From 83dc0030988213ba65f0be1aeec18068ce3b9ab7 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: palash Date: Mon, 3 Oct 2022 11:02:08 +0530 Subject: [PATCH] Added Sindhi data --- .../toShare/Sd10045.txt | 39 + .../toShare/Sd10389.txt | 81 +++ .../toShare/Sd10565.txt | 15 + .../toShare/Sd10566.txt | 21 + .../toShare/Sd10650.txt | 82 +++ .../toShare/Sd10840.txt | 47 ++ .../toShare/Sd10855.txt | 12 + .../toShare/Sd10868.txt | 21 + .../toShare/Sd10934.txt | 19 + .../toShare/Sd10965.txt | 49 ++ .../toShare/Sd10970.txt | 26 + .../toShare/Sd10974.txt | 145 ++++ .../toShare/Sd10991.txt | 78 ++ .../toShare/Sd10992.txt | 31 + .../toShare/Sd10994.txt | 20 + .../toShare/Sd10995.txt | 74 ++ .../toShare/Sd10997.txt | 18 + .../toShare/Sd11012.txt | 72 ++ .../toShare/Sd11021.txt | 11 + .../toShare/Sd11073.txt | 41 ++ .../toShare/Sd11076.txt | 10 + .../toShare/Sd11161.txt | 15 + .../toShare/Sd11172.txt | 65 ++ .../toShare/Sd11219.txt | 52 ++ .../toShare/Sd11224.txt | 15 + .../toShare/Sd11225.txt | 29 + .../toShare/Sd11239.txt | 34 + .../toShare/Sd11311.txt | 10 + .../toShare/Sd11337.txt | 30 + .../toShare/Sd11393.txt | 61 ++ .../toShare/Sd11466.txt | 345 +++++++++ .../toShare/Sd11501.txt | 27 + .../toShare/Sd11728.txt | 10 + .../toShare/Sd11795.txt | 10 + .../toShare/Sd11796.txt | 19 + .../toShare/Sd11816.txt | 27 + .../toShare/Sd11821.txt | 27 + .../toShare/Sd11826.txt | 16 + .../toShare/Sd11835.txt | 199 +++++ .../toShare/Sd11871.txt | 38 + .../toShare/Sd11901.txt | 15 + .../toShare/Sd11906.txt | 19 + .../toShare/Sd11910.txt | 13 + .../toShare/Sd11913.txt | 26 + .../toShare/Sd11914.txt | 15 + .../toShare/Sd11917.txt | 29 + .../toShare/Sd12034.txt | 25 + .../toShare/Sd12082.txt | 143 ++++ .../toShare/Sd12214.txt | 10 + .../toShare/Sd12231.txt | 29 + .../toShare/Sd12232.txt | 264 +++++++ .../toShare/Sd12233.txt | 27 + .../toShare/Sd12260.txt | 43 ++ .../toShare/Sd12266.txt | 17 + .../toShare/Sd12298.txt | 14 + .../toShare/Sd12301.txt | 11 + .../toShare/Sd13669.txt | 13 + .../toShare/Sd13671.txt | 11 + .../toShare/Sd13680.txt | 14 + .../toShare/Sd13754.txt | 78 ++ .../toShare/Sd13763.txt | 27 + .../toShare/Sd13814.txt | 63 ++ .../toShare/Sd13873.txt | 25 + .../toShare/Sd13874.txt | 32 + .../toShare/Sd13877.txt | 21 + .../toShare/Sd13895.txt | 15 + .../toShare/Sd13896.txt | 11 + .../toShare/Sd14181.txt | 44 ++ .../toShare/Sd14185.txt | 28 + .../toShare/Sd14251.txt | 10 + .../toShare/Sd14344.txt | 29 + .../toShare/Sd14345.txt | 35 + .../toShare/Sd14352.txt | 12 + .../toShare/Sd14402.txt | 17 + .../toShare/Sd14463.txt | 17 + .../toShare/Sd14742.txt | 28 + .../toShare/Sd15082.txt | 17 + .../toShare/Sd15091.txt | 38 + .../toShare/Sd15313.txt | 35 + .../toShare/Sd15489.txt | 27 + .../toShare/Sd15523.txt | 39 + .../toShare/Sd15782.txt | 137 ++++ .../toShare/Sd15930.txt | 14 + .../toShare/Sd15931.txt | 11 + .../toShare/Sd16201.txt | 27 + .../toShare/Sd16485.txt | 19 + .../toShare/Sd16577.txt | 42 ++ .../toShare/Sd16602.txt | 82 +++ .../toShare/Sd16603.txt | 158 ++++ .../toShare/Sd16641.txt | 11 + .../toShare/Sd16642.txt | 10 + .../toShare/Sd16649.txt | 11 + .../toShare/Sd16688.txt | 35 + .../toShare/Sd16691.txt | 30 + .../toShare/Sd16772.txt | 11 + .../toShare/Sd16798.txt | 24 + .../toShare/Sd16800.txt | 21 + .../toShare/Sd16803.txt | 15 + .../toShare/Sd16815.txt | 55 ++ .../toShare/Sd16829.txt | 35 + .../toShare/Sd16868.txt | 24 + .../toShare/Sd16869.txt | 31 + .../toShare/Sd16870.txt | 69 ++ .../toShare/Sd16871.txt | 18 + .../toShare/Sd16872.txt | 18 + .../toShare/Sd16918.txt | 23 + .../toShare/Sd16919.txt | 25 + .../toShare/Sd1697.txt | 44 ++ .../toShare}/Sd1698.txt | 9 +- .../toShare/Sd16994.txt | 34 + .../toShare/Sd17080.txt | 32 + .../toShare/Sd17234.txt | 130 ++++ .../toShare/Sd17300.txt | 38 + .../toShare/Sd17345.txt | 25 + .../toShare/Sd17351.txt | 56 ++ .../toShare/Sd17352.txt | 18 + .../toShare/Sd17385.txt | 30 + .../toShare/Sd17443.txt | 14 + .../toShare/Sd17445.txt | 21 + .../toShare/Sd17453.txt | 12 + .../toShare/Sd17455.txt | 19 + .../toShare/Sd17486.txt | 19 + .../toShare/Sd17518.txt | 26 + .../toShare/Sd17519.txt | 23 + .../toShare/Sd17522.txt | 107 +++ .../toShare/Sd17536.txt | 26 + .../toShare/Sd17537.txt | 10 + .../toShare/Sd17545.txt | 76 ++ .../toShare/Sd17559.txt | 12 + .../toShare/Sd17564.txt | 13 + .../toShare/Sd17567.txt | 13 + .../toShare/Sd17583.txt | 17 + .../toShare/Sd17601.txt | 10 + .../toShare/Sd17603.txt | 11 + .../toShare/Sd17610.txt | 12 + .../toShare/Sd17615.txt | 30 + .../toShare/Sd17621.txt | 22 + .../toShare/Sd17635.txt | 15 + .../toShare/Sd17637.txt | 13 + .../toShare/Sd17642.txt | 14 + .../toShare/Sd17645.txt | 27 + .../toShare/Sd17681.txt | 20 + .../toShare/Sd17693.txt | 52 ++ .../toShare/Sd17736.txt | 58 ++ .../toShare/Sd17785.txt | 118 +++ .../toShare/Sd17786.txt | 30 + .../toShare/Sd17788.txt | 82 +++ .../toShare/Sd17796.txt | 43 ++ .../toShare/Sd17919.txt | 141 ++++ .../toShare/Sd17921.txt | 213 ++++++ .../toShare/Sd1813.txt | 26 + .../toShare/Sd1817.txt | 440 +++++++++++ .../toShare/Sd18295.txt | 14 + .../toShare/Sd18309.txt | 33 + .../toShare/Sd18385.txt | 49 ++ .../toShare/Sd18386.txt | 24 + .../toShare/Sd18494.txt | 18 + .../toShare/Sd18495.txt | 36 + .../toShare/Sd18527.txt | 14 + .../toShare/Sd18530.txt | 13 + .../toShare/Sd18531.txt | 40 + .../toShare/Sd18543.txt | 10 + .../toShare/Sd18579.txt | 17 + .../toShare/Sd18620.txt | 29 + .../toShare/Sd18621.txt | 27 + .../toShare/Sd18632.txt | 48 ++ .../toShare/Sd18640.txt | 25 + .../toShare/Sd18645.txt | 18 + .../toShare/Sd18647.txt | 19 + .../toShare/Sd18654.txt | 58 ++ .../toShare/Sd18659.txt | 40 + .../toShare/Sd18663.txt | 17 + .../toShare/Sd18668.txt | 11 + .../toShare/Sd18683.txt | 10 + .../toShare/Sd18690.txt | 13 + .../toShare/Sd18726.txt | 60 ++ .../toShare/Sd18775.txt | 11 + .../toShare/Sd18783.txt | 18 + .../toShare/Sd18792.txt | 19 + .../toShare/Sd18799.txt | 10 + .../toShare/Sd18800.txt | 42 ++ .../toShare/Sd18808.txt | 66 ++ .../toShare/Sd18814.txt | 25 + .../toShare/Sd18821.txt | 27 + .../toShare/Sd18827.txt | 21 + .../toShare/Sd18847.txt | 14 + .../toShare/Sd18849.txt | 20 + .../toShare/Sd18884.txt | 11 + .../toShare/Sd18895.txt | 47 ++ .../toShare/Sd18907.txt | 18 + .../toShare/Sd18949.txt | 36 + .../toShare/Sd18986.txt | 38 + .../toShare/Sd18991.txt | 14 + .../toShare/Sd19009.txt | 249 +++++++ .../toShare/Sd19021.txt | 26 + .../toShare/Sd19041.txt | 22 + .../toShare/Sd19048.txt | 11 + .../toShare/Sd19052.txt | 28 + .../toShare/Sd19057.txt | 11 + .../toShare/Sd19058.txt | 31 + .../toShare/Sd19060.txt | 21 + .../toShare/Sd19062.txt | 23 + .../toShare/Sd19070.txt | 16 + .../toShare/Sd19091.txt | 11 + .../toShare/Sd19092.txt | 263 +++++++ .../toShare/Sd19097.txt | 17 + .../toShare/Sd19103.txt | 17 + .../toShare/Sd19115.txt | 21 + .../toShare/Sd19116.txt | 19 + .../toShare/Sd19129.txt | 27 + .../toShare/Sd19132.txt | 24 + .../toShare/Sd19139.txt | 16 + .../toShare/Sd19144.txt | 83 +++ .../toShare/Sd19145.txt | 31 + .../toShare/Sd19156.txt | 13 + .../toShare/Sd19166.txt | 63 ++ .../toShare/Sd19176.txt | 46 ++ .../toShare/Sd19178.txt | 11 + .../toShare/Sd19258.txt | 12 + .../toShare/Sd19260.txt | 20 + .../toShare/Sd19268.txt | 12 + .../toShare/Sd19276.txt | 25 + .../toShare/Sd19294.txt | 12 + .../toShare/Sd19296.txt | 27 + .../toShare/Sd19303.txt | 11 + .../toShare/Sd19314.txt | 33 + .../toShare/Sd19351.txt | 13 + .../toShare/Sd19385.txt | 64 ++ .../toShare/Sd19421.txt | 11 + .../toShare/Sd19426.txt | 10 + .../toShare/Sd19433.txt | 70 ++ .../toShare/Sd20052.txt | 28 + .../toShare/Sd20254.txt | 12 + .../toShare/Sd20270.txt | 10 + .../toShare/Sd20288.txt | 14 + .../toShare/Sd2098.txt | 53 ++ .../toShare/Sd20989.txt | 19 + .../toShare/Sd21192.txt | 30 + .../toShare/Sd21199.txt | 13 + .../toShare/Sd21480.txt | 16 + .../toShare/Sd21519.txt | 18 + .../toShare/Sd21539.txt | 13 + .../toShare/Sd21646.txt | 10 + .../toShare/Sd2176.txt | 71 ++ .../toShare/Sd2177.txt | 15 + .../toShare/Sd2239.txt | 45 ++ .../toShare/Sd22533.txt | 13 + .../toShare/Sd22556.txt | 21 + .../toShare/Sd22570.txt | 11 + .../toShare/Sd22573.txt | 46 ++ .../toShare/Sd22577.txt | 13 + .../toShare/Sd22579.txt | 17 + .../toShare/Sd22586.txt | 126 ++++ .../toShare/Sd22593.txt | 17 + .../toShare/Sd22604.txt | 10 + .../toShare/Sd22611.txt | 26 + .../toShare/Sd22633.txt | 10 + .../toShare/Sd22645.txt | 13 + .../toShare/Sd22660.txt | 65 ++ .../toShare/Sd22661.txt | 95 +++ .../toShare/Sd2267.txt | 43 ++ .../toShare/Sd22670.txt | 118 +++ .../toShare/Sd22687.txt | 13 + .../toShare/Sd22700.txt | 13 + .../toShare/Sd22703.txt | 13 + .../toShare/Sd22706.txt | 116 +++ .../toShare/Sd2271.txt | 240 ++++++ .../toShare/Sd22711.txt | 39 + .../toShare/Sd2273.txt | 51 ++ .../toShare/Sd22738.txt | 18 + .../toShare/Sd2274.txt | 84 +++ .../toShare/Sd22741.txt | 15 + .../toShare/Sd22765.txt | 14 + .../toShare/Sd22774.txt | 20 + .../toShare/Sd22776.txt | 10 + .../toShare/Sd22808.txt | 40 + .../toShare/Sd22810.txt | 12 + .../toShare/Sd22836.txt | 13 + .../toShare/Sd22859.txt | 17 + .../toShare/Sd22862.txt | 10 + .../toShare/Sd22898.txt | 42 ++ .../toShare/Sd2291.txt | 416 +++++++++++ .../toShare/Sd22912.txt | 20 + .../toShare/Sd22941.txt | 13 + .../toShare/Sd22974.txt | 22 + .../toShare/Sd23017.txt | 11 + .../toShare/Sd23018.txt | 47 ++ .../toShare/Sd23019.txt | 21 + .../toShare/Sd23040.txt | 23 + .../toShare/Sd23041.txt | 18 + .../toShare/Sd23043.txt | 25 + .../toShare/Sd23045.txt | 10 + .../toShare/Sd23061.txt | 21 + .../toShare/Sd23065.txt | 17 + .../toShare/Sd23069.txt | 46 ++ .../toShare/Sd2307.txt | 31 + .../toShare/Sd23081.txt | 39 + .../toShare/Sd2311.txt | 33 + .../toShare/Sd23166.txt | 28 + .../toShare/Sd23173.txt | 21 + .../toShare/Sd23176.txt | 14 + .../toShare/Sd23179.txt | 12 + .../toShare/Sd23203.txt | 20 + .../toShare/Sd23215.txt | 13 + .../toShare/Sd23247.txt | 19 + .../toShare/Sd23249.txt | 19 + .../toShare/Sd23303.txt | 34 + .../toShare/Sd23353.txt | 10 + .../toShare/Sd23378.txt | 30 + .../toShare/Sd23393.txt | 20 + .../toShare/Sd23403.txt | 162 +++++ .../toShare/Sd23410.txt | 13 + .../toShare/Sd23420.txt | 16 + .../toShare/Sd23493.txt | 13 + .../toShare/Sd23513.txt | 23 + .../toShare/Sd23518.txt | 12 + .../toShare/Sd23540.txt | 43 ++ .../toShare/Sd23671.txt | 51 ++ .../toShare/Sd2430.txt | 10 + .../toShare/Sd2476.txt | 41 ++ .../toShare/Sd2491.txt | 92 +++ .../toShare/Sd2573.txt | 98 +++ .../toShare/Sd2577.txt | 37 + .../toShare/Sd2590.txt | 61 ++ .../toShare/Sd2692.txt | 70 ++ .../toShare/Sd2737.txt | 34 + .../toShare/Sd2796.txt | 67 ++ .../toShare/Sd28348.txt | 10 + .../toShare/Sd28546.txt | 14 + .../toShare/Sd28589.txt | 17 + .../toShare/Sd28598.txt | 22 + .../toShare/Sd2861.txt | 161 +++++ .../toShare/Sd28676.txt | 15 + .../toShare/Sd28706.txt | 10 + .../toShare/Sd28754.txt | 165 +++++ .../toShare/Sd28822.txt | 18 + .../toShare/Sd28829.txt | 19 + .../toShare/Sd28835.txt | 30 + .../toShare/Sd28837.txt | 18 + .../toShare/Sd28849.txt | 24 + .../toShare/Sd28871.txt | 64 ++ .../toShare/Sd28931.txt | 32 + .../toShare/Sd28939.txt | 14 + .../toShare/Sd28970.txt | 13 + .../toShare/Sd29070.txt | 22 + .../toShare/Sd29195.txt | 20 + .../toShare/Sd29253.txt | 15 + .../toShare/Sd29274.txt | 34 + .../toShare/Sd29277.txt | 24 + .../toShare/Sd29292.txt | 53 ++ .../toShare/Sd29320.txt | 18 + .../toShare/Sd29321.txt | 47 ++ .../toShare/Sd29322.txt | 12 + .../toShare/Sd29335.txt | 60 ++ .../toShare/Sd29338.txt | 37 + .../toShare/Sd29341.txt | 17 + .../toShare/Sd29345.txt | 39 + .../toShare/Sd29354.txt | 17 + .../toShare/Sd29356.txt | 28 + .../toShare/Sd29387.txt | 11 + .../toShare/Sd29388.txt | 15 + .../toShare/Sd29395.txt | 20 + .../toShare/Sd29410.txt | 33 + .../toShare/Sd29445.txt | 27 + .../toShare/Sd29448.txt | 150 ++++ .../toShare/Sd29456.txt | 12 + .../toShare/Sd29457.txt | 11 + .../toShare/Sd29469.txt | 25 + .../toShare/Sd29471.txt | 21 + .../toShare/Sd29473.txt | 38 + .../toShare/Sd2948.txt | 683 ++++++++++++++++++ .../toShare/Sd29503.txt | 109 +++ .../toShare/Sd29519.txt | 21 + .../toShare/Sd29524.txt | 12 + .../toShare/Sd29538.txt | 156 ++++ .../toShare/Sd29546.txt | 231 ++++++ .../toShare/Sd29548.txt | 59 ++ .../toShare/Sd29555.txt | 13 + .../toShare/Sd29561.txt | 23 + .../toShare/Sd29564.txt | 13 + .../toShare/Sd29569.txt | 13 + .../toShare/Sd29570.txt | 11 + .../toShare/Sd2965.txt | 85 +++ .../toShare/Sd2972.txt | 79 ++ .../toShare/Sd2973.txt | 35 + .../toShare/Sd2980.txt | 87 +++ .../toShare/Sd29906.txt | 11 + .../toShare/Sd30260.txt | 47 ++ .../toShare/Sd30279.txt | 29 + .../toShare/Sd30285.txt | 11 + .../toShare/Sd30353.txt | 15 + .../toShare/Sd30361.txt | 20 + .../toShare/Sd30366.txt | 654 +++++++++++++++++ .../toShare/Sd30395.txt | 17 + .../toShare/Sd30400.txt | 109 +++ .../toShare/Sd30406.txt | 19 + .../toShare/Sd30424.txt | 21 + .../toShare/Sd30474.txt | 42 ++ .../toShare/Sd30520.txt | 23 + .../toShare/Sd30602.txt | 16 + .../toShare/Sd30603.txt | 17 + .../toShare/Sd30608.txt | 12 + .../toShare/Sd30641.txt | 27 + .../toShare/Sd30644.txt | 36 + .../toShare/Sd30734.txt | 15 + .../toShare/Sd30749.txt | 23 + .../toShare/Sd30850.txt | 22 + .../toShare/Sd30882.txt | 19 + .../toShare/Sd30976.txt | 90 +++ .../toShare/Sd30983.txt | 33 + .../toShare/Sd30994.txt | 16 + .../toShare/Sd31008.txt | 35 + .../toShare/Sd31022.txt | 10 + .../toShare/Sd31041.txt | 71 ++ .../toShare/Sd31042.txt | 14 + .../toShare/Sd31050.txt | 38 + .../toShare/Sd31068.txt | 23 + .../toShare/Sd31162.txt | 53 ++ .../toShare/Sd31163.txt | 28 + .../toShare/Sd31181.txt | 10 + .../toShare/Sd31183.txt | 11 + .../toShare/Sd31201.txt | 175 +++++ .../toShare/Sd31203.txt | 13 + .../toShare/Sd31204.txt | 17 + .../toShare/Sd31205.txt | 23 + .../toShare/Sd31208.txt | 16 + .../toShare/Sd31210.txt | 12 + .../toShare/Sd31213.txt | 21 + .../toShare/Sd31215.txt | 16 + .../toShare/Sd31216.txt | 31 + .../toShare/Sd31217.txt | 123 ++++ .../toShare/Sd31218.txt | 63 ++ .../toShare/Sd31224.txt | 11 + .../toShare/Sd31226.txt | 70 ++ .../toShare/Sd31256.txt | 27 + .../toShare/Sd31267.txt | 12 + .../toShare/Sd31281.txt | 114 +++ .../toShare/Sd31339.txt | 12 + .../toShare/Sd31352.txt | 35 + .../toShare/Sd31363.txt | 14 + .../toShare/Sd31364.txt | 17 + .../toShare/Sd31365.txt | 38 + .../toShare/Sd31370.txt | 30 + .../toShare/Sd31374.txt | 12 + .../toShare/Sd31376.txt | 18 + .../toShare/Sd31382.txt | 12 + .../toShare/Sd31387.txt | 12 + .../toShare/Sd31389.txt | 12 + .../toShare/Sd31391.txt | 18 + .../toShare/Sd31392.txt | 81 +++ .../toShare/Sd31406.txt | 80 ++ .../toShare/Sd31413.txt | 59 ++ .../toShare/Sd31418.txt | 11 + .../toShare/Sd31419.txt | 100 +++ .../toShare/Sd31422.txt | 11 + .../toShare/Sd31424.txt | 10 + .../toShare/Sd31438.txt | 12 + .../toShare/Sd31451.txt | 35 + .../toShare/Sd31465.txt | 16 + .../toShare/Sd31519.txt | 33 + .../toShare/Sd31532.txt | 12 + .../toShare/Sd3171.txt | 11 + .../toShare/Sd31730.txt | 64 ++ .../toShare/Sd31765.txt | 35 + .../toShare/Sd31789.txt | 17 + .../toShare/Sd31791.txt | 63 ++ .../toShare/Sd31793.txt | 41 ++ .../toShare/Sd31800.txt | 15 + .../toShare/Sd31801.txt | 58 ++ .../toShare/Sd31814.txt | 13 + .../toShare/Sd31815.txt | 13 + .../toShare/Sd31829.txt | 53 ++ .../toShare/Sd31885.txt | 10 + .../toShare/Sd31886.txt | 39 + .../toShare/Sd31916.txt | 13 + .../toShare/Sd31935.txt | 51 ++ .../toShare/Sd31976.txt | 19 + .../toShare/Sd31994.txt | 26 + .../toShare/Sd32002.txt | 18 + .../toShare/Sd32056.txt | 10 + .../toShare/Sd32058.txt | 48 ++ .../toShare/Sd32059.txt | 28 + .../toShare/Sd3206.txt | 154 ++++ .../toShare/Sd3214.txt | 20 + .../toShare/Sd32177.txt | 50 ++ .../toShare/Sd3221.txt | 70 ++ .../toShare/Sd3222.txt | 151 ++++ .../toShare/Sd32295.txt | 14 + .../toShare/Sd32296.txt | 13 + .../toShare/Sd3231.txt | 54 ++ .../toShare/Sd3235.txt | 35 + .../toShare/Sd32366.txt | 135 ++++ .../toShare/Sd32378.txt | 16 + .../toShare/Sd3245.txt | 33 + .../toShare/Sd32503.txt | 42 ++ .../toShare/Sd32506.txt | 19 + .../toShare/Sd32511.txt | 37 + .../toShare/Sd3259.txt | 56 ++ .../toShare/Sd32735.txt | 16 + .../toShare/Sd32743.txt | 25 + .../toShare/Sd32759.txt | 25 + .../toShare/Sd32766.txt | 25 + .../toShare/Sd32770.txt | 59 ++ .../toShare/Sd32772.txt | 26 + .../toShare/Sd33099.txt | 21 + .../toShare/Sd33233.txt | 59 ++ .../toShare/Sd33249.txt | 27 + .../toShare/Sd3354.txt | 46 ++ .../toShare/Sd33778.txt | 12 + .../toShare/Sd33852.txt | 13 + .../toShare/Sd33856.txt | 116 +++ .../toShare/Sd33872.txt | 13 + .../toShare/Sd33875.txt | 15 + .../toShare/Sd34037.txt | 66 ++ .../toShare/Sd34091.txt | 10 + .../toShare/Sd34177.txt | 28 + .../toShare/Sd34484.txt | 53 ++ .../toShare/Sd34490.txt | 16 + .../toShare/Sd34644.txt | 13 + .../toShare/Sd34690.txt | 40 + .../toShare/Sd35073.txt | 45 ++ .../toShare/Sd35074.txt | 26 + .../toShare/Sd3533.txt | 41 ++ .../toShare/Sd35401.txt | 12 + .../toShare/Sd35420.txt | 35 + .../toShare/Sd35426.txt | 25 + .../toShare/Sd35427.txt | 14 + .../toShare/Sd35429.txt | 30 + .../toShare/Sd35431.txt | 19 + .../toShare/Sd35436.txt | 10 + .../toShare/Sd35448.txt | 12 + .../toShare/Sd35452.txt | 30 + .../toShare/Sd35562.txt | 125 ++++ .../toShare/Sd35584.txt | 12 + .../toShare/Sd35593.txt | 14 + .../toShare/Sd35595.txt | 26 + .../toShare/Sd35596.txt | 55 ++ .../toShare/Sd35597.txt | 29 + .../toShare/Sd35608.txt | 13 + .../toShare/Sd35623.txt | 91 +++ .../toShare/Sd35645.txt | 26 + .../toShare/Sd35696.txt | 24 + .../toShare/Sd35732.txt | 63 ++ .../toShare/Sd35843.txt | 11 + .../toShare/Sd35856.txt | 60 ++ .../toShare/Sd35897.txt | 11 + .../toShare/Sd35904.txt | 19 + .../toShare/Sd35931.txt | 13 + .../toShare/Sd35946.txt | 22 + .../toShare/Sd35973.txt | 86 +++ .../toShare/Sd35989.txt | 141 ++++ .../toShare/Sd35998.txt | 10 + .../toShare/Sd36005.txt | 10 + .../toShare/Sd36021.txt | 12 + .../toShare/Sd36053.txt | 18 + .../toShare/Sd36056.txt | 10 + .../toShare/Sd36110.txt | 15 + .../toShare/Sd36158.txt | 19 + .../toShare/Sd36160.txt | 10 + .../toShare/Sd36246.txt | 17 + .../toShare/Sd36362.txt | 19 + .../toShare/Sd36387.txt | 107 +++ .../toShare/Sd36418.txt | 12 + .../toShare/Sd36445.txt | 11 + .../toShare/Sd36481.txt | 52 ++ .../toShare/Sd36532.txt | 35 + .../toShare/Sd36607.txt | 28 + .../toShare/Sd36637.txt | 10 + .../toShare/Sd36641.txt | 10 + .../toShare/Sd36644.txt | 12 + .../toShare/Sd36674.txt | 12 + .../toShare/Sd36811.txt | 10 + .../toShare/Sd3682.txt | 19 + .../toShare/Sd36902.txt | 11 + .../toShare/Sd36908.txt | 18 + .../toShare/Sd36940.txt | 14 + .../toShare/Sd36958.txt | 12 + .../toShare/Sd37099.txt | 11 + .../toShare/Sd37110.txt | 10 + .../toShare/Sd37115.txt | 45 ++ .../toShare/Sd37116.txt | 31 + .../toShare/Sd37117.txt | 36 + .../toShare/Sd37123.txt | 18 + .../toShare/Sd37137.txt | 12 + .../toShare/Sd37141.txt | 12 + .../toShare/Sd37156.txt | 26 + .../toShare/Sd37158.txt | 33 + .../toShare/Sd37169.txt | 39 + .../toShare/Sd37170.txt | 20 + .../toShare/Sd37180.txt | 11 + .../toShare/Sd37189.txt | 13 + .../toShare/Sd37190.txt | 63 ++ .../toShare/Sd37192.txt | 75 ++ .../toShare/Sd37199.txt | 18 + .../toShare/Sd37204.txt | 52 ++ .../toShare/Sd37227.txt | 20 + .../toShare/Sd37243.txt | 29 + .../toShare/Sd37246.txt | 34 + .../toShare/Sd37258.txt | 19 + .../toShare/Sd37263.txt | 22 + .../toShare/Sd37269.txt | 61 ++ .../toShare/Sd37272.txt | 11 + .../toShare/Sd37279.txt | 18 + .../toShare/Sd37280.txt | 14 + .../toShare/Sd37281.txt | 87 +++ .../toShare/Sd37282.txt | 26 + .../toShare/Sd37284.txt | 17 + .../toShare/Sd37286.txt | 13 + .../toShare/Sd37287.txt | 10 + .../toShare/Sd37290.txt | 62 ++ .../toShare/Sd37291.txt | 28 + .../toShare/Sd37293.txt | 15 + .../toShare/Sd37330.txt | 14 + .../toShare/Sd37336.txt | 13 + .../toShare/Sd37337.txt | 13 + .../toShare/Sd37338.txt | 26 + .../toShare/Sd37341.txt | 14 + .../toShare/Sd37347.txt | 14 + .../toShare/Sd37360.txt | 12 + .../toShare/Sd37362.txt | 47 ++ .../toShare/Sd37385.txt | 46 ++ .../toShare/Sd37395.txt | 21 + .../toShare/Sd37400.txt | 16 + .../toShare/Sd37410.txt | 93 +++ .../toShare/Sd37415.txt | 21 + .../toShare/Sd37440.txt | 10 + .../toShare/Sd37448.txt | 49 ++ .../toShare/Sd37457.txt | 17 + .../toShare/Sd37476.txt | 23 + .../toShare/Sd37574.txt | 11 + .../toShare/Sd37575.txt | 13 + .../toShare/Sd37587.txt | 14 + .../toShare/Sd37624.txt | 13 + .../toShare/Sd37626.txt | 37 + .../toShare/Sd37632.txt | 10 + .../toShare/Sd37645.txt | 10 + .../toShare/Sd37661.txt | 15 + .../toShare/Sd37663.txt | 14 + .../toShare/Sd37715.txt | 17 + .../toShare/Sd37756.txt | 11 + .../toShare/Sd37772.txt | 10 + .../toShare/Sd37805.txt | 135 ++++ .../toShare/Sd37819.txt | 20 + .../toShare/Sd37836.txt | 10 + .../toShare/Sd37838.txt | 21 + .../toShare/Sd37932.txt | 56 ++ .../toShare/Sd37947.txt | 27 + .../toShare/Sd37961.txt | 24 + .../toShare/Sd38023.txt | 64 ++ .../toShare/Sd38027.txt | 10 + .../toShare/Sd38032.txt | 14 + .../toShare/Sd38211.txt | 12 + .../toShare/Sd38223.txt | 18 + .../toShare/Sd38224.txt | 25 + .../toShare/Sd38226.txt | 30 + .../toShare/Sd38227.txt | 40 + .../toShare/Sd38228.txt | 10 + .../toShare/Sd38259.txt | 25 + .../toShare/Sd38263.txt | 10 + .../toShare/Sd38265.txt | 32 + .../toShare/Sd38267.txt | 21 + .../toShare/Sd38289.txt | 19 + .../toShare/Sd38290.txt | 24 + .../toShare/Sd38291.txt | 15 + .../toShare/Sd38293.txt | 18 + .../toShare/Sd38294.txt | 20 + .../toShare/Sd38299.txt | 21 + .../toShare/Sd38306.txt | 16 + .../toShare/Sd38326.txt | 22 + .../toShare/Sd38347.txt | 11 + .../toShare/Sd38350.txt | 57 ++ .../toShare/Sd38384.txt | 64 ++ .../toShare/Sd38387.txt | 21 + .../toShare/Sd38463.txt | 17 + .../toShare/Sd3864.txt | 241 ++++++ .../toShare/Sd3881.txt | 62 ++ .../toShare/Sd38819.txt | 117 +++ .../toShare/Sd38822.txt | 71 ++ .../toShare/Sd38836.txt | 132 ++++ .../toShare/Sd38837.txt | 128 ++++ .../toShare/Sd38838.txt | 40 + .../toShare/Sd38883.txt | 18 + .../toShare/Sd38895.txt | 26 + .../toShare/Sd38897.txt | 159 ++++ .../toShare/Sd38898.txt | 114 +++ .../toShare/Sd38900.txt | 11 + .../toShare/Sd38905.txt | 23 + .../toShare/Sd38908.txt | 12 + .../toShare/Sd38909.txt | 12 + .../toShare/Sd39006.txt | 134 ++++ .../toShare/Sd39017.txt | 148 ++++ .../toShare/Sd39042.txt | 59 ++ .../toShare/Sd39085.txt | 43 ++ .../toShare/Sd39086.txt | 11 + .../toShare/Sd39089.txt | 10 + .../toShare/Sd39092.txt | 10 + .../toShare/Sd39093.txt | 14 + .../toShare/Sd39095.txt | 29 + .../toShare/Sd39096.txt | 38 + .../toShare/Sd39100.txt | 13 + .../toShare/Sd39101.txt | 83 +++ .../toShare/Sd39120.txt | 22 + .../toShare/Sd39124.txt | 38 + .../toShare/Sd39148.txt | 10 + .../toShare/Sd39164.txt | 70 ++ .../toShare/Sd39178.txt | 15 + .../toShare/Sd39182.txt | 14 + .../toShare/Sd39183.txt | 54 ++ .../toShare/Sd39247.txt | 13 + .../toShare/Sd39254.txt | 45 ++ .../toShare/Sd39255.txt | 18 + .../toShare/Sd39258.txt | 53 ++ .../toShare/Sd39260.txt | 27 + .../toShare/Sd39279.txt | 10 + .../toShare/Sd39283.txt | 50 ++ .../toShare/Sd39287.txt | 10 + .../toShare/Sd39288.txt | 17 + .../toShare/Sd39307.txt | 33 + .../toShare/Sd39310.txt | 12 + .../toShare/Sd39314.txt | 10 + .../toShare/Sd39316.txt | 20 + .../toShare/Sd39323.txt | 31 + .../toShare/Sd39326.txt | 29 + .../toShare/Sd39328.txt | 56 ++ .../toShare/Sd39329.txt | 12 + .../toShare/Sd39338.txt | 79 ++ .../toShare/Sd39341.txt | 135 ++++ .../toShare/Sd39342.txt | 373 ++++++++++ .../toShare/Sd39343.txt | 107 +++ .../toShare/Sd39353.txt | 50 ++ .../toShare/Sd39355.txt | 11 + .../toShare/Sd39356.txt | 11 + .../toShare/Sd39363.txt | 50 ++ .../toShare/Sd39374.txt | 14 + .../toShare/Sd39462.txt | 12 + .../toShare/Sd39585.txt | 11 + .../toShare/Sd39594.txt | 18 + .../toShare/Sd39596.txt | 26 + .../toShare/Sd39598.txt | 26 + .../toShare/Sd39600.txt | 20 + .../toShare/Sd39602.txt | 22 + .../toShare/Sd39605.txt | 12 + .../toShare/Sd39606.txt | 45 ++ .../toShare/Sd39607.txt | 96 +++ .../toShare/Sd39608.txt | 117 +++ .../toShare/Sd39609.txt | 94 +++ .../toShare/Sd39632.txt | 16 + .../toShare/Sd39893.txt | 30 + .../toShare/Sd39906.txt | 21 + .../toShare/Sd39912.txt | 17 + .../toShare/Sd39958.txt | 15 + .../toShare/Sd39969.txt | 23 + .../toShare/Sd40011.txt | 17 + .../toShare/Sd40048.txt | 22 + .../toShare/Sd40072.txt | 12 + .../toShare/Sd40097.txt | 10 + .../toShare/Sd40170.txt | 73 ++ .../toShare/Sd40174.txt | 11 + .../toShare/Sd40176.txt | 15 + .../toShare/Sd40178.txt | 24 + .../toShare/Sd40193.txt | 10 + .../toShare/Sd40202.txt | 52 ++ .../toShare/Sd40210.txt | 20 + .../toShare/Sd40221.txt | 22 + .../toShare/Sd40227.txt | 12 + .../toShare/Sd40285.txt | 11 + .../toShare/Sd40294.txt | 23 + .../toShare/Sd40299.txt | 47 ++ .../toShare/Sd40317.txt | 12 + .../toShare/Sd40389.txt | 12 + .../toShare/Sd40393.txt | 13 + .../toShare/Sd40454.txt | 14 + .../toShare/Sd40471.txt | 10 + .../toShare/Sd40519.txt | 87 +++ .../toShare/Sd40520.txt | 11 + .../toShare/Sd40522.txt | 12 + .../toShare/Sd40608.txt | 18 + .../toShare/Sd40623.txt | 59 ++ .../toShare/Sd40658.txt | 12 + .../toShare/Sd40664.txt | 21 + .../toShare/Sd40674.txt | 19 + .../toShare/Sd40715.txt | 23 + .../toShare/Sd40740.txt | 15 + .../toShare/Sd40772.txt | 57 ++ .../toShare/Sd40774.txt | 19 + .../toShare/Sd4082.txt | 14 + .../toShare/Sd4083.txt | 14 + .../toShare/Sd40881.txt | 11 + .../toShare/Sd40922.txt | 11 + .../toShare/Sd40992.txt | 10 + .../toShare/Sd41025.txt | 13 + .../toShare/Sd41026.txt | 13 + .../toShare/Sd41033.txt | 13 + .../toShare/Sd41106.txt | 11 + .../toShare/Sd41194.txt | 10 + .../toShare/Sd41239.txt | 132 ++++ .../toShare/Sd41251.txt | 85 +++ .../toShare/Sd41253.txt | 20 + .../toShare/Sd4126.txt | 19 + .../toShare/Sd41282.txt | 40 + .../toShare/Sd41289.txt | 46 ++ .../toShare/Sd41320.txt | 72 ++ .../toShare/Sd41323.txt | 52 ++ .../toShare/Sd41326.txt | 37 + .../toShare/Sd41327.txt | 82 +++ .../toShare/Sd41333.txt | 38 + .../toShare/Sd41334.txt | 87 +++ .../toShare/Sd41335.txt | 73 ++ .../toShare/Sd41339.txt | 54 ++ .../toShare/Sd41342.txt | 20 + .../toShare/Sd41343.txt | 44 ++ .../toShare/Sd41344.txt | 28 + .../toShare/Sd41395.txt | 12 + .../toShare/Sd41407.txt | 16 + .../toShare/Sd41409.txt | 17 + .../toShare/Sd41411.txt | 12 + .../toShare/Sd41416.txt | 23 + .../toShare/Sd41417.txt | 21 + .../toShare/Sd41426.txt | 22 + .../toShare/Sd41428.txt | 13 + .../toShare/Sd41429.txt | 13 + .../toShare/Sd41430.txt | 19 + .../toShare/Sd41433.txt | 16 + .../toShare/Sd41452.txt | 13 + .../toShare/Sd41456.txt | 24 + .../toShare/Sd41458.txt | 14 + .../toShare/Sd41469.txt | 16 + .../toShare/Sd41512.txt | 12 + .../toShare/Sd41513.txt | 16 + .../toShare/Sd41514.txt | 16 + .../toShare/Sd41515.txt | 49 ++ .../toShare/Sd41519.txt | 12 + .../toShare/Sd41524.txt | 22 + .../toShare/Sd41530.txt | 10 + .../toShare/Sd41531.txt | 41 ++ .../toShare/Sd41532.txt | 25 + .../toShare/Sd41546.txt | 12 + .../toShare/Sd4157.txt | 126 ++++ .../toShare/Sd41593.txt | 24 + .../toShare/Sd41596.txt | 203 ++++++ .../toShare/Sd41618.txt | 20 + .../toShare/Sd41625.txt | 43 ++ .../toShare/Sd41626.txt | 26 + .../toShare/Sd41627.txt | 13 + .../toShare/Sd41628.txt | 72 ++ .../toShare/Sd41633.txt | 61 ++ .../toShare/Sd41634.txt | 30 + .../toShare/Sd41646.txt | 20 + .../toShare/Sd41649.txt | 68 ++ .../toShare/Sd41650.txt | 39 + .../toShare/Sd41651.txt | 17 + .../toShare/Sd41652.txt | 19 + .../toShare/Sd41653.txt | 43 ++ .../toShare/Sd41654.txt | 38 + .../toShare/Sd41655.txt | 12 + .../toShare/Sd41657.txt | 21 + .../toShare/Sd41660.txt | 29 + .../toShare/Sd41672.txt | 12 + .../toShare/Sd41673.txt | 79 ++ .../toShare/Sd41683.txt | 25 + .../toShare/Sd41686.txt | 19 + .../toShare/Sd41688.txt | 12 + .../toShare/Sd41689.txt | 27 + .../toShare/Sd41694.txt | 12 + .../toShare/Sd41695.txt | 14 + .../toShare/Sd41719.txt | 20 + .../toShare/Sd41729.txt | 11 + .../toShare/Sd41736.txt | 61 ++ .../toShare/Sd41752.txt | 55 ++ .../toShare/Sd41763.txt | 19 + .../toShare/Sd41764.txt | 19 + .../toShare/Sd41765.txt | 18 + .../toShare/Sd41767.txt | 56 ++ .../toShare/Sd41773.txt | 10 + .../toShare/Sd41786.txt | 16 + .../toShare/Sd41830.txt | 10 + .../toShare/Sd41852.txt | 10 + .../toShare/Sd42096.txt | 18 + .../toShare/Sd42133.txt | 15 + .../toShare/Sd42158.txt | 12 + .../toShare/Sd42251.txt | 32 + .../toShare/Sd42256.txt | 15 + .../toShare/Sd42265.txt | 58 ++ .../toShare/Sd42310.txt | 18 + .../toShare/Sd42440.txt | 14 + .../toShare/Sd42453.txt | 24 + .../toShare/Sd42476.txt | 18 + .../toShare/Sd42487.txt | 23 + .../toShare/Sd42572.txt | 10 + .../toShare/Sd42596.txt | 12 + .../toShare/Sd42619.txt | 10 + .../toShare/Sd42703.txt | 14 + .../toShare/Sd42809.txt | 23 + .../toShare/Sd42948.txt | 59 ++ .../toShare/Sd43038.txt | 11 + .../toShare/Sd43525.txt | 38 + .../toShare/Sd43553.txt | 28 + .../toShare/Sd43605.txt | 12 + .../toShare/Sd43670.txt | 124 ++++ .../toShare/Sd43688.txt | 53 ++ .../toShare/Sd43901.txt | 12 + .../toShare/Sd44111.txt | 12 + .../toShare/Sd44159.txt | 12 + .../toShare/Sd44227.txt | 48 ++ .../toShare/Sd44228.txt | 23 + .../toShare/Sd44335.txt | 53 ++ .../toShare/Sd44395.txt | 27 + .../toShare/Sd44533.txt | 47 ++ .../toShare/Sd44571.txt | 22 + .../toShare/Sd44612.txt | 22 + .../toShare/Sd44642.txt | 28 + .../toShare/Sd44643.txt | 23 + .../toShare/Sd44666.txt | 10 + .../toShare/Sd44678.txt | 25 + .../toShare/Sd44864.txt | 240 ++++++ .../toShare/Sd44970.txt | 13 + .../toShare/Sd45032.txt | 20 + .../toShare/Sd45066.txt | 11 + .../toShare/Sd45076.txt | 12 + .../toShare/Sd45092.txt | 23 + .../toShare/Sd4510.txt | 18 + .../toShare/Sd45158.txt | 16 + .../toShare/Sd45179.txt | 11 + .../toShare/Sd45221.txt | 16 + .../toShare/Sd45227.txt | 18 + .../toShare/Sd45241.txt | 36 + .../toShare/Sd45277.txt | 68 ++ .../toShare/Sd45282.txt | 84 +++ .../toShare/Sd45286.txt | 15 + .../toShare/Sd45307.txt | 45 ++ .../toShare/Sd45377.txt | 20 + .../toShare/Sd45402.txt | 40 + .../toShare/Sd45428.txt | 18 + .../toShare/Sd45429.txt | 57 ++ .../toShare/Sd45435.txt | 23 + .../toShare/Sd45442.txt | 22 + .../toShare/Sd45443.txt | 106 +++ .../toShare/Sd45464.txt | 23 + .../toShare/Sd45465.txt | 12 + .../toShare/Sd4547.txt | 10 + .../toShare/Sd45471.txt | 52 ++ .../toShare/Sd45475.txt | 40 + .../toShare/Sd45476.txt | 30 + .../toShare/Sd45479.txt | 21 + .../toShare/Sd45483.txt | 48 ++ .../toShare/Sd45520.txt | 14 + .../toShare/Sd45521.txt | 63 ++ .../toShare/Sd45533.txt | 31 + .../toShare/Sd45534.txt | 18 + .../toShare/Sd45535.txt | 35 + .../toShare/Sd45553.txt | 15 + .../toShare/Sd45555.txt | 28 + .../toShare/Sd45556.txt | 54 ++ .../toShare/Sd45560.txt | 78 ++ .../toShare/Sd45580.txt | 77 ++ .../toShare/Sd45581.txt | 28 + .../toShare/Sd45582.txt | 14 + .../toShare/Sd45584.txt | 74 ++ .../toShare/Sd45587.txt | 93 +++ .../toShare/Sd45593.txt | 19 + .../toShare/Sd45598.txt | 11 + .../toShare/Sd45614.txt | 17 + .../toShare/Sd45617.txt | 35 + .../toShare/Sd45639.txt | 10 + .../toShare/Sd45642.txt | 10 + .../toShare/Sd45709.txt | 11 + .../toShare/Sd45742.txt | 13 + .../toShare/Sd45755.txt | 22 + .../toShare/Sd46031.txt | 10 + .../toShare/Sd46036.txt | 70 ++ .../toShare/Sd46047.txt | 67 ++ .../toShare/Sd46049.txt | 22 + .../toShare/Sd46051.txt | 178 +++++ .../toShare/Sd46061.txt | 16 + .../toShare/Sd46107.txt | 23 + .../toShare/Sd46116.txt | 17 + .../toShare/Sd46122.txt | 30 + .../toShare/Sd46128.txt | 13 + .../toShare/Sd46145.txt | 19 + .../toShare/Sd46146.txt | 38 + .../toShare/Sd46148.txt | 13 + .../toShare/Sd4616.txt | 22 + .../toShare/Sd46173.txt | 14 + .../toShare/Sd46216.txt | 24 + .../toShare/Sd46285.txt | 13 + .../toShare/Sd46288.txt | 26 + .../toShare/Sd46357.txt | 60 ++ .../toShare/Sd46665.txt | 10 + .../toShare/Sd46672.txt | 13 + .../toShare/Sd46976.txt | 32 + .../toShare/Sd4704.txt | 194 +++++ .../toShare/Sd4708.txt | 228 ++++++ .../toShare/Sd47134.txt | 16 + .../toShare/Sd4714.txt | 78 ++ .../toShare/Sd47156.txt | 20 + .../toShare/Sd4721.txt | 408 +++++++++++ .../toShare/Sd47229.txt | 12 + .../toShare/Sd47331.txt | 10 + .../toShare/Sd47369.txt | 53 ++ .../toShare/Sd47377.txt | 91 +++ .../toShare/Sd4738.txt | 376 ++++++++++ .../toShare/Sd47382.txt | 124 ++++ .../toShare/Sd47403.txt | 85 +++ .../toShare/Sd47417.txt | 56 ++ .../toShare/Sd47418.txt | 21 + .../toShare/Sd47433.txt | 20 + .../toShare/Sd47435.txt | 78 ++ .../toShare/Sd47466.txt | 102 +++ .../toShare/Sd47518.txt | 10 + .../toShare/Sd47560.txt | 60 ++ .../toShare/Sd47610.txt | 15 + .../toShare/Sd47643.txt | 18 + .../toShare/Sd4767.txt | 19 + .../toShare/Sd47701.txt | 10 + .../toShare/Sd47705.txt | 14 + .../toShare/Sd4777.txt | 92 +++ .../toShare/Sd47859.txt | 18 + .../toShare/Sd47864.txt | 19 + .../toShare/Sd47868.txt | 11 + .../toShare/Sd47953.txt | 11 + .../toShare/Sd47959.txt | 12 + .../toShare/Sd47961.txt | 36 + .../toShare/Sd47968.txt | 45 ++ .../toShare/Sd47984.txt | 36 + .../toShare/Sd47985.txt | 12 + .../toShare/Sd47987.txt | 14 + .../toShare/Sd4819.txt | 32 + .../toShare/Sd4821.txt | 144 ++++ .../toShare/Sd48365.txt | 15 + .../toShare/Sd48367.txt | 17 + .../toShare/Sd4849.txt | 46 ++ .../toShare/Sd48559.txt | 19 + .../toShare/Sd48563.txt | 16 + .../toShare/Sd48599.txt | 33 + .../toShare/Sd4863.txt | 17 + .../toShare/Sd48642.txt | 23 + .../toShare/Sd48645.txt | 13 + .../toShare/Sd48646.txt | 19 + .../toShare/Sd48745.txt | 11 + .../toShare/Sd48747.txt | 11 + .../toShare/Sd48770.txt | 11 + .../toShare/Sd48798.txt | 10 + .../toShare/Sd48828.txt | 16 + .../toShare/Sd48846.txt | 11 + .../toShare/Sd48855.txt | 15 + .../toShare/Sd4887.txt | 251 +++++++ .../toShare/Sd48878.txt | 57 ++ .../toShare/Sd4890.txt | 64 ++ .../toShare/Sd48901.txt | 18 + .../toShare/Sd48916.txt | 11 + .../toShare/Sd48917.txt | 12 + .../toShare/Sd48939.txt | 34 + .../toShare/Sd48952.txt | 46 ++ .../toShare/Sd48953.txt | 13 + .../toShare/Sd48955.txt | 23 + .../toShare/Sd4901.txt | 21 + .../toShare/Sd4902.txt | 118 +++ .../toShare/Sd4910.txt | 17 + .../toShare/Sd49104.txt | 31 + .../toShare/Sd49110.txt | 10 + .../toShare/Sd49117.txt | 59 ++ .../toShare/Sd49119.txt | 10 + .../toShare/Sd49141.txt | 14 + .../toShare/Sd49154.txt | 15 + .../toShare/Sd49218.txt | 19 + .../toShare/Sd49231.txt | 37 + .../toShare/Sd49269.txt | 25 + .../toShare/Sd49293.txt | 10 + .../toShare/Sd49302.txt | 26 + .../toShare/Sd49324.txt | 16 + .../toShare/Sd49328.txt | 30 + .../toShare/Sd49342.txt | 17 + .../toShare/Sd49349.txt | 68 ++ .../toShare/Sd49363.txt | 88 +++ .../toShare/Sd49382.txt | 41 ++ .../toShare/Sd49392.txt | 18 + .../toShare/Sd4954.txt | 19 + .../toShare/Sd49602.txt | 15 + .../toShare/Sd49681.txt | 12 + .../toShare/Sd49683.txt | 66 ++ .../toShare/Sd49860.txt | 19 + .../toShare/Sd49862.txt | 25 + .../toShare/Sd49863.txt | 11 + .../toShare/Sd49870.txt | 12 + .../toShare/Sd49873.txt | 14 + .../toShare/Sd49887.txt | 24 + .../toShare/Sd49922.txt | 13 + .../toShare/Sd49958.txt | 13 + .../toShare/Sd50088.txt | 42 ++ .../toShare/Sd50156.txt | 149 ++++ .../toShare/Sd50191.txt | 18 + .../toShare/Sd50199.txt | 19 + .../toShare/Sd50229.txt | 21 + .../toShare/Sd50231.txt | 67 ++ .../toShare/Sd50249.txt | 17 + .../toShare/Sd50323.txt | 17 + .../toShare/Sd50446.txt | 36 + .../toShare/Sd50473.txt | 18 + .../toShare/Sd50489.txt | 17 + .../toShare/Sd51433.txt | 16 + .../toShare/Sd51478.txt | 23 + .../toShare/Sd51479.txt | 20 + .../toShare/Sd51487.txt | 14 + .../toShare/Sd51549.txt | 17 + .../toShare/Sd53235.txt | 13 + .../toShare/Sd53513.txt | 17 + .../toShare/Sd53577.txt | 45 ++ .../toShare/Sd53647.txt | 12 + .../toShare/Sd53707.txt | 37 + .../toShare/Sd53786.txt | 35 + .../toShare/Sd54187.txt | 18 + .../toShare/Sd54218.txt | 32 + .../toShare/Sd5452.txt | 12 + .../toShare/Sd54614.txt | 47 ++ .../toShare/Sd54821.txt | 45 ++ .../toShare/Sd54823.txt | 16 + .../toShare/Sd54831.txt | 10 + .../toShare/Sd54844.txt | 27 + .../toShare/Sd5504.txt | 181 +++++ .../toShare/Sd55066.txt | 34 + .../toShare/Sd55085.txt | 61 ++ .../toShare/Sd55093.txt | 51 ++ .../toShare/Sd55112.txt | 70 ++ .../toShare/Sd55314.txt | 18 + .../toShare/Sd55358.txt | 10 + .../toShare/Sd55432.txt | 13 + .../toShare/Sd55496.txt | 22 + .../toShare/Sd55508.txt | 16 + .../toShare/Sd5559.txt | 212 ++++++ .../toShare/Sd55713.txt | 14 + .../toShare/Sd55745.txt | 15 + .../toShare/Sd55749.txt | 19 + .../toShare/Sd55751.txt | 26 + .../toShare/Sd55793.txt | 21 + .../toShare/Sd55805.txt | 14 + .../toShare/Sd55814.txt | 54 ++ .../toShare/Sd55850.txt | 23 + .../toShare/Sd55859.txt | 38 + .../toShare/Sd5586.txt | 95 +++ .../toShare/Sd55860.txt | 43 ++ .../toShare/Sd55900.txt | 22 + .../toShare/Sd55922.txt | 18 + .../toShare/Sd55928.txt | 16 + .../toShare/Sd55967.txt | 29 + .../toShare/Sd56004.txt | 25 + .../toShare/Sd56010.txt | 36 + .../toShare/Sd56015.txt | 17 + .../toShare/Sd56017.txt | 36 + .../toShare/Sd56024.txt | 16 + .../toShare/Sd56026.txt | 28 + .../toShare/Sd56029.txt | 17 + .../toShare/Sd56032.txt | 22 + .../toShare/Sd56034.txt | 36 + .../toShare/Sd56050.txt | 16 + .../toShare/Sd56128.txt | 11 + .../toShare/Sd56185.txt | 22 + .../toShare/Sd56198.txt | 28 + .../toShare/Sd56238.txt | 24 + .../toShare/Sd56287.txt | 47 ++ .../toShare/Sd56356.txt | 25 + .../toShare/Sd56357.txt | 11 + .../toShare/Sd56392.txt | 23 + .../toShare/Sd56480.txt | 17 + .../toShare/Sd56491.txt | 12 + .../toShare/Sd56559.txt | 13 + .../toShare/Sd56588.txt | 45 ++ .../toShare/Sd56666.txt | 19 + .../toShare/Sd56678.txt | 13 + .../toShare/Sd5672.txt | 51 ++ .../toShare/Sd56754.txt | 33 + .../toShare/Sd56984.txt | 11 + .../toShare/Sd56996.txt | 15 + .../toShare/Sd57011.txt | 19 + .../toShare/Sd57097.txt | 15 + .../toShare/Sd57209.txt | 16 + .../toShare/Sd57272.txt | 48 ++ .../toShare/Sd57319.txt | 27 + .../toShare/Sd57348.txt | 17 + .../toShare/Sd57349.txt | 10 + .../toShare/Sd57351.txt | 14 + .../toShare/Sd5739.txt | 91 +++ .../toShare/Sd57399.txt | 26 + .../toShare/Sd57404.txt | 183 +++++ .../toShare/Sd57432.txt | 21 + .../toShare/Sd57434.txt | 11 + .../toShare/Sd57460.txt | 21 + .../toShare/Sd57465.txt | 12 + .../toShare/Sd57492.txt | 29 + .../toShare/Sd57502.txt | 18 + .../toShare/Sd57516.txt | 19 + .../toShare/Sd57524.txt | 15 + .../toShare/Sd57531.txt | 18 + .../toShare/Sd57544.txt | 18 + .../toShare/Sd57557.txt | 22 + .../toShare/Sd57566.txt | 19 + .../toShare/Sd57580.txt | 14 + .../toShare/Sd57679.txt | 11 + .../toShare/Sd57711.txt | 10 + .../toShare/Sd57741.txt | 87 +++ .../toShare/Sd57776.txt | 13 + .../toShare/Sd57781.txt | 15 + .../toShare/Sd57791.txt | 10 + .../toShare/Sd5784.txt | 24 + .../toShare/Sd57863.txt | 13 + .../toShare/Sd57907.txt | 10 + .../toShare/Sd57922.txt | 11 + .../toShare/Sd57945.txt | 18 + .../toShare/Sd58037.txt | 14 + .../toShare/Sd58039.txt | 11 + .../toShare/Sd58040.txt | 98 +++ .../toShare/Sd58043.txt | 59 ++ .../toShare/Sd58045.txt | 108 +++ .../toShare/Sd58066.txt | 14 + .../toShare/Sd58078.txt | 24 + .../toShare/Sd58412.txt | 17 + .../toShare/Sd58416.txt | 12 + .../toShare/Sd5874.txt | 10 + .../toShare/Sd59363.txt | 16 + .../toShare/Sd59393.txt | 52 ++ .../toShare/Sd59415.txt | 56 ++ .../toShare/Sd59426.txt | 34 + .../toShare/Sd59491.txt | 18 + .../toShare/Sd59527.txt | 13 + .../toShare/Sd59565.txt | 78 ++ .../toShare/Sd59678.txt | 49 ++ .../toShare/Sd59683.txt | 61 ++ .../toShare/Sd59688.txt | 51 ++ .../toShare/Sd59691.txt | 133 ++++ .../toShare/Sd59695.txt | 15 + .../toShare/Sd59724.txt | 34 + .../toShare/Sd59788.txt | 33 + .../toShare/Sd59795.txt | 34 + .../toShare/Sd60011.txt | 39 + .../toShare/Sd60047.txt | 23 + .../toShare/Sd60058.txt | 17 + .../toShare/Sd60059.txt | 33 + .../toShare/Sd60065.txt | 15 + .../toShare/Sd60222.txt | 10 + .../toShare/Sd60407.txt | 23 + .../toShare/Sd60622.txt | 20 + .../toShare/Sd60625.txt | 35 + .../toShare/Sd60626.txt | 24 + .../toShare/Sd60657.txt | 19 + .../toShare/Sd60676.txt | 43 ++ .../toShare/Sd60683.txt | 11 + .../toShare/Sd60761.txt | 42 ++ .../toShare/Sd60921.txt | 26 + .../toShare/Sd60940.txt | 18 + .../toShare/Sd60969.txt | 42 ++ .../toShare/Sd60971.txt | 33 + .../toShare/Sd61009.txt | 14 + .../toShare/Sd61014.txt | 22 + .../toShare/Sd61039.txt | 91 +++ .../toShare/Sd61077.txt | 25 + .../toShare/Sd61101.txt | 11 + .../toShare/Sd6122.txt | 12 + .../toShare/Sd61480.txt | 18 + .../toShare/Sd61548.txt | 12 + .../toShare/Sd6163.txt | 36 + .../toShare/Sd61896.txt | 11 + .../toShare/Sd61900.txt | 12 + .../toShare/Sd62000.txt | 12 + .../toShare/Sd62028.txt | 11 + .../toShare/Sd62160.txt | 21 + .../toShare/Sd62180.txt | 62 ++ .../toShare/Sd62218.txt | 15 + .../toShare/Sd6223.txt | 16 + .../toShare/Sd62344.txt | 38 + .../toShare/Sd62345.txt | 45 ++ .../toShare/Sd62351.txt | 66 ++ .../toShare/Sd62404.txt | 18 + .../toShare/Sd62472.txt | 21 + .../toShare/Sd62481.txt | 20 + .../toShare/Sd62484.txt | 12 + .../toShare/Sd6274.txt | 58 ++ .../toShare/Sd62800.txt | 14 + .../toShare/Sd62851.txt | 11 + .../toShare/Sd62903.txt | 49 ++ .../toShare/Sd63120.txt | 136 ++++ .../toShare/Sd63130.txt | 21 + .../toShare/Sd63319.txt | 31 + .../toShare/Sd63422.txt | 31 + .../toShare/Sd64090.txt | 11 + .../toShare/Sd64115.txt | 11 + .../toShare/Sd64155.txt | 11 + .../toShare/Sd64157.txt | 53 ++ .../toShare/Sd64203.txt | 13 + .../toShare/Sd64291.txt | 32 + .../toShare/Sd6446.txt | 45 ++ .../toShare/Sd6462.txt | 102 +++ .../toShare/Sd6468.txt | 38 + .../toShare/Sd6547.txt | 20 + .../toShare/Sd6612.txt | 13 + .../toShare/Sd6736.txt | 15 + .../toShare/Sd67443.txt | 16 + .../toShare/Sd6748.txt | 16 + .../toShare/Sd67721.txt | 15 + .../toShare/Sd67824.txt | 11 + .../toShare/Sd67825.txt | 11 + .../toShare/Sd67853.txt | 29 + .../toShare/Sd67931.txt | 10 + .../toShare/Sd67948.txt | 11 + .../toShare/Sd67996.txt | 12 + .../toShare/Sd68457.txt | 168 +++++ .../toShare/Sd68844.txt | 21 + .../toShare/Sd68846.txt | 28 + .../toShare/Sd68847.txt | 45 ++ .../toShare/Sd68856.txt | 24 + .../toShare/Sd68857.txt | 19 + .../toShare/Sd68862.txt | 17 + .../toShare/Sd68871.txt | 19 + .../toShare/Sd68872.txt | 35 + .../toShare/Sd68874.txt | 15 + .../toShare/Sd68875.txt | 19 + .../toShare/Sd69092.txt | 13 + .../toShare/Sd69390.txt | 33 + .../toShare/Sd69392.txt | 27 + .../toShare/Sd69393.txt | 33 + .../toShare/Sd69676.txt | 58 ++ .../toShare/Sd6980.txt | 37 + .../toShare/Sd69982.txt | 13 + .../toShare/Sd70221.txt | 11 + .../toShare/Sd70366.txt | 10 + .../toShare/Sd70608.txt | 23 + .../toShare/Sd70616.txt | 30 + .../toShare/Sd70810.txt | 14 + .../toShare/Sd70858.txt | 24 + .../toShare/Sd71067.txt | 15 + .../toShare/Sd71105.txt | 12 + .../toShare/Sd71107.txt | 31 + .../toShare/Sd71131.txt | 24 + .../toShare/Sd71150.txt | 23 + .../toShare/Sd71157.txt | 19 + .../toShare/Sd71159.txt | 11 + .../toShare/Sd71163.txt | 24 + .../toShare/Sd71164.txt | 18 + .../toShare/Sd71423.txt | 23 + .../toShare/Sd71460.txt | 12 + .../toShare/Sd71528.txt | 24 + .../toShare/Sd71530.txt | 13 + .../toShare/Sd71564.txt | 16 + .../toShare/Sd71568.txt | 53 ++ .../toShare/Sd71570.txt | 19 + .../toShare/Sd71608.txt | 42 ++ .../toShare/Sd7164.txt | 40 + .../toShare/Sd71656.txt | 27 + .../toShare/Sd71705.txt | 18 + .../toShare/Sd71744.txt | 17 + .../toShare/Sd71748.txt | 33 + .../toShare/Sd71762.txt | 26 + .../toShare/Sd71769.txt | 25 + .../toShare/Sd71771.txt | 11 + .../toShare/Sd71774.txt | 31 + .../toShare/Sd71778.txt | 21 + .../toShare/Sd71786.txt | 19 + .../toShare/Sd71793.txt | 20 + .../toShare/Sd71796.txt | 13 + .../toShare/Sd71800.txt | 27 + .../toShare/Sd71805.txt | 56 ++ .../toShare/Sd71808.txt | 31 + .../toShare/Sd71810.txt | 33 + .../toShare/Sd71814.txt | 30 + .../toShare/Sd71823.txt | 26 + .../toShare/Sd71970.txt | 43 ++ .../toShare/Sd72031.txt | 21 + .../toShare/Sd72044.txt | 78 ++ .../toShare/Sd7474.txt | 11 + .../toShare/Sd7545.txt | 215 ++++++ .../toShare/Sd7893.txt | 13 + .../toShare/Sd8214.txt | 44 ++ .../toShare/Sd8459.txt | 25 + .../toShare/Sd8510.txt | 20 + .../toShare/Sd9447.txt | 81 +++ .../toShare/Sd9596.txt | 97 +++ .../toShare/Sd9598.txt | 204 ++++++ .../toShare/Sd9665.txt | 26 + .../toShare/Sd9767.txt | 10 + .../toShare/Sd9769.txt | 30 + .../toShare/Sd9772.txt | 21 + .../toShare/Sd9802.txt | 17 + .../wikiSindhiArticlesMetadataToShare.xlsx | Bin 0 -> 70292 bytes 1381 files changed, 50123 insertions(+), 6 deletions(-) create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10045.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10389.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10565.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10566.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10650.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10840.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10855.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10868.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10934.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10965.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10970.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10974.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10991.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10992.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10994.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10995.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10997.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11012.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11021.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11073.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11076.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11161.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11172.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11219.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11224.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11225.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11239.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11311.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11337.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11393.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11466.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11501.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11728.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11795.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11796.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11816.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11821.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11826.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11835.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11871.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11901.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11906.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11910.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11913.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11914.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11917.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12034.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12082.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12214.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12231.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12232.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12233.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12260.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12266.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12298.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12301.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13669.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13671.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13680.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13754.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13763.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13814.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13873.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13874.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13877.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13895.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13896.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14181.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14185.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14251.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14344.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14345.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14352.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14402.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14463.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14742.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15082.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15091.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15313.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15489.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15523.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15782.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15930.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15931.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16201.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16485.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16577.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16602.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16603.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16641.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16642.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16649.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16688.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16691.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16772.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16798.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16800.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16803.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16815.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16829.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16868.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16869.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16870.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16871.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16872.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16918.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16919.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1697.txt rename Data Collected/Sindhi/{ => Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare}/Sd1698.txt (96%) create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16994.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17080.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17234.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17300.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17345.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17351.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17352.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17385.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17443.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17445.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17453.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17455.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17486.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17518.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17519.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17522.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17536.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17537.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17545.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17559.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17564.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17567.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17583.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17601.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17603.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17610.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17615.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17621.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17635.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17637.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17642.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17645.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17681.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17693.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17736.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17785.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17786.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17788.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17796.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17919.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17921.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1813.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1817.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18295.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18309.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18385.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18386.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18494.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18495.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18527.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18530.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18531.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18543.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18579.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18620.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18621.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18632.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18640.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18645.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18647.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18654.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18659.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18663.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18668.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18683.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18690.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18726.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18775.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18783.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18792.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18799.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18800.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18808.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18814.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18821.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18827.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18847.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18849.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18884.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18895.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18907.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18949.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18986.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18991.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19009.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19021.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19041.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19048.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19052.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19057.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19058.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19060.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19062.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19070.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19091.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19092.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19097.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19103.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19115.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19116.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19129.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19132.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19139.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19144.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19145.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19156.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19166.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19176.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19178.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19258.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19260.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19268.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19276.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19294.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19296.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19303.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19314.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19351.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19385.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19421.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19426.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19433.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20052.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20254.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20270.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20288.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2098.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20989.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21192.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21199.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21480.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21519.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21539.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21646.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2176.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2177.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2239.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22533.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22556.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22570.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22573.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22577.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22579.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22586.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22593.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22604.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22611.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22633.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22645.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22660.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22661.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2267.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22670.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22687.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22700.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22703.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22706.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2271.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22711.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2273.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22738.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2274.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22741.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22765.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22774.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22776.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22808.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22810.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22836.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22859.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22862.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22898.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2291.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22912.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22941.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22974.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23017.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23018.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23019.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23040.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23041.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23043.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23045.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23061.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23065.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23069.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2307.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23081.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2311.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23166.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23173.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23176.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23179.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23203.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23215.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23247.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23249.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23303.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23353.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23378.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23393.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23403.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23410.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23420.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23493.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23513.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23518.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23540.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23671.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2430.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2476.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2491.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2573.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2577.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2590.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2692.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2737.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2796.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28348.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28546.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28589.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28598.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2861.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28676.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28706.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28754.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28822.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28829.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28835.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28837.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28849.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28871.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28931.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28939.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28970.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29070.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29195.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29253.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29274.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29277.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29292.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29320.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29321.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29322.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29335.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29338.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29341.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29345.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29354.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29356.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29387.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29388.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29395.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29410.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29445.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29448.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29456.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29457.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29469.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29471.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29473.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2948.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29503.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29519.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29524.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29538.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29546.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29548.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29555.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29561.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29564.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29569.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29570.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2965.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2972.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2973.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2980.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29906.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30260.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30279.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30285.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30353.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30361.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30366.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30395.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30400.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30406.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30424.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30474.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30520.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30602.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30603.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30608.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30641.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30644.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30734.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30749.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30850.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30882.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30976.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30983.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30994.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31008.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31022.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31041.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31042.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31050.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31068.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31162.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31163.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31181.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31183.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31201.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31203.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31204.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31205.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31208.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31210.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31213.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31215.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31216.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31217.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31218.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31224.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31226.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31256.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31267.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31281.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31339.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31352.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31363.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31364.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31365.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31370.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31374.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31376.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31382.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31387.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31389.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31391.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31392.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31406.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31413.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31418.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31419.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31422.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31424.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31438.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31451.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31465.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31519.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31532.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3171.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31730.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31765.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31789.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31791.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31793.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31800.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31801.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31814.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31815.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31829.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31885.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31886.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31916.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31935.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31976.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31994.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32002.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32056.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32058.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32059.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3206.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3214.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32177.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3221.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3222.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32295.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32296.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3231.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3235.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32366.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32378.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3245.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32503.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32506.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32511.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3259.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32735.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32743.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32759.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32766.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32770.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32772.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33099.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33233.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33249.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3354.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33778.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33852.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33856.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33872.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33875.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34037.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34091.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34177.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34484.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34490.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34644.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34690.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35073.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35074.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3533.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35401.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35420.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35426.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35427.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35429.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35431.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35436.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35448.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35452.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35562.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35584.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35593.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35595.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35596.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35597.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35608.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35623.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35645.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35696.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35732.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35843.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35856.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35897.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35904.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35931.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35946.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35973.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35989.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35998.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36005.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36021.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36053.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36056.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36110.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36158.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36160.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36246.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36362.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36387.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36418.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36445.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36481.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36532.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36607.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36637.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36641.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36644.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36674.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36811.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3682.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36902.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36908.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36940.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36958.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37099.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37110.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37115.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37116.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37117.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37123.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37137.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37141.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37156.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37158.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37169.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37170.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37180.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37189.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37190.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37192.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37199.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37204.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37227.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37243.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37246.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37258.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37263.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37269.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37272.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37279.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37280.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37281.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37282.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37284.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37286.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37287.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37290.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37291.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37293.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37330.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37336.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37337.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37338.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37341.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37347.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37360.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37362.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37385.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37395.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37400.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37410.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37415.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37440.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37448.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37457.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37476.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37574.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37575.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37587.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37624.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37626.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37632.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37645.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37661.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37663.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37715.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37756.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37772.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37805.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37819.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37836.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37838.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37932.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37947.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37961.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38023.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38027.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38032.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38211.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38223.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38224.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38226.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38227.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38228.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38259.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38263.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38265.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38267.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38289.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38290.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38291.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38293.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38294.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38299.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38306.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38326.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38347.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38350.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38384.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38387.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38463.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3864.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3881.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38819.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38822.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38836.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38837.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38838.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38883.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38895.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38897.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38898.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38900.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38905.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38908.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38909.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39006.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39017.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39042.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39085.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39086.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39089.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39092.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39093.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39095.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39096.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39100.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39101.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39120.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39124.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39148.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39164.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39178.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39182.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39183.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39247.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39254.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39255.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39258.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39260.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39279.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39283.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39287.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39288.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39307.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39310.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39314.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39316.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39323.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39326.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39328.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39329.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39338.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39341.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39342.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39343.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39353.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39355.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39356.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39363.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39374.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39462.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39585.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39594.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39596.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39598.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39600.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39602.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39605.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39606.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39607.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39608.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39609.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39632.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39893.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39906.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39912.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39958.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39969.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40011.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40048.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40072.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40097.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40170.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40174.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40176.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40178.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40193.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40202.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40210.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40221.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40227.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40285.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40294.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40299.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40317.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40389.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40393.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40454.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40471.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40519.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40520.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40522.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40608.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40623.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40658.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40664.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40674.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40715.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40740.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40772.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40774.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4082.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4083.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40881.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40922.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40992.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41025.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41026.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41033.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41106.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41194.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41239.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41251.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41253.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4126.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41282.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41289.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41320.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41323.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41326.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41327.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41333.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41334.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41335.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41339.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41342.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41343.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41344.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41395.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41407.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41409.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41411.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41416.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41417.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41426.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41428.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41429.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41430.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41433.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41452.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41456.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41458.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41469.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41512.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41513.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41514.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41515.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41519.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41524.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41530.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41531.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41532.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41546.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4157.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41593.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41596.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41618.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41625.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41626.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41627.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41628.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41633.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41634.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41646.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41649.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41650.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41651.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41652.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41653.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41654.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41655.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41657.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41660.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41672.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41673.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41683.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41686.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41688.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41689.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41694.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41695.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41719.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41729.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41736.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41752.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41763.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41764.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41765.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41767.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41773.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41786.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41830.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41852.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42096.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42133.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42158.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42251.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42256.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42265.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42310.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42440.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42453.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42476.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42487.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42572.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42596.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42619.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42703.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42809.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42948.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43038.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43525.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43553.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43605.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43670.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43688.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43901.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44111.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44159.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44227.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44228.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44335.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44395.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44533.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44571.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44612.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44642.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44643.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44666.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44678.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44864.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44970.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45032.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45066.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45076.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45092.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4510.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45158.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45179.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45221.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45227.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45241.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45277.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45282.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45286.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45307.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45377.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45402.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45428.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45429.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45435.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45442.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45443.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45464.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45465.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4547.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45471.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45475.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45476.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45479.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45483.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45520.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45521.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45533.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45534.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45535.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45553.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45555.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45556.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45560.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45580.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45581.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45582.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45584.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45587.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45593.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45598.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45614.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45617.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45639.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45642.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45709.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45742.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45755.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46031.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46036.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46047.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46049.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46051.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46061.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46107.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46116.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46122.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46128.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46145.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46146.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46148.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4616.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46173.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46216.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46285.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46288.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46357.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46665.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46672.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46976.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4704.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4708.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47134.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4714.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47156.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4721.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47229.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47331.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47369.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47377.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4738.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47382.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47403.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47417.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47418.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47433.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47435.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47466.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47518.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47560.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47610.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47643.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4767.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47701.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47705.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4777.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47859.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47864.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47868.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47953.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47959.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47961.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47968.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47984.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47985.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47987.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4819.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4821.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48365.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48367.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4849.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48559.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48563.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48599.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4863.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48642.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48645.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48646.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48745.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48747.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48770.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48798.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48828.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48846.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48855.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4887.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48878.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4890.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48901.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48916.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48917.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48939.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48952.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48953.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48955.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4901.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4902.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4910.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49104.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49110.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49117.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49119.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49141.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49154.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49218.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49231.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49269.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49293.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49302.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49324.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49328.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49342.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49349.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49363.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49382.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49392.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4954.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49602.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49681.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49683.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49860.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49862.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49863.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49870.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49873.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49887.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49922.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49958.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50088.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50156.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50191.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50199.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50229.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50231.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50249.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50323.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50446.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50473.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50489.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51433.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51478.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51479.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51487.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51549.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53235.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53513.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53577.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53647.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53707.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53786.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54187.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54218.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5452.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54614.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54821.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54823.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54831.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54844.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5504.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55066.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55085.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55093.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55112.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55314.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55358.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55432.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55496.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55508.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5559.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55713.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55745.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55749.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55751.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55793.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55805.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55814.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55850.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55859.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5586.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55860.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55900.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55922.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55928.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55967.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56004.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56010.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56015.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56017.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56024.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56026.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56029.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56032.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56034.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56050.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56128.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56185.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56198.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56238.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56287.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56356.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56357.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56392.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56480.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56491.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56559.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56588.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56666.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56678.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5672.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56754.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56984.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56996.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57011.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57097.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57209.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57272.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57319.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57348.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57349.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57351.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5739.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57399.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57404.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57432.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57434.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57460.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57465.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57492.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57502.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57516.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57524.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57531.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57544.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57557.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57566.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57580.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57679.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57711.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57741.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57776.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57781.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57791.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5784.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57863.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57907.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57922.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57945.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58037.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58039.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58040.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58043.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58045.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58066.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58078.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58412.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58416.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5874.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59363.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59393.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59415.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59426.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59491.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59527.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59565.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59678.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59683.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59688.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59691.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59695.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59724.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59788.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59795.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60011.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60047.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60058.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60059.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60065.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60222.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60407.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60622.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60625.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60626.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60657.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60676.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60683.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60761.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60921.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60940.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60969.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60971.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61009.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61014.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61039.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61077.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61101.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6122.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61480.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61548.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6163.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61896.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61900.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62000.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62028.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62160.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62180.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62218.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6223.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62344.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62345.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62351.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62404.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62472.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62481.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62484.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6274.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62800.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62851.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62903.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63120.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63130.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63319.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63422.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64090.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64115.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64155.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64157.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64203.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64291.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6446.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6462.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6468.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6547.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6612.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6736.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67443.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6748.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67721.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67824.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67825.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67853.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67931.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67948.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67996.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68457.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68844.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68846.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68847.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68856.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68857.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68862.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68871.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68872.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68874.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68875.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd69092.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd69390.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd69392.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd69393.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd69676.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6980.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd69982.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd70221.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd70366.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd70608.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd70616.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd70810.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd70858.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71067.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71105.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71107.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71131.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71150.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71157.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71159.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71163.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71164.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71423.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71460.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71528.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71530.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71564.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71568.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71570.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71608.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7164.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71656.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71705.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71744.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71748.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71762.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71769.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71771.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71774.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71778.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71786.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71793.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71796.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71800.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71805.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71808.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71810.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71814.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71823.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71970.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd72031.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd72044.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7474.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7545.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7893.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8214.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8459.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8510.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9447.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9596.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9598.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9665.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9767.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9769.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9772.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9802.txt create mode 100644 Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/wikiSindhiArticlesMetadataToShare.xlsx diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10045.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10045.txt new file mode 100644 index 0000000..3a9b15a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10045.txt @@ -0,0 +1,39 @@ +قاضي احمد تعلقو +قاضي احمد تعلقو پاڪستان جي صوبي سنڌ جي شھيد بينظيرآباد ڊويزن جي ضلعي شهيد بينظيرآباد جو هڪ تعلقو آهي جنھن جو صدر مقام قاضي احمد شھر آھي. +قاضي احمد قومي شاهراهه جي وچ تي اڏيل شهر اڳ ۾ ڪنهن ٻئي نالي سان سڏبو هو ڪلھوڙن جي يا ميرن جي دور ۾ قاضي احمد ڪوريجو ھتي مقرر ٿيو جنھن کان پوءِ اھو شھر سندس نالي تي قاضي احمد نالي سان مشهور ٿيو. +پھرين اھو شھر دولتپور تعلقي جو حصو ھيو بعد ۾ پيپلزپارٽي جي حڪومت قاضي احمد کي تعلقي جو درجو ڏنو ويو. +اھم شخصيتون. +سياسي حوالي سان ڪلهوڙن جي دور حڪومت جي جان محمد ڏاهري خاندان جو اڄ تائين تمام گهڻو اثر رسوخ آهي. +هن خاندان مان سردار گلڻ ڄام، سردار رضا محمد ڏاهري، سردار رضا محمد ڏاهري، رئيس مٺل خان ڏاهري، ڊاڪٽر بھادر ڏاهري، سردار خان محمد ڏاهري، ڊاڪٽر عاشق ڏاهري، سردار فقير رسول بخش، سردار ڄام تماچي، سردار ڄام تماچي، رئيس علي نواز انڙ، شير محمد انڙ، افتخار انڙ، اسماعيل ڏاهري، ڄام سيف الله خان انڙ، سيد مقبول شاھ، محمد حنيف چانڊيو ، غلام رباني ڏاهري، غلام مصطفي سومرو،، ڄام فيروز انڙ، بهار مري، رئيس علي نواز انڙ، علي محمد راهو، اي ڊي راهو، جاويد سومرو، زاهد آرائين، عظيم انڙ ، علي دوست ملکاڻي، حاجي خان لاکو، ادبي حوالي سان پروفيسر ڊاڪٽر غلام محمد لاکو، معشوق ڌاريجو، مرتضي شاهه، ڊاڪٽر خليل لاکو، ڊاڪٽر سرور خاصخيلي، شبير سيال،سردار علي گبول علي محمد راهو، شرجيل عبدالفتاح، شيطان فقير، عاجز ٻگهيو، ڊاڪٽر حافظ غلام محمد ڏاهري، مولانا ادريس ڏاهري، حڪيم غلام رسول لاکو، غلام عباس قادري، غلام مصطفيٰ ٻگهيو، فيض جوکيو، مسڪين حاجي خان ملاح، ميان نور محمد ڪلهوڙو، غلام مصطفي ڏاهري، غلام محمد بگائي، اسلم لغاري، ايم ايس ڪورائي، مولائي ملاح ،شبن کوکر، مشهور راڳي عثمان فقير، امام بخش زرداري، غلام حسين زرداري، انور زرداري، لطيف چانڊيو، مولا بخش مري، اعجاز ماڇي، علي اڪبر ماڇي، شاهنواز خاصخيلي، پيرل شاهه، ڪامران چانڊيو، مشهور صحافي نبن شاھ، محبوب جوکيو، بھاول لاکو، عظيم انڙ، رجب جتوئي. +يوسف رند، روشن سومرو، قادر بخش راهو ۽ ٻيا آهن. +تاريخي ماڳ. +آثار قديمه مقبرو ميان نور محمد ڪلهوڙو، ٺل مير رڪن، جتوئي جو مقبرو، قاضي احمد ڪوريجو، دمائي ناز باغ موجود آهن. +تعلقي اندر مشهور درگاهن ۾ جمن شاھ جهانيان، درگاھ پير شھمير، درگاھ فيض هاشمي، درگاھ حق مدينه، درگاھ پير نالي وڏو، درگاھ پير صادق، درگاھ صالح فقير لڳ کڙ، موجود آهن +ٻيلا. +تعلقي قاضي احمد جي اولهه طرف ڪيٽي جمن شاھ، ثن جاڳر، ثن ريتي، سک پور ۾ تمام وڏا ٻيلا موجود هئا، جتي شڪار سير تفريح ٿيندي هئي، پر بد قسمتي سان انهن بيلن کي ڪٽي جهنگلي جيوت ، قدرتي سونهن کي ختم ڪيو ويو آهي، هاڻي انهن بيلن واري زمين تي قبضا ڪري زمينون آباد ڪيون ويون آهن. +ثقافت. +ثقافتي ۽ تفريحي حوالي سان تعلقي اندر جهانيان جو ميلو، نانگي شاهه جو ميلو، پير شهمير جو ميلو، مير متارو ميلو، قاضي احمد جو باغ ڏسڻ وٽان آهن. +نواب ولي محمد ويجهو خاص ڪري عورتن لاءِ ڳوٺ تاجر ٻگهيو وٽ ميان محمد سائين تي هر سال هڪ ڏينهن لاءِ ميلو لڳندو آهي، جمال شاهه جو ميلو، کوڙ سارن ڳوٺن ۾ بزرگن جا ڏهاڙا فقير علي جهانيان جو ڏهاڙو ڳوٺ باغ ماڻڪ ۾ ملهايو ويندو آهي. +ميلن ۾ چوڏول سرڪس ملاکڙا، اهم هوندا آهن. +تعلقي اندر ملهه پهلوانن ۾ نواب هوٿيپوٽو، عارف راهو، الهداد راهو، صالح هوٿيپوٽو، بوسڪي علي گل، حمزو رند مشهور رهيا آهن. +مشهور اداڪار صديق پرهيار رهيو اهي. +تعلقي دولت پور جا سگهڙ شيطان فقير، سومر خان چانڊيو، ميانداد چانڊيو، جعفر لاکو، ياسين جوکيو ۽ ٻيا آهن. +مزاح جي حوالي سان آچر پاڪستاني تعلقي قاضي احمد جو مشهور ڪردار رهيو آهي. +ڳوٺ. +تعلقي جي اوڀر زرخيز زمينون ۽ ڳوٺ آباد آهن. +اتر ۾ نواب ولي محمد، دولت پور، شاهپور جهانيان، آهن ڏکڻ ۾ سڪرنڊ شگر مل، مشائخ، سڪرنڊ آباد آهن. +تعلقي جي مشهور ڳوٺن ۾ ڪوٽ ڄام ڪريم علي انڙ، بچل پور، اسماعيل ڀنڊ، جهونجهاڻ، ڳوٺ سردار علي گبول سعيد ڪنڊو، علي آباد، ڪريم آباد، سک پور، پٻجو، پير شهمير، دوڙ شاهه، کڙ، گلڻ ڄام ڏاهري، ماروجه، مٺا خان جوکيو، منهڙو مقيم ڏاهري، سرڪاري کوهه، سن ساوڙي، هبيري، صوڀو ڏاهري، چوٽيهه هزار موري، لونگ سومرو، احسان راهو، سوڍو خاصخيلي، عاقلاڻي راهو، ڪوٽ مقبول شاهه، بهادر چانڊيو، سونو چانڊيو، محمد چانڊيو، طوطي، ڪشور پور، عبدالرزاق سيٺر، مٺو ڏيٿو، باغ ماڻڪ ، قبول راهو، علي خان فج، سلطان راهو، نواب بهاول، حمل ڪلوئي، ماڪوڙو، پڊ، خارجاڻي ۽ ٻيا ننڍا وڏا ڳوٺ مشهور آهن. +معيشت. +صنعتي حوالي سان النور شگر مل شاهپور جهانيان، قاضي احمد ،دولت پور ويجهو، فٽين ٽاڻڻ جا ڪارخانا، نواب ولي محمد ۾ ايشيا جي وڏي ۾ وڏي بهه جي منڊي موجود آهي، زرعي جنسن جي واپار کانسواءِ قاضي احمد ۾ مال جي تمام وڏي پڙي هر خميس تي لڳندي آهي. +قاضي احمد جي ملاحن جون رليون، لونگ سومرو جو ڀرت ، ڪيترن ئي ڳوٺن ۾ عورتون پيش جو واڻ پڻ وٽين ٿيون. +صحت. +تعلقي اندر هڪ اسپتال، 2 آر-ايڇ-سي، 10 بنيادي مرڪز، لاتعداد گورنمينٽ ڊسپينسريون، ايم-سي-ايڇ سينٽر صحت جون سهولتون مهيا ڪري رهيا آهن. +قاضي احمد ۽ دولت پور ۾ ٽاما سينٽر، زير تعمير آهي. +ان کانسواءِ ڪيتريون ئي ڊسپينسريون زيرِ تعمير آهن. +تعليم. +تعليم جي لحاظ کان قاضي احمد دولت پور ۾ ٻه ڊگري ڪاليج ڪيترائي هاءِ ، مڊل بوئز ۽ گرلس اسڪول، پرائمري بوائز ۽ گرلس اسڪول ۽ ڪيترائي پرائيويٽ اسڪول تعليم ڏئي رهيا آهن. +يونين ڪائونسلون. +تعلقي جي ڪل آبادي، 297047 آهي، 12 يونين ڪائونسل ، قاضي احمد1، قاضي احمد2، احمد ٻگهيو، ٺٽ، سعيد ڪنڊو، هبيري، ساوڙي، منهڙو کڙ، شاهپور جهانيان، دولت پور ۽ مرزا باغ تي مشتمل آهي. +هن تعلقي ۾ هيٺيون يونين ڪاؤنسلون آهن. +ديھون. +قاضي احمد تعلقي ۾ ڪل 65 ديھون واقع آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10389.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10389.txt new file mode 100644 index 0000000..24600e4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10389.txt @@ -0,0 +1,81 @@ +احمد خان نظاماڻي +خليفو ميان احمد خان نظاماڻي تيرهين صدي هجريءَ جي مشهور اهل الله ۽ سنڌ جي اولياء ڪرام منجهان هڪ مشهور بزرگ آهي. +پاڻ سنڌ جي مشهور نقشبندي بزرگ مخدوم محمد ابراهيم مڏئي واري جو پهريون ۽ وڏو خليفو هو، ۽ مخدوم صاحب سنڌ جي عظيم عالم، محدث ۽ فقيه مخدوم محمد هاشم ٺٽويءَ جو پوٽو هو. +خليفه صاحب نظاماڻي قوم مان هيو جيڪا سنڌي بلوچن جي هڪ شاخ آهي. +سندس نسب. +سندس سلسلہ نسب نظام فقير بلوچ سان ملي ٿو جيڪو نظاماڻي قبيلي جو باني هو. +طريقت جو شجرو. +پاڻ نقشبندي مجددي سلسلي سان تعلق رکندا هئا. +سندن طريقت جو شجرو هن ريت آهي +خليفه صاحب عربي، فارسي ۽ ٻين شرعي علمن جي فراغت کان بعد حضرت مخدوم محمد ابراهيم مڏئي مرقد واري جي صحبت اختيار ڪئي ۽ نقشبندي طريقي ۾ بيعت ڪيائون. +طريقت جا سبق ۽ مقام طئي ڪرڻ کانپوءِ سندن مرشد کين خلافت عطا فرمائي. +روايت ۾ آهي ته پاڻ مخدوم صاحب جا پهريان خليفا هئا. +مخدوم صاحب وڏي فيض وارا بزرگ هئا جن جا لاتعداد خليفا هئا. +پر خليفه احمد خان جي نالي اهوئي چيو وڃي ٿو ته پاڻ سندن سڀ کان پهريان ۽ سڀ کان پيارا خليفا هئا. +خليفه صاحب پنهنجي مرشد جي مرشد حضرت قيوم جهان شاه صفي الله نقشبندي مجددي سرهندي ڪابلي رحمة الله عليہ جن وٽ پڻ وقت بوقت ڪابل ويندا هئا ۽ اتان کان پڻ فيض پرايائون، ۽ مٿن حضرت شاه صفي الله جن جي خاص نگاه ۽ مهرباني هئي. +شاه صفي الله جن جي وڏي نياڻي جيڪا پڻ هڪ ڪامله عارفه ۽ وليه هئي ۽ پنهنجي والد گرامي کان خلافت مليل هيس، تنهنجي پڻ خليفه صاحب تي وڏي نظر هئي. +حضرت خليفه صاحب ڪابلي بزرگن جي خاندان جي تمام گهڻي تعظيم ڪندا هئا. +نقل آهي ته پاڻ ڪيترائي ڀيرا پيرين پنڌ ڪابل جو سفر ڪيائون. +آخري دفعو جڏهن پاڻ سنڌ کان حلوي سان ڀريل هڪ وڏو ٿانو مٿي تي کڻي ڪابل پهتا ۽ اهو ٿانو حويلي مبارڪ اندر موڪليائون. +اندر بيبي صاحبه کي سندن اچڻ جو اڳ ۾ ئي ڪشف ٿي چڪو هو، تنهن پنهنجن فرزندن کي فرمايو ته ٻاهر هڪ سج ۽ چنڊ جهڙو ماڻهو آيو آهي، وڃي ان جو استقبال ڪريو. +جڏهن سندن ننڍڙا فرزند ٻاهر نڪتا ته خليفه صاحب کي ڏٺائون جيڪي سنڌ جا رهواسي هئا ۽ ڪابلي ماڻهن جي مقابلي ۾ رنگ جا سانورا هئا. +واپس پنهنجي والده وٽ وڃي چوڻ لڳا ته ٻاهر ته هڪ ڪارو ماڻهو سنڌ کان آيو آهي جيڪو نه ته سج آهي نه چند. +بيبي صاحبه کين وراڻيو ته ان جي قلب تي الله تعالى جا انوار ۽ تجليون وسي رهيون آهن جنهن ڪري سندس قلب سج ۽ چند وانگي روشن آهي. +نقل آهي ته هڪ ڀيري حضرت مخدوم محمد ابراهيم عليہ الرحمة جن جمعي جي ڏينهن درياھ تي غسل فرمائڻ ويا. +غسل ڪرڻ بعد اتي ئي هڪ چادر وڇائي ويهي رهيا ۽ مٿن روحاني ڪيفيت طاري ٿي ويئي. +پاڻ اهڙي ته جذب جي ڪيفيت ۾ هئا جو هر فقير غسل کان فارغ ٿي اچيو سندن مجلس ۾ ويهيو رهي. +ڪنهن کي به نماز جو هوش نه رهيو. +ٻئي طرف جيڪڏهن ڪو مسجد کان نماز لاءِ سڏڻ خاطر آيو ٿي سو به هن روحاني ڪوڙڪيءَ ۾ ڦاسجي اتي ئي ويهي ٿي رهيو. +نماز جو وقت به وڃي رهيو هو ۽ ظهر جو آخري وقت ٿي چڪو هو. +ايتري ۾ خليفه احمد خان نظاماڻي وجد جي ڪيفيت مان نڪتا ۽ هوش ۾ آيا، ۽ هي شعر پڙهڻ لڳا: +اج تیرے نین نے مسجد میں ہوش لوٹا ہے ہر نمازی کا +ان وقت مخدوم صاحب پڻ هوش ۾ آيا ۽ ٻين کي به هوشيار ڪيائون. +پاڻ فرمايائون ته نماز جو وقت مڪروه نه ٿئي، بهتر ٿيندو ته هتي ئي نماز پڙهون. +حضرت شهيد شاه محمد ضياء الحق المعروف حضرت محفه وارا رحمة الله عليہ خليفه صاحب جي مرشد حضرت شاه صفي الله سرهندي رحمة الله عليہ جا ناٺي ۽ خليفه هئا. +پاڻ جڏهن حرمين شريفين جي زيارت لاءِ ويا ته اتي سندن صاحبزادي حاجي عبدالرحيم المعروف حضرت آغا صاحب کين عرض ڪيو ته مون کي پڻ بيعت ڪري هن آبائي روحاني فيض سان فيضياب ڪريو. +باوجود ان جي ته حضرت شهيد پاڻ هڪ عارف ڪامل ۽ صاحب اجازت هئا، پر پاڻ کيس فرمايائون ته آئون اوهان کي خليفه احمد خان نظاماڻي سان بيعت ڪرائيندس. +واپسيءَ ۾ جڏهن سنڌ پهتا ۽ خليفه صاحب سندن ملاقات لاءِ آيو ته پاڻ کين فرمايائون ته منهنجي هن فرزند کي سلسله عاليه ۾ اوهان بيعت ڪريو. +تنهن تي خليفه صاحب عرض ڪيو ته اوهان کيس پاڻ ئي بيعت فرمايو ۽ آئون دعا ۾ شريڪ ٿيندس. +خليفه احمد خان صاحب کين پنهنجي ڳوٺ وٺي آيا ۽ اُتي ڳوٺ جي مسجد ۾ حضرت شهيد پنهنجي فرزند شاه آغا صاحب کي بيعت ڪيو، ساڳي وقت حضرت خليفه صاحب پڻ فيض پهچائڻ ۾ شريڪ رهيا. +هن واقعي مان اندازو ڪري سگهجي ٿو ته مجددي سرهندي خاندان جي بزرگن ۽ مشائخن ۾ حضرت خليفه صاحب جي ڪيتري عظمت مڃيل هئي جو پنهنجي اولاد کي به کانئن بيعت ڪرائڻ ٿي چاهيائون. +حضرت مخدوم ابراهيم عليہ الرحمة جو فرزند مخدوم عبداللطيف ثاني رحمة الله عليہ هو جنهن سلوڪ جي تعليم ۽ تربيت حضرت خواجه شاه صفي الله مجددي رحمة الله عليہ کان حاصل ڪئي ۽ خلافت پنهنجي والد صاحب کان حاصل ڪيائين. +جڏهن مخدوم صاحب مڏئي وارن جي وفات جو وقت ويجهو ٿيو ته پاڻ کيس وصيت ڪندي فرمايائون ته ”جي تون گهرين ٿو ته آئون ۽ خدا هڪ هجان ٻيو ڪجھ نه هجي ته خليفي نظاماڻي سان صحبت ڪر، ۽ جي پاڻ ڏانهن خلق جي رجوعات گهرين ٿو ته وسين واري خليفي سان ساٿ سنگت ڪر، ۽ جي اگهاڙي ترار ٿيڻ گهرين ٿو جو جيڪا به بددعا ڪرين يا پٽ پاراتو ڏين سو پورو ٿي وڃي ته کٿي اوڙهيندڙ خليفي وٽ وڃي ويھ. +“ ان ارشاد مان ظاهر ٿئي ٿو ته خليفه صاحب جو سندن مرشد جي نظر ۾ ڇا مقام هو. +مخدوم ابراهيم صاحب عليہ الرحمة جي خليفن مان هڪ ڪامل ۽ مڃيل خليفو مولانا محمد امين ڇتراڻي پڻ هو جيڪو نه صرف روحاني مقام جو صاحب هو بلڪه ظاهري علم تي به مڪمل عبور حاصل هيس. +پاڻ حضرت مخدوم صاحب کان علاوه خليفه احمد خان کان پڻ فيض پرايائين ۽ سندس ئي چوڻ تي مخدوم صاحب ۽ خليفه صاحب جي سوانح حيات”مناقب مخدومين معظمين“ تحرير ڪيائين جنهن ۾ ٻنهي بزرگن جي حالات ۽ ڪرامات سان گڏ ڪيترائي مڪتوبات شريف پڻ نقل ڪيا اٿس. +اهو ڪتاب اڻڇپيل آهي ۽ ٽنڊو سائينداد جي مجددي خاندان جي علمي ڪتبخاني ۾ موجود آهي. +پاڻ حضرت مخدوم صاحب توڙي خليفي صاحب ڏانهن خط لکندو هو ۽ چاھ ڀريا غزل پڻ لکندو هو. +اهڙي ئي هڪ غزل جو مقطع جيڪو حضرت خليفه احمد خان نظاماڻي جي شان ۾ مشهور آهي، سو هن طرح آهي: +گر نظام کار خواھی رو نظامانی ببین، مصلحت گفتم ”امین“ گر بشنوی گفتار ما +حضرت خليفه صاحب جي مريدن ۽ خليفن جي سلسلي بابت وڌيڪ معلومات نٿي ملي. +شاعري. +خليفه صاحب فارسي ٻوليءَ جا بهترين شاعر پڻ هئا ۽ ”احمد“ تخلص اختيار ڪيو هئائون. +تڪمله مقالات الشعراء جو مصنف مخدوم ابراهيم خليل سندن تعريف ڪندي ”ولايت جو مخزن“ ۽ ”ڪرامت جي کاڻ“ جي لقبن سان کين ياد ڪري ٿو. +وڌيڪ فرمائي ٿو ته خليفه صاحب جهڙن بزرگن جو بيان ته اولياء الله جي سوانح ۾ سونهين ٿو، پر جڏهن ته حضرت موصوف ڪڏهن ڪڏهن شعر به چوندا هئا ان ڪري هن تذڪري ۾ به سندن نالو درج ڪرڻ مناسب معلوم ٿئي ٿو. +مخدوم خليل سندن باري ۾ روايت ڪري ٿو ته جڏهن خليفه صاحب شعر چوڻ شروع ڪيو ته اڃا گهڻو وقت نه گذريو هو جو هر هنڌ سندن وهواھ ٿي ويئي. +شهر جي شاعرن به سندن شاعري ٻڌي عجب ڪيو ۽ پنهنجي هڪ شاگرد کي ساٿين سان موڪليائون ته وڃي ساڻن ملاقات ڪري. +ان شاگرد حضرت مخدوم ابراهيم جي خدمت ۾ اچي عرض ڪيو ته اسان ٻڌو آهي ته اوهان جي فقيرن مان ڪو فقير شاعر به آهي، اسين ان بزرگ سان ملڻ چاهيون ٿا. +مخدوم صاحب کين خليفه احمد خان نظاماڻي جو نالو ٻڌايو. +جڏهن ساڻن مليا ته پاڻ ۾ علمي ۽ ادبي گفتگو ڪرڻ لڳا ۽ هڪ ٻئي کي پنهنجا شعر ۽ بيت ٻڌائڻ لڳا. +آخر ۾ خليفه صاحب کين چيو ته هي به منهنجو شعر آهي: +شب فراق ترا گریبان کنم تمثیل، ز تار زلف تو گیرم کہ بس سیاہ و دراز +اهو بيت ٻڌڻ تي اهو شاگرد چوڻ لڳو ته جي ٻهراڙي وارا اهڙو شعر چون ٿا ته پوءِ شهر وارن تي تعجب ٿو اچي. +تڪمله مقالات جي ليکڪ سندن ڪجھ شعر نقل ڪيا آهن جِن مان ڪي هِت پيش ڪجن ٿا. +اے دل بدیں خیال پریشان کیستی، وے دیدہ اشکبار تو حیران کیستی +غیر از فراق نیست نصیب زمان ما، اے روزگار وصل بدوران کیستی +بلقیس وار در رہ شوقت قدم زدم ، لیکن ندامت کہ سلیمان کیستی +هي پڻ سندن اشعار آهن: +بر مسند ملامت نوبت بما رسیدہ، شاھد پئے سلامت ما را کم آفریدہ +ناموس عفتم را خرمن بباد دادہ، دعوائے عصمتم را صد پردہ بردریدہ +یاران آشنا را ہر چند آزمودم ، خواھند کز سرما بیرون کشند دیدہ +بر افتقار احمد رحمے کہ باشد از جاں، جاناں ترا بعالم یک بندہ آفریدہ +هي پڻ سندن شعر آهي: +ترا ھر آنکہ رہ و رسم دلبری آموخت ، مرا ترک دل و جان قلندری آموخت +پاڻ پنهنجي مرشد جي مرشد حضرت شاه صفي الله مجددي رحمة الله عليہ جن جي وصال مبارڪ جي موقعي تي سندن شان ۾ هڪ ڊگهو قصيدو لکيائون، جنهن مان هيٺيان ٻه شعر عمدة المقامات ۾ نقل ڪيا ويا آهن: +ذی قعدہ بدو پگاہ ششم کان اختر برج شد گم +دو شنبہ دوازدہ صد و سال کاں باز زدہ از جہان پر وبال +خليفه احمد خان نظاماڻي عليہ الرحمة جي وفات جي تاريخ معلوم نه آهي. +سندن مزار نم جي ڳوٺ ۾ آهي جيڪو حيدرآباد ۽ ٽنڊو محمد خان ضلعي ۾ نظاماڻين جو هڪ ڳوٺ آهي. +درويش ميان حاجي محمد اسماعيل نظاماڻي. +حضرت خليفه احمد خان جي جمله اولاد جو ته تذڪرو نه ٿو ملي، مگر سندن هڪ فرزند محمد هاشم نالي هيو جنهن کي وري هڪ فرزند حاجي محمد اسماعيل هيو جيڪو مجذوب طبيعت ۽ درويش صفت انسان هيو. +پاڻ ستر سال کان وڌيڪ عمر گذاري نيٺ پنهنجي خالق حقيقي سان وڃي مليو ۽ پنهنجي ڏاڏي حضرت خليفه صاحب جي ڀرسان نم جي ڳوٺ ضلع حيدرآباد ۽ ميان جو مقام ضلع ٽنڊو محمد خان ۾ آرامي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10565.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10565.txt new file mode 100644 index 0000000..1e7e33d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10565.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +رمضان +رمضان هجري ڪئلينڊر جو نائون مهينو آهي۔ هن کي رمضان المبارڪ به چيو ويندو آهي ۔مسلمانن جي لاء هن پوري مهيني ۾ روزا رکڻ فرض آهن۔ انهي ۾ هڪ رات اهڙي آهي جنهن کي شب قدر چيو ويندو آهي۔ قرآن جي مطابق جنهن جي عبادت هزار مهينن جي عبادت کان بهتر آهي۔ لفظ رمضان عربي جو لفظ آهي جيڪو رمضه مان نڪتل آهي جنھن جي معني آهي سخت گرمي +ھي مھينو اسلام کان آمد کان اڳ جو مھينو آھي ۽ ان مھيني ۾ سخت گرمي جي موسم ۾ سج جي سخت تپش ٿيندي ھئي ان نسبت سان ان جو نالو رمضان پئجي ويو شروع ۾ 2 ھجري کان اڳ ھر ٽئين سال ھڪ مھينو وڌائي ان سال کي تيرھن مھينن جو ڪيو ويندو ھو، جنھن سان قمري ۽ شمسي سال جي وچ ۾ ھر سال ٿيندڙ 10 ڏينھن جو فرق ختم ٿي ويندو هو. +تنھن ڪري ھي مھينو ھر سال ان ساڳي بھار جي موسم ۾ ايندو ھيو پر سن 2 ھجري ۾ سورة التوبة جي آيت نمبر 36 نازل ٿيڻ کان پوء (جنھن ۾ سال ۾ صرف ٻارھن مھينن کي لازمي ڪيو ويو) ان تيرھين مھيني شامل ڪرڻ جو سلسلو بند ڪيو ويو جنھن ڪري رمضان ھاڻي مستقل ان ساڳي سخت گرمي واري مند ۾ نہ ايندو آهي. +رمضان المبارڪ قرآن جي بهار جو مهينو. +پاڻ سڳورنﷺ جي مشهور حديث آهي ته: +"لکلّ شيءِ ربيع و ربيع القرآن شهر رمضان +حوالو ثواب الاعمال، ص103 ، منشورات شريف الرضي قم، 1368 ، طبع دوم +هر شي جي لاءِ بهار هوندو آهي ۽ قرآن جي لاءِ بهار رمضان جو مهينو آهي. +رمضان جي مهيني ۾ انسان جنهن طرف به وڃي، قرآن جي تلاوت جو مٺڙو آواز انسان جي ڪنن تائين پهچندو آهي، ڪٿي قرآن مجيد جي تلاوت جي محفل ڏسڻ ۾ ايندي آهي، ته ڪٿي وري حفظ قرآن جا مقابلا ۽ ڪٿي قرات قرآن جون محفلون سجيل هونديون آهن، ۽ ڪٿي ته تجويد ۽قواعد جون ڪلاسون ٿينديون آهن. +پر جيڪڏهن سني ڀائرن جي پاڙن ۾ هليو وڃجي ته جلدي جلدي قرآن پاڪ جو ختم ڪڍڻ جي گوءِ ڏسڻ ۾ ايندي آهي. +چوڻ جو مطلب اهو آهي ته ماڻهون رمضان شريف ۾ مختلف طريقن سان پنهنجو قرآن سان لاڳاپو ظاهر ڪندا آهن، ۽ حق به اهو ئي آهي ڇاڪاڻ ته رمضان قرآن جي نازل ٿيڻ جو مهينو آهي +رمضان الله جو مهينو. +- قال رسول الله صلى الله عليه وآله: شَعبانُ شَهري، و شَهرُ رَمَضانَ شَهرُ اللهِ +شعبان منهنجو مهينو آهي ۽ رمضان الله جو مهينو آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10566.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10566.txt new file mode 100644 index 0000000..22ff256 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10566.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +جوڳي (ذات) +جوڳي () جوڳي لفظ يوڳا مان ورتل آهي جنهن جي معنيٰ آهي ملائڻ يا جوڙڻ. +يوڳي يا جوڳي اھو ماڻھو جيڪو يوڳا ڪندو ھجي، يوڳ يوڳي جو مطلب پاڻ کي ملائڻ (روحاني طور پنھنجي پاڻ کي خالق سان ملائڻ، ھڪ ڪلام ٿيڻ) قديم دور ۾ جوڳين کي مذهبي حيثيت حاصل رهي آهي، جيئن اسلام ۾ مفتين کي موجودهه دور ۾ حاصل آهي.جوڳي ٽن قسمن ۾ ورهائي سگهجن ٿا،يوڳ ھڪ ھندو مذھبي طريقو آھي، جيڪو صدين کان آھي دنيا جو پھريون يوڳي (جوڳي) حضرت آدم عليہ سلام ھو، جنھن يوڳا ڪري رب کي پاڏايو کيس پنھنجي غلطيءَ جي معافي ورتي يوڳا ڪري، جوڳي اتر ڀارت ۾ ڪثرت سان موجود آھن، جن جو مذھب ھندوازم آھي. +ڀارت جو مشھور وياپاري (واپاري) اميت جوڳي جيڪو ڀارت جي ھڪ رياست جي اڳوڻي مکيا منتري (CM) اجيت جوڳي جو ڀاءُ آھي، انڊيا جا جوڳي گڏيل امريڪي رياستن US سميت يورپ وغيرھ ۾ پڻ رھن ٿا، ھڪ جوڳي عورت جيڪا آمريڪا ۾ ڊاڪٽر آھي انجو ميڊيڪل جو ڪتاب يونيورسٽين ۾ پڻ پڙھايو وڃي ٿو. +ڀارت کان سواءِ سنڌ ۾ پڻ جوڳي آھن ۽ اھي يوڳي يا جوڳي موھن جي دڙي جا اصلوڪا رھائشي ۽ اتان جو قبيلو آھن. +ھيءُ ھندو فقيرن جي ھڪڙي قوم آھي، جي فقير جوڳ پچائيندا آھن، يعني رياضتون ڪڍندا آھن. +اصل سنسڪرت لفظ يوگي آھي. +اھي پنندا آھن. +اڪثر ھوشادي نه ڪندا آھن؛ جي ڪندا آھن ته پنھنجا پاڻ ۾. +ھنن مان ڪي ڪنن جي پاپڙين ۾ ٽنگ ڪري شيشي يا ڪنھن ڪاٺي يا ڪنھن ڌاتوءَ جا ٿلھا ڇلا ڍڪيندا آھن ۽ گيڙوءَ رتا ڪپڙا ڪندا آھن. +ھو شِوَ جا پوڄاري آھن ۽ سندن مرشد گورکناٿ آھي، جو پندرھين عيسوي صديءَ ۾ ٿي گذريو. +جيڪي مرندا آھن، تن کي وھاري مٿان يا ھيٺيان کنڊ رکي دفن ڪندا آھن. +مسلمان جوڳي به آھن، جي اڪثر مُرليون وڄائيندا آھن ۽ نانگ وٺندا ۽ گھمائيندا آھن ۽ منڊ ھڻندا آھن، اهي گوگهي چوهاڻ جا مريد سڏائيندا آهن. +.جوڳي عام طور نانگن پالڻ واري کي چيو ويندو آهي، پر ادبي اصطلاح ۾ ’جوڳي‘، ”جوڳ“ (يا يوڳ)، رياضت يا تپسيا ڪندڙ، تن کي تسيا ڏيندڙ هڪ اعليٰ انسان کي چيو ويندو آهي. +قاضي قادن (1463-1551ع) پهريون دفعو شاعريءَ ۾ ’جوڳي‘ لفظ جو ان معنيٰ ۾ اصطلاح ڪم آندو آهي. +جوڳيءَ جاڳايوس، ستو هوس ننڊ ۾ تهان پوءِ ٿيوس، سندي پريان پيچري! +قاضي قادن ’جوڳيءَ‘ کي نئين معنيٰ ڏني آهي. +شاهه لطيف پڻ جوڳي لفظ عام جام ڪتب آندو آهي سر رامڪليءَ ۾ ’جوڳي‘، مرشد، ڪامل انسان، رهبر، حق جي رستي تي هلندڙن کي چيو ويو آهي +درجابندي (قسم). +جوڳي کي درجابنديءَ طور ٽي قسم ۾ ورھائي سگھجي ٿو. +شاھ جو رسالو ۾ ھڪ مڪمل سُر جوڳين بابت آھي سُر رامڪلي جي نالي سان. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10650.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10650.txt new file mode 100644 index 0000000..c67a47b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10650.txt @@ -0,0 +1,82 @@ +نيرون ڪوٽ +هندو راجائن جي راڄ ۾ هت به، ٻين وڏن شهرن وانگر، هڪڙو قلعو هوندو هو، جنهن کي ڪافر قلعو ڪري ٿا سڏين نيرون ڪوٽ درياھ جي ڪناري تي واقع هو، پر دريا ان جي اڀرندي کان وهندو هو. +اها خبر ڪانه آهي ته هن شهر جي بنياد ڪڏهن پيئي. +پر چند تاريخ جي ڪتابن مان اهو ظاهر ٿئي ٿو ته اتي نيرون سمني نالي راجا راڄ ڪندو هو، ان جي پٺيان هن شهر جو نالو پيو. +فتحنامي ۾ آيل آهي ته جنهن ٽڪريءَ تي هي قلعو ٻڌايل هو، ان جو نالو نيرون هو، ان ڪري هن کي نيرون ٽڪريءَ وارو قلعو _(قلع نيرون) سڏبو هو. +ان بعد هي قلعو مقامي طور (نيرون ڪوٽ) جي نالي سان مشهور ٿيو. +هي ديبل کان 25 فرسخ، يعني اٽڪل 75 ميلن جي مفاصلي تي هو. +مسلمانن جي اچڻ کان اڳ هن شهر جو حاڪم به هڪ سمني هو. +ڪتابن مان هي به ظاهر آهي ته هي صاحب ٻڌ ڌرم جو پرچارڪ هو. +جڏهن هندن جو راءِ گهراڻو سنڌ جي حڪومت تي فائز هو ته هي شهر ديبل، لوهاڻا, لاکا ۽ سما وانگر برهمڻ آباد جو باجگذار هو. +مرزا قليچ بيگ لکيو آهي ته، "اصل هندو راجائن جي راڄ ۾ نيرون سمني نالي اتي حاڪم هوندو هو ۽ اتي به هڪڙو ڪوٽ هوندو هو. +جڏهين محمد بن قاسم آيو. +تڏهين هنن قلعي جا در کولي هن کي ڏنا ۽ معافي ملين. +نيرون ڪوٽ درياهه جي ڪناري تي هو، پر درياهه ان جي اڀرندي کان وهندو هو. +سنه 1182 هه ۾ ميان غلام شاهه ڪلهوڙي نئون قلعو اتي جوڙايو، جو اڃا قائم آهي. +اڳي اتي فقط هڪڙو ڳوٺ هو، پوءِ وڏو شهر ٿيو. +نئين ٻڌل شهر جو نالو حيدرآباد رکيو ويو ۽ انهيءَ کان پوءِ اهو شهر سنڌ جو تخت گاهه ٿيو. +آسپاس ٽڪرين تي اڃا تائين گهڻن بزرگن جون قبرون رهيل آهن، جن مان هڪڙي شيخ محمد مڪيءَ جي آهي. +جنهن جو قبو شهر جي اُلهندي ڏي مٽيءَ جي ڪوٽ اندر آهي. +جو پڻ ميان غلام شاهه وڏي ڪوٽ جي حفاظت لاءِ ٺهرايو هو. +اهو شيخ عربن جي فتح ٿيڻ کان پوءِ اتي حاڪم ڪري رکيو ويو هو. +وڏن اوليائن مان شمار ڪيل آهي. +شهر جي ڏکڻ ڏي گنجو ٽڪر آهي. +جنهن تي گهڻا نامور ماڻهو دفن ٿيل آهن +ڪيترن ڏاهن گنجي ٽڪر ۽ سندس ڀرپاسي جي کوجن کان پوءِ اُتان قبرن مان لڌل لاش، ماپيل مفاصلن، چراگاهه، تلاءَ ۽ درياهه جي موجودگي کان سواءِ ٽڪري تي کنڊرن جي نشانن ۽ ٽُٽل ڪوٽ جي ڍير لهڻ بعد، تاريخ جي صفحن تي انهيءَ هنڌ تي نيرون جو ڪوٽ جوڙي بيهاريو آهي، جتي اڄ حيدرآباد جو پراڻو شهر آباد آهي. +’تاريخ ريگستان‘ ۾ رائيچند چواڻي: ”نيرون ڪوٽ 400 ق. +م ۾ هندن جو قلعو هو. +“ محب الله بکري ’مختصر تاريخ‘ (قلعي نسخو) ۾ لکي ٿو: ”نيرون شهر جو بنياد نبوت ۽ هجرت جي وچواري پنجين سال پيو هو. +“ هڪ روايت موجب جنهن زماني ۾ سنڌ ۾ نيرون يا نيروڻ نالي هڪ هندو راجا راڄ ڪندو هو، ان زماني ۾ عربستان ۾ خلافت راشديه مان حضرت علي ڪرم الله وجه جي خلافت جو دؤر هو. +حضرت علي رضه سنڌ کي فتح ڪرڻ لاءِ هڪ لشڪر به موڪليو هو. +’تحفة الڪرام‘ ۾ مير علي شير قانع لکيو آهي: ” حضرت علي رضه جي زماني ۾ مسلمانن جي فوج خشڪي رستي سنڌ تي ڪاهه ڪئي هئي. +وچ ۾ جابلو علائقن ۾ دشمن مقابلو ڪيو، پر مسلمان نعرا هڻندا ڌوڪيندا اڳتي وڌندا رهيا. +“ ’فتحنامه‘ مان ظاهر آهي، ته نيرون ڪوٽ جو قلعو اسلام کان اڳ يعني سنڌ جي راءِ خاندان جي حڪومتي دور ۾ به موجود هو. +’تاريخ سنڌ‘ ۾ اعجاز الحق قدوسي ٻڌائي ٿو: ” راجا سهيرس پنهنجي حڪومت کي چئن صوبن ۾ ورهايو هو، جنهن ۾ هن صوبيدار مقرر ڪيا هئا. +(1) برهمڻ آباد جو صوبو: جنهن ۾ نيرون، ديبل، لوهاڻا، لاک ۽ سما شامل هئا؛ (2) سيوستاني صوبو: هن ۾ جنڪارن، رونجهاڻ ۽ ڪوهه پايه کان وٺي مڪران جي سرحد جو علائقو شامل هو؛ (3) اسڪلنده صوبو: جنهن ۾ ڀاٽيا، تلواڙ، چچ پور ۽ ديوهه پور جي ڪجهه زمين هئي؛ ۽ (4) ملتان صوبو: هڪه، برهم پور، ڪرور، اشهار ۽ تاڪيد کان وٺي ڪشمير تائين ڦهليل هو. +’چچ نامي‘ ۾ نيرون ڪوٽ جو ذڪر هن ريت آهي، ته بديل (ابن طنبه البجلي) ٽي سئو جنگي جوانن سان روانو ٿيو. +عبدالله پاڻ ان سان عمان جو سمنڊ ٽپي اچي ديبل جي قلعي وٽ پهتو +جيسينه بن ڏاهر نيرون ۾ هو +ڏاهر، جيسينه کي چار هزار سوار اُٺ ۽ هاٿي ڏيئي جلد روانو ڪيو، جيڪو اچي بديل جي سامهون ٿيو. +عبدالرحمان بن عبدربه کان روايت آڻين ٿا، ته جڏهن بديل قتل ٿيو، تڏهن ڪوٽ نيرون جا ماڻهو اچي ڊنا، ته عرب جو لشڪر هن ظلم جي بدلي وٺڻ لاءِ ضرور ايندو ۽ اسين سندن لنگهه تي آهيون +انهيءَ وقت نيرون جو حاڪم سُندر نالي هڪ شمني هو +هن ڏاهر کي اطلاع کان سواءِ پنهنجا معتبر ماڻهو حجاج جي خدمت ۾ موڪلي امان نامو گهُريو ۽ پاڻ تي ڍل مقرر ڪئي. +امير حجاج انهن کي امان جو پروانو لکي ٿو. +محمد بن قاسم لشڪر سان منزلون ڪاٽي اچي قلعي وٽ پهتو، جيڪو نيرون ٽڪري تي آهي. +ان جي ويجهو هڪ تلاءُ آهي، جنهن جو پاڻي عاشقن جي اکين کان وڌيڪ صاف، جنهن جا چراگاهه ارم باغ کان وڌيڪ وڻندڙ آهن +سپاهي خريد فروخت لاءِ قلعي ۾ ويا +ٻئي ڏينهن تي محمد بن قاسم گهوڙي تي سوار ٿي مکيه شخصن سان گڏجي قلعي ۾ آيو ۽ بتڪده جي جاءِ تي مسجد ٺهرائي، ان ۾ ٻه رڪعتون نفل پڙهيائين. +محمد بن قاسم جي سڀ کان وڏي خوبي اها هئي، جو هن هر منزل ۽ موقعي تي پنهنجي مربي ۽ محسن حجاج بن يوسف کان مشورو پئي ورتو. +محمد بن قاسم جڏهن نيرون پهتو ته حجاج بن يوسف هن ڏي لکيو: +”تون نيرون جي ماڻهن سان مهرباني سان پيش اچ ۽ هر طرف انهن جي ڀلائي جي ڪوشش ڪر ۽ انهن کي اسان جي سرپرستي جي اميد ڏيار، جيڪو توکان امن گهري اُن کي امن ڏي، جيڪي معززين ۽ اڪابر تو وٽ اچن، انهن کي خلعت ۽ انعام اڪرام سان نواز، انهن جي مرتبي مطابق مدارت ڪر، عقل ۽ دانا کي پنهنجو رهبر بڻاءِ، جنهن سان واعدو ڪري ان کي پورو ڪر، جيئن امير ۽ اڪابر تنهنجي واعدي تي ويساهه ڪن. +مشهور جاگرافي نويس علامه ابن حوقل، جيڪو 350هه ۾ سنڌ ۾ آيو هو، تنهن جيڪو سنڌ جو نقشو ڏنو آهي، ان مان معلوم ٿئي ٿو، ته نيرون شهر، ديبل ۽ منصوره جي وچ ۾ آهي. +’چچ نامي‘ ۾ مختلف هنڌن تي ذڪر مان نيرون ڪوٽ جي ڪيفيت ظاهر ٿئي ٿي، اها الادريسي جي ٺاهيل نقشي مطابق آهي. +هن عرب جاگرافيدان سنڌو جو وهڪرو مناسب ڏيکاريو آهي. +پر سندس غلطي اها آهي، ته هن منصوره کي سنڌو جي کٻي وهڪري جي ساڄي پاسي بلڪل ڪناري مٿان ڏيکاريو آهي. +ايلفنسٽن پنهنجي لکت ۾ ڄاڻائي ٿو: ”نيرون ڪوٽ منصوره کان پنجيتاليهه ميل پري بيٺل هو ۽ تاريخ نويس هن ڳالهه تي متفق آهن، ته نيرون ڪوٽ بيشڪ هاڻوڪو حيدرآباد آهي. +ايلفنسٽن پنهنجي لکت ۾ ڄاڻائي ٿو: ”نيرون ڪوٽ منصوره کان پنجيتاليهه ميل پري بيٺل هو ۽ تاريخ نويس هن ڳالهه تي متفق آهن، ته نيرون ڪوٽ بيشڪ هاڻوڪو حيدرآباد آهي. +سن 92ھ : 71ع ۾ جهن سرانديپ _(سلون) سريلنڪا جي راجا جا دمشق ۽ عراق جي درٻارين ڏانهن موڪليل تحفا ديبل بندر وٽ ڦرجي ويا ۽ حجاج بن يوسف واليءِ عراق جي خط موڪلڻ تي به راجا ڏاهر چور هٿ ڪرڻ کان انڪار ڪيو، تڏهن حجاج بن يوسف بديل کي سنڌ تي ڪاھ ڪرڻ لاءِ موڪليو. +هو صاحب سمنڊ رستي سنڌ ۾ آيو ۽ اچي نيرون ۾ منزل انداز ٿيو. +هن کي هارون واليءَ مڪران وٽان به ٽن هزار سپاھ جي ڪمڪ ملي. +ان بعد بديل ديبل تي ڪاهيو، پر ڏاهر جي پٽ جئسين هٿان شڪست کاڌائين ۽ مارجي ويو. +انهيءَ وقت نيرون جو حاڪم به هڪ سمني هو، جو بانيءِ نيرون سمنيءَ جي اولاد مان پيو ڀائنجي. +هن سمني ڊپ وچانن حجاج کان خط ذريعي معافي ورتي، جا ان کي ملي. +پر پوءِ جلد ئي حجاج غازي محمد بن قاسم کي سنڌ وٺڻ لاءِ موڪليو. +93ھ : 711ع ۾ جڏهن ابنِ قاسم ديبل ورتو، تڏهن ديبل جو حاڪم ڀڄي اچي نيرون ۾ جئسين وٽ رهيو +جئسين، ڏاه جي حڪم تي، سمنيءَ کي نيرون ۾ ڇڏي، پاڻ برهمڻ آباد ڏانهن رخ رکيو ۽ اتي جي نظام کي مضبوط ڪيائين. +محمد بن قاسم ديبل هٿ ڪري، پنهنجي ساز سامان سوڌو نيرون ڏانهن رخ ڪيو. +پر سمني ڪوٽ جا دروازا کولي اچي پيش پيو ۽ نذرانا به خدمت ۾ آندائين. +محمد بن قاسم قلعو ورتو ۽ اتي پنهنجو نائب مقرر ڪري، هڪ مرڪزي مقام تي مسجد ٺهرائي، شهر لاءِ امام مقرر ڪري، پاڻ سيوستان طرف راغب ٿيو. +سيوستان سر ڪري، وري به حجاج جي حڪم مطابق اچي نيرون ۾ مقيم ٿيو ۽ سمني سندس خدمت ۾ چڱا فرض بجا آندا. +محمد بن قاسم حجاج جي مشوري سان، سمنيءَ جي آبرو جي خلعت به بخشي، ۽ نيرون جو حاڪم به مقرر ڪيائين، ان لاءِ ته مسلمانن جي لشڪر کي رسد ۽ رسائل پهچندو رهي. +برهمڻ آباد وٺڻ بعد محمد بن قاسم وري نيرون ڏانهن متوجھ ٿيو ۽ اتي هڪ نظم و نسق واري شهر جي سٽا ڪئي، ۽ ٺاھ جوڙ به ڪئي. +ابن حوقل جڏهن سنڌ ۾ آيو ته هن ڄاڻايو آهي ته سنڌ ۾ عربن جون مکيه بيٺڪون منصوره،n ملتان، ديبل ۽ نيرون ۾ هيون، ۽ اتي جامع مسجدون به ٺهيل هيون. +سنڌ جي قديم ۽ متواتر روايات مطابق، موجوده حيدرآباد جو شهر نيرون جي قديم بستيءِ تي آباد ڪيل آهي. +محب الله بکريءَ پنهنجي مختصر تاريخ (قلمي) جي ٻئي باب ۾ لکيو آهي ته ”حيدرآباد دراصل نيرون جي نالي سان مشهور آهي. +شهر جو بنياد نبوت ۽ هجرت جي درمياني عرصي ۾، پنجين سالن رکيو ويو. +پوءِ هالن جي فتح کان پوءِ هي شهر حيدرآباد جي نالي سان مشهور ٿيو، ڇوته حيدر قلي (شايد ارغون) هن شهر کي ازسر نو تعمير ڪرايو. +“ هت محب الله جي بيان جو آخرين حصو درست نه آهي، ڇوته هن شهر جو نالو ”حيدرآباد“ سنڌ جي ڪلهوڙي حڪمران ميان غلام شاھ، 1182ھ : 1768ع ۾، جڏهن هن صاحب حيدرآباد جو موجوده قلعو تعمير ڪرايو، رکيو هو. +قلعي ڪي سنگِ تڪميل تي عربيءَ جي هي سٽ ڪُنده آهي : ”يارب اجعل هذا البلد آمنا“، جنهن مان ابجد طور 1182 سال نڪري ٿو. +ڪوٽ جي تعمير مڪمل ٿيڻ کان هڪ سال پوءِ، يعني 1183ھ : 1769ع ۾، جنهن سال ميان غلام شاھ ڪلهوڙي سابق نيرون ڪوٽ ۾ اچي قدم رکيو ۽ ان کي ”حيدرآباد“ جو نالو ڏئي سنڌ جي گادي مقرر ڪئي، ته نيرون ڪوٽ جوحليو هٿ ڦري ”حيدرآباد“ جي قالب ۾ آيو. +حيدرآباد شهر جي لطيف آباد واري حصي سان لڳ گنجو ٽڪر ۡڪَر کنيو بيٺو آهي. +جو سنياسين، سيارن ۽ الله وارن جو مقام هو. +شاھ ڀٽائي رحه به هن کي سر کاهوڙيءَ ۾ ڏاڍو ساراهيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10840.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10840.txt new file mode 100644 index 0000000..f611e74 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10840.txt @@ -0,0 +1,47 @@ +الطاف شيخ +الطاف شيخ (Altaf Shaikh) سنڌﻱﺀَ ۾ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻲ ﺟﻲ ﺻﻨﻒ ﺟﻲ ﺣﻮﺍﻟﻲ ﺳﺎﻥ ﻣﺸﻬﻮﺭ ليکڪ. +سنڌ ﺟﻮ ﻫﻲ ﺍﻧﻮﮐﻮ ۽ گهڻو ﻟﮑﻨﺪڙ ليکڪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺟﻮ نهٺو ۽ ﻣﺤﺒﺘﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺁﻫﻲ، سڄي ﺩﻧﻴﺎ ﺟﺎ ﺳﺎﻣﻮنڊﻱ ﺳﻔﺮ ڪﻴﺎ ﺍٿس ۽ ﺷﺎﻳﺪ ﺋﻲ ڪﻮ ملڪ ﻫﺠﻲ ﺟﻴڪﻮ ﻧﻪ ڏٺل ﻫﺠﻴﺲ. +ﻫﻦ ﮐﻲ سنڌ ﺟﻮ ﺳﻨﺪﺑﺎﺩ ﭼﻮڻ ۾ ڪﻮ ﺑﻪ ﻭڌﺍﺀُ ﻧﻪ ٿيندﻭ. +جنم. +الطاف ﺷﻴﺦ 14 ﻧﻮﻣﺒﺮ 1944ع ۾ ﻧﻮﺍﻥ ﻫﺎﻻ، سنڌ, پاڪستان ۾ ڄاﺋﻮ +سوانح. +سڄي ﺩﻧﻴﺎ ﮔﻬﻤﻲ، ﭘﻨﻬﻨﺠﻦ ﺳﻔﺮﻥ ﮐﻲ سهيڙﻱ، ڪﺘﺎﺑﻲ شڪﻞ ڏيڻ ﻭﺍﺭﻭ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﺎ ﻟﮑﻨﺪڙ ليکڪ ﺁﻫﻲ. +ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺣﺎﺻﻞ ڪﺮڻ ﮐﺎﻥ ﭘﻮﺀِ ﻫﻮ ﻣﺌﺮﻳﻦ ﺍﻧﺠﻨﻴﺌﺮﻧﮓ ﺷﭙﻨﮓ ڪﺎﺭﭘﻮﺭﻳﺸﻦ، ڪﺮﺍﭼﻲﺀَ ﺳﺎﻥ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ٿي ﻭﻳﻮ. +ﺍﻥ ﮐﺎﻥ ﭘﻮﺀِ ﻫﻮ جڏﻫﻦ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎ ﺟﻲ ڪﻨﻬﻦ ﺑﻪ ملڪ ۾ ﻭﻳﻨﺪﻭ ﺭﻫﻴﻮ ﺗﻪ ﺍﺗﺎﻥ ﺟﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﺳﻤﺎﺟﻲ، ﺛﻘﺎﻓﺘﻲ ۽ ﻣﻌﺎﺷﻲ ﺯﻧﺪﮔﻲﺀَ ﺟﻮ ﮔﻬﺮﻭ ﻣﺸﺎﻫﺪﻭ ڪﺮﻱ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﺎ ﻟﮑﻨﺪﻭ ﻫﻮ. +ﻫﻴﻞ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﭼﺎﻟﻴﻬﻦ ﮐﺎﻥ مٿي ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﺎ ﻟﮑﻲ چڪﻮ ﺁﻫﻲ. +ﺳﻨﺪﺱ ٻولي سهڻي ﺳﺎﺩﻱ ۽ ﺍﺛﺮﺍﺋﺘﻲ ﺁﻫﻲ. +ﺳﻨﺪﺱ ﺗﺤﺮﻳﺮﻥ ﺟﻲ ﺧﺎﺹ ڳاﻟﻬﻪ ﺍﻫﺎ ﺁﻫﻲ ﺗﻪ ﻫﻮ ٻين ﻣﻌﺎﺷﺮﻥ ﮐﻲ سنڌ ﺟﻲ ﻣﻌﺎﺷﺮﻱ ﺳﺎﻥ ڀيٽيندﻭ ﻫﻠﻲ ٿو، جنهنڪﺮﻱ پڙﻫﻨﺪڙ ﺟﻮ ﺍﺗﺴﺎﻫﻪ ﺧﺘﻢ نٿو ٿئي ۽ ﻫﻮ يڪﺴﺎﻫﻲﺀَ ڪﺘﺎﺏ پڙﻫﻲ مڪﻤﻞ ڪﺮﻱ ٿو ﺍﻟﻄﺎﻑ ﺷﻴﺦ ﺍﻥ ﮐﺎﻥ ﺳﻮﺍﺀِ ﭘﺮڏﻳﻬﻲ ﺍﺩﺏ ﻣﺎﻥ ﭼﻮنڊ ڪﻬﺎڻيون ﺑﻪ سنڌيﺀَ ۾ ﺗﺮﺟﻤﻮ ڪﻴﻮﻥ آهن. +ﺍهڙﻳﻦ ڪﻬﺎڻين ﺟﺎ ڪﺠﻬﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ، ’ لنڊﻥ ﺗﺎﺋﻴﻦ لفٽ ‘ ، ’ ﺳﻮﺯﻱﺀَ ﺳﺎﻥ ﭘﻴﺎﺭ ‘ ۽ ﺍﻧﺎميڪﺎ ﺁﻫﻦ. +ﺳﻨﺪﺱ ڪﺠﻬﻪ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﺎ ’ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ ﺳﺎﮔﺮ ﻣﻨﻬﻨﺠﻮ ﺳﺎﺣﻞ ‘ ، ’ ﺑﻨﺪﺭ ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﻮﻥ ‘ ، ’ ﺳﻤﻮنڊ ﺟﻦ ﺳﺎڻيهه ‘ ، ’ ﺟﺎﭘﺎﻥ ﺟﻦ ﺟﻲ ﺟﻲﺀَ ۾،’ ﺍﺭﺍﺋﻮنڊ ﺩﻱ ﻭﺭلڊ ۽ ’ ﺍﻱ ﺟﺮﻧﻲ ٽو ٿائيلينڊ ‘ ﻭﻏﻴﺮﻩ ﺁﻫﻦ. +ﻣﻴﺮﻳﻦ اڪيڊﻣﻲﺀَ ۾ ﺍﺳﺘﺎﺩ ۽ ﺑﺤﺮﻳﻪ ڪﺎﻟﻴﺞ ۽ ﺍسڪﻮﻝ، ڪﺮﺍﭼﻲﺀَ ﺟﻮ ﭘﺮﻧﺴﭙﺎﻝ ﺭﻫﻲ چڪﻮ ﺁﻫﻲ. +ﻫﻦ ﻭﻗﺖ ﺭٽاﺋﺮ ٿي چڪﻮ ﺁﻫﻲ ۽ ڪﺮﺍﭼﻲﺀَ ۾ رهي ٿو. +ﺳﻨﺪﺱ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﺎ ﻫﺮ ﻋﻤﺮ ﺟﻲ پڙﻫﻨﺪڙﻥ ﺟﻲ ﺩﻟﭽﺴﭙﻲﺀَ ﺟﻮ ﺳﺒﺐ ﺁﻫﻦ. +تعليم. +شروعاتي تعليم هالا جي اسڪول مان ورتائين. +پرائمري جي پڙهائي کان پوءِ هالا جي مخدوم غلام حيدر اسڪول ۾ پڙهيو. +هالا مان ٽي درجا انگريزي جا پڙهڻ کان پوءِ ڪيڊٽ ڪاليج ۾ آيو، جتي پنج سال رهي مئٽرڪ ۽ انٽر پاس ڪيائين. +جتان انٽر کان پوءِ مئرين انجنيئرنگ جي پڙهائي ڪرڻ لاءِ سنڌ جي پهرئين ۽ اڪيلي شاگرد جي حيثيت سان چٽگانگ (بنگلاديش) ويو، جيڪو اُن وقت اوڀر پاڪستان هو. +مئرين انجنيئر ٿيڻ کان پوءِ ورلڊ ميريٽائيم يونيورسٽي مالمو (سويڊن) مان ميريٽائيم ايڊمنسٽريشن (انجنيئرنگ) ۾ پوسٽ گريجوئيشن ڪيائين. +لکڻيون. +پنهنجي لکڻ جي حَوالي سان، ملندڙ اُتساهه جو ذڪر ڪندي هڪ انٽرويو ۾ الطاف شيخ ٻڌايو: ”ڪاليج جي مخزن ۾ سنڌي سيڪشن ڪڍڻو هو. +سنڌي لکڻ وارا گهٽ هئا. +مون ۽ منهنجي ڪلاس ميٽن پنهنجي ۽ ٻين پاران لکي سنڌي سيڪشن مڪمل ڪرڻ ٿي چاهيو، نه ته اهو خوف رهيو ٿي ته ماڻهو کلندا ته سنڌ ۾ ڪاليج ٿي ڪري به سنڌي سيڪشن ڪونهي. +پوءِ اڳتي هلي بنگال مان دل چاهيو ته پنهنجي ديس جي ماڻهن کي بنگال جي سرزمين جون دلچسپ ڳالهيون ٻڌايان. +انهيءَ جذبي تحت الطاف شيخ لکڻ شروع ڪيو ۽ گڏوگڏ ڪهاڻين ۽ افسانن کي سنڌي ۾ ترجمو پڻ ڪرڻ شروع ڪيو، جيڪي هو ڇپجڻ جي لاءِ هو مختلف اخبارن ۽ رسالن کي موڪليندو هو. +سندس اهي ليک روزاني ”عبرت“ ۽ ٻين اخبارن ۾ شايع ٿيندا هئا ۽ اڳتي هلي الطاف شيخ لکڻ پنهنجو معمول بنائي ڇڏيو ۽ هينئر سندس پنجاهه کان به وڌيڪ ڪتاب ڇپيل آهن، انهن مان ڪيترن ڪتابن جا ته چار چار ۽ پنج پنج ڇاپا پڻ شايع ٿي چڪا آهن. +(3) اُهي ڪتاب جيڪي مرتب ڪيل اٿس، جهڙوڪ: بهترين سفرناما، جنهن ۾ آغا سليم ۽ ٻين ليکڪن جي سفرنامن کي سهيڙيو اٿائين، يا ”الطاف شيخ جي نوٽ بوڪ تان“ جنهن ۾ سندس مطالعي هيٺ آيل ڪتابن وغيره مان ڪوٽيشن ڏنل آهن. +اهڙن ٻين ڪتابن ۾ ”رُٺي آهي گهوٽ سان“ (جنهن ۾ پهاڪا آهن) Proverbs of Far East شامل آهن. +ائين، الطاف شيخ جي باري ۾ اها ڳالهه چٽي هئڻ گهرجي ته هو نه رڳو بهترين سَفرناما لکندڙ آهي، پر هڪ سٺو سنڌيڪار ۽ سهڙيندڙ به آهي. +الطاف شيخ جا ڪتاب. +الطاف شيخ جا هيستائين پنجاهه کان به مٿي ڪتاب ڇپيل آهن. +انهن مان ڪي ڪتاب اردوءَ ۾ ڇپيا اٿس، جن جو ترجمو پڻ پاڻ ڪيو اٿائين. +الطاف شيخ جو پهريون ڪتاب ”اناميڪا“ ڇپيو هو. +جيڪو ترجمو ڪيل ڪهاڻين تي مشتمل هو. +الطاف جي ڇپيل ڪتابن جي فهرست هن ريت آهي: ”اناميڪا“،”منهنجو ساگر منهنجو ساحل“،”پيار جي گهٽ“، ”وايون وڻجارن جون“،”سي ٻيڙيون رکين ٻاجهه سين“،”سمنڊ جي سيوين“،”سي ئي جوڀن ڏينهن“، ”ڪويت ڪنارا“، ”بندر ديسان ديس“،”جاني ته جهاز ۾“، ”جپان جن جي جيءَ سان“،”ڳالهيون تنهن جپان جون“،”خدا ڏي خط“،”جپان رس“،”سانباهو سمونڊ جو“،”موج نه سهي مڪڙي“،”الطاف شيخ جي نوٽ بوڪ تان“، ”بهترين سفرناما“، ”لنڊن تائين لفٽ“، ”ٻارن جون آکاڻيون“، ”ٽوڪيو جي گيشا گرل“ (اهو ڪتاب مس سدا بهار چنبيلي جي نالي سان پڻ ڇپيل آهي)، ”مڪلي کان ملاڪا تائين“، ”سنگاپور ويندي ويندي“، ”ڪوالالمپور ڪجهه ڪوهه“،”ماستر هريام جو بئنڪاڪ وڃڻ“، ”دنگيءَ منجهه درياهه“، ”ڏاهي جهرڪي ۽ ٻيون آکاڻيون“،”جت جَر وهي ٿو جال“، ”انڊلٺ“، ”ڳالهيون آهن ڳچ“، ”اي جرني ٽو ٿائلينڊ“،”سوزي سان پيار“،”Proverbs of Far East“،”او هريا جي عميق ڏي“،”اڇن جي ملڪ ۾ اسين ڪارا“، ”ملير کان مالمو“، ”جت برف پئي ٿي جام“،”ڪراچي کان ڪوپن هيگن“، ”ارائونڊ دي ورلڊ“، ”رٺي آهي گهوٽ سان“،”يورپ جا ڏينهن يورپ جون راتيون“، ”اي روڊ ٽو مدينھ“،”هيلنسڪي جي حسينا“،”سنگاپور ٿو سڏ ڪري“، ”آل ابائوٽ سنگاپور“،”ڀلي پارتان ڀيرو“،”بوتلن جوسفر“،”ملائيشيا منهنجي من ۾“،”ملائيشيا 12سالن کان پوءِ“،”سمندر ڪي دِن، سمندر ڪي راتين“ (اردو)، ”ملائيشيا ڪي دِن“، ”يورپ ڪي دِن“ (اردو) ايران ڏي اُڏام. +الطاف شيخ جي انهن ادبي ڪاوشن کي هر سطح تي پسند ڪيو ۽ کيس ساراهيو ويو آهي ۽ سندس خدمتن جي مڃتا ڪئي ويئي آهي. +انهي سلسلي ۾ مدد علي سنڌي روزاني هلال پاڪستان جي 26جنوري 1991ع جي اشاعت ۾ ”هڪ تاثر“ ۾ پنهنجي خيالن جو اظهار ڪندي لکيو آهي: ”سنڌي ٻوليءَ ۾ سفرنامن جي صنف تي جڏهن به تاريخ لکي ويندي ته مؤرخ جو قلم يقيناً الطاف جي نانءُ تي اچي بيهي رهندو. +ڇاڪاڻ ته الطاف شيخ ئي اهو اڪيلو ليکڪ آهي، جنهن جي سفرنامن سنڌي ٻولي کي تمام گهڻو خزانو ڏنو. +الطاف شيخ جي سفرنامن نه رڳو سنڌي ادب ۾ واڌارو ڪيو، پر سفري ادب جي پڙهندڙن ۾ پڻ واڌارو ڪيو. +انهي سلسلي ۾ علي احمد بروهي جي لفظن ۾: +”الطاف شيخ سفرنامو لکي، پنهنجي ملڪي ماڻهن کي ديس پرديس جي ماڻهن سان روشناس ڪرائي ٿو ته جيئن سندس ملڪي ماڻهن ۾ مسافري ڪرڻ ۽ ملڪ گهمڻ جو شوق پيدا ٿئي. +هونئن به هيرن جو قدر کاڻ ۾ ٿورو ئي ٿيندا آهي، جتي هو ڍڳ ۽ ڍيريون ٿي پيل هوندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10855.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10855.txt new file mode 100644 index 0000000..4e1751f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10855.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +واٽس ايپ +سماجي رابطن جي مقبول ترين ويب سائيٽ فيس بڪ موبائل تي پيغام موڪلڻ جي مقبول ايپليڪيشن واٽس ايپ (WhatsApp) کي 19 ارب ڊالرن ۾ خريد ڪري ڇڏيو آهي. +واٽس ايپ هلندڙ دور جي نوجوانن ۾ مقبول ايپليڪيشن آهي ۽ هن جا 45 ڪروڙ استعمال ڪندڙ آهن. +فيس بڪ جي باني مارڪ زڪربرگ پنهنجي هڪ بيان ۾ واٽس ايپ جي خدمتن کي سراهيندي انکي "ناقابلِ يقين حد تائين قابل قدر" قرار ڏنو آهي. +هي فيس بڪ جي هيل تائين جي سڀ کان وڏي خريداري آهي. +انکان پهرين فيس بڪ جو سڀ کان وڏو سودو 2012ء انسٽا گرام جي خريداري هيو جنهن جي لاء فيس بڪ هڪ ارب ڊالر ادا ڪيا هئا. +واٽس ايپ موبائل تي مختصر پیغام خرچ بچائيندي استعمال ڪندڙ کي انٽرنيٽ جي مدد سان پيغام موڪلڻ جي سهولت پهچائيندي آهي ۔ هن ڪمپني جو چوڻ آهي تہ ان وٽ روزانو ڏه لک نوان استعمال ڪندڙ رجسٽر ٿي رهيا آهن. +هن ايپليڪيشن جو هڪ مفت ورزن عام استعمال جي لاء دستياب آهي جڏهن تہ ڪاروباري ورزن ۾ استعمال ڪندڙن کان هڪ ڊالر سالانہ وصول ڪيو ويندو آهي. +فيس بڪ ۽ واٽس ايپ جي وچ ۾ ٿيڻ واري معاهدي جي تحت فيس بڪ چار ارب ڊالر نقد ۽ ٻارنهن ارب ڊالر پنهنجي شيئر جي صورت م ادا ڪندو جڏهن تہ بعد ۾ ٽي ارب ڊالر شيئر جي صورت ۾ واٽس ايپ جي بانين ۽ ملازمن کي ڏنا ويندا. +واٽس ايپ جي باني جين ڪوم فيس بڪ جي بورڊ آف ڊائريڪٽرز جو رڪن پڻ ٿي ويندو۔ هن معاهدي تي ڳالهائيندي هن چيو آهي تہ هو هن ڪمپني کي خودمختيار تريقي سان هلائڻ جو ارادو رکي ٿو. +هڪ بيان ۾ هن جو چوڻ هيو تہ "اسان مارڪ زڪربرگ ۽ فيس بڪ سان ڀائيواري جي خيال تي تمام پرجوش آهيون ۽ هن کي هڪ اعزاز تصور ڪريون ٿا +واٽس ایپ جي ڪل ملازمن جي تعداد 50 جي لڳ ڀڳ آهي ۽ مارڪ زڪربرگ جو چوڻ آهي تہ هن جي خيال ۾ واٽس ايپ استعمال ڪندڙن جي تعداد هڪ ارب ٿي سگهي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10868.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10868.txt new file mode 100644 index 0000000..b2a3651 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10868.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +عبدالقدیر خان +ڊاڪٽر عبدالقدير خان(1 اپريل 1936ع — 10 آڪٽوبر 2021ع) پاڪستاني سائسندان پاڪستانی ایٽم بم جو خالق هندستان جي شھر ڀوپال ۾ هڪ اردو ڳالهائڻ واري پشتون گهراڻي ۾ پیدا ٿيو. +عبدالقدیر خان پندرهن سال یورپ ۾ رهڻ جي دوران اولهہ برلن جي ٽیڪنیڪل یونیورسٽي، هالینڊ جي یونیورسٽي آف ڊيلفٽ ۽ بیلجیئم جي یونیورسٽي آف لیوؤن ۾ پڙھڻ کانپوء 1976ع ۾ واپس پاڪستان موٽي آيو. +عبدالقدیر خان هالینڊ مان ماسٽرز آف سائنس جڏهن تہ بیلجیئم ما ڊاڪٽريٽ آف انجینئرنگ جون ڊگريون حاصل ڪرڻ کانپوء 31 مئي 1976ع ۾ ذوالفقار علي ڀٽو سان ملي ڪري "انجینئرنگ ریسرچ لیبارٽریز" ۾ پاڪستاني ایٽمي پروگرام جي واسطي شمولیت اختیار ڪئي، انکانپوء هن اداري جو نالو صدر پاڪستان جنرل محمد ضیاءالحق پهرين مئي 1981ع تي تبدیل ڪري ’ ڊاڪٽر اي ڪیو خان ریسرچ لیبارٽریز‘ رکي ڇڏيو. +هي ادارو پاڪستان ۾ یورینیم جي افزودگي ۾ نمایان درجو رکي ٿو. +ڊاڪٽر عبدالقدیر خان نومبر 2000ع ڪڪسٽ نالي درسگاھ جو بنیاد رکیو. +عبدالقدیر خان تي هالینڊ جي حڪومت غلطي سان اهم معلومات چورائڻ جي الزام ۾ مقدمو درج ڪيو هالينڊ، بیلجیئم، برطانیہ ۽ جرمني جي پروفیسرن جڏهن انھن الزامن جو جائزو ورتو تہ انھن عبدالقدیر خان کي بري ڪرڻ جي سفارش ڪندي چيو تہ جنھن معلومات کي چورائڻ جي جواز تي مقدمو داخل ڪيو ويو آهي اها عام ڪتابن ۾ موجود آهي. +جنهن کانپوء هالينڊ جي عدالت عالیہ هن کي باعزت بري ڪري ڇڏيو. +عبدالقدیر خان اهو مایہ ناز سائنسندان ھيو جنھن اٺ سالن جي انتھائي ننڍڙي عرصي ۾ اڻٿڪ محنت ۽ شوق سان ایٽمي پلانٽ نصب ڪري دنیا جي نامور نوبل انعام یافتہ سائنسندانن کي حیرت ۾ وجهي ڇڏيو. +مئي 1998ع تي هن ڀارتي ايٽمي تجربن جي مقابلي ۾ وزیراعظم میان محمد نواز شریف کي تجرباتي ایٽمي ڌماڪا ڪرڻ جي درخواست ڪئي. +آخرڪار وزیراعظم میان محمد نوازشریف چاغي جي هنڌ تي ڇهہ ڪامیاب تجرباتي ایٽمي ڌماڪا ڪيا. +ان موقعي تي عبدالقدیر خان جو پوري عالم کي پیغام هيو تہ اسان پاڪستان جو دفاع ناقابل تسخیر ڪري ڇڏيو آهي. +اھڙي طرح خان پوري دنیا ۾ مقبول ٿيو. +سعودي مفتي اعظم عبد القدیر خان کي اسلامي دنیا جو هیرو قرار ڏنو ۽ پاڪستان لاء خام تیل مفت فراهم ڪرڻ جو فرمان جاري ڪيو. +انکانپوء پاڪستان کي سعودي جي طرفان خام تیل مفت فراهم ڪيو پيو وڃي. +اولهہ جي ملڪن پروپیگنڊا طور تي پاڪستاني ايٽم بم کي اسلامي بم جو نالو ڏنو جنھن کي ڊاڪٽر عبدالقدیر خان خوشيء سان قبول ڪيو. +پرویز مشرف دور ۾ پاڪستان تي لڳندڙ ایٽمي مواد ٻين ملڪن کي فراهم ڪرڻ جي الزام کي ڊاڪٽر عبدالقدیر ملڪ جي خاطر سیني سان لڳايو ۽ نظربند رهيو. +ڊاڪٽر عبدالقدیر خان سیچٽ (sachet) جي نالي سان هڪ فلاحي ادارو ٺاهيو جيڪو تعلیمي ۽ ٻين فلاحي ڪمن ۾ مصروف آهي. +ڊاڪٽر عبدالقدیر خان هالينڊ ۾ رهڻ دوران هڪ مقامی ڇوڪري هني خان سان شادي ڪئي جنھن مان هن کي ٻہ نياڻيون ٿيون. +وفات. +سندن جي وفات 10 آڪٽوبر 2021ع تي اسلام آباد ۾ ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10934.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10934.txt new file mode 100644 index 0000000..e9c5dd9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10934.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +انٽرنيٽ +ﺍﻧــٽــﺮﻧــﯿــٽ ( ﺍﻧﮕﺮﯾﺰي : Internet ) يا ڳنڍڄار، پاڻ ۾گڏيل ڪمپيوٽرن جي هڪ ﻋﺎلمي ڄار ( ڪمپيوٽر ڄارڪاﺭ ( Computer Network ) آهي جيڪو ﻋﻮﺍمي ﯾﺎ گڏيل ﺳﻄﺢ تي هر ڪنهن جي لاءِ قابل پھچ آهي. +ڪمپيوٽرن جو هي ڄار ﺩﺳﺘﻮﺭ ( internet protocol ) جو ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﻝ ڪندي +Packet Switching جي ذﺭيعي سان ﻣﻮﺍﺩ ( data ) کي ﻣﻨﺘﻘﻞ ڪندو آهي۔ انٽرنيٽ يا ڳنڍڄار ﺍﺻﻞ ۾ پاڻ اڻکٽ ننڍن ڄارڪارن جو مجموعو آهي، جيڪي ﻋﻼﻗﺎئي ﺳﻄﺢ تي هوندا آهن ۽ اهڙي طرح هي ملي ڪري ﻣﺨﺘﻠﻒ ڄاڻ ۽ ﺧﺪمتون ڏيندا آهن، جيئن ايميل (ﺑﺮقي ﺧﻂ) ، ڳالهه ٻولهه ( online chatting ) ، ﻓﺎئلن جي ڏي وٺ وغيره وغيره. +1957ع ۾ آمريڪا ۾ هڪ ادارو Advance Research Project Agency (ARPA) جو بنيا رکيو ويو ۽ ڊيجيٽل ٽيڪنالاجي ۾ تمام تيزي سان تجربا ٿيڻ شروع ٿيا، ان سان گڏو گڏ ٻيون ڪيتريون ئي ڪمپنيون وجود ۾ آيون جن مختلف ٽيڪنالاجيز کي وجود ۾ آندو ۽ 1965ع ۾ Hypertext لفظ سامهون آيو. +1968ع ۾ Intel ڪمپني وجود ۾ آئي جنهن نيٽورڪ بابت رسرچ ڪرڻ جي لاءِ راهون هموار ڪيون. +1969ع ۾ پهريون ڀيرو چار عدد ڪمپيوٽر پاڻ ۾ ڪنيڪٽ ڪيا ويا ۽ 1971ع ۾ 23 ڪمپيوٽر ۽ 1974ع ۾ 1024 ڪمپيوٽرس جي ڪنيڪٽ ٿيڻ جو ڪامياب تجربو ڪيو ويو. +1986ع ۾ NSFNET ڪمپنيءَ جو وجود پيو جنهن نيٽورڪ تي تيز رفتار جي ڪنيڪشن متعارف ڪرائي. +1988ع ۾ 5600 ڪميوٽرس ڪنيڪٽ ڪيا ويا. +1992ع ۾ Tim Berners Lee ويب پيج متعارف ڪرايو ۽ 1995ع ۾ مائڪرو سافٽ انٽرنيٽ جي دنيا ۾ پهريون ڀيرو قدم رکندي Internet Explorer متعارف ڪريو جنهن کان پوءِ انٽرنيٽ جي دنيا ۾ وڏين وڏين ڪمپينين منجهه مقابلو ۽ جنگ شروع ٿئي وئي، آپريٽنگ سسٽم محيا ڪندڙ ڪمپنين جهڙوڪ مائڪرو سافٽ، ايپل، لينڪس وارن انٽرنيٽ پروٽوڪول جو سافٽويئر مفت ۾ محيا ڪيو. +انٽرنيٽ پروٽوڪول جو پروگرام 1970ع ۾ Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) ايجاد ڪيو ۽ World Wide Web ان تي ئي بيهڪ رکي ٿي. +انٽرنيٽ پتو IP Addresses جو ئي جهرمٽ آهي جنهن سان ڪمپيوٽر ۽ ٻيا ڊوائيسز هڪ ٻئي کي پوري دنيا منجهه سڃاڻيندا آهن ۽ انهن IP Addresses سان ئي گلوبل نيٽورڪ ٺهيل آهن. +ٻڌائيندو هلان ته جڏهن ٻه مختلف نيٽورڪ پاڻ ۾ ملندا آهن ته ان کي گلوبل نيٽورڪ چئجي ٿو. +توهان گلوبل وليج بابت ٻڌو ته هوندو، اها IP Address ئي آهي جنهن سبب دنيا گوبل وليج ٿي وئي آهي. +1يا ان ريت لکيل انگ توهان اڪثر ڏٺا هوندا، ان کي IP Address چئجي ٿو جيڪا نيٽورڪ جو بنيادي جزو آهي. +IP Address جي حد 0. +0 کان 255. +255 تائين ٿئي ٿي ۽ اهائي نيٽورڪ جي سڃاڻپ آهي. +عالمي سطح تي جڏهن مختلف نيٽورڪس مختلف ISP جي ذريعيGateway وٽ پاڻ ۾ ملن ٿا ته ان کي انٽرنيٽ چئجي ٿو ۽ اهو ئي سبب آهي جو انٽرنيٽ جو ڪو به مالڪ نه آهي ۽ نه ئي وري ڪنهنجي ملڪيت آهي، ان کي ائين چئجي ته هڪ هائي وي روڊ ٺهيل آهي پوءِ ان تي اسانجو به لنڪ روڊ ٺهيل آهي ۽ اسان به دنيا سان ڳنڍيا پيا آهيون ۽ اهو روڊ هڪ ڄار جيان پوري دنيا ۾ پکيڙيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10965.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10965.txt new file mode 100644 index 0000000..ae3ff39 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10965.txt @@ -0,0 +1,49 @@ +ڪتو +ڪتو ( 🐕) هڪ پالتو جانور آهي. +ڪتي جي مادي کي ڪُتِي چيو ويندو آهي. +هن جانور کي انسان جو وفادار سمجهيو ويندو آهي. +ڪتو سڀ کان اول انسان جو ساٿي بڻيو. +شايد ان زماني کان بہ اڳ جڏھن موجوده ھندوستان سمنڊ مان اڃان نڪتو ئي ڪونہ ھيو يا جڏهن دنيا جو نقشو ھاڻوڪي نقشي کان بلڪل مختلف ھو، تڏھن کان وٺي انسان ڪتي کي پاليندو آيو آهي.انسان ھن کي شڪار لاء ۽ چوپائي مال جي حفاظت لاءِ استعمال ڪيو. +ڪتو ھڪ سڌريل بگھڙ آهي.ڊارون جي خيال موجب مختلف قسمن جا ڪتا بگھڙن جي مختلف ذاتين جو اولاد آهن، جن کي جدا جدا ڀاڱن ۾ ۽ جدا جدا وقتن تي پالي، گھريلو بڻايو ويو.اڄ گھريلو ڪتي جون گھٽ ۾ گھٽ 175 جدا جدا ذاتيون ملي سگھن ٿيون. +جيئن انسان جي جدا جدا ذاتين جي وچ ۾ ذھني ۽ تهذيبي فرق آهي، ساڳئي طرح ڪتي جي جدا جدا ذاتين ۾ بہ ايئن آهي. +ڪولي ڪتا جن کي ريڍار ڪتا پڻ چئبو آهي، ۽ سينٽ برنارڊ ڪتا چيريندڙ ڦاڙيندڙن جانورن جي سڀني ذاتين کان وڌيڪ سڌريل ۽ سمجھو ھوندا آھن. +اسڪيمو ڪتا وري پنھنجي مائٽ بگھڙ کان ٿوروئي مختلف آهن.ھنن جي شڪل شبيھ ۽ جھنگلي طبع بلڪل بگھڙن جھڙي ئي آهي.بگھڙن وانگر سندن ڪن ھميشہ کڙا رھندا آھن ۽ انھن جا آواز عام ڪتن واري ڀونڪ وانگر نہ پر ھوبھو بگھڙن جي اوناڙ وانگر آھن.جھنگل ڪتا عام طور تي اوناڙ ڪندا آهن.پر گھريلو ڪتا ڀونڪندا آهن +اسڪاٽ لينڊ جي ماٿرين ، جتي رڍون عام جام پالجن ٿيون، اتي ڪولي ڪتا نھايت ڪمائتا ثابت ٿيا آهن ھو رڍن جي ھر نموني سنڀال ڪن ٿا. +سينٽ برنارڊ ڪتا وڏا ۽ سھڻ آھن.بلڊاگ به ڪتي جو قسم آھي تنھن جون ڏاٺون تمام ٿلھيون ۽ مضبوط ھونديون آھن.پيري يا ڳولو ڪتا ايترا آڳاٽا ناھن آھي اٽڪل 150 يا 200 سال اڳ وجود ۾ آيل ٿا ڏسجن. +سنڌ ۾ به ڪن وڏيرن، زميندارن۽ پيرن وٽ ڪتن جون لوڌيون ٻڌل ھونديون آھن. +ڪي پيري، ڪي نوسي، ڪي ڳولو، ڪي لوڌي، ڪي ٻھڙا. +ڪتي جو سمورو خاندان گوشت کائيندڙ جانورن جي نسل مان آهي.سندن خاندان ۾ بگھڙ، لومڙ، گدڙ اچي وڃن ٿا.ھو سڀ ٻين جانورن جي گوشت ۽ خون تي پلجن ٿا پر گھريلو ڪتا مانيءَ تي ئي گذران ڪن ٿا.پر انھن کي بہ جيڪڏهن ھڏو ھٿ اچي تہ ان کي پيا لڪائيندا ۽ چٽيندا آھن ۽ ڏاڍي مزي سان ڪرٽيندا۽ کائيندا آهن. +پالتو ٿيڻ کان پوءِ ڪتي جي طبع ۾ تمام گھڻو فرق اچي ويو آهي.سندس خاندان جا ٻيا فرد نھايت خوفناڪ، ڊوھا ۽ شڪي آھن پر گھريلو ڪتو وفادار ۽ پيار ڏانھن مائل جانور ٿي پيو آهي. +ڪتو ڪڏھن بگھڙ جي ذيلي جنس طور سڏيو ويندو آهي ۽ ڪڏهن ھڪ علحده جنس طور سڃاتو وڃي ٿو. +الڳ جنس ۾ بہ ھن جي ارتقا بگھڙ نما ڪينڊس مان سمجھي وڃي ٿي. +موجوده بگھڙ انھن بگھڙن جي ويجھو وارا نہ ھيا جن کي انسان پالتو بڻائي ڪتي جو نالو ڏنو. +1758 ۾ سويڊين جي ماھر نباتات ۽ حيوانات ڪارل لينيوئس سسٽما نيچراء جو ڏھون ڇاپو شايع ڪرايو جنھن ۾ ھن جنسن جا ٻہ لفظي نالا مرتب ڪيا ان م ھن ڪتي جي جنس لاء ڪينس جو لفظ استعمال ڪيو جيڪو لاطيني ٻولي ۾ ڪتي لاء استعمال ٿيندو ھو +ڪتي بابت انساني رويا. +ڪتو بگھڙ جي خاندان مان آھي ۽ پھريون جانور آهي جي گھريلو ٿيو. +آثار قديم وارين شھادتن مطابق اھو سڀ کان اول وچ اوڀر ۾ ڏھ ھزار سال قبل مسيح ۾ گھريلو جانور ٿيو. +ان جي باوجود ان جي لاءِ اتي گڏيل ورتاء ملي ٿو. +وچ اوڀر جي مسلمانن، عيسائين ۽ يھودين جي معاشرن ۾ اڪثر ھنڌن تي ڪتو ھڪ گار سمجھيو وڃي ٿو. +ان باوجود ڪتو ان معاشرن ۾ ھڪ ڪارائتو جانور سمجھيو ويندو آھي جيڪو سندن ملڪيت ۽ مال جو نگھبان ھوندو آھي. +اسلامي معاشري ۾ ڪتي لاء رويا. +قرآن ۾ سورة نمبر 7 آيت نمبر 176 ۾ ڪافرن جي تشبيھ ڪتي سان ڪيل آھي. +حديث ۾ نماز دورن سجدي ۾ پنھنجون ٻانھون زمين تي ڪتي وانگر رکڻ کان منع ڪئي وئي آهي. +کوڙ فقيھن مطابق سوئر وانگر ڪتو بي ھڪ ناپاڪ يا نجس جانور آهي ۽ ان کي ڇھڻ يا ان جي گگ لڳڻ سان نماز نہ ٿيندي آهي. +مسجد ۽ عبادت گاھ م ڪتي جي موجودگي بي حرمتي قرار ڏئي وئي آهي. +ان ناپاڪي کي اتان ھٽائي يا ان ھنڌ کي پاڻي سان ڌوئي ختم ڪري سگھجي ٿي. +ڪتي جي ناپاڪ ھجڻ جا اسلامي شريعت ۾ کوڙ سبب بيان ڪيا ويا آهن. +حديث ۾ آيل آهي ته جنھن گھر ۾ ڪتو ھوندو آھي اتي ملائڪ نہ ايندا آهن. +ان جي باوجود اسلام ۾ ڪتي سان ھمدردي جو ذڪر پڻ آھي. +ھڪ حديث ۾ حضرت محمد ۾ ڪجھ روايتن مطابق ھڪ مرد ۽ ڪن روايتن مطابق ھڪ عورت جو ذڪر ڪندي فرمايو تہ ان ھڪ اڃايل ڪتي کي پاڻي پياريو تہ خدا ان کان راضي ٿي ويو ۽ ان جي لاء جنت ۾ داخلا جي بشارت ٿي. +ھڪ حديث مطابق پاڻ سڳورن ڪارن ڪتن کي مديني ۾ مارڻ جو حڪم ڏنو پر پوء ايئن چئي روڪيو تہ"ڪارو ڪتو بہ خدا جي مخلوق مان ھڪ آھي ۽ ان جي تخليق جو بہ ڪو چڱو مقصد ھوندو تنھن ڪري ان جي ان نسل جو خاتمو فطرت ۾ ڪانہ ڪا ڪمي ڪري ڇڏيندو". +قرآن جي سورة نمبر 5 ۽ آيت نمبر 4 مطابق ڪتي کي شڪار ۾ مدد لاء استعمال ڪري سگھجي ٿو. +ان کي مال جي ڌڻ جي حفاظت لاءِ بہ رکي سگھجي ٿو پر ان کي گھر ۾ بطور پالتو جانور نہ ٿو رکي سگھجي. +وچ اوڀر ۾ ڪتي جي ھڪ جنس سالوڪي پوري عربستان ۾ سيھڙ ۽ ھرڻ جي شڪار جي مھارت رکندڙ آهي. +اسلام ۾ ڪجھ اھڙا بہ فقيھ آھن جن ڪتي کي ناپاڪ جانورن ۾ شامل نہ ڪيو آھي. +مسلمان مفسرن مطابق قرآن 18 سورة جي 9 کان 26 آيتن ۾ قتمير (Qitmir) نالي ھڪ ڪتي جو ذڪر ڪيو آهي جيڪو اصحاب ڪھف سان غار ۾ گڏ ھيو. +ڪجھ مفسرن جي خيال مطابق قتمير ڪتو انھن جو محافظ ۽ وفادار ھجڻ جي ڪري جنت ۾ داخل ٿيندو. +مشھور شاعر ۽ صوفي بزرگ جلال الدين رومي (وفات:1273) مطابق قتمير۽ ٻيا ڪتا خدا جي پنھنجي مخلوق سان محبت کي پنھنجي اندر م محسوس ڪندا آهن. +ڪتي کي عربي ۾ ڪلب، فارسي ۾ سگ، ھندي ۽ ٻين ٻولين ۾ ڪتا، ايت، سلوق ۽ شش پستان چوندا آهن. +ان جي گوشت جي تاثير گرم ۽ خشڪ ھوندي آھي. +ڪتي جو کير سلهه، جلندر، ۽ ٻرهل لاءِ مفيد آهي. +جگر کي تقويت ڏئي ٿو، هن جو جگر پچائي ڇتي ڪتي جي کاڌل کي کارائجي ته ان لاءِ مفيد آهي. +هن جا هڏا ۽ زبان ساڙي خاڪ ڪري ٻورو ڪري بادفرنگ جي ڦٽن ۽ ناسور تي لڳائجي ته فائدو ڪندو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10970.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10970.txt new file mode 100644 index 0000000..d9a2201 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10970.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +ٻولي +ٻوليء هڪ اهڙو ٻولي سرشتو آهي جيڪو مواصلات جي منجھيل نظام جي ترقي، حصول، بحالي ۽ استعمال، خاص طور تي ايئن ڪرڻ جي انساني قابليت يا صلاحيت تي مشتمل آهي؛ ٻولي اهڙي ريت هڪ سرشتي جو ڪوئي مخصوص مثال آهي. +ٻوليء جي سائنسي اڀياس کي لسانيات(linguistics) سڏيو ويندو آهي.لفظن جو مجموعو ۽ انهن کي ملائڻ جو طريقو (يعني گرامر) جيڪو ڪوئي گروه سمجهي ۽ انکي رابطي طور استعمال ڪري ته انکي ٻولي چيو ويندو آهي. +ٻوليءَ کي هنديءَ ۾ ڀاشا چيو ويندوآهي. +هندستان جا سنڌي اديب اڪثر ٻوليءَ جي جاءِ تي عام طور ”ڀاشا“ جو لفظ ڪتب آڻيندا آهن. +ڇاڪاڻ جو اهو لفظ ’مڪمل زبان‘ وارو مفهوم رکي ٿو. +جڏهن ته ڪن ماهرن جي راءِ ۾ ٻولي صرف ڳالهايل زبان لاءِ ڪتب آڻڻ گهرجي. +ڀاشا معنى ٻولي ۽ اپڀاشا معنى ٻوليءَ جو ننڍو دفعو (Dialect). +البت سنڌيءَ ۾ لفظ ’ٻولي‘ مڪمل زبان واري معنيٰ رکي ٿو. +ٻولي اوچتو پئدا نه ٿي آهي ۽ نه ديوتائن وٽان مليل سوکڙي آهي. +پر اظهار جو هي وسيلو صدين جي ڪوششن کان پوءِ حاصل ٿيو آهي. +ان جي شروعات مرد جي پنهنجي ماديءَ کي سڏڻ وارن آوازن سان ٿي ۽ انهن آوازن ارتقا جون منزلون لنگهي، شاعريءَ جي شڪل اختيار ڪئي. +لفظن يا شَيِن جي نالن کان سواءِ جن سان ذهن ۾ خاص تصور ٿا اچن، شين جا اجتماعي تصور قائم ٿي نه سگهن ها. +۽ عقل ڪڏهن به وحشي پڻي جي منزل کان اڳتي وڌي نه سگهي ها. +لفظن کان سواءِ فلسفو، شاعري، تاريخ ۽ نثر سڀ ناممڪن هئا. +لفظن کان سواءِ ڪڏهن به آئن اسٽائن ۽ اناطول فرانس جي ذهنن جون باريڪيون حاصل ٿي نه سگهن ها. +لفظن کان سواءِ نه مرد مرد هجي ها ۽ نه عورت عورت. +ٻولين متعلق هڪ جائزي جي مطابق هن وقت دنيا ۾ تقريبن 6809 ٻوليون ڳالهايون وڃن ٿيون.پر انهن جو انگ تيزي سان گهٽجي رهيو آهي ڇو ته نوي سيڪڙو ٻولين جو تعلق هڪ لک کان گهٽ ڳالهائيندڙن سان آهي. +537 ٻوليون اهڙيون به آهن جنهنجا ڳالهائيندڙ 50 کان به گهٽ آهن، افسوسناڪ حالت انهن 46 ٻولين جي آهي جيڪي ايندڙ ڪجهه سالن ۾ ختم ٿيڻ واريون آهن، ڇو ته انهنجا ڳالهائيندڙ هڪ يا ٻه انسان بچا آهن. +چين ۾ ڳالهائي ويندڙ مينڊرين ٻولي آبادي جي لحاظ کان دنيا جي سڀ کان وڏي ٻولي سمجهي ويندي آهي جڏهن ته انگريزي ٻولي ٻي نمبر تي آهي. +’اردو - هندي‘ کي اگر هڪ ٻولي تصور ڪيو وڃي ته آبادي جي لحاظ کان ٽيون نمبر هن جو ئي آهي ۽ جيڪڏهم هندي کي الڳ ٻولي جي طور تي ڏٺو وڃي ته پوء هن جو ڇهون نمبر آهي.پنجين نمبر تي بنگالي ۽ اردو ٻاويهين نمبر تي هلي وڃي ٿي. +انکان علاوه عربي ۽ هسپانوي ٻوليون به وڏين ٻولين ۾ شامل آهن. +انگريزي جو معاملو سڀ کان جدا آهي.جڏهن ته دنيا ۾ صرف 32 ڪروڙ ماڻهن جي مادري ٻولي انگريزي آهي جن جي اڪثريت آمريڪا، ڪينيڊا، برطانيه، آسٽريليا ۽ نيوزيلينڊ ۾ آباد آهي، انکان علاوه سڄي دنيا ۾ 35 ڪروڙ ٻيا ماڻهو اهڙا آهن جيڪي انگريزي کي ٻي ٻولي (second language)جي طور تي استعمال ڪندا آهن يعني پنهنجي مادري ٻولي سان گڏوگڏ اهي انگريزي کي به رواني سان ڳالهائي ويندا آهن۔ +انهن کان علاوه ڏهن کان پنرهن ڪروڙن تائين اهڙا ماڻهو به آهن جن ضرورت جي ڪري انگريزي سکي آهي.اهڙن ماڻهن جو انگ تيزي سان وڌي پيو جن جي هي نه ته مادري ٻولي آهي نه ئي ٻي، پر تعليم ۽ روزگار حاصل ڪرڻ لاء انگريزي سکي آهي. +ريڊيو، ٽي وي، فلم ۽ خاص طور تي انٽرنيٽ جو استعمال وڌڻ سان گڏ انگريزي زبان انجو استعمال ۽ افاديت وڌندي پئي وڃي. +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10974.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10974.txt new file mode 100644 index 0000000..61828e8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10974.txt @@ -0,0 +1,145 @@ +تاريخ +تاريخ (History) ڏينهن لکڻ. +تاريخ مهيني جو هڪ ڏينهن ، ڏينهن ، روز. +مقرر ڪيل ڏينهن. +خط يا ٻئي ڪنهن به ڪاغذ يا دستاويز تي ڄاڻايل ڏينهن، مهينو يا سال. +هڪ واقعي کان ٻئي واقعي تائين مقرر ڪيل مدت. +روزانو لکيل احوال. +ماضيءَ جي واقعن جي يادداشت. +ماضيءَ جي واقعات جي يادداشت بابت لکيل ڪتاب ”تاريخ سنڌ“، ”تاريخ طَبَري“. +واقعات جي يادداشت جو علم ، علم التاريخ ، History. +بادشاهن ۽ واقعن جو تذڪرو. +لفظ تاريخ (Date)، سامي النسل ٻولين ۾ مهيني جي پهرينءَ تاريخ واري ڏينهن لاءِ به استعمال ٿيندو هو. +ان دور ۾ هڪ ڏينهن سج لهڻ کان وٺي، ٻئي ڏينهن سج لهڻ تائين هڪ ڏينهن ڳڻپ ٿيندي هجي. +تاريخ عربي ٻوليءَ جو لفظ آهي، جنهن جي لفظي معنا ’وقت مقرر ڪرڻ‘ آهي، پر عام طور معنا ”قومن جي عام واقعن جو بيان يا تاريخي تسلسل جو بيان“ ڪئي ويندي آهي. +اهو مفهوم بادشاهن جي احوال ۽ واقعن کي لکڻ لاءِ آندو وڃي ٿو. +”تاريخ“ لفظ اهڙن ڪتابن لاءِ به استعمال ٿيو آهي، جيڪي ان مفهوم سان ٺهڪندڙ نه آهن، جهڙوڪ البيرونيءَ جو هندستان جي احوال بابت ”ڪتاب الهند“، جنهن ۾ گهڻو ڪري قديم سنڌ جي ڌار ڌار علمن بابت تفصيل موجود آهي. +ڪنهن خاص دَور يا زماني جي شروعات جو اندازو لڳائڻ، حادثن جي وقت جي اندازو لڳائڻ سان ڪيو ويندو آهي، جيئن مسلمانن وٽ تاريخ هجريءَ کان سواءِ ٻيون به تاريخون ڪتب آنل آهن، مثال طور: ”تاريخ عالم“ يا ”حضرت نوح عليه السلام وارو طوفان“. +سنڌ ۾ وري اسلامي دور کان اڳ سنڌ جي خودمختياريءَ واري هڪ واقعي سان پنهنجي تاريخ جو آغاز ڪيو. +تاريخ اصل ۾ انسانيت جي محافظ آهي، جيڪا نه صرف قومن ۽ جماعتن جي پر ٻين به پوين تجربن جو رڪارڊ محفوظ رکي انسانن جي آڏو پيش ڪري ٿي ته جيئن انسان انهن تجربن جي روشنيءَ ۾ پنهنجي حال جو جائزو وٺي ۽ مستقبل ۾ پاڻ کي محفوظ رکي سگهن. +تاريخ جي رڪارڊ جي جائزي وٺڻ لاءِ ٽي نقطهءِ نظر آهن: +اصولي طور تي تاريخ يا تواريخ جو مقصد نسلي ۽ قومي ڪٽرپڻي کان مٿاهون ٿي، انساني ۽ ان جي مختلف واقعن جي ڪارنامن تي صحيح نموني تحقيق ڪري راءِ قائم ڪرڻ هئڻ گهرجي.لفظ هـِـسٽري “History"، هڪ يوناني ڌاتوءَ مان نڪتل آهي، جنهن جي معنيٰ آهي: ”پڇا ڳاڇا ڪري ڪجهه معلوم ڪرڻ“. +انهيءَ لحاظ کان لفظ ”هسٽري“ پنهنجي اصلوڪي وسيع معنيٰ ۾ ”سائنس“ جو ٻيو نالو آهي. +يعني، جيڪو انساني علم جاچ ۽ تجربي جي رستي استقرائي طرح حاصل ڪجي، ان کي تاريخ چئي سگهبو هو. +جيئن زمانو گذرندو ويو تيئن هن لفظ کي به محدود معنيٰ ۾ استعمال ڪيو ويو. +هڪ طرف سندس معنيٰ ماضيءَ جي سهيڙيل علم تائين محدود ڪئي وئي، ته وري ٻئي طرف ان تاريخ کي انساني زندگيءَ سان نسبت رکندڙ ڳالهين متعلق استعمال ڪيو ٿي ويو. +ان جو مطلب اهو ٿيو ته ”تاريخ“ لفظ هيٺين ڳالهين سان نٿو لڳائي سگهجي. +بنا ترتيب جي گڏ ڪيل علم، 2. +هر اهو علم جنهن جو زمان يا وقت سان ڪو لاڳاپو نه هجي، ۽ 3. +رواجي معنيٰ ۾ اهو سمورو علم جنهن جو انساني ارتقا سان ڪو واسطو ڪونهي. +ان ڪري هن ڪتاب ۾ ”تاريخ“ لفظ جي معنيٰ آهي: +”انسان ذات جي سوانح جو لکت ۾ ترتيب ڏنل سرمايو“. +اهو انسان ذات جو سرمايو يا تجربو گهڻن ئي نمونن جو آهي. +قديم زماني جي ابتدائي ڏينهن کان وٺي جڏهن انسان ذات حيواني حالت کان مٿي چڙهي، تڏهن کيس زندگيءَ جي جدوجهد ۾ فتح حاصل ٿي ۽ حيواني دنيا تي سندس تسلط قائم ٿيو. +تنهن کان سواءِ ڊگهي عرصي جي آزمائش ۽ تجربي جي ڪري کيس قدرت جي جماداتي سرماين جو مالڪ بڻايو ويو ۽ منجهس اهليت ۽ قابليت پيدا ٿي، جو برپٽن ۾ به پنهنجي کاڌي، اجهي، ڪپڙي ۽ آرام جو سازو سامان مهيا ڪري سگهيو. +وڏي ڳالهه ته منجهس اها لياقت پيدا ٿي ته ڪيئن ٻين انسانن سان معاشري ۾ گڏ رهي ڳوٺ، شهر ۽ ملڪ ٺاهي، صنعتون ۽ هنر، علم ادب ۽ تعليم، فلسفي ۽ مذهب جو ڪيئن واڌارو ڪري. +اهو سڀ انساني تجربو تاريخ جو موضوع آهي. +تاريخ انسان جي هر پهلوءَ جي ارتقا جو نقشو آهي ۽ سندس وڌندڙ طاقت ۽ سندس مرحليوار خودشناسيءَ جو بيان آهي. +اصل ۾ تاريخ انسان ذات جي اجتماعي ذهن جو (مسلسل) قصو آهي.تاريخ جو ھڪ ٻيو نالو ’تجربو‘ آھي. +اسين جڏھن تاريخ جو ذڪر ڪريون ٿا، تڏھن اسين گهڻو ڪري انساني نسل جي گڏيل تجربي بابت سوچيندا آھيون؛ پر اسان مان ھر ھڪ فرد پنھنجي اڪيلي زندگيءَ جي مدت ۾ جيڪو ذاتي تجربو ڪري ٿو، اھو پڻ حقيقت ۾ تاريخ آھي.ڪرامويل جو اعتماد هو ته تاريخ جي علم ۾ ڌڻي تعاليٰ جي ذات جو عڪس ٿو ملي. +هيءُ مضمون رب جي صفات جو مظهر آهي. +فرائڊ جي راءِ موجب ”تاريخ هڪ اهڙي مستقل ۽ ابدي گهنڊ جو آواز آهي جو انسانذات جي ڪنن ۾ هميشه صدين کان صدين تائين حق ۽ ناحق، انصاف ۽ عدل، ظلم ۽ ڏاڍ جي قانون جي اهميت ۽ ڄاڻ جي وسيلي ٻرندو ٿو رهي“. +جونز جو خيال آهي ته، ”تاريخ زندگي جي مشاهدات ۽ تجربات جي هڪ کاڻ آهي. +اڄوڪن ٻارن ۾ موجود نسل جي لاءِ علم تاريخ جو پڙهڻ ۽ پڙهائڻ انهيءَ لاءِ ضروري آهي ته اڳوڻي زماني جي ماڻهن جي مشاهدن ۽ تجربن جو خزانو انهن کي ملي ۽ پڻ دنيا کي فيضياب ڪري. +“ هربرٽ جو هڪڙو معتقد مفڪر مسٽر زلر هو، جنهن جي راءِ موجب، ”تاريخ جي علم کي اسڪولي نصاب ۾ مرڪزي حيثيت رکڻ گهرجي، ۽ باقي سڀني مضمونن کي ثانوي طور ئي تاريخ جي چوگرد تربيت ڏيڻ گهرجي. +“ مٿي ڏنل ڳالهين مان ثابت ٿئي ٿو ته تاريخ جي فلسفي ۽ فائدي بابت مختلف ماڻهن ۽ مفڪرن جا متضاد رايا رهيا آهن. +تنهن هوندي به هڪڙي حقيقت پڌري ٿيل آهي ته هن مخالفت موافقت يعني متضاد خيالن جو سبب هيءُ آهي ته مؤرخ ۽ مفڪر تاريخ جي علم جي وصف ۽ مقصد بابت هم خيال ۽ متفق راءِ نه رهيا آهن. +هر ڪنهن فلسفيءَ ۽ مفڪر پنهنجي راءِ ۽ خيال موجب تاريخ کي سٺو يا بيڪار سمجهيو آهي، هر ڪنهن مفڪر تاريخ جي علم بابت پنهنجو مفهوم ۽ مطلب جدا جدا ٺاهيو آهي. +ان ڪري هر ڪنهن جو اختلاف ۽ اتفاق صحيح ۽ درست آهي.تاريخ ماضيءَ جو هڪ منتشر، گهڻ پاسائون، تڪراري ۽ بحث طلب رڪارڊ آهي. +عام طور تي هن بحث کي سلجهائڻ لاءِ تاريخي ڪتابن کان مدد وٺبي آهي. +اهي تاريخي ڪتاب هن بحث جو هڪ طرف ٽوڙ به هوندا آهن، ته ٻئي طرف نوَن بحثن کي کولي هڪ نئين تڪرار يا بحث جو سبب به بڻجندا آهن. +ان تڪرار يا بحث کي سلجهائڻ لاءِ ڪتاب سميت علم الدلائل کان به مدد وٺبي آهي. +ڇو ته جتي ڪتاب مجموعي طرح تڪرار جو شڪار ٿي بحث کي ويتر اُلجهائي ڇڏين ٿا، ته اُتي انساني شعور، عقل، دانائي ۽ فهم ئي رهنمائي ڪري ٿو. +هونئن به تاريخدان ۽ سڄاڻ پڙهندڙ رڳو ڪتابن تي نه ڀاڙيندا آهن. +ڇاڪاڻ ته اهي ڪتاب دراصل ماڻهن جا ئي لکيل هجن ٿا، جيڪي ڪنهن نه ڪنهن مڪتبئه فڪر ۽ ڌُر سان سلهاڙيل هوندا آهن +تاريخ جا سرچشما يا مآخذ. +تاريخ کان اڳ واري زماني بابت ڪجهه ويچار ۾ آڻجي، ان کان اڳ اچو ته ڏسون ته اهي ڪهڙا مکيه مآخذ آهن، جيڪي اسان کي گذريل ست هزار ورهين جي تاريخ لکڻ ۾ عمومي مدد ڪن ٿا. +مشرق وسطيٰ يعني: مصر، بابل، آشور، ايشيا صغير ۽ قريط جي قديم تاريخ معلوم ڪرڻ لاءِ لاتعداد پٿر تي لکيل ڪتبا ۽ مٽيءَ جي وڏين سـِـرن تي اُڪريل لکتون آهن. +پر انهن مان ڪي اڃا پڙهڻ جوڳا نه آهن. +اليگزينڊريہ جي قديم لائبريري +بعد جي زماني جي تهذيبن بابت، (مشرقي ۽ مغربي) اسان وٽ اهي دستاويز يا سندن نقل موجود آهن، جي اصل کـَـلـُـن يا ”پپائرس“ ٻوٽي جي ورقن تي لکيل آهن. +هاڻوڪي زماني ۾ ڪاغذ ۽ ڇاپي جي مشين اسان لاءِ ايترو گهڻو مواد موجود ڪيو آهي، جو تاريخ نويس تاريخي علم جي ڪثرت ۽ رڱاوت کي ڏسي منجهيو ٿو پوي. +ان ڪري هر زماني جي تاريخ لکڻ جو مسئلو مختلف آهي. +قديم زماني جي تاريخ لاءِ مسئلو آهي ته ڪيئن اهي ڪتبا پڙهي سمجهيا وڃن ۽ سندن معنيٰ ڪڍي وڃي. +هاڻوڪي زماني جي تاريخ لکڻ واري لاءِ اهو مسئلو درپيش آهي ته، جيڪو مواد موجود آهي ان مان ڪهڙو انتخاب ڪجي (جو سچو ۽ معتبر هجي). +جيڪڏهن هڪڙي خيال کان هن زماني جي تاريخ لکڻ لاءِ مواد ملڻ آسان آهي ته وري ٻئي خيال کان مشڪل آهي، ڇو ته (هاڻوڪي زماني جي تاريخ لکڻ لاءِ) بي ريا ٿي لکڻ مشڪل تر آهي. +اڄ ڪلهه جي تاريخ نويس جو ذاتي لاڙو سندس علم ۾ داخل ٿئي ٿو. +سندس سياسي خيالات، مذهبي عقيدا، قومي بدظني، اهي سڀ سندس بي ريا راءِ کي رياڪار بنائين ٿا ۽ سندس وسيع نظريءَ ۾ حائل ٿين ٿا. +قديم زماني جي تاريخ لکندڙ انهيءَ خطري کان نسبتاً خالي آهي. +هو بنا ڪنهن جذبي جي شهنشاهتن جي عروج ۽ زوال تي غور ۽ فڪر ڪري سگهي ٿو ۽ جاچي سگهي ٿو. +مذهبي عقيدن جي هڪٻئي سان ٽڪر ۽ تبديليءَ کي چڱيءَ طرح پروڙي سگهي ٿو. +بي جذباتي علم لاءِ تاريخ کان اڳ جي خاموش دنيا جا آثار هڪ آزاد ترين ميدان آهي ۽ انهيءَ ميدان ۾ ئي خاص ڪري ويهين صدي (عيسوي) جي شروعات کان وٺي، تاريخ جي علم شاندار ڪاميابي حاصل ڪئي آهي. +(هن ڪتاب جي) ضخامت جي محدود هئڻ ڪري، هت ان علم جي مختصر بيان کان وڌيڪ درج نٿو ڪري سگهجي. +تاريخ کان اڳ وارو زمانو. +علم هيئت جي ڄاڻـُـن جو چوڻ آهي ته شايد 3,000,000,000 (ٽي ارب) ورهيه اڳ سڄو شمسي نظام هڪ گئس جو تيز گرمي سان ٻرندڙ جسم هو. +ڪنهن نموني سان، شايد ڪنهن وڏي ستاري جي ويجهي اچڻ ڪري، اهو جسم منتشر ٿي سج سميت اٺن گرهن يا سيارن ۽ پنج سؤ ننڍن تارن ۾ ورهائجي ويو. +ننڍا جسم وڏن کان جلد ٿڌا ٿي ويا ۽ شايد 1,000,000,000 (هڪ ارب) ورهين کان پوءِ هڪ سخت مٿاڇرو ڌرتيءَ جي سطح تي ٺهڻ شروع ٿيو. +لکين سالن کان پوءِ ڌرتيءَ تي بارش پوڻ ڪري وڏا سمنڊ ٺهيا ۽ انهن وڏن سمنڊن ۾ لاتعداد زمانن کان پوءِ زندگيءَ جا آثار نمايان ٿيا. +ان کان پوءِ علم حيوانات جا ماهر ان تاريخ تي روشني وجهي اسان کي ٻڌائين ٿا ته ڪهڙي طرح ابتدائي حيوانات آهستي آهستي ترقي ڪري لکين سالن جي مدت اندر مڇيون، ڪرڙيون، پکي، کير پياڪ جانور بڻيا ۽ آخر ۾ انسان جي حالت کي پهتا. +قديم ترين آثار جيڪي هٿ لڳا آهن، انهن مان هڪ اها آهي کوپڙي، جا انساني کوپڙيءَ سان گهڻين ڳالهين ۾ مشابهت رکي ٿي.ان کي ”پـِـٿيڪان ٿروپـَـس“ (Pithecanthropus) يعني ”ڀولڙو انسان“ سڏيو ويو آهي. +اها کوپڙي سن 18922 عيسويءَ ۾ جاوا ۾ زمين هيٺان کوٽي ڪڍي ويئي هئي. +سڀئي ان ڳالهه تي متفق آهن ته اُها مخلوق يا اهو حيوان، جنهن جي اها کوپڙي آهي، سو علم طبقات الارض جي Oliocene زماني ۾ رهيو هوندو. +اهو زمانو 550,000 (ساڍا پنج لک) ورهيه اڳ ختم ٿيو. +هائڊيلبرگ (جرمني) شهر جي ويجهو 19077 عيسويءَ ۾ جيڪا کوپڙي لڌي ويئي هئي ۽ جيڪا سڄي پر حيواني انسان جي کوپڙي هئي، سا به هن کان گهٽ قديم ناهي. +1912 عيسويءَ ۾ وري پلٽ ڊائون (Piltdown) انگلينڊ ۾ هڪ تمام جهوني کوپڙي لڌي ويئي. +هن وقت تائين سندس زماني متعلق اڃا ڪو اتفاق راءِ نه ٿيو آهي. +”علم الانسان“ جي ڪن ماهرن جو رايو آهي ته اهو دور جاوا ۽ هائڊيلبرگ وارن زمانن جي وچ ۾ آهي. +ٻين جو خيال آهي ته اها کوپڙي 100,000 (هڪ لک) ورهين کان ٿورو وڌيڪ قديم زماني جي آهي. +قديم زماني جي انساني کوپڙين کان سواءِ ڪيترائي اڻ گهڙيل اوزار ۽ هٿيار، جي ان زماني جي ماڻهن ٺاهيا، اهي هن وقت تائين سلامت آهن. +انهن مان گهڻا پٿر جا ٺهيل آهن ۽ ڪي ڌاتوءَ جا. +انهن مان تمام جهونن اوزارن متعلق، جن کي ”پرڀاتي يا شروعاتي پٿر“ (Eolithic) جا اوزار ڪوٺيو وڃي ٿو اڃا شڪ آهي ته اهي انسانن جا ٺاهيل آهن يا اُهي مورڳو عجيب شڪل جا قدرتي طرح ٺهيل پٿر آهن. +جيڪڏهن اهي پٿر انسان جا ٺاهيل آهن ته پوءِ طبقات الارض جي علم مطابق چئبو ته انسان (هن دنيا جي تختي تي) ”اقرب“ (Pliocene) زماني ۾ موجود هو. +پر ”جهوني پٿر واري“ زماني جي اوزارن نسبت ته اسان کي پڪ آهي. +انهن لاءِ پڪ سان چئي سگهجي ٿو ته اهي انساني هٿن پٿر جي ٽڪرن مان اڻپوري طرح گهڙي ٺاهيا آهن. +”جهوني پٿر وارو زمانو“ (Paleolithic Epoch) پنج هزار ورهين کان ڏهه هزار ورهيه قبل مسيح جو زمانو آهي. +ان زماني جا قديم آثار، جهڙوڪ: ڪوڏريون، رَندا ۽ چاقو وڏين ندين جي ماٿرين مان لڌا ويا آهن، جيڪي نديون جهوني زماني جي سمنڊ ۾ وهندڙ برفاني ٽڪرين جي وهڪري سبب انهن ماٿرين ۾ رهجي ويون آهن. +ان زماني کان پوءِ جا آثار، جهڙوڪ: سٺي نموني ۾ گهڙيل پٿر جا اوزار ۽ انهن سان گڏ هڏي ۽ سـِـڱ مان ٺاهيل اوزار انهن غارن مان لڌا ويا آهن، جي ڪيتري زماني تائين شڪاري قومن جي گهر جو ڪم ڏيندا هئا.ڏهه هزار ورهيه قبل مسيح جي وقت کان وٺي انساني تهذيب جلد ترقي ڪئي. +ان زماني کي ”نئون پٿر جو زمانو“ (Neolithic Epoch) سڏيو وڃي ٿو. +ان دور ۾ نه رڳو پٿر جا اوزار بهتر طريقي سان ٺاهيا ويا، پر انسان جانورن کي پالڻ سکيو، زمين کيڙڻ سکيو ۽ پاڻ ۾ گڏجي منظم جماعتن ۾ رهڻ سکيو. +ڇٻن ٺاهڻ، ڪـَـتڻ، اُڻڻ ۽ ٺڪر جا ٿانو ٺاهڻ جون صنعتون ۽ هنر پڻ وجود ۾ آيا. +ان ”نئين پٿر جي تهذيب“ مان ئي قديم ترين تمدن، يعني مصر جي تمدن ترقي ڪئي. +انساني قومون. +اڪثر ڪري انسان ذات جون ٽي قومون سندن چمڙيءَ جي رنگ جي لحاظ کان هڪٻئي کان الڳ سمجهيون وينديون آهن. +اهي آهن: (1) ڪاري رنگ واريون قومون (2) ڦڪي رنگ واريون، منگولي يا توراني قومون (3) سفيد چمڙي واريون، قفقازي يا يورپي قومون. +پر اهو امتياز هينئر بنيادي نٿو سمجهيو وڃي. +اڄڪلهه اهو اعتقاد رکيو وڃي ٿو ته سڄي انسان ذات (سڀئي انساني قومون) هڪ ئي خاندان جو اولاد آهن، رنگ ۽ ٻيا اختلاف رڳو آبهوا ۽ ٻئي اهڙي قسم جي ماحول جو اثر ۽ نتيجو آهن. +تاريخ جو جاگرافيءَ سان تعلق. +ماحول جو (انساني زندگيءَ تي) زوردار اثر انسان کي مجبور ڪري ٿو ته جاگرافيءَ جي اهميت محسوس ڪندي ان جو اڀياس ڪري، خاص طرح تاريخ سان گڏ طبعي جاگرافي. +انسان ذات جون مختلف قسمن جون قومون جهنگن، ميدانن، ڍنڍن وارن علائقن، جبلن ۽ ٻيٽن جي پيدائش آهن. +آبهوا جي ڦير گهير جي ڪري ماڻهن هڪ هنڌان ٻي هنڌ لڏپلاڻ ڪئي. +اچ وڃ ۽ بار برداريءَ جي ذريعن پڻ تاريخ جي رفتار کي متاثر ڪيو آهي. +هن تاريخ جو هر هڪ باب ڪنهن سٺي نقشي کي اڳيان رکي پڙهڻ گهرجي. +اهو نقشو اهڙو هئڻ گهرجي جنهن ۾ طبعي وصفن کي وڌيڪ اهميت ڏني وئي هجي. +علم التواريخ. +تاريخ جي زمانن کي مقرر ڪرڻ جي صفت يا تعريف اڃا مڪمل نه ڪئي وئي آهي. +مصري ۽ بئبلوني (بابلي) تاريخ جي واقعن جون ڪي تاريخون ڪيترين صدين اندر به مقررڪري نه ٿيون سگهجن. +اڄ تائين پڻ وقت جي ڳاڻيٽي جا ڪيترائي مختلف طريقا آهن، پر اهو سرشتو جيڪو گهڻن هنڌن تي قبول ڪيو وڃي ٿو ۽ اڪثر ڪري آسان آهي، اهو مغربي دنيا ۾ رائج آهي. +اهو سرشتو رومي لوڪن جي تقويم يا ڪئلينڊر تان ورتو ويو آهي ۽ خاص طرح اهو طريقو، جيڪو جوليس سيزر (قيصر يوليوس) عيسوي سن جي شروعات کان ٿورو اڳ (45 سال قبل مسيح) قائم ڪيو. +ان ڪئلينڊر مطابق سال ۾ 365 ڏينهن هئا ۽ سال ڪبيسه (Leap year) هر چوٿين سال 3666 ڏينهن جو ڳڻيو ويندو هو. +ڪجهه زماني کان پوءِ وري ان ۾ ٿوري ڦير ڦار ڪئي وئي، ان لاءِ ته ڪئلينڊر سج جي ظاهري گردش سان ٺهڪي اچي. +اها ڦير ڦار، جنهن ۾ خاص ڳالهه هيءَ هئي ته هر ٻن صدين کان پوءِ ڪبيسي سال ترڪ ڪيو وڃي، سا سال 1528 عيسويءَ ۾ پوپ گريگري تيرهين جي چوڻ تي آندي وئي. +سالن يا سن جي ڳڻپ حضرت عيسيٰ مسيح جي ولادت جي سال کان اڳ (قبل مسيح) يا پوءِ (عيسوي يا مسيحي سن) ڪئي وڃي ٿي. +ان ولادت جي سال کان اڳ جي سن کي ”ق - م“ (قبل مسيح) ۽ بعد واري سن کي ”ع“ يا ”م“ (”عيسوي“ يا ”مسيحي“) جي اکرن سان چٽو ڪيو وڃي ٿو. +تاريخ بطور سائنس ۽ فن. +علم التاريخ هڪ اهڙي سائنس آهي، جنهن کي ڳولا ۽ تحقيق، تنقيد ۽ تبصري واري سائنس چئي سگهجي ٿو +تاريخ پنهنجي ٻن حيثيتن پٽاندر علم به آهي ۽ هنر به. +هن لحاظ کان ته تاريخ حقيقي ۽ سچن واقعن جي ڳولا ۽ تحقيق جو نالو آهي ته پوءِ تاريخ هڪ علم آهي. +جيڪڏهن هن لحاظ سان ته تاريخ انهن واقعن ۽ ڳالهين جي بيان ۽ تذڪري جو به نالو آهي ته پوءِ تاريخ هڪ فن آهي يا هئڻ گهرجي +سياسي سماجي ۽ اقتصادي تاريخ. +فري مئن ۽ ان جا پيروڪار چون ٿا، ته سياسي ڳالهيون تاريخ جي باقي ٻين شعبن کان وڌيڪ اهميت رکن ٿيون، ڇاڪاڻ ته سياسي تبديلين، انقلابن ۽ قانون جي ڪري هميشه ملڪ جون اقتصادي ۽ سماجي حالتون ڦرنديون آهن. +يعني سماجي ۽ اقتصادي حالتن جو مدار سياسي حالتن تي ٿيندو آهي. +فري مئن جي راءِ ۾ تاريخ ”ماضيءَ جي سياست“ آهي. +ڇاڪاڻ ته قومي، سماجي، ۽ اقتصادي حالتن تي سياسي ۽ آئيني سببن ۽ حالتن جو زبردست اثر پوي ٿو، تنهنڪري اسڪولن ۾ سياسي تاريخ پاڙهڻ گهرجي. +سماجي ۽ اقتصادي ڳالهين کي اهميت ڏيڻ جي ڪا خاص ضرورت ڪانهي، ڇوته ملڪ جي سياسي ارتقاءَ ۽ ان جي احوال جو نالو ئي ته تاريخ آهي. +ملڪ جا بادشاهه ۽ راڻيون ۽ انهن جا جاءِ نشين سندن جنگيون صلحناما ۽ قانون اسان کي هڪ سلسليوار ۽ صحيح تاريخ جي ترتيب ميسر ڪري ڏين ٿا. +اسان جي معلومات جو زماني وار سلسلو قائم رهي ٿو +تاريخ جو نصاب. +نصاب جي چونڊ جي لاءِ ٻه طريقا يا ٻه نظريا آهن: هڪڙو عقلي يا منطقي ۽ ٻيو نفسياتي. +(1) عقلي يا منطقي طريقو: هن طريقي موجب اسين ٻارن جي سڄي اسڪولي مدت لاءِ اول تاريخي مواد جي جملي انداز جو يقين ڪندا آهيون. +۽ پوءِ ساڳئي مقرر ڪيل ڪورس کي مختلف ڪلاسن يا درجن ۾ ورهائي ڇڏيندا آهيون. +مطلب ته هن طريقي موجب اسين تاريخي معلومات کي وڌيڪ اهميت ٿا ڏيون ۽ شاگردن جي نفسياتي گهرجن يا جبلتن کي گهٽ اهميت ٿا ڏيون يا مورڳوئي نظر انداز ڪندا آهيون. +(2) نفسياتي طريقو: هن طريقي موجب اسين اول تاريخ پڙهڻ ۽ پاڙهڻ لاءِ ٻارن جي فطرتي لياقتن ۽ لاڙن تي ويچار ڪندا آهيون ۽ عمر آهر ٻارن جي جبلتي لاڙن ۽ فطرت کي مد نظر رکي پوءِ نفسياتي گهرجن موجب مختلف عمر وارن شاگردن لاءِ، تاريخ مان موزون ۽ مناسب حساب سان نصاب ۾ داخل ڪندا آهيون. +مطلب ته نفسياتي طريقي موجب اسين نصاب کي ٻارن جي عمر جي مختلف منزلن آهر ترتيب ٿا ڏيون. +.اسٽينلي هال صاحب جو خيال هو ته ٻار پنهنجي وڏن ۽ نسل انسانيءَ جي تجربن ۽ ڏکن سکن جو دور ڪندو آهي. +ڇاڪاڻ ته ٻار جي دماغ ۾ قدرتي طرح ڪنهن نه ڪنهن قسم جي حياتياتي مادي جي اهڙيءَ ترتيب جو وجود آهي جنهن ڪري هو پنهنجي ڪنهن حياتيءَ ۾ پنهنجي ابن ۽ ڏاڏن جي ڀيٽ تي آڻڻ تي آماده هوندو آهي. +هال صاحب جو اعتقاد هو ته جيسين ٻار کي ان لاشعوري لياقت جي تربيت نه ڏني ويندي تيسيتائين ٻار جي سچي ۽ موزون نشونما نه ٿي سگهندي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10991.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10991.txt new file mode 100644 index 0000000..4e03817 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10991.txt @@ -0,0 +1,78 @@ +محبت +پيار ❤(محبت) ”محبت ھڪ مضبوط ۽ مثبت جذباتي ۽ ذهني ڪيفيتن سان واسطو رکي ٿي، جيڪي سڀ کان وڌيڪ فضيلت يا سٺي عادت، ھڪٻئي جي اونھائي واري شفقت ۽ سڀ کان سولي خوشي سان واڳيل آھن. +محبت جو لفظ ڪافي معنائون رکي ٿو. +محبت ڪافي قسمن جي ٿي سگھي ٿي. +محبت ڪنھن عام ماڻھو يا ڪنھن خاص ھستي سان يا رشتيدار سان ٿي سگھي ٿي. +محبت عام به ٿي سگھي ٿي ۽ شديد به. +شديد حالت ۾ جان ڏيڻ ۽ وٺڻ جي حد تائين ٿي سگھي ٿي.ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ: ان کان وڌيڪ ٻيو ڪهڙو معجزو هوندو ته عناصر جي هڪ ٻئي لاءِ ڪشش وڌيڪ محبت ۽ وفا جي شاعريءَ جي صورت اختيار ڪري. +اسان کي ستيانا جا لفظ ٿا ياد اچن ته ”هر آدرش جو بنياد فطري هوندو آهي ۽ هر فطري بنياد جي آدرشي اوسر ٿيندي آهي. +محبت کي پنهنجي معمولي شروعات لاءِ شرمسار نه ٿيڻ گهرجي ۽ اها خواهش حقارت جهڙي آهي جيڪا پنهنجي روحاني سپردگيءَ ۾ ڪمال تي نٿي پڄي. +محبت جي فلاسافر افلاطون چيو هو ته ’جنهن کي محبت ناهي ڇهيو اهو اونداهيءَ ۾ ٿو ڀٽڪي‘، ليپ ليس پنهنجن دوستن کي گهٽ وڌ ڳالهائڻ لڳو جيڪي هن جي کوجنائن ۽ ڪتابن جي تعريف ڪري کيس آٿت ڏيڻ لڳا هئا. +هن چيو زندگيءَ ۾ انهن جي ڪا اهميت ڪانهي. +هنن پڇيو ته پوءِ ڪهڙي شيءِ اهم آهي. +هن سائنسدان آخري ساهه کڻڻ جي ڪوشش ڪندي چيو ”محبت“. +هر شيءِ فاني آهي رڳو محبت کي بقا حاصل آهي. +محبت موت جي خال کي ولديت جي ذريعي اورانگهندي آهي. +ناڪاميءَ جي ڪڙاڻ عارضي لڳندي آهي پر انسانيت جي نقطه نظر کان ان کي ڪيڏو نه دوام حاصل آهي. +آخر ۾ محبت اسانجي هڪ حصي کي زوال کان بچائيندي آهي ۽ اسانجي زندگيءَ کي ٻار جي توانائي ۽ سندس زندگيءَ ۾ محفوظ ڪري ڇڏيندي آهي. +مرد جا عورت سان ۽ ماءُ پيءُ جا اولاد سان تعلقات، اهي ٻئي محبت جون بنيادي قوتون آهن جن جي چوڌاري زندگي گردش ٿي ڪري. +اولاد سان محبت. +ٻار جڏهن پيدا ٿيندو آهي ته پيءُ ماءُ ۾ محبت اُٿلي پوندي آهي پر هي ته محبت ان شعلي کان الڳ آهي جيڪو اڳ دل ۾ ڀڙڪيو هو. +هن هڻَ وَٺُ جي زماني ۾ اهو شعلو ٽئين ٻار جي ڄمڻ تائين گهڻي ڀاڱي وسامي چڪو هوندو آهي. +اها محبت جنهن وقتي طور ماءُ پيءُ کي هڪ ڪري ڇڏيو هو هاڻي ٻار جي حصي ۾ ايندي آهي ماءُ ٻار جي محبت ۾ مڙس کي نظرانداز ڪري ڇڏيندي آهي ۽ پيءَ ته جيڪڏهن ٻار ڇوڪري آهي ته اها ساري محبت جيڪا سندس زال لاءِ هئي هاڻي ان ٻار لاءِ هوندي آهي. +پر آخرڪار اهي وقتي ڪششون گهٽجي وينديون آهن ۽ زال ۽ مڙس کي محبت وري هڪ ڪري ڇڏيندي آهي خوراڪ جي ڳولها ۾ مرد ويڙهاڪ ٿيو. +حيوانن ۾ هو ڏندن ۽ چنبن سان ۽ انسان ۾ سرمائي جي رقابت سان ۽ قومن ۾ بري بحري فوجن جي مدد سان وڙهي ٿو. +ڪپلنگ چيو هو ته مادي نر کان وڌيڪ ظالم هوندي آهي. +شايد ته هن ڪو زخم کاڌو هو، (سئزڪينال جي اوڀر طرف) انڪري ان معاملي ۾ سندس نظر صاف نه هئي. +عورت فطريءَ طرح امن ۽ تحفظ جي طالب هوندي آهي، جنگ جي نه. +ڪن ساهوارن جي نسلن ۾ ته ماديءَ ۾ وڙهڻ جي جبلت ڪانه هوندي آهي. +هوءَ جڏهن به وڙهندي آهي ته پنهنجن ٻچن لاءِ وڙهندي آهي، هن ۾ جيڪڏهن تيزي آهي ته اها هوءَ تڏهن ڪم آڻيندي آهي جڏهن نسل کي خطرو هوندو آهي، ٻي صورت ۾ هن کي جنگ نه وڻندي آهي ۽ ڪو ايڪڙ ٻيڪڙ ڏوهه به کانئس سندس جسماني خامين جي ڪري ٿيندو آهي. +هن ۾ مرد کان وڌيڪ صبر آهي ۽ مرد جيتوڻيڪ زندگيءَ جي وڏن مسئلن ۾ وڏي جرائت کان ڪم وٺندو آهي. +پر عورت ۾ ننڍيون ننڍيون مشڪلاتون ۽ مصيبتون سهڻ جي تمام وڏي قوت آهي. +هوءَ بيماريءَ کي ائين وڏي خاموشيءَ سان برداشت ڪندي آهي ڄڻ هن کي ان مان ڪا وڏي لڪل خوشي پئي ملي. +(شايد انڪري جو بيماريءَ ۾ کيس روزاني جي ڪم ڪار کان ڇوٽڪارو ملي ويندو آهي) پر مرد جنهن کي ماٺ ويهڻ نه ايندو آهي بيماريءَ ۾ پريشان ٿي ويندو آهي ۽ ساري دنيا کي پنهنجي بيماريءَ جو پيو ٻڌائيندو آهي. +محبت جو حياتياتي تصور. +هڪ ساهدار ۾ هڪ مان ٻن ۾ ورهائجڻ جي خصلت اصل ۾ قدرت پاران زندگيءَ جي تسلسل کي قائم رکڻ جو طريقو آهي جيڪو ماڻهن جي بقا سان به لاڳو ٿئي ٿو ۽ جيتوڻيڪ قدرت اهو ڪم هزارين پيچيدگين سان ڪري ٿي پر تڏهن به اها ان کي ڇڏي نٿي. +هڪ جيوگهرڙي تي ٻڌل ساهدار ”پروٽوزوئا“ Protozoa جو نسلي واڌرو ورهائجڻ سان ٿئي ٿو. +هڪ ننڍڙو سلو به ذري گهٽ ساڳئي طريقي سان اُسري ٿو. +هڪ ننڍڙو پاڻيءَ واتڙو Baby Hydra پنهنجي ئي ڪنهن وڏي مان وجود ۾ ٿو اچي ۽ ان ئي وجود تي پلجي جوان ٿو ٿئي ۽ ان ساڳئي وجود مان کاڌ خوراڪ حاصل ڪرڻ لاءِ مقابلو ڪري ڪنهن نه ڪنهن هنڌ پنهنجي جاءِ ڳولهي ٿو وٺي. +آخرڪار ان کان الڳ ٿي نيون پاڙون ٿو هڻي. +ڪڏهن ڪڏهن شروعاتي ساهوارن (جنهن وول ووڪس Volvox) جا جيوگهرڙا هڪ چيڙهالي گرڀ ۾ پوريل رهن ٿا ۽ وڌندي هڪ بيٺڪ جو بنياد وجهن ٿا جنهن کانپوءِ هڪ حيران ڪندڙ جدا جدا عمل شروع ٿو ٿي وڃي. +ٻاهريان جيوگهرڙا خوراڪ حاصل ڪرڻ ۽ اندريان جيوگهرڙا نسل جي واڌ واري عمل ۾ مصروف ٿا رهن. +پوءِ اها نو آبادي هڪ گڏيل سماجي تنظيم جي شڪل ۾ ظاهر ٿي ٿئي جنهن ۾ جدا جدا حصا هڪ ٻئي سان تعاون ڪندا ٿا رهن. +ان مان ثابت ٿيو ته زندگيءَ جي شروعات ۾ (يعني جيوگهرڙن ۾) ئي زندگيءَ جي مادي ۾ علحدگيءَ جو مثال ملي ٿو جنهن جي بنياد تي اڳتي هلي ويزمن بيريئر Weismann barrier انسان جي نسلي ورڻي جي اهميت واري نظريي جو بنياد رکيو +هي سادو ميلاپ کڻي ڪيترو به اهم ڇو نه هجي پر هي ڪنهن به طرح ٻن متضاد جنسن جي ميلاپ جهڙو نه آهي جيڪو تضاد محبت جو گل آهي. +ڇا اسين انهن نهايت ننڍن ساهوارن ۾ اهڙو مثال ڳولهي سگهون ٿا؟ +هڪڙو ننڍڙو جيوڙو ’پينڊورينا‘ آهي جنهن ۾ سورنهن جيوگهرڙا هوندا آهن، ان ۾ اهڙا مثال ملن ٿا. +هنن ۾ موجود هر جيوگهڙو انهن چرندڙ پرندڙ جيوگهرڙن ۾ نٿو بدلجي پر ان جي ابتڙ ڪيترن ئي باريڪ ذرڙن ۾ ورهائجي ٿو وڃي جيڪي هڪ ٻئي سان ملن ٿا ته هڪ نئون جيوگهرڙو پيدا ٿو ٿئي. +هڪ ٻيو شروعاتي ساهوارو يوڊورينا جي نالي سان سڏبو آهي ان ۾ وري هر جيوگهرڙو ٻين هڪ ٻئي سان نه ملندڙ ذرڙن ۾ ورهائجي وڃي ٿو. +ڪي وڏا ۽ سست ته ڪي وري ننڍا ۽ چست. +جيستائين اهو ننڍو ذرڙو وڏي ذرڙي ۾ داخل نٿو ٿئي تيستائين سندن نسل نٿو وڌي. +يوڊورينا ۾ قدرت جنس کي ڳولهي لڌو. +ڪجهه وقت لاءِ فطرت هٻڪندي رهي پر پوءِ وول ووڪس ۾ اسان کي ولديت جي پراڻي ۽ نئين طريقي جو ميلاپ نظر اچي ٿو. +هڪ جيوگهرڙا روايتي طريقي سان وڌن ٿا پر ٻئي نسل جا جيوگهرڙا يوڊورينا وانگر هڪ ٻئي سان مشابهت نه رکندڙ حصن ۾ ورهائجن ٿا ۽ هن نسل جا هڪ ٻئي سان مشابهت نه رکندڙ حصا ملي ٽيون نسل پيدا ڪندا آهن. +مرد ۽ عورت جو تعلق. +گورڪي ۽ چيخوف ڪراليميا ۾ گهمي رهيا هئا. +گهمندي گهمندي هو سمنڊ ڪناري تي پهتا جتي ٽالسٽاءِ سوچ ۾ ڪنڌ جهڪايو ويٺو هو. +هو هن جي ويجهو ويٺا ۽ عورتن جي باري ۾ ڳالهيون ڪرڻ لڳا. +ٽالسٽاءِ چڱيءَ دير تائين ماٺ ڪري هنن جون ڳالهيون ٻڌندو رهيو ۽ پوءِ چيائين: ”مان عورتن جي حقيقت تڏهن ٻڌائيندس جڏهن منهنجو هڪ پير قبر ۾ هوندو“. +مان حقيقت ٻڌائي يڪدم ڪفن واري ڪاٺ جي پيٽي ۾ ٽپو ڏيئي ان جو ڍڪ بند ڪري ڇڏيندس ۽ وڏي واڪي چوندس: ”هاڻي جيڪو وڻيوَ سو ڪيو. +“ جڏهن نواب ڪيسرلنگ پنهنجي ڪتاب ”شاديءَ جو ڪتاب“ جي باري ۾ برنارڊشا کي مضمون لکڻ لاءِ چيو ته هن انڪار ڪيو ۽ چيائين ته ”ڪوبه مرد جيستائين هن جي زال جيئري آهي سچ ڳالهائي نٿو سگهي“ جڏهن ڪو مرد عورتن جي باري ۾ ڪتاب لکندو آهي ته اهو سندس دل جي زخمن جو آواز هوندو آهي ۽ مرد عورت جي دل وٺڻ ۾ ڪامياب ٿيندو آهي (جيڪڏهن شريف هوندو آهي) ته پنهنجي ڪاميابيءَ کي شاديءَ جي شڪل ڏيندو آهي. +تنهن کانپوءِ هو سياڻپ واري ماٺ اختيار ڪندو آهي جو هڪ ئي وقت ٻه ماڻهو ڳالهائي نٿا سگهن ۽ جيڪڏهن عورت جي دل وٺڻ ۾ ناڪام ٿيندو آهي ته ڪتاب لکندو آهي. +مخالف جنسن جي باري ۾ شوپن هار، نٽشي، ويننگر ۽ ٻين ناڪام مردن جيڪي ڪتاب لکيا آهن انهن کان وڌيڪ دلچسپ عورتن جو اهو تجزيو هوندو آهي جيڪو هو مردن جو ڪنديون آهن. +ان جو سبب اهو آهي ته عورتون انساني فطرت کي مردن کان وڌيڪ سمجهنديون آهن ۽ مردن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ ذهانت ۽ آزاديءَ سان خيالن جو اظهار ڪري سگهنديون آهن. +هو ايتريون هوشيار هونديون آهن جو ادب جي ذريعي پنهنجون دل جون ڳالهيون ناهن کولينديون ۽ ان ڳالهه تي خوش ٿينديون آهن ته مرد انھن تي ڪتاب ٿا لکن. +عورت ۾ حياءُ ان ڪري گهڻو هوندو آهي جو اُن سان پيدائش جا مقصد پورا ٿيندا آهن، حياءُ جي ڪري هوءَ اڳتي وک نه وڌائيندي آهي جنهن سان هن کي جنس لاءِ چونڊ ڪرڻ ۾ مدد ملندي آهي ۽ اهڙيءَ طرح سوچي سمجهي پنهنجي زندگي جي ساٿيءَ جي چونڊ ڪري سگهندي آهي. +ڇاڪاڻ جو زندگيءَ جو اهو ساٿي اڳتي هلي هن جي ٻارن جو پيءُ ٿيندو آهي. +عورت نسل ۽ اجتماع جو آواز هوندي آهي، جڏهن ته مرد، فرد جي مفاد جو آواز هوندو آهي، عورت جو جڏهن مقصد پورو ٿي ويندو آهي ۽ ماءُ جي صورت ۾ هوءَ پنهنجي تڪميل ڪندي آهي تڏهن سندس حياءَ گهٽجڻ شروع ٿيندو آهي. +عورت جو محبت وارو جذبو مرد جي ڀيٽ ۾ شديد گهٽ هوندو آهي، پر ان ۾ وسعت ۽ گهرائي وڌيڪ هوندي آهي. +محبت جو جذبو عورت جي زندگيءَ جي هر حصي ۾ داخل ٿيل هوندو آهي. +هوءَ زندهه ئي تڏهن رهندي آهي جڏهن ساڻس محبت ڪئي وڃي. +فرانس جي هڪ جج جڏهن هڪ عورت کي ڪنهن چور سان جنسي لاڳاپا رکڻ تي ننديو ته هن جواب ڏنو ته جڏهن مان محبت ۾ گرفتار نه هوندي آهيان، تڏهن زندگيءَ کان محروم ٿي ويندي آهيان.عورت گهڻو ڪري پنهنجي مڙس ۾ حسن نه پر قابليت ۽ طاقت ڏسندي آهي، جنهن مان کيس تحفظ ملندو آهي، مرد پنهنجي چونڊ ۾ حسن کي وڌيڪ اهميت ڏيندو آهي، انڪري نه، جو حسن مان کيس خوشي ملندي آهي پر انڪري جو حسن طاقت ۽ صحت جي علامت آهي، زندگيءَ جي ساٿيءَ جي چونڊڻ وقت عورت پنهنجي جمالياتي ذوق کي وساري ڇڏيندي آهي، ڇاڪاڻ جو هوءَ قبضو ڪرڻ نه پر پاڻ تي قبضو ڪرائڻ چاهيندي آهي. +انڪري هوءَ فن کي تخليق ڪرڻ کان وڌيڪ فن لاءِ تحرڪ پيدا ڪندي آهي. +شايد هن کي مرد ۾، مغرور ۽ کل جهڙي مرد ۾ اهو حسن نظر نه ايندو آهي. +جيڪو کيس تخليق لاءِ تيار ڪري. +هوءَ حسن جي تخليق ڇو ڪري، ڇاڪاڻ جو هوءَ پاڻ حسن آهي. +جيئرو حسن، سڀ کان حسين فن ۽ ذهانت کان وڌيڪ تعريف لائق آهي. +هوءَ فن جو سرچشمو ۽ ذهانت جو مقصد آهي. +جيڪڏهن زندگي حسين هجي ها ته ان کي ذهانت جي ضرورت ئي ڪانه پوي ها پر جيڪڏهن ذهين هجي ها ته حسين بڻجڻ جي ڪوشش ڪري ها. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10992.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10992.txt new file mode 100644 index 0000000..fae8001 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10992.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +ثقافت +ثقافت(CULTURE)() جي معنيٰ اھي ڪنھن شيءِ يا انسان جي جسماني ۽ ذھني نشونما ۽ سڌارو. +اصطلاح طور ثقافت مان مراد ”انسان جي ذاتي ۽ اجتماعي نشونما جا سمورا پھلو“ ورتي وڃي ٿي. +ڪنھن معاشري جي رهاڪن جي عقيدن، علم، رھڻي ڪھڻي، ٻوليءَ ريتن رسمن، زندگيءَ جي وھنوار، ۽ حرڪت وغيره کي گڏي ثقافت ڪوٺيو وڃي ٿو. +ثقافت ئي ڪنھن قوم جي سڃاڻپ ھوندي اھي. +ثقافت ان قوم جو اھو مشترڪ قدر اھي، جنھن سان نہ فقط ان جي پنھنجي سڃاڻپ ٿئي ٿي، بلڪہ ٻين سماجن کان الڳ حيثيت جي مڃتا ٿئي ٿي. +ثقافت يا ڪلچر جي باري ۾ مفڪرن جا مختلف رايا آھن. +ميٿيو ارنلڊ جو چوڻ اھي تہ ”ثقافت فرد جي مڪمل جوڙجڪ جي ڪوشش ڪندي اھي، جا خوبصورتي، ذھانت ۽ روشني تي مرتب اھي. +“ ثقافت ترقي ۽ ڪمال جو ٻيو نالو اھي ۽ اها تبديل پذير ٿئي ٿي.ثقافت ڪنھن معاشري ۾ موجود انھن رسمن ۽ رواجن کي چيو ويندو آهي جن تي اتان جا تمام رھاڪو گڏيل طور تي عمل ڪندا هجن. +ثقافت ("Saqaafat") ھڪ اڻ کُٽ اظھار خيال، جذبي ۽ عمل جو نالو آھي. +جھڙي طرح سج جي روشني سڄي انساني حيات لاءِ ضروري آھي، اھڙي طرح ڪلچر به انسان ذات جي اندروني ۽ ظاھري اصلاح لاءِ ضروري آھي. +جھڙيءَ سڄي انسان ذات بنيادي طور تي ھڪ جنس آھي، پر سڃاڻپ ۽ نظام لاءِ قبيلن ۽ قومن ۾ ورھايل آھي، اھڙي طرح آخري طور تي سڃي انسان ذات جو ڪلچر به ھڪ ٿيڻو آھي. +پر ھر مُلڪ ۽ قوم وٽ ھزار ورھين جي تجربي، ڄاڻ، ماحول جي اثرن، نسلي رجحانن ۽ گڏل ميلاپ کانپوءِ ڪلچر به وڌي ويجھي ٿو ۽ خاص صورت وٺي ٿو ۽ قومن قومي ورثو ٿي پوي ٿو. +جنھن کي قيمتي ذخيرو سمجھي محفوظ رکندا آھن. +اڳتي ھلي جڏھن جدا جدا قومن جي ثقافتن مان انسان ذات جو ھڪ ڪلچر ٺهڻو آهي ته اُن ۾ صلاحيت وارا ڪلچر تاڃي پيٽي جو ڪم ڏيندا ۽ اَڀاڳا ڪلچر ڦٽا ڪري ڇڏيا ويندا. +زنده قومن لاءِ يا ايندڙ نسلن لاءِ ثقافت جو هجڻ ائين لازمي آهي، جيئن جسم ۾ دل جو هجڻ ضروري آهي. +هڪ اولھ (مغربي) ليکڪ جو خيال آهي: ”ثقافت جي لفظي معنا آهي عقيدتمند هجڻ، نيڪ هجڻ، روحاني خواهشات، لطف جذبن ۽ احساسن جي آنند جي ذريعن ۽ وسيلن کي ثقافت چئجي ٿو. +“ ثقافت سان گڏ ٻي لاڳاپيل شئي تهذيب آهي، جهڙيءَ طرح روح ۽ جسم گڏجي زندگيءَ کي وجود ڏين ٿا، اهڙيءَ طرح تهذيب ۽ ثقافت سماج جا بنيادي ذريعا آهن. +انهن کانسواءِ زندگي صحيح رنگ ۾ اڳيان نٿي اچي سگهي. +ثقافت اسانجو تخليقي سرمايو آهي. +اُهي قومون يا نسل سدائين دنيا ۽ تاريخ جي سنهري ورقن تي جيئرا آهن، جن پنهنجي پاڪ ۽ پوتر سوچن کي سدائين قائم رکڻ لاءِ پنهنجي ثقافت کي ”جيئرو“ رکيو آهي. +تهذيب ۽ ثقافت اسان کي ذهني پستيءَ جي غارن مان ڪڍيو آهي. +پر انهيءَ سان گڏ ڏٺو وڃي ته تهذيب ۽ ثقافت هڪٻئي سان ڳنڍيل ۽ لاڳاپيل به آهن، پر سندن نقطه فڪر ۾ جدا جدا حيثيت پڻ آهي. +ثقافت جو لاڳاپو باطني زندگيءَ سان، احساسن ۽ جذبن سان هوندو آهي. +جڏهن ته مادي ضرورتن جي وسيلن ۽ ذريعن جي پورائي کي تهذيب چئبو آهي. +تهذيب متاثر به ڪري ٿي ۽ اثر به قبول ڪري ٿي. +ثقافت انهن معيارن جو مجموعو آهي، جيڪي ڪنهن کي قوم کي ورثي ۾ مليون آهن. +انهنجو جو دائرو وسيع آهي ان ۾ انسان جي جذبن ۽ احساسن جي جهلڪ نظر اچي ٿي. +ثقافت پردو آهي، ثقافت حجاب آهي، ثقافت سونهن آهي، صفائي ۽ پويترتا آهي. +جيئرو رهڻ لاءِ ، ڀرپور زندگي مثل آهي. +ثقافت، انسانيت سان پيار ڪرڻ جو نانءُ آهي، ثقافت، سرهاڻ آهي، ان سان حُسن ۽ زندگيءَ جو لاڳاپو قائم ٿئي ٿو، ثقافت عڪس آهي، ۽ ايندڙ نسلن لاءِ آئينو آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10994.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10994.txt new file mode 100644 index 0000000..25c8da9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10994.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +چنڊ +چنڊ, () ۽ () زمين وانگر هڪ اپگرھ آهي. +جيڪو رات جو آسمان ۾ چمڪندي نظر ايندو آهي، پر اها چنڊ جي پنهنجي روشني ناهي. +مٿس سج جي روشني پوڻ تي اسان ڌرتيءَ وارن لاءِ رات جي وقت ڏيئي جو ڪم ڏئي ٿو. +چنڊ ڌرتي جي گولي کان 385000 ڪلوميٽر (يعني (238900 ميل) پري آهي. +سندس ڊايا ميٽر 2160 ميل (3476 ڪلوميٽر) آهي. +چنڊ 27. +3 ڏينهن ۾ يعني 27 ڏينهن، ستن ڪلاڪن، 43 منٽن ۽ 12 سيڪنڊن ۾ ڌرتيءَ جو چڪر پورو ڪري ٿو. +چنڊ جي ڌرتيءَ جي چوڌاري ڦيرو ڪرڻ جي رفتار 3680 ڪلوميٽر في ڪلاڪ يعني هڪ سيڪنڊ ۾ هڪ ڪلوميٽر کان ٿورو وڌيڪ آهي. +چنڊ پنهنجي محور تي گول نٿو ڦري. +اسان ڌرتيءَ تي رهڻ وارن کي هن جو فقط هڪڙو پاسو نظر اچي ٿو. +راڪيٽ يا خلائي گاڏيءَ ذريعي هن جي ٻئي پاسي جا فوٽو ڏسي سگهجن ٿا. +چنڊ جيڪو اسانجي ڌرتيءَ جي چوڌاري گردش ڪري ٿو يعني هڪ گول چڪر (Orbit) ۾ ڦري ٿو ان جي ان گردش لاءِ چيو وڃي ٿو ته اها Synchronous Rotation ۾ آهي يعني چنڊ جو سڄي ڦيري وقت فقط هڪڙو اڌ ڌرتيءَ ڏي آهي. +ان ڪري اسان چنڊ جو فقط اهو مهانڊو ڏسي سگهون ٿا جيڪو ڌرتي ڏي آهي. +چنڊ جي ان اڌ کي اسان ويجهو پاسو (Near side) سڏيون ٿا ۽ پٺئين پاسي کي ڏورانهون پاسو (Far side) سڏيون ٿا. +اهو ڏورانهون پاسو ”اونداهو پاسو“ به سڏجي ٿو پر ان جو مطلب اهو هرگز نه آهي ته ان پاسي اوندهه آهي يا اتي سج جي روشني نٿي پهچي. +پر چنڊ جو اهو پاسو اسان لاءِ dark side ان ڪري رهيو پئي جو اسان کي ان پاسي جي خبر نٿي پيئي ته اتي ڇا آهي. +جيئن آفريڪا کنڊ کي ڪنهن زماني تائين يورپ ۽ ايشيا جا ماڻهو اونداهو کنڊ سڏيندا رهيا. +چنڊ جو رنگ ڳاڙهو. +چنڊ جو رنگ ڳاڙهو ان لاءِ ٿيندو آهي تہ جيڪڏهن چنڊ تي زمين جو پاڇو پوندو آهي يعني سج جي روشني سڌي سنئين چنڊ تي ناهي پھچي رهي پر زمين جي هوائي دائري کان سج جون ڪجھ شعاعون هڪ ٻئي ڏا ٿي ڪري چنڊ تي بہ پھچي وينديون آهن ڇوجو هي شعاعون هوائي دائري کان گذري رهيون آهن ان لاءِ هي منظر ڪجھ اهڙو ئي هوندو آهي جيئن سج جو شام جي ٽائيم منظر هوندو آهي جنھن ۾ سج افق کان هيٺ وڃي چڪو هوندو آهي پر مطالو ڳاڙهو هوندو آهي جنھن جي وجهہ اهيا هوندي آهي تہ سج جي شعاعون هوائي دائري ۾ گذري رهيون آهن جيڪي ڳاڙهي رنگ جي شعاعن کي وکري ڇڏين ٿا ائين چنڊ تي بہ سج جي روشني جڏهن زمين جي هوائي دائري جي ويجھي گذرندي آهي تہ ڳاڙهي رنگ جون شعاعون ان مان گذري ڪري چنڊ تائين بہ پھچي وينديون آهن ۽ چنڊ مڪمل اُونڌھ جي بجائي هلڪي ڳاڙهي رنگ جي روشني پھچي رهي هوندي آهي اهوئي شعاعون چنڊ جي سطح کان عڪس ٿي ڪري ٻيھر اسانجي اکين تائين پھچنديون آهن تہ اسانکي چنڊ ڳاڙهو نظر ايندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10995.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10995.txt new file mode 100644 index 0000000..b0c7477 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10995.txt @@ -0,0 +1,74 @@ +ناري +ناري، اِستري () يا مادي مونث انسان کي چيو ويندو آهي. +لفظ ناري عام طور تي هڪ بالغ لاءِ مخصوس آهي؛ڇوڪري ننڍڙي ٻارڙي يا نوجوان نياڻي لاءِ عام اصطلاح آهي.جمع ناريون(اِستريون، زائفائون) ڪڏهن ڪڏهن بنا ڪنهن ڄمار، زائفان انسانن لاءِ استعمال ٿئي ٿو، جهڙوڪ "نارين جا حَقَ". +عورت لفظ جو بڻ بنياد. +فارسي کان ('عورات،' عورت؛ لڄ وارو عضوو (جينٽل)؛ اوگهڙَ ")، عربي عورة کان ('ٻن ڄنگهن جي وچ ۾ خاص عضوو،' genitals، اوگهاڙپ، عورت"). +"عورت" ۾ تبديلي ڪجهه اسلامي اسڪولن جي نظريي جي مطابق آهي جنهن تحت سڄو مادي جسم "اگهاڙپ" جو روپ آهي جنهن کي عوام ۾ ڍڪڻ ضروري ڪيو وڃي. +ٻيا نالا. +عورت عربي مان ورتل ٿيل آهي, جنهن جي معنيٰ آهي اُگهاڙي، ننگي. +ناري جي زندگي جا ٽي مرحلا آهن ننڍپڻ ۾ نياڻي، جواني ۾ زال ۽ تنهن بعد ماءُ. +ول ڊيورنٽ لکيو آهي تہ:ناري پيدائشي داناءَ هوندي آهي، جڏهن ته مرد دانائي حاصل ڪندو آهي ۽ ڪن مردن تي وري دانائي مڙهي ويندي آهي.نارين ۾ تجريدي خيال گهٽ هوندا آهن. +واقعن لاءِ ناري جي نظر ۽ يادگيري تيز هوندي آهي، پر هو اصول ٺاهڻ ۽ معاملن جي نئين سر تشريح ڪرڻ جي اهل نه آهي- هوءَ مردن بابت ڳالهائيندي آهي ڇاڪاڻ جو مرد هن لاءِ مسئلو آهي، شخصيتن جهڙوڪ گهر وارو ۽ ٻار ۾ دلچسپي وٺڻ هن جي تقدير آهي. +مرد جي مقدر آهي ته هو صنعت ۽ تجارت ۾ ڦاٿل هجي، سببن ۽ نتيجن جي مونجهاري ۾ ڦاسي ۽ نارين ۽ مردن سان واهپو رکي. +مرد لاءِ ڪنهن اهڙي ڪتاب ۾ دلچسپي ڳولهڻ سولو آهي جنهن ۾ ڪنهن خيال جي وضاحت ٿيل هجي ۽ ناري ڪنهن افساني جي ڪتاب ۾ دلچسپي وٺندي آهي خاص ڪري اهڙو افسانو جيڪو مرد جي باري ۾ هجي. +ناري ڪائناتي، اجتماعي ۽ اقتصادي تبديلين جي غير شخصي عمل کي خدائي قوتن ۽ بهادر انسانن جي افسانن سان جوڙيندي آهي.نارين کي جيڪڏهن موقعا ۽ تربيت ملي ته ناريون سيفو جهڙيون عظيم شاعرائون، جارج ايليئٽ جهڙيون ناول نويس، ميڊيم ڪيوري جهڙيون عظيم طبيباڻيون، هائي پاشيا ۽ سونيا ڪائولوسڪي جهڙيون حساب جون عظيم ماهر، اسپيشيا ۽ ميڊم ڊي شٽيل جهڙيون عظيم مفڪر، راڻي ايلزبيٿ ۽ ڪيٿرائن ڊي ميڊيسي جهڙيون سياستدان پيدا ٿينديون آهن. +تعجب جهڙي ڳالهه آهي ته انهن حالتن ۾ به ڪيتريون ئي داناءَ ناريون پيدا ٿيون آهن، شايد نارين ۾ رڳو اها جسماني قوت گهٽ هوندي آهي، جيڪا فني تخليق لاءِ لازمي آهي ۽ شايد هنن ۾ مردن جهڙو جمالياتي ذوق به نه هوندو آهي، جيڪو تخليق لاءِ هرکائيندو آهي.ول ڊيورنٽ وڌيڪ لکي ٿو تہ:افلاطون چيو ته ناري کي هر ميدان ۾ قسمت آزمائڻ جو موقعو ڏنو وڃي. +سندس جنس جو خيال رکڻ کانسواءِ کيس مردن جيترا ئي موقعا ملڻ گهرجن. +پر ارسطو ناري لاءِ مرداڻي تعصب جو حامي هو. +هن چيو ته ناري هڪ هنڌ رُڪجي ويل ترقي آهي. +فطرت هڪ مرد بنائڻ ٿي گهريو ۽ ناڪام ٿي ۽ فطرت جي اها ناڪامي ناري آهي. +ناري جي حيثيت غلام واري آهي. +انڪري سياسي ۽ سماجي معاملن ۾ شريڪ ٿيڻ جي لائق نه آهي. +يهودين جي خداوند جو به اهوئي خيال هو. +هن پنهنجي آخري حڪم ۾، جيڪو چيو وڃي ٿو ته هن حضرت موسيٰ کي ڏنو، مائن ۽ زالن کي چوپائي مال ۽ جاندار وارو رتبو ڏنو هو. +يهودين جو خدا يهودين جي شخصيت جو عڪس هو، جيڪي ٻين جنگجو قومن وانگر ناري کي بدقسمتي ۽ هڪ ضروري بدي سمجهندا هئا، جيڪا انڪري برداشت ڪئي ٿي وئي جو اها سپاهين جو اڪيلو وسيلو هئي. +يهودين جي گهر ۾ ڌيءَ ڄمندي هئي ته ڏيئا نه ٻاريندا هئا، ڇوڪريءَ جي ماءُ کي ٻيهر پاڪ ڪيو ويندو هو ۽ يهودي ڇوڪرا دعا گهرندا هئا ته ”اي خدا! +مان تنهنجو ٿورائتو آهيان جو تو مون کي ڪافر يا ناري نه ٺاهيو. +“ يهودي ان معاملي ۾ ٻين قومن جهڙائي هئا پر ڪيترن معاملن ۾ هو پنهنجي زماني جي اخلاقي نظام کان گهڻو اڳتي هئا. +اوڀر جا ماڻهو ناري کي تيستائين گهٽ نظر سان ڏسندا هئا جيستائين هو پُٽن جي ماءُ نه بڻبي هئي ۽ جيستائين سندس پٽ ڪنهن جنگ ۾ شهيد نه ٿيندا هئا. +خود افلاطون جيڪو نارين جو وڏو حامي هو تنهن به خدا جو احسان مڃيو هو ته خدا کيس مرد بڻايو هو. +تڏهن کان هاڻي تائين ناري جي حيثيت ۾ وڏيون تبديليون آيون آهن. +اڄ جي ناري. +ڄم تي ڪنٽرول ڪرڻ جي اوزارن عورت جي آزاديءَ کي هٿي ڏني، ٻارن جي پرورش جي فرض کان آزاد ٿي عورت آفيسن ۽ ڪارخانن ۾ داخل ٿي وئي. +ڪارخانن ۾ هو مرد سان ڪلهو ڪلهي سان ملائي هنن جهڙا ڪم ڪرڻ لڳي. +هنن جي سوچ مردن جهڙي ٿي وئي ۽ هوءَ مردن جهڙي زبان ڳالهائڻ لڳي. +عورتن کي نقاليءَ جي ذريعي آزادي حاصل ٿي. +نئين دور جي عورت روايتي مرد جون چڱيون ۽ خراب سڀ عادتون اختيار ڪيون. +هن سگريٽ پيئڻ، گاريون ڏيڻ، بي پرواهه ٿيڻ، وار ڪٽرائڻ ۽ سوٽ پائڻ ۾ مرد جي اهل شروع ڪئي. +نئين حالتن مردن ۾ زالن واريون ۽ زالن ۾ مردن واريون خاصيتون پيدا ڪيون. +هڪ جهڙي پيشي ۽ هڪ جهڙين حالتن ٻنهي جنسن کي هڪ ئي سانچي ۾ وجهي ڇڏيو. +هڪ نسل کان پوءِ افسوسناڪ مونجهارن کان بچڻ لاءِ ڪن هٿرادو علامتن جي ذريعي مردن ۽ عورتن جو تفاوت معلوم ڪرڻو پوندو. +اڄ هنن ۾ فرق کي سمجهڻ ڏکيو آهي. +سماج ۾ نارين سان ٿيندڙ اڻ برابري وارو رويو. +ناري سان هر ملڪ ۽ هر سماج ۾ مختلف رويا رکيا ويا آهن ۽ عورت مختلف سماجن ۾ مختلف ظلمن جو شڪار ٿيندي رهي آهي، هن سماج ۾ عورت کي پنهنجي حقن بابت ڪا ڄاڻ ئي ناهي، نه ئي ان کي ڪا ڄاڻ ڏني وڃي ٿي، عورت اڄڪلهه جي جديد دور ۾ به غلاميءَ واري زندگي گذاري ٿي، سنڌ جي ٻهراڙي توڙي شهرن ۾ عورتن سان اڻ برابري وارو رويو رکيو وڃي ٿو، اسان جي سماج جي بيحسي ايتري آ جو عورت رڳو گهر ۽ ماني پچائڻ تائين محدود ٿي رهي آهي، ڇا عورت جو مقدر رڳو سماج ۾ رڳو ڌڪا کائڻ آهن؟ +ماڻهن ناري کي جسم سمجهيو آهي، ان ۾ روح به آهي.ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ:يونان ۾ پراڻي ايٿنز جي زندگيءَ کي رنگين بڻائيندڙ وئشيائن ۽ نئين دور جي بادشاهن جي درٻار ۾ وڃي ناچ ڪندڙ نچڻين جنسي ڪشش جي فن کي وڏي ترقي ڏني ۽ مرد جي حاڪميت کان ڇوٽڪارو حاصل ڪيو. +اپيشيا ۽ فرائن نالي وارين مشهور وئشيائن جا فلاسافرن ۽ فنڪارن سان تعلقات هئا. +ڊوباري ۽ پومپاڊور جون محفلون دنيا جي اعليٰ تهذيب جون ذهني مرڪز ٿي ويون هيون. +ڪجهه وقت تائين فرانس ۾ انقلاب دنيا جي آزاديءَ جو علمبردار رهيو. +ڪنڊورسي قومي اسيمبليءَ ۾ نارين جي ووٽ ڏيڻ جي حق جو بل پيش ڪيو ۽ ميري وول اسٽون ڪرافٽ مردن جي حقن ۾ نارين جا حق به شامل ڪيا. +پر جڏهن رت جي راند ختم ٿي ۽ فرانس جي آزاديءَ لاءِ نارين پنهنجا پنج لک پٽ قربان ڪيا تڏهن هنن ڏٺو ته آزاديءَ جي دعويٰ ڪرڻ وارا مرد آزاديءَ کي پنهنجي گهر ۾ به ڏسڻ لاءِ تيار نه هئا، آزادي رڳو مردن لاءِ هئي ۽ رڳو گرامر جي لحاظ کان مؤنث هئياسان جي زماني ۾ به ماڻهن جا اهڙائي خيال آهن، اسان مان ڪيترا مرد جن جي عمر چاليهن سالن کان مٿي ٿي وئي هجي، اوٽووينگر Otto weininger جي ان قول تي هلندا آهن ته ناري ۾ روح ڪونهي، اسان مان ڪهڙو اهڙو مرد آهي جنهن شوپنهار جي ڪتاب ”نارين بابت مضمون“ ۾ هيءَ ڳالهه مزو وٺي نه پڙهي هجي ته ”ناري هڪ ننڍي قد، سوڙهن پٺن، ويڪرن ڪلهن ۽ ننڍين ڄنگهن واري جنس آهي“. +نٽشي جڏهن اسان کي تاڪيد ڪيو ته ”اوهان جڏهن ناري وٽ وڃو ته پنهنجو چهبڪ نه وساريندا ڪيو“ تڏهن اسان مردن کي فخر محسوس ٿيو. +اسان اها ڳالهه وساري ڇڏيندا آهيون ته اهي اسان کي وڻندڙ ڪتاب مرد ۽ ناري جي دائمي جهيڙي جو هڪ حصو آهن، گهيري ۾ آيل سپاهين جي بچاءُ جا اُپاءَ ۽ هارايل مردن جي ڏاهپ جا آواز آهن. +اسان ان ڳالهه تي ڌيان نه ڏنو ته هڪ سهڻي ناري بائرن جي حسن ۽ رتبي جي اثر ۾ اچي شوپنهار کي ٺڪرائي ڇڏيو هو. +نٽشي يورپ جي ڪيترن ملڪن ۾ لؤسيلومي جو پيڇو ڪندو ۽ کيس پنهنجي علم ۽ دانش سان متاثر ڪرڻ جي ڪوشش ڪندو رهيو پر هن کي حاصل ڪري نه سگهيو. +مغرور جرمن ويئنيگر هوٽل ۾ ڪم ڪندڙ هڪ ناري تي عاشق ٿيو ۽ ان جڏهن کيس ٺڪرائي ڇڏيو ته بيٿون جي گهر ۾ خودڪشي ڪري ڇڏي، اهڙا ڪتاب اسان خوشيءَ سان پڙهندا آهيون ڇاڪاڻ جو اهي ڪتاب اسان جي اُن مخالف جنس لاءِ دشمنيءَ جو اظهار هوندا آهن جنهن سان اسان هميشه محبت ڪندا رهنداسين.سن 1900ع تائين نارين کي ڪي به آئيني حق حاصل نه هئا. +اڻويهين صديءَ ۾ آفريقا ۾ ناريون زراعت جي مشينن وانگر وڪامنديون هيون. +تاهيٽي ۽ نيويرٽن ۾ ناريون سوئرن کي ٿڃ پيارينديون هيون. +راڻي ميري واري انگلستان ۾ مڙس زال کي مار ڏيئي سگهندو هو. +۽ کيس اڌ مئو ڇڏي ويندو هو. +قانون هن کي ڪجهه به ڪري نه سگهندو هو. +هو هر رات زنا ڪري سگهندو هو ۽ سندس زال وٽ ان کانسواءِ ٻيو ڪو رستو نه هو ته هوءَ به سندس پيرن تي هلي. +زال جيڪڏهن پئسا ڪمائيندي هئي ته انهن جو مالڪ مڙس هو ۽ جيڪڏهن ڏاج ۾ ملڪيت آڻيندي هئي ته ان جو مالڪ به مڙس ٿي ويندو هو. +اها ڳالهه ته مرد سوچي به نه ٿي سگهيا ته ناري ڪارخاني ۾ ڪم ڪندي ۽ کيس ووٽ جو حق ملندو.انگلينڊ ۾ ناري جي آزاديءَ لاءِ پهريون آئيني قدم 1882ع ۾ کنيو ويو، ان سان فرمان جاري ٿيو ته ناريون پنهنجي مزوري جي اُجوري جي رقم پاڻ وٽ رکي سگهن ٿيون. +اهو هڪ وڏو اخلاقي قانون هو ۽ مسيحت جي بنيادي اصولن جي عين مطابق هو. +اها رٿ ڪارخانن جي مالڪن انڪري اسيمبليءَ ۾ پيش ڪئي هئي ته جيئن انگسلتان جون ناريون مشينن تي ڪم ڪري سگهن. +ان وقت کان وٺي هاڻي تائين نفعي ڪمائڻ جو شوق نارين کي گهر مان ڪڍي دڪانن جو غلام پيو بڻائي. +اڄ انگلستان ۾ ٻن نارين مان هڪ ناري ڪنهن آفيس يا ڪارخاني ۾ ڪم ٿي ڪري. +شادي جو مسئلو. +ننڍپڻ ۾ شاديون ڪرائڻ، شريعت جو بهانو ڪري به ڇوڪرين جي ننڍپڻ ۾ شادي ڪرائي ويندي آهي، ناري کي صلح جي بدلي به ڏنو ويندو آهي، ناري کي ڀاءُ جي عيوض ڏنو ويندو آهي، ناري کي وارثي ۽ جائيداد کان بيدخل ڪيو ويندو آهي، ناري جي زبردستي شادي ڪرائي ويندي آهي، اسان جي سماج ۾ ناري کي ڪاروڪاري جي الزام هيٺ ماريو ويندو آهي، ناري کي پسند جو پرڻو ڪرڻ جو به ڪو حق ناهي +لڃ لٽ. +اسان جي سماج ۾ ناري پنهنجي حقن خلاف آواز به نه ٿي اٿاري سگهي، جيڪڏهن آواز اٿارڻ جي ڪوشش به ڪندي ته ناري کي غلط سمجهيو ويندو آهي، اسان جي هن معاشري ۾ پئسن عيوض به نياڻين جو وڪرو ٿيندو آهي، هتي نارين کي مارڪيٽ ڪري انهن جو آواز دٻايو وڃي ٿو، اسان جو سماج ايترو ته خراب ٿي ويو آهي جو ننڍن نابالغ ڇوڪرين ۽ ڇوڪرن سان بدفعلي ۽ جنسي تشدد جو رجحان به وڌي رهيو آهي، روز اخبارن ۾ ننڍن معصوم ٻارن ۽ مظلوم نياڻين سان ٿيل وحشت ۽ بربريت جون ڪيتريون ئي ڪهاڻيون ڏسڻ ۾ اينديون آهن +تعليم جو مسئلو. +اسان وٽ سماج ۾ ايڏو شعور نه اچي سگهيو آهي، جو ماڻهو پنهنجي نياڻين کي تعليم ڏيارين، جيڪي ماڻهو پنهنجي ڌيئرن کي اسڪول، ڪاليج يا يونيورسٽي موڪلين ٿا ته نياڻيون هڪ عجيب صورتحال مان گذرن ٿيون، يونيورسٽي ويندي رستن تي اوباش ڇوڪرن جي حرڪتن سبب نياڻيون ويچاريون تمام پريشان ٿين ٿيون، جڏهن اهي تعليمي ادارن ڏانهن اچن ٿيون ته ڇڙواڳ ڇوڪرا انهن تي هوٽنگ، گانا، تنگ ڪرڻ ۽ بداخلاقي ڪرڻ روز جو معمول بڻيل آهي، تعليمي ادارن ۾ به ماڻهو نارين کي گندي نظر سان ڏسن ٿا، جنهن سان به اهي ذهني پريشاني جو شڪار رهن ٿيون، انهن اوباش نوجوانن جي اهڙين حرڪتن جي ڪري ڪيتريون ئي نياڻيون تعليم کان محروم ٿيو وڃن +ناري جو اسلام ۾ مرتبو. +جهالت واري دور ۾ به ائين ئي ٿيندو هو، ڌيئرن کي زندهه دفن ڪيو ويندو هو، طلاق يافتا عورتن کي ٻي شادي ڪرڻ جي اجازت نه هوندي هئي، شادي کان انڪار تي عورت کي قتل ڪيو ويندو هو، پوءِ اسلام عورتن کي ڪجهه حق ڏنا ۽ عورت جي عظمت کي اجاگر ڪيو، پر افسوس جو اسان جي سماج ۾ اڄ به عورت کي فسادن جي جڙ سمجهيو ويندو آهي، ماڻهن اسلامي تعليم ۾ جيڪي عورتن کي حق مليل آهن، تن کي وساري ڇڏيو آهي، عورت جا اسان جي معاشري ۾ ڪيترائي روپ آهن، جيئن هڪ ماءُ جنهن جي پيرن هيٺان جنت آهي، ماءُ زندگي جو عظيم رشتو آهي، ماءُ خوشين جو خزانو آهي، اکين جو نور آهي، ماءُ دل جي ڌڙڪن آهي، ماءُ جي مرڪ اولاد جي زندگيءَ جو حصو آهي، ماءُ پاڻ کي ڏکن ۾ رکي اولاد کي سکن ۾ رکندي آهي، ماءُ جي ڪري گهر ۾ رونق هوندي آهي، ماءُ کان بغير گهر قبرستان مثل لڳندو آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10997.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10997.txt new file mode 100644 index 0000000..2f55b5e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd10997.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +عشق +عشق عربي ٻولي ۾ گھري چاهه کي چيو ويندو آهي. +اھو محبت جي شدت وارو مقام آهي.ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ :بيشڪ ته مرد عورت کي حاصل ڪرڻ جي خواهش رکي ٿو. +محبت جيڪا سج ۽ ٻين سيارن جي گردش جو سبب آهي روح کي مرڻ کان اڳ هڪ وقتي اعليٰ سرور سان روشناس ڪرائي ٿي، پرائين ڇو آهي. +جيتوڻيڪ شاعري ثابت ڪيو آهي ته محبت هر سيني ۾ سدائين جنم وٺي ٿي پر شاعري اهو ٻڌائي نه سگهي آهي ته محبت جي جواني جو لڪل سرچشمو ڪٿي آهي. +آخر نوجوان چيروين اکين تي لهرائيندڙ زلفن کان ڇو ٿو متاثر ٿئي ۽ سندس ٻانهن تي آڱرين جي ڇهاءَ سان ڇرڪي ڇو ٿو پئي. +ڇا ان ڪري ته عورت حسين آهي، پر ڇا اهو صحيح نه آهي ته سونهن کي محبت جنم ٿي ڏي، جيئن سونهن محبت کي جنم ٿي ڏي. +اوائلي دور جي ماڻهن کي محبت جي ڪا خبر ڪانه هئي ۽ هنن وٽ محبت لاءِ ڪو لفظ ڪونه هو. +هنن جي شادي ٿيندي هئي ته زال سان مڙس جي تعلق جو بنياد رومانس نه پر ٻار پيدا ڪرڻ ۽ وقت تي ماني ملڻ هوندو هو. +علم بشر جو عالم لوباڪ ٿو چئي ته (علم بشر جا عالم ڏورانهن هنڌن کان ڏاڍا متاثر ٿيندا آهن) يوروبا ۾ مقامي ماڻهو شاديءَ ۾ لاتعلق رهندا آهن. +مرد ائين زال حاصل ڪندو آهي ڄڻ مڪئيءَ جو سنگ پيو لڻي، محبت جو ته سوال ئي پيدا نٿو ٿئي، نٽشي جو خيال هو ته رومانوي محبت ٻهراڙيءَ جي شاعرن جي ايجاد هئي، پر جتي تهذيب وڌي اُتي نسل جي پيدائش روحاني رنگ اختيار ڪيو. +يوناني، رومانس مان واقف هئا پر هنن ۾ رومانس هم جنس پرستي وارو هو. +الف ليليٰ ان ڳالهه جي شاهد آهي ته محبت وچين دور جي نغمن کان اڳ وجود ۾ اچي چڪي هئي. +پر گرجا، جنسي پاڪيزگيءَ جو احترام سيکاريو ۽ عورت کي سولائيءَ سان هٿ نه اچڻ واري هستي بڻائي هن جي ڪشش کي وڌايو، جنهن محبت جي شاعريءَ کي قوت بخشي. +روشفو ٿو چئي ته ”اهڙي محبت جو عاشق سان اهڙو ئي تعلق آهي جهڙو روح جو جسم سان جنهن ۾ هو زندگي پيدا ڪندو آهي“. +ڊي فوسي جو چوڻ آهي ته ”سڀ مرد ڪوڙا، غدار، اجايون ڳالهيون ڪرڻ وارا، منافق ۽ تڪبر ڪرڻ وارا هوندا آهن ۽ سڀ عورتون خود پسند، ڏيکاءُ واريون ۽ بي وفا هونديون آهن. +پر دنيا ۾ رڳو هڪ شيءِ مقدس آهي ۽ اها آهي انهن اڻ پورين هستين جو ميلاپ“ ۽ نٽشي بُتَ ڀڃڻ کانپوءِ محبت جو هيئن احترام ٿو ڪري: ”مون ان کان وڌيڪ مقدس ڳالهه ڪڏهن نه ٻڌي آهي ته سچي محبت ۾ روح جسم کي ڀاڪر ۾ وٺندو آهي. +“ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ:ان باغي ڇوڪريءَ کي ياد ڪيو جنهن جو عاشق ڊسمبر 1917ع جي ماسڪو واري بغاوت ۾ مارجي ويو هو، ماڻهو هن جي لاش کي دفن ڪرڻ لڳا ته هوءَ پنهنجي عاشق جي ڪفن کي ڀاڪر پائي چوڻ لڳي ته مون کي به دفن ڪيو، منهنجو جڏهن محبوب مري ويو آهي ته مون کي انقلاب جي ڪا پرواه ڪانهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11012.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11012.txt new file mode 100644 index 0000000..cecb5e7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11012.txt @@ -0,0 +1,72 @@ +قوم +قوم (Nation) جو لفظ عربي ٻولي مان آهي ۽ فارسي، اردو، سنڌي ۽ ٻين ويجهن ٻولين ۾ استعمال ڪيو ويندو آهي. +سنڌي ۾ قوم (Qoum) مان مراد ماڻهن جي گروهه کي چيو ويندو آهي سياسي، اقتصادي مفادن جو پاڻ ۾ ڳانڍاپو هجي انهن جي ثقافت، ريتو، رسمون ۽ رواج پاڻ ۾ هڪ جهڙا هجن. +قوم يا ’نيشن‘ لاطيني ٻوليءَ جي لفظ natio مان ورتل آهي ، جيڪو فرانسيسي ٻوليءَ ۾ nation بڻيو ، اتان کان انگريزيءَ ۾ مشهور ٿيو. +ان جو اصل ۽ قديم مطلب ڪنهن خاص علائقي ۾ ڄمڻ يا ڪنهن مخصوص انساني گروهه جو حصو هجڻ آهي. +جديد تشريح جي حوالي سان ، قوم جو روايتي بنياد هڪ جهڙي ٻوليءَ، مذهب، روايتن، تاريخ، ثقافت، معاشي مفادن، علائقي ۽ نسل سان واسطيدار انساني آباديءَ تي ٻڌل هوندو آهي ، پر دنيا ۾ مختلف نسلي گروهه يا ملڪ مختلف قسمن جي ’قومي سڃاڻپ‘ رکندا آهن. +جهڙي طرح مذهبي نظرين مطابق مسلمان، يهودي ۽ عيسائي مختلف نسلن سان واڳيل هوندي به قوم آهن. +ٻولين جي حوالي سان انگريزي، لاطيني ۽ اسپيني وغيره ۾ ٻولين جي بنياد تي ’قومي هڪجهڙايون‘ ملن ٿيون. +ٻئي طرف ڪافي قومون (مثال طور سئٽزرلئنڊ) گهڻ-ٻولياتي پسمنظر جي حوالي سان سڀني قومن کان مختلف هوندي به قوم آهن. +دنيا ۾ ڪجهه اهڙيون قومون (مثال طور اسرائيل) جن جي اڃا تائين سياسي سڃاڻپ نه ٿي آهي ، پر قوم سڏائين ٿيون. +ساڳي طرح فلسطيني بااختيار نه هوندي به قوم طور ڳڻجن ٿا. +جڏهن ته ڪجهه قومون (مثال طور هندوستان) مذهبي لحاظ کان بلڪل مختلف عقيدا رکندي به قوم آهن. +تاريخي لحاظ کان انهن ’قومي هڪجهڙاين‘ کي لساني علائقائي، ٻولي، يا عقيدي وغيره تي ٻڌل پسمنظرن مان پرکيو ويندو هو، پر جڏهن کان بين الاقوامي تعلقات جي علم (I. +R) وسعت اختيار ڪئي آهي ۽ هر ملڪ بين الاقوامي سطح تي دنيا ۾ سياسي، معاشي ۽ سماجي سرگرمين ۾ حصو وٺڻ شروع ڪيو آهي، تڏهن کان قومن کي سياسي ۽ معاشي هڪجهڙائين جي تصورن تحت به سڃاڻپ ملي آهي. +قوم جو تعارف. +لفظ قوم عربي ٻوليء جو لفظ آھي جنهن جي سنڌيء ۾ معني` پيدائش ڄم، لوڪ، نسل ۽ جاتي ٿيندي. +انگريزيء ۾ ان لفظ کي ”nation“ چئبو آھي جيڪو فرانسيسي(French) لفظ ”nacios“ تان ورتل آھي جيڪو اصل ۾ لاطيني زبان جي لفظ ”Natio“ تان کنيل آھي جنهن جي معني` ساڳي پيدائش نسل، لوڪ، ڄم يا جاتي. +نسل ۽ ٻولي قوم جا بنيادي نڪتا آهن. +انهن کان سواء قوم جو تصور به ڌوڪو آ. +پر هن وقت معاشي ۽ اقتصادي فائدي کي انهن ٻنهي تي سرسي حاصل ٿيندي پئي وڃي. +انفيڪٽ نسل جو ته لفظ به قوم جي گڏيل قومن جي چارٽ مان خارج ڪيو ويو آ. +پر ڪجھ دنيا ۾ هلندڙ آزاديء جون تحريڪون نسلي بنيادن تي به جدوجهد ڪري رهيون آھن. +بلوچ، ڪرد، فلسطيني، بوسينيائي ۽ ڪشميري وغيره انهن جا وڏا مثال آھن. +اوائلي ۽ هاڻوڪو قوم جو تصور. +انسان جي وحشياڻي دور جيڪو جهنگن جبلن غغائن ۾ پلجندڙ انسان وارو دور جنهن کي آد جڳ سڏبو آ. +تنهن دور ۾ انسانن جو قوم بنسبت نظريو فقط ڪٽنب يا قبيلي(Family or Race) تائين محدود ھو. +آهستي آھستي جڏهن اوتار ۽ پيغمبرن جي اچڻ جو سلسلو شروع ٿيو ته قوم جو مذھبي نظريو(Religious Nation) رائج ٿيو ۽ اوتار يا نبين جي نالن سان قومون سڏجڻ لڳيون، جيئن ابراهيم جي قوم، نوح جي قوم، عيسي` جي قوم قوم عاد، قوم ثمود وغيره. +پر تنهن وقت به دنيا جون سڌريل تهذيبون نسلي بنيادن تي قوم جي تصور تي متفق هيون جيئن دراوڙ، آريا، سامي، حامي ۽ گجر ۽ ان گروھن سان تعلق رکندڙ ھڪ نسلي گروه قوم سڏرائڻ جا مجاز هيا. +قديم يونان ۾ پڻ اهو نسلي قوم (Ethinic nation) جو تصور عام هو. +پنجين صدي عيسويء ۾ عيسائين وري مزهب جي بنياد تي قوم جي تصور کي هوا ڏني پر نسلي طور قومپرستيء جو نظريو ان وقت به کاٻي ڌر جو ڪردار ادا ڪري پيو. +13 صدي عيسوي ۾ اسڪاٽ لئنڊ جي بادشاه King John Bruce جديد بنيادن تي اسڪاٽش قوم متحد ڪري انگريزن کان آزاديء جي جنگ وڙھي آزادي وٺڻ چاهي. +جنهن جو بنياد مشھور Scotish جوڌي William Wallace وڌو،جنهن کي انگريزن پڪڙي کيس سخت اذيتناڪ موت ڏئي سندس لاش جا ٽڪر ڪري پوري انگلشتان ۾ ڏيکاريا. +سندس آزاديء جي جدوجهد تي مبني فلم Brave Heart ڏسڻ لائق آھي. +جنهن ۾ ھن قوم جا بنيادي نڪتا بيان ڪيا. +هڪ ئي نسل، ٻولي، ڪلچر يا ريتون رسمون، سوين سالن تي محيط جاگرافيائي حدون، تاريخي پسمنظر. +قوم جو اهو تصور به ethinic نسلي بنيادن تي هو. +پر ڏسجي ته يورپ توڙي هندستان ۾ به قوم بابت اهو ئي نظريو هو. +جيئن جت يا راجپوت قوم، ميگهواڙ قوم، بروهي قوم، بلوچ قوم وغيره ان بنيادن تي پورو لهن ٿا. +ڇاڪاڻ ته هنن وٽ ھزارين سالن تي محيط زميني حدون، ٻولي، ريتون رسمون ۽ تاريخي پسمنظر آھي ۽ اهي سڀ جدا جدا نسل به آھن. +سماجي سائنس. +سوشل سائنس Social Science قوم جو مزهبي نظريو رد ڪري چڪي آ. +20 صدي عيسوي تائين قوم جا ٻه نظريا ٽڪر ۾ ھئا. +هڪ Civic Nation شھري قوم ۽ ٻيو Ethinic Nation نسلي قوم جو نظريو. +نسلي قومپرستيء جو نظريو 1945ع ۾ ھٽلر جي سخت نسلي قوم پرستيء ڪري ريجيڪٽ ڪيو ويو. +۽ ان جي جاء Civic Nation والاري جنهن جو مثال شھري يا ملڪي قومپرستي آ. +جيئن All the people living in country are Nation، هڪ ملڪ ۾ رهندڙ سڀئي ماڻھو. +جنهن جا نسل ڪٽي پنج نڪتا ٻڌايا ويا. +ٻولي، ثقافت يا ڪلچر، تاريخي پسمنظر، جاگرافيائي حدون، اقتصادي،سياسي ۽ معاشي مفاد. +قوم جو هي نظريو به اوائلي سامراجي قومEmpire Nation جي نظرئي سان گهاٽي مشابهت رکي ٿو. +پر بدقسمتيء سان گڏيل قومن United Nations جي چارٽ ۾ پڻ اهو منظور ڪيل آ. +جيئن ماضيء ۾ رومن ايمپائر(Romen Empire)، پرشين سامراج(Persian Empire)، عرب سامراج(Arab Empire)، ترڪ سامراج(Turkish Empire)، مغل سامراج(Mughal Empire)، برٽش سامراج(British Empire) ۽ رشين فيڊريشن(Russian Federation) وغيره ان جا وڏا مثال آھن، سڪندر(Alexander) ۽ اشوڪ (Ashoka) جي هٿ هيٺ آيل قومون تي اهو شرط واجب هوندو هو ته اهي اها ئي ٻولي ۽ ڪلچر فالو ڪن جيڪا ان ايمپائر جي مڙھيل هجي. +ھلندڙ ۽ ايندڙ دور. +ھاڻي ملڪن جي نالي تي قومون ٺھي رهيون آھن. +پر جي ملڪ ٽٽن ته پوء اهي قومون ڪيڏانهن وينديون؟ +ايٿنڪ قوم پرست ان شھري قوم جي نظرئي کي قومن لاء زهر قاتل قرار ڏئي رهيا آھن، جو هزارين سال تائين دنيا جي مخطلف حصن تي حڪمراني ڪندڙ قومن جا ڪارناما منجهيل مسئلن جو شڪار ٿي تاريخ جي ورقن تان ختم ٿيندا پيا وڃن. +هينئر جڏهن دنيا Globalization طرف وڌي رهي آ ته خود Civic Nations پڻ خطري هيٺ آھن. +ڪجھ ٻيا تصور. +قوم بابت ”black Nationalism“ ۽ ”White Nationalism “ پڻ ھڪڙا اصطلاح آھن جيڪي آمريڪا جي ڪيترين رياستن سميت ڏکڻ آفريڪا ۾ رائج هئا. +آمريڪا ۾ جڏهن گورن ۽ ڪارن جي ڇڪتاڻ هلي تنهن دور ۾ گورن ”White Nationalism“ جي بنياد تي ڪارن کي ماري مڃائڻ لاء ”Ku Klex Klen“ جهڙيون تنظيمون جوڙيون جيڪي ڪارن کي ڊپرائيو ڪرڻ لاء جڙيون. +موٽ ۾ ڪارن به ڪيتريون ئي پرتشدد ڪاروايون ڪيون ۽ تنظيمون جوڙيون. +قومن جي آجپي جو سوال. +موجوده دور ۾ جڏهن ڪيترين اهڙين قومن جيڪي United Nation جي مڃيل نڪتن تي پوريون لهن ٿيون تن کي به آزادي نٿي ملي ته نسلي بنيادن تي قومن جا حق ته ٻٻرن کان ٻير گهرڻ برابر آهن. +تنهنڪري نسلي قوم پرستن(Ethinic Nationalists) کي جديد قوم پرستيء جي بنياد تي گڏ ٿيڻو پوندو. +اتهاسڪار غلام حيدر مهجور سولنگي پنهنجي ڪتاب جي ” لفظ قوم جي وضاحت“ واري عنوان کان وٺي ٻين مخطلف جاين تي قوم بابت ڪافي تفصيلي ذڪر ڪيو آ اگر غور ڪبو ته سندن سڀني ڳالهين جو نچوڙ اهو نڪرندو ته ” ڪنهن به ملڪ جي سڀيتا ۽ ڪلچر اول ٻوليء کان شروع ٿيندي آ. +ٻولي ۽ قوم الڳ نٿيون ڪري سگهجن، ٻوليون ئي قومون ٺاهينديون آھن زبان کان سواء ڪو ماڻھن جو ميڙ ڀلي اهو ڪروڙن ۾ هجي قوم نٿو سڏرائي سگهي. +انڪري جيتريون ٻوليون ايتريون قومون. +نسل به قوم جو بنيادي ايڪو(Fundamental Unit) آھي، تنهنڪري ان کي به قومن جي چارٽ(Chart of Nations) ۾ شامل ڪرڻ گهرجي. +اهڙي طرح راجپوت، مينگهواڙ، بروهي ۽ بلوچ وغيره جيڪي قومن جي معيار تي پورو لهن ٿا تن کي قومن جو درجو ملڻ گهرجي. +“ ھن وقت دنيا ۾ 6500 کن ٻوليون آھن United Nation وٽ رجسٽرڊ قومن جو تعداد 200 ملڪ به ڪونهي. +رجسٽرڊ ٻولين کي قومن جو درجو ملڻ گهرجي. +اگر هڪ ملڪ ۾ مخطلف نسلي گروھ رهائش پزير آھن ته انهن کي هڪ ملڪ ۾ رهندڙ ھم وطن چئي سگهجي ٿو پر هم قوم نٿو چئي سگهجي، باگڙيء کي بلوچ نٿو چئي سگهجي، ماڇيء کي سيد نٿو چئي سگهجي، اهي سڀ الڳ الڳ قومون آھن. +“گهڻن دانشورن جي چوڻ موجب ”دنيا ۾ جاگرافيائي طور ملڪ ڀلي ڪيترا به هجن پر رجسٽرڊ 6500 ٻوليون ڳالهائيندڙ ماڻھن کي قومون مڃڻ گهرجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11021.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11021.txt new file mode 100644 index 0000000..49e767e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11021.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +سرءُ +سرء خزان - سرءُ- خريف وڻن جي پنن ڇڻڻ واري مند جنهن کي پن ڇڻ به چئبو آهي. +سال جي مُندن مان هڪ مُند جو نالو آهي. +اردو ۾ ان کي خزاں ۽ پتجھڑ ۽ انگريزي ۾ فال پڻ سڏين ٿا ڇوتہ ان موسم ۾ وڻن جا پن ڇڻندا رھندا آھن. +ڌرتيءَ جي اترئين اڌ گول واري حصي ۾ ھي موسم سيپٽمبر، آڪٽوبر ۽ نومبر وارن مھينن اندر ھوندي آھي ۽ ڊسمبر ۾ سيارو شروع ٿي ويندو آهي ۽ ڏاکڻي اڌ گول ۾ وري مارچ، اپريل ۽ مئي مھينن دوران ٿيندي آهي ۽ جون ۾ سيارو شروع ٿي ويندو آهي. +ھن مند ۾ آسمان عام طرح صاف ھوندو آھي ۽ ڏسڻ جوڳائي تمام چٽي ھوندي آھي. +سنڌ ۾ سراسري گرمي پد 70 کان 80 ڊگريون فارنھائيٽ وچ ۾ رھندو آھي ۽ روزاني نسبتي گھم 47 کان 50 سيڪڙو تائين ھوندي آھي ۽ ڪل برسات 0. +10 انچ پوي ٿي ۽ سال جو خشڪ ترين مھينو نومبر ھوندو آھي. +اتر آمريڪا ۾ سرء جي شروعات 21 سيپٽمبر کان 24 سيپٽمبر تائين ٿي ويندي آهي ۽ 21 کان 22 ڊسمبر تائين جاري رهندي آھي جنھن بعد سيارو شروع ٿيندو آهي ڏينھن ۽ رات جو گرمي پد گھٽجڻ سبب وڻن جي پنن جو رنگ تبديل ٿي ويندو آهي ۽ اھي ڇڻڻ لڳندا آهن اوڀر ايشيا ۾ سرء 8 آگسٽ کان شروع ٿي 7 نومبر تي ختم ٿيندو آهي. +آئرلينڊ جي ريپبلڪ ۾ سرء جا مھينا سيپٽمبر، آڪٽوبر ۽ نومبر آھن +عام طور تي ھن موسم کي لاباري جي موسم پڻ سڏيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11073.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11073.txt new file mode 100644 index 0000000..62489cd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11073.txt @@ -0,0 +1,41 @@ +اخبار +سنڌي ۾ اخبار هڪ اهڙي ڇپائي کي چئبو آهي جنھن ۾ خبرون ڇپجنديون آهن۔ اصطلاح ۾ ڪنهن واقعي جو سڌو سنئون ۽ صحيح بيان جنهن ۾ گھڻن ماڻهن کي دلچسپي هجي۔ صحيح خبر اها آهي جنهن ۾ ڪوئي تبصرو ۽ نه ئي ڪوئي الزام لڳايو ويو هجي، ڪنهن جي ذاتي راء جو اظهار نه هجي، ڪائي حقيقت لڪائي نه وئي هجي ۽ پنهنجي طرفان ڪنهن ڳاله جو اضافو نه ڪيو ويو هجي۔خبر ۾ تازگي ۽ وسعت هجڻ ضروري آهي۔ تحري جو طريقو اثرانداز ۽ وڻندڙ هجي۔ +ڪجھ خبرون مقامي اهميت جون هونديون آهن ۽ ڪجھ عالمي امن امان تي اثرانداز ٿينديون آهن جن سان هر ملڪ جي عوام کي دلچسپي هوندي آهي۔ ڪڏهن ڪنهن ننڍڙي جڳھ تي ڪو انوکو يا دلچسپ واقعو پيش اچي ٿو جيڪو ماڻهن جي دلچسپي جو سبب بڻجي ٿو۔ خبر جي اهميت جو تعلق گھڻين شين سان هوندو آهي جن ۾ خبر جي تازگي، ويجهو هجڻ جو اثر ۽ مقدار يا تعداد جو انوکو هجڻ شامل آهن ۔ ڪنهن قانون جي نفاذ يا حڪومت جو ڪوئي اعلان جيڪو عوام تي اثرانداز ٿي ٿو ته اها وڏي خبر آهي۔ راز به خبر جو وڏو اهم عنصر آهي۔ وڏن ماڻهن جي زندگي يا ڪردار جون لڪيل ڳالهيون ڳولهڻ جو شوق شديد هوندو آهي۔ ڪنهن معمولي حيثيت جي ماڻهو جو وڏو ڪارنامو يا وڏي ماڻهوء جي ننڍي ڳالھ به خبر ٿي سگھي ٿي۔ واقعو، مشاهدو ۽ واقعو نگاري خبر ٺاهڻ جا عنصر آهن۔ صحافين پڙھندڙ جا رجحان، پنهنجي اخبار جي پاليسي ۽ ڪجھ اخلاقي اصولن جو به خيال رکڻو هوندو آهي۔ +اخبارون بين الاقوامي ۽ ملڪي خابرو ايجنسين کان سواءِ پنهنجي ناما نگارن ۽ خاص نمائندن کان به خبرون حاصل ڪندا آهن۔ هر اخبار جا اسٽاف رپورٽر عام تقريبن کان سواءِ ڳولا ۽ ڪوشش سان خاص خبرون ڏيندا آهن۔ سنڌي اخبارن ۾ مشهور اخبارون ڪاوش، ڪوشش، عبرت، جيجل وغيره آهن۔ +اخبار“ لفظ ”خبر“ جو جمع آهي. +انگريزيءَ ۾ خبر لاءِ لفظ NEWS استعمال ٿئي ٿو. +جيڪو مختلف ڏسائن North, East, West & South جا ابتدائي لفظ کڻي ٺاهيو ويو آهي. +خبرون ريڊيو، ٽي. +ويءَ ۽ اخبار ذريعي ماڻهن تائين پهچن ٿيون. +لفظ اخبار جي اصطلاحي معنيٰ: اهڙا ورق يا پنا، جن تي خبرون، ايڊيٽوريل، مضمون ۽ ڪالم وغيره ڇپيل هجن. +پراڻي زماني ۾ جڏهن اخبار جو ذريعو نه هو، ته خبرون، دهل وڄائي، ماڻهن کي گڏ ڪري ٻڌايون وينديون هيون. +اهو بندوبست -بادشاهه- يا حاڪم پاران ڪيو ويندو هو، جنهن ذريعي ماڻهن تائين اعلان پهچندا هئا. +اهڙن اعلانن کي پڙهو ڏيڻ به چيو ويندو هو. +ساڳئي وقت مقرر ٿيل وقائع نويس به روزانو يا هفتيوار ملڪ جا حالات لکي حاڪم کي موڪليندا هئا. +دنيا جي پهرين قلمي -اخبار- اٺين صدي عيسويءَ ڌاري، چين ملڪ جي شهر بيجنگ مان جاري ٿي. +ان کان پوءِ اخبار جا نوان طريقا ايجاد ٿيندا ويا. +پندرهين ۽ سورهين صدي عيسويءَ ۾، يورپ ۾ اخبار ڇپڻ لاءِ ڇاپخانا ايجاد ٿيا. +اوڻيهين صديءَ ۾ اخبار جديد روپ سان اڳيان آئي. +ويهين صديءَ ۾، اخبارن ۾ تصويرون ۽ مورتون ڇپجڻ لڳيون. +جديد دؤر ۾ اخبارون ڪمپيوٽر وسيلي نڪرن ٿيون. +۽ هاڻي ته انٽرنيٽ تي پڻ اخبارون موجود آهن، يعني ڪاغذ کان سواءِ اخبارون -جاري- ٿيڻ لڳيون آهن. +بهرحال مختلف ملڪن مان مختلف ٻولين ۾ روزانيون ۽ هفتيوار اخبارون، هزارن جي تعداد ۾ ڇپجن ٿيون. +هر -اخبار- جي انتظاميا جا پنهنجا پنهنجا مقصد ۽ پاليسيون هونديون آهن. +انهن جي پرچار ڪندي اخبار ۾، ملڪي ۽ غيرملڪي اخبارن جي خبرن ۾، ملڪي خبرن کي ترجيح ڏني ويندي آهي. +سنڌ مان، سنڌي ٻوليءَ ۾ 20 کان مٿي روزانيون اخبارون نڪرن ٿيون.اخبار عربي لفظ ”خبر“ جو جمع آهي، جڏهن ته لفظ ’اخبار‘ سنڌيءَ ۾ عدد واحد طور ڪم ايندو آهي. +انگريزيءَ ۾ خبر لاءِ لفظ NEWS استعمال ٿئي ٿو. +جيڪو مختلف ڏسائن North, East, West & South جا ابتدائي اکر کڻي ٺاهيو ويو آهي. +خبرون ريڊيو، ٽي. +ويءَ ۽ اخبار ذريعي ماڻهن تائين پهچن ٿيون. +لفظ اخبار جي اصطلاحي معنيٰ. +اهڙا ورق يا پنا، جن تي خبرون، ايڊيٽوريل، مضمون ۽ ڪالم وغيره ڇپيل هجن. +پراڻي زماني ۾ جڏهن اخبار جو ذريعو نه هو، ته خبرون، دهل وڄائي، ماڻهن کي گڏ ڪري ٻڌايون وينديون هيون. +دنيا جي پهرين قلمي اخبار اٺين صدي عيسويءَ ڌاري، چين ملڪ جي شهر بيجنگ مان جاري ٿي. +ان کان پوءِ اخبار جا نوان طريقا ايجاد ٿيندا ويا. +پندرهين ۽ سورهين صدي عيسويءَ ۾، يورپ ۾ اخبار ڇپڻ لاءِ ڇاپخانا ايجاد ٿيا. +اوڻيهين صديءَ ۾ اخبار جديد روپ سان اڳيان آئي. +ويهين صديءَ ۾، اخبارن ۾ تصويرون ۽ مورتون ڇپجڻ لڳيون. +جديد دؤر ۾ اخبارون ڪمپيوٽر وسيلي نڪرن ٿيون. +۽ هاڻي ته انٽرنيٽ تي پڻ اخبارون موجود آهن، يعني ڪاغذ کان سواءِ اخبارون جاري ٿيڻ لڳيون آهن. +بهرحال مختلف ملڪن مان مختلف ٻولين ۾ روزانيون ۽ هفتيوار اخبارون، هزارن جي تعداد ۾ ڇپجن ٿيون. +سنڌي زبان ۾ ڪاوش، عبرت، سچ، ايڪسپريس، هلال پاڪستان، جيجل ۽ ٻيون ڪيتريون اخبارون نڪرن ٿيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11076.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11076.txt new file mode 100644 index 0000000..5cd3b11 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11076.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +سنڌي ماڻھو +سنڌي ماڻھو ڏکڻ ايشيا ۾ آباد ماڻھن جو هڪ نسلي گروھ آهي جيڪو دراوڙ، آريائي ۽ سامي نسلن سان تعلق رکي ٿو۔ سنڌي ماڻھو پاڪستان ۽ ڀارت ۾ وڏي تعداد ۾ رهن ٿا۔ پاڪستان جو سنڌ صوبو انھن جي نالي سان تعلق رکي ٿو۔ سنڌي ماڻهو سنڌي ٻولي کي مادري ٻولي طور ڳالهائيندا آهن ۽ اردو يا هندي کي ٻي درجي جي ٻولي طور ڳالهائيندا آهن۔ +هندستان جي ورهاڱي کانپوء مسلمان سنڌي نئين ملڪ پاڪستان ۽ هندو سنڌي هندستان هليا ويا۔ سنڌي ماڻهن جي اڪثريت مسلمان آهي،۽ سريلنڪا ۾ بہ مھاڻا ملاح ھزارن سالن کان سريلنڪا ۾ واپار لائي ويندا رھيا آھن جڏھن تہ ڀارت کان پوء سريلنڪا مين سنڌي واڏي تعداد ۾ رھندا آھن. +هندو مذهب جي مڃيندڙن جو به وڏو انگ آهي ۽ ڪجھ ٻين مذهبن جا پيروڪار آهن۔ +نالو. +لفظ ”سنڌ“ يا ”سنڌو” سنسڪرت ٻولي مان نڪتل آهي جنهن جو مطلب ”وڏو درياھ“ آهي ۽ سنڌو درياھ جي ڪپن کي پهريون دفعو آباد ڪندڙن کي سنڌين جو نالو ڏنو ويو۔ +ٻولي. +سنڌين جي مادري ٻولي سنڌي آھي، جيڪا ھڪ قديم ھند-آريائي ٻولي آھي جيڪا سنڌ جي تاريخي خطي ۾ سنڌي ماڻھن پاران ڳالھائي وڃي ٿي۔ سنڌي پاڪستان جي صوبي سنڌ جي سرڪاري ٻولي آھي۔ انڊيا ۾، سنڌي وفاقي سرڪار پاران مڃتا حاصل ڪيل ٻولين يعني شيڊيولڊ ٻولين مان ھڪ آھي۔ +قومون. +سنڌي ماڻھن جي اڪثريت سماٽ ۽ ٻروچ قومن سان تعلق رکي ٿي۔ ان کان علاوہ عرب ۽ درواڙ نسل سان تعلق رکندڙ سنڌي به چڱي تعداد ۾ موجود آھن۔ پٺاڻ، پنجابي ۽ ڪجھ ٻين قومن سان تعلق رکندڙ سنڌين جي ھڪ قليل تعداد موجود آھي۔ انھن سڀني جي مادري ٻولي سنڌي آھي۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11161.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11161.txt new file mode 100644 index 0000000..0de41ee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11161.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +لوھ +لوه هڪ ڪيميائي عنصر آهي جنهن جي علامت Fe آهي. +هن جو جوهري نمبر 21 آهي.هي هڪ سستو ترين ڌاتو آهي. +دنيا جي صنعتي انقلاب جو سبب ٻه معدنيات آهن لوه ۽ ڪوئلو۔ هن ٻنهي ڌاتن جي سبب لاتعداد مشينون تيار ڪيون ويون جنهن جي ڪري انسان تمام گھڻي ترقي ڪئي، اڄ شايد ئي ڪائي مشين هجي جنهن ۾ لوه شامل نه هجي۔ +هي شيون فوٽان خارج ڪنديون آهن جن جو حرارتي پد ٻڙي يعني منفي 273 سينٽي گريڊ کان وڌيڪ آهي پر هي فوٽانز گھڻو ڪري انفرا ڳاڙهي توانائي جا حامل هوندا آهن ان لاءِ نظر ناهين ايندا جيئن جيئن لوھ جو پد وڌندو آهي ان مان گھڻي توانائيءَ جا فوٽانز بہ نڪرڻ شروع ٿي ويندا آهن جڏهن انھن فوٽونز جي توانائي ايتري وڌيڪ ٿي وڃي جو اسانجون اکيون ان فوٽونز جي سڃاڻپ ڪرڻ لڳن تہ اسانکي لوھ ڳاڙهو نظر ايندو آهي ڳاڙهي رنگ جي فوٽانز جي فريڪوئنسي انفرا ڳاڙهي کان وڌيڪ هوندي آهي ۽ ڳاڙهي رنگ جي فوٽانز کي اسانجون اکيون محسوس ڪري سگھن ٿيون جيڪڏهن لوھ کي گھڻو گرم ڪيو وڃي تہ فوٽانز جي توانائي وڌيڪ وڌي ويندي آهي جنھن جو نتيجو هي ٿيندو آهي تہ اسانکي گرم لوھ جو رنگ مٽيل نظر ايندو آهي گھڻو گرم لوھ نيرو نظر ايندو آهي ۽ انکان بہ وڌ گرم لوھ اڇو ڏيک ڏيندڙ هوندو آهي جيڪو برقرار رهندو آهي. +عمارتن ۾ لوھ جو استعمال. +لوھ جي گھٽ قوت جي امڪان سبب تعميراتي ڪم ۾ نقص جو انديشو رھي ٿو انھيءَ ڪري لوھھ ھميشه پاڪستان اسٽئنڊرڊ انسٽيٽيوٽ (P. +I) جي منظور ٿيل ڪارخانن جو تيار ڪيل استعمال ڪجي. +سريھ طور عام طرح سان مائيلڊ اسٽيل (Mild Stress) جون گول سيخون استعمال ڪيون وڃن جن جي گھٽ ۾ گھٽ بيلڊ اسٽريس (Yield Stress) ھڪ اسڪئاير انچ تي 36,000 پائونڊ (36,000 psi) ھئڻ گھرجي. +وڏين گھڻ منزلھ جاين ۽ وڏن ھالن لاءِ زياده قوت وارا غير ھموار سريھ (High Tensile Deformed Bars) استعمال ڪيا وڃن ڇاڪاڻ تھ اھي وڌيڪ ڪفايت وارا رھن ٿا. +اھڙين سيخن جي گھٽ ۾ گھٽ طاقت ھر اسڪئاير انچ تي ٦٠،٠٠٠ پائونڊ ٿيندي آھي. +استعمال کان اڳ ۾ سريھ کي ڪٽ يا زنگ، ڏارن، ڦوٽ ۽ بي ڊولائتي ھئڻ کان پاڪ ھئڻ گھرجي. +بازار ۾ اھڙو لوھھ بھ دستياب آھي، جو ھڪ ڪرو نھ آھي ۽ انھيءَ ۾ گھڻائي عيب آھن. +اھڙي لوھھ جو استعمال نقصانڪار آھي. +لوھھ جي ٻڌڻ لاءِ لوھھ جي 16 نمبر (16 SWG) جي سنھي تار استعمال ڪئي وڃي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11172.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11172.txt new file mode 100644 index 0000000..07272a8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11172.txt @@ -0,0 +1,65 @@ +صحت +صحت مان مراد جسم جي اها ڪيفيت آهي جيڪا معمول جي مطابق هجي يا جسماني ۽ ذهني تندرستي. +هي لفظ عام طور تي جسماني ڪيفيت جي لاء به استعمال ڪيو ويندو آهي. +انساني صحت بابت ٽيسٽون. +CBC ڪمپلیٽ بلڊ ڪائونٽ. +هي رت ۾ موجود مختلف خلين يعني ريڊ بلڊ سيلز وائٽ بلڊ سيلز ۽ ٻن وائٽ بلڊ سيلز جا سڀ قسم ۽ پليليٽس جي تعداد ۽ رت ۾ موجود هيموگلوبن جي مقدار ٻڌائيندو آهي جيڪڏھن اوهان جي رت ۾ هيموگلوبن جي گهٽتائي ھجي يعني اينميا جو شڪار آهيو جنھن کي عام طور تي رت جي گهٽتائي چئبو آهي يا جسم ۾ ڪو انفيڪشن يا الرجڪ پروسيس هلي رهيو آهي تہ ان ٽيسٽ سان خبر پوندي آهي. +LFTs لیور فنڪشن ٽیسٽ. +هي جگر جي ٽيسٽ آهي جنھن ۾ جگر جي نارمل ڪم ڪرڻ جي صلاحيت کي چيڪ ڪرڻ جي لاءِ رت ۾ بلريوبن ۽ ڪجھ اينزائمز کي جانچيو ويندو آهي. +بلريوبن هڪ مادو آهي جيڪو اسان جي ڳاڙهن خلين جي ٽٽڻ سان ٺھندو آهي ۽ جگر ان کي جسم مان صاف ڪرڻ جي لاءِ ٻين ڪجھ مادن سان گڏ جوڙي ويندو آهي ۽ پوءِ هي جسم مان خارج ٿي ويندو آهي. +جيڪڏھن جگر جي نارمل فنڪشن ۾ ڪا خرابي ٿي تہ بلريوبن جي مقدار رت ۾ هڪ مخصوص ويليو کان وڌي ويندي آهي. +RFTs رینل فنڪشنل ٽيسٽ. +هي گڙدن جي جاچ جي ٽيسٽ آهي. +ان ۾ رت ۾ موجود يوريا ۽ ڪريٽينن کي جانچيو ويندو آهي ۽ جيڪڏهن انھن جي مقدار هڪ مخصوص حد کان وڌيڪ هجي تہ گڙدن جي خرابي کي ظاهر ڪندو آهي. +هي جسم ۾ موجود مختلف طرح جي لپڊز جي جانچ ڪندو آهي يعني ڪوليسٽرول، هائي ڊينسٽي لائيپو پروٽين ۽ لو ڊينسٽي لائيپو پروٽين. +جن ماڻھن جي فيملي ۾ مستقبل ۾ دل جو مرض هجي تہ انھن کي خاص طور تي مرد کي هي ٽيسٽ سال ۾ هڪ دفعو ضرور ڪرائڻ گھرجي لپڊ ليول ۾ جيڪڏهن ٿوري گھڻي خرابي هجي تہ اوھان شروعاتي ليول تي ان جي جاچ ڪري پنھنجي خوارڪ ۾ تبديلي ۽ ورزش کي روٽين جو حصو بنائي ڪري دل جي خطرناڪ مرضن کان محفوظ رهي سگھو ٿا. +مردن ۾ دل جي مرض جو ريشو وڌيڪ هجي ٿو. +ان لاءِ سڀني ماڻھن کي ويھ سال جي عمر کانپوءِ هي ٽيسٽ ضرور ڪرائڻ گھرجي ۽ جن جي پيءُ ماءُ کي دل جو مرض آهي تہ اُهو سالانو هي ٽيسٽ ضرور ڪرائي. +BSL بلڊ شوگر لیول. +هي ٽيسٽ رت ۾ موجود گلوڪوز جي مقدار ٻڌايندو آهي. +جيڪڏھن اوهان جي فيملي کي مستقبل ۾ ڊايا بٽيز شوگر جي بيماري آهي تہ سالانو پنھنجو ٽيسٽ ضرور ڪرائيو. +ترقي یافتہ ملڪن ۾ هر ڇھ مھيني کانپوءِ سڪريننگ ٽيسٽ مان هي بہ ٽيسٽ ڪئي ويندي آهي. +ڪولون ۽ ريڪٽم جا مختلف مرض خصوصن ڪينسر کي جلدي پڪڙڻ جي لاءِ هي ٽيسٽ بنيادي اھميت جو ڪارڻ آهي. +ھن ٽيسٽ ۾ سٽول سيمپل جي مائيڪروسڪوپڪ جاچ ڪئي ويندي آهي ان ۾ رت پس يا ڪو ٻيو ايبنارمل مادو تہ موجود نہ آهي چيڪ ڪيو ويندو آهي. +ان ٽيسٽ ۾ يورين جي مڪمل مائيڪروسڪوپڪ جاچ ڪئي ويندي آهي تہ ان ۾ بيڪٽيريا،رت پس يا ڪرسٽل وغيره تہ موجود ناهن. +هي ٽيسٽ يورينري ٽريڪٽ جي بيمارين جي جاچ جي لاءِ ضروري آهي. +صحت جي سهولتن جي کوٽ. +پاڪستان ۾ ٽين دنيا جي ٻين پٺتي پيل ملڪن وانگر صحت جي سھولتن تائين پهچ هڪ بنيادي مسئلو آهي ۽ اهو مسئلو معاشري ۾ موجود سماجي، معاشي ۽ سياسي جوڙجڪ سان ڳنڍيل آهي. +پاڪستان ۾ رٿابندي جي ماهرن ۽ آپيشاهي پاران ٺاهيل صحت پاليسي ناڪام ترين پاليسي آهي ۽ پاڪستان جا شهري صحت جي بنيادي سھولتن کان وانجهيل آهي. +پٺتي پيل ملڪن ۾ گهڻي ڀاڱي اهي بيماريون وڌيڪ ڏسڻ ۾ اچن ٿيون، جيڪي گند، صفائي جي نه هئڻ ۽ پيئڻ جي صاف پاڻي نه ملڻ جي صورت ۾ پکڙجن ٿيون. +مثال طور، دستن جون بيماريون، ارڙي، ڪالرا، پيچش، آنڊي جون بيماريون ۽ پوليو وغيره. +انھن علائقن ۾ گهڻو ٿئي ٿو جتي صاف پاڻي جو انتظام نه آهي اتي بيمارين پکڙجڻ جا امڪان گهڻا آهن. +پاڪستان ۾ هٿ آيل انگن اکرن موجب پهرئين نمبر تي پيٽ جون بيماريون ۽ ٻئي نمبر تي هوا وسيلي ڦھلجندڙ بيماريون ٽي.بي، فلو، ارڙي، مليريا وغيره عام جام آهن. +انھن بيمارين جا مختلف قسم ايشيا، آفريڪا ۽ لاطيني آمريڪا جي پٺتي پيل ملڪن جي عوام جا قاتل آهن. +اهي مرض غريبن جا مرض آهن ۽ انهن جو وڏو سبب غربت آهي. +ڇاڪاڻ ته پيئڻ جي صاف پاڻي نه هجڻ، گندي پاڻي جي نيڪال جو انتظام نه هجڻ، غير معياري ۽ گهٽ خوراڪ جو هجڻ انهن غريب ملڪن جو هڪ عام مسئلو آهي. +ان کانسواءِ تعليم جي کوٽ ڪارڻ ماڻهن کي صحت ۽ صفائي بابت بنيادي ڄاڻ به نٿي حاصل ٿئي، جنھن ڪري انهن بيمارين جو وڏو انگ غريبن سان گڏ رهي ٿو. +غريب ماڻهو غير معياري خوراڪ ۽ پيئڻ جو غليظ پاڻي پنهنجي مرضي ۽ خوشيءَ سان نٿا واپرائن، پر انهن کي سندن گهٽ اجرتن ۽ غربت جي سزا ملي ٿي. +وسندين ۾ گند ڪچري جا ڍير، مکيون، مڇر، جانور ۽ انسان هڪ ئي هنڌ گذارين ٿا ۽ شهري خدمت جا ادارا، بلدياتي ادارا ۽ پبلڪ هيلٿ جھڙا کاتا رڳو پنهنجي فنڊن ۽ ڪميشنن کائڻ جي پويان آهن، جنھن سبب مٿي ذڪر ڪيل بيماريون پنھنجو ڄار پکيڙي رهيون آهن، پيئڻ لاءِ صاف پاڻي جي فراهمي، ڪني پاڻي ۽ گندگي جي نيڪال جي انتظام کان وڌيڪ ڪوبه قدم انهن مسئلن کي حل ڪري نٿو سگهي. +ٻئي طرف ٻهراڙين ۾ به صورتحال ڪا چڱي ڪونه آهي. +حڪومت جا ٺهرايل بنيادي صحت جا مرڪز ۽ يونٽ ويران آهن. +انهن يونٽن ۽ مرڪزن ۾ مقرر ڪيل ڊاڪٽر ڊيپوٽيشن تي شهرن جي اسپتالن ۾، يا وري هفتيوار حاضري لڳائڻ ۽ پگهار کري ڪرڻ لاءِ ويندا آهن. +دوائون ميڊيڪل اسٽورن تي کپايون وينديون آهن ۽ عام طور تي ڪمپائونڊر ۽ ڊسپينسر انهن مرڪزن ۽ يونٽن ۾ ايندڙ مريضن تي پنهنجي قابليت جا تجربا ڪندا رهندا آهن. +پاڪستان ۾ شهري آبادي جي 21 سيڪڙي حصي کي ۽ ٻهراڙين جي رڳو 4 چار سيڪڙي حصي کي صحت ۽ صفائي جون بنيادي سهوليتون حاصل آهن، جڏهن ته شهري آبادي جي 53. +8 سيڪڙو آبادي ۽ ٻهراڙين جي 17 سيڪڙو آبادي کي پيئڻ جو صاف پاڻي مليل آهي. +ٽين دنيا جي ملڪن ۾ طبي تعليم، تربيت ۽ انتظام پڻ نوآبادياتي نظام جو ورثو ۽ عطيو آهي ۽ ان نظام کي شعوري طور تي ترقي ڏني پئي وڃي جنھن سبب تربيت ورتل ۽ پڙهيل ڳڙهيل ڊاڪٽر تي حڪومت جو لکين روپيه خرچ اچي ٿو، ڊگري حاصل ڪرڻ کانپوءِ يورپ ۽ آمريڪا وڃڻ جي خواهش رکن ٿا ۽ موقعو ملندي ئي ڀڄي وڃن ٿا. +نتيجي ۾ عوام جي پگهر ۽ پورهئي جي ڪمائي مان خرچ ڪيل پئسو زيان ٿئي ٿو ۽ ٻئي طرف امير ملڪن کي مفت ۾ ڊگري ورتل ۽ تيار ڊاڪٽر ملي وڃن ٿا ۽ غريب ملڪن جي ذهني صلاحيتن جو پڻ استحصال ٿئي ٿو. +انـهـيءَ ذهـنـي صــلاحـيـتـن جــي لــڏپـلاڻ واري عمل کي برين ڊرين (Brain Drain) جو نالو ڏنو ويو آهي. +بين الاقوامي سطح تي ڊاڪٽرن ۽ ٻين ذهني صلاحيتن رکندڙ فردن جي لڏپلاڻ جو سوال ان لاءِ اهميت رکي ٿو ته ان سان ڪنھن خاص نظام ۽ انهيءَ سماجي ۽ معاشي جوڙجڪ واري صورتحال جي خبر پوي ٿي، جنھن جي سرحدن ۾ اهو نظام سرگرم عمل آهي. +جيئن ٽين دنيا جي ملڪن جو سياسي، سماجي ۽ معاشي ڍانچو ان پوزيشن ۾ نه آهي جو بين الاقوامي طور تي ذهني صلاحيتن جي لڏپلاڻ واري عمل کي روڪي سگهي. +اهو رڳو تڏهن ئي ممڪن ٿي سگهندو، جڏهن انهن ملڪن جي سماجي ۽ معاشي سسٽم ۾ ڪا بنيادي تبديلي اچي ۽ ملڪ کان ٻاهر موجود سهوليتون ملڪ اندر ئي ميسر ٿين. +تعليم ۽ تربيت جي لاڳو غلط سسٽم سبب ڊاڪٽرن ۾ شهرن جي اسپتالن ۽ نجي پريڪٽس ڪرڻ جي خواهش عام طور تي ٻهراڙين جي طبي مرڪزن جي ويراني ۽ وڌندڙ بيمارين کي جنم ڏئي ٿي. +1978ع ڌاري صحت جي عالمي اداري پاران ”الماتا ڪانفرنس“ ۾ سن 2000ع تائين دنيا جي سمورن ماڻهن کي صحت جي سمورين سهوليتن فراهم ڪرڻ جو اعلان ڪيو ويو هيو، جنھن تحت نه رڳو علاج پر احتياطي تدبيرون، صفائي سٿرائي ۽ اڳواٽ علاج جون سهوليتون پڻ ڏنيون وڃن ها. +انهيءَ تصور کي پرائمري هيلٿ ڪيئر (P. +C) جو نالو ڏنو ويو هيو. +پي.ايڇ.سي جو تصور رڳو طبي صحت نه بلڪ سماجي ۽ معاشرتي مسئلن سان پڻ لاڳاپيل آهي. +گذريل ورهين ۾ دوائن ٺاهڻ جي ڪمپنين پنهنجي مختلف دوائن جون قيمتون وڌايون آهن ۽ حڪومت طرفان به انهن کي کلي ڇوٽ ڏني وئي آهي. +طبي ماهرن موجب پاڪستان ۾ بيمارين جا جيترا به قسم آهن، انهن جي علاج لاءِ 728 بنيادي دوائن جي ضرورت آهي. +پر مارڪيٽ ۾ هن وقت ساڍا چار هزار دوائون مختلف نالن سان موجود آهن، جن مان وري ڪي اهڙيون آهن جن تي يورپ ۽ آمريڪا سميت ڪيترن ئي ملڪن ۾ بندش پيل آهي. +ڇاڪاڻ ته انهن دوائن سبب ٻيون ڪيتريون ئي موتمار بيماريون جنم وٺن ٿيون. +هن وقت پاڪستان ۾ دوائن ٺاهڻ جي صنعت جو 95 سيڪڙو حصو عالمي هڪ هٽين يعني ملٽي نيشنل ڪارپوريشنن جي هٿ ۾ آهي. +انهن ڪمپنين جو ڄار پوري دنيا ۾ پکڙيل آهي. +اهي ڪمپنيون خام مال هڪ ملڪ ۾ ٺاهين ٿيون، مصنوعات ٻئي ملڪ ۾ ٺاهين ٿيون، پيڪنگ ٽئين ملڪ ۾ ڪن ٿيون ته وري مارڪيٽنگ چوٿين ملڪ ۾ ڪن ٿيون، هن وقت پاڪستان ۾ تيار ٿيندڙ دوائن مان پيڪنگ جو 68 سيڪڙو ۽ خام مال جو 86 سيڪڙو ٻاهران گهرايو وڃي ٿو، جنهن تي قيمتي ٻاهريون ناڻو خرچ ٿئي ٿو. +ٻئي طرف حڪومت ان سلسلي ۾ دوائن جي صنعت ۾ ملڪ کي خود ڪفيل بنائڻ ۽ واضح پاليسين ٺاهڻ جي بدران غير ملڪي مفادن هيٺ حڪمت عمليون جوڙي رهي آهي. +جڏهن ته دوا سازي جي صنعت ۾ ڪم ايندڙ خام مال پاڪستان ۾ موجود آهي ۽ ان کي ڪم آڻي سگهجي ٿو. +بنيادي طور تي عوام کي صحت جي سهوليتن جي فراهمي جو مسئلو سياسي مسئلو آهي، ڇاڪاڻ ته نوڪر شاهي ۽ اشرافيا، صحت جي شعبي ۾ پنهنجون پاليسيون رڳو معاشري جي هڪ حصي جي بهتري ۽ ڀلائي لاءِ جوڙي رهيا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11219.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11219.txt new file mode 100644 index 0000000..971e598 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11219.txt @@ -0,0 +1,52 @@ +ايشيا +ايشيا () دنيا جو سڀ ايراضي ۽ آبادي جي لحاظ کان سڀ کان وڏو کنڊُ آهي. +هي زمين جي ڪل ايراضي جو 8. +6 سيڪڙو آهي، خشڪي جو 29. +4 سيڪڙو ۽ ڪل آبادي جو 60 سيڪڙو حصي جو حامل آهي. +تفصيلي تعارف. +ايشيا روايتي طور تي يوريشيا جو حصو آهي جنهن جي اولهہ وارو حصو يورپ آهي. +عام طور تي ارضياتي ماهر ۽ طبعي جاگرافي دان ايشيا ۽ يورپ کي الگ کنڊ تصور نہ ڪندا آهن ۽ زمين جو هڪ وڏو حصو قرار ڏيندا آهن. +جاگرافي ۾ ٻہ مڪتب فڪر آهن هڪ تاريخي حوالن جي تحت يورپ ۽ ايشيا کي الگ کنڊ قرار ڏيندو آهي جڏهن ته ٻيو يورپ جي لاء کنڊ ۽ ايشيا جي لاء خطي جو لفظ استعمال ڪندو آهي. +مغرب (يورپ) ڏي ڪوبه اوتار پيدا ٿيو ئي ڪونهي. +حضرت عيسيٰ، حضرت موسيٰ، حضرت محمد ﷺ، زردشت (زورئسٽر)، سري رامچندر، سري ڪرشن، ڪانفيوشس ۽ ٻيا اوتار ۽ پيغمبر سڀ پورب ۾ ٿي گذريا آهن. +يوروپي لوڪن کي بائيبل يا انجيل به ايشيا مان مليو، ته مذهب به ايشيا مان ملين. +سر مونيئر وليمس اهي ڳالهيون ڄاڻائي ائين به چيو آهي ته انگن جا نالا ۽ ڏهائيءَ جي ترتيب به هنن هندستان مان پرايا. +پاٽ صاحب چيو آهي ته جيئن سج اڀرندو ئي اڀرندي کان آهي تيئن سڀيتا جو سج به اول پورب (ايشيا) ۾ اڀريو، جنهن مان پوءِ پڇم يا مغرب (يورپ) کي روشنائي ملي؛ بلڪه سڄي انسان ذات پورب منجهان ئي پرايو. +سن 1882ع ۾ پروفيسر مئڪس ملر کليو کلايو قبول ڪيو ته اسين يوروپي لوڪ پورب کان آيا آهيون، ۽ سڀ جيڪي قيمتي سمجهون ٿا، سو پورب مان پرايو اٿئون +تاريخ. +ايشيا لفظ جي مطلب جي مختلف ٻولين ۾ اڃان ڪا خبر نہ پئي آهي پر تاريخ ۾ تمام پراڻي دؤر کان ھي لفظ مروج آھي. +رومي سلطنت ۾ ھڪ صوبي جو نالو ايشيا ھيو. +ملڪ. +تسليم نہ ٿيل ملڪ +جاگرافيائي خوبيون. +ايشيا دنيا جو سڀ کان وڏو کنڊ آهي. +جتي دنيا جي سڀ کان اوچي، سڀ کان هيٺاهين ۽ سڀ کان ٿڌي ترين جڳهه آهن. +( مائونٽ ايوريسٽ دنيا جي بلند ترين چوٽي، اولهه جي طرف مريل سمنڊ Dead Sea سمڊ جي سطح مان سڀ کان هيٺاهين جڳهه ۽ اتر سائبيريا جون جڳهون). +ايشيا ۾ ڪنهن به کنڊ کان وڌيڪ ماڻهو رهائش پذير آهن جن ۾ هڪ ڏهائي ٻه ارب آبادي چين ۽ 94 ڪروڙ ڀارت ۾ آباد آهن. +ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ هزارين جزيرا آهن جتي آتش فشائن جو ڦاٽڻ ۽ زلزلا اچڻ روز جو معمول آهي. +انهن زلزلن ۾ سڀ کان وڌيڪ خوفناڪ ڊسمبر 2005ع ۾ هندي وڏي سمنڊ ۾ پاڻي هيٺ آيل زلزلو هيو جنهن سان پيدا ٿيل لهرون ”سونامي“ هندي وڏي سمنڊ جي چوڌاري وسندڙ ملڪن جي لکن ماڻهن جون حياتيون کسي ورتيون. +ڏکڻ اتر ايشيا ۾ جھنگن جي وڏي تعداد آهي خاص ڪري ٿائيلينڊ، بورنيو جا جزيرا، سلاويسي، جاوا ۽ سماترا جاجھنگ مشهور آهن. +ايشيا ۾ دنيا جا ڪيترائي مشهور ريگستان آهن جن ۾ عربستان جو ريگستان، شام جو ريگستان، ٿر، ٿل، ڪراڪم، ٽڪلا مڪان، گوبي دنيا جا وڏا ريگستان شمار ٿيندا آهن. +ايشيا ۾ دنيا جا ڪيترائي درياهه به آهن جن ۾ سنڌو، گنگا، جمنا، برهم پترا، ميڪانگ، فرات، دجله،سيحون، اوب، لينا، دنيا جي وڏن درياهن مان آهن +ڍنڍن ۾ قزوين ڍنڍجنهن کي وڏو هجڻ جي ڪري سمنڊ به سمجھيو ويندو آهي، دنيا جي سڀ کان وڏي ڍنڍ آهي. +انکان علاوه ارال ڍنڍ، بالڪش ڍنڍ، بيڪال ڍنڍ، وان ڍنڍ دنيا ۾ سڃاتيون وينديون آهن. +ٻيٽن ۾ سماترا، بورنيو ۽ نيو گني دنيا جي وڏن ٻيٽن مان آهن. +سياسي خوبيون. +ايشيا مخطلف تهذيبن جو مسڪن آهي. +هتي جي زمين، ماڻهن ۽ روايتن ۾ وڏو فرق ملي ٿو. +سوويت يونين ڪجي ٽٽڻ سان هتي ڪرغزستان، تاجڪستان ۽ ترڪمانستان جون نيون رياستون وجود ۾ آيون. +ڏکڻ اولهه جي زياده تر ملڪن جو عوام مسلمان آهن پر قوميت ۽ مسلڪن جي بنيادن تي ورهايل آهن. +ڀارت دنيا جي سڀ کان وڏي جمهوريت آهي جڏهن ته چين دنيا جي تيزي سان وڌندڙ معاشي ۽ طاقتور قوت آهي. +آبادي جون خوبيون. +کنڊ جي گهڻي آبادي وڏن درياهن جي ڪنارن تي آباد آهي جنهن جي ڪري هتي گهڻي آبادي جو ڪمائي جو ذريعو زراعت آهي. +گنگا، سنڌو، زرد، يانگزي، ۽ ٻين درياهن جي اردگرد جا علائقا تمام گهڻن ماڻهن پاران آباد ڪيل آهن. +ٻي طرف معدني دولت جي حاصلات لاء ماڻهو اهڙن علائقن ۾ به رهائش پذير آهن جتي آبادي تمام گهٽ آهي مثلاً تيل جي ڳولها ۾ عربستان جا ريگستان ۽ سائبيريا جا ٿڌا ميدان. +ايشيا کنڊ جا ريگستان ۽ پهاڙي علائقا تقريبن غيرآباد آهن. +ڀارت ۽ جاپان دنيا جا گهاٽي آبادي وارن علائقن مان آهن. +چين دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو ملڪ آهي ۽ دنيا جي آبادي جو تقريبن ويهه سيڪڙو چين ۾ رهي ٿو، جڏهن ته ڀارت ۾ به آبادي ۾ تيزي سان اضافو ٿي رهيو آهي ۽ هو جلد چين کي پوئتي ڇڏي ويندو. +هتي جيئن تهذيبن ۾ فرق آهي اتي عوام جي معيار زندگي به تمام مختلف آهي. +هڪ طرف جاپان ۽ وچ اولهه جي نار وارين رياستن جي عوام جو طرز زندگي اعلي‘ معيار جو آهي ته ٻئي طرف دنيا جا ڪجهه غريب ترين ملڪبه ايشيا ۾ آهن جن ۾ اتر ڪوريا، بنگلاديش، افغانستان ۽ لائوس قابلِ ذڪر آهن. +ايشيا جي غريب ملڪن جي معيشت خانه جنگن، قحط، ٻوڏ، قدرتي آفتن ۽ زراعت جي لاء جديد تريقي ڪار اختيار نه ڪرڻ جي ڪري شديد مشڪلن کي منهن ڏين پيا۔ +معاشي خوبيون. +ايشيا جي گھڻي آبادي جي ڪمائي جو ذريعو زراعت آهي ۽ ڪجھ ملڪن ۾ ته صنعتون به تمام گھٽ آهن۔ اوڀر چين ۽ روس ۾ وڏيون صنعتون آهن پر سڀ کان وڌيڪ صنعتي پيداوار جي لحاظ کان جاپان سرفهرست آهي۔ جاپان بجلي ۽ جديد ٽيڪنالوجي جي صنعت ۾ عالمي اڳواڻ سمجھيو ويندو آهي جڏهن ته تائيوانئ ڏکن ڪوريا ۽ سنگاپور به بجلي جون مصنوعات تيار ڪندا آهن۔ هاڻوڪي سالن ۾ تائيوان ۽ ملائيشيا جي معيشتن وڏي ترقي ڪئي آهي ۽ انهن کي ”ايشين ٽائيگر“ چيو ويندو آهي۔ +ايشيا جي گھڻي زمين بنجر يا سخت يا خشڪ موسم جي ڪري پوکي راهي جي قابل ناهي جيئن تبت، سائبيريا، عربستان جو گھڻو حصو پوک جي قابل نه آهي۔ کنڊ جون سڀ کان وڌيڪ زرخيز زمينون چين، هندستان ۽ پاڪستان درياهن سان گڏ آهن جتي چانور پوکيا ويندا آهن۔ انکان علاوه ٻيون به پوکون ڪيون وينديون آهن جيئن ڏکڻ اولهه ايشيا ۾ خارڪون، ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ رٻڙ، ڀارت، چين ۽ سريلنڪا ۾ چانهه ۽ ڏکڻ اوڀر جي ٻيٽن ۾ ناريل۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11224.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11224.txt new file mode 100644 index 0000000..2852750 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11224.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +اتر +اتر اسان جي زمين تي موجود هڪ اهڙو طرف آهي جيڪو ڏکڻ جي پويان آهي.نقشن ۾ هن جي جڳه مٿي جي طرف ٿيل هوندي آهي. +قطب نما کي 180 ڊگري تي طئي ڪرڻ سان ڪنهن جڳه تي اتر جو تعين آساني سان ڪري سگهجي ٿو. +چئن طرفن مان هڪ طرف يا ڏسا: اوڀر، اولهه، اتر ۽ ڏکڻ هي اهو طرف آهي جنهن ڏانهن قطب نما جي سئي سدائين منهن ڪندي آهي جنهن جي ذريعي -بحري جهاز- ۽ هوائي جهاز طرفن جو اندازو ڪندا آهن -اتر- ڏانهن منهن ڪرڻ سان ساڄي هٿ تي اوڀر ۽ کاٻي هٿ تي اولهه جو طرف ايندو ۽ پٺئين پاسي ڏکڻ جو طرف هوندو آهي. +”اُتر“ لفظ جڏهن اسم ڪري ڪم آڻجي ٿو، تڏهن به پنهنجي بنيادي معنيٰ ”مٿ“ جي ظاهر ڪري ٿو. +مثلاً ”پرشن ۽ اُتر“ معنيٰ ”سوال ۽ جواب“. +هتي ”اُتر“ جي اکري معنيٰ آهي ”جيڪي مٿان ڏجي“ (سوال جي جواب ۾). +هڪڙي شيءِ مٽائي ٻي شي وٺبي آهي ته وقتي ڪجهه رقم مٿان ڏيڻي پوندي آهي، جنهن کي به ”اُتر“ چئبو آهي. +هتي به ”اُتر“ معني“ جيڪي مٿان ڏجي“ (مٽ سٽ ۾). +هاڻ سوال آهي ته ”اُتر“ لفظ، جو اصل ۾ صفت آهي، ۽ معنيٰ اٿس ”مٿاهون يا ٻين کان مٿي“، تنهن جي معنيٰ ”تارٿ“ (North) ڪهڙي حساب ٿي؟ +هن باري ۾ هيءَ ڳالهه به ڌيان ۾ رکڻ گهرجي ته هن وقت ”اُتر“ جو ضد چئون ”ڏکڻ“ (South)؛ پر اصل ۾ ائين آهي ئي ڪين. +سنسڪرت ۾ ”اُتر“ معنيٰ مٿيون يا مٿاهون“، ۽ ان جو ضد آهي ”آڌر“ معنيٰ هيٺيون يا هيٺاهون“،: سنسڪرت ۾ ”اُتر“ جو ضد ”پورب“ به آهي، جنهن جي معنيٰ آهي ”اڳيون“، مثلاً ڪنهن عملدار جي جاءِ تي ٻيو ڪو عملدار مقرر ٿي ايندو ته اهو سڏبو ”اُتر اڌڪاري“ (Successor) يعني جو مٿان اچي ٿو، ۽ اڳيون عملدار سڏبو ”پورب“ اڌڪاري“ (Predecessor). +هن حالت ۾ ”اُتر“ جو ضد آهي ”پورب“. +”اُتر“ معنيٰ مٿيون پاسو شمال (North)؛ پر اصل ۾ هيءُ لفظ صفت آهي ۽ معنيٰ اٿس ”مٿيون، مٿاهون يا ٻين کان مٿي“. +سنسڪرت ۾ ”اُد“ معنيٰ ”مٿي“ (High)، ”اُتر“ (اُد+ تر) معنيٰ ”ٻين کان مٿي“ 'Higher' ۽ ”اُتم“ (اُد+تم) معنيٰ سڀني کان مٿي 'Highest' اڄ به سنڌيءَ ۾ اهو لفظ صفت ڪري پيا ڪم آڻيون – جهڙوڪ چئون ته ”هو ٻئي ڄڻا بيوقوف آهن- هڪ ٻئي کان اُتر“: هتي ”اُتر“ معنيٰ ”وڌيڪ“ (مٿي). diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11225.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11225.txt new file mode 100644 index 0000000..9e03978 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11225.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +ڏکڻ +ڏکڻ اسانجي زمين تي موجود هڪ اهڙو طرف آهي جيڪو اتر جي پويان واقع آهي نقشن ۾ هن جي جڳه هيٺ جي طرف آهي. +قطب نما کي 0 ڊگري تي طي ڪرڻ سان ڪنهن جڳه تي ڏکڻ جي طرف جو تعين آساني سان ڪري اگهجي ٿو. +ڏکڻ لفظ جو نُکُ يا بنياد. +سنڌي لفظ ”ڏکڻ“ اصل ۾ سنسڪرت لفظ ”دڪشڻ“، ۽ معنيٰ اٿس ”ساڄو“ (Right)، سنسڪرت ۾ ان جو ضد آهي. +”وام“، جنهن جو اچار هنديءَ ۽ هندستانيءَ ۾ آهي ”بام، باوان، بانوان“ معنيٰ ”کٻو يا ڏائو“ (Left)، ”بائين هاٿ“ معنيٰ ”کٻي هٿ ڏي يا ڏائي پاسي“. +سنسڪرت ۾ ”دڪشڻ“ ڏکڻ جي ٻي معنيٰ ”ڦڙت“ (Dexterous) به آهي. +هاڻ هيءَ ڳالهه ڪو سمجهائي ته ”ڏکڻ“ جي معنيٰ ”جنوب“ (South) پوءِ ڪيئن ٿي، ۽ هن لفظ جي معنيٰ ۾ ايترو ڦيرو پيو ڪيئن؟ +هن مان ڏسڻ ۾ ايندو ته ”اُتر“ ۽ ”ڏکڻ“ لفظ جي ظاهر سولا پيا ڀائنجن، سي سچ پچ ته سمجهڻ ئي ڏکيا آهن. +ڏکڻ لفظ جي اصل معنيٰ ئي هئي ”اُڀرندو“. +سنسڪرت ۾ ”دڪشڻ“ (ڏکڻ) جو ڌاتو يا بنياد آهي”دڪشڻ“، جنهن جي هڪڙي معنيٰ آهي ”اُڀرڻ“. +سڄيءَ دنيا ۾ رڳو اتر قطب طرف سج ڏکڻ کان اڀرندو آهي، تنهنڪري چئبو ته ”ڏکڻ“ لفظ جڙيل ئي اُن وقت جو آهي جنهن وقت آڳاٽا آريا لوڪ اُتر ڏي رهندا هئا، ۽ جنهن پاسي کان اتي سج اڀرندو ڏٺائون، تنهن کي ڏکڻ چوندا هئا. +ڏکڻ جو اصطلاح. +هي اصطلاح ڏکڻ آمريڪا جي جاگرافيائي بيهڪ ۽ ان جي سياسي، معاشي ۽ سماجي حالتن کي نظر ۾ رکندي سامهون آندو ويو. +”سائوٿ“ واري علائقي ۾ ڏکڻ آمريڪا جا اهم ملڪ برازيل ۽ ارجنٽائن وغيره شامل آهن. +جيتوڻيڪ بين الاقوامي معاملن بابت تيار ڪيل پهرين ”برانڊت رپورت“ ۾ ”سائوٿ“ جو هم معنيٰ لفظ ”ترقي پذير ۽ غريب“ ملڪن جي لاءِ سڃاڻپ طور استعمال ڪيو ويو. +علاقائي سياست جي حوالي کان، گڏيل آمريڪا (يُو-ايس) ۽ ڏکڻ آمريڪا جي وچ ۾ جيڪي فاصلا رهيا آهن، انهن کي ڀرڻ لاءِ گهڻيون ڪوششون ورتيون ويون آهن، پر ٻنهي خطن ۾ ٻولياتي ۽ ثقافتي فرق هجڻ ڪري، اڄ تائين منجهن گهڻي ڇڪتاڻ رهي آهي. +صل ۾ اتر آمريڪا جون معاشي ۽ سياسي پاليسيون به ٻنهي علائقن جي وچ ۾ سهڪاري ماحول جي قيام ۾ روڪ جو سبب بڻيون آهن. +علم سياست جي ماهرن، هن علائقي بابت تجزيا ڪندي 1988ع ۾ ”سائوٿ“ تي تنقيد ڪئي. +خاص طور تي ٻن محققن گِل“ ۽ ”لا“ سائوٿ جي علائقي کي تڪراري پٽي قرار ڏنو. +”سائوٿ“، ٽين دنيا جي ملڪن جي مقابلي ۾ ڪجهه حوالن تحت کانئن مختلف آهي. +مثال طور: ”سائوٿ“ جي علائقي ۾ وسندڙ ملڪن کي ڪن به عالمي معاملن تي جلد قائل ڪرڻ ۽ قانونن تحت پابند ڪرڻ ڏکيو عمل آهي. +هن علائقي ۾ گهڻا ملڪ تمام گهڻي غربت واري حالت ۾ آهن ۽ گهڻا ملڪ ترقيءَ لاءِ ٻين ملڪن جي سهڪار جا به گهرجائو آهن، پر اهي پنهنجن خاص معاشرتي ۽ ثقافتي نظرين جي معاملن ۾ سخت آهن. +هن خطي جا ڪافي ملڪ ڏڪار جي حالت ۾ پڻ آهن. +هيٽي (Haiti) ۾ آيل زلزلو ۽ ٻين مصبتن هن خطي جي ملڪن کي ”چوٿين دنيا جي ملڪن“ جي قطار ۾ بيهڻ جهڙو ڪري ڇڏيو آهي. +ان کان اڳ ڪميونزم ۽ ”سرد جنگ“ دوران ”سائوٿ“ جو ”نارٿ“ آمريڪا طرف اختيار ڪيل سخت رويو پڻ علائقي جي ملڪن لاءِ معاشي طور ۽ ٽيڪنالاجيءَ جي حاصلات جي لحاظ کان خراب ثابت ٿيو ، نتيجي ۾ اهي ملڪ ترقيءَ جي رفتار ۾ پوئتي رهجي ويا. +ان کان سواءِ وڏي وقت کان هن خطي کي بدعنواني، ڏوهه ۽ ڪمزور سياسي قيادت جو گهيرو ڪيل آهي، جنهن ڪري انهن ملڪن جي حڪمراني ۽ ساک تي تمام برا اثر پيل آهن. +انهيءَ ڪوتاهيءَ کي نظر ۾ رکندي، سائوٿ جي ملڪن آهستي آهستي ڪرپشن جي خاتمي ۽ جهموريت جي قيام لاءِ اڳڀرائي ڪرڻ سان گڏ، اتر آمريڪا سان لاڳاپا بهتر ڪرڻ لاءِ به ڪوششون ورتيون آهن. +جنهن کانپوءِ بين الاقوامي برادريءَ ۾ اميد ڪئي وڃي ٿي ته ”سائوٿ“ جي خطي ۾ موجود ملڪن جي سياسي ۽ معاشي حالت بهتر ٿيندي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11239.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11239.txt new file mode 100644 index 0000000..a36eec2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11239.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +عبدالوهاب سڪندري +سوانح حيات +پيرطريقت رهبر شريعت استاذ العلماء حضرت علامه مولانا +ابو الرضا مفتي محمد عبدالوهاب سڪندري دامت برڪاتهم العاليه +نالو: عبدالوهاب ولد عبدالرحيم، ذات چانڊيو. +تاريخ ولادت : 05 نومبر 1954ع ڳوٺ قمرالدين چانڊيو، +پرائمري تعليم : گورنمنٽ پرائمري اسڪول الله بخش چانڊيو ڳوٺ جمعو خان چانڊيو، تعلقو ۽ ضلعو نوشهروفيروز. +ابتدائي فارسي تعليم: مدرسه دارالتوحيد ڳوٺ يوسف ڪورائي ۽ مدرسه انوارالعلوم شهر مورو سنڌ ۾ حاصل ڪئي. +اعلى تعليم: يحى خان جي مارشلا کان چند ڏينهن اڳ حضرت علامه مفتي درمحمد سڪندري وٽ مدرسه صبغة الاسلام سانگهڙ شهر ۾ داخل ٿي اتي ڪجهه مهينن ۾ باقي رهيل فارسي ڪورس مڪمل ڪيو. +۽ اعلى عربي جي تعليم جي شروعات ڪئي ، 1970ع ۾ مولوي عربي، 1971ع ۾ مولوي عالم عربي ۽ 1972ع ۾ مولوي فاضل عربي جا امتحان پاس ڪيا، ان وچ ۾ 1971ع ۾ حر مجاهد جي حيثيت سان سانگهڙ مان ڀرتي ٿي رحيم يار خان سانگي دڙي روڊ سان بارڊر تي جنگ ۾ حصو ورتو. +مارچ 1972ع ۾ شادي جي سنت به ادا فرمايائون ، 1975ع ۾ علوم عربيه ۽ اسلاميه جي حصول جي تڪميل تي دستاربندي ٿي. +مورو شهر جي اوڀر پاسي جي حسناڻي چانڊيه قوم جي پنجن ڇهن ڳوٺن مان پهريون ۽ بهترين عالم دين هجڻ جي به کين سعادت حاصل آهي. +مورو کان اولهه ڳوٺ صاحب خان چانڊيو (مَچُر) مان موجوده دور ۾ ٻه عالم مولانا غلام رسول چانڊيو ۽ مولانا عبدالرشيد سڪندري ولد صاحب خان چانڊيو عالم ٿي گذريا آهن هن وقت سندن برادري جا ڪافي عالم ۽ حافظ سڪندري موجود آهن جيڪي مختلف هنڌن تي دين متين جي خدمت ۾ مصروف آهن. +سندن اساتذه ڪرام: +مفتي در محمد سڪندري،حضرت علامه تقدس علي خان بريلوي رحمة الله عليه، حضرت علامه محمد صالح مهررحمة الله عليه، حضرت علامه ڪريم بخش دايورحمة الله عليه، حضرت علامه قاري عبدالرزاق نقشبندي رحمة الله عليه (جامعه مجدديه رڪن الاسلام)، قاري محمد طفيل نقشبندي رحمة الله عليه، حضرت قاري محمد حنيف سعيدي رحمة الله عليه وغيرهم. +بيعت: دوران تعليم محسن قوم وملت اعلى حضرت سيدنا پير سيد شاه مردان شاه ثاني (ڇٽ ڌڻي) رحمة الله عليه جي دست حق پرست تي بيعت جو شرف حاصل ٿيو. +سندن اولاد: اولاد ۾ پنج فرزند ۽ چارنياڻيون آهن، ٽي فرزند شادي شده بااولاد قاري ۽ عالم هڪ فرزند آرمي ۾ هڪ ننڍو اٺين ڪلاس ۾ آهي.ٻه نياڻيون تنظيم المدارس جي مقرره نصاب جي تڪميل ڪري عالمه آهن ، پندرهين صدي جو هي پهريون سنڌي عالم آهي جنهن جون ٻه نياڻيون سڀ کان پهريان 2005ع ۽ 2006ع ۾ عالمه جو ڪورس مڪمل ڪري چڪيون آهن. +چار ئي نياڻيون به شادي شده آهن. +عملي زندگي: +10 جون 1983 ع ۾ اوقاف ۾ امامت ملي، 23 اپريل 1986ع ۾ محڪمه تعليم ۾ عربي ٽيچر ٿيا بهتر ڪارڪردگي سبب محڪمه اوقاف کين نه ڇڏيو ۽ پارٽ ٽائيم فڪس تحت سندن ديني خدمتن مان فائدو حاصل ڪندو رهيو، ان دوران 17 نومبر 1993 کان 28 فيبروري 1994ع تائين جامع مسجد درگاهه ڀٽ شاهه ۾ پڻ خطابت جا فرائض انجام ڏنا. +1994ع جي آخر ۾ اوقاف کي خير باد چيائون. +عربي استاد جي حيثيت دوران 1987ع کان 1992ع تائين عربي اساتذه يونين جا ضلعي صدر رهيا، 1992ع کان 2003ع تائين ڊويزنل صدر رهيا،۽ جواني ۾ ينگ چانڊيو ويلفيئر ايسوسي ايشن قمرآباد جا چيئرمين پڻ رهيا، 2004ع ۾ کين حج جي سعادت لاءِ خوشخبري جو پروانو مليو ته يونين جي ڪمن کان دستبردار ٿي ويا، حج جي سعادت حاصل ڪرڻ کانپوءِ واپس ٿيڻ شرط اپريل 2004ع ۾ مدرسه امام العلوم سڪندريه سليمانيه ڳوٺ قمرالدين چانڊيو ۾ قائم ڪيائون، 2011ع ۽ 2013ع ۾ الله تعالي کين زوجه محترمه سان گڏ عمره جي سعادت عطا فرمائي، الله تعالي جي فضل وڪرم سان جمعيت علماء سڪندريه ضلع حيدرآباد جا صدر رهيا ۽ 6 ذوالقعده 1425 هه جي شام 7 ذوالقعده جي رات جمعيت علماء سڪندريه پاڪستان جابلامقابله مرڪزي صدر منتخب ٿيا ۽ تاحال اها خدمت سرانجام ڏئي رهيا آهن عربي استاد جي حيثيت سان کين 18. +1989 تي 15 اسڪيل مليو، 1. +1992 تي 16 اسڪيل مليو 1. +1994 تي سليڪشن گريڊ 17 مليو 7. +2010 تي 18گريڊ مليو 18. +2010 تي 19 گريڊ مليو ۽ 04. +2014 تي رٽائرمنٽ ٿي. +ريڊيو پاڪستان حيدرآباد تان اسلامي پروگرام به ڪندا رهيا آهن، ڌوم ٽي وي تان پڻ اسلامي پروگرام نشر ٿيا آهن. +تصنيفات: +خمس وخمسون وصية (پنجونجاه هدايتون) احاديث جو ڪتاب +۽ مشکواة المصابيح جو ممحاة المقابيح نالي اڻ ڇپيل ترجمون ۽ شرح پڻ ڪيل آهي. +ماهانه الراشد ۾ ضياءُ القرآن جو سنڌي ترجمون پڻ شايع ٿي رهيو آهي. +ان کان علاوه مختلف اخبارن ۾ به سندن مضمون شايع ٿيندا رهن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11311.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11311.txt new file mode 100644 index 0000000..ac18780 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11311.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +اٺ پکي +اٺ پکي سڀ کان وڏو پکي آهي، دنيا ۾ موجود پکين ۾ اٺ پکي سڀ کان ڊگهو آهي ۔ عام طور تي اٺ پکي جو قد ڇهه کان اٺ فٽ هوندو آهي۔ هن جي ڊگهائي ۾ نمايان حصو هن جي چيلهه ۽ ٽنگن جو هوندو آهي۔ عام طور تي هن جو وزن وزن ٻه سو کا ٽي سو پائونڊ يا هڪ سو يا هڪ سو پنجاهه ڪلو گرام هوندو آهي۔ هن جا پر ڪمزور هوندا آهن۔ وزني جسم هجڻ جي ڪري هي پکي هجڻ جي باوجود اڏري نٿو سگهي. +قدرت هن ڪمزوري جي بدلي ۾ هن کي تمام مضبوط ٽنگون عطا ڪيون آهن ، جن سان هي بي حد تيز ڊڪي سگهي ٿو۔ عام طور تي هن جي رفتار ٽيهه کان پنجٽيهه ميل في ڪلاڪ هوندي آهي۔ +هيءُ پکيءَ جو هڪ قسم آهي، پر هن جون ٽنگون ۽ ڳچي ڊگهي هئڻ ۽ وزن ۾ ڳرو هئڻ سبب هن کي ’-اٺ-‘ سان -تشبيهه- ڏيندي، ’-اٺ پکي-‘ چيو ويندو آهي. +فارسيءَ ۾ هن کي ’شتر مرغ‘ چوندا آهن. +ماڻهو هن تي سواري به ڪندا آهن. +حڪيمن موجب طبي لحاظ کان هن جو گوشت دير هضم ۽ نقصان ڏيندڙ آهي. +البته ڪن بيمارين ۾ -ان- جو استعمال ڪرايو ويندو آهي. +-جن- ۾ چٽي، نانگ جو ڏنگ وغيره شامل آهن.اٺ پکي جي مادي هڪ وقت ۾ ڏهه کان ٻارنهن آنا ڏيندي آهي۔ هڪ آني جو وزن تقريبن ٽي پائونڊ يعني ڏيڍ ڪلو گرام هوندو آهي. +دنيا ۾ موجود تمام پکين ۾ اٺ پکي جو آنو سڀ کان وڏو ۽ وزني هوندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11337.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11337.txt new file mode 100644 index 0000000..77ec771 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11337.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +قرض +قرض مالياتي علم مطابق ھڪ اھڙي رقم جو نالو آهي جيڪا ڪنھن قرض ڏيندڙ کان ھڪ ڄاڻايل وقت لاء وياج جي شرح ۽ ادائيگي جي شرطن تي ورتي ويندي آهي جن تي قرض ڏيندڙ ۽ قرض وٺندڙ ٻنھي جو اتفاق ھوندو آھي ۽ جنھن جي لاء قرض جي ضمانت ڏنل ھوندي آھي. +قرض ڏيندڙ کي قرضدار (creditor) ، قرض وٺندڙ کي قرضي (debtor) سڏيندا آهن. +قرض مختلف قسمن جا ٿين ٿا جن جي درجابندي قرضي يا قرض خواھ جي نوعيت، قرض جي رقم جي استعمال، قرض جي مدي، ادائيگي جي طريقن، ڪفالت جي خاصيت، ذريعي، ماخذ ۽ قرض ۾ ڏنل ڪرنسي ۽ بحيثيت مجموعي شرطن ۽ ڪوائفن جي بنياد تي ڪئي ويندي آهي. +جيڪو قرض بينڪاري واري نظام تحت بينڪ ڏيندي آهي ان کي رسمي قرض پڻ چوندا آهن. +هڪ واجب آهي جيڪو هڪ شخص ( قرضي ) جي ذمي هوندو آهي ڪنهن ٻئي شخص (قرض ڏيندڙ) کي ڏيڻ لاء؛ عام طور تي هي انهن ملڪيتن ۾ تي مشتمل هوندو آهي جيڪي قرض ڏيندڙ قرضي کي عطا ڪيون هونديون آهن، پر ان اصطلاح کي محاورۃً اهڙي اخلاقي واجبن لاء به استعمال ڪيو ويندو آهي جن جو ڪو اقتصادي قدر نه هوندو آهي. +سھولتي قرض. +سھولتي قرض (accomodation loan) ھڪ اھڙو قرض ھوندو آھي جيڪو خيرسگالي طور يا مدد خاطر بغير ڪنھن ظاھري عيوض يا بدل جي مالي مقصدن جي لاءِ سھولت مھيا ڪرڻ خاطر ڏنو ويندو آهي. +ان کي سرعي (تڪڙو) تناسب پڻ سڏيندا آهن. +ملڪي قرض. +ملڪي قرض يا ڊوميسٽڪ لون اھڙي قرض کي چون ٿا جيڪو مقامي ڪرنسي ۾ انھن شرطن ۽ ڪوائفن جي مطابق ڏنو وڃي جيڪي مقامي مارڪيٽ ۾ رائج ھجن. +ڀلي اھو قرض مقامي بينڪ کان ورتو وڃي يا ڪنھن ٻاھرين ملڪ جي بئنڪ جي شاخ مان ان سان ڪو فرق نہ ٿو پئي يعني ذريعو ان جي خصوصيت کي تبديل نہ ٿو ڪري. +غير ملڪي قرض. +غير ملڪي قرض يا فارين لون اھڙو قرض آھي جيڪو غير ملڪي ڪرنسي ۾، ان ڪرنسي واري ملڪ جي مارڪيٽ جي شرطن ۽ ڪوائفن جي آڌار تي ڪنھن بہ بينڪ کان ورتو ويو ھجي چاھي اھا بينڪ ان ڪرنسي واري ملڪ جي ھجي يا نہ ان سان ڪوبه فرق نہ ٿو پئي. +اھڙن قرضن جي ادائيگي ان غير ملڪي ڪرنسي ۾ ٿيندي آهي جنھن سبب قرضي ۽ قرضدار بينڪ کي زر مبادلا جي شرحن ۾ تبديلين جي خطرن کي منھن ڏيڻو پوندو آھي ۽ انھن کي زر مبادلا جي ڏي وٺ وارن قائدن ۽ ضابطن جو پورائو ڪرڻو پوي ٿو. +قرض جي مدت. +تجارتي مالياتڪاري لاء 90 ڏينھن کان 180 ڏينھن تائين ، يا مستحڪم ڪاروبار ۾ ھڪ سال تائين، يا گردشي قرضن ۽ 90 ڏينھن جي لاء اوور ڊرافٽ جي صورت ۾ قرضن کي گھٽ مدت وارا قرض سڏيو ويندو آهي. +ھڪ سال کان ٽي سالن تائين وارن قرضن کي وچولي يا درمياني مدت وارا قرض سڏيندا آهن. +ٽي سالن کان پنج سالن تائين يا ان کان بہ وڌيڪ مدي لاء ڏنل يا ورتل قرضن کي ڊگھي مدت وارا قرض سڏيندا آهن. +قرضن جا ٻيا قسم. +روزاني ڪاروبار جي ضرورتن جي پورائي لاء ڏنل قرضن کي ڪاروباري قرض سڏيو ويندو آهي. +بينڪن جي وھنوار جو وڏو حصو انھن قرضن جاري ڪرڻ تي مشتمل ھوندو آھي. +زرعي، صنعتي، آمدورفت جي ذريعن وارا قرض يا مخصوص ڪاروبار يا پيداواري شعبن متعلق قرضن کي شعبه جاتي قرض (sectoral loans) سڏيندا آهن جيڪي ڊگھي مدت وارا قرض ھوندا آھن ۽ اھي مارڪيٽ جي شرطن مطابق يا شرطن جي غير مطابق ڏنا ويندا آهن. +ھڪڙا قرض صارفي قرض (consumer loans) سڏبا آھن جيڪي گھرن ۾ رھندڙ ماڻھن کي پنھنجي گھرو ضرورتن لاءِ خريداري جي سلسلي ۾ ڏنا ويندا آهن. +رھائشي يا تجارتي ملڪيت خريد ڪرڻ لاءِ ڊگھي مدت وارن مروج وياج جي شرح تي ان ملڪيت جي مالڪي جي حق جي ڪفالت جي بنياد تي ڏنل قرضن کي جائيداد وارا قرض (real estate loan) سڏيو ويندو آهي. +آھي گروي وارا قرض پڻ سڏبا آھن. +قرضي ماليات. +قرضي ماليات يا لون فنانسنگ جو مطلب اھڙي رقم آھي جيڪا بطور قرض ڪنھن ڪاروبار يا ڪمپني م سرمائيڪاري جي لاء حاصل ڪئي وئي ھجي. +اھڙي رقم جيڪا ڪمپني جي حصن، اسٽاڪ، ضمانتن جي خريداري جي لاء بطور قرض حاصل ڪئي وئي ھجي. +ان قرض جو مدار سرمائيڪارن جي ضرورتن تي ھوندو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11393.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11393.txt new file mode 100644 index 0000000..a35bc7d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11393.txt @@ -0,0 +1,61 @@ +چچ نامو +چچ نامو يا فتح نامو سنڌ يا تاريخ الهند و السند (عربي ۾) سنڌ جي تاريخ بابت هڪ مشهور ڪتاب آهي، هن ڪتاب ۾ چچ گھراڻي جي تاريخ، راء گھراڻي جو خاتمو ۽ اروڙ جي چچ جو تخت تي چڙهڻ، عربن جي محمد بن قاسم جي هٿان سنڌ جي 8 صدي ۾ فتح جو احوال لکيو ويو آهي. +هن ڪتاب جو اصلي نالو ”فتح نامه سنڌ“ هو. +اهو ڪتاب، جيڪو سنڌ جي عرب فاتح محمد بن قاسم جي ساٿين مان هڪ جي پوئين وٽ الور ۾ سانڍيل هو، سو نامعلوم سال ۾ لکيل هڪ عربي مخطوطي مان علي بن محمد ڪوفيءَ طرفان سنه 613 هه ۾ فارسيءَ ۾ ڪيل ترجمو هو. +تفصيلن لاءِ بهتر آهي ته مرزا جي انگريزي ترجمي کي يو-ايم دائود پوٽي جي فارسيءَ ۾ لکيل جديد تنقيدي ڇاپي، ۽ مخدوم امير احمد ۽ ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ جي سنڌي ترجمي سان جيڪو سنڌي ادبي بورڊ طرفان سنه 1954ع ۾ ڇاپيو ويو آهيو +سنڌ جي پهرين تاريخ جو هٿ اچڻ. +ناصرالدين جي دؤر ۾ علي بن حامد بن ابوبڪر ڪوفي کي، الور ۽ بکر جي هڪ ڏتڙيل عرب خاندان جي هڪ بزرگ قاضي اسماعيل بن علي بن محمد طائي وٽان عربي ۾ لکيل هڪ تاريخ ”منهاج المسالڪ“ (تاريخ سنڌ ۽ هند) هٿ آئي. +قاضي صاحب الور جي قاضي موسيٰ بن يعقوب جو پڙپوٽو هو، جيڪو محمد بن قاسم سان گڏ سنڌ آيو هو ۽ محمد بن قاسم کيس الور جو قاضي ڪري رکيو. +اها بکر ۽ الور جي قضات سندن نسل ۾ هلندي پئي آئي. +علي بن حامد ڪوفي تاريخ منهاج المسالڪ جو 1216ع ۾ اچ ۾ فارسي ترجمو ڪيو ۽ ان جو نالو ”چچنامو“ رکيائين. +چچنامو سنڌ جي پهرين اسلامي تاريخ آهي، جنهن مان اسان کي عربن جي ڪاميابين جي خبر پوي ٿي.عرب اسلامي دؤر بابت معتبر حوالا عربي تاريخن ۾ موجود آهن، پر ان دور بابت جيڪا تاريخ هتي سنڌ ۾ مرتب ٿي ۽ جنهن کي ”فتح نامو“ سڏيو ويو ۽ جنهن کي پوءِ عام طرح ”چچ نامو“ چيو ويو، اهو نهايت ئي قيمتي ڪتاب آهي. +اهو نه فقط سنڌ جي تاريخ بابت هڪ بنيادي ڪتاب آهي، پر پهريون ”تاريخي ڪتاب“ آهي، جيڪو هن سڄي برصغير ۾ مرتب ٿيو، يعني پاڪستان، بنگله، ديش ۽ هندستان، سڀ ملڪ ملايو ته مڙني تاريخي ڪتابن ۾ فتح نامو پهريون ”تاريخي ڪتاب“ آهي، جو سنڌ جي سرزمين ۾ ئي مرتب ڪيو ويو. +اهو ڪتاب شهر اروڙ جي قاضين مرتب ڪيو. +انهيءَ جا ماخذ البت ٻيا اڳيان عربي ڪتاب هئا. +هن ڪتاب ۾ سنڌ جي اسلام کان اڳ واري تاريخ توڙي اوائلي اسلامي تاريخ بابت اسان کي سڀ ڪجهه ملي ٿو. +هن ڪتاب تي شروعاتي تحقيق ڊاڪٽر دائود پوٽي مرحوم ڪئي ۽ پهريون ڀيرو ان جو فارسي متن شايع ڪيائون. +1952ع ۾ مخدوم امير احمد صاحب مرحوم ان جو جيڪو سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪيو، تنهن ۾ اسان ڪافي نوٽ ۽ حاشيا لکيا. +ان وقت کان وٺي هن اهم ڪتاب تي بنده طرفان تحقيقي ڪم هلندو هليو ۽ هاڻي ڇهه مهينا کن ٿيا آهن، جو هن ڪتاب ”فتح نامي“ جو فارسي متن انگريزي ۾ لکيل تفصيلي حاشين ۽ مقدمي سان اسلام آباد جي تاريخي ۽ ثقافتي اداري طرفان شايع ٿيو آهي. +تحرير. +چچ نامو قاضي اسماعيل لکيو، جيڪو سنڌ جي فتح کان پوء محمد بن قاسم پاران اروڙ جو قاضي مقرر ڪيو ويو هو. +هي ڪتاب محمد علي بن حميد بن ابو بڪر ڪوفي عربي متن تان فارسي ۾ ترجمو ڪيو. +مائونٽ اسٽوئرٽ جي هن ڪتاب جي تاريخي سچائي جي تحقيق تائين هن ڪتاب کي هڪ وقت تائين رومانوي داستان سمجھيو ويندو هو. +اهو مڃيو ويندو آهي ته اصل عربي متن سڪفي خاندان جي ڪنهن مرد لکيو جيڪي محمد بن قاسم جا رشتيدار هيا. +درستگي. +تاريخِ معصومي ۽ تحفته الڪرام ساڳئي دور جون ئي ٻه مسلم تاريخون آهن ۽ جيڪي ڪجھ موقعن تي ساڳين واقعن جون مختلف تفصيلون ڏين ٿيون. +نظام الدين احمد، نورالحق، فرشتو ۽ مير معصوم جي بعد وارين مسلم تاريخن عربن جي فتح جو احوال چچ نامي مان حاصل ڪيو آهي. +ڪوفي به ڪجھ "واڱڻائي نثر " ڪندي محسوس ڪيو يو آهي هي چڱي طرح عربي مواد جو وڏو حصو ترجمو درستگي سان ڪندڙ جي طور تي مڃيو وڃي ٿو انکان علاوه هن معلومات جا ذيعا به ٻڌايا آهن ته اهي عام ماڻهن جا آهن يا صرف ”روايت“.ان وقت جي تاريخي جاگرافي، سماجي ۽ سياسي واقعن بيان ڪندڙ مواد جي طور تي هن ڪتاب کي مڃتا حاصل آهي. +سڪفي خاندان جي قدرتي تعصب تي مشتمل غير درست تحريرون پڻ ڪتاب جو حصو آهن.مرزا قليچ بيگ ھن ڪتاب جو جيڪو سنڌي ۾ ترجمو ڪيو ان لاءِ لکي ٿو: ”قديم سنڌ جي تاريخ، هندو راجائن جي بابت ۽ عربن جي فتح تائين ٽن فارسي ڪتابن ۾ لکيل آهي، چچنامي، تاريخ معصومي ۽ ”تحفة الڪرام“ ۾. +پويان ٻه ڪتاب پهرئين تان ورتل هئا ۽ انهن ۾ گهڻو احوال نه هو. +تنهنڪري چچ نامي جي پهرين مون انگريزي ۾ ترجمو ڪيو، جو سرڪار ڇاپايو ۽ هاڻي ڪن دوستن جي فرمائش موجب مون سنڌي ۾ ترجمو ڪيو ته سنڌ جا ماڻهو قديم سنڌ جي تاريخ جو مفصل احوال معلوم ڪن. +“ مرزا قليچ بيگ جي ان ترجمي ۾ چچ نامي جو پهريون ڀاڱو آهي، جنهن ۾ فقط چچ جي راڄ تائين احوال ڏنل آهي. +هي ڪتاب 60 صفحن تي مشتمل ڪرائون سائيز ۾، بليوٽسڪي پريس حيدرآباد مان ڇپيو، ۽ اُن کي سال 1923ع ۾ نئين سنڌ لئبرري وارن ڇپرائي پڌرو ڪيو. +ڊاڪٽر غلام محمد لاکو لکي ٿو تہ: چچ نامي سنڌيءَ جو ٻيو حصو ڪٿي ڇپيو يا نه، ان بابت مون کي معلومات ملي نه سگهي آهي. +سال 1923ع ۾ مرزا صاحب ”چچ نامي“ جو سنڌي ترجمو مڪمل ڪيو هو. +انگريزي ترجمو. +چچ نامو انگريزيءَ ۾: +جهڙيءَ ريت سنڌ جي تاريخ جو اولين ڪتاب ”چچ نامو“ آهي، ٺيڪ ان ريت مرزا صاحب پڻ سنڌ جي اتهاس تي ڪم ڪرڻ لاءِ سڀ کان اول هن ڪتاب جو انتخاب ڪيو. +هن ڪتاب ۾ سنڌ اندر راءِ ۽ برهمڻ خاندان جي حڪومت جي احوال سان گڏ عرب فتوحات جو بيان آهي، ابتدا ۾ هيءُ ڪتاب عربي زبان ۾ لکيو ويو، جنهن کي پوءِ سن 1613هه/1216ع ۾، علي بن حامد ڪوفيءَ فارسي زبان ۾ ترجمو ڪيو. +هيءُ فارسي ترجمو ئي پوءِ صدين تائين اهل علم وٽ استعمال ۾ رهيو. +ميرن جي دور جي بنهه آخر ڌاري ٽي، پوسٽنس هن ڪتاب جا ڪي حصا انگريزي ۾ ترجمو ڪيا. +اُهي حصا سال 1838ع ۾ 1841ع ۾ رايل ايشياٽڪ سوسائٽي آف بنگال جي جرنل ۾ ڇپيا. +سال 1953ع ۾ وري ”چچ نامي“ جا ڪجهه اقتباس ايليٽ انگريزي ۾ اُلٿو ڪيا، ۽ اُنهن کي هندستان جي تاريخ بابت پنهنجي مطالعي جي جلد اول ۾ شايع ڪيو. +مرزا قليچ بيگ کي ”چچ نامي“ جي قدامت ۽ اهميت جو ڀرپور احساس هو. +ان پس منظر ۾ پاڻ هن سڄي ڪتاب کي انگريزيءَ ۾ ترجمو ڪيائين. +هي ترجمو ڪمشنر پريس ڪراچيءَ ۾ سال 1900ع ۾ ڇپيو، ۽ اُن جو انتساب ڪمشنر سنڌ جيمس صاحب (H. +James) کي ڪيو ويو. +هن ڪتاب جو سڄو نالوهن ريت آهي: +مرزا صاحب جي دوست ۽ سنڌ جي نهايت معروف شخصيت ديوان ڏيارام گدومل ترجمي تي نظرثاني ڪئي ۽ اُن تي هڪ عمدو تعارف لکيو، جيئن ته اُن وقت تائين ”چچ نامي“ جو ڪو ڇاپي ۽ معياري ايڊيشنل موجود نه هو، ان ڪري مرزا صاحب کي اُن جو ترجمو ڪندي ڏاڍي تڪليف پيش آئي. +پاڻ لکن ٿا: +”اُن بعد وڏيءَ محنت ۽ ڪشش سان ۽ عربي عالمن جي مدد سان، عبارت جون درستيون ڪيون ويون ۽ جيترو به ٿي سگهي خال ڀريا ويا. +اُن بعد مون ڪتاب جو حتي الامڪان لفظ به لفظ ترجمو ڪيو… مون اڪثر حوالا ۽ حاشيا به ڏنا آهن. +جي مفيد ثابت ٿيندا. +اُن کان علاوه مشترڪه واقعن بابت مون تاريخ معصومي ۽ تحفة الڪرام جي بيانن جا اقتباس به ڀيٽ خاطر ڏنا آهن. +قرآن مجيد جي آيتن لاءِ رڪوع ۽ سورتن جا حوالا مون سيل (Sale) جي انگريزي ترجمي تان ڏنا آهن ۽ رچرڊ سن جي ٽيبل تان مون هجري سالن جا مسيحي سال به درج ڪيا آهن“. +هڪ طرف ”چچ نامي“ جو ڪنهن به زبان ۾ ڇپيل هي پهريون ايڊيشن هو ۽ ٻئي طرف هي انگريزي ٻوليءَ ۾ هو. +ان ريت سنڌ جي تاريخ جو هي قديم ترين ماخذ، سنڌ ۽ هند کان علاوه يورپ ۾ پڻ اسان جي تاريخ جي مطالعي ۾ مددگار بڻيو. +سال 1938ع ۾ هن ترجمي تان ”چچ نامي“ جو اردو ترجمو ٿيو. +هي ترجمو بهاولپور جي محمد حفيظ الرحمان ”حفيظ“ ڪيو. +تازي دور ۾ (1980ع ڌاري) مرزا صاحب جي هن انگريزي چچ نامي جا ٻه ايڊيشن نڪتا آهن. +هڪ ڇاپو سنڌ ڪلاسڪس ڪراچي ڪڍيو آهي، ليڪن اُن تي طباعت جو سال درج ڪونهي. +ٻيو ايڊيشن وين گارڊ لهور اپران 1985ع ۾ نڪتو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11466.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11466.txt new file mode 100644 index 0000000..7243fd1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11466.txt @@ -0,0 +1,345 @@ +عثماني سلطنت +سلطنت عثمانيه يا خلافت عثمانيه (عثماني ترڪ ٻولي: "دولت عليه عثمانيه"، ترڪ ٻولي:"Osmanlı Devleti") سن 1299ع کان 1922ع تائين قائم رهڻ واري هڪ مسلم سلطنت هئي جنهن جا حڪمران ترڪ هيا. +پنهنجي عروج جي زماني ۾ (16 هين – 17 هين صدي) هي سلطنت ٽن کنڊن تي ڦهليل هئي ۽ ڏکڻ اوڀر يورپ ، وچ اوڀر ۽ اتر آفريڪا جو گھڻو حصو هن جي نگراني هيٺ هيو. +هن عظيم سلطنت جون سرحدون اولهه ۾ آبنائي جبرالٽر، اوڀر ۾ قزوين سمنڊ ۽ فارس نار ۽ اتر ۾ آسٽريا جي سرحدن، سلوواڪيه ۽ ڪريميا (هاڻوڪو يوڪرين) سان ڏکڻ ۾ سوڊان، صوماليه ۽ يمن تائين ڦهليل هيون. +مالدووا، ٽرانسلوانيا ۽ ولاچيا جي علائقن کان علاوہ هن جا 29 صوبا هيا. +تاريخ. +اسرڻ کان عروج تائين (1299ء-1453ء). +سلاجقه روم جي سلطنت جي خاتمي کان بعد اناطوليه ۾ طوائف الملوڪي ڦهلجي وئي ۽ مختلف سردار پنهنجون پنهنجون خود مختيار رياستون ٺاهي ڪري ويهي رهيا جن کي غازي امارتون چيو ويندو هو. +1300ء تائين زوال جي طرف وڌندڙ بازنطيني سلطنت اناطوليه ۾ واقع پنهنجا گهڻا صوبا انهن غازي امارتن جي هٿان وڃائي ويٺي. +انهن امارتن مان هڪ اولهه اناطوليه ۾ اسڪي شهر جي علائقي ۾ واقع هئي جنهن جو سردار عثمان پهريون هيو. +چيو ويندو آهي ته جڏهن ارطغرل هجرت ڪري اناطوليه پهتو ته ان ٻن لشڪرن کي هڪ ٻئي سان وڙهيل ڏٺو جن مان هڪ تعداد ۾ گھڻو ۽ ٻيو گھٽ هيو پنهنجي فطري همدردانه طبيعت جي ڪري ارطغرل ننڍي لشڪر جو ساٿ ڏنو ۽ 400 شهسوارن سان گڏ ميدان جنگ ۾ لهي پيو. +۽ ناڪامي جي ويجهو پهچڻ وارو لشڪر هن اچانڪ امداد سان جنگ جو پاسو پلٽائڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو. +ارطغرل جنهن فوج جي مدد ڪئي اها دراصل سلاجقه روم جو لشڪر هيو جيڪو عيسائين سان وڙهيل هيو ۽ هن فتح جي لاء ارطغرل جي خدمتن جي پيش نظر انهن کي اسڪي شهر جي ويجھو هڪ جاگير عطا ڪئي. +1281ء ۾ ارطغرل جي وفات کان بعد هن جاگير جي سربراهي عثمان پهريون جي هٿ ۾ آئي جنهن 1299ء ۾ سلجوقي سلطنت کان خودمختياري جو اعلان ڪري عثماني سلطنت جو بنياد وڌو. +عثمان پهرين هن ننڍڙي سلطنت جون سرحدون بازنطيني سلطنت جي سرحدن تائين ڦهلائي ڇڏيون ۽ فتح کان بعد گادي جو هنڌ بروصه منتقل ڪري ڇڏيو. +عثمان پهرين ترڪن ۾ انتهائي قدر جي نگاهه سان ڏٺو ويندو آهي. +درحقيقت هو تمام اعلٰي وصفن جو مالڪ هيو. +ڏينهن جو مجاهد ۽ رات جو عابد سان گڏوگڏ انتهائي شريف النفس، سادگي پسند، مهمان نواز، فياض ۽ رحم دل انسان به هيو. +ان جو دور حڪومت سلطنت عثمانيه جي بنيادن کي مضبوط ڪرڻ جو سبب بڻيو. +هي عثمان پهرين جون وڌل مضبوط بنيادون ئي هيون جو انهن جي وفات کان بعد هڪ صدي جي اندر عثماني سلطنت اوڀر روم سمنڊ ۽ بلقان تائين پکڙجي وئي. +سلطنت جي فتحن جو هي عظيم سلسلو عثمان جي جانشينن جاري رکيو پر 1402ء ۾ تيمور لنگ اناطوليه تي حملو ڪري ڇڏيو ۽ عثماني سلطان بايزید يلدرم شڪست کائڻ کان پوء گرفتار ٿي ويو پر هي عثمانين جي بهادري هئي جو انهن پنهنجي ختم ٿيندڙ سلطنت کي نه صرف بحال ڪيو بلڪه چند ئي عشرن ۾ فتح قسطنطنيه جهڙي تاريخ جي عظيم ترين فتح حاصل ڪئي. +ان سان عثمانين جو وقار دنيا ڀر ۾ بلند ٿيو. +سلطنت عثمانيه جي ٻيهر بحالي جو سهرو بايزید يلدرم جي پٽ محمد پهرين جي سر وڃي ٿو جيڪو پنهنجي اعلٰي اخلاق ۽ وصفن جي ڪري ترڪن ۾ "محمد چلبي" جي نالي سان سڃاتو ويندو هو. +فتح قسطنطنيه ترڪن خصوصاً عثمانين جي تاريخ جو سنهرو ترين باب آهي. +29 مئي 1453ء ۾ 21 سالن جي نوجوان سلطان محمد ثاني جي قيادت هيٺ هن لشڪر ناقابل يقين ڪارناما سرانجام ڏيندي هن عظيم شهر کي فتح ڪيو ۽ انکي پنهنجي گادي جو هنڌ بڻايو. +اهڙي طرح محمد قيصرِ روم ٿي ويو ۽ هي لقب ان جي انهن ارادن کي ظاهر ڪندو هيو ته عثماني جلد روم تي به قبضو ڪري وٺندا ۽ انهن مقصدن کي حاصل ڪرڻ لاء 1480ء ۾ عثماني فوجون ٻيٽ نما اطاليه تي لٿيون ۽ اوٽرانٽو ۽ اپوليا جي شهرن تي قبضو ڪري ڇڏيو پر 1481ء ۾ محمد فاتح جي وفات سان گڏ ئي فتح اطاليه جي مهم جو خاتمو ٿي ويو. +واڌارو (1453ء-1683ء). +عثماني تاريخ جو هي دور ٻن مختلف دورن ۾ ورهائي سگھجي ٿو: هڪ 1566ء تائين علائقائي، اقتصادي ۽ ثقافتي واڌ جو دور جنهن بعد عسڪري ۽ سياسي بيهجي وڃڻ جو دور. +واڌارو ۽ عروج جو نقطو (1453ء-1566ء). +1453ء ۾ فتح قسطنطنيه ڏکڻ اوڀر يورپ ۽ روم سمنڊ جي اوڀر وارن علائقن ۾ سلطنت عثمانيه جي هڪ عظيم قوت جي طور تي اڀرڻ جو بنياد وڌو ۽ پوء 1566ء تائين يورپ، وچ اوڀر ۽ اتر آفريڪا ۾ فتحن جي هڪ طويل دور جو آغاز ٿيو. +انهن فتحن جو سبب فوج جو معياري نظم و ضبط ۽ جديد عسڪري قوت هئي جنهن ۾ بارود جو استعمال ۽ مضبوط بحريه جو ڪردار تمام اهم هيو. +رياست جي معيشت ۾ اهم ترين ڪردار تجارت جو هيو ڇو ته يورپ ۽ ايشيا جي وچ ۾ تجارت جا تمام زميني ۽ سامونڊي رستا عثماني سلطنت مان ٿي گذرندا هيا. +هڪ کان بعد ٻين عظيم سلطانن سلطنت جي سرحدن وڌائڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو جن ۾ سليم پهريون جو نالو نمايابن آهي جنهن اوڀر ۽ ڏکڻ طرف توجهه ڏني ۽ صفوي سلطنت جي شاهه اسماعيل صفوي کي جنگ چالدران ۾ شڪست ڏني ۽ مصر ۾ عثماني حڪومت قائم ڪئي. +سليم جي جانشين سليمان عاليشان (1520ء کان 1566ء) اولهه ۾ سلطنت کي وڌاء ڏنو ۽ 1521ء ۾ بلغراد جي فتح کان بعد 1526ء ۾ جنگ موهاڪر جي ذريعي هنگري ۽ ٻين وچ يورپي علائقن ۾ عثمانين جو دٻدٻو ويهاري ڇڏيو. +ان کان بعد ان 1529ء ۾ ويانا جو گھيراء ڪيو پر ٿڌي موسم ۽ شهر جي واسين جي زبردست مزاحمت جي ڪري هي گھراء ناڪام ٿي ويو اهڙي طرح عثماني طوفان جون موجون ويانا جي ديوارن سان ٽڪرائي واپس اچي ويون ۽ عثماني سلطنت جون سرحدون وچ يورپ جي هن شهر کان اڳتي ڪڏهن به نه وڌي سگھيون. +سليمان جي دورن ۾ ٽرانسلوانيا، ولاچيا ۽ مالدووا سلطنت عثمانيه جو حصو بڻيا. +اوڀر ۾ عثمانين ايران کان بغداد ٻيهر حاصل ڪري ورتو ۽ بين النهرين تي قبضو ڪر خليج فارس تائين سامونڊي رسائي حاصل ڪري ورتي. +سليم ۽ سليمان جي دورن ۾ عثماني بحريه دنيا جي عظيم ترين بحري قوت ٿي جنهن روم سمنڊ جا ڪافي علائقا فتح ڪيا. +انهن فتحن ۾ اهم ترين ڪردار عثماني امير البحر خير الدين پاشا باربروسا جو رهيو جنهن سليمان جي دور ۾ ڪافي شاندار عسڪری فتحون حاصل ڪيون. +جنهن ۾ اسپين جي خلاف تيونس ۽ الجزائر جون فتحون ۽ سقوط غرناطه کان بعد اتي جي مسلمانن ۽ يهودين جي بحفاظت عثماني سرزمين تائين منتقلی ۽ 1543ء ۾ مقدس رومي سلطنت جي خلاف نيس جي فتح قابل ذڪر آهن. +16 هين صدي ۾ اولهه يورپي قوتن خصوصاً پرتگيزن جي خليج فارس ۽ بحر هند ۾ وڌندڙ قوت عثماني بحريه جي لاء شديد مشڪلاتون پيدا ڪيون. +عثمانين جي طرفان اڀر ۽ ڏکڻ جا رستا بند ڪري ڇڏڻ جي ڪري یورپي قوتون ايشيا جي لاء نئين رستن جي تلاش ۾ نڪري پيون. +۽ هند ۽ چين جي لاء نوان رستا دريافت ڪيا. +بغاوتون ۽ اڀرڻ (1566ع-1683ع). +1566ء ۾ سليمان جي وفات علائقائي فتحن جي خاتمي جو شروعاتي نقتو ثابت ٿي. +اولهہ يورپ جي سلطنتن جو بطور بحري قوت اڀرڻ ۽ يورپ کان ايشيا جي لاء متبادل رستن ۽ "نئين دنيا" (آمريڪا) جي دريافت عثماني معيشت کي زبردست نقصان پهچايو. +اهڙي نازڪ وقت ۾ جڏهن سلطنت عثمانيه کي بيدار مغز حڪمرانن جي ضرورت هئي بدقسمتي سان ان کي نالائق حڪمرانن جي طويل دور کي سهڻو پيو جنهن اندروني ۽ عسڪري محاذ تي مملڪت کي شديد نقصان پهچايو. +انهن تمام مشڪلاتن جي باوجود 1683ع ۾ جنگ ويانا تائين سلطنت جي فتحن جو سلسلو جاري رهيو پر هن جنگ کان بعد يورپ ۾ سلطنت جي واڌاري جو مڪمل خاتمو ٿي ويو. +اولهہ يورپ جي طرفان نون تجارتي رستن جي تلاش ۽ دريافت کان علاوہ "نئين دنيا" کان اسپين ۾ وڏي مقدار ۾ چاندي جي آمد عثماني سڪي جي قدر ۾ تيزي سان بي قدري جو سبب بڻي. +سليم ثاني جي دور ۾ صدر اعظم محمد پاشا صوقوللي معيشت کي استحڪام بخشڻ جي لاء سوئز نهر ۽ ڊون-وولگا نهر جي اڏاوت جا منصوبا پيش ڪيا پر انهن تي عملدرآمد نہ ٿي سگھيو. +هن ئي دور ۾ ڏکڻ يورپ ۾ اسپين جي فلپ ثاني جي زير قيادت ڪيٿولڪ قوتن روم سمنڊ ۾ عثماني بحريه جي قوت کي نقصان پهچائڻ جي لاء ڳٺ جوڙ ڪري ورتو. +1571ء ۾ جنگ ليپانٽو ۾ شڪست روم سمنڊ ۾ سلطنت جي برتري جي فوري خاتمي جو سبب بڻي. +ان لاء ڪافي تاريخدانن جنگ ليپانٽو ۾ شڪست کي عثماني سلطنت جي زوال جو اشارو قرار ڏنو آهي. +اهڙي طرح 16 هين صدي جي اختتام تائين فتحن ۽ ڪامیابین جي سنهري دور جو خاتمو ٿي ويو. +عثمانين جي هڪ مخصوص مقام تي وڃي ڪري فتحن جي بيهجي وڃڻ جون ڪافي وجهون آهن هڪ تہ قديم دور ۾ جاگرافيائي خصوصيتن جي ڪري محدوديت جن جي ڪري بهار جي ابتدائي دور کان خزان جي آخري ڏينهن تائين جي جنگي موسم ۾ عثماني فوج ويانا کان اڳتي نہ پئي وڃي سگھي. +ٻين وجهن ۾ سرحدن ٻنهي طرف ٻن مختلف حريفن (يورپ ۾ آسٽريا ۽ ايشيا ۾ ايران جا صفوي حڪمران) جي خلاف هڪ ئي وقت جنگ ڪرڻ شامل آهن. +انکان علاوه فڪري، ذهني ۽ عسڪري بيهڪ عثمانين جي زوال تي مهر لڳي وئي ڇو تہ عسڪري طور تي جديد هٿيارن جو استعمال ئي وسيع پيماني ۽ تيزی سان فتحن جو سبب هيو ۽ مذهبي ۽ دانشور طبقي جي وڌندڙ دقيانوسي خيالن يورپين جي جديد عسڪري طرزن جي مقابلي ۾ عثمانين کي ڪافي پوئتي ڪري ڇڏيو. +يني چري، جن کان يورپ جون تمام فوجون ڏڪنديون هيون، آرام پسند ٿي وئي ۽ ملڪ جي ساسي معاملن ۾ مداخلت جي ڪري رياست جي تباهي جو سبب ٿي. +صفوين کان يريوان (1635ء) ۽ بغداد (1639ء) کسڻ واري مراد چوٿين (1612ء کان 1640ء) هن دور جو واحد حڪمران جنهن سياسي ۽ عسڪري طور تي سلطنت کي مضبوط بڻايو. +مراد چوٿون ئي اهو آخري سلطان هيو جنهن بذات خود فوجن جي قيادت ڪئي. +16 هين صدي جي آخر ۽ 17 هين صدي جي شروع ۾ جلالي بغاوت (1519ء-1610ء) ۽ يني چري بغاوت (1622ء) اناطوليہ ۾ وڏي پيماني تي لاقانونيت ۽ فسادن کي هٿي ڏني ۽ متعدد حڪومتن جي خاتمي جو سبب بڻيو. +اهڙي طرح 17 هين صدي عثمانين جي لاء بيهجي وڃڻ ۽ زوال جي صدي رهي. +1530ء کان 1660ء تائين جي دور ۾ حرم جي ملڪي معاملن ۾ مداخلت ۽ اثرن کان بہ قطع نظر نٿو ڪري سگهجي جنهن ۾ سڀ کان اهم ڪردار نوجوان سلطان جي مائرن جو رهيو. +هن دور جي نمايان عورتن ۾ خرم سلطان، قصم سلطان ۽ تورخان خادج ۽ ٻيون شامل آهن. +بيهجي وڃڻ ۽ اصلاحتون (1699ء-1827ء). +بيهجي وڃڻ جي دور ۾ بلقان جا ڪافي علائقا آسٽريا جي قبضي ۾ اچي ويا. +رياست جا متعدد علائقا، جيئن مصر ۽ الجزائر، مڪمل طور تي خود مختيار ٿي ويا ۽ بالآخر سلطنت برطانيا ۽ فرانس جي قبضي ۾ هليا ويا. +17 هين صدي کان 19 هين صدي جي دوران روس ۽ سلطنت عثمانيه جي وچ ۾ ڪيتريون ئي جنگيون به وڙهيون ويون جن کي ترڪ روس جنگيون چيو ويندو آهي. +عثمانين جي بيهجي وڃڻ جي هن طويل دور کي مورخن ناڪام اصلاحتن جو دور به قرار ڏنو آهي. +هن دور جي آخر ۾ رياست ۾ تعليمي ۽ طرزياتي اصلاحتون به ڪيون ويون ۽ استنبول تڪنيڪي جامعه جهڙا اعلٰي تعليم جا ادارا قائم ٿيا. +پر قديم سوچ جي حامل مذهبي ۽ عسڪري طبقي سان اصلاحن جي شديد ترين مخالفت ڪئي ايتري قدر جو ڇاپ خانن کي به "شيطاني ايجاد" قرار ڏنو ويو جنهن جي ڪري 1450ء ۾ يورپ ۾ ڇاپ خاني جي ايجاد کان بعد 43 سالن تائين سلطنت عثمانيه ڇاپ خانن کان محروم رهي پر 1493ء ۾ اسپين کان بي دخل ڪيل یهودين استنبول ۾ پهريون ڇاپ خانو قائم ڪيو. +دور لاله سلطان احمد ٽين جي پرامن دور ۽ گل لاله سان محبت جي ڪري دورِ لاله چورائيندو آهي. +1712ء ۾ روس جي خلاف پرٿ مهم ۾ ڪاميابي ۽ ان کان بعد پاسارووچ معاهدي جي ڪري 1718ء کان 1730ء تائين جو دور پرامن رهيو. +هن دور ۾ سلطنت يورپ جي اڳڀرائي جي خلاف مضبوط دفاع جي پيش نظر بلقان جي مختلف شهرن ۾ قلعه بنديون ڪيون. +ٻين اصلاحن ۾ محصولات ۾ گھٽتائي؛ عثماني سلطنت جي ٻاهرين ملڪن ۾ تصور کي بهتر بڻايو ۽ نجي ملڪيت ۽ سرمائي ڪاري جي اجازت شامل آهن. +عثمانين ۾ عسڪري اصلاحن جي شروعات سليم ٽين (1789ء-1807ء) جي دور ۾ ٿي جنهن يورپي خطن تي فوجن کي جديد تر بڻائڻ لاء اهم قدم کنيا. +حالانڪه انهن قدمن جي مذهبي قيادت ۽ يني چري دستن کلي ڪري مخالفت ڪئي ۽ ان جي نتيجي ۾ يني چري بغاوت به ڪئي. +۽ سليم کي پنهنجي اصلاحن جو خميازو حڪومت ۽ جان ٻنهي کان هٿ ڌوئڻ جي صورت ۾ کڻڻو پيو پر ان جي جانشين محمود ٻين انهن تمام اصلاحن کي نافذ ڪري دم کنيو ۽ 1826ء ۾ يني چري جو مڪمل خاتمو ڪيو ويو. +زوال ۽ جدت سازي (1828ء-1908ء). +عثمانين جي زوال جي دور کي مورخ جديد دور به قرار ڏيندا آهن. +هن دور ۾ سلطنت هر محاذ تي شڪست کاڌي ۽ ان جون سرحدون گھٽجنديون ويون تنظيمات (اصلاحن) جي باوجود مرکزي حڪومت جي ناڪامي جي ڪري انتظامي عدم استحڪام پيدا ٿيو. +19 هين صدي جي دوران سلطنت عثمانيه سميت ڪافي ملڪن ۾ قوم پرستي کي عروج نصيب ٿيو. +نسلي قوم پرستي جي لعنت انهن اولهه جي نظرين ۾ سڀ کان اهم هئي جيڪي ان دوران سلطنت عثمانيه ۾ وارد ٿيا. +ان دوران ڪيئي انقلابي سياسي جماعتون به وجود ۾ آيون. +مملڪت ۾ آئي ڏينهن وڌندڙ بگاڙ جا جتي ٻيا ڪيترائي سبب هيا اتي زوال جي اهم ترين وجهن ۾ قوم پرستي جو ڦهلاء به شامل آهي. +هن عرصي ۾ 1892ء ۾ يونان آزادي حاصل ڪئي ۽ اصلاح به ڊينيوب جي امارتن ۾ قوم پرستي کي نه روڪي سگھيا ۽ 6 ڏهاڪن کان نيم خود مختيار انهن علائقن سربيا، مونٽي نيگرو، بوسنيا، ولاچيا ۽ مالدووا به 1875ء ۾ سلطنت کان آزادي جو اعلان ڪري ڇڏيو ۽ 1877ء جي روس ترڪ جنگ کان بعد سربيا، رومانيا ۽ مونٽي نيگرو کي باقاعده آزادي ملي وئي ۽ بلغاريه کي خود مختياري عطا ڪئي وئي البته بلقان جون ٻيون رياستون بدستور عثماني قبضي ۾ رهيون. +زوال جي انهي دور ۾ سربيا جي هڪ يهودي يهودا سولمن الڪلائي صيهون جي طرف واپسي ۽ اسرائيل جي آزادي جو نظريو پيش ڪيو. +دور تنظيمات (1839ء تائين 1876ء) ۾ آئيني اصلاحن جو هڪ سلسلو متعارف ڪرايو ويو جنهن جي نتيجي ۾ هڪ نسبتاً جديد فوج، بينڪاري نظام جا اصلاح نافذ ٿيا ۽ جديد ڪارخانا قائم ٿيا. +1856ء ۾ خط همايون جي ذريعي نسل ۽ مذهب کان بالاتر ٿي ڪري تمام عثماني شهرين کي برابري جو درجو ڏيڻ جو اعلان ڪيو ويو. +عيسائي اقليتن کي به خصوصي حق عطا ڪيا ويا جيئن 1863ء ۾ آرمينيائي دانشورن جي مرتب ڪيل 150 شقن کي ضابطه قانون جي تحت منظور شدہ ديوان نظام نامئه ملت آرمينيان (Armenian National Constitution). +اصلاحن جي هن دور جي سڀ کان اهم ڳالهه اهو دستور هيو جيڪو قانون اساسي چورائيندو هيو جنهن کي نوجوانان عثمان تحرير ڪيو ۽ 23 نومبر 1876ء تي نافذ ڪيو ويو. +هن جي ذريعي تمام شهرين جي لاء اظهار راء جي آزادي ۽ قانون جي نظر ۾ برابري عطا ڪئي وئي. +سلطنت جو پهريون آئيني دور (عثماني ترڪ ٻولي: "برنجي مشروطيت دوري") مختصر رهيو پر ان جي نتيجي ۾ جنهن نظریي فروغ پاتو اهو اولهه جي جامعات ۾ تعليم حاصل ڪرڻ واري نوجوانان عثمان نالي اصلاح پسند گروهه جي مطابق هي هيو ته هڪ آئيني بادشاهت مملڪت جي مسئلن جو خاتمو ڪري سگھي ٿي. +1876ء ۾ فوجي طاقت جي ذريعي سلطان عبدالعزيز (1861ء تائين 1876ء) مراد پنجون جي حق ۾ دستبردار ٿي ويو. +مراد پنجون ذهني معذور هيو ۽ چند مهينن ۾ ئي عهدي تان هٽايو ويو. +ان جي ممڪنه جانشين عبد الحميد ٻيون (1876ء تائين 1909ء) کي ان شرط تي بادشاهت سنڀالڻ جي دعوت ڏني وئي ته هو آئيني بادشاهت کي تسليم ڪندو جنهن تي هن 23 نومبر 1876ء تي عمل به ڪيو. +پر پارليمان صرف ٻه سال قائم رهيو ۽ سلطان انکي معطل ڪري ڇڏيو ۽ بعد ۾ پارليمان کي طلب ڪرڻ جي لاء هن تي دٻاء وڌو ويو. +پر قانون اساسي جا اثر ڪافي حد تائين گھٽجي ويا. +هن عرصي ۾ سلطنت کي ٻاهرين جارحيت ۽ قبضه گيري جي خلاف پنهنجي دفاع جي حوالي کان شديد خطرن کي منهن ڏيڻو پيو. +1798ء ۾ فرانس مصر تي قبضو ڪري ورتو. +1877ء جي روس ترڪ جنگ ۾ شڪست کان بعد برلن ڪانگريس ۾ حمايت جي صلي ۾ 1878ء میں ايالت قبرص پٽي تي برطانيا جي حوالي ڪرڻو پيو. +سلطنت پنهنجي مسئلن کي خود حل ڪرڻ جي قابل نه رهي ۽ مختلف يورپي ملڪن جي مداخلت ۽ اتحاد جي ذريعي ان جا مسئلا حل ٿيڻا پيا مثال طور جنگ ڪريميا جنهن ۾ عثمانين روس جي خلاف برطانيه ۽ فرانس سان اتحاد ڪيو. +حالانڪه ان عرصي ۾ انکي "يورپ جو مرد بيمار" چيو ويو پر معاشي طور تي سلطنت جي بد حالي جو سبب ان جي ترقي پذير معيشت ۾ نه هيو بلڪه اهو ثقافتي خال هيو جيڪو انکي يورپي قوتن کان الڳ ڪري ڇڏيندو هو. +اقتصادي مسئلا دراصل ٻاهرين سامراجيت ۽ اڀرندڙ داخلي قوم پرستي جهڙن مسئلن سان نه نمٽي سگھڻ جي وجهه جي ڪري هيا. +تحليل (1908ء-1922ء). +ٻيون آئيني دور (عثماني ترڪ ٻولي: "اڪنجي مشروطيت دوري") سلطنت عثمانيه جي حتمي تحليل جو نتيجو ٿيو. +ان دور ۾ اتحاد ۽ ترقي جمعيتي جي سياست ۽ نوجوانان ترڪ (ترڪ ٻولي: "جون ترڪلر") جو سبب بڻجڻ واري تحريڪ نمايان ترين آهن. +نوجوانان ترڪ جي انقلاب جي شروعات 3 جولاء 1908ء تي ٿي ۽ جلد ئي تحريڪ سلطنت ڀر ۾ پکڙجي وئي ۽ نتيجتاً سلطان کي 1876ء جي آئين جي بحالي جو اعلان ۽ پارليمان کي طلب ڪرڻو پيو. +آئيني دور ۾ 1909ء جي جوابي تاخت ۽ واقعو 31 مارچ جي جوابي انقلاب جي دوران رخنو آيو جنهن سان گڏ ئي سلطان عبد الحميد ٻيون جي دور جو خاتمو ڪيو ويو ۽ ان کي جلاوطن ڪيو ويو ۽ ان جي جڳهه ان جي ڀاء محمد پنجون کي تخت تي ويهاريو ويو. +نوجوانان ترڪ جي انقلاب جي دوران سلطنت عثمانيه جي داخلي صورتحال جو فائدو کڻندي 1908ء ۾ آسٽريا-هنگري مقبوضه بوسنيا و ہرزيگووينا جو باضابطه الحاق ڪري ڇڏيو. +آسٽريا-هنگري 1877ء جي روس ترڪ جنگ ۽ برلن ڪانگريس (1878ء) کان بعد ان تي قبضو ڪيو هيو. +اطاليه ترڪ جنگن جي دوران سربيا، مونٽي نيگرو، يونان ۽ بلغاريه تي مشتمل بلقان ليگ سلطنت عثمانيه جي خلاف اعلان جنگ ڪري ڇڏيو جنهن جي نتيجي ۾ سلطنت عثمانيه کي بلقان جنگ (1912ء-1913ء) کي منهن ڏيڻو پيو ۽ انکي ٻيٽ نما بلقان جي ڪيترن ئي علائقن تان هٿ کڻڻو پيو. +ليبيا ۽ ٻيٽ نما بلقان ۾ جنگون اتحاد ۽ ترقي جمعيتي جو پهريون وڏو امتحان هيو. +اطاليه ترڪ جنگن ۾ سلطنت کي ليبيا تان به هٿ کڻڻو پيو. +هي پهرين جنگ هئي جنهن ۾ دنيا ۾ پهريون دفعو ميدان جنگ ۾ هوائي جهازن جو استعمال به ڪيو ويو. +19 هين صدي جي آخر ۾ قائم ٿيڻ واريون بلقان رياستون نسلي ۽ قومي بنيادن تي البانيه، مقدونيه ۽ ٿريس (تراقيا) جي عثماني صوبن کان به اضافي علائقن جي حاصلات جون خواهشمند هيون. +ابتدائي طور تي مارچ 1912ء ۾ سربيا ۽ بلغاريه ۽ مئي 1912ء ۾ يونان ۽ بلغاريه جي وچ ۾ معاهدا طي ٿيا جن ۾ روس ثالث جو ڪردار ادا ڪيو. +سرب-بلغاري معاهدي ۾ مقدونيه جي ورهاست جو مطالبو ڪيو ويو هيو جيڪو پهرين بلقان جنگ جو سڀ کان اهم سبب بڻيو. +ٻين بلقان جنگ جي شروعات جو اهم سبب اڳوڻن بلقان اتحادين ۾ نئي حاصل ڪيل علائقن جي ورهاست تي پيدا ٿيڻ وارا تنازعا هيا جن سان سلطنت عثمانيه ڀرپور فائدو کنيو ۽ ٿريس ۾ ڪافي علائقا ٻيهر فتح ڪيا ويا. +بلقان جنگ جي سياسي نتيجن 1913ء جي تاخت ۽ ٽن پاشائن جي حڪومت جو سبب بڻي. +پهرين مهاڀاري جنگ. +پهرين مهاڀاري جنگ ۾ بغداد ريلوي تي جرمن اختيار بين الاقوامي طور تي ڪشيدگي جو هڪ اهم مسئلو هيو. +سلطنت عثمانيه پهرين مهاڀاري جنگ جي وچ اوڀر ميدان ۾ حصو ورتو جنهن جو سبب ترڪ جرمن اتحاد هيو. +عثمانين جنگ جي ابتدائي دور ۾ ٻه اهم فتحون، جنگ گيلي پولي ۽ ڪوت جو گھيراء، حاصل ڪيون پر ان سان ڪيترائي لوڏا به پهتا جيئن روس جي خلاف تباهه حال قفقاز مهم. +1917ء جي روسي انقلاب عثمانين کي شڪست جا داغ ڌوئن ۽ وڃايل علائقا حاصل ڪرڻ جو موقعو فراهم ڪيو ۽ عثماني فوجون جنگ جي اختتامي مرحلن ۾ آذربائيجان جي حاصل ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويون پر مهاڀاري جنگ جي اختتام تي انهن فتحن تان هٿ کڻڻا پيا.هن تنازعي ۾ پیش اچڻ وارو هڪ متنازع ۽ اهم واقعو صوبي وان ۾ ترڪ اڳواڻن، عثماني فوجن ۽ ڪرد جنگجوئن جي هٿان لکين آرمينيائي باشندن جو مبينه قتل عام ۽ ملڪ بدري ۽ ان جي خلاف آرمينيائي باشندن جي مزاحمت هئي. +هڪ مرڪزي آرمينيائي مزاحمتي گروهه مئي 1915ء ۾ آزاد عبوري حڪومت جي قيام جو اعلان ڪري ڇڏيو، ۽ عثمانين انکي اوڀر اناطوليه تي جارحيت ڪرڻ واري روسي فوجن جو ساٿ ڏيڻ جي ڪوشش سمجھيو. +1917ء جي اختتام تائين آرمينيائي انقلابي وفاق جمهوريه آرمينيا قائم ڪري ڇڏي جيڪا آرمينيائي قتل عام کان بچڻ واري باشندن تي مشتمل هئي. +واضع رهي ته ترڪ حڪومت آرمينيائي باشندن جي قتل عام تي يقين نه رکندي آهي. +وڌيڪ تفصيل لاء ڏسو آرمينيائي قتل عام +پهرين مهاڀاري جنگ ۾ عثمانين جي شڪست جا ٻه اهم سبب ایڊمنڊ ايلنبائي جي زير ڪمان برطانوي فوجن جي اهم هدفن تي حملا ۽ عرب بغاوت هيا. +ان ۾ عرب بغاوت سلطنت عثمانيه جي شڪست جو سڀ کان وڏو سبب سمجھي ويندي آهي. +عرب بغاوت جي ان مهمن جي شروعات شريف مڪه حسين جي طرف کان برطانيه جي مدد سان جون 1916ء ۾ جنگ مڪه کان ۽ ان جو اختتام دمشق ۾ عثمانين جي اسلحي اڇلائڻ سان گڏ ٿئي ٿو. +مديني جي عثماني ڪماندار فخري پاشا مديني جي گھيراء ۾ اڍائي سال کان وڌيڪ عرصي تائين زبردست مزاحمت ڪئي. +ورهاست. +مهاڀاري جنگ جي نتيجي ۾ سلطنت عثمانيه ۾ ورهاست جو عمل قسطنطنيه تي قبضي جي 13 ڏينهن بعد 30 آڪٽوبر 1918ء تي مدروس معاهدي جي ذريعي شروع ٿيو. +۽ بعد ۾ سيوري معاهدو جي ذريعي وچ اوڀر ۾ عثماني قبضن کي برطانيا ۽ فرانس جي حوالي ڪيو ويو جڏهن ته روم سمنڊ جي ساحلي علائقن کي اٽلي، ترڪ ايجيئن ساحلن کي يونان، ۽ آبنائي باسفورس ۽ مرمره سمنڊ کي بين الاقوامي علائقي جي طور تي اتحادي قوتن جي حوالي ڪيو ويو. +ان سان گڏوگڏ اوڀر اناطوليه ۾ جمهوريه آرمينيا کي وسعت ڏيندي ولسونين آرمينيا جي تشڪيل ڏني وئي جيڪو آرمينيائي باشندن جو قديم وطن هيو پر بعد ۾ انهن علائقن ۾ ترڪ ۽ ڪرد به آباد ٿيا. +برطانيه وچ اوڀر جي ورهاست جي لاء انتهائي چالاڪي ۽ عياري سان فرانس سان سائيڪوس-پيڪوٽ نالي خفيه معاهدو ڪيو. +استنبول ۽ ازمير تي قبضو ترڪ قومي تحريڪ جي قيام جو سبب بڻيو ۽ مصطفٰي ڪمال پاشا جي زير قيادت جنگ آزادي جي شروعات ۽ جمهوريه ترڪي جي قيام جو اعلان ڪيو ويو. +مصطفٰي ڪمال جي زير قیادت ترڪ قومي تحريڪ 23 اپريل 1920ء تي انقره ۾ "قومي مجلس اعلٰي" (ترڪ ٻولي: "بیوڪ ملت مجلسي") جي قيام جو اعلان ڪيو، جنهن استنبول ۾ عثماني حڪومت ۽ ترڪي ۾ ٻاهرين قبضي کي تسليم ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو. +ترڪ انقلابين عوامي فوج جي ذريعي يونان، اٽلي ۽ فرانس جي فوجن کي اناطوليه مان ڪڍي ٻاهر ڪيو. +سيوري معاهدي جي نتيجي ۾ جيڪي علائقا جمهوريه آرمينيا کي مليا هيا انهن کي به ٻيهر حاصل ڪيو ۽ آبنائي تي قابض برطانوي فوجن جي لاء خطرو بڻجي وئي. +بالآخر ترڪ انقلابین آبنائي ۽ استنبول تي قبضو ڪري ورتو ۽ پهرين نومبر 1922ء تي سلطنت عثمانيه جي خاتمي جو اعلان ڪري ڇڏيو. +آخري سلطان محمد ڇهون وحيد الدين (1861ء تائين 1926ء) 17 نومبر 1922ء تي ملڪ ڇڏي ويو ۽ لوزان معاهدي جي تحت 24 جولاء 1923ء تي باضابطه طور تي ترڪ جمهوريه کي تسليم ڪيو ويو. +ڪجھ مهينن بعد 3 مارچ 1924ء تي خلافت جي خاتمي جو اعلان ڪيو ويو ۽ سلطان ا۽ ان جي اهل خانه کي ناپسنديده شخصيت قرار ڏئي ڪري جلاوطن ڪيو ويو. +50 سال بعد 1974ء ۾ ترڪ قومی مجلس اعلٰي اڳوڻي شاهي خاندان کي ترڪ شهريت عطا ڪندي وطن واپسي جي اجازت ڏئي ڇڏي. +سلطنت عثمانيه جي خاتمي جي نتيجي ۾ جيڪي نوان ملڪ قائم ٿيا انهن جي تعداد هن وقت (متنازع شمالي ترڪ جمهوريه قبرص سان گڏ) 40 ٿئي ٿي. +حڪومتي نظام. +سلطان. +عثماني ترڪن ايشيائي ڪوچڪ ۾ داخل ٿيڻ کان بعد هڪ اهڙي سلطنت جو بنياد رکيو جنهن ٽي سو سالن ۾ دنيا جي وسيع ترين ۽ سب کان وڌيڪ طاقتور سلطنت جو روپ اختيار ڪري ورتو ۽ ان ۾ بنيادي ڪردار ترڪ قوم جي شجاعت ۽ تنظيمي صلاحيت هئي جنهن جي نتيجي ۾ سلطنت عثمانيه جهڙي وسيع ۽ پائيدار سلطنت قائم ٿي. +جيئن ته عثماني سلطانن سلجوقين جي نظام کي اپنايو هيو ان لاء فرمانروا جي انتخاب اهل خاندان ڪندا هيا ۽ خاندان جو سربراهه ئي بادشاهه هوندو هيو. +عملي سياست جي تعلق تائين بادشاهه مرضي جو مالڪ ۽ تمام قوتن جو سرچشمو هيو پران جا تمام اقدام ۽ فعل ان جي خواهش جي مطابق نه هوندا هيا. +هو قانون، نظام ۽ رسم ۽ رواج جو پابند هيو ۽ شريعت جي سامهون سر جھڪائي ڇڏيندو هو. +اسلامي قانون کي تقريباً تمام معاملن ۾ برتري حاصل هئي ۽ بادشاهه شريعت جي حدن ۾ رهي ڪري پنهنجي حق ۽ طاقت جو استعمال ڪري سگھندو هيو. +جيئن ته بادشاهه جي حيثيت مرضي جي مالڪ فرمانروا جي هئي ان ڪري جڏهن ڪمزور سلطان آيا ته سلطنت جا امور وزير انجام ڏيڻ لڳا پر پوء به حڪم سلطان جي طرفان صادر ٿيندا هيا. +ابتداء ۾ عثماني حڪمران پاڻ کي بيگ ۽ غازي چورائيندا هيا. +بايزيد پهريون پهريون عثماني حڪمران هيو جنهن سلطان جو لقب اختيار ڪيو ۽ سليم پهريون فتح مصر کان بعد پهريون عثماني خليفو بڻيو. +سلطان سليمان قانوني جي زماني تائين فوج جي اعلٰي ڪمان سلطان جي هٿ ۾ هوندي هئي ۽ خود جنگ ۾ شرڪت ڪندو هيو پر بعد جي حڪمرانن ۾ هي طريقو نه رهيو جنهن سان سلطان جي وقار کي نقصان پهتو. +ديوان. +سلطان جي اعلٰي مجلس شوريٰ جو نالو ديوان هيو ۽ مرڪزي نظام ۾ انکي ڏاڍي اهميت حاصل هئي. +ابتدا ۾ سلطان ديوان جي صدارت خود ڪندو هيو پر بعد جي سلطانن ديوان ۾ اچڻ ڇڏي ڏنو سلطان جي اهل راء سان تعلق نه هجڻ سان نظام ۾ ڪمزوري پيدا ٿي وئي. +ديوان جا مستقل رڪن هي هيا: +مرڪزی نظام جا هي چار اعلٰي عهديدار سلطنت جا بنيادي ٿنڀا هيا. +محمد فاتح پنهنجي آئين ۾ ان ٿنڀن کي واضع ڪيو ۽ سلطنت کي هڪ خيمي سان تشبيهه ڏني جنهن جو صدر دروازو باب عالي چورائيندو هيو ديوان ڄڻ ان جي آخري عدالت هئي. +صدر دروازي جو هي نالو ايترو معروف ٿيو جو دنيا ڀر ۾ عثماني درٻار "باب عالي" جي نالي سان ئي معروف ٿي وئي. +صدر اعظم. +مرڪزي نظامِ حڪومت ۾ سلطان کان بعد ٻي اهم حيثيت صدر اعظم کي حاصل هئي جيڪو ديوان جو هڪ اهم رڪن چورائيندو هيو. +ابتدائي دور ۾ صرف وزير هوندو هيو پر ان جي وڌندڙ تعداد کان بعد انهن مان هڪ وزير اعظم چورائڻ لڳو جيڪو صدر اعظم بڻجي ويو. +طاقتور سلطانن جي عهد ۾ صدر اعظم سلطان جي مشير جي حيثيت سان ڪم ڪندو هيو. +صدر اعظم جي ماتحت وزيرن ۾ وزير جنگ ۽ داخله، صدر اعظم جي غير موجودگي ۾ انجو قائم مقام هوندو هيو، وزير خارجه، جيڪو رئيس آفندي چورائيندو هيو ۽ مير درٻار شامل ٿيندا هيا. +صدر اعظم جي عهدي تي ڪافي نالا اهڙا شامل آهن جن جون خدمتون عثماني نظام جي لاء ناقابل فراموش آهن جن ۾ ڪوپريلي خاندان قابل ذڪر آهي. +هي عهدو 1368ء کان 1922ء تائين يعني 554 سالن تائين هي عهدو سلطنت عثمانيه ۾ موجود رهيو جنهن ۾ 211 (يا 215) صدر اعظم ٿيا جن جي اڪثريت غير ترڪن جي هئي ۽ ان ۾ عرب، البانوي، روسي، چرڪسي، يوناني، ارمني ۽ سلافي قومن جا فرد شامل هيا پر ڪڏهن ڪنهن غير مسلم کي صدر اعظم نه بڻايو ويو. +صدر اعظم جي تقرري خود سلطان ڪندو هيو. +قاضي عسڪر. +ان جي اصل حيثيت فوجي منصف جي هئي ۽ شيخ الاسلام کان بعد ان جو درجو ايندو هيو. +قاضي عسڪر کي سلطان خود مقرر ڪندو هيو. +قاضي عسڪر ٻه هيا هڪ يورپي ۽ ٻيو ايشيائي قبضن جي لاء جيڪي بالترتيب قاضي عسڪر روميليا ۽ قاضي عسڪر اناطوليه چورائيندا هيا. +دفتر دار. +دفتر دار دراصل وزير ماليات هيو جيڪو تمام مالي ڪمن جو جوابدهه هيو. +نشانچي. +نشانچي به ماليات جو ذميدار هيو پر ان جي ذمي ٻيا ڪافي سارا ڪم هيا جن ۾ شاهي مهر هڻڻ، زمين جي معاملن جو اندراج، غلطين جي تصحيح ۽ ان جي ترتيب، اڳواڻن ۽ نيم خود مختيار حاڪمن کي فرمان موڪلڻ وغيرہ. +نشانچي تمام سرڪاری ڪاغذن جي تياري جو ڪم به ڪندو هيو ۽ ان کان بعد ڪاغذن تي سلطان جي علامت لڳائيندو هيو. +سلطنت عثمانيه جي قوت ئي هن جي ادارۂ حڪومت جي زبردست نظام تي قائم هئي ۽ ان جي خاص اصولن ۾ اميدوارن جي سٺي انتخاب، تعليم ۽ تربيت جي سخت نگراني، مڪمل نظم ۽ ضبط ۽ پرجوش مقابلو اهم ترين هيا ۽ ان جي بنياد تي ڪو به امیدوار پنهنجي صلاحيتن جي بنياد تي ترقي ڪري اعلٰي ترين عهدن تي پهچي سگھندو هيو. +اهڙي طرح شاهي خاندان ئي اهڙو هيو جنهن ۾ نسلي امتياز تسليم ڪيو ويندو هو تمام عهدن جي لاء صلاحيت کي بنياد بڻايو ويندو هيو. +صوبائي نظام. +سلطنت عثمانيه ٽن کنڊن تي پکڙيل هئي ۽ انتظامي ڪمن جي لاء سلطنت کي وڏن وڏن حصن ۾ ورهايو ويو هيو جيڪي "ايالت" چورائينا هيا. +ايالتون سنجق ۾، سنجق قضا ۾ ۽ قضا کي ڪوئي ۾ ورهايو ويو هيو. +صوبا پهريون ايالت چورائيندا هيا جنکي بعد ۾ ولايت ڪيو ويو جڏهن ته سنجق جي حيثيت ضلعن جي هئي. +ولايتن جا حاڪم بيلربي يا پاشا ۽ ضلعن جا حاڪم سنجق به چورائيندا هيا. +سنجق جي حاڪم جا ٻه قسم هوندا هيا هڪ شهزادو ۽ غير شهزادو. +سليمان اعظم جي عهد ۾ سلطنت 21 ولایتن ۽ 250 سنجقن ۾ ورهايل هئي. +هر صوبي جي هڪ مجلس شوريٰ هوندي هئي جنهن جو صدر اتان جو والي هوندو هيو. +قضا ڪنهن وڏي شهر يا ان سان ملحق چند قصبن تي مشتمل هوندي هئي ۽ ان جو حاڪم اعلٰي سوباشي يعني فوج جو افسر هوندو هيو. +ڪوئي ۾ ڳوٺ ۽ قصبا سڀ شامل ڪيا ويا هئا. +غير فوجي معاملا خصوصاً شرعي ۽ قانوني ڪمن جي ڏيک واٺ قاضي جي ئي سپرد هئي. +اقتصادي نظام. +سلطنت جو اقتصادي نظام ان جي جاگرافي تي قائم هيو ڇو ته اوڀر ۽ اولهه جي وچ ۾ تمام تجارتي شاهراهون ٽن کنڊن تي پکڙيل هن سلطنت مان گذرنديون هيون. +انهن تجارتي شاهراهن جي ذريعي ئي انکي محصولن جي ذريعي ايتري ادائگي ٿيندي هئي جو هو پنهنجي وقت دنيا جي وڏي اقتصادي قوتن مان هڪ بڻجي وئي. +سلطنت عثمانيه جو مقابلو ڪرڻ جي لاء ئي يورپي قوتن متبادل راهه ڳولهڻ جي لاء بحري مهمون شروع ڪيون ۽ جڏهن 1492ء ۾ ڪرسٽوفر ڪولمبس آمريڪا دريافت ڪئي ته ان وقت سلطنت عثمانيه پنهنجي عروج تي هئي. +وچ يورپ ۽ عثمانين جي وچ ۾ تعلقن ۾ تبديلي جو بنياد به نون بحري راستن جي دريافت هيو ۽ ممڪنه طور تي سلطنت عثمانيه جي زوال جي وجهه به ڇو ته يورپي قوتن وچ اوڀر ۽ روم سمنڊ جي بجاء ٻيا رستا اختيار ڪرڻ شروع ڪري ڇڏيا جيڪي سلطنت جي مالي حالت جي خرابي جو سبب بڻيا. +سلطنت هيٺ ڏنل قسمن جي ملڪن ۾ ورهايل هئي: +جيڪي علائقا سڌوسئون زير حڪومت هيا اهي سنجقن ۾ ورهايل هئا انهن ۾ هر ضلعي جي محصولن جو هڪ عليحده قانون هيو جنهن جو بنياد انهن معاهدن تي هيو جيڪي فتح جي وقت ڪيا ويا هيا. +محصولن جي لاء سلطنت عثمانيه ۾ زمين کي هن طرح ورهايو ويو هو: +تمام محصولات جو عام نالو خراج هيو ان ۾ جزيو، مال گزاري ۽ محصول پيداوار وغيره شامل هيا. +رعايا جي فلاح ۽ بهبود ۽ خوشحالي سلطان جو نصب العين هيو ۽ غير مسلم رعايا کان جزيي کان علاوہ ڪوئي ناجائز محصول نه ورتو ويندو هيو. +فوجي نظام. +عثماني فوج پنهنجي زماني جي دنيا جي جديد ترين فوج هئي ۽ هو پهرين فوج هئي جنهن بارودي اسلحي جو استعمال شروع ڪيو. +ان کان علاوہ هو تلوارون، نيزا، تير ۽ ٻيا روايتي اسلحا به استعمال ڪندا هيا. +1389ء ۾ جنگ ڪوسوو ۽ 1396ء ۾ جنگ نڪوپولس ۾ فتحن کان بعد عثماني فوجن تيزي سان وچ يورپ کي پنهنجي پيرن هيٺان چيڀاٽيندا هليا ويا ۽ 1526ء ۾ جنگ موهاڪس ۾ فتح جي ذريعي هنگري تي به قابض ٿي ويون ۽ ٻه دفعا 1529ء ۽ 1683ء ۾ ويانا جو گھيراء به ڪيو. +انکان +علاوه هي پهرين فوج هئي جيڪا غير ملڪي ماهرن جي خدمتن حاصل ڪندڙ ۽ انجي افسرن کي تربيت جي لاء اولهه يورپ جي ملڪن ۾ موڪليو ويندو هيو. +يني چري. +سلطنت جي طاقت جو دارومدار ان جي فوجي نظام تي هيو. +عثمانين جي ٻين سلطان اورخان پهريون جي دور ۾ پهريون دفعو فوج کي منظم شڪل ڏني وئي جيڪا يني چري چورائيندي هئي. +يني چري مستقل پيادي فوج هئي جنهن جي حيرت انگيز شجاعت، نظم ۽ ضبط ۽ وفاداري ٽن صدين تائين يورپي قوتن تي پنهنجو داٻو برقرار رکيو سلطنت عثمانيه جون ابتدائي تمام فتحون بلاشبه هن جي زور جو نتيجو هيون. +يني چري جا ٽي مختلف دستا هيا جن ۾ يايا، سڪبان ۽ آغا بولڪ لري شامل هيا. +يني چري جو سڀ کان وڏو عهديدار يني چري آغاسي چورائيندو هو. +هڪ عهدو يني چري آفندي سي هوندو هيو جيڪو دراصل ڪاتب هيو ۽ پگھار ڏيڻ ان جي ذمي هئي. +امن جي زماني ۾ ديوان جي اجلاس ۾ پهرو ڏيڻ، باهه وسائڻ، اعلٰي عهديدارن جي حفاظت، امن ۽ امان قائم ڪرڻ ۾ مدد ۽ ٻيون ذميداريون يني چري جي حوالي هونديون هيون. +يني چري جي لاء پنهنجن افسرن جي اطاعت پهرين شرط ۽ اتحاد ۽ مساوات، ظاهري ڏيکاء ۽ نمائش کان پرهيز ۽ دين داري به ضروري هيون. +جنگ جي دوران يني چري سلطان جي ٻنهي طرف هوندا هيا. +ابتدا ۾ صرف نو مسلم عيسائي ئي هن ۾ ڀرتي ڪيا ويندا هيا بعد ۾ مسلمان به ڀرتي ڪيا وڃڻ لڳا. +جنهن وقت تائين سلطان مضبوط هيا يني چري قابو ۾ رهيا پر حڪومت جي واڳ ڪمزور هٿن ۾ ايندي ئي يني چري سرڪش ٿي ويا ۽ بدعنواني حد کان وڌي وئي هي فوج سلطنت جي لاء مستقل خطرو بڻجي وئي 1826ء ۾ محمود ثاني بالآخر هن کي ختم ڪري ڇڏيو. +يني چري جي خاتمي کي واقعئه خيريه چيو ويندو آهي. +سپاهي. +مستقل پيادي فوج کان علاوه هڪ مستقل سوار فوج به هئي جيڪا سپاهي چورائيندي هئي. +ان جي تربيت به اعلٰي انداز ۾ ڪئي ويندي هئي ذهني قابليت جي لحاظ کان بهتر سپاهين کي حڪومت جي انتظامي شعبي جي لاء منتخب ڪيو ويندو هو. +سليمان اعظم کان بعد یني چري جي طرح ان ۾ به بدعنوانيون ٿيڻ لڳيون. +مهتران. +عثماني آرمي جو بينڊ جيڪو فوجي مهمن جي دوران ڌنون وڄائي جوانن ۾ جوش ۽ جذبو پيدا ڪندو هيو. +مهتران عام طور تي يني چري جو حصو هوندو هيا. +نظام جديد. +19 هين صدي جي اوائل ۾ فوجن جي جديد خطن تي تربيت جون ڪوششون شروع ڪيون ويون ۽ 1826ء ۾ سلطان محمود ثاني يني چري جو خاتمو ڪري هڪ جديد عثماني فوج جو بنياد رکيو جنهن کي نظام جديد جو نالو ڏنو ويو. +نظام جديد فوجون مصروف ۽ رديف ۾ ورهايون هيون ۽ انهن جون خصوصيتون هي هيون: +عثماني بحريه. +1308ء ۾ مرمره سمنڊ ۾ امرالي ٻيٽ جي فتح عثمانين جي پهرين بحري فتح هئي ۽ 1321ء ۾ ان جا جهاز پهريون دفعو ڏکڻ اوڀر يورپ جي علائقي ٿريس ۾ لنگر انداز ٿيا ۽ بعد ۾ يورپ کنڊ ۾ فتحن ۾ اهم ترين ڪردار ادا ڪيو. +عثماني بحريه دنيا جي پهرين بحريه هئي جنهن بحري جهازن تي توپون نصب ڪيون ۽ 1499ء ۾ وڙهيل جنگ زونڪيو تاريخ جي پهرين بحري جنگ هئي جنهن جي دوران بحري جهازن تي لڳل توپون استعمال ڪيون ويون. +عثماني بحريه ئي اتر آفريڪا ۾ فتحن جي شروعات ڪئي ۽ 1517ء ۾ الجزائر ۽ مصر کي سلطنت ۾ شامل ڪيو. +1538ء ۾ جنگ پریويزا ۽ 1560ء ۾ جنگ جربا روم سمنڊ ۾ عثماني بحريه جي عروج جو ثبوت آهن. +انکان علاوه عثماني بحري جهازن 1538ء کان 1566ء جي وچ ۾ هندي وڏي سمنڊ ۾ گوا جي ويجھو پرتگيزي جهازن جو مقابلو به ڪيو. +1553ء ۾ عثماني امير البحر صالح رئيس مراڪش ۽ آبنائي جبل الطارق کان اڳتي جا اتر آفريڪي علائقا فتح ڪيا ۽ عثماني سلطنت جون سرحدون اوقيانوس وڏي سمنڊ تائين پهچائي ڇڏيون. +1566ء ۾ آچي (هاڻوڪي انڊونيشيا جو هڪ صوبو) جي سلطان پرتگيزين جي خلاف عثمانين جي مدد طلب ڪئي ۽ خضر رئيس جي قيادت ۾ هڪ بحري ٻيرو سماترا موڪليو ويو هو. +هي ٻيڙو 1569ء ۾ آچي ۾ لنگر انداز ٿيو ۽ اهڙي طرح هي سلطنت جو اوڀاريون ترين علائقو قرار ٿيو جيڪو عثمانين جي زير قيادت هيو. +1585ء ۾ عثماني امير البحر مراد رئيس ڪناري جزيرن ۾ لانزاروت کي فتح ڪيو. +1617ء ۾ عثماني فوجن مديره تي به قبضو ڪيو ا۽ بعد ا۾ آگسٽ 1625ء ۾ مغربي انگلستان جي علائقن سسيڪس، پلائي مائوٿ، ڊيوون، هارٽ لينڊ پوائنٽ ۽ ڪورن وال تي ڇاپا هنيا. +1627ء ۾ عثماني بحريه جي جهازن ٻيٽ شيٽ لينڊ، ٻيٽ فارو، ڊينمارڪ، ناروي ۽ آئس لينڊ تائين ۽ 1627ء کان 1631ء جي دوران آئرستان ۽ سويڊن تائين به ڇاپا هڻڻ ۾ ڪامياب ٿيا. +1827ء ۾ جنگ ناوارينو ۾ برطانيا، فرانس ۽ روس جي گڏيل بحري ٻيڙي جي هٿان شڪست ۽ الجزائر ۽ يونان جي وڃائڻ بعد عثماني بحريه جي زوال شروع ٿي ويو اهڙي طرح سلطنت جي سمنڊ پار قبضن تي پڪڙ ڪمزور ٿيندي وئي. +سلطان عبد العزيز پهريون (دور حڪومت: 1861ء تائين 1876ء) مضبوط بحريه جي ٺاهڻ جي لاء نئين سري سان ڪوششون ڪيون ۽ وڏي سرمائي خرچ ڪرڻ بعد برطانيه ۽ فرانس کان دنيا جو ٽيون سڀ کان وڏو بحري ٻيڙو ٺاهيو جيڪو 194 بحري جهازن تي مشتمل هيو پر زوال پذير معيشت انهن بحري جهازن جي ٻيڙي کي گھڻو عرصو برقرار نه رکي سگھي. +اصلاح پسند مدحت پاشا ۽ 1876ء ۾ پهرين عثماني پارليمان جي حمايت بعد سلطان عبد الحميد ثاني (دور حڪومت: 1876ء تائين 1908ء) جو اعتبار بحريه تان کڄي ويو. +۽ روس خلاف جنگن ۾ ڪو استعمال نه هجڻ جو بهانو بنا ڪري اڪثر بحري جهاز شاخ زرين ۾ بند ڪيا ويا جتي اهي اڳلي 30 سالن تائين سڙندا رهيا. +1908ء م نوجوانان ترڪ انقلاب بعد اتحاد ۽ ترقی جمعيتي ملڪ جو نظم ۽ ضبط سنڀالڻ بعد بحريه کي ٻيهر منظم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ۽ عوامي چندي سان عثماني بحريه فائونڊيشن بڻائي وئي ۽ عوامي رقم سان ئي وڏن بحري جهازن جي خريداري شروع ڪئي وئي. +امير البحر. +عثماني امير البحر ڪپتان پاشا (يا قپودان پاشا) چورائيندو هيو. +سلطنت جي معروف امير البحرن ۾ خير الدين باربروسا، پيري رئيس، حسن پاشا، پيالي پاشا، طرغت پاشا ا۽ سيدي علي عثماني تاريخ سان گڏ يورپ جي بحري تاريخ ۾ به هميشہ ياد رکيو ويندو. +بحري فتحن کان علاوه ان جا علمي ڪارناما به نماياں آهن. +عثماني ترڪن جي بحری طاقت ۾ اضافي سان گڏ امير البحر جي اهميت به ٻه وڌي وئي ۽ باربروسا جي زماني ۾ ڪپتان پاشا ديوان جو باقاعده رڪن بڻجي ويو. +عهدي جي اعتبار سان هو امير العساڪر جو مساوي ۽ شيخ الاسلام جي ماتحت سمجھيو ويندو هو. +عثماني فضائيه. +عثماني فضائيه جو بنياد جون 1909ء ۾ رکيو ويو اهڙي طرح هي دنيا جي قديم ترين جنگي هوا بازي جي ادارن مان هڪ آهي. +هن جو قيام ان وقت عمل ۾ آيو جڏهن سلطنت عثمانيه پنهنجي ٻن ترڪ هوا بازن کي پيرس ۾ منعقد بين الاقوامي هوا بازي ڪانفرنس ۾ شرڪت جي لاء موڪليو. +فضائي جنگ جي وڌندڙ اهميت جي پيش نظر عثماني حڪومت پنهنجي عسڪري هوا بازي جي منصوبي کي منظم ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +ان مقصد جي لاء 1910ء جي آخر ۾ متعدد افسرن کي تربيت جي لاء يورپ موڪليو ويو جن اتي جنگي هوا بازي جي تربيت حاصل ڪئي. +رهائش جي ناقص سهولتن جي ڪري تعليم جو هي منصوبو ختم ٿي ويو ۽ زير تربيت اهلڪار 1911ء جي اوائل ۾ ترڪي واپس اچي ويا. +فضائيه جي قيام جي لاء حڪومتي رهنمائي جي خاتمي جي باوجود ان وقت جي عثماني وزير دفاع محمد شوڪت پاشا عسڪري فضائي منصوبي جي خيال کي عملي جامو پهرائڻ جون ڪوششون جاري رکيون ۽ ٻن افسرن کي فرانس تربيت جي لاء موڪليو. +انهن هوابازن جي تربيت فيبروري 1921ء ۾ مڪمل ٿي ۽ ان ئي سال وڌيڪ ترڪ افسرن کي فرانس موڪليو ويو. +سلطنت عثمانيه 3 جولاء 1912ءتي استنبول ۾ فضائي اڪيڊمي جي قيام جي ذريعي پنهنجي هوا بازن ۽ طيارن جي تياري ۽ پنهنجي افسرن جي تربيت جي شروعات ڪئي. +ترڪ هوا بازن جي ناتجربيڪاري جي ڪري بلقان جنگن جي پهرين مرحلي (1912ء) ۾ متعدد جهازن جو نقصان کڻڻو پيو پر ٻين مرحلي (1913ء) ۾ انهن کي ڪافي ڪاميابيون مليون. +بلقان جنگن جي خاتمي کان بعد فضائيه کي جديد خطن تي استوار ڪرڻ جي عمل جي شروعات ڪئي وئي نوان طيارا خريد ڪيا ويا. +جون 1914ء ۾ استنبول ۾ ئي نئين عسڪري اڪيڊمي "بحري هوا بازي اڪيڊمي" جو قيام عمل ۾ آيو. +پر پهرين مهاڀاري جنگ جي شروعات سان گڏ ئي هي عمل رڪجي ويو البته 1915ء ۾ چند جرمن افسر سلطنت ۾ آيا ۽ چند ترڪ افسر تربيت جي لاء جرمني ويا هيا. +پهرين مهاڀاري جنگ جي دوران عثماني فضائيه ڪافي محاذن تي وڙهي جن ۾ اولهه ۾ گليسيا، اوڀر ۾ قفقاز ۽ ڏکڻ ۾ يمن جي علائقن تائين شامل هيا. +عثماني فضائيه کي نئين سري سان منظم ڪرڻ جو کوششون جاري هيون ته 1918ء ۾ پهرين مهاڀاري جنگ جي خاتمي ۽ استنبول تي اتحادين جي قبضي سان گڏ ئي انهن جو خاتمو ٿي ويو. +عدالتي نظام. +شيخ الاسلام. +قسطنطنيه جي مفتي جو درجو تمام قاضين وڌيڪ هيو ۽ انکي مفتي اعظم چيو ويندو هو. +محمد فاتح انکي شيخ الاسلام جو لقب به عطا ڪيو. +تمام قانونن جو تعلق شيخ الاسلام سان هيو ۽ انجي حيثيت عباسي دور جي قاضي القضاۃ جهڙي هئي. +ان جو فيصلو حتمي هوندو هيو. +شيخ الاسلام جو عهدو وزارت عظمٰي کان بعد سڀ کان وڏو هيو. +شيخ الاسلام جي تقرري عام طور تي تمام عمر ڀر جي لاء هوندي هئي. +صوبائي افسر صدر اعظم ۽ صدر اعظم سلطان جي سامهون جوابده هيا پر شيخ الاسلام صرف خدا جو جوابده هيو ۽ هو هر ڪم شريعت جي مطابق ڪندو هيو. +شيخ الاسلام جا اختيار انتهائي وسيع هيا ۽ ان جو اندازو هن ڳالهه مان لڳائي سگھجي ٿو ته سلطان کي لاهڻ متعلق ان جي فتويٰ تمام ضروري هئي ا۽ ان جي بغير سلطان کي لاهڻ ممڪن نه هيو. +سلطان جي نماز جنازه به هو ئي پڙهائيندو هيو. +دور زوال ۾ هن منصب ۾ به ڪافي خاميون پيدا ٿي ويون هيون. +عثمانين جي پوري دور ۾ 131 شيخ الاسلام ٿيا. +19 استعفٰي ڏني ۽ ٽن کي ڦاهي ڏني وئي. +اڪثريت ترڪي نسل جي هئي. +1442ء ۾ هن منصب جي ابتدا ٿي ۽ مراد ٻيون جي عهد جو حضرت ملا شمس الدين فتاري پهريون شيخ الاسلام هيو. +آخري شيخ الاسلام مدني محمد نوري آفندي هيو جنهن سلطنت جي خاتمے تي 1922ء ۾ استعفٰي ڏئي ڇڏيو. +اهڙي طرح هي عهدو 498 سال برقرار رهيو. +قاضي. +تمام قاضي شهر جا منصف هيا ۽ ان جي اختيار جو حلقو ويجھن علائقن تي به هيو. +قاضين جي اختيار جو حلقو حڪومت جي ادري کان وڌيڪ وسيع هيو. +مثلاً ڪريميا ۽ اتر آفريڪا جو رياستون پر انتظامي حيثيت سان مرڪزي حڪومت جي تابع نه هيون پر وابسته حڪومتون هيون پر هي به عثماني نظام عدالت جي ماتحت هيون. +محمد فاتح قانون نامي ۾ قضا محڪمي کي هڪ ٿنڀ قرار ڏنو هيو مملڪت جي قانون جو بنياد شريعت اسلاميه تي رکييو هيو. +ثقافت. +ڇو ته سلطنت عثمانيه ٽن کنڊن تي پکڙيل هڪ وسيع سلطنت هئي ان لاء ان کي واحد ثقافت جي طور تي بیان ڪرڻ مشڪل آهي البته مختلف مرڪزن ۾ ان جا مختلف روپ هيا. +قسطنطنيه جي شهري نموني دمشق، بغداد، مڪي، مديني، قاهره ۽ تيونس ۽ الجزائر تي اثر انداز. +فنڪارن جو اجتماع قسطنطنيه ۾ هيو پر دستڪاري ۽ صنعت جي غير معمولي ترقي اناطوليه ۾ ٿي جنهن ۾ بروصا ۽ ازنڪ کي اهم مقام حاصل هيو. +ڪافي اهم شهرن ۾ ڪارخاني پوري سلطنت کي ڪپڙو ۽ ٿانو فراهم ڪر کان علاوه غير ملڪن کي به شيون موڪليندو هيا. +پارچه بافي کان علاوه قالين سازي به سلطنت جي اهم ترين صنعت هئي. +عثماني فن تعمير. +سلطنت عثمانيه جو ابتدائي فن تعمير سلجوقي طرز تعمير کان متاثر هيو پر قسطنطنيه جي فتح بعد هي رومي طرز تعمير جي زير اثر اچي ويو پر بعد ۾ ان ۾ وڌيڪ بهتري آندص وئي ۽ بالآخر جديد عثماني طرز تعمير دنيا ڀر ۾ معروف ٿيو. +عثماني سلطانن فن تعمیر تي خاص توجھ ڏني. +يني شهر، بروصه، ادرنہ ۽ قسطنطنيه ۾ مسجدن، مدرسن ۽ محلن جي تعمير ۽ فتح قسطنطنيه کان بعد سلطنت ڀرن ۾ عثماني اڏاتون هن عظيم سلطنت جي شوڪت ۽ عظمت جو آئينو آهن ۽ اڄ به هن جي شاندار ماضي جي يادگار جي طور تي موجود آهن. +چوڏهين صدي جي عثماني دور جي مسجدن ۾ سلجوقي طرز هر جڳهه نمايان آهي جنهن جا اهم ترين مثال بروصه جون شاندار مسجدون آهن جن ۾ بايزيد جامع ۽ اولو جامع نمايان آهن. +پندرهين صدي ۾ استنبول جي مسجد ۾ بروصه جي طرز جو نقل ڪيو ويو پر وڏين مسجدن ۾ اياصوفيه جامع جي طرز تعمير جو نقل ڪيو ويو جيڪي بازنطيني گرجا هئي جنهن کي فتح قسطنطنيه کان بعد مسجد ۾ تبديل ڪيو ويو هو. +ترڪ معمارن جديد عثماني طرز تعمير جون ڪافي شاندار ۽ بلند عمارتون ٺاهيون جن ۾ فاتح جامع، سليميه جامع، سليمانيه جامع ۽ اورتاڪوئي جامع نمايان آهن. +عثماني طرز تعمير انهن عمارتن جي ذريعي اڄ به پنهنجي پوري شان ۽ شوڪت سان موجود آهي ايتري تائين دنيا ڀر ۾ جتي به ترڪ مهاجرن مسجدون تعمير ڪيون هو اهڙي طرز تعمير جو شاهڪار آهن. +پاڪستان جي گادي جي هنڌ اسلام آباد ۾ واقع فيصل مسجد جا مينار به ترڪ طرز تعمير جا حامل آهن. +عثماني طرز تعمير جو تذڪرو سنان پاشا جي بغير اڌورو آهي جنهن پنهنجي طرز ۽ هنر سان ان عهد جي طرز تعمير کي چار چنڊ لڳائي ڇڏيا. +سورهين صدي جي عثماني تعميرات ۾ سناني طرز هر جڳهه نمايان آهي ۽ اڄ به شاندار شڪل ۾ موجود آهي. +شهزاده مسجد ۽ سليميه مسجد ان عظيم معمار جا فن پارا آهن. +سنان قسطنطنيه، ادرنه ۽ ٻين شهرن ۾ ڪافي عظيم مسجدون تعمير ڪيون. +عثمانين جي تيار ڪيل توپ قاپي ۽ دولما باغچه محلن پنهنجي وقت جي تعميرات جا عظيم ترين شاهڪار هيا جن ۾ پهريون ذڪر ڪيل عثماني ۽ بعد ۾ ذڪر ڪيل يورپي طرز تعمير جي زير اثر آهي. +عثماني ترڪ ٻولي. +عثماني ترڪ ٻولي مملڪت جي اهم ترين ٻولي هئي جيڪا عربي ۽ فارسي جي زير اثر هئي. +عثمانين جي عدالتي ۽ دفتري معاملات ۾ هي ٻولي استعمال ڪئي ويندي هئي. +پر هڪ وسيع سلطنت جي ڪري ان ۾ مختلف مقامن تي مختلف ٻوليون ڳالهايون وينديون هيون ۽ آخري ڏينهن ۾ فرانسيسي ۽ انگريزي به غير مسلمن جي اعلٰي طبقي ۾ وڏي پيماني تي ڳالهايون وينديون هيون. +هي به چئي سگھجي ٿو ته فارسي ادبي ۽ عربي مذهبي ٻولي جي طور تي استعمال ڪئي ويندي هئي. +مذهب. +عثماني سلطنت جو سرڪاري مذهب اسلام هيو پر غير مسلمن خصوصاً اهل ڪتاب (عيسائين ۽ يهودين) سان ان جو اعلٰي رويو مسلمانن جي فراخ دلي جو واضع ثبوت آهي. +محمد فاتح قسطنطنيه کي فتح ڪرڻ بعد مقامي عيسائين کي شهر ۾ رهڻ جي اجازت ڏني ۽ انهن جي چند گرجا گھرن کي به بحال رکيو. +1492ء میں سقوط غرناطه کان بعد اسپين مان ڪڍيل مسلمانن کي بخيريت مسلم سرزمین تي پهنچائڻ جي عظيم مهم هلائي وئي ان ۾ ڪيترن ئي يهودين کي به عيسائين جي ظلمن کان بچائي ترڪ سرزمين تي آندو ويو ۽ انهن کي سلطنت عثمانيه ۾ آزادي سان رهڻ جي اجازت ڏني وئي. +اسلامي شريعت مملڪت جو بنیادي قانون هئي ۽ ان جو ماخذ قرآن ۽ حديث هيا ۽ انهن ٻنهي کان رهنمائي نه ملڻ جي صورت ۾ اجماع يا قياس کان ڪم ورتو ويندو هو. +علم ۽ ادب. +عثمان سلطان علم ۽ ادب سان گهرو لڳاء رکندا هيا عالمن ۽ فاضلن جي بيحد تعظيم ۽ تڪريم ڪئي ويندي هئي ۽ ان جي لاء باعزت روزگار فراهم ڪيو ويندو هو. +محمد پهريون جي دور م علم ۽ ادب جي ڀرپور سرپرستي ڪئي وئي بلڪه هي چوڻ غلط نه ٿيندو ته دراصل ان جي دور ۾ سلطنت ۾ ادب خصوصاً شاعري کي ترقي ڏني وئي. +سلطان محمد فاتح ترڪي ٻولي جو هڪ صاحب ديوان شاعر هيو. +مطالعي جو بيحد شوق رکندو هيو ۽ هن پنهنجي دور حڪومت ۾ ٻين علمن و۽ فنن جي ترقي جو ڪم به ڪيو. +بايزيد کي تصوف، مذهب ۽ شاعري سان دلچسپي هئي جڏهن ته سليم پهريون جي تاريخ ۽ فارسي شاعري کان علاوه مطالعي جو به شوق هيو. +فارسي ٻولي ۾ سليم پهريون جا ڪجھ نظم به موجود آهن. +مراد ثاني تصوف جي هڪ جتاب جي بڪري شهرت رکندو هو. +عثماني حڪمرانن ۾ 21 جا بياض (ڪتاب) ملن ٿا. +دراصل عثماني ادب ۽ فارسي ادب هڪ ٻي سان هڪجهڙائي رکن ٿا. +سلطنت عثمانيه ۾ تعليم جا ٻه دور نمايان نظر اچن ٿا: +محمد فاتح جي دور ۾ تعليم جي سلسلي جي باقاعده شروعات ٿي، هو خود به عالم جو وڏو قدردان هيو. +محمد جي جانشينن تعليم کي خوب ڦهلايو ۽ هر سلطان هڪ مسجد ضرور تعمير ڪرائيندو هيو جنهن سان گڏ مدرسو قائم ڪرڻ به لازمي هيو. +اهڙي طرح مسجدن سان گڏ مدرسن جي تعداد به وڌندي وئي. +مصطفٰي ثالث جي عهد ۾ صرف قسطنطنيه ۾ تقريباً ٽي سو مدرسا هيا. +دور تنظيمات ا۾ جامعه عثمانيه جو قيام عمل ۾ آيو. +تعليم جي ترقي جو اندازو هن ڳالهه مان لڳائي سگھجي ٿو 1892ء ۾ صرف قسطنطنيه ۾ هر قسم جي مدرسن جي تعداد 500 هئي جن ۾ 13 وڏيون ڪاليجون هيون. +خارجي ڳنڍڻا. +انگريزي ٻولي ۾. +هڪ جامع سائيٽ جيڪا عثماني رياست ۽ حڪومت جي باري ۾ وسيع معلومات جو احاطو ڪري ٿي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11501.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11501.txt new file mode 100644 index 0000000..7ef1a99 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11501.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +کيرٿر نيشنل پارڪ +کيرٿر نیشنل پارڪ 1192 هم چورس ميلن ۾ پکڙيل قدرت جو هڪڙو حيرت جهڙو جهان آهي. +جنهن ۾ دنيا جي ناياب نسل جا جانور sindh ibex (سرهه)،urial (گڊ) ۽هرن آل جال پهاڙن جي کليل فضائن ۾ پوري آزاديءَ سان رهن ٿا. +هي پارڪ، حيدرآباد کان، 130 ڪلوميٽر ۽ ٿاڻي بولاخان کان 80 کن ڪلوميٽرن جي فاصلي تي وقع آهي. +ٿاڻي احمد خان کان پوءِ، کيرٿر ڏانهن اچڻ لاِ رستو پهاڙي، پيچري نما، ۽ کڙ ٻڙ آهي ۽ اڪثر هندن تي ان رستي جي ڀرسان وڏيون وڏيون کايون به موجود آهن. +کيرٿر نئشنل پارڪ جو ڪجهه حصو ضلعي ڄامشورو ۽ ڪجهه حصو ڪراچي ضلعي ۾ آهي ۽ هن عجيب و غريب پارڪ کي 1972ع ۾ ملڪ جي اُن وقت جي وزيراعظم ذولفقار علي ڀٽو صاحب جي دور ۾ اقوام متحده جي بين الاقوامي فهرست ۾ شامل ڪيو ويو، ۽ اُن لسٽ ۾ هاڻي هن پارڪ سميت دنيا جا صرف چار اهڙا وڏا قدرتي پارڪ رجسٽرڊ آهن. +· کيرٿر نئشنل پارڪ، سنڌ سرڪار جي فاريسٽ ۽ وائلڊلائيف کاتي جي موجوده سُڄاڻ ۽ سرگرم سيڪريٽري محترم سائين شمس الحق ميمڻ صاحب جي ڪڙي نظر واري مسلسل چوڪسيءَ ۽ اعليٰ انتظامن باعث، سياحن لاءِ هاڻي صحيح معنيٰ ۾ هڪ ڏسڻ جهڙي جاءِ بنجي چڪو آهي ۽ سندن ايامڪاريءَ واري هن عرصي دوران هي پارڪ نه فقط رهزن ۽ چور شڪارين کان گهڻيءَ حد تائين محفوظ آهي، پر سندن پاران سخت تحفظ سبب چئن پنجن سالن جي مقابلي ۾ ناياب نسل جا اُهي جانور ، جيڪي محض ڪجهه سَون جي تعداد ۾ وڃي بچيا هئا، هاڻي انهن جو انگ اٺن هزارن جي لڳ ڀڳ ٿي ويو آهي، جن ۾ سرهه (Ibex) پنج هزار ۽ گڊ (Urial) ۽ هرڻ ٽي ٽي هزار Observe ڪيا ويا آهن. +اندازو آهي ته انهن جانورن کي پهاڙن ۾ آزاديءَ سان گهمندي فرندي ڏسڻ لاءِ سال دوران هڪ سو پنجاهه ،سياح، ايندا رهيا آهن. +· سرهه(Sindh Ibex) شڪل شبيهه ۽ هڏ ڪاٺ ۾ پهاڙي ٻڪر يا هرڻ وانگر ٿيندو آهي. +اُن جو رنگ پهاڙن جي رنگ سان مشابهه يعني، برا.ئون، ٿئي ۽ جسم چلڪڻو ۽ پري کان اُس ۾ ريشم جي ٿانو وانگر ڏيکائي ڏيندو آهي. +سڱ سرهه جا ڪارا، پٺتي ۽ گولائيءَ مائل ۽ اوچا ٿيندا آهن، ۽ ان جي منڍيءَ (Head) جو مائونڊ ٺهرائي شڪار جا شوقين ماڻهو، پنهنجن اوطاقن جي ديوارين تي (Trophy) طور سجائيندي، فخر محسوس ڪندا آهن.وائيلڊ لائيف ڊپارٽمينٽ کان اڳواٽ پرمٽ کان سواءِ، ڪنهن جانور جو شڪار ته ڇا، کيرٿر جي رينج مان ڪنهن سُڪل وڻ وڍڻ جي به اجازت ڪانهي. +شڪار لاءِ سال ۾ فقط هڪ دفعو سيزن مقرر آهي. +ان کان سواءِ شوقيه شڪاري هتي شڪار نٿا ڪري سگهن. +Sindh Ibex ، سڀاو جي لحاظ کان پهاڙ جي مڇيءَ وانگر. +کيرٿر جي هن آب هوا کان ٻاهر، زندگي، هو گذاري ئي ڪونه سگهندو آهي، هنن پهاڙن مان ڪڍي اُن کي مصنوعي ماحول ۾ پالڻ جي ڪيئي دفعا ڪوشش به ڪئي وئي آهي، پر بچي نٿو، مريو وڃي! +مطلب ته Captive ناهي. +نهايت ڊڄڻو جانور آهي. +۽ گوليءَ جي ٺڪاءُ ته پري جي ڳالهه ٿي، انسان جي پيرن جي ڇاپ يا، بوءِ باس ، تي ئي ڀؤ ۾، لڪي، ڇَپ هڻي، ڪٿي غفائن ۾ وڃي ويهي رهندو آهي، ۽ ڏينهن جا ڏينهن، اُتان نڪرندو ئي ڪونهي! +کيرٿر جي سياحت لاءِ موسم اڌ آڪٽوبر کان ويندي نومبر کان مارچ جي وچ تائين نهايت موزون هوندي آهي، جو مئي مهيني کان پوءِ پهاڙ تپڻ شروع ٿيندو آهي، پر هنن اڻلڀ جانورن کي ڏسڻ لاءِ ،شوقين سياح، اهڙن گرم ڏينهن ۾ به ايندا آهن، جو گرميءَ سبب جانور پاڻيءَ جي تلاش ۾، هيڏانهن هوڏانهن سرگردان هوندا آهن ۽ سولائيءَ سان نظر اچي ويندا آهن. +کيرٿر جي حدن اندر مختلف ذاتين وارا ويهه هزار کن ماڻهو آباد آهن، جن مان لڳ ڀڳ ڏيڍ سئو همراهه وائيلڊ لائيف ڊپارٽمينٽ ۾ جانور ۽ پکين کي شڪارين کان بچائڻ لاءِ چوڪسيءَ ۽ نگهداشت واري ڪم لاءِ مقرر ٿيل آهن. +ڪوهستان جي هن رينج ۾ پاڻي زمين مان 35 کن فوٽن تان مليو ٿو وڃي (۽ ڪٿان مٺو ٿو نڪري ته ڪٿان ٻاڙو). +جانورن ۽ پکين کي پائيپ لائين جي ذريعي. +هنن جي مخصوص ٿا ڪن تائين پاڻي پهچائڻ جو انتظام، وائيلڊ لائيف کاتي پاران ڪيل آهي (۽ سچ پچ ته ڏاڍو سُٺو ڪيل آهي! +کيرٿر ۾ شڪار جا قاعدا قانون هن طرح آهن ته مادي ڪنهن به جانور جي ناهي مارڻي ننڍا جانور به مارڻ جي اجازت ڪانهي. +شڪار صرف چاليهن انچن کان وڏن سڱن واري جانور جو مقرر آهي ۽ ان کان گهٽ جو قطعي نه! +پيٽرولنگ، کيرٿر نئشنل پارڪ جي چوويهه ئي ڪلاڪ ٿئي ٿي. +۽ ان لاءِ ٽي گاڏيون ڏينهن، رات چوڪسيءَ ۾ چوطرف ڦرنديون رهن ٿيون، ۽ ڪو به چور شڪاري اُنهن جي تيز نظر کان بچي نٿو سگهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11728.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11728.txt new file mode 100644 index 0000000..ed09dd8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11728.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +وهب بن عبد مناف +وهب بن عبد مناف +انهن جو شجرو نسب هي آهي +وهب بن عبد مناف بن زهرۃ بن ڪلاب بن مرۃ. +سندن جو قبيلو قريش هيو ۽ بني زهره جا سرادار هيا قبل از اسلام. +پاڻ جناب سرور ڪونين جا نانا هيا ۽ سندن جو لقب ابو ڪبشه هيو ۽ جناب رسالتمآب جي ظهور کان بعد سندن کي ماڻهو ابن ابو ڪبشه چئي ڪري پڪاريندا هيا. +والده ماجده جي طرف کان حضور صلی اللہ علیہ وسلم جو شجرو نسب هي آهي. +حضور عليه الصلوۃ والسلام جي والدين جو نسب نامو ڪلاب بن مره تي ملي وڃي ٿو ۽ اڳتي هلي ڪري ٻئي سلسله هڪ ٿيبوڃن ٿا ، عدنان تائين سندن جو نسب نامو صحيح سندن سان گڏ باتفاق مؤرخين ثابت آهي ان کان بعد نالن ۾ ڪجهه اختلاف آهي ۽ حضور صلی الله عليه وسلم جڏهن به پنهنجو نسب نامو بيان فرمائيندا هيا ته عدنان تائين ذڪر فرمائيندا هيا. +( ڪرماني بحواله حاشيه بخاري جلد اول صفحہ 543 ) +پر هن تي تمام مورخين جو اتفاق آهي ته عدنان حضرت اسماعيل عليه السلام جي اولاد مان آهي ۽ حضرت اسماعيل عليه السلام حضرت ابراهيم عليه السلام جو فرزند ارجمند آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11795.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11795.txt new file mode 100644 index 0000000..3a6d5df --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11795.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +رياست +سياسي طور تي هڪ منظم ملت جيڪا گھڻو ڪري آزاد هوندي آهي ۽ ان جي قبضي ۽ استعمال ۾ هڪ مستقل ۽ متعين علائقو هوندو آهي پر وفاقي جمهوريه جو ڪو حصو هن هيٺ نٿو اچي ، خواه اهو رياست ئي چورائيندو هجي، جيئن گڏيل آمريڪي رياستون يا ڀارت جي ڪا رياست يا صوبو۔ وفاق ۾ شامل رياستون صرف اندروني معاملن ۾ خود مختيار هونديون آهن۔ ٻاهريان معاملا ، ڪرنسی ، دفاع وغيرہ تي وفاق يا مرڪز جو ڪنٽرول هوندو آهي۔ +رياست جو ٺهڻ. +رياست جو قيام ان لاء عمل ۾ آندو ويندو آهي ته مخصوص علائقي ۾ آباد فردن کي پنهنجي صلاحيتن جي اظهار جو پورو پورو موقعو ملي ۽ هو امن ۽ سڪون جي فضا ۾ پنهنجيون زندگيون گزاري سگهن. +شهري رياست. +ڪنهن به حڪومت، وفاق يا قوم جي هٿ هيٺ قائم ٿيل هڪ سياسي ايڪو، جيڪو مرڪزي اختيار ۽ جائز طاقت جي ذريعي خاص علائقي جو ڪاروهنوار هلائي سگهي. +رياست جي بنيادي جزن ۾ بين الاقوامي طور تسليم ٿيل حد بندين تي ٻڌل علائقو، علائقي مٿان مڪمل اختيار، موچاري انگ ۾ آبادي، معاشي سرگرمي ۽ واپار ، صحت ۽ تعليم سميت مختلف سماجي سرشتا هلائيندڙ انتظامي ڍانچو شامل آهن. +رياست جي مک ادارن ۾ انتظامي ڪامورا ، عدالتون، قانون جوڙيندڙ ۽ لاڳو ڪرائيندڙ ادارا ، سياسي/ مذهبي جماعتون ۽ ٻيا شعبا موجود هوندا آهن. +رياست جي اداري جي شروعات آڳاٽي زماني کان ٿيل آهي، پر عام طرح يونان جي ’شهري رياستن‘ (700-338ق-م) کي ابتدائي ۽ منظم رياستي ڍانچي طور تسليم ڪيو وڃي ٿو. +ان سرشتي کي پوءِ رومي، ايراني، هندوستاني، اسلامي ۽ يورپي معاشرن نوان لاڙا ڏنا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11796.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11796.txt new file mode 100644 index 0000000..72dce1a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11796.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +صحافت +صحافت (Journalism) ڪنهن به معاملي جي باري ۾ تحقيق ۽ پوء انکي آواز، تصوير يا تحرير جي شڪل ۾ وڏي پيماني تي پڙهندڙن، ناظرين يا سامعين تائين پهچائڻ جي عمل جو نالو آهي۔صحافت جو پيشو ڪرڻ واري کي صحافي چيو ويندو آهي۔ تڪنیڪيي لحاظ سان صحافت جي شعبي جي معنيٰ جا ڪافي جزا آهن پر سڀ کان اهم نڪتو جيڪو صحافت سان منسلڪ آهي اهو عوام کي باخبر رکڻ جو آهي۔ ادارا جيئن حڪومتي ادارن ۽ تجارت جي باري ۾ معلومات فراهم ڪرڻ کان علاوه صحافت ڪنهن به معاشري جي ڪلچر کي به اجاگر ڪندي آهي جنهن ۾ فنون لطيفه، راند ۽ تفريخ جا جزا شامل آهن۔ صحافت جي شعبي سان منسلڪ ڪمن ۾ ادارت، تصويري صحافت، فيچر ۽ ڊاڪيومينٽري وغيره بنيادي ڪم آهن۔ +1605ء ۾ ڇپجڻ واري اخبار، "Relation aller Fürnemmen und gedenckwürdigen Historien" دنيا ۾ پهرين اخبار شمار ڪئي ويندي آهي۔ دنيا جي سڀ کان پهرين انگريزي اخبار جيڪا 1702ء کان 1735ء تائين جاري رهي، پهرين مقبول ترين اخبار سمجھي ويندي آهي۔صحافت، لفظ صحيفيٰ مان اخذ ٿيل آهي. +صحافت ۾ روزمره جي زندگيءَ جا واقعا، حالتون ۽ روزمره جي گهٽنائن کان عوام کي واقف ڪرايو ويندو آھي، عام طور اخبارن ۾ مقامي، ڏيھي ۽ پرڏيھي خبرن ڏيڻ سان گڏوگڏ سفرنامن جون قسطون، ايڊيٽوريل، ڪالم، مختلف ڏڻن تي نڪتل خاص اشاعتون ۽ خاص نمبر وڏو ادبي مواد مھيا ڪيو ويندو آهي. +صحافت جا ٻه قسم آھن ھڪ پرنٽ ميڊيا (Print Media)، ٻيو برقي/ اليڪٽرانڪ ميڊيا (Electronic Media). +صحافت کي ستن قسمن ۾ ورهائي سگهجي ٿو. +روزاني اخبار، هفتيوار، پندرهن روزه، ادبي رسالا، ڊائجيسٽ، پيش ورانه يا خاص گروهه، ريڊيو ۽ ٽي وي جي صحافت. +جنهن زماني ۾ صحافت ، اخبارن تائين محدود هوندي هئي، تڏهن صحافت جو دائرو به اخبار نويسيءَ تائين هوندو هو، پر هاڻي صحافت کي خبرن، تبصرن ۽ تجزين، ڪالمن، مضمونن ۽ فيچرن تائين محدود رکي نٿو سگهجي، يا ان کي عوام۽ حاڪمن جي لاڳاپن ۽ رابطن جي پل واري حيثيت به ڏئي نٿي سگهجي، ڇو ته صحافت هڪ اهڙي ڪردار بنائڻ لاءِ ميدان تي آئي آهي، جيڪو قوم ۽ معاشري ۾ ساڃاهه (قوت تميز) وڌائي. +بري ڀلي جي تميز کان پوءِ درست ۽ سڌو رستو وٺڻ آسان ٿئي ٿو ۽ ان تي هلڻ قوم جي ضرورت به بنجي ٿو. +موجوده دؤر برقي صحافت (Electronic Media) جو دور آهي. +بيشمار ٽي وي چينل، انٽرنيٽ، موبائيل وغيره صحافتي زندگيءَ کي تيز ڪري ڇڏيو آهي. +جديد دور ۾، صحافت مڪمل طور تي نئون رخ اختيار ڪري چکي آهي ۽ عوامي راء تي اثرانداز ٿي آهي۔ عوام جو وڏي پيماني تي اخبارن تي معلومات جا حاصل ڪرڻ جي لاء اعتماد صحافت جي ڪاميابي جو دليل آهي۔ هاڻي اخبارن سان گڏ وڏي پيماني تي عوام تائين رسائي ٽيليويزن، انٽرنيٽ ۽ ريڊيو جي ذريعي به ڪئي وڃي ٿي جنهن جي ڪري دنيا ۾ واقع ٿيڻ وارن واقعن جي باري ۾ معلومات جو حصول انتهائي آسان ٿي ويو آهي۔ +رپوزتاز __( Reportage): رپوز تاز اصل ۾ فرينچ ٻوليءَ جو لفظ آهي، جنهن جو انگريزي لفظ ’رپورٽ‘ سان گهرو واسطو آهي. +رپورٽ ڪنهن اچانڪ مسئلي جي هو بهو بيان کي چئبو آهي. +عام طور رپورٽ روزاني يا هفتيوار اخبار لاءِ لکي ويندي آهي، جنهن ۾ ادبي رس به هوندو آهي. +اکين سان ڏٺل واقعي جي دلچسپ نوع ۾قلمبند ٿيل رپورٽ، ”رپوزتاز“ بڻجي ٿي. +ليکڪ، رپوزتاز ۾ پنهنجي تصور جو استعمال نٿو ڪري سگهي. +رپورتاز ۾ ليکڪ کي ليکڪ ۽ فنڪار جو ٻٽو رول ادا ڪرڻو پوندو آهي. +ڪن خاص جلسن، ميلن، ٻوڏن، وچڙندڙ بيمارين ۽ جنگين وقت عوام جي ڏک سک کي ويجهڙائيءَ کان ڏسي، سمجهي ۽ محسوس ڪري رپورتاز جي صورت ۾ جڏهن ليکڪ دل آويز رپورٽ قلمبند ٿو ڪري، تڏهن ئي هو پنهنجي ادبي تخليق ۾ عوام جي صحيح تصوير ٿو پيش ڪري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11816.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11816.txt new file mode 100644 index 0000000..437e5f6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11816.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +غلامي +غلام ان کي چئبو آھي جنھن کي ڪنھن ٻئي ۽ انسان جي ملڪيت ۾ ورتو وڃي. +1960ع ۾ پنڊت جواهرلال نهروءَ هي انڪشاف ڪيو ته ’چين ۽ برما‘ جي سرحدي علائقن ۾ اڄ به، غلامي رائج آهي. +انهن حقيقتن جي سامهون اچڻ سان ئي. +ذهن اها ڳالهه سوچڻ تي مجبور ٿيو وڃي، ته انهن ترقي يافته ملڪن ۽ عيسائي پيشوائن، محض معاشره جي اصلاح، انساني فلاح و بهبود جي خاطر ئي غلاميءَ کي فروغ ڏنو آهي! +هرگز نه، ڇو ته، اهي قومون جن جو مذهب عيسائي آهي، غلامن جي تجارت وڏي پيماني تي ۽ سربازار ڪنديون هيون. +انهن قومن جي بادشاهن، قانوني طور غلامن جون قيمتون مقرر ڪيون، ته جيئن واپار جومعيار هڪ رهي. +“ سيد امير علي فرمائي ٿو ته: ”روم ۾ عام طور تي هي دستور هوندو ته جڏهن ڪنهن غلام جي ڌيءَ جي شادي ٿيندي هئي ته پهرين رات آقا سان هم بستري ٿيندي هئي، انهيءَ شرمناڪ حرڪت مان عيسائي بشپ به دامن نه بچائي سگهيا. +“ ”سينٽ آگسٽن غلاميءَ کي انساني گناهن جي سزا لاءِ هڪ قدرتي نظام قرار ڏنو آهي؛ جنهن جي برائي ڪرڻ به برائي سمجهي وڃي ٿي. +ھربرٽ اسپينسر پنهنجي ڪتاب "پرنسپلز آف سوشالاجي" ۾ لکي ٿو ته: ”غلاميءَ کان بغير سياست جو مرحلو تڪميل تي نٿو پهچي سگهي. +“ ”الفريد لکي ٿو ته: رياستهائي متحده آمريڪا ۾ کيس وحشت انگيز نطارا ڏسڻ ۾ اچن ٿا، جيڪي ڪنهن به آمريڪيءَ لاءِ باعث فخر ڪونہ آھن. +هنن وٽ هڪ قانون هوندو هو ته ڪو به نيگرو (شيدي) ڪنهن سفيدفام عورت سان نه ڪو ملي ٿو سگهي ۽ نه ڪو شادي ڪري ٿو سگهي. +اگر ڪو اهڙو واقعو ٿي پيو ته پوءِ انهيءَ غريب کي تارڪول سان ليپ ڏئي ائين جلايو وڃي ٿو جيئن چراغ جلي! +۽ مزو اهو ته آفريڪي حڪومت کي پڻ مجبور ڪيو ويندو ته هن موقعي تي پنهنجو ڪو نمائندو موڪلي! +“ ”مذهب ۽ اخلاق جي انسائيڪلو پيڊيا“ جي تحقيق موجب، ”غلامي هڪ معاشرتي رواج آهي، جنهن جي باعث هڪ شخص ٻئي جي ملڪيت ٿي وڃي ٿو. +“ اين-گلبرسٽن، غلاميءَ جي عام پسنديده تعريف هيءَ ٿو ڪري ته، ”هيءَ هڪ اها طاقت آهي جا لامحدود آهي. +“ غلاميءَ جي مٿي ڪيل تعريف انهيءَ معاشرتي رواج جي تعريف آهي جو غير اسلامي معاشري ۾ عام هو. +انهيءَ جو اُن غلاميءَ يا اُن معاشرتي رواج سان ڪو به واسطو ڪونهي، جنهن جي اسلام بحالت ِ مجبوري اجازت ڏني آهي. +“ ”غير مسلم قومن ۽ انهن جي معاشري، پنهنجي گذريل تاريخ ۾ جنهن غلاميءَ جو تجربو ڪيو آهي، ان جو تصور يقيناً، هيبت ناڪ آهي. +تڏهن ته غلاميءَ جي نالي ايندي ئي مغرب زده ۽ غير مسلم اهو سوچڻ لڳن ٿا ته هڪ نهايت ئي لاچار ۽ مجبور جانور تي ڦٽڪا لڳايا پيا وڃن، انهن کان هر جائز ۽ ناجائز ڪم ورتو پيو وڃي ۽ انهن سان غير انساني سلوڪ ڪيو پيو وڃي. +انهيءَ کي هر قوم روا رکيو، مگر اسلام جو دامن اهڙي غير انساني سلوڪ کان پاڪ آهي. +مقصد اهو آهي ته اسلامي ۽ غير اسلامي ذهن غلاميءَ جي باري ۾ به متضاد تصور پيش ڪن ٿا. +اسلام ۾ غلامي جو تصور. +سوره محمد‘ (صلي الله عليه وسلم) ۾ ارشاد خداوندي ٿئي ٿو ته ” قيدين تي احسان ڪريو يا معاوضو وٺي ڇڏي ڏيو ته جنگ موقوف ٿي وڃي. +“ هن سورة مان اها ڳالهه صاف ٿيو وڃي ته انهيءَ وقت تائين هو اسير رکي سگهجي ٿو؛ جيستائين اسلامي مفاد کي هن جي آزاديءَ مان خطري جو انديشو هجي، پر هن کي مستقل غلام نٿو بنائي سگهجي ۽ اهائي مشيت ِايزدي آهي. +حضرت عمر؛ عمرو بن العاس کي، جيڪو مصر جو گورنر هو، لکيو هو ته +هڪ حديث آهي تہ: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11821.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11821.txt new file mode 100644 index 0000000..2c3013a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11821.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +سبي +سبي پاڪستان جي صوبي بلوچستان جو هڪ شهر آهي ۽ ضلعي جو صدر مقام آهي۔ هن کي ضلعي جو درجو 1903 ۾ مليو۔ 1974 ۾ ضلعو نصير آباد ۽ ضلعو ڪوهلو ۽ 1983 ۾ ڊيره بگٽي ۽ 1986 ۾ ضلعو زيارت ٺاهڻ جي لاء هن کي ورهايو ويو۔ +سبي، پاڪستان جو گرم ترين علائقو آهي جتي گرمين ۾ گرمي پد 50 ڊگري کان به مٿي هليو ويندو آهي۔ +تاريخ +سيوي (هاڻي سبي) +سيويءَ ۾ مضبوط قلعو هوندو هو ۽ اهو به سنڌ جي حدن اندر هو. +سنه 925هه (سنه 1519ع) ۾ مرزا شاه بيگ ارغون قنڌار مان سيويءَ تي ڪاهه ڪئي. +اتي جو حاڪم تڏهن پيرولي برلاس هو. +انهيءَ کي فتح پور۾ شڪست ڏيئي سيويءَ ۾ رهي پيو ۽ اتي گهڻيون عمارتون ۽ باغ جهوڙايائين ۽ پوءِ موٽي قنڌار ويو. +سنڌ ۾ تڏهن ٺٽي ۾ ڄام نظام الدين حاڪم هو. +انهيءَ جي پاران دريا خان مغلن سان وڃي وڙهيو، پر ڄام نندي جي مرڻ ڪري سنڌي موٽي ٺٽي آيا ۽ مغل پرتي ويا. +ٻئي سال ۾ جڏهن ڄام فيروز سنڌ جي گاديءَ تي هو، تڏهن مرزا شاه بيگ پنهنجي ڀاءُ کي سيويءَ ۾ ڇڏي پاڻ لشڪر وٺي سنڌ ڏي آيو ۽ باغبان مان لنگهي ٺٽي جي ويجهو آيو، جتي ڄام جي پاران دريا خان اچي ساڻس وڙهيو ۽ مارجي ويو. +پوءِ ٺٽو ڄام فيروز کي ڏيئي شاه بيگ موٽي سيوي ۽ شال ۾ آيو. +سنه 930هه (سنه 1023ع) ۾ مرزا شاهه حسن بکر مان سيويءَ ڏي ويو، جو اُتي ارغونن ۽ هزارا واريءَ قوم جو تڪرار ٿي پيو هو. +اُتي تڪرار لاهي، سيويءَ جي قلعي جي ازسير نو مرمت ڪرائي، پنهنجا نائب ويهاري، موٽي بکر آيو. +سنه 961هه (سنه 1553ع) ڌاري مرزا شاه حسن بکر تي مير شاه محمود کي مقرر ڪيو. +سلطان محمود خان تڏهن سيويءَ ۾ هو. +بکر ۾ فساد ٿيڻ تي ماءُ جي پيغام پهچڻ شرط سلطان محمود خان آيو ۽ بکر جو ڪوٽ هٿ ڪيائين ۽ ٻين کي هڪالي ڪڍيائين. +سنه 1069هه (سنه 1684ع) ڌاري ميان نصير محمد ڪلهوڙي جي وقت ۾ سيويءَ جو حاڪم مرزا خان پني هو، تنهن جي ميان سان جنگ لڳي، پر سگهو ئي سندن وچ ۾ صلح ٿيو ۽ ميان نصير محمد دهليءَ جي بادشاه اورنگزيب عالمگير ڏي ويو. +پوءِ به پني جا افغان سيويءَ ۽ شڪارپور جا حاڪم ٿيندا آيا. +سنه 1224هه (سنه 1712ع) کان پوءِ جڏهن شاهزادو معزالدين سنڌ ۾ آيو، تڏهن ڪلهوڙا شاهي لشڪر سان وڙهيا ۽ ميان دين محمد گرفتار ٿيو. +شاهزادي سيويءَ جي حاڪم بختاور خان کي مارائي غازي خان دودائي کي اتي مقرر ڪيو ۽ سگهوئي انهيءَ کي برطرف ڪري انهيءَ جي ڀاءُ مَلَڪ الهه بخش کي رکيائين ۽ پوءِ اسلام خان ۽ قائم خان ناهرن کي؛ پر انهن مان ڪنهين ڪين خاطريءَ جهڙو بندوبست رکيو، تڏهن ميان يار محمد ڪلهوڙي کي خدا يار خان جو خطاب ڏيئي سيويءَ جو حاڪم ڪيائين. +ميان سيويءَ تي پهرين پنهنجي ڀاءُ مير محمد کي رکيو، ۽ پوءِ محمد داؤد خان کي. +رحيم خان پرانڪ ۽ دولت خان پني فساد ڪيو، پر اُهي سڀيئي سزاياب ٿيا. +پوءِ به گهڻن ڏينهن تائين داؤدپوٽن ۽ ڪلهوڙن سرائين جي وچ ۾ جهيڙو هليو؛ پر نيٺ ڪلهوڙا زور وٺي ويا. +سنه 1142هه (سنه 1729ع) ۾ ميان نور محمد ڪلهوڙي جي وقت ۾ مراد ڪيلري گنجو، سيويءَ جو حاڪم ٿيو، جنهن اتي جي سردارن قيصر خان مگسي گنجابه يا گندا واهه واري کي ۽ ميري رند شورڻ واري کي ۽ بهرام لاشاري سيويءَ واري کي ۽ ميري بلري ڪجيءَ واري کي ۽ ٻين کي ماري مڃايو. +سنه 1151هه (سنه 1738ع) ۾ جڏهن نادر شاهه سنڌ ۾ آيو، تڏهن شڪارپور دائودپوٽن کي ڏنائين ۽ سيوي افغانين کي، جيئن ڪي ورهيه اڳي هوندو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11826.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11826.txt new file mode 100644 index 0000000..fa7c9d1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11826.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +بُت يا صنم هڪ تصوير يا مادي شيء هوندي آهي جيڪا ڪنهن خدائي جي نمائندگي ڪندي آهي جنهن جي نالي مذهبي پرشتش ڪئي ويندي آهي۔ عام زندگي م بُت اهڙي شيء کر چيو ويندو آهي جنهن جي انڌي ستائش، تعظيم ۽ عقيدت ڪئي وڃي۔ +بدن، جسم، -پٿر-، مٽيءَ، ٽامي، پِتل وغيره مان ٺهيل بوتو. +هيءُ فارسي ٻوليءَ جو لفظ آهي، جيڪو -ٽن- معنائن ۾ استعمال ٿيندو آهي: مندر، پگوڊا ۽ ٻُڌ، ڪنهن به بُت جي لاءِ ضروري ناهي ته اُهو ٻُڌ جو ئي هجي. +پگوڊا جي معنيٰ ۾ -ان- جي استعمال جو نمايان مثال ”عجائب الهند“ ۾ ملي ٿو. +الجاحظ، المسعوديءَ، البيرونيءَ ۽ شهرستانيءَ جهڙن مصنفن به ”بُت“ جي معنيٰ -ٻڌ- يعني گوتم ٻُڌ ڪئي آهي. +ملتان جو پرهلاد مندر، جيڪو ”سون جي گهر“ جي نالي سان مشهور هو، -ان- جي -باري- ۾ المسعودي ذڪر ڪندي لکي ٿو ته هندن جي حساب موجب ٻڌ +جو ظهور ڪروڙين سال پهرين ٿيو هو. +البيرونيءَ کي -برهمڻ- -بت- جي -باري- ۾ +ته سٺي معلومات هئي، ليڪن -ٻڌ- جي -باري- ۾ کيس خبر ڪانه هئي. +علامه شهرستاني، -ٻڌ- ۽ اُن جي سکيا جي تعريف هن طرح ڪري ٿو ته ”-ٻڌ- هن ئي دنيا جو هڪ فرد آهي، جيڪو نه ته پيدا ٿئي ٿو، نه ڪي شادي ٿو ڪري، نه کائي پيئي ٿو، نه پوڙهو ٿئي ٿو، نه مري ٿو. +پهريون -ٻڌ-، هجرت نبويءَ کان پنج هزار سال اڳ ظاهر ٿيو هو، -ٻڌ- جي پيروڪارن جو عقيدو آهي ته دنيا کي دوام حاصل آهي ۽ -انسان- پنهنجي اعمالن جي سزا جزا ٻي زندگيءَ ۾ حاصل ڪري ٿو. +مسلمانن جي معلومات -ٻڌ- جي -باري- ۾ بلڪل ابتدائي هئي، تنهن هوندي به هيءَ ڳالهه قابل ذڪر آهي ته -جبل- آدم (سرانديپ) جي -باري- ۾ -ٻڌمت- جي هن روايت کي قبول ڪيائون، جنهن موجب -جبل- آدم جي چوٽيءَ کي گوتم -ٻڌ- سان نسبت ڏني وئي. +جيئن اڳ ذڪر اچي چڪو آهي ته ”ٻُڌ“ لفظ ڪڏهن ڪڏهن ”-بت-“ جي معنيٰ ۾ استعمال ڪيو ويندو آهي. +الجاحظ، ”بدُکُويرُ“ کي ”ڪُوير جو بُت“ سمجهي ٿو. +صاحب ”-اخبار- الصين والهند“، ’بُد‘ کي ’بُت‘ ٻڌائي ٿو، جنهن جي هندستان ۾ پوڄا ڪئي وڃي ٿي ۽ -ان- تي ناريون صدقو ڏينديون آهن. +’الدمشقي‘ -ان- جو حال صحيح طرح سان قلمبند ڪيو آهي، ۽ خاص اُن پوڄا واري شيءِ ( يوني ۽ لنگم) کي ”بُد“ چيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11835.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11835.txt new file mode 100644 index 0000000..990bb5b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11835.txt @@ -0,0 +1,199 @@ +پورچوگال +پورچوگال يا پورچوگيز ريپبلڪ يا ريپبلڪا پورچوگئيسا اردو ۾ پرتگال يورپ جي ابيريائي اپٻيٽ ۾ آخري ڏکڻ اولھ واري ھنڌ ائٽلانٽڪ سمنڊ تي واقع ھڪ ملڪ آهي. +ھن ملڪ جي اوڀر ۽ اتر ۾ اسپين، اولھ ۽ ڏکڻ ۾ ائٽلانٽڪ سمنڊ واقع آهي. +ملڪ جي دفتري ۽ قومي ٻولي پورچوگيزي آھي. +نالو. +پورچوگال لفظ پورٽس ڪال نالي قديم رومي-ڪيلٽڪ شھر جي نالي مان نڪتل آھي; جنھن شھر واري جاء تي ھاڻوڪي پورچوگال جي اترئين ڀاڱي ۾ ڊوئرو ندي جي منھن لڳ ولا نووا ڊي گائيا واقع آهي. +پورٽس ڪال ۾ لاطيني لفظ "پورٽس" جي معني آھي "بندر", پر "ڪال" جي معني اڃان واضع ٿي نہ سگھي آهي. +خيال آهي ته ابيريائي اپٻيٽ جي اتراولھ تي قابض ڪاسٽرو تھذيب وارا ماڻھو جيڪي ڪالئشي يا گالئشي يا گالنيشيا سڏيا ويندا ھئا، انھن جي نالي تان ڪال نالو ان شھر تي پيو. +تاريخ. +عربن جي آمد کان اڳ. +پورچوگال وارو خطي ۾ شروعات ۾ نيئندرٿال (انسانن وانگر ماڻھو) رھندڙ ھيا جن بعد ھوموسيپيئنس (موجوده انسان) آيا ۽ انھن خانه بدوشي بعد اتي وسنديون ٺاھڻ شروع ڪيون ۽ +عالمن جو خيال آهي ته پھرين ھزاري قبل مسيح ۾ وچ يورپ مان ڪيلٽڪ ماڻھو ڪاھي آيا ۽ انھن مقامي ماڻھن سان رشتن جي ڏي وٺ شروع ڪئي اھڙي طرح رومين کان اڳ وارا ابيريائي اپٻيٽ جا مختلف قبيلن جنم ورتو اڄوڪو آثار قديم وارو علم پڻ پورچوگال جي ڪيلٽڪ ماڻھن جي ھجڻ جي نشاندهي ڪري ٿو +رومن ابيريائي اپٻيٽ تي پھرين ڪاھ 219 ق م ۾ ڪئي ۽ ساحلي علائقن مان پنھنجن مخالف ڪارٿيجي ماڻھن کي ھيڪالي ٻاھر ڪيو. +جوليس سيزر جي دور م پورو ابيريائي اپٻيٽ رومي ايمپائر جو حصو ٿي چڪو ھيو. +155 ق ۾ ۾ اتر وارن لوسٽانيا جي قبيلن ورياٿس جي اڳواڻي ۾ بغاوت ڪئي, آئبيريائي اپٻيٽ جي اولھ واري حصي تي پنھنجو راڄ قائم ڪيو +رومي جڏهن ويڙھ ۾ ورياٿس کي روڪڻ م ناڪام ٿيا تہ انھن 139 ق م ۾ رشوت ڏئي کيس سندس ساٿين کان قتل ڪرايو ء ٽائوٽالس لوسيٽانيائي قيادت سنڀالي. +رومين پوء ابيريائي اپٻيٽ م آباد ٿيڻ شروع ڪيو ۽ لوسيٽانيا کي مڪمل طرح رومانيو ويو ۽ 27 ق م ۾ اھو رومن ايمپائر جو صوبو ٿي ويو. +بعد م لوسيٽانيا وارو اتريون صوبو ٺاھيو ويو جيڪو پوء گليسيا سڏجڻ لڳو جنھن جو گادي جو ھنڌ براڪارا کي بڻايو ويو جيڪو ھاڻي براگا سڏجي ٿو. +پنجين صدي جي شروعات ۾ جرمن قبيلن ھرھڪ سئيبي وئنڊل (سلنگي) ۽ ھيسڊنگي پنھنجن اتحادي قبيلن سسارميٽيئن ۽ الان سان گڏجي ابيريائي اپٻيٽ تي حملو ڪري اتي سئيبي بادشاھت قائم ڪئي جيڪا رومين کان پوءِ ھتي جرمن بادشاھت ھئي جيڪا گليسيا ۽ لوسيٽانيا صوبن ۾ قائم ٿي +سوئيبي بادشاھ ھرميرڪ راڄ پنھنجي پٽ ريچلا جي حوالي ڪرڻ کان اڳ گليسيائي ماڻھن سان امن جو معاھدو ڪيو. +448ع ۾ بادشاھي خشيار (Rechiar) تائين وسيع ڪري ريچلا وفات ڪئي. +وزيگوٿن کي شڪست ڏيڻ بعد سوئيبي بادشاھت فرانٽن ۽ اگوئلفو ۾ ورھائجي وئي ۽ ٻنھي 656ع کان 657 تائين راڄ ڪيو جنھن بعد ان سال مالڊراس ٻنھي حصن کي وري ھڪ ڪيو. +پر 659ع ۾ رومين ۽ وزيگوٿي سازش ذريعي قتل ٿي ويو ۽ ھڪ ڀيرو ٻيھر سوئيبي بادشاھت ٻن بادشاھن فرومار (459-463) ۽ مالڊراس جي پٽ رئمسمنڊ (459-469) ۾ ورهائجي وئي. +463ع ۾ رئمسمنڊ ٻيھر بادشاھي کي ھڪ ڪري ويو. +500ع ۾ ابيريائي اپٻيٽ ۾ وزيگوٿي بادشاھت شروع ٿي. +550 کان 550 تائين جو دؤر ھن خطي جو اونداھو دور سڏجي ٿو. +ان دور جا تفصيل محفوظ ٿي نہ سگھيا رڳو ھڪ بادشاھ ٿيوڊيمنڊ جو پتو پوي ٿو. +550ر ۾ ڪاريئارڪو بادشاھ ٿيو جنھن ھتي ڪيٿولڪ چرچ کي قائم ڪيو. +559ع ۾ ٿيوڊيمر ان جي جاء ورتي جنھن جي دور ۾ 561ع ۾ براگا جي پھرين ڪائونسل جو اجلاس ٿيو +ان ڪائونسل براگا واري سينٽ مارٽن جي سرپرستي ۾ مشرڪن کي عيسائي بڻائڻ ۽ ان علائقي ۾ سوئيبي پارش جي تنظيمي ڪم جي پيشقدمي جي نمائندگي ڪئي وئي. +570 ۾ ٿيوڊيمر جي ي وفات بعد وري سوئيبي ميرو بادشاھ ٿيو جنھن جي دؤر ۾ 572ع ۾ براگا جي ٻين ڪائونسل منعقد ٿي. +577ع ۾ وزيگوٿي گھرو ويڙھ شروع ٿي پر ميرو ويڙھ ختم ڪرڻ م ڪامياب ٿي نہ سگھيو. +583ع ۾ وفات ڪري ويو ۽ ايبوريڪو (يوريڪو) تخت تي ويٺو پر 584ع ۾ کائنس اينڊيڪا بادشاھي کسي ورتي جنھن جو راڄ 585 تائين ھلي سگھيو ۽ ان سان وزيگوٿن لئووگلڊ جي اڳواڻي ۾ حملو ڪري سوئيبي بادشاھت کي گوٿن واري ڇھن صوبن تي مشتمل بادشاھت ۾ تبديل ڪري ڇڏيو +لئووگلڊ گليسيا، ھسپانيه ۽ گاليا ناربونينسس جو تاجدار بادشاھ ٿيو. +لاڳيتو 700ع تائين ابيريائي اپٻيٽ تي وزيگوٿي بادشاھت قائم رھي 711 ۾ آخري وزيگوٿي بادشاھ روڊرڪ مارجي ويو ۽ عربن جو دور شروع ٿيو. +عربن جو دور. +بنو اميه جي خلافت طرفان ابيريائي اپٻيٽ تي فتح حاصل ڪرڻ بعد 726ع کان 1249ع تائين موجوده پورچوگال ۽ اسپين جي وڏي حصي سميت اندلس جو حصو ھيو. +ان دؤر م سالن جي ڪجھ ڏھاڪن تائين اتر پورچوگال ۽ پنج سؤ سالن تائين ڏکڻ پورچوگال تي عربن جي حڪمراني رھي. +وزيگوٿن جي شڪست بعد ڪجھ مهينن ۾ ئي 726ع ۾ ابيريائي اپٻيٽ دمشق جي خلافت جو حصو ٿي ويو. +750 ۾ بنو اميه جي دمشق واري خلافت ٽٽڻ بعد عبدالرحمان ٻيون جي قيادت ۾ ھي علائقو اسلامي خلافت کان آزاد ٿي قرطبه جي امارت بڻجي ويو جيڪا پوء قرطبه جي خلافت ۾ تبديل ٿي وئي جيڪا طائفه نالي انتظامي يونٽن ۾ ورھايل ھئي جنھن جو سربراھ گورنر ھوندو ھو. +اھا خلافت 1031 ۾ ٽٽي 23 ننڍڙين بادشاھتن ۾ ورھائجي وئي جن کي طائفه وارين بادشاھتن جو نالو ڏنو ويو. +ھر طائفه جي گورنر پاڻ کي امير قرار ڏئي ڇڏيو. +1086ع ۾ طائفه وارو دؤر مراڪش کان بربر نسل واري المرابط خاندان زلاقه واري جنگ(سگراشس واري جنگ) کٽي طائفه وارين بادشاھتن کي پنھنجي مراڪش واري بادشاھت م ملائي ڇڏيو. +1147 ۾ وري ٻيھر مراڪش جي الموحدون خلافت انھن طائفن کي خلافت ۾ شامل ڪري ڇڏيو. +اندلس کي مختلف ضلعن ۾ ورھايو ويو جن کي ڪرہ سڏيو ويندو هو. +غرب الاندلس 10 ڪرن تي مشتمل ھو. +ھر ڪرہ ۾ صدرمقام ۽ ان جو گورنر مقرر ھيو. +انھن مان ڏکڻ پورچوگال ۾ بيجا، +سيئووس، الڪاسر دو سال، سينتاريم ۽ لزبن شامل ھيا. +ھتان جي مسلمانن ۾ مقامي ابيريائي مولد ۽ بربر سڏبا ھيا. +عرب انھن ۾ ٿورا ھيا جن ۾ شام ۽ عمان جا امير شامل ھئا. +بربرن جو تعلق اتر آفريڪا جي اٽلس جبلن ۽ مراڪش جي علائقي ريف سان ھيو. +پورچوگال ڪائونٽي. +Aنائين صدي عيسويءَ جي آخر ۾ منھو ندي ۽ ڊوئرو ندي جي وچ وارو علائقو ھڪ جوڌي ومارا پيرس استوريئس جي بادشاھ الفونسو ٽئين جي حڪم تي فتح ڪري ورتو جنهن خطي م ٻہ شھر پورٽس ڪيل ۽ براگا واقع ھيا. +ھن اتي جي کوڙ ٻين ڦٽل شھرن م پورچوگيزي ء گليسيائي پناھگيرن سميت ٻين عيسائين کي آباد ڪرايو اھڙي طرح پورچوگال جي ڪائونٽي وجود ۾ آئي جيڪا ڏکڻ پاسي کان عربن جي حملن ۽ اتر ڏانھن نارمن ۽ وائڪنگ جي حملن سان منھن ڏيندي آئي +ڪائونٽ ومارا پيرس ان فتح ڪيل علائقي کي ترقي ڏياري ڪائونٽي جو درجو ڏئي ان جو نالو پورٽس ڪيل جي نالي تان پورچوگال رکيو. +ھن ڪائونٽي م ھڪ نئين شھر گيمرائيس جو بنياد رکيو جيڪو پورچوگيزي قوم جي جنم ڀومي سڏيو ويندو آهي. +الفونسو ٽيون جي پٽن پيءُ کان تخت کسي بادشاھت ٽن حصن ۾ ورهائي ڇڏي پر بعد م لئون وارو الفونسو چوٿون آيو جنھن وري استوريئس جي بادشاھتن کي ھڪ بادشاھت ۾ تبديل ڪيو ۽ ان 1093ع ۾ ھينري برگنڊي کي پورچوگال ڪائونٽي جو ڪائونٽ مقرر ڪري پنھنجي ناجائز ڌيءَ جي ان سان شادي ڪرائي. +ھينري براگا کي ڪائونٽي جو صدرمقام بڻايو. +ھينري بعد سندس پٽ افونسو ھينريڪيس ڪائونٽ ٿيو ۽ 24 جون 1128ر تي ھن پنھنجي ماء ٽريسا ۽ سندس عاشق فرنائو پيرس ڊي ٽريوا سان سائو ماميڊ واري جنگ وڙھي کٽي ۽ ڪائونٽي. +جو واحد اڳواڻ بڻجي ويو. +ان بعد ھن ڏکڻ طرف مور (مسلمانن) طرف پيشقدمي ڪئي ۽ 25 جنوري 1139ع م انھن کي اوريڪي واري جنگ ۾ فيصلاڪن شڪست ڏئي پورچوگال جو بادشاھ بڻجي ويو. +ھاڻي پورچوگال ڪائونٽي ليئون کان ڌار ٿي ھڪ خودمختيار بادشاھت جي صورت اختيار ڪئي. +پورچوگال دنيا جي کوجنا ۾ سرواڻي جو ڪردار ادا ڪيو. +جان پھريون جو پٽ شھزادو ھينري جھازران ان ڪم ۾ مکيه معاون ۽ مالي مددگار ٿيو. +پورچوگال جي بادشاھت. +افونزو ھينريڪيس پورچوگال جو آخري ڪائونٽ ۽ پھريون بادشاھ ھيو ء ان بعد ان خاندان جي بادشاهي قائم رھي. +بادشاھت بم ڊنز پھريون، افونسو چوٿون، پيڊرو پھريون بادشاھ ٿيڻ بعد امن سان پنھنجا دؤر گذاريا. +1348 ۽ 1349 م يورپ ۾ ڪاري موت واري وبا ۾ پورچوگال پڻ متاثر ٿيو. +1373ع ۾ پورچوگال انگلينڊ سان اينگلو پورچوگيز الائنس جي نالي سان اتحاد ڪيو جيڪو دنيا جو موجود سڀ کان ڊگھو اتحاد سڏيو ويندو آهي. +1383ع ۾ بيئتريسي، پورچوگال جو مڙس ۽ فرڊيننڊ پھريون، پورچوگال جو ناٺي ڪيسٽائيل وارو جان پھريون پورچوگال جي تخت جو دعويدار ٿيو جنھن کي اميرن جي ھڪ حصي ۽ عام ماڻھن جي قيادت ڪندڙ جان آوش جي وچ ۾ الجوبروٽا واري جنگ لڳي جنھن ۾ ڪيسٽائيلن واري ڌر کي شڪست آئي ۽ پورچوگال جي بادشاھي آوش گھراڻي کي ملي. +ان دؤر ۾ پورچوگال ائٽلانٽڪ سمنڊ جي کوجنا ڪئي ۽ ازوريس ٻيٽ، مدائرا ۽ ڪيپ وردي ٻيٽ دريافت ڪيا؛ آفريڪا جي ساحلي ڪناري جي کوجنا ڪئي؛ آفريڪا جي چونڊ ھنڌن تي ڪالونيون قائم ڪيون؛ انڊيا جو رستو دريافت ڪيو؛ برازيل دريافت ڪري اتي بيٺڪون يا ڪالونيون قائم ڪيون؛ ڏکڻ ايشيا واري پاسي جا واپاري دڳ قائم ڪيا؛ پھريون ڀيرو چين ۽ جپان سان واپار لاء سفارتي مشن موڪليا. +1415ع ۾ اتر آفريڪا جي پھرين خوشحال اسلامي واپاري مرڪز سيوٽا فتح ڪري اتي سمند پار ڪالونيون ٺاھيون. +ڪرسٽوفر ڪولمبس جي يورپ واپسي بعد جڏهن اسپين ۽ پورچوگال وچ ۾ نئين دريافت ڪيل سرزمين تي شروع ٿيل تڪرار پوپ اليگزينڊر ڇھين جي ٽياڪڙي سان ٿيل ٽروڊيسيلس معاھدي ذريعي حل ٿيو جنھن تي 7 جون 1494ع ۾ صحيحون ڪيون ويون جنھن تحت دريافت ٿيل سرزمين کي انھن ٻن حصن ۾ ورھايو. +1484ع ۾ واسڪو ڊي گاما اھو ڪري ڏيکاريو جنهن لاء ڪرسٽوفر ڪولمبس نڪتو ھيو. +ھي پھريون يورپي ھيو جيڪو سمنڊ رستي انڊيا پھتو جنھن سان 17 لک آبادي واري پورچوگال جي معاشيات ۾ خوشحالي آئي ۽ ان ۾ جاڳرتا جو آغاز ٿيو. +1500 ۾ پورچوگال جو جھازران گيسپر ڪورٽي ريئال موجوده ڪيناڊا ۾ پھتو +۽ انگريزن ۽ فرانس وارن جي پھچڻ کان گھڻو وقت اڳي ان نيو فائونڊ لينڊ ۾ پورچوگال ڪوو سينٽ فلپس نالي شھر جو بنياد رکيو. +1500ع ۾ پیڊرو آلواريس ڪيبرال برازيل دريافت ڪري ان تي پورچوگال جي دعويداري جو اعلان ڪيو.ڏھ ڏينھن بعد افونسو ڊي البڪيارڪي گوا (انڊيا)، مسقط (عمان)، ملاڪا (ملائيشيا) ۽ فارس جي پاڻي واري لنگھ ارمز تي قبضو ڪيو ۽ اھڙي طرح پورچوگيزي ايمپائر ھندي سمنڊ ۽ ڏکڻ ائٽلانٽڪ سمنڊ جي واپار تي غالب ٿي وئي. +پورچوگيزي جھاز تائيوان، جپان، تيمور ۽ مولاڪيئس يا ملاڪو ٻيٽن (انڊونيشيا) ۾ لنگر انداز ٿيڻ لڳا. +ھونئن تہ گھڻي +وقت کان اھو خيال ڪيو وڃي ٿو ته ڊچ سڀ کان اول آسٽريليا پھتا پر اھڙيون شھادتون پڻ موجود آهن جن مطابق اتي سڀ کان پھريان 1521ع ۾ پورچوگيزي پھتا ھئا 1519 کان 1522 تائين فرڊيننڊ مگيلن ايسٽ انڊيز جي لاء مھم تي روانو ٿيو ۽ ان مھم جي نتيجي م دنيا جي چوگرد پھرين جھازراني ڪئي وئي. +ان مھم دوران فرڊيننڊ مگيلن پاڻ يورپ واپس موٽي نہ سگھيو ڇو ته فلپائن ۾ 1521 ۾ مقامي ماڻھن ھٿان مارجي ويو ھو. +22 اپريل 1529ع ۾ اسپين ۽ پورچوگال ۾ ھڪ ٻيو معاھدو پڻ ٿيو جنھن کي زاراگوزا وارو معاھدو سڏيو ويو. +ان سمورن ڪمن سان پندرهين ۽ سورھين صدي ۾ پورچوگال جي بادشاھت دنيا جي ھڪ وڏي معيشت ٿيڻ سان گڏوگڏ ھڪ فوجي ۽ سياسي طاقت پڻ بڻجي وئي. +1580 کان 1640 تائين پورچوگال پنھنجي مرضيءَ سان اسپين سان گڏ يونين ۾ شامل ٿيو ان جو سبب اھو جو ٻنھي ملڪن جا بادشاھ بغير وارث جي فوت ٿي ويا ھئا جنھن ڪري 1580ع ۾ پورچوگال ۾ واراثت جي مسئلي ڪر کنيو. +آخرڪار اسپين جو فلپ ٻيون اسپين جي تخت جو دعويدار ٿيو ۽ کيس بادشاھي ملي ۽ پورچوگال وارن پڻ کيس فلپ پھريون جي نالي سان پنھنجو بادشاھ تسليم ڪيو اھڙي طرح ابيريائي اپٻيٽ ٻن بادشاھتن جي ھڪ يونين بڻجي ويو پر ان جاگرافيائي خطي جي سڄاڻپ اسپين جي نالي سان ٿيڻ لڳي ان يونين سان پورچوگال پنھنجي خودمختيار پرڏيھي معاملن جي پاليسي کان محروم ٿي 80 سالن تائين اسپين ۽ نيڌرلينڊز جي وچ م جنگ جو حصو ٿي ويو. +ان جنگ ڪري اينگلو پورچوگيزي تعلقات پڻ خراب رھيا ۽ پورچوگال کي ايران عمان وچ ۾ ھرمز تان دستبردار ٿيڻو پيو. +ان جي ڪالونين تي ولنديزي حملا ٿيڻ لڳا ۽ پورچوگال جي ھندوستان جي واپار تان ھڪھٽي ختم ٿي وئي. +1640ع ۾ جان چوٿون، پورچوگال ناراض اميرن جي مدد سان پورچوگال جي بادشاھت جو دعويدار ٿيو ۽ پوءِ جنگ لڳي جنھن سان پورچوگال يونين مان نڪري آيو ء ان تي براگنزا گھراڻي جو دؤر شروع ٿيو جيڪو 1910ع تائين قائم رھيو. +جان چوٿون کان پوء سندس وڏو پٽ افونسو چوٿون، پورچوگال بادشاھ ٿيو جنھن کي سندس زال ماريا فرانسسڪا، بادشاھ جي ڀاء پيڊرو (پيڊر ٻيون) سازش ذريعي پاڳل قرار ڏيارايو جنھن بعد اقتدار اصل م ان کان کسجي ويو. +ان جي وفات بعد پيڊرو ٻيون، پورچوگال بادشاھ ٿيو. +ان بعد سندس پٽ جان پنجون تخت تي ويٺو جنھن روايتن کان ھٽي مطلق حاڪم جي صورت اختيار ڪئي. +ان بعد سندس پٽ جوزف پھريون تخت تي ويٺو. +ھن پورچوگال جي سرزمين ۽ انڊيا واري ڪالونين ۾ غلامي تي بندش وڌي. +بري ۽ بحري فوج جي نئين سر تنظيم سازي ڪئي، عيسائي فرقن وچ م امتيازي فرق وارا قانون منسوخ ڪيا، ۽ مالياتي معاشي سڌارا آندا، نئين ڪمپنين جو بنياد وڌو. +پھرين نومبر 1755ع ۾ لزبن شھر م زلزلي ۽ ان بعد سونامي تباھي آندي جنھن سان پورو شھر ناس ٿي ويو. +سال اندر شھر نئين سر تعمير ٿي ويو. +1758ع ۾ جوزف قاتلاڻي حملي ۾ زخمي ٿيو. +1762ع ۾ اسپين پورچوگال تي حملو ڪيو ۽ انھن م جنگ ڇڙي وئي جيڪا ست سال ھلي. +جوزف 1777ع ۾ وفات ڪئي. +سندس زال ماريه پھرين ملڪه ٿي. +1807ع م نيپولين اسپين ء فرانس تي چڙھائي ڪئي ۽ سخت جنگ بعد پورچوگال جي ماريا پھرين ملڪ جي گادي پورچوگال مان برازيل جي شھر ريئو ڊي جينرو منتقل ڪئي. +نيپولين جي فوج لزبن ٻاھران پھتي. +1815 م برازيل کي بادشاھت قرار ڏنو ويو ء پورچوگال جي بادشاھت کي ان ۾ ضم ڪيو ويو ۽ ان جو نالو يونائيٽيڊ ڪنگڊم آف پورچوگال، برازيل اينڊ الگاروي رکيو ويو. +ماريا جو پٽ جوئائو ڇھون تخت تي ويٺو. +1815 ۾ انگلينڊ جي مدد سان فرانس کي شڪست آئي ۽ جوئائو واپس پورچوگال منتقل ٿي سگھيو پئي پر ھن برازيل ۾ رھڻ جو فيصلو ڪيو پر پورچوگال جي شھر پورٽو ۾ 1820 ۾ لبرل انقلاب جي شروعات ٿي جنھن ڪري 1821 ۾ ھن جي واپسي جي ضرورت پيدا ٿي. +ھي لزبن موٽي آيو پر پنھنجي پٽ پيڊرو (پيڊرو پھريون) کي برازيل ۾ ڇڏيو. +جڏھن پورچوگال جي حڪومت برازيل جي پراڻي ڪالوني واري درجي م بحال ڪرڻ چاھيو تہ پيڊرو اتان جي اميرن سان ملي آزادي جو اعلان ڪري ڇڏيو. +ان بعد سسپلانٽينا (موجوده يوراگوئي) برازيل ۾ شامل آخري علائقو ھيو جنھن تي پورچوگال جي حڪومت رھي. +1825ع ۾ برازيل جي آزادي کي تسليم ڪيو ويو جنھن ۾ پيڊرو پھريون برازيل جي شھنشاھ جو لقب اختيار ڪيو. +1826ع ۾ جوئائو ڇھون وفات ڪئي ۽ پوء وراثت جو مسئلو پيدا ٿيو ڇوتہ سندس وارث اڳ ئي برازيل جو پيڊرو پھريون جي نالي سان شھنشاھ ھيو پر ان سان گڏوگڏ پيڊرو چوٿون جي نالي سان پورچوگال جو پڻ بادشاھ ٿيو. +ھن پورچوگال واري بادشاھت پنھنجي ڌيءَ ماريه ٻين جي حق ۾ ترڪ ڪئي پر پيڊرو جو ڀاءُ ميگئل پھرين احتجاج ڪندي تخت جي دعويداري ڪئي ۽ 1828ع ۾ ھن اقتدار تي قبضو ڪيو. +پيڊرو پورچوگال م ڌيءَ کي واپس بادشاھي ڏيارڻ ۽ آئيني بادشاهت جي قيام لاءِ گھرو ويڙھ شروع ڪرائي جيڪا 1834ع ۾ ختم ٿي. +ميگئل کي شڪست آئي.ماريه ٻين ملڪ جي راڻي ٿي ۽ آئين جي بحالي جو اعلان ڪيو ويو. +آئيني بادشاهت. +راڻي ماريه ٻين ۽ فرڊيننڊ ٻئين جي پٽ پيڊرو پنجين 1853 کان 1861ع تائين پورچوگال کي ھڪ جديد ملڪ ۾ تبديل ڪيو. +انھن جي دؤر ۾ روڊن جي تعمير ٿي ٽيليگراف رواج م آئي ، ريلوي نظام ٺھيو ۽ پبلڪ هيلٿ نظام ۾ سڌارا آندا ويا. +پيڊرو 1961ع م ڪالرا وگھي وفات ڪري ويو. +خاندان جا ڪافي ڀاتي ان بيماري سبب وفات ڪري ويا. +ان جو ڀاءُ لوئيس پھريون تخت تي ويٺو. +پورچوگال جي ڏکڻ آمريڪا ۾ بيٺڪي نظام جي خاتمي باوجود ان جون ايشيا م گوا سميت ڪجھ ۽ آفريڪا ۾ ڪافي بيٺڪيتون قائم ھيون جن ۾ لئانڊا، بسائو، بينگئيلا، مپوتو، پورٽو ايمبوئم، موزمبيق شامل ھئا. +پھرين فيبروري 1908ع تي بادشاھ ڪارلوس پهرين ۽ سندس وڏي پٽ لوئيس فلپ کي ٻن ريپبلڪ جي حامي انقلابي ڪارڪنن حملو ڪري قتل ڪري ڇڏيو. +ان جي ٻئين نمبر پٽ منوئيئل ٻئين کي تخت تي ويھاريو ويو. +5 آڪٽوبر 2010 ۾ کيس انقلاب ذريعي ھٽايو ويو ۽ ملڪ مان بادشاھت جو خاتمو ٿيو ۽ ملڪ کي ريپبلڪ جو درجو ڏنو ويو. +شاھي خاندان جلاوطن ٿي انگلينڊ م پناھ ورتي. +پورچوگال جي ريپبلڪ. +نئين ريپبلڪ مسئلن جو شڪار رھي 15 سالن م 45 حڪومتون آيون ويون. +پھرين عظيم جنگ م پورچوگال اتحادين جو ساٿي ٿيو ۽ مرڪزي طاقتن سان جنگ وڙھيو. +جنگ ان جي ڪمزور معيشت کي ڏاڍو نقصان رسايو. +سياسي ناپئداري ۽ معاشي ڪمزور ان نئين ريپبلڪ م بيچيني ۽ افراتفري پيدا ڪئي. +28 مئي 1926ع تي اتي فوجي انقلاب آيو ۽ اھڙي طرح ساڄي ڌر واري قومي آمريت قائم ٿي جنھن سان اڳتي ھلي 1933ع ۾ انٽونيو ڊي اوليورا سالازار جي اڳواڻي ۾ ٻين ريپبلڪ قائم ڪئي وئي. +ٻين جنگ عظيم ۾ پورچوگال غيرجانبدار رھيو. +1968ع ۾ مارسيلو ڪئيٽانو ملڪ جو نئون سربراھ ٿيو. +پورچوگيزي حڪومت ۽ فوج سمنڊ پار علائقن جي خودمختياري لاء آخر تائين راضي ٿيڻ لاء تيار نہ ھئي ۽ مزاحمت پئي ڪئي. +اپريل 1974ع م لزبن ۾ کاٻي ڌر واري پرامن فوجي بغاوت ٿي جنھن کي ڪارنيشن انقلاب جو نالو ڏنو ويو جنھن بعد آفريڪا جي ملڪن انگولا ۽ موزمبيق کي آزادي ملي ۽ ٻن سالن جي اندر جمھوريت کي بحال ڪيو 1975 ۾ پورچوگال جي آئين ساز اسيمبلي جون چونڊون ٿيون. +1976 ۾ پورچوگال جي ليجسليٽو اسيمبليءَ جي چونڊن ۾ سوشلسٽ پارٽي کٽي آئي ۽ ان جو اڳواڻ ماريو سوئاريس وزيراعظم ٿيو جيڪو 1978 تائين ان عهدي تي رهيو ۽ وري 1983 کان 1985 تائين وزيراعظم ٿيو. +ھن يورپي ايڪانامڪ ڪميونٽي ۾ شامل ٿيڻ واري مرحلي جي شروعات ڪئي. +1986ع ۾ پورچوگال اسپين سميت يورپي ايڪانامڪ ڪميونٽي ۾ شامل ٿيو جيڪا بعد يورپي يونين ۾ تبديل ٿي وئي. +20 ڊسمبر 1989 تي پورچوگال پنھنجي آخري ڪالوني ميڪائو پرامن طريقي سان چين جي حوالي ڪئي. +26 مارچ 1995ع تي پورچوگال شينجن ايريا جي قائدن تي عملدرآمد ڪرڻ جي شروعات ڪئي. +1999 م ھي ملڪ يورو زون م شامل ٿيو. +5 جولاءِ 2004 تي ھن ملڪ جو وزيراعظم جوسي منوئيئل باروسو کي يورپي ڪميشن جي صدارت لاء نامزد ڪيو ويو. +جاگرافي. +پورچوگال جي سرزمين ۾ ابيريائي اپٻيٽ جو حصو ۽ ائٽلانٽڪ سمنڊ ۾ واقع ٻہ ٻيٽن جا ميڙ: مدائرا ۽ ازوريس شامل آهن. +مکيه زميني حصو اتر ۾ جابلو ۽ ڏکڻ م ميداني علائقن تي مشتمل آهي. +ان کي وچان ٽگوس ندي ٻن حصن ۾ ورهائي ٿي جيڪا اسپين مان ملڪ م داخل ٿي لزبن شھر مان گذرندي ائٽلانٽڪ سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿي. +ھن ملڪ جي سڀ کان وڏي جابلو چوٽي مائونٽ پيڪو آھي جيڪا ازوريس جي پيڪو ٻيٽ تي واقع آهي. +جيڪو ھڪ قديم ٻرندڙ جبل آھي جنھن جي اونچائي آھي. +ايٽلانٽڪ سمنڊ ۾ پورچوگال جي مخصوص معاشي زون جي پکيڙ 1,727,408 ڪ م2 آھي جيڪو يورپي يونين جي ملڪن ۾ ٽيون نمبر وڏو ۽ دنيا جي ملڪن ۾ 20ھون وڏو مخصوص معاشي زون آھي. +آبھوا. +پورچوگال جو شمار ميڊيٽرينين آبھوا واري موسمي درجي ۾ ٿئي ٿو +اتر اولھ وارن مٿاھن پٽن ء جبلن واري پاسي جي موسم سامونڊي آبھوا واري آھي. +ازوريس جي ڪجھ ٻيٽن جي موسم ڪجھ خشڪ ۽ ڪجھ جي گرم بياباني ۽ ڪجھ ٻيٽن جي گھميل آھي. +پورچوگال جو شمار يورپ جي گرم ترين ملڪن م ٿيندو آهي. +مدائرا جا ٻيٽ ٻرندڙ جبلن وارا آھن. +جتي ڪڏهن ڪڏهن ھلڪي شدت وارا زلزلا ايندا رهندا آهن. +وڏو زلزلو آخري ڀيرو 1956-1957 ۾ آيو. +پورچوگال جو سراسري گرمي پد اترئين جابلو ۽ مٿاھين حصي ۾ 10 کان 12 سينٽي گريڊ تائين ۽ ڏاکڻي ميداني علائقي ۾ 16 کان 18 سيٽي گريڊ رھندو آھي. +اونھاري ۾ ھتان جو سڀ کان وڏي ۾ وڏو گرمي پد 40 سينٽي گريڊ تائين رھندو آھي. +سياري م اترئين ۽ وچين حصي وارن ضلعن م برف پوندي آهي. +سياسي نظام. +پورچوگال ۾ 1976ع جي آئين تحت نيم صدارتي نمائندگانہ جمھوريت واري ريپبلڪ آھي. +آئين تحت رياست جا ٿنڀا صدر، حڪومت، پارليامينٽ ۽ عدليه آھن جيڪي اختيارن م آزاد آھن صدر جي چونڊ پنجن سالن لاء سڌي سنئين عوام جي ووٽن ذريعي ٿيندي آهي. +پارليامينٽ ھڪ ايواني 230 رڪنن واري آھي. +ھر رڪن ڊپٽي سڏيو ويندو آهي سمورا رڪن چئن سالن لاءِ چونڊيا ويندا آهن. +حڪومت جو سربراھ وزيراعظم ھوندو آھي ۽ ان ۾ وزير ۽ رياست جا سيڪريٽري شامل ھوندا آھن. +ڪورٽون ٽن حصن: جڊيشل، ايڊمنسٽريٽو ۽ فسڪل ۾ ورھايل آھن. +وڏي ۾ وڏي عدالت پورچوگال جي سپريم ڪورٽ آھي. +قانونن جي آئين حيثيت جاچڻ لاءِ ھڪ پورچوگال جي 13 رڪني آئيني ڪورٽ پڻ ڪم ڪري ٿي. +پورچوگال ۾ ڪثيرالجماعتي سياسي نظام آھي پر ان م ٻہ جماعتون: سوشلسٽ پارٽي ۽ سوشلسٽ ڊيموڪريٽڪ پارٽي غالب آھن. +ان کان سواءِ ٻين پارٽين ۾ پورچوگيزي ڪميونسٽ پارٽي ۽ ماحولياتي جماعت دي گرينز، ليفٽ بلاڪ ۽ پيپلز پارٽي شامل آهن جن کي ھر ڀيري 5 کان 15 سيڪڙو ووٽ ملندا آهن. +وزيراعظم ۽ ھڪ يا وڌيڪ ڊپٽي وزيراعظمن، وزيرن، رياستي سيڪريٽرين جي مقرري صدر ڪندو آهي. +ملڪ جي پارليامينٽ جو نالو اسيمبلي آف ريپبلڪ آھي جيڪا لزبن شھر ۾ واقع آهي. +جيڪا مکيه قانونساز ادارو آهي +پرڏيهي ناتا. +پورچوگال 1955ع کان وٺي گڏيل قومن جو رڪن ۽ نيٽو جو باني رڪن ۽ يورپي يونين جو 1993ع ۾ شامل ٿيندڙ رڪن آهي. +1996 ۾ ھي ملڪ ڪميونٽي آف پورچوگيزي لينگئيج ڪنٽريز جو باني رڪن ٿيو جنھن جو صدر مقام پڻ لزبن پينافيئل محل ۾ آهي. +انتونيو گوتيخس 1995 کان 2002 تائين پورچوگال جي وزيراعظم رھيو ۽ پھرين جنوري 2017 تي گڏيل قومن جو سيڪريٽري جنرل ٿيو ۽ ٻيھر جون 2021 ۾ ساڳي عھدي تي چونڊجي آيو. +جي ملڪ 1983ع کان لاطيني يونين جو رڪن آهي. +ھن جا مختلف ملڪن سان ٻٽي شھريت وارا دوستاڻا ناتا آھن جن م برازيل پڻ شامل آهي. +ھن ملڪ جا يونائيٽيڊ ڪنگڊم سان جاري دنيا جا سڀ کان پراڻا ناتا آھن. +ھن ملڪ جا ٻه بين الاقوامي تڪرار ھلندڙ آھن ۽ ٻئي اسپين سان سرحدي تڪرار اٿس. +جن مان ھڪ اوليوينزا وارو تڪرار آھي جيڪو 1297ع کان وٺي پورچوگال جو حصو ھيو پر 1801ع ۾ نارنگين واري جنگ بعد باداجوز معاھدي ذريعي ان کي اسپين ۾ شامل ڪيو ويو. +پورچوگال ويانا ڪانگريس ۾ ان جي واپسي جو مطالبو ڪيو پر اسپين ان کي اڄ تائين پنھنجو علائقو قرار ڏيندو پيو اچي. +ٻيون تڪرار سيويج ٻيٽن تي آھي جيڪي پورچوگال جي قبضي ۾ آھن. +اھي ٻيٽ 1394ع م. +اٽليءَ جي جھازران دريافت ڪيا ھيا ۽ جاگرافيائي طور تي پورچوگال جي مدائرا ٻيٽن جي ڀيٽ ۾ 115 ڪلوميٽرن جي فرق سان اسپين جي ڪينري ٻيٽن جي وڌيڪ ويجھو آهن. +اھي ماڻھن جي ذاتي ملڪيت ھيا جن کان 1971ع ۾ پورچوگال جي حڪومت خريد ڪيا. +انھن ٻيٽن جو اسپين 1911ع کان وٺي دعويدار آھي. +ان تڪرار ٻنھي ملڪن ۾ سياسي ڇڪتاڻ ۾ اضافو ٿيو. +ان تڪرار جو سبب انھن ٻيٽن جو ظاھري ملھ نه پر انھن ٻيٽن جي ڪري مخصوص معاشي زون جو اضافو آھي. +قانون. +پورچوگال جو قانوني ۽ عداتتي نظام سول لا سسٽم تي مشتمل آهي جنھن کي ڪانٽينينٽل فيملي ليگل سسٽم پڻ سڏيو ويندو آهي. +اتان جي مکيه قانونن ۾ 1976ع وارو ترميميل آئين، 1966ع وارو پورچوگيزي سول ڪوڊ، 1661 وارو سول پروسيجر ڪوڊ، 1982 وارو پينل ڪوڊ، 1888 وارو ڪمرشل ڪوڊ شامل آهن. +ھي دنيا جو پھريون ملڪ آھي جنھن سڀ کان پهرين 1884ع ۾ عمرقيد جي سزا کي منسوخ ڪيو ۽ انھن پھرين ملڪن ۾ شامل آھي جن موت جي سزا ختم ڪئي. +ھن ملڪ ۾ قيد جي سزا جي حد 25 سالن تائين آھي. +ھي دنيا جو پھريون ملڪ آھي جنھن 2001 ۾ ھيروئن، ڪوڪين، ڀنگ ھر ڄاتل منشيات جي واپرائڻ ۽ ان کي قبضي ۾ رکڻ کي ڏوھن جي زمري کان ٻاھر ڪري ڇڏيو پر ان لاء شرط اھو اھي تہ ان جي منتقلي ۽ قبضو مقدار ۾ ھڪ ماڻھو جي ڏھن ڏينھن جي استعمال کان وڌيڪَ نہ ھوندو. +ان قانوني تبديلي جي ڪري ھن ملڪ تي تنقيد پڻ ڪئي وئي پر نتيجي م 16 کان 18 سالن جي عمر وارن ۾ نشي جي رجحان ۾ ڪمي ۽ ايڇ آء وي انفيڪشن جي مريضن ۾ اڌو اڌ گھٽتائي اچي وئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11871.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11871.txt new file mode 100644 index 0000000..6d9cc8c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11871.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +تاج جويو +سنڌ جو ناميارو اديب ۽ شاعر تاج جويو، سندس پورو نالو، تاج محمد ولد حاجي جويو آهي. +هن 6 سيپٽمبر 1954ع تي تعلقي سڪرنڊ (هاڻي دولتپور) ضلعي نوابشاھہ (هاڻي بينظير آباد) جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ ’پير ڪولاچيءَ‘ ۾ جنم ورتو. +تعليم. +پهريون ڪلاس گورنمينٽ پرائمري اسڪول سن (تعلقي ڪوٽڙي، اڳوڻي ضلعي دادو) مان پاس ڪري، باقي پرائمري تعليم گورنمينٽ پرائمري اسڪول ’پير شاهنواز‘ (پير ڪولاچيءَ) مان حاصل ڪيائين. +ڇهين ڪلاس کان نائين ڪلاس تائين ڊي سي (ناز باغ) هاءِ اسڪول قاضي احمد ۾ پڙهيو، جتان مِڊل اسٽئنڊرڊ جو امتحان موري سينٽر تي ڏنائين ۽ ضلعي ۾ پهريون نمبر حاصل ڪري، اسڪالرشپ کٽيائين. +مئٽرڪ جو امتحان وري اباڻي شهر سن (تعلقي ڪوٽڙيءَ) مان 1970ع ۾، ڪوٽڙي سينٽر تان ڏنائين. +هن جو ارادو ڊاڪٽر ٿيڻ جو هو، پر مائٽ غريب هئڻ ڪري سندس خرچ ڀري نہ سگهيا ۽ هن 1971ع ۾ سڪرنڊ ٽيچرس ٽريننگ ڪاليج ۾، اسڪالرشپ وارن پئسن مان، ايس. +وي (سينيئر ورنيڪيولر) جي ٽريننگ حاصل ڪري، فرسٽ پوزيشن حاصل ڪئي. +اي گورنمينٽ سچل سرمست ڪاليج نوابشاھہ مان ۽ ايم. +اي (سنڌي) خانگي طرح سنڌ يونيورسٽيءَ مان 1978ع ۾ پاس ڪري، فرسٽ ڪلاس فرسٽ پوزيشن ماڻي، سنڌ يونيورسٽيءَ پاران چانسلر ۽ وائيس چانسلر گولڊ ميڊل حاصل ڪيائين. +ان کان سواءِ خانگيءَ طرح اديب سنڌي، عالم ۽ فاضل ۾ پڻ فرسٽ ڪلاس فرسٽ پوزيشنون حاصل ڪيائين. +مُلازمتون. +22 آڪٽوبر 1972ع کان پرائمري استاد طور پرائمري اسڪول طيب لاکي، تعلقي سڪرنڊ ۾ مُقرر ٿيو. +مختلف اسڪولن (الهه بخش مري، امام بخش مري، مجيد ڪيرئي ۽ مشائخ مڊل اسڪولن) ۾ پڙهائڻ بعد، ڪجهه عرصو گورنمينٽ اڳوڻي ڊي. +سي هاءِ اسڪول ۽ هاڻي ايڇ. +ايم. +خواجا هاءِ اسڪول نوابشاھہ ۾ جونيئر اسڪول ٽيچر طور پڙهايائين ۽ هڪ سال ايڇ. +ايم خواجه هاءِ اسڪول سوسائٽي نوابشاھہ (خانگي) ۾ 16 گريڊ ۾ اُستاد طور پڻ پڙهايائين ۽ اُن اسڪول جي باني استادن مان آهي. +تاج جويو 1982ع ۾ پبلڪ اسڪول ميرپورخاص ۾ ليڪچرار مُقرر ٿيو ۽ پبلڪ سروس ڪميشن جو امتحان پاس ڪرڻ کانپوءِ جنوري 1984ع ۾ گورنمينٽ ڪاليج مٺيءَ ۾ ليڪچرار ٿيو. +اُتان 1986ع ۾ گورنمينٽ سائنس ڪاليج سڪرنڊ، اُن بعد 1988ع کان گورنمينٽ سٽي ڪاليج حيدرآباد، گورنمينٽ ڪاليج ڪوٽڙي ۽ بعد ۾ گورنمينٽ ڪاليج قاسم آباد، حيدرآباد ۾ ليڪچرر ٿي رهيو. +1996ع جي آگسٽ مهيني ۾ اسسٽنٽ پروفيسر طور سندس ترقي ٿي ۽ سيپٽمبر 1997ع کان سنڌي لئنگئيج اَٿارٽيءَ جو سيڪريٽري مُقرر ڪيو ويو. +پنج سال سنڌي لئنگئيج اَٿارٽيءَ ۾ خدمتون سرانجام ڏنائين ۽ ٽن چيئرمينن حميد سنڌي، ڊاڪٽر غلام علي الانا ۽ ڊاڪٽر قاسم ٻُگهيي سان گڏ ڪم ڪيائين. +ڊاڪٽر محمد قاسم ٻُگهيي سان ڇھہ مهينا ڪم ڪرڻ بعد واپس گورنمينٽ ڪاليج قاسم آباد ۾ اسسٽنٽ پروفيسر طور درس تدريس ۾ مشغول رهيو ۽ تازو ڊاڪٽر فهميده حسين جي دور ۾ کيس ٻيو ڀيرو 10 نومبر 2008ع کان سنڌي لئنگئيج اَٿارٽيءَ جو سيڪريٽري مُقرر ڪيو ويو هئو. +بعد ۾ هو سنڌي لغات بورڊ جو پروجيڪٽ ڊائريڪٽر ٿيو جتان هن ذاتي سبب ڄاڻائي استعيفا ڏئي ڇڏي آهي. +هن مهل هو حيدرآباد ۾ رهي ٿو. +ادبي سفر. +سندس شاعريءَ جو پهريون ڪتاب ’سوچون سرها گل‘ (اياز گل سان گڏ) 1978ع ۾ ڇپيو، جنهن کي انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجيءَ، سال جو شاعريءَ جو بهترين ڪتاب قرار ڏيندي، انعام ڏنو. +ڪتاب. +ان کان پوءِ سندس ڇپيل ڪتابن (طبعزاد ۽ ترتيب) جو تفصيل هن ريت آهي: +ان کان سواءِ تاج جويي، شاھہ عبداللطيف جي مختلف سُرن تي تحقيقي مقالن جا هيٺيان ڪتاب ترتيب ڏنا آهن، جيڪي ثقافت کاتي سنڌ ڇپائي پڌرا ڪيا آهن: +انهن ڪتابن کان سواءِ تاج جويو شيخ اياز جي سموري شعر ۽ نثر کي ثقافت ۽ سياحت کاتي، سنڌ طرفان 22 جلدن ۾ ترتيب ڏئي رهيو آهي، جنهن ڏس ۾ هن وقت تائين سندس ترتيب ڏنل شيخ اياز جي شاعريءَ جا پنج جلد ڇپجي چڪا آهن، ان کان سواءِ سندس لکيل ۽ ترتيب ڏنل وِيهارو ڪتاب ڇپائيءَ جا مُنتظر آهن. +سنڌي ادبي سنگت. +ان علمي ۽ تحقيقي پورهئي کان سواءِ تاج جويي جو اهم ڪم ”سنڌي ادبي سنگت، سنڌ“ جي تنظيم ڪاري آهي. +پاڻ اٺ سال (چار ڀيرا) سنڌي ادبي سنگت سنڌ جو سيڪريٽري جنرل رهيو آهي، تنهن کان سواءِ مختلف سماجي، ثقافتي، تعليمي ۽ ادبي تنظيمن: سنڌ گرئجويئٽس ائسوسيئيشن شاخ سڪرنڊ جو سيڪريٽري (6 سال)، سگا مرڪز جو جوائنٽ سيڪريٽري ۽ مرڪزي ثقافتي سيڪريٽري، پرائمري ٽيچرس ائسوسيئيشن نوابشاهه جو سيڪريٽري ۽ خزانچي، سنڌ پروفيسرس ليڪچررس ائسوسيئيشن جو مرڪزي پريس ۽ ثقافتي سيڪريٽري، سنڌ اشاعت گهر سڪرنڊ جو سيڪريٽري، لوڪ ورثي اسلام آباد ۽ انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجيءَ جي صلاحڪار بورڊن جو ٽن سالن لاءِ ميمبر، ’شيخ اياز چيئر‘ شاهه عبداللطيف يونيورسٽي خيرپور جي صلاحڪار بورڊ جو ٽي سال ميمبر، آغا خان يونيورسٽي جي سنڌي ٻولي پئنل جو ميمبر، سنڌالاجيءَ جي پبليڪيشن ڪميٽيءَ جو ميمبر (6 سال)، سنڌ ٽيڪسٽ بڪ بورڊ جي نصاب ڪميٽيءَ جو مستقل ميمبر آهي. +مڃتائون. +کيس علمي ادبي خدمتن جي مڃتا طور انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي ايوارڊ (بهترين شاعري: ”سوچون سرها گل“)، سنگت ايوارڊ 1997ع، ۽ 1999ع، (تنقيد ۽ تحقيق)، شاھہ لطيف آرٽ سرڪل موري ۽ سڪندر آرٽ گئلري، نواب شاھہ طرفان ايوارڊ، اسٽوڊنٽس زون ايوارڊ، (ٽنڊي ڄام يونيورسٽيءَ جي شاگردن پاران ادبي خدمتن تي)، ع. +شيخ اوارڊ، ڪاروانِ ادب سنڌ پاران ٻہ ڀيرا ايوارڊ (تحقيقي ادب)، سچل سرمست ايوارڊ، شاھہ لطيف ايڪسيلنس ايوارڊ، حمل فقير ايوارڊ، شيخ اياز مَڃتا شيلڊ، تنوير عباسي ايوارڊ، اُستاد بخاري ايوارڊ، بيدل ايوارڊ، انيس انصاري ايوارڊ، اُڏيرو لال ايوارڊ ۽ ٻيا ڪئين ايوارڊ ملي چُڪا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11901.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11901.txt new file mode 100644 index 0000000..2e9172d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11901.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ائٽم بم +ائٽم بم "هڪ جنگي هٿيار آهي. +انهيءَ جي تياري اهڙي اصول تي ٻڌل آهي ته جيڪڏهن ”فشن چين ريئيڪشن“ يعني ”ائٽم جي اُمکڻ جو لاڳيتو ردعمل“ شروع ٿئي ۽ بنا ضابطي جي جاري رهي، ته بي انداز گرميءَ جو مقدار خارج ٿئي ٿو. +يورينيم جي مايي جا ٻه سب ڪرٽيڪل (sub critical) مايا خالي ٽيوب جي ٻن ڇيڙن تي رکجن ٿا. +جڏهن به بم استعمال ڪرڻو هوندو آهي ته ٻنهي ڇيڙن تي رکيل ماين کي ڪنهن ڌماڪي خيز مايي وسيلي پاڻ ۾ ملائڻ سان ڪِرٽيڪل مايو ٺهي پوي ٿو، جنهنڪري بي ضابطه فشن چين ائڪشن شروع ٿيڻ جي ڪري بم ڦاٽي پوي ٿو. +ائٽم بم جي ڦاٽڻ ڪري ايتري ته گرمي پيدا ٿئي ٿي جو انهيءَ سان سڄو هڪ ننڍو شهر تباهه ٿي وڃي ٿو. +ائٽم بم يورينيم ۽ پلاٽينيم جهڙن وزني ڌاتن تي مشتمل هوندو آهي، جنهن جي ڦاٽڻ سان تمام وڏو ڌماڪو ٿيندو آهي ۽ ڪيترن ئي ميلن جو علائقو هر شيءِ سميت تباهه ٿي ويندو آهي. +هوا ۾ اٿندڙ دونهي سان گهيري ۾ آيل سمورا جاندار مري ويندا آهن ۽ وڻ زهريلا ٿي پوندا آهن. +بم ڦاٽڻ ۾ هڪ سيڪنڊ کان به گهٽ وقت لڳندو آهي +"ائٽم بم آئن اسٽائن ايجاد ڪيو هو. +ان جو پهريون تجربو 16 جولاءِ 1945ع تي آمريڪا جي علائقي نيو ميڪسيڪو ۾ ڪيو ويو هو، ۽ ان کان پوءِ ٻيءَ مهاڀاري لڙائيءَ ۾ ڇهين آگسٽ 1945ع تي جاپان جي شهر هيروشيما تي اڇليو ويو. +ان بم جو وزن نو هزار پائونڊ (20,000 ٽن) هو ۽ ان بم جو نالو ”لٽل بواءِ“ هو، جيڪو 600 ميٽرن جي اوچائيءَ تان اڇليو ويو هو، جنهن سان هڪ لک جي لڳ ڀڳ ماڻهو مئا ۽ ايترا زخمي ٿيا هئا. +9 آگسٽ 1945ع تي ٻيو بم به جاپان جي شهر ناگاساڪيءَ تي ”نئٽ بواءِ“ معنيٰ ”ٿلهي ڇوڪري“ جي نالي سان اڇليو ويو، جنهن ۾ اٽڪل هڪ لک ماڻهو مئا ۽ زخمي ٿيا هئا. +ٻيءَ مهاڀاري لڙائيءَ کان پوءِ روس، انڊيا، چين، اسرائيل وغيره ائٽم بم ٺاهيا +"جڏهن ائٽم بم ٺاهيو ويو، تڏهن آئن اسٽائن جو خيال هو ته ائٽم کي توانائيءَ ۾ منتقل ڪيو ويندو، پر پوءِ ائٽم بم جي ٺاهيندڙ، آئن اسٽائن، ان وقت پڇتايو هو، جڏهن آمريڪا، ائٽم بم هيروشيما ۽ ناگاساڪيءَ تي استعمال ڪري، هن جي ايجاد کي انسان ذات جي ڀلائيءَ بجاءِ ان لاءِ هاڃيڪاريءَ ۾ تبديل ڪري ڇڏيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11906.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11906.txt new file mode 100644 index 0000000..d5bd399 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11906.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +بندوق +بَندُوقَ هڪ قسم جو بارودي هٿيار، جنهن ۾ گوليون يا ڪارتوس وجهي ڇوڙجن. +پهريون ڀيرو بارودي بندوقن واري دستي (جامڪي دار بندوقن) جي تشڪيل (جنوري 1517ع) شام ملڪ جي مملوڪ حڪومت ۾ نظر اچي ٿي. +ان وقت ان هٿيار جو نالو ”البندُوق الرصاص“ مشهور ٿيو هو. +دستي بندوق يعني بندوقيہ ۽ لفظ ”رصاصہ“ يعني گولي يا ڪارتوس واري بندوق. +ان کان پوءِ بُندقيہ ۽ بندقيات جا لفظ گهڻو استعمال ٿيا. +مملوڪين بندوق جو استعمال 1490ع ۾ ڪيو، ليڪن يورپ ۾ دستي بندوق جو استعمال 1365ع ۾ شروع ٿي ويو هو. +چئن صدين تائين بندوق جي استعمال تي ڪڏهن گهٽ ته ڪڏهن وڌ ڌيان ڏنو ويو، فقط آلِ عثمان، بندوقن جي استعمال ۽ ان جي سپاهه کي وسيع پيماني تي تربيت ڏئي فوج جو اهم حصو بنائي ڇڏيو. +جڏهن ته مملوڪين ۽ عالم اسلاميءَ جي ٻين فرمانروائن ان کي نظرانداز ڪري ڇڏيو. +نتيجي طور اولهه ايشيا ۽ مصر جي مستقبل تي وڏو اثر پيو. +صرف اڍائي سالن (آگسٽ 1514ع کان جنوري 1517ع) ۾ عثمانين، صفوين کي شڪست ڏيئي مملوڪين جي سلطنت کي تباهه ڪري ڇڏيو ۽ پنهنجي سلطنت ۾ قديم اسلامي دنيا جا علائقا شامل ڪري ڇڏيا، جن تي انهن جو قبضو 20 صديءَ ۾ سندن سلطنت جي زوال تائين برقرار رهيو. +مختلف ماخذن موجب پهريائين 1422ع کان وٺي 1450ع تائين عثماني سلجوقين جنگين ۾ بندوق کان ڪم ورتو. +عثماني پنهنجي زيردست ملڪن مان بارود لاءِ لوهه، شيهو، ٽامو، گندرف ۽ اعليٰ قسم جي شوري جو خام مال حاصل ڪندا هئا، جيڪو جنگ لاءِ ضروري هوندو هو. +ان بعد سڄي يورپ ۾ بارود، بندوقن ۽ توپن ٺاهڻ جا ڪارخانا کلي ويا ۽ ملڪن جي سرحدن تي بارودي بندوقن جو رواج عام ٿي ويو، ويندي اوڻيهين ۽ ويهين صديءَ تائين اهو سلسلو جاري رهيو. +سنڌ ۾ پهريون ڀيرو محمد بن قاسم، سنڌ جي راجا ڏاهر جي خلاف روغن نفط استعمال ڪيو، جيڪو سادو آتشين هٿيار هو. +تاريخ فرشته جي لکڻ موجب، محمود غزنويءَ هتي جنگ ۾ شوري (تيزاب) جو استعمال ڪيو. +اڪبر جي دور ۾ سڄيءَ سنڌ ۽ هند ۾ جامڪي دار بندوقون شروع ٿي چڪيون هيون. +بارودي هٿيارن جي سکيا لاءِ اورنگزيب پنهنجي لشڪر جي سپاهين جي تربيت لاءِ ترڪن، عربن ۽ پورچوگيزن کي به ملازم رکيو. +هن وقت دنيا ۾ بندوقن جا جيڪي نمونا هلندڙ آهن، تن ۾ هڪ نال واري بندوق ،دُنالي بندوق، ريپيٽر، ڪلاشنڪوف ۽ ٻيا قسم مشهور آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11910.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11910.txt new file mode 100644 index 0000000..31809cc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11910.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ٽرئڪٽر +ٽرئڪٽر (Tractor) هڪ نهايت اهم زرعي مشين آهي، جيڪا زمين جي تياريءَ لاءِ استعمال ڪئي ويندي آهي. +ان کي ”مشيني ڍڳو“ پڻ چيو ويندو آهي. +زراعت جي ميدان ۾ زمين کيڙڻ، سنوارڻ، ٻنا ۽ ٻارا وغيره ٺاهڻ لاءِ، ٽرئڪٽر نهايت ڪارائتو ثابت ٿيو آهي. +تاريخ. +1858ع ۾ پهريون دفعو ڊبليو. +ملر، ٻاڦ تي هلندڙ ٽرئڪٽر تيار ڪيو، جڏهن ته 1889ع ۾ چارٽر گيس انجن ڪمپنيءَ طرفان، تيل تي هلندڙ ٽرئڪٽر ٺاهيو ويو. +آمريڪا جي رياست ڪئليفورنيا ۾ سڀ کان اول هڪ وزندار لوهي ٽرئڪٽر ٺاهيو ويو، جنهن جو وزن 41 ٽن هو، جڏهن ته ان کان اڳ ٺاهيل ٽرئڪٽر، وزن ۾ هلڪا ۽ ڪاٺ جا ٺاهيل هئا. +اهڙيءَ طرح ٽرئڪٽر جي تياري، مختلف مرحلن مان گذرندي رهي ۽ آخرڪار 1922ع ۽ 1924ع جي عرصي ۾ هڪ ڪامياب ٽرئڪٽر وجود ۾ آيو، جيڪو هر قسم جي ٻني ٻاري ۾ استعمال ٿيڻ لاءِ ڪارگر هو. +ھن وقت. +هن وقت ٽرئڪٽر نه صرف ٻنيءَ ۾ هر هلائڻ لاءِ استعمال ٿيندو آهي، پر فصل کي لڻڻ، هڪ جڳهه کان ٻيءَ جڳهه تائين پهچائڻ ۽ فصلن کي ڦوهاري ڪرڻ، لاباري ڪرڻ، وائر ڪرڻ وغيره لاءِ به مددگار ٿيندو آهي. +ساڳيءَ طرح، ٽرئڪٽر جي ايجاد کان اڳ جڏهن ٻني ٻاري جا سمورا ڪم ڍڳن جا جوڙا ڪندا هئا، ته ان سان نه صرف هاريءَ کي گهڻي محنت ڪرڻي پوندي هئي، پر وقت جو زيان به گهڻو ٿيندو هو؛ ان جي ڀيٽ ۾ ٽرئڪٽر جي ايجاد سان هڪ طرف هاري سرٽوڙ ڪم کان بچي ويا آهن، ته ٻئي طرف سندن وقت به بچي ٿو پوي. +ائين کڻي چئجي ته ٽرئڪٽر جي ايجاد، زرعي دنيا ۾ انقلاب برپا ڪري ڇڏيو، ته ڪو وڌاءُ نه ٿيندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11913.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11913.txt new file mode 100644 index 0000000..971de65 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11913.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +بابري مسجد +بابري مسجد ايوڌيا اتر پرديش ڀارت ۾ ھڪ مسجد هئي.جا ارڙھين صديء کان مسلمانن ۽ هندن وچ ۾ تڪرار جو موضوع بڻيل رهي. +تاريخي پسمنظر ۽ دعوائون. +مسجد جي ڀتين تي لکتن مطابق اها مسجد ٩٣٥ ھ موجب٢٩.١٥٢٨ع دوران مغل بادشاھ” بابر“ جي عهد ۾ سندس گورنر جنرل مير باقي ٺھرائي، جنهن کي بابر بادشاھ پٺيان بابري مسجد نالو ڏنو ويو. +هندو مسلم ڇڪتاڻ. +١٨٥٣ع کان ٥٥ع تائين هتي هندو مسلم ڇڪتاڻ ھلي جنهن جي نتيجي ڪيترائي ماڻھو مئا. +مارچ ١٩٣٤ع ۾ ھندو مسلم جهڳڙي ۾ مسجد جون ٻه ڀتيون شھيد ٿيون ۽ ڪيرائي زخمي ٿيا. +١٩٣٦ع ۾ ”UP“ ۾ شيعا سني تڪرار ٿيو بقول شيعن جي ته ”مير باقي “شيعو هو تنهنڪري مسجد جو انتظام سندن حوالي هجڻ گهرجي. +سرڪار جي ٽياڪڙيء تي مسجد سني وفاق حوالي ٿي. +ڊسمبر ١٩٤٩ع ۾ ھڪ هندو تنظيم” اکل ڀارتيه رامائڻ مهاسڀا“ ٩ ڏينهن مسجد کي گهيري ۾ رکيو ۽ مسجد ۾ بت نسب ڪيا. +جنهن جي نتيجي ۾ پوري هند سنڌ ۾ دنگل ٿيا ۽ ڪيترائي ماڻھو مئا.حڪومت هن مسجد کي جهڳڙي جو گهر قرار ڏئي سيل ڪيو. +”ولڀ ڀائي پٽيل“ ۽ ”پنڊت جواهر لال نهروء“ گوبند بلڀ پنت ۽ اتر پرديش جي هوم منسٽر” لال بهادر شاستريء “کي مسجد مان بت هٽرائڻ جو حڪم جاري ڪيو. +”هنن مطابق ته مسجد ۾ ٤٠٠ سالن کان نماز ادا ڪئي پئي وڃي. +رام هڪ پاڪ هستيء جو نالو آ ۽ نماز به هڪ پوتر عمل آ.هن مطابق عبادت ۽ پوڄا هڪ ئي عمل آھن. +تنهن ڪري هيء مسجد سندن عبادتگاھ ئي رهڻ ڏجي ڇاڪاڻ ته اگر هي ”رام“ جي جنم جاء ھئڻ ڪري پاڪ آھي ته مسلمان به هن پوترسٿان کي عبادت لاء ئي استعمال ڪندا نه ڪي ڪنهن ٻئي مقصد لاء ۽ پڻ هن مسجد جا دوار هندو مت وارن لاء به کليل رهن“. +هن راء تي ڪجھ مسلمانن کي به خدشا هئا پر هندن لاء ھيء راء ناقابل قبول هئي جو سندن خيال ۾ سندن ئي ڌرتيء تي مسلمان کين پنهنجن ڌرم آستانن کا محروم ڪن. +جنهن تي پوري ڀارت ۾ نهرو خلاف وڳوڙ ٿيا ۽ هندن کيس حمله آورن جو ناجائز پٽ قرار ڏنو. +٢٠٠٨ع ۾ ”گوپال سنگھ“ فيض اباد ڪورٽ ۾ مسجد هندن حوالي ڪرڻ جي اپيل ڪئي.جنهن کان پوء” نرموهي اکارا“ به پٽيشن داخل ڪرائي جنهن جي جواب ۾” سني سينٽرل وفاق“ به ١٩٦١ع ڪيس فائل ڪرايو. +٢٠٨٠ع ۾ ” وشوا هندو پريشد“ رام مندر جي اڏاوت مهم هلائي جيڪا” اندرا گانڌي“ جي قتل تي روڪي وئي. +٦ ڊسمبر ١٩٩٢ع تي هندن جي هڪ تنظيم مسجد تي حملو ڪيو جنهن جي نتيجي ۾ سنڌ، هند ۾ وڳوڙ ٿيا ۽ ٻه ھزار جي لڳ ڀڳ ماڻھو مئا ڪيترا مندر ۽ مسجدون ڊٺيون. +2003ع ۾” archological srvey of india “جي ٽيم گڏيل قومن جي سهڪار سان پنج مهينن تائين مسجد جي آسپاس بنيادن سميت اڱڻ وغيره جي کوٽائي ڪرائي پنهنجي رپورٽ ۾ مسجد جي هيٺان هڪ قديم مندر جي کنڊر هئڻ جا ثبوت ڏنا. +پر مسلمانن طرفان هن رپورٽ تي خدشا هئڻ ڪري ڪو کڙ تيل نه نڪتو. +ان وقت مسٽر” اتل بهاري واجپائي“ هڪ بيان تي هندن جي تنقيد جو نشانو بڻي. +2010ع ۾ ”وشوا هندو پريشد “ ڪيس قانوني طور وڙھڻ جو فيصلو ڪيو جنهن تي سيپٽمبر 2010ع کان ٩ نومبر ٢٠١٩ع تائين ٻڌڻيون ٿيون. +سپريم ڪورٽ. +77 ايڪڙن تي مشتمل اها زمين هندن حوالي ڪرڻ جو آديش جاري ڪيو.جڏهن ته متبادل 5 ايڪڙ ”سني وفاق بورڊ “ حوالي ڪرڻ جي منظوري ڏني. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11914.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11914.txt new file mode 100644 index 0000000..5ce1dac --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11914.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ڀونگ شريف جي مسجد +مشهور ۽ خوبصورت مسجد ڀونگ شريف جي تعمير جو بنياد 1932ع ۾ ڳوٺ ڀونگ تعلقي صادق آباد ۾ رکيو ويو، هيءَ مسجد پنهنجي بناوٽ ۽ خوبصورتيءَ جي ڪري هنڌين ماڳين مشهور آهي ۽ اسلامي طرز تعمير جو اعليٰ نمونو آهي. +ان جي تعمير کي 50 سالن کان وڌيڪ عرصو لڳو، پر پوءِ به ان جي زيبائش جو ڪم هلندو رهي ٿو. +مسجد جي اڏاوت لاءِ سامان ۽ ماهر ٻين ملڪن کان به گهرايا ويا ۽ 1000 جي لڳ ڀڳ محنتي مزدورن ان جي تعمير ۾ حصو ورتو. +ان جي زيبائش ۾ سون جو استعمال به ٿيو. +هن مسجد جي تعمير اتي جي زميندار رئيس غازي محمد مرحوم سال 1951ع ۾ شروع ڪرائي، جنهن جي زيبائش جو ڪم وقت بوقت هلندو رهي ٿو. +هن ڪم ۾ رئيس غازي محمد مرحوم جي سموري زمين ۽ ملڪيت خرچ ٿيندي رھي. +ھن مثالي ۽ خوبصورت مسجد جو ٺهرائيندڙ رئيس محمد خان نھايت محبت ڀريءَ طبيعت جو مالڪ ھو. +عشق رسول محمد صلي الله عليه وسلم سندس رڳ رڳ ۾ سمايل ھو. +فقيرن ۽ ولين جو ته خادم ھو. +انڍڙ قبيلي جي رھبر سلطان العارفين سان سندس والھانه محبت ھئي. +مسجد ڀونگ شريف کي پنھنجي ديده زيب تعمير ۽ تزئين سبب 1986ع ۾ آغا خان ڪلچرل اوارڊ ملي چڪو آھي. +ھن اوارڊ جي حصول لاءِ دنيا جي پنجن ئي کنڊن، ايشيا، يورپ، آمريڪا، آفريڪا ۽ آسٽريليا مان لڳ ڀڳ 23 پراجيڪٽ مقابلي لاءِ پھتا ھئا، جن مان مسجد ڀونگ شريف پھرئين نمبر تي رھي، ان کان سواءِ انٽرنئشنل جيوريءَ جي ميمبرن مراڪش جي ولي عھد ۽ اردن جي ولي عھد پاران مسجد جي تعمير ڪندڙ ڪاريگرن لاءِ 50 ھزار ڊالر انعام طور ڏنا ويا. +جڏهن ته مسجد جي خدمتن عيوض رئيس غازي محمد کي 2004ع ۾ صدارتي اوارڊ ”ستاره امتياز“ سان به نوازيو ويو ۽ مسجد جي تصوير واري ٽپال ٽڪلي به جاري ڪئي وئي. +ان ديده زيب مسجد کي ڏسڻ لاءِ ڪيترائي ماڻهو اچن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11917.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11917.txt new file mode 100644 index 0000000..4f56b73 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd11917.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +آتم ڪهاڻي +آتم ڪٿا يا آتم ڪهاڻي اردو ۾ خودنوشت ، عربي ۾ سيرة ذاتيه ، فارسي ۾ خودزندگي نامه يا خويش نامہ يا حسب حال يا سرگذشت خود چون ٿا. +اھا ليکڪ جي پنهنجي لکيل سوانح/جيونيءَ (حياتيءَ جي احوال) کي آتم ڪٿا يا ”آتم ڪهاڻي“ چئبو آهي. +آتم ڪٿا جو ليکڪ جيئن تہ خود لکندڙ ئي هوندو آهي، ان ڪري اها جيوني/سوانح وڌيڪ سچي ۽ اعتبار جوڳي ٿئي ٿي. +آتم ڪٿا لکڻ جا ٻہ مقصد ٿي سگهن ٿا: ليکڪ جي من ۾ ماضيءَ جي يادگيرين کي ٻيهر زنده جاويد ڪرڻ جو موقعو. +آتم ڪٿا لکڻ جو ٻيو مقصد آهي تہ ليکڪ جي زندگيءَ جي آزمودن مان ٻيا بہ فيض حاصل ڪن. +ڪنهن بہ شخص جي پنهنجي متعلق لکيل حياتيءَ جي احوال يا سوانح عمري کي، آتم ڪهاڻي سڏبو آهي. +انگريزي لفظ آٽوبايوگرافي يوناني لفظن آٽوس (αὐτός)، بايوس (βίος) ۽ گرافين (γράφειν) مان نڪتل آهي. +آٽوز جي معني آهي خود يا پاڻ، بايوس جي معني آهي زندگي ۽ گرافين جي معني آهي لکڻ. +اھڙي طرح آٽوبايوگرافي جي معنيَ آھي " پنھنجي زندگي جو پاڻ لکيل احوال ". +لفظ آٽوبايوگرافي جو استعمال سڀ کان اول 1797 ۾ وليم ٽيلر لنڊن جي انگريزي جي ھڪ ماھوار رسالي ۾ ڪيو. +يادگيريون درحقيقت آتم ڪٿا جي گھڻو ويجھو آھي پر پاسڪل جي راء مطابق يادگيرين ۾ ڌيان جو مرڪز لکندڙ جي پنھنجي زندگي بدران ان جي زندگي واري وقت ۾ ايندڙ ٻيا ھوندا آھن. +آتم ڪھاڻي ۾ ذاتي زندگي ۾ ادا ڪيل ڪردار جا تفصيل ، ذاتي ڊائرين جو احوال ۽ پنھنجي زندگي متعلق اعتراف شامل ھوندا آھن. +اعترافن ۾ زندگي ۾ ڪيل غلطين جو ذڪر ھوندو آھي. +ليکڪ جي زندگي جو پاڻ لکيل اھو احوال جيڪو ظاھري ۽ معنوي لحاظ کان سچو ھجي يا ٻين لفظن ۾ اھڙو ذڪر جيڪو خيالي نہ ھجي. +ان کي لکڻ جا مختلف طريقا ھوندا آھن. +ان جي لکڻ جو ڪو ٺوس مجرد تصور ناھي ھوندو پر اھا بيانن سان ڀريل اھڙي غير واضح دائري ۾ اچي ٿي جيڪو ان ( آتم ڪھاڻي ) ۽ ڪھاڻي جي وچ ۾ آهي.آتم ڪهاڻي ادب جو ھڪ اھڙو قسم آھي جنھن ۾ ليکڪ نہ رڳو پنھنجي زندگي پر ان سان گڏ انھن ماڻھن ، جاين، خيالن ۽ واقعن جو بہ ذڪر ڪندو آھي جن کان اھو متاثر ٿيل ھوندو آھي. +اسلامي دنيا وارو ادب. +ويھين صديءَ کان اڳ اسلامي دنيا ۾ آتم ڪهاڻي وارو ادب وڏي پيماني تي ٽن ٻولين ۾ لکيو ويو جن ۾ عربي، فارسي ۽ ترڪي ٻولي شامل آھن. +مسلمانن ۾ آتم ڪٿائن لکڻ جي شروعات نائين صدي عيسويءَ ۾ مؤرخن، صوفي بزرگن ۽ سرڪاري عملدارن لکي ڪئي ۽ بعد ۾ مذھبي عالمن، فقيھن، طبيبن، سائنسدانن، حاڪمن، فوجين ۽ اسلام ۾ شامل ٿيندڙن پڻ لکڻ شروع ڪيون. +اسلام کان اڳ جون آتم ڪٿائن جا فارسي ۽ يوناني مان عربي ۾ ترجما ڪيا ويا هئا ۽ ٿي سگھي ٿو ته انھن مان متاثر ٿي ڪري ان جي شروعات ٿي ھجي پر گھڻي ڀاڱي آتم ڪھاڻي جي شروعات تي محمد صہ جي سيرت جو اثر ھيو جنھن جي زندگي مسلمانن جي لاء شاھڪار نمونو ھئي. +مسلمانن جون مشھور آتم ڪٿائن ۾ ابو حامد الغزالي (وفات 1111)، رزبھان باقلي (وفات 1209)، ابن العربي (وفات 1240),شاھ ولي الله (وفات 1762 )، ان سينا (وفات 1036)، شامي جنگي شاعر اسامه ابن منقض (وفات 1188)، ابن خلدون (وفات 1406), ظھيرالدين بابر (وفات 1530) جون آتم ڪٿائون مشھور آھن. +سنڌي ۾ لکيل آتم ڪهاڻين جو مختصر احوال. +سنڌيءَ ۾ ڪيتريون ئي آتم ڪٿائون لکيون ويون آهن، جيئن مرزا قليچ بيگ جي ”سائو پن ڪارو پنو“ ڊاڪٽر عمر بن دائود پوٽي جي ”منهنجي مختصر آتم ڪهاڻي“، جي ايم سيد جي ”منهنجي ڪهاڻي منهنجي زباني“، شيخ اياز جي ”ڪٿي بہ نہ ڀڃبو ٿڪ مسافر“ (چار جلد)، موهن ڪلپنا جي ”بک، ادب ۽ عشق“، لڇمڻ ڪومل جي ”وهي کاتي جا پنا“. +سنڌي ٻوليءَ ۾ جن عالمن، اديبن ۽ شاعرن پنهنجي حياتيءَ جو احوال لکيو، تن جو ڪجهه تفصيل هن طرح آهي: +ان کان سواء اِيم. +ايڇ پنهور جي آتم ڪٿا “جگ بيتي آپ بيتي“ بہ سنڌيءَ ۾ ڇپيل آهي. +جيڪا سندس انگريزيءَ ۾ لکيل آتم ڪٿا جو سنڌي ترجمو آهي، جيڪو ترجمو مشهور آرڪيالاجسٽ حاڪم علي شاھ بخاريءَ ڪيو آهي. +ان کان سواءِ محترمه شهيد بينظير ڀٽو جي آتم ڪهاڻيءَ جو انگريزيءَ مان سنڌي ترجمو ”پورب ڄائي“ جي نالي سان مراد علي مرزا جو پڻ ڇپيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12034.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12034.txt new file mode 100644 index 0000000..c3f89a5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12034.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +اتر قطب +ڌرتيءَ جي گولي جي هڪ انتها. +ان جي ٻي انتها ڏکڻ قطب هوندي آهي. +انهن ٻنهي انتهائن تي موسم انتهائي سرد هوندي آهي ۽ ڇهن مهينن جو ڏينهن ۽ ڇهن مهينن جي رات ٿيندي آهي، ڌرتي پنهنجي محور جي چوگرد گردش ڪندي آهي اهي انهيءَ محور جون ٻه پڇاڙيون هونديون آهن. +مٿين پڇاڙيءَ کي اتر قطب North Pole) ۽ هيٺين پڇاڙيءَ کي (South Pole) چوندا آهن. +خط استوا کان پري هئڻ ڪري اتي ٻارنهن ئي مهينا برف ڄميل هوندي آهي.پروفيسر گيڪي (Prof. +Geikie) ۽ ٻين ڀوڻ _ وگيان جي ڪتابن مان ڏيئي، پوءِ آرڪٽڪ ريجن جو جيڪو احوال لوڪمانيه ڏنو آهي، سو مختصر طرح هن ريت آهي: +اتر قطب ڏي وڃبو، ته پهرين هيءَ ڳالهه ڌيان ڇڪائيندي ته سج ۽ ٻيا گرهه نڪي اڀرندي کان اڀرن ٿا، نڪي الهندي ڏي لهن ٿا؛ پر سڄو آڪاش منڊل ائين پيو گولائيءَ ۾ ڦري، جيئن ڪو ماڻهو کليل ڌوپ ڇٽي پنهنجي مٿان پيو ڦيرائي. +اهو ڦيرو الهندي کان شروع ٿئي ٿو ۽ اڀرندي ڏي پورو ٿئي ٿو. +هر هڪ ڦيرو چوويهه ڪلاڪن ۾ پورو ٿئي ٿو. +ائين هڪ سؤ اسي ڦيرا پورا ٿين يعني ڇهه مهينا گذرن، ته پوءِ سج ائين اڀرندو نظر ايندو آهي، جو ڄڻ ته ڏکڻ طرف کان اڀري ٿو ۽ اتر ڏي چڙهندو وڃي ٿو. +وري جڏهن سورج ڏکڻائڻ ٿيندو آهي يعني ڏکڻ طرف ڏي ويندو، تڏهن تارا ٽمڪندا نظر ايندا آهن. +انهيءَ ريت اُتي ڇهه مهينا ڏينهن ته ڇهه مهينا رات! +مطلب ته ٿلهي ليکي سڄي سال ۾ ڏينهن رڳو هڪڙو ٿيندو آهي، جو ڇهه مهينا ساندهه هلندو آهي، ۽ رات به ڇهن مهينن جي يڪي ٿيندي آهي، ايترو آهي ته اها يڪي ڇهه مهينن جي رات سمورو وقت ڪاري ٻاٽ لائي ڪانه بيٺي هوندي آهي. +صبح ۽ سانجهيءَ جي شفق جو به سوجهرو ٿئي ٿو. +اها شفق به ڪنڀر جي چڪ وانگر ڦرندي وتي، ۽ هرهڪ ڦيرو چوويهه ڪلاڪن ۾ پورو ڪندي وتي. +ڇهن مهينن جي رات کانپوءِ پرڀات ٿيڻ شروع ٿيندي آهي، ته اول ٿورڙي روشني ٿيندي آهي، ۽ ٽمڪندڙ تارن مان ٿورا ٿورا غائب ٿيڻ لڳندا آهن. +پوءِ لالاڻ وڌندي ويندي آهي، ته رفته رفته سڀ تارا گم ٿي ويندا آهن، ۽ پوءِ پرهه باکون ڪڍندي آهي.ڊاڪٽر وارن ۽ ٻين عالمن جي ڪتابن مان حوالا ڏيئي، لوڪمانيه تلڪ ڄاڻايو آهي، ته هر ڪنهن سال، 29 جنوريءَ جي، پرڀات ٿيڻ شروع ٿيندي آهي، ۽ ستيتاليهه ڏينهن ساندهه پرڀات جي لالاڻ ڏسڻ ۾ ايندي آهي؛ تنهن کانپوءِ سج اُڀرندي (ڦرندو) نظر ايندو آهي. +سج هڪ واريءَ نڪرندو آهي، ته هڪ سؤ چورانوي ڏينهن ساندهه بيٺو هوندو آهي. +هر ڪنهن سال 25 سيپٽمبر جي سج لهندو آهي، ته به نماشام واري شفق اٺيتاليهه ڏينهن ساندهه لقاءُ لڳائي بيٺي هوندي آهي، يعني 13 نومبر کان وٺي رات ٿيندي آهي. +مطلب ته ورهيه جي 365 ڏينهن مان ستيتاليهه ڏينهن پرڀات، هڪ سؤ چورانوي ڏينهن سج جو سوجهرو، اَٺيتاليهه ڏينهن نماشام جي شفق ۽ ڇاهتر ڏينهن رات ٿيندي آهي. +وقتي، رات جي اوندهه ڇاهتر بدران فقط سٺ ڏينهن هلندي آهي. +اهو تفاوت اُتي جي وايو منڊل ۽ ٻين سببن ڪري ٿيندو آهي. +اهي ڪن يوروپين جا اکين ڏٺا احوال آهن، جي لوڪمانيه سندن لکيل ڪتابن مان ڪڍي، پنهنجي ڪتاب ”آرڪٽڪ. +هوم“ ۾ ڄاڻايا آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12082.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12082.txt new file mode 100644 index 0000000..b228baf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12082.txt @@ -0,0 +1,143 @@ +اتر ڪوريا +اتر ڪوريا ايشيا کنڊ جي اوڀر واري پاسي ڪوريائي اپٻيٽ جي اترئين ڀاڱي ۾ واقع ھڪ ملڪ جنھن جو سرڪاري نالو 'عوامي جمهوريه ڪوريا يا ڊيموڪريٽڪ پيپلز ريپبلڪ آف ڪوريا آھي. +هي اتر اوڀر ايشيا جو ملڪ آهي. +هن جي اتر ۾ چين، اتر اوڀر ۾ روس، اوڀر ۾ جاپاني سمنڊ، ڏکڻ ۾ ڏکڻ ڪوريا ۽ اولهه ۾ پِيلو سمنڊ واقع آھي. +ملڪ جي ڪل پکيڙ 122098 چورس ڪلوميٽر (47130 چورس ميل) ۽ آبادي 2 ڪروڙ 20 لک آهي. +ھي ملڪ پوري ڪوريائي اپٻيٽ ۽ ويجھن ٻيٽن جي جائز حاڪميت جو دعويدار آھي. +ان جي گادي جو هنڌ پيانگ يانگ آھي. +ملڪي آئين جي پھرين شق مطابق ھي ملڪ ھڪ خودمختيار سماجوادي رياست آھي. +ھتي جي ھڪ پارٽي واري نظام ھيٺ ڪوريا جي ورڪرز پارٽي ۽ ڪم خاندان جي سربراھي واري مطلق العنان آمريت تي مشتمل آهي ھن ملڪ جو آئين جوشي نظريي تي مشتمل آهي. +ملڪ جا سمورا پيداواري ذريعا رياست جي ملڪيت آھن. +ھتان جي فوج چين، آمريڪا ۽ انڊيا کان پوء دنيا جي چوٿين وڏي فوج آھي جنھن ۾ فعال فوجي تعداد 12،10،000 آھي. +ھن ملڪ وٽ ايٽمي ھٿيار پڻ آھن. +گڏيل قومن ۾ رڪنيت سان گڏوگڏ ھي ملڪ آسيان، غيرجانبدار تحريڪ ۽ گروپ 77 ۾ پڻ شامل آهي. +قديم سلطنت ڪوريو (Koryo) جي مناسبت سان ان کي ڪوريا سڏيو ويو. +ملڪ جو سڀ کان مٿانهون هنڌ مائونٽ پائي ڪتوسان (بلندي 2744 ميٽر) آهي هتان جي سرڪاري ٻولي ڪورين آهي. +موسم گرمين ۾ گرم ۽ گھميل پر خوشگوار هوندي آهي، جڏهن ته سياري ۾ سخت سيءُ پوندو آهي. +اتر ڪوريا جي مکيه زرعي پيداوار چانور، مڪئي، جَوَ، پٽاٽا، جوئر، ڪڻڪ، صوف، مٺا پٽاٽا، سورج مکي، ڀاڄيون ۽ ميوا آهن، هتان جي مکيه صنعتن ۾ مشينري، آبي توانائي، ڪيميائي شيون، فولاد، ڪپڙو، سيمنٽ، پيٽروليم جي صفائي ۽ ايلومينيم آهن ۽ مکيه معدنيات ۾ ڪوئلو، لوهه، گرينائيٽ، پيٽروليم، شيهو، نڪل، ٽنگسٽن، جست، سون، چاندي، ٽامو، زنڪ ۽ موليبڊ نيم شامل آهي. +اتر ڪوريا هڪ مضبوط سوشلسٽ حڪومت آهي. +صدر رياست جو مملڪتي اڳواڻ، سڀني انتظامي اختيارن جو مالڪ ۽ هٿياربند فوج جو ڪمانڊر انچيف آهي. +هن ملڪ جي آزاديءَ جو ڏهاڙو 8 سيپٽمبر 1948ع آهي ۽ گڏيل قومن جي اداري (UNO) جي ميمبرشپ 1991ع کان اٿس. +2019ع ۾ اتر ڪوريا هائيڊروجن بم جو ڪامياب تجربو ڪرڻ جي دعويٰ ڪندي اتان جي سرڪاري ٽي وي تي ظاھر ڪيو تہ صدر ڪم جونگ ان جي 3 جنوري تي منظوري ڏني هئي. +نالو. +لفظ ڪوريا ڪوريو لفظ مان نڪتل آهي جيڪو سڀ کان پهرين ڪوگوريو واري قديم بادشاھت استعمال ڪيو ھو جيڪا پنھنجي دور جي اوڀر ايشيا جي وڏين بادشاھتن منجھان ھئي جنھن جو گوانگائتو اعظم وارو راڄ ڪوريائي اپٻيٽ جي لڳ ڀڳ سموري حصي، منچوريا ۽ روس جي آخري اوڀر ۽ انر منگوليا واري علائقن تائين ڦهليل ھيو ڏھين صدي عيسويءَ ۾ ڪوگوريو جي جاء ڪوريو واري بادشاھت ورتي اھڙي طرح ان علائقي تي ڪوريو نالو پيو ۽ فارسي واپارين ان کي ڪوريا سڏڻ شروع ڪيو +تاريخ. +ڪوريا جي رياست جي پيڙهه 2400 ق. +م ۾ هڪ حڪمران تنگول جي هٿان پئي، هن سلطنت جو نالو چوزن (Chosen) ”پرهه ڦٽيءَ جي آسودگي“ رکيو، ڪوريائي ماڻهو ان کي تائي هان (Tai Han) چوندا هئا. +هتي هزارين سال اڳ وچ ايشيا جي قبيلن جا ماڻهو اچي آباد ٿيا. +ڪوريا جو پهريون بادشاهه ٽانڪون هو، جنهن ڪوريا تي ڪيترائي سال حڪومت ڪئي. +اهو ئي سبب آهي، جو ڪوريائين کي پنهنجي 4300 سال اڳ جي تاريخ تي وڏو فخر آهي. +ڪوريا جا اصل رهواسي منگولن ۽ قازقن جي نسل مان ٻڌايا وڃن ٿا. +ڇهين صدي عيسويءَ جي وچ ڌاري سلطنت سيلا ڏاکڻيئن ڪناري جي رياست ڪايا (Kaya) کي فتح ڪيو. +چوٿين صديءَ ۾ ٻڌمت ڦهليو، جيڪو ڇهين صديءَ ۾ طاقتور ۽ مضبوط حيثيت اختيار ڪري ويو. +اوڻويهين صديءَ ۾ ڪوريا تي قابض ٿيڻ لاءِ چين ۽ جاپان وچ ۾ سخت ڇڪتاڻ شروع ٿي. +95-1894ع جي چين جاپان ويڙهه کانپوءِ 17 اپريل 1895ع تي ڪوريا جي ڌار وجود ۽ آزاديءَ کي تسليم ڪيو ويو. +چين کانپوءِ، 1905ع ۾ جاپان روس کي به شڪست ڏني، جنهن سان هن جا حوصلا وڌيا. +1948ع ۾ ڪوريا کي ٻن حصن اتر ڪوريا ۽ ڏکڻ ڪوريا ۾ ورهايو ويو. +اتر ڪوريا جي گاديءَ جو هنڌ پيانگ يانگ قرار ڏنو ويو. +1948ع جي آخر ۾ روسي فوجون ملڪ مان نڪري ويون. +اتر ڪوريا جو قيام. +چين ۽ جاپان جي پھرين جنگ ۽ روس جاپان جي جنگ بعد 1910 کان 1945 تائين ڪوريا تي جاپان جو قبضو رھيو. +ڪوريائي مزاحمتي گروپن ڊونگنپگون جي نالي سان آزادي جي جنگ وڙھندڙ فوج ٺاھي چين۽ ڪوريا واري سرحد کان جاپاني فوج سان گوريلا جنگ جوٽي جن مان جڪ گوريلا اڳواڻ ڪم ال سنگ ھيو جيڪو بعد ۾ اتر ڪوريا جو پھريون سربراھ ٿيو. +1945ع ۾ ٻين جنگ عظيم جي پڇاڙيءَ ۾ جاپان جي پيش پوڻ بعد ڪوريائي اپٻيٽ ٻن حصن ۾ ورھائجي ويو. +ان جي اترئين تي سوويت يونين ۽ ڏاکڻي حصي تي يونائيٽيڊ اسٽيٽس قابض ٿيا. +ڪوريا جي ٻنھي حصن جي الحاق لاء مذاڪرات ناڪام ٿي ويا. +سوويت جنرل ٽرينٽيئاء شتائيڪوف آڪٽوبر 1945ع ۾ سوويت شھري انتظاميه قائم ڪرڻ جي سفارش ڪئي ۽ ڪم ال سنگ جي فيبروري 1946ع ۾ قائم ٿيل اتر ڪوريا جي عارضي پيپلز ڪاميٽي جي چيئرمين ٿيڻ جي حمايت ڪئي. +سيپٽمبر 1946ع ۾ ڏکڻ ڪوريا جي ماڻھن اتحادين جي فوجي حڪومت خلاف تحريڪ شروع ڪئي. +اپريل 1948ع ۾ جيجو ٻيٽ وارن جي بغاوت کي سختي سان ڪچليو ويو. +مئي 1948 ۾ ڏکڻ ڪوريا جي رياست جو قيام عمل ۾ آيو ۽ ٻن مهينن بعد ڪميونسٽ مخالف سنگمين ري ان نئين ملڪ جو سربراھ ٿيو 9 سيپٽمبر 1948ع ۾ ڊيموڪريٽڪ پيپلز ريپبلڪ آف ڪوريا جو قيام عمل ۾ آيو جنھن جو پھريون پريميئر ڪم ال سنگ مقرر ٿيو. +شتائيڪوف سوويت يونين جو اتي پھريون سفير مقرر ٿيو. +1948ع ۾ سوويت فوج اتر ڪوريا مان نڪري وئي ۽ 1949 ۾ آمريڪي فوج پڻ ڏکڻ ڪوريا مان نڪري وئي پر جلد ئي اتر ڪوريا ۽ ڏکڻ ڪوريا وچ ۾ جنگ ڇڙي پئي. +ڪوريائي جنگ. +25 جون 1950ع تي اتر ڪوريا جي فوج ڏکڻ ڪوريا تي حملو ڪري گھري آئي ۽ تيزي سان ڏکڻ ڪوريا جي لڳ ڀڳ سموري علائقي تي قابض ٿي پر جلد ئي گڏيل قومن جي فوج مداخلت ڪئي ۽ تيزي سان اتر ڪوريا طرف پيشقدمي ڪئي ۽ جڏھن چيني سرحد ويجھو پھتي تي چيني فوج اتر ڪوريا جي فوج جي مدد لاءِ مداخلت ڪئي جنھن سان توازن تبديل ٿي ويو. +27 جولاءِ 1953ع تي ڪوريائي جنگبندي واري معاھدي ذريعي جنگ جو خاتمو ٿيو. +ان معاهدي سان پراڻي سرحد بحال ڪئي وئي پر امن معاھدو عمل ۾ نہ اچي سگھيو ان جنگ 30 لک ماڻھن کي پنھنجو کاڄ بڻايو جيڪو ٻين جنگ عظيم کان پوءِ ويٽنام جنگ وانگر سڀ کان وڏو انساني الميو ھيو ۽ اھا سرد جنگ جو سڀ کان وڏو موتمار تڪرار ھيو +جنگ کان پوءِ جي صورتحال. +جنگبندي جي معاھدي باوجود سرحدي فوجي چڪريون، اھم شخصيتن تي قاتلاڻي حملن ۽ اغوائن جا واقعا جاري رھيا جن ٻنھي ملڪن ۾ ٽڪراء واري صورتحال کي برقرار رکيو جنگ کان پوءِ ٻن ڏهاڪن تائين ٻنھي ملڪن ۾ مذاڪرات شروع ٿي نہ سگھيا. +1971 ۾ ٻنھي ملڪن جي وچ ۾ مٿين سطح وارا رابطا مخفي طرح شروع ٿيا ۽ 4 جولاءِ 1972ع ۾ ٻنھي ملڪن ڪوريا جي پرامن الحاق لاء گڏيل بيان جاري ڪيو. +1973ع ۾ ڏکڻ ڪوريا ٻنھي ملڪن جي عالمي ادارن ۾ الڳ رڪنيت وٺڻ جي موقف ڪري مذاڪرات ناڪام ٿي ويا 1956ع ۾ ڪم ال سنگ سويت يونين ۽ چين طرفان سندن حامي ڌڙن جي حق ۾ معزول ڪرڻ جي ڪوششن جي مزاحمت ڪئي آڪٽوبر 1958 ۾ چيني فوج جو آخري جٿو اتر ڪوريا مان ٻاھر نڪتو اتر ڪوريا چين ۽ سوويت يونين جي ويجھو رھيو ۽ جڏھن ٻنھي طاقتن ۾ اختلاف ٿي پيا تہ ان پاڻ کي ٻنھي کان پاسيرو رکي پنھجو الڳ نظريو رکيو جنھن جو نالو جوشي رکيو +جنگ بعد 1954 ۽ 1955 ۾ ھڪ وڏو ڏڪار آيو جنھن ۾ 8 لک ماڻھو ھلاڪ ٿي ويا. +,1994 کان 1998 تائين آيل ڏڪار ۾ 28 لک ماڻھو ھلاڪ ٿي ويا ملڪ جي قيام بعد صنعتي ترقيءَ ۾ اضافو آندو ويو ۽ ملڪ جي ڪرنسي جو قدر ڏکڻ ڪوريا کان وڌيڪَ ھيو. +1960 واري ڏهاڪي ۾ ان جي معاشي واڌ ڏکڻ ڪوريا کان وڌيڪَ ھئي. +1976ع ۾ اتر ڪوريا جي جي ڊي پي ۽ في ڪس آمدني جي شرح ڏکڻ ڪوريا جي برابر ھئي پر 1980 واري ڏهاڪي ۾ ھن ملڪ جي معيشت جي رفتار تمام سست ٿي وئي ۽ 1987ع ۾ معاشي ترقي جي شرح منفي ٿي وئي. +1991ع ۾ سوويت يونين جي ٽٽڻ بعد روسي امداد بند ٿي وڃڻ ڪري ھن ملڪ جي معيشت بلڪل ويھجي وئي. +ڏڪار کان اڳ ھن ملڪ ۾ متوقع عمر جي حد 72 سالن تائين ھئي. +ڏڪار کان اڳ ھن ملڪ جي صحت جو نظام 45000 ڊاڪٽرن، 800 اسپتالن ۽ 1000 ڪلنڪن تائين ھيو +سرد جنگ جي خاتمي کان پوءِ. +1992 ۾ ڪم ال سنگ جي صحت تمام بگڙي وئي ۽ سندس پٽ ڪم جانگ ال آھستي آھستي رياستي معاملن کي سنڀالڻ شروع ڪيو. +1994ع ۾ دل جي دوري پوڻ ڪري وفات ڪري ويو. +ڪم جانگ ال ملڪ ۾ ٽن سالن تائين قومي سوڳ ڪرڻ جو اعلان ڪيو ۽ ملڪ جون واڳون سنڀالي ورتيون. +ھن ملڪ ۾ فوج کي وڌيڪ مضبوط ڪرڻ لاءِ سونگن يعني "فوج اول" واري پاليسي متعارف ڪرائي. +1990 واري ڏهاڪي جي وچ دوران ٻوڏ سان فصلن جي تباھي ڪري ھڪ وڏو معاشي بحران شروع ٿيو ۽ نتيجي ھڪ وڏي ڏڪار کي جنم ڏنو جنهن ۾ 240000 کان 420000 ماڻھو ھلاڪ ٿي ويا. +1996ع ۾ حڪومت گڏيل قومن کان خوراڪ جي مدد ورتي. +ايڪويهين صدي. +2001 ۾ آمريڪي صدر جارج بش جي چونڊجڻ بعد آمريڪا اتر ڪوريا کي ھڪ بدمعاش رياست قرار ڏنو. +اتر ڪوريا عراق جھڙي انت کان بچڻ لاء ايٽمي صلاحيت جي حاصلات لاءِ ڪوششون وڌائي ڇڏيون 9 آڪٽوبر 2006 تي ھن ملڪ پنھنجو پھريون ايٽم بم جو تجربو ڪيو 17 ڊسمبر 2011 تي ڪم جانگ ال دل جي دوري پوڻ ڪري وفات ڪئي ۽ سندس ننڍي پٽ ڪِم جَانگ اُن کي سندس جانشين بڻايو ويو. +اتر ڪوريا ممڪن طور تي آمريڪا تائين ميزائيل حملي ڪرڻ ۽ ھائڊروجن بم ٺاھڻ جي صلاحيت پڻ حاصل ڪري ورتي آهي. +2017ع ۾ ڊونالڊ ٽرمپ جي صدر ٿيڻ بعد آمريڪا ۽ اتر ڪوريا وچ ۾ ڇڪتاڻ ۾ اضافو آيو اتر ڪوريا گئام لڳ نشانو آزمائڻ لاء ميزائيل تجربي جي پڻ ڌمڪي ڏني پر 2018ع ۾ ڇڪتاڻ ۾ ڪمي آئي 2018 ۽ 2020 ۾ اتر ڪوريا ۽ ڏکڻ ڪوريا وچ ۾ سلسليوار امن ڪانفرنسون منعقد ٿيون جن ۾ ڪم جانگ ان، ڏکڻ ڪوريا جي صدر مون جئي ان ۽ ڊونالڊ ٽرمپ شرڪت ڪئي +جاگرافي. +اتر ڪوريا ڪوريائي اپٻيٽ جي اترئين ڀاڱي ۾ واقع آهي جنھن جي پکيڙ آھي. +اتر ڪوريا ۽ چين جي سرحد تي امنوڪ ندي (چين ۾ ان کي يالو ندي سڏيندا آهن) واقع آهي جيڪو ٻنھي ملڪن کي ڌار ڪري ٿو. +اتر ڪوريا ۽ روس جي سرحد تي وري تومين ندي واقع آهي جيڪا ٻنھي ملڪن کي ڌار ڪري ٿي. +ان جي ڏکڻ ڪوريا سان ملندڙ سرحد تي ڪوريائي غير فوجي علائقو واقع آهي. +ملڪ جي اولھ ۾ پيلو سمنڊ ۽ ڪوريائي نار واقع آهي. +اوڀر ۾ جاپاني سمنڊ جي ٻئي پار جاپان واقع آهي. +ھن ملڪ جو 80 سيڪڙو علائقو جابلو ۽ مٿانهين پٽن تي مشتمل آهي جن کي سوڙھيون اونھيون واديون ڌار ڪن ٿيون. +ڪوريائي اپٻيٽ ۾ سمورا 2000 ميٽرن کان بلند جبل اتر ڪوريا ۾ واقع آھن. +ملڪ جو سڀ کان اوچو مقام پِيڪٽُو جبل (Paektu Mountain) جنھن جو شمار ٻرندڙ جبلن ۾ ٿئي ٿو ۽ ان جي سمنڊ جي سطح کان اوچائي آھي ۽ ان کي اتر ڪوريا جا ماڻھو ھڪ مقدس مقام سمجھندا آھن ملڪ جي اولھ پاسي ساحلي ميدان واقع آھن جيڪي اوڀر طرف ختم ٿين ٿا. +آبادي جو وڏو حصو ميداني ۽ ھيٺاھين علائقن ۾ وسي ٿو. +2003 ۾ ملڪ جي 70 سيڪڙو حصي ۾ ٻيلا واقع ھيا. +ملڪ جي سڀ کان وڏي ندي امنوڪ ندي آھي جنھن جي ڊيگھ آھي. +ھن ملڪ جا ٽي ماحولياتي خطا آھن: وچ ڪوريائي پن ڇڻ ٻيلا، چنگبائي جبلن وارا گڏيل ٻيلا ۽ منچوريائي گڏيل ٻيلا +آبھوا. +ھن ملڪ جي آبھوا ۾ ٻئي زميني ۽ سامونڊي شامل آھن ڪوپن واري درجابندي واري اسڪيم مطابق ملڪ جي وڏي حصي ۾ گھميل زميني آبھوا آھي. +سياري جي موسم ۾ وايومنڊل صاف رھندو آھي ۽ اتر ۽ اتر اولھ جي سائبيريائي ھوائن جي ڪري برفاني طوفان پڻ ايندا رھندا آھن پيسفڪ سمنڊ جي مون سون وارين ھوائن ڪري اونھارو گرم، گھڻي ڀاڱي گھميل ۽ برساتن سان ڀرپور ھوندو آھي. +60 سيڪڙو برساتون جون کان سيپٽمبر تائين پونديون آهن سرء ۽ بھار عارضي موسمون آهن جيڪي سياري ۽ اونھاري جي وچ ۾ اينديون آهن. +پيانگ يانگ جو جنوري م سراسري گرمي پد ۽ آگسٽ ۾ رھندو آھي +سياسي نظام. +اتر ڪوريا انتھائي مرڪزيت واري ھڪ جماعتي رياست آھي. +ان جي 2016 واري آئين مطابق اھا ھڪ انقلابي ۽ سوشلسٽ رياست آھي جيڪا جوشي نظريي ۽ سونگن نظريي جي رھنمائي تحت ڪم ڪري ٿي ملڪ جي واحد رياستي جماعت ڪوريا جي ورڪرز پارٽي آھي جنھن جي سربراهي ڪم خاندان جو ڀاتي ڪندو آهي سن جماعت جا 30 لک رڪن آھن جيڪي اتر ڪوريا جي سموري سياست تي حاوي ھوندا آھن. +ان جماعت جون ٻہ ذيلي جماعتون: ڪوريائي سوشل ڊيموڪريٽڪ پارٽي ۽ چونڊوئسٽ چونگو پارٽي آھن. +ملڪ جو موجوده سپريم ليڊر ڪم جانگ ان آھي جيڪو حڪومت جي سمورن ڍانچن جو سربراھ آھي. +ھي ڪوريا جي ورڪرز پارٽي جو جنرل سيڪريٽري، رياستي معاملن جي ڪميشن جو صدر ۽ فوج جو سپريم ڪمانڊر پڻ آهي. +ان جو ڏاڏو ڪم ال سنگ ملڪ جو باني ۽ 1994ع ۾ مرڻ گھڙيءَ تائين تاحيات صدر رھيو سندس پيءُ ڪم جانگ ال پاڻ کي تاحيات جنرل سيڪريٽري ۽ نيشنل ڊفينس جو تاحيات چيئرمين قرار ڏنو. +ملڪ جي آئين مطابق حڪومت جون ٽي سرڪاري شاخون آهن جن ۾ اتر ڪوريا جي رياستي معاملن واري ڪميشن پڻ شامل آهي جيڪو رياستي سالميت لاء قوم جي سڀ کان عظيم رھنمائي وارو ادارو آھي. +اھو ادارو رياستي جي دفاع وارا فيصلا ڪندو آهي ۽ ملڪ جون اھم پاليسيون جوڙيندو آهي ۽ ڪميشن جي چيئرمين ڪم جانگ ان جي حڪمن تي عملدرآمد ڪندو آهي. +ٻين شاخ ملڪ جو قانونساز ادارو آهي جيڪو اتان جي ھڪ ايواني سپريم پيپلز اسيمبلي آھي جنھن جا ڪل 687 رڪن آھن جن جي چونڊ پنجن سالن لاءِ عام ووٽن ذريعي ٿيندي آهي. +حڪومت جي ٽين شاخ اتر ڪوريا جي ڪابينه آھي جنھن جو سربراهه پريميئر ھوندو آھي. +14 آگسٽ 2020ع تي ملڪ جو پريميئر ڪم ڊاڪ ھون مقرر ٿيو. +ھن اداري کي ملڪ جا ايگزيڪيوٽو وارا اختيار ڏنل آھن. +پريميئر حڪومت جي نمائندگي ڪندو آهي. +ڪابينه جي رڪنن ۾ ٻہ نائب پريميئر ۽ 30 وزير، 2 ڪابينه جي ڪميشن جا چيئرمين، ڪابينه جو چيف سيڪريٽري، مرڪزي بينڪ جو چيئرمين، سينٽرل بيورو آف اسٽيٽسٽڪس جو ڊائريڪٽر، سائنسن واري اڪيڊمي جق صدر شامل آهن. +اتر ڪوريا پنھنجي مخالف ڏکڻ ڪوريا وانگر سموري ڪوريائي اپٻيٽ ۽ ويجھن ٻيٽن جو دعويدار آھي ڪجھ مبصرن جي خيال مطابق ھن ملڪ جو سياسي نظام مطلق بادشاھت يا وراثت واري آمريت وارو آھي ان جي تشبيهه اسٽالن واري آمريت سان پڻ ڪئي ويندي آهي. +سياسي نظريو. +حڪومتي ونھوار ۽ ورڪرز پارٽي جي ڪم جو بنياد ڪم ال سنگ جي حڪمت واري جوشي نظريي تي آهي جيڪو ان ڊسمبر 1955ع ۾ پنهنجي ھڪ تقرير ۾ ڏنو. +ان نظريي جا متا معاشي خود انحصاري، فوجي خود انحصاري ۽ آزاد پرڏيهي پاليسي آھن. +ھن نظريي کي شروع ۾ مارڪسزم ۽ ليننزم جي نفاذ جي نئين صورت طور متعارف ڪرايو ويو پر 1970 واري ڏهاڪي ۾ ان نظريي کي ڪميونسٽ سماج جي قيام لاء واحد انقلابي ۽ نظرياتي ڍانچو قرار ڏنو ويو. +1980 واري ڏهاڪي ۾ مارڪسزم ۽ ليننزم جي جاء مڪمل طور تي ھن نظريي کي ڏني وئي. +1992ع ۾ مارڪسزم ۽ ليننزم جي حوالن کي آئين مان مڪمل طور تي خارج ڪيو ويو. +2009 واري آئين مان ڪميونزم کي خارج ڪيو ويو ۽ ان جي جاء تي فوج اول وارو سونگن نظريو متعارف ڪرايو ويو. +آئين ۾ سوشلزم کي تنھن ھوندي بہ برقرار رکيو ويو. +جوشي جو خود انحصاري وارو نظريو وقت۽ حالات سان اسريو جيڪو پارٽي کان اسپارٽا واري سادگي، قرباني ۽ نظم جي تقاضا ڪري ٿو. +برائن رينولڊس مائرس مطابق اتر ڪوريا جو اصل نظريو ڪوريائي نسلي قوم پرستي آھي جيڪا يورپي فسطائيت ۽ جاپاني شووا اسٽيٽزم وانگر آھي +ڪم گھراڻو. +اتر ڪوريا ۾ ڪم گھراڻي کي پيڪٽو جبل وارو نسل سڏيندا آهن جيڪو ڪم ال سنگ ۽ ان جي اولاد جي ٻن نسلن تي مشتمل آهي. +جوشي نظريي تحت ڪم ال سنگ شخصيت وارو مسلڪ متعارف ڪرايو. +ان تحت پارٽي ۽ انقلاب جي تاحيات سربراھي ڪم ال سنگ جي خاندان مان ھوندي ڪم ال سنگ جي ذات جي محور واري شخصيتي مسلڪ خانداني وراثتي جانشيني کي جائز بڻائي ڇڏيو +پرڏيهي ناتا. +ملڪ جي قيام بعد شروعات ۾ ھن ملڪ جا پرڏيهي ناتا رڳو ڪميونسٽ ملڪن سان ھيا. +1960 ۽ 1970 واري ڏهاڪن ۾ ھن ملڪ آزاد پرڏيهي پاليسي اختيار ڪئي جنھن تحت ان ڪيترن ئي ترقي پزير ملڪن سان ناتا جوڙيا ۽ غير جانبدار تحريڪ جو رڪن ٿيو. +سوويت يونين جي خاتمي بعد معاشي بحران جو شڪار ٿيڻ بعد ان کوڙ ملڪن ۾ پنھنجا سفارتخانا بند ڪري ڇڏيا پر ساڳئي وقت ترقي يافتہ آزاد تجارت وارن ملڪن سان ناتا جوڙڻ جي شروعات ڪئي 1991 ۾ گڏيل قومن جو رڪن ٿيو. +غيرجانبدار تحريڪ سان گڏوگڏ آسيان جي علائقائي فورم ۽ گروپ 77 جو پڻ رڪن ٿيو ھن وقت ان جا سڀ کان وڌيڪَ ويجھا لاڳاپا چين سان آھن اتر ڪوريا جا 166 ملڪن سان سفارتي ناتا آھن ۽ 47 ملڪن ۾ ان جا سفارتخانا آھن تنھن ھوندي بہ ان جا ارجنٽينا، فرانس، اسٽونيا، عراق، اسرائيل، يونائيٽيڊ اسٽيٽس، جاپان، تائيوان ۽ بوٽسوانا سان سفارتي لاڳاپا ڪانه آھن ان جا ويٽنام، لائوس ۽ ڪمبوڊيا سان مضبوط لاڳاپا آھن. +عدالتي نظام. +اتر ڪوريا جو قانوني نظام پروشيائي ماڊل جي بنياد تي بيٺل آھي ۽ اھو جاپاني روايتن ۽ ڪميونسٽ قانوني نظام کان متاثر ٿيل سول قانون وارو نظام آھي +ملڪ جي سڀ کان وڏي عدالت سپريم ڪورٽ آھي جيڪا اپيل واري سڀ کان اعليَ عدالت آھي. +ان کان علاوه ھتان جي عدالتي نظام ۾ صوبائي سطح واريون ڪورٽون، اسپيشل شھري سطح واريون ڪورٽون، پيپلز ڪورٽون ۽ اسپيشل ڪورٽون شامل آهن. +سڀ کان ھيٺين سطح واريون ڪورٽون پيپلز ڪورٽون آھن جيڪي شھرن، ڪائونٽين ۽ شھري ضلعن ۾ ڪم ڪن ٿيون. +فوج، ريل روڊن ۽ بحري معاملن لاء خاص عدالتون ڪم ڪن ٿيون. +ججن جي ڀرتي مقامي پيپلز اسيمبليون چونڊ ذريعي ڪنديون آهن پر عملن ورڪر پارٽي انھن جي ڀرتي ڪندي آهي. +ھتان جي تعزيراتي قانون جو بنياد ان اصول تي آھي تہ قانون کان بغير ڪوبه ڏوھ ناھي. +ملڪ ۾ سياسي قيدين کي پورھئي واري ڪيمپن ۾ موڪليو ويندو آھي ۽ ڏوھارين کي الڳ جيلن ۾ رکيو ويندو آهي +مذھب. +سرڪاري طور تي اتر ڪوريا ھڪ ملحد رياست آھي. +ھڪ اندازي مطابق ھتان جي آبادي جو 64 سيڪڙو ماڻھو لامذھب، 16 سيڪڙو ڪوريائي شامنزم، 14 سيڪڙو ڪونڊوازم، 4 سيڪڙو ٻڌ ۽ 2 سيڪڙو عيسائي آھن ھتان جي آئين ۾ مذھبي آزادي ۽ مذھبي رسمون ادا ڪرڻ جي ضمانت ڏنل آهي تنھن جي باوجود حڪومت پاران مذھبن تي پابنديون لڳل آھن ايمنسٽي انٽرنيشنل پاران مذھبي جبر تي ڳڻتي جو پڻ اظھار ڪيو ويو آهي ھتان جي ثقافتي زندگي اڄ بہ ٻڌ مذھب ۽ ڪوريائي ڪنفيوشسزم کان گھڻو متاثر آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12214.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12214.txt new file mode 100644 index 0000000..975309c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12214.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +روزاني الحق اخبار سکر +روزاني الحق اخبار، سکر سنڌ جي ويهين صدي جي ابتدا ۾ جاري ڪئي وئي هڪ سنڌي اخبار آهي۔ هي اخبار سکر جي ڊپٽي ڪليڪٽر سردار محمد يعقوب جي مشوري سان "'شيخ بابو سليمان" 1900ء ۾ جاري ڪئي۔ 1901ء ۾ الحق اخبار کي شيخ محمد سليمان جي وڏي پٽ حيدرآباد منتقل ڪري ڇڏيوا۔ +هيءَ -اخبار- 1895ع ۾ پهريائين حيدرآباد مان -جاري- ٿي، هن -اخبار- جي -جاري- ڪرڻ ۾ ڪراچي واري شيخ محمد سليمان ۽ -ان- وقت جي سکر جي ڊپٽي ڪليڪٽر سردار محمد هاشم مخلص ڪجهه وقت لاءِ هن -اخبار- جو -ايڊيٽر- ٿي رهيو، -الحق- جو پهريون -ايڊيٽر- مرحوم علي محمد دهلوي هو، بعد ۾ مرحوم محمد هاشم شيخ محمد سليمان جي وفات بعد سندس ننڍو -ڀاءُ- عبدالحڪيم شيخ -اخبار- جو ڪم ڪار سنڀاليندو رهيو، پر -اخبار- جو اهو اڳواڻو اوج ختم ٿي چڪو هو، صرف حڪومت جي تعريف سان ڀريل هوندي هئي ۽ اشتهارن جي آڌارن تي پئي هلندي هئي، 1901ع ۾ هن -اخبار- کي وڏي مقبوليت حاصل ٿي. +شيخ محمد سليمان ”الحق“ اخبار جو باني هو. +سندس پيءُ سولجر بازار ڪراچيءَ ۾ فوجي راشن شاپ ۾ ملازم هو. +اتي ئي مولوي تاج محمد مرحوم، سولجر بازار مسجد جي پيش امام، جي هٿ تي مسلمان ٿيو. +شيخ محمد سليمان پنهنجي والد جي مسلمان ٿيڻ کان پوءِ، تولد ٿيو. +شيخ محمد سليمان، 1901ع ڌاري ”الحق“ اخبار اول سکر مان جاري ڪئي. +ان اخبار کي بعد ۾ حيدرآباد آندو ويو، پر 1907ع ۾ وري ان کي سکر آڻي، اتان ڪڍڻ شروع ڪيو ويو. +شيخ محمد سليمان کي ٽي فرزند ٿيا: شيخ عبدالعزيز، شيخ عبدالحڪيم ۽ ڊاڪٽر شيخ عبدالباقي، ڪجهه وقت شيخ عبدالعزيز ”الحق“ سان واسطو رکندڙ هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12231.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12231.txt new file mode 100644 index 0000000..051fe10 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12231.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +سلطان رڪن الدين شاهه ڄام تماچي +’سما‘ گهراڻي جو مشهور بادشاهه ”سلطان رڪن الدين شاهه ڄام تماچي“، سنڌ جي تاريخ ۾ ”ڄام تماچيءَ“ جي نالي سان مشهور آهي، جنهن791هه/1338ع کان 795هه/1342ع تائين سنڌ تي خودمختيار حاڪم طور حڪومت ڪئي. +”نوري مهاڻيءَ“ سان سندس محبت جو داستان مشهور آهي. +مڪليءَ تي ”شاهي مقام“ قائم ڪيائين، جتي ئي مدفون آهي. +روايت مطابق ڄام تماچي شيل شڪار لاءِ هميشه ڪينجهر ڍنڍ تي ايندو رهندو هو، جيڪا ڍنڍ ”ڪينجهر“ نالي هڪ گندري جي ڪري مشهور هئي. +هن، ڍنڍ جي ڪناري تي پنهنجي رهڻ لاءِ هڪ ماڙي پڻ ٺهرائي هئي، جتان ويهي ڍنڍ جو نظارو ڪندو هو ۽ جنهن وقت به سندس دل چاهيندي هئي، ٻيڙيءَ تي چڙهي ڍنڍ جي سير تي نڪري ويندو هو. +ڪينجهر ڪناري رهندڙ گندرا، جڏهن بادشاهه جي اچڻ جو ٻڌندا هئا ته ميلا مچي ويندا هئا. +نوري، ڪينجهر مهاڻي جي ڌيءَ هئي، جنهن لاءِ هڪ ٻي روايت آهي ته سنڌ جي حاڪم جسودڻ راءِ جي ڌيءُ هئي، پر ڄمڻ شرط ڪوڙهه جي مرض ۾ مبتلا ٿيڻ ڪري، سندس پيءُ جسودڻ راءِ، ٻانهين کي حڪم ڏنو ته کيس اوڙاهه ۾ اڇليو وڃي. +ٻانهيون جڏهن نوريءَ کي اوڙاهه ۾ اڇلڻ لاءِ کڻي وڃي رهيون هيون ته واٽ تي کين ڪينجهر گندرو مليو، جنهن سندن پيرائتي ڳالهه ٻڌڻ کان پوءِ، ٻانهيءَ کان نوريءَ جي گهر ڪئي. +ٻانهي پڻ پاپ کڻڻ کان ڇوڪريءَ کي گندري جي حوالي ڪرڻ کي ترجيح ڏني. +اهڙيءَ طرح نوريءَ، ڪينجهر گندري جي گهر ۾ پلجي جوان ٿي ۽ درويش هوندڙي جي دعا ۽ دوا سان ڪوڙهه جي مرض مان آجي ٿي. +سندس سونهن موٽي آئي ۽ هوءَ سدا ملوڪ، سهڻي ۽ سيبتي ٿي پئي، ان ڪري نوري شاهه هوندڙي جي وفات کان پوءِ روزاني سندس مزار تي حاضري ڀرڻ ويندي هئي. +هڪ ڏينهن نوريءَ کي شاهه هوندڙي جي آستان تان موٽڻ ۾ دير ٿي وئي ۽ رات پئجي وئي، ملاح رستو ڀلجي پيو، تنهن نوريءَ کي چيو ته مون کي گس جي ڪابه خبر نٿي پوي. +اهو ٻڌي نوريءَ پنهنجي منهن تان پلؤ کڻي ڏٺو ته سندس منهن مان وڄ جهڙو شعاع نڪتو ۽ ان شعاع تي ملاح پنهنجو گس ڏسي ورتو ۽ ٻيڙي ڪاهي اچي ڪناري ڀيڙو ٿيو. +انهيءَ رات ڄام تماچيءَ به پنهنجي ماڙيءَ تان ويٺي ڪينجهر جو نظارو ڪيو، تنهن اوچتو تجلو ڏسي، اميرن وزيرن کان سبب معلوم ڪيو. +اميرن ۽ وزيرن کيس صبح ٿيڻ تي معلومات وٺي اچڻ لاءِ وقت گهريو. +ٻئي ڏينهن صبح جو وزير ٻيڙيءَ جي ملاح کان راتوڪي تجلي بابت پڇا ڪئي، ملاح پيرائتي ڳالهه کيس ٻڌائي. +وزير ڏٺو ته اها ڳالهه جيڪڏهن بادشاهه کي ٻڌائبي ته بادشاهه هرکي پوندو، تنهنڪري بادشاهه کي وڄ جي چمڪڻ جو چئي لهرائي ويو. +اهڙيءَ طرح ٻه ٻيا وزير به موڪليا ويا، پر انهن به اهو بهانو ٺاهي، اصل حقيقت لڪائي ڇڏي. +ان بعد بادشاهه پاڻ ٺهي سنڀري، ڪينجهر جي سير تي روانو ٿيو. +ٻيڙيءَ ۾ چڙهڻ کان پوءِ ملاح کان ان رات واري واقعي بابت پڇا ڪيائين، جنهن کيس سربستو احوال ڪري ٻڌايو. +اهو ٻڌي بادشاهه نوريءَ کي دل ئي دل ۾ پنهنجي راڻي بڻائڻ جو پڪو ارادو ڪيو. +ٻئي ڏينهن بادشاهه ڄام تماچي سمو، ڪينجهر گندري جي ککيءَ هاڻي کڏيءَ تي ڪهي آيو ۽ اچي کانئس نوريءَ جو سڱ گهريائين. +ڪينجهر گندري ها ڪئي ۽ نوري اڳتي هلي ڄام تماچيءَ جي راڻي بڻي. +ڄام تماچي پنهنجي ڀاءُ ڄام ڀنڀي کان پوءِ حڪمران ٿيو ۽ تيرهن سال آرام سان حڪومت ڪري گذاري ويو. +هڪ روايت موجب نوري ۽ تماچي ڄام جو مقبرو ڪينجهر جي ڪنڌيءَ تي آهي، جڏهن ته آرڪيالاجي وارن موجب سندن مزارون مڪليءَ تي آهن. +ڄام تماچي پنهنجي ڀاءُ ڄام ڀنڀي/ بابيني وانگر محب وطن، دلير ۽ انصاف پسند هو ۽ پنهنجي ڀاءُ ڄام بابيني جي مرڻ کان پوءِ پنهنجي سؤٽ خير الدين ڄام توڳاچي سان گڏ حڪومت ڪئي. +صدر الدين ڄام بابينو ۽ رڪن الدين شاهه ڄام تماچي، فيرزو الدين شاهه ڄام انڙ اول جا پٽ هئا، ڄام تماچي سنڌ جو ٻه دفعا حاڪم ٿيو. +نوري ڄام تماچيءَ جي واقعي تي شاهه لطيف جو مڪمل سر ڪا موڏ موجود آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12232.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12232.txt new file mode 100644 index 0000000..e696c83 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12232.txt @@ -0,0 +1,264 @@ +ٻيڙي +ٻيڙي وڏي ۽ مستطيل شڪل جي ٿيندي آھي، جنھن جي ڊيگهه 20 کان 40 فوٽ ويڪر 10 کان 20 فوٽن تائين به ٿيندي آھي. +ٻيڙي مال برادريءَ لاءِ ڪتب ايندي آھي. +وڏي ٻيڙي کي ”ڪؤنتل“ به چوندا آھن. +ھن قسم جون ٻيڙيون گھٽ ۾ گھٽ 200 مڻ ۽ وڌ ۾ وڌ 1000 مڻ وزن به کڻي سگھن ٿيون. +ٻيڙيءَ جي بناوت ۾ ڪاٺ ۽ لوھي ڪير ۽ ڪوڪا استعمال ٿيندا آھن. +ٻيڙيءَ جا ڪئين حصا ٿين ٿا، جن جا نالا به مختلف آھن. +مثال ھيٺيون ”تر“، پاسن وارا ”ڪڇا“ ۽ ٻيڙيءَ جي مٿئين حصي تي اڳيان ۽ پٺيان لڳل يا ٻڌل تخت، جن کي ”آڳيل“ ۽ ”پاڇيل“ سڏجي ۽ وچ واري خالي حصي، يعني کڏ کي ”لڪ“، سڏين ٿا. +مٿئين تختن جي مٿان ۽ ”ڪڇن“ جي ڪناري مٿان پڻ شروع کان آخر تائين، يعني آڳيل جي شروعات کان پاڇيل جي خاتمي تائين ھڪ اڀو تختو لڳل ھوندو آھي، جنھن کي ”واڙو“ چئجي ٿو، ان تختي جي اوچائي ھڪ کان ڏيڍ فوٽ ٿئي ٿي. +”لڪ“ واري ھنڌ تي آڳيل جي ڀرسان ويڪر ۾ ھڪ ٿلھو تختو يا ڪاٺ جو ٿلھو ۽ ھم چورس ٽڪر لڳل ھوندو آھي، جنھن کي ميربحر ”اڏو“ چون ٿا. +ھن قسم جي ٻيڙيءَ جو تر يعني ھيٺيون وچ وارو حصو سڌو ٿئي ۽ ’آڳيل‘ ۽ ’پاڇيل‘ وارو تر جو حصو مٿي اڀو وريل ٿيندو آھي. +ٻيڙيءَ جي تر سان پاسن وارن ”ڪڇن“ کي ملائڻ لاءِ ڪرڙ جا گونيا نموني ”منا“ ٿيندا آھن، جيڪي گول ۽ چئن کان پنجن انچن جي قطر جا ٿين ٿا، جن کي ھڪ پاسي کان ٿورو گھڙي ۽ ھيٺئين پير کي به ڪجهه ڇِلي، ھر ھڪ ”منو“ وڌ ۾ وڌ اڍائي فٽ جي فاصلي تي تر ۽ ڪڇن کي ملائڻ لاءِ لڳايو ويندو آھي. +پير وارو حصو تر ۾، ۽ اڀو حصو ڪڇن ۾ ڪيرن سان لڳايو ويندو آھي جيئن تر ۽ ڪڇا پاڻ ۾ مليل رھن ۽ ٻيڙي مضبوط رھي. +منا ٽالھيءَ جي ڪاٺ جا به استعمال ٿيندا آھن. +ٻيڙيءَ جي پاڇيل واري پاسي تي ”لڪ“ سان بلڪل گڏ ڪاٺ جي ھڪ چورس ڪئبن به ٻڌبي آھي، جنھن ۾ ميربحرن جو سامان سڙو رکيل ھوندو اھي ۽ ان ۾ ھو سمھندا به آھن، جنھن کي ھو ”بندول“ چون ٿا، ساڳيءَ طرح آڳيل واري پاسي به ڪاٺ جي تختن سان ھڪ ڇاپرو لڳل يا ٺھيل ٿئي، جنھن ۾ مزدور (ھمراھ) ۽ ناکئا ويھن ۽ آساس ڪن. +ٻيڙيءَ جي پاڇيل جي بلڪل آخر جي وچ سڌ ۾ ”سکان“ يا ”ويڻو“ ٿيندو آھي، جنھن مان ٻيڙيءَ جي رخ موڙڻ وارو ڪم ورتو ويندو آھي. +”سکان“ تي ھميشه ناکئو جيڪو درياهن جي پاڻيءَ کان واقف ھوندو آھي، پاڻ بيھندو آھي ۽ ھلندڙ ٻيڙيءَ کي تانگھي پاڻيءَ، پچويڙ، ڪاٺ ۽ ڪُنن کان بچائي، وڏي پاڻيءَ ڏانھن ٻيڙيءَ جو رخ رکندو آھي. +ھن قسم جي ٻيڙيءَ يعني ڪؤنتل کي ھلائڻ لاءِ سڙهه رکڻوپوندو آھي جنھن کي ”قلمي“ به چون، جو زين يا ٻئي ڪنھن ٿلھي ڪپڙي مان ٺاھيو ويندو آھي، ٻيڙيءَ جي آڳيل واري حصي وٽ لڳل اڏيءَ ۾ دُڏِ يا گِڏِ ٿئي، جنھن ۾ گھٽ ۾ گھٽ 15- 16 فوٽ ٿلھي ۽ گول ڪاٺي بيھاري ويندي آھي، ان ڪاٺيءَ کي ”شيخلو“ سڏين. +ٻي گول ۽ ٿلھي ڪاٺي، جنھن جو سرو ٿلھو ۽ ڇيڙو سنھڙو ٿئي ۽ جيڪا 40-30 فوٽ کن ڊگھي ٿئي ٿي، تنھن کي ”آڏ“ سڏيندا آھن، ان آڏ ۾ ڪپڙي جو سڙهه ٽنگي، سڙهه کولي ڇڏبو آھي. +جنھن ۾ ھوا ڦاسندي آھي ۽ ٻيڙيءَ کي اڳتي ڌڪيندي آھي. +ھوا نه ھئڻ جي صورت ۾ ميربحر ٻيڙي ڳن يا اولي ذريعي، جيڪو پاڇيل واري پاسي لڳل ھوندو آھي ڪاھيندا آھن، يا ونجھن سان، جيڪي ٿلھي بانس جا 20- 25 فٽ ڊگھا ٽڪر ٿين ٿا، ڌڪيندا آھن، جيڪڏھن پاڻي تار ھوندو ته پوءِ شيخلي ۾ ”رسو“ ٻڌي، ڪجهه ”ھمراھ“ يعني مزور سڪيءَ تي لھندا آھن ۽ درياهه جي ڪناري سان ھلندا، رسي کي پنھنجين چيلھين ۾ ٻڌي ڇڪيندا آھن سڀ کان اڳيون ھمراهه چيلهه ۾ رسو ٻڌي ھلندو آھي. +رسي جي ان چيلهه واري ٻڌل حصي کي ”مونڍو“ چون ۽ ٻيا مددگار ھمراهه ان جي پويان ٻيا رسين جي ٽڪرا ان وڏي رسي ۾ ٻڌي ڇڪيندا آھن، ان رسيءَ جي ٽڪر کي ”ڪڙھو“ سڏبو آھي. +مال برداريءَ لاءِ ھن قسم جون ٻيڙيون ڪنھن زماني ۾ جام نظر اينديون ھيون ۽ ھر بندر ٻيڙين سان ڀريل نظر ايندو ھو. +ٻيڙين جا ڪجهه نمونا جيڪي درياهه تي موجود هوندا هئا سي هي آهن: ڪوئنتل، بتيلو، پاتاريءَ سان ڪؤنتل،پاتاريءَ سان بتيلو، جهمٽي، دنگي ڪٽارو، ڊونڊي، هڙيو يا هڙهيو، ڪونٽيو، گاليو، مڪڙي، تراز، ناؤ، وانءِ، ڇوڏو، نيه وغيره. +زئونرڪ، بگوڇڻ، نامڪڙي ۽ ڊونڊو ٻيڙيون پنجاب پاسي درياهه تي هلنديون آهن. +موھن جي دڙي مان لڌل ھڪ مھر تي ٻيڙيءَ جي تصوير آھي، ٻيڙيءَ جي وچ ۾ ھڪ ڪوٺي ٺھيل آھي ۽ پاڇل تي ميربحر ڏيکاريل آھي، ان مان معلوم ٿو ٿئي ته سنڌو درياهه ۾ ٻيڙيون قديم زماني کان وٺي ھلنديون ھيون. +مغلن ۽ ڪلھوڙن جي دور ۾ سنڌو درياهه ۾ ھر ھنڌ ٻيڙا نظر ايندا ھئا، سنڌ ۾ ڪاٺ جي ڪمي ڪا نه ھئي، جنھنڪري جھجھي انداز ۾ ٻيڙيون ۽ ٻيڙا ٺھندا هئا. +ايتري قدر جو جنگي ٻيڙا به تيار ڪيا ويندا ھئا، انھيءَ جي ڪاٺ تي اڪر جو ڪم نھايت صفائيءَ سان ٿيل ھوندو آھي. +شاهه لطيف جي ڪلام جا سڄا سارا ٻه سر، (سر سامونڊي ۽ سر سريراڳ) ٻيڙين، ملاحن، معلمن ۽ سفر بابت چيل آھن. +ٻيڙِيءَ جو ٺهڻ ۽ عضوا: ٻيڙيءَ جي پهرين ٺاهڻ واري شروعات کي ٻيڙيءَ جو ’پٿرجڻ‘ چوندا آهن، سڀ کان اڳ جيتري ٻيڙي ٺهرائڻي هوندي آهي، اوترا هٿ يا نَريون ڪنهن ڏوريءَ تي هڻي، يعني ٽيهه هٿ يا چاليهه هٿ (گهٽ يا وڌ) ڏوري ماپي، سنئين زمين تي ٺاهي، اُن ڏوريءَ جي ٻنهي ڇيڙن تي ڪليون کوڙيندا آهن. +تر (ٻيڙيءَ جو ترو) جيترو ويڪرو جهلڻو هوندو آهي، انهيءَ ڏوريءَ تي اوترا هٿ هڻي، ڪليون هڻندا آهن. +پوءِ پسون ٺهيل تيار ڪيل گز، ماهيچا رندا لڳل مُني فوٽ کان ڏيڍ فوٽ تائين زمين تي بيهاريندا ويندا. +ٻن پسن جي وچ ۾ فاصلو ڇڏيندا. +ٻن ڪلين ۾ هن پاسي جهلي چئن چئن ڪلين ۾ پسون بيهاريندا ويندا، پوءِ تر جون ڦرهيون لوهه جي ڪيرن ساڻ پسن مٿان مضبوط ٽڪائي تَر تيار ڪندا آهن. +پسون: تر کي مضبوط جهلڻ لاءِ پٽين وانگر جڙيل ڪاٺ کي ’پسون‘ چوندا آهن. +تر جو اٿلائڻ: پسن جي مٿان تر تيار ڪبو آهي، پوءِ تر کي اٿلائي سڌو ڪري رکبو آهي، ان بعد ڪڇا لڳائبا آهن. +تر سان ڪڇا ٽوپڻ: تر سان ڪڇا جوڙي ملائبا آهن، يعني تر کي لڳائبا آهن ان عمل کي ’ڪڇا ٽوپڻ‘ چئبو آهي. +مُنا: ٻيڙيءَ جا منا اڪثر لوهيڙي جي ڪاٺ جا ڪم آڻبا آهن، جڏهن ته مُنا ديال يا ٻئي ڪاٺ جا به ٿيندا آهن. +مُنو گوني ڪنڊ وانگر بيهاربو آهي. +مُني جو ڪڇي سان ملائڻ وارو پاسو وڏو ٿيندو آهي ۽ تَر وارو پاسو پير وانگر بيهاربو آهي، مُنا ڪڇي ۾ ڪلن يا ڪيرن سان مضبوط لڳائبا آهن ۽ مني جو تر وارو پير به مضبوط ڪيرن سان لڳائبو آهي. +منو سوا فوٽ يا ڏيڍ فوٽ جي فاصلي تي رکبيو آهي، اهڙيءَ طرح -ٻيڙي- جا ڪڇا تر سان ٽوپجي يعني ڪڇا تر سان ملائجي ويندا آهن. +ان کان پوءِ منن جي پيرن کي ڍڪڻ لاءِ ڪڇي جي ڀرسان تاڳرو تاڙا لڳائبا آهن. +ان کان پوءِ چوندا آهن، ٻيڙي جو ’ٻُڪر چاڙهيو‘، ٻُڪر چڙهڻ هڪ اصطلاح آهي. +پاتاري ٻيڙيءَ کي پاتاري چاڙهبي آهي، پاتاريءَ کي به تاڳرو جمڙدو يعني پاتاري چونڪ لڳندو آهي. +ٻُڪر: ٻُڪر لڳڻ سان ٻيڙيءَ کي اڏو ۽ اڏيون به لڳنديون آهن. +اڏي تي شيکلو يا کوهو بيهاربو آهي، اهو اڏي يا ٻنهي ڪڇن جي مٿان لڳندو آهي، جيئن ڪڇا مضبوط ٿي بيهن. +اڏو ۽ اڏيون ٻيڙين کي نه هوندا ته لهرن ۾ ڪڇا تر کان جدا ٿي پوندا. +اڏو: ٿلهي ماپ وارو ڪاٺ جو هڪ مستطيل ٽڪرو، جنهن جي ٿولهه وڏين ٻيڙين جي ضرورت مطابق ٿيندي آهي، اهو گنبٽ جي مٿان اڳينءَ ڀر ۾ بيٺل هوندو آهي ۽ ان جي پويان هڪ شاکي کي اڏي هوندي آهي. +اڏي جي اڳيان ڇا ٻاهي واري اڏي هوندي آهي، جنهن کي شيکلي جي جهل (اڳتي جهل) واري اڏي به چئبو آهي. +ڇا ٻاهيءَ واري اڏي: شيکلي کي اڳتي ڇڪي جهلڻ لاءِ هڪ ٻٽو ڪاٻار جو رسو يا تار جو لوهي ٽڪرو هوندو آهي، جيڪو کوهي کي اڳتي ڇڪي جهليندو آهي، ان ۾ ڇاٻاهيءَ جو ڪڙو وجهبو آهي، ڇاٻاهيءَ ۾ ڪُپي لڳل هوندي آهي، جيڪا کوهي ۾ ٻڌل تار يا رسي کي تاڻي يا ڍرو ڪري سگهندي آهي. +اها ڇاٻاهي، اڏيءَ ۾ ٻڌل هوندي آهي، جنهن کي ’ڇاٻاهيءَ جي اڏي‘ چئبو آهي. +گنبٽ جي شاکي يعني اڏي سان ٿوري فاصلي تي پوئين اڏيءَ کان پوءِ تر خالي رکبو آهي، جنهن ۾ بار يا سامان رکبو آهي. +ان کان پوئتي ڇڪ واري اڏي ٿيندي آهي. +ڇڪ واري اڏي: آلات کي مٿي کڻڻ لاءِ ڪپيءَ سان ڇڪ ڏبي آهي، جيڪا کنجيءَ سان گڏ اڏيءَ ۾ ٻڌل هوندي آهي، جنهن کي ڇُڪ واري اڏي چئبو آهي. +ڇاٻاهيءَ واري اڏيءَ کي ’گِرلي اڏي‘ به چئبو آهي، ڇاٻاهيءَ جو واسطو شيخلي (شيکلي) سان آهي ۽ ڇڪ واري اڏيءَ جو واسطو آلات سان آهي. +ٻيڙيءَ جا ٻه ڀاڱا ٻڌبا آهن، هڪ آڳيلي ٻيو پاڇيلي. +آڳيلي تخت: ڇاٻاهيءَ کان اڳتي ڪامن وانگر برياٺ هڻبا آهن ۽ انهن جي مٿان ڪاٺ جو تخت ٻڌبو آهي. +تخت جي منڍ ۾ مهرو ٿيندو آهي، مهري ۽ تخت کي ڌار ڏيکارڻ لاءِ هڪ سرائي لڳل هوندي آهي. +اڳئين مُهري کي ’آڳيلي مهرو‘ سڏبو آهي. +مهري جي هيٺان لڳل ڪاٺ جي ڦرهن کي ’سراڙو‘ چوندا آهن. +سراڙي جي ٻنهي پاسن کي ’سينڌ‘ ڦل لڳل هوندا آهن ۽ اهي خوبصورتي پيدا ڪندا آهن. +اڳيلي مهرو، کروت يا خلوت جي جاءِ شمار ڪندا آهن، جتي نماز پڙهندا آهن. +ڇُڪ واري اڏيءَ جي هيٺان کنجي ٿيندي آهي، جنهن کي پويان ٻي اڏي به هوندي آهي. +کنجون ٻه آهن، هڪ هيٺين کنجي، ٻي مٿين کنجي، هيٺين کنجي رڌڻي يا بورچي خاني لاءِ ڪم ايندي آهي. +ڪٽهڙو: هيٺينءَ کنجيءَ جي پويان ڪٽهڙو ٿيندو آهي، جيڪو ويهڻ يا ’ڊائيننگ هال‘ جوڪم ڏيندو آهي. +اهو تَر کان پاڇل تي ٻه فوٽ مٿي ٺهيل هوندو آهي. +باندول: مٿينءَ کنجيءَ کي ’باندول‘ چوندا آهن. +باندول، ٻيڙيءَ تي رهندڙ عورتن لاءِ هڪ مخصوص ڪمرو آهي. +مٿينءَ کنجيءَ کان پرتي پاڇيلي تخت ٺاهيو ويندو آهي. +پاڇيلي تخت مُهري تي ختم ٿئي ٿو. +پوءِ سرائي لڳندي آهي، جيڪا تخت ۽ مهري کي الڳ رکندي آهي. +باندول لاءِ چئن مُنين تي ڦيتون رکي، ان تي مٿان ڪاٺ جي ڇت رکبي آهي، ڇت تي چڙهڻ لاءِ ڏاڪڻ يا مُنن ۾ گهٽڙا لڳل هوندا آهن، جن تي پير رکي ماڻهو مٿي چڙهي ويندو آهي. +اها ڳالهه اڳ به ٻڌائي وئي آهي ته وڏين ٻيڙين تي اهي ٺاٺ باٺ هوندا هئا. +باندولن ۾ ڪَواڙيون به هونديون آهن. +ڪواڙي: بندول جي مٿين ڇت، جنهن کي دالان به چوندا آهن. +ان کي هيٺئين پاسي پٽين جيان پَسن جهڙا ڪاٺ جا ٽڪرا لڳل هوندا آهن. +اهي باندول جي ڦتين تي بيهندا آهن، ان ڪري دالان ۽ ڦتيءَ جي وچ ۾ جيڪي خال بچندا آهن تن کي ’ڪواڙيون‘ چئبو آهي. +ڪواڙين جي ٻاهران ڇت واري دالان کي ڦرهيون لڳل هونديون آهن، جيڪي ڪواڙين کي ٻاهران ڍڪيل رکنديون آهن، ڪواڙين ۾ ٿورو سامان اڳڙي ٿڳڙي وغيره به رکي سگهبي آهي. +پاڇيلي مهرو: پاڇيلي مهري جي هيٺان ’سراڙو‘ ۽ ٻنهي پاسي ’سينڌ ڦل‘ لڳل هوندا آهن. +سرائيءَ مٿان ڦتي ٿئي ٿي، جنهن تي سکاڻي يا ناکئو ويهي ٻيڙيءَ کي هيڏي هوڏي ضرورت موجب ڦيرائي سگهندو آهي. +ڦتيءَ جي ٻنهي ڇيڙن ۾ گولائيءَ ۾ ٽُنگ ڪڍيل هوندا آهن. +جن ۾ ديال يا ٻئي ڪاٺ جون گول ڇڙهون پيل هونديون آهن، جن ۾ ڪپڙي جا ٺهيل وڏا گجگاه يا گجڪا جدا جدا رنگن جا ٻڌل هوندا آهن، جيڪي هوا تي ڦڙڪندا رهندا آهن. +اهي گجڪا سونهن جي لاءِ ٻڌبا آهن. +بندرن تي جڏهن ٻيڙيون گڏ ٿينديون هيون ته انهن ٻيڙين جا نوان گجڪا ڦڙڪندا رهندا هئا. +ڇڙهن ۾ مٿان ’واءَ پرکڻيون‘ به وجهي ڇڏيندا هئا، جيڪي -ٿوري- واءَ تي انهيءَ طرف ڦري واءَ جو طرف ٻڌائينديون هيون، جيئن ناکئي کي خبر پوي ته واءُ ڦري پيو آهي، مهرن کي ’ڪانوريون ‘ به لڳنديون آهن. +ڦتي ۽ مُنيون: مهري جي سرائيءَ جي مٿان کٽ جي پائي جهڙيون سهڻيون ٺهيل ٻه مُنيون اُڀيون، سرائيءَ جي ڪڍيل ٽنگن ۾ پيل هونديون آهن، هڪ ڦرهي رنديل (يعني واڍن جي رندي لڳل) ۾ سَلَ يا ٽنگ ڪڍيل هوندا آهن، جنهن ۾ ’ڇڙهون‘ وجهبيون آهن. +ڇڙهون: سُکانيءَ جي ويهڻ واري ڦتيءَ جي نڪتل سَلَن يا ٽنگن ۾ پيل ڪاٺ جي ڊگهين ڪاٺين کي ’ڇڙهون‘ چئبو آهي. +گجڪا: رنگين ڪپڙي جا ٺهيل ٻه وڏا جهنڊا، جيڪي ڇڙهن ۾ ٻڌل هوندا آهن، تن کي گجڪا چئبو آهي. +واءَ پکڻيون: گل چٽ نڪتل -پٽيون-، جيڪي سُونهن لاءِ مهرن ۽ ٻين جاين تي لڳايون وينديون آهن. +مهري جي ٻنهي پاسي، سرائيءَ کي پوري ماپ تي کَپَ ڪڍيل هوندا آهن. +لانگ: پاڇيلي مهري جي وچ کي کَپُ ڏئي هڪ مهري کان هيٺ فوٽ منو (ٽي چار انچ) ٿلهي يا ويڪري ڦرهي لڳائيندا آهن، جيڪا، تر سان ملايل ڦرهيءَ ۾ +لڳائبي آهي، انهيءَ کي ’لانگ‘ چئبو آهي. +’لانگ‘ کي مضبوط جهلڻ لاءِ هر پاسي، هر ڪڇي جي پاسي ٻه ٻه ڪاٺ جون پٽيون هڻندا آهن، جن کي ’تُڪا‘ سڏبو آهي. +لانگ ويڻي يا سکان کي بيهارڻ لاءِ لڳائبي آهي، مهري (پاڇيلي مهري) جي وچ ۾، جتي لانگ جي پٽي لڳل هوندي آهي، ويڻي ويهارڻ لاءِ کَپ سان ٻه جاڙيون ڪاٺيون ويڻي جي هڻڻ لاءِ بيهاربيون آهن، وري اڀيءَ ڦرهيءَ جي وچ ۾ ٿورو هيٺ به ويڻي بيهارڻ لاءِ کپ ڏنل ٻه ڦرهيون هڻبيون آهن، جن کي ’ويڻي جا در‘ به چئبو آهي. +ويڻو يا سُکان: ويڻو يا سُکان هڪ ٽن چئن فٽن جي ٿلهي ڦرهي هوندي آهي، جيڪا ويڪر ۾ چئن کان ڇهن فوٽن تائين هوندي آهي، ان جو هيٺيون پاسو ويڪرو هوندو آهي. +اڪثر ڪري سنڌي ڪونتل يا بتيلي جو ويڻو يا سکان هن شڪل جو هوندو آهي. +ويڻو لانگ ۾ پيل هوندو آهي، ٻنهي پاسن کان ڪُپيءَ ۾ رسا پيل هوندا آهن، جنهنڪري سکاني يا ناکئو هيٺ مٿي آسانيءَ سان لاهي چاڙهي سگهندو آهي. +لانگ تي هيٺ لهي وڃڻ ۽ مٿي چڙهي اچڻ لاءِ ڪاٺ جا گهٽڙا لڳل هوندا آهن. +ويڻي کي ورائڻ ۽ ڦيرائڻ لاءِ مٿئين حصي ۾ ’مٺيو‘ پيل هوندو آهي، جنهن کي هيڏي هوڏي ڦيرائڻ سان مُٺئي کي اندر ٻاهر ڪري سگهبو آهي. +مُٺيو: ويڻي ۾ پيل هڪ ڦرهي، جنهن کي ويڻي ۾ وجهڻ لاءِ پوئتي ويڻي جي مٿئين پاسي جيترو ڪَٽ يا ڪٽائيءَ سان سڌو چير ٺاهيل هوندو آهي، جنهن کي ويڻي جي مٿئين حصي ۾ وڌو ويندو آهي، ان کي ويڻي ۾ برٿ ڏئي سوگهو ڪبو آهي ۽ ان کي هيٺ ٿيڻ کان گهٽڙن تي ويهاربو آهي. +کپي ۾ يعني ويڻي کي وهارڻ کان پوءِ جيڪو اڳيون حصو آهي، اهو ڦٽيءَ جي مٿان ٿي بيهندو آهي. +جنهن جي مُٺئي ۾ هٿ وجهي سُکاني يا ناکئو ٻيڙيءَ کي اندر ٻاهر ڦيرائي سگهندو آهي. +اندر ۽ ٻاهر: ٻيڙي اوڀاري هلي يا لهواري، جيڪو پاسو ڪناري يا ڪنڌيءَ کي ويجهو هوندو آهي، ان کي ’اندر‘ چئبو آهي. +۽ جيڪو پاسو درياهه طرف هوندو آهي، اهو ’ٻاهر‘ سڏبو آهي. +ويڻي وارو، ويڻو (ويڻي جو مٺيو) جهليو ويٺو هوندو آهي. +اڳيون همراهه ان کي چوندو ’اندر‘ يا ’ٻاهر‘ يا ٿورو ٻاهر، ٿورو اندر، سُکاڻي ان چوڻ مطابق ٻيڙيءَ کي ڦيرائيندو آهي. +اڏيون: اڏيون چورس يعني هڪجهڙيون ٿينديون آهن، انهن جي ڊيگهه ٻنهي ڪڇن جي وچ واري ماپ جي برابر رکبي آهي. +برياٺ: برياٺ جو هڪ پاسو اڌ فوٽ کان هڪ فوٽ تائين هوندو آهي، ته ٻيو پاسو ڏيڍ کان ٻن فوٽن جيترو بيهاريندا آهن. +برياٺ، اڳيلي پاڇيلي تخت ۾ ڪم +ايندا آهن، جن کي مٿان تختن جون ڦرهيون لڳنديون آهن. +تختن جي وچ تي ٿلهي ماپ وارو تاڙو به هڻندا آهن ته جيئن تخت وڌيڪ مضبوط ٿئي، ان لاءِ اُن ۾ لوهه جا ڪولابا به هڻبا آهن. +اڳيلي تخت جي ڇاٻاهي واري اڏيءَ کان پوءِ چئن مُنين تي دالان هوندو آهي، جتي ٻيڙيءَ جا جُوان ويهندا آهن. +چئن مُنين تي ڦتيون رکبيون آهن، جن جي مٿان دالان جي ڇت پاڇيلي بندول جهڙي هوندي آهي. +پَسن وانگر ماپ تي رکيل ٽڪرا پٽين جيان ان جي مٿان ڪاٺ لڳائي دالان جي ڇَت تيار ڪندا آهن. +دالان کليل هوندو آهي، پر ڪن ڪن وڏين ٻيڙين کي ورانڊي جيان کليل گولائيءَ تي دروازا ٺاهيندا هئا. +جن کي پلرن وانگر ڪاٺ جا اُڪر تي ٿنڀا هوندا آهن. +پاڇيلي باندول ۽ دالان مٿان ڇتين کي ’ڦالڪا‘ چوندا آهن. +شاکي اڏيءَ ۽ اڏيءَ جي مٿان چئن مُنين تي ’داڙٻائي‘ ٺهيل هوندي آهي. +شيکلي کان داڙٻائيءَ تي گولائي ڪيل هوندي آهي. +داڙٻائي دالان کان هيٺ هوندي آهي، جيڪا رڳو گنبٽ جي مٿان هوندي آهي. +گنبٽ: مٿي بيان ٿي چڪو آهي ته ٻيڙيءَ جي تر ۾ پسون لڳل هوندا آهن ۽ هر هڪ پسونءَ ۾ ٻه ٽي ’وريئڙا‘ هوندا آهن. +ٻيڙيءَ ۾ آڳل ۽ پاڇل جو سِمندڙ -پاڻي- پَسن جي وريئڙن مان وهي گنبٽ ۾ گڏ ٿيندو آهي ۽ پوءِ اهو پاڻي گنبٽ مان ٻاهر درياهه ۾ اڇلبو آهي. +ٻيار: پيش جي ڦرهن مان ٽٻڻيءَ وانگر ’ٻيار‘ ٺاهيندا آهن. +بانس جي هلڪي -ٽڪر- کي پويان ٻڇانگيءَ وانگر چيري، ٻيار ان (ٻڇانگيءَ) جي اندر ٻڌندا آهن. +گنبٽ ۾ پاڻي سوايو هوندو آهي ته ٻيار سان ڪڍي درياهه ۾ هاري ڇڏيندا آهن. +چورنگي: هيءَ ڪاٺ جي ڪشتيءَ جهڙي ٺهيل هوندي آهي، جنهن سان ٻيڙيءَ مان ٿورو پاڻي ڪڍبو آهي، جيڪو ٻيار سان نڪري نه سگهندو آهي، پاڻيءَ جو ٿورو چڪو به چورنگيءَ سان ڪڍي سگهبو آهي. +ان کي ’چرنگڻ‘ به چئبو آهي. +مُهري جي سرائيءَ جي هيٺان هر ڳليءَ جي پاسي ٻه ٻه مناڙا هوندا آهن، يعني ڪُل چار، پرڪن ٻيڙن کي ٽي ٽي مناڙا به هوندا هئا، اهي محفل ٻيڙيءَ جيڏيون وڏيون ٻيڙيون هونديون هيون، جن کي هر پاسي مهري ڀرسان ئي مناڙا لڳل هوندا هئا. +مناڙا: مناڙن ۾ ٻيڙيءَ جي پڳهه کي چاپَهن ڏئي ٻڌندا آهن. +ڪڇي ۽ تر کي ملائڻ وارا مُنا: ڪڇي ۽ تر کي ملائي ڇڏيندا آهن، ان لاءِ تر تيار ٿيڻ تي ان تي پاڻي وجهي آڳل پاڇل کي مٿي ڪندا آهن، تر ڪڇن سان جڏهن ٽوپبو آهي ته پوءِ واڇل آڳل کان کُڻاجي ٿيندي آهي. +مُنن کي ڍڪڻ لاءِ ڪَڇَن کي اڏيرون لڳائبيون آهن. +انهن تي خاصا چٽ اُڪريل هوندا آهن. +اڏير کي هيٺان مٿان ڪانوريون لڳل هونديون آهن. +اڏير کان پوءِ مُني جو جيڪو حصو ظاهر ٿيندو آهي، ان جي مٿان برٿ لڳائيندا آهن. +ڳڙهه يا ڳلي: جمڙدي جي مٿان ڳڙهه يا ڳلي لڳندي آهي، ٻنهي ڪڇن جي مٿان ڳڙهه لڳايل هوندي آهي، ڳڙهه کي ڳلي به چئبو آهي. +اڳيان پوئتي وڃڻ لاءِ يا پويان اڳتي اچڻ لاءِ ڳليءَ تي هلبو آهي. +ملاح ونجهه ڳليءَ تي هلي جهلائيندا آهن. +ڳلي ڄڻ ته ٻيڙيءَ جو رستو آهي. +توڏي: شيکلي جي مور کان هيٺ ڪاٺ جي پٽي هڻندا آهن، جنهن جو مطلب هوندو آهي ته رسا ڇڪڻ تي هيٺ نه سِرِڪن. +شيکلي جي چوٽيءَ کي مُور چوندا آهن. +مور جي هيٺان ٻه کپا ڪيل ڳرنال لڳل هوندا آهن، -جن- ۾ روڌ يعني ڦيٿا پيل هوندا آهن. +ٻن روڌن جي وچ واري ڪِليءَ کي مصري چوندا آهن. +روڌن تي بسلو چڙهيل هوندو آهي. +هڪ ‘پوٺي‘، هڪ ’ڪڇي‘ ڏي ٻڌبو آهي ۽ ٻيو ٻئي ڪڇي جي پاسي ٻڌبو آهي. +اڳيان ڇاٻاهي ٻڌل هوندي اٿس. +ڇاٻاهيءَ ۾ ٻن ٽن ۽ چِئنِ روڌن واريون ڪُپيون لڳل هونديون آهن. +شيکلو ڪپيءَ تي ڇاٻاهيءَ ۾ ساهي آسانيءَ سان اڀو ڪري سگهبو آهي. +شيکلي کي ٻنهي +پاسن کان تاليا پيل هوندا آهن. +تالين جي مٿئين حصي ۾ لوهي تار به ڪم آڻيندا آهن، جنهن کي ڪاري ڏاس يا رنگين سُٽَ سان جڙيندا آهن. +ان کي ’جود‘ مڙهڻ چوندا آهن. +هيٺئين حصي ۾ ڪُپيءَ سان هڪ روڌي، ٻه روڌي يا ٽه روڌي ڪُپيءَ تي رسا چاڙهي، اڌير تي لڳل ڪولابن ۾ تالين جا ڪڙا لڳائي، تاليا ساهي ڇڏيندا آهن. +پوٺي مٽائڻ تي تاليا شيکلي کي جهلي بيهندا آهن، تاليا گويا پوٺن جي جهل آهن. +تالين جا چند قسم آهن. +چوٽيءَ وارا تاليا ۽ ڀانڊاري تاليا. +چوٽيءَ وارو تاليو: هي رسن جو تاليو، مورِ هيٺان وجهندا آهن. +اڏي وارا چوٽ: اهي رسا، جن جا ڪڙا اڏي ۾ هڻبا آهن، تن کي اڏي وارا چوٽ چئبو آهي. +ڀنڊاري تاليا: هي تاليا، هِڪُ، هڪ اڌير ۾ ۽ ٻيو ٻيءَ اڌير ۾ لڳندو آهي. +هن جي هيٺئين پاسي پڻ رسا ڪپيءَ سان ڇڪبا آهن. +آڏ يا آلات چاڙهڻ: شيکلي کي اُڀي بيهاڻ کان پوءِ آلات کڻي ٻيڙيءَ جي اندرئين پاسي رکندا آهن. +آڏ کي وچ تي سلو ٻڌندا آهن، جيڪو ٻن رسن جو هوندو آهي. +سلي جو هر هڪ پاند، شيکلي جي ڳرنالن يا ڳلن مان روڌن مٿان چاڙهبو آهي. +ڇڪ: ڇڪ ڪُپيءَ سان هوندي آهي. +ڪپيءَ جي زور تي آڏ يا آلات مٿي کڻندا آهن. +آڏ يا آلات مٿي کڻڻ يا ڪو ڳرو بار ٻيڙيءَ ۾ چاڙهڻ لاءِ گڏجي زور لڳائڻ وقت هڪ ماڻهو لوڪ گيت وانگر سُر يا ترنم سان آلاپ ڪندو آهي ۽ ٻيا ’هيسايا‘ چوندي گڏجي زور لڳائيندا ۽ آڏ يا بار مٿي کڻندا آهن. +ان ترنمي آلاپ کي ملاح ’جواب‘ چوندا آهن. +سيلنگ: ڪپيءَ جي زور تي جڏهن ڪو ڳرو بار کڻي ٻيڙيءَ ۾ لاهبو آهي ته ان کي ’سيلنگ‘ تي بار کڻڻ چوندا آهن. +سيلنگ تي بار کڻڻ جو مطلب ٿيندو بار ماڻهوءَ جي کڻڻ کان وڌيڪ يا وڏي وزن وارو آهي. +بار ڳرو هوندو آهي ته پوءِ ڪپي استعمال ڪبي آهي. +آلات ۾ ڪم ايندڙ رسا: (1) سلو، (2) ڏانڊاڙ ٿلهو، (3) ڏانڊاڙ سنهو، (4) مرڪ، (5) پيڇَي، (6) گهوگهو، (7) گهوڙو، (8) چوٽ. +ٿلهو ڏانڊاڙ: هي ڏانڊاڙ آلات جي هيٺئين پاسي يعني مُنڍ ۾ ٻڌبو آهي. +ڪُپيءَ ۾ ڪم آڻڻ واري ٿلهي رسي کي ٿلهو ڏانڊاڙ چئبو آهي. +ڏانڊاڙ جو ڪم آهي آلات جهلڻ، آلات کي ڦيرائڻ وقت ڏانڊاڙ کي هيڏي هوڏي ڦيرائبو آهي. +سنهو ڏانڊاڙ: هن ڏانڊاڙ جو به ساڳيو ڪم آهي. +-ٿلهو- ۽ سنهو ڏانڊاڙ ٻئي ڇڪي ڇڏبا آهن ۽ ضرورت مطابق انهن کي ڍرو ڪري يا ساهي ڇڏبو آهي. +اها ضرورت واءَ جي مٽجڻ ڪري محسوس ٿيندي آهي. +مرڪ: مرڪ هڪ روڌي ڪُپيءَ سان آڏ جي پوئين حصي ۾ ٻڌل هوندي آهي، جنهن لاءِ تخت ۾ وچ تي تخت جي ٻنهي پاسي تي ٽي ڪولابا لڳل هوندا آهن. +مرڪ کان سواءِ ٻيو رسو، آڏ ۾ ٻڌبو آهي، جڏهن ته تيز واءُ لڳندو آهي ته ملاحن کي گمان ٿيندو آهي ته متان مرڪ ٽٽي پوي، ان ڪري ٻيو رسو مضبوطيءَ لاءِ ٻڌندا آهن، جنهن کي ’پيڇي‘ چئبو آهي. +گهوگهو: واءَ جي مٽجڻ ڪري آڏ، آٽ هڻندي يعني ڦرندي آهي، ان ڪري آڏ ۾ رسو، گهوگهي وانگر شيکلي ۾ ٻڌبو آهي، ان ڪري ملاح ان کي ’گهوگهو‘ چوندا آهن. +گهوڙو: دامڻ جي وچ تي رسو ڇڪي ٻڌندا آهن ته جيئن سڙهه آٽ نه هڻي، ان کي گهوڙو چوندا آهن. +چوٽ: شيکلي جي مور ۾ مُهري جي ڪولابي ۾ هڪ رسو ٻڌبو آهي، جنهن کي چوٽ متيلو به چوندا آهن. +آڏ يا آلات جا گوش: آلات يا آڏ پوئتي سنهي ٿيندي ويندي آهي، جنهن کي ڊگهي بنائڻ لاءِ ان سان گوش نپيندا آهن. +اڃا به ڊگهي ڪرڻ لاءِ کوٽ به چاڙهبي آهي. +آڏ تي گوشن مٿان رسي جون ٻنڌيون چاڙهيندا آهن. +جن جي مٿان بوران جي ڪپڙي جون ٽپرون چاڙهيندا آهن. +نپُ: ٻن ڪاٺين يا ٻن ڦرهن کي نپَ ڏيڻ لاءِ ٻنهي پاسن کي کپ ڏئي هڪ ٻئي جي مٿان رکي هڪجهڙا جوڙا ملائبا ۽ پوءِ ڪِلُ يا ڪِيرُ هڻي بند ڪبا آهن. +گوش: آڏ جي اڳيان پويان چاڙهيل ڪاٺ جي ٽڪرن کي گوش چئبو آهي، آڏ جي پوئين چڙهيل گوش کي ’کوٽي‘ چوندا آهن. +سڙهه: ٻيڙين جي سڙهن کي سُڪيءَ تي ٺاهيندا آهن، بندر جي تڙن تي پهرين زمين تي سَڙهه ٺاهڻ جي رٿا تيار ڪندا آهن، جنهن ۾ سڙهه جو نقشو تيار ڪري ڪِليُون هڻندا آهن. +پوءِ ٿلهو ڪپڙو، جنهن کي بوران جو ڪپڙو چوندا آهن، انهيءَ جي بر يعني ڪپڙي جي ويڪر هڪ پاٽ شمار ڪندا آهن ۽ ان جي ڊيگهه رٿا جي حساب سان ’رڱو هڻندڙ‘ سڙهه ٺاهيندڙ جهليندو آهي. +ڪٿي ڊگها پاٽ رکبا آهن، ڪٿي قدري ننڍا پاٽ جهلبا آهن، سڙهه جي چوڌاري رسيءَ جا ويڙهه ڏبا آهن. +ننڍا پاٽ يا پاسن وارا پاٽ: ننڍن پاٽن کي ملاح ’ڦڙڪا‘ چوندا آهن. +ويڙهن سان سبيل سڙهه مضبوط رهندو آهي. +پاٽن کي هڪ ٻئي سان سُئيءَ سان ٽوپو ڏئي تيار ڪبو آهي ۽ ويڙهن کي اڳڙين سان مٿان ويڙهبو آهي. +ويڙهه پڻ پاٽن جي بچيل پاندن سان سبيا ويندا آهن. +سڙهه ۾ دامڻ جو رسو ٻڌبو آهي. +مونڍي وٽ ڪارو ڏاس جو ٻورو کولي اڌ پاٽ کان به ننڍو پاٽن وانگر سبي ڇڏيندا آهن. +سڙهه جو مونڍو به ڪپيءَ تي هوندو آهي، جنهن سان سڙهه کي تِڻي ۽ ڍرو ڪري سگهبو آهي. +دامڻ کي گهڻي ساهڻ لاءِ سَجهه لڳائيندا آهن. +سَجههَ گهڻي ڀاڱي اُتمڻيءَ ۾ لڳائيندا آهن. +سَجھهَ: ٻن ڪُپين سان دامڻ ڇڪڻ لاءِ سَجهه جو هڪ ڪڙو جتي دامڻ سڙهه ۾ ٻڌل هوندو آهي، ان ۾ وجهندا آهن. +ستمڻيءَ ۾ سجهه گهٽ استعمال ٿيندي آهي، باقي اُتمڻيءَ ۾ سَجههَ سان سڙهه کي ساهبو آهي، ته جيئن واءُ جهلي سگهي. +سُتمڻي: آڏ، شيکلي جي اڳيان ساڄي پاسي هوندي آهي. +سڙهه تالين ۽ پوٺين کان ڇٽل ۽ آزاد هوندو آهي ته ان کي سُتمڻي چوندا آهن. +اُتمڻي: سڙهه تالين ۽ پوٺين جي مٿان پيل هوندو آهي ته ان کي اُتمڻي چوندا آهن. +اتمڻيءَ ۾ آڏ شيکلي مٿان ڦري ايندي آهي. +منجهه ورائڻ: هنديءَ ۾ منجهه، آڏ يا آلات کي چوندا آهن، آڏ کي اڀو ڪري هڪ پاسي کان ٻئي پاسي ڦيرائيندا آهن. +آڏ کي اُڀو اُن ڪري ڪندا آهن ته جيئن مُور ۽ بانبٽيءَ ۾نه ڦاسي. +آڏ سان گڏ سڙهه به مٽجي ٻئي پاسي ايندي آهي. +هڪ جوان تڪڙو دامڻ کڻي هڪ ڳليءَ يا ڳڙهه سان ڊوڙي ٻي ڳلي ڏئي پوئينءَ ڦتيءَ جي منيءَ ۾ وڃي ور وجهندو آهي. +اهو آڏ جو بدلائڻ واءُ جي مٽجڻ سان ٿيندو آهي. +واءُ جيڪڏهن ساڳيو هوندو آهي، پر درياهه جي وَرَ جو طرف بدلبو آهي ته منجهه مٽائڻ جي ضرورت پوندي آهي. +ٻيڙيءَ جو سڙهه: ٻيڙيءَ جو سڙهه ڏهن پاٽن کان ويهن پاٽن جو ٿيندو آهي. +محفل (ٻيڙي) ۽ گرڙ (بتيلي) ۾ مٿي به پاٽ هوندا آهن، ڇو جو اهي وڏيون ٻيڙيون آهن. +سڙهه جي پَڻڪَ: سڙهه جي پوئين حصي کي پَڻَڪ چئبو آهي. +سڙهه جا ساڪا: سڙهه کي بند ڪرڻ لاءِ ڪاهينءَ جا ساڪا ٿيندا آهن. +ڪاهين، ڪانهن جي ڪچن تيلن کي ڪٽي ان کي هٿ سان وٽ ڏئي تيار ڪندا آهن. +وَر ڪچو رکبو آهي، جيئن سَٽَ لڳڻ سان ساڪا سڀ ٽٽي پون ۽ سڙهه کلي پوي. +ساڪن هڻڻ وقت ڏانڊاڙ ساهَي آلات کي اُڀو رکبو آهي، جيئن سڙهه جو +ڪپڙو آلات جي ويجهو ايندو آهي، ٽن کان ستن تائين همراهه آڏ تي چڙهيل هوندا آهن. +اُهي هڪ ٻئي جي مٿان آڏ تي چڙهيا بيٺا هوندا آهن. +الله توهار ٿي ته هڪ هٿ ۽ هڪ ٽنگ سان سڙهه کي ڇڪي پنهنجي قبضي ۾ آڻيندا آهن. +پوءِ سڀ ڪپڙي يعني سڙهه جي هيٺان ايندا آهن. +ان بعد ساڪا يعني، نوڙيءَ جا ٽڪرا اڳ ۾ ڪَٽي پنهنجي ڳچيءَ ۾ ٻڌي ويندا آهن. +تکي واءَ يا طوفان جي حالت ۾ سڙهه کي وٺڻ لاءِ (ملاح سڙهه ٻڌڻ کي ’سڙهه وٺڻ‘ چوندا آهن)، وڌيڪ ماڻهو آلات تي چاڙهبا آهن ته جيئن سڙهه جلد وٺي سگهجي. +سڙهه جي هيٺان ڦريل جوانن کان جيڪڏهن سڙهه ڇڏائي ويو ته پوءِ اهي هيٺ ڪرندا ويندا آهن. +ان ڪري کري يا تکي واءَ ۾ آڏ جو هڪ ٻه ڇَڪي کولي سڙهه کي بند هڻندا آهن. +ڇڪيون مضبوط ڪاٻار جون ٿينديون آهن ۽ اهي ساڪن وانگر ٽٽنديون نه آهن. +ڇَڪيون: سڙهه جي مٿئين پاسي ويڙهن م فوٽ ڏيڍ فاصلي تي ڪاٻارجي رسيءَ جا اڪثر ٽڪرا ٻڌي، پوءِ انهن کي آلات سان ٻڌبو آهي، جن کي ٻيڙيائت ’ڇڪيون‘ سڏيندا آهن. +ڇڪين سان آلات يا آڏ ۾ سڙهه ٻڌبوآهي. +مينهن يا طوفان ۾ سڙهه ڇوڙي، اُن جي مٿان پکو هڻندا آهن، جيئن سڙهه ڀڄي نه سگهي. +سڙهه کي کنجيءَ مٿان پکو هڻي رکندا آهن. +پکي جي لام کنجيءَ جي ڦالڪي يا ڇت کان مٿي هوندي آهي. +پکي جون ڇڙهون يا ٿوڻيون به ٻيڙيءَ ۾ رکيل هونديون آهن ۽ رڳو هنگامي حالت ۾ ڪڍي ڪم آڻبيون آهن. +برسات ۾ پکا آڳيلي پاڇيلي دالان ۽ کنجيءَ تي آڏيءَ ۽ شاکي اڏيءَ جي وچ ۾ (جيڪو ٻيڙيءَ جي ترجو حصو آهي) هوندا آهن. +ان کي ٻيڙِيءَ جو لَڪُ چوندا آهن. +لَڪ ۾ بار وجهبو آهي، ٻيڙيءَ جي لَڪ ۾ پَسُن ڍڪڻ لاءِ ڪاٺ جا ڍڪ هوندا آهن، جن کي تُوتَڪَ چئبو آهي. +آڏي ۽ ڇاٻاهيءَ واري آڏيءَ جي وچ تي بچيل حصي ۾ به بار ڀريندا آهن، يا سامان رکبو آهي، ان جي مٿان آڏي جي سنوت ۾ دالان جو توتڪ هوندو آهي. +توتڪ جي هيٺان پسن جي مٿان به توتڪ پيل هوندا آهن. +توتڪن جي ڪري پَسُن ۾ گند ڪچرو نه پوندو آهي. +توتڪ مٿي به کلي سگهندا آهن. +جن کي مٿي ڳليءَ تي کولي، ٻاهران ڇنڊي، پوءِ ساڳيءَ جاءِ تي رکبو آهي. +ٻيڙن جا رسا، شيکلي، آڏ ۽ سڙهه جي رسن کان سواءِ ٻيا به هوندا آهن، جن کي جدا جدا نالن سان سڏبو آهي، جهڙوڪ: +ڇيريون: ٻيڙيءَ کي ٻڌڻ لاءِ جيڪو رسو ڪم آڻبو آهي، ان کي پڳهه چئبو آهي. +پڳهه واري رسي کي ’ڇيري‘ به چوندا آهن. +ڇيري ڪاٻار جو -ٿلهو- وٽيل رسو هوندو آهي. +چئن جي ڇيري: اُها ڇيري جنهن ۾ ٿلهو لوهه جو زنجير يا چئن (Chain) ٻڌل هوندي آهي، -ان- کي اڇلائڻ کان اڳي ڇيريءَ ۾ ٻڌي مضبوط ڪري، پوءِ درياهه ۾ اڇليندا آهن. +ناتاريءَ واري ڇيري: ناتاريءَ جي ڪڙي ۾ ٿلهو رسو ٻڌي، جڏهن ناتاريءَ کي درياهه ۾ اڇليندا آهن، ته ان رسي کي ناتاريءَ جي ڇيري چئبو آهي. +رَس: اهو رسو شيکلي جي مور ۾ ٻڌبو آهي، هي رس واءَ نه لڳڻ يا ونجهه نه لڳڻ ڪري همراهه ڪناري تي کڻي ويندا آهن ۽ ان سان ٻيڙيءَ کي اڳتي ڇڪيندا آهن. +رَس جي منڍ ۾ چيلهه ۾ وجهڻ لاءِ رسي کي ٻٽو ڪندا آهن، جنهن کي ’مونڍو‘ چوندا آهن. +مونڍو معنيٰ وارو ان کان پوءِ ان رس ۾ ڪاٺ جا گهڙيل ڳيٽيءَ جيڏا ٽڪر پيل هوندا آهن، جن کي سهُيلا چوندا آهن. +انهن سهيلن ۾ بلٽ نما رسا هوندا آهن، جن کي ’ڪڙاها‘ چوندا آهن. +منڍ ڇڪڻ واري کي ’مونڍائي‘ چوندا آهن. +مونڍائيءَ جي پويان سهيلن ۾ ڪڙاها وجهي همراهه يا جوان رس ڇڪيندا آهن،جن جي زور ڏيڻ سان ٻيڙي اڳتي وڌندي آهي. +ونجهه: ٻيڙيءَ جا ملاح هڪ ڪلهي ۾ ونجهه ڏئي ٻيڙيءَ کي اڳتي ڌڪيندا آهن. +جوان ونجهه ٻيڙيءَ جي ٻنهي ڳلين سان جهلائيندا آهن. +ونجهه درياهه جي هيٺين مٽيءَ ۾ رنڊائي ڪلهي جو زور ڏيندا آهن، جنهن کي ونجهه جهلائڻ چوندا آهن. +آڳيلي اوڀر: مهرن جي سراڙن کان پوئتي ٻيڙيءَ جا اوڀرهوندا آهن. +جن مان اڳئين کي آڳيلي اوڀر چئبو آهي ۽ پوئين کي پاڇيلي اوڀر چئبو آهي. +ٻيڙي پتڻ ڪنهن مقرر تڙ تي ڪندي آهي، يعني هن ڀَر جا ماڻهو، مال ۽ سامان کڻي هُن ڀر پهچائڻ ۽ هُن ڀر جو مال ۽ سامان هِن ڀر پهچائڻ کي پتڻ چوندا آهن. +پتڻ جي ٻيڙيءَ کي واڙا نه هوندا آهن، ڇاڪاڻ ته اُن ۾ اُٺ ۽ ڍڳا پڻ چڙهندا آهن. +واڙن جي ڪري اٺ، گهوڙا، ڏاند ۽ مينهون نه چڙهي سگهنديون آهن. +ٻيڙيءَ جا واڙا: ٻنهي ڳلين يا ڳَڙهن جي ٻاهرئين پاسي واڙو چڙهندو آهي، جنهن جو مطلب هي ٿيندو ته بار سبب جڏهن ٻيڙيءَ جا ڪڇا پاڻيءَ ۾ هيٺ ٿي ويندا آهن ته لهر جي پاڻيءَ اٿلڻ جي بچاءَ کان ’واڙا‘ چاڙهبا آهن. +واڙي جي ڦرهي ٿولهه ۾ ڏيڍ ٻه انچ هوندي آهي. +واڙي جي ويڪر ڏيڍ فوٽ کان ٽن فوٽن تائين ۽ ڊيگهه ٻارهن هٿن کان ويهن هٿن تائين به ٿيندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12233.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12233.txt new file mode 100644 index 0000000..43aa48a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12233.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +آبپاشي +زرعي زمين کي پاڻي پھچائڻ واري سرشتي کي ”آبپاشي“ چئبو آھي. +سنڌ ۾، پنج ھزار سال اڳ ”موھن جي دڙي“ واريءَ تهذيب ۾ آبپاشيءَ جو بھترين نظام موجود ھو. +اڄ به سنڌو درياھ جو پاڻي آبپاشيءَ لاءِ استعمال ٿئي ٿو. +اڳين وقتن ۾ سنڌ ۾ آبپاشيءَ جا ٽي طريقا ھوندا ھئا: 1- چرخي، 2- موڪي ۽ 3- -بوسي-. +پھرئين طريقي کي ”چاڙھي واري آبپاشي“ سڏيو ويندو ھو، ڇو ته ھن طريقي ۾ ھرلي يا نار ذريعي پاڻي مٿي کڻي، زمين ڏانھن نيڻو پوندو ھو. +جيڪڏھن زمين ھيٺاھينءَ ڏانھن ھوندي ھئي ۽ ڪنھن ڪڙئي يا شاخ مان پاڻي زمين ڏانھن وھي سگھندو ھو ته انھيءَ سرشتي کي ”موڪي“ يا ”وھڪري واري آبپاشي“ سڏيو ويندو ھو. +جڏھن واھ ۾ پاڻيءَ جي سطح اوچي ھوندي ھئي ته قدرتي طرح ھيٺ ٻنيءَ ۾ پاڻي پھچي سگھندو ھو. +آبڪلاڻيءَ جي مند جـَهڪي ٿيندي ئي ھاريءَ کي ھُرلو يا نار ڪتب آڻڻو پوندو ھو، جنھن طريقي کي ”چرخي“ سڏيو ويندو ھو. +ٽئين طريقي کي ”بوسي“ سڏبو ھو. +اھو طريقو خشڪ فصلن، خاص ڪري ڪڻڪ ۽ دالين جي فصلن اپائڻ لاءِ ڪم آندو ويندو ھو. +ٻوڏن جي وقت ۾ ٻنيون ٻارا سڀ پاڻيءَ سان تار ٿي ويندا ھئا ۽ جڏھن ٻوڏون ھٽي وينديون ھيون، ته اڌ سڪل وٽائتي زمين کي دستوري طرح ھر ڏيئي، کيڙي پوک ڪئي ويندي ھئي ۽ انھيءَ پوک کي زمين ۾ اچي ويل پاڻيءَ مان ريج ملندو ھو. +سمن جي دؤر ۾، پھريون دفعو، ڄام نندي (نظام الدين سمي) جي وزيراعظم دولهه دريا خان واھ کوٽايا. +ھن ان سلسلي ۾ ساڪري پرڳڻي ۽ ٺٽي جي آسپاس ”خانواھ“ ۽ سيوھڻ لڳ پٽ باران ۾ ”ساوه واھ“ کوٽايا. +ڪلھوڙن جو دؤر، سنڌ جي زراعت، آبادي ۽ پورھيتن لاءِ سونھري دؤر ھو. +ڪلھوڙا پاڻ آبادگار ھئا ۽ زرعي پيشي کان پوريءَ طرح واقف ھئا، تنھنڪري سندن صاحبيءَ ۾ آبپاشيءَ جي نظام ۾ وڏي تبديلي آئي. +ڪلھوڙن جي دؤر ۾ ھيٺيان نوان واھ کوٽايا ويا: +پراڻ، نارو، اڙل، گوني، پڃاري، گونگڙو، لکي، سيتا، بگھاڙ، امرڪس، نورواھ، نصرت واھ ۽ سرفراز واھ، جيڪي اڄ تائين موجود آھن. +ٽالپرن جي دؤر ۾ به ڪافي واھ کوٽايا ويا، جن مان باگو واھ، مارک واھ ۽ کورواھ قابل ذڪر آھن. +انگريزن پنھنجي دؤر حڪومت ۾، سنڌو درياهه تي سکر وٽ بند ٻڌايو، جيڪو ”سکر بئراج“ جي نالي سان مشھور آھي. +ھن بئراج تي دنيا جو وڏي ۾ وڏو نھري نظام قائم آھي. +ھن وقت آبپاشيءَ جي مقصد سان سنڌ ۾ ٽي بئراج اڏيل آھن: سکر بئراج، گڊو بئراج ۽ ڪوٽڙي بئراج، جن جي واھن تي لکين ايڪڙ زمين آباد ٿئي ٿي. +سکر بئراج مان ست وڏا واھ نڪرن ٿا، جن ۾ ساڄي پاسي کان اتر اولهه ڪئنال يا کيرٿر ڪئنال، رائيس ڪئنال، دادو ڪئنال ۽ کاٻي پاسي کان اڀرندو نارو، اڀرندو خيرپور ڪئنال، روھڙي ڪئنال ۽ الھندو خيرپور ڪئنال نڪرن ٿا. +ھنن واھن تي 75 لک ايڪڙ زمين آباد ٿئي ٿي. +گڊو بئراج مان ٻه وڏا واھ، بيگاري، سنڌ فيڊر ۽ پٽ فيڊر نڪرن ٿا، جيڪي سنڌ ۽ بلوچستان جي 3 لک 66 ھزار ايڪڙ زمين آباد ڪن ٿا. +ڪوٽڙي بئراج مان چار واھ نڪرن ٿا، جن جا نالا ڪلري بگھاڙ، لائين چئنل، ڦليلي ۽ پڃاري آھن. +ھنن واھن تي حيدرآباد، بدين، ٺٽي ۽ ڄامشوري ضلعن جي 28 لک ايڪڙ زمين آباد ٿئي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12260.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12260.txt new file mode 100644 index 0000000..3b410d2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12260.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +پٻ جبل +هالار جبلن جي ڏاکڻي قطار کي ”پَٻُ جبل“ چئبو آهي. +جاگرافيائي ورڇ مطابق، هاڪس بي کان يارهن ميلن جي مفاصلي تي ستن جبلن جي هڪ ڊگھي قطار شروع ٿئي ٿي. +جبل جي بيهڪ ڪجهه اهڙي عجيب صورت جي آهي، جو اهو پير جي پَٻَ وانگر ڀاسي ٿو، شايد انڪري ئي هن تي اهو نالو رکيو ويو هجي. +هي جبل حقيقت ۾ ڪو ايڏو وڏو يا اوچو جبل نه آهي، ان جون چوٽيون پنج يا ڇهه هزار فوٽ بلنديءَ واريون آهن. +البت هن جبل جون تراڙيون، ڏنڊا ۽ گروڪ، ڇپون، شڪيون ۽ گريون، گھَٽَ ۽ گھيڙ، لَڪَ ۽ لَڪيون ڏسڻ وٽان آهن. +وڏي ڳالهه جيڪا پَٻَ جبل سان لاڳاپيل رهي آهي، اها آهي ڀٽ ڌڻيءَ جو پنهنجي رسالي ۾ هن جو مختلف نمونن سان احوال، جنهن ڪري هن جبل جو نالو پري پري تائين پڌرو ٿيو ۽ ان جي غير معمولي اهميت ۾ اضافو آيو. +پَٻَ جا ڪي حصا آباد ۽ شاداب آهن، جتي جهنگلي ڏُٿَ سان گڏ ميوات جهڙوڪ آمريون، انجير، ڏاڙهون، ڦارهان، ۽ گيدوڙيون وغيره به ٿين ٿيون. +سموري جبل ۾ ننڍا وڏا سَتَ لَڪَ آمري، پٻوني، راهيگ، شاهه بلاول، گندبو، لونڊڪي ۽ ويراحب آهن، جن مان عام لنگھه فقط ٽي آهن، جن جو مختصر ذڪر هيٺ ڏجي ٿو: +(الف) پٻوڻيءَ وارو لڪ: جيتوڻيڪ بلنديءَ ۾ هيءَ ٽڪري سڀني کان ننڍي آهي، پر تاريخي اعتبار کان وڏي اهميت رکي ٿي. +ڇاڪاڻ ته ڪنهن زماني ۾ بلوچ ذاتيون، سنڌ جي هيٺين علائقن تي هن لڪ کان حملي آور ٿينديون هيون. +ان کانسواءِ ديبل سان وڻج واپار به هن لَڪ وسيلي هلندو هو. +عام طرح هن کي ”بلوچستان جو واپاري گس“ ڪري سڏيندا هئا. +پشم، ڄانڀو، چانور، ڏاس، سرنهن، ڪاٺيون، ڪپڙو، ڪڻڪ، کجور، کلون، گاهه، گيهه، ماکي ۽ ٻيون عام استعمال جون شيون ڪراچيءَ جي مارڪيٽ تائين هتان پهچنديون هيون. +پٻوڻيءَ کي مشهوري ان ڪري به حاصل آهي، جو پنهونءَ کي سندس ڀائرن سسئيءَ کان ڇني، جڏهن ڪيچ طرف نيو هو، ته اُهي هن لڪ کان لنگهيا هئا. +سسئيءَ کي صبح جو جيئن ئي اهڙي ڪلور جي ڪل پئي ته پنهونءَ جي تلاش ۾ ڀنڀور کان نڪري ۽ اها ئي واٽ وٺي، اوڇنگارون ڏيندي ۽ رڙندي، آخر پٻوڻيءَ جي لڪ ۾، پنهونءَ سان ملي ۽ هيڪاندي ٿي. +سڪندراعظم به هندستان جي ڪاهه (356 ق.م کان 323 ق. +م) کان موٽڻ وقت پٻ لتاڙي ويو هو. +رستي ويندي سندس جيڪي فوجي فوت ٿيا هئا، تن کي اتي دفنائي مٿانئن نشانيءَ طور گول پٿرن جا منارا ٺاهيا ويا. +محمد بن قاسم جڏهن ديبل تي ڪاهه (695ء کان 717ء) ڪئي هئي ته سندس پيادل عرب فوج جو لنگهه پڻ پَٻَ کان ٿيو هو. +شاهه عبداللطيف ڀٽائي رح (1689ء کان 1752ء) هنگلاج ويندي پَٻُ جبل لتاڙيو هو ۽ سندس پير پٿون ٿيا هئا؛ جنهن مان کيس سسئيءَ جي تڪليفن جي عملي آزمائش جو احساس ٿيو هو. +سندس رسالي ۾ ’پٻ‘ جبل جو ڪيترا ڀيرا ذڪر آيو آهي: ”تون جي پهڻ پٻ جو، ته لِڱ منهنجا لوهه“. +(ب) شاهه بلاول وارو لڪ: هي لڪ، نامياري بزرگ شاهه بلاول نورانيءَ (1495ء کان 1590ء) جي نالي پٺيان سڏجي ٿو. +هتي، پَٻَ جبل جي ماٿريءَ جي پوري وچ تي هڪ ننڍڙو باغ آهي، باغ ۾ ڪجهه وڻ اهڙا به آهن، جيڪي سوين سال پراڻا آهن. +هتي چوڌاري ٽڪريون نهايت فرحت بخش نظارو پيش ڪن ٿيون. +ڏسڻ ۾ هيءُ لڪ گھڻو ڏکيو آهي، اُن هوندي به دادوءَ ۽ ڪوهستان کان اُٺن جا قافلا هتان ايندا ويندا آهن، رستي ۾ ”گوڪل جو ڍورو“ به آهي، جتي پاڻيءَ جا قدرتي چشما ڦٽي نڪرن ٿا ۽ باغ کي سيراب ڪن ٿا. +انهيءَ سرسبزيءَ ۽ شادابيءَ جي ڪري هي لڪ وڌيڪ وڻندڙ آهي. +هتي باز، مور ۽ هرڻ وغيره ڏسڻ وٽان آهن. +ڀر ۾ وهندڙ واهيءَ مان مڇي جام ملي ٿي، جيڪي هتان جي ماڻهن جي گذران جو ذريعو آهن. +ان کانسواءِ آبشار، فرحت بخش هوائون ۽ کجين جي وڻن جون قطارون، عجيب منظر پيش ڪن ٿيون. +هتي ”لاهوت لا مڪان واري غار“ به حيرت ڏياريندڙ آهي. +ايامن کان قائم هيءَ قدرتي غار، عجيب روايت درجو رکي ٿي، ۽ ڏسڻ واري لاءِ دلڪش نظارو پيش ڪري ٿي، جيڪا هنگول نئن جي ڀرسان آهي. +لاکيڻو لطيف به هنگلاج کان موٽندي هتي پهتو هو ۽ هن غار کي ساراهيو اٿس. +(ٻ) گندبو وارو لڪ: هن مان پڪي رستي سان موٽر تي چڙهي، ”ٻيلي شهر“ ۾ سولائيءَ سان پهچي سگھجي ٿو، ڪراچيءَ کان ماڙي پور ويندڙ هي لِنڪ روڊ، لسٻيلي ۾ اچي نڪري ٿو، جتان پوءِ ڪوئيٽا طرف وڃڻ جي بهتر سهولت آهي. +هن لڪ کي سياحت جا شوقين ۽ شڪاري گھڻو پسند ڪن ٿا. +واٽ ۾ موجود کڏون، مڇيءَ جو جھَجھو مقدار مهيا ڪن ٿيون، ماڻهن جي آبادي به هن لڪ ۾ ڪثرت سان موجود آهي. +مطلب ته پَٻُ جبل پنهنجي مخصوص تمدني خواه ثقافتي اعتبار کان انفراديت جو حامل آهي ۽ پنهنجي تاريخي، تجارتي حيثيت قائم رکيو اچي. +ڪنهن زماني ۾ هن جبل ۾ وڏو واپاري چلتو ۽ سهانگائي هئي، پر اڄ اُهو شان شوڪت برقرار نه آهي، سواءِ اُهڃاڻ ۽ ڪتابي ڳالهين جي، جيڪي ڪتابن ۾ درج آهن. +”پَٻُ جبل“، جهنگلي جانورن جو به وٿاڻ آهي. +هتي چيتا ۽ ڪارا رڇ به رهن ٿا، هتي برساتون به بنسبتاً وڌيڪ پون ٿيون، جنهنڪري آباديءَ جا امڪان وڌيڪ آهن. +سانوڻيءَ جي سنهي بوند تي پوکون تمام ڀليون پچن ٿيون. +چوڌاري ساوڪ ۽ سبزي هوندي آهي. +چوپائي مال ۽ خاص طور گوشت جي کوٽ جي پورائيءَ لاءِ پَٻُ، ڪراچيءَ لاءِ بهتر ۽ ڪارائتو علائقو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12266.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12266.txt new file mode 100644 index 0000000..832525e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12266.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ٽوڪيو ٽاور جاپان +ٽوڪيو ٽاور سن 1958ء ۾ نشرياتي ٽاور جي حيثيت ۾ جاپان جي شهر ٽوڪيو ۾ تعمير ڪيو ويو هو ۽ اهو ٽيليويزن سگنلن ۽ ايف. +ايم ريڊيو جي نشريات تي ضابطي رکڻ سان گڏ ٽوڪيو شهر ۾ اطلاعات پهچائڻ ۽ گڏ ڪرڻ واري نظام تي به ضابطو رکندو آهي. +انهن مکيه ڪمن کانسواءِ هي ٽاور هن علائقي جي هوا ۽ فضا جي آلودگيءَ بابت معلومات به گڏ ڪندو آهي. +هي ٽاور 333 ميٽر يعني 364 وال اوچو آهي ۽ پئرس شهر واري ايفل ٽاور کان 13 ميٽر وڌيڪ اوچو آهي. +اهڙيءَ ريت هي ٽاور فولاد جو ٺهيل دنيا جو سڀ کان وڌيڪ اوچو ٽاور آهي، جيڪو ڪنهن ٽيڪ کان سواءِ پاڻ مرادو بيٺل آهي ۽ اڄ ڪلهه ٽوڪيو شهر جو هڪ معروف تفريحي ماڳ آهي. +ٽاور ۾ ٻن هنڌن تي گئلريون ٺهيل آهن، جتان شهر توڙي ان جي آسپاس جي روح پرور نظارن جو ڏينهن دوران ديدار ڪري سگهجي ٿو. +انهن گئلرين مان هڪڙي 150 ميٽرن جي اوچائيءَ تي ۽ ٻي 250 ميٽرن جي اوچائيءَ تي ٺهيل آهي. +سن 1989ء ۾ ٽاور جي روشنيءَ واري نظام ۾ وڌيڪ سڌارو ۽ واڌارو ڪيو ويو. +ان کان پوءِ ته اهو خالص روشنيءَ جو ٺهيل ٽاور نه، پر جهاز لڳي جيڪو آڪاس ساگر ۾ موجزن آهي. +ڪرسمس جي موقعي تي هي ٽاور اهڙي انداز ۾ روشنين سان جرڪايو وڃي ٿو، جو اهو هڪڙي شاهي ميڻ بتيءَ جي شڪل ۾ ڏسڻ ۾ اچي ٿو. +ٻي عالمي لڙائيءَ کان پوءِ 1950ء واري ڏهاڪي ۾ جاپان پاڻ کي هڪ ڀيرو وري دنيا ۾ اقتصادي سگهه طور ثابت ڪرڻ جو ارادو ڪيو ۽ ٽيليويزن ۽ ريڊيو جي نشريات ۽ مواصلات لاءِ هڪ شاندار ٽاور تعمير ڪرڻ جو منصوبو تيار ڪيو. +1960ء واري ڏهاڪي دوران شهر جي افق تي فقط اهو ئي ٽاور موجود هو، پر پوءِ شنجوڪو (Shinjuku) ۽ اڪاساڪا (Ikasaka) وارن علائقن ۾ شيشي جا ٺهيل ٽاور به نمايان طور کڙا ڪيا. +جن جي رنگ ۽ روپ جو جلوو ئي عجيب هو. +ليڪن ٽوڪيو ٽاور ۾ نصب ٿيل 164 بتين جي رات جي وقت ۾ مختلف مندن موجب ڦرندڙ ۽ تبديل ٿيندڙ روشنيءَ جو نماءُ پنهنجي مخصوص حسن کي ظاهر ڪري ٿو. +ڪجهه سال اڳي ٽوڪيو ٽاور تي گازيلا (Gozilla) نالي جيت مهلي اچي واسو ڪيو هو، جنهن کي اسپري وسيلي ختم ڪيو ويو. +هن ٽاور کي ٺهئي اڌ صديءَ جو وقت گذري چڪو آهي، ان ڪري نشرياتي مقصد لاءِ سائٽاما (Saitama) واري ماڳ تي هڪڙو نئون ٽاور تعمير ڪرڻ جي رٿا ٺاهي آهي، جيڪو ٽاور 500 ميٽر اوچو هوندو ۽ ان ۾ تمام وڏيون اينٽينائون نصب ٿيل هونديون، جن وسيلي مواصلات، اطلاعات ۽ نشريات جون تقريباً سموريون ضرورتون پوريون پيون ٿينديون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12298.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12298.txt new file mode 100644 index 0000000..6d12b2f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12298.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +آبِ زمزم +"ڪعبة الله شريف جي قديم چشمي جو اھو مٺو پاڻي، جيڪو حاجي سڳورا حج دوران پيئڻ ۾ ڪم آڻيندا آھن. +آب زم زم جو کوھ چار گز ويڪرو ۽ 9 گز اونھون آھي. +هن کي ”چاهه زم زم“ به چوندا آهن. +زم زم کوهه واري عمارت 1960ء ڌاري ٺهي تيار ٿي. +هن کوهه جو انجيل ۽ توريت ۾ به ذڪر آهي. +ان کوهه جو پاڻي ڪيترين صدين تائين جاري رهيو، ليڪن بعد ۾ اهو بند ٿي ويو، حضرت محمد صلي الله عليه وسلم جي ڏاڏي عبدالمطلب لاءِ چون ٿا ته کيس خواب ۾ اشارو ملڻ بعد هن پنهنجي پٽ حارث جي مدد سان تحقيق ڪري وڏن ڪشالن سان ان کوهه جو صحيح هنڌ معلوم ڪري، نئين سر کوٽائي، وري آب زم زم جاري ڪيو. +"ھيءُ چشمو ان وقت جو يادگار آھي، جڏھن حضرت ابراھيم عليه السلام، پنھنجي گھرواريءَ بيبي ھاجره ۽ پٽ حضرت اسماعيل عليه السلام کي کارڪن جي ھڪ ٿيلھي ۽ پاڻيءَ جي سانداري ڏئي، کين خدا تعاليٰ جي حڪم تي ڇڏي واپس ھليو ويو. +جڏھن پاڻي ختم ٿيو ۽ حضرت اسماعيل عليه السلام اڃ کان لڇڻ لڳو، تڏھن بيبي ھاجره پاڻيءَ جي ڳولا ۾ ڊوڙڻ لڳي، ۽ صفا ۽ مروه ٽڪرين جي وچ ۾ ست ڊوڙون پاتائين +"حضرت اسماعيل عليه السلام سخت اڃ جي حالت ۾ کرڙيون ھڻڻ لڳو. +خدا جي قدرت سان ان ھنڌان پاڻيءَ جو چشمو ظاھر ٿي پيو. +بيبي صاحبه سانداريءَ ۾ پاڻي ڀري، حضرت اسماعيل کي پياريو ۽ پاڻ به پيتائين. +چشمي جو پاڻي وھڻ لڳو ته بيبي صاحبه پاڻيءَ کي حڪم ڪيو ته ”زم زم“ يعني ”بيهه، بيهه“؛ پوءِ ان چشمي تي نالو ئي پئجي ويو ”زم زم“. +هيءُ لفظ بابلي ٻوليءَ جو آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12301.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12301.txt new file mode 100644 index 0000000..dbb9f03 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd12301.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +آباد +سنڌ ۾ ھن نالي سان ڪيترائي ڳوٺ موجود آھن: (1) هڪ ڳوٺ جيڪو اڳ ڪوٽڙي ۽ هاڻي مانجهند تعلقي ۾ لڪي شاھ صدر کان ڏکڻ طرف چئن ڪلوميٽرن جي پنڌ تي آھي. +ھن ڳوٺ کي ڪيترا ڀيرا درياھ پائي ويو، پر نئين سر وري آباد ٿيو آھي. +سنڌ جي مشھور اديب محمد ابراھيم جويي ھن ڳوٺ ۾ جنم ورتو ھو. +(2) تعلقي سيوھڻ جي ديهه ”سعيدآباد“ ۾ ھڪ ڳوٺ به ”آباد“ نالي سان موجود آھي، ھتي پرائمري اسڪول به آھي. +(3) لکي تعلقي (ضلعي شڪارپور) جي ديهه ”گوسڙجيءَ“ ۾ به ھڪ ڳوٺ ”آباد“ نالي سان موجود آهي، (4) شڪارپور ضلعي جي ڳڙھي ياسين تعلقي جي ديهه ”منعم آباد“ ۾ ھڪ ڳوٺ آهي، جتي ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين لاءِ پرائمري اسڪول آھن. +(5) وارھ تعلقي جي ديهه ”آباد“ ۾ ھڪ ڳوٺ، جنھن ۾ ٻن هزارن کان وڌيڪ ماڻهو آباد آهن، ھتي ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين لاءِ مڊل ۽ پرائمري اسڪول آھن. +(6) تعلقي قمبر جي ديهه ”جوڻيجا“ ۾ ھڪ ڳوٺ به آباد نالي آهي، ھتي پرائمري اسڪول آھي. +(7) تعلقي رتيديري جي ديهه ”پير بخش ڀٽي“ ۾ به هن نالي سان ھڪ ڳوٺ آهي. +(8) تعلقي جيڪب آباد جي ديهه ”آباد“ ۾ هڪ ڳوٺ آباد نالي آهي، جتي ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين لاءِ جدا جدا پرائمري اسڪول موجود آھن. +سکر شهر جي ايئرپورٽ ڀرسان ”آباد“ نالي ننڍو شهر آهي، جتي پوليس ٿاڻو به آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13669.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13669.txt new file mode 100644 index 0000000..131bd3f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13669.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +آپ بيتي جڳ بيتي +آپ بيتي جڳ بيتي ڪتاب سنڌ جي نامور محقق، زرعي ماهر، تاريخدان ايم. +ايڇ پنهور جي آتم ڪٿا ”آپ بيتي جڳ بيتي“ سنڌي ادب ۾ هڪ بي بها واڌارو آهي. +هيءَ آتم ڪٿا اصل ۾ انگريزيءَ ۾ هئي، جنهن جو سهڻي سنڌيءَ ۾ ترجمو، نامياري آرڪيالاجسٽ سيد حاڪم علي شاهه بخاريءَ ڪيو آهي. +هيءَ آتم ڪٿا نرالي اسلوب، معيار، سچائي ۽ بيان جي جرئت سان گڏ پنهنجي دور جي تاريخ آهي. +پنهور صاحب جي هن آتم ڪٿا ۾ نه خود پسندي آهي، نه ”مان“ جو اولڙو ۽ نه پنهنجن وڏڙن جي ڪن”اڌارن“ اکرن سان تعريف آهي. +حاڪم علي شاهه بخاريءَ چواڻي ”هيءَ آتم ڪهاڻي مواد ۽ انداز بيان جي خيال کان منفرد آهي ۽ بنيادي طرح سڀ کان وڌيڪ ساراهه لائق هي نقطو آهي، جو ان جي ورق ورق ۾ جرئت جو اظهار نمايان نظر ايندو. +ڪتاب جي مهاڳ ۾ نامور اديب ۽ دانشور محمد ابراهيم جويي پنهنجي شاگرد ۽ همعصر جي آتم ڪهاڻيءَ جي اهميت، ڪارج ۽ انفراديت تي بحث ڪندي، آخر ۾سڀني ڳالهين جو تت نهايت ئي باريڪ بيني ۽ پوري مطالعاتي سگهه سان بيان ڪندي لکيو آهي ته: +”آپ بيتي جڳ بيتي“ پنهور صاحب جي زندگيءَ جي شروعاتي ڏهن سالن جي آتم ڪٿا آهي. +جيڪو ڄڻ ته سندس آتم ڪهاڻيءَ جو پهريون ڀاڱو آهي، جيڪو هن ڏهه سال اڳ انگريزيءَ ۾ لکيو هو، پر ڇپائي ۾ دير سبب ساڻس حياتيءَ وفا نه ڪئي ۽ هو ٻيا رٿيل ڀاڱا لکي نه سگهيو. +ڊيمي سائيز جي رنگين ٽائيٽل سان ڇپيل هن ڪتاب جي قيمت 300 رپيا آهي، جيڪو فينڪس بوڪ ۽ ايم. +ايڇ. +پنهور ٽرسٽ پاران ڇپائي 2007ع ۾ پڌرو ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13671.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13671.txt new file mode 100644 index 0000000..964ab4f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13671.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +آپريشن راهه حق +آپريشن راهه حق يا راه راست پاڪستان جي اترين علائقن سوات، مالاڪنڊ وغيره ۾ انتهاپسند طالبان جي خلاف 2008ء ۾ فوجي آپريشن شروع ڪيو ويو، جيڪو 2009ء ۾ به جاري رهيو. +15 مئي 2009ء تي هن ڪارروائيءَ کي حڪومت ’آپريشن راهه حق‘ جو نالو ڏنو. +حڪومت جو چوڻ هو ته انهن علائقن ۾ قانون جي حڪومت قائم ڪرڻ لاءِ مذهبي انتهاپسندن خلاف اهو قدم کنيو ويو آهي. +2009ء جي شروع ڌاري طالبان اترين علائقن ۾ پنهنجي مرضيءَ جي شريعت لاڳو ڪري ڇڏي، جڏهن ته ملڪ جي باقي سمورن عالمن ان جي مخالفت ڪئي. +وڌندڙ جارحيت ۽ بدامنيءَ کي نظر ۾ رکندي حڪومت پاڪستان ۽ سرحد حڪومت طالبان سان معاهدو ڪيو ۽ نظام عدل قائم ڪرڻ لاءِ آرڊيننس جاري ڪيو، جنهن موجب طالبان جي زير اثر علائقن ۾ قاضي عدالتون قائم ڪيون ويون. +طالبان انهن عدالتن ۾ پنهنجي مرضيءَ جا قاضي (جج) مقرر ڪرڻ پئي چاهيا. +ايئن رياست اندر هڪ ٻي رياست جو تصور قائم ٿيڻ لڳو. +مذهبي اڳواڻ صوفي محمد جي معرفت اهو ٺاهه ٿيو هو پر جٽاءُ نه ڪري سگهيو ۽ انتها پسندن، جن ۾ ڪي ڏوهاري به شامل هئا، رياستي ادارن جي ماڻهن کي اغوا ۽ قتل ڪيو، گڏوگڏ هنن جمهوريت ۽ عدالتن جي نظام کي غير اسلامي قرار ڏنو. +ان صورتحال کي ڏسندي حڪومت ٻيهر آپريشن شروع ڪيو، جنهن کي وري ”آپريشن راهه راست“ جو نالو ڏنو ويو، جنهن جي نتيجي ۾ سوات، مالاڪنڊ، دير، بونير ۽ ڀرپاسي وارن علائقن مان وڏي پئماني تي ماڻهن لڏ پلاڻ ڪئي جن مان ڪيترن سنڌ ۾ ۽ ٻين پنجاب ۽ سرحد جي مختلف علائقن ۾ اچي سڪونت اختيار ڪئي. +ڪيترن ماڻهن کي عارضي ڪيمپن ۾ رهايو ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13680.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13680.txt new file mode 100644 index 0000000..f6578aa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13680.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +آتش فشان +ٻرندڙ جبل، جنهن جي اندران باهه جا اُلا ۽ وگهريل مادو (لاوا- Lava) زور سان ٻاهر اُڀامي ۽ آسپاس جي جهنگن ۽ آباديءَ کي ڀسم ڪري ڇڏي. +آتش فشان کي انگريزي ۾ Volcano چوندا آهن. +پر اهو لاطيني لفظ آهي، جنهن جي معنيٰ باهه جو ديوتا آهي. +جيئن ته زمين جي اندر گرم ۽ پٽڙو مادو موجود هوندو آهي، جيڪو وقت بوقت زمين مان ڦاٽي نڪرندو آهي، پر جڏهن ان گرم مادي تائين پاڻي پهچندو آهي ته اهو ٻاڦ ۾ تبديل ٿي ويندو آهي ۽ ٻاڦ ئي اها قوت آهي، جيڪا ٻين مادن ۽ گئس کي ٻاهر ڌڪيندي آهي، تنهنڪري جتان به کيس ٻاهر نڪرڻ لاءِ جاءِ ملندي آهي ته ڌماڪا ڪري پاڻ سان گڏ زمين اندر زهريلين گئسن، پٿرن، وگهريل لوهه ۽ گندرف به گڏ ڪڍندي آهي. +اهڙي عمل کان پوءِ اهو ٿڌو ٿي ڄمي ويندو آهي ۽ سالن جي وقفي کانپوءِ وري اهڙو عمل ٿيڻ ڪري جبل ٺهي پوندو آهي، جنهن جي مٿان هڪ چوٽي ٺهي ويندي آهي، جنهن کي انگريزي ۾ Carter چون ٿا. +ان ئي ڍير يا جبل کي آتش فشان چئبو آهي. +دنيا ۾ ڪجهه اهڙا به جبل ملن ٿا، جيڪي هزارين سال اڳ ٻرندڙ جبل هئا، انهن کي هاڻي مئل آتش فشان (Extinct) چيو وڃي ٿو. +جاپان جو فيوجي جبل به ڪنهن زماني ۾ڦاٽندو هو. +ڪجهه جبل ماٺيڻا هوندا آهن، جيڪي اندر ئي اندر اٻڙڪا کائيندا آهن، پر ٻاهر لاوا نه ڪڍندا آهن، تن کي ماٺيڻا يا Dromant چئبو آهي. +پر اهڙن جبلن کي سمجهڻ ڏکيو هوندو آهي. +ڇو ته اٽليءَ جي شهر نيپلز ڀرسان موجود وسو ويو Visvvio جبل کي مئل جبل قرار ڏنو ويو هو، پر اوچتو 1979ع ۾ ڦاٽي پيو ۽ سندس لاون سان پومپيا ۽ هرڪيونيم شهر به تباهه ٿي ويا. +هن وقت دنيا ۾ 1500 کن جيئرا ٻرندڙ جبل موجود آهن، جن جو گهڻو انگ انڊونيشيا ۾ آهي، جتي ٻه سئو کن آتش فشان آهن. +ان کان سواءِ اٽلي، چلي، جاپان ۽ اتر پورپ ۾ به ٻرندڙ جبل موجود آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13754.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13754.txt new file mode 100644 index 0000000..dee5ef3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13754.txt @@ -0,0 +1,78 @@ +ڀڳوت گيتا +گيتا يا ڀڳوَت گيتا مشهور رزميه داستان مھاڀارت جي اڌياءَ 23 کان 40 تائين 701 سنسڪرت ٻولي ۾ بيتن تي مشتمل حصو آهي جيڪي ٻين صدي قبل مسيح سان تعلق رکن ٿا. +اھو ھندو ڌرم جي پويتر ڪتابن ۾ شامل آهي. +گيتا پانڊون شھزادي ارجن ۽ ان جي رھبر ۽ رٿسوار جوڌي ۽ وشنو جي اوتار ڪرشن جي وچ ۾ ٿيل ڳالهه ٻولهه تي ٻَڌل آهي. +پانڊون ۽ ڪورون وچ ۾ ڌرم يڌ جي شروعات ۾ پانڊون شھزادو ارجن اخلاقي مونجھاري ۽ پنھنجن مٽن مائڻ سان جنگ جي شڪل ۾ ٿيندڙ موت ۽هنسا ٿيڻ ڪري دلگيري جو شڪار ھيو ھن کي لڳو تہ جنگ نہ لڳڻ کپي ان ڪري ھن ڪرشن کان مشورو ورتو اھڙي طرح ان جي سوالن جا ڪرشن پاران ڏنل جواب ڀڳوت گيتا سڏبا آھن. +ڪرشن کيس صلاح ڏني تہ ڌرم جي سربلندي لاء پنھنجي کتري ھجڻ واري ذميداري پوري ڪر. +ڪن وِدوانن جو خيال آهي ته شري ڪرشن پنهنجو پنٿ (فرقو) قائم ڪيو هو ۽ اُن جي پوئلڳن کي ڀڳوَت يا ڀڳت چيو ويندو هو. +جيڪي غير برهمڻ هوندا هئا، تن لاءِ گيتا هڪ شاستر يا درسي ڪتاب هوندو هو. +بعد ۾ جي شري ڪرشن جو اثر پکڙبو ويو، تيئن برهمڻن کيس وشنو جو اوتار ڪري مڃيو ۽ گيتا کي به شاسترن ۾ اُتم ڪري مڃيو ويو.گيتا هڪ امر گيت آهي، جنهن ۾ ڇند (وزن) ته آهي، پر قافيو غير موجود آهي. +در اصل هي ڪتاب مها ڀارت جو ئي هڪ حصو آهي. +گيتا جي تخليقڪار جو نالو شري ڪرشن جي مهاراج آهي، در اصل هي انهن نصيحتن جو مجموعو آهي، جيڪي ڪرشن جي، اَرجن کي ڏنيون هيون ان جا ڪل 18 اڌياءَ آهن، جن کي 3 ڀاڱن ۾ ورهايو ويو آهي ۽ هر ڀاڱو 6 اڌيائن تي ٻَڌل آهي.ڊاڪٽر داس گپتا جو چوڻ آهي تہ گيتا جون گهڻيون شڪشائون اپنشد تان ورتل آهن، اهو معلوم نہ ٿي سگهيو آهي تہ اها ڪهڙي دور جي لکڻي آهي ۽ هندن وٽ ان ڪتاب جي ٻين سڀني ڪتابن کان وڌيڪ اهميت ڏٺي وڃي ٿي، ڇو تہ آڳاٽي ويدن ۾ جيڪا تعليم ڏني وئي هئي، تنهن کي وساريو ويو هو ۽ ان تي عمل نہ رهيو هو ۽ هندو ڌرم جي مڃيندڙن جي زندگيءَ ۾ جمود اچي ويو هو ۽ سوچ ۽ زندگي غير متحرڪ ٿي وئي هئي. +مھاڀارت جو موضوع. +مهاڀارت آڳاٽي انڊيا مان اسان کي ملندڙ ٻن وڏن رزميه داستانن مان وڌيڪ اوائلي ۽ وڌيڪ ڊگهو آهي. +پر اهو مهاڀارت جو تمام ننڍڙو ڀاڱو آهي ڇاڪاڻ ته مهاڀارت دنيا جو سڀ کان ڊگهو شعري مجموعو آهي. +اهو هومر جي ايليڊ ۽ اوڊيسي جي گڏيل ڊيگهه کان به ستوڻ تي وڏو آهي جڏهن ته گيتا (ڀڳوت گيتا کي اڪثر انهيء مختصر نالي سان سڏيو ويندو آهي) نئين عهدنامي ۾ سينٽ جان جي صحيفي جيترو ڊگهو آهي.اھا عظيم رزميه منظوم داستان مهاڀارت جو هڪ حصو آهي،جنهن ۾ ڪوروَ ۽ پانڊوَ ٻن سؤٽ خاندانن جي لڙائيءَ جو ذڪر آهي. +ٻنهيءَ جو معاملو راڄ گديءَ تي متو هو، جيڪا ڪوروَ دغا سان ڦٻائي ويٺا هئا. +هڪ پاسي هو دريوڌن ۽ سندس 99 ڀائر ڪوروَ، جن سان ساٿ هو ڀيشم پتامها ۽ دروڻ آچاريا جو؛ ڀيشم، ڪوروَن توڙي پانڊوَن جي ڏاڏي جو برهمچاري ڀاءُ هو ۽ دروڻ ٻنهي ڌرين جو گرو هو. +ڪوروَن سان گڏ سوريه ديوتا جو بهادر پٽ ’ڪَرن‘ به شامل هو. +ٻئي طرف پانڊوَ پاڻ ۾ پنج ڀائر هئا.جن ۾ يڌشٽر سڀني کان وڏو هو. +اُن کان پوءِ نمبر وار ڀيم، ارجن، نڪل ۽ سهديو هئا. +پر شري ڪرشن، جنهن کي ڀڳوان جو اوتار مڃيو وڃي ٿو، پانڊون سان گڏ هو. +ڪرشن ارجن جو سالو به هو ته دوست به ۽ دريوڌن جو به سيڻ هو، اِن ڪري هُن ڪوروَن سان اقرار ڪيو ته هُو خود هٿيار کڻي نه وڙهندو، پر رڳو ارجن جو رَٿ هلائيندو. +ڪورون جو پيءُ ڌرتراشٽر نابين هو، پر ان جي باوجود به هو لڙائي وڙهندي ڏسڻ لاءِ منتظر هو. +سندس گذارش تي شري ڪرشن، سندس وزير سنجيه کي ازغيبي شڪتي ڏني، جنهن وسيلي سنجيه راجائي محلات ۾ ويهي، سموري لڙائي ڏسي سگهيو ٿي. +سموري گيتا سنجيه جي زباني راجا ڌرتراشٽر کي ٻڌايل آهي.جنگ جو اعلان ٿي ويو آهي ۽ ڪورن ۽ پانڊن جا ٻه مد مقابل لشڪر جنگي صف بندي ۾ بيٺا آهن. +جنگ جو هنڌ ڪروڪشيترا جو ڪُشادو ميدان آهي. +اهو دهلي جي جديد شهر جي پسگردائي ۾ آهي. +شهزادو ارجن پنهنجي جنگي رٿ ۾ ويٺو آهي ۽ ڪرشن سندس ڀرسان بيٺو آهي. +نظم مان اسان کي اها ڳالهه سمجھ ۾ اچي ٿي ته ڪرشن جيئن ته سڀني شهزادن جو ويجهو مائٽ آهي تنهن ڪري هن ڪنهن به ڌر پاران هٿيار کڻڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو آهي، پر هو انهي ڳالهه تي راضي ٿيو آهي ته هو ارجن جو ڪوچوان ٿيندو ۽ صلاح مشوري ذريعي سندس سهائتا ڪندو. +هاڻي هر ڳالهه تيار آهي. +نغارا وڃي رهيا آهن، هزارين ماڻهو اڀ ڏاريندڙ نعرا هڻي رهيا آهن ۽ سڀني جون اکيون ارجن تي کتل آهن جو پانڊو لشڪر جي اڳواڻ طور لڙائي شروع ڪرائڻ سندس ذميواري آهي. +۽ انهي تمام اهم گهڙي ۾ هو هٻڪي وڃي ٿو. +گيتا جو فلسفو. +گيتا هندن جو هڪ پويتر ڌارمڪ ڪتاب آهي، جنهن ۾ زندگيءَ جي ڳُجهَن اسرارن تي روشني وڌي ويئي آهي. +ايشور آهي، آتما آهي، موت کان پوءِ جنم ٿئي ٿو، ڪرمن جو ڦل ملي ٿو، اهو مڃيو ويو آهي، پر دليلن سان ثابت ڪرڻ جي بدران صرف صلاح ڏنل آهي ته ڇا ڪرڻو آهي يا نه ڪرڻو آهي.ڀڳوت گيتا جي ڪهاڻي: گيتا، جنهن کي هندن اُتم پويتر صحيفو ڪري مڃيو آهي. +لڙائيءَ جي ميدان تي ارجن پنهنجا مٽ مائٽ، ڏاڏا، چاچا، گرو وغيره ڏسي مُنجهي پوي ٿو ۽ سوچي ٿو ته خسيس ۽ فاني راڄ گديءَ لاءِ عزيزن ۽ گُرن جو رت وهائڻ ڌرم نه، پر اَڌرم آهي. +تنهن تي شري ڪرشن، لڙائيءَ جي ميدان تي، ارجن کي زندگيءَ جا لڪل راز ٻڌائي ٿو ته ڌرم ڇا آهي، اڌرم ڇا آهي، انسان جو فرض ڇا آهي، ڪرم ڇا آهي، ڪرم ڪيئن ڪجي، آتما امر آهي، مؤت کان پوءِ به جنم ٿئي ٿو وغيره. +’گيتا‘ ۾ ست سؤ شلوڪ آهن. +ڀڳوت گيتا اصل ۾ سنسڪرت ٻولي ۾ لکيل آهي، مهاڀارت جو ڀاڱو آهي، جنهن لاءِ چيو وڃي ٿو ته اُتم درجي جي فلسفي ۽ مفڪر ويد وياس جي لکڻي آهي، جيڪا اُپنشدن کانپوءِ واري فلسفيانه سرشتي ۽ اُن کي ’سُوترن‘ ۾ سموهڻ کان اڳ واري دور سان تعلق رکي ٿي، جنهن ۾ پوءِ مختلف واڌارا ڪيا ويا. +ڀڳوت گيتا جي ٻاهرئين گهاڙيٽي ۽ اندروني معنائن جي حوالي سان سمجهيو وڃي ٿو ته اها عيسوي سن کان اڳ جي رچنا آهي، جڏهن ته اُن کي لکت واري شڪل ۾ پنجين صديءَ ۾ آندو ويو، توڙي جو اُن جي متن ۾ اُن کان پوءِ تبديليون آنديون ويون، جن تي سانکيه، يوگ ۽ ويدانت جي فلسفن جو اثر ظاهر آهي. +ڪرشن ارجن کي سمجھائي ٿو ته: اسان جو هي انفرادي انساني آتما ڪڏهن به لاموجود نه ٿي ٿئي. +اها تباه نه ٿي ٿي سگهي. +اها آتما نه ڄائي آهي نه ڪڏهن مري سگهي ٿي. +انهي ۾ ڪو به تير گهڙي نه ٿو سگهي. +ڪو به شعلو انهي کي ڳڙڪائي نه ٿو سگهي، ڪو به پاڻي انهي کي لوڙهي نه ٿو سگهي، ڪا به ساڙيندڙ هوا انهي کي خشڪ نه ٿي ڪري سگهي. +اها نتيه آهي، سمجھ ۾ نه ٿي اچي سگهي ۽ نه ئي انهيء تي موت اچي سگهي ٿو. +پوءِ ڀلا ڪنهن انسان کي مارڻ يا پاڻ مري وڃڻ بابت ايتري چوپچو ڇو ڪجي؟ +قتل ڪرڻ ۾ ته فقط شرير جي شموليت ٿئي ٿي: آتما بلڪل اهڙي طرح ٻئي شرير ۾ وسيرو ڪرڻ وڃي ٿي هلي، جيئن ڪو ماڻهو نوان ڪپڙا کڻي پراڻا ۽ ڳريل ڪپڙا رکي ڇڏيندو آهي. +ڄم جي پڄاڻي موت آهي ۽ موت جي پڄاڻي نئون جنم آهي. +اهي سڀ ڳالهيون اڳ ۾ طئي ٿيل آهن ۽ اسان پاران انهن شين بابت ڳڻتي ڪرڻ جو ڪو ذري برابر به سبب نه آهي. +دلير ماڻهو جو ڪم هي آهي ته هو پنهنجي ڪم کان واقف هجي ۽ پوءِ اهو سٺي نموني ۽ ايمانداري سان سرانجام ڏيڻ جي ڪوشش ڪري ۽ هو اهو ڪم فقط انهي ڪري سرانجام ڏئي ته اهو سندس ذمو آهي. +هو اهو ڪم انهي مان ڪجھ حاصل ڪرڻ جي اميد ۾ نه ڪري. +جيستائين ارجن جو تعلق آهي کيس انهي ڳالهه جو فيصلو ڪرڻ ۾ ڪا به ڏکيائي نه هجڻ گهرجي ها ته سندس ڪم ڪهڙو آهي. +ڪرشن ارجن کي سمجھايو ته هو هندن جي ويڙهاڪ ذات کترين مان آهي ۽ هو جيڪڏهن پنهنجي تلوار اڇلائي ڇڏي ها ته سندس دوست يار به اهو سمجھن ها ته هن ڪنهن اُتم اصول لاءِ نه پر خوف سبب اهو ڪم ڪيو آهي. +تنهن ڪري ڀلي ته هو اٿي کڙو ٿئي، لڙائي لاءِ پنهنجون ٻانهون تيار ڪري ۽ اڳي هلي سوڀ ٿئي يا هار، فائدو ٿئي يا نقصان انهي لاءِ هو پنهنجي دل کي تيار ڪري. +هي ڀڳوت گيتا جي اُتم شڪشائن مان سڀ کان شروعاتي آهي ته هو انهي ذات جي اصولن پٽاندڙ عمل ڪري جنهن ۾ هو پيدا ٿيو آهي. +هو جيڪڏهن کتري آهي ته کيس جنگ ۾ حصو وٺڻ ۽ دليري سان وڙهڻ لاءِ تيار ۽ پرجوش رهڻ گهرجي. +هو جيڪڏهن برهمڻ آهي ته پويتر ڪتاب پڙهڻ ۽ انهن جي تشريح ڪرڻ هن جو فرض آهي. +هو جيڪڏهن وئش آهي ته کيس واپاري ۽ ڪڙمي طور پنهنجو ڪم ڪرڻ گهرجي. +هو جيڪڏهن سڀ کان ادنيٰ ذات شودرن ۾ پيدا ٿيو آهي ته به کيس دل نه لاهڻ گهرجي ۽ سڀ کان نيچ ڌنڌن ۾ به وس آهر سٺو ڪم ڪرڻ گهرجي. +ترجما. +ڀڳوت گيتا جي مقبوليت جو اندازو اِن ڳالهه مان لڳائي سگهجي ٿو ته دنيا جي اُها ٻولي ناهي، جنهن ۾ اُن جو ترجمو نه ٿيو هجي. +سنڌي ٻولي ۾ پڻ ڀڳوت گيتا جا نثر ۾ توڙي منظوم ترجما ڪيا ويا آهن، جن ۾ پهريون ترجمو اين. +ٿڌاڻيءَ )هندو ڪاليج دهليءَ جو پرنسپال( جو چيو وڃي ٿو، جيڪو 1923ء ۾ ڇپيو هو. +منٺار رائي جيساني ٽنڊوالھيار، ڊاڪٽر نيهالچند سوڍاڻي عمرڪوٽ، مينگهراج ڪولاڻي، چين راءِ بولچند ۽ مُولچند )جيڪي ٽيئي روينيو آفيس ۾ ڪم ڪندا هئا(، گهنشيام ڪرپالاڻي، ٽي. +ايل. +واسواڻي، پرسرام ضيا، هريرام پارداساڻي، نانڪرام ٿڌاڻي، گوبند حڪماڻي ’جيون‘ ۽ هري دلگير ) "امر گيت" جي عنوان سان منظوم ترجمو( کان سواءِ ٻين ڪيترن ئي ليکڪن جا ترجما ڪيل آهن. +ڀڳوت گيتا جا ڪيترائي انگريزي ترجما آهن پر انهن مان سڀ کان مشهور نامياري مستشرق ۽ اديب سر ايڊون آرنلڊ پاران ڪيل آهي. +اهو 1885ع ۾ The song Celestrial جي نالي سان ڇپيو آهي ۽ هڪ کان وڌيڪ پيڙهيون انهي کي ساهه سان سانڍينديون پيون اچن. +گيتا بابت مشھور شخصيتن جا خيال. +مھاتما گانڌي چيو ھو تہ: +ڀڳوت گيتا ڪنھن لکي. +سوامي وويڪ نند مطابق ڀڳوت گيتا پراڻي ھجڻ باوجود ھندوستان جي تاريخ ۾ اٺين صدي عيسويءَ جي شروعات کان اڳ لڳ ڀڳ اڻڄاتل ھيو، ان کي ان وقت شنڪر آچاريه پنھنجي لکڻين ۾ ان جي تشريح ڪري ان کي مشھور ڪري ڇڏيو سوامي وويڪ نند جي ان بيان مان ڪن تہ اھو نتيجو پڻ ڪڍيو آھي تہ گيتا جو ليکڪ دراصل شنڪر آچاريه ھيو جنھن ان کي مھاڀارت ۾ ملائي ڇڏيو. +پر اھو نتيجو ٺيڪ نہ ٿو لڳي ڇو تہ شنڪر آچاريه پاڻ گيتا جي ڪيل پراڻين تشريحن جا حوالا ڏنا آھن. +اليڪسس ميڪلوڊ نالي ايشيائي علمن ۽ فلسفي جي ماھر مطابق ڀڳوت گيتا ھرگز ڪنھن ھڪ ليکڪ جو ڪم ٿي نہ ٿو سگھي ۽ اھو کوڙ ليکڪن جو ڪارنامو ھوندو. +آرٿر ليولن بيشم پڻ ساڳي خيال جو آھي. +ان مطابق ڀڳوت گيتا جا ٽي يا ٽن کان وڌيڪَ ليکڪ يا مرتب ھئا. +ان جو ثبوت بيشم مطابق فلسفياڻي بيتن جو مذھبي يا جذبات وارن مذھبي بيتن سان گاڏڙ ساڏڙ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13763.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13763.txt new file mode 100644 index 0000000..9e68917 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13763.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +محمد اسماعيل نظاماڻي +درويش حاجي محمد اسماعيل نظاماڻي اوڻويهين صدي ۾ لاڙ جو هڪ مجذوب صفت صوفي درويش ٿي گذريو آهي. +پاڻ نقشبندي طريقي جي بزرگ ۽ مرشد خليفي احمد خان نظاماڻي جو پوٽو هو، ۽ سندس والد جو نالو محمد ابراهيم هو. +حضرت خواجه محمد حسن جان سرهندي سندس باري ۾ لکن ٿا ته ننڍپڻ کان وٺي منجهس مجذوبيء جو اثر هو. +پاڻ سادي طبيعت وارو هو ۽ سادي گفتگو ڪندو هو. +زماني جي طور طريقن کان ڄڻ ته بلڪل ناواقف هو. +عبادتن ۽ ورد وظيفن ۾ توڙي جو ميانه روي ڪندو هو، پر تنهن هوندي به باطن جي صفائي ايتري هئس جو ٻين جي دلين جا راز ڄاڻي وٺندو هو. +هڪ شخص ٻڌائي ٿو ته هو جيترا ڀيرا سندس خدمت ۾ دعا گهرائڻ واسطي حاضر ٿيو، پاڻ بغير کانئس پڇڻ جي سندس مقصد کي زبان تي آڻي دعا ڪيائين. +خواجه محمد حسن جان جا والد محترم حضرت حاجي عبدالرحمان سرهندي مجددي (وفات 1315ھ) رحمة الله عليه، جيڪي پنهنجي وقت جا ڪامل ولي ۽ عارف هئا، سي جڏهن افغانستان کان حرمين شريفين ڏانهن هجرت ڪرڻ جي ارادي سان سنڌ ۾ آيا ته ٽکڙ جي شهر ۾ سندن قيام ٿيو. +حاجي محمد اسماعيل نظاماڻي به سندن تشريف آوري جو ٻڌي سندن زيارت لاءِ حاضر ٿيو. +هڪڙي ڏٻري گهوڙيءَ ۽ هڪ ڪمزور خذمتگار ساڻس گڏ هيا ۽ پاڻ به سادي پراڻي لباس ۾ هيو. +حضرت حاجي عبدالرحمان عليه الرحمة جنهن مهمان خاني ۾ ترسيل هئا ان جي مٿين ماڙ تي مهمانن جي ترسڻ جو انتظام هيو جڏهن ته ڇت جي هيٺان گهوڙن ٻڌڻ جي جاءِ هئي. +درويش محمد اسماعيل انهي گهوڙن ٻڌڻ جي جاءِ ۾ ئي پنهنجي لاءِ سمهڻ جي جاءِ ٺاهي ۽ اتي ئي رهي پيو. +کيس ٻڌايو به ويو ته سائين اوهان مٿي هلي ترسو، پر نه ٻڌائين. +اونهاري جي هوا ۽ مٿان مٽي ۽ دز جو طوفان جنهن ۾ ڪک پن مٿانئن اچي پوندا هئا، پر پاڻ تمام فرحت مان اتي ئي ويٺو رهيو. +حضرت حاجي عبدالرحمان سرهندي به سندس تمام گهڻي عزت ڪندا هيا ۽ ڪڏهن ڪڏهن ٻين کي ڇڏي خاص اچي ساڻس گڏ ويهندا هيا. +ڪجھ وقت پوءِ حضرت خواجه عبدالرحمان سرهندي جن نم جي ڳوٺ ۾ تشريف فرما ٿيا ته حاجي محمد اسماعيل دعوت کان پوءِ دعا طلبي لاءِ کين پنهنجي گهر وٺي آيو. +اتي کين عرض ڪيائين ته حضرت دعا فرمايو ته الله پاڪ مون کي فرزند عطا ڪري. +حضرت جن خوش طبعيءَ مان فرمايو ته فرزند تنهنجي ڪهڙي ڪم ايندو، تنهنجي عمر ستر سال کان مٿي ٿي چڪي آهي، هاڻي جي فرزند ڄايو سو تنهنجي ڪهڙي خدمت ڪندو. +پاڻ عرض ڪيائين ته حضرت، آئون فرزند انهيءَ لاءِ گهران ٿو ته جيئن حضرت امام مهدي جي لشڪر ۾ شامل ٿئي. +حضرت جن سندس لاءِ دعا فرمائي ۽ الله تعالى کيس پٽڙو عطا فرمايو جنهن جو نالو پاڻ محمد پريل رکيائين. +ان روايت مان معلوم ٿئي ٿو تو کيس حضرت امام مهدي جن سان ڪيتري قدر محبت هئي. +اڪثر سندن نالو ورد جيان پڪاريندو رهندو هو ۽ چوندو هو ته منهنجي لاءِ دعا گهرو ته امام مهدي کي ڏسان ۽ سندن لشڪر ۾ شامل ٿيان. +حاجي محمد اسماعيل وچولي قد وارو، سونهاري مبارڪ گهاٽي، سفيد چهرو ۽ ويڪريون اکيون هيس. +پاڻ ستر سال کان وڌيڪ عمر گذاري نيٺ پنهنجي خالق حقيقي سان وڃي مليو ۽ پنهنجي ڏاڏي حضرت خليفه صاحب جي ڀرسان نم جي ڳوٺ ۾ آرامي آهي. +حوالا. +تذڪرة الصلحاء، خواجه محمد حسن جان سرهندي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13814.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13814.txt new file mode 100644 index 0000000..fb352e2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13814.txt @@ -0,0 +1,63 @@ +آخرت +آخرت عربي ٻولي جو لفظ آهي، جنهن جي لغوي معنيٰ آهي پڄاڻي، پڇاڙي، عقبيٰ، ايندڙ جهان يا قيامت. +اصطلاحي زبان ۾ ”حيات، بعدالموت“ يعني هن حياتيءَ کان پوءِ موت بعد ملندڙ زندگيءَ کي ”آخرت“ چئبو آهي. +اڳين دنيا، ٻي دنيا ۽ موت کان پوءِ واري حياتي ئي ”آخرت“ آهي. +آخرت تي ايمان آڻڻ، اسلام جي اصولن مان اهم اصول آهي. +خدا پاڪ قرآن مجيد ۾ واضح طور فرمايو آهي ته ”جيڪو شخص آخرت جي ڏينهن تي ايمان نه ٿو آڻي، اهو منڪر آهي. +“ خدا جي نيڪ ٻانهن لاءِ آخرت واري حياتي، بقادار حياتي آهي. +آخرت مسلمانن جي عملن جو بدلو آهي. +“ آخرت جي عقيدي کي دنيا جا ٻيا مذهب به مڃن ٿا. +قديم بابل ۽ آشوريه جا رهاڪو به ”حيات بعدالموت“ ۾ يقين رکندي، چڱن ۽ برن ڪمن (عملن) جي فرق کي سمجھن ٿا. +اهڙيءَ طرح قديم مصري، آفريقي ۽ آمريڪي وغيره به ”آخرت“ جي عقيدي کي دل و جان سان تسليم ڪن ٿا. +خود هندو به هن عقيدي ۾ پاڻ کي پابند سمجھن ٿا. +قديم تھذيبن ۾ آخرت جو تصور. +ڪيترن ئي ماڻهن جو اهو عقيدو آهي تہ موت کان پوءِ انسان جي زندگي جاري رھندي.ڪافي مذھبن ۽ فلسفن ان تصور کي فروغ ڏيڻ لاءِ ان جو معقول سبب ۽ ان زندگيءَ جو خاڪو ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. +ڪن اھو خيال ڏنو آھي تہ ان زندگيءَ م وقت نہ ھوندو ۽ ڪن جي خيال مطابق وقت ھوندو پر اھو دائمي ھوندو. +ھڪ تصور ٻيھر جنم جو آھي جنھن ۾ زندگي جو دائري جي گولائي وانگر ھلندي بار بار ورجاءُ ٿئي ٿو.قديم مصر ۾ اھو عقيدو ھيو تہ بادشاھ مرڻ کان پوءِ آسمان ۾ تارا ٿي ديوتائن جي صحبت ۾ داخل ٿين ٿا.بعد ۾ عوام سان واعدو ڪيو ويو تہ فرعون ۽ ان جي خاندان کان ٻاهر بہ دائمي زندگي ڏني ويندي. +ڪجھ مصري رڪارڊ مئل ماڻهو جو ڳجھي دنيا ۾ سفر جو پڻ ذڪر ڪري ٿو جنھن ۾ اھو نعمتن واري جاء تي پھچندو ھو جيڪا يا تہ زمين جي اندر ھئي يا آسمان تي. +ان خيال جي ابتڙ ساڳي دؤر ۾ مشرق قريب(يعني: سميري ، اشوري، بابلي، ڪنعاني ۽ اسرائيلي) جي ماڻھن جو عقيدو ھيو تہ مئل انسان جي ڳجھي دنيا ۾ زندگي جاري رھي ٿي جيڪا سندس پھرين زندگي جو ھڪ انداھو عڪس ھوندي آھي. +عبرانين جو آخرت جو تصور. +عبرانين جي مذھبي ڪتابن ۾ مئل جو ذڪر ھڪ پاڇي وانگر ٿيل آهي جيڪو زمين ھيٺان شيئول نالي ھڪ اونداهي ۽ ڌوڙ واري کڏ ۾ لھي وڃي ٿو. +قيامت يا موت کان پوءِ زندھ ٿيڻ جو چٽو ذڪر ازيئا 26:29 ۽ ڊينئل 12:2،اڪئيزيئاسٽيز3:19–21 نيڪ ماڻهن جي آسمان ڏانهن وڃڻ جو ذڪر ڪري ٿو. +زرتشتي عقيدي جو تصور. +فارس جا زرتشتي ڪتاب ھڪ پل جو ذڪر ڪن ٿا جيڪا دوزخ مٿان گذري جنت ۾ پھچائيندي آھي جنھن تان نيڪ ماڻھو ڪاميابي سان گذري ويندو ۽ گنھگار ھيٺ دوزخ ۾ ڪري پوندو جتي ظلمت ۽ تڪليفن واري دائمي زندگي گذاريندو. +انھن جي عقيدي مطابق نيڪ ماڻھو ٽي آسماني منزلون طئي ڪري جنت (باغ) ۾ پھچندو جتي نعمتن سان ڀرپور ۽ ڏکن کان پاڪ زندگي گذاريندو. +ھندن جو آخرت جو تصور. +ھندوازم بار بار جنم وٺڻ جي اڻ کٽ ڦيري جي ڳالھ ڪري ٿو. +انھن جو عقيدو آهي تہ زندگي جي ان ڦيري ۾ ڪرما يعني اخلاقي سبب ۽ نتيجي جو قانون ان جي مستقبل جي وجود جو تعين ڪندو آھي. +انھن جي خيال مطابق يوگا تي عمل ڪندي سچو علم حاصل ٿئي ٿو جنھن مطابق ھي مادي دنيا ۽ موت صرف نظر جو ڌوڪو آھن جن ذريعي انسان روحاني تڪميل جي عروج تي پھچي ٿو جنھن جو نالو سماڌي آهي. +روح جي برھما (خالق) سان ميلاپ سان سمسارا مان نجات ملي ٿي.ھندن جي عقيدي مطابق موت ۽ ٻيھر جنم دوران جن نيڪ عمل ڪيا اھو جنت ۾ ۽ گنھگار دوزخ ۾ پنھنجو ڪرمن جو ڦل حاصل ڪندا آهن. +ٻڌ مذھب جو آخرت جو تصور. +ھندو ازم جي ڀيٽ ۾ ٻڌ مذھب جي عقيدو آهي تہ موت انساني وجود جي ھڪ اڻٽر حقيقت آهي جنھن کي تسليم ڪرڻ کپي. +موت جو کان بچڻ جي خواھش تي غالب ٿيڻ لاء ضروري آھي تہ اٺوڻي راھ تي ھلجي تہ جيئن انت تي پھچجي جيڪا نرواڻ يا عدم جي حالت آهي. +ڪرما طئي ڪندو ته نئون جنم ڇھن مان ڪھڙي جڳ ۾ ٿئي. +ڪجھ ٻڌ نئين جنم واري خيال کي رد ڪن ٿا. +ڪنفيوشس جو آخرت بابت عقيدو. +ٻڌ جي زماني جو ڪنفيوشس پڻ موت جي حقيقت کي قبول ڪيو پر ھي آخرت يا موت کان پوءِ واري زندگي بابت اگنانواد ھيو. +ان جي باوجود ڪافي ڪنفيوشنسٽ آگوان يا روح جي نئين جنم تي يقين رکن ٿا. +قديم يونان ۾ آخرت جو تصور. +قديم يونان ۾ پاڇن واري زيرزمين جاء جو عقيدو ھيو جنھن جو نالو ھيڊز ھيو پر جلد ئي ان عقيدي جي جاء آسماني ستارن جي لافانيت ورتي. +طلسمانيت ۽ فيثاغورثين جي خيالن روح جو ھڪ نمايان لافانيت واري خيال جو واڌارو آندو. +افلاطون ۽ ان بعد سسيرو ان خيال جي زبردست وڪالت ڪئي. +ايپيڪيورس جي پوئلڳن ان جي ڀيٽ ۾ ان ڳالھ تي يقين رکيو تہ موت کان پوءِ ڪابہ زندگي ڪانھي. +ارسطو ۾ شخصي لافانيت لاءِ بي اعتباري ھئي, رواقين جا بہ ان تي پاڻ ۾ اختلاف ھئا. +يوناني ان خيال کي ناپسند ڪندا ھئا تہ ڪا آخرت جي بہ زندگي آھي. +رومين جا اخرت بابت خيال. +رومي ان خيال کي ناپسند ڪندا ھئا تہ ڪو جسم جو موت بعد واري ڪنھن زندگي ۾ ڪردار ھوندو. +قديم رومي مخصوص بادشاھن جي روحاني بلندي جي عقيدي ۾ يقين رکندا ھئا، جن ۾ جوليس سيزر، آگسٽس ۽ ڪلاڊيئس شامل آهن. +يھوديت جو آخرت بابت تصور. +ٻئين ٽيمپل واري يھوديتفارس ۽ يونان وارن خيالن کان اثر ورتو ۽ آخرت جي زندگيءَ جا مختلف تصور وضع ڪيا جن ۾ انساني روح جي جسم کان بغير لافانيت جو خيال بہ شامل آھي، پر جسم جي ٻيھر زنده ٿيڻ جي خيال وڌيڪ مقبوليت حاصل ڪئي. +ڪجھ لکڻيون نيڪ ماڻهن جي ستارن ۽ فرشتن ۾ تبديل ٿيڻ جو بہ ذڪر ڪن ٿيون.يھوديت جون ڪجھ لکڻيون موت کان پوءِ واري زندگي ۾ شيئول کي ٻن حصن ۾ ورھائن ٿيون تہ جيئن مرڻ کان پوءِ نيڪ جنت جا مزا وٺن ۽ گنھگار دوزخ جون سختيون برداشت ڪن. +پھرين صدي عيسويءَ ۾ يھوديت جي فرقي سئڊيوسيز +آخرت جي زندگيءَ جي تصور کان انڪار ڪيو پر سندن خيال کي پذيرائي نہ ملي.پارسين جسم جي ٻيھر زنده ٿي اٿڻ جي خيال تي يقين رکندا ھئا. +يھودي فلاسافر اليگزينڊريہ جي فائلو روح جي جسم کان اڳ واري وجود ۽ ان جي لافانيت جي وڪالت ڪئي.جوزيفس يھوديت جي فرقي اسينز جي باري ۾ ذڪر ڪندي ٻڌائي ٿو تہ اھي روح جي لافانيت تي يقين رکندا ھيا پر بحريہ مردار لڳ قمران وارين غارن مان ملندڙ شھادتون ٻڌائن ٿيون ته اھي درحقيقت جسم جي ٻيھر زنده ٿيڻ ۾ يقين رکندا ھئا.ايپوڪيلپٽڪ ادب ۾ اڪثر انعام يافتہ ماڻھن جي جاء ۽ لعنتي ماڻھن جي سزا جي جاء جو وري وري ذڪر ٿيل آهي. +رئبين واري يھوديت ۽ جديد يھوديت ۾ قيامت جي وچ واري مرحلي جو ذڪر ٿيل آهي پر ڪجھ يھودين جو افلاطوني روح جي لافانيت جو تصور آھي. +عیسیٰ ۽ پال قيامت وارو يھودي تصور کي قبوليو. +عيسائيت جو آخرت جو تصور. +عيسائين جي مطابق روح جي ننڊ ۽ قيامت يا ٻيھر زندہ ٿي اٿڻ جو تصور ڏنو. +ھنن مطابق فيصلي کان پوءِ نجات ملندڙ نئين جڙيل آسمان ۽ زمين جي نعمتن جا مزا ماڻيندا ۽ نجات نہ ملندڙن کي يا تہ نابود ڪيو ويندو يا وري کين شديد اذيت واري دائمي حالت ۾ رکيو ويندو.بعد جي مذھبي پيشوائن افلاطون واري روح جي لافانيت واري تصور کي بہ جسمن جي وري اٿڻ واري قيامت جي خيال ۾ شامل ڪري ڇڏيو.صدين کان وٺي عيسائي پيشوائن ۽ مذھبي بزرگن موت کان پوءِ جي زندگيءَ جي نعمتن جو ذڪر ڪندا رھيا آھن. +اسلام ۾ آخرت جو عقيدو. +تفھيم القرآن ۾ مولانا ابوالاعلي مودودي مطابق آخرت ھڪ جامع لفظ آهي ان ۾ کوڙ عقيدا شامل آھن: انسان خدا آڏو جوابده آھي؛ دنيا ابدي ناھي ۽ ان جي خاتمي جي خبر خدا کي آهي؛ دنيا جي خاتمي کان پوءِ خدا ھڪ نئين دنيا ٺاھيندو جنھن ۾ خدا ھن دنيا جي ابتدا کان خاتمي تائين وارا سڀ انسان ٻيھر زندہ ڪندو ۽ کين جمع ڪري حساب ڪتاب وٺندو؛ نيڪ ماڻھن کي جنت موڪليندو ۽ بد قرار ڏنل دوزخ ۾ وڌا ويندا؛ ڪاميابي ۽ ناڪامي جو اصلي معيار ھن دنيا جي ڪاميابي نہ پر آخرت جي ڪاميابي آھي. +انھن سمورن عقيدن تي يقين کي آخرت تي ايمان چئبو آهي.انسائيڪلوپيڊيا آف ٽائيم مطابق اسلام ۾ موت بعد قبر ۾ ماڻھو جنت يا دوزخ جو مزو چکي ٿو. +شھيدن کي ھڪدم جنت ۾ وڌو وڃي ٿو جن لاء خاص انعام آھن. +قيامت جي ڏينھن ماڻھو جا روح اٿي جسمن سان ٻيھر گڏجندا ۽ فيصلي کان پوءِ پنھنجي عملن جي عيوض اھي ھميشه لاءِ يا ته جنت جي نعمتن ۾ يا وري دوزخ جي شديد عذاب ۾ گذاريندا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13873.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13873.txt new file mode 100644 index 0000000..035e80c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13873.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +آخوند شيخ ميان فيض +مشهور عالم ۽ شاعر آخوند فيض محمد ولد آخوند فتح محمد فيبروري 1829ء ڌاري روهڙيءَ ۾ جنم ورتو. +سندس والد وڏو عالم هو. +آخوند فيض محمد پنهنجي ڪتاب ”ناله زار“ ۾ پنهنجي خاندان متعلق لکيو آهي ته پنهنجي والدين کان پڇيو اٿم ته اسان جو وڏو ڏاڏو يا سڀ کان پهريون بزرگ شيخ دين محمد نالي هڪ نئون مسلمان هو. +هو اصل ۾ روهڙي شهر جو هندو هو. +هن بزرگ پنهنجي والده سان گڏ اسلام قبول ڪيو شيخ دين محمد جي يارهين پشت مان آخوند فيض محمد جو ڏاڏو شيخ محمد اڪرم وڏو عالم هو، جنهن جو روهڙيءَ جي مشهور ”خالدي قاضين واري مسجد“ ۾ مدرسو قائم ٿيل هو. +آخوند ميان فيض محمد چوڏهن سالن جي عمر ۾ موچڪو ڪم سکيو، جنهن جو ذڪر هن پنهنجي ڪتاب ”ناله زار“ ۾ پڻ ڪيو آهي. +اهو دؤر سنڌ جي ٽالپر حڪمرانن ۽ انگريزن درميان سياسي ڪشمڪش جو دؤر هو. +هن موچڪي ڪم سکڻ کان پوءِ روهڙيءَ جي هڪ مدرسي ۾ عربي ۽ فارسي جي تعليم حاصل ڪئي. +عربي، فارسي ۽ ديني علمن سان گڏو گڏ رياضي، نجوم، ابجد، صرف و نحو، تاريخ ۽ جاگرافي وغيره ۾ مهارت حاصل ڪيائين. +انهن علمن سان گڏ کيس سنڌي ۽ فارسي، نظم خواه نثر ۾ وڏو عبور حاصل هو، خوش نويسيءَ ۾ ماهر هو. +خط نسخ ۽ نستعليق ۾ دسترس حاصل هئس ۽ انگريزي به چـڱي ڄاڻندو هو. +تعليم جي حصول کان پوءِ درس وَ تدريس ڏيڻ شروع ڪيائين. +6 جولاءِ 1851ء کان هڪ سال تائين روهڙيءَ جي ڀرسان زميندار جانب ڌاريجي جي پٽ، الهڏني ڌاريجي کي مروج سنڌي ۽ فارسيءَ جي تعليم ڏيڻ لاءِ وٽس ملازم ٿي رهيو. +سال بعد اتان ڇڏي روهڙيءَ جي ڪوٽ مير يعقوب عليءَ ۾ استاد ٿي رهيو. +ان-بعد جڏهن انگريزن سنڌ ۾ ترقياتي ڪم شروع ڪرايا ۽ ٽپال کاتي جو سرشتو شروع ٿيو ته پاڻ خانگي نوڪري ڇڏي روهڙيءَ جي پوسٽ آفيس ۾”چالان نويس“ مقرر ٿيو،ڪجهه عرصي بعد اها نوڪري ڇڏي روهڙيءَ بندر تي ”ناڪي منشي“ مقرر ٿيو. +ان دوران انگريز عملدارن سر بارٽل فريئر، ميجر گولڊ اسمٿ ۽ آرڪوپر وغيره سان سندس دوستانه تعلقات قائم ٿيا. +سر بارٽل فريئر سندس علمي قابليت ڏسي 1885ع ۾ ناڪي منشي تان بدلي ڪري کيس روهڙي شهر جي پرائمري اسڪول ۾ هيڊ ماستر مقرر ڪرايو. +جتي باقي زندگي علم ڏئي رٽائر ٿيو. +رٽائر ٿيڻ کان پوءِ روهڙي شهر ۾ مڪتب کوليائين ۽ ڪجهه عرصو سول ڪورٽ جي ڀرسان عريضي نويسيءَ جو ڪم ڪيائين، جنهن جو مئجسٽريٽ کان سرٽيفڪيٽ مليل هئس. +پاڻ نقشبندي طريقي جي سلسلي سان منسلڪ هو ۽ درگاهه شاهه لطيف ڀٽائيءَ جي سجاده نشين پير ميان مدد علي شاهه جي هٿ تي بيعت ڪري مريد ٿيو هو. +کيس نرينو اولاد ڪو نه هو ۽ هن زال کي به طلاق ڏئي ڇڏي، ان ڪري زندگيءَ جا پويان ڏينهن اڪيلائيءَ ۾ گذاريائين. +سندس تصنيفن مان ناله زار (قلمي)جيڪو فارسيءَ ۾ آهي ۽ ’ڪريما سعدي‘ (قلمي) جيڪو سعديرح جي ”ڪريما“ جو منظوم ترجمو آهي. +ان کانسواءِ سندس قلمي صورت ۾ ڪيترائي سنڌي اردو ۽ فارسيءَ ۾ شعر ملن ٿا، هن ڪيترن عالمن جي وفات تي قطعه تاريخون چيون. +1903ء ڌاري وفات ڪيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13874.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13874.txt new file mode 100644 index 0000000..694e7e4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13874.txt @@ -0,0 +1,32 @@ +آخوند عبدالحميد +آخوند عبدالحميد ولد آخوند الهه بچايو، اصل مٽياريءَ جي صديقي خاندان سان تعلق رکي ٿو. +پاڻ شمس العلماءَ ڊاڪٽر عمر بن محمد دائود پوٽي جو ڏوهٽو آهي، هن حيدرآباد شهر ۾ 30 مارچ 1945ء تي جنم ورتو، ابتدائي تعليم حيدرآباد مان ورتائين. +آخوند صاحب ملازمت جي شروعات 1968ء ۾ نيشنل سينٽر حيدرآباد جي ريزيڊنٽ ڊائريڪٽر جي حيثيت سان ڪئي، سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جي امتحان بعد تعليم کاتي سنڌ جي ڪلچرل ونگ ۾ 1976ء ڌاري اسسٽنٽ ڊائريڪٽر مقرر ٿيو. +1988ء ۾ جڏهن حڪومت سنڌ، ثقافت کاتي کي تعليم کاتي کان ڌار ڪري هڪ محڪمي جي صورت ڏني ته حميد آخوند صاحب ان جو پهريون ڊائريڪٽر مقرر ٿيو، اڳتي هلي سيڪريٽري ثقافت جو عهدو سنڀاليائين، جنهن عهدي تي هڪ مختصر عرصو ڇڏي، 2000ء تائين لڳاتار رهيو. +ان دوران هن جناح ڪورٽس ڪراچي رينجرس کي ڏيڻ جي سخت مخالفت ڪئي، جنهن تي کيس 12 ڊسمبر 2000ء تي عهدي تان هٽايو ويو. +آخوند صاحب پنهنجي دور ۾ ثقافت ۽ سياحت کاتي جي ڪارڪردگيءَ کي هر لحاظ کان بين الاقوامي سطح تائين نمايان ڪيو. +ان حد تائين جو ٻاهرين ملڪن ۾ سنڌ توڙي پاڪستان جي نمائندگيءَ لاءِ حميد آخوند صاحب جي شرڪت ۽ موجودگي لازمي سمجهي ويندي هئي. +حميد آخوند سنڌ جي ثقافت جي سمورن نمائنده پهلوئن کي اُجاگر ڪيو ۽ ان جي افاديت، اهميت ۽ عالمي حيثيت کي مَدِ نظر رکي، ان جي تحفظ لاءِ اثرائتي جاکوڙ ڪندو رهيو. +هن ڀٽ شاهه ثقافتي مرڪز ۽ ثقافت کاتي پاران سنڌ جي تاريخ، ثقافت، ڪلاسيڪي ادب، لطيفات، آثار قديمه ۽ ٻين موضوعن بابت انگريزي، سنڌي ٻولي ۽ اردوءَ ۾ 100 جي لڳ ڀڳ ڪتاب ڇپرايا. +ڀٽ شاهه ثقافتي مرڪز، سنڌ ميوزيم حيدرآباد، سيوهڻ، ثقافتي مرڪز، سچل اڪيڊمي خيرپور، سنڌ آرڪائيوز، سنڌي لئنگئيج اٿارٽي حيدرآباد ۽ ٻيا ڪيترائي ادارا ۽ لائبريريون سندس دم قدم ۽ محنت سان قائم آهن. +آخوند صاحب جي ئي محنتن سان نه رڳو ثقافت کاتي کي وڏي پذيرائي ملي، پر پاڪستان جي سمورن صوبن مان سنڌ پهريون صوبو هو، جتي ثقافت کاتي جو وجود پيو ۽ هن کاتي سان سياحت، نوجوانن جي مسئلن، سماجي ڀلائيءَ ۽ راندين جا کاتا به شامل ڪيا ويا. +آخوند صاحب سنڌ آرڪائيوز ۽ آرڪيالاجيءَ جي شعبي کي به هن کاتي سان ملائڻ ۾ ڪردار ادا ڪيو ۽ سنڌ هيريٽيج ڪائونسل جوڙي سنڌ جي قديم عمارتن کي قومي ورثي جو درجو ڏياريو. +آخوند صاحب پنهنجي دوست ۽ سنڌي راڳ ۽ ثقافت جي ڄاڻو، ممتاز مرزا کي ثقافت کاتي ۾ ڊائريڪٽر جنرل طور مقرر ڪرايو. +اهڙيءَ طرح هنن ٻنهي ثقافت جي محسنن سنڌ جي راڳ ۽ ثقافت جي ”ڪلچرل فلوٽن“ (Cultural Floats) کي پاڪستان ۽ دنيا جي ملڪن ۾ متعارف ڪرايو ۽ سنڌ جي فنڪارن، ڪلاڪارن ۽ سازندن کي سڄيءَ دنيا اندر شهرت ڏياري. +پيپلز پارٽيءَ جي 1993ء واري دور ۾ آخوند صاحب برطانيا ۾ هڪ اهم ”سنڌ ثقافتي شو“ ڪاميابيءَ سان منعقد ڪرايو ۽ سنڌ کي ثقافتي لحاظ کان دنيا ۾ پذيرائي ڏياري. +آخوند صاحب سنڌ جي راڳ ۽ لطيفات جي حوالي سان ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ، ممتاز مرزا، شيخ محمداسماعيل، ظفر ڪاظمي ۽ ٻين شخصيتن جي صحبت ۾ رهيو. +هي ثقافت کاتي جو واحد سيڪريٽري هو،جيڪو شاهه لطيف جي ميلي جون ڪارروايون خود هلائيندو هو. +جيتوڻيڪ اها ذميواري هن ممتاز مرزا جي حوالي ڪئي هئي، پر ڪڏهن پاڻ به سندس مددگار ٿيندو هو. +اهو سندس ثقافت سان عشق جو ثبوت آهي. +آخوند صاحب جي دور ۾ ثقافت کاتي جي هٿ هيٺ هلندڙ ادبي بورڊ کي ترقي ملي، پهريون ڀيرو سنڌي ڪمپيوٽر تي ڪمپوزنگ شروع ٿي. +سنڌي لئنگئيج اٿارٽيءَ جي قيام جي سمري جيتوڻيڪ اڳ تيار ڪئي وئي هئي، پر ان جي عملي وجود ۾ آخوند صاحب جو به ڪردار آهي. +هن سنڌ جي فنڪارن جي ڏکين گهڙين ۾ وڏي مدد ڪئي ۽ فنڪارن لاءِ وظيفا مقرر ڪيا. +آخوند صاحب کي اردو زبان جي فنڪار ”لهريءَ“ جي مناسب مدد نه ڪرڻ جهڙي معمولي ڳالهه تان ثقافت کاتي مان هٽايو ويو. +بعد ۾ هو مائينس ۽ منرل ڊپارٽمينٽ جو سيڪريٽري رهيو، جتان رٽائر ڪيائين، رٽائرمينٽ بعد کيس عهدي تي 2 سال وڌيڪ ايڪسٽينشن ڏني وئي، جتان سنڌ جي آخري نگران حڪومت 2007ء ۾ کيس ان عهدي تان بدلي ڪيو. +انگريزي اخبار ”ڊيلي ٽائيم“ سندس بدليءَ جو ڪارڻ ’ٿرڪوئلي جي ترقيءَ لاءِ سندس زبردست وڪالت کي ڄاڻائيندي‘ سُرخي لڳائي ته: +يعني ”ٿر ڪوئلي جو حامي ڪامورو بدلي ٿي ويو“ +آخوند صاحب ”ليجينڊ ٽرسٽ“ جو ڊائريڪٽر رهيو آهي، جنهن ذريعي اديبن، عالمن ۽ فنڪارن جي مالي سهائتا ڪئي ويندي آهي، آخوند صاحب مهاٽا پئلس جي بورڊ آف ٽرسٽيز جو ميمبر آهي. +يونيسڪو جي هيريٽيج ڪائونسل ۽ دنيا جي ڪيترن ثقافتي ادارن ۽ تنظيمن جو ميمبر رهيو آهي. +آخوند صاحب جا شاهه عبداللطيف بابت انگريزيءَ ۾ هيٺيان ٻه ڪتاب ڇپيل آهن. +17 جولاءِ 2009ء تي آخوند عبدالحميد کي انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي ڄامشوري جو ڊائريڪٽر مقرر ڪيو ويو آهي، جتي هن چارج وٺي ڪم شروع ڪري ڇڏيو آهي. +سندس ثقافتي خدمتون سنڌ جي تاريخ ۾ ياد رهنديون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13877.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13877.txt new file mode 100644 index 0000000..e2f39b6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13877.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +آخوند عبدالرحيم وفا عباسي +19 صديءَ جو برک سنڌي عالم ۽ مشهور سنڌي ليک آخوند عبدالرحيم ’وفا‘ عباسي، اصل ڳوٺ قبي سعيد خان تعلقي شهدادڪوٽ ضلعي لاڙڪاڻي جو رهاڪو هو. +سندس ڄمڻ جي تاريخ جي صحيح خبر ڪا نه آهي. +آخوند عبدالرحيم عباسي، شروعاتي تعليم پنهنجي ڳوٺ قبي سعيد خان ۾ حاصل ڪئي. +وقت گذرڻ سان گڏ ماڻهن جي سوچ ويچار ۾ فرق ايندو وڃي ٿو. +تيئن آخوند عبدالرحيم عباسي، جڏهن وڏو ٿيو ته پنهنجي اباڻي ڳوٺ کي خير آباد چئي اچي ڪراچيءَ ۾ رهڻ لڳو. +آخوند صاحب پنهنجي محنت، دانائيءَ ۽ ادبي لياقتن جي ڪري ٿوري ئي عرصي ۾ ڪراچيءَ جي نالي وارن ليکڪن ۽ اديبن ۾ شمار ٿيڻ لڳو. +1851ء ۾ سنڌ جي ڪمشنر سر بارٽل فريئر واري دؤر ۾ سنڌي ٻوليءَ جي تعليمي ۽ نصابي ڪتابن جي تياريءَ جو سلسلو شروع ٿيو، جنهن لاءِ ڄاڻو ماڻهو گهربل هئا. +اڳتي هلي تعليم کاتي لاءِ ورنيڪيولر ڪاميٽي مقرر ٿي، جنهن جي آڏو ڄاڻو اديب سنڌي ڪتاب تصنيف ۽ تاليف ڪري ڇپائيءَ لاءِ پيش ڪرڻ لڳا. +آخوند عبدالرحيم به انهن مان هڪ هو. +آخوند عبدالرحيم جي ادبي خدمتن کي ڪڏهن به وساري نٿو سگهجي. +هيءُ سنڌ جي ڪوهستاني علائقي جو واحد فرد هو، جنهن ڪوهستان جي ليکڪن ۽ شاعرن جي دلين ۾ علم ۽ ادب جو چاهه جاڳايو. +آخوند عبدالرحيم جي خدمتن جي ڪري ئي ڪوهستاني ليکڪن ۽ شاعرن جا ڪتاب ورنيڪيولر لٽريچر ڪاميٽيءَ ڇپايا. +آخوند عبدالرحيم ڪاڇي، ڪوهستان ۽ لس ٻيلي جي شاعرن ۽ سگهڙن جا جوڙيل قصا ۽ داستان توڙي ٻيا اعليٰ معنيٰ ڀريل بيت گڏ ڪيا ۽ پوءِ انهن کي سوڌي سنواري جدا جدا ڪتابن جي صورت ۾ ”تعليم کاتي لاءِ“ ورنيڪيولر ڪاميٽيءَ آڏو پيش ڪيو ۽ انهن کي ڇپائڻ لاءِ منظور ڪرايو. +هن جيڪي ڪتاب مرتب ڪيا، تن مان ڪن جا نالا هيٺ ڏجن ٿا +آخوند عبدالرحيم جي لکڻي سهڻي ۽ آسان لفظن سان جُڙيل هوندي هئي. +سندس ڪتاب ”جواهراللغات سنڌي اڪيچار“ پنهنجو مٽ پاڻ آهي. +هن ڪتاب جي تصنيف وقت آخوند عبدالرحيم، سنڌي الف بي ۽ سنڌي صورتخطيءَ بابت علمي لحاظ سان سوچيو ۽ ان سلسلي ۾ ڪي نوان رخ پيش ڪيا. +هڪ ته خالص سنڌي اُچار وارن اکرن مان ڪن کي ڪي نيون صورتون ڏنائين ۽ ٻيو الف بي جي ترتيبوار سٽاءَ قائم ڪيائين، جيڪا ”جواهر اللغات سنڌي اڪيچار“ جي مقدمي ۾ ڏنل آهي، ٽيون ته لفظن جي صورتخطيءَ ڏانهن چڱو خاصو ڌيان ڏنائين. +”جواهراللغات سنڌي اڪيچار“ ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ جي مقدمي سان سنڌي لئنگئيج اٿارٽيءَ 1993ء ۾ ڇپائي پڌري ڪئي آهي. +آخوند عبدالرحيم سنڌي ٻوليءَ جو ليکڪ ۽ ڪوهستاني پٽيءَ جي سنڌي ادب جو سرواڻ، 1880ء ڌاري هن فاني دنيا مان لاڏاڻو ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13895.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13895.txt new file mode 100644 index 0000000..6780179 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13895.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +آخوند مولانا ڇٽو ڀٽي سيتائي +سيتا ڳوٺ ۾ ڀٽين جي مدرسي جو بنياد انگريز دور حڪومت کان اڳ جو پيل هو. +پر آخوند مولانا ڇٽي ڀٽيءَ ان مدرسي جو نئين سر نصاب ۽ نظام مقرر ڪري ان کي باقاعده ۽ منظم بڻايو هو. +آخوند ڇٽي جو جنم سندس خانداني روايت مطابق 1247هه بمطابق 1831ء ۾ ٿيو، جڏهن ته سندس وفات جو سال 1317هه بمطابق 1899ء چيو وڃي ٿو. +آخوند مولانا ڇٽي ڀٽيءَ جي والد بزرگوار جو نالو آخوند گاهي هو. +ديني تعليم ۽ عربي فارسي زبان سان لڳاءُ کيس خانداني ورثي طور مليل هو. +هو ڪيترا سال درس ۽ تدريس جو ڪم ڪندو رهيو ۽ پنهنجي علائقي ۾ ڪيترن شاگردن کي تعليم جي روشنيءَ سان منور ۽ فيضياب ڪيو ۽ پنهنجي وقت جا بهترين معلم مدرس ۽ عالم پيدا ڪيا. +پهريائين هڪ نياڻي پيدا ٿي ۽ پوءِ ست پٽ ترتيبوار عبدالرحمان، الهه بخش، محمد صالح، الهڏنو، گاهي، عبدالرحيم ۽ دائود پيدا ٿيا. +سندس ستن پٽن مان چار پٽ علم ۽ فضيلت سان بهرور ٿي آخوند جي لقب سان مشهور ٿيا، جهڙوڪ آخوند عبدالرحمان ڀٽي، آخوند الله بخش ڀٽي، آخوند محمد صالح ڀٽي، آخوند محمد دائود ڀٽي. +اهي چارئي پنهنجي دور جا عالم، فاضل، معلم ۽ مدرس بڻيا. +اهي عالم دين نه رڳو ديني علمن ۾ يڪتاءِ روزگار هئا، بلڪ بهترين خوش نويس ۽ خطاط هئا. +انهن جا ترڪي ۾ ڇڏيل ڪجهه قلمي نسخا مليا آهن، جيڪي سندن بهترين خوش نويسيءَ ۽ رسم الخط جا اعليٰ نمونا آهن. +سندن ڪيترا قيمتي ڪتاب ۽ علمي آثار زماني جي گردش جي ور چڙهي ويا. +ان ڪري هن علمي درسگاهه جو هڪ پورو عهد آخوند محمد دائود ڀٽيءَ کانپوءِ پنهنجي پڄاڻيءَ تي پهتو، جنهن جي وفات 1973ء ۾ ٿي. +آخوند مولانا ڇٽي ڀٽيءَ جون ڪيل ديني ۽ علمي خدمتون ۽ سندس اولاد طرفان هڪ صديءَ جي عهد تائين سندس جلايل جوت کي قائم رکڻ واريون ڪوششون تاريخ ۾ يادگار رهنديون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13896.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13896.txt new file mode 100644 index 0000000..97b2a1b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd13896.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +آخوند نور محمد ڀٽي +شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ جو استاد، آخوند نور محمد ڀٽي پنهنجي دؤر جو پرهيزگار مُعلِم ٿي گذريو آهي. +آخوند نور محمد ڀٽي سنڌ جي هن ڀٽائي صاحب جي ننڍپڻ ۾ کيس قرآن شريف جي تعليم ڏني. +ميون نور محمد ڀٽي، گنبٽ جي ڏيرن واري راڄ ويجهو ”وانئين“ جو ويٺل هو ۽ شاهه حبيب جو محبتي ۽ معتقد هو. +شاهه حبيب پنهنجي فرزند شاهه عبداللطيف جي تعليم لاءِ کيس گهرائي پاڻ وٽ رهايو هو. +هن شفيق استاد پنهنجي سعادتمند شاگرد کي مڪتبي تعليم پوري ڪرائي، ان بعد سندس وڌيڪ تعليم جو سلسلو جاري نه رهيو، پر ميين نور محمد، شاهه حبيب وٽ پيو ايندو هو. +شاهه عبداللطيف جڏهن ڀِٽ کي وسايو تڏهن پنهنجي استاد ميون نور محمد کي سڏائي کيس سندس اوطاق لِيڪي ڏنائين ۽ ڀٽ تي پاڻ وٽ رهايائين. +آخوند نور محمد ڀٽيءَ جي ولادت ۽ وفات جي تاريخن بابت تاريخ ۾ ڪي واضح شاهديون ڪو نه مليون آهن. +ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ جي لکت موجب ڀٽ تي آخوند صاحب جي اوطاق جا نشان 1954ء تائين موجود هئا، پر انهيءَ سال درگاهه ڏانهن ايندڙ ويندڙ رستي کي سرڪار طرفان ڪشادي ڪرڻ وقت اها ’ميين جي اوطاق‘ ڊهرائي وئي. +’ميين جي اوطاق‘ ۾ هڪ ’دِڪي‘ ٺهيل هئي، جيڪا چُن َ سان لتل هئي. +شايد شاهه صاحب جڏهن پنهنجي استاد وٽ ايندو هو ته ان دِڪيءَ تي ويهندو هو.آخوند نور محمد جي پٽ، ميين ولي محمد جي پڻ ڀٽائي صاحب وٽ وڏي عزت هئي، ايتري قدر جو وفات بعد ميين ولي محمد ئي شاهه صاحب کي غسل ڏياريو ۽ جنازي نماز پڙهائي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14181.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14181.txt new file mode 100644 index 0000000..61ff332 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14181.txt @@ -0,0 +1,44 @@ +ڀيرو مل مهرچند آڏواڻي +ڀيرو مل مهر چند آڏواڻي (انگريزي:Bheru Mal Mahar Chand Adwani) سنڌي ٻوليءَ جو مشهور اديب عالم، فاضل، نالي وارو تاريخدان، ناول نگار، ناٽڪ نگار هو. +سندس ڪيترائي ڪتاب شايع ٿيل آهن. +زندگي جو احوال. +ڀيرو مل 1875ع ڌاري برطانوي هندستان ۾ سنڌ جي شهر حيدرآباد ۾ آڏواڻي خاندان ۾ ديوان مهرچند آئل مل جي گهر ۾ پيدا ٿيو. +هن ثانوي تعليم حيدرآباد سنڌ جي مشهور اسڪول يونين اڪيڊميءَ ۾ ورتي، جتي هن ساڌو هيرانند شوقي رام آڏواڻي ۽ تاراچند آڏواڻيءَ کان ٻي تعليم وٺڻ سان گڏ شاهه جو ڪلام به پڙهيو. +هن 20 سالن جي عمر ۾ سالٽ (لوڻ) ۽ ايڪسائيز کاتي ۾ 25 رپين تي سرڪاري نوڪريءَ سان پنهنجي عملي زندگيءَ جي شروعات ڪئي +مولانا گرامي مطابق 1896 ۾ ايڪسائيز کاتي ۾ ملازمت حاصل ڪيائين ۽ انسپيڪٽر جي عھدي تان رٽائر ٿيو. +لکڻيون ۽ خدمتون. +"ڀيرو مل کي ساڌو هيرانند لاءِ ڏاڍي عزت هئي، جنهن جي مضمونن ۽ تاثرن جو ڪتاب ”هيري جُون ڪڻِيُون“ عنوان سان ڇپائي پڌرو ڪيائين، جنهن ۾ هن هر مضمون کي هيري جي ڪڻيءَ سان ڀيٽي، ساڌو هيرانند کي سچو هيرو سڏيو آهي. +ان کان سواءِ ننڍي عمر ۾ جنهن شخص ڀيرومل کي متاثر ڪيو، اهو ماستر مولچند ڇتواڻي هو، جنهن منجهس راڳ، شاعريءَ ۽ ڪتابن لکڻ لاءِ چاهه پيدا ڪيو. +پروفيسر منگهارام ملڪاڻي، پروفيسر ڪلياڻ آڏواڻي هڪ طرف کيس مٽي مائٽيءَ جي ڪري ويجها هئا ۽ ٻئي طرف ساڻن سندس ادبي دوستيءَ وارا لاڳاپا هئا. +ڀيرو مل ايڪسائيز کاتي ۾ 28 سال نوڪري ڪئي، جنهن جو ڳچ حصو ماڙي پور لوڻ کاڻ (ڪراچي) ۾ گذاريائين، جتي سمنڊ ۽ خشڪيءَ رستي وڃي سگهبو هو. +1902ع ۾ سمنڊ ۾ اُٿل اچڻ سبب لوڻ کاڻ ٻڏي وئي. +ان وقت ڪيترائي ڏينهن ڀيرومل کي جهنگ جي مريڙي تي گذران ڪرڻو پيو. +نوڪر به ڪو نه هو، رستا به ٻڏل هئا. +اهڙين ڏکين حالتن ۾ هڪ غزل لکيائين. +هن کاتي ۾ ڪلارڪ مان ترقي ڪري انسپيڪٽر ٿيو. +ان دوران هو سنڌ جي جدا جدا هنڌن بوبڪ، ڪوٽڙي ۽ ٻين علائقن ۾ رهيو ۽ ذري گهٽ سڄي سنڌ جو سير سفر به ڪيائين +1924ع تائين سنڌ ۾ سنڌي رڳو مئٽرڪ تائين پڙهي ويندي هئي، ساڳئي سال بي. +اي امتحان جي ڪورس ۾ سنڌي آزمائشي طور شروع ڪئي وئي هئي ۽ حيدرآباد واري ڪاليج ۾ بي. +اي ڪرائي ويندي هئي. +سنڌيءَ ۾ تعليم جو سڄو دارومدار ڪراچيءَ واري ڪاليج ۾ هو. +1924ع واري پهرين ٽرم ۾ ڊاڪٽر دائودپوٽو، جيڪو ايم. +اي پاس ڪري آيو هو. +سو هڪ سئو رپين پگهار تي سنڌيءَ جو ليڪچرار مقرر ٿيو، پر سُتت هو صاحب ڊاڪٽريٽ جي ڊگريءَ لاءِ انگلينڊ هليو ويو ۽ ان پوسٽ تي ڪم ڪرڻ لاءِ ڀيرومل کي آڇ ڪئي وئي +هن جي من جو لاڙو اڳئي علمي ادبي ميدان طرف هو. +ليڪچرار واري نئين نوڪريءَ واري پگهار جيتوڻيڪ ان وقت ايڪسائيز کاتي ۾ کيس ملندڙ پگهار کان گهٽ هئي، پوءِ به هن اها آڇ قبول ڪئي. +نومبر 1924ع کان ڪراچيءَ جي ڏيارام ڄيٺمل سنڌ ڪاليج ۾ سنڌيءَ جو ليڪچرر مقرر ٿيو. +پاڻ لکي ٿو ته ”هڪ سئو رپيا ماهوار پينشن وٺي ايڪسائيز کاتو ڇڏي آيس، جو هيءُ ڪم منهنجي دل وٽان هو. +اي جي شاگردن ۾ سنڌيءَ لاءِ چاهه وڌايم ته پوءِ ڪاليج جي سڀني ڪلاسن ۾ سنڌي پيئي ۽ پنهنجي پورهئي کي سجايو سمجهيم“. +هن سنڌي ٻوليءَ، سنڌ جي تاريخ، موهن جي دڙي، سنڌي هندن جي تاريخ سان گڏ ناٽڪ، ناول، ٻاراڻو ادب، خاص ڪري ٻاراڻي شاعري وغيره تي پنجاهه کان وڌيڪ ڪتاب لکيائين. +پاڻ سنڌي ٻوليءَ ۽ ادب جي چئن ٿنڀن مان هڪ آهي، جن ۾ پرمانند ميوا رام، ڄيٺمل پرسرام ۽ مرزا قليچ بيگ اچي وڃن ٿا. +ڀيرومل سنڌي گرامر جي اصولن ۽ قاعدن تي ”وڏو سنڌي وياڪرڻ“ (1925ع)، پهاڪن ۽ اصلاحن تي ”گلقند“ (1928ع)، (ٻه ڀاڱا) ڪتاب لکڻ کان سواءِ شاهه لطيف جي ٽن سُرن تي ”غريب اللغات (1907ع)“ نالي لغت تيار ڪئي. +هن 1910ع ۾ سماجي ريتن رسمن ۽ هندو مسلم نفرت ختم ڪرڻ لاءِ هڪ ناول ”آنند سندريڪا“ لکيو (ع1910ع)“ ان کان سواءِ ”موهني ٻائي (1917ع)“ ۽ ”وريل ۽ نعمت (1915ع)“ سندس مشهور ناول آهن. +هن ويدن، مهاڀارت ۽ ٻين ڪتابن کي ڀيٽي تاريخي ڪتاب ”قديم سنڌ“ لکيو، جيڪو 1957ع ۾ ڇپيو. +سندس ڪتاب”سنڌي ٻوليءَ جي تاريخ“ اهم آهي، جيڪو 1931ع ۾ ڇپيو ۽ سنڌي ادبي بورڊ هن وقت تائين ان جا ڪيترا ڇاپا شايع ڪيا آهن. +هن جي ٻين اهم ڪتابن ۾ ”سنڌ جو سيلاني (1923ع)“، ”لطيفي سير“، ”سنڌ ۽ سنڌيت“، ”سوڍن جي صاحبي“، ”سنڌي هندن جي تاريخ“ (ٻه ڀاڱا)، ”موهن جو دڙو (1933ع)“ ، ”آزادي جي ڪوڏي“، ”چونڊ نثر ۽ نظم“، ”بهار نثر“، ”دُرو ڀڳت“، ”تير اندازيءَ جي تاريخ“ ۽ ٻيا شامل آهن. +ڀيرومل ٻارن جي تعليم ۽ وندر لاءِ ڪيترائي نظم ۽ گيت نه رڳو طبعزاد لکيا، پر انگريزيءَ مان به ترجمو ڪري ڇپايا. +اهڙا ڪُل 16 شعر ”نوبهار“ نالي ڪتاب ۾ ڇپيل آهن، جنهن ۾ هن مرزا قليچ ۽ فرمان عليءَ جا ٻه ٻاراڻا گيت به شامل ڪيا آهن. +ان کان سواءِ هن ”گولن جا گوندر“ ۽ ”حرص جو شڪار“ شيڪسپيئر جي ٻن ناولن جا سنڌي ترجما ڪري ڇپايا. +سندس شاعريءَ جا ٻه مجموعا ”گلزار نظم“ (1909ع) ۽ ”چونڊ ڪلام“ (1923ع) پڻ ڇپيل آهن. +لڏپلاڻ ۽ لاڏاڻو. +سنڌ جو هي بي بها عالم ورهاڱي کان پوءِ سنڌ مان لڏي وڃي پوني (ڀارت) ۾ رهيو، جتي 1953ع ۾ وفات ڪيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14185.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14185.txt new file mode 100644 index 0000000..a2f7e41 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14185.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +ڪلياڻ آڏواڻي +ڪلياڻ آڏواڻي (انگريزي:Kalyañ Advañi) برطانوي هندستان ۾ سنڌ ۾ جنم وٺندڙ سنڌي ٻولي جو مشهور شاعر، عالم ۽ اديب هو جنهن جا ڪيترائي ئي ڪتاب ڇپيل آهن. +زندگي جو احوال. +ڪلياڻ بولچند آڏواڻي، اجومل آڏواڻي جي گهر ۾ 10 ڊسمبر 1911ع تي حيدرآباد ۾ ڄائو، ورھاڱي کان پوءِ ڀارت ھليو ويو ۽ بمبئي ۾ وڃي رھيو. +ادبي خدمتوڻ. +ھن جي تحقيق جو موضوع سنڌي زبان جا 3 باڪمال شاعر شاھ، سچل ۽ سامي رھيا. +ورھاڱي کان اڳ سندس مقالا ۽ مضمون مخزن ڦليلي، رسالي ”سنڌ“ ۽ لطيف ٻاري ۾ شايع ٿيا. +انھن کان سواءِ 1946ع ۾ سنسڪرت جي مشھور ڊرامه نويس ڪاليداس جي جڳ مشھور ڊرامي ”شڪنتلا“ جو ترجمو ڪيائين. +جنھن تي کيس سنڌ سرڪار طرفان انعام مليو. +ورھاڱي کان پوءِ سندس ٽي مشھور ڪتاب ڇپيا. +جن ۾ ”شاھ“ (1951ع)، ”سامي“ (1953ع) ۽ ”سچل“ (1954ع) شامل آھن. +ھنن ڪتابن ۾ شاھ، سچل ۽ ساميءَ جي شعرن جو ڳوڙھو تنقيدي اڀياس ڏنو ويو آھي. +1958ع ۾ شاھ جو رسالو مرتب ڪيائين، جنھن ۾ ھر بيت جي معنيٰ ۽ سمجھاڻي ان بيت جي سامھون ڏنائين، جنھنڪري ڏاڍو ڪارائتو ثابت ٿيو، ڇاڪاڻ تہ ان کان اڳ شاھ جي رسالي جي سولي سمجھاڻي ڏنل نہ ھئي ۽ ڪن رسالن ۾ تہ مک لفظن جي معنيٰ بہ ڏنل ڪا نہ ھئي. +ھن رسالي تي مرتب ۽ محقق کي سنڌي ساھت منڊل بمبئي طرفان 1958ع ۾ گولڊ ميدل مليو، ان کان پوءِ ڪلياڻ آڏواڻي شاھ جو رسالو مڪمل صورت ۾ مرتب ڪري 1966ع ۾ ڇپايو. +ان رسالي تي کيس 1967ع ۾ سنڌي سميلن بئنگلور طرفان گولڊ ميدل ڏنو ويو. +سچل جي ڪلام جي سلسلي ۾ ڪتاب ”سچل“ کان سواءِ ٻيو ڪتاب ”سچل جو چونڊ ڪلام“ به لکيائين، جيڪو ساھتيه اڪادمي نئين دھلي 1979ع ۾ ڇپيو. +مذڪوره ايوارڊن ۽ انعامن کان سواءِ 1968ع ۾ ساھتيہ اڪادمي نئين دھليءَ طرفان ”شاھ جو رسالو“ تي کيس انعام مليو. +1970ع ۾ ڀارت سرڪار جي تعليم کاتي کيس روس ۽ فرانس جو دورو ڪندڙ ڊيليگيٽس ۾ شامل ڪري دوري تي موڪليو. +اھا ڊيليگيشن صرف ٽن اديبن تي مشتمل ھئي، ان کانسواءِ ڪيترن ئي علمي، ادبي، ثقافتي ۽ تعليمي ادارن جو اعزازي ميمبر ٿي رھيو، جن ۾ ساھتيہ اڪادمي دھليءَ جو سنڌي صلاحڪار بورڊ، ڀارتي گيان پيٺ جو سنڌي صلاحڪار بورڊ ۽ بمبئي ۽ پونا يونيورسٽين جي سنڌي شعبي جو بورڊ آف اسٽڊيز شامل آھن. +”شڪنتلا“ جي ترجمي کان پوءِ ڀارت ۾ 1973ع ۾ ديوان محي الدين جو فارسي مان سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪري ڇپايائين. +ان کان علاوه سندس شاعريءَ جو ڪتاب ”راز و نياز“ 1960ع ۾ ڇپيو، جڏھن ته ”روحاني مشاھدا“ 1979ع ۾ ڇپيو. +ڪلياڻ آڏواڻيءَ ان کان علاوه ڪتابن جا مقدما ۽ مھاڳ بہ لکيا ۽ تنقيدي نوعيت وارا مضمون بہ تحرير ڪيائين، جن ۾ ”ميگھدوت“ (نانڪ رام ميرچنداڻي 1947ع)، ”ساميءَ جا سلوڪ“ (سامي/1947ع) ۽ ”سڪ جي سوغات“ (رام پنجواڻي/1959ع) شامل آھن. +تشريحي تنقيد ۾ ”شاھ جو رسالي جون تشبيھون“ (سنڌو/ فبيروري 1944ع)، ”سامي جي سلوڪن جون تشبيھون“ (سنڌو/ مئي 1944ع ۽ ”شاھ جو عاشقانه ڪلام“ (سنڌو/ سيپٽمبر 1946ع) شامل اٿس. +جڏھن ته سوانح حياتي تنقيد ۾ ”سھڻو انسان عزيز“ (نئين دنيا/سيپٽمبر 1971ع) شامل آھن. +شاھ جو رسالو. +ڏنل شاھ جي رسالي منتخب ۽ مفصل جا سنڌ ۾ ڪاٺياواڙ ڪتاب گهر، برهان ڪتاب گهر، روشني پبلڪيشن، سنڌي ساهت گهر وغيره ڪيترائي ايڊيشن ڇپايا آهن ۽ سنڌ ۾ سندس شاھ جي رسالي ڇاپي ۽ وڪري ۾ رڪارڊ ٽوڙيو آهي. +وفات. +ڪلياڻ آڏواڻي 17 مارچ 1994ع ۾ ديهانت ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14251.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14251.txt new file mode 100644 index 0000000..82ad871 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14251.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ٽيلي ڪميونيڪيشن +ڏور ربطيات ڪيبل،تار،ٽيليفون يانشريات جي ذريعي هڪ فاصلي کان پري ٻه يا ٻن کان وڌيڪ ادارن،وجودن يا شين مواصلات جي درميان لفظن،آواز، يا تصويرن جي طور تي معلومات جي مٽاسٽا ان وقت ٿيندي آهي جڏنهن انهن ۾ ٽيڪنالاجيءَ جو استعمال شامل هجي اهڙي مواصلات ٿيڻ جي ان عمل کي ڏور ربطيات (Telecommunication) چئجي ٿو. +برقياتي ذريعا ۽ وسيلا استعمال ڪندي پَرَانهَنِ يا ڏورانھن ھنڌن تي رابطو ڪرڻ جي علم کي ڏور ربطيات چئجي ٿو. +اھڙو رابطو ڪرڻ لاءِ استعمال ٿيندڙ وسيلن ۽ ذريعن کي پڻ مجموعي طور ڏور ربطيات چئجي ٿو. +اطلاع ٽيڪنالاجي معلومات منتقل ڪرڻ لاءِ چينلز جو استعمال برقي سگنل جي طور تي ڪري ٿو ياته هڪ وچولي جسماني وسيلي جهڙوڪ سگنل ڪيبلز جي ذريعي يا وري برقي لهرن جي شڪل ۾. +لفظ اڪثر ڪري جمع ”ڏور ربطياتون“ جي شڪل ۾ استعمال ڪيو وڃي ٿو ڇاڪاڻ ته اهوڪيترئين ئي مختلف ٽيڪنالاجيز تي مشتمل آهي +اشتقاق. +لفظ ٽيلي ڪميونيڪيشن فرانسيسي زبان مان اُخذ ڪيو ويو آهي،جيڪو ٻن لفظن ( يوناني اڳياڙي ٽيلي (τηλε-) مطلب ڏُورِ يا پَري ۽ لاطيني ڪميونيڪيئر معنيٰ ورهائڻ يا پکيڙڻ ) کي ملائي ڪري، هڪ مُرڪب لفظ ٺاهيو ويو آهي؛ جيڪو 1904ء ۾ فرانسيسي انجنيئر ۽ ناول نگار ايڊورڊاستاوُني طرفان پيش ڪيو ويو. +خارجي ڳنڍڻا. +ٹیلیفون diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14344.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14344.txt new file mode 100644 index 0000000..2c30c3a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14344.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +آرڪائيوز +آرڪائيوز يوناني ٻوليءَ جي لفظ (Archeion) مان نڪتل آهي، جنهن جي معنيٰ انسائيڪلوپيڊيا آف لائبرري ۽ انفارميشن سائنس ۾ هن طرح بيان ڪئي وئي آهي: +]ڪنهن سرڪاري يا غير سرڪاري اداري جو رڪارڊ، جنهن کي ان جي اهميت سبب محفوظ ڪيو ويو هجي. +آرڪائيوز انهن دستاويزن کي چئبو آهي، جن جي تاريخي ۽ تحقيقي حيثيت هجي ۽ انهن کي سرڪاري دستاويزي مرڪزن يا محڪمن، قومي يا صوبائي دستاويزي ادارن يا تحقيقي ڪتبخانن ۾ منتقل ڪيو ويو هجي ۽ هڪ خاص مدي گذرڻ بعد عوام کي تحقيق ڪرڻ جي لاءِ فراهم ڪيا وڃن يا انهن کي ڇپرائي عوام تائين پهچايو وڃي، جيئن هو انهن مان فائدو حاصل ڪري سگھن؛ يا ڪو منظم ادارو، سرڪاري يا خانگي ادارن مان حاصل ڪيل تاريخي رڪارڊ کي خاص طرح سان منظم انداز ۾ تشريح ۽ ترتيب سان رکي ۽ پڙهندڙن کي مطالعي لاءِ ڏئي. +انگريز ماهر سر هلاري جنڪنسن (Sir Hilary Jinkinsion) جنهن کي انگريزي آرڪائيوز جو ابو پڻ چيو ويندو آهي، آرڪائيوز جي وصف هن طرح بيان ڪئي آهي: +”روزاني وهنوار هلائڻ دوران انتظاميا يا ڪاروبار هلائيندڙ ڪاموري (سرڪاري يا خانگي) جي انتظامي ڪمن ڪارين سبب وجود ۾ آيل دستاويز، جيڪي استعمال ڪرڻ لاءِ محفوظ ڪيا وڃن، يعني اهي ڪاغذ/دستاويز جيڪي روزاني ڪم ڪار سبب وجود ۾ اچن ۽ پوءِ حوالي طور يا تحقيق ڪرڻ لاءِ حفاظت سان رکيا وڃن، جيئن انهن مان ضرورت پوڻ تي معلومات حاصل ڪري سگهجي؛ يا اهڙو مواد جيڪو عوامي هجي يا ڪنهن جو ذاتي هجي يا ابن ڏاڏن کان حاصل ڪيل هجي، ان کي آرڪائيوز چئجي ٿو. +آرڪائيوز ڇو ۽ ڇا لاءِ +هر قوم پنهنجي مستقبل جي تعمير پنهنجي ماضيءَ جي واقعن ۽ تجربن جي روشنيءَ ۾ ڪندي آهي. +آرڪائيوز جيڪي عام طرح تحرير جي شڪل ۾ هوندا آهن. +ڪنهن ملڪ جي تعمير ۽ ترقي، ڪنهن قوم جي عروج ۽ زوال، ڪنهن تهذيب جي ارتقا، ڪنهن معاشري جي ثقافت، طرز زندگي ۽ لاهن چاڙهن جي عڪاسي ڪندا آهن. +آرڪائيوز جي اهميت. +اڄ جي دنيا ۾ آرڪائيوز جي اهميت کان سڀئي مهذب ۽ ترقي يافته قومون بخوبي واقف آهن ۽ پنهنجي اهم تحريرن ۽ دستاويزن کي محفوظ ڪنديون رهنديون آهن، ڇاڪاڻ ته اهي تحريرون نظرين، تصورن، تجربن ۽ ڪارنامن جو ثبوت آهن، جن جي ذريعي ماضيءَ جو مڪمل -جائزو- حاصل ڪري سگھجي ٿو. +آرڪائيوز اداري/شخص جي بناوت، ڪم، طريقيڪار ۽ ڪارڪردگيءَ جو ثبوت فراهم ڪن ٿا، جن جي ڪري انهن جو جنم ٿئي ٿو. +آرڪائيوز جنم ڏيندڙ اداري جي انتظام ۽ انتظاميه متعلق مڪمل ڄاڻ فراهم ڪري ٿو ۽ انهن جي روشنيءَ ۾ مستقبل جي منصوبن لاءِ رهنمائي پڻ حاصل ڪري سگھجي ٿي. +آرڪائيوز ڪنهن به قانوني فيصلي ڏيڻ ۾ رهنمائي ڪري ٿو، اڳ ٿيل قانوني فيصلن کي حوالي طور استعمال ڪري سگھجي ٿو. +ڪنهن به معاملي ۾ دستاويزي ثبوت طور پيش ڪري سگھجي ٿو. +آرڪائيوز ۾ موجود مواد کي حوالي طور پيش ڪري سگھجي ٿو. +آرڪائيوز جنم ڏيندڙ اداري، ملڪ يا فرد جي مڪمل تاريخ فراهم ڪن ٿا. +آرڪائيوز جا گروپ. +عام طور آرڪائيوز کي ٽن خاص گروپن ۾ ورهايو ويو آهي، اهي گروپ آرڪائيوز ۽ انهن کي محفوظ ڪندڙ ادارن جي دائري متعلق معلومات فراهم ڪن ٿا ۽ انهن گروپن جي روشنيءَ ۾ انهن ادارن ۾ موجود آرڪائيوز جي قسم ۽ واسطيداريءَ متعلق معلومات حاصل ڪري سگھجي ٿي، اهي گروپ هي آهن: +سرڪار جو اهو ادارو، جنهن کي قانوني طور سرڪاري دستاويزن جي سنڀال جي ذميداري سونپيل هجي ۽ اهو دستاويز محفوظ ڪري رکي، جيئن نيشنل آرڪائيوز آف پاڪستان، اسلام آباد ۽ صوبائي آرڪائيوز جا ادارا. +ڪنهن به اداري/جماعت جو اهو حصو، جنهن کي ان اداري/جماعت پنهنجو رڪارڊ/مواد محفوظ ڪرڻ جون ذميواريون ڏنيون هجن ۽ ان سان گڏ اهو ادارو پاڻ جهڙن ٻين ادارن جو رڪارڊ به پاڻ وٽ محفوظ رکي، ان کي ان هائوس آرڪائيوز چئجي ٿو، جيئن فارين آفيس آرڪائيوز، اسلام آباد. +ڪو ادارو يا ڪنهن اداري جو اهڙو حصو جنهن جو خاص مقصد ۽ ڪم دستاويزن کي گڏ ڪرڻ هجي، پوءِ اهي چاهي ڪنهن اداري، جماعت، خاندان يا ڪنهن خاص شخص جا هجن يا ڪنهن خاص موضوع تي هجن، ان کي گڏ ڪيل آرڪائيوز چيو ويندو آهي. +جيئن، مخطوطن جي لائبرري، يا اهڙا ڪي ٻيا ادارا جيڪي ڪنهن خاص موضوع متعلق مواد محفوظ ڪرڻ لاءِ قائم ڪيا ويا هجن. +"آرڪائيوز (Archives): يوناني ٻوليءَ جي لفظ Archeion مان نڪتل آهي، جنهن جي معنيٰ آهي ڪنهن سرڪاري يا غير سرڪاري اداري جو رڪارڊ، جنهن کي ان جي اهميت سبب محفوظ ڪيو ويو هجي +آرڪائيوز‘ انهن دستاويزن کي چئبو آهي، جن جي تاريخي ۽ تحقيقي حيثيت هجي ۽ انهن کي دستاويزي مرڪزن يا محڪمن، قومي يا صوبائي دستاويزي ادارن يا تحقيقي ڪتبخانن ۾ منتقل ڪيو ويو هجي ۽ هڪ خاص مدي گذرڻ بعد تحقيق ڪندڙن کي فراهم ڪيو وڃي يا انهن کي ڇپرائي عام ڪيو وڃي، جيئن ماڻهو انهن مان فائدو حاصل ڪري سگهن. +سنڌ ۾ اطلاعات کاتي جي هٿ هيٺ آرڪائيوز جي ڊائريڪٽوريٽ قائم آهي، جنهن جي آفيس ڪلفٽن ڪراچيءَ ۾ واقع آهي. +هتي خاص ڪري برطانوي دؤر سان وابسته ڪتاب، فائيل، خط ۽ ٻيو مواد محفوظ آهي. +اسلام آباد ۾ پڻ سينٽرل آرڪائيوز جي آفيس ۽ لائبرري موجود آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14345.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14345.txt new file mode 100644 index 0000000..848c663 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14345.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +پاڪستان ۾ آرڪائيوز جي شروعات +پاڪستان ۾ آرڪائيوز جي شروعات هسٽاريڪل رڪارڊ ۽ آرڪائيوز ڪميشن جي قيام سان ٿي: جيڪا پاڪستان ٺهڻ کان هِڪدم پوءِ سال 1948ع ۾ جوڙي وئي. +هن ڪميشن جي سفارشن تحت 1951ع ۾ ڪراچيءَ ۾ ڊائريڪٽوريٽ آف آرڪائيوز ۽ لائبرريز جو قيام عمل ۾ آيو. +هن اداري کي شروعات ۾ وزارت تعليم جي ماتحتيءَ ۾ ڏنو ويو. +1973ع ۾ آرڪائيوز جي اهميت جي پيش نظر ان کي لائبررين کان ڌار ڪري الڳ شعبو وزارت سياحت ۽ ثقافت جي ماتحتيءَ ۾ اسلام آباد ۾ قائم ڪيو ويو ۽ ان سان گڏ صوبائي آرڪائيوز جي مرڪزن کي پڻ صوبائي گاديءَ جي هنڌن تي قائم ڪيو ويو. +1993ع ۾ وفاقي حڪومت باقاعدي هڪ قانون پاس ڪيو، جنهن کي نيشنل آرڪائيوز آف پاڪستان جو ايڪٽ (سال 1993ع جو ايڪٽ نمبر 6) جو نالو ڏنو ويو، جنهن ذريعي آرڪائيوز کي وسيع بنيادن تي ڪم ڪرڻ لاءِ قانوني مدد ملي وئي. +آرڪائيوز ڪهڙا آهن. +نيشنل آرڪائيوز آف پاڪستان جي ايڪٽ جي سيڪشن 2 ۾ آرڪائيوز جي متعلق مڪمل وضاحت ڪيل آهي، ايڪٽ جي سيڪشن 2 جي سب سيڪشن “e” تحت پبلڪ رڪارڊ/ آرڪائيوز جي وضاحت هن طرح ڪيل آهي: +ڪاغذ، دستاويز، ليک، رجسٽر، ڇپيل مواد، ڪتاب، نقشه، ڊرائنگ، ڪمپيوٽر رڪارڊ، تصويرون، مائڪرو فلمون، دستاويزي فلمون، آواز ۽ تصويري رڪارڊنگس (ڪنهن به قسم جون)، سرڪاري طرح مليون هجن يا ڪنهن سرڪاري اداري پنهنجي ڪم ڪار لاءِ ٺاهيا هجن يا ڪنهن سرڪاري اداري، آفيسر يا ملازم پنهنجي سرڪاري ڪم جي سلسلي ۾ ٺاهيا هجن ۽ ان سان گڏ وفاقي حڪومت جي ڪنهن ڪميشن يا ڪاميٽيءَ سان تعلق رکندڙ هجن، ان کي پبلڪ رڪارڊ چئبو. +ڪي به دستاويز، ڪتاب، پمفليٽ، رسالا، خط، هينڊ آئوٽ، سرڪاري اخبارون، اخبار، جرنل، فائيل، مخطوطا ڇپيل هجن، لکيل هجن يا ٽائپ ڪيل ۽ ٻيو تاريخي ۽ قومي آرڪائيول مواد، جيڪو پاڪستان لاءِ اهميت وارو هجي ۽ اهو ڊائريڪٽر جنرل، نيشنل آرڪائيوز آف پاڪستان لاءِ حاصل ڪيو ويو هجي. +انگريز دؤر ۾ سنڌ حڪومت پراڻي سرڪاري رڪارڊ ۽ ٻين تاريخي دستاويزن کي محفوظ رکڻ لاءِ سنڌ آرڪائيوز جو عمل ۾ آندو. +هي ادارو سنڌ جي قومي دستاويزن جو محافظ ادارو آهي، جنهن ۾ سنڌ جي -تاريخ- ۽ -ثقافت- بابت مواد گڏ ڪيو ويو آهي. +سنڌ آرڪائيوز 1853ع ۾ چيف ڪمشنر سنڌ جي هٿ هيٺ هڪ مرڪزي رڪارڊ روم طور قائم ٿي. +ان وقت ۾ ڪمشنر ئي سنڌ جو ڪرتا ڌرتا هوندو هو. +سنڌ جي اڳوڻي ڪمشنر بارٽل فريئر 1820ع کان سنڌ جو رڪارڊ، قديم دستاويز، نقشا، گزيٽيئر، تاريخ ۽ ڪلچر بابت مواد محفوظ ڪرڻ شروع ڪيو. +هن رڪارڊ روم کي ڪيترا ڀيرا وسعت ڏني وئي. +۽ ان قيمتي رڪارڊ کي آخري ڀيرو ڪمشنر آفيس (موجوده گورنر هائوس جي عمارت) ۾ 1936ع ۾، سنڌ جي بمبئي پرڳڻي کان جدائيءَ بعد آندو ويو. +قيام پاڪستان بعد جڏهن ايوبي مارشل لا ختم ٿي ۽ پيپلز پارٽيءَ جو پهريون جمهوري دور آيو، تڏهن ڊاڪٽر غلام علي الانا، انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي ۾ سنڌ آرڪائيوز قائم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. +انهي زماني ۾ تعليم کاتي جي هٿ هيٺ ڪلچرل سيل ڪم ڪندو هو. +اڳوڻي وزير تعليم پيار علي الانا ۽ عبدالحميد آخوند جي ڪوششن سان تعليم کاتي کان ڪلچرل سيل ڌار ڪرائي، ثقافت، سياحت، راندين، ۽ نوجوانن جي معاملن وارو کاتو قائم ڪرايو ويو. +اهڙي طرح 1977ع ۾ سنڌ آرڪائيوز، ثقافت ۽ سياحت کاتي جي هٿ هيٺ هڪ ڊائريڪٽوريٽ طور قائم ٿي. +ان جي قائم ٿيڻ بعد اڳوڻي ڪمشنر سنڌ جي آفيس وارو سمورو رڪارڊ 1992ع ۾ سنڌ آرڪائيوز جي موجوده عمارت ۾ منتقل ڪيو ويو. +سرڪاري رڪارڊ سان گڏ هڪ ريسرچ لائبرري به قائم ڪئي وئي. +ڪيترن عالمن جهڙوڪ: ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ، ڊاڪٽر نبي بخش جي. +قاضي، پير حسام الدين راشدي، جهامنداس ڀاٽيا، حميد هارون، پير علي محمد راشدي، سوڀي گيانچنداڻي ۽ ٻين جون ذاتي لائبرريون ۽ قديم نسخا، سنڌ آرڪائيوز کاتي خريد ڪري ورتا. +ان ڏس ۾ ثقافت ۽ سياحت کاتي جي اڳوڻي سيڪريٽري عبدالحميد آخوند سنڌ آرڪائيوز کاتي کي مستحڪم ۽ فعال ڪرڻ ۾ وڏو ڪردار ادا ڪيو. +هن وقت سنڌ آرڪائيوز جي لائبرريءَ ۾ سنڌ ۽ پاڪستان جي تاريخ ۽ ثقافت بابت تمام وڏو مواد موجود آهي. +سنڌ آرڪائيوز، ثقافت ۽ سياحت کاتي جي سيڪريٽرين عبدالحميد آخوند کان وٺي، گل محمد عمراڻيءَ جي دور تائين کاتي جي ماتحت رهي، پر 1993ع ۾ جڏهن ماهتاب اڪبر راشدي، اطلاعات کاتي سنڌ جي سيڪريٽري ٿي ته سنڌ آرڪائيوز، اطلاعات کاتي سنڌ جو حصو بڻجي وئي ۽ ان وقت کان وٺي اڄ تائين سنڌ آرڪائيوز اطلاعات کاتي جي هٿ هيٺ ڪم ڪري رهي آهي. +2003ع کان 2005ع تائين سنڌ آرڪائيوز جو ڊائريڪٽر ڊاڪٽر ڪليم لاشاري رهيو، جنهن هن اداري جي ترقيءَ لاءِ دلچسپيءَ سان ڪم ڪيو. +هن اداري لاءِ ڪجهه اسڪيمون منظور ٿيون، پر ڪجهه عرصي لاءِ ڊائريڪٽر جي غير موجودگيءَ سبب التوا ۾ رهيون. +جڏهن آڪٽوبر 2005ع کان اقبال نفيس خان سنڌ آرڪائيوز جو ڊائريڪٽر مقرر ٿيو ته ترقياتي رٿن تي ٻيهر ڪم شروع ٿيو. +هن وقت تائين آرڪائيول رڪارڊ ڪمپيوٽرائيز ٿي چڪو آهي. +50 سيڪڙو ڪتابن جي ڪيٽلاگنگ ٿي چڪي آهي ۽ 0. +6 ملين دستاويز ۽ نسخا اسڪين ڪيا ويا آهن. +سنڌ آرڪائيوز پاران ڪيترا اهم ڪتاب به ڇپجي چڪا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14352.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14352.txt new file mode 100644 index 0000000..c1df990 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14352.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +پهرئين جنگِ عظيم دوران جرمن جو لڪسمبرگ تي قبضو +پهرئين عالمي جنگ ۾ لگزمبرگ تي جرمن والار ويهين صدي عيسويء ۾ جرمني جي لگزمبرگ جي وڏي ڊچي جي ٻن فوجي قبضن مان پهريون هو. +آگسٽ 1914 ع کان 11 نومبر 1918 ع تي عالمي جنگ آء جي خاتمي تائين، لگزمبرگ جرمن سلطنت جي مڪمل قبضي هيٺ هو. +جرمن حڪومت پاڙيسري فرانس ۾ سندن لشڪر جي حمايت ڪرڻ جي ضرورت ڏيکارڻ جي ڪارڻ ثابت ڪرڻ لاءِ قبضو درست قرار ڏنو، باقي ڪيترن ئي اڳوڻا ۽ هاڻوڪا لڪسمبرگرز، ، جرمن ڪارناما ٻي صورت ۾ تشريح ڪئي آهي +ايسچن کانپوءِ. +Loutsch لُسچ حڪومت. +مُنگينسٽ سان وڙهيا پوڻ،عظيم ڊچيز هُوبرٽ لُوٽسچ جي سربراهي ۾ هڪ سڀ-اعتدال پسند ڪابينا مقرر ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +چيمبر آف ڊپٽيز ثابت قدميءَ سان ان جي مخالفت ڪئي هئي. +دي پارٽي آف دي رائيٽ 52 مان رڳو 20 سيٽون کڻي سگهي، پر انهن ڪثرت تعداد ٺاهيو. +ميري-اڊيليئڊ هن تعطل کي ختم ڪرڻ لاء چيمبر آف ڊپٽيز کي تحليل ڪري ڇڏيو ۽ ووٽرن کي چيو ته قدامت پسندن کي هڪ مينڊيٽ عطا ڪريو ان ڳالهه کاپي پاسي وارن کي رنجيده ڪيو، جنهن سمجهيو ته سندن ڊپٽيز کي ئي حڪومت کي اعتماد عطا ڪرڻ جو آئيني حق هيو ۽ کاٻي پاسي وارن کي اهو گُمان هيو ته اه '-عظيم ڊچيز پاران فوجي بغاوت-' هئي.بهر حال، 23 ڊسمبر 1915 تي، لڪسمبرگ ووٽ وجهڻ ويا. +جيتوڻيڪ ساڄي جي پارٽي جي حيثيت کي بهتر ڪيو ويو، 25 سيٽون کڻڻ تي، ان هڪ مطلق اڪثريت کنئي. +11 جنوري 1916 ع تي، ڊپٽيز جي چيمبر حجري ۾ ڪو به اعتماد جي هڪ تحرڪ گذري، ۽ Loutsch استعيفي ڏني. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14402.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14402.txt new file mode 100644 index 0000000..822e686 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14402.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +معصوم شاهه جو منارو +مير معصوم شاهه جو منارو سکر، سنڌ ۾ واقع هڪ قديم عمارت آهي جنهن کي سنڌ جي نامورمورخ، قادرالڪلام شاعر، طبيب،ڪتبه نويس، بکر جي سلطان محمود خان ۽ مغل شهنشاهه جلال الدين اڪبر جي امير مير معصوم شاھ بکري (پيدائش:944ھ - وفات: 1014ھ) تعمير ڪرايو۔ +هن ميناري جي تعمير جي شروعات مير محمد معصوم بکري 1003ھ ۾ ڪئي جنهن کي مير صاحب جي وفات کان بعد سندن جي فرزند مير بزرگ 1027ھ ۾ مڪمل ڪرايو۔ هي مينار ٽڪري تي واقع آهي هن مينار تي پڪيون سرون ۽ چوني جو پٿر استعمال ٿيو آهي۔ هي مينار بنياد کان 84 فٽ ويڪرو آهي، ديگھ به 84 فٽ آهي ۽ گولائي ۾ ڏاڪڻ جي ڏاڪن جي تعداد به 84 آهي۔ مينار جي چوٽِ گنبد نما آهي۔مناره هڪ اوچي ٽڪريءَ تي جڙيل آهي ۽ منجهس پڪيون سرون ۽ چن ڪم آندل آهي. +سرون تمام پڪيون آهن ۽ هينئر گاٺ ڪري چمڪڻ لڳيون آهن. +آرڪيالاجيڪل سروي آف انڊيا نمبر 2 جي دوران ۾ مناره جي ماپ وغيره ڪرائي وئي آهي ۽ ان رپورٽ مان معلوم ٿئي ٿو ته پيڙهه وٽ منارو 84 فوٽ ويڪرو آهي. +ڊگهائي ۾ به 84 فوٽ ۽ سندس ڦيردار ڏاڪڻ کي به 84 ڏاڪا آهن. +اهو هڪ عجيب حساب آهي. +ڏاڪڻ ڦيريدار ئي اندران وئي آهي. +مناره جي چوٽي گنبذ نما آهي، جنهن تي ماڻهو چڙهي وڃي پري پري جو نظارو ڏسي سگهن ٿا. +چوٽيءَ کي ميونسپالٽي چوڌاري پنڃرو هڻائي ڇڏيو آهي، ورنه اڳ ڪيترا ماڻهو مٿان ٽپ ڏئي خودڪشي ڪندا هئا. +عام روايت آهي ته مناره لاءِ سرون اروڙ جي قديمي عمارتن مان پٽرائي آنديون هئائون ۽ ڪن جو خيال آهي ته شڪارپور کان گهرايل هيون. +پر ان زماني ۾ شڪارپور هئي ئي ڪا نه – ڇو ته شڪارپور جو شهر دائود پوٽن پوئين زماني ۾ ٻڌايو هو. +مناره ۾ هينئر ڪجهه ڦڏائي نظر اچي ٿي. +اي – ڊبليو هيوز صاحب مولف سنڌ گزيٽئر، ان باري ۾ لکي ٿو ته ”تعجب انگيز ڳالهه هيءَ آهي ته مناره سڌائي کان ڪجهه مڙيل آهي، پر خبر پئجي نه ٿي سگهي ته اهو حساب عمداً ان جي تعمير ۾ ئي ڪيو ويو آهي، يا پوءِ سندن پيڙهه جي هڪ پاسي جهنوي وڃڻ ڪري مڙي پيو آهي،“ يا ڪنهن ڪاريگر جي غلطي سببان ان جي تعمير ۾ ابتدائي ڪجهه ڪجي واقع ٿي ويئي، يا وري پوءِ ڪنهن وقت زمين جي ڌڏڻ ڪري اهو فرق ٿي پيو آهي. +هن کان اڳ به سنڌ ۾ گهڻائي دفعا نهايت شديد نموني ۾ ڌرتي ڌٻڻ جا واقعا ٿيندا رهيا آهن، 1828ع ۾ به ڌرتي اهڙي ڌٻي، جو ڏکڻ سنڌ جي طبعي جاگرافي تبديل ٿي وئي هئي. +مناره ڪنهن جنگي مقصد لاءِ ٺهرايو ويو هو، يا نظاري بازي ۽ يادگار قائم ڪرڻ جي خيال سان، تنهن تي ڪو به يقيني رايو قائم ڪري نه ٿو سگهجي. +ڪتبه مان البت معلوم ٿئي ٿو ته، يادگار قائم ڪرڻ جي خيال، ٺهرائيندڙ جي ذهن ۾ ٻين ڳالهين کان وڌيڪ ويٺل هو، توڙي جو برٽن صاحب پنهنجي ڪتاب ”سنڌ ريوزيٽيڊ“ ۾ مناره تان چڙهي سندس نظارن وٺڻ جو دل کولي بيان ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14463.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14463.txt new file mode 100644 index 0000000..e3789ff --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14463.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +لينسڊائون پل (پاڪستان) +لينسڊائون پل ( انگريزي: Lansdowne Bridge ) پاڪستان ۾ هڪ پراڻي ريلوي پل آهي، جيڪا سکر ۽ روهڙي جي وچ ۾ سنڌوندي تي واقع آهي. +هيءَ پل 25 مارچ 1889ع تي جڙي راس ٿي. +6 مئي 1962ع ۾ ايوب پل جي اڏاوت کان پوءِ هن پل کي ريل گاڏين جي لاءِ بند ڪيو ويو ۽ ريلوي ٽريفڪ نئين پل تي منتقل ڪئي وئي. +هاڻي هيءَ پل صرف ننڍين گاڏين جي لاءِ استعمال ٿيندي آهي. +ھن پل جو نالو برٽش انڊيا جي وائسراءِ لارڊ لينس ڊائون جي نالي تي رکيو ويو. +پل جي ڊيگھ 790 فٽ ھئي ۽ ان جي تعمير تي 40 لک خرچ آيا. +لوھ جي ھي پل انجنيئر لنڊن ۾ ڊزائن ڪري اتي ٺاھي ان جو فريم لنڊن ٻاھران جوڙي بعد ۾ ان کي کولي بحري جھاز وسيلي ڪراچي آندو ويو ۽ ان کي موجوده جاء تي جوڙي نصب ڪيو ويو. +مولائي شيدائي لکيو آهي ته: ”انڊس اسٽيٽ وئلي ريلوي“ ۽ ” سنڌ پشين ريلوي“ لائينن جي کلڻ ڪري ڪوئيٽا کي لاهور ۽ ڪراچيءَ سان گڏائڻ ضروري فوجي مسئلو هو. +ٻيو ته انڊس فلوٽيلا ڪمپني جي فلاٽن ۽ جهازن وسيلي ريلوي مال گاڏن کي روهڙي آڻڻ ۽ نيڻ ۾ هڪ ته وقت ضايع ٿيندو هو ته ٻيو ڪمپنيءَ کي خرچ ڏيڻو پوندو هو، تنهنڪري سکر ۽ روهڙي وارين درياهه جي شاخن تي لوهي پل تعمير ڪرائڻ جو فيصلو اٽل هو. +پل اڏڻ جي رٿا 1872ع کان حڪومت هند جي زير غور هئي، جنهن جي منظوري 1883ع ۾ ڏني ويئي. +1885ع ۾ انگلينڊ کان مال اچڻ ۾ دير ٿي ويئي، ڪم روڪجي ويو، 1887ع ۾ وري ڪم شروع ٿيو، جو1889ع ۾ مڪمل ٿيو. +هن پل جا ٻه حصا آهن، روهڙيءَ وارو حصو جو ڪئنچين تي بيٺل آهي ۽ هن جي ڊيگهه 820 فوٽ آهي، سکر واري شاخ ٽن ٿنڀن تي بيٺل آهي ۽ ڊيگهه ۾ 600 فوٽ آهي، پل جي افتتاحي رسم بمبئيءَ جي گورنر لارڊري ادا ڪئي، جنهن لاءِ سکر ميونسپالٽي بکر جي قلعي ۾ وڏو شاميانو جهنڊين سان سينگاريل کوڙيو هو. +هن موقعي تي سنڌ جو ڪمشنر مسٽر چارلس پرچرڊ ۽ خيرپور جو والي هزهائنس سر مير علي مراد خان ۽ هندوستان ۽ پنجاب جي وڏن ماڻهن حاضري ڏني، گورنر تقرير ۾ چيو ته افغانستان سان واپار ترقي ڪندو. +پل تي چاليهه لهه روپيا خرچ ٿيو ۽ ٺيڪو انگلنڊ جي ڪمپني ”ويسٽ ووڊائنڊ ايلي“ کي ڏنو ويو ۽ مسٽر رابرٽن انجنيئر جي نگراني هيٺ ڪم هليو، وائسراءِ لارڊ لينسڊائون جي نالي تي پل ”لينسڊائون برج“ سڏجڻ لڳي، سکر جا ڀاڳ کلي ويا ڇو ته هيءِ پل دنيا جي عجائبات ۾ شمار ٿئي ٿي تنهنڪري پري پري کان ماڻهون ڏسڻ اچن ٿا، انڊس فلو ٽيلا ڪمپنيءَ جو ڪاروبار 1889ع ۾ پل کلڻ کان پوءِ بند ٿي ويو ۽ سکر تجارتي مرڪز بنجي ويو. +جمالو واري لوڪ ڪھاڻي. +ھن پل جي خاصيت ھئي ته ان ۾ ڪوبه ٺلھ ڪونہ ھيو جنھن ڪري ھوجمالو واري ھڪ لوڪ ڪھاڻي جنم ورتو جيڪا روايت ۾ اچي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14742.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14742.txt new file mode 100644 index 0000000..c83c07c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd14742.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +ايان (ماڊل) ايان علي (, پيدائش () جولاءِ 30 تي, 1993 ۾ دبئي, UAE پاڪستاني ماڊل آهي. +هن 2010 ۾ ماڊلنگ شروع ڪئي ۽ "سڀ کان بهترين اڀرندڙ عورت ماڊل" جو اعزاز کٽيائين. +هيءَ لڪس اسٽائيل ايوارڊ لاءِ چار ڀيرا نامزد ڪئي وئي. +2013 ۾، هن واضع ڪيو ته هي چاهي ٿي ته هوءَ عوامي طور تي رڳو "ايان" طور سڃاتي وڃي ۽ نڪي "Ayyan ايان علي" جي نالي سان سڏِي وڃي. +ڪيريئر. +ايان ماڊل جي طور تي پنهنجي ڪيريئر جي شروعات سورنهن سالن جي عمر ۾ ڪئي. +هن ماڊلنگ جي شروعات 2010 ۾ ڪئي ۽ "سڀ کان بهترين اڀرندڙ عورت ماڊل" جو اعزاز کٽيائين. +هيءَ لڪس اسٽائيل ايوارڊ لاءِ چار ڀيرا نامزد ڪئي وئي. +هن فيشن ڊزائنرن سان گڏ ڪم ڪيو جِن ۾ حسن شهريار ياسين، ڪرما Chinyere (Bareeze)، گل احمد شامل آهن. +2010 ۾ ايان کي Calvin Klein پاران '2010 جي خوبصورت' (‘Beauty of the Year 2010’) جو لقب مليو. +بعد ۾ هيءَ انهن جي برانڊ ايمبيسيڊر (برانڊ سفير) ٿي وئي، انهيءَ سال ئي کيس لڪس اسٽائيل ايوارڊ لاءِ "سڀ کان بهترين اڀرندڙ عورت ماڊل" طور نامزد ڪيو ويو ۽ 2010 ۾ لڪس جي طرفان کيس ٻيهر بهترين اڀرندڙ عورت ماڊل نامزد ڪيو ويو. +هن 2010 لاءِ بهترين ناري انعام بيسٽ فيميل ايوارڊ فار 2013 پاڪستان ميڊيا ايوارڊ ۾ کٽيو. +هن جو موسيقي وڊيو ۽ سنگل ڪالڊ "يو اينڊ آءِ (You and I)" عيد جي موقعي تي پڌرو ڪيو ويو جيڪو جولاءِ 2014 ۾ تنقيد هيٺ آيو. +سندس ٻيو ٻه هڪ مشهور ڳانو "ميڪنگ ڊالر" آهي. +الزام ۽ گرفتاري. +14 مارچ 2015 تي،پاڪستان ايئرپورٽ سيڪيورٽي فورسز ايان کي گرفتار ڪيو ۽ کيس تي مني لانڊرنگ جو الزام لڳايو.هيءَ اسلام آباد ۾ بينظير بين الاقوامي هوائي اڏو تان UAE لاءِ پرواز تي چڙهي رهي هئي. +ايان جڏنهن نجي ايئرلائن جي ذريعي دبئي کان پري هئي ايئر پورٽ سيڪيورٽي فورس (اي ايس ايف) جي ڪائونٽر تي هن جي سندس سفري سامان جي جانچ پڙتال ڪئي وئي ۽ آمريڪي ڊالر $ 506،800 دريافت ٿيا +کيس ڪسٽم جج جي سامهون پيش ڪيو ويو، جنهن کيس چوڏنهن-ڏينهن جي عدالتي رمانڊ (Judicial remand) تي موڪلي ڇڏيو. +.پوءِ کيس امتحان جي لاءِ طبي سهولت ( Medical facility) لاءِ پڄايو ويو +$500,000 ڊالر سندس سوٽڪيس مان جيڪي نڪتا هئا سي پاڪستان ۾ نقد رقم جي قانوني حد جيڪا $10,000 ڊالر آهي، کان تجاوز ڪري ويا. +آڏي پڇا ڳڇا دوران هن الزامن طور ڪيترن ئي پاڪستاني سياستدانن ۽ انهن ماڊلز جا نالا پڻ ورتا جيڪي مني لانڊرنگ ۾ ملوث هيون. +جولاءِ 16، 2015 تي، ايان کي ضمانت تي جيل مان آزاد ڪيو ويو. +ڪرنسي اسمگلنگ ڪيس ۾ سپر ماڊل ايان علي پنهنجي پاسپورٽ جي واپسيءَ لاءِ عدالت سان رجوع ڪيو ، جڏنهن ته ايان جي وڪيلن10-10 لک رپين جا مچلڪا پڻ تيار ڪيا ويا هيا ۽ اتي سندس ضامن پڻ عدالت ۾ موجو هيا پر بئنڪنگ ڪورٽ جي جج صابر سلطان آڏو پيش ٿي جنهن کيس کي ٽرائيل ڪورٽ سان رجوع ڪرڻ جي هدايت ڪئي. +ڪرنسي اسمگلنگ ڪيس ۾ ڪسٽم عدالت ايان جي شخصي ضمانت ۽ 20 لک رپين جي ضمانتي مچلڪن کي منظور ڪندي سندس پاسپورٽ واپس ڪري ڇڏيا، ايان انهيءَ فيصلي تي خوشي جو اظهار ڪيو ۽ چيو ته اڃا کيس اگزٽ ڪنٽرول لسٽ اي سي ايل مان نالو خارج ڪرائڻو آهي. +ايان علي جو نالو ايگزٽ ڪنٽرول لسٽ (اي سي ايل) مان خارج ڪرڻ لاءِ عدالت ۾ درخواست جمع ڪرائي وئي. +سپر ماڊل ايان علي کي ڪراچي ايئرپورٽ تي دبئي وڃڻ کان روڪيو ويو ته هُن ٻيهر توهين عدالت واري درخواست داخل ڪرائي. +ايوارڊ ۽ نامزدگي. +ايان جي لاءِ هيٺيان ايوارڊ ۽ نامزدگيون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15082.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15082.txt new file mode 100644 index 0000000..e6c955e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15082.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +بنگلاديش پريميئر ليگ +بنگلاديش پريميئر ليگ (بي پي ايل ) هڪ پيشه وارانه ٽي ٽوينٽي ليگ آهي جيڪي هر سال بنگلاديش ۾ نومبر ءَ ڊسمبر ۾ کيڏي ويندي آهي هن ليگ ۾ بنگلاديش جي مختلف شهرن جو ٽيمون حصون وٺن ٿيو هن جي پهرين ٽورنامنٽ جي ابتداءَ سن 2012 ۾ بي سي بي منعقد ڪئي. +بي پي ايل دنيا جي ٽي ٽوينٽي ليگن ۾ ٻه نمبر تي ڏسجڻ واري ٽي ٽوينٽي ليگ آهي ءَ ڪرڪٽ ۾ هن جو ڏسجڻ جو نمبر چوٿهون آهي. +ٽورنامنٽ جي شروع ۾ ڪل اٺ ٽيمون حصون وٺنديو هيون جنهن ۾ ڍاڪا گليديٽرز (Dhaka Gladiators) ٻن مرتبه هيءُ ٽورنامنٽ جيٽيو آهي. +ابتداءَ. +بناوٽ. +آئي پي ايل جي ڪاميابي کان پوءِ 2012 ۾ بي سي بي جي صدر مصطفي ڪمال هن ليگ جي باقائده پهرين سيسزن جي ابتداءَ ڪئي.ليگ ۾ ڪل ڇه وڏن شهرن جي فرنچائزن حصو ورتو.هن ٽورنامنٽ جو پهريون ميچ 18 جنوري 2012 تي ڪڏيو ويو. +ٽورنامنٽ جي ڪاميابي. +9 فروري 2012 جي ڏينهن هن ٽورنامنٽ جي رونمائي تقريب ٿي ءَ پهريون ميچ 10 فروري 2012 تي ءَ آخري ميچ 29 فروري تي ڪڏيو ويو.ڪل 33 ميچون فقط ٻن گراوءنڊن ۾ ڪڏيو ويو جنهن ۾ هر ٽيم ٻن مرتبه هڪ ٽيم سان ميچ کيڏيو.چار فاتح ٽيمون نوڪ آوءٽ مرحلي ۾ پهٽيو جنهن ۾ سائلٽ ءَ چٽاگانگ ناڪام رهيو ءَ فائنل ڍاڪا ءِ برائسل جي وچ ۾ کيڏيو ويو ءَ کٽيو ڍاڪا جي ٽيم ٿي. +هن ليگ جو ٻيو ٽورنامنٽ 18 جنوري 2013 ۾ منعقد ٿيو افتتاحي تقريب 17 جنوري تي ٿي.هن ليگ جي به وجيٽا ٽيم ڌهاڪا ئي رهي. +ليگ جي تنظيم. +بنگلا ديش پريمئير ليگ جو ٽيمون (فرنچائزز). +بي پي ايل ءَ بي سي بي جي صدارتي ڪميٽيءَ ڇه فرنچائززن کي نيلاميءِ جو دعوتون ڏنيو ءَ بنيادي قيمت هڪ ملين دالر رکي وئي. +13 ڪمپنين نيلاميءَ جي دعوت ۾ شرڪت ڪئي،10 جنوري 2012 تي ڇه نيلاميءَ ۾ جيٽڻ واري فرنچائزن کي اڳين اٺن سالن لاءِ مهادو ڏنو ويو. +قائدو ءِ قانون. +هر ٽيم گهٽ ۾ گهٽ 16 رانديگرن تي مشتمل هوندي. +8 انترنيشنل رانديگر ءِ انهن مان ڪهڙا به چار رانديگر ميچ کيڏي سگهندا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15091.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15091.txt new file mode 100644 index 0000000..c9882d3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15091.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +عارف يونس +عارف يونس ( جنوري 1955،12 ۾ پيدا ٿيو) هڪ آذبائيجاني ليکڪ، تاريخدان، ۽ انساني حقن جو سرگرم ڪارڪن آهي. +هي ڊپاٽمينٽ آف ڪنفلڪٽ اينڊ مائگريشن آف دي پيس اينڊ ڊيموڪريسي (Department of Conflict and Migration of the Institute of Peace and Democracy) جو سربراهه آهي. +گرفتار ٿيڻ بعد، عارف يونس کي جيل ۾ ست سال جي سزا ڏني وئي؛ سندس زال، ليئلا يونس، کي ڌوڪيبازي، فراڊ ۽ ٽيڪس چوري شامل الزامن تي جيل ۾ ساڍا اٺ 8. +5 سال جي سزا ٻڌائي وئي. +زندگي ۽ ڪم. +عارف يوسف 12 جنوري 1955 تي آذري پيءُ ۽ آرميني ماءُ کي باڪو آذربائيجان ۾ ڄائو. +هن پنهنجي تعليم جي شروعات باڪو رياست يونيورسٽي ۾ ڪئي ۽ اتان 1981 ۾ گريجوئيٽ جي سند ورتائين. +باڪو رياست يونيورسٽيءَ ۾ شاگرديءَ دوران +، عارف يونس پنهنجي مستقبل ۾ زال بڻجندڙ ليئلا يونس سان مليو. +عارف يونس آخرڪار 1986 ۾ ڊاڪٽريٽ جي ڊگري حاصل ڪئي. +1992 ۾، آذربائيجان جي صدارتي دفتر جي لاءِ ڪم، هو معلومات ۽ تجزياتي محڪمي جو سربراهه بڻجي ويو ۽ هڪ سال جي لاءِ انهيءَ پوزيشن سربراهيءَ واري حيثيت سان اتي خدمتون سرانجام ڏنائين. +هو آذري آزاد معلومات ۽ تجزياتي مرڪز (Azeri Independent Information and Analytical Center) جو ايگزيڪٽو ڊائريڪٽر بڻجي ويو.سيپٽمبر 1994 تائين آذري (آذري آزاد معلومات ۽ تجزياتي مرڪز) ۾ ان حيثيت سان خدمت ڪرڻ کانپوءِ، +يونس آخرڪار امن ۽ جمهوريت جي اداري (ڊپارٽمينٽ آف ڪانفلڪٽالاجي اينڊ مائگريشن اسٽڊيز آف انسٽيٽيوٽ آف پيس اينڊ ڊيموڪريسي) (آءِ پي ڊي) محڪمي جو سربراهه بڻيو. +آءِ پي ڊي ٻنهي ملڪن آرمينيا ۽ آذربائيجان جي وچ ۾ دانشورن جو پاڻ ۾ مڪالمي کي فروغ ڏيئي ٿي. +عارف يونس انهن جي لاءِ دفاع ڪري ٿو جيڪي سياسي سببن جي ڪري تشدد ڀوڳين ٿا ۽ هي ماڻهن کي سياسي سببن جي ڪري قيد ڪرڻ جي پڻ مذمت ڪري ٿو. +يونس جا تاريخ آذربائيجان ۽ آرمينيا - آذربايجان تعلقات جي متعلق 190 کان وڌيڪ مضمون ۽ 30 کان وڌيڪ ڪتاب شايع ٿي چُڪا آهن. +عارف يونس پنهنجي زال ليئلا سميت آرمينيا ۽ آذربائيجان جي درميان نگورنو ڪاراباخ تنازعي جو پرامن حل جو حامي آهي +هن اهڙي طرح جي تنازعي جي هڪ حل لاءِ مختلف ڪانفرنسن ۽ سيمينارن ۾ شرڪت ڪئي آهي. +گرفتاري ۽ قيد. +28 اپريل 2014 تي، عارف يونس ۽ سندس زال ليئلا کي دوحا قطر ڏانهن سندن سفر دوران آرمينيا جي لاءِ جاسوسي ڪرڻ جي الزام هيٺ حيدر علييف انٽرنيشنل ايئرپورٽ تي گرفتار ڪيو ويو. +عارف يونس ٻيهر گرفتار ڪيو ويو ۽ 5 آگسٽ 2014 تي نظربند رکيو ويو. +هي تڏهن کان زيرِحراست آهي. +هن وقت، مختلف مقدمن جي ٻڌڻيءَ دوران، عارف يونس نازڪ صيحت جي سبب پنهنجو شعور ۽ حواس وڃائي ويٺو آهي. +6 13 آگسٽ 2015 تي عارف يونس کي جيل ۾ 7 سال جي سزا ٻڌائي وئي، ۽ سندس زال، ليئلا، کي ڌوڪيبازي ۽ ٽيڪس چوري شامل الزامن تي جيل ۾ 8. +5 سال جي سزا ٻڌائي وئي آهي. +جوڙي کي غداريءَ جي الزامن ۾ پڻ هڪ الڳ ڪيس کي منهن ڏيڻو پئجي رهيو آهي. +مغربي حڪومتن ۽ انساني حقن جي تنظيمن +سندن پراسيڪِيوشن تي تشِويش جو اظهار ڪيو آهي. +هيومن رائٽس واچ سندن ڪيس (مقدمي) کي "شو ٽرائل" (پبلڪ کي متاثر ڪرڻ يا تنبيهه ڪرڻ لاءِ حڪومت جي طرف کان منعقد ڪيو ويندڙ مقدمو) سڏيو ويو آهي ۽ ان مقدمي جي ملامت پڻ ڪئي وئي آهي، ۽ ايمنسٽي انٽرنيشنل (بين الاقوامي تحفظ لاءِ انساني حقن جي تنظيم) چئي ٿي ته جوڙو ضمير جو قيدي آهي. +بين الاقوامي مذمت. +عارف ۽ ليئلا يونس جي گرفتاري، اهڙيءَ ريت جافاروو جي نظربندي، آذربائيجان ۾ سول سوسائٽيءَ تي رياست جي طرفان ڪريڪ ڊاؤن تحت هڪ ٻيو وڌيڪ قدم قرار ڏنو ويو آهي. +اختيارين جي اقدامات کي ڪيترين ئي ممتاز بين الاقوامي انساني حقن جي تنظيمن جي پاران سخت مذمت ڪئي وئي آهي. +انهن ۾ ايمنسٽي انٽرنيشنل (جنهن پاران يونس کي "ضمير جو قيدي" سڏيو آهي ۽ فوري طور تي ان جي رہائيءَ جي لاءِ حڪام تي زور ڏنو ويو آهي)، يورپي ڪونسل جي پارليماني اسمبلي (Parliamentary Assembly of the Council of Europe)، او ايس سي اي لاءِ گڏيل آمريڪي رياست مشن (United States Mission to the OSCE)، انساني حقن جي دفاع جي محافظ لاءِ نگراني (Observatory for the Protection of Human Rights Defenders)، نوبل عورتن جي پهل (Nobel Women's Initiative)، سرحدن بغير صحافي (Reporters Without Borders)، هيومن رائيٽس واچ ۽ ٻيون شامل آهن. +انساني حقن جي حمايتين ۽ غير سرڪاري تنظيمن جي خلاف آذربائيجان حڪومت جي جارحانو مڪروهه رويي جي ڪري هيومن رائيٽس واچ پاران استخراجي صنعتن ٽرانسپيرنسي انيشي ايٽو Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) مان آذربائيجان جي رڪنيت جي معطلي جو مطالبو ڪيو آهي. +ذاتي زندگي. +عارف يونس ليئلا يونس سان شادي ڪئي آهي +کين هڪ ڌيءُ آهي جنهن جو نالو دينارا (Dinara) آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15313.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15313.txt new file mode 100644 index 0000000..a6bdbfe --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15313.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +ڪٽنب +ڪٽنب يا خاندان معاشري ۾ رھڻ لاءِ انسان اڪيلو زندگي نٿو گذاري سگھي۔ ان لاءِ انسانن سان گڏ رھڻ جو نظام ٺاھيو ويو، جيڪو صدین کان لاڳو آھي۔ ھن نظام تحت انسان ڪنھن معاشري ۾ رھڻ لاءِ لاڳاپا ٺاھيندو آھي۔ پنھنجو ھڪ الڳ گھر ٺاھيندو آھي ۽ پوءِ اُن گھر جو وڏو بڻجي، گھر جي نظام کي سٺي طریقي سان ھلائڻ جي ڪوشش ڪندو آھي۔ ھن نظام کي ڪُٽنب چيو ويندو آھي۔ ُن ۾ ڪنھن به انسان جا ويجھا ۽ خوني مائٽ شامل ٿي سگھن ٿا۔ ڪُٽنب جو سربراھ گھڻو ڪري بزرگ یا وڏي عُمر وارو شخص ھوندو آھي۔ +اڄ کان هزارين سال اڳ ابتدائي وحشي دور ۾ انسان اڪيلو زندگي گذاريندو هو. +هن کي خانداني رشتن جي ساڃاهه ڪانه هوندي هئي ۽ هو گڏيل زندگي جي لاڀ کان نا آشنا هو. +پر جڏهن حالتون بدلجڻ لڳيون، سماج ترقي ڪرڻ لڳو ته هو انهيءَ سان اڪيلي سر ٽڪر کائڻ ۽ منهن ڏيڻ جي اهل ٿي نه سگهيو. +هو اڪيلي سر نه صرف غذا حاصل ڪرڻ ۾ تڪليف محسوس ڪرڻ لڳو پر ويرين جي حملي کان به پاڻ بچائي نه سگهيو ته هن اڪيلي سر جيون گهارڻ کان گروهن ۾ رهڻ کي ترجيح ڏني. +گروهن ۾ رهڻ ڪري هن کي شڪار ڪرڻ، غذا حاصل ڪرڻ ۽ ويرين جي حملي کان پاڻ بچائڻ جي سهولت ملي. +ان ڪري اوائلي انسان ۾ ٻين سان گڏ رهڻ ۽ گڏجي محنت ڪرڻ جو جذبو پيدا ٿيو. +جڏهن انسان ابتدائي وحشي سماج ۾ گروهن جي شڪل ۾ رهڻ شروع ڪيو ته شروع ۾ هو خوني مائٽيءَ جي جذبي تحت گڏ ٿيو ۽ ان ئي لاڳاپي تحت ڪٽنب جو بنياد پيو. +ول ڊيورنٽ جو تجزيو. +ھڪ جاپاني ڪٽنب +خاندان، انسان جو هڪ اهڙو گروهه هوندو آهي، جنهن جا فرد هڪ ٻئي سان مائٽي تحت ڳنڍيل هوندا آهن ۽ اهي هڪ ئي نسل يا بڻ بڻياد مان هوندا آهن. +تاريخ ۾ انهن خاندانن جو بنياد قديم راڄوڻي سماج (اوائلي اشتراڪي سماج) ۾ پيو. +ان سماج ۾ خاندان جا سڀئي فرد گڏجي محنت ڪندا هئا ۽ ان جي ورهاست پڻ برابري جي بنياد تي ڪندا هئا. +هنن جي هر حاصلات گڏيل ملڪيت هوندي هئي. +پئداواري وسيلن جي گڏيل حاصلات ۽ گڏيل استعمال هڪ وڏي خاندان جي بنياد جو ڪم ڏيندو هو. +ڪٽنب نه رڳو خوني رشتن تي ٻڌل هوندو هو، پر اهو معاشي ناتن ۾ پڻ جڪڙيل هوندو هو. +خاندان جي تعمير ۾ اقتصادي حالتن جو وڏو هٿ هوندو هو. +ڇو جو هڪ خاندان جي ماڻهن جو گڏجي رهڻ ڪو اتفاق يا حادثو نه هو ۽ نه ئي صرف رشتيداري جذبي تحت اها برادري ٺهي هئي، پر معيشت کي گڏيل نموني هلائڻ، گڏجي محنت ڪرڻ، هڪ ٻئي جو بچاءُ ڪرڻ ۽ پنهنجو نسل قائم رکڻ جو جذبو ان جي پٺيان ڪم ڪندڙ هو. +خاندان سماجي ادارن مان سڀ کان وڌيڪ فطري ادارو آهي جيڪو نه رڳو جنسي ميلاپ پر ٻار پيدا ڪرڻ جي قدرتي لاڙن تي ٻڌل آهي. +هي ادارو ايتري ته بنيادي حيثيت ٿو رکي جو ان کي اخلاقي فرض سمجهڻ ضروري نه آهي. +ٻار پيدا ڪرڻ جي جبلت، لاڙن، ترغيبن ۽ خواهشن جو هڪ منجهيل معاملو آهي. +رملا جو ھڪ خاندان 1905 ۾ +اولاد ماءُ پيءُ لاءِ نه، پر ماءُ پيءُ اولاد لاءِ زندهه رهندا آهن ۽ ٻار جي بي وسي خاندان جو بنياد ۽ ان جي اهميت جو سبب هوندي آهي. +خاندان انهن رسمن، هنرن، روايتن ۽ اخلاقن کي محفوظ ڪرڻ وارو ادارو آهي، جيڪو انساني ورثي جي جان ۽ اجتماعي تنظيم جو نفسياتي بنياد آهي. +ٻار هڪ قانون کي نه مڃڻ واري مخلوق آهي، هو ڪنهن به رسم يا قانون جي پرواهه نه ڪندو آهي. +هو فطريءَ طرح پابندي يا جهَل جي مخالفت ڪندو آهي پر خاندان، ٻين ٻارن ۽ پيءُ ماءُ وسيلي، ان ننڍڙي انفراديت پسند کي لالچ ۽ مار سان، ٽولن ۽ حڪمن سان هڪ اجتماعي فرد بڻائيندو آهي جيڪو سهڪار لاءِ راضي ٿي ويندو آهي ۽ ٿوري وقت لاءِ هڪ اشتراڪيءَ وانگر ورهاست ڪرڻ لاءِ به تيار ٿيندو آهي. +خاندان پهريون سماجي ادارو آهي جنهن ۾ ٻار تعلقداري سکندو آهي ۽ هن جي اخلاقي اوسر جو راز ان ۾ لڪل آهي ته هو ان تعلقداريءَ کي وسيع ڪري ايستائين جو هن کي پنهنجي وطن جون حدون به سوڙهيون محسوس ٿين. +پر جڏهن ان مضبوط ۽ محفوظ چوديواريءَ کي ڇڏي هو چٽاڀيٽيءَ جي طوفان ۾ داخل ٿيندو آهي ته ٿوري وقت کان پوءِ هن مان سهڪار جو جذبو ختم ٿي ويندو آهي. +ڪي وچولي عمر جا ماڻهو جيڪي خوشحال آهن پر ناخوش ٿا رهن اهي اندر جو آرام ماڻڻ لاءِ پراڻي گهر جو رُخ ڪندا آهن جيڪي هِن هَڻ وَٺ جي سمنڊ ۾ سهڪاري ٻيٽ جي حيثيت رکندو آهي. +خاندن ئي اصل ۾ اخلاق ۽ پاڻ ڳنڍڻ وارو مرڪز آهي جيڪو پوءِ انسانيت جي مرڪز جي صورت ٿو اختيار ڪري، ساري دنيا کي خبر آهي ته خاندان جي اها مرڪزي حيثيت ختم ٿي وئي آهي ۽ اسان جون صنعتي آباديون هن غير مستحڪم دور مان لنگهي رهيون آهن ۽ اهي خاندان کي اخلاقي بنيادن کان ڌار ٿيون ڪن، ڇاڪاڻ ته خاندان پنهنجي سياسي ۽ اقتصادي حيثيت وڃائي ويٺو آهي. +صنعت گهر ۽ ٻنيءَ مان نڪري ڪارخاني ۽ چوواٽي تي اچي بيٺي آهي، فرد کي وِک وِک تي رولائڻ وارو پيشو ۽ سرمائي جي وهڪري يا قدرتي زخيرن جي ظاهر ٿيڻ جي ڪري مزوريءَ واري جاءِ بدلبي ٿي رهي، انهن سببن جي ڪري پيءُ ۽ پٽ وارا اهي تعلقات ٽٽي ويا آهن جيڪي گهر جي ايڪي ۾ اُسريا هئا. +وڏي پيماني تي صنعت ۽ ان جي نتيجي ۾ رياست جي سخت مرڪزيت سان گهر جا بنياد ختم ٿي ويا آهن جن جو الزام نظرين تي مڙهيو ٿو وڃي. +خانداني وفاداري ۽ محبت جا چشما سُڪندا ٿا وڃن ۽ اهو جذباتي سرمايو وطن پرستيءَ ۾ لڳايو ٿو وڃي جيئن ماءُ پيءُ جا اختيار رياست جي وسيع ۽ اعليٰ طاقت جي آڏو ختم ٿيندا ٿا وڃن. +هرهنڌ فطري انساني سهڪار جا رشتا ٽٽن ٿا ۽ انهن جي جاءِ امن ۽ قانون، نظرياتي تبليغ ۽ جبر جا خارجي ۽ مصنوعي ٻنڌڻ ٿا وٺندا وڃن ۽ اها اقتصادي ۽ سياسي فرديت نيٺ اخلاقي نفسانفسي ۾ ٿي ظاهر ٿئي جنهن جو نفعي جي جنگ ۾ ڪو مقابلو ڪونهي ۽ جيڪا انهن زمانن ۾ رونما ٿيندي آهي جڏهن وڏيون وڏيون تهذيبون فنا ٿي وينديون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15489.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15489.txt new file mode 100644 index 0000000..07f96a0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15489.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +فيض احمد فيض +فيض احمد فيض (پيدائش: 13 فروری 1911ء– وفات: 20 نومبر 1984ء) برٽش انڊيا جي شھر ناروال جي ڪالا قادر ڳوٺ ۾ ھڪ سيالڪوٽي گھراڻي ۾ جنم وٺندڙ فيض احمد وڏو ٿي اردو جو سڀ کان وڏو ترقي پسند شاعر بڻجي فيض احمد فيض جي نالي سان اردو شاعري جي آسمان تي چمڪيو. +پاڻ پاڪستان اندر ترقي پسند تحريڪ جو روح ڦوڪيندڙ ڪميونسٽ خيالن وارو شاعر ھيو +ننڍپڻ ۽ تعليم ۽ ڪيريئر. +سندس پيء ھڪ وڪيل ھيو جيڪو افغانستان جي بادشاھ امير امان اللہ خان جو چيف سيڪريٽري پڻ رھيو ، جنھن امان الله خان جي آتم ڪٿا پڻ لکي ھئي. +فيض جي ماء جو نالو فاطمه ھيو. +فيض شاعري لکڻ جي شروعات اسڪاچ مشن اسڪول، سيالڪوٽ ۾ ڏھين درجي ۾ پھچندي ڪئي.ھن گريجوئيشن گورنمينٽ ڪاليج لاھور مان ڪئي ۽ ساڳي ڪاليج مان 1932 ۾ انگريزي ادب ۾ ايم اي جي ڊگري حاصل ڪئي. +1935 ۾ محمدن اينگلو اورينٽل ڪاليج،امرتسر ۾ انگريزي ۽ برطانوي ادب جو ليڪچرار مقرر ٿيو. +ھن 1936 ۾ سجاد ظھير ۽ صاحبزرادي محمود الظفر سان ملي انجمن ترقي پسند مصنفين جو بنياد وڌو. +1942 ۾ فوج ۾ ڪيپٽن جي حيثيت سان ملازم ٿيو ۽ ان جي مقرري عام تعلقاتن جي شعبي ۾ جنرل اڪبر خان رھي. +پاڻ 1943 ۾ ميجر ۽ 1944 ۾ ليفٽيننٽ ڪرنل جي عھدي تي فائز رهيو. +1947 ۾ استعفي ڏئي لاھور ۾ رھائش اختيار ڪندي پاڪستان ٽائيمز اخبار جي ايڊيٽر ٿيو ۽ ساڳي سال سجاد ظھير، جلال الدين عبدالرحيم ۽ ٻين سان گڏجي پاڪستان جي ڪميونسٽ پارٽي جو بنياد وڌو. +1948 ۾ پاڪستان ۾ ٽريڊ يونين فيڊريشن جو نائب صدر چونڊيو ويو +ازدواجي زندگي. +1941 ۾ ھن برطانوي شھري ايلس جارج سان سرينگر ۾ شادي ڪئي.ھنن جو نڪاح شيخ محمد عبدالله پڙھايو ۽ انھن ھني مون ڪشمير جي مھاراجا ھري سنگھ جي پري محل ۾ ملھايو. +راولپنڊي سازش ڪيس. +لياقت علي خان آمريڪا جي دوري کانپوءِ ڪميونسٽ پارٽي ۽ پاڪستان سوشلسٽ پارٽيءَ تي بندش لڳائي ڇڏي جنھن بعد 23 فيبروري 1951 ۾ ميجر جنرل اڪبر خان جي گھر تي ھڪ خفيہ ميٽنگ ٿي ان ۾ ٻيا فوجي عملدار ، فيض احمد فيض ۽ سجاد ظھير بہ شريڪ ٿيا ۽ انھن تي الزام لڳو تہ ان ميٽنگ ۾ لياقت علي خان جي حڪومت کي ڪيرائڻ جي منصوبي تجويز ڪئي وئي. +اھڙي طرح ان الزام ھيٺ گرفتاريون ٿيون ۽ ڪيس داخل ڪيو ويو جيڪو راولپنڊي سازش ڪيس جي نالي سان مشھور ٿيو. +ان ڪيس ۾ فيض کي 9 مارچ 1951 ۾ گرفتار ڪري چار سال سرگوڌا، ساھيوال، حيدرآباد، ۽ ڪراچي جيلن ۾ رکيو ويو جتان 2 اپريل 1955 ۾ آزاد ٿيو.زندان نامہ جا اڪثر نظم ان عرصي ۾ لکيا ھئائين.جيل کان آزادي کان پوءِ لنڊن ھليو ويو ۽ اتي خاندان سميت رھائش اختيار ڪيائين. +1964 ۾ لنڊن کان واپس ٿي ڪراچيءَ جي عبدالله هارون ڪاليج ۾ پرنسپال مقرر ٿيو +آخري دور ۽ وفات. +1972 ۾ ذوالفقار علي ڀٽو کيس وزارت ثقافت ۽ تعليم ۾ صلاحڪار مقرر ڪيو. +1979 ۾ ملڪ ڇڏي بيروت ۾ رھائش اختيار ڪيائين پر 1982 ۾ لبنان ۾ خانہ جنگي جي ڪري واپس موٽي آيو. +1984 ۾ لاھور ۾ وفات ڪري ويو +اردو ادب جي ڪجھ دانشورن جي اڳيان، فيض احمد فيض (13 فيبروري 1911ع کان 20 نومبر 1984ع)، غالب ۽ اقبال کان پوءِ اردو جو سڀ کان وڏوعظيم شاعر آھي. +پاڻ ھند جي ورھاڱي کان پھريون 1911ع ۾ سيالڪوٽ ۾ پئدا ٿيا. +پاڻ انجمن ترقي پسند مصنفين تحريڪ جا سرگرم رڪن ۽ ھڪ عظيم اِشتراڪيت پسند ڪميونسٽ ھئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15523.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15523.txt new file mode 100644 index 0000000..e420189 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15523.txt @@ -0,0 +1,39 @@ +انگريزي ٻولي +انگريزي برطانوي ٻيٽن جي مقامي ٻولي ھجڻ سميت سڄي دنيا ۾ ڳالهائي ويندڙ هڪ وسيع ٻولي آهي. +انگريزي پاڪستان سميت دنيا جي 67 خودمختيار ملڪن ۽ 27 علائقن جي سرڪاري ٻولي آھي. +انگريزي دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ پڙهي ۽ سمجهي ويندڙ ٻولي آهي جڏهن ته هيءَ سڄي دنيا ۾ رابطي جي ٻولي سمجهي وڃي ٿي. +مادري ٻولي (مادري زبان) جي طور تي دُنيا جي سڀ کان وڏي ٻولي جديد چيني ٻولي آهي جنهن کي 70 ڪروڙ فرد ڳالهائين ٿا، ان کانپوءِ انگريزي آهي، جيڪا گهڻا ماڻهو ثانوي (ٻئي ٻولي, سيڪنڊري لينگوج) يا رابطي جي زبان جي طور تي ڳالهائيندا آهن جنهن جي ڪري سڄي دنيا ۾ انگريزي ڳالهائڻ وارن فردن جو انگ هڪ ارب کان مٿي ٿي ويو آهي. +سڄي دنيا ۾ لڳ ڀڳ 35 ڪروڙ 40 لَک فردن جي مادري ٻولي انگريزي آهي، جڏهن ته ٻي ٻوليءَ جي حيثيت سان انگريزي ڳالهائڻ وارن انگ 75 ڪروڙ کان ڏيڍ اربن جي وچ ۾ آهي. +انگريزي، مواصلات، تعليم، ڪاروبار، هوا بازي، تفريح، سفارتڪاري ۽ انٽرنيٽ ۾ سڀ کان اعليٰ بين الاقوامي ٻولي آهي. +هي 1945ع ۾ گڏيل قومن جي قائم ٿيڻ کان هينئر تائين ان جي سرڪاري ٻولين منجهان هڪ آهي. +انگريزي يا انگلش نالو قديم زماني جي جرمنڪ ماڻھن جي ھڪ گروھ اينگلز مان نڪتل آهي. +اھي ماڻھو بالٽڪ سمنڊ جي ھڪ اپٻيٽ اينگليا مان لڏي برطانوي ٻيٽن ۾ اچي آباد ٿيا ۽ اھڙي طرح ان نئين علائقي تي پڻ انھن جي نالي تي انگلينڊ نالو پئجي ويو. +انگريزي ٻولي فريزيئن ٻولين ۽ ھيٺاھين سيڪسن ٻولي سان وڌيڪ نزديڪ آھي ۽ ان جي لغت وڏي پيماني تي ٻين جرمنڪ ٻولين مان متاثر ٿيل آھي. +انھن ٻولين ۾ اتر جرمنڪ ٻولين مان آڳاٽي نورس، لاطيني ۽ فرينچ ٻولي شامل آهن. +انگريزي ٻولي جي ارتقا 1400 سالن ۾ ٿي. +ان جي اوائلي نمونن ۾ اولھ جرمنڪ ٻولي: انجويئونڪ ٻولي جو لھجو شامل آھي جيڪا اينگلو ۽ سيڪسن ماڻھو برطانوي ٻيٽن ۾ پنجين صدي عيسويءَ ۾ کڻي آيا. +انھن اوائلي نمونن کي گڏائي آڳاٽي انگريزي يا پراڻي انگريزي سڏيندا آهن. +يارھين صدي عيسويءَ ۾ نارمن واري فتح بعد آڳاٽي فرينچ ٻولي ۽ نارمن ٻولين کان متاثر ٿيندي وچولي انگريزي جي شروعات ٿي پندرهين صدي عيسويءَ ۾ لنڊن ۾ پرنٽنگ پريس جي آمد سان ۽ ڪنگ جيمز بائيبل ۽ حروف علت جي تبديلين سان آڳاٽي جديد انگريزي جي شروعات ٿي. +سترھين صدي عيسويءَ ۾ برٽش ايمپائر ۽ آمريڪا کان متاثر ٿيندي جديد انگريزي جي شروعات ٿي جيڪا ھڪ عالمي ٻولي ۽ دنيا جي ڪيترن ئي علائقن ۾ اندر رابطي جي ٻولي بڻجي وئي ۽ ھڪ اندازي مطابق دنيا جا ٻہ ارب ماڻھو اھا ٻولي ڳالھائيندا يا ڳالھائي سگھندا آهن. +انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا مطابق هن ٻوليءَ جا ڪوڪني (Cockney) سوس (Scouse) گوردي (Geordi) -اوڀر انگيليا، برمن، سائوٿو ويلز، ايڊنبرگ، بيلفاسٽ ڪارنوال، ڪمبرلينڊ (Cumberland) مرڪزي ڪمبرلينڊ، ديور شاير (Devar shire) اڀرندي ديور شاير، ڊورسيٽ (Dorset) دُرهم (Durham) بولٽن لينڪشاير، ريڊڪلف لينڪ شاير، ناٿرميرلينڊ، نارفوڪ (Norfolk)، نيوڪبسل نارٿم برلينڊ، ۽ ٻيا لهجا آهن. +هي -ٻولي- جرمن ٻوليءَ سان 60 سيڪڙو فرينچ سان ۽ 27 سيڪڙو ۽ روسيءَ سان 24 سيڪڙو مشابهت رکي ٿي. +هن ٻوليءَ جو اصل وطن برطانيا آهي، پر آمريڪا، اندورا، انگلوئلي، اروبا، آسٽريليا، برازيل، برٽش انڊيا، برٽش ورجن، آئيزلينڊ، برونائي، ڪمبوڊيا، ڪيمرون، ڪئنياڊا، ڪي مين آئيز، چين، هندوستان ۽ -پاڪستان-، -جپان- ۽ ٻيا سوين ملڪ -جن- ۾ -انگريزي- نه صرف ڳالهائي وڃي ٿي، پر -تعليم- جو ذريعو به -انگريزي- آهي. +ڪيترن ملڪن ۾ برطانيا ۽ آمريڪا کان سواءِ هيءَ ٻولي سرڪاري ۽ قومي ٻوليءَ طور شامل آهي. +دنيا ۾ گهڻي ڀاڱي سڄو عام ۽ سائنسي ڪم هن ٻوليءَ ۾ ٿئي ٿو. +ان لاءِ هن کي سائنسي ٻوليءَ جو درجو حاصل آهي. +هيءَ ٻولي هند يورپيائي، جرمنيائي، اولهه انگريزي ٻولين جي خاندان مان آهي. +هي ٻولي رومن خط ۾ لکي وڃي ٿي. +برطانيه ۾ 55000000 ۽ دنيا ۾ 1999ع جي رپورٽ موجب 30935280 ماڻهو هي -ٻولي- ٻي ٻوليءَ طور لکن پڙهن ٿا. +آسٽريليا ۾ 15682000 ماڻهو، بربادوس ۾ 13000، برازيل ۾ 55998، برمودا ۾ 58800، (هتي به هي سرڪاري ٻولي آهي) برٽش انڊيا ۾ سرڪاري ٻولي، برونائيءَ ۾ قومي ٻولي 8000 ڳالهائڻ وارا، ڪمبوڊيا ۾ فرنيچ ٻوليءَ جي جاءِ وٺي رهي آهي، ڪينياڊا ۾ سرڪاري -ٻولي- 17100000 ڳالهائڻ وارا، چين ۾ (1993ع) 54000 خاص طور هانگ ڪانگ ۾، ايٿوپيا ۾ (1986ع) سرڪاري ٻولي. +فجي ۾ (1976ع) 4929 سرڪاري ٻولي، گمنبيا هڪ هزار ماڻهن جي سرڪاري ٻولي، گهانا (1977ع) ۾ 1000000 سرڪاري ٻولي، گوانا ۾ قومي ٻولي، هندوستان ۾ قومي ٻولي 11021610 ڳالهائڻ وارا، آئرلينڊ ۾ قومي ٻولي 2600000 ڳالهائڻ وارا، -اسرائيل- ۾ انگلٽ (Anglit) لهجو ڳالهائجي ٿي. +سرڪاري -ٻولي- شيم ئيل آهي (1993ع) ۾ 100000 ڳالهائڻ وارا، ڪينيا ۾ سرڪاري ٻولي، لبنان ۾ هي ٻولي گهرن يا بزارن ۾ ڪانه ڳالهائجي صرف 3300 (2004ع) ڳالهائڻ وارا، مالوي ۾ سرڪاري ٻولي 18000 هزار ڳالهائڻ وارا، مالٽا ۾ سرڪاري ٻولي 2400 ڳالهائڻ وارا. +ماريشش ۾ سرڪاري -ٻولي- صرف 3000 ڳالهائڻ وارا. +نائيجريا ۾ ڏهه لک، نيوزلينڊ ۾ سرڪاري ٻولي 3213000 ڳالهائڻ وارا ۽ ان کان سواءِ ٻين به ڪيترن ئي ملڪن ۾ ڳالهائي وڃي ٿي. +هن ۾ تمام گهڻو ادب پيدا ٿئي ٿو. +پُراڻِي يا آڳاٽي اَنگِريزِي. +جديد انگريزيءَ جِي ماءُ، جنھن کي اينگلوسيڪسَن پڻ سڏيو ويندو آھي. +اھا 400ع کان 1100ع تائين برطانيا ۾ ڳالھائي ويندي ھئي. +اِنَ کي اسمن ۽ صفتُن جون پنج حالَتُون آھي. +وِچولي دورَ جِي اَنگِريزِي. +نئين انگريزيءَ جي ماءُ ٻولي، جيڪا سن 1100ع کان 1600ع تائين انگلستان ۾ ڳالھائي ويندي ھئي. +ان جي اوسر اينگلو سيڪسن مان ٿي، جنھن تي نارمن قبضي کان پوءِ فرانسيسي ۽ لاطيني ٻولين جو تمام گھرو اثر پيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15782.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15782.txt new file mode 100644 index 0000000..ce901b5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15782.txt @@ -0,0 +1,137 @@ +مصر +عرب جمھوريه مصر( ; ', , "Khēmi") یا مصر، جمهورية مصر العربية‎ ​،ھي ھڪ بين البراعظمي ملڪ آھي. +آفريڪا جي اتر اوڀر ۽ ايشيا کنڊ جي سنائی اپٻيٽ علائقي ۾ ھڪ ملڪ آھي۔ مصر جي ايراضي 1،001،450 چورس ڪلو میٽر آھي۔ مصر جي سرحدن کي ڏٺو وڃي ته اولهه ۾ لیبیا، ڏکڻ ۾ سوڊان، اوڀر ۾ ڳاڙهو سمنڊ، اتر اوڀر ۾ فلسطين ۽ اسرائيل، اتر ۾ رومي سمنڊ يا ميڊيٽرينين سمنڊ آهن. +مصر دنيا ۾ سڀ کان پھرين قومي رياست بڻجي ڏھ ھزار سال قبل مسيح ۾ ظاهر ٿيو. +ھن کي تھذيب جو پينگهو ٻہ چوندا آهن. +غزاہ جو قديم قبرستان، اسفنڪس جو بت، ميمفس جا قديم آثار، ٿيبز، ڪرناڪ ۽ بادشاھن جي وادي ھن جي قديم تھذيب جا وڏا مثال آهن. +جديد مصر 1922 ۾ برطانيہ کان آزادي ورتي. +1952 واري انقلاب سان اھو ريپبلڪ آف ايجپٽ يا مصر بڻيو. +1953 کان 1961 تائين شام سان گڏجي يونائيٽيڊ عرب ريپبلڪ بڻيو. +1980 ۾ مصر ڪيمپ ڊيوڊ معاھدي ذريعي اسرائيل کي تسليم ڪيو. +مصر جي آباديءَ جو سڀ کان وڏو حصو نيل درياء جي ڪنارن سان رھي ٿو. +ھن ملڪ جي وڏي ايراضي صحارا رڻپٽ جو حصو آهي. +قديم مصر. +مصري تاريخ جي ابتدا جي اڃا خبر نه پئجي سگهي آهي. +ممڪن آهي ته اها 5000 ورهيه ق.م يا اڄ کان ست هزار ورهيه اڳ پيدا ٿي هجي. +’مينيز‘، پهريون فرعون (مصري بادشاهه جو لقب) هو، جو 3000 سال ق.م پهرئين مصري شاهي خاندان جو باني بڻيو. +هن مصر جي ننڍين ننڍين حڪومتن کي متحد ڪري هڪ مرڪزي حڪومت جي ماتحت آندو ۽ نيل نديءَ جي ڪيٽيءَ جي سري وٽ ’ميمفـِـس‘ جو شهر ٻڌو. +ميمفس جي ويجهو ”ابوالهول“ جي تعمير به ان قديم ترين زماني ۾ ٿي، جنهن جي تاريخ متعلق ڪا صاف ڳالهه معلوم ڪانهي. +هي ڳرو مجسمو جو هنر ۽ فن جو قديم ترين مثال آهي ۽ جو اڄ ڏينهن تائين قائم آهي، سو هڪ نـِـهري پٿر مان ٽڪي ٺاهيو ويو آهي. +سندس جسم هڪ جـُـهڪي ويهندڙ شينهن جهڙو آهي، پر شڪل يا مـُـنهن انساني اٿس. +اهو سج ديوتا جو مجسمو هوٻئي ڪنهن به بادشاهي خاندان اهڙا نمايان آثار پٺيان نه ڇڏيا جهڙا فرعونن جي چوٿين خاندان، جنهن جي حڪمرانن ميمفس جي ويجهو سڀ کان وڏا اَهرام ٺهرايا. +ڪـِـي اوپس (بادشاهه) ”احـَـرمِ عظيم“ (Great Pyramid) ٺهرايو، جو هڪ قسم جو پٿرن ۽ سـِـرَن جو جبل آهي، ۽ سڀني پاسن کان بلڪل پوري نموني ۾ چار سؤ پنجاهه فوٽن جي اوچائيءَ تائين ٺهيل آهي. +اهي ڪامل معماريءَ جا ڪارناما ڏيکارين ٿا ته مصري علميت اڳيئي اهڙي زماني ۾ پختگيءَ کي پهچي چڪي هئي، جنهن زماني ۾ سڄي يورپ ۾ بربريت جو تسلط هو.جنهن وقت شام جي لاڏائو حملي ڪندڙن مصري دوآبي ۾ ديرو ڄمايو، تنهن وقت اڳيئي اٺ شاهي خاندان ٻيا به گذري چڪا هئا. +شامي حملي آورن آهستي آهستي سڄي مصر جي وادي پنهنجي حڪمرانيءَ هيٺ آندي. +غير ملڪي (شامي) حڪمرانن کي ”حـِـڪصاص“ يا ”ريڍار بادشاهه“ ڪري ڪوٺيو ويندو هو. +جيتوڻيڪ اُهي شروع ۾ غير مهذب هئا، پر جلد ئي هنن مصري ريتون رسمون اختيار ڪيون. +حڪصاص بادشاهن جي پنج سئو ورهين جي حڪومت مصـِـري شهزادي اموسـِـس جي بغاوت سان جبراً ختم ٿي. +هن مصري شهزادي غير ملڪي حاڪمن کي تڙي ڪڍيو ۽ مـُـلڪ ۾ ارڙهين بادشاهي خاندان جو بنياد رکيو. +هن خاندان ۽ ان کان پوءِ ايندڙ خاندان جي ڏينهن ۾ مصر، طاقت جي عـُـروج تي پهتي. +صحاريٰ کان وٺي فرات نديءَ تائين مصري فرعونن جو حڪم مڃيو ويندو هو. +هنن جي مشهور بادشاهن مان سڀ کان وڌيڪ ناليوارا اڻويهين خاندان جا حاڪم: سيتي پهريون ۽ راميسـِـس ٻيو هئا. +سيتي، ڳاڙهي سمنڊ کان نيل نديءَ تائين هڪ واهه کوٽائڻ شروع ڪيو، جو مصري تجارت ۽ سامونڊي طاقت جي لاءِ ايتري اهميت رکندڙ هو، جيتري آمريڪا جي لاءِ پاناما واهه. +هن واهه جو ڪم راميسـِـس ختم ڪرايو. +ان واهه جا قديم آثار اڃا تائين سوئيز واهه جي ويجهو صاف نظر اچن ٿا. +راميسس پنهنجي شاندار حڪومت جا سـَـتـَـهٺ ورهيه فوجي مـُـهمن ۽ عوامي ڪمن جي تعمير ۾ صرف ڪيا. +ڪئين عظيم مجسما ۽ وڏين عبادتگاهن جا اجڙيل آثار، جي اڃا تائين سلامت آهن ۽ جن جون ڀتيون تصويرن ۽ ڪتبن سان چٽيل آهن، سي راميسـِـس اعظم جي همٿ جون شاهد آهن.مصر جو آخري ناليوارو خاندان ڇويهون خاندان هو، جنهن جو باني ”ساميٽـِـڪُـس“ (Psammetichus) پهريون (سن 663 ق. +م) هو. +هن آشـُـورِيـُـن کي، (جن مصر کي پنهنجي ملڪ جو هڪ صوبو بنائي ڇڏيو هو) مـُـلڪ مان تڙي ڪڍيو. +ساميٽـِـڪس پهريون، پهريون فرعون هو، جنهن غير ملڪي ماڻهن کي مصر ۾ رهڻ ۽ ورسائڻ لاءِ همٿايو. +ان تسلسل ۾ دوآبي ۾ يونانين جي هڪ وستي آباد ٿي ۽ يوناني شاگردن مصري مذهبي عالمن کان علم حاصل ڪيو. +ان طرح مصر جون کوجنائون ڀونوچ سمنڊ جي ٻين ملڪن ۾ ڦهلجي ويون. +ساميٽڪس جي فرزند نـِـيڪو ٻئي پنهنجي پيءُ جي راڄنيتي متي يا پاليسي کي جاري رکيو، پر سندس مدبر حڪومت ملڪ کي رڳو ڪجهه وقت لاءِ زور وٺرايو. +مصري لوڪ پنهنجي ترقيءَ جي چوٽيءَ کي پهچي چـُـڪا هئا ۽ آخري دور جا فرعونن جا آزاد خيال، سندس تجويزن مان گهڻو فائدو نه وٺي سگهيا. +نيون ۽ وڌيڪ طاقتور قومون اڳين قومن جي جاءِ تي کڙيون ٿيون. +پهرين بابلي لوڪن ۽ انهن کان پوءِ ايرانين، مصر کي پنهنجو محڪوم صوبو ڪري رکيو. +سڪندراعظم ملڪ کي يوناني حڪومت هيٺ آندو ۽ پهرين صدي عيسويءَ ۾ رومي لوڪن فرعونن جي ملڪ کي پنهنجي سلطنت ۾ شامل ڪري ڇڏيو. +ان وقت کان پوءِ مصر ڪنهن به مقامي حاڪم جي حڪومت هيٺ نه رهي آهي. +مذهب، ريتون رسمون ۽ هنر و فن +مصري لوڪ تمام گهڻا مذهبي ماڻهو هئا. +سندن قومي زندگيءَ تي مذهب جو راڄ هو، بادشاهه کان وٺي فقير تائين، ملڪ جي زمين جو ٽيون حصو عبادتگاهن جي ملڪيت هئڻ سبب مقدس بڻيل هو. +گهر مٽيءَ جا ٺهيل هئا، پر عبادتگاهن کي پٿرن جي پشتي هئي. +مصر جي مٿانهين ڀاڱي ۾ قديم شهر ٿيبز جي ويجهو ڪارنـَـڪ جي عبادتگاهه قديم زماني ۾ مذهبي عمارت سازيءَ جو بهترين ۽ اهم ترين نمونو ليکي وڃي ٿي. +سندس ڪيترا گول ٿنڀا اڃا تائين سندس قديم آثارن جي زيارت ڪندڙن کي اچرج ۾ وجهن ٿا. +مصر ۾ هر هڪ ضلعي کي پنهنجا مڪاني معبود هئا، پر انهن مان ڪن جي سڄي ملڪ ۾ پوڄا ڪئي ويندي هئي. +انهن مان مکيه هئا ”راع“ يعني سج ديوتا ۽ ”اوسائـِـي رِس“، جو نيل نديءَ جي نعمتن جو مالڪ هو. +اوسائي رس سان گڏ سندس زال ”آءِ سـِـس“ ۽ سندس پٽ ”حورس“ جي به عام طرح پوڄا ڪئي ويندي هئي. +مصرين به ٻين ڪيترين قومن وانگر ضرورت محسوس ڪـئي ته پنهنجـن ديوتائن کي،جي قدرتي طاقتن يا غير محسوس خاصيتن (مثلاً: سج ۽ چنڊ، سڦلتا ۽ صحت جا مجسما هئا)، کي ڪا ظاهري شڪل ڏين. +تنهنڪري هنن سندن بـُـتَ ٺاهيا، جي ماڻهن وانگر نظر پئي آيا پر سندن مٿا جانورن جهڙا هئا. +اڪثر ڪري سندن اعتقاد هو ته ديوتا حقيقت ۾ جانورن جي شڪل وٺي رهن ٿا. +اهڙي طرح ”حيوان پرستيءَ“ جو بنياد پيو. +مصر ۾ ٻليون، ڪتا ۽ واڳون مقدس ليکيا ويندا هئا. +اوسائي رِس جي روح متعلق چيو ويندو هو ته هو هڪ ڍڳي ۾، (جنهن کي ”ايپس“ ڪوٺيندا هئا)، رهندو هو. +”ايپس“ جي پوڄا سندس عمدي عبادتگاهه ۾ ڪئي ويندي هئي. +ان ڍڳي جي موت وقت اوسائي رس جو روح (هڪ گابي ۾، جو اُن وقت ڄائو هو) حلول ڪري ويو. +سڀني مصرين جو پڪو عقيدو هو ته جسماني موت کان پوءِ سندن روحن کي دنيا ۾ ڪيل بڇڙن يا چڱن ڪمن لاءِ سزا يا اجورو ملندو. +صالح روحَ ’اوسائي رس‘ جا دوست ٿي رهندا ۽ بـُـرن روحـَـن کي حيواني جسمن جي ذريعي رلڻو پوندو. +جيئن گناهه وڏو تيئن انسان کي بدتر حيوان (جهڙوڪ: سوئر، ڳجهه) جي روپ ۾ رهڻو پوندو. +ڪئين هزار سالن جي اهڙي سزا کان پوءِ اهو سزا يافته روح شايد انساني جامو اختيار ڪري. +سندن عقيدي موجب، هڪ ڊگهي عرصي کان پوءِ سڀ ارواح پنهنجن انساني جسمن ڏانهن موٽندا. +ان کي ”حشر يا قيامت“ جو عقيدو ڪوٺيو وڃي ٿو ۽ ڪيترن پوين مذهبن، جهڙوڪ: مسيحيت ۽ اسلام ۾ ملي ٿو. +مصرين دوائن جي ذريعي لاشا سانڍي رکيا، ان لاءِ ته، جيئن روح پنهنجي اڳئين بدن کي لهي سگهي. +ان طريقي سان لاش کي محفوظ رکڻ کي ”موميائي طريقو“ ڪوٺيو وڃي ٿو ۽ اهڙن لاشن کي ”موميائي لاش“ سڏيو وڃي ٿو، پوين ڪـُـجهه ڏهاڪن ۾ ڪئين هزار اهڙا موميائي لاش لڌا ويا آهن. +سيتيءَ پهرئين ۽ راميسـِـس ٻئي جا موميائي لاش قاهره جي عجائب خاني ۾ هينئر به ڏسي سگهجن ٿا. +جيتوڻيڪ انهن بادشاهن جي موت کي ٽن هزار ورهين کان وڌيڪ عرصو گذري چڪو آهي، ته به سندن چَهرا بلڪل صحيح سلامت آهن. +مصرين جي عقيدي موجب انتقال ڪيل روح ڪڏهن ڪڏهن انهن ساڳين قبرن ۾ موٽي ايندا آهن، جتي سندن جسم پوريل آهن. +انهن روحن کي خوش ڪرڻ لاءِ قبرن جي ٺاهه ٺوهه ۾ گهڻي محنت ڪئي ويندي هئي. +نيل نديءَ جي اولهه ۾ جيڪي ٽڪريون آهن، (خاص ڪري قديم ٿيبز جي ويجهو) انهن ۾ لاتعداد قبرون زمين ۾ سرنگهه وانگر کوٽيل آهن. +انهن جون ديوارون اڪثر ڪري تصويرن ۽ ڪتبن سان چٽيل آهن، جن ۾ فوتين جي زندگي بيان ٿيل آهي. +انهن تصويرن جي ذريعي اڄڪلهه جي عالمن کي قديم مصرين جي اخلاق ۽ رهڻي ڪهڻيءَ متعلق سڀ خبر پئي آهي. +اهرام پڻ اصل ۾ سندن بانين جا مقبرا آهن. +شيشو ۽ ڪاغذ +چار هزار ورهيه اڳ مصرين کي شيشي ٺاهڻ جون سڀ تجويزون اينديون هيون. +اهي مصنوعي جواهرات ٺاهڻ ۾ به ڀڙ هئا. +هيءَ اها صنعت آهي، جنهن ۾ يورپ وارا به هينئر مـَـسَ سندن برابري ڪري سگهيا آهن. +مصري، لکڻ لاءِ نيل نديءَ جي ڪناري جي ڀرسان هڪڙي قسم جو گاهه ڄمندو هو، ان گاهه کي (ڪاغذ ڪري) ڪم آڻيندا هئا. +يونانين وٽ اهڙي خاص قسم جي شيءِ لاءِ ٻه نالا هئا، پهريون: ”پپائرس“ (Papyrus) ]جنهن مان انگريزي لفظ ”پيپر“ (Paper) نڪتل آهي[ ۽ ٻيو: ”ببلوس“ (Byblos) ]جنهن مان انگريزي لفظ ”بائيبل“، ڪتاب نڪتل آهي[. +”پاپي رس“ مهانگو هو، ان ڪري سهانگا لکڻ جا پترا، جهڙوڪ: ڪاٺ جون پٽيون، ٺڪر جا ڀڳل ٽڪر ڪتب آندا ويندا هئا. +قديم مصري تحرير +نيپولين جي هڪ فوجي کي اسڪندريا (مصر) جي هڪ ڳوٺ الرشيد منجهان هڪ پٿر لڌو جنهن تي قديم مصري تصويري لکت (Pictographic Script) سان گڏ يوناني ۽ هيرو غليفي ۾ عبادت جا ڪي قانون لکيل آهن. +اهو پٿر اڄڪلهه برٽش ميوزيم ۾ محفوظ آهي. +چيني لکت وانگر مصري لکت به ”نقشي تحرير“ سان شروع ٿي. +شين جا نالا سندن سادي تصوير يا نقش ڪڍڻ سان اظهار ڪيا ويندا هئا. +مصري پنهنجي تحرير تي، جا واقعي سهڻي هئي، فخر ڪرڻ ۾ پڻ چينين سان مشابهت رکندا هئا. +”پٿراون ڪتبن“ لاءِ هنن قديم ”تصويري تحرير“ جنهن کي ”هيرو غلافي“ (هيرو = مقدس، غلافي = پٿر تي ٽـُـڪيل لکت) ڪوٺيو وڃي ٿو، ان کي جاري رکيو. +دستاويزن ۽ واپاري مقصدن لاءِ تصويري تحرير جا مختصر نمونا آهستي آهستي هيرو غلافيءَ جي جڳهه ڀرڻ لڳا، ڇو ته هو تڪڙا لکي پيا سگهجن. +زالن جي حيثيت +مصري زالن کي قاعدي موجب مڙس سان گڏ برابريءَ جا حق حاصل هئا. +هو پنهنجي نالي ۾ ملڪيت رکي ٿي سگهيون ۽ خودمختياريءَ سان ان جي سنڀال ڪري ٿي سگهيون. +پنجين بادشاهي خاندان جو هڪ شهزادو اخلاقي نصيحتن جي هڪ مجموعي ۾ چوي ٿو: +”جي تون سياڻو آهين ته پنهنجي گهر جي چڱيءَ طرح سنڀال ڪر، پنهنجي زال کي پيار ڪر، سندس عزت ڪر، سندس جسم جي سنڀال ڪر، سندس خواهشون پوريون ڪر، جيستائين تون جيئرو آهين، ڇو ته هوءَ (زال) هڪ نعمت آهي، جيڪا پنهنجي مالڪ لاءِ عزت جو باعث آهي. +ڪنهن به ٻئي قديم ملڪ ۾ زالن سان اهڙو سٺو ورتاءُ نه ڪيو ويندو هو ۽ نه هنن کي هاڻوڪي زماني تائين مغرب جي مکيه ملڪن ۾ سندن برابريءَ جي حقن جي دعويٰ وري تازي ڪئي وئي. +قبطي زبان (Coptic) مصري زبانن سان لاڳاپيل هڪ زبان آهي جيڪا پاڻ افرو ايشيائي زبانن جي شاخ آهي هي زبان قديم مصر ۾ ٽي هزار سال اڳ ڳالهي ويندي هئي ۽ پنھنجي سندر ڏيک سبب پنجي صدي عيسوي تائين ڪنھن نہ ڪنھن حد تائين سترهين صدي عيسوي تائين موجود رهي جيڪا هاڻي اڻلڀ آهي پھريان انکي يوناني رسم الخط ۾ لکيو ويو پر پوءِ ان ۾ ڪجھ واڌارو ڪيو ويو جنھن کانپوءِ ان قبطي رسم الخط طور چورايو انکي مسيحين جو هڪ فرقو قبطي آرٿوڊاڪس ڪتب آڻيندو هئو پر هاڻ اها ڪٿي بہ ناهي ڳالهي ويندي +جديد مصر. +جديد مصر جي تعمير جي شروعات عثماني خلافت جي محمد علي ڪئي جنھن جو دؤر حڪومت 1805ع کان 1849ع تائين ھيو. +ان مصر جي دفاعي طريقو يورپي نموني رکيو ۽ ان ادران جي مرڪزيت ۽ ادارن کي مضبوط بنائڻ جو ڪم شروع ڪيو جنھن جي نتيجي ۾ ايندڙ سؤ سالن ۾ ھڪ آزاد مصري قوم جنم ورتو. +محمد علي کان پوء سندس پوٽي اسماعيل مصر کي جديد ملڪ بنائڻ واري ڪم کي اڳتي وڌايو. +اسماعيل 1863ع کان 1879 تائين اقتدار ۾ رھيو جنھن دوران ھن مصر جي شھرن کي جديد اڏاوتي نمونن ۾ تبديل ڪيو، تعليم جي دائري کي وڌايو ۽ صحافت کي فروغ ڏياريو. +1882 م برطانيا پنھنجي مالياتي مفادن ڪري ھن ملڪ تي حملو ڪري قبضي هيٺ آندو ۽ ان کي ڪنھن نہ ڪنھن صورت ۾ 1954 تائين پنھنجي اختيار ۾ رکندو آيو. +برطانيا ملڪ کي جديد ڪرڻ واري ڪم کي روڪي رکيو پر اظهار جي آزادي ۽ مذھبي آزادي کي قائم رکيو. +1952 جي انقلاب مصر کي تبديل ڪري مڪمل آزادي جي راھ ھموار ڪئي ۽ برطانيا جي مسلط ڪيل بادشاھت جو خاتمو ٿيو. +1954ع ۾ ھڪ اڳوڻو فوجي آفيسر جمال عبدالناصر ملڪ جو صدر ٿيو جيڪو 1970ع تائين اقتدار ۾ رھيو. +جنھن عرب دنيا کي متحد ڪرڻ لاء اڳواڻي ڪئي. +1956 ۾ ھن سوئيز ڪئنال کي مصري اختيار ۾ آندو جنھن تي مصر سان برطانيا ۽ فرانس جنگ ڪئي جيڪا جنگ سوئيز ڪئنال جي نالي سان مشھور آھي. +جديد تاريخ م عرب اسرائيل جنگن عربن کي مصر سميت اسرائيل جي ڀيٽ ۾ وڏو نقصان پھچايو. +1948ع، 1967ع ۽ 1973ع ۾ ٽن عرب اسرائيل جنگن ۾ مصر کي بہ ٻين عرب ملڪن سميت شڪست آئي. +انھن جنگن جي ڪري ملڪ جي معاشي ترقي، تعليمي سڌارن ۽ جمھوريت نظام جي سرجڻ وارا عمل پوئتي رھجي ويا. +1970ع۾ انور سادات ملڪ جو صدر ٿيو جيڪو 1981ع ۾ پنھنجي قتل ٿيڻ تائين صدر رھيو. +ان 1978ع ۾ آمريڪا جي ٽياڪڙي سان اسرائيل سان ڪيمپ ڊيوڊ معاھدا ڪيا جنھن سان مصر جو امن جو دؤر شروع ٿيو. +اسرائيل ۽ مصر جي وچ ۾ ان امن وارن معاھدن جي ڪري ٻنھي ملڪن جي سربراهن: انور سادات ۽ مناحيم بيگن کي گڏ امن جو نوبل پرائيز مليو. +ان سان گڏوگڏ مصر آمريڪا جو اتحادي ٿي ويو. +مصر ۾ سيد قطب شھيد (1966 ۾ کيس ڦاسي ڏني وئي) جي بنيادي پرستي وارن خيالن 1967 واري عرب اسرائيل جنگ کانپوءِ اسلام تحريڪ کي مضبوط ڪيو. +پر مصري دانشورن طه حسين (وفات: 1973) ۽ نصر حميد ابو زيد (پيدائش:1943) +اسلام جي مطالعي ۾ پائدار نصابي تنقيد جا نوان طريقا تلاش ڪيا جن سان مصري مفڪر پنھجي ھم عصرن کان سمجھ م گھڻو اڳتي رھيا. +ان کانسواءِ ادبي ميدان، سينيما، موسيقي، ميڊيا واري نشريات سميت ٻين ثقافتي شعبن ۾ پڻ مصر پوري عرب دنيا ۾ سڀ کان اھم قوم رھيو. +ان جي مشھور ناول نويس ۽ ڪھاڻيڪار نجيب محفوظ (1911ع- 2006ع) کي ادب جو نوبل انعام مليو. +آبادي. +مصر جي عرب ريپبلڪ عرب ملڪن ۾ سڀ کان وڏي آبادي وارو ملڪ آهي جنهن جي آبادي 2008 ۾ 8,17,00,000 ھئي جنھن جو 90 کان 94 سيڪڙو سني اسلام سان تعلق رکندڙ مسلمان آهن. +۽ باقي 6 کان 10 سيڪڙو عيسائي آھن جن ۾ آرٿوڊڪس ڪاپٽس اڪثريت ۾ آھن. +جاگرافي. +پکيڙ ملڪ جي پکيڙ 386258 چورس ميل آهي. +سياسي ورهاست. +جديد مصر جي حڪومت جو گاديءَ جو هنڌ قاھرہ ۾ آهي جيڪا مضبوط صدارتي نظام تي مشتمل آهي جنھن جو اھم ادارو اتان جي پارليامينٽ آهي جنھن جو ھيٺيون ايوان پيپلز اسيمبلي آھي جنھن جي چونڊ عوام ڪندو آهي. +ٻيو ايوان ايڊوائزري ڪائونسل آهي جيڪو غير اھم آھي. +آئين ۾ 1980 ۾ شق نمبر 2 ۾ ترميم ڪري اسلام کي اتان جو سرڪاري مذھب قرار ڏنو ويو ۽ شريعت کي قانونسازي جو اھم ذريعو بڻايو ويو. +معيشيت. +ھن ملڪ جي بنيادي معيشت زراعت آھي جنھن جي پيدوار جو وڏو حصو مقامي منڊي ۾ کپي ٿو. +ملڪ جي زرمبادلہ جو وڏو ذريعو سياحت، پرديس مان مصري ماڻھن جون ڪمائي موڪليل رقمون ۽ تيل جي برآمد آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15930.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15930.txt new file mode 100644 index 0000000..3808d94 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15930.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +امام بخاري +تعارف. +امام بخاري جو پورو نالو محمد بن اسماعيل ابو عبدالله الجوفي هو.اوهان13 شوال 194 هجري ۾ بخارا شهر ۾ پيدا ٿيا.پاڻ پنهنجي شهرت يافته ڪتاب صحيح بخاري جي لکڻ جي وجه سان سني عوام ۾ ڏاڍا مشهور آهن اوهان جي هن ڪتاب کي قرآن مجيد کان پوءِ صحيح ترين ڪتاب مڃيو ويندو آهي. +اوهان جي پيءَ جو نالو اسماعيل هو جيڪو پڻ وڏو مشهور محدث هو جيڪو امام مالڪ،حماد بن زيد ء عبدالله بن مبارڪ جي دوستي ۾ رهيو. +علمي سفر. +17 سالن جي عمر هئي جو ماءُ سا گڏ سعودي عرب ۾ حج ڪرڻ آيا.جتي علم پرائڻ لاءِ رهي پيا.اوهان اسحاق بن روي،علي بن مديني استادن جي زير نگراني ۾ علم حاصل ڪيو اوهان کي تاريخ ء حديث سان ڏاڍو چاهه هو. +اکين جو نور واپس اچڻ. +سندن جو ننڍ پڻ هو جو اکين جو نور وڃائي ويٺا،اوهان جي ماءُ ڏاڍي پرهيزگار ء عبادت گذار عورت هئي جيڪا هر وقت پنهجي پٽ جي اکين جي بينائي موٽڻ جي لاءِ الله کي ياد ڪنڊي رهندي هئي هڪ رات خواب ۾ حضرت ابراهيم آيس ء فرمايائين ته تهنجي پٽ جي اکين جو نور اچي چڪو آهي جڏهن صبح ٿي تڏهن امام بخاري جي بينائي واپس اچي چڪي هئي. +شاگرد. +اوهان جي شاگردن جي تعداد ڪافي زيادو وسيع آهي هڪ اندازي جي مطابق هنن شاگردن جي تعداد 9000 هئي جيڪي اوهان جي مجلس ۾ ويهي درس ٻڌندا هئا. +ڪتاب. +اوهان پنهجي زندگي ۾ هي ڪتاب لکيا جن ۾ الجامع الصحيح ڪتاب مشهور آهي جنهن کي صحيح بخاري به چيو ويندو آهي. +حياتي جي پڃاڻي. +امام بخاري شوال جي مهيني سن 256 هجري ۾ وفات ڪئي سندن مقبرو سمڪرنڊ،ازبڪستان ۾ موجود آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15931.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15931.txt new file mode 100644 index 0000000..a52299b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd15931.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اسلامي فوجي اتحاد +اسلامي فوجي اتحاد يا مسلم ملڪن جو فوجي اتحاد 35 مسلم ملڪن جو بين الحڪومتي فوجي اتحاد آهي جنهن جي تشڪيل 14 ڊسمبر 2015ع تي سعودي عرب جي قيادت ۾ ٿيو۔ اتحاد جي مطابق ان جو مقصد هي آهي ته "مذهب ۽ نالي کان قطع نظر هر قسم جي دهشت گردي جي خلاف مزاحمت ۽ جنگ جو محاذ قائم ڪيو وڃي"۔ +هن فوجي اتحاد ۾ 35 مسلم ملڪ شامل آهن، جڏنهن ته 10 کان وڌيڪ ٻين مسلم ملڪن پنهنجي تعاون جو اعلان ڪيو آهي، جن ۾ انڊونيشيا پڻ شامل آهي جيڪو دنيا جو سڀ کان وڏو مسلم آبادي وارو ملڪ آهي ۽ آذربائيجان پڻ هن اتحاد ۾ شامل ٿيڻ تي غور ڪري رهيو آهي۔ هن تنظيم جو صدر دفتر سعودي عرب جي گاديءَ جو هنڌ رياض هوندو، ۽ هن فوجي اتحاد جي تشڪيل جو اعلان سعودي وزير دفاع محمد بن سلمان السعود 14 ڊسمبر 2015ء تي ڪيو۔ +۽ اڱارو 15 ڊسمبر 2015 تي دبئي ۾ چوٽيھہ اسلامي ملڪن جي فوجي اتحاد جو بنياد وڌو ويو. +ھي ملڪ دهشتگردي جي خلاف جدوجهد ڪندا جن ۾ اھم اسلامي ملڪن سان گڏ پاڪستان شامل بہ آهي. +هيڊڪوارٽر. +هن اتحاد جو هيڊ ڪوارٽر سعودي عرب جو رياض شهر آهي. +اتحاد جو مقصد. +هن فوجي اتحاد جا مقصدهيٺئين ريت آهن: +رڪن ملڪ. +هيٺ انهن ملڪن جي فهرست درج آهي جيڪي هن فوجي اتحاد ۾ بطور رڪن شامل آهن، هي ڪُل 35 ملڪ آهن،جِن مشترڪا طور تي هن جو اعلان ڪيو آهي۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16201.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16201.txt new file mode 100644 index 0000000..3bac264 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16201.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +مسجد اقصي +مسجد اقصيٰ (اردو ۾ مسجد اقصٰی) هڪ عربي زبان جو لفظ آهي جنهن جي معني آهي پاڪ مسجد. +اھا مسجد اقصي فلسطين ۾ پراڻي يروشلم جي اوڀر واري حصي ۾ مقدس مقامن واري علائقي ۾ 70ع ۾ رومين پاران تباھ ڪيل ٻئين ٽيمپل واري باقيات مٿان واقع آهي جنھن ڪري ان مسجد کي عيسائي ۽ يھودي ٽيمپل آف مائونٽ جي نالي سان سڏيندا آهن. +هن وقت يروشلم تي اسرائيل جو قبضو آهي. +مسجد اقصي دنيا ۾ مسلمانن جي لاءِ ٽيون وڏو مقدس مقام آهي. +هن مسجد کي بيت المقدس پڻ چيو ويندو آهي. +اڏاوت ء عبادت. +روايتن مطابق حضرت ابراهيم عليه السلام جيروسلم ۾ الله جي عبادت لاءِ هڪ گهر ٺاهيو ڪجه وقت کان پوءِ هن کي الله جو گهر چوڻ لڳا اڃا ڪعبي جي اڏاوت کي چاليهه سال ٺيا هئا حضرت ابراهيم ان جي توسيع ڪئي.حضرت ابراهيم عليه السلام جي ننڌي پٽ هتي عبادت ڪرڻ شروع ڪئي.حضرتاسحاق جي ٻيئي پٽ حضرت يعقوب هن عبادت گاه جي وري توسيع ڪئي.فلسطين جا مسلمان پڻ ان وقت هتي الله جي عبادت ڪرڻ ايندا هئا ان کان پوءِ هن جڳه کي مسجد القصي چوڻ لڳا جنهن جو مطلب آهي ته الله جي عبادت ڪرڻ جو وڏي جاءِ. +پر تاريخ جي رڪارڊ مان ۽ قرآن مان پڻ انھن روايتن جي ڪا تصديق ڪانھي. +حضرتداؤد عليه السلام جي پٽ حضرتسليمان عليه السلام هن مسجد جي توسيع ڪئي قرآن ۾ ھن مسجد جو ذڪر معراج جي نسبت سان ۽ قبلي جي حيثيت ۾ آيو آھي. +تاريخي رڪارڊ مطابق ان جاء تي موجودہ مسجد بنو اميہ جي خليفي عبدالملڪ بن مروان (685-705) شروع ڪرايو ۽ وليد بن عبدالملڪ (705-715) مڪمل ڪرايو. +مسجد ايتري ته ڪشادي آهي جو اتي چار لک نمازي نماز پڙھي سگھن ٿا. +1096ع ۾ صليبين جڏهن بيت المقدس تي قبضو ڪيو تہ ان کي شاھي محل ۾ ۽ پوء فوجي جوڌن جي رھائش ۾ تبديل ڪيو ھو جنھن کي مسلمانن مسجد جي بي حرمتي قرار ڏنو. +1187ع ۾ سلطان صلاح الدين بيت المقدس واپس قبضي ۾ آندو ۽ مسجد کي پاڪ ڪيو ۽ اتي ٻيھر نماز جي بحالي ٿي. +1967 ۾ عرب اسرائيل جنگ دوران اسرائيل يروشلم تي قبضو ڪيو پر مسجد جي انتظاميه مسلمانن جي ھٿ ۾ رھڻ ڏني. +مسجد اقصي جي پکيڙ. +مسجد اقصي جو گنبد نه صرف سون جو آهي بلڪي هن ۾ ڪارو پٿر پڻ استعمال ڪيو ويو آهي اگر مسجد اقصي جي رقبي جي باري ۾ ڳاله ڪجهي ته هن مسجد جو رقبو 144 دونم آهي هڪ دونم 1000 چورس ميٽرن جي برابر آهي. +هتي گنبد صخره به آهي جنهن کي عربي زبان ۾ "الجامع القِبْلی "مطلب ته قبلي واري مسجد به چيو ويندو آهي. +مسجد جو اهو پورو حصو جتي موجود آهي اهو هڪ واري جي دڙي وانگر آھي جنھن جو نالو "موريا" آهي مسجد جي پيمائش ڪجهن هن طريقي سان ڪئي وئي آهي ڏکڻ طرف 281 ميٽر، اتر طرف 310 ميٽر، اوڀر طرف 462 ميٽر ۽ اولھ طرف 491 ميٽر تائين ڦھليل آهي. +مسجد اقصي تي قبضو. +جولائي 1948 ۾ يهودين بيت المقدس تي 55 ڀم ڪيرايا. +1967 ۾ اسرئيل بيت المقدس تي قبضو ڪيو. +1969 ۾ هن مسجد جي داخلي جڳه کي باه ڏني وئي جنهن ڪري مسجد جي ڇت کي نقصان رسيو ء منمبر صلاح الدين پڻ متاثر ٿيو. +21 جولائي 1969 جڏهن اتي نمازي فجر جي نماز پڙهي رهيا هئا تہ مسجدکي باه ڏني جنهن جي ڪري مسجد جا ٽي خاص حصا باھ ۾ سڙي ويا. +مسجد اقصي جي آزادي لاءِ مسلمان هر سال يوم القدس ملھائيندا آهن. +مسجد اقصي ء قرآن مجيد. +قرآن جي سورت اسراع آيت نمبر هڪ ۾ الله فرمائي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16485.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16485.txt new file mode 100644 index 0000000..f3715e1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16485.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +معراج +معراج قرآن جي آيتن ۽ حديثن کان ثابت آهي ته الله حضرت محمد مصطفيصہ کي هڪ رات ۾ مسجد حرام کان مسجد اقصي جي طرف اتان سدرة المنتهيٰ ۽ عرش اعليٰ جو سير ڪرايو. +زمين ۽ آسمان جا عجائبات ڏيکاريا. +عالم ارواح ۾ نبين سان ملاقات ٿي ۽ جنت ۾ اهل جنت سان ملاقات ٿي. +معراج جي تاريخ ۽ جڳھہ. +معتبر حديثن سان ظاهر ٿي ٿو تہ اوهان کي معراج ڪافي دفعا ٿيو ۽ مختلف جڳهن تان.جنهن جو تفصيل هن ريت آهي. +معراج جو آيتون. +قرآن جي سورت اسراع آيت نمبر هڪ ۾ الله فرمائي ٿو. +سُبْحَانَ الَّذِي أَسْرَى بِعَبْدِهِ لَيْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الأَقْصَى الَّذِي بَارَكْنَا حَوْلَهُ لِنُرِيَهُ مِنْ آيَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ البَصِيرُ (الاسراء: 1) +پاڪ آهي اهو جيڪو رات ئي رات ۾ وٺي ويو پنهنجي ٻاني کي مسجد حرام کان مسجد اقصي تائين. +سُوۡرَةُ النّجْم ۾ الله فرمائي ٿو +وَالنَّجۡمِ اِذَا هَوٰىۙ ﴿1﴾ مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمۡ وَمَا غَوٰىۚ ﴿2﴾ وَمَا يَنۡطِقُ عَنِ الۡهَوٰىؕ ﴿3﴾ اِنۡ هُوَ اِلَّا وَحۡىٌ يُّوۡحٰىۙ ﴿4﴾ عَلَّمَهٗ شَدِيۡدُ الۡقُوٰىۙ ﴿5﴾ ذُوۡ مِرَّةٍؕ فَاسۡتَوٰىۙ ﴿6﴾ وَهُوَ بِالۡاُفُقِ الۡاَعۡلٰى ؕ ﴿7﴾ ثُمَّ دَنَا فَتَدَلّٰىۙ ﴿8﴾ فَكَانَ قَابَ قَوۡسَيۡنِ اَوۡ اَدۡنٰىۚ ﴿9﴾ فَاَوۡحٰۤى الٰى عَبۡدِهٖ مَاۤ اَوۡحٰىؕ ﴿10﴾ مَا كَذَبَ الۡفُؤَادُ مَا رَاٰى ﴿11﴾ اَفَتُمٰرُوۡنَهٗ عَلٰى مَا يَرٰى ﴿12﴾ وَلَقَدۡ رَاٰهُ نَزۡلَةً اُخۡرٰىۙ ﴿13﴾ عِنۡدَ سِدۡرَةِ الۡمُنۡتَهٰى ﴿14﴾ عِنۡدَهَا جَنَّةُ الۡمَاۡوٰىؕ ﴿15﴾ اِذۡ يَغۡشَى السِّدۡرَةَ مَا يَغۡشٰىۙ ﴿16﴾ مَا زَاغَ الۡبَصَرُ وَمَا طَغٰى ﴿17﴾ +ستارن جي قسم جيڪي بلندي کا هيٺي آيا اوهان جو نبي نه بهليو آهي نه گمراه ٿيو آهي ء هو ته پنهجي خواهش کان ڪلام به نه ٿو ڪري اهو ته وحي هوندي آهي جيڪا ان جي طرف ايندي آهي ان کي جهجي قوتون واري خدا تعليم ڏني آهي جيڪو مسلسل طاقت رکي ٿو ء پوءِ ته هو قائم ء غالب ٿي ويو جڏهن ته هو آسمان جي بلند ڪناري تي هو پوءِ هو ويجهو ٿيو ء ادب کان جهڪيو حتي ڪي ٻن قوسن جو فاصلو يا ان کان به گهٽ رهجي ويو ڀس خدا پنهجو وعدو پورو ڪيو پنهجي عهدي کي پردي جي پويا ٻڌائين ان جي اکهين جيڪو ڪجه ڏٺو ء ان جي دل ان کي ڪوڙ نه سمجهو چا آئين ان سان ان جي باري ۾ ويڻ ٿا ڪريو جيڪو ان ڏٺو جڏهن ته ان اهيو ٻي دفعه هيٺ ايندي سدرت المنتهي تي ڏٺئين جنهن جي پاسي هي جنت الماوي آهي جڏهن سدرت کي لڪائي رکيو هوسين اهو چيز جنهن ان کي لڪائي رڪيو هو ان جي نگاه نه ته هيڏا ٿي نه هوڏا نه وري هد کان گذري ڪو شڪ ڪونهي ته پنهجي رب جي وڏي نشانين مان هڪ نشاني ڏيکاري. +شاھہ عبداللطيف ڀٽائي. +شاه عبداللطيف ڀٽائي بہ فرمائي ٿو تہ +جــــکــري جهـــو جــــوان ، ڏســان ڪــــون ڏيــهه ۾، +مـهـــڙ مـڙنــي مــرســلـين، ســـرس ســــنـدس شــــــانُ، +فڪان قاب قوسين او ادنيٰ اي ميسر ٿـيـس مڪان، +اي آگــي جو احــسان، جــنـهــن هــادي مـيـڙيم ههڙو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16577.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16577.txt new file mode 100644 index 0000000..6fe4881 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16577.txt @@ -0,0 +1,42 @@ +وتايو فقير +وتايو فقير، سنڌ جو مشھور مزاحيہ بزرگ. +احوال. +وتائي فقير بابت ھونئن ته گھڻيون ئي روايتون آھن پر جيڪا معلومات مستند لڳي ٿي اھا ھن ريت آھي ته ھو نصرپور جي لڳ ھڪ ڳوٺ جو واھڻائي واڻيو ھو، ننڍپڻ کان پنھنجي سوچ سمجھ سادي سودي ھيس، اڪثر پنھنجي سڃاڻ ۽ پنھنجي مالڪ جي سڃاڻ ۾ محو رھندو ھو. +زندگي جي ڪنھن موڙ تي پھنجو ڌرم ڇڏي دين ڏانھن لاڙو رکيائين، پھرين پاڻ ۽ پوءِ سڄو گھراڻو شيخ ٿيو. +سندس قبر ۽ درگاھ ٽنڊي الھيار ڀر سان قُبي اسٽاپ لڳ آھي. +ڪن جو ھي به چوڻ آھي ته وتايو فقير پنھنجي وقت جو سياڻو ماڻھو ھو، بلڪه ڪي ته ايئن به چوندا آھن ته سياڻي سنڌ سياڻو ماڻھو ھڪ ئي پيدا ڪيو اھو ھو وتايو. +ڏاھا ڏيھ ۾ گھڻا پر سياڻو لکن ۾ ھڪڙو. +ڏاھي جي ڏاھپ جو دارومدار آھي ڏاھ تي، يعني ٻڌ سڌ يا خبرچار تي، پر سياڻو ماڻھو ان کي چون جنھن کي اندر جو سوجھرو ھجي ۽ سڃاڻ ھجي. +ان ڏس ۾ ڄمندي ڄام ھو. +وتايو فقير سر بچاءُ ۾ چريو ٿي عمر گذاريائين. +ايئن به ھرو ڀرو صحيح نه ھو جيئن چيو ٿي ويو ته ڪا ڪل ٿڙي ھيس يا متيون ڏيندي لوڪ کي چريو پاڻ ٿيو ھو، بلڪل نه وتايو ھرگز اھڙو اياڻو نه ھو، البت چريائي جي اوٽ ۾ ٻين کي متيون ڏيندو ھو. +وتائي فقير جي حوالي سان ڪجھ روايتن ۾ اهو به ڄاڻايل آهي ته وتائي جي پيءُ جو نالو ميلهورام هو ۽ سندس اصل نالو وتڻ مل هو، جو پوءِ وتو مل سڏجڻ ۾ آيو. +ساڳئي سمي عمرڪوٽ ويجهو مهراڻي درياهه تي رنگريز ۽ کنڀاٽين جا ڪيترائي پاڙا رهندا هئا. +جن سان ميلهورام پڻ کنڀاٽي هئڻ ڪري گڏجي ڪم ڪندو هو. +اُهي بگ، چُنيون، پيٽيون، اَجرڪون، دمچيون ۽ پڙا وغيره رڱي وڪڻي گذران ڪندا هئا ۽ اهو سامان مسلمان ئي هنڊائيندا ۽ اوڍيندا هئا. +پري پري تائين سندن ڪم جو ناماچار هوندو هو. +اوچتو اهڙو ڦيرو آيو جو سندن ڌنڌو ماٺو ٿي ويو. +ڏڪار پيو ۽ اوائلي اپت ۾ ڪَتر پوڻ لڳي. +پوءِ رڱاوت جو ڪم ڪندڙ کتري ٽڙي پکڙي ويا پر ميلهو رام خيال ڪيو ته اسان ڪاڻ اگهاماڻو شهر بهتر ٿيندو. +اتي مسلمان گهڻا ٿا رهن ۽ بندر هئڻ سبب مال جو اُڪلاءُ ٿيندو رهندو. +ڇو ته هتان جو ڏيساور سان واپار هلي ٿو. +پوءِ هو ڪٽنب سميت لڏي اگهاماڻي ويو. +وتائي جا ڪجھ مشھور ڀوڳ. +وتايو دنيا جي انھن عظيم ھستين مان ھڪ ھو جيڪي انسان ذات لاءِ ھادي ۽ استاد ٿي آيا، جن آدمين کي اخلاص، اخلاق ۽ انسانيت جي سکيا ۽ ساڃاھ ڏني، ماڻھن کي پاڻ ۾ پريت ونڊڻ ۽ ڌرتيءَ جو ناتو نڀائڻ جو سبق ڏنو. +وتايو دنيا جي اھڙن فليسوف ۽ مفڪر انسانن مان ھڪ ھو، جن پنھنجي سموري عمر قدرت جي اسرار پروڙڻ ۽ سندس ڳجھارتن جي تحقيق ۾ سيڙائي، جيئن انسانيت جي اڳتي ھلي ذھني سڌار ۽ سنوار ٿي سگھي. +وقت جي انھن آکاڻين پٺيان ڏاھپ ۽ سياڻپ جا نڪتا سمايل آھن، جن مان ڪجھ ھيٺ ڏجن ٿا: +وتائي وارو اڳ وٺڻ. +ھڪ ڏينھن ماڻھن کي ھي ڏسي حيرت ٿي ته صبح سويل کان وتايو مقام جي لنگھ تي ڌرڻو ماري ويٺو رھيو ۽ مقام ڏانھن ايندڙ جنازن جي پڇا پئي ڪيائين، ڪن ماڻھن کانئس پڇيو ته وتايا! +خير ته آھي فجر کان مقام جو در ورتو اٿئي؟ +وراڻي ڏنائين ته رات ڪو شاھينگ جُتي تڳائي ويو آھي ۽ چور جي اڳ وٺڻ لاءِ ھت ويٺو آھيان، اڳي پوءِ ايندو ضرور ھتي، ويندو ڪيڏانھن؟ +دوزخ ۾ باھ ڪٿي +ھڪ ڏينھن وتائي پنھنجي امڙکي چيو ته ”امڙ بک لڳي اٿم، ماني کارائين ته چڱو! +“ تنھن تي ماڻس وراڻيس ته ابا گھر ۾ باھ ڪونھي ڪٿان پاڙي مان ٽانڊو کڻي اچين ته ماني پچائي ڏيان. +وتايو اوڙو پاڙو گھمي آيو پر ڪٿان به ٽانڊو ڪونه مليس ۽ ماءُ کي چيائين ته امان وڃان ٿو دوزخ مان باھ کڻڻ. +جھٽ پلڪ بعد کلندو ٽپا ڏيندو گھر ڏانھن موٽيو ۽ ماءُ پڇين ته ابا ٽانڊو مليو؟ +جواب ڏنائين ته: ”امڙنه، دوزخ ويس ته اتي وارا فرشتا مونتي کلڻ لڳا ته ھتي باھ ڪٿي، الله پاڪ ڪو بٺيءَ وارو يا نانوائي ته نه آھي جو باھ جا کورا يا بٺا ٻاري ويھي پنھنجي مخلوق کي شيخ ڪباب جيان پچائي، ھتي ھر ڪو پنھنجي آڳ جي ڪوٽا پاڻ سان گڏ کنيو ايندو آھي، جا باھ ھر انسان لوڀ، لالچ، حسد، بغض، ۽ نفرت جي روپ ۾ پاڻ وٽ جمع ڪندو ٿو رھي، ھتي اچي ھر ماڻھو پنھنجي گڏ ڪيل باھ جي پونجي ۾ پاڻ پڄرندو ٿو رھي. +مھماني ڪپڙن جي! +ھڪ دفعي وتايو وڃي شھر جي ھڪ وڏي دعوت ۾ شريڪ ٿيو، جتي ماڻھن ويٺي خيرات کاڌي، سندس ڦاٽل پراڻا ڪپڙا ڏسي ماڻھن کيس لوڌي ڪڍيو. +وتايو گھران پنھنجي ڀاءُ جا نوان ڪپڙا پيتي مان ڪڍي پائي وري ساڳي دعوت ۾ اچي شامل ٿيو. +ماڻھن سمجھيو ته ڪو معزز مھمان وارد ٿيو آھي، ھڪدم سندس ھٿ ڌوئاري، دسترخوان وڇائي، ٻوڙ پلاءُ آڻي آڏو رکيائونس. +بجاءِ طعام نوش ڪرڻ جي وتايو ٻوڙ پلاءُ جا چمچا ڀري پنھنجن ڪپڙن مٿان ھاريندو رھيو ۽ ڪپڙن کي مخاطب ٿي چوندو رھيو ته ”ھي مھماني اوھان جي آھي، کائو ۽ خوب کائو، مونکي ته اڳ ۾ لتون ھڻي ٻاھر اماڻيو ھئائون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16602.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16602.txt new file mode 100644 index 0000000..fef99c5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16602.txt @@ -0,0 +1,82 @@ +لوڪ ادب +ڪنهن به قوم جي روين کي سمجهڻ لاءِ ان قوم جي ويساهن، عقيدن ۽ طرز زندگي کي سمجهڻ ضروري آهي. +ڪلچر جو بنياد به انهن عنصرن تي ٻڌل آهي. +ميل جول، لوڪ ڪهاڻيون، راڳ روپ، شعر و شاعري، رسمون رواج ۽ قدر سڀ گڏجي رويا ٺاهن ٿا. +ان سان گڏ سماج ۾ ڪي اهڙا ڪردار ۽ شخصيتون به ٿين ٿيون جيڪي پڻ روين تي اثرانداز ٿين ٿيون. +ان ڪري سنڌ جي ماڻهن جي روين تي به هتان جي لوڪ ڪهاڻين، لوڪ داستانن جي ڪردارن شاعري ، راڳ ۽ رواج جو اثر نظر اچي ٿو جنهن هيٺ سنڌين جي نفسيات ٺهي آهي. +پر اهو به خيال آهي ته لوڪ ادب جي تخليق سماجي روين جي اثر هيٺ ٿي هوندي. +ڪنهن ڪنهن تي اثر ڪيو ان بابت مختلف رايا ٿي سگهن ٿا. +ان حوالي سان اچو ته پهريان سنڌ جي لوڪ ادب، ان جي ڪردارن جو سنڌي ماڻهن جي روايت ۽ نفسيات تي اثر جو جائزو وٺون. +لوڪ ادب جاداستان. +1 عمر مارئي جو داستان +هاڻي اچو ته انهن لوڪ داستانن وارن روين ۽ سنڌي ماڻهن جي نفسيات جي ڀيٽ ڪريون. +عمر مارئي جي داستادن ۾ وطن سان محبت ۽ بيوسي آهي، جيڪا اڄ پڻ اسان جي روين ۾ واضح نظر اچي ٿي. +نفسياتي اثر هيٺ اسين به سنڌ سان وڏي واڪي محبت جا دعويدار آهيون. +عام ماڻهو کان ويندي سنڌ جا اهي ڀوتار جيڪي سنڌ جي مفادن جو سودو ڪندا رهن ٿا سي پڻ هوشو وارو نعرو مرسون مرسون سنڌ نه ڏيسون هڻندي نظر اچن ٿا. +پوءِ اهو سندن اندر جو آواز هوندو آهي يا ماڻهن کي مطمئن ڪرڻ لاءِ اهو نعرو هڻندا آهن. +پر ساڳئي ديس جي وجود ۽ وحدت کي بچائڻ لاءِ قومي سطح تي ڪو مزاحمتي ڪردار ادا ڪو نه ٿا ڪن. +محبت ڪرڻ وارو ته هر شي قربان ڪندو آهي، هيءَ ڪهڙي محبت آهي جو ديس جي نالي تي ماڻهو ووٽ به ڪو نه ٿا ڏين، ويڙهه ته پري جي ڳالهه آهي. +ان عمل مان ته اهو نظر اچي ٿو ته اسان جي نفسيات لوڪ داستان وارن ڪردارن وانگر دانهون ڪرڻ آهي. +دانهون ڪوڪون ڪري اسين سمجهون ٿا ته اسان پنهنجو فرض نڀائي ڇڏيو. +عمر مارئي جي داستان وانگر محبت جو اظهار مجبوري واريون دانهون ۽ بيوسي جو اظهار پڻ اسان جي روين ۾ آهي. +ائين ديس سان محبت جي حوالي سان اسين هن جديد دور جو اهڙو ئي داستان آهيون، جنهن ۾ اسان اڄ جي عمر آڏو بيوس بڻجي مجبوري وارين دانهن ڪرڻ تائين محدود آهيون. +2 سسئي پنهون جو داستان +سسئي پنهون جي قصي وانگر اسين پڻ محرومين جو شڪار ٿي هر ڪنهن کي دشمن سمجهي سڀني کان پري رهڻ واري نفسيات رکون ٿا. +پنهنجي محرومين جو سبب ڌارين کي سمجهون ٿا، ان ڪري انهن جي ويجهو وڃڻ نه ٿا چاهيون. +سمجهون ٿا سڀ طاقتون ۽ ڪردار اسان جا سڄڻ ڪونهن. +اهڙي اثر هيٺ پوءِ اسين ملڻ جلڻ به نالي ماتر رکون ٿا. +پاڻ ۾ ملڻ، پنهنجا سور پاڻ ۾ سلڻ جو رواج ۽ رجحان عام آهي. +وس ڪئي ٻين سان ميل جول نه رکنداسين. +ضروري هوندو ته هڪ حد تائين واسطو رکنداسين. +اهڙو رويو ڪٿي واضح طور تي محسوس ٿئي ٿو، ان حوالي سان هڪ سنڌي ڊاڪٽر جو ٻڌايل قصو پڙهندڙن سان ونڊجي ٿو. +ان ڊاڪٽر صاحب موجب اسان هڪ ڀيرو هڪ هفتي جي ڪورس لاءِ اسلام آباد ويا هئاسين، چئني صوبن مان ست ست ڊاڪٽر آيا هئا، اسين به سنڌ مان اوتري تعداد ۾ شريڪ ٿياسين. +ڪورس جي پڄاڻي واري تقريب ۾ لاهور سان تعلق رکندڙ هڪ ڊاڪٽرياڻي اسان طرف آئي ۽ مخاطب ٿي چوڻ لڳي ته ڊاڪٽر صاحب مون پورو هفتو پئي ڏٺو آهي ته توهان سنڌي ڊاڪٽر پورو وقت پاڻ ۾ ئي ملندا ۽ گفتگو ڪندا رهيا آهيو. +انهيءَ دوران ڪنهن ٻئي سان نه تعارف ۾ دلچسپي ورتي اٿو ۽ نه وري ڪنهن سان خيالن جي ڏي وٺ ڪئي اٿو. +آخر ڇو، اسان کيس گول مول جواب ڏئي ٽاري ڇڏيو پر اهو محسوس ضرور ڪيوسين ته واقعي اسان پاڻ تائين محدود رهيا آهيون. +اهڙي محدود رهڻ واري معمول سبب اسان نيون ڳالهيون ۽ نوان رجحان دير سان سکون ٿا، جنهن ڪري اسان سماجي ترقي لاءِ تبديلين جي حوالي سان پوئتي آهيون. +سسئي پنهون جي قصي جو ٻيو پهلو سفر آهي جيڪو هو جذبات ۾ اچي ڪري ٿي. +ان جذبات ۾ پوءِ هوءَ نه ٿي ڏسي سفر جي ڏکيائي، رستي جو ثمر، نه منزل جي ڄاڻ، عشق ۾ ديوانو ٿي نتيجي تي غور ڪرڻ بنا پيار حاصل ڪرڻ لاءِ نڪري پوڻ عشق ۾ عجيب ڳالهه ڪونهي پر اهڙن قصن جي نفسياتي اثر هيٺ ڪن وڏن مسئلن تي اسان جا فيصلا اهڙا ئي رهيا آهن. +اسان جي وڏن قومي مقصدن لاءِ جدوجهد مان به اهڙي رويي جي جهلڪ ملي ٿي. +اهڙن مقصدن ۾ پنهنجي حيثيت، جدوجهد لاءِ گهربل عوامي حمايت، ويڙهه جي قوت ۽ مقصد ماڻڻ يا ناڪامي جي صورت ۾ حالتن تي غور ڪرڻ بدران بنا سوچ جي وڏا نعرا هڻڻ لڳون ٿا، جنهن سان فائدي بدران اڇا وڌيڪ نقصان ٿي رهيو آهي. +پر ڇا ڪجي اها شايد اسان جي نفسيات بڻجي چڪي آهي. +ليلا چنيسر ۾ ليلا واري فيصلي وانگر اسان پڻ عارضي فائدن لاءِ سطح فيصلا ڪندا رهون ٿا. +مثال طور ورهاڱي وقت سنڌين جا ڪيل فيصلا ڪنهن به حوالي سان دور انديش ڪو نه هئا. +ورهاڱي کان پوءِ وري ٻاهران ايندڙ ماڻهن کي ڀليڪار چئي کين آباد ٿيڻ ۾ پوري مدد ڪئي وئي. +نه فقط اهو دور پر اڄ جي دور ۾ اختيار ڪيل پاليسي ڏهاڪن کان پوءِ غلط ثابت ٿئي ٿي. +ائين اڪثر فيصلا دور انديشي بنا سطحي ڪندا رهون ٿا. +3 نوري ڄام تماچي جي داستان +نوري ڄام تماچي واري داستان واري نياز نوڙت اڄ به اسان جي سماجي روين ۽ نفسيات جو حصو آهي. +نياز نوڙت ۽ هيٺاهين به ايتري جو ڪڏهن ته عجيب پئي لڳندي آهي. +مثال طور هڪ ڏوهيڙي جا ٻول آهن ته: +دلبر جي در تي تون ڪتو ٿي ته گذار، +ڪن وڍني پڇ وڍني ته به ڪر ڪتاڻي ڪار، +من چڙهن شڪار، جو ورتيون وڃني پاڻ سان. +لوڪ داستانن ۾ نياز نوڙت سان گڏ سنڌ ۾ رائج مذهبن پڻ سنڌي ماڻهو جي مزاج کي نرم ڪري هيٺاهين پسند ڪري ڇڏيو آهي. +هتي ڊگهو عرصو ٻڌ مذهب رائج رهيو آهي، جنهن ۾ نرمي جو درس آهي. +اسلام جي اچڻ ۽ ان کان پوءِ به هتان جي مسلمانن جي مزاج تي نرم مزاجي جو اثر رهيو، ان ڪري اسلام رائج ٿيڻ کان پوءِ به هتان جي عوام ۾ روايتي رواجن ۽ روين جو اثر غالب رهيو، ان ڪري مسلمانن ۾ پڻ مذهبي حوالي سان برداشت رهي. +صوفي ازم جو به ماڻهن جي مزاج تي گهرو اثر رهيو. +هي نظريو هر مذهب ۽ فرقي جي ماڻهن ۾ رابطي جو ذريعو رهيو، جنهن ڪري سڀني ۾ مقبول ٿيو. +ايتري مقوليت جو هر سنڌي پنهنجو پاڻ کي صوفي چورائڻ تي فخر ڪرڻ لڳو، جنهن ڪري سنڌ صوفين جي سر زمين چورائڻ لڳي. +هن نظريي ۾ عاجزي ۽ نفس مارڻ جو درس آهي. +مثال طور: +هو چوني تون ۾ چئو، واتان ورائي، +اڳ اڳرائي ڪري، خطا سو کائي، +پاند ۾ پائي ويو، ڪيني وارو ڪينيڪي. +هن نظريي ۾ مغفرت حاصل ڪرڻ لا به عملي جدوجهد ڪرڻ بدران تصور تائين محدود رهڻو آهي. +محبوب جڏهن من ۾ موجود آهي ته پوءِ ڪيڏانهن پري وڃڻ جي ڪهڙي ضرورت ۽ جيڪي صوفي ڪن آستانن ڏانهن ويندا هئا ته به اتي گڏجي ويهڻ ۽ خيالن جي ڏي وٺ لاءِ. +نفس کي مارڻ لاءِ نفسياتي خواهشن جي ابتڙ سوچڻ جي ضرورت هئي. +ان ڪري نفس جي طلب طعام، ڪپڙي لٽي ۽ مالي ترقي جي صوفي کي ضرورت ئي ڪونهي. +خواهش تي ڪنٽرول سبب انهن جي پورائي لاءِ عملي جدوجهد جي اهميت به وٽن نه رهي. +سنڌو ماٿري ۾ پيدا ٿيندڙ خوراڪ بنيادي ضرورت پوري ڪرڻ لاءِ ڪافي هئي. +معاشري ۾ هڪ ٻئي جي مدد جي رواج سبب خوراڪ جي ضرورت لاءِ مٽن مائٽن کان مدد به ملي ويندي هئي. +صوفي جنهن جو محنت طرف لاڙو ڪونهي تنهن تان الزام لاهڻ لاءِ شاهه عنايت صوفي جي جدوجهد جو مثال ڏنو وڃي ٿو، پر ڪنهن نظريي بابت راءِ هڪ مثال بدران اڪثريتي رويي جي بنياد تي قائم ٿيندي آهي. +4 ليلا چنيسر واري داستان +ترقي. +هڪ طرف انفرادي معاشي ترقي تي ڌيان گهٽ ته ٻئي طرف نالي ناموس تي پئسي لٽائڻ جو رجحان، ان ڪري سنڌي قوم معاشي طور تي ڏينهون ڏينهن پوئتي پوندي ٿي وڃي، معاشي ترقي جي حوالي سان جديد اقتصاديات جو باني مڃيو ويندڙ آدم سمٿ جو چوڻ آهي ته ” معاشي ترقي جو بنياد انسان جي ذاتي ترقي لاءِ جستجو تي مدار رکي ٿو، جنهن جو نتيجو پوءِ گڏيل قومي معاشي ترقي جي صورت ۾ نڪري ٿو. +سنڌي معاشري جي ترقي جي سست رفتاري جو وڏو سبب ماڻهن جا رويا آهن، انهن ۾ تبديلي آڻي ترقي جي رفتار تيز ڪري سگهجي ٿي، پر اسان جو پڙهيل ماڻهو ان حوالي سان پنهنجو ڪردار ادا ڪرڻ بدران انهن کي زندهه رکڻ لاءِ وڪالت ڪندو رهي ٿو. +موجوده دور ۾ جڏهن دنيا جارحاڻي انداز ۾ اڳتي وڌي رهي آهي ته اتي حد کان وڌيڪ مهمان نوازي، صاف دلي ۽ صوفي صفت بڻجي رهڻ سان دنيا کي ڪيئن منهن ڏئي سگهنداسين. +اسان صوفي رهندي چي گويرا وارو ڪردار ادا ڪرڻ چاهيون ٿا، سو ڪيئن ممڪن ٿيندو. +منهنجي ذاتي راءِ آهي ته اسان دنيا سان گڏ هلڻ لاءِ پنهنجي روين تي نظرثاني ڪريون. +روين مان اهي سوچون ۽ رواج ۽ روايتون ڪڍي ڇڏيون جيڪي ماضي ۾ کڻي ٺيڪ هيون پر موجوده دور ۾ موزون ڪونهن. +پنهنجي ڪلچر جي نالي ۾ غير ضروري سوچن ۽ روايتن کي اڳتي کڻي هلڻ ڪا عقلمندي ڪونهي. +ڊارون جي ارتقا جي ٿيوري موجب فقط اهو جاندار ئي زندهه رهي سگهندو جيڪو حالتن موجب پنهنجو پاڻ کي تبديل ڪندو رهندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16603.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16603.txt new file mode 100644 index 0000000..6e70f8f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16603.txt @@ -0,0 +1,158 @@ +سسئي پنهون جو داستان +سسئي ۽ پنھون جو داستان سنڌ ۽ بلوچستان جو مشھور روايتي عشقيه لوڪ داستان آهي جنھن جو ذڪر ڪيترن ئي سنڌي شاعرن پنھنجي شاعري ۾ ڪيو آهي ۽ ان جا تفصيل مشھور تحفة الڪرام ۾ بيان ڪيل آهن.مير معصوم شاهه بکر واري اهو قصو ”حسن و ناز“ جي نالي سان پارسي مثنويءَ ۾ لکيو آهي. +قاضي مرتضى سورٺي ساڪن ڳوٺ کٽياڻ ساڳيو قصو نرالي طرز جي نظم ۾ تيار ڪري محمد شاهه دهليءَ جي بادشاهه جي دربار ۾ پيش ڪيو هو. +اهو پنهنجي ڪتاب ۾ هيءَ ڳالهه ٿو لکي: +”اسماعيل نالي هڪڙو ملتان جو صوفي درويش ملتان کان هنن جبلن ۾ آيو ۽ پڪو ارادو ڪيائين ته جيستائين سسئي ۽ پنهونءَ جو ديدار نه ڪندس، تيستائين نه کائيندس نه پيئندس. +اهو ارادو ڪري هنن سچن عاشقن جي تربت جي سيرانديءَ ويهي رهيو، تان جو انهيءَ بک ۽ اُڃ ۾ ٽي ڏينهن گذري ويس. +ٽن ڏينهن بعد هڪڙي پيرسن زال ماني ۽ پاڻي کڻي اچي ان درويش وٽ حاضر ٿي ۽ کائڻ پيئڻ لاءِ آڇ ڪيائينس. +درويش چيو ته ”مون انجام ڪيو آهي، ته جيستائين سسئي ۽ پنهونءَ جو ديدار نه ڪندس، تيستائين ڪڏهن به نه کائيندس نه پيئندس: ڀل ته مري وڃان“. +تنهن تي ان ٻڍڙيءَ زال چيس ته ”سسئي آئون آهيان، باقي پنهونءَ جي ديدار جو آسرو ئي نه ڪر، ڇاڪاڻ جو زماني تي اعتبار ڪونهي. +آئون اڳيئي ڀائرن مان سبق سکي چڪي آهيان“. +درويش چيس ته ”سسئي جي حسن ۽ جوانيءَ جي هاڪ ملڪن ۾ مشهور آهي، تون ٻڍڙي زال آهين، تنهن ڪري مون کي ڪيئن اعتبار ٿئي، ته ساڳي ئي سسئي آهين. +سسئي امالڪ پنهنجي اصلي حسن ۽ جوانيءَ جي حالت ۾ مٽجي پيئي ۽ درويش کي چيائين، ته ”هاڻ ماني کاءُ ۽ پاڻي پيءُ“ درويش چوڻ لڳو ته“ ”جيستائين پنهونءَ جو ديدار نه ڪندس، تيستائين ڪجهه به نه کائيندس“ تنهن تي سسئي قبر ۾ گهڙي ويئي ۽ پنهون چيلهه جيترو ٻاهر ظاهر ٿيو، جنهن کي سسئي ڀاڪرن ۾ مضبوط جهليو بيٺي هئي، انهيءَ انديشي جي ڪري ته متان ساڻس وري به اڳئين وانگر ڪو ترڪٽ نه ٿئي. +ڪيترن ئي ٻين صاف دل درويشن سسئي ۽ پنهونءَ جو ديدار ڪيو آهي، اڄ تائين به جيڪڏهن ڪو ماڻهو هڪ رات انهن سچن عاشقن جي تربت وٽ وڃيو گذاري ٿو، ته ان کي ازغيبي طعام ملي ٿو. +سسئي. +لفظ سسئي جي معني آهي چنڊ. +راجا دلو راءِ جي زماني ۾ نانيا (نايون) نالي ھڪ ٻانڀڻ پنهنجي گھر واريءَ منڌر (يا سڌو يا ستر ) سان گڏ ڀانڀر واھ جي ڀر تي رھندو ھو. +جيڪي ٻئي اولاد لاءِ سڪايل ھئا. +نيٺ پيريءَ ۾ کين ھڪ سهڻي نياڻي ڄائي جا سونھن ۾ چوڏھينءَ جي چنڊ کي بہ شه ڏيئي ويئي. +پر سندس ستاري مان معلوم ٿيو تہ سندس انگ ڪنھن مسلمان سان اڙيل آھي. +سو نائونءَ ۽ سندس ناري منڌر پاڻ کي اھڙيءَ بدناميءَ کان بچائڻ لاءِ، ان خوبصورت نياڻيءَ کي وڏي افسوس سان هڪ صندوق (پيتيءَ) ۾ بند ڪري درياءَ ۾ لوڙهي ڇڏيو. +اِها صندوق درياھ جي لھرن ۾ لڙھندي، قضا سان اچي ڀنڀور جي ڀرسان ڪناري تي نڪتي. +اُن وقت ڀنڀور شھر ۾ محمد نالي ھڪ ڌوٻي رھندو ھو، جنھن کي ”لالا“ جي نالي سان بہ سڏيندا ھئا. +محمد ڌوٻي چڱيءَ پونجيءَ (پيسن) وارو ماڻهو ھو ۽ سندس ھٿ ھيٺ پنج سئو ڪاريگر ڪم ڪندا ھئا، پر ويچاري کي اولاد نصيب ۾ ڪونہ ھو. +جڏھن ڪاريگرن جي نظر ان پيتيءَ تي پئي، تہ ان کي پاڻيءَ مان ڪڍي پنھنجي استاد وٽ کڻي آيا. +جنهن صندوق کي کوليو تہ منجھس ھڪ سدا سھڻي ٻارڙي سُتل هئي، جنهن کي صندوق مان ڪڍي پنھجي گود لاتائين ۽ مٿس سسئي (ششي) نالو رکيائين. +سندس زال سسئيءَ کي گھڻي لاڏ ڪوڏ سان نپائڻ لڳي، گاذر جون اکيون بہ سسئيءَ کي ڏسيو پيون ٺرنديون ھيون، ھن سندس سک ۽ آرام لاءِ ھڪ عاليشان محلات اڏائي ان جي چوڌاري ھڪ وڏو باغ رکايو هو، جنهن ۾ هُوءَ پنھنجي سيليھن سان گڏجي وقت گزاريندي هئي. +تاريخ سنڌ جو ليکڪ مولانا نور محمد نظاماڻي لکي ٿو ته:راجا دلوراءِ جي رياست ۾ ڀامبرا واهه نالي ڳوٺ هو، جنهن ۾ نانيو نالي برهمڻ پنهنجيءَ زال نالي منڌر سميت رهندو هو، جن کي اولاد جي تمام گهڻي سڪ هئي. +هنن کي ڪنهن الله لوڪ دعا ڪئي، ته اوهان کي چنڊ جهڙي ڌيءَ ٿيندي، پر ان جي شاديءَ جو الڳ هڪڙي مسلمان ساڻ لکيل آهي. +اها ڳالهه ٻڌي ٻئي زال مڙس ڏاڍي جهوريءَ ۾ پئجي ويا، پر ”لکيو منجهه نراڙ، قلم ڪياڙيءَ نه وهي. +نانئي کي ڌيءَ ڄائي. +اها سندن اکين ڏسندي ڪنهن مسلمان سان پرڻجي، سا ڳالهه ٻنهي زال مڙس کي اگري لڳي. +تنهن ڪري دل جو سور دل ۾ رکي پنهنجي پياري سڪيلڌي ڌيءَ کي هڪڙيءَ پيتيءَ ۾ بند ڪري کڻي سنڌو درياءَ جي سرن وڌائون. +اها پيتي لڙهندي لڙهندي اچي ڀنڀور بندر کان نڪتي. +ڀنڀور شهر ۾ ناهيو يا لعل نالي هڪڙو وڏو مالدار ڌوٻي رهندو هو، جنهن وٽ پنج سؤ ڪمي ۽ سيکڙاٽ ڪم ڪندڙ هئا، مگر اولاد ڪونه هوس. +ان جي هڪڙي ڪميءَ کي اها پيتي درياءَ ۾ لڙهندي نظر آئي، جنهن اها ڪڍي آڻي پنهنجي اُستي ناهيئي جي اڳيان رکي. +ناهيو جان کڻي پيتي کولي، ته منجهس چنڊ کي شرمائيندڙ جيئري جاڳندي معصوم نياڻي پيئي آهي. +هو ڏاڍو خوش ٿيو ۽ ڇوڪريءَ جو نالو ”سسئي“ (چنڊ) رکي پنهنجي ڌيءَ ڪري وڃي نپايائينس. +پنھون جي ڀنڀور ۾ آمد. +ان زماني ۾ ڪيچ ۽ مڪران جا واپاري قافلا ڀنڀور جي شھر مان لنگھي، ٺٽي ۽ ٻين شهرن ڏانھن ايندا ويندا ھئا ۽ سسئيءَ جي سونھن جون ھاڪون ٻڌندا وتندا ھئا. +نيٺ ڪن وڃي اھا خبر ڪيچ جي حاڪم آريءَ ڄام جي پٽ پنھونءَ کي سڻائي. +ٻڌڻ شرط پنھونءَ جي دل ديواني ٿي پئي ۽ ھڪدم واپاريءَ جو ويس ڪري، ھڪ وڏو قافلو سنڀرائي، مشڪ ۽ عنبر جي انبار سان اچي ڀنڀور ۾ وارد ٿيو. +کٿوريءَ ۽ خوشبوءِ سان سارو شھر واسجي ويو. +سسئيءَ کي جڏھن اھڙي سرھي ساٿ جي اچڻ جي خبر پئي تڏھن عطر سودڻ (خريد ڪرڻ) جي ارادي سان سھيلين سميت پنھونءَ جي منزل تي وئي. +سسئيءَ جي صورت ڏسي، پنھونءَ جو ھينئڙو ھيڪاري ھٿن مان ڇنائي ويو. +ھوڏانھن وري سسئيءَ کي بہ پنھونءَ جي پيشاني پسڻ شرط پريت جو پيچ پئجي ويو. +سسئي پنهون جي شادي. +نيٺ سسئيءَ پنھنجي اندر جو آواز ھڪ سکيءَ (سهيليءَ) سان اوري کيس منٿ ڪئي تہ ”ڪا تجويز ويڙاھي ابي کي ريھي ريبي، منھنجون پنھونءَ سان سڱ ڪراءِ. +“ سھيليءَ وڃي ڌوٻيءَ سان ڳالھ ڪئي ۽ پنھونءَ جي شرافت ۽ دولتمنديءَ جي ساراھ ڪئي. +پر ڌوٻيءَ انڪار ڪيو ۽ چيائين تہ ”ھڪڙو تہ پنھون پرديسي آھي ۽ ٻيو تہ اسان جي ذات جو بہ نہ آھي“. +پر سکيءَ کيس پڪ ڏني تہ پنھون پڻ ذات جو گاذر آھي ۽ چيائينس تہ ”جيڪڏھن ويساھ نٿو اچيئي تہ کيس آزمائي ڏس“. +کٽيءَ اھا ڳالھ قبول ڪئي. +پوءِ پنھونءَ کي گھرائي آزمائش وٺڻ لاءِ ھن کي چيائين تہ ”ھڪ کيپ ڌوئي اچ“. +پنھونءَ جا نازڪ ھٿ ڦرھي تي ڪپڙن سٽيندي لڦون ٿي پيا. +نيٺ ڪپڙن کي ڌوئي اچي کٽيءَ جي گھر نڪتو. +اهڙيءَ ريت ڌوٻي کي تسلي ٿي جنھن کيس سسئيءَ جو سڱ ڏيڻ قبوليو. +آخر وڏي ڌُوم ڌام سان ٻنھي جي شادي ملھائي وئي. +شاديءَ کان پوءِ پنھون بہ وطن وڃڻ جو خيال لاھي، ڌوٻڪو ڌنڌو اختيار ڪيو.جيئن سسئي وڏي ٿيندي ويئي. +تيئن سندس سونهن چنڊ وانگر روزبروز ويئي وڌيڪ تجلا ڪڍندي ۽ سندس حسن جي هاڪ ويئي ملڪن ۾ پکڙندي. +انهن ڏينهن ۾ ڪيچ ۽ مڪران کان واپاري قافلا ڀنڀور ۾ ايندا ويندا هئا. +ڪيچ جي والي آري ڄام جو نوجوان پٽ پنهون پنهنجي ڳوٺ جي سوداگرن کان سسئيءَ جي سونهن جي هاڪ ٻڌي، سوداگر جي ويس ۾ ڀنڀور کان اچي نڪتو. +قدرت جو نياءُ ائين ئي بڻجڻو هو. +هيڏانهن سسئيءَ کي ڏسڻ شرط پنهون دل ڦرائي ويهي رهيو، ته هوڏانهن سڪ جي سينڱ سسئي جي اندر ۾ گهاءُ ڪري وڌو. +آخر ٻنهي کي وصال جي واٽ هي نظر آئي جو پنهون ناهئي ڌوٻي وٽ نوڪر ٿي بيٺو ۽ ٻين نوڪرن سان گڏ ڪپڙا ڌوئڻ لڳو. +ڇا لڳي ڪيچ جوڳ شهزادو، ته ڇا لڳي ڦرهو سٽڻ! +پر، ”عشق آهي نانگ، خبر کاڌن کان پڇو. +سهجان نالي هڪڙي سوناريءَ جي مرضي ٿي ته پنهونءَ جي دل سسئي کان هٽائي پڇاڻ ڏي مائل ڪري سا هڪڙي پاسي سسئيءَ جي برخلاف پنهونءَ جي دل تي ڪٽر وجهڻ لڳي، ته ٻئي پاسي سسئيءَ جي دل ڀڃڻ لاءِ دلبا ڪرڻ لڳي. +پر سسئي پنهنجي اندر جي سچائيءَ ڪري انهيءَ آزمائش جي باهه مان سون وانگر چمڪي نروار ٿي. +آخر پنهون ۽ سسئيءَ جي شادي ٿي وئي. +پنھون جي ڪيچ مڪران واپسي. +پنھونءَ جو ڀاءُ چنرو، جيڪو ڪيچ کان ساڻس گڏ آيو ھو، سو سندس انھيءَ روش تي گھڻو ئي ڪاوڙيو پر جڏھن ڏٺائين تہ ڪو چار ڪونھي تڏھن ساري ڳالھ وڃي آري ڄام جي اڳيان پيش ڪيائين. +آري ڄام جو پنو ئي لھي ويو ۽ پنهنجي دادلي پٽ جي فراق ۾ بي حال ٿي پيو۽ ھڪ قاصد جي ھٿان پنھونءَ کي چوائي مڪائين تہ ”جيڪڏھن ھڪدم اچي حاضر نہ ٿيندين تہ منھنجو جيئڻ محال آھي“. +جڏھن قاصد ڀنڀور ۾ پھچي پنهونءَ کي آري ڄام جو پيغام پهچايو، پر پنھون پوئتي ھلڻ کان پڙ ڪڍي بيٺو. +نيٺ قاصد نا اميد ٿي موٽي وڃي آري ڄام کي سمورو احوال ٻڌايو. +تنهن کان پوءِ آري ڄام پنهنجي پٽ کي ساريندي اھڙو تہ ڪمزور ۽ ضعيف ٿي ويو جو سندس ساھ ڇٽي وڃڻ جو امڪان ھو. +پيءُ کي اھڙي جوکائتي حال ۾ ڏسي سندس ٽن پٽن چنري، ھوتيءَ ۽ نوتيءَ کيس آٿت ڏيئي چيو تہ ”بابا سائين! +اوهان پريشان نہ اسان ڪو حيلو وسيلو ڪري پنھونءَ کي ساڻ وٺي اچي ٿا توھان وٽ رسايون. +پوءِ ٽيئي خان اٺن تي سوار ٿي سگھوئي اچي ڀنڀور پھتا. +سسئيءَ ۽ پنھونءَ کين گھڻو آڌر ڀاءُ ڏنو ۽ پاڻ وٽ مھمان ڪري سندن گھڻي خاطرداري ڪيائون. +وچ جي خبر نہ رھين تہ ڪا ھنن جي من ۾ مدي آھي. +ڪيترا ڏينھن سندن اچڻ جي خوشيءَ ۾ جلسا ۽ جشن ڪيائون. +ھڪ رات جو ڳچ ويرم (گهڻي دير) تائين مجلس ۾ مشغول رھيا. +سسئيءَ ويچاريءَ کي پنھونءَ جي اوسيئڙي ۾ پلنگ تي جاڳندي جاڳندي ننڊ کڻي وئي. +ھوڏانھن وري ڀائرن پنھونءَ کي غافل ڏسي کيس شراب جا پٽ پياريندا رهيا، تان جو نشي ۾ اھڙو الوٽ ٿي ويو جو پنھنجي وجود جو ڪو سماءُ نہ رھيس. +آڌيءَ رات کان پوءِ سندس ڀائر اٺ گنگائي کيس بي خبريءَ جي حالت ۾ کڻي ساڻيھ (پنهنجي مُلڪ) ڏانھن سٽيندا ويا.پنهونءَ جو پيءُ پنهنجي پياري پٽ جون خبرون ٻڌي ڏاڍو ڏکارو ٿيو ۽ پنهنجن ٻين ٻن پٽن کي چيائين ته ”ڀنڀور ۾ وڃو ۽ ڪنهن به تجويز سان پنهونءَ کي وٺي اچو“ پنهونءَ جا ڀائر ڀنڀور ۾ آيا ۽ سسئيءَ جا مهمان ٿي اچي رهيا. +هڪڙيءَ رات پنهونءَ کي ننڊ جي حالت ۾ اٺ تي ٻڌي کڻي اٿي هليا. +سسئي جي ڪيچ مڪران روانگي. +پوئينءَ رات جو جان (جڏهن) سسئيءَ جي اک کلي تہ ڏٺائين پنھون پلنگ تي آهي ئي ڪونہ. +سو حيرت ۾ پئجي ھيڏان ھوڏانھن نهاريائين تہ اوطاقون ۽ اوتارا سڀ سڃا ٿيا پيا آھن. +معلوم ڪيائين تہ ڏير کيس ويساھي پنھونءَ کي زوريءَ ڀڄائي وٺي ويا آھن، پوءِ وٺي گھوڙا گھوڙا ڪيائين جنھن تي ھن جا مائٽ ۽ پاڙيسري اچي مِڙيا. +پر ھن ڪنھن جي ڪين مَڃي ۽ ويس وڳا ڦٽا ڪري، ڪلھي ڦاٽل ڪنجرو وجھي، اڪيلي اٺن جا پير کڻندي، پنھونءَ جي پٺيان ڪاھيندي ويئي. +چاليھن ڪوھن جي پنڌ بعد اچي پٻ جبل جي ويجھو پھتي تہ اڃ ۽ ٿڪ سبب ماندي ٿي ڪري پيئي ۽ ڇڙھيون ھڻڻ لڳي. +قدرت خدا جي جو انھيءَ ھنڌان ھڪ صاف پاڻيءَ جو چشمو ڀڙڪو ڏيئي ڦٽي نڪتو. +تحفة الڪرام وارو چوي ٿو تہ ”مون معتبر ماڻھن کان ٻڌو آھي تہ اھو چشمو اڃا تائين جاري آھي ۽ ڪڏھن بہ سڪي نٿو. +ساڳيو تحفة الڪرام جو راوي هڪ ٻي روايت ڪندي لکي ٿو ت تحفة الڪرام سسئيءَ وٽ مينديءَ جي وڻ جي هڪ ٽاري هئي جيڪا دستور موجب پرڻي رات ھٿ ۾ ڪري ستي ھئي، اُها اِن سفر ۾ ساڻس ھمراھ ھئي جنهن کي هن انھيءَ چشمي جي ڀر تي زمين ۾ ٽنبيو هو، جنهن مان ھڪ سرسبز مينديءَ جو وڻ اڀري پيو هو. +جيڪو اڃا تائين سندس نشانيءَ طور موجود آھي. +بهرحال سسئي اُتي ٿوري ساعت آرام ڪري، وري اڳتي وڃڻ لڳي ۽ پٻ جبل وارو مشھور لڪ ”پٻوڻي ناڪو“ لنگھي اچي ھاڙي جبل جي پاڙ وٽ ڦوڙنديءَ جي ڀر ۾ پھتي. +پر اُڃ سبب اڳتي وڃي نہ سگھي. +نھايت نااميد ٿي پوئتي ھٽي ۽ ڳچ پنڌ ڪرڻ کان پوءِ اچي ماباڙ نَئي (ندي) جي ويجھو رَسي. +ھاڻ واھيري جي ويل اچي ٿي ھئي. +پريان پھاڙ تي ھڪ ايل پنھوار جي جھوپڙي ڏسي وڌي وڃي کانئس پنهونءَ بابت پڇيائين.چاليهن ڪوهن ڪرڻ ۽ جبل جاهڳڻ بعد پير ڇلجي پيس. +اڃ اهڙو هلاڪ ڪيس، جو ماندي ٿي ڪري پيئي ۽ کڙيون زمين تي گهرڙڻ لڳي، جيئن ڪو ڪٺل جانور گهرڙيندو آهي. +مالڪ جي مهر سان اتي پاڻيءَ جو چشمو پيدا ٿي پيو، جنهن مان پاڻي پي سسئي تازي تواني ٿي ۽ وري پنڌ ڪرڻ لڳي. +ماڻهو ڳالهه ٿا ڪن، ته اهو چشمو اڃا تائين پاڻيءَ سان ڀريو پيو آهي ۽ سارو سال برسات نه پوي، ته به چشمو اهڙو ئي ڀرپور ٿو رهي. +ڳالهه ٿا ڪن، ته ڀنڀور ۾ نئين ڪنوار هئڻ ڪري ان وقت جي رسم موجب سسئي مينديءَ جي ٽاري هٿ ۾ ڪريو ستي پيئي هئي. +سا ٽاري به هٿ ۾ ئي ڪري پنهونءَ جي ڳولا ۾ نڪتي هئي. +سسئي جبل ۾ پيدا ٿيل چشمي جي ڪپ تي اها ٽاري کوڙي ڇڏي هئي. +سا وڻ ٿي پيئي ۽ اڄ تائين اهو مينديءَ جو وڻ بيٺل آهي. +سسئي جو موت. +سسئيءَ جي سھڻيءَ صورت ڏسي ايل پنھوار جي دل ھرکي وئي ۽ ڏانھنس بڇڙي نظر ڪرڻ لڳو. +سسئيءَ پاڻ کي جوکي ۾ ڏسي پنھونءَ جي سار ۾ زار و قطار روئڻ لڳي، سندس سوز وارين صدائن ڏونگر بہ ڏاري وڌو پر ھن ڪٺور تي ڪوبہ اثر نہ ٿيو. +نيٺ خدا کان سواءِ ٻيو ڪوبہ چارو نہ ڏسي، ايل پنھوار کي پاڻ وٽان ٽارڻ جي بھاني سان آزي ڪري چيائينس تہ ”آءٌ ٿڪل ٽٽل ۽ اڃايل آھيان، ڀلائي ڪري پھريائين ڪو کير چڪو پيارينم. +“ ايل پنھوار خوش ٿي ڌڻ ڏانھن ڊوڙيو تہ سسئيءَ ٻئي ھٿ کڻي رب تعاليٰ کي سوال ڪندي چيو تہ:اي ستار! +مون بي وسيليءَ جو وسليو ٿيءُ. +ھن اڃا دعا مس پوري ڪئي تہ پھاڙ ڦاٽي پيو ۽ هوءَ ان اندر گھڙي پيئي. +تنهن کانپوءِ جبل ٻيهر ڳنڍجي هڪ ٿي ويو. +پر سسئيءَ جي چُنيءَ (پوتيءَ) جو پاند ٻاھر رھجي ويو. +ايل پنھوار جڏھن کير ڏھي پوئتي موٽيو تڏھن ھي رنگ ڏسي تپرس (تعجب) ۾ پيو ۽ الاھي قدرت جو اھڙو اھڃاڻ پسي توبہ تائب ٿيو. +پوءِ انھيءَ ھنڌ ھڪ پٿرن جو ميڙ ڪري قبر جو لوڙھ ٺاھي ڇڏيائين.چشمي تان اٿي هلڻ بعد ٻيا به ڇهه ست ڪوه جبل جهاڳڻ کان پوءِ سسئيءَ کي وري به اچي اڃ هلاک ڪيو. +ايتري ۾ هڪڙو ريڍار اچي مليس، جنهن هن کي کڻي وڃڻ جا خيال ڏيکاريا. +سسئي ان کي چيو ته ”آئون ٿڪل ۽ اڃاتل آهيان، مون کي کارائي پياري ڍؤ ڪرائڻ کان سواءِ تون مون ۾ طمع رکين، سا ڪهڙي نه بي انصافي چئبو“. +ريڍار اها ڳالهه ٻڌي پنهنجي ڌڻ ڏي ڀڳو ۽ کير ڏهي وٽو ڀري موٽي، ريڍار پٺ ڏني ۽ سسئي پنهنجي سائينءَ کان لڄ ۽ پناهه رکڻ جو سوال ڪيو. +خدا تعالى جو هيڻن جو همراهه ۽ بي پناهن لاءِ سچي پناهه آهي، تنهن سسئيءَ جو سوال قبول ڪيو. +زمين ڦاٽي پيئي ۽ سسئي اندر گهڙي ويئي. +فقط سسئيءَ جي چنيءَ جو پلاند ٻاهر رهجي ويو. +ريڍار موٽي اچي، ته ٻيو ڪجهه به نه آهي، فقط چنيءَ جو پلاند زمين کان ٻاهر نڪتل نظر پيو اچي. +ريڍار ڏاڍو ڦڪو ٿيو، ۽ آسپاس جا پٿر ميڙي اتي قبر جي نشاني ٺاهي ڇڏيائين. +پنھون جو موت. +ٻئي پاسي رستي تي جڏھن پنھون نشي جي خمار مان سجاڳ ٿيو تڏھن پاڻ کي اٺ تي جڪڙيل ڏسي ڏاڍا جڪ کاڌائين. +ڀائرن کي ڀڄي وڃڻ لاءِ گھڻو ئي واجھايائين پر ھنن سان پڄي نہ سگھيو. +نيٺ ڀائرن آڻي سندس ٻانھن آري ڄام جي حوالي ڪئي. +پر پنھون سسئيءَ جي وڇوڙي ۾ اھڙو تہ ڳرندو ۽ سڙندو ويو جو پڻس کي سندس مرڻ جو خوف ٿي پيو. +لاچار کيس رخصت ڏنائين تہ ڀنڀور موٽي سسئيءَ کي بہ ساڻ وٺي اچي. +پوءِ ھو سٽيندو ڀنڀور ڏانھن راھي ٿيو. +جڏھن سسئيءَ جي قبر وٽان لانگھائو ٿيو تہ سندس روح کي ھڪ ازغيبي اڌمو آيو. +اھڙي رڻ پٽ ۾ تازي لوڙھ مان چنيءَ پاند ٻاھر نڪتل ڏسي دل ۾ سنسو پيدا ٿيس تہ نڄاڻا ھيءَ سسئيءَ جي قبر آھي. +اتفاقا اُھو ايل پنھوار بہ اتي اچي سھيڙيو جنھن سڄي ماجرا کيس بيان ڪري سڻائي. +پنهون اِهو ٻڌندي شرط، اٺ تان لھي پيو ۽ قبر جي ڀر ۾ زار و قطار روئي خدا جي در وينتي (عرض) ڪرڻ لڳو تہ ”اي وڇوڙين کي ملائيندڙ سچا ڌڻي! +مونکي پنھنجي محبوب سان ملائي. +“ سندس عرض اگھاڻو. +وري بہ جبل ڦاٽي پيو ۽ پنھون به وڃي پھميشه لاءِ پھنجي پرينءَ وٽ پهتو. +پنهونءَ کي جو ڀائر فريب سان ڪيچ کڻي ويا هئا، تنهن کي اتي نه ستي سک نه ويٺي آرام هو، رات ڏينهن سسئيءَ جي ساروڻيءَ ۾ ان لاءِ واويلا ۽ ماتم ۾ هو. +آريءَ ڄام کي پٽ جي اهڙي حال ڏسڻ سان اُن جي مرڻ جو انديشو نظر آيو، تنهن ڪري پٽن کي چيائين ته ”هن کي ڀنڀور وٺي وڃو ۽ ڪنهن به طرح سسئيءَ کي به ساڻس گڏي وٺي اچو. +پنهونءَ کي سندس ڀائر اُٺ تي چاڙهيو وٺيو پئي آيا، ته واٽ تي جبلن ۾ نئين تربت ڏسي پنهونءَ جي اندر ۾ قدرتي تانگهه پيدا ٿي پيئي ۽ بيهي قبر کي جاچي ڏسڻ لڳو. +ايتري ۾ ساڳيو ريڍار اتي اچي سهڙيو. +جنهن سارو قصو ذري پرزي بيان ڪري ٻڌايس. +تنهن تي پنهون اُٺ تان لهي پيو ۽ ڀائرن کي چيائين، ته ”توهين ٿورو ترسو ته آئون قبر جي زيارت ڪري اچان. +“ پنهونءَ قبر تي پاڻ کي اچي اڇليو، ۽ سچيءَ سڪ سان پنهنجي مطلب سان وصال حاصل ڪرڻ بابت حق جي درگاهه ۾ ٻاڏائڻ لڳو. +نااميدن کي اميدن بخشڻ واري ڪريم ڪارساز جي قدرت سان ساڳي زمين ڦاٽي پيئي ۽ هي ٻئي طالب مطلوب ائين وڃي مليا، جيئن بادامي جا ٻه گورا هڪ کل ۾. +سسئي ۽ شاھ لطيف جي شاعري. +سسئي شاهه لطيف جي سورمي، سسئي پنهون قصي جي مرڪزي ڪردار، جنهن کي شاهه لطيف تڪليفن ۾ جدوجهد جي تمثيلي معنيٰ ۾ استعمال ڪيو آهي. +سسيءَ جو اصل شهر ڀنڀور هو. +پنهون جي تلاش ۾ ڪيچ مڪران جو رخ ڪيو ۽ رستي ۾ دم ڏنائين. +شاهه سائين سسئيءَ تي سڄا سارا پنج سر چيا آهن: ”سسئي آبري“، ”معذوري“، ”ديسي“، ”ڪوهياري“ ۽ ”حسيني“. +سڀني سرن ۾ سسئيءَ جي ڏاکڙن ۽ ولايت جو احوال آهي. +سر سسئي لاءِ پروفيسر ڪلياڻ آڏواڻي لکيو آهي ته ”شاهه صاحب هن سر ۾ سچي سڪ جو وستار ڪيو آهي. +نينهن جي تک، مهراڻ جي تک کان وڌيڪ جبري آهي. +سچو طالب هميشه عشق جي عميق ۾ ٻڏل آهي. +انهيءَ ڪري هن لاءِ ظاهري مهراڻ سڪي پٽي ٿيو پوي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16641.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16641.txt new file mode 100644 index 0000000..46f048d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16641.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +آريئڙو +پنوعاقل کان اوڀر تي اروڙ کان 16 ميلن جي مفاصلي تي مشهور قلعي ۽ شهر آريئڙي جا نشان ۽ آثار اڃا تائين موجود آهن. +هي وڏو قلعو ان پراڻي سڙڪ تي هو، جيڪا قديم شهر ’وس‘ ڏانهن ويندي هئي. +هي شهر ناري جي ڪپ تي آباد هو، ناري جا نشان ۽ ڍورا اڄ به ٻلهڻي ۽ جوڻاس جي پاسي موجود آهن ۽ ڀرپاسي ۾ ڪيترائي ڍورا آهن. +نارا يا ڍورا سنڌو نديءَ جا گهاٽ يا ننڍيون نديون آهن، جن جا آثار مختلف جاين تي موجود آهن ۽ اهي هاڪڙي درياهه کي سنڌو درياهه سان ملائيندا هئا. +ان پٽيءَ تي ٻيا قديم شهر ٻلهڻي، اڌ لکو، گروڙ، گراهڙ، ڪرنجر، مامڙو، مٺڙائو، گهيٽي، گهوٽهڙو آهن. +گهوٽهڙو پني عاقل تعلقي جو آخري ڦٽل شهر آهي، جتان ڀارت جي علائقي جيسلمير جي حد شروع ٿئي ٿي. +چچ نامي ۾ جنهن چترور جو ذڪر ڪيو آهي، اهو آريئڙي وارو هنڌ هو، جنهن جو اروڙ سان خاص تعلق هو. +راجا ڏاهر جي پٽ اروڙ جي فتح کان پوءِ آريئڙي ڏانهن هڪ سرنگهه رستي آيو هو ۽ هتي پناهه ورتي هئائين. +هي قديم شهر سومرن جي دؤر ۾ ڦٽي ويو ۽ هاڻي آري مقام نالي قبرستان ۽ آريئڙي نالي ڳوٺ جي صورت ۾ موجود آهي. +آريئڙي جي ڀرسان هڪ ٻيو ڦٽل ڳوٺ ’ٿمي‘ به موجود آهي، جنهن جون مقامي ماڻهن لاءِ مختلف ڏند ڪٿائون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16642.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16642.txt new file mode 100644 index 0000000..9e50283 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16642.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +آريا سماج +آريا مذهب، آرين جي شرڌا ۽ طريقي تي هلڻ واري جماعت، جنھن جو بنياد 1875ع ۾ سوامي ديانند سرسوتيءَ رکيو. +ھيءُ پنٿ هندو ڌرم ۾ مذھبي ۽ سماجي روايتن ۾ اصلاح جو علمبردار آھي، جڏهن هندستان تي انگريزن قبضو ڪيو ۽ سندن سيڪيولر روايتن عام هندن کي متاثر ڪيو ۽ اهي عيسائيت طرف راغب ٿيڻ لڳا ته هندو ڌرم جي بچاءَ لاءِ هيءُ پنٿ قائم ٿيو ۽ ان کان سواءِ ديوين ۽ ديوتائن جي پوڄا بدران هڪ ڀڳوان جي پوڄا جي هدايت ڪئي وئي. +ھن پنٿ جي تحريڪ ھندن ۾ تيزيءَ سان مقبول ٿي. +ھيءُ گروھ بيواھن جي ٻي شاديءَ جي حمايت ۽ ننڍپڻ واري شاديءَ جي مخالفت ۾ سرگرم رھيو آھي.آريا سماجي، بت پرستيءَ جي خلاف آھن. +ھنن جا پنھنجا جدا عبادت خانا آھن. +پنٿ (فرقي) جي مقصدن جي تڪميل لاءِ رقم انھن صنعتن مان خصوصي طور مھيا ٿيندي آھي، جيڪي منظم پئماني تي قائم ٿيل آھن. +ھن تنظيم جا وسيع پئماني تي تعليمي ادارا پڻ قائم ٿيل آھن. +آريا سماجي تحريڪ جي ڏس ۾ سنڌيءَ ۾ ڀيم سين ميگهراج نظم ۾ ”آريا سماج جا ڏهه نيم“، چئنچلداس، کيئلداس، ”آريا سماج جو اتهاس“ ۽ گوبند رام راڄي مل چيلاڻي ”آريا سماج جي جوڙجڪ“ (1942ع) نالي ڪتاب لکيا. +آريا سماجي تحريڪ جو سنڌي هندن تي وڏو اثر آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16649.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16649.txt new file mode 100644 index 0000000..2b1607d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16649.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +آريجا (ديهه) +هن نالي سان تعلقي ڏوڪريءَ ضلعي لاڙڪاڻي ۾ هڪ ديهه. +آريجا جي نالي سان لاڙڪاڻي ضلعي ۾ 5 ڳوٺ آباد آهن، جهڙوڪ: سيڙهي وارا آريجا، خيرمحمد آريجا، ۽ باقي تعلقي ڏوڪري ۾ 3 آريجن جا ڳوٺ آهن. +هنن ڳوٺن ۾ خيرمحمد آريجا ڳوٺ مشهور آهي، جنهن جو بنياد ڪلهوڙن جي دور کان ڪجهه عرصو اڳ پيو. +هن ڳوٺ جي شهرت ٻن شخصيتن علامه محمد آريجوي ۽ مخدوم محمد شهاب الدين جي ڪري آهي. +علامه آريجوي پنهنجي دور ۾ ”استادِ ڪل“ جي نالي سان سڏيو ويندو هو، جنهن وٽ ير محمد راشد روضي ڌڻيءَ پڻ تعليم ورتي هئي. +جڏهن ته مخدوم شهاب الدين جو تعلق مخدوم عبدالرحيم گرهوڙيءَ سان هو.گرهوڙي صاحب جي شهادت کان پوءِ سندس ساٿي ۽ لشڪر ڇڙ وڇڙ ٿيا ته مخدوم شهاب الدين اچي آريجن جي ڳوٺ ۾ ويٺو. +ٻنهي بزرگن مذهبي تعليم جي حوالي سان وڏو نالو ڪڍيو. +بعد ۾ اهو سلسلو کانئن ڦري مولوي تاج محمد کوکر ۽ هدايت الله آريجي جي حوالي ٿيو، جن پڻ مذهبي تعليم جي حوالي سان وڏو نالو ڪڍيو. +ڳوٺ خيرمحمد آريجا ۾ نالي واري استاد اديب ۽ تعليمدان ڊاڪٽر درمحمد پٺاڻ ”گل حيات انسٽيٽيوٽ“ قائم ڪيو آهي، جيڪو تحقيقي علم ۽ ادب جي حوالي سان جڳ مشهور آهي. +ڊاڪٽر صاحب هيءُ ادارو پنهنجي پيءُ ۽ ماءُ جي نالي سان قائم ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16688.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16688.txt new file mode 100644 index 0000000..013eeee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16688.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +آزاد نظم +آزاد نظم (انگريزي ٻولي:Free Verse)، جديد شاعريءَ ۾ نظم جي صنف جو ھڪ نمونو ۽ جديد شاعريءَ جي ھڪ نئين روايت آھي. +جيڪا معريٰ نظم جيان آهي. +دنيا جي سڀني وڏين زبانن ۾ آزاد نظم لکيو وڃي ٿو. +تاريخ. +آزاد نظم اصل ۾ 19 صديءَ جي آخر ۾ فرينچ شاعريءَ جي ”علامت نگاريءَ“ (Symbolism) واريءَ تحريڪ سان گڏ نئين رنگ ۾ ظاھر ٿيو ۽ -ان جو باني فرانسز گرئفن (Francis Viele Graffin) نالي آمريڪي شاعر ھو، جيڪو پئرس ۾ رھندو ھو ۽ فرينچ ٻوليءَ ۾ شاعري ڪندو ھو. +ھن فرينچ شاعريءَ جي سخت گير قاعدن ۽ ڪلاسيڪل (Alexandrine) روايتن کي ھڪ ڌڪ سان ختم ڪري ڇڏيو ۽ ان ۾ انگريزي بحرن (meters) جو استعمال ڪيو. +ھن پنھنجي نئين تجربي کي Le verse est libre سڏيو ۽ عام طور فرينچ آزاد شاعري سڏڻ لڳا. +”ورس لبري“ جو بنياد، پدن (syllables) جي تعداد واري اصول بدران لفظن جي نغمگيءَ تي رکيو ويو، جنھن موجب وزن جو ايڪو (prosodic- unit) رڪن/ ماترا (foot) يا مصرع (line) بدران فقري (pharse) کي بنايو ويو ۽ قافيي (rhyme) کي اختياري (optional) حيثيت ڏني وئي. +آزاد نظم، فرانس مان انگلنڊ ۽ آمريڪا پھتو. +بودليئر جي آزاد نظمن جي پھرئين مجموعي ”ليوز آف گراس“ (Leaves of Grass) کي ابتدا ۾ يورپ جي نقادن شاعري ئي تسليم نه ڪيو، پر اڳتي ھلي ان وڏي شھرت ماڻي. +ھن جي شاعري ”فري ورس“ (Free verse) يعني آزاد نظم جو مڪمل نمونو آھي. +سنڌي شاعريءَ ۾ آزاد نظم. +ننڍي کنڊ ۾ سنڌي شاعريءَ ۾ آزاد نظم جي لھر انگريزي شاعريءَ جي مطالعي سان آئي، جنھن جي ابتدا مرزا قليچ بيگ ڪئي. +ھن انگريزيءَ جا ترجما ڪيا ۽ ڪي طبعزاد نظم به لکيا. +نظم جي ھيءَ ھيئت سنڌي شاعريءَ ۾ ڪافي مقبول ٿي. +جديد دور جي پيچيدي ماحول ۾ انسان جي دکن ۽ دردن جو دائرو وسيع ٿي ويو آھي. +سوچ، احساس ۽ جذبن ۾ پڻ پيچيدگي اچي وئي آھي. +پابند نظم ان قسم جي خيالن ۽ احساسن جي اظھار لاءِ موزون ھيئت ثابت نه ٿيو، ان ڪري احساسن جي اظھار ۽ وسعت واري تصور ”آزادي نظم“ کي مقبوليت ڏني، جنھن ۾ قافيي ۽ رديف جي آزادي آھي. +ڪن اديبن جو رايو آھي ته سنڌي شاعريءَ ۾، 1937ع ڌاري سوڀراج ”فاني“ پھريون آزاد نظم لکيو، جڏھن ته نصير مرزا جي راءِ موجب مرزا قليچ بيگ جو نظم ’مٺي‘ آزاد نظم جو پھريون نمونو آھي. +بھرحال سنڌي شاعريءَ ۾ آزاد نظم جا جديد باني نارائڻ شيام، شيخ اياز، هري دلگير ۽ شيخ راز آھن. +ان کان پوءِ ارجن شاد، سڳن آهوجا، شمشيرالحيدري، بشير مورياڻي، سراج، بردي سنڌي، گورڌن محبوباڻي، تنوير عباسي، ايم.ڪمل، موھن ڪلپنا، عبدالحڪيم ارشد، امداد حسيني، تاج بلوچ، استاد بخاري، الطاف عباسي، سرويچندر شاد، نعيم دريشاڻي، سحر امداد ۽ ٻين ڪامياب آزاد نظم لکيا آھن. +اياز گل، نصير مرزا، آڪاش انصاري، عزيز ڪنگراڻي، علي آڪاش، آسي زميني، وسيم سومري، حسن درس، مظهر لغاريءَ ۽ ٻين به اثرائتا آزاد نظم لکيا آهن. +سنڌيءَ ۾ آزاد نظم تي قابل ذڪر ڪم شمشيرالحيدريءَ ”سنڌي آزاد نظم جي اوسر“ نالي ڪتاب لکي ڪيو آھي. +ان کان سواءِ منگھارام ملڪاڻي، غلام محمد گرامي، شيخ عبدالرزاق راز، ارجن شاد، تنوير عباسي ۽ تاج جويي پڻ شاعريءَ جي ھن صنف تي ڪافي مضمون لکيا آهن. +آزاد نظم بابت غلط فھمي. +آزاد نظم بابت عام غلط فھمي اھا آھي ته اھو ھر پابنديءَ کان آزاد آھي، ان ڪري نوان شاعر پنھنجن جذبن جو عام اظھار آزاد نظم ۾ ڪن ٿا. +ليڪن آزاد نظم جي نالي ۾ لکيل ھر شعر ”آزاد نظم“ سڏي نٿو سگھجي. +آزاد نظم حقيقت ۾ نظم جي گھاڙيٽي ۾ انقلاب، تجربي جي نواڻ بلڪ جديد نظم جي توسيع (extension) آھي. +ان ۾ خيال جي مسلسل اڏام جي راھ ۾ رنڊڪ بنجندڙ ڳالھين، رديف، قافيي ۽ بحر جي قيد ۽ سخت گير قاعدن کي ھٽائي، ترنم جو انداز اختيار ڪيو ويو آھي، يعني ترنم يا ردم، اچارن وسيلي پيدا ٿئي ٿو. +تنوير عباسي لکي ٿو ته ”لھجي (Accent) ۾ ٽي جزا ھوندا آھن: اوچائي (pitch)، شدت (intensity) ۽ وقفو (duration). +اچار جو وقفو ئي آھي، جيڪو آزاد نظم جي ردم جو بنياد آھي. +اھڙيءَ طرح آواز جي بلنديءَ يا چوٽيءَ جو لاھ چاڙھ ئي نغمگيءَ يا ردم جي ڪيفيت پيدا ڪندو آھي ۽ اھا ڪيفيت لفظن جي اندروني ردم يعني مصرعن/ سٽن ۾ عروضي/ ماترڪ/ ميٽرڪ رڪنن جي گھٽ وڌائيءَ سان پيدا ڪبي آھي. +آزاد نظم ۾ مقرر ’بحر‘ ته ھوندو آھي، پر ان جي سٽن ۾ وزن جي رڪنن جو تعداد مقرر نه ھوندو آھي. +ھر سٽ ۾ ضرورت موجب گھٽ وڌ رڪن ڪم آڻبا آھن ته جيئن آزاديءَ سان خيال کي بيان ڪري سگھجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16691.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16691.txt new file mode 100644 index 0000000..3c864da --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16691.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +آزادي +آزاديءَ جو عام مفهوم اهو آهي ته انسان ڄمڻ کان وٺي مرڻ تائين آزاد آهي، جيڪڏهن پابند آهي ته فقط فطرت جو، مثلاً ساهه کڻڻ، وڌڻ ويجهڻ ۽ مرڻ جي معاملن ۾؛ باقي سڀني ڳالهين ۾ هو آزاد آهي. +سندس سوچ ويچار، اُٿڻ ويهڻ، کائڻ پيئڻ، گهمڻ ڦرڻ، فطرت جي مظاهر سان روشناس ٿيڻ ۾ هر طرح آزاد آهي؛ پر اسين جنهن معاشري ۾ رهون ٿا، اهو سڄو ئي پابندين جو مجموعو آهي، جيڪي خود انسان جون ئي گهڙيل ۽ ٺاهيل آهن. +انهن ۾ به گهڻي قدر انساني فطرت کي عطا ٿيل آزاديءَ تي ڪابه پابندي پيل نه آهي. +مثال طور سوچڻ ويچارڻ، پڙهڻ ۽ لکڻ جهڙين نعمتن ۾ انسان کي هر ملڪ جي قانون ۾ آزادي مليل آهي. +انهيءَ لحاظ سان خودبخود تحرير ۽ تقرير جي آزاديءَ جو حق ملي وڃي ٿو. +ملڪي آزاديءَ کان پوءِ مذهبي آزاديءَ ۽ تحرير ۽ تقرير جي آزاديءَ لاءِ هيٺينءَ طرح فضا قائم ڪئي وئي آهي: +مذهب جي آزادي: هر فرد کي پنهنجي مذهب موجب زندگي گذارڻ جي ”مذهبي آزادي“ آهي. +لفظ ”آزادي جو عام طور تعلق سياست سان ٿئي ٿو، تاهم ان جو دائرو وسيع آهي، جنهن ۾ تاريخ، مذهب، تعليم ۽ اقتصاديات به اچي وڃي ٿي. +سياسي اصطلاح موجب آزاديءَ جو مطلب اهڙي ”آزادي“ آهي، جيڪا معاشرو ڪنهن فرد مٿان استعمال ڪرڻ ۾ حق بجانب هجي. +يعني ”شهري، ۽ ”سماجي آزادي“، آزادي، غلاميءَ جو ضد آهي. +هربرٽ اسپينسر لکيو آهي ته ”هر انسان پنهنجي مرضيءَ ۽ عمل ۾ آزاد آهي. +بشرطيڪ اهو ٻين انسانن جي آزاديءَ ۾ دست اندازي نه ڪري جيڪا کين حاصل آهي. +14 آگسٽ 1947ع تي قائداعظم، پاڪستان جي قانون ساز اسيمبليءَ ۾ پنهنجي پهرئين خطاب ۾ چيو هو ته ”پاڪستان ۾ اقليتن کي مڪمل آزادي هوندي. +اهي پنهنجي عبادت گهرن ۾ وڃڻ ۽ عبادت ڪرڻ ۾ آزاد هوندا. +ڪير ڪهڙي به فرقي سان واسطو رکي، ملڪي مسئلن جو ان سان تعلق نه آهي. +اسين سڀ هڪ ملڪ جا شهري آهيون ۽ ان ۾ برابر جا شريڪ آهيون. +پاڪستان جي آئين ۾ پڻ مذهبي آزاديءَ بابت هڪ مستقل شِق موجود آهي، جنهن تحت ڪنهن به ماڻهوءَ کي تعليمي ادارن ۾ اهڙي مذهب جي تعليم يا عبادت لاءِ مجبور نٿو ڪري سگهجي، جيڪو هن جو پنهنجو نه آهي. +مذهبي اختلاف يا مذهب جي نالي تي شهرين تي ڪابه پابندي نه لڳائي ويندي. +مذهبي ٽئڪس نه ورتو ويندو. +هر مذهبي فرقي کي پنهنجا عبادتگاهه ٺاهڻ، انهن جي حفاظت ڪرڻ ۽ انهن ۾ عبادت ڪرڻ جو پورو حق حاصل هوندو. +قانون، امن ۽ اخلاق جي حدن اندر رهندي، هر ماڻهو پنهنجو مذهبي پرچار ڪري سگهي ٿو. +تقرير ۽ تحرير جي آزادي: شهرين کي پنهنجي خيالن جي اظهار جو حق حاصل آهي، انهيءَ شرط سان ته اهي خيال قانون ٽوڙڻ لاءِ نه هوندا. +تاريخ مسلسل ٻڌائي ٿي ته عوام گهڻو ڪري تحرير ۽ تقرير جي آزاديءَ جي حق کان محرم رهيا آهن. +جنگ جي زماني ۾ ته انهيءَ حق تي جمهوري ملڪ به پابنديون لڳائي ڇڏيندا آهن. +آزادي انسان جو فطري حق آهي، ان حق لاءِ دنيا جي ڪيترين غلام قومن، سامراجي قومن سان ٽڪر کائي، تاريخ جي هر دؤر ۾ آزادي حاصل ڪئي آهي. +آزاديءَ (Aazadi) مان اها به مراد آهي ته هر انسان کي بنا ڪنهن روڪ ٽوڪ جي پنهنجي خواهش مطابق زندگي گهارڻ جو حق آهي، پر ان حق جي استعمال سان ٻئي ڪنهن جو ساڳيو حق متاثر نه ٿئي.آزاديءَ ۾ فرد کي اهڙو ماحول فراهم ڪيو وڃي ٿو، جنهن سان کيس پنهنجن صلاحيتن کي مُناسب طريقي سان اظهارڻ جو موقعو ملي، انهيءَ ڪري هي تصور انهن شهري آزادين واري تصور سان سلهاڙيل آهي، جن کي رياستي سطح تي تحفظ ڏئي جائز حق طور تسليم ڪيو وڃي. +اهڙن حقن ۾ گڏجڻ، سلهاڙجڻ، چُرپر ڪرڻ، پسند جو مذهب اختيار ڪرڻ، اظهارڻ، لکڻ ۽ سوچڻ سميت بيشمار حق شامل آهن. +تاريخ ۾ اهڙا حق طاقت جي زور تي ڦٻايا ويا آهن، تنهنڪري طاقت جو هڪ هنڌ ڪٺو ٿيڻ وارو عمل آزاديءَ کي ختم ڪري ٿو. +جديد جمهوري سماج ۾ طاقت جو مُختلف هٿن ۾ هُئڻ ۽ ورهائجڻ آزاديءَ کي تحفظ فراهم ڪري ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16772.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16772.txt new file mode 100644 index 0000000..7e1a93c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16772.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +جنرل راحيل شريف +جنرل راحيل شريف پاڪستان جي فوج جو پندرهون ء موجوده سربراه آهي. +خاندان. +جنرل راحيل شريف 16 جون 1956 ۾ ڪوئٽه بلوچستان ۾ پيدا ٿيو سندس پي جو نالو جو نالوميجر محمد شريف آهي.سندس وڏو ڀاء ميجر شبير شريف 1971 پاڪستان ء انڊيا جي جنگ ۾ شهيد ٿيو ء کيس نشانِ حيدر سان نوازيو ويو. +فوجي خدمتون ء تعليم. +راحيل شريف گورنمنٽ ڪالج لاهور کان تعليم جي شروعات ڪئي ان جي پويان پاڪستان ملٽري اڪيڊمي ۾ داخلا ورتائين اڪيڊمي جي 54 لانگ ڪورس جو شاگرد رهيو 1976 ۾ گريجويشن کان پوءِ پاڻ فرنٽير فورس رجمنٽ جي 6th بٽالين ۾ ڪميشن حاصل ڪئي +جنرل پرويز مشرف جي دور ۾ ميجر جنرل راحيل شريف کي يارهين برگيڊ جو ڪمانڊر مقرر ڪيو ويو +چيف آف آرمي اسٽاف. +27 ڊسمبر 2013 تي وزيراعظم نواز شريف کيس پاڪستاني فوج جو سپه سالار بنايو. +عالمي ڪمانڊرن جي فهرست. +خابرو ادارن موجب پاڪ فوج جي سربراهه جنرل راحيل شريف کي ملڪ اندر ۽ ٻاهر موجود دشمنن کي وڏي اثرائتي انداز ۾ منهن ڏيڻ ۽ دهشتگردي خلاف ويڙهه ۾ سٺي ڪارڪردگي تي دنيا جو بهترين فوجي ڪمانڊر قرار ڏنو ويو آهي، دنيا جي 10 بهترين جنرلن جي فهرست ۾ پهرين نمبر تي جنرل راحيل شريف، ٻئي تي آمريڪا جو مارٽن ڊمپسي، ٽئين تي چين جو فينگ هوئي، چوٿين تي روس جو والري گراسيموف، پنجين تي ترڪي جو بولوسي اڪار، ڇهين تي برطانيا جو نڪ هوفٽن، ستين تي ڏکڻ ڪوريا جو چوئي يون هي آئي، اٺين نمبر تي ڀارت جو جنرل دلبير سنگهه، نائين نمبر تي جاپان جوڪاتسوتوشي ڪاوائو ۽ 10 هين نمبر تي جرمني جو وولڪر ويڪر شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16798.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16798.txt new file mode 100644 index 0000000..c03b4c6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16798.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +آسا +سنڌ توڙي ھند جي راڳ جي نظام ۾ ھڪ راڳڻي يا راڳ، جيڪو صبح جو ڳايو ويندو آھي، لفظ ”آسا“ (سنسڪرت ”آشا“) جي معنيٰ ئي آھي اُميد، آرزو، تمنا، خواھش وغيره، تنھنڪري ھن راڳ کي آس ۽ ارداس جو راڳ بہ چيو ويو آھي. +راڳ جي ڪتابن موجب ھڪڙا راڳ ۽ راڳڻيون، جيڪي فقط ڪنھن ھڪ علائقي ۾ رائج ھوندا آھن، تِن کي ديسي راڳن ۾ شمار ڪيو ويندو آھي، مثال طور سنڌ ۾ مولود، مورا، راڻو، ڪوھياري وغيره ديسي راڳڻين ۾ شُمار ٿيندا آھن. +ٻيا راڳ ”مارڳ راڳ“ سڏبا آھن، جن مان ڪِن راڳن جا نالا ھي آھن:ڪلياڻ، يمن ڪلياڻ، کنڀات، سري راڳ، سھڻي، سارنگ، پِرڀاتي، آسا، پورب وغيره. +”آسا“ جو سُر بہ ”مارڳ سُرن“ ۾ شامل آھي. +آسا راڳڻي، سنڌ ۾ آڳاٽي وقت کان ھلندڙ آھي ۽ ان ۾ عوامي قصا ڳايا ويا آھن. +اِھا ’نِج سنڌي آسا‘، ھندستاني راڳ جي ”آسا“ سان ملندڙ آهي، پر ايتري فرق سان جو ”سنڌي آسا“ جي ڌار صورت ظاھر ٿي آھي. +سنڌ جي ’نِج سنڌي آسا‘ ۾ بانڪي شاھ بھرام جي ڳالھہ کڻندا ھئا. +ڪافين ۽ ڪلامن جي موضوعن جي لحاظ سان عام ڳائڻ ۾ بہ ’آسا‘ کي ’آس ۽ ارداس‘ جي راڳڻي چيو ويو آھي. +اِن روايت موجب ئي خليفي نبي بخش صاحب پنھنجي رسالي جو ’سُر آسا‘ جنھن بيت سان شروع ڪيو آھي، تنھن جي پھرين سِٽ آھي: +”آسا ڪر الله جي، در در پـِن م دان“ +شاھ لطيف جي راڳ ۾ راڳ توڙي موضوع جي لحاظ سان ’سُر آسا‘ جيئن ڳائجي ٿو تہ اھو ھندستاني راڳ جي ”شُڌ آسا“ معلوم ٿئي ٿو. +شاھ جو ”سُر آسا“ ھڪ وڏو معنوي سُر آھي ۽ اُن جي بيتن ۾ حقيقت جا ڳوڙھا معنوي اشارا ڏنل آھن. +ھن سُر ۾ ڪنھن روايتي پَس منظر ۽ ماحول بدران تصوف جي رازن ۽ رَمزن وارو فڪر سمايل آھي، جنھن ۾ مَجاز ۽ حقيقت جي مثالن، صوفياڻي فڪر جي باريڪ اِشارن ۽ سالڪن جي سلوڪ وارين منزلن ۽ مرتبن جا اُھڃاڻ ڏنل آھن. +اُن کان سواءِ ”مجاز“ جا مختلف پھلو پڻ نِروار ڪيل آھن. +ڪامل بصيرت وارن سالڪن کان سواءِ ٻين جي نظر ناقص آھي، جو اُھي جُزن کي ڏسندي، ان ڏسڻ ۾ رھجي ويا ۽ ”ڪُل“ کي ڪين سُڃاتائون. +ھن ۾ محبت جو راز ۽ ان راز يا لڪ جي ماھيت ڏانھن اشارا آھن. +خاص طرح سالڪ جي ’تسليم ۽ رضا“ واري منزل ۽ مرتبي جا اُھڃاڻ آيل آھن. +مطلب ته ”سُر آسا“ ڳرو ۽ ڳوڙھو معنوي سُر آھي ۽ ھن سُر ۾ تصوف جو اعليٰ فڪر سمايل آھي. +اِنھيءَ لحاظ سان، ھن سُر جي معنوي اُھڃاڻن تي ڀٽائيءَ کان اڳ سنڌ جي عارفن ۽ سالڪن بيت چيا هئا، جن ۾ قاضي قادن ۽ شاھہ ڪريم اچي وڃن ٿا.آسا (سر) ، شاھہ جي رسالي جو هڪ سُر ۽ سنگيت وديا ۾ هڪ مِٺي راڳڻيءَ جو نالو آهي، جيڪا اَسر ويلي ڳائبي آهي. +شاهه جو ”سُر آسا“ ڪُجھہ آسا وري ٺاٺ مان ورتو ويو آهي. +ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ سُر آسا جي معنويت ۽ حقيقت بابت لکي ٿو تہ: ”سُر آسا هڪ وڏو معنوي سُر آهي، جنهن ۾ مجاز ۽ حق بابت ڳُوڙها معنوي اشارا ڏنل آهن. +سُر ۾ ڪنهن روايتي پَس منظر ۽ ماحول بدران تصوف جي رازن رمزن وارو فڪر سمايل آهي، جنهن ۾ مجازي حقيقت جي مثالن، صوفياڻي فڪر جي اشارن ۽ سالڪن جي سلوڪ وارين منزلن ۽ مرتبن جا اُهڃاڻ ڏنل آهن. +“ ڪِن موسيقيءَ جي ڄاڻُن جي راءِ آهي تہ: ’آسا‘ هڪ راجڪماري هُئي، جيڪا پِرڀات جو ڌڻيءَ جي ساراھہ ۾ گيت ڳائيندي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16800.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16800.txt new file mode 100644 index 0000000..2a8b30a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16800.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +آسا (سُر) +شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي رسالي جا سڀ سُر پنهنجي پنهنجي هڪ الڳ حيثيت ۽ اهميت رکن ٿا، انهن سرن مان سر آسا عارفانه فڪر جي اعليٰ معيار وارو سر آهي، جنهن ۾ شاهه سائينءَ وحدت ۽ ڪثرت جي ويچار جو اعليٰ پيماني تي اپٽار ڪئي آهي. +هن سر ۾ انسان جي سرڪش نفس کي قابو ڪرڻ جو تاڪيد به ڪيل آهي ته اعليٰ اخلاق جو سبق به ڄاڻايل آهي. +هن سر ۾ انسان کي پاڻ سڃاڻڻ جو ڏس ڏنل آهي. +ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ سر آسا جي معنويت ۽ حقيقت بابت لکي ٿو ته: ”سر آسا هڪ وڏو معنوي سر آهي، جنهن ۾ مجاز ۽ حق بابت ڳُوڙها معنوي اشارا ڏنل آهن. +سر ۾ ڪنهن روايتي پس منظر ۽ ماحول بدران تصوف جي رازن رمزن وارو فڪر سمايل آهي، جنهن ۾ مجازي حقيقت جي مثالن، صوفياڻي فڪر جي اشارن ۽ سالڪن جي سلوڪ وارين منزلن ۽ مرتبن جا اهڃاڻ ڏنل آهن. +”جڏهن ته هن سر بابت غلام محمد شهواڻي لکي ٿو ته: ”شاهه صاحب هن سر ۾ حرص ۽ حَوس کان پناهه گھري ٿو ۽ نفس کي ڏانوڻ ڏئي قابو رکڻ جي رمز ٻڌائي آهي“. +خداوند ڪريم انسان جي آزمائش ۽ امتحان وٺڻ لاءِ هن کي حرص ۽ حَوس جي مڪان ۾ موڪلي ارشاد فرمايو ته نفس جي چنبي ۾ نه اچجان، بلڪه سڌي راهه وٺجان ۽ پنهنجو پاند نفساني خواهشن ۾ نه ڦاسائجان: +مـون کي مون پرين، ٻڌي وڌو ٻـار ۾، +اڀـا ائيـن چـون، مـڇــڻ، پـانـد پسائين. +لطيف سائينءَ جي هن سر ۾ انسان کي پاڻ سڃاڻڻ، خودي مارڻ، عبد جو محبوب سان تعلق، پرينءَ جي سونهن جي ساراهه وغيره اهم موضوع آهن. +شاهه سائين پرينءَ جي حسن جي ساراهه ڪندي، اکين جي استعمال کي جنهن اعليٰ نموني سان هن سر ۾ بيان ڪيو آهي، ان جو مثال ڪنهن ٻئي شاعر وٽ تمام گھٽ نظر ايندو: +اڀري ئي سج، پرين جي نه پسنديون، +ڪڍي ٻئي ڏج، اکڙيون ڪانگن کي. +شاهه سائين سر آسا ۾ عشق جي لامحدود وسعتن کي وائکو ڪيو آهي ۽ اها ڳالهه سمجھائي آهي ته عشق آهي ئي وسعت جو نالو، جنهن سان لاڳاپجي ماڻهو محدود نه ٿو رهي. +هو سمجھائي ٿو ته عشق انتها جو نالو آهي، جتي انسان وٽ ڪابه حد بندي نه ٿي رهي، نه وري پنهنجي وجود جو احساس رهي ٿو. +صوفين جو سمورو فڪر به ان ڳالهه جو قائل آهي ته خوديءَ کي ختم ڪرڻ بعد ئي ماڻهو ”انسان“ بڻجي ٿو. +سر آسا ۾ جدوجهد ۽ جستجو جو به وڏو پيغام آهي: +لوچان ٿي لاحد ۾ هادي لهان نه حد، +سپريان جي سونهن جو، نه ڪو قد نه مد، +هت سڪڻ بي عدد، هت پرينءَ پرواهه ناهه ڪا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16803.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16803.txt new file mode 100644 index 0000000..d839bde --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16803.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +آسانند مامتورا +سنڌي ٻوليءَ جي بزرگ ساهتڪار، نثر نويس ۽ ڪھاڻيڪار آسانند مامتورا، 1903ع ۾ اولڊ ٽائون ڪراچيءَ ۾ جنم ورتو. +ننڍپڻ کان ئي سندس لاڙو ادب ۽ فلسفيءَ طرف رھيو. +ھاءِ اسڪول جي تعليم دوران لالچند امر ڏنيمل جڳتياڻيءَ ۽ ڪاليج ۾ ڀيرومل مھرچند آڏواڻيءَ جھڙن وڏن ليکڪن وٽ تعليم حاصل ڪرڻ ۽ سندن صحبت اختيار ڪرڻ سبب ھن جي دل ۾ به ادب لاءِ چاھ پيدا ٿيو، اسڪولي زندگيءَ ۾ ئي چيدا مضمون لکڻ شروع ڪيائين. +ڪاليج جي زماني ۾ ڪيترا ليک ۽ ڪھاڻيون لکيائين. +ڪاليج جي پرنسپال گربخشاڻيءَ سندس ڪھاڻيون پڙھي، کيس صلاح ڏني ته ھو صرف ڪھاڻيون لکي. +آسانند مامتورا، امر لال ھنڱوراڻيءَ ۽ مرزا نادر بيگ کان پوءِ حقيقت نگاريءَ واري دور جو ٽيون وڏو ڪھاڻيڪار آھي، جنھن سنڌي ڪھاڻيءَ کي ھڪ نئون موڙ ڏنو، سندس ڪھاڻيون حقيقت تي ٻڌل ته ھيون، پر ھن انھن ۾ پھريون ڀيرو نفسياتي ۽ جنسي مسئلن کي ڇھيو. +پروفيسر منگھا رام ملڪاڻيءَ جي لکڻ موجب سندس پھرين سماجي ڪھاڻي ’ھيءُ پريم‘ 1932ع ۾ ’سنڌو‘ رسالي ۾ شايع ٿي. +ان کان پوءِ جڳت آڏواڻيءَ، 1939ع ۾ ، آسانند مامتورا جي چئن ڪھاڻين جو مجموعو ’جيوت، پريم ۽ پاپ جون ڪھاڻيون‘، ڪھاڻي ساھت منڊل، حيدرآباد پاران ڇپائي پڌريون ڪيون. +1943ع ۾ ’آشا ساھت منڊل‘ طرفان سندس ٽن ڪھاڻين جو مجموعو ’آرسي‘ نالي سان ظاھر ٿيو، ان وچ ۾ سندس پنج ڪھاڻيون ’سنڌو‘ رسالي ۾ پڻ ڇپيون. +1932ع کان 1949ع تائين سندس لکيل 11 ڪھاڻيون ’ڳنوارڻ‘ عنوان سان، سنڌي ٽائيمس پبلڪيشن الھاس نگر (ڀارت) ڊسمبر 1978ع ۾ ڇپائي پڌريون ڪيون. +آسانند مامتورا ڪھاڻيڪار سان گڏ ھڪ ناول نگار به ھو. +سندس پھريون آدرشي ناول ’شاعر‘، 1941ع ۾ ’آشا ساھت منڊل‘ ڇپائي پڌرو ڪيو، سندس ٻيو طبع زاد ناول ’حليما‘ سندس جنم ڀومي سنڌ جي مسلم زندگيءَ تي آڌاريل شاھڪار ناول آھي، جيڪو ڪونج پبليڪيشن بمبئيءَ 1977ع ۾ ڇپي پڌرو ڪيو. +ھي ٻئي ناول سنڌ ۾ انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي ۽ چونڊ پبليڪيشن لاڙڪاڻي پاران پڻ شايع ٿيا. +آسانند مامتورا جي زندگيءَ جو گھڻو حصو ڪراچيءَ ۽ بعد ۾ بمبئيءَ جي اسڪول ۾ ھيڊ ماستريءَ ۾ گذريو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16815.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16815.txt new file mode 100644 index 0000000..a1ca85b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16815.txt @@ -0,0 +1,55 @@ +آسمان +آسمان: آڪاش:آڪاس:اسڪاء:اڀ:sky: +ھر اھا شئي جيڪا زمين جي سطح جي مٿان نظر اچي ٿي اھا آسمان سڏبي آھي ان ۾ ڌرتيءَ جي مٿان واقع ماحول ۽ خلا پڻ شامل آهن.علم فلڪيات astronomy ۾ آسمان کي فلڪي دائرو +celestial sphere سڏيو ويندو آهي. +زمين تان اھو ھڪ تجريدي يا فرضي گنبذ abstract dome وانگر نظر ايندو آهي جنھن تي سج ، چنڊ ۽ تارا ھلندي نظر ايندا آهن.ان فلڪي دائري +celestial sphere کي روايتي طور تي تارن جي جھرمٽن ۾ ورھائي مختلف سڃاڻپون ڏنيون ويون آھن.ڏينھن جو ھوا جي اندر ڪرڻن جي ريلي واري ڦھلاء (Rayleigh scattering) جي ڪري آسمان ھلڪو نيرو نظر ايندو آهي +رات جو وري انداھو ھوندو آھي جنھن ۾ تارا چمڪندي نظر ايندا آهن. +رات جي وقت ۽ ڪڏھن ڪڏھن ڏينھن جي وقت بہ ان ۾ چنڊ ۽ ٻيا سيارا نظر ايندا آهن +تفصيلي تعارف. +سج جي روشني ڏسڻ ۾ اڇي لڳندي آهي پر اصل ۾ ان اندر سڀ انڊلٺ جا رنگ موجود ھوندا آھن جڏھن روشني ڪرسٽل بلور يا پرزم مان گذرندي آهي ته ان جا رنگ ورھائجي ويندا آهن. +روشني عام طرح سڌي لڪير وانگر سفر ڪندي آھي ايستائين جو ڪا رڪاوٽ درپيش اچي.پاڻي ۾ روشني جي توانائي لھرن جي صورت ۾ گذرندي آهي ۽ ھر رنگ جي روشني جي لھر ساڳي ناھي ھوندي. +سڀ کان گھڻو لھري فرق نيري ۽ ڳاڙهي رنگ جي روشني ۾ ھوندو آھي. +ڳاڙھي رنگ جون لھرون سڀ کان ڊگھيون ھجڻ ڪري ان جا لھري وڪڙ ھلڪا ھوندا آھن ۽ نيري رنگ جون لھرون سڀ کان ننڍيون ھجڻ جي ڪري ان جا لھري وڪڙ وڏا ھوندا آھن.روشني آئيني سان ٽڪرجندي موٽ کائيندي آهي، بلور ۾ مڙي ويندي آهي پر جڏهن گئسن جي ماليڪيولن سان ٽڪرجندي آھي تہ ڦھلجي ويندي آهي.فضا زمين تي موجود گئسن جو تھ آهي جيڪو ماحول جوڙي ٿو. +جڏھن سج جي روشني خلا مان گذري زمين جي فضا ۾ داخل ٿيندي آھي تہ ھر قسم جي گئسن جي ماليڪيولن سان ٽڪرجندي ھر طرف ڦھلجي ويندي آهي. +گئسن جي ماليڪيولن سان ٽڪرڻ جي ڪري اھا پنھنجي انڊلٺي رنگن جي صورت ۾ مختلف نمونن جي لھرن ۾ تبديل ٿي ويندي آهي ۽ سڀ کان ننڍيون لھرون نيري رنگ جي روشني جي ڪرڻن جون ھونديون آھن يعني ھر وڪڙ جي ڊيگھ ننڍي يا سوڙھو ھجڻ ڪري اونچ نيچ زياده ھوندي آھي تنھنڪري نيري رنگ جا روشنيءَ جا ڪرڻا فضا ۾ ٻين : ڳاڙھن، ساون ،نارنگي، پيلن ڪرڻن جي ڀيٽ ۾ زيادہ ڦھلجندا آھن ڇوته اھي ننڍين لھرن جي ڪري آھستي ھلندا آھن جنھن ڪري ڏينھن جو آسمان يا زميني فضا جو روشني وارو حصو نيرو نظر ايندو آھي.آسمان جو رنگ افق وٽ بلڪل ھلڪو نيرو يا وري سفيد ٿي ويندو آهي. +سج جي روشني اسان کي بلڪل مٿان ايندي ۽ آسمان جي ھيٺين پاسن کان يا افق جي ويجھو وارن پاسن کان بہ ايندي آهي انھن مان مٿان واري پاسن وارين جي ڀيٽ ۾ گھٽ ھوا مان گذري پھچندي آھي پر پاسن ۾ افق ويجھو ھوا زيادہ ھجڻ ڪري بلو ڪرڻا ھوا ۾ بار بار مختلف رخن ۾ ڦھلجندا آھن ۽ آھي زمين جي سطح تي به ٻين رنگن جي ڪرڻن سان گڏ ٽڪرجڻ واري حالت ۾ به ھوندا آھن ان ڪري افق وٽ فضا اڇي يا تمام ھلڪي بلو رنگ ۾ نظر ايندي آهي.جڏھن سج افق طرف ھيٺ لھي ايندو آهي تہ سج جي روشني اسان تائين پھچندي فضا جي نسبتن گھڻي حصي مان گذري چڪي ھوندي آھي جنھن حصي ۾ روشني جا نيرا ڪرڻا پھرين کان وڌيڪ ڦھلجي چڪا ھوندا آھن جنھن ڪري روشني جي ڳاڙھن ۽ نارنگي ڪرڻن کي اسان تائين پھچڻ جو دڳ ملي ويندو آھي ان ڪري ان وقت آسمان ڳاڙھو يا نارنگي نظر ايندو آھي +زمين جي مٿان ظاھري گنبذ، جيڪو فلڪي نظام ۽ ھوا جي گولي جي حادثن جو پس منظر آھي. +آسمان جي نيري رنگ سبب ھوا جي گولي ۾ مٽيءَ ۽ ٻاڦ جي ننڍن ننڍن ذرڙن مان روشنيءَ جي لھرن جو گذر ٿئي ٿو. +ڪرڻن جون وڏيون لھرون (ڳاڙھيون ۽ پيليون) انھن ذرڙن مان سولائيءَ سان لنگھي وڃن ٿيون، پر ننڍڙيون لھرون منتشر ٿي پکڙجي وڃن ٿيون. +اھوئي ڪارڻ آھي جو آسمان ان وقت گھڻو نيرو نظر ايندو آھي، جڏھن ھوا ۾ مٽيءَ جا ذرڙا گھٽ ۽ تمام سنھڙا ھوندا آھن. +آڳاٽي زماني ۾ ماڻھو ائين ڀائيندا ھئا ته آسمان دنيا جي ڇت آھي ۽ تارا آسمان ۾ جڙيل بتيون آھن. +ته وري ڪن ماڻھن جو خيال ھو ته آسمان جي ٻئي پاسي جنت آھي. +انھن ماڻھن جو اھو به خيال ھو ته تارا اصل آسمان ۾ ٺھيل سوراخ آھن، جن مان جنت جي روشني نظر اچي ٿي. +جڏهن سج ۾ هائيڊروجن جا ائٽم هيئليم ٺاهڻ لاء وگهرندا آهن ته ان وقت فوٽان ۽ نيوٽران جا گاما ڪرڻا ٺهي سج جي چوڦير سفر ڪندا آهن جيڪي فوٽان روشني جا ذرڙا هوندا آهن. +اها روشني ستن رنگن مان ٺھيل هوندي آهي، جنهن ۾ ڳاڙهو ڳري ۾ ڳرو رنگ آهي ۽ نيرو هلڪي ۾ هلڪو رنگ آهي جڏهن روشني جون لهرون زميني وايومنڊل تائين پهچن ٿيون ته اتي ان کي ڏاڍن ننڍن ذرڙن جيڪي روشني جي واولينٿ کان ننڍا آهن سان ڇٽاڀيٽي ٿئي ٿو. +اسان جي زمين جو وايو منڊل ننڍڙن گئس جي ذرڙن جو ٺهيل آهي، اهي ذرڙا گهڻو ڪري نائٽروجين ۽ آڪسيجن جا آهن. +جيئن ته اهي ذرڙا روشني جي واولينٿ جي ڀيٽ ۾ ڌاڍا ننڍا آهن انڪري روشني سان ٽڪرائڻ وقت پوري نموني روشني کي روڪي نه ٿا سگهن، ڳاڙهو رنگ ان مان گذري زمين تائين پهچي ٿو، جڏهن ته نيرو رنگ جيڪو انهن جي ڀيٽ ۾ هلڪو آهي گذري نه ٿو سگهي موٽي هيڏي هوڏي وايومنڊل ۾ پکڙجي وڃي ٿو ۽ اڀ اسان کي نيرو نظر اچي ٿو. +اهڙا ذرڙا جيڪي روشني جي واولينٿ کان ننڍا هجن ۽ روشني سان ٽڪرائجي ان کي ڇڙوڃڙ ڪن ته ان ڏڦيڙ کي Rayleigh scattering چئبو آهي. +پر اهي روشني ته ڪڪرن سان به ٽڪرائي ٿي اهي ڇو اڇا نظر اچن ٿا؟ +ان جو جواب هي آهي ته ڪڪرن جي ڦڙن جو قطر 20 مائڪروميٽر يا ان کان وڌيڪ هوندو آهي. +اهڙا ذرڙا جيڪي وڏي سائيز وارا هجن ته انهن سان روشني جڏهن ٽڪرائيندي آهي ته اهي اڇي روشني اهي هر پاسي پکيڙي ڇڏيندا آهن، جنهن جي ڪري ڪڪر اسان کي آسماني نه پر اڇا نظر ايندا آهن. +اهڙن ذرڙن ۽ روشني جي ٽڪراء ۽ نيتيجي ۾ روشني جي ان ڦوٽ کي Mie scattering چئبو آهي. +جنهن به شيءِ کي روشنيءَ جا ڪرڻا لڳي موٽي اچي اسان جي اک تائين پهچندا، ان کي ڏسي سگهنداسون. +پراهين پنڌ واري شيءِ جيترو اسان کان پري هوندي، اوترو ننڍي نظر ايندي. +جيڪڏهن روشنيءَ ڪرڻا رنڊائي موٽائڻ، اولڙو ڪرڻ واري شيءِ وچ تي نه هوندي ته نظرون پولار ۾ پيهي ڪٿي نه ڪٿي کٽي وينديون، اسان کي ڪجهه به نظر نه ايندو ۽ اهو هنڌ اونداهو يا ڪارو نظر ايندو. +جيڪڏهن اونداهي ڏاڍي ڊگهي ڪمري ۾ وچ تي اڌ-ڍڪيو بلب رکيو هجي، ان جو روشن پاسو اوهان طرف هجي ته ان جي اونداهي پاسي اوهان کي ڪارهه کان سواءِ ڪجهه به نظر نه ايندو، پر جيڪڏهن بلب اڌ-ڍڪيو نه هجي ته پوءِ اوهان کي هلڪو ڌنڌ پيو محسوس ٿيندو. +اهو ان ڪري ٿئي ٿو جو بلب جي تيز روشني اک جي ماڻڪيءَ کي سسائي ڇڏي ٿي ۽ جڏهن ماڻڪي سسيل هجي ۽ روشني گهٽ ته صاف نظر نه ايندو. +وشال، اڻکٽ ڪائنات ۾ سج اسان جي ويجهو ۽ ڏاڍو روشن آهي، ان ڪري اسان جي نظر جتي کٽي ٿي اتي آسمان نظر اچي ٿو ۽ اسان ان کي اڀ يا آسمان سمجهون ٿا. +آسمان جي هيءَ سڄي حقيقت اسان سائنس جي نعمتن جي ڪري ڄاڻون ٿا. +آڳاٽو قديم انسان ڪا اڄ جهڙي سائنسي ڄاڻ نه رکندو هو، ان ڪري هو ان کي دونهاٽيل، جهڙالي ۽ ٺوس ڇت سمجهي ويٺو ۽ اهڙيءَ طرح اڀ بابت لوڪ ڪٿائون ۽ ڏند ڪٿا انساني تاريخ جو حصو بڻجي ويون. +اڄوڪي سائنس ڏسڻ جا اهڙا ته اوزار ٺاهي ورتا آهن جو لکين نوري سالن جي پنڌ تي نگاهه وجهي سگهجي ٿي. +مذھبي تصور. +عيسائيت ۽ يھوديت وارو تصور. +حضرت عيسيٰ مسيح واري دؤر ۾ انسانن جو اھو پختو خيال ھو ته آسمان ۾ جنڊ جي پڙن وانگر ست پڙ آھن، جن ۾ تارا جڙيل آھن. +سج ۽ چنڊ پڻ آسمانن ۾ جڙيل آھن. +انھيءَ ڪري ئي ستن آسمانن وارو تصور انسان جي ذھن ۽ علم ادب ۾ موجود آھي. +ماڻھن سمجھيو ته جيڪڏھن آسمان ست آھن ته لازمي طرح زمينون به ست ھونديون، اھڙيءَ طرح ستن آسمانن ۽ ستن زمينن جي تصور وجود ورتو. +ڌرمي مذھبن وارو تصور. +آڳاٽن لوڪن پنهنجي مٿان هيڏو سارو آسمان ڏٺو، جو قدرت جو هڪ عجيب ڪارخانو آهي: ان ۾ ڏينهن جو سج ۽ رات جو چنڊ تارا چمڪن ٿا، جي حيرت جهڙي جهڳ سڳ لائين ٿا. +ان جو نالو رکيائون ”آڪاش“، جنهن جي معنيٰ آهي آسمان يا اُڀ، پر بنيادي معنيٰ اٿس ”جو چوڌاري چمڪي ٿو. +“ * انهيءَ چمڪندڙ يا ٻهڪندڙ آسمان جي ديوتا کي سڏيائون. +”ديوُس پتر“ يعني ”ابو آڪاش. +“ (Sthe Sky Father) ”ديوتا“ لفظ جي معنيٰ ئي آهي چمڪندڙ يا جوت وارو (Shining being)، ۽ ڌاتو اٿس ”دوِ“ معنيٰ چمڪندڙ يا روشنائي ڪرڻ. +پوءِ ”ديوتا“ لفظ کي وڌيڪ ڪشادي معنيٰ ملي، جنهنڪري پرٿوي (زمين)، پون (هوا) وغيره به ديوتائون سڏجڻ ۾ آيا. +{ڪتاب: قديم سنڌ ؛ از: ڀيرومل مهرچند آڏواڻي ؛ چوٿون ايڊيشن 2004، پبلشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16829.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16829.txt new file mode 100644 index 0000000..8d933a0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16829.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +آسو رام +صوفي ۽ ويدانتي شاعر صوفي آسو مل پٽ ڏاندو مل عرف صوفي آسو رام هالا پراڻا جو رهاڪو هو. +سندس جنم 1824ع ڌاري اتي ئي ٿيو. +سندس اصل نالو آسومل هو، پر فقيراڻي ويس ڍڪڻ کانپوءِ کيس ’صوفي آسورام‘ يا ’ساڌو آسو رام‘ سڏيندا هئا. +صوفي آسورام جي پاڙي ۾ هڪڙو درويش سيد فقير علي شاهه رهندو هو، جيڪو معذور هوندي به اعليٰ درجي جو نبض شناس ۽ حڪيم هوندو هو.هن ننڍپڻ ۾ سيد فقير علي شاهه وٽ، جيڪو اکين کان وڏو هو، نبض شناسي ۽ حڪمت جي علم جي سکيا ورتي ۽ هن جي ئي صحبت ۾ آسو صوفي بڻيو. +آسو رام کي جوانيءَ ۾ عشق جي چوٽ لڳي، پر مائٽن جلد ئي سندس شادي ڪرائي ڇڏي. +آسو مل ان صوفي درويش جي حاضري ڀريندو هو، جنهنڪري تصوف جو اثر سندس شخصيت ۾ نمايان هو، آسو رام تي هڪڙي پاسي ڌرم شاسترن جي مطالعي، ٻئي پاسي آخونداڻي تعليم ٽئين پاسي تصوف بابت پارسي ڪتابن جي مطالعي ۽ چوٿين پاسي فقير علي شاهه جهڙي درويش جي صحبت جي اثر ساڌو آسو رام جي دل کي سچي مذهب ۽ انسانيت جي واٽ تي هلڻ لاءِ بي قرار ڪيو. +آسو رام جوان ئي هو ته مجازي عشق جي رمز ۾ رڱجي ويو. +اهو ئي سبب آهي جو مجازي عشق ۾ گمراهه ٿيڻ بدران حقيقت جي واٽ اختيار ڪيائين، اڳتي هلي کيس مصري شاهه امام جي صحبت مان فيض ۽ قرار حاصل ٿيو، جنهن جو ذڪر هن پنهنجي ڪلام ۾ به ڪيو آهي. +ان کانسواءِ صوفي آسو رام جي جهوڪ شريف جي درويشن مان ملاقات ٿي. +جنهن صحبت جو مٿس آخر تائين اثر هو ۽ هڪ سچي صوفيءَ واري زندگي گذاريائين. +سنڌ جي ان وقت جي صوفي شاعرن جي ڪلام تي نظر وجهجي ٿي ته معلوم ٿئي ٿو ته ڪنهن به ٻئي صوفي شاعر جو ايترو گهڻو ڪلام ڪتابي صورت ۾ موجود نه آهي، جيترو صوفي آسو رام جو ملي ٿو. +صوفي آسو رام جي ڪلام جا ٽي وڏا ڪتاب: ’ديوان آسو‘، ’رساله آسو‘ ۽ ’پريم نغمه‘ شايع ٿيل آهن. +صوفي آسو رام ’ديوان آسو‘ 1897ع ۾ لکيو هو، جيڪو سندس حياتيءَ ۾ ئي ڇپيو، جنهن کي ويڙهي مل کٽڻ مل، پبلشر، بُڪ سيلر لاڙڪاڻي واري ڇاپي پڌرو ڪيو. +صوفي آسو رام جا هٿ اکرين لکيل ٻه ڪتاب سندس وارثن وٽ موجود رهيا. +آسو رام کي سنڌي، فارسي ۽ ٻين ٻولين جي سٺي ڄاڻ هئي. +هن حق جي تلاش ۾ ويهن ورهين جي عمر اندر قرآن مجيد ۽ انجيل جو مطالعو ڪيو، انهيءَ دوران هو پرائمري ماستر مقرر ٿيو. +نارمل اسڪول حيدرآباد مان تربيت حاصل ڪري، نصرپور ۾ ماستر مقرر ٿيو، جتي هن کي مصري شاهه جهڙي عظيم هستيءَ جي صحبت نصيب ٿي، جنهن هن ۾ تصوف جو وڌيڪ چاهه پيدا ڪيو ۽ هن کي شاعريءَ جو شوق ڏياريائين. +جلد آسورام اتان وري جهوڪ هليو ويو، جتي هن جي من جي مراد پوري ٿي. +صوفي آسورام ’آسو‘ گهڻو ڪلام چيو. +محمد صديق ميمڻ ’تاريخ سنڌي ادب‘ ۾ لکي ٿو ته: ”سنڌ جي شاعرن ۾ ٻئي ڪنهن به شاعر جو ايترو ڪلام ڪتابي صورت ۾ موجود نه آهي، جيترو صوفي آسورام جو لکيل آهي“. +سندس تصنيفن ۾: 1. +ديوان آسو، 2. +رساله آسو، 3. +پريم غنچه شامل آهن. +آسو رام ’ديوان آسو‘ 1897ع ۾ لکي پورو ڪيو پر انا کانسواءِ باقي ٻه ڪتاب شايع نه ٿي سگهيا. +آسورام هڪ سچو صوفي هو، هن جي من ۾ مذهبي نفاق ۽ اوچ نيچ جو تصور ئي ڪو نه هو. +هو حق جو طالب هو ۽ اها طلب سندس سموري ڪلام ۾ موجود آهي. +هن جي ڪلام ۾ تصوف جو نظريو تمام گهڻو موجود آهي. +هي پهريون هندو سنڌي غزل گو شاعر آهي، جيڪو تصوف ۾ ٻڏل آهي، هن جي غزلن ۾ مزاح آهي ئي ڪو نه، صرف تصوف آهي. +هن ويدانيت ۽ تصوف جي خيالن کي ملائي هڪ ڪري پيش ڪيو آهي. +آسو رام جي ڪم آندل ٻوليءَ بابت محمد صديق ميمڻ لکي ٿو ته: ”ٻوليءَ جي لحاظ کان آسو رام جي سموري ڪلام کي ٻن ڀاڱن ۾ ورهائي سگهجي ٿو. +هڪڙو اهو ڪلام اٿس، جنهن ۾ يوگ وديا ۽ ويدانيت سان خاص تعلق رکندڙ اهڙا ڏکيا سنسڪرتي لفظ ڪم آندا اٿس، جن جي معنيٰ ڪو به مسلمان ته سمجهي ڪو نه سگهندو، پر سڀ ڪو هندو به ڪنهن ڪوشش يا ڊڪشنريءَ کانسواءِ سمجهي نه سگهندو. +ان کانسواءِ تصوف سان تعلق رکندڙ ۽ ٻيا اهڙا ڏکيا عربي لفظ پڻ ڪم آندا اٿس، جن جي معنيٰ ڪو به هندو سمجهي ڪو نه سگهندو، پر سڀ ڪو مسلمان به لغت کانسواءِ پروڙي نه سگهندو“. +هن صوفي صفت درويش 1897ع ڌاري وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16868.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16868.txt new file mode 100644 index 0000000..71334d2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16868.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +اياز لطيف پليجو +اياز لطيف پليجو پاڪستان سنڌ جو هڪ محقق،اديب،ليکڪ،قانون دان،سياستدان آهي.اياز لطيف پليجو 15 نومبر 1968 تي رسول بخش پليجو جي گهر ۾ جنم ورتو سندس ماءَ جيجي زرينه بلوچ هئي جيڪا ان وقت جي هڪ مشهور سنڌي گلوڪار هئي.اياز لطيف پليجو قومي عوامي تحريڪ جو صدر آهي. +تعارف ء سياست ۾ قدم. +محترم اياز لطيف پليجو سنڌ حيدرآباد ۾ پيدا ٿيو.سندس ماءِ جي زيرنگراني ۾ هو رواني سان سنڌي ٻولي،بلوچي ء اردو ڳالهائڻ لڳو ء پوءِ انگريزي ٻولي،سرائيڪي ء فارسي ٻولي ڳالهئڻ لڳو، پاڻ ناميارو قانوندان، انساني حقن جو جاکوڙي، عوامي سياستدان، مظلوم طبقي جي حقن لاءِ پاڻ پتوڙيندڙ، سورنهن سالن جي عمر ۾ ننڍو سياسي قيدي، واحد خاندان جنهن جا سڀ فرد ون يونٽ خلاف جدوجهد ۾ سنڌ جي حقن خاطر هڪ ئي وقت جيل ياترا تي ويا هجن، جو حصو آهي ۽ڪيترين تڪليفن باوجود هي پنهنجي عوامي نمائندگي ۽ عوامي حقن جي سربلندي لاءِ جدوجهد جا ڪيئي طريقا آهن انهن ۾ هڪ اياز لطيف پليجو به آهي. +مهاجر صوبو ء اياز لطيف پليجي جو ڪردار. +2014ع ۾ سنڌ جي سياست جو سڀني کان گرم اشو “مهاجر صوبو” جو رهيو، جيڪو اردو ڳالهائيندڙن جي نمائنده پارٽي ايم ڪيو ايم پاران سال جي پهرين مهيني کان وٺي آخري مهيني تائين هلندو رهيو. +الطاف حسين سنڌ ۾ رهندڙ اردو ڳالهايئندڙن کي هر شعبي ۾ سنڌين جي برابر حصو ڏيڻ جو مطالبو پڻ ڪيو. +23 سيپٽمبر 2004 تي ڪراچي ۾ قومي عوامي تحريڪ پاران اي پي سي منعقد ڪئي وئي حقيقت ۾ سنڌ جي پارلياماني، مذهبي، قومپرستن، سماجي ۽ علمي ادبي ڌرين ايم ڪيوا يم پاران سنڌ جي ورهاڱي يا انتطامي يونٽن ٺاهڻ کي رد ڪري ڇڏيو. +ين ٽهيءَ جو نوجوان نثر نگار، شاعر ۽ عوامي تحريڪ جي سرواڻ رسول بخش پليجي جو پُٽ، -اياز لطيف پليجو- 15 نومبر 1965ع تي حيدرآباد ۾ ڄائو هو. +اي، ايل. +ايل. +بي، ايم. +-ايس-. +سيءَ، انوائرونمينٽ ۽ ڊولپمينٽ ۾ گريجوئيشن پڻ ڪيل اٿس. +هي نوجوان حوصلي مند وڪيل آهي. +ماحوليات ۽ انساني حقن جي شعبي ۾ جاکوڙيندو رهي ٿو. +-اياز لطيف پليجو-، نئين ٽهيءَ جي نثرنگارن ۽ شاعرن ۾ هڪ منفرد حيثيت رکي ٿو، گڏوگڏ هيءُ سٺو ڪالم نگار ۽ تجزيي ڪار پڻ آهي. +سندس شاعري ۽ ليک، سنڌ جي اڪثر رسالن ۽ اخبارن ۾ شايع ٿيندا رهن ٿا. +مختلف موضوعن تي سندس 5 ڪتاب شايع ٿي چڪا آهن، جيڪي هيٺ ڏجن ٿا: (1) ”ٽي مسافر، ٽي شهر“ (سفر نامو)، (2) ”سارون، سپنا، -آزادي-“، (3) ”دنيا پنهنجي، ديس پرايا“ (سفرنامو) ۽ (4) ”-باک- جي ساک“ (سفرنامو) (5) ”قانون سڀني لاءِ“ (قانوني ڄاڻ) (6) قانون ۽ انصاف. +هيستائين دنيا جي پنجن کنڊن جي اهم يونيورسٽين ۾ انساني حقن، اقليتن، عورتن ۽ سنڌ جي پاڻيءَ واري ڪيس بابت ڪيترا پيپر پيش ڪري چڪو آهي. +لاڪاليج حيدرآباد ۾ پڙهائيندو به آهي. +هي نوجوان سنڌ ۾ انساني حقن جي جدوجهد ۾ پنهنجن همعصرن ۽ همعصر وڪيلن کان وڌيڪ وقت ڏيندڙ ۽ تجربيڪار وڪيل آهي. +-ان- ڏس ۾ حيدرآباد جي شهرين کي زهريلي پاڻيءَ جي فراهمي، ناجائز روڊ -ٽيڪس-، صغير قيدين، پسند جي شادين، معذورن جي اسڪول ۽ اقليتن جي اغوائن خلاف ڪيترائي ڪيس کٽي چڪو آهي. +موسيقي، سياحت، شاعري، سياست ۽ تيراڪي هن جا پسنديده مشغلا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16869.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16869.txt new file mode 100644 index 0000000..8b9083d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16869.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +جلال چانڊيو +جلال چانڊيو 10 آگسٽ 1944 ڌاري تعلقي موري، ضلعي نوشھري فيروز جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ ۾ حاجي فيض محمد چانڊيو جي گهر پيدا ٿيو. +شروعات 1944 کان 1983 تائين. +جلال چانڊيو هوش سنڀاليو ته گهر جو ماحول مالوند ماڻهن وارو هو ٿورو وڏو ٿيو ته جلال جي والد فيض محمد کيس درزڪو ڪم سيکارڻ لاءِ مورو ۾ هڪ استاد وٽ ڇڏي آيو پر جلال چانڊيو جي درزڪو ڪم ۾ دل نه لڳي، اتي پيو مختلف فنڪارن جا ريڊيو ۽ ٽيپ ريڪارڊ تي ڪلام ٻڌندو هو، جنهن سبب سندس ڌيان ڪلام ٻڌڻ ڏانهن وڌيڪ هو ۽ پرايا ڪپڙا سبڻ بجاءِ خراب ڪندو هو، استاد جي مار-ڪٽ سبب، اچي اتان به بيزار ٿيو ۽ ڳوٺ واپس اچي مال چارڻ لڳو مال چارڻ دوران جهنگ ۾ ٺڪريون ۽ ڪاٺيون کئي پيو وڄائيندو وتندو هو جهنگ ۾ گائڻ وڄائڻ وارو شوق سندس وڌي ويو مال چارڻ سان به دل نه لڳي جنهن سبب کسي پيادڙڪا اتي به پيا ملندا هئا پر سندس سنگيت سان عشق ٿي ويو هو، سندس سنگيت سان جنونيت جي حدتائين عشق کي ڏسندي جلال جي مائٽن به کيس ڳائڻ جي لاءِ گهوٽڪي ضلعي جي شهر ميرپور ماٿيلو ۾ استاد علي گل مهر وٽ شاگردي لاءِ حوالي ڪيو. +استاد علي گل وٽ جلال راڳ جي ابتدائي سيکا ورتي ۽ پنهنجي استاد سان گڏجي ترجي مختلف درگاهن تي وڃي پيرن فقيرن جي اڳڻ تي ويهي ڊيوٽي ڏيڻ سان گڏ گائڻ شروع ڪيو. +سندس آواز اهڙو جو لائوڊ اسپيڪر جو محتاج نه هو جلال چانڊيو، جنهن دور ۾ گائڻ شروع ڪيو ته تڏهن سنڌ اندر جهرجهنگ غير سنڌي فنڪارن جو اوج هو، هن ان دور ۾ وڏي همٿ پاڻ ۾ پيدا ڪري 1970 ڌاري پارس ڪيسٽ ڪمپني طرفان آڊيو ڪيسٽ تيار ڪرائي. +انهيءَ ڪيسٽ ۾ سندس ڳايل ڪلام ”هل نه مٺو ايڏي لوڏ ڪري“ تمام گهڻي مقبوليت مائي. +جنهن بعد جلال چانڊيو لاءِ سنڌي سنگيت ۾ دروزا کلڻ لڳا نج ڳوٺائڻ انداز واري ٽوپي ۽ لباس ۾ ٿوري جدت آئي چيڙي يڪتاري جي گونج ۾ سنڌ اندر تڏهن عام ڄام ٿيندڙ ٿيٽرن، ميلن ملاکڙن ۾ ڳائڻ وڄائڻ شروع ڪيو ته ان دور ۾ عير سنڌي فنڪارن جون وايون بتال ڪري ڇڏيائين ۽ سنڌ جو بي تاج بادشاهه فنڪار طور اوج ماڻي ورتائين سنڌ ۾ جلال، جلال ٿي ويو. +سندس اڳيان پويان تڏهوڪي ڪيسٽ ڪمپنيز جا مالڪ پيا سلامي ٿيندا هئا سوين ڪيسٽون جلال چانڊيو جون جاري ٿيو ريڊيو، ٽيلويزن جا دروازا جلال چانڊيو لاءِ کلي ويا. +1984 کان 2001 تائين. +1985 ڌاري جلال چانڊيو انتهائي اوج وارو زمانو ڏسي تڏهوڪي وقت جي ڪامياب فلمي هدايتڪار جناب شاهه اسد پنهنجي سنڌي فلم لاءِ جلال چانڊيو سان وڃي ڪچهري ڪندي کيس فلم ۾ ڪم ڪرڻ لاءِ حامي ڀرائي ۽ سنڌي فلم جلال چانڊيو ٺاهي جڏهن فلم جلال چانڊيو سنڌ جي سينمائن تي لڳي ته سنڌي فلمن جي دنيا ۾ نوان بزنس جا ريڪارڊ قائم ڪيا. +انهيءَ فلم کي تمام گهڻي عوامي موٽ ملي ۽ سنڌ جي تاريخ ۾ ڪنهن سنڌي فنڪار تي ٺهندڙ پهرين سنڌي فلم جلال چانڊيو لاءِ ٺهي جلال چانڊيو سان سنڌ جا ماڻهو انتهائي گهڻو پيار ڪرڻ لڳا. +سنڌ اندر پنهنجي وقت جو انتهائي مصروف فنڪار هو، جنهن سبب سنڌ اندر سوين ماڻهو پنهنجي شادين، مرادين ۾ گهرائڻ لاءِ پروگرام جي تاريخ پهريان جلال چانڊيو کان وٺندا هئا. +پوءِ پنهنجي شادين جون تاريخون طئي ڪندا هئا. +هر هنڌ پنهنجي فني دنيا جي اوج وارن ڏينهن ۾ سنڌي سنگيت جو ڀرپور مظاهرو ڪيو پر دنيا جي مختلف ملڪن ۾ پڻ تمام گهڻو ڳائي وڄائي انگريزن کي به حيران ڪري ڇڏيو، ڇاڪاڻ ته سندس ڳائڻ وقت چپڙي يڪتاري وڄائڻ سان گڏ سندس منهن جو رخ، ويهڻي ۽ هٿن جي بيهڪ وارو انداز اڄ تائين ڪوئي به فنڪار پيدا نه ڪري سگهيو. +سڄو جسم سندس جو ڳائڻ سان گڏ پيو پرفارم ڪندو هو. +هو ويٺي ويٺي ڳائيندي به ائين لڳندو هو جو ڄڻ نچي رهيو هجي. +جلال چانڊيو 2 شاديون رچايون، هڪ پنهنجي مائٽن مان ننڍپڻ ۾ ته ٻي شادي پنهنجي پسند سان ڪئي. +فني دنيا ۾ انتهائي اوج واري زندگي ۾ جڏهن ته جلال چانڊيو جنهن محفل ۾ ڳائڻ ويندو هو، اتي اوڙي پاڙي جون سوين عورتون پنهنجي گهرن جي ڪوٺن تي ويهي جلال چانڊيو جو راڳ لازمي ٻڌنديون هنيون. +جلال چانڊيو پنهنجي شروعاتي دور کان حياتي جي آخري لمحن تائين انتهائي مقبول فنڪار رهيو. +مزاج. +جلال ته اڳ ئي حسن پرست ۽ سونهن جو پوڄاري هو، جنهن سبب جتي به جنهن به شي ۾ سونهن ڏسندو هو ته دل ڏئي ويهي رهندو هو. +جانورن سان تمام گهڻو پيار ڪندو هو، ميهون ۽ گهوڙا پالڻ جو شوق تمام گهڻو هئيس. +جلال چانڊيو رنگين طبعيت جي مالڪ هجڻ سان گڏ انتهائي طور نماز جو پڻ پابند هوندو هو ۽ انسانيت جي خدمت سان سرشار جذبو رکندڙ شخصيت هو. +پنهنجي علائقي جي غريبن جي نياڻين جي ڏاج ڏيڻ کان وٺي غريبن جي مدد ۾ اڳيان اڳيان هوندو هو. +سنڌ اندر ڪو اهڙو شهر يا ڳوٺ نه هوندو جتي جلال چانڊيو پنهنجي فن جو مظاهرو نه ڪيو هجي. +حياتي جي پڃاڻي. +سنڌ جي هن عوامي ۽ سدا حيات لوڪ فنڪار جي حياتي جا ڏينهن ڏهين جنوري 2001 تي رات جو ساڍين ڏهين وڳي پورا ٿي ويا. +مرحوم جي آخري آرامگاه نوشهرو فيروز جي شهر ڦل ۾ آهي +حوالو. +سوانح جلال چانڊيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16870.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16870.txt new file mode 100644 index 0000000..2066b05 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16870.txt @@ -0,0 +1,69 @@ +مهاجر صوبو +2014ع ۾ سنڌ جي سياست جو سڀني کان گرم اشو “مهاجر صوبي” جو رهيو، جيڪو اردو ڳالهائيندڙن جي نمائنده پارٽي ايم ڪيو ايم الطاف حسين پاران سال جي پهرين مهيني کان وٺي آخري مهيني تائين هلندو رهيو. +الطاف حسين پاران سنڌ ٽوڙڻ واري تقرير کانپوءِ سنڌ جي قومپرست پارٽين، ادبي تنظيمن، سماجي ۽ مذهبي ڌرين پاران سخت رد عمل آيو. +4 جنوري تي هڙتال ڪئي وئي. +احتجاج ڪيا، مظاهرا ڪيا، ريليون ڪڍيون ۽ مطالبو ڪيو ته الطاف پنهنجي بيان کي واپس وٺي ۽ سنڌي قوم کان معافي گهري.الطاف حسين پاران مطالبن مڃڻ بدران رد عمل جي رد عمل ۾ اڃا به سنڌ ٽوڙڻ وارو بيان آيو پر ٻئي طرح جو سنڌ ۾ رهندڙ اردو ڳالهايئندڙن کي هر شعبي ۾ سنڌين جي برابر حصو ڏيڻ جو مطالبو پڻ ڪيو.الطاف حسين پاران مطالبن مڃڻ بدران رد عمل جي رد عمل ۾ اڃا به سنڌ ٽوڙڻ وارو بيان آيو پر ٻئي طرح جو. +هن چيو ته سنڌ ۾ رهندڙ اردو ڳالهائيندڙن کي نئون صوبو نٿو ڏنو وڃي ته “سنڌ ون” ۽ “سنڌ ٽو“ بڻايو وڃي. +پاڪستان پيپلز پارٽي جي مخالفت. +الطاف حسين جي خطاب کانپوءِ سماجي رابطن واري ويب سائيٽ تي پيپلزپارٽي جي چيئرمين بلاول ڀٽو زرداري پاران “مرسون مرسون سنڌ نه ڏيسون ‎” جو نعرو لڳايو ويو. +جسمم جي مخالفت. +25 جنوري تي جيئي سنڌ متحدا محاذ پاران سنڌ ۾ هڙتال ڪئي وئي ۽ الطاف کي پنهنجو بيان واپس وٺڻ جو مطالبو ڪيو ويو.هڙتال دوران سڄي سنڌ ۾ 48 ڪريڪرن جا ڌماڪا ٿيا ۽ جسمم جا ڪيترائي ڪارڪنن گرفتار ڪيا ويا. +سنڌ ترقي پسند پارٽي جي مخالفت. +9 فيبروري تي سنڌ ترقي پسند پارٽي پاران گلشن حديد کان وٺي تبت سينٽر تائين احتجاجي ريلي ڪڍي وئي جنهن ۾ هزارين ڪارڪنن سنڌ ٽوڙڻ خلاف بينر ۽ پمفليٽ کڻي سڄي ڪراچي شهر ۾ سنڌ جي حق ۾ نعرا هڻندا رهيا. +ريلي کي خطاب ڪندي قادر مڱسي چيو ته سنڌ جو ورهاڱو ڪنهن به قيمت تي قبول ناهي. +متحده نسل پرستي کان پسو ڪري ته بهتر رهندو. +اسان جي ريلي امن لاءِ آهي اردو ڳالهائيندڙن کي گهرجي ته اهڙين سازشن کان خبردار رهن. +آڌر همارا، آڌا تمهارا” وارا نعرا نفرتن کي جنم ڏيندا آهن. +جسقم جي مخالفت. +23 مارچ تي جسقم پاران ڪراچي ۾ آزادي مارچ ڌرڻو لڳايو ويو. +هن ڌرتي کان ٻه ڏينهن اڳ بشير قريشي جي ڀاءُ مقصود قريشي ۽ سلمان وڌو کي شهيد ڪيو ويو پر پوءِ به پروگرام ملتوي ڪو نه ڪيو ويو. +ريلي کي خطاب ڪندي صنعان قريشي چيو ته سنڌ سڄي دنيا کي ٻڌائي ڇڏيو آهي ته؛ برداشت، رواداري ۽ برابري سان جيئو ۽ جيئڻ ڏيو واري پاليسي اختيار ڪرڻ سان انسان ذات لاءِ امن ۽ اتحاد آهي. +سنڌ کي ورهائڻ جي سوچ به نه رکڻ گهرجي. +اسان انچ انچ جي حفاظت ڪنداسين. +سن ۾ احتجاج. +25 اپريل تي سن ۾ سائين جي ايم سيد جي 19هين ورسي جي موقعي تي ايس يو پي، جسقم، جيئي سنڌ متحدا محاذ، جسم قومپرست اڳواڻن ميڙاڪا ڪيا، جنهن ۾ سنڌ ورهائڻ واري سازش کي ننديو ويو ۽ جلال محمود شاهه چيو ته حڪومت ۽ اسيمبلين کي ڪردار نڀائڻ گهرجي. +ويهن صوبن جو مطالبو. +چار مهينا متحده پاران سنڌ جي ورهاڱي تي ڪجهه به نه ڳالهايو ويو پر 15 سيپٽمبر تي الطاف حسين بيان جاري ڪيو ته ملڪ ۾ 20 صوبا ٺاهيا وڃن. +آبادي جي لحاظ سان وڌيڪ صوبا ٺاهڻ ضروري ٿي پيا آهن. +الطاف جي بيان کان فوري پوءِ سڄي سنڌ مان رد عمل اچڻ شروع ٿي ويو. +ايس يو پي سربراهه جلال محمود شاهه چيو ته متحده آمراڻي سوچ جي ڪري اردو ڳالهائيندڙن کي اڪيلو ڪري ڇڏيو آهي. +سنڌ ترقي پسند پارٽي پاران سڄي سنڌ ۾ ڪارڪن رستن تي نڪري آيا، الطاف خلاف نعرا لڳڻ شروع ٿي ويا. +متحده کي ٻنجون ڏيڻ لاءِ اڳواڻن پاران حڪومت کان گهر ٿي وئي. +16 سيپٽمبر تي الطاف بيان ڏنو ته فوج نوان صوبا ٺاهڻ ۾ مدد ڪري، صوبن واري بيان تي قومپرستن کي جواب ڪو نه ڏيندس. +وڙهڻ وڙهائڻ جي ڳالهه ٺيڪ ناهي. +رسول بخش پليجي ء قادر مڱسي جو بيان. +17 سيپٽمبر جي ڏينهن قادر مڱسي بيان ڏنو ته پاڪستان جي سلامتي سنڌ سان مشروط آهي، اسان 30 ورهيه اڳي چيو هو ته ايم ڪيو ايم ٺهي سنڌ جي ورهاڱي لاءِ آهي. +قومي عوامي تحريڪ جي سربراهه رسول بخش پليجو چيو ته برطانيه الطاف جي بيان جي خطابن تي پابندي وجهي، جنهن کي سنڌ جو نقشو پسند ناهي اهو هتان هليو وڃي +الطاف ء فارق ستار جي بيانن تي رد عمل. +19 سيپٽمبر تي اسلام آباد ۾ قومي اسيمبلي ۾ ايم ڪيو ايم جي پارلياماني ليڊر فاروق ستار چيو ته سنڌ ۾ انتظامي يونٽن کي ٺاهڻ گهرجي. +سنڌ سرڪار انتطامي يونٽ نٿي ٺاهي جنهن تي آئون واڪ آئوٽ ٿو ڪريان. +21 سيپٽمبر تي الطاف حسين پنهنجي نئين بيان ۾ نئون مشورو ڏنو. +هن چيو ته سنڌ کي چئن حصن ۾ ورهايو وڃي اتر، ڏکڻ، اوڀبر ۽ اولهه سنڌ ڪري چار صوبا ٺاهيا وڃن. +انهي تاريخ تي سنڌ جي ٻن ورحاني پيشوار ئن مخدوم امين فهيم ۽ پير پاڳاري جي ملاقات ٿي جن گڏيل طور تي ميڊيا آڏو اچي چيو ته “اسان سنڌ جي ورهاڱي خلاف آهيون. +ايڪي ۽ ٻڌي کي فروغ ڏيڻ واري ماحول تي يقين رکون ٿا. +قومي عوامي تحريڪ جو احتجاج. +23 سيپٽمبر تي ڪراچي ۾ قومي عوامي تحريڪ پاران اي پي سي منعقد ڪئي وئي حقيقت ۾ سنڌ جي پارلياماني، مذهبي، قومپرستن، سماجي ۽ علمي ادبي ڌرين ايم ڪيو ايم پاران سنڌ جي ورهاڱي يا انتطامي يونٽن ٺاهڻ کي رد ڪري ڇڏيو. +سنڏ اسمبلي جو قراردادون. +25 سيپٽمبر تي سنڌ اسيمبلي ۾ ٻه قراردادو اتفاق راءِ سان منظور ٿيون. +هڪڙي حڪومت پاران ۽ ٻي اپوزيشن پاران. +سنڌ جي ورهاڱي خلاف هئا. +ساڳئي تاريخ تي ايم ڪيو ايم پاران ڪراچي ۾ 10 هنڌن تي ڌرڻا لڳايا ويا. +مرڪزي ڌرڻو وزيراعليٰ هئاوس آڏو لڳايو ويو جنهن ۾ متحده اڳواڻ خالد مقبول صديقي خطاب ڪندي چيو ته 65 ورهيه اڳي اسان چيو هو بن ڪي رهيگا پاڪستان ته اهو وٺي ڏيکاريوسين ۽ اڄ چئون ٿا ته بن ڪي رهيگا صوبا ته اهو به وٺي ڏيکارينداسين. +جماعت اسلامي جي مخالفت. +26 سيپٽمر تي سنڌ ترقي پسند پارٽي سڄي سنڌ ۾ الطاف حسين جي سنڌ ورهائڻ جي مطالبي خلاف ڦيٿا روڪ هڙتال ڪئي. +سڄي سنڌ سراپا احتجاج بڻجي وئي. +الطاف حسين کي مطالبو واپس وٺڻ لاءِ چيو ويو ۽ سنڌ ۾ نفرتون پکيڙڻ کان روڪيو ويو. +ساڳئي تاريخ تي حيدرآباد ۾ جماعت اسلامي جي امير سراج الحق جماعت جي ميڙاڪي کي خطاب ڪندي چيو ته سنڌ جي تاريخي وحدت آهي، ورهاڱو ممڪن ناهي. +چار صوبا ڏکيائي سان پيا هلن ته 20 صوبا ڪيئن هلندا. +سنڌ رائٽرس اينڊ ٿنڪرز فورم جو احتجاج ء الطاف جي منافقت. +27 سيپٽمبر ۾ سنڌ رائٽرس اينڊ ٿنڪرز فورم جي سڏ تي ڪلفٽن ڪراچي جي علائقي ۾ ٽن تلوارن چوڪ تي سنڌ جي ورهاڱي خلاف احتجاجي ڌرڻو ڏنو ويو جنهن ۾ سنڌ جي اديبن، دانشورن، صحافين ۽ سماجي اڳواڻن شرڪت ڪئي. +دانشورن خطاب ۾ چيو ته الطاف لنڊن ۾ ويهي پاڪستان ۾ سنڌ ٽوڙڻ جي ڳالهه ٿو ڪري، لنڊن پوليس کي انهي جو نوٽيس وٺڻ گهرجي. +نوان صوبا ٺاهڻ پاڪستان ٽوڙڻ جي سازش سمجهي وڃي. +ساڳئي تاريخ تي الطاف حسين لنڊن مان ٽيلي فونڪ خطاب دوران چيو ته سنڌ جا قومپرست ايجنسين جي پيرول تي آهن. +اسان سنڌ ٽوڙڻ جي ڳالهه ناهي ڪئي بلڪه نوان انتظامي يونٽ ٺاهڻ جي ڳالهه ڪئي آهي. +سڄي سنڌ ۾ احتجاجن جو نه کٽنڊڻ سلسلو. +28 سيپٽمبر تي لاڙڪاڻو، سکر ۽ لکي غلام ۾ سيرت النبي صه ڪانفرنس کي خطاب ڪندي ۽ پوءِ صحافين سان ڳالهائيندي جي آيو آءِ سنڌ جي جنرل سيڪريٽري ڊاڪٽر خالد محمود سومري چيو ته سنڌ کي ٽڪرا ڪرڻ وارا پاڻ ٽڪرا ٿي ويندا، جيڪڏهن سنڌ جو ورهاڱو ٿيو ته پوءِ پاڪستان به ڪو نه بچندو ۽ ٽڪرا ٽڪرا ٿي ويندو. +انهيءَ ڏينهن پ پ ڀ ش پاران سڄي سنڌ ۾ ڌرڻا لڳايا ويا ۽ اڳواڻن چيو ته سنڌ جي ورهاڱي جي ڳالهه ڪندڙ مڪلي جي قبرستان مان سبق حاصل ڪن. +ايم ڪيو ايم سنڌ ٽوڙڻ وارو موقف واپس ڪري نه ته سندس خلاف احتجاج جو دائرو وڌندو ويندو. +سنڌ ترقي پسند پارٽي پاران “سنڌ منهنجي امان” ريلي مختلف شهرن ۾ روزانو نڪرندي رهي. +بدين، ٺٽو، حيدرآباد سميت سنڌ ورهائڻ خلاف ستپ جي ريلي ۾ هزارين ماڻهو شريڪ ٿيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16871.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16871.txt new file mode 100644 index 0000000..df98220 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16871.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +عالمي ورثو ماڳ +"عالمي ورثو ٺڪاڻو" اھڙيون جڳھون (جھنگ، جبل، ڍنڍ، ريگستان، يادگار، عمارت يا شھر) کي چيو ويندو آھِي جنھن کي بين الاقوامي عالمي ثقافتي ورثو پروگرام جي تحت گڏيل قومن جو تعليمي سائنسي ۽ ثقافتي ادارو (يونيسڪو) جي عالمي ثقافتي ورثو ڪميٽي جي مرتب ڪيل فهرست جي لاءِ نامزد يا ان ۾ شامل ڪيو ويو ھجي۔ هي منصوبو ثقافتي يا قدرتي اهميت جي حامل جڳھن جي فھرست مرتب ڪرڻ ۽ ان جي حفاظت ڪرڻ جي لاءِ بڻايو ويو آھي۔ مختلف شرطن جي تحت مندرج جڳھن کي عالمي ورثو فنڊ مان رقمون فراھم ڪيون وينديون آھن۔ ھي منصوبو "عالمي ثقافتي ۽ قدرتي ورثي جي حفاظت جي حوالي سان ميثاق" جي ذريعي شروع ٿيو جنھن کي يونيسڪو جي مجلس عمومي 16 نومبر 1972ء تي اختيار ڪيو۔ ان وقت کان 184 ملڪ (بمطابق جولاءِ 2007ء) هن ڪنوينشن جي توثيق ڪري چڪا آھن۔ +2007ء جي مطابق 142 ملڪن جون 851 جڳھون ھن فھرست ۾ شامل آھن جن ۾ 660 ثقافتي، 166 قدرتي ۽ 25 مخلوط خصوصيتن جون حامل آھن۔ هر عالمي ورثي جي حامل جڳھ ان ملڪ جي ملڪيت آھي جتي اھو واقع آھي پر مستقبل ۾ بني نوع انسان جي لاءِ انکي محفوظ رکڻ عالمي برادري جي ذميداري آھي +مختلف خطن ۾ واقع جڳھن جون خصوصيتون هيٺ ڏنل آهن: +تاريخ. +1954 ۾، مصر جي حڪومت نئون اسوان هاءِ ڊيم (بند) کي اڏڻ جو فيصلو ڪيو، جنهن جي نتيجي ۾ مستقبل جو تلاءُ(حوض) به آخرڪار آڳاٽي مصر ۽ آڳاٽي نوبيا جي ثقافتي خزانن تي سموهيل وادي نيل جي هڪ وڏي حصي واري پکيڙ کي ٻوڙي ڇڌي ها. +لوڪ سڀا ۽ پس منظر. +آمريڪا فطرت جي تحفظ سميت ثقافتي بچاءَ جو وِيچار شروع ڪيو. +عالمي ثقافتي ورثو ڪميٽي اجلاس. +عالمي ثقافتي ورثو ڪميٽي فهرست ۾ شامل جڳھن ۾ انتظامي معاملن تي غور جي حوالي سان سال ۾ متعدد ڀيرا اجلاس منعقد ڪندي آهي پر World Heritage Committee Session نالي اجلاس سال ۾ هڪ ڀيرو ٿيندو آهي جنھن ۾ مختلف جڳھن کي عالمي ثقافتي ورثو فھرست ۾ شامل ڪيو ويندو آھي۔ +ساليانو اجلاس دنيا جي مختلف شھرن ۾ منعقد ٿيندو آھي۔ پيرس (فرانس) ، جتي يونيسڪو جا صدر دفتر واقع آھڻ ، کان علاوه ھي اجلاس صرف عالمي ثقافتي ورثو ڪميٽي جي رڪن ملڪن ۾ ئي منعقد ٿي سگھي ٿو جنھن جي لاءِ انھن کي ڪميٽي جي منظوري درڪار ھوندي آهي۔ +نامزدگي جو عمل. +ڪنهن مُلڪ کي پهريون پنهنجي اهم ثقافتي ۽ قدرتي ماڳن تي فهرست (لسٽ) ٺاهڻي پوندي؛ نتيجو کي آزمائشي فهرست سڏيو ويندو آهي. +چونڊ معيار. +2004 تائين، ثقافتي ورثو لاءِ 6 معيار ۽ فطري ميراث (نيچرل هيريٽيج) جي معيار جا چار معيار هئا. +2005 ۾، ان ۾ ترميم ڪئي وئي هئي تہ هاڻي رُڳو ڏه معيارن جو هڪ سيٽُ مقرر ڪيل آهي. +نامزد ٿيل ماڳ يا سائيٽن کي " نمايان عالمگير قدر" هجڻ گهرجي ۽ گهٽ ۾ گهٽ ڏهه معيارن منجهان ڪنهن هڪ سان پُورا لهندا هجن. +انهن معيارن جي ٺهڻ کان پوءِ ڪيترائي ڀيرا انهن ۾ تبديلي يا / سُڌارا (ترميم) ڪيا ويا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16872.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16872.txt new file mode 100644 index 0000000..69aa365 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16872.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +متحده قومي موومنٽ +ايم ڪيو ايم، مهاجرن جي هڪ سياسي جماعت آهي، جنهن جو چيرمين الطاف حسين آهي. +ايم ڪيو ايم: (اڳوڻي مهاجر قومي موومينٽ ۽ هاڻي متحده قومي موومينٽ) پاڪستان جي هڪ سياسي پارٽي آهي، جنهن جو مکيه حلقو ڪراچي ۽ حيدرآباد شهر آهن، جتي ورهاڱي کانپوءِ ڀارت کان لڏي آيل آبادي وڏي انگ ۾ رهندڙ آهي. +بنيادي طور تي هيءَ جماعت 1947ع کان پوءِ ڀارت کان لڏي آيل ماڻهن جي نمائنده سياسي جماعت طور سڃاڻپ رکي ٿي. +پر هاڻي ان جو دائرو وڌايو ويو آهي. +سڀ کان اڳ آل پاڪستان مهاجر اسٽوڊنٽس آرگنائيزيشن (APMSO) نالي شاگردن جي هڪ تنظيم 11 جون 1978ع تي ڪراچي يونيورسٽيءَ ۾ قائم ڪئي ويئي هئي، جنهن شاگرد جماعت اڳتي هلي 18 مار چ 1984ع تي ”مهاجر قومي موومينٽ“ نالي سياسي جماعت جي شڪل اختيار ڪئي. +26 جولاءِ 1997ع تي ايم ڪيو ايم هڪ اعلان ذريعي پنهنجي نالي مان ”مهاجر“ لفظ خارج ڪري، ان جي جاءِ تي ”متحده“ لفظ وڌو. +هيءَ جماعت پاڻ کي غير مذهبي ۽ سيڪيولر لاڙن جي دعويدار سڏي ٿي. +1988ع کان پوءِ مختلف وقتن ۾ ٿيندڙ چونڊن (1988ع کان 2008ع تائين) هيءَ جماعت پاڪستان پيپلزپارٽي، مسلم ليگ (ن) ۽ مسلم ليگ (ق) سان اتحاديءَ طور حڪومت ۾ شامل رهي آهي. +جنرل مشرف دور جي 2001ع وارين عام چونڊن کان وٺي اڄ سوڌو سنڌ جي گورنر جو عهدو ايم ڪيو ايم جي حمايت يافته شخص وٽ رهندو اچي ٿو. +متحده قومي موومينٽ جو سربراهه الطاف حسين آهي، جنهن کي پارٽيءَ وارا عام طور ”قائد تحريڪ“ چوندا آهن. +هو 1992ع ۾ ڪن سببن جي ڪري خود ساخته جلاوطني اختيار ڪري لنڊن هليو ويو هو. +جتي هن هڪ مڪمل سيڪريٽريٽ قائم ڪري پارٽيءَ جون جيئن واڳون سنڀاليون آهن ته اڃا تائين (2009ع) اتان ئي پارٽيءَ کي هلائيندو رهي ٿو. +پاڪستان اندر معاملا هلائڻ لاءِ هڪ رابطه ڪميٽي مقرر ڪئي وئي آهي. +هيءَ جماعت عام چونڊن ۾ حيدرآباد ۽ ڪراچي شهرن مان اڪثريت ۾ سيٽون کٽندي رهي آهي. +1990ع واري ڏهاڪي جي ابتدا ۾ هن پارٽيءَ جو هڪ ڌڙو پارٽيءَ کان الڳ ٿي ويو ۽ ان آفاق احمد ۽ عامر خان جي اڳواڻيءَ ۾ ’ايم ڪيو ايم (حقيقي) جي نالي سان ڌار گروپ ٺاهيو. +اهو باغي گروپ ڪراچيءَ ۾ ايم ڪيو ايم سان سياسي طريقي سان تضاد ۾ رهي ٿو. +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16918.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16918.txt new file mode 100644 index 0000000..ca0dc5e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16918.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ابو طالب +عام الفيل (هاٿين واري سال) کان پنجٽيهه(35) سال پهريان ابو طالب محسن اسلام رئيس البطحاء مڪي جي سرزمين ۾ اک کولي. +تاريخ لکڻ وارن سندن اصلي نالي بابت اختلاف ڪيو آهي ڪجهه جو چوڻ آهي ته سندن اسم گرامي پنهنجي وڏي ڏاڏي جي نالي مطابق عبدالمناف هو، ڪجهه سندن نالو عمران ۽ ڪجهه وري شيبه بيان ڪيو آهي ليڪن وڌيڪ مشهور عمران آهي. +ڪنيت. +سندن ڪنيت ابو طالب آهي جيڪا سندن وڏي پٽ طالب جي نالي سان منسوب آهي ۽ انهي ڪنيت سان پوري انسانيت کين ياد ڪندي آهي +القاب. +حضرت ابوطالب جي لقبن مان شيخ البطحا، سيد البطحا ۽ رئيس البطحا سڀ کان وڌيڪ مشهور آهن. +پرورش. +حضرت ابو طالب عليه السلام جي 43 سال عمر مبارڪ پنهنجي والد بزرگوار جناب عبد المطلب جهڙي عظيم هستيءَ جي سائي هيٺ گذري ۽ پاڻ انهن جي نگراني هيٺ تعليم ۽ تربيت حاصل ڪندا رهيا. +زندگي. +حضرت ابو طالب عليه السلام پنهنجي دور ۾ هڪ بلند پايه اديب، بهترين انداز ۾ گفتگو ڪندڙ، عظيم فڪر ۽ سوچ رکندڙ وڏا دانشور ۽ بهترين قائد سمجهيا ويندا هئا. +اعتدال پسند، انصاف پسند، حلم ۽ بردباري جي زيور سان آراسته هئا. +علامه ديار بڪري لکن ٿا ته جناب هاشم کان بعد حاجين جي کاڌي پيتي جو شرف جناب عبدالمطلب کي حاصل ٿيو ۽ عبدالمطلب جي وفات کان پوءِ ظهور اسلام تائين هن عظيم خدمت کي حضرت ابوطالب انجام ڏيندا رهيا +حضرت ابوطالب جي اولاد. +ابن قتيبه جو چوڻ آهي ته حضرت ابوطالب جا چار فرزند هئا طالب، عقيل ،جعفر، حضرت علي عليه السلام +۽ ديار بڪري جو چوڻ آهي ته انهن پٽن کان علاوه حضرت ابوطالب م جون ٽي ڌيئر به هيون ربطه، جمانه، فاخته (امِّ هاني) +حضرت محمد صه جي پرورش. +حضرت محمد مصطفي صه ننڍ پڻ جي عمر مبارڪ حضرت ابوطالب جي زيرِ نگراني بسر ڪئي ۽ پيغمبرِ اسلام صلي الله عليه و آله وسلم جي عمر مبارڪ جو گهڻو حصو حضرت ابو طالب جي زير سايه ئي گذريو آهي، پالڻهار جيڪي احسانات اسان جي پاڪ پيغمبر صلي الله عليه و آله وسلم تي ڪيا آهن اُنهن احسانن منجهان خاص ڪري هن احسان (پرورش حضرت ابو طالب ) جو تذڪرو ڪندي فرمائي ٿو {اَلَمۡ يَجِدۡکَ يتيماً فَاٰوٰي} ڇا اُن (ابو طالب عليه السلام) توکي يتيم سمجهي ڪري پناهه نه ڏني؟ +( سوره ضحيٰ، آيت 6) +قرآنجي شیعہ سني مفسرن جو ان ڳالهه تي اتفاق آهي ته مٿئين آيت ۾ پناهه مان مراد حضرت ابوطالب عليه السلام جو پاڪ پيغمبر صلي الله عليه و آله وسلم سان لطف ۽ شفقت ڀريو ورتاءُ آهي. +حضرت ابوطالب جو ايمان. +شیعہ مذهب جي عالمن جو عقيدو آهي ته حضرت ابوطالب پيدائش کان وٺي آخر زندگي تائين حضرت ابراهيم عليه السلام جي مذهب تي قائم رهيو ء ڪڏهن بت پرستي نه ڪيائي. +ان جي برعڪس سني مذهب جي عالمن امام بخاري پنهجي ڪتاب صحيح بخاري ۾ حضرت ابو طالب کي ڪافر لکيو آهيامام مسلم سندس صحيح مسلم ۾ لکي ٿو ته حضرت ابوطالب جهنم جي سڀ کان گهٽ درجي ۾ رهندو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16919.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16919.txt new file mode 100644 index 0000000..ce4b9a6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16919.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +باچا خان يونيورسٽي تي حملو +چارسده ۾ باچا خان يونيورسٽي تي دهشتگردن جي حملي ۾ اسسٽنٽ پروفيسر ۽ ٻن شاگردياڻين سميت 25 ڄڻا شهيد ٿي ويا ۽ 60 زخمي ٿي پيا، جڏهن ته پاڪ فوج جي آپريشن ۾ 4 ئي دهشتگرد مارجي ويا. +تفصيل. +اربع 20 جنوري 2016 چارسده جي باچا خان يونيورسٽي ۾ قومپرست اڳواڻ باچا خان جي ورسي جي موقعي تي مشاعرو جاري هو ته اوچتو فائرنگ جو سلسلو شروع ٿي ويو ۽ ڌماڪن جا آواز پڻ ٻـُڌا ويا. +فائرنگ ۽ ڌماڪن کانپوءِ يونيورسٽي ۾ ڀاڄ پئجي وئي ۽ شاگرد پنهنجي ڪلاسن، جڏهن ته شاگردياڻيون هاسٽل تائين محدود ٿي ويون. +صوبائي وزير شوڪت يوسف زئي جو چوڻ آهي ته حملي ۾ 25 ڄڻا شهيد ٿيا آهن، جن ۾ اسسٽنٽ پروفيسر ڊاڪٽر سيد حامد، سيد ڪمال، عمران، شيراز، ساجد، الياس، فخر عالم، حامد حسين، احمد ڪمال، رحمان الله، عبدالحميد، حيدر علي، صديق الله، نعمت خان ۽ ٻيا شامل آهن. +شوڪت يوسف زئي موجب، دهشتگردن جي حملي ۾ 2 شاگردياڻيون، 4 سڪيورٽي گارڊ ۽ 2 پوليس اهلڪار به شهيد ٿيا آهن. +ڊي ايڇ ڪيو اسپتال جِي انتظاميا موجب، شهيد ٿيلن مان 21 ڄڻن جا لاش آندا ويا آهن. +دهشتگردن جي حملي ۾ چئن سڪيورٽي گارڊن سميت 60 ڄڻا زخمي پڻ ٿيا آهن، جن ۾ عاصم، خالد حسين، ذاڪر حسين، محمد اسحاق، سمعيع الله، احسان الله، حضرت حيات، محمد اقبال، شهزاد افتخار، جنيد ۽ ٻيا شامل آهن. +دهشتگرد حملي جي زخمين کي چارسده ۽ مردان اسپتالن ۾ داخل ڪيو ويو، جتي ايمرجنسي لاڳو ڪري زخمي جو علاج ڪيو پيو وڃي، جڏهن ته ڪجهه زخمين جي حالت ڳڻتي جوڳي هئڻ سبب فوتين جو انگ وڌڻ جو خدشو آهي. +وائيس چانسلر ڊاڪٽر افضل الرحيم موجب، حملي وقت يونيورسٽي اندر 3 هزار جي لڳ ڀڳ شاگرد ۽ 600 مهمان موجود هئا، جڏهن ته فائرنگ ٻاهران کان ڪئي پئي وڃي. +هن ٻڌايو ته ڪوهيڙي سبب ڪجهه به نظر نه پئي آيو، ٿي سگهي ٿو ته دهشتگرد ڪوهيڙي جو فائدو وٺي اندر داخل ٿيا هـُجن. +ڌماڪن ۽ فائرنگ جي واقعي کانپوءِ ايليٽ فورس ۽ فوج کي طلب ڪري يونيورسٽي کي گهيري ۾ آندو ويو. +آءِ ايس پي آر موجب، پاڪ فوج جي دستن باچا خان يونيورسٽي ۾ ريسڪيو آپريشن ڪيو، جنهن جي هيليڪاپٽرن ذريعي نگراني پڻ ڪئي وئي. +آءِ ايس پي آر جو چوڻ آهي ته سڪيورٽي فورسز جي آپريشن دوران يونيورسٽي تي حملو ڪندڙ 4 ئي دهشتگرد مارجي ويا. +ڊي آءِ جـِي آپريشنز سعيد وزير موجب، دهشتگردن جي فائرنگ ۾ 3 اهلڪار پڻ زخمي ٿيا آهن. +سوڳ. +ٻئي طرف خيبرپختونخواه حڪومت چارسده سانحي تي 3 ڏينهن سوڳ ۽ مقامي انتظاميا 31 جنوريءَ تائين تعليمي ادارا بند رکڻ جو اعلان ڪيو آهي، جڏهن ته ٽئي ڏينهن قومي جهنڊو پڻ جهڪيل رهندو +مذمتون. +آمريڪا جي مذمت. +آمريڪا چارسده ۾ باچا خان يونيورسٽي تي حملي جي سخت لفظن ۾ مذمت ڪندي چيو آهي ته ڏک جي هن گهڙِ ۾ پاڪستاني عوام ۽ شهيدن جي ڪٽنبن سان گڏ آهيون، پاڪستان ۾ آمريڪي سفارتخاني پاران ٽوئٽر تي جاري ڪيل نياپي ۾ چيو ويو آهي ته آمريڪا چارسده ۾ دهشتگرد حملي جي سخت مذمت ڪري ٿو، ٽوئٽ ۾ چيو ويو آهي ته اسان جي همدردي حملي ۾ نشانو بڻيلن ۽ سندن ڪٽنبن سان آهي. +انڊيا جي مذمت. +ڀارتي وزيراعظم نريندي مودي چارسده ۾ باچا خان يونيورسٽي تي دهشتگردن جي حملي جي مذمت ڪئي آهي، ٽوئٽر تي جاري ڪيل نياپي ۾ نريندر مودي چيو ته چارسده سانحي ۾ ٿيل جاني نقصان تي کيس افسوس آهي ۽ هو زخمين لاءِ دعاگو آهي، ڀارتي وزيراعظم حملي ۾ شهيد ٿي ويلن جي وارثن لاءِ تعزيتي نياپو پڻ اماڻيو آهي. +واقعي کان پوءِ. +خميس 21 جنوري 2016 خيبرپختونخوا جي آئي جي ناصر دراني جو چوڻ هو ته چارسدا جي باچا خان يونيورسٽي تي حملي ڪندڙن جي سهولتڪارن کي گرفتار ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1697.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1697.txt new file mode 100644 index 0000000..885701c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1697.txt @@ -0,0 +1,44 @@ +هوش محمد شيدي +هوش محمد شيدي انگريزي ٻولي (Hosh Muhammad Shidi) (جنم: 1801ع- شهادت 24 مارچ 1843ع) سنڌ جو سورهيه جرنيل ٿي گذريو آهي جيڪو24 مارچ 1843ع تي دُٻي جي ميدان ۾ انگريزن سان وڙهندي شهيد ٿي ويو. +هوش محمد شيدي سنڌ جي مير حڪمرانن جي فوج جو بهادر سپاهي هو، جنهن کي پنهنجي بيپناهه بهادري ۽ بيمثال حب الوطنيءَ باعث اڄ تائين ياد ڪيو ويندو آهي. +مرويسُون سنڌ نه ڏيسُون جو مشهور نعرو هوشوءَ سان لاڳاپيل آهي. +هوش محمد 1801ع تي پيدا ٿيو. +ھوشو اصل ۾ حبشي غلام ھو، جنھن جو والد مير فتح علي خان ٽالپر وٽ ڪم ڪندو ھو، جيڪو ايراني نار مان اسمگل ٿي ڪراچي بندر تي وڪاميو ھو. +ھوش محمّد، مير فتح علي خان جي پٽ مير صوبدار جو ساٿي ۽ ساڳي عمر وارو ھو، ان ڪري ھو 1791ع ۾ ڄائو ھوندو. +ھو مير صوبدار سان گڏ رھيو، وڏو ٿيو ۽ پوءِ ٽالپرن جي توبخاني جو سنڀاليندڙ ٿيو. +کيس بندوق ھلائڻ جي سٺي تربيت مليل ھئي. +جناب مولائي شيدائي لکي ٿو ته “ھو ميرن جي لشڪر ۾ ڀرتي ٿيو ۽ ناليوارو جانباز توبچي ٿي گذريو آھي، جنھن آخري دم تائين، پنھنجي ايمانداري ۽ بھادريءَ جو ثبوت ڏيندي، دشمن سان وڙھندي ميدانِ جنگ ۾ شھيد ٿيو. +جڏھن انگريز، سنڌ ۾ آيا، تن ڏينھن ۾ ھوشو مير صوبدار خان جو اتاليق ۽ صلاحڪار خاص ھو. +انگريزن جڏھن حيدرآباد تي ڪاھ ڪئي ۽ 17 فيبروري 1843ع ۾، دٻي جي جنگ لڳي، تنھن ۾ ھوشو شيدي توبخاني مٿان نگران مقرر ھو. +ساندھ ٽي ڪلاڪ جنگ لڳي، جنھن ۾ گولن جي برسات ھئي. +ان دوران ھڪ گولو ٽالپرن جي بارود خاني کي لڳو، جنھن ڪري سمورو بارود سڙي ويو. +پر تڏھن به ھوشو بھادري سان وڙھيو. +هو حبشي غلام هو ۽ مير صوبدار خان جو خاص خدمتگار هو ۽ ڏاڍي همت ۽ جرات وارو هو. +جڏهن مير صوبدار خان پنهنجن چاچن سان رُسي فساد ڪيو، تڏهن هوش محمد ۽ منشي پرتاب راءِ مير کي گهڻي مدد ڪئي ۽ سندس زيور وڪڻي گهڻا پيسا هٿ ڪري لشڪر تيار ڪيائون. +پر مير مراد علي هن کي شڪست ڏني ۽ مير صوبدار کي نظربند ڪري وٺي آيو. +وري سنه 1259هه (سنه 1843ع) ۾ مياڻيءَ جي جنگ کان پوءِ جڏهن مير شير محمد خان انگريزن سان دٻي وٽ جنگ ٿي ڪئي، تڏهن هو هوش محمد به انهيءَ مير سان گڏ وڙهيو ۽ مارجي ويو ۽ مير پاڻ بچائي نڪري ويو. +انهيءَ جو پٽ ڪريم داد ۽ انهيءَ جو پٽ بچل ۽ انهيءَ جو پٽ هوش محمد ۽ ٻيو سندس اولاد اڃا ٽنڊي ٺوڙهي ۾ رهندا اچن. +تاريخ. +چارلس نيپيئر جي سربراهيءَ ۾ برطانوي فوج سنڌ جي مير حڪمرانن سان جنگ ڪئي، جيڪا دٻي جي ميدان تي لڳي، جنهن کان پوءِ سنڌي تي برطانيa جو باقاعدي راڄ شروع ٿيو. +23 مارچ 1843ع جو ڏينهن سنڌ جي حاڪميت ۽ وارثن لاءِ هڪ اڀاڳ کڻي آيو هو. +هڪ پاسي مير شير محمد ٽالپر جي اڳواڻي ۾ سنڌ جي فوج هئي ته ٻئي پاسي جديد هٿيارن سان برطانوي فوج هئي. +دٻي جي ميدان تي ڌرتي ڌڻين جي فوج ۽ انگريزن جي فوج ۾ زبردست جنگ لڳي، جنهن ۾ سنڌ جي تقدير جو فيصلو ٿيڻو هو، پر موقعي پرستن ۽ وطن جي غدارن جي مخبريءَ سبب سنڌ جي فوج جي بارود کي به ساڙيو ويو. +جڏهن سنڌ جي سپهه سالار هوش محمد محسوس ڪيو ته غدارن جي وطن دشمني جي ڪري سنڌ جي فوج وٽ بارود نه آهي ته پاڻ زبردست جنگي حڪمت عمليءَ سان انگريز فوج سان اهڙي ته دليري سان وڙهيو جو انگريزن جون وايون بتال ٿي ويون ۽ هو اهو نعرو هڻندو رهيو ته، ”مر ويسون مر ويسون پر سنڌ نه ڏيسون“. +اهو نعرو سنڌ جي تاريخ جو هڪ حصو بڻجي ويو آهي. +سنڌ جا تاريخدان لکن ٿا ته، شهيد هوش محمد جو والد، مير فتح علي ٽالپر وٽ ڪم ڪندو، جيڪي ايران جي منڊي مان ڪراچي بندرگاهه ڏانهن موڪليا ويا. +وليم نيپئر پنهنجي ڪتاب ۾ لکي ٿو ته، شهيد هوشو جنگي مهارت فرينچ فوج کان حاصل ڪئي هئي. +دٻي جي جنگ جي شام سنڌ جي لاءِ هڪ ڪاري شام هئي، جڏهن سنڌ جي فوج جو سپهه سالار هوش محمد شيدي شهيد ٿي چڪو هو. +شهيد هوشو جي شهادت کانپوءِ چارليس نيپئر انگريز فوج جي فتح جو اعلان ڪيو ۽ نيرون ڪوٽ تان آزاد سنڌ جو جهنڊو لٿو، جيڪو وري جهولي نه سگهيو. +دٻي جي جنگ ۾ جڏهن هوشو شهيد ٿيو ته به هن پنهنجي تلوار کي هيٺ ڪرڻ نه ڏٺو. +تلوار هٿ ۾ ڏسي انگريز فوج تمام گهڻي حيران ٿي ۽ شهيد هوشو کي جهڪي سلام ڪيو ويو. +شهيد هوشو سنڌ جو هڪ اهڙو قومي هيرو آهي، جنهن جي جرئت جي انگريز فوج به معترف آهي پر افسوس جو اسان اهڙي قومي هيرو جو ڪوبه قدر نه ڪيو آهي. +انگريزن برطانيا ۾، دٻي جي جنگ ۾ مارجي ويل پنهنجن فوجين جا يادگار تعمير ڪرائي ڇڏيا آهن پر هن ملڪ جي قائم ٿيڻ جي 63 سالن جي تاريخ ۾ به سنڌ جو نوجوان نسل پنهنجي قومي سورمي کان اڻڄاڻ آهي. +اڄ شهيد هوش محمد جي 166هين ورسي آهي. +سنڌ جي سڄاڻ ڌرين کي گهرجي ته سنڌ جي قومي سورمي سپهه سالار شهيد هوشو کي شاندار لفظن ۾ ڀيٽا ڏين. +هوشو جي قبر. +انيس انصاري ’يادگيريون‘ ۾ ڪئپٽن معين الدين جي مضمون The day Sheedee fell (روزانو ڊان، 23 ڊسمبر 1962ع) جي حوالي سان لکيو آهي: +”هن نيپئر جي ڪتاب ’سنڌ جي فتح‘ ۾ پڙهيو هو، ته هوش محمد جي بهادري کان متاثر ٿي سندس لاش حيدرآباد قلعي ۾ آندو ويو، جتي کيس ملٽري اعزاز سان سپردخاڪ ڪيو ويو ۽ سندس قبر تي توپ رکي وئي هئي ۽ هڪ پٿر جو ڪتبو هنيو ويو هو، جنهن تي لکيل هو: +مسٽر معين الدين، هوش محمد جي قبر ڳولهڻ لاءِ حيدرآباد جي قلعي ۾ ويو، پر اُتي زمين هموار ٿيل هئي. +نيٺ هڪ پوڙهي جي ٻُڌائڻ تي هن هڪ هنڌ کوٽايو، ته هڪ توپ نڪري آئي. +اها هوش محمد شيدي جي قبر هئي. +ڪيترا محقق هوش محمد شيدي جي قبر جو قلعي اندر هجڻ کي قبول نٿا ڪن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Sd1698.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1698.txt similarity index 96% rename from Data Collected/Sindhi/Sd1698.txt rename to Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1698.txt index 7cafa7d..3923231 100644 --- a/Data Collected/Sindhi/Sd1698.txt +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1698.txt @@ -5,8 +5,7 @@ دودو سومرن جو بهادر سردار ٿي گذريو، جنهن لاڙ کان وٺي نصرپور تائين حڪومت جي حدن کان وڌايو هو. سندس بهادريءَ جا ڪارناما سنڌ جي آکاڻين ۾ بيان ڪيل آهن. سنه 1092ع ۾ وفات ڪيائين. -دودي جي وفات ڪرڻ وقت سندس پٽ سنگهار صغير هو. -والد جي وفات کانپوءِ، حڪومت جو ڪاروبار سڀالڻ لڳو. +دودي جي وفات ڪرڻ وقت سندس پٽ سنگهار صغير هو.والد جي وفات کانپوءِ، حڪومت جو ڪاروبار سڀالڻ لڳو. چوويهه سال آزادي ۽ خود مختياريءَ سان حڪومت هلايائين. ڦوهه جوانيءَ ۾ هن فاني جهان مان گذر ڪري ويو. سن 485هه ۾ کانئس پوءِ سندس پٽ سنگهار بن دودو جيئن ته ننڍو ٻار ھيو @@ -52,8 +51,7 @@ ترم شيرين ڏٺو ته ھاڻ سِر ٿو وڃي، سو چنيسر کي ھڪل ڪيائين. ھن ڪپتئي ڀاءُ، دشمن کي ھڪ اٽڪل ڏسي، جنھن سان دودي جي گھوڙي ڇلانگ ڏيندي وڃي ڀالن سان لڳي ۽ دودي جي جسم کي ڀالن پَرڻ ڪري ڇڏيو. اھڙي طرح ھي سورمو، شھادت جي رت ۾ رچي لال ٿي پيو. -اھو واقعو 1227ع جو آھي. -ليکڪ عبدالله مگسي ٽماھي مھراڻ ۾ ھڪ مضمون ۾ لکي ٿو تہ: ھن وطن جي عزت، قومي غيرت، خانداني وقار، ملڪي آزادي ۽ روايت خاطر سِر ڏيئي، اسان کي زنده رھڻ جو حق ڏياريو. +اھو واقعو 1227ع جو آھي.ليکڪ عبدالله مگسي ٽماھي مھراڻ ۾ ھڪ مضمون ۾ لکي ٿو تہ: ھن وطن جي عزت، قومي غيرت، خانداني وقار، ملڪي آزادي ۽ روايت خاطر سِر ڏيئي، اسان کي زنده رھڻ جو حق ڏياريو. اھوئي سبب آھي جو سندس شھادت واري واقعي جو پوري سماج اثر قبول ڪيو ۽ عوام اھو ڏک صرف سومرن جو نه پر پنھنجو سمجھيو. ڪڙمين ڪاسبين، پنھوارن، ٻڪرارن، ڌنارن، ڪنڀرن، لوھرن، سمن، سھتن، گجرن، راڻن، ڪورين، موچين ۽ مردن توڙي عورتن جي پنھنجي حاڪم جي شھيد ٿي وڃڻ ۾ غم ۽ ماتم ڪيو. دودي جي شھادت، رياست جي حاڪم جي شھادت ڪانه ھئي، پر اھا شھادت سڄي معاشري جي، ساٿ ڌڻي سرواڻ جي شھادت ھئي، ڇاڪاڻ ته اھا ويڙھ سلامت شاھي جي طاقت ۽ ڦرلٽ خلاف پورھيت ھنرمندن ۽ واپارين جي اتحاد وطنيت ۽ قومي ثقافت جي جنگ ھئي. @@ -96,8 +94,7 @@ سومرين عورتن پنهنجي عصمت کي بچائڻ لاءِ خدا کي ٻاڏايائون ۽ آخر زمين ڦاٽي پئي، سومريون ان غار ۾ اندر لنگهي ويون. اڄ تائين ماڻهو ان کي ستين ٿان ڪري چوندا آهن. انهيءَ سموري محورتي، هيءُ قصو ڦرندو رهي ٿو. -ليڪن تاريخي اعتبار سان انهيءَ جنگ جو بيان قديم دؤر جي تاريخن ۾ ايترو ڏسڻ ۾ ڪو نه ٿو اچي. -تاريخي اعتبار کان دودو سومري جي حڪومت جو سال، علاء الدين خلجي جي حڪومت جي سال سان ٺهڪي ٿو اچي. +ليڪن تاريخي اعتبار سان انهيءَ جنگ جو بيان قديم دؤر جي تاريخن ۾ ايترو ڏسڻ ۾ ڪو نه ٿو اچي.تاريخي اعتبار کان دودو سومري جي حڪومت جو سال، علاء الدين خلجي جي حڪومت جي سال سان ٺهڪي ٿو اچي. علاءُ الدين خلجي سنه 695هه – سن 1295ع ۾ تحت تي ويٺو ۽ سن 716 هه – 1316ع ۾ وفات ڪيائين. سيد ابوظفر ندوي لکي ٿو ته ”عمر سومرو علاءُ الدين خلجي جو همعصر هو. دودي سومري صرف پنج سال حڪومت ڪئي ۽ سن 712 هه ۾ وفات ڪيائين“. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16994.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16994.txt new file mode 100644 index 0000000..0078199 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd16994.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +انڊلٺ +انڊلٺ (، ()) فطرت جو هڪ مظهر آهي۔جنهن ۾ بارش يا مينهن (برسات) کان بعد فضا ۾ موجود پاڻيءَ جا قطرا هڪ منشور جيطرح ڪم ڪندا آهن۔ جڏهن انهن منجهان سج جون شعائون گزرنديون آهن ۽ اهي گزرڻ هي بعد ست رنگن ۾ بدلجي ويندي آهي ۽ ائين آسمان جي مٿان هڪ سترنگي ڪمانَ يا انڊلٺ (مُڙيل) دھنڪ بڻجي ويندي آهي۔ انکي قوس و قزح به ڇوندا آهن۔ +انڊلٺ جا هي ست رنگ سرخ يا ڳاڙهو (Red)، مالٽائي, گيڙو يا نارنگي (Orange)، پيلو يا ڦِڪو (Yellow)، سائو (Green)، نیرو (Blue)، ڄامنئي (Indigo) ۽ گهاٽو نیرو (Violet) شامل آهن۔ +انڊلٺ اس وقت نظر آتی ہے جب بارش کے قطرے فضا میں ہوں اور سورج کی روشنی دیکھنے والے کے پیچھے سے چھوٹے زاویے سے آرہی ہوں۔ زیادہ خوبصورت دھنک اس وقت بنتی ہے جب آدھے آسمان پر بادل ہوں اور آدھا آسمان صاف ہو اور دیکھنے والے کے سر پر بھی آسمان صاف ہو۔ دھنک کے آبشاروں اور فواروں کے گرد بننے کے مواقع زیادہ ہوتے ہیں۔ +شعاع کا قطرے میں داخل ہونا، مڑنا، منعکس ہونا، پھر مڑنا اور سات رنگوں میں بٹنا +دھنک اس وقت بنتی ہے جب سورج کی روشنی کی شعاع پانی کے ایک قطرے میں داخل ہوتی ہے یہ قطرہ مثلثی منشور کی طرح کام کرتا ہے۔ پانی کے قطرے میں داخل ہونے کے بعد یہ شعاع مڑتی ہے قطرے کے آخر میں پہنچ کر یہ شعاع منعکس ہوتی ہے اور واپس مڑتی ہے قطرے سے باہر نکلتے ہوئے یو دوبارا مڑتی ہے اور سات رنگوں ميں تبدیل ہو جاتی ہے۔ +دھنک آسمان پر عملی طور پر موجود نہیں ہوتی بلکہ یہ ایک نظری مظہر ہے۔ جس کا مقام دیکھنے والے کی جگہ پر منحصر ہوتا ہے۔ تمام قطرے سورج کی شعاعوں کو موڑتے اور منعکس کرتے ہیں۔ لیکن چند قطروں کی روشنی ہی دیکھنے والے تک پہنچتی ہے۔ +قوس و قزاح ۾ رنگن جو تعداد. +قوس و قزاح ۾ رنگن جو تعداد ست رنگ آهن ، جِن ۾ سرخ يا ڳاڙهو (Red)، مالٽائي, گيڙو يا نارنگي (Orange)، پيلو يا ڦِڪو (Yellow)، سائو (Green)، نیرو (Blue)، ڄامنئي (Indigo) ۽ گهاٽو نیرو (Violet) شامل آهن۔ +وضاحت. +روشني ستن رنگن جي ميلاپ سان ٺهيل هوندي آهي، تيز رفتاريءَ جي ڪري هڪڙي رنگ م ڏسبي آهي ۽ جڏهن بارش پوندي آهي ته پاڻيءَ جا ننڍڙا ننڍڙا ذررا جيڪي هوا ۾ موجود هوندا آهن اهي هڪ پرزم جو ڪم ڏيندا اهن ۽جڏهن روشني انهن ذرڙن مان ٽپندي آهي ته پنهن جي اصلي رنگن ۾ ٽٽي ويندي آهي ۽ ان جا ستئي رنگ پنهن جي اصلي واٽ تي نظر ايندا آهن جنهن کي اسين انڊ لٺ چوندا آهيون۔ اهوئي قدرت جو ڪمال آهي +برسات- کان پوءِ -آسمان- ۾ ظاهر ٿيندڙ ستن رنگن وارو آسماني -پٽو-. +انڊلٺ ۾ ترتيبوار ست رنگ ٿيندا آهن: واڱڻائي، نيرو، اڇو، سائو، پيلو، ترنجي ۽ ڳاڙهو. +واڱڻائي رنگ مٿان ۽ ڳاڙهو رنگ هيٺيان ٿيندو اٿس. +ٻيا رنگ انهن ٻنهي جي وچ ۾ هوندا آهن. +-انڊلٺ- جي سائنسي جوڙجڪ هيٺينءَ ريت آهي: +مينهن وسڻ کان پوءِ وايومنڊل ۾ مينهن جي سنهي بوندار رهجي ويندي آهي، پوءِ جڏهن سج مان ايندڙ سفيد روشني، انهن سنهين بوندن مان لنگهندي آهي ته اُن جا ست رنگ الڳ الڳ ٿي ويندا آهن. +مينهن جون بوندون گول هونديون آهن، تنهنڪري -انڊلٺ- جي شڪل به گولائيءَ ۾ هوندي آهي ۽ اها ڪمان جي صورت ۾، اڌ گول وانگر نظر ايندي آهي. +انڊلٺ عام طور تي -ان- صورت ۾ نظر ايندي آهي، جڏهن سج پٺئين طرف ۽ پاڻيءَ جي ڦڙن جو ميڙ اکين جي سامهون هوندو آهي. +-انڊلٺ- ظاهر ٿيڻ لاءِ اهو لازمي آهي ته مينهن وسڻ کان پوءِ يڪدم سج نڪري اچي. +حقيقت ۾ -انڊلٺ-، سج جي ڪرڻن يعني روشنيءَ جي قدرتي ستن رنگن جي تقسيم آهي. +انڊلٺ کي هنديءَ وارا ”اندر ڌنش“ چوندا آهن. +فارسيءَ ۾ هن کي ”قوس قزح“ ۽ انگريزيءَ ۾ ”رين بو“ (Rainbow) سڏيندا آهن. +انڊ لٺ جو تمام بهترين نظارو +تمام خوبصورت ونڊ +تبدیلي. +مختلف انڊلٺون. +مرڪب يا ڪيترن ئي حصن تي مشتمل انڊلٺون +چانڊوڪيءَ هيٺ انڊلٺون. +چاندني ،چنڊ جي روشني +افقي مُحیط ۽ چوڌاري اَوج قوس. +نقطہ عروج،سمت الراس +سج ديوتا تي انڊلٺون. +دیو پیڪر سورج دیوتا تي انڊلٺون ٺهنديون آهن جيئن چنڊ ، زحل وغيره تي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17080.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17080.txt new file mode 100644 index 0000000..3875d4a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17080.txt @@ -0,0 +1,32 @@ +آسيلي جو دڙو +آسيلي جو دڙو ضلعي بدين تعلقي گولاڙچي جي ڳوٺ سونهاري جت وٽ آهي. +بلڪ هن وقت ڳوٺ سونهارو جت انهيءَ دڙي جي مٿان اڏيل آهي. +هن وقت هي دڙو 12 ايڪڙن جي پکيڙ تي مشتمل آهي ۽ زرعي زمينن جي وچ ۾ آهي. +هي دڙو سومرن ۽ سمن جي دور جو ٻڌايو پيو وڃي. +هن بابت اهي به روايتون آهن ته هي پڊ هاسي سوڍي ٻڌايو هو، جيڪو سومرن جي دور جو نامور جرنيل ۽ دودي سومري جو دوست هو. +ائين به روايت آهي ته آسيلي سنڌ جي گاديءَ جو هنڌ رهيو آهي پر اهڙي ڪا به شاهدي نه ٿي ملي. +آسيلي جي دڙي مان جيڪي آثار مليا آهن، انهن مان ثابت ٿئي ٿو ته هي شهر جيڪو سنڌوءَ جي ڪنڌيءَ تي اڏيل هو، اهو مغلن جي دور تائين موجود هو پر پوءِ درياهه جي ڦير گهير سبب آهستي آهستي تباهه ٿي ويو. +هن ماڳ جي ڀرپاسي ۾ ٻيون به وسنديون آباد رهيون آهن، جن جا پڻ آثار ملن ٿا. +ان ڪري نه صرف هن ماڳ پر ان جي ڀرپاسي ۾ موجود تڏهوڪين وسندين جي آثارن تي پڻ -تحقيق- جي سخت ضرورت آهي. +دڙي جو ظاهر ٿيڻ. +آسيلي دڙي جو ڪنهن ڪتاب ۾ ڪو ذڪر نه ٿو ملي، اهو به ٿي سگهي ٿو ته تاريخ جي ڪتابن ۾ هن دڙي جو ذڪر ڪنهن ٻئي نالي سان آيل هجي، البته مشهور محقق محمد سومار شيخ پنهنجي ڪتاب ”تاريخ بدين“ جي قديم آثارن واري لسٽ ۾ آسيلي جي دڙي جو ذڪر ڪيو آهي. +چيو وڃي ٿو ته اڳ ۾ جڏهن برساتون وسنديون هيون يا تيز هوائون لڳنديون هيون، تڏهن ڪن هنڌن تي ڪي سون ۽ ٺڪر جي ٿانون وغيره جا ٽڪرا ظاهر ٿيندا رهندا هئا، پر چڱي نموني سان آثار تڏهن ظاهر ٿيا، جڏهن ڳوٺاڻن 1997ع ۾ مسجد اڏڻ لاءِ کوٽائي ڪئي. +کوٽائيءَ دوران مٽيءَ جون پڪيون سرون ظاهر ٿيون. +آهستي آهستي هڪ ڀت ظاهر ٿي، پوءِ پوري مسجد ظاهر ٿي. +اهڙيءَ طرح حجرو، وضوءَ جي جڳهه ۽ غسل خانو وغيره به ظاهر ٿيا. +هن وقت انهيءَ مسجد جون ديوارون ۽ فرش وغيره ثابت آهن، باقي ڀت جو ڪجهه حصو ڊٺل آهي. +ڇت جي ڪجهه حصي تي ڳوٺاڻن ڪک رکي ڇڏيا آهن. +هن وقت انهيءَ مسجد ۾ پنج وقت نماز ٿئي ٿي، باقي سمورو دڙو مٽيءَ ۾ پوريل آهي. +جڏهن به هن دڙي جي کوٽائي ٿي ته ڪي نيون حقيقتون ظاهر ٿينديون. +آسيلي دڙي ۽ آس پاس جي زرعي زمينن ۾ پڻ ٺڪراٺو ڦهليل آهي. +جنهن مان معلوم ٿئي ٿو ته هن دڙي جي ايراضي بچيل دڙي کان گهڻي هئي. +هتان ملندڙ سڪن مان هڪڙي جي هڪ پاسي 830هه سن لکيل آهي، جڏهن ته ٻيو پاسو ڊٺل آهي. +ٻئي سڪي جي هڪ طرف اڌ تي ’محمد‘ لکيل آهي، اڌ ڊٺل آهي، ٻيو پاسو صاف نه هئڻ ڪري پڙهڻ ۾ نه ٿو اچي. +ٽئين سڪي جي هڪ پاسي تي 881 لکيل آهي، جڏهن ته ٻئي پاسي جا اکر پڙهي نه ٿا سگهجن. +هتان ڳوٺاڻن کي ٺڪر جا ڏيئا، لوٽا ۽ پليٽون به مليون آهن، جن تي هلڪي رنگ جا چٽ ۽ مختلف گلن جا نقش آهن. +پليٽن تي ڪڻڪ ۽ سارين جي سنگن جا نشان اندرئين پاسي ڪنارن تي ڏنل آهن. +اها به روايت آهي ته هي دڙو اڳي ’هاسيلي دڙو‘ سڏبو هو، جيڪو پوءِ بگڙي ’آسيلي‘ ٿيو آهي. +دودي سومري جي رزميه داستان مان اها ڄاڻ ملي ٿي ته هاسو سوڍو (جنهن جو هي شهر ٻڌايل چيو وڃي ٿو) ننگر سومري جي پٽ محمد سومري جو پڳ مٽ يار هو، جڏهن علاؤالدين سومرن تي ڪاهه ڪئي ته هاسي سوڍي پنهنجي ياري نڀائي ۽ وطن جي عزت لاءِ وڙهندي شهيد ٿي ويو. +هن بهادر جي نالي سان عمرڪوٽ ضلعي ۾ هاسيسر ريلوي اسٽيشن موجود آهي. +هن وقت به هن دڙي جي ڀرپاسي ۾ ڪافي سوڍا آباد آهن. +هي دڙو زميني سطح کان 20 فٽ اوچو آهي، اهو به چيو پيو وڃي ته هي شهر محمود غزنوي برباد ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17234.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17234.txt new file mode 100644 index 0000000..115bb65 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17234.txt @@ -0,0 +1,130 @@ +ريشمي رومال تحريڪ +اسلامي دنيا کي هن تحريڪ کان واقف ڪرائڻ ۽ ان کان مدد وٺڻ لاءِ، شيخ الهند مولانا محمود الحسن, 18 سيپٽمبر 1915ع ۾ حجاز روانو ٿيو. +سندس حوالي هي ڪم هو ته هو حجاز جي ذريعي، خلافت عثمانيه ۽ ٻين عرب سربراهن سان لاڳاپو رکي ته جيئن افغانستان، برطانيه حڪومت سان جڏهن جنگ ڪري تڏهن اهي ملڪ به سندس مدد ڪن. +شيخ الهند حجاز پهچڻ کانپوءِ، حجاز جي گورنر غالب پاشا سان ملاقات ڪري پنهنجو حامي بڻائڻ ۾ ڪامياب ٿيو. +هن غالب پاشا کان هڪ خط افغان حڪومت لاءِ لکرايو، جنهن ۾ هندستاني انقلابين سان ترڪي جي حمايت جو يقين ڏياريل هو، +اهو خط مولانا منصور عرف محمد ميان انصاري کڻي افغان حڪومت وٽ پهتو، مولانا عبيدالله سنڌي، ڪابل ۾ جڏهن تحريڪ لاءِ ميدان هموار سمجھيو تڏهن 14 آگسٽ 1916ع تي هيڊي رنگ جي ريشمي رومالن تي ٽي خط لکي هڪ نو مسلم شيخ عبدالحق کي ڏنا ۽ کيس هدايت ڪئي ته اهي خط سنڌ ۾ شيخ عبدالرحيم کي پهچائي ۽ شيخ عبدالرحيم کي هدايت ٿيل هئي ته ان مان مولانا محمود الحق جو خط ان کي پهچايو وڃي. +ان خط جي مضمونن ۾، عبيدالله سنڌيءَ (Ubaidullah Sindhi) ڪابل ۾ حالتن جو مطالعو ڪري، جيڪو ملڪ جي آزادي جو منصوبو ٺاهيو هو. +ان کان شيخ الهند کي واقف ڪيو هو تنهن کانسواءِ جنود الله (ربانيه) جي قيام ۽ ترقي جپان ۽ چين کي سفارتن موڪلڻ جو تفصيل سان ذڪر ٿيل هو. +هي ٽي خط هئا. +پهريون خط 10 جولاءِ 1916ع تي شيخ عبدالرحيم سنڌي حيدرآباد جي نالي پنج ڇهه انچ ڊيگهه وارو هو. +ٻيو خط شيخ الهند جي نالي هو. +جيڪو 9 جولاءِ 1916ع تي لکيل آهي. +ان جي ڊيگهه ويڪر اٺ ڏهه انچ هئي ۽ ٽيون خط پڻ شيخ الهند جي نالي هو +1-اهي خط مولانا عبيدالله سنڌي ۽ مولانا منصور عرف محمد ميان شيخ الهند کي لکيا هئا. +ڇاڪاڻ ته مولانا محمد ميان حجاز مان غالب نامو کڻي افغانستان آيو هو، اهو سڄو احوال ان خط ۾ هو +2- ان کان علاوه مولانا سنڌي، دينپور جي بزرگ مولانا تاج محمد امروٽي امروٽ شريف جي بزرگ ۽ پير جھنڊي واري سيد رشد الله شاهه ڏانهن به خط موڪليا هئا، +3- ريشمي رومال واري پهرين خط ۾ شيخ عبدالرحيم سنڌي کي هدايت ٿيل هئي ته شيخ الهند جي نالي وارا خط يا ته پاڻ يا ڪنهن ڀروسي جوڳي ماڻهو جي هٿ مديني شريف شيخ الهند کي پهچائي. +ان کان علاوه شيخ عبدالرحيم سنڌي کي اها به هدايت ڪئي ته هو ڪابل اچي ڇاڪاڻ ته اتي گهڻائي ضروري ڪم آهن +ريشمي رومال تحريڪ (Silk Letter Movement) جو ذڪر سڀ کان پهريائين سڊيشن ڪميٽيءَ جي رپورٽ 1918ع ۾ آيو هو. +پوءِ 1924ع ۾ جڏهن انٽيليجنس، تحريڪ خلافت ۽ عدم تعاون تي پنهنجي رپورٽ مرتب ڪئي ته ان ۾ به ان حوالي سان هڪ ٻه پئراگراف آيا. +ريشمي خطن واري تحريڪ ( Silk Letter Movement) جيڪا ريشمي رومال تحريڪ (In Romandized Sindhi: Reshmi Rumaal Tehreek) جي نالي سان به مشهور آهي ۽ هاڻي جنهن کي برصغير جي مشهور مؤرخ مولانا سيد محمد ميان ”تحريڪ شيخ الهند“ جي نالي سان بيان ڪيو آهي، تنهن کي برٽش انڊيا جي سي آءِ ڊي ”ريشمي خط سازش“ (Silk Letter Conspiracy) جي نالي سان ياد ڪيو وڃي ٿو. +هي خط جيئن ته ريشمي ڪپڙي تي لکيا ويا هئا، ان ڪري ريشمي خط ۽ ريشمي رومال ٻئي نالا صحيح آهن. +هن تحريڪ جو باني جيئن ته برصغير جو مشهور عالم دين، سياسي رهنما ۽ درالعلوم ديوبند جو شيخ الحديث ۽ صدرالمدرسين مولانا محمود حسن ديوبندي هو، ان ڪري هن تحريڪ کي تحريڪ شيخ الهند چوڻ قطعي غلط ڪونهي. +پر انگريزن مولانا عبيدالله سنڌي کي ريشمي خط سازش يا تحريڪ جو باني قرار ڏنو آهي. +”تحريڪ شيخ الهند“ هڪ گهڻ طرفي تحريڪ هئي، ان جو لاڳاپو دارالعلوم ديوبند جي قائم ٿيڻ ۽ حضرت سيد احمد شهيد ۽ شاهه اسماعيل شهيد جي جهادي تحريڪ ۽ آزادي جي ڪوششن سان وڃي ملي ٿو ۽ پوءِ جمعيت علما هند جي ڪوشش به ان سلسلي جي ڪڙي هئي، مولانا سنڌي جو افغانستان وڃڻ ۽ پاڻ حضرت شيخ الهند جو حجاز جي لاءِ سفر جو سانباهو ڪرڻ، هڪ گڏيل منصوبي تحت هو؛ پر ڪابل پهچي عارضي حڪومت ۾ شريڪ ٿيڻ ۽ جنود ربانيا قائم ڪرڻ، اهو سڀ ڪجهه معروضي حالتن مطابق ضروري هو. +انهن قدمن جو (خدائي لشڪر وارو) فيصلو، جيئن ته مولانا سنڌيءَ پنهنجي دورانديشيءَ تحت ڪيو هو، ان لاءِ حضرت شيخ الهند جي ڪا به اڳواٽ هدايت موجود نه هئي، نه مولانا سنڌي حڪومت موقته ۾ شرڪت ۽ ”جنود ربانيا“ جي ڪوشش کان اڳ حضرت شيخ الهند کان اجازت وٺڻ جي ضرورت محسوس ڪئي هئي. +هي ٻئي ڳالهيون حضرت شيخ الهند جي تحريڪ جي مقصدن جي عين مطابق هيون، انهن کي هن گهڻ مقصدي تحريڪ جو هڪ جزو قرار ڏئي سگهجي ٿو. +حڪومت موقته جي تحريڪ، راجا مهندر پرتاب ۽ مولوي برڪت الله جي تجويز هئي، جنهن ۾ مولانا سنڌيءَ کي شرڪت جي دعوت ڏني ويئي ۽ ان ”اسلامي مفاد جي حفاظت جي نظر سان“ پنهنجي صوابديد تي ان ۾ شريڪ ٿيڻ پسند ڪيو هو. +جيتوڻيڪ جنود ربانيا جي قائم ٿيڻ جي تجويز ۽ ان جي قائم ٿيڻ جو سڄو انتظام مولانا عبيدالله سنڌيءَ جي دماغ جي ڪاوش ۽ ان جي ڪوششن جو نتيجو هو. +انگريزي سي آءِ ڊي جي مطابق، جيئن ته هي منصوبو (يعني ريشمي رومال تحريڪ) مولانا عبيدالله سنڌيءَ لکيو هو، ان ڪري ان کي هن تحريڪ يا سازش جو باني قرار ڏيڻ ۽ ٻين اڪابرن کي ان جو شريڪ ۽ مددگار قرار ڏيڻ، سمجهڻ جوڳي ڳالهه آهي. +انڊيا آفيس لائبريريءَ ۾ واسطيدار ڪاغذن جي جائزي ۽ انهن مان ڄاڻ وٺڻ جي اجازت ڏني ويئي ته مولانا موسا ڀائي ڪرناڊي ۽ ان جي ساٿين سڀني ڪاغذن جي فلم ٺهرائي، جمعيت علماءِ هند کي ڏني، جنهن جي خاص حصن جو ترجمو ڪرائي پنهنجي هڪ ڊگهي مقدمي ۽ حاشيءَ سان گڏ حضرت مولانا محمد ميان ”تحريڪ شيخ الهند“ جي نالي سان دهلي مان شايع ڪئي. +(پوءِ لاهور مان ان جا ٻه ايڊيشن نڪتا) ائين تحريڪ جي باري ۾ وڌيڪ تفصيلي ڄاڻ حاصل ٿي. +ان ڪتاب ۾ مولانا محمد ميان، سي آءِ ڊي جيغلط فهمين کي پنهنجي مقدمي ۾ بيان ڪري صحيح صورتحال کي چڱي نموني واضح ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، پر بنيادي طور تي اهو سي آءِ ڊي جو رڪارڊ هو، جيڪو مرتب ڪيو ويو هو. +ان ڄاڻ کان سواءِ ڪجهه ٻي معلومات اهڙن ماڻهن وٽان ملي، جيڪي ڪنهن نه ڪنهن حد تائين تحريڪ سان فڪري يا عملي طور لاڳاپيل رهيا هئا. +ماهوار الحق اڪوڙه خٽڪ ۾ اهڙي قسم جون ڪيتريون ئي فائديمند تحريرون ڇپيون آهن. +ريشمي رومال تحريڪ ۽ خطن جي ڪيس جي خلاصي ۽ رپورٽ جي مطالعي مان ان جي اهميت جو اندازو ڪري سگهجي ٿو. +ننڍي کنڊ جي هيءَ آخري انقلابي تحريڪ هئي ۽ اتفاق سان ان جا اڳواڻ ”پهرين اسلامي انقلاب تحريڪ“ (تحريڪ اصلاح و جهاد) جي اڳواڻن سان فڪر ۽ عقيدت جو رشتو مضبوط رکندا آيا هئا. +ننڍي کنڊ (برصغير) ۾ هن تحريڪ جو پهريون مرڪز ديوبند هو. +تحريڪ يا سازش. +ننڍي کنڊ جي تاريخ لکڻ وارن هن منصوبي کي ”تحريڪ“ جي نالي سان ياد ڪيو آهي. +جڏهن ته برطانوي راڄ حڪومت لاءِ ان منصوبي جو مقصدحڪومت جو تختو اونڌو ڪرڻ هو، ان ڪري انگريزن ان کي ”سازش“ جو نالو ڏنو. +ريشمي رومال تحريڪ جي هن منصوبي جو دارومدار ٽن خطن تي هو، انهن ۾ پهريون خط سنڌ جي مشهور انقلابي شخصيت شيخ عبدالرحيم جي نالي هو، جيڪو ٻين خطن کي مڪتوب اليه تائين پهچائڻ جي لاءِ هدايتن تي مشتمل هو. +ٻيا ٻه خط حضرت شيخ الهند جي نالي حالتن جي تفصيل بابت هئا. +حضرت شيخ الهند جيئن ته انهن ڏينهن ۾ حجاز ۾ هو، ان ڪري شيخ عبدالرحيم (سنڌي) جي ذريعي هي خط حجاز پهچائڻا هئا. +عام طور تي هي سمجهيو وڃي ٿو ته، ٽئي ريشمي خط مولانا عبيدالله سنڌيءَ لکيا هئا. +هيءَ غلط فهمي ريشمي خط سازش ڪيس جي بيانن ۾ به موجود آهي. +اها غلط فهمي ان ڪري ٿي جو ٻئي نمبر خط تي ڪنهن جي به صحيح نه هئي. +پهرين ۽ ٽيئن خط تي مولانا سنڌيءَ جي صحي هئڻ جي ڪري ٻيو خط به ان جو ئي سمجهيو ويو. +حقيقت هيءَ آهي ته ٻيو خط مولانا محمد ميان جو آهي. +شروعات کان آخر تائين خط جو هڪ هڪ جملو انهيءَ حقيقت جو ثبوت ڏئي رهيو آهي. +مولانا محمد ميان جڏهن حجاز کان غالب نامه ۽ ٻيون لکتون کڻي هندستان اچي رهيو هو ته حضرت شيخ الهند ان کي جدي ۾ الوداع چيو هو، ان ڪري خط لکندڙ جدي کان پوءِ جي واقعن سان خط جي شروعات ڪئي آهي. +پهريان ٻه جملا هي آهن: ”جدي کان پوءِ جو حال هي آهي؛ بمبئي آرام سان خطري کان سواءِ پهتس. +ان کان پوءِ خط لکندڙ راندير، ڀوپال جي سفر، مولانا حسرت موهاني ۽ مولانا آزاد سان پنهنجي ملاقاتن ۽ ياغستان ۽ ڪابل جي سفر جو ذڪر ڪيو آهي. +پر مولانا ناظم، يعني مولانا عبيدالله سنڌيءَ جو ذڪر واحد غائب جي صيغي ۾ ڪيو آهي. +ان مان چٽو معلوم ٿئي ٿو ته ان خط جي لکڻ وارو مولانا سنڌي نه پر ٻيو ڪو آهي ۽ اها شخصيت فقط مولانا محمد ميان عرف محمد منصور انصاري جي ٿي سگهي ٿي. +خطن جو انگ ۽ نمونو. +ريشمي رومال تحريڪ هڪ انقلابي تحريڪ هئي ۽ ان جو تعلق ملڪ ۽ ٻاهرين ملڪن جي مختلف انقلابي قوتن ۽ شخصيتن سان هو ۽ انهن ۾ خط ۽ ڪتابت جو سلسلو به جاري هو. +حضرت شيخ الهند حجاز مان غالب ناما ۽ ٻيا خط هندستان موڪليا ۽ مولانا سنڌي ڪابل کان هندستان خط روانا ڪيا. +هيءَ سڄي لکپڙهه وڏي احتياط سان لڪل نموني ٿي. +حضرت شيخ الاسلام مولانا حسين احمد مدني رحه هن سڄي لکپڙهه جي لاءِ ريشمي خطن جي ترڪيب ئي استعمال ڪئي آهي. +ڊاڪٽر شير بهادر خان مرحوم جي بيان مان به اهو ئي ظاهر ٿئي ٿو ته سڄي لکپڙهه پِيلي رنگ جي رومالن ذريعي ٿيندي هئي. +ٿي سگهي ٿو ته ڪاغذ جي بجاءِ ڪپڙو (رومال) ئي استعمال ٿيندو هجي. +پر انگريز سي آءِ ڊي ان زماني جي سڄي لکپڙهه کي ”ريشمي خط“ جو نالو نه ڏنو آهي. +هي فقط ٽي خط آهن، جيڪي تحريڪ جي ظاهر ٿيڻ جو سبب بنيا ۽ جنهن جي بنياد تي سازش جو ڪيس قائم ڪيو ويو. +ان سلسلي جو ٽيون ۽ آخري خط حضرت شيخ الهند جي نالي مولانا سنڌي جي طرفان آهي، ان تي سندس صحي به آهي. +هي خط پندرهن انچ ڊگهو ۽ ڏهه انچ ويڪرو آهي. +خطن جي لکت جو طريقو. +خط جي لکت جي باري ۾ مولانا عبدالله لغاري جو بيان آهي ته هي خط ڳجهي طريقي سان ريشمي رومالن تي لکيا ويا هئا. +ان جي بيان ۾ ”ڳجهي طريقي“ جي ڪا به وضاحت نه آهي. +قاضي محمد اڪبر لکيو آهي ته هي خط بصر جي پاڻيءَ سان لکيا ويا هئا، ڊاڪٽر شير بهادر خان لکي ٿو: ”هي ڦڪي رنگ جا رومال هئا، جن تي اهڙي مس سان خط لکيو ويندو هو، جيڪا ڏسڻ ۾ نه ايندي هئي، ان جي لکڻ ۽ پڙهڻ جو طريقو ايجاد ڪندڙن کان سواءِ ڪنهن کي به معلوم نه هئو. +پر ريشمي خط سازش ڪيس جي مطالعي مان خبر پوي ٿي ته لکت جي لاءِ ان قسم جو ڪو به ڳجهو طريقو اختيار نه ڪيو ويو هو، ۽ لکت صاف اردو ۾ لکي ويئي هئي. +ان ڪيس جي پهرين نوٽ ۾ سي آءِ ڊي جي هي وضاحت اسان کي ملي ٿي: ”14 آگسٽ تي ملتان جي خانبهادر ربنواز خان ملتان جي ڪمشنر کي زرد ريشمي ڪپڙي جا ٽي ٽڪرا ڏيکاريا، جنهن تي صاف اردو لکيل هئي. +”انهن خطن جي لکت نهايت سٺي، صاف ۽ پڪي آهي ۽ ڪٿي به ڪو لفظ ڊاٺو نه ويو آهي ۽ نه ڪنهن لفظ جو اصلاح ڪيو ويو آهي. +صرف ونحو جي فقط هڪ نهايت معمولي غلطي سڄي لکت اندر ڏسڻ ۾ آئي آهي. +خط جي زبان جيتوڻيڪ ڪن جاين تي غير واضح آهي، جيئن عام طرح سازشي لکتن ۾ هوندي آهي، پر سٺي تعليم واري عالم ماڻهو جي زبان آهي. +رپورٽ ٺاهڻ واري جنود ربانيا ۽ حڪومت موقتا جي انهن اسڪيمن تي جيڪي مولانا سنڌي تحريڪ آزاديءَ جي مستقبل جي باري ۾ بيان ڪيون هيون. +هنن لفظن ۾ تبصرو ڪيو آهي: +”هاڻي هو (مولانا عبيدالله سنڌي) جيڪي اسڪيمون بيان ڪري ٿو، انهن جو هڪ حصو عمل جي لائق به آهي ۽ هڪ حصو خيالي ۽ تصوري آهي. +جنود ربانيه (خدائي لشڪر). +هن خط سان گڏ مولانا سنڌي مرحوم ”جنود ربانيه“ ڇوٽڪارو ڏيارڻ واري فوج جي عهديدارن جي جيڪا فهرست شامل ڪئي هئي، ان جي باري ۾ رپورٽ مرتب ڪرڻ وارو لکي ٿو: ”جنود ربانيه جي عهديدارن جي جيڪا فهرست ان تيار ڪئي آهي، اها اسلامي دنيا جي مشهور شخصيتن تي مشتمل آهي، جن کي ”اتحاد عالم اسلام“ جي هر وڏي اسڪيم ۾ شامل ڪرڻ لازمي آهي. +جنود ربانيه ۾ فيلڊ مارشل جي عهديدارن ۾ مڪي جي ”شريف“ کي به شامل ڪيو ويو هو. +ان وقت تائين ترڪي خلافت کان عربن جي بغاوت جي خبر هندستان نه پهتي هئي. +ظاهر آهي ته جيڪا تحريڪ ترڪي خلافت جي تعاون سان هلائي پئي وڃي، ان ۾ ترڪي جي باغي ۽ انگريزن جي مخلص ۽ عقيدتمند شخص کي ايترو وڏو اعزاز نه پيو ڏئي سگهجي. +جيئن ته هي هڪ عجيب ڳالهه هئي، ان ڪري رپورٽ مرتب ڪرڻ واري هنن لفظن ۾ ان تي تبصرو ڪيو آهي ۽ ان مقرريءَ جو جواز به پاڻ ئي پيش ڪري ڇڏيو آهي. +لکي ٿو: ”هيءَ ڳالهه وڏي دلچسپ آهي ته ان (مولانا سنڌي) مڪي جي شريف (گورنر) کي به فيلڊ مارشل جي حيثيت سان شامل ڪيو آهي. +عبيدالله جي خط جي تاريخ 8 رمضان ۽ آچر جو ڏينهن آهي، جيڪو 9 جولاءِ جي مطابق آهي. +مڪي جي شريف (گورنر) جي بغاوت جي خبر هندستان ۾ 23 جون تي پهتي هئي ۽ 9 جولاءِ کان پوءِ تائين ڪابل ۾ اها خبر ڪنهن کي به نه پئجي سگهي هئي. +ٻين عهديدارن جي باري ۾ اهو ئي رپورٽ ٺاهڻ وارو لکي ٿو: ”ليفٽيننٽ جنرل ۽ ان کان گهٽ درجي جا عهدا ڪيترن ئي ماڻهن کي ڏنا ويا آهن، جيڪي لڳ ڀڳ سڀ جا سڀ اتحاد اسلامي يا وهابي تحريڪ جي سلسلي ۾ اسان جي نوٽيس ۾ اچي چڪا آهن. +ڇوٽڪارو ڏياريندڙ فوج يعني جنود ربانيه کي ڏهن لقبن يا عهدن جي تحت مقرر ڪيو ويو هو. +سڀني کان وڏو عهدو ”مربي“ يا سرپرست (Patron) جو هو. +ان عهدي تي ترتيبوار ترڪي، ايران ۽ افغانستان جي بادشاهن کي مقرر ڪيو ويو هو. +انهن جي هيٺان ”مردان“ (فيلڊ مارشل) جو عهدو هو، جيڪو ترڪي ۽ افغانستان جي اڪابرن ۽ امير ماڻهن کي ۽ حيدرآباد، ڀوپال، رامپور ۽ بهاولپور جي نوابن ۽ تحريڪ جهاد جي سربراهه رئيس المجاهدين کي ڏنو ويو هو. +ان کان پوءِ جنرل يا ”سالار“ جو عهدو هو، جنهن تي حضرت شيخ الهند کي مقرر ڪيو ويو هو، پر حضرت مولانا جيئن ته مرڪز يعني ڪابل ۾ موجود نه هو، ان ڪري مولانا عبيدالله سنڌي قائم مقام جنرل جي حيثيت سان ڪم سرانجام ڏئي رهيو هو. +ان جي ماتحت 29 نائب سالار يا ليفٽيننٽ جنرل هئا. +انهن ۾ ترڪيءَ جو مشهور اڳواڻ شيخ عبدالعزيز شاويش کان سواءِ سڀئي عهديدار برصغير سان تعلق رکندا هئا. +انهن ۾ مولانا حسين احمد مدني، ڊاڪٽر انصاري ۽ ان جو وڏو ڀاءُ حڪيم عبدالرزاق، مولانا عبدالباري فرنگي محلي، مولانا ابوالڪلام آزاد، مولانا محمد علي، شوڪت علي، مولانا ظفر علي خان، مولانا حسرت علي موهاني، مولانا عبدالقادر قصوري، ان جو پٽ مولوي محي الدين قصوري، مولوي عبدالرحيم عظيم آبادي، مولانا عبدالله غازي پوري، مولانا برڪت الله ڀوپالي، مولانا تاج محمود امروٽي، پير سيد اسدالله شاهه وغيره خاص طور تي قابل ذڪر آهن. +انهن عهدن کان پوءِ ترتيبوار ميجر جنرل (معين سالار) ڪرنل (ضابطه) ليفٽيننٽ ڪرنل (نائب ضابطه) ميجر ڪپتان ۽ ليفٽيننٽ جا عهدا هئا. +جنود ربانيه جو اصلي مرڪز ”مدينو پاڪ“ کي مقرر ڪيو ويو هو ۽ هيٺيان مرڪز ”قسطنطنيه، تهران ۽ ڪابل“ هئا. +ٽنهي مرڪزن جون حدون به مقرر ڪيون ويون. +قسطنطنيه جي حد يورپ ۽ آفريڪا جي ملڪن تائين پکڙيل هئي، جڏهن ته تهران جو مرڪز وچ ايشيا جي ملڪن جي لاءِ ۽ ڪابل جي مرڪز جي حد هندستان تائين محدود هئي. +جنود ربانيه“ جي باري ۾ برٽش راڄ حڪومت جي رپورٽ جي هي وضاحت ڌيان ڏيڻ جي لائق آهي، رپورٽ جو مرتب ڪندڙ لکي ٿو: +”جنود ربانيه جي اسڪيم هڪ ٻئي جماعت سان ڳنڍيل هئي جنهن کي موقته هنديه حڪومت (هندستان جي عارضي، جلاوطن حڪومت) چيو ويندو آهي، جنهن جي ميمبرن جي لاءِ مسلمان هئڻ ضروري نه هو. +راجا مهندر پرتاب ان جو دائمي صدر هو. +وزيراعظم مولوي برڪت الله ۽ وزير امور هند مولانا عبيدالله سنڌي هو. +ايئن ڄاڻ پوي تي ته هن جماعت (يعني عارضي حڪومت) جو مقصد افغانستان ۽ هند (انگريزي حڪومت) ۾ ٽڪراءُ پيدا ڪرڻ ۽ افغانستان ۾ جيڪي (انگريزي حڪومت کان) غيرمطمئن هندستاني موجود هئا، انهن جي وفد کي غيرجانبدار يا دشمن ملڪن ۾ موڪلي سازباز ۽ جوڙ ٽوڙ ڪرڻ هو. +راز کلڻ. +هي خط مولانا عيبدالله سنڌيءَ عبدالحق نالي هڪ ماڻهوءَ جي هٿان موڪليا هئا ۽ ان کي هدايت ڪئي هئي ته، هو اهي خط حيدرآباد جي شيخ عبدالرحيم جي حوالي ڪري ڇڏي. +ان جي رڳو ايتري ذميواري هئي. +عبدالحق تحريڪ جو هڪ ڀروسي جوڳو ماڻهو هو ۽ ان کان اڳ ۾ به هو هڪ ڪم جي سلسلي ۾ سنڌ ۾ اچي چڪو هو. +ظفر حسين ايبڪ جيڪو مولانا عبيدالله جو هڪ اعتماد وارو شاگرد، ساٿي ۽ تحريڪ جي راز جو ڄاڻو هو، ان پنهنجي آتم ڪهاڻي ۾ انهيءَ ڳالهه تي هنن لفظن ۾ روشني وڌي آهي: +”انهن ڏينهن ۾ قبله مولانا صاحب پنهنجي ڪابل جي ڪاررواين جو اطلاع حضرت شيخ الهند کي ڏيڻ چاهي. +هي سڀ خبرون ۽ رپورٽون ريشمي ڪپڙن تي لکيون ويون ۽ 8 رمضان (9 جولاءِ 1916ع) تي انهن کي هندستان کڻي وڃڻ ۽ شيخ عبدالرحيم صاحب حيدرآبادي کي سنڌ ۾ ڏيڻ جي لاءِ، اسان جي ساٿين مان الله نواز خان جي پيءُ ربنواز خان جي پاليل شيخ عبدالحق نالي هڪ نئين مسلم جي چونڊ ڪئي ويئي. +هيءَ رپورٽ ڪنهن اعتبار جوڳي حاجي جي ذريعي شيخ عبدالرحيم جي طرف کان حجاز ۾ حضرت شيخ الهند کي موڪلجڻ واري هئي. +جيڪڏهن ان ڪم جي لاءِ ڪو قابل اعتماد حاجي نه ملي سگهي ته پاڻ شيخ عبدالرحيم کي حجاز وڃڻ جي لاءِ چيو ويو هو. +”عبدالحق سنڌ ڏانهن ويندي، پنهنجي گهر وڃڻ جي لاءِ ملتان ۾ ريل مان لٿو ۽ الله نواز خان جي والد خانبهادر ربنواز خان سان مليو. +ان عبدالحق کان ضرور ان جي اچڻ جو سبب پڇيو هوندو، جنهن تي ان هي چٺيون ان کي ڏئي ڇڏيون هونديون. +ربنواز جي هٿ ۾ هي چٺيون ايندي ئي ان پنهنجي سرڪار پرستيءَ جو ثبوت ڏيڻ جي لاءِ هي خط سرڪار کي ڏنا، جنهن سان هندستان ۾ مسلمانن جون ڪيتريون ئي گرفتاريون ٿيون ۽ هي منصوبو خاڪ ۾ ملي ويو. +عبدالحق جولاءِ 1914ع جي آخر ۾ هي خط کڻي اڳ ۾ ملتان ويو ۽ خانبهار وٽ ترسيو، پوءِ هن نه رڳو راز ظاهر ڪيو پر 4 آگسٽ تي اهي خط به ان جي حوالي ڪري ڇڏيائين. +14 آگسٽ تي خانبهادر ربنواز اهي خط ملتان جي ڪمشنر کي پهچائي ڇڏيا ۽ ان پنجاب جي ليفٽيننٽ گورنر کي موڪلي ڏنا. +اهڙي طرح هي خط اصل مالڪ کي پهچڻ جي بدرآن برطانوي راڄ سرڪار وٽ پهچي ويا. +ريشمي خط يا ريشمي رومال سازش ڪيس ۾ هيٺيون نوٽ ان جي هٿ اچڻ جي باري ۾ آهي: +”14 آگسٽ تي ملتان جي خانبهادر ربنواز خان ملتان ڊويزن جي ڪمشنر کي ڦڪي رنگ جي ريشمي ڪپڙي جا ٽي ٽڪرا ڏيکاريا، جن تي اردو ۾ اکر لکيل هئا. +هي بيان ڪيو ته هي 4 آگسٽ کان هن وٽ هئا، پر ڪمشنر جي نه هجڻ جي ڪري پيش نه ڪري سگهيس. +خانبهادر ٻڌايو ته ان کي هي خط عبدالحق کان مليا آهن، جيڪو اڳ ۾ سندس پٽن جو استاد هو ۽ 1915ع تي انهن سان گڏ ڪابل ويو هو. +عبدالحق ربنواز کي هي خط پيش ڪرڻ وقت ٻڌايو هو ته انهن خطن کي پهچائڻ جي لاءِ ان کي ڪابل کان موڪليو ويو هو. +هي خط حيدرآباد سنڌ ۾ عبدالرحيم کي ڏيڻا هئا ته جيئن هو انهن خطن کي مديني روانو ڪري ڇڏي. +عبدالحق کي عبدالرحيم کان انهن خطن جي رسيد وٺڻي هئي ۽ ان رسيد کي واپس ڪابل کڻي وڃڻو هو. +برصغير ۾ هن راز جي کلڻ سان وڏي پيماني تي گرفتاريون ٿيون. +جڏهن ته نه رڳو تحريڪ سان لاڳاپيل شخصيتن کي، پر هر ان شخص کي به قيد يا نظربند ڪيو ويو، جنهن جي باري ۾ شڪ ٿيو ته ان جو تحريڪ سان يا حضرت شيخ الهند يا مولانا سنڌي سان لاڳاپو رهيو آهي. +حضرت شيخ الهند ۽ ان جا ساٿي مولانا حسين احمد مدني، مولانا عزيز گل، مولانا وحيد احمد ۽ حڪيم نصرت حسين کي مديني منور ۾ شريف حسين (حجاز جي گورنر) گرفتار ڪري انگريزن جي حوالي ڪري ڇڏيا ۽ انهن کي مالٽا ٻيٽ ۾ وٺي وڃي قيد ڪيو ويو، اهڙي طرح اها تحريڪ ڪو مقصد حاصل ڪرڻ کان اڳ ئي ختم ٿي ويئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17300.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17300.txt new file mode 100644 index 0000000..031a8ce --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17300.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +تصوف +تصوف " صوفي " ،عام طرح (اُن) مان نڪتل سمجهو ويندو آھي، عربي لغت جي لحاظ کان " تصوف " جي معنٰي آھي؛ " ھن صوف (اُن) جو لباس پھريو "۔ ڪي بزرگ لفظ " صوفي "، صفا مان نڪتل سمجهن ٿا، يعنٰي صوفي اھو آھي جنهن کي الله تعاليٰ دل جي صفائي بخشي آھي۔ ڪن جي راءِ ۾ ھي لفظ " صف " مان نڪتل آھي۔ يعني صوفي الله تعاليٰ جي حضور ۾ پنهنجي دل جي پاڪيزگيءَ جي ڪري پھرين صف ۾ حاضر ٿين ٿا۔ ڪي عالم صوفي کي مسجد نبويءَ ﷺ جي صف " ڏانهن منسوب ڪن ٿا۔ پاڻ سڳورن ﷺ جي دور مبارڪ ۾ ڪي اصحابي (جن جو تعداد 70 سمجهو وڃي ٿو) دنيوي تعلقات کي ترڪ ڪري ڇڏيو ھو، ۽ " فقر الي الله " اختيار ڪيو ھو، انهن کي فقط گوڏن تائين ڪپڙو ھوندو ھو، ۽ ڪن کي ته ان کان به گهٽ ھو۔ انھن وٽ ٻه ڪپڙا ته ھوندا ئي ڪونه ھئا، ۽ نه انھن کي ڪڏهن ٻن قسمن جو طعام نصيب ٿيو۔ +تصوف جا ٻه مڪتب فڪر آهن. +هڪ نوفلاطوني، اشراقي ۽ اطلاقي، جنهن جو تعلق يوناني فلسفه ۽ ويدانيت سان آهي. +ان مڪتب فڪر جا شارح منصور، شيخ فريد الدين عطار ۽ رومي آهن. +جن جو اصول ’وحدت الوجود‘ آهي. +ان نظريي کي فلسفيانه انداز ۾، ملت مسلمه ۾، شيخ ابن العربي محي الدين اندلسي بيان ڪيو. +جنهن جي شاگرد علامه قونويءَ کان جلال الدين رومي مستفيد ٿيو. +ٻيو مڪتب فڪر ’وحدت الشهود‘وارن جو آهي، جنهن جو سربراهه امام رباني مجدد الف ثاني آهي ۽ ان جو مقلد علامه اقبال آهي. +انهن ٻنهين جي فڪرن کي اعتدال تي آڻڻ وارو شاهه ولي الله محدث دهلوي آهي. +جو دراصل آهي ته وحدت الوجود جو قائل؛ پر ان سان گڏ شطحيات ۽ خرافات، غيرشرعيه عملن ۽ دعوائن کان پري آهي. +اسلامي تصوف جي تاريخ. +اسلامي تصوف جي تاريخ " اصحاب صفه " کان شروع ڪئي وڃي ٿي.البته لفظ " صوفي " يا " تصوف " جو استعمال ڪجھ پوءِ ٿيو، ان کان اڳ ۾ اسلامي تعليم ۾ " احسان " لفظ ملي ٿو، جنهن کي " تصوف " جي ھم معنٰي سمجهو وڃي ٿو۔ چيو وڃي ٿو، ته سڀ کان پھريائين شيخ ابوالھاشم کي " صوفي " لقب سان سڏيو ويو، جنھن 161ھ (1777_78ع) ۾ وفات ڪئي۔ شيخ عين القضاه ھمداني پنهنجي ڪتاب " مھيدات " ۾ لکيو آھي ته؛ سڀ کان پهريائين بغداد جي بزرگ " عبدڪ الصوفي "، "صوفي ‌ " لقب سان سڏيو ويو، جيڪو ٻي صدي ھجري جو بزرگ آھي، مطلب ته تصوف جي معرفت ۽ طريقت جي ابتدا ٻي صدي ھجريءَ ۾ ٿي. +تصوف جا جز. +ذڪر ۽ فڪر ، فنا ۽ بقا،فقر ۽ گوشه نشيني، تصوف جا بنيادي جزا آھن۔ +سنڌ ۾ تصوف جي ابتدا. +صوفيانه مسلڪ سان وابسته ٻي ۽ ٽين صدي ھجري ۾ جن بزرگن جا نالا ملن ٿا، انھن مان حضرت بايزيد بسطامي رح جو نالو قابل ذڪر آھي۔ ھن 261ھ (875ع) ۾ وفات ڪئي، تذڪرن مان معلوم ٿئي ٿو، ته حضرت بايزيد بسطامي جي ملاقات سنڌي بزرگ ابوعلي سنڌي سان ٿي ھئي، ابو علي سنڌي صوفيانه تعليم کان واقف ھو۔ حضرت بايزيد بسطامي رح چوي ٿو ته مون کانئس فنا ۽ توحيد يعني تصوف جو علم سکيو، ۽ ابو علي مون کان الحمد شريف ۽ سورت اخلاص جي تفسير معلوم ڪئي، ان مان ظاھر ٿئي ٿو ته ٻي کان ٽين صدي ھجري تائين سنڌ ۾ تصوف جي تعليم رائج ھئي۔ بلڪه ان کان پوءِ به سنڌ جي عالمن ۾ تصوف جي اصولن جو اثر نظر اچي ٿو۔ ابو العباس محمد بن محمد وراق ديبلي اصل ۾ ديبل جو رھاڪو ھو، ديبل مان عرب دنيا ڏانهن اسھيو۔ اتي وڃي علم حديث حاصل ڪري، وڏو عالم ، فاضل ۽ محدث ٿيو۔ ان کان پوء اسلامي دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن جو سير و سفر ڪيائين، ۽ سنه 345ھ (956ع) ۾ وفات ڪيائين۔ ھو محدث به ھو ته وڏو عابد ۽ زاھد به ھو۔ " زاھد " جي لقب سان ياد ڪيو ويندو ھو۔ ان دور جي ھڪ ٻئي سنڌي عالم احمد بن سنڌي جو نالو به ملي ٿو۔ جيڪو بغداد ۾ رھندو ھو۔ ھو عالم ۽ فاضل ھجڻ سان گڏو گڏ عابد ۽ زاھد به ھو ۔ +مطلب ته ٽين ۽ چوٿين صدي ھجريءَ ۾ اھڙن ڪيترن ئي سنڌي عالمن جا نالا ملن ٿا، جيڪي سنڌ مان وڃي بغداد ، بصري ۽ ٻين شھرن ۾ رھيا۔ ۽ اتي ئي علمي دنيا ۾ پنهنجو نالو ڪڍيائون۔ ھنن جي جيڪا رھڻي ڪھڻي بيان ٿيل آھي، ان مان معلوم ٿئي ٿو ته ، ھو صوفيانه تعليم جو عملي نمونو ھئا۔ اھو ڏيکاري ٿو ته سنڌ ۾ صوفيانه تعليم موجود ھئي، ۽ ان جا اصول ھي ھئا ؛ +۔ اسلامي تعليم حاصل ڪرڻ ۽ شريعت جي پابندي ڪرڻ +۔ خدا جي عبادت ڪرڻ ۽ پاڪيزه زندگي گذارڻ +۔ خدا جي مخلوق جي خدمت ڪرڻ ۽ انھن کي سنئون رستو ڏيکارڻ +۔ ھٺ ، وڏائي ، عملي غرور کان پري رھڻ ۽ سادي نموني زندگي گهارڻ +۔ پنهنجي نفساني خواھشن کي پنهنجي قابو ۾ رکڻ ۽ خدا جو خوف دل ۾ ڌارڻ +۔ پنهنجي خالق ۽ مالڪ سان لنوَ لڳائڻ ۽ دنيا جي محبت کي جيءَ ۾ جاءِ نه ڏيڻ +۔ صبر ،فقر ، استغنا ۽ توڪل اختيار ڪرڻ +سنڌ ۾ صوفيانه سلسلا. +ٽين صدي ھجري کان صوفيانه سلسلن جي شروعات به ٿئي ٿي۔ صوفيانه سلسله " الطيفوريه " مذڪوره بزرگ حضرت بايزيد بسطامي ڏانھن منسوب آھي۔ " الجنيديه " حضرت جنيد بغدادي ڏانھن منسوب آھي جنهن سنه 293ھ (906ع) ۾ وفات ڪئي ۔ اھڙيءَ طرح ٻيا سلسلا به جاري ٿيا۔ جهڙوڪ، محاسبيه ، قصاريه ، السھيليه، الحڪيميه، الخزاريه، نوريه، خفيفي، ساريه، حلوليه وغيره، پر اھي سلسله گهڻو وقت قائم رھي نه سگهيا۔ بعد ۾ قادريه ، چشتيه ، سھرورديه ، ۽ نقشبندي سلسله جاري ٿيا، ۽ گهڻو مشھور ۽ مقبول ٿيا۔ سنڌ ۽ ھند ۾ به اھي سلسله پھتا، ۽ اڄ تائين موجود آھن۔ +صوفي. +صوفي يعني تصوف جي اعتقاد ۽ خيال وارا ماڻھو. +اصل ايران ۽ سعودي عرب کان ڀارت ۾ آيا ۽ پوءِ اتان سنڌ ۾ ۽ ٻين پاسي آيا. +سنڌ ۾ صوفين جو خاص مڪان جھوڪ آھي ۽ شاه عنايت مرشد ھو، جنھن کي ميان نوي محمد ڪلھوڙي بادشاھ جي حڪم سان مارايو. +ٻي گادي روھڙيءَ ۾ سيد جان شاھ واري آھي. +ٿر واري ناري ڏي به صوفين جو ڳوٺ آھي. +انھيءَ طرح سنڌ ۾ گھڻن ھنڌن تي صوفي آھن. +ھندو ۽ مسلمان ٻئي گڏ ھڪ مرشد جا مريد آھن. +ظاھري ڪري گيڙوان ڪپڙا ڍڪيندا آھن ۽ راڳ ۽ سماعڪندا آھن. +شاهہ عبداللطيف ڀٽائي يا سچل فقير يا ٻين ڪيترن ئي سنڌ جي شاعرن کي صوفي شاعر چئي سگھجي ٿو. +عام رواجي فقير اڪثر پنندا به وتن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17345.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17345.txt new file mode 100644 index 0000000..6b58f4d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17345.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +آغا خان فائونڊيشن +آغا خان فائونڊيشن ھز ھائينيس پرنس ڪريم آغا خان قائم ڪئي. +فائونڊيشن جو بنيادي مقصد ايشيا ۽ آفريڪا جي ملڪن جي سماجي حالتن کي سڌارڻ آھي ۽ خاص طور تي صحت، تعليم ۽ ڳوٺاڻي آباديءَ جي ترقيءَ وارن پروگرامن لاءِ امداد ڏئي انهن کي بھتر ڪرڻ آھي. +آغا خان فائونڊيشن سوئٽزرلئنڊ ۾ رجسٽرڊ ٿيل آھي ۽ ان جي ھيڊ آفيس جينيوا ۾ آھي. +فائونڊيشن جون شاخون، پاڪستان، ڪينيا، ڀارت ۽ بنگلاديش ۾ آھن ۽ ان جون مددي شاخون برطانيا، ڪئناڊا ۽ آمريڪا ۾ آھن. +فائونڊيشن ھڪ غيرسرڪاري ادارو آھي، پر انھيءَ جا مقصد ۽ پاليسيون سڀني لاءِ ساڳيون آھن، اھي پاليسيون فائونڊيشن جي بورڊ جا ڊائريڪٽر جوڙيندا آھن، جن جو چيئرمئن پرنس ڪريم آغا خان پاڻ آھي. +فائونڊيشن جي ادارن جو سرشتو چئن کنڊن تائين پکڙيل آھي ۽ ان سان ويجھي لھ وچڙ جي ڪري ٽينءَ دنيا جي مسئلن جي نشاندھي ٿئي ٿي ۽ اھا بہ خبر پوي ٿي ته ڪھڙن ملڪن ۾ انھن مسئلن جي حل لاءِ وسيلا موجود آھن. +آغا خان فائونڊيشن جا پروگرام ھيٺين ٽن وڏن شعبن تي مشتمل آھن: +صحت: پاڪستان ۾ صحت جون سھولتون تمام گھٽ آھن ۽ پاڪستان ۾ صحت جا مسئلا بہ ٽينءَ دنيا جي ٻين ملڪن جھڙا آھن. +سلھ، ڊائريا يا غذا جي کوٽ ۽ وچڙندڙ بيمارين جا مسئلا پاڪستان جي لڳ ڀڳ سڀني علائقن ۾ آھن. +آغا خان فائونڊيشن انھن مسئلن تي ويچاريو ۽ انھن جي حل ڳولڻ جي ڪوشش ڪئي، جنھن جي نتيجي ۾ ثابت ٿيو تہ انھن بيمارين کي ٿيڻ کان روڪي سگھجي ٿو. +اھڙو اظھار 1983ع ۾ ورلـڊ بئنڪ پاڪستان جي ھيلٿ سيڪٽر رپورٽ ۾ ڪيو ويو آھي. +تعليم: پاڪستان ۾ تعليم جا بہ انيڪ مسئلا آھن. +اسڪولن لاءِ عمارتون ڪونھن ۽ جيڪي آھن، انھن ۾ به اھي سھولتون موجود نہ آھن، جيڪي بھتر تعليمي ماحول لاءِ ضروري ھونديون آھن. +سکيا ورتل استادن جي بہ کوٽ آھي. +انھن مسئلن کي منھن ڏيڻ ۽ تعليمي معيار کي وڌائڻ لاءِ آغا خان فائونڊيشن پاڪستان جي اترين ۽ ڏاکڻين علائقن ۾ ڪن پروگرامن جي چونڊ ڪئي آھي. +انھن پروگرامن ھيٺ استادن کي پڙھائيءَ جا جديد طريقا سيکارڻ ۽ اسڪولي عمارتن ۾ ’پنھنجي مدد پاڻ‘ جي اصولن ھيٺ سڌارو ۽ واڌارو آڻڻ آھي. +ان ڏس ۾ فائونڊيشن ھيٺين ٽن پروگرامن جي چونڊ ڪئي آھي: +ڳوٺ سڌار پروگرام: 1982ع ۾ آغا خان فائونڊيشن ھڪ ڳوٺ سڌار پروگرام شروع ڪيو. +’پنھنجي مدد پاڻ ڪريو‘ جي اصول تحت، فائونڊيشن جو عملو ڳوٺاڻن سان خيالن جي ڏي وٺ ڪري، اھڙين رٿائن جي نشاندھي ڪندو آھي، جن کي ڳوٺاڻا پاڻ ھلائي سگھن. +ان ڏس ۾ ھنري ۽ مالي مدد فائونڊيشن فراھم ڪندي آھي. +انھن پروگرامن کي عملي روپ ڏيڻ لاءِ فائونڊيشن ٻہ وڏا ترقياتي پروگرام شروع ڪيا آھن: +پاڪستان ۾ فائونڊيشن جي پھرين شاخ 1969ع ۾ قائم ڪئي وئي ھئي. +ان کان پوءِ پاڪستان ۾ پروگرامن جو تعداد تيزيءَ سان وڌندو رھيو آھي. +1979ع ۾ ڪل پنج پروگرام ھئا ۽ 1989ع ۾ انھن پروگرامن جو تعداد 16 ٿي ويو ۽ 1990ع تائين 19 پروگرامن جي بجيٽ تيار ڪئي وئي، جيڪا ڏھن لکن ڊالرن کان وڌي ٻہ ڪروڙ چوڏھن لک ڊالرن تائين وڃي پهتي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17351.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17351.txt new file mode 100644 index 0000000..2659464 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17351.txt @@ -0,0 +1,56 @@ +آغا سليم آغا سليم (Agha Saleem) (پيدائش: 7 اپريل، 1935ع - وفات: 12 اپريل، 2016ع) پاڪستان سان تعلق رکندڙ سنڌي ٻولي جو مشهور افساني نگار، ڊراما نويس، ناول نگار، ترجما ڪندڙ، صحافي ۽ براڊ ڪاسٽر هيو. +هو شاهه جو رسالي جو اردو ترجمو ڪرڻ سبب وڏي ساک رکندو هيو. +سوانح. +سنڌي ٻوليءَ جي نامياري اديب ۽ ناول نگار آغا سليم جو اصل نالو آغا خالد سليم ولد آغا عبدالڪريم خان آهي. +هن 7 اپريل 1935ع تي شڪارپور شهر ۾ جنم ورتو. +سندس تعلق شڪارپور جي پاڙي ڪڙي عطا محمد سان آهي. +آغا سليم ستين اپريل 1935ع ۾ شڪارپور ۾ ڄائو. +شروعاتي تعليم شڪارپور ۾ حاصل ڪيائين ۽ 1948ع ۾ حيدرآباد ۾ رهڻ جي ڪري ميٽرڪ حيدرآباد مان ۽ انٽر ميڊئيٽ لاهور مان ۽ بي- اي سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو مان ڪيائين. +پاڪستان براڊڪاسٽنگ ڪارپوريشن ۾ مختلف شهرن جي ريڊيو اسٽيشنن ۾ پنهنجي صلاحيتن سان فرضَ سر انجام ڏيندو رهيو، پروگرام مينيجر کان ترقي ڪندو، ريڊيو پاڪستان مان اسٽيشن ڊائريڪٽر جي عهدي تان رٽائر ٿيو. +بهترين افسانه نگار، ڊراما نگار، شاعر ۽ ناول نويس طور سڃاتو وڃي ٿو. +رٽائرمينٽ کان پوءِ صحافت جي ميدان ۾ گهڙيو. +پهرين روزاني ”جاڳو“ ۽ پوءِ روزاني ”سچ“ اخبار جو ايڊيٽر رهيو. +آغا سليم منفرد مزاج وارو انسان آهي خود انتظامي ۽ پنهنجي پروگرامن کي اهميت ڏيئي اڄ جو ڪم سڀاڻ ته نه ڇڏڻ جي خوبين هئڻ ڪري هن ڏاڍي ڪامياب زندگي گذاري. +تصوف جي مطالعي ۽ ٻين علمن جي اڀياس سبب هو ظاهري ۽ باطني مشاهدن سان مالا مال آهي. +هو پڙهڻ ۽ لکڻ کان سوائي اٿڻ ويهڻ ۽ ڳالهائڻ ٻولهائڻ ۾ به ٺيٺ شڪارپوري هئو. +انساني حسن ۽ ڪائناتي جمال سندس جيءَ ۾ نين روشنين سان، جيڪو سوجھرو پيدا ڪيو ، سو آغا جھڙو ئي سهڻو ۽ سهائو آهي. +ان سونهن ڀري سوجھري جي چمڪ سندس هر لکڻيءَ ۾ نظر اچي ٿي، هن جي لکڻين جو حسن اهڙو آهي جو پڙهندڙن کي حيران ڪري ڇڏي ٿو. +آغا سليم جي شخصيت بابت عبدالقادر جوڻيجي جي راءِ. +اهو هڪڙو سنگت جو اڻ لکيو دستور آهي ته چوياريءَ ۾ ڪڏهن “الف” جي هلندي آهي ته ڪڏهن “ب” جي پر آغا جي سنگت ۾ “الف - ب نه پر رڳو آغا جي مرضي هلندي آهي. +تنهنڪري آغا کي هر وقت ڪنهن نه ڪنهن سنگتي ساٿي جي ضرورت هوندي آهي، جنهن کي هو لفظن جون چُونگون ڏيئي پنهنجو اندر ٺاري سگھي. +سندس اهڙن يارن ۾ ڪئپسٽن سگريٽ کي اهم مقام حاصل آهي. +جيڪو اندر ٺارڻ سان گڏوگڏ اندر ساڙيندو به اٿس. +آغا جي دل جي اوطاق ۾ عورتن لاءِ ڪيئي ڪوچ ڪرسيون رکيل آهن، هي ٻانهن ڀڳل ڪرسي اديبا ڀيڻ لاءِ آهي، هي ڪوچ ڀاڄائي وڏي لاءِ آهي، هت صرف محبوبا ويهي سگھي ٿي، ان معاملي ۾ آغا صفا رُڄ ڳوٺاڻو آهي. +پنهنجائي ۾ ته ڪک به ڪونه سهندو، ٻيو سنگت به ست ڪوهه ٽپي رکندو، ياري به شڪل سان ڪونه رکي، “عقل” سان پيچ ڳنڊيندي دير ڪونه ڪندو، عقل کي ڏسي ڏيل ٽڙي پوندا اٿس. +آغا سليم جو تعارف. +آعا سليم، بيمثال ۽ يگاني نثر نويس جي حيثيت ۾ پاڻ کي سنڌي علم ادب ۾ ڏاڍي سٺي نموني مڃايو. +پاڻ مختلف صنفن ۾ شعر به چيا اٿس. +آعا هائي اسڪول ۾ پڙهائي دوران ادب ڏانهن آيو ۽ محنت ڪندي اڳتي هلي پختو قلم جو ڌڻي ٿي ويو. +آغا جي علم ادب ڏانهن لاڙي بابت ڊاڪٽر انور فگار، پنهنجي پي- ايڇ- ڊي جي ٿيسز “شڪارپور شهر جو علم ادب ۾ حصو” ۾ لکي ٿو ته: “آغا سليم سنڌي ٻولي جي ادب جو مهان نالو آهي، جنهن ادب کي پنهنجي بهترين فني، فڪري ڪاوشن ۽ تخليقن سان سرشار بڻايو آهي. +هو هڪ ئي وقت بهترين ڪهاڻيڪار، ناول نويس، ڊرامانگار، شاعر، اديب ۽ ترجمان آهي، هو جنهن به صنف ۾ پنهنجي احساسن جذبن ۽ خيالن جو اظهار ڪرڻ ٿو چاهي، ان کي سولائيءَ سان ڪري سگهي ٿو. +آغا، ڪهاڻين ۽ ناولن کانسواءِ ڪوين (شاعرن) جي قطار ۾ به نظر اچي ٿو، ٻي ڳالهه ته سندس افسانا ۽ ناول سندس ڪويتائن تي حاوي محسوس ٿين ٿا، اُهي به آغا جي افسانن ۽ ناولن جيان اهم آهن، ڇو ته انهن سڀني جو سرجڻهار آغا سليم آهي. +آغا سليم جي هر هڪ تخليق پنهنجي وجود ۾ وڏا ولولا ۽ فڪر آڻي ٿي. +جيڪي ادب ۽ سماج لاءِ سون آهن. +آغا سليم جن جي علم ادب جي لاڙي بابت يوسف سنڌي پنهنجي ڪتاب“ سنڌي ادب (هڪ سؤ سنڌي اديبن جي سوانح ۽ ڪم جو جائزو) ۾ لکي ٿو ته: آغا سليم جي وڏي ڀاءُ کي لکڻ پڙهڻ جو شوق هوندو هو، هو ڪتاب وٺي ايندو هو ۽ آغا صاحب جي لاءِ ٻاراڻا ڪتاب به وٺي ايندو هو، جيڪي آغا پڙهندو هو. +ائين آغا جو ادب ڏانهن لاڙو وڌندو ويو. +آغا پهرين آغا شاهين جي نالي سان لکندو هو، سندس پهرين تخليق“ لذتِ گناهه” جي نالي سان پهريون افسانن جو مجموعو شايع ٿيو. +آغا صاحب سنڌي ۽ اردو ٻنهي ٻولين ۾ لکندو رهيو آهي. +آغا جو نظريو هو ته، هيءَ زندگي پنهنجين تمام اوڻاين ۽ اڻ سهڻاين جي هوندي به رهڻ جي لائق آهي، جنهن ۾ پيار کي ازلي چڱائي جو مرتبو مليل آهي. +آغا، ماهوار پرک کي ڏنل هڪ انٽرويو ۾ ادب ۾ پير پائڻ بابت ڪجھ هن طرح ٻڌائي هو ته “ اها شڪارپور جي زماني جي ڳالهه آهي، مان سوچيو هو مان دنيا گھمندس، مان ڏاڍا ڪتاب پڙهندس جيئن ٿورو شعور ٿيو ته ڪتابن جي دنيا ۾ شامل ٿيس، شڪارپور ۾ هڪ مشهور پبليشر هوندو هو پوڪرداس ان جو هڪ بازار ۾ دڪان هوندو هو، مونکي جيڪا به خرچي ملندي هئي، ان جا ڪتاب خريد ڪندو هيس، پوءِ جڏهن آئون حيدرآباد آيس، تڏهن به ڪتابن پڙهڻ جو سلسلو جاري رکيم، انهن ڏينهن ۾ آئون ڪرشن چندر کان تمام گھڻو متاثر هيس، ان وقت مونکي خبر نه هئي ته ترقي پسندي ڇا آهي، باقي جيڪي ترقي پسند رائيٽر هئا، جن ۾ ڪرشن چندر هو. +ابراهيم جيلس جنهن جو ڪتاب “چاليس ڪروڙ بکاري” هو. +ان وقت سڄي هندستان جي آبادي چاليهه ڪروڙ هئي. +ڪرشن چندر مونکي ڏاڍو وڻندو هو، جنهن انقلاب کي ڏاڍو رومانٽڪ ڪيو. +ادب سان منهنجو شوق هو، اديب مون لاءِ ڏاڍيون پُراسرا شخصيتون هوندا هئا. +تنهن کانپوءِ تنوير ۽ سراج سان سندس بطور ڪاليج فيلو ملاقات ۽ دوستي ٿي. +انهن جي رنگن ۾ رنڱجي، هن 1952ع ۾ آکاڻيون لکڻ شروع ڪيون. +پهرين آکاڻي، جيڪا هن لکي تنهن جو نالو “ آههه! +اي ظالم سماج” هئي، جيڪا هالا مان نڪرندڙ “فردوس رسالي” ۾ ڇپي. +چنڊ جا تمنائي: هي سندس ڪهاڻين جو مجموعو آهي جنهن ۾ هيٺين عنوانن سان ڪهاڻيون آهن. +سندس لکڻيون. +نه رڳو اهو پر آغا سليم اليگزينرس ڪانڪيوئسٽ آف سنڌ (Alexander's Conquest of Sindh) پڻ سهڙي ڇپرايو. +آعا سليم ٽن سنڌي فلمن رت جا رشتا ۽ چاندني ۽ محبوب مٺا جون اسڪرپٽون پڻ لکيون. +ان کان سواءِ صحافت جي شعبي سان به لاڳاپيل رهي سنڌي ۽ اردو ۾ لکيو. +اعزازا ۽ تمغا. +پاڪستان جي حڪومت آغا سليم جي خدمتن جي مڃتا ۾ کيس "ستارو امتياز"، "صدارتي تمغو برائي حسن ڪارڪردگي" ڏنو ۽ هن لطيف ايوارڊ (Latif Award) پڻ ٻه دفعا ماڻيو. +لاڏاڻو. +آغا سليم 81 سال جي عمر ۾ 12 اپريل، 2016ع تي ڪراچي، سنڌ، پاڪستان ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17352.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17352.txt new file mode 100644 index 0000000..67099be --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17352.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ميڊياوڪي +ميڊياوڪي () هڪ سافٽويئر آهي، جنهن جي ذريعي وڪي ويب سائيٽ جو انتظام هلي ٿو. +وڪي ويب سائيٽ وڪيميڊيا فائونڊيشن جي گهڻين رٿائن ۾ استعمال هيٺ آهي، انکان سواءِ ٻيون به گهڻيون ئي ويب سائيٽون آهن، جيڪي ان سافٽويئر کي استعمال ڪن ٿيون۔ ميڊياوڪي کي اصل ۾ وڪيپيڊيا جي ضرورتن جي پورائي کي نظر رکندي ترقي ڏني وئي هئي. +ميڊياوڪي پي ايڇ پي ڪمپيوٽر جي ٻولي ۾ لِکيل آهي، ۽ GNU گنو اجازت جي تحت عام فائدي جي لاءِ مفت دستياب ۽ اوپن سورس (کليل ذريعو) آهي۔ +تاريخ ميڊيا وڪي. +ميڊيا وڪي جو هاڻوڪي برنامج لي ڊنيئل ڪروڪر (Lee Daniel Crocker) اصل ۾ وڪيپيڊيا جي لاءِ ٺاهيو هيو. +جنوري 2001ع ۾جڏنهن وڪيپيڊيا جي شروعات ٿي ته ان وقت پرل زبان ۾ لکيل هڪ ننڍي وڪي انجڻ UserModWiki وڪيپيڊيا جي استعمال هيٺ هئي. +ان برنامج ۾ سڀئي وڪيپيڊيا صفحا متني املاف (text files) ۾ گڏ ٿيندا هيا، پر جلد ئي ان برنامج جي محدوديت سامهون اچي وئي۔ 2001ع جي وچ ۾ ميگنس مانسڪي (Magnus Manske) وڪيپيڊيا جي لاءِ خاص طور نئون سافٽويئر (software) جي طرح وڌي جيڪو UserModWiki جي جڳهه وٺي سگهي، هي سافٽويئر پي ايڇ پي ۾ لکيو ويو هيو ۽ پنهنجي سڄي ڄاڻ مائي ايس ڪيو ايل ڊيٽابيس (database) ۾ گڏ ڪندو هو. +جنوري 2002ع ۾ انگريزي وڪيپيڊيا کي ان سافٽويئر تي منتقل ڪيو ويو، ۽ ان وقت تمام موجود وڪيپيڊيائن کي به ان تي لاڳو ڪيو ويو۔ +انهن مختلف اصدارات جي متعدد نالا ڏنا ويا هيا،جيڪي ارتقا برنامج جي مختلف مرحلن جي نشاندهي ڪندا هيا، مثلاً برنامج PHP، مرحلو ٻيو ۽ مرحلو ٽيون۔ مرحلو ٻيو مانسڪي جو تيار شدہ برنامج کي چيو ويو، جڏنهن ته مرحلو ٽيون دينيئل بروڪر جي طرفان ليکل هاڻوڪي ميڊياوڪي برنامج چورائيندو آهي۔ +20 جون 2003ع تي وڪيميڊيا فائونڊيشن جي آغاز جو اعلان ڪيو ويو، ۽ جولاءِ ۾ وڪيپيڊيا جي هڪ واپرائيندڙ (يوزر) دانيال ميئر مرحلو ٽيون ۾ تيار ٿيل برنامج جو نالو ميڊياوڪي تجويز ڪيو، ائين هن سافٽويئر جو نالو ميڊياوڪي چونڊجي ويو. +هن برنامج جو شارہ ايرڪ مولر هڪ گل جي تصوير کي سامهون رکي ڪري تيار ڪيو، هي شارہ اصل ۾ 2003ع جي گرميءَ جي موسم ۾ ٿيڻ واري عالمي مقابلي ۾ وڪيپيڊيا جي نئين شارہ جي طور تي پيش ڪرڻ لاءِ ٺاهيو ويو هو. +هن شارہ کي مقابلي ۾ ٽيون مقام حاصل ٿيو، تنهنڪري انکي ميڊياوڪي جي شارہ جي لاءِ چونڊيو ويو، ۽ ٻيو مقام حاصل ڪرڻ واري شارہ کي وڪيميڊيا جي لاءِ جڏنهن ته پهريون مقام حاصل ڪرڻ واري شارہ کي وڪيپيڊيا جي لاءِ منتخب ڪيو ويو. +سورج مکي جي گل جي ٻنهين طرف چورس جي شڪل ۾ موجود قوسين ميڊيا وڪي جي هن نحو جي طرف اشارو ڪري ٿي، جيڪو درون وڪي يعني وڪي جي هي ٻين صفحن جي رابطن جي اظهار جي لاءِ اختيار ڪيو ويو هيو۔ +تاريخ اخراجہ. +ميڊياوڪي جو اولين اخراجہ 1. +1 آهي، جنهن کي ڊسمبر 2003ع ۾ آندو ويو هيو، جڏنهن ته هاڻوڪي مستحڪم اخراجہ 1. +19 آهي جيڪو مئي 2012ع ۾ شائع ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17385.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17385.txt new file mode 100644 index 0000000..9f5e168 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17385.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +آغا سيد اسماعيل شاهه اصفهاني +هنن اصفهاني سيدن جو خاندان طب جي علم ۽ سنڌ جي سياست ۾ وڏي شهرت وارو هو. +انهيءَ خاندان مان گھڻائي اديب، طبيب ۽ سياستدان پيدا ٿيا. +هن خاندان جو وڏو سيد عبدالهادي، اصفهاني سيدن مان هو، جيڪو 7 شوال 1140هه/6 -اپريل- 1728ع ۾ اصفهان مان هليو ۽ جڏهن نادر شاهه افشار، مدراس تي چڙهائي ڪئي ته -ان- وقت سيد عبدالهادي مدراس جي راجا وٽ طبيب جي حيثيت ۾ ترسيل هو. +انهيءَ راجا جا سنڌ جي حڪمران ميان نور محمد ڪلهوڙي سان دوستاڻا ناتا هئا، -ان- ڪري -ان- راجا سيد عبدالهادي کي ميان نور محمد جي علاج لاءِ سنڌ ڏانهن موڪليو. +جنهن کانپوءِ سيد عبدالهادي ڪلهوڙن جي درٻار سان وابسته ٿي ويو. +ميان نور محمد کانپوءِ جڏهن سندس پٽ ميان غلام شاهه ڪلهوڙو سنڌ جي گاديءَ تي ويٺو ته -ان- وقت سيد عبدالهادي ستر ورهين جي ڄمار ۾ بروز -آچر- 2 شعبان 1193هه/ 15 -آگسٽ- 1779ع تي وفات ڪئي. +جنهن کانپوءِ سيد عبدالهادي جي پٽ سيد ابراهيم شاهه پنهنجي پيءُ جي جاءِ والاري، ابراهيم شاهه 1155هه/1742ع ۾ اصفهان ۾ پيدا ٿيو. +سنڌ ۾ جڏهن ڪلهوڙن کانپوءِ ٽالپرن جي حڪومت آئي تڏهن ابراهيم شاهه ۽ سندس پٽ -آغا- اسماعيل شاهه ٽالپرن جي درٻار سان منسلڪ ٿي ويو. +-آغا- اسماعيل شاهه پنهنجي پيءُ ابراهيم شاهه ۽ ڏاڏي سيد عبدالهادي وانگر ٽالپرن جي درٻار ۾ وڏا عهدا ماڻيا. +خاص ڪري حيدرآباد جي ٽالپرن مان مير ڪرم علي خان -ٽالپر- ۽ مير مراد علي خان -ٽالپر- وٽ سندس وڏو مان هو ۽ انهن جي طرفان سفير ٿي مختلف رياستن ڏانهن ويندو هو. +ميسن پنهنجي سفر نامي ۾ -آغا- اسماعيل شاهه بابت لکي ٿو ته: ”هي -اهل- تشيعت جي سيدن مان آهي، جيڪي اصل شيرازي هئا. +پاڻ حيدرآباد جي ڀر (ٽنڊي -آغا-) ۾ رهي ٿو. +هن جا خيرپور ۽ حيدرآباد جي ٽالپرن سان وڏا واسطا آهن. +هي نهايت هوشيار ۽ ڏاڍو چالاڪ آهي. +“ ڊاڪٽر برنس لکي ٿو ته: ”-آغا- اسماعيل شاهه پنهنجي نسل ۽ خاندان تي فخر ڪندو رهي ٿو، ٻئي پاسي نواب ولي محمد خان لغاري پنهنجي لياقت جي آڌار تي خدمتون سرانجام ڏيندو رهي ٿو. +“ -آغا- اسماعيل شاهه -ٽالپر- حاڪمن جو وفادار وزير پنهنجي خداداد لياقت سان وڏيون منزلون ماڻيندو رهيو. +سندس پٽن مان -آغا- زين العابدين شاهه (شڪارپور ۽ ڪراچيءَ جو حاڪم)، ڪاظم علي شاهه (شڪارپور جو حاڪم)، تقي شاهه (شڪارپور جو ناظم) ۽ ابراهيم شاهه (شڪارپور جو حاڪم) پڻ وڏن عهدن تي فائز هئا، -آغا- اسماعيل شاهه، ٽالپرن جي دؤر ۾ حيدرآباد جي ڀر ۾ ”-ٽنڊو آغا- اسماعيل“ نالي هڪ علائقو -آباد- ڪري پنهنجي خاندان لاءِ اتي وڏيون وڏيون حويليون تيار ڪرايون. +موجوده دؤر ۾ اهو علائقو حيدرآباد شهر ۾ ”-ٽنڊو آغا-“ جي نالي سان مشهور آهي. +ٽالپرن جو مصاحب ميرزا فتح علي بيگ پڻ -آغا- اسماعيل شاهه جي زور تي اچي -ٽنڊو آغا- وسايو. +-آغا- اسماعيل شاهه ٽنڊي -آغا- جو علائقو 1249هه/ 1833ع ۾ -آباد- ڪيو. +-ٽنڊو آغا- ٽالپرن جي دؤر کان وٺي عزاداري جو مرڪز رهيو آهي. +-آغا- اسماعيل شاهه جي اولاد مان -آغا- زين العابدين شاهه تخلص عابد ۽ -آغا- ڪاظم علي شاهه بلند پايي جا شاعر هئا. +اڳيان هلي سندس اولاد مان -آغا- سيد فتح علي شاهه عربي ۽ فارسي جو ڄاڻو هو. +سنڌي ۽ فارسي زبان جو بهترين شاعر پڻ هو ۽ سندس تخلص فتح هو. +-آغا- سيد فتح علي شاهه ٽنڊي -آغا- جي ميرزا خاندان مان ميرزا قربان علي بيگ قربان ڪربلائي جو شاگرد هو ۽ وري -آغا- سيد فتح علي شاهه جو شاگرد، سنڌ جو نامور محقق، اديب ۽ شاعر ميرزا عباس علي بيگ هو. +ميرزا عباس علي بيگ پنهنجي -استاد- -آغا- فتح علي شاهه جو فارسي ۽ سنڌي ڪلام هڪ هنڌ جمع ڪيو هو. +هن وقت -آغا- اسماعيل شاهه جو اولاد ٽنڊي -آغا- ۾ موجود آهي. +-جن- مان -آغا- سيد عبد علي شاهه بهترين شاعر ۽ خطيب آهي. +عمر رسيده هجڻ باوجود -آغا- سيد عبد علي شاهه شاعري ۽ خطابت جي سلسلي کي -جاري- رکندو اچي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17443.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17443.txt new file mode 100644 index 0000000..f24b1e0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17443.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +قريش +حجاز ۾ عرب جي معزز قبيلن منجهان قريش جو قبيلو سڀ کان وڌيڪ مانائتو ليکيو ويندو هو. +پيغمبر جو پڙ ڏاڏو قصي بن قلاب حرمِ خدا (ڪعبي) جو متولي هو. +قريش ڪيترن ئي نکن ۾ ورهائجي ويا هئا. +انهن سڀني منجهان بني هاشم سڀني کان وڌيڪ وڏي رُتبي وارا هئا. +حضرت هاشم بلند مرتبي وارو، ڏاهو ۽ مڪي وارن ۾ آبرو وارو سمجهيو ويندو هئو. +پاڻَ مڪي جي رهواسين جي ڪم اچڻ ۽ سندن زندگي سولي ۽ سُکي بڻائڻ لاءِ سياري توڙي اونهاري ۾ واپار جو سلسلو شروع ڪري ڇڏيو هو.ان خدمت جي عيوض اتان وارن کين سيد جي لقب سان نوازيو ۽ ان ئي بنياد تي هاشم ۽ پيغمبر جي اولاد کي سيد سڏيو وڃي ٿو. +هاشم کان پوءِ مطلب ۽ مطلب کان پوءِ عبدالمطلب، هاشم جا پٽ قريش جا اڳواڻ ٿيا. +عبدالمطلب جي شخصيت مانائتي هئي، انهن جي ئي زماني ۾ ابرهه ڪعبي تي حملو ڪيو ۽ پاڻ تباهه ٿي ويو، جنهن ڪري عبدالمطلب جي عظمت هٿئون وڌي وئي. +پاڻ پنهنجي پٽ عبدالله سان گهڻو پيار ڪندا هئا. +چوويهه ورهين جي ڄمار ۾ عبدالله جي شادي شريف نينگري آمنه سان ٿي. +بيبي آمنه کي عام الفيل جي واقعي کان ٻه مهينا پوءِ هڪ فرزند ڄايو، جنهن جو نالو محمد رکيو ويو. +پاڻ سڳورن جي ولادت کان اڳ ئي سندن بابي سائينءَ (حضرت عبدالله) جو انتقال ٿي ويو ۽ ٿوري ئي وقت کان پوءِ سندن جيجل امڙ جو سايو به سر تي نه رهيو، ۽ پاڻ سڳورن کي سندن ڏاڏي سائين حضرت عبدالمطلب پنهنجي سنڀال ۾ ورتو. +سائڻ خديجه جي شڪم مان سائڻ فاطمہتولد ٿيون ۽ امت اسلام(شیعہ امامت) جا سڀئي معصوم رهبر ۽ اڳواڻ سائڻ جي ئي نسل منجهان آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17445.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17445.txt new file mode 100644 index 0000000..d2277ea --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17445.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +مديني طرف هجرت +وحي جي ذريعي پيغمبر محمد صه کي ڪافرن ء مشرڪن جي منصوبي جي خبر پئجي وئي. +چاهيندڙن ۾ فقط علي عه ئي هئا، جيڪي پنهنجي جان قربان ڪرڻ لاءِ سندن بستري تي ليٽيا، ۽ پاڻ سڳورا صه رات جي اونداهيءَ ۾ مڪي کان ٻاهر نڪري ويا. +رات جو مقرر وقت تي مشرڪ حملي لاءِ ڪٺا ٿيا، پر جڏهن انهن بستر رسول تي علي عه کي ڏٺو ته وائڙا ٿي ويا ۽ پوءِ فوراً پاڻ سڳورن جي پٺيان نڪري پيا پر نامراد ٿي واپس موٽيا. +9 ڏينهن جي ڏکن ڏاکڙن کان پوءِ پيغمبر مديني جي ويجهو مقام قبا تي پهتا جتي مديني وارن سندن ڀليڪار ڪئي. +مسجد قبا جي تعمير. +اتي پهچڻ کان پوءِ پاڻ سڳورن مسجد قبا جي تعمير جو منصوبو جوڙيو، جيئن مسلمان اتي گڏجي نماز پڙهن ۽ پنهنجي اڏاوتي ڪمن جي منصوبا بندي ڪري سگهن.مسجد جي اڏاوت جو ڪم تيزيءَ سان اڳتي وڌڻ لڳو. +پيغمبر صه به ان ڪم ۾ هٿ ونڊرائيندا هئا. +تعمير کان پوءِ پاڻَ پهرين جمعي جي نماز ان ئي مسجد ۾ پڙهي ۽ هڪ مختصر تقرير به ڪيائون. +پيغمبر ڪجهه ڏينهن اتي ئي پنهنجي نمائندي حضرت علي عه جو انتظار ڪندا رهيا، ته جيئن اهي هاشمين جي عورتن کي وٺي اچن ته پوءِ سڀئي گڏجي مديني ۾ داخل ٿين. +امانتن جو واپس ڏيڻ. +حضرت علي عه (پاڻ سڳورن کان پوءِ) ٽن ڏينهن تائين مڪي ۾ ترسيا ۽ جيڪي امانتون رسول وٽ رکيل هيون انهن کي ماڻهن تائين پهچايائون ۽ اڌ رات جو بني هاشمين جي عورتن کي ساڻ وٺي مديني طرف روانا ٿيا ۽ قبا ۾ پيغمبر سان اچي مليا. +پيغمبر، حضرت علي عه ۽ عورتن سميت، ماڻهن جي پُرجوش استقبال سان مديني شهر ۾ داخل ٿيا. +ڏاچي. +هر هڪ شخص پاڻ سڳورن کي پنهنجي گهر مهمان ٿيڻ جي آڇ پئي ڪئي. +پر پاڻ فرمايائون ته منهنجي ڏاچي جي رستي مان پري ٿيو. +اها جنهن جي دروازي تي ويٺي، مان ان جو ئي مهمان بڻجندس.ڏاچي مديني جي وَرَ وڪڙ گهٽين کي طئي ڪندي رهي ايتري تائين جو ابوايوب انصاري جي دروازي تي اچي ويٺي ۽ اهڙي ريت پاڻ سڳورا حضرت ابوايوب جا مهمان ٿيا. +مديني پهچي سڀ کان پهريان پاڻ سڳورن مسجد جو بنياد وڌو جيئن ان عزت ۽ عظمت واري هنڌ کان رسالت جي تبليغ جو آغاز ڪري سگهن. +ان ئي وقت اوس ۽ خزرج قبيلي جي ويڙهه جو انت آڻي ٺاهه ڪرايائون جيڪا يهودين جي چرچ تي 120 سالن کان هلندي پئي آئي. +مهاجر، انصار لاءِ تڪليف نه بڻجن ان ڪري پيغمبر صه انهن ۾ ڀائيچارو قائم فرمايو. +جيئن ٻئي ڌريون پاڻ ۾ گڏجي سهڻي زندگي گذارين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17453.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17453.txt new file mode 100644 index 0000000..63bb685 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17453.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +آغاخاني +شيعا اماميه ، اسماعيلي عقيدي وارن کي ھاڻي ’آغاخاني ‘ به سڏيو ويندو آھي ، ڇاڪاڻ ته اھي آغا خان جا مريد آھن. +اھو لقب ھن طرح پيو ، جو 1902ع ۾ حيدرآباد سنڌ ۾ خواجا اسماعيلي جماعت جا چار ليڊر ، ھز ھائينس سر سلطان محمد شاھ آغا خان سان ، حيدرآباد ( سنڌ ) ۾ ڪوٺايل درٻار ۾ مقابلي لاءِ سامھون ٿيا ۽ کانئس ڪيترا ئي سوال پڇيائون ، جن جو واسطو ، ھزھائينس جي صحيح امام ھجڻ ، عليءَ جي اولاد ھجڻ ، اسماعيلي خواجن جي مسلمان ھجڻ ۾ شڪ بابت ھئا ، ۽ اھڙا ٻيا ڪيترا ئي سوال ھئا. +انھن ليڊرن جا نالا ھي ھئا: ( 1 ) ميرپور بٺوري مان سيٺ حاجي محمد جعفر ، ( 2 ) تلھار مان خالقڏنو ، ( 3 ) نندي شھر مان ٺارو ۽ ( 4 ) ڪراچيءَ مان ڪريم. +ھز ھائينس انھن چئن ئي کي جواب ۾ فرمايو ته جن مولوين اوھان کي اھو سبق پڙھايو آھي ، انھن کي مون وٽ آڻيو. +ڀلي اھي سڄيءَ درٻار ۾ مون سان بحث ڪن. +باقي جيڪڏھن اوھان کي منھنجي عليءَ جي اولاد ھجڻ يا منھنجي حاضر -امام- ھجڻ ۽ -اسماعيلي- خواجن جي مسلمان ھجڻ ۾ شڪ آھي ته اوھين ڀلي منھنجي مريدي ڇڏي وڃو. +منھنجا دروازا کليل آھن ، جيڪو مون سان گڏ رھڻ چاھي ، اھو مون سان رھي ۽ جيڪي مون کي ڇڏي وڃڻ چاھين ، سي ڀلي ھليا وڃن. +منھنجي انھن کي اجازت آھي. +اھڙيءَ طرح اھي چار ئي ليڊر ۽ انھن جا پوئلڳ آغا خان جي مريدي ڇڏي اثنا عشري شيعه جماعت سان وڃي مليا ۽ ’پِڙائي خواجا ‘ ( اثنا عشري خواجا ) سڏجڻ ۾ آيا ، ۽ اھي جيڪي آغا خان سان رھيا ، اھي ’پنجي ڀائي ‘ يعني آغا خاني سڏجڻ ۾ آيا. +اھو آغا خاني لقب پھرين سنڌ ۾ رواج ۾ آيو ۽ پوءِ سڄي ننڍي کنڊ ۽ دنيا ۾ مشھور ٿي ويو. +سنڌ جا پـِڙائي ۽ پنجائي خواجه ھڪ ٻئي سان شاديءَ مراديءَ ۾ ڪونه اچن وڃن ، هڪ ٻئي سان وھنوار ڪونه رکن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17455.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17455.txt new file mode 100644 index 0000000..b4a865a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17455.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +يحييٰ خان +-پاڪستان- جو اڳوڻو ڪمانڊر ان چيف آغا محمد يحييٰ خان، 1917ع ۾ ڄائو. +هن 1938ع ۾ فوج ۾ ڪميشن حاصل ڪئي. +مختلف عهدن تي رهڻ کان پوءِ کيس اسٽاف ڪاليج ڪوئيٽا ۾ انسٽرڪٽر مقرر ڪيو ويو. +پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ سندس ڪئريئر جنرل محمد -ايوب خان- جي عملي سرپرستيءَ ۾ تيزيءَ سان -ترقي- ڪندو رهيو، -تان- جو 1957ع ۾ کيس ميجر جنرل جي عهدي سان گڏ چيف آف آرمي اسٽاف جو عهدو به ڏنو ويو. +-آڪٽوبر- 1958ع ۾ ايوبي مارشل لا جو مُک مُهرو به هيءُ ئي هو. +-جنوري- 1959ع ۾ صدر -ايوب خان- ڪراچيءَ جي ناسازگار حالتن کي ڏسندي نئين گاديءَ جي هنڌ بنائڻ لاءِ هڪ ڪميشن ٺاهي ۽ يحييٰ خان اُن جو چيئرمئن ٿيو، جنهن راولپنڊيءَ سان لاڳو هڪ علائقي کي ’-اسلام- -آباد-‘ جو نالو ڏئي گاديءَ جي هنڌ لاءِ چونڊيو ۽ -ان- شهر جي انتظام کي هلائڻ لاءِ هڪ مستقل ادارو ’ڪئپيٽل ڊولپمينٽ اٿارٽي‘ (C. +A) جي نالي سان وجود ۾ آيو، جنهن جو پهريون چيئرمئن به يحييٰ خان هو. +سيٽمبر 1965ع جي -جنگ- ۾ کيس ’هلال جرات‘ جو اعزاز ڏئي، پوءِ سيپٽمبر 1966ع ۾ جنرل موسيٰ جي جاءِ تي پاڪستاني فوج جو ڪمانڊر -ان- چيف بنايو ويو. +اڍائي سالن کان پوءِ جڏهن 1968ع ۾ -ايوب خان- جي خلاف ملڪ جي هر حصي ۾ مظاهرا شروع ٿيا ته يحييٰ خان، -ايوب خان- کي صدارتي عهدي کان الڳ ٿيڻ تي مجبور ڪيو ۽ پاڻ صدر مملڪت ۽ چيف مارشل لا ائڊمنسٽريٽر بنجي ويهي رهيو. +سندس سنڌ سان نسبت جو وڏو حوالو اهو آهي ته 1 -جولاءِ- 1971ع تي ون يونٽ ٽوڙڻ جو اعلان به يحييٰ خان ڪيو هو. +جنهن بعد سنڌ ايوبي دور کان پوءِ هڪ ڀيرو وري -پاڪستان- ۽ دنيا جي نقشي تي نمودار ٿي. +هن جي دؤر ۾ ملڪ جون حالتون تمام خراب ٿي ويون. +16 ڊسمبر 1971ع تي -اوڀر- -پاڪستان- -بنگلاديش- بنجي ويو. +هڪ پاسي ذوالفقار علي ڀٽو ۽ٻئي طرف شيخ مجيب الرحمان ليڊر ٿيا. +صورتحال نازڪ ٿي وڃڻ سبب يحييٰ خان کي استعيفا ڏيڻ تي مجبور ڪيو ويو. +20 ڊسمبر 1971ع تي جنرل يحييٰ خان صدارت ۽ چيف مارشل لا ائڊمنسٽريٽر جي عهدن -تان- استعيفا ڏني ۽ اهي ٻئي عهدا ذوالفقار علي -ڀٽي- صاحب سنڀاليا. +8 -جنوري- 1972ع تي يحييٰ خان کي نظربند ڪري، سندس خواهش تي کيس لنڊن روانو ڪيو ويو. +9 -آگسٽ- 1980ع تي وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17486.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17486.txt new file mode 100644 index 0000000..88df47c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17486.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +زینب +زينب جو پورو نالو زينب ڪبري آهي.عڪس بيبي خديجته الڪبري ء عڪس علي آهن. +جيڪا با عرب گھراڻي جي نياڻي آهي ان ڪري جو سندن علي ۽ زهرا جي ڌي ۽ رسول خدا محمد جي ڏُوهِٽي آهي. +بيبي زينب جي ولادت مبارڪ. +حضرت زينب جي پيدائش جي باري ۾ مختلف روايتون ملن ٿيون پر معتبر روايت جي مطابق سندس ولادت 5 جمادي الاول سن 6 هجري ۾ جزرت العرب جي شهر مديني ۾ ٿي +سائڻ جي نالي جو انتخاب. +جڏهن سائڻ زينب (سلام الله عليها)جي ولادت ٿي ته پاڪ نبي حضرت محمد مصطفى (صلي الله عليه وآله وسلم)مديني ۾ نه هئا تنهنڪري حضرت فاطمه زهرا (سلام الله عليها) حضرت علي (عليه السلام)جي خدمت ۾ اچن ٿيون ۽ فرمائن ٿيون: اي علي (عليه السلام) توهان هن ننڍڙي جو ڪو نالو رکو، اتي مولاءِ ڪائينات حضرت امام علي(عليه السلام)پنهنجي گھرواري کي جواب ۾ فرمائين ٿا: اسان ان ننڍڙي جو نالو نٿا رکون بلڪه رسول خدا (صلي الله عليه و آله وسلم) جو انتظار ڪريون ٿا. +جڏهن پاڪ پيغمبر (صلي الله عليه وآله و سلم) سفر تان واپس آيا ته حضرت علي (عليه السلام)ان بابرڪت ولادت جي خوشخبري ڏيندي فرمايو ته اي الله سائين جا رسول(صلي الله عليه و آله وسلم) هن ننڍڙي جو نالو توهان رکو ته ان وقت پاڻ (صلي الله عليه و آله وسلم)فرمائڻ لڳا: هن نياڻي جو نالو ائون نه بلڪه الله سائين رکندو، پيغمبر جا جملا ختم ٿيندي ئي حضرت جبرائيل نازل ٿيو ۽ الله سائين جي طرفان هي پيغام پاڪ نبي(صلي الله عليه و آله وسلم) کي ٻڌائيندي فرمائين ٿا: ان ننڍڙي جو نالو الله سائين زينب رکيو آهي. +رسول خدا جو روئڻ. +جڏهن محمد ان ولادت جي موقع تي علي جي گهر آيو ته هن پنهنجي هَنجَ ۾ کڻي پيار ڪرڻ لڳا ته ان وقت حضرت علي (عليه السلام) ۽ بيبي فاطمه زهرا( سلام الله عليها) ڏٺو ته رسول خدا (صلي الله عليه و آله وسلم) زارون زار روئي رهيا آهن. +سائڻ زهرا (سلام الله عليها) روئڻ جو سبب پڇن ٿيون ته رسول خدا (صلي الله عليه و آله وسلم) پنهنجي ڌي کي فرمائين ٿا: اي ڌي، منهنجي ۽ توهان جي هن دنيا کان وچڻ بعد(ميدان ڪربلا ڏانهن اشارو آهي) هن معصوم تي وڏيون مصيبتون اينديون. +بيبي زينب جا لقب. +تاريخي ڪتابن ۾ توهان جا لقب 61 جي لڳ ڀڳ ٻڌايا وڃن ٿا جن مان ڪجه مشهور هيٺ ڏنا وڃن ٿا. +حضرت زينب جو ننڍپڻ ۽ سندن تربيت. +سائڻ زينب جي تربيت جنت جي عورتن جي سردار،اميرالمومنين ء الله جي آخري نبي حضرت محمد صه جي سائي مبارڪ ۾ ٿي. +حضرت زينب جي شادي. +سائڻ جي شادي 17 هجري ۾ پنهنجي چاچي جي پٽ عبد الله بن جعفر بن ابي طالب سان ٿي جنهن شادي ۾ هڪ شرط به لڳائي وئي اها شرط هي هئي ته جڏهن به امام حسين (عليه سلام) سفر ۾ پنهنجي ڀيڻ کي وٺي وڃن ته ان سفر کان عبدالله نه روڪيندا. +حضرت زينب جو اولاد. +هڪ روايت مطابق ڪل چار فرزند ٻڌايا ويا آهن جن جا نالا مبارڪ: محمّد، عون، جعفر، ام ڪلثوم آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17518.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17518.txt new file mode 100644 index 0000000..ea2f7c7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17518.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +غلام رباني آگرو +ناميارو سنڌي اديب ۽ ڪهاڻيڪار، غلام رباني آگرو، (Ghulam Rabaani Aagro) تعلقي ڪنڊياري جي ڳوٺ ’محمد خان آگري‘ ۾ 5 نومبر 1933ع تي ڄائو. +شروعاتي تعليم پنهنجي پيءُ کان ورتائين، جيڪو ان وقت تعليم کاتي ۾ استاد هو ۽ تعليم کاتي نوابشاهه ۾ انسپيڪٽر مقرر ٿيو. +رباني صاحب 1951ع ۾ مئٽرڪ جو امتحان نوشهري فيروز مدرسي هاءِ اسڪول مان پاس ڪرڻ کان پوءِ حيدرآباد هليو آيو، جتي گورنمينٽ ڪاليج ڦليليءَ ۾ ٻه سال تعليم ورتائين. +ان کان پوءِ پاڻ ڪراچيءَ هليو آيو، جتي آرٽس ۾ بي. +اي ڪيائين. +ادبي سفر. +رباني صاحب لکڻ جي شروعات 54-1953ع ڌاري ڪئي. +اول ماهنامي ’نئين زندگيءَ‘ ۾ جوائنٽ ايڊيٽر ٿيو ۽ پوءِ 1959ع ۾ سنڌي ادبي بورڊ جو سيڪريٽري مقرر ڪيو ويو. +5 سالن کانپوءِ 1976ع ۾ سنڌ يونيورسٽيءَ جو پرو وائيس چانسلر مقرر ٿيو، تڏهن شيخ اياز وائيس چانسلر جي عهدي تي هو. +1980ع ۾ رباني صاحب واپس سنڌي ادبي بورڊ موٽي آيو، جتي هن پنهنجي عهدي سنڀالڻ سان گڏ روزاني هلال پاڪستان ۾ ”سنڌي ڪلچر: پس منظر ۽ پيش منظر“ جي سلسلي جا مضمون لکيا. +سندس 1954ع کان 1960ع تائين لکيل آکاڻيون، ’آبِ حيات‘ (Aab e Hayaat) جي نالي سان ٽي دفعا ڪتابي صورت ۾ شايع ٿي چڪيون آهن. +1984ع جي آخر ۾ هو اڪادمي ادبيات پاڪستان، اسلام آباد جو ڊائريڪٽر جنرل مقرر ٿيو، جتي 6 سالن کان پوءِ کيس چيئرمئن جي عهدي تي ترقي ڏني وئي. +انهيءَ عرصي دوران کيس لاهور ۾ مرڪزي ادبي بورڊ (جنهن کي هاڻي اردو سائنس بورڊ چيو وڃي ٿو) ۽ اسلام آباد ۾ نئشنل انسٽيٽيوٽ فار ڪلچر ائنڊ ريسرچ ادارن جون اضافي ذميواريون پڻ ڏنيون ويون. +رباني صاحب، اسلام آباد ۾ چيئرمئن اڪيڊمي آف ليٽرس رهڻ کان پوءِ، فيڊرل پبلڪ سروس ڪميشن جو ميمبر مقرر ٿيو ۽ 1996ع ۾ اتان رٽائر ڪيائين. +کيس حڪومتِ پاڪستان طرفان ’تمغه امتياز‘ جو اوارڊ ڏنو ويو ۽ صدر پاڪستان کيس الڳ ’حسنِ ڪارڪردگيءَ‘ جو اوارڊ پڻ ڏنو. +رباني صاحب، سارڪ ملڪن جي ڪلڪتي ۾ ٿيندڙ ڪانفرنس ۽ ڍاڪا ۾ پاڪستان-ڍ جي وفدن جي قيادت ڪري چڪو آهي، ۽ ٻه دفعا چين ۾ ۽ ٻه دفعا ايران ۾ پاڪستاني اديبن جي وفدن جي پڻ قيادت ڪئي اٿس. +رباني صاحب جي ڪن ڪهاڻين جا، هندستان ۽ پاڪستان جي مکيه ٻولين مثلاً: اردو، هنديءَ، مرهٽيءَ، پنجابيءَ ۽ گجراتيءَ کان سواءِ انگريزيءَ، چيني ۽ جرمن زبانن ۾ به ترجما ٿي چڪا آهن. +چيئرمئن اڪيڊمي آف ليٽرس جي زماني ۾ سندس پاڪستان جي مکيه اديبن ۽ شاعرن سان ملاقاتون ٿيون. +سنڌ جي مکيه اديبن ۽ عالمن جي خاڪن تي مشتمل سندس ڪتاب ’جهڙا گل گلاب جا‘ (Gul Gulaab Jaa)، سنڌي ادبي بورڊ، ٻن جلدن ۾ شايع ڪيو آهي. +ان کان سواءِ پاڪستان جي ٽن برگزيده شخصيتن ۽ اهل الله ،قلندر لعل شهباز رح، پير سائين محمد راشد روضي ڌڻيءَ رح ۽ غوث بهاءُ الحق ملتاني رح جي سوانح ۽ تعليمات تي مشتمل سندس ڪتاب ’سنڌ جا بر، بحر ۽ پهاڙ‘ ٽي سال اڳ سنڌي ادبي بورڊ شايع ڪيو آهي. +سندس انٽرويو چين جي ممتاز اخبار ’پيپلز ڊيليءَ‘ ۾ شايع ٿيا آهن، جڏهن ته ڪجهه ٻيا انٽرويو ريڊيو وائيس آف آمريڪا تان پڻ نشر ٿيا. +انگلينڊ جي مشهور محقق ڊيوڊ چيئرمن، ڪئناڊا جي محقق ڊاڪٽر مئڪلين ۽ جرمنيءَ جي عالم خاتون ڊاڪٽر ائينيمري شمل پنهنجي لکيل ڪتابن ۾ رباني صاحب جي ڪتابن جا حوالا ڏنا آهن. +رباني صاحب ڪجهه سال اڳ ٻيهر سنڌي ادبي بورڊ جو سيڪريٽري رهيو ۽ آخري وقت ۾ حيدرآباد ريجنل آفيس جو محتسب هو. +وفات. +هن 18 جنوري 2010ع تي حيدرآباد ۾ وفات ڪئي ۽ کيس اباڻي ڳوٺ دفن ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17519.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17519.txt new file mode 100644 index 0000000..1822d79 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17519.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +عبدالمطلب +عبدالمطلب، هاشم جو صاحبزادو هو، جيڪو 287ء ۾ پيدا ٿيو هو. +ڪنيت. +عبدالمطلب جي ڪُنيت (ابو حارث ۽ ابو البطحا) هُئي۔ +حليو. +هو تمام خوبصورت ، قد جا ڊگها ، دانشور ، ۽ فصاحت و بلاغت ۾ مشهور هُئا۔ +دين. +هُو (دين ابراهيم ع) موجب عبادت ڪندڙ هُئا۔ رمضان جو پورو مهينو (ڪوه حرا) تي گُذاريندا هُئا۔ +اخلاق. +غريبن ، مسڪينن، ايستائين جو جهنگلي جانورن ۽ پکين کي خوراڪ کارائيندا هُئا۔ +حرام کان پرهيز. +هُو شراب پيئڻ، مُحرم عورتن سان نڪاح ڪرڻ ، ڇوڪرين کي جيئرو دفن ڪرڻ خلاف هُئا. +عزت ۽ مقام. +حطيم ۾ سندن ويهڻ لاءِ هڪ غالچو وڇايو ويندو هو۔ جنهن ته ساڻن علاوه ڪير به نه ويهندو هو. +اولاد. +عبدالمطلب جي ٻاره پُٽن مان پنج پُٽن جن اسلام ِيا ڪُفر جي خصوصيتن جي ڪري شهرت ورتي هُئي اُهي +ابولهب ، ابو طالب عليه السلام ، عبدالله عليه السلام، حضرت حمزه عليه السلام ، حضرت عباس عليه السلام۔ ابو لهب گورو ۽ باهه جهڙي ڳلن جيان چمڪندڙ ۽ چهري وانگر هو اُن ڪري والد کيس اهو نالو ڏنو هو۔ عبدالمطلب جي ٻين پُٽن جا نالا هي هُئا۔ ضرار ، قُثم ، زُبير ، مقوم ، حارث ، عبدالڪعبه ۽ غيداق۔ +آب زم زم جي تلاش. +عبد المطلب : جيئن ته شيبه جي پرورش سندس چاچي مطلب ڪئي اُن ڪري اُن نسبت سان سندس نالو عبدالمطلب (مطلب جو غلام) پئجي ويو۔ سندن وڏي ۾ وڏو ڪارنامو اهو هو ته (چاه زم زم) جيڪو هڪ مُدت پهرئين واري ۾ دفن ٿي گُم ٿي ويو هو پاڻ انهن جي کوج ڪئي ۽ کوه کوٽارائي اُن کي نئي نموني جاري ڪرايو۔ +عبدالمطلب جي منت. +عبدالمطلب منت مڃي هُئي ته ڏه پُٽ پنهنجي سامهون جوان ڏسندا ته هڪ پُٽ الله جي راه ۾ قربان ڪري ڇڏيندو۔ اها آرزو پوري ٿي ته ڏه ئي پُٽن کي وٺي ڪعبي ۾ آيا ۽ ڪعبي جي پُڄاري کان قرعه ڪڍايو، اتفاق سان قرعه ۾ عبدالله جو نالو آيو۔ عبدالله جون ڀينرون رُئڻ لڳيون ته سندس بدلي ۾ ڏه اُٺ قربان ڪجن۔ وري ٻيهر قرع اندازي شروع ڪرائي وئي پر وري به عبدالله جو نالو نڪري آيو۔ هاڻ عبدالمطلب ڏه جي بدران ويهه اُٺ قربان ڪرڻ تي تيار ٿي ويو ۽ وري وري قرع اندازي ٿيڻ لڳي ۽ بار بار عبدالله جو نالو قرع ۾ نڪتو ايستائين جو اُٺن جو تعداد سو تي پُهچي ويو۔ پو اُٺن تي قرع ڪڍيو ويو ۽ اهو اُٺن تي نڪري آيو ۽ ائين سو اُٺ قربان ڪرڻ سان عبدالله بچي ويو۔(هي واقدي جي روايت آهي) ابن اسحاق جو بيان آهي ته اُٺن جي بدلي تي تجويز قريش جي رئيس جي تدبير هُئي۔ +وفات. +سندن وفات 578ء يا 579ء ۾ ٿي۔ تاجدار فارس (نوشيروان عادل) جي وفات ع ۾ ٿي هُئي۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17522.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17522.txt new file mode 100644 index 0000000..bbb0ddd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17522.txt @@ -0,0 +1,107 @@ +فاطمه زهرا فاطمه رضه (605ع–633ع) حضرت محمد ۽ بيبي خديجه جي نياڻي هئي جنھن کي جنت ۾ عورتن جي سردار ھجڻ جو لقب مليل آھي. +سندس مڙس جو نالو علي بن ابوطالب ھيو. +پاڻ امام حسن بن علي امام حسين بن علي، محسن بن علي زینب بنت علي ء ام ڪلثوم بنت علي جي والده ھئي ”زهرى“ يا ”بتول“ يا ”خير النساء“ سندس لقب ھيا، حضرت محمد جي سڀ کان ننڍي نياڻي هئي، ۽ نبوت کان هڪ سال پوءِ ڄائي هئي. +شيعن مطابق پنجتن پاڪ ۾ اھا واحد عورت ھئي. +سندن خيال مطابق نبي جي عورت گھر ڀاتين يا اھل بيت عورتن ۾ فاطمه واحد معصوم ھئي ۽ پنجن معصومن ۾ شامل ھئي. +سني ليکڪن مطابق بيبي صاحبه جون ٽي سڳيون ۽ وڏيون ڀينرون زينب بنت محمد، ڪلثوم بنت محمد ۽ رقيه بنت محمد ھيون. +شيعن مطابق اھي ٽئي سندس ڀينر نہ ھيون بلڪه سندس ماسي ھالا بنت خويلد جون نياڻيون ھيون جن کي ھالا جي وفات بعد محمد ۽ خديجه گود ورتو. +ولادت. +ويهين جمادالثاني جمعي جي ڏينهن بعثت جي پنجين سال سندس جنم عربستان جي حجاز جي مڪي شھر ۾ ٿيو.بيبي صاحبه 28 آگسٽ 632ع ۾ پيدا ٿي. +سني مؤرخن ۽ محدثن جي روايتن مطابق بيبي صاحبه حضرت محمد جي بيبي خديجه مان چوٿين ۽ آخري نياڻي ھئي پر شيعن مطابق بيبي صاحبه پاڻ سڳورن جي ان مان واحد نياڻي ھئي.سندس ولادت لاء ھڪ روايت آھي تہ نبوت کان پنج سال اڳ پيدا ٿي ھئي جڏھن ڪعبي جي تعمير ٿي رھي ھئي. +ان روايت کي شيعا اھو چئي نہ ٿا مڃن تہ ان سان بيبي صاحبه جي شادي وقت عمر ارڙھن سالن کان مٿي بيھي ٿي جيڪا عرب روايتن جي ابتڙ آهي. +شيعن مطابق نبوت کان ٻہ يا پنج سال بعد پيدا ٿي ھئي. +سني عالمن ان روايت کي اھو چئي نہ ٿا مڃن تہ ان ولادت جي تاريخ تي حضرت خديجه جي عمر 52 سال بيھي ٿي. +طبري ۽ ابن حجر عسقلاني مطابق سندس پيدائش وقت محمد جي عمر 35 سال ھئي. +ننڍپڻ. +ولادت بعد عربن جي دائين جي ذريعي سنڀال جي ابتڙ کيس بيبي خديجه پاڻ پنھنجو کير پياري پرورش ڪئي. +سندس پرورش مڪي ۾ پيءُ جي گھر ۾ ٿي ۽ ننڍپڻ ۾ ھن پنھنجي پيءُ ۽ خاندان سان ٿيندڙ مڪي جي ڪافرن طرفان ڪيل زيادتيون ء سختيون ڏٺيون. +روايت مطابق جڏھن امر بن ھشام ، جنھن کي مسلمان ابوجھل سڏيندا ھئا، سندس والد مٿان ڪعبي ۾ ويامل مادي اٺ جي اؤر ڦٽي ڪئي ھئي تہ فاطمه ان کي صاف ڪيو ھو. +الله جي رسول جي خدمت. +سن ١٠ بعثت ۾ ابو طالب ۽ بيبي خديجہ جي وفات پيغمبر جي روح تي بيحد اثر وڌو. +پاڻ ان سال جو نالو ”عام الحزن“ رکيو. +پيغمبر جي انهن ٻنهي مددگارن جي وفات سان دشمنن جا آزار ۽ تڪليفون ويتر وڌي ويون. +ڪڏهن ماڻهن پٿر پئي هنيا، ته ڪڏهن ماڻهن سندس چهري مبارڪ تي مٽي ٿي وڌي ۽ ڪي وري اڻ سهائيندڙ زبان استعمال ڪندا هئا. +گهڻو ڪري پاڻ نهايت ئي جهريل حالت ۾ گهر موٽندا ها، پر اها سائڻ فاطمه ئي هئي جيڪا پنهنجي ننڍڙن ننڍڙن هٿن سان بابي جي مٿي ۽ منهن تان مٽي صاف ڪندي ھئي. +انتهائي اُڪير ۽ پاٻوهه سان پيش ايندي هئي ۽ پيغمبر جي لاءِ آرام ۽ حوصلي جو سبب بڻي. +فاطمہ جي پنهنجي پيءُ سان مهر ۽ محبت جي ڪري سندس والد کيس ”امِ ابيها“ جو لقب ڏنو. +هجرت کان ڪي ڏينهن پوءِ اٺن سالن جي ڄمار ۾ علي سان مڪي کان مديني آئي ۽ پيءُ سان گڏ رھي. +پيءُ سان مشڪلات ۾ ڀاڱي ڀائيوار رهي. +جنگ احد ۾ جنگ جي خاتمي بعد مديني کان پيءُ جي خيمي ۾ پھتي ۽ پاڻي سان پيءُ جي منھن تان رت ڌوئي صاف ڪيو ۽ سندس زخمن تي مرھم رکي. +شادي. +بيبي صاحبه جي سڱ لاء ابوبڪر رضه توڙي عمر بن خطاب سندس والد آڏو عرض رکيو. +پر سندس والد قبول نہ ڪيو ۽ بيبي صاحبه جي شادي سندس سؤٽ علي بن ابوطالب رضه سان ڪرائي. +علي رضه ان وقت 21 سالن جي عمر جو ھو. +بيبي صاحبه جي عمر ان وقت 18 سال ھئي. +روايت مطابق علي رضه دوستن جي صلاح سان بيبي صاحبه جي ٻانهن لاءِ حضرت محمد جن کي عرض ڪيو، ۽ پاڻ قبول ڪيائون. +پڇيائون ته ”حق مهر لاءِ ڪي اٿئي؟ +“ چيائين ته ”هڪڙو گهوڙو ۽ هڪ زرهه اٿم، ٻيو ڪي به ڪين اٿم“. +فرمايائون ته ”گهوڙي جي توکي ضروت ٿيندي. +زرهه وڪڻي آءُ“. +حضرت علي اها وڪڻي آيو، انهيءَ جي پئسن مان ٿوري خوشبوءِ وغيره بيبي فاطمہ رضه جي لاءِ گهرايائون. +پوءِ، اصحابن کي گڏ ڪري، پاڻ نڪاح پڙهيائون. +مهر ”چار سئو مثقال چانديءَ جا“ مقرر ٿيو(يعنيٰ ڏيڍ سئو رپيا ڪلدار)، ۽ کارڪن جو هڪڙو طباق ڀريل ماڻهن ۾ ورهائي ڏنائون. +اها شادي، مديني ۾ اچڻ کانپوءِ سن ۲ ھ ۾ رمضان جي مهيني ۾ ٿي. +بيبي صاحبه جي ڏاج ۾ رڳو هڪڙي چادر، هڪڙو وهاڻو کجيءَ جي نرم گلن سان ڀريل، ٻه سانداريون، ۽ هڪڙو جنڊ شامل ھيا جيسين تائين بيبي دنيا ۾ سلامت رهي حضرت علي ٻيو نڪاح نه ڪيو. +وچولي دؤر يا قرون وسطیٰ جي شيعن جي لکڻين مطابق بيبي صاحبه جي علي رضه سان شادي جو جشن زمين سان گڏ آسمان ۾ پڻ ٿيو ھو. +ھڪ روايت مطابق شادي لاء جيڪا زرھ علي وڪي ھئي اھا عثمان بن عفان خريد ڪئي پر سندس شادي بعد اھا علي بن ابو طالب کي شادي جي تعفي طور ڏني ھئي. +شادي کان پوءِ زندگي. +شادي بعد بيبي صاحبه پنھنجي مڙس علي رضه سان سندس گھر ۾ رھڻ شروع ڪيو جيڪو نبي پاڪ جي گھر کان ٿوري فاصلي تي واقع ھيو ۽ اھو گھر حضرت علي کي حارث بن نعمان ڏنو ھيو. +اولاد. +بيبي فاطمہ رضه کي ٽي پٽ ٿيا: حَسن، حُسين ۽ مُحسن، ۽ ٽي نياڻيون، زينب، اُم ڪلثوم ۽ رقيه، جي بيبيءَ جي ٽن ڀيڻن جا نالا هئا. +امام حسن رضه ۽ امام حسين رضه ته مشهور شهيد آهن. +شيعه روايتن مطابق امام حسن رضه کي معاويه بن ابوسفيان جو چرچ تي سندس زال زهر ڏيئي ماريو، ۽ ٻيو ڪربلا ۾ شهيد ٿيو، محسن ننڍي هوندي ئي وفات ڪئي. +اڄ تائين رسول الله ﷺ جن جو اولاد، انهن ٻن امامن مان هليو اچي. +بيبي فاطمه سان پيءُ جي محبت. +حضرت محمد ﷺ جو پنهنجي ڌيءُ فاطمه رضه سان تمام گهڻو پيار هو، جڏهن پاڻ سفر تي ويندا هئا، تڏهن سڀ کانپوءِ هن سان ملي ۽ هن کان موڪلائي ويندا هئا، ۽ جڏهن موٽندا هئا، تڏهن سڀني کان اڳي هن سان اچي ملندا هئا. +هن کي ٿورو ڏک يا ايذاءُ ٿيندو هو، ته پاڻ بي آرام ٿيندا هئا، ۽ ظاهر ظهور چوندا هئا ته ”جيڪو هن کي ايذاءُ رسائيندو، تنهن ڄڻ ته مون کي ايذاءُ رسايو، جو هيءَ منهنجي جسم جو ٽُڪر آهي، ۽ منهنجي جگر جو پارو آهي. +“ انهيءَ مدنظر تي، جيسين هيءَ بيبي جيئري هئي، تيسين حضرت علي رضه ٻي شادي نه ڪئي. +جيتوڻيڪ انهيءَ وقت گهڻين شادين ڪرڻ جو عام رواج هو. +حضرت رسول الله ﷺ جي جهڙي محبت نياڻيءَ سان هئي، تهڙي حضرت علي رضه ۽ سندس پٽن سان هئي. +چوندا هئا ته ”جو منهنجو دوست آهي، سو علي رضه جو دوست آهي ۽ علي دنيا ۽ آخرت ۾ منهنجو ڀاءُ آهي. +“ ڏهٽن سان ته ايتريقدر محبت هين، جو ڪلهي تي چاڙهي گهمائيندا هئن، ۽ کين جهوليءَ ۾ ويهاري ڏاڍو خوش ٿيندا هئا. +بيبي صاحبه والد جي وفات بعد. +روايتون آهن تہ بيبي فاطمه حضرت محمد جي وفات بعد بيبي صاحبہ مصيبتن مان گُذري جو ان جي ملڪيت ضبط ڪئي وئي کيس خليفي جي دربار وڃڻ پيو جتي سندس پٽن جون شاھديون مسترد ڪيون ويون. +ھڪ روايت مطابق سندس گهر کي باه لڳڻ جو واقعو پڻ پيش آيو.سندس حمل پن ضائع ٿيو ء سندس پٽ محسن فوت ٿيو. +مستند روايتن مطابق بيبي صاحبه ابوبڪر رضه سان سندس ڪيل فيصلن جي ڪري ناراض رهي. +روايت مطابق علي رضه ابوبڪر رضه جي بيبي صاحبه جي حياتي ۾ بيبي صاحبه جي ابوبڪر سان ناراضگي جي ڪري بعيت ڪانہ ڪئي ۽ سندس وفات بعد بعيت ڪئي ھئي. +بيبي صاحبہ جو ڪردار ۽ درجو. +بيبي فاطمہ رضه ڏاڍي حيا ۽ قناعت ۽ صبر واري هئي. +هميشه صبر ۽ شڪر ۾ رهندي هئي. +سچائي منجهس ايتري هوندي هئي، جو بيبي عائشہ رضه جو چوڻ آهي ته ”رسول الله ﷺ جن کان سواءِ، فاطمه رضه کان وڌيڪ مون ڪنهن کي سچو نه ڏٺو. +۽ حضرت محمد ﷺ جن پاڻ فرمائيندا هئا ته ”خديجہ رضه“ فاطمہ رضه، مريم(حضرت عيسيٰ جي ماءُ) ۽ آسيه (فرعون جي زال) اهي دنيا ۾ سڀ کان بهتر زالون آهن، ۽ بيبي فاطمہ رضه جي نالي چيائون ته ”بهشت جي عورتن جي سردار آهي“. +علم واري به گهڻي هئي شعر به چوندي هئي. +ننڍي هوندي ئي هن جي طبعيت شريفانه هئي. +هن جون ٻيون ڀيڻون راند ڪنديون هيون، پر هن جي راند سان نه پوندي هئي. +ٻيون قبيلي جي گهرن ۾ هليون وينديون هيون، هيءَ هميشه پنهنجي ماءُ وٽ رهندي هئي، ۽ ڪيڏانهن به نه ويندي هئي. +هن جون اهي خصلتون ڏسي، رسول الله ﷺ جن هن کي ”بتول“ سڏيندو هو. +يعنيٰ دنيا کان تارڪ، ۽ محبت ٻين ڀيڻن کان هن سان زياده، هيس، جيتوڻيڪ اهي هن کان زياده خوبصورت ۽ تيز فهم هيون. +هوءَ کائڻ ، پيئڻ، اُٿڻ، ويهڻ، ڳالهائڻ ٻولهائڻ، لباس، ۽ ٻين ڳالهين ۾ بلڪل پيءُ جي پيروي ڪندي هئي. +بيبي عائشہ رضه چوي ٿي ته ”سڀني ڳالهين ۾، حضرت رسول الله ﷺ جن سان سڀ کان زياده مشابهت فاطمہ رضه جي هئي. +“ انهن ڳالهين ڪري، حضرت ﷺ جن هن کي ڏاڍي تعظيم ڏيندا هئا، ايتريقدر جو جڏهن هوءَ وٽن ايندي هئي، تڏهن پاڻ اُٿي بيهندا هئا، ۽ سندس مٿي ۽ اکين تي چميون ڏيندا هئا. +جيتوڻيڪ حضرت علي رضه جي بيبي فاطمہ رضه سان ڏاڍي محبت هئي ۽ سندس گهڻي خاطري ڪندو هو، ته به حضرت رسول الله ﷺ جن وقت بوقت تاڪيد پيا ڪندا هئس، ته هن سان چڱيءَ طرح هلجئين، ۽ هوڏي وري پاڻ ڌيءُ کي چوندا هئا، ته مڙس جو سڀ کان وڏو فرض آهي، تنهن ڪري انهيءَ جي فرمانبردار رهجئين.بيبي فاطمہ رضه شعر به چوندي هئي. +حضرت علي رضه ته تمام گهڻو شعر چوندڙ هو. +سندس ڪلام، نثر توڙي نظم ۾ گهڻو آهي. +گهڻن شعرن ۾ بيبي فاطمہ رضه جي تعريف ڪئي اٿس ۽ نصيحتون ڏنيون اٿس، جن جي جواب ۾ بيبي فاطمہ رضه پاڻ به شعر چيا آهن. +ٻه _ چار شعر بيبي فاطمہ رضه جا هتي ڏجن ٿا: +بيبي صاحبه سان مسلمانن خاص طور تي شيعن جي تمام وڏي عقيدت آھي. +بيبي صاحبه جي لقبن ۾ "زھرہ"، "طاھرہ"، "مبارڪه" شامل آهن. +بيبي صاحبه جو ھڪ لقب ام الآئمہ پڻ آھي جنھن جي معني آهي امامن جي ماء آھي. +ان کي ام الابيھا (پنھنجي بابا جي امان)، ام الحسنين، ان الحسن، ام الحسين بہ چوندا آهن. +شيعن طرفان عقيدت. +وچولي دؤر يا قرون وسطیٰ جي شيعن جي لکڻين مطابق بيبي صاحبه پاڪ ھجڻ جي ڪري کيس عام عورتن وانگر ماھواري نہ ايندي ھئي، ۽ سندس حمل (pregnancy) جو مدو 9 ڪلاڪ ھيو. +جيئن رومن ڪيٿولڪ عيسائي بيبي مريم کي جنت ۾ داخل ٿيڻ واري پھرين عورت ھجڻ جي دعوا ڪندا آھن بلڪل ايئن شيعن جي دعوا مطابق +اھا پھرينن عورت بيبي فاطمه ھوندي. +شيعه سندس پٽ جي دردناڪ موت جي ڪري ان جي تشبيھ بيبي مريم سان پڻ ڪندا آهن. +قرآن ۾ بيبي صاحبه جو نالي سان ذڪر ناھي ٿيل پر شيعن مطابق قرآن جي سورة الرحمان جي آيت 19 ۾ ٻن سمنڊن جي گڏ ھجڻ وارو ذڪر ۾ سمنڊ بيبي صاحبه ۽ علي بن ابوطالب جي لاء اشاري طور استعمال ٿيل آھن ۽ آيت ٻنھي زال مڙس جي پاڻ ۾ جھيڙي بعد ٺھي وڃڻ طرف اشارو آھي. +شيعن ۾ ھڪ کليل ھٿ جي تصوير مقدس ھوندي آھي جنھن لاء سندن خيال آھي ته اھو بيبي صاحبه جو ھٿ آھي. +اھا ھٿ جي تصوير شيعن مطابق بري نظر ۽ بدي کان حفاظت ڏيندڙ تعويذ آهي. +شيعا اھو ھٿ عاشورن ۾ پڻ ڏيکاريندا آهن. +وفات. +بيبيءَ جي پيءُ سان محبت به ايتريقدر هئي، جو سندن وفات کانپوءِ بيمار ٿي پيئي ۽ ڇهن مهينن کان پوءِ پاڻ به، ٻارهين هجري سال (633ع) ۾، وفات ڪري ويئي. +عمر فقط 28 يا 29 ٿيس. +سندس وصيت موجب، حضرت علي رضه ۽ حضرت عباس رضه ۽ سندس ٻن پٽن، رات جو غسل ڏئي، کيس ”بقيعا“ ۾ دفن ڪيو. +سندس وفات ڪري، حضرت علي رضي الله تعاليٰ عنه توڙي ٻنهي پٽن کي ڏاڍو صدمو پهتو. +بيبي صاحبه حضرت محمد جي وفات کان ھڪ سال پوء وفات ڪري وئي. +سندس تدفين واري جاء تي اختلاف آھن.بيبي صاحبه جي وفات ۱۴ جمادالاول ۱۱ ھ ۽ 7 آگسٽ 632ع تي وفات ڪئي ۽ کيس جنت البقيع ۾ ڪنھن نامعلوم ھنڌ تي دفن ڪيو ويو. +سندس وصيحت مطابق سندس مڙس سندس قبر تي سڃاڻپ لاء ڪوبہ نشان نہ رکيو تنھن ڪري ڪنھن کي خبر ناهي تہ سندس قبر ڪٿي آھي. +ھڪڙي روايت مطابق سندس تدفين جنت البقيع قبرستان ۾ ٿي ۽ ھڪ روايت مطابق کيس مسجد نبوي جي ميدان ۾ دفنايو ويو ھو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17536.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17536.txt new file mode 100644 index 0000000..1132f88 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17536.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +انڊين نيشنل ڪانگريس +انڊين نيشنل ڪانگريس () هندستان جي هڪ سياسي -پارٽي-، جنهن کي -انڊين نيشنل ڪانگريس- (INC) چيو ويندو آهي. +-ان- جو بنياد ڊسمبر 1885ع ۾ مختلف رهنمائن، ايلن اوڪٽوين هيوم، دادا -ڀائي- نوروز جي، ڊنشا واچا، وميش چندر بينرجي، سريندرناٿ بينرجي، من موهن گهوش ۽ وليم ويڊربرن وڌو. +هيءَ -پارٽي- پنهنجي قيام کان وٺي هندستان جي آزاديءَ لاءِ سرگرم رهي. +موهن داس ڪرمچند گانڌي، -جواهر لعل نهرو-، ولڀ -ڀائي- -پٽيل-، سڀاش چندر بوس، راجندر پرشاد، خان عبدالغفار خان، ابوالڪلام آزاد، مولانا محمد علي جوهر ۽ محمد علي جناح جهڙيون شخصيتن جو هن پارٽيءَ جي جدوجهد ۾ نمايان ڪردار رهيو آهي. +(وڌيڪ ڏسندا: ڪانگريس -پارٽي-) +برصغير جي ورهاڱي کان پوءِ -انڊين نيشنل ڪانگريس-، هندستاني/ ڀارتي سياست تي وڏي عرصي تائين راڄ ڪيو آهي. +ڀارت جو پهريون وزيراعظم -جواهر لعل نهرو- به هن پارٽيءَ جو اڳواڻ هو. +-اندرا گانڌي- ۽ راجيو گانڌي جي شهرت، سندن موت کان پوءِ به ڪانگريس پارٽيءَ کي ڀارت ۾ منظم رکيو ۽ ڀارت جي اقتدار تي هن پارٽيءَ جو بدستور اثر رهيو آهي. +هيءَ هندستان جي واحد -پارٽي- آهي، جنهن 1999ع، 2004ع ۽ 2009ع جي چونڊن ۾ 10 ڪروڙن کان وڌيڪ ووٽ حاصل ڪيا. +ڪانگريس سان لاڳاپيل ڀارتي وزيراعظمن ۾: جواهرلعل نهرو، گلزاري لعل نندا، لعل -بهادر- شاستري، اندرا گانڌي، راجيو گانڌي، نرسمهارائو ۽ من موهن سنگهه شامل آهن. +هن وقت ڪانگريس پارٽيءَ جي سربراهه/ چيئرپرسن راجيو گانڌيءَ جي اٽالين گهر واري سونيا گانڌي آهي. +ڀارت جي مشهور سياسي جماعت، جيڪا 1885ع ۾ قائم ٿي، -ان- جو بنيادي مقصد هندستان کي آئيني ذريعن سان نو آبادياتي حق ڏيارڻ هو. +1917ع ۾ انتهاپسند عنصرن، مهاتما گانڌيءَ جي قيادت ۾ ڪم ڪندڙ اعتدال پسند سياستدانن ۽ سڀني کي استعيفا ڏيڻ تي مجبور ڪيو ۽ ڪانگريس ۾ اڪثريت راءِ حاصل ڪري انگريزن کان سوراج جو مطالبو ڪيو. +-ان- دور ۾ ڪانگريس جو خاص هٿيار اهنسا ۽ سول نافرماني هئا، -جن- کي پهريون ڀيرو 1919ع ۾ وسيع پئماني تي استعمال ڪيو ويو. +ٻي مهاڀاري -جنگ- (1939ع) دوران ڪانگريس، سول نافرمانيءَ ۽ ڀڃ ڊاهه جي تحريڪ هلائي، -ان- سان گڏ ڀارت مان انگريزن کي تڙي ڪڍڻ لاءِ ’هندستان ڇڏيو‘ (Quit India) جو نعرو هنيو. +نتيجي طور ڪانگريس جا گهڻا اڳواڻ گرفتار ٿيا ۽ 1942ع کان 1945ع تائين هن جماعت کي غيرقانوني قرار ڏئي، -ان- تي پابندي وڌي وئي. +-انڊيا- ڪانگريس'>-آل -انڊيا- ڪانگريس- جا سنڌ ۾ ڊاڪٽر چوئٿرام گدواڻي، اين. +ملڪاڻي ۽ ٻيا سنڌي اڳواڻ سرگرم رهيا. +-ان- کان پوءِ واري زماني ۾ جڏهن -انگريز- حڪومت سان ٻيو ڀيرو ڳالهيون ٿيون ته -ان- وقت هندستان جا مسلمان ’-انڊيا- مسلم ليگ'>-آل -انڊيا- مسلم ليگ-‘ جي پليٽ فارم تي متحد ٿي چڪا هئا، تنهنڪري ڪانگريس کي مسلم ليگ جي مطالبي موجب مسلمانن لاءِ جدا اسلامي رياست جو مطالبو تسليم ڪرڻو پيو. +14-15 -آگسٽ- 1947ع تي ننڍي کنڊ هندستان ۾ ٻه جدا جدا آزاد رياستون ’-پاڪستان-‘ ۽ ’ڀارت‘ جي نالن سان وجود ۾ آيون ۽ ڪانگريس ڀارت ۾ حڪمران -پارٽي- ٿي. +مارچ 1977ع جي عام چونڊن ۾ هن جماعت کي جنتا پارٽيءَ جي مقابلي ۾ سخت شڪست آئي. +اهڙيءَ طرح ڀارت ۾ ڪانگريس جي ٽيهن سالن جي مسلسل حڪومت جو خاتمو ٿي ويو، پر 1980ع جي چونڊن ۾ هيءَ جماعت ٻيهر اقتدار ۾ آئي. +ڏهن سالن کان پوءِ ٻيهر سندس اقتدار جو خاتمو آيو. +-ان- بعد اها -پارٽي- ڀارت ۾ مخالف ڌر جي وڏي -پارٽي- ٿي اُڀري، -ان- کان پوءِ هڪ ڀيرو وري ڪانگريس -پارٽي- اقتدار ۾ آئي ۽ هن وقت ڀارت ۾ ڪانگريس جي سربراهه سونيا گانڌي آهي. +هن وقت ڀارت ڪانگريس جي حڪومت آهي ۽ ڪانگريس سان لاڳاپيل من موهن سنگهه -ان- جو وزير اعظم آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17537.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17537.txt new file mode 100644 index 0000000..9878f3d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17537.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +آل انڊيا مسلم اسٽوڊنٽس فيڊريشن +گڏيل هندستان ۾ مسلمان شاگردن جي مشهور تنظيم (AIMSF) هئي. +1935ع ۾ لکنـوء ۾ مسلمان شاگردن جو اهم اجلاس ٿيو، جنهن جي صدارت قائداعظم ڪئي. +-ان- اجلاس کان -ترت- ئي پوءِ -جنوري- 1936ع ۾ لکنوء ۾ ’آل انڊيا مسلم اسٽوڊنٽس فيڊريشن-‘ جو بنياد پيو. +فيڊريشن جو پهريون اجلاس ڊسمبر 1937ع ۾ ڪلڪتي ۾ قائداعظم جي صدارت ۾ ٿيو. +-ان- کان پوءِ هن تنظيم مسلمانن جي عظيم مفادن لاءِ باقاعده ڪم ڪرڻ شروع ڪري ڏنو. +سنڌ ۾ هن فيڊريشن جو بنياد 1943ع ۾ پيو ۽ سنڌ جي مختلف شهرن ۾ فيڊريشن جون شاخون کوليون ويون، جيڪي ’يونين‘ جي نالي سان سڏبيون هيون. +سنڌ مسلم اسٽوڊنٽس فيڊريشن جو پهريون صدر عبدالعليم دريشاڻي ٿيو. +حيدرآباد جو جنرل سيڪريٽري قاضي عبدالمنان، -ٺٽي- جو عبدالڪريم عقيلي، شڪارپور جو عبدالغفور ڀرڳڙي (خادم -الاسلام-) ۽ سنڌ مدرسة الاسلام ڪراچيءَ جي يونين جو سيڪريٽري نجم الدين -بلوچ- ٿيا سنڌ جي مسلمان شاگردن هن تنظيم ۾ جوش ۽ جذبي سان ڪم ڪيو. +سنڌ ۾ هن پليٽ فارم -تان- خدمتون سرانجام ڏيندڙن ۾ -آغا غلام نبي پٺاڻ-، ڪريم بخش خالد، -اختر- مير منصب علي، حاجي عبدالله هارون جي خاندان جا ماڻهو ۽ ٻيا قابل ذڪر آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17545.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17545.txt new file mode 100644 index 0000000..0d91964 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17545.txt @@ -0,0 +1,76 @@ +اسماعيلي شيعہ +اسماعيلي شيعا هي امام جعفر صادق (ع) کانپوءِ سندن فرزند حضرت اسماعيل کي امام مڃين ٿا. +هن وقت اسماعيلي شيعن جا ٻه فرقا موجود آهن. +تاريخ. +شيعن جو هڪ فرقو، جيڪو ”شيعا اماميہ اسماعيليہ“ سڏبو آهي. +حضرت امام جعفر صادق عليہ السلام پنهنجي وفات (148هه/765ع) وقت، پنهنجي وڏي فرزند حضرت اسماعيل عليہ السلام کي پنهنجو وصي مقرر ڪيو. +حضرت امام جعفر صادق عليہ السلام کي ست پٽ هئا: (1) حضرت اسماعيل، (2) حضرت عبدالله، (3) حضرت موسيٰ ڪاظم، (4) حضرت اسحاق، (5) حضرت عباس، (6) حضرت محمد ۽ (7) حضرت علي. +انهن مان هرهڪ فرزند امامت جي دعويٰ ڪئي هئي، انهيءَ ڪري هڪ کان وڌيڪ فرقا پيدا ٿيا. +انهن ۾ مشهور موسويہ ۽ اسماعيليہ فرقا ٿيا. +اسماعيلي فرقي وارا حضرت اسماعيل بن جعفر صادق جي امامت جا قائل آهن +اسماعيلين جي دعويٰ آهي ته امامت الله سائينءَ طرفان عطا ٿيندي آهي. +هڪ گروهه جو خيال آهي ته جڏهن حضرت امام جعفر صادق عليہ السلام، حضرت اسماعيل کي پنهنجو جاءِ نشين مقرر ڪيو، ان کان پوءِ هو (حضرت اسماعيل) جلدي وفات ڪري ويو، جنهنڪري پوءِ سندس ٻئي فرزند حضرت موسيٰ ڪاظم کي پنهنجو جاءِ نشين مقرر ڪيو هئائون. +ٻئي گروهه جو خيال آهي ته حضرت امام جعفر صادق پهرين پنهنجي وڏي فرزند، حضرت اسماعيل کي پنهنجو جاءِ نشين بڻايو، پر پوءِ ڪنهن ڳالهه تان مٿن ناراض ٿي پيا ۽ حضرت اسماعيل کان اهو حق واپس وٺي، ٻئي فرزند حضرت موسيٰ ڪاظم کي پنهنجو جاءِ نشين مقرر ڪيو. +بهرحال، جڏهن حضرت امام جعفر صادق هي جهان ڇڏيو، تڏهن شيعا ٻن مکيه گروهن ۾ ورهائجي ويا. +اهو گروهه، جنهن حضرت اسماعيل کي پنهنجو امام تسليم ڪيو، اهي ٿيا اسماعيلي، ۽ جن حضرت موسيٰ ڪاظم کي پنهنجو امام مڃيو، اُهي موسوي ٿيا. +قرامطة. +بحرين ۾ قرامطين (Qarmatians or‎‎ Qarāmita or Carmathians or Qarmathians or Karmathians) ڏهين صدي عيسويءَ ۾ شيعا رياست قائم ڪئي، جيڪا ڏيڍ صدي قائم رهي. +جنهن کي پوءِ عباسين (Abbasid) ختم ڪري ڇڏيو. +قرامطي سلطنت، بدوي حڪمرانيءَ جي ڀيٽ ۾ هڪ ترقي پسند متبادل هو. +اسماعيلي نظاري شيعا ترقي پسند روايتن جا امين هئا. +ان کان پوءِ اثنا عشري جماعت، عباسين جي اثر هيٺ وري قدامت پرستي ڏانهن موٽ کاڌي. +قرامطة عليه السلام ۽ عبدان عليه السلام پنهنجي فڪري ۽ نظرياتي تحريڪ اهڙي نموني هلائي جو اه اڏکڻ ايران، عراق، شام ۽ اٿر آفريڪا تائين پکڙجي ۽ ڇانئجي وئي، جنهن جي نتيجي ۾ اُتر آفريڪا ۾ فاطمي خلافت قائم ٿي. +قرامطا (قرامطة) جي پيروڪارن بحرين ۾ پائيدار رياست قائم ڪئي. +جنهن ۾ هر شهريءَ جون لازمي ضرورتون يعني اناج، لباس، علاج، گهر ۽ شادي رياست جي طرفان پوريون ڪيون وينديون هيون. +هر شهري کي فڪري ۽ علمي آزادي پڻ مليل هئي. +جيڪڏهن ڪو واپاري، واپار ۾ نقصان سبب ڏيوالپڻي جو شڪار ٿي ويندو هو ته ان کي بنا وياج جي قرض ڏنو ويندو هو ته جيئن اهو وري ٻيهر پنهنجي پيرن تي بيهي سگهي. +زراعت سان لاڳاپو رکندڙ شهرين کي زمينون ڏنيو ويون ۽ ان تي پوک ڪرائڻ لاءِ سرڪاري طور تي آفريڪا ۾ غلام خريد ڪري، ڏنا ويندا هئا ته جيئن شهرين کي سخت پورهيو نه ڪرڻو پوي. +زراعت سان گڏوگڏ پورهيئي وارا ڪم آفريڪي غلام ۽ ٻانهيون ڪنديون هيون. +غلامن کي سٺي خوراڪ ۽ سندن ٻيون ضرورتون پوريون ڪرڻ مالڪن تي لازمي هو. +جنهن لاءِ کين واجبي وظيفو ملندو هو. +ان ڪري ٻين علائقن جي غلامن جي ڀيٽ ۾ قرامطي رياست جا غلام وڌيڪ صحتمند ۽ خوش هئا. +اسماعيلين جو ورھائجڻ. +اسماعيلين، حضرت اسماعيل کان پوءِ سندس فرزند حضرت محمد بن اسماعيل کي پنهنجو امام مڃيو. +اهڙيءَ طرح اڳتي هلي اسماعيلي پنهنجي ارڙهين امام، حضرت امام مستنصر بالله تائين متحد رهندا ۽ فاطمي خلافت جي حيثيت ۾ حڪومت ڪندا آيا. +اُن کان پوءِ مصر جي فاطمي خليفي ۽ حضرت امام مستنصر باالله جي وفات کان پوءِ اسماعيلي اڳتي ٻن گروهن ۾ ورهائجي ويا، هڪڙا اُهي، جن حضرت امام مستنصر بالله جي وڏي فرزند، حضرت شاهه نظار کي پنهنجو امام مڃيو، سي ٿيا اسماعيلي نظاري، ۽ اُهو گروهه جنهن امام مستنصر بالله جي ٻئي فرزند حضرت مستعليءَ کي پنهنجو امام مڃيو، سي ٿيا اسماعيلي بوهره. +اسماعيلي نظارين جا داعي سڄيءَ دنيا ۾ پکڙيل هئا. +يمن، عدن، ايران، سنڌ، افغانستان، چين، وچ مشرق ايشيا، تيونس ۽ موراڪو وغيره ملڪن ۾ اسماعيلي نظاري پنهنجي تبليغ ۾ ڪامياب ٿيا، يعني انهن داعين، مشرق، مغرب ۽ آفريڪا، يمن ۽ برصغير (پاڪ ۽ هند) ۾ پنهنجا حامي پيدا ڪيا. +اسماعيلي نظارين جي عقيدي موجب امام هر زماني ۾ حاضر رهڻو آهي، يعني اِهي حاضر امام ۾ يقين رکندا آهن. +اُن کي خدا جو پاڇو مڃيندا آهن. +سندن عقيدي موجب دنيا جو ڪوبه زمانو، امام جي وجود کان خالي رهڻو نه آهي. +اهڙيءَ طرح اسماعيلي امامت جو سلسلو جاري آهي. +هن وقت شاهه ڪريم الحسيني آغاخان، سندن اوڻونجاهون حاضر امام آهي. +سنڌ ۽ ھند ۾ اچڻ. +نظاري اسماعيلين جا داعي سڄي دنيا ۾ موڪليا ويا. +اهي داعي هند ۽ قديم سنڌ ۾ پهتا هئا. +سنڌ ۾ عبدالله بن خليع جي ڀائٽي ”هيشم“ کي 270هه/883ع ۾ داعي ڪري موڪليو ويو. +اُن کان پوءِ مصر جي فاطمي خليفي معزالدين (365_341هه/975_952ع) بن شيبان'>جلم بن شيبان کي سنڌ ۾ داعي ڪري موڪليو، جنهن ملتان ۾ اسماعيلي حڪومت قائم ڪئي ۽ فاطمي خليفي جو سڪو ۽ خطبو جاري ڪيو. +ملتان تي هي پهريون اسماعيلي حڪمران هو. +396هه/1005ع ۾ جڏهن محمود غزنويءَ ملتان فتح ڪيو، تڏهن ملتان جو والي شيخ ابوالفتح دائود بن نصر، اسماعيلي حاڪم هو. +هيءُ شيخ حميد جو پوٽو هو. +محمود غزنويءَ 401هه/1010ع ۾ ملتان تي آخري حملو ڪيو. +ملتان مان اسماعيلي حڪومت جو خاتمو آڻي، شيخ دائود بن نصر کي قيد ڪري غزنيءَ وٺي ويو. +سنڌ جي مشهور محقق مرحوم عبدالله ورياهه کي شيخ دائود بن نصر جا سڪا هٿ آيا هئا. +ملتان مان جيئن ئي اسماعيلي حڪومت ختم ٿي، ته اسماعيلين منصوره تي حڪومت شروع ڪئي. +اُن کان پوءِ فاطمي خليفي مستنصر بالله (427هه_ 487، /1053_1094ع) جي دور (سن 450هه/1058ع) ۾ داعي احمد، عبدالله ۽ نورالدين (نوراحمد) هندستان ۽ سنڌ ۾ آيا. +داعي احمد ۽ عبدالله جون قبرون اڄ به ڪڇ ۽ کنڀات ۾ اسماعيلين جون زيارتگاهون آهن. +ٽيون داعي نورالدين (نورمحمد)، موجوده ڀارت جي آنڌراپرديش علائقي يعني دکن طرف تبليغ لاءِ ويو. +هن اورنگ آباد جي ڀرپاسي ۾ اسماعيلي دعوت جو ڪم ڪيو. +هن وقت سندس قبر اورنگ آباد کان چاليهن ميلن جي مفاصلي تي ڳوٺ ’ڊونڊ‘ ۾ آهي، جيڪا مزار ”مولائي صاحب“ جي نالي سان مشهور آهي. +ساڳئي دور ۾ هڪ داعي فخرالدين کي گجرات طرف موڪليو ويو، جنهن کي سفر دوران ڀيلن شهيد ڪري ڇڏيو. +اهو داعي ڳوٺ گليا ڪوٽ ۾ دفن آهي. +انهن داعين جي گجرات ۾ اچڻ ڪري هن علائقي ۾ اسماعيلين جي آبادي ڪافي تعداد ۾ آهي. +سن 270هه/883ع ۾ جڏهن سنڌ تي هباري حڪمران عبدالله بن عمر هباريءَ جي حڪومت هئي ته ان وقت داعي هيشم کي سنڌ موڪليو ويو. +منصوره ۽ ملتان ۾ گهڻي تعداد ۾ علوي به رهندا هئا، جن جون وڏيون وڏيون جاگيرون هونديون هيون، اُنهن مان گهڻا اسماعيلي هئا. +جڏهن داعي حلم بن شيبان ملتان پهتو، تڏهن سڀني علوين گڏجي سندس حمايت ڪئي، انهيءَ ڪري بن شيبان'>جلم بن شيبان آسانيءَ سان ملتان تي قبضو ڪيو. +سنڌ تي پنهنجي حڪومت قائم ڪرڻ لاءِ مصر جي خليفي سيدنا الحاڪم سنڌ جي سومري سردار کي شيخ جو خطاب ڏنو ۽ کيس تلقين ڪيائين ته هو سنڌ ۾ اسماعيلي حڪومت واپس قائم ڪري، نيٺ اسماعيلين پاڻ ۾ گڏجي منصوره جي هباري حڪومت کي ختم ڪيو ۽ 410هه/1019ع ۾ منصوره تي پنهنجي حڪومت قائم ڪيائون ۽ ابن سومر راجپال کي پنهنجو سردار چونڊيائون. +آخر ۾ محمود غزنويءَ سومناٿ تي چڙهائيءَ وقت پهرين 416هه/1025ع ۾ منصوره تي حملو ڪيو ۽ سنڌ ۾ اسماعيلي حڪومت جو خاتمو آندو. +سيد سليمان ندويءَ ۽ ٻين محققن جي راءِ ۾ سنڌ جا سومرا، اسماعيلي هئا ۽ اهڙيءَ طرح لڳ ڀڳ ڏيڍ سؤ سال سومرن جي دور تائين سنڌ ۾ اسماعيلي حڪمران رهيا. +عبدالله ورياهه جي راءِ آهي ته محمود غزنويءَ جي حملي کان پوءِ به سومرا پنهنجي عقيدي يعني اسماعيلي هجڻ تي قائم رهيا ۽ پاڻ کي شيخ جي اسماعيلي لقب سان سڏائيندا هئا؛ جيئن: +محترم عبدالله ورياهه جي راءِ موجب سنڌ ۾ سومرن جي مشهور قديم شهر ۽ سندن تخت گاهه محمد طور مان سومرن جي دور جي حاڪمن جي نالي جا سڪا پڻ لڌا آهن، جن تي هنن پاڻ لاءِ شيخ جو لقب استعمال ڪيو آهي. +اهڙن سومرن حاڪمن ۾ هيٺ ڏنل نالا شامل آهن: +هنن سڪن تي ڪو به سن يا ڪنهن ضرب خاني جو نالو لکيل نه آهي، ان ڪري خبر نه ٿي پوي ته سندن حڪومت جو دور ڪهڙو هو ۽ هي سڪا ڪهڙي شهر جي ضرب خاني مان جاري ڪيا ويا هئا. +اهڙيءَ طرح قديم سنڌ (پنجاب ۽ ڪشمير سميت) تي هڪٻئي پٺيان داعي ناصر خسرو، داعي پير شمس الدين (شمس سبزواري ملتاني)، داعي صلاح الدين، داعي پير شهاب الدين، داعي پير صدرالدين، داعي پير حسن ڪبيرالدين، داعي پير امام شاهه ۽ داعي پير تاج الدين (شاهه طريل) اسماعيلي تبليغ ۾ رڌل رهيا +نالا. +اُهي ماڻهو جيڪي پير ناصر خسروءَ جي هٿ هيٺ اسماعيلي فڪر ۽ فرقي ۾ داخل ٿيا، اُهي مولائي سڏجڻ ۾ آيا، جيڪي پير شمس جي هٿ هيٺ مسلمان ٿيا، اُهي ”شيخ“ يا ”شمسي“ سڏجڻ ۾ آيا، جيڪي پيرصدرالدين جي هٿ هيٺ مسلمان ٿيا، اُهي ”خواجه/خوجا/کوجا“ سڏجڻ ۾ آيا ۽ اُهي جن گجرات ۾ پير امام شاهه جي هٿ هيٺ اسلام قبول ڪيو، اهي ”مؤمن“ سڏجڻ ۾ آيا. +وچ مشرق يعني تاجڪستان ۽ بدخشان ۾ اسماعيلين کي ’پاميري‘ چوندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17559.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17559.txt new file mode 100644 index 0000000..7ddba5f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17559.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +گارڊن ايسٽ +يو سي گارڊن ايسٽ ڪراچي ايسٽ ضلعي جي ھڪ يونين ڪاميٽي جو نالو آهي جيڪا ان ضلعي جي تعلقي جمشيد ڪوارٽرز سب ڊويزن ۾ واقع آهي. +ھن يو سي جي اتر ۾ ڪراچي سينٽرل ضلعو، اولھ ۾ گارڊن ويسٽ، اوڀر ۾ يو سي فاطمه جناح ڪالوني ۽ ڏکڻ ۾ يو سي سولجر بازار واقع آھن. +2013 کان اڳ ان جو درجو جمشيد ٽائون جي ساڳي نالي سان يونين ڪاؤنسل نمبر 11 جو ھيو. +2013 ۾ ان کي جمشيد ڪوارٽرز جي نالي سان بحال ٿيل تعلقي ۾ شامل ڪيو ويو. +ھن يو سي ۾ اردو ڳالهائيندڙ اڪثريت ۾ آھن ان کان سواءِ سنڌي پنجابي پٺاڻ، سرائڪي ماڻھو پڻ رھندڙ آھن. +2015 جي بلدياتي اليڪشن ۾ ھن يو سي م چيئرمين جي سيٽ تي محمد حبيب خان چونڊجي آيو ۽ وائيس چيئرمين جي سيٽ تي محمد آصف ميمڻ چونڊجي آئي. +ٻنھي جو تعلق ايم ڪيو ايم پاڪستان سان آھي. +ھن علائقي جي وارڊ 2 ۾ واقع علائقن م اليثرب ڪالوني، الامين ڪالوني، باران ڳوٺ، پيڊرو ڊيسوزا روڊ واقع آھن. +ھن يو سي جي سڀ کان مشھور جاء ڪراچي جو راڻي باغ آھي جيڪو 1878 م قائم ٿيو ۽ ان جي پکيڙ 33 ايڪڙ آھي. +ان جو پراڻو نالو مھاتما گانڌي گارڊن ھيو جيڪو پاڪستان ٺھڻ بعد تبديل ڪيو ويو. +ان کان علاوه ھتي نشتر روڊ، بريٽو روڊ، نسروانجي روڊ، گلابي اسٽريٽ، ٽالپر اسٽريٽ، ڊي ڪروز روڊ، بزنس رڪارڊر روڊ، آغاخان پارڪ، گارڊن سپر مارڪيٽ، آغا خان جيمخانه، گارڊن جيمخانه، سينٽ لارنس ڪانوينٽ اسڪول (گارڊن ايسٽ) ، درگاھ جمن شاھ بخاري شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17564.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17564.txt new file mode 100644 index 0000000..6b9838d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17564.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +پاڪستان ڪوارٽرز +يو سي پاڪستان ڪوارٽرز ڪراچي ايسٽ ضلعي جي ھڪ يونين ڪاميٽي جو نالو آهي جيڪا ان ضلعي جي تعلقي جمشيد ڪوارٽرز سب ڊويزن ۾ واقع آهي. +ان جي اوڀر ۾ نواب صادق علي خان روڊ ۽ اتر ۾ لياري ايڪسپريس وي ۽ ڪراچي سينٽرل ضلعو، ۽ اولھ ۾ گارڊن ويسٽ ۽ ڏکڻ ۾ گارڊن ايسٽ واقع آهي. +2013 کان اڳ ان جو درجو گلشن ٽائون جي ساڳي نالي سان يونين ڪاؤنسل نمبر 13 ھيو. +2013 ۾ ان کي جمشيد ڪوارٽرز جي نالي سان بحال ٿيل تعلقي ۾ شامل ڪيو ويو. +ھن يو سي ۾ اردو ڳالهائيندڙ اڪثريت ۾ آھن ان کان سواءِ سنڌي پنجابي پٺاڻ، سرائڪي ماڻھو پڻ رھندڙ آھن. +2015 جي بلدياتي اليڪشن ۾ ھن يو سي م چيئرمين جي سيٽ تي سيد محمد شعيب چونڊجي آيو ۽ وائيس چيئرمين جي سيٽ تي سرور حسين چونڊجي آيا. +ٻنھي جو تعلق ايم ڪيو ايم پاڪستان سان آھي ھتي نسيم ڪلاٿ مارڪيٽ، ابراهيم علي ڀائي آڊيٽوريم، پلاٽينيم ھائوسنگ سوسائٽي، گورنمينٽ ايليمينٽري ڪاليج آف ايجوڪيشن فار وومين ( پاڪستان ڪوارٽرز)، ايس ايم بي فاطمه جناح گورنمينٽ گرلس ڪاليج، عبدالرب نشتر روڊ، منگھو پير روڊ، اورينج اسٽريٽ، جگو مائي ڀگو مل اسٽريٽ، ادئي رام اسٽريٽ، ڊي سلوا اسٽريٽ، ٺارو لين پلي گرائونڊ، پاڪستان ڪوارٽرز پارڪ واقع آھن. +ھن يونين ڪاميٽي جو نالو پاڪستان ڪوارٽرز ان ڪري آھي جو اتي پاڪستان جي وفاق جي پاڪستان ڪوارٽرز جي نالي سان 32 ايڪڙن تي مشتمل ھڪ پراڻي رھائشي اسڪيم واقع آهي. +پاڪستان ٺھڻ بعد ڪراچي وفاق جي حوالي ٿيڻ کان پوءِ اتي وفاق جي سرڪاري ملازمن لاءِ اھو وفاقي رھائشي منصوبو مڪمل ڪيو ويو ھو. +انھن ڪوارٽرز مان 254 ڪوارٽرن تي ناجائز قبضا آھن جن کي خالي ڪرائڻ لاء وفاق پاران ڪاروائي ٿيڻي آهي. +خالي ڪرائڻ لاءِ ڪاروائي. +24 آڪٽوبر 2018ع تي سپريم ڪورٽ جي حڪم تي پاڪستان ڪوارٽرز کي خالي ڪرائڻ لاءِ پوليس ڪاروائي ڪئي، جنهن کان پوءِ رهائشين ۽ پوليس ۾ ڇڪتاڻ وڌي ويو، جنهن واقعي جو پاڪستان جو چيف جسٽس ثاقب نثار نوٽيس ورتو ۽ کيس ڪوارٽر خالي ڪرڻ لاءِ وڌيڪ ٽن مهينن جو وقت ڏنو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17567.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17567.txt new file mode 100644 index 0000000..0fce7db --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17567.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +سولجر بازار +يو سي سولجر بازار ڪراچي ايسٽ ضلعي جي ھڪ يونين ڪاميٽي جو نالو آهي جيڪا ان ضلعي جي تعلقي جمشيد ڪوارٽرز سب ڊويزن ۾ واقع آهي. +ھن يو سي جي اتر ۾ گارڊن ايسٽ ۽ پٽيل پاڙو، اولھ ۾ جمشيد ڪوارٽرز، اوڀر ۾ دولي کاتا ۽ ڏکڻ ۾ يو سي بھائينڊ جمشيد ڪوارٽرز واقع آھن. +2013 کان اڳ ان جو درجو جمشيد ٽائون جي ساڳي نالي سان يونين ڪاؤنسل نمبر 12 جو ھيو. +2013 ۾ ان کي جمشيد ڪوارٽرز جي نالي سان بحال ٿيل تعلقي ۾ شامل ڪيو ويو. +ھن يو سي ۾ اردو ڳالهائيندڙ اڪثريت ۾ آھن ان کان سواءِ سنڌي پنجابي پٺاڻ، سرائڪي ماڻھو پڻ رھندڙ آھن. +2015 جي بلدياتي اليڪشن ۾ ھن يو سي م چيئرمين جي سيٽ تي نوشاد خان چونڊجي آيو ۽ وائيس چيئرمين جي سيٽ تي افتخار کٽاڻي چونڊجي آيا. +ٻنھي جو تعلق ايم ڪيو ايم پاڪستان سان آھي. +ھن يو سي ۾ شامل آهن. +ھن يو سي جي مشھور جاء ھتان جو نشتر پارڪ آھي جنھن جو پراڻو نالو پٽيل پارڪ ھيو. +پاڪستان ٺھڻ بعد ان جو نالو بدلائي سردار عبدالرب نشتر جي نالي تي نشتر پارڪ رکيو ويو. +ھي پارڪ ڪراچي م سياسي اجتماعن جي ڪري مشھور آھي. +ان کان علاوه ھتي جي مشهور جاين ۾ گل رانا ڪالوني، ڊاڪٽر ابڙو روڊ، مدينه روڊ، سولجر بازار روڊ، ڪليٽن روڊ، انڪل سريا ھاسپيٽل، ميجر بڪلنڊ روڊ، ڀرڳڙي روڊ، نزرٿ روڊ، سچل فقير روڊ، شاھاڻي اسٽريٽ، ڪراچي گرلس ڪاليج (نزد نشتر پارڪ)، سينٽ لارنس ڪانوينٽ گرلس اسڪول (گارڊن ايسٽ) ، ماڻڪجي اسٽريٽ، سينٽ لارنس چرچ، فاطمه ڪاليج، ڪراچي نيشنل پرائيويٽ ھاسپيٽل، آدمجي گورنمينٽ سائنس ڪاليج (گارڊن ايسٽ)، نور ڪاليج آف پروفيشنل ايجوڪيشن، آج ٽي وي ھيڊ آفيس، ابراھيم شاھ درگاه گرومندر، پنچمکي ھنومان مندر واقع آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17583.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17583.txt new file mode 100644 index 0000000..58ea903 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17583.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +آل پاڪستان ايجوڪيشنل ڪانفرنس +آل پاڪستان ايڊيوڪيشنل ڪانفرنس شروع ۾ هڪ ادارو آل انڊيا محمدن ايڊيوڪيشنل ڪانفرنس جي نالي سان گڏيل هندستان ۾ سرگرم عمل هو، جنهن جو بنياد سر سيد احمد خان وڌو هو. +تاريخ. +پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ هن اداري جو ناظم سيد الطاف علي بريلوي 1950ع ۾ پاڪستان لڏي آيو ۽ 1951ع ۾ پاڪستان ايڊيوڪيشنل ڪانفرس، آل پاڪستان ايڊيوڪيشنل ڪانفرنس جي نالي سان ان جو بنياد رکيائين. +ابتدا ۾ هن جي آفيس ڪراچيءَ جي صدر علائقي ۾ ميجر شمس الدين جي ڪوٺيءَ جي هڪ ڪمري ۾ هئي، بعد ۾ سنڌ مدرسي جي هڪ ڪمري ۾ ۽ ان کان پوءِ مسواڙ تي جاءِ وٺي اداري جو ڪم ڪار هلايو ويندو هو. +هينئر اداري جي آفيس ناظم آباد (ڪراچيءَ) ۾ پنهنجي هڪ عاليشان عمارت ۾ آهي. +مقصد. +هيءُ ادارو هڪ علمي، تعليمي ۽ ثقافتي ادارو آهي. +پاڪستان ۾ مسلمانن جي تعليمي ۽ لساني ترقي، اصلاح ۽ تحفظ هن جا بنيادي مقصد آهن. +انهن مقصدن جي حاصلات لاءِ جيڪي طريقا طئي ڪيا ويا آهن، انهن ۾ تصنيف ۽ تاليف، تعليمي ادارن جو قيام، عورتن جي تعليم جي ترقي، لائق استادن ۽ استادياڻين جي تياري، صحيح قسم جي مذهبي تعليم جو پرچار، ابتدائي تعليم کي عام، مفت ۽ لازمي ڪرائڻ، تعليم ۾ سائنس ۽ صنعت جي مضمونن کي شامل ڪرڻ، اسڪولن، ڪاليجن ۽ يونيورسٽين ۾ فوجي تعليم لازمي ڪرائڻ، عربي زبان ۾ تعليم جو واڌارو، مرڪزي ڪتب خانو قائم ڪرڻ، ڪانفرنسون ڪوٺائڻ، رسالا جاري ڪرڻ، بالغن جي تعليم، ۽ ناخواندگيءَ ختم ڪرڻ جون تدبيرون ۽ جسماني تربيت کي نصاب ۾ داخل ڪرائڻ جون ڪوششون شامل آهن. +حال. +ڪانفرنس جيتوڻيڪ پنهنجا سڀئي مقصد حاصل نه ڪري سگهي آهي، پر اُن کي سٺي ڪاميابي ضرور حاصل ٿي آهي. +اُن جي تصنيف ۽ تاليف واري اڪيڊميءَ جي ڪارڪردگي بهتر آهي. +هيستائين تعليم، نفسيات، فلسفي، سائنس، ٻوليءَ، ادب، سيرت، سوانح، تاريخ، سماجيات وغيره تي هڪ سؤ کان به وڌيڪ ڪتاب شايع ٿي چڪا آهن. +ڪانفرنس جو ٽه ماهي علمي ادبي رسالو ’العلم‘ 1951ع کان مسلسل شايع ٿيندو رهي ٿو. +ڪانفرنس جي نظرداريءَ هيٺ علمي ۽ ادبي مجلسون ٿينديون رهن ٿيون. +ناظم آباد ۾ سر سيد گرلز ڪاليج، هن ڪانفرنس جو ڪارنامو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17601.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17601.txt new file mode 100644 index 0000000..2bdcc14 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17601.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +آل پاڪستان وومين ائسوسيئيشن +آل پاڪستان وومين ائسوسيئيشن پاڪستاني عورتن جي مُلڪي تنظيم، جيڪا ”اَپوا“ (APWA) جي نالي سان مشهور آهي، اُن تنظيم جو بنياد فيبروري 1949ع ۾ بيگم رعنا لياقت علي خان رکيو. +هيءَ پاڪستان جي سڀ کان پراڻي ۽ عورتن جي سڀ کان وڏي انجمن آهي، جنهن جا هيٺيان مقصد رکيا ويا هئا: (1) ملڪ جي ترقيءَ ۾ پاڪستاني عورتن جي شرڪت. +(2) پاڪستاني عورتن جي سياسي، سماجي، معاشرتي ۽ اقتصادي حقن ۽ مفادن جو تحفظ ۽ ان ذريعي فلاح ۽ ترقي. +(3) عورتن جي تعليمي ۽ ثقافتي سرگرمين جو واڌارو. +(4) پاڪستاني عوام جي صحت ۽ ڀلائيءَ لاءِ پروگرام بنائڻ. +(5) بين الاقوامي خير سگالي ۽ انساني اخوت جو واڌارو. +اپوا جي هيڊ آفيس ڪراچيءَ ۾ آهي ۽ ان جون شاخون تقريباً سنڌ ۽ ملڪ جي هر وڏي شهر ۾ موجود آهن، سنڌي عورتن مان ڪيتريون ناليواريون عورتون هن تنظيم سان لاڳاپيل رهيون آهن جن ۾ ليڊي صغريٰ هدايت الله، آپا شمس عباسي وغيره شامل آهن. +اپوا جون شاخون هيٺين رٿائن ذريعي قومي خدمتون سرانجام ڏئي رهيون آهن: معاشرتي ترقيءَ جا ڪم، عورت رضاڪارن جي تربيت، صحت ۽ تعليم جا پروگرام، ڳوٺاڻي ترقيءَ جا پروگرام، ڪلينڪون ۽ اسپتالون کولڻ، گهريلو دستڪاريءَ جو واڌارو، قانوني امداد، سيلاب، زلزلي يا ٻين مصيبتن ۾ امدادي ڪارروايون، ثقافتي پروگرام، سيمينار، گڏيل قومن جي ذيلي ايجنسين سان تعاون وغيره. +اپوا جو الحاق ٻين وڏين وڏين بين الاقوامي تنظيمن، انٽرنئشنل ڪائونسل فار وومين، جنرل فيڊريشن آف وومين ڪلب وغيره سان پڻ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17603.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17603.txt new file mode 100644 index 0000000..6143000 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17603.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +آل عمران (سورة) +آل عمران: عربي زبان جا لفظ آهي؛ جنهن جي لغوي معنيٰ آهي: ”عمران جو اولاد“. +”عمران“ ٻن نبي سڳورن: حضرت موسيٰ عليه السلام ۽ حضرت هارون عليه السلام جن جو پيءُ هو. +بائيبل ۾ ان عمران جو نالو عمرام لکيو ويو آهي. +قرآن پاڪ جي 116 سورتن مان ٽيون نمبر سورت جو نالو ”آل عمران“ آهي، جيڪا مديني منوره ۾ نازل ٿي هئي، جنهن ۾ ٻه سئو آيتون ۽ ويهه رڪوع آهن. +هيءَ سورة مبارڪ هجرت جي پهرين سال نازل ٿيڻ شروع ٿي ۽ 9 هجريءَ تائين پوري ٿي، جنهن ۾ حضرت موسيٰ عليه السلام جي موڪلاڻي ۽ سندس پشت مان حضرت عيسيٰ عليه السلام جي عقيدتمندن جي گمراهين ۽ اخلاقي ڪمزورين بابت تفصيلي ذڪر آيل آهي. +-ان- کان پوءِ فرمايل آهي ته هي قرآن مجيد ۽ رسول (حضرت محمد ) اُنهيءَ دين (-اسلام-) طرف سڏي رهيا آهن، جنهن جي دعوت، نبي سڳورا شروع کان ئي ڏيندا آيا آهن، جيڪا -باري- تعاليٰ جي قدرت ڪامله طرفان هڪ حقيقي دين لاءِ دعوت آهي. +انهيءَ رستي کان ڀُلجي جيڪي ٻيون راهون اوهان اختيار ڪيون آهن، اُهي انهن ڪتابن ۾ موجود نه آهن، -جن- کي توهان -آسماني ڪتاب- سڏيو ٿا. +دراصل هيءَ سورة عيسائين جي ڪوڙين دعوائن کي رد ڪرڻ خاطر پاڻ سڳورن صه تي -ان- وقت نازل ٿي هئي، جڏهن عيسائي، يهودين جي پٺڀرائيءَ لاءِ مديني شريف ۾ ساڻن مناظري لاءِ آيا هئا. +سورت ”آل عمران“ ۾ -جنگ بدر- (2 هه/623ع) جي ڪاميابين ۽ -جنگ اُحد (4 هه/625ع) جي غلطين ۽ ڪوتاهين جي نشاندهي ڪندي، خدا پاڪ جي -جلال-، مسلمانن کي صحيح رستي تي اچڻ طرف ڌيان ڏياريو آهي ۽ انهن کي اِهو پڻ يقين ڏياريو آهي، ته جيڪڏهن توهان حقيقي دين تي ثابت قدم رهيا ته توهان جي لاءِ ڪاميابيءَ جون تمام راهون کلي پونديون. +تفھيم القرآن ۾ مولانا مودودي مطابق ھن سورة ۾ ھڪ ھنڌ آل عمران جو ذڪر آيل آهي ۽ ان کي علامت طور ھن سورة جو نالو بڻايو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17610.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17610.txt new file mode 100644 index 0000000..5b43798 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17610.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ديوار مهرباني +ديوار مهرباني ايران ۾ شروع ڪيل هڪ ايثار جو هڪ نئون قسم آهي، ۽ سرديءَ جي موسم جو لباس سميت متفرقہ مفيد شين کي عطيو ڪرڻ جي لاءِ ماڻهن جي حوصلي افزائي ڪئي وئي. +اها مُهم هڪ گمنام ايراني شخص پاران شروع ڪئي وئي هئي ، ۽ ڏسندي ڏسندي تمام تيزيءِ سان سڄي ملڪ ۾ ڦهلجي وئي. +هڪ گُمنام سَخي انسان سڄي ملڪ ۾ ڀتين تي “ديوار مهربانی” لکي ڇڏي ۽ ٽنگڻين (هينگر) جي قطار لڳائي ڇڏيائين، ڀرسان گذرندڙن کي دعوت ڏنل هئي ته جيڪڏهن انهن وٽ بچيل هجن ته هو پنهنجا گرم ڪپڙا هتي ڇڏي وڃن يا کين ڪپڙن جي ضرورت آهي ته هتان کڻي وڃن. +هن مُهم جو نعرو ٻه جملا آهن، جيڪي هنن ڀتين تي چٽيل آهن، "ڦٽو ڪيو جيڪڏهن توهانکي ضرورت ناهي" () ۽ "کڻو [اهو] جيڪڏهن توهانکي ضرورت آهي" (). +خاص ڪري هي ايران جي گاديءِ جي هنڌ، تهران جي بي گهر ماڻهن جي لاءِ هي عمل سندن ماڻهن جي ضرورت جي لاءِ خدمت جو موقعو ڏئي ٿو. +سماجي رابطن (سوشل ميڊيا) جي جواب ۾، ماڻهن جو وڏو تعداد ان مُهم ۾ حصو وٺي رهيو آهي، ۽ سرد سياري جي مند ۾ ان مُهم مان ڪيترن ئي بي گهر ۽ ضرورتمند ماڻهن کي فائدو پيو آهي. +انهيءَ طرح جي هڪ پَهل،کُليل فرجُن سان تهران مان ٻين شهرن ۾ پکڙجي وئي. +بُڪ شيلف پڻ انهن مهربانيءَ جي ڀتين ۾ جوڙي پئي وڃي ته جيئن ڪتاب عطيو ڪيا وڃن خاص طور غريب باڙن جي لاءِ +پاڪستان جي ديوار مهرباني. +پاڪستان ۾ پڻ اهڙي مُهم شروع ڪئي وئي، جنهن تحت 16 جنوري 2016 تي ڪراچيءَ ۾ اهڙي ديور شروع ڪئي وئي ، جيڪا پشاور جي مُک روڊ تي پڻ لڳائي وئي. +چين ۾ پڻ 29 جنوري 2016 تي اهڙي مُهم شروع ڪئي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17615.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17615.txt new file mode 100644 index 0000000..2e052dd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17615.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +آلجبرا 0 184291 2020-03-09T20:45:16Z Intisar Ali wikitext text/x-wiki +الجبرا، لفظ جي معني آهي "ٽٽل حصن جو ٻيھر جوڙ" and "bonesetting" الجبرا علم رياضي جي ھڪ شاخ جو نالو آهي جيڪا انگن جي عام خاصيتن سان تعلق رکي ٿي. +انگن جي خاصيتن مان پيدا ٿيندڙ انھن جي عام حيثيت کي الجبرا سڏيو ويندو آهي. +الجبرائي حسابن ۾ عام انگن کي اڪثر علامتن سان ظاھر ڪيو ويندو آهي تنھن ڪري اھا انگي حسابن (Arithmetic) کان مختلف ھوندا آھن. +مثال طور: ھيٺين مساوات انگي حساب جي عبارت آهي. +پر ھيٺ ڏنل ھڪ ٻي مساوات وري انگن جون ٽي مختلف خاصيتون علامتن ذريعي ظاهر ڪري ٿي تنھنڪري اھا مساوات ھڪ الجبرائي عبارت آهي. +لفظ الجبرا عربي جو لفظ آهي جيڪو فارسي نسل جي مشھور رياضيدان محمد بن موسیٰ الخوارزمي (780ع- 850ع) جي ڪتاب جي نالي"جبر والمقابلا" (بحالي ۽ تڪرار) مان ورتل آهي. +الجبرائي حسابن کي آسان طريقي سان سمجھڻ لاء ھڪ سادو مثال ڏجي ٿو ته: عام انگي حسابن ۾ 2+3+4 = 9 ھوندو آھي. +پر الجبرا جي حسابن ۾ 2a+3b+4c = 9abc وانگر لکبو آھي جنھن ۾ a,b,c انگن جون خاصيتون آھن جيڪي ڪنھن نہ ڪنھن شئي جي بدران علامتي طور تي لکيون وينديون آھن. +جيڪڏهن a = ڪيلو، b = صوف ۽ c = نارنگي ھجي تہ ان الجبرائي عبارت کي ھيٺين طرح لکبو: +2 ڪيلا+3 صوف+4 نارنگيون = 9 ڪيلن، صوفن ۽ نارنگين جي. +جديد دؤر ۾ الجبرا جو علم وڌي يارھن قسمن جو ٿي چڪو آهي جن م ايبسٽريڪٽ الجبرا؛ ماڊيولر ارٿميٽڪ جي صورت ۾ متبادل انگي نظام جو مطالعو ۽ ان جي گروپ ٿيوري؛ منتقي نتيجن واري بوليئن الجبرا (Boolean Aljebra)؛ ميٽرڪ الجبرا؛ ويڪٽر الجبرا شامل آهن. +تاريخ. +الجبرائي حسابن جو ذڪر تاريخ ۾ قديم مصري ۽ بابلي تھذيبن سميت قديم يوناني علم رياضي تائين ملي ٿو. +مصري ۽ بابلي تھذيبن جي علم جو وڏو حصو يونان منتقل ٿيو جتي يونانين الجبرا کي نوان رخ ڏنا جن ۾ انھن الجبرائي مسئلن کي جاميٽري ذريعي ڏسڻ شروع ڪيو. +تحقيق کان پوءِ اهو معلوم ٿيو آهي ته ٽي سئو سال قبل مسيح جي زماني ۾ اقليدس ۽ مدرسه اسڪندريه جا ڪجهه فرد الجبرا کان واقف هئا. +تحقيقات جي بنياد تي اهو چئي سگهجي ٿو ته ٻه هزار سال قبل مسيح جي زماني کان رياضيدانن کي الجبرا جو علم هو. +سڀ کان قديم رسالو جنهن ۾ هڪ الجبرائي مسئلو درج آهي سو Ahmes Papyrus آهي جيڪو تقريباً 1600-1700 سال قبل مسيح ۾ لکيو ويو. +قديم يونان جي علم رياضي ۾ ڪجھ الجبرائي حساب يا مسئلا 1650 ق.م جي رھنڊ پپائرس تي لکيل مليا آھن. +جنھن ۾ لکيل ھڪ مسئلو ھيٺ ڏجي ٿو: +يوناني رياضيدان دراصل جاميٽريءَ جا عالم هئا ۽ ٽين صدي قبل مسيح جي وچ جو ديو فنطاس سڀ کان پهريون رياضي دان هو جنهن الجبرا تي تقريباً 275 ق. +م ۾ هڪ ڪتاب تصنيف ڪيو. +بابل ۽ يوناني اسڪولن جي خيالن قديم ھندوستان کي پڻ متاثر ڪيو ۽ اتي بہ علم رياضي جي ترقي ٿيڻ شروع ٿي.هندستان ۾ رياضي دانن ۾ برھما گپتا (پيدائش 598ع وفات 665ع)(628ع) جنھن ٻيو مول وارين مساواتن کي حل ڪيو، منفي انگن کي سمجھيو ۽ ٻڙي کي انگي خاصيت واري استعمال ۾ آندو ، مهـاويــرا (850ع) ۽ ڀاسڪرا (1150ع) (1114ع-1185ع) جنھن ٻڌايو تہ ھر مثبت انگ جا ٻہ ٻيا مول (square roots) ٿيندا آهن ۽ منفي عدد جو ٻيومول نہ ٿيندو آهي. +انھن جي تصنيفن ۾ گهڻي تعداد ۾ اهڙا علمي سوال موجود آهن جيڪي الجبرائي طريقي سان حل ڪيا ويا آهن. +اسلامي دنيا ۽ خاص طور تي بغداد ۾ خليفن جي زماني ۾ يونان ۽ هندستان جي عالمن جون رياضي بابت ڪاوشون گڏ ٿيون ۽ نتيجي طور الجبرا جي علم تي (588ع) ۾ محمد بن موسيٰ الخوارزمي ڪتاب لکيو ۽ 1100ع ۾ ”الڪرخي“ جا درسي ڪتاب مرتب ڪيا ويا. +جديد الجبرا ڏي ھڪ اھم قدم 825ع ۾ بغداد ۾ کنيو ويو جڏهن ھڪ عرب رياضيدان محمد ابن موسیٰ الخوارزمي (780-850) مشھور ڪتاب "حساب الجبر والمقابلا" (Calculation by restoration and reduction) لکيو جنھن م پھريون دفعو واضع ۽ جامع طريقي سان الجبرائي مساواتن جي حل ڪرڻ جا طريقا ڏنا ويا. +محمد بن موسيٰ الخوارزمي جي الجبرا جو يورپي رياضيات تي تمام گهڻو اثر پيو. +الخوارزمي جي ان ڪتاب جو ھڪ اطالوي رياضيدان فبناچي (Fibonacci) (1175-1250) لاطيني ٻولي م ترجمو ڪيو. +سنڌ ۾ پڻ رياضيءَ جي علم جا اهڃاڻ موهن جي دڙي مان انگن جي نظام جي صورت ۾ مليا آهن. +انگريزن جي دور ۾ سنڌيءَ ۾ آلجبرا جا ڪتاب ڇپيا جيئن ”جبر ۽ مقابلو“ 1859ع ۾ ڇپيو جيڪو ديوان ننديرام جي پٽ ٿڌي مل ميراڻيءَ ترجمو ڪيو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17621.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17621.txt new file mode 100644 index 0000000..69fb0aa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17621.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +آلندي سيلويڊار +چليءَ جو سوشلسٽ ليڊر ۽ صدر آلندي سيلويڊار، سال 1908ع ۾ ڄائو هو ۽ 1973ع ۾ ماريو ويو. +آخري دم تائين هار نه مڃيائين ۽ مشين گن هلائيندي وڙهندو رهيو. +شايد ٻئي ڏينهن تي هن جو دوست راڳي شاعر وڪٽر هارا به ماريو ويو. +هن جي زال، جون هارا جي ڪتاب “Victor, The Unfinished Song” ۾ آلندي جو ذڪر آهي. +آلندي هڪ پڪو مارڪسٽ هو، جيڪو ڏکڻ آمريڪا ۾ هڪ آزاد اليڪشن ۾ کٽي ويو هو. +هو چليءَ جي سوشلسٽ پارٽيءَ جو 1943ع ۾ سيڪريٽري جنرل ٿيو، جيتوڻيڪ هڪ سوشلسٽ جي حيثيت ۾ انهيءَ سوشلسٽ گروپ جي خلاف ڪامياب ٿيو هو، جيڪو ڪميونسٽ ڌر جو حامي هو، پر پوءِ هن ڪميونسٽن سان تعاون جي ضرورت محسوس ڪئي ته جيئن چليءَ ۾ انقلابي تحريڪ ڪمزور نه ٿئي. +1948ع ۾ هو سوشلسٽ پارٽيءَ کي صدر گبرئيل گونزاليز وڊيلا جي حڪومت ۾ شامل ٿيڻ تي آماده نه ڪري سگھيو، نه وري ڪميونسٽ پارٽيءَ جي حمايت تي آماده ڪري سگھيو. +هن سوشلسٽ پارٽيءَ کي الوداع ڪري، هڪ ٻي سوشلسٽ پارٽي ٺاهي، جنهن کي ”پاپولر سوشلسٽ پارٽي“ نالو ڏنو ويو. +جڏهن 1952ع ۾ ان پارٽيءَ اڳئين آمر جنرل ڪارلوس ابنيز کي چونڊ ۾ اميدوار جي حيثيت ۾ مدد ڪئي ته آلندي پي. +ايس. +پي ڇڏي، اصلي سوشلسٽ پارٽيءَ ۾ موٽي آيو. +هن کي ڪميونسٽن مدد جي آڇ ڪئي ۽ سوشلسٽن چونڊن ۾ کيس صدارت لاءِ اميدوار چونڊيو. +ٻنهي پارٽين اتحاد ڪيو، جنهن کي ”پاپولر ائڪشن فرنٽ“ ڪوٺيو ويو، جنهن ٽي ڀيرا 1952ع، 1958ع ۽ 1964ع ۾ آلندي کي صدارتي اميدوار جي حيثيت ۾ مدد ڪئي، پر ڪامياب نه ٿيا. +فرنٽ جي جاءِ تي پوءِ ”پاپولر يونٽي“ ٺاهي وئي، جنهن ۾ ريڊيڪل پارٽيءَ جا ميمبر، ڪميونسٽ، سوشلسٽ ۽ اهي ڪرسچن ڊيموڪرئٽ، جيڪي پنهنجي پارٽيءَ سان اختلاف رکندا هئا، شامل ٿيا. +1970ع جي اليڪشن ۾ آلندي کٽي ويو، پر جيئن ته کيس واضح اڪثريت نه هئي، ان ڪري اُتان جي قانون مطابق هن جي اليڪشن کي قومي اسيمبليءَ بحال ڪيو، ڪرسچن ڊيموڪرئٽن، آلنديءَ جي ان شرط تي حمايت ڪئي ته هو آئين کي نه ٽوڙيندو. +آلندي جي پروگرام ۾ بئنڪن ۽ خانگي ڪمپنين کي قومي تحويل ۾ وٺڻ به هو ۽ زرعي سڌارا به هئا. +زرعي سڌارا تيز ڪيا ويا، 1972ع تائين سموريون وڏيون جاگيرون قوميايون (Nationalize) ويون. +آلندي جي سرڪار جو آمريڪا سان ان وقت ٽڪراءُ ٿيو، جڏهن آمريڪا جا ٽامي جا ڪارخانا قومي ملڪيت ۾ ورتا ويا ۽ انهن لاءِ ڪافي معاوضو نه ڏنو ويو. +وچولي طبقي جي وڌندڙ ڪرتوتن سبب آلندي خلاف 1972ع ۽ 1973ع ۾ هڙتالون ۽ مظاهرا ٿيا. +1973ع جي اونهاري تائين آلندي جي پورهيت حامين ۽ وچولي طبقي جي ڌرين ۾ اختلاف وڌي ويا. +11 سيپٽمبر 1973ع ۾ آلندي جي حڪومت جو تختو ملٽري ڪُو (Coup) ذريعي اونڌو ڪيو ويو ۽ آلندي محل اندر وڙهندي مارجي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17635.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17635.txt new file mode 100644 index 0000000..fc33a4e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17635.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +آمري شهر +آمريءَ (انگريزي: Amri) جو ڳوٺ سنڌو درياهه جي ساڄي ڪناري تي، موھن جي دڙي کان 85 ميل، لڪي شاھ صدر کان 6 ميل ڏکڻ طرف ۽ سن شھر کان 9 ميل اتر، تعلقي ڪوٽڙيءَ جي ديهه ’ڇڇر‘ ۾ آباد آھي، جنھن جي آبادي ھن وقت پنجن ھزارن جي لڳ ڀڳ آھي، ھتي ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين لاءِ الڳ الڳ اسڪول موجود آھن. +ھن ڳوٺ ۾ ھڪ ڊسپينسري به آھي. +آمريءَ جو احوال ابتدائي ڪتابن مان تاريخ تحفة الڪرام ۾ تفصيل سان آيل آھي. +ھتي آڳاٽي وقت کان وٺي لڪي واري سيد علي جي اولاد مان حضرت لڪي شاھ صدر ۽ سندس ٻيا رشتيدار برزگ سيد رھندا ھئا. +حضرت لڪي شاھ صدر، لڪي شاھ صدر شهر ڏانهن لڏپلاڻ ڪئي پر ٻيا آمري ۾ ئي رهيا. +سندن اولاد ھن وقت به ھتي رھندو آھي، انھن ۾ ھڪ سيد الھرکيو شاھ ٿي گذريو آھي، مسڪين ماڻھن جي پر گھور لھندو ھو. +پاڻ وقت جو وڏو زميندار ھو ۽ 1952ع ڌاري 60 سالن جي عمر ۾ وفات ڪيائين، کيس ٽي فرزند ٿيا. +مقبول شاھ، غلام رسول شاھ، ۽ محمد حسن شاھ. +ان وقت آمريءَ ۾ مھر، سيد، ماڇي، ميربحر، خاصخيلي، ٻجورا، ڏونگر، ۽ دنڀڙ ذاتيون رھنديون ھيون. +ھندو به ڪافي تعداد ۾ ھوندا ھئا. +سنڌ جو نالي وارو مصور ۽ سنڌ ميوزيم حيدرآباد جو اڳوڻو ڊائريڪٽر مرحوم ظفر ڪاظمي ۽ ناميارو فنڪار علڻ فقير به ھن ڳوٺ ۾ پيدا ٿيا، ھتي ريلوي اسٽيشن به آھي. +آمريءَ کان ٿوري مفاصلي تي ٻه قديم دڙا آھن، جيڪي آثار قديمه جي ماھرن جي توجھ جو مرڪز بنيل رھيا آھن. +اصل آمريءَ جو شھر اھو ھو، جيڪو اليگزينڊر برنس جي چوڻ مطابق قديم زماني ۾، ھڪ وڏو شھر ۽ راجائن جي رھڻ جو ماڳ ھو. +پر سنڌو درياھ جي ٻوڏن سبب تباھ ٿي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17637.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17637.txt new file mode 100644 index 0000000..c35f219 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17637.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +آمريڪا ۾ سنڌين جون تنظيمون +آمريڪا ۾ سنڌين جون ڪيتريون ئي ننڍيون وڏيون تنظيمون آهن، جيڪي سنڌ جي مسئلن جي نشاندهي ڪري رهيون آهن. +آمريڪا ۾ هيٺيون سنڌي تنظيمن ڪم ڪري رهيون آهن: +اهي تنظيمون انهن سنڌين تي مشتمل آهن جيڪي سنڌ ۽ هند کان هتي نوڪرين ۽ واپار لاءِ اچي آباد ٿيا آهن. +انهن تنظيمن جو ڪم سنڌ جا مسئلا کڻڻ، انهن جو حل ڳولڻ ۾ مدد ڪرڻ. +پرديس ۾ آيل سنڌين جي رهنمائي ۽ اخلاقي مدد ڪرڻ ۽ سال ۾ ڪنوينشن ۽ ڪجهه سماجي گڏجاڻيون ڪرڻ ۽ ميلا لڳائڻ آهي. +مٿين سڀني سنڌي تنظيمن ۾ ڏٺو وڃي ته سنڌي ائسوسيئيشن آف نارٿ آمريڪا (سانا) سڀني کان وڌيڪ فعال آهي جنهن جو هر سال 4 جولاءِ تي ساليانو ڪنوينشن ٿيندو آهي جنهن ۾ هو هند ۽ سنڌ مان اهم سياسي ۽ سماجي شخصيتن کي گهرائي سنڌ جي اهم معاملن بابت گڏجاڻيون ڪندا آهن. +ان کان علاوه ورلڊ سنڌي انسٽيٽيوٽ WSI آهي جنهن کي ڪجهه گهٽ عرصو ٿيو آهي، جنهن جو بنياد 1997ع ڌاري پيو. +اها هڪ رجسٽرڊ تنظيم آهي، جنهن جي هيڊ آفيس آمريڪا جي گاديءَ واري شهر واشنگٽن ڊي سي ۾ آهي. +هن جون شاخون انگلينڊ کان سواءِ ڪئناڊا ۾به آهن. +هيءُ تنظيم Sindh Watch نالي مئگزين به ڪڍي ٿي، جنهن جا مختلف ملڪن ۾ نمائندا آهن. +سنڌ واچ جو اهم ڪم سنڌين کي هڪ ٻئي جي خبر چار ڏيڻ، سنڌ سان لاڳاپيل مختلف مسئلا جيڪي ماحوليات، ميڊيڪل، تاريخ، سياست انساني حقن ثقافت، ٻولي، تعليم، معاشيات، مطلب ته زندگيءَ جي هر شعبي سان سلهاڙيل آهن، تن کي لکت ۾ آندو وڃي ٿو. +سنڌ واچ مئگزين جو مکيه مقصد اهو به آهي ته مختلف سنڌي تنظيمن، گروپن ۽ ماڻهن جي وچ ۾ هڪ پائيدار ڳانڍاپو پيدا ڪجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17642.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17642.txt new file mode 100644 index 0000000..c30d2e7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17642.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +آمنه خميساڻي +آمنه خميساڻي (انگريزي:Amina Khamisani) (جنم:16 اپريل 1919ع- وفات: 12 ڊسمبر 2007ع) برطانوي هندستان ۾ سنڌ ۾ پيدا ٿيندڙ ليکڪ، پروفيسر ۽ تعليمي ماهر هئي. +زندگي جو احوال. +تعليمي ماھر ۽ استاد، پروفيسر آمنه خميساڻي ضلعي دادوءَ جي پاٽ شھر ۾، 16 اپريل 1919ع تي ڄائي، سکر جو اڳوڻو ڪليڪٽر علي بخش چنو سندس والد ھو، مئٽرڪ جو امتحان ڪراچيءَ جي سينٽ جوزف اسڪول مان پاس ڪيائين. +بي اي 1943ع ۾ پنجاب يونيورسٽي مان ۽ ايم اي انگلش، 1955ع ۾ سنڌ يونيورسٽيءَ مان ڪيائين ۽ ساڳئي ئي سال سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ انگريزي شعبي جي ليڪچرر مقرر ٿي، سموري حياتي تعليم جي خدمت لاءِ وقف ڪندڙ ھن خاتون، 1963ع ۾، آڪسفورڊ يونيورسٽيءَ مان ’سترھين صديءَ جي انگريزي ادب‘ جي موضوع تي ڊپلوما ڪئي. +1969ع کان 1974ع تائين سنڌ يونيورسٽيءَ جي انگريزي شعبي سان وابسته رھي. +هن سبجيڪٽ ايڪسپرٽ طور پشاور يونيورسٽي، بلوچستان يونيورسٽي ۽ سنڌ زرعي يونيورسٽي ٽنڊي ڄام ۾ پڻ پنھنجون خدمتون سرانجام ڏنيون. +1983ع ڌاري اقوام متحده جي جنرل اسيمبليءَ جي اٺٽيھين اجلاس ۾ نمائندگي ڪيائين. +پاڻ عورتن واري رتبي جي پاڪستاني ڪميشن جي ميمبر ۽ ساڳي ڪميشن جي 1984ع واري ڇپيل رپورٽ جي سھڪاري ايڊيٽر پڻ رھي. +آمنه خميساڻيءَ مختلف موضوعن تي ڪيترائي تحقيقي مضمون لکيا، جن مان ’سنڌ جي عورت‘،’ڪربلا کان اڳ ۽ پوءِ‘،’اسلام ۾ عورت جو مقام‘ ۽ ٻيا موضوع شامل آھن، ان کان سواءِ انگريزي ادب ۾ ملڪي ۽ غير ملڪي معاملن تي ڪيترائي ڪتاب لکيائين، جن ۾ +مشهور آھن. +تعليمي ميدان ۾ وڏو ڪردار ادا ڪندڙ آمنه خميساڻي 1985ع ۾ وزٽنگ پروفيسر جي عهدي تان رٽائر ٿي. +سندس وڏو ڪارنامو شاهه جي رسالي جو نثر ۾ مڪمل انگريزي ترجمو آهي، جيڪو ثقافت کاتي سنڌ پاران 2001ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو آهي. +هيءَ وڏي تعليمي ماهر 12 ڊسمبر 2007ع ۾ ڪراچي ۾ وفات ڪري ويئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17645.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17645.txt new file mode 100644 index 0000000..ed00131 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17645.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +سنڌ صوبائي اسيمبلي +سنڌ جي صوبائي اسميبلي (Provincial Assembly of Sindh) سنڌ ۾ پاڪستان جو قانون ساز ايوان آھي جنھن جو گادي جو ھنڌ ڪراچي ۾ واقع آھي۔ ھي آئين پاڪستان جي آرٽيڪل 106 جي تحت قائم ڪئي وئي۔ ھن ايوان جون 168 نشستون آھن جن مان 130 تي سڌي سنئين چونڊون منعقد ٿينديون آھن جڏھن ته 38 نشستون عورتن ۽ غير مسلم اقليتن جي لاءِ مخصوص آھن۔ +تاريخ. +پاڪستان جو ٺھراء. +3- مارچ 1943ع تي سنڌ قانون ساز اسيمبليءَ ”پاڪستان ٺهراءُ“ منظور ڪيو، جيڪو اسيمبليءَ ۾ جناب جي - ايم - سيد پيش ڪيو هو. +اسيمبليءَ جي ميمبرن جي وچ ۾ ان ٺهراءُ تي جيڪا گفتگو ٿي هئي ۽ موافق ۽ مخالف ميمبرن ان جي حق ۾ ۽ ان جي خلاف جيڪي دليل ڏنا هئا، ان سڄي ڪاروائي بابت سرڪاري رپورٽ ”سنڌ قانون ساز اسيمبليءَ جي ڪاروائي“ جي عنوان سان جلد 17، نمبر 6 ۾ گورنمينٽ پريس ڪراچيءَ مان شايع ٿي هئي. +رپورٽ ۾ ڄاڻايل تفصيل مطابق اسيمبليءَ جي گڏجاڻي 3- مارچ 1943ع تي اربع ڏينهن اسيمبلي هال ڪراچيءَ ۾ 3 بجي مانواري صدر مسٽر جي. +فريزر جي اڳواڻيءَ هيٺ ٿي. +ان گڏجاڻيءَ ۾ اسيمبليءَ جا جيڪي ميمبر حاضر هئا، انهن جا نالا الف - بي وار هيٺ ڏجن ٿا: +عبدالمجيد شيخ، آکجي رتنسنگ سوڍو، علي گوهر خان مهر، الله بخش خدا داد خان گبول، الله داد خان، امام بخش خان ٽالپور، امير علي ٺارو خان لاهوري، ارباب توڳاچي مير محمد، بندهه علي خان مير، ڏيئل مل دولترام، غلام علي بنده علي خان ٽالپور، غلام الله خان مير، غلام حسين هدايت الله، غلام محمد اسراڻ، غلام مرتضيٰ شاهه، غلام نبي شاهه، گوبندرام پريتمداس، گوڪلداس ميولداس، هيمنداس روپچند واڌواڻي، هوسيڪ ليفٽيننٽ ڪرنل ڊبليو بي، هوتچند هيرانند، الاهي بخش پير، جان محمد جوڻيجو، جينو ٻائي غلام علي الانا، قيصر خان، غلام محمد خان، لولو مل ريواچند، ماهن ڪرنل ايڇ جي، محمد علي شاهه سيد، محمد ايوب کهڙو، محمد هاشم گزدر، محمد خان نواب غيبي خان چانڊيو، محمد عثمان سومرو، محمد يوسف خان چانڊيو، نهچلداس ڇتو مل وزيراڻي، نور محمد شاهه سيد، پرتاب راءِ خير سکداس، رسول بخش خان انڙ، شمس الدين خان بارڪزئي ۽ سهراب خان سرڪي. +ڪارروائيءَ جي شروع ۾ اسيمبليءَ جي ميمبرن واسطيدار وزير کان صوبائي مسئلن بابت سوال پڇيا، جن جا هنن جواب ڏنا. +ان کان پوءِ غير سرڪاري ڪم شروع ٿيو، جنهن ۾ پهرين جناب جي.ايم.سيد، اسپيڪر جي اجازت سان ”پاڪستان ٺهراءُ“ پيش ڪندي چيو ته: +جناب جي. +ايم. +سيد جي انهيءَ ٺهراءُ کي اسيمبليءَ جي اسپيڪر ورجايو، جنهن تي نهچلداس وزيراڻيءَ رول 91 جي پئرا ’الف‘ ۽ ’د‘ هيٺ اعتراض اٿاري چيو ته ان ٺهراءُ کي پيش ڪرڻ جي اجازت نه ڏجي. +ان لاءِ هن اهو دليل ڏنو ته هڪ ته ايوان جا سڀ هندو ارڪان ايوان ۾ موجود ڪونهن ۽ ٻيو ته ان ٺهراءُ جو تعلق صوبائي حڪومت سان ڪونهي، ڇاڪاڻ ته ٺهراءُ مطابق، هندستان جي مسلمانن کي مرڪزي حڪومت هيٺ رهڻ لاءِ مجبور نه ڪيو وڃي، جو هنن جو مذهب، روايتون وغيره جدا آهن. +هن اهو به اعتراض ڪيو ته اهو ٺهراءُ 5- تاريخ (مارچ) تي پيش ڪيو وڃڻو هو. +مسٽر نهچلداس وزيراڻيءَ جي اعتراض تي سر غلام حسين هدايت الله (جيڪو ان وقت سنڌ جو وڏو وزير هو)، اسپيڪر کي مخاطب ٿي چيو ته ٽي ڏينهن اڳ مون معزز ايوان کي آگاهه ڪيو هو ته اهو ٺهراءُ 3 تاريخ تي پيش ڪيو ويندو ۽ نه 5 تاريخ تي، ڇاڪاڻ ته معزز ميمبر موڪلن ۾ وڃڻ گهريو ٿي. +هن ٺهراءُ تي پنهنجي راءِ ڏيندي چيو ته ان ۾ هڪڙو ئي مسئلو کنيل آهي ته مسلمان هڪڙي مرڪزي حڪومت جي هيٺ رهڻ نٿا گهرن، پر آزاد علائقن جي صورت ۾ رهڻ گهرن ٿا. +ان مرحلي تي مانواري اسپيڪر ٺهراءُ کي قبول ڪرڻ جي سلسلي ۾ ايوان جي راءِ ورتي، جنهن مطابق ”پاڪستان ٺهراءُ“ جي جن ميمبرن حمايت ڪئي، اهي هئا: شيخ عبدالمجيد سنڌي، خانبهادر الله بخش ڪي. +گبول، خانبهادر حاجي امير علي لاهوري، ارباب توڳاچي، مير بنده علي خان ٽالپور، مير غلام علي خان ٽالپور، سر غلام حسين هدايت الله، خانبهادر غلام محمد اسراڻ، سيد غلام مرتضيٰ شاهه، خانبهادر سيد غلام نبي شاهه، پير الاهي بخش نواز علي، نواب حاجي ڄام جان محمد، بيگم جينو ٻائي جي. +الانا، سردار بهادر سردار قيصر خان، سيد محمد علي شاهه، خانبهادر محمد ايوب کهڙو، حاجي محمد هاشم گزدر، محمد عثمان سومرو، محمد يوسف چانڊيو، سيد نور محمد شاهه، رئيس رسول بخش خان انڙ، جناب علي گوهر خان مهر، جناب شمس الدين خان بارڪزئي ۽ خانصاحب سهراب خان سرڪي. +جن ميمبرن ٺهراءُ جي مخالفت ڪئي، اهي هئا: راءِ صاحب گوڪلداس ميولداس، ڊاڪٽر هيمنداس آر. +واڌواڻي ۽ مسٽر لو لـُـو مل آر. +موٽواڻي. +اهڙيءَ ريت ٺهراءُ جي حمايت ۾ چوويهه ميمبر هئا ۽ مخالفت ۾ ٽي ميمبر. +اهڙيءَ ريت سنڌ صوبائي اسيمبليءَ 3- مارچ 1943ع تي ”پاڪستان ٺهراءُ“ منظور ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17681.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17681.txt new file mode 100644 index 0000000..bb09b6a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17681.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +آنگاس +وڏي جهنڊي يا عَلَم کي -آنگاس- چئبو آهي. +اڳئين دور ۾ ڪنهن سردار جي شامياني يا رهائشگاهه جي اڳيان لڳل جهنڊي (جيڪو اڳواڻ جي شهر ۾ موجودگيءَ جو اهڃاڻ هوندو هو +يا امام بارگاهه جي اڳيان، يا ڪنهن پِڙَ ۾ نشانيءَ طور لڳل جهنڊي کي -آنگاس- سڏبو آهي. +سنڌ ۾ عام طرح -اهل- تشيع جي اوتارن، مڪانن، مزارن ۽ -امام- بارگاهن جي اڳيان وڏو اوچو جهنڊو لڳل هوندو آهي، جنهن کي ”-آنگاس-“ چوندا آهن. +شيعن جي چوڻ موجب اهو نشان حضرت عباس علمدار جو آهي. +سنڌ ۾ -آنگاس- جو رواج آڳاٽو آهي. +اوتارن ۽ پڙن (-امام- بارگاهن) جي اڳيان وڏا وڏا -آنگاس- لڳل هوندا آهن. +پِڙن ۾ عام طرح نغارن جون گهٽ ۾ گهٽ ٻه جوڙيون رکيل هونديون آهن. +ذوالحج واري عيد ڏهاڙي نماز عصر کان پوءِ هر -امام بارگاهه- ۾ نقارن جو واڄو ٿيندو آهي، -ان- واڄي کان پوءِ شيعا محرم الحرام جون سڀئي تياريون شروع ڪري ڏيندا آهن. +اهو ڄڻ محرم مهيني جو اعلان آهي. +-ان- کان پوءِ مؤمن آنگاسن لاهڻ جي تياري ڪندا آهن ۽ پهرين محرم کان اڳ علم تي رنگ روپ ڪري علم چاڙهيندا آهن. +پوءِ پهرين عشري جا ڏهه ئي ڏينهن روزانو شام جو نغارن جو واڄو ٿيندو آهي، گهوڙا (ذوالجناح) نڪرندا آهن، سيج جي رات ۽ عاشورن جي ڏينهن عصر جي وقت تائين عزاداري ٿيندي آهي، +ماتم ٿيندو آهي، مؤمن سينا ڪوبي ڪندا، زنجيرون هڻندا ۽ سج لٿي کان پوءِ شامِ غريبان جي مجلس ٿيندي آهي. +-ان- کان علاوه شيعا روزانو صبح جو ڪم ڪار تي وڃڻ وقت -آنگاس- کي هٿ لائي شهيدن کان دعا گهرندا، يا جنهن به وقت موقعو مليو، -آنگاس- کي ڇُهي عقيدت جو اظهار ڪندا. +-آنگاس- تي هار گُل ٽنگيندا ۽ اگربتيون ٻاريندا آهن. +-آنگاس- ۾ لڳل ڪپڙي کي ”بيرڪ“ چوندا آهن، انگاس لهڻ کان پوءِ عقيدتمند -ان- ڪپڙي جا -ٽڪر- تبرڪ طور کڻي ويندا آهن. +-آنگاس- جي جيتري ڪاٺي ڊگهي هوندي، اوتري قدر -ثواب- وڌيڪ ٿيندو، ائين مڃتا آهي، سنڌ ۾ هن وقت قديم -ترين- علم پاڪ ٻه آهن هڪ سائين قلندر شهباز جي روضي تي ۽ ٻيو ٽنڊي -آغا- جي قديم -امام بارگاهه- ”علي -آباد-“ ۾ لڳل آهي. +سنڌ ۾ علم پاڪ جي رواج کي عام ڪرڻ جو سهرو سنڌ جي آخري تاجدار مير محمد نصير خان ٽالپور -جعفري- تي آهي ۽ علمن ۾ خوبصورتي لاءِ چونڪ مدنن ۽ ڊيلن جو رواج ٽنڊي -آغا- جي رهواسي ميرزا -امام- علي بيگ وڌو. +ميرزا -امام- علي بيگ نقاشي جي فن کان واقف هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17693.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17693.txt new file mode 100644 index 0000000..4efb6fd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17693.txt @@ -0,0 +1,52 @@ +آهوجا +آھوجا اصل اروڙونسي آهن، (ڏسو: ”اروڙونسي“) عربن جي ڪاهه وقت سنڌ ۾ ڀاڄڙ پيئي ته ڪيترا آهوجا پنجاب لڏي ويا. +جتان ڪي جدا جدا وقتن تي، جدا جا سببن ڪري موٽي سنڌ ۾ آيا، جنهن ڪري هن وقت هڪڙا پنجابي آهوجا ۽ ٻيا سنڌي آهوجا آهن. +منجهائن ٿورا آريا سماجي آهن پر ٻيا گهڻو ڪري سڀ گروءَ جا سک آهن. +فاضلڪا ضلعي فيروز پور ۽ ان جي پسگردائيءَ وارن آهوجن مان ڪي زمينداري ته ڪي ڌنڌو ڌاڙي ڪندا آهن. +منجهائن ڪي لکاپتي آهن. +ملتان ۽ ٻين هنڌن ڪي وڏن عهدن تي آهن. +ڪلهوڙن جي صاحبيءَ ۾ ڪيترا آهوجا پنجاب کان سنڌ ۾ آيا ۽ مديجي تعلقي نوشهري ابڙي ۾ زمينداري ڪرڻ لڳا. +انگريزن جي صاحبيءَ جي اوائل ۾ مديجيءَ کي درياهه پاتو، ته ڪي هٽي ٿورو پر ڀرو وڃي رهيا، ٻيا سکر ۽ شڪارپور ۽ ٽيان لاڙڪاڻي لڏي ويا. +ائين آهوجن جون جدا جدا شاخون ٿيون، جيڪي سکر ويا ۽ اڄ تائين اتي آهن. +تن جو وڏو ڏاڏو ديوان ڄيٺانند هو. +سکر وارن آهوجن مان پوءِ ڪي جيڪب آباد ويا، جهڙوڪ ديوان ڪشنداس، جيڪي لاڙڪاڻي ويا، تن جو وڏو ڏاڏو ديوان خوشيرام هو، سي اٽڪل هڪ سئو ورهين کان اتي رهندا اچن. +1915ع ڌاري مديجيءَ مان ٻيا به ڪي آهوجا لاڙڪاڻي ويا، جن مان هڪڙو مسٽر پرتابراءِ وسومل آهي، جو پاڻ کي ”آهوجا“ سڏائيندو آهي، پر سندس پٽ ڪراچيءَ واري آرٽس ڪاليج ۾ سنڌيءَ جو پروفيسر هو. +سو پاڻ کي ”رام پنجواڻي“ ڪوٺائيندو هو. +پيءُ ”آهوجا“ پٽ ”پنجواڻي“ سو ان ڪري مديجي وارن سڀني آهوجن جو وڏو ڏاڏو سيٺ کيمچند هو، جنهن جو پٽ سيٺ پنجاڻداس هو، تنهن ڪري ڪي آهوجا سندس نالي پٺيان پاڻ کي ”پنجواڻي“ سڏائين ٿا. +منجهائن ڪي ”ديوان“ ته ڪي ”سيٺ“ سڏجن ٿا، تنهن لاءِ سبب آهي. +سيٺ پنجاڻداس جو پٽ سيٺ ٻڌرمل هو، جنهن جا ٻه پٽ جاڙومل ۽ لڇيرام هئا. +جاڙو مل جاگيردار هو پر ميرن وٽ نواب به هو، جنهن ڪري ”ديوان“ سڏجڻ ۾ آيو. +ڳڙهي ياسين وارا آهوجا پاڻ کي اڄ تائين ”ديوان“ سڏائيندا آهن، پر ٻيا اڪثر ”ڀائيبند“ ليکبا آهن، جيتوڻيڪ ڏاڏنگ ساڳيو ئي اٿن. +شڪارپور ۾ لکي در اندر، ”بن جي حويلي“ آهي، جا سيٺ بنمل آهوجا جي نالي پٺيان سڏجي ٿي. +سندس نسل مان سيٺ شولداس ليکراج ولد سيٺ چمن داس ولد سيٺ بچو مل بنمل آهي. +سيٺ شولداس ليکراج جا وڏا پنجاب کان اول ڪڇي (قلات) ڏانهن، واپار سانگي ويا هئا، سندس ناناڻا ديوان ڄيٺمل جي آڪهه وارا آهن، ديوان ڄيٺمل ولد ديوان ٻيليرام حيدرآبادي ميرن جي صاحبيءَ ۾ شڪارپور جو گورنر هو. +سيٺ شولداس جسٽس آف پيس، ڪمشنر صاحب جو درٻاري ۽ شڪارپور ڪاليج جي بورڊ جو ميمبر رهيو، پندرهن ورهيه کن شڪارپور جو ميونسپل ڪائونسلر، شڪارپور ۽ فاضلڪا (پنجاب) جو آنرري مئجسٽريٽ ۽ شڪارپور جو آنرري مئجسٽريٽ بينچ جو چيئرمين هو. +شڪارپور جو ”بواءِ اسڪائوٽ ايسوسيئيشن“ جو مربي ۽ وائيس پريزيڊنٽ ۽ شڪارپور جي ايڊيوڪيشن سوسائٽي، ليڊي ڊفرن اسپتال، فيميل هيلٿ ايسوسيئيشن، سنڌ ۽ پنجاب جي ”انڊين ريڊ ڪراس سوسائٽيءَ“ ۽ پنجاب جي وار ليگ جو لائيف ميمبر ۽ سکر جي سينٽرل ڪو آپريٽو بئنڪ جو ميمبر هو. +سنڌ ۾ اهو ئي صاحب پهريون هو، جنهن شڪارپور ۾ وڏي پئماني تي ”هوزيئري“ جو ڪارخانو کوليو هو، جو سندس نالي پٺيان ”شولداس نٽنگ ائنڊ ويونگ ملز“ سڏبو هو. +سيٺ سوشلداس آهوجا جو مربي فرزند راءِ صاحب گوڪلداس هو، جنهن جو جنم شڪارپور ۾ 31 آڪٽوبر 1907ع تي ٿيو هو. +شڪارپور هاءِ اسڪول ۾ مئٽرڪ تائين پڙهيو. +ننڍڙي ئي هوندي تکو اسڪائوٽ ۽ راندين روندين ۾ برک هو، جنهن ڪري اسڪول ۾ ٽينس سيڪريٽري، ڪرڪيٽ ٽيم جو ڪئپٽن ۽ اسڪول جي هڪ ”ٽروپ“ جو اسڪائوٽ ماسٽر ۽ شڪارپور شهر جي ”بواءِ اسڪائوٽ ايسوسيئيشن“ جو آنرري سيڪريٽري هو. +1927ع کان وٺي 1930ع تائين پهريائين ”شڪارپور اسڪائوٽ“ ۽ پوءِ ”سنڌ اسڪائوٽ“ جاري ڪيائين، جنهن بمبئي جي ٻن گورنرن سرليلي ولسن ۽ سرفيڊرڪ سائيڪس جو ڌيان ڇڪيو ۽ اهي انجا مربي ٿيا. +1930ع ۾ سندس پتا سيٺ شولداس آمريڪا جي ٽئٽرسفيلڊ ڪمپنيءَ لاءِ اُن خريد ڪرڻ واسطي ڪراچيءَ ۾ گهرائي ورتس، جتي اهو ڌنڌو ڪيائين. +انهيءَ مشغوليءَ هوندي به ڪراچيءَ جي ٻارهين ساڌو هيرانند ٽروپ جو اول اسسٽنٽ اسڪائوٽ ماسٽر ۽ پوءِ اسڪائوٽ ماسٽر ٿي ڪم ڪرڻ لڳو. +1933ع ۾ ”سنڌ اسڪائوٽ جمبوري“ برپا ڪيائين. +1938ع ۾ مسٽر اي بليو. +اوڪلي نالي هڪ گوري سان گڏجي سامونڊي اسڪائوٽنگ جاري ڪيائين. +ان کي پڪي پائي تي بيهارڻ لاءِ هڪ ”سي اسڪائوٽ گروپ ڪائونسل“ ٺاهيائون جنهن جا ميمبر وڏيءَ هلنديءَ پڄنديءَ وارا ٿيا. +انهيءَ اسڪائوٽ گروپ برپا ڪرڻ جو مهورت سنڌ جي گورنر سرلانسيٽ گرهام، 15 اپريل 1939ع جي، گورنمينٽ هائوس ۾ ڪيو. +سامونڊي اسڪائوٽن ۾ خدمت جو انگ ايترو ته ڦوڪيائين جو ڪيترن ئي ڄڻن کي سمنڊ ۾ ٻڏي وڃڻ کان بچايو هيائون. +هيءُ هڪ وڏو نيڪيءَ جو ڪم هو، جو سڀاويڪ طرح عام خلق کي گهڻو پسند پيو ۽ سرڪار به ڪيتريون سهوليتون ڪري ڏنيون ۽ موٽربوٽ به مليل هئن ۽ ٻين کي به سامونڊي اسڪائوٽنگ سيکاريندو رهيو. +ائين پنهنجو تن، من ۽ ڌن انهيءَ ڀلي ڪم بلي ڏيئي بيٺو. +”ڪراچي هاربر موٽر بوٽ پئٽرول“، جو ڪراچي بندر جي بچاءَ لاءِ هو، تنهن ۾ پهريائين پاڻ داخل ٿيو ۽ 1 سيپٽيمبر 1941ع کان وٺي ”رايل انڊين نيول والنٽيئر رزرو“ جو آنرري ليفٽيننٽ ٿيو. +سندس قدر سڃاڻي جنوري 1946ع ۾ سرڪار ”راءِ صاحب“ جو لقب ڏنس. +سيٺ شولداس جو ٻيو نمبر فرزند سيٺ دولترام هو. +شڪارپور ۾ پڻس ”هوزري“ جو ڪارخانو کوليو، ته هيءُ ننڍڙي هوندي ئي، کيس انهيءَ ڪم ۾ مدد ڪرڻ لڳو. +اُڻڻ جو سمورو ڪم سندس نظر هيٺ ٿيندو هو. +ائين چاهه وڌيس ته پنجاب جي سرڪاري ”هوزيئري انسٽيٽيوٽ“ مان سکيا وٺي، ڪوٽن، جرسين، گنجي، فراڪن وغيره جا اهڙا نوان نوان نمونا ڪڍيائين جو ڏيهي توڙي يوروپي لوڪ اهي پسند ڪرڻ لڳا. +سکر جي اڳوڻي ڪليڪٽر مسٽر ايڇ. +سورلي آءِ. +ايس جي ڌرمپتنيءَ لکيو آهي ته، ”منهنجو اوني ڪوٽ ۽ گهگهرو شڪارپور جي انهيءَ ڪارخاني جا ٺهيل، منهنجي مڙس مون کي ناتال جي سوکڙي ڪري موڪليا هئا. +اسڪاٽ لينڊ ۾ اهي جن به ڏٺا تن واهه واهه ڪئي! +“ سنڌ جي جڙيل شيءِ جي ساراهه يورپ وارا ڪن، سا سنڌ لاءِ فخر جي ڳالهه آهي. +شڪارپور وارو اهو ڪارخانو بند ڪري ان جي بدران، سيٺ دولترام، ڪراچيءَ جي جيل طرف، هڪ چڱي پيماني تي، ”سٽئنڊرڊ نٽنگ“ نالي ڪارخانو کوليو.سيٺ دولترام ۾ ديس شيوا جو انگ هو، ۽ پڪو اسڪائوٽ هو، 1939ع جي سکر ۽ شڪارپور وارن فسادن مهل هن نوجوان، شڪارپور جي امن امان لاءِ پنهنجي اسڪائوٽ ٽروپ سميت، رات ڏينهن پهرو پئي ڏنو. +سرڪار به سندس قدر سڃاڻي، کيس آفرين نامو ۽ روالور ۽ بندوق رکڻ جو پروانو ڏنو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17736.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17736.txt new file mode 100644 index 0000000..0205bed --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17736.txt @@ -0,0 +1,58 @@ +تاريخي ماديت +تاريخي ماديت مان مراد، مارڪسيت جو اهو پهلو آهي، جيڪو تاريخ جي مادي ۽ معاشي تعبير سان تعلق رکي ٿو. +مارڪس جي خيال ۾ انساني تاريخ هڪ داستان آهي، جنهن ۾ مفلس حال طبقو معاشي بهتريءَ لاءِ جدوجهد ڪندو نظر آيو آهي. +ان داستان ۾ استحصالي طبقو ۽ استحصال ٿيندڙ طبقو مسلسل هڪ قسم جي ڪشمڪش ۾ رهندو پيو اچي، جنهن کي “طبقاتي ڪشمڪش” چيو ويندو آهي. +تاريخي ماديت تاريخي ارتقا کي جانچڻ لاءِ ان تي مارڪسي سائنس جي لاڳو ڪرڻ جو نالو آھي. +تاريخي ماديت جو بنيادي مقصد ھڪ جملي ۾ ائين بيان ڪري سگھجي ٿو ته : +ان ڳالھ جو مطلب ڇا آھي؟ +روزنامه ”مرر“ جا ڏسندڙ ”پريشرز“ جي ڪارٽون اسٽرپ کان سٺيءَ ريت واقف ھوندا جنھن ۾ پوڙھو ڪتو ”ويلنگٽن“ گھمندي گھمندي ھڪ ڪيڪڙن سان ڀريل تلاءَ تي وڃي نڪرندو آھي. +ڪيڪڙا ان کي ڏسي پر اسرار مخلوق جي باري ۾ اندازو لڳائيندا آھن، انھن کي ته اھو ئي ڏيکائجي پيو. +ڳالھ اھا آھي ته اوھا جي سڄي ڪائنات جيڪڏھن ته ھڪ تلاءُ ئي آھي ته اوھان شين کي ڪئينءَ ڏسندا آھيو؟ +اوھان جي شعور جو شمار اوھان جو وجود ئي ڪندو آھي. +انساني سوچ تجربن جي دائري تائين محدود آھي. +ھيءَ ڳالھ اسين تمام گھٽ ڄاڻيندا آھيون ته قديم انسان ڪئينءَ سوچيندو ھوندو؟ +پر ھي ڄاڻون ٿا ته ڪھڙين شين جي باري ۾ ھو سوچي ئي ڪونه سگھندو ھو. +ان کي اھا به پريشاني ڪونه رھي ھوندي ته فٽبال مئچ ڪير کٽيندو؟ +”فٽبال ليگ“ وارا پھريون ئي اندازو لڳائيندا آھن ته وڏن شھرن ۾ مئچ ڪرائڻ سان ايتري ڪمائي ٿي ويندي جو پيشه ور رانديگرن ۽ ڪلب جي سڄي عملي جي پگھار ٿي وڃي. +صنعتي شھر رڳو انھيءَ وقت ئي ترقي ڪري سگھن ٿا جڏھن محنت جي طاقت جي واڌ ان نقطي تائين ارتقا ڪري وڃي ته سماج جي ھڪ حصي کي باقي رھيل معاشرو کارائي سگھي ۽ اھو حصو خوراڪ جي حصول بجائي ٻين گھربل شين جي پئداوار تي ڌيان ڏئي سگھي. +ٻين لفظن ۾ ھڪ وڏي پئماني تي محنت جي ورھاست لازمي بيھندي آھي. +انھيءَ شيءِ جو ٻيو رخ ھي ته ماڻڳو لازمي طور تي رڳو پئسو ڪمائڻ جي معمول ۾ ٻڌجي وڃن ۽ ضرورت جون شيون ٻين کان خريد ڪن، جنھن ۾ فٽبال ٽڪيٽون به شامل آھن.قديمي سماج ۾ لازماً ائين ڪونه ٿيندو ھو. +ائين ھن سادي مثال سان ظاھر ٿيندو آھي ته ڪھڙيءَ ريت پيشه ور فٽبال جھڙيون معمولي شيون به سماج جي روزگار حاصل ڪرڻ جي طريقن سان جڙيل آھي يعني ماڻھن جي سماجي وجود تي دارومدار ڪن ٿيون. +آخر انساني سوچ آھي ڇا؟ +عظيم عينيت پرست فلسفي ھيگل چيو ھو ته ”انسان باشعور ھستي آھي“ حقيقت ۾ ھيگل عام مذھبي خيال کي ئي ھڪ خاص قسم جي ھٿ جي صفائي ڏيکائيندي ٿوريءَ نئينءَ شڪل ۾ پيش ڪري ڇڏيو ھو، جنھن مطابق خالق انسان کي دماغ پنھنجي ثنائيءَ، تعريف ۽ تحسين لاءِ عطا ڪيو ھو. +ھي سچ آھي ته سوچڻ ھڪ اھڙو عمل آھي جيڪو اسان کي ڪيڙن ماڪوڙن کان الڳ ڪندو آھي. +پر انسان سوچڻ جي صلاحيت ڇو ۽ ڇا لاءِ حاصل ڪئي؟ +تقريباً سو سال اڳ اينگلز ان ڳالھ جي نشاندھي ڪئي ھئي ته ”سڌو ٿي بيھڻ “ ئي اھا تبديلي ھئي جنھن حضرت انسان کي بن مانس کان الڳ ڪيو، ھي سڌي مادي خاصيت ھئي، ان نظرئي جي وضاحت بشريات جي ماھرن جي جديد ترين تحقيقن ڪئي آھي، جئين ليڪيءَ جي کوجنائن +سڌي ٿي بيھڻ مخالف آڱوٺن جي ذريعي پڪڙ بنائڻ لاءِ ھٿن کي آزاد ڪري ڇڏيو. +انھيءَ سامانن ۽ انھن جو ارتقا ممڪن بڻايو. +ان سڌي ٿي بيھڻ ئي شروعاتي انسان کي ان لائق به بڻائي ڇڏيو ته ھو چؤطرف جي دنيا کي ڄاڻڻ لاءِ ٻين احساسن بدران اکين تي وڌيڪ دارومدار ڪري. +ھٿن جي استعمال دماغي صلاحيتن کي اکين جي وساطت کان ارتقا ڏني. +اينگلز ھڪ جدلياتي ماديت پسند ھو. +ھُن ڪڏھن به سوچ جي اھميت کي گھٽ نه ڪيو پر ان جي وضاحت ڪئي ھئي ته سوچ پيدا ڪئينءَ ٿي. +اسان ھي به ڏسي سگھون ٿا ته اٺارھين صديءَ جي آمريڪي سياستدان ۽ ليکڪ بنجامن فرينڪلن جي سوچ ھيگل جي نسبت وڌيڪ ماديت پسند ھئي جڏھن اُن انسان جي تعريف ھڪ سامان بڻائڻ واري جانور طورڪئي. +ڊارون سو سال اڳ ٻڌايو ھو ته بقا جي لاءِ ھڪ جدوجھد موجود آھي ۽ فطرتي نسلن جي چونڊ ذريعي بقا پذير رھنديون آھن. +ظاھر ۾ ته انسان وٽ پنھنجي حفاظت جي لاءِ ڪجھ خاص نه ھو، نه ته اُن وٽ چيتي جھڙي رفتار ھئي، نه شينھن جھڙي طاقت ۽ نه ئي ھُو ھاٿيءَ جھڙو ڍيڄاريندڙ وزندار جسم رکندو ھو، ان جي باوجود انسان پوري ڌرتيءَ تي غالب آيو، ۽ موجوده دور ۾ ته انھن خوفناڪ جانورن کي خاتمي جي حد تائين پھچائي ڇڏيو اٿس. +اھا ڪھڙي شيءِ آھي جيڪا انساني نسل جو ھيٺين درجي جي جانورن کان الڳ ڪندي آھي؟ +ھي شڪ ٿي سگھي ٿو ته ڪجھ جانور ته خود ڪفيل آھن، جئين شينھن +پر آخري تجزئي ۾ انھن سڀني جانورن کي پنھنجي چؤ طرف جي فطرت اھڙيءَ ريت قبول ڪرڻي پوندي آھي، جھڙيءَ ريت انھن کي ملندي آھي.پر جيستائين انسان جو تعلق آھي، اھو فطرت تي آھستي آھستي قابو حاصل ڪندو ويندو آھي. +اھو عمل جنھن جي ذريعي انسان فطرت کي قابو ڪيو، محنت آھي. +مارڪس جي قبر تي بيھي ڪري، اينگلز چيو ھو ته ھن جي دوست جي عظيم کوجنا ھيءَ آھي ته ”انسان لازمي طور سڀ کان پھريون کائڻ، پيئڻ، رھائش ۽ لباس جي مسئلن کي حل ڪيو، انڪري سيايت، سائنس، آرٽ ۽ مذھب وغيره طرف اچڻ کان اڳ ان کي ڪم ڪرڻو پيو. +ھڪ ٻي جاءِ تي جدلياتي اصول ٻڌائيندي اينگلز چوندو آھي ته ”ھٿ نه رڳو ھي ته محنت ڪرڻ جو عضوو آھي پر ھي پاڻ محنت جي پيداوار به آھي“. +جڏھن ته اسين پنھنجي پراڻن انسانن جا ذھن پڙھي ته نٿا سگھون، پر اندازو سٺيءَ ريت لڳائي سگھون ٿا ته لڳ ڀڳ ھر وقت ان کي رڳو ھڪ ئي پريشاني رھندي ھئي، اھا ھئي غذا. +انساني تاريخ جو وڏو حصو ان جدوجھد تي مشتمل آھي جيڪا ضريڌورت کي پورو ڪرڻ لاءِ ڪئي وئي آھي. +مارڪسين کي گھڻو ڪري ”معاشي جبريت پسند“ ( (Economic Deterministھئڻ جو ملزم بيھاريو ويندو آھي. +حقيقت ۾ مارڪسي ماڻھو، تاريخ ۾ عام ماڻھن جي خيالن يا انھن جي عملي ڪردار جي اھميت جي انڪار کان گھڻو پري آھن. +پر مختصر طور ھي ٻڌائي سگھجي ٿو ته اسين سرگرميون ڪندا آھيون ته انھن جي ذريعي ئي اسان کي ھڪ طرف ھي پتو پوندو آھي ته اسان جي انفرادي سرگرمين جي آزاديءَ جون حدون ڇا آھن ۽ ٻئي طرف ان حقيقت جو به پتو پتو پوندو آھي ته پنھنجن خيالن ۽ سرگرمين کي آخري منزل تائين پھچڻ لاءِ سازگار سماجي حالتن جو پھريون کان موجود ھئڻ ضروري آھي. +اسان جا مڪتبي مخالف عمومي طور تي سست ۽ بري نظر جا ماڻھو آھن جيڪي نرم ۽ ملائم آرامده ڪرسين تي اڌ ليٽي ڪري سرخ شراب ۽ ٻين سامانن مان انفرادي سرگرمين کي حاصل ڪري رھيا آھن. +اتي اسان مارڪس جي مدد سان سمجھي سگھون ٿا ته ماڻھو ”پنھنجي تاريخ“ پاڻ ٺاھيندا آھن، اھي ماضيءَ جي عطا ۽ ماضيءَ مان گذري آيل ھوندا آھن“. +اسان کي ھي سمجھڻ جي ضرورت آھي ته ھن سڄي عمل ۾ سماج ڪئينءَ ترقي ڪري رھيو آھي؟ +انھيءَ سبب تي اسين چئي سگھون ٿا ته مارڪسزم ھڪ تناظر جي سائنس آھي. +زبان جيڪا خيالن جي ڪرنسي آھي پاڻ محنت جي تخليق آھي. +اسين ان ڳالھ کي گدڙن ۽ ٻين شڪاري جانورن تائين ۾ ڏسي سگھون ٿا جيڪي پنھنجو شڪار مارڻ لاءِ رڳو وحشياڻي طاقت تا رفتار بجائي گروھي عمل تي ڀاڙيندا آھن. +انھن وٽ ڀؤنڪندڙ حڪمن ۽ نشانين جو ھڪ سلسلو آھي جيڪي زبان جي شروعات جا مرحلا آھن. +ان طرح سان ماڻھن جي ملي ڪري محنت ڪرڻ جي نتيجي ۾ انھن جي وچ ۾ زبان پنھنجي ارتقا جا مرحلا طئي ڪيا. +مٿين درجي جي بن مانسن ۾ منطقي سوچ جي جيوڙن ۽ جانورن ۾ سامانن جو محدود استعمال اڄ به شروعاتي مرحلي تي آھي. +جڏھن ته ڪاميابي رڳو حضرت انسان جي ئي ھٿ لڳي. +اسين ڏسي چڪا آھيون ته انساني نسل کي جيڪا ٻين جانورن کان الڳ ڪندي آھي يعني محنت جي ذريعي انسان فطرت کي آھستي آھستي تبديل ڪندو آھي ۽ ائين ڪندي ھي پاڻ کي تبديل ڪندو آھي. +ان سان پتو پوندو آھي ته انساني تاريخ جي سڀني بد بختين ۽ غلطين جي اندر ئي ترقيءَ جو ھڪ حقيقي معيار موجود آھي. +مردن ۽ عورتن جي اھا وڌندڙ صلاحيت، جنھن ذريعي اھي فطرت تي اختيار حاصل ڪندا آھن ۽ انھن جو واڌارو ضرورتن مطابق ڪندا آھن : ٻين لفظن ۾ ”محنت جي وڌندڙ اضافت“ پيداواري قوتن جي ارتقا جو ھر مرحلو پيداواري رشتن جي ھڪ مخصوص مجموعي سان مطابقت ۾ ھوندو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17785.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17785.txt new file mode 100644 index 0000000..a21996d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17785.txt @@ -0,0 +1,118 @@ +قديمي ڪميونزم +اوائلي اشتراڪي دور يا قديمي ڪميونزم ابتدائي ڪميونزم جي انهن مثالن مان ڪنهن ”سونهري دؤر“ جي تاريخ يا ان جي ختم ٿي وڃڻ جو ماتم ڪرڻ نه هو، پر اهو ٻڌائڻ هو ته گذر جي شين کي رلي ملي پيدا ڪرڻ ۽ پوءِ انهن کي ضرورت موجب پاڻ ۾ ورهائڻ ڪو نئون يا عجب جهڙو طريقو نه آهي. +حقيقت ۾ انسان جي سماجي زندگيءَ جي شروعات ايئن ٿي ۽ لکين سال انهيءَ راهه تي هلندي رهي. +مطلب ته پيداواري وسيلن جي ذاتي ملڪيتَ ڪو ابدي، اٽل يا مقدس حياتيءَ جو قانون نه آهي، پر ان جو رواج به سماجي ضرورتن هيٺ سماجي ارتقا جي هڪ مخصوص دؤر ۾ ٿيو. +سبب اهو هو ته ابتدائي ڪميونزم ۾ ڪم ورڇيندڙ (تقسيم ڪار) جي گنجائش بيحد محدود هئي. +ڪم ورڇيندڙ جي کوٽ جي ڪري پيداوار ۾ واڌارو ممڪن نه هو ۽ نه ئي ماڻهن جون وڌندڙ گهرجون پوريون ٿي پئي سگهيون. +سماجي ترقيءَ جي گهرجن ڪم جي ورهاست جي ريت وڌي ۽ ڪم جي ورهاست ڪري ذاتي ملڪيت جنم ورتو. +قديم رعيتي راڄ ۾ جيڪي تضاد ظاهر ٿيا، انهن جو اڪيلو حل اهو ئي هو ته پيداواري وسيلا ذاتي ملڪيت ۾ تبديل ٿي وڃن، پر ذاتي ملڪيت اندر هاڻي تضاد ايترا گهرا ۽ تيز ٿي ويا آهن، جو سماج کي نئين سوشلسٽ راهه تي قائم ڪرڻ کان سواءِ انسان نه انهن اندروني تضادن کي ختم ڪري سگهي ٿو ۽ نه ئي ترقي ڪري سگهي ٿو. +سماج جي ابتدائي ترين مرحلن ۾ ھي ته ڪونه ھوندو ھو ته ماڻھو فيڪٽرين ۾ وڃي ڪري شيون ٺاھيندا ھوندا جيڪي انھن لاءِ ڪارآمد نه ھيون، پر جن جر بدلي ۾ ھفتي جي آخر ۾ انھن کي اھڙا رنگين ڪاغذ ڏنا وڃن جن کي ٻيا ماڻھو کائڻ ۽ ڪپڙن وغيره جي بدلي اسانيءَ سان قبول ڪرڻ تي تيار ھئا، جن جي انھن کي ضرورت ھوندي ھئي. +ان طرح جون ڳالھيون ته اسان جي وڏن جي وھم ۽ گمان ۾ به نه ھيون ۽ نه ئي پري جديد معاشري جون ڪيتريون ئي خصوصيتون موجود ھيون جن کي اسين فطرتي طور تي موجود سماج جو حصو سمجھندا آھيون. +ڪھڙي سوشلسٽ ھيءَ دليل ناھي ٻڌي ته ”ماڻھو پنھنجي لالچ ۽ ڇنڻ کسڻ جي خواھشن جا غلام آھن، اوھان سوشلزم نٿا آڻي سگھو، ڇو ته اوھان انساني فطرت کي تبديل نٿا ڪري سگھو“. +جڏھن ته حقيقت ته ھي آھي ته اسان جي سماج کي طبقن ۾ ورھي اڃان 10,000 سال کان وڌيڪ جو عرصو به ناھي گذريو، جيڪو ھن ڌرتيءَ تي انساني نسل جي موجودگيءَ جي عرصي جو رڳو سئون حصو (ھڪ فيصد) آھي. +باقي 99 فيصد عرصي ۾ ڪنھن قسم جي طبقاتي سماج جو وجود ئي نه ھو، نه ته ڪنھن قسم جي عدم مساوات مسلط ھئي، نه ئي ڪائي رياست ھئي ۽ نه ئي جديد دور جي معنائن ۾ ڪوئي خاندان. +ان جو سبب ھي ناھي ته پراڻا ماڻھو اسان کان وڌيڪ متقي ۽ پرھيزگار ھئا، پر پيداواري رشتن ھڪ مختلف قسم جي معاشري جي تشڪيل ڪئي ھئي، جنھن سبب انساني فطرت به ڪجھ ٻي ھئي. +وجود شعور کي شمار ڪندو آھي ۽ جيڪڏھن ماڻھن جو سماجي وجود الڳ آھي، جيڪڏھن اھو سماج جنھن ۾ اھي رھندا آھن ته انھن جي سوچ به مختلف ھوندي. +قديمي معاشري جو بنياد خوراڪ گڏ ڪرڻ ۽ شڪار ڪرڻ تي ھو. +رڳو ھڪ ئي قسم جي محنت جي ورھاست موجود ھئي، اھا مرد ۽ عورت جي وچ ۾ ھئي،اھا به ڪلي طور تي فطرتي حياتياتي بنيادن تي ھئي، ڇو ته عورتن تي تمام گھڻو وقت ننڍن ٻارن جي پرورش جو بار ھو. +مرد شڪار ڪرڻ ويندا ھئا ته اُھي پوئيان ساڳ پٽ ۽ کائڻ پيئڻ جون سبزيون وغيره گڏ ڪنديون ھيون. +ان ريت پيداوار ۾ ٻنھي جنسن ھڪ اھم ڪردار ادا ڪيو. +قبيلن جو مطالعو ڪندي ۽ انھن تي ڪيل تحقيق جي بنياد تي، جئين ته ڪالا ھاري ريگستان ۽ ڏکڻ آفريڪا ڪا ڪنگ قبيلا (جيڪي اڃان تائين قديمي ڪميونزم جي حالت ۾ رھي رھيا آھن) ھي اندازو لڳايو ويو آھي ته خوراڪ جي فراھميءَ ۾ عورت جو حصو مرد جي نسبت وڌيڪ اھميت جوڳو رھيو آھي. +ھي سڄا قبائلي سماج ھڪ جھڙي خاصيتن جا حامل ھئا. +شڪار گاھون قبيلي جي گڏيل ملڪيت طور ورتيون وينديون ھيون. +اھي ماڻھو لالچي يا خودغرض ٿي به ڪئينءَ سگھندا ھئا جڏھن ته شڪار پاڻ ھڪ گڏيل ڪم آھي؟ +صفي ھستيءَ کان مٽجي وڃڻ جو يقيني خطرو اسان کي اشتراڪ طرف وٺي ويندو آھي. +مثال طور؛ مئل دريائي گھوڙي کي پنھنجي ساٿين کان لڪائڻ سٺو نٿو ٿي سگھي، ان کان اڳ جو اوھان ان کي کائي سگھو، اھو سڙي ويندو ۽ اھڙا موقعا لازمي ۽ ھر ھر اچي سگھن ٿا جڏھن اوھان مصيبت ۾ ھجو ۽ قبيلي جي ٻين ماڻھن وٽ ضرورت کان وڌيڪ خوراڪ موجود ھجي. +اھا ئي ڳالھ سولي لڳي ٿي ته ورھاست ڪئي وڃي ھڪ جيترو ورھايو وڃي. +نجي ملڪيت ذاتي ھٿيارن ۽ اوزارن جي حد تائين موجود ھئي، پر ھڪ ٻئي کان بلڪل الڳ الڳ قبائلي معاشرن ۾ به ھڪ اصول بھرحال گڏيل يا ھڪجھڙو ھو ته اھي ماڻھو شين جي عدم مساواتي اجماع کان بچڻ خاطر انھن جي مالڪ جي جسم سان گڏ ئي ساڙي ڇڏيندا يا دفن ڪري ڇڏيندا ھئا.ايستائين جو انھن قبيلن ۾ زراعت جي شروعات کان پوءِ به زمين جي ھڪ لڳاتار برابر ورھاست موجود رھي، ان قدر طاقتور ھئا قديمي ڪميونزم جا قاعدا ۽ قانون. +روم جي ليکڪ ”ٽيسي ٽس“ جرمن قبيلن ۾ ان طرح جي رواجن جو ذڪر ڪيو آھي. +ان طرح جي معاشرن ۾ عورت کي وڏو مقام حاصل ھو. +اھي قبيلي جي دولت ۾ گھٽ ۾ گھٽ برابر حصو ضرور وجھنديون ھيون. +انھن الڳ قسم جون مھارتون حاصل ڪيون ھيون. +ائين لڳي ٿو ته ظرووف سازي عورتن ايجاد ڪئي، پر ائين چئون ته عورت ئي ذراعت جي ڳولھا ۾ حتمي طور فيصله ڪن ڪردار ادا ڪيو. +رياست جھڙن ادارن جي ڪائي ضرورت ڪانه ھئي ڇو ته سماج ۾ قوت پيدا ڪرڻ وارن بنيادي متحارب طبقاتي مفادن جو ڪٿي به وجود ئي ڪانه ھو. +انفرادي جھڳڙا قبيلي جي اندر ئي نمٽايا ويندا ھئا. +قبيلي جا وڏا پوڙھا، جن وٽ تجربو ھوندو ھو، لازمي طور تي قبيلي جي فيصلي ڪرڻ ۾ اھم ڪردار ادا ڪندا ھئا. +اھي ماڻھو سردار ھئا پر بادشاھ نه ھئا. +انھن جا اختيار جيڪڏھن مڃيا وڃن ته ٺيڪ نه ته ڏاڍ نه ھو. +ايستائين جو ٽئين صدي عيسويءَ جي آخر تائين (جڏھن ته وقت جي مناسبت سان ھي مشڪوڪ نظر اچي ٿو) اٿانارڪ، ھڪ جرمن قبيلي، ”ويزي گوٽ“ جي سردار چيو ھو ته ”مون وٽ اختيار آھي، طاقت ڪونھي“ +معاشري ارتقا ڪئي، ڇو ته ائين ڪرڻو پيو. +آفريڪا جي گرم ترين خطن تي جنھن ۾ آبادي، انساني زندگيءَ لاءِ نامناسب حصن کي ڀريندي ڦھلجندي وئي. +ماڻھن وٽ به رستا ھئا يا ته پنھنجي سوچ ۽ محنت جي طاقت جو استعمال ڪندي ارتقا ڪن يا وري ختم ٿي وڃن. +اصل ۾ زمين جي ڪاشتڪاريءَ جي ذريعي ساڳ پٽ جو يقيني طور تي ھٿ ۾ اچي وڃڻ فروٽ ۽ خشڪ ميوا وغيره گڏ ڪرڻ ھڪ وک اڳتي ھئا. +شڪار کان ڪاشتڪاريءَ طرف ھڪ اھڙي وک ھئي جڏھن جانورن کي پڪڙيو وڃڻ لڳو. +قبائلي قدرون ان ريت ئي برقرار رھيون. +زراعت جي ابتدا سان ڪميونسٽ سماج جو خاتمو. +زراعت انساني نسل جي تاريخ جو پھريون عظيم انقلاب ھوجنھن کي نيو ليٿڪ انقلاب چيو ويندو آھي. +اناج کي چونڊيو ۽ پوکيو ويو۽ زمين ۾ ڇڪڻ وارن جانورن جي مدد سان ھر ھلايو وڃڻ لڳو. +پھريون دفعو ھڪ وڌيڪ پيداوار ( (Surplus Production وڏي پئماني تي ٺھي چڪي ھئي جيڪا پورھيتن جي ضرورتن کان ڪيترو ئي وڌيڪ ھئي. +اھا ته صاف ظاھر آھي ته قديمي ڪميونزم ۾ انھيءَ نڪمي ۽ ناڪاره طبقي جي گنجائش ڪٿي به نه نڪرندي ھئي جٿي ماڻھو پنھنجون ضرورتون وڏي مشڪل سان پوريون ڪندا ھئا اتي ڪنھن کي غلام بڻائڻ جو سوال ئي نه ٿو ٿي سگھي. +بھرحال اڃان (نيو ليٿڪ انقلاب) کان پوءِ ڪجھ ماڻھن جو ڪم نه ڪرڻ ممڪن ٿي ويو ھو، پر اڃان انسانيت ان قابل نه ٿي سگھي ھئي ته ھر ڪوئي اھڙي زندگي گذاري سگھي. +اھا ئي اھا بنياد ھئي جنھن تي طبقاتي معاشرو اڀريو، معاشرا قابض ۽ پورھيت طبقي جي وچ ۾ ورھائجي ويا. +زمانن کان طبقاتي ڪشمڪش ۾ سڀ کان وڏو مسئلو پورھيت جي پيدا ڪيل وڌيڪ پيداوار تي قبضي جي ڪشمڪش رھيو آھي. +اھو طريقو جنھن سان ھيءَ پيداوار حاصل ڪئي وئي ھئي، کسيو ويو، ھي مختلف پيداواري خاصيتن تي ڀاڙيندو ھو جيڪو ذراعت جي عطا ھو. +ھن تبديليءَ سماج کي ھڪدم تبديل ڪري ڇڏڻ جي بنياد ڏني. +قبائلي قدرون وڏي مشڪل سان ختم ٿيون. +پھريون پھريون زمين جي ورھاست برابر ڪئي وئي. +اڃان تائين ته جاگيرداري يورپ جي ڪجھ علائقن جي ڳوٺاڻي آبادين ۾ قديمي ڪميونزم جي ذريعي زمينن جي ھرھر ورھاست جون روايتون ھڪ تبديل ٿيل شڪل ۾ جاري آھن. +پر شڪار جي ابتڙ ، ذراعت ھڪ انفرادي ڪم ھو. +اوھان وڌيڪ محنت ڪري وڏيڪ پئداوار حاصل ڪري سگھو پيا، ۽ جڏھن ھر ڪوئي بقا جي چؤنٺ تي زندگي گذاري رھيو ھجي ته ان ڳالھ جي اھميت الاھي وڌيڪ ٿي ويندي آھي، ۽ ان تي ذرعي انقلاب جنھن ڇڪائيءَ جي جانورن جي مدد سان ھر ھلايو ويندو ھو، جيڪو بنيادي طور تي مردن جو ڪم ھو. +ان عورت کي مجبور ڪيو ته اھا ھاڻي ڪچي مال تي ڪم ڪري جيڪو ان کي مرد فراھم ڪندو، پيداوار جي ڪردار جي ھيءَ اھا محرومي ھئي جنھن عورت ذات کي تاريخي شڪست جو منھن ڏيکاريو. +مرد چاھيندا ھئا ته پنھنجي غير مساوياڻي ملڪيت ھڪ نر وارث کي منتقل ڪن. +قديمي ڪميونسٽ سماج ۾ نسل عورت جي نسبت سان ھلندو ھو (تڏھن وراثت غير اھم ھئي) ھاڻي مرد جي نسبت سان وراثت ھلڻ لڳي. +ان ڳالھ جو علم ناھي ته طبقاتي سماج ڪئينءَ وجود ۾ آيو، پر اسين ھن ڪھاڻيءَ کي انھن شاھدين جي ٽڪڙن جي مدد سان جوڙي سگھون ٿا جيڪي اسان کي ميسر آھن. +اسين ان عمل کي انقلاب چوندا آھيون، ۽ اھوئي لفظ ان جو معقول ترين استھفام آھي. +پر اسان کي ھي ياد رکڻ گھرجي ته مختلف قسمن جي معاشرن ۾، نئين قسمن جي مڪمل طور تي پراڻين قسمن جي جاءِ وٺڻ کان اڳ لازمي طور تي پراڻين قسمن جي جاءِ وٺڻ کان اڳ لازمي طور تي ٿي سگھي ٿو ھزارن سالن جي عبوري شڪلن ۾ تبديليون ظاھر ھونديون ھجن. +انساني ترقيءَ جي پيش رفت ھڪجھڙي طور تي ته ٿي ھئي ھيءَ ھڪ مشترڪ ۽ ناھموار ارتقا جي اصول ھيٺ ٿي. +ھي استوائي آفريڪا جا ماڻھو نه ھئا پر گرم علائقن جا (غالباً اولھ جي ويجھو) ماڻھو ھئا جيڪي ذراعت جي اپنائڻ جي لاءِ سڀ کان پھريون مجبور ٿيا ھئا. +پنھنجي شروعات ۾ ذراعت يقينا گھڻي شروعاتي نوعيت جي ھئي، جيڪي غالباً جھنگن ڪٽڻ ۽ ساڙڻ کان ذرعي مايدان حاصل ڪرڻ تي مشتمل ھئي. +ان جو مطلب ھو ته قبيلو سدائين حرڪت ۾ رھندو ھو، ڇو ته صاف ڪيل زمين صرف ڪجھ سالن لاءِ ئي فصل ڏيندي ۽ وري پيداوار گھٽ ڪري ڇڏيندي. +ان ريت قبائلي معاشرو قائم ته رھيو پر ان ۾ تبديليون اينديون ويون. +ٽيسي ٽس پنھنجي وقت جي جرمن قبيلن جي فوجي جمھوريت جو ذڪر ڪيو آھي، جنھن ۾ ھڪ جنگي سردار جي ھڪ آئين، بزرگن جي ڪائونسلن ۽ جنگجوئن جي مجلس جو ذڪر آھي. +عورتون ھاڻي ان جمھوري حق کان محروم ڪيون ويون ھيون. +ارتقا جي ھن مرحلي تي قبيلي جي ھاڻي ھيءَ خاصيت ھئي. +جڏھن ته مجلس (پنھنجا نيزا پنھنجي چيلھن تي وڄائي ڪري) سڀني فيصلن کي مڃي ۽ رد ڪري سگھندي ھئي، وري به اسين جنگي سردار جي شڪل ۾ بادشاھ ۽ بزرگن جي ڪائونسل ۾ ھڪ حڪمران اشرافيه جي شروعاتي شڪل ڏسي سگھون ٿا. +روم جا حڪمران سينٽ (پوڙھا ماڻھو) ۾ گڏ ٿي ويو ۽ اينگلو سيڪسن بادشاه کي ھڪ وٽان (عقلمند ماڻھن جي جماعت) مشورو ڏيندي ھئي، ھي ٻئي ھڪ جمھوري قبيلي جي آئين جون باقيت ھيون جيڪي پنھنجي تضاد ۾ تبديل ٿي ويون. +ھاڻي جرمن قبيلا جنگ ۾ گڏ ٿي ويا ڇو ته ھڪ وڌيڪ پيداوار موجود ھئي، انڪري ھيءَ غير محفوظ ھئي،جيڪڏھن ھن جو دفاع نه ڪيو وڃي ھا ته کسجي وڃي ھا. +بشريات جي ماھرن جھڙوڪ ليڪيءَ جي ثابت ڪري ٿي ته ڊيسمونڊ موريس (اگھاڙو بن مانس) ۽ رابرٽ آرڊري (شڪاري مفروضو) جئين لکڻين جي نقطه نظر جي ابتڙ انسان موروثي طور تي جارح فطرت جو حامل ناھي. +ھي صحيح آھي ته قديمي ڪميونسٽ معاشرن ۾ به ويڙھيون ٿيون، مثال طور: شڪاري شڪارگاھن تي، پر جنگيون تاريخ جي ھڪ طئي ٿيل ۽ باقاعده صورت ۾ رڳو ان مرحلي تي شروع ٿيون جڏھن ڪجھ اھڙو موجود ھو جنھن تي وڙھي سگھجي. +اسان ذراعت جي ڳالھ ڪئي آھي ته سماج لاءِ اھڙي کوجنا وانگر آئي جنھن ۾ ضرورت کان وڌيڪ پيداوار پيدا ڪئي ويندي ھئي. +حقيقت ۾ محنت جي اضافت ۾ ثيڻ واري ترقيءَ ذراعت جي ذريعي ھڪ جامع محنت جي ورھاست کي ممڪن بڻايو. +ماڻھو پنھنجي ھٿن سان ٻين شين جي پيدا ڪرڻ خاطر استعمال ڪري سگھندا ھئا.انڪري ذرعي انقلاب (جھڙوڪ برتن شازي (ٿانو ٺاھڻ) ۽ ڌات سازي) ۾ ۽ ان سان گڏوگڏ سڄن سماجي ڍانچن ۾ پاڻ سان گڏ جڙيل انقلاب کڻي آيو. +مختلف قبائلي ماڻھن ۽ ان سان گڏ قبيلن جي اندر به عدم مساوات پيدا ٿي وئي. +جغرافيائي ۽ ٻين سببن ڪجھ قبيلا گله باني (ميھارڪي) ۽ ڪجھ مڇيون وغيره پڪڙڻ طرف ٿي ويا. +جئين جئين ذرعي ماڻھن پنھنجي وڌيڪ پيداوار جي حفاظت جي لاءِ ڳوٺن جي چوڌاري قلعي بند ٿي رھڻ ڊروع ڪيو (پر ائين چوڻ گھرجي ته وڌيڪ پيداوار انھن مان ڪجھ کي پنھنجي حفاظت ۾ لڳايو) انھن ميھارن ۽ مڇيون پڪڙڻ وارن ماڻھن شين جي تبادلي جي ڪم تي قبضو ڪري ڇڏيو. +ان کان اڳ تبادلو، قبيله جيڪي پنھنجي سفر دوران ملندا ھئا، جي وچ ۾ ھڪ بي ضابطه عمل ھو. +ھاڻي ھي باقاعده ھڪ ضروري عمل بڻجي ويو ھو. +ڌات يقيناً اھم تجارتي شين مان ھئي. +يھودي ميھار ماڻھن مان معروف ترين ھئا (بائيبل ۾ سدائين ابراھيم جي دولت پالتو جانورن جي صورت ۾ ناپي ويندي آھي). +جنھن مصري ۽ ميڊي ٽيرين تھذيبن جي وچ ۾ تاجر جيان ارتقا ڪئي. +تجارت جي ارتقا قبيلن جي وچ ۾ روايتي تحفن جي ڏي وٺ کان ٿيو. +ڀلا تحفي جي قدر جو پئمانو ڪھڙو ھو؟ +جئين ئي ماڻھن ۾ ان خيال جي ڪائي واضع شڪل ٺھي ھوندي ته ورتل تحفي جي تياريءَ ۾ وقت گھڻو لڳو ھوندو، انھن تحفي ڏيڻ وارن کي بدلي ۾ وڌيڪ محنت سان تيار ٿيل شيون ڏئي ڪري فياضيءَ ۾ مات ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي ھوندي. +جئين جئين تجارت ۾ باقاعدگي ايندي وئي فطري طور تي ان جو احساس به وڌندو ويو ته ڪوئي عالمگير بدل ھئڻ گھرجي، ڪائي اھڙي شيءِ جيڪا تجارت ۾ باآسانيءَ سان مبادلي (ڏي وٺ) طور استعمال ٿي سگھي ۽ جئين ھر ڪوئي قدر کي ماپڻ طور عمومي پئمانو قبول ڪري ڇڏي. +سڀ کان اڳ ھيءَ ضرورت مويشي (پالتو جانورن) ذريعي پوري ڪئي وئي. +لاطيني زبان جو لفظ ”پيڪونيا“ جنھن جو مطلب پئسو آھي، ”پئڪس“ يعني مويشي (پالتو جانور) مان ڪڍيو ويو آھي پنجابيءَ جو پشو يعني مويشي به پئسي سان ملندڙ جلندڙ آھي، ھونءَ پنجابي ۽ سنڌي ماڻھو پنھنجن ڍورن ڍڳن کي عام طور تي مال به چوندا آھن جيڪو دولت ۽ پالتو جانورن ٻنھي جي معني ڏيندو آھي. +ان کان پوءِ ان کي ڌاتي ڍلن ذريعي آسانيءَ سان پورو ڪيو ويو جنھن ۾ تيزيءَ سان وڌندڙ تجارت ٿي، ان تي وزن جي ضمانت جي لاءِ سلطانن جي مُھر ٿا ٺپو ھنيو ويندو ھو. +روايتي تحفه عام طور تي سردار کي قبيلي جي نمائندي ھئڻ سبب ڏنا ويندا ھوندا. +جئين جئين معاشرو وڌيڪ دولتمند ٿيو، سردار ھئڻ وڌيڪ اھميت جوڳو ٿي ويو. +سردار جو گھر ڳوٺ ۾ ھڪ شروعاتي منڊي بڻجي ويو. +نيڪي بدي ڪرڻ لاءِ ڌات سازيءَ انسان جي ھڪ ھڪ ھيبت ناڪ طاقت ٿمائي ڇڏي. +خاص ڪري ٽامو ۽ ٽين ڪمياب ھيون. +انھن نون معاشرن جي پھرين ضرورت پنھنجي انھن زندگيءَ جي معاشرن جو تحفظ ھو جن جي انھن تعمير ڪئي ھئي. +قدرتي طور تي سردار کي ويڙھاڪ ھئڻ سبب جنگي حڪمتِ عملي ۾ ڪم اچڻ وارن سامانن سان فاعدو وٺڻ واروسڀ کان معتبر ماڻھو ھئڻ گھرجي ھا. +ان ڳالھ جا منطقي نتيجا قديم يوناني شاعر ھومر جي ڪھاڻين ۾ نظر ايندا آھن. +ھُو ٻڌائيندو آھي ته ٽرائي جو شھر ھڪ اھڙي يوناني فوجي اشرافيه جي حفاظت ۾ ھو جيڪو ڪانسي جي زرھن سان ٺھيل ھو. +ھُو اھو ناھي ٻڌائيندو ته وڌيڪ فوج عام سپاھين تي مشتمل ھئي جيڪي رڳو پٿر جي انّي وارن نيزن سان مسلح ھئي ۽ اھائي سپھ (پوليس) گھڻو ڪري وڙھڻ ۽ مارڻ جو ڪم ڪندي ھئي. +صاف واضع آھي ته انھن کي ادبي لطافت جو موضوع بڻجڻ جو ”سزاوار“ نه سمجھيو ويو ھو. +ھومر جي پراڻين ڪھاڻين ۾ ھڪ اھڙي سماج جي شبيھ ڇڪيل آھي جٿي قديمي ڪميونزم کي قبائلي سردارن جي جنگين ۽ لٽ مار سان ڀريل زندگيءَ کي پري ڌڪي ڪري ارتقا پذير ٿيندي اشرافيه ۽ بادشاھن جا لاھا چاڙھا ٺاھي ڇڏيا. +ھاڻي ھڪ حڪمران طبقو پُراثر ۽ مسلح طاقت جي اجاريداريءَ جو مالڪ ھو. +ان ريت قبائلي سماج جي ارتقا غير طبقاتي مساوات جو خاتمو ڪندي پنھنجي قبر کوٽڻ وارا پاڻ ٺاھيا. +اتفاق سان ، جرمن ساگا به جرمن قبائلي سماج جي خاتمي مان ان جي ئي ملندڙ جلندڙ شڪل جي مرحلي ۾ اڀريا. +انھن جي ”سورمائي دور“ به انھيءَ جھڙيون فني بنترون پيدا ڪيون (جھڙوڪ رزميه شاعري) ۽ ايستائين ته اھڙو ئي خدائي نظام جڏھن ته قديم يونان ۾ پيداوار جي ارتقا جي مطابقت ۾ انھيءَ جھڙي مرحلي ۾ ھو. +ھومر جي بيان ڪيل ٽين جي دور جو ڊورين يورشون صفايو ڪري ڇڏيو.مغربي يورپ جي تاريڪ دور جي برابر واري عرصي، يعني لکين سالن تائين تاريخي رڪارڊ مرده ٿي ويا. +پر حملو ڪندڙ پاڻ سان گڏ ڪجھ نئون به کڻي آيا ھئا ۽ ھي ھو لوھ، ٽئين دنيا جي مقابلي ۾ وڌيڪ ملندو ھو. +ھومر جو حڪمران طبقو ان کي عام جنتا کي مسلح ڪرڻ لاءِ استعمال ڪري ئي نه سگھندو ھو، ائين ڪرڻ سان انھن کي پنھنجي فوج اجاريداري، جيڪا انھن جي سماجي طاقت جي بنياد ھئي، کان محروم ڪري ھا، انڪري ھُو حملو ڪندڙ اڳيان واريءَ جي ڀت ثابت ٿيا جيڪي اڃان تائين قبائلي ھئا. +حملو ڪندڙن جو سماج طبقاتي ڪونه ھو. +انڪري انھن سڀني لوھ جا ھٿيار استعمل ڪيا ۽ پنھنجي وقت ۾ ناقابلِ شڪست رھيا. +ڪيترائي ڀيرا انساني نسل کي اڳتي وڌڻ لاءِ ڪجھ قدم پوئتي وڃڻو پوندو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17786.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17786.txt new file mode 100644 index 0000000..7c328f6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17786.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +شين جي پيداواري خاصيت شين جي پيداواري خاصيت: +تھذيب مختلف طرفن کان مختلف انداز ۾ ارتقا پذير ٿي. +جيسيتائين اسان کي ڄاڻ آھي، ھي سڀ کان اڳ مصر جي نيل درياءَ کان ڊيلٽا ۽ ميسوپوٽيما (موجوده عراق) مان اڀري، جڏھن ته ھاڻوڪيون ايجادون اسان کي ھي به ٻڌائين ٿيون ته ٿي سگھي ٿو ھي انڊيا (انڊس يعني سنڌو درياءَ جي چؤطرف جي زمين) ۽ اتر اولاھين ايشيا ۾ به آزاداڻي طور تي ارتتقا پذير ٿي ھجي. +مصر ۽ عراق ٻنھي ۾ ائين محسوس ٿيندو آھي ته حڪمران طبقو سردارن بجائي پورھيتن جي ارتقا مان ڦٽو آھي، جيڪي ٻئي معاشري کان مٿي ھئا. +ان جو سبب ھي ھو ته انھن مذھبي رھنمائن انھن کي ايتري فارغ البالي ميسر ھئي ته ھو ڪئلينڊر ٺاھي سگھن، جيڪو انھن جي ان لائق ٺاھيندو ھو ته ھو ان ڳالھ جي پيشن گوئي ڪري سگھن ته نيل ۾ ڪڏھن سيلاب ايندو، ۽ رياضيءَ کي ترقي ڏئي سگھن، جنھن جي ڪري مرڪزي منصوبه بند آبپاشي ڪاربند ھئي، جنھن سڀ کان اڳ ڍيرن جي حساب سان وڌيڪ پيداوار ڏني. +ان حد کان مصري ڪاھنن جي رياضي ۽ فلڪيات ۾ دلچسپي ڪو اتفاقي امر نه ھو،پر ان جون جڙون پيداوار جي احتياج ۾ ھيون. +مارڪس وضاحت ڪندو آھي: اُن وقت احتماعي حالتون محنت ذريعي حقيقي طور تي وڌيڪ پيداوار ڦٻائڻ جي لاءِ، جھڙوڪ آبپاشيءَ جو نظام (جيڪو ايشيائي ماڻھن ۾ تمام وڌيڪ اھميت جو حامل آھي) ابلاغ جا ذريعا وغيره، ھڪ عظيم بالادست ھستيءَ جي ڪم طور ظاھر ٿيا، يعني مطلق العنان حڪومت جيڪا ننڍين ننڍين حڪومتن کان ڪيترو ئي مٿي وڃي ڪري باضابطه مسلط ڪئي وئي. +”ايشيائي رياست (جيڪا ڪنھن به صورت ڳوٺاڻي آبادين جي جوابدار نه ھئي) وڌيڪ پيداوار کي خراج طور ڦٻائڻ ۾ حقدار سمجھي ويندي ھئي. +ھي خراج رياست زمين جي ملڪيت جي بدولت ورھائيندي ھئي“. +انھن کي پاڻ ۾ جوڙڻ وارو طبقو انھن سڀني ننڍين ننڍين آبادين کان مٿي موجود ھو. +ائين چئي سگھجي ٿو ته ھي شيءِ کان مٿي يا وري بنا شرڪت غير مالڪ لڳندو ھو. +حقيقي طبقو ته رڳو موروثي قبضو ڪندڙن کي چيو وڃي سگھبو ھو. +پيدا جون عام شرطون: (آبپاشي وغيره) کي برقرار رکڻ جي لاءِ رياست کي خراج (ھڪ قسم جو ٽئڪس) ڏيڻ وارن ھتاب جي ڳوٺن جو وڏو انگ خود ڪفيل ھو. +ھر ڳوٺ اندر دستڪاري ۽ ذراعت گڏيل موجود ھيون. +ھي پکڙيل ۽ ٽڙيل ڳوٺ ان لائق نه ھئا جو ھُو پنھنجي استحصال جي خلاف پاڻ کي گڏ ڪري سگھن ھا، ان ريت سڄي جو سڄو نظام ئي تبديليءَ جي راه ۾ رنڊڪ ھيو. +مارڪس ۽ اينگلز جڏھن انھن معاشرن کي ”تاريخ کان ٻاھر“ قرار ڏنو ته انھن جو اصل مقصد به اھو ئي ھو. +مثال طور ھنڌستان ھڪ ٻئي پٺيان حملو ڪندڙن جي ور رھيو آھي، پر انھن مان ڪنھن ھڪ به سياسي تبديليءَ جا اثر ھيٺين نسلن تائين نه پھچي سگھيا. +سڪندر جي جانشين، بطليموس، اھڙي سماج کان آيا ھئا جٿي زمين جي نجي ملڪيت انھن جي سماجي نظام جي جڙ ھئي. +انھن جڏھن مصر تي قبضو ڪيو ته نظام کي جئين ھو تئين ڇڏي ڏنو. +وري به ھُو ان نظام کان حاصل ڪيل مال ۽ پئسي کان وڌيڪ مطمئن ھئا. +ھيءَ ته ڪائي ھزارين سال اڳ جي ڳالھ آھي، جڏھن برطانيه ھنڌستان تي قبضو ڪيو. +انھن مقامي ذراعت ۽ دستڪاريءَ جي ايڪي کي ٽوڙڻ لاءِ زمين جي نجي ملڪيت کي وڏي جانفشانيءَ سان متعارف ڪرائڻ جون ڪوششون ڪيون ۽ سرمائيداريءَ جون شروعاتي حالتون ٺاھيون. +جنھن سان ايشيائي پيداوار جي طريقي جو ٻيڙو ئي آخرڪار غرق ٿي ويو. +ان جو نتيجو آبپاشيءَ جي نظام ۾ زوال ۽ پوري اڻويھين صديءَ ۾ ھولناڪ قحطن جي ھڪ سلسلي جي صورت ۾ ظاھر ٿيو. +ان جي باوجود ايشيائي پيداوار جي طريقي ۾ زمين جي مشترڪ ھارڪائپ جھڙيون قديمي خاصيتون موجود ھيون، وري به ان طبقاتي سماج جو پھريون ارتقا ڏٺو. +اھڙيءَ ريت دنيا جي انھن ويڪرن ۽ ڊگھن خطن ۾ ھڪ اھڙي سماج جي صورت اُڀري جيڪا اوڀري يورپ جي نسبت ھر لحاظ کان مختلف ھئي. +غلامي خبر ته ھئي پر ھر ھڪ غالب پيداواراڻو طريقو ھئي. +مغربي يورپ جي جاگيرداريءَ جي بلڪل ابتڙ، وڌيڪ پيداوار بجائي ان کي جاگيردار ڦٻائي ڇڏي ھا، مرڪزي رياست ورھائيندي ھئي. +ھڪ دفعو جڏھن تھذيب قائم ۽ مضبوط ٿي وئي ته ضروري ٿي ويو ته ان جي چؤڌاري ڦھلجي وڃي، ڀلي ھي جنگ ذريعي ڦھلجن يا تجارت جي.مصر جي لاءِ ئي ٻاھرين علائقن جي ھٿ ھئي، انڪري ڪريٽ جي تھذيب کي اڳتي وڌائڻ کي تحريڪ ملي ۽ انھيءَ سبب يوناني ساحلي علائقن جي تجارتي سماج کي ارتقا جي لاءِ ھڪ زبردست قسم جو مرحلو مليو. +نجي زمينن جي ملڪيت نجي دولتمنديءَ کي لامحدود مھميز ڪيو جيڪو انساني نسل کي ٻيھر ھڪ وک اڳتي وٺي وڃڻ جي قابل ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17788.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17788.txt new file mode 100644 index 0000000..6edbdb4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17788.txt @@ -0,0 +1,82 @@ +رومن غلامداري +رومن غلامداري +رومن معاشرو پنھنجي شروعاتي بادشاھن جي بي دخليءَ کان پوءِ، پھريون پھر ته بلڪل انھن يوناني شھري رياستن جھڙو ئي ڏيکائجي ٿو جڏھن اھو زمين جي مالڪن جي عملداريءَ ھيٺ ھو. +(روم ۾ انھن کي پيٽريشين چيو ويندو ھو) ۽ اُتي ھُو سينٽ ۾ گڏ ھئا شروعات ۾ انھن سڀني سياسي حقن تي قبضو قائم ڪري ڇڏيو. +پلي بيئر (ننڍي طبقي جا ماڻھو) اقتدار ۾ پنھنجو حصو وٺڻ جي لاءِ ھڪ شاندار جدوجھد ڪئي جنھن ۾ انھن زرعي ھڙتال جي ھٿيار کي استعمال ڪيو، جيڪو قبيلن جي ”سي سيشن“ (رومن پلي بيئنز کي سبق سيکائڻ ۽ مراعتون حاصل ڪرڻ جي لاءِ روم کي عارضي طور تي ڇڏي ڏنو ته جئين اُھي انھن جي تڪليفن جي داد رسي ڪن) جي شڪل ۾ ھئي. +پر پلي بيئنز رڳو غريب ئي نه ھئا. +انھن ۾ دولتمند تاجر به شامل ھئا جيڪي پيٽريشين جي رياستي اختيارن ۾ حصيداريءَ جا خواھشمند ھئا. +انھن پلي بيئنز تحريڪ جي قيادت ڪئي ۽، جئين ئي انھن کي ان مان جيڪو کپي پيو انھن کي ملي ويو انھن ان کي ڇڏي ڏنو. +انھن جدوجھد مان حاصل ٿيڻ وارن يقيني فاعدن مان ھڪ ھي به ھوته قرضي جي ٻوڏ کان آزادي ملي وئي.ھي خال رومن ريپبلڪ جي بي انتھا ڦھلاءَ ۽ فتوحات جي نتيجي ۾،غلامن جي ذخيرن تي ذخيرامالِ غنيمت ۾ حاصل ٿيڻ سان ڀريو ويو. +يونانين کان انھن جو فرق ھي ھو ته رومن پيٽريشين اتان جي طاقت ۽ اقتدار سان گڏ پاڻ کي جوڙيل رکيل ھئا. +بجائي ان جي جو ھُو حڪمرانن سان مراعتون بٽورن ۽ ان افضائش ۾ پنھنجي مفادن جا ٺيڪا قائم ڪن، انھن غلامن جي محنت کي تمام وڏين ايراضين (انھن فارمن کي ليٽي فنڊيا چوندا ھئا) جي استحصال سان وابسته ڪري ڇڏيو. +ائين ڪندي انھن کي مجبوراً پلي بيئنز کي به ڪجھ نه ڪجھ ڏيڻو پيو. +جيڪي پيدل دستن سان گڏجي رومن فوج جي عظمت کي بنياد ڏئي رھيا ھئا. +بي دخل ڪيل فوجي پيادا جڏھن ويھ سالن جون فوجي خدمتون سر انجام ڏئي ڪري واپس ايندا ھئا ته پنھنجي زمينن کي ڊڀن ۽ جھاڙين سان اجڙيل ڏسندا ھا. +ھاڻي نه چاھيندي به انھن خانه خرابن کي شھرن جو رخ ڪري بي اجرت خانه بدوش جھڙي پرولتاريه جي شڪل ۾ گڏ ٿيڻو پوندو ھو. +پر جئين ته اوڻويھين صديءَ جو سرمائيدار مخالف نقاد سيسمودي چوي ٿو ته ”جديد سماج پرولتاريه جي دم تي پلندو آھي، جڏھن ته رومن پرولتاريه سماج جي مصارف تي پلندا ھئا“. +روم ۾ پلي بيئنز کي آزادي ڏيارڻ جي تڪليفن ڀري جدوجھد جي آخري قيادت گريڪس برادرز ڪئي. +ٻنھي کي پيٽريشينز جي زرخريدن جي بلوي ذريعي ڪٽيو ويو. +پھرين صدي قبلِ مسيح، جيڪا ريپبلڪ جي آخري صدي ھئي، جي رومن سماج جو بحران پنھنجي ماھيت ۾ ٻه شاخو ھو. +ھڪ پاسي ته طبقاتي جدوجھد ھڪ بند گھٽيءَ ۾ پھچي چڪي ھئي. +تضاد فوج تائين پھچي چڪا ھئا. +ھڪ کان پوءِ ٻئي جرنل پنھنجي سياسي مقصدن جي حصول جي لاءِ پنھنجي سپه جي مدد لاءِ زمينون ڏيڻ جا واعدا ڪندي گڏ جوڙيو جيڪا ھي پلي بيئنز پنھنجي جدوجھد سان حاصل نه ڪري سگھيا ھئا ٻيو ھاڻي ٻئي پاسي ھڪ ننڍڙي ڪجھ ماڻھن جي حڪومت پنھنجن بدعنوان صوباعي گورنرن ۽ تحصيل دارن ذريعي ھڪ دنيا تي حڪومت ڪري رھي ھئي. +حڪمرانيءَ جو ھي طريقو قطعاً نامناسب ھو. +ھي پاڻ سان گڏ سماجي جنگين کي کڻي آئي، جڏھن روم جي اطالوي اتحادين شھرين جي حقن جو آواز اٿاريو. +رومنين کي پنھنجي فتح جو بس ھڪ ئي چارو ھو اھو ھي ته اطالوي اتحادين کي شھريت جا حق ڏئي ڪري پاڻ سان گڏ رکيو وڃي. +ان ڪري ھڪ کان پوءِ ٻيو فوج وارو ادارو اقتدار جي خال کي ڀريندي ذاتي اقتدار کي وڌائيندو رھيو. +ايستائين جو آگسٽس سيزر خاص طور تي اطالوي مالڪن زمين تي ڀاڙيندي جن کي ھو حڪومت ھلائڻ جو عنديو ڏئي چڪو ھو ريپبلڪ کي ڇڏي ڏنو. +آھستي آھستي سڀئي شھري بڻجي ويا ۽ مراعتون بي معني ٿي ويون. +سڀ جا سڀرومي سلطنت جي معمولي رعايا ھئا. +فرانس جي شھنشاھ نپولين بوناپارٽ جي پاليسين کي ان تي تنقيد ڪرڻ وارا ائين ئي ”سيزرازم“ نه چوندا ھئا. +گروھن ۽ طبقن جي وچ ۾ ھڪجھڙو ھڪ ئي طرح جو توازن ٻنھن جي ذاتي طاقت جي حصي جي خاصيت ھئي. +آگسٽس سيزر ھڪ ڊگھي عرصي تائين امن قائم ڪري ڇڏيو ھو. +پر ھڪ غلاميءَ تي دارومدار رکندڙ بادشاھت جي لاءِ امن جنگ کان وڌيڪ موتمار ھوندو آھي. +غلامن جي پھنچ گھٽ ٿيندي وئي ۽ غلامن جون قيمتون خوفناڪ حد تائين وڌڻ لڳيون. +روم پنھنجي طبعي حدن تائين پھچي چڪو ھو. +ان کي چئن طرفن کان اُھي قبيلا گھيري چڪا ھئا جن کي اسين بربرن جي نالي سان ڄاڻون ٿا، جن تي روم ڪڏھن به فتح ياب نه ٿي سگھيو. +ان صورتحال ۾ غلاماڻي پيداوار جي حدن پنھنجو پاڻ ڏيکاريو. +پيداوار ۾ غلام جو حصو نه ھو. +ھُو ته رڳو چھبڪ جي خوف کان ڪم ڪندو ھو. +آزاد ماڻھُ محنت کي ذليل خيال ڪندا ھئا جنھن کي ھُو ”انسٽرو مينٽم ووڪيل“ ھئڻ سان گڏ جوڙيندا ھئا، ”آواز جي حامل ملڪيت “ +جن کي رومن قانوندان ”سيلو“ يعني غلام چوندا ھئا. +رومن معاشري جو الميو ھي ھو ته اُتي طبقاتي ڪشمڪش جون ٽي ڪنڊون ھيون. +غريب آزاد ماڻھوءَ جو مقابلو وڏي غلامدارن سان ھو، پر مصيبت ھيءَ ھئي ته ان جو آزاد ھجڻ ان کي ان سان گڏ جوڙي رکندو ھو. +انڪري ان جو ۽ ان جي جابر مخالفن جو مقصد سدائين ھڪ رھندو ھو ته فوجي يورشن جي ذريعي غلامن جي ذريعي وڌيڪ زمينون حاصل ڪيون وڃن ۽ غلامن جي بغاوتن کي ڪچليو ويندو رھي. +غلام پنھنجي طور ٿي ھڪ اھڙي دنيا ۾ رھندا ھئا جٿي غلاميءَ کي ابدي سمجھيو ويندو ھو. +بادشاھت کي ھڪ رکڻ جي ڦوڪڻي وانگر ڦھلجندي ھڪ ديو ھيڪل رياستي طاقت کي جنم ڏنو جيڪو محصولات جي صورت ۾ وڌيڪ پيداوار جو ھڪ عظيم حصو ڳڙڪائي ويندي ھئي. +استبدادي شھنشاھيت ھٿان تخليق ڪيل فوج ئي ھڪ اھڙي خود مختيار طاقت ھئي جيڪا انھن بي حيثيت انسانن اندر مرڪزي طور تي نگراني ڪري سگھڻ جي قابل ھئي. +ان طرح ڪيئي سو سالن تائين پنھنجي مرضيءَ تي شھنشاھ ٺاھيندا ۽ لاھيندا رھيا. +شھنشاھن وٽ ان کان بچي نڪرڻ جو رڳو ھڪ ئي رستو رھجي ويندو ھو ته فوج کي سرحدن کان ھٽائي ڪري انھن محافظ فوجيسالارن تي چڙھائي ڪن. +ان معاملي ۾ جيڪو ڪجھ به ڪيو ويو بھرحال ان وڏي پئماني تي تضادن کي نئين سر اڀاريو. +جڏھن شھنشاھ سيپٽي مَس سيويرَس انتقال ڪيو ته اُن پنھنجي سياسي بصيرت جو جوھر ڪڍي ڪري ان وصيت ۾ پٽن جي حوالي ڪيو ”بس فوجين کي نوازيندا رھو +باقي سڀ خير آھي“. +روم جي سلطنت ۾ ھيءَ ڪائي راز جي ڳالھ نه ھئي ته رياست پنھنجي جوھر ۾ ”ھٿيار بند ماڻھو“ ئي ھوندا ھئا. +افزودگيءَ جي زوال سان تجارت به قدرتي طور تي متاثر ٿي ۽ زمين جي مالڪن جون ڪوٺيون به لڳاتار پاڻ انحصاريءَ طرف وڌنديون رھيون. +انھن جو ارتقا قرونِ وسطي جي جاگيرن (اڳتي انھن جو ذڪر ايندو) وانگر ٿي رھيو ھو جيڪي انھن جي جاءِ وٺڻ واريون ھيون. +ٽئين صديءَ ۾ دولت مھنگائيءَ جي صورت ۾ وڌيڪ منھن ڪڍيو. +شھنشاھن شين تي ٽئڪس لڳائيندي ان ڳالھ جو اطمينان رکيو ته ھو بلڪل نه ٿي رھيا آھن. +ان سان گڏوگڏ ھو پيٽريشيئنز (زمين جي مالڪن) جي طنقي کي به، جيڪي سياسي حقن کان محروم ٿي چڪا ھئا، عمارتن ۽ تماشا گاھن تي وڏي وڏي رقم ھڻڻ تي مجبور ڪندي لڳاتار نچوڙي رھيا ھئا. +زمين جا مالڪ جواب ۾ جان بچائي ڪري پنھنجي پاڻ پاڙيندڙ ڳوٺاڻين ملڪيتن طرف فرار جو رستو پڪڙيندا رھيا. +آخر غلام داري مرڻ شروع ٿي وئي. +پر عام خيال جي ابتڙ اھو مسيحت جي انسانيت سان ڀرپور پيغام جي بدولت نه ٿيو ھو پر سادي ڳالھ ائين آھي ته ھي وڌيڪ ڪجھ ڏيڻ کان سنڍ ٿي چڪي ھئي. +سماج کي پيداوار جي غلاماڻي طريقي کان اڳتي وٺي وڃڻ جو رڳو ھڪ ئي رستو رھجي ويو ھو ۽ اھو ھو ڪاميابيون يا فتوحات ڪيون وڃن ۽ وڏي پئماني تي غلام پڪتا وڃن جن کان ڪجھ سال انھن جي موت تائين دٻائي ڪري ڪم ورتو وڃي ۽ وري انھن جي جاءِ تي ٻيا غلام پڪڙي آندا وڃن. +ھي فتوحات ھٿياربند رومن پلي بيئن فوجن جي ذريعي ئي ممڪن ھيون. +پر وڏن وڏن فارمن تي مشتمل غلام ڪارگاھون (ڪم ڪرڻ جون جايون) پلي بيئنز کي برباد ڪري چڪيون ھيون. +ان وقت رومين وٽ فوج ۾ ڀرتيءَ جي لاءِ بربر ڪِرائي جي فوجين کانسواءِ ڪوئي ميسر نه ھو. +انڪري روم جي سلطنت کي بربرن جي ھٿان بچائڻ +جي لاءِ بربرن جي ھٿ سونپيو ويو. +ظاھر آھي سلطنت ڪِرائي جي وقت تي گذارو ڪري رھي ھئي. +غلامي اڃان به اھم ھئي. +خاص ڪري امرائن جي گھرن ۾ خدمت گذاريءَ لاءِ پر ھيءَ بطور غالب پيداوار جي طريقي ھئڻ جو آھستي آھستي پنھنجو مقام وڃائيندي رھي ھئي. +پيداوار ۽ تجارت جي کوٽ سان زمين جي مالڪن تي ھي ظاھر ٿي چڪو ھو ته ماڻھن کي زمين تي ڪم ڪرڻ جي عيوض سڄو سال کارائڻ ڪوئي منافعي بخش سودو ڪونه ھو. +ڇوته زمين جي ڪم جو قدرتي بيھڪ ئي ڪجھ ان ريت آھي ته اڌ وقت بي ڪاريءَ ۾ گذرندو آھي. +ان کان ڪيترو ئي بھتر ائين ھو ته بيڪاريءَ جي ان زماني ۾ انھن کي پنھنجي مال پاڻي ھلائڻ لاءِ ڇڏيو وڃي ھا. +ان ريت غلامن کي زمينن جا ٽڪرا پٽي تي ڏنا وڃڻ لڳا جٿان انھن کي پنھنجي پيداوار مان پنھنجي ۽ پنھنجي خاندان جي بقا جي لاءِ لازمي حصو ڪڍي ڪري ھڪ باقاعدي حصو زمين جي مالڪ کي ڏيڻو ھوندو ھو. +رياست به پنھنجي حصولن جو وڏو حصو ايراضيءَ تي ٽئڪس لڳائي ڪري حاصل ڪندي ھئي. +جيڪو ھارين مان ئي نچوڙيو ويندو ھو. +وقت سان گڏوگڏ ھي ھاري پنھنجي فطرتي ميراڻ سبب قرضن جي بار ھيٺ دٻجندا ويا جيڪو خراب فصل ھئڻ جو ھڪ عام نتيجو ھوندو ھو. +ھي ماڻھوزمين گڏ ئي ھڪ غلام جھڙي ئي حيثيت ۾ ٻڌجي ڪري رھجي ويا ھئا. +ان کي ”ڪولونيٽ پيريڊ“ چيو ويندو آھي. +آخرڪار مغربي سلطنت پٽي اڇلائي وئي. +اھڙو بربرن جي جارحاڻن حملن جي ڌمڪين وغيره سبب نه پر سلطنت جي اندروني طور سڙي ڳري وڃڻ سبب ٿيو. +اسان ڏٺو آھي ته پيداواري قوتون پھريون ئي زوال پذير ھيون ۽ زوال جو اھو رجحان ”ڪولونيٽ“ يعني پٽي تي ڪم ڪرڻ وارن ھارين ۾ به ھو، جيڪو جاگيرداريءَ ۾ ظاھر ٿيڻو ھو جيڪا ھاڻي پنھنجي ظھور جي مرحلن ۾ ھئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17796.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17796.txt new file mode 100644 index 0000000..71442d9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17796.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +ايٽلانٽڪ سمنڊ +ايٽلانٽڪ سمنڊ يا ايٽلانٽڪ وڏو سمنڊ دنيا جو ٻيون نمبر وڏو سمنڊ آھي جنھن جي پکيڙ آهي. +ھي سمند زمين جي 20 سيڪڙو سطح مٿان واقع آهي ۽ ڌرتي جي پاڻي جو 29 سيڪڙو ھن سمنڊ ۾ آھي. +ھي سمنڊ پراڻي دنيا کي نئين دنيا کان ڌار ڪري ٿو. +نقشي ۾ ھي سمند انگريزي اکر "S" , جي صورت ۾ نظر ايندو آهي جنھن جي ھڪ طرف يورپ ۽ آفريڪا جا کنڊ آھن ۽ ٻئي طرف اتر آمريڪا ۽ ڏکڻ آمريڪا جا کنڊ آھن. +ان جي ڏکڻ ۾ اينٽارڪٽيڪا واقع آهي. +نالي جي معنيٰ. +اينٽلانٽڪ نالي جو سڀ کان پراڻو ترين ذڪر ھڪ شاعر اسٽيسيڪارس لڳ ڀڳ ڇھين صدي قبل مسيح ۾ ھن ريت ڪيو : يعني "ائٽلانٽيڪوئي پيلاگيئي" (Atlantikoi pelágei) جنھن جي معنيَ ايٽلانٽڪ سمنڊ ('the Atlantic sea'). +ان بعد ھيروڊوٽس پنهنجي ڪتاب: تاريخ ۾ پڻ ان نالي واري سمنڊ جو 450 ق م ۾ ذڪر ھن ريت ڪيو: (ايٽلانٽس ٿلاسا - Atlantis thalassa): يعني اينٽلاٽڪ سمنڊ ('Sea of Atlantis') يا +ھيروڊوٽس اھو نالو جبرالٽر جي مشھور مقام ھرڪيولس جي ٺلھن جي پار واري سمنڊ جو حوالو ڏيندي استعمال ڪيو ھو جيڪو ان مطابق سمنڊ جو اھڙو حصو ھو جيڪو زمين جي چوڌاري سمايل ھو. +انھن استعمالن ۾ اھو نالو يوناني ديومالا جي اٽلس نالي ٽائٽن سان منصوب ڪيو ويو آهي جنھن آسمانن کي ٽيڪ ڏئي کنيو ھو جنھن منظر کي بعد ۾ وچولي دؤر ۾ ڪتابي نقشي ۾ ڏيکاريو ويو ۽ اھڙي طرح ٽائٽن جو اھو نالو (اٽلس) موجودہ دؤر ۾ نقشن جي ڪتاب تي پڻ پئجي ويو يوناني ديومالائي ادب جي قديم ترين ڪتابن اليڊ ۽ اوڊيسي ۽ قديم جھازرانن مطابق ھن سمنڊ جو نالو اوشينس ھو جنھن جو مطلب ھڪ عظيم درياء ھو جيڪو پوري دنيا جي چوڌاري گھيرو ڪري بيٺل ھو.اھو خيال ڪاري سمنڊ ۽ ميڊيٽرينن سمنڊ جي بيھڪ جي ابتڙ ھيو جيڪي چوڌاري خشڪي سان گھيريل ھيا ۽ يوناني انھن جي ان بيھڪ کان خوب باخبر ھيا ھڪ ٻئي خيال مطابق اھو نالو مراڪش ۾ واقع اٽلس جبل ۽ سمنڊ پار جبرالٽر واري سامونڊي لنگھ ۽ اتر آفريڪا جي ساحلي ڪناري واري ھنڌن لاء استعمال ٿيندو ھو +تفصيلي تعارف. +دنيا جي وڏن سمنڊن مان هڪ جو نالو ائٽلانٽڪ سمنڊ آهي، جنهن کي عربي ۾ ”بحر اوقيانوس“ سڏيو وڃي ٿو. +هي پئسفڪ وڏي سمنڊ کانپوءِ دنيا جو ٻيو نمبر وڏو سمنڊآهي. +هن جي پکيڙ 31,830,000 ڪروڙ چورس ميل (166,240,000 چورس ڪلوميٽر) آهي. +ان ۾ هن سان لاڳاپيل ٻين سمنڊن جي پکيڙ به شامل آهي. +ڌرتيءَ جي 5/1 حصي تي اهو سمنڊ پکڙيل آهي. +جڏهن ته دنيا ۾ سامونڊي ايراضيءَ جي لحاظ کان اٽڪل 23. +9 سيڪڙو ايراضي والاري ٿو. +هن سمنڊ جي وڌ ۾ وڌ ويڪر 8 هزار ڪلوميٽر آهي. +جڏهن ته ننڍي ۾ ننڍي ويڪر جيڪا برازيل ۽ آفريڪا کنڊ جي وچ ۾ آهي، سا 2700 ڪلوميٽر اٿس. +اتر ۽ ڏکڻ قطب تائين هن سمنڊ جي ڊيگھه 15 هزار ڪلوميٽر آهي. +هن سمنڊ تي ائٽلانٽڪ نالو آفريڪا کنڊ جي اتراولهه واري ائٽلس (Atlas) جبل سبب پيو. +جيڪو ائٽلانٽڪ وڏي سمنڊ سان لاڳاپيل اوڀر ۾ آهي. +جڏهن ته بيفن اُپسمنڊ (Baffin Bay)، هڊسن اُپسمنڊ، سينٽ لارينس نار (Lawrence St. +Gulf)، ميڪسيڪو نار ۽ ڪيربين سمنڊ اولهه ۾ اٿس. +خط استوا وسيلي، هيءُ سمنڊ ٻن مکيه ڀاڱن يعني اتر ائٽلانٽڪ ۽ ڏکڻ ائٽلانٽڪ ۾ ورهائجي ٿو. +ائٽلانٽڪ سمنڊ جي وڌ ۾ وڌ گھرائي، پورٽيروڪو ٽرينچ (Puerto Rico Trench) وٽ آهي. +جيڪا 30,249 فوٽ ٿئي ٿي. +هيءُ سمنڊ اوڀر ۾ آفريڪا ۽ يورپ کنڊ ۽ اولهه ۾ ڏکڻ ۽ اتر آمريڪا کنڊن تائين پکڙيل آهي. +هن سمنڊ کي دنيا جي سڀني سمنڊن ۾ وڏي اهميت حاصل آهي. +هن سمنڊ ۽ ساڻس لاڳاپيل ننڍن ننڍن سمنڊن تي دنيا جا وڏا وڏا تجارتي بندرگاهه موجود آهن. +اهي سڀئي بندرگاهه هن سمنڊ وسيلي هڪٻئي سان واپاري ناتن ۾ جڪڙيل آهن. +هن سمنڊ ۾ دنيا جا وڏا وڏا ٿڌا ۽ ڪوسا وهڪرا پيدا ٿيندا رهندا آهن، جن جو دنيا جي اڪثر ملڪن جي آبهوا تي اثر پوندو آهي. +ايٽلانٽڪ وڏي سمنڊ جا ننڍا سمنڊَ. +ايٽلانٽڪ وڏي سمنڊ اندر کوڙ ننڍا سمنڊَ واقع آھن جن ۾ پکيڙ جي لحاظ کان وڏا ھيٺ ڏجن ٿا: +ايٽلانٽڪ سمنڊ جون زميني پليٽون. +ايٽلانٽڪ وڏي سمنڊ جو ٿلھو آتشي پٿر وارو ۽، ميگنيشيم ۽ لوھ سان ڀرپور خول باسالٽ ۽ گئبرو جو ٺھيل آھي جنھن مٿان سنھي چيڪي مٽي، وَارِي ۽ تھ جي جر مان نڪتل سليڪيٽ معدنيات واري نيڪال جو تھ چڙھيل آهي. +جن سمنڊ جو سڀ کان پراڻو ترو ساڍا چوڏھن ڪروڙ سال پراڻو آھي جيڪو آفريڪا جي اولھندي ڪناري ۽ اتر آمريڪا جي اوڀر واري ڪناري لڳ واقع آهي +پينگئيا جو وچ ايٽلانٽڪ واري جاء کان ڦاٽڻ. +زمين جي سڀ کان وڏي کنڊ پينگئيا جي ٽٽڻ جي شروعات وچ ايٽلانٽڪ ۾ اتراولھ آفريڪا ۽ اتر آمريڪا جي وچ تي ٿي هئي جتي ٽرائسڪ واري پوئين دؤر ۽ جيوراسڪ واري شروعاتي دؤر ۾ طاس يا حوض ٺھڻ جي شروعات ٿي چڪي ھئ. +ان دؤر ۾ ئي اٽلس جبلن جي قطارن مٿي اڀرڻ شروع ڪيو ھو. +انھن جبلن جي اڀرڻ جي وقت بابت اندازا اختلاف وارا آھن زمين جي ڦاٽڻ جي شروعات وچ ايٽلانٽڪ جي مقناطيسي ميدان کان ٿي ھئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17919.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17919.txt new file mode 100644 index 0000000..8ab080a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17919.txt @@ -0,0 +1,141 @@ +برقي-ڪتاب +هڪ عام اصطلاح، هڪ برقي ڪتاب (مختلف: اي ڪتاب، eBook، اي ڪتاب، ebook، ڊجيٽل ڪتاب يا اي ايڊيشن) يا هڪ ڊجيٽل ڪتاب آهي هڪ ڪتاب ڊجيٽل يا جديد صورت ۾ ڇپائي، جنهن جو متن تصويرون، يا ٻئي، ڪمپيوٽرن يا ٻين اليڪٽرانڪ ڊوائيسز تي پڙهڻ. +جيتوڻيڪ ڪڏهن ڪڏهن ته جيئن "هڪ طباعت ڪتاب جي هڪ برقي نسخو" بيان ڪيو ويو آهي، ڪيترن ئي خواهشن جي ڪتابن تي ڪنهن به طباعت جي برابر کان سواء موجود آهن. +وڻج روپ ۽ وڪرو خواهشن جي ڪتابن جا اڪثر وقف تي پڙهيو ويندو ڪرڻ جو ارادو ڪري رهيا آهن اي قارئين. +تنهن هوندي به، لڳ ڀڳ ڪنهن به جديد اليڪٽرانڪ اوزار آهي ته سميت هڪ controllable ڏسندي اسڪرين، وچون ڪمپيوٽرن ، لکئي ۽ smartphones به خواهشن جي ڪتابن جو مطالعو ڪرڻ لاء استعمال ڪري سگهجي ٿو. +اي ڪتاب (برقي ڪتاب) پڙهڻ جي ۾ آمريڪا وڌي رهيو آهي ؛ 2014 ع جي بالغ جي 28٪ 2013. +۾، هڪ اي ڪتاب پڙهي پئي 23٪ ڪرڻ جي مقابلي ۾ هن ۾ واڌارو ڪيو آهي، ڇاڪاڻ ته 2014 ع جي آمريڪي بالغ جي 50٪، يا هڪ اي پڙهندڙ يا هڪ گولي، هڪ وقف اوزار پيو 30٪ صنعتن جي ڀيٽ ۾ 2013. +جي پڇاڙي جي اهڙي هڪ اوزار جي تمنا +تاريخ. +جي خواهشن پڙهندڙ جو خيال سندس پهريون ڀيرو "ڏسڻ کان پوء باب لغاري آيو talkie " (آواز سان فلمن). +1930 ع ۾، هن چيو ته هن خيال تي هڪ ڪتاب لکيو ۽ ان کي سنڌ جي Readies ماهي، ته "talkie" جي خيال بند رهي. +پنهنجي ڪتاب ۾، لغاري چوي ٿو فلمون جي "talkies" ٺاهڻ جي ڪتاب outmaneuvered آهن ۽، هڪ ته جيئن "هڪ اهڙي مشين آهي ته اسان اڄ به موجود پرنٽ جي وڏي مقدار سان مٿي رکو ۽ optically ڪرتوت ٿيڻ جي اجازت ڏيندو": نتيجي ۾، سيني هڪ نئين وچولي سٽ گهرجي. +جيتوڻيڪ لغاري جي 1930s ۾ خيال ذهني سان مٿي اچي ويا هوندا، جي شروعات تجارتي اي قارئين سندس ماڊل جي تابعداري نه ڪيو. +پر ان جي باوجود، ڪيترن ئي طريقن ۾ لغاري اڳڪٿي اي قارئين بڻجي ها ۽ اهي پڙهڻ جي وچولي کي ڇا مطلب ها ڇا. +هڪ مضمون Jennifer Schuessler لکي ٿو ع ۾، "سنڌ جي مشين، لغاري دليل، قارئين، هن قسم جي سائيز جي پورائي ڪاغذن کي تباهيء کان بچڻ ۽ وڻن جي بچاء ڪرڻ جي اجازت ڏئي ها سڀ جڏهن ته جنھن ڏينھن لفظن سگهي ٿي تڪڙو گھرندا 'جي palpitating اسوار تي سڌو سنئون رڪارڊ +هن محسوس ڪيو ته اي پڙهندڙ پڙهڻ جي وچولي کي هڪ مڪمل نئين زندگي آڻڻ گهرجي. +Schuessler هڪ کي ان بابت ڊي جي طور تي هڪ واقف گيت جي صرف هڪ remix ڪرڻ جي مخالفت هڪ وڏائيء يا هڪ معنى نئون گيت پيدا ڪرڻ پراڻي گيت جي کاتن مانين +اميدوار براءِ پهرين اي-ڪتاب موجد. +پهرين اي-ڪتاب جو موجد وڏي پيماني تي اتفاق نه آهي. +ڪجهه فعال اميدوارن جي هيٺيان شامل آهن: +Roberto Busa (مرحوم 1940s). +هن جو پهريون اي ڪتاب انديڪس Thomisticus، جو ڪم لاء ڳرا تفسير اليڪٽرانڪ اشهد ٿي سگهي ٿو توما Aquinas ، جي تيار Roberto Busa 1949 ع ۾ آهستي آهستي ۽ 1970s ۾ مڪمل. +اصل ھڪ ڪمپيوٽر، هڪ distributable ڊي تي محفوظ جيتوڻيڪ -ROM نسخو 1989. +۾ بيٺو تنهن هوندي به، هن ڪم ڪڏهن ڪڏهن ختم ڪيو ويو آهي. +مان ڇاڪاڻ ته هن ۾ ڊجيٽل ڪريو متن لکيل حجاج بن زير تعليم ۽ لساني concordances، بلڪه ان جي پنهنجي حق ۾ شايع ٿيل ڇاپي جي حيثيت کان وڌيڪ ترقي ڪرڻ لاء هڪ وسيلو هو. +2005 ع ۾، سنڌ جي انديڪس آن لائين شايع ڪيو ويو آهي +اينجلو Ruiz Robles (1949 ع). +1949 ع ۾، اينجلو Ruiz Robles ، مان هڪ استاد Galicia ، اسپين ، سندس ملڪ ۾ پهرين برقي ڪتاب، لا Enciclopedia Mecánica، يا مشيني انسائيڪلوپيڊيا patented. +هن ڊوائيس جي پويان سندس خيال ڪتابن ۾ آهي ته سندس شاگرد کي اسڪول لاء ايندا جي تعداد ۾ ضايع ڪري ويو +Doug Engelbart ۽ Andries وإن ڊيم (1960s). +ٻيو، ڪي مورخ غور برقي ڪتابن جي سان، جي شروعات 1960s ۾ شروع ڪيو NLS منصوبي جي سربراهي ۾ Doug Engelbart تي Stanford ريسرچ انسٽيٽيوٽ (سري)، ۽ Hypertext آڻيندي نظام ۽ FRESS منصوبن جي سربراهي ۾ Andries وإن ڊيم تي برائون يونيورسٽي. +Augment، specialized هارڊويئر تي ڀڳو، جڏهن ته FRESS IBM mainframes تي ڀڳو. +FRESS دستاويز جوڙجڪ-ايجنڊا بجاء ليڪ-پرور، ۽ مختلف صارفين لاء dynamically فارميٽ ڪيا ويا، ڊسپلي هارڊويئر، دري ڪاٺ جون، ۽ پوء تي، گڏو گڏ خود موڪليل جي ٽيبل پوڻ، indexes، ۽ پوء تي هئا. +اهي سڀ نظام پڻ وسيع مهيا hyperlinking ، چٽ، ۽ ٻين صلاحيتون. +وإن ڊيم جي عام اصطلاح "برقي ڪتاب"، خزان ڪيو ڪرڻ جو فڪر آهي ۽ ان کي ڪافي قائم ڪيو ويو 1985. +جي هڪ مضمون جو عنوان ۾ استعمال ڪرڻ لاء +FRESS وسيع بنيادي حجاج آن لائن پڙهڻ لاء، گڏو گڏ ڪيترن ئي ڪورس ۾ سمجھاڻي ۽ آن لائن بحث، سميت انگريزي شاعري ۽ Biochemistry لاء استعمال ڪيو ويو آهي. +لغاري وائيس چانسلر FRESS جي وسيع استعمال ڪيو. +مثال طور هن فلسفي Roderick Chisholm ان کي استعمال ڪري پنهنجي ڪتابن جي ڪيترن ئي پيدا ڪري. +اهڙيء طرح شخص جي ديباچي ۽ مفعول (1979 ع) ۾ هن لکيو آهي ته "هن ڪتاب ها ته عهد-بڻائي عڪس Retrieval ۽ آڻيندي نظام کان سواء مڪمل ڪيا ويا آهن نه +برقي ڪتاب نظام ڪيترن ئي سالن تائين جاري رهي، سميت ۾ لغاري يونيورسٽي جي ڪم آمريڪي نيوي ؛ اليڪٽرانڪ جي مرمت-manuals لاء بدولت منصوبن ؛ InterMedia طور سڃاتو هڪ وڏي-پيماني تي تقسيم hypermedia نظام هڪ spinoff ڪمپني اليڪٽرانڪ ڪتاب ٽيڪنالاجي آهي ته تعمير DynaText ، پهرين SGML تي ٻڌل ڪتاب-پڙهندڙ نظام؛ ۽ علمي ٽيڪنالاجي گروپ جي اڃا-پکڙجي تي وسيع ڪم کليل eBook معياري. +انجنيئر ايس Hart (1971 ع). +جي وسيع اڳ جي تاريخ، ڪيترن ئي پبليڪيشن رپورٽ باوجود انجنيئر ايس Hart ته اي ڪتاب جو موجد آهي. +1971 ع ۾، هن تي Xerox اسڪاٽ لينڊ ۾ ٿيل مين فريم جي آپريٽرس مينڌري جي يونيورسٽي Hart وسيع ڏني ڪمپيوٽر جي وقت. +هن وسيلن جي هڪ لائق استعمال کي ڳولهڻ، هن جي ٽائپ ڪري سندس پهرين برقي سند پيدا آزاديء جي گڏيل قومن جي اعلان پڌرو متن ۾ هڪ ڪمپيوٽر ۾. +Hart انھن جي لحاظ کان جيترو آسان ڊائون لوڊ ڪرڻ لاء بنائڻ لاء پڌرو جملا استعمال ڪري دستاويز پيدا ڪرڻ جي رٿ رٿي ۽ ڊوائيسز تي نظر. +ابتدائي اي ڪتاب لاڳو ٿيڻ. +پوء Hart پهريون ڀيرو هڪ برقي سند ۾ آزاديء جي پڌرنامي طورتي 1971ع ۾، پراجيڪٽ Gutenberg وڌيڪ حجاج جي برقي ڪاپيون پيدا ڪرڻ شروع ڪيو هو -. +خاص ڪري ڪتابن +هڪ ٻي جي ​​شروعات اي ڪتاب تي عمل هڪ تجويز بڪ ڪمپيوٽر، جي لاء ڊيسڪ ٽاپ prototype هو Dynabook ، تي 1970s ۾ آمريڪي :. +هڪ عام-مقصد ايبل ذاتي ڪمپيوٽر پڙهڻ لاء ڪتابن جي نمائش جي قابل +1980 ع ۾ دفاع جي کاتي منصوبي PEAM سڏيو فني سار سنڀال جي معلومات، جي مرمت لاء ايبل اليڪٽرانڪ امداد لاء هڪ ايبل اليڪٽرانڪ پهچائڻ جي ڊوائس لاء تصور جي پيداوار شروع ڪيو. +تفصيلي specifications FY 82 ۾ مڪمل ڪيا ويا، ۽ prototype ترقي ته ساڳئي سال جانسن آلات سان شروع ڪيو. +لطيف prototypes جي روپ ۾ ۽ جاچ لاء پهچائي 1986. +ٽيسٽ ۾ 1987. +هن آخري خلاصو رپورٽ 1989 رابرٽ Wisher ۽ اڪرم پطرس Kincaid جي تصنيف ۾ رويي ۽ سوشل سائنس جي لاء آمريڪا جي فوج جي تحقيق اداري جي روپ ۾ ڪيو ويو ع ۾ مڪمل ڪيا ويا هئا. +هڪ کليل لڳائڻ لاء PEAM اوزار "طريقي ڪار قسم جون هدايتون delivering لاء مشڪن کي" ماهي جانسن آلات جي ذريعي پيش ڪيو ويو ڊسمبر 4، 1985 ع پيش ڪيو ويو ايجاد طور جان نهال Harkins ۽ دفنايو H. +Morriss لسٽنگ. +1992 ع ۾، سوني جي شروع ڊيٽا Discman ، هڪ برقي ڪتاب پڙهندڙ ته اي ڪتاب لکيا ته ڊي تي محفوظ ٿيل هئا پڙهي سگهي ٿو. +جي برقي پبليڪيشن تي ڊيٽا Discman ادا ٿي سگهي ٿو ته جي هڪ مستقبل جي لائبريريء سڏيو ويندو هو. +اوائلي اي-ڪتابن جي عام خاص علائقن ۽ هڪ محدود پهتو، رڳو ننڍڙي ۽ مريد دلچسپي گروپن جي پڙهڻ ٿيڻ جو مطلب لاء لکيل هئا. +انهن خواهشن جي ڪتابن جي موضوع ڪم جي گنجائش هارڊويئر، صنعت طريقن، ۽ ٻين مضمونن لاء فني manuals شامل آهن. +[ citation جي ضرورت آهي ] جي 1990s ۾، هن جي عام دستيابي انٽرنيٽ اليڪٽرانڪ فائلون اي ڪتابن سميت، گهڻو آسان transferring ڪيو. +[ citation جي ضرورت آهي ] +اي ڪتاب فارميٽ. +جيئن ته اي ڪتاب فارميٽ emerged ۽ proliferated، [ citation جي ضرورت آهي ] ڪي جيئن وڏيون سافٽ ويئر ڪمپنين، مان جي حمايت ڪن حد تائين Adobe ان سان ڪر PDF فارميٽ ۽ آزاد ۽ کليل-ذريعو programmers سان معاونت ٻيا. +[ citation جي ضرورت آهي ] مختلف خواهشن قارئين مختلف فارميٽ پٺيان ، انھن مان گھڻا رڳو هڪ فارميٽ ۾ specializing، اهڙيء طرح هن اي ڪتاب مارڪيٽ کان به وڌيڪ fragmenting. +جي exclusiveness ۽ خواهشن جي ڪتابن جي محدود readerships جي ڪري، آزاد پبلشر ۽ خاص ليکڪ جي fractured مارڪيٽ ۾ پيڪنگ مان ۽ وڪرو اي ڪتابن لاء معياري حوالي سان اتفاق رهڻ. +[ citation جي ضرورت آهي ] +بهرحال، مرحوم 1990s ۾، هڪ ٺاهيو جي ترقيء لاء ٺهيل کليل eBook ليکڪ ۽ پبلشر هڪ واحد ذريعو-سند جنهن ڪيترن ئي ڪتاب-پڙهڻ سافٽويئر ۽ هارڊويئر پليٽ فارمن تي عمل ڪري سگهي مهيا ڪرڻ لاء هڪ واٽ جي طور تي فارميٽ. +جي بيان جي ضرورت subsets طور eBook کليل XHTML ۽ CSS ؛ multimedia فارميٽ جي هڪ سيٽ (ٻين کي استعمال ڪري سگهي ٿو، پر اتي به دعا گهري فارميٽ مان هڪ ۾ هڪ fallback هجي)، ۽ هڪ كل هڪ "پڌرو" لاء schema، هڪ ڏنو اي ڪتاب جي جزا جي فهرست ۾، هڪ ميز جي نشاندهي مواد جي، فن جو پورائو ڪري، ۽ پوء تي. +[ citation جي ضرورت آهي ] هن فارميٽ جي کليل فارميٽ ڪرڻ جي سربراهي ۾ EPUB. +گوگل ڪتاب ڪيترن ئي تبديل ڪري ڇڏيو آهي عوام ڊومين هن کليل فارميٽ ڪرڻ جي ڪمائي. +2010 ع ۾، خواهشن جي ڪتابن کي پنهنجي زير زمين مارڪيٽ ۾ حاصل ڪرڻ تائين جاري رهي. +[ citation جي ضرورت آهي ] ڪيترائي اي ڪتاب پبلشر ڪتابن ۾ ته ٿي ويا هئا ورڇ شروع عوام ڊومين. +[ citation جي ضرورت آهي ، هڪ ئي وقت ۾] ڪتابن سان ليکڪ ته قبول نه ڪيا ويا پوء اهي ٻين جي ڏٺو وڃي ها ۽ پبلشر جي آن لائن سندن ڪمن جي آڇ ڪئي. +ڪتابن جي دفاعي (۽ ڪڏهن ڪڏهن غير معياري) catalogs جي ويب تي موجود ٿيو، ۽ خواهشن جي ڪتابن جا مجاور ٿي وھندا سائيٽن جي عوام کي ڪرڻ جي باري ۾ اي ڪتابن جي معلومات disseminating شروع ڪيو. +[29] آمريڪا جي صارفين اي ڪتاب شايع ڪرڻ مارڪيٽ مان اٽڪل ٻه ٽھايون آھن، جي ويل "پنج" جي ذريحي ڪنٽرول ٿين. +جڏهن ته "بگ پنج" پبلشر شامل آهن: Hachette ، HarperCollins ، Macmillan ، Penguin عليكم بيت ۽ شمعون ۽ Schuster. +لائبريريون. +آمريڪا ۾ لائبريريون سندن ويب سائيٽون ۽ انهن سان لاڳاپيل خدمتن جي ذريعي 1998 ع ۾ سنڌ جي عوام کي آزاد اي ڪتابن فراهم ڪرڻ لڳو، ، باقي جي خواهشن جي ڪتابن جي طبيعت ۾، بنيادي علمي فني يا ور هئا، ۽ ڊائون لوڊ نه ٿي سگهي. +2003 ع ۾، لائبريريون جي عوام کي آزاد downloadable مشهور سموري افسانوي ۽ غير افسانوي ادب اي ڪتابن کي آڇي لڳو، هڪ اي ڪتاب عاري ماڊل آهي ته عوام لائبريريون لاء گهڻو وڌيڪ ڪاميابيء سان ڪم شروع. +اين اي ڪتاب تقسيم ۽ عاري جو تعداد ماڊلس ايندڙ ڪجهه سالن کان وڌي کي جاري رکيو. +2005 ع کان 2008 ع تائين لائبريريون اي ڪتاب ٿري ۾ 60٪ ترقي محسوس ڪئي. +2010 ع ۾، هڪ پبلڪ لائبريري پئسي ۽ ٽيڪنالاجي رسائي Study مليو آهي ته آمريڪا ۾ عوامي لائبريريون جي 66٪، خواهشن جي ڪتابن کي آڇي هئا ۽ لائبريري صنعت ۾ هڪ وڏي تحريڪ سنجيدگي، عاري اي ڪتابن سان لاڳاپيل مسئلن پڙتال وسيع اي ڪتاب جي استعمال جي هڪ tipping نڪتو مؤمن شروع ڪيو. +جڏهن ته، ڪجهه پبلشر ۽ ليکڪ جي تصور جي حمايت نه ڪئي آهي اليڪٽرانڪ اشاعت ، مطالبو ڪيو، پائريسي ۽ Proprietary ڊوائيسز سان مسئلن چاهي. +interlibrary قرض librarians جي هڪ سروي ۾ اهو مليو هو ته لائبريريون جي 92٪ سندن ٿري ۾ ebooks منعقد ۽ ته جن لائبريريون جي 27٪ سندن ebooks جي ڪجهه لاء interlibrary قرض جي حقن ٿينديون پئي. +هن سروي لاء اي ڪتابن interlibrary قرض ڪرائڻ لاء اهم رڪاوٽون مليو. +مطالبو-کنيو حصول (DDA) عوامي لائبريريون ۾ ٿورن سالن تائين جي آس پاس ڪيو ويو آهي، جنهن جي دلالن ۽ هڪ اين جي چونڊ سان ڀيٽ ڪرڻ جي قرباني ڏيندي سنڌ جي حصول عمل ڪارگر ڪرڻ جي اجازت ڏئي جي فروش جي اي ڪتاب ڳوليو ڪرڻ لاء موجود نه آهي. +جڏهن ته لائبريري جي ست پوء جي سڀني خواهشن جي ڪتابن آهي ته سنڌ سلامت کي شاديء لاء حوالن سان لکڻو آهي. +جيتوڻيڪ هن لائبريري ڪري سگهي ٿو جي عنوان خريد ڪرڻ جو فيصلو ڪيو ته ڪنھن ڪري ڇڏي آهي، سيٽ ۽ خريداري تهه اهڙي وڌ ۾ وڌ قيمت جي طور تي حالتون خريداري پوء ته وقف پئسن جي لائبريري جي بجيٽ مطابق گذاري رهيا آهن. +آمريڪي يونيورسٽي پريسون جي ايسوسيئيشن جي 2012 ع اجلاس ۾ ڪتابن جي سائين-بيوس جي حصول (سفر PDA) تي هڪ پينل ۾ شامل يوسف Esposito، هڪ ڊجيٽل شايع ڪرڻ جو ماهر جن مان هڪ خليفو سان سفر PDA جي امڪانات اڀياس ڪيو آھي جي هڪ مقدمه رپورٽ جي بنياد تي سنڌ يونيورسٽي پريسون جي روپ ۾ ٻيو ڊبيلو اچ ملون فائونڊيشن. +ڏُکيائيون. +جيتوڻيڪ لائبريريون ۾ اي ڪتاب جي خدمتن لاء هن مطالبو ڪيو ته ڀڙڪي چڪو آهي، سختيء جي eBooks فراهم ڪرڻ کان لائبريريون رکيو. +نشر لائبريريون کي اي ڪتابن وڪرو ڪندو، پر اھي رڳو سڀ کان ڪيس ۾ ڪتاب کي هڪ محدود لائسنس آهن. +مطلب هي ته لائبريري جي برقي متن پنهنجو نه ڪندو آھي پر اهي يا ته وقت جي هڪ مخصوص دور ۾ يا چيڪ آئوٽ جي هڪ مخصوص رقم لاء اهو گردش ڪري سگهي ٿو، يا ٻئي ته. +هڪ لائبريري هڪ اي ڪتاب لائسنس خريداري جڏهن، ان جي قيمت ڇا اهو هڪ ذاتي صارفين جي لاء وڃي ها ٽي دفعا آهي. +Archival اسٽوريج. +انٽرنيٽ آرڪائيو ۽ کليل لائبريري 6. +000 تي پوريء طرح پهچ عوام ڊومين اي ڪتابن مليو آهي. +وقف ڪري هارڊويئر قارئين ۽ موبائل پڙهندڙ سافٽ ويئر. +ڪ اي پڙهندڙ ، پڻ هڪ اي ڪتاب پڙهندڙ يا اي ڪتاب اوزار سڏيو، هڪ آهي موبائل برقي اوزار آهي ته بنيادي پڙهڻ جي مقصد لاء ٺهيل آهي اي ڪتابن ۽ ڊجيٽل periodicals. +هڪ اي پڙهندڙ صورت ۾ ساڳي آهي، پر هڪ کان وڌيڪ مقصد ۾ وڌيڪ محدود گولي. +لکئي کي مقابلي ۾، ڪيترن ئي خواهشن قارئين پڙهڻ لاء لکئي کان ڀلو ڇاڪاڻ ته اهي وڌيڪ ايبل آهن، ڀرواري ۾ ڀلي readability آهن ۽ هاڻي جي بيٽري جي زندگي آهي آھن. +نه وقف هارڊويئر اي قارئين جي ڪيترن ئي جڳ ٿي ويا آهن. +هن Rocket eBook ۽ ڪيترن ئي ٻين کي 1998 ع جي آس پاس متعارف ڪرايون ويون هيون، پر وڏي پيماني تي قبول حاصل نه ڪيو. +هن جو قيام أي أنك ڪارپوريشن 1997 ع ۾ جي ترقي لاء روانا اليڪٽرانڪ پيپر ، هڪ ٽيڪنالاجي جنهن کي هڪ backlight لاء ضرورت کان سواء عام ڪاغذ وانگر روشني فڪر ڪرڻ جي هڪ ڊسپلي اسڪرين جي اجازت ڏئي ٿو. +اليڪٽرانڪ اخبار ۾ پهريون ڀيرو شامل ڪيو ويو سوني Librie آهي ته 2004 ع ۾ آزاد ڪيو ويو ۽ سوني پڙهندڙ کي 2006 ع ۾، هن جي پٺيان Amazon ٻاريندا ، هڪ اوزار جنهن، 2007 ع ۾ ان جو ڇڏڻ تي، پنج ۽ هڪ اڌ ڪلاڪ اندر ٻاهر ايندي. +هن ٻاريو. +هن تائين رسائي شامل ٻاريندا جي دڪان اي ڪتاب سهڻا ۽ پهچائڻ لاء. +2009 ع جي جيئن ، لاء اي ڪتابن جي نئين مارڪيٽنگ ماڊلس اڀري پئي ويو ۽ پڙهڻ هارڊويئر جي هڪ نئين نسل جي روپ ۾ ڪيو ويو. +اي-ڪتابن (جيئن خواهشن قارئين ڪرڻ جي مخالفت) عالمي ورڇ حاصل ڪرڻ لاء موجود آهن. +گڏيل قومن ۾، سيپٽمبر 2009 ع جي طور تي، جي Amazon ٿا ٻاريو. +ماڊل ۽ سوني صاحب سڪرنڊ-500 جي غالب اي پڙهائي ڊوائيسز هئا. +[45] جو قسم مارچ 2010 ع، ڪجهه ٻڌايو ته بارنيس ۽ غالب جا وارثو کان وڌيڪ يونٽ وڪرو ٿي سگھي ٿي آمريڪا ۾ ٻاريو. +27 جنوري تي 2010 ايپل ايء هڪ گھڻ-فعل جي ڊوائس کي سڏيو شروع iPad [47] ۽ ڇهه وڏي پبلشر [جي پنجن سان معاهدي جو اعلان ڪيو citation جي ضرورت آهي ته ايپل اي ڪتابن distribute ڪرڻ جي اجازت ڏئي ها. +هن iPad شامل آهن اي ڪتاب پڙهڻ لاء تعمير ۾ ائپ هڪ سڏيو iBooks ۽ ھو iBookstore مواد مان سهڻا ۽ پهچائڻ لاء. +هن iPad، پهرين وڻج منافعي گولي ڪمپيوٽر ، پهرين جي ڇڏڻ جي 2011 ع ۾ پٺيان ويو کي Android -based لکئي سان گڏو گڏ جيئن وارثو، ۽ ٻاريندا جي LCD نسخن؛ گذريل وقف اي قارئين وسنديون، گولي ڪمپيوٽرن، گھڻ-فعل آهي LCD ٽچ اسڪرين ڏيکاري منجهان، ۽، اي ڪتاب فروش اپليڪيشن کي وڌيڪ agnostic ٿي ويا آهن ٻين اي ڪتاب دلالن جي انسٽاليشن لاء رهڻ. +عام-مقصد ٽيبليٽ ڪمپيوٽر جي استعمال جي 2010s ۾ برقي ڪتابن جي مقبوليت ۾ وڌيڪ ترقي لاء اجازت ڏني. +جولاء 2010 ع ۾، آن لائن bookseller Amazon. +com اي ڪتابن جي سيلز ٻڌايو لاء ان جي Proprietary ٿا ٻاريو. +هليا جا سهڻا hardcover ڪتابن جو ٻيو دور ۾ پهريون ڀيرو ڪڏهن لاء لڏ 2010 ع جي، جو چوڻ آهي ته اها هر 100 hardcover ڪتابن لاء 140 اي ڪتاب لکيا ايندي، سميت hardcovers جنهن لاء ڪو به نه هو ڊجيٽل ايڊيشن. +جنوري 2011 ع جو قسم، Amazon تي اي ڪتاب سيلز ان ناول سيلز surpassed هئا. +مجموعي طور آمريڪا جي بازار ۾، ناول ڪتاب سيلز اڃا يا hardcover يا خواهشن جي ڀيٽ ۾ تمام وڏو آهي ڪتاب؛ آمريڪي اشاعت ايسوسيئيشن اي ڪتابن کنيو 3٪ هڪ سال اڳ کان، وچ 2010 ع جي طور تي سيلز ٽيڪس جي 8. +5٪ ظاھر اندازي. +2012 ع جي پهرئين ٽه ماهي جي آخر ۾، گڏيل قومن ۾ اي ڪتاب سيلز hardcover surpassed پهريون ڀيرو لاء ڪتاب سيلز. +ع ۾ ڪئناڊا ، هن Sentimentalists جي prestigious قومي جت Giller انعام. +هن ناول جي آزاد پبلشر جي ننڍي پيماني جي ڪري روڪيا ويا، هن ڪتاب جي شروعات ۾ طباعت جي صورت ۾ وڏي پيماني تي موجود نه هو، پر اي ڪتاب ڇاپي لاء مٿي-وڪرو عنوان ٿيو Kobo 2010. +۾ ڊوائيسز 2013 ع تائين، هڪ اي پڙهندڙ جي استعمال takeoff ۽ آورد دوران هوائي جهاز تي اجازت ڏني وئي نه. +نومبر 2013 ع ۾، سنڌ جي محمدخان جو سڀ زماني ۾ هوائي جهاز تي اي قارئين جي استعمال جي اجازت ڏني ته ان کي هوائي اڏي موڊ، جنهن سڀ مطلب ۾ آهي radios بند موٽيو، ۽ يورپ جي ايندڙ مهيني هن ھدايت جي تابعداري. +2014 ع ۾، سنڌ جي دوران New York Times اڳڪٿي آهي ته 2018 جي خواهشن جي ڪتابن جي گڏيل قومن جي ۽ وڏي برطانيه ۾ ڪل صارفين جي اشاعت وڏن جي 50٪ کان مٿي کنيو ڪندو. +اي-پڙهندڙ اپليڪشن. +هن اهم ڪتاب پرچون ۽ گھڻن ٽئين پارٽي ڊولپر آزاد آڇ (۽ ڪجھ ٽئين پارٽي جي ڪيس ۾، پريميئم ادا) جي ڳوڙهي ۽ پي سي ڪمپيوٽرن لاء اي پڙهندڙ اپليڪشن جي ڪجهه گڏو گڏ کي Android، Blackberry، iPad، فون آئي، ونڊوز فون لاء ۽ دست او ايس ڊوائيسز اي ڪتابن ۽ ٻين دستاويزن وقف اي ڪتاب ڊوائيسز جي آزادي جي سيني جي اجازت ڏيڻ. +مثال جي لاء ايپس آهن Amazon ٻاريندا ، بارنيس ۽ غالب جا وارثو ، Kobo eReader ، ۽ سوني پڙهندڙ کي. +مقرر وقت. +1979 ع تان. +org/wiki/فائل:DD_8_Electronic_Book_Player_1. +رينڊم هائوس ۽ HarperCollins انگريزي ۾ سندن لقبن جي ڊجيٽل نسخن وڪرو ڪرڻ شروع. +[ citation جي ضرورت آهي ] +org/wiki/فائل:KDX_and_K2. +ڊاونسائيڊز diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17921.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17921.txt new file mode 100644 index 0000000..1ae34a3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd17921.txt @@ -0,0 +1,213 @@ +ادب +ادب (Literature) عربي ٻولي جو لفظ آھي ۽ مختلف النوع مفھوم جو حامل آھي. +ظھور اسلام کان اڳ عربي ٻولي ۾ ضيافت ۽ مھماني جي معنائن ۾ استعمال ٿيندو ھو. +پوءِ ھڪ ٻيو مفھوم به شامل ٿيو، جنھن کي اسان گڏيل لحاظ سان شائستگي چئي سگھون ٿا. +عربن جي ويجھو مھمان نوازي لازمي شرافت سمجھي ويندي آھي، جنھن ڪري شائستگي ، سليقو ۽ حسن سلوڪ به ادب جي معنائن ۾ داخل ٿيا. +جيڪو مھمان داري ۾ شائستہ ھوندو اھو عام زندگي ۾ به شائستہ ھوندو ان سان ادب جي لفظ ۾ شائستگي به اچي وئي. +ھن ۾ خوش بياني به شامل آھي. +اسلام کان اڳ خوش بياني کي اعلٰي ادب چيو ويندو ھو.گھلاوٽ ، گداز ، نرمي ۽ شائستگي ھي سڀ شيون ادب جو جزو بڻجي ويون. +بنو اميہ جي زماني ۾ بصرَي ۽ ڪوفَي ۾ زبان جو تحريري سرمايي کي وڌيڪ فروغ حاصل ٿيو. +ان ئي زماني ۾ گرامر ۽ صرف و نحو جا ڪتاب لکيا ويا تہ جيئن ادب ۾ اندازبيان جي صحت قائم رھي. +جديد دور ۾ ادب جي معنيٰ مخصوص قرار ڏني وئي. +ادب جي لاءِ ضروري آھي تہ ھن ۾ تخيل ۽ جذبا ھجن نه ته ھر تحريري ڪارنامو ادب چورائي سگھي ٿو. +ساهت، ادب کي هنديءَ ۽ سنڌيءَ ۾ ساهت چيو ويندو آهي. +”ساهتيه“ سنسڪرت جو لفظ آهي. +’ساهتيه‘ لفظ جي اکري معنيٰ موجب ساهتيه ۾ لفظ ۽ معنيٰ جو پاڻ ۾گهاٽو ميلاپ آهي. +ان حساب سان انسان ٻوليءَ جي وسيلي پنهنجي امنگن ۽ ويچارن جو اظهار ڪري ٿو، جيڪي لکت ۾اچي وڌيڪ دائمي ٿين ٿا. +انهيءَ اکري معنيٰ موجب سمورا ادبي ڪتاب ساهتيه ۾ شمار ڪري سگهجن ٿا. +تخليق جي خواھش انسان جي فطرت آھي. +ھن ئي جبلي خواھش سان آرٽ پيدا ٿئي ٿو. +آرٽ ۽ ٻين علمن ۾ اھو ئي فرق آھي تہ ھن ۾ ڪائي مادي نفع مقصد نہ ھوندو آھي. +ھي بي غرض مسرت آھي. +ادب آرٽ جي ھڪ شاخ آھي جنھن کي "فنِ لطيف" به چئي سگھجي ٿو. +ميٿيو آرنلڊ جي ويجھو اھو سڀ علم جيڪو ڪتاب جي ذريعي اسان تائين پھتو آھِ، ادب چورائي ٿو. +ڪارڊ ڊينيل نيومين چوي ٿو "انساني فڪرن ، خيالن ۽ احساسن جو اظھار زبان ۽ لفظن جي ذريعي ادب چورائي ٿو". +نارمن جودڪ چوي ٿو تہ "ادب مراد آھي ان تمام خيالن ۽ احساسن جي سرمائي مان جيڪي تحرير ۾ اچي چڪو آھي ۽ جنھن کي ھن طرح ترتيب ڏنو ويو آھي تہ پڙھڻ واري کي مسرت حاصل ٿئي ٿي +مطلب ته انساني تجربن جي جمالياتي اظهار کي ادب چيو وڃي ٿو. +”ادب“ پنھنجي وجود ۾ وسيع معنيٰ ۽ مفھوم رکي ٿو. +‘ادب’ لفظ جي اوسر جڏهن سر زمين عرب ۾ ٿي، تڏھن يورپ وارن ان جو مفھوم Enlightened Literature يا ’Polite Literature‘ ڪري ورتو. +جنھن مان اھو علم يا تحرير ظاهر ٿي ٿٖي، جيڪا، لطافت ۽ عملي زيب ۽ زينت ڏانھن اشارو ڪري ۽ انھن قدرن جي حاصل ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٻين لفظن ۾ ائين چئجي ته اھا تحرير يا تخليق، جيڪا انساني طبيعت ۾ لطف، سڪون يا سرور پيدا ڪري. +انسائيڪلو پيڊيا برٽينيڪا مطابق “لٽريچر (Literature ) ھڪ عام لفظ اھي، جيڪو اھو مفھوم ڏئي ٿو تھ خيال جو اظھار جيڪو تحرير ھيٺ اچي سو لٽريچر اھي. +اها لکت، جنهن ۾ زيب، زينت، حسن ۽ رعنائي هجي، ادب، لطافت ۽ زندگيءَ جي گوناگون حقيقتن جي ترجماني ڪري ۽ انهن خوبين جي حاصل ڪرڻ ۾ مددگار ثابت ٿئي. +“ ادب جو بنيادي ڪم جمالياتي خوشي ڏيڻ آهي. +ادب ۾ نثر توڙي شاعريءَ جون سڀ صنفون اچي وڃن ٿيون، جھڙوڪ: ڊراما، ڪهاڻيون، ناول، تنقيد، آتم ڪھاڻيون، سوانح عمريون، سفرناما، نظم، غزل، وايون، بيت، دوها وغيره وغيره. +ولاديمير ايلڇ لينن مطابق: ادب ھڪ آئينو آهي، ۽ جيڪو آئينو صحيح ۽ حقيقي عڪس پيش نه ڪري، سو آئينو نہ سڏبو آهي. +لينن پنھنجي مضمون "بورجوا رسالي بابت" ۾ لکيو آهي ته صحيح ۽ سچو ايب عام ۽ ڄاتل حقيقتن جو نقش چٽي، پڙھندڙ کي مطالعي ۽ سوچڻ جي راھ تي وٺي ايندو آهي. +سادن دليلن ۽ کپي ويندڙ مثالن سان ھو انھن حقيقتن مان اھم ۽ ڇيد نتيجا ڪڍي ڏيکاريندو آھي، ۽ پڙھندڙ جي ذھن ۾ زندگي ۽ زندگيءَ جي حقيقتن بابت نوان نوان سوال اڀاريندو آھي. +ادبي نظريا. +نظريو ڪن منظم خيالن، تجربن، مشاهدن ۽ تجزين جو نچوڙ هوندو آهي. +نظريا سياست کان وٺي ادب تائين مروج آهن. +مثال طور سنڌي ٻوليءَ جي اصليت بابت ڊاڪٽر بلوچ (1917-2011ع)جو نظريو يا سراج ميمڻ (1933-2013ع) جو نظريو وغيره. +نظريا ادبي به هوندا آهن, ٻوليائي به ته سماجي به آهن. +نظرين جو واسطو فلسفي ۽ معاشيات سان به هوندو آهي. +اديب ڪڏهن ادبي تحرير ذريعي ڪنهن سچائيءَ جو اعتراف ڪري ٿو، ڪڏهن معاشري يا انسان کي وسريل قدرن جي ياد ڏياري ٿو، ڪڏهن ڪو پيغام ڏيڻ چاهيندو آهي، ڪڏهن ماڻهن کي تفريح مهيا ڪندو آهي ته ڪڏهن جمالياتي حسن جو فن ذريعي اظهار ڪندو آهي. +اهو سڀ ڪجهه هو پنهنجي مخصوص خيال يا نظريي مطابق ڪندو آهي. +نظرين ذريعي سچائي، قدرن، تفريح، جماليات وغيره جي ڄاڻ ملي ٿي. +ادبي روايتون. +دنيا جي هر ٻوليءَ جو ادب روايتن جي حسين زنجيرن ۾ جڪڙيل نظر ايندو آهي، هر ٻوليءَ جون ڪي مخصوص روايتون هونديون آهن، جن مان ڪنهن قوم جي تاريخي، ثقافتي ۽ سماجي لاڙن جي خبر پوي ٿي. +اهو ئي سبب آهي، جو ڪيترن اديبن ٻين ٻولين جي ادب جون سٺيون روايتون اڌاريون وٺي پاڻ وٽ رائج ڪيون آهن. +انگريزيءَ جي مشهور شاعر جيوفري چاسر (1343-1400ع) پنهنجي مشهور نظم ‘ڪنٽر بري ٽيلس’(Cantrubery Tales) ۾ هيئت جي روايت اٽليءَ جي مشهور ليکڪ گيواني بوڪيشو(1313-1375ع)جي ‘ڊيڪيمران’ تان کنئي. +بوڪيشو، اهو ڪتاب الف ليليٰ کان متاثر تي لکيو. +اهڙيءَ ريت ڄڻ ته چاسر اڻ سڌي طرح عربي ۽ فارسي ادب جي هيئت جي روايت ڪتب آندي آهي. +سنڌي ٻولي دنيا جي تهذيب يافته ٻولين مان هڪ آهي، جنهن کي پنهنجون قديم، فڪري طور ڀرپور تاريخي ۽ ثقافتي روايتون آهن. +جن تي سنڌي ادب ۽ شاعريءَ جي پيڙهه رکيل آهي. +ان سان گڏ سنڌي اديب، دنيا ۽ پاڙيسري ٻولين جي بهتر روايتن ۽ هيئتن مان استفادو ڪري. +پنهنجي ادب کي مالا مال ڪيو ۽ حالتن جي تقاضا موجب بنايو آهي. +ادب جو سماجي ڪارج. +ادب جي تاريخ مان معلوم ٿئي ٿو ته ادب جي سماجي ڪارج سماجي عڪاسيءَ تائين ارتقائي سفر ڪيو آهي، مثال طور هڪ وقت اهڙو هو، جڏهن ديوين ۽ ديوتائن جي خوشنودي حاصل ڪرڻ لاءِ گيتن، ڊرامن ۽ نظمن جي تخليق ٿيندي هئي، جنهن جو وڏو مقصد اهو هوندو هو ته ديوتائن جي اطاعت جو جذبو اڀارجي ۽ سندن خوشنودي حاصل ڪجي. +اڳتي هلي جڳ مشهور فلاسفر افلاطون (427-437 ق-م) ادب جو سماجي ڪارج بيان ڪندي چيو ته ”ادب اهو آهي، جنهن مان اخلاق ۽ صداقت جي واڌ ويجهه ٿئي“. +لوڪ ڪهاڻين تي نظر وجهڻ سان خبر پوي ٿي ته جانورن، پکين ۽ ديون جي ڪهاڻين کان وٺي بادشاهن، راڻين، پرين، شهزادين، سورمن وغيره جي عشقيه داستانن مان ڪو نه ڪو اخلاقي درس ملي ٿو. +چڱي ۽ بري جي تميز، چڱائيءَ جي سوڀ، مقصد ماڻڻ لاءِ انساني جاکوڙ، تڪليفون، ڏک ڏاکڙا، مظلوم جي داد رسي، ظالم سان جنگ، اهي سڀ ڳالهيون ظاهر ڪن ٿيون ته اوائلي ادب جا خالق پنهنجي ماحول تي نظر رکندا هئا.اڳتي هلي چيو ويو ته ‘ادب زندگيءَ جو عڪس’ آهي. +جنسيات ۽ ادب. +(Sex and Literature ):جنس انساني زندگيءَ جي مکيه ڪرداري محرڪن ۽ وارتائن مان هڪ آهي. +انهيءَ ڪري زندگيءَ جي ترجماني ڪندي ليکڪ ’سيڪس‘ (sex) ۽ ان سان لاڳيل گوناگون مظاهرن جي تصوير ڪشي مزي خاطر نه پر حقيقت نگاريءَ طور ڪندو آهي. +هن ڍنگ جي لکڻين ۾ هڪ معيار، ادبي سونهن، دلڪشي ۽ جنم وٺندڙ جمالياتي لطف هڪ اتم معيار بڻجي ٿو. +جيڪڏهن انهيءَ معيار تي تخليق پنهنجي پرک ڪرائي سگهي ٿي ته پوءِ ادب ۾ جنس نگاريءَ کي عيب قرار نٿو ڏئي سگهجي. +ادب ۾ جنس جي باري ۾ بنيادي مونجهارو انهيءَ وقت پيدا ٿئي ٿو جڏهن ادب ۾ جنس ۽ فحش نگاريءَ (Pornography) کي ملائي پيش ڪيو وڃي ٿو. +سيڪس ٻنهي قسمن جي لکڻين ۾هوندي آهي مگر ليکڪن جا متا ڌار ڌار هوندا آهن. +ادب ۾ جنس نگاري موضوع جي صورت ۾ هجي يا واقعن جي روپ ۾، اوٽ ۾ هجي يا چٽي هجي، جنس جو لاڙو سڏجي ٿي. +نقادن جو چوڻ آهي ته ادب ۾ هر قسم جو جنسي موضوع ڪم آڻي سگهجي ٿو، پر شرط اهو آهي ته ان مان لذت يا آنند وارو احساس نه اڀري. +انهيءَ جي ابتڙ فحش نگاري (بڇڙائي) ”جنس برائي جنس“ آهي. +ادب ۾ جنس جو نظريو فرائڊ لاڳو ڪيو هو. +سنڌي ادب ۾ زرينه بلوچ(جيجي)، خير النساءِ جعفري (حويليءَ کان هاسٽل تائين)، ماڻڪ (لڙهندڙ نسل)، غلام نبي مغل (ريشمي وار)، وشنو ڀاٽيا ۽ اردو ادب ۾ سعادت حسن منٽو، عصمت چغتائي جا نالا اهم آهن. +عورتا زاد ادب. +(Feminist Literature):عورتا زاد ادب مان مراد اهو ادب آهي جيڪو عورتن يا مردن جو تخليق ڪيل هجي پر عورتن لاءِ لکيو ويو هجي ۽ ان ۾ عورتن جي سياسي، سماجي، معاشي، معاشرتي، نفسياتي ۽ اظهار جي ترجماني ڪيل هجي. +عورت کي هڪ انسان ۽ هڪ مڪمل فرد سمجهڻ جو تاثر ملي ۽ سندس اهڙي تصوير ڪشي ڪئي وڃي. +عام طور جڏهن ادب ۾ عورت جي ڪردار جي باري ۾ ڪتاب پڙهبا ته اهي عورت جا مختلف روپ ٻڌائيندا آهن، جن کي عموماً پيش ڪيو ويندو آهي Images of women in Literature جي ليکڪا ميري اين فرگوسن جا عورت جا ڇهه اهڙا روپ ٻڌايا آهن، جيڪي مذهبي ادب ۽ ڏند ڪٿائن کان وٺي هن وقت تائين تخليقي عمل ڪهاڻين، ناولن، شعرن، ۽ ڊرامن وغيره ۾ ڏنا ويا آهن: فرمانبردار زال (Submissive wife)، ماءُ (ماءُ جي روپ ۾ ڪا به عورت (The Mother)، مرد تي حاوي عورت (Dominating wife)، حسين محبوبه جيڪا اوچي آسڻ تي هجي (Women on Pedestal)، جنسي علامت يا رانديڪو (Sex Object)، ڇڙي يا اڪيلي عورت (Women without man) سنڌي سماج جا مسئلا پنهنجا آهن، ان ڪري سنڌي ادبي لکڻين ۾ عورتن جي مسئلن جي نشاندهي به مختلف آهي. +هتي شهري زندگيءَ جي ڀيٽ ۾ ڳوٺاڻي زندگيءَ جي ترجماني وڌيڪ آهي. +ان عمل سان ڳوٺاڻي ۽ شهري زندگيءَ جي مسئلن جي نشاندهي به مختلف آهي. +سنڌ ۾ پڙهيل ۽ اڻ پڙهيل عورت جي مسئلن ۾ به هڪجهڙائي نه آهي. +خود شهر ۾ ڪم ڪندڙ ۽ ڪم نه ڪندڙ عورتن جي مسئلن به هڪجهڙائي نه آهي. +ڳوٺن جا معاملات اڃا به الڳ آهن. +آزاديءَ کان پوءِ سنڌي سماج ۾ تعليم عام ٿيڻ لڳي ۽ عورت جي تعليم جا آهستي آهستي موقعا ملڻ لڳا. +ان حساب سان سندس ادبي دنيا ۾ به شموليت وڌڻ لڳي. +عورتن جي لکيل ادب ۾ عورت جي عڪاسي بهتر ٿي، اهڙو سمورو ادب جنهن ۾ عورت جي هڪ انسان ۽ فرد واري حيثيت کي اجاگر ڪيو وڃي اڃا سنڌ ۾ گهڻو تخليق نه ٿيو آهي. +سنڌ ۾ اهڙو ادب لکندڙن ۾ خيرالنساءَ جعفري، نورالهديٰ شاهه، فهميده حسين، عطيه دائود، امر سنڌوءَ وغيره شامل آهن. +ادبي تاريخ. +جهڙيءَ طرح ڪنهن مضمون جي تاريخ لکڻ وقت واقعن جون ڪڙيون ملائبيون آهن، اهڙي طرح ادبي تاريخ لکڻ وقت به تاريخ وار ترتيب جي انداز ۾ تخليق ٿيندڙ ادب کي لکيو ويندو آهي. +ادب جي تاريخ لکڻ جو انداز تحقيقي به ٿي سگهي ٿو ته تنقيدي به يا ٻئي طريقا ٿي سگهن ٿا. +ادبي تاريخ لکندڙ ادب ۾ تحريڪن، لاڙن، نظرين ۽ سماجي توڙي سياسي منظر نامي کي به ڌيان ۾ رکندو آهي. +سنڌي ادب جي تاريخ سڀ کان پهرين فارسيءَ ۾ لکي ويئي. +مغليه دؤر ۾ سنڌي شاعرن ، عالمن ۽ اديبن جو ذڪر فارسي ڪتابن ۾آيو. +انگريزن جي دؤر کان باقاعده ڪتاب، مضمون ۽ مقالا سنڌيءَ ۾لکجڻ شروع ٿيا.سنڌي ادب جون ڪيتريون ادبي تاريخون لکيون ويون آهن، جهڙوڪ: ”سنڌ جي ادبي تاريخ” (خانبهادر محمد صديق ميمڻ)، ”تذڪره لطفي“ (لطف الله بدوي)، ”سنڌي ٻولي ۽ ادب جي تاريخ“ (ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ)، ”سنڌي ادب جي تاريخ“ (ڊاڪٽر عبدالجبار جوڻيجو)، ”سنڌي ادب جي تاريخ“ ۽ ”سنڌي ادب جو تاريخي جائزو“ (ميمڻ عبدالمجيد سنڌي)، ”سنڌي ادب جي تاريخ“ (اڪبر لغاري)، ”سنڌي ادب جي تاريخ جو جديد مطالعو“ (مختيار احمد ملاح)، ”سنڌي نثر جي تاريخ“ (ڊاڪٽر غلام علي الانا)، ”سنڌي نثر جي تاريخ“ (پروفيسر منگهارام ملڪاڻي)، ”سنڌي ادب جي تاريخ“ (لعلسنگهه اجواڻي مترجم: هيرو شيوڪاڻي)، ”سنڌي ساهتيه جو اڀياس“ (ڊاڪٽر مرلي ڌر جيٽلي)، ”آزاديءَ بعد ساهتيه جو اڀياس“ (ليلا رام رچنداڻي) ”سنڌي ادب جي ارتقائي تاريخ“ (ڊاڪٽر شمس الدين عرساڻي)، ”سنڌي ادب جي تاريخ“ (انگريزيءَ ۾، پوپٽي هيراننداڻي) ”ڀارت ۾ سنڌي ساهت جو مختصر جائزو“ (منگهارام ملڪاڻي) وغيره وغيره. +ادب برائي ادب. +‘ادب برائي ادب’ جي نظريي وارن جي نظر ۾ “هر ادبي تخليق شروع کان پڇاڙيءَ تائين هڪ شهپاري جي حيثيت رکندڙ هجي. +ان جي حسنواري خوبي ئي سڀڪجهه آهي ۽ ان جو ڪارائتو هئڻ يا نه هئڻ يا ان سان ڪنهن مقصد جو حاصل ڪرڻ معنيٰ ڪو نه ٿو رکي.قدامت پسند لڏي سان تعلق رکندڙ”ادب براءِ ادب“ وارن جو خيال ھو ته ادب، آرٽ جو ھڪ اھڙو نمونو آھي، جنهن ۾ حسن، محبت ۽ گل و بلبل يا جمالياتي حِس (Aesthetic sense) کي ڇھندڙ ٻين اھڙين شين کي موضوع بڻائي شاعري ۽ نثر ۾ آڻجي ۽ جيڪو خالص ادب ھجي. +انقلابي ۽ مزاحمتي ادب کي اهي ادب نه پر پروپيگنڊا سمجهندا آهن. +ادبي سرگرميون. +ادبي سرگرمين مان مراد اهي مشغلا آهن، جيڪي خانگي ادبي جماعتون ۽ سرڪاري ادبي ادارا ڪندا آهن. +ڪتابن جي رونمائي، ڪنهن اديب يا عالم سان رهاڻ، مشاعرو، ادبي اڀياسي ويهڪ، مرحوم اديب، عالم ۽ شاعرن جي ورسي، ڪنهن ادبي موضوع تي سيمنار، ڪانفرنس وغيره ادبي سرگرمين ۾ اچي وڃن ٿا. +ادبي ۽ علمي جماعتون. +ٻولي ۽ علم ادب جي واڌاري ۾ علمي ، ادبي ۽ ثقافتي جماعتن اهم ڪردار پئي ادا ڪيو آهي. +اهي جماعتون هم خيال فردن کي گڏيل پليٽ فارم مهيا ڪنديون رهيون آهن ، جنهن جي نتيجي ۾ عالمن ، اديبن ، شاعرن ۽ ٻين قلم ڌڻين پنهنجي صلاحيتن ۽ لياقتن کي گڏيل قوت جي روپ ۾ ٻولي ۽ علم ادب جي مفاد خاطر پئي ڪم آندو آهي. +سنڌ ۾ ادبي سوسائٽين جو قيام آل انڊيا ڪانگريس ڪاميٽي جي ٺهڻ يا ائين کڻي چئجي ته سنڌ مدرستہ الاسلام قائم ٿيڻ کان به اڳي ٿيو. +هڪ صديءَ جي ان عرصي ۾ سنڌ ۾ هزار کان مٿي علمي ، ادبي ۽ ثقافتي جماعتون قائم ٿيون. +هن وقت به ڪيتريون ادبي ۽ علمي جماعتون آهن. +سنڌي ادبي سنگت سنڌي وڏي ۾ وڏي ادبي جماعت آهي +ادب لطيف. +نثر ۾ لکيل اهڙو ادب جيڪو پنهنجي ٻوليءَ جي سونھن شاعراڻي انداز ۽ لطيف پيرايي ۾ خوبصورت ڪنئرن احساسن جو اظهار ڪري. +ادب ۽ شخصيت. +هڪ ليکڪ زندگيءَ جي مختلف رخن مان پنهنجي لکڻين جا موضوع کڻي ٿو، ان ۾ سماجي مسئلا، معاشي مسئلا، تاريخي ۽ تهذيبي مسئلا، مذهبي معاملا، غم، خوشيون، ريتون ۽ رسمون وغيره شامل آهن. +ليکڪ جو جيڪو نظريو هوندو آهي، ان موجب هو پنهجي خيالن جو اظهارڪندو آهي، ان ڪري سندس لکڻيءَ مان سندس زندگيءَ جي جهلڪ به نظر ايندي آهي. +جيتري ليکڪ جي شخصيت مهان هوندي، سندس لکت ۾ گهرائي به اوتري گهڻي هوندي. +مثال طور شاهه لطيف جي شاعريءَ تي نظر وجهجي ٿي ته ان جي سٽ سٽ ۾ سندس شخصيت جي جهلڪ ڏسڻ ۾ اچي ٿي. +ادب برائي تعمير زندگي. +ادب برائي تعمير زندگي جو مقصد اهو آهي ته ادب اهو تخليق ڪيو وڃي، جيڪو زندگيءَ جي تعمير لاءِ اتساهي يا ڪم اچي ۽ زندگيءَ جي تخريبي رُخن کي نه ڇيڙي. +صحافتي ادب. +(Journalistic Literature)؛ڪيترا نقاد ۽ عالم صحافتي لکڻين کي ادب نٿا مڃين، پر ان جي باوجود پوري دنيا اندر صحافي، جيڪا روزانه جاکوڙ ڪن ٿا، اها اڳتي هلي ادب جي تاريخ ٿيو پوي. +موجوده دؤر ۾ صحافت ئي ڪنھن ٻوليءَ جي لغت کي زندھھ جاويد رکڻ جو وسيلو آھي، ھڪ سڄاڻ صحافي پنھنجي ادارين، ڪالمن، فيچرن ۽ مضمونن ۾ ٻوليءَ جي سرمايي مان موزون لفظ ۽ اصطلاح چونڊي ٿو. +صحافي اڄ ۽ هاڻي لکي ٿو، اديب به هاڻي لکي ٿو. +صحافي تڪڙ ۾ لکي ٿو، مگر اديب آرام سان لکي ٿو. +اديب جي هڪ وڏي خوبي اها آهي ته هو پنهنجي دؤرجا بهترين خيال بهترين لفظن ۾ سهڻي نموني سان محفوظ ڪري ٿو. +اديب ۽ صحافي پنهنجي روز جي سچي روح کي محفوظ ڪري ٿو، ان ۾ سماجي ، سياسي ۽ معاشي جهلڪيون نظر اچن ٿيون. +وقت جي رفتار سان جيئن جيئن زبان جي ترقي ٿيندي آهي ته ادب جي به ترقي ٿيندي آهي. +جديد ادب. +(Modern Literature): ’جديد ادب‘ مان مراد اھو ادب اھي، جيڪو پنهنجي دور جي جديد لاڙن سان ھم اھنگ ھجي ۽ پراڻي ادب جي بنسبت ان ۾ نواڻ هجي. +پر ان ھوندي بہ ساڳئي دور ۾ ڪن ادبي فن پارن ۾ جدت ۽ انفراديت اھي، تہ ڪن ۾ وري قدري شعري روايتن جي پابندي ڪئي وڃي ٿي، يعني ھر دور ۾ قديم ادب جا رجحان بہ قائم رھن ٿا ۽ جديد لاڙا بہ ملن ٿا. +عارضي ادب. +(Temporary Literature):اهو ادب، جيڪو عارضي يا هنگامي طرح لکيو ويو هجي ان کي عارضي يا هنگامي ادب چئبو آهي. +عارضي ادب مان مراد آهي ته اهو ادب جيڪو ڪنهن عارضي مسئلي جي رد ۾ تخليق ڪيو ويو هجي ۽ مسئلي يا واقعي جي اهميت به ختم ٿي چڪي هجي. +ان ۾ گهڻو ڪري حالات حاضره بابت اخباري ادب اچي ٿو. +اعترافي ادب. +اعترافي ادب نه ته ڪا ادب جي صنف آهي نه وري ادبي لاڙو آهي. +اعترافي ادب دراصل هڪ موضوع آهي، جيڪو ڪنهن ناول، ڪهاڻي، شاعري يا آتم ڪهاڻي ۾ به ٿي سگهي ٿو، جنهن ۾ ڪو اديب پنهنجي حياتي بابت، پنهنجي زندگيءَ جي ڪنهن خاص واقعي جي باري ۾ اعتراف ڪري، جان جئڪس روسو (1712-1778ع) پنهنجو ’اعتراف‘ ( My Confession) ۾ لکيو، يورپي ادب ۾ اهڙا سوين مثال وٺي سگهجن ٿا. +سنڌي ۾ اديبن به آتم ڪٿائن ۾ پنهنجي زندگي ۽ پنهنجن دوستن احبابن جي باري ۾ اعتراف ڪيا آهن. +افسانوي ادب __(Fiction). +افسانوي ادب جي معنيٰ اھي خيالي يا تصوراتي ادب. +مختصر ڪھاڻي (Short Story)، ناٽڪ ۽ ناول افسانوي ادب (Fiction) جون اھم شاخون آھن. +افسانوي ادب جا سرجيندڙ، ڪهاڻيڪار، ناٽڪ ڪار ۽ ناول نگار سڏبا وڃن ٿا. +اڄڪلهه سائنس فڪشن جو دؤر آهي، جنهن ۾ فلم به اچي وڃي ٿي. +انهيءَ صنف ذريعي تخيل جي مدد سان اديب ڪن سائنسي تصورن کي پيش ڪندا آهن. +غير افسانوي ادب. +(Non-Fiction):نثري ادب ۾ هڪڙيون صنفون افسانوي آهن ته ٻيون غير افسانوي. +هن قسم جي نثري ادب ۾ انگن اکرن جي بنياد تي حقيقتن ۽ فتوائن کي پيش ڪيو ويندو آهي. +اهو ٺوس حقيقتن جي آڌار تي هوندوآهي، جيڪا ان جي بنيادي تقاضا ليکي ويندي آهي. +ان ۾ خيال جي اڏام جي گنجائش نه هوندي آهي. +غير افسانوي ادب ۾ آتم ڪهاڻي، جيون ڪهاڻي، مضمون نگاري، تاريخ، سفرنامو وغيره اچي وڃن ٿا. +اڄڪلهه آتم ڪٿا ۾ به تخليقي عنصر شامل ٿي ويو آهي. +الهامي ادب - الهامي يا ڪشفي علم و ادب. +الھامي ادب (Apocalyptic Literature) اهڙو ادب، جنهن ۾ درويشن، سنتن جي شعرن، گفتن يا لکتن ۾ فتح انسان ذات ڪائنات لاءِ ڪي ڪشفي يا اڳ ڪٿيءَ واريون ڳالهيون ٿيل هجن. +قديم ڪلاسيڪي سنڌي ادب ۾ الهامي اشارا ملن ٿا. +ماموئي فقيرن جي بيتن مان ايندڙ وقت ۾ پيش ايندڙ واقعن جي باري ۾ ڄاڻ ملي ٿي. +ان کان پوءِ شاهه، سچل، شاهه ڪريم جي ڪلام ۾ به ڪيترا تاريخي اهڃاڻ ملن ٿا. +عبدالرحيم گروهڙي جي ڪلام ۾ به اهڙا بيت موجود آهن. +انقلابي ادب. +(Revolutionary Literature):انقلابي ادب مان مراد اهڙو ادب آهي، جيڪو ڪنهن انقلابي نظرئي جي ترجماني، تبليغ، ترويج يا اشاعت جي غرض سان وجود ۾ اچي. +اهڙي قسم جون تحريرون گهڻو ڪري ماڻهن ۾ جوش و جذبي جو احساس پيدا ڪنديون آهن. +انقلابي اديب پنهنجي طرفان ڪنهن به مصلحت کان ڪم نه وٺندا آهن.گهڻو ڪري روسي انقلاب جي اثر هيٺ لکيل ادب کي انقلابي چيو ويندو آهي. +ڀڳتي ادب. +وچولي دؤر واري هند ۾ هندو ڌرم سان واسطيدار وشنوءَ جي ڀڳتي ڪندا هئا، اهو هڪڙو طريقو مڪتيءَ (نجات) جو هو، جيڪو ’ڀڳوت گيتا‘ ۾ ڄاڻايل هو. +شيخ اياز پنهنجي ڪتاب ”ڪتين ڪر موڙيا جڏهن “ جي ڀاڱي ٽئين ۾ لکيو آهي ته ڀڳتي ساهتيه (ادب) ڏکڻ ڀارت ۾”تامل گيتن“ ۾ شروع ٿيو جيڪي گيت ستينءَ کان ڏهين صديءَ تائين الور جي هڪ سنت شاعر لکيا هئا، پر پوءِ ڀڳتي 15 صديءَ ۾ اتر ڏانهن پکڙجي ويئي. +اتي ڪبير (1518- 1430ع) ۽ گرو نانڪ (1539- 1496ع) هڪ ڪائناتي خدا ڏانهن اعتقاد جو ڦهلاءُ ڪيو، جو نه هندو هو ۽ نه مسلمان. +گهڻو ڪري ڀڳتي ساهتيه (ادب) وشنوءَ جي رام يا ڪرشن جي صورت ۾ ظهور پذير ٿيڻ جي باري ۾ چيو ويو آهي. +ڪرشن ڀڳتي اتر ۽ اوڀر ڀارت ۾ گهڻي هئي خاص ڪري شاعر چندي داس (15 صدي) ۽ ميران ٻائي (1649- 1608ع) ۽ گجراتي شاعرنرسمها مهتا (1580- 1500ع) وغيره ڪرشڻ ڀڳتي جا مشهور ڀڳت آهن. +ڀڳتي تحريڪ جي مختلف لاڙن جو شاهه لطيف، روحل فقير، سچل سرمست ۽ ساميءَ جي شاعريءَ تي پڻ اثر ملي ٿو. +تقابلي ادب. +(Comparative Literature): مختلف زبانن جي ادب جو باهمي مطالعو يا اڀياس ڪرڻ کانپوءِ نتيجا اخذ ڪرڻ. +پنگتي ادب. +(Domestic Literature):هي اصطلاح خاص طور انگريزن جي دَور ۾ سنڌي هندو اديب استعمال ڪندا هئا، جنهن مان سندن مطلب هو ته اهو ادب، جنهن ۾معاشري جي ھڪ ايڪي يعني گهر اندر هلندڙ مسئلن(Domestic issues) جي اپٽار ٿيل هجي. +ان ڏس ۾ ڊرامن، مضمونن، ناولن ۽ افسانن ۾ پنگتي/سماجي موضوعن کي خاص مقام حاصل هوندو هو. +خارجي ادب. +(Objective Letrature : جيئن ته ادب ڪنهن به معاشري جي سماجي حالتن جو عڪس يا آئينو هوندو آهي، پر ڪجهه اديب پنهنجي معاشرتي حالتن کان منهن موڙي ٻاهرين دنيا جو اثر قبول ڪري وٺندا آهن. +سندن لکڻين ۾ خارجي اثر نمايان هوندو آهي.خارجي ادب وارن جو چوڻ آھي ته جيڪو اديب پنهنجي شخصيت جي چوڌاري طواف ڪندي جيڪو ادب تخليق ڪري ٿو ۽ معاشري ۾ موجود حالتن کي نظرانداز ڪري ٿو، انهيءَ ادب جو ڪو به ڪارج ناھي، انهيءَ ڪري معاشري کي سامھون رکي ادب لکجي ۽ خارجي حالتن تي لکجي. +فحش ادب. +(Pornography):اهو ادب، جنهن ۾ جنس يا فحاشيءَ جي ترغيب ڏنل هجي، هن قسم جي ادب کي ادبي دنيا مان خارج سمجهيو ويندو آهي، ڇو جو ادب فحاشي جي ترغيب نه ٿو ڏئي. +فقهي ادب. +(Religious Literature):فقهه مان مراد آهي دين جو علم، مذهبي قانون، ’فقيهه‘ ان کي چئبو آهي، جيڪو فقهه جو ڄاڻو هجي. +مذهبي، ديني ادب ۾ تخليق ٿيندڙ علم و ادب کي ’فقهي ادب‘ چئبو آهي. +سنڌي ۾ فقهي ادب جي تمام وڏي تاريخ آهي. +فقهي ادب سنڌ ۾ خاص طور تي ڪلهوڙن جي دور ۾ عروج تي پهتو ۽ مدرسن ۾ پڙهائجڻ شروع ٿيو. +ان کان پوءِ هن علم تمام گهڻي ترقي ڪئي. +مخدوم ابوالحسن سن 1703ع ۾ ’مقدمة الصلوٰت‘ لکيو، جنهن ۾ نماز جا فقهي مسئلا نظم ۾ ڏنل هئا. +ان سلسلي ۾ عربي-سنڌي رسم الخط ايجاد ٿي. +اها هڪ تحريڪ جي صورت ۾ هلي، لکندڙ ڪتابن کي ’سنڌيون‘ سڏيو ويو. +مخدوم محمد هاشم ٺٽوي، مخدوم عبدالله نرئي، عبدالرحيم گرهوڙي، مخدوم محمد ابراهيم ۽ ٻيا وڏا ليکڪ هئا. +ٽالپرن جي دور تائين فقهي ادب عروج تي پهتل هو. +انگريزن جي دور ۾ نثري ادب ۾ ڪتاب لکيا ويا. +آزاديءَ کان پوءِ فقهي ادب گهڻي ترقي ڪئي آهي. +فقيه ادب ۾ شرعي مسئلا، روزو، نماز، حج، زڪوٰت، قرباني، شڪار، طلاق، شادي، مرڻو، پرڻو وغيره جا ديني مسئلا اچي وڃن ٿا. +سنڌي زبان ۾ ڊاڪٽر يار محمد ’سنڌيءَ ۾ فقهي تحقيق جي ارتقا‘ جي عنوان سان ڊاڪٽريٽ ڪئي آهي. +سندس ڪتاب کي شايع ڪيو آهي. +لوڪ ادب (Folk Lore). +لوڪ ادب مان مراد اھي عام ماڻھن جو ادب، يعني اھو ادب جو تصنع، ھٿ ناٽ ۽ جڙتو ڪاريگريءَ ۽ صنعتن ۽ سينگار کان پاڪ ۽ صاف ھجي. +انسائيڪلوپيڊيا مطابق ”ھي اھو علم اھي جو قديم مڃتائن، ريتن، رسمن، ڀرمن، وھمن، قديم روايتن ۽ اعتقادن تي مشتمل ھوندو اھي“. +حقيقت ۾ لوڪ ادب انھن سگھڙن جي تخليق اھي، جيڪي پنھنجي خيالن جي وسعت اھر مجلسن، محفلن ۽ ڪچھرين ۾ پنهنجا خيال شعر جي روپ ۾ پيش ڪندا آهن. +اھو ئي سبب اھي، جو لوڪ ادب کي ”نج دهقاني ادب“ بھ چيو ويندو اھي، ھي ادب عوام جي احساسن، جذبن، امنگن جي چٽي تصوير ھوندو اھي. +لوڪ ادب جي اوائلي تاريخ جي سلسلي ۾ ڊاڪٽر نارائڻ ڀارتي لکي ٿو تھ ”حقيقت ۾ ڏٺو وڃي تھ سنڌ جي لوڪ ساھتيھ ايترو تھ اکاٽو اھي، جيتري اکاٽي اھي اسان جي سنڌي ٻولي. +سنڌي لوڪ ادب ۾ ڪيترائي اھڙا جزا بھ اھن جن جو بڻ بنياد ويدن ۽ اپنشدن جي ڪٿائن توڙي ٻئي سنسڪرت ادب ۾ ملي ٿو. +رامائڻ، مھاڀارت، پراڻ، برھت ڪٿا منجري ڪٿا سرت ساگ، پنجتنتر، ھتو پديش، ويتال پنج ونشتي وغيره سنسڪرت ۾ لکيل اھڙا سرچشما اھن، جن مان نھ فقط سنڌي، پر ڀارت جي ڪيترن ٻين ٻولين جي بھ ڪن لوڪ ڪٿائن ۽ پھاڪن وغيره جو جنم ٿيو اھي. +“ھن علم ۾ ھيٺيون صنفون اچي وڃن ٿيون: روايتي ڪهاڻيون: جھڙوڪ لوڪ ڪھاڻيون، وير ڪھاڻيون (ڳاهون)، رزميھ نظم ۽ ڏند ڪٿائون. +رسمون ۽ رواج: جھڙوڪ ڏڻ وار، رسمون ۽ رواج ۽ شادين جون رسمون وغيره. +ويساهه ۽ ڀرم: جھڙوڪ جنن پرين جون ڪھاڻيون، جادو، منتر، ڦيڻا ۽ ڌاکا. +لوڪ ڪهاڻيون: جھڙوڪ مشھور چوڻيون، پھاڪا، چرچا، ڳجھارتون ۽ معما وغيره. +لوڪ راڳ: عوامي راڳ، جيڪو لوڪ گيت کان مختلف هوندو آهي ۽ عوام جي امنگن جي ترجماني ڪندو آهي ۽ لوڪ ڌنن تي ڳايو ويندو آهي. +مزاحمتي ادب. +(Literature of Resistance):ادب ملڪي حالتن جو ردعمل هوندو آهي. +جيڪڏهن ملڪي حالتون عوامي ڀلائيءَ لاءِ سٺيون نه هونديون ته ان جو ردعمل ادب ۾ جابجا موجود هوندو آهي. +مطلب ته مزاحمتي ادب، اهو ادب آهي جنهن ۾ ملڪي، ناانصافين، ناهموارين جي خلاف مزاحمت جو عنصر موجود هجي. +سنڌي شاعريءَ ۾ اهو لاڙو صوفين وٽ وڌيڪ ملي ٿو. +شاهه لطيف سچل سرمست ۽ شيخ اياز، ابراهيم منشي ۽ استاد بخاري کي مزاحمتي شاعر مڃيو ويو آهي. +سنڌ جي مشهور افسانه نگار امر جليل ون يونٽ واري دور جي ادب کي “مزاحمتي ادب جو دور” سڏيو آهي. +نعري بازيءَ وارو ادب. +اهڙو ادب، جيڪو ڪنهن خاص سياسي، سماجي يا مذهبي مقصد جي پرچار لاءِ لکيو وڃي. +هن قسم جو ادب پروپئگنڊا ۽ عارضي طور مشهور به ٿيندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1813.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1813.txt new file mode 100644 index 0000000..1b9cd98 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1813.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +آبِي چَڪَرُ +آبي چڪر () ڌرتيءَ تي، ۾ ۽ مٿان پاڻيءَ جو وجود ۽ چُرپُر سمجھائي ٿو. +ڌرتيءَ جو پاڻي هميشہ چرپر ۾ رهي ٿو ۽ هر وقت پنهنجي صورت مَٽائيندو رهي ٿو؛ پٽڙي کان برفَ ، ٻاڦَ، ۽ پوءِ واپس پٽڙو. +آبي چڪر اربن سالن کان هلندو اچي ۽ ڌرتيءَ تي سموري حيات ۽ جيوت جو جاري ساري رهڻ ان تي ئي دارومدار رکي ٿو. +پاڻيءَ کان سواءِ ڌرتي رهڻ لائق نہ هجي هئا. +آبي چڪر کي ڪو بہ شروعاتي نُڪتو نہ آهي. +آبي چڪر جو محرڪ سِجُ آهي، جيڪو سمنڊَ جي پاڻيءَ کي گرمائي ٿو. +گرمائش ‏سبب پاڻيءَ جو ڪجھ حصو اُٻارجي ٿو ‏Evaporates‏ هوا ۾ اُٻَ جِي صورتَ ۾ شامل ٿِي وڃي ٿو. +برفَ ‏(Ice‏) ۽ ڳڱ ‏(Snow)‏ سڌو ‏سنئون اُٻَ ۾ ‏(Sublimate‏) سگھي ٿِي. +هوا جون مٿي ويندڙ اهڙي اُٻَ کي مٿي وايومنڊل (‏Atmosphere) ۾ وٺِي وڃن ٿا. +ان سان گڏ اهو ‏پاڻي بہ مٿي وڃي ٿو، جيڪو اُٻڪبدلتڳاءُ (‏Evapotranspiration)‏ جي عمل ذريعي ٻوٽن مان ‏transpire‏ ۽ مِٽيءَ مان اُٻارجي نڪري ٿو. +اُٻَ ‏هوا ۾ مٿي کڄي وڃي ٿِي، جتي جو ٿڌڙو گرمي پد اُٻَ کي ٺالي Condense‏ ڪڪر ڪري ڇڏي ٿو. +هوا جا وهڪرا ڪڪرن کي ‏سڄي ارض ‏Globe‏ ۾ گھُمائين ٿا. +ڪڪرن جا ذرڙا پاڻَ ۾ ٽڪرائجي گڏجن ٿا، ايئن وڏا ٿين ٿا ۽ وسڪارَ ‏Precipitation‏ جِي صورتَ ۾ ‏آسمانَ تان ڪِرَن ٿا. +ڪجھ وسڪارَ ڳڱ جِي صورتَ ۾ هيٺ ڪِرندي آهي، جيڪا برفِي بَرَن ۽ برفاني جبلن يعني برفالن ‏Ice Caps and ‎Glaciers‏ جِي صورتَ ۾ گڏ ٿيندي آهي، جيڪي ڄميل پاڻيءَ جي انَ ذخيري کي هزارن سالن تائين سانڍي سگھن ٿا. +بهار جِي مُندَ ‏اچڻَ کانپوءِ نسبتاً گرم آبهوا ۾ اهي برفاني ذخيرا رجڻ ۽ ڳرڻ لڳندا آهن ۽ اهو ڳريل آب ڳڱڻياٺ ‏Snowmelt‏ جِي صورتَ ‏‏۾ زمين تي وهڻ لڳندو آهي. +وسڪارَ جو اڪثر حصو واپس سمنڊَ ۾ هليو ويندو آهي، جڏهن تہ باقي حصو خُشڪِيءَ تي ڪِرندو ‏آهي ۽ ثقلي ڪشش سبب زمين تي (سطحي يا مٿاڇراتي) نئين آب ‏Surface runoff‏ جِي صورتَ ۾ وهندو آهي. +ان رن آف جو هڪڙو ‏حصو دريائن ۾ داخل ٿي ويندو آهي، جنهن جو وهڪرو ‏Streamflow‏ پاڻيءَ کي سمنڊَ طرف وٺي ويندو آهي. +نئين جو پاڻي ۽ جر ‏‏(زير زمين پاڻي) جو سيمو ملي ڍنڍُن اندر تازي پاڻيءَ ‏Freshwater‏ جي صورتَ ۾ گڏ ٿي ٿو. +پر سڄو جو سڄو نئين آب دريائن ۾ ‏نہ ٿو وڃي. +ان جو وڏو ڀاڱو زمين چُهِي وڃي ٿِي، جنهن کي دَرڇاڻَڪاري ‏Infiltration‏ چئجي ٿو. +ڪجھ پاڻي درڇاڻجِي اونهائيءَ ۾ ‏هليو ويندو آهي، جتي اهو جرگاهن ‏Aquifers‏ (پاڻيءَ سان تَر ٿيل زير زمين سطح) کي ڀري ٿو، جيڪي تازي پاڻيءَ کي تمام وڏي ‏مقدار ۾ ۽ تمام ڊگھي عرصي لاءِ سانڍي سگھن ٿا. +ڪجھ جَر (زير زمين پاڻي) مٿاڇري کي ويجھو رهي ٿو، جيڪو سيمو ڪري ‏واپس مٿاڇري تي موجود آبگاهن (۽ سمنڊ) ۾ هليو وڃي ٿو، جنهن عمل کي جر اخراج ‏Ground-Water Discharge‏ چئجي ٿو؛ ۽ ‏ڪجھہ جر وري چشمي جِي شڪل ۾ خُشڪِيءَ تي تازي پاڻيءَ جي ڦُوهارو ٿِي نڪري ايندو آهي. +بهر حال، وقت ساڻ سمورو پاڻي ‏هلندو هلندو ڪنهن نہ ڪنهن ريت سمنڊَ ۾ داخل ٿِي وڃي ٿو، جتي آبي چڪر پُورو ٿي ٿو ۽ اتان پوءِ وري اهو ٻيهر شروع ٿئي ٿو. +ٻاهريان ڳنڍڻا. +يُو ايس ڀُون ڀياسِي سَروي - آبي چڪر diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1817.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1817.txt new file mode 100644 index 0000000..8dbcdeb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd1817.txt @@ -0,0 +1,440 @@ +سنڌ +سنڌ (، اردو: )، پاڪستان جي چئن صوبن مان هڪ صوبو آهي، جيڪو ملڪ جي ڏاکڻي اوڀر طرف واقعي آهي. +سنڌ، سنڌي قوم جو تاريخي وطن آهي، جنهن کي عام طور واديءَ مهراڻ پڻ چيو ويندو آهي. +ايراض جي لحاظ کان سنڌ ٽيون نمبر وڏو صوبو، ۽ پنجاب کان پوءِ آبادي جي لحاظ کان ٻيون نمبر وڏو صوبو آهي. +اولهه طرف سنڌ جا حدون بلوچستان، اتر طرف پنجاب، اوڀر طرف هندوستان جي راجستان ۽ گجرات سان لڳن ٿيون. +سنڌ جي ڏکڻ ۾ عربي سمنڊ واقعي آهي. +سنڌ جي سر زمين گهڻو ڪري سنڌو درياھ جي وهڪري سبب آباد آهي، جڏهن ان جي ڏکڻ اوڀر ۾ ٿر رڻپٽ واقع آهي جيڪو انڊيا جي رياست گجرات ۽ رڻ ڪڇ ريگستان سان ملي وڃي ٿو. +سنڌ جي اولھ ۾ کيرٿر جبل واقع آهي. +سنڌ جي آبهوا اونهاري جو سخت گرم ۽ سياري جو سخت ٿڌي رهندي آهي. +سنڌ صوبي جي گادي جو هنڌ ڪراچي پاڪستان جو سڀ کان وڏو واپاري مرڪز آهي. +ڪراچي پاڪستان جو ٻيو سڀ کان وڏو صنعتي شهر آهي جيڪو صوبي جي گادي جو هنڌ پڻ آهي جتي لاتعداد ملڪي ۽ بين الاقوامي بينڪن جو سسٽم موجود آهي، پاڪستان جا ٻه اهم بندرگاھ پورٽ قاسم ۽ ڪراچي بندرگاھ پڻ سنڌ ۾ آهن. +باقي سنڌ زراعت واري صنعت تي مشتمل آهي، جيڪي لاتعداد ميوا، ڀاڄيون، ۽ فصل پيدا ڪري ٿي جيڪي سموري ملڪ استعمال ڪيا وڃن ٿا. +سنڌ صوبو پاڪستان جي دوا ساز صنعت جو پڻ مرڪز آهي. +سنڌ پنهنجي مختلف ثقافت جي ڪري مشهور آهي، جنهن تي گهڻو تڻو اثر صوفي ازم جو آهي، ڪيتريون ئي اهم صوفي مزارون سڄي سنڌ ۾ موجود آهن جيڪي لاتعداد عقيدتمند کي پنهنجي طرف ڇڪن ٿيون. +سنڌ پاڪستان جو اڪيلو صوبو آهي جنهن ۾ سڀ کان وڌيڪ هندو رهن ٿا ان کان علاوه ڪراچي به پاڪستان جو واحد شهر آهي جتي جدا جدا قومون آباد آهن جن ۾ مهاجر (جيڪي 1947ع ۾ انڊيا مان هجرت ڪري آيا هئا) برمي، ملباري، بنگالي، وغيره جنهن جي نتيجي ۾ ڪراچي ۾ ڪيترائي ڀيرا نسلي جهيڙا پڻ ٿيا آهن. +سنڌ ۾ يونيسڪو(UNESCO) طرفان ٻه مقام عالمي ورثو قرار ڏئي پنهنجي نگرانيءَ ۾ آندا ويا آهن جنهن ۾ هڪ مڪلي جون ٽڪريون (ٺٽو) ۽ ٻيو موهن جو دڙو (لاڙڪاڻو) شامل آهن. +نالي جي معني. +سنڌ تي سنڌونديءَ تان نالو پيو آهي. +سنسڪرت ۾ ”سنڌو“ معنيٰ سمنڊ يا وڏو درياءُ آهي، اڳي ڪابل ندي، گومتي (گومال) وغيره سنڌونديءَ جون ڀرتي ڪندڙ شاخون هونديون هيون، تنهنڪري سنڌو رواجي ندين کان تمام گهڻو وڏي هوندي هئي ۽ سمنڊ سان ڪلهو پئي هڻندي هئي. +انهيءَ سبب آڳاٽن آرين اهو نالو رکيس. +اڄ به سنڌونديءَ جو پيٽ ديري اسماعيل کان وٺي ڪالاباغ تائين ايڏو وڏو آهي، جو ڪا ٻيڙي وچ سير ۾ هوندي، ته نڪي اورينءَ ڀر نڪي پرينءَ ڀر کان ڏسڻ ۾ ايندي. +اڳي سنڌ کي انگريزي ٻوليءَ ۾ Sind ڪري لکيو ويندو هو، پر 1988ع تي سنڌ اسيمبلي پاران پيش ڪيل هڪ بل ذريعي ان کي Sindh ڪوٺيو ويو. +325 قبل مسيع ۾ يونانين جڏهن سڪندر اعظم جي اڳواڻي ۾ سنڌ فتح ڪئي، ان وقت سنڌ کي انهن انڊُوس جو نالو ڏنو، جنهن مان بعد ۾ لفظ انڊس جنم ورتو. +آڳاٽي ايرانين پاران سنڌو درياهه جي اوڀر طرف سموري علائقي کي هند چيو ويندو هو. +جڏهن 17هين صدي تي انگريز برصغير ۾ آيا ته هن سموري ڏکڻ ايشيا کي سنڌ جو نالو ڏئي ان کي انڊيا ڪوٺيو. +پاڪستان جي نالي ۾ س جو لفظ پڻ سنڌ مان کنيل آهي.پروفيسر منگهارام ملڪاڻي ”سنڌ“ لفظ کي صاف طور دراوڙي الاصل قرار ڏئي ٿو ۽ ٻڌائي ٿو ته آرين اهو لفظ دراوڙن کان اڌارو ورتو. +هو لکي ٿو ته: +يورپي لوڪن ”سنڌ“ لفظ جي بنياد متعلق اِها دعويٰ ڪئي ته اهو لفظ سنڪرت ٻوليءَ جو آهي، جنهن جو بنياد ”سڌ“ (sidh) ۽ ان جي معنيٰ نَهر يا نَدي آهيايڊورڊ ٿارنٽن (1844ع) ”سِنڌ“ يا ”سِنڌو“ لفظ کي سنسڪرت بنياد جو قرار ڏئي ٿو. +هو لکي ٿو ته: +مونيئروليمز ”سنڌو“ لفظ جي معنيٰ نهر،ندي ۽ سنڌ جا ماڻهو ڏنا آهناليگزينڊر ڪننگهام، سنڌ لفظ جي بنياد متعلق لکي ٿو ته: ”يونان وارن هن علائقي کي سِنڊو (Sindo) ۽ عربن سَدُو (Sadu) لکيو آهي. +جيڪي هن علائقي جي سنسڪرتي نالي سِنڌو (Sindhu) ڏانهن اشارو ڪن ٿا. +هن ٻوليءَ ۾ هتان جي رهاڪن کي سئنڌاوا (Saindhava) يا سئنڌو، (Saindhu) چيو ويو آهي ۽ عام مشهور اُچار به اهو آهي. +“اليگزينڊر ڪننگهام واري ڳالهه کي ”انسائيڪلوپيڊيا برٽينيڪا“ جا مرتبين تسليم ڪندي نقل ڪيو آهي. +ڪاڪو ڀيرومل ان انسائيڪلو پيڊيا جي حوالي سان ڪننگهام واري ڳالهه ورجائيندي لکي ٿو ته: +”سنسڪرت ۾ ان کي ”سَئندَو (Saindhava) چوندا هئا، جنهن جي معنيٰ سنڌو ڪناري تي رهندڙ لوڪ +“”رگويد واري زماني ۾ سنڌو ماٿر جي قديم لوڪن (رهواسين) کي سَئندو (Saindhava) جي نالي سان سڏيندا هئا، جنهن جي مراد هئي- سنڌو ڪناري يا سنڌوماٿر ۾ رهندڙ لوڪ آرين، يا هنن لوڪن (سنڌو ماٿر جي اصلوڪن رهاڪن) کي انهيءَ نالي (سَئنڌو/ سئندوئي) سڏيائون. +هونئن به ته سنڌي ويا ڪرڻ جي اصولن موجب ’سنڌو‘ لفظ جي صفتي صورت ’سِئنڌوئي/ سئنڌو ئي ٿيندي. +اها صورت (سئنڌو ئي)، اڳتي هلي پهرين ’سنڌ ئي‘ بڻي هوندي ۽ پوءِ ’سنڌي‘ بڻجي وئي ۽ وچ واري سُر [اَو]کي [اُ] سُر ۾ تبديل ڪيو ويو +اهڙي طرح ’سنڌ ئي‘ جا اڳتي هلي ’سِنڌي‘ بنجي وئي آهي +“”جڏهن به سنسڪرت مان نَوَن لفظن ٺاهڻ لاءِ ڪنهن ڌاتوءَ سان اڳياڙيون ۽ پڇاڙيون ڳنڍيون وينديون هيون ته ان عمل کي سڏيندا ئي هئا ”سَنڌي“، جو پوءِ ڦري ”سنڌي“ اچارجڻ لڳو ۽ اڄ خود يورپي ماهرن ان لفظ ”سَندي“ (Sandhi)کي هڪ ٽيڪنيڪل لفظ تور انگريزي ۽ ٻين ٻولين ۾ استعمال ڪرڻ شروع ڪيو آهي. +ان لفظ ۾ ڪافي وقت اندر ( اِ ) حرف علت جو ( اَ ) حرف علت ۾ مٽجڻ ڪا وڏي ڳالهه ڪانهي. +خود اسان وٽ ان جون ڪي صورتون انهي طريقي سان بدلجي چڪيون آهن. +هن لفظ جو ڌاتو آهي سُڌ> سِد (سنسڪرت- سيند) = وهڻ، ڳنڍڻ، ڳنڻ، ڌڪ هڻڻ، آباد ٿيڻ، محدود ٿيڻ وغيره. +جنهن مان سنڌ، سنڌو، سِڌو، سِنڌ، حرف علتِ (اِ) سان موجود آهن. +ته ٻئي پاسي سَنڌڻ، سَند، سنداڻ، سَنڌ وغيره موجود آهن +“دين محمد ڪلهوڙو، سنڌ لفظ کي دراوڙي ٻوليءَ جو آريائي روپ قرار ڏئي ٿو. +هو لکي ٿو ته: +”منهنجي اڀياس ۽ سمجهه موجب: سنڌو/سنڌ لفظ جو بنياد سنسڪرت جو لفظ ”ند“ آهي، جنهن جي معنيٰ آهي ’طرف‘ ۽ ’س‘ ان جي اڳياڙي (Prefix) آهي. +’ند‘ جي اڳيان ’س‘ ۽ پٺيان ’و‘ اضافي صورتن ملائڻ سان لفظ ٺهيو- ’سنڌو‘ جنهن جي معنيٰ نڪري ٿي- سامهون وارو درياءُ. +جڏهن قديم آريا درياء ڏيئي سنڌ ۾ گهڙيا هئا، تڏهن هنن درياءَ جي ٻنهي ڪنارن تي آباد دراوڙن لوڪن کي ’سنڌي‘ ۽ سندن ملڪ کي ’سنڌ‘ سڏيو، ڇاڪاڻ ته دراوڙن جو هي ملڪ هنن آرين کي سامهون واري طرف کان ٿي نظر آيو. +اهڙي ريت هيءُ درياء منهنجي نظر ۾ قديم آرين جي آمد کان پوءِ ”سنڌو“ جي نالي سان مشهور ٿيو. +“ايڊون برائنٽ ۽ ايڊون فرانسيس برائنٽ ’سنڌ‘ لفظ کي جديد دراوڙي نه بلڪ قديم دراوڙي (Proto- Dravidian) زبان جو لفظ قرار ڏنو آهي.هندستان جي ڪرناٽڪ رياست جي دراوڙي قبيلن جي ڪلاسيڪي موسيقيءَ ۾ هڪ راڳ جو نالو ”سنڌ ڀيروي“ (Sindh Bhairavi) آهي. +جيڪو اساوري ٺاٺ سُر سان تعلق رکي ٿو. +دراوڙي ٻولي ”تامل“ جي ڳالهائيندڙن ۾ هڪ طبي علاج جو سائنسي طريقو ”سنڌا“ (Sidha) جي نالي سان مروج آهي، ان جا خالق قديم دراوڙ (قديم سنڌين جا ابا ڏاڏا) هئا ۽ اهو طريقو سنڌ ڌرتيءَ تي ڄميو ۽ عروج تي پهتو. +آرين کان پوءِ هندستان جا دراوڙ قبيلا ڏورانهين علائقن ۾ رهڻ جي باوجود پنهنجي اصل ماتر ڀوميءَ جي سِڪَ کي ساهه ۾ هنڊائڻ لاءِ ان طريقي تي ”سنڌ“ نالو رکيائون. +تاريخ. +تاريخ کان اڳ وارو دور. +سنڌ ۾ آبادي جا آثار 7000 قبل مسيع ۾ ملن ٿا. +مهر ڳڙهه، جيڪو هاڻ بلوچستان جو حصو آهي، ان تائين سنڌ ڦهليل هئي. +سنڌ جي ثقافت کي هزارين سال ترقي ڪرڻ ۾ لڳا، جنهن کان پوءِ 3000 سال قبل مسيع ۾ سنڌو تهذيب جو بنياد پيو. +سنڌو تهذيب پنهنجي جوهر ۾ آڳاٽي مصري ۽ ميسوپوٽيميا جي برابر هئي، جنهن ۾ پنج لک ماڻهن رهائش اختيار ڪئي ۽ اعلي معيار سان رٿيل شهر ۽ نيڪالي جو نظام جوڙيو. +بلوچستان خشڪ هجڻ ڪري اتي جي رهواسين کي مشڪلاتون پيدا ٿيون، جتان ڪيترائي ماڻهو ڪوٽ ڏجي جي علائقن طرف حجرت ڪري آيا، پنهنجي دور ۾ هي علائقو شهري علائقن جو مثال هو. +ان کان سواءِ موهن جو دڙو ۽ هڙاپا پڻ انساني زندگي لاءِ شهڪار شهر هئا. +هتي ماڻهو کي فنون لطيفہ تي عبور حاصل هو، ۽ هنن پنهنجي ٻولي پڻ جوڙي هئي جنهن کي اڄ ڏينهن تائين ڪو پڙهي نه سگھيو آهي. +اتي موجود ترتيب سان جوڙهيل شهر، پڪين سرن سان عام ماڻهن جا گھر، رستا، عوامي غسل خانا، ۽ ڍڪيل نيڪالي جو نظام ان شهر جي عظمت جو داستان آهي. +ڪجهه حوالن موجب، اتي امير ماڻهن جي دفنائڻ جي حوالي سان ڪنهن مخصوص جاين جون شاهديون نه مليون آهن، جنهن لاءِ چيو وڃي تي موهن جي دڙي ۾ موجود وڏو غسل خانو ئي پاڪ جاءِ هو، اها تهذيب 1700 قبل مسيح ۾ ختم ٿيندي ڀائنجي ٿي. +هن تهذيب جو خاتمو ڪنهن زلزلي يا اوچتي آفت اچڻ جي سبب ٿيو. +قديم آثارن مان مليل دانچن جي چڪاس کان پوءِ معلوم ٿيو ته تمام تيزي سان ۽ اوچتو هي شهر تباهه ٿي ويو. +شروعاتي تاريخ. +قديم شهر رورڪا، جنهن کي هاڻ روهڙي يا اروڙ چيو وڃي ٿو، سائوويرا بادشاهت جي گادي جو هنڌ هو، جنهن جو ذڪر شروعاتي ٻُڌ ڌرم جي ادب ۾ مُک واپاري مرڪز طور ٿيل آهي. +مهاڀارت ۾ سنڌ جو ذڪر ڀارت ورشا جي حصي طور آيل آهي. +سنڌ کي سپت سنڌو پڻ ڪوٺيندا هئا، ڇو ته ان مان مکيه ست نديون شتدرو (ستلج)، پرشڻي (راوي)، اسڪني (چناب)، وتستا (جهلم)، ارجڪئا (بياس)، سوما ۽ سنڌو ندي وهندڙ هيون. +سنڌ کي 600 قبل مسيح ۾ فارسي شهنشاهت اڪئمنيڊ فتح ڪيو. +ايران جا سنڌ سان پراڻي زماني کان سياسي ۽ واپاري لاڳاپا هئا. +دارا اعظم (اول) 519 ق.م ۾، سنڌ فتح ڪري، پنهنجي ايراني شهنشاهيت ۾ شامل ڪيو. +ان کان پوءِ سنڌ ۾ ايرانين جو اچڻ وڌي ويو. +380 ق.م ۾ بهمن بن اسفنديار، سندو نديءَ جي لوهاڻي شاخ تي بهمن آباد ۽ اقليم، سنڌ جي ڪڇِي صوبي ۾ قندابيل شهر اڏايا. +فردوسي شاهنامي ۾ ڄاڻائي ٿو ته سنڌ جا ست راجا، ڪابل، سنڌ، هند، ساندل، چندل، ڪشمير ۽ ملتان ايران کي ڍل ڀريندا هئا. +سائرس اعظم 530 ق.م کان 558 ق.م جي دوران سنڌ ملڪ بلخ تائين فتح ڪيو. +جڏهن دارا سنڌ تي قبضو ڪيو ته، تڏهن هيروڊوٽس به هن سان گڏ آيو. +هن سنڌ کي دارا اعظم جي اُڻٽيهين ولايت ڄاڻايو آهي. +هن، ان وقت جيڪي سنڌ رياست جا پرڳڻا جيڪي ايراني سلطنت جي هيٺ هئا، تن جا يوناني نالا ڏنا آهن. +ساڪا يعني ساڪستان يا سستان، ماڪا، ست گيدائي، گنداروئي، ٿاتاگو، داديڪائي (ڪشمير ۽ چترال)، اپاريتائي (هندوڪش ۽ ڪابل)، ڪسپوئي (ساڪا وارن جا پاڙيسري)، ٿامايوئي (وچ افغانستان)۽ پڪٽائي (پشتو، ڪوئيٽا ۽ پشين). +دارا اعظم سنڌ مان ڪيترائي نوجوان ايراني لشڪر ۾ ڀرتي ڪيا. +دارا اعظم (اول) 486 ق.م ۾ جڏهن يونان تي حملو ڪيو، تڏهن سندس لشڪر سان گڏ هڪ سنڌي فوجي دستو به شامل هو. +تنهن جنگ ۾ هن سنڌ جا هاٿي به ڪتب آندا هئا. +400 قبل مسيع ۾ يونانين سڪندر اعظم جي اڳواڻي ۾ سنڌ کي فتح ڪيو. +سڪندر اعظم سنڌو وادي جي ماڻهن لاءِ چيو آهي ”مونکي شينھن ۽ بهادر ديس جي ماڻهو موهيو، جتي جي زمين اسٽيل جهڙي آهي، جنهن سان منهنجي فوجين کي سڪون مليو. +هن ڌرتي جو هر ماڻهو سڪندر آهي. +سنڌ جو علائقو ڪجهه ڏهاڪن تائين يونانين جي اثر هيٺ رهيو، سڪندر جي وفات کان پوءِ سنڌ ۾ سلوقي سلطنت جي حڪومت هئي. +ان کان پوءِ چندر گپت موريا جي اڳواڻي ۾ سنڌ 305 قبل مسيح ۾ موريا شهنشاهت جي اثر هيٺ آهي، اشوڪا جي دور ۾ هتي ٻُڌ ڌرم جي واڌ ويجهه ٿي. +موريا حڪومت 185 قبل مسيح ۾ ختم ٿي جڏهن سندن آخري حڪمران کي سنگا شهنشاهت هٿان شڪت آئي. +ان کان پوءِ سنڌ ۾ ٻيهر يوناني حڪومت قائم ڪئي، جڏهن ڊيمٽرس اول جي حڪمراني ۾ يوناني باختري هندوستان تي قبضو ڪيو، هنن اتر اولهه وارن علائق ۽ سنڌ کي پنهنجي سلطنت ۾ شامل ڪيو. +ٻين صدي قبل مسيح ۾ يونانين جي قبضي هيٺ علائقن ۾ سڪوتي شهنشاهت جو راڄ ٿيو، هن سڄي ڏکڻ ايشيا تي سنڌ ذريعي قبضو ڪيو، جنهن کي بعد ۾ اندس-سڪوتي جو نالو ڏنو ويو. +پهرين صدي عيسوي ۾، سنڌ ڪوشان سلطنت جي قبضي هيٺ آئي، ڪنشڪ جي حڪمراني ۾ ٻُڌ ڌرم کي وڌيڪ هٿي ملي ۽ ڪيترايون ئي مذهبي جايون جوڙايو ويون. +ان وقت آهير پڻ وڏي تعداد ۾ سنڌ ۾ آباد هئا. +ڪوشان سلطنت کي 3 صدي جي وچ ڌاري شڪت آئي ۽ سنڌ فارسين جي ساساني شهنشاهت جي قبضي هيٺ آهي. +ان کان پوءِ سنڌ گپتا سلطنت جي حڪومت هيٺ آئي، پنجين صدي جي آخر ۾ هن قبيلي جي لشڪرن گپتا خاندان کان اتر اولهه جا ڪيترائي علائقا کسي ورتا، ان کان پوءِ سنڌ ڳچ وقت روهڙا راڄ جي حڪمراني هيٺ رهي. +ان کان پوءِ سنڌ شهنشاهه هرشاوردن جي حڪومت هيٺ آئي، پوءِ 478ع ڌاري راء گهراڻو سنڌ تي قابض ٿيو، ان حڪومت جو خاتمو اروڙ جي چچ گھراڻي 632 ڌاري آندو. +ان حڪومت دوران سنڌ جو سرحدو وڌي ملتان ۽ رڻ ڪڇ تائين ڦهلجي ويون، ان وقت سنڌ جي گادي جو هن هنڌ اروڙ هو. +عربن جو دور. +712ع تي محمد بن قاسم سنڌ ۽ سنڌو ماٿري جي علائقن کي فتح ڪيو، جنهن ڏکڻ ايشيا جي ماڻهن کي اسلام سان متعارف ڪرايو. +ان وقت سنڌ ۾ ٻُڌ ڌرم سان واسطو رکندڙن جي گھڻائي هئي، ۽ راجا ڏاهر هڪ غير مقبول هندو بادشاهه هو، جنهن کي محمد بن قاسم جاٽ راڄ جي هندن ۽ ٻين علائقائي گورنرن سان ملي شڪست ڏني ۽ سنڌ تي حڪمراني جو آغاز ڪيو. +711ع تي محمد بن قاسم، خلافت اموي جو لشڪر جيڪو 20 هزار گهوڙ سوارن، 5 منجنيڪن تي مشتمل هو، ان سنڌ تي حملو ڪيو، ان جنگ ۾ راجا ڏاهر کي شڪت آئي ۽ محمد بن قاسم، اروڙ، ملتان ۽ ديبل جي شهرن تي قبضو ڪري ورتو. +عرب نقشيدانن پاران سنڌ کي Sind لکيو ويو، جنهن کان اڳتي واري علائقي کي Hind ڪوٺيو ويو. +ان وقت محمد بن قاسم سنڌ جي گادي جو هنڌ منصوره کي ڪيو، ان شهر بعد ۾ ابو مشعر السندي، ابو عطا السندي، ابو راجا سنڌي ۽ سنڌ ابن علي جهڙا عالم پيدا ڪيا. +ديبل جي بندرگاهه ۾، گھڻي ڀاڱي سمورن باوراجن پاران اسلام قبول ڪيو ويو، اهي سنڌي ناکئا يا ملاح ڪوٺجڻ لڳا، جيڪي جهاز راني، جاگرافي ۽ ٻولين جا ماهر هئا. +محمد بن قاسم کان پوءِ اموين سنڌ تي ھباري خاندان ذريعي حڪومت ڪئي. +750ع ڌاري، ديبل (هاڻوڪو ڪراچي) بصره جي بندرگاهه کان پوءِ ٻيو بندر گاھ هو، جتان سنڌي ملاح بصره، بوشهر، مسقط، عدن، ڪلوا، زنجبار، سفولا، چيرا گھراڻو، سريلنڪا، جاوا (جتي سنڌي واپارين کي سنتري چيو ويندو هو)، تائين سفر ڪندا هئا. +اموي ۽ عباسي خلافت جي وچ ۾ ڇڪتاڻ کان پوءِ، هباري شهنشاهت نيم آزاد حڪومت ٿي وئي، ۽ منصوره تي سلطان محمد غزنوي قابض ٿي ويو، ان کان پوءِ بغداد جي گھيراءُ (1258ع) تائين سنڌ عباسي خلافت جي حڪومت هيٺ رهي، جنهن تي سومرن جي حڪمراني هئي. +ان دور ۾ ابو الحسن مسعودي، ابن حوقل، اصطخري، ابن جرير طبري، البيروني ۽ ابن بطوطہ سنڌ آيا يا ان بابت لکيائون، ان وقت هندوڪش جي علائقن کي پڻ ڪٿي ڪٿي سنڌ لکيو ويو آهي. +سومرن جو دور. +جڏهن سنڌ عرب اموي ۽ هباري خلافت جي اثر هيٺ هئي، اموين عزيز الحباري کي سنڌ جو گورنر مقرر ڪيو. +سنڌ تي حبارين جي حڪومت 1024ع تائين هلي جڏهن انهن کي سلطان محمد غزنوي شڪست ڏني. +ان کان پوءِ سنڌ عباسي خلافت جي اثر هيٺ آئي، عباسين سمارا جي ال خفيف کي سنڌ جو خليفو مقرر ڪيو، سومرن جي معني پڻ ”سمارا جو“ آهي، نئين گورنر سنڌ ۾ مستحڪم ۽ مضبوط حڪومت جوڙي، هن پنهنجي گورنري جي دور ۾ خاص عهدا سندس دوستن ۽ عزيزن کي ڏنا، اهڙي ريت ال خفيف يا سردار خفيف سومرو سنڌ ۾ راجپوت سومرا حڪومت قائم ڪئي ۽ هي ان جو پهريون حڪمران ٿيو. +بغداد جو گھيراءُ کان اڳ سنڌ عباسي خلافت جي اثر هيٺ هئي، پر ان کان پوءِ اتي آزاد حڪومت قائم ٿي. +جڏهن سومرن جي حڪمراني، عباسي خلافت سان بغداد جي گھيراءُ بعد لاڳاپا ختم ڪيا، ته سومرن جي بادشاهه دودي اول جي حڪومت عربي سمنڊ کان پنجاب ۽ راجستان کان بلوچستان تائين هئي. +سومرا پهريان مقامي سنڌي پنهوار جن جي سنڌ تي حڪمراني هئي، انهي دور ۾ قرآن جو سنڌي ترجمو ٿيو. +نيٺ 95 سالن تائين سنڌ تي حڪومت کان پوءِ سومرن جي حڪومت کي دهلي سلطنت هٿان شڪت آئي. +سمن جو دور. +ڄام انڙ فيروزالدين، دهلي شهنشاهت کي للڪاريندي سما حڪومت جا بنياد رکيا. +هن پنهنجي لاءِ سنڌ جو سلطان جو لقب استعمال ڪيو. +سما قبيلي جي حڪومت ڄام نظام الدين دوم (ڄام نندو) جي دور تي عروج تي پهتي. +1461ع کان 1509ع تائين هن جي بادشاهت دوران نندو گادي جي هنڌ ٺٽي ۽ مڪلي جي ٽڪرين کي وڏي ترقي ڏياري، جنهن سبب اهو شهر ديبل جو متبادل ٿي اڀريو. +هن سنڌي ادب، تعميرات ۽ ثقافت کي وطن جي حب سان سرشار ڪيو. +سمن وطني تعميرات، فن ۽ موسيقي ۾ اعلي مثال قائم ڪيا. +ان وقت جي مشهور شخصيتن ۾ قاضي قاضن، درياهه خان، مخدوم بلاول شامل آهن. +توڙي جو ٺٽو عظيم شهر هو پر ان جي حفاظت لاءِ ايتري فوج نه هئي جو اهي ارغونن ۽ ترخانن جو مقابلو ڪري سگھن، جن ڪيترن ئي سمن جي حڪمرانن جو قتل ڪيو. +ڄام فيروز جي دور ۾ ٺٽي تي ارغونن ۽ ترخانن قبضو ڪيو. +مغلن جو دؤر. +1524ع ۾، توڙي جو مغل شهنشاهت جو دارومدار ارغون ۽ ترخان فوجين تي هو، تنهن باوجود سنڌ جي ڪجهه بادشاهن انهن جو استقبال ڪيو. +اڳتي ايندڙ وقت ۾ سنڌي مغلن جي اثر هيٺ رهيا. +ٽالپر دور. +ٽالپر ڪهلوڙن جي دعوت تي، ڊيرا غازي خان مان حجرت ڪئي، دعوت جو مقصد بلوچ ڇڙوڇڙ قبلين کي متحد ڪرڻ هو. +ٽالپرن هتي سنڌي ٻولي سکي ۽ جي سنڌ جي اتر طرف آباد ٿيا. +هنن ترت بلوچ قبلين کي متحد ڪيو ۽ ڪلهوڙا حڪمرانن خلاف راءِ عامه جوڙي، هالاڻي جي جنگ کان پوءِ ٽالپرن ڪلهوڙن کان تخت کسي ورتي. +ٽالپرن سنڌ تي 1783ع کان 1843ع تائين حڪومت ڪئي ان کان برطانوي ايسٽ انڊيا ڪمپني جي لشڪرن چارلس نيپئر جي اڳواڻي ۾ ٽالپرن کي شڪست ڏئي سنڌ تي قبضو ڪري ورتو. +برٽش دور. +پاڪستان ٺاهڻ ۾ سنڌ جو ڪردار:سنڌ جي مسلمان ليڊرن جي ڪوشش سان اپريل يا مئي 1938ع ۾ سنڌ جي صوبائي مسلم ليگ جو قيام عمل ۾ آيو. +10، 11 ۽ 12 آڪٽوبر 1938ع تي سنڌ مسلم ليگ پاران، ڪراچيءَ ۾ مسلم ليگ جي هڪ وڏي ڪانفرنس سڏائي ويئي، جنهن جي صدارت قائداعظم مرحوم ڪئي. +هن ڪانفرس جي موقعي تي گڏيل هندستان جي سمورن مسلم ليڊرن شرڪت ڪئي. +ان ڪانفرنس کي پوءِ ”ڪراچي ڪانفرنس“ جي نالي سان سڏيو ويو. +ڪانفرنس ۾ شيخ عبدالمجيد سنڌي مرحوم ٺهراءُ پيش ڪيو، جنهن ۾ واضح طور مطالبو ڪيو ويو، ته جن صوبن ۾ مسلمانن جي اڪثريت آهي، اتي مسلمانن جي حڪومت بنائي وڃي، ته جيئن ٻئي قومون جدا جدا ۽ آزاد آزاد حڪومتون قائم ڪري سگهن. +ان موقعي تي قائداعظم مرحوم تقرير ڪندي چيو: +”مون کي يقين آهي، ته سنڌ جو صوبو، هندستان جي مسلمانن لاءِ هڪ نمونو ٿيندو، ڇاڪاڻ ته هتي جي مسلمانن وڏي بيداري جو ثبوت ڏنو آهي. +ان کان پوءِ سنڌ جي مسلمانن پاڪستان جي تحريڪ ۾ وڏي جوش، جذبي ۽ ولولي سان حصو ورتو. +سڄي هندستان ۾ پهريون ڀيرو سنڌ جي صوبائيءَ اسيمبليءَ سن 1943ع ۾ پاڪستان جي قيام جي ٺهراءُ پاس ڪيو، جيڪو محترم. +جي ايم.سيد پيس ڪيو. +ٻئي ڪنهن به صوبي جي اسيمبليءَ اهڙو ٺهراءُ نه اڳ ئي پاس ڪيو هو، ۽ نه پوءِ ئي ڪا اسيمبلي پاس ڪري سگهي. +سنڌ جي جاگرافي. +سنڌوءَ جي ويڪريءَ ماٿريءَ جي کاٻي پاسي، يعني اوڀر کان، هندستان جو وسيع ريگستان، ٿر، آهي. +جنهن ۾ لاڳيتو ٽي سوء ميل سڃ ئي سڃ آهي ۽ جيڪو هري هري چڙهندو، وڃي ابو ٽڪريءَ ۽ اوالي ٽڪرن تي کٽي ٿو. +جمڙائوءَ جي منڍ واريءَ ويڪرائي ڦاڪ جي ڏکڻ کان ويندي ڪڇ جي رڻ تائين ٻنهي علائقن جي وچ وارو ٽڪر ائين واضع ۽ چٽو آهي، جيئن سمنڊ جو ڪپر- واريءَ جا دڙا ائين اوچتو نروار ٿين ٿا، جيئن ڪنهن سڌي سنواٽي ميدان ۾ ڇپن جون قطارون، پريان اُتر ۾، واريءَ جون ڀٽون ڪچي ۾گهڙي اچن ٿيون، ۽ سنڌوءَ جي ليٽ وارياسي علائقي ۾ ڪافي اندر تائين هلي وڃي ٿي. +اهڙيءَ طرح، اُنهن ٻنهي ٽڪرن جي وچ ۾، جيڪي طبعي لحاظ کان مختلف مُول منڍ وارا آهن، اصل ويڇو گهڻي ڀاڱي ميسارجيو وڃي. +ائين کڻي چئجي ته ٿلهي ليکي، ڪچي کان ٿر جو ويڇو هن علائقي ۾ ڪجهه وڌيڪ اوڀر ڏانهن آهي. +ڏاکڻي ۽ اترئين ڀاڱي ۾ وارياسي جي سنڌي جو هيءَ فرق ڏکڻ- اولهه جي چوماسي جي ٻل نٻل ۽ گهاٽيءَ واڌيءَ جي ڪري ڦرندو گهرندو رهي ٿو. +ساڄي يا اُلهندي پاسي کان اصل سنڌ جون حدون انهن ڪڪرالين ماٿرين جي ڇيڙي جي سنوت ۾ نظر اينديون، جيڪي بلوچستان جي اندر ڦلهجي ويندڙ ٽاڪرو علائقي تائين هليون وڃن ٿيون. +پرحقيقت ۾ ان مٿانهين پٽ سان هڪدم لڳولڳ زمين ٽڪرين تان وهي آيل لٽ منجهان ٺهيل آهي. +اها سنڌوءَ جي لٽ کان بلڪل نرالي ٿئي ٿي. +اهو تر جنهن کي مڪاني طرح ”ڪاڇو“ سڏيو وڃي ٿو ۽ گهڻي ڀاڱي سوڙهو آهي، سو سليمان جبل ۽ بولان لڪَ کان ڏکڻ طرف ويندڙ جبلن جي وچ ۾، ڊيگهه ۾ وڌندي، ڪيترن هزارين چورس ميلن جو علائقو ٺاهي ٿو. +ان جو جيڪو ڀاڱو سنڌوءَ واري ڪچي کي ويجهي ۾ ويجهو آهي، سو چيڪي مٽيءَ جهڙيءَ مٽيءَ جو تراکڙو بيابان آهي، جتي سبزو ۽ ساوڪ نه هئڻ جي برابر آهن. +اهو بيابان هڪ قدرتي روڪ آهي- اهڙي ئي اڏول، جهڙا اُهي جبل، جيڪي ان طرف جون ٻيون حدون ٺاهين ٿا. +ان بيابان جي ڪري ئي ڪڇيءَ جو هيءَ علائقو گهڻو ڪري سياسي طرح ڏکڻ اوڀر وارين ايراضين جي بدران اُتر وارين ايراضين سان لاڳاپيل سمجهبو رهيو آهي. +سنڌ جي ڪچي جي اولهه ۾ جيڪو جابلو ٽڪرو آهي، سو بيهڪ ۾ اوڀر واري ريگستاني ٽڪري سان عجيب مشابهت رکي ٿو. +پر ابتيءَ ترتيب سان: يعني اتريون ڀاڱو ڪڇيءَ جي ڇيڙي کان ويندي منڇر تائين بظاهر اڻ ڀڳل ڪوٽ ٺاهي ٿو، جڏهن ته منڇر کان ڏکڻ طرف ڌار ڌار ٽاڪرو ڇپر نظر ايندا، جن جي وچ ۾ سئين پٽ جون ايراضيون آهن، ۽ سمورو تر ڏکڻ ڏانهن هلندي، هوريان هوريان ويڪر ۾ وڌندو ۽ اُچارئيءَ ۾ گهٽبو وڃي ٿو ۽ اولهه پاسي ڪا ظاهري حد ٺاهيندو نظر نٿو اچي. +اُنهيءَ پاسي وڌندي، حب ندي ۽ ڪي ننڍيون ٽڪريون اُڪري، اسين لس جي ميدان ۾ پهچون ٿا، جيڪو سمنڊ جي ڪپر کان ساٺيڪو ميل اُتر طرف هليو وڃي ٿو ۽ جنهن جي وڌ ۾ وڌ ويڪر انهيءَ مفاصلي جي اڌ جيتري ٿيندي. +اهو ميدان پورالي نديءَ ۽ ڪن ننڍين نين جي آندل لٽ منجهان جُڙيو آهي. +۽ مٿي ڄاڻيل ڪڇيءَ جي ميدان وانگر، جنهن سان اهو گهڻي مشابهت رکي ٿو، ڪڏهن ڪڏهن سياسي طرح سنڌ سان لاڳاپيل پر گهڻو ڪري ان کان ڌار رهيو آهي. +هيءُ انهن علائقن جو مختصر بيان آهي، جن جون ڪڏهن ننڍيون ڪڏهن وڏيون ايراضيون اُن سر زمين سان شامل رهيو آهن، جنهن کي سياسي طور ”سنڌ“ جي نالي سان ياد ڪيو وڃي ٿو. +ائين چئي سگهجي ٿو ته طبعي لحاظ کان سنڌ جي اوڀر وارا وارياسا پٽ راجپوتانا جو ۽ اولهه وارا ننڍا ٽَڪر بلوچستان جو حصو آهن. +تحقيق، الهندي ڪوهستان يعني ڪاڇي جا ۽ اڀرندي ريگستان يعني ٿر جا رهواسي ”سنڌ ڏي هلڻ“ جي ڳالهه ڪندا آهن: هنن وٽ سنڌ جي معنيٰ اهائي اصل واري آهي، يعني اها سر زمين، جنهن کي سنڌو نديءَ ٺاهيو ۽ سدا تاتيو آهي. +اڄ جيڪو پرڳڻو ان نالي سان اسان جي سامهون آهي، تنهن جي بيهڪ 27 ڊگريون 30 منٽ ۽ 23 ڊگريون 35 منٽ اُتر ويڪرائي ڦاڪ ۽ 66 ڊگريون 42 منٽ ۽ 71 ڊگريون 10 منٽ اوڀر ڊگهائي ڦاڪ جي وچ ۾ آهي. +شروع شروع ۾ جيڪي انگريز سنڌ ۾ آيا هئا، تن کي ان کي ”ننڍو مصر“ سڏيو هو. +جيتوڻيڪ هاڻ اسان کي ان تشبيهه تي مٺيان لڳي سگهي ٿي، ڇو ته سنڌ تهذيب کي مصر کان عمر ۾ ايترو ننڍو سمجهيو ٿي ويو، تڏهن به نيل ۽ سنڌوءَ جي هيٺانهين ماٿرين جي وچ ۾ حيرت جهڙي مشابهت آهي: ٻنهي ۾ ساڳيا ئي ٽي پوو-وڇوٽ ٽڪرا- بُٺ ٽڪر، ڪچو ۽ وارياسو- ساڳيءَ ترتيب ۾ ساڄي کان کاٻي ڏسڻ ۾ اچن ٿا. +ٻنهي ۾ وچ واريءَ ماٿريءَ جي زرخيزيءَ جو دارومدار برسات تي نه پر سالياني ٻوڏ تي آهي. +آبهوا ۽ زمين جي خيال کان ٻنهي ملڪن اندر نباتات ۽ حيوانات جي جيتري هڪجهڙائي آهي، تيترو فرق ناهي. +ڪو سنڌ واسي موٽر رستي سوئيز کان قاهري ۽ اتان نيل ڊيلٽا جو ڪجهه ڀاڱو لتاڙي، لبيا جي ريگستان اندر ويندو، ته کيس منزل بمنزل ايتري مشابهت ڏسڻ ۾ ايندي، جو هو سمجهندو ته ريل تي ڪراچيءَ کان حيدرآباد رستي مارواڙ پيو وڃان. +البت کيس نيل ڊيلٽا کان مٿي وارو تر سنڌو ماٿريءَ جي ڀيٽ ۾ ڪجهه سوڙهو لڳندو: ۽ حقيقت به اهائي آهي. +حيدرآباد جي ويڪرائي ڦاڪ کان مٿي ٽن سون ميلن تائين درياهه سان گوني ڪنڊ ٺاهيندي، ڪيتريون به ماپون ڪبيون، ته ڪٿي به سنڌو ماٿريءَ جي ويڪر سٺ ميلن کان گهٽ نه ملندي. +سنڌ جا پنج طبعي ڀاڳا آهن: سرو، وچولو، لاڙ، ڪوهستان ۽ ريگستان. +مگر باريڪيءَ سان ڏسبو ته انهيءَ ۾ هر ورق جي زمين آهي: جابلو به، ٽڪرائتي به، پڪي به، ڪچي به، ڦيڙ به، ڊسڙ به، چيڪي به، ڪلراٺي ۽ وارياسي به ۽ بياباني زمين به. +اهڙيءَ طرح آبهوا به ٿڌيءَ کان وٺي معتدل ۽ گرم به، ان ڪري چئي سگهجي ٿو ته دنيا جي گهڻي نباتات ’سنڌ‘ جي ڪنهن نه ڪنهن ڀاڱي ۾ آباد ڪري سگهجي ٿي. +ان سبب ڪري، قدرتي طرح سان، ’سنڌ‘ ۾ گهڻن قسمن جا وڻ ٻوٽا اڀريل آهن. +۽ جو ’وڻ‘ يا ٻوٽو هڪ ملڪ ۾ آهي، سو ٻئي ۾ ڏسڻ ۾ نه ايندو. +سنڌ جي آبهوا. +سنڌ جي آبهوا جي خاصيت آهي ته اتي ٿڌ به گهڻي پوي ته گرمي به، برسات هڪ پوي ٿوري، ٻيو وڻيس ته پوي وڻيس ته نه پوي. +سامونڊي ڪناري وارن علائقن جي آبهوا ٻين جي ڀيٽ ۾ گهميل ٿئي ٿي. +ڇو ته اهي سامونڊي هيرن جي پهچ اندر ٿين ٿا. +اهي هيرون سال جا چار مهينا لڳنديون آهن. +انهن جي ڪري ملڪ اندر پري تائين ٿڌڪار ۽ وائک رهندي آهي. +پر ڏکڻ -اولهه واري چوماسي جو زور اُنهن مٿين ويڪرائي ڦاڪن تي پهچڻ کان اڳ ٽٽي چڪو هوندو آهي. +جون کان سيپٽمبر تائين چوماسو ملڪ مٿان جيڪي ڪُڪُر ڌڪيندو آڻيندو آهي، تن ۾ مينهن ڪي ڦڙيون مس هوندو آهي. +پر اهي کڻي پاڻيءَ سان پُر هجن. +تڏهن به ڏکڻ اولهه وارو ٽڪرو علائقو ايترو اُتانهون نه آهي، جو انهن کي روڪي سگهي. +ايترو سو آهي ته چوماسي جي ڪري ٽڪرن جي اولهندين لاهين جي ”تاس“ ٿورڙي لهيو وڃي. +اُنهي مند ۾جيڪو به مينهن پوي ٿو، سو، هوا جي ٻين لهرن جي چوماسي جي ابُتڙ، مڪاني آبهوا ۾ وڳوڙ جي ڪري پوي ٿو. +گهڻي ڀاڱي ڪڪر تپيل زمين مٿان لنگهندي ٻاڦ ٿيندا ويندا آهن ۽ رڳو ايترو فائدو ٿيندو اٿن، جو هوا جي ٿڌاڻ قائم رهندي آهي. +اها هوا وقتي طرح تکي ٿي، وڃي ٿر جي ڏاکڻي ڀاڱي ۾ واريءَ منجهان اٿندڙ سخت گرم هوا جي جاءِ وٺي ٿي. +سنڌوءَ جي ميداني علائقي ۾ هير جو آخري جهوٽو حيدرآباد کان ڪي سوء ميل اُتر ۾ پڊعيدن تائين پهچي ٿو، پر ان هنڌ ۾ لڪي ٽڪرين جي ڏکڻي ڇيڙي جي وچ ۾ ڪا ليڪ ڪڍبي، ته جهوٽو ان ليڪ جي الهندي پاسي خير ڪو محسوس ٿيندو. +جيڪو علائقو اهڙيءَ ريت محروم رهجي وڃي ٿو، سو مٿينءَ سنڌ جي گهڻي سخت آبهوا جي اثر ۾ رهي ٿو. +اُتي گرمي سڄا سارا ست مهينا رهي ٿي، جا اتفاق سان ڪڏهن مينهن وسڻ سان ٿورڙن ڏينهن لاءِ گهٽجيو وڃي. +اهو اتفاق سان ڪڏهن پوندڙ مينهن به گهڻو ڪري وڏڦڙو ٿئي ٿو، جيڪو جهٽ وسي، وري بند ٿيو وڃي. +اپريل کان پوءِ رات جو ڏاڍي ٻوسٽ ۽ گهٽُ ٿئي ۽ گرمي پد گهڻو ڪري پرهه کان اڳ سو کان هيٺ لهندو ئي ڪين. +مئي ۽ جون ۾ ڏينهن جو ڇانوري ۾ ٿرماميٽر 120 ڊگرين کان 125 ڊگرين تائين به رهي ٿو. +مند ڏاڍي خشڪ ٿئي ٿي ۽ لُڪ جو کهو ائين لڳندو آهي، ڄڻ کوري جو منهن کلي پيو هجي. +سنڌ، جيئن اڳيئي ڄاڻائي آيا آهيون، طبعي لحاظ کان ٻن ڊگهائي ڦاڪ وارن ڀاڱن - ٽاڪرو، ڪچو ۽ وارياسو ۾ ورهايل آهي. +پر خود سنڌ وارا ان کي آبهوا جي لحاظ کان ٽن ويڪرائي ڦاڪ وارن ڀاڱن ۾ ورهايل سمجهندا آهن سرو، وچولو ۽ لاڙ، يعني مٿين، وچولي ۽ هيٺين سنڌ غير سنڌي ان آبهوا واري تفاوت کي سولائي لاءِ ٻن ڀاڱن- مٿين ۽ هيٺين سنڌ- ۾ ورڇيندا آهن. +۽ ملڪ جي سياسي ورڇ به گهڻو ڪري اهائي رهي آهي. +مٿينءَ ۽ هيٺينءَ سنڌ ۾ آبهوا ۾ جيڪو فرق آهي، سو ٻنهي ڀاڱن جي نباتات ۾ فرق جي شڪل م نيروار نٿو ٿئي. +هن ڌرتيءَ جي نباتات به اها ساڳي آهي، جا ڪنهن برسات کان محروم، وارياسي ۽ گهڻي ڀاڱي ڪلراٺيءَ زمين جي ٿي سگهي ٿي. +هت خاص ڪري اهڙا ٻوٽا ۽ وڻ جام ٿيندا آهن، جن ۾ پَن يا ته ٿورا ٿيندا آهن يا ته مرڳو ٿيندا ئي ڪونهن. +ان وڻڪار ۾ به وڏو حصو ڪَنڊ جو ٿئي ٿو. +هڪڙي پاسي ڪڇي ۽ آبپاشي علائقي جي نباتات ۽ ٻئي پاسي ٽاڪرو ۽ وارياسي علائقي جي نباتات، انهن ٻنهي جي وچ ۾ وڏو فرق گهڻائيءَ ۽ ورڇ جو آهي. +ڪچي ۽ آبپاشي علائقي ۾ جيڪا وڻڪار گهڻي نظر اچي ٿي يعني ٻير، ٻٻر، ڪنڊي، لئي ۽ ٻيا ڪئين معمولي ٻوٽا، سا سموري وارياسي ۽ ٽاڪرو علائقي ۾ به ٿئي ٿي. +پاڻيار ٻٻر جي ڀيٽ ۾ ٽاڪرو ٻٻر بندرو ٿئي ٿو. +جنهن ٻوٽي لاءِ جا زمين سڻائي هوندي، سا هن ملڪ ۾ جتي به هوندي، اُتي اهو ٻوٽو ٿورو ڪي گهڻو ضرور ٿيندو. +ساڳيءَ طرح وارياسي جا بي پن ٻوٽا، جهڙوڪ کپ ۽ ڦوڳ، ريجاري ۽ شاهوڪار زمين جي ميلن ۾ ڪٿي ڪٿي ڦاٿل واريءَ جي ٽڪرن تي به ملي ويندا. +سنڌ جي نباتات. +سنڌ جنهن نباتاتي علائقي جو ڀاڱو آهي، تنهن ۾ ذري گهٽ سڄو پنجاب، الهندو راجپوتانا، ڪاٺياواڙ ۽ ڪڇ اچي وڃن ٿا، ۽ جيتوڻيڪ هندستان جي ٻين علائقن ۾ ٿيندڙ ٻوٽا هت به ٿيندا آهن، پر گهڻي نسبت اولهه وارن ملڪن، مڪران، ايراني نار جي گرم ڀاڱن، عراق ۽، جيئن اڳيئي چيو اٿئون، مصر سان اٿس، جتان جي آبهوا ساڳي آهي. +سنڌ جي حيواني جيوت. +علم حيوانات جي جن ماھرن پھريائين سنڌ جي جانورن تي تحقيق ڪئي، سي آھن برنس (Burnes) 1830ع، گرفٿ (Griffith) 18399ع، ھيوم ۽ ڊي (Hume and Day) 1872ع، بلان فورڊ (Blanford) 1971ع کان 1977ع، بٽلر (Butler) 1879ع، مري (Murray) 1884ع، اوٽس (Oates) 1889ع، ايٽڪن (Aitken) 19077ع، ٽائيسھرسٽ (Ticehurst) 1917ع کان 1920ع ۽ ايٽس (Eates) 1920 کان 1954ع، منٽن (Minton) 19622ع ۾ سنڌ ۽ لسٻيلي جي جانورن جي ڏسڻي (Key) ٺاھي. +صديقي 18699ع ۾ جانورن جي لسٽ ٺاھي تيار ڪئي. +ڪرنگھي بنان جانور (Invertebrates). +محي الدين (71-1964ع) سنڌ جي مڇين، نانگن، پکين، ڪڪڙن، ٻڪرين، ڍڳين ۽ مينھن جي پروٽوزوان (Protozoan) ۽ ھيلمينٿي (Helminthic) فاعلن تي ڪم ڪندي نيون جنسون ۽ ڪي نوان مفعول دريافت ڪيا آھن. +مجيب سنڌ جي دريائي مڇين ۽ سامونڊي مڇين جي ھيلمينٿڪ فاعلن تي ڪم پئي ڪيو آھي ۽ ڪي نيون جنسون ۽ قسم دريافت ڪيا آھن. +ترمذي سنڌ جي سامونڊي ڪپر واري پٽي ۾ ڪرسٽيشيا (Crustacea) تي پئي ڪم ڪيو آھي. +فصلن کي نقصان پھچائيندڙ جيتن جڻين تي بھ چڱو ڪم ڪيو آھي. +جيتوڻيڪ انھن ۾ اھي جيت ۽ چچڙ شامل نھ آھن، جن جو انسانن ۽ جانورن جي بيمارين سان واسطو آھي. +ڪرنگھي وارا جانور (vertebrates). +پنڊپھڻ (Fossils): بلئنفورڊ ۽ فيڊن پھريون ڀيرو منڇر مان سنھ 76-1874ع ۾ پنڊپھڻ جمع ڪيا. +ٽيھ سال پوءِ پلگرم ۽ ان سان گڏ ڪم ڪندڙن ڀڳي ٽوڙھي ويجھو تمام گھڻا پنڊپھڻ لڌا. +پلگرم (1934ع) ھيٺين منڇر جي ٽن ڀاڱن کي ڪامليل (ميلوٽيشن)، چنجي (ٽارٽونيشن) ۽ ڍوڪ پٺاڻ (لوئر پلايوسين) وارين منزلن جي برابر سمجھيو ۽ ساڳئي وقت مٿئين منڇر کي سوالڪ واري بولڊر ڪانگھلومريٽ منزل (مڊل پلئسٽوسين) جي برابر تسليم ڪيو. +سنڌ ۾ ھڪ گوشت کائيندڙ، اٺ سونڊ وارا، ٽي کُرن وارا، يارھن ٻڌي تعداد ۾ کُرن وارا ۽ ٽي سُرڻن يا رڙھندڙ جانورن جا ’پنڊپھڻ‘ سڃاتا ويا آھن. +جيئرا قسم (Living Forms). +کير ڌارائيندڙ ٿڻن وارا جانور. +جيترو ڌيان پکين تي ڏنو ويو آھي، اوترو کير ڌارائيندڙ يعني ٿڻن وارن جانورن تي نہ ڏنو ويو آھي. +ٿڻن وارن جانورن جا ڪل 73 قسم آھن، جيڪي سنڌ ۾ رھن ٿا. +انھن ۾ 20 گوشت کائيندڙ، 20 چمڙا، 4 جيت کائيندڙ، 15 ڪئا ۽ نوريئڙا وغيرھ، 9 کُرن وارا، 4 ويل ۽ ڊالفن ۽ ھڪ ڇِلر شامل آھن. +گوشت خور جانور: ڏسڻ ۾ ائين ٿو اچي تھ چيتو ڪنھن وقت سنڌوءَ جي ڪڇي ۾ ۽ روھڙيءَ طرف رھندو ھو. +روھڙي ۾ ھن جو زور ڏسڻ ۾ اچي ٿو. +سنڌ ۾ چيتا سن 1886ع تائين ماريا ويا. +ٻين گوشت کائيندڙن ۾ پلنگ (Panther) جيڪو ڪنھن وقت سنڌ ۾ ڪافي تعداد ۾ پکڙيل ھو، سو ھاڻي رڳو کيرٿر جبلن ۾ محدود آھي. +اھو خصوصًا ھلڪي رنگ جو آھي ۽ سندس بج ھندستاني پلنگ کان ڊگھا آھن. +لڌڙو جيڪو لاڙڪاڻي ۽ ميرپور ساڪري ۾ ملندو ھو، سو گھڻي قدر گھٽجي ويو آھي. +جھنگ ٻلو، سنڌ جي عام جھنگلي ٻلي، بُجُر ٻلو (Caracal Lynx) جيڪا ھاڻي ٿر ۾ اڻ لڀ ٿيندي وڃي؛ مشڪ ٻلو (Civet Cat) جيڪو ڳوٺن جي چوڌاري ملندو آھي، اھي سڀ سنڌ جي جھنگلن جا ٻلا آھن. +ڳور پٽ جيڪو قبرن کوٽڻ ۽ مئل ماڻھن تي تڳڻ لاءِ مشھور آھي، سو بہ سنڌ ۾ ٿئي ٿو. +چراخ ۽ لڌڙو جنھن جي پٺيان سدائين کلن جا واپاري ھوندا آھن، سي آھستي آھستي اڻلڀ ٿيندا وڃن. +بگھڙ، گدڙ، لومڙ ۽ نور وغيره ٻيا گوشت کائيندڙ جانور آھن. +چمڙا: سنڌ ۾ چمڙن جا 13 قسم آھن، جن ۾ ھڪ ميوو کائيندڙ چمڙن جو (Fruit Bat)، ٻہ ڪُئي – پُڇ چمڙن جا، ٻہ قبائي (Tomb bat) چمڙن جا ۽ چار ڄامڙن چمڙن جا قسم شامل آھن. +جيت کائيندڙ: جيت کائڻ وارا جانور سنڌ ۾ تمام گھٽ آھن، جن ۾ ھڪ مسڪ شُرو (Musk Shrew) ۽ ٽن قسمن جا ڄاھا شامل آھن. +روڊنيشا: (Rodentia):ھن قسم ۾ ھڪ قسم جو سيھڙ، جيڪو خاص ڪري پٽاٽي جي فصل کي کائيندو آھي. +نوريئڙو ۽ پنڌرھن قسم جي ڪُئن جا، جن ۾ ننڍي پُڇ وارا توڙي بجر پڇ وارا، ۽ ٿلھي منھن وارا وڏا ڪئا شامل آھن. +سيٽيشيا: (Cetacea):ھن ۾ سنڌو درياءَ توڙي گنگا ندي واري ٻلھڻ جا ٻئي قسم سامونڊي آھن، جيڪي سنڌوءَ جي ڊيلٽا ۾ ملندا آھن. +پار پوائز (Porpoise) خاص مٺي پاڻيءَ جو جانور آھي ۽ انڌو ٿيندو آھي، ڇو جو ان جون اکيون پوري طرح تيار نہ ٿينديون آھن. +ھيءُ سنڌو درياءَ ۾ ملندو آھي. +ھن ٻلھڻ جو تيل مھاڻا سنڌن جي سور لاءِ ۽ مشعلن ٻارڻ جي ڪم آڻيندا آھن. +ھن کي پڪڙڻ لاءِ مھاڻا خاص سيکاريل لڌڙا استعمال ڪندا آھن. +بِلُويل جيڪو وڏي ۾ وڏو کير ڌارائيندڙ جانور تسليم ڪيو وڃي ٿو، سو بہ سنڌ جي سامونڊي ڪنارن کان پرتي ڏٺو ويو آھي ۽ ڀٽ ميٽ تي پڻ پڪڙيو ويو آھي. +گاھ کائيندڙ (Herbivora). +گاھ کائيندڙ جانورن ۾ شامل آھن: ھرڻ، ڪارو ھرڻ، غزال ھرڻ وغيرھ. +ڦاڙھو اڃا تائين سنڌ جي دريائي ٻيلن ۾ ڪافي عام آهي (ٽوٽل اندازًا 370 ڦاڙھا). +ڪارو ھرڻ جيڪو ھن سڄي اپٻيٽ جي اصلوڪن ھرڻن جو ھڪ قسم آھي، سو تمام سھڻو ٿيندو آھي، ۽ پاڪستان ۾ ھي نسل ختم ٿيڻ تي آھي. +سنڌ ۾ ھن نسل جا ھرڻ باقي ڪي ٿورا وڃي کيرٿر جبل ۾ بچيا آھن. +ھرڻ، جيڪو ڪنھن وقت سنڌ ۾ ھر ھنڌ ھوندو ھو، سو بہ ھاڻي تمام گھٽ آھي ۽ ٿورڙي تعداد ۾ اڃا تائين کيرٿر ۾ آھن. +چنڪارا ھرڻ ۽ ڪاري ھرڻ جي آھستي آھستي گم ٿيڻ جي ڪري بنان ڪنھن شڪ شبھي جي اھو چئي سگھجي ٿو تہ ايشيائي چيتو پڻ انھن جي ڪري ختم ٿي ويو. +سنڌ گھر آھي سره جو، جيڪو اڄ ڪلھ کيرٿر جبل ۾ ڪافي تعداد ۾ ملي ٿو. +(سرھن جو اندازًا تعداد 1200) گڍ دادو ۾ ڪافي تعداد ۾ ملي ٿو، پر ان کي تحفظ ڏيڻ ضروري آھي. +جيئن سڱن وارو ھرڻ، جيڪو سنڌ ۾ مري (Murray) سن 1884ع ۾ ڏٺو ھو، سو اڄ ڪلھ آھي ئي ڪونہ، ۽ سانڀر وانگر ختم ٿي ويو آھي. +سوئر جيڪو سنڌ ۾ عام آھي، سو ڏينھون ڏينھن دريائي ٻيلن ۾ وڌندو رھي ٿو ۽ فصلن لاءِ مصيبت آھي. +گورخر جيڪو ڪڇ جي رڻ ۾ تمام ٿوري تعداد ۾ وڃي بچيو آھي (اندازًا 20 يا 30) سو اڻلڀ ٿيڻ وارو آھي. +ڇلر (Pholidota): ڇلو مرون لاڙ ۾ ٿئي ٿو، پر آھستي آھستي گھٽبو پيو وڃي ۽ ھاڻي اڻلڀ ٿيندڙ جانورن جي فھرست ۾ شامل آھي. +سنڌ ۾ مم ۽ ڀولڙي جو ڪوبہ قسم نہ ٿيندو آھي. +سنڌ جا پکي. +سنڌ جي پکين ۾ مخصوص خاصيتون آھن، جيڪي جاگرافيائي بيھڪ ۽ طبعي حالتن جي ڪري ٿيون آھن. +سنڌو ماٿري ھڪ ’رڻ‘ وسيلي ھندستان کان ڌار ٿيل آھي، جنھن ڪري ھندستان جا مشھور پکي ھتي ڪين ٿين. +ٻئي طرف سنڌ ۽ بلوچستان، ٻين علائقن جھڙوڪ ڏکڻ يورپ، اتر اوڀر آفريڪا، عرب ۽ ايران جي پکين لاءِ کليل آھن. +سنڌ جون ڍنڍون ۽ ڌٻڻون، ۽ ان طرف پکين جي لڏي اچڻ جي رستن جي موافقت ڪري سنڌ پکين لاءِ سياري جو گھر آھي. +ھيوم (Hume) پنھنجي ڪتاب اسٽري فيدرس (1873ع) ۾ پکين جا 2500 قسم ڄاڻايا آھن، جن جون 25 جنسون آھن. +ائٽڪن (سن 1872ع) ڪل 400 جنسون ٻڌايون ۽ ساڳئي وقت ايٽس (Eates). +سورلي جي سنڌگزيٽيئر ۾ 426 جنسون ڄاڻايون، جن مان 177 مڪاني ۽ باقي لڏي ايندڙ يا سانگي پکي آھن. +سنڌ جي پکين جو تفصيلي بيان ھن مقالي جي دائري کان ٻاھر آھي. +مختصر طور سنڌ ۾ ٽن قسمن جا ’پيڻ‘، 2 پيٽيئر (Cormorant)، 6 ٻگھ ۽ ڪانئرا، ھڪ لاکي ڄاڃي، 11 سانھ، 26 ھنجھ ۽ بدڪون، 17 سرڻيون، عقاب ۽ ڳجھون، 6 ڪونجون، 5 تتر ۽ ڀؤنتريا، 6 ٻاٽيڀڙ، 5 باز، ٽٽيھر، پلوور (Plover)، ڦوليارو، چيھو، ڪينو، ٽرن (Tern)، بي ايٽر (Bee eater)، ڪاٺ ڪٽو، ڪنگري، سانھڙو، چنڊول، سينڊ مارٽن (Sand Martin)، وھيو، بلبل، کٽياڻي، شرائيڪ (Shrike)، ٿريش (Thrush)، سينڊ پائپر (Sand Piper) وغيره قسم طور عام ملن ٿا. +ڏاڙھي واري ڳجھ کيرٿر جي مٿانھن پٽن ۾ ملي ٿي. +سنڌ ۾ جيڪي 6 ٻاٽيڀڙ ملن ٿا، تن مان سواءِ ڳٽو (Largepin Tailed) ۽ امپريل (Imperial) جي سڀ مڪاني آھن. +چڪور (Chukor) سنڌ جي مٿانھن پٽن جو تتر آھي. +ھندستاني تلور جيڪا اڳ ٿر ۾ عام ھئي، سا ناياب آھي. +ھوبارا تلور (Houbara Bustard) بہ ناياب ٿيندي وڃي. +فلوريڪن (Florican) جا سن 1875ع تائين عام ھئي، سا بھ ناپيد آھي. +سفيد ھنجھھ پڻ منڇر ۾ ملي ٿو. +ڪومب بدڪ بہ سنڌ جي ڏکڻن اوڀر ۾ ملي ٿي. +ننڍڙو ھنجھ ۽ آڙي پڻ ٿورن حصن ۾ ملن ٿا. +بيڪل آڙي (Baikal of Cluckingteal) پڻ سنڌ ۾ ڪڏھن ڪڏھن اچي ٿي. +گولڊن آئي (Golden Eye) ۽ چيڪلو صرف ٻن جڳھين، اوڀر ناري ۽ منڇر ۾ ملن ٿا. +ڀؤنتريو ھڪ موسمي پکي آھي، جيڪو حب ندي جي آسپاس رھي ٿو. +باقي عام ڀؤنتريو (Rain Quail) ڪچي جي علائقن ۾ رھي ٿو. +’مور‘ حيدرآباد ۾ ٿرپارڪر ضلعي ۾ ملي ٿو. +واديءَ مھراڻ ٻگھن، سانھھ، ڪانئرن، ڪينو، پيڻ، اگريٽس (Egrets) جي جنت آھي. +ھنن جي آنن لاھڻ جون جايون تباه ٿي چڪيون آھن، ۽ ان سان گڏ شڪارين جي ڪري ڪيترا پکي منتشر ٿي ويا آھن. +صرف 15 قسمن مان 6 نظر اچن ٿا. +اھي سڀ پکي ڌٻڻ وارن ٻوٽن ۾ ئي گذارو ڪن ٿا. +رڙھندڙ جانور يا سرڻا. +سرڻا سنڌ ۾ عام طور ملن ٿا. +آبھوا جي موافق ھئڻ ڪري ڪيترا ئي قسم، خصوصًا سانڊا ملن ٿا. +ڇو تھ اھي پيلياآرڪٽڪ تائين محدود آھن. +واڳون جيڪي ڪنھن زماني ۾ سنڌو درياءَ ۽ ڪن پراڻن ڦاٽن ۾ ھوندا ھئا، سي بہ کلن جي واپارين ڪري ناپيد آھن. +ڌٻڻ وارا واڳون (Marsh crocodile) جيڪي ڪنھن وقت ۾ سنڌو درياءَ، ڍنڍن ۽ ڦاٽن ۾ ڏٺا ويندا ھئا، سي پڻ گھڻي ڀاڱي ختم ٿي ويا آھن، سواءِ ھاليجي ڍنڍ جي. +سنڌ جي ڍنڍن ۽ تلائن ۾ مٺي پاڻي جي ڪڇئن (Turtle) جا چار نرم کلن وارا قسم ملن ٿا. +اھي ۽ ساڳئي وقت سائي رنگ جي سامونڊي ڪُمين جا قسم پڻ اقتصادي حيثيت رکن ٿا. +ڇاڪاڻ تہ ولايت ۾ کاڌي طور استعمال ۾ اچن ٿا ۽ سندن کلون ڳھن ۽ ھار سينگار جي بہ ڪم اچن ٿيون. +سڪي جا ٻن قسمن جا ڪڇئون ۽ مٺي پاڻيءَ جا چئن قسمن جا ڪڇئون ملن ٿا. +سانڊن ۾ 11 قسم ڪرڙي (چچين) جا، ھڪيو بليفريس (Eublepharis) اٺ اگامڊس (Agamids)، ٻھ مانٽر (Monitors) يعني ڳوھون، پنج خاص قسم جا سانڊا ۽ ڏھھ اسڪنڪس (Skinks). +سنڌ ۾ ڪوبھ شيميلان (Chameleon) ڪون ٿئي. +ٿلھي پڇ واري ڪرڙي جو قصو دلچسپ آھي. +اھا سنڌ جي خطرناڪ ”ھڻ کڻ“ آھي، جيتوڻيڪ اھا نقصانڪار ناھي. +’ڳوھن‘ جا ٽي قسم سنڌ ۾ ملن ٿا، جيڪي کلن جي واپارين جي ڪري ناياب ٿيندا وڃن. +سنڌ ۾ ماڻھو انھن جي کلن مان طنبورا ۽ دھل ٺاھيندا آھن. +نانگن جي 43 قسمن مان 21 زھر کان خالي آھن. +زھريلي قسمن ۾ چئن قسمن جا ڏند پويان وريل آھن ۽ باقي قسمن جا ڏند اڳيان وريل آھن، جن ۾ زھر ڀريل رھي ٿو. +ڏند اڳيان وريل 18 قسمن مان 13 سامونڊي، 2 پِيَڻ، ھڪ واسينگ ۽ ٻھ کَپر آھن. +انھيءَ سلسلي ۾ ھندستاني پيڻ جا ٿر ۾ ملي ٿي، سا قابلِ ذڪر آھي. +عام چوڻي مطابق اھا پيڻ رات جو سمھڻ مھل ماڻھو جي ڇاتيءَ تي چڙھي، سندس وات ۾ زھر وجھي ھلي ويندي آھي. +اھو ماڻھو گلي ۾ سخت سور جي باعث صبح کان اڳ ۾ ئي ختم ٿي ويندو آھي. +پيڻ خطرناڪ بلائن مان ھڪ آھي، جا ڏنگي ٿي. +جيئن تھ زھر، انسان جي تنتي سرشتي تي اثر انداز ٿئي ٿو، ۽ ماڻھو جي ساه کڻڻ واري نليءَ کي نقصان ٿو رسائي، تنھنڪري ڏنگيل ماڻھو ساه جي گھٽ سبب مري وڃي ٿو. +کپر جو زھر، دل ۽ رت تي اثر انداز ٿئي ٿو ۽ رت جي بيجا زبان (جسم جي اندران ۽ ٻاھران) ٿيڻ ڪري موت واقع ٿئي ٿو. +مڇيون. +سنڌ جو سامونڊي ڪنارو، جنھن تي مڇي مري ٿي، سو 120 ميل تائين پکڙيل آھي، جنھن ۾ ڪيتريون کاريون ۽ ڍوريون آھن. +درياءَ جو ڇوڙ ڦرندو رھي ٿو. +پراڻا واه جھڙوڪ پراڻي ڦليلي، گھارو ۽ بگھاڙ اڄ بھ موجود آھن. +سال 1819ع واري زلزلي درياءَ جي ڇوڙ ۾ ڪافي ڦيرڦار آندي. +ڊي (Day) 224 مڇين جا قسم ڄاڻايا آھن، جن مان 160 سامونڊي ۽ 64 مٺي پاڻي جون آھن. +صوفي (1957ع) ڪينجھر ڍنڍ مان 33 قسمن جون مڇيون ظاھر ڪيون آھن، جن ۾ 14 قسم پسنديده غذا جي اھميت رکن ٿا. +سامونڊي مڇين جي خاص قسمن ۾ ڀوريون ۽ ڪاريون پاپليٽ، سرمائي سالمان (Salmon)، سول (Sole)، سارڊين (Sardine) ۽ بمبئي ڊڪ (Bombay duck) مشھور آھن. +پلو جيتوڻيڪ سامونڊي آھي، پر آنن لاھڻ لاءِ سنڌو درياءَ جو رخ ڪري ٿو. +ھن جي سمنڊ مان لڏپلاڻ فيبروري ۽ مارچ ڌاري ٿئي ٿي. +اھا مڇي ذائقيدار ٿئي ٿي، جيتوڻيڪ ان ۾ تمام گھڻا ڪنڊا ٿيندا آھن. +پاڻيءَ جي قلت ۽ بئراجن جي ٺھڻ سان پلي جي افزائش تي تمام گھڻو اثر پيو آھي. +ان لاءِ ڪو وقتائتو قدم کڻڻ گھرجي تھ جيئن ھن لذيذ مڇيءَ کي بچائي سگھجي. +سنڌ جي 64 ڍنڍن، ڍورن ۽ تلائن ۾ ملندڙ مڇين مان ڪُرڙو، موراکي، ٿيلھي، کڳو، سينگاري، ڄرڪو ۽ گندڻ تمام شوق سان کاڌيون وڃن ٿيون. +وڏيون ڍنڍون جھڙوڪ ڪينجھر، منڇر ھڏيرو ۽ ھاليجي، مڇين سان ڀرپور آھن. +منڇر ڍنڍ جي گھٽجندڙ ايراضي افسوسناڪ آھي، ۽ ان لاءِ ڪو تڪڙو قدم کڻجي. +ان جي سڪڻ ڪري پاڪستان ۾ پروٽين جو عظيم ذريعو ناپيد ٿي ويندو. +ان سان گڏوگڏ اھي ڍنڍون، لکين لاڏائو پکين جو مندائتو گھر آھن. +(Amphibia) ڏيڏرن جا ٽي قسم آھن ۽ ان کان سواٰءِ ٽوڊ (Toad) جا ٻھ قسم سنڌ ۾ ملن ٿا. +جانور، انسان ذات جي وايومنڊل جو ھڪ حصو آھن ۽ انسان وانگر ارتقا جو نتيجو آھ. +سنڌ جي مردم نگاري (ڊيموگرافي). +آباديءَ جو مطالعو- مردم نگاري، (Demography )علم آبادي- آبادي اڀياس- مردم نگاري- ماڻهن جي آدمشماري جو اڀياس، جنهن ۾ هنڌ، گهاٽائي، عمر، پکيڙ، جنس، نسل، ڌنڌو ۽ ٻيا شمارياتي انگ اکر ڏنل هجن. +سنڌيت. +’سنڌيت‘ ايڏي ته وسعت واري آهي، جو ڪئين تهذيبون ۽ سڀيتا جا ڪئي نمونا جذب ڪندي ويئي. +ايراني، يوناني، سٿين، هڻ، شاڪ، عربي، ترڪي وغيره ايتريقدر جو ويجهي وقت ۾ آيل ’اسلام‘به ٻين تهذيبن سان گڏجي، ڄڻ ’سنڌي تهذيب‘ سان ملي هڪ بنجي ويو. +سنڌ جو اسلام، باقي دنيا جي اسلام کان نيارو ۽ صوفين ۽ سنتن جو پيارو آهي. +۽ اسلام جي اها تصوف مت، جا سنڌ ۾ پيدا ٿي، تنهنجو ويدانت سان وڏو سٻنڌ آهي. +اهوئي سبب آهي جو سنڌ جو ’اسلام‘ آهي؛ تصوف ۽ ويدانت جو سنگم، جنهن ۾ نه وير نه وروڌ، نه تعصب نه فساد. +هندو چون اڏيرو لعل، ته مسلمان سڏين شيخ طاهر! +هندو چون لالو جئسراج، ته مسلمان چون پير منگهوپير، جنهن جي زيارت اڄ به موجود آهي. +ان لاله جئسراج عرف منگهي پير لاءِ اها روايت به موجود آهي ته ملتان وارو غوث بهاءالحق والدين جلال سرخ، لال شهباز قلندر ۽ منگهوپير، چارئي پاڻ ۾ ساٿياري هئا. +سندن چوياري ’سيوهڻ‘ ۾ موجود آهي. +ان طرح منگهي پير وٽ به چوياري جا نشان موجود آهن. +بهرحال اها روايت تاريخي طور ڪيئن به هجي، پر ان مان اهو ته پتو پوي ٿو، ته هت هندن ۽ مسلمانن جا پيرن، صوفين ۽ سنتن سان هڪجهڙا وسطا هئا. +ان طرح هندو چون ’راجا ڀرتري‘ ۽ مسلمانن وٽ ’لعل شهباز قلندر‘ مشهور معروف آهي. +ان طرح ’ستين جي آسٿان‘ (روهڙي)، کي سڀ سنڌي، بنا ڪنهن فرق ڦير جي مڃيندا هئا. +اهي آهن بنيادي ڳالهيون جن ’سنڌو سڀيتا‘ کي نيارا رنگ بخشيا آهن. +صوفي طريقي جنم ڀلي ڪٿي به ورتو، پر زور سنڌ جي زمين تي پڪڙيائين. +۽ اتيئي ڪامل ٿيو، ڇا لاءِ ته اتي اڳيئي اهي عناصر ۽ اثر موجود هئا. +شاهه ۽ سواميءَ کي هر فرد هڪ نگاهه سان ڏسڻ لڳو، ٻڌ ڌرم ۽ جين ڌرم به سنڌ ۾ آيا. +پر پنهنجو نج سڪو نه ڄمائي سگهيا. +انهن کي به ’سنڌيت‘ جي سگهه سوگهو ڪري ڇڏيو. +ايتريقدر جو هن ’ڀڳتي ڪال‘ ۾ ’سک پنٿ‘ به پنهنجو ’اڪالي روپ‘ سنڌ ۾ ڄمائي نه سگهيو. +اسلام جو ڦهلاء. +محمد بن قاسم جي سنڌ فتح ڪرڻ کان بعد هتي اسلام جي پرچار شروع ٿي وئي. +اسلامي حڪومت ۾ سنڌ واسين سان سهڻو ورتاء ڪيو ويو +هندن کي پنهنجي مذهب مطابق هلڻ جي مڪمل آزادي هئي. +ساڻن هر قسم جون رعايتون ڏنيون ويون. +جنهن ڪري ماڻهو مسلمانن کان متاثر ٿيندي اسلام قبول ڪرڻ لڳا. +حضرت عمر بن عبدالعزيز پنهنجي عهد خلافت ۾ هندو سردارن ڏانهن اسلام جي دعوت موڪلي، جنهن تي ڪيترائي هندو راجا مسلمان ٿيا. +انهن ۾ راجا ڏاهر جو پٽ راجا جيسيه به شامل هو. +سنڌ جا حصا. +هاڻوڪي سنڌ جي ايراضي 54 هزار چورس ميل آهي. +جڏهن ته انگريزين جي قبضي هيٺ اچڻ وقت سنڌ جي ايراضي هڪ لک چورس ميل کان مٿي هئي. +برطانوي راڄ هيٺ سنڌ جا ڪيترا ئي حصا هندوستان سان ملايا ويا. +ڪجھه حصا پنجاب سان ملايا ويا ته ڪجھه حصا وري راجسٿان سان. +پاڪستان جي قيام بعد سنڌ جي نصيرآباد ڊويزن کي نئين جڙندڙ صوبي بلوچستان ۾ شامل ڪيو ويو. +اهڙيءَ ريت سنڌ جي ايراضي گھٽبي رهي آهي. +هن وقت به ڪراچيءَ کي سنڌ کان ڌار ڪرڻ جون سازشون زورن تي آهن. +تازو ئي سنڌ جي نام نهاد بي اختيار وڏي وزير ارباب رحيم ڪراچيءَ جي 20 هزار ايڪڙ زمين پاڪستاني فوج جي حوالي ڪري ڇڏي ۽ پاڪستاني حڪومت سنڌ جا ٻه ٻيٽ دبئيءَ جي خانگي ڪمپني امار کي وڪڻي ڇڏيا آهن. +سنڌ جو آبپاشي نظام. +سنڌ ۾ واهن جو پهريون معمار ميان نور محمد ڪلهوڙو هو، جنهن سنڌو نديءَ جي ساڄي توڙي کاٻي ڪنارن تي واهَن ذريعي آبپاشيءَ کي فروغ ڏنو. +1719ع کان وٺي سنڌ جي اترئين علائقي ۾ واهه کوٽائڻ شروع ڪيا. +”گھاڙ واهه“ جون ٽي مکيه شاخون آبپاشيءَ جي هن عظيم معمار جي ڪري وجود ۾ آيون. +”نورو واهه“ تي به اهو نالو هن جي پٺيان پيو ۽ ”شاهه جي ڪَڙِ“ وري هن جي نامياري وزير شاهه بهاري کوٽايو هو. +هن چانڊڪي پرڳڻي ۾ ٻيا به ڪيترا واهه کوٽايا هئا. +ميان نور محمد جي وقت ۾ ”ڏاتي جي ڪر“ پنهنجي وقت جي هڪ دولتمند شخص ڏاتي کهڙي کوٽايو هو. +اتر سنڌ ۾ ”بيگاري واهه“ جي مکيه شاخ ”نور واهه“ به ڪلهوڙن جي دور ۾ کوٽائي ويئي هئي. +نوشهري ڊويزن ۾ ”نصرت واهه“ به ميان نور محمد جي وقت ۾ نصرت خان چانڊئي کوٽايو هو. +”مراد واهه،“ ”باگ واهه“ ۽ ”فيروز واهه“ به هن جي ٽن خاص ۽ مشهور درٻارين مراد ڪلهوڙي باگي سيال ۽ فيروز ويراڙ کوٽايا هئا. +نصرت واهه جنهن ۾ انهن ٽن واهن جون ڪي شاخون اچي ٿيون وڃن. +هاڻوڪي روهڙي ڪئنال جي هڪ مکيه شاخ بنجي پيو آهي. +ان ۾ ڪو به شڪ ڪونهي ته ڪلهوڙن واهه کوٽائي سنڌ کي وڌيڪ آباد ۽ سرسبز ڪيو. +هنن جا ٻيا به ڪيترا واهه کوٽايل مشهور آهن. +انهن ۾ وڌيڪ مشهور حيدرآباد ضلعي جو سرفراز واهه آهي، جيڪو ڪلهوڙي حاڪم ميان سرفراز خان کوٽايو هو. +ڪلهوڙا حاڪم واهن جي کوٽائي مرمت ۽ صفائيءَ تي تمام گهڻو خرچ ڪندا هئا جو سنڌ جي خوشحالي ۽ سرڪاري ڍلن جي جلد ۽ وقتائتي وصولي جو دارومدار آبپاشيءَ تي سمجهندا هئا. +ان ڪري واهن ڏي تمام گهڻو ڌيان ڏيندا هئا، جنهن ڪري سندن دور جو خزانو ڀريل هوندو هو. +بلوچستان قديم سنڌ جو حصو. +تاريخي ثبوتن تي غور ڪيون ته خبر پوي ٿي ته بلوچستان جا اصل ۽ قديم رهاڪو سنڌي آهن. +بلوچ ته خود بلوچستان ۾ چوٿين صدي عيسوي ۾ ٻاهران آيا آهن. +بلوچن جي چوٿين صدي عيسوي ۾ بلوچستان ۾ اچڻ بابت ڊاڪٽر الهه رکيو ٻُٽ لکي ٿو ته: اها هڪ مڃيل حقيقت آهي ته بلوچ قبيلا بلوچستان جا اصلوڪا رهاڪو نه آهن، پر انهن مڪران ۽ بلوچستان ۾ چوٿين صدي عيسوي کان اچڻ شروع ڪيو هو، بلوچ قبيلن جي اچڻ کان اڳ هن خطي ۾ دراوڙ، عرب، ايراني، بروهي، راجپوت ۽ جت گهڻي انگ ۾ رهندا هئا. +(ڪتاب سماٽ ص نمبر 31) +مير رحيم داد خان مولائي شيدائي لکي ٿو ته: تاريخ ٽالپرن جي بيان ڪرڻ کان اڳ پڙهندڙن کي معلوم هئڻ کپي ته سنڌ ماٿري ۾ جيڪي بلوچن جي وجود کي ٽالپرن جي دور کان تسليم ڪن ٿا اهو تصور غلط آهي. +بلوچستان دراصل سنڌ جو حصو آهي. +(ڪتاب تاريخ تمدن سنڌ ص نمبر 579) +ٻئي هنڌ مولائي شيدائي لکي ٿو ته: بلوچستان ۽ خراسان ٻئي اقليم سنڌ جا صوبا آهن. +(ٽماهي مهراڻ اپريل-سيپٽمبر 1961ع) +احمد يار بلوچ لکي ٿو ته: بلوچستان ۾ بلوچن جي آمد مختلف گروهن جي صورت ۾ مرحليوار ٿي، قديم مسڪن ”حلب“ وشام مان هجرت جو آغاز تقريبن چوٿين صدي عيسوي ۾ ٿيو. +(ڪتاب تاريخ بلوچ قوم و خوانين بلوچ ص نمبر 38) +صادق علي بلوچ لکي ٿو ته: زابلستان بلوچن جو قديم وطن آهي. +(تاريخ بلوچان هند ص نمبر 40) +موسيٰ خان جلال زئي لکي ٿو ته: تاريخ بلوچستان مان هي ڳالهه واضح ٿي ته جڏهن بلوچ قوم ڪرمان مان مڪران جي طرف مهاجر ٿي ته ان وقت انهن جو سردار جلال خان هو (تاريخ بلوچستان ص نمبر 16) +پيڪولين لکي ٿو ته: +اڪثر بلوچ پنهنجو پاڻ کي عربن جو اولاد سمجهن ٿا ۽ حلب (شام) کي پنهنجو پهريون وطن چون ٿا. +انهي طرح سان حلب بلوچن جو پيدائشي وطن آهي. +(ڪتاب ”بلوچ“ ص نمبر 30 م – پيڪولين مترجم ڊاڪٽر شاهه محمد مري) +ڪامران اعظم جنجوعه لکي ٿو ته: هي قوم قديم دور ۾ عربستان ۾ ڪربلا، دجله، فرات جي گودي ۽ حلب جي مرغزارن ۾ ۽ ايراني سرحد سان گڏوگڏ آباد هئي. +(ڪتاب بگٽي قبيلا ص نمبر 48) +ڪامران اعظم اڳيان لکي ٿو: هڪ روايت مطابق جڏهن بلوچ حلب مان لڏپلاڻ ڪري ڪرمان ۾ آيا ته 44 فرقا هئا پر سڀ کان وڏو سردار اعلمش رومي هو (ساڳيو ڪتاب ص نمبر 55) +مٿيون سڀ ڳالهيون ثابت ٿيون ته بلوچستان قديم سنڌ جو حصو رهيو آهي. +موجوده بلوچستان اڳ ڪيچ مڪران، لسٻيلا، قلات، سيوي (سبي)، وغيره جي نالي سان سڏيو ويندو هو. +”مهر ڳڙهه جي تهذيب“ به اسان سنڌين جي آهي جيڪا 9 هزار سال پراڻي آهي. +قلات ۽ لسٻيلا رياست جا حڪمران به بلوچ ڪون هئا. +لسٻيلي جا حاڪم سما (سماٽ) رهيا آهن ۽ قلات جا حاڪم بروهي، جيڪي دراوڙي نسل جا سنڌي آهن. +بروهين جو بلوچن سان ڪو به نسلي ۽ لساني تعلق نه آهي. +پاڪستان جي مرڪزي حڪومت 1964ع ۾ سنڌ جا ڪافي علائقا ڪٽي جهڙوڪ جهٽ پٽ، نصيرآباد، تعلقو اوستو، جعفرآباد، جهل مگسي، ڊيرا الهيار، مراد جمالي وغيره بلوچستان ۾ شامل ڪيا ويا. +سنڌ بابت محققن ۽ مورخن جي راءِ. +سنڌ جي سرزمين، علم، فن ۽ ٻين علمن جو پراڻي زماني کان سر چشمو رھي آھي. +ھتي جا عالم ۽ فقيھه عالمي شھرت جا مالڪ رھيا آھن، جن جي علمي عظمت جو ڌاڪو ڏوران ڏيهه مشهور هوندو هئو. +جنھن جي مڃتا، مشھور محققن ۽ مؤرخن به ڏني آهي. +ابن صبعيه (Abu Sabeeya) لکي ٿو ته ”سنڌ وارن وٽ علم ۽ حڪمت جو وڏو ذخيرو موجود آھي. +اهو وڌيڪ لکي ٿو ته، ”يونان ۾ اھو سڄو ذخيرو سنڌ مان ويو. +“ ابو معشر (Abu Muishir) لکي ٿو ته- ”سنڌ جي علم ۽ فن، حڪمت ۽ فلسفي ۽ ان کانسواءِ سڄي دنيا جي قومن کان وڌيڪ، سنڌين جي علم ڏانھن رغبت کي، دنيا جي سڀني قومن مڃيو آھي. +“ اخبار الحڪماءِ ۾ آيل آھي ته ”دنيا جي سڀني قومن ۾، سنڌ علم ۽ حڪمت جو سرچشمو آھي ۽ سنڌ عدل ۽ سياست جو پھريون مرڪز آھي، اسان جي ملڪ کان پَري ھئڻ ڪري، سنڌ جا ڪتاب، اسان جي عالمن تائين گھٽ پھتا آھن، پر پوءِ به اسان وٽ جيڪو ڪجھ به آھي اھو تمام گھڻو آھي“ حضرت علي رضه فرمايو آھي ته ”سنڌ جي سرزمين اُھا علم ۽ برڪت واري زمين آھي، جتان علم ۽ عرفان جو سج اڀريو“. +پر افسوس جو پرتگالين سنڌ تي ڪاهه کانپوء مکليء ۽ ٺٽي ۾ سوين لائبرئرين (ڪتب خانن) ۽ يونيورسٽين (مدرسن) کي ساڙي ڇڏيو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18295.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18295.txt new file mode 100644 index 0000000..e5bf98d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18295.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +لسانيات +لسانيات يا علم اللسان (Linguistics) ٻولين جي داخلي ۽ خارجي مطالعي کي ’علم السان‘ چئجي ٿو. +علم اللسان ڪنهن به ٻوليءَ جي آوازن، انهن جي مقرر تنظيم ۽ ترڪيب، ساخت ۽ سٽاءَ جي، اهلِ زُبان توڙي ڌارين لاءِ هڪ تشريح آهي، علم اللسان ٻوليءَ جي صَوتي، صَرفي ۽ نَحوِي سٽاءَ جو هڪ بيان آهي. +هي علم، انهن جي اصولن، گهراين، معنوي ۽ صَوتي تبديلين جو رڪارڊ آهي. +علم اللسان زنده ۽ روزمره وارين ٻولين جي سرشتي ۽ نظام جي اُپٽار ۽ اُن جو بيان بلڪل ايئن ٿو ڪري، جيئن اُهي ٻوليون، اُن وقت ۽ ان حالت ۾ ڳالهائبيون يا ٻڌبيون آهن. +لسانيات جو علم ٻولين جي ماضيءَ، ماضيءَ جي ترڪيبن، لفظن جي اشتقاقن ۽ ڌاتن تي به روشني وجهي ٿو. +لسانيات جي معنيٰ آهي زبان جو علم. +لسانيات، يا علم اللسان، زبان جي اهميت، زندگي ۾ انساني ٻوليءَ جي علم کي چئبو آهي. +فرانس جو مشهور عالم اي گوبلو پهريون ماڻهو هو، جنهن ڪتاب ”علمن جي ورهاست (1898ع)“ ۾ علم اللسان جي تعريف بيان ڪندي ان جي اهميت تي پڻ بحث ڪيو اٿس.ايف سي باڪٽ لسانيات جي تعريف هن نموني ڪري ٿو ”زبان جي باري ۾ منظوم علم کي لسانيات چيو ويندو آهي. +گلسين وري لسانيات جي باري ۾ ڪجهه هن ريت خيال ونڊي ٿو: ”لسانيات اها سائنس آهي جيڪا زبانن جي ٻاهرين ساخت جي اعتبار کي سمجهڻ جي ڪوشش ڪري ٿي. +“لسانيات ھڪ اھڙو مضمون آھي جنھن ۾ انساني ٻولين جو مطالعو ڪيو ويندو آھي۔ ٻولين جي موجوده صورت جو مطالعو ڪيو ويندو آھي۔ ٻولين ۾ وقت سان گڏ ٿيڻ واريون تبديلين جو مطالعو ڪيو ويندو آھي۔ مختلف ٻولين جي پاڻ ۾ مشابھت جي باري ۾ مطالعو ڪيو ويندو آھي۔ ان سان گڏوگڏ ھن شيءِ جو به مطالعو ڪيو ويندو آھي تہ ٻولين جو ھن دنيا جي ٻين شين سان ڇا تعلق آھي۔ +تاريخي لسانيات. +تاريخي لسانيات (Historical Linguistics): تاريخي لسانيات ٻولين جي انهن تبديلين جو جائزو وٺي ٿي، جيڪي زماني گذرڻ بعد ٻولين ۾ ظاهر ٿين ٿيون. +انهن تبديلين جا سبب ۽ نتيجا معلوم ڪري ٿي، جيڪي ٻولين ۾ اندران ۽ ٻاهران ظاهر ٿين ٿا؛ تنهنڪري اها بحث هيٺ ٻوليءَ کي مختلف ۽ مسلسل دورن ۾ ورهائي، ٻن ٻن ڀر وارن دورن کي ڀيٽي ڏسي ٿي ته جيئن تبديلين جون لاڳيتيون ڪڙيون جوڙي سگهجن انهيءَ لحاظ کان تقابلي لسانيات خود تاريخي لسانيات جو جزو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18309.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18309.txt new file mode 100644 index 0000000..4304774 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18309.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +حسن ابن علي +حَسَن ٱبْن عَلِيّ ٱبْن أَبِي طَالِب 624–670 +(15 رمضان 3ھ تا 28 صفر 50ھ) حضرت علي علیہ السلام ۽ فاطمۃ الزھرا رضه جو وڏو پٽ ۽ محمد خدیجہ رضه جو وڏو ڏوھٽو ھيو. +حضرت محمد جن انھن جو نالو حسن رکيو ھو. +ھي نالو ان کان پھريون ڪنھن جو نہ ھو. +حضرت محمد ان سان ڏاڍي محبت ڪندو ھيو. +سندس لقب 'مجتبيٰ' ۽ ڪنیت ابو محمد ھئي. +پاڻ شيعن جو حضرت علي کان پوء ٻيون امام ھيو. +حضرت علي جي وفات بعد خليفي طور چونڊيو ويو پر ڇھن يا ستن مھينن بعد سندس معاويه سان معاھدو ٿيو جنھن تحت ھن خلافت تان معاويه جي حق ۾ شرطن تحت سبڪدوش ٿي ويو ان کان پوءِ ھن پنھنجي باقي زندگي مديني ۾ گذاري ۽ اتي ئي 45 سالن جي عمر ۾ وفات ڪيائين جتي کيس جنت البقيع ۾ دفن ڪيو ويو. +سندس زال تي کيس زھر ڏئي مارڻ جو الزام ڏنو ويندو آهي +ولادت. +پاڻ 15 رمضان المبارڪ 3ھ تي مدینہ منوره ۾ پیدا ٿيو. +رسول الله جي خاندان ۾ سندن جي پیدائش تمام گھڻي خوشي ھئي. +جڏھن مڪي شريف ۾ رسول جا پٽ ھڪ ٻئي پٺيان دنیا کان ويدا رھيا ۽ سوائي ڌيئرن جي پنھنجي اولاد مان ڪوئي نہ بچو تہ مشرڪ طعنہ ڏيڻ لڳا ۽ پاڻ کي وڏو صدمو پھتو ۽ سندن جي تسلّيءَ جي لاءِ قرآن مجید ۾ سورۃ الڪوثر نازل ٿي جنھن ۾ سندن کي خوش خبري ڏني وئي تہ خدا اوھان کي ڪثِرتِ اولاد عطا فرمائي آھي ۽ مقطوع النسل پاڻ نہ پر اوھان جا دشمن ٿيندا. +سندن جي ولادت کان پھريون ام الفضل خواب ڏٺو تہ رسول صلي اللہ علیہ و آلہ وسلم جي جسم جو ھڪ ٽڪڙو انھن جي گھر آيو آھي. +انھن رسولِ خدا صلي اللہ علیہ وآلہ وسلم کان تعبير پڇي تہ انھن فرمايو تہ تمام جلد منھنجي ڌيءَ فاطمہ جي بدن مان ھڪ ٻار ٿيندو جنھن جي پرورش تون ڪندينءَ. +حسن بن عليءَ کي مدیني ۾ آڻڻ جي پيدائش جي ٽئين سال ڄڻ ته سورۃ ڪوثر جي پھرين تفسير ٿي. +دنیا ڄاڻي ٿي تہ انھن حسن بن علي ۽ انھن جي ننڍي ڀاءُ امام حسین جي ذریعي سان اولادِ رسول صلي الله عليه وآله وسلم جي اھا ڪثرت ٿي جو باوجود انھن ڪوششن جي جيڪي دشمنن جي طرفان ھن خاندان جي ختم ڪرڻ جو سدائين ٿينديون رھيون جن ۾ ھزارن کي ڦاھيون ڏنيون ويون. +ھزارين تلوارن سان قتل ڪيا ويا ۽ نہ ڄاڻ ڪيترن کي زھر ڏنو ويو. +ان جي باوجود اڄ دنیا آلِ رسول جي نسل سان جھلڪي رھي آھي. +عالم ۾ ڪوئي حصو اھڙو مشڪل سان ھوندو جٿي ھن خاندان جا ماڻھو موجود نہ ھجن. +جڏھن تہ رسول جا دشمن جن جي ان وقت ڪثرت سان اولاد موجود ھئي ائين فنا ٿي جو اڄ انھن جو نالو نشان ئي ڪو نہ ٿو اچي. +ھيءَ آھي قرآن جي سچائي ۽ رسول جي صداقت جو جيئرو ثبوت جيڪو دنیا جي اکين آڏو ھميشہ لاءِ موجود آھي ۽ ان ڪري امام حسن رضي اللہ تعالي عنہ جي پیدائش سان پیغمبر کي اھا ئي خوشي نہ تٿي جھڙي ھڪ ناني کي ڏوھٽي جي پيدائش تي ٿيڻ گھرجي. +پر پاڻ کي خاص مسرت ھيءَ ٿي تہ سندن جي سچائيءَ جي پھرين نشاني دنیا جي سامھون آئي. +ستين ڏينھن عقیقي جي رسم ادا ٿي ۽ پیغمبر بحڪمِ خدا پنھنجي ھن پٽڙي جو نالو حسن رکيو. +ھي نالو اسلام کام پھريون نہ ھوندو ھو. +ھي سڀ کان پھريون پیغمبر جي انھيءَ پٽ جو ناءُ ٿيو. +حسین انھن جي ننڍي ڀاءُ جو ناپو بہ بس انھن سان ئي مخصوص ھو. +انھن کان پھريون ڪنھنن جو ھي نالو نہ ٿيو ھو. +سندن جي ولادت کان پوءِ سندن جي ناني محمد صلي الله عليه وسلم سندن جي کٻي ڪن ۾ اذان ۽ کٻي ڪن ۾ اقامت فرمائڻ کان پوءِ پنھنجي زبان پنھنجي ڏوھٽي ۾ وات ۾ ڏني جنھن کي ھُو چُوسڻ لڳا. +ان کان پوءِ پاڻ صلي الله عليه وسلم جن دعا فرمائي تہ اي الله ھن کي ۽ ھن جي اولاد کي پنھنجي پناه ۾ رکجان. +صلح جون شرطون. +In صلح نامي جا پورا شرط ھيٺيان لکيل ھئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18385.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18385.txt new file mode 100644 index 0000000..73f16db --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18385.txt @@ -0,0 +1,49 @@ +ائنا اخمتووا +ائنا اخمتووا: Anna Andreyevna Gorenko ( – 5 March 1966), جيڪا گھڻو پنھنجي قلمي نالي +Anna Akhmatova (سان مشھور آھي. +،جديد روسي شاعرا هئي. +هوءَ خاموش مزاج عورت هئي، سندس آتم ڪهاڻيءَ جو ٿورو احوال سندس شاعريءَ مان ظاهر آهي. +اخمتووا ڪاري سمنڊ جي ڀرسان هڪ ڳوٺ اوڊيسا ۾ پيدا ٿي هئي، جيتوڻيڪ هن جي زندگي ۽ شاعري پيٽرسبرگ سان وابسته آهي. +هن زارسڪوف سيلو (زار جي ڳوٺ) ۾ پنهنجي زندگيءَ جا 16 سال گذاريا. +اهو ڳوٺ پيٽرسبرگ جي ويجھو آهي. +1944ع ۾ جڏهن جنگ کان پوءِ هوءَ لينن گراڊ موٽي وئي، ته پنهنجي آتم ڪهاڻيءَ ۾ هن لکيو ته 1890ع ۾ جڏهن هوءَ ٻار هئي ته اتان جا ساوا ۽ گھِميل خوبصورت باغيچا ۽ واڙا، جتي هوءَ پنهنجي ٻڪريءَ کي گھلي ويندي هئي ۽ پراڻي ريلوي اسٽيشن اهي سڀ کيس ياد ايندا هئا. +1907ع ۾ هن ڪيف ۾ تعليم ورتي ۽ 1910ع ۾ نڪولائي گوميلاف سان شادي ڪيائين، +جو روسي شاعريءَ ۾ انقلاب کان اڳ هڪ رنگين مزاج شخصيت هو. +هو پهريون شاعر هو، جنهن غير اولهه ملڪن مان نوان موضوع پنهنجي شاعريءَ ۾ آندا هئا. +هن آفريڪا جي ملڪن، خاص ڪري ائبيسينيا (حبش) جو سفر ڪيو ۽ اتان جون ڪيئي ڪهاڻيون ۽ خيال پنهنجي تحرير ۾ آندا، پر ان ۾ مذهبي دهشت ۽ خوشيءَ ۾ غم سان بي پرواهيءَ جو عقيدو هو، جنهن هن جي شاعريءَ کي منظر نگاريءَ کان مٿي ڪري بيهاريو هو. +اخمتووا هن سان وهانءُ ۾ خوش نه هئي ۽ اهڙو ذڪر هن ڪيترن ئي هنڌن تي ڪيو آهي. +هن پهريون ڀيرو اولهه يورپ، گوميلاف سان پنهنجي هَني مون تي ڏٺو، جو هنن پئرس ۾ ملهايو ۽ جڏهن هوءَ ٻيهر 1911ع ۾ وئي. +هوءَ مصور مودليانيءَ سان ملي، جڏهن اڃا هو مفلس هو ۽ کيس ايتري مڃتا نه ملي هئي ۽ هن جي موجودگيءَ ۾ فرينچ شاعر ورلين کي پنهنجا ڪيئي نظم ٻڌايائين. +مودليانيءَ هن جون ڪيئي تصويرون ڪڍيون، جن مان هڪ بچي وئي، جا پڇاڙيءَ تائين هن جي ديوار تي ٽنگيل هوندي هئي. +هن کي پئرس ائين لڳو، ڄڻ اهو هن جي زندگيءَ جو پيٽرس برگ وانگر ٻيو ٿنڀو هو، پر هوءَ روس ۾ پنهنجي مرضيءَ سان موٽي آئي ۽ رهي پئي. +1910ع ۾ هن جي شاعريءَ ۾ اليگزينڊر بلاڪ وانگر اچڻ واري سرد ۽ اونداهي مستقبل، جو اچي رهيو هو، جو تصور ۾ ئي ملي ٿو. +1944ع ۾ هن لکيو ته: ”هن ظالم دور ۾ مون کي ائين پاسيرو موڙيو ويو آهي، جيئن ڪا ندي پنهنجو وهڪرو ڦيرائي ڇڏي. +پيٽرسبرگ موٽي هن تمام سنجيدگيءَ سان نظم لکيا، جيتوڻيڪ هن جي مڙس کي هن جي ڏات جي -باري- ۾ پڪ نه هئي ۽ هن کي ان لاءِ راضي ڪندو رهيو ته هو بئلي ڊانسر ٿئي. +هن جڏهن شاعر انينسڪيءَ کي هن جي موت کانپوءِ پڙهيو ته هن کي محسوس ٿيو ته کيس پنهنجو آواز ملي چڪو آهي. +اَنينسڪي هڪ علامت پسند هو، پر ٻين علامت پسند شاعرن کان مختلف هو، جيڪي چوندا هئا ته هاڻي ۽ هتي غير حقيقي آهن، هر شيءِ ناس ٿيڻي آهي. +خود اليگزينڊر بلاڪ جي تصور کي به اهڙيون حالتون گرمائينديون هيون، جي قيامت وانگر اچڻيون هيون. +1910ع ۾ اهڙي تحريڪ پنهنجي تخليق ۾ سلسليوار نه رهي ۽ 1912ع ۾ ٻه گروپ پيدا ٿيا، -جن- کي فيوچرسٽ ۽ ائڪميسٽ چيو ويندو هو. +پهرين جو ليڊر ماياڪووسڪي هو، جيڪو علامت پسنديءَ جو وڏو مخالف هو ۽ عام رواجي -ٻولي- شاعريءَ ۾ ڪم آڻيندو هو ۽ جنهن هر قسم جي تصور کي رد ڪري ڇڏيو. +ائڪميزم جو وڏي ۾ وڏو شاعر آسپ ميڊالسٽام هو ۽ ان به علامت پسنديءَ جي مخالفت ڪئي. +اخمتووا ميڊالسٽام جي دوست به هئي ۽ هن کان ڪافي متاثر به هئي. +هن جي مڙس گوميلاف هڪڙو جدا شاعرن ۽ اديبن جو گروهه ٺاهيو. +ميڊالسٽام اخمتووا جي پهرئين جلد تي مهاڳ لکيو. +1911ع ۾ اخمتووا اٽليءَ، جنيوا، فلارنس، وينس ۽ ٻيا شهر ڏٺا ۽ اطالوي مصوريءَ ۽ تعمير جي فن کان ڪافي متاثر ٿي. +1917ع ۾ اخمتووا ائين سمجھيو ته روس خودڪشي ڪئي آهي ۽ روسي چرچ جي بازنطيني روح کي الوداع ڪئي آهي. +هن پوءِ ڪجهه ڪتاب لکيا ۽ ميڊالسٽام جي زال ناديزدا جي گهري ساهيڙي ٿي وئي، جڏهن پهرين مهاڀاري لڙائي لڳي ته ان ۾ گوميلاف شريڪ ٿي، فرانس ويو ۽ آڪٽوبر انقلاب کان پوءِ موٽيو. +1918ع ۾ ائنا اخمتوا کي طلاق ڏنائين. +ان کان پوءِ هن جي زندگيءَ جو وڌيڪ احوال موجود نه آهي، پر هوءَ ميڊالسٽام سان گڏ لينن گراڊ ۾ گھمندي هئي ۽ آرٽ اڪيڊميءَ ۾ وقت گذارڻ کان سواءِ هن کي پنهنجي شاعري پڙهي ٻڌائيندي هئي. +هن لينن گراڊ ۾ تمام تڪليف ڏيندڙ وقت گذاريو ۽ ٻي جنگِ عظيم ۾ ته گھڻا سور سَٺا، جن جي عڪاسي شاعريءَ ۾ ڪئي اٿائين. +1921ع ۾ هن جي اڳين مڙس گوميلاف کي بالشيوڪن گولي هڻي ماري ڇڏيو، جن شاعرن ۽ دانشورن کي ڪافي ڇرڪايو. +1923ع کان 1940ع تائين سندس ڪا به تخليق منظرِ عام تي نه آئي، ڇو ته سينٽرل ڪاميٽيءَ اهڙو ٺهراءُ بحال ڪيو هو ته هن جي ڪابه شيءِ ڇپائيءَ هيٺ اچڻ نه کپي، جڏهن سوويت يونين جا نازي جرمنيءَ سان واسطا چڱا هئا ته اخمتووا مقبوضه پئرس ۽ بمباريءَ هيٺان لنڊن ڏانهن پنهنجو توجهه ڪيو ۽ 1940ع ۾ هن جيڪو نظم لکيو، اهو روس ۾ ڇپجي نه سگھيو. +اهو هڪ نهايت دردناڪ نظم آهي. +41-1942ع ۾ هوءَ بار بار دوستو وسڪي پڙهندي رهي، جنهن جي مطالعي جو اثر سندس شاعريءَ تي آهي. +دوستو وسڪيءَ ۾ ايندڙ تباهيءَ جون اڳڪٿيون هيون. +جڏهن لينن گراڊ جو گھيراءُ ٿيو، تڏهن هن پهريون سيارو نهايت سرديءَ ۾ گذاريو ۽ ان کان پوءِ کيس -تاشقند- هوائي جهاز ۾ نيو ويو، جتي هوءَ اڍائي سال رهي ۽ پنهنجو منتخب ڪلام ڇپايائين، جو يڪدم وڪامي ويو. +ڪيترن ئي روسين لاءِ هوءَ روس جو آواز هئي، پر اسٽالن هن جو مخالف هو ۽ هن جي جنهن تقريب ۾ عزت افزائي ڪئي وئي هئي، -ان- تي اعتراض ڪيو هئائين. +جنگ جي خاتمي کان پوءِ هن اشاعت لاءِ پنهنجا نوٽ لکيا، سوويت ادبي حلقي وٽ پيش ڪيا ۽ هن جي ڪليات جي ڇپائيءَ جو اعلان ڪيو ويو، پر اها هن جي شاعريءَ وانگر نه ڇپجي سگھي، جيتوڻيڪ چيو وڃي ٿو ته -ان- جا پروف به پڙهيا ويا هئا. +14 آگسٽ 1946ع ۾ پارٽيءَ جي مرڪزيءَ ڪاميٽيءَ هن کي روسي اديبن جي انجمن مان خارج ڪيو ۽ هن جي ڪتابن جي ڇپائي تي جهل وڌي وئي، جا 1953ع ۾ جوزف اسٽالن جي موت تائين رهي. +گھر جي تلاشيءَ جي ڀَوَ کان هن ڪيتري شاعري ۽ نثر جلائي ڇڏيو هو، هن جي پٽ کي 3 ڀيرا پهريائين قيد ڪيو ويو هو. +هن پارٽيءَ جي بندش خلاف پنهنجو ردِ عمل نه ڏيکاريو، ڇاڪاڻ جو اڳ ئي -اسٽالن-، مينڊالسٽام کي مارائي ڇڏيو هو. +هوءَ حالتن کان گھٻرائي خاموش ٿي وئي ۽ 1950ع ۾ مري وئي. +سنڌ جي عظيم شاعر شيخ اياز هن جي شعرن کان گهڻو متاثر هو، کيس دنيا ۾ جيڪي 5-6 وڏيون شاعرائون ٿيون آهن، تن مان هڪ مڃيندو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18386.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18386.txt new file mode 100644 index 0000000..86e9a83 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18386.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +ائنٿراپالاجي +ائنٿراپالاجي (Anthropology) علم الانسان، يا بشريات، جنهن ۾ ثقافتي، تاريخي ۽ طبعي سطح تي انسانن ۽ انهن جي معاشرن جي گروھ بندي ۽ انسانن بابت مشاهدي جو موضوع هجي. +انساني روين سان لاڳاپيل ٻين علمن کي ڇڏي، علم الانسان قديم آثارن جي کوجنائن ۽ مقامي ماڻهن کان ملندڙ مواد تي ٻڌل هوندو آهي. +جنهن کي اوڻيهين صديءَ جي وچ ڌاري هڪ الڳ علم جي حيثيت ڏني وئي، ان کان اڳ ان کي حياتيات، ارضيات، لسانيات، نفسيات ۽ آثار قديمہ جو هڪ حصو سمجهيو ويندو هو. +انساني معاشرن جي آغاز ۽ ڏند ڪٿائي علم جي حقيقي مطالعي ۾ پڻ ائنٿراپالاجي اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. +هڪ منفرد علم جي حيثيت سان پنهنجو وجود برقرار رکندي انساني معاشرتي لڳ لاڳاپن جي مطالعي ۽ ثقافت جو وڏو حصو رهيو آهي جنهن کي ثقافتي بشريات چون ٿا. +انساني روين سان لاڳاپيل ٻين علمن کي ڇڏي علم الانسان، قديم آثارن جي دريافتن ۽ اڻ پڙهيل ماڻهن کان مليل معلومات واري مواد تي تمام گهڻي توجھ ڏني آهي. +هڪ الڳ منفرد ۽ اعليٰ علم جي ناتي هن علم انساني روين ۽ معاشري سان لاڳاپيل علمن سان پنهنجو واهپو ۽ تعاون وڌايو آهي. +علم الانسان جون ٻہ وڏيون شاخون آهن. +جسماني بشريات جو تعلق انساني جسم جي ارتقا سان آهي. +هن ۾ انساني ڍانچن جو مطالعو ڪري معلوم ڪيو ويندو آهي تہ انسان جي واڌ ويجھ ڪيئن ٿي، ان ۾ وقت بہ وقت ڪهڙيون تبديليون رونما ٿيون. +مختلف خطن ۾ رهڻ وارن انسانن جي وچ ۾ ڪهڙو فرق آهي. +وارن، چمڙيءَ جي رنگ، کوپڙي يا مٿي ۽ جسم جي گهاڙ يا بناوت ۽ انساني رت جي مختلف قسمن جو تقابلي مطالعو بہ جسماني بشريات جو حصو آهي. +ثقافتي بشريات جو تعلق انساني رهائش سان آهي. +ثقافتي بشريات جا ماهر انهن سماجي ڪِرتن ۽ رسمن جو مطالعو ڪندا آهن، جيڪي انساني گروهن کي هڪ ٻئي مٿان فوقيت ڏين ٿيون. +خاندانن ۽ قبيلن تي غور ڪيو ويندو آهي تہ اهي ڪيئن وجود ۾ آيا. +بشريات جي انهي شاخ ۾ ماهر ڪنهن معاشري جي رسمن، رواجن، ڪم ڪرڻ جي عادتن، تفريحي مشغلن، فنون لطيفه، هٿ جا هنر، موسيقي ۽ ادب جي باري ۾ تحقيق ۽ مطالعو ڪندا آهن. +ان کان سواءِ هن علم جا ماهر مخصوص سماجن جي مذهب، زراعت، طب ۽ اوزارن جو بہ مطالعو ڪندا آهن. +علم الانسان يا اينٿراپالاجي سماجي سائنس جي هڪ اهم شاخ آهي. +هن کي ’بشريات‘ بہ چئبو آهي، جنهن جو محور انسان ۽ ان جي ثقافت آهي. +ا نڪري هن علم کي علم الانسان چيو ويندو آهي. +هن علم ذريعي انسان جي ارتقا کان وٺي هلندڙ دؤرتائين رونما ٿيندڙ تبديلين جو سائنسي طريقي سان جائزو ورتو ويندو آهي. +اهڙي طرح موجوده دؤر ۾ مختلف ثقافتن جي تقابلي جائزو وٺڻ بہ هن علم جو حصو آهي. +علم انسان سان ادبي تاريخ جو بہ ويجهو رشتو آهي، ڇو تہ ادب انسان جي تاريخ کي بہ بهترين نموني پيش ڪري ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18494.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18494.txt new file mode 100644 index 0000000..0e84623 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18494.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +شب برات +شب برات يا اسلامي تقويم جي اٺين مهيني شعبان جي 15هين رات کي چوندا آهن، مسلمان هن رات ۾ نفل ادا ڪندا آهن، قبرستان جي زيارت ڪندا ۽ هڪ ٻئي کان معافي گھرندا آهن. +هن رات کي مغفرت جي رات ۽رحمت جي رات به چيو ويندو آهي. +مختلف مسلمان مڪاتب فڪر جي راءِ. +اهلحديث علماء واڪابر. +علامہ ابن تیمیہ سے نصف شعبان کی رات نماز کے بارے میں سوال کیا گيا: تو ابن تیمیہ نے جواب دیا اگر نامور اہلحدیث عالم اور شارح حدیث علامہ عبدالرحمان مبارک پوری ترمذی کی شرح میں لکھتے ہیں، اس کے بعد نصف شعبان پر متعدد حدیثیں نقل کیں ہیں اور کہا ہے :یہ تمام حدیثیں ان لوگوں پر حجت ہیں جو یہ کہتے ہیں کہ نصف شعبان کی فضیلت کے سلسلے میں کوئی حدیث نہیں۔ +اهل تشيع. +اہل تشیع کا عقیدہ ہے کہ 15 شعبان 255ھ کو امام مہدی کی پیدائش ہوئی۔ وہ اس رات امام مہدی کے جلد آنے کی دعاہیں کرتے ہیں، اور خوشی مناتے ہیں۔ +تقسيمِ امور جي رات. +حضرت محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا ایک شعبان سے دوسرے شعبان تک لوگوں کی زندگی منقطع کرنے کا وقت اس رات میں لکھا جاتا ہے یہاں تک کہ انسانشادی کرتا ہے اور اس کے بچے پیدا ہوتے ہیں حالانکہ اس کا نام مُردوں کی فہرست میں لکھا جاچکا ہوتا ہے۔ +مغفرت جي رات. +حضرت عائشہ صدیقہ رضی اللہ تعالیٰ عنہا فرماتی ہیں، یہ روایت حدیث کی اکثر کتب میں مذکور ہے، کثرت روایت کے سبب یہ حديث درجہ صحت کو پہنچ گئی ہے۔ اس کو ترمذی، ابن ماجہ، مسند احمد بن حنبل، مشکوٰۃ، مصنف ابنِ ابی شعبہ، شعب الایمان للبیہقی وغیرہ میں اس کو روایت کیا گیا ہے۔ قبیلہ بنو کلب کثرت سے بکریاں پالتے تھے جن کی مثال اس حدیث میں بیان کی گئی ہے۔محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم کا ارشاد ہے اللہ تعالیٰ شعبان کی پندرہویں شب میں اپنے رحم و کرم سے تمام مخلوق کو بخش دیتا ہے سوائے مشرک اور کینہ رکھنے والے کے"۔ ایک رویت میں مسلمانوں کا لفظ ہے اور دو شخصوں میں سے ایک قتل کرنے والا اور دوسرا کینہ رکھنے والا مذکور ہے۔ +رحمت جي رات. +حضرت محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم کا ارشاد ہے۔ حضرت علی رضی اللہ تعالیٰ عنہ، سے روایت ہے کہ محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا +شبِ بيداري. +شبِ برأت میں حضرت محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے خود بھی شب بیداری کی اور دوسروں کو بھی شب بیداری کی تلقین فرمائی آپ صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم کی حدیث ہے "جب شعبان کی پندرہویں رات ہو تو شب بیداری کرو اور دن کو روزہ رکھو" اس حدیث پر مسلمانوں کا ہمیشہ سے یہ معمول رہا ہے کہ رات میں شب بیداری کا اہتمام کرتے چلے آئے ہیں۔شیخ عبد الحق محدث دہلوی رحمتہ اللہ علیہ فرماتے ہیں، ، اب بھی پاکستان، انڈیا، بنگلہ دیش، ترکی وغیرہ میں مسلمان شب بیداری کا اجتماعی طریقہ اپنائے ہوئے ہیں۔ +قبرستان جي زيارت. +کیونکہ حدیث میں حضرت محمد کا اس رات کو قبرستان جانا ثابت ہے اس لئے مسلمان بھی اس رات کو قبرستان جاتے ہیں۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18495.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18495.txt new file mode 100644 index 0000000..a82bfd7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18495.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +پاناما دستاويزون +پاناما دستاويزون 11. +5 ملين خفيہ ڪاغذات ۾ جنکي قانوني مشاورتي ڪمپني موساڪ فونسڪا (انگريزي: Mossack Fonseca) بڻايو هيو۔ هي ڪمپني پاناما ۾ قائم ٿي ۽ ن جي پوري دنيا ۾ 40 جي قريب دفتر آهن۔ هي فرم دنيا جي چوٿين وڏي قانوني فرم آهي ۽ ان جي وجہ شهرت وڏي وڏي شخصيتن جا اثاثا لڪائڻ ۽ ٽيڪس چوري ۾ مدد ڏيڻ آهي۔ +پس منظر. +2015ء ۾ هڪ جرمن اخبار زيتوشي زائتونگ کان هڪ نامعلوم شخص رابطو ڪيو ۽ ان "موزيڪ فونيسڪا" نالي مشهور لا فرم جي انتهائي ڪلاسيفائيڊ ڊاڪومنٽس ڏيڻ جي پيشڪش ڪئي۔ جرمن اخبار هي تمام ڊاڪومنٽس " انٽرنيشنل ڪنسورشيم آف انويسٽي گيٽو جرنلسٽس" (ICIJ) جي حوالي ڪري ڇڏيا جيڪي ان کان پهرئين انهيءَ اخبار سان گڏ آف شور ليڪس، لڪس ليڪس ۽ سوئس ليڪس تي ڪم ڪري چڪو هوا۔ +انهن پيپرز جي لاءِ ڪيل تحقيقات ۾ گذريل 12 مهينن جي دوران 100 صحافتي تنظيمن کان ۽ 80 ملڪن سان تعلق رکڻ وارن 400 جي قريب صحافين حصو ورتو۔ +هي تحقيقات عالمي سطح تي ان نوعيت جي تعاون جي هڪ تمام وڏي مثال آهي۔ +ان ۾ وڏي وڏي ڪي ٽيم، برطانوي اخبار گارڊين، فرانسيسي اخبار لا موند، ارجنٽائن جي اخبار لا نيسيون شامل هيون۔ +ان تحقيق تي ڪم ڪندڙ ٽيم جو پهريون اجلاس واشنگٽن، ميونخ، لنڊن ۽ للهيمر ۾ ٿيو، جنهن ۾ تحقيق جي دائرۂ ڪار جو تعين ڪيو ويو۔ +پورو هڪ سال ان ڊاڪومنٽس تي تحقيق ڪئي ۽ بالآخر پتو لڳايو ته اُهي تمام ڊاڪومنٽس باڪل اصلي ۽ درست هيا۔ +تحقيق جو طريقۂ ڪار. +موساڪ فونسيڪا هر شيل ڪمپني جي لاءِ هڪ فولڊر بڻايو هيو جنهن ۾ ڪمپني جي اي ميلز، رابطا، ڳالهه ٻولهه، ٽهيڪي ۽ ان جي سڪين شدہ دستاويزون شامل هيون۔ +سڀ کان پهرئين تحقيق ڪارن سڄي ڊيٽا کي بهترين ڪارکردگي واري ڪمپيوٽرن تي چڙهايوجنهن جي نتيجي ۾ فائلن کي پڙهڻ ۾ آساني ملي ۽ انهنکي ترتيب ڏنو ويو جنهن جي نتيجي ۾ صحافين کي ان سڄي ڊيٽا کي گوگل جي سرچ جي طرح کنگالڻ ۾ مدد ملي۔ +چند منٽن ۾ سڄي ڊيٽا کي سڌارڻ کان بعد ان تي تحقيق جو ڪم شروع ٿيو جنهن ۾ هر سامهون ايندڙ نالي جي باري ۾ سوال سامهون آندا ويا ته انهن ڪمپنين ۾ ان فرد جو ڇا ڪردار آهي؟ +پيسا ڪٿان کان اچي رهيا آهن؟ +پيسا ڪٿي وڃي رهيا آهن؟ +ڇا اسٽرڪچر قانوني آهي؟ +عمومي طور تي آف شور ڪمپني رکڻ غير قانوني ناهي بلڪہ آف شور ڪمپنيون بڻائڻ کي وڏي پيماني تي ڪاروباري سودي ڪرڻ جي طرف قدم سمجيو ويندو آهي۔ +اجراء. +جرمن اخبار ان پوري ڊيٽا جي خلاصي رپورٽ جي شڪل ۾ اپريل 2016ء تي جاري ڪري ڇڏيو ۽ انکي "پاناما پيپرز ليڪ" جو نالو ڏنو۔ ان وقت تائين ٿيندڙ تمام ليڪس ۾ هي تاريخ جو سڀ کان وڏي ليڪ هئي جنهن ۾ تقريباً سوا ڪروڙ ڊاڪومنٽس آهن جنهن جو مقدار 2 اعشاريہ 6 ٽيرا بائيٽس آهي۔ان ۾ ٻه لک 14 هزار فرد، ڪمپنيون، ٽرسٽ ۽ فاؤنڊيشن جي تفصيلات آهن۔ +انهن دستاويزن ۾ سابق ۽ موجودہ سربراه مملڪت جا نالا آهن بشمول انهن آمرن جي جن تي ملڪ جي دولت لٽڻ جا الزام آهن۔ +انهن دستاويزات جي مطابق سربراهه مملڪت ۽ ٻين سياستدانن جي 60 جي قريب رشتيدار ۽ رفقا جا نالا پڻ آيا آهن۔ +فائلز ۾ روسي صدر پيوٽن جي قريبي رفقا، چينی صدر جي ڀيڻئي، يوڪرين جي صدر، ارجنٽينا جي صدر، برطانوي وزير اعظم ڊيوڊ ڪيمرون جي آنجهاني والد، ۽ وزير اعظم پاڪستان جي چئن منجهان ٽي ٻارن جو ذڪر آهي۔ +فائل مان معلوم ٿئي ٿو ته ڪهڙي طرح موساڪ فونسيڪا جي گراهڪن ڪيئن مني لانڊرنگ ڪئي، پابندين کان بچڻ ۽ ٽيڪس چوري ڪئي۔ +ایک کیس میں اس لا کمپنی نے ایک لکھ پتی کو جعلی ملکیتی حقوق کے دستاویزات دیے تاکہ حکام سے دولت چھپا سکے۔ یہ بین الاقوامی ریگلولیشن کی خلاف ورزی ہے جو منی لانڈرنگ کو روکنے اور ٹیکس چوری کو روکنے کے لیے ہے۔ +آئی سی آئی جے کے ڈائریکٹر جیرارڈ رائل کہتے ہیں کہ یہ دستاویزات پچھلے 40 برسوں میں موساک فونسیکا کی روزمرہ کی سرگرمیوں کا احاطہ کرتی ہیں۔ انھوں نے کہا: ’میرے خیال سے یہ انکشافات ’آف شور‘ دنیا کو پہنچنے والا سب سے بڑا صدمہ ثابت ہوں گے۔ +تقابلي جائزو. +پاناما دستاویزات کے ڈیٹا کے حجم کا اندازہ اس بات سے لگایا جا سکتا ہے کہ یہ وکی لیکس کی سفارتی کیبلز، آف شور لیکس، لکس لیکس، سوئس لیکس کے سارے ڈیٹا سے زیادہ ہے جس میں 4804618 ای میلز، 3047306 ڈیٹا بیس کی اقسام ، 2154264 پی ڈی ایف فائلیں، 1117026 تصاویر، 320166 تحریری دستاویزات اور 2242 دیگرجس میں موساک فونسیکا کے اندرونی ڈیٹا بیس کا حصہ بھی شامل ہے جو 1970ء سے 2016ء تک پھیلا ہوا ہے۔ +شڪوڪ ۽ شبهات. +اس تمام دستاویزات میں کسی بھی امریکی شخص کا نام نہیں ہے حالانکہ امریکا میں سالانہ اربوں ڈالر محصول چوری ہوتا ہے۔ یہ بات ان سارے معاملات پر سوالیہ نشان ہے۔ دیگر یہ کہ جس نامعلوم شخص نے اتنا زیادہ ڈیٹا مہیا کیا ہے اس شخص نے اس کے عوض کچھ مالی فائدہ طلب نہیں کیا محض اپنی حفاظت پر اپنے تحفظات بیان کر کے ضمانت لی تھی۔ +ٻئي قسط. +9 مئی 2016ء کو انٹرنیشنل کنسورشیم آف انویسٹیگیٹو جرنلسٹس کی جانب سے پاناما پیپرز کی دوسری قسط جاری کی گئی جس میں مزید دو لاکھ آف شور کمپنیوں میں امراء کی دولت کی تفصیلات موجود تھیں۔ +9 مئی بروز پیر کی شب انٹرنیشنل کنسورشیم آف انویسٹیگیٹو جرنلسٹس یعنی آئی سی آئی جے موساک فونسیکا کے لیک کی جانے والی دستاویزات کی مزید تفصیل گرینویج کے معیاری وقت کے مطابق شام چھ بجے شائع کی گئیں۔ +ان دستاویزات میں تقریباً دو سو پاکستانی سیاستدانوں، تاجروں اور دیگر افراد کے نام بھی شامل ہیں۔ آئی سی آئی جے کی ویب سائٹ پر شائع کیے جانے والے ڈیٹا میں تین پاکستانی آف شور کمپنیاں اور 150 سے زائد پاکستانیوں کے پتے شامل تھے۔ +یہ دستاویزات offshoreleaks. +org پر دستیاب ہیں۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18527.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18527.txt new file mode 100644 index 0000000..ca3e166 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18527.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +اڙٻنگ ابڙو +اڙٻنگ ابڙو ڪڇ جي انھن سمن سردارن مان ھو، جيڪي سنڌ سان وابسته ھئا. +ھو ڪڇ جي ”وڏ سر“ واري علائقي جو والي ھو، پھلوانيءَ ۽ سورھيائيءَ ۾ پنھنجو مٽ پاڻ ھو. +ابڙو اڙٻنگ دودي سومري جو ھمعصر ھو، ان ڪري ھن جو دور، تيرھين صديءَ جي آخر ۽ چوڏھين صديءَ جي شروعات ٿي سگھي ٿو. +دودي سومري ۽ علاؤالدين جي جنگ 1313ع ۾ لڳي ھئي، جنھن ۾ سومرن جي شڪست کان پوءِ حاڪم گھراڻي جون سومريون ابڙي ڏانھن سامون ڪري موڪليون ويون ۽ ابڙو انھن سامن لاءِ سر ڏيئي سرھو ٿيو: +’ابڙو سوَڙو، وڏوَڙو، سمو سونهن سندن‘. +(شاهه) +ابڙو سومرن جون سامون وٺڻ کان پوءِ اھي پنھنجي پٽن جي حوالي ڪري، ننڍو لشڪر وٺي ميدان تي آيو ۽ اھڙي ته بهادريءَ سان وڙھيو، جو مخالفن جون وايون بتال ڪري ڇڏيائين. +جڏھن ڄام ابڙو جنگ جي ميدان تي ھو، تڏھن سومرن جون ٻانھون، ڏونگر راءِ جي نگرانيءَ ۾ ھيون، کيس چيل ھو ته ڇا به ٿئي، پر سومرن جون سامون علاوالدين جي لشڪرين جي ھٿ نه چڙھن. +جڏھن ڄام ابڙو جنگ جي ميدان ۾ شھيد ٿي ويو ته ڏونگر راءِ سامون وٺي ڪڇ جي رڻ ۾ اھڙي علائقي ۾ پھتو، جنھن ۾ رڳو ڌٻڻيون ھيون، پوءِ سومرن جي عورتن کي چيائين ته اوھان کي موت يعني ڌٻڻين جي حوالي ڪري جنگ ڏي وڃان ٿو. +خدا اوھان جو نگھبان رھندو، اوھان کي بچائيندو ۽ دشمن کي پھچڻ نه ڏيندو. +ان کان پوءِ اھي سڀئي مايون انھيءَ ڌٻڻ ۾ ھيٺ ھليون ويون. +بعد ۾ ڏنگر راءِ انھيءَ ھنڌ تي ھڪ نشان ڪري اچي ميدان جنگ تي طبل وڄايو. +علاؤ الدين جي فوجين کيس چيو ته سامون ڪٿي آھن، انھن جو ڏس ڏيندين ته ھي ملڪ ۽ ھن ملڪ جي بادشاھي تنھنجي حوالي ڪري ھليا وينداسين، پر ڏونگر راءِ کين سامن جي ڌٻڻن حوالي ٿيڻ جو قصو ٻڌايو ۽ اھا جاءِ ڏيکاري، جنھن کان پوءِ لشڪر ڪڇ خالي ڪري واپس ھليو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18530.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18530.txt new file mode 100644 index 0000000..12158ef --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18530.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +سيد سليمان شاھ +سيد سليمان شاھ جولاءِ 1933ع تي ضلعي ٺٽي جي شهر جاتيءَ ۾ سيد عبدالله جي گهر ۾ جنم ورتو. +هن راڳ ۽ رقص جي سکيا استاد بچو شيخ کان حاصل ڪئي. +هن پنهنجي انوکي رقص ۽ ڳائڻ جي انداز سبب تمام گهڻي مشهوري ماڻي. +هو صوفياڻن ڪلامن تي نچندي نه رڳو پاڻ وجد ۾ هليو ويندو هو بلڪي محفل ۾ ويٺلن تي به وجد تاري ڪري ڇڏيندو هو. +پيرن ۾ پاتل گهنگهرو ڇمڪائيندي، هٿن جي جلترنگ ادائن سان سانگ، سينگهار، رساما ۽ جذبات انگيز اکين جي تانگھ ڀريل ادائن ۽ اشارن سان جڏهن ”سهڻا پنهنجي اکين کي جهل تون“ ڳائيندو هو ۽ ان سان گڏوگڏ جڏهن سندس جسم جو انگ انگ نچندو هو ته محفل ۾ ويٺل هر فرد جي دل کڙيل گل جيان ٽڙي پوندي هئي ۽ ٽي وي تي کيس ڏسندڙ آرس ڀريل دليون ڦٿڪي اُٿنديون هيون. +هن جو رقص به رڳو رقص ته نه هو ڄڻڪ جسم جي شاعري هئي، جنهن سان هو هر ڪنهن کي موهي ڇڏڻ کان وڌيڪ اصل ۾ ڪُوهي ڇڏيندو هو. +هو صوفياڻن ڪلامن تي رقص به ڄڻڪ دل ديس جي پرستش وانگر ڪندو هو. +سيد سليمان شاهه هڪ سٺي راڳيءَ سان گڏوگڏ هڪ سٺو اداڪار پڻ هو. +هن سنڌي فلمن ايتڪا، عمر ماروي، شهرو فيروز، چانڊوڪي، نوري ڄام تماچي، حاضر سائين ۽ پرديسي جهڙين فلمن ۾ ڪم ڪيو بلڪي انهن ۾ پنهنجا ڪلام پڻ ڳايا. +هن سنڌيءَ ۾ دل توکي ڏئي، درد پرايو، اسان ڪون عشق مريندا ، ول ول قتل ڪريندا جهڙن مشهور گانن سان گڏوگڏ اردو، پنجابي ۽ گجراتي ٻولين ۾ به ڳائي ڪيتريون ئي آڊيو ڪيسٽون آنديون. +سيد سليمان شاهه برطانيا، روس، ترڪي ۽ ٻين ملڪن به پنهنجي فن پيش ڪري وڏو داد ماڻيو. +18 آگسٽ 1996ع تي هي سنڌ سونهن جهڙو صوفي منش فنڪار پنهنجي هزارين چاهيندڙن کي سوڳوار بڻائي اسان کان سدائين لاءِ وڇڙي هليو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18531.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18531.txt new file mode 100644 index 0000000..b6c87d0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18531.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +رومن سنڌي اسڪرپٽ +اڳ ۾ اسان سنڌي لفظَ يا ٻولَ باقائدي زير زبر، پيش، مخرج يا اعيراب ڏئي لکندا هئاسين. +پر هاڻي وقت بچائڻ لاءِ عام طور تي زير، زبر ۽ پيش نٿا ڏيون. +پر پوءِ به اسان جڏهن ڪو جملو پڙهندا آهيون يا ڳالهائيندا آهيون يا ڪو ٻول يا لفظ اُچاريندا آهيون ته اسان ان کي زير زبر يا پيش ڏئي اُچاريندا آهيون. +ڇو جو زير، زبر، پيش، الف مند (آ)، الف (ا)، و، ي ۽ همدو (ء) وغيره سنڌيءِ ٻوليءَ ۾ لڳ ڀڳ سَر يا واو (Vowel) آوازن وانگر ڪم ڪن ٿا ۽ سنڌي ٻوليءَ ۾ ڪجھ نيارن لفظن (ايڪسيپشنز) کي ڇڏي، باقي گهڻو ڪري هر سنڌي لفظَ تي مٿي بيان ڪيل سَر آواز ضرور اَچن ٿا. +جيئن ته رومن يا انگريزي صورتخطيءَ ۾ زير، زبر يا پيش وغيره ڪونهن، ان ڪري انهن جي جاءِ تي واو آواز يعني a e i o u يا سيمي واو آوازن تحت واءِ يا وائے وغيره ان مقصد لاءِ ڪتب اچن ٿا. +اهو ئي ڪارڻ آهي جو رومن سنڌي ۾ زير، زبر ۽ پيش جي ڏاڍي اهميت آهي، ڇو جو هاڻوڪي گاڏڙ عربي فارسي ٽٻڪن واري ٻاونجھائي صورتخطيءَ ۾اعيرابَ رومن سنڌي ۾ واو Vowel آوازن وانگر ڪم اچن ٿا يا ڪم ڪن ٿا ۽ انهن کان سواءِ ڪو به سنڌي ٻول، رومن سنڌيءَ ۾ لکي نٿو سگهجي. +رومن سنڌيءَ ۾ لفظ جي اُچار، آواز، بيهڪ، گهڙت، ۽ گهرج آهر زَبرَ لاءِ گهڻو ڪري اَيَ (A) ڪتب اچي ٿي، پر ڪن خاص حالتن يا صورتن ۾ رومن سنڌي ۾ ايڪسيپشن (نيارپ) جي طور تي زبرَ لاءِ ”يو“ به ڪتب آڻي سگهجي ٿي. +ساڳي نموني رومن سنڌيءَ ۾ زير لاءِ آءِ (I) ڪتب اچي ٿي، پر ڪن خاص حالتن يا صورتن ۾ ايڪسيپش جي طور تي زير لاءِ (E) به ڪتب آڻي سگهجي ٿي. +ساڳي نموني رومن سنڌي ۾ پيش ڏيڻ يُو (U) ڪتب اچي ٿي. +رومن سنڌي ۾ لفظَ لکڻ مهل جيترو اسان زير، زبر ۽ پيش يا واوز (Vowels) جو خيال رکنداسين، اوترو ئي رومن سنڌي صحيح ۽ سٺي لکجندي. +اندس رومن سنڌي يا سنڌو رومن سنڌي بلڪل ساڳي سنڌي ٻولي ئي آهي، رڳو لکڻ جي لپيءَ جو فرق آهي ۽ رومن سنڌيءَ لپي يا صورتخطيءَ ذريعي ڪير به سنڌي ٻولي ڏاڍي سوالائي سان لکي ۽ پڙهي سگهي. +رومن سنڌي ۾ ڪن خاص صورتن ۾ زبر ڏيڻ جون نيارپون (ايڪسيپشنز). +هونئن ته اسان کي خبر آهي ته رومن سنڌي ۾ زبر لاءِ اَيَ (A) ڪتب آڻيون ٿا. +پر رومن سنڌي ۾ زَبرَ ڏيڻ جي حوالي سان هڪ نيارپ (ايڪسيپشن) آهي اها نيارپ هي آهي ته ڪن خاص صورتن ۾ اکر جي آخر ۾ زبر (اي) ڏيڻ جي بدران اکر جي منڍ ۾ زبر (اي) ڏيڻي هوندي آهي. +مثال جي طور تي اسان جڏهن سنڌي ۾ (تي) لکندا آهيون ته هن ريت (ت ي زبر تيَ) هِجي ڪري لکندا آهيون. +هاڻي اسان جيڪڏهن هن نموني يا ڍنگ سان تيَ (Te) لکون ٿا ته ان ۾ زَبرَ جو آواز ظاهر نٿو ٿئي ۽ (Te) مان خبر نٿي پوي ته اها (ت ي زير تيِ) آهي يا (ت ي زبر تيَ) آهي. +جيڪڏهن اسان (Te) ۾ زَبرَ ڏيکارڻ لاءِ اَيَ (a) هڻون ٿا ته انگريزيءَ جي ٽي (Tea) يا چانھ ٿي پوي ٿي. +رومن سنڌيءَ ۾ (ي) جا مختلف آواز ڏيکارڻ لاءِ (e, i & y) ڪتب اچن ٿا. +هاڻي جيڪڏهن اسان هن نموني تيَ (Ty) لکون ٿا ۽ زبر ڏيکارڻ لاءِ واءِ کانپوءِ زبر لاءِ (a) ڏيون ٿا ته پوءِ اهو تيا (Tya) ٿي پوي ٿو. +تنهنڪري رومن سنڌي ۾ اهڙين خاص صورتن ۾ اکر کان پهرين زبر (a) ڏيڻ جي اجازت آهي. +تنهنڪري ڪري رومن سنڌي ۾ جڏهن اسان (ت ي زبر تيَ) لکندا آهيون ته هن ريت (Tay) لکندا آهيون. +يا جڏهن اسان لفظ (خير) رومن ۾ لکندا آهيون ته هن ريت (Khair) لکندا آهيون. +اوهان هن اسپيلنگ ۾ ڏسندئو ته خ جي لاءِ (Kh) ۽ ي جي لاءِ آءِ (i) ۽ ي يعني آءِ کي زبر ڏيڻ لاءِ (a) اصل ۾ (آءِ) کانپوءِ ڏيڻ جي بدران (آءِ) کان پهرين ڏنل آهي. +رومن سنڌي ۾ زِير، زَبرَ ۽ پيش. +چار چُوسڻا آوازَ. +سنڌي صورتخطيءَ جا چار چوسڻا آواز (Chaar Choosinna Aawaaz) يا اکر هي آهن: +رومن سنڌي ڊڪشنريءَ جو ڳنڍڻو. +رومن سنڌي آن لائين ڊڪشنري انٽرنيشنل گلوسبي ڊڪشنريز +رومن کان سنڌي يا سنڌي کان رومن جو پروگرام. +سنڌي ٻوليءَ کان رومن لپي ۽ رومن لپيءَ کان سنڌي لپيءَ ۾ الٿي /ٽرانسلٽريشن ڪندڙ هي پروگرام پي ايڇ پي ۽ ماءِ ايس قيو ايل ۾ ڪوڊنگ ٿيل آهي +هن پروگرام جي خاصيت اها آهي ته هن ۾ ڀلي کڻي ک آواز لاءِ ۽ خ آواز لاءِ ساڳيو رومن متبادل KH استعمال ٿيل هجي پر هي پروگرام KHORAAKA جي الٿي خوراڪ ۽ KHOKHAR جي الٿي يا ٽرانسلٽريشن کوکر ئي ڪندو. +در اصل ڪوڊنگ ذريعي پروگرام ڳوليندو ته لفظ KHORAKA جا سنڌي آوازي متبادل ڪهڙا ٿي سگهن ٿا مثال طور تي خوراق، کوراق، کوراڪ ۽ خوراڪ +هاڻي پروگرام ڏسندو ته سنڌي ٻوليءَ ۾ استعمال ٿيندڙ لفظن جي ڊيٽابيس يا ٽيبل ۾ ڪهڙو لفظ محفوظ ٿيل آهي ظاهر آهي ڪمپيوٽر کي لفظ خوراڪ ئي ملندو +اهڙي نموني مخرجن جا مسئلا يعني ويجھن آوازن جون ڌار ڌار نشانيونبه حل ٿي وڃن ٿا. +ان سان گڏ لفظ سنڌ کي سُر ڏئي لکڻ سان ڊيٽابيس ۾ سِنڌ محفوظ ٿيندو پر ڪير هن پروگرام ۾ بغير اعرابن جي سنڌ ائين ئي لکندو ته پروگرام ان جي الٿي sindh يعني انگريزي سُرن سان درست ئي ڪندو. +ويب پروگرام +هن ويب سائيٽ تي وڃي سنڌي لفظن کي اعراب يا زير زبر پيش ڏيندا رهو ان سان ٽرانسلٽريشن جي بهتريءَ ۾ ڪافي اضافو ٿي ويندو +عڪس +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18543.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18543.txt new file mode 100644 index 0000000..b409143 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18543.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +خدا بخش ابڙو +سنڌ جي -ثقافت- ۽ فنون لطيفه جو ھڪ اعليٰ آرٽسٽ/مصور، جنھن جو فن نه فقط سنڌ، پر پوري ملڪ لاءِ فخر آھي. +پاڻ 12 -اپريل- 1957 ع تي ڄائو. +ھيءُ مصور، انساني جذبن، احساسن ۽ تصورن جو اظھار پنھنجي فن وسيلي ڪرڻ جو ماھر آهي، ھن جي مصوريءَ ۾ رنگن جي نمايان ۽ وقتائتي شموليت قابل قدر وصف آھي. +ھن آرٽسٽ مصور جون -تصويرون- ملڪ جي سڀني نمائشن ۾ شامل ٿينديون ۽ ڪاميابي حاصل ڪنديون رھيون آھن. +ھن سنڌي، -اردو- ۽ انگريزيءَ ۾ ڇپجندڙ سوين ڪتابن جا سر ورق ڊزائن ڪيا آھن ۽ 1978ع ۾ نيشنل بڪ ڪائونسل طرفان اوارڊ به حاصل ڪيو آهي، ساڳيءَ طرح کيس 1979ع ۾ انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجيءَ طرفان شايع ٿيندڙ ڊاڪٽر الهداد ٻوهيي جي ڪتاب ”سنڌي ٻوليءَ جو سماجي ڪارج“ جي ڊسٽ ڪور جي -تخليق- تي اوارڊ ملي چڪو آھي. +1980ع ۾ ھن قومي سيمينار ۾، سنڌ صوبي جي نمائندگي ڪئي، ھن نيشنل ڪاليج آف آرٽس لاھور ۾ ڪمرشل ڊيزائننگ جي وڌيڪ -تعليم- حاصل ڪئي. +سندس شادي سنڌ جي نامياري شاعره عطيه دائود سان ٿيل آهي. +سندس -ٻار- ’سونهن‘ ۽ ’سُهائي‘ ٻئي آرٽسٽ آهن. +خدا بخش هن وقت روزاني -انگريزي- -اخبار- ’ڊان‘ سان لاڳاپيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18579.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18579.txt new file mode 100644 index 0000000..2626447 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18579.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ڊاڪٽر عبدالحي ابڙو +اديب، دانشور ۽ عالم ڊاڪٽر عبدالحي ابڙو 20 سيپٽمبر 1961ع تي دوداپور ڀُٽو ويجهو، ’نئون ڳوٺ ‘ تعلقي ڳڙهي خيري ضلعي جيڪب آباد ۾ ڄائو. +سنڌ يونيورسٽيءَ مان بي.اي، پنجاب يونيورسٽيءَ مان ايم.اي (عربي)، وفاق المدارس مان شهادة العالميه، انٽرنئشنل اسلامڪ يونيورسٽي اسلام آباد مان ايل. +ايل. +ايم (شريعه) ۽ ڪنگ سعود يونيورسٽي رياض مان سرٽيفڪيٽ ڪورس ڪرڻ سان گڏوگڏ پاڻ فقه / اسلامڪ ڪلچر ۾ سنڌ يونيورسٽي ڄامشوري مان علامه غلام مصطفيٰ قاسميءَ جي نگرانيءَ هيٺ پي ايڇ. +ڊي ڪئي اٿس. +ان کان سواءِ اسڪاٽلئنڊ، برطانيا جي گلاسڪو يونيورسٽيءَ مان پوسٽ ڊاڪٽوريٽ فيلوشپ پڻ ڪيل اٿس. +انٽرنيشنل اسلامي يونيورسٽي اسلام آباد جي شريعه ۽ قانون واري فئڪلٽيءَ سان 1985ع کان اسلامي قانون جي اُستاد طور لاڳاپيل آهي. +يونيورسٽيءَ جي دعوه اڪيڊميءَ ۾ سنڌي شعبي جو سربراھ پڻ رهي چڪو، (هينئر اهو شعبو ڪراچيءَ جي ريجنل دعوه سينٽر ۾ ضم ٿي، ڪراچيءَ منتقل ٿي ويو آهي). +عربي ٻوليءَ تي خاص دسترس رکي ٿو. +ديني ادب کي ترقي ڏيارڻ ۽ رسالي ذريعي اسلامي دعوت لاءِ پاڻ 1991ع کان ماهوار ”السنڌ“ شايع ڪندو پيو اچي، جيڪو اسلام آباد مان نڪرندڙ پهريون سنڌي رسالو آهي. +ابڙي صاحب سنڌي زبان ۾ ڪن اھم ڪتابن جو ترجمو پڻ ڪيو آھي، جن ۾ سيد زوار حسين شاھ جي ڪتاب ”زبدة الفقه“ جا ٽي حصا شامل آھن. +علمي ۽ تحقيقي موضوعن تي عربيءَ جي مشھور ليکڪن ۽ مفڪرن جون لکڻيون ترجمو ڪرڻ سان گڏوگڏ اسلامڪ بئنڪنگ تي عربيءَ ۾ هڪ ڪتاب پڻ لکيو اٿس. +امام ابوحنيفه بابت اداره تحقيقات اسلامي اسلام پاران ڪرايل بين الاقوامي سيمينار ۾ پڙهيل چونڊ مقالن تي ٻَڌل ڪتاب مرتب ڪيو اٿس، جيڪو مٿئين اداري پاران شايع ڪيل آهي. +پاڻ قاضي عبدالرزاق جي ترجمي کي آڏو رکي، قرآن مجيد جو سنڌي ترجمو پڻ ڪيو اٿس. +شهيد مخدوم عبدالرحيم گرهوڙي جي عربيءَ ۾ لکيل ”شرح ابيات سنڌي“ ائڊٽ ڪئي اٿس، جيڪا تصوّف بابت عربيءَ ۾ لکيل تفصيلي مقدمي سان شاهه ولي الله اڪيڊمي حيدرآباد پاران ڇپائيءَ هيٺ آهي. +عربي ٻوليءَ ۾ سندس لکيل مقالا ملڪ جي برک يونيورسٽين جي مخزنن ۾ ڇپجندا رهيا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18620.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18620.txt new file mode 100644 index 0000000..fc2ce08 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18620.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +ابن مسڪويہ +ن مسڪويه- جو اصل نالو ابوعلي احمد -بن- محمد ابن يعقوب هو، جيڪو 330هه/942ع ۾ پيدا ٿيو ۽ 421هه/1030ع ۾ وفات ڪيائين. +هو ايراني نسل جو هڪ مشهور تاريخدان ۽ فلسفي هو، جنهن پنهنجون لکڻيون عربيءَ ۾ لکيون، ۽ ’آل بويه‘ وٽ اعليٰ عهدن تي فائز رهيو. +هُن ’تجارب الامم‘ نالي دنيا جي -تاريخ- لکي، جيڪا طوفانِ نوح کان شروع ٿي، 369هه/979ع تي ختم ٿئي ٿي. +غيرجانبداريءَ ۾ بيباڪ -تنقيد- سان گڏوگڏ سندس لکڻين ۾ طبيباڻو انداز به ملي ٿو، جنهن -اسلامي تاريخ- نويسيءَ کي اعليٰ درجي تائين پهچايو آهي. +-تاريخ- کان سواءِ -ابن مسڪويه- ’-تهذيب الاخلاق- وتطهير الاعلاق‘ نالي هڪ ڪتاب به لکيو. +نصيرالدين طوسيءَ اُن ڪتاب کي فارسيءَ ۾ ترجمو ڪري، اُن ۾ ڪجهه اضافو ڪيو ۽ اُن جو نالو ’اخلاقِ ناصري‘ رکيو. +-ابن مسڪويه- اصفهان ۾ 1030ع ۾ وفات ڪئي ۽ اُتي ئي کيس دفن ڪيو ويو. +-ابن مسڪويه- پهريون مسلمان مفڪر آهي، جنهن موجودات عالم جي ارتقائي ترتيب کي باقاعدي هڪ نظريي جي شڪل ۾ پيش ڪيو. +اسلامي دنيا جي نامور فيلسوف ۽ حڪيم -بوعلي سينا- جو همعصر هو ۽ ساڻس +خطو ڪتابت به ڪندو هو. +-ابن مسڪويه- جو نظريو جديد نظريه ارتقا سان حيرت انگيز مشابهت رکي ٿو. +هتي سندس نظريي جو -ٿورو- تفصيل ڏجي ٿو: +هن جي نظر ۾ زندگيءَ جا اثر سڀ کان پهريائين نباتات ۾ ظاهر ٿين ٿا. +اهو هيئن ته منجهن حرڪت جو وجود آهي ۽ غذا جا محتاج آهن ۽ انهيءَ ڪري جمادات کان ممتاز آهن، ليڪن نباتات جا ڪيترا قسم بنا -ٻج- جي پيدا ٿين ٿا، جيڪي جمادات جي گهڻو ويجهو آهن، پر جهنگلي ٻوٽن ۽ وڻن کان پوءِ اهڙي قسم جا درخت ملن ٿا، -جن- کي -ٻج- ۽ ميوي سان گڏ عمدي زمين، عمدي پاڻيءَ ۽ عمدي هوا جي ضرورت هوندي آهي، مثلاً زيتون، ڏاڙهون، صوف ۽ -انجير- وغيره، -جن- ۾ وري -انگور- ۽ کجور وڌيڪ -ترقي- يافته آهن، جيڪي نباتات جي ڄڻ ته آخري سرحد تي ڦرجڻ لاءِ ٻنهي جو ميلاپ ضروري آهي. +-ان- کان پوءِ جيڪا -ترقي- ٿئي ٿي، ته معاملو نباتات جي حد مان ٽپي حيوانات جي حد ۾ پهچي وڃي ٿو. +اهڙيءَ طرح نباتات جي ترقيءَ جي آخري منزل حيوانات جي ابتدائي درجي سان اچي ملي ٿي. +نباتات جي آخري مرحلي تي صرف ايتري -ترقي- ٿئي ٿي، جو انهن کي زمين ۾ لڳائڻ جي ضرورت نٿي پوي. +-ان- کان سواءِ اهي پنهنجي مرضيءَ سان حرڪت پڻ ڪري سگهن ٿا، پر اهو وري حيوانات جو بلڪل ابتدائي مرحلو آهي. +انهيءَ مرحلي تي صرف هڪڙي حِس، يعني ڇهڻ جي حس ملي ٿي، جنهن جو مثال سمنڊ جي ڪناري تي ملندڙ سپون ۽ ڪوڏ آهن. +جيڪڏهن ڪو ماڻهو انهن کي هڪدم کڻي وٺندو ته اهي پنهنجي جڳهه ڇڏي ڏيندا، پر جيڪڏهن آهستي آهستي کڻندو ته اهي پنهنجي جڳهه سان چنبڙيا پيا هوندا، ڇوته انهن کي اهو محسوس ٿئي ٿو ته ڪو ماڻهو کين ڇُهي رهيو آهي. +-ان- کان پوءِ ڪيڙا ماڪوڙا آهن ۽ تنهن کان پوءِ اهڙا جانور، -جن- کي صرف چار حواس آهن، مثلاً: ڇڇوندر يا بنا اکين وارا جانور. +اڳتي هلي اهڙا جانور اچن ٿا، -جن- ۾ پنج ئي حواس آهن، پر اهي به ڪن ۾ گهٽ ته ڪن ۾ وڌيڪ آهن. +انهن مان ڪي اشاري ۽ مهميز کي سمجهن ٿا، جهڙوڪ گهوڙو ۽ -باز- وغيره. +آخر ۾ حيوانات جي ترقيءَ جي منزل -انسان- جا ابتدائي نمونا آهن، -جن- ۾ -باندر- وغيره اچي وڃن ٿا. +اتي پهچڻ کان پوءِ -ان- جو قد به سڌو ٿي وڃي ٿو. +-ان- کان سواءِ منجهس تميز جي قوت به پيدا ٿئي ٿي. +اهو حيوانات جو اعليٰ -ترين- ليڪن انسانيت جو ادنيٰ درجو آهي. +(حيوانيات جي حوالي سان ڪنهن ڪنهن حد تائين اهو نظريو ڊارون جي ارتقاد جي نظريي سان ميل کائي ٿو، جيڪو هن کان ڪيئي صديون پوءِ جو آهي) فارسيءَ جي عظيم صوفي شاعر مولانا روميءَ (1273- 1207ع) جو نظريو، -ابن مسڪويه- جي خيالن سان تمام گهڻي مشابهت رکي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18621.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18621.txt new file mode 100644 index 0000000..3617656 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18621.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +ابن مقلہ بيضاوي +بن مقله بيضاوي اسلامي دنيا جي عباسي دور (136هه/753ع-334هه/945ع) جو وڏو عالم، اڪابر، خطاط ۽ سياستدان ٿي گذريو آهي. +هن جو اصل نالو ابو علي محمد -بن- حسين -بن- مقله شیرازي هو. +هو ابن مقله جي نالي سان مشهور ٿيو. +هن -تاريخ- 21 شوال 272هه مطابق 31 مارچ 886ع ۾ -بغداد- شهر ۾ -جنم- ورتو. +هن جا وڏا اصل حافظ شيرازيءَ جي شهر ”شيراز“ جا رهندڙ هئا. +خطاطيءَ ۾ هن جو وڏو ڪارنامو اهو آهي ته هن ”نسخ خط“ (Naskh Script) کي عاليشان ۽ لازوال خوبيون عطا ڪيون. +”نسخ“ جي معنيٰ ئي اها آهي ته لکت جو هڪ اهڙو نمونو، جيڪو ٻين لکتن جي نمونن (Script Styles) کي منسوخ ڪري ڇڏي. +هن عربي ٻوليءَ جي -آئيوٽا- (Alphabet) کي نئين سر تشڪيل ۽ ترتيب ڏني ۽ قرآن کي اعرابن ڏيڻ واري ابوالاسور ۽ نصر -بن- عاصم واري ڪم کي مڪمل ڪيو. +هن کان پهرين اسلامي دنيا ۾ خطاطيءَ جا چار قسم مدني، مڪي، بصري ۽ ڪوفي رسم الخط مروج هئا، انهن مان مدني مڪي ۽ بصري هڪٻئي جي ويجھو هئا، جڏهن ته ڪوفي خط گھڻو مختلف هو. +ابن مقله خطاطيءَ جا ڇهه اسلوب ثلث (Thulth)، نسخ (Naskh)، ريحان (Raihan)، محقق (Mohaqqaq)، توقيع (Touqi) ۽ رقاع (Riqa) جوڙي راس ڪيا. +خطاطيءَ جا اهي ڇهه نمونا مڪي/ مدني/ بصري (Arabic) ۽ ڪوفي (Kufiic) -تان- اسريا آهن. +-ان- ريت چئي سگھجي ٿو ته هن هر هڪ لکت جي پراڻي نموني مان ئي 3 نوان اسلوب تيار ڪيا. +هن خطاطيءَ جي فن جا اصول قائم ڪيا ۽ اکرن جي صورتن جو بنياد ماپن ۽ نقطن تي رکيو. +هن جي جوڙيل ’خط نسخ‘ ٻين قديم لکت جي اسلوبن کي رد ڪري ڇڏيو. +اڄ ڏينهن تائين قرآن مجيد توڙي عربي ۽ سنڌي لکت جو نمونو ”نسخ“ ئي آهي. +سندس توقيع خط، خاص لفظن لکڻ لاءِ ڪتب اچي ٿو. +جيڪڏهن -ان- خط لکڻ واري قلم جي نوڪ/ نب جيڪڏهن سنهي هوندي ته خط جي طرز کي ”غبار“ (ڌنڌ) سڏبو آهي. +-ٽن- جو انگ هن جي سڄي زندگيءَ تي حاوي رهيو، هو اسلامي دنيا جي -ٽن- خليفن مقتدر بالله، القاهر باالله ۽ الراضي باالله جي حڪومتي دور ۾ ٽي ڀيرا وزير اعظم مقرر ٿيو ۽ ٽي ڀيرا اقتدار -تان- لاٿو ويو. +هو ٽي ڀيرا پنهنجي اباڻي وطن ”شيراز“ ويو، هن جا ٽي وڏا دشمن هئا: هڪ ابوالحسن، ٻيو -ترڪ- سردار -امير- مظفر -بن- ياقوت ۽ -بغداد- شهر جو ناظم ابن رائق هو. +هي خليفي الراضي باالله جي ظلم ۽ زيادتين جو ٽي ڀيرا شڪار ٿيو، پهريون ڀيرو کيس اقتدار -تان- لاٿو ويو، ٻيو ڀيرو هن جو هڪ هٿ ڪپيو ويو، ٽيون ڀيرو کيس قتل ڪيو ويو. +هن کي ٽي ڀيرا دفن ڪيو ويو، پهريون ڀيرو قتل کان پوءِ قيد خاني ۾، ٻيو ڀيرو الراضي باالله جي حڪم تي قبرستان ۾ ۽ ٽيون ڀيرو سندس زال جي درخواست تي سندس مڙهه قبرستان مان ڪڍي هڪ عمارت ۾ دفن ڪيو ويو. +هو زندگيءَ ۾ هڪ هٿ کان محروم ٿيڻ کانپوءِ خطاطي واري وڍيل هٿ واري ڪرائيءَ تي قلم -ٻڌي- ساڄي ۽ کاٻي هٿ سان ساڳئي ريت ۽ ساڳئي رفتار سان خطاطي جا شهپارا -تخليق- ڪندو رهيو. +هن جي نياڻيءَ سندس فن کي زنده رکيو ۽ ڪيترا ناميارا شاگرد پيدا ڪيا، -جن- مان علي -بن- هلال عرف ابن البوابه، ابن مقله جي خطاطيءَ واري اسلوبن کي استقلال ۽ استحڪام بخشيو، هن ”ابن مقله“ جي خطاطيءَ وارن طرزن موجب قرآن جا 54 اتارا تيار ڪيا. +ابن مقله جي موت تي -بغداد- جا -اهل- علم ۽ -اهل- خرد سڀئي رنا. +هڪ شاعر چيو ته ”اڄ ابن مقله نه پر ڏاهپ ۽ علم جو قتل ٿيو، هو هڪ شاعر، نثر نگار ۽ عظيم خوشنويس هو“. +هن کي 64 ورهين جي ڄمار ۾ -تاريخ- 10 شوال 328 هه بمطابق 20 -جولاءِ- 940ع تي شهيد ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18632.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18632.txt new file mode 100644 index 0000000..ef8d6ac --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18632.txt @@ -0,0 +1,48 @@ +ابو جعفر طوسي +ابو جعفر محمد نصير الدين طوسي اسلامي دنيا جي وڏن مفڪرن مان هو. +هو دنيا جي مختلف علمن جي ڄاڻ رکندو هو ۽ وڏو محقق هو. +هن جون مختلف علمن ۽ فنن بابت ڪيتريون ئي لافاني تصنيفون موجود آهن. +هن کي فلڪيات، رياضي، سائنس، نوريات، جاگرافي، طب، فلسفي، منطق، موسيقي، اخلاقيات، دينيات وغيره علمن تي عبور حاصل هو. +ابو جعفر طوسي 15 جمادي الاول 598 هه/ 10 فيبروري 1202ع ۾ خراسان جي مشهور شهر طوس ۾ ڄائو. +ابتدائي تعليم اتي ئي مڪمل ڪيائين ۽ هن جو خاص استاد ڪمال الدين ابن يونس هو. +ابو جعفر طوسي علم نجوم بابت پڻ وڏي شهرت ماڻي. +اسماعيلي گورنر ناصر الدين عبدالرحمان هن کي اغوا ڪرائي الموت طرف روانو ڪيو، جتي کيس مجبوراً رهڻو پيو. +654 هه/ 1256ع ۾ منگول فاتح هلاڪو خان طوسيءَ کي آزادي ڏياري. +ان بعد طوسي، هلاڪو خان جو خاص صلاحڪار مقرر ٿيو ۽ سڄي زندگي ساڻس گڏ رهيو. +656/1258ع ۾ جڏهن هلاڪو خان بغداد فتح ڪيو ته طوسي هن سان گڏ هو ۽ هي بغداد جي ڪتب خانن، مقدس مقامن ۽ مسلمانن کي منگولن جي حملن کان محفوظ رکڻ ۾ ڪامياب ٿيو. +هلاڪو خان تي علامه طوسيءَ جو وڏو اثر هو ۽ هو ڪو به ڪم سندس مشوري کان سواءِ نه ڪندو هو. +نصير الدين طوسي مراغه ۾ فلڪيات تي ڪامياب تحقيق ڪري هڪ ڪتاب ”تذڪره الناصره“ 654/1256ع ۾ ٻن جلدن ۾ لکيو هو. +مشرقي ۽ مغربي ٻولين ۾ هن ڪتاب جي ترجمن کان سواءِ ان جون ڪيتريون تشريحون ۽ تبصرا به لکيا ويا آهن. +هلاڪو خان جي انتقال کان پوءِ سندس جانشين ابڪه خان جي دور ۾ به طوسيءَ جو اثر رسوخ ساڳيو جاري رهيو. +وقت جا ڏيهي توڙي پرڏيهي عالم هن جي علمي حيثيت مڃيندا هئا. +بغداد ۾ نائين صدي عيسويءَ ۾ عباسي خليفي مامون رشيد جو ”بيت الحڪماء“ ۽ يارهين صدي عيسويءَ ۾ فاطمي خليفي الحڪيم جو ”دارالحڪماء“ فلڪياتي رسدگاهه (اهو هنڌ جتي سيارن جي گردش وغيره جو مشاهدو ڪجي) مشهور هئا. +جن کان پوءِ مراغه (ترڪستان) ۾ طوسيءَ هڪ فلڪياتي رسدگاهه جو بنياد رکيو، جيڪو 657هه/1259ع ۾ تيار ٿيو، جنهن جا آثار اڄ به موجود آهن، ان ۾ هڪ وسيع ڪتب خانو به موجود هو، جنهن ۾ چئن لکن مان مٿي ڪتاب هئا. +طوسي کي ”ترڪيوٽ“ جو باني مڃيو وڃي ٿو. +پندرهين ۽ سورهين صدي عيسويءَ ۾ هي اوزار مغرب ۾ گهڻو مقبول ٿيو. +مراغه ۾ جيڪا خالص فلڪياتي تحقيق ٿي، ان جي نتيجي ۾ ”الزج والخاني“ وجود ۾ آئي، جنهن کي خاني تقويم به چيو وڃي ٿو، جيڪا مشرقي ملڪن خاص ڪري چين ۾ گهڻي مشهور ٿي. +طوسيءَ اها تقويم ٻارهن سالن جي محنت کان پوءِ 671 هه/ 1272ع ۾ مرتب ڪئي. +هي شاعر به هو. +هن 30 ذوالحج 673هه/ 26 جون 1274ع ۾ بغداد ۾ وفات ڪئي. +علامه حلي پنهنجي استاد طوسيءَ کي هميشه ”استاد بشريت“ جي نالي سان ياد ڪندو هو. +سندس مشهور تصنيفون هيٺ آهن: +(1) تحرير اقليدس ، (2) الرسالة الشافية عن الشڪ في الخطوط المتوازبة ، (3) تحرير مجسطي، (4) تحرير مالا وس في الاشڪال الڪروية، (5) تحرير ماخوذات ارشميدس، (6) تحرير المناظر اقليدس، (7) تحرير ظاهرات الفلڪ اقليدس، (8) تحرير ابسقلاوس في المطالع، (9) تحرير المفروضات ارشميدس، (10) ڪتاب ارسطرخس في جرمني النيرين و بعديهما، (11)، تحرير ڪره واسطوانه ارشميدس، (12) تحرير ڪتاب امعطيات، (13) ترجمه ثمرة الفلڪ، (14) ڪتاب انعڪاسات الشعاعات (15) تذڪره نصيريه درحيات، (16) ترجمه صور الڪواڪب، (17) رساله در شعاع، (18) بيست باب در معرفت اسطر لاب، (19) سي فصل در حيات و معرفت تقويم، (20) رساله در حساب و جبرو مقابله، (21) زبدة الادراڪ في حيات الافلاڪ، (22) مدخل في علم النجوم، (23) استخراج قبلة تبريز، (24) اخلاق ناصري، (25) اوصاف الاشراف، (26) جواهر الفرائض در فقه، (27) آداب المتعلمين در تربيت، (28) معيار الاشعار در عروض، (29) اساس الاقتباس، (30) تجريد المنطق، (31) حل مشڪلات اشارات، در فلسفه، (32) رساله بقاء النفس بعد فناء الجسد، (33) رساله در ڪيفيت صدور موجودات، (34) رساله در نفي و اثبات، (35) رساله العلل و المعلولات، (36) فصول نصيريه، (37) مصارع المصارع، (38) رساله در جبر و اختيار، (39) رساله اثبات واجب، (40) رساله در امامت وغيره. +نصير الدين الطوسي: Muhammad ibn Muhammad ibn al-Hasan al-Tūsī ((جيڪو 18 فيبروري 1201 ۾ پيدا ٿيو ۽ 26 جون 1274 ۾ وفات ڪيائين) اڪثر نصير الدين الطوسي جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو۽ کيس مختصر نالي الطوسي سان بہ سڏيندا آهي +ذاتي زندگي. +فارسي نسل جو شاعر، رياضيدان، فلسفي، طب ، ۽ سائنسي علمن جو ماھر پولي ميٿھيو. +ھي 1201 عيسويءَ ۾ خراسان جي شھر طوس ۾ شيعا خاندان ۾ پيدا ٿيو. +ھن طوس ۽ ھمدان جي مدرسن ۾ قرآن، حديث، منطق، فلسفو، رياضي، جعفري فقہہ طب ۽ فلڪيات جي تعليم حاصل ڪئي +والد جي وفات کان پوءِ ھي نيشاپور وڃي فلسفي ۽ رياضي جي تعليم حاصل ڪئي. +نيشاپور ۾ ھن جي صوفي ازم ہ پرچارڪ عطار سان ٿي.موصول ۾ ھن ڪمال الدين يونس کان رياضي ۽فلڪيات جي تعليم حاصل ڪئي جيڪو شرف الدين طوسي جو شاگرد هو. +چنگيز خان جي حملي کان پوءِ ھن جي ديس ۾ نظاري اسماعيلي حڪومت قائم ٿي ۽ ھن کي اتي نوڪري ملي وئي ۽ ھن سائنس جي واڌاري ۾ ڪردار ادا ڪيو. +ھي بعد ۾ منگولن ھٿان گرفتار ٿيو. +1274 ۾ وفات ڪيائين. +خدمتون. +ھن 150 ڪتاب لکيا جن مان 25 فارسي ۽ باقي عربي ۾ لکيا ۽ ھڪ ترڪي ٻولي ۾ +ھن پنھنجي ڪتابن ۾ مذھب ۽ سيڪيولرزم ٻنھي کي اھميت ڏني. +ھن جو خيال ھو تہ انسان جو تعلق سادي قسم وارن جاندارن جي جنسن سان آھي.ھن ارتقا جي نظام جو تصور پيش ڪيو.ھن دعوا ڪئي تہ ڪائنات ڪنھن زماني ۾ ھڪ جھڙن عنصرن تي مشتمل ھئي جيڪي آھستي آھستي ھڪٻئي کان ڌار ٿي ويا ۽ انھن مان ڪجھ معدنيات بڻجي ويا ۽ باقي عنصرن تيزيءَ سان تبديل ٿي ٻوٽن ۽ جانورن جي شڪل اختيار ڪئي. +ھن اخلاقيات تي لکيل پنھنجي ڪتاب اخلاق ناصري ۾ زندگي جي شڪلين کي درجي بندي ۾ ڏيکاريو آهيجن ۾ حيوانن جو درجو نباتات کان مٿي ڏيکاريو آهي ۽ انسانن جو درجو جانورن کان مٿي ڏيکاريو آهي. +ھن حيوانن جي شعوري ارادي کي انساني ضمير طرف ھڪ قدم سڏيو آھي.ھن جي خيال مطابق حيوان ايترا قابل آھن جو شعوري طور تي کاڌي جي تلاش۾ متحرڪ آھن ۽ ايئن آھي نيون ڳالھيون سکي سگھن ٿا. +سکڻ جي ان صلاحيت کي الطوسي فھم ۽ ادراڪ جي صلاحيت قرار ڏنو آھي. +ھن جي خيال مطابق ھڪ تربيت يافتہ گھوڙو يا ھڪ شڪاري باز حيواني دنيا ۾ ترقي جي اعلي درجي تي آھن.ھن جو ان مثال تي وڌيڪَ خيال ھو تہ انساني ڪمال جا شروعاتي قدم اتان کان شروع ٿين ٿا. +الطوسي جو خيال هو تہ جسماني مظھر وقت سان گڏوگڏ تبديل ٿيا آهن ۽ ان تبديل جي اڳڀرائي ڪمال طرف آھي. +ھن جي مطابق انسان ارتقا جي وچولي درجي تي پهتل آهي ۽ ھن مطابق انسان ۾ اھا بنيادي قوت آهن جيڪا کيس ڪمال جي اعلي درجي ڏي وٺي وڃي ٿي.ھي پھريون ماڻھو ھو جنھن ٻڌايو تہ نہ رڳو جسماني مظھر وقت سان گڏ تبديل ٿيا پر زندگيءَ جا سمورا دائرا ان وقت کان ارتقائي مرحلن ۾ ھيا جڏهن اڃان زندگي وجود ۾ نه آئي ھئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18640.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18640.txt new file mode 100644 index 0000000..fbc7bf3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18640.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +ابو شوڪت حمزو +مشهور شاعر ۽ سياسي ڪارڪن -ابو شوڪت حمزو- ولد محمد خان مهر، ڳوٺ هنباهه (انباهه) لڳ چڪ، تعلقي لکي غلام شاهه ۾ 10 جون 1894ع تي -جنم- ورتو. +سنڌي ست درجا پڙهيو ۽ ماستريءَ جي ٽريننگ بعد شهدادڪوٽ تعلقي جي دوداپور ڳوٺ جي اسڪول ۾ -استاد- مقرر ٿيو. +-ان- سان گڏ پوسٽ ماستر جو به ڪم هلائيندو هو. +انهيءَ ملازمت دوران هن ٻه خط هٿ ڪيا، -جن- ۾ مولانا -تاج- محمود امروٽيءَ جي خليفي ۽ مولوي عبدالڪريم ڪهاڙي کي مارائڻ جي سازش جو ذڪر هو. +-ان- ڳالهه تي ڳوٺ جو زميندار مٿس ناراض ٿيو ۽ سازش هيٺ مولويءَ ڏانهن سرحدي قبيلن جي سردارن جا ٻه هٿرادو خط تيار ڪرايا، -جن- ۾ مولويءَ کي دوري تي اچڻ جي دعوت ڏني وئي ۽ هٿيارن جي پيشڪش ڪئي وئي هئي ۽ -ان- سازش ذريعي کيس مارائڻ جو انتظام ڪيو ويو هو. +خط پڪڙڻ جي خبر تي وڏيري اهي خط هٿ ڪري سرڪار کي ڏيڻ پئي چاهيا ته جيئن مولوي صاحب کي تحريڪ ۾ حصي وٺڻ تي گرفتار ڪرايو وڃي، اهي خط دوداپور پوسٽ معرفت محمد پور وڃڻا هئا، جنهنڪري وڏيري جو ماڻهو حمزي کي وٺڻ آيو، پر هن اهي خط پاڻ وڃي مولوي صاحب کي ڏنا، جنهن جي خبر مولانا امروٽيءَ کي پئي، -ان- کانپوءِ اهي خط سي. +آءِ. +ڊي پوليس کي پيش ڪيا ويا ۽ زميندار کي گرفتار ڪرايو ويو. +-ان- سلسلي ۾ ابو شوڪت حمزي کي رشوت جي آڇ به ڪئي وئي، پر هن نه قبولي. +-ابو شوڪت حمزو- هڪ بهترين سياستدان ۽ غريبن جو هڏ ڏوکي هو. +سندس غريب خاندان سان تعلق هو. +1924ع ڌاري مولانا -تاج- محمود امروٽيءَ جي صلاح سان سياست ۾ اچڻ کانپوءِ خلافت تحريڪ ۾ حصو ورتائين ۽ سرڪاري نوڪري ڇڏي ڏنائين. +سياست ۾ اچڻ کانپوءِ سنڌ جي سمورن وڏن سياستدانن سان ملاقاتون ڪيائين. +ابو شوڪت جا اخبارن ۾ مضمون شايع ٿيندا رهندا هئا، جنهن ڪري کيس ڪافي شهرت ملي. +هيءُ پهريون ماڻهو هو، جنهن هاري جماعت جو چڪ شهر ۾ بنياد رکيو، جيڪا اڳتي هلي حيدر بخش جتوئيءَ جي ’سنڌ هاري ڪميٽيءَ‘ ۾ شامل ٿي ابو شوڪت حمزي کي تقرير تي ملڪو حاصل هو ۽ سندس قلم ۾ به رواني هئي. +هو سٺو شاعر به هو، هن شعر و شاعريءَ جي سکيا فيض دريا شاهه کان حاصل ڪئي. +سندس شاعريءَ ۾ عوامي رنگ هو. +۽ -ان- ۾ هن لفظ عام، سادا ۽ سولا استعمال ڪيا. +سندس شاعريءَ جا ٻه مجموعا ڇپجي پڌرا ٿيا، -جن- ۾: ’انقلابي ڏنڊو‘ (1931ع) ۽ ’انقلابي ڪهاڙو‘ شامل آهن. +ابو شوڪت 1939ع وارين عام چونڊن ۾ حصو ورتو ۽ صوبائي سيٽ لاءِ هارين جي مدد سان بيٺو، وقت جي ڪانگريسي مولوين، پيرن ۽ عالمن سندس نه رڳو حمايت ڪئي پر حمايت ۾ اشتهار به شايع ڪيا ويا، پر زمينداري ۽ جاگيرداري راڄ سبب اليڪشن کٽي نه سگھيو. +ڳڙهي ياسين جي شمس الدين خان بارڪزئي ۽ وڏيري -امير- بخش خان مهر جي مقابلي ۾ بيٺو هو. +نمونيا ۾ڪجهه وقت بيمار رهڻ کانپوءِ 31 ڊسمبر 1944ع تي وفات ڪيائين. +سندس آخري آرام گاهه اباڻي قبرستان، پير يوسف شاهه مقام ۾ آهي. +کيس اولاد ۾ ٽي پٽ شوڪت علي، محمد علي ۽ ظفر علي ۽ ٻن نياڻين جو اولاد ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18645.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18645.txt new file mode 100644 index 0000000..95f8c33 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18645.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ابو عطا سنڌي +سنڌ سان تعلق رکندڙ عربيءَ جو مشهور شاعر ۽ عالم ھو. +جيڪو پنهنجي پيءُ سميت غلام بنجي عراق پهتو، پر پنهنجي اعليٰ صلاحيتن، ذوق ۽ حساس طبيعت سبب کيس آزاد ڪيو ويو. +هن جو پورو نالو افلح -بن- سيار هو، عراق ۾ غلاميءَ وارن ڏينهن دوران سندس قيام ڪوفي ۾ هوندو هو. +انھيءَ زماني ۾ -بنو اميه- جي حڪومت اوج تي ھئي، جڏھن اموين ۽ عباسين وچ ۾ ويڙھ شروع ٿي، ته ھن اموين جي حق ۾ ڪيترائي شعر چيا، ۽ انھن جي طرفان لڙاين ۾ به شريڪ ٿيو، پر جڏھن -ان- ويڙھ ۾ عباسي ڪامياب ٿي ويا ته ھن حالتن کي ڏسندي ڪيترو وقت گمناميءَ ۾ لڪي گذاريو. +158 ھ /775ع ۾ منصور عباسيءَ جي وفات کان صرف -ٿورو- عرصو پوءِ ابو عطا جي وفات ٿي، سندس عربي ڪلام جو ديوان 1961ع ۾ سنڌي ادبي بورڊ طرفان شايع ڪيو ويو. +ابوالعطا سنڌي. +عربيءَ جو مشهور شاعر ابو عطا به نسلاً سنڌي هو. +پنهنجي پيءُ ’يسار‘ سان گڏ، سنڌ مان غلام ٿي ويو. +آخر عربي شاعريءَ ۾ ايڏو نالو ڪڍيائين، جو غلاميءَ مان به آزاد ٿيو. +عربي شاعريءَ ۾ وڏو ڪمال حاصل ڪيائين. +ابو تمام ” الحماسه“ ۾ سندس شعر کي جاءِ ڏني آهي، جنهن ۾ هن خالص عربي شاعرن جو شعر ڏنو آهي. +بنو اميه جو مداح هو، جتان کيس وڏا انعام اڪرام ملندا رهندا هئا. +هڪ دفعي هڪ امير، سليمان بن سالن، وٽان ’عطا‘ نالي هڪ غلام مليس، جو مٺي آواز سان شعر پڙهندو هو؛ انهيءَ ڪري سندس نالو ’ابو عطا‘ پئجي ويو، نه ته سندس اصلي نالو ’الفح‘ هو. +پڇاڙيءَ تائين سندس اُچار نه سڌريا، انهيءَ ڪري عرب شاعر مٿس ٽوڪون ڪندا هئا، جنهن تي هي به سڌيون ٻڌائيندو هون. +هي عباسي خاندان جي شروعات واري زماني تائين جيئرو هو. +ڪيترن ئي عربي تذڪرن ۽ تاريخن ۾ سندس ذڪر آيو آهي، جن مان ”ڪتاب الاغاني“ (ج 6، ص 78) قابل ذڪر آهيهاڻي عربي زبان کي سنڌ ملڪ ۾ ايتري ترقي ملي جو هتي عربي شاعر به پيدا ٿيڻ لڳا ۽ اگرچه اهي اصل ۾ کڻي عربي نسل جا ئي هجن مگر سندن خاندان کي هن ملڪ ۾ رهندي ايترو زمانو گذري چڪو هو جو هو ”سنڌي“ سڏيا ويندا هئا، نه عرب. +جيئن ته ابو عطاءُ سنڌي جو ڪلام ايتري مقبوليت جي درجي کي پهتو جو عرب ۾ هو وڏي بلند نگاهه سان ڏٺو ٿي ويو ۽ ايتري قدر مشهور ٿيو جو ابن اثير ڪيترن جاين تي کيس نقل ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18647.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18647.txt new file mode 100644 index 0000000..5b538e2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18647.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +ابو محمد سالم سنڌي +ابو محمد حلف -بن- سالم، مخاطب به محمود سنڌي. +حديث جي حافظن مان هو، کيس سنڌ مان عرب آندو ويو هو. +آل مهلب جو غلام رهندو آيو، پوءِ علم جي تحصيل ڪيائين ۽ حديث ۾ نالو پيدا ڪيائين. +-بغداد- جي محله محزمي ۾ قيام هيس، جنهنڪري محزميءَ جي نسبت سان مشهور ٿيو. +ذهبي جو بيان آهي ته پاڻ سنڌي هو. +حلف -بن- سالم حافظ محمود ابو محمد سنڌي، موالي آل مهلب -بغداد- جي وڏن حديث جي حافظن مان هو. +ابن حجر به کيس ’السندي البغدادي الحافظ‘ لکيو آهي. +سندس حديث جي شيخن ۾ هيٺيان محدث آهن، -جن- کان هن روايتون بيان ڪيون آهن: هثيم -بن- بشير، يحيٰ -بن- سعيد، قطان، عبدالرحمان -بن- مهدي، اسماعيل -بن- عليه، سعد -بن- ابراهيم -بن- سعد، يعقوب -بن- ابراهيم، محسن -بن- عيسيٰ، ابو نعيم فضل بي وڪيل، محمد -بن- جعفر، غنذر، يزيد -بن- هارون، وهب -بن- جرير، عبدالرزاق -بن- همام ۽ ابن نمير. +هيٺيان سندس حامي آهن. +اسماعيل -بن- ابي حارث، حاتم -بن- ليث، يعقوب -بن- شيبته، احمد -بن- ابي خثميه، جعفر طپالسي، عباس دوري، يعقوب -بن- يوسف مطوعي، حسن -بن- علي معمري، احمد -بن- حسن -بن- عبدالجبار صوفي، ابو القاسم بغوي، احمد -بن- علي آبادءَ، ثمان دارمي، -امام- احمد -بن- حنبل، يحيٰ -بن- معين، حميد، يعقوب -بن- شيبه ۽ حمزه ڪتاني سندس توثيق ڪئي آهي. +-امام نسائي- هڪ واسطي سان سندس روايت درج ڪئي آهي. +نهايت ساده دل هو ۽ مختلف علمن ۾ پوري مهارت رکندو هو. +سومر ڏينهن 22 رمضان 231هه 69 سالن جي عمر ۾ -بغداد- ۾ وفات ڪيائين.حافظ ابو محمد بن سالم سنڌي. +هڪ سنڌي غلام هو، جو عرب ۾ وڃي وڏو عالم ٿيو. +سندس استادن مان هشيم، ابن بشر، يحيٰ بن سعيد قطان، عبدالرحمان بن مهدي، اسماعيل بن عليه، سعد بن ابراهيم بن سعد، يعقوب بن ابراهيم، ابن عيسيٰ، ابو نعيم فضل بن وڪيع، محمد بن جعفر، يزيد بن هارون، وهب بن جرير، عبدالرزاق بن همام، ابن منير، وغيره آهن. +سندس شاگردن ۾ اسماعيل بن ابي حارث، حاتم بن ليث، يعقوب بن شيبه، احمد بن ابي خثيمه، جعفر طيالسي، عباس دوري، يعقوب بن يوسف مطعوي، حسن بن علي معمري، احمد بن حسن بن عبدالجبار صوفي، ابوالقاسم بغوي، احمد بن علي آبار، عثمان دارمي، وغيره آهن. +امام احمد بن حنبل، يحيٰ بن معين، مسود، حميدي، يعقوب بن شيبه، حمزه ڪاناني، امام سنائي، خطيب ۽ ابن حجر سندس ذڪر ڪيو آهي. +22- رمضان 231هه ۾ 61 سالن جي عمر ۾ وفات ڪيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18654.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18654.txt new file mode 100644 index 0000000..79a538f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18654.txt @@ -0,0 +1,58 @@ +ابوالاعليٰ مودودي +سيد ابوالاعليٰ مودودي – )ھڪ پاڪستاني عالم، مسلم فلاسافر، اسلامي اصول قانون جو ماھر، مذھبي ۽ سياسي اڳواڻ ۽ قرآن جو مفسر ھيو.ھن قرآن ، حديث، اسلامي قانون۽ تاريخ تي ڪيترائي بھترين ڪتاب اردو ۾ لکيا. +جن جا انگريزي، ھندي، بنگالي، تامل، برمي ۽ عربي ۾ ترجما ٿيا ھن اسلام کي زندہ رکڻ لاءِ پوري وقف ڪئي جيڪو ھن سمجھيو ان جي تبليغ ڪئي. +ھن جو يقين ھيو تہ سياست لاءِ اسلام لازمي آھي ۽ شريعت جو نفاذ ۽ اسلامي ثقافت جي حفاظت لازم آھي جن کي سوشلزم، قومپرستي، سيڪيولرزم جي براين کان متاثر ٿيڻ جو خدشو ھيو.ھي ھندستان جي اندر جماعت اسلامي جو باني ھيو جيڪا تقسيم ھند کان اول ايشيا جي سڀ کان وڏي اسلامي تنظيم ھئي. +ھن جي پارٽي پاڪستان م اسلامي رياست جي قيام لاء شروعات ڪندڙ ھئي جماعت اسلامي لاءِ مشھور آھي تہ ان جنرل ضياءالحق جي اسلامائزيشن ۽ شريعت کي متعارف ڪرائڻ ۾ مدد ڪئي +ذاتي زندگي ۽ ڪيريئر. +سید ابوالاعلٰی مودودي جي ابن ڏاڏن ۾ ھڪ بزرگ خواجه قطب الدين مودود مشھور ھيو جيڪو چشتي ھيو ۽ خواجہ معين الدين چشتي اجميري جو شيخ الشيوخ ھيو ان جي ئي خاندان مان ھجڻ ڪري مولانا جو خاندان مودودي سڏجڻ لڳو.سندس گھراڻو مڪمل مذھبي ھيو. +ھن پنھنجي زندگي جي شروعاتي يارھن سالن م تعليم ۽ تربيت گھر ۾ ئي پنھنجي والد کان حاصل ڪئي بعد ۾ کيس مدرسہ فرقانیہ اورنگ آباد ۾ سڌوسنئون اٺين جماعت ۾ داخل ڪرايو ويو. +1914 ۾ ھن مولوي جو امتحان پاس ڪيو. +ان وقت سندس پيءُ اورنگ آباد مان حيدرآباد دکن لڏي چڪو ھو جتي کيس مولوي عالم جي جماعت ۾ داخل ڪرايو ويو. +ان وقت دارالعلوم جو صدر مولانا حميد الدين فرابي ھيو جيڪو مولانا امين احسن اصلاحي جو بہ استاد ھيو.مولانا والد جي وفات جي ڪري رڳو ڇھ مھينا تعليم حاصل ڪري سگھيو.ان وقت ھن کي لکڻ جي خدادد صلاحيت ھئيان ڪري ھن قلم کڻي پنھنجا خيال ماڻھن تائين پھچائڻ کي پنھنجو معاشي ذريعو بنايو اھڙي طرح ھن عملي زندگيءَ جو آغاز ڪيو. +ھن ڪجھ اخبارن م مدير جي عھدي تي ڪم ڪيو جن ۾ اترپرديش جي اخبار ۾ مدينہ ، جبل پور جي "تاج" ۽ دھلي مان جميعت اسلام جي نڪرندڙ اخبار روزنامہ الجميعت خاص طور تي شامل ھيون. +1925 م جڏھن جميعت علماءِ ھند ڪانگريس سان گڏ ساٿ ڏيڻ جو فيصلو ڪيو ته مولانا احتجاج ڪندي اخبار جي ادارت کي ڇڏي ڏني. +مولانا محمد علي جوھر نے جامع مسجد دھليءَ ۾ تقریر ۾ چيو ھو تہ ڪاش ڪو شخص اسلام جي جھادي مسئلي جي پوري وضاحت ڪري تہ جيئن ان متعلق ڦھلائجندڙ غلط فھميون ختم ٿي سگھن. +جنھن تي سید مودودی الجہاد فی الاسلام' جي نالي سان ھڪ ڪتاب لکيو. +ان وقت سندس عمر 24 سال ھئي. +ھن جي ان ڪتاب لاءِ علامہ اقبال لکيو ھو تہ +"الجمعیۃ" جي ادارت ۽ اخبارنويسي ڇڏي مولانا حيدرآباد دکن ۾ آيو جتي پنھجي رھائش جي دؤر۾ مختلف ڪتاب لکندو رهيو ۽ 1935 ۾ "ترجمان القرآن" جي نالي سان رسالو جاری ڪيائين.ساڳي سال"پردہ" جي نالي سان اسلام ۾ پردي جي حمايت تي مشھور ڪتاب لکيائين جنھن م يورپ کان متاثر ٿيندڙن جي اسلامي پردي تي ڪيل اعتراضن جو جواب ڏنائين ان کان علاوه "تنقیحات" ۽ "تفھیمات" جھڙا مضمون لکيائين جن ذريعي تعليم يافتہ مسلمانن ۾ فرنگي تھذيب جو اثر ختم ڪيو. +ھن ترجمان قرآن ذريعي ھڪ اسلامي جماعت جي قيام جي تجويز پيش ڪئي ۽ ان لاءِ ترجمان القرآن ۾ مضمون لکيا. +ان سان اتفاق رکندڙ ماڻهو 26 آگسٽ 1941ء تي لاھور ۾ گڏ ٿيا ۽ جماعت اسلامي نالي ھڪ جماعت قائم ڪيائون. +ان جي قيام وقت سموري ھندوستان مان 75 ڄڻا شامل ٿيا ھئا جن مولانا کي جماعت جو سربراھ چونڊيو ھو. +پاڪستان جي قيام بعد مولانا پاڪستان ھليو آيو ۽ آڪٽوبر 1948 م اسلام جي نفاذ جي مطالبي ڪرڻ جي ڪري گرفتار ٿي ويو. +سندس گرفتاري کان پھريان جماعت اسلامي جون اخبارون "ڪوثر"، جھان نو ۽ روزنامہ "تسنیم" تي بہ بندش وڌي وئي. +کيس 20 مھينن بعد 1950 ۾ آزاد ڪيو ويو.جيل ۾ "مسئلہ ملڪیت زمین" مرتب ڪيائين ، "تفھیم القرآن جو مقدمو لکيائين، حدیث جي ڪتاب "ابو داؤد" جي فھرست تيار ڪيائين "سود" ۽ "اسلام اور جدید معاشی نظریات" نالي ڪتاب لکيائين. +1953ء ۾ سید مودودي "قادیانی مسئلہ" جي نالي سان ڪتابڙو لکيو جنھن تي کيس گرفتار ڪيو ويو ۽ فوجي عدالت ۾ مقدمو ھلائي کيس موت جي سزا ڏني وئي جنھن تي ملڪ ۽ ملڪ کان ٻاهر شديد ردعمل سامهون آيو مصر جي اسلامي جماعت اخوان المسلمون جي رهنما علامہ حسن الھضیبي، ڪابل مان علامہ نور المشائخ المجددي، فلسطین جي مفتي اعظم الحاج محمد الحسیني کان علاوہ الجزائر ۽ انڊونیشیا جي عالمن حڪومت پاڪستان سان رابطو ڪري سید مودودي جي موت جي سزا جي خاتمي جو مطالبو ڪيو. +دمشق ۾ ان جي سزا جي خلاف مظاهرو ڪيو ويو. +آخرڪار حڪومت سندس موت جي سزا کي 14 سالن جي سزا ۾ تبديل ڪري ڇڏيو. +ٻہ سال ۽ يارھن مھينا جيل م رھڻ بعد عدالت سندس سزا ڪلعدم قرار ڏئي ڇڏي اھڙي طرح آزاد ٿي ويو. +مسلسل صحت جي خرابي جي ڪري ھن 4 نومبر 1972 ۾ جماعت اسلامي جي امارت کان علحده ٿي ويو اھڙي طرح 31 سال، 2 مھينا ۽ 8 ڏينھن تائين پارٽيءَ جو امير رھيو. +ان عھدي تان فارغ ٿيڻ بعد ھن سموري توجھ تصنیف ۽ تالیف جي ڪم کي ڏني خاص طور تي تفھيم القرآن جي ڇپائي، اشاعت ۾ اضافي کي ڏني. +مولانا صاحب 1956ء کان 1974ء تائين دنيا جي مختلف حصن جا سفر پڻ ڪيا ۽ انھيء دوران ھن قاھرہ، دمشق، امان، مڪي، مديني، جدي، ڪويت، رباط، نيويارڪ، استنبول، لنڊن، ٽورنٽو کانسواءِ ڪيترن ئي ٻين بين الاقوامي مرڪزن ۾ ليڪچرر ڏنا ۽ ڏھن عالمي ڪانفرنسن ۾ شرڪت پڻ ڪئي. +1959ء ۽ 1960ء ۾ قرآن پاڪ ۾ ذڪر ڪيل مقامن جي جاگرافیائی ڪیفیت جو مشاهدو ڪرڻ لاء سعودي عرب، اردن، ( یروشلم سميت) شام ۽ مصر جو تفصیلي مطالعاتي دورو ڪيو. +کيس مدینہ یونیورسٽي جي قیام جي سلسلي ۾ دعوت ڏني وئي هئي ۽ 1962ء کان ان يونيورسٽي جي قیام تائين ان جي اڪیڊيمڪ ڪائونسل جو رڪن رھيو. +۔پاڻ رابطہ عالم اسلامي فاؤنڊیشن ڪمیٽي جو پڻ رڪن ھيو. +اڪيڊمي آف ریسرچ آن اسلامڪ لا مدینہ جو بہ رڪن ھيو +سندس ڪتابن جا عربي، انگریزي، فارسي، ترڪي، بنگالي، جرمن، فرانسیسي، ھندي، جاپاني، سواحلي، تامل، تیلگو سمیت 22 ٻولين ۾ ترجما ٿي چڪا آهن. +ان کانسواءِ مدینہ یونیورسٽي، ریاض، سوڊان، مصر ۽ ٻين کوڙ ملڪن ۾ ھن جا ڪتاب تعليمي نصاب ۾ شامل ڪيا ويا آهن +1979ء ۾ سید مودودي کي گردن ۽ دل جي تڪليف ٿي پئي جنھن لاء آمريڪا ۾ پنھنجي ھڪ ڊاڪٽر پٽ وٽ علاج خاطر وڃي رھيو جتي سندس آپريشن پڻ ٿيا. +22 سيپٽمبر 1979 م 76 سالن جي عمر ۾ وفات ڪري ويو. +سندس پھريون جنازو بفيلو، نيويارڪ رياست ۾ پڙھيو ويو جنھن بعد سندس جسم پاڪستان آندو ويو جتي قذافي اسٽيڊيم ۾ قطر يونيورسٽي جي وائيس چانسلر ۽ اخوان المسلمون، شام جي اڳوڻي صدر علامہ يوسف القرضاوي سندس جنازو پڙھيو. +سندس ڪتاب. +مولانا سید ابو اعلی مودودی جي لکيل ڪتابن ۾ ھيٺيان ڪتاب شامل آهن: +انسائڪلوپيڊيا سنڌيانا ڇاٿي ٻڌائي. +انساڪلوپيڊيا سنڌيانا مطابق هن باضابطه -تعليم- صرف مئٽرڪ تائين حاصل ڪئي، پر محنت ۽ ذهانت سبب عربي، فارسي، -اردو- ۽ -انگريزي- ٻولين ۾ مهارت حاصل ڪري ورتائين. +سترهن سالن جي ڄمار ۾ صحافتي زندگيءَ جي شروعات -اخبار- ’مدينه‘ کان ڪيائين، جنهن کان پوءِ 1921ع کان 1923ع تائين، -جمعيت العلماءِ هند- جي -اخبار- ’مسلم‘ ۽ ’الجمعية‘ جو -ايڊيٽر- مقرر ٿيو. +-ان- وچ ۾ -تحريڪ خلافت- ۽ ٻين تحريڪن ۾ حصو وٺندو رهيو. +ملازمت ۽ سياسي سرگرمين سان گڏوگڏ حديث، فقه، -تفسير-، فلسفي ۽ منطق جو مطالعو پڻ ڪندو رهيو. +1928ع ۾ ’الجمعية‘ جي ادارت -ترڪ- ڪري، حيدرآباد دکن هليو ويو، جتان بعد ۾ 1932ع ڌاري ماهنامه ’ترجمان القرآن‘ -جاري- ڪيائين. +بعد ۾ پنجاب آيو ۽ 26 -آگسٽ- 1941ع تي، لاهور ۾ ’جماعت اسلاميءَ‘ جو بنياد وڌائين، -ان- کان پوءِ -پٺاڻ- ڪوٽ وڃي ’دارالاسلام‘ قائم ڪيائين. +1947ع ۾ لاهور پهچي مستقل رهائش اختيار ڪيائين. +1953ع ۾ ختم نبوت جي تحريڪ هلي، ته ڪتاب ’قادياني مسئله‘ لکڻ تي فوجي عدالت کيس موت جي سزا ٻڌائي، اُن فيصلي خلاف وڏا اجتماع ٿيا ۽ جلسا جلوس ڪڍيا ويا. +نتيجي طور سندس موت جي سزا، عمر قيد ۾ بدلجي ويئي، تڏهن به -ٽن- سالن جي قيد ڪاٽڻ کان پوءِ، آزاد ٿيو. +6 -جنوري- 1964ع تي مولانا ٻيهر گرفتار ٿيو ۽ سپريم ڪورٽ جي حُڪم تي وري آزاد ٿيو. +1970ع ۾ جماعت اسلاميءَ -تان- استعيفا ڏئي، سياست کان گوشه نشين ٿي ويو. +مولانا مودوديءَ جي تصنيفن جو تعداد، پنجاهه کان وڌيڪ آهي. +دينيات، -تاريخ-، سياسيات، عمرانيات، قانون، ادبيات، معاشيات ۽ حديث جي موضوعن تي لکيل سندس تصنيفون قابلِ ذڪر آهن. +سندس قرآن پاڪ جو -تفسير- ’تفهيم القرآن‘ تمام گهڻو مشهور آهي. +هن 25 ڊسمبر 1979ع تي وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18659.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18659.txt new file mode 100644 index 0000000..4e16534 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18659.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +مخدوم ابوالحسن ٺٽوي +مخدوم ابوالحسن ٺٽوي (انگريزي: Makhdoom Abul Hassan Thatvi) سنڌ جي ڪلهوڙن جي دور جو جيد عالم، معلم ۽ سنڌي ٻوليءَ جي پهرين لِپي جوڙيندڙ ٻوليءَ جو ماهر هو. +سندس 1699ع يا 1700ع ڌاري لکيل ڪتاب مقدمة الصلواة مشهور آهي. +زندگي جو احوال. +ميان ابوالحسن -ٺٽي- جي آخوندن مان هو، پر هن وڏي سڄاڻ -استاد- جي سوانح بابت تفصيلي حوالا موجود نه آهن. +البت پنهنجي ڪتاب (مقدمة الصلواة) جي آخر ۾ هن پنهنجو سڄو نالو ’ابوالحسن‘ توڙي عام ننڍو نالو ’ابول‘ يعني ’ابل‘ ۽ پنهنجي والد جو نالو عبدالعزيز لکيو آهي. +سندس ڀاڻيجو ميان عبدالله ’واعظ‘ عرف ميان موريو، 1100 هه/ 1688ع واري عرصي ۾ زندهه هو. +مخدوم محمود قائم، جنهن غالباً ميان ابوالحسن کان مڪتبي -تعليم- ورتي، تنهن سال 1157هه/1744ع ۾ وفات ڪئي، -ان- مان گمان نڪري ٿو ته ميان ابوالحسن 1080- 1100هه/1669- 1688ع واري عرصي ۾ حال حيات هو. +-تحفة الڪرام- ۾ ڄاڻايل آهي ته ميان ابوالحسن پيريءَ ۾ ڏنگڙي پُٺي ڪري هلندو هو، جنهن جي معنيٰ ته وڏيءَ عمر جو هو. +انهن اهڃاڻن جي مدنظر ميان ابوالحسن اندازاً 1010هه/ 1601ع ڌاري ڄائو ۽ جيڪڏهن وفات وقت سندس عمر پنجاسي سال کن هئي ته پوءِ هن سال 1105هه/1693ع ڌاري وفات ڪئي. +انهن يا مٿين اهڃاڻن مطابق ميان ابوالحسن 11 صدي هجريءَ جي پوئين اڌ واري عرصي جو وڏو عالم ۽ -استاد- هو. +-ان- وقت هو -ٺٽي- ۾ سنڌيءَ ذريعي بنيادي تعليمي تحريڪ جو اڳواڻ هو، جنهن جي شروعات کانئس اڳ ٿي چڪي هئي. +-ان- سلسلي ۾ هن نماز جي موضوع تي سنڌيءَ ۾ هڪ خاص ڪتاب ’مقدمة الصلواة‘ لکيو. +اڳ هن موضوع تي عربيءَ يا فارسيءَ ۾ ڪتاب پڙهايا ويندا هئا. +1041هه/1631ع ۾ فتح محمد نالي هڪ برک سنڌي عالم جيڪو پاڻ هندوستان جي شهر برهانپور جو رهاڪو هو، پر جنهن جا وڏا سنڌ جي شهر -پاٽ- (موجوده ضلعي دادو) جا هئا، تنهن فارسيءَ ۾ ’مفتاح الصلواة‘ (نماز جي ڪنجي) نالي ڪتاب لکيو، جيڪو مشهور ٿيو ۽ مڪتبن، مدرسن ۾ پڙهايو ويو. +غالباً -ان- کان پوءِ ميان -ابوالحسن -’مقدمة الصلواة سنڌي‘ (نماز جو مهاڳ سنڌي) جي نالي سان پنهنجو ڪتاب سنڌيءَ ۾ لکيو. +جيڪڏهن ميان ابوالحسن وڏيءَ عمر ۾ 1105هه/1693ع ۾ وفات ڪئي، ته پوءِ هيءُ ڪتاب پنجويهه سال کن اڳ سنه 1080هه/1669ع ڌاري لکيو هوندائين ۽ -ان- جي لکجڻ سان ’سنڌيءَ‘ ذريعي -تعليم- ڏيڻ واري تحريڪ جو هڪ نئون دور شروع ٿيو، ڇاڪاڻ جو هن سڄاڻ عالم اهو ڪتاب خاص طرح شاگردن جي تعليمي ضرورت پوري ڪرڻ لاءِ هڪ درسي ۽ نصابي ڪتاب طور لکيو هو. +هن ڪتاب جي خاتمي تي مصنف پنهنجي هن ڪتاب لکڻ جو مقصد هن طرح ڄاڻايو آهي ته: +(الف) هن نماز جا مسئلا عربيءَ يا فارسيءَ بدران سنڌي ٻوليءَ ۾ ساري لکيا آهن؛ +(ب) انهيءَ لاءِ ته سڀ -ان- ڪتاب کي چاهه ۽ توفيق سان پڙهن ۽ ٻين کي پڙهائين؛ +(ج) هن هيءُ ڪتاب خاص طرح شاگردن جي -تقاضا- تي لکيو آهي، ۽ +(د) -ان- جو نالو ’مقدمة الصلواة سنڌي‘ (نماز جو مهاڳ سنڌي) رکيو آهي. +ڪتاب جي اصل نالي ’مقدمة الصلواة سنڌي‘ جي معنيٰ به اهائي آهي ته هيءُ ’مقدمة الصلواة‘ يعني ’نماز جو مهاڳ‘ آهي، پر اهو سنڌيءَ ۾ آهي، يعني عربيءَ يا فارسيءَ بدران هي سنڌي ’مقدمة الصلواة‘ آهي. +تڏهن کان وٺي هن ڪتاب کي ’مقدمة الصلواة سنڌي‘ جي بدران ’-ابوالحسن جي سنڌي-‘ سڏيو ويو، مصنف جي نالي سان گڏ ڪتاب جو اهو عام سولو نالو -ان- دور جي انهيءَ چاهه ۽ ذوق جو نتيجو هو ته علمي ۽ تعليمي سلسلي ۾ جيڪي ڪجهه هجي، سو سولي سنڌيءَ ۾ ئي هجي. +سنڌيءَ ۾ هن درسي ڪتاب -تصنيف- ڪرڻ بعد سڀ کان -اول- مخدوم ابوالحسن پاڻ پنهنجي درسگاهه ۾ هن ڪتاب کي پڙهائڻ شروع ڪيو. +-ان- وقت کان وٺي هيءُ درسي ڪتاب ايترو ته مقبول ٿيو، جو نه فقط وڏن عالمن ۽ استادن جي وچ ۾ -ان- جي موضوع ۽ مضمون بابت تحقيقي بحث مباحثو ٿيو، پر سنڌ جي مڪتبن ۽ مدرسن ۾ ويندي ايندڙ اڍائي سؤ سالن تائين يعني اندازاً 1090هه مطابق 1680ع کان وٺي ويندي 1350 هه مطابق 1916ع تائين وڏي چاهه سان درسي ڪتاب طور پڙهيو ۽ پڙهايو ويو. +سال 1920ع ۾ هن ڪتاب جو جيڪو ڇاپو حيدرآباد مان شايع ٿيو، تنهن جي ديباچي مان ظاهر آهي ته -ان- وقت جي تعليمي نصاب ۾ پڻ هيءُ هڪ درسي ڪتاب طور پڙهايو ويندو هو. +ابوالحسن جو سنڌيءَ ۾ لکيل مقدمة الصلواة، نماز جو مهاڳ، درسي ڪتاب طور ايڏي وڏي اهميت وارو ثابت ٿيو، جو بقول مخدوم محمد هاشم جي ’نماز جي مسئلن بابت اهو دستورالعمل بنجي چڪو هو‘. +انهيءَ عام مقبوليت جي مدنظر -ان- دور جي وڏن عالمن مخدوم محمد هاشم ۽ مخدوم محمد قائم -ان- ڪتاب تي علمي بحث شروع ڪيو، جنهن جي ذريعي هن درسي ڪتاب جي صحت ۽ اهميت جي وڌيڪ تصديق ٿي. +اهو متفقه طور تي درسگاهن ۾ پڙهايو ويو ۽ مادري زبان سنڌيءَ ذريعي بنيادي -تعليم- ڏيڻ واري تحريڪ مضبوط ٿي. +هن ڪتاب جا ڇاپا گهڻائي دفعا ڇپيا آهن، -جن- مان بمبئيءَ مان هيٺيان ٻه ڇاپا آڳاٽا آهن: پهرئين ڇاپي جي قيمت 7 -آنا- ڄاڻايل آهي. +قاضي ابراهيم -بن- قاضي نورمحمد حيدري پريس، بمبئيءَ مان 1869ع ۾ ڇپايو. +هن ڪتاب جو ٻيو ڇاپو جنهن جي قيمت 6 -آنا- ڄاڻايل آهي، صفدري پريس، بمبئيءَ مان 1887ع ۾ ڇپيو. +هيءُ ڪتاب سنڌ جي -تعليم- کاتي طرفان پڻ -تعليم- کاتي جي پريس ڪراچيءَ مان 1871ع ۾ ڇپايو ويو، جنهن جي قيمت 8 -آنا- ڄاڻايل آهي. +هن عالم کي مرحوم محمد صديق ميمڻ پنهنجي -تصنيف- ’سنڌ جي ادبي -تاريخ-‘ ۾ عربي الف- ب ۾ فارسيءَ جا چار اکر ملائي، ’سنڌي +الف- ب‘ ٺاهڻ جو موجد قرار ڏنو، جنهن کي ٻين سڀني اديبن ۽ عالمن جيئن جو تيئن قبول ڪيو ۽ مزيد ائين به لکيائون ته -ان- کان اڳ سنڌي -ٻولي- ديوناگري لپيءَ ۾ لکي ويندي هئي. +غور طلب نُڪتو هيءُ آهي ته ’مقدمة الصلواة‘ جي -تصنيف- جو سال 1112هه/1700ع آهي، جڏهن ته -ان- کان اڳ ميين شاهه عنايت، شاهه لطف -الله- قادريءَ، ۽ ميين شاهه ڪريم جا ڪلام عربي سنڌي رسم الخط ۾ ئي لکيا ويا هئا، خاص ڪري انهيءَ حالت ۾ جڏهن 1030- 1060هه/1620-1650ع ۾ ’الف_ ب‘ ۾ تحرير ٿيل منظومين جو وڏو ذخيرو موجود هو، ۽ اهي به سؤ کن سال اڳ تحرير ٿيل منظومين جو اُتارو هئا. +البت ابوالحسن جي سنڌيءَ ۾ الف – ب جي ترتيب ٻين عالمن کان ڪجهه وڌيڪ بهتر هئي. +وفات. +مخدوم ابوالحسن وڏيءَ عمر ۾ 1105هه/1693ع ۾ وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18663.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18663.txt new file mode 100644 index 0000000..fec2f40 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18663.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ابو الحسن مسعودي +مسعودي جو نالو علي بن حسين بن علي، ڪنيت ابو الحسن ۽ وطن بغداد ھو ۽ جيئن تہ مشھور اصحابي حضرت عبدالله بن مسعود رضہ سان سندس خانداني سلسلو ملي ٿو، انھيءَ نسبت سان مسعودي چوائيندو ھو. +ھيءُ ھڪ بلند پايي جو مورخ، جاگرافي نويس ۽ سياح جي حيثيت سان مشھور آھي. +ھن پنھنجي عمر جا 55 سال سير و سياحت ۾ گذاريا. +ھن پنھنجي وطن بغداد کان سفر شروع ڪيو ۽ عراق، شام، آرمينيا، روم، (ايشيائي ڪوچڪ) آفريڪا، سوڊان ۽ حبش کان سواءِ چين، تبت، ھندستان ۽ سريلنڪا به آيو ۽ اتان ڪن ملڪن جي درياھن جو به سير ڪيو. +هن جيڪي ڪم تاريخي ۽ جاگرافيائي معلومات لاءِ تحرير ڪيا آھن، اھي ھن کان پھريائين جاگرافيائي نويسن جي لکڻين ۾ نٿا ملن. +ھن جي متعدد ۽ ضخيم ڪتابن مان فقط ٻہ تاريخي ڪتاب موجود آھن. +”مروج الذھب“ و ”معادن الجواھر“ ۽ ”التنبيھ والا شراف“. +مروج الذھب نھايت معلوماتي ۽ مفيد تصنيف آھي. +اگرچہ اھو اسلامي تاريخ جو ڪتاب آھي مگر ھن جي مقدمي ۾ دنيا جي سڀني قومن جي تاريخ آھي. +انھيءَ سلسلي ۾ ھندستان جو ذڪر ۽ ھتان جي شھرن ۽ درياھن جي متعلق ھن ۾ مفيد معلومات موجود آھي. +مسعوديءَ اھو ڪتاب سير و سياحت ختم ڪري سنہ 332ھ مطابق 943ع ۾ لکيو ۽ اھو ڪتاب مصر مان گھڻائي دفعا ۽ پيرس مان 9 جلدن ۾ 1871ع ۾ فرينچ ترجمي سان شايع ٿيو آھي. +ٻئي ڪتاب ۾ بہ ھندستان متعلق ڪجھ جغرافيائي معلومات آھي ۽ اھو لنڊن مان 1894ع ۾ شايع ٿيو آھي(Earrade Vaux) انھيءَ جو فرينچ زبان ۾ ترجمو ڪيو آھي. +آخري عمر ۾ مسعوديءَ مصر ۾ سڪونت اختيار ڪئي ۽ اتي سنہ 345ھ ۾ فسطاط آيو ۽ 346ھ ۾ اتي وفات ڪيائين. +مسعودي 25 سال دنيا جي مختلف ملڪن جو سيروسفر ڪيو سنڌ ۽ هند ۾ به آيو. +سيرو سياحت ختم ڪرڻ کان پوءِ 332ھ ۾ ”مروج الذهب“ نالي ڪتاب لکيائين. +ان جو سڄو نالو ”مروج الذهب ومعاون الجٰواهر“ آهي ان کان سواءِ ٻيا ڪتاب به لکيائين، جن مان فقط ”التشبيهه الاشراق“ هن وقت موجود آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18668.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18668.txt new file mode 100644 index 0000000..e77f590 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18668.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ابو الفتح ٺٽوي +ٺٽي- جي ملن جي خاندان مان غريبي حال وارو ماڻھو ھو پر ھو لکپڙهه جو ھوشيار ۽ چالاڪ ھو. +اگرچھ ھو تمام پريشان روزگار رھندو ھو مگر پنھنجي قابليت تي کيس فخر ھو ته ھو ضرور ڪنھن نه ڪنھن ڏينھن وڏي عھدي تي رسندو. +آخر ٿيو به ائين ئي جو -اورنگزيب عالمگير- جي شھزادگيءَ واري زماني ۾ ” لاھري بندر“(شاھ بندر-) سندس -جاگير- ۾ ڏنو ويو ۽ جڏھن شھزادو ملتان ۾ آيو، تڏھن پنھنجي سنڌ واري -جاگير- جي عملي ۽ نوڪرن جي حساب ڪتاب صاف ڪرائڻ لاءِ کيس ملتان گھرايائين. +ملان ابو الفتح به منشين جي عملي ۾ ملازم ھو سو به ملتان ويو. +جڏھن سمورو حساب ڪتاب شھزادي عالمگير جي نظر مان گذريو ته ڏاڍو خوش ٿيو ۽ خصوصا ابو الفتح تي حساب ڪتاب رکڻ ڪري ڏاڍو راضي ٿيو ۽ مُلا ابوالفتح انھيءَ راضپي مان فائدو وٺندي ملازمت جي درخواست ڪئي، جا قبول ڪئي وئي. +کيس -ٺٽي- جي واپسي جي سفر جو خرچ به ڏنو ويو ۽ وڏي منشيءَ جي عھدي تي مقرر ڪيو ويو. +آخر جڏھن عالمگير ھندستان جي -تاج- ۽ -تخت- جو مالڪ ٿيو تڏھن ملان ابو الفتح کي مير منشيءَ جو عھدو ۽ ”قابل خان“ جو خطاب ڏنو. +ھي فارسي انشاءَ ۾ قابل ھو، سندس خط سموري ھندستان ۾ پکڙيل ھئا، جنھن تي ننڍا وڏا فارسي انشاءَ نويسيءَ جي مشق ڪندا ھئا، مير فاتح لکي ٿو ته ”قصھءِ فامروپ“ نثر ۾ سندس لکيل ھو. +مگر افسوس جو آخري ڄمار ۾ بادشاھ جي عتاب ھيٺان اچي ويو ۽ نوڪريءَ -تان- نڪري ويو. +سندس وفات جو سن معلوم نه ٿي سگھيو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18683.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18683.txt new file mode 100644 index 0000000..a67efa5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18683.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ابيات سنڌي +ھن ڪتاب ۾ خواجه محمد زمان لنواريءَ واري جا 84 -بيت- ڏنل آھن، جيڪو سنڌي ادب ۽ اساسي شاعريءَ جو املهه ذخيرو آھي. +خواجه صاحب 1125ھ1713/ع ۾ ڄائو ۽ 1188ھ1774/ع ۾ وفات ڪيائين. +خواجه صاحب جي انھن بيتن جي شرح سندس شاگرد جيد عالم، ميين عبدالرحيم گرھوڙيءَ عربي ٻوليءَ ۾ لکي. +ميين عبدالرحيم گرھوڙيءَ اھا شرح 1180 -1185 ھ /1766-1771ع ڌاري لکي ھئي. +خواجه صاحب جا -بيت- ته سنڌي ٻوليءَ ۾ ھئا. +پر انھن جي عربي ٻوليءَ ۾ شرح ھڪڙي ئي رسالي ۾ ’ابيات سنڌيءَ‘ جي نالي سان قلمبند ڪئي وئي ھئي، جيڪو سڀ کان پھرين 1939ع ۾ ڊاڪٽر دائود پوٽي مرحوم عربي عبارت کي سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪري ڇپايو. +ھن ڪتاب ۾ خواجه صاحب جي بيتن ۾ آيل -تصوف- جي موضوع تي گرھوڙي صاحب جا صوفيانه نڪتا بيان ڪيل آھن. +ڪتاب جي ابتدا ۾ خواجه محمد زمان جي حياتيءَ جو احوال، شاھ لطيف جي خواجه صاحب سان ملاقات، -تصوف- بابت خواجه صاحب جا ارشادات، اسلامي -تصوف- تي ھڪ باب ۽ شيخ عبدالرحيم گرھوڙيءَ جي سوانح عمري شامل آھن. +ھن ڪتاب جو ٻيو ڇاپو، 1956ع ۾ سنڌي ادبي سوسائٽيءَ طرفان ۽ ٽيون ڇاپو 1996ع ۾ ڀٽ شاھ ثقافتي مرڪز طرفان ڇاپيو ويو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18690.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18690.txt new file mode 100644 index 0000000..379463e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18690.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +اپڀرنش +اپڀرنش- لفظ جي معنيٰ ڪيترن سالن کان ”بگڙيل زبان“ ڪئي ويندي هئي ۽ خيال هو ته سنسڪرت ٻوليءَ مان پراڪرت ٻوليون ٺهيون ۽ اهي جڏهن وڌيڪ بگڙيون ته -اپڀرنش- سڏيون ويون، -جن- مان سڀ کان بگڙيل وراچڊ -اپڀرنش- مان سنڌي -ٻولي- ۽ ٻيون ڪجهه ٻوليون اسريون. +لسانيات جا ماهر هاڻي اهو نظريو رد ڪري چڪا آهن ۽ سندن خيال آهي ته ”-اپڀرنش-“ جو مطلب ”بگڙيل -ٻولي-“ نه، پر ”ننڍي -ٻولي-“ يا لهجو وٺجي. +ڊاڪٽر سنيت ڪمار چئٽرجيءَ جو خيال آهي ته مغربي -اپڀرنش- -برج ڀاشا- (هندستانيءَ) کان آڳاٽي زبان آهي، پر -ان- سان خانداني نسبت رکي ٿي. +هن ٻوليءَ جي ڪوتا جا ڪي مثال هيمچندر (1088-1172ع) جي ڪتاب ”سڌ هيمچندر“ ۾ موجود آهن، جيڪو هن ٻوليءَ کي هڪ مستقل ڀاشا سمجهي ٿو، +مثال: +ڀلا هئا جو مارئا، ڀيڻ مهارو ڪنت +لجينج تو ويڻ سين، جو ڀڳا گهر انت. +موجوده دور جا محقق -ان- خيال جا آهن ته -اپڀرنش- انهن علائقائي زبانن جي هڪ ارتقائي منزل جو نالو آهي، جيڪي سنسڪرت نه، پر آڳاٽين عوامي پراڪرتن يا پروٽو پراڪرتن سان تعلق رکندڙ هيون. +انهن مان جيڪا آڳاٽي پروٽو پراڪرت سنڌي ٻوليءَ جي ماءُ هئي، اها سنسڪرت کان ٻين ٻولين جي ڀيٽ ۾ گهڻي مختلف هئڻ ڪري، انهن عالمن هر دور ۾ بگڙيل محسوس ٿي ڪئي. +جڏهن ته اها وقت گذرڻ سان تبديل ٿيندي، پنهنجي علائقي جي ٻوليءَ طور اسري، -ان- کي ”-اپڀرنش-“ جو نالو ڏنو ويو ٿو ڏسجي. +ڊاڪٽر مرليڌر جيٽلي، -ان- کي ناگر يا شورسيني -اپڀرنش- ٿو سڏي ۽ ائين سنڌيءَ کي هند آريائي -ٻولي- ٿو ثابت ڪري، جڏهن ته ڊاڪٽر الانا ۽ سراج سنڌيءَ جي آريائي نسل واري مفروضي کي نه ٿا مڃين ۽ -ان- کي سنڌ جي ڪنهن آڳاٽيءَ اصلوڪي ٻوليءَ مان نڪتل ٿا ڄاڻائين. +-ان- صورت ۾ جيڪڏهن -اپڀرنش- ۽ سنڌيءَ ۾ ڪا هڪجهڙائي آهي به ته، ائين چوڻ درست ٿيندو ته -اپڀرنش- به -ان- اصلوڪي ٻوليءَ جو ئي ڪو ارتقائي مرحلو (ننڍي -ٻولي-) آهي، يا لهجو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18726.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18726.txt new file mode 100644 index 0000000..237e76d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18726.txt @@ -0,0 +1,60 @@ +اڀرندو نارو +اوڀرندو نارو يا پراڻي ڦٽل ھاڪڙو ندي پاڪستان جي صوبي سنڌ جو ھڪ ڪينال آھي جيڪو سکر بئراج سان ڳنڍيل آھي ء سنڌوندي جي اوڀر واري پاسي ۾ واقع آهي. +ماضي م ان ڪينال وارو وهڪرو قديم ھاڪڙو ندي ھئي. +ماھرن جو خيال آهي ته ھاڪڙو ستلج ندي جو سنڌ ۾ وھندڙ حصو ھيو. +ستلج ندي بياس سان ملي وڃڻ ڪري ان جو ھاڪڙو سڏجندڙ سنڌ وارو وھڪرو اجڙي ويو. +سنڌوندي جي اٿل وقت ٿيندڙ ٻوڏ جو پاڻي ان پيٽ تان گذري ان ھاڪڙي واري پيٽ کي گھاري م تبديل ڪري ڇڏيو ۽ اھو نارو سڏجڻ لڳو اھڙي طرح ٻوڏ جو پاڻي ڍوري پراڻ ۽ اتان ڪوري کاري ۾ وڃي پوندو هو. +1857ع ۾ روھڙي وٽان سنڌوندي ۽ ان ڦٽل ھاڪڙي واري پيٽ جي وچ ۾ روھڙي لڳ کوٽائي ڪري پاڻ ۾ ملائي ان ڦٽل ھاڪڙي واري پيٽ کي سنڌونديءَ جي ڪينال يا واھ جي شڪل ڏني وئي. +اڳتي ھلي جڏھن سکر بئراج ٺھيو تہ اوڀرندي ناري نالي ڪينال کي ان بئراج سان ڳنڍيو ويو. +ھاڪڙو ندي. +اڀرندو نارو دراصل سنڌ جي قديم ڦٽي ويل هاڪڙو ندي يا هاڪڙو آھي جيڪو سڪي چڪو آهي. +ان کي مختلف علائقن ۾ مختلف نالن سان سڏيو ويندو هو. +جيئن: گھاگھر، سرسوتي، نالاشڪر وغيره ۽ سنڌ ۾ ان کي ريڻي، واهندو، نارو پڻ سڏيو ويندو آهي. +اهو سوالڪ جابلو سلسلي مان نڪرندو هو ۽ ان ۾ جمنا ندي ۽ ستلج ندي سميت سنڌو ندي پنهنجي پاڻي جو ڪجهه حصو داخل ڪنديون هيون. +هاڪڙو ندي جڏهن سنڌ جي موجوده سرحدن ۾ داخل ٿيندي هئي ته ان وقت سندس اوڀارين ڪپ تي ونجڻوٽ ۽ ان کان پرتي اولھائين ڪپ تي ڏمڀ بٺي ۽ آخري ڇيڙي تي سمنڊ ۾ داخل ٿيڻ وقت نھٽو اولھائين ڪپ تي هوندو ھيس. +ان دؤر ۾ ڪڇ جو رڻ پنهنجي موجوده شڪل ۾ نه هوندو هو، پر اتي سمنڊ ڇوليون هڻندو هو ۽ رڻ ڪڇ هڪ سامونڊي نار هيو. +جنهن ۾ هاڪڙو ندي ۽ اروالي ٽڪرين مان نڪرندڙ لوڻي ندي موجوده ننگر پارڪر وٽ ڇوڙ ڪنديون هيون. +هاڪڙو ندي 1226ع ڌاري سڪي وئي. +قديم زماني ۾ گجرات ۽ سوراشٽر مان لنگهي بھاولپور ۽ ٿر کي سر سبز ڪندي هئي. +ان جي وهڪري بند ٿي وڃڻ سبب سنڌ جي ٿر پارڪر وارو علائقو رڻ پٽ ۾ تبديل ٿي ويو آهي. +3 هزار سال ق م ۾ سنڌ جي ھيٺين پٽ مان مختلف نديون ۽ انهن جا وهڪرا گذرندا هئا. +جنهن سبب هي پٽ سائو ستابو ۽ ٻيلن سان چهچ هيو. +مختلف جانور جھجھي تعداد ۾ رهائش پذير هئا. +ذرخيز زمين هجڻ سبب زرعي فصل ٿيندا هئا. +هن پٽ مان گذرندڙ ندي گهاگهر هاڪڙو سميت ٻين برساتي ندين جي ڪنارن تي شهر ۽ وسنديون آباد هيون ۽ جنهن جا وڏي انگ ۾ آثار مليا آهن. +هاڪڙو ندي سڪي وڃڻ سبب هي پٽ رڻ پٽ ۾ تبديل ٿي ويو. +انسانن توڙي جانورن جي رهائش موافق نه رهيو. +هن ندي جي ڪناري تي آباد شهر ۽ وسنديون ڦٽي ويون اوڀرندي نارو هڪ تمام پراڻو وهڪرو آهي، جنهن بابت محققن جا مختلف رايا آهن. +هڪڙن جو خيال آهي ته اهو وهڪرو ستلج نديءَ جو پراڻو پيٽ آهي، جنهن کي ڪجهه صديون اڳ ستلج ندي ڇڏي وئي هئي. +ڪن جي خيال موجب اها هڪ پراڻي ندي هئي، جيڪا ستلج ندي جي اڀرندي طرف کان هماليه جبلن مان نڪري سنڌ مان وهندي هئي ۽ عمرڪوٽ کي لتاڙي ڪڇ جي نار ۾ وڃي پوندي هئي. +ان وقت هن کي "گھاگھڙ ندي" سڏيندا هئا، پر گهڻي وقت کانپوءِ گهٽجي، ناري واهه جي صورت اختيار ڪري وئي. +ستلج ندي جنھن جاء تي جبلن کي ڇڏي ٿي ان جي ويجھو پنھنجي اصلوڪي پيٽ تان ڦري اولھ طرف وڪڙ کائي بياس ندي سان ملي وئي ۽ اڳتي سنڌ م ان جو پيٽ اجاڙجي ويو. +1834ع ۾ جيمس ميڪرڊو لکيو آهي، ته هي سنڌو نديءَ جو پراڻو پيٽ آهي، جيڪو بکر کان چاليهه ميل مٿي سيد گنج بخش جي ڳوٺ وٽ جدا ٿي، الور جي اوڀر کان ڏکڻ طرف وهندو هو ۽ هن مان هڪ شاخ الهندي طرف نڪرندي هئي، جنهن کي ’لوهاڻو ندي‘ سڏيندا هئا. +جيمس مئڪمرڊو کان ڏهه سال پوءِ ڪئپٽن بيڪر لکي ٿو ته هي سنڌو نديءَ جو پُراڻو پيٽ آهي، پر هن کي پاڻي پنجاب جي ٻن ڍورن کان ملندو هو، جن مان هڪڙو سنڌو نديءَ جي آمهون سامهون هو ۽ ٻيو ستلج نديءَ جي سامهون روپار کان بھاولپور جي ويجهو هو. +پويون ڍورو سبزل ڪوٽ وٽان وهي، روهڙيءَ جي اوڀر ۾ يارنهن ميلن جي مفاصلي تي ناري جي مُنهن سان اچي ملندو هو. +ڪن محققن جي راءِ آهي ته سڪندر اعظم جي وقت سنڌ مان ٻه نديون وهنديون هيون، جن مان اوڀر واري کي هاڪڙو يا وهند سڏيندا هئا ۽ اهو ئي هن وهڪري جو پيٽ آهي. +ايڇ. +ٽي لئمبرڪ تحقيق سان ثابت ڪيو آهي ته هاڪڙو ۽ نارو انهيءَ هڪڙي ئي وهڪري جا نالا آهن، جيڪو وهڪرو ٽن حصن ۾ ورهايل آهي. +ان جي پهرئين ۽ آخري حصي کي هاڪڙو ۽ وچ واري حصي کي نارو سڏيندا هئا. +ڪجهه ننڍڙا درياهه، گهانگهڙ، مرڪنڊا، سرسوتي ۽ چٽانگ پاڻ ۾ ملي هڪڙو وهڪرو ٺاهيندا هئا. +انهي وهڪري جو وجود بھاولپور ۽ بيڪانير رياست ۾ به ملي ٿو، جنهن کي هاڪڙو سڏيندا هئا. +وڃڻوٺ وٽان اهو وهڪرو ٻن حصن ۾ ورهائجي ويندو هو. +هڪڙو حصو اڳ ۾ ڏکڻ طرف، پوءِ اولھ طرف ۽ آخر ۾ ڏکڻ اولھ ۽ ڏکڻ طرف هلي روهڙيءَ جي ڏکڻ ۾ ٽڪرين ۾ پهچندو هو، جنهن کي وهندا سڏيندا هئا، ٻيو حصو ڏکڻ ۽ ڏکڻ اولهه طرف وهي وڃي ’وهندا‘ سان ملندو هو، جنهن کي ريڻي سڏيندا هئا. +ٻنهي حصن، وهندا ۽ ريڻيءَ جي ميلاپ کانپوءِ هيٺ گڏيل حصي کي نارو سڏيندا هئا، جيڪو ٻه ميل کن ويڪرو هوندو هو. +اهو نارو واريءَ جي دڙن مان سٺ ميل سفر ڪندو ڏکڻ ۽ ڏکڻ اولهه طرف وهندو هو. +سٺ ميلن کانپوءِ کليل زمين ۾ ڏکڻ ۽ ڏکڻ اوڀر تي وهندو هو. +آخرڪار ڏکڻ ۽ ڏکڻ اولهه طرف تي هلي وڃي ڪڇ جي رڻ ۾ پوندو هو. +هن آخري ٽڪري کي وري به هاڪڙو سڏيندا هئا. +1859ع ۾ ليفٽيننٽ فائيف روهڙيءَ کان ٿورو مٿي درياھ مان وڍ ڏيئي ناري جي پيٽ ۾ پاڻي آندو هو ۽ سکر بئراج ٺهڻ وقت ناري جو نئون منهن بئراج مان ڪڍيو ويو هو آرين جي اچڻ کان اڳ ڪڇ جو رڻ ۽ راجپوتانا جو ڪججھ حصو سمنڊ هيٺ هئا ۽ ڪڇ جو رڻ کنڀات جي نار سان ڳنڍيل هو. +مهاڀارت جي زماني کان پوءِ عربي سمنڊ گهٽجندو ويو. +اُن وقت سنڌو ندي جي هڪ شاخ هاڪڙو نالي اُتر ۾ پنجند وٽان نڪري بهاولپور، اڀرندي سنڌ (ٿر) عمرڪوٽ وٽان لنگهي، ننگرپارڪر وٽ ڪڇ جي رڻ ۾ ڇوڙ ڪندي هئي. +ابوالفضل ”آئين اڪبري“ ۾ ۽ ٽاڊ ”راجستان“ ۾ هاڪڙي بابت اشارا ڏنا آهن +رياست بهاولپور، جيسلمير ۽ ٿر ۾ ان جا ڦٽل نشان بيٺل آهن. +ڪپتان ريڪس به لکي ٿو ته ”سنڌو نديءَ جي تاريخ هاڪڙو نالي ننگرپارڪر وٽ ڇوڙ ڪندي هئي، جنهن ۾ دنگيون ۽ جهاز هلندا هئا ۽ ويراواھ جي ڀرسان پاري ننگر جو مشهور بند رهو، جتي اچي بيهندا هئا. +ويراواھ جي ڀرسان هڪ ٽڪري آهي، جنهنجو نالو ڏوتڙ آهي. +ڏو = ٻه، تڙ = درياءُ جو ڪنارو، جتي جهاز ۽ دنگيون بيهن. +چون ٿا ته انهيءَ ٽڪريءَ وٽ اڳي ٻن جهازن جي بيهڻ لاءِ تڙ هو، تنهنڪري اهو نالو پيس +درياءُ يا هاڪڙي جي پيٽ کي سنگه سڏين ٿا، اُن ۾ هاڻي پوک ٿئي ٿي. +اُن وقت ٿر ۾ ڀٽون شايد ڪونه هيون ۽ زمين سنئين هئي، ۽ پوءِ ڌرتيءَ جي زلزلي سبب زمين جي هيٺ مٿي ٿيڻ ڪري، هاڪڙو ندي بند ٿي ويئي، ڇاڪاڻ جو اڳي سنڌ ۾ خوفناڪ زلزلا ٿيندا هئا +هاڪڙو ڪڏهن بند ٿيو، ان بابت چٽي طرح چئي نٿو سگهجي، پر ڪئپٽن ريڪس لکي ٿو ته ”عيسوي پهرين صديءَ ۾ پاري ننگر وڏو بندرگاھ هو. +“ انهيءَ مان انومان ڪڍي سگهجي ٿو ته هاڪڙو ندي به شايد عيسوي پهرين صديءَ کان پوءِ بند ٿي هوندي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18775.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18775.txt new file mode 100644 index 0000000..87b915a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18775.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +پاڪستان جي آئين ۾ اٺين ترميم +11 نومبر 1985ع تي غيرجماعتي چونڊن جي نتيجي ۾ چونڊجي آيل قومي اسيمبليءَ، 1973ع جي آئين ۾ اٺينءَ ترميم جي منظوري ڏني. +هن ترميم جو بنيادي مقصد صدر مملڪت جي اختيارن ۾ اضافو ڪرڻ هو. +اٺين ترميم سبب آئين جي 19 فقرن ۾ تبديليون آيون، پر انهن سڀني مان شق 58 (2) B جو آئيندي جي سياست تي تمام گهرو اثر پيو. +هن ئي فقري موجب صدر کي اهو اختيار ملي ويو ته جڏهن به هو ڏسي ته وفاق پاڪستان جو انتظام آئين مطابق نٿو هلائي سگهجي، ته هو قومي اسيمبلي ٽوڙي سگهي ٿو، ۽ ان کان پوءِ هو پنهنجي مرضيءَ موجب 90 ڏينهن ۾ چونڊون ڪرائيندو. +اٺين ترميم جي منظوريءَ کان اڳ وزيراعظم جي چونڊ قومي اسيمبلي ڪندي هئي، پر ترميم کان پوءِ صدر قومي اسيمبليءَ جي ڪنهن به ميمبر کي پنهنجي اختيارن هيٺ وزيراعظم مقرر ڪري پئي سگهيو، جنهن کي 40 ڏينهن اندر اسيمبليءَ مان اعتماد جو ووٽ وٺڻو هو. +هن ترميم هيٺ 29 مئي 1988ع تي صدر جنرل محمد ضياءُ الحق، وزيراعظم محمد خان جوڻيجي کي برطرف ڪري، اسيمبلي ٽوڙي. +وري 6 آگسٽ 1990ع تي صدر غلام اسحاق خان، محترمه بينظير ڀٽو جي وزارت عظميٰ، اسيمبلي ٽوڙي ختم ڪئي. +ان کانپوءِ 18 اپريل 1993ع تي صدر غلام اسحاق خان، محمد نواز شريف کي وزيراعظم جي عهدي تان برطرف ڪري، اسيمبلي ٽوڙي ڇڏي. +5 نومبر 1996ع تي صدر فاروق احمد لغاري، وزيراعظم محترمه بينظير ڀٽو کي هٽائي، اسيمبليءَ کي ختم ڪري ڇڏيو. +3 فيبروري 1997ع تي نين چونڊن ۾ مسلم ليگ (نواز شريف گروپ) وڏيءَ اڪثريت سان کٽيو ۽ اُنهيءَ اسيمبليءَ نوازشريف کي وزيراعظم چونڊيو، جنهن 31 مارچ 1997ع تي قوم کي خطاب ڪندي اٺين ترميم جي خاتمي جو اعلان ڪيو ۽ اسيمبليءَ جي ان فيصلي کي صدر فاروق احمد خان لغاريءَ خوشيءَ سان قبول ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18783.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18783.txt new file mode 100644 index 0000000..6895f8a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18783.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +اٽي ڏڪر +اٽي ڏڪر يا ڏيڪي ڏڪر جنھن کي اردو ۾ گلی ڈنڈا چوندا آھن ھڪ +مشهور ٻاراڻي راند، جيڪا -ٻار- کيڏن. +بعضي وڏا به اِٽي_ ڏڪر راند ڪن ۽ ٽوليون ٺاهي مئچون ٻڌن. +نهايت دلچسپ راند آهي. +-اٽي- ۽ ڏڪر ڪاٺ مان گهڙايل ٿين ٿا. +-اٽي- چئن کان ڇهن انچن جي ۽ ڏڪر لڳ ڀڳ -ٺونٺ- جيترو مضبوط ڏنڊو هوندو آهي، آڳ وٺندڙ رانديگر پنهنجي واريءَ تي اٽيءَ کي گل مٿان پاسيرو رکي، -ان- جي هيٺان ڏنڊو کپائي زور سان پري تائين اڇلائيندو آهي. +مخالف رانديگر اها -اٽي- جهپي رانديگر کي آڳ ڏيڻ جي ڪوشش ڪندا آهن، جهپي نه سگهڻ جي صورت ۾ رانديگر گل جي مٿان ڏڪر رکندو ۽ مخالف رانديگر -ان- جاءِ -تان- اٽيءَ سان ڏڪر کي چُٽي رانديگر کي آئوٽ ڪرڻ جي ڪوشش ڪندو. +-ان- ۾ به ناڪام ٿيڻ کان پوءِ رانديگر ڏڪر سان ڏڪيءَ جي پاسن تي ڌڪ هڻي -ان- کي هوا ۾ مٿي ڪُڏائيندو ۽ پوءِ -ان- کي زمين تي ڪرڻ کان اڳ ۾ ئي ڏڪر سان زوردار ڌڪ هڻي ڪنهن پاسي پري اڇلائڻ جي ڪوشش ڪندو، مخالف رانديگر هڪ ڀيرو وري -ان- کي جهپڻ جي ڪوشش ڪندا، ناڪام ٿيڻ جي صورت ۾ رانديگر گل کان اٽيءَ تائين جو فاصلو ڏڪر سان ماپيندو ۽ اوتريون پوائنٽون اسڪور ڪندو اهڙيءَ طرح هي رانديگر آڳ وٺندو ويندو جيستائين وڃي آئوٽ ٿئي. +ڏڪر ماپڻ مهل ڳڻپ هن ريت ڪندا اِڪٽ، بِڪٽ، لان، مُون، نار، -آر-، ويئي، جڳ (يا يُڪو) اهي غالبا دراوڙي عدد آهن، -اٽي ڏڪر- کيڏڻ جا ڪافي نمونا آهن -جن- مان هڪ گول دائري اندر بيهي ٻاهران اڇلايل اٽيءَ کي ڏڪر سان ڌڪ هڻي پري موٽائڻ آهي. +هي راند ننڍا ڇوڪر ڪندا آهن. +ڪاٺ جو ننڍو ٽڪر، ٻنهي پاسن کان ٿورو سنهو ۽ وچ تي ٿلهيرو ٺاهيندا، جنهن کي ”اِٽي“ چوندا آهن. +ٻي ڪاٺي ٽي فوٽ کن ڊگهي کڻندا آهن، جنهن کي ڏڪَرَ (ڏوٽو ۽ بُگو) چوندا آهن. +زمين ۾ ٿوري لانبي کڏ کڻندا، جنهن کي گُهني چون. +راند وارا سڀيئي چوڪرا واري واري سان گهنيءَ ۾ اِٽي رکي ڏڪر سان هرڪو ڌڌل هڻندو، جنهن جي ڌڪ سان اٽي ويجهي ڪري يا جنهن کان ڌڪ نه لڳو ۽ گسي ويو ته ان کي کوکو چوندا، پوءِ ان تي آگ آئي ۽ پُڏيندو. +پوءِ جنهن ڇوڪر جي ڌڪ سان اِٽي جتي ڪِري هوندي، اتان بيهي آگ وارو اِٽي گهنيءَ ڏي اڇليندو. +گهنيءَ وٽ ڏڪر رکيل هوندو، اِتي جي ان کي اچي لڳي ته آگ لٿي، نه لڳي ته مٿي بيٺل ڏڪر کڻي اِتي کي ڌڪ هڻي پري اڇليندو، ته هو ڊوڙي اچي اٽي ڇڏائڻ جي ڪوشش ڪندو، جي پهچي ويو ۽ اِٽي ڇڏائي وڌائين ته آگ لٿي. +هي راند ڪيترن ئي نمونن سان ڇوڪرا ڪندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18792.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18792.txt new file mode 100644 index 0000000..b87781a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18792.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +اجمير +اجمير يا اجمير شريف راجستان (ڀارت) جو هڪ شهر ۽ علائقو. +-اجمير- شهر جو بنياد راجپوت راجا اجيه چوهاڻ 1100ع جي دور ۾ رکيو. +هيءُ شهر شهاب الدين غوريءَ 1192ع ۾ فتح ڪيو. +شهنشاهه اڪبر پنهنجي شروعاتي سالن ۾ -اجمير- کي پنهنجي مملڪت ۾ شامل ڪيو. +هن -اجمير- ۾ هڪ قلعو ۽ محلات ٺهرايو، جنهن کي هاڻي ڀارتي سرڪار ميوزيم ۾ تبديل ڪري ڇڏيو آهي. +-اڪبر بادشاهه- ننڍي کنڊ جي مشهور صوفي اولياءَ خواجه معين الدين چشتيءَ جي مزار جي زيارت لاءِ گهڻائي ڀيرا سفر ڪيو. +-اجمير- جو شهر اهم زيارت گاهه آهي. +اجمير پنهنجي اسلامي آثارن، عمارتن خاص ڪري حضرت خواجه معين الدين چشتيءَ، جنھن کي نبي الھند ۽ غريب نواز جا لقب مليل آھن، (1135- 1229) جي مقبري کان مشهور آهي +اُهو مقبرو مالوا جي سلطانن 1455ع جي لڳ ڀڳ تعمير ڪرايو هو. +جتي دنيا جي ڪنڊ ڪڙڇ ۽ سموري ھندوستان مان جي مسلمانن سان گڏ سک، عيسائي ۽ ھندو پڻ زيارت لاء ايندا آهن. +مغل بادشاھ اڪبر فتح پور سيڪري کان ھن درگاھ تي ٻہ دفعا پنڌ اچي زيارت ڪئي. +ان درگاھ جي ھڪ نمايان خصوصيت اھا آھي تہ ان جي انتظامي معاملن جي سنڀال لاء باقاعده پارليامينٽ مان درگاھ خواجہ صاحب ايڪٽ پاس ٿيل آھي جنھن مطابق 11 ميمبرن جو بورڊ ان جو انتظام ھلائيندو آھي +جيتوڻيڪ ٻيون عمارتون پوءِ ٺهيون، -جن- ۾ ٻه مسجدون، اڪبر ۽ شاهجهان جون ٺهرايل آهن، هڪڙي عمارت اڍائي ڏينهن جو جهوپڙو آهي، جيڪا دراصل درسگاهه هئي، جنهن کي پوءِ مسجد ۾ تبديل ڪيو ويو. +ٻيون تاريخي جايون، -جن- ۾ اڪبر جو ٺهرايل ’قلعو -بند- قصر‘، جهانگير جو ٺهرايل -باغ- ۽ شاهجهان جي اڏايل اناساگر جي -بند- تي واقع ’مرمري ڪوشڪ‘ شامل آهن. +سنڌ جي حڪمرانن توڙي عام عقيدتمندن پڻ -اجمير- شهر ۾ ڪندوريءَ جون ديڳيون، اوطاقون ۽ اوتارا درگاهه جي لاءِ وقف ڪيا، -جن- مان مشهور ڪافي گو شاعر مصري شاهه جو نالو قابل ذڪر آهي. +-ان- کان سواءِ ڪيترا عقيدتمند هرسال سالياني عرس جي موقعي تي -اجمير- شريف ويندا رهندا آهن. +ھن شھر ۾ شمس الدين التمش جي ٿھرايل مسجد پڻ مشھور آھي جنھن جو نالو ڍائي دن ڪي مسجد (اڍائي ڏينھن جي مسجد) آهي جيڪا ٻن ڦٽل مندرن جي مٿان ٺھرائي وئي ھئي. +سنڌ جو مرد مجاهد ۽ -تحريڪ خلافت- جو اڳواڻ بئريسٽر جان محمد جوڻيجو به -اجمير- جي درگاهه جي ڀر ۾ دفن آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18799.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18799.txt new file mode 100644 index 0000000..4a5e708 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18799.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +لال سنگھ اجواڻي +سنڌي ٻوليءَ جو نامور عالم ۽ تعليمدان لالسنگهه هزاري سنگهه اجواڻي 1899ع ۾ سنڌ ۾ ڄائو. +سنڌ ۾ تعليمي خدمتون سرانجام ڏيڻ بعد، ڀارت ۾ نئشنل ڪاليج باندرا (-بمبئي-) مان پرنسپاليءَ -تان- رٽائر ٿيو. +هن مرڪزي ساهتيه اڪادميءَ تي ڪيترن سالن تائين سنڌي زبان جي نمائندگي ڪئي ۽ سنڌي صلاحڪار بورڊ جو ميمبر رهيو. +هي ڪيترن ئي سنڌي ۽ -انگريزي- ڪتابن جو مصنف هو. +” سندس شاهڪار ڪتاب آهي، جنهن جو پهريون ڇاپو، ساهتيه اڪادمي دهليءَ پاران 1970ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو، ٻيو ڇاپو 1977ع ۾، ٽيون ڇاپو 1990ع ۾ ۽ چوٿون ڇاپو 1994ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو. +ڊيمي سائيز جي 226 صفحن تي مشتمل پڪي جلد واري هن ڪتاب جي چوٿين ڇاپي جي قيمت 80 رپيا آهي. +هي ڪتاب ’هندستاني ٻولين جي ادب‘ واري سلسلي جو اٺون ڪتاب آهي، جڏهن ته -ان- کان اڳ آسامي، بينگالي، ميٿلي، ملايالم، اُڙيا، ڪنڙ ۽ -تيليگو- زبان جي ادب جون تاريخون اڳئي اداري پاران ڇپجي چڪيون آهن. +هن ڪتاب ۾ سنڌ ۽ سنڌي، سنڌي -ٻولي- ۽ -ان- جو بڻ بنياد، صوفي ازم ۽ سنڌي طرز زندگي، شاهه عبداللطيف، سچل سرمست، انگريزن کان اڳ جي دور جا ليکڪ، سامي، -انگريزي- دور جو سنڌي نثر ۽ ڊراما وغيره شامل آهن. +اجواڻي صاحب 1976ع ۾ وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18800.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18800.txt new file mode 100644 index 0000000..25e0371 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18800.txt @@ -0,0 +1,42 @@ +اُچ شريف (پراڻو نالو:اسڪلندہ) پاڪستان جي صوبي پنجاب جو تاريخي شهر آهي جيڪو بهاولپور ضلعي ۾ واقع آهي. +تفصيلي تعارف. +هڪ قديم تاريخي ۽ اسلامي اهميت جو شهر، جيڪو بهاولپور کان ڏکڻ-اولھ پاسي 38 ميلن جي مفاصلي تي پنجند جي ميلاپ واري هنڌ واقع آهي. +سنڌ جي تاريخ تي نظر وجهڻ سان خبر پوندي ته پنجاب جا ڪافي علائقا سنڌ ۾ شامل هوندا هئا، جنهن ۾ ملتان جو علائقو ۽ اُچ به شامل هئا. +اُچ جو اصل نالو ’اسڪلندا‘ هو، پر اُن جي زمين جي اوچائي ۽ مٿانهينءَ هئڻ ڪري هن کي ’اُچ‘ چوڻ لڳا. +هتي هڪ قلعو ۽ وڏي ايراضيءَ ۾ قبرستان پڻ هو، جنهن ۾ گهڻائي بزرگ دفن ٿيل آهن. +تاريخدانن جي راءِ موجب هيءُ شهر 550 ق. +م ۾ آباد ٿيو. +سڪندر اعظم هندستان تي حملي وقت هتي ترسيو هو. +محمد بن قاسم جڏهن سنڌ کي فتح ڪيو، ان وقت هيءُ شهر سياسي، معاشي ۽ تهذيبي لحاظ کان بي مثال هو. +محمود غزنويءَ جي حملي کان پهرين اُچ شهر سنڌ جو هڪ صوبو هو ۽ هتي هندن جي حڪومت هئي. +محمود غزنويءَ جي فتح کان پوءِ هيءُ شهر مسلمانن جي قبضي ۾ اچي ويو ۽ نيٺ مغل حڪومت جو حصو بڻيو. +370ھ/980ع ۾ حضرت سيف الدين گاذروني اُچ شهر ۾ آيو ۽ اسلامي تعليم جو هڪ وڏو مدرسو قائم ڪيائين، جنهن ۾ هڪ ئي وقت اڍائي هزار شاگرد تعليم وٺندا هئا. +سلطان شهاب الدين غوري هن اداري جو پهريون سرپرست هو. +کانئس پوءِ غوري بادشاهن اُچ شهر کي پنهنجي گاديءَ جو هنڌ بڻايو. +غوري حڪومت جي زوال سان اُچ جو به زوال آيو. +منگولن جي حملن وقت گهڻن عالمن ۽ فاضلن هجرت ڪري اُچ جو رُخ ڪيو ۽ هتي اچي رهيا. +جيتوڻيڪ منگولن هن شهر کي ڪيترائي ڀيرا تباھ ڪيو، پر هن شهر جي اهميت ۾ ڪوبه فرق نه آيو. +همايون جي دور ۾ هيءُ شهر مغلن جي ماتحتيءَ ۾ آيو ۽ اوج تي پهتو، پر اورنگزيب عالمگير کان پوءِ اُچ جي اهميت گهٽجڻ لڳي. +رنجيت سنگھ هن شهر تي قبضي ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، پر ناڪام رهيو، البت بهاولپور جي عباسين اُچ شهر کي پنهنجي رياست ۾ شامل ڪيو. +اُچ ولين ۽ درويشن جو شهر آهي. +بخارا جو سيد جلال الدين بخاري سُرخ پوش، سندس پٽ سيد احمد ڪبير بخاري ۽ پوٽو مخدوم جهانيان جهان گشت جنهن جو اصل نالو پڻ سيد جلال الدي هو ۽ هن بخاري خاندان سان سنڌ جي مشهور عوامي شاعر استاد بخاري جو شجرو پڻ ملي ٿو، ان کان سواءِ مخدوم راجو قتال، بي بي جيوندي، حضرت بهاول حليم، حضرت بندگي محمد غوث جهڙن صوفي اڪابرن جا مقبرا به هن شهر ۾ آهن. +ملتان جي گورنر سلطان لنگوخان جي ڌيءُ جو مقبرو به هتي آهي. +اُچ، ملتان پرڳڻي جي وڏن ۽ مشهور شهرن مان آهي. +راءِ سهاسيءَ جي راڄ ۾، ستن وڏن شهرن ۾ مضبوط قلعا هوندا هئا، جن مان هڪ اُچ ۾ به هو، جيڪو پوءِ ڊهي ويو. +هن شهر ۾ ست مشهور ڳوٺ هئا، پر هاڻي انهن مان باقي ٽي وڃي بچيا آهن، جيڪي هي آهن: (1) ڳوٺ اُچ مخدوم جهانيان: هتي مخدوم جهانيان جهان گشت جي درگاھ آهي ۽ هن جا مريد ڪافي تعداد ۾ رهن ٿا، تنهن ڪري هن تي اهو نالو پيو. +(2) ڳوٺ اُچ مغليا: هتي مغلن جي گهڻي آبادي آهي، انهيءَ ڪري هن تي اهو نالو پيو. +(3) ڳوٺ اُچ گيلاني: هن ڳوٺ ۾ وري حضرت عبدالقادر جيلانيءَ جي نسل مان پير ۽ مريد رهن ٿا، ان ڪري ’اُچ گيلاني‘ جي نالي سان سڏيو وڃي ٿو. +1981ع جي آدم شماريءَ موجب اُچ شهر جي آبادي لڳ ڀڳ پندرهن هزار هئي. +هتان جي ويجهي ريلوي اسٽيشن احمدپور شرقيه آهي، جيڪا اُچ کان 12 ميلن جي مفاصلي تي آهي. +8 جولاءِ 1975ع تي هن شهر کي سب ڊويزن جو درجو ڏنو ويو. +مٿي ذڪر ڪيل درويشن کان سواءِ هتي ڪجھ ٻين بزرگن جا به مقبرا آهن، جن ۾ اُچ جي حاڪم سيد عبدالحميد بن جعفر، مخدوم شيخ عبدالقادر ثاني، (جيڪو وڏو عالم، فاضل ۽ پيران پير جي اولاد مان هو)، شيخ ابراهيم خليل فدا ۽ سندس پٽ گنج بخش شاهه شامل آهن. +هتي اسماعيلي داعي، پير صدرالدين جي فرزند پير حسن ڪبيرالدين عرف حُسن درياءَ جي درگاھ بہ آهي. +چچ نامي جو مترجم علي ڪوفي به ڪجهه وقت اُچ شهر ۾ سڪونت پذير هو +تاريخ. +اچ جو قديم نالو اسڪلندہ آھي. +اسڪلنده (اُچ)، جنرل ڪننگهام جي بيان موجب، سڪندر مقدونيءَ يادگار طور تعمير ڪرايو هو. +هي شهر ملتان کان ستر ميلن جي مفاصلي تي رياست بهاولپور ۾ پنج ند درياه تي واقع هو. +اڳ پنجاب جون نديون مهراڻ سان اُچ وٽ گڏبيون هيون، مگر هينئر پنجاب جون نديون چاليهه ميل مٿڀرو مٺڻ ڪوٽ وٽ سنڌوءَ سان گڏجن ٿيون. +ناصر الدين قباچه جي ڏينهن ۾ اچ سنڌ جو تختگاه هو، هتي جلال بخاري ۽ مخدوم جهانيان جا مقبرا آهن. +ابن بطوطا جڏهن شهر ڏٺو هو، تڏهن منجهس عمديون بازاريون ۽ پختيون عمارتون هيون. +هتي جو حاڪم سيد جلال الدين علوي هو، جنهن ابن بطوطا کي خرقو عنايت ڪيو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18808.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18808.txt new file mode 100644 index 0000000..33a8a2a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18808.txt @@ -0,0 +1,66 @@ +اڇڙو ٿر +اڇڙو ٿر يا اڇرو ٿر اڇڙو ٿر اصل ۾ اَڇِي يا سفيد رنگ جي ريتي يا واري جي ڪري سڏجي ٿو. +اڇڙي ٿر ۾ هر طرف اڇي واري ۽ ان جا دڙا پکڙيل آهن. +پکيڙ. +سنڌ ۾ ٿر ريجن (ٿرپارڪر) جنهن جي پکيڙ ٻاويهه هزار (22000) چورس ڪلوميٽر ۽ ٽيون نارا ريجن (اڇڙو ٿر) جيڪو ٽيويهه هزار (23000) چورس ڪلوميٽرن ۾ ڦهليل آهي. +صدين کان وٺي نارا ريجن کي مقامي ماڻهو -اڇڙو ٿر- ڪري سڏن. +-اڇڙو ٿر- سنڌ جي پنجن ضلعن سانگهڙ، نوابشاهه، خيرپور، سکر، گھوٽڪي کان وٺي هندستان جي سرحد تائين ڦهليل آهي. +هي -ٿر- ايراضي جي لحاظ کان، -ٿر- ريجن (ٿرپارڪر) کان وڏو آهي. +بيهڪ: اڇڙي ٿر جون حدون سنڌ جي شهر عمرڪوٽ ۽ هٿونگو واري پاسي کان شروع ٿي گهوٽڪيءَ وٽان گذرنديون، وڃي پاڪستان جي پنجاب صوبي سان ملن ٿيون، جنهن جي اڳيان بابا فريد جو چولستان کيس ڀليڪار ڪري ٿو. +ائين چئجي ته چولستان ۽ -ٿر- ريجن (ٿرپارڪر) جي وچ واري ريگستان کي ”اڇڙو ٿر“ سڏجي ٿو. +رائيچند هريجن اڇڙي -ٿر- لاءِ لکيو آهي ته ”اڇو -ٿر-، هن ۾ عمرڪوٽ تعلقو جو اتريون ڪنارو ۽ کپرو تعلقو جو -اتر-، -اوڀر- وارو ڀاڱو اچي وڃي ٿو ۽ اڳتي خيرپور رياست ۽ جيسلمير تائين دنگ اٿس. +هن کي بوئٺ ۽ ڊيئا به چوندا آهن. +هتي آبادي گهٽ ۽ ماڻهن جي بستي ڇڊي آهي“. +هو وڌيڪ لکي ٿو ته ”زمين اڇاڻ مائل وارياسي ۽ پوکي لائق نه هئڻ ڪري هن کي اڇڙي -ٿر- جي نالي سان وڌيڪ سڃاتو وڃي ٿو. +نالو. +ٿر جي هن حصي کي مقامي طرح -اڇڙو ٿر- (White desert) -ان- ڪري چيو وڃي ٿو ته -ان- علائقي جي واري بلڪل سفيد ٿئي ٿي. +جنهن ۾ لوڻ ۽ چيڪي مٽي جا جزا تمام گهٽ آهن. +جيڪڏهن واريءَ کي مٺ ۾ -بند- ڪبو ته واري اصل هٿ ۾ نه بيهندي، پر -پاڻي- جيان، هٿ مان وهي ويندي. +-ان- کانسواءِ هن ۾ مواد کي شڪل ۾ آڻيندڙ ۽ لچڪيداري جون خاصيتون نه هئڻ برابر آهن. +هن واريءَ ۾ پاڻيءَ کي روڪڻ جي صلاحيت به نه هئڻ برابر آهي. +مطلب ته هن جا تهه گهڙڻ جوڳو آهن، ٻي معنيٰ ۾ ٻوٽن کي پاڙ هڻڻ ۾ ڏکيائي ٿئي ٿي. +ساڳي وقت -ٻوٽي- کي ريج نه ملڻ ڪري واڌ ويجهه جو موقعو نه ٿو ملي. +هتان جي واري هلڪي ۽ پوري هئڻ ڪري، هوا ۾ گهڻو اڏامي ٿي. +جنهن سبب ماڻهن کي رهائش توڙي پوکي راهي ۾ ڏکيائي ٿئي ٿي. +ان جي بنسبت -ٿر- ريجن (ٿرپارڪر پاسي) واري مٽيءَ ۾ لوڻ ۽ چيڪي مٽي جو تناسب وڌيڪ هئڻ ڪري، وسڪاري ۾ زمين زرخيز ٿيو پئي. +اتان جي مٽي پڪي بي گذر، بند هئڻ سبب -پاڻي- ايترو جلد هيٺ نه ٿو هليو وڃي، -ٻوٽي- کي پاڙ هڻڻ ۾ سولائي ٿي ٿئي. +-ان- ڪري وسڪاري ۾ ڪجهه ٽڪرا -ٻني- ٻاري لاءِ ملي وڃن ٿا. +ڀٽ جي ساخت: اڇڙي -ٿر- جي ڀٽن جو سلسلو، سامونڊي لهرن جيان، گهڻو ڪري -اتر- ۽ ڏکڻ طرف روان دوان آهي. +انهن ڀٽن جي وچ وارو فاصلو يا ڏهر تمام سوڙها آهن. +ائين لڳندو آهي ته ڀٽون ڄڻ هڪ ٻئي سان ڀاڪر -ڀريون- بيٺيون آهن. +ماڻهو هڪ ڀٽ چڙهي دنگ ڪندو ته ٻي سامهون ڪر کنيون بيٺي هوندي. +انهيءَ ڪري انهن جي اڌکڙن ۽ ٽونڪن تي لهڻ چڙهڻ نهايت مشڪل آهي. +خاص ڪري ڀٽ جي -اتر- طرف کان مٿي چڙهڻ بنسبت ڏکڻ جي. +ڪيپٽن. +اين ريڪس -ٿر- جي ڀٽن لاءِ لکي ٿو ته ”ڀٽن جي واري تمام سنهڙي ۽ صاف آهي، منجهس ڪجهه واريءَ جا ڀرڻا ڳوڙها به هوندا آهن، -ان- ايراضيءَ جي مٿاڇري جي صورتحال اهڙي آهي جو ائين لڳندو، ڄڻ ڌرتي ڌڏڻ يا زمين جي اندروني آندولن ڪري ڀٽون، مٿي اُڀري آيون آهن، -ٿر- ۾ گهاڙ کي نيون شڪليون ۽ صورتون پئي ڏيندي،پر -ان- هوندي به -ٿر- جي ڀٽن جي ترتيب واسطي واءُ ايتري قدر ذميوار نه آهي. +اڇڙي -ٿر- ۾ سفر ڪندي، جڏهن ڪنهن به ڀٽ جي ٽونڪ تي پهچبو ته اهو گمان ٿيندو آهي ته اها ڀٽ سڀ کان اتاهين آهي، پر جيئن سفر ڪبو وڃبو، تيئن ويران ڀٽن جو هڪ اڻ کٽ سلسلو روان دوان ملندو. +تاريخ ۽ جاگرافي. +1943ع ڌاري جڏهن چارلس نيپئر، پنهنجي 350 آئرش سپاهين سان گڏ، مير رستم خان -ٽالپر- جو پيڇو ڪندي، هن علائقي ۾ آيو هو ته -ان- وقت جا تاريخدان اڇڙي -ٿر- جو احوال ڪندي لکن ٿا ”انهيءَ ملڪ جي ويراني عجيب ۽ غريب هئي، جنهن وچان اهي لنگهي رهيا هئا، واريءَ جا اُوچا دڙا، سوين ميلن تائين -اتر- ۽ ڏکڻ طرف هڪ ڪري، مفاصلي تي متوازي بيٺل ٽڪرين جي قطارن ۽ ماٿرين وانگر چوٽين وٽان گول ۽ ڏاڍي يڪسانيت سان اهڙي طرح لهرن جي شڪل اختيار ڪري بيٺا هئا، جيئن سمنڊ جي ڪناري تي آيل. +ماٺي وير کان پوءِ وارياسي ڪناري تي لهرن جا نشان رهجي ويندا آهن. +اهي وارياسا پهاڙ جيڪي اوچائي، ويڪرائي ۽ گهرائي ۾ هڪ ٻئي کان مختلف هئا، هڪ ئي نموني جو يڪسان مٿاڇرو پيش ڪري رهيا هئا، پر انهن مان ڪجهه جڏهن ته هڪ ميل ويڪرا هئا ۽ ٻيا ڏهن ميلن کان به وڌيڪ ويڪرا هئا، جي هيٺ ڀرا وارا هئا، جو توبن کي ماڻهو گهلي ٿي مٿي ڇڪي سگهيا. +“ اڪثر ماڻهو ٿرپارڪر واري -ٿر- ۽ اڇڙي -ٿر- کي جاگرافيائي ۽ طبعي طور هڪ جهڙو تصور ڪن ٿا، پر ٿرپارڪر واري پاسي جي زمين پڪي، وسيع ڏهر، ميلن تائين ڦهليل سرسبز ۽ دلڪش پوٺا ۽ هريالي من کي راحت ڏيو ڇڏي، پر اڇڙي -ٿر- جي زمين پوري ڳتيل ڏهر، ميلن تائين رڳو رڃ ۽ سڃ پئي واڪا ڪري، هن ويران -بيابان- ۾ نه ماڻهو نه ئي ساوڪ ۽ سرهاڻ نظر ايندي. +اڇڙي -ٿر- جا درياهي وهڪرا: -تاريخ- ۾ -اڇڙو ٿر- به ڪنهن زماني ۾ سرسبز ۽ ساوڪ وارو ديس ٻڌايو وڃي ٿو، ڇو جو اوائلي زماني ۾ هن خطي ۾ به ڪيترن درياهي وهڪرن جو ذڪر ملي ٿو. +موجوده دور ۾ به انهن مان ڪن درياهي وهڪرن جا نشان نظر اچن ٿا، پر ڪافي درياهن جا پنڌ ۽ پيچرا رڻ ۾ رلي ويا آهن. +ڪتابي دنيا ۾ هن علائقي مان هاڪڙو، سرسوتي، ريڻي درياهه جي موجن جو احوال ملي ٿو. +منگهارام اوجها ٻڌائي ٿو ته ”جڏهن ڪڇ جو رڻ سمنڊ هو، تڏهن سنڌو ندي جي هڪ شاخ هاڪڙو نالي پنجاب مان نڪري امرڪوٽ جي -اوڀر- طرف وهي، ننگرپارڪر وٽان ٿي،ڪڇ جو رڻ ۾ ڇوڙ ڪندي هئي، -ان- جو ٻيو نالو ”وهندو“ هو، جيڪي هاڪڙي جون شاخون هيون، اهي سڀ وڃي سنڌوندي ۾ پونديون هيون. +هاڪڙو تمام قديم ندين ۾ شمار ڪئي وڃي ٿي. +رامائڻ واري زماني ۾ به هاڪڙو ندي هلندڙ هئي. +ابو الفضل، ”-آئين اڪبري-“ ۾ ”ٽاڊ راجستان“ ۾ هاڪڙي بابت اشارا ڏنا آهن“. +ڪي ماهر هاڪڙو درياهه جو پراڻو نالو سرسوتي ٻڌائن ٿا، جيئن احمد غزالي لکي ٿو ”جاگرافيائي تقسيم مطابق درياهه هاڪڙو سنڌ ۽ هند جي وچ ۾ سرحد جو ڪم ڏيندو هو. +هي درياهه سابق رياست -بهاولپور- کي ڏکڻ -اوڀر- رياست -بيڪانير- ۽ جيسلمير کان جدا ڪندو هو ۽ اترين سرحد ته واضح طرح هن جي مرهون منت هئي. +-ان- درياهه جو پراڻو نالو سرسوتي هو ۽ وادي سنڌ جي ستن درياهن مان هڪ هو. +“ هو اڳتي سرسوتي درياهه لاءِ ٻڌائي ٿو ته ”تقريباً چار هزار قبل مسيح جي ڳالهه آهي ته صحرائي چولستان جي وچ ۾ درياهه سرسوتي موجون هڻندي گذرندو هو. +اهو درياهه اڄ به هاڪڙو جي نالي سان ياد ڪيو وڃي ٿو. +ڪن قديم مذهبي ڪتابن ۾ سرسوتي درياهه جو ذڪر آيو آهي ته ”شروعات ۾ -آريا- هاڪڙا کي سرسوتي جي نالي سان سڏيندا هئا، سرسوتي جو ذڪرويد، پراڻ ۽ مھاڀارت ۾ ملي ٿو. +جيڪي 1000Bc کان 200Bc جي وچ ڌاري لکيا ويا. +هن علائقي ۾ اُن وهڪرن جي ڇڏيل هڪ ”پورچنڊ“ ڍنڍ به آهي. +روايت آهي ته حضرت نوح جي -ٻيڙي- اتي اچي لنگر هنيو هو. +هن ۾ عمرڪوٽ تعلقي جو اُتريون ڇيڙو ۽ پوءِ اڳتي کپري تعلقي جو اتر وارو ڀاڱو، خيرپور جو اڀرندو حصو ۽ جيسلمير جو ڏکڻ – الهندي وارو ڀاڱو اچي وڃن ٿا. +هن کي ’بوئٺ‘ ۽ ’ڊيئا‘ به چوندا آهن. +هتي آبادي گهٽ ۽ ماڻهن جون وسنديون ڇڊيون آهن. +ڍنڍون. +اڇڙي ٿر ۾ ڪيتريون ئي ڍنڍون آهن جيڪي سياحت ۽ خوبصورتي جو مظهر آهن. +انهن ۾ ڪاڪوهو، ٻوٽار ۽ کارهوڙ، لارڙو ڍنڍ، پٽيهل ڍنڍ، ڪلانڪر ڍنڍ ۽ ٻيون اهم آهن. +ٻوٽار کپري تعلقي ۾ هٿونگو شهر کان 4 ڪلوميٽر اتر طرف آهي.کارهوڙ ڍنڍ جيڪا اڇڙي ٿر جي آخري ڪناري تي يعني چوٽيارين جي ويجهي آهي، هن ڍنڍ جي خاص ڳالهه هي آهي ته هي هڪ مٺي ۽ هڪ کاري ڍنڍ آهي، فرق صرف ٿورو فاصلو هجڻ جي ڪري ڏسڻ وٽان آهي. +جوارڙو جي لارڙو ڍنڍ، پٽيهل ڍنڍ، ڪلانڪر ڍنڍ به سفيد واري جيڪا دڙا پنهنجي شڪل مٽائيندا رهن ٿا. +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18814.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18814.txt new file mode 100644 index 0000000..63210ec --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18814.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +اڇي مک +اڇي مک: While fly: +هڪ قسم جو جيت. +پوک تي ويهندو آهي ۽ سنگن، گُلن يا ٻُور کي نقصان پهچائيندو آهي. +دنيا ۾ -اڇي مک- جا 1200 قسم آهن، -جن- مان صرف 15 قسم اهڙا آهن، جيڪي -انسان- ذات جي لاءِ نقصان جو سبب بڻجن ٿا. +-اڇي مک- جا -پاڪستان- ۾ 104 ۽ سنڌ ۾ 50 کان مٿي ميزبان -ٻوٽا- آهن. +-اڇي مک-، جيڪا فصلن لاءِ وبا جي شڪل اختيار ڪري ويئي آهي، -ان- جي وڌڻ جا هيٺيان سبب آهن: (1) ميزبان ٻوٽن جي فصل ۾ يا فصل جي ڀرسان موجودگي ۽ ميزبان ٻوٽن بابت ڄاڻ نه هئڻ، (2) يوريا ڀاڻ جو وڌيڪ ڏيڻ، (3) شروعات ۾ ئي لڳاتار زرعي زهريلي دوائن جو ڦوهارو ڪرڻ، ۽ (4) -اڇي مک- جي زندگيءَ جي چڪر جي ڄاڻ نه هئڻ سبب صرف بالغ -اڇي مک- لاءِ زهريلي زرعي دوائن جو ڦوهارو ڪرڻ. +(1) ميزبان -ٻوٽا- -اڇي مک- لاءِ پناهگاهه آهن، جيڪي سندس واڌ ويجهه ۾ مدد ڏين ٿا. +مثلاً: واڱڻ تي -اڇي مک- جي نسل جي واڌ ٿورڙي وقت ۾ گهڻي ٿئي ٿي. +ٽنڊي ڄام جي جيتن واري شعبي جي هڪ مطالعي مطابق -اڇي مک- جا هيٺيان ميزبان -ٻوٽا- معلوم ڪيا ويا آهن: پواڙي، تُوريو، سرنهن، ڄانڀو، ڪينولا، سورج مکي، مُڱ، هيرڻ، -برسيم-، مڪئي، -جنتر-، -تماڪ-، ڪمند، سپوري (مانجهاندڙي)، سفيدو (بيدمشڪ)، گوار، مرچ، ڀينڊي، توري، ڪريلا، ونگا، واڱڻ، اربي (ڪچالو)، گل گوبي، -ٽماٽو-، چؤنرا، موري، ميها، جهنگلي -پالڪ-، (گند گاهه)، ناڙو، سنجهي، ابوٽلان، ڪانڊيري، ڀَتر، ڪاسني، ڪانپيرو (-پٽ پيرون-)، جِهل، ڌاتورو، -اڪ-، چائنا روز، گل خيرو، نڪوٽيشيا، ڪرم ڊولا، ڊيليا فلاور، منو فلاور، موتيو، ميندي، سنڀالو، سَريل، -ٽالهي-، ديوي، ليمون، زيتون، -ٻير-، سلاد ۽ مسور وغيره. +(2) يوريا ڀاڻ جي وڌي وڃڻ جي ڪري ٻوٽن ۾ سائو مادو گهڻي تعداد ۾ پيدا ٿئي ٿو، جنهن جي ڪري -اڇي مک-، سندس ٻچا ۽ سوٻٽ (پيوپا) رس چوسي گهڻي تعداد ۾ واڌ ڪن ٿا. +(3) شروعات ۾ ئي زهريلين زرعي دوائن جي ڦوهاري ڪرڻ سان اسان جا دوست جيت (فائديمند جيت) جهڙوڪ سائي رنگ وارو پوپٽ، اوريس ۽ ڪوريئڙو وغيره مري وڃن ٿا، جنهن ڪري -اڇي مک- کي ناس ڪرڻ مشڪل ٿيو پوي. +لڳاتار ڦوهاري ڪرڻ سان پڻ -اڇي مک- ۾ قوت مدافعت پيدا ٿيو پوي، جنهن ڪري ضابطو آڻڻ تمام گهڻو ڏکيو ٿيو پوي. +سنڌ ۾ -اڇي مک- جي جنس Bemisia tabaci اسان جي اهم فصلن جهڙوڪ: وونڻن، واڱڻن، ٽماٽن، ڀينڊين ۽ گلن جو گهڻو نقصان ڪري ٿي. +-اڇي مک- پنهنجي زندگيءَ جي شروعات بيضوي شڪل جهڙن بيضن سان ڪري ٿي، جيڪي هلڪا زرداڻ مائل ساوا هوندا آهن، -جن- جو تعداد هر دفعي 30 کان 40 هوندو آهي. +جڏهن بيضا ڦٽڻ وارا هوندا آهن ته بيضن جو رنگ ٿورڙو ڪارو ٿي ويندو آهي ۽ بيضن تي مٿان کان هيٺ تائين ليڪ ظاهر ٿيندي آهي، جيڪو بيضي جي کل ٽوڙڻ جو نشان هوندو آهي. +-اڇي مک- جو ٻچو (crawler) بيضي مان کل -ٽوڙي- ٻاهر نڪري، کاڌي جي ڳولا شروع ڪندو آهي. +پاڻ زردائڻ مائل ڳاڙهسرو، بيضوي شڪل جو هوندو آهي، پر سندس چوڌاري ڪنارن تي اڀا ٿيل وار هوندا آهن. +ڪجهه وقت تائين پنن تي ريڙهيون پائيندو آهي ۽ پوءِ پنهنجو سونڊ نما وات پنن ۾ اندر داخل ڪري، رس چوسڻ شروع ڪندو آهي ۽ اتي ئي ٻئي مرحلي ۾ اچي ويندو آهي، جتان پوءِ ٻن -ٽن- ڏينهن بعد ٽئين مرحلي ۾ اچي ويندو آهي. +هنن ٻنهي مرحلن ۾ سندن شڪل بيضوي، هلڪي ساواڻ مائل هوندي آهي ۽ کين ڄنگهون نه هونديون آهن. +ٻنهي مرحلن وارا ٻچا سمورو وقت رس چوسيندا رهندا آهن ۽ ڪجهه ڏينهن کان پوءِ چوٿين مرحلي سوٻٽ (پيوپا) ۾ پهچي ويندا آهن. +پيوپا ڳاڙهائڻ مائل هوندو آهي ۽ سندس ڳاڙهين اکين جا نشان ڏسڻ ۾ ايندا آهن. +پيوپا (سوٻٽ) پڻ پنن مان رس چوسيندو آهي. +هن مرحلي دوران -اڇي مک- جا پر (کنڀ) پڻ ٺهندا آهن. +پيوپا مان بالغ مک ٻن کان اٺن ڏينهن جي اندر نڪري، وري لڳ ڪري -آنا- لاهڻ شروع ڪندي آهي ۽ ائين وري پنهنجي زندگيءَ جو چڪر شروع ڪندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18821.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18821.txt new file mode 100644 index 0000000..a1e75f3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18821.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +احسان ايڇ نديم +ناميارو آرڪيالاجسٽ احسان ايڇ. +نديم ولد چوڌري نعمت علي، پهرين -اپريل- 1940ع تي ساهيوال پنجاب ۾ ڄائو. +پرائمري ۽ سيڪنڊري -تعليم- ساهيوال مان ورتائين، جڏهن ته انٽر گورنمينٽ ڪاليج لاهور مان ۽ جاگرافيءَ شعبي ۾ ايم. +اي 1961ع ڌاري پنجاب يونيورسٽيءَ مان ڪيائين. +1962ع ۾ قديم آثارن واري کاتي ۾ آرڪيالاجسٽ طور ملازم ٿيو. +کيس اسڪالر شپ ڏيئي، قديم آثارن جي علم جي سکيا ڏياري وئي. +هن ميوزيالاجيءَ سان گڏ فرينچ ٻوليءَ جي ڪورس جو سرٽيفڪيٽ به حاصل ڪيو. +جڏهن کيس فرانس طرفان فيلو شپ ڏني وئي ته اتي سندس -استاد- سر برنارڊ ايم فيلڊن هو. +1965ع ۾ کيس ميوزمس ڪسٽوڊين ڪيوريٽر بنايو ويو، 1973ع ۾ اسسٽنٽ سپرنٽينڊنٽ آرڪيالاجي ٿيو، 1982ع کان قديم آثارن واري کاتي جو ڊپٽي ڊائريڪٽر ٿيو. +-ان- وقت کيس پبليڪيشن جو انچارج به مقرر ڪيو ويو. +1988ع کان 1991ع تائين کيس -پاڪستان- انسٽيٽيوٽ آف آرڪيالاجيڪل ٽريننگ اينڊ ريسرچ لاهور جو سربراهه مقرر ڪيو ويو. +مئي 1992ع کان پوءِ کيس ناردرن سرڪل آف آرڪيالاجي ۽ پوءِ سَدرن سرڪل آف آرڪيالاجيءَ جو سربراهه مقرر ڪيو ويو. +31 مارچ 2000ع ۾ آرڪيالاجي کاتي مان رٽائر ٿيو. +انهيءَ دوران هن سنڌ جي ڪيترن ماڳن جي سروي ۽ سنڀال جو ڪم ڪيو. +رٽائر ٿيڻ کانپوءِ يونيورسٽيءَ آف انجنيئرنگ ۽ -ٽيڪنالاجي- لاهور ۾ ’اڏاوتي ورثي جي درست حالي‘ (Conservation of Architectural Heritage) جو مضمون پڙهائڻ لڳو. +-ان- کانسواءِ مختلف رسالن ۽ اخبارن ۾سندس ڪالم شايع ٿيندا رهيا. +هن وقت (2011ع) ديال سنگهه ريسرچ اينڊ ڪلچرل فورم جو ڊائريڪٽر آهي. +جڏهن ته هڪ ٽه ماهي رسالو ”پنجاب دي رنگ“ به ڪڍندو آهي، جيڪو گر مکيءَ ۽ شاهه مکي لپيءَ ۾ ڇپجي ٿو. +قديم آثارن جي کاتي ۾ نوڪري ڪندي هن -ڀنڀور-، پنر I، سيدو I ۽ II، موهن جي دڙي ۽ تلمبا جي کوٽائين ۾ حصو ورتو. +ڪنزرويٽر طور هن هڙاپا، عمر ڪوٽ قلعي، موهن جي دڙي، لاهور قلعي ۽ ٽيڪسلا جهڙن ماڳن جي سنڀال ڪئي ۽ انهن ماڳن جي ڀرندڙ ڀتين کي اصلي حالت ۾ رکڻ لاءِ ڪم ڪيو. +احسان ايڇ. +نديم -پاڪستان- جي انهن آرڪيالاجي جي ماهرن مان هڪ آهي، جنهن جا 300 کن مقالا دنيا جي 25 کان مٿي ملڪي توڙي غير ملڪي رسالن ۾ ڇپيل آهن. +هن جي ڪيل کوٽاين جون ڪيتريون رپورٽون ڇپيل آهن، -جن- ۾ Panr-I جي کوٽائيءَ جي رپورٽ اهم آهي، جيڪا روم مان ٻن جلدن ۾ شايع ٿي آهي. +هن سنڌ جي -ٿر- بابت پڻ هڪ اهم ۽ +باتصوير ڪتاب لکيو آهي، -ان- کانسواءِ -ثقافت- ۽ -تاريخ- تي انگريزيءَ ۾ سندس هيٺيان ڪتاب به ڇپيا آهن: (1) موهن جو دڙو (1994ع)، (2) روهتاس (1995ع)، لاهور (1996ع)، (4) هسٽارڪ ماسڪ آف لاهور (1998ع)، (5) مڪلي (2000ع)، (6) -ٿر-، دي گريٽ پاڪستاني ڊيزرٽ (2001ع)، (7) پورٽريٽ آف سنڌ (2002ع)، بلٽ هيريٽيج آف -پاڪستان- (2002ع)، (9) بڌسٽ گنڌارا (2003ع)، (10) گارڊنس آف مغل لاهور (2004ع)، (11) فـورٽـس آف -پاڪستان- (2004ع)، (12) پنجاب (2005ع)،(13) پنجاب اينڊ دي انڊين روولٽ 1857ع (2006ع) (14) هسٽارڪ لينڊ مارڪ آف لاهور (2006ع)، (15) -اسلام- -آباد-، پوٺوهار، ٽيڪسلا ويلي اينڊ بيئانڊ (2006ع)، (16) -بلوچستان- (2007ع)، (17)-پشاور- (2007ع)، (18) بڌسٽ گنڌارا ٽريزرس: ٽيڪسلا ميوزيم (2008ع)، (19) ٽيڪسلا -ان- بڌسٽ گنڌارا (2008ع)، (20)، پورٽيٽ آف پنجاب (2009ع)، (21) چولستان ٽو -بهاولپور- (2009ع) ۽ (22) گولڊن ريز (شاعري). +سندس -ٻه ڪتاب- سردار -ڀڳت سنگهه- ۽ بيبي نانڪي انٽرنيٽ تي، اليڪٽرانڪ بُڪ طور رکيل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18827.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18827.txt new file mode 100644 index 0000000..c0924f1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18827.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +احسان علي شاھ (شاعر) +احسان علي شاهه ( -اول- ):سيد -احسان علي شاهه- سنڌي مرثيه جي باني سيد ثابت علي شاهه جي گهر سيوهڻ شريف ۾ 1775ع ۾ پيدا ٿيو. +ابتدائي -تعليم- سيوهڻ جي مدرسن ۽ ديني -تعليم- پنهنجي ڏاڏي سيد مدار علي شاهه کان حاصل ڪئي ۽ علم عروض جي سکيا پنهنجي والد سيد ثابت علي شاهه کان ورتائين. +مرزا مراد علي بيگ ’سائل ‘ ۽ -احسان علي شاهه- ٻنهي گڏجي سيد -ثابت علي شاهه ڪربلائي- کان شاعريءَ جي سکيا ورتي. +شاهه صاحب کي شاعريءَ سان شوق ننڍي هوندي کان ئي هو. +1244هه/1828ع ۾ مير ڪرم علي خان -ٽالپر- جي وفات کان پوءِ مير مراد علي خان -ٽالپر- ، سيد -احسان علي شاهه- ۽ سندس وڏي -ڀاءُ- سيد امداد علي شاهه کي سيد ثابت علي شاهه جي وصيت مطابق سڄي ڪٽنب سميت سيوهڻ مان گهرائي حيدرآباد ۾ ميرن جي قبن وٽ زمين ۽ جايون ڏئي رهايو. +هن علمي گهراڻي تي مغلن جي حڪومت کان وٺي وقت جي حاڪمن ۽ بادشاهن جي خاص نظر عنايت رهي. +اهڙي طرح سيد -احسان علي شاهه- به سنڌ جي آخري تاجدار مير محمد نصير خان -ٽالپر- جو خاص مقرب هو. +سيد ” مرتضائي “ ٺٽوي سنه 1890ع ۾ پنهنجي -تصنيف- ڪيل منظوم مثنوي ” يوسف زليخا “ ۾ سيد -احسان علي شاهه- بابت لکي ٿو ته: ” سيد ثابت علي شاهه جو فرزند سيد -احسان علي شاهه- تمام قابل ۽ لائق ، جو سڀ ڪنهن ڳالهه جي مثال تي قرآن شريف جي -آيت- ۽ حديث نبوي ، مولانا رومي جي مثنوي جو -بيت- ، پنهنجي پيءُ ثابت علي شاهه ۽ ڀٽائي صاحب جو -بيت- چوندو هو. +سيد -احسان علي شاهه- جو چيل ” مياڻي جو مرثيو “ عرف -جنگ- نامو سندس مشهور -تصنيف- آهي. +جيئن ته سيد -احسان علي شاهه- مياڻي جي -جنگ- جي وقت حيات هو ، سو سمورو اکين ڏٺو احوال ڏاڍي سهڻي رزميه انداز ۾ پيش ڪيو اٿس. +سندس هي مرثيو سنڌي ادب ۾ هڪ تاريخي حيثيت رکي ٿو. +سيد -احسان علي شاهه- 1845 ع ڌاري حيدرآباد جي علائقي ” ميرن جي قبا “ تيوفات ڪئي ۽ اتي ئي مدفون آهي. +سيد -احسان علي شاهه- کي چار فرزند هئا پر چار ئي لا اولاد ٿي انتقال ڪري ويا. +پر سندس وڏي -ڀاءُ- سيد امداد علي شاهه -اول- جو اولاد هلندو اچي ۽ حيدرآباد جي ميرن جي قبن وٽ سندن رهائش آهي. +-احسان علي شاهه- جو گهڻو ڪلام ضايع ٿي چڪو آهي پر ويجهڙائي ۾ سندس ڪجهه سنڌيءَ ۾ چيل سلام پراڻن بياضن ۾ مليا آهن. +سندس هڪ شاهڪار سلام جو مطلع ۽ مقطع پيش آهي: +سڀ مرتضيٰ جا سهڻا رڻ ڪربلا سڌاريا +زهرا جا ماهه پارا رڻ ڪربلا سڌاريا +” -احسان علي- “ چؤ مرثيا شهدائي ڪربلا جا +مطلـوب سـي خـدا جـا رڻ ڪربلا سڌاريا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18847.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18847.txt new file mode 100644 index 0000000..6dd8a3d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18847.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ملا احمد ٺٽوي +ملا احمد ٺٽوي سنڌ جي تاريخي شهر ٺٽي ۾ پيدا ٿيو. +ابتدائي تعليم سان گڏ حڪمت جو ڌنڌو به ٺٽي ۾ سکيو. +وڌيڪ علم حاصل ڪرڻ لاءِ 22 سالن جي عمر ۾ سفر اختيار ڪيائين. +اول مشهد پهتو، جتي مولانا افضل قائنيءَ کان علم ڪلام، حديث ۽ رياضيءَ ۾ تعليم حاصل ڪيائين. +ان کان پوءِ شيراز آيو، جتي ملا ڪمال الدين حسين کان طب جي ۽ ملا مرزا جان کان ڪليات قانون، شرح ۽ حواشيءَ سان پڙهيائين، ان کان پوءِ عراق پهتو، جتان پوءِ حرمين شريفين جي زيارت ڪيائين. +حنفي مذهب جي عالم خاندان جو فرد، علم طب ۽ علم تاريخ جو وڏو ماهر هو. +ڪجهه وقت گذرڻ کان پوءِ هن جو شيعا مذهب ڏانهن لاڙو ٿيو. +سنڌ ڇڏي ايران جي مشهور شيعه بادشاهه طهما سپ صفويءَ جي درٻار ۾ وڃي پهتو. +جتان ڪجهه وقت گذرڻ کان پوءِ دکن پهتو، اتي مغل اعظم اڪبر بادشاهه جي صلح ڪل پاليسيءَ جو احوال ٻڌي 990 هجريءَ ۾ اڪبر جي درٻار ۾ پهتو ۽ بادشاهه جي ملازمت جو شرف حاصل ڪيائين. +ملا احمد ٺٽويءَ کي اڪبر بادشاهه حڪم ڪيو ته پهرين هجري سال کان وٺي اڪبر جي زماني تائين هڪ هزار سالن جي تاريخ لکي، اهو حڪم ٻڌي ملا احمد ”تاريخ الفي“ جي نالي سان، هجرت جي آغاز کان وٺي چنگيز خان جي زماني تائين ٻن جلدن ۾ تاريخ قلمبند ڪري 32 جلوس اڪبريءَ ۾ بادشاهه جي خدمت ۾ پيش ڪئي، جنهن مقبوليت حاصل ڪئي، پر مُلا احمد کي انهيءَ ڪتاب پوري ڪرڻ جي فرصت ئي نه ملي، ڇو ته مغل امير فولاد برلاس مُلا احمد ٺٽويءَ کي شهيد ڪري ڇڏيو. +اڪبر بادشاهه ملا احمد ٺٽويءَ جي قاتل کي هاٿيءَ جي پيرن سان ٻڌرائي پوري لاهور شهر جو گشت ڪرائي کيس في النار ڪيو. +اهو واقعو سن 1000 هجريءَ جو آهي. +ملا احمد ٺٽويءَ سان صرف عالم هئڻ ڪري تمام گهڻو تعصب ۽ حسد هوندو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18849.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18849.txt new file mode 100644 index 0000000..ba6efbe --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18849.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +احمد حسن داني +احمد حسن داني (Ahmad Hasan Dani) پاڪستان جو مشهور آرڪيالاجسٽ، تاريخدان ۽ ٻولي جو ماهر هو. +هن 20 جون 1920ع تي ڀارتي رياست شتيسڳڙهه جي باسنا جنم ورتو ۽ 26 جنوري 2009ع تي اسلام آباد ۾ دل جي تڪليف سبب لاڏاڻو ڪري ويو. +اي ايڇ داني (A. +Dani) بنارس هندو يونيورسٽي مان 1944ع ۾ ايم اي جي ڊگري حاصل ڪئي، جنهن کان پوءِ پاڻ 1945ع ۾ مشهور آرڪيالاجسٽ مارٽيمر ويلر جي سربراهي هيٺ آرڪيالاجي جي شعبي ۾ ٽريني جي حيثيت سان ڪم شروع ڪيو. +هن سر مارٽيمر ويلر طرفان ٽيڪسيلا ۽ موهن جو دڙو جي کوٽائي واري ڪم ۾ ساڻس شرڪت ڪئي. +جنهن کان پوءِ کيس برٽش انڊيا جي آرڪيالاجي کاتي طرفان آگرا ۽ تاج محل جي تاريخي ورثن جي سار سنڀال ۽ حفاظت لاءِ مقرر ڪيو ويو. +ان کان پوءِ پروفيسر داني يونيورسٽي ڪاليج لنڊن جي انسٽيٽيوٽ آف آرڪيالاجي مان پي ايڇ ڊي جي ڊگري حاصل ڪئي. +احمد حسن داني نه رڳو سنسڪرت جو پاڪستان ۾ وڏو عالم هو، بلڪي پشاور يونيورسٽيءَ ۾ آرڪيالاجي شعبي جو چيئرمين، ڏکڻ ۽ وچ ايشيا جي ملڪن جي قديم آثارن جو ماھر پڻ هو. +پاڻ ٽيڪسلا انسٽيٽيوٽ آف ايشين سولائيزيشن جو ڊائريڪٽر رهيو. +قائداعظم يونيورسٽيءَ جو پروفيسر امرٽس به رهيو. +داني صاحب ڪيترين پاڪ-ڀارت ٻولين جو ڄاڻو هو. +ھي پھريون مسلمان عالم ھو، جنھن بنارس ھندو يونيورسٽيءَ مان پوسٽ گريجوئيشن ڪئي. +کيس مڃتا طور پاڪستان سرڪار طرفان ’ھلال امتياز‘ جو تمغو عطا ڪيو ويو. +سندس کوڙ مقالا ۽ ڪتاب ڇپيل آھن، -جن ۾ مڪليءَ جي آثارن تي انگريزي ۾ “Islamic Architect of Thatta” نالي ڪتاب اهم آهي، جنهن جو سنڌي ترجمو محترم عطا محمد ڀنڀري ڪيو آهي ۽ ان کي سنڌي ادبي بورڊ ڇاپيو آهي. +پاڪستان ۾ سڪن جي علم تي مهارت هئس، سندس رهنمائيءَ ۾ نوجوان محقق عبدالله خان ورياهه سڪن بابت ڪافي ڄاڻ حاصل ڪئي ۽ اڳتي هلي ڊاڪٽر غلام علي الانا وٽ ”سِڪن جي روشنيءَ ۾ سنڌ جي تاريخ“ جي عنوان تي پي ايڇ ڊي پئي ڪئي، پر افسوس جو آخري سيمينار کان اڳ عبدالله خان گذاري ويو، سندس ڪيل محنت ڇاپجي پڌري ٿيڻ جي انتظار ۾ آهي. +پروفيسر داني سنڌو سڀيتا تي تحقيق ۾ ڏاڍو اهم ڪردار ادا ڪيو. +هن ديرا اسماعيل خان ۾ سنڌو سڀيتا جي قديم ماڳ رحمان ڍيري جي کوٽائي ڪرائي. +پاڻ گنڌارا تهذيب جي ماڳن تي ڪافي کوجنا ڪئي. +پروفيسر داني پنهنجي تحقيق ذريعي اهو ثابت ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي ته سنڌو سڀيتا هن ماٿري جي پنهنجي اصلوڪي تهذيب هئي پروفيسر داني سنڌو سڀيتا بابت ڪيترائي ڪتاب ۽ مقالا لکيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18884.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18884.txt new file mode 100644 index 0000000..39d67b3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18884.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +احمد مجتبيٰ غالب +سنڌي ٻوليءَ جي شاعر ۽ اديب احمد مجتبيٰ ”غالب“ ملڪاڻيءَ، پهرين آگسٽ 1932ع تي ڳوٺ ملڪاڻي شريف، تعلقي دادوءَ ۾ جنم ورتو. +شروعاتي تعليم پنهنجي ڳوٺ ۾ ورتائين، بعد ۾ سنڌيءَ ۾ فائنل پاس ڪري عربي ۽ فارسي ٻوليءَ تي عبور حاصل ڪيائين. +سندس والد مولانا مخدوم غلام محمد ملڪاڻي بہ عالم فاضل شخص هو. +اڳتي هلي احمد مجتبيٰ ”غالب“ درگاھ ملڪاڻي شريف جو گادي نشين بڻيو، ننڍپڻ کان ئي کيس شعر لکڻ جو شوق هو ۽ ناميارو شاعر حافظ احسن چنا سندس شعر اصلاح ڪندو هو ۽ سندس استاد بہ هو. +ان کان سواءِ محمد بخش ”واصف“ حيدرآبادي بہ سندس رهنمائي ڪندو هو. +ادبي ميڙاڪن ۽ مشاعرن ۾ شرڪت ڪرڻ سان هن شعر و ادب تي سٺو عبور حاصل ڪيو، اڳتي هلي ”انجمن آفتاب“ ۾ شامل ٿيو ۽ ان جو جنرل سيڪريٽري ٿيو، هُو ”جوهر ادب“ تنظيم جو صدر پڻ رهيو، هن پنهنجي ڪوششن سان ”بزم غالب“ جو بنياد وڌو ۽ ان تحت ڪيترائي مشاعرا ۽ محفلون منعقد ڪرايائين. +پيشي جي لحاظ کان استاد هو ۽ استاد طور ئي رٽائر ڪيائين. +سندس قرآن پاڪ ۽ ديني تعليم ڏانهن خوب لاڙو هو، 60 کان وڌيڪ ديني موضوعن تي ڪتاب لکيائين، سندس اردو، عربي ۽ سنڌيءَ ۾ ڪتاب ڇپيل آهن، جن مان ڪجھ اهم هي آهن: +احمد مجتبيٰ، صاحب فتويٰ بہ هو، دادو شهر ۾ عربي، فارسي ۽ سنڌي ڪتابن جي وڏي لائبريري هيس، جنهن ۾ حضرت غلام محمد ملڪاڻيءَ جا هٿ سان لکيل قلمي نسخا بہ موجود هئا. +ملڪاڻي صاحب ڪو بہ اولاد ڪو نہ ٿيو، سندس وفات 21 جنوري 2008ع تي ٿي ۽ کيس پنهنجي والد جي ڀرسان درگاھ ملڪاڻي شريف ۾ دفنايو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18895.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18895.txt new file mode 100644 index 0000000..1aae28f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18895.txt @@ -0,0 +1,47 @@ +اخبار تعليم +'اخبار تعليم سنڌ جي هڪ قديم مئگزين آهي، جيڪا 1902ع ۾ نامياري تعليمدان تارا چند شوقيرام، ٽيچرس ٽريننگ ڪاليج فار مين حيدرآباد مان شايع ڪئي، پاڻ ان وقت ٽريننگ ڪاليج جو پرنسپال هو. +هيءَ مئگزين سنڌ جي تعليم کاتي جي ترجمان رهي آهي. +هڪ صديءَ کان مٿي عرصو هلندڙ هن مئگزين سنڌ جي ثقافت، ادب، ٻولي ۽ تعليم جي بهتري ۽ واڌاري لاءِ پنهنجو ڀرپور ڪردار ادا ڪيو آهي. +زماني جي لاهن چاڙهن باوجود هن مئگزين جي بنيادي مقصدن ۾ قومي تعليمي پاليسين جي روشنيءَ ۾ استادن ۽ تعليمدانن جي رهنمائي ڪرڻ، حڪومت پاران هلندڙ تعليمي پاليسين جي روشنيءَ ۾ استادن ۽ تعليمدانن جي رهنمائي ڪرڻ، حڪومت پاران هلندڙ تعليمي منصوبن جي ڄاڻ ڏيڻ، استادن ۽ شاگردن جي سکيا جي مسئلن کي بيان ڪرڻ ۽ تعليمي نظام کي بهترن بنائڻ لاءِ تجويزون، تجزيا ۽ رايا ڇاپڻ آهي. +رسالي جو اهم مقصد سنڌ جي تعليم ۽ خواندگي کاتي جي سرگرمين جي ڄاڻ پڻ ڏيڻ آهي. +مقصد. +سنڌ جي نامياري تعليمي ماهر ۽ استاد سيد غلام مصطفيٰ شاهه، سڪرنڊ جي ٽيچرس ٽريننگ اسڪول ۾ تربيت وٺندڙ استادن کي 1967ع ۾ خطاب ڪندي اخبار تعليم جاري ڪرڻ جا هيٺيان مقصد بيان ڪيا: +اخبار تعليم ۾ تعليم سان لاڳاپيل مڙني موضوعن تي مواد ڇپبو رهيو آهي. +هن اخبار سنڌ جي ادب، تهذيب، ثقافت ۽ ٻوليءَ بابت بهترين مضمون شايع ڪيا آهن. +جيئن سنڌي نثر، نظم، گرامر، مضمون نويسي وغيره ڪيئن پڙهائجن. +انهن مان هر هڪ موضوع تي ڪيترائي مضمون شايع ٿيندا رهيا آهن. +جاگرافي، زراعت، تاريخ، اسلاميات، مذهب، اخلاقيات، جسماني صحت، سائنس جي موضوعن تي ڪافي روشني وڌي وئي آهي. +رياضيءَ جي وڏن وڏن ڏکين مسئلن ۽ حسابي ڪمن کي اخبار جي ذريعي حل ڪيو ويندو رهيو آهي. +اسڪول ۾ ضابطي، نگراني ۽ انتظام متعلق مواد ڏنل آهي. +سنڌ جي مختلف راندين، هنرن، موسيقي، تعليم، بالغن جي تعليم، عورتن جي تعليم ۽ انساني حقن بابت معلوماتي مضمون ڏنل آهن. +زوري/ لازمي تعليم، بالغن جي تعليم، عورتن جي تعليم ۽ انساني حقن بابت معلوماتي مضمون ڏنل آهن. +ٻين مشرقي ۽ مغربي ملڪن جي رهڻي ڪهڻي، رسمن رواجن ۽ اتي جي تعليم جي طريقن بابت حقيقتون ڏنيون ويون آهن. +نون تعليمي طريقن، مهارتن جهڙوڪ: مانٽيسوري، ڪِنڊر گارٽِن، آکاڻيءَ وارو طريقو، مشاهداتي طريقو، سرگرمين وارو طريقو ۽ شاگردن جي مختلف گهڻ رخي ذهانتن ۽ گهڻ جماعتي تدريس جي باري ۾ ۽ تدريسي امدادي شين جي متعلق بهترين مضمون شايع ٿيندا رهيا آهن. +اخبار تعليم ۾ سنڌ ۽ دنيا جي ناميارن عالمن ۽ تعليمي ماهرن جي سوانح حيات ۽ علمي ادبي ڪارنامن ۽ نظرين جو پڻ ذڪر ڪيل آهي. +انهن ۾: جان جيڪس روسو، فروبيل، حڪيم ارسطو، طاليس، قائداعظم محمد علي جناح، محترمه فاطمه جناح، ايس ڊي ڪانٽريڪٽر، اين. +اي بلوچ، غلام علي نانا، مرزا قليچ بيگ، ڊاڪٽر عمر بن محمد دائود پوٽو ۽ ٻيا شامل آهن. +1949ع کان اخبار تعليم نون ڇپيل ڪتابن تي تنقيد ۽ تبصرا ڏيڻ شروع ڪيا، جيڪا سنڌي ادب جي وڏي خدمت آهي. +ڪتابن تي تبصرن کان علاوه اخبار تعليم پاران بهترين ليکڪن جي پڻ همت افزائي ڪئي وئي. +سال 141913ع کان اخبار تعليم ۾ مضمون لکندڙ ليکڪن لاءِ انعامي سلسلو پڻ شروع ڪيو ويو. +اخبار تعليم ۾ تعليم کاتي پاران وقت بوقت نڪرندڙ مختلف نوٽيفڪيشن هدايتون تعليم کاتي ۾ آفيسرن جون ٿيندڙ بدليون ۽ عام تعليمي خبرون ۽ اطلاع پڻ شايع ٿيندا رهيا آهن. +اخبار تعليم جا مکيه ايڊيٽر. +اخبار تعليم جا اڪثر ايڊيٽر ٽريننگ ڪاليج فار (مين) حيدرآباد جا پرنسپال ۽ استاد رهيا آهن. +جنهن ۾ باني ايڊيٽر راءِ بهادر ديوان تارا چند شوقيرام، ديوان پريمچند آوتراءِ جهانگياڻي، خانبهادر نور الدين غلام علي الانا، خانبهادر محمد صديق ميمڻ، مسٽر غلام حسين سومرو، ڊاڪٽر غلام حسين جعفري، مسٽر غلام رضا ڀٽو، رحيم بخش سرهيو، مسٽر غلام اصغر ونڊير، ڊاڪٽر اطهر رضوي، واحد بخش شيخ، علي حيدر جج، محمد سليمان خاصخيلي، ڊاڪٽر عبدالجبار مغل، الهڏنو سهتو، سيد شير شاهه بخاري، هن وقت به اخبار تعليم شايع ٿي رهي آهي، جنهن جو ايڊيٽر محمد ادريس جتوئي آهي. +اخبار تعليم سن 2002ع کان نئين سوچ، نئين رنگ ۽ ڍنگ ۾ شايع ٿي رهي آهي. +اخبار تعليم جي لاءِ نامياري استاد محمد صديق مسافر جو ورهاڱي کان اڳ ۾ اهم ڪردار رهيو آهي، جنهن اخبار تعليم ۾ نئون روح ڦوڪيو. +اخبار تعليم ۾ سنڌ جي ويهين صديءَ جي اڪثر ناميارن ليکڪن، تعليمي ماهرن، استادن جا مضمون، تقريرون، ليڪچر شايع ٿيندا رهيا آهن. +مٿين ايڊيٽرن کانسواءِ جن ليکڪن مضمون لکيا آهن، تن ۾: محمد صديق مسافر، پروفيسر شيوارام اين ڦيرواڻي، اتمچند گنگارام، خوبچند ايسرداس جگياڻي، ڄيٺمل پرسرام، پرمانند ميوارام، بولچند ڏيارام، ڪشنچند بيوس، ڀيرومل مهرچند آڏواڻي، کيئرو مل، مرزا قليچ بيگ، علامه علي خان ابڙو، حافظ احسن چنا، الهه بخش قريشي، جمع خان، ڊاڪٽر نبي بش خان بلوچ، محمد ابراهيم جويو، سيد غلام مصطفيٰ شاهه، رحيم بخش ميمڻ، پير حسام الدين راشدي، علامه غلام مصطفيٰ قاسمي، پروفيسر عبدالرحيم ڏيٿو، غلام محمد گرامي، ڊاڪٽر سيد محمد صالح شاهه، سيد غلام مرتضيٰ شاهه (جي. +ايم. +سيد)، فتح محمد سيوهاڻي، مسٽر جمشيد مهتا، لطف الله جوڳي، ڊاڪٽر عبدالڪريم سنديلو، سيد عبدالحسين موسوي، علي محمد نور محمد، ڊاڪٽر حبيب الله صديقي، عبدالغفار صديقي، محمد جمن ٽالپر، الياس سومرو، محمد اسماعيل عرساڻي،جمع خان غريب، محمد پريل اشرفاڻي، پروفسير الله ورايو بهڻ وغيره شامل آهن. +اخبار تعليم وقت بوقت سالنامه/ خاص نمبر طور پڻ ڪڍندي رهي آهي. +اهڙا نمبر 1951ع کان 1961ع تائين شايع ٿيا. +ڊاڪٽر حبيب الله صديقي ۽ عبدالغفار صديقي جي ڪوششن سان اخبار تعليم جا پراڻا ايڊيشن ٻيهر ڇاپيا ويا. +جن ۾ سال 1908ع، 1909ع، 1910ع ۽ 1911ع جا مڪمل اخبار تعليم جا شمارا ڪتابي صورت ۾ موجود آهن. +اخبار تعليم 1980ع جي ڏهاڪي تائين سنڌي زبان ۾ شايع ٿيندي رهي آهي. +انکانپوءِ ڪجھ مضمون انگريزي ۽ اردو ۾ پڻ ڇپبا رهيا آهن. +اڳي اخبار تعليم کي پوري تعليم کاتي جي سرپرستي حاصل هوندي هئي ۽ اخبار تعليم مان ڇپجڻ بعد هر هڪ تعليمي ماستر وٽ پهچندي هئي. +اتان هٿو هٿ استادن کي ملندي هئي. +هر هڪ استاد تعلقي ماستر وٽ قيمت جمع ڪرائيندو هو، جيڪا بروقت ٽريننگ ڪاليج فار (مين) حيدرآباد جي پرنسپال کي مني آرڊر وسيلي موڪليندو هو. +ائين اخبار تعليم ريگيولر نڪرندي هئي. +هاڻي استادن جي پگهارن جو طريقو بدلجي ويو آهي. +سموري جوڙجڪ تبديل ٿي وئي آهي، جنهن جو اثر اخبار تعليم تي به پيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18907.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18907.txt new file mode 100644 index 0000000..2d89edd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18907.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +اختر حميد خان +مشهور سماج سڌارڪ، سماجي سائنس ۾ مهارت رکندڙ ۽ اسڪالر، ڊاڪٽر -اختر حميد خان- 1914ع ۾ آگري (اترپرديش) ۾ ڄائو. +پهريان علي ڳڙهه ۽ پوءِ ڪئمبرج يونيورسٽيءَ مان پنهنجي -تعليم- مڪمل ڪرڻ بعد 1936ع ۾ هن انڊين سول سروس (ICS) جو امتحان پاس ڪري، سرڪاري ملازمت اختيار ڪئي ۽ ڪيترن ئي عهدن تي ڪم ڪيائين. +اڳتي هلي هن نوڪريءَ -تان- استعيفيٰ ڏني. +پهريان هڪ ننڍڙي فئڪٽري کولي ۽ بعد ۾ -جامعه- اسلاميه دهليءَ ۾ هيڊماستر مقرر ٿيو. +-پاڪستان- ٺهڻ کان پوءِ هو لڏپلاڻ ڪري -اوڀر- -پاڪستان- هليو ويو، -جتي- هن ”ڪوميلا ۾ رورل ڊولپمينٽ اڪيڊميءَ“ نالي هڪ ”اين جي او“ قائم ڪئي ۽ -بنگالي- هارين کي اها ترغيب ڏني ته اهي پنهنجي زندگيءَ جو معيار بهتر بنائن ۽ شهري سهوليت جي حاصلات لاءِ اين. +او جي پليٽ فارم تي ماهوار ڪا معمولي رقم بچت ڪري سيڙپ ڪن. +اڳتي هلي هن بسن ۽ رڪشائن جي ڊرائيورن لاءِ هڪ اين. +او قائم ڪئي. +-اوڀر- -پاڪستان- جي -بنگلاديش- بنجڻ کان پوءِ ڊاڪٽر -اختر حميد خان- واري تصور کي عملي روپ ڏيندي ”گرامين -بئنڪ-“، ننڍي سطح تي سيڙپ ۾ شراڪتداريءَ وارو تجربو شروع ڪيو ۽ خاص طور تي -بنگالي- عورتن ۾ ”مائڪرو ڪريڊٽ سسٽم“ کي متعارف ڪرائي ۽ ڪامياب بنائي، ڏکڻ -ايشيا- ۾ اين جي. +اوز جي فيصلائتي ڪردار کي مڃتا ڏياري. +ڊاڪٽر -اختر حميد خان- -اوڀر- -پاڪستان- واري سانحي کان پوءِ ڪراچيءَ هليو آيو ۽ اتي 1980ع ڌاري هن شهر جي جُهڳين (slums) ۾ نهايت گندي ۽ سڀني شهري سهوليتن کان وانجهيل زندگي گذاريندڙ ماڻهن کي شهري سهوليتون فراهم ڪرڻ ۽ ترقياتي اسڪيمون ڏيڻ لاءِ -اورنگي- پائلٽ پراجيڪٽ جو بنياد وڌو. +-پاڪستان- سرڪار کيس سندس خدمتن جي مڃتا ۾ ستاره امتياز ۽ هلال امتياز جا اعزاز ڏنا، جڏهن ته ڊاڪٽر -اختر حميد خان- جي ڏنل تصور تي عمل ڪندڙ ٻين ملڪن به کيس ڪيترائي اعزاز ڏنا، -جن- مان فلپائن جو ميگسي ايوارڊ قابل ذڪر آهي. +ڊاڪٽر -اختر حميد خان- ٻن ڪتابن جو مصنف هو ۽ هن ديس پرديس جي ڪيترن ئي رسالن ۽ اخبارن ۾ سماجي تبديليءَ بابت ڪالم لکيا. +ڊاڪٽر -اختر حميد خان- خود انحصاريءَ ۾ ويساهه رکندڙ هو ۽ هن هميشه پرڏيهي امداد واري ڪشڪول جي مخالفت ڪئي. +هن جو فلسفو اهو هو ته ”ڪابه پرڏيهي امداد يا -بئنڪ- ڪنهن به ملڪ ۾ ترقيءَ جي حق ۾ ناهي ۽ فقط مقامي ماڻهو پنهنجي سِر ئي پنهنجن علائقن، شهرن ۽ ملڪن ۾ گڏيل سهڪار واري بنياد تي -ترقي- ڪري سگهن ٿا“. +ڊاڪٽر -اختر حميد خان- پنهنجي پراجيڪٽ جي حوالي سان آخري وقت تائين هڪ ساک وارو سماج سڌارڪ ڪردار رهيو +85 سالن جي عمر ۾ پنهنجي ڌيءَ سان گڏ -آمريڪا- جي دوري تي ويو، -جتي- دل جي دوري پوڻ سبب 9 -آڪٽوبر- 1999ع تي وفات ڪيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18949.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18949.txt new file mode 100644 index 0000000..8b07847 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18949.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +ادريس جتوئي +نوجوان ليکڪ، تعليمي ماهر ۽ پبليشر محمد -ادريس جتوئي- 14 سيپٽمبر 1962ع تي ڳوٺ -ٺوڙها-، تعلقي موري ۾ -جنم- ورتو. +سندس والد محمد حسن -جتوئي- هاري هو، سندس -امڙ- مريم خاتون پنهنجي اولاد کي پڙهائڻ ۾ وڏي جستجو ڪئي. +-ادريس جتوئي- شروعاتي -تعليم- پنهنجي ڳوٺ جي پرائمري اسڪول ۾ حاصل ڪئي، جڏهن ته ميٽرڪ گورنمينٽ هاءِ اسڪول نوان جتوئيءَ مان ڪيائين. +هن سنڌ يونيورسٽيءَ جي ماس ڪميونيڪيشن شعبي مان امتيازي نمبرن سان ايم. +اي ڪئي آهي. +سندس ماسٽر ٿيسز جو عنوان ” پريس تي تشدد“ هو. +هي ينگ ٿنڪرس فورم- سنڌ جو -ايگزيڪيوٽو- ڪاميٽيءَ جو ميمبر رهيو آهي. +-ان- بعد هُن لطيف يونيورسٽي خيرپور مان ايم. +اي (سنڌي ادب) جي ڊگري حاصل ڪئي، جنهن ۾ هُن برک ڪهاڻيڪار جمال ابڙي تي تفصيلي مونوگراف لکيو، جيڪو ڪتابي صورت ۾ پڻ ڇپيو آهي. +1980ع جي ڏهاڪي ۾ هن هارين جي حقن لاءِ به سرگرم ڪردار ادا ڪيو ۽ ڳوٺ ۾ وليج ويلفيئر ايسوسيئيشن قائم ڪري، -ان- پليٽ فارم -تان- ڪيترائي سماجي ڪم ڪيا، جنهن ۾ ڪامريڊ -حيدر بخش جتوئي- لائبريري ڳوٺ -ٺوڙها- جو بنياد پڻ شامل آهي. +سنڌ جي معروف پبليشنگ اداري ”روشني پبليڪيشن“ جي باني ميمبرن مان هڪ آهي. +ادريس جتوئيءَ جي شاعري، مضمون ۽ تنقيدي مقالا ڪيترن ئي رسالن ۽ اخبارن ۾ ڇپيل آهن. +هن سنڌي ادبي سنگت جي شاخ نوان -جتوئي- جو الحاق 1983ع ۾ ڪرايو ۽ اڄ تائين سنگت جي ميدان -تان- ڪيترائي ڪتاب ڇپرايا، جنهن ۾ صوفي سيد علي گوهر شاهه جو ڪتاب ”گوهر شاهه جو گيان“ ۽ نوجوان شاعر نماڻي سنڌيءَ جو ”ستارن مجهول“ به شامل آهن. +ادريس، سنڌي ادبي سنگت مرڪز کي پڻ متحرڪ ڪرڻ ۾ ڪردار ادا ڪيو. +هن وقت سنگت حيدرآباد شاخ جي ڪاروباري ڪاميٽيءَ جو ميمبر پڻ آهي. +-ان- کان علاوه هن مختلف اشاعتي ادارن ۾ پڻ ڪم ڪيو، -جن- ۾ روزاني ”سنڌ“ جو رپورٽر ، ماهوار ”سنڌ لائن“ مئگزين جو ٻه سال -ايڊيٽر- (2000-1998)، 2001 کان وٺي هو -تعليم- کاتي جي مشهور تعليمي مئگزين ”-اخبار تعليم-“ جو -ايڊيٽر- پڻ رهيو آهي. +هن هڪ -استاد- جي حيثيت سان پنهنجي ڳوٺ نوان -جتوئي-، قاضي احمد ۽ ڏيپارجا ۾ اسڪول ٽيچر طور آغاز ڪيو، جتان پوءِ 1998ع ۾ سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جو امتحان پهرين پوزيشن سان پاس ڪري 2000ع ۾ سنڌ جي قديم درسگاهه ٽيچرس ٽريننگ ڪاليج فارمئن (هاڻوڪي گورنمينٽ ايليمينٽري ڪاليج) فار ايجوڪيشن حيدرآباد ۾ ليڪچرر مقرر ٿيو، -جتي- لڳ ڀڳ 8 سال خدمتون سرانجام ڏنائين. +بعد ۾ 2005ع ۾ سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جو امتحان پاس ڪري ڊپٽي ڊائريڪٽر بيورو آف ڪريڪيولم اينڊ ايڪسيئيشن ونگ سنڌ طور ڄامشوري ۾ چارج ورتي، -جتي- اڄ تائين ذميواريون نڀائي رهيو آهي. +-ان- دوران تدريسي ڪتابن جي مواد ٺاهڻ، ترتيب ڏيڻ ۽ ڇپائڻ ۾ پڻ فرض نڀائي رهيو آهي. +-ان- دوران پرائمري استادن لاءِ U. +Aid يونيوسڪو، يونيسيف ۽ ايشين ڊولپمينٽ -بئنڪ- جي تعاون سان ڪيترائي ٽيچرس ٽريننگ مينيوئل، ٽيچرس گائيدس ۽ اضافي تربيتي مواد تيار ڪيا آهن. +هن وقت 2002ع کان وٺي هو قومي نصاب ڪميٽي (پهرين کان ٻارهين ڪلاس تائين) ميمبر ۽ نظرثاني ڪندڙ آهي. +هن وقت تائين ٻولين، خواندگي، -بالغن جي تعليم-، ماحوليات ۽ ٻين ڪيترن نصابي مضمونن تي ڪم ڪيو آهي. +-ان- کانسواءِ پي. +سي ۽ سي. +ٽي ڪلاسن جي نصاب ڪاميٽي جو ميمبر پڻ آهي. +-ان- کانسواءِ سنڌ ٽيڪسٽ بوڪ بورڊ جي پهرين کان ٻارهين درجي تائين جي سنڌي ڪتابن جو ليکڪ ۽ نظرثاني ڪاميٽيءَ جو ميمبر پڻ آهي. +مختلف ٽيچرس ٽريننگ پروگرامن ۾ هڪ سٺي ٽرينر طور هزارين پرائمري، سيڪنڊري استادن، هيڊ ٽيچرس ۽ ضلعي آفيسرن جي تربيت ۾ پڻ ڪردار ادا ڪيو آهي. +-ان- کان علاوه سنڌي -ٻولي- آٿارٽي جي پبليڪيشن ڪاميٽي ۽ تعليمي ڪاميٽي جو ميمبر پڻ رهيو آهي. +2004ع کان وٺي هُو وفاقي وزارت -تعليم- جي پراجيڪٽ ”نيشنل ايڊيوڪيشن / اسيسمينٽ سسٽم(NEAS) ۽ ايڊيٽنگ ترجمي، تجزيه ڪار طور ڪم پڻ ڪيو آهي. +ادريس -جتوئي- ڪيترن ئي سيمينارن، ورڪشاپن، ڪانفرنسن ۾ شرڪت ڪري تحقيقي مقالا پڻ پيش ڪيا آهن. +کيس ڪيترائي علمي،ا دبي، ايوارڊ ۽ شيلڊون مڃتا سرٽيفڪيٽ مليا آهن. +-جن- ۾ سنڌي ادبي سنگت ايوارڊ (1993ع)، گولڊن جوبلي ايوارڊ: (ضلعي اندر تعليمي ۽ هم نصابي سرگرمين تي) شيلڊ: نوشهروفيروز مدرسي ۽ هاءِ سڪول جي سؤ سالا جشن تي مقالو پڙهڻ تي) (1995ع)، محمد خان مجيدي شيلڊ (ماڻڪ موتي تنظيم طرفان)، حمل فقير يادگار شيلڊ (2006) ۽ سنڌي -ٻولي- اختياري پاران مڃتا شيلڊ (2004). +سندس تصنيفين ۾ ”-جمال ابڙو ۽ جديد سنڌي ڪهاڻي-“ کان علاوه ڪجهه ڪتاب ڇپائي هيٺ آهن. +هن وقت هو حيدرآباد ۾ رهائش پذير آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18986.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18986.txt new file mode 100644 index 0000000..b0e1e17 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18986.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +اڏيرو لال +اڏيري لال جي شخصيت بابت سنڌ ۾ ٻه روايتون هلندڙ آهن. +هندو کيس ”اڏيري لال“ جي نالي سان جهولي لال (Jhoolay Laal) جو اوتار سمجهن ٿا. +سندن روايت موجب، اڏيرو لال نصرپور جي رتنراءِ لوهاڻي جي گهر ۾، چيٽي چنڊ، 1007 سنبت ۾ ڄائو. +ڄمڻ وقت ايستائين ماءُ جو کير نه پيتائين، جيستائين سنڌو درياءُ جو پاڻي سندس منهن ۾ نه پيو. +ان روايت مطابق کيس ”درياهه شاهه جي اوتار“ جي نالي سان پڻ ڄاتو ويندو آهي. +اڏيري لال جا هزارين مريد اڄ به هندستان ۽ سڄي دنيا ۾ رهن ٿا، جيڪي هرسال چيٽي چنڊ ملهائيندا آهن. +چيٽي چنڊ جي ميلي جي موقعي تي سنڌ ۾ به اچي گڏ ٿيندا آهن، ۽ اڏيري لال جا ”پنجڙا“ ڳائيندا آهن ۽ بهراڻا ڪڍندا آهن. +ڀارت ۾ اڏيري لال جو ڏِڻ ”سنڌيت“ جو خاص اهڃاڻ آهي. +هن بزرگ کي ”جهولي لال“ ۽ ”پلي وارو پير“ چوندا آهن. +اڏيري لال جو تصور قديم زماني کان هلندو ٿو اچي، جنهن ۾ عام مڃتا موجب ”سڄي جهان جو مدار پاڻي آهي“، واري خيال جو تسلسل سمايل آهي. +مسلمانن وري انهيءَ خيال کي خواجه خضر واري روپ ۾ محفوظ ڪيو. +سنڌ ۾ درياهه جتان جتان لنگهيو، اتي اڏيري لال جا آستان ٺهيا، ۽ درياهه شاهه جي پوڄا جو سلسلو هليو ۽ جاري رهيو. +هن وقت به ساڌٻيلي، روهڙيءَ، نصرپور، سيوهڻ، ٺٽي ۽ ٻين گهڻن ئي هنڌن تي اڏيري لال جا آستانا آهن. +اڳوڻي ضلعي حيدرآباد (۽ هاڻي ضلعي مٽياريءَ ۾) اُڏيري لال جو آستان درياهه جي ڪپر تي، جهيجن جي ڳوٺ ۾ هو، جيڪوهاڻي ”اڏيرو“ سڏجي ٿو. +اتفاق سان انهيءَ هنڌ تي مشهور درويش شيخ طاهر جي مزار پڻ هئي، جنهن کي پوءِ اڪبر بادشاهه ڪوٽ ڏياريو. +پر هڪڙي هندو اڳواڻ بيدار سنگهه پٽ شامداس اُڏيري جي آستان جي سنبت 1634 ۾ اڏاوت ڪرائي. +هن وقت اڏيري لال جي آستان (کوهه ۽ پوڄاپاٺ جي آستانن) کي سنڀاليندڙ ”ديوي ماتا“ (Devi maataa) نالي هڪڙي پرهيزگار هندو عورت آهي، پر شيخ طاهر جي مقبري جا متولي جهيجا ذات جا ماڻهو آهن، جيڪي هاڻي پاڻ کي شيخ سڏائيندا آهن. +اُڏيري لال جي ميلي تي هڪ عجيب روايت آهي ته اڏيري لال جي سماڌيءَ کي ميلي جي موقعي تي کير سان هندو ڌوئندا آهن، پر مڃتا طور ملندڙ رقم مسلمان شيخ کڻندا آهن. +اڏيري لعل جي مندر جي ڀت سان لڳو لڳ مسجد به آهي، ۽ اهو سنڌ ۾ مذهبي رواداريءَ جو اعليٰ مثال آهي. +اڏيري لال جي آستاني/حجري ۾ ديوارن تي مورتين ۽ اُڏيري جي پاڻيءَ جي ديوتا جي روپ واري چترڪاري ٿيل هئي، ايوبي دور ۾ ڪن تعصب پسند ماڻهن ان کي رنگ هڻائي مٽائي ڇڏيو. +ٺُڪرن جي دستخط ڪتابن مان ڄاڻ ملي ٿي ته ٺٽي ۾ مرک شاهه (Markkh Shaah) نالي هڪ حاڪم اتي جي هندن کي زوريءَ مسلمان ٿي ڪيو، ته هنن درياءَ شاهه کي پڪاريو، جنهن سندين دانهن اونائي: اوچتو هڪ جوان، گهوڙي تي سوار ٿيل، پاڻيءَ مان پر گهٽ ٿيو ۽ مرک شاهه کي وڃي سمجهايائين ته ڪنهن به حاڪم کي زور زبردستي ڪرڻ نه جڳائي، ۽ هندن توڙي مسلمانن کي پاڻ ۾ ڀائرن جيان ميٺ محبت ۾ گڏ گذارڻ گهرجي. +مرک شاهه سندس ڪي معجزا ڏسي حيران ٿيو ۽ هندن توڙي مسلمانن سان هڪجهڙي هلت هلڻ جو اقرار ڪيائين. +انهيءَ اوتاري پرش سگهوئي پوءِ نصرپور جي شهر ۾ رتني نالي هڪ ڀائيبند جي گهر ۾ جنم لڌو، ۽ اهو ”اڏيرو لال“ (Uddhero Laal) سڏجي ٿو. +سنسڪرت ۾ ”اُڊو“ معنيٰ پاڻي، جنهن ۾ ورڻ ديوتا رهي ٿو، تنهنڪري ورڻ ديوتا کي اُڊوراج. +اُڊو ور چئبو آهي. +انهيءَ ”اُڊوور“ لفظ جو اُچار ڦري ٿيو آهي ”اڏيرو“، ۽ هُو ورڻ ديوتا جو اوتار ليکجي ٿو. +سندس جنم وڪرمي سنبت 1007 ۾ چيٽي چنڊ (ٻيج تٿ) تي شڪروار (جمعي) جي ڏينهن ٿيو هو. +اهو ڏينهن هاڻ ”ٿاروُن“ سڏجي ٿو. +جنهن جو اچارڪي ”ٺارؤ“ به ڪن (جيئن ”ٺارومل“). +درياءَ جا شيوڪ انهيءَ ڏينهن گوشت ۽ شراب ڪونه ورتائين. +اهو ”ٺاروُ“ يا ”ٿاروُ“ اصل ۾ آهي. +سنسڪرت لفظ ”سٿاروُ“، معنا بيهڪ وارو يعني محڪم يا سدائين قائم. +اهو ڌڻيءَ جو هڪ صفاتي نالو آهي، جو اڏيري لال تي به رکيو اٿن. +هو سدائين قائم آهي، تنهنڪري ”امر لال“ (Amar Laal) به سڏجي ٿو. +”اَمر“ معنا نه مرندڙ، يعني سدائين جيئرو، انهيءَ ڪري ”زنده پير“ به ڪوٺجي ٿو. +اڄ تائين هندن توڙي ڪيترن مسلمانن جو منجهس اعتقاد آهي، اُڏيري لال جي درگاهه جا مجاور مسلمان آهن ۽ کيس ”شيخ طاهر“ ڪري ڪوٺين ٿا. +سنڌي سال چيٽ مهيني کان وٺي شروع ٿئي ٿو، ۽ اڏيري لال به چيٽي چنڊ ('Chettee chand) جي ڏينهن جنم ڌاريو هو، تنهنڪري چيٽ جو مهينو دهلن دمامن، ڇيڄن ڇڻڪارن ۽ ملاکڙن ميلن سان شروع ٿيندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18991.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18991.txt new file mode 100644 index 0000000..9cb0969 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd18991.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ارباب الھجڙيو +ارباب- حاجي الهجڙيو نهڙيو 1862ع ۾ -ارباب- مٺا خان جي گهر ۾ ڳوٺ کيتلاري تعلقي ڏيپلي ضلعي ٿرپارڪر ۾ -جنم- ورتو. +سياست جي شروعات 1895ع کان شروع ڪيائين. +سياسي ميدان ۾ مسلم ليگ سان ساٿ ڏئي اڳتي وڌيو. +-تحريڪ خلافت- ۾ حصي وٺڻ کان سواءِ علامه مشرقي جي 1931ع ۾ قائم ڪيل خاڪسار تحريڪ ۾ مير علي احمد -ٽالپر- ۽ مير رسول بخش -ٽالپر- سان گڏ حصو ورتائين. +-آزاديءَ جي تحريڪ- دوران -ارباب- خانصاحب -توڳاچي- ۽ -تاج- محمد'>-ارباب -تاج- محمد- جو -ٻانهن- ٻيلي رهيو. +لوڪل بورڊ جو ميمبر به رهيو، کيس جڏهن سياست ۾ ڪوڙ ۽ ٺڳي نظر اچڻ لڳس ته سياست کي خيرآباد چئي -الله- جي اطاعت، عبادت ۽ رياضت ۾ مشغول ٿي انسانيت جي خدمت ڪرڻ لڳو. +اسلامي، ديني ۽ علمي معلومات جي -اشاعت- ۽ جهالت کي ختم ڪرڻ لاءِ 1929ع ۾ ستار -آباد- ۾ ”مظهر العلوم“ نالي سان هڪ وڏو ديني مدرسو قائم ڪرايائين، جنهن مان سوين شاگرد عربي، فارسي ۽ قرآن شريف جي -تعليم- حاصل ڪري چڪا آهن. +انهيءَ مدرسي جو خرچ هي سخي مرد برداشت ڪندو هو. +عالمن ۽ فاضلن سان روحاني ڪچهريون ڪري انهن مان فيض ۽ ذهني سڪون حاصل ڪندو هو. +سندس زندگيءَ جو وڏي ۾ وڏو ڪارنامو، مولوي حاجي احمد ملاح جو سنڌي ٻوليءَ ۾ قرآن مجيد جو منظوم ترجمو پنهنجي خرچ تي ڇپائي، سنڌ جي عوام ۾ مفت تقسيم ڪرڻ هو. +-ٿر- جو عوام سندس ديني، مذهبي ۽ سماجي خدمتون ڪڏهن به وساري نه ٿو سگهي. +پاڻ 20 -آگسٽ- 1988ع ۾ هن فاني دنيا مان رحلت ڪري ويو. +سندس آخري آرامگاهه ٿرپارڪر ضلعي جي ڏيپلي تعلقي ۾ سندس اباڻي ڳوٺ کيتلاريءَ ڀرسان کيتلاري قبرستان ۾ واقع آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19009.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19009.txt new file mode 100644 index 0000000..5491912 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19009.txt @@ -0,0 +1,249 @@ +سنڌي ٻولي +سنڌي (, )ھڪ ھند-آريائي ٻولي آھي جيڪا سنڌ جي تاريخي خطي ۾ سنڌي ماڻھن پاران ڳالھائي وڃي ٿي. +سنڌي پاڪستان جي صوبي سنڌ جي سرڪاري ٻولي آھي. +انڊيا ۾، سنڌي وفاقي سرڪار پاران مڃتا حاصل ڪيل ٻولين يعني شيڊيولڊ ٻولين مان ھڪ آھي. +گھڻا سنڌي ڳالھائيندڙ پاڪستان جي صوبي سنڌ، ڀارت جي رياست گجرات جي علائقي ڪڇ ۽ مھاراشٽر جي علائقي الھاس نگر ۾ رھن ٿا. +ڀارت ۾ بچيل ڳالھائيندڙ سنڌي ھندو آھن جن پاڪستان جي آزادي کان بعد 1948ع ۾ ڀارت ۾ رھائش اختيار ڪئي ۽ باقي سنڌي سڄي دنيا جي مختلف علائقن ۾ رھن ٿا. +سنڌي ٻولي پاڪستان جي صوبن سنڌ، بلوچستان ۽ پنجاب، سان گڏوگڏ ڀارت جي رياستن راجستان، پنجاب ۽ گجرات ۾ ڳالھائي وڃي ٿي. +ان سان گڏوگڏ ھانگ ڪانگ، عمان، انڊونيشيا، سنگاپور، گڏيل عرب اماراتون، گڏيل بادشاھت ۽ آمريڪا ۾ لڏي ويل جماعتن پاران بہ ڳالھائي وڃي ٿي. +سنڌي ٻوليءَ جا لهجا. +جنت السنڌ ڪتاب ۾ سنڌ جون يارنهن شاخون بيان ٿيل آهن. +جيڪي هن ريت آهن. +ڀيرو مل مهرچنداڻي آڏواڻيءَ پنهنجي ڪتاب ”سنڌي ٻوليءَ جي تاريخ“ ۾ گريئرسن جي مشهور ڪتاب ”لِنگوسٽڪل سروي آف انڊيا“ (جلد-8، ڀاڱو 1) جي آڌار تي سنڌي ٻوليءَ جا لهجا هن ريت ڄاڻايا آهن. +لِپي. +1853ع ۾ سنڌي بوليءَ لاءِ جيستائين هاڻوڪي لِپي(گاڏڙ عربي-فارسي-سنڌي لِپي) منظور نه ٿي ھئي سنڌي زبان ڪيترن ئي مختلف رسم الخطن ۾ لکي ويندي ھئي. +جن ۾: گرمکي، ديوناگري، عربي، فارسي، خداوادي يا خدابادي، لھاڻڪي، ميمڻڪي، خوجڪي، ٺٽائي، گجراتي، شڪارپوري، ساکرو، ونگائي، سيوهاڻي، ڀاٽيائي. +اھڙي طرح ويهينر>] +سنڌي الف ب يا سنڌي الفابيٽ يا لِپِي يا لِپييا آئيويٽا جا ٻاونجاھ اکر آھن. +موجوده عربي-سنڌي الف ب 1853ع ۾ جُڙي. +سنڌي آئيويٽا ۾ چ، پ،گ فارسي ٻولي مان ورتل آهن جڏهن ته ڪجهه اکر عربي ٻولي جا پڻ شامل آهن. +عربي-فارسي. +پاڪستان ۾ سنڌي ترميم ڪيل عربي لِپي۾ لکي ويندي آهي، جنهن ۾ ڪل 52 اکر آهن. +عربي اکرن کان کان سواءِ هن ۾ ٻيا آريائي اکر به شامل آهن. +هن لِپيجي اڻويهين صدي عيسوي ۾، هندستان جي برطانوي دور حڪومت ۾ حوصلا افزائي ڪئي وئي. +ديوانگري. +ڀارت ۾ معياري عربي لِپيکان سواءِ ديوانگري لِپيبہ لاڳو آهي، جيڪا 1948ع لاڳو ڪئي وئي۔ +براهمي لپي. +پهرين صديءَ جي شروعات ۾ براهمي لپي، سنڌو لکت مان ٺاهي وئي، اشوڪ بادشاهه پنهنجي دؤر ۾ پنهنجي حڪومتي وهنوار کي هلائڻ لاءِ براهمي لکت ڪم آندي، براهمي لکت ۾ 33 حرف ساڪن ۽ 10 حرف علت وارو اُصول پڻ شامل هو، جيڪي سنڌي ٻولي لکڻ لاءِ ڪيترين ئي صدين تائين جاري رهيو. +گُپتا لپي. +پنجين صديءَ ۾ گُپتا لکت، براهمي لکت مان ٺاهي وئي، گپتا لکت ۾ 33 حرف ساڪن ۽ 8 حرف علت شامل هُئا. +جيڪا گپتا دؤر ۾ سنڌي ٻولي لکڻ لاءِ ڪافي عرصي تائين ڪم ايندي رهي. +شاردا، نگري ۽ سدڌرام لپيون. +ڇهِين صَدِيءَ ۾ گُپتا لکت جي ذريعي شاردا، نگري ۽ سدڌرام لکتن جنم ورتو ۽ ٻارهين صديءَ تائين لکت جي ڪم اِينديون رَهيوُن. +اُنهن لکتن کي ڀينَر سڏجي ٿو. +ڇو تَه اِهي ٽيئي لکتون ساڳي دؤر ۾ مُختلف علائقن ۾ لکت لاءِ ڪم اينديون هُيون. +شاردا لکت. +شاردا لکت، ڪشمير واري علائقن ۾ استعمال ٿيندي رهي، اِن لکت ۾ 35 حرف ساڪن ۽ 13 خودمختيار حرف علت ۾ 13 غير خودمختيار حرف علت شامل هُئا، جيڪي لکت ۾ اُصول طور ڪم اِيندا هئا. +عظيم سنڌ (Greater Sindh) جي خطي ڪشمير ۾ رهندڙ سنڌي ماڻهو شاردا لکت سان پنهنجي ٻولي لکندا هئا. +ناگري لکت. +ناگري لکت (Nagari script) سنڌ جي ٿَرَ ۽ راجسٿان واري علائقي ۾ راجپوتن ۽ سومرن جي دؤر ۾ سنڌي ٻوليءَ لکڻ لاءِ 1350ع تائين ڪم ايندي رهي. +اِن لکت ۾ 33 حرف ساڪن ۽ 10 خود مختيار حرف علت ۽ 10 غير خودمختيار حرف علت شامل هُئا. +سدڌام لپي. +سدڌام لکت (Siddham script) انڊس ڪوهستان واري علائقن ۾ ٻُڌَ ڌرم جي عبادت ۾ ڪم ايندڙ mantra ۽ sutra لکڻ لاءِ 12 صديءَ تائين ڪم ايندي رهي. +سِدڌام لکت ۾ 33 حرف ساڪن ۽ 12 خود مختيار حرف علت ۽ 12 غير خود مختيار حرف علت شامل هئا. +جيڪي ٻولي لکڻ لاءِ اهم اُصول طور ڪم ايندا هُئا. +سدڌام لکت خاص طور تي سنسڪرت لکڻ لاءِ جوڙيل هُئي ۽ سنسڪرت سنڌي ٻوليءَ جو مڪمل طريقو مڃيو ويندو هو. +سنڌي عربي لِپي ۾ ٽٻڪا. +هاڻوڪي گاڏڙ عربي فارسي ٻاونجھائي سنڌي صورتخطيءَ ۾ ڪُل 72 ٽٻڪا يا نقطا آهن. +سکيا ۽ لِپي جي تاريخ. +عربن جي دؤر ۾ سنڌي لِپيجي سلسلي ۾ اسان کي ڪا به شهادت ملي ڪا نه سگهي آهي. +عرب جغرافيه نويسن سنڌي زبان جو ته ذڪر ڪيو آهي، ليڪن اهو ڪو نه ڄاڻايو اٿن ته سنڌي زبان خواهه سنڌ يا منصوره جي ٻين مقامي ٻولين جي لاءِ ڪهڙو لِپياستعمال ڪيو ويندو هو. +اسلامي دنيا جي مشهورعالم ابو ريحان بيرونيءَ انهيءَ سلسلي ۾ پنهنجي ’ڪتاب الهند‘ ۾ چند سٽون لکيون آهن، جن مان پڻ پورو اندازو ڪري نٿو سگهجي. +هو صاحب 410هه کان 420هه تائين هندستان ۾ رهيو. +لِپيجي سلسلي ۾ لکي ٿو: +روايتون آهن ته سڀ کان پهرين سنڌي عربي لِپيمنصوره جي عربي عالم جاحظ لکي هئي. +جنهن کي پوءِ اسماعلي داعي صدرالدين باقاعدي سنڌي ۾ لکيو. +اسلام جي اچڻ کان پوءِ جيڪي سنڌي اکر سڌا سنوا لکڻ ۾ آيا تن کي سڌو لکيو ويو نه ته ٻن اکرن کي ملائي هڪ آواز نئون آواز ٺاهڻ جو به رواج هو هن وقت اکر ڃ هن ريت لکيو وڃي ٿو، پر آڳاٽي لکت جي صورت ۾ نڃ ملائي ڪري ڃ جو آواز ظاهر ڪيو ويندو هو. +جنهن کي پوءِ مخدوم عبدالحسين ڏاهري 40 اکرن جي صورتخطيءَ جي صورت ۾ ٺاهيو هيو. +سومرن جو دور سنڌ ۽ سنڌي زبان لاءِ جاڳرتا ۽ تبليغ جو دور هو. +هن دور ۾ سنڌي زبان کي اسلام جي تعليم ۽ تبليغ جو ذريعو بنايو ويو، منجهس ڪيترو ئي ديني پرچار ۽ تبليغ جو ادب لکيو ويو. +اسلام جي ٻين فرقن جي مبلغن کانسواءِ اسماعيلي فڪر ۽ فرقي جا داعي سنڌ ۾ پکڙجي چڪا هئا. +انهن مان سيد نور الدين به هڪ هو، جو 1079ع ۾ آيو ۽ سنڌ، ڪڇ، ڪاٺياواڙ ۽ اُچ واري خطي ۾ ٻيا داعي پڻ آيا. +اسماعيلي داعين، نون اسماعيلي مسلمانن کي اسلام جا اصول آسانيءَ سان سمجهائڻ لاءِ مقامي ٻولين جو سهارو ورتو، ۽ انهن ٻولين ۾ نظم يا مقفيٰ ۽ مسجع نثر ۾ اسلام جا اصول ۽ عقيدا، اسلامي تعليم جا سبق سمجهايا، هنن شريعت جا مسئلا، روحاني علمن جا راز، تصور ۽ ويدانت جا ورق، سنڌي، ڪڇي، گجراتي، سرائڪي ۽ هندي ٻولين ۾ سمجهايا. +هنن پنهنجن خيالن کي لکت ۾ آڻڻ لاءِ ديسي لِپيڪم آندو، ان لِپيکي چاليهه اکري يا ”خواجڪي سنڌي“ سڏيو ويو. +هن لِپي۾ نه فقط اسلامي تعليم ۽ تبليغ تي ڪتاب لکيا ويا، پر هن ۾ اسماعيلي داعين، مبلغن ۽ پيرن جو ڪلام(گنان) ۽ ٻيا درسي ڪتاب پڻ لکيا ويا، جنهن ۾ ٻاڙٻوڌ، کوڙن جون چوپڙيون، رياضي، تاريخ، جاگرافي، اسلامي تاريخ، ملڪي تاريخ، اخلاقيات، شعر و شاعري وغيره درجيوار يعني ٻاراڻي درجي جي سطح کان وٺي ڇهين درجي تائين هوندا هئا. +انهن مان ڪي ڪتاب هن وقت به برٽش ميوزم جي لائبرريءَ ۾ موجود آهن. +هن راءِ مان اهو ثابت ٿو ٿئي ته سنڌي زبان يارهين صدي عيسويءَ کان ذريعه تعليم ۽ تدريس رهي آهي، ان وقت به ان جي حيثيت علمي، ادبي ۽ روزمره جي استعمال ۽ تجارتي وهنوار واري هئي. +سمن جي دور ۾ سنڌ ۾ اسلامي علوم جي گهڻي ترقي ٿي. +جيتوڻيڪ سومرن جي دور ۾ به اسلاميات جي تعليم مدرسن ۾ ڏني ويندي هئي، پر هن دور ۾ مدرسن لاءِ جدا عمارتون پڻ ٺهيون، جن ۾ وڏا وڏا محدث، عالم ۽ فاضل تعليم ڏيندا هئا. +بکر، ٺٽي، سيوهڻ، درٻيلي، ٽلٽيءَ، ٻٻرلوءِ، هالا ڪنڊي، نصرپور، اگهاماڻي ۽ ٻين شهرن ۾ جيئن پوءِ تيئن مدرسن جو تعداد وڌندو ويو، جن ۾ قرآن، حديث، تفسير، ۽ فقــہ جي تعليم ڏني ويندي هئي. +اسلامي دنيا ۾ اسلاميات جي درس و تدريس ۾ ٺٽي دارالعلوم جي حيثيت اختيار ڪئي هئي. +ٺٽي جي عالمن ۽ فاضلن جي علم جي هاڪ ٻڌي، ايران، افغانستان، خراسان ۽ ٻين هنڌان ڪيترائي عالم ۽ فاضل لڏي اچي ٺٽي ۾ ويٺا. +مذهبي تعليم ۽ تدريس وارن مدرسن ۽ دانشگاهن سنڌي علم ادب جي ترقي ۽ سنڌي زبان جي واڌاري لاءِ وڏو ڪم ڪيو. +هن دور جا وڏا عالم سنڌي زبان جا نامور شاعر پڻ هئا(. +اُنهن مان قاضي قاضن، اسحاق آهنگر، مخدوم احمد ڀٽي ۽ ٻين جا نالا فخر سان وٺي سگهجن ٿا. +ساڳئي وقت مذهبي پرچار ۽ مذهبي تعليم جو ذريعو سنڌي زبان هئي. +شاهه ڪريم جا بيت ۽ سمجهاڻيون، بيان العارفين جي صورت ۾ هن دعويٰ جو دليل آهن. +ارغونن ۽ ترخانن جي ڏينهن ۾ به سنڌي زبان جو پرچار عام هو. +شاهه لطف الله قادري، شاهه ڪريم، مخدوم نوح ۽ ٻين بزرگن سنڌي زبان ۾ لافاني ڪلام چيو. +بيان العارفين جهڙا ڪتاب هن دور ۾ لکيا ويا. +هن دور ۾ سنڌي ٻولي، عربيءَ جي نسخ ۽ نستعليق رسم الخطن لکجڻ جا ثبوت مليا آهن. +مغلن جي راڄ جو آخري عرصو ۽ ڪلهوڙن جي ابتدائي دور سنڌي زبان لاءِ نوان نياپا، نوان موڙ، نيون ڌارائون ۽ نوان ماپا کڻي آيو. +هڪ طرف مخدوم ابوالحسن، مخدوم ضياءالدين، مخدوم محمد هاشم ٺٽوي، شاهه عنايت شهيد، مخدوم محمد معين ٺٽوي ۽ شاهه لطيف سنڌي زبان ۾ نئون روح ڦوڪي ان کي تاحيات ۽ زندهه جاويد بنائي ڇڏيو. +ڀٽائي صاحب جو سنڌ تي وڏو احسان آهي. +هن سنڌي زبان کي لازوال بنائي ڇڏيو ۽ اهڙي عام فهم ٻوليءَ ۾ صوفياڻو پيغام ڏنو، جنهن نه صرف سڄي سنڌ پر سنڌي زبان کي اَمر بڻائي ڇڏيو آهي. +هونئن ته بيان العارفين ڪتاب مان ظاهر آهي ته ارغونن ۽ ترخانن جي زماني ۾ به سنڌي زبان ڪنهن نه ڪنهن طريقي سان نستعليق يا نسخ خط ۾ پيئي لکبي هئي، پر نسخ خط ۾ پهريون پهريون معياري ڪتاب ”مقدمة الصلواة“ جي لکڻ سان ٻن نصابي حيثيت ورتي، جنهن کي سڄي سنڌ جي عالمن تسليم ڪيو ۽ ٻيو ته سنڌي زبان لاءِ سنڌ جي سڀني مدرسن ۾ اصولي طور هڪ صورتخطي منظور ڪئي ويئي. +جيتوڻيڪ اهي بزرگ جيڪي نستعليق لِپيتي هريل هئا، سي ان ئي لِپي۾ پيا لکندا هئا، پر سنڌ جي اڪثر عالمن جهڙوڪ: مخدوم ضياء الدين ٺٽوي، مخدوم محمد هاشم ٺٽوي، مخدوم عبدالله ۽ ٻين عالمن پنهنجن پنهنجن مدرسن ۾ نسخ لِپياختيار ڪيو. +اڄ به انهن جون”ســِـنڌيون“ انهيءَ دعويٰ جو دليل آهن ته ڪلهوڙن جي دور (1700 - 1782ع) جي شروعات واري زماني ۾ به سنڌي سرڪاري طور يا عوام جي پسند موجب مدرسن ۾ ذريعهء تعليم طور استعمال ٿيندي هئي. +انهن مدرسن ۾ سنڌي زبان جي صورتخطيءَ وارو مسئلو هيڪر حل ٿي ويو هو. +هن کانپوءِ مدرسن ۾ ڪم ايندڙ نصابي ڪتاب گهڻو ڪري هن لِپي۾ لکجڻ لڳا. +ڪلهوڙن جي دور ۾ لکيل درسي ڪتاب ۽ ٻين موضوعن تي موجود قلمي گهڻو ڪري نسخ لِپي۾ ملن ٿا، پر ان جي باوجود نستعليق خط لکڻ جو رواج به عام هو. +هن دور ۾ جيڪي سنڌي ڪتاب مدرسن ۾ درس و تدريس ۾ ڪم ايندا هئا، انهن مان ڪن جا نالا هي آهن: +ٽالپرن جي دور ۾ به مدرسن ۾ تعليم عربيءَ سان گڏ سنڌي زبان ۾ پڻ ڏني ويندي هئي. +اعليٰ تعليم لاءِ عربي ۽ فارسيءَ جي تعليم جو رواج هو. +ان وقت سنڌي ٻوليءَ جو نصاب هن ريت هوندو هو: مڪتب ۾ پهرين سال کانپوءِ جڏهن ٻار لکڻ ۽ پڙهڻ شروع ڪندو هو، تڏهن هن کي مادري زبان يعني سنڌيءَ جي اڀياس لاءِ هڪ ڏاڪو اڳتي ٽپايو ويندو هو. +ان لاءِ هيٺيون نصاب پڙهايو ويندو هو. +انگريزي راڄ جي شروعات کان اڳ، سنڌي زبان نه صرف تعليمي ۽ تدريسي زبان طور ڪم ايندي هئي، نه فقط مدرسن ۾ ذريعه تعليم طور ڪم ايندي هئي، پر هن زبان ۾ تمام وڏا وڏا اديب، عالم ۽ شاعر موجود هئا، جن پنهنجي ڪلام ذريعي، جن پنهنجن عالمانه شهپارن ذريعي، سنڌي زبان کي علمي ۽ ادبي زبان جي مقام ۽ معيار تي پهچائي ڇڏيو هو. +انهن ۾ سچل، ميان سرفراز خان، ثابت علي شاهه، مخدوم عبدالرئوف ڀٽي، سامي، دلپت ۽ روحل جا نالا فخر سان وٺي سگهجن ٿا. +نه فقط ايترو پر سنڌي زبان روزمرهه جي وهنوار کانسواءِ واپاري ڏيتي - ليتيءَ واريءَ لکت جو ذريعو پڻ هئي. +خواجه، ميمڻ ۽ هندو واپاري هن زبان کي پنهنجي پنهنجي لِپيجي مدد سان واپاري لکپڙهه ۽ ڏي وٺ ۾ روزانو ڪم آڻيندا هئا. +سنڌي زبان جي مٿي بيان ڪيل خوبين ۽ مقام کي انگريز حڪمرانن پڻ قبول ڪيو ۽ هن زبان کي سنڌ صوبي جي سرڪاري، علمي، ادبي ۽ ڪورٽ جي ڪاروبار لاءِ استعمال ڪرڻ جو درجو ڏنو. +1848ع ۾ بمبئي صوبي جي گورنر سر جارج ڪلارڪ، هڪ حڪم نامو ڪڍيو، جنهن ۾ ڄاڻايو ويو هو ته سنڌي ٻوليءَ کي دفتري ۽ سرڪاري ٻولي بنايو وڃي. +هن حڪم نامي ۾ ڄاڻايل هو: +”اسان کي ملڪي ٻوليءَ (سنڌي) کي دفتري ٻولي بنائڻ گهرجي. +مون کي خبر نٿي پوي ته اسان جا روينيو ۽ عدالتي کاتن جا عملدار، پارسي ۽ انگريزيءَ جهڙين غير ملڪي ٻولين ذريعي ڪاميابيءَ سان ڪم ڪري سگهندا هوندا. +انهيءَ سلسلي ۾ سڀني سول ڪامورن کي ارڙهن مهينن جو مدو ڏنو وڃي، جنهن ۾ هو سنڌي ٻوليءَ ۾ امتحان پاس ڪن. +اهڙن ڪامورن کي ليفٽيننٽ اسٽئڪ جي ڊڪشنري وڏي مدد ڏيئي سگهي ٿي، جنهن جي ڇپائڻ جي هن کي اجازت ڏني وڃي. +انگريزي دور ۾ سنڌي زبان لاءِ سرڪاري طور تي هڪ صورتخطي مقرر ٿيڻ ڪري، ٻوليءَ کي وڏو فائدو رسيو. +سنڌ ۾ ڇاپخانا نڪتا، جنهن ڪري سنڌي زبان ۾ رسالا، اخبارون ۽ ڪتاب گهڻي تعداد ۾ ڇپجي ظاهر ٿيا، جن ۾ نثر توڙي نظم جي گهڻو ڪري هر صنف اچي ٿي ويئي. +هن دور ۾ سنڌ جي اديبن، شاعرن ۽ عالمن، دنيا جي بهترين تصنيفن ۽ اعليٰ معيار وارن مصنفن کي سنڌي زبان ۾ ترجمو ڪيو. +هنن انگريزي، فرينچ، جرمن، روسي، عربي، فارسي، ترڪي، هندي، بنگالي، سنسڪرت، گجراتي، اردو ۽ ٻين ٻولين ۾ لکيل اعليٰ پايه جا ڪتاب، سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪيا. +انهن ۾ قرآن شريف، توريت، انجيل،زبور، مهاڀارت، رامايڻ، گيتا جهڙن ديني، ڌرمي ۽ مقدس ڪتابن کي سنڌي زبان جو ويس وٺايو. +دنيا جي مشهور مفڪرن، اديبن ۽ عالمن جهڙوڪ: رومي، حافظ شيرازي، سعدي، خيام، جبران، شيڪسپيئر، ڊانٽي، والٽر اسڪاٽ، ڪاننڊائيل، ڊڪنس، ڪارلائل، ٽالسٽاءِ، ابسن، بيڪن، ميڪاولي، ڪاليداس، ٽئگور ۽ ٻين عظيم مغربي ۽ مشرقي دانشورن، اديبن، عالمن ۽ فاضلن جا فلسفيانه خيال ۽ ويچار ۽ ناول نويسن ۽ ڊراما نگارن جا ناول ۽ ڊراما، افسانه نگارن جا افسانه ۽ اهڙيءَ طرح مضمون، شعر ۽ ٻيو مواد سنڌيءَ ۾ آندو ويو آهي. +اهڙيءَ طرح پيغمبر صه اسلام کان وٺي حضرت عيسيٰ، حضرت موسيٰ، حضرت ابراهيم توڙي ٻين پيغمبرن کانسواءِ خلفاءِ راشدين، امامن، اصحابن، ولين ۽ درويشن جا احوال به سنڌي زبان ۾ ڇپجي چڪا آهن. +مطلب ته سنڌي نثر ۾ ابن خلدون، بوعلي سينا، امام غزالي، شري ڪرشن، شري رامچندر، مهاتما گوتم ٻڌ، گرونانڪ، ڪبير، ميرا ٻائي توڙي ٻين فيلسوفن حڪيمن، عالمن ۽ سالڪن جي حياتين جا ڪارناما پڻ قلمبند ٿيل آهن. +حاصل مطلب ته انگريزي دور ۾ دنيا جي مشهور ٻولين ۽ نامور اديبن ۽ شاعرن جون نامور تصنيفون سنڌي زبان ۾ سنڌي ادب جو حصو بنجي ويون. +هلندڙ دور ۾ شاعرن ۽ اديبن مختلف موضوعن ۽ مضمونن آهر سنڌيءَ ۾ نوان نوان لفظ گهڙيا ۽ جوڙيا آهن. +مختلف شعبن ۾ ماهرن فني اصطلاحن کي سنڌي ويس وٺايو آهي. +زراعت، اقتصاديات، علم طبعي، علم ڪيميا، علم ارضيات، علم الانسان توڙي اهڙن ٻين مضمونن جا فني اصطلاح سنڌي ٻوليءَ جو روپ وٺي چڪا آهن. +انهن سڀني خوبين ۽ خصوصيتن جي آڌار تي چئي سگهجي ٿو ته سنڌي ٻوليءَ جو ماضي شاندار، حال ترقي پذير ۽ مستقبل وڌيڪ روشن نظر اچي ٿو. +هن سلسلي ۾ پير علي محمد شاهه راشديءَ جي راءِ تجربي واري ۽ معلوماتي آهي. +پير صاحب لکي ٿو: +”سنڌيءَ ۾ تصنيف ۽ تاليف جو ڪم اهڙي زور شور سان اسان جي ڏسندي شروع ٿيو ۽ جيڪي ڪجهه اڄ تائين ٿي چڪو آهي، سو حيرت ۾ وجهندڙ آهي. +جيتري قدر منهنجو خيال آهي ته آزاد پاڪستان اندر جيترو علمي ۽ ادبي ڪم سنڌي ٻوليءَ ۾ ٿيو آهي، اوترو ڪنهن به مقامي زبان ۾ ڪونه ٿيو آهي. +زيور هر ڪا پائي پر ڪا زيور ٺمڪائي به ته ڏيکاري! +سنڌي اهل قلم حضرات بلڪل ڪمال ڪري ڏيکاريو آهي. +خدا کين نظر بد کان بچائي ۽ سندن همتون بلند ڪري. +هنن ملڪ جي وڏي علمي خدمت ڪئي آهي. +جڏهن ميان محمد حنيف صديقي يا ڊاڪٽر دائود پوٽو يا آئون ڌڪا ٿاٻا کائيندا، ڪتاب ڳولهيندا، ڳهندا، ڇپائيندا، اوڌر تي وٺندا پئي وياسين، تڏهن اسان کي هي خواب خيال ۾ به ڪونه هو ته اسانجن پنهنجن مان ڪو اهڙو نسل پيدا ٿيندو جو سمورو اباڻو لساني ورثو ۽ خزانو ڳولهي ڦولهي، هٿ ڪري، هميشــہ لاءِ محفوظ ڪري وٺندو. +اسان جي ابتدائي ڏينهن ۾ اڪثر ماڻهن کي ناٽڪن ۽ گانن جو شوق هوندو هو. +ڪنهن کي اها اميد هئي ته اهي ساڳيا ماڻهو، چچنامو، معصومي، طاهري، تحفةالڪرام، بيگلار نامو، مڪلي نامو وغيره جهڙن خشڪ ڪتابن ڏانهن مڙي پوندا يا پنهنجن زنده جاويد املهه ماڻڪ شاعرن کي ڳولهي، انهن جي ٻولي ٻولڻ لڳندا! +شاعرن جو ذڪر ڇڙيو آهي ته منهنجي هيءَ ڳالهه ٻــُـڌي ڇڏيو ته مان هن زماني ۾ اهڙا شاعر به ڏسان ٿو، جن جو ڪلام ڪنهن ڏينهن سنڌيءَ جي ڪلاسيڪي شاعرن جي ڪلام سان ڪلهو گسائيندو نظر ايندو“. +سنڌي ٻوليءَ جي حيثيت ۽ اهميت کي سمجهي جيئن انگريز عالمن پنهنجي حڪومت جي ابتدائي دور کان وٺي ان کان پڙهڻ، ان تي تحقيق ڪرڻ ۽ ڪرائڻ شروع ڪئي، تيئن آزاديءَ کان اڳ يا ان کانپوءِ آمريڪا، يورپ ۽ رشيا جي عالمن، اديبن ۽ محققن، جديد تحقيق جي روشنيءَ ۾ ان جو مطالعو ڪرڻ شروع ڪيو آهي. +برطانيا جي لنڊن يونيورسٽيءَ جي اسڪول آف اوريئنٽل ائنڊ آفريڪن اسٽڊيز، فرانس جي پئرس يونيورسي، هيلسنڪي، آمريڪا جي مينسونيا ۽ ٽئڪساس ۽ هارورڊ يونيورسٽي ۾ سنڌي زبان تي لسانيات جي جديد علم جا ماهر تحقيق ڪري رهيا آهن. +اهڙيءَ طرح جرمنيءَ جي بان يونيورسٽيءَ جي مشهور ماهر فاضل ڊاڪٽر انيمري شمل نه صرف سنڌي زبان تي مهارت رکي ٿي، پر لطيف ۽ سچل تي بيشمار مقالا ۽ ڪتاب لکي چڪي آهي. +اهڙيءَ طرح اٽليءَ ۾ ڊاڪٽر تــُـربياني، ماسڪو ۾ راياييگو راوا ۽ پروفيسر گنڪووسڪي سنڌي زبان جا ماهر ليکجن ٿا. +تاريخ. +سنڌي ٻوليءَ جي بنياد جي باري ۾ لسانيات جي عالمن جا مختلف رايا آهن. +هڪ خيال اهو آهي تہ سنڌي ٻولي سنسڪرت مان ڦٽي نڪتي آهي. +جڏهن تہ ٻيو خيال اهو آهي تہ سنڌي تمام قديم ٻولي آهي. +ان جو تعلق سنڌو تهذيب واري ٻولي سان آهي. +ڪن جو خيال آهي ته سنڌي پراڪرت (ٻوليءَ) جي هڪ لهجي وراچد اپڀرنش مان ڦٽي نڪتي آهي.ڪن ماهرن سنڌي ٻولي جي قدامت بابت تحقيق جي روشني ۾ ويدڪ دور تائين جا ثبوت ڏنا آهن. +سندن موقف آهي ته سنڌي ٻولي ويدڪ دور ۾ به هئي.رگ ويد سنسڪرت ۾ لکيل آهي پر ان ۾ شامل اُڌارن لفظن يا اُڌارن ورتل لفظن جو ذڪر ڪيو ويو آهي. +اُهي اڌارا اصل ۾ سنڌي ٻولي جا لفظ آهن. +انهن ماهرن ڄاڻايو آهي ته سنڌي ٻولي قبيلي يا قوم جي ٻولي آهي جڏهن ته سنسڪرت جو ڪو قبيلو يا قوم نه هئي. +سنسڪرت مٿئين طبقي ۽ حڪمرانن جي ٻولي هئي.سنڌي ٻولي نج نبار طور ويدڪ دور ۾ هئي ۽ سنسڪرت سان گڏوگڏ ڳالهائي ويندي هئي. +ان کانسواءِ سنڌي ٻولي قبل مسيح ۾ لکيلجين ڌرم ۽ٻڌمت جي تعليمات ۾ به ملي ٿي ته پاڻي جي سنسڪرت جي لکيل ويا ڪرڻ ( Panini Grammer ) ۾ به ملي ٿي. +ويدڪ دور واري سنڌي ٻولي جا تاريخي پيرا آريا قبيلي جي ويدڪ دور ۾ حملي ۽ قبضي گم ڪيا. +سنڌين کان سواءِ سنڌ تي ڪيترين ئي غير سنڌي قومن (عربن، ارغونن، ترخانن، مغلن، انگريزن وغيره) حڪومتون ڪيون آهن. +تنهنڪري عربي، فارسي، انگريزيءَ وغيره جو سنڌي ٻوليءَ تي گھڻو اثر پيو ۽ انهن ٻولين جا ڪيترائي لفظ ٿوري تبديليءَ سان يا وري جيئن جو تيئن سنڌيءَ ۾ زم ٿي ويا. +جيئن بصر (بصل)، بدڪ (بطخ)، زائفان (ظعيفه)، پهراڻ (پيراهن)، مترڪو (مطرقه) ٽيشڻ (اسٽيشن)، ماچيس (مئچس) وغيره. +عربن جي دور کان پوءِ سنڌيءَ کي ڪا مخصوص ”آئيويٽا“ يعني رسمرالخط ڪا نہ هئي، ان ضرورت کي محسوس ڪندي ڪلهوڙن جي دَور (1719ع کان 1782ع) ۾ مخدوم ابوالحسن ڏاهري ”مقدمه الصلوات“ نالي ڪتاب لکيو جنهن کي ابوالحسن ڏاهري جي سنڌي سڏيو ويو. +جڏهن سنڌ 1843ع ۾ انگريزن جي قبضي هيٺ آئي، تڏهن سنڌي ٻوليءَ کي سرڪاري ٻولي جو درجو ڏنو ويو. +ان وقت جي سنڌ جي ڪمشنر سر بارٽل فريئر هڪ حڪم نامي تحت انگريز آفيسرن لاءِ سنڌي پڙهڻ لازمي قرار ڏنو، تڏهن ئي سنڌي الفابيٽ جي ضرورت پيش آئي جنهن جي پورائي لاءِ هڪ ڪميٽي سنڌ جي اسسٽنٽ ڪمشنر مسٽر ايلس جي نگرانيءَ ۾ جوڙي وئي جنهن ۾ ديوان ننديرام، ميان محمد حيدرآبادي، قاضي غلام علي، منشي اڌارام ٿانور داس، قريشي غلام حسين ٺٽوي، خان صاحب مرزا صادق علي بيگ ۽ ڪجهہ پرڏيهي عالم شامل ڪيا ويا. +ان ڪميٽيءَ مخدوم ابوالحسن جي سنڌيءَ کي نظر ۾ رکندي عربي، فارسي خط مان اکر کنيا. +جڏهن تہ انهن ۾ ڪجهہ ٽٻڪن جي واڌ ويجھہ ڪري نج سنڌي اکر (ٻ، ڄ، ڏ، ڳ) جوڙيا. +اهڙيءَ طرح يارهن مهينن جي مسلسل جدوجهد کانپوءِ 52 اکرن تي مشتمل موجوده آئيويٽا تيار ٿي. +جنهن کي سرڪاري طور سنڌي ٻوليءَ جي واحد آئيويٽا جو درجو ڏنو ويو. +پر ان کانپوءِ بہ لفظن جو سٽاءُ نہ بدلجي سگھيو، يعني ساڳيا لفظ جدا جدا طريقن سان لکيا ويندا هئا. +مثالاً: چيائين = چياءِ، جيستائين = جيستاءِ، ڪيڏانهن = ڪيڏانهہ، ڪيڏهہ وغيره. +نيٺ 1888ع ۾ سنڌ جي ايڊيوڪيشنل انسپيڪٽر مسٽر جيڪب صاحب اهڙن لفظن جون پڪيون صورتون مقرر ڪرايون، ان ڪم ۾ مرزا قليچ بيگ اهم قردار ادا ڪيو. +موهن جي ڌڙي مان مليل مهرون ۽ سنڌي ٻوليءَ جي لکت وارا اهڃاڻ. +قديم سنڌي ٻوليءَ جي لکت وارا اُهـڃاڻ سڀ کان پهريان موهن جي دڙي مان مليل مهرن واري لکت ۾ موجود آهن. +انهن اکرن مان لفظ ٺاهڻ جو اُصول کاٻي کان ساڄي ۽ مٿان کان هيٺ لکڻ وارو هو، اُهي لکت وارا اصول 6000 سال قديم آهن. +ايئن کڻي چئجي ته تاريخ لکڻ کان اڳ واري دؤر جا آهن. +(1 ) ان دؤر ۾ به حرف علت ۽ حرف ساڪن جو سنڌي لکت ۾ اُصول موجود هو. +جنهن جي شاهِدي جرمنيءَ جي ماهر ڪرٽ چائلڊ مين (Kurt Childman) پنهنجي ڪتاب Decipherment of Indus Valley Script ۾ ڏني آهي. +ھُن سنڌولکت (Indus script) جي ٻه هزار مُهرن جو ترجمو سنڌي ٻوليءَ جي مدد سان ڪيو آهي. +جنهن ۾ هن 22 حرف ساڪن ۽ چئن حرف علت جي الفابيٽ سان ترجمو ڪيو آهي. +سندس ڪتاب انٽرنيٽ تي موجود آهي. +(2) ان کان علاوه عطا محمد ڀنڀري پڻ سنڌو لکت جو ترجمو ڪيو آهي. +سنڌيءَ ٻوليءَ جي جنم جي تاريخ. +سڀني ڏيهي آريائي ٻولين ۾ جهوني ۾ جهونو ڪتاب ’پرٿيراج رسن‘ نالي برج ڀاشا (هندي) ۾ لکيل آهي، جو نامور چارڻ چنڊيردائي جو جوڙيل آهي. +هو لاهور جو ويٺل هو ۽ دهليءَ جي پوئين راجا پرٿيراج چوهاڻ جي دربار جو ڀَٽ هو. +پنهنجي هن ڪتاب ۾ راجا پرٿيراج چوهاڻ جي اصل نسل، جنم ۽ ڪارنامن جو نهايت عمديءَ ريت شعر ۾ ذڪر ڪيو اٿس. +اهو چارڻ اٽڪل 1200ع ڌاري ٿي گذريو آهي. +مراهٽي ٻوليءَ ۾ جهوني ۾ جهونو ڪتاب 1290ع جو لکيل آهي، پر ’ڀاٽن‘ جي شعر ۾ مراهٽيءَ ۾ ڪي اڪريل سٽون سنه 1208ع جون لڌيون آهن. +جنهن صورت ۾ اها پڪ آهي ته اپڀرنش پراڪرت ٻوليون عيسوي ڏهين صديءَ تائين عام طرح ڳالهائڻ ٻولهائڻ توڙي لکپڙهه ۾ ڪم اينديون هيون*۽ هندي ۽ مراهٽي سنه 1200ع ڌاري ڌار ٻوليون ٿي ڪم اينديون هيون، تنهن صورت ۾ وولنر صاحب ۽ ٻين عالمن اهو بلڪل واجبي انومان ڪڍيو آهي، ته سنڌي، هندي ۽ ٻيون ڏيهي آريا ٻوليون سن 1100ع ڌاري، سومرن جي صاحبيءَ ۾، پراڪرت مان ڦٽي ڌار ٿيون هونديون. +ڀاشا حدون. +سنڌي ٻوليءَ جون حدون، صوبي کان ٻاھر اتر ۾ اڳوڻي رياست بھاولپور، ملتان، اتر اولھ ۾ بلوچستان جي، مڪران، لس ٻيلي، ڪڇي، ناڙي علائقن تائين پھچن ٿيون. +سنڌ کي بلوچستان کان جدا ڪندڙ ڪوھستاني علائقي ۾ پڻ وڏو تعداد، سنڌي ڳالھائيندڙن جو آھي. +ان کان علاوه بلوچستان جي ڪيترن ئي علائقن ۾ سنڌي ٻوليءَ کي مادري زبان جي حيثيت پڻ حاصل آھي. +بلوچستان ۾ سنڌي ٻوليءَ کي بلوچي سان گڏ بنيادي زبان طور پڻ ڳالھايو ويندو آھي +جدگال، گوادر، اورماڙا، پسني ۽ اڳتي خليج، مسقط، ابوظھبي ۽ ان سان لاڳو ساحلي علائقن ۾ سنڌي ڳالھائيندڙن جو وڏو تعداد موجود آھي. +ڪڇ، گجرات ۽ ھندستان جي ڪاٺياواڙ ۽ ٻين علائقن ۾ پڻ سنڌيءَ کي رابطي واري ٻوليءَ جي حيثيت حاصل آھي. +اوڀر ۾ ھن ٻوليءَ جون حدون راجپوتانہ کان علاوہ اڳوڻين رياستن مارواڙ، جيسلمير ۽ ٻين پاڙيسري علائقن تائين پھتل آھن. +انگريزن کان آزاديِءَ ۽ پاڪستان جي ٺھڻ کانپوءِ سنڌي ڳالھائيندڙ ھندن جو ھڪ وڏو تعداد ڀارت لڏي ويو، جيڪي ھاڻي ھندستان جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ آباد آھن ۽ گھر ۽ ڪاروبار ۾ سنڌي استعمال ڪن ٿا. +پاڪ و ھند کان علاوه ٻين ڪيترن ملڪن جھڙوڪ: تنزانيا، ڪينيا، يوگنڊا، ڪانگو، ڏکڻ آفريڪا، مداگاسڪر، اوڀر آفريڪا، انگلستان، آمريڪا ۽ ڪيناڊا ۾ پڻ اندازاً 4،00،000 ماڻھو سنڌي ٻولي ڳالھائين ٿا. +ان کانسواءِ ھاڱ ڪاڱ، سنگاپور، ٿائيلينڊ ۽ ٻين ڪيترن ڏورانھن علائقن جا اھي واپاري، جيڪي 20 صديءَ جي شروع ۾ انھن علائقن ۾ آباد ٿيا، پڻ سنڌي ڳالھائين ٿا. +موو حب ويب سائيٽ جي سروي. +موو حب (MoveHub) ويبسائيٽ جي سروي مطابق پاڪستان ۾ جتي سرڪاري ٻولي انگريزي ۽ اردو آهي اتي ان جي اندازي مطابق سنڌي ٻولي ڳالهائي ويندڙ ٻيو نمبر ٻولي بڻجي وئي آهي. +پرڏيهه وڃڻ لاءِ مختلف نمونن جي ڄاڻ مهيا ڪندڙ ويب سائيٽ جي سروي مطابق سنڌي ٻولي پاڪستان ۾ ڳالهائي ويندڙ ٻولين ۾ ٻئين نمبر تي پهچي وئي آهي. +ويب سائيٽ موجب پاڪستان جتي سرڪاري ٻولي اردو آهي ۽ پنجاب جي آبادي وڏي هجڻ ڪري پهرين نمبر تي ڳالهائيندڙ زبان پنجابي آهي ۽ ملڪ ۾ ٻئين نمبر تي ڳالهائجندڙ ٻولي سنڌي آهي. +هن ويب سائيٽ جي سروي مطابق دنيا ۾ ساڍا ست ڪروڙ سنڌي ڳالهائيندڙ آهن. +پر اها ڳالهه پوري پڪ سان نٿي چئي سگهي ته هن ويبسائيٽ جي سروي ڪيتري حد تائين صحيح آهي. +سنڌي ٻوليء جي قدامت. +سنڌي ٻوليءَ جي بڻ بنياد، صورت خطي، آفيس ۽ ڪاروبار ۾ استعمال ٿيڻ ۽ ان جو ڪارائتو ھجڻ تي بحث ٿيا ۽ ٿيندا رھندا. +ان حوالي سان ڪن جو اهو خيال آهي ته سنڌي ٻوليءَ کي ڪتابي صورت ۾ انگريزن آندو، جيڪا ڳالهه سراسر غلط آھي. +سنڌي ٻولي ۽ ان جي لپي جي قدامت جي اھڃاڻن لاءِ اسان وٽ محققن ۽ سياحن جا احوال موجود آھن جي ثابت ڪن ٿا ته ديبل، منصوره ۽ ملتان ۾ (مسلمانن جي شروعاتي دور ۾) عربي ۽ سنڌي ٻوليون ڳالھايون وينديون ھيون. +سن 270ھ/ 883ع ۾ يعني اڄ کان 1110 سال اڳ قرآن پاڪ جو سنڌي ٻوليءَ ۾ پھريون ترجمو به ڪيو ويو (حوالو؛ پير راشدي) ان مان ثابت آھي ته عربن جي دور ۾ سنڌي نه فقط ڳالھائي ويندي ھئي، پر لکي به ويندي ھئي. +عرب سياحن جي احوالن ۽ تازين کوجنائن سان ثابت ٿيو آھي ته عرب حڪومت جي شروعات کان اڳ سنڌي زبان عام ماڻھن جي ڏيهاڙي توڻي واپار جي استعمال واري ٻولي ھئي ۽ سنڌي، عام ماڻھن، واپارين ۽ عالمن وٽ مقبول ھئي. +جاحظ (864ع) لکي ٿو ته سنڌ جي ماڻھن کي اسان نجوم ۽ حسابن ۾ گھڻو اڳتي ڏٺو. +انھن جي ھڪ خاص سنڌي لِپيآھي. +ابن موقل ۽ اسطخري (951ع) لکي ٿو ته ”منصوره، ملتان ۽ ان جي ڀرپاسي جي ماڻھن جي ٻولي سنڌي ۽ عربي ھئي. +“ مسعودي (957ع) لکي ٿو ته ”سنڌ جي زبان ھندوستان کان مختلف آھي. +سنڌ اسلامي ملڪن سان ويجهي آھي. +“ بشاري مقدسي لکي ٿو ته ”ديبل ھڪ سامونڊي شھر آھي. +ھن سان ھڪ سئو ڳوٺ مليل آھن. +ھتي جا رهاڪو واپاري آھن ۽ سنڌي ۽ عربي زبانون ڳالھائين ٿا. +“ ابن نديم (995ع) لکي ٿو ته ”سنڌ جي ماڻھن جو زبانون ۽ مذھب مختلف آھن ۽ لِپيهڪ کان وڌيڪ آھن. +ھنن جا لڳ ڀڳ ٻه سئو لِپيآھن. +سنڌ جي ماڻھن وٽ 9 لِپيرائج آھن. +“ البيروني لکيو آھي ”اسلام جي اچڻ وقت سنڌي ٻولي نه رڳو ڳالھائي ويندي ھئي، پر اھا ڌار ڌار لِپي۾ لکي به ويندي ھئي. +ڀنڀور جي دڙي جي تازي کوٽائي مان لڌل ٺڪرين تي لکيل حرف، اٺين صدي جي ”آڳاٽي ناگري“ نموني جا آھن ۽ سنڌي ٻولي جي باري ۾ عرب سياحن جي چيل ڳالهين جي ساک ڀرين ٿا. +سنڌي ٻولي ھڪ کان وڌيڪ ديسي رسم الخطن ۾ لکي ويندي ھئي. +ھر قبيلي کي پنھنجي لِپيھوندي ھئي. +سنڌي لھاڻا پنھنجي نموني لکن ٿا ته ڀاٽيا پنھنجي لِپي۾ لکن. +اھڙي طرح ٺٽائي ڀاٽين ۽ سيوھاڻي ڀاٽين جو لِپيالڳ هئي. +پڻ راجائي، ونگائي، مالواڙي ۽ سئندو به رسم الخطن جا نالا ھئا. +عرب سياحن جي احوالن مان صاف ظاھر آھي ته سنڌي ٻولي واپاري ڏي وٺ ۽ عام استعمال واري ٻولي ھئي ۽ ان وقت به شاھوڪار، معياري ۽ وسيع ٻولي ھئي. +ان ۾ نجوم، ھيئت، طب ۽ ٻين علمن توڙي واپار، تجارت، روزانو استعمال جي شين، مختلف قسمن جي ڪپڙن، دوائن وغيره لاءِ لغتي خزانو ھيو. +مطلب ته اسلام جي اچڻ کان به اڳ ۾ سنڌي ٻولي جدا جدا لکتن ۾ لکي ويندي ھئي. +(الانه) +بيان ڪيل سنڌي لکتن کان سواءِ خواجڪي سنڌي صورت خطيءَ جو حوالو ڪئپٽن اسٽيڪ به ڏنو آھي. +لوھاڻڪي خط ۾ واڌارو آڻي سنڌ ۽ ڪڇ جا نوان مسلمان (اسماعيلي) سومرا دور ۾ عام طور استعمال ڪرڻ لڳا. +ان ۾ پير صدرالدين سائين جن ماترائون شامل ڪري ۽ ان سان گڏ ٻيا سڌارا ۽ واڌارا آڻي، ان تي خواجڪي سنڌي يا چاليھ اکري نالو رکيائون. +مذھب جي اثر ڪري عربي- سنڌي حرفن استعمال ڪرڻ جو واھپو وڌڻ لڳو. +ڊاڪٽر دائود پوٽي جي خيال موجب عربي- سنڌي لکڻي جو قديم نمونو شاھ ڪريم بلڙي جي ڪلام ۾ ملي ٿو. +پر ان لِپيجو حقيقي ۽ پختو پايو وجھندڙ مخدوم ابوالحسن ھو، جو ڪلھوڙن واري دور جي وڏن عالمن مان ھيو. +ھن ضروري سمجھيو ته نو مسلم ماڻھن لاءِ اسلامي اصول سندن مادري زبان ۾ لکيا وڃن. +تنھنڪري ھن اول صورت خطي ٺاھي، جا نه فقط ٺٽي ۾، پر سنڌ جي ٻين حصن ۾ به تحرير جو وسيلو بڻي ۽ 1853ع تائين ھيءُ ئي خط ڪم ايندو رھيو. +پر سنڌيءَ کي ٻيا ديسي لِپيجا نمونا به ھئا. +جڏهن ته پارسي، ادبي ۽ سرڪاري زبان ھئي، پر سنڌي سڀني جي زبان ھئي. +امير توڻي غريب سنڌي ڳالھائيندا ھئا. +ھندو ۽ مسلمان واپاري پنھنجو سمورو ڪاروبار سنڌيءَ ۾ ھلائيندا ھئا. +ھندو ديوناگري نموني تي ٺاھيل ھندو- سنڌي صورت خطي ڪم آڻيندا ھئا. +اسٽيڪ جي بيان موجب، سنڌ ۾ سنڌي ٻوليءَ جي تحريري صورت لاءِ ڪيتريون ئي لپيون ڪم اچن ٿيون ۽ سنسڪرت وانگر کاٻي ساڄي لکيا وڃن ٿا. +ان مان ثابت آھي ته انگريزن جي دور کان اڳ ۾ به سنڌي ٻولي لکي ۽ پڙھي ويندي ھئي، پر لکتون مختلف ھيون. +(حوالو؛ الانا) +1843ع ۾ انگريزن سنڌ تي قبضو ڪيو. +1845ع ۾ بمبئيءَ جي بورڊ آف ايڊيوڪيشن سنڌ ۾ تعليمي ايجنسي ٺاھڻ جو سوال ھٿ ۾ کنيو. +پڻ سنڌيءَ کي صوبي جي سرڪاري زبان ڪرڻ جو مطالبو ٿيو. +ان تحريڪ نيٺ وڃي مادري ٻوليءَ ۾ تعليم ڏيڻ جو سوال پيدا ڪيو. +1848ع ۾ بمبئي صوبي جي گورنر سر جارج ڪلارڪ ھڪ حڪم نامو ڪڍي سنڌي ٻوليءَ کي سنڌ جي دفتري ٻولي بڻايو. +سنڌي ٻوليءَ جا قائدا. +جن قاعدن پٽاندر ٻه ننڍا اُچار پاڻ ۾ ملي، هڪ يڪو ڊگهو اچار پيدا ڪن ٿا، تن کي چئبو آهي ”سنڌيءَ جا قاعدا“ (Rules of Euphoney). +سنڌيءَ جا قاعدا قدرت جا قاعدا آهن، تنهن ڪري اهي سنسڪرت، سنڌي، عربي ۽ دنيا جي ٻين سڀني ٻولين سان هڪجهڙا لاڳو آهن. +مثلاً سنڌيءَ ۾ ”پنج + اَسي“ جو اچار ڪريون ”پنجاسي“. +پنجَ“ لفظ ۾ ”ج“ جي مٿان زبريعني ”اَ“ جو اچار آهي، ۽ ”اسي“ لفظ جي اڳيان به ”اَ“ جو اچار آهي. +اهي ٻئي ”اَ“ جا اچار پاڻ ۾ ملي ”آ“ ٿين ٿا، تنهن ڪري.پنج + اسي“ بدران چئون ”پنجاسي“، ”ڇهه + اَسي“ بدران چئون ”ڇهاسي“ ۽ ”ست + اَسي“ بدران ”ستاسي“ چئون ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19021.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19021.txt new file mode 100644 index 0000000..68d7051 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19021.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +ارٿ شاستر +حڪمرانيءَ جي طور طريقن بابت دنيا جي قديم ڪتابن ۾ ”ارٿ شاستر“ (Arthashastra) به هڪ قديم ڪتاب آهي، جيڪو سنسڪرت ٻوليءَ ۾ 400 ق.م کان 150 ق.م جي وچ واري عرصي ۾ اچارينا چاڻڪيا ڪوٽليا (Chanakya Kauṭilya or Chaannkiya Kottiliya or Vishnugupta) لکيو. +”ارٿ شاستر“ کي اقتصادي علم جو باضابطا پهريون ڪتاب ڄاتو وڃي ٿو، جنهن جو ڪيترن ئي ٻولين ۾ ترجمو ٿي چڪو آهي. +ترجمو ڪندڙ هن ڪتاب کي اهڙي دستاويز جي حيثيت ۾ ڏٺو آهي، جيڪو حڪمرانن کي معاشي معاملن ۽ خلق جي بهتر زندگي ۽ اقتدار جا گر سيکاري ٿو، ائين چئي سگهجي ٿو ته هي ڪتاب رياست جي مجموعي نظام هلائڻ جا طور طريقا ڏسي ٿو. +چندر گپت موريا جي بادشاهي جن شخصيتن جي ڪري قائم هئي، انهن ۾ چاڻڪيه جو مرڪزي ڪردار هو. +هي ڪتاب چندر گپت موريا جي حڪمراني دوران لکيل آهي، قدرتي ۽ مالي وسيلن ۽ بنيادي معاشي سرگرمين تي ڪتاب ۾ لاڀائتو بحث ٿيل آهي. +هن ڪتاب ۾ زراعت، واپار، صنعت ۽ ٻين شعبن جو به پيرائتو ذڪر آهي. +هي ڪتاب جيتوڻيڪ ان زماني ۾ لکيو ويو هو، جڏهن جبري بادشاهت هئي، پوءِ به چاڻڪيا عوام جي ڀلائي واري پاسي کي نظر انداز نه ڪيو، هي ڪتاب پندرهن بابن ۾ ورهايل آهي. +هن ڪتاب ۾ نظم ۽ ضبط، سرڪاري عملدارن جي ذميوارين، بهتر حڪمرانيءَ جي راهه جي رنڊڪ هٽائڻ، درٻارين جي ڪردار ۽ عملن، رياستي خودمختياري جي بڻ بڻياد، سماجي براين، هنگامي حالتن، جنگ، دشمن سان بهتر نموني هلڻ، بين الرياستي معاهدن ۽ جاسوسيءَ جي ڪردار تي بحث ڪيو ويو آهي. +هن ڪتاب ۾ آچاريه چاڻڪيه بادشاهه جون وصفون به بيان ڪيون آهن. +جهڙوڪ: وٽس رياست جون واڳون مضبوط هجن، با اخلاق هجي، پرائي ڌن ۽ پرائي عورت تي نظر نه رکي، اهنسا جي راهه تي هلي، اجاين خرچن ۽ -بد- ڪردار ماڻهن کان -پاسو- ڪري، وڌ ۾ وڌ علم حاصل ڪري، خاميون ڏسيندڙ جو فڪر ڪري ۽ صرف خامين کي ختم ڪري، يادگيريءَ جو پڪو هجي، ڪنهن جي به رهنمائيءَ وٺڻ ۾ نه هٻڪي، دفاعي مامرن ۾ ڀڙ هجي، طبيعت ۾ اعتدال پسند هجي، بخيل نه هجي، بحرانن ۾ وائڙو نه ٿئي، -جنگ- وڙهڻ ۽ جنگبنديءَ بابت نظر شناس هجي، دشمن سان وقتائتي معاهدي جي ڄاڻ رکندو هجي، دشمن جي ڪمزورين تي نظر رکڻ ڄاڻندو هجي. +ڪتاب ۾ بادشاهه جي فرضن جو خاڪو چٽيو ويو آهي. +چاڻڪيه مثالي بادشاهه ان کي چوي ٿو، جيڪو اعليٰ خاندان سان تعلق رکندڙ هجي، هيڪاندي دولت، ذهانت ۽ مهارت وارو هجي، زماني شناس ماڻهن سان رابطو رکندڙ ۽ اعليٰ ڪردار وارو هجي. +قول جو پڪو، پاڙيسري حڪمرانن کان طاقتور هجي، باصلاحيت ماڻهن کي صلاحڪار بنائي. +چاڻڪيه ۽ ارٿ شاستر تي تنقيد ڪندڙ سياسي مبصر ۽ مؤرخ چون ٿا ته چاڻڪيه ارٿ شاستر ۾ رياستي يا حڪومتي معاملن ۾ عوام جي سگهاري ڪردار جو ذڪر نه ڪيو آهي. +چاڻڪيه تي ٻيو اعتراض اهو ڪيو ويو آهي ته هن حڪمران طبقي کي حڪمرانيءَ جو حقدار قرار ڏيندي، شاهي طبقي جي وڪالت ڪئي آهي. +ٻئي پاسي چاڻڪيه، شاهي خاندان ۾ اقتدار لاءِ -جاري- رهندڙ ڇڪتاڻ کي رياست لاءِ انتهائي نقصانڪار قرار ڏنو آهي، چاڻڪيه معيشت ۽ سياست جي بنيادي اصولن جي تعليم بابت عام ماڻهن کي ڪنهن به مرحلي تي لائق نه سمجهيو آهي، چاڻڪيه مستقبل جي بادشاهه جي ترتيب کي به غير معمولي اهميت ڏني آهي. +ان دور جي گهرجن مطابق بادشاهت کي ئي انسان جي سياست، معيشت ۽ معاشرت جو محور قرار ڏنو ويو آهي. +چاڻڪيه پنهنجي ڏاهپ ذريعي ماڻهن کي بادشاهه جي ذات مان رهنمائي حاصل ڪرڻ جو تحرڪ ڏنو آهي. +چاڻڪيه چندر گپت موريه جي ذهني تربيت ڪئي هئي، ان ڏس ۾ سندس ڪردار اهڙو ئي هو جهڙو يوناني فاتح سڪندر اعظم لاءِ -ارسطو- ۽ مغل شهنشاهه -جلال- الدين اڪبر لاءِ -بيرم خان- جو هو. +چاڻڪيه ڀارتي معاشري کي چئن ورڻن ۾ ورهائڻ جي حمايت ڪئي هئي. +پنڊت چاڻڪيا ڪوٽليا جا ڪجهه اصول. +اَرٿ شاستر ۾ پنڊت چاڻڪيا ڪجهه اصول ٻڌايا ويا آهن، انهن مان ڪجهه هي آهن. +سرڪاري بدعنواني. +چاڻڪيا سرڪاري معاملن ۾ ٿيندڙ بدعنوانيءَ جي باري ۾ چئي ٿو ته، ”جهڙيءَ ريت زبان جي تي رکيل ماکيءَ يا وههَ (زهر) کي چکڻ کان سواءِ رهي نٿو سگهجي بلڪل ساڳي نموني سرڪاري ڪاموري جي لاءِ اها اڻٿيڻي ڳالهه آهي ته اهو سرڪاري مال کي ٿورو گهڻو نه چکي (ڪرپشن نه ڪري). +جهڙيءَ ريت پاڻيءَ ۾ موجود مڇيءَ کي ڏسي اهو نٿو چئي سگهجي ته اها پاڻي پي رهي آهي يا نه، بلڪل ساڳي نموني سرڪاري ڪاموري جي باري ۾ به اهو نٿو چئي سگهجي ته اهو بدعنواني ڪري پيو يا نه. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19041.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19041.txt new file mode 100644 index 0000000..49b4dc9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19041.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +2007 ڪارساز بم ڌماڪو +ارڙهن آڪٽوبر واري واقعي کي ڪارساز سانحو به سڏيو وڃي ٿو. +2007ع ۾ جڏهن محترمه بينظير ڀٽو اٺن سالن جي جلاوطنيءَ کان پوءِ وطن موٽي هئي ته ڪراچيءَ ۾ پهچڻ کانپوءِ ايئرپورٽ کان -بلاول- هائوس ڏانهن لکن ماڻهن جي ريليءَ ۾ ويندي ڪارساز وٽ مٿس ۽ سندس ساٿين تي خودڪش بمبارن قاتلاڻو حملو ڪيو. +-ان- حملي ۾ محترمه بينظير ڀٽو ۽ -ٽرڪ- تي سوار -پارٽي- قيادت سلامت رهي، پر محترمه جي استقبال لاءِ آيل هزارين ماڻهن ۽ سندس سيڪيورٽي گارڊن مان 150 کان وڌيڪ ماڻهو مارجي ويا ۽ سوين زخمي ٿي پيا. +جنهن -ٽرڪ- تي محترمه پنهنجن ساٿين سان سوار هئي، اها خاص طور سندس استقبال لاءِ سمورن بچاءُ وارن اصولن کي سامهون رکي ٺاهي وئي هئي. +-ان- ڌماڪي سبب -ٽرڪ- جون دريون ۽ هڪ دروازو اڏامي ويو. +اهو سڀ ڪجهه سخت حفاظتي اُپائن جي باوجود ٿيو. +اهو هڪ ڀيانڪ منظر هو. +چوطرف انساني لاش ۽ عضوا پکڙيا پيا هئا. +مري ويلن ۾ ڪيترا -ٻار- هئا. +ڪجهه مذهبي انتها پسند گروپن محترمه کي قاتلاڻي حملي جي اڳي ئي ڌمڪي ڏني هئي، پر محترمه بينظير ڀٽو انهن ڌمڪين جي پس منظر ۾ اڳواٽ ئي چئي ڇڏيو هو ته کيس جيڪڏهن ڪجهه ٿيو ته -ان- لاءِ حڪومت جي اندر ويٺل ڌريون ذميوار هونديون. +هي ايڏو وڏو شديد ۽ وحشيانه واقعو هو جنهن جي گڏيل قومن جي اداري ۽ دنيا جي حڪومتن پڻ مذمت ڪئي. +هن واقعي وقت محترمه بينظير ڀٽو جي هڪ ساهيڙي اسڪوفيلڊ، جيڪا به ساڻس گڏ هئي. +-ان- واقعي کان پوءِ بي بي سيءَ کي ٻڌايو ته ”اسين -ٽرڪ- تي ويٺا هئاسين ته اوچتو روشنيءَ جو چمڪاٽ ٿيو ۽ -ان- بعد ڌماڪو ٿيو. +هن ڌماڪي جي ٻن منٽن بعد ٻيو ڌماڪو ٿيو، جيڪو پهرئين جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ زوردار هو“. +هن واقعي ۾ هڪ ٽي وي چينل جو ڪيمرامئن به مارجي ويو. +پوليس جو چوڻ هو ته شروعاتي جاچ مان -پتو- پيو آهي ته ٻيو ڌماڪو خودڪش هو. +ڌماڪي کان پوءِ بينظير ڀٽو کي تباهه ٿيل -ٽرڪ- مان لاٿو ويو ۽ کيس سندس گهر -بلاول- هائوس حفاظت سان نيو ويو. +اهڙيءَ طرح هوءَ جلسي کي خطاب نه ڪري سگهي ۽ سندس استقبال لاءِ آيل هزارين ماڻهو منتشر ۽ دربدر حالت ۾ هيڏانهن هوڏانهن جان بچائڻ لڳا. +چيو وڃي ٿو ته ڪراچي هوائي اڏي کان روانگيءَ بعد محترمه بينظير ڀٽو، بلٽ پروف شيشي واري ڪئبن استعمال ڪرڻ کان انڪار ڪيو هو ۽ چيو هو ته، ”آئون ڊڄان ڪانه ٿي، صرف پنهنجي مشن بابت سوچي رهي آهيان، آءٌ سمجهان ٿي ته پنهنجي عوام لاءِ -جمهوريت- خاطر -جنگ- وڙهڻ آئي آهيان. +هن واقعي ۾ شهيد ماڻهن مان 20 اهڙا لاش به هئا، -جن- جي سڃاڻپ ۽ وارثي نه ٿي سگهي. +-جن- کي ڀٽو 1، ڀٽو 2، ڀٽو 3 وغيره جا نالا ڏئي ڳڙهي خدا بخش جي تاريخي قبرستان ۾ دفن ڪيو ويو، جنهن کي ”شهيدن جو قبرستان“ سڏيو وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19048.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19048.txt new file mode 100644 index 0000000..f470ef3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19048.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +عبدالحڪيم ارشد +سنڌيءَ ٻوليءَ جو نامور شاعر عبدالحڪيم ارشد ولد حاجي يار محمد لکمير، 13 جون 1939ع تي ڳوٺ لکمير تعلقي ۽ ضلعي نواب شاهه (بينظير -آباد-) ۾ پيدا ٿيو. +مئٽرڪ اديب سنڌي ۽ اديب مولوي جا امتحان ڏئي، 1964ع ۾ -تعليم- کاتي ۾ -استاد- مقرر ٿيو، جتان 28 ڊسمبر 1998ع تي رٽائر ٿيو. +عبدالحڪيم ارشد 1954ع کان لکڻ جي شروعات ڪئي. +هن شاعريءَ جي سمورين صنفن تي طبع آزمائي ڪئي آهي ۽ سنڌ جي ڪهنه مشق شاعرن ۾ شمار ٿئي ٿو. +سندس شاعريءَ ۾ قومي ۽ مزاحمتي عنصر وڌيڪ نمايان آهي. +-ان- کان سواءِ سندس شعر ۾ رومانوي رنگ به ڪمال جو آهي. +عبدالحڪيم ارشد، پنهنجي همعصر راشد مورائيءَ وانگر اسٽيج جو اهم شاعر آهي. +سندس شاعري سنڌ جي مشهور فنڪارن وحيد علي، سرمد سنڌي، سڄڻ سنڌي ۽ ٻين ڳائي آهي. +عبدالحڪيم ارشد جي هڪ گيت ’چوري چوري ڪوئي ڪنهن سان نيڻ ملائي ويٺو آ‘ وحيد علي جي آواز ۾ ڪافي مقبوليت حاصل ڪئي، سندس شاعريءَ جو پهريون مجموعو ’ڏيئا ڏات جا‘ 1976ع ۾ ڇپيو، جنهن جو ٻيو ڇاپو مارئي اڪيڊمي نواب شاهه 1995ع شايع ڪيو. +جڏهن ته سندس قومي شاعريءَ جو ٻيو ڪتاب آجپي جي گيت جهڙي شاعري ڊسمبر 2010ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو، سندس شاعريءَ تي محمد ابراهيم جويي، مير محمد پيرزادي، پروفيسر عبدالله مگسي، -تاج- جويي، عبدالرحمان منگي، راشد مورائيءَ تفصيلي طرح لکيو آهي کيس جديد دؤر جي اهم شاعرن ۾ شمار ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19052.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19052.txt new file mode 100644 index 0000000..1169b1f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19052.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +ارل اسٽين +ارل سٽين Aurel Stein: -آثار قديمه- جي هن مشهور ماهر جو پورو نالو سَر مارڪ -ارل اسٽين- هو. +سندس جـنـم 26 نـومـبـر 1862ع تي بـرطـانـيـا جــي شـهر بداپـسـٽ (Budapest) ۾ ٿيو. +هي برطانيا جي هنگري نسل مان هو. +مذهبي حـوالي سـان تـعـلق يــهــودي گهراڻي سان هو، پر بعد ۾ پنهنجي -ڀاءُ- ارنيسٽ ايڊورڊ سـان گـڏ جـرمـن مذهـبـي مـصـلـح مـارٽـن لـوٿـر جـو پيروڪـار ٿـي لوٿرين (Lutherans) فرقي ۾ شامل ٿيو. +-ارل اسٽين-، ابتدائي طور وچ -ايشيا- جي قديم آثارن تي تمام گهڻي کوجنا ڪئي. +هي دنيا جي ڪيترين ئي يونيورسٽين ۽ ڪاليجن ۾ پروفيسر جي عهدي تي پڻ فائز رهيو. +هن ڪجهه عرصو اورينٽيل ڪاليج لاهور جي پرنسپال طور ڪم ڪيو. +-ان- کان سواءِ پنجاب يونيورسٽيءَ جو رجسٽرار رهيو. +1904ع ۾ کيس انسپيڪٽر جنرل آف ايجوڪيشن اينڊ آرڪيالاجيڪل سروي آف -بلوچستان- مقرر ڪيو ويو. +1910ع کان 1917ع تائين لارڊ ڪرزن گورنر جنرل هندستان طرفان کيس اتر- اولهه سرحدي صوبن جي آرڪيالاجيءَ جو سپرنٽينڊنٽ ۽ -پشاور- ميوزيم جو ڪيوريٽر مقرر ڪيو ويو. +هن -برطانيا- حڪومت جي تعاون سان -آثار قديمه- متعلق سائنسي -تحقيق- ۽ کوجنا ڪندي تمام گهڻو مشهور ٿيو. +-ارل اسٽين- تي -ان- وقت جي آثار قديمــه جـي مـاهـرن سويـن هـڊن (Sven Hedin) ۽ زانـگـيـنـگ (Xuangang) جو تمام گهڻو اثر رهيو. +1920ع کان 1930ع ۾ هن وچ -ايشيا- (ننڍي کنڊ) مان کوجنا دؤران نوادرات ڳولهي لڌائين، جيڪي -برطانيا- جي لائبريري ۾ موجود آهن، -جن- ۾ چين مان هٿ آيل قديم ٻولين تبتي (Tibetan) ۽ تانگٽ (Tangut) ٻولين جـا مسودا، جيڪي ڪاٺ جي ٽـڪـيـن تـي لـکـيـل آهـن، جـيـڪي يـوگـر (Uyghur)، سـوگدي (Sogdian) ۽ ٻين التائي ٻولين ۾ لکيل آهن، محفوظ ٿيل آهن. +-ان- کان علاوه هن جي اهم کوجنا ۾ پهرين صدي عسيوي جي وچ -ايشيا- جي ماڻهن جي متروڪ هند- يورپي (-تخاري-) ٻولين کي سائنسي -تحقيق- وسيلي ڳولي لهڻ جو ڪم به شامل آهي. +ارل سٽين، ننڍي کنڊ جي -ايران- ۽ -بلوچستان- جي آثارِ قديمه تي تمام گهڻي -تحقيق- کانپوءِ -آثار قديمه- جي ماڳن تي لاتعداد رپورٽون تحرير ڪيون. +هن سڪندر اعظم جي اچڻ وڃڻ جي شاهراهه، جنهن ۾ پنجاب، -ايران-، مڪران، سنڌ ۽ ڏکڻ -اوڀر- -ايران- تي به ڪم ڪيو. +1907ع ۾ هن موگاؤ (Mogao Caves) نالي غارن جي کوجنا ڪئي، جيڪي چين جي دوهانگ (Dunhuang) ۾ موجود هيون. +اهي غارون ٻوڌي دؤر جا قديم آثار آهن. +عام طور انهن غارن کي (Caves of Thousand Buddhas ) جي نالي سان سڏيو ويندو آهي. +هن جي ڪيل -تحقيق- ۾ 24 مختلف ٻولين جي قديم مسودن، آثارِ قديمه مان هٿ آيل مصوري جي فن پارن، آڳاٽي وقت ۾ استعمال ٿيندڙ قديم ۽ دلچسپ شين تي -تحقيق- ۽ 1906ع کان 1908ع ڌاري مغربي چائنا ۾ موجود Kunlon Mountains جي سروي جوڪم قابل ذڪر آهن. +3 کان 4 صدي جو مليل قالين جو هڪ ڇڳل ٽڪرو پڻ ارَل اسٽين جي -تحقيق- جو نتيجو آهي اهو ٽڪرو (Frogment of Carpet Loulan Xinjiang) مان هٿ آيو، جيڪو برٽش ميوزيم ۾ رکيل آهي. +سندس کوجنا دوران مليل نوادرات برٽش لائبريري، سرينگر ميوزيم، نئين دهلي جي نيشنل ميوزيم ۽ برٽش ميوزيم لنڊن ۾ رکيل آهن. +سندس گڏ ڪيل شيون ۽ فن پارا وچ -ايشيا- ۽ ٻڌمذهب جي -تاريخ- -تهذيب- ۽ ادب کي سمجهڻ لاءِ مددگار ثابت ٿيا آهن. +هن -بلوچستان-، بلوچي -ايران- ۽ سنڌو -تهذيب- تي به واکاڻ جوڳو ڪم ڪيو، 1977ع ۾ جينيٽ مرسڪي ۽ 1995ع ۾ اينابل والـڪر (Annabel Walker) نالي مشهور سوانح نگارن، -ارل اسٽين- جي شخصيت، زندگي ۽ -تحقيق- جي حوالي سان سندس سوانح عمري لکي، جنهن ۾ سندس ڪم کي ساراهيو آهي. +1943ع ۾ هن -انگريز- حڪومت کان -افغانستان- جي کوٽائي جي اجازت ورتي. +26 -آڪٽوبر- 1943ع تي ڪم ڪندي 80 سالن جي عمر ۾هن ڪابل ۾ وفات ڪئي، اتي ئي کيس دفنايو ويو. +-ايشيا- ۾ خاص ڪري ننڍي کنڊ ۾ ڪيل کوجنا يا لاڳاپيل آثارن بابت کوجنا وارن سندس ڪجهه ڪتابن جو وچور هن ريت آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19057.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19057.txt new file mode 100644 index 0000000..273ee69 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19057.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ارنيسٽ ٽرمپ جو ترتيب ڏنل شاھ جو رسالو +شاهه عبداللطيف جي ڪلام جو ڇاپي رسالو، سر ڪلياڻ سان شروع ٿيندڙ هيءُ رسالو، جرمن -پادري- ڊاڪٽر ارنيسٽ ٽرمپ، جرمنيءَ جي شهر لپسيا (ليپزگ) مان سن 1866ع ۾ هند سرڪار جي مالي سهڪار سان ڇپائي پڌرو ڪيو. +ڊاڪٽر ٽرمپ جي هن ترتيب ڏنل ”شاهه جي رسالي“ جو نئون ڇاپو 2009ع ۾ -ثقافت- ۽ سياحت کاتي ڇپائي پڌرو ڪيو آهي. +رسالي جو عنوان هيٺينءَ طرح ڏنل آهي: ”شاهه جو رسالو يعني ديوان عبداللطيف ڀٽائيءَ جو“ +ارنيسٽ ٽرمپ هن کي ”رسالو“ توڙي ”ديوان“ ٻئي عنوان ڏنا آهن. +رسالي جو هيءُ ڇاپو اڻپورو آهي، جنهن ۾ فقط 26 سر شامل آهن. +ڊاڪٽر ٽرمپ جي چوڻ موجب ضخامت ۽ قيمت وڌي وڃڻ ڪري باقي سُر شامل نه ڪيا ويا. +هن ڇاپي ۾ 2529 -بيت- ۽ 159 وايون شامل آهن. +ڊاڪٽر ٽرمپ، هن ڇاپي لاءِ مواد ڪنهن مقامي پڙهيل منشيءَ جي مدد سان ’ٻه سٺا قلمي نسخا‘ (سندس چوڻ مطابق) ڀيٽي، مرتب ڪيو. +ٻنهي جي پڙهڻين ۾ -جتي- به اختلافي صورت پيدا ٿي ته اتي عام فهم پڙهڻيون اختيار ڪيون ويون، پر پاڻ لکي ٿو ته کيس وڌيڪ معنائن جي ڄاڻ ڪانه هئي، انهيءَ ڪري هن ٻنهي نسخن جي پڙهڻين بابت دليل پئي ٻڌا ۽ جيڪو دليل وڌيڪ وزندار سمجهيائين سو اختيار ڪيائين. +حقيقت ۾ سندس مقامي مددگارن پنهنجي طرفان شاهه جي ڪلام کي سڌارڻ جي ڪوشش ڪندي، (ٻين قلمي نسخن وانگر) انهن ٻن قلمي نسخن جي ڪن داستانن جي آخر ۾ وايون ڏنل ڪين هيون ته اهي پنهنجي طرفان گڏ ڪري انهي ڪميءَ کي پورو ڪري ڇڏيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19058.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19058.txt new file mode 100644 index 0000000..245cb71 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19058.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +ارنيسٽ مئڪي +ارنيسٽ مئڪي، ڊاڪٽر (آرڪيالاجسٽ ):1926ع کان 1931ع تائين موهن جي دڙي جي کوٽائيءَ جي نگران رهندڙ مشهور آرڪيالاجسٽ ارنيسٽ مئڪي 5 جولاءِ 1880ع تي انگلينڊ جي شهر برسٽل (Bristol) ۾ جنم ورتو. +سندس پورو نالو ارنيسٽ جان هينري مئڪي هو. +هو هڪ سياح ۽ قديم آثارن جو ماهر هو. +ابتدائي تعليم برسٽل گرامر اسڪول مان حاصل ڪرڻ بعد 1918ع ۾ برسٽل يونيورسٽي مان بي. +A) ۽ 1922ع ڌاري ساڳي يونيورسٽي مان ايم. +اي جي ڊگري حاصل ڪيائين. +جڏهن ته 1933ع ۾ ادب جي شعبي ۾ ڊاڪٽر جي سندَ (D. +Litt) پڻ حاصل ڪيائين. +هن ڊوروٿي ميري سائمنس نالي عورت سان شادي ڪئي، جيڪا علم الانسان (Anthropology) شعبي سان تعلق رکندڙ هئي. +ڊاڪٽر ارنيسٽ مئڪي، پنهنجي عملي زندگيءَ جو آغاز تعليم حاصل ڪرڻ دؤران ئي ڪيو. +هن 1907کان 1912ع ڌاري مصر جي قديم تهذيب جي کوٽائي ۽ تحقيق ۾ حصو ورتو. +جتي هن جو استاد آثارِ قديمه جو وڏو ڄاڻو ۽ ماهر سر فلنڊرز پيٽرائي (Sir Flinders Petrie ) هـــو. +هن 1912ع کان 1916ع تـائـيـن، گـهـڻـو وقـت (Theban Tombs) تي تحقيق ڪري تصويري دستاويز تيار ڪيا، جيڪي ان وقت مختلف مقالن جي صورت ۾ شايع ٿيا. +پهرين جنگ عظيم، دؤران، ڊاڪٽر مئڪي فوج جي سربراهه طور مشرقِ وسطيٰ ۾ پنهنجا فرائض سر انجام ڏنا. +ساڳئي وقت فلسطين ۽ شام جي قديم يادگارن جي سار سنڀال لاءِ آرمي ڪميشن جي قائم ڪيل Survey of Ancient Monument جو ميمبر ٿي رهيو. +ان کان علاوه 1919ع کان 1922ع جي عرصي دوران فلسطين حڪومت پاران اوائلي دؤر جي نوادرات، تاريخي عمارتن ۽ فن پارن جو محافظ/سنڀاليندڙ (Custodian) مقرر ٿيو. +ڪجهه وقت ان عهدي تي فائز رهڻ کان پوءِ Penn ميوزم ۾ ڊاڪٽر ڪليرنس فشر جي اسسٽنٽ طور ڀرتي ٿيو. +جيڪو دنيا جي پهرين ٻڌل ڳوٺ جيريڪو (Jericho) کان 45 ميلن جي فاصلي تي اتر طرف بيٽ شان ۾ واقع هو. +Penn Museum ۾ ڊاڪٽر فشر جي بيمار رهڻ سبب هن اسسٽنٽ طور تاريخي ماڳن جي کوٽائي، نگراني، سروي، طريقيڪار، تصويرون ڪڍڻ ۽ مليل معلومات کي محفوظ ڪرڻ جو ڪم اڪيلي سر ڪيو. +ڊاڪٽر مئڪي جي عملي زندگي ۾ ڪش، موهن جي دڙي ۽ چانهونءَ جي دڙي تي ڪيل تحقيقي ڪم خاص طور تي قابلِ ذڪر آهن. +19221925ع تائين ميسوپوٽيميا ۾ آڪسفورڊ يونيورسٽيءَ طرفان کيس ڪش ۽ جموت نصر (Jemdet Nasr ۽ Kish) جي کوٽائيءَ جو نگران ڊائريڪٽر مقرر ڪيو ويو. +ميسوپوٽيميا ۾ ڪم دوران هن، سنڌو ماٿريءَ جي آڳاٽي تهذيب موهن جي دڙي تي کوجنا ڪندڙ سر جان مارشل ۽ سندس ساٿين سان بـحـيـثيت مـراسله نـگـار (Correspondent) طور ڪم ڪيو. +1925ع ڌاري مصر ۾ موجود برٽش اسڪول آف آرڪيالاجي ۾کيس بحرين جي جـزيـري تموليءَ (Tumuli) جي کوٽائي جو ڪم ڏنو ويو. +1926ع کان 1931ع ۾ انڊين سروي آرڪيالاجي طرفان کيس موهين جي دڙي جي کوٽائيءَ جو پهريون اسپيشل آفيسر ۽ بعد ۾ (فيلڊ ڊائريڪٽر) نگران مقرر ڪيو ويو. +ڊاڪٽر ارنيسٽ مئڪي، آرڪيالاجي جي تجربي ۽ علم جي آڌار تي ڇهن سالن جي عرصي تائين پنهنجي گهر واري ڊوروٿي جي ساٿ ۽ سهڪار سان موهن جي دڙي تي ڪم ڪيو. +هن جي ڪيل کوٽائي ۽ تحقيق دؤران موهن جي دڙي مان مليل نوادرات بوسٽن جي هڪ فائن آرٽ ميوزيم ۾ مستقل طور رکيل آهن. +موهن جي دڙي جي کوٽائي بابت سرجان مارشل جي ايڊٽ ڪيل ڪتاب جي پهرين جُلد جا 7 باب ۽ ٽئين جُلد جا 7 باب ڊاڪٽر مئڪي جا لکيل آهن، جن ۾ هن کوٽائي جو تفصيل، جاين جي اڏاوت، ٺڪر جي ٿانون، ماڻهن ۽ جانورن جي مورتين، پٿر جي شين، رانديڪن، اوزارن، زيورن، مهرن، عاج جي شين ۽ گهر جي استعمال جي شين جو تفصيل ۽ جائزو ڏنو آهي، ان کان علاوه هن موهن جي دڙي تي تفصيلي سائٽ رپورٽ پڻ تحرير ڪئي. +هن جون چانهونءَ جي دڙي (جيڪو سنڌو تهذيب جو اهم ماڳ آهي) جي کوٽائي جي حوالي سان به تحريرون شايع ٿيل آهن. +هن سنڌ جي قديم تهذيب تي The Indus civilization نالي جدا ڪتاب به لکيو، جيڪو 1935ع ۾ لنڊن مان شايع ٿيو. +هن 1942ع ڌاري انگلينڊ ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19060.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19060.txt new file mode 100644 index 0000000..719e1b8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19060.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +اروڙ ونسي +اروڙ ونسي ڪتاب ”سنڌ جي هندن جي تاريخ“ موجب سنڌ جي راءِ گهراڻي ۽ براهمڻ گهراڻي وارن راجائن جي گاديءَ جو هنڌ اروڙ (الور) هو، جو هن وقت هڪ ڳوٺڙو، روهڙيءَ کان اڍائي ڪوھ پري، زبون حالت ۾ آهي. +711ع ۾ عربن جي ڪاھ وقت اتي ڀاڄڙ پيئي، پوءِ ٿورو آباد ٿيو، تہ زلزلي سبب اتان ماڻهو ڀڳا. +سندن ونش وارن مان گهڻا اڄ تائين بهاولپور ۽ ان جي پريان سنڌو نديءَ جي ٻنهي ڪنارن تي ۽ پنجاب جي پنجن ئي ندين جي ٻنهي ڪنارن تي، پنهنجا ماڳ جوڙي ويٺا آهن. +انهيءَ مان ائين سمجهجي ٿو تہ الور ۾ جڏهن لڏ پلاڻ ٿي تڏهن اتان جا ڪيترائي رهاڪو، ٻيڙين ۾ چڙهي نڪتا، پوءِ جن کي جتي بهتر لڳو ڪنارن تي آباد ٿيا، هن وقت تائين اهي وڌي ويجهي اٽڪل پندرهن لک ٿيا آهن. +منجهائن گهڻا گروءَ جا سک، ۽ ٿورا آريا سماجي، برهمو سماجي ۽ ديو سماجي آهن، پر سڀ اڄ تائين پاڻ کي ”اروڙونسي“ يعني اروڙ جي رهاڪن جو اولاد سڏائين ٿا. +ڪي راجپوتانا ويا، ڪي سنڌ ڏي موٽيا ۽ شڪارپور کان قلات طرف ويا. +وڌيڪ حقيقتن لاءِ ڏسو ”تواريخ اروڙنسي“، اردو ٻوليءَ ۾ لکيل، شربيت لالا رامچند وڪيل، لاهور ۽ مهتہ ٽيڪچند بجاج وڪيل، چيف ڪورٽ ملتان جي اهي ٻئي صاحب پاڻ به اروڙ ونسي آهن. +اروڙونسين جون ڪل 458 نکون ڄاڻايون اٿن، جن مان ڪن ٿورين جو ذڪر ڪجي ٿو. +′′′اروڙونسين جون نکون′′′: قديم سنڌ ۾ عام طرح نک جي نالي پٺيان ”جا“ لفظ گڏيندا هئا، جنهن جي سنسڪرت ۾ معنيٰ آهي ”جاتي، نسل، اولاد“ مثلا ”جاڙيجا“ معنيٰ ”جاڙي جو اولاد“ اهڙا ٻيا مثال بنيجا، تلريجا، پهوجا، جسوجا، ڪڪڙيجا، ماکيجا ۽ هندوجا آهن. +”ڌميجا (ڌميچا، ڌاميچا) ۽ ”وليجا“ (وليڇا) نالن ۾ ”ج“ جو اچار مٽجي ”چ“ ۽ ”ڇ“ ٿيو آهي. +سنڌ ۾ جوڻيجا، جهيجا، چنيجا، ڏيپارجا (ڏيپارچا)، سنڌوجا، ناريجا وغيره ذاتين وارا مسلمان آهن، پر اهي اصل ۾ هندو هئا، ۽ اهي سندن نکن جا نالا هئا. +ڪي هندو پنهنجن نکن جي نالن پٺيان ”آڻي“ گڏيندا هئا. +مثلا اجماڻي (جماڻي) بٽاڻي، ڀيٽاڻي، ڀڳتياڻي، گرسياڻي ۽ هريراڻي. +ڪي هندو پنهنجي نکن پٺيان ”پال“ لفظ گڏيندا هئا. +مثلا راجپال، ڪاٺپال، کترپال ۽ ناگپال. +ڪن حالتن ۾ ”پال“ مان ”پ“ اکر نڪري ويو آهي. +جنهن ڪري باقي ”آل“ جو اچار بچيو آهي. +جهڙوڪ ٺڪرال ۽ منجال. +اروڙ ونسين جي ٻين نکن جا نالا بجاج، سچديو، ناگديو، واسديو، منچنديا وغيره آهن. +مطلب ته سنڌ جي جن آڪهين بابت چئون ٿا تہ ٻاهران آيون آهن، سي اصل سنڌ جون هيون، جي موٽي سنڌ ۾ آيون آهن، ۽ ڪيتريون آڪهيون اڃا پنجاب ۽ ٻين هنڌن آهن، تہ بہ ”اروڙونسي“ سڏجن ٿيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19062.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19062.txt new file mode 100644 index 0000000..524394a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19062.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ارونا حسين +ارونا حسين پهرين سنڌي ڇوڪري آهي، جنهن کي ڪنهن ملٽي نيشنل ڪمپنيءَ ۾ تمام گهٽ عمر واري چيف ايگزيڪيوٽو آفيسر (C. +O) هئڻ جو اعزاز حاصل آهي. +هونئن ته مارڪيٽنگ شعبي ۾ ٻين عورتن کي به ڪيترائي اهم موقعا مليا آهن، پر ايتريءَ ننڍي عمر ۾ ارونا حسين، پاڪستان جي پهرين ڇوڪري ۽ سنڌياڻي آهي، جنهن مارڪيٽنگ جي ميدان ۾ اهڙي اهم ذميواري حاصل ڪئي. +جنهن وقت 2007ع ۾ ارونا کي ڪَنٽري مئنيجر جو عهدو مليو، ان وقت هوءَ 30 سالن جي مس هئي. +اها ڪمپني ’مَرسڪ لاجسٽڪس‘ (Maersk Logistics) جي نالي سان مشهور آهي، جڏهن ته ارونا کي پاڪستان سان گڏ افغانستان ۾ به ڪمپنيءَ جي سرگرمين جي ذميواري ڏنل آهي، جنهن کي هوءَ 100 ماڻهن تي مشتمل ٽيم جي سربراھ جي حيثيت ۾ نڀائي رهي آهي. +زندگيءَ جو احوال. +ارونا حسين جو جنم پهرين ڊسمبر 1977ع تي سنڌ جي نامور علمي ادبي گهراڻي ۾ ٿيو. +عبدالحسين سرائيءَ ۽ ڊاڪٽر فهميده حسين جي گهر ۾ جنم وٺندڙ هن نياڻيءَ شروعاتي تعليم سينٽ جوزف ڪانوينٽ اسڪول مان ورتي، 1993ع ۾ مئٽرڪ اي. +ون گريڊ ۾ ۽ 1995ع ۾ انٽرميڊئيٽ سينٽ جوزف ڪاليج، ڪراچيءَ مان اي. +ون گريڊ ۾ پاس ڪيائين. +ان بعد ارونا حسين بزنس ائڊمنسٽريشن ۾ ماسٽرس ڪرڻ لاءِ آءِ. +اي ڪراچيءَ ۾ داخلا ورتي، جتان هن ايم. +اي جي ڊگري سال 2000ع ۾ امتيازي نمبرن سان حاصل ڪئي. +شروعات ۾ ارونا ڪجهه عرصو هڪ ايڊورٽائيزنگ ڪمپنيءَ ۾ ملازمت اختيار ڪئي، بعد ۾ شپنگ (جهاز راني) جي دنيا جي وڏي ۾ وڏي ڪمپنيءَ ”AP Moller Maersk Group “ ۾ شموليت اختيار ڪيائين. +جتان پوءِ هن جي چونڊ ڊينمارڪ ۾ ٿيندڙ ٻن سالن جي تربيتي ڪورس ”Maersk International Shipping Education“ لاءِ پڻ ٿي، جتي 400 کان وڌيڪ ٽرينِيز (تربيت حاصل ڪندڙن) جي گلوبل بئچ مان هوءَ ٽاپ ٽين ڪئٽيگريءَ ۾ پهتي ۽ امتيازي نمبرن سان اهو ڪورس پاس ڪرڻ کانپوءِ سندس پوسٽنگ ٻن سالن لاءِ لنڊن ۾ اسسٽنٽ مئنيجر مارڪيٽنگ طور ڪئي وئي، جتي هوءَ 2003ع کان 2005ع تائين رهي. +ان کانپوءِ پاڪستان ۾ مارڪيٽنگ مئنيجر طور ٻه سال ڪم ڪرڻ دوران سندس اعليٰ ڪارڪردگيءَ ۽ قائدانه صلاحيتن کي ڏسندي 2007ع ۾ مرسڪ لاجسٽڪس (Maersk Logistics) ۾ کيس ڪنٽري مئنيجر مقرر ڪيو ويو. +ان ڪمپنيءَ ۾ سندس اڻٿڪ ڪوششن جي نتيجي ۾ ايتري ترقي ٿي، جو ان کي نئين نالي سان سڃاڻپ ڏئي، 2008ع ۾ کيس ان جو چيف ايگزيڪيوٽو آفيسر مقرر ڪيو ويو. +هن وقت اها ڪمپني ڊيمڪو پاڪستان (Damco) جي نالي سان پاڪستان ۽ افغانستان ۾ ڪاروبار ڪري رهي آهي، ارونا انهيءَ سان گڏوگڏ 2009ع ۾ ڪمپني جي گلوبل سيٽ اپ ۾ پڻ ڊائريڪٽر منتخب ٿي، جڏهن ته هوءَ 2008ع کان ’ڊيمڪو، بنگلاديش‘ جي بورڊ آف ڊائريڪٽرس جي ميمبر پڻ آهي. +هوءَ ڪمپنيءَ جي ميٽنگن لاءِ دنيا جي مختلف ملڪن ۾ پاڪستان جي نمائندگي پڻ ڪندي رهي آهي، جن ۾ ڊينمارڪ، انگلينڊ، ڀارت، بنگلاديش، هانگ ڪانگ، سنگاپور ۽ دبئي وغيره شامل آهن. +ارونا حسين جون اهي ڪاميابيون سنڌي ڇوڪرين لاءِ اتساهه جو باعث آهن ته ڪنهن به شعبي ۾ سنڌي عورت به پاڻ مڃائي سگهي ٿي. +ذاتي زندگي. +ارونا جي شادي پاڪستان جي هڪ مڃيل ماهر لسانيات ۽ تحقيقي ڪتابن جي مصنف پروفيسر ڊاڪٽر صبيحه منصور جي فرزند علي منصور سان ٿيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19070.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19070.txt new file mode 100644 index 0000000..10464b3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19070.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +اڙل واھ +سنڌ جو قديم قدرتي واهه، جيڪو سيوهڻ جي ڀر ۾ منڇر ڍنڍ جي ڏکڻ - -اوڀر- ڪنڊ تي آهي. +هن کي ’اڙل نديءَ‘ جي نالي سان به سڏيو ويندو آهي. +حقيقت ۾ اهو سنڌو درياھ ۽ منڇر ڍنڍ کي ڳنڍيندڙ واهه سنڌو درياھ جو پراڻو وهڪرو آهي. +هن وهڪري سبب منڇر وجود ۾ آئي جنهن کي بعد ۾ ايرل نالي انگريز جي نالي پويان ايرل سڏيو ويو. +اڳتي هلي ان جو اچار اڙل بڻجي ويو. +آبڪلاڻيءَ جي موسم ۾ جڏهن سنڌو درياهه ۾ چاڙهه هوندو آهي، تڏهن هيءُ واهه واڌو -پاڻي- منڇر ڍنڍ کي مهيا ڪندو آهي ۽ وري جڏهن منڇر ڀرجي ويندي آهي ۽ درياهه ۾ به لاٿ هوندي آهي، تڏهن هيءُ واهه، منڇر جو -پاڻي- درياهه ڏانهن کڻي ويندو آهي ۽ ڇنڊڻ طور استعمال ٿيندو آهي. +مغربي محققن ۽ سياحن انهيءَ تي حيرت ظاهر ڪندي لکيو آهي ته اهو عجب اسرار آهي، جو هڪ واهه يا نديءَ کي ابتو وهڻو پوي ٿو. +-اڙل واهه- جي ڊيگهه ذري گهٽ 30 ميل آهي. +هن وقت اهو منڇر مان نڪري سيوهڻ شهر وٽ سنڌو درياهه ۾ داخل ٿئي ٿو. +اڙل واهه اوترو ئي قديم آهي، جيترو سنڌو درياهه ۽ منڇر ڍنڍ قديم آهن. +قديم دؤر ۾ هن کي ’اڙل ندي‘ چوندا هئا. +هي آڳاٽي دؤر کان ئي سنڌوءَ ۽ منڇر وچ ۾ رابطي جو ذريعو رهيو آهي. +1959ع ۾ آمريءَ جي دڙي جي کوٽائيءَ مان انهيءَ قديم نديءَ جي وهڪري جا نشان مليا آهن، جيڪا آڳاٽي وقت منڇر مان نڪرڻ بعد سيوهڻ واري قلعي جي -اتر- ۽ -اوڀر- کان ڦري، ڏکڻ طرف لڪيءَ وٽان ڦٽل وهڪرن مان ٿيندي، اڳتي -اوڀر- طرف وڌي وڃي سن شهر جي مٿئين پاسي کان سنڌو درياهه ۾ ڇوڙ ڪندي هئي. +چاڙهه واريءَ موسم ۾ -اڙل- واهه، سنڌو درياءَ مان 5 لک ڪيوسڪ -پاڻي- منڇر کي مهيا ڪندو هو. +سکر بئراج ٺهڻ کانپوءِ -اڙل- وٽ هڪ ٻيو هٿراڌو واهه کوٽائي -ان- تي ريگيوليٽر هنيو ويو آهي، ته جيئن منڇر ڍنڍ جي پاڻيءَ کي ضابطي ۾ رکجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19091.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19091.txt new file mode 100644 index 0000000..909fc3f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19091.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اسپنج +اسپنج: سفَنج: حياتياتي نالو : يوڪيريئوٽا جي ھڪ ڪنگڊم اينيميليا جو ھڪ فائلم آھي جنھن جو نالو پوريفيرا آھي. +جانورن جي ھڪ شاخ آھي ۽ رشتي ۾ ڊپلوبلاسٽ جاندارن جي ڀينرن ۾ شمار ٿين ٿا.ھن جاندار جا جيو گھرڙا تمام سادہ ھوندا آھن جيڪي ھڪ شڪل مان ٻي شڪل ۾ تبديل ٿي ويندا آهن. +ھنن جي اندر نہ تنتي سرشتو ھوندو آھي، نہ وري ھاضمي جو نظام ۽ نه وري رت جي گردش جھڙو ڪو سرشتو ھوندو اٿن. +ان جي بدران انھن ۾ پاڻي جو وھڪرو گذرندو رھندو آھي جنھن مان آڪسيجن ء خوراڪ ملندي اٿن ۽ فالتو مادا نيڪال ٿيندا اٿن اھو هڪ قسم جي سامونڊي مخلوق، جيڪا گروهن ۾ رهي ٿي. +اها سمنڊ جي -تري- ۾ يا سامونڊي پهاڙ جي پاسن کان چنبڙيل هوندي آهي. +قدرتي طرح هن جو جسم جيليءَ يا پنير جهڙو کوکلو ٿئي ٿو ۽ وقت اچڻ تي هي خودبخود ٻه اڌ ٿئي ٿو ۽ ٻئي اڌ جدا جدا حيثيت سان وري پاڻ مان ٻيو جسم پيدا ڪن ٿا. +اهو جسم سُڪڻ کان پوءِ نرم ۽ سوراخدار ٿي پوندو آهي. +جيڪو گهڻن ڪمن ۾ ايندو آهي. +هن ۾ پاڻياٺ چهڻ جي گهڻي صلاحيت آهي.اسپنج جانورن جي ارتقائي وڻ مان پنھنجي ساڳين ابن ڏاڏن کان ڌار ٿيندڙ ھي پھرين شاخ ھيو. +تنھن ڪري کيس جانورن جي ڀيڻ جو درجو ڏنو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19092.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19092.txt new file mode 100644 index 0000000..9bcbf0f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19092.txt @@ -0,0 +1,263 @@ +جوزف اسٽالن +جوزف اسٽالن، ذات جگهاشوِلي، (18 ڊسمبر 1878 – 5 مارچ 1953) 1920ع جي وچ واري زماني کان 1953ع ۾ سندس موت تائين سوويت يونين جي اڳواڻي ڪئي. +ڪميونسٽ پارٽي جي سينٽرل ڪاميٽي جي جنرل سيڪريٽري هئڻ جي ناطي، اهو رياست تي سخت اَثر رکندڙ ڊڪٽيٽر هو. +اسٽالن پولٽ بيورو جي انهن ستن ميمبرن مان هڪ هو، جيڪو 1917ع ۾ بالشيوڪ انقلاب منظم ڪرڻ لاءِ لينن، ذينوف، ڪامنيف، ٽراسڪي، سوڪونيڪوف ۽ بابنوف گڏجي قائم ڪيو هو. +اسٽالن، روسي انقلاب ۾ حصو وٺندڙ، 1917ع جي بالشيوڪ انقلابين منجهان هڪ هو، جنهن کي 1922ع ۾ پارڻيءَ جي سينٽرل ڪاميٽيءَ جو جنرل سيڪريٽري مقرر ڪيو ويو هو. +ولادمير لينن جي تنقيد کي دٻائي، 1924ع ۾ لينن جي وفات کانپوءِ ( ان جي پوسٽ اسڪرپٽ عهد ۾) پنهنجي مخالفن کي ختم ڪندي، پنهنجي ڪردار ۾ تمام گهڻو واڌارو آڻي ڇڏيو. +1952ع ۾ جنرل سيڪريٽريءَ جي عهدي ختم ٿيڻ تائين هو ان عهدي تي رهيو ۽ 1941ع کان وٺي سوويت يونين جو پريميئر رهيو. +ليون ٽراسڪي جي خيال ته سوشلزم لازمي طور تي، انقلاب مسلسل جي ذريعي عالمي طور تي پکڙجندو جي برخلاف، اسٽالن جي تحت ”سوشلزم هڪ ملڪ ۾“ سوويت يونين جو مرڪزي تصور بڻجي ويو. +هن، لينن طرفان 1920ع جي شروعات ڌاري شروع ڪيل ”نيو اڪنامڪ پاليسي“ کي تبديل ڪري سخت مرڪزي ضابطي هيٺ، يو ايس ايس آر کي تيزي سان زرعي معاشري مان صنعتي معاشري ۾ بدلائڻ لاءِ صنعتڪاري ۽ گڏيل پوکي راهي جي پاليسي شروع ڪئي. +پر انهن اقتصادي تبديلين جي ڪري لکين ماڻهو گلاگ جي ليبر ڪيمپن ۾ قيد ٿيا. +زراعت ۾ آيل اُٿل پُٿل جي ڪري، خوراڪ جي پيداوار ۾ خلل پيو ۽ 1932–33ع جو سوويت ڏڪار، يوڪرين جي هالوڊومر (Holodomor) سان ياد ڪيو وڃي ٿو. +1932ع ۽ 1934ع جي وچ ڌاري هن وڏي پئماني تي پارٽي، حڪومت، فوج ۽ دانشورن مان صفائي جي نالي تي (گريٽ پرج) مهم هلائي، جنهن ۾ هٿ گھڙيل خيالي ”پرورهيت طبقي جي دشمنن“ جي خاتمي جي نالي تي بنا ڪنهن سبب جي لکين ماڻهن کي قيد، جلاوطن يا قتل ڪيو ويو. +ڪميونسٽ پارڻي، حڪومت، ۽ سرخ فوج جا وڏا ڪمانڊر ٽرائلز جي ذريعي غداريءَ ڪرڻ جا ڏوهي قرار ڏئي قتل ڪيا ويا. +آگسٽ 1939ع ۾، اهم يورپي طاقتن سان هٽلر مخالف اتحاد ڪرڻ جي ناڪاميءَ کانپوءِ اسٽالن نازي جرمنيءَ سان اڳرائي نه ڪرڻ جو معاهدو ڪيو، جنهن تحت اوڀر يورپ ۾ پنهنجي پنهنجي اَثرن هيٺ علائقن جي ورهاست ڪئي وئي، نتيجو سيپٽمبر ۾ پولينڊ تي حملي جي صورت ۾ نڪتو، پر پوءِ جرمني معاهدي جي خلاف ورزي ڪندي، جون 1941ع ۾، سوويت يونين خلاف وڏي حملي جي شروعات ڪئي. +وڏي جاني نقصان ۽ علائقا وڃائڻ جي باوجود سوويت فوجون ماسڪو ۽ اسٽالن گراڊ جي فيصلو ڪندڙ لڙائين کان پوءِ نازي حملي کي روڪڻ ۾ ڪامياب ٿي ويون. +اوڀر جي محاذ تي طاقتن جي محور کي شڪسٽ ڏيئڻ کانپوءِ مئي 1945ع ۾ سرخ فوج برلن تي قبضو ڪري ورتو، ائين اتحادين جي يورپ ۾ جنگ ختم ٿئي. +۽ سوويت يونين، دنيا جي ٻن مڃيل سُپر پاورن مان هڪ طور اُڀريو، ٻي طاقت آمريڪا هئي. +سرخ فوج طرفان جرمني جي قبضي مان آزاد ڪرايل رياستن، جيڪي سوويت يونين جون وفادر هيون کي پوءِ گڏائي اوڀر بلاڪ قائم ڪيو ويو. +آسٽالن جا چين جي مائوزي تنگ ۽ اُتر ڪوريا جي ڪِم اِل سنگ سان پڻ ويجها لاڳاپا رهيا. +جنگ کانپوءِ نئين سر سويت يونين جي تعمير جي اڳواڻي اسٽالن ڪئي. +ان دوران اولھ جي دنيا سان ڇڪتاڻ ۾ واڌارو آيو، جنهن کي سرد جنگ جي نالي سان ياد ڪيو وڃي ٿو. +ان عرصي دوران، يو ايس ايس آر دنيا جو ٻيو ايٽمي هٿيار ٺاهيندڙ ملڪ بڻجي ويو، ان سان گڏوگڏ ڏکار جي خلاف ۽ ڪميونزم جي عظيم تعمير جي منصوبي جي شروعات ڪئي وئي. +اسٽالن جي موت کانپوءِ سندس ۽ سندس حڪومت جي ڪنئين موقعن تي تنقيد ٿي، خاص طور تي، هن جي جانشين، نِڪيتا خروچيف، اسٽالن جي ڪيل عملن کي ننديندي، ان جي حڪومت جو شڪار ٿيندڙ متاثرن جي بحالي جو اعلان ڪندي، ڊي اسٽالانائيزيشن جي شروعات ڪئي. +اسٽالن، هڪ جابر جي طور تي، سدائين اختلافي شخضيت رهيو آهي، پر سندس حوالي سان روسي وفاق ۾ راءِ مليل جليل آهي. +شروعاتي زندگي. +اسٽالن جو جارجين نالو Ioseb Besarionis dze Jughashvili იოსებ ბესარიონის ძე ჯუღაშვილი هو. +هو جارجيائي نسل ۾ پيدا ٿيو، ان زماني ۾ جارجيا روسي سلطنت جو حصو هئي. +سندس جنم جو نالو روسي ٻوليءَ ۾ هي Iosif Vissarionovich Dzhugashvili Ио́сиф Виссарио́нович Джугашви́ли هو. +يوزف 18 ڊسمبر 1878ع تي روسي سلطنت جي تبلسيءَ (Tiflis) جي شهر گوري (اَڄ جي جارجيا) ۾ جنم ورتو هو. +هن جو والد ٻِسارن جگهاشولي (Besarion Jughashvili) هڪ موچي هو. +جڏهن ته سندس ماءُ ڪيٽيون جيلڊزا (Ketevan Geladze) ملازمه (housemaid) هئي. +هو جڏهن پيدا ٿيو ته سندس کاٻي پير جون ٻه آنڱريون هڪ بئي مٿان چڙهيل هيون. +7 سالن جي ڄمار ۾ ٿيل ماتا جا نشان هن جي منهن تان ڪڏهن به نه ويا. +12 ورهين جي ڄمار ۾، هن پنهنجو کاٻو هٿ، گهوڙي گاڏيءَ واري مقابلي ۾ زخمي ڪري وڌو هو. +والد طرفان گهڻو شراب واپرائڻ سبب، سندس والد جو خاندان ڏانهن اَڻ سُڌريل رويو ڪاروبار جي ناڪامي جو سبب بڻيو. +جڏهن يوزف جي ماءُ پنهنجي مڙس جي مرضي جي خلاف، هن کي يوناني قدامت پسند (گريڪ آرٿوڊاڪس) مدرسي ۾ پادري ٿيڻ لاءِ داخل ڪرايو ته يوزف جو والد صفا ڇتو مست ٿي جهيڙو ڪرڻ لڳو. +پوليس جي چيف تي حملي جي سبب هن جي والد کي گوري شهري مان نيڪالي ڏني وئي ته سندس والد بِسارن پنهنجي زال ۽ پُٽَ کي ڇڏي تبلسي ڏانهن (Tiflis) لڏي ويو. +يوزف جڏهن سورنهن سالن جو هو ته هن کي تبلسي جي اهم روسي روحاني درس گاهه ۾ شامل ٿيڻ لاءِ وظيفو مليو، ان مڪتب ۾ تعليم پرائڻ جي ٻولي روسي هئي. +هڪ پادريءَ جي طور تي تربيت پرائڻ جي باوجود هو پهرئين سال ئي ملحد بڻجي ويو. +هو ڏاڍو ڇتو پڙهاڪو هو نيٺ جلدي ئي جارجيائي ثقافتي قومپرست بڻجي ويو. +هو گمنام طور تي جارجيا جي مقامي پريس ۾ پنهنجي شاعري ڇپرائيندو هو ۽ شاگرد سياست ۾ حصو وٺڻ لڳو. +توڻي جو هن جي ڪارڪردگي سٺي هئي، پر فائنل آمتحان مان غائب هئڻ سبب 1899ع ۾ هن کي مڪتب مان خارج ڪيو ويو. +درسگاهه جي ريڪارڊ مان به ظاهر ٿئي ٿو ته هو في ادا ڪرڻ قابل نه هو. +ان دوران، يوزف، لينن جي لکڻين کان روشناس ٿيو ۽ سوشل ڊيموڪريٽڪ ليبر پارٽي جي مارڪسي گروپ ۾ شامل ٿي ويو. +اسڪول مان خارج ٿيل جگهاشولي، ٿوري وقت لاءِ موسميات کاتي جي آفيس ۾ ڪلارڪ طور ڪم ڪيو، پر رياست پارآن انقلابين خلاف ڪاروائي کان پوءِ هو اندر گرائونڊ ٿي، ڪُل وقتي انقلابي بڻجي ويو ۽ چندي (ڊونيشنز) تي گذارو ڪرڻ لڳو. +لينن جڏهن بالشيوڪ پارٽي ٺاهي ته جگهاشولي ڏاڍي جذبي سان ان ۾ شامل ٿي ويو. +جگهاشولي (Jughashvili) هڪ سٺي دانشور سان گڏوگڏ پاڻ کي پارٽي لاءِ ڏاڍو اَثرائتو آرگنائيز پڻ ثابت ڪري ڏيکاريو. +بين سرگرمين سان گڏوگڏ هن پروپيگنڊا لاءِ پمفليٽ لکي ورهائڻ، هڙتالون ڪرائڻ، ۽ پارڻيءَ لاءِ فنڊَ گڏ ڪرڻ لاءِ بينڪن کي ڌاڙا هڻڻ، ماڻهو اغوا ڪرڻ، ۽ ڀَتي خوري ڪرڻ سميت قتل به ڪيا. +گرفتار ٿيڻ کانپوءِ جگهاشولي گهڻائي ڀيرا سائيبيريا ڏانهن جلاوطن ڪري آماڻيو ويو، پر هر ڀيري اهو اتان ڀڄي وڃڻ ۾ ڪامياب ٿي ويندو هو. +هن جي مهارت، ڪشش ۽ ڏاهپ، لينن جي دل کٽي ورتي هئي ۽ هو بالشيوڪن جي صفن ۾ ڏاڍي تيزيءَ اڳتي وڌي آيو. +جگهاشوليءَ 1906ع ۾ پهرين شادي ڪيٽرينا شوانزا سان ڪئي، جنهن مان کيس هڪ پُٽ ڄائو. +پر اها ٽائفس جي بيماري سبب گذاري وئي. +1911ع ۾، گهڻن ئي سائيبريا ڏانهن جلاوطن ٿيلن مان هڪ ناديا اليلويوا (Nadezhda Alliluyeva) يعني سندس مستقبل جي ٻي زال سان ملاقات ٿي. +1910 ۽ 1912 دوران، اهو پنهنجي لکڻين ۾ عرف ”اسٽالن“ جو نالو استعمال ڪرڻ لڳو. +انقلاب ۽ جنگ. +عالمي جنگ I. +سائيبيريا ۾ جلاوطني دوران، پهرين عالمي جنگ وقت اسٽالن کي روسي آرميءَ ۾ شامل ڪيو ويو. +پر نقصان پهتل هٿ سبب هن کي فوج لاءِ نااهل قرار ڏنو ويو. +ميڊيڪل ٽيسٽ لاءِ، هن کي ٽرانس پيسيفڪ ريلوي کان 100 ڪلوميٽر پَري Achinsk شهر وڃڻو پيو هو، توڻي جو فوج هن کي ڀرتي ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو هو، پر کيس اُتي رهڻ جي اجازت ڏئي ڇڏي. +1917ع جو روسي انقلاب. +پنهنجي آخري جلاوطني کان پيٽرو گراڊ موٽي اچڻ کانپوءِ Vyacheslav Molotov ۽ Alexander Shlyapnikov کي نيڪالي ڏيارڻ کان پوءِ اسٽالن پروادا اخبار جو ايڊيٽر بڻجي ويو. +ان کانپوءِ هن اليگزينڊر ڪِرينڪسي جي عبوري حڪومت جي حمايت ڪئي. +پر پوءِ اپريل 1917ع ۾ ڪميونسٽ پارٽي ۾ لينن جي اڳتي وڌي اچڻ کانپوءِ، اسٽالن ۽ پروادا اخبار عارضي حڪومت جي مخالف ڪرڻ شروع ڪري ڏني. +ان ڪانفرنس ۾ اسٽالن بالشيوڪ سينٽرل ڪاميٽي ۾ چونڊجي آيو. +آڪٽوبر 1917ع ۾، بالشيوڪ مرڪزي ڪاميٽيءَ حڪومت خلاف بغاوت ڪرڻ جي حق ۾ ووٽ ڏنو. +7 نومبر تي، سمولني انسٽيٽيوٽ، ليون ٽراٽسڪي ۽ لينن کان وٺي سڄي مرڪزي ڪاميٽيءَ 1917ع جي آڪٽوبر انقلاب لاءِ ڪرينڪسي جي خلاف بغاوت ۾ تعاون ڪيو. +8 نومبر تي، بالشيوڪن ونٽر پَيلس تي حملو ڪري ڏنو ۽ ڪرينڪسي جي ڪابينا کي گرفتار ڪري ورتو هو. +روسي گهرو ويڙهه، 1917–1919ع. +آڪٽوبر انقلاب کان پوءِ، اسٽالن کي قوميتن جي معاملن کي ڏسڻ لاءِ پيپلز ڪميسار مقرر ڪيو ويو. +ان کانپوءِ، روس ۾ گهرو ويڙهه شروع ٿي وئي ۽ بالشيوڪ مخالف اتحاد جي وائٽ آرمي، لينن جي ريڊ آرميءَ آڏو اچي بيٺي. +لينن پنجن ميمبرن جو هڪ پولٽ بيورو ٺاهيو، جنهن ۾ اسٽالن ۽ ٽراسڪي به شامل هئا. +مئي 1918ع ۾، اسٽالن کي Tsaritsyn جي شهر ڏانهن موڪليو. +پنهنجي نون اتحادي دوستن Kliment Voroshilov ۽ Semyon Budyonny جي ذريعي اسٽالن فوج کي پنهنجي اَثر هيٺ اندو. +اسٽالن، ٽراسڪيءَ جي گهڻن ئي فيصلن کي چيلينج ڪندي، سرخ فوج ۾ رد انقلابين ۽ زار جي دور جي آفيسرن کي قتل ڪرڻ جو حڪم ڏنو، ڦورن طرفان خوراڪ جي رسد تي حملن کي روڪرائڻ ۽ هارين کي ڊيڄاري عطائط ڪرائڻ لاءِ ڳوٺن کي باهيون ڊياري ڇڏيون. +مئي 1919 ۾، اولهه جي محاذ تان ڀڄندڙن کي روڪڻ لاءِ کين انقلاب جو منڪر قرار ڏئي، کلي عام غدار قرار ڏئي ڦاهين تي چاڙهائي ڇڏيائين. +پولش–سوويت جنگ، 1919–21. +1917ع کان 1922ع تائين لاڳيتو روسي گهرو ويڙهه ۾ ٻالشيوڪن طرفان ڪاميابيون ماڻڻ کان پوءِ جيئن ئي انهن پنهنجي پوزيشن مضبوط محسوس ڪئي ته سڄي دنيا جون رياستون سوشلسٽ سماج ۾ تبديل ٿينديون جي ڪميونسٽ نظرئي تحت سوويت روس عالمي انقلاب ڏانهن وڌڻ لاءِ زور لڳائڻ لڳو. +(Tukhachevsky مظابق: ان ۾ ڪو شق ناهي ته جيڪڏهن اسين Vistula (جيڪو پولينڊ ۾) آهي تي، غالب اَچي وڃون ها ته انقلاب جو چڻنگون سڄي يورپ جي کَنڊ ۾ پکڙجي وڃن ها). +ڦهلاءُ پسند سوچ سان اولهه يورپ ڏانهن ڏسندي، بالشيوڪ اچي پولينڊ آڏو بيٺا. +1919–1921 کان شروع ٿيل ٽڪراءُ سوويت پولينڊ جنگ جي نالي سان ڄاتو وڃي ٿو. +پولش فوج جي شروعاتي ڪاميابيءَ کان پوءِ 1920ع جي گرمين جي موسم ۾ بالشيوڪن، پولش فوجن کي وچ پولينڊ تائين پٺيان ڌڪي ڇڏيو. +ڏکڻ محاذ جي هائي ڪمانڊ ۽ پيپلز ڪميسار جي حيثيت ۾ آسٽالن جو ارادو، پولينڊ جي شهر Lwów (جيڪو هاڻي يوڪرين ۾ آهي) تي قبضو ڪرڻ جو هو. +پر سندس اهو ارادو لينن ۽ ٽراسڪي جي حڪمت عمليءَ سان ٽڪراءَ ۾ هو، جنهن تحت اُٽر طرف وارسا تي قبضو ڪرڻ هو. +12–25 آگسٽ 1920ع تي وارسا جي هڪ اهم جنگ ۾ Tukhachevsky جيئن تيئن ڪري پولش ڪمانڊرن Józef Piłsudski ۽ Władysław Sikorski مصروف ڪيو ويٺو هو پر اسٽالن Lwów مان پنهنجا فوجي جٿا هٽائي Tukhachevsky ڏانهن اُماڻي سندس مدد ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو. +نتيجي ۾ سوويت روس جون فوجون جيڪي پولينڊ جي گادي جي هنڌ تي قبضي لاءِ وڙهي رهيون هيون، پولينڊ ۾ چئني طرفن کان گهرجي ويون. +نيٺ Lwów ۽ وارسا ٻنهي هنڌن تي هارايو ۽ ان جو الزام اسٽالن تي لڳو. +آگسٽ 1920ع ۾، اسٽالن ماسڪو واپس آيو ۽ پنهنجي حق م دليل ڏنا ۽ احتجاجن فوجي ڪمانڊ تان استعيفا ڏئي ڇڏي. +مارچ اَپريل 1920ع ۾، 22 سيپٽمبر 1920ع تي ٽراسڪيءَ، اسٽالن جي هلتَ تي کُلي تنقيد ڪئي. +طاقت جو اُڀار. +1921ع ۾، سرخ فوج طرفان جارجيا تي قبضي ڪرڻ ۾ اسٽالن ڏاڍو فيصلو ڪندڙ ڪردار ادا ڪيو، ان کان پوءِ هن خاص طور سوويت جارجيا ڏانهن ڏاڍي سختگير، مرڪزيت پسند پاليسيون اختيار ڪيون. +جارجيا ۾ اسٽالن جي ڪاروائين، اسٽالن ۽ لينن جي وچ ۾ ڏار پيدا ڪيا، ڇالاءِ جو لينن موجب سڀني رياستن سان هڪجهڙو ورتاءُ جهڙو هئڻ گهرجي، ڇو جو سڀئي سوويت رياستون برابر آهن. +پوءِ به لينن، اسٽالن کي وفادار ساٿي سمجهندو هو ۽ جڏهن لينن، ٽراسڪي ۽ ٻين سياستدانن سان تڪرار جي گَپَ ۾ ڦاسي پيو ته هن اسٽالن جي حمايت جو فيصلو ڪيو. +ليو ڪامنيف جي مدد سان لينن 1922ع ۾ اسٽالن کي جنرل سيڪريٽري مقرر ڪيو. +هن عهدي سان اسٽالن کي پنهنجا ڪيترائي ساٿي حڪومتي عهدن تي مقرر ڪرڻ جي طاقت ملي وئي. +مئي ۽ ڊسمبر 1922ع ۾ لينن کي اسٽروڪَ پوڻ سبب لينن کي گورڪيءَ ۾ نيم ريٽائرمينٽ اختيار ڪرڻي پئي. +اسٽالن اَڪثر هن سان ملڻ ويندو هو ۽ ٻاهر جي دنيا سان هن جي رابطي ڪار طور ڪردار ادا ڪندو هو، پر پاڻ ۾ تڪرار ٿيڻ سبب، بنهي جي وچم تعلقات خراب ٿي ويا. +لينن پنهنجي هدايتي خطن ۾ جيڪي پوءِ سندس وصعيت بڻجي ويا ۾ اسٽالن جي ڏاڍي گِلا ڪئي آهي. +هن اسٽالن جي سياسي خيالن، اَڍنگن لڇڻن، خواهشن ۽ حد کان وڌيڪ طاقت جي استعمال تي تنقيد ڪندي کيس سيڪريٽري جرنل جي عهدي تان هٽائي ڇڏڻ جي تجويز ڏني. +لينن جي نيم رٽائرمينٽ جي دوران، اسٽالن، ڪامنيف ۽ گريگوري زينوف سان ملي ٽراسڪي جي خلاف هڪ هٿ گهڙيل اتحاد ٺاهيو. +ائين انهن گڏجي 1923ع ۾ پارٽيءَ جي ٿيندڙ 12هين ڪانگريس ۾ لينن جي ان وصعيت کي پيش ٿيڻ کان روڪي ڇڏيو. +(لينن جي وفات کانپوءِ، مئي 1924ع ۾ پارٽيءَ جي تيرهين ڪانگريس ۾ اها نائبن جي ڪجهه چونڊ گروپن اڳيان پڙهي وئي، پر ان جي اسيمبلين يا ڪانگريس جي دستاويزن ۾ ذڪر ڪرڻ کان جهل ٿيل هئي. +لينن جي 21 جنوري 1924ع تي فالج سبب گذاري وڃڻ کان پوءِ پولٽ بيورو جي هيٺين سَتن ميمبر نڪولائي بُخارين، ڪامنيف، ايلڪسي ريڪوف، جوزف اسٽالن، ميخائل ٽامسڪي، ليون ٽراسڪي ۽ گريگوري زينوويف ۾ اقتدار لاءِ جنگ شروع ٿي وئي. +هڪ دفعو وري، ڪامنيف ۽ زينوويف ،اسٽالن جي مدد ڪئي ته جيئن لينن جي وصعيت ٻاهر نه اچي سگهي. +ان دوران، اسٽالن جي نائبن جو ڪامنيف ۽ زينوويف سان تڪرار تيز ٿي ويو. +ٽراسڪي، ڪامنيف، ۽ زينوويف کي الڳ ٿلڳ ڪري اَڪيلائيءَ جو شڪار ڪرڻ کان پوءِ، پارٽي جي مرڪزي ڪاميٽي ۽ پوءِ نيٺ پارٽي مان خارج ڪري ڪڍي ڇڏيا ويا. +پَرڏيهي پاليسيءَ جي حوالي سان، چين ۾ اُتر واري مهم، اسٽالن ۽ ٽراسڪيءَ جي وچ ۾ اختلاف جو اهم نقطو هئي. +اسٽالن چاهيو تي ته چين جي ڪميونسٽ پارٽيءَ طرفان ڪميونسٽ انقلاب آڻڻ لاءِ اُپاءَ وٺڻ جي بدرآن قومپرست ڪومَن تانگ سان اتحاد ڪري. +ٽراسڪي، چين جي ڪميونسٽ پارٽيءَ تي زور ڀريو ته اها ڪومن تانگ جي مخالفت ڪري ۽ مڪمل انقلاب جي شروعات ڪري. +اسٽالن اُتر واري مهم دوران ڪومن تانگ کي فنڊنگ ذريعي مدد ڪئي. +اسٽالن، ٽراسڪيءَ جي تنقيد جو مقابلو ڪندي، پنهنجي هڪ ڳجهي تقرير ۾ چيو هو ته ڪومن تانگ ئي واحد پارٽي هئي، جيڪا سامراجين کي شڪست ڏيڻ جي صلاحيت رکي پئي، ڇالاءِ جو چيانگ ڪائي شيڪ کي اَمير واپارين طرفان مالي مدد حاصل هئي ۽ تنهنڪري اسان کي هن جي فوجن کي استعمال ۾ آڻي، ليمي وانگر نپوڙڻ کان پوءِ پوءِ بيڪار ٿيڻ تي، اُڇلائي ڇڏڻو هو. +پر اُتر مهم جي دوران، 1927ع جي سينگهائي قاتل عام ذريعي، شينگهائي جي ڪميونسٽ پارٽيءَ جي ميمبرن جو قتل عام ڪري، چيناگ ان سڄي عمل کي پٺيان ڌڪي ڇڏيو. +لينن جي نيئن معاشي پاليسي (اين اي پي) جي ڀيٽ ۾ اسٽالن مرڪزي ضابطي هيٺ معشيت ذريعي تيزيءَ سان صنعتڪاريءَ ڪرڻ تي زوز ڏنو. +1927ع جي آخر ۾، اَناج جي فراهمي ۾ گهٽتائي اَچڻ کان پوءِ اسٽالن اجتماعي پوکي راهي زوز ڀريندي ڪولاڪ جي هارين طرفان زخييرو ڪيل اَناج کي ضبط ڪرڻ جو حڪم ڏنو. +نڪولائي بُخارين ۽ پريمئر اليڪسي ريڪوف انهن پاليسين جي مخالف ڪئي ۽ لينن جي نيو ايڪانامڪ پالسيي ڏانهن ورڻ جي وڪالت ڪئي، پر پولٽ بيورو جي باقي سڀني ميمبرن اسٽالن جو ساٿ ڏنو ۽ نومبر 1929ع ۾ بخارين کي پولٽ بيورو مان نيڪالي ڏني وئي. +اڳئين سال، ريڪوف کي ڪڍڻ کان پوءِ اسٽالن جي سفارش تي ان جي جاءِ تي مولوٽوف کي رکيو ويو. +ڊسمبر 1934ع ۾، لينن گراڊ جي ڪميونسٽ پارٽيءَ جو باس سِرگئي ڪِيروف قتل ٿي ويو. +اسٽالن، ان کي هڪ وسيع سازش قرار ڏيندي ان جو الزام تخريبڪارن ۽ ٽراسڪائيز (ٽراٽسڪائٽن) تي هنيو. +هن اندروني دشمنن خلاف هڪ وڏي صفائي مهم جي شروعات ڪندي، کين ڪُوڙن مقدمن ذريعي سزائون ڏياري ڦاسيون ڏئي ڇڏيون يا سائيبيريا جي گُلاڪس ۾ قيد ڪري ڇڏيو. +ان مهم جي متاثرن ۾، پراڻا دشمن بُخارين، ريڪوف، ڪامنيف ۽ زينوويف پڻ شامل هئا. +اسٽالن پنهنجي وفادار نِڪولائي زيحوف کي ”اين ڪي وي ڊي“ پوليس جو سردار مقرر ڪري، ”اين ڪي وي ڊي“ مان جهونن بالشيوڪن جي صفائي ڪري ڪڍڻ جي ذميوراري ڏني. +جڏهن سندس اقتدار جو ڪو به سنجده مخالف نه بچيو ته 1938ع ۾ اسٽالن صفائي مهم ختم ڪئي. +زيحوف کي پوءِ وڏو ڏهڪاءُ پکيڙڻ جو الزام ڏئي نوڪري مان ڪڍيو ويو ۽ ڦاسي ڏني وئي. +1927 کان 1939ع تائين سوويت سماج ۾ آيل تبديلون. +سوويت سيڪريٽ سروس ۽ انٽيلي جنس ۾ واڌارو. +اسٽالن رياست جي ڳجهي پوليس ۽ ڳُجهن ادارن جي دائري ۽ طاقت ۾ تمام گهڻو اضافو آندو. +هن جي رهنمائي هيٺ جرمني، برطانيا، فرانس، جاپان، ۽ آمريڪا سيمت دنيا جي اَڪثر ملڪن ۾ روسي ڳجهن ادارن پنهنجا نيٽ ورڪ قائم ڪرڻ شروع ڪري ڇڏيا. +اسٽالن، ڪميونسٽ انٽرنيشنل تحريڪ کي ڪافي حد تائين دخل اندازي طور استعمال ڪيو ۽ ڪوششون ورتيون ته ٻاهريون ڪميونسٽ پارٽيون لاڳيتو سوويت يونين ۽ اسٽالن جون حمايتي ئي رهن. +اسٽالن جي صلاحيتن جو مثال 1940ع ۾ ان وقت سامهون آيو، جڏهن هن جي منظوريءَ سان ڳُجهي پوليس ۽ غير ملڪي جاسوس ذريعي ليون ٽراسڪيءَ کي ڌوڪي سان قتل ڪرايو ويو هو. +پرسنلٽي ڪَلٽ. +سوويت يونين ۾ لينن ۽ اسٽالن ٻنهي جي شخصيت پرستي کي گڏيل طور تي اُڀاريو ويو. +تاريخ جي گهڻين شخصيتن جي وڏائي کي ان انداز سان ماپيو وڃي ٿو ته گهڻن شهرن ۽ ڳوٺ جا نالا مٽائي ڪنهن شخصيت تي رکيا ويا. +(ڏسو جاين جي لسٽ، جن جا نالا مٽائي اسٽالن جي نالي تي رکيا ويا) ”اسٽالن انعام“ ۽ ”اسٽالن امن انعام“، اسٽالن جي اعزاز ۾ رکيا ويا هئا. +اسٽالن پنهنجي لاءِ هي خطاب قبول ڪيا. +(مثال طور، ”ڪوريفيحس آف سائنس“، ”قوم جو اَبو“، ”برليئنٽ جينئس آف هيومنٽي“، ”ڪميونزم جو عظيم معمار“، ”گارڊنر آف هيومن هيپي نيس (انساني خوشين جو باغبان)“ وغيره ۽ 1917ع جي انقلاب ۾ پنهنجو پاڻ کي اهم ڪردار ڏيارڻ لاءِ هن نئين سر سوويت تاريخ لکائڻ ۾ مڊڊ ڪئي. +ساڳي ئي وقت، نڪيتا خروچيف جي مظابق، هن (اسٽالن) جو اصرار هو ته اهو تاريخ ۾ واقعي ۾ به عظيم ۽ عير معمولي شخصيت طور ياد رکيو ويندو. +ذريعن مطابق هن جو قد لڳ ڀڳ 5 فٽ، 4 انچ (163 سينٽي ميٽر) هو، پر اسٽالن جا قدآور مجسما هن جي جسماني بيهڪ اهڙي ڏيکارين ٿا ڄڻڪ اهو زار ايلگزينڊر III جيترو ڊگهو هو. +ٽراسڪيءَ اسٽالن جي شخصيت پرستيءَ تي تنقيد ڪئي. +پر ٻئي مهاڀاري جنگ کانپوءِ، اسٽالن جو نالو قومي تراني ۾ شامل ٿيڻ سا اها (اسٽالن جي شخصيت پرستي) پنهنجي انتها تي پهچي وئي. +ادب، شاعري، موسيقي، پينٽنگز ۽ فلمون، اسٽالن جي چاپلوسي ۽ نمائش جو مرڪز بڻجي ويون. +اڪثر هن کي خدا جهڙيون خوبيون ۽ خاصيتون رکڻ واري طور ساراهيو ويندو هو، ائين محسوس ڪرايو ويندو هو، ڄڻڪ هن اَڪيلي سر ئي ٻي عالمي جنگ کٽي هئي. +جنهن مٿائين سطح تي اسٽالن پنهنجو پاڻ کي رکندو هو ان جي اها حيثيت بهرحال بحث جوڳي آهي. +نِڪيٽا خورشيف پنهنجي 1956ع جي هڪ تقرير ۾ هنن لفظن ۾ اسٽالن جي شخصيت پرستيءَ جي ملامت ڪئي: اها مارڪسزم، ليلنزم سان وڏي ناانصافي ٿيندي، جيڪڏهن اسين چئون ته هڪ شخص ۾ سُپر مين وانگر مافوق الفطرت خوبيون ۽ خاصيتون آهن، جيڪي خدا سان مشاهبهت رکن ٿيون. +خروشيف جي تقرير ۽ خاص طور 1961ع ۾ ٿيل ڪميونسٽ پارتيءَ جي ڪانگريس طرفان ان جي تصديق کانپوءِ نه رڳو سوويت يونين ۾ بلڪي بين سوشلسٽ ملڪن ۾ به اسٽالن جون هزارن جي تعداد ۾ يادگارون تباهه ڪيون ويون. +مثال طور، نومبر 1961ع ۾، برلن جي يادگار اسٽاليني کي هڪ ڳُجهي آپريش ذريعي هٽائي ڇڏيو ويو هو. +پَرجز ۽ ملڪ بدريون. +پَرجز (صفائي) ۽ موت جون سزائون. +اسٽالن، ڪميونسٽ پارٽي جي سينٽرل ڪاميٽيءَ جي پولٽ بيورو جي سربراهه جي طور تي، 1931ع ۾، عطيم صفائي جي نالي تي، پارٽي ۾ داخل ٿيل ”موقعي پرستن“ ۽ ”رد انقلابين“ کي پارٽيءَ مان ڪڍڻ کان پوءِ مطلق طاقت حاصل ڪرڻ ۾، مڪمل طور تي ڪامياب ٿي ويو. +اهي جن کي پَرج جي طرفان نشانو بڻايو ويندو هو، انهن کي گهڻو ڪري پارٽيءَ مان ڪڍي ڇڏيو ويندو هو، پر ڪجهه جي خلاف وڌيڪ سخت اُپائن طور NKVD جي ٽروئيڪا ذريعي مقدمو هلائڻ کانپوءِ سزا تي عمل ڪرائڻ لاءِ کين گُلاگ جي ليبر ڪيمپن ڏانهن اُماڻي ڇڏيو ويندو هو. +1930ع جي ڌاري، اشٽالن، لينن گراڊ جي ڪميونسٽ پارٽيءَ جي سربراهه سرگئي ڪيروف جي وڌندڙ مقبوليت ڏسي فڪرمند ٿي ويو. +1934ع ۾، مرڪزي ڪاميٽيءَ لاءِ پارٽيءَ جي ڪانگريس ۾ ٿيل ووٽن ۾ اسٽالن هڪ سئو ناڪاري ووٽ حاصل ڪيا ۽ ڪيروف، رڳو ٽي ناڪاري ووٽ حاصل ڪيا، جيڪي ڪنهن به اميدوار جي مقابلي ۾ سڀ کان گهٽ هئا. +ڪيروف جي قتل کانپوءِ، جيڪو ٿي سگهي ٿو ته اسٽالن پاڻ ڪرايو هجي کانپوءِ اسٽالن منصوبابنديءَ تحت ڪوشش ڪئي ته مخالف اَڳواڻن جن ۾ ٽراسڪي، ڪامنيف ۽ زينوئيف کي ان قتل جي ڪيس ۾ ڦاسيو وڃي. +قتل جي تحقيقات ڊگهي ٿيندي وئي. +اسٽالن ”دهشتگرد تنظيمن ۽ دهشتگرڊاڻين ڪارواين“ جي نالي سان هڪ نئون قانون پاس ڪيو، جنهن تحت دفاع جي وڪيل، وڪيلِ صفائي، اپيل وغيره کي تڪڙو ڏهه ڏينهن اندر اُڪلائي فيصلو ڏيڻو هو. +تنهن کان پوءِ ٻيا به مقدما هلايا ويا، جيڪي ماسڪو ٽرائلز جي نالي سان ڄاتا وڃن ٿا جن جو طريقيڪار سڄي ملڪ تي دهرايو ويو. +قانون جي آرٽيڪل 58 تحت رد انقلاب ۽ سوويت يونين خلاف سرگرمين کي ڏوهه قرار ڏيندي، آرٽيڪل 58 کي وسيع انداز ۾ لاڳو ڪيو ويو هو. +”عوام جو دشمن“ جي الزام تحت جيڪڏهن ڪنهن کي موت جي سزا نه به ڏني ٿي وئي، ته به رڳو تفتيش، ايذاءَ، جانچ، ۽ ملڪ بدريءَ جو عقوبتون ۽ پيڙائون ئي ڪنهن کي به پورو ڪرڻ لاءِ ان قانون تحت ڪافي هيون. +اسٽالن پنهنجي هٿ چونڊيل جلاد ويسلي بِلاخن کي ڪجهه هائي پروفائيل موت جون سزائون ڏيڻ جو ڪم سپرد ڪيو ويو هو. +سرخ فوج ۾ گهڻ ئي فوجي اڳواڻن کي ڏوهي قرار ڏئي وڏي پئماني تي صفائي (پَرج) جي پيروي ڪئي وئي. +تمام گهڻ اعليٰ سطحي انقلابين ۽ پارٽي ميمبرن تي ڏاڍ، نيٺ ليون ٽراسڪيءَ کي اها دعويٰ ڪرڻ تي مجبور ڪيو هو ته هڪ وڏو ”رت جو درياءُ“ اسٽالن جي حڪومت کي لينن کان بلڪل الڳ ڪري چڪو آهي. +ٽراسڪي، جيڪو جنوري 1937ع کان ميڪسيڪو ۾ جلاوطني ۾ گذاري رهيو هو کي 1940ع ۾ قتل ڪرائڻ کانپوءِ پارٽي جي ليڊرن مان اسٽالن جو آخري مخالف به ختم ٿي ويو. +جوزف اسٽالن ۽ ولايمير مِليوتن (جيڪو 1937ع ۾ جيل ۾ گذاري ويو) کان سواءِ لينن جي ڪابينا جي ميمبرن مان ڪو به قدرتي موت ڪو نه مئو هو بلڪي اصل ۾ انهن سڀني جو صفايو ڪيو ويو هو. +NKVD جي قومي دستن پنهنجي ڪاروائين ۾ (عير ملڪي قوميتن) جيئن پولش، نسلي جرمنز ۽ ڪورين وغيره جا ساڍا ٽي لک 350,000 جن (144,000 پولش) هئا کي گرفتار ڪيو ويو ۽ 247,157 (110,000 پولشن) کي قتل ڪيو ويو هو. +سوويت آرڪائيواز جي روشنيءَ ۾، تاريخدانن جي مطابق، لڳ ڀڳ 700,000 ستَ لکَ (1937ع ۾ 353,074 ۽ 1938ع ۾ 328,612) عام سوويت شهرين، ورڪرن، هارين، رازن، استادن، پادرين، موسيقارن، فوجين، ۽ رقاصائن کي وڏي پئماني تي بي رحمي سان قتل ڪيو ويو. +اولهه جي ڪجهه ماهرن مطابق، سوويت آرڪائيوز مان مليل ثبوتَ گهٽ، اَڻپورا ۽ اعتبار جوڳا ناهن. +اسٽالن ذاتي طور تي 1937ع ۽ 1938ع ۾ 375 فهرستن (40,000 ماڻهن) کي موت سزا ڏيڻ تي صحي ڪئي هئي جن مان 90 سيڪڙو کي گوليون هڻي ماريو ويو هو. +1930ع ۽ 1940ع دوران، سوويت ليڊرشپ، سوويت حڪومت جي مخالفن ۽ فرار ٿي ويلن کي قتل ڪرائڻ لاءِ NKVD جا اِسڪواڊز موڪليا هئا. +جلاوطنيون (ملڪ نيڪاليون). +ٻي مهاڀاري جنگ کان ڪجهه عرصو پهرين، ان دوران ۽ ان کان يڪدم پوءِ اسٽالن وڏي پئماني تي جلاوطنين جو هڪ اهڙو سلسلو شروع ڪرايو جنهن سوويت يونين جي نسلي نقشي تي وڏا اَثر وڌا. +هڪ اندازي موجب، 1941ع کان وٺي 1949ع تائين لڳ ڀڳ 3. +3 ملين ماڻهن کي سائيبريا ۽ وچ ايشائي رياستن ڏانهن زبردستي اُماڻي ڇڏيو ويو. +ڪجهه اندازن مطابق، لڏ پلاڻ تي مجبور ڪيل آباديءَ جو 43 سيڪڙو بُک ۽ بيمارين ۾ وڪوڙجي مري کپي ويو. +صحيح يا غلظ الزام، پر اصل ۾ علحدگي جي تحريڪ اُڀرڻ جي ڊپ، سوويت حڪمراني خلاف مزاحمت ۽ جرمنن کي علائقي تي قبضي ڪرڻ ۾ مدد ڏيڻ جي شڪ جي بنيادن تي لاڏ پلاڻ ڪرائڻ جو اهو فيصلو ٿيو. +قفقاز تي نازي جرمنيءَ جي مختصر قبضي کانپوءِ جابلو علائقن جي پنجن ئي ننڍين آبادين ۽ ڪرائيميا جي تاتارين کي پنهنجو سامان سَڙو کڻڻ جو موقعو ڏيڻ کان سواءِ ئي، هڪ لک کان وڌيڪ آبادين کي زبردستي اُتان لڏايو ويو هو. +مخصوص نسلي گروهن، جهڙوڪر، سوويت ڪورين، وولگا جي جرمنن، ڪرائيميا جي تاتارين، ۽ چيچن ۽ گهڻن ئي پولشن نسلي گروهن جي وفاداري تي، اسٽالن جي اعتماد جي کوٽ جي نتيجي سبب کين اهم اسٽرٽيجڪ غلائقن مان جبري طور ڪڍي، مرڪزي سوويت يونين، خاص طور تي قازقستان ۽ وچ ايشيا جي علائقن ڏانهن منتقل ڪيو ويو. +ڪجهه اندازن مطابق، درپدر ٿيلن مان هزارين شايد دڳ ۾ ئي مري کپي ويا هوندا. +سرڪاري سوويت اندازن مطابق، 14 ملين کان وڌيڪ عوام کي 1929ع کان 1953ع تائين گلاگ مان گذارڻ سان گڏ 7 کان 8 ملين عوام سميت (ڪئي علائقن جي سڄين جي سڄين قوميتن کي) زوريءَ علائقو بدر ڪري، سوويت يونين جي ڏورانهن علائقن ڏانهن اُماڻيو ويو هو. +فيبروري 1956ع ۾، نِڪيتا خروچيف، زوريءَ زبردستي ڪرايل جلاوطين کي ننديندي ان کي لينن ازم جي خلاف ورزي قرار ڏنو ۽ توڻي جو ڪجهه کي واپس به اچڻ ڏنو ويو، پر اصل ۾ گهڻي عرصي تائين ائين نه ٿي سگهيو، وڃي 1991ع ۾ تاتارين، مسخيٽينز، ۽ وولگا جرمنن کي گڏيل طور پنهنجي وطنن ڏانهن موٽي اچڻ جي اجازت ڏني وئي. +پوءِ جلاطنين دوران کاڌل سخت ڏکن سور جي يادگيرين، بالٽڪ رياستن، تاتارستان ۽ چيچنيا ۾ علحدگي پسند تحريڪن جي اُڀار ۾ ڏاڍو اهم ڪردار ادا ڪيو. +اجتماعي پوک. +اسٽالن جي حڪومت زراعت کي جبري طور تي اجتماعي پوک تي منتقل ڪري ڇڏيو. +جنهن جو مقصد وڏي پئماني تي، مشينن جي ذريعي فارمن جي پيداوار وڌائڻ، هارين کي سڌو سنئون سياسي ضابطي ۾ آڻڻ ۽ بهتر نموني سان ٽيڪس گڏ ڪرڻ هو. +اجتماعي پوک ايڏي وڏي پئماني تي سماجي تبديليون آنديون، جو ايتريون وڏيون تبديليون، ويڳاڻپ ۽ 1861ع ۾ غلامي جي خاتمي جي دور کانپوءِ ڏسڻ ۾ آيون هيون. +اجتماعي پوک تمام گهڻ هارين جي معيار زندگيءَ ۾ تمام وڏي لاٿ آندي، جنهن جي نتيجي ۾ هاري سخت ردعمل تي لهي آيا. +اجتماعي پوک جي پهرين سال صنعتي پيداوار 200 سيڪڙو، ۽ زرعي پيداوار 50 سيڪڙو وڌڻ جو اندازو لڳايل هو، پر اهي اميديون پوريون نه ٿي سگهيون. +اسٽالن ان اَڻ گهربل ناڪامي جو الزام ڪلاڪس (اَمير هارين) تي هنيو جن اجتماعي پوکي راهي جي مخالفت ڪئي هئي. +سرڪاري آرڪائيواز جا انگ اکر ٻڌائين ٿا ته 1930ع جي دوران ڊي ڪُلاڪائيزيشن تحت 29201 هارين کي موت جون سزائون ڏنيون ويون. +اجتماعي کيتي ٻن مرحلن ۾، اسٽالن جي مشهور ايڊيٽوريلن ”ڊِزي ود سَڪسيس“ ۽ ”رپلائي تو ڪليڪٽِو فارم ڪامريڊز“ جي سبب هڪ سال لاءِ پيل خلل اصل ۾ شروعاتي حڪمت عملي ۾ ناڪامي کان پوءِ وري وڏي حڪمت عملي سان ان تان هٿ کڻي وڃڻ اصل ۾ اسٽالن جي زبردست صلاحيتن کي ظاهر ڪري ٿو. +ڏڪارَ. +ڏڪارَ يو ايس ايس آر جي يوڪرين ۽ ڏکڻ روس کي سخت متاٿر ڪيو. +ان وقت سوويت يونين ۾ ڏڪار سبب مرڻ وارن جي انگ جو اندازو لڳ ڀڳ 5 کان 10 ملين ماڻهن جو آهي. +جنگ جي نقصانن ۽ ڪٺور سوڪڙ (خشڪ ساليءَ) جي نتيجي ۾ 1947ع ۾ يو ايس ايس آر کي وڏي ڏڪار کي منهن ڏيڻو پيو پر اقتصاديات جي ماهر مائيڪل اِلمان دليل ڏئي ٿو ته جيڪڏهن حڪومت اناج جي ذخيرن جو صحيح انتظام ڪري ها ته ان ڏڪار کان ٻچي سگهجيو پئي. +ڏڪار جي سبب هڪ اندازي موجب 1 کان 1. +5 ملين زندگين جي نقصان برداست ڪرڻو پيو +يوڪرين جو ڏڪار. +گهڻو ڪري هالوڊومور ڏڪار کي يوڪريني نشل ڪشيءَ جي حوالي طور ورتو وڃي ٿو چيو وڃي ٿو ته اهو سوويت يونين طرفان انجنيئرڊ هو ته جيئن يوڪريني عوام کي ناس ڪري، يوڪريني قوم کي هڪ سياسي عنصر ۽ سماجي وجود جي طور تي برباد ڪري ڇڏجي. +سوويت يوڪرين ۾ ڏڪار سبب موتن جو ڪُل تعداد موجوده اندازن موجب 2. +2 ملين کان 4 يا 5 ملين تائين آهي. +جنوري 2010ع ۾ يوڪرين جي هڪ عدالت، 1932–1933ع ۾ يوڪرين ۾ وڏي پئماني تي ڏڪار منظم ڪرڻ جي ڏوهه ۾ اڳوڻي سوويت يونين جي جورف اسٽالن، لزار، اسٽانيليف ڪوسيار ۽ ٻين کي نسل ڪشيءَ جو مجرم قرار ڏنو. +صنعتڪاري. +روسي گهرو ويڙهه ۽ وار ٽائيم ڪميونزم ملڪ جي معشيت تي ڏاڍا خراب اَٿر وڌا. +ٿوري بين القوامي واپار، عملي طور تي جديد ڍانچو نه هئڻ ۽ ڪميونسٽ پاليسين ڏانهن بين الاقومي ردعمل جي سبب بنيادي سرمايو نه هئڻ سبب، اسٽالن حڪومت طرفان صنعتڪاري جي قيمت عام شهرين کي ادا ڪرڻي پئي +۽ اسٽالن ڏاڍي بي رحمي سان ڪولاڪس مان دولت نپوڙي ڪڍي. +1933ع ۾، پورهيتن جي اصل ڪمائي 1926ع جي حد کان ون ٽينٿ سطح تي هيٺ ڪري پئي. +ليبر ڪيمپن ۾ عام ۽ سياسي قيدي بنا اُجوري جي ڪم ڪرڻ تي مجبور هئا. +شروعاتي خلل ۽ ناڪامين جي باوجود، پهرين ٻن پج سالن وارن منصوبن، تمام ڪمزور اقتصادي بنياد هجڻ جي باوجود تيز تر صنعتڪاري حاصل ڪئي. +جيتوڻيڪ عام طور تي ان ڳالهه تي اتفاق آهي ته سوويت يونين هڪ اهم سطح تائين اقتصادي ترقي اسٽالن تحت حاصل ڪئي، پر اها اقتصادي ترقي ڪهڙي قيمت تي حاصل ٿي ان تي اختلاف آهي. +رابرٽ لوئس جي مطابق، پنج ساله منصوبابندي وڏي حد تائين ماضيءَ جي پٺتي پيل سوويت معشيتَ کي جديد بنائڻ ۾ مدد ڏني. +سائنس. +سوويت يونين ۾ سائنس سان گڏ آرٽ ۽ ادب به اسٽالن ۽ ان جي حڪومت جي نظرياتي ضابطي هيٺ هو. +سماجي خدمتون. +سوويت حڪومت تحت سماجي لبرلائيزيشن مان عوام وڏا فائدا پڻ حاصل ڪيا. +ڇوڪرين کي بهتر ۽ برابري جي طور تي تعليم ڏني وئي، عورتن ۽ خاندانن جو معيار زندگي بهتر بڻائڻ لاءِ عورتن کي روزگار ۾ برابري جا حق ڏنا ويا هئا. +اسٽالنسٽ ترقيءَ عام سوويت شهرين جي معيار زندگي، صحت جي سهولتن، صحت جي سارسنڀال ۾ بهتري ۽ عمر جي عرصي ۾ واڌارو آندو. +اسٽالن جي پاليسين، سوويت عوام کي صحت ۽ تعليم جون تمام گهڻيون سهولتو عطا ڪيون، جنهن جي اَثر تحت هڪ اهڙي پهرين پيڙهي پيدا ٿي، جيڪا ٽائيفس، ڪالرا ۽ مليرا جهڙين موذي بيمارين کان آزاد هئي. +انهن پيمارين جي وِچڻڻ جي عمل ۾ ريڪارڊ لاٿ اَچڻ سبب زندگي وڌڻ جو عرصو ڏهاڪن تايئن ڊگهو ٿي ويو. +اسٽالن تحت سوويت مائين جي اها پهرين پيڙهي هئي جنهن کي اسپتالن ۾ ٻار جي پيدائش کان پهرين ۽ پوءِ جي صحت جي سارسنڀال جون بهترين سهولتون حاصل ٿيون. +اقتصادي ترقيءَ کان پوءَ معيار زندگيءَ ۾ واڌاري اَچڻ جو هڪ مثال سٺي تعليم پڻ هئي. +اسٽالن جي حڪمرانيءَ دوران پيدا ٿيل پهرين پيڙهي هئي، جنهن وڏي پئماني تي معياري تعليم حاصل ڪئي. +انجنيئرن کي صنعتي ٽيڪنالوجي سکڻ لاءِ پَرڏيهه موڪليو ويو ۽ سوين پَرڏينهي انجنيئرن کي معاهدن تي روس آنديو ويو هو. +ٽرانسپورٽ جي ذريعن ۾ سڌارا آندا ويا ۽ گهڻن ئي نون هنڌن تي ريلوي جو نظام پهچايو ويو. +پنهنجي ڪوٽا کان وڌيڪ ڪم ڪري ڏيکاريندڙ ترغيب طور ڪافي مراعتون وصول ڪندا هئا، جنهن مان اهي تيزي سان اقتصادي ترقي ڪندڙ سوويت معاشري طرفان وڏي پئماني تي پيدا ڪيل شيون خريد ڪري سگهندا هئا. +ٻي عالمي جنگ ۽ ڏاڍ جي نتيجي ۾ افرادي قوت ۾ گهٽتائي ۽ صنعڪاري جي سبب وڌندڙ گهرج، بچي ويلن لاءِ خاص طور تي عورتن لاءِ روزگار جا وڏا موقعا پيدا ڪيا. +ثقافت. +جيتوڻيڪ، پيدائشي طور تي جارجين هو پر سياست ۾ اَچڻ کان پوءِ هن خاص طور تي روسي تاريخ، ٻولي، 1930ع ۽ 1940ع جي روسي قومي هيروز ۽ روسي قوم پرستيءَ کي هٿي وٺرائي. +مذهب. +جارجين آرٿوڊاڪس عقيدي ۾ وڏو ٿيڻ کان پوءِ اسٽالن مذهب جو انڪاري تيڻ کان پوءِ ملحد بڻجي ويو. +هن جي حڪومت اسڪولن ۾ خاص الحادي تعليم، مذهب مخالف پروپيگنڊا، سرڪاري ادارن ۾ مذهب مخالف ڪم (سوسائٽي آف دي گاڊليس)، تفريقي قانونن ۽ مذهبي معتقدن جي خلاف دهشتگرديءَ جي مهم ذريعي الحاد کي زور وٺرايو. +1930ع جي آخر ڌاري، سوويت يونين ۾ ڌرم سان کليل نموني لڳاپيل هئڻ جي دعويٰ ڪرڻ ڏاڍو جوکائتو بڻجي چڪو هو. +نظرئي ساز. +اسٽالن ۽ ان جي حامين ان خيال کي اُڀاريو ته 1920ع جهڙي پٺتي پيل روس ۾ (”سوشلزم هڪ ملڪ ۾“) تحت سوشلزم آڻڻ کانپوءِ ان کي مضبوط بنيادن بيهاري قائم رکي سگهجي ٿو. +متاثرن جو حساب لڳائڻ. +محققن جن سوويت يونين جي خاتمي کان پهرين 1991ع ۾ اسٽالن حڪومت تحت قتل ٿيلن کي ڳڻڻ جي ڪوشش ڪئي ان مطابق انهن جو تعداد 3 کان 60 ملين آهي. +ٻي عالمي جنگ، 1939 کان 1945. +هٽلر سان ميثاق. +23 آکسٽ 1939ع ۾ فرانس ۽ برطانيا سان جرمني مخالف اتحاد ٺاهڻ ۾ ناڪامي کان پوءِ، سوويت يونين، نازي جرمنيءَ سان اڳرائي نه ڪرڻ جي هڪ معاهدي ۾ داخل ٿيو، جنهن لاءِ سوويت پرڏيهي وزير وياچيسلاف مولوٽوف ۽ جرمني جي پرڏيهي وزير Joachim von Ribbentrop جي وچ ۾ ڳالهيون ٿيون هيون. +هٽلر ميثاق جي ڀڇڪڙي ڪئي. +22 جون 1941ع جو صبح سويري، ايڊولف هٽلر ميثاق جي خلاف ورزي ڪندي، آپريشن بارباروسا جي ذريعي اوڀر جي محاذ تي سوويت يونين خلاف جنگ شروع ڪري معاهدي کي ٽوڙي ڇڏيو. +ان حوالي سان، 1940ع جي سرءُ جي موسم ۾، اسٽالن کي اڳواٽ ئي ڊچ ڪميونسٽ پارٽي سان لاڳاپيل ريڊ آرڪيسٽرا طرفان چِتاءُ موڪليو ويو هو ته هٽلر سوويت يونين تي حملي ڪرڻ جي تياري ڪري رهيو آهي. +جيتوڻيڪ اسٽالن کي جاسوسن ۽ جرنلن کان به ان حوالي سان چتاءَ مليا، پر اسٽالن جو خيال هو ته جيستائين جرمني برطانيا کي شڪست نٿي ڏئي وٺي، تيستائين جرمني، سوويت تي حملو نه ڪندي. +1941ع جي آخر تائين، سوويت فوج جو 4. +3 ملين تائين جاني نقصان ٿي چڪو هو ۽ جرمني جون فوجون 1,050 ميل (1,690 ڪلوميٽر) اندر تائين گهِڙي آيون هيون. +سوويت يونين جرمنن کي روڪيو. +جڏهن جرمن دٻاءُ وڌائيندي اڳيان وڌيا پئي، تڏهن به اسٽالن کي جرمنيءَ تي اتحادي فوجن جي فتح جو يقين هو. +سيپٽمبر 1941ع ۾، اسٽالن برطانوي سفارتڪارن کي ٻڌاايو ته اهو ٻه معاهدا چاهي ٿو: (1) گڏيل تعاون / امداد جو معاهدو (2) ٻيو ته هٽلر سان اوڀر يورپ جي ورهاڱي لاءِ ٿيل Molotov–Ribbentrop ميثاق تحت روس جيڪي علائقا سوويت يونين جي اَثر هيٺ آهن اهي روس کي ملندا. +سوويت يونين طرفان، جرمني جي اهم اسٽريٽيجڪ اوڀر مهم کي پري ڌڪڻ کانپوءِ توڻي جو سوويت يونين جو 2. +5 ملين جو جاني نقصان ٿي چڪو هو، پر ان جي باوجود به سوويت يونين اوڀر محاذ جي جنگ ۾ تيزيءَ سان اڳڀرائي ڪندي اڳيان وڌندو ويو. +نومبر 1943ع ۾ اسٽالن تهران ۾ چرچل ۽ روز ويلٽ سان ملاقات ڪئي. +پارٽيون پوءِ ان ڳالهه تي متفق ٿيون ته برطانيا ۽ آمريڪا مئي 1944ع ۾ ڏکڻ فرانس تي هڪ الڳ حملي سان گڏ فرانس جي ڪراس چينل تي حملي جي شروعات ڪنديون. +آخري فتح. +1945ع ڌاري، نازي جرمنيءَ جي آخري ڏينهن ۾، اوڀر ۾ 1،9 ملين جرمن فوجي، 6. +4 ملين ريڊ آرمي جي فوجين، جڏهن ته اولهه جي محاذ تي 1 ملين جرمن فوجي 4 ملين اولهه جي اتحادي فوجن سان وڙهي رهيا هئا. +نوبل پيس پرائيز نامزدگيون. +1945 ۽ 1948ع ۾ اسٽالن کي نوبل امن انعام لاءِ نامزد (ٿوڦيو) ويو هو. +انساني حقن جون خلاف ورزيون. +برلن تي قبضي کان پوءِ، اطلاعن مطابق، سوويت فوجين سووين هزارن کان وٺي ٻن ملين مائين تايئن ۽ 50،000 هزار ماين سان ٻداپسٽ تي قبضي دوران ڏاڍائي (بلادڪار) ڪئي. +ڪڙو سچ. +اسٽالن، هڪ ڀيري پاڻ سان گڏ پولٽ بيورو ۾ هڪ ڪُڪڙَ کڻي آيو ۽ سڀني جي آڏو ان جو هڪ هڪ ڪري پَر پَٽڻ لڳو، ڪڪڙ سور منجهان رَڙندو رهيو، پر اسٽالن هڪ هڪ ڪري ان جا سڀئي پَرَ پٽي اڇلائي ڇڏيا. +پوءِ ڪُڪڙَ کي فرش تي اڇلائي ڇڏيو ۽ کيسي مان ڪجهه داڻا ڪڍي ڪڪڙ ڏانهن اڇلائي هلڻ لڳو، ڪڪڙ به داڻا چڳندو اسٽالن جي پٺيان هلڻ لڳو، اسٽالن، لاڳيتو داڻا اُڇلائيندو ويو ۽ ڪڪڙ داڻا چُڳندو سندس پٺيان هلڻ لڳو ۽ نيٺ اسٽالن جي پيرن ۾ اچي بيهي رهيو. +اسٽالن، پنهنجي ڪامريڊز ڏانهن نهاريو ۽ چيو، سرمائيندار رياستن جو عوام به هن ڪُڪڙَ وانگر آهن. +سندن حڪمران، پهريائين کانئن سڀ ڪجهه ڦري کين جڏو ڪري ڇڏين ٿا. +پوءِ ٿوري خوراڪ يا سهولتون ڏئي سندن مسيحا بڻجي وڃن ٿا ۽ پوءِ ڪجهه سڪن ۽ ڪجهه گراهن جي عيوض معاشي غلامي جي ور چڙهيل ۽ اجتماعي شعور کان وانجهيل عوام اها ڳالهه وساري ويهي ٿو ته انساني روپ ۾ انهن بگهڙن ئي ته کين چوپائي جي درجي تي پهچايو آهي. +پنهنجي جوانيءَ ۾ اسٽالن سٺن شاعرن ۾ شمار ٿيندو هو. +هن جا ڪجهه نظمَ Ilia Chavchavadze's journal Iveria ۾ ڇپيا ۽ پوءِ مرَتب ڪيا ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19097.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19097.txt new file mode 100644 index 0000000..786c7be --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19097.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +استاد شفيع فقير +استاد شفيع فقير، ٿرپارڪر جي گڍڙي نالي وسنديءَ ۾ فقير موليٰ بخش جي گهر 1960ع ڌاري ڄائو. +راڳ ويراڳ کيس ورثي ۾ مليو آهي، ڇو ته سندس خاندان پيڙهين کان وٺي ڳائيندو پيو اچي. +هن راڳ جي باقاعدي تربيت -استاد- شادي فقير کان ورتي. +-ان- کان سواءِ هن -استاد- مجيد خان (سارنگي نواز) کان پڻ ڪافي گُر ۽ سُر سکيا. +-ٿر- هونئن به سُر سنگيت ۽ ثقافتي ورثي جي لحاظ کان مالا مال آهي، پر -ٿر- موسيقيءَ جي ميدان ۾ جيڪي به سريلا فنڪار پيدا ڪيا آهن، -تن- ۾ موجوده دور ۾ -استاد- شفيع فقير جو نالو مٿانهون آهي. +هو سنڌي پرڪاش، لوڪ راڳ ۽ ڪلاسيڪي موسيقيءَ کان نه رڳو واقف آهي پر انهن تي عبور به رکي ٿو. +هي نوجوان فنڪارن ۾ نه رڳو پڙهيل لکيل آهي پر راڳ، راڳڻين، سُرن، ڪلاسيڪي ۽ سنڌي راڳ جي فرق وغيره تي خوبصورت انداز ۾ گفتگو ڪري ۽ ويچار ونڊي سگهندو آهي. +هو نه رڳو اسٽيج ۽ محفل جو راڳي آهي، پر ريڊيي ۽ ٽي. +وي تي پڻ پاڻ مڃائي چڪو آهي. +هن ريڊيو ۽ ٽي.وي -تان- هڪ ئي سال 1989ع ۾ پنهنجي فن جو مظاهرو ڪيو، سندس پسند جي راڳن مان مالڪوس، درٻاري، راڻو، سورٺ، ڀيرومارو، ڪوهياري ۽ -ڀيروي- شامل آهن. +هن شاهه لطيف، صوفي صادق فقير، منٺار فقير، -ڀڳت- ڪبير، ميران ٻائي، سچل سرمست، بلهي شاهه، خواجه غلام فريد، مصري شاهه، مل محمود، محمد فقير کٽياڻ، رکيل شاهه، بيدل سائين ۽ ٻين صوفين ۽ ويدانتي شاعرن کان سواءِ جديد شاعرن مان شيخ اياز، استاد بخاري، امداد حسيني، نارائڻ شام، حليم باغي، -اياز- گل، وفا پلي، حاجي ساند ۽ ٻين کي به خوب ڳايو آهي. +ڪافيءَ جي شاعرن مان حسن بخش شاهه ڊٺڙي واري، صوفي خوش خير محمد، طالب الموليٰ، عبدالڪريم پلي، عارف الموليٰ ۽ ٻين کي ڳائي پاڻ مڃائي چڪو آهي. +هو راڳ جي دنيا ۾ -استاد- شادي فقير، -استاد- منظور علي خان، محمد يوسف ۽ سينگار علي سليم کي پسند ڪري ٿو، کيس ڪيترائي اوارڊ ملي چڪا آهن، -جن- ۾ شاهه لطيف اوارڊ، مصري شاهه اوارڊ، لوڪ سنگيت اوارڊ، صوفي صادق فقير اوارڊ ۽ ٻيا ڪيترا اعزاز مليا اٿس. +شفيع فقير هندستان جي مختلف شهرن ۾ ۽ يورپ جي ڪجهه ملڪن ۾ به ڳائي آيو آهي. +هن عمرڪوٽ ۾ سنگيت سکيا گهر قائم ڪيو آهي، -جتي- نوجوان راڳين کي باقاعدي تربيت ڏيندو رهي ٿو. +سندس مستقل رهائش، نيو ڇور شهر ۾ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19103.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19103.txt new file mode 100644 index 0000000..6b0b405 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19103.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +استاد انور علي سانگي +مشهور فنڪار -استاد- -انور- علي ولد -اسد- -الله- سانگي پهرين -جنوري- 1949ع تي ڳوٺ سانگي تعلقي ميهڙ، ضلعي دادو ۾ پيدا ٿيو. +پرائمري -تعليم- منڱواڻي پرائمري اسڪول سانگي تعلقي ميهڙ مان حاصل ڪيائين ۽ اڳتي پڙهي نه سگهيو. +هن موسيقي سکڻ جي ابتدا 1970ع ۾ ڪئي، سندس پهريون -استاد- ميهر علي خان هو ۽ پوءِ -استاد منظور علي خان- کان سکيا ورتائين. +سندس ڪيترائي آڊيو البم منظر عام تي اچي چڪا آهن. +هن شاهه عبداللطيف ڀٽائيرح جي رسالي جي ٽيهن ئي سرن کي اصل راڳن ۽ راڳڻين ۾ ڪمپوز ڪيو آهي. +سندس سڃاڻپ موسيقار ۽ گلوڪار واري آهي. +-استاد- -انور- علي سنڌي، -اردو-، سرائڪي، فارسي ۽ هندي ٻولين ۾ ڳائي چڪو آهي. +هن جو ”سارنگ سنگيت“ ڪلب لاڙڪاڻي ۽ ”آرٽ ڪائونسل آف -پاڪستان-“ لاڙڪاڻي سان واسطو آهي. +-استاد- -انور- علي ريڊيو -پاڪستان- حيدرآباد تي 1975ع ڌاري پرفارم ڪيو. +1996ع ۾ ريڊيو -پاڪستان- لاڙڪاڻي -تان- موسيقيءَ جي سکيا ۽ سنڌي موسيقيءَ جي -تاريخ- جي حوالي سان هفتيوار پروگرام ”سنگيت جو سفر“ ۾ ڪم ڪيائين. +-ان- کانسواءِ ريڊيو، ٽي. +وي ۽ اسٽيج تي ڪيترن پروگرامن ۾ پرفارم ڪندو رهيو آهي. +خاص طور سنڌ، -بلوچستان- ۽ پنجاب جي اهم درگاهن: شاهه عبداللطيف، قلندر لال شهباز، سچل سرمست، خواجا فريد الدين، علامه هدايت علي نجفي، حافظ خدا بخش، بيخود فقير، شاهه نصير، مهدي شاهه ۽ ٻين تي ٿيندڙ پروگرامن ۾ شرڪت ڪندو رهندو آهي. +هن موسيقيءَ جي دنيا ۾ ڪيترا شاگرد پيدا ڪيا آهن. +-جن- ۾ عاشق نظاماڻي، اسلم تنيو، ممتاز عباسي، نذير سمون، لياقت سمون، شيراز عباسي، -الياس- سانگي، سلطان ميمڻ، منظور عباسي شامل آهن، -جن- مان ڪيترن کي سازن جي تربيت به ڏنائين. +-انور- علي سانگي'>-استاد -انور- علي سانگي- هن فن جي خدمت عيوض ڪيترائي ايوارڊ ۽ سرٽيفڪيٽ به حاصل ڪيا آهن، -جن- ۾: 1982ع ۾ ايگريڪلچرل انڊسٽريل فيسٽول سنڌ طرفان ”مئرٽ سرٽيفڪيٽ“، 1987ع ۾ سنڌ انٽيفڪ سوسائٽي لاڙڪاڻي طرفان ”-تاريخ- سنڌ“ اوارڊ، 1993ع سنڌ ٽئلينٽ آرگنائيزيشن لاڙڪاڻي پاران ”ٽئلينٽ اوارڊ“ 2002ع ۾ هسٽاريڪل سوسائٽي لاڙڪاڻي طرفان ”لائيف اچيومينٽ اوارڊ“، 2011ع ۾ لاڙڪاڻي ميگا فيسٽيول دوران ضلعي حڪومت لاڙڪاڻي طرفان ”بهترين صوفي ايوارڊ“، 1992ع ۾ ڊپٽي ڪمشنر لاڙڪاڻي طرفان ”ڪارڪردگي سرٽيفڪيٽ“ وغيره شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19115.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19115.txt new file mode 100644 index 0000000..06ea4c2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19115.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +استاد عاشق علي خان +استاد عاشق علي خان ڪلاسيڪي موسيقيءَ جو بادشاهه گويو دهليءَ جي تان رس خان واري انداز جي گائڪيءَ جو ماهر هو. +سندس اصل وطن پٽيالا هو، هو پٽيالا گهراڻي جو سرواڻ هو. +مگر سنڌ ۾ موسيقارن جي قدردانيءَ جي واکاڻ ٻڌي، هتي ڪهي آيو ۽ جڏهن پاڻ سنڌين جي فراخ دلي، مهمان نوازي ۽ سخاوت جو مشاهدو ڪيائين ته هميشه لاءِ هتان جو ٿي ويو. +استاد عاشق علي خان، نامياري موسيقار فتح علي خان جو پٽ ۽ استاد امير خان جو ڀاڻيجو هو، موسيقيءَ ۾ سندس تربيت به استاد امير خان ڪئي هئي. +خيال جي گائڪيءَ ۾ سندس مرتبو نهايت اوچو هو. +ڳائڻ وقت سرتال ۾ اهڙو گم ٿي ويندو هو، جو کيس پنهنجي وجود جي به خبر نه رهندي هئي. +سندس خاص ڪارنامو هي آهي ته هن ڪافيءَ کي به سولي ۽ آسان نموني ڪلاسيڪي انداز ۾ پيش ڪيو، جنهن کي هتان جي عوام ۾ مقبوليت جو درجو مليو. +سندس ڪافي ’جادو لائي ويا جيءَ ۾‘ اڃا تائين ماڻهن کان نه وسري آهي. +استاد عاشق علي خان ڪافين کي ڪلاسيڪي نموني ڳائڻ ۾ مهارت حاصل ڪئي ۽ ڏاڍو نالو ڪڍيو. +سندس ٻي مقبول ڪافي آهي، ”دلبر ملسين ڪهڙي وار“، سندس ايجاد ڪيل هن انگ کي استاد اميد علي خان- توڙي استاد منظور علي خان به قائم رکيو ۽ مشهوري ماڻيائون. +استاد بڙي غلام علي خان ۽ استا اميد علي خان ٻئي وڏا گويا هئا، مگر سندس بي انتها عزت ڪندا هئا. +ڪڏهن ڪڏهن ساڻس گڏ ڳائيندا به هئا. +استاد بڙي غلام علي ته سندس شاگردي به قبول ڪئي ۽ ان ۾ فخر محسوس ڪندو هو. +استاد نٿو خان به سندس پرستارن مان هو، استاد بڙي غلام علي خان جا ٽيئي ڀائر استاد برڪت علي خان، استاد امانت علي خان سندس شاگرد هئا. +فريده خانم، شمشاد ٻائي ۽ زاهده پروين به سندس شاگردياڻيون هيون. +استاد فتح علي خان پٽيالا گهراڻي وارو پڻ سندس شاگرديءَ تي فخر محسوس ڪندو هو. +استاد عاشق علي خان ڪجهه وقت هز هائنيس مير علي نواز خان وٽ خيرپور ۾ رهيو ۽ مٽيارين جي سيد محمد زمان شاهه وٽ پڻ. +هو هڪ آزاد طبيعت فقير منش ۽ قلندري قسم جو ماڻهو هو، گهڻو ڪري فل سوٽ ۽ فيلٽ هيٽ ۾ ملبوس رهندو هو ۽ لٽي ڪپڙي پائڻ جو شوقين هو، مگر ڪڏهن اهڙو خيال به اچي ويندو هئس، جو گودڙي پايو گهمندو وتندو هو. +دل جو سخي مرد به اهڙو، جو اڪثر بدن جا ڪپڙا به لاهي خيرات ۾ ڏئي ڇڏيندو هو. +سنڌ جو هي ناميارو موسيقار سال 1948ع ۾ وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19116.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19116.txt new file mode 100644 index 0000000..23daf3d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19116.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +فدا حسين خان +استاد فدا حسين خان (گويو ):-استاد- فدا حسين خان، نامور ڪلاسيڪي گويي استاد بيبي خان جو ٻيو نمبر پٽ، نياز حسين جو ننڍو -ڀاءُ- ۽ -استاد منظور علي خان- جو سوٽ هو. +-استاد- فدا حسين جو اصل نالو خدا بخش هو. +ڪنهن بزرگ جي چوڻ تي سندس والد هن جو نالو تبديل ڪري فدا حسين رکيو. +سندس -جنم- حيدرآباد ۾ ٿيو. +هيءُ چوٿين درجي ۾ هو ته کيس مدي جو -بخار- ٿي پيو. +بيماريءَ مان اٿڻ بعد سندس دل پڙهائيءَ کان ڀڄي پئي ۽ گهر ۾ پنهنجي والد -استاد- بيبي خان وٽ ڳائڻ جو رياض ڪرڻ لڳو. +-استاد- بيبي خان نياز حسين کي -باجو- (هارمونيم) ۽ فدا حسين کي طبلو هٿ ۾ ڏئي، سندس باقاعدي تربيت ڪئي. +هيءُ گهٽ پڙهيل هو، پر ننڍپڻ کان ئي -استاد عاشق علي خان-، -استاد بڙي غلام علي خان- ۽ -استاد- -امير- خان (اندور والي) جهڙن بزرگ گوين جي صحبت ۾ رهيو ۽ موسيقيءَ جي هر رنگ جي ڄاڻ باقاعدي حاصل ڪيائين. +موسيقيءَ سان واسطو رکندڙ گهراڻن ۾ اها روايت موجود آهي ته ڪو به گويو، ڪلاڪار ۽ راڳي پنهنجي پيءُ جو شاگرد نه ٿو چوائي سگهي، -ان- ڪري -استاد- بيبي خان هڪ محفل ۾ پنهنجي -ڀاءُ- مراد علي خان کي چيو ته فدا حسين کي سڳو -ٻڌي- شاگرد ڪر. +-استاد- مراد علي خان، فدا حسين کي باقاعدي شاگرد بڻايو ۽ اڳڪٿي ڪئي ته هيءُ اسان جي خاندان جو نالو روشن ڪندو. +مارچ 1982ع ۾ پيءُ جي وفات مٿس گهرو اثر ڇڏيو. +ڪجهه عرصي بعد موسيقيءَ جي وڌيڪ -تعليم- لاءِ -استاد- خان صاحب مبارڪ علي وٽ ڪراچيءَ ويو، ٻه سال رهڻ بعد موٽي آيو. +سنڌ ۾ ڪافي ڳائڻ جو جيڪو انداز بيبي خان متعارف ڪرايو، -ان- کي اڳتي وڌائڻ ۾ -استاد- فدا حسين خان جو وڏو ڪردار آهي. +-استاد- فدا حسين، حضور اڪرم صلي -الله- عليه وسلم جي ولادت (عيد ميلاد النبيصه) کانسواءِ ڪڏهن به خوشيءَ جو ڪو ڪلام نه ڳايو. +حيدرآباد جي اڪثر محفلن ۾ هن کي آخر ۾ وارو ڏيندا هئا ۽ کيس وڏو ملهه سڏيندا هئا. +وٽس ننڍا توڙي وڏا فنڪار سکڻ، موسيقيءَ جي مسئلن جي ڄاڻ وٺڻ ۽ صحيح راڳ جي معلومات وٺڻ ايندا رهندا هئا، -جن- ۾ عابده پروين، وحيد علي، سينگار علي سليم، صادق علي، ظفر علي، مظهر حسين، ذوالفقار علي ۽ ٻيا ڪيترا شامل آهن. +-استاد- فدا حسين جي شاگردن ۾ جمعو فقير مڱڻهار، پپو فقير، عنايت -الله- عباسي، ياسين فقير رنگ، چوڻُ، مانجهي، يار محمد چانڊيو، راجو، غلام حسين، محمد يوسف، مٺو ڪڇي، مائي -الله- وسائي، آفتاب -بلوچ-، علي نواز، ذوالفقار علي ۽ حسين جا نالا شامل آهن. +-استاد- فدا حسين 4 نومبر 1994ع تي 52 سالن جي ڄمار ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19129.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19129.txt new file mode 100644 index 0000000..5a7baee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19129.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +منظور علي خان +سنڌ جي مشهور ڪلاسيڪل گويي استاد منظور علي خان جو اصل نالو محمد خان هو. +سندس تعلق گواليار جي ڪلاسيڪي موسيقيءَ جي نامور خاندان سان آهي. +مهاراجا رنجيت سنگهه جي دؤر ۾ هيءُ گهراڻو پنجاب ۾ اچي آباد ٿيو، جتان بعد ۾ خيرپور جي والي مير مراد علي خان جي خواهش تي، استاد منظور علي خان جو پڙڏاڏو استاد شادي خان سنڌ جي شهر شڪارپور ۾ اچي آباد ٿيو، ۽ اتي ئي 1926ع ۾ استاد منظور علي خان جنم ورتو. +استاد منظور علي خان جي والد جو نالو استاد جمال خان هو، جيڪو +’جمالو خان‘ به سڏبو هو. +سندس ڏاڏو ڪريم بخش خان به نالي وارو گويو ٿي گذريو هو. +جنهن 1911ع ۾ ”جارج پنجين“ جي جشن تاج پوشيءَ جي موقعي تي سنڌ جي موسيقارن جي نمائندگي ڪئي هئي، ۽ کيس حسن ڪارڪردگيءَ جو اعزاز مليو هو. +استاد منظور علي خان، موسيقيءَ جي ابتدائي تعليم پنهنجي والد استاد جمال خان کان، ۽ ان کان پوءِ پنهنجي سؤٽ سينڌي خان کان حاصل ڪئي. +ان کان سواءِ پنهنجي دور جي ناميارن گوين، بيبي خان جي فن مان فيضياب ٿيو. +جڏهن ته استاد بڙي غلام علي خان، عاشق علي خان ۽ استاد اميد علي خان جو صحبتي ۽ همعصر هو. +استاد منظور علي خان سڀ کان پهرين اٺن سالن جي عمر ۾ پنهنجي فن جو کليل مظاهرو ڪيو. +1940ع ۾ ڏهن سالن جي عمر ۾ هن شڪارپور ۾ ٿيندڙ موسيقيءَ جي مقابلي ۾ حصو ورتو، ۽ ڪاميابي ماڻيائين. +اهڙيءَ طرح 15 سالن جي ڄمار ۾ ئي سندس شمار ناميارن موسيقارن ۾ ٿيڻ لڳو. +استاد منظور علي خان 16 سالن جو هو ته سندس والدين شڪارپور مان لڏي اچي ٽنڊي آدم ۾ رهيا ۽ پوءِ استاد منظور علي خان جي سڄي زندگي ٽنڊي آدم ۾ ئي گذري. +جون 1947ع ۾ استاد منظور علي خان ۽ استاد بڙي غلام علي خان جي وچ ۾ موسيقيءَ جو هڪ دلچسپ مقابلو ڪراچيءَ ۾ ٿيو، جيڪو ٽن ڏينهن تائين جاري رهيو. +موسيقيءَ جي انهيءَ پرلطف مقابلي کي ڏسڻ لاءِ عام خلق کان سواءِ انهيءَ دؤر جا نامور گويا استاد اميد علي خان، استاد عاشق علي خان ۽ استاد بيبو خان وغيره به موجود هئا. +انهيءَ مقابلي ۾ استاد منظور علي خان ڪامياب ٿيو. +اهڙيءَ طرح هن نوجوان گويي، موسيقيءَ جي ميدان ۾ پنهنجي هڪ مخصوص جاءِ ۽ انداز پيدا ڪري ورتو، جيڪو آهستي آهستي مستحڪم ٿيندو رهيو ۽ اڄ تائين سنڌ جو ڪو فنڪار انهيءَ مقام کي پهچي نه سگهيو آهي. +استاد منظور علي خان، استاد مراد علي خان ۽ استاد بيبي خان کان هڪ خاص تان ”سري“ سکي، جيڪا صرف منظور علي خان ئي ڳائي سگهندو هو. +1960ع ۾ مخدوم طالب الموليٰ، استاد منظور علي خان- کي ”بهارِ موسيقيءَ“ جو لقب ڏنو. +استاد منظور علي خان جي گائڪيءَ جو هڪ مخصوص ۽ انوکو انداز هو، جيڪو سندس شاگردن ۾ به نمايان رهيو. +هن وقت سنڌ ۾ جيڪي به سُٺا ڳائڻا آهن، انهن ۾ اڌ کان وڌيڪ استاد منظور علي خان جا شاگرد يا سندس شاگردن جا به شاگرد آهن. +استاد جي ڪجهه مکيه شاگرد ڳائڻن ۾ محمد يوسف، وحيد علي، استاد وزير علي خان، استاد گلزار علي خان دايو، عابده پروين ۽ انور حسين وسطڙو، ذوالفقار علي، مظهر حسين ۽ ميان نذر حسين وغيره قابل ذڪر آهن. +سنڌ جو هيءُ ناميارو ڪلاڪار، عظيم گويو ۽ موسيقيءَ جو ماهر، +9 سيپٽمبر 1980ع ۾ وفات ڪري ويو. +سندس مزار ٽنڊي آدم جي اسماعيل شاهه قبرستان ۾ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19132.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19132.txt new file mode 100644 index 0000000..35f2ad6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19132.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +نصرت فتح علي خان +قوالين کي هڪ جديد انداز سان عوام آڏو پيش ڪري ڏيهه توڙي پرڏيهه ۾ مڃتا ماڻيندڙ -استاد نصرت فتح علي خان- کي گلوڪاري ۽ موسيقي جو فن ورثي ۾ مليو هو. +هن 1948ع ۾ فيصل آباد شهر ۾ اک کولي. +سندس پيدائشي نالو محمد پرويز هو. +پر هڪ بزرگ مٿس نصرت فتح علي خان نالو رکيو. +هن جو والد فتح علي خان ۽ چاچو مبارڪ علي خان پنهنجي وقت جا مشهور قوال هئا. +جڏهن ته مرحوم جي ڏاڏي -اختر- حسين به موسيقيءَ جي دنيا ۾ نالو ڪمايو هو. +جنهن انداز ۾ هن نون سازن ۽ آوازن سان ڳايو، عوام سندس قوالي جو انداز ڏاڍو پسند ڪيو. +نصرت جي گھر وارن جي خواهش هئي ته هو انجينئر ٿئي يا ڊاڪٽر، پر هي لڪي لڪي موسيقيءَ جي سکيا وٺندو هو، جڏهن سندس اهڙي خواهش جي ڄاڻ چاچي مبارڪ کي پئي ته سڀ کان اڳ کيس ڍولڪ وڄائڻ سيکاري، ۽ -ان- کانپوءِ کيس سنگيت جي دنيا ۾ آندائين. +جڏهن هن ”دم مست قلندر“ ۽ ”ڪنا سوڻا تينو رب ني بنايا“ ڳايو ته کيس انهن ٻنهي قوالين شهرت جي بلندين تائين پهچائي ڇڏيو. +هن کي قوال هجڻ تي وڏو فخر هوندو هو ۽ قوال جي حيثيت سان ئي پاڻ کي متعارف ڪرائيندو هو. +1990ع ۾ پهريون ڀيرو سندس آڊيو ڪيسٽون مارڪيٽ ۾ آيون. +-اوڀر- جي ملڪن ۾ هن جي فن جا ايترا ته قدردان نڪري آيا، جو هن کي واشنگٽن يونيورسٽيءَ ۾ رهڻ جي دعوت ڏني وئي ۽ اتي آمريڪين کي موسيقي سيکاريندو رهيو. +اتان جا ڪيترا مرد توڙي عورتون هن کان موسيقي جي تربيت وٺندا رهيا. +هو رومانوي غزل پڻ قوالي جي انداز ۾ ڳائيندو هو، سندس ڳلي ۾ عجب تاثير هئي. +سندس محفلن ۾ ڏيهي توڙي پرڏيهي ٻڌندڙ سندس سرن ۾ محو ٿي رقص ڪندا هئا. +مرحوم نصرت فتح علي کي بالي ووڊ فلم انڊسٽري وارن به موسيقيءَ جي دعوت ڏني. +اتي هن جي ڏنل موسيقيءَ جو اهڙو ته اثر ٿيو، جو اتان جي ڪيترين ئي فلمن ۾ هن موسيقي ترتيب ڏني. +-جن- ۾ بينڊٽ ڪوئين، ڪارتوس، ڪچي ڌاگي، -اور- پيار هوگيا فلمون شامل آهن، جڏهن ته پاڪستاني فلم ”پل دو پل“ به موسيقي ترتيب ڏنائين. +-ان- کانسواءِ هن هڪ -انگريزي- فلم ”لاسٽ ٽيمپٽيشن آف ڪرائسٽ“ جو پلي بيڪ گرائونڊ ميوزڪ ڏئي پاڻ کي دنيا جو بهترين موسيقار طور مڃرايو، -ان- کانپوءِ هن آسڪر اوارڊ يافته فلم”ڊيد مين واڪنگ“ ۽ ”نيچرل بورن ڪلرز“ جي پڻ موسيقي ڏني. +هن جا 50 کان وڌيڪ البم مارڪيٽ ۾ آيا آهن. +1995ع ۾ -جرمني- جي هڪ تقريب ۾ هن کي ”يونيسڪو اوارڊ“ ڏنو ويو، جڏهن ته لنڊن ۾ بي بي سي پاران کيس لائيف ٽائيم اوارڊ ڏنو ويو. +نصرت فتح علي خان لنڊن جي اسپتال ۾ 16 -آگسٽ- 1996ع تي شگر ۽ گڙدن جي بيماري وگهي وفات ڪئي. +اڄ هو نه آهي، پر سندس جديد انداز ۾ ڳايل قواليون هر هنڌ گونجي رهيون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19139.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19139.txt new file mode 100644 index 0000000..a2a805f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19139.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +استخارو +غيبي اشاري معلوم ڪرڻ جي دعا. +خدا کان خاص دعا جي رستي خير جي طلب.ان جي معني آهي ڀلائي ۽ چڱائي طلب ڪرڻ ۽ اصطلاح ۾ استخارو يا استخاري جي نماز منجھان اھا نفل نماز مراد آھي جيڪا نبي جن مسلمانن کي ان مقصد لاءِ سيکاري آھي ته جڏهن به ڪنهن جائز ڪم ۾ اھو چڱي طرح معلوم نہ ٿيندو ھجي تہ خير ۽ ڀلائي ڪھڙي ڳالھ ۾ آھي۽ ڪنھن بہ فيصلي تي اطمينان نہ ٿيندو ھجي تہ ماڻھو ٻہ رڪعتون نفل نماز پڙھي استخاري جي مسنون دعا پڙھي، الله تعالي کان اھا اميد رکي تہ ھو استخاري جي نماز جي برڪت سان ڪنھن ھڪ طرف دلي لاڙو عطا فرمائيندو. +هيءُ عربي ٻوليءَ جو لفظ آهي، جنهن جي معنيٰ آهي بهتريءَ جي طلب ڪرڻ. +اصطلاحي معنيٰ طور ڪم ڪرڻ وقت فال ڪڍڻ ته انهيءَ ڪم ۾ ڪاميابي ۽ چڱائي ٿيندي يا نه؟ +انهيءَ سوال جي جواب لهڻ جا مختلف طريقا آهن. +سُني مسلمان سومهڻيءَ جي نماز پڙهي سمهي پوندا، رات جو موافق يا مخالف خواب ڏسي فيصلو ڪندا آهن. +اهو ”مسنون“ طريقو چيو وڃي ٿو. +استخاري جو گهڻو رواج شيعن مسلمانن ۾ آهي، جنهن لاءِ اُنهن جو طريقو ۽ دعائون مختلف آهن.ھڪ حديث ۾ نبي جو فرمان آهي ته: +حضرت سعد بن ابي وقاص جي روايت ڪيل ھڪ ٻي حديث ۾ فرمايو ويو آهي ته: +استخاري جو طريقو. +استخاري جون ٻہ نفل رڪعتن جي نماز عام نفل نماز وانگر پڙھي ويندي آهي پر نماز بعد بطور مستحب خدا جو حمد ۽ ثنا ۽ پوء درود پڙھيا ويندا آهن جنھن بعد استخارو ڪندڙ مسنون دعا پڙھي قبلي طرف منھن ڪري سمھي پوندو آهي. +ڪجھ بزرگن جو خيال آهي ته جيڪڏهن خواب ۾ سفيدي يا ساواڻ نظر اچي تہ اھو ڪم استخاري ڪرڻ واري جي حق ۾ بھتر آھي پر جي ڪاراڻ يا ڳاڙھاڻ نظر اچي تہ اھو ڪم ٺيڪ ناهي ۽ ان کان پاسو ڪيو وڃي. +استخاري وارو عمل ستن ڀيرن تائين دھرائڻ جو مشورو ڏنو ويندو آهي پوء جنھن پاسي طبيعت کي اطمينان ۽ دل جو لاڙو ٿئي ان کي خدا جو فيصلو سمجھي اختيار ڪيو ويندو آهي. +استخاري جي مسنون دعا. +حضرت جابر رضه مطابق نبي کين استخاري جي تعليم ڏيندا ھئا ۽ ٻہ رڪعتون نفل بعد ھيٺين دعا پڙهڻ لاء فرمايو: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19144.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19144.txt new file mode 100644 index 0000000..fe00933 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19144.txt @@ -0,0 +1,83 @@ +اسٽوپا +اسٽوپا- جو اصل نالو -پالي- ٻوليءَ ۾ thupa آھي. +سنسڪرت ۾ اھو لفظ stup آھي يعني ’جمع ڪرڻ يا گڏ ڪرڻ‛. +-ان- کي چين ۾ پگوڊا چوندا آھن. +-اسٽوپا- لاءِ تبتي ٻوليءَ ۾ لفظ آھي، Chorten جنھن جي معني آھي، ’ڀيٽا جو بنياد‛. +ٻُڌ کان اڳ واري زماني ۾ جڏھن ڪو سنت لاڏاڻو ڪندو ھو ته -ان- جي مڙھه/ سماڌيءَ مٿان مٽيءَ جي دڙي نما قبر ٺاھي ويندي هئي ۽ -ان- کي -جوڳ- ڌيان يا -تيرٿ- اسٿان طور اھميت ڏني ويندي هئي. +اڳتي ھلي اھي قبري دڙا پڪ سِرا يا پٿريلا ٺھڻ لڳا ته جيئن اھي جٽادار ھجن. +شروع ۾ اھي ھندستاني بادشاھن لاءِ ٺھندا ھئا. +انھن دڙن جي صورت گنبذي ھئي جيڪا ٻُڌڪي -اسٽوپا- جي ابتدائي صورت بڻي. +اھا بيضوي يا گنبذي شڪل، -جوڳ- ۾ ويٺل -ان- سنت جي علامتي شبيھه آھي، جنھن کي (رواج موجب) ويٺل حالت ۾ دفنايو ٿي ويو. +سماڌيءَ جي اھا صورت ھاڻي -اسٽوپا- جي شڪل ۾ ٻُڌ جي جسم جي نمائنده آھي، ڄڻ ته ٻُڌ -جوڳ- ۾ ويٺو آھي. +ھي دڙو به -ان- بنيادي ۽ آڳاٽي خيال موجب آھي ته اھي قبرن جهڙا دڙا يا مورتيون -آتما- (روح) جي رھائش گاھه بنجن ٿا يا انھن ۾ -آتما- جو واسو رھي ٿو. +-ان- ريت آتمائن جون اھي رھائش گاھون ايندڙ نسلن لاءِ عظيم آقائن جي يادگار جو روپ وٺن ٿيون ته جيئن ايندڙ نسلن لاءِ ھمت، نرواڻ،جدوجھد ۽ ابدي سڪون جو درس ھلندو رھي. +ڪنھن عظيم اڳواڻ جي لاڏاڻي سان ھن جي جسم جي ٻي ته ڪا به اھميت ڪانه ٿي رھي، البت اھا -ان- حقيقت جي يادگار ضرور آھي ته ھڪ عظيم مَن يا ذھن، -ان- ۾ رھندو ھو. +-ان- سبب ڪري ئي -اسٽوپا- ٻُڌ جي مَن جي علامت بڻجي ٿو. +پوءِ، اھي وڏي پئماني تي تيار ٿيندا ويا. +انڪري، ڪوبه -اسٽوپا- بنيادي طرح ڪنھن سورمي يا مذھبي اڳواڻ جي پُوڄا جو آستان نه آھي (جيئن ٻُڌ ڌرم وارا پاڻ به چون ٿا). +ٻُڌ ساکيه مُني پنھنجن پوئلڳن کي ھدايت ڪئي ھئي ته سندس خاڪ يادگار طور رکي وڃي يا -اسٽوپا- ۾ رکي وڃي، جيئن ھندستان ۾ اڳ ئي رواج ھو. +گوتم ٻُڌ کان پوءِ، -اسٽوپا- نه رڳو تعميراتي لحاظ کان بلڪ روحاني طرح به اھميت وٺي ويو. +جڏھن گوتم ٻُڌ لاڏاڻو ڪيو، تڏھن سوال اُٿيو ته ھن جي باقيات جو وارث ڪير ٿيندو ۽ ڪير اھا عظيم يادگار تيار ڪرائيندو؟ +جيئن ته -ان- سوال جو فيصلو ڪوبه ڪري نه ٿي سگھيو، انڪري سندس خاڪ اَٺن بادشاھتن ۾ ورھائي وئي. +اصول طئه ٿيو ته ھر -اسٽوپا- ۾ ٻُڌ جي خاڪ ڪنھن مقدس دٻليءَ ۾ رکيل ھئڻ گھرجي. +(موھن جي دڙي واري -اسٽوپا- مان به اھڙي دٻلي ملي ھئي). +جيئن ته اَٺن بادشاھتن ۾ ھر ھنڌ مقامي انداز جا -اسٽوپا- ٺھيا، ۽ اھو ممڪن ئي ڪونه ھو ته انھن جي اڏاوتي بيھڪ ساڳي رھي، انڪري ھي اَٺ ئي نمونا ٻُڌ جي زندگيءَ جي اَٺن اھم واقعن جون علامتون سمجهيا وڃن ٿا. +اھي علامتون ھي آھن: 1-جنم، 2 -شعور، 3- ڌرم ڦيٿي جي گردش. +4 –ڪائناتي سچ جو ظھور يا ٻُڌ (سجاڳيءَ) جي منزل، 5-معجزا، 6- ويلوءَ بَن وٽ جماعت ۾ ڦوٽ مھل سڀاءُ، 7- وئشالي وٽ پنھنجي زندگيءَ جا ڏينھن پنھنجي مرضيءَ سان وڌائڻ، ۽ 8 -ڪاشي نگر وٽ سندس ديھانت. +اسٽوپائن جا اھي -اٺ- ئي نمونا شعور ڏانھن وٺي ويندڙ اٺن اصولن واري رستي جون علامتون آھن. +اھي اصول آھن: 1- صحيح رُخ (درشٽي)، 2- صحيح سوچ (سنڪلپ)، 3 - صحيح گفتار (واچا)، 4- صحيح ھلت يا چال، 5- صحيح عمل، 6- صحيح آجيوڪا يا ساوڌاني، 7 - صحيح سعي يا جتن، ۽ 8- صحيح ڌيان يا سماڌي. +اڪثر -اسٽوپا- اُبتي پيالي نما ھوندا آھن ۽ انھن جي مٿان ھڪ ٺُلھه ڏسبو آھي. +-ان- اڏاوتي ڪامپليڪس کي چار ڪمرا (torana) سواستيڪا جي ٻانھن وانگر ھوندا آھن. +-اسٽوپا- اڏاوتي طرح به علامتي آھن. +انھن جون پنج جاميٽيريائي (مهندسي) شڪليون آھن، -جن- ۾ پنجن عنصرن جي نمائندگي ٿئي ٿي: 1- چورس ٿلھو ڌرتيِءَ جو علامتي بنياد آھي. +2- گنبذ يا بيضو (anda) پاڻيءَ جي علامت آھي. +3- ھرميڪا (harmica) پٿريلي ڪٽھڙي جي شڪل ۾ باھه جي علامت آھي. +4- (ڇَٽ جو) ٺلھه ھوا جي علامت آھي ۽ 5- ڇَٽ خال يا ’ڪجھه به نه‛ جي علامت آھي. +بھرحال، ڪنھن -اسٽوپا- ۾ پنجن کان وڌيڪ حصا ھوندا آھن. +بنياد کي چار ڏاڪا آھن. +-اسٽوپا- کي گيٽ، ڪٽھڙو، ۽ -اسٽوپا- جي چوڌاري طواف لاءِ گردشي رستو به -ان- عمارت جا حصا سمجھيا ويندا آھن. +-اسٽوپا- جو طواف ڪلاڪ وار (clockwise)ٿئي ٿو، يعني طواف -ان- ريت ڪيو ويندو آھي، جو -اسٽوپا- جون مقدس شيون ۽ تبرڪات ھميشه طواف ڪندڙ جي ساڄي پاسي ھجن. +پھرئين ڏاڪي کان ھوريان ھوريان مٿي وڃڻ جو ھر مرحلو ٻُڌڪين رسمن ۾ علامتي آھي. +جيئن ته بنيادي ٿلھو چوڪنڊو ٿئي ٿو، انڪري پھرئين مرحلي ۾ اھو چئن بنيادي رخن جي سامھون آھي ۽ اھو ساوڌاني يا خبرداريءَ جي علامت بڻجي ٿو. +اھي 1- جسم جي ساوڌاني، 2- محسوسات جي ساوڌاني، 3- مَن جي ساوڌاني ۽ 4- مظھرن جي ساوڌاني آھن. +بنياد جو ٻيو مرحلو ھنن چئن طبعي ڪوششن تي ٻَڌل آھي: 1-موجود بديءَ کي تباھه ڪرڻ، 2- اڄ تائين ظاھر نه ٿيل بديءَ کي روڪڻ، 3- اھا چڱائي، جيڪا اڃا ظاھر نه ٿي آھي، -ان- کي پيدا ڪرڻ، ۽ 4- موجود چڱائيءَ کي ھمٿائڻ ۽ پوکڻ. +ٽيون مرحلو چئن نفسي شڪتين (cattari satiptthani) جي نمائندگي ڪري ٿو، جيڪي باشعور فرد وٽ موجود سمجھيون ويندون آھن: ا- عمل جي خواھش، 2 -سگھه، 3-سوچ، 4-تحقيق. +اسٽوپا جي بنياد ۾ چوٿين ڏاڪي مٿان پنج پھلو آھن: 1- ايمان، 2- سَگھه، 3-خبرداري، 4-ڌيان، ۽ 5-دليل. +گول گنبذي اڏاوت (بيضي) جو گھيري دار بنياد به انھن سگھن جي نمائندگي ڪري ٿو. +چوٿون مرحلو شايد مجھول پاسي جي نمائندگي ڪري ٿو ۽ گنبذ جو بنياد انھن سَگھن جي سرگرم رخ جي نمائندگي ڪري ٿو. +ھن خيال جي ٿُوڻي -ان- حقيقت تي بيٺل آھي ته پُراڻن اسٽوپائن ۾ فقط ٽي مرحلا، حصا يا ڏاڪا آھن،۽ فقط پوئين دور جي اسٽوپائن ۾ گول گنبذ جو گھيري دار بنياد چوٿين مرحلي کي پنجين سطح کان الڳ ڪري ٿو. +گنبذ (اَنڊو يا بيضو) شعور جي ستن عنصرن جي نمائندگي ڪري ٿو: 1-ساوڌاني، 2- سچ جو ادراڪ، 3- سَگھه، 4- ڇوٽڪاري ڏانھن رھنمائي، 5- منزل جي خبر، 6 - ڌيان، ۽ 7- ڌيرج يا سُڪون. +آني (اَنڊي) جي چوٽ تي ’ھرميڪا‛ ھڪ ڀيرو وري شعور ڏانھن وٺي ويندڙ اَٺن مرحلن واري علامت آھي. +ھي ھرميڪا (ڇَٽ جو ٺُلھه يا زندگيءَ جي وڻ جو -ٿڙ-)ڏھه پاسائين ڄاڻ جي علامت آھي: 1- اصولن جي ڄاڻ،2- ٻين فردن جي سوچ جي ڄاڻ، 3-نسبتن ۽ واسطن جي ڄاڻ، 4- مشاھداتي ڄاڻ،5- ڀوڳنائن جي ڄاڻ، 6-ڀوڳنائن جي سببن جي ڄاڻ، 7- ڀوڳنائن کي ناس ڪندڙ رستن جي ڄاڻ. +8- ڀوڳنائن جي پُڄاڻيءَ جي ڄاڻ، 9- وِناس سان ڳنڍيل شين جي ڄاڻ ۽ 10- شين جي غير پيداواريت جي ڄاڻ. +اسٽوپا جو سڀ کان مٿيون حصو يا زندگيءَ جو وڻ ٻُڌ جي تيرھن پراسرار طاقتن جي علامت آھي. +Tanjur جي مطابق انھن مان ڪي طاقتون ھي آھن: 1-تبليغ لاءِ مناسب ماڳن جي ڄاڻ، 2- مختلف قسم جي ڪرم (Karama) جي راس ٿيڻ جي ڄاڻ، 3- اعليٰ منزلن جي سڀني جوڳن/ مراقبن جي مرحلن جي ڄاڻ. +4- سڀني اعليٰ ۽ خسيس پھلوئن جي ڄاڻ. +5- ٻين وجودن جي خصلتن جي ڄاڻ، 6- وجود جي مختلف صورتن جي ڄاڻ، 7- گھربل پُڄاڻيءَ ڏانھن وٺي ويندڙ رستن جي ڄاڻ، 8- ماضيءَ جي وجودن جي يادگيري ۽ ڄاڻ، 9- بَديءَ جي قوتن جي تباھي، 10 - ٻُڌن جي شعور جا ٽي بنياد. +اسٽوپا جي چوڌاري طواف جي گردشي رستي تائين ھڪ يا وڌيڪ ڏاڪڻيون (اسٽوپا جي ماپ حساب سان) ’ويدڪا‛ تائين وٺي وينديون آھن، اھا دنيا ۽ مقدس وجود جي وچ جي حد آھي. +-ان- ھنڌ تي قرباني به ڪندا آھن. +زندگيءَ جو ڦيٿو : +خود -اسٽوپا- جي عمودي گولائيءَ ۾ ڦيٿي جي چڪر جھڙو ھڪ ٻيو فلسفو سمايل آھي. +-اوڀر- -پاسو- -جنم- جي پرڀات آھي، چوٽِي عروج آھي، اولھه حياتيءَ جي شام آھي ۽ -ان- ڦيٿي جو ھيٺيون -پاسو- زوال يا پُڄاڻي آھي +۽ پوءِ ٻيھر -جنم- جي پرڀات، عروج، زوال ۽ پڄاڻيءَ جا ڪرم چڪر موجب -جنم- چڪر! +ٻُڌ ڌرم ۾ حياتيءَ جي چڪر جي الڳ -تشريح- آھي. +اھو -جنم- ۽ موت جي چڪر جو فلسفو آھي. +-ان- فلسفي جي سمجھاڻيءَ لاءِ -ان- چڪر جا تصويري خاڪا وِھارن ۽ ڪميونٽي مرڪزن وغيره ۾ ديوارن تي چنبڙايا وڃن ٿا. +-ان- -تصوير- ۾ ڦيٿي جي ٻاھرئين گولائين ڪناري تي عام طور ٻارنھن -تصويرون- ٺھيل ھونديون آھن، -جن- ۾ جُوڻ در جوُڻ جو سلسلو سمجھايو وڃي ٿو. +انھن تصويرن جي ترتيب ڪجھه ھن ريت ھوندي آھي: +-انڌو ماڻھو بنيادي طور اڻڄاڻائيءَ جي علامت طور، 2- ڪُنڀر، ڪَرم جو بنياد رکندڙ سرگرميءَ طور، 3-ٽپندڙ ڪڏندڙ -ڀولڙو- شعور طور، 4- ٻيڙيءَ ۾ ٻه ماڻھو ’نالي‛ ۽ ’صورت‛ طور، 5 ڇھن درين ۽ دروازن جو گھر، 6-جنسي پيار ’تعلق‛ طور، 7- اک ۾ تِير ’احساس‛ طور، 8- -پاڻي- پيئڻ اُڃ يا خواھش طور، 9-ميوا پڪڙيل -ڀولڙو- بطور گرفت، 10-گرڀ وتي عورت وجود وٺڻ، 11- -ٻار- جو -جنم- بطور پيدائش، ۽ 12-لاش ڍوئيندڙ ماڻھو بطور -جنم- کان پوءِ موت. +-ان- کان پوءِ ڏيکاريل گولڙا يا ٽُٻڪا زندگي ۽ موت جي تسلسل ۽ جُوڻين جون علامتون آھن. +-ان- ڦيٿي جو مٿيون حصو ديوتائن، اَسرن ۽ انسانن جي درجي جي نمائندگي ڪري ٿو. +ھيٺيان حصا جانورن، بکايل ڀُوتن لاءِ ۽ بنھه ھيٺيون حصو دوزخ يا پاتال آھي. +اھو -جنم- ۽ ڪَرم چڪر آھي +۽ ھر ڪو پنھنجي ڪَرم (عمل) موجب پنھنجي لاءِ خاص -جنم- جو مستحق ٿئي ٿو. +سنڌ ۾ اسٽوپا: +اوائلي ٻُڌ آرٽ ۾ ٻُڌ کي ڪڏھن به انساني صورت نه ڏني وئي. +پر -اسٽوپا- يا ڌرم چڪر ٻُڌ جي علامت ھو (انڪري شايد ايئن سمجھڻ مناسب ٿيندو ته،-جتي- جتي ٻُڌ جي شبيھه موجود نه آھي ۽ محض ٻُڌڪيون علامتون ملن ٿيون، اھو اوائلي ٻُڌ آرٽ آھي ۽ گھڻو ڪري مھايان فرقي سان تعلق رکي ٿو. +سنڌ ۾ اسان کي فقط ڪاھوءَ جي دڙي تي ئي ٻُڌ جون وڌ ۾ وڌ مورتيون نظر آيون آھن، باقي ٻئي ڪنھن به -اسٽوپا- يا -ان- جي ’ھرميڪا ‛ ٺُلھه تي اھڙي فن جو مظاھرو نه ٿو ملي. +اهو يقيني نه ٿو چئي سگهجي ته سمورن اسٽوپائن ۾ ٻُـڌ جي رَک يا جسماني تبرڪ رکيل آھي، البت پوِءِ وارن ڏينھن ۾ ايئن ٿيندو رھيو ته -ٻڌ- سان منسوب شيون رکي اتي -اسٽوپا- طرز جون اڏاوتون ٺھنديون رھيون يا وري ايئن به ٿيو ته -جتي- جتي ٻوڌي مھا سنتن رھائش اختيار ڪئي يا وِھار قائم ڪيا، اتي پڻ ھن مذھبي علامت کي اڏاوتي صورت ڏني وئي. +سنڌ ۾ لڀندڙ قديم اسٽوپائن ۾ عام طور ’ھرميڪا‛ (ٺُلھه) ۽ ’ويدڪا‛ (ان جي چوڌاري طواف جو رستو)صاف ۽ پڌرا آھن. +ايئن نئنگ ۽ ڪيھرجِي وارن -پٿر- جي اسٽوپائن ۾ ته ظاھر آھي، پر غور سان ڏسجي ته -اتر- سنڌ جي ميداني علائقي ۾ ڊرٻ چانڊيو، گاجي کھاوڙ (تعلقي وارھه)، ڌامراھه، لکي غلام شاھه (تعلقي ڳڙھي ياسين)، ماڙي ٺُل، ٽُوپ دڙو (تعلقي ميرو خان)، ٺُلھي (تعلقي لاڙڪاڻي)، -بگو دڙو- (تعلقي شھداد ڪوٽ) وغيره جي بيھڪ به اھڙي ئي آھي، -جن- جا ھرميڪا (ٺُلھه) ظاھر ظھور بيٺاآھن ۽ پري کان ڏسبا آھن. +انھن کان سواءِ دولت پور لڳ ’مير رڪڻ جو ٺُلھه‛ ته شاندار مثال آھي. +جُهڪر،باڊھه لڳ ڪانڌڙا / ڌامراھه دڙي وغيرھ تي به اسٽوپائن جي موجودگيءَ جو گمان ڪري سگھجي ٿو پر ھن وقت اتي ’ھرميڪا‛ باقي نٿا ڏسجن، ڇاڪاڻ ته اڪثر دڙن کي ماڻھن خزاني جي لالچ ۾ کوٽي تباھه ڪري ڇڏيو آھي. +نيپال جي شھر کٽمنڊو ۾ ٻُڌ اسٽوپائن جي ٺُلھن تي ھن ريت گوتم ٻُڌ جون -اکيون- چِٽيل ھونديو آھن، -جن- مان جوڳ، ڌيان، گيان، ڌيرج ۽ ڪائناتي شعور جو اظھار ٿئي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19145.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19145.txt new file mode 100644 index 0000000..c7d7211 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19145.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +اسٽيٽ بئنڪ آف پاڪستان +جڏهن پاڪستان وجود ۾ آيو ته -ٿوري- وقت لاءِ -ان- وقت جي سرڪاري ڏيتي ليتي رِزرو -بئنڪ- آف -پاڪستان- (Reserve Bank of Pakistan) ذريعي ٿيندي هئي، پر جيئن ته رِزرو -بئنڪ- هندستان جي ضابطي هيٺ هئي، -ان- ڪري -پاڪستان- لاءِ ضروري هو ته اقتصادي سرشتي کي محفوظ رکڻ لاءِ پنهنجي سرڪاري -بئنڪ- قائم ڪجي، -ان- مقصد کي سامهون رکي 1948ع ۾ هڪڙو قانون پاس ڪري -بئنڪ- آف پاڪستان'>-اسٽيٽ -بئنڪ- آف پاڪستان- جو بنياد وڌو ويو. +-بئنڪ- کولڻ لاءِ -ٽن- ڪروڙ رپين جي موڙي منظور ڪئي وئي، جنهن کي -ٽن- لکن حصن ۾ ورهايو ويو ۽ هر حصي (Share) جي قيمت هڪ سئو روپيا هئي. +انهن -ٽن- لکن حصن مان 51 سيڪڙو حصا (Share) حڪومت پاڻ خريد ڪيا ۽ باقي 49 سيڪڙو حصا عوام کي خريد ڪرڻ لاءِ آڇيا. +-بئنڪ- جي انتظام هلائڻ لاءِ هڪ مرڪزي ۽ ٽي علائقائي بورڊ يا انتظامي جماعتون قائم ڪيون ويون. +علائقائي بورڊ ڪراچي، لاهور ۽ ڍاڪا ۾ مقرر ڪيا ويا. +اهي بورڊ يا انتظامي جماعتون ئي اسٽيٽ -بئنڪ- جو ڪاروبار هلائينديون هيون. +مرڪزي بورڊ ۾ هڪ گورنر، ڊپٽي گورنر ۽ ڪجهه ڊائريڪٽر مقرر ڪيا ويندا هئا، -جن- مان ڇهه ڊائريڪٽر حڪومت رکندي هئي مرڪزي. +بورڊ سال ۾ گهٽ ۾ گهٽ ڇهه دفعا گڏ ٿيندو هو، بورڊ طرفان وري هڪڙي انتظامي ڪاميٽي مقرر ٿيل هوندي هئي، جنهن ۾ گورنر، ڊپٽي گورنر ۽ ٽي چونڊيل ڊائريڪٽر هوندا هئا. +جڏهن مرڪزي بورڊ ڪن سببن ڪري گڏ نه ٿي سگهندو هو ته -ان- جا سمورا ڪاروباري اختيار، اها انتظامي ڪاميٽي هلائيندي هئي. +اسٽيٽ -بئنڪ- قائم ٿيڻ مهل کيس ڪا بهتر عمارت مليل نه هئي، اُن ڪري هڪ پراڻي عمارت ۾ -بئنڪ- کولي وئي پر جلد ئي ڪراچيءَ ۾ اسٽيٽ -بئنڪ- جي ڏهه ماڙ عمارت ٺاهي وئي. +-ان- کانسواءِ مختلف شهرن ۾ پڻ اسٽيٽ -بئنڪ- جون زبردست عمارتون ٺهيل آهن. +اسٽيٽ -بئنڪ- جا ڪيترائي فرض ۽ اختياريون آهن، -جن- ۾: (1) -پاڪستان- سرڪار طرفان نوٽ -جاري- ڪرڻ جا اختيار صرف اسٽيٽ -بئنڪ- کي مليل آهن. +(2) سرڪاري ڏيتيون ليتيون اسٽيٽ -بئنڪ- جي ذمي آهن. +-ان- ڪري هن کي سرڪاري -بئنڪ- به سڏيو وڃي ٿو. +سرڪار جا سمورا خرچ ۽ آمدني اسٽيٽ -بئنڪ- ذريعي عمل ۾ اچن ٿا. +(3) اسٽيٽ -بئنڪ-، مُلڪ جي ٻين سمورين بئنڪن جي -بئنڪ- طور پڻ ڪم ڪري ٿي، ٻين بئنڪن کي -ترقي- ڏيارڻ ۽ انهن تي ضابطو رکڻ به اسٽيٽ -بئنڪ- جي اختيار ۾ آهي. +(4) ملڪ جي پرڏيهي ناڻي جو ذخيرو اسٽيٽ -بئنڪ- وٽ رهي ٿو ۽ پرڏيهي ناڻي جي مَٽا سٽا تي ضابطو به اسٽيٽ -بئنڪ- رکي ٿي. +پاڪستاني ناڻي جو پرڏيهي اگهه قائم رکڻ ۽ -ان- کي وڌائڻ لاءِ اسٽيٽ -بئنڪ- پرڏيهي مٽا سٽا ۽ ضابطي (Forgein Exchange Control) جي رٿابندي پڻ ڪندي آهي. +(5) سڀ کان اهم ڪم اسٽيٽ -بئنڪ- جو اِهو آهي ته اها ملڪ جي اقتصادي -اوسر- لاءِ ڪاروايون ڪندي رهي ٿي. +ناڻي واري ڦيري ۽ ڏيتي ليتيءَ تي ضابطو نه هوندو ته اقتصادي حالتون بگڙي وينديون. +ساڳيءَ طرح ملڪ جي ڪارپت جي سرشتي (Credit System) تي ضابطو نه هوندو ته ملڪ جون حالتون خراب ٿي وينديون، -ان- ڪري ملڪ جي اقتصادي صورتحال جي جائزي وٺڻ لاءِ اسٽيٽ -بئنڪ- ضروري آهي. +-بئنڪ- آف پاڪستان'>-اسٽيٽ -بئنڪ- آف پاڪستان-، مُلڪ جي ڄڻ ساهه واري رڳ آهي، جا مُلڪ جي اقتصادي نسن ۽ نبضن ۾ وقت به وقت صحيح -اوسر- لاءِ رت پهچائيندي رهي ٿي. +-بئنڪ- آف پاڪستان'>-اسٽيٽ -بئنڪ- آف پاڪستان- جي افتتاحي تقريب ۾ خطاب ڪندي قائد اعظم محمد علي جناح چيو هو ته ”-بئنڪ- آف پاڪستان'>-اسٽيٽ -بئنڪ- آف پاڪستان- آرڊر 1948ع مطابق نوٽ ڇاپيندي ۽ پيسي جي ڏيتي ليتي کي مستحڪم بڻائي، مُلڪ کي خود ڪفيل بڻائيندي“. +اسٽيٽ -بئنڪ- پنهنجي طرفان ڪيتريون بئنڪون پڻ کوليون آهن، -جن- ۾ زرعي ترقياتي -بئنڪ-، نيشنل -بئنڪ- آف -پاڪستان- ۽ ٻيون شامل آهن. +هن وقت تائين -بئنڪ- آف پاڪستان'>-اسٽيٽ -بئنڪ- آف پاڪستان- جا هي گورنر رهيا آهن: (1) زاهد حسين 1948ع کان 1953ع (2) عبدالقادر 1953ع کان 1960ع (3) شجاعت علي حسيني 1960ع کان 1971ع (4) ماهُب بر راشد 1967ع کان 1971ع (5) شاڪرالله دراني -جنوري- 1971ع کان ڊسمبر 1971ع (6) غلام اسحاق خان 1971ع کان 1975ع (8) جي. +اين قاضي 1978ع کان 1986ع (9) وي. +اي -جعفري- 1986ع کان 1988ع (10) آءِ. +اي حنفي 1988ع کان 1989ع (11) ڪشمر پاريک 1989ع کان 1990ع (12) آءِ. +اي حنفي ( ٻيهر) 1990ع کان 1993ع (13) محمد يعقوب 1993ع کان 1999ع (14) عشرت حسين 1999ع کان 2005ع (15) شمشاد -اختر- ڏيٿو (عورت) 2006ع کان 2009ع (16) سيد سليم رضا 2009ع کان 2010ع (17) ياسين -انور- (چارج) 2010ع کان سيپٽمبر 2010ع (18) شاهد ڪاردار 2010ع کان 2011ع. +هن وقت ياسين -انور- اسٽيٽ -بئنڪ- جو گورنر آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19156.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19156.txt new file mode 100644 index 0000000..c7864ab --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19156.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +اسد قصه خوان +ملا -اسد- سنڌ جي -ترخان- حڪمران ميرزا غازي بيگ -ترخان- جو درٻاري شاعر ۽ قصه خوان هو. +ملا -اسد- قصه خوان (متوفي 1027هه/1618ع) پنهنجي دؤرجي مشهور عالمن ۽ شاعرن مان هڪ هو، آڳاٽي دؤر ۾ قصه خوان انهن عالمن ۽ شاعرن کي ڪوٺيو ويندو هو، جيڪي شعر و ادب تي حاوي هجڻ سان گڏوگڏ ڪچهريءَ جا ڪوڏيا ۽ حاضر جواب هوندا هئا، اهو -ان- وقت جي بادشاهن ۽ حاڪمن وٽ وڏو معتبر ليکيو ويندو هو. +ملا -اسد- قصه خوان ۽ ملا رشيد ٻئي گڏجي -ايران- مان سنڌ ۾ اچي ميرزا غازي بيگ -ترخان- جا خاص مقرب ٿيا، ملا -اسد- جو ميرزا غازي وٽ وڏو مان ۽ شان هو، هن جي ئي سفارش تي ميرزا غازي مرشد بروجردي ۽ ٻين عالمن ۽ شاعرن کي -ايران- مان سنڌ اچڻ جي دعوت ڏني. +ميرزا غازيءَ جي وفات کان پوءِ ملا -اسد-، جهانگير -بادشاهه- جي درٻار ۾ ويو، جنهن هن جي علم و هنر جي قدرداني ڪندي هن کي ’حفيظ خان‘ جو خطاب ڏنو. +ملا -اسد- قصه خوان پنهنجي دؤر جي شاعرن ۾ پڻ سر فهرست هو، اڪثر علمي ۽ ادبي مجلسن ۾ شعر في البديهه چئي ڏيندو هو. +1027هه/1618ع ۾ جڏهن جهانگير -بادشاهه- گجرات مان آگري ڏانهن پئي آيو، تڏهن ملا -اسد- به ساڻس گڏ هو ۽ واٽ تي وفات ڪري ويو. +مرشد بروجردي هن جو گهاٽو دوست هو. +تنهن هن جي وفات تي هڪ طويل مرثيو لکيو هو، جنهن جو مطلع ۽ مقطه هيٺ ڏجي ٿو: +دريغا دريغا که محفوظ خان رفت +اسد آن جهانِ هنراز جهان رفت +اسد رفت و -تاريخ- فوتش زمر شد +طلب ڪرده دل گفت -اسد- راگمان رفت diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19166.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19166.txt new file mode 100644 index 0000000..f625ead --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19166.txt @@ -0,0 +1,63 @@ +اسدالله شاھ ٽکڙائي +علامه حڪيم قاضي اسدالله شاهه ولد سيد الهه بخش شاهه ٽکڙائي 15 شعبان 1285هه/30 نومبر 1868ع ڌاري، -ٽکڙ- ضلعي ٽنڊي محمد خان ۾ ڄائو. +سندس تعلق مٽيارين واري سيد خاندان جي جراڙ پوٽي پاڙي جي منعماڻي شاخ سان ھو. +طب جو علم، ميران محمد شاهه -اول- وٽان سکيو. +-ٽکڙ- ۾ سندس عاليشان دواخانو هو ۽ پنهنجي وقت جو حاذق حڪيم سمجهيو ويندو هو. +سنڌ ۾ خلافت تحريڪ جو باني هو. +پاڻ سٺو نثر نويس، اديب نقاد ۽ قادرالڪلام شاعر هو. +کيس حافظ حامد، محمد هاشم مخلص، غلام محمد شاهه ”گدا“ جي صحبت ۾ شاعريءَ جو شوق جاڳيو. +شاعريءَ ۾ ”فدا“ تخلص استعمال ڪندو هو. +حج جي سعادت به ماڻيائين. +پاڻ هڪ ئي وقت حافظ، عالم، شاعر، مصنف ۽ سياستدان هو. +سنڌ جي هن قومي ڪارڪن، اديب، شاعر ۽ صحافيءَ 10 فيبوري 1926ع/ 27 رجب 1344هه تي وفات ڪئي. +تعليم و تربيت. +سندس پهريون استاد حافظ يوسف هو، جنهن وٽ سنڌي پارسي ۽ فقہ پڙهڻ بعد، صرف نون مهينن جي قليل عرصي ۾ قرآن شريف حفظ ڪيائين. +حضرت صاحب جن جي مريد هئڻ سان گڏوگڏ وٽن مڪتوبات شريف امام رباني مجدد الف ثاني ۽ مڪتوبات خواجه محمد معصوم عروة الوثقيٰ به پڙهڻ شروع ڪيائين. +اتان فارغ ٿي، حيدرآباد ۾ مولوي محمد حسن وٽ عربي پڙهڻ لاءِ ويو، جتان تحصيل يافته ٿي نڪتو. +مگر، شاهه صاحب کي اڃا به علم لاءِ گهڻي اُڃ هئي، ۽ علم حديث پڙهڻ جو ارادو ڪيائين؛ پر جيئن ته سنڌ جا عالم انهيءَ ڪم ۾ ڪمزور هئا، انهيءَ ڪري مائٽن کي ٻڌائڻ سڻائڻ کان سواءِ ديوبند هليو ويو- ڇو ته کيس خبر هئي ته مائٽ ايڏي دور دراز سفر جي اجازت نه ڏيندا. +اتي پهچي، نهايت محنت ۽ جفاڪشيءَ سان پنهنجو سبق سمجهڻ ۽ ياد ڪرڻ لڳو. +اتي جو مدرس شيخ الهند مولانا محمودالحسن ديوبندي، شاهه صاحب ڏانهن خاص توجهه ڏيندو رهيو. +هوڏانهن وري مائٽن مٽن کي سندس گم ٿيڻ پريشان ڪري وڌو هو: کين اها خبر ڪانه هئي ته ڪو هي ماٺيڻو ٻار ايترو پري وڃي نڪرندو! +اٺن مهينن گذرڻ کان پوءِ، شاهه صاحب خود پنهنجي خيريت جو خط لکيو. +مائٽن اڃا کيس ڳوٺ آڻڻ جو خيال پئي ڪيو، تنهن کان اڳ سيد ميران محمد شاهه اول، جو سرهند شريف ويل هو، ڳوٺ وٺي آيس. +طب ۾ سندس استاد ميران محمد شاهه اول هو. +سندس هڪ عاليشان ڪتبخانو هو، جنهن ۾ پنج ڇهه هزار ڪتاب هئا. +جي سندس اولاد جي ڪم توجهيءَ ڪري اڏوهيءَ جي نذر ٿي ويا. +تحريڪ خلافت. +هي اهو زمانو هو، جڏهين هند ۾ هر هندو ۽ مسلمان، انگريزن مان بيزار ٿي، پنهنجي گردن مان غلاميءَ جي طوق لاهڻ لاءِ جدوجهد آزادي اڳ ئي شروع ڪري ڏني هئي، ته وري انگريزن جي اسلامي ملڪن تي جارحانه حملن، هندستاني مسلمانن کي هيڪاري مشتعل ڪري وڌو، ۽ خلافتِ عثمانيه جي تائيد ۾ هندستان ۾ تحريڪ خلافت عمل ۾ آئي. +خلافتين ۽ ڪانگريسين گڏجي هڪڙي پليٽفارم تي ڪم ڪيو؛ ۽ اُهي جوش خروش ڏيکاريا، جو هندستان جي وائسراءِ لارڊ ريڊنگ حڪومت کي لکيو ته جيڪڏهن ترڪن سان صلح نه ڪندا ته هندستان ۾ بلوو ٿي پوندو. +انهيءَ کان پوءِ ئي انگريزن ترڪن سان ”لوڪارنو“ وارو عهدنامو ڪيو. +سنڌ ۾ خلافت جو باني سيد اسداللہ شاهه هو. +سندس دل ۾ ملتِ اسلاميه جي محبت جي اُها قنديل روشن هئي، جنهن کيس گهر ويهڻ نه ڏنو ۽ يڪدم تائيد خلافت ۾ اُٿي کڙو ٿيو، کيس نور محمد وڪيل عبدالجبار وڪيل شيخ عبدالمجيد، پير غلام مجدد سرهنديءَ وغيره جهڙا مخلص ۽ بي لوث نوجوان ڪارڪن ملي ويا، جن جي قومي خذمتن کان سنڌ جو ٻچو واقف آهي. +شاهه صاحب سڄيءَ سنڌ جو دورو ڪري، غافل مسلمانن کي غفلت جي ننڊ مان جاڳايو. +امن – سڀا. +تحريڪ خلافت کي ڪمزور ڪرڻ لاءِ انگريزن وري ”امن – سڀا“ برپا ڪئي، جنهن جا ڪيترا ملت فروش سرڪردا ٿي پيا، جن وقت بوقت زبان توڙي قلم سان آزاديءَ جي متوالن جي راهه ۾ رنڊڪون پئي وڌيون. +حيدرآباد شهر جي قاضي ابراهيم شاهه به امن-سڀا ۾ شامل ٿي مسلمانن جي دلين کي سخت صدمو پهچايو- کيس ڪيترو ئي سمجهايو ويو، پر بيسود. +شهر جو قاضي ٿيڻ. +رمضان جي عيد هئي، قاضي ابراهيم شاهه حيدرآباد جي ڪليڪٽر گبسن کي اڳواٽ آگاهه ڪيو ته ”هن عيد تي انگريزن جي خلاف ريزوليشن پاس ڪيا ويندا“. +گبسن يڪدم آرڊر ڪڍيو ته ”جيئن ته عيدگاهه ڪنٽومينٽ ايريا ۾ آهي، انهيءَ ڪري انگريزن جي خلاف ڪنهن جي به زبان مان هڪ لفظ نڪتو ته کيس هڪدم گرفتار ڪيو ويندو! +“ خلافتين مجبور ٿي شاهه محمد مڪيءَ واري ميدان تي نماز پڙهڻ جو فيصلو ڪيو؛ پر اتي وري ابراهيم شاهه جي ڀاءُ محمود شاهه اعتراض اٿاريو ته آءٌ نماز پڙهائيندو آهيان. +نيٺ، شاهه جي قدمن وٽ نماز پڙهڻ جو فيصلو ٿيو. +عيد واري ڏينهن گرمي به ڏاڍي هئي. +شاهه جي قدمن وارو ميدان گند ڪچري سان ڀريل هو. +نماز پڙهڻ لاءِ نه ڇانو هئي، نه وري ڪي تڏا توريون هئا؛ مگر مومنن جي دلين ۾ ذرا به جنبش نه آئي، ۽ صفون ٻڌي بيهي رهيا. +امامت جا فرائض علامه اسداللہ شاهه ادا ڪيا. +انهيءَ ڏينهن مسلمانن قاضي ابراهيم شاهه سان بائيڪاٽ ڪيو، ۽ انهيءَ ڏينهن اسداللہ شاهه کي شهر جو قاضي مقرر ڪيو ويو. +سندس تقرير نهايت اثر واري ۽ آواز رعبدار هو. +پير غلام مجدد ڳالهه ڪندو آهي ته جيڏيءَ مهل انگريزن جي ظلم وتشدد جو ذڪر ڪندو هو ته سندس منهن غصي کان لال ٿي ويندو هو، ۽ اهڙي ته پر جوش تقرير ڪندو هو، جو ٻڌندڙن جون دليون جوش سان ڀرجي وينديون هيون. +انهن ڏينهن ۾ ٻئي هڪ مولوي فيض الڪريم، تحريڪ خلافت خلاف هڪ رسالو ”تحقيق الخلافة“ لکيو، جو حيدرآباد جي ڪليڪٽر گبسن پنهنجن هٿن سان ورهايو. +شاهه صاحب، مولوي صاحب جي رد ۾ رسالو ”اثبات الخلافة للدولت العثمانيه“ لکيو، ۽ کيس اهي ته دندان شڪن جواب ڏنائين جو وري اُسري نه سگهيو. +دواخانو. +'==تصنيفون= +1906ع ۾ جڏهين ”مخلص“ مرحوم روپوشيءَ جي حالت ۾ ٽکڙ ۾ موٽي آيو، تڏهين سندن صلاح سان شاهه صاحب هڪ رسالو ”بهار اخلاق“ ٽکڙ مان شايع ڪيو، جنهن جو ايڊيٽر شاهه صاحب پاڻ هو، ۽ جنهن ۾ هر مهيني سندس اعليٰ مضامين ايندا هئا. +هيءُ رسالو سالها سال سنڌي ادب جي خدمت ڪندو رهيو. +منجهس اُن وقت جي مشهور شاعرن ۽ اديبن جا شعر ۽ مضمون هوندا هئا. +”هديہ اسديه“: هي ڪتاب شاهه صاحب سن 1331هه ۾ شايع ڪرايو، جنهن ۾ رسول اللہ جن جي علم غيب هئڻ يا نه هئڻ جي مسئلي تي نهايت سهڻي ۽ عالمانه سمجهاڻي ڏني اٿس. +”الانتصار في جواب الاشتهار“: هدايت اللہ ”مشتاق“ جي لکيل ڪتاب ”ڪواڪب السادات في شرح مناقب السادات“ تي مولوي احمد آبڙي واري جيڪي اعتراض اٿاريا هئا، انهن جي جواب ۾ هي ڪتاب شاهه صاحب لکيو. +”فتح الهادي في رد گمنام حيدرآبادي“: هي ڪتاب هڪڙي عيسائيءَ جي اسلام تي ڪيل حملن جي رد ۾ آهي. +شعر و شاعري. +شاهه صاحب جنهن مڪتب جو شاگرد هو، اُتي ٻين سبقن سان گڏ شاعريءَ ڏانهن به توجهه ڏنو ويندو هو. +انهيءَ کان سواءِ، ٽکڙ جي شاعرانه ماحول، مرحوم غلام محمد شاهه ”گدا“ جو ٽکڙ ۾ اچڻ ۽ ڏينهن رات رس رهاڻيون ڪرڻ، حافظ ”حامد“ جي هر وقت في اليديهه غزل گوئي ”مخلص“ ۽ آغا حسين جي جان جي صحبت هڪ تيز فهم ۽ سليم الطبع ٻار جي دل شعر چوڻ جون امنگون ڪيئن نه اٿارينديون؟ +اندازي مان معلوم ٿئي ٿو ته شاهه صاحب اٽڪل تيرهن چوڏهن سالن جي عمر ۾ شعر چوڻ شروع ڪيو هو. +”انيس المريدين“ ۾ سندس هڪ اوائلي پارسي شعر آهي، جو پنهنجي مُرشد خواجه عبدالرحمان رحه جي شان ۾ چيو اٿس. +شروعات ۾ سندس تخلص ”اسد“ هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19176.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19176.txt new file mode 100644 index 0000000..82899b1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19176.txt @@ -0,0 +1,46 @@ +خانبھادر غلام محمد اسراڻ +خانبهادر غلام محمد خان اسراڻ ولد عبدالله خان اسراڻ 1880ع ۾ پيدا ٿيو. +ابتدائي -تعليم- عربي ۽ فارسيءَ ۾ حاصل ڪيائين. +ڪجهه درجا سنڌي پڻ پڙهيو. +پاڻ عربي ۽ فارسي ٻوليءَ جو وڏو ڄاڻو هو. +سندس سنڌي خط و ڪتابت پڻ فارسي انداز ۾ هوندي هئي. +جواني جي عمر ۾ قدم رکڻ بعد سنڌ جي قديم روايتي سردارن، وڏيرن وانگر پنهنجو وقت ميلن، ملاکڙن، رڇ ڪتن جي مقابلي ۾ گذارڻ بدران دين ۽ سماجي ڀلائيءَ طرف لاڙو رکيائين. +لچ لوفر ۽ چورن جو ته سخت مخالف هو. +سندس -جنم- ته اميراڻي گهراڻي ۾ ٿيو پر هو صاحب غريبن جو هڏ ڏوکي ۽ همدرد، طبيعت جو درويش صفت انسان، سلڇڻو، سٻاجهڙو نيڪ مرد پنهنجي دور جي وڏي ڌاڪي وارو مڙس هو. +حق، سچ ۽ انصاف پسند هن فرشته صفت -انسان- جي هاڪ سڄي سنڌ ۾ هوندي هئي. +اهو ئي سبب هو جو ٻين ضلعن مان ماڻهو فيصلو ڪرائڻ لاءِ وٽس هلي ايندا هئا. +هو صاحب راڄن جي آيل مهمانن کي ماني به کارائيندو هو ته رهائيندو به هو، پر هميشه فيصلا انصاف -ڀريا- ڪندو هو. +فيصلن جي ڪري وٽس هر وقت لاڙڪاڻي شهر واري بنگلي تي ماڻهن جا هجوم هوندا هئا. +پاڻ گهڻو ڪري ڳوٺ خيرپور جوسي واري ڪوٽ ۾ رهندو هو، -جتي- به فيصلن لاءِ ماڻهن جا هجوم هوندا هئا. +هن جي نيڪ عمل ۽ ڪردار سبب اها چوڻي مشهور هئي ته جيڪڏهن عزت سان رهڻو هجي ته خانبهادر اسراڻ جي پاڙي ۾ رهجي. +لاڙڪاڻي شهر ۾ خانبهادر غلام محمد اسراڻ جو -بنگلو- ڀٽن جي سردار واحد بخش خان -ڀٽي- سان گڏ هوندو هو. +ٻنهي جي پاڻ ۾ گهاٽي دوستي هوندي هئي. +هو سال 1920ع ۾ لاڙڪاڻي ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ جو ميمبر ۽ سر شاهنواز خان ڀٽو پهريون عوامي چونڊيل چيئرمئن منتخب ٿيو. +خانبهادر اسراڻ ضلعي ڪائونسل پاران تعليمي سرگرمين کي وڌائڻ لاءِ اسڪول بورڊ جو پهريون صدر چونڊيو. +1920ع کان 1933ع تائين ضلعي ڪائونسل جو ميمبر رهيو، تڏهوڪي لاڙڪاڻي جي سياسي ماحول ۾ ٻه وڏا سياسي گروپ هوندا هئا. +سياست انهن ٻنهي گروپن ۾ ورهايل هئي، هڪ طرف سر شاهنواز خان ڀٽو ۽ سندس خاص ساٿي خانصاحب -امير- علي لاهوري، خانبهادر اسراڻ ۽ ٻيا، ته ٻئي طرف خانبهادر محمد -ايوب کهڙو- ۽ خاص ساٿي خانبهادر علي حسن خان هڪڙو، وڏيرو غلام عمر -انڙ- ۽ ٻيا هئا. +نومبر 1920ع ۾ جڏهن لاڙڪاڻي مان خانبهادر اسراڻ، سر شاهنواز ڀٽو ۽ خانبهادر ڌڻي بخش -بمبئي- ليجسليٽو ڪائونسل جا ميمبر چونڊيا. +تڏهن هر -ٽن- سالن بعد اليڪشن ٿيندي هئي ۽ وري 18 نومبر 1923ع تي اليڪشن ٿيڻي هئي. +لاڙڪاڻي جي -ٽن- سيٽن تي سر شاهنواز ڀٽو، نواب -امير- علي لاهوري، خانبهادر اسراڻ، خانبهادر ڌڻي بخش جتوئي، پير حامد علي شاهه، خانصاحب ڪريم بخش -جتوئي- ۽ محمد -ايوب کهڙو- اميدوار بيٺا. +هن موقعي تي سر شاهنواز ڀُٽي ضلعي جي سردارن ۽ وڏيرن جو سنڌ مدرسي لاڙڪاڻي (هاڻوڪي گرلس ڪاليج) ۾ اجلاس منعقد ڪيو. +اجلاس ۾ نواب لاهوري ۽ نواب غيبي خان اڳوڻن ميمبرن کي وري چونڊجڻ لاءِ تجويز ڪيو. +ڪن وڏيرن کهڙي صاحب کي تجويز ڪيو، پر اڪثريت سندس نالو قبول نه ڪيو. +مسٽر محمد -ايوب کهڙو- نوجوان -تعليم- يافته ۽ تازو سياسي ميدان ۾ آيو هو. +هو صاحب اليڪشن ۾ بيٺو، سر شاهنواز ڀُٽي لاڙڪاڻي جي وڏيرن جي -اتحاد- خاطر خانبهادر اسراڻ کي اليڪشن -تان- هٿ کڻايو. +وري قانوني لحاظ کان خانبهادر اسراڻ کهڙي صاحب خلاف هڪ پٽيشن به داخل ڪئي ته سندس عمر اڃا 23 سال آهي، پر هن موقعي تي سر شاهنواز ڀُٽي ۽ خانبهادر محمد ايوب کهڙي ۽ نواب غيبي خان چانڊيي وٽس بنگلي تي اچي پٽيشن واپس وٺڻ لاءِ گذارش ڪئي ته هن شريف -انسان- اها به واپس ورتي. +اهڙيءَ طرح سال 1930ع ۾ -بمبئي- ليجسليٽو ڪائونسل جون چونڊون ٿيون، -ان- وقت ڪائونسل آف اسٽيٽ جي چونڊ به ٿيڻ واري هئي. +سردار واحد بخش خان ڀٽو -ان- اليڪشن ۾ علي بخش محمد حسين جي مقابلي ۾ اميدوار بيٺو، پر صلح ٿيڻ تي خانبهادر اسراڻ -بمبئي- ڪائونسل جي ميمبريءَ -تان- هٿ کڻي اها جڳهه سردار واحد بخش -ڀٽي- کي ڏني. +جڏهن ته 1930ع ۾ خانبهادر اسراڻ دادو مان اليڪشن کٽي -بمبئي- ليجسليٽو ڪائونسل جو ميمبر بڻيو. +خانبهادر اسراڻ سنڌ جي بمبئيءَ کان علحدگيءَ واري تحريڪ بابت انگريزن جي جوڙيل ايڊوائيزري ڪائونسل جو 1930، کان 1937ع تائين ميمبر رهيو. +-انگريز- سرڪار جي اعلان مطابق پهرين -اپريل- 1936ع تي سنڌ صوبو ٿيڻو هو ۽ 31 -جنوري- 1937ع تي سنڌ اسيمبليءَ جي پهرين اليڪشن ٿيڻي هئي. +خانبهادر اسراڻ قمبر، ميهڙ واري -تڪ- -تان- فتح حاصل ڪري دادو ضلعي مان ميمبر سنڌ -اسيمبلي- چونڊجڻ جو اعزاز حاصل ڪيو. +سياسي لحاظ کان خانبهادر هر اليڪشن ۾ سوڀ ماڻي. +لڳاتار ضلعي ڪائونسل لاڙڪاڻي ۽ -بمبئي- ليجسليٽو ڪائونسل کان علاوه پهرين سنڌ اسيمبليءَ جي ميمبر منتخب هئڻ مان سندس شخصيت جي مقبوليت جو اندازو ٿئي ٿو. +سياسي لحاظ کان پهرين سر شاهنواز خان -ڀٽي- سان ويجهو رهيو، پر پوءِ خانبهادر محمد ايوب کهڙي سان لاڳاپا رهيس. +سنڌ جي هن اهم مدبر سياستدان ۽ نيڪ مرد، 5 مئي 1952ع تي اٽڪل 72 سالن جي ڄمار ۾ وفات ڪئي. +سندس اولاد ۾ ٻه پٽ غلام مصطفيٰ خان ۽ روشن علي خان اسراڻ مختلف وقتن تي ضلعي لوڪل ڪائونسل ۾ مختلف عهدن تي منتخب ٿيندا رهيا. +سندس پوٽو غلام مجتبيٰ خان 1979ع ۾ ڊسٽرڪٽ ڪائونسل جو چيئرمين ۽ 1988-1993- 1997ع ۽ ۾ پيپلز پارٽيءَ جي -ٽڪيٽ- تي قمبر مان سنڌ اسيمبليءَ جو ميمبر منتخب ٿيو. +سندس پوٽو ضياءُ الدين خان 1978ع ۾ سنڌ نيشنل فرنٽ جي پليٽ فارم -تان- ضلعي ڪائونسل جو وائيس چيئرمين چونڊيو ويو. +ٽيون پوٽو سرفراز الدين سال 1990ع ۾ ضلعي ڪائونسل لاڙڪاڻي جو وائيس چيئرمين چونڊيو ويو. +چوٿون پوٽو غلام مجدد اسراڻ سيڪريٽري ٽو سنڌ گورنمينٽ، چيئرمين اينٽي ڪرپشن اسٽيبلشمينٽ ۽ وفاقي گورنمينٽ جي اهم عهدن تي فائز رهيو. +غلام مجدد اسراڻ هن وقت ٻيو ڀيرو سنڌ اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19178.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19178.txt new file mode 100644 index 0000000..1bdbcee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19178.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اسڙي ڇانئڙي +اسڙي ڇانئڙي ٻاراڻي راند آهي، جيڪا اونھاري جي سھاين راتين ۾ رچائي ويندي آهي. +هن راند ۾ چانڊوڪيءَ کي اُس ۽ اونداهيءَ کي ڇانو سمجھيو ويندو آهي. +هن راند ڪرڻ مهل ٻار ٻہ ٽوليون ٺاهيندا آهن. +هڪ ٽولي ڇانوَ ۾ ۽ ٻي ٽولي اُس ۾ بيھندي آهي. +جڏهن ٻئي ٽوليون باقاعدي پنهنجي پنهنجي حدن ۾ بيھي وينديون آهن، تڏهن اُس ۾ بيٺل ٽولي ڪوڪ ڪندي آهي، جنھن جو مطلب هوندو آهي تہ هاڻي ڇانوَ واري ٽوليءَ کي اجازت آهي تہ هوءَ ڀلي اُس ۾ بيٺل ٽوليءَ جي ٻار کي جهلي. +اُس ۾ بيٺل ٽولي جي رانديگرن مان هر هڪ جي ڪوشش هوندي آهي تہ هو ڪنهن بہ نموني سان پاڻ بچائي ڇانوَ واري ايراضيءَ ۾ پھچي وڃي، جتي کيس ڪير بہ پڪڙي نٿو سگھي. +چانڊوڪيءَ يا اُس ۾ بيٺل ٻارن جون بچڻ جون ڪوششون ۽ ڇانوَ واريءَ ٽوليءَ جي رانديگرن پاران کين جهلڻ لاءِ ڪيل اٽڪلون ۽ محنتون راند ۾ ڏاڍو چس پيدا ڪنديون آهن. +جيڪڏهن ڪو رانديگر چانڊوڪيءَ واريءَ ايراضيءَ ۾ پڪڙجي پيو تہ اهو ويھي رهندو. +جڏهن اُس واري ٽوليءَ جا رانديگر جھلجي ويندا ۽ باقي هڪ ڄڻو وڃي بچندو، تڏهن اهو بہ از خود جھليل سمجھيو ويندو. +ان کانپوءِ ڇانوَ ۾ بيٺل ٽوليءَ کي وارو ملندو تہ اُس ۾ بيھن ۽ راند ساڳئي نموني سان شروع ڪن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19258.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19258.txt new file mode 100644 index 0000000..c817876 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19258.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +اسلم آزاد (سماجي ڪارڪن) +سماجي، سياسي ورڪر، ليکڪ ۽ ڊاڪٽر اسلم آزاد 30 آگسٽ 1965ع تي جاتيءَ ۾ جنم ورتو. +جاتيءَ مان ميٽرڪ پاس ڪري، سجاول جي ڪاليج مان انٽر ڪيائين. +جنھن کان پوءِ ايم.بي.بي.ايس جي ڊگري لياقت ميڊيڪل ڪاليج (هاڻوڪي يونيورسٽيءَ) مان حاصل ڪري، اتي ئي هائوس جاب ڪرڻ لڳو. +ادبي دنيا ۾ هن 1981ع کان سنڌي ادبي سنگت جي پليٽ فارم تان آغاز ڪيو. +سنگت ڪائونسل جو ميمبر چونڊيو. +کيس ادب کان سواءِ حالات حاضره سان گهڻي دلچسپي رهي ۽ صحافت ۾ بہ اڳڀرو رهيو مختلف تنظيمن ۾ رهيو. +شخصيتن کان انٽرويو ورتائين، ڪالم لکيائين. +هن ڄامشوري مان پندرهن روزه اخبار ”آواز“ بہ جاري ڪئي هئي، جنھن جو پاڻ چيف ايڊيٽر هو، 1991ع ۾ هائوس جاب دوران هڪ فلاحي اداري جي مدد سان ڪنھن ڳوٺ ۾ طبي ڪئمپ لڳائڻ جي سلسلي ۾ ساٿين سان گڏ ويو، واپسيءَ ۾ تڙ خواجا کان سجاول ڏانھن ايندي ٽرئفڪ حادثي ۾ سندس ڪرنگهي جي هڏي ٽٽي پئي، جنھن جو علاج هن ملڪ جي وڏين اسپتالن مان ڪرايو. +پر پوريءَ طرح ٺيڪ ٿي نہ سگهيو آهي ۽ اڄ تائين وڏيءَ همت سان ان تڪليف سان منھن ڏيندو پيو اچي. +مطالعي جو ذوق رکندڙ ڊاڪٽر اسلم آزاد هن وقت سجاول ۾ رهائش پذير آهي ۽ اتان جي سماجي، ادبي توڙي سياسي پروگرامن ۾ پاڻ کي وِيل چيئر تي بہ کڻائي شرڪت ڪندو رهي ٿو. +کيس ڏسي انسان جي عظمت ۾ پڪو يقين ٿي وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19260.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19260.txt new file mode 100644 index 0000000..c12297a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19260.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +مرزا اسلم بيگ +جنرل اسلم بيگ مرزا پاڪستاني فوج جو سربراهه رهيو آهي. +17 -آگسٽ- تي هوائي جهاز جي حادثي ۾ جنرل ضياءُ -الحق- جي مرڻ بعد هن عهدي تي فائز ٿيو. +وٽس اهو عهدو 1991ع تائين رهيو، سندس سياسي عزائم جي پيش نظر صدر غلام اسحاق خان کيس هٽائي، جنرل آصف نواز کي فوج جو نئون سربراهه مقرر ڪيو. +جيتوڻيڪ سندس ريٽائرمينٽ ۾ اڃا ٽي مهينا باقي هئا. +جنرل اسلم بيگ 22 -آگسٽ- 1952ع تي فوج ۾ ڪميشن حاصل ڪئي. +-ايس- ايس جي ڪمپني جي -ان- جٿي جي ميجر طور اڳواڻي ڪئي، جنهن 1960ع ۾ چترال ۾ دير جي نواب کي برطرف ڪيو هو. +بعد ۾ 1984ع ۾ هوچيف آف جنرل اسٽاف مقرر ٿيو ۽ 1985 کان 1987ع تائين -پشاور- جو ڪور ڪمانڊر هو. +اسلم بيگ 2 -آگسٽ- 1931ع تي -اتر- پرديش ضلعي آرام ڳڙهه جي ننڍڙي ڳوٺ مسلم پتي ۾ -جنم- ورتو. +کيس ضياءَ دور ۾ فور اسٽار جنرل جي عهدي تي -ترقي- ملي ۽ وائيس چيف آف آرمي اسٽاف مقرر ٿيو. +ضياءَ جي مرڻ بعد فوج جو سربراهه ٿيو. +-ترت- ئي عام چونڊون ٿيون ۽ اقتدار پيپلز -پارٽي- جي سربراهه محترمه بينظير ڀٽو کي منتقل ڪيو ويو. +بهرحال، جنرل بيگ 1991ع تائين طاقتور فوج جو سربراهه رهيو ۽ 1991ع ۾ کيس ريٽائر ڪيو ويو. +سندس رٽائرمينٽ کان پوءِ جنرل اسلم بيگ بابت ڳالهيون کليون. +ريٽائرڊ ايئر مارشل -اصغر خان- سپريم ڪورٽ 1991ع ۾ هڪ آئيني درخواست داخل ڪئي ته اسلم بيگ، آءِ -ايس- آءِ جي تڏهوڪي سربراهه جنرل -اسد- دراني ۽ مهراڻ -بئنڪ- جي يونس حبيب سياسي مقصدن لاءِ عوام جو پئسو خرچ ڪيو آهي. +-اصغر خان- اها درخواست بينظير ڀٽو جي تڏهوڪي گهرو معاملن واري وزير جنرل نصير -الله- بابر جي قومي اسيمبليءَ ۾ -ان- انڪشاف کان پوءِ داخل ڪئي هئي ته ڪيئن آءِ -ايس- آءِ 1990ع وارين چونڊن جا نتيجا تبديل ڪرڻ يا سياستدانن جون وفاداريون تبديل ڪرڻ لاءِ پئسا خرچ ڪيا. +جنرل اسلم بيگ جي شخصيت ۽ ڪردار بينظير ڀٽو جي حڪومت تي دٻاءُ وجهڻ، نواز شريف جي دور ۾ مڃيل پرڏيهي پاليسي جي ابتڙ قدم کڻندي عراق، ڪويت -جنگ- بابت موقف اختيار ڪرڻ، سپريم ڪورٽ آڏو اهو مڃڻ ته هن چيف جسٽس تي اثر رسوخ هلايو هو. +جهڙين ڳالهين جي ڪري تڪراري رهيو آهي. +فوج مان ريٽائر ٿيڻ کانپوءِ هن ”فرينڊز“ نالي سان هڪ اين جي او ٺاهي، جنهن جو هو سربراهه آهي. +سندس اها تنظيم مختلف سياسي نوعيت جون سرگرميون ڪندي رهندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19268.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19268.txt new file mode 100644 index 0000000..6996b0a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19268.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +اسم اعظم ڪبريا از ملفوظات الاوليا +هيءُ ڪتاب ڄام نبي بخش فردوسيءَ جو لکيل آهي، جنهن کي مرحوم سيد غلام حيدر شاهه ڪوثريءَ مرتب ڪيو آهي. +ڪتاب جي ابتدائي صفحن تي ليکڪ ۽ مرتب جون -تصويرون- ڏنل آهن. +هيءُ ڪتاب اسلامي عقيدن جي بجا آوريءَ ۽ ٻين مذهبي عقيدن جي ڇنڊ ڇاڻ جي موضوع تي مبني آهي. +ڪتاب ۾ ليکڪ اسلامي مذهبي عقيدن ۽ ٻين مذهبن جي عقيدن جي ڀيٽ ۾ عقلي دليلن کان ڪم ورتو آهي. +ڪتاب ۾ مذهبي حڪمن، پيغمبرن، ولين جي تذڪرن سميت قرآن پاڪ جي آيتن جا ترجما ۽ شاهه سائينءَ جا -بيت- به عنوانن جي نسبت سان ڪتب آندا ويا آهن. +هن ڪتاب ۾ مشهور ڪتاب ”غنيته الطابسين“ ۽ -ان- جي مصنف شيخ عبدالقادر بغداديءَ سميت عباسي خليفن تي مفصل باب موجود آهي. +-ان- کانسواءِ اسلامي حڪمن، نماز وغيره لاءِ به علمي بحث ڪيو ويو آهي. +ڪتاب جي ليکڪ جو تعلق -اهل- تشيع جي مڪتبه فڪر سان آهي. +هن ڪتاب ۾ حضرت محمد صلي -الله- عليه وسلم، حضرت عليعه، حضرت امام حسن عه، حضرت امام حسين عه، حضرت بيبي فــاطمته الزهريٰعه، -امام- زيــن العابدينعه، -امام- جعفرعه، -امام- موسيٰ ڪاظمعه، -امام- علي رضاعه، -امام- محمد تقيعه، -امام- علي نقيعه، -امام- حسن عسڪريعه بابت مختلف واقعن جي نسبت سان مختصر ۽ جامع مواد به آهي. +ڊيمي سائيز واري هن ڪتاب ۾ 246 صفحا آهن، هيءُ ڪتاب محمد عثمان ڏيپلائي، قرآن پريس نزد زناني اسپتال مان ڄام نبي بخش فردوسيءَ جي خرچ سان ڇپائي پڌرو ڪيو. +ڪــتــاب جــي قــيــمــت 4 روپيا ڄاڻايل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19276.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19276.txt new file mode 100644 index 0000000..0fc5d50 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19276.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +اسماعيل شيخ +مشهور اسڪالر ۽ لوڪ ادب جي ماهر شيخ محمد اسماعيل 21 -جنوري- 1926ع تي حيدرآباد ۾ -جنم- ورتو. +هن پنهنجي ابتدائي -تعليم- نصرپور ۾ حاصل ڪئي، ورهاڱي کان اڳ سنڌي فائنل پاس ڪرڻ کان پوءِ هن جو ارادو پوليس ۾ ڀرتي ٿيڻ جو هو، پر والد جي خواهش تي مارچ 1948ع ڌاري -تعليم- کاتي ۾ -استاد- طور ڀرتي ٿيو. +1949ع ڌاري جڏهن ڊاڪٽر نبي بخش خان -بلوچ- پي. +ايڇ. +ڊي ڪري واپس آيو ۽ 1951ع ڌاري علامه آءِ. +آءِ. +قاضيءَ جي خواهش تي سنڌ يونيورسٽيءَ جي ايجوڪيشن شعبي ۾ -استاد- مقرر ٿيو ۽ سنڌي ادبي بورڊ جي سنڌي لوڪ ادب ۽ سنڌي لغت اسڪيم شروع ڪيائين ته هن شيخ اسماعيل کي به -ان- ڪم ۾ شامل ڪيو. +شيخ محمد اسماعيل صاحب نه رڳو انهن ٻنهي اسڪيمن، پر شاهه جي رسالي جي ترتيب واري اسڪيم ۾ به ڊاڪٽر -بلوچ- صاحب سان همڪار ۽ -ٻانهن- ٻيلي رهيو. +لغت اسڪيم ۽ لوڪ ادب اسڪيم جي باقاعدي آفيس اولڊ ڪيمپس حيدرآباد ۾ قائم ٿي ته شيخ محمد اسماعيل صاحب ڪيترن ٻين ناميارن عالمن، اديبن سان گڏ اتي هڪ پورهيت اديب وانگر ڪم ڪيو ۽ پوري اڌ صدي ڊاڪٽر نبي بخش -بلوچ- جي ساٿيءَ طور سندس ڪم ۾ مددگار رهيو. +شيخ صاحب سان گڏ محمد بخش واصف، سردار علي شاهه ذاڪر، ڊاڪٽر عبدالڪريم سنديلو، اِبن حيات پنهور، ولي محمد طاهرزادو، -استاد- محمد يعقوب ميمڻ، طالب لوهار، ممتاز مرزا، عزيز شيخ ۽ ٻيا انهن اسڪيمن ۾ شامل رهيا. +شيخ صاحب، ڊاڪٽر -بلوچ- صاحب سان رفاقت دوران ڪيترن علمي مطالعاتي دورن ۽ لوڪ ادب جي ڪچهرين ۾ شامل رهيو. +ڊاڪٽر -بلوچ- صاحب جي اڪثر ڪتابن جي پروف ريڊنگ جو ڪم شيخ صاحب جي حوالي رهيو ۽ ڊاڪٽر -بلوچ- صاحب اڪثر ڪتابن ۾ شيخ صاحب جي انهيءَ پورهئي جو اعتراف ڪيو آهي. +شيخ صاحب، ڊاڪٽر صاحب سان ڀٽ شاهه ۾ ٿيندڙ ادبي ڪانفرنسن ۾ به ساٿي رهيو، شيخ صاحب بنيادي طور -استاد- هو، هُو پرائمري استادن جي نمائنده جماعت (پ ٽ الف) جي پهرئين باني صدر مرحوم جان محمد جماليءَ جو مخلص دوست ۽ بيباڪ ساٿي رهيو ۽ استادن جي مسئلي تي جڏهن به اعليٰ اختيارن سان گڏجاڻيون ٿينديون هيون ته هي ڳالهين واري -ٽيم- ۾ شامل هوندو هو. +هُو منهن تي سچ چوندڙ شخص هو. +1970ع واري ڏهاڪي ۾ وقت جي صوبائي وزير -تعليم- سان ٿيل جهڙپون -ان- دور جي استادن کي ياد آهن، جنهنڪري کيس 8 مهينن لاءِ ملازمت کان بيدخل ٿيڻو پيو. +-جنوري- 1986ع ۾ رٽائر ڪيائين. +شيخ صاحب علامه آءِ. +آءِ. +قاضي تحقيقي اشاعتي رٿا، مهراڻ آرٽس ڪائونسل جي اشاعتي سلسلي ۽ ٻين ڪمن ۾ به ڊاڪٽر -بلوچ- جو ساٿي رهيو، کيس ادبي ۽ علمي خدمتن جي اعتراف طور 1998ع ۾ ڀٽ شاهه ۾ شاهه جي ميلي تي لطيف اوارڊ ڏنو ويو. +فيبروري 1999ع ۾ سندس علمي خدمتن کي سامهون رکي سنڌي لئنگئيج اٿارٽيءَ جو اڳوڻو چيئرمين ڊاڪٽر غلام علي الانا کيس اٿارٽيءَ ۾ وٺي آيو ۽ کيس -انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا- سيل جو انچارج ڪيائين. +شيخ صاحب لغت آفيس کي ڇڏڻ لاءِ تيار نه هو، پر ڊاڪٽر الانا صاحب ۽ -ان- وقت جي سيڪريٽري -ثقافت- ۽ سياحت کاتي عبدالحميد -آخوند- جي گذارش تي هن اٿارٽيءَ ۾ اچي -انسائيڪلوپيڊيا- جي ڪم ۾ هٿ وڌو، کيس ڪارڪنن جي هڪ -ٽيم- مهيا ڪئي وئي، -جن- هزارين ڪتابن جي اڀياس ۽ مختلف ضلعن ۾ ڪارڪنن جي نيٽ ورڪ رستي انسائيڪلو پيڊيا جو هڪ هزار صفحن تي مشمل الف- پ تائين پهريون جلد تيار ڪري ورتو. +جيڪو ايڊيٽنگ کان پوءِ ڇپائيءَ لاءِ وڃڻو هو، پر ڊاڪٽر الانا صاحب اٿارٽي ڇڏي ويو ۽ پوءِ اهو ڪم شيخ محمد اسماعيل جي زندگيءَ ۾ -اشاعت- جي زيور سان آراسته نه ٿي سگهيو. +شيخ صاحب جي دل ڀڄي پئي. +تُرت ئي 22 -جنوري- 2002ع تي وفات ڪري ويو، کيس ٽنڊي -آغا- حيدرآباد جي قبرستان ۾ مٽيءُ ماءُ حوالي ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19294.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19294.txt new file mode 100644 index 0000000..59f17a6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19294.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ڇپائڻ +اشاعت (Publishing): ڪنهن مواد، ڪتاب، رسالي ۽ اخبار وغيره کي شايع ڪرڻ، ٻين لفظن ۾ ”اشاعت“ مان مراد ”ڪنهن -تصنيف- کي موزون صورت ۾ تيار ڪري، مؤثر طريقي سان ڇپائي گهڻن کان گهڻن ماڻهن تائين، واپارين جي ذريعي يا سڌوسنئون پهچائڻ واري نظم نظام کي -اشاعت- چئبو آهي. +مسودن کي ڪتابي صورت ۾ آڻڻ ۽ وڪڻڻ جو فن، قديم يوناني کان شروع ٿيو. +سلطنت روم ۾ ته هي ڪم باقاعدي ڪاروبار جي شڪل اختيار ڪري چُڪو هو. +وچئين دور ۾ مسودن کي تحرير ڪرڻ جو ڪم جيئن ته فقط راهبن تائين ئي محدود هو، تنهنڪري نشر ۽ -اشاعت- جو اُهو سلسلو -ٿورو- ماٺو ٿي ويو. +البت ٻيهر يورپ جي سجاڳيءَ واري دؤر ۾ اهو ڪجهه اڳتي وڌيو، پر وسيع پيماني تي تصنيفن جو نقل تيار ڪرڻ، -ان- وقت ممڪن نه ٿي سگهيو. +پندرهين صديءَ جي وچ واري دور ۾ جڏهن يورپ، ٽائيپ جي اکرن کان واقف ٿيو، تڏهن ڇپائيءَ جي ڪم ۾ تيزيءَ آئي. +-ان- جي ترقيءَ ۾ گرجا جي مذهبي مناظري بازي به مددگار ثابت ٿي، جنهنڪري سلسلي وار ڪتاب لکجڻ شروع ٿيا، ۽ جلد ئي -اشاعت- ۽ ڇپائيءَ جا الڳ الڳ ڪم شروع ڪيا ويا. +عام خيال آهي ته پهريون -اشاعت- گهر ”الزوير گهراڻي“ جو هو، جنهن 1583ع ۾ -اشاعت- جو ڪم شروع ڪيو، پر -ان- هوندي به طابع، ناشر ۽ ڪتاب وڪڻندڙ ۾ صحيح فرق اوڻويهين صديءَ کان پهرين واضح ٿي نه سگهيو، ۽ هينئر به اڪثر حالتن ۾ انهن جي ڪم ۾ فرق ڪرڻ مشڪل ٿئي ٿو. +ناشر. +ناشر (Publisher) ڪتاب جو ڇپائيندڙ، شايع ڪندڙ. +ان سلسلي ۾ ادارا قائم ٿياآهن، اهي ادارا سرڪاري توڙي غير سرڪاري آهن، هڪڙا درسي ڪتاب شايع ڪندا آهن، ٻيا ادبي، صحافتي ۽ ٻيءَ نوعيت جا ڪتاب وغيره شايع ڪندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19296.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19296.txt new file mode 100644 index 0000000..08c47f4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19296.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +اشتراڪيت +اشتراڪيت ياڪميونزم ھڪ سماجي نظريي جو نالو آهي جنھن مطابق پيداوار جي جملي ذريعن، ان جي ورھاست جي ذريعن ۽ مٽاسٽا جي ذريعن مثلاً پيسي وغيره تي حڪومت جو قبضو رھڻو آھي، ته جيئن انھن کي عام ماڻھن جي فائدي لاءِ استعمال ۾ آڻي سگھجي. +ھن نظريي مطابق سماج جي ترقي لاءِ ذاتي ملڪيت جو خاتمو ضروري آهي جنھن سان دنيا جنت ۾ تبديل ٿي ويندي. +ھن نظريي مطابق ذاتي ملڪيت کان بغير سماج دنيا ۾ ڪا نئين ڳالھ ناھي ڇوتہ انسان اھڙو سماج اوائلي اشتراڪي دور م ڏسي چڪو آھي. +ڪارل مارڪس پنھنجي فڪر ۾ تاريخي ماديت جو نظريو پيش ڪيو جنھن مطابق سماج ھڪ شڪل مان ترقي ڪندي ٻي شڪل م تبديل ٿئي ٿو ۽ اھي سماجي تبديليون اڻ ٽر آھن. +ان جي خيال مطابق سماج اوائلي اشتراڪي دؤر مان جاگيرداري م تبديل ٿيو ۽ وري سرمائيداراڻو سماج آيو جيڪو ڪميونسٽ سماج ۾ ارتقائي طريقي سان تبديل ٿي ويندو. +جنھن کي مارڪس تاريخي ماديت جو نالو ڏنو. +ان تبديلي لاء تياري جو انقلابي قدم سوشلزم آھي. +ھن نظريي جو بنياد جدلياتي ماديت آھي جيڪا دھريت آھي. +ڪارل مارڪس (1818-1883ع) ۽ فريڊرڪ اينجلس (1820-1895ع) جي ان جدلياتي ماديت ۽ تاريخي ماديت جي خيالن کي مارڪسزم چوندا آهن. +هن نظرئي پٽاندڙ سڀ پيداواري وسيلا ۽ انهن جو ورهاڱو به رياست جي ڪنٽرول ۾ هوندو آهي. +ڪميونزم، سوشلسٽ نظام جي سڀ کان اڳڀري شڪل آهي، جنهن ۾ دولت (ناڻي) جي پيداوار ايتري وڌي وڃي، جو معاشرو ماڻهن جي سڀنن گهرجن کي پورو ڪرڻ تي قادر ٿي وڃي. +رياست جو ڪم ماڻهن مٿان حڪومت ڪرڻ نه هوندو، پر پيداوار جي تنظيم ڪاري ڪرڻ هوندو. +سنڌي ادب ۾ جديديت واري دور کان اڳ وارو ترقي پسند ادب اشتراڪي نظرئي کان گهڻو متاثر هو. +ساڳيو لاڙو 1980ع کان 1985ع تائين هڪ ڀيرو ٻيهر وڏي شد مد سان نظر آيو. +ڪميونسٽ نظام. +پھرينءَ مھاڀاري لڙائيءَ کان پوءِ وڏي پيماني تي انھيءَ نظريي جو تجربو روس (سوويت يونين) ۾ ٿيڻ لڳو. +ابتدا ۾ اُنھن کي سرمائيدار ۽ سامراجي طاقتن جي مخالفت ڪري مشڪلاتن جو منھن ڏسڻو پيو. +ليڪن جلد ئي ھنن پاڻ کي سنڀالي ورتو، ۽ پلئننگ (رٿا) مطابق ترقي ڪرڻ لڳا. +ھنن جي سياسي پاليسي سامراجين ۽ سرمائيدارن جي خلاف ھئي، ان ڪري ڪمزور ۽ غلام قومن کي انھن کان سھارو ملڻ لڳو. +ھنن جو سياسي نظام ھڪ پارٽيءَ جي حڪمرانيءَ وارو ھئڻ ڪري، وٽن جماعتي ضابطي کي وڏي اھميت ڏني ٿي ويئي. +وٽن جماعت جي مفاد تي فرد جي مفاد کي قربان ٿيڻو ھو. +انھيءَ يڪطرفيءَ ۽ ھڪ رنگيءَ حالت کي عمل ۾ آڻڻ لاءِ کين گھڻين مالي مشڪلاتن ۽ خون خرابين مان گذرڻو پيو، ۽ جلد ترقيءَ لاءِ کين تڪليفون برداشت ڪرڻيون پيون. +ليڪن آھستي آھستي ٿي، سندن عوام جي ترقي ڏسي، اھو عقيدو دنيا ۾ زوردار واءُ وانگر چوڌاري پکڙجڻ لڳو. +انگلينڊ ۾ صنعتي انقلاب ارڙهين صديءَ ۾ شروع ٿيو، ۽ پوءِ سڄي يورپ ۾ پکڙجي ويو. +ان جي نتيجي ۾ سرمائيداريءَ جو سياسي ۽ سماجي نظام اُڀريو، ان جي خلاف اشتراڪيت جي نظريي ”انقلابي“ رخ اختيار ڪري ورتو، اهو متبادل سماجي نظام طور سوويت يونين ۾ 1917ع ۾ چالو ٿيو ۽ پوءِ دنيا ۾ ٻيون اشتراڪي رياستون به وجود ۾ آيون، سوويت يونين جي اشتراڪي مملڪت 70 سال قائم رهي. +دنيا جي سماج کي ڪميونسٽ سماج لاء تيار ڪرڻ طرف انقلابي قدم سوشلزم آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19303.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19303.txt new file mode 100644 index 0000000..e422cde --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19303.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اشرف علي ٻرڙو +استاد اشرف علي ولد احمد علي ٻرڙو 20 -آگسٽ- 1945ع تي قنبر شهر ۾ ڄائو. +ابتدائي -تعليم- 1956ع ۾ مين پرائمري اسڪول قنبر مان؛ 1962ع ۾ مئٽرڪ، ميونسپل هاءِ اسڪول قنبر مان، 1975ع ۾ انٽر، گورنمينٽ شاهه لطيف آرٽس ڪاليج قنبر مان، 1978ع ۾ بيچلر آف آرٽ (بي.اي) ۽ 1984ع ۾ ماسٽر آف آرٽس (ايم.اي) گورنمينٽ ڊگري ڪاليج رتيديري مان پاس ڪيائين. +-ان- کانسواءِ ميونسپل اسڪول قنبر مان 67- 1966ع ۾ ميوزڪ اينڊ سانگس (ڪلاسـيـڪ)۾ پهرين پوزيشن ۽ اعظم طبيبيه ڪاليج حيدرآباد مان فاضل طب و الجراحت جو امتحان 1990ع ۾ پاس ڪري حڪمت جي سند حاصل ڪيائين. +هو موسيقيءَ ۽ راڳ ۾ وڏو ماهر هو. +-استاد- اشرف عليءَ موسيقي ۽ راڳ جي بنيادي سکيا پنهنجي والد -استاد- -احمد علي خان- -ٻرڙي- کان حاصل ڪئي، جڏهن ته سندس -استاد- ماسٽر حضور بخش خان هو، جيڪو خان صاحب -امير- خان پٽيالا جي گهراڻي جو شاگرد هو. +-استاد- اشرف علي هارمونيم، -جلترنگ-، سر منڊل، پياني، سائيڊ ڊرم، بينجي، نغاري کانسواءِ ڪيترائي ساز بهترين انداز سان وڄائيندو هو. +هن 10 ورهيه حيدرآباد ريڊيو -اسٽيشن- -تان- ۽ 8 ورهيه خيرپور -اسٽيشن- تي پنهنجا فرض سرانجام ڏنا ۽ پنهنجو آواز عوام تائين رسايو. +سندس ڪيترائي ڪلام سڌيءَ ريت نشر ڪيا ويا، هاڻي به ڪڏهن ڪڏهن سندن ڪلام نشر ڪيا وڃن ٿا. +سندس اڪثر ڪلام پنهنجي وڏي -ڀاءُ- -استاد- محرم علي -ٻرڙي- سان ڳايل آهن، جيڪو به موسيقيءَ ۽ راڳ جو وڏو ڄاڻو آهي. +موسيقيءَ ۽ راڳ ۾ سندس ڪيترائي شاگرد آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19314.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19314.txt new file mode 100644 index 0000000..b13907f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19314.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +اشوڪا +اشوڪا (اسوڪا،) جيڪو اشوڪ مهان جي نالي سان پڻ سڃاتو وڃي ٿو، پراچين يونان ۾ پيوڊاسس، موريا شاهي گهراڻي جو هڪ هندستاني سمراٽ هو، جيڪو بندوسارا موريا جو پٽ هو، جنهن لڳ ڀڳ سڄي ننڍي کنڊ ​​تي 268 ق.م کان 232 ق.م تائين حڪومت ڪئي. +اشوڪ قديم ايشيا ۾ ٻڌمت جي پکيڙ کي وڌايو. +ڪيترن ئي ماڻهن پاران اشوڪ کي هندستان جي مهان سمراٽن مان هڪ سمجهيو ويندو آهي، اشوڪ چندرگپت جي سلطنت کي، اولهه ۾ موجوده افغانستان کان اوڀر ۾ بنگلاديش تائين پکڙيل هڪ دائري تي حڪمراني ڪرڻ لاءِ وَڌايو. +جنهن ۾ هاڻوڪو تامل ناڊو، ڪرناٽڪ ۽ ڪيرالا جي ڪجهه ڀاڱن کانسواءِ پورو ننڍي کنڊ شامل هئا. +سلطنت جي راڄڌاني پاٽلي پترا (مگڌا ۾، هاڻوڪي پٽنا) هو، جنهن ۾ صوبائي راڄڌاني جو هنڌ ٽيڪسلا ۽ اُجين هو.اشوڪ، ڪلنگا جي يُڌ کانپوءِ، رتوڇاڻ کان بيزار ٿيو ۽ وچن ڪيائين ته وري ڪڏھن به يُڌ نه ڪندو. +هن ٻڌڌرم کي سويڪار ڪيو ۽ پنهنجي راڄ ۽ حڪومت ۾ ٻڌمت جي سرپرستي ڪئي. +اشوڪ رياست ڪلنگا (جديد اوڙيشا) جي خلاف هڪ تباهي واري جنگ وڙهي، جيڪا هن اٽڪل 260 قبل مسيح ۾ فتح ڪئي. +هن جي ترجماني ڪندڙن جي هڪ شاهي فرمان موجب، هن ڪلنگا جنگ، جنهن کي هن فتح ڪرڻ جي خواهش سان وڙهي ان جنگ ۾ وڏي پيماني تي عام موتن کي ڏسڻ کانپوءِ ٻڌڌرم اختيار ڪيو هو ۽ جنهن جي نتيجي ۾ سڌي ريت 100,000 کان وڌيڪ موت ۽ 150,000 شهر نيڪالي ٿي هئي. +هن کي اشوڪا جي ٿنڀن جي اڏاوت ڪرڻ ۽ سندس شاهي فرمانن کي پکيڙڻ، ٻڌڌرم جي راهبن کي سري لنڪا ۽ وچ ايشيا ڏانهن موڪلڻ ۽ گوتم ٻڌ جي زندگيءَ ۾ ڪيترن ئي اهم ماڳن جي نشاندهي لاءِ ياد ڪيو ويندو آهي. +اشوڪا جي شاهي آديشن کان ٻاهر، سندس باري ۾ سوانح عمري واري معلومات صدين کان پوءِ لکيل ڏند ڪٿا، جهڙوڪ ٻي-صدي عيسوي "اشوڪاوادنا" (""اشوڪا جو داستان")، "دوياوادنا" جو هڪ ڀاڱو)، ۽ سري لنڪن لکت "مهاوامسا" ("وڏي اِتھاس"" ۾) تي ٻڌل آهي. +جديد هندستان جي جمهوريا جو نشان اشوڪ جي شينهن راڄڌاني جو اُتاريل نمونو آهي. +هن جو سنسڪرت نالو "اشوڪا" جو مطلب "بنا سور، ڏک جي بغير" (پرائيوٽوم ۽ "شوڪا"، "پِيڙا، اهنج") آهي. +هن جي شاهي آديشن ۾، هن کي "ديوانامپريا" (پالي "ديوانامپيا" يا "ديوتائن جو پريتم") ۽ "پريادارشين" يا پريادرشي (پالي "پياداسي" يا "اهو جيڪو سڀني کي سِڪَ سان ڏسندو آهي") جي طور تي لاڳاپو ڏيکاريو ويو آهي. +هن جي وڻ لاءِ شوق جي ڪري هن جو نالو "اشوڪا وڻ" يا "سارڪا اسوڪا" سان ڳنڍيو ويو آهي، ۽ اهو "اشوڪ وادنا" ۾ حوالو ڏنو ويو آهي. +"دي آئوٽ لائن آف هسٽري" (1920) ۾، ايڇ.جي. +ويلز لکيو آهي ته، "بادشاهن جي هزارين نالن جي وچ ۾ جيڪي تاريخ جي ڪالمن تي ڊنبُ ڪن ٿا، انهن جي شان شوڪت ۽ ديالو ۽ سانتي ۽ شاهي مٿڀرائي ۽ انهيءَ طرح جي ٻين گڻن ۾، اشوڪ جو نالو چمڪي ٿو، ۽ چمڪي ٿو، لڳ ڀڳ اڪيلو، هڪ تارو +شروعاتي جيون. +اشوڪا موريا گهراڻي جو هڪ مشهور راجا هو. +هي راجا چندر گپت جو پوٽو ۽ بندوسار جو پت هو. +پيءُ جي حياتيءَ ۾ ئي هڪ ٻئي پٺيان ٽئڪسيلا ۽ اُجين جو گورنر رهيو. +انتظامي صلاحيتن کي ڏسندي، بندوسار پنهنجن ٻين پٽن جي نسبت -اشوڪا- کي ترجيح ڏني ۽ کيس ولي عهد بڻايو. +هيءُ پيءُ جي وفات کان پوءِ 237 ق. +م ڌاري ”مگڌ“ جي گاديءَ تي ويٺو. +پنهنجي دؤر حڪومت ۾ هن ڪانگڙہ (اڙيسا) تي حملو ڪيو. +انهيءَ حملي ۾ جيتوڻيڪ هن کي فتح ته ٿي، پر -جنگ- ۽ خون، حڪومت کان سندس دل کٽي ڪري وڌي ۽ هن -ٻڌ- ڌرم اختيار ڪيو ۽ باقي حڪومت انهيءَ ڌرم جي تعليمات مطابق ئي هلايائين. +هن -ٻڌ- ڌرم جي پرچار لاءِ هرهنڌ پنهنجا مبلغ موڪليا. +سنڌ ۾ هن جو خاص چيلو ”اپار گپتا“ آيو، جنهن هتي -ٻڌمت- جو تمام گهڻو پرچار ڪيو. +اشوڪا، سنڌ، بلوچستان، صوبي سرحد ۾ مانسهره، سوات، پاڪستان جي اترين علائقن، افغانستان، ڪشمير، نيپال، يونان ۽ مصر تائين -ٻڌمت- جا ڪتبا کڙا ڪرايا، -جن- مان ڪي هن وقت به موجود آهن، -جن- مان سارناٿ جي ڪتبي کي بنيادي اهميت حاصل آهي. +هن بيشمار -اسٽوپا- به تعمير ڪرايا. +هي اهنسا (عدم تشدد) جو پيروڪار هو ۽ حڪومت جو پويون عرصو ڀڪشو (ٻڌ درويش) بڻجي هلايائين. +م ڌاري -اشوڪا- وفات ڪئي. +سندس مرڻ کان ستت ئي پوءِ موريا خاندان جي حڪومت ختم ٿي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19351.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19351.txt new file mode 100644 index 0000000..2b6e112 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19351.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +اطلاعات کاتو سنڌ +اطلاعات کاتو سنڌ: صوبائي حڪومت سنڌ جو کاتو، جنهن جو مک مقصد حڪومت جي معمول وارين سرگرمين جا بهتر ۽ بامقصد تفصيل اليڪٽرانڪ ۽ پرنٽ ميڊيا تائين رسائڻ ۽ صحافين کي هر مسئلي بابت آگاهي ڏيڻ آهي. +اطلاعات کاتي ۾ هيٺيان شعبا قائم ڪيل آهن. +پريس انفارميشن شعبو: هي شعبو خبرن جا تفصيل ۽ وضاحت ناما ۽ ٻيو مواد صحافين کي ڏيڻ کان علاوه پريس ڪانفرنسن جو انعقاد پڻ ڪندو آهي، جنهن ۾ واسطيدار وزير يا آفيسر صحافين کي هر مسئلي جي وضاحت پيش ڪندو آهي. +هن شعبي معرفت ئي گورنر، وزير، سيڪريٽري يا ٻين آفيسرن جي کليل ڪچهرين جو اهتمام ڪيو ويندو آهي. +-ان- کان علاوه هي شعبو اهم سرڪاري سرگرمين جون -تصويرون- ۽ ويڊيو رڪارڊنگ وغيره پڻ فراهم ڪندو آهي. +پبليڪيشن شعبو: ماهوار بنياد تي هن شعبي طرفان اردو زبان ۾ ”اظهار“ ۽ سنڌي زبان ۾ ”پيغام“ نالي رسالو -جاري- ڪيو ويندو آهي. +-ان- جو آغاز 1993ع ۾ ٿيو پر ڪجهه عرصو غير فعال رهڻ بعد ٻيهر مئي 1999ع کان اهي رسالا -جاري- ڪيا وڃن ٿا، -جن- ۾ سياسي، علمي ۽ ادبي معلومات جو مواد شامل هوندو آهي. +اشتهارن جو شعبو: هن شعبي معرفت اخبارن ۽ ٽي.وي وغيره کي سرڪاري کاتن جا اشتهار ۽ نوٽيس وغيره مهيا ڪيا ويندا. +فلم شعبو: هي شعبو نهايت سرگرم رهي ٿو، جنهن ذريعي گورنر، وڏي وزير ۽ ٻين وزيرن جي پروگرامن جي ريڪارڊنگ کان علاوه اهم مسئلن ۽ موضوعن تي ڊاڪيومينٽري وغيره تيار ڪيون وڃن ٿيون، جيڪي پي. +وي ۽ سرڪاري ريڊئي -تان- نشر ڪيا ويندا آهن. +-ان- کان سواءِ اطلاعات کاتي ۾ -تحقيق- ۽ تربيت جا شعبا پڻ قائم ڪيل آهن. +هن وقت اطلاعات کاتي سنڌ جي وزارت محترمه شازيه مري کي ڏنل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19385.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19385.txt new file mode 100644 index 0000000..79e7371 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19385.txt @@ -0,0 +1,64 @@ +افتخار محمد چوڌري +اڳوڻو چيف جسٽس آف پاڪستان جسٽس افتخار محمد چوڌري 12 ڊسمبر 1948ع تي ۾ ڄائو. +کيس جنرل پرويز مشرف 7 مئي 2005ع تي سپريم ڪورٽ آف پاڪستان جو چيف جسٽس مقرر ڪيو. +۽ 9 مئي 2007ع تي ان وقت معطل ڪيو، جڏهن هُن استعيفيٰ ڏيڻ کان انڪار ڪيو، سندس ان انڪار وڪيلن جي هڪ تاريخي تحريڪ کي جنم ڏنو. +نيٺ 20 جولاءِ 2007ع تي کيس سپريم ڪورٽ بحال ڪيو. +سپريم ڪورٽ جي فل بينچ آڏو جسٽس چوڌريءَ جي وڪالت اعتزاز احسن ۽ ٻين وڪيلن ڪئي. +پاڪستان جي پنجاهه سالن جي تاريخ ۾ پنهنجي نوعيت جو هي پهريون واقعو هو، جو چيف جسٽس کي معطل ڪيو ويو هجي. +صدر مشرف کي سندس ٻيهر صدر چونڊجڻ خلاف سپريم ڪورٽ ۾ داخل ڪيل آئيني درخواست سبب خطرو محسوس ٿيو، ان ڪري هن فوري طور آئين معطل ڪري، ملڪ ۾ هنگامي حالتن جو اعلان ڪري ڇڏيو. +تعليم ۽ وڪالت. +جسٽس افتخار محمد چوڌري بي. +اي ۽ ايل ايل بي سنڌ يونيورسٽيءَ مان ڪئي ۽ 1974ع ۾ وڪالت شروع ڪيائين. +1976ع ۾ هاءِ ڪورٽ جي وڪيل طور ۽ 1985ع ۾ سپريم ڪورٽ جي وڪيل طور داخل ٿيو. +1989ع ۾ کيس بلوچستان هاءِ ڪورٽ ۾ ايڊيشنل جج طور مقرر ڪيو ويو. +ان عهدي تي هو 21 اپريل 1999ع تائين رهيو. +1992ع ۾ کيس چيئرمين بلوچستان لوڪل ڪائونسل اليڪشن اٿارٽي ۽ 22 اپريل 1999ع تي کيس بلوچستان هاءِ ڪورٽ جو چيف جسٽس مقرر ڪيو ويو. +اهم فيصلا. +جنرل مشرف جي فوجي حڪومت کي جائز قرار ڏيڻ. +جنوري 2000ع ۾ جسٽس چوڌري تڏهن بلوچستان هاءِ ڪورٽ ۾ ڪم ڪندڙ ججن مان پهريون جج هو، جنهن جنرل مشرف جي ڏنل پي سي او (عبوري آئيني حڪم) تحت قسم کنيو. +ائين کيس ترقي ماڻڻ جو موقعو مليو. +ان وقت سپريم ڪورٽ جي 11 ججن پي سي او تحت قسم کڻڻ کان انڪار ڪندي استعيفائون ڏنيون هيون ۽ ائين ججن جا عهدا خالي ٿيا هئا. +13 اپريل 2005ع تي سترهين ترميم ۽ صدر مشرف جي يونيفارم واري ڪيس ۾ جسٽس افتخار محمد چوڌري انهن پنجن ججن مان هڪ هو، جن جنرل مشرف جي فوجي حڪومت کي جائز ۽ قانوني قرار ڏيندي انهيءَ ڪيس کي خارج ڪيو، ان ڪيس جي وسيع تر فيصلي ۾ انهن ججن چيو هو ته آئين کي معطل ڪرڻ بعد جنرل مشرف جو لاڳو ڪيل ليگل فريم ورڪ آرڊر، سترهين ترميم، جنهن سان کيس آئيني طور پٺڀرائي ملي ۽ ٻه عهدا يعني صدر ۽ فوجي سربراهه رهڻ، قانوني آهن. +پاڪستان اسٽيل مل کي خانگائڻ. +2007ع ۾ جسٽس چوڌريءَ پاڪستان اسٽيل مل کي خانگي اداري کي وڪرو ڪرڻ واري حڪومتي فيصلي جي مخالفت ڪئي ۽ پنهنجي عدالتي فيصلي ۾ چيو ته پاڪستان اسٽيل مل هڪ گروپ کي وڪرو ڪرڻ، جنهن ۾ هڪ ڄڻو عارف حبيب وزير اعظم شوڪت عزيز جو دوست به آهي، هڪ تڪڙ ۾ ڪيل فيصلو آهي. +حصبه بل. +جڏهن سرحد اسيمبلي حصبه بل پاس ڪيو، جنهن ۾ پوليس کي اهي اختيار ڏنا ويا هئا ته اها اسلامي ارڪان تي عمل ڪرائي، ۽ ڪن ٻين اهڙن عملن کي روڪرائي، جن معاملن کي غير اسلامي سمجهيو ٿي ويو. +صدر جنرل پرويز مشرف اهو معاملو عدالتي راءِ وٺڻ لاءِ سپريم ڪورٽ ڏانهن موڪليو، چيف جسٽس چوڌري جيڪو بئنچ جي اڳواڻي ڪري رهيو هو، تنهن پنهنجي فيصلي ۾ گورنر سرحد کي ان بل تي صحيح ڪرڻ کان روڪي ڇڏيو. +گم ٿيل ماڻهن جو ڪيس. +چيو وڃي ٿو ته پاڪستان مان ڪيترائي ماڻهو (جنهن ۾ سنڌ جا به ڪجهه سياسي اڳواڻ ۽ ڪارڪن شامل هئا) مختلف ڳجهن ادارن گرفتار ڪري گم ڪري ڇڏيا هئا، کين ڪنهن عدالت ۾ به پيش نه پئي ڪيو ويو. +254 گم ٿيل ماڻهن جي وارثن طرفان هڪ درخواست سپريم ڪورٽ ۾ داخل ڪئي ويئي، جنهن جي پيروي امينه مسعود جنجوعه ڪئي. +سپريم ڪورٽ وزارت داخلا ۽ ڳجهن ادارن جي نمائندن کي عدالت ۾ گهرايو، نتيجي ۾ 107 ماڻهن کي آزاد ڪيو ويو. +ان وقت اهڙي قسم جا فيصلا جنرل مشرف جي حڪومت جي خلاف پئي ويا. +ان ڪري هو جنرل مشرف جي عتاب هيٺ آيو. +معطلي ۽ بحالي. +9 مارچ 2007ع تي صدر جنرل پرويز مشرف چيف جسٽس افتخار چوڌريءَ کي معطل ڪري سندس خلاف Misconduct جو ريفرنس داخل ڪيو. +سپريم ڪورٽ جي چيف جسٽس کي هٽائڻ، پاڪستان جي 60 سالن جي تاريخ ۾ پهريون واقعو هو. +سنڌ سان واسطو رکندڙ سپريم ڪورٽ جي سينيئر جج جسٽس راڻا ڀڳوانداس کي قائم مقام چيف جسٽس مقرر ڪيو ويو. +5 مئي 2007ع تي جسٽس چوڌري پنهنجي وڪيل اعتزاز احسن سان گڏ (جيڪو پ پ اڳواڻ پڻ آھي) اسلام آباد کان لاهور تائين جو سفر ڪيو. +رستي ۾ سندس آجيان ڪندڙن جي هجوم سبب 5-4 ڪلاڪن وارو اهو سفر 25 ڪلاڪن ۾ طئي ٿي سگهيو. +12 مئي 2007ع تي معطل ٿيل چيف جسٽس افتخار محمد چوڌري سپريم ڪورٽ جي پنجاهين سالگره جي موقعي تي ٿيندڙ هڪ تقريب ۾ خاص مهمان طور ڪراچي بار ايسوسيئيشن جي پروگرام ۾ شرڪت لاءِ ڪراچيءَ پهتو ته ڪراچي شهر جا رستا بلاڪ ڪيا ويا. +سندس استقبال لاءِ سنڌ جي ڪنڊ ڪڙڇ مان آيل ماڻهن تي فائر نگ ڪئي ويئي. +جنهن ۾ 42 ماڻهو مارجي ويا ۽ 140 ڄڻا زخمي ٿي پيا. +چيف جسٽس کي ڪيترا ڪلاڪ ڪراچيءَ جي هوائي اڏي تي قابو رهڻ بعد اتان ئي واپس وڃڻو پيو. +20 جولاءِ 2007ع تي 13 رڪني سپريم ڪورٽ جي بئنچ کيس چيف جسٽس جي عهدي تي بحال ڪيو ۽ جنرل مشرف جي لڳايل الزامن ۽ سندس خلاف داخل ڪيل ريفرينس رد ڪري ڇڏيو. +بحالي کانپوءِ. +20 آگسٽ 2007ع تي چيف جسٽس چوڌري ايف آءِ اي جي ڊائريڪٽر جنرل طارق پرويز کي چتاءُ ڏنو ته جيڪڏهن باندي بڻايل حافظ عبدالباسط کي پيش نه ڪيو ويو ته کيس جيل موڪليو ويندو. +نيٺ حافظ عبدالباسط کي آزاد ڪيو ويو. +بعد ۾ مشرف حڪومت کيس بينظير ڀٽو جي قتل واري الزام جي ڪيس ۾ گرفتار ڪيو. +هنگامي حالتون. +صدر مشرف وٽ صدر ۽ فوج جي سربراهه جا ٻئي عهدا هئا. +هن 3 نومبر 2007ع تي ملڪ ۾ هنگامي حالتن جو اعلان ڪري آئين ۽ پارليامينٽ ٻنهي کي معطل ڪري ڇڏيو ۽ عبوري آئيني حڪم (پي سي او) جاري ڪيو ويو. +هنگامي حالتون لاڳو ٿيڻ ۽ آئين جي معطليءَ تي جسٽس افتخار چوڌري سندس سربراهيءَ ۾ سپريم ڪورٽ جي هڪ 8 رڪني بئنچ جوڙي، جنهن ترت عبوري آئيني حڪم، هنگامي حالتن ۽ آئين جي معطلي کي رد ڪري ڇڏيو. +ساڳئي وقت هن سمورن سول ۽ فوجي عملدارن کي هدايت ڪئي ته اهي انهيءَ حڪمنامي کي نه مڃين. +هن سپريم ۽ هاءِ ڪورٽن جي ججن کي به هدايت ڪئي ته اهي هن پي سي او تحت قسم نه کڻن. +ترت ئي قانون لاڳو ڪندڙ ادارن جي هڪ جٿي سپريم ڪورٽ جي عمارت ۾ ڪارروائي ڪندي. +چيف جسٽس چوڌريءَ سميت ستن ججن کي گرفتار ڪري ورتو. +سپريم ڪورٽ ۽ هاءِ ڪورٽن جي 90 ججن پي سي او تحت قسم کڻڻ کان انڪار ڪيو، صدر مشرف سندس جاءِ تي جسٽس عبدالحميد ڊوگر کي چيف جسٽس آف پاڪستان مقرر ڪيو ۽ ان سان گڏ ٽن ٻين ججن کان به سپريم ڪورٽ جي جج طور قسم ورتو. +جسٽس چوڌريءَ کي گهر ۾ نظر بند ڪيو ويو. +ساڻس ڪير به بنا اجازت جي ملي نه پئي سگهيو. +نيٺ پ پ جي وزيراعظم يوسف رضا گيلاني وزيراعظم ٿيڻ جي پهرئين ڏينهن تي چيف جسٽس کي آزاد ڪرڻ جو حڪم ڏنو، پر هن کيس بحال نه ڪيو. +بعد ۾ ججن جي بحالي لاءِ صدر، وزيراعظم ۽ مسلم ليگ ن جي سربراهه ميان نواز شريف جي وچ ۾ ٽي معاهدا ٿيا، پر پوءِ به چيف جسٽس بحال نه ٿيو. +ان سبب وڪيلن ٻيهر تحريڪ شروع ڪري ڏني. +وڪيلن جي تحريڪ ججن جي بحاليءَ لاءِ 12 کان 16 مارچ 2009ع تائين لانگ مارچ جو اعلان ڪيو. +15 مارچ 2009ع تي نواز شريف ۽ چوڌري اعتزاز احسن جي اڳواڻيءَ ۾ وڪيلن ۽ سندس حامين لاهور مان لانگ مارچ شروع ڪيو. +15 ۽ 16 مارچ 2009ع جي وچ ڌاري حڪومت جسٽس چوڌريءَ سميت سمورن ججن کي بحال ڪرڻ جو حڪم جاري ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19421.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19421.txt new file mode 100644 index 0000000..353fe2b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19421.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اقليت +بين- الاقوامي قانون جي اصطلاح ۾ اهڙو فرقو، جيڪو خاص -ثقافت- ۽ انفرادي مسلڪ سان واسطو رکندڙ هجي، ۽ اهڙيءَ رياست ۾ هجي، -جتي- مختلف ثقافتي جماعتن جي اڪثريت هجي. +مذهبي اقليتن جو وجود ابتدا کان هليو اچي، ليڪن 19 صديءَ ۾ قومپرستيءَ جي زور سبب يورپ ۾ نسلي امتياز جو مسئلو هنگامه خيز صورت اختيار ڪري ويو. +قومپرستيءَ جي جذبي هيٺ بعضي اقليتن کي سخت تڪليفون ڏنيون وينديون آهن. +پاڪستان جيئن ته هڪ اسلامي ملڪ آهي، تنهنڪري هتي ٻين مذهبن جهڙوڪ هندو، پارسي، سک، عيسائي ۽ احمدي وغيره کي -اقليت- سڏيو ويندو آهي. +-اسلام- ۾ اقليتن سان فياضيءَ، رواداريءَ ۽ عدل واري سلوڪ جو حڪم ڏنو ويو آهي، تنهن ڪري، قائداعظم به پنهنجن خطابن ۾ اقليتن جي حقن ۽ مفادن جو تحفظ ڪرڻ جو بار بار ذڪر ڪيو آهي. +1973ع جي -آئين- ۾ به اقليتن متعلق هڪ پئرا موجود آهي. +حڪومت -پاڪستان- اقليتن لاءِ هڪ فلاحي فنڊ قائم ڪري رکيو آهي، جنهن مان غريب ۽ مستحق اقليتن جي مالي امداد ڪئي ويندي آهي. +مرڪزي سطح تي اقليتن لاءِ باقاعدي وزارت آهي، جيڪا اقليتن جي حقن ۽ ضرورتن لاءِ جامع منصوبا جوڙيندي آهي. +سنڌ ۾ رهندڙ اقليتن ۾ هندو، عيسائي، احمدي، پارسي، سک ۽ ٻين مذهبن جا اندازاً 20 لک ماڻهو -آباد- آهن. +سنڌ ته جيئن صوفين جي اثر هيٺ رهي آهي -ان- ڪري هتي مذهبي رواداري مثالي آهي ۽ اقليتن سان تعلقات سماجي توڙي ٻين حوالن سان تمام بهتر آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19426.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19426.txt new file mode 100644 index 0000000..64c83cb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19426.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +اکا +درياهه يا سمنڊ جي پوڄا -پاٺ- ڪرڻ وقت يا ڪا -باس- -باسڻ- وقت اڻ ڇڙيل چانورن جا داڻا يا ڪو ٻيو اَنُ، کنڊ ۾ مِلائي (خاص طرح) هندو عورتون ٿالهيءَ ۾ ڳوهيل -اٽو-، ٻرندڙ ڏيئا، ناريل ۽ گل ڦل، پاڻيءَ ۾ اڇلائينديون آهن، -ان- کي ”-اکا-“ وجهڻ چئبو آهي. +اکن ۾ ڪُٽِي ۽ ڏونگهيون، ٻاريل ڏيئا، ايلاچيون ۽ لونگ به وجهبا آهن. +جيتوڻيڪ هيءَ پاڻيءَ جي پوڄا جي قديم رسم آهي، پر درياهه يا سمنڊ جي ڪپ تي رهندڙ مسلمان به هن رسم جا پابند آهن، ڇو ته انهيءَ کي ثقافتي حيثيت حاصل آهي. +اَکا ڏيڻ مان مراد آهي ورَ يا وارث جي سلامتي. +ناکئن يا ميربحرن جي درياهه يا سمنڊ ۾ سفر ڪرڻ وقت انهن جون زالون، درياهه يا سمنڊ کي -اکا- ڏئي، پنهنجن وارثن جي خير سلامتيءَ سان واپسيءَ جي دعا گهرنديون آهن ۽ انهن جي خير سان واپس اچڻ تائين هر چنڊ جي چوڏهينءَ تي -اکا- ڏينديون رهنديون آهن. +اکا ڏيڻ ۽ باسون باسڻ: مسافريءَ تي ويل وَرَ جو اوسيئڙو ڪرڻ عورت ذات جو فطري گڻ آهي. +سنڌ جي سماجي -تاريخ- ڪيترن ئي ڀرم ۽ ڀروسن (وِسوِسَن) سان ڀري پئي آهي. +-اسلام- جي اچڻ سان، سنڌي سماج ۾ رب تي -توڪل- ۽ خداءِ ذوالجلال جي رحمت ۾ يقين جو تصور پيدا ٿيو، مگر هزارن سالن کان ماڻهن جي ثقافتي -تاريخ- سان لاڳاپيل رسمون رواج ۽ عمل سندن نفسيات جو حصو هئڻ ڪَري مروج رهندا اچن -ان- ڪري اڻ ڏٺي جو خوف ۽ -ان- جي پوڄا ڪرڻ هتان جي ماڻهن ۾ عين فطري ڳالهه هئي. +وڻجارن جي نارين پنهنجن ڪانڌن لاءِ اُڪير، محبت ۽ پيار جي جذبي جي خاطر، پنهنجي ور ۽ وارث جي سک ۽ سلامتيءَ لاءِ هر قسم جي صدقي ۽ باسن -باسڻ- جي رسم ادا پئي ڪئي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19433.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19433.txt new file mode 100644 index 0000000..81494e6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd19433.txt @@ -0,0 +1,70 @@ +اسرائيل +اسرائيل (/ˈɪzreɪəl/ or /ˈɪzri:əl/; Hebrew: יִשְׂרָאֵל‎ Yisrā'el; Arabic: إِسْرَائِيل‎ Isrāʼīl), سرڪاري طور تي اسرائيل جي رياست (Hebrew: מְדִינַת יִשְׂרָאֵל‎ Medīnat Yisrā'el [mediˈnat jisʁaˈʔel] ( listen); Arabic: دولة إِسْرَائِيل‎ Dawlat Isrāʼīl [dawlat ʔisra:ˈʔi:l]) بحره روم (ميڊيٽيرين سمنڊ) جي ڏکڻ اوڀر جي ڪناري ۽ بحره احمر (ريڊ سي) جي اتر جي ڪناري تي وچ اوڀر جو هڪ ملڪ آهي. +اسرائيل جيِ زميني سرحد ترتيبوار اُتر ۾ لبنان سان، اُتر اوڀر ۾ شام سان، اوڀر ۾ اُردن سان، اولهه جي ڪناري فلسطيني علائقن ۽ عزه جي پَٽيءَ سان ملي ٿي. +تفصيلي تعارف. +نسبتن ننڍي ايراضي جي باوجود اهو جاگرافيائي طور تي اَنيڪ بناوٽ رکي ٿو. +اسرائيل جو مالي ۽ ٽيڪنالوجي جو مرڪز تَل اَويوو آهي. +توڻي جو ان جو اعلانيل گاديءَ جو هنڌ يوروشيلم آهي، پر ان تي، بين الاقومي طور تي اسرائيلي خودمختاري مڃيل نه آهي. +ڇا اسرائيل ھڪ مذھبي ملڪ آھي +عالمي سامراجي طاقتن: يونائيٽيڊ ڪنگڊم ۽ يونائيٽيڊ اسٽيٽس آف آمريڪا ٻن سببن جي ڪري اسرائيل جي قيام ۾ ڪردار ادا ڪيو: يھودي مذھب سان تعلق رکندڙ آبادي جيڪا دنيا ۾ ٽڙيل پکڙيل ھئي انھن کي وطن ڏيڻ؛ ۽ وچ اوڀر ۾ طاقت جو اھڙو مرڪز قائم ڪرڻ جنھن ذريعي خطي کي ڪنٽرول ڪري سگھجي. +اسان ۾ ھڪ مغالطو عام آهي تہ اسرائيل ھڪ يھودي رياست آھي. +در اصل ايئن ناهي. +اسرائيل ھڪ سيڪيولر رياست آھي جنھن جو ڪو مذهب ڪونہ ھوندو آھي ۽ ان جو تعليمي نظام مذھبي اثر کان آزاد ھوندو آھي. +اسرائيل پاڪستان، سعودي عرب ۽ ايران وانگر مذھبي رياست ناھي پر اھا دنيا اندر يھودي مذھب سان تعلق رکندڙن جي دنيا ۾ واحد رياست آھي. +جڏهن اسان يورپ جي رياستن ڊين مارڪ، سوئٽزرلينڊ، اٽلي، جرمني وغيره جو ذڪر ڪنداسين تہ اھي اسان لاءِ عيسائين جا ملڪ آھن پر انھن جون رياستون سيڪيولر آھن. +ملائيشيا، ترڪي ، البانيہ ۽ بوسينيا ھرزگوينيہ مسلمانن جا ملڪ آھن پر انھن جون رياستون سيڪيولر آھن. +ساڳيو حال اسرائيل جو آھي جتي مسلمان پڻ رھن ٿا ۽ اتان جا رياستي ادارا ۽ تعليمي نظام مذھب جي تعصب کان آزاد آهن. +اتان جي يھودين جو اڌ کان وڌيڪَ حصو بہ سيڪيولر خيالن جو اھي رڳو 13 سيڪڙو يھودي ڪٽر مذهبي خيال وارا آھن باقي لبرل آھن. +عالمي طاقتن ھن ملڪ جي ھر طرح مالي مدد ۽ ٽيڪنالاجي جي فراهمي سان ھن ملڪ کي ھڪ ترقي يافتہ ملڪ بڻائڻ ۾ وڏو ڪردار ادا ڪيو ۽ اسرائيل ھڪ ماڊرن رياست بڻجي وئي. +اسلامي دنيا ۾ مذھبي دانشور ھن رياست کي مذھبي رياست متعارف ڪرائي يھوديت ۽ اسلام جي ٽڪراء جو تاثر پيدا ڪندا آهن جيڪو حقيقتن جي منافي آھي. +يھودي مذھب ۾ آخرت جي جنت ۽ دوزخ جي دائمي زندگي جو تصور ناھي. +توريت ۽ يھودين جي تلمود سميت ٻين صحيفن ۾ جنت جو تہ محدود ذڪر آھي جنھن ۾ آدم ۽ ايو Eve يا حوا کي جنت ۾ رھندي ۽ پوء کين سزا طور نيڪال ٿيندي ڏيکاريو ويو آھي پر انسان حساب ڪتاب کان پوء جنت ۽ دوزخ ۾ دائمي زندگي گذاريندا اھو خيال اسلام جو آھي. +يھودي عقيدي مطابق مرڻ کان پوء يارھن مھينا روح جي صفائي ٿيندي آهي جنھن بعد ڀلو روح خدا ۾ ضم ٿي ويندو آهي ۽ بدي وارو ھميشہ لاءِ فنا ٿي ويندو آهي. +يھودين جي زندگي سزا جزا جي خيال جي چرخي ۾ ناھي گذرندي پر اھي دنيا اندر زندگي کي جنت بڻائڻ واري خيال وارا آھن. +صيھونيت جي تحريڪ بہ اھڙي سيڪيولر ملڪ لاء ھئي جيڪو جديد ۽ ترقي يافتہ سيڪيولر ملڪ جتي يھودي رھي ڪري پنھنجي جنت قائم ڪري ان جا حاڪم ٿين. +انھن جو يھوديت جو خيال ھڪ قوم مثل آھي جيئن پاڪستان ٺھڻ ۾ مسلم قوم جو خيال ڏنل ھو تيئن صيھوني سياسي تحريڪ بہ يھودين کي ھڪ قوم تصور ڪندي سوين سال اڳ واري زمين تي آباد ٿي رياست جي قيام لاء جدوجھد جو خيال ڏنو.يھودي مذھب تبليغ جي خلاف آھي ۽ ان ۾ ڪنھن بہ مذھب يا غير يھودي جي داخلا جي ڪا گنجائش ناھي انھن جو مذھب انھن جي نسل تائين محدود آھي جيڪو انھن ۾ پيدا ٿيندو تہ اھو انھن جي مذھب ۾ اچي ويندو. +تاريخ. +29 نومبر 1947ع تي، گڏيل قومن جي جنرل اسيمبليءَ، فلسطين جي لاءِ هڪ لازمي ورهاڱي جي منصوبي جي منظوري ڏني. +جنهن ۾ نئين عرب ۽ يهودي رياستن جي مقرر ڪيل سرحدن ۽ يوروشيلم جو انتظام گڏيل قومن جي عالمي عملداري هيٺ ڏيڻ جو ذڪر ٿيل هو. +14 مئي 1948ع تي رات جو وچ ڌاري فلسطين تي برطانوي اختيار جي خاتمي لاءِ مقرر ڪيو ويو. +ان ڏينهن ڊيوڊ بين گوريان، صيهوني (يهودين کي فلسطين ۾ آباد ڪرڻ جو حامي) تنطيم ۽ فلسطين جي يهودي ايجنسي جي انتظامي سربراهه جي طور تي، برطانوي مينڊيٽ جي خاتمي کان پوءِ اسرائيل جي هڪ يهودي رياست جي قيام جو اعلان ڪيو، جيڪا اسرائيل جي رياست جي نالي سان ڄاتي وڃي ٿي. +نئين رياست جي حدن جي اعلان ۾ ڪا به وضاحت نه ڪئي وئي. +پاڙيسري عرب لشڪرن ٻئي ڏينهن ختم ٿيل برطانوي مينڊيٽ تي حملو ڪيو ۽ اسرائيلي فوجن سان جنگ ڪئي. +1949 ۾ گڏيل قومن اسرائيل جي رياستي حيثيت کي تسليم ڪندي کيس ميمبر ٿيڻ جي اجازت ڏني. +جنھن بعد يورپ ۽ وچ اوڀر مان وڏي پيماني تي يھودين جي اسرائيل ۾ ھجرت ٿي ۽ اسرائيل جي آبادي ۾ تيزي سان اضافو ٿيو. +تڏهن کان پاڙيسري عرب رياستن سان جنگين جي سلسلي ۾ اولهه ڪناري (ويسٽ بينڪ)، سينائي اُپٻيٽ (1956–57، 1967–82) ۽ ڏکڻ لبنان جي ڪجهه حصي (1982–2000)، غزا جي پَٽي (1967–2005); تي قبضو ڪري ورتو، 2005ع کان پوءِ غزا جي پٽيءَ کي ڇڏڻ کان پوءِ به، غزا ۽ گولان جبلن تي ان جو قبضو تصور ڪيو وڃي ٿو. +اسرائيل گولان جي جبلن ۽ اوڀر يوروشيلم تائين پنهنجي اختيارن کي وڌائي ڇڏيو آهي پر اولهه جي ڪناري (ويسٽ بينڪ) تي پنهنجي اختيارن کي عمل ۾ نه آندو آهي. +اسرائيل فلسطين مسئلي کي حل ڪرڻ جي ڪوششن جو نتيجو ڪڏهن به امن جي صورت ۾ نه نڪتو آهي. +تنهن هوندي به اسرائيل ۽ مصر ۽ اردن، ٻنهي سان امن معاهدن تي ڪاميابيءَ سان صحيون ڪري چڪو آهي. +غزه، اولهه جي ڪناري ۽ اوڀر يوروشيلم تي اسرائيلي فوجي قبضو، جديد دور جي دنيا جو ڊگهو ترين قبضو آهي. +جاگرافي. +اسرائيل جي دنيا جي نقشي م بيھڪ يا محل وقوع 31 30 N, 34 45 E مڊل ايسٽ ۾ آھي.ان جي پکيڙ 20,770 s ھم چورس ڪ.م.جنھن مان 20,330ھم چورس ڪ.م خشڪي ۽ 440 پاڻي اٿس. +پکيڙ ۾ دنيا جي ملڪن ۾ 154 نمبر تي آهي. +ان جي سرحدي ڊيگھ 1,068 km آھي جيڪا 6 ملڪن سان ملي ٿي. +جنھن ۾ مصر سان 208 ڪ.م، غزا جي پٽي سان 59 ڪ.م، اردن 307 ڪ.م ، لبنان سان 81 ڪ.م، شام سان 83 ڪ.م، ويسٽ بينڪ سان 330 ڪ.م ۽ سامونڊي ساحل واري سرحد 273 ڪ.م آهي. +ان جو سڀ کان ھيٺاھون ھنڌ بحريہ مردار Dead Sea آھي جيڪو سمنڊ جي سطح کان 431 ميٽر ھيٺ آھي ۽ اوچو مقام ھار ميرون Har Meron آھي جيڪو سامونڊي سطح کان 1208 ڪ.م مٿي آهي. +اسرائيل جا معدني ذخيرا ڪچو ٽامو، قدرتي گيس، فاسفيٽ، ميگنيشيم برومائيڊ آھن. +ھتان جي %23. +8 سيڪڙو زمين تي زراعت ٿيندي آهي +آبادي. +اسرائيل جي سينٽرل بيورو آف اسٽيٽسٽڪس جي اندازي موجب اسرائيل جي آبادي اپريل 2018 ۾ 884200 ھئي جنھن مان 6,589,000 (%74. +5) يھودي ۽ 1,849,000 (%20. +9) عرب ۽ %4. +6 غير عرب عيسائي، بجائي ۽ ٻيا آھن. +2016ع ۾ ان جي آبادي 8،502،900 ھئيجن مان 6,363,700 يعني 74. +9 سيڪڙو يهودي 766,500 دروز ۽ اوڀر يوروشيلم جي عربن سميت عرب ھيا).ھي دنيا جي واحد رياست آهي جتي يھودي مذھب وارا گھڻائي ۾ آھن اسرائيلي عربن جي وڏي اڪثريت سني مسلمانن، نيگرو (Negro) بدوي (Bedouins) ، باقي عيسائي ۽ دَروز آهن. +ٻين اقليتن ۾ آرامي، اَشوري، سميري، آرميني، سِرڪاسينس، ڊام آبادي ۽ ويٽنامي اقليت شامل آهي. +اسرائيل، آفريڪا ۽ ايشيا جي ڪارن عبراني اسرائيلين سميت، سوڊان، اريٽريا ۽ نيم صحرائي آفريڪا جي غير قانوني مهاجرن، شهريت نه رکندڙ پرڏيهي ڪم ڪندڙن، آفريڪا ۽ ايشيا مان پناهه لاءِ آيلن جي چڱي ڀلي آباديءَ جي پڻ ميزباني ڪري ٿو. +سياسي انتظام. +انتظامي طور تي اسرائيل 6 ضلعن م ورھايل آهي:مھوزوت (mehozot) يا مھوز، سينٽرل، حائفہ، جيروسلم، نادرن، سدرن ۽ تل ابيب Tel) Aviv). +صدر جي چونڊ ستن سالن کان پوءِ ٿيندي آهي.پنهنجي بنيادي قانون ۾، اسرائيل پاڻ کي يهودي ۽ جمهوري رياست جي وصف طور بيان ڪري ٿو. +اسرائيل، متناسب نمائندگي ۽ ووٽ جي ذريعي راءِ ڏيڻ تحت نمائينده پارلياماني جمهوريت آهي. +وزير اعظم حڪومت جي سربراهه ۽ ڪنيسٽ (Knesset) قانون ساز مجلس جي طور ڪم ڪري ٿي جنھن جا 120 ميمبر آھن ۽ عام چونڊن ذريعي ٿيندا آهن. +اسرائيل جي گاديءَ جو ھنڌ تل ابيب آھي پر اسرائيل بعد ۾ گاديءَ جو هنڌ بيت المقدس منتقل ڪرڻ جو اعلان ڪيو جنھن جي عالمي برادريءَ مذمت ڪندي رھي آھي.ڊسمبر 2017 ۾ آمريڪي صدر ڊونالڊ ٽرمپ آمريڪا جي گذريل ستر سالن جي پاليسي تبديل ڪندي بيت المقدس کي اسرائيل جو گاديءَ جو هنڌ تسليم ڪندي پنھنجي انتظاميه کي ھدايت ڪئي تہ آمريڪا جو سفارت خانو تل ابيب مان بيت المقدس منتقل ڪن. +آمريڪا جي ان اعلان جي عالمي برادريءَ سخت مذمت ڪئي.چيڪ ريپبلڪ ۽ گوئيٽيمالا وينو آٽو. +پيراگوئي، ھونڊوراس ۽ رومانيہ بہ آمريڪا جي پيروي ڪئي.ان جي قانوني نظام ۾ انگلش ڪامن لا سسٽم، برٽش مينڊيٽ، يھودين، عيسائين ۽ اسلام جا شرعي قانون شامل آهن.ووٽ جو حق بلدياتي چونڊن ۾ 17 سالن جي عمر کان ۽ عام چونڊن م 18 سالن جي عمر کان اٿن +ھتان جي وڏي۾ وڏي عدالت سپريم ڪورٽ آھي جنھن ۾ چيف جسٽس ۽ 14 جج اچي وڃن ٿا. +ٻيون ڪورٽون ماتحت ضلعي عدالتون ۽ ماجسٽريٽ جون آھن. +معيشت. +اسرائيل، 2015ع جي مجموعي قومي پيداوار تحت دنيا جي 35 وڏي معشيت سان OECD جي جو ميمبر ۽ ترقي ڪيل ملڪ آهي. +اسرائيل وڏي هنرمند افرادي قوت مان فائدا ماڻيندڙ ۽ تمام گهڻي تعيلم پرايل ملڪن ۾ سڀني کان اوچي تناسب جي حساب سان تعليم جي ڊگريون رکندڙ ملڪن مان هڪ آهي.ھي ٽيڪنالاجي وارو ايڊوانسڊ فري ايڪانامي وارو ملڪ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20052.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20052.txt new file mode 100644 index 0000000..8acc4a3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20052.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +جلال الدين اڪبر +شهنشاهه -جلال- الدين محمد اڪبر ، مغل سلطنت جو نيڪ نام -بادشاهه- ، عمرڪوٽ سنڌ ۾ 15 -آڪٽوبر- 1542ع تي ڄائو هو. +1556ع ۾ والد جي وفات وقت هي پنهنجي -استاد- -بيرم خان- سان گڏ ڪلانور ( ضلعي گورداسپور ) ۾ هو ، اتي ئي هن جي -تخت- نشينيءَ جون رسمون ادا ڪيون ويون. +جلد ئي هن -پاڻيپٽ- جي ميدان ۾ ، هيمو بقال سان لڙائي ڪئي ، جنهن ۾ فتح حاصل ڪيائين ۽ -ان- سان سندس سلطنت کي ايندڙ لوڏا ، ڪجهه جَهڪا ٿيا. +مغليه سلطنت جو بنياد -بابر بادشاهه- 1526ع ۾ وڌو ، ۽ چئن سالن کان پوءِ هو وفات ڪري ويو. +همايون 1530ع ۾ -تخت- تي ويٺو ، پر 1540ع ۾ شيرشاهه سوريءَ کان شڪست کاڌائين. +شيرشاهه سوريءَ جي مرڻ کان پوءِ همايون ، جڏهن وري -تخت- حاصل ڪيو ته هو به جلد ئي حادثي جو شڪار ٿي مري ويو. +جيستائين اڪبر 18 سالن جو نه ٿيو هو ، تيستائين -بيرم خان- ئي سلطنت جو مختيار هو ، ۽ پوءِ جڏهن اڪبر واڳون سنڀاليون ته فتحن جو ، هڪ اڻ کٽ سلسلو شروع ٿي ويو. +راجپوتانا جي راجائن جي اڪثريت ازخود ئي فرمانبردار ٿي وئي ، ميواڙ جي راجا مقابلو ڪيو ، پر شڪست کاڌائين. +راجا اُڌي سنگهه ۽ سندس جاءِ نشين پرتاب به مقابلي کان پوءِ ماتحت ٿي ويا. +مالوا ، گجرات ، خانديش ، -احمد آباد- ، گونڊوانا ، -بنگال- ، اُڙيا ، ڪشمير ، سنڌ ، مطلب ته ڏکڻ -ايشيا- جي هڪ حصي کان سواءِ ، ڪابل کان -احمد نگر- تائين ، ۽ سنڌ کان -بنگال- تائين سمورو ملڪ مغلن جي اثر هيٺ اچي ويو. +اڪبر -بادشاهه- ملڪي ۽ فوجي انتظامن جي -اصلاح- ڪئي. +زمينن جي معاملي ۾ ، شيرشاهه جي نظام کي بهتر بنايائين. +هن سلطنت جي انتظامي عهديدارن جا 33 درجا بنايا ، -جن- ۾ سڀني کان ننڍو درجو ، ڏهن سپاهين جي آفيسر جو هو ۽ وڏو درجو ڏهن هزارن تائين هو ، پر اڪبر پنجن هزارن کان وڌيڪ درجي وارو عهدو ، شهزادن کانسواءِ ٻيو ڪنهن کي به نه ڏنو. +سڀني کي روڪ پگهار ڏنو ويندو هو. +هن ازبڪن ۽ پنهنجي -ڀاءُ- مرزا حڪيم جي بغاوتن کي به ڪچليو. +اڪبر ، سموريءَ سلطنت کي 18 صوبن ۾ ورهايو ، ۽ هر صوبي ۾ هڪجهڙو نظام چالو ڪيو. +سندس دؤر ۾ علم ۽ فن جي تمام گهڻي -ترقي- ٿي. +فيضي ، -ابوالفضل- ، -تان سين -، -تلسي- داس وغيره اڪبري درٻار سان لاڳاپيل رهيا ، جيڪي سندس ” نون رتنن “ مان هئا. +هن جي دؤر ۾ ’اڪبر نامه ‘ ، ’-آئين اڪبري- ‘ ، ’طبقات اڪبري ‘ ۽ ’منتخب التواريخ ‘ وغيره جهڙا ڪتاب لکيا ويا. +هن ’دين الاهي ‘ نالي مذهب به شروع ڪيو ، جنهن ۾ مذهب ۽ ذات -پات- جي فرق کي ختم ڪيائين ، ۽ مرڪزي بنياد -توحيد- تي رکيائين ( تفصيل لاءِ ڏسو ” دين الاهي “ ). +جيتوڻيڪ هن باقاعدي -تعليم- حاصل ڪانه ڪئي ، پر هو نهايت ڪامياب حڪمران ثابت ٿيو. +-ان- صورت ۾ اڪبر جو چاليهن سالن وارو دؤر مغل شهنشاهت جو عظيم الشان دؤر ثابت ٿيو. +” -آئين اڪبري- “ ۽ ” اڪبر نامه “ مان ، اڪبر جي شخصيت ۽ ڪارنامن کان سواءِ ، سندس فڪر ۽ حڪمت تي ، مفصل روشني پوي ٿي. +ڊاڪٽر ايشوري پرشاد ، -اڪبر بادشاهه- کي -ان- وقت جي دنيا ۽ يورپ جي همعصر حڪمرانن ، خاص ڪري -انگلنڊ- جي راڻي ايلزبيٿ ( 1533_ 1603ع ) ۽ -اسپين- جي فلپ ٻئين ( 1598_ 1527ع ) سان ڀيٽ ڪرڻ کان پوءِ کيس -تاريخ- جو عظيم حڪمران سمجهي ٿو. +هن 5 رجب 949هه/16 -آڪٽوبر- 1605ع تي ” آگري “ ۾ وفات ڪئي. +سندس -جنم- واري هنڌ تي سيد هاشم شاهه کيجراڙيءَ واري -پٿر- هڻائي ، -ان- تي پنهنجو نالو ۽ -اڪبر بادشاهه- جي -جنم- جو سال ( 1542ع ) لکايو هو. +اهو -پٿر- عمرڪوٽ شهر کان هڪ ڪلو ميٽر ڏکڻ طرف اڄ به موجود آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20254.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20254.txt new file mode 100644 index 0000000..ce6241f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20254.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +اڪٿ ڪھاڻي ڪبير +هي ڪتاب سنڌي ٻوليءَ جي برک ليکڪا، ڪهاڻيڪار ۽ ناول نويس ريٽا شهاڻيءَ جو سوانحي ناول آهي. +جنهن ۾ هن مشهور ويدانتي شاعر ڪبير جي جيون ڪهاڻي ناول جي انداز ۾ لکي آهي. +ريٽا شهاڻيءَ هن ڪتاب ۾ عام ناول واري انداز کان هٽي پنهنجي مخصوص اسلوب ۾ -ڀڳت ڪبير- جي ڪهاڻي بيان ڪئي آهي. +هن -ڀڳت ڪبير- جي ڪوِتا کي بنياد بڻائي راويءَ جي روپ ۾ نه رڳو -ڀڳت ڪبير- جي جيون ڪٿا بيان ڪئي آهي، پر -ان- جي دوهن جي اپٽار ۽ اڀياس به فلسفاڻي انداز ۾ بيان ڪيو آهي. +سنڌي ادب ۾ ڪنهن شاعر جي ڪٿا لکڻ جو هي هڪ انوکو ۽ منفرد انداز آهي، جنهن ۾ ليکڪا جي -آتما- شاعريءَ جو روپ وٺي شاعر ۾ واسو ڪري ٿي ۽ پوءِ مسلسل شاعري ئي شاعر جي زندگيءَ، فن ۽ فڪر جو احاطو ڪري ٿي، اهڙي طرح ناول نگار پردي جي پويان هليو وڃي ٿو ۽ اسڪرين جي پڙهندڙ، ڏسندڙ جي صورت ۾ شاعر جي اڪٿ ڪهاڻيءَ کي چرندو پرندو ڏسي ٿو. +هن ناول ۾ ڀڳتي مارڳ جي سمجهاڻي سهڻي نموني ڏنل آهي. +هن ڪتاب تي سنڌي ٻوليءَ جي نامور دانشور سائين محمد ابراهيم جويي 22 صفحن جو مهاڳ لکي -ڀڳتي تحريڪ- جي -تاريخ- تي نه رڳو روشني وڌي آهي ۽ ٻڌايو آهي ته -تاريخ- جي وچين دور 700ع کان 1600ع تائين -ڀڳتي تحريڪ- جو زور ٻن شين تي رهيو، هڪ پريم ۽ ٻيو ارپنا (Devotion)، انهن ٻنهي شين کي سڀ کان اعليٰ وجود (Supreme Being) تائين پهچڻ لاءِ ضروري ڄاڻايو ويو. +جويي صاحب لکيو آهي ته -ڀڳت ڪبير- جنهن فلسفي جو سفير هو، -ان- جي اسان کي اڄوڪي دور ۾ گهڻي گهرج آهي. +هن دورجي ڀڳتي هيءَ آهي ته اسين سماج / سماجن ۾ برابري، انصاف ۽ آزاديءَ تي ٻڌل هڪ نئين سماج جي -تخليق- ڪريون. +هن ڪتاب ۾ -آسي زميني-، موهن مدهوش ۽ ليکڪا ريٽا شاهاڻيءَ جا ليک پڻ آهن. +هن خوبصورت چار رنگي ٽائيٽل ۽ ڊيمي سائيز جي 152 صفحن تي مشتمل ڪتاب جي قيمت 140 رپيا آهي، جيڪو ڪويتا پبليڪيشن ڊسمبر 2008ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20270.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20270.txt new file mode 100644 index 0000000..fee897e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20270.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +اڪي ٻڌي راند +اڪي ٻڌيءَ راند: ڪي -ٻار- وڃي چيچڪا، ٿڌڙا ۽ ککڙيون ميڙي چونڊي پاڻ وٽ گڏ ڪندا، پوءِ هڪ ڄڻو مُٺ ڀري چوندو: ”اِڪي ڪي ٻڌي؟ +“ پوءِ ٻي ڇوڪري چيو: ”اِڪي“ ته ٻه ٻه داڻا ڪري ڳڻيندا جي هڪ داڻو بچيو ته چوندڙ کٽيو، اهي سڀئي داڻا جيت ۾ پاڻ کڻندو، پر جي ڳڻپ کان پوءِ ٻه داڻا -بچي- پيا ته ٿي ”-ٻڌي-“. +واڪ ڏيندڙ هارايو. +اهو ايترا داڻا پنهنجي جهول مان ڪڍي کٽيندڙ کي ڀري ڏيندو. +هي راند وڏيءَ عمر وارا به ڪندا آهن، پر داڻن جي بجاءِ کائڻ واريون ڪنگڻيون ڏهه، ٻارهن هٿ ۾ جهلي وٺي هٿ جي مهٽو ڏيندا. +پوءِ اهي -ٽڪر- ٿيل ڪنگڻيون ڳڻيندا جي ڀڃندڙ کٽيو ته سڀ -ٽڪر- کڻي ويندو ۽ هاريندڙ ڪنگڻين جا پئسا ڀري ڏيندو، پر جي واڪ ڏيندڙ جيتيو ته ڀڃندڙ ڪنگڻين جا پئسا ڀريندو ۽ ٽڪرا واڪ ڏيندڙ کڻندو. +ڌڪي وري پنج کان ڏهن تائين ڏونگهيون هڪ ٻئي مٿان رکي مڪ سان ڀڃن، پوءِ انهن جا ٽڪرا ڳڻين، جي ڪا ڏونگهي سڄي رهجي ويئي ته ڀڃندڙ سڀني جا پئسا ڀري ڏيندو.ا ٻه ڄڻا گڏجي ڪندا آهن. +ڪوڏيون کڻي ٻنهي هٿن جي ٻڪ سان کَڙکڙائي هڪ هٿ ۾ ڪجهه ڪوڏيون وٺي، مُٺ بند ڪري، ٻئي کان پُڇندو ته اِڪي يا ٻَڌي؟ +هو ڪو نالو وٺندو، پوءِ مُٺ کولي ڪوڏيون ڳڻيندا، جي اڳلي جي چوڻ موجب هونديون ته هُن کٽيو ۽ سڀگ کيس ڏيندو، پر جي نه هونديون ته اوتريون هن کان وٺندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20288.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20288.txt new file mode 100644 index 0000000..0a0a99b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20288.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +اڳتي قدم (رسالو) +سنڌ جي مشهور شاعر شيخ اياز، شڪارپور شهر مان سال 1947ع ۾ هڪ ماهوار رسالو ”اڳتي قدم“ (Aggtay) جاري ڪيو، جنهن ۾ هن ترقي پسند تحريڪ جي اثر هيٺ سنڌي ادب جو سگهارو تصور پيش ڪيو. +”اڳتي قدم“ جو پهريون پرچو آگسٽ 1947ع ۾ موتي پرنٽنگ پريس، ٺاٺارا محلي، شڪارپور مان ڇپجي پڌرو ٿيو هو. +”اڳتي قدم“ پهريون سنڌي رسالو هو، جو تعميري ۽ ترقي پسند ادب جي بنيادي نڪتي تي تنقيد ۽ تنقيد جي جديد قدرن کي پنهنجن صفحن ۾ سمائي نروار ٿيو. +ان ۾ شامل شاعريءَ، ڪهاڻين ۽ ٻين لکڻين تي باقاعدي ايڊيٽر پاران تنقيدي راءِ ڏني ويندي هئي. +”اڳتي قدم“ جو ٻيو پرچو، سيپٽمبر 1947ع ۾ شايع ٿيو، جنهن ۾ ڪهاڻيون ۽ شاعري شامل هئي. +ان جو ٽيون پرچو، آڪٽوبر 1947ع ۾ شايع ٿيو، جنهن ۾ پڻ ساڳئي انداز جو مواد شامل هو. +”اڳتي قدم“ رسالي جاري ڪرڻ وقت شيخ اياز جي عمر 24 ورهيه هئي. +رسالي تي شيخ اياز جي قابليت ۽ صلاحيتن جي ڇاپ نمايان نظر اچي ٿي. +ورهاڱي جي ڌڪ شيخ اياز کي به متاثر ڪيو، سندس ساٿي ساڃهه وند هندو اديب ڀارت لڏي ويا، نتيجي طور ٻين اشاعتي ادارن وانگر هي رسالو ”اڳتي قدم“ به بند ٿي ويو. +پر هن رسالي جي تخليقن جا سنڌي ادب تي تمام وڏا اثر رهيا آهن. +’اڳتي قدم‘ جي ٽنهي پرچن کي گڏي، ساڳئي نالي سان ڊيمي سائيز ڪتابي صورت ۾ محمد ابراهيم جويي صاحب 2001ع ۾ شيخ اياز فائونڊيشن پاران ڇپائي پڌرو ڪيو آهي. +هن 192 صفحن جي ڪتاب جي قيمت 60 رپيا رکي وئي آهي. +1970ع واري ڏهاڪي ۾ حيدرآباد مان مدد علي سنڌيءَ پڻ ’اڳتي قدم‘ جي نالي سان رسالي جا ڪيترائي شمارا شايع ڪيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2098.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2098.txt new file mode 100644 index 0000000..bca5ce6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2098.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +حسين ابن علي +اسان جڏهن اسلامي تاريخ جي ڪتابن جو گهرائي سان مطالعو ڪنداسين ته اسان کي اهو چڱي ريت معلوم ٿي ويندو ته امام حسين ننڍپڻ کان ئي اهي سڀ خصوصيتون هيون، جيڪي مذهبن جي تاريخ عظيم ڪردارن لاءِ مخصوص آهن. +پاڻ گهٽ ڳالهائڻ پسند ڪندو هو. +عمر ۽ مرتبي جي لحاظ کان فضيلت رکڻ وارن جو ادب ۽ احترام ڪندو هو. +هم عمر وارن سان خلوص ۽ گفتگو ۾ نرمي اختيار ڪندو هو. +اهي سندن ابتدائي عمر جا ئي سندس سيرت جا نمايا جوهر هئا. +پاڻ ڪيتري قدر ته مهذب هو ۽ سندس تربيت ڪيتري ته اعليٰ ٿيل هئي انهيءَ جو اندازو هڪ واقعي مان ظاهر ٿي ٿو ”هڪ ڀيرو پاڻ مسجد ۾ نماز پڙهڻ ويو ته سندس وڏو ڀاءُ امام حسن ته ساڻس گڏ هو، جڏهن پاڻ مسجد ۾ پتهو ته ڏٺائين ته هڪ صحابي وضو ڪري رهيو آهي، جڏهن ته هن جي وضو ڪرڻ جو طريقو درست نه آهي، جيڪڏهن ڪو ٻيو ٻار هجي ها ته غلط طريقي سان وضو ڪرڻ واري کي سخت لفظن ۾ ٽوڪي ها يا ان جو مذاق اڏائي ها، ان بزرگ جي غلطيءَ تي ٺٺولي ڪري ها، ليڪن تهذيب ۽ تمدن ۽ اخلاق و شائستگيءَ جي هن پيڪر عظيم اهو طريقو اختيار ڪيو جو دوست ته دوست ليڪن دشمن جي زبان مان واهه واهه جا لفظ نڪتا. +پاڻ ڇا ڪيائين، جو ان صحابي کي چيائين ته ”اوهان اسان ٻنهي ڀائرن جو وضو ڪرڻ ڏسو ۽ پوءِ ٻڌايو ته اسان مان ڪير صحيح آهي“ پاڻ وضو ڪيائين ۽ ان صحابيءَ سندس وضو ڪرڻ کي ڏسي پنهنجي غلطي محسوس ڪري ورتي ۽ چيائين ”اوهين ٻئي صحيح آهيو، پر منهنجو طريقو غلط هو ۽ هاڻ منهنجي پاڻ اصلاح ٿي وئي“. +امام حسين جي سيرت طينه جو مطالعو ڪرڻ سان اسان کي معلوم ٿي ٿو ته پاڻ پنهنجي هر عمل جي ذريعي انسانن کي صحيح دڳ تي هلڻ جو درس ڏنائين، جنهن تي هلي ماڻهو پنهنجي منزل ۽ مقصد ماڻي سگهي ٿو. +حضرت امام حسين عليه السلام، حضرت علي ۽ بيبي فاطمه جو فرزند ۽ حضرت محمد صلي الله عليه وسلم جو ڏهٽو 3 شعبان 4 هه مطابق 8 -جنوري- 626ع تي پيدا ٿيو، امامت جي سلسلي ۾ ٽيون نمبر امام آهن. +امام حسين جي ڪنيت ابو عبدالله، سيد شباب اهل الجنة ۽ لقب سيد الشهداء آهي. +امام حسين عليه السلام جي ولادت کان پوءِ حضور صلي الله عليه وسلم خوشيءَ مان حضرت علي عليه اسلام ۽ بيبي فاطمه جي گهر آيا ۽ مولود جي ڪنن ۾ اذان ۽ اقامت ڏئي، سندس نالو ”حسين“ رکيائون. +امام حسين عليه السلام، حضور جن جي سايه شفقت ۾ پليا. +ننڍپڻ واري دور ۾ حضرت محمد صلي الله عليه وسلم جن جو امام حسين سان گهڻو پيار ۽ محبت هئي ۽ اهڙا گهڻائي واقعا ملن ٿا، جن مان ثابت ٿئي ٿو. +پاڻ سڳورا امام حسين سان غير معمولي محبت ۽ شفقت ڪندا هئا. +امام جن اڃا مس ستن سالن جا هئا ته حضور صلعم -جن- جي سايه شفقت کان محروم ٿي ويا. +حضرت علي عليه السلام جي دور خلافت ۾ پاڻ بلڪل جوان ٿي چڪا هئا ۽ پنهنجي والد سان گڏ جنگ جمل، جنگ صفين ۽ جنگ نهروان ۾ شامل رهيا. +تاريخ گواهه آهي ته ننڍپڻ جي دور ۾ پهرين 11هه ۾ پنهنجي ناني حضور صلي الله عليه وسلم ۽ ماءُ بيبي فاطمه جي جدائيءَ جو داغ برداشت ڪيائون ۽ 40هه ۾ پنهنجي والد حضرت علي عليه السلام ۽ 50هه ۾ پنهنجي ڀاءُ امام حسن عليه السلام جي جدائيءَ جو صدمو برداشت ڪيائون. +پاڻ قرآن جو مطلب ۽ حديثون اڪثر فرمائيندا هئا. +عبادت، رياضت، ڪثرت سان نفل پڙهڻ ۽ دين محمديءَ جو پيغام پهچائڻ سندن دستور هو. +اڪثر روزي ۾ رهندا هئا، ڪافي حج ۽ عمره ڪيائون. +ميدان ڪربلا ۾ سندن شهادت واري واقعي تي وڏن وڏن عالمن ۽ مورخن بيشمار ڪتاب لکيا آهن. +امام حسين عليه السلام، اسلام جي اوسر زمانو پنهنجي اکين سان ڏٺو هو. +اسلامي تاريخ جا سڀئي واقعا سندن اکين آڏو هئا. +56هه (675ع) ۾ جڏهن حالاتون تمام گهڻيون بگڙجي ويو ۽ يزيد کي ولي عهد مقرر ڪيو ويو، تڏهن پاڻ يزيد جي وڏي مخالفت ڪيائون. +ان مخالفت تي حڪومت شام کان جواب طلبي ٿي، جنهن جي جواب ۾ امام حسين عليه السلام حڪومت تي سخت تنقيد ڪئي ۽ پنهنجي خيالن کي بيان ڪندي يزيد جي ولي عهد واري حيثيت کي ناجائز قرار ڏيڻ جو اعلان ڪيائون ۽ بيعت طلب ڪرڻ تي امام حسين عليه السلام بلڪل انڪار ڪري ڇڏيو. +معاملا سنگين ٿيندا ويا، تان جو ڪربلا جو واقعو پيش آيو. +يزيد جي حڪم تي امام حسين عليه السلام کي 10 محرم 60هه مطابق 10 آڪٽوبر 680ع تي پنهنجي مائٽن ۽ انصارن سميت ڪربلا ۾ شهيد ڪيو ويو. +سندس تربت ڪربلا معليٰ ۾ آهي. +عزت، شجاعت، صداقت، ايثار ۽ آزاديء َجو علمبردار. +محمد کي ٻڌايو ويو ته امّ ايۡمَن رات کان وٺي زارو قطار روئي ٿي ۽ ماٺ نٿي ڪري، ان کي سندن خدمت ۾ آندو ويو، محمد کائنس پڇيو ته ڇا لاءِ ايترو روئي رهي آهين؟ +چيائين: مون ڏاڍو ڪنو خواب ڏٺو آهي. +فرمايائون: پنهنجو خواب ٻڌاءِ؟ +چيائين: خواب ٻڌائڻ منهنجي لاءِ تمام گھڻو دردناڪ ۽ ڏکيو آهي. +فرمايائون: تون جيئن سوچين ٿي (شايد) ايئن نه آهي. +چيائين: هڪ رات خواب ۾ ڏٺم ته اوهان جي جسم مان هڪ ٽڪرو نڪري منهنجي گھرَ ۾ اچي ڪريو آهي. +فرمايائون: پريشان نه ٿي، (عنقريب منهنجي ڌيءُ) فاطمه کي هڪ فرزند پيدا ٿيندو جنهن جي پالنا ۽ پرورش ڪرڻ واري تون هوندينءَ، ۽ اهڙي نموني سان منهنجي جسم جو هڪ ٽڪرو تنهنجي گهر ۾ هوندو. +محمد جي سچي اڳڪٿي ٻين به کوڙ سارين اڳڪٿين وانگر جلدي ئي سچي ٿي ۽ جنگ خندق واري سال شعبان +مهيني جي ٽين تاريخ تي حضرت علي ۽ حضرت زهراء (عليهما السلام) جو گھر وري خوشين سان سجي ويو، محمد جي هٿن تي امّ المومنين امّ سلمه اچي رکيو مٺي مرسل ٻار جي ساڄي ڪن ۾ اذان ۽ کاٻي ڪن ۾ اقامت پاڻ چئي. +رسول جوخوشيءَمان ٻهڪندڙ چهرو پالڻهار کي ايتروته وڻيو جو جبرائيل امين کي هزارن جي تعداد فرشتن سميت مبارڪ ڏيڻ لاءِ موڪليو. +جڏهن جبرائيل رسول پاڪ جي حضور ۾ پير پاتو تڏهن نهايت ادب سان سلام ڪندي الله پاڪ جو پيغام پهچايائين: +”اي الله جا محبوب، جڳ جو خليقندڙ توهان کي هن مولود جي ولادت تي مبارڪباد ڏئي فرمائي ٿو، پنهنجي هن فرزند تي هن موسى نبيءَ جي ڀاءُ هارون (عليهما السلام) جي ننڍي پٽ جو نالو رکيو وڃي +ڇاڪاڻ ته علي تو لاءِ هارون جي مثل آهي، محمد چيو هارون جي ننڍي فرزند جو نالو ڇا هو؟ +چيائين ”شبّير“ جنهن جو عربي زبان ۾ ترجمو ”حسين“ آهي. +بس ايئن مولود نالو الله جي فرمان مطابق حسين رکيو ويو. +اچانڪ امّ سلمه ڏٺو ته محمد گريو ڪري رهيو آهي، ۽ نير سندن اکين مان لارون ڪري رخسارن تي اچي ڪريا آهن، امّ المومنين امّ سلمه پڇيو يا ”رسول الله اوهان هن خوشي موقعي روئي رهيا آهيو؟ +محمد فرمايو: اي امّ سلمه منهنجي امت جو هڪ باغي ٽولو منهنجي هن پياري فرزند کي (ناحق) قتل ڪندو، خدا انهن کي منهنجي شفاعت نصيب نه ڪري. +انس ابن سحيم چوي ٿو محمد چيو: منهنجو هي فرزند عراق جي سرزمين تي(ناحق) قتل ڪيو ويندو، توهان مان جيڪو به ان وقت اتي هجي انکي کپي ته حسين جي مدد ڪري. +ڪامل الزيارات ۾ ابن قولويه کان روايت. +ڪامل الزيارت ۾ ابن قولويه کان رويت آهي ته پکين ۾ سڀ کان وڌيڪ امام حسين عليه السلام جي شهادت تي ڏک پهتو اهو پکي چٻرو آهي. +حضرت امام علي رضه فرمائي ٿو ته، اهو پکي حضرت رسول صلي الله عليه وسلم جي زماني ۾ گهرن ۽ پاڙن ۾ رهندو هو ۽ جڏهن ڪو انسان ڪجهه کائي رهيو هوندو ته ان جي آڏو اچي ويهي رهندو هو ۽ ماڻهو به ان کي کائڻ لاءِ ڪجهه نه ڪجهه ڏيندا هئا، جنهن کي اهو کائي اُڏامي ويندو هو. +پر جڏهن حضرت امام حسين عليه السلام کي شهيد ڪيو ويو ته ان آبادين کي ڇڏي ڏنو ۽ ڏورانهن ويرانن، جبلن ۽ ريگستانن کي وڃي وسايو ۽ چوڻ لڳو توهان ڪِني ترين قوم آهيو، ڇو جو توهان نبي صلم جي ڏهٽي کي شهيد ڪري ڇڏيو. +ان ڪري هاڻي مون کي توهان تي ڀروسو نه رهيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20989.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20989.txt new file mode 100644 index 0000000..a5e5b3c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd20989.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +البرٽ ڪامو +البرٽ ڪامئو (Albert Camus) فرانس جو مشهور ناول نگار هو، البرٽ الجزائر ۾ 1913ع ڌاري پيدا ٿيو. +هن جا والدين اسپينش هئا. +سندس پرورش اتر آفريڪا ۾ ٿي ۽ هن ڪيترون ئي نوڪريون ڪيون. +تنهن کان پوءِ هو فرانس جي راڄڌانيءَ ۾ آيو ۽ صحافت جو پيشو اختيار ڪيائين. +1942ع ۾ هن ”ڌاريو“ (out sider) ناول لکي، مڃتا ماڻي. +هو جرمن والار خلاف مزاحمتي تحريڪ جو سرگرم ڪارڪن هو ۽ ”لڙائي“ اخبار (جيڪا لک ڇپ ۾ نڪرندي هئي) جو ايڊيٽر هو. +جنگ جي خاتمي کان اڳ ۾ هن هڪ ناٽڪ ڪَئلي گلا (رومن شهنشاهه) 1939ع ۾ لکيو ۽ جنگ دوران ناول ”اجنبي“، ”ٻاهريون ماڻهو“ ۽ ڪجهه دانشوراڻا مضمون ”سسيفس جي ڏند ڪٿا“ جي نالي سان لکيا. +ان کان پوءِ هن سياست ترڪ ڪري ڇڏي ۽ سڄو وقت صحافت کي ڏيڻ لڳو ۽ هن کي بين الاقوامي مڃتا ناول ”پليگ“ ۽ ڪتاب ”باغي“، ”بغاوت، مزاحمت ۽ موت“ ۽ ڊراما ”قابوءَ سبب ملي. +هن کي جنوري 1957ع ۾ کيس نوبل پرائيز به مليو. +فرانس ۾ جيڪي وڏا اديب ٿيا آهن، تن ۾ آندري مالرو، (جيڪو ڊيگال جو ڪلچر منسٽر به هو ۽ جنهن اسپين جي جنگ آزادي ۾ هيمنگوي ۽ ٻين سان گڏ انٽرنيشنل برگيڊ ۾ حصو ورتو هو، وجوديت جي فلسفي تي ڪيترا ڪتاب لکندڙ ناول نويس سارتر، هن جي محبوبا سميون دي بيوار ۽ ڪامئو اچي وڃن ٿا. +ڪامئو جو مشهور ناول ”پليگ“ فرانس جي باري ۾ هڪ تشبيهه هئي. +”سسيفس جي ڏند ڪٿا“ واري مضمون ۾ ڪامؤ ڏيکاريو آهي ته هن ڪائنات ۾ خوشي تڏهن ممڪن ٿي سگھي ٿي، جڏهن انسان هڪ ڀيرو اهو مڃي ته زندگيءَ کي ٻي معنيٰ نه آهي سواءِ ان جي ، جا هو ان کي ڏئي ٿو. +ڪامئو ڪنهن هنڌ سارتر جي وجوديت کي به مڃيندو نظر اچي ٿو. +جيتوڻيڪ هن وجوديت تي تنقيد ڪندي لکيو هو ته ”اها انهيءَ مابعدالطبيعياتي سمجھاڻيءَ جي جاءِ والاري ٿي، جيڪا هوءَ الٽ پلٽ ڪري چڪي آهي. +“ ڪامو ۽ سارتر سياسي اختلاف به ڪافي رکندا هئا، ڇو ته ڪاموءَ هڪ مضمون ۾ لکيو ته: ”سياسي ۽ سماجي ترقي ڏاڪي به ڏاڪي ٿيندي ۽ مڪمل انقلاب سان نه ٿيندي، جيئن سارتر ۽ مارڪسٽ چوندا هئا. +“ ڪاموءَ جي ناولن ۾ انسان ذات ۾ اعتبار واضح آهي. +ڪامئو 1960ع ۾ رستي تي ڪار جي حادثي ۾ مري ويو. +هن جي ناول “Outsider” جو ترجمو نامور سنڌي اديب ولي رام ولڀ ”ڌاريو“ عنوان هيٺ ڪيو آهي، جيڪو روشني پبلڪيشن ڪنڊياري پاران ڇپجي چڪو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21192.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21192.txt new file mode 100644 index 0000000..d7aa0b5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21192.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +سيد عبدالرحيم شاھ +سيد حاجي عبدالرحيم شاهه سجاول وارو هڪ خدا پرست، فياض ۽ علم دوست شخص ٿي گذريو آهي. +سندس نسبي تعلق سنڌ جي مشهور علمي خاندان مٽياري سادات سان هو. +سندس پيدائش -ٺٽي- ضلعي جي شهر سجاول ۾ 14 ربيع الاول 1295هه مطابق 18 مارچ 1878ع ۾ ٿي. +سندس والد جو نالو ميان محمد رحيم شاهه هو، جنهن کي 3 فرزند ٿيا، -جن- ۾ سيد عبدالرحيم شاهه ٻيو نمبر هو. +سندس والد کي -اول- ۾ ڪا وڏي زمينداري نه هئي، ليڪن هن محبت ۽ ڪفايت شعاري ڪري، -ٺٽي- جي هڪ هندو ڀاٽيي کان سجاول ويجهو ”قهرڪي“ نالي ماڳ تي -ٿوري- زمين خريد ڪئي، جنهن مان ملڪيت وڌائي هن ساري زمين هٿ ڪئي. +هن جا وڏا مٽياريءَ مان سجاول ڪڏهن آيا، -ان- جو -پتو- نه ٿو پوي. +ميان محمد رحيم شاهه جي ٻنهي وڏن فرزندن سيد محمد هاشم شاهه ۽ سيد عبدالرحيم شاهه کي ماستر عبدالڪريم مٽيارين واري وٽ پڙهڻ لاءِ ويهاريو، -جتي- پنج سنڌي درجا -پڙهيا-. +-ان- بعد -آخوند- محمد عثمان ميمڻ جي مڪتب ۾ قرآن شريف ۽ فارسي -تعليم- ورتائون، بعد ۾ کين وڌيڪ -تعليم- ڏيارڻ لاءِ شاهه صاحب ”بيلي“ ڳوٺ مان مولانا حامد -الله- ٻيلويءَ کي لڏائي اچي سجاول ۾ ويهاريو ۽ کيس ديني مدرسو کولائي ڏنو، -جتي- هي ٻئي ڀائر پڙهڻ لڳا. +سندن والد ننڍي هوندي ئي 1888ع ڌاري گذاري ويو، جنهنڪري سندن عزيز ۽ ڀيڻويي سيد قادر ڏني شاهه، جو هڪ اعليٰ منتظم، ديانتدار ۽ وڏي اثر رسوخ وارو شخص هو، سندن زمينون ۽ ڪاروبار سنڀالي، کين اهڙي -تعليم- ڏياريندو ۽ پرورش ڪندو رهيو، جهڙي والد جي ڏينهن ۾ کين ملندي هئي. +سيد قادرڏنو شاهه اڳوڻي حيدرآباد ضلعي جي گوني تعلقي مان لڏي اچي سجاول رهيو ۽ سيد محمد رحيم شاهه وانگر نه رڳو صاحبزادن جي -تعليم-، تربيت ۽ پرورش جي نگهداشت ڪيائين، پر راڄن سان به رابطا رکيائين. +ٻنهي ڀائرن -تعليم- سان گڏ زمين جي سنڀال جي تربيت به حاصل ڪئي. +سندس ڀيڻ سان قادر ڏني شاهه جي شادي مرحوم ميان محمد رحيم شاهه جي وقت ۾ ٿيل هئي. +حاجي عبدالرحيم شاهه جي شادي -ٺٽي- شهر جي -بخاري- سيدن مان سيد -تاج- محمد شاهه جي نياڻيءَ سان 8 مارچ 1901ع تي وڏي ڌام ڌوم سان ٿي. +دانشمند قادر ڏنو شاهه ميان محمد رحيم جي فرزند کي زمين ابتدا کان وٺي ورهائي جدا ڪري ڏني هئي، جيڪي محنت ڪري علائقي جا مکيه زميندار شمار ٿيڻ لڳا. +26 -آڪٽوبر- 1918ع تي سندس وڏو -ڀاءُ- 54 ورهين جي عمر ۾ وفات ڪري ويو، جنهنڪري عبدالرحيم شاهه پاڻ کي اڪيلو محسوس ڪرڻ لڳو، -ان- احساس کي مٽائڻ لاءِ -ڀاءُ- جي يادگيريءَ ۾ سجاول ۾ 30 -جنوري- 1921ع ڌاري هڪ مذهبي درسگاهه قائم ڪيائين ۽ وقت جي وڏن عالمن مولانا محمد سليمان ٻنوي، مولانا محمد صادق کڏي واري ۽ مولي فتح محمد سيوهاڻيءَ جي مشوري سان -ان- جو نالو ”مدرسه هاشميه“ رکيائين. +ٽرسٽ بورڊ لاءِ محمد هاشم شاهه مرحوم جو -بنگلو- ۽ مدرسي لاءِ 230 -ايڪڙ- زمين وقف ڪيائين، -ان- کان سواءِ بورڊنگ هائوس، استادن جي رهائش جون جايون، هڪ عاليشان -جامع مسجد-، دڪانن سميت ٺهرايائين. +شاهه صاحب سنڌي ۽ فارسي زبان کان بخوبي واقف هو ۽ قرآن شريف به بامحاوره سنڌيءَ ۾ پڙهيو هئائين. +مٿين بزرگن سان واسطيداريءَ سبب ”جميعة العلماءِ هند“ سان واسطو هئس، انهن جي ڪانفرنس ۾ شرڪت ڪيائين، مولانا ڪفايت -الله- دهلوي، مولانا حسين احمد مدني ۽ مولانا آزاد سان گهرو واسطو هئس، 1930ع ۾ شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ کي -بمبئي- ڪائونسل ۾ چونڊائڻ ۾ شاهه صاحب جو وڏو هٿ هو، پاڻ نماز روزي جو پابند هو. +10 حج ڪيائين. +مديني شريف ۾ مسجد ٺهرايائين. +مذهبي حوالي سان سني مسلڪ سان واسطو هوس ۽ دارلعلوم ديوبند جي عالمن ڏانهن لاڙو رکندو هو. +درويش ۽ بزرگن ۾ اعتقاد رکندڙ هو. +شاهه صاحب 22 -جُون- 1947ع تي وفات ڪئي، کيس اباڻي قبرستان بدران مڪليءَ واري قبرستان ۾ دفن ڪيو ويو. +سائين جي. +ايم. +سيد سان 1925ع کان وٺي خاص تعلقات هئس ۽ سائين جي. +ايم. +سيد هميشه چوندو هو ته شاهه صاحب جي مٿس هميشه پدرانه شفقت رهي. +سيد غلام مصطفيٰ شاهه ولد غلام علي شاهه مٿس هڪ ڪتاب به لکيو هو، جيڪو سجاول مان ڇپيو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21199.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21199.txt new file mode 100644 index 0000000..34a6359 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21199.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +الحقيقت اخبار +الحقيقت- هفتيوار -اخبار- ميان غلام سرور ”فقير“ قادري 1922ع ۾ لاڙڪاڻي مان -جاري- ڪئي، هيءَ هڪ سياسي -اخبار- هئي، پر هن -اخبار- مسلمانن ۾ سياسي سجاڳي پيدا ڪرڻ سان گڏ، سنڌي ادب خاص طور سنڌي غزليه شاعريءَ کي -ترقي- وٺرائي. +هن -اخبار- جي -جاري- ٿيڻ تي اديبن ۽ شاعرن کي تمام گهڻي خوشي ٿي. +ڪن عالمن، اديبن ۽ شاعرن فارسي ۽ سنڌي زبان ۾ -ان- جي -جاري- ٿيڻ تي قطع تاريخون چيون. +هيءَ -اخبار- هر ڇنڇر تي ”قادريه پريس“ لاڙڪاڻي مان ڇپجندي هئي. +هن -اخبار- ۾ ’مراسلا‘، ’ملاحظات‘، ’رفتار زمانه‘ ۽ ’اوراق پارينه‘ مستقل ڪالم هوندا هئا. +ڪڏهن ڪڏهن ”قلندري ڏنڊو“ ۽ ”فلمي دنيا“ وغيره عنوانن هيٺ به دلچسپ مواد شايع ٿيندو هو. +-اخبار- جي پهرئين صفحي تي اهم خبرن سان گڏ گهڻو ڪري ڪنهن شاعر جو چونڊ ڪلام ڏنو ويندو هو. +اندرين صفحن ۾ بزم مشاعره لاڙڪاڻي جي ڪارروائي ۽ شاعريءَ جو -انتخاب- ۽ ايندڙ مشاعري جي طرح ڏنل هوندي هئي. +هن -اخبار- ۾ سياسي ۽ مقامي خبرن کان علاوه مشاعرن ۽ ادبي ڪانفرنسن جون ڪارروايون باقاعدگيءَ سان شايع ٿينديون رهنديون هيون، -ان- کان سواءِ وقت بوقت -ان- دؤر جي شاعرن جو ڪلام به شايع ٿيندو رهندو هو. +مشهور شاعر فقير هدايت علي تارڪ جا غزل به اڪثر هن -اخبار- ۾ شايع ٿيندا هئا. +نياز محمد شيخ پنهنجي هڪ مقالي ۾ ”-الحقيقت-“ -اخبار- بابت لکي ٿو ته: ”-اخبار- جو -ايڊيٽر- ميان غلام عباس ’جوش‘ هو، پر -اخبار- جي ڪم ۾ ميان غلام سرور سندس مددگار هوندو هو. +ميان غلام سرور جي ڪلام جي رواني غضب جي هوندي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21480.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21480.txt new file mode 100644 index 0000000..ff83403 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21480.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +الطاف ملڪاڻي +ناليوارو ڪهاڻيڪار، شاعر ۽ پبلشر -الطاف ملڪاڻي-، غلام هادي ملڪاڻيءَ جو فرزند آهي. +هن 19 -اپريل- 1967ع تي دادو شهر ۾ -جنم- ورتو. +مئٽرڪ سائنس ۾ ڪرڻ بعد زرعي ڪاليج سڪرنڊ مان ٻن سالن جو ايگريڪلچر ڊپلوما ڪورس ڪيائين ۽ هن وقت فيلڊ اسسٽنٽ طور زرعي کاتي ۾ ملازم آهي. +1984ع ۾ ٻاراڻي شاعري ڪرڻ سان ادب جي دنيا ۾ پير پاتائين. +اڳتي هلي ڪهاڻيڪار طور نالو ڪڍيائين. +سندس مختصر ڪهاڻين جو مجموعو ”ساڀيائن کان رٺل سپنا“، سنڌي ساهت گهر حيدرآباد پاران 1994ع ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو. +هن جو ٻيو ڪتاب ”شانتي“ (اجيت ڪور جي ناوليٽ جو ترجمو) 1999ع ۾ سوڀ پبليڪيشن طرفان ڇپايو ويو. +الطاف ملڪاڻيءَ جو نالو ٻاراڻي ادب جي حوالي سان مشهور آهي. +پاڻ مهراڻ پبلڪيشن حيدرآباد جو سرپرست رهيو آهي، جنهن ٻارن لاءِ ڪافي ڪتاب ڇپائي پڌرا ڪيا آهن. +عبرت گروپ آف پبليڪيشنز، حيدرآباد پاران ٻارن جي رسالي ”-ارچڪ مرچڪ-“ جو پهرين نگران انچارج ۽ پوءِ 1997ع ۾ اسسٽنٽ -ايڊيٽر- ٿيو. +ٻارن جي مخزن ماهوار ”لاٽ“ جو چيف -ايڊيٽر- (1993ع)، ماهوار ”گلستان“ جو -ايڊيٽر- (1993ع)، ٻارڙن جي ”سنڌ رنگ“ جو سب -ايڊيٽر- (1995ع)، ٻارن جي مئگزين ”دوستيءَ“ جو اعزازي صلاحڪار (1995ع) ۽ ”سندباد“ ڪتابي سلسلي جو سب -ايڊيٽر- رهي چڪو آهي. +ٻاراڻي ادب جي حوالي سان سندس ترتيب ڏنل هيٺيان ڪتاب ڇپجي چڪا آهن: (1) ”پلئه پايو سچ“ (شاهه لطيف جي زندگيءَ بابت سوال جواب). +لطيفي لات پبليڪيشن دادوءَ پاران ڇپيل، (2) ”سوريءَ سزا وار“ (صوفي شاهه عنايت شهيد جي زندگيءَ بابت سوال جواب)، مهراڻ پبليڪيشن حيدرآباد پاران ڇپيل، (3) ”سوري سڏ ڪري“ (لطيف سنگت سنڌ جي ٻارڙن ڏانهن آزاد سمي جا خط مهراڻ پبليڪيشن حيدرآباد پاران ڇپيل. +-الطاف ملڪاڻي-، سنڌي ائسوسيئيشن آف نارٿ -آمريڪا- (سانا) پاران سنڌ مان نڪرندڙ مئگزين ”سنگت ورلڊ“ جي -ايڊيٽوريل- بورڊ جو ميمبر (1990ع)، ڪاوش گروپ آف پبليڪيشنز حيدرآباد پاران شايع ٿيندڙ ماهوار ”سنڌ رنگ“ جو -ايڊيٽر- پڻ رهيو، کيس سنڌي ساهت گهر، حيدرآباد پاران معاون -ايڊيٽر- اوارڊ (1993ع) پڻ مليل آهي. +ڪجهه عرصو، ’ڪرزما ڊائجسٽ‘ ۾ پڻ ڪم ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21519.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21519.txt new file mode 100644 index 0000000..42cc076 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21519.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +الف ليليٰ +الف لیلیٰ : ھزار داستان هن ڪتاب جو اصل نالو ”الف ليله و ليله“ (هڪ هزار راتيون) آهي، جيڪو عام ٻوليءَ ۾ بدلجي ”الف ليليٰ“ مشهور ٿي ويو آهي. +عربي ٻوليءَ ۾ ڪهاڻين جو هڪ مشهور ڪتاب، جنهن جي مؤلف/ مؤلفن بابت ڪابه ڄاڻ نه آهي، پر ايتري خبر پوي ٿي ته اهي ڪهاڻيون عراق ۽ مصر ۾ مختلف وقتن تي قلمبند ٿيون آهن. +هن ڪتاب جو بنياد هڪ ايراني افسانوي داستان تي ٻڌل آهي، جنهن جون حڪايتون ’شهرزاد‘ جي زباني بيان ٿيل آهن. +آهستي آهستي ٻين حڪايتن جي اضافي جي ڪري هن جو نقشو اهڙو بدليو، جو ”الف ليليٰ“ پنهنجي موجوده صورت ۾ وچئين دؤر جي عربي اسلامي -تهذيب- ۽ تمدن جي مختلف پهلوئن جي هڪ نهايت دلڪش ۽ تقريباً هوبهو -تصوير- پيش ڪري ٿو. +1704- 1717ع جي زماني ۾ گالان (Galland) هن جو ترجمو فرانسيسي ٻوليءَ ۾ شايع ڪيو. +-ان- کان پوءِ ٻين زبانن ۾ هن جو ترجمو ٿيندو رهيو، جنهنڪري ”الف ليليٰ“ کي دنيا جي -بين- الاقوامي ادب ۾ به هڪ ممتاز ۽ مستقل مقام مليو. +الف ليليٰ جي -انگريزي- ترجمن مان سر رچرڊ برٽن (R. +Burton) جو ترجمو، جيڪو 1888- 1885ع ۾ 16 جلدن ۾ شايع ٿيو، اصل متن جو مڪمل ترجمو آهي، جنهن ۾ حاشين جو به اضافو ڪيل آهي. +هن کان پهرين 1840ع ۾ لين (Lane) به ترميم ٿيل ۽ چونڊ متن جو هڪ -انگريزي- ترجمو ڪيو هو. +سنڌي ۽ -اردو- زبانن ۾ به هن ڪتاب جا ترجما ٿي چڪا آهن. +الف لیلیٰ عربي ٻولي جا لفظ آهن جن جي معني آهي ھڪ ھزار راتيون ۽ ”الف ليله و ليله“ جي معني آهي "ھڪ ھزار راتيون ۽ ھڪ رات " يعني 1001 راتيون. +رچرڊ برٽن ان جو ترجمو انگريزي ۾ ڪري ان جو نالو "عريبين نائيٽس" رکيو۔. +ھن ڪتاب ۾ ھڪ فرضي شھريار بادشاھ جو ذڪر آھي جنھن پنھنجي زال کي بيوفائي ڪرڻ تي مارائي ڇڏيو ۽ انتقام طور ھي روز رات ھڪ ڪنواري ڇوڪري سان شادي ڪري گذاري صبح جو ان کي مارائي ڇڏيندو هو.جڏھن ھن وزير جي نياڻي شھرزاد سان رات گذاري تہ ان کيس دل بھلائڻ لاء قصو شروع ڪيو ۽ جان بچائڻ لاءِ مھلت ان قصي ختم ٿيڻ تائين مليس. +اھا ھر رات کيس قصو بيان ڪندي ھئي اھڙي طرح ھڪ ھزار راتين تائين قصو جاري رھيو. +ان قصي ۾ ڪيتريون ئي ڪھاڻيون شامل آهن جن جو تعلق بغداد ۽ قاھرہ سان ھيو. +ھن ڪتاب ۾ سوين مھمجوعانہ، عشقيہ، جنن پرين واريون ۽ ڳالھايون ٻولھيون ڪندڙ جانورن جون ڪھاڻيون آھن جيڪي صدين کان وچ اوڀر ۽ ايشيا ۾ قصہ خوان ماڻھن کي ٻڌائيندا رهندا هئا. +14 کان 18 صدي عيسويءَ ۾ اھي عربي ٻولي ۾لکجڻ شروع ٿيون ۽ انھن کي الف ليلي جي صورت ۾ سھيڙيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21539.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21539.txt new file mode 100644 index 0000000..8cce850 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21539.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +الک اخبار +"الک اخبار، سنڌ جي منفرد اخبار هئي ۽ تيزيءَ سان صحافت جي ميدان ۾ آئي ۽ جلد ”پسنديده“ اخبار بنجي وئي. +1998ع جي شروعاتي ڏينهن ۾ سنڌ دوست ڪاموري بشير احمد انصاريءَ الک گروپ آف پبليڪيشن جو قيام عمل ۾ آندو، جنهن پاران پهريون ڀيرو هڪ ئي وقت سنڌ جي ٽن شهرن ڪراچي، سکر ۽ حيدرآباد مان سنڌي اخبار ”الک“ جي شروعات ڪئي وئي، جنهن جو حيدرآباد ۾ ايڊيشن جو چيف ايڊيٽر ظهور انصاري ۽ ايڊيٽر منظور سولنگي هو، جڏهن ته سکر ايڊيشن جو ايڊيٽر محمد خان سولنگي ۽ ڪراچي ايڊيشن جو انچارج تاج مريءَ کي بنايو ويو. +اٺن صفحن تي مشتمل هن اخبار جلد ئي پنهنجن ڪالمن ۽ مختلف سلسلن خاص ڪري ”سچ وڏو ڏوهاري“ پڙهندڙن ۾ مقبوليت حاصل ڪري ورتي. +هن اخبار ۾ خبرن جي حوالي سان اها ڳالهه ٻين سنڌي اخبارن کان الڳ رهي ته هن اخبار ساڳئي صفحي تي خبرن جي بقايا ختم ڪئي، مڪمل خبر صفحي تي ڏني وئي، اخبار جي هيڊ آفيس حيدرآباد جي نسيم نگر واري علائقي ۾ الفريد اسڪوائر ۾ قائم ڪئي وئي. +اخبار کان سواءِ هن اداري پاران مئي 1998ع کان هڪ ادبي مخزن ”سنڌ لائين“ شروع ڪئي وئي، جنهن جو اعزازي ايڊيٽر ادريس جتوئي هو. +هن اداري پاران نڪرندڙ هن مخزن به سٺي مقبوليت ماڻي، ان کان سواءِ ٻارڙن جو رسالو ”شُشُر“ به جاري ڪيو ويو، جنهن جو ايڊيٽر اندرجيت لُوهاڻي کي مقرر ڪيو ويو +"اختتام". +"اداري پاران ”راڻي“ نالي عورتن جو رسالي جو به ڊڪليئريشن ورتو ويو پر اهو رسالو جاري نه ٿي سگهيو، هيءُ ادارو ٻن سالن تائين سنڌي صحافت ۾ متحرڪ رهيو، خاص طور ڏکڻ سنڌ ۾ هن اخبار جي سرڪيوليشن تمام گهڻي هئي. +هن اخبار ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي، پير صبغت الله شاهه سورهيه بادشاهه، شهيد ذوالفقار علي ڀُٽي، مير مرتضيٰ ڀُٽي، سائين جي. +ايم. +سيد ۽ ٻين سنڌ جي ساڃاهه وند شخصيتن جا ايڊيشن به ڪڍيا +"ٻن سالن جي سفر ۾ هيءَ اخبار ڪجهه مالي مشڪلاتن سبب بند ٿي وئي، پر صحافت جي تاريخ ۾ پنهنجا اثر ڇڏي وئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21646.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21646.txt new file mode 100644 index 0000000..d9f759d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd21646.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +الڪندي +فلسفي، منطق، نجوم، رياضيءَ ۽ طب جو ماهر، يوسف يعقوب ابن اسحاق الڪندي، 801ع ڌاري بصري ۾ ڄائو (الڪندي جي ڄمڻ جي هنڌ تي اختلاف آهي، ڪن ڪتابن ۾ سندس ڄمڻ جو هنڌ ڪوفو بيان ٿيل آهي). +سندس پيءُ اسحاق ابن صباح، ٽنهي عباسي خليفن، مهدي، هادي ۽ رشيد جي زماني ۾ ڪوفي جو امير رهيو هو. +الڪندي (Al-Kindi)، اسلامي دنيا جو پهريون فلسفي هو، جيڪو هڪ ئي وقت يوناني ۽ سُرياني ٻوليون ڄاڻڻ ڪري هڪ سٺو ترجمو ڪندڙ به هو. +خليفي هارون الرشيد، کيس انهيءَ ڪري پنهنجي درٻار ۾ رکيو ته جيئن هو، يوناني فلسفي، ارسطوءَ جي علم کي ترجمو ڪري سگهي، شاهي درٻار سان لاڳاپيل هوندي به، الڪندي اهو فلسفي هو، جنهن ”ڏکن مان نجات ماڻڻ جي رڪيب نالي پنهنجي هڪ ڪتاب ۾، ”انساني زندگيءَ کي هڪ ”سامونڊي جهاز“ سان ڀيٽيندي، اِهو چيو ته ”انسان ذات دولت ۽ ملڪيت جي ڳولا واري سفر ۾ آهي، جيڪو هڪ منزل کان، پنهنجي حقيقيءَ دنيا ڏانهن سفر ڪري رهيو آهي ۽ اهو جهاز هڪ ڏينهن انسان کي پنهنجي اصل مقصد ڏانهن وٺي ويندو، پر انسان جو ان تي اصرار آهي ته دولت ئي سڀني ڏکن جي جڙ آهي. +“ هن مفڪر ۽ فلسفي 886ع ڌاري بصري ۾ وفات ڪئي. +الڪندي جو چوڻ هو: خلا، وقت، مادو ۽ حرڪت مان ڪوبه ٻئي کان اڳ ۾ وجود ۾ نه آيو آهي. +اهي سڀ هڪٻئي جو لازمي جز آهن ۽ هڪ ئي وقت وجود ۾ آيا آهن. +جنهن الڪندي کي مجبور ڪيو ته هو ان جي مڪمل تحقيق ڪري. +آئنسٽائن واري THOERY OF RELATIVTY به الڪندي جي ڪم جي تصدق ڪري ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2176.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2176.txt new file mode 100644 index 0000000..1f9fe2d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2176.txt @@ -0,0 +1,71 @@ +راجا ڏاهر +راجا ڏاهر سنڌ جي برھمڻ خاندان جو آخري حاڪم ۽ راجا چچ جو ننڍو پٽ ھيو. +راجا چچ 672ع (۵۲ ھ) ۾ وفات ڪئي. +ان بعد سندس ڀاءُ راجا چندر، سنڌ جو حاڪم ٿيو ۽ 8 سال حڪومت هلائي سن 680ع (۶۰ ھ) ۾ وفات ڪئي. +ان کان پوءِ راجا ڏاهر سنڌ جي حڪومت جي گاديءِ تي ويٺو جنهن 33 سال حڪومت ڪئي. +ان وقت سنڌ جي گادي جو هنڌ الور شهر هو. +راجا ڏاهر کان خلافت بنو اميه جي سپھ سالار ۽ بصري جي گورنر حجاج بن يوسف ثقفي جي ناٺي محمد بن قاسم سنڌ فتح ڪري عربن جي حڪومت قائم ڪئي. +تفصيلي تعارف. +راجا چندر جي وفات کان پوءِ سنڌ جو راڄ ٻن حصن ۾ ورهائجي ويو الور ۾ چچ جو ننڍو پٽ ڏاهر گادي تي ويٺو ۽ برهمڻ آباد چندر جي پٽ راج سنڀاليو جيڪو جلد ئي فوت ٿي ويو ۽ راجا ڏاھر جي وڏي ڀاء ڏهرسين اتي قبضو ڪري حڪومت شروع ڪئي ۽ اگهم جي ڌيءَ سان شادي ڪئي ۽ پنج سال گذرڻ کان پوءِ وڃي راوڙ شھر کي وسايو جنھن جو بنياد راجا چچ رکيو ھو ۽ پوءِ ان شهر ۾ ھڪ معزز ماڻھو مقرر ڪري پاڻ برهمڻ آباد ۾ اچي ملڪي وهنوار هلائڻ لڳو. +هوڏانهن ڏاهر ملڪ جون واڳون سنڀاليندي ئي سڀني قومن جي ڀلائيءَ لاءِ جوڳا قدم کنيا، جنهن سان سڀ سندس سڄڻ ٿي ويا ۽ پوءِ پورو ملڪ گهمڻ لاءِ نڪتو. +سنڌ جي اڀرندي ۽ اولهندي سرحد جي حفاظت جا پختا انتظام ڪري برهمڻ آباد پهتو ۽ پنهنجي ڀاءُ ڏهرسين تي اعتماد ۽ کيس برهمڻ آباد جو حاڪم مڃيائين. +ڪجهه ڏهاڙا اتي گذاري مڪران ويو. +ان وقت سنڌ جي سرحد مڪران ۽ ڪرمان سان ملندي هئي. +مڪران جي حاڪم سان مضبوط لاڳاپا جوڙي الور واپس پهتو ته سندس عوام وڏي ڌوم ڌام سان آڌرڀاءُ ڪيو. +تڪراري شادي. +مولائي شيدائي جنت السنڌ م لکي ٿو تہ:ڏاهر گاديءَ تي ويهڻ کانپوءِ ڪجهه وقت سلطنت جو دؤرو ڪري، مڪران جي سرحد کي مضبوط بنائي، الور ڏانهن موٽيو. +ان وچ ۾ نجومين کيس خبر ڏني ته جيڪو سند ڀيڻ ٻائيءَ سان شادي ڪندو، سو سڄيءَ سنڌ جو مالڪ ٿيندو. +مٿين خبر ٻڌي، هو شش و پنج ۾ پئجي ويو، آخر پنڊتن کي گهرائي ساڻن صلاح ۽ مشوري بعد هن رسمي طور ڀيڻ سان شادي ڪئي. +ڪن محققن ڏاهر جي ڀيڻ سان شادي کي رد ڪيو آهي. +ڏهرسين ڀيڻ جو سڱ رامل راجا جي پٽ سوهن کي ڏيڻو ڪيو هو، سو مٿين خبر ٻڌي ڏاهر تي ناراض ٿي پيو. +خلافت سان ٽڪراء. +مولائي شيدائي لکي ٿو تہ:بني اُميه دؤر ۾، مڪران ۾ بعض باغين جو تعداد پنجاه هزارن کي پهچندو هو. +اهڙين مشڪلاتن کي حل ڪرڻ لاءِ حجاج بن يوسف، محمد بن هارون کي، جو وڏو ديندار ۽ تجربيڪار بلوچ هو، مڪران مٿان نائب مقرر ڪيو. +محمد بن هارون مڪران جي چپي چپي کان واقف هو. +هو اندروني امن امان کي قائم رکڻ ۾ ڪامياب ٿيو. +حجاج بن يوسف جي ڏينهن ۾ محمد بن حارث علافي پنهنجي ڀاءُ معاويه بن حارث ۽ پنهنجي قبيلي آسار جي پنجن سوَن ماڻهن سان واپار سانگي عمان کان نڪري، مڪران ۾ رهڻ لڳو. +اتفاق سان سندس ماڻهن مان صفوي بنالحاميءَ ڪنهن ڳالهه تان اتي جي هڪڙي ذميءَ کي ماري وڌو، جنهن تي هن جي وارثن مڪران جي حاڪم سعيد بن اسلم کي فرياد پيش ڪيو، مگر علافين دغا سان سعيد کي قتل ڪري سڄي مڪران تي پنهنجي خودمختياريءَ جو اعلان ڪيو. +حجاج علافين تي سخت ڏمريو ۽ علافين جي سردار سليمان علافيءَ جو سر وڍرائي سعيد جي عزيزن ڏانهن روانو ڪيو. +ان واقعي کان پوءِ حجاج، عبدالرحمان بن اشعت ۽ مجاعه بن سعر تميميءَ کي مڪران جي انتظام کي مستحڪم ڪرڻ لاءِ ڏياري مڪو. +جيسين مجاعه پهچي تنهن کان اڳ علافين عبدالرحمان کي ماري وڌو. +مجاعه تجربيڪار عملدار هو، سندس اچڻ جو ٻڌي باغي وڃي جبلن جي غارن ۾ لڪا. +مجاعه قندابيل تائين سندن پٺيان پيو، پر اوچتو اجل جي سڏ ڪري وفات ڪري ويو. +حجاج ڏٺو ته عرب عاملن لاءِ مڪران جو صحرائي ۽ جابلو ملڪ اڻ ڏٺو ڏيهه آهي، ان ڪري هن مڪران جي حڪومت محمد بن هارون بلوچ جي سپرد ڪئي، جو ملڪ جي اندروني حالتن کان پوريءَ طرح واقف هو. +محمد بن هارون باغين جو پيڇو ڪري، معاويه بن حارث کي هڪڙي غار مان گرفتار ڪري، سندس سر وڍرائي حجاج ڏانهن مڪو. +هن واقعي کان پوءِ محمد بن حارث علافيءَ پنهنجي ماڻهن سان سرحد ٽپي، سنڌ جي راجا ڏاهر وٽ وڃي پناه ورتي. +راجا رامل، جنهن کي ڏهرسين ٻائيءَ جو سڱ ڏيڻو ڪيو هو، سو ٻائيءَ سان ڏاهر جي شاديءَ جي ڳالهه ٻڌي، غصي ۾ اچي ويو ۽ پنهنجي وڏي لشڪر سان الور تي ڪاهي آيو. +محمد علافيءَ موقعو ڏسي هڪڙيءَ رات جو اوچتو رامل تي ڪاهي، سندس لشڪر جو وڏو حصو ماري وڌو، جنهن تي ڏاهر خوش ٿي کيس پنهنجو مکيه صلاحڪار مقرر ڪيو. +ڏاهر جي دمشق جهڙيءَ باجبروت شهنشاهت سان هيءَ پهرين کونس هئي. +رمل جي راجا جي ڪاهه. +راجا ڏاهر وڏي آرام ۽ سڪون سان حڪومت ڪري رهيو هو ته اوچتو رمل جي راجا 59هه (79_ 678ع) ۾ وڏي لشڪر ۽ هاٿين سان ٻڌيا ڏانهن اچي راوڙ تي حملو ڪيو. +ڏاهر وزير ٻڌيمن کي گهرائي ساڻس صلاح ڪئي. +وزير چيو، سرڪار جيڪڏهن مقابلي جي پاڻ ۾ همت سمجهو ٿا ته پوءِ ميدان ۾ اچو نه ته پوءِ خزاني مان دولت ڏئي صلح ڪري جان ڇڏايو. +مان اهڙي خواري نه کڻندس ۽ اهڙي زندگيءَ کان موت کي وڌيڪ ترجيح ڏيندس، ڏاهر چيو. +وڏي سوچ ويچار کان پوءِ وزير ٻيهر عرض ڪيو ته مهاراج! +هڪڙو ٻيو رستو اهو آهي ته اسان کي هتي رهيل عربن کان مشورو وٺڻ گهرجي. +جيڪي وڏا دلير ۽ جنگين جو تجربو رکندڙ آهن. +راجا ڏاهر کي وزير جو اهو مشورو ڏاڍو وڻيو. +هڪ عرب علافي جي ڪارگذاري. +سنڌ ۾ ان وقت اسامه قبيلي جو عرب سردار محمد علافي اسلامي حڪومت سان بغاوت ڪري ڀڄي آيو هو. +۽ ڏاهر کيس هتي پناهه ڏئي ڪري ڪافي رعايتن سان نوازيو هو. +ٻڌ يمن وزير جي چوڻ تي راجا ڏاهر علافي کي گهرايو ۽ کانئس ان معاملي ۾ مشورو ورتو. +علافي چيو اوهان فڪر نه ڪريو گهٻرائڻ جي ڪائي ضرورت ناهي، مان انهن کي اهڙو سبق سيکاريندس جو سڄي عمر ياد رکندا. +اوهان هتان کان ٽي ميل پري خندق کوٽرايو ۽ مون کي پنج سؤ سپاهين جو جٿو ڏيو. +راجا ڏاهر محمد علافي کي پنج سؤ سوار ڏنا، جن کي هو وٺي ڪري رات جي انڌيري ۾ جڏهن دشمن اگهوٽ ننڊ پيا هئا مٿن ڪڙڪي پيو ۽ اهڙو راتاهو هنيو جو اسي هزار سپاهين مان ڪي موت جو کاڄ بڻيا ۽ ڪي ڀڄي نڪتا. +عربن کي دشمن جو گهڻو سامان ۽ پنجاهه هاٿي هٿ لڳا. +راجا ڏاهر خوشيءَ ۾ وڏو جشن ملهايو ۽ علافي کي انعام سان نوازي عربن کي مڪران ۾ رهڻ لاءِ محل ۽ نوڪر چاڪر عطا ڪيائين. +ٻئي ڏينهن پنهنجي محل ۾ گرفتار قيدين کي ڏاهر سزا لاءِ گهرايو پر ٻڌيمن جي چوڻ تي سڀني کي معاف ڪري ڇڏيائين. +ڏاهر ٻڌيمن جي انهيءَ صلاح تي ڏاڍو خوش ٿيو ۽ کانئس ڪنهن اڻپوري خواهش جو پڇيائين، جنهن تي وزير عرض ڪيو، ”مهاراج! +منهنجي ٻي ڪا خواهش ناهي، صرف اهو عرض آهي ته منهنجي ڪائي اولاد ناهي، مرڻ کان پوءِ ڪوئي نالو وٺڻ وارو نه هوندو. +مان چاهيان ٿو ته ملڪ جي چاندي جي سڪن تي هڪڙي پاسي کان اوهان جو نالو هجي ۽ ٻئي کان منهنجو، جيئن ماڻهو مرڻ کان پوءِ به سنڌ سان گڏ مون کي ياد رکن. +راجا ڏاهر پنهنجي وزير جي خواهش پوري ڪرڻ جو جلد حڪم ڏنو. +عهد حڪومت. +راجا ڏاهر جو اٽڪل 670ع کان 712ع تائين عهد حڪومت جو دور ڪٿي سگهجي ٿو. +سندس عهد حوڪومت لاءِ هيئن به چئي سگهجي ٿو ته 670ع کان هن عربن طرفان سنڌ فتح ٿيڻ تائين سنڌ تي حڪومت ڪئي. +موت. +برهمڻ گهراڻو ۽ عربن جي ڪاهه وقت راجا ڏاهر جي قتل متعلق آيل بيان متضاد آهن، جن مان راجا ڏاهر جي ڪنهن به عرب هٿان مارجڻ جي پڪي گواهي نٿي ملي. +پنهنجن غداري ڪري محمد بن قاسم جو ساٿ به ڏنو، راجا ڏاهر کي قتل ڪري عربن جي شڪست کي فتح ۾ تبديل ڪيو +راجا ڏاهر بابت متضاد رايا. +سنڌ جي هن اهم ڪردار متعلق سنڌي ماڻهو ٻن راين ۾ ورهايل آهن ۔ سنڌ ۾ اسلامي مذهبي طبقو چچنامي جي آڌار تي کيس هڪ ظالم ۽ انتهاپسند برهمڻ تسليم ڪري ٿو. +چچ توڙي راجا ڏاهر جي دور ۾ برهمڻ ٻڌمت وارن ۽ اڇوتن سان سٺو سلوڪ نه ڪندا هئا جنهڪري سندن اهو خيال آهي۔ جڏهن ته سيڪيولر طبقو کيس سنڌ جو عظيم هيرو تصور ڪري ٿو ، جنهن وطن جي دفاع خاطر عرب سامراج سان مهاڏو اٽڪايو ۽ سنڌ ڌرتيَ جي آزادي لاء وڙهندي پنهنجي جان قربان ڪئي ۔ سيڪيولر حضرات چچنامي ۽ ٻين تاريخي ماخذن جي راجا ڏاهر جي خلاف ڏنل بيابانن کي رد ڪن ٿا ۔ سندن چوڻ آهي ته اها عربن پنهنجي مفادن مطابق تاريخ لکي آهي ۽ انهن راجا ڏاهر بابت خيانت کان ڪم ورتو آهي ۔ان سان گڏ هڪ دليل هو اهو به ڏين ٿا ته چچ نامي جو مصنف نامعلوم آهي ۽اصل عربي ٻوليءَ وارو نسخو ملي نه سگهيو آهي. +چچنامو فارسي ٻولي ۾ علي ڪوفي ترجمو ڪيو هو جنهن تان سنڌي ٻولي ۽ ٻين ٻولين ۾ ترجمو ڪيو ويو ۔ چچنامي جي بنياد تي ئي راجا ڏاهر جي باري ۾ ڪيترائي متضاد بيان آهن ۔ انڪري اسلامي مذهبي طبقو چچنامي جي متضاد بيانن تي ويساھ ڪري ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2177.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2177.txt new file mode 100644 index 0000000..d2cdd62 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2177.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +انفارميشن ٽيڪنالوجي +انفارميشن ٽيڪنالوجي: انفارميشن ٽيڪنالوجي هڪ ڪاروباري سيڪٽر آهي، جيڪو ڪمپيوٽنگ، بشمول هارڊويئر،سافٽوئير،مواصلات ۽ عام طور جيڪي ڪجهه به معلومات جي ترسيل ۽ مواصلات کي آسان بڻائي.انفارميشن ٽيڪنالاجي ڊيٽا جي ترتيب،جهڙوڪ ٽيڪسٽ يا لکت ، آواز، تصوير، ڇاپو يا ڪنهن ٻئي صورت ۾ هجي +جڏهن ڪمپيوٽر ۽ ڪميونيڪيشن -ٽيڪنالاجي- پاڻ ۾ گڏجي ٿي ته -انفرميشن ٽيڪنالاجي- ”انفوٽيڪ“ جو -جنم- ٿئي ٿو. +هيءَ -ٽيڪنالاجي- اهو ٻڌائي ٿي ته ڪيئن معلومات ڪمپيوٽر ذريعي -تخليق- ڪجي، -ان- جو تحفظ، منتقلي، مٽاسٽا ۽ ڦهلاءُ ڪيئن ڪجي؟ +عام طور تي جڏهن اسين -انفرميشن ٽيڪنالاجي- بابت ڳالهايون ٿا، تڏهن اهو ذهن ۾ رکڻ گهرجي ته -ان- ۾ ڪمپيوٽر جو استعمال ۽ معلومات جي موجودگي هڪٻئي لاءِ لازم ملزوم آهن. +سانئسي طور تي انفرميشن ٽيڪنالاجيءَ جي وصف هيٺين ريت ٿيندي. +ڪمپيوٽر سان تعلق رکندڙ معلومات جي -تخليق-، ڊزائيننگ، منتقلي، واڌاري، سڌاري، سپورٽ ۽ ترتيب واري سائنسي علم کي -انفرميشن ٽيڪنالاجي- چئبو آهي. +سافٽ ويئر (پروگرام) ذريعي ڏنل معلومات جي مٽاسٽا، منتقلي، جمع -بندي-، حفاظت، اُن جي نشريات ۽ بحالي وغيره -انفرميشن ٽيڪنالاجي- جا اهم جزا آهن. +موجوده وقت ۾ هي اصطلاح تمام گهڻي وسعت حاصل ڪري چڪو آهي ۽ ڪمپيوٽنگ ۽ ٽيڪنالاجيءَ جي ڪيترن ئي پاسن کي پنهنجي دائري ۾ آڻي ٿو. +هن شعبي سان لاڳاپيل ماڻهو نيٽ ورڪنگ، انسٽاليشن ۽ ڊيٽا بيس جي مختلف شعبن ۾ پنهنجي ڊيوٽي انجام ڏين ٿا. +نه صرف ايترو، پر ادارن ۾ ڊيٽا مئنيجمينٽ، نيٽ ورڪنگ، هارڊ ويئر، انجنيئرنگ، سافٽ ويئر ڊزائينگ، ويب ڊزائينگ ۽ ڪمپيوٽنگ واري سموري نظام جي ترتيب ۽ تنظيم به هن شعبي جي ماهرن جي محنت جو نتيجو آهي. +هيءُ اصطلاح سڀ کان پهرين مشيگان جي جم ڊامسڪ (Jim Damsic) نومبر 1981ع ڌاري ايجاد ڪيو. +ڊامسڪ، موٽرگاڏين سان لاڳاپيل هڪ ڪمپنيءَ ۾ ڪمپيوٽر مئنيجر طور ڪم ڪندو هو. +سندس خيال هو ته ”ڊيٽاپروسيس“ وارو اصطلاح، جيڪو 1958ع کان استعمال ٿي رهيو هو، هاڻي ڪم جو نه رهيو آهي، تنهنڪري -ٽيڪنالاجي- جي ترقيءَ ۽ جدت کي نظر ۾ رکندي، -ان- جي جڳهه تي ڪو نئون اصطلاح جوڙجي ۽ اُن کي -انفرميشن ٽيڪنالاجي- سڏڻ گهرجي. +موجوده وقت ۾ دنيا جي سمورن ملڪ جي يونيورسٽين ۾ هن شعبي جو قيام عمل ۾ آندل آهي، جنهن سان هن شعبي جي ماهرن جو هڪ وڏو انگ مختلف ادارن ۾ پنهنجون خدمتون انجام ڏيئي، هر ملڪ جي ترقيءَ ۾ پائيداري پيو ڪري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2239.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2239.txt new file mode 100644 index 0000000..ccf0e50 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2239.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +سگمنڊ فرائيڊ +نفسيات جو ابو، سگمنڊ فرائيڊ 6 مئي 1856ع ۾ فرائيڊ فرائي برگ موراوينا ۾ پيدا ٿيو. +ان ننڍڙي ڳوٺ ۾ پنج هزار کن جرمن ۽ چيڪ باشندا آباد هئا. +فرائيڊ جي ماءُ جي نالو اميليا ناٿن ۽ سندس پيءُ جو نالو جيڪب فرائيڊ هو. +فرائيڊ نفسيات جي علم ۾ تمام اوچو مقام رکي ٿو، کيس نفسيات جو ابو سڏيو ويندو آهي. +فرائيڊ جا پيش ڪيل نظريا سڄي دنيا ۾ تڪراري رهيا، خاص طور سندس نظريو ”اڊيپس ڪامپليڪس“ تمام گهڻو تڪراري رهيو آهي. +پر اڳتي هلي سندس ٺاهيل اصطلاح ۽ نظريا ادب توڙي سائنس جي دنيا ۾ عام جام استعمال ٿيڻ لڳا. +مثال طور: ايڊيپس ڪامپليڪس، ٻيائي، ايروس، خود اذيتي، جنسي نظريا، لاشعور، نيم شعور، انا، فوق الانا، اڊ، لبيڊو ۽ ٻارن جي نفسيات وغيره. +ماڻهن جي نظر ۾ فرائيڊ ان ڳالھ جو ڏوهي هو ته هن کي هر شَي ۾ رڳو جنس ئي نظر اچي ٿي. +جڏهن ته فرائيڊ جو چوڻ هو ته ورثي ۾ مليل جبلتن کان وڌيڪ ڀر پاسي جون حالتون انسان تي وڌيڪ اثرانداز ٿين ٿيون، جبلت توانائي جو هڪ اهڙو ذخيرو آهي جيڪو نڪرڻ جي واٽ ڳولھڻ لاءِ بيتاب رهندو آهي. +اهڙي توانائي جسم ۾ هڪ قسم جي بيچين ڇڪ پيدا ڪندي آهي ۽ ان ڇڪ جو آخري پورائو هڪ قسم جي تسڪين هوندو آهي. +فرائيڊ کائڻ، پيئڻ ۽ کنهڻ وغيره لاءِ جنس جو اصطلاح استعمال ڪري ٿو، ڇاڪاڻ ته ان دور ۾ لفظ جي اهڙي ڪتب آڻڻ مان مراد جنسي لطف ورتي ويندي هئي، ان ڪري گھڻن مونجهارن جنم ورتو. +ٿيڻ جوڳو آهي ته فرائيڊ اهڙن سڀني عملن جي گهرائي سبب ان کي جنسي عمل چوڻ تي مجبور ٿيو هجي. +فرائيڊ لاءِ چيو ويندو آهي ته هن کي پنهنجن نظرين تي اختلاف راءِ ۽ آزاداڻن خيالن جي ڏي وٺ بلڪل نه وڻندو هئو. +پر اصل ۾ هن جو ورتاءُ ۽ سلوڪ بلڪل ابتڙ ۽ ٻاجهاري شخص وارو هوندو هو. +فرائيڊ جي نظرين معاشري جي سڀني شعبن کي اثر وڌو، جهڙوڪ سائنسي ادب، شاعري، آکاڻيون، ناول، ناٽڪ، فلمون، سوانح حيات، تاريخي ادب، آرٽ، مصوري، مجسمي سازي، تعليم، سماجي سائنس وغيره. +هن جي نظرين جو هاضمو نه ڪري سگهندڙن يا هن جي سطحي تنقيد نگارن کيس لوئڻ جي تمام گهڻي ڪوشش ڪئي. +ڊي ايڇ لارنس، فرائيڊ کي جنسي شعور جي پيدائش جو ڏوهي قرار ڏنو، هن جو چوڻ هو ته ”فرائيڊ کي ان جھليل حد ۾ داخل نه ٿيڻ گهرجي ها، اهڙين ڳالهين تي پردا رهڻ گهرجن. +آدم ۽ حوا ان ڪري جنت مان نه ڪڍيا ويا جو انهن هڪٻئي جا جنسي عضوا ڏسي ورتا هئا پر ان ڪري ڪڍيا ويا جو انهن کي عضون جي استعمال جي خبر پئجي وئي. +“ هن جا مخالف سندس نظرين کي ”ويانا جي غليظ يهودي جا لڙاٽيل نظريا“ چوندا هئا. +1930ع کان پوءِ جڏهن فرائيڊ جي مڃتا ۽ قبوليت ۾ واڌارو آيو ته هن جا نظريا اڻپوري نموني قبول ڪيا ويا. +ان زماني کي فرائيڊ جو دور چيو ويندو آهي. +فرائيڊ کي ويانا ڏاڍو پيارو هو، جنهنڪري هن ويانا ۾ نازين جي داخل ٿيڻ کان پوءِ به پنهنجي سڀني ساٿين جي صلاح مڃڻ کان انڪار ڪندي ويانا مان ڀڄي وڃڻ کي رد ڪري ڇڏيو. +نازين نيٺ فرائيڊ جي لائبرري کي باهه ڏئي ساڙي ڇڏيو. +ان وقت جي سائنسي دنيا ڊبڪ هئي ته ڪٿي فرائيڊ نازين هٿان گرفتار نه ٿي وڃي. +يونان جي شهزادي ميري نازين کي ڏهه لک شيلنگ ادا ڪري آمريڪي صدر روز ويلٽ جي ذريعي فرائيڊ کي نازين کان بچائي ورتو. +فرائيڊ زندگي جا آخري ڏهاڙا لنڊن ۾ گذاريا. +نيٺ هن جي سورانهن ورهيه پراڻي بيماري سرطان لاعلاج ٿي وئي ۽ 23 سيپٽمبر 1939ع ۾ هن جو ديهانت ٿيو. +هن جو لاش ساڙيو ويو ۽ ٻاويهه سو سال پراڻي واز ۾ محفوظ ڪئي وئي. +فرائيڊ، انسانيت جو عظيم محسن آهي. +نفسيات جي علم جي ترقيءَ سبب ڪيترن ئي اگھائين (بيمارين) جا علاج ٿيڻ جوڳا ٿي سگهيا ۽ وهمن، وسوسن، ماليخوليائن ۽ فوبيائن کان پاڪ هڪ صحتمند معاشري جو بنياد وجھڻ ۾ مدد ملي. +سگمنڊ فرائيڊ جو خدا جي تصور بابت ويچار. +آڳاٽي زماني جو انسان خدا جي وجود ۾ پنهنجي لاءِ اهو ئي بچاءِ ۽ تحفظ ڳولينڌو هئو، جيڪو ڪو به ٻار پنهنجي پيءَ جي ذات مان حاصل ڪري ٿو. +ٻار پنهنجي پيءُ کان ڊڄي ٿو ۽ ان جي مدد ۽ سھارو به وٺي ٿو. +اھڙي نموني آڳاٽو انسان خدا کان ڊڄندو به ھو ۽ ڏچي ۾ ان کي ياد به ڪندو هو. +فرائڊ چوي ٿو خدا انسان جو خالق نہ آهي پر انسان جي ذھن جي مخلوق آهي. +هو چوي ٿو تہ جڏهن انسان نفسياتي ۽ جذباتي حوالي سان مڪمل طور تي بالغ ٿي ويندو تہ ان کي خدا جي سھاري جي ضرورت نہ پوندي، جئين ٻار جوان ٿي پيءَ جو محتاج نٿو رھي. +ٽي وڏا نفسياتدان. +فرائيڊ جي سڀ کان وڏي ڪمزوري اها هُئي ته هُو ڪنھن ٻئي ماڻهوءَ تي ڪم به پاڻ رکندو هو ته ان کي ٿوري جو بار به سمجهندو هو ۽ اهڙي ٿوري کي پنھنجي شخصي آزاديءَ جي بي عزتي سمجهندو هو، ۽ پوءِ کيس چڙ ايندي هئي، نتيجي طور جڏهن سندس دوستن کي ان بي تُڪي چڙ جي خبر پوندي هئي ته هو ساڻس ڇڊا ٿي ويندا هئا. +ان ڪري ئي سندس ويجها دوست بريٽو، سليس، يونگ، ايڊلر، رينڪ ۽ فرنيزي سڀئي کيس ڇڏي ويا ۽ انھن سان سندس لاڳاپا خراب ٿي ويا هُئا، جنھن جي پويان نظرياتي اختلافن جو عمل دخل ته هو ئي پر هڪ اهم سبب اهو به هو ته فرائيڊ شروع ۾ جذباتي قسم جي دوستي ڪندو هو ۽ هوريان هوريان پوئتي هٽندو ويندو هو. +هڪ وقت اهڙو به ايندو هو جو فرائيڊ جي محبت نفرت ۾ تبديل ٿي ويندي هُئي. +ان نفرت جي گھرائيءَ جو اندازو اسان ايڊلر جي موت تي ظاهر ڪيل سندس ردِ عمل مان لڳائي سگهون ٿا. +جڏهن سندس دوست آرنلڊ زينگ (Arnold Zeing) فرائيڊ کي خط لکي ايڊلر جي موت جي باري ۾ سندس تاثر ڄاڻڻ چاهيا ته فرائيڊ کيس هن نموني جواب ڏنو، “آءٌ ايڊلر جي لاءِ پنھنجي ترس وارا جذبا ناهيان سمجهي سگهيو. +ويانا جي ٻھراڙيءَ ۾ جنم وٺندڙ هڪ يھُودي ٻارڙي ايڊلر جو ايبرڊين جي عالي شان شھر ۾ موت ٿيڻ ان ڳالھ جي چٽي ثابتي آهي ته هُو زندگيءَ ۾ ڪھڙي مَقام تي پھتو هو. +تحليل نفسيءَ جي رد ۾ هن جيڪي خدمتون سر انجام ڏنيون، اُهي انعام کيس ان جي ئي نتيجي ۾ مليا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22533.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22533.txt new file mode 100644 index 0000000..e6017ef --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22533.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +فقير الھڏنو ماڇي +الهڏنو فقير ماڇي، سگهڙ، شاعر ۽ ڳائڻو ٿي گذريو آهي. +الهڏنو فقير جيئندي ماڇيءَ جو پٽ هو ۽ موجوده سنجهوري تعلقي جي ڳوٺ جعفر خان لغاريءَ ۾ 1880ع ڌاري ڄائو هو. +کيس ننڍي هوندي کان ئي ڳائڻ جو شوق هو. +-ان- وقت -پير حسن- بخش شاهه ڊٺڙي واري بزرگ ۽ شاعر سان هن جي ڏيٺ ويٺ ٿي، جنهن کيس پنهنجي مريدن ۾ شامل ڪيو. +-ان- وقت کان وٺي الهڏنو فقير يڪتاري تي پير حسن بخش شاهه ۽ ٻين صوفي شاعرن جون ڪافيون چوڻ لڳو، -پير حسن- بخش شاهه جي وفات کان پوءِ کاڻي راڄڙ جي رهاڪو عوامي شاعر منٺار فقير راڄڙ جي صحبت ۽ شاگردي اختيار ڪيائين. +-ان- وقت الهڏنو فقير پنهنجون ڪافيون ٺاهي پڻ ڳائڻ لڳو. +1925ع ڌاري الهڏني فقير پنهنجي ٻالڪن جي ٻاري يا ٽولي ٺاهي، کين جاما پارايا ۽ يڪتاري، دلي ۽ ڏنڊي جي وڄت تي ڳائڻ لڳا. +ڊاڪٽر -بلوچ- صاحب پنهنجي ڪتاب ”-اسان جو ڳوٺ- جعفر لغاري“ ۾ لکي ٿو ته الهڏنو فقير لسيون ڪافيون چوندو هو، پر سر -تار- سان ڳائيندو هو، شروع ۾ راڳڻي ڪري، تارَ چِڪائي، ڀريي مان مصرع کڻندو هو ۽ وچ ۾ -بيت- هميشه مصراعن جي موضوعن مواقف ڏيندو هو. +انهيءَ رمز ۾ هو ٻين کان وڌيڪ هو. +الهڏنو فقير هر هاري هو، پر لکڻ پڙهڻ سکي ڪافيون ڪلام سهڻي صورتخطيءَ ۾ لکندو هو. +هن 1940ع کان وٺي ڪافيون جوڙڻ شروع ڪيائين، 1000 کان وڌيڪ ڪافيون ٺاهيائين. +الهڏني فقير 7 مئي 1962ع ۾ ڳوٺ جعفر خان لغاريءَ ۾ وفات ڪئي، تعلقي کپري جي ڳوٺ کاڻي راڄڙ ۾ پنهنجي دوست منٺار فقير راڄڙ جي مقام ۾ مدفون ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22556.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22556.txt new file mode 100644 index 0000000..1f2e929 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22556.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +الھورايو نظاماڻي +149 ورهين جو سگھڙ قاضي -الهورايو نظاماڻي- 27 سيپٽمبر 1857ع تي ڄائو، هن جي پيدائش جي -تاريخ- ڪنهن ڊائري يا رجسٽر بدران سندس گھر آڏو بيٺل کجيءَ جي ڦرهي تي فارسيءَ ۾ لکيل آهي، ڇاڪاڻ ته سندس پيدائش وقت سنڌي رسم الخط جو اڃا رواج نه هو. +-بدين- ضلعي جي هڪ ڳوٺ مير محمد نظاماڻي عرف قاضيءَ جو ڳوٺ ۾ رهندڙ، ڏيڍ صديءَ جيتري ڄمار حاصل ڪندڙ سنڌ جي هن مشهور سگھڙ کي، سنڌي، عربي، فارسي، هندي، سرائڪي ۽ -براهوي- ٻولين تي مهارت حاصل هئي. +انهن مڙني ٻولين ۾ ڳجھارتون، پروليون، گرچيلو، ڏٺ، -بيت-، سينگار، ڏور، ۽ دوها پڻ لکيا اٿائين. +جڏهن ته عشق، عقل ۽ بخت بابت مشهور/ڪلاسيڪل قصن کي پنهنجي شاعريءَ ۾ ڏاڍي سٺي نموني پيش ڪيو آهي، هونئن ته سندس شاعريءَ جا ڪيترائي رسالا موجود آهن، پر انهن مان سندس هڪ ڪتاب ’سالڪ جي سمجهه‘ سڄي سنڌ ۾ مشهور آهي. +هن کي گهر ۾ سندس پيءُ صرف فارسي پڙهائي، باقي ٻيون ٻوليون مختلف مدرسن مان سکيو. +جڏهن ته مختلف مدرسن ۾ عربي ۽ فارسيءَ جو -استاد- پڻ رهي چڪو آهي. +حمل فقير، سانوڻ فقير، سمن سرڪار ۽ سيد ميران محمد شاهه -اول- هن جا گھاٽا دوست هوندا هئا. +جنهن مان سانوڻ فقير سان هن جي تمام گھڻي ويجھڙائپ هئي. +هوٽلن ۾ ڪانڀ -ٻڌي- چانهه جون چسڪيون ڀريندڙ انهن جهونن کي اڄ به چاچي الهورائي جو مشهور پروگرام ”فتح خان سان شام“نه وسريو هوندو. +فتح خان سان شام پروگرام لاءِ پي ٽي وي وارا هر مهيني هن سگهڙ کي گهرائيندا هئا. +هن ريڊيو تي به پروگرام ڪيا. +آخري گھڙين تائين کيس ڀٽائيءَ جي رسالي جو وڏو حصو برزبان ياد هو. +1952ع ۾ هڪ ڀيري ڊاڪٽر نبي بخش -بلوچ- هڪ سگهڙ هٿان شاهه سائينءَ جا 11 ڏکيا -بيت- کيس ڏياري موڪليا ته انهن جي معنيٰ ٻڌائي. +هي فقير منش بزرگ ٽنڊي قيصر ۾ وڃي ڊاڪٽر صاحب سان مليو ۽ کيس بيتن جي معنيٰ ٻڌايائين، هي 18 سالن جو هو ته مغل -بادشاهه-، -بهادر شاهه ظفر- جي انگريزن جي قيد ۾ لاڏاڻي جي خبر -ٻڌي- هئائين. +-ان- دؤر ۾ -اخبار- يا ريڊيو ته هوندا نه هئا، -ان- ڪري خبر چار جو وسيلو ماڻهو ئي هئا. +-جن- کي لڪڙ -تار- چيو ويندو هو، 1890ع ۾ چارلس نيپئر پاران ٽنڊي محمد خان کان -بدين- تائين ريل جي پٽڙي وڇرائڻ واري ڪم ۾ هن شخص مزدوري ڪئي هئي جنهن جو اجورو کيس -ٽن- سڪن ۽ هڪ ڪسيري جي صورت ۾ مليو هو. +سڪي کي -ان- دؤر ۾ دمڙي چيو ويندو هو، ٻن دمڙين عيوض هڪ ٻڪري خريد ڪبي هئي. +هن شخص جي خوراڪ عام طور ٻاجھر جي ماني ۽ لسيءَ جو گلاس هو. +ڀاڄين جو شوقين هو. +چانهه سڄي زندگي نه چکيائين جڏهن ته مڇي شوق سان کائيندو هو، يوناني حڪيمن جي دوائن تي ويساهه رکندڙ هن شخص کي ڪابه وڏي بيماري نه ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22570.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22570.txt new file mode 100644 index 0000000..5f38dd5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22570.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ميان الياس ڪلھوڙو +ميان -الياس- پٽ ميان دائود پٽ ميان آدم شاهه ڪلهوڙو پنهنجي والد ميان دائود جي وفات کانپوءِ خاندان جو اڳواڻ بنجي ويو. +ڪجهه محققن اهو ڄاڻايو آهي ته ميان -الياس-، وڏيري -جلال- ابڙي جي مدد سان زمينون وڌائڻ جي ڀرپور ڪوشش ڪئي. +هن بابت گهڻو احوال ميسر ٿي نه سگهيو آهي. +هن متعلق مغل دور جو تذڪره نگار شاهنواز خان لکي ٿو ته، ”ميان -الياس- ابڙا قوم جو سردار هو ۽ آهستي آهستي ابڙا قوم تي غالب ٿي سندن زمينن تي قبضو ڪيائين. +هن بابت ڪيترن ئي مفڪرن پنهنجا رايا ڏنا آهن. +-پير علي محمد شاهه راشدي- (شڪارپور متعلق تاريخي يادداشت) لکي ٿو ته ”هن ڪيتريون ئي زمينون وري ٻيهر هٿ ڪيون، جي سندس والد جي زماني ۾ ڪلهوڙن کان ڦرجي ويون هيون ۽ مريدن جو پڻ تعداد وڌايو. +هو وڏو عبادت گذار ۽ غريبن جو خير خواهه هو. +کيس لاڙڪاڻي ضلعي ۾ گهاڙ واهه جي ڪپ تي دفن ڪيو ويو. +تذڪره نگار شاهنواز خان جي -ان- بهتان تي سنڌ جا سڀ تاريخدان ۽ محقق خاموش آهن. +ميان -الياس- جي وفات جي -تاريخ- ڪنهن به تذڪري ۾ ڄاڻايل نه آهي، ليڪن ”ڪلهوڙا دور حڪومت“ ڪتاب جو مصنف لکي ٿو ته، ”ميان -الياس- جي وفات جي -تاريخ- بابت سڀ محقق خاموش آهن، ليڪن همعصر مواد جي آڌار تي چئي سگهجي ٿو ته هن 1035هه مطابق 1625ع ۾ وفات ڪئي“ ۽ سندس مدفن بابت ”خدا يار خاني ميان سرفراز خان عباسي“ جو مصنف ميرزا عباس علي بيگ لکي ٿو ته، ”ميان -الياس- -بن- دائود -بن- آدم شاهه جي قبر لاڙڪاڻي ۽ هٽڙيءَ جي وچ تي ديري ڳوٺ ۾ سندس مقبرو موجود آهي، جنهن جي -تصوير- تاريخي ڪلهوڙا دور (جلد پهرئين) جي ٻئي ڇاپي (1996ع) ۾ ڏنل آهي، جيڪو ڪتاب -ثقافت- ۽ سياحت کاتي حڪومت سنڌ پاران ڇپايو ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22573.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22573.txt new file mode 100644 index 0000000..0aa5e5e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22573.txt @@ -0,0 +1,46 @@ +اليگزينڊر برنس +ايسٽ انڊيا ڪمپني جو مُهم جُو آفيسر ۽ سياح اليگزينڊر برنس 16 مئي 1805ع تي اسڪاٽلينڊ جي شهر مونٽروس ۾ پيدا ٿيو. +هن جو پيءُ رابرٽ برنس فورفارشر جو مئجسٽريٽ هو. +سندس خاندان جي نالي جي صورتخطيءَ ۾ اڳ Burnes لکبو هو، پر سندس پيءُ رابرٽ برنس -ان- مان E ڪڍي ڇڏي، جنهن کانپوءِ اهو رڳو برنس (Burns) لکيو ويندو هو. +-اليگزينڊر برنس- پنهنجي ابتدائي -تعليم- مونٽروس اڪيڊميءَ مان حاصل ڪئي. +16 سالن جي عمر ۾ 31 -آڪٽوبر- 1821ع تي بمبئيءَ پهتو. +هندستان جي شهر سورت ۾ کيس اضافي بٽالين ۾ هندستاني ٻوليءَ جو ترجمان (Interpreter) مقرر ڪيو ويو. +فارسي ٻوليءَ تي عبور هجڻ ڪري هن صدر عدالت جي ججن جو اعتماد به حاصل ڪري ورتو، تنهنڪري کيس عدالت ۾ فارسي ٻوليءَ ۾ لکيل دستاويزن جي ترجمي لاءِ مقرر ڪيو ويو. +اليگزينڊر برنس جي صلاحيت کي مدنظر رکندي -انڊيا- ڪمپني'>-ايسٽ -انڊيا- ڪمپني- کيس 21 سالن جي عمر ۾ ڊپٽي اسسٽنٽ ڪوارٽر ماسٽر جنرل جي عهدي تي مقرر ڪيو. +انهيءَ عرصي ۾ هن واگر (Wagur) جي انگن اکرن بابت تفصيلي رپورٽ تيار ڪئي. +جنهن کي گورنر ۽ -بمبئي- ڪائونسل جي ميمبرن تمام گهڻو ساراهيو. +هو مشرقي ٻولين جو ڄاڻو هو. +هن 1831ع واري عرصي ۾ سنڌ جي -ٽالپر- حڪمرانن جي رڪاوٽن باوجود سنڌو درياهه جي سڀني مُنهنِ جو سروي ڪري ورتو ۽ -ان- جي پڇاڙ واري حصي جو نقشو به ٺاهي ورتو. +هن زميني سفر جي بدران سنڌوءَ ذريعي سفر جي مڪمل اجازت به حاصل ڪري ورتي ۽ سنڌ جي حاڪم ٽالپرن کان اها به اجازت ورتائين ته سنڌو درياهه جو رستو برطانوي واپارين لاءِ کليل رهندو. +اليگزينڊر برنس سنڌو درياهه جو سفر ڪندي 18 -جولاءِ- 1831ع تي لاهور پهتو، جيئن ته هن جو اصلي مطلب پورو ٿي چڪو هو ۽ هن پنهنجي سروي به مڪمل ڪري ورتي. +-انگريز- حڪومت کي هندستان ۽ سنڌ جي صحيح معلومات ۽ نقشن بابت پوري ڄاڻ هن ئي ڏني. +اڳتي هلي انگريزيءَ ۾ هڪ ڪتاب لکيو هو، جنهن جو سنڌيءَ ۾ ترجمو عطا محمد ڀنڀري ”سنڌوءَ جو سفر“ عنوان سان ڪري ڇپايو آهي. +17 -جنوري- 1832ع تي جڏهن هو ٻيهر لاهور داخل ٿيو، تڏهن رنجيت سنگهه هن جو دل جي گهرائين سان استقبال ڪيو. +هتي -اليگزينڊر برنس- وچ -ايشيا- جي خطرناڪ سفر جي تياريءَ ۾ مصروف هو، هن پنهنجو حُليو ۽ ويس بدلائي ٻهروپيو بنجي عادتون بدلائي ڇڏيون ۽ حُليو تبديل ڪرڻ کان پوءِ هڪ افغانيءَ جو روپ اختيار ڪيو، -ان- سفر ۾ هن سان گڏ -بنگالي- فوج جو سرجن جيمس گيرارڊ شريڪ هو، جنهن پڻ هن جهڙو حُليو اختيار ڪيو. +اليگزينڊر برنس رنجيت سنگهه جي ڏنل فوجي دستي سان هن جي رياست جو -جائزو- ورتو ۽ اڳتي برنس ۽ سندس ساٿي افغانين سان مليا، جيڪي اڪوڙه تائين هنن سان گڏ هئا. +-ان- بعد ڪاميابيءَ سان -پشاور-، -جلال آباد- ۽ ڪابل پهتا. +اهو سفر -جاري- رکندي، لکنئو کان -بخارا- اچي پهتو. +اتي خطرن کان خوشقسمتيءَ سان -بچي- ويو. +برنس واپس خولرم ۽ گيرارڊ سان مليو، جتان اهي -بلخ- پهتا، 18 -جنوري- تي هڪ سال کانپوءِ بمبئيءَ پهتو. +اليگزينڊر جڏهن هندستان جي گورنر کي سموري رپورٽ پيش ڪئي ته سندس ڪم کان گورنر جنرل تمام گهڻو خوش ٿيو ۽ -انگلنڊ- ۾ به سندس ڪم کي گهڻي پذيرائي ملي. +سندس سفرنامي کي -ترت- فرينچ ۽ جرمن ٻولين ۾ ترجمو ڪيو ويو. +کيس رائل ايشياٽڪ سوسائٽيءَ جو ميمبر پڻ مقرر ڪيو ويو. +“The Navigation of the Indus and a Journey by Balkh and Bokhara” واري ريسرچ جي ڪم تي کيس گولڊ ميڊل پڻ مليو. +-ان- کانپوءِ هي انگلينڊ، ڏکڻ فرانس، مصر ۽ ڳاڙهي سمنڊ جي علائقن ۾ به ڪجهه عرصو رهڻ کانپوءِ 5 -اپريل- 1835ع تي هندستان واپس آيو ۽ کيس سنڌ جي عدالت ۾ -ان- مقصد سان مقرر ڪيو ويو ته هو سنڌو درياهه جي نيويگيشن (Navigation) بابت ٺاهه ڪري. +انهيءَ دوران کيس هڪ اهم ذميداري ڏني وئي ته، هو -افغانستان- جي -بادشاهه- دوست محمد سان ملي -ان- سان ڳالهائي ته هو هندستان جي اولهندي واري صوبن سان تجارتي معاهدا ڪرڻ بابت ڳالهيون ڪري. +-اليگزينڊر برنس- 20 سيپٽمبر 1837ع تي ڪابل پهتو، -جتي- پهچڻ کانپوءِ -ان- محسوس ڪيو ته سندس مشن بيڪار آهي، ڇاڪاڻ جو هندستاني حڪومت کي -ايران- ۽ روس جي تحريڪن ۽ بغاوتن کان خطرو هو. +جڏهن ته اهي -افغانستان- جي ويجهو هئا، ٻئي طرف دوست محمد کي روسي ايجنٽ تصور ڪيو ويندو هو. +جنهن برنس کي -افغانستان- مان نڪري وڃڻ جو حڪم ڏنو. +برنس هندستان پهچندي ئي سرڪار کي دوست محمد جي -باري- ۾ ٻڌايو ته سرڪار کيس ٻيو حڪم ڏئي واپس -افغانستان- موڪليو آهي. +برنس -افغانستان- وڃڻ لاءِ جيئن ئي شڪارپور پهتو ته کيس ”لنڊن گزيٽ “ جي هڪ ڪاپي ملي، جنهن ۾ اهو ڄاڻايل هو ته برنس کي ليفٽيننٽ ڪرنل جي عهدي تي -ترقي- ڏني وئي آهي. +اليگزينڊر برنس عهدي سميت جڏهن -افغانستان- پهتو، تڏهن دوست محمد جي پٽ حيدر خان پنهنجو پاڻ کي برطانيه حڪومت جي آڏو پيش ڪيو. +جنهن کي بعد ۾ برنس جي نظرداريءَ هيٺ ڪوئيٽا جو گورنر مقرر ڪيو ويو. +ٿورڙي ئي عرصي ۾ دوست محمد -افغانستان- مان فرار ٿي ويو ۽ سندس جاءِ تي 1939ع ۾ شاهه شجاع کي حاڪم مقرر ڪيو ويو. +سر وليم ايم ناٽن (Sir Willium M. +Naughten) ڪابل ۾ برطانوي سفير جي حيثيت ۾ ڪم ڪري رهيو هو، جڏهن ته برنس سندس نائب مقرر هو. +پر انگريزن جي پسند وارو اهو انتظام گهڻو وقت هلي نه سگهيو. +انگريزن خلاف افغانين جي -بغاوت- شروع ٿي چڪي هئي. +ليڪن سر وليم ايم ناٽن ۽ -اليگزينڊر برنس- -ان- -بغاوت- مان ڪو خطرو محسوس نه ڪيو. +افغانين جي -بغاوت- کي مدنظر رکندي ميجر پاٽنجر جي خبردار ڪرڻ کانپوءِ 14 هزار برطانوي فوجي -افغانستان- ۾ مقرر ڪيا ويا، پر 2 نومبر 1841ع تي هڪ وڏو طوفان برپا ٿيو. +-ان- ڏينهن صبح جو 9 وڳي افغانين ڪابل ۾ برنس جي رهائشگاهه تي حملو ڪري، -اليگزينڊر برنس-، سندس -ڀاءُ- ليفٽيننٽ چارلس برنس، ليفٽيننٽ بروڊفٽ ۽ گهر ۾ موجود سڀني مردن، عورتن ۽ ٻارڙن کي ماري ڇڏيو ۽ سندس گهر کي -باهه- ڏئي ساڙي ڇڏيو. +اها انگريزن جي خلاف هڪ خوفائتي سانحي جي شروعات هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22577.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22577.txt new file mode 100644 index 0000000..11feee5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22577.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ام البنين +بيبي اُم البنين جو اصل اسم گرامي فاطمه ڪلابيه هو. +هيءَ پهرين عورت آهي ، جنهن سان حضرت علي عليه السلام ، بيبي فاطمه الزهرا بنتِ محمدصه جي رحلت کان پوءِ نڪاح ڪيو. +بيبي اُم البنين پنهنجو نالو فاطمه انهيءَ ڪري اُم البنين ۾ تبديل ڪيو ، جو جڏهن به کيس حضرت علي عليه السلام فاطمه جي نالي سان سڏيندا هئا ، تڏهن بيبي فاطمه الزهرا جا -ٻار- پنهنجي ماءُ کي ياد ڪري روئندا هئا. +انهيءَ ڪري بيبي فاطمه ڪلابيه اهو طئي ڪيو ته هوءَ اڄ کان پاڻ کي اُم البنين جي نالي سان سڏائيندي. +اُم البنين جي معنيٰ آهي ” پٽن جي ماءُ “. +بيبي اُم البنين کي چار پٽ هئا ، -جن- مان وڏو حضرت عباس علمدار عليه السلام هو. +بيبي اُم البنين جا چارئي پٽ ڪربلا معليٰ ( نينوا ) ۾ 10 محرم الحرام 60 هه / مطابق 10- -آڪٽوبر- 680ع تي شهداءِ ڪربلا سان گڏ شهيد ٿيا. +سنڌ ۾ حضرت عباس -بن- علي عليه السلام جو علم ، جيڪو حضرت -امام حسين عليه السلام- پنهنجي -ڀاءُ- علمبردار کي ڏنو. +شيعا حضرات اهڙو عَلَمَ عام طرح سان وڏي عقيدتمنديءَ سان -امام- بارگاهن ۽ گهرن ۾ هڻندا آهن. +حضرت عباس کي اڪثر ” باب الحوائج “ جي لقب سان ياد ڪندا آهن. +سنڌ ۾ حاضري ( مشڪل حل ٿيڻ کانپوءِ حضرت عباس جو نياز ) وڏي پيماني تي ٿيندي آهي. +انکانسواءِ وڏين بيبين ( بيبي آمنه ، بيبي فاطمه بنت -اسد- ۽ بيبي فاطمه ڪلابيه ) جي به -باس- ( منت ) ٿيندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22579.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22579.txt new file mode 100644 index 0000000..24e9acc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22579.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ستي (هندو ديوي) +ستي, اُما ديوي (شڪتي اسٿان هنگلاج پس منظر) هندو ڏند ڪٿائن موجب اُما ديوي دڪشا، پرجا پتيءَ جي ڌيءَ هئي، جيڪا شِو مهاديو سان پرڻي، دڪشا کي پنهنجي ناٺيءَ جي زندگيءَ جو ڍنگ پسند نه هو، -ان- ڪري هن شِو کي پنهنجي يگيه ۾ ڪوٺ نه ڏني. +ان تان اُما ديويءَ پنهنجي مڙس جي بي عزتي برداشت ڪري نه سگهي ۽ هن پاڻ کي يگيه جي اگني ڪنڊ ۾ ٽپو ڏئي ساڙي ماريو. +ائين هوءَ مڙس سان سچي ٿي، انڪري هن کي ’ستي’ (Sati) به چوندا آهن. +ان شديد صدمي سبب شِوَ مهاديو ڪاوڙ ۾ تپي باهه ٿي ويو ۽ پنهنجي جٽا مان وير ڀدر کي پيدا ڪيائين ۽ کيس راجا دڪشا کي ختم ڪرڻ جو حڪم ڏنائين، جنهن سندس سر وڍي ڇڏيو. +ٻئي طرف شِوُ ڀڳوان ”ستيءَ“ جو لاش کنيو بي خوديءَ ۽ بي حاليءَ ۾ ڀٽڪندو رهيو، تڏهن ڀڳوان وشنوءَ پنهنجي قوت سان ”ستيءَ“ جي لاش جا 52 ٽڪرا ڪري سڄي جڳ ۾ پکيڙي ڇڏيا، -جتي- جتي اهي ٽڪرا ڪريا، اتي شڪتي اسٿانن جو بنياد پيو. +سندس ٻيا به نالا آهن، جهڙوڪ: شڪتي ديوي، (Goddess of Power)، مها ديوي (Great Goddess)، دُرگا ديوي، ان پورنا ديوي، جگن ماتري ديوي، -پاروتي-، ڪالي ديوي ۽ ٻيا گهڻا. +اما دراوڙي نالو آهي، جنهن جي معنيٰ آهي مها ماتا. +ان جي ماڻهن، جهنگ جي مرن (جانورن) ۽ آسماني گرهن تي حڪمراني هلندي هئي. +اهو به تصور ڪيو ويو آهي ته روحن تي برتري Transcendence مهل کين ڇوٽڪارو ڏيندي آهي. +پوئين دور ۾ هن ديويءَ سان گڏ شينهن ۽ جبل به ڏسجي ٿو. +اهڙيون ڳالهيون انهن آرين شامل ڪيون آهن، جيڪي سنڌ مان گذري مشرق قريب پهتا هئا. +هن ديويءَ جو ”اُما“ نالو ڏکڻ هندوستان ۽ پنجاب ۾ به تمام گهڻو مشهور آهي، ڇاڪاڻ ته اهي دراوڙي علائقا آهن. +سنڌ جي هيءَ اُما ديوي سمير ۾ به اُما Umaa ديوي بنجي وئي. +سندس پيءُ جو نالو سِن (Sin) ٻڌايو وڃي ٿو، يعني سنڌ. +حقيقت به اها آهي ته هيءَ ديوي سنڌ کان هتي پهتل هئي، بعد ۾ هيءَ بابل جي اهم ديوي Primal Goddess of Babylon بنجي وڃي ٿي، ڇاڪاڻ ته هنن سميرين وارو مذهب اختيار ڪيو هو، جيڪو دراصل سنڌ جو مذهب هو ۽ انهن مقدس مورتين جا به نالا به ساڳيا سميري رکيا هئا. +ڪن عالمن جو رايو آهي ته سمير جا قديم آبادڪار سنڌ کان آيا هئا، جيڪڏهن چڱيءَ ريت جاچي ڏسبو ته ميسو پوٽاميا جو ۽ سنڌ جو مذهب به بلڪل ساڳيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22586.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22586.txt new file mode 100644 index 0000000..0d933a2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22586.txt @@ -0,0 +1,126 @@ +عبيدالله سنڌي +عبيدالله سنڌي 1872ع ۾ ڳوٺ چيانوالي ضلع سيالڪوٽ پنجاب ۾ ڄائو. +پاڻ سِک گهراڻي سان تعلق رکندو هو. +سندس پيدائش کان اڳ سندس والد وفات ڪري ويو. +ٻن سالن جو ٿيو تہ سندس ڏاڏو بہ وفات ڪري ويو. +سندس ماءُ پنهنجي پيڪن ڊيرا غازي خان وٺي آئي. +اُتي هڪ دوست کان اسلامي ڪتاب پڙهڻ جو موقعو مليس، جڏهن تحفته هند نالي هڪ ڪتاب پڙهيائين تہ توحيد جي مسئلي کي سمجهي ورتائين. +1887ع ۾ مائٽن کي خير آباد چئي حافظ محمد صديق ڀرچونڊي واري جي هٿ تي مسلمان ٿيو. +اتي 6 مهينا رهي دارالعلوم ديوبند ويو. +حافظ سان روحاني نِسبت جي ڪري پاڻ کي سنڌي سڏائڻ لڳو. +اُن کان پوءِ بزرگ اَمروٽي جي خدمت ۾ حاضر ٿيو. +هتي ماهوار رسالو هدايت الاخوان جاري ڪيائين. +1915ع ۾ ڪابل ويو ۽ 1922ع ۾ 6 مهينا روس ۾ گذاريائين. +تُرڪي جي شهر اِستنبول بہ ويو. +1345هہ ۾ مڪي ڏانهن اُسهيو. +25 سال جلاوطن رهڻ بعد 1939ع ۾ سنڌ واپس آيو ۽ سنڌ ساگر انسٽيٽيوٽ قائم ڪيائين. +22 آگسٽ 1944ع ۾ ڳوٺ دينپور بهاولپور رياست ۾ وفات ڪيائين. +خاندان ۽ پيدائش. +امام -انقلاب-، مولانا عبيدالله سنڌي (1872-1944ع ) 10 مارچ 1872ع ۾ چيانوالي، ضلعي سيالڪوٽ جي هڪ سک گهراڻي ۾ پيدا ٿيو. +مولانا عبيدالله جن، 1857 واري بلوي کان ٿورو عرصو پوءِ، 12 تاريخ محرم الحرام سن 1289 هه مطابق 10 مارچ سن 1857ع ۾ خميس ڏينهن صبح جو ضلعي سيالڪوٽ جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ چيانواڻيءَ ۾، هڪ سک خاندان جي گهر ۾ پيدا ٿيا. +مولانا جي پيءُ جو نالو رامسنگ، ڏاڏي جو نالو چسپتراءِ، ۽ سندس پڙڏاڏي جو نالو گلاب راءِ هو. +سکن جي حڪومت جي دور ۾ گلاب راءِ پنهنجي ڳوٺ جو مختيارڪار هو. +سندس خاندان جو اصلي پيشو سونارڪو هو، پر ڪنهن وقت کان هڪ حصو سرڪاري نوڪريءَ ۾ لڳي ويو، ۽ انهن ۾ ڪيترا شاهوڪار وياج تي پيسو ڏيڻ جو ڌنڌو ڪندا هئا. +مولانا جو والد، مولانا جي ڄمڻ کان چار مهينا اڳ ئي وفات ڪري ويو هو؛ ٻن سالن کان پوءِ سندس ڏاڏو به گذاري ويو؛ نيٺ مولانا جي والده پنهنجي يتيم ٻارڙن سميت پيڪي گهر اچي رهي. +تعليم. +جڏهن پاڻ ڄام پور ضلعي ديري غازي ۾ اٺين جماعت پڙهندو هو، تڏهن -اسلام- کان متاثر ٿي سنڌ پهتو، -جتي- حافظ محمد صديق ڀرچونڊي واري جي -بيعت- قبول ڪري اسلام جي حلقي ۾ داخل ٿيو سنڌ ۾ ابتدائي ديني -تعليم- حاصل ڪرڻ کان پوءِ 1888ع ۾ ديوبند پهچي شيخ الهند مولانا محمود الحسن کان -تعليم- حاصل ڪيائينمولانا جو مامو ڄامپور ضلعي ديري غازيخان ۾ تپيدار هو، مولانا سن 1878ع ۾ ڄامپور جي هڪ اردو مڊل اسڪول ۾ تعليم وٺڻ شروع ڪئي. +سن 1884 ۾ اسڪول جي هڪ آريه سماجي شاگرد وٽ مولانا صاحب ”تحفةالهند“ ۽ شاهه اسماعيل شهيد جو ڪتاب ”تقوية الايمان“ ڏٺو: مولانا جن ڪتابن ڏسڻ سان انهن جي مطالعي ۾ محو ٿي ويا ۽ کين اسلام جي صداقت تي يقين ٿي ويو. +سن 1887ع ۾ جڏهين مولانا ستين درجي ۾ پڙهندا هئا، تڏهين مسلمان ٿيڻ جي شوق ۾ پنهنجي گهر کان هميشہ لاءِ ڌار ٿي ويا، ۽ ”تحفةالهند“ جي مصنف جو نالو ”عبيدالله“ پاڻ تي رکيائون. +سيوا. +مولانا محمود الحسن جي هدايت تي دهليءَ ۾ مدرسة المعارف القرآنيه قائم ڪيائين. +سنڌ ۾ پهريائين جناب حضرت حافظ محمد صديق رح ڀرچونڊي وارن بزرگن جي خدمت ۾ حاضر ٿيا. +حافظ صاحب جن پنهنجي دور ۾ مذهب جي لحاظ سان ڏاڍا مشهور معروف هئا. +مولانا تي حافظ صاحب جن جي صحبت جو وڏو اثر ٿيو. +مولانا صاحب جن 1910 ۾ پير جهنڊي ڳوٺ ۾ هڪ ديني مدرسو کوليو، جنهن جا پاڻ ناظم ۽ نگران هئا ۽ پڻ بطور معلم پڙهائيندا رهيا. +حضرت موصوف هڪ ڏينهن ڀريءَ مجلس ۾ مولانا متعلق فرمايو ته ”عبيدالله، الله ڪارڻ پنهنجا مٽ مائٽ ۽ مذهب ڇڏيو آهي- هاڻي اسان هن جا ديني ماءُ پيءُ آهيون“. +مولانا جي دل تي انهن لفظن ڏاڍو اثر ڪيو، ۽ پاڻ به حضرت حافظ جن کي پنهنجو ديني پيءُ ڪري سمجهيائون. +انهيءَ سبب ڪري، سنڌ کي مستقل طرح پنهنجو وطن سمجهيائون. +مولانا جن قادري ۽ راشدي طريقن جي بيعت حضرت حافظ جن وٽ ڪئي. +چئن پنجن مهينن کان پوءِ جڏهين مولانا جن وڌيڪ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ اتان روانا ٿيا، تڏهين حافظ صاحب جن دعا فرمائي ته ’خدا ڪري ته عبيدالله جو ڪنهن راسخ عالم سان لاڳاپو پيدا ٿئي! +‘ چنانچه اها دعا قبول ٿي، ۽ الله تعاليٰ پنهنجي فضل سان مولانا کي حضرت شيخ الهند جي خدمت ۾ پهچايو. +شوال سن 1308هه ۾ مولانا جن حضرت ابوالحسن تاج محمود صاحب وٽ امروٽ ۾ ويا. +ان وقت بزرگ امروٽيءَ خيال ڪيو ته مولانا جي شادي ڪرائجي، سو کين سکر ۾ اسلاميه اسڪول جي مولوي ماستر محمد عظيم خان يوسف زئي جي صاحبزاديءَ سان نڪاح ڪرايائون. +مولانا جي والده کي به ان وقت گهرايو ويو. +ان کان پوءِ سندن والده ساڻن گڏ رهي، ۽ پنهنجي اصلي سک مذهب تي محڪم هئي. +حضرت امروٽي، مولانا جي مطالعي خاطر تمام وڏو ۽ ناياب ڪتبخانو گڏ ڪيو. +سن 1315 هه تائين مولانا جن نهايت ئي اطمينان سان مطالعو ڪندا رهيا، ۽ حضرت جن مولانا کي پنهنجي اولاد وانگر سمجهندا هئا. +ڳوٺ پير جهنڊي ضلعي حيدرآباد ۾ راشدي طريقي جي پير صاحبن وٽ ديني علم جو بينظير ڪتبخانو هو. +مولانا جن دوران مطالعي ۾ ڳوٺ پير جهنڊي واري پير صاحب ڏانهن به تمام گهڻو ايندا ويندا هئا. +مولانا جي مطالعي جي اضافي ۾ ڪتبخاني جو وڏو دخل هو، ان سان گڏ حضرت مولانا جن پير رشيدالدين صاحب جي صحبت مان به مستفيد ٿيا، ۽ ذڪر ”اسماءَ الحسنيٰ“ به انهن کان سکيا. +هي بزرگ دعوت توحيد ۽ جهاد جو هڪ مجدد هو. +حضرت مولانا جن پير ابوالتراب رشدالله صاحب العلم الرابع سان به علمي صحبتون ڪيون. +هو صاحب علم حديث جو وڏو عالم ۽ صاحب تصنيف هو. +ان کان سواءِ، قاضي فتح محمد نظاماڻي صاحب سان به علمي باري ۾ روح- رهاڻيون ڪيائون. +قرآن شريف، حديث ۽ فقہ جي تحقيق ۾، حضرت مولانا محمد قاسم صاحب رحه ديوبنديءَ کان ويندي امام شاهه ولي الله رحه دهلويءَ تائين جيڪي به وچ ۾ عالم ٿي گذريا، تن کي مولانا صاحب پنهنجو امام تسليم ڪيو. +مولانا صاحب جن 1914ع ۾ دهليءَ ويا، جتي پاڻ ڊاڪٽر انصاري ۽ حڪيم اجمل خان سان گڏجي، ترڪيءَ کي بچائڻ ۽ هندستان کي آزاد ڪرڻ جي تحريڪ ۾ حصو ورتائو0ن +جلاوطني. +پهرين عالمگير -جنگ- جي آغاز کان پوءِ شيخ الهند جي چوڻ تي 1915ع ۾ خفيه طور ڪابل روانو ٿيو، -جتي- 7 سالن تائين وطن جي -آزادي-، لاءِ جا بجا رابطا ڪيائين، جنهن جي نتيجي ۾ -افغانستان- جي -امير- -الله- خان'>-امان -الله- خان- مرحوم، هند جي برطانوي حڪومت سان -جنگ- ڪئي، جنهن بعد -افغانستان- برطانوي اثر کان آزاد ٿيو. +1922ع ۾ پاڻ ماسڪو مان ٿيندو ترڪيءَ جي دوري تي ويو، ڪن مؤرخن جو چوڻ آهي ته هن جي روس جي دوري دوران ڪميونسٽ اڳواڻ لينن سان ملاقات ٿي. +مولانا صاحب -ترڪي- دوران 1924ع ۾ اردوءَ ۾ ۽ 1926ع ۾ انگريزيءَ ۾ پنهنجي شهره ۽ آفاق سياسي پروگرام شايع ڪيو، جنهن هند ۾ -انگريزي- سياست جو رخ بدلائي ڇڏيو، جو -ان- ۾ پهريون ڀيرو گهر ڪئي وئي هئي ته برعظيم کي قومي رياستن جي بنياد تي ورهايو وڃي. +مولانا عبيدالله سنڌيءَ وطن، زبان، -تاريخ-، -تهذيب- قومي روايتن ۽ سياسي اقتصادي مفادن جي بنيادن تي قوم جو تصور ڏنو. +1927ع ۾ پاڻ مڪي مڪرم پهتو، -جتي- 12 سال رهي، شاهه ولي -الله- دهلويءَ جي فلسفي جو گهِرو مطالعو ڪري، تعليمات ڏيندو رهيو. +حضرت شيخ الهند، محمود الحسن جڏهن مولانا عبيدالله سنڌيءَ کي -افغانستان- روانو ڪري پاڻ هجرت ڪري حجاز ۾ وڃي ويٺو هو، تڏهن مولانا عبيدالله سنڌيءَ کيس پنهنجي ڪار گذاري ۽ ڪابل جي حالتن کان واقف ڪرڻ لاءِ 6 -جولاءِ- 1916ع تي هڪ مخفي پر تفصيلي خط ڦڪي رنگ جي ريشمي رومال تي لکي، هڪ ملتاني مهاجر شيخ عبدالحق کي ڏنو ته هو حيدرآباد سنڌ جي نامياري نو مسلم، شيخ عبدالرحيم کي وڃي پهچائي. +جنهن ۾ شيخ عبدالرحيم کي حڪم موڪليو ويو ته هو اهو رومالي خط پاڻ کڻي مڪي شريف ۾ مولانا محمود الحسن جي خدمت ۾ پيش ڪري. +(ياد رهي ته شيخ عبدالرحيم حيدرآباد جي معزز خاندان جي فرد -آچاريه- جيوت ڪرپلاڻيءَ جو وڏو -ڀاءُ- هو، جيڪو -انڊيا- ڪانگريس'>-آل -انڊيا- ڪانگريس- جو صدر بڻيو ۽ سندس صدارت واري زماني ۾ هندستان آزاد ٿيو). +شيخ عبدالحق ملتاني حيدرآباد ويندي رستي ۾ پنهنجي ڳوٺ ملتان رهي پيو ۽ امانت ۾ خيانت ڪندي اهو رومالي خط ربنواز نالي هڪ موقعي پرست شخص کي ڏئي ڇڏيائين، جنهن هڪدم اهو قيمتي تحفو -انگريز- حڪومت کي پهچائي پنهنجي لاءِ -انعام- طور زمين ۽ عبدالحق لاءِ پوليس ۾ نوڪري حاصل ڪئي. +انگريزن ۾ ٻڙڌول مچي ويو ۽ افغان حڪومت کي حڪم ڪيو ويو ته مولانا ۽ سندس ساٿين کي جيل ۾ وڌو وڃي. +افغان حڪومت جي غير همدردانه ۽ -انگريز- دوست پاليسيءَ سبب مولانا عبيدالله سنڌيءَ کي -امير- حبيب -الله- جي پوئين زماني ۾ حوالات ۾ رکيو ويو. +سنڌ ۾ سرڪار پاران ريشمي رومال تحريڪ کي ريشمي خط واري سازش (Silken letter conspiracy) قرار ڏئي مولانا عبيدالله لغاري ۽ ٻين ڪيترن کي گرفتار ڪيو ويو. +خود حجاز ۾ شيخ الهند کي نظربند ڪيو ويو. +ڪابل ۾ مولانا جي رهائش جا پويان ٻه سال ڏاڍا ڏکيا گذريا، سندن بعد ۾ -ترڪي-، روس ۽ سعودي عرب وارو سفر -ان- پس منظر ۾ گذريو. +سن 1333هه مطابق سن 1915ع ۾، حضرت شيخ الهند رحه جي حڪم موجب، مولانا جن ڪابل ڏانهن روانا ٿي ويا ۽ کين اتان جو ڪو به مفصل پروگرام ڪونه ٻڌايو ويو هو. +مولانا جن دهليءَ جي سياسي جماعت کي پڻ ٻڌائي ڇڏيو هو ته مان ڪابل وڃڻ وارو آهيان. +انهن مولانا کي هندستان جو نمائندو ڪري موڪليو. +ڪابل پهچڻ شرط مولانا کي معلوم ٿيو ته حضرت شيخ الهند رحه جنهن جماعت جو نمائندو هو، ان جي پنجاهه سالن جي محنت جو حاصل سندس اڳيان غير منظم شڪل ۾ حڪم مڃڻ لاءِ موجود ۽ تيار هو. +انهيءَ راز معلوم ڪرڻ بعد، پنهنجي هجرت ۽ حضرت شيخ الهند طرفان سندن انتخاب تي ويتر کين خوشي ٿي. +مولانا صاحب جن ست سال ساندهه ڪابل جي حڪومت ۾ شريڪ ٿي هندستان جي سياسي جماعتن سان انقلابي ڪم ڪندا رهيا. +سن 1916ع ۾ امير حبيب الله خان کين هندستان جي سياسي جماعتن سان ملي ڪري ڪم ڪرڻ جو حڪم ڏنو. +امير حبيب الله جي چوڻ موجب، مولانا صاحب انڊين نيشنل ڪانگريس سان رابطو پيدا ڪيو. +جيئن ته مولانا صاحب جن تي ڪابل اچڻ کان اڳ انگريزي حڪومت طرفان گرفتاريءَ جا حڪم جاري ٿيل هئا، تنهنڪري انگريزن ڪابل جي بادشاهه امير حبيب الله کان مولانا جي ٻانهن گهري، پر بادشاهه مولانا جن کي موٽائڻ کان انڪار ڪيو. +مولانا صاحب ڪابل ۾ رهي انگريزن کي هندستان مان تڙي ڪڍڻ جو عملي تجويزون سٽيندو رهيو. +امير امان الله جي هندستان تي حملي ۽ ان کان پوءِ صلح ٿيڻ بعد، مولانا جن ماسڪو ويا ۽ پنهنجي نوجوان رفيقن جي مدد سان اتي سوشلزم جو باقاعدي مطالعو ڪيائون. +روس جي حڪومت مولانا کي پنهنجو معزز مهمان ڪري ڄاتو، ۽ کين مطالعو ڪرڻ لاءِ هر قسم جي سهوليت ڪري ڏنائون: انهيءَ مطالعي جو نتيجو اهو ٿيو، جو مولانا جن پنهنجي مذهبي تحريڪ (جا امام شاهه ولي الله دهلويءَ جي فلسفي تي مبني آهي) کي هن زماني جي لادينيءَ جي حملي کان محفوظ رکڻ لاءِ تدبيرن سوچن ۾ ڪامياب ٿيا. +سن 1924ع ۾ مولانا جن انگورا ويا. +ترڪيءَ جي سفير ۽ ماسڪو جي وزارت خارجه- ٻنهي گڏجي مولانا لاءِ سفر جو رستو آسان ڪري ڏنو. +برطانوي جاسوسن کي انهيءَ راز جي بلڪل خبر ڪانه هئي. +مولانا جن ساندهه ٽي سال ترڪيءَ ۾ رهي، تحريڪ اتحاد اسلاميءَ جو تاريخي مطالعو ڪيو. +حضرت مولانا يورپ مان ٿيندا مڪہ معظمہ پهتا، ۽ ساندهه ٻارهن سال مڪہ معظمہ ۾ رهيا؛ پر حڪومت سان سندن ڪوبه تعلق ڪونه هو، نه وري مولانا جن ڪو سياست ۾ بهرو وٺندا هئا. +مولانا جن فرمائيندا هئا ته ’اسان خانہ ڪعبہ ۾ اچي امن ورتو آهي‘. +اتي مولانا صاحب جن ڀوپال جي رباط ۾ رهندا هئا، ۽ پنهنجي هميشہ واري دستور موجب توڪل واري زندگي بسر ڪندا هئا. +اسلامي دنيا جا ڪيترائي عالم ۽ هندستان جا انگريزي خواندا کانئن قرآن حڪيم جو درس وٺندا هئا. +مڪي معظمه جي حرم جو پيش امام ۽ ٻيا علماء ڪرام، جي جامع ازهر جا فارغ التحصيل هوندا هئا، اهي به مولانا مرحوم وٽ قرآن حڪيم جو درس وٺندا هئا. +روس جو عالم موسيٰ جارالله جڏهن مڪه معظمہ ۾ آيو، ته مولانا جو درس ٻڌي گرويده ٿي پيو ۽ مولانا صاحب کان درس وٺندو رهيو. +ڏيهه واپسي ۽ ڪم. +12 سالن جي جلاوطنيءَ کان پوءِ مولانا عبيدالله سنڌي واپس ڪراچيءَ، سنڌ پهتو، -جتي- -ان- وقت جي وزيراعظم شهيد الهه بخش سومري سندس شاندار استقبال ڪيو. +وطن واپسيءَ بعد، شاهه ولي -الله- جي فلسفي جي -تشريح- ۽ هدايت ڪندو رهيو. +-ان- فلسفي جي تدريس لاءِ ’-بيت- الحڪمت‘ قائم ڪيائين، -بيت- الحڪمت لاهور 1940ع ۾ قائم ٿيو ۽ 15 مارچ 1944ع تي شاهه ولي -الله- جي فلسفي جي -اشاعت- لاءِ ’ولي -الله- سوسائٽي لاهور‘ جو بنياد وڌائين.سن 1333هه مطابق سن 1915ع ۾، حضرت شيخ الهند رحه جي حڪم موجب، مولانا جن ڪابل ڏانهن روانا ٿي ويا ۽ کين اتان جو ڪو به مفصل پروگرام ڪونه ٻڌايو ويو هو. +مولانا جن دهليءَ جي سياسي جماعت کي پڻ ٻڌائي ڇڏيو هو ته مان ڪابل وڃڻ وارو آهيان. +انهن مولانا کي هندستان جو نمائندو ڪري موڪليو. +ڪابل پهچڻ شرط مولانا کي معلوم ٿيو ته حضرت شيخ الهند رحه جنهن جماعت جو نمائندو هو، ان جي پنجاهه سالن جي محنت جو حاصل سندس اڳيان غير منظم شڪل ۾ حڪم مڃڻ لاءِ موجود ۽ تيار هو. +انهيءَ راز معلوم ڪرڻ بعد، پنهنجي هجرت ۽ حضرت شيخ الهند طرفان سندن انتخاب تي ويتر کين خوشي ٿي. +مولانا صاحب جن ست سال ساندهه ڪابل جي حڪومت ۾ شريڪ ٿي هندستان جي سياسي جماعتن سان انقلابي ڪم ڪندا رهيا. +سن 1916ع ۾ امير حبيب الله خان کين هندستان جي سياسي جماعتن سان ملي ڪري ڪم ڪرڻ جو حڪم ڏنو. +امير حبيب الله جي چوڻ موجب، مولانا صاحب انڊين نيشنل ڪانگريس سان رابطو پيدا ڪيو. +جيئن ته مولانا صاحب جن تي ڪابل اچڻ کان اڳ انگريزي حڪومت طرفان گرفتاريءَ جا حڪم جاري ٿيل هئا، تنهنڪري انگريزن ڪابل جي بادشاهه امير حبيب الله کان مولانا جي ٻانهن گهري، پر بادشاهه مولانا جن کي موٽائڻ کان انڪار ڪيو. +مولانا صاحب ڪابل ۾ رهي انگريزن کي هندستان مان تڙي ڪڍڻ جو عملي تجويزون سٽيندو رهيو. +امير امان الله جي هندستان تي حملي ۽ ان کان پوءِ صلح ٿيڻ بعد، مولانا جن ماسڪو ويا ۽ پنهنجي نوجوان رفيقن جي مدد سان اتي سوشلزم جو باقاعدي مطالعو ڪيائون. +روس جي حڪومت مولانا کي پنهنجو معزز مهمان ڪري ڄاتو، ۽ کين مطالعو ڪرڻ لاءِ هر قسم جي سهوليت ڪري ڏنائون: انهيءَ مطالعي جو نتيجو اهو ٿيو، جو مولانا جن پنهنجي مذهبي تحريڪ (جا امام شاهه ولي الله دهلويءَ جي فلسفي تي مبني آهي) کي هن زماني جي لادينيءَ جي حملي کان محفوظ رکڻ لاءِ تدبيرن سوچن ۾ ڪامياب ٿيا. +سن 1924ع ۾ مولانا جن انگورا ويا. +ترڪيءَ جي سفير ۽ ماسڪو جي وزارت خارجه- ٻنهي گڏجي مولانا لاءِ سفر جو رستو آسان ڪري ڏنو. +برطانوي جاسوسن کي انهيءَ راز جي بلڪل خبر ڪانه هئي. +مولانا جن ساندهه ٽي سال ترڪيءَ ۾ رهي، تحريڪ اتحاد اسلاميءَ جو تاريخي مطالعو ڪيو. +حضرت مولانا يورپ مان ٿيندا مڪہ معظمہ پهتا، ۽ ساندهه ٻارهن سال مڪہ معظمہ ۾ رهيا؛ پر حڪومت سان سندن ڪوبه تعلق ڪونه هو، نه وري مولانا جن ڪو سياست ۾ بهرو وٺندا هئا. +مولانا جن فرمائيندا هئا ته ’اسان خانہ ڪعبہ ۾ اچي امن ورتو آهي‘. +اتي مولانا صاحب جن ڀوپال جي رباط ۾ رهندا هئا، ۽ پنهنجي هميشہ واري دستور موجب توڪل واري زندگي بسر ڪندا هئا. +اسلامي دنيا جا ڪيترائي عالم ۽ هندستان جا انگريزي خواندا کانئن قرآن حڪيم جو درس وٺندا هئا. +مڪي معظمه جي حرم جو پيش امام ۽ ٻيا علماء ڪرام، جي جامع ازهر جا فارغ التحصيل هوندا هئا، اهي به مولانا مرحوم وٽ قرآن حڪيم جو درس وٺندا هئا. +روس جو عالم موسيٰ جارالله جڏهن مڪه معظمہ ۾ آيو، ته مولانا جو درس ٻڌي گرويده ٿي پيو ۽ مولانا صاحب کان درس وٺندو رهيو. +وفات. +انهن ڏينهن ۾ پنهنجي ڌيءَ وٽ دين پور تعلقي خانپور (رحيم يار خان)آيو ۽ اتي بيمار ٿي پيو ۽ 21 -آگسٽ- 1944ع تي وفات ڪيائين. +کيس دين پور ۾ دفن ڪيو ويو. +ڪن سوانح نگارن جي راءِ آهي ته -ان- زماني ۾ مولانا کي ڪن -انگريز- حمايتين ڳجهي نموني زهر ڏنو هو، جنهنڪري پاڻ بيماريءَ وگهي وفات ڪيائين. +آخرڪار، 22 آگست 1944ع ۾، شمع هدايت ۽ انقلاب جو امام اسان جي نظرن کان هميشہ لاءِ غائب ٿي ويو. +مگر، سندن علمي توڙي عملي ڪارناما اسان جي آڏو موجود آهن، جن جي روشنيءَ ۾ اڄ به اسين ترقيءَ جون منزلون طي ڪري سگهون ٿا. +ڪتاب. +مولانا جي تصفنيفات ۾ ”التمهيد في ائمة التجديد“، ”شاهه ولي -الله- ۽ -ان- جي سياسي تحريڪ“، ”شاهه ولي -الله- ۽ -ان- جو فلسفئه محموديه“،”خطبات“، ”-اردو- شرح حجة -الله- البالغه“ جلد -اول-، ”مبحث -اول- و دوئم“، ”سلسله -تفسير- قرآن“ وغيره. +-ان- کان علاوه اڪثر مقالا امالي جي صورت ۾ قلم -بند- ڪرايائين، جيڪي ولي -الله- سوسائٽي -پاڪستان- لاهور وٽ محفوظ آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22593.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22593.txt new file mode 100644 index 0000000..6902c1f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22593.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +امام بخش خان مير +امام بخش خان مير-، خيرپور جي -ٽالپر- گهراڻي جو پنجون حڪمران هو ۽ حڪمران مير فيض محمد (پهريون) جو ٽيون نمبر پٽ هو. +هو 1860ع ۾ ڄائو. +مير -امام- بخش جا -ٻه ڀائر- مير غلام علي ۽ مير احمد علي وفات ڪري ويا هئا، -ان- ڪري پيءُ جي لاڏاڻي کان پوءِ کيس 1909ع ۾ پڳ ٻڌرائي وئي ۽ بعد ۾ سندس تاجپوشي ڪرائي حڪومت سندس حوالي ڪئي وئي. +سندس حڪومتي معاملن ۾ ڪو خاص ڌيان نه هو، انڪري سمورو وهنوار سندس وزيرن هلايو. +پهريائين سندس وزير -تسنيم- صادق علي هو، جيڪو روشن خيال ماڻهو هو، جنهن خيرپور ۾ -تعليم- جو لاڙو وڌايو. +سندس وزارت مير -امام- بخش جي دؤر ۾ ٽي سال هلي. +هو 1912ع ۾ وفات ڪري ويو ته -امام- بخش خان، اها وزارت محمد ابراهيم جي حوالي ڪئي. +مير -امام- بخش جي دؤر حڪومت ۾ سندس صلاح سان خيرپور ۾ لائبرري، جيمخانو، نوان رستا، عمارتون، هنري اسڪول، فئڪٽريون ۽ ٻيا ڪيترائي يادگار ڪم ٿيا. +پهرين مهاڀاري لڙائي لڳي ته انگريزن وزير محمد ابراهيم معرفت ميرن کان تمام گهڻي امداد حاصل ڪئي، جنهنڪري انگريزن مير -امام- بخش کي ”لفٽيننٽ ڪرنل“ جو اعزاز ڏنو. +مير -امام- بخش شڪار جو شوقين هو ۽ علمي ادارن جي به وڏي مدد ڪندو هو. +سندس دؤر ۾ عوام ايڏو خوش نه هو، هن ڇيڙ واري رقم ٻن آنن مان وڌائي ٻيڻي ڪري چار -آنا- ڪئي ۽ ائين اڳي مزدورن کي مزدوريءَ جا ٻه -آنا- ملندا هئا ته هن وڌائي چار -آنا- ڪيا، انڪري مزدور خوش ٿيا. +ساڻس وزير محمد ابراهيم ۽ ٻنهي پٽن مير علي نواز ۽ مير غلام عليءَ جي آخري ڏينهن ۾ اڻبڻت رهي. +مير طبيعت ۾ تيز هو، -ان- ڪري انگريزن محمد ابراهيم کي واپس ڪيو ۽ -ان- جي جاءِ تي نسيم قادرخان وزير ٿيو. +آخري ڏينهن ۾ پٽن سان ناراضگيءَ ۾ رهيو ۽ 8 فيبروري 1921ع تي وفات ڪيائين. +سندس لاش ڪربلا معليٰ ۾ دفنايو ويو. +کيس ٽي پٽ علي نواز خان، علي محمد خان ۽ غلام علي خان هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22604.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22604.txt new file mode 100644 index 0000000..fef2ac0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22604.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +زين العابدين +حضرت امام علي زين العابدين عليه السلام، حضرت -امام- حسين عليه -اسلام- جو فرزندِ ارجمند ۽ چوٿون -امام- 38 هه / 658ع ۾ پيدا ٿيو. +واقعي ڪربلا (60 هه / 680ع) ۾ حضرت -امام- حسين عليه -اسلام- پنهنجي عزيز و اقارب ۽ اصحابن سان گڏ شهيد ٿي ويو ۽ اهلبيت عصمت و طهارت سان گڏ صرف -امام- علي -بن- الحسين عليه السلام بچيو. +هن واقعي کانپوءِ سڄي عمر مديني ۾ رهائش اختيار ڪيائين. +پاڻ وڏو عالم، زاهد، عابد، شجاع ۽ متقي پرهيزگار هو. +پاڻ خدا جي عبادت ۾ ايڏو ته مشغول هوندا هئا جو کين ”سيد الساجدين“ (يعني سجدي ڪندڙن جو سردار) ۽ ”زين العابدين“ (يعني عبادت ڪندڙن جي زينت) جا القاب ڏنا ويا. +-امام- زين العابدين عليه السلام جون لاتعداد تصنيفون آهن، -جن- ۾ سڀ کان مشهور ”صحيفئه ڪامله“ لاجواب دعائن ۽ تعقيبات جو شاهڪار ڪتاب آهي. +جنهن کي ”صحيفهءِ سجاديه“ به چيو وڃي ٿو، -ان- کان سواءِ استخاري لاءِ اڪثر عالم -امام- صاحب جو ”استخاره سجاديه“ جهڙو لاجواب ڪتاب استعمال ڪندا آهن. +-امام- زين العابدين عليه السلام کي ڪربلا جي واقعي کانپوءِ وري وقت جي ظالم حاڪم حجاج -بن- يوسف گرفتار ڪرايو. +-امام- عليه السلام -جن- 95 هه / 714ع ۾ رحلت ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22611.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22611.txt new file mode 100644 index 0000000..ce3eae8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22611.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +امام غزالي +سندس نالو ”محمد“ ۽ ”حجت الاسلام“ لقب هو. +پاڻ خراسان جي پرڳڻي جي ’طوس‘ شهر جي هڪ ڳوٺ طبران ۾ 450 هه /1058ع ۾ ڄائو. +سندس پيءُ سُٽ ڪتڻ ۽ وڪڻڻ جو ڪم ڪندو هو، جنهنڪري پاڻ ’غزاليءَ‘ جي نالي سان مشهور ٿيو. +امام غزاليءَ جي پيءُ جو نالو به ”محمد“ هو، تنهن پنهنجي وفات کان ٿورو اڳ کيس ۽ سندس ڀاءُ ننڍي”احمد“ کي تعليم ڏيارڻ لاءِ پنهنجي هڪ دوست جي حوالي ڪيو، جنهن کيس هڪ مدرسي ۾ داخل ڪرايو، جتي فقہ جي شروعاتي تعليم کانپوءِ ’جرجان‘ ۾ وڃي ابونصر اسماعيليءَ وٽ علم جي تحصيل ڪيائين. +امام غزاليءَ جو علمي مايو انهيءَ حد کي پهتو، جو معمولي عالم سندس اُڃ اُجهائي نه سگهيا. +انهن ڏينهن ۾ نيشاپور ۽ بغداد جا مدرسا سڀ کان گهڻو مشهور هوندا هئا، جو اتي امام الحرمين عبدالملڪ ۽ علامه ابواسحاق شيرازي تعليم ڏيندا هئا، تنهنڪري پاڻ نيشاپور وڃي امام الحرمين جي نگرانيءَ هيٺ تعليم مڪمل ڪيائين. +امام الحرمين جي لاڏاڻي کان پوءِ سندس علمي مقام ڏسي، سلجوقي وزير نظام الملڪ کيس بغداد ۾ پنهنجي قائم ڪيل مدرسه نظاميه ۾ صدر مقرر ڪيو. +هن عهدي تي فائز ٿيڻ ڪري سندس علم ۽ ڏاهپ جو چرچو عام ٿيو ۽ سڀ وزير امير سندس آڏو جهڪي ويا. +ان وقت بغداد سڀني مذهبن ۽ مذهبي فرقن جو ڳڙهه هو، جتي سُني، شيعا، معتزله، زنديق، مجوسي ۽ عيسائي آزاديءَ سان پنهنجن فرقن جو پرچار ڪندا هئا. +امام غزالي، هر فرقي ۽ مذهب جي غور سان اڀياس ڪرڻ کانپوءِ، انهيءَ نتيجي تي پهتو ته تصوف جي راهه سڀ کان ڀلي آهي، ڇو ته ان ۾ علم کان وڌيڪ عمل جي ضرورت آهي، جيڪو زهد ۽ رياضت جو ٻيو نالو آهي. +جڏهن پنهنجي درس تدريس ۽ ٻئي ڪاروبار تي غور ڪيائين ته انهن سڀني ۾ کيس جاه پرستي نظر آئي، تنهنڪري گهڻي ڪشمڪش کان پوءِ انهن سڀني سان لاڳاپا ٽوڙي، بغداد کي خيرباد چئي، شام ڏانهن روانو ٿيو، پر اتي به علم جي اُڇ کيس نه ڇڏيو ۽ درس ڏيڻ تي مجبور ڪيو. +هتي به سندس تعريف ٿيڻ لڳي، جنهن کي پڻ غرور ۽ تڪبر جي جڙ سمجهي، بيت المقدس طرف رُخ کيائين. +ان کان پوءِ مڪي شريف ويو، جتي حج ڪرڻ کان پوءِ دمشق جي جامع مسجد جي مناري اندر اڪيلو ويهي رياضت ۾ مشغول رهيو. +سندس خلوت وارو عرصو ڏهن سالن جو رهيو. +ڏهن سالن جي رياضت ۾ اونداهيءَ جا مڙئي پردا هٽائي پري ڪيائين ۽ شين جون اصلي حقيقتون سندس اڳيان کلي ظاهر ٿي پيون. +ڏٺائين ته دنيا مذهب کان منحرف ٿي رهي آهي ۽ عقل ۽ فلسفي خلاف ڪات ڪهاڙا کڻي مذهب جي پٺيان ڪاهي پيا آهن، تنهنڪري وقت جي گهرج اها آهي ته گوشه نشيني ڇڏي، تبليغ جو ڪم جاري ڪيو وڃي. +هوڏانهن وري درس تدريس جي ڪم کي جاري رکڻ لاءِ سلطان طرفان کيس تاڪيدي حڪم پهتو. +آخر نيشاپور ۾ اچي اهو ڪم ٻيهر شروع ڪيائين، پر اتان به ٿوري عرصي گذرڻ کانپوءِ پنهنجي ڳوٺ طوس موٽي آيو، جتي جمادي الآخر 505هه/ 1111ع ۾ وفات ڪيائين. +سندس هيٺيون تصنيفون مشهور آهن: +’المنقذ من الضلال‘، ۾ پنهنجي ذهني حالت ۽ حقيقت پٺيان جدوجهد جي شرح بيان ڪئي اٿس. +فلسفي ۾ سندس ٻيو ڪتاب ’تهافت الفلاسفہ‘ آهي، جنهن ۾ يوناني ۽ اسلامي فيلسفوفن کي رد ڏنو اٿس. +منطق ۾ ’معيارالنظر‘ ۽ اخلاق ۾ ’ميزان العمل‘ ڪتاب اٿس، پر سندس ناميارو ۽ وڏو ڪتاب ’احياءِ علوم الدين‘ آهي، جنهن ۾ مسلمانن جي ڇوٽڪاري جا رستا ٻڌايا اٿس ۽ عقيدن جي حقيقت کولي سمجهائڻ سان گڏ معاملات ۽ عبادات کي مفصل طور بيان ڪيو اٿس. +-تصوف- ۽ اخلاق ۾ سندس تصنيف ’ڪيميائي سعادت‘ گهڻي مشهور آهي. +جنهن جو سنڌيءَ ۾ به ترجمو پروفيسر غلام حسين خاصخيليءَ ڪيو آهي ۽ سنڌي ادبي بورڊ ڇپايو آهي. +انهن ڪتاب کان سواءِ سندس ٻيا به اسي کن ڪتاب آهن، جيڪي پنهنجي نموني ۾ بينظير آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22633.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22633.txt new file mode 100644 index 0000000..7b23388 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22633.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +امبر مھڪ +ناليواري گلوڪاره -امبر مهڪ- ڌيءَ يار محمد، 12 مئي 1980ع ۾ موچي پاڙي حيدرآباد ۾ -جنم- ورتو، سندس والده شميم آرا ريڊيو -پاڪستان- جي مشهور فنڪاره رهي آهي. +جڏهن ته سندس وڏي ڀيڻ انجم آرا به گائيڪيءَ ۾ تمام گهڻو نالو ڪڍيو. +-امبر مهڪ- گائڪيءَ جي سکيا اُستاد -امير- عليءَ کان حاصل ڪئي. +هن پنهنجي فن جي شروعات 1994ع ۾ ريڊيي -پاڪستان- حيدرآباد کان عنايت -بلوچ- جي دؤر ۾ ڪئي، -امبر مهڪ- سڀ کان پهرين ريڊيي -پاڪستان- حيدرآباد جي سالگرهه پروگرام ۾ ڳائي داد حاصل ڪيو. +هن جي ڳائڻ جو محور گهڻو ڪري ڪلاسيڪل راڳ ۽ ڀٽائيءَ جو راڳ آهي، -امبر مهڪ- کي راڳ جي سکيا وٺڻ لاءِ سندس مرشد فقير رحمان سائين، اُستاد -امير- عليءَ جي شاگرديءَ ۾ ڏنو، چئن سالن جي محنت ۽ رياض کانپوءِ -امبر مهڪ- 2002ع ۾ اُستاد خانصاحب خير محمد خان جي ورسي تقريب ۾ ڳائي تمام گهڻو داد حاصل ڪيو. +هڪڙي سنڌي ٽي. +چينل -تان- -امبر مهڪ- قلندر لال شهبازرح جي ڌمال ”قلندر لال مان تنهنجي ملنگياڻي آهيان“ ڳائي تمام گهڻي مشهوري ماڻي. +سندس 14 کان وڌيڪ البم رليز ٿيل آهن. +اُن کانسواءِ -اسلام- -آباد- لاهور ڪراچي، -پاڪستان- -ٽيليويزن- ڪارپوريشنن جي سينٽرن -تان- کوڙ سارا پروگرام ڪري چڪي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22645.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22645.txt new file mode 100644 index 0000000..37be5b4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22645.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +امرتسر +امرتسر هندستان جي رياست پنجاب جو هڪ مشهور شهر آهي. +هن شهر ۾ سک مت وارن جو مقدس ۽ مذهبي مرڪز ”گولڊن ٽيمپل“ موجود آهي. +هن شهر جو بنياد سکن جي چوٿين گرو رامداس (-اڪبر بادشاهه- جي دور ۾) طرفان ڏنل زمين جي -ٽڪر- تي رکيو ويو. +-ان- کان پوءِ رامداس جي جاءِ نشين گرو -ارجن-، هتي هڪ عاليشان گرد وارو/ درٻار صاحب (Golden Temple) ٺهرايو، جنهن کي سکن جي وڏي عبادتگاهه جو درجو حاصل آهي. +هن گولڊن ٽيمپل جو سنگ بنياد مشهور صوفي بزرگ ميان مير سنڌي سيوهاڻي وڌو، جنهن جي مزار لاهور ۾ آهي. +امرتسر ۾هڪ پَوِتر -تلاءُ- به ٺهيل آهي. +هن شهر تي ’امرتسر‘ نالو به هن تلاءَ جي نسبت سان پيو.گرو گوبند سنگهه، سکن جي سڀني فرقن کي ذات -پات- جي امتياز کانسواءِ انهيءَ تلاءَ ۾ وهنجڻ جو حق ڏنو هو. +1762ع ۾ گرد وارو ۽ تلاءَ، تباهه ڪيا ويا هئا، پر ڪجهه عرصي کان پوءِ سکن -تلاءُ- ۽ مندر ٻيهر تعمير ڪرائي، مذهبي رسمون ادا ڪرڻ شروع ڪيون. +راجا رنجيت سنگهه جي دور ۾ هن گردواري ۾ ڪافي سڌارا آندا ويا، جنهن کان پوءِ نه رڳو هن شهر جي اهميت وڌي وئي، پر هي شهر ’-اڪالي- تحريڪ‘ جو مرڪز بڻجي ويو. +هندستان جي آزاديءَ واري تحريڪ دوران جليان والا -باغ- ۾ جنرل اوڊائر جي ڪرايل فائرنگ واري خوني واقعي کان پوءِ هن شهر کي سڄيءَ دنيا ۾ وڏي شهرت حاصل ٿي. +1983ع ڌاري ڀارت جي وزيراعظم اندرا گانڌيءَ سکن جي سورش ختم ڪرڻ لاءِ گولڊن ٽيمپل تي فوجي چڙهائيءَ جي اجازت ڏني هئي، جنهن ۾ ڪيترا سک مارجي ويا ۽ گولڊن ٽيمپل کي به وڏو نقصان پهتو، انهيءَ واقعي کان پوءِ -اندرا گانڌي- تڪراري بڻجي وئي، هن واقعي بعد گردواري جي مرمت ڪرائي وئي. +امرتسر شهر جي -آدمشماري- 22 لک کان وڌيڪ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22660.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22660.txt new file mode 100644 index 0000000..10ce67f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22660.txt @@ -0,0 +1,65 @@ +ولاديمير پيوٽن +ولاديمير پيوتن (/ˈpu:tɪn/; Russian: Влади́мир Влади́мирович Пу́тин; IPA: [vlɐˈdʲimʲɪr vlɐˈdʲimʲɪrəvʲɪtɕ ˈputʲɪn] ( listen), آڪٽوبر 7، 1952ع تي ڄائو) 7 مئي 2012ع کان روس جو صدر آهي. +پيوتن 1999ع کان 2000ع تائين وزير اعظم، 2000ع کان 2008ع تائين صدر ۽ وري 2008ع کان 2012ع تائين وزير اعظم هو. +وزير اعظم جي طور تي، پنهنجي بئي مدي دوران، هو حڪمران پارٽي جي، يونائيٽڊڊ رشيا پارٽيءَ جو چيئرمين هو. +پنهنجي اَبائي سينٽ پيٽرز برگ جي سياست ۾ داخل ٿيڻ کان پهرين پيوتن ڪي جي بي ( KGB) ۾ 16 سال آفيسر رهيو ۽ 1991ع ۾ ليفٽيننٽ ڪرنل جي عهدي تي پهچي ريٽائر ٿيو هو. +1996ع ۾ ماسڪو منتقل ٿيو ۽ صدر يلسٽن انتظاميا ۾ شامل ٿيو، يلسٽن جي استعيفا کان پوءِ، هو صفن ۾ تيزي سان اڳتي وڌي آيو ۽ 31 ڊسمبر 1999ع ۾ وقتي (قائم مقام) صدر ٿيو. +پيوتن، ڪميونسٽ پارٽيءَ جي پنهنجي مخالف Gennady Zyuganov کان 30 سيڪڙو کان 52 سيڪڙو جي ڀيٽ سان صدراتي اليڪشن کٽي ورتي. +هن 2004ع ۾ وري 72 سيڪڙو ووٽ کڻي اليڪشن کٽي هئي. +2008ع ۾ صدارتي مدي لاءِ، جيئن ته آئين جي مقرر ڪيل حد سبب پيوتن لاڳاتار ٽيون دفعو ٻيهڻ جي لاءِ اهل ڪو نه هو، تنهنڪري 2008ع جي صدارتي اليڪشن ۾ پيوتن جي بيهاريل اميدوار دميتري ميڊوف چونڊون کٽيون. +سيپٽمبر 2011ع ۾، صدارتي مدو چئن سالن مان وڌائي چهه سال ڪيو ويو ته پيوتن اعلان ڪيو ته اهو ٽيون دفعو صدر جي عهدي لاءِ بيهندو. +هن 64 سيڪڙو ووٽن سان مارچ 2012ع جي اليڪشن کٽي ورتي. +مخالف ڌر جي گروپن پيوتن ۽ يونائيٽڊڊ رشيا پارٽي تي ٺڳي ڪرڻ جو الزام هنيو. +پيوتن جي پهرين صدارت دوران، روسي معشيت ۾ لاڳيتو اَٺن سالن کان واڌارو آيو ۽ جي ڊي پيءَ ۾ واڌاري سبب قوت خريد ۾ 72 سيڪڙو واڌارو آيو. +اها ترقي، وکرن جي تيز بازاري، تيل جي بلند قيمتن ۽ دورانديش معاشي ۽ مالي پاليسين جي نتيجي ۾ آئي هئي. +2008-2009 جي عالمي اقتصادي بحران جي اَچڻ، ڪرندڙ تيل جي قيمتن، ڪرائيميا تي روسي قبضي ۽ اوڀر يوڪرين ۾ دخل ڏيڻ کان پوءِ 2014ع ۾ اولهه جي طرفان مڙهيل پابندين، 2015ع ۾ 3. +7 سيڪڙو جي حساب سان جي ڊي پي جي سسڻ جي ڪري معشيت جي ڏکيائين ۾ واڌارو آندو آهي. +2015ع ۾، اڪنامسٽ ميگزين جي جمهوري فهرست ۾، درجي بنديءَ جي حساب سان روس 167 ملڪن مان 132 ”آمرايت“ طور اچي ٿو. +پيوتن پنهنجي عهدي جي دوران، داخلي طور تي ڏاڍي مُکياري ماڻي آهي. +خاص طور تي 2014ع ۾ ڪِرائيميا جي الحاق کان پوءِ. +2007ع ۾، اهو ٽائيم ميگزين جي سالياني سخصيت، ۽ 2004، 2008، 2014 ۽ 2015 ۾، دنيا جي 100 بااثر ترين شخصيتن جي فهرست ۾ موجود هو. +2013ع، 2014ع ۽ 2015ع ۾، اهو دنيا جي سڀني کان طاقتور فردن جي فوربس فهرست ۾ نمبر هڪ تي ڏيکاريل هو. +شروعاتي زندگي، ۽ تعليم. +پيوتن، سوويت يونين جي، وفاقي روسي سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ (روسي فيڊريشن جي جديد سينٽ پيٽرس بَرگ) ۾ 7 آڪٽوبر 1952ع تي پيدا ٿيو هو. +پيوتن جا والدين اپيرينوڊوچ پيوتن (1911–1999) ۽ ماريا اِيوانونا پيوتنا (née Shelomova; 1911–1998) هئا. +ٻه ڀائر، وڪٽر ۽ البرٽ 1930ع جي وچ ڌاري پيدا ٿيا هئا. +البرٽ ٻالڪپڻي ۾ ۽ وڪٽر ٻي عالمگير جنگ ۾ لينن گراڊ جي گهيري دوران خناق وگهي مري ويو. +پيوتن جي والده فيڪٽري ۾ ڪم ڪندي هئي ۽ سندس والد سوويت بحريا ۾ ڪانسرپٽ هو، جنهن 1930ع جي شروعات ۾ آبدوز ٻَيڙي تي خدمتون سرانجام ڏنيون. +ٻي عالمي جنگ ۾، پيوتن جي والد اين ڪي وي ڊي (NKVD) جي تباهي بٽالين ۾ خدمتون سرانجام ڏينون. +پوءِ، پيوتن جي والد کي باقاعدي فوج ۾ بدلي ڪيو ويو، جتي 1942ع ۾ اهو شديد زخمي ٿي پيو هو. +1 سيپٽمبر 1960ع تي، پيوتن پنهنجي گهر جي ويجهو، بسڪوف لين (Baskov Lane) تي اسڪول نمبر 193 ۾ پڙهائي شروع ڪئي. +ٻارانهه سالن جي عمر ۾، پيوتن سامبو ۽ جوڊو سکڻ شروع ڪئي. +پيوٽن جي مرضي هئي ته اهو سوويت پردي تي هڪ اهم جاسوس آفيسر جي طور تي ڪردار ادا ڪري. +پسينٽ پيٽرز برگ هائي اسڪول نمبر 281 ۾ پيوتن جرمن سکيو ۽ رواني سان جرمن ٻولي ڳالهائي ٿو. +پيوتن لينن گراڊ اسٽيٽ يونيورسٽيءَ ۾ قانون جي تعليم پرائي ۽ 1975ع ۾ گريجوئيش ڪئي. +پيوتن جو مقالو، بين الاقوامي قانون ۾ سڀ کان وڌيڪ پسنديده قوم سان ڪاروبار جو نظريو“ هو. +اُتي هوندي، پيوتن لاءِ ڪميونسٽ پارٽي آف سوويت يونين ۾ شامل ٿيڻ لازمي هو ۽ ڊسمبر 1991ع تائين ان جو ميمبر رهيو. +پيوتن، اَسسٽنٽ پروفيسر اَناتولي سابشيڪ سان مليو جنهن کيس ڪاروباري قانون (khozyaystvennoye pravo) پڙهايو ۽ پيوتن جي ڪيريئر تي متاثر ڪندڙ اَٿر ڇڏيو. +ڪي جي بي ڪيريئر. +1975ع ۾، پيوتن ڪي جي ٻيءَ ۾ شامل ٿيو ۽ ڪي جي بيءَ جي اوکاٽا، لينن گراڊ (سينٽ پيٽرس برگ) جي 401 ااسڪول ۾ سِکيا حاصل ڪئي. +اسڪول کان پوءِ، سيڪنڊ چيف ڊائريڪٽوريٽ (ڪائونٽر انٽيليجينس) ۾ ڪم ڪيو، پهرين اهو فرسٽ چيف ڊائريڪٽوريٽ ۾ بدلي ڪيو ويو هو، جتي اهو پرڏيهين ۽ ڪائونسلر عملدارن جي نگراني ڪندو هو. +1985ع کان 1990ع تائين، پيوتن هڪ لڪل سڃاڻپ سان مُترجم طور ڊريسڊن، اوڀر جرمنيءَ ۾ خدمتون سرانجام ڏنيون. +پيوتن جي سرڪاري سوانح حيات مطابق، 9 نومبر 1989ع ۾، ديوار برلن جي ڊهڻ دوران، ڪي جي بيءَ جي فائلن کي مظاهرين کان بچائڻ لاءِ ساڙي ڇڏيو هو. +اوڀر جرمنيءَ جي ڪميونسٽ حڪومت جي خاتمي کانپوءِ پيوتن لينن گراڊ موٽي آيو، جتي جون 1991ع ۾، هن وائس ريڪٽر Yuriy Molchanov رپورٽنگ ڪندي، لينن گراڊ اسٽيٽ يونيورسٽيءَ جي بين الاقومي معاملن جي سيڪشن ڪم ڪيو. +جتي پيوتن، شاگردن جي انجمن تي نظر رکندي، ڪي جي بيءَ لاءِ نون رنگروٽن جي ڳولا ڪئي ۽ لينن گراڊ جي ميئر ۽ پنهنجي اڳوڻي پروفيسر اناتولي سوبشيڪ سان نئين سر ٿيل دوستي جي تجديد ڪئي. +پيوتن، سوويت صدر ميخائيل گورباچيف جي خلاف ڪي جي بي جي تعاون سان شروع ڪيل بغاوت کان پوءِ ٻئي ڏينهن تي 20 آگسٽ 1991ع تي ليفٽيننٽ ڪرنل جي عهدي تان استعيفا ڏئي ڇڏي هئي. +پيوتن چيو: توڻي جو مون پنهنجي زندگيءَ جو بهترين حصو ”اداري“ سان گڏ گذاريو هو، ان ڪري فيصلو ڪرڻ ڏاڍو ڏکيو هو، پر جيئن ئي بغاوت شروع ٿي ته مون هڪدم فيصلو ڪيو ته آئون ڪهڙي پاسي آهيان. +1991ع ۾، پيوتن، ڪميونزم کي تهذيب جي مرڪزي ڌارا کان پري ”هڪ بند گهٽيءَ“ جي طور تي بيان ڪيو آهي. +سياسي ڪيريئر. +سينٽ پيٽرزبرگ ۾ انتظاميا (1990–1996). +مئي 1990ع ۾، پيوتن ميئر سوبشيڪ جي لاءِ بين الاقوامي معاملن جو صلاحڪار مقرر ٿيو. +ان کان پوءِ 28 جون 1991ع ۾، سينٽ پيٽرز برگ جي ميئر جي پرڏيهي لاڳاپن جي ڪاميٽي سان گڏ پرڏيهي سرمائيڪاري جي واڌاري ۽ وينچر بزنيس کي رجسٽر ڪرڻ جو به سربراهه بڻجي ويو. +پهرئين سال ئي، شهر جي قانون ساز ڪائونسل جي تحت مَرينا سيليءَ پيوتن جي خلاف جانچ پڙتال ڪئي. +ان اهو نتيجو ڪڍيو ته قيمتن جي اهميت کي گهٽايو ويو هو ۽ ٻاهران اهڙي خواراڪ گهرائڻ جي عيوض 93 ملين ڊالر اُماڻيا ويا، جيڪا ڪڏهن ڪو نه پهتي. +جانچ ڪندڙن طرفان پيوتن کي ڪڍڻ جي سفارش جي باوجود به پيوتن 1996ع تائين ٻاهرين تعلقاتن جي ڪاميٽي جو سربراهه رهيو. +1994ع کان 1996ع تائين هو سينٽ پيٽرز برگ ۾ ٻين گهڻن ئي سياسي ۽ حڪومتي عهدن تي رهيو. +مارچ 1994ع ۾، پيوتن کي سينٽ پيٽرسبرگ جي حڪومت جو پهريئن ڊپٽي چيئرمين طور مقرر ڪيو ويو هو. +مئي 1995ع ۾، هن حڪومت جي حامي، اسان جو گهر روس سياستي پارٽي، سينٽ پيٽرز برگ جي شاخ کي منظم ڪيو، جيڪا لبرل پارٽي آف پاور جي وزير اعظم وڪٽر چرنومائرڊن ٺاهي هئي. +1995ع جي گرمين ۽ سرءِ جي دوران، هن قانون ساز اليڪشن ۾ پارٽيءَ لاءِ ڪيمپين هلائي ۽ 1995ع کان 1997ع تائين هو لاڳيتو سينٽ پيٽرز برگ شاخ جو اڳواڻ رهيو. +ماسڪو ۾ شروعاتي ڪيريئر (1996–1999). +1996ع ۾، سوبشيڪ سينٽ پيٽرز برگ جي ٻيهر چونڊن ۾ هارائي ويو. +جون 1996ع ۾، پيوتن کي ماسڪو گهرايو ويو ۽ کيس پاويل ٻوروڊن جي سربراهي هيٺ صدارتي پراپرٽي ميجيجمينٽ کاتي (ٻين زبانن) جو ڊپٽي چيف مقرر ڪيو ويو. +هو مارچ 1997ع تائين ان عهدي تي رهيو. +پنهنجي مدي دوران، پيوتن، پرڏيهه ۾ رياست جي پراپرٽي (ملڪيت) ۽ اڳوڻي سوويت يونين ۽ ڪميونسٽ پارٽي جي اثاٿن کي روسي وفاق ڏانهن منتقل ڪرڻ جو ذميوار هو. +26 مارچ 1997ع تي، صدر بورس يلستن، پيوتن کي پنهنجو جو ڊپٽي چيف آف اسٽاف مقرر ڪيو، جنهن تي هو 1998ع تائين رهيو ۽ جون 1998ع تائين، چيف آف مين ڪنٽرول ڊائرڪٽوريٽ آف پريزيڊنسيل پراپرٽي رهيو. +هن عهدي تي سندس پيشرو ايلڪسي ڪوڊرِن ۽ جاءِ نشين نِڪولائي پيتروسيف، ٻئي ممتاز سياستدان ۽ پيوتن جا ساٿي هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22661.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22661.txt new file mode 100644 index 0000000..60553b0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22661.txt @@ -0,0 +1,95 @@ +پوڇڙ تارا پُڇڙ تارا Comets +پُڇڙ تارا جن کي انگريزي ۾ ڪامٽ (Comets) چيو ويندو آهي، جيڪو يوناني ٻولي جي اکر ڪام (Kome) مان نڪتل آهي. +جنهن جي معني "وار" آهي. +هيءُ به آسماني اِدارن جو هڪ حصو آهن. +هيءُ گهڻو ڪري ننڍي ننڍي ذرن مان ٺهن ٿا ۽ انهن جي چئو گرد مختلف گئيسن جو غلاف ٿيئي ٿو. +ڪجه پُڇڙ تارا ٿورڙي وقت ۾ سج جي چئوگرد ڦيرو ڏيئن ٿا، تن مان هڪ هيلي پُڇڙ تارو پڻ آهي، جيڪو 76 سالن ۾ سج کي چئوگرد ڦِريو اچي. +هن کي هيلي انڪري چوندا آهن جو اِن کي دريافت ڪندڙ برطانوي ماهر فلڪيات ايڊمنڊ هيلي دريافت ڪيو هو، هن پنهجي قريبي دوست آئزڪ نيوٽن کي اِن پڇڙ تاري بابت آگاهي ڏني ته هڪ پُڇڙ تارو 1759ع ۾ نمودار ٿيندو جيڪو زمين تان سڌي اک سان ڏسي سگهبو، اها سندس بدنصيبي چئبي ته پُڇڙ تاري جي ظاهر ٿيڻ کان ڇھ سال اڳ 1742ع ۾ ايڊمنڊ هيلي فوت ٿي ويو، برطانوي فلڪياتي اداري کيس خراجِ تحسين پيش ڪندي اُن پڇڙ تاري جو نالو "هيلي پُڇڙ تارو" رکيو. +پڇڙ سيارا Comets +پڇڙ گرھ +پڇڙ تارا +پڇڙ سياري کي انگريزي ۾ Comet چئجي ٿو. +پڇڙ سياري کي پڇڙ تارو يا پڇڙ گرھ بہ چئبو آھي. +ڪوميٽ لاطيني زبان جي لفظ ڪوميٽا تان ورتل آھي جنھن جي معنا بيھي ٿي ڊگهن وارن واري. +پڇڙ سيارن ۾ پنھنجي روشني نٿي ٿئي پر اھي سج جي روشني جي ڪري چمڪن روشني ڏين ٿا. +ھنن جو مقام ستارن جي ابتڙ تبديل ٿيندو رھي ٿو ۽ سج جي چوڌاري چڪر لڳائيندا رھن ٿا. +ھنن جو محور حد کان وڌيڪ بيدوي ٿئي ٿو ان ڪري جڏھن سج جي قريب اچي وڃن ٿا ۽ ڪڏھن پلوٽو کان پري اڳتي نڪري وڃن ٿا. +ھنن جي رفتار سج جي فاصلي جي بنياد تي تبديل ٿيندي رھي ٿي جڏھن ھي سج جي قريب اچن ٿا انهن جي رفتار تيز ٿي وڃي ٿي ۽ جيئن سج کان پري ٿين ٿا انهن جي رفتار ڍري ٿي وڃي ٿي. +پڇڙ سياري جا 3 حصا ٿين ٿا. +پڇڙ سيارن جو مادو بادل کان بہ وڌيڪ نرم ٿئي ٿو ان ڪري پڇڙ سياري جو جسم تاري وانگر چمڪندي نظر ايندو آھي. +ھن جو پڇ ايترو ڊگهو ٿئي ٿو جو ھن جو پڇ ڪروڙين ميل ڊگهو ٿئي ٿو. +قلب پڇڙ تاري جي وچ واري روشن حصي کي چئبو آھي. +پڇڙ سياري جو پڇ ھميشہ سج جي مقابلي ۾ پري رھي ٿو چاھي پڇڙ تارو سج طرف اچي يا سج کان پري وڃي رھيو ھجي. +ھي مختلف جزن جي ترڪيب مان جڙيل آھن. +ھي گهڻو ڪري گئسي يا برف جي ذرن تي مشتمل ٿين ٿا. +ھن کي 2 پڇ ٿين ٿا پر انساني اک صرف ھڪ پڇ کي ڏسي ٿي. +ھنن سيارن جو مدار تمام وڏو مدار ٿئي ٿو. +صرف ھڪ پڇڙ سيارو ھن مھل تائين دريافت ٿيو آھي جيڪو ھر ٽن سالن کان پوء ڏسي سگهجي ٿو. +ڪي اھڙا ماڻهو ڪونہ ھوندا جيڪي زندگي ۾ ٻہ ڀيرا پڇڙ سيارن کي ڏسي سگهن. +پڇڙ سيارا ڌوڌڙ برف بالن Dusty snowballs جي ھڪ قسم جي ڌوڙ آھن جيڪي سج جي چوڌاري چڪر لڳائن ٿا. +ڏسجي تہ ھي برف جا ٺھيل آھن ان ڪري سج کان ڪافي پري رھي جوڙ پائن ٿا پر جڏھن اھي سج جي طرف وڌن ٿا تہ انهن جي برف اڇي دونھين ۾ تبديل ٿي پنھنجي پويان دونھي جو وڏو پڇ بنائي ٿا. +پڇڙ سياري جو ناڀ (مرڪز) پٿريلو ۽ برفيلو ٿئي ٿو. +ناڀ جي سج جي ويجهو وڃڻ جي ڪري سج جو تيز گرمي پد ان کي ٻاڦ ۾ تبديل ڪري ڇڏي ٿو. +ھڪ پڇڙ سياري جو قطر تقريبن 12 ڪلوميٽرن جيترو ٿئي ٿو ۽ ان ۾ ڪاربان ڊاء آڪسائيڊ ۔ امونيا ۽ ميٿين جھڙا عنصر پاتا وڃن ٿا. +پڇڙ سيارن جو مرڪز گئس جي بادلن ۽ ڌوڙ سان وڪوڙيل گهاٽو ٿئي ٿو جنھن کي Coma چئجي ٿو. +ھي ڪوما 10 لک ڪلوميٽرن تائين پکڙيل ٿئي ٿي. +سج ڏي وڌندي پڇڙ سيارو ٻن قسمن جا پڇ بنائي ٿو ھڪ گئس جو پڇ جيڪو سڌو ۽ ٻيو ڌوڙ مان ٺھيل لڙيل ٿئي ٿو. +گئس جا پڇ جيڪو سج جي چارجي ذرن Solar wind جي ڪري جوڙ پائن ٿا جڏھن تہ ڪوما (پڇ) جي ڌوڙ سج جي تپش سان ٻاڦ ۾ تحليل ٿئي ٿي ۽ ان جي ڊگهائي ھڪ ڪروڙ ميل ٿي سگهي ٿي. +پڇڙ سيارا خلا ۾ ٻن جڳھن تي ڏسڻ ۾ ملن ٿا، ڪجھ پڇڙ سيارا اسان جي شمسي نظام جي ڪناري Oort Cloud وٽ ملن ٿا ۽ ڪجھ نيپچون جي ڪوئپر پٽي Kuiper belt جي اڳيان ملن ٿا. +سائنسدان جو مڃڻ آھي تہ پڇڙ سيارا نون ٺھندڙ سيارن جي جوڙ ۾ اھم ڪردار ادا ڪن ٿا. +ھي ڪنھن بڻجندڙ سياري سان ٽڪرائي ان سياري ۾ پاڻي ۽ پھاڙن جي تشڪيل ڏين ٿا. +ناسا جي سائنسدانن پڇڙ سيارن جي نمونن جو تجزيو ڪري زندگي کي پيدا ڪندڙ بنيادي عنصر مٺمينو Glycine دريافت ڪيو آھي. +گلائيسن ھڪ اھڙو امينو ايسڊ آھي جيڪو جاندارن جي پروٽين بنائڻ ۾ مدد ڪري ٿو. +گلائيسن جي دريافت سان سائنسدانن جي ڳالھ کي تقويت ملي ٿي تہ زندگي صرف زمين تي ناھي پر ھي ڪنھن ٻئي سياري تي بہ ٿي سگهي ٿي. +پڇڙ سيارا ننڍا فلڪي جسم ٿين ٿا جن جو قطر عام طور تي ڪجھ ڪلوميٽرن کان وڌيڪ نٿو ٿئي. +ھي مختلف قسم جي ڄميل مادن مان ٺھيل ٿين ٿا. +انهن جو مدار بيدوي ٿئي ٿو. +انهن جو محور Perihelion اندروني سيارن جي مدارن اندر ٿئي ٿو ۽ انهن جو Edab ٿئي ٿو. +جڏھن ڪو پڇڙ سيارو اندوني شمسي نظام ۾ داخل ٿئي ٿو تہ سج جي گرمي جي ڪري ان جي سطح تي تصعيد ۽ آئن سازي جو عمل شروع ٿي وڃي ٿو جنھن جي نتيجي ۾ پيدا ٿيندڙ ٻاڦ ۽ ذرا پڇڙ سيارن جي پويان پڇ وانگر نظر ايندا آھن جن کي اکين سان ڏسي سگهجي ٿو. +گهٽ پڇڙ سيارا گهٽ ۾ گهٽ 2 سو سالن يا ان کان گهٽ عرصي ۾ ظاھر ٿين ٿا جڏھن تہ وڏا پڇڙ سيارا ھزار سالن ۾ ھڪ ڀيرو ڏسڻ ۾ اچن ٿا. +ماھرن مطابق گهٽ پڇڙ سيارا جيئن ھيلي پڇڙ سيارو ڪوئپر پٽي ۾ اچي ٿو جڏھن تہ وڏا پڇڙ تارا جيئن ھيل۔باپ ۽ اورٽ بادلن مان اچن ٿا. +پڇڙ سيارن جو گروھ جيئن ڪريوٽز سنگريزرس Kreutz Sungrazers ھڪ سياري جي ٽٽڻ مان ٺھن ٿا. +ڪجھ ڊگها پڇڙ سيارا شمسي نظام کان ٻاھر اچن ٿا پر انهن جي مدارن جو تعين مشڪل آھي. +ڪجھ قديم پڇڙ سيارا وري سج جي ڀرسان گذرڻ جي ڪري پنھنجو ڄميل مادو وڃائي ويھن ٿا ۽ صرف پھاڙي مرڪز وڃي بچن ٿا. +ھنن جو مدار بيضوي ٿئي ٿو، ھي سج جي قريب اچي ان کان گهڻو دور ٿي ايستائين جو پلوٽو کان ٻاھر نڪري وڃن ٿا. +انهي عمل مان اسان کي سج جي ڪشش ثقل جو پتو پوي ٿو پر ھي پڇڙ سيارا خوفناڪ ناھن. +ماضي قريب ۾ يعني 20 صدي جي شروعات ۾ ھيلي پڇڙ سيارو زمين جي قريب کان گذريو تہ سڄي دنيا ۾ خوف جو عالم ڇانئجي ويو پر پڇڙ سياري جو پڇ بي نقصان ٿئي ٿو ڇوجو اھو پاڻي ۽ برف جو ٺھيل ٿئي ٿو جنھن جي پگهري پاڻي ڪرڻ ۽ گئس نڪرڻ سان ڪو نقصان نٿو ٿئي. +ھن مھل تائين جيڪي پڇڙ سيارا لڌا ويا آھن اھي سو سالن کان مٿي پوء نظر اچن ٿا انهن جو تفصيل ھي آھي. +(1) اينڪي پڇڙ سيارو Encke +ھن جو ٻيھر اچڻ جو عرصو 3 سال ۽ 3 مھينا آھي. +ھي سيارو ھر ٽن سالن ۽ ٽن مھينن کان پوء نظر اچي ٿو. +(2) ھيلي پڇڙ سيارو Haley +ھن جو ٻيھر اچڻ جو عرصو 76 سال آھي. +(3) ڪوھوٽيڪ پڇڙ سيارو Kohoutek +ھن جو ٻيھر اچڻ جو عرصو 80 سال آھي. +(4) ھيل۔بوپ bopp۔Hale +ھن جو ٻيھر اچڻ جو عرصو 4210 سال آھي. +پڇڙ سيارا ۽ نامياتي مرڪب :- +سائنسدانن انساني تاريخ ۾ پھريون ڀيرو ھڪ پڇڙ سياري مان 2 اھم نامياتي مرڪب دريافت ڪيا آھن. +سائنسدانن مطابق ھن دريافت سان ڪائنات جي ارتقا ۽ زندگي جي فروغ کي ڄاڻڻ ۾ مدد ملي سگهي ٿي. +ھن پڇڙ سياري جو نالو لو جواء Low joy آھي. +ھن پڇڙ سياري مان مٺ ايلڏو Glycoaldehyde ۽ ايٿائيل الڪوحل جو پتو پيو آھي جنھن جا تفصيل ايڊوانسس نالي جرنل ۾ شايع ٿيا آھن. +رپورٽ ۾ چيو ويو آھي تہ ھي نامياتي مرڪب ڪنھن ٺوس پٿريلي مادي جو حصو ٿي سگهن ٿا ۽ انهن سان ملي سيارا ٺھن ٿا. +ان کان پھرين پڇڙ سيارن ۾ تمام گهڻا نامياتي مرڪب دريافت ڪيا ويا آھن مثال طور حال ئي ۾ پڇڙ سياري 67 پي چوريوموف گيراسمڪنوف ۾ 4 مرڪب دريافت ٿيا آھن جيڪي پھرين ڪنھن ٻئي پڇڙ سياري مان ناھن مليا. +پڇڙ سيارا ڪائنات جا قديم ترين جسم آھن ان ڪري انهن کي ٽائيم ڪيپسول سڏيو وڃي ٿو جن سان ڪائنات جي ماضي کي سمجهڻ ۾ مدد ملي سگهي ٿي. +زمين تي زندگي ڪنھن پڇڙ سياري کان آئي آھي ۽ اربين سال پھرين آسمان کان نامياتي ماليڪيول ڪنھن پڇڙ سياري کان آيا جيڪو اسان جي ڌرتي سان ٽڪرايو ۽ ڌرتي تي زندگي جي ٻجن کي پوکيو. +سائسي ماھرن مطابق پڇڙ سيارن ۾ نامياتي مرڪب ملڻ جي ڪري زندگي بابت گهڻي ڄاڻ ملڻ جي مدد ملي سگهي ٿي. +ڇوجو ھي پڇڙ سيارا اسان جي زمين جي انتھائي اھم پاڙي ۾ ڦرن ٿا ۽ تمام سرگرم بہ آھن. +ھن پڇڙ سياري کي اسپين جي رسدگاھ ۾ دريافت ڪيو ويو ھو. +پڇڙ سياري جو ڪرڻ ۽ ڊائناسور جو ختم ٿيڻ :- +”ساڍا 6 ڪروڙ سال اڳ شھابن جي ڪرڻ سان ڌرتي تي 70 سيڪڙو زندگي جو خاتمو ٿي ويو جن ۾ ڊائنوسار مڪمل ختم ٿي ويو. +ھي ڳالھ ان تحقيق کان پوء آئي آھي جڏھن ميڪسيڪو جي علائقي چڪسوب ۾ 180 ڪلوميٽر ڊگهي اونهي کڏ ھٿ آئي جنھن تي شھابو ڪريو ھو. +وڏي شھابي جي ٽڪرائڻ سان کڏ ۾ راک جي تھ گڏ ٿي وئي جنھن ۾ اريڊيم نالي عنصر جي خاڪ ايتري گڏ ھئي جيڪا فطري تي سڄي زمين ۾ موجود ناھي. +ان جو مطلب ٿيو تہ اھا امڪاني طور ڪريل شھابي جي خاڪ آھي پر سائنسدانن جي تحقيق پلٽو کاڌو. +انهن مطابق ڌرتي ۾ جيترو اونهو وڏو کڏو پيدا ٿيو آھي اھو شھابي جي ڪري ٿي نٿو سگهي ڇوجو شھابو ننڍو ٿئي ٿو پڪ سان اھو پڇڙ سيارو آھي. +ايترو اريڊيم ۽ اوسميم گڏ ڪرڻ لاء ھڪ اھڙو شھابو کپي جيڪو جنھن جو قطر 5 ڪلوميٽر ھجي پر ان مقدار جو شھابو ايتري وڏي کڏ پيدا ڪري نٿو سگهي. +اھا ڪھڙي شي آھي جيڪا ايترو اونهو کڏو پيدا ڪري سگهي ٿي پر ان ۾ پھاڙي مواد گهٽ ھجي ۔ يڪدم سائنسدانن جو اشارو پڇڙ سياري ڏي ويو. +شھابا گهٽ رفتار سان ڪرن ٿا، ان ڪري ايڏو وڏو کڏو پيدا ٿيڻ ناممڪن آھي پر پڇڙ سيارا تيز رفتار ۽ وزني جسم سان ڪرن ٿا ان ڪري ايترو کڏو ممڪن آھي. +ڊگهي مدار وار پڇڙ سيارا مٽي ۔ پٿر ۽ برف تي مشتمل ٿين ٿا ۽ شڪل ۾ لوطي ٿين ٿا اھي سج جي چوڌاري چڪر لڳائڻ سوين يا ھزارين پر لکين سال بہ لڳائي سگهن ٿا ڇوجو پڇڙ سيارا جسامت ۾ لڳ ڀڳ ڌرتي جيترا يا گهٽ ٿين ٿا. +اڄ کان 6 ڪروڙ سال اڳ ٿيڻ واري ٽڪر ۾ دنيا جي تقريبن 70 سيڪڙو حياتين جو خاتمو ٿي ويو جن ۾ ڊائناسور جو نسل مڪمل طور ختم ٿي ويو. +ھن عظيم ٽڪر جي ڪري جهنگلن ۾ وڏي پيماني تي باھ لڳي وئي ۽ ساحلي ڪنارن تي اجگر سونامين تباھي مچائي ڇڏي. +ٽڪر جي شدت جي نتيجي ۾ فضا ۾ مٽي ڌوڙ ۽ گئس ڀرجي وئي جنھن جي ڪري عالمي گرمي پد ھيٺ ڪري پيو. +سائنسدان ان پڇڙ سياري جو وزن معلوم نہ ڪري سگهيا آھن جيڪو ڌرتي تي ڪريو پر ھي فڪرانگيز تحقيق آھي. +انهن اندازو لڳايو تہ ڌرتي جي آسپاس اھڙو خاصو مصروف علائقو موجود آھي جتان اجگر پڇڙ سيارو ڪريو. +اومواموا Oumuamua ڪومٽ +اومواموا نظام شمسي کان ٻاهر کان ايندڙ هڪ فلڪي ڪومٽ آهي جنھن کي 19 آڪٽوبر تي کوجيو ويو جنھن جي لمبائي انجي ويڪر کان ڏهوڻ آهي جيڪو نظام شمسي جي وڏن پٿرن ۾ ڄاتو وڃي ٿو جنھن بابت آمريڪي ماهر فلڪيات ڪيرن ميچ ۽ انھن جي ساٿين اندازو لڳايو تہ ان خلائي پٿر جي لمبائي چار سو ميٽر آهي ۽ اهو تيزي سان گهمي ٿو جنھن ڪري انجي چمڪ ۾ تيزي سان گهٽتائي ٿيندي رهي ٿي چمڪ ۾ ان تبديلي ڪارڻ اومواموا جي شڪل جو اندازو لڳائڻ ۾ ماهرن کي مدد ملي هئي جنھن کي چلي ۾ موجود پين اسٽار ٽيلي اسڪوپ وسيلي رابرٽ وريڪ کوجيو جنھن جي دريافت کانپوءِ نجي ٽي وي چينلن ۽ اخبارن انکي خلائي مخلوق جي جھاز سان ڀيٽ ڏئي سرخيون ڇاپيون تہ خلائي مخلوق جي جھاز اسان کي ڳولهي لڌو آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2267.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2267.txt new file mode 100644 index 0000000..7695dae --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2267.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +ايڊز +ھڪ لا علاج بيماري، جيڪا رت جي مدافعتي نظام ۾ خرابي پيدا ٿيڻ ڪري ڦهلبي آهي. +هيءَ پکڙجندڙ بيماري، هڪ خاص وائرس، ايڇ. +آءِ. +وي ذريعي پکڙجندي آهي. +”ريٽرو وائرس“ (Retro virus) نالي سان سُڃاتي ويندڙ هيءَ بيماري 1983ع ۾ دريافت ڪئي وئي ۽ 1986ع ۾، انسان جي رت جي ڳاڙهن جُزن ۾ هن بيماريءَ جا جيوڙا ڏٺا ويا. +ايڊز جي ڦهلجڻ جو مکيه سبب جنسي بي راهه روي آهي، جڏهن ته ايڊز مان متاثر ٿيل رت جي ڏي وٺ، متاثر ٿيل مريض تي استعمال ٿيندڙ سرنج جو ٻيهر استعمال ڪرڻ، ۽ جسم تي سوراخ ڪندڙ ڪنهن به اوزار (ڪن ٽوپڻ، ڏاڙهي يا وار ڪوڙڻ لاءِ) جو گهڻا دفعا استعمال ڪرڻ پڻ ايڊز جي پکڙجڻ جو ڪارڻ بڻجي سگهي ٿو. +هيءَ بيماري آهستي آهستي پکڙجي ٿي، تنهن ڪري، سندس ابتدائي علامتون ۽ نشانيون پڻ آهستي آهستي ظاهر ٿينديون آهن. +سڀ کان اول غيرمحسوس، معمولي زڪام جهڙي بيماري ٿي سگهي ٿي، ان کان پوءِ مريض سالن تائين بلڪل ٺيڪ نظر ايندو. +ائين ئي هُو مڪمل ايڊز جو مريض بڻجي ويندو آهي. +ايڊز جي وڏين علامتن ۾، وزن جو 10 سيڪڙو گهٽجي وڃڻ، هڪ مهيني تائين الٽيون اچڻ، بخار جو هڪ مهيني تائين رهڻ، کنگهه جو مستقل رهڻ ۽ جسم تي ڳاڙها داغ ٿيڻ شامل آهن. +ايڊز کان بچاءَ جي طريقن ۾، پنهنجي شريڪ حيات تائين محدود رهڻ ۽ جنسي ڇڙواڳيءَ کان پرهيز ڪرڻ انتهائي اهم آهن، جڏهن ته سُئي يا ٽُڪو لڳرائڻ ضروري هجي ته نئين سرنج استعمال ڪجي؛ نشئي ماڻهن تي استعمال ٿيل سرنج جي ٻيهر استعمال کان پرهيز ڪجي ۽ ضرورت وقت رت وٺجي ته ان ۾ ايڊز جي وائرس ۽ “HepatitisB” جي چڪاس ڪرائڻ گهرجي. +بليڊ جي گهڻن ماڻهن لاءِ استعمال ٿيڻ ڪري به وائرس پکڙجڻ جو خطرو آهي، ان ڪري هڪ بليڊ کي، هڪ ئي ڀيرو استعمال ڪجي. +صحت جي عالمي اداري طرفان 1991ع ۾، پڌري ڪيل رپورٽ مطابق سال 2000ع تائين، دنيا ۾ چار ڪروڙ ماڻهو هن بيماريءَ ۾ مبتلا ٿي ويندا. +صحت جي عالمي اداري ۽ ماهرن طرفان هن بيماريءَ کي روڪڻ لاءِ هڪ وئڪسين ”زڊو ويوڊائن“ (Zidovudine) تيار ڪئي وئي آهي، جنهن ذريعي، متاثر ماڻهن جي موت واري شرح کي 20 سيڪڙو تائين گهٽايو ويو آهي، پر تڏهن به اڃا تائين مڪمل طور، هن بيماريءَ جي خاتمي لاءِ ڪو علاج دريافت نه ٿي سگهيو آهي. +هن وقت پوري دنيا جا، طب جا ماهر هن ڳالهه تي متفق آهن ته صرف جنسي لاڳاپن ۾ محتاط رهڻ، سرنج جو ٻيهر استعمال نه ڪرڻ ۽ رت جي جزن جي منتقليءَ کان بچڻ ئي هن موتمار بيماريءَ جو واحد علاج آهي. +حياتياتي ماهرن مطابق ايڊز جي بيماريءَ جو سبب هڪ وائرس آهي جنهن کي ايڇ آءِ وي جو نالو ڏنو ويو آهي. +اهو وائرس مڪمل پيراسائٽ آهي جنهن جو مطلب آهي ٻين جي زندگيءَ تي مدار رکندڙ. +وائرس، حياتي جي تمام هيٺاهين درجي جي نمائندگي ڪري ٿو ان کي هڪ ئي وقت زنده ۽ مرده چيو ويندو آهي. +وائرس جيڪڏهن ڪنهن جاندار تي انحصار ڪندڙ طور موجود هوندو آهي ته ان ۾ زندگيءَ جون علامتون هونديون آهن جيڪڏهن ٻاهر آزاد حالت ۾ هوندو آهي ته مرده هوندو آهي. +ايڊز حقيقت ۾ هڪ بيماري نه پر بيمارين جي ماءُ آهي، ڇاڪاڻ ته اها انسان جي فطري مدافعتي نظام کي مفلوج بڻائي ڇڏيندي آهي. +نتيجي طور ايڊز ۾ ورتل انسان آسانيءَ سان مختلف نوعيت جي بيمارين جو شڪار بڻجي ويندو آهي. +فطري دفاعي نظام جي مفلوج ٿيڻ سان انسان بيمارين جي آمجگاهه بڻي پوي ٿو ۽ ڪنهن به بيماريءَ لاءِ ڪا روڪ ٽوڪ باق نٿي رهي. +ايڊز پهريون ڀيرو 1982ع ۾ ظاهر ٿي، ۽ ٻن سالن جي تحقيق کان پوءِ ايڊز جو وائرس دريافت ڪيو ويو. +جنهن کي ايڇ آءِ وي جو نانءُ ڏنو ويو. +آمريڪا ۾ ڊاڪٽر رابرٽ 1984ع ۾ پريس ڪانفرنس ذريعي اعلان ڪيو ته هو ايڇ آءِ وي دريافت ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو آهي. +ايڊز جي خلاف تقريبن چوڏنهن ويڪسينز تيار ڪيون ويون آهن. +پر اهي مڪمل طور ايڊز تي ڪنٽرول ڪري سگهندڙ نه آهن، تنهنڪري ايڊز هڪ لاعلاج مرض جي صورت ۾ سامهون آيو آهي. +رپورٽن مطابق ايڊز ايڪهين صدي جي انتهائي خطرناڪ بيماري طور سامهون آيو آهي. +حياتياتي اصولن جي رهنمائي ۾ ماهرن اهو نتيجو ڪڍيو آهي ته ايڇ آءِ وي جديد وائرس آهي. +سوال اهو آهي ته اهو پيدا ڪيئن ٿيو. +آمريڪي ماهرن مطابق ايڇ آءِ وي وائرس پهريان موجود وائرس جي قسمن جي بدليل صورت آهي، ۽ اهو جنسي بي راهه روي جي پيداوار آهي. +پر اهي سموريون دريافتون ۽ نتيجا حتمي ثابت نه ٿيا آهن. +اصل سوال به اهو آهي ته جيستائين ايڊز کي مڪمل طور سمجهيو نٿو وڃي ان وقت تائين علاج جو دريافت ٿيڻ به ناممڪن آهي. +ايڇ آءِ وي جي پيدائش تي ڪيترائي مفروضا قائم ڪيا ويا آهن. +هڪ نظريو اهو آهي ته ايڊز ڪنهن اڳ موجود وائرس مان اوچتي ارتقائي تبديلي يا ميوٽيشن ذريعي پيدا ٿيو آهي. +ميوٽيشن جي ان عمل کان پوءِ وائرس جو اڳ موجود ڪو قسم تبديل ٿي ڪري ايڇ آءِ وي جي صورت اختيار ڪري ويو. +ماحولياتي ماهرن مطابق ارضياتي ماحول ۾ صنعتي سرگرمين سبب ايندڙ تبديلين فطرت جي نظام کي ڊانواڊول ڪري ڇڏيو آهي، سوين منفي تبديلين سان گڏ سج جي بنفشي شعاعن کي زمين تي پهچڻ وارو عمل آسان بڻجي پيو، اهي شعاع انتهائي طاقتور آهن ۽ ڊي اين اي ۾ تبديلي (ميوٽيشن) جو اهم ترين سبب پڻ آهن. +ايڊز وائرس جي پيدائش متعلق ٻيو نظريو اهو آهي ته ايڇ آءِ وي هٿرادو طور جنگي مقصدن لاءِ پيدا ڪيو ويو، جهڙي طرح ٻيا ڪيميڪل، بايولاجيڪل ۽ جراثيمي هٿيار پيدا ڪيا ويا. +ايڇ آءِ وي وائرس رت جي اڇن جزن تي حمله آور ٿيندو آهي، ڇاڪاڻ ته مرد جي جنسي مادي ۾ رت جا اڇا جزا موجود هوندا آهن تنهنڪري ايڊز ورتل مرد ايڇ آءِ وي جي ڦهلاءَ جو ذريعو بڻبو آهي. +اهڙي طرح وائرس عورت ۾ منتقل ٿي ويندو آهي، ان مان ظاهر ٿيو ته جنسي تعلقات ايڇ آءِ وي جي بنيادي ڦهلاءَ جو طاقتور ذريعو نه آهي. +ان ۾ عورت جو ڪردار انتهائي محدود ٿي وڃي ٿو. +وائرس جي ڦهلاءَ جو بنيادي ذريعو رت جي منتقلي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22670.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22670.txt new file mode 100644 index 0000000..d64bc19 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22670.txt @@ -0,0 +1,118 @@ +غلام محمد ڀرڳڙي +بئريسٽر رئيس غلام محمد ڀرڳڙي ولد محترم رئيس مولوي ولي محمد ڀرڳڙي، سنڌ جي ضلعي ميرپورخاص جي هڪ ڳوٺ ڊينگاڻ ڀرڳڙي ۾ 15 جولاءِ 1878ع ۾ جنم ورتو. +خاندان. +رئيس غلام محمد خان ڀڳڙيءَ جا وڏا اصل ديري غازي خان طرف جا ويٺل، بلوچ قوم جا هئا ۽ ڀرڳڙھ جي طرف کان لڏي، ميرن جي صاحبيءَ ۾ اچي سنڌ ۾ رهڻ ڪري ”ڀرڳڙي“ سڏجڻ لڳا هئا.سندن وڏو ڏاڏو، رئيس علي خان، ڀرڳڙي ضلعي ديري غازي خان کان ڪلهوڙن جي آخري وقت ڌاري سنڌ ۾ آيل هو. +ان کان پوءِ هيٺئين احوال موجب انهيءَ قبيلي جا بزرگ ٿي گذريا آهن: رئيس علي خان کي فرنزد ڏاتو خان ٿيو. +ان کي فرنزد رئيس حيدر خان ٿيو، جنهن کي چار فرزند ٿيا: 1. +جمال خان، 2. +خيرو خان، 3. +صوڀو خان، ۽ 4 سلطان خان، انهن مان چار پاڙا، هر هڪ جمالاڻي، خيراڻي، صوڀاڻي ۽ سلطاني ٿيا، جي اڃا تائين انهن نالن سان سڏجن ٿا. +رئيس جمال خان کي فرزند ولي محمد خان ٿيو، جنهن ڀرڳڙين ۾ خاص نالو ڪڍيو. +ان کي فرنزد رئيس غلام محمد خان ٿيو، جنهن کي فرزند ميان ولي محمد خان دوئم ٿيو. +رئيس ميان غلام محمد خان جو والد رئيس ميان ولي محمد خان، ڊينگاڻ تعلقي جيمس آباد جو ويٺل هو، جتي محنت، ڪفايت شعاري ۽ انتظامي لياقت سان پنهنجي زمين ۽ ملڪيت وڌائي ويو هو. +انهيءَ حد ۾ هو مکيه ۽ بااثر زميندار ٿي گذريو آهي. +رئيس ولي محمد خان دوم، ٻه شاديون ڪيون هيون. +هڪ رئيس مسو خان ڀرڳڙيءَ جي نياڻيءَ سان، جنهن مان رئيس غلام محمد خان مرحوم پيدا ٿيو، ٻي شادي، سوڍن مان ٺَڪر رتن سنگهه جي نياڻيءَ ۽ ٺڪر اکجي، سنڌ اسيمبليءَ جي ميمبر ۽ ٺڪر ڪلجيءَ جي همشيره سان ٿي، جنهن مان رئيس جان محمد خان، رئيس غلام حسين خان ۽ رئيس دين محمد خان پيدا ٿيا. +رئيس جان محمد خان کي نياڻي پيدا ٿي ؛ باقي ٻه لاولد وفات ڪري ويا. +رئيس غلام محمد خان کي ٽي فرزند ٿيا.رئيس عبدالقيوم خان، 2. +رئيس غلام رسول خان ۽ 3. +رئيس غلام مصطفيٰ خان، انهن مان پهريون ننڍي هوندي وفات ڪري ويو، باقي زنده آهن، جن کي اولاد آهي. +رئيس ولي محمد خان 1890ع ۾ وفات ڪئي. +تعليم. +رئيس غلام محمد خان جي ابتدائي تعليم، قرآن شريف ۽ فارسي تعليم حاصل ڪرڻ سان شروع ٿي، سندس استاد ميهڙ طرف جو هڪ عالم هو، جو رئيس وڏي خاص سندس تعليم ڏيڻ لاءِ مقرر ڪيو هو. +ابتدائي تعليم مان فارغ ٿيو ته کيس حيدرآباد جي مشن اسڪول ۾ انگريزي پڙهڻ لاءِ ويهاريو ويو. +اهو اسڪول رئيس جي هاڻوڪي بنگلي جي جاءِ تي، ميرن جي قبن جي ڀر ۾ ٺهيل هو. +اتي چار درجا پڙهي، پوءِ رئيس صاحب وري اين. +ايس. +اڪيڊمي هاءِ اسڪول حيدراباد ۾ اچي پڙهڻ لڳو. +سگهو ئي رئيس ميان ولي محمد خان 1890ع ۾ وفات ڪئي. +سندس پٽ صغير هئڻ ڪري، ملڪيت ڪورٽ آف وارڊس جي سنڀال هيٺ آئي. +تنهن کان پوءِ رئيس صاحب کي ڪراچيءَ جي مدرسي ۾ پڙهڻ لاءِ موڪليو ويو، جتي ڪجهه وقت تعليم جاري رکيائين. +ان وڌيڪ تعليم لاءِ هو عليڳڙھ ويو، جتان مئٽرڪ پاس ڪيائين. +امتحان پاس ڪرڻ بعد، موٽي اچي پنهنجي زمينداريءَ جي ڪاروبار ۾ مشغول ٿيو.ان وقت سندس زمين ڪورٽ آف وارڊس مان آزاد ٿي چُڪي هئي. +پاڻ ان وقت پنجويهن ورهين جو نوجوان هو ۽ ممڪن هو ته ٻين تعليم يافته زميندارن وانگر هي به وڏيرڪي زندگي گذارڻ لڳي ها، پر ستت ئي کيس هڪ اهڙو واقعو پيش آيو، جنهن سندس غيرت کي تازيانو لڳائي سندس زندگيءَ ۾ وڏو ڦيرو آڻي ڇڏيو. +ان بابت هن طرح روايت ڪئي وڃي ٿي ته هڪ دفعي پاڻ شادي پلي اسٽيشن تي لهي، ڳوٺ وڃڻ لاءِ رات جو اچي ڊاڪ بنگلي ۾ رهيو، ساڻس ٻار ٻچا هئا ۽ بارش پئجي رهي هئي. +ان وقت ڪو کاتي جو نوڪر آيو ۽ کيس چيائين ته : ڊويزن جو اسسٽنٽ ڪليڪٽر صاحب (انگريز) اچڻ وارو آهي، تنهن ڪري بنگلو خالي ڪريو. +رئيس صاحب ان کي چيو ته: رات آهي، بارش پئجي رهي آهي، ٻار ٻچا ساڻ آهن، هن وقت ڪيڏانهن وڃي سگهندس؛ بنگلو وڏو آهي، صاحب هڪ طرف رهي سگهي ٿو وغيره، پر هو بنگلي خالي ڪرڻ لاءِ اصرار ڪندو رهيو. +ان وقت انگريز عملدار پاڻ کي سياهه ۽ سفيد جا مالڪ ۽ حڪمران قوم جا فرد سمجهي عام ماڻهن ۽ زميندارن کي گهٽ نظر سان ڏسندا هئا. +صاحب بهادر کي جڏهن معلوم ٿيو ته سندن حد جي هڪ زميندار اهڙي خود سري ڏيکاري آهي جو بنگلي خالي ڪرڻ کان به انڪار ڪيو اٿس، سو غصي ۾ اچي، رئيس صاحب کي نقصان پهچائڻ لاءِ گهاٽ گهڙڻ لڳو. +ٻئي طرف رئيس صاحب عملدارن جي روش کي نندڻ لاءِ زميندارن کي سڏائي، احتجاج شروع ڪيو، قصو وڌي ويو ۽ رئيس صاحب کي 110 فوجداري ضابطي هيٺ رجوع ڪرڻ جا منصوبا سٽجڻ لڳا، رئيس صاحب، دوستن جي مشوري سان، انهن حالتن هيٺ 1905ع ۾ وڌيڪ پڙهڻ لاءِ انگلينڊ هليو ويو. +هو اتي ٽي سال رهي پيو. +1908ع ۾ بئريسٽريءَ جي سند وٺي، موٽي سنڌ آيو، ۽ حيدرآباد شهر ۾ وڪالت جي فرم کوليائين. +ان لاءِ سندس ٻه ڪارڻ معلوم ٿين ٿا، هڪ ته شهري زندگيءَ سان وابسته رهڻ ڪري هو سهولت سان سياست ۾ حصو وٺي سگهيو ٿي ۽ ٻيو ته وڪالت جي ڌنڌي اختيار ڪرڻ ڪري کيس سرڪاري عملدار ڪا اجائي سجائي تڪليف پهچائي نٿي سگھيا. +سندس زمين 60 هزار ايڪڙ هئي. +سياسي ۽ سماجي خدمتون. +رئيس صاحب 1909ع ڌاري هي ڪانگريس جو ميمبر ٿي چڪو هو. +انهيءَ وقت ۾ ’منٽو مارلي، رفارمس‘ موجب نيون چونڊون ٿيڻ واريون هيون. +سنڌ کي بمبئي ليجسليٽو ڪائونسل لاءِ چئن عيوضين چونڊڻ جو حصو مليو هو، جن جا تڪ هن ريت هئا: 1. +سنڌ جي ميونسپالٽين طرفان هڪ عيوضي، 2. +سنڌ جي لوڪل بورڊن طرفان هڪ عيوضي، 3. +زميندارن ۽ جاگيردارن طرفان هڪ عيوضي، 4. +ڪراچي چيمبر آف ڪامرس (يورپين) طرفان هڪ عيوضي.اهي چونڊون 1909ع جي آخر ۾ ٿي گذريون، جن ۾ هيٺيان عيوضي بمبئي ڪائونسل تي چونڊجي ويا: +ميونسپالٽين طرفان سيٺ هرچند راءِ وشنداس چونڊيو. +لوڪل بورڊ طرفان سيد ميان الهندو شاهه ولد محمد علي شاهه ڊڀري وارو چونڊيو. +زميندارن ۽ جاگيردارن طرفان رئيس غلام محمد خان ولد رئيس ولي محمد خان ڀرڳڙي چونڊيو. +چيمبر آف ڪامرس طرفان (سر) مانٽيگو ويب چونڊيو ويو. +بمبئي جي ان نئينءَ ڪائونسل جو پهريون اجلاس 4 جنوري 1910ع تي، بمبئيءَ ۾ ڪٺو ٿيو. +1916ع جي چونڊ ۾ خانبهادر سيد الهندو شاهه مرڪزي اسيمبليءَ تي چونڊجي ويو ۽ ان جي جاءِ تي لوڪل بورڊن طرفان سر غلام حسين هدايت الله چونڊيو. +مکيه مسئلا جن ۾ رئيس دلچسپي ورتي، سي هئا: (الف) اردو پرائمري تعليم لاءِ ٺهراءُ ؛ (ب) چئريٽيز رجسٽريشن بل ؛ (ت) ايريگيشن بل ؛ (ث) ڊسٽرڪٽ ميونسپل بل ؛ (ج) فري ڪمپلسري ايڊيوڪيشن بل ؛ (ح) ڪاٽن ڪنٽرول بل؛ (خ) وليج پئنچات بل، وغيره. +سندس ڪوشش سان سنڌ جي واهن جو سڌارو ٿيڻ لڳو. +آبادگارن کي وڌيڪ سهوليتون ملڻ شروع ٿيون ۽ کيتيءَ جي سڌاري لاءِ ايگريڪلچرل فارم کولڻ جي تجويز ٿي. +سنڌ جي رستن سڌارڻ لاءِ لوڪل بورڊ کي وڌيڪ گرانٽون ملڻ شروع ٿيون. +سيٺ هرچند راءِ ”روڊس بل“ پيش ڪيو ۽ هن ان جي تائيد ڪئي. +30 ڊسمبر 1915ع تي، آل انڊيا مسلم ليگ جو اجلاس مولوي مظهرالحق جي صدارت هيٺ ڪٺو ٿيو. +انهن ٻنهي اجلاسن ۾ سنڌ مان رئيس صاحب سان گڏ غلام علي چاڳلا، مسٽر محمد حافظ شيخ، عبدالمجيد، ڊاڪٽر شيخ نور محمد ۽ شيخ غلام حسين هدايت الله ويل هئا، شيخ عبدالمجيد سنڌيصاحب انهن ڏينهن ۾ رئيس صاحب جو سياسي مشير هو. +مسلم ليگ ۾ انهن ڏينهن ۾ مولانا ابوالڪلام آزاد، ڊاڪٽر مختيار احمد انصاري ۽ جناح صاحب شريڪ ٿيڻ لڳا هئا، جن جي ڪوششن سان ٻئي جماعتون هڪ ٻئي جي نزديڪ ٿي ڪم ڪرڻ لڳيون هيون، بمبئيءَ ۾ گهڻي وقت رهڻ ۽ ڪانگريس ۽ مسلم ليگ ۾ گڏجي ڪم ڪرڻ ڪري، رئيس صاحب ۽ جناح صاحب جا هڪ ٻئي سان دوستاڻا تعلقات قائم ٿي ويا هئا. +، 26، 27، 28 ڊسمبر 1916ع تي، آل انڊيا ڪانگريس جو اجلاس بابو امبيد ڪاچرن جي صدارت هيٺ لکنؤ ۾ ڪٺو ٿيو، ۽ انهيءَ موقعي تي 31 ڊسمبر 1916ع تي، ساڳئي شهر ۾ مسٽر محمد علي جناح جي صدارت هيٺ مسلم ليگ جو اجلاس به ڪٺو ٿيو هو، رئيس صاحب جو ڪانگريس ۾ مسلم ليگ ۾ ان وقت تائين چڱو اثر پيدا ٿي ويو هو، راجا صاحب محمود آباد، سر علي محمد خان سان سندس دوستاڻا تعلقات ٿي ويا هئا، جنهن ڪري انهيءَ موقعي تي جناح صاحب ۽ رئيس صاحب راجا صاحب جا مهمان خصوصي ٿي وڃي رهيا هئا. +ان وقت سنڌ مان مسٽر محمد حافظ ۽ ٻيا رئيس صاحب سان ويل هئا. +انهيءَ موقعي تي مسٽر هرچندراءِ وشنداس، رئيس صاحب ۽ جناح صاحب جي ڪوشش سان، ڪانگريس ۽ ليگ جي وچ ۾ هڪ سمجهوتو ٿيو، جنهن کي بعد ۾ ”لکنؤ پئڪٽ“ جي نالي سان سڏيو ويندو هو. +ان کان پوءِ ڊسمبر 1917ع ۾، آل انڊيا ڪانگريس جو اجلاس، ڪلڪتي ۾ ڊاڪٽر ايني بيسنت جي صدارت هيٺ ڪٺو ٿيو، ڊاڪٽر ايني بيسنت ’هوم رول ليگ‘ ڪراچي ڪانگريسي حلقن ۾ شهرت حاصل ڪري ويئي هئي. +هن رئيس صاحب کي ڪانگريس جو جنرل سيڪريٽري چونڊرايو ؛ جنهن ڪري هو آل انڊيا ڪانگريس جي ورڪنگ ڪاميٽيءَ جي ميمبر جي حيثيت سان به ڪم ڪرڻ لڳو. +سنڌ مان اھو اعزاز واحد مسلمان کي مليو. +مولانا عبيدالله سنڌي، ملڪ ڇڏي افغانستان ۾ وڃي ويٺو هو. +هو اتان هندستانين سان انگريزن خلاف لکپڙهه هلائيندو رهندو هو، تنهن جي ”سلڪ ليٽر“ پڪڙجڻ کان پوءِ رئيس جي ”الامين“ اخبار جي ايڊيٽر شيخ عدالمجيد سنڌيءَ کي، 1916ع ۾ اڳي ئي جيل موڪليو ويو هو، حڪومت کي قوي گمان هو ته مولانا جي تحريڪ سان ڀرڳڙي صاحب جي همدردي آهي. +ليڪن کين ڪا ثابتي ملي نٿي سگهي. +عملدار ان ڪري سازش سٽي رهيا هئا ته ڪنهن ڪوڙي ڪيس ۾ رئيس کي اَڙائين. +انهيءَ ڳالهه کان بچڻ لاءِ کيس دوستن طرفان اهو مشورو ڏنو ويو ته ڪجهه وقت لاءِ پاڻ انگلينڊ هليو وڃي. +ان ڪري هو 1918ع جي وچ ڌاري انگلينڊ هليو ويو ۽ اتي وڃي خلافت تحريڪ ۽ هندستان جي آزاديءَ لاءِ ڪم ڪندو رهيو. +31 مارچ 1923ع تي، لکنؤ ۾ آل انڊيا مسلم ليگ جو اجلاس ڪٺو ٿيو، جنهن جي صدارت رئيس ڀرڳڙيءَ ڪئي. +ان ۾ مکيه ڪارڪنن مان ڪيترا شريڪ نه ٿي سگهيا. +ڪي جيل ۾ هئا ۽ ڪيترا اُن کي نرم جماعت سمجهڻ لڳا هئا. +ان ۾ مکيه ماڻهو رڳو سندس دوست سر علي محمد صاحب راجا آف محمود آباد شريڪ ٿيو، جو ان وقت يو پي سرڪار جو هوم ميمبر هو. +انهيءَ اجلاس جي استقباليه ڪاميٽيءَ جو چيئرمين شيخ شاهد حسين، تعلقدار گديه هو. +شيخ صاحب اهو وڏو خطبو پڙهيو، جنهن ۾ مختلف پهلوئن تي بحث ڪيل هو. +ان کان پوءِ رئيس صاحب هڪ ڊگهو خطبه صدارت 58 صفحن تي مشتمل پڙهيو، جو نهايت عالمانه ۽ همه گير هو. +رئيس صاحب باوجود سارو وقت سياسي ڳالهين ۾ مشغول رهڻ جي، پنهنجي زمينداريءَ کي چڱو سڌاريو، پيدائش وڌايائين ۽ ڦٽين ٽاڻڻ جي فيڪٽري قائم ڪيائين، پر پنهنجي وڌي ويل خرچ کي گهٽائي نه سگهيو. +سندس ذاتي خرچ ايترو گهڻو ڪو نه هو، پر سياسي ڳالهين تي گهڻو خرچ ٿيندو هو. +”الامين“ اخبار جو سمورو خرچ پاڻ ڪندو هو. +”سنڌ واسي“ اخبار کي مدد ڪندو هو. +سنڌ جا اڪثر قومي ڪارڪن سندس مهمان نوازيءَ ۽ مدد سان مستفيد ٿيندا هئا. +غريب شاگردن کي تعليم لاءِ اسڪالرشپون پنهنجي هڙان ڏيندو هو. +وڪالت مان ڪا پيدائش ڪا نه هيس ۽ اڪثر ڪيس مفت کڻندو هو. +شيخ عدالمجيد سنڌيءَ جي خلاف هندن جو ڪيس پاڻ هلايائين ؛ حرن کي لوڙهن مان آزاد ڪرائڻ جو ڪيس هلايائين ؛ ”الحق“ اخبار جي ايڊيٽر تي، ٽريننگ ڪاليج جي پرنسپال تي ڪيل نڪته چينيءَ جي سلسلي ۾ جڏهن بدناموسيءَ جو ڪيس ڪيو ويو ته رئيس اهو پڻ هلايو ۽ جڏهن مئجسٽريٽ، ايڊيٽر کي ڏوهي ٺهرائي 500 رپيا جرمانو وڌو ته اهو پاڻ ادا ڪيائين. +اهڙا سندس سخاوت جا ڪيئي مثال آهن. +هو اميراڻي ٺٺ سان رهندو هو، ليڪن دل فقيراڻي هوندي هيس. +ريل جي فرسٽ ڪلاس ۾ سامان رکي، اڪثر ٿرڊ ڪلاس ۾ دوستن ۽ عام ماڻهن سان ڪچهريون ڪندو هو. +ڪولهين، مينگهواڙن، هارين سان گڏ پٽ تي ويهي رهاڻيون ڪندو هو. +هڪ دفعي ڪنهن مينگهواڙ کي ڏسي چيائين ته، ”آءٌ تنهنجو ڀاءُ آهيان. +“ تنهن تي هن چيس ته، ”جي ائين آهي ته منهنجي هٿ جو پاڻي پيءُ! +“ رئيس صاحب پاڻي وٺي پي ويو. +پاڻ ”سنڌ زميندار ايسوسيئيشن“ جو باني هو. +سنڌ ۾ مسلم ليگ جماعت جي شاخ 1918ع ۾ پهرين هن ئي قائم ڪرائي. +حيدرآباد نيشنل ڪاليج کي ڪامياب بنائڻ ۾ هن گهڻي سرجوشي ڏيکاري. +ورهين جا ورهيه ان جي بورڊ جو چيئرمين رهيو. +ماڻهن ۾ هن لاءِ ايترو قرب ۽ پيار هوندو هو جو اڪثر مسئلا وٽس اچي پيش ڪندا ۽ فيصلا ڪرائيندا هئا. +هڪ ڀيري ميڊيڪل اسڪول حيدرآباد جي شاگردن ۽ هيرآباد عاملن جي وچ ۾ سخت تڪرار ٿي پيو پر رئيس جي وچ ۾ پوڻ ڪري صلح ٿي ويو. +رئيس مذهبي معاملن ۾، تصوف ۽ ٿياسافيڪل سوسائٽيءَ جي اثر ڪري، آزاد خيال ۽ فرقي بنديءَ کان پري هو، کيس مذهبن جي پويان بنيادي وحدت جو پتو پيل هو، ان ڪري سڀني مذهبن جي پوئلڳن سان سندس سٺو سلوڪ هوندو هو. +ڪٽرپڻو سندس ويجهو به نه هو. +هُو محبت جو مجسمو هو. +سندس خاص مقررين مان مسٽر غلام علي نانا. +پير غلام نبي شاه اُلهندي ڪَچي وارو، مرحوم نور محمد وڪيل، محمد صالح صديقي، ڄيٺمل پرسرام، کيمچند مهتاڻي، شيخ عبدالمجيد سنڌي، جيرامداس دولترام، مسٽر سنتداس منگهارام هئا. +سياسي دوستن مان سيٺ هرچند راءِ وشنداس، غلام علي چاڳلا، مسٽر محمد علي جناح ۽ راجا صاحب محمود آباد هئا. +وفات. +بئريسٽر غلام محمد ڀرڳڙي 9 مارچ 1924ع ۾ نمونيا هئڻ سبب حيدرآباد ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. +جڏهن سندس مڙھ جهلوري اسٽيشن تي پهتو تہ ڊينگاڻ کان جهلوري اسٽيشن تائين 15 ڪلوميٽر جي فاصلي اندر رڳو ماڻهو ئي ماڻهو هئا. +هند سنڌ جي سورهيه اڳواڻ مرحوم بئريسٽر غلام محمد ڀرڳڙي جي قيمتي ٻن بنگلن اباڻي قبرستان جي سارسنڀال ڪرڻ لاءِ ۽ ڊينگاڻ واسين جي غريب شاگردن جي رهائش ،ماني، ۽ تعليم ۾ سڌارو آڻڻ لاءِ غلام محمد ڀرڳڙي جي فرزند 377 ايڪڙ زرعي زمين اوقاف کاتي کي ڏني جيڪا اڄ بہ اوقاف کاتي وٽ آھي. +سندس وفات وقت حيدرآباد جا هزارين شهري، هندو ۽ مسلمان مرد ۽ زالون، سندس جنازي سان ماتم ۾ هليا، کيس ڊينگاڻ، مائٽاڻي مقام ۾ دفن ڪيو ويو.سندس ڀاءُ رئيس جان محمد خان، بمبئي ڪائونسل جو، ٿرپارڪر ضلعي مان ڪجهه وقت ميمبر چونڊيل هو. +، کيس اولاد ڪو نه ٿيو. +رئيس غلام محمد خان کي ٽي فرزند ٿيا: رئيس عبدالقيوم خان، رئيس غلام رسول خان ۽ رئيس غلام مصطفيٰ خان. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22687.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22687.txt new file mode 100644 index 0000000..83445a6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22687.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +امر فياض ٻرڙو +امر فياض ٻُرڙو، ( ) پھرين 1 ڊسمبر 1967ع تي پاڪستان جي صوبي سنڌ جي هڪ قديم رياست خير پور ميرس جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ ڄاڃي ٻُرڙو ۾ ڄائو. +امر هاڻي سنڌي ٻوليءَ جو انجنيئر، اديب ۽ بلاگر آهي. +سندس والد جو نالو حمز علي ٻُرڙو هو. +جيڪو تر جو هڪ ڏاهو، انسان دوست ۽ پيار ڪندڙ ماڻهو هو کيس پنهجي ديس ۽ ٻولي سان بي انتها پيار هو، جنهن امر فياض سميت پنهجي اولاد جي تمام بهترين تربيت ڪئي. +تعليم. +امر ابتدائي تعليم ڄاڃي ٻُرڙو جي هڪ مدرسي ۽ گورنمينٽ پرائمري اسڪول ڄاڃي ٻرڙي مان حاصل ڪئي، پوءِ گورنمنٽ ناز هاءِ اسڪول خير پور ميرس مان 1983ع ۾ مئٽرڪ جو امتحان امتيازي نمبرن سان پاس ڪري، گونمنٽ ڪالج آف ٽيڪنالاجي، خير پور ميرس مان مڪينيڪل انجنيئرنگ ۾ ڊپلوما جي ڊگري، 1988ع ۾ حاصل ڪئي. +اڳتي هلي نوڪريءَ دوران شاھ عبدالطيف يونيورسٽي خير پور ميرس مان ماسٽرس ڊگري سوشيولاجيءَ ۾ پرائيويٽ اميدوار جي حيثيت سان حاصل ڪئي. +نوڪرين جو سفر. +تعليم مان فارغ ٿي امر فياض ريڊيو پاڪستان جي انهن اوائلي انائونسرن مان هڪ هئو جن ريڊيو خيرپور تي شروعاتي پروگرام ڪيا. +امر سن 1990 ۾ پاڪستان ريلويز ۾ سب انجنئير طور چونڊيو ويو ۽ 1999 تائين ريلويز ۾ ڪم ڪندو رهيو، پر اتي جي ماحول مان بيزار ٿي هن ريلويز ڇڏي ڏني ۽ بين الاقوامي معيارن کي پرکڻ واري اداري (ISO) ۾ انسپيڪٽر طور تي شامل ٿيو، وري ڪاسموس ڪميونيڪيشنز ۾ جنرل مينيجر جي نوڪري ڪندو يونائيٽيڊ نيشن ۾ ڪميونيڪيشن آفيسر طور ڪم ڪرڻ لڳو، اتان هن ڪمپيوٽر ٽيڪنالاجيءَ ۾ مهارتون حاصل ڪندو نيٺ پهريون ڀيرو اردو نستعليق نالي ”امر نستعليق“ جو بنياد وڌو، ۽ ڪراچي جي هڪ نجي يونيورسٽيءَ ۾ هيڊ آف ڊپارٽمينٽ انفارميشن ٽيڪنالاجي طور کنيو ويو. +ان بعد ھو سنڌي لئنگئيج اٿارٽيءَ جي انفارميشن ٽيڪنالاجيءَ جي اهم شاخ لئنگئيج انجنيئرنگ سان سلهاڙيل شعبي جو ڪنسٽنٽ رھيو آهي. +ھاڻي ھو سنڌي جي ثقافت ۽ سياحت کاتي ۾ انفارميشن ٽيڪنالاجيءَ جي ڪنسلٽنٽ طور ڪم ڪري رھيو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22700.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22700.txt new file mode 100644 index 0000000..e0742a7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22700.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +مائونٽ ايوريسٽ +تبت ۽ نيپال جي سرحد وٽ، هماليه -جبل- تي دنيا جي بلند -ترين- چوٽيءَ جو نالو، جنهن جي اوچائي 8848 ميٽر (29028 فوٽ) آهي. +مائونٽ -ايوريسٽ- کي -پار- ڪرڻ لاءِ سڀ کان پهرين جنرل چارلس بروس جي اڳواڻيءَ ۾، 1922ع ۾، مهم جوئي ڪئي وئي. +سندس ساٿين مان صرف ٻه ڄڻا، 8323 ميٽرن (27300 فوٽ) جي بلنديءَ تائين پهچي سگهيا. +هن چوٽيءَ تي چڙهڻ لاءِ ٻي ڪوشش 1924ع ۾ ڪئي وئي، جنهن جي نتيجي ۾ برطانيه جا ٻه رهاڪو، جارج لي ميلوري ۽ اينڊريو آئروائن پنهنجيون حياتيون وڃائي ويٺا، جڏهن ته سندس ساٿين مان ٻه ڄڻا، نارٽن ۽ سمرويل پوري ڪوشش ڪرڻ جي باوجود فقط 8536 ميٽرن (28200 فوٽ) جي اوچائيءَ تائين پهچي سگهيا. +-ان- کان سواءِ دنيا جي هن اوچي چوٽيءَ کي -پار- ڪرڻ لاءِ 38- 1933ع ۾ پڻ ڪوششون ڪيون ويون، پر ڪوبه هن چوٽيءَ کي -پار- ڪري نه سگهيو. +هن چوٽيءَ تي پهچڻ لاءِ 1951ع ۾، برطانيه جي -ايرڪ- شپٽن ۽ 1952ع ۾، سوئزرلئنڊ جي هڪ رهاڪو، چوٽيءَ تي ڏکڻ- اولهه طرف کان، پنهنجي پنهنجي -ٽيم- سان چڙهڻ جي ڪوشش ڪئي، پر اُهي به -ايوريسٽ- جي آخري بلنديءَ واري هنڌ تي نه پهچي سگهيا. +آخرڪار 1953ع ۾، برطانيه جي سر جان هنٽ تاريخي رڪارڊ قائم ڪري، هن چوٽيءَ کي -پار- ڪيو. +هن پوري خبرداريءَ سان چوٽيءَ تي چڙهڻ دوران ارڪٽڪ ۽ ٻين مختلف هنڌن تي ڪئمپون لڳايون. +هن آخري ڪئمپ، چوٽيءَ کان هيٺ 335 ميٽرن جي مفاصلي تي هنئي هئي. +سر جان هنٽ کان پوءِ 29 مئي 1953ع تي، نيوزيليئنڊ جي ايڊمنڊ هليري ۽ ٽينزنگ نارگي به هن چوٽيءَ کي -پار- ڪيو. +کانئن پوءِ به مختلف ملڪن جي مختلف شخصيتن طرفان هن چوٽيءَ تي چڙهڻ لاءِ ڪامياب ڪوششون ڪيون ويون، -جن- ۾ جاپان جو جونڪوتبي ۽ نيپال جي اينچ ٽسيرنگ شامل آهن. +اينچ ٽسيرنگ، دنيا جي عورتن مان پهرين عورت آهي، جنهن 1975ع ۾، -ايوريسٽ- جي چوٽيءَ کي -پار- ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22703.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22703.txt new file mode 100644 index 0000000..8e3cbe0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22703.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ايوب گل +ايوب گل سنڌ ۽ سنڌي ٻولي جو بهترين شاعر، ناٽڪ نويس، صحافي ۽ ڪالم نگار آهي جنهن جا ڪافي ڪتاب ۽ ڪالم ڇپيل آهن. +سندس ڪيترائي سنڌيءَ ۾ ريڊيو ۽ ٽي وي ڊرامه لکيل آهن جن عوام ۾ وڏي مقبوليت ماڻي آهي. +زندگي جو احوال. +ايوب گل جو پورو نالو محمد ايوب ولد نظام الدين راڄڙ آهي. +هن 10 فيبروري 1976ع تي ڳوٺ محمد بچل راڄڙ ، کپرو تعلقو، سانگهڙ ضلعو ۾ جنم ورتو.هن پرائمري تعليم ڳوٺ محمد بچل راڄڙ مان حاصل,ڪئي ۽ ھٿونگو هاء اسڪول مان ڏھون درجو پاس ڪري انٽر بوائز ڊگري ڪاليج مان ڪيائين. +ايوب گل ايم اي جي ڊگري سنڌ يونيورسٽي ڄامشوري مان حاصل ڪئي +جڏھن ته هن لکڻ جي باقائدا شروعات 1996ع کاننڪئي, سندس مختلف ادبي رسالن۾ شعر ڇپجندا رهيا , ان سان گڏ هن انهي دور ۾ اخبارن لاء به لکڻ جي ابتدا ڪئي. +ڪجھ عرصي تائين ايئن لکڻ جو سلسلو هلڻ کان پوء فيبروري 1999ع ۾ ھن الک اخبار کان پنهنجي صحافتي ڪيريئر جي شروعات ڪئي, جتان پوء روزاني تعمير سنڌ, عبرت, سنڌو, سنڌو مئگزين , ڪوشش, ڪاوش سان جڙيل رهيو ۽ ڪي ٽي اين چئنل اچڻ جي پهرين سال 2003 ع ۾ ايوب گل ڊراما رائيٽنگ جي فيلڊ ۾ پاڻ آزمايو. +ڊراما. +ايوب گل 2003ع کان ٽي وي ڊرامن لکڻ جي شروعات ڪئي ۔ سندس پهريون ڊرامو “ٻه ۽ ٻه پنج” هو جيڪو هن ۽ اختر حفيظ گڏجي لکيو ۽ اهو مزاحيا سيريل پهرين سنڌي سيٽلائيٽ چئنل ڪي ٽي اين تان نشر ٿيو ۔ ان کان پوء ھن لکڻ جي باقائده شروعات ڪئي ۔ هن وقت تائين سندس ست سوپ سيريل ، ٽيهن کان مٿي سيريلز ۽ مني سيريل ، ٻه ٽيلي فلمون ۽ ٻن سون جي قريب سولو پليز ٽيليڪاسٽ ٿي چڪا آھن جڏهن ته سندس ڊرامن لاء لکيل ٽائٽل سانگس جو تعداد ويهن کان مٿي آھي ۔ +ڪتاب. +ايوب گل جا هن وقت تائين شاعري جا ٽي ڪتاب ڇپجي چڪا آھن: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22706.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22706.txt new file mode 100644 index 0000000..094ae0c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22706.txt @@ -0,0 +1,116 @@ +مـحمـد ايوب کهڙو +محمد ايوب کھڙو +سنڌ جو سياستدان محمد -ايوب کهڙو- 14 -آگسٽ- 1901ع تي، لاڙڪاڻي جي ڳوٺ ’عاقل‘ ۾ ڄائو. +مئٽرڪ سنڌ مدرسي ڪراچيءَ مان ڪيائين، جنهن کان پوءِ ڊي. +جي سنڌ ڪاليج ڪراچيءَ ۾ -تعليم- حاصل ڪيائين. +1921ع ۾ سندس پيءُ شاهه محمد کهڙي جي وفات کان پوءِ، -تعليم- اڌ ۾ ڇڏي لاڙڪاڻي واپس ويو ۽ پوءِ جلد ئي سياست ۾ حصو ورتائين +هن پرائمري تعليم پنهنجي اباڻي ڳوٺ عاقل ۾ پڙهي، سيڪنڊري تعليم لاءِ لاڙڪاڻي جي واحد انگريزي مدرسي اسڪول ۾ داخلا ورتي جتان ڇهه درجا پاس ڪري پوءِ سنڌ ۾ مئٽرڪ لاءِ اهل حيثيت صاحبن جي اولاد لاءِ واحد اسڪول سنڌ مدرسة الاسلام ڪراچي ۾ داخلا ورتي جتان اٽڪل 1918ع ۾ مئٽرڪ پاس ڪري ڪراچي جي ڊي جي ڪاليج ۾ دخلا ورتائين. +پاڻ اڃان ڪاليج جي پهرين سال ۾ هيو ته سندس والد ميان شاهه محمد 1920ع ۾ وفات ڪئي. +نيٺ کهڙو صاحب تعليم کي اڌ ۾ ڇڏي. +گهر ۾ وڏي پٽ هئڻ سبب پنهنجي والد جي ڇڏيل زمينداري سنڀالڻ شروع ڪئي. +جڏهن محمد ايوب کهڙو صاحب ڪٽنب ۽ جائداد جي ذميواري سنڀالي. +ان وقت سندس عمر صرف 19 سال هئي +خاندان. +سندس والد وڏيرو ميان شاهه محمد خان کهڙو لاڙڪاڻي تعلقي جي عاقل ڳوٺ جو ويٺل هو، جنهن پنهنجي محنت، ڪفايت، شعاريءَ ۽ سٺي انتظام ذريعي زمينداري وڌائي ۽ سڌاري، چڱو پيسو ورثي ۾ ڇڏيو. +زميندار طبقي وٽ، باوجود وڏين ملڪيتن ۽ گهڻي پيدائش جي به پيسي جي اڪثر بچت ڪانه رهندي آهي. +ليڪن ميان شاهه محمد جهڙا ڇٽا زميندار ملن ٿا، جي ملڪيت به وڌائين ۽ پوين لاءِ پئسو به ڇڏي وڃن. +ميان شاهه محمد 2 شاديون ڪيون هيون جن مان چار فرزند ٿيس: (1) ميان محمد ايوب(2) حاجي محمد مراد خان، (3) محمد نواز خان ۽ (4) ميان علي گوهر خان. +ميان شاهه محمد کهڙي کي ٻه زالون هيون، جن مان چار پٽ هيس پهريون پٽ خانبهادر محمد ايوب کهڙو، حاجي محمد مراد، ميان محمد نواز ۽ ميان علي گوهر کهڙو شامل آهن +سياسي زندگي. +پاڪستان جي قيام کان اڳ. +سياسي زندگي جو آغاز 1920ع کان ڪيو جڏهن پاڻ اليڪشن ۾ ضلعي ڪائونسل لاڙڪاڻي جو ميمبر چونڊجي آيو. +هن دور ۾ لاڙڪاڻي ضلعي ۾ دادو ضلعو پڻ هيو ۽ سر شاهنواز خان ڀٽو جو سياسي طور ڪنٽرول هيو ۽ پورو ضلعو سندن اثر هيٺ هيو.خانبهادر کهڙي 22 سالن جي عمر ۾ اسيمبلي سياست ۾ قدم رکيو. +سال 1923ع ۾ بمبئي قانون ساز اسيمبلي جون چونڊون منعقد ٿيون. +هن دور ۾ سنڌ لاءِ بمبئي اسيمبلي ۾ ڪل پندرهن سيٽون هيون، جڏهن ته لاڙڪاڻي ضلعي (ان ۾ دادو ضلعو به شامل هيو) لاءِ ڪل ٽي سيٽون مخصوص هيون. +کهڙو صاحب اليڪشن ۾ سر شاهنواز خان ڀٽو جي تمام ويجهي دوست نواب امير علي خان لاهوري جي مقابلي ۾ بيٺو ۽ ڪاميابي ماڻي. +لاڙڪاڻي ضلعي مان کهڙي صاحب کان علاوه سر شاهنواز خان ڀٽو ۽ خان صاحب ڪريم بخش خان جتوئي به چونڊيا +هو 1926ع کان سنڌ محمدن ايسوسيئيشن جو ميمبر ٿيو، ڪو آپريٽو تحريڪ ۾ خان بهادر عظيم سان گڏ چڱو بهرو ورتائين. +1928ع ۾ پنهنجي ضلعي ۾ زمينداري بئنڪ کولائي، ان جو چيئرمين ٿيو: جنهن تي اڃان تائين چونڊيو اچي. +هي گهڻي وقت تائين اسان سان پراونشل ڪوآپريٽو بئنڪ جو ڊائريڪٽر رهندو آيو. +"سنڌ زميندار" اخبار، سکر جو هي مئنيجنگ ڊائريڪٽر هو، آغا نظر علي ۽ سيد علي محمد شاهه راشدي ان جا ايڊيٽر ٿي رهيا +سال 1928ع ۾ سنڌ زمينداري بئنڪ لاڙڪاڻو قائم ڪئي وئي. +جنهن جو کهڙو صاحب اٽڪل چاليهه سالن تائين چيئرمين هيو. +هي بينڪ به زميندارن کي آسان شرطن تي قرض ڏيندي هئي. +هڪ وقت اهڙو به هيو ته هر ٻيو زميندار ۽ وڏيرو سنڌ زميندار بينڪ جو قرضي هوندو هيو. +بينڪ جي عاليشان بلڊنگ پير قائم شاهه بخاري جي سامهون هوندي هئي. +جنهن کي هاڻي ڊاهي اسٽيٽ لائيف بلڊنگ بڻايو وڃي پيو. +خانبهادر سکر مان سنڌي ٻولي جي اخبار ”سنڌ زميندار“ پڻ جاري ڪئي جنهن جو مئنيجنگ ڊائريڪٽر کهڙو صاحب پاڻ هيو. +جڏهن ته اخبار جو ايڊيٽر آغا نظر علي ۽ پير علي محمد راشدي هيا. +هن اخبار ۾ معروف محقق پير حسام الدين راشدي به گهڻي عرصي تائين ڪم ڪيو. +ان وقت سنڌ ۾ نڪرندڙ ڪل ٻه سنڌي مسلمانن جي ترجمان سنڌي اخبارون هيون. +هڪ ”الوحيد“ ۽ ٻي اخبار ”سنڌ زميندار“ هئي +هيءُ گهڻي وقت تائين بمبئي يونيورسٽيءَ جي سينيٽ جو ميمبر ٿي رهندو آيو سنڌ مدرسه بورڊ ۽ سنڌ ڪاليج بورڊ جو پڻ ڪيتري وقت تائين ميمبر چونڊيو آيو. +بمبئي ڪائونسل ۾ ڪيترن ئي سيليڪٽ ڪاميٽين يا ٻين سرڪاري ڪاميٽين تي ڪم ڪري تجربو پرايائين. +انهي عرصي ۾ سٺي تقرير ڪرڻ سکي ويو جنهن ڪري هي هوشيار پارليامينٽرين شمار ٿيڻ لڳو. +سنڌ جي بمبئي کان جدائي بابت جڏهن تحريڪ شروع ٿي، ته هن ان لاءِ هڪ ڪتاب"اسٽوري آف سفرنگ آف سنڌ" لکائي، ڇپائي ورهائي علي محمد شاهه راشديءَ جهڙو هوشيار ڪارڪن هن جو ڪيترو وقت سيڪريٽري ٿي رهيو. +1929ع ۾ سنڌ جي جدائي لاءِ سائمن ڪميشن ۽ سنڌ فنانس انڪوائري ڪميشن اڳيان ڀرپور دليل پيش ڪيا. +جولائي 1933ع ۾ کهڙي صاحب مسئلن کي نبيرڻ لاءِ برطانوي وزيراعظم ايف، ايل، برائين جي سربراهي ۾ سڏايل ”سنڌ ڪانفرنس“ ۾ شرڪت ڪئي ۽ سنڌ جي ماڻهن سان بمبئي سرڪار جي ڏاڍاين جا ثبوت پيش ڪيا. +سنڌ جي بمبئي کان عليحده صوبي لاءِ 1935ع ۾ گورنمينٽ آف انڊيا ايڪٽ تحت آرڊر نڪتو ۽ سنڌ جي ماڻهن سک جو ساهه کنيو. +پهرين اپريل 1936ع تي جڏهن سنڌ هڪ آزاد صوبي جي حيثيت ماڻي پوءِ هڪ سال لاءِ انتظامي ڪائونسل جوڙي وئي جنهن ۾ کهڙي صاحب کي پڻ ميمبر مقرر ڪيو ويو. +ساڳي سال 1936ع ۾ سنڌ اسيمبلي جي ايوان لاءِ 60 سيٽن جي اليڪشن ٿي جنهن ۾ پهريون ڀيرو سنڌ جي سياسي تاريخ ۾ ٻن وڏين ڌرين يا گروپن جو پاڻ ۾ سياسي دنگل ٿيو. +31آڪٽومبر 1936ع تي ٻن اتحادن جو وجود عمل ۾ آيو هڪ ”سنڌ اتحاد پارٽي“ جنهن جو سربراهه سر شاهنواز ڀٽو صاحب ۽ سر عبدا﷢ هارون ۽ محترم جي ايم سيد خاص اڳواڻ هيا. +هن جماعت جو پروگرام سنڌ ۾ رهندڙ تمام مذهبن ۽ قومن وچ ۾ ڀائيچارو پئدا ڪرڻ هيو. +ٻي ”مسلم ڪانفرنس“ هئي جنهن جا اڳواڻ سر غلام حسين هدايت اللہ، شيخ عبدالمجيد سنڌي، خانبهادر محمد ايوب کهڙو هيا. +هن جماعت جو پروگرام سڌو سنئون مسلمانن جي حاڪميت ۽ حقن جي ڳالهه کان علاوه هندو مخالفت هئي +1923ع ۾ -بمبئي- ليجسليٽو ڪائونسل جو رڪن مقرر ٿيو. +1928ع ۾ سندس ملاقات محمد علي جناح سان سکر ۾ ٿي، جنهن کان پوءِ 1929ع ۾ -ايوب کهڙو- سائمن ڪميشن جي آڏو پيش ٿيو ۽ سنڌ جي بمبئيءَ کان آزاديءَ لاءِ يادداشت نامو پيش ڪيائين. +1936ع ۾ سنڌ، -بمبئي- پرڳڻي کان آزاد ٿي ۽ -ايوب کهڙو- 1937ع جي چونڊن کان پوءِ سنڌ ۾ ٺهندڙ وزارتن ۾ شامل رهيو. +1939ع ۾ خانبهادر مسلم ليگ پارليامينٽري پارٽي جو ليڊر چونڊيو جنهن تي مسلسل 1942ع تائين فائز رهيو. +هو سندس سنڌ ۾ مسلم ليگ جو بنياد وجهندڙ باني اڳواڻن ۾ شمار ٿئي ٿو. +.مسلم ليگ طرفان جڏهن منزل گاهه مسجد واپس وٺن جي هلچل شروع ٿي ته ان ۾ مکيه بهرو ورتائين ۽ انهيءَ سلسلي ۾ کيس سندس ڳوٺ عاقل ۾ ڪجهه وقت لاءِ نظر بند ڪيو ويو هو. +مارچ 1940ع ۾ الهه بخش وزارت کي شڪست اچڻ بعد مير بنده علي خان جي هٿ هيٺ وزارت ٺهي. +ان ۾ هيءُ اسان سان گڏ وزير هو. +مسجد جي واپس ڏيارڻ جي ڪميٽيءَ اڳيان ثابتين پيش ڪرائڻ ۽ فسادن جي وقت ۾ ناحق ڪيسن ۾ ڦاٿل ماڻهن جي آزادي لاءِ هن سڀني کان زياده دلچسپي ورتي +27 اپريل 1942ع تي سر حاجي عبدالله هارون جي وفات بعد يوسف هارون کي ان جي جاءِ تي چونڊائڻ ۾، هن گهڻي سر جوشي ڏيکاري. +آخر(خان بهادر) الهه بخش مرحوم ڀاءُ کي هٿ کڻائي يوسف کي بنا مقابلي اسيمبلي ۾ وڃڻ ڏنو +جولاءِ 1942ع ۾ هي آل انڊيا مسلم ليگ جي ورڪنگ ڪميٽي تي نامزد ٿيو مسلم ليگ ورڪنگ ڪميٽي بمبئي ۾ آگسٽ 1942ع ۾ ڪٺي ٿي. +ان ۾ هن ۽ مون ٻين مکيه مسلم ليگ ڪارڪنن سان گڏ مسلم ليگ ۽ ڪانگريس جي سمجهوتي لاءِ ڪوشش ڪئي پر جناح صاحب ان تجويز کي قبول نه ڪيو. +سيپٽمبر 1942ع ۾ مرحوم الهه بخش برٽش سرڪار طرفان آزاديءَ لاءِ لڙندڙ ماڻهن تي ٿيندڙ سختي خلاف احتجاج ڪندي پنهنجا لقب واپس ڪيا، جنهن تي گورنر هن جي وزارت کي ڊسمس ڪري سر غلام حسين کي وزارت ٺاهڻ لاءِ گهرايو جنهن کان مسلم ليگ ۾ شامل ٿيڻ جو واعدو وٺي هيءُ ۽ مسٽر محمد هاشم گزدر وزارت ۾ شريڪ ٿيا +1943ع ۾ -ان- وقت جي سنڌ جي وزيراعظم خانبهادر شهيد -الله- بخش سومري جي شهادت ٿي.،26 سيپٽمبر 1944ع تي کهڙي صاحب کي ان جي قتل جي سلسلي ۾ گرفتار ڪري مٿس ڪيس هلايو ويو. +ڪيس يارنهن مهينا کن هليو ۽ خان بهادر ڪيس مان 3 آگسٽ 1945ع تي آزاد ٿيو. +ماڻهن طرفان وڏي آڌر ڀاءُ مليس. +آڪٽوبر 1945ع ڌاري، مسلم ليگ هاءِ ڪمانڊ سان اسان جا اختلاف پيدا ٿيا. +21 جنوري 1946ع تي نيون چونڊون ٿيون. +ان بعد گورنر سر غلام حسين کي نئين وزارت ٺاهڻ لاءِ چيو. +ان وزارت ۾ وري خان بهادر کي وزير ڪري کنيو ويو. +سيپٽمبر 1946ع ۾ سنڌ اسيمبلي سپليمينٽري گرانٽ پاس ڪرڻ لاءِ گڏ ٿي، ليڪن وزارت کي ميجارٽي نه ٿي جنهن گورنر کي اسيمبلي ختم ڪري، نين چونڊن ڪرائڻ لاءِ مشورو ڏنو ان تي گورنر اسيمبلي ختم ڪري نين چونڊن جو اعلان ڪيو. +نيون چونڊون 9 ڊسمبر 1946ع تي ٿيون. +پاڪستان جي قيام کان پوءِ. +قيام پاڪستان کان پوءِ غلام حسين هدايت -الله- سنڌ جو پهريون گورنر ۽ -ايوب کهڙو- پهريون وزيراعليٰ ٿيو. +ٻنهي ۾ اختلافن پيدا ٿيڻ کان پوءِ گورنر، کيس برطرف ڪري ڇڏيو ۽ پروڊا -ائڪٽ- هيٺ کيس سياست مان بيدخل ڪيو ويو +جي ايم سيد ان واقعي جو تفصيل ڏيندي لکي ٿو ته:6 جنوري 1948ع تي ڪراچي شهر ۾ هندن جي ڦرلٽ ۽ خونريزي ٿي، جنهن ۾ هن نهايت دليري سان ان تي قبضو ڪري ورتو. +ان ۾ ڪيتريون ئي گرفتاريون پڻ ٿيون ان ۽ ٻين ڳالهين تان نوابزاده لياقت علي خان وزيراعظم پاڪستان ۽ هن جي وچ ۾ غلط فهمي ٿي پئي. +سگهوئي ڪراچي شهر کي سنڌ کان عليحده ڪري مرڪزي حڪومت جي ماتحت رکڻ جي تجويز رٿي ويئي، جنهن جي هن مخالفت ڪئي. +ان سموري ڪارروائي لاءِ مرڪزي سرڪار هن کي جوابدار ٺهرائي هن کي اپريل 1948ع ۾ ڊسمس ڪري پير الاهي بخش کي وزيراعظم مقرر ڪيو، جنهن ڪراچي کي مرڪز جي حوالي ڪرڻ لاءِ رضامندي ڏيکاري ان کان پوءِ کهڙي صاحب کي هيسائڻ لاءِ مٿس پروڊا هيٺ ڪيس هلائي هن کي سياست کان خارج ڪيو ويو. +ان کان سواءِ مٿس هڪ ڪيس ڪرائي کيس سزا ڏني ويئي جنهن مان پوءِ هيءُ آزاد ٿيو ان کان پوءِ هي ڪجهه وقت وزارت کان ٻاهر رهيو. +ڪجهه عرصي کان پوءِ وري سنڌ جو وزيراعليٰ رهيو ۽ ون يونٽ قائم ڪرائڻ ۾ ڪردار ادا ڪيائين. +ون يونٽ جي قيام کان پوءِ مغربي -پاڪستان- جي اسيمبليءَ جو رڪن رهيو، جڏهن ته مرڪزي ڪابينا ۾ بچاءَ وارو وزير پڻ مقرر ٿيو. +1964ع جي چونڊن ۾ هن مادرِ ملت فاطمه جناح جي ڪاميابيءَ لاءِ وڏو ڪم ڪيو +آڪٽومبر 1955ع جي آخر ۾ ون يونٽ قائم ٿيو جنهن ۾ کهڙو صاهب وزير مقرر ٿيو. +جڏهن مسلم ليگ ٽٽي وئي ۽ ريپبليڪن پارٽي جي حڪومت وجود ۾ آئي ته کهڙو صاحب وزارت تان استعيفا ڏني ۽ 1956ع کان 1957ع تائين اپوزيشن ۾ ويٺو. +ون يونٽ ٺهڻ مهل سنڌ سرڪار وٽ موجود 22 ڪروڙ رپيا ناڻو به وفاق حوالي ڪيو ويو ۽ سنڌ جي اسيمبلي جي جدا حيثيت به ختم ٿي وئي هئي. +1958ع جي آغاز ۾ سر فيروز خان نون مرڪز ۾ وزارت ٺاهي ۽ کهڙي صاحب کي وزير دفاع مقرر ڪيو پر وري 7 ۽ 8 آڪٽومبر 1958ع واري رات جنرل اسڪندر مرزا مارشل لا لڳايو ۽ 14 آڪٽومبر 1958ع تي وزير دفاع خانبهادر کهڙي کي گرفتار ڪري سي ڪلاس جيل ۾ داخل ڪيو. +مٿس ڪيس داخل ٿيو ته هن هڪ مرسڊيز ڪار جي پرمٽ وڪڻي پنج هزار رپيا ڪمايا. +ان ڪيس ۾ کيس ٻه سال سزا ملي +1970ع ۾، چونڊن دوران لاڙڪاڻي واري سيٽ تي ذوالفقار علي ڀُٽي هٿان شڪست کاڌائين. +-ان- کان پوءِ سياست کان ڪناره ڪش ٿي ويو.محمد ايوب کهڙي ون يونت ٺهرائڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو، -ان- ڪري سنڌ جا ماڻهو کيس سٺن لفظن سان ياد نٿا ڪن، پر اُن کان اڳ ملڪ جي ورهاڱي کان پوءِ ڪراچيءَ جي جدا ٿيڻ خلاف آواز اٿارڻ، سنڌ جي ڪراچيءَ ۽ ٻين شهرن ۾ سنڌي هندن خلاف فسادن دوران سختيءَ سان ڏوهارين تي قدم کڻڻ، سنڌي ٻوليءَ خلاف ٿيندڙ سازشن کي برداشت نه ڪرڻ ۽ سندس ٻيا ڪجهه اهڙا عمل، سندس سياست جي مثبت رخن تي به روشني وجهن ٿا. +سندس نياڻي حميده کهڙو، سنڌ جي نامور مؤرخ ۽ سياستدان آهي +سندس علمي ۽ ادبي خدمتون وسارڻ جوڳيون نه آهن. +محمد ايوب کهڙي جو ڪتاب “Sufferings of Sindh” سنڌ جي -تاريخ- جو هڪ اهم دستاويز آهي. +محترمه حميده کهڙو، محمد ايوب کهڙي جي سياسي زندگيءَ تي انگريزيءَ ۾ ٻن جلدن تي مشتمل ڪتاب لکيو آهي، جنهن جو سنڌيءَ ۾ ”ايوب کهڙي جي سياسي زندگي“ عنوان سان ترجمو ڇپجي چڪو آهيجي ايم سيد لکيو آهي ته:مارچ 1951ع ۾ وري هي سنڌ جو چيف منسٽر ٿي ڪم هلائڻ لڳو، انهيءَ عرصي ۾ هن ۽ سندس طرفدار وزير قاضي فضل الله ضمني چونڊن جي دور ۾ نامناسب قدم کنيا جنهن ڪري ملڪ ۾ ڪافي چميگويون اٿيون. +دادو ۾ پير الاهي بخش جي ڊسڪواليفاءِ ٿيڻ ڪري ضمني چونڊ ۾ آخوند شفيع محمد کي کهڙي صاحب جي سالي ميان عبداللطيف پنوهر جي سامهون بيهڻ کان منع ڪئي ويئي هن سندن چيو نه مڃيو ته کيس راتو واهه جيل ۾ موڪليو ويو. +ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي فارم ڀرڻ پئي ويو ته ڪليڪٽر جي دروازي وٽان کيس گرفتار ڪري لاري ۾ پوليس کان کڻائي وڃي ويهه ميلن جي مفاصلي تي کيس ڇڏيو ويو. +پير الاهي بخش جي پٽ کي ٽن ٻارن جي پيءُ هوندي سول سرجن کان سرٽيفڪيٽ وٺرائي نابالغ قرار ڏنو ويو. +مسٽر تاج محمد صحرائيءَ جو فارم رد ڪرائي ميان عبداللطيف کي بنا مخالفت جي، ميمبر ٿيڻ جو اعلان ضلعي جي ڪليڪٽر هٿان ڪرايو ويو ان کان پوءِ لاڙڪاڻي طرف مير محمد خان چانڊيي جي وفاتيءَ ڪري خالي ٿيل اسيمبليءَ جي تڪ مان ان جي نابالغ فرزند سلطان احمد کي بالغ قرار ڏياري ميان حيدر بخش جتوئي اميدوار جي هاري ورڪرن کي مارون ڏياري موٽر جا ٽائر ڦاڙائي چونڊايائين +اولاد. +هن کي چار فرزند آهن:(1) شاهه محمد، جيڪو زمينداري ڌنڌي ۾ رڌل رھيو. +(2) شاهه زمان ايل. +ايل. +بي پڙهيو. +(3) مسعود احمد آمريڪا ۾ انجنيئرنگ پڙهيو. +۽ (4) خالد محمود، جنهن بي اي آنرس پاس ڪئي +کيس اولاد ۾ شاهه محمد پاشا کهڙو، شاهه زمان، مسعود احمد ۽ خالد محمود پٽ آهن. +سندس نياڻي محترمه رشيده کهڙو قومي اسيمبلي ميمبر رهي. +وفات. +پاڻ روزن واري عيد جي رات 9 وڳي تاريخ 20 آڪٽومبر 1980ع تي انتقال ڪري ويو. +انتقال وقت سندس عمر 79 سال هئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2271.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2271.txt new file mode 100644 index 0000000..aa9f937 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2271.txt @@ -0,0 +1,240 @@ +شاهه عنايت شهيد +صوفي شاھ عنايت شھيد (جنم : 1656 ۽ شھادت 1718) سنڌ جو جڳ مشھور صوفي بزرگ جنھن ھاري طبقي کي معاشي حقن ڏيڻ جي حمايت ڪئي ۽ جيڪو کيڙي سو کائي جو نعرو ڏنو پر ان کي باغي قرار ڏئي ان جي خلاف مغل نواب ۽ جاگيردارن فوجي ڪاروائي ڪئي ۽ کيس ڌوڪي سان شھيد ڪيو ويو. +کيس سنڌ جو پھريون سوشلسٽ پڻ سڏيندا آهن جنھن اسلامي تعليمات ھيٺ ھيٺين طبقي جي لاء انقلابي جدوجھد ڪئي. +ھڪ ڪامل صوفي بزرگ ھيو جنھن پنھنجي زندگي ذھد ۽ تقوا سان گذاري ۽ ماڻھن کي صوفياڻي تعليم سان اندر اجارڻ ۽ حق جي راھ تي ھلڻ سيکاريو. +سندس شھادت کان پوء جھوڪ شريف ۾ واقع سندس درگاھ ان جي ڏنل صوفياڻي فڪر جو مرڪز رھي. +خاندان. +سندس وڏا پڻ درويش صفت انسان هئا جيڪي اصل ۾ نصريه جا ويٺل هئا. +اهو ڳوٺ بنوري جي پرڳڻي ۾ ٿي گذريو آهي. +سندن ڳوٺ اصل متعاوي سيدن جو هو، جن مان پهريون سيد عبدالڪريم شاهه بلڙي وارو مخدوم فضل الله جي پڙڏاڏي مخدوم صدوءَ جو مريد هو شاھ عنايت شھيد جو والد مخدوم فضل الله ڪامل درويش ۽ وطن پرست انسان هو.مهدي ڄاڻائي ٿو ته، “شاهه عنايت شهيد جي ڏاڏي مخدوم صدر الدين عرف صدو لانگاهه، اُچ شريف کان لڏي 900هه/ 1494ع ۾ سنڌ ۾ اچي، ‘ميرانپور’ ۾ سڪونت اختيار ڪئي. +رحيمداد خان مولائي شيدائي پنھنجي ڪتاب جنت السنڌ ۾ لکي ٿو ته:شاه عنايت الله ولد مخدوم فضل الله ولد ملا يوسف ولد ملا شهاب الدين ولد مخدوم صدولانگاه – سندس وڏا بغداد کان لڏي اچي اُچ شريف ۾ رهيا ۽ اتي جي غوثيه درگاه جا مريد ٿيا. +مخدوم فضل الله اُچ جي درگاه جو خليفو ٿي سنڌ ۾ آيو.نايت شهيد جا وڏا، اصل ۾ اُچ شريف جي لانگاهه قبيلي جا بزرگ هئا. +ملتان جا هئا، سندس وڏا بعد ۾ ملتان ڇڏي اچي سنڌ جي لاڙ واري علائقي ۾ مقيم ٿيا، پر سندن مٽي مائٽي ۽ لڳ لاڳاپا ملتان جي لانگاهه خاندان سان هلندا آيا. +صوفي شاهه عنايت جي والد مخدوم فضل الله ملتان جي لانگاهن مان شادي ڪئي، جنهن مان کيس ٽي پٽ ٿيا: پهريون مخدوم نالي چڱو، ٻيو مخدوم شاهه عنايت الله [شهيد] ۽ ٽيون مخدوم رحمت الله. +شجرو. +صوفي شاهه عنايت جو خانداني شجرو هن ريت آهي: +صوفي شاهه عنايت الله [شهيد] پٽ مخدوم فضل الله پٽ مخدوم محمد يوسف پٽ مخدوم ابراهيم قتال پٽ مخدوم محمد شهاب الدين پٽ مخدوم عجائب الدين عرف ملا آجب پٽ مخدوم صدر الدين عرف صدو لانگاهه. +ننڍپڻ ۽ تعليم. +صوفي شاهه عنايت شهيد 1656ع يعني ۱۰۶۶ ھ ۾ جنم ورتو.شهيد جي ولادت 1165هه ۾ ٿي. +شاه عنايت الله صوفي 55-1656ع ۾ تولد ٿيو. +ابتدائي تعليم پنهنجي والد مخدوم فضل الله کان حاصل ڪيائون. +ملتان جي ڪامل درويش شمس شاه کان چڱو ئي فيض پرايائين. +هن اهل دل صاحب کيس وري حيدرآباد دکن مبارڪ شاه عبدالملڪ، هڪ الله لوڪ ڏي روانو ڪيو. +سير ۽ سفر بعد اچي ميران پور (جهوڪ شريف) وسايائون. +انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا مطابق شاھ صاحب جي ولادت 1065هه/ 1655ع ۾، ميرانپور ۾ ٿي، پر ڪن روايتن مطابق سندس ولادت ملتان ۾ ٿي. +شاهه شهيد جي ننڍپڻ ۾ تعليم ۽ تربيت سندس والد وٽ پنهنجي ئي گهر ۾ ٿي ۽ پنهنجي پيءُ وٽان فارغ التحصيل ٿي، وڌيڪ تعليم پرائڻ لاءِ پنهنجي ڪجهه ساٿين سان گڏجي ملتان ويو، جتي شاهه شمس کان تعليم پرائڻ کانپوءِ، پنهنجي ساٿين ميان امين محمد [ڊاسوڙيءَ واري] نقشبندي، شاهه حمزي نمن واري ۽ ميان ابراهيم ڪاتيار سان گڏجي هندستان روانو ٿيو. +صوفي ازم جو رنگ ۽ نظريو. +شاھ صاحب جن حق جي تلاش ۾ سير سفر تي نڪتا. +ميان محمد امين نقشبندي، شاهه حمزو ۽ ميان ابراهيم ڪاتيار سفر ۾ ساڻن گڏ هئا. +سير سفر ڪندي ملتان آيا ۽ سال کن شيخ شمس الدين ملتاني جي خدمت ۾ رهيا. +ان کانپوءِ ٻيا گهڻائي شهر گهمندي آخر حيدرآباد دکن ۾ شاهه عبدالملڪ جيلاني جا مريد ٿيا. +اتي مرشد جي ارشاد موجب بانس جي ٻيلن ۾ خوب رياضتون ڪيائون. +مرشد مٿن گهڻو مهربان ٿيو ۽ مٿن ايتري ته فيض جي پالوٽ ڪيائون جو ڪمال جي درجي کي رسيا. +نيٺ هڪ ڏينهن پنهنجي مرشد کان وطن ورڻ جي اجازت گهريائون. +شاهه صاحب کين اجازت ڏني ۽ سندن آڏو ٽي سوکڙيو رکيائون ته هنن مان ڪا به هڪ کڻو. +اهي هيون ترار، تسبيح ۽ ڪونرو، پاڻ ترار کنيائون. +تنهن تي سندن مرشد فرمايو ته ”ان جو اجورو وڏو آهي“. +شاهه عنايت جواب ۾ عرض ڪيو ته ”سر حاضر آهي“ پوءِ کين هدايت ڪيائون ته ”ماٺ ۽ صبر ڪري سر ڏجو“ مرشد کان موڪلائي وطن موٽي آيا. +واٽ تي گهڻائي سندن مريد ٿيا. +انهن مان پنج سئو مريد ساڻن گڏ آيا، جيڪي وري واپس هندستان نه ويا +صوفي شاهه عنايت شهيد دکن ۾ شاهه عبدالملڪ جي هٿ تي تصوف ۽ سلوڪ جون منزلون طئي ڪيائين. +ظاهري علم, لاء شاهجهان آباد ۾ شاهه غلام محمد وٽ ويو، جنهن کي پاڻ تصوف جي رازن کان واقف ڪيائين ۽ اها محبت غلام محمد کي ٺٽي وٺي آئي پر شيخ اڳيان ادب ۾ سجدي ادا ڪرڻ تي مٿس عالمن جي تنقيد ٿي جنهن ڪري شاهه صاحب کيس واپس وڃڻ جو چيو. +انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا مطابق ، روحاني ۽ باطني علم حاصل ڪيا، پر مقامي ماڻهن سان بهترين تعلقات به قائم ڪيا. +کيس مختلف علمن سان گڏ مختلف زبانن تي به وڏي مهارت حاصل هئي. +عربي، فارسي، هندي [ديوناگري، گرمکي لپين سميت] ۽ ٻين ٻولين تي کيس عبور حاصل هو، پر گهڻو ڪري لکپڙهه فارسيءَ ۾ ڪندو هو. +” صوفي شاهه عنايت کي سيد عبدالملڪ موڪلائڻ کان اڳ فقيري ٽوپي ۽ ڳاڙهو خرقو ڏئي ‘صوفيءَ’ جي لقب سان نوازيو ۽ موڪلائڻ وقت کيس اجازت ڏيندي، سندس اڳيان مصلو، ڪؤنرو، تسبيح ۽ تلوار رکي فرمايائون ته ‘هنن مان ڪا به هڪ شيءِ کڻو’. +پاڻ تلوار کنيائون، جنهن تي مرشد فرماين ته: ‘انهيءَ جي قيمت ڳري آهي +تنهن تي صوفي شاهه عنايت وراڻيو ته: ‘سر حاضر آهي’ تڏهن سيد عبدالملڪ خوش ٿيندي، کيس اجازت ڏئي خبردار ڪيو ته ‘واٽ ويندي احتياط کان ڪم وٺجو ۽ گهٽ ڳالهائجو’ شاهه عنايت هندستان مان نڪري فقراء سميت ٺٽي شهر جي اولهه ڏکڻ واري ميدان تي اچي، پنهنجو ويڙهو قائم ڪيو، جنهن کي هو ‘دائرو’ سڏيندا هئا. +دائري ۾ موجود سڀئي صوفي بنا ڪنهن متڀيد جي هڪ ئي ڪٽنب وانگر رهندا هئا. +جڏهن هي مذهب ۽ ذات پات جي فرق کي ميٽي، ‘انساني مساوات’ سان رهڻ لڳا، تڏهن آس پاس جا ڪيترا آزاريل ۽ مسڪين هاري ۽ پورهيت ماڻهو، سندن ‘گڏيل نظام’ ۽ رهڻي ڪهڻيءَ جي اعليٰ اصولن کان متاثر ٿي، وٽن اچي رهڻ لڳا.بخش، شاهه عنايت جي فڪر بابت ڪتاب +‘شاهه عنايت شهيد’ جي صفحي 27 تي لکي ٿو ته: “صوفي شاهه عنايت، صوفي ازم تحت عوام سان مذهب ۽ ذات پات جي بنيادن تي پيدا ڪيل گروهه بندين، نفرت ۽ اوچ نيچ کي ختم ڪري منجهن اتحاد، اشتراڪ، اهنسا، برابري، ذهني سجاڳي پيدا ڪرڻ لاءِ اڳتي وڌيو ته جيئن عوام کي صحيح ۽ سچي آزاديءَ جي راهه ڏيکارجي. +ان سلسلي ۾ پير علي محمد شاهه راشدي پنهنجي ڪتاب +‘اهي ڏينهن، اُهي شينهن’ ۾ شاهه عنايت ۽ سندس پيغام جو ذڪر ڪندي لکي ٿو ته: +“سندس پيغام جو روح هو ته انسانن جو روح بيدار ٿئي. +منجهائن گندگيون مثلاً: تعصب، تفريق ۽ انسان دشمنيءَ جون غلاظتون دور ٿي وڃن ۽ سڀ پاڻ ۾ ملي هڪ لڙهيءَ ۾ پوئجي وڃن ۽ اسلامي اصولن مطابق همت کان ڪم وٺڻ جا اهل بڻجن. +ساڳئي وقت اسلامي فڪر ۽ روحاني روشني کي بلنديءَ تي رسائجي. +پير صاحب ساڳئي ڪتاب ۾ وڌيڪ لکيو آهي ته، “اهو هو اجتماعي ۽ اصولي تصور. +انفرادي طريقيڪار جا لوازمات هي هئا: الله سائينءَ تي توڪل، ذاتي حاجتون مختصر، تفريقون ختم، پاڻ ۾ محبت، عام انسان دوستي، جسم جي رياضت، روح جي راحت وغيره، پر انهن اصولن سان گڏوگڏ شاهه عنايت وٽ سماجي ۽ اقتصادي نظام لاءِ به اعلى آدرش موجود هئا. +هن نه رڳو اهو پيغام ڏنو، پر عملي طرح هڪ معاشرو اڏڻ لاءِ پهريائين عام (مقامي) ماڻهن جي ذهنن جي سجاڳي آڻڻ پ +ئي چاهي ته جيئن: +(1) ماڻهن مان اندروني اختلاف ۽ ڀيدڀاءُ ختم ٿئي ۽ هو پاڻ ۾ متحد ۽ هڪ آواز ٿين، (2) ظلم کان آزادي حاصل ڪري پنهنجا حق حاصل ڪن ۽ اقتصادي خوشحالي ماڻين، (3) باهمي تعلقات جو بنياد محبت ٿئي، (4) زندگي بامقصد، (5) اعلى ترين اقتدار جو حصول منتهي نظر، (6) پاڪ معاشري جي اڏاوت، +(7) هر عمل ۾ سچ ۽ صداقت، +(8) حق ئي حق هجي، (9) انهن سمورين شين جي حاصلات لاءِ عملي جدوجهد جي تعليم ۽ تربيت، +(10) هن ملڪ جا پيڙيل ۽ مظلوم ماڻهو متحد هجن، حڪومتي ۽ سماجي ظلم کان آجا هجن. +شاهه عنايت شهيد جي تحريڪ جا خاص مول متا، مٿين نقطن تي آڌاريل هئا، پر سڀ کان وڌيڪ زور مساوات ۽ زمين تي هاريءَ جي حق هئڻ تي هو، ڇو ته شاهه شهيد جي فڪر جو اهم نقطو اهو هو ته زمين جي پيداوار جو ڌڻي اهو ئي آهي، جيڪو انهيءَ تي محنت ڪري فصل اپائي ٿو. +شاديون ۽ اولاد. +شاهه شهيد چار شاديون ڪيون هيون. +پهرين پنهنجي چاچي مخدوم محمد عمر جي نياڻيءَ سان، جنهن مان کين اولاد ڪو نه ٿيو. +ٻي ڪڇ جي راجا جي خاندان مان ڪيائون، جنهن مان کين هڪ فرزدند ڄائو، جنهن جو نالو شاهه خليل الله هو. +جيڪو شاهه عنايت جي شهادت وقت پنهنجي ناناڻن ۾ هو. +جتان پوءِ ايران ويو. +ٽين شادي ٺٽي جي مخدوم اسماعيل جي ڀيڻ سان ڪيائون، ان مان کين ڪو اولاد ڪو نه ٿيو. +چوٿين شادي ٺڪرن سوڍن جي گهراڻي مان ڪيائون، جنهن مان کين ٻه فرزند ٿيا. +پير عزت الله شاهه ۽ پير سلام الله شاهه. +والد جي شهادت وقت پير عزت الله شاهه موجود نه هو ۽ پير سلام الله شاهه مهيني سوا جو معصوم ٻار هو. +سندن ولادت شهادت واري سال ٿي هئي +شاهه صاحب کي ٽي فرزند هئا؛ الهرکيو شاهه، مير قلندر علي شاهه ۽ مير منور علي شاهه، فقيري واري امانت مير قلندلر علي شاهه کي ملي.وڏي فرزند شاهه خليل الله جو ڪي قدر احوال ڏٺو ويو آهي. +هتي سندن بي اولاد جو مختصر احوال ڏنو وڃي ٿو؛ شاهه عزت الله شاهه شهيد جو وچون فرزند هو. +جهوڪ واري سانحي وقت ميران پور ۾ موجود نه هو.جون شاديون: +شاهه عنايت شهيد جي شادين بابت مختلف روايتون ملن ٿيون. +‘انيس المساڪين’ ۾ قاضي غلام محمد مهدي، شاهه شهيد جون چار شاديون ڄاڻائي ٿو، جڏهن ته ‘شهادت نامه’ ۾ سندس ٽي شاديون ڄاڻايل آهن. +انهن ٻنهي راين کي مدنظر رکندي ڊاڪٽر محمد علي مانجهيءَ، پنهنجي پي. +ايڇ. +ڊي ٿيسز ‘صوفي شاهه عنايت شهيد ۽ سندس سلسلي جا شاعر’ ۾ لکي ٿو ته، “شاهه شهيد چار شاديون ڪيون. +پهرين شادي هندستان ۾ رهڻ دوران ڪيائون، جنهن مان کين هڪ پٽ خليل هو. +ٻيءَ شادي هندستان مان واپسيءَ دوران مخدوم محمد اسماعيل جي نياڻيءَ سان ڪيائون، جنهن مان کيس اولاد نه ٿيو. +ٽين شادي ميرانپور ۾ اچڻ کانپوءِ پنهنجي خاندان مان ڏاڏي پوٽيءَ سان ڪيائون، جنهن مان +شاهه عزت الله ٿيو، جنهن کي ‘گُند پير’ جي نالي سان سڏيندا هئا ۽ هڪ نياڻي به ٿين. +چوٿين شادي سوڍن مان ڪيائون، جنهن مان کين هڪ فرزند صوفي سلام الله عرف ٿر ڌڻي بادشاهه ٿيو. +شاھ عنايت جي تحريڪ. +شاهه عنايت ڳوٺ جهوڪ عرف ميران پور غاريا يا گاجيا واهه ڀرسان ميرپور بٺوري ۾ رهي ڪري علم ۽ عرفان جي ڦهلائڻ ۾ لڳي ويو. +شاهه صاحب جي فيض ڪري پري پري کان ماڻهو اچي سندس مريد ٿيڻ لڳا ۽ هر هنڌ هاڪ وڌڻ لڳي.، جنهن جي ڪري هڪ ته بلڙي وارن سيدن جي پيري مريدي گهٽجڻ لڳي ۽ ٻيو اوسي پاسي وارن زميندارن جو اثر گهٽجڻ لڳو جنهن ۾ نور محمد پليجو ۽ حمل خان جت شامل هئا +انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا مطابق نايت، وقت جي انهن روايتي صوفين مان نه هو، جيڪي حالتن کي بدلائڻ بدران، ساڳين حالتن ۾ رهڻ کي ترجيح ڏيندا ۽ صبر ۽ قناعت جي تلقين ڪندا هئا. +اُنهن جي ڀيٽ ۾ صوفي شاهه عنايت زمين جي پيداواري عمل ۾ ‘مساوي شرڪت’ تي زور ڏنو. +هن جو اٽل ۽ پڪو عقيدو هو ته ‘مساوات محمّديءَ’ جي بنيادي گهرج اها آهي ته کيتي ٻاڙي اجتماعي بنيادن تي ڪئي وڃي، پيداواري عمل ۾ سڀ ماڻهو برابر جا شراڪت دار ٿين ۽ پيداوار کي ضرورت پٽاندر پاڻ ۾ ورهائي کڻن، ڇو ته ‘زمين الله جي آهي’ ۽ اُن تي سمورن انسانن جو هڪجهڙو حق آهي. +صوفي شاهه عنايت جي مريدن ۽ فقيرن اهو اصول خوشيءَ سان قبوليو ۽ اجتماعي هارپي ۾ شامل ٿي ويا. +صوفي شاهه عنايت جو گڏيل پوکي راهيءَ جو تجربو بيحد ڪامياب ويو. +جهوڪ ۾ رهندڙ فقيرن ۽ هارين کي نه بٽئي ڪرائڻي پوندي هئي، نه ڇيڙ ۽ بيگر وهڻي پوندي هئي ۽ نه ئي ڪنهن تپيداري قانون گُو کي ‘ستم شريڪي’ جهڙيون رسمون ادا ڪرڻيون پونديون هيون. +اهڙيءَ ريت صوفي شاهه عنايت جي هن ‘ڪاشتگاريءَ جي گڏيل نظام’ جي ناماچاري جلد ئي پري پري تائين پکڙجي وئي ۽ هر هنڌ هن ‘اجتماعي ڪاشتڪاريءَ’ جي نئين تجربي جو چوٻول ٿيڻ لڳو. +شاهه عنايت هندستان ۾ وڃي برهانپور شهر ۾ عبدالمالڪ جي صحبت حاصل ڪئي ۽ پنج ورهيه انهن جي نظرداريءَ ۽ تربيت هيٺ رهيو. +ظاهري علم جي حاصلات شاهه جهان آباد جي شاهه غلام محمد وٽ ڪيائين ۽ انهن جو مريد ٿيو. +شاهه عبدالمالڪ کان اجازت وٺي ٺٽي ۾ آيو. +نيٺ ٺٽي مان لڏي ميرانپور جي ڳوٺ ۾ آيو جنهن کي جهوڪ چيو ويندو آهي. +اُتي خانقاهه بڻائي ويٺو ۽ هزارين مريد ٿيڻ لڳس +تحفة الڪرام مطابق بلڙي وارن سيدن مان سيد عبدالواسع بن سيد عبدالغني بن سيد عبدالدليل بن سيد دين محمد،. +شاهه عنايت جي مخالفت ۾ اڳڀرو هو ۽ جنهن وڃي ان وقت جي ٺٽي جي ناظم لطف علي خان کي شڪايت ڪئي. +لطف علي خان بنا پڇا ڳاڇا ۽ معلومات وٺڻ جي بلڙي سيدن کي شاهه عنايت سان پاڻ نبرڻ جو حڪم ڏنو. +اهڙي اجازت ملڻ بعد انهن جهوڪ ۾ شاهه عنايت جي خانقاهه مٿان حملو ڪيو ۽ شاهه صاحب جي ڪيترن ئي مريدن کي ماري وڌو. +قتل ٿيندڙن جا وارث جڏهن حڪومت وٽ فرياد کڻي ويا ته حڪومت قاتلن جون زمينون انهن کي ورهائي ڏنيونشاهه عنايت جڏهن دکن مان موٽيو ته هن الله جي عبادت سان گڏو گڏ خلق جي خدمت کي پنهنجو شيوو بڻايو. +پنهنجي اباڻي زمين کي گڏيل ملڪيت قرار ڏنائون. +پير حسام الدين شاهه راشدي لکيو آهي ته ”سندس اهل خاندان ۽ سندس مريد يا هاري ناري گڏجي زمين ۾ هر ڪاهيندا هئا،“ آمدني ۽ پيداواري تي سڀني جو گڏيل حق هو ۽ ونڊڻ وقت هر ڪو هڪ جيترو ان ورهائي کڻندو هو. +“ ان دور ۾ شاهه عنايت صوفي هڪ منظم سياسي اُڀار واري تحريڪ هلائي جنهن کي ”جيڪو کيڙي سو کائي“ واري نعري تحت ياد ڪيو ويندو آهي. +سندس نعرو ان وقت سنڌ جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ مشهور ٿي ويو، هزارين سنڌي لڏي اچي جهوڪ ۾ سندس پناهه ۾ ويهڻ لڳا. +ظاهر آهي ته اهڙي سمڪ جڏهن حاڪمن کي پئي هوندي ته انهن اندروني طور ڪيتريون ئي رڪاوٽون کڙيون ڪيون هونديون، پر هي سيدزادو هر مشڪل مان پار پوندو ويو. +شاهه عنايت شهيد (جهوڪ وارو): مغل نوابن جي آخري ۽ ڪلهوڙن جي شروعاتي دؤر ۾، ‘جو کيڙي سو کائي’ جو نعرو هڻي، هارين جي حقن لاءِ عَلمُ بلند ڪندڙَ، نامور ۽ دلير صوفي بزرگ، صوفي شاهه عنايت شهيد کي، سنڌ جي مهان تاريخدان، پير حسام الدين راشديءَ، ‘ننڍي کنڊ جو پهريون سوشلسٽ صوفي’ سڏيو آهي. +صوفي شاهه عنايت وقت جي حڪمرانن سان سرچاءُ نه ڪيو ۽ ان وقت جي هاري دشمن سياسي نظام ۽ حڪومتي ادارن ۾ تبديليءَ لاءِ هڪ تحريڪ شروع ڪري، گڏيل عوامي مفادن جي جنگ وڙهيو. +سندس دؤر ۾ جاگيرداري نظام سنڌ ۾ ايترو ته حاوي ٿي چڪو هو، جو هزارين بلڪ لکين غريب ۽ لاچار هاري، چند جاگيردارن وٽ غلامن جهڙي زندگي بسر ڪندا هئا. +شاهه شهيد ڌارين حڪومتي ٽولن ۽ مقامي استحصالي قوتن [حاڪمن ۽ زميندارن] کي چڱيءَ طرح سمجهي، عوام ۾ شعور بيدار ڪيو ۽ سندن ذهنن ۾ اهو واضح ڪيو ته دنيا جي سڀني مهذب قانونن ۽ مذهبن ۾ انسان آزاد آهي، ڪو به ڪنهن کان نه وڌ آهي ۽ نه گهٽ، ۽ ‘زمين الله جي آهي’ (‘الارض لله’) ۽ اُن تي حق هر انسان جو آهي. +بغاوت جا الزام. +سندس فقيريءَ جي شهرت ديسان ديس پکڙجي ويئي. +سندس فقيريءَ جي غلغلي بلڙيءَ جي سادات مان سيد عبدالواسع ڪريم پوٽي ۽ ڀر وارن زميندارن کي ايترو ڊيڄاريو، جو هنن وقت جي حاڪم مير لطف علي ٺٽي جي نواب کي شڪايت وڃي روبرو پيش ڪئي. +هن سواءِ ڪنهن سبب جو نور محمد پليجي زميندار کي حڪم ڏنو ته هڪدم بلڙيءَ وارن جي مدد ڪري. +سندن فقيري انسان دوستي ۽ هن نئين زرعي نظام سبب ڪيترائي مسڪين هاري پنهنجي زميندارن کي ڇڏي اچي گڏيل ملڪيت ۾ شريڪ ٿيا. +تَر جي پيرن جا ڪيترائي مريد پنهجن مرشدن کي ڇڏي، اچي شاهه عنايت جا مرد ٿيا، تنهن ڪري پيرن، مرشدن زميندر، جاگيردارن ۽ مذهبي اڳواڻن سندن خلاف سازش سٽي. +نتيجي ۾ جهوڪ واري جنگ لڳي +انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا مطابق گهراڻن جي مريدن ۾ گهٽتائي آئي، پر تر جي زميندارن: نور محمد پليجي، حمل جت ۽ آس پاس جي ٻين علائقن جي ڪيترن زميندارن تي به وڏو اثر پيو. +صوفي شاهه عنايت جا فقير اُتي وڃي، سندن زمينداري حلقي ۾ ‘اجتماعي زراعت’ جي تبليغ ڪندا رهندا هئا. +نتيجو اهو نڪتو ته مقامي زميندارن جي هارين به مطالبو ڪرڻ شروع ڪيو ته ‘اسان جي زمينن ۾ به صوفي شاهه عنايت جي طريقي تي عمل ڪيو وڃي’، پر پيداوار ۾ ‘مساوي شرڪت’ جي اصول کي زميندار هرگز تسليم ڪرڻ لاءِ تيار نه هئا. +اُنهن محسوس ڪيو ته جيڪڏهن هن قسم جي انقلابي تبديليءَ جو ترت تدارڪ نه ڪيو ويو ته سنڌ ۾ سالن کان موجود جاگيرداري ۽ زمينداري سرشتو خطري ۾ پئجي ويندو. +ان ڪري هن خطري کي ٻُنجي ڏيڻ لاءِ زميندار، پاڻ ۾ گڏ ٿي، ٺٽي جي صوبيدار مير لطف علي خان وٽ دانهين ويا ته صوفي شاهه عنايت کي اجتماعي ‘کيتي ٻاڙي’ جي عمل کان روڪيو وڃي. +انهن زميندارن ۾ شاهه عبدالڪريم بلڙيءَ واري جو جانشين سيد عبدالواسع شاهه، شيخ زڪريا بهاؤالدين ملتانيءَ +جو جانشين شيخ سراج الدين، پليجاڻيءَ جو مشهور زميندار ارباب +نور محمد پليجو، حمل جت، لاکاٽ جو گل آگرو ۽ ٻيا ڪيترا زميندار شامل هئا. +هڪ روايت اها به آهي ته ٺٽي جي مولوين، عالمن ۽ بلڙيءَ جي سيدن شاهه عنايت جي مخالفت سندس ابتدائي ڏينهن کان ئي شروع ڪري ڇڏي هئي. +سن ۱۱۲۸ ھ (1716ع) ۾ لطف علي خان جي جاءِ تي نواب اعظم خان ٺٽي جو ناظم ٿي آيو ته شاهه عنايت جي دشمنن سندس ڪن ڀريا. +انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا مطابق [ڪتاب] ۾ ڄاڻايو ويو آهي ته، نواب اعظم خان، صوفي شاهه عنايت سان ملاقات لاءِ ويو، تڏهن فقيرن کيس ائين چئي روڪي ڇڏيو ته، حضرت هن وقت ورد وظائف ۾ مشغول آهي. +ٿوريءَ دير کانپوءِ جڏهن اعظم خان جي صوفي شاهه عنايت سان ملاقات ٿي، تڏهن +هن درويشاڻي ۽ دليرانه جواب، نواب اعظم خان کي مڇرائي وڌو ۽ هن سڀ کان پهرين اهو قدم کنيو ته صوفي شاهه عنايت جي خانقاهه سان لاڳو زمينن جون ڍلون، جيڪي اڳ ۾ معاف ڪيون ويون، سي ٻيهر لاڳو ڪري ڇڏيائين. +نواب اعظم خان شاهه عنايت جي خانقاهه وارين زمينن جي ڍل وٺڻ جو حڪم ڏنو، جيڪا اڳ ۾ معاف ٿيل هئي. +شاهه عنايت، اعظم خان کي چيو ته بادشاهه طرفان اها اڳ ۾ ئي معاف ٿيل آهي. +تنهنڪري اوهان ان جو مطالبو ڇو ٿا ڪريو! +شاهه عنايت جي اهڙي جواب تي اعظم خان ڪاوڙجي پيو. +شاهه ڪريم پوٽا سيد پڻ سندس حاسد ٿيا ۽ دهلي جي حاڪم تائين مٿس فرياد کڻي ويا ته شاھ عنايت فساد ٿو برپا ڪري. +ٺٽي جي حاڪم نواب اعظم خان به انهن جي پٺڀرائي ڪئي. +بادشاهه فرخ سير ڏانهن لکيائين ته شاهه عنايت ۽ سندس مريد ڍل نٿا ڏين ۽ بغاوت لاءِ بيٺا آهن. +اتان حڪم آيو ته انهيءَ فتني جي پاڙ پٽي وڃي. +آخر بادشاهه جي حڪم سان هڪڙو وڏو لشڪر آيو. +جنگ. +جنهن تي اعظم خان ۽ يار محمد ڪلهوڙي پنهنجون پنهنجون فوجون وٺي اچي جهوڪ شريف کي گهيرو ڪيو، شاهه عنايت جا مريد رات جو سرڪاري فوج مٿان ڇاپا هڻي ڪيترائي سپاهي ماريندا رهيا. +اهڙي طرح چئن مهينن تائين شاهه عنايت جي خانقاه جو گهيرو رهيو. +نيٺ مقالات الشعراءِ مطابق 8 ذوالقعد 1129هه (31 آڪٽوبر 1717ع) تي جنگ شروع ٿي. +ان وقت سندن 24 هزار جان نثار مريد هئا. +پنهنجن مريدن جو جوش ڏسي کين چيائون ته، ” بابا محبوب حقيقي ناز ڪيو آهي، ”اسان نياز ڪنداسون. +“ تڏهن خليفن عرض ڪيو ته قبلا! +اسان کي به اجازت ڏيو ته شهيد ٿيون. +“ تنهن تي مير جان الله شاهه کي حڪم ڪيائون ته توهان روهڙي وڃـو. +خواجه عبيدالله کي اجمير واپس وڃڻ جو ارشاد ٿيو. +شاهه عبداللطيف ٺٽوي کي ٺٽي وڃڻ جو حڪم مليو ۽ محمد اسماعيل کي پڻ ٺٽي وڃڻ جو امر ٿيو. +ڪن ٻين کي پڻ اجازت ڏنائون ته پنهنجي پنهنجي شهر هليا وڃن. +باقي 24 هزار مريدن ۾ سليمان هندي پڻ شامل هو، جيڪو هندوستان کان ساڻن گڏ آيو هو. +انهن فقيرن ما ٻه هزار چار سئو تاج پهريل هئا. +مير علي شير قانع لکي ٿو ته، “اعظم خان، ميان يار محمد خان ۽ ٻين سڀني زميندارن توڙي سنڌ جي انهن ماڻهن ڏانهن مدد ڪرڻ جا حڪم پهتا، جن وٽ پنهنجا لشڪر هئا ۽ جن کي اڳي ئي فقيرن سان ڪينو هو. +انهن سڀني حڪمناما وصول ڪندي ئي جنگي تياريون شروع ڪري ڏنيون. +صوفي شاهه عنايت جي خلاف سبي، گنجابه، چانڊڪا، مختلف ڪوهستاني علائقن، ٺٽي ۽ ٻين ماڳن کان هزارين فوجن، ان وقت جي جديد هٿيارن سان مسلح ٿي اچي، 14 ذوالقعد 1129هه/ 9 آڪٽوبر 17177ع تي جهوڪ جي علائقي جو گهيراءُ ڪيو. +16 ذوالقعد 1129هه/ 11 آڪٽوبر 17177ع تي ميان يار محمد به وڏو لشڪر وٺي اچي جهوڪ پهتو ۽ +17 آڪٽوبر تي باقاعدي جهوڪ جو گهيراءُ ڪيو ويو. +پر شاهه عنايت جي فقيرن جي حڪمت عمليءَ [کاهين کوٽي ڇڏڻ] کين اڳتي وڌڻ کان روڪي ڇڏيو. +سرڪاري لشڪر وٽ توبون به هيون، پر چئني پاسن کان وڏي کاهي هجڻ جي ڪري، انهيءَ ڏينهن هو اڳتي وڌي نه سگهيا. +صوفي شاهه عنايت پنهنجي فقيرن کي خونريزي ۽ اڳرائي ڪرڻ کان روڪي ڇڏيو هو، پر جڏهن سرڪاري فوج جو ميرانپور کي گهيرو گهڻو تنگ ٿيو، تڏهن صوفي فقير مجبور ٿي پيا، جنهن کانپوءِ نيٺ شاهه عنايت کين جنگ ڪرڻ جي اجازت ڏني. +18 ذوالقعد 1129هه/ 13 آڪٽوبر 17177ع تي اڃا رات جو چوٿون پهر باقي هو، ته فقير خاموشيءَ سان ڪاٺ جي مُٺين واريون ترارون کڻي، مخالف لشڪر تي اچي ڪڙڪيا ۽ سندن گهڻو نقصان ڪيائون. +جهوڪ واري جنگ ۾ اهي سڀ فقير شهيد ٿيا، جن کي ستن کوهن ۾ دفنايو ويو. +انهن کوهن کي ” گج شهيدان“ سڏيو ويندو آهي +جنت سنڌ ۾ مولائي شيدائي مطابق: هن اوچتو فقيرن تي ڪاهي، ڪيترائي ماڻهو شهيد ڪيا. +فقيرن ظلم جي روئداد دهليءَ جي مغل شهنشاه فرخ سير کي وڃي سڻائي، جنهن خونين جون سموريون زمينون خون بها ۾ فقيرن کي ڏياريون. +فقيرن ايترو زور ورتو جو گادي نشين پيرن، زميندارن، خواه علماءَ سندن وڌندڙ اثر رسوخ مان تنگ ٿي وقت جي حاڪم ٺٽي جي نواب اعظم کي چوريو، جنهن ميران پور تي ڇهه مهينا گهيرو ڪيو، مگر ڪجهه ڪين وريو. +تاريخ جي ورقن مان ڄاڻ پوي ٿي ته جڏهن دشمنن لاءِ ٻيو ڪو چارو نه رهيو ته ڳالهين ۽ ٺاهه بهاني کيس گهرائي قتل ڪيو ويو. +جڏهن جهوڪ جهريو ته شاهه عنايت جي مريدن جو پڻ قتل عام ڪيو ويو. +ڪيترئن مريدن کي ڳولي ڳولي ماريو ويو. +پر شاهه عنايت جي فڪر ۽ سندس لازوال نعري ”جيڪو کيڙي سو کائي“ کي ڪوبه شڪست نه ڏئي سگهيو. +شھادت. +محاصرو [گهيرو] چار مهينا لاڳيتو هليو ۽ جڏهن صوفي فقير ٻيهر دشمن فوج تي غالب ٿيا، تڏهن سرڪاري لشڪر وري منجهي پيو. +آخر هنن حيلي بازي ۽ مڪاريءَ کان ڪم ورتو. +هنن سوچيو ته صوفين کي شڪست ڏيڻ. +اھو منصوبو شهداد خان جو جوڙيل هو. +ان ڏس ۾ عملي ڪم به مير شهداد خود ئي ڪيو. +صوفي شاهه عنايت ۽ مير شهداد خان پاڻ ۾ سنڍو ٿيندا هئا. +پر ‘انيس المساڪين’ جو مصنف قاضي غلام مهدي، انهيءَ سڄي دوکيبازي ۽ منصوبي جوڙڻ جو ذميوار ميان يار محمد ڪلهوڙي کي بيان ڪري ٿو. +آخرڪار صوفي شاهه عنايت کي قرآن پاڪ وچ ۾ ڏئي، دوکي سان گرفتار ڪري، اعظم خان ۽ ميان يار محمد ڪلهوڙي جي اڳيان آندو ويو. +9 سفر 1130هه (پهرين جنوري 1718ع) تي يار محمد ڪلهوڙي جي پٽ محمد خان ۽ مير شهداد بلوچ، شاهه عنايت کي صلح ڪرڻ تي راضي ڪري ورتو. +ان ٺاهه ۾ اهو فيصلو ٿيو ته درويشن جي جان ۽ مال کي ڪو نقصان نه پهچايو ويندو. +انهيءَ ٺاهه کان پوءِ شاهه عنايت، اعظم خان وٽ پهتو ته خبر پيس ته اهو ٺڳي جو ٺاهه هو.نواب اعظم خان شاهه عنايت کي قيد ڪرڻ جو حڪم ڏنو. +۱۵ صفر ۱۱۳۰ ھ (7 جنوري 1718ع) تي شاهه عنايت کي شهيد ڪيو ويو +نواب جي روبرو فقير صوفي صاحب جيڪي سوالن جا جواب ڏنا، تن کي مير علي شير قانع ٺٽوي ’مقالات الشعرا‘ ۾ نقل ڪيو آهي، جنهن مان صوفي درويش جي بزرگي ۽ ڪماليت معلوم ٿئي ٿي. +مرڻ مهل سندس زبان تي هيٺيون شعر روانو: تاريخ جي ڪتابن ۾ آيل آھي ته شاھ عنايت شھيد ٿيڻ کان ڪجھ وقت اڳ فارسي ٻوليءَ ۾ ھي شعر پڙھيو ھو ته، +انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا مطابق ٽي ڏينهن قيد ۾ رکڻ کان پوءِ، 15 صفر المظفر 1130هه/ 7 جنوري 1718ع تي نواب اعظم خان آڏو صوفي صاحب کي پيش ڪيو ويو. +صوفي شاهه عنايت سان سندس ننڍو ڀاءُ رحمت الله شاهه، سندس ڀائٽيو محمد يوسف پٽ رحمت الله ۽ ٻارهن خاص مريد گڏ هئا. +اعظم خان ۽ شاهه عنايت جي وچ ۾ جيڪا گفتگو ٿي، سا مختلف ماخذن هن ريت بيان ڪئي آهي: +شاعر شيخ محمد رضا، جيڪو ان وقت درٻار ۾ موجود هو، تنهن وچ ۾ شاهه عنايت کي مخاطب ٿي هيئن چيو: +مٿين سوالن جوابن کانپوءِ شاهه عنايت جي اکين آڏو سندس ڀاءُ رحمت الله شاهه ۽ ڀائٽيي محمد يوسف کي جلاد هٿان شهيد ڪرايو ويو، ۽ صوفي شاهه عنايت کي ضد تان هٽي وڃڻ لاءِ چيو ويو، پر صوفي شاهه عنايت چيو ته “سر ڏيندس، پر حق نه ڇڏيندس. +جنهن کانپوءِ، 15 صفر المظفر 1130هه/ 7 جنوري 17188ع تي صوفي شاهه عنايت جو سر ڌڙ کان ڌار ڪري، کيس شهيد ڪيو ويو. +شهادت وقت سندس زبان تي حافظ شيرازيءَ جو هيءُ شعر جاري هو: +جنگ کان پوءِ. +شاهه شهيد جو وچون فرزند هو. +جهوڪ واري سانحي وقت ميران پور ۾ موجود نه هو. +شاهه شهيد جي شهادت کان پوءِ پڙهو گهمرايو ويو هو ته ؛ جتي به ڪو صوفي ڏسو ته ان کن قتل ڪري سر کڻي اچو ۽ انعام حاصل ڪريو. +هن سلسلي ۾ مير علي شير قائع لکي آهي ته ؛ ان کانپوءِ ( شهادت کانپوءِ) نواب شهر ۾ پڙهو گهمرائي ڇڏيو هو ته ڪو به ماڻهو ( يا الله) جو نعرو نه هڻي، جيڪو حڪم عدولي ڪندو، تنهن کي ترار جي ڌار تي رکيو ويندو. +اهي ڳالهيون ملڪان ملڪ مشهور ٿي ويون. +جڏهن اجمير واري خليفي خواجه عبدالله عرف حاميد کي ان سانحي جي خبر پئي ته ڏاڍو ڏک ٿيس، دهلي جو هاڪم سندس معنق هو، هن ان وٽ وڃي پنهنجي مرشد جي لاءِ سفارش ڪئي، بادشاهه کي قائل ڪري صوفين جي سر وڍڻ وارو حڪم منسوخ ڪرايئين ۽ سنڌ اچي شاهه عزت الله کي گاديءَ تي وهاريائين، شاهه عزت الله سنه 1182ع ۾ وصال ڪيو. +شاھ عنايت جا خليفا. +شھيد شاھ عنايت جا 40 خليفا هئا، جن مان 14 گهڻو مشهور آهن، سڀني ۾ وڏو مير جان الله شاهه رضوي هو، هتي انهن مان ۽ خليفن جو مختصر ذڪر ڪيو وڃي ٿو. +مير جان محمد شاهه. +وڏو عابد زاهد هو. +بهترين خطاط هو، قرآن مجيد لکي ان جي اجوري مان گذر سفر ڪندو هو، سندن هزارين مريد هئا، جن مان ميان باقر علي شاهه بڪار وارو ۽ شاهه عبدالنبي گندا واهه وارو غلام رسول پٺاڻ ۽ شاهه عبدالوهاب شاهه گهڻو مشهور آهن: فارسي زبان جو بلند پايه شاعر هو، سندن ديوان، ديوان مير، ۽ سندن پوٽي جان الله شاهه عاشق جو ديوان عاش، سندن پوين وٽ محفوظ آهن. +شاھ عبداللطيف ٺٽوي. +هيءُ پنهنجي وقت جو وڏو بزرگ ٿي گذريو آهي، شاهه اسماعيل صوفي ۽ علامه محمد معين ٺٽوي جو گهرو دوست هو، موسيقي جو ماهر هو، فارسي زبان جو سٺو شاعر هو،” مشهوري کان ڀڄندڙ ۽ وڏين ڪرامتن جو مالڪ هو“ شاهه سلام الله ٿر ڌڻي کي هن فقير فيض پهچايو هو +عبدالڪريم ٺٽوي. +هن خليفي شهه شهيد جو روضو مبارڪ جوڙايو، روضي جو ڪم گهڻو ڪري رات جو هلندو هو، اهل بيت پڻ عقيدت مان چولي جون تغاريون ڍوئيندا هئا، اهي سيد ٺٽي ۾ صوفي سيد سڏبا آهن. +محمد اسحاق. +هيءُ فقير نصرپور جو ويٺل هو، روحل فقير ڪنڊريءَ وار سندن اولاد مان آهي. +محمد صدي ڀيڏن وارو. +هيءُ ذات جو لاکو هو ۽ هالا تعلقي جو ويٺل هو، ميڙي جي شروعات هن خليفي جي رٿ سان ٿي، پوءِ هر سال ميلو لڳندو رهيو، جيڪو اڃا تائين لڳندو اچي. +خواجه عبدالله عرف حاميد. +هيءُ اجمير وارن بزرگن مان هو، هن خليفي دهلي جي حڪمران کان پروانو وٺي صوفين جي مارڻ ۽ ( يا الله) چوڻ واريون پابنديون ۽ قهري قانون منسوخ ڪرايا، سنڌ اچي شاهه عزت الله شاهه کي گاديءَ تي ويهاريو. +سليمان هندي. +هيءُ خليفو پنج سئو هندي فقيرن سان حضرت صوفي صاحب سان گڏ هند کان سنڌ آيو هو ۽ سليمان هدي سڏبو هو، وڏو بهادر انسان هو، رياضتون ڪري وڏي مقام تي پهتو، 1130 هه ۾ پنهنجي مرشد سان گڏ شهيد ٿيو. +اڊن اوراهه وارو. +هيءُ ذات جوڳ سمون هو، وڏيون رياضتون ڪيائين، اڪثر ٻڪريءَ جي تازي کل وٺي بدن تي پائي ڇڏيندو هو، اٺ ڏينهن اها کل چڙهي پئي هوندي هيس. +شاهه اسماعيل ٺٽوي. +سندن اصل نالو اسد الله هو، حضرت صاحب جو پيارو خليفو هو، صوفي صاحب کي پنهنجي ڀيڻ جو سنگ ڏنو هئائين، مقلات الشعراءَ ۽ تحفته الڪرام ۾ سندس احوال آيل آهي، مولانا وفائي تذڪره مشاهير سنڌ ۾ لکيو آهي ته ؛ شاهه اسماعيل وقت جو هڪ وڏو بزرگ ڪرامتن ۾ وڏي ڪرامات جو مالڪ هو. +شاهه عنايت الله صوفي جهوڪ واري سان دوستي ۽ اخلاص جا گهاٽا تعلقات هوس. +ورثو. +شاهه عنايت عالم، فاضل ۽ شاعر هو. +سندس فارسي ۽ سنڌي شعر موجود آهن. +شاهه عنايت کي سنڌ جي صوفي بزرگن جو سرتاج پڻ چيو ويندو آهي. +سائين جي ايم سيد طرفان کيس سورمو قرار ڏيڻ بعد سندس مزار تي هزارين نوجوان پڻ هر سال وڃي کيس سلامي ڏيندا آهن. +اڄ جڏهن به شاهه عنايت صوفيءَ جي جنم ڏينهن تي جهوڪ ۾ ميلو لڳندو آهي ته سندس هزارين عقيدتمند سان گڏ سنڌ جا وطن پرست نوجوان يونيورسٽين، ڪاليجن ۽ مختلف شهرن مان گاڏيون ڪاهي اچي جهوڪ ۾ ڳاهٽ ٿيندا آهن. +شاهه عنايت صوفي سنڌ سان محبت ۽ وفا جو اهڃاڻ آهي، نوجوان کيس ڀيٽا ڏئي پنهنجي لاءِ اتساهه حاصل ڪندا آهن. +شاھ عبداللطيف ڀٽائي شاھ عنايت شھيد جي ياد م ھيٺيون بيت چيو: +سندس ان تحريڪ بابت سنڌ جي ڪيترن ئي ليکڪن پنهنجا ڪتاب لکيا آهن پر انهن مان پروفيسر محمد علي مانجهي جو ’صوفي شاهه عنايت ۽ سندس سلسلي جا شاعر‘، صوفي حضور بخش جو ڪتاب ’شاهه عنايت‘، دانش نواز گهانگهرو جو ’شهيد صوفي شاهه عنايت‘ اهميت جا حامل آهن، جن ڪتابن جي مطالعي مان اسان کي صوفي شاهه عنايت جي فڪر، فلسفي ۽ سندس جدوجهد بابت تفصيل ملن ٿا. +عرس. +سندس عرس هر سال ملهايو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22711.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22711.txt new file mode 100644 index 0000000..4e23323 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22711.txt @@ -0,0 +1,39 @@ +ايني بيسنت +جنم. +مشهور ٿياسافسٽ ايني بيسنت (Annie Besant) آڪٽوبر 1847ع ڌاري لنڊن (انگلينڊ) ۾ ڄائي. +سندس پيءُ جو نالو ”پيچ وُڊ“ ۽ ماءُ جو نالو ”ايميلي“ هو. +سوانح. +1867ع ۾ هڪ ڪرسچن پادري ”فرئنڪ بيسنت“ سان ويهن ورهين جي ڄمار ۾ سندس وِهانءُ ٿيو، جنهن مان کيس ٻه پٽ ٿيا، پر ذهني هم آهنگي نه ٿيڻ سبب ڇهن سالن جي عرصي ۾ ٻئي هڪ ٻئي کان ڌار ٿي ويا. +پادري ڪٽر خيال هو ۽ ايني بيسنت آزاد خيال هئي. +ايني بيسنت انگلينڊ، فرانس ۽ جرمنيءَ ۾ تعليم حاصل ڪئي. +هن مڙس کان ڌار ٿيڻ کان پوءِ ٻارن جي تربيت لاءِ مزدوري ڪري وقت گذاريو ۽ ايئن کيس مزدور طبقي جي مشڪلاتن جو احساس ٿيو. +1874ع ڌاري هن جي انگلينڊ جي نامور اڳواڻ ۽ پارليامينٽ جي ميمبر چارلس براڊلا سان ملاقات ٿي ۽ هوءَ سندس اخبار ”نيشنل رفارمر“ جي ڪيترو وقت اسسٽنٽ ايڊيٽر به ٿي رهي. +هن ساڻس گڏجي ٽريڊ يونين سرگرمين ۾ حصو ورتو. +مسٽر براڊلا ۽ ايني بيسنت مظلومن جا حامي هئا، ان ڪري اقتدار جا ڌڻي سندن قلم ۽ تقريرن کان ڪؤ کائيندا هئا. +ان ئي زماني ۾ هنن ٻنهي گڏجي ”برٿ ڪنٽرول“ (ڄم روڪ) بابت هڪ ڪتابڙو لکيو، جنهن انگلينڊ جهڙي قدامت پسند ملڪ ۾ ٻڙڌول مچائي ڇڏيو. +مٿن ڪيس هليو ۽ کين هڪ سال سزا ملي، پر پوءِ اپيل تي آزاد ٿيا. +ايني بيسنت بنيادي طرح سوشلسٽ خيال هئي، جڏهن ته مسٽر براڊلا سوشلزم کي شخصي آزاديءَ لاءِ ڇيهي ڪار سمجهيو ٿي، -ان- ڪري سندن اختلاف ٿي پيا. +ايني بيسنت سوشل خيال ”فيبن سوسائٽي“ ۾ 14 سال ڪم ڪيو ۽ سوشلزم جي حمايت ۾ ڪيترا رسالا ڪڍيا، هن ئي پارٽيءَ اڳتي هلي ”ليبر پارٽيءَ“ کي جنم ڏنو. +ايني بيسنت 2 مئي 1889ع تي مئڊم بلئوٽسڪيءَ جي ”ٿياسافيڪل سوسائٽيءَ“ جي ميمبر رهي. +سوسائٽيءَ جي خواهش تي 16 نومبر 1893ع تي ٽيو ٽيڪورن (مدراس) ۽ -ان- کانپوءِ 15 مارچ 1894ع تي ممبئيءَ پهچي هندستان ۾ ٿياسافيڪل سوسائٽيءَ لاءِ ڪم شروع ڪيائين. +هوءَ غير معمولي صلاحيت جي مالڪ ۽ بهترين مقرر هئي. +هن ڪيترائي ڪتاب لکيا، -جواهر لعل نهرو- سندس تقريرن جو معترف هو ۽ مهاتما گانڌي سندس بي بها خدمتن جو قائل هو ۽ سڀاش چندر بوس کيس مشرق ۽ مغرب جو سنگم سمجهندو هو. +ٿياسافيڪل سوسائٽي جي صدر ڪرنل الڪاٽ جي وفات (17 فيبروري 1907ع) کان پوءِ ايني بيسنت دنيا جي ٿياسافيڪل سوسائٽيءَ جي صدر چونڊي وئي ۽ ان منصب تي وفات (20 سيپٽمبر 1933ع) تائين 26 سال ڪم ڪيائين. +هن انڊين بواءِ اسڪائوٽ ايسوسيئيشن پڻ قائم ڪئي. +ايني بيسنت هفتيوار ”ڪامن ويلٿ“ سان گڏ ”مدراس اسٽينڊرڊ“ کي خريد ڪري ان جو نالو بدلائي روزاني اخبار ”نيو انڊيا“ جاري ڪئي. +هن 1917ع ۾ هوم رول تحريڪ هلائي، جنهن دوران نظربندي ۾ رهي. +هوءَ انڊين نيشنل ڪانگريس جي ميمبر پڻ رهي ۽ هندستان جي مکيه سياسي، سماجي ۽ تعليمي تحريڪن جي رهبر رهي. +ايني بيسنت ٿياسافيڪل سوسائٽيءَ جي صدر هئڻ دوران سوسائٽيءَ جي پليٽ فارم -تان- ”نيشنل ايجوڪيشن موومينٽ“ شروع ڪئي، جنهن جو مقصد هندستان جي سماجي ۽ تعليمي -ترقي- هئي. +ان تحريڪ نيشنل ايجوڪيشنل ٽرسٽ قائم ڪري تعليمي ادارا قائم ڪيا، جيئن ته سوسائٽيءَ جو هيڊ ڪوارٽر مدراس ۾ هو، -ان- ڪري هن اتي ”مدن -پالي- ڪاليج“ قائم ڪيو، جيڪو اڳتي هلي سينٽرل هندو يونيورسٽيءَ ۾ تبديل ٿيو. +هن ٽرسٽ مختصر عرصي ۾ -بنارس- گرلس ڪاليج، ڪانپور هاءِ اسڪول، بانڪيپور هاءِ اسڪول، گورکپور هاءِ اسڪول، ڀاون نگر هاءِ اسڪول ۽ ٻيا 19 تعليمي ادارا قائم ڪيا. +ايني بيسنت جو سنڌ جي تعليمي ترقيءَ ۾ تمام اڳڀرو ڪردار آهي. +موجوده گورنمينٽ ڪاليج حيدرآباد (سنڌ نيشنل ڪاليج) جو قيام ان جو مثال آهي. +هن ڪاليج لاءِ حيدرآباد جي دانوير شخص پرتاب راءِ سنگهه پنهنجي زمين ”ڪاري ڦڙدي“ (ڪاري موريءَ) ڀرسان ڏني ۽ سنڌ جي اهم ٿياسافسٽ عالمن ڄيٺمل پرسرام گلراجاڻي، ديوان هيرانند سنتو ڪرام، ديوان سندر داس منگهارام وڪيل، جهمٽ مل جگتياڻي ۽ ڏيارام گدومل جي مدد سان هي ڪاليج قائم ٿيو. +جڏهن سيپٽمبر 1917ع ۾ -ايني بيسنت- حيدرآباد سنڌ ۾ آئي ته مٿين ٿياسافسٽ عالمن سان گڏجي هن موجوده ريڊيو پاڪستان حيدرآباد ڀرسان بيسنت لاج يا بيسنت هال جو بنياد رکيو. +ان موقعي تي ديوان بولچند جي گهر ۾ مٿئين ڪاليج لاءِ رٿا جڙي ۽ ايني بيسنت پهرين -آڪٽوبر- 1917ع تي پنهنجي 70 هين سالگرهه تي هن ڪاليج جو پنهنجي هٿن سان بنياد رکيو ۽ -ان- جو نالو ”سنڌ نيشنل ڪاليج“ تجويز ڪيو ويو. +هن ڪاليج جي استادن ۾ ڄيٺمل پرسرام گلراجاڻي ۽ ڪلياڻ آڏواڻي به شامل رهيا آهن. +ديهانت. +ايني بيسنت هندو ڌرم جو به وسيع مطالعو ڪيو ۽ ڀڳوت گيتا جو انگريزيءَ ۾ ترجمو به ڪيو هئائين. +هن جون ڪيتريون يادگار تصنيفون آهن. +پاڻ 20 سيپٽمبر 1933ع تي لاڏاڻو ڪيائين. +سندس ميت کي هندومت جي رسمن موجب اديار (مدراس) ۾ اگني سنسڪار ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2273.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2273.txt new file mode 100644 index 0000000..ba3d20d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2273.txt @@ -0,0 +1,51 @@ +آريا +آريا: +پروفيسر مئڪس ملر جي چوڻ موجب ”آريه“ لفظ جو ڌاتو يا بنياد آهي ”آر“ معنيٰ ”هر ڏيڻ“ جيڪي ماڻهو زمين کي هر ڏيئي کيتي ڪندا هئا، سي ڏوٿين ۽ خانه بدوش مالدارن کان وڌيڪ سڌريل ليکبا هئا ۽ اهي ئي خانداني يا وڏا گهراڻا سمجهبا هئا. +انهيءَ سبب ”آريه؛ لفظ جي معنيٰ ئي هئي شريف يا وڏو. +گهراڻو +آرين جو اصل ماڳ. +آريا اصل ڪٿان آيا، ان بابت عالمن جي راين ۾ هڪجهڙائي نه آهي. +رگ ويد ۾ آرين ۽ آڻ آرين وچ جنگين بابت تمام گهڻو احوال ملي ٿو. +بهرحال انهيءَ ۾ سندن بڻ بڻياد بابت ڄاڻ حاصل ڪرڻ ۾ مدد نٿي ملي. +ٻين ٻولين جي کوجنائن مان پروڙ پوي ٿي ته اهي وچ ايشيا کان آيا هئا. +اهو نظريو اڳتي هلي ڪن عالمن طرفان غلط قرار ڏنو ويو ۽ آرين جو اصل هنڌ اُتر قطب ڄاڻايو ويو. +گنگاڌرڪ تلڪ هندن جي ويدن، اتهاسن ، پراڻن سان گڏ پارسين جي زنداوستا مان ڪيترائي حوالا ڏئي ڄاڻايو آهي ته آريا اصل ۾ ”ميرو پربت“ جا رهاڪو هئا جيڪو اُترقطب طرف هو. +هن وقت اسان جي پڻ ڪيترن ئي عالمن جو رايو به ساڳيو آهي ته سڀ آريا لوڪ جيڪڏهن ميروپربت جا رهاڪو نه به هئا ته به سندن اڪثريت اتان جي هئي. +اهو پڻ چيو ويو آهي ته رگ ويد جون ڪافي رچنائون انهي وقت جون آهن جڏهن اهي اترقطب طرف ميروپربت تي رهندڙ هئا. +اُترقطب اهڙو علائقو آهي جتي سج ۽ ٻيا ستارا نه ڪي اُڀرندي يا لهندي ڏسجن ٿا ۽ نه رات ڏينهن وارو اسان جهڙو ساڳو وايو منڊل آهي پر جيالاجي مطابق اهو يقين ڪيو ويو آهي ته ڪو اهڙو وچولو دور به گذريو آهي جنهن ۾ اُتي ماڻهو رهي سگهيا ٿي. +چوڻ ۾ اچي ٿو ته قديم يونانين جو اصلوڪو ماڳ پڻ ميروپربت هو. +سندن ديوتا ”دئونيسوس“ بابت يوناني لوڪ ائين چوندا آهن ته ”زيئوس“ جو پٽ هو. +۽ ڌرتي سندن ماءُ هئي. +رگ ويد ۾ آڳاٽن آرين آسمان ۽ ڌرتيءَ کي ابو ۽ اما سڏيو آهي. +تحقيق جي بنياد تي وچ ايشيا سان آرين جو تعلق ڪمزور ثابت ٿيو آهي ۽ اُترقطب واري نظريي کي هٿي ملي آهي. +طرفن جي نالن مان ڏکڻ ۽ اتر لفظ انتهائي قديم زماني جا لفظ آهن. +اتر مطلب پاسو، پر سنسڪرت ۾ ان جو مطلب آهي ”مٿيون پاسو“، سنسڪرت ۾ ”اُد“ جو مطلب مٿاهون يا اُتم آهي. +هن وقت اتر جو ضد ڏکڻ سڏجي ٿو پر اصل ۾ ائين نه آهي. +سنسڪرت ۾ اتر جو مطلب آهي مٿيون ۽ ان جو ضد آهي ”آڌر“ يعني هيٺيون. +سنسڪرت ۾ اتر جو ضد پورب پڻ آهي. +سوال اهو آهي ته پوءِ هاڻوڪو رواج ڪيئن پيو؟ +سنڌي لفظ ”ڏکڻ“ اصل ۾ سنسڪرت لفظ ”دڪشڻ“ آهي. +جنهن جو مطلب آهي ساڄو ۽ سنسڪرت ۾ ان جو ضد آهي ”وام“، جنهن جو اُچار هندي ۾ آهي ”بام“، ”باوان“ يا ”بانوان. +“ انهن لفظن جو مطلب آهي کٻو يا ڏائو، ٻيو لفظ آهي ”بائين“ جنهن جو مطلب آهي ”کٻو“. +عالمن مطابق چئني ڏسائن جي نالن جون اڳيان توڙي هاڻوڪا مطلب سمجهڻ تڏهن آسان ٿيندو جڏهن تسليم ڪبو ته آڳاٽن هندن ۽ يونانين جا اباڏاڏا اصل ميروپربت جا رهاڪو هئا. +ميروپربت اترقطب ۾ هو، جتي نئين سال جي شروعات ۾ ائين لڳندو آهي ته سج ڏکڻ کان اڀري ٿو. +جنهنڪري ڏکڻ لفظ جو مطلب هو ”اڀرندو“، سنسڪرت ۾ ”دڪشڻ“ جو بنياد آهي ”دڪش“ جنهنجو هڪڙو مطلب آهي ”اڀرڻ“. +اترقطب ۾ سج ڏکڻ طرف کان ڦيرا کائيندو اڀرندو آهي. +تنهنڪري اتر لفظ جو مطلب ٿيو مٿيون پاسو. +آڳاٽا لوڪ پوءِ اترقطب ڇڏي هيٺ ڏکڻ طرف (وچ ايشيا، ايران، هندستان) آيا. +اُتي سج سڌو اوڀر کان اڀرندي ڏٺائون ته انهيءَ طرف کي سڏيائون ”پورب“ جنهن جو مطلب آهي ”اڳيون پاسو“ يا اهو پاسو جتان سج اڀري ٿو. +ان جو ضد ٿيو ”پڇم“ يا پٺيون پاسو يعني اهو پاسو جتان سج ُالهي ٿو. +اڀرندي منهن ڪري بيهبو ته سڄي هٿ وارو پاسو ڏکڻ ٿيندو جنهنڪري ڏکڻ جو مطلب پوءِ وڃي ٿيو ”ساڄو“. +ساڄي هٿ سان ڪم ڪار ڪيو ويندو آهي تنهنڪري ڏکڻ جو مطلب ”ڦڙت“ به آهي ڇاڪاڻ ته کٻي هٿ جي ڀيٽ ۾ سڄو هٿ ڦڙتي سان ڪم ڪار ڪري سگهي ٿو. +آرين جو اصلوڪو ماڳ: آڳاٽن آرين جي نه رڳو ٻولي ساڳي هئي، پر ڌرم ڪرم به ساڳيو هون، بلڪه ائين سمجهڻ ۾ آيو ته حسب نسب به هڪڙو ئي هون، تنهنڪري سڀاويڪ طرح سوال اٿيو ته هندن، ايرانين ۽ يوروپي لوڪن جا ابا ڏاڏا اصل ڪهڙي هنڌ گڏ رهندا هئا، جتان هڪ ٻئي جي ٻولي سکيا ۽ ساڳيا ڌرمي خيال به پرايائون، جنهنڪري ڏند ڪٿائون به ساڳيون اٿن؟ +هن بابت ڪئين رايا ظاهر ڪيائون، جن جا وڏا بيان رايل ايشياٽڪ سوسائٽيءَ جي جرنل ۽ ڪن ڪتابن ۾ ڏنل آهن؛ پر ڪن صاحبن پنهنجي ڪتابن ۾ انهن سڀني کوجنائن جو اختصار به ڏنو آهي. +هتي ٻن اکرن ۾ ٻڌائجي ٿو ته علم لغات جي اُصولن ڳولي لهڻ ۾ جن صاحبن منڍ ۾ ئي چڱو بهرو ورتو هو، تن مان مکيه ائڊيلنگ صاحب هو، جو سنه 1806ع ۾ گذاري ويو. +هن صاحب اهو رايو ظاهر ڪيو ته انسان ذات پهريائين پيدا ئي مشرق (پورب) ۾ ٿي هئي ۽ ڪشمير واري ماٿر ”باغ عدن“ هئي، جا اڄ به بهشت جون سڪون پيئي لاهي. +پارسين جي زنداوستا ۾، خاص ڪري وينديداد جي پهرئين فرگرد ۾، ڪن مڪانن جا نالا ڄاڻايل آهن، تن مان جَي. +جِي رهوڊ (J. +G Rhode) صاحب کي ائين وسهڻ لاءِ سبب ٿيو ته ايرانين جو اصلوڪو ماڳ باختر (بختر Bactria) هو. +اها ڳالهه 1820ع ۾ ظاهر ڪيائين. +پاٽ صاحب (Pott) جي راءِ موجب اڪسس يا آمو درياءُ (Oxus) ۽ جئڪسارٽس (Jaxartes) نديون جتي ساوڪ سبزي لائي، باغ عدن بنائي بيٺيون آهن، سو آرين جو اصلوڪو ماڳ هو. +سندس اهو رايو سنه 1847ع ۾ لئسن صاحب (Laseen) ۽ 1848ع ۾ جيڪب گرم (Jacob Grimm) قبول ڪيو. +اهو وچ ايشيا وارو نظريو ٻين جن عالمن قبول ڪيو ۽ عام خلق ۾ گهڻو ڦهلايو، تن مان مکيه پروفيسر مئڪس ملر هو، هو صاحب پورو هنڌ پاڻ به ڄاڻائي ڪونه سگهيو، تنهنڪري رڳو ايترو چيائين ته آريه لوڪ ”ايشيا ۾ ڪنهن هنڌ“ گڏ رهندا هئا. +ائين به ڄاڻايائين ته انهن ئي آرين يورپ جا ٻيٽ ۽ ڪنارا، ايشيا کان اچي والاريا هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22738.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22738.txt new file mode 100644 index 0000000..d5e1f2a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22738.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ايم بي انصاري +ايم. +بي -انصاري- ريڊيو -پاڪستان- حيدرآباد جو پهريون سنڌي پروڊيوسر ۽ بعد ۾ -اسٽيشن- ڊائريڪٽر ٿي رهيو آهي، سندس اصل نالو محمد بخش -انصاري- هو، کيس عام طرح باباءِ سنڌي براڊ ڪاسٽنگ سڏيندا آهن، هو صداڪاريءَ جي شعبي ۾ زيڊ. +اي بخاريءَ جو شاگرد هو، پر ڊرامن جي ڊائلاگن ادا ڪرڻ ۾ پنهنجو مٽ پاڻ هو. +ايم. +بي انصاريءَ جيڪب -آباد- جي -انصاري- محلي ۾ 1931ع ۾ قادر بخش انصاريءَ جي گهر ۾ -جنم- ورتو، هو پاڻ ۾ ٽي ڀائر هئا، سندس وڏن جي روزگار بابت ڪا ڄاڻ نه آهي، البته ورهاڱي کان پوءِ ايم. +بي -انصاري- روزگار جي سلسلي ۾ جلد ڪراچي هليو آيو، پاڻ 51-1950ع ڌاري ڪراچي ريڊيو تي آڊيشن ڏيئي ڪامياب ٿيو، صلاحيتن ۽ خوبصورت آواز جي ڪري ريڊيو جي بالا آفيسرن مان زيڊ. +اي بخاريءَ کيس پنهنجي ويجهو رکيو ۽ کيس علي محمد چاڳلا جي پروڊيوسرشپ هيٺ شروع ٿيندڙ سنڌي سيڪشن ۾ اسٽاف انائونسر مقرر ڪيو. +17 -آگسٽ- 1955ع تي ريڊيو حيدرآباد قائم ٿيو ته -انصاري- صاحب کي اسٽاف انائونسر مان -ترقي- ڏيئي پروڊيوسر طور چاڳلا صاحب سان گڏ حيدرآباد موڪليو ويو. +ريڊيو 1956ع ڌاري جڏهن حميد نسيم حيدرآباد ريڊيو -اسٽيشن- جو ريجنل ڊائريڪٽر ٿي آيو ته -ان- وقت حيدرآباد ريڊيو تي ٻه پروڊيوسر هئا، -اردو- پروگرامن لاءِ -الياس- عشقي ۽ سنڌي پروگرامن لاءِ ايم. +بي -انصاري-. +-انصاري- صاحب زبردست انائونسر ۽ صداڪار هو، پاڻ ڪنهن به صداڪار يا آرٽسٽ جي لفظي يا اچار جي غلطي برداشت نه ڪندو هو. +”رس رهاڻ“ ۽ ”شبستان“ سندس يادگار پروگرام رهيا آهن ۽ حال حيات سازندن جو چوڻ آهي ته ايم. +بي انصاريءَ جهڙو بهترين ميوزڪ رڪارڊسٽ سنڌ کي اڄ تائين نه مليو آهي. +هن زيڊ. +اي -بخاري- ۽ حميد نسيم جي ذوق جمال مان ڪافي پرايو، آواز جي لاهه چاڙهه جو فن ڄاڻندڙ صداڪار هو، خود پسند ضرور هو، پر خوشامد پسند نه هو. +ايم. +بي -انصاري- 31 مارچ 1991ع تي ريڊيو -پاڪستان- ڪراچيءَ مان ڊائريڪٽر جي حيثيت سان رٽائر ٿيو ۽ 11 مارچ 1993ع ۾ 62 ورهين جي عمر ۾ ڪراچيءَ ۾ وفات ڪيائين، کيس اباڻي شهر جيڪب -آباد- جي -انصاري- محلي ويجهو مقامي قبرستان ۾ دفن ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2274.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2274.txt new file mode 100644 index 0000000..0a87ba7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2274.txt @@ -0,0 +1,84 @@ +سنٿالي ماڻھو +ڪول ۽ سنٿال شايد معلوم ڄاڻ مطابق سنڌ جا قديم ترين رهواسي آهن. +جڏهن سنڌ وٽان سمنڊ هٽي پري ٿيو ته پهريان ڪهڙيون قومون سنڌ ۾ آباد ٿيون ان بابت ڪا تز ڄاڻ نه پئجي سگهي آهي. +ڌرتيءَ جي ٽئين دور ۾ جيڪي پنڊپاهڻ ملن ٿا انهن جي بنياد تي ئي اهو فيصلو ڪري سگهجي ٿو ته سنڌ جا قديم ترين رهواسي ڪير هئا. +تحقيق مان ايتري ڄاڻ پئي آهي ته موجوده قومن مان قديم ترين لوڪ جن اتر هندستان وسايو سي هاڻوڪن سنٿالن، ڀيلن ۽ منڊ لوڪن جا اباڏاڏا هئا. +اها ئي راءِ سنڌ بابت تڏهن تسليم ڪئي وئي جڏهن سيوهڻ وٽ کوپڙيون لڌيون ويون. +ساڳي طرح موهن جي دڙي مان پڻ ڪولن ۽ سنٿالن جون کوپڙيون لڌيون ويون. +تنهنڪري خاطريءَ سان ڪولن ۽ سنٿالن کي سنڌ جي قديمي ۽ پهريان رهواسي سڏي سگهجي ٿو. +جڏهن اتر هندستان جو گهڻو ڀاڱو اڃان سمنڊ هيٺ هو تڏهن ڏکڻ هندستان وارو پاسو آفريڪا، سيلون ۽ آسٽريليا سان خشڪي ذريعي ڳنڍيل هو. +ٻولين جي کوجنا ذريعي ماهرن وٽ سبب مهيا ٿيل آهن ته اهي قديم لوڪ انهيءَ رستي آسٽريليا کان چين ولايت واري واٽ وٺي، آسام ۽ بنگال ڏي آيا ۽ پوءِ اتر هندستان ڏي هليا ويا. +هن وقت سندن اولاد وچ هندستان طرف سنٿال پرڳڻن ڇوٽا ناگپور طرف رهي ٿو. +
هاڻوڪا ڪول ۽ سنٿال جيڪي ٻوليون ڳالهائين ٿا تن جي بناوٽ انهن ٻولين جهڙي آهي جيڪي انڊو چائنا ۽ ملايا اُپٻيٽ کان وٺي آسٽريليا ۽ پالينيشيا تائين ڳالهائجن ٿيون. +اهو ئي سبب آهي جو ڪولن ۽ سنٿالن جون ٻوليون آسٽريليا جي ٻولي خاندان جي هڪ شاخ سڏجڻ ۾ آيون. +
ڪولن ۽ سنٿالن جي ٻوليءِ ۾ ”ڪول“ لفظ جو مطلب آهي ”ڄڻو“ يا ”ماڻهو“. +سندن اولاد ڪيئي صديون اتر هندستان ۾ رهيو تنهنڪري اهي آرين سان تعلق ۾ آيا. +جنهنڪري سنسڪرت ۾ ”ڪول“ لفظ داخل ٿيو. +جنهنجو مطلب ٿيو ”جهنگلي يا اڻ سڌريل“. +جنهن مان اها ڳالهه به عيان ٿئي ٿي ته آرين اڳوڻن ڪولن کي اڻ سڌريل حالت ۾ ڏٺو. +ڪولن ۽ سنٿالن ۾ ڪي ”منڊ“ لوڪ به هئا جن جو ذڪر ”مهاڀارت“ ۽ ”وايو پراڻ“ ۾ ملي ٿو. +تنهنڪري سندن ٻوليون ”ڪوليرين“ يا ”منڊا“ سڏجڻ ۾ آيون. +ساڳي طرح سنسڪرت ۾ ”منڊ“ لفظ جو مطلب آهي ”گهٽ ذات وارو يا نيچ“ يا ٻيو مطلب اٿس، ”مڏو يا جڏو“. +ان مان ظاهر ٿئي ٿو ته آرين پاڻ کي برتر ٿي سمجهو جنهنڪري ٻين کي ”اڻ آريا“ يا پوءِ بگڙيل اُچار تحت ”اناڙي“ سڏيو ويو. +انهن قديم ماڻهن کي ”مليڇ“ به سڏيو ويندو هو جنهن جو مطلب آهي، ”جنهن کي پوري ٻولي (سنسڪرت) ڳالهائڻ نه اچي. +“ ڪولن جي ٻوليءِ جو هن وقت سنڌ ۾ ڪوبه نالو ڪونهي پر ٻوليءِ ۾ ان ڳالهه جا آثار ملن ٿا. +اڪثر اڻ پڙهيل هاري ويهه ويهه ڪري ڳڻيندا آهن، اهي پنجاهه بدران ”اڍائي ڪوڙيون“ لفظ ڪتب آڻيندا آهن، يا سٺ بدران ”ٽي ڪوڙيون“ جنهن جو مطلب آهي ٽي ويهون. +آرين جي ڳڻپ جو دستور ڏهاڪن جي ترتيب تي رکيل هو ان ڪري اسان وٽ سندن اُچار ٿوري ڦير سان اڄ به رائج آهن. +جيئن ٻارنهن (ٻاڏنهن) يا تيرنهن (تيڏهن) وغيره. +ڪولن ۽ سنٿالن جي ٻوليءَ ۾ ”ڪول“ لفظ جي معنيٰ آهي ”ڄڻو“ يا ”ماڻهو“ جيئن ويجهڙائيءَ ۾ مهاتما گانڌيءَ اڇوتن کي نالو ڏنو ”هريجن“ يعني هريءَ يا ڀڳوان جو جيو (People of God) تيئن ڪول لوڪ به سڏبا هئا. +سندن اولاد ڪئين صديون ساندهه سڄي اتر هندستان ۾ هو؛ تنهنڪري هو آرين سان لهه وچڙ ۾ آيا هئا، ۽ انهيءَ سبب سنسڪرت ۾ به ”ڪول“ لفظ چالو ٿيو، پر معنيٰ ٿيس ”جهنگلي يا اڻ سڌريل. +“ هن مان ظاهر آهي ته آڳاٽن آرين ڪولن کي اڻ سڌريل حالت ۾، يا پاڻ کان گهڻو گهٽ ڏٺو هو، تنهنڪري ”ڪول“ لفظ جي اها معنيٰ ٿي. +ڪولن ۽ سنٿالن ۾ ڪي ”منڍ“ لوڪ به هئا، جن جو ذڪر مهاڀارت (پرو6-2410 ۽ وايُو پراڻ (14-123) ۾ آهي. +انهيءَ سبب ڪولن، سنٿالن، منڊ لوڪن وغيره جون ٻوليون سندن نالن پٺيان ”ڪوليرين“ يا ”منڊا“ ٻوليون (Kolarian or Munda Languages) سڏجن ٿيون. +سنسڪرت ۾ ”منڍ“ لفظ جي هڪڙي معنيٰ آهي ”گهٽ ذات وارو يا نيچ“ ۽ ٻي معنيٰ اٿس ”مڏو، جڏو يا ڪند فهم“؛ هن مان به ظاهر آهي، ته آڳاٽن آرين هنن قديم ڪولن کي پاڻ کان گهڻو گهٽ ٿي ڄاتو ۽ پنهنجي اصل نسل تي فخر هُئو، جنهنڪري ”ڪول“ ۽ ”منڍ“ لفظن کي اهي اُگريون معنائون ڏنائون. +اهي لوڪ آرين جي نسل مان نه هئا، تنهنڪري ”اڻ آريا“ سڏجڻ ۾ آيا. +آهستي آهستي ”اڻ آريا“ لفظ جو اُچار بگڙجي ٿيو ”اناڙي“ ۽ هيئنر معنيٰ اٿس ”جهنگلي يا اڻ سڌريل“. +انهن قديم لوڪن کي ”مليڇ“ به سڏيندا هئا، جنهن جي اصل معنيٰ هئي ”جنهن کي ٻولي (سنسڪرت) پوري ريت ڳالهائڻ نه اچي. +“ انهن ماڻهن جي رهڻي ڪهڻي به آرين جهڙي نه هئي، تنهنڪري ”مليڇ“ جي پوءِ معنيٰ ٿي ”پليد“، وغيره هنن حقيقتن مان ٻه ڳالهيون ثابت ٿين ٿيون: +(1) آڳاٽن ڪولن وغيره ۾ ڪي اهي به هئا، جي ”ڀيل“ سڏجن ٿا. +اهي اڄ تائين سنڌ ۾، خاص ڪري ٿر ۾، گهڻا آهن. +هاڻوڪا ڀيل کڻي راجپوتانا مان يا ٻين هنڌان ويجهڙائي ۾ آيا هجن؛ پر اصل انهن آڳاٽن لوڪن مان آهن. +ڀيلن مان ڪيترا اڄ تائين شڪار ڪري قوت گذران ڪندا آهن، تنهنڪري ”پاراڌي“ (شڪاري) سڏجن ٿا. +ڍاٽڪي ٻوليءَ يعني ڍٽ يا ٿر جي ٻوليءَ ۾ ڀيلن کي ”ٿوري“ به چوندا آهن. +(2) ڪولن جي ٻوليءَ جو هن وقت سنڌ ۾ نالو به ڪونهي، پر نيشان آهن. +مثلاً اسانجا ڪيترا هاري ناري ۽ ٻيا اڻ پڙهيل اڪثر ويهه ويهه ڪري ڳڻيندا آهن. +اهي ”پنجاهه“ بدران چون ”اڍائي ڪوڙيون“ ۽ ”سٺ“ بدران چون ”ٽي ڪوڙيون يا ٽي ويهون“. +انهيءَ سبب چوڻي آهي ته ”جهڙي يعني ڏهاڪن جي ترتيب (Decimal system) تي ٻڌل هو، جنهنڪري انگن، تي نالا ئي اهڙيءَ طرح رکيائون ۽ اسين اهي ساڳيا انگ، ٿوري ڦريل اُچار سان اڄ تائين ڪم پيا آڻيون. +مثلاً ٻارهن (اصل-ٻاڏهن) معنا ٻه ۽ ڏهه 12، تيرهن تيڏهن معنيٰ ٽي ۽ ڏهه، ۽ چوڏهن معنيٰ چار ۽ ڏهه. +اهو ڏهه ڏهه ڪري ڳڻڻ جو دستور اول آڳاٽن آرين وڌو، جو يورپ ۽ ايران وارن به اختيار ڪيو. +آڱرين تي ڳڻڻ جو رواج بلڪل سڀاويڪ ۽ نهايت سولو سهنجو آهي، تنهنڪري اڄ به اسين آڱرين تي ڳڻيون ٿا. +ڀائنجي ٿو ته آڳاٽن آرين کي ڏهه ڏهه ڪري ڳڻڻ جو خيال هٿن جي ڏهن آڱرين مان آيو. +ڪولن ۽ سنٿالن شايد پيرن جون آڱريون به ٿي ڳڻيون، جنهنڪري ويهه ويهه ڪري ڳڻڻ جي ترتيب (Vigesimal System) چالو ڪيائون ۽ اها هن وقت اسان کي کل جهڙي پيئي لڳي، جنهنڪري اهو اڻ سڌريل ماڻهن جو رواج ڪري ليکيون ٿا. +سر گريئرسن ڄاڻايو آهي ته اهو ويهه ويهه ڪري ڳڻڻ جو دستور ڪولن ۽ سنٿالن جو آهي، جو اتر هندستان جا اڻ پڙهيل ماڻهو اڄ تائين هلائيندا پيا اچن، ۽ خود ”ڪوڙي“ (Score) منڊا ٻولين جو لفظ آهي. +(3) سنڌيءَ ۾ آوازن مان ٺهيل لفظ گهڻا آهن – مثلاً ڪتي جو آواز ”ڀنءُ ڀنءُ“ ٻليءَ جو آواز ”ميائو ميائو“ انهن کانسواءِ گهڻگهڻ، جهڻجهڻ، ٺاٺا، ٺڪ ٺڪ، ٺڪا ٺوڪي ۽ ٻيا ڪيترا آوازن مان ٺهيل لفظ آهن. +وچ هندستان جا هاڻوڪا ڪول ۽ سنٿال به ائين آوازن مان ٺهيل لفظ گهڻا ڪم آڻين ٿا. +سندن ابن ڏاڏن جي ٻوليءَ جو اهو اثر آرين جي سنسڪرت تي ٿيو هجي ته عجب ڪونهي. +(4) سنڌ ۾ هاري ناري ۽ ٻيا ڪيترا اڪثر رڳو پوتڙو هيٺان ڪري پنهنجي ڪرت ڪار ڪن ٿا. +اهو اصل سنٿالن ۽ ڪولن جو جاري ڪيل رواج چوڻ ۾ اچي ٿو، جو وچ هندستان طرف سندن اولاد اڄ تائين هلائيندو پيو اچي. +ڀائنجي ٿو ته جڏهن ڪپڙن اُڻڻ جو رواج پيو، تڏهن انهن قديم لوڪن لانگوٽي ٻڌڻ ۽ پوتڙي ڍڪڻ جو رواج وڌو، جو پوءِ فقيرن ۽ ساڌن به اختيار ڪيو. +(5) منڇر ڍنڍ جا مهاڻا جنهن نموني جيئرا پکي جهليندا آهن، سو نمونو نهايت جهونو آهي. +اُهي مهاڻا جڏهن ڍنڍ جا پکي جهلڻ ويندا آهن، تڏهن ڪي ترهي تي ترندا ويندا آهن. +ترهي جي اڳيان پاٻوڙا (پٻڻ جا پن) وغيره اڳيان ٽنبي ڇڏيندا آهن، جنهنڪري پريان ائين پيو ڀائنبو آهي، ڄڻ ته پاڻيءَ ۾ پن ترندا پيا اچن. +ڪي مهاڻا پٻڻ جي پنن مان ٽوپ ٺاهي، انهن سان مٿو ۽ منهن ڍڪيندا آهن. +مهاڻا پاڻ پاڻيءَ اندر هوندا آهن، باقي رڳو پاٻوڙي سان ڍڪيل مٿو ٻاهر ڪڍندا آهن، انهن پنن مان ٺهيل ٽوپن ۾ ٻه ننڍڙا ٽنگ ڪندا آهن، ۽ انهن اکياڙين مان پکين ڏي پيا نهاريندا آهن. +پکين جي ليکي ڪو پاٻوڙو لڙهندو پيو اچي، سو بنا ڪنهن ڊپ ڊاءَ جي پاڻيءَ تي ترندا آهن. +وقتي ته پکي انهن پاٻوڙن جي آسپاس اچي ڪٺا ٿيندا آهن. +اهو وجهه وٺي مهاڻا، پاڻيءَ مان هيٺان ئي هيٺان هٿ وجهي، پکين کي ڄنگهن کان جهلي، بلائتو ڪندا آهن. +جيئرن پکين ڦاسائڻ جو اهو عجيب نمونو هيوز صاحب جي سنڌ گزيٽيئر موجب به نهايت قديم زماني جو آهي. +جنهن صورت ۾ ڪولن جي سڀيتا جو مرڪز سيوهڻ وارو پاسو هو ۽ اهو جيئرن پکين جهلڻ جو نمونو رڳو منڇر طرف آهي، تنهن صورت ۾ ائين پيو سمجهجي، ته اهو آڳاٽو ڪولن وارو دستور آهي، جو منڇر جا مهاڻا اڄ تائين هلائيندا پيا اچن. +(6) ڪراچي ۾ شاهه بندر طرف ”ستاهه“ نالي واهه آهي، اُن جي پريان سنڌونديءَ جو هڪ ڀاڱو ”مگدو“ سڏبو هو، ڇاڪاڻ ته انهيءَ پاسي درياهه جو ڪنٺو اصل ”مگدو“ ذات جي ٻروچن وسايو هو. +انهيءَ مگدي جي پريان سنڌونديءَ جو ٻيو ٿورو ڀاڱو ”پوپٽ ڪوٺبو هو. +”پوپٽ“ معنيٰ ”طوطو“ يا ”چتون“. +اسانجي درياهه تي اهو نالو پيو ڪيئن؟ +سنڌ بابت متفرقه احوال بمبئي سرڪار جي دفتر مان چونڊي، ٻن ڀاڱن ۾ ڇپايا اٿن، جن مان ٻئي ڀاڱي ۾ گهڻو ذڪر سنڌونديءَ ۽ ان جي ڦيرين گيرين جو آهي. +سنڌونديءَ جي جدا جدا ڀاڱي تي اڳي جيڪي نالا رکيل هئا، تن جو ذڪر ڪندي ڄاڻايو اٿن، ته سنڌونديءَ جي انهيءَ ڀاڱي تي ”پوپٽ“ نالو هن ڪري پيو، جو قديم زماني ۾ انهيءَ طرف جا ميربحر درياهه ۾ گهڙڻ مهل پنهنجي پير لاءِ هڪ پوپٽ (حتون) قرباني طور ڏيندا هئا. +سنڌ ۾ طوطن يا چتن جي قربانيءَ جو رواج نڪي هندن نڪي مسلمانن ۾ آهي، ڪولن ۽ سنٿالن بابت چون ٿا ته اهي آسٽريليا طرفان چين ولايت واري واٽ وٺي آيا هئا. +آسٽريليا ۾ بک ڪڍڻ ۽ ٻلين چاڙهڻ جو رواج نڪو اڳي هو، نڪو هاڻي آهي. +انهيءَ ساڳئي ڪتاب (بمبئي سرڪار واري دفتر) ۾ ڄاڻايل آهي، ته اهو رواج چين ولايت ۾ آهي. +جنهن صورت ۾ ڪولن ۽ سنٿالن بابت عالم چون ٿا ته اهي چين ولايت واري واٽ وٺي. +هندستان آيا هئا، تنهن صورت ۾ ائين وسهڻ لاءِ سبب ٿئي ٿو ته اهو چتن جي قربانيءَ جو رواج انهن لوڪن چين ولايت کان ايندي ڏٺو هو، جو سنڌ ۾ چالو ڪيائون ۽ سندن اولاد پوءِ به هلائيندو پئي آيو. +هن وقت اهو رواج ڪونهي. +هنن ڳالهين جي کوجنا اڄ تائين ڪنهن به عالم ڪانه ڪئي آهي. +حال اسان ائين فرض ڪيو آهي، ته اهي رواج ڪولن ۽ سنٿالن واري زماني جا آهن، جو آرين وٽ اهڙا رواج هئائي ڪين. +ڪول ڀارت ۾ شيڊولڊ ڪاسٽ آبادي ۾ شامل آهن. +انڊيا جي 2011 جي آدمشماري مطابق اتر پرديش رياست ۾ ڪول ماڻھن جو تعداد 422,042 آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22741.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22741.txt new file mode 100644 index 0000000..5d53376 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22741.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ايلي ڪاٽ علي گوھر +ايلي ڪاٽ علي گوهر جي والده -انگريز- دور ۾ ليڊي ڊفرن اسپتال ۾ هڪ ڊاڪٽرياڻي هئي ۽ سندس پيءُ آرٿر سڊني ڪاٽ (Arthur Sydney Acott) حـيـدرآبـاد ۽ مـيـرپورخاص جو ڪليڪٽر هو. +ايلي ڪاٽ جي والده جا منشي +محمد علي جي گهر واريءَ سان تمام سٺا تعلق هئا، هن کي اولاد نه پئي ٿيو، هڪ ڀيري اشرف شاهه جي پڙ مان ماتمي جلوس پئي آيو ته هن ڊاڪٽرياڻيءَ سڀني کي دعا گهرندي ڏسي پاڻ به پنهنجي اولاد لاءِ دعا گهري، انهيءَ سال کيس پٽ ڄائو، جنهن کان پوءِ هي پاڻ ۽ پنهنجي پٽ ايلي ڪاٽ کي محرم جي ڏهاڙن ۾ ڪارا ڪپڙا پارائيندي هئي. +اڳتي هلي انهيءَ ايلي ڪاٽ -اسلام- قبول ڪيو ۽ پنهنجو نالو علي گوهر ڪاٽ رکيائين. +هي ايڪسائيز انسپيڪٽر آف سنڌ به رهيو. +اشرف شاهه جي پڙ، قدم گاهه مولا علي ۽ ٻين هنڌن -جتي- به مجلس ٿيندي هئي ته ايلي ڪاٽ پاڻ اتي وڃي شريڪ ٿيندو هو، اڪثر وقت اشرف شاهه جي پڙ ۾ گذاريندو هو. +هن اشرف شاهه جي درگاهه کي ٺهرايو ۽ اتان پاڻ ذوالجناح سينگاري ماتمي جلوس جو انتظام ڪندو هو ۽ نياز به ڪندو هو. +هي نماز ۽ -تهجد- جو سخت پابند هوندو هو. +جوانيءَ ۾ هڪ دفعو لنڊن ويو، -جتي- سندس پيءُ سندس شادي ڪرائي هئي، جنهن مان کيس ٻه پٽ ۽ هڪ ڌيءَ جو اولاد ٿيو. +ڪجهه عرصي کانپوءِ هي حيدرآباد ۾ اچي رهائش پذير ٿيا. +-پاڪستان- ٺهڻ کان پوءِ جڏهن سڀ -انگريز- آفيسر موٽي لنڊن ويا، تڏهن هن جي پيءُ ۽ زال به موٽي هلڻ لاءِ ضد ڪيو، آخرڪار هن جي انڪار بعد علي گوهر ڪاٽ جو پيءُ، زال ۽ -ٻار- کانئنس ناراض ٿي لنڊن هليا ويا. +علي گوهر ۽ سندس ماءُ هتي رهي پيا، علي گوهر جي والده جلد وفات ڪئي، جنهن کي حيدرآباد جي گورا قبرستان ۾ دفن ڪيو ويو. +-ان- کان پوءِ علي گوهر اشرف شاهه جي پڙ کي اچي وسايو ۽ عزاداريءَ ۽ ماتمي جلوس منعقد ڪرائيندو هو، هن 1970ع ۾ وفات ڪئي ته کيس اشرف شاهه جي درگاهه ۾ ئي دفن ڪيو ويو. +اهو پڙ -پاڪستان- ٺهڻ کان وٺي هاڻي اشرف شاهه جو پڙ نه پر ’ايلي ڪاٽ جو پڙ‘ سڏبو اچي، اهو پڙ حيدرآباد جي پڪي قلعي جي صدر دروازي جي ڀر ۾ موجود آهي، -جتي- اڄ به عزاداريءَ جو سلسلو -جاري- آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22765.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22765.txt new file mode 100644 index 0000000..fe77830 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22765.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ايف. +خان +پاڪستاني آثارِ قديمه جي ماهر ۽ تحقيقي اداري جي هن سربراهه ابتدائي -تعليم- مڪمل ڪرڻ بعد ننڍي کنڊ جي مشهور ۽ پهرين مسلم يونيورسٽي عليڳڙهه مان پهريان -تاريخ- جي شعبي ۾ ۽ پوءِ جاگرافي جي شعبي ۾ ماسٽرز جون ٻه ڊگريون حاصل ڪيون. +بعد ۾ هن لنڊن يونيورسٽي مان آثارِ قديمه جي شعبي ۾ جي عنوان سان تحقيقي مقالو تحرير ڪري پي. +ايڇ. +ڊي جي سند حاصل ڪئي. +-آڪٽوبر- 1938ع ڌاري، هندستاني -آثار قديمه- جي سرڪاري اداري ۾ شموليت اختيار ڪيائين، جتان پوءِ 1947ع ۾ کيس هندستاني حڪومت پاران چيني آثارِ قديمه بابت علمي ڄاڻ حاصل ڪرڻ لاءِ -ٽن- سالن لاءِ چين موڪليو ويو. +آثارِ قديمه جي شعبي ۾ سندس اهم ڪارنامو سنڌو ماٿري -تهذيب- تي گذريل 25 سالن ۾ ٿيل -تحقيق- جو وسيع پيماني تي تقابلي مطالعو انتهائي اهميت جو حامل آهي. +-ان- کان علاوه هن قديم هندو، -ٻڌمت- ۽ اسلامي دؤر جي آثارن ۽ انهن دورن بابت پيدا ٿيل مفروضن/ مسئلن جو تحقيقي نقطهء نگاهه سان مطالعو پڻ پيش ڪيو. +پاڻ 1954ع کان -اوڀر- -پاڪستان- ۾ موجود قديم -ٻڌمت- جي ماڳ مينامتي جي کوٽائي جي عمل ۾ سرگرم رهيو. +جڏهن ته سندس ٻين اهم تحقيقن ۾ سنڌو ماٿري جي آڳاٽي هڙپا ۽ موهن جي دڙي جي -تهذيب- ۽ -آبادڪاري- واري پراڻي ماڳ ڪوٽڏيجي بابت کوجنا، سنڌ جي شهر ڀنڀور ۾ اٺين صدي عيسوي ڌاري عربن پاران قائم ڪيل آڳاٽي شهر جي آثارن تي ڪيل -تحقيق- شامل آهي. +هن پنهنجي تحقيقي ڪم جي حوالي سان بي شمار مقالا تحرير ڪيا آهن، جيڪي مختلف ملڪن جھڙوڪ: -آمريڪا-، نيدرلينڊ، برطانيه، هندستان ۽ -پاڪستان- جي تحقيقي جرنلن ۾ شايع ٿيندا رهيا آهن. +آثارِ قديمه جي حوالي سان سندس ڪيل خدمتن عيوض 1961ع ۾ پاڪستاني سرڪار پاران کيس تمغهء -پاڪستان- سان نوازيو ويو. +سندس شايع ٿيل ڪتابن جي فهرست هن ريت آهي: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22774.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22774.txt new file mode 100644 index 0000000..d38b08c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22774.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +ايسراڻي +ايسراڻي: نک (ماکيجا ):هي اصل اروڙونسي آهن ۽ سندن نکڙيا سئوٽ لاڙ ۾ ۽ -ڀريا- تعلقي نوشهروفيروز ۽ خيرپور مير صاحب واريءَ ۾، ۽ حيدرآباد ۾ آهن. +هي گروءَ جا سک آهن ۽ اورنگزيب -بادشاهه- جي وقت ۾ پنجاب کان سنڌ ۾ آيا هئا. +ايسراڻي -آڪهه- وارن مان پنج ڀائر لاڙڪاڻي طرف اچي، سنڌو نديءَ جي پرينءَ ڀر رهيا، ۽ زمينداري ڪرڻ لڳا. +جنهن وقت انگريزن سنڌ فتح ڪئي، تنهن وقت اتي سلامتي نه سمجهي درياهه جي اورينءَ ڀر، ايلياس جي ڳوٺ ۾ اچي رهيا، اٽڪل هڪ سئو ورهيه ٿيا ته اتان لڏي لاڙڪاڻي ۾ اچي رهيا. +لاڙڪاڻي ۾ سندن گهٽي اڄ تائين ”ايلياسي گهٽي“ يعني ڳوٺ ايلياس کان آيلن جي گهٽي سڏجي ٿي. +ايسراڻي -آڪهه- وارن جي مٿي ذڪر ڪيل پنجن ڀائرن جا ٻيا -ٻه ڀائر- پنجاب ۾ گرداسپور جي نزديڪ رهندا هئا، سي به پوءِ سنڌ ۾ آيا. +اهي -اول- خدا -آباد- ۽ پوءِ حيدرآباد ۾ ميرن وٽ نوڪرين ۾ هئا. +1793ع ۾ سنڌ جي ميرن حڪومت جو ورهاڱو ڪيو ته هيءُ -ايسراڻي- نوشهري فيروز ۾ بٽنيءَ ۽ اجاري جي بستگيءَ لاءِ مقرر ٿيا. +-ان- وقت مورجاڻي -آڪهه- وارا به نوشهري ۾ رهندا هئا. +-جن- جي نک به ”ماکيجا“ آهي. +ڪجهه وقت کان پوءِ -ايسراڻي- ڀائرن مان هڪ -ڀاءُ- جي -آڪهه- وارا مورجاڻين سان گڏ، خيرپور مير صاحب واريءَ جي ويجهو ڳوٺ ڀرڳڙين ۾ وڃي رهيا، جو انهن ٻنهي آڪهين وارا مير سهراب خان وٽ نوڪرين ۾ هئا. +هڪ سئو کن ورهيه ٿيا ته هيءُ ڀرڳڙين مان لڏي هميشه لاءِ لاڙڪاڻي ۾ وڃي رهيا. +سندن ٻيا سئوٽ، جي اڃا نوشهري فيروز ۾ هئا، سي به اتان لڏي لاڙڪاڻي ويا. +ائين سڀ -ايسراڻي- لاڙڪاڻي ۾ وڃي ڪٺا ٿيا، ته به سندن مٽي مائٽي اڄ تائين خيرپور ۽ ساهتي پرڳڻي وارن سان هلندي اچي. +جيڪي -ايسراڻي- ڳوٺ ايلياس مان لڏي لاڙڪاڻي ۾ اچي رهيا هئا، -تن- سان ڇلي سوتڪ وارڻ جي به واٽ ڪانه اٿن. +ديوان ايسرداس جنهن جي نالي پٺيان هن -آڪهه- وارا سڏجن ٿا، تنهنجو هڪ پٽ ديوان سنتوڪ سنگهه هو، منڍ ۾ فقط ديوان سنتوڪ سنگهه جو اولاد خيرپور مان لاڙڪاڻي ۾ آيو هو. +ديوان سنتوڪ سنگهه جي نسل مان ديوان -بهادر- ايسر سنگهه، تلوڪ سنگهه ۽ سندس ويجها سئوٽ ديوان گوبند سنگهه ۽ ديوان ڪندن سنگهه آهن، ساڳئي نسل مان ديوان شام سنگهه ۽ ديوان واڌو مل آهن. +ديوان ايسرداس جي ٻئي پٽ ديوان تيرٿداس جي نسل مان ديوان هزاريمل ناميارو وڪيل هو، جنهن جو پوٽو ديوان سيرومل وشنداس وڪيل -انڊيا- ڪانگريس'>-آل -انڊيا- ڪانگريس- ڪاميٽيءَ جو ميمبر ۽ سنڌ ليجسلٽيو اسميبليءَ جو ميمبر هو. +ڳوٺ ايلياس کان آيل ايسراڻين جو وڏو ڏاڏو ديوان -تلوڪچند- ايسرداس هو، جنهن جي نسل مان ديوان گوبند بخش ڄاڃي مل بئسرسٽر، ڀاڻس ڪئپٽن نانڪ بخش اسسٽنٽ ڪمانڊنگ رائل انجنيئر ۽ سندن سئوٽ ديوان ڪندانداس ٽلومل اسسٽنٽ پبلڪ پراسيڪيوٽر ۽ ٻيا آهن، اهي ”ايلياسي“ سڏبا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22776.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22776.txt new file mode 100644 index 0000000..5901596 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22776.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ايسر خدمتگذار +ايسر خدمتگذار-، مير بجار خان ٽالپر جو خاص منشي ۽ خدمتگذار هو ۽ هميشه مير بجار سان گڏ هوندو هو. +جڏهن ميان عبدالنبي جوڌپور جي راجا کي امرڪوٽ جي لالچ ڏئي مير -بجار خان ٽالپر- کي قتل ڪرائڻ تي راضي ڪيو هو ته هيءُ -ان- کانپوءِ خاموش ٿي ويهي رهيو. +-جوڌپور- جي راجا چار راٺوڙ قبيلي جا ماڻهو انهيءَ ڪم لاءِ تيار ڪيا. +اهي چار ئي راٺوڙ سنڌ پهچي ايسر سان مليا ۽ ايسر جي هٿان مير بجار خان ڏانهن پيغام موڪليائون ته ميان عبدالنبي جيڪي خط -جوڌپور- جي راجا کي لکيا آهن، انهن ۾ اوهان بابت ته گھڻو ڪجهه لکيل آهي. +هڪڙي جاءِ خالي ڪرايو، -جتي- اسان کان ۽ توهان کانسواءِ ڪو به نه هجي ته اهي خط اوهان کي پڙهي ٻڌايون. +مير بجار اهو -ٻڌي- ايسر کي حڪم ڪيو ته هڪ جاءِ جو بندوبست ڪر، ايسر جاءِ جو بندوبست ڪري -جوڌپور- جي آيل راٺوڙن کي اتي اچڻ لاءِ چيو. +راٺوڙ اتي پهتا ۽ مير -بجار خان ٽالپر- کي خطن پڙهڻ ۾ محو ڏسي راٺوڙن مٿس تلوارن ۽ خنجرن سان حملو ڪيو. +ٻن راٺوڙن ٻه خنجر مير بجار جي پاسن ۾ هنيا، اهو لقاءُ ڏسي ايسر وڌي آيو، جنهن کي به راٺوڙن قتل ڪري ڇڏيو، جنهن دوران مير بجار خان -تلوار- کڻي هنن چئني راٺوڙن سان وڙهڻ لڳو. +ٻه راٺوڙ مير بجار ماري وڌا ۽ باقي ٻه ڀڄي ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22808.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22808.txt new file mode 100644 index 0000000..3db6159 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22808.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +ايڇ. +لئمبرڪ +هگ ٽريور لئبرڪ سنڌ جي اڳوڻي -انگريز- عملدار ايڇ. +ٽي لئمبرڪ (Hugh Trivor Lamberic) ۽ سنڌ جي -تاريخ-، جاگرافي ۽ -آثار قديمه- تي مهارت رکندڙ 1940ع ۾ -برطانيا- ۾ -جنم- ورتو. +هن آڪسفورڊ جي اورينٽيئل ڪاليج ۾ -تعليم- ورتي ۽ جديد -تاريخ- ۾ نمايان پوزيشن حاصل ڪئي. +هن جو هڪ اهڙي -انگريز- خاندان سان واسطو هو، -جن- جي فردن سنڌ ۾ انگريزن جي آمد کان اڳ ۽ 1843ع ۾ سنڌ جي فتح کان پوءِ ملازمت ڪئي هئي. +هن جو نانو 1889ع ۾ سنڌ جو ڪمشنر رهي چڪو هو. +ايڇ. +لئمبرڪ 1927ع ۾ انڊين سول سروسز ۾ شامل ٿيو ۽ آءِ.سي. +-ايس- (I. +S) جي کليل چٽاڀيٽيءَ واري امتحان ۾ پهريون نمبر آيو ۽ آءِ.سي. +-ايس- جي بمبئيءَ ڪيڊر ۾ شامل ٿيو. +اهڙيءَ طرح هو 1927ع کان 1946ع تائين سنڌ ۾ ڪيترن ئي انتظامي عهدن تي رهيو. +لئمبرڪ 1933ع ۾ سنڌ ايڊمنسٽريٽو ڪميٽيءَ جو سيڪريٽري رهيو، جنهن ڪميٽيءَ جي ميمبرن ۾ سر عبدالله هارون ۽ -ايوب کهڙو- شامل هئا، -جن- کي 1935ع جي گورنمينٽ آف -انڊيا ائڪٽ- هيٺ -بمبئي- پرڳڻي کان ڌار ٿيندڙ خودمختيار سنڌ صوبي جي سموري انتظامي جوڙجڪ تيار ڪرڻ جي ذميواري سونپي وئي هئي. +1940ع واري ڏهاڪي ۾ هو حُرن جي ڪاررواين ۾ ملوث ٿيو، جنهن دوران سڄي اڀرندي سنڌ تي مارشل لا مڙهي وئي هئي ۽ هن مارشل لا ائڊمنسٽريٽر جي حيثيت ۾ حُرن تي سختيون ڪيون. +مرحوم -آغا- عبدالنبي سندس هٿ هيٺ نائب نائب ائڊمنسٽريٽر طور ڪم ڪيو. +حُر تحريڪ جي پسمنظر ۾ ناول جي انداز ۾ لکيل سندس ڪتاب ”The Terrorist“ مشهور آهي، جنهن ۾ 1940ع واري ڏهاڪي جي حُر تحريڪ تي روشني وڌل آهي. +هن ڪتاب ۾ ڪيتريون اعتراض جوڳيون ڳالهيون به لکيل آهن، -جن- سان حُر تحريڪ سان لاڳاپيل ماڻهن ۽ سنڌ جي تاريخدانن کي سخت اختلاف آهن. +هن ڪتاب جو سنڌيءَ ۾ ترجمو ”حُر گوريلا -جنگ-“ جي نالي سان مشهور اديب عطا محمد ڀنڀري 2002ع ۾ ڪيو آهي. +لئمبرڪ 1934ع کان 1935ع تائين جيڪب -آباد- ضلعي جو ڊپٽي ڪليڪٽر رهيو، -ٿوري- عرصي تائين بدلي ٿيڻ بعد وري هڪ سال هن ئي ضلعي جو ڊپٽي ڪليڪٽر رهيو. +سنڌ ۾ نوڪريءَ دوران لئمبرڪ سنڌي زبان تي چڱي مهارت حاصل ڪئي. +هن واندڪائيءَ وارو وقت سنڌ جي قديم -تاريخ-، جاگرافي، آرڪيالاجي، قومن ۽ قبيلن جي ڄاڻ ۽ سنڌي ٻوليءَ جي اڀياس لاءِ وقف ڪري ڇڏيو هو. +انهن موضوعن تي هن ”سنڌ هسٽاريڪل سوسائٽيءَ“ جي جرنل ۾ ڪيترائي مضمون لکيا ۽ خود هن سوسائٽيءَ جو 1940ع کان 1943ع تائين صدر پڻ رهيو. +1947ع ۾ لئمبرڪ انڊين سول سروس -تان- رٽائرمينٽ کان پوءِ سنڌ ڇڏي انگلينڊ هليو ويو، -جتي- کيس اورينٽيئل ڪاليج آڪسفورڊ ۾ ”هندستاني -تاريخ-“ ۾ سينيئر ريسرچ فيلو مقرر ڪيو ويو، -جتي- هن 1971ع تائين ڪم ڪيو. +هن کي 1971ع ۾ آڪسفورڊ يونيورسٽيءَ مان ڊي.لِٽ جي ڊگري ڏني وئي ۽ اورينٽيئل ڪاليج جو فيلو ايمريٽس (Fellow Ameratus) چونڊيو ويو. +ايڇ.ٽي لئمبرڪ انگلينڊ واپسيءَ واري وقت شادي ڪئي، سندس گهر واري گئبلري وقت کان اڳ 1968ع ۾ گذاري وئي. +کيس ٻه پٽ، رچرڊ ۽ وليم ٿيا. +ايڇ.ٽي لئمبرڪ خود هڪ ڊگهي بيماريءَ کان پوءِ 31 -آگسٽ- 1982ع تي وفات ڪئي. +ايڇ. +لئمبرڪ کي سنڌ، سنڌي ٻوليءَ ۽ سنڌي لباس سان پيار هو. +هو بوسڪيءَ جي جوڙي ۽ -پٽڪي- ۾ ملبوس رهندو هو. +سنڌ ڇڏڻ کان پوءِ جڏهن لنڊن جي آڪسفورڊ شهر ٻاهران بُوئر جي ٽڪريءَ تي رهائش پذير هو، تڏهن سنڌ جو ڪو ماڻهو ساڻس گهر تي ملڻ ويندو هو ته -ان- کي سنڌ جي -تاريخ- ۽ -ثقافت- جا رنگين قصا ٻڌائي خوش ٿيندو هو، هن سنڌ بابت ڪيترائي ڪتاب لکيا آهن، -جن- ۾ هيٺيان مشهور آهن: +هن پويان ٻئي ڪتاب، سنڌي ادبي بورڊ جي گذارش تي لکيا هئا، -جن- مان پهريون ڪتاب 1964ع ۾ ۽ ٻيو ڪتاب 1973ع ۾ شايع ٿيو هو، جنهن جا -ان- کان پوءِ به ٻه ٻه ڇاپا اچي چڪا آهن. +هنن ٻنهي ڪتابن جو سنڌيءَ ۾ ترجمو: ”سنڌ: هڪ عام -جائزو-“ ۽ ”سنڌ: مسلمانن جي فتح کان اڳ“ عنوان سان سنڌي ادبي بورڊ پاران، ترتيبوار 1982ع ۽ 1984ع ۾ ڇپيا ۽ ٻنهي ڪتابن جا هن وقت تائين -ٽن- کان وڌيڪ ڇاپا ڇپجي چڪا آهن. +پهرين ڪتاب جو ترجمو سليم احمد ۽ ٻئي جو سومار علي سومري ڪيو هو، ۽ سنڌي ترجمي جي تصحيح نامياري دانشور محمد ابراهيم جويي ڪئي هئي. +کيس سنڌ جي -تاريخ- تي ڪم ڪرڻ جي صلي ۾ ”سنڌ: صدين کان سيمينار“ جي موقعي تي 1975ع ۾ سنڌ يونيورسٽيءَ پاران اعزازي ڊاڪٽوريٽ جي ڊگري ڏني وئي. +تازو ”ليمبرڪ پيپرس“ انگلينڊ ۾ پڌرا ڪيا ويا آهن، -جن- ۾ -انگريزي- دور ۾ حُرن بابت ايڇ.ٽي. +لئمبرڪ جي سموري لکپڙهه شامل آهي. +-ان- مواد کي ”سي.ڊي“ جي صورت ۾ محترم خادم حسين سومري سنڌ آندو هو، ۽ سنڌي لئنگئيج اٿارٽيءَ جي هال ۾ اٿارٽيءَ ۽ سنڌ ايڊيوڪيشن ٽرسٽ جي سهڪار سان 25 -جنوري- 2009ع تي جناب ڊاڪٽر نبي بخش -بلوچ- -ان- پروگرام جي رونمائي ڪئي هئي. +-ان- موقعي تي اديبن ۽ عالمن -ان- مواد تي روشني وجهندي چيو هو ته هي مواد اختلافي آهي، جنهن ۾ حرن خلاف انگريزن جو هڪ طرفو موقف پيش ڪيل آهي، بهرحال -ان- جي روشنيءَ ۾ سنڌ جي -تاريخ- جي اهم رخن جو نئين سر -جائزو- وٺي سگهجي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22810.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22810.txt new file mode 100644 index 0000000..84c01ef --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22810.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ايڇ. +ريسرچ انسٽيٽيوٽ آف ڪيمسٽري +ڪراچي يونيورسٽيءَ سان لاڳاپيل علم ڪيميا جو وڏو تحقيقي ادارو. +هن اداري جي رٿا حڪومت پاڪستان 1976ع ۾ هڪ ڪروڙ 18 لک روپين جي لاڳت سان منظور ڪئي هئي، جنهن ۾ جرمنيءَ جي حڪومت طرفان 88 لک رپين جي برابر، پرڏيهي ناڻو عطيي طور شامل هو. +جرمنيءَ جو اهو عطيو پروفيسر وولٽيئر جي ذاتي ڪوششن جو نتيجو هو. +ڪراچيءَ جي صنعتڪار لطيف ابراهيم جمال پنجاهه لک روپين جو عطيو ڏنو هو. +اهو عطيو -ان- وقت، -پاڪستان- جو وڏي ۾ وڏو عطيو هو، تنهنڪري اداري جو نالو سندس وڏي -ڀاءُ- حسين ابراهيم جمال جي نالي تي رکيو ويو. +ادارو پنهنجي نئينءَ عمارت ۾ 1978ع ۾ منتقل ٿيو. +اداري جي ٺهڻ کان پوءِ جڏهن ڊاڪٽر سليم الزمان صديقيءَ، ڊاڪٽر وقارالدين احمد، ڊاڪٽر ظفر ايڇ زيديءَ ۽ ڊاڪٽر عطاءُ الرحمان جي غيرمعمولي ۽ مخلص ڪوششن سان ڪيميائي -تحقيق- جي هن اداري عالمگير شهرت حاصل ڪئي، ته -برطانيا-، جاپان، جرمنيءَ ۽ ٻين ملڪن کان به وڏا عطيا ملڻ لڳا. +هن وقت هيءُ ادارو ڪيميائي -تحقيق- جي شعبي ۾ -ٽين دنيا- ۾ سڀ کان وڏو ادارو آهي. +هن اداري جي اهتمام هيٺ ڪيترائي مذاڪرا ۽ ڪانفرنسون ٿيون آهن، -جن- ۾ نوبل -انعام- يافته ممتاز ڪيميادانن به شرڪت ڪئي آهي. +-ان- کان سواءِ هتي دنيا جي ٻين ملڪن جي سائنسدانن سان گڏجي، گڏيل تحقيقي منصوبن تي به ڪم ٿيندو رهيو آهي، جنهن جا نتيجا پوريءَ دنيا جي فائدي لاءِ مستند ۽ معياري سائنسي رسالن ۾ شايع ٿيندا رهيا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22836.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22836.txt new file mode 100644 index 0000000..0a0771c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22836.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +امروٽ شريف +ھيءُ ڳوٺ تعلقي ڳڙهي ياسين جي ديهه امروٽ ۾ -آباد- آهي، جنهن ۾ -امروٽ شريف- کان علاوه ’ڪلر -آباد-‘ (-جت-) ۽ ’ساهڙ‘ ڳوٺ به آهن. +هتي پرائمري ۽ هاءِ اسڪول موجود آهي. +هتي اسپتال جي سهوليت به موجود آهي. +هيءُ ڳوٺ مشهور سياسي ۽ ديني شخصيت سيد -تاج- محمود امروٽيءَ جي ڪري مشهور آهي، جنهن کي عام طرح مولانا -تاج- محمود امروٽي جي نالي سان ياد ڪيو ويندو آهي. +هن ڳوٺ ۾ مشهور تاريخي مدرسو آهي، جنهن جو باني مولانا -تاج محمود امروٽي- هو، جنهن اهو مدرسو 1308هه/ 1890ع ۾ قائم ڪيو. +مولانا صاحب مدرسي جي سنڀال ۽ درس لاءِ وقت جي وڏي عالم مولانا عبيدالله سنڌيءَ کي مهتمم مقرر ڪيو. +مولانا عبيدالله سنڌيءَ، امروٽ ۾ مولانا امروٽيءَ جي زيرنگرانيءَ پهريائين ديني درسگاهه کولي، جنهن ۾ سنڌ، پنجاب ۽ -بلوچستان- جا شاگرد پڙهڻ آيا. +هن مدرسي جو نالو ”دارالعلوم قاسميه“ رکيو ويو. +سيپٽمبر 1923ع ۾ -ان- کان پوءِ مولوي عبدالرئوف سومرو مرزاپوري، مولوي يارمحمد سومري مرزاپوري، مولانا عبدالعزيز ٿريچاڻي (ضلعو -ٿر-)، مولانا احمد علي لاهوري، مولانا خوش محمد (ميروخان ضلعو لاڙڪاڻو) وغيره جا نالا، -ان- مدرسي جي شاگردن ۾ قابل ذڪر آهن، جيڪي پنهنجي وقت جا فياض ۽ جيد عالم به ٿي گذريا آهن. +امروٽ جي دارالعلوم جي ٻي اهم خصوصيت اها هئي، جو ٻين علمن سان گڏ طالب علمن ۾ وطن جي حب، آزاديءَ ۽ جهاد جو جذبو به پيدا ڪيو ويندو هو. +هن مدرسي مان فارغ التحصيل عالمن، سنڌ توڙي سنڌ کان ٻاهر ديني ۽ قومي -اصلاح- لاءِ نمايان ڪم ڪيو. +مولانا امروٽيءَ جي شاگردن ۽ مريدن ۾ شاهه ولي -الله- جي -تعليم- ايڏو اثر ڪيو، جو سنڌ مان -بدعت- ۽ بداعتقاديءَ جي پاڙ پٽجي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22859.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22859.txt new file mode 100644 index 0000000..997065f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22859.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +اُمي (لفظ) +هيءُ لفظ قرآن شريف ۾ آيل آهي، جيئن ته ”فَاٰمِنُوا بِاللّٰهِ وَرَسُوْلِهِ النَّبِيِّ الْاُمِيِّ“ (الاعراف). +حديثن ۾ به اهوئي لفظ استعمال ٿيو آهي: ”نَحْنُ اُمَّةٌ اُمِّيَّةٌ نَکتُبُ وَلَانُحْسِنُ“ (البخاري) مفسرن جي هڪڙي گروهه لفظ ”-اُمي-“ مان ”ناخوانده، اڻپڙهيل“ جي معنيٰ ورتي آهي. +ڪن چيو ته ”-اُمي- اُهو شخص آهي، جيڪو لکڻ نه ڄاڻندو هجي. +انهيءَ سلسلي ۾ علمائن ڪَئين توجيهون پيش ڪيون آهن. +’الزجاج‘ وضاحت ڪئي ته ”-اُمي-“ اهو آهي، جنهن ۾ عرب اُمت واريون صفتون هجن، جيئن ته لکڻ پڙهڻ کان ناواقفيت (نزول قرآن جي زماني تائين) عربن جي خاص صفت هئي، ۽ انهيءَ بنا تي ٻين اُمتن کان جدا هو. +انهيءَ ڪري گهڻن علمائن ”اُميُون“ (البقره، آل عمران) جو مطلب ’عرب‘ چيو آهي. +ڪن عالمن ’اُميءَ‘ کي ”عامي“ سمجهيو آهي، ڇوته ’عامي‘ اُهو آهي، جيڪو عام ماڻهن جي وصفن وارو هجي. +ڪن عالمن، ’اُميءَ‘ کي ’اُم‘ (ماءُ) سان منسوب ڪيو آهي، يعني اهو شخص جيڪو ننڍپڻ ۾ پيءُ جي پاڇي کان محروم ٿي، ماءُ يا دائيءَ جي گود ۾ پليو هجي، ۽ -ان- کي ڪو علم يا فن يا لکڻ پڙهڻ سکڻ جو موقعو نه مليو هجي. +انهيءَ ڪري اڻپڙهيل کي به مجازاً ’-اُمي-‘ چيو ويندو هو. +هڪڙو هيءُ به خيال آهي ته اڻ پڙهيل شخص جي حالت اهڙي هوندي آهي، جهڙي ماءُ پيٽان -تازي- ڄاول -ٻار- جي، انهيءَ ڪري به اهڙي ماڻهوءَ کي ’-اُمي-‘ چيو ويو. +ڪن عالمن -امام- باقر رضه جو قول نقل ڪيو آهي ته ”لفظ ’-اُمي-‘ جي نسبت ’اُمُ القريٰ“ سان آهي، جيڪو مڪي معظمہ جو لقب ۽ نبي سڳوري جي ولادت وارو هنڌ آهي، جيئن ته نبي سڳورو بظاهر پڙهيل نه هو، انهيءَ ڪري کين به مجازاً ’-اُمي-‘ ڪري سڏيائون. +’-اُمي-‘ نبي سڳوري جي نالن مان هڪ مبارڪ نالو آهي. +پاڻ نه ڪنهن اُستاد کان لکڻ پڙهڻ سکيائون ۽ نه ڪنهن -انسان- جي شاگرديءَ ۾ ويٺا. +انهيءَ ڪري -الله- تعاليٰ سندن وصف هن طرح ڪئي: ”هن کان اڳ تون نه ڪو ڪتاب پڙهندو هئين ۽ نه پنهنجي ساڄي هٿ سان ڪجهه لکي سگهندو هئين، نه ته اهي باطل پرست يقيناً شڪ ڪن ها. +“ (العنڪبوت) +بهرحال ابن قُتيبہ بيان ڪيو آهي ته حڪمت الاهي اها هئي ته متان مخالف ماڻهو ڪلام الاهيءَ کي نبي سڳوري جي اڪتسابي علم جو نتيجو سمجهن، تنهنڪري ’-اُمي-‘ هجڻ واري صفت ڄڻ ته نبي سڳوري جي مدح آهي، جيڪا ٻين ۾ ناهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22862.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22862.txt new file mode 100644 index 0000000..29f1e2e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22862.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +اميد جو قتل (ڪتاب) +هي ڪتاب قومپرست رهنما ۽ سياستڪار عبدالواحد آريسر ،27 ڊسمبر 2007ع تي شهيد بينظير ڀٽو جي شهادت کان متاثر ٿي لکيو. +هي ڪتاب پنجن مضمونن تي مشتمل آهي، (1) -اميد جو قتل-، (2) ڌرتي ڌُڏي وئي، (3) هوءَ جڏهن سن آئي، (4) هن سان ماڻهو پيار ڇو ڪندا آهن ۽ (5) ڪڏهن سرخ ڦريرو لهرائيندو. +هن ڪتاب جو مرتب واحد ڪانڌڙو آهي ۽ مهاڳ ناليواري صحافي ۽ ڪالم نگار -اعجاز- منگيءَ جو لکيل آهي، هن ڪتاب جي ارپنا ذوالفقار جونيئر جي نالي ٿيل آهي، ڪتاب ۾ ”لُڙڪن جي ڀيٽا“ عنوان سان -تاج- جويي جو غزل شامل آهي. +-ان- کان سواءِ سائين جي. +ايم. +سيد جا هيٺيان لفظ شهيد بينظير کي ڀيٽا طور ڏنا ويا آهن: +”بينظير -ڀُٽو- لياريءَ جي جلسي ۾ فوج ۽ پوليس جا گهيرا -ٽوڙي- شريڪ ٿي، -ان- سان منهنجي دل ۾ شاهه جي سورمين جو جذبو جاڳي پيو ۽ آءٌ کيس گلدستو موڪلي رهيو آهيان. +“ چار رنگي ٽائيٽل تي شهيد بينظير جي -تصوير- آهي ۽ بيڪ ٽائيٽل تي ليکڪ جي -تصوير- ۽ آسي زمينيءَ جو غزل ڏنو ويو آهي، ڪچي بائنڊنگ سان ڪرائون سائيز جي هن ڪتاب ۾ 87 صفحا آهن ۽ قيمت 80 روپيا آهي. +ڇاپو پهريون، 7 فيبروري 2008ع تي گنجو ڏونگر پبليڪيشن، حيدرآباد پاران ڇپائي پڌرو ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22898.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22898.txt new file mode 100644 index 0000000..7924406 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22898.txt @@ -0,0 +1,42 @@ +مخدوم امين فھيم +مخدوم امين فهيم (, ) سنڌي ٻوليءَ جي قادرالڪلام شاعر، مخدوم محمد زمان طالب الموليٰ جو وڏو فرزند ۽ مخدوم نوح سرور جي درگاهه جو پندرهون نمبر سجاده نشين ۽ ناميارو شاعر، مخدوم محمد امين ”فهيم“، تعلقي هالا، ضلعي مٽياريءَ ۾ 4 آگسٽ 1939ع تي ڄائو. +سندس نالو ”محمد امين“ رکيو ويو، جڏهن ته مخدوم محمد امين ثالث ”پکن ڌڻيءَ“ جي نسبت سان کيس ”ڏاڏا سائين“ به چوندا هُئا. +خدوم امين فهيم 1977ع کان 2015ع تائين پارليامينٽ جو حصو رهيو. +7 ڀيرا قومي اسيمبلي جو ميمبر ۽ هڪ ڀيرو سنڌ اسيمبلي جو ميمبر رهيو، ٻه ڀيرا وفاقي وزير به رهيو. +ذاتي زندگي. +مخدوم محمدامين فهيم سِنڌ جي شهر هالا ۾ 4 آگسٽ 1939ع ۾ جنم ورتو، جيڪو ڪراچي جي اوڀرئين پاسي 200 ڪلوميٽر تي واقع آهي. +مخدوم امين فهيم کاٻِي ڌُر جي مشهور شخصيت ۽ شاعر هو. +هُو پاڪستان پيپلز پارٽي جو سينيئر وائس چيئرمين ۽ ”الائنس فار ريسٽوريشن آف ڊيموڪريسي“ (Alliance for Restoration of Democracy) جو سابق چيئرمين پڻ هو. +هُن سنڌيونيورسٽي مان 1961ع ۾ پوليٽيڪل سائنس ۾ بيچلر آف سائنس جِي ڊگري حاصل ڪئي، هُن پنهنجي سياسي سفر جي شروعات 1970 کان ڪئي ۽ 1970 جي عام چونڊن ۾ ڪاميابي ماڻي ۽ پڻ 1990 ڌاري بينظير ڀٽو سان تمام ويجھو رهيو. +مخدوم امين فهيم سروري جماعت جو روحاني پيشوا ۽ مخدوم نوح سرور جو پندرهون سجاده نشين ٿي گُذريو. +هُن سنڌيونيورسٽي مان 1961ع ۾ پوليٽيڪل سائنس ۾ بيچلر آف سائنس جِي ڊگري حاصل ڪئي، هُن پنهنجي سياسي سفر جي شروعات 1970 کان ڪئي ۽ 1970 جي عام چونڊن ۾ ڪاميابي ماڻي ۽ پڻ 1990 ڌاري بينظير ڀٽو سان تمام ويجھو رهيو. +مخدوم امين فهيم سروري جماعت جو روحاني پيشوا ۽ مخدوم نوح سرور جو پندرهون سجاده نشين ٿي گُذريو. +سندس پهرئين شادي 19 سالن جي ڄمار ۾ 21 جون 1957 ع دوران ٿي. +هن ٻي شادي بنگالي گلوڪاره رونا ليلا جي ايئر هوسٽس ڀيڻ دينا ليليٰ سان ڪئي جنهن ڪجهه سالن بعد ڪينسر جي مرض وگھي وفات ڪئي، سندس ٽئين شادي ڪراچي جي اردو ڳالهائيندڙ ڪميونٽي مان جڏهن ته چوٿين شادي پنجاب مان ڪئي. +مخدوم محمد امين فهيم کي ست پٽ ۽ هڪ نياڻي جو اولاد آهي. +سندس وڏو فرزند مخدوم جميل الزمان جميل هڪ سياستدان هجڻ سان گڏو گڏ شاعر ۽ محقق پڻ آهي، سندس ٻيو فرزند مخدوم شڪيل الزمان سينيئر سول بيورو ڪريٽ آهي، ٽيون فرزند مخدوم عقيل الزمان، چوٿون فرزند مخدوم نجيب الزمان لنڊن مان اعليٰ تعليم حاصل ڪري هينئر ٻاهرئين ملڪ ۾ ڪاروبار واري شعبي سان سلهاڙيل آهي ۽ سندس پنجون فرزند مخدوم خليل الزمان ۽ ڇهون فرزند ابو محمد سنڌ يار آهي، جڏهن ته مخدوم امين فهيم جي اڪيلي نياڻي برمنگهم يونيورسٽي مان اعليٰ تعليم حاصل ڪري چڪي آهي. +تعليم. +امين فهيم پرائمري تعليم 1955 ۾ هالا مان حاصل ڪئي ۽ پوءِ ميٽرڪ پڻ هالا جي هاءِ اسڪول مان 1957 ۾ پاس ڪيائين، مخدوم امين فهيم 1958 ۾ سنڌيونيورسٽيءَ ۾ پوليٽيڪل سائنس ۾ داخلا ورتي ۽ 1961 ۾ پوليٽيڪل سائنس ۾ بيچلرآف سائنس جِي ڊگري حاصل ڪئي. +ادب. +هن شاعريءَ جي شروعات 1953ع ۾ ڪئي. +پهريائين ”امين“ تخلص اختيار ڪيائين، پر پوءِ مخدوم امين، شاعريءَ ۾ ”فهيم“ تخلص اختيار ڪيائين. +جناب غلام محمد گراميءَ جي چواڻي: ”مخدوم امين فهيم جي شاعريءَ ۾ سوز و گذار، محبت ۽ رِقت جا اهي سڀ معيار موجود آهن، جيڪي هڪ قادرالڪلام شاعر جي شاعريءَ ۾ ٿين ٿا. +“ هن غزل جي عمدي شاعري ڪئي آهي، قومي شاعريءَ ۾ به بهترين ڪلام چيا اٿس. +سندس ٻولي پختي، رسيلي ۽ مٺي آهي. +پنهنجي والد بزرگوار جي صحبت ۽ هالا جي ادبي ماحول ۾ هيءُ رچي ريٽو ٿيو. +سندس ڪلام جو مجموعو ”پيغام“، سنڌي ادبي بورڊ، ڊسمبر 1990ع ۾ شايع ڪري چڪو آهي. +سندس جوانيءَ جي دور ۾، شاعريءَ ۾ وقتاً فوقتاً ڪجهه وقفو به نظر اچي ٿو، جنهن جو سبب سندس سياسي، فلاحي، قومي ۽ خانداني مصروفيتون هُيون. +سندس شاعري ريڊيو پاڪستان حيدرآباد توڙي آل انڊيا ريڊيو جي سنڌي سروس تان نشر ٿيندي رهندي آهي. +سندن مشهور ٻِن گيتن جون سٽون ڪجهه هن ريت آهن ”منهنجون ڳالهيون ياد ڪندين“ ، ”بي وفا سان وفا ڪري ڏِسجي، هِي خطا بارها ڪري ڏِسجي“. +سياست. +هن سياسي سفر جو آغاز 1970ع ڌاري پيپلزپارٽيءَ جي ٽڪيٽ تي قومي اسيمبليءَ جي ميمبر ٿيڻ سان ڪيو. +ڪجهه وقت سنڌ جي گورنر جو صلاحڪار پڻ رهيو، پوءِ مرڪز ۾ وزير مملڪت جي عهدي تي فائز ٿيو. +1977ع ۾ سنڌ اسيمبليءَ جو ميمبر منتخب ٿيو ۽ غلام مصطفيٰ جتوئيءَ جي ڪابينا ۾ روينيو ۽ آبادڪاريءَ جو وزير ٿيو. +1983ع ۾ ايم. +ڊي تحريڪ دوران پيپلزپارٽي سنڌ جو صدر هو. +1988ع ۾ بينظير ڀٽو جي ڪابينا ۾ مواصلات جو وزير مقرر ٿيو. +1990، 1993ع ۾ 1997ع وارين عام چونڊن ۾ قومي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو. +انهن چونڊن ۾ جيئن ته پيپلزپارٽي، اقتدار ۾ نه آئي، ان ڪري کيس وزارت نه ملي، وري 2008ع جي چونڊن ۾ قومي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو، آخري وقت ۾ پاڪستان حڪومت ۾ سينيئر وزير ۽ تجارت جو وفاقي وزير به رهيو. +ان کان سواءِ پاڪستان پيپلز پارٽي پاليامينٽرين جو صدر ۽ پيپلز پارٽيءَ جو سينيئر وائيس چيئرمين پڻ رهيو. +وفات. +مخدوم امين فهيم 76 سالن جي ڄمار ۾21 نومبر 2015 تي رت جي ڪينسر وگھي هِن دُنيا مان لاڏاڻو ڪيو ، سندس آخري آرامگاھ هالا شهر ۾ مخدوم سرور نوح جي درگاهـ جي اندر سائين طالب الموليٰ جي پيرانديءَ ۾آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2291.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2291.txt new file mode 100644 index 0000000..d362ecb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2291.txt @@ -0,0 +1,416 @@ +موهن جو دڙو +مهين جو دڙو، موهن جو دڙو يا موئن جو دڙو سنڌ جي ضلعي لاڙڪاڻي جي تعلقي ڏوڪريءَ ۾ واقع قديم آثارن واري جاء جو نالو آهي جيڪا يونيسڪو طرفان ھڪ عالمي ورثو قرار ڏنل آهي. +موهن جو دڙو انساني تاريخ جي 5 هزار سال پراڻي ثفافتي تهذيب آهي، ڏکڻ ايشيائي ملڪن پاڪستان ۽ هندوستان جي سنڌو ماٿريءَ جي هن تهذيب کي شهري رٿا بندي وارو شهر پڻ ڪوٺيو ويندو آهي، جنهن ۾ آب ۽ نيڪاسي جو جديد نظام رائج هو. +مهين جو دڙو جي تهذيب مصر ۽ ميسوپوٽيما جي تهذيبن جي هم عصر تهذيب هئڻ جو اعزاز رکي ٿي، جڏهن ته مهين جي دڙي تي گهٽ تحقيق ٿيڻ ڪري کيس مصر جي تهذيب بعد ٻئي نمبر تي وڏي تهذيب ڪوٺيو ويندو آهي. +مهين جي دڙي جي آثارن کي يونيسڪو پاران ورلڊ هيريٽيج سائيٽ جو درجو ڏنو ويو آهي. +نالي جو مطلب. +موهن جو دڙو، ماڳ (سائيٽ) جو جديد نالو، سنڌي ۾ مختلف طرح سان ”مرده ماڻهن جو دڙو“ ۽ ”موهن جو دڙو“ (جتي موهن جو مطلب ڪرشنا آهي) جي تشريح ڪئي وئي آهي. +تفصيلي تعارف. +انڊيا جي قديم آثارن جي ماهر راکلداس بئنرجي 1918ع کان ڏکڻ پنجاب، بيڪانير، بهاولپور ۽ سنڌ ۾ سڪندر اعظم جا اهي 11 ٺل ڳولڻ لاءِ مختلف هنڌن جي جاچ ۽ کوٽائي ڪرائي رهيو هو. +جيڪي سڪندر اعظم عيسوي سن کان سوا ٽي سو ورهيه اڳ پنهنجي ڪاهه دوران بياس نديءَ جي ڪناري ٺهرايا هئا ۽ مٿن يوناني ٻوليءَ ۽ هندي زبانن ۾ نوشتا اُڪرايا هئا. +هن 1918ع کان 1922ع تائين وڏي جدوجهد بعد سنڌ ۾ کيرٿر کان سنڌونديءَ تائين جيڪب آباد، سکر ۽ لاڙڪاڻي ضلعن ۾ 27 وڏن ۽ 53 ننڍن دڙن کي ڳولي، انهن جي کوٽائي ڪرائي، پر اتفاق سان اهي سڀ ٻڌ دور جا يادگار نڪتا. +ائين اتفاق سان هيءُ ماهر ووڙيندو ووڙيندو 1922ع ۾ اچي لاڙڪاڻي ضلعي جي ڏوڪري شهر کان 6 ميل پري هڪ ٻڌ اسٽوپا وٽ پهتو، جيڪو ٻڌ دور جو هڪ مندر هيو. +اهو ٺل سنڌونديءَ جي سطح کان 46 فوٽ مٿي هڪ دڙي تي هيو. +جنهن ٺل جو ۽ اتان مليل ٻڌ ڌرم جي ڀڪشن جي رهڻ جي جاين جو ان کان هيٺين تهن يا زماني سان ڪنهن به قسم جو واسطو نه هو. +هي مٿيون سڀ تعميرات ٻڌ ڌرم جي راجا واسديو (پهريون) جي دور جون هيون. +اهي ان کان هيٺ موجود شهر جي تباهي کان پوءِ هزار سال گذرڻ بعد ان مٿان وري اڏيون ويون هيون. +ان خيال کان ته زمين جي سطح کان مٿانهين جڳهه تي مذهبي آستان جوڙڻ سان ان جو سال بسال سنڌو جي ٿيندڙ ٻوڏين کان بچاءُ ٿي پئي سگهيو. +جڏهن بئنرجي ٺل ڀرسان ڪجهه کوٽائي ڪرائي ته کيس اتان پٿر جا ڪپ ۽ ٺڪر جي ٿانون جو اهڙو ٺيڪراٽ هٿ آيس، جن جو ٻڌ دور سان ڪو به واسطو نه هيو. +پر اهي ڪنهن هزارين سال پراڻي دور جي ڪنهن نرالي تهذيب جي نشاندهي ڪن پيا. +جڏهن بئنرجي اسٽوپا ڀرسان کوٽائي ڪرائي ته اتان هن کي هڪ اهڙي مهر ملي، جيڪا شڪل ۽ صورت ۾ هڙاپا مان مليل هڪ تصويري رسم الخط واري مهر سان هڪ جهڙائي ڏيکاري پئي. +جيڪا سر الگزينڊر ڪنگهم کي هڙاپا جي کوٽائي مان ملي هئي. +ان مان بئنرجي اندازو لڳايو ته هتان اڃا ڪنهن قديم تهذيب تي روشني پوندي. +جيڪا هڙاپا وانگر 5 هزار سال کن پراڻي هوندي. +ڇو جو هتان ملندڙ ڪجهه اوزار ۽ ٺڪر جا ٿانون هڙاپا مان انهن ئي ڏينهن ۾ ٿيندڙ کوٽائي مان ملي رهيا هئا. +جيڪو هنڌ ان وقت برصغير ۾ سڀ کان پراڻو ۽ قديم شمار ڪيو ويندو هو. +بس ايئن ئي سنڌ جي 5 هزار سال پراڻي تهذيب مٿان زمانن جا پيل پردا ۽ لٽ لهڻ شروع ٿيا. +قديم آثارن جي ماهرن جون پرڏيهي اخبارن ۾ هن عظيم تهذيب بابت رپورٽون ۽ بيان شايع ٿيڻ شروع ٿيا ۽ جلد ئي سڄي دنيا ۾ هن عظيم تهذيب ۽ تمدن جي هاڪ پئجي وئي. +ان ئي کوٽائيءَ سنڌ ديس جي اڻ لکيل تاريخ ۾ 5 هزار سال اڳ جي سونهري دور جو اضافو ڪيو. +برصغير سميت سڄي دنيا جي تاريخ جي شروعات هن خطي جي ذڪر سان شروع ٿيڻ لڳي. +سر جان مارشل ظاهر ڪيو آهي ته مهن جي دڙي مان جيڪي مهرون هٿ آيون آهن، تن مان ڪي عيسوي سن کان 2750 ورهيه، ته ڪي 3250 ورهيه اڳ جون آهن، يعني انهيءَ تهذيب جي ڄمار اٽڪل پنج هزار ورهيه آهي. +ڪي چون ته پنج هزار ورهيه اڳي اها تهذيب ههڙي اعليٰ درجي کي رسيل هئي، تنهن مان ئي ظاهر آهي ته اٽڪل ٻه هزار ورهيه اڳي انهيءَ تهذيب جو پايو هوندو، جنهنڪري چئبو ته اها تهذيب اڄ کان ست هزار کن ورهيه اڳي شروع ٿي هوندي. +تازو آڪٽوبر 1937ع ۾ نامور عالم ريورنڊ فادر ايڇ. +ايس هيرس مدراس يونيورسٽيءَ جي سهاري هيٺ هن مضمون تي تقرير ڪندي جيڪي چيو آهي، تنهن مان ظاهر آهي ته مهن جي دڙي مان جيڪي مهرون لڌيون آهن، تن جو لکيتون هو ڪجهه قدر سمجهي سگهيو آهي. +هو صاحب چوي ٿو ته ڪيترن مهرن ۾ سورج منڊل تي راسين ۽ لکشترن جو سڌيءَ توڙي اڻ سڌيءَ طرح اشارو آهي، ۽ هڪ مهر تي مکيه راس بابت لکيل آهي ته ” اُن جي رفتار تيز آهي. +“ پوءِ جوتش جي حساب موجب ڄاڻايو اٿس ته مهرن مان سمجهي سگهجي ٿو ته قديم سنڌ جي ماڻهن کي جوتش وڌيا جي سڌ عيسوي سن کان 5610 ورهيه اڳي هئي، ۽ ميسو پوٽيميا طرف جا ماڻهو اها وديا پوءِ سکيا ۽ لکڻ جو هنر به هنن هندستان جي ماڻهن وٽان پوءِ پرايو. +ميسو پوٽيميا جي ماڻهن پوءِ اهو هنر يورپ طرف ڦهلايو. +مطلب ته فادر هيرس جي چوڻ موجب يورپ جي ماڻهن تي هندستان جي سڀيتا جو آڳاٽي زماني ۾ گهڻو اثر ٿيو هو سميري ۽ ميسوپوٽيميا تهذيبن جي لکتن ۾ ميلوها(Meluha) جو ذڪر ملي ٿو جن لاءِ ماهرن جي بحث منجهان موهن جي دڙي جو نالو معلوم ٿئي ٿو. +ميلوها سان سميري ۽ميسوپوٽيميا تهذيبن جا واپاري لاڳاپا هئا. +ميلوها لاءِ سميري ۽ ميسوپوٽيميا لکتن ۾ ذڪر آهي ته اهو سنڌ ۾ هو. +ان بابت ذڪر ڄڻ موهن جي دڙي جو ذڪر هجي. +دڙي جي کوٽائي. +موهن جي دڙي جي هن قديم ماڳ جي وڌيڪ کوٽائي ان وقت انڊيا جي قديم آثارن واري کاتي جي ڊائريڪٽر جنرل سر جان مارشل جي نظرداريءَ هيٺ 1922ع جي سياري جي مند ۾ ٿي، جيڪا لاڳيتو 1927ع تائين هلي. +ان کوٽائيءَ جو سمورو احوال سر جان مارشل ٽن ضخيم جلدن ۾ شايع ڪرايو. +وري ٻيو دفعو هن کنڊر جي کوٽائي ارنيسٽ مئڪي جي نظرداريءَ هيٺ ٿي. +جنهن پنهنجو ڪم 1927ع کان 1931ع تائين ڪري ختم ڪيو ۽ پنهنجي تحقيقات کي جدا ڪتاب ۾ شايع ڪيو. +ان کانپوءِ وري ڊاڪٽر سر آر ايم وهيلر 1950ع کان هن دڙي جي کوٽائي ڪرائي. +وري 1965ع ۾ آمريڪي آرڪيالاجيڪل مشن جي سربراهه پروفيسر جارج ايف ڊيلز (يونيورسٽي آف پينسلونيا) طرفان وڌيڪ کوٽائي ڪرائي وئي. +اهڙي طرح هن عظيم شهر جي کوٽائيءَ ۾ بئنرجي، سر جان مارشل، جارج ايف ڊيلز، هارگريوز، سروپ وتيس، ڪي اين ڊڪشٽ پنهنجو ڪردار ادا ڪيو ۽ هيءُ 5 هزار سال پراڻي تهذيب ۽ تمدن جا نرالا رنگ ۽ ڍنگ ورهين گذرڻ کان پوءِ اسان جي سامهون آيا. +موهن جي دڙي جو تباهه ٿيل شهر اتر سنڌ جي ضلعي لاڙڪاڻي ۾ ڪراچي-ڪوئيٽا ريلوي لائين تي ڏوڪريءَ جي اسٽيشن کان 6 ميل پري آهي. +سنڌوندي هن ماڳ جي اوڀر ۾ وهي ٿي. +موهن جي دڙي جو کنڊر 240 ايڪڙن ۾ ڦهليل آهي. +لئمبرڪ جي چئي مطابق هيءُ شهر گهيري ۾ ٽن ميلن کان به وڌيڪ ڦهليل آهي ۽ هي تمام گهاٽي آدمشماريءَ وارو شهر هيو. +مهين جو دڙو، دريافت ۽ کوٽائي. +مهين جي دڙي جي دريافت 1922ع ۾ آر بي بئنرجي ڪئي، جيڪو آرڪيالاجيڪل سروي آف انڊيا جو هڪ آفسير هو. +رکيل داس بندوپڌيا بئنرجي کي ٻڌ ڌرم ۽ سڪندر اعظم جي آثارن بابت ذميوارون ڏنيون ويون هيون ۽ هو مهين جو دڙو جي اسٽو پا بابت اطلاع ملڻ تي هن آثارن جي کوٽائي ڪرائي ته اتي هن کي هڪ ٻئي تهذيب جا آثار مليا. +آر بي بئنرجي اهڙو اطلاع برٽس گورنمينٽ جي آرڪيالاجي کاتي کي ڏنو، جنهن بعد 1929ع ۾ برطانوي آرڪيالاجي کاتي جو ڊائريڪٽر جنرل سر جان مارشل مهين جي دڙي پهتو ۽ هن مهين جو دڙو جي کوٽائي شروع ڪئي، جنهن ۾ آرڪيالاجي کاتي جاعملدار ڪي اين ڊڪشٽ ۽ ارنيسٽ ميڪي سندس سهڪاري هئا. +1945 ۾ احمد حسن داني ۽ مورٽيمر ويلر پڻ کوٽائي ڪئي، جڏهن ته مکيا کوٽائي65- 1964۾ ڊاڪٽر جي ايف ڊيلز جي اڳواڻي ۾ ڪئي وئي. +1965 کانپوءِ پاڪستان سرڪار جي ڪجهه عملدارن هڪ سازش تحت مهين جي دڙي جي کوٽائي تي پابندي لڳائي ڇڏي، جنهن کانپوءِ مهين جو دڙو تي صرف ننڍا ننڍا پراجيڪٽ شروع ڪيا ويا، جيڪي ڪي به خاطر خواهه نتيجا نه ڏئي سگهيا آهن. +دڙي جي کوٽائي: انگريزن جي صاحبيءَ جي اوائل ۾ هن قسم جون کوجنائون رڳو الور، برهمڻ آباد ۽ ٻين ٿورن هنڌن ٿيون هيون، جو تن ڏينهن ۾ اهي هنڌ نهايت آڳاٽا ليکبا هئا. +سن 1910ع ۾ ميرپورخاص نزديڪ ڪاهوءَ جي دڙي جي کوٽائي، مسٽر هينري ڪزنس آرڪيالاجيڪل کاتي جي سپرنٽينڊنٽ ڪرائي، ته اتان ٻڌ ڌرم واري زماني جون ڪي حقيقتون معلوم ٿيون. +مهن جي دڙي جي سڌ جيتوڻيڪ آرڪيالاجيڪل کاتي وارن، توڙي لاڙڪاڻي ضلع جي روينيو عملدارن کي اڳي ئي هئي، پر ڪنهن نهاريس به ڪونه ٿي. +هتي پوءِ سن 1922ع ۾ کوٽائي ٿي ۽ ان لاءِ هڪ اتفاقي سبب اچي بڻيو. +سن 1918ع کان وٺي مسٽر رکلداس بئنرجي. +ايم. +اي آرڪيالاجيڪل کاتي جي سپرنٽنڊنٽ، پنجاب طرف، بياس نديءَ جا سڪل پيٽ پئي جاچيا. +سندس مکيه مراد هيءَ هئي، ته عيسوي سن کان سوا ٽي سو کن ورهيه اڳي. +بياس نديءَ جي ڪناري وٽ، سڪندر اعظم جيڪي ٻارهن ٺل ٺهرائي، مٿن يوناني ۽ هندستاني ٻولين ۾ نوشتا اُڪرايا هئا، تن جو پتو ڳولي ڪڍجي. +اٽڪل چار ورهيه پنجاب جي ڏاکڻي ڀاڱي، بيڪانير ۽ بهاولپور رياست جا گشت ڪندو، مهراڻ يا هاڪڙي جا سڪل ٻيٽ جاچيندو، سنڌ ۾ آيو. +واٽ تي بهاولپور رياست ۽ لاڙڪاڻي جي وچ ۾ سنڌونديءَ جا ارڙهن سڪل ٻيٽ نظر آيس! +انهن کانسواءِ ٻڌ ڌرم واري زماني جي ستاويهن وڏن ۽ ٽيونجاهه ننڍن شهرن جا ويرانا سرحد سنڌ. +سکر ۽ لاڙڪاڻي ضلعن ۾ڏٺائين. +اهي سڀ هنڌ اک مان ڪڍندو، سن 1922ع ۾ لاڙڪاڻي طرف مهن جي دڙي وٽ اچي بيٺو. +ان وقت هڪ اوچي دڙي تي ڊٺل ٺل ۽ ٻڌ ڌرم وارن جو هڪ مٺ (مندر) هو، جنهن جون ڀتيون سنڌونديءَ جي سپاٽ (سطح) کان ڇائيتاليهه فوٽ اتاهيون هيون. +مندر جي چوڌاري ڀيڪشن (ٻڌ ڌرم جي ساڌن) جي رهڻ جي لاءِ ڪوٺيون هيون ۽ انهن ڪوٺين جي وچ ۾ مندر واري عمارت هئي. +اتان مٿي چڙهڻ لاءِ ڏاڪڻ هئي ۽ پٺيان ٻئي طرف کان هيٺ لهڻ لاءِ به ڏاڪڻ هئي، اتي هڪ وڏو ٿلهو هو، جنهن تي ٺل بيٺل هو. +ان جي پاسي وارين ڀتين جي مٿان ٻه سوڙهيون ڏاڪڻيون هيون، جن مان هڪڙي اُتر ته ٻي ڏکڻ طرف ٿي ويئي. +اتي هڪ ننڍڙيءَ ڪوٺيءَ ۾ گوتم ٻڌ جو پتلو رکيل هو. +چون ٿا ته انهيءَ پتلي تي اڳي سوني پني چڙهيل هئي، ڀر وارا ڳوٺاڻا ڀانئيندا هئا ته هتي ڪو ڌن پوريل آهي، سي هتي اچي، وقت بوقت زمين کوٽيندا هئا. +سرون کَپنديون هين، ته اهي هتان ڪڍي کڻي ويندا هئا. +مسٽر بئنرجيءَ هتي اچي، پير سان ٻهر اُٿلايو، ته ٺڪر جي ٿانون ٿپن جا ٺڪر ٽوٽا ڏٺائين، جن تي نهايت عمدو ۽ عجيب ڪم ٿيل هو. +ڪي پٿر جون ٺهيل ڇريون به هٿ آيس، جي نئين پٿر واري زماني جون هيون. +هي سڄاڻ انهن ٿورين شين لهڻ شرط سمجهيو ته هي هنڌ کوٽائڻ جي لائق آهي. +خود کيس اوڏيءَ مهل اها ڳالهه من نڪا چت هئي، ته هتان اهڙي سڀيتا جو پتو پوندو، جا اڳ ڪنهن به ڳولي نه لڌي آهي، پر هتي جي زمين، جا پنج هزارن ورهين جي جهوني سڀيتا پنهنجي پيٽ ۾ پائي ويٺي هئي، سا ڪوڏر جي پهرئين ئي لپي سان پڌري ڪرڻ لڳي، جنهنڪري مسٽر بئنرجيءَ جي هيڪاري دل وري آرڪيالاجيڪل کاتي وارا کوٽائيءَ جو ڪم ڪرائيندا ئي سياري ۾ آهن. +مسٽر بئنجريءَ سن 22-1923ع وارو سيارو اُتي کوٽائي ڪرائي، پر ٻئي سياري ۾ به اتي اچي، زمين وڌيڪ کوٽايائين ۽ سندس لايا سجايا ٿيا. +مسٽر بئنرجيءَ مهن جي دڙي بابت جيڪي رپورٽون ٻنهي سالن ۾ سرڪار کي موڪليون، آرڪيالاجيڪل کاتن جي ساليانين رپورٽن ۾ ڇپيل آهن. +انهن ۾ ڄاڻايو اٿس، ته دڙي کوٽيندي معلوم ٿيو، ته ان ۾ چئن جدا جدا زمانن جون عمارتون آهن. +انهن عمارتن اندران جدا جدا زمانن جا سڪا، چقمق جا ٽڪر، ڪچ جون ڪنگڻيون، راند ڪرڻ لاءِ ڍارا، اڇي سنگ مرمر جون ڌوپ ڇٽيون ۽ پتلا لڌا آهن. +هڪ چٽسالي ٿيل مورتي لڌي آهي، جا ڪنهن ڏاڙهيءَ سان مڙس جي سسي آهي ۽ مٿي تي کوپڙيءَ جي شڪل جهڙي ٽوپي اٿس. +دڙي جي اندر مردا به پوريل هئا، ۽ مردن دفن ڪرڻ جا نمونا به نرالا هئا. +مسٽر بئنرجيءَ هتي جي عمارتن مان جيڪي شيون لڌيون، تن ۾ تنت مال پٿر، عاج ۽ ڄؤ جون ٺهيل مهرون آهن، جن تي قسمين قسمين جانورن جون شڪليون اُڪريل آهن. +انهن تي ڪي اکر به اڪريل آهن، جيڪي هاڻوڪيءَ ڪنهن به ٻوليءَ جي صورتخطيءَ سان ملي نٿا اچن. +اهي اکر اڄ تائين ڪو پوريءَ ريت پڙهي ڪونه سگهيو آهي؛ پر انهن اکرن سمجهڻ جي ڪوشش گهڻي ئي عالم ڪن پيا. +مسٽر بئنرجي اهي مهرون ڏسي گد گد ٿيو، جو سمجهيائين ته ڪا شيءِ لڌي اٿم ائين سمجهڻ لاءِ سبب هئس. +ان وقت هندستان جي آرڪيالاجيڪل کاتي جو ڊائريڪٽر جنرل سر جان مارشل هو. +هرپا ۽ مهن جي دڙي مان لڌل سڀ شيون گهرائي، پاڻ تپاسيائين. +هو صاحب يڪدم سمجهي ويو، ته ههڙي کوجنا پنجاب ۽ سنڌ ۾ اڳي ڪنهن به ڪانه ڪئي آهي. +مهرن تي جيڪي اکر اڪريل هئا، سي جيتوڻيڪ پاڻ به پڙهي ڪونه ٿي سگهيو، ته به ايترو سمجهيائين ته انهن مهرن تي جيڪي اکر اُڪريل آهن۽ شڪليون نڪتل آهن، سي ڀونوچ سمنڊ وارن ملڪن جي قديم سڀيتا سان ڪجهه قدر ملي ٿيون اچن. +پوءِ ته ڇا ڪيائين جو مهن جي دڙي مان لڌل عمارتن ۽ شين، ۽ سڀني مهرن جا فوٽا، ”السٽريٽيڊ لنڊن نيوز“ ۾ ڇپائي پڌرا ڪيائين، ته من ڪو عالم هنن نين شين تي ڪا روشني وجهي سگهي. +سندس اهو ليک فوٽن (تصويرون) سميت ”السٽريٽيڊ نيوز“ جي 20 سيپٽمبر 1924ع واري پرچي ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو، ته ٺڪ ٻئي هفتي ساڳي مخزن ۾ پروفيسر اي. +ايڇ. +سئس ظاهر ڪيو ته انهيءَ ساڳي سڀيتا جا اهڃاڻ ميسو پوٽيميا طرف به مليا آهن. +مهرون به ساڳيون ته عمارتن جي اڏاوت جو نمونو به ساڳيو! +سگهوئي پوءِ ايران طرف به انهيءَ ساڳيءَ سڀيتا جون ثابتيون مليون. +جنهنڪري آرڪيالاجيڪل کاتي وارن کي ائين وسهڻ لاءِ سبب ٿيو ته پنجاب ۽ سنڌ کان وٺي، عراق ۽ ميسو پوٽيميا تائين ڪنهن قديم زماني ۾ هڪڙي ئي تهذيب هئي. +هن نئينءَ کوجنا ڪيترن ئي هنڌن جي عالمن جو گهڻو ڌيان ڇڪيو. +هندستان، يورپ ۽ آمريڪا ۾ جيڪي به اخبارون ۽ مخزنون ڇپجن ٿيون، تن سڀني ۾ مهن جي دڙي بابت ليکن پٺيان ليک ڇپيا، جنهنڪري مهن جو دڙو سڄيءَ دنيا ۾ مشهور ٿي ويو.هينئر هيڪاري ضرور ٿيو ته مهن جو دڙو اڃان وڌيڪ کوٽائجي ته من ڪو وڌيڪ پتو پوي؛ پر هن ڪم لاءِ ججهو ناڻو گهرجي. +سگهوئي هند ليجسليٽو اسيمبليءَ جي بجيٽ جي ميٽنگ ۾ رٿ پيش ٿي، ته هندستان جي آرڪيالاجيڪل کاتي کي هند سرڪار هڪ فنڊ پنجاهه لک رپين جو منظور ڪري ڏئي، جنهن مان آئيندي اهڙا دڙا کوٽائجن. +انهيءَ رٿ پيش ڪندي سيڪريٽريءَ هن ڳالهه تي زور ڏنو ته پنجاب ۽ سنڌ مان هينئر جنهن سڀيتا جو پتو پيو آهي، تنهن تي سڄي هندستان کي فخر ڪرڻ لاءِ سبب آهي، ۽ اهو فنڊ ضرور قبول ٿيڻ گهرجي. +اسيمبليءَ ايترو پئسو ڏيڻ نه قبوليو، ته هندستان ۾ ناراضپو پيدا ٿيو. +انهيءَ هوندي به اسيمبليءَ کي جس آهي، جو اڍائي لک روپيا ساليانو قبوليائين. +سر جان مارشل پوءِ سنڌ ۾ آيو ۽ مهن جي دڙي جي وڌيڪ کوٽائي ڪرائڻ لاءِ ڪجهه وقت پاڻ اُتي وڃي رهيو. +ڏوڪري اسٽيشن کان وٺي مهن جي دڙي تائين رستو ٺهرايائين، عملي لاءِ جايون جوڙايائين ۽ اٽڪل هڪ هزار مزدور دڙي کوٽائڻ لاءِ رکيائين، جن مان ڪيترا بروهي هئا، جي پنهنجيون ڀونگيون اَڏي اتي رهيا؛ مهن جي دڙي وٽ هڪ ڳوٺ ٻڌجي ويو. +سرجان مارشل پنهنجي سر مزدورن کي سمجهائيندو هو ته کوٽائي ڪيئن ڪجي. +مزدورن جي لاءِ هيءُ نئون ڪم هو، پر اهڙو ته هري ويا جو اَن جو داڻو به لهندا هئا، ته اهو به آڻي ڏيندا هئس. +ائين دڙي مان گهڻي ئي شيون لڌيون. +جيئن جيئن نيون شيون پئي لڌيون تيئن تيئن انهن جو مختصر ذڪر اخبارن ۾ پئي ڇپيو. +آمريڪا ۽ يورپ جي ڪيترن عالمن پڇ پڇ لاتي ته اسان کي چٽيءَ ريت کولي ٻڌايو، ته اتان ڇا ڇا لڌو اَٿَو! +سر جان مارشل سندين اُڻ تڻ لاهڻ لاءِ پنهنجيءَ صحيح سان ”السٽريٽيڊ لنڊن نيوز“ ۽ ٻين مخزنن ۾ ليک لکيا. +آخر هڪ سهڻو ڪتاب، ٻن جلدن ۾، باتصوير، مهن جي دڙي ۽ سنڌو سڀيتا بابت ڇپايائين جنهن جي قيمت ڏهه گنيون (ڏيڍ سوَ روپيا، اڃان به وڌيڪ) آهي. +سن 1922ع کان وٺي 1927ع تائين جيڪا کوٽائي ٿي تنهن جو سربستو ذڪر ان ۾ ڪيو اٿس. +انهيءَ کانپوءِ به دڙو کوٽايو اٿن. +مسٽر بئنرجي جنهن پهريائين اهو دڙو کوٽايو هو، تنهن مهن جي دڙي بابت ڌار ڪتاب لکيو. +مسٽر دڪشٽ ۽ مسٽر مئڪي به ڪيترو وقت پنهنجي نظرداري هيٺ دڙو کوٽايو هو. +مسٽر مئڪي به ڌار ڪتاب لکيو آهي. +انهيءَ ريت مهن جي دڙي بابت ٻين به ڪتاب لکيا آهن. +مهين جي دڙي جو پس منظر. +مهين جو دڙو سنڌ صوبي جي ضلعي لاڙڪاڻي جي تعلقي ڏوڪري کان 5 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي سنڌو درياءَ جي ساڄي ڪپ تي واقع آهي. +ماهرن جو چوڻ آهي ته 5 هزار سال اڳ سنڌو درياءُ مهين جو دڙو جي کاٻي پاسي کان وهندو هو، پر قدرتي طور تي ٿيندڙ موسمي تبديلين سبب ساڄي طرف کان وهڪرو ڪري رهيو آهي. +مهين جي دڙي جو اسٽوپا. +مهين جو دڙو تي موجود ٻڌ ڌرم اسٽوپا يا عبادت گاه مهين جو دڙو جي تهذيب سان ڪوبه واسطو نه ٿي رکي. +هي اسپوٽا ٻڌ ڌرم سان واسطو رکي ٿي، جيڪا 18 سئو سال اڳ وجود ۾ آئي. +اسٽوپا گولائي ۾ سرڪل جيان ڪچي سرن سان ٺهيل هئي ۽ سون جي ڳولها ڪندڙ چورن ان جي اڌ کان وڌيڪ حصي کي ڊاهي پٽ ڪري ڇڏيو هو. +اسٽوپا بابت ماهرن جي راءِ آهي ته ٻڌ ڌرم جي باني گوتم ٻڌ جي وفات بعد سندس سماڌي کي 7 حصن ۾ ورهايو ويو ۽ ان مان هڪ حصي کي هن اسٽوپا ۾ دفن ڪيو ويو هئو. +مهين جي دڙي جا آثار. +موهين جي دڙي جي آثارن مان ظاهر ٿئي ٿو ته هتي آباد قوم انتهائي ذهين، هوشيار ۽ محنت ڪش هئي، جيڪا انساني رشتن کي اهميت جي نظر سان ڏسندي هئي. +آثارن مان ظاهر ٿئي ٿو ته هتي آباد ماڻهو طبقن ۾ رهندا هئا يعنى امير، واپاري ۽ غريب طبقن ۾ ورهايل هئي ۽ سندن گهر ڪشادا ۽ پڪين سرن سان تعمير ٿيل آهن.گهرن ۾ کوهه پڻ تعمير ٿيل آهن، جنهن ذريعي پيئڻ توڙي استعمال جو پاڻي حاصل ڪيو ويندو هو ۽ هر گهر کي ليٽرن ۽ باٿ روم سميت ڊرينيج سسٽم پڻ هو جنهن ذريعي گندو پاڻي نيڪال ڪيو ويندو هو، جڏهن ته نالين کي پڻ پٿرن ذريعي ڍڪيو ويون هو. +گهرن ٻاهران روشني لاءِ ڏيئا ٻارڻ لاءِ جڳهه پڻ تعمير ٿيل آهن.ٻارن جي تعليم لاءِ اسڪول ۽ ڪاليج پڻ تعمير ڪيا ويا هئا ته جيئن ٻار بهتر تعليم پرائي سگهن.آثارن جي کوٽائي مان هڪ سوئمنگ پول پڻ هٿ آيو آهي، جيڪو جديد دور جي علامت آهي. +مهين جي دڙي جي ٻولي. +مهين جو دڙو مان هٿ آيل مهرن تي اڪريل عبارتن مان ظاهر ٿئي ٿو ته هتي آباد ماڻهو ڳالهائيندڙ ٻولي لکي ۽ پڙهي سگهندا هئا، جنهن لاءِ اسڪول ۽ ڪاليج پڻ ان موقف کي سگهارو ڪن ٿا ته هتي آباد قوم تمام گهڻي سڌريل قوم هئي. +بدقسمتي سان مهين جو دڙو جي ٻولي کي اڄ تائين پڙهجي نه سگهي نه آهي، جنهن ڪجهه محققن اڳ ڪٿيون ڪيون آهن ۽ ڪجهه مهرن کي پڙهڻ جون دعوائون ڪيون آهن پر تن تي ڪنهن به صورت ۾ يقين نه ٿو ڪري سگهجي. +هي هڪ اهڙو راز آهي، جيڪو تباهه ٿيندڙ قوم جي سيني ۾ ئي رهجي ويو ۽ ان کي ظاهر ڪرڻ قطعي طور ناممڪن آهي پر پوءِ به ڪوشش ٿي رهي آهي. +نالي جو مطلب. +موهن جي دڙي جي صحيح نالي جي پڪي ڄاڻ نه پئجي سگهي آهي، سرڪاري طور تي هن تاريخي ماڳ کي موئن جو دڙو (مئلن جو ڍير) چيو وڃي ٿو، جڏهن ته سرجان مارشل جي لاگ بڪ ۾ موهن جو دڙو (موهن هندو ڌرم جو نالو آهي) لکيو ويو آهي. +ڪجهه اديبن جو خيال آهن ته هي منهن جو دڙو (منهن سامهون دڙو) آهي ته ڪن جو خيال آهي ته ُموهِينِ جو دڙو (ُمهِيا هڪ قوم آهي) ۽ ڪجهه اديبن جو خيال آهي ته هي موهن جو دڙو آهي، مقامي آبادي هن ماڳ کي موهن جو دڙو سڏي ٿي. +لاڙڪاڻي ضلعي جي لبدريا تعلقي ۾، لاڙڪاڻي جي شهر کان پنجويهه ميل پري، ۽ ڏوڪري اسٽيشن کان فقط ساڍن ٽن ميلن جي مفاصلي تي، هڪ ويرانو آهي، جو عام طرح ”مهن جو دڙو“ سڏجي ٿو. +آرڪيالاجيڪل کاتي وارن انهيءَ نالي جي معنيٰ ڄاڻائي آهي 'Mound of the Dead' هن مان ظاهر آهي ته هو سمجهن ٿا ته اهو نالو اصل ۾ آهي ”مئن جو دڙو“، ۽ رڳو چُڪ کان ”مئن بدران ”موهن“ لکيو اٿن. +سرزمين تي وڃي ڪو پڇا ڪندو، ته پڪ ٿيندس ته صحيح اُچار آهي ”مُهن جو دڙو“ ۽ ڪي ”مهين جو دڙو“ به چون ٿا. +ٻنهي جي معنيٰ آهي ”مات ٿيلن جو دڙو“. +قديم زماني ۾ سنڌوندي مُهن جي دڙي وٽان وهندي هئي، اُتي جو اصلوڪو شهر سنڌونديءَ ۽ الهندي ڪناري جي وچ ۾ هڪ ٻيٽ هو. +سرزمين جانچڻ سان ائين سمجهڻ ۾ پيو اچي، ته اتي اصل پنج ٻيٽ هئا، جي پوءِ نديءَ جي اتان رخ ڦيرائڻ ۽ مٿان واريءَ وري وڃڻ سبب گڏجي ويا ۽ هاڻي ٻيٽن جو گويا هڪ ڇڳو ٿي پيا آهن. +هينئر اتي دڙا ئي دڙا لڳا پيا آهن، جي اٽڪل اڍائي سؤ ايڪڙ زمين جا والاري بيٺا آهن. +ڪي دڙا ويهه ته ڪي ٽيهه فوٽ اوچا آهن. +انهن جي وچ ۾ هڪ وڏو دڙو اٽڪل ستر فوٽ اوچو آهي، تنهن تي هڪ مندر اڏيل هو، جو ڪيترن ورهين کان ڊٺو پيو هو؛ پر هاڻ چڱي مشهوري ملي اٿس. +مهين جي دڙي جو صحيح نالو. +مهين جو دڙو جو صحيح نالو معلوم نه ٿي سگهيو آهي، سرڪاري طور تي هن تاريخي آثار کي موئن جو دڙو (مئلن جو ڍير)ڪوٺيو ويو آهي، جڏهن ته سرجان مارشل جي لاگ بڪ ۾ موهن جو دڙو (موهن هندو ڌرم جو نالو آهي) لکيو ويو آهي. +ڪجهه اديبن جو خيال آهن ته هي منهن جو دڙو(منهن سامهون دڙو) آهي ته ڪن جو خيال آهي ته ُموهِينِ جو دڙو (ُمهِيا هڪ قوم آهي) ۽ ڪجهه اديبن جو خيال آهي ته هي مهين جو دڙو آهي، مقامي آبادي هن آثار کي مهين جو دڙو ڪوٺيندي آهي. +شھر جو نظام. +هي کنڊر هن وقت ٻن حصن ۾ ورهايل آهي. +هڪ ”مٿيون شهر“ جتان شهر پناهه جا آثار مليا آهن. +جيڪا ٻين جڳهن کان ڪجهه مٿڀري سطح تي جڙيل آهي. +ان مٿين سطح تي جوڙيل اڏاوتن ۾ ميونسپل هال ۽ شهري کاتن جي انتظاميه جون سرڪاري آفيسون ۽ بنگلا، پاڻيءَ جو تلاءُ، ٿنڀن وارو اسيمبلي هال ۽ هڪ وڏو ان جو ڀانڊو مليو آهي. +جيڪي مٿين سطح تي ان خيال کان ٺاهيا ويا ته جيئن سنڌو درياهه جي ٻوڏن کان انهن جي حفاظت ٿي سگهي ۽ هيٺئين شهر جا ماڻهو به مٿئين شهر جي قلعي ۾ ٻوڏن وقت پناهه حاصل ڪري سگهن. +شروعات ۾ دڙو هڪ ئي هئو، پر پوءِ شايد سنڌو ندي جي ڪنهن اوائلي ليٽ هن جي اسٽوپا ايراضي واري حصي کي هيٺين ايراضي کان جدا ڪري ڇڏيو. +هڙپا وانگي، موئن يا موهن جو دڙو پڻ سکر سنڌ کان 80 ڪلوميٽر پري ڏکڻ اولهه ۾ واقع سنڌو تهذيبَ جو شهر ھو. +اھو يونيسڪو طرفان عالمي ورثو قرار ڏنو ويو آهي. +اهو هڙپا کان ڪي قدر بهتر سانڍيو سنڀاليو ويو آهي، تنهنڪري اهو پنهنجي تهذيب جي بهتر عڪاسي ڪري ٿو. +هڙپا کان موئن جو دڙو 400 ميل پري آھي. +اھو چار ھزار کان پنج هزار سال اڳ تعمير ڪيو ويو هو ۽ لڳ ڀڳ 1700 ق م ڌاري غير آباد ٿي ويو، جنهن جو سبب شايد سنڌو درياءَ جو رخ مٽائڻ آهي، جيڪو ان تهذيب لاءِ جياپي جو ذريعو هو. +ونگڀياسدانن ان کي 1920ع واري ڏهاڪي ۾ دريافت ڪيو. +قدامت جي لحاظ کان موئن جو دڙو قابل ذڪر غير معمولي شهر آهي. +ان جو نقشو رٿابنديل آهي، جنهن ۾ گھٽين جو تاڃيپيٽو آهي ۽ مٽيءَ جي پڪل ۽ اس تي سڪايل سِرُن ۽ سڙيل ڪاٺ سان اڏاوت ٿيل آهي. +پنهنجي عروج وقت، شهر جي آبادي 35 کان 40 هزار هئي. +ان کي تنهن دور جو جديد ترين نڪاسي سرشتو هو، ٻه ۽ ٽه ماڙ متفرق عمارتون هيون ۽ هڪ قابل ديد سنانگاهه هئي، جنهن جي تر ۾ قدرتي ڏامر جو تهه چاڙهيو ويو هو ته جيئن پاڻي سيمو نه ڪري. +هڪ زرعي شهر هئڻ جي ڪري، ان ۾ هڪ وڏو کوهه، اناج جو گودام ۽ هڪ ڪاروباري مرڪز پڻ هو. +غالباً، اڃا به وڌيڪ حيرت انگيز ڳالهه اها آهي ته موئن جي دڙي ۾ هڪ اهڙي عمارت به هئي جنهن جي هيٺان زمين دوز بٺي هئي، جنهن جو مقصد شايد گرم حمام ميسر ڪرڻ هو. +موئن جو دڙو ست ڀيرا تباهه ٿيو هو. +هر ڀيري ان کي پراڻي مدفن کنڊر مٿان اڏيو ويو. +انهن تباهين جو سبب سنڌو درياهه مان ايندڙ ٻوڏن کي سمجھيو وڃي ٿو. +شهر جا ٻه حصا هئا، هڪڙو ڪوٽ، ۽ ٻيو هيٺالو شهر. +هيٺالي شهر جو اڪثر حصو اڃا ڍڪيل آهي، پر ڪوٽ جي گھڻي حصي جي کوٽائي ٿي چڪي آهي، جنهن ۾ عوام لاءِ وڏي سنانگاهه آهي، 5000 شهرين لاءِ هڪ وڏو رهائشي علائقو آهي ۽ ٻه وڏيون اجتماع گاهون هيون. +موئن جو دڙو، سکر کان 80 ڪلوميٽرن جي پنڌ تي ڏکڻ اولهه ۾ آهي. +اهو سنڌو تهذيب 2600 ق م - 1700 ق م جو مرڪز هو. +جيالاجي جو ماهر جان روچ نيشنل جاگرافڪ ميگزين ۾ لکي ٿو ته موهن جي دڙي ۾ ڪنهن عاليشان محل، مندر يا يادگار قسم جي منارن جي غير موجودگي ثابت ڪري ٿي ته هتي بادشاھ يا راڻي جو تخت تاج ڪونه هو. +وسڪونسن ميڊيسن يونيورسٽي آمريڪا جي پروفيسر جوناٿن مارڪ ڪينوئر موجب موهن جي دڙي جي آثارن ۾ راڻي يا راجا جي غير موجودگي مان اهو نتيجو ڪڍي سگهجي ٿو ته موهن جي دڙي کي هڪ شهري رياست طور مختلف محلن مان چونڊيل ماڻهن وسيلي هلايو ويندو هوندو. +جان روچ ۽ پروفيسر جوناٿن مارڪ جي اها تحقيق ٻڌائي ٿي ته چونڊيل جمهوري طرز حڪومت جي خالق به سنڌ ئي آهي. +چونڊيل جمهوري طرز واري حڪومت جا خالق به سنڌو سڀيتا جا وارث هئا ۽ دنيا جي پهرين سماجوادي رياست سنڌو ماٿر جا ماڻهو ترقيءَ جي بلندين تي هئا. +مهن جي دڙي جي اٽڪل تيرهن ايڪڙ زمين هيلتائين کوٽائي اٿن. +هتان ست شهر هڪ ٻئي جي مٿان لڌا آهن. +آبڪلانيءَ ۾ سنڌوندي جي اُٿل ۽ چوماسي ۾ جبلن تان پاڻيءَ جي ڇرن لهڻ سبب هيءُ شهر هڪ ڀيرو زبون ٿيو ٿي، ته پاڻيءَ جي ڇينهري ٿيڻ کانپوءِ ماڻهن وري انهيءَ ويراني مٿان ٻيو نئون شهر ٻڌو ٿي. +ائين شهر مٿان شهر ٿي ٻڌائون، جن مان ستن شهرن جو پتو پيو آهي. +ڀائنجي ٿو ته هيءُ شهر واپار يا ٻين سببن ڪري مکيه هو، جنهنڪري ماڻهن وري وري اهو ساڳيو شهر وسايو ٿي ائين ست گهمرا ساڳيو هنڌ وسايائون. +انهن ويرانن جي هيٺان پاڻي نڪتو آهي، جنهنڪري چئبو ته اٺون شهر ڪونه هو. +شهر جو ڊؤل: مهن جي دڙي مان جيڪي شهر هينئر ظاهر ٿيا آهن تن مان آسانيءَ سان سمجهي سگهجي ٿو ته پنج هزار کن ورهيه اڳي به ماڻهو ائين محلا ۽ پاڙا جوڙي رهندا هئا، جيئن اڄ اسين رهون ٿا. +مطلب ته شهر ٻڌڻ جو ڊؤل جيڪو هينئر آهي سو جڳن جو آهي. +هتي جا رستا ڪشادا ۽ سنوان آهن، جي سڌا اُتر کان ڏکڻ ڏي وڃن ٿا. +انهن رستن مان گهٽيون هڪ ٻئي جي آمهون سامهون ڦٽن ٿيون، جنهنڪري هڪ هڪ محلو ڌار بيٺو آهي.هرهڪ شهر ۾ جيڪي عمارتون آهن. +تن مان ڪنهن به عمارت کي ڇت ڪانهي. +ڀائنجي ٿو ته ڇتين جون ڪامون ۽ لڙهيون يا پٽيون ججهي عرصي گذرڻ ڪري سڙي ڀڄي ڀري ويون آهن، يا باهه لڳڻ ڪري جلي ڀسم ٿي وييون آهن. +سڀ عمارتون پڪسريون آهن ۽ ڏسڻ ۾ اهڙيون تازيون پيون اچن، جو ڄڻ ته ڪلهه ڪلهوڻيءَ هي شهر ٻڌا هئا. +سرون نهايت عمديءَ ريت گهڙيل آهن ۽ تاريخ واري زماني ۾ هندستان ۾ جيڪي سرون اينديون هيون، تن کان بنهه علحدي نموني آهن. +جيڪي عمارتون لڌيون آهن، تن مان ڪيتريون ماڻهن جي رهڻ جون جايون آهن. +سڀ جايون ڪشاديون ۽ هوادار آهن. +ڪن گهرن جي اڱڻ ۾ ڏاڪڻ آهي، جنهن مان سمجهجي ٿو ته جاين جي مٿان ماڙيون به اڏيل هيون، هر هڪ گهر کي پنهنجو پنهنجو کوهه ۽ سنان جي ڪوٺي آهي. +سنان جي ڪوٺين کي سرن جو فرش ٻڌل آهي! +ڪوٺيءَ ڪوٺيءَ جي هڪ ڪنڊ وٽان پاڻيءَ جي نيڪال لاءِ موري آهي، جنهن مان پاڻي وهي، گهٽين جي ڪسين ۾ وڃي پوندو هو. +گهٽين جون ڪسيون ڍڪيل آهن، جن مان اندران ئي اندران پاڻيءَ جو نيڪال ٿيندو هو! +ڪن سنانن جي جاين ۾ سرون ڪٽي، اُهو ڪٽو چن سان ملائي تنهن سان نهانيءَ (سنان جي ڪوٺي) جو تر لتو اٿن، ته ڌرتي پاڻي چهي نه وڃي! +ڀتين تي پلستر ٽي انچ ٿلهو چڙهيل آهي. +سرن جي جيڪا چوڙائي ٿيل آهي، تنهن ۾ ڪيترن هنڌ گارو ڪتب آيل آهي، پر ڪن ڪن هنڌ چيرولي (Gypsum) ڪم آيل آهي، جا نئن گاج ۾ اڄ به ججهي انداز ۾، پيدا ٿئي ٿي. +عمارتن تي نقش جو ڪم ڪونه ٿيل آهي، ته به سرجان مارشل چوي ٿو ته هندستان ۾ ههڙي عمدي آڏپ مهن جي دڙي واري زماني کانپوءِ به ڪٿي ڪانه ٿيندي هئي. +ههڙيون عمديون پڪسريون جايون گهڻو خرچ ٿيون پڇن، تنهنڪري مسٽر مئڪي جو اهو قياس پورو آهي ته هتي جا ماڻهو وڏيءَ هوندا وارا هئا. +ڪي عمارتون شايد مُٺ يا مندر ٿي ڪم اينديون هيون. +اهڙين جاين جي بنا (Plinth) ٻين جاين کان مٿي آهي. +انهن ۾ ڪوٺيون ننڍيون آهن، پر ڀتيون بلڪل مائيدار آهن. +ڪن ڀتين جي ٿولهه ڏهه فوٽ به آهي! +انهيءَ مان سر جان مارشل اهو انومان ڪڍيو آهي ته انهن جي مٿان شايد گهڻيون ماڙيون جڙيل هيون، جنهنڪري هيٺيون ڀتيون اهڙيون ٿلهيون رکيون اٿن. +ڪن عمارتن مان ظاهر آهي ته اهي دڪان ٿي ڪم اينديون هيون. +اهڙيءَ هڪ عمارت مان نيروٽيءَ جي ڪن لڌي آهي، ۽ نير جا چٽا به ڏسڻ ۾ آيا آهن. +مُهن جي دڙي جي هر هڪ گهر کي پنهنجو پنهنجو کوهه آهي. +ڪي کوهيون آهن. +ڪيترين گهٽين مان ۽ رستن تان وڏا کوهه لڌا آهن، جي يڪسرا ۽ گولائيءَ تي آهن – هڪ ٻه کوهه بيضوي شڪل جو به آهي. +ٻن کوهن وٽ پڪسرون بئنچ ٺهيل آهي – اهو شايد انهيءَ لاءِ هو ته جيستائين ڪنهن کي پاڻيءَ ڀرڻ جو وارو ملي، تيستائين انهيءَ بئنچ تي ويھندا ھئا.سڄي شهر جي گندي پاڻيءَ جي نيڪال جي ترتيب نهايت سهڻي نموني جي آهي. +مسٽر بريلسفورڊ چوي ٿو ته يورپ ۾ اهڙي عمدي ترتيب عيسوي اوڻويهين صديءَ تائين به ڪانه هئي. +مسٽر آينگر چوي ٿو ته مئلي ۽ مورين جو بندوبست جيتوڻيڪ منجهيل گنڊيل آهي، ته به اهڙو پورڻ ۽ مڪمل آهي، جو ڪوبه هاڻوڪو شهر سچ پچ جيڪر فخر سان اهو اختيار ڪري. +پاڻيءَ جي نيڪال لاءِ ڪسين جي هيتري ساک سڀني عالمن حق تي ڪئي آهي. +سرجان مارشل پاڻ به لکيو آهي ته پاڻيءَ جي نيڪال جو طريقو غير معمولي طرح سڌريل نموني جو آهي. +هرهڪ رستي، گهٽي ۽ لنگهه کي پنهنجي پنهنجي ڍڪيل نالي يا ڪسي آهي، ۽ انهن جون سرون اهڙي عمديءَ طرح گهڙيل ۽ هڪ ٻئي سان جڙيل آهن، جو انهيءَ کان وڌيڪ عمديءَ ريت ڪم ڪرڻ جي واٽ ڪو ڏسي ڪونه سگهندو شهر جي رونق منجهان ئي ائين پيو سمجهڻ ۾ اچي ته هن شهر جي ميونسپالٽي ڪا سڄاڻ هئي. +جنهن کي شهر جي حفظ صحت جو گهڻو اونو هو. +شهر ڪهڙي ڊؤل تي ٻڌجي، ۽ صفائي سٺائي ڪيئن رکجي، تن ڳالهين جي جيتري ان وقت جي ماڻهن کي سڌ هئي، تيتري اسان جن چئن پنجن پيڙهين وارن ابن ڏاڏن کي به ڪانه هئي. +هر هڪ گهر هڪ ٻئي کان ايتري قدر پري آهي، جو ڪنهن به گهر کي هوا ۽ روشني ملڻ ۾ ڪنهن به اٽڪ ٿيڻ جو امڪان ڪونهي. +ماڻهن کي انجنيري ڪم جي به ڄاڻ هئي، جو درياهه جي اٿل کان شهر جي بچاءَ جو خاطر خواهه بندوبست ڪري سگهيا ٿي، ۽ گندگي پاڻيءَ توڙي برسات جي پاڻيءَ جي نيڪال لاءِ ناليون ۽ ڪسيون نهايت عمديءَ ريت جوڙي سگهيا ٿي. +ڪسين ۽ مورين جي وقت بوقت صفائي ڪرڻ لاءِ منجهن ”مئن هول“ (Man-hole) به رکيائون ٿي، جيئن اڄ ڪالهه ميونسپالٽيون ڪن ٿيون. +گهر جي گند ڪچري جي نيڪال لاءِ ڀتين ۾ سوراخ ڪري ڇڏيندا هئا، ته ڪچرو اتان وهي وڃي گهٽيءَ ۾ پوي. +گهٽين ۾ ڪچري ڪٺي ٿيڻ لاءِ کڏون هيون جي پوءِ ڀنگي صفا ڪندا هئا. +آرڪيالاجيڪل کاتي وارن جون ڄاڻايل هي سڀ ڳالهيون ڏيکارين ٿيون ته پنج هزار کن ورهيه اڳي جڏهن ٻين ڪيترين قومن کي اڃان پنهنجي بت ڍڪڻ جي به سڌ ڪانه هئي، تڏهن اسان جا سنڌي، نهايت سڌريل ماڻهن وانگر پنهنجو جيوت ڪاٽيندا هئا. +شھر جو مرڪزي حمام. +سڀني عمارتن ۾ هڪ اڏاوت، جا گهڻو ڌيان ڇڪي ٿي، سا اُها آهي، جنهن مان هڪ وڏو تلاءُ لڌو آهي. +ان جون ڀتيون ٿولهه ۾ ست اَٺ فوٽ آهن. +تلاءَ جي ٻن پاسن کان پؤڙيون ٺهيل آهن، جنهنڪري ڀلي ته ڪو هڪڙي پاسي کان پؤڙين تان لهي هيٺ وڃي، ۽ ٻئي پاسي وارين پؤڙين تان چڙهي مٿي اچي. +اهو تلاءُ اڻيتاليهه فوٽ ڊگهو، ٽيويهه فوٽ ويڪرو اَٺ فوٽ اونهو آهي! +تلاءَ جي ٻاهرئين پاسي، ڀر وارين ڪوٺين مان هڪ ۾ هڪ اونهو کوهه آهي، جنهن جو پاڻي اڄ ڏينهن تائين ڪم آڻڻ جهڙو آهي. +شايد انهي کوهه جي پاڻيءَ سان تلاءَ ڀريندا هئا. +انهيءَ تلاءَ جي هڪ ڇيڙي وٽ هڪ شاهي ڪسي آهي، جنهن مان شايد پاڻيءَ جو نيڪال ٿيندو هو. +اها ڪسي نهايت عمديءَ ريت جڙيل آهي ۽ ايترو اونهي آهي، جو ڀلي ته ڇهه فوٽ لنبو مڙس منجهس بيٺو هجي! +سڄي ڪسي ڍڪيل آهي؛ پر مٿان ڇت وٽان ٿورو ٽڪر کليل (Man-hole) اٿس، جنهن مان ڀلي ته ڪو ماڻهو اندر لنگهي وڃي، سڄي ڪسي صفا ڪري، پاڻيءَ جي سيمي کي روڪڻ لاءِ رومي ڏامر (Bitumen or Asphalt) دورانديشي ڪري هڻي ڇڏيو اٿن. +هن مان ظاهر آهي ته وادي (ماٿر) سنڌ جا رهاڪو پنج هزار ورهيه اڳي نه فقط قابل معمار هئا، پر هاڻوڪي زماني جي سرويرن ۽ انجنيئرن وانگر پوري ڳڻ ڳوت به ڪري سگهندا هئا. +پنچائتي هال. +ڪي عمارتون ٿنڀن سان آهن، جن مان هڪ هال اٽڪل اسي فوٽ آهي، اتي شايد پنچائتون ڪٺيون ٿينديون هيون، يا ڪن موقعن تي ماڻهو اچي مڙندا هئا +موهن جي دڙي مان مليل مورتيون. +موهن جي دڙي جي کوٽائي دوران جيڪي پٿر جا بُت ۽ مورتيون مليون آهن، انهن جو انگ 16 آهي. +اليگزيندرا آر ڊيلينو پنهنجي تحقيقي مقالي ۾ لکيو آهي ته سنڌو تهذيب جون مورتيون پنهنجي فن ۾ ڪمال ۽ لاجواب آهن. +خاص طور تي ڪنگ پريسٽ وارو بت ۽ ڍڳي ڳاڏين جون ٻيون جيڪي ننڍيون وڏيون مورتيون مليون آهن، انهن کي ڏسي لڳي ٿو ته موهن جي دڙي جو سماج ”سنگهار سماج“ (جانورن کي پالڻ وارو ۽ انهن تي رحم ڪرڻ وارو سماج) هو. +موئن جي دڙي مان مليل مھرون. +مهن جي دڙي مان جملي 558 مهرون علحدن علحدن ڊؤلن ۽ قدن جون لڌيون آهن – ڪي ويلڻ جي شڪل جهڙيون ته ڪي چورس، ڪي ٻيڙي وانگر ته ڪي گونيءَ ڪنڊ واريون، ڪي ننڍڙيون ۽ نفيس ته ڪي وڏيون ۽ وڌيڪ چٽيون. +ڪي عاج جون ٺهيل ته ڪي صابوني پٿر جون ٿوريون مهرون ٺڪر جون آهن. +ڪن مهرن کي سوراخ آهي جنهن مان ڌاڳو لنگهائي سگهجي ٿو. +ڀائنجي ٿو ته مهن جي دڙي جا ماڻهو اهي مهرون ڳچيءَ ۾ پائيندا هئا، يا ڪرائيءَ ۽ ٻانهن تي تائٿ وانگر ٻڌندا هئا. +انهن مهرن تي شڪليون نڪتل آهن، جن مان ڪاريگرن جي ڪاريگريءَ جو ثبوت ملي ٿو. +انهن مهرن تي اُٿيل چٽ آهن، تن مان سمجهجي ٿو ته سيل مهر ڪرڻ مهل به اهي مهرون ڪم آڻيندا هئا. +قديم زماني ۾ دستور هو، ته ماڻهو ڪيڏانهن ٻاهر ويندا هئا، ته دروازن جي ٻاهران مهرون هڻندا هئا. +هر هڪ مهر تي ديوتا جي شڪل نڪتل هوندي هئي. +اهو ديوتا ڄڻ ته گهر جي نگاه ڪندو هو، ۽ سندس ملڪيت کي ڪوبه هٿ ڪونه لائيندو هو. +مهن جي دڙي جي ماهن وٽ به شايد اهو ئي دستور هو +دريافت ٿيل ٻيون شيون. +مهن جي دڙي مان هڪ پتلو لڌو آهي، جنهن تي گيڙوءَ يا داءُ سان چٽسالي نڪتل آهي. +سنڌ ۾ گيڙو يا داءُ ٿئي ئي ڪونه. +سنڌ کي ويجهي ۾ ويجهو هنڌ، جتان گيڙو ججهي انداز ۾ ملي سگهي ٿو، سو لکپت جو شهر آهي. +وچ هندستان مان به ڪيترن هنڌان گيڙو ملي سگهي ٿو، پر آڳاٽي وقت کان وٺي ايراني نار طرفان سنڌ ۽ ٻين پاسن ڏي گيڙو ججهي انداز ۾ پئي آيو آهي، جو انهيءَ پاسي جو گيڙو، رنگ جو وڌيڪ تکو آهي. +قديم سنڌ جو واپار مغربي ملڪن سان گهڻو هلندو ئي ايراني نار جي رستي هو. +حاصل مطلب ته مهن جي دڙي مان لڌل شين مان رڳو انهن ٿورڙين شين تي ويچار ڪجي ٿو ته ائين وسهڻ لاءِ سبب ٿئي ٿو ته آڳاٽي زماني ۾ جيتوڻيڪ آگ گاڏيون ڪين هيون، ته به سنڌ جو وڻج واپار هيڏانهن ڪشمير ۽ قنڌار، هوڏانهن وچ هندستان توڙي ڏکڻ هندستان طرف هلندو هو. +اسان جي پرڳڻي کي قدر پنهنجي قدرت سان سمنڊ توڙي خشڪيءَ جي رستي ايران سان ڳنڍي ڇڏيو آهي، ۽ انهيءَ طرف وارن سان آڳاٽن سنڌين جي لهه وچڙهه انهن ئي واٽن کان ٿيندي هئي. +جانورن جون شڪليون نڪتل آهن. +تن مان ڪاريگرن جي نه رڳو ڪاريگريءَ جو ثبوت ملي ٿو، پر خاص ڪري ڍڳي جو ناتو شو ڀڳوان جي پوڄا سان سمجهڻ ۾ اچي ٿو، جو سو جا لنگ به هتان لڌا آهن. +وڻن ۽ پاڻيءَ جي پوڄا جا اهڃاڻ به هتان ملن ٿا. +ماڻهن کي لکڻ پڙهڻ جو هنر هو. +سندن ڪمائيءَ جو مکيه رستو پوک ۽ ڌنڌو ڌاڙي هو. +ڦيٿن سان گاڏيون به شايد هين جو اهڙا رانديڪا هٿ آيا آهن. +انهيءَ ساڳيءَ سڀيتا جا اهڃاڻ ايران ۽ ميسوپوٽيميا مان مليا آهن، تنهن مان ظاهر آهي ته انهن پاسن سان خشڪيءَ توڙي سمنڊ جي رستي وڻج واپار سانگي لهه وچڙ ۾ گهڻو ايندا هئا. +شھرين بابت تفصيل. +مهن جي دڙي مان جيڪي پتلا هٿ آيا آهن، تن مان قديم سنڌين جي شڪل ۽ مهانڊن جو اندازو ڪري سگهجي ٿو. +هو قد جا بندرا ۽ بت ۾ سٽروٽرا هئا. +چپ ڀريل ۽ اکيون سوڙهيون هين. +اهي مهانڊا فقط مهن جي دڙي جي رهاڪن جا هئا، يا عام طرح سڀني سنڌين جا هئا، تنهن بابت ڪابه ڪافي ثابتي ڪانهي. +سڀني پتلن ۾ ڏسجي ٿو ته ماڻهن جو ڪنڌ ٿلهو ۽ ڀرڀريو آهي، ۽ ڳٽن جا هڏا چپٿڙا اٿن. +پتلن مان هيءَ ڳالهه به ظاهر ته مرد ننڍيون ڏاڙهيون رکائيندا هئا. +مڇون ڪن جون ڪوڙيل ته ڪن جون رکيل هونديون هيون. +مٿي جا وار پيشاني وٽان ورائي، پٺيان ويڙهي، منجهن ڪنگو اٽڪائي ڇڏيندا هئا. +جنهن ڪري انهن کي ويڙهڻ جو ضرور ڪونه ٿيندو هو. +زناني شڪل وارن پتلن مان ڏسجي ٿو ته ڪي زالون پنهنجا وار ڳچيءَ وٽان ورائي، پوئتان کليل ڇڏينديون هيون. +۽ ڪي چوٽي ويڙهي سڱ وانگر چهنبدار ڪنديون هيون. +مردن جي پوشاڪ ڌوتي ۽ چادر هئي، جنهن جو پلئه ساڄي بغل هيٺان لنگهائي، ڏائي ڪلهي تي اڇلي وجهندا هئا. +ڪن پتلن مان ائين سمجهڻ ۾ پيو اچي ته ڌوتيءَ بدران هڪ اهڙي گهگهري پيل اٿن، جهڙي هن وقت لنگها (دهلاري) پهرين ٿا. +ڪي مورتون بنهه اگهاڙيون آهن، ۽ ڪن ۾ ماڻهن کي لنگوٽ چڙهيل ڏسڻ ۾ اچي ٿو. +زيور. +مهن جي دڙي واري زماني ۾ زالون توڙي مرد زيور عام طرح پائيندا هئا: ڪنٺي يا هسي، تائٿ ۽ منڊيون، مرد به پائيندا هئا. +انهن کان سواءِ زالون ڳن يا پنڙا، داڻن جا هار، چانديءَ يا سون جون ڪنگڻيون ۽ نورا پائينديون هيون. +ڪن پتلن ۾ زالن کي بت تي ٻانهين ڪلهي تائين پيل ڏسجي ٿي، جنهن مان ظاهر آهي، ته انهيءَ زماني ۾ چوڙيگر به هوندا هئا، ڪن زيورن تي جڙت جڙيل ڏسڻ ۾ اچي ٿي، جنهن ڪري چئبو ته جڙوئا به هئا. +ڪن گهرن مان، زمين جي هيٺان پوريل، ڪي ٽامي جا باسڻ برتڻ آرڪيالاجيڪل کاتي جي سپرنٽينڊنٽ مسٽر دڪشت لڌا، جن سان گڏ هڪ مڙيل ڪارائي به هئي. +هڪ ٿانءَ ۾ قيمتي زيور پيل هئا. +جن تي جڙت جڙيل هئي. +سر جان مارشل انهن زيورن لڀڻ کان سگهوئي پوءِ ”السٽريٽيڊ لنڊن نيوز“ ۾ لکيو ته ”سونا زيور اهڙيءَ عمديءَ ريت گهڙيل آهن ۽ اوجر (پالش) اهڙي اُچي اٿن، جو ڄڻ ته لنڊن جي بانڊ اسٽريٽ (سونارن جي گهٽي) مان هينئر گهڙجي آيا آهن ۽ پنجن هزارن ورهين جا جهونا ڀانئجن ئي ڪين ٿا. +قيمتي پٿر. +مهن جي دڙي مان جيڪا زيورات هٿ آئي آهي، تنهن مان پتو پوي ٿو، ته قديم سنڌ جا رهاڪو عقيق يا سنگ سليماني (Agate)، نيلم، پيروز ۽ ٻيا قيمتي پٿر، هار جي داڻن توڙي زيورن لاءِ جڙت طور ڪم آڻيندا هئا. +هرپا توڙي مهن جي دڙي مان شيشو ڪونه لڌو آهي، پر انهيءَ زماني ۾ ڪاريگر هڪ اهڙو ليپ ٺاهيندا هئا. +جو سڪڻ کانپوءِ شيشي وانگر بکندو هو. +انهيءَ مان داڻا ٺاهيندا هئا، جي قيمتي پٿرن بدران ڪم آڻيندا هئا. +سن 24-1925ع ۾ هڪ سهڻو هار لڌو، جو خود ساک پيو ڀري ته ڪنهن قابل ڪاريگر جو جوڙيل آهي. +مسٽر رکلداس بئنرجي، جنهن مهن جو دڙو پهريائين پهريائين کوٽايو هو، سو ته وينجهارن جي ساراهه مان ڍاپي ئي نٿو، چي رگ ويد ۾ جن آرين جو ذڪر آهي، تن کي به اهڙو هنر ڪونه هو جهڙو مهن جي دڙي جي ڪاريگرن کي هو. +سر جان مارشل به انهيءَ هار جي گهڻي ساک ڪئي آهي. +کيتي ۽ هنر. +قديم سنڌ جي پوکي راهيءَ بابت گهڻو پتو ڪونه پيو آهي؛ باقي مهن جي دڙي مان ڪڻڪ ۽ جو لڌا آهن. +جيتوڻيڪ ترن جو هڪ داڻو به ڪونه لڌو آهي، ته به ائين وسهڻ لاءِ سبب ٿئي ٿو، ته ترن جي پوک به ٿيندي هئي، ڇاڪاڻ ته رگ ويد مان معلوم ٿئي ٿو ته انهيءَ آڳاٽي وقت ۾ پنجاب ۽ سنڌ ۾ ترن ۽ جؤن جا فصل ڀلا ٿيندا هئا. +هن وقت ان پيهڻ لاءِ جيڪي جنڊ ڪم اچن ٿا، سي عيسوي سن کان ٻه صديون کن اڳي چالو ٿيا هئا. +اڳي جنڊن جو نمونو ئي ٻيو هوندو هو. +اهي اؤر نموني جا جنڊ مهن جي دڙي مان تمام گهڻا لڌا آهن. +انهيءَ مانمسٽر مئڪي اهو انومان ڪڍيو آهي ته اَن جي پوک گهڻي ٿيندي هئي، جنهنڪري ماڻهن وٽ جنڊ به گهڻا هوندا هئا. +کاڌو. +ڪڻڪ ۽ جون کان سواءِ ماڻهو کجور به کائيندا هئا. +کارڪن جون ککڙيون کوٽائيءَ ڪندي هٿ آيون آهن. +ان وقت ماڻهو مڇي ماس، بلڪه ڳائو گوشت به کائيندا هئا. +درياهه جي مڇيءَ جا ته خوراڪي هئا؛ پر ڪڇئون ۽ ڪميون به ڪين ڇڏيندا هئا! +ڪتڻ۽ اُڻڻ جو هنر: ڪيترا ائٽ ۽ ٽڪ لڌا آهن: ڪي سادا ته ڪي اُچا. +انهيءَ مان سمجهجي ٿو ته غريبن توڙي شاهوڪارن جي گهرن ۾ چرخي چورڻ جو رواج هو. +دڙي منجهان هڪ چانديءَ جو ٿانءُ، جواهرات ۽ مڻين سان ڀريل لڌو، جو اُچيءَ طرح اُڻيل ڪپڙي سان ويڙهيل هو. +ان۾ ديسي ڪپهه ڪم آيل آهي. +هن مان ظاهر آهي ته پنج هزار ورهيه اڳي سنڌ ۾ وؤئڻن جي پوک ٿيندي هئي، ۽ انهيءَ قديم زماني ۾ ئي سنڌي ماڻهن وٽ ڪپڙي اُڻڻ لاءِ آڏاڻا به هئا. +ڌاتو. +قديم زماني جي ماڻهن وانگر، مهن جي دڙي جا رهاڪو، پٿر جا اوزار ۽ ٿانءَ ٿپا ڪم آڻيندا هئا، پر ٽامي جي به سڌ هين، جنهن مان پڻ باسڻ، برتن، اوزار بلڪه ڪي ڳهڻا به جوڙيندا هئا ۽ لوهه جو ذرو به ڪونه لڌو آهي، پر هيءُ زمانو ئي اهڙو هو، جنهن ۾ ماڻهن کي لوهه مارڻ جو عقل اڃا آيو ئي ڪونه هو. +قلعي به ڌار ڪانه لڌي آهي، باقي رڳو ٽامي سان گڏيل هٿ آئي آهي. +مهن جي دڙي وارا ٽامو ۽ قلعي گڏي ”برانز“ Bronze)) ٺاهيندا هئا، جنهن مان به ٿانءَ ٿپا ۽ اوزار جوڙيندا هئا. +مسٽر محمد ثناءُ الله، هند سرڪار جو آرڪيالاجيڪل ڪيمسٽ چوي ٿو ته ٽامي ۽ قلعي مان ”برانز“ جوڙڻ جي سڌ سنڌو ماٿر جي ماڻهن کي عيسوي سن کان ٽي هزار ورهيه اڳ بلڪه انهيءَ کان به اڳي هئي. +هٿيار. +مهن جي دڙي مان ٿوريون پٿر ۽ ٽامي جون ٺهيل گدائون (Maces) ٿورا ڀالا ڪٽاريون، تير ۽ ڪمانيون هٿ آيون آهن. +ترار جوڙڻ جو ته رواج ئي گهڻو پوءِ پيو، تنهنڪري ترار ڪانه لڌي آهي. +شهر کي عالم پناهه ڪانهي. +ڪا زرهه به ڪانه لڌي آهي. +جنهنڪري ڀائنجي ٿو ته ملڪ ۾ لڙائي اڪثر ڪانه لڳندي هئي ۽ ماڻهو صلح سانت ۾ گذاريندا هئا. +وٽ ۽ ماپا. +وٽ ۽ ماپا قسمين قسمين لڌا آهن. +اهي اڪثر نازڪ ۽ ننڍڙا آهن. +ڪي مخروطي شڪل جا وڏا پٿر لڌا آهن، جن ۾ مٿان سوراخ آهي. +انهن سوراخن مان ڏور لنگهائي سگهجي ٿي. +اهي پٿر تور مهل وٽ ڪري ڪم آڻيندا هئا. +ڪي ننڍا وٽ خاڪي رنگ جي سليٽ جا، پيٽ جي شڪل جهڙا آهن. +جي ايلم ۽ ميسوپوٽيميا جي وٽن سان مشابهت رکن ٿا. +مسٽر اي. +ايس. +مئڪي چوي ٿو ته ”مهن جي دڙي جا اهي ۽ ميسو پوٽيميا جي قديم وٽن کان وڌيڪ سوڌا ۽ پورا آهن. +ڪنڀارڪو هنر ۽ ڪاشيءَ جو ڪم. +مهن جي دڙي جي ماڻهن وٽ چانديءَ ۽ ٽامي جا ٿانءَ ۽ چمڪيدار ليپ جون ٺهيل گلاباشيون وغيره هونديون هيون؛ پر رواجي ٿانءَ ٿپا اڪثر ٺڪر جا هوندا هئن. +سنڌ ۾ نالو کين جوڙڻ جو هنر جڳن کان عام هو؛ پر مهن جي دڙي واري زماني ۾ سنڌي ماڻهو ڪنڀارڪي هنر ۾ اهڙا ته ڀڙ ٿي ويا هئا، جو چٽساليءَ سان ٿانءَ ٿپا جوڙيندا هئا! +ڪي ٿانءَ اهڙا ته نفيس جوڙيندا هئا، جو اُهي عام طرح ۡاغذي“ سڏجن ٿا. +ڪاشيءَ جي ڪم جا آڳاٽا نمونا به رڳو مهن جي دڙي مان مليا آهن. +مسٽر ارنيسٽ مئڪي چوي ٿو ته ”رومن جي وقت کان اڳ مصر ملڪ ۾ انهيءَ هنر جي مصري ماڻهن کي ڪل به ڪانه هئي“، ڪن ٺڪر جي ٿانون تي جانورن جون شڪليون اهڙيون نڪتل آهن، جهڙيون لڌل مهرن تي آهن. +سنگتراشي ۽ اُڪر جو ڪم. +سنگتراشيءَ ۽ اُڪر جي ڪم ۾ مهن جي دڙي جي رهاڪن پنهنجيءَ قابليت جو چڱو ثبوت ڏنو آهي. +ڍڳن، گئينڊي ۽ ٻين جانورن جون شڪليون نهايت عمديءَ ريت مهرن تي ڪڍيون اٿن. +ڪي شڪليون نوريئڙن جون آهن، جن ۾ نوريئڙا پڇ مٿي ڪيو بيٺا آهن ۽ اڳين چنبن سان ڪا شيءِ وات ڏي ڪيو، چپو چورو پيا ڪن! +انهن جي ڊيگهه ٻه انچ مس آهي. +هڪ داڻي تي ٽن باندرن جي شڪل آهي، جن جي منهن مان سندس شوخي پيئي ظاهر ٿئي، پر ٻانهون ورائي هڪ ٻئي کي ڀاڪر پائي بيٺا آهن! +اهو داڻو ايڏو آهي، جو اکروٽ جي کل ۾ جيڪر سمائجي وڃي، ”مئنچيسٽر گارڊين“ ۾ مسٽر بريلسفورڊ لکيو آهي ته هتان جيڪي ماڻهن ۽ ٻين ساهوارن جون شڪليون لڌيون آهن، سي ان وقت جي ميسو پوٽيميا طرف جي ڪاريگريءَ کي شهه ڏيئي بيٺيون آهن. +رانديون ۽ رانديڪا. +مهن جي دڙي مان سنگ سليماني ۽ ٻين پٿرن جون ٺهيل گوليون، شطرنج ۽ ڍارا لڌا آهن. +اهي هاڻوڪن ڍارن وانگر ڊگها نه هئا، پر ڪعب شڪل جا آهن. +هن مان ظاهر آهي ته ماڻهن جي واندڪائيءَ جي وندر اهي رانديون هيون. +ان وقت جي ماڻهن کي پنهنجي ٻارن جي وندر جو به ججهو اونو هوندو هو، جو ڪيترن قسمن جا رانديڪا به لڌا آهن، جن ماڻهن، ڍڳن ۽ گهوڙن جون شڪليون آهن. +هڪ ڍڳي جو پڇ ڇڪجي ٿو ته ڪنڌ پيو لوڏي! +هڪ هاٿي آهي، جو جهنجهڻو ٿي ڪم اچي ٿو. +مهن جي دڙي مان هڪ ٺڪر جي ٺهيل گاڏي چيڪلن سان لڌي آهي. +انهي قسم جون گاڏيون عيسوي سن کان ٻٽيهه سو ورهيه اڳي ميسوپوٽيميا طرف چالو هيون، جنهنڪري چئبو ته گاڏين جو هي جهوني ۾ جهونو نمونو آهي. +طب ۽ دوائون. +مهن جي دڙي مان ٿورو سلاجيت لڌو آهي. +سلاجيت ٻن قسمن جو ٿئي ٿو: هڪڙو اڇو ۽ ٻيو ڪارو. +هتان ڪارو سلاجيت لڌو آهي، جو بدهاضمي، ادرار، جيري ۽ هيانچي جي بيمارين لاءِ مفيد آهي. +هرڻ جا سڱ هتان لڌا آهن، جي پڻ شايد دوائن ۾ ڪم ايندا هئا. +هندن جي ڌرمي پستڪن مان به معلوم ٿئي ٿو ته سنڌ جا ماڻهو قديم زماني کان طب مان واقف هئا ۽ ڪيترين ڪارائتين ٻوٽين جي سڌ هين. +گهرو جيوت. +دڙي جي کوٽائيءَ مان جيڪي شيون ماڻهن جي گهرن مان لڌيون آهن، تن مان سندن گهرو جيوت تي چڱي روشني پوي ٿي. +سرجان مارشل چوي ٿو ته مهن جي دڙي جي سڀيتا اُن وقت جي مصر ملڪ ۽ ايشيا جي الهندي طرف جي سڀيتا جهڙي آهي؛ پر ڪن ڳالهين ۾ اتي جي سڀيتا کان به سرس آهي. +انهن هنڌان ڪي اهڙيون عمديءَ طرح جڙيل سنان جون جايون ۽ اهڙا ڪشادا گهر ڪين لڌا آهن، جن جي مهن جي دڙي جي عمارتن سان ڀيٽ ڪري سگهجي. +انهن ملڪن ۾ ماڻهن پنهنجو تن، من، ڌن رڳو ديوتائن لاءِ مندرن، ۽ راجائن لاءِ عمدن محلاتن، ۽ مخروطي منارن جوڙڻ تي ٿي لڳايو؛ باقي رواجي ماڻهو مٽيءَ جي جڙيل جاين ۾ رهندا هئا. +هرپا ۽ مهن جي دڙي ۾ قصوئي ٻيءَ طرح آهي. +اتي به ماڻهن پنهنجي حاڪمن لاءِ عاليشان عمارتون جوڙيون هونديون، جي اڃان ڪين لڌيون آهن، پر پنهنجي رهڻ لاءِ ڪشاديون ۽ هوادار جايون جوڙيندا هئا. +اهي هوادار جايون، سنان لاءِ تلاءَ، ڍڪيل موريون وغيره اهو اهڃاڻ ڏين ٿيون ته هتي جي ماڻهن پنهنجو گهرو جيوت جهڙي فرحت ۾ ٿي گذاري، تهڙي اُن وقت دنيا ۾ ٻين هنڌ ڪنهن به ڪونه ٿي گذاري. +مذھب. +ديوي پوڄ. +مهن جي دڙي جي کوٽائي ڪندي ديويءَ جا پتلا لڌا آهن، جن مان سمجهجي ٿو ته پنج هزار ورهيه اڳي سنڌي ماڻهن ديويءَ جي پوڄا ڪندا هئا. +هن وقت ديويءَ کي امبا، درگا ۽ ٻين نالن سان سڏين ٿا، پر حقيقت ۾ اها بنيادي طاقت يا شڪتي آهي. +ڌڻي آهي ”پرش“ ۽ هيءَ آهي ”پر ”قدرت“ يا شڪتي، جنهن کي مجسم ڪري قديم سنڌي پوڄيندا هئا. +قدرت تي ويچار ڪرڻ سان ئي دل اڏامي قادر ڏي وڃي ٿي ۽ روحاني معرفت حاصل ٿئي، تنهنڪري هن قسم جي پوڄا مان قديم سنڌين جي ڌرمي خيالن ۽ عقيدن جو پوريءَ ريت پتو پوي ٿو. +شو جي پوڄا. +ماتا جي مورتيءَ کان سواءِ هڪ مرد ديوتا جي به شڪل لڌي آهي. +سرجان مارشل جي راءِ موجب اها مورتي شو ڀڳوان جي آهي، جو يوگ آسڻ ۾ ويٺو آهي. +هتان شو جا لنگ به لڌا آهن، جنهنڪري هيڪاري يقين ٿئي ٿو ته سنڌ ۾ شو ۽ شڪتيءَ جي پوڄا جو رواج نهايت قديم آهي. +وڻن جي پوڄا. +ڪيترين مهرن تي جيڪي شڪليون نڪتل آهن، تن مان ظاهر آهي ته قديم سنڌي ماڻهو پپر ۽ ٻين وڻن جي به پوڄا ڪندا هئا. +اها پوڄا ٻن قسمن جي هوندي هئي. +هڪ قسم هيءُ هو ته خود وڻ کي پوڄيندا هئا، ٻيو قسم هيءُ هو ته وڻن ٽڻن جي ديوتا کي مجسم ڪري اُن جي پوڄا ڪندا هئا. +جانورن جي پوڄا. +مهن جي دڙي مان ڪيترن جانورن جهڙوڪ هڪ سڱي جانور ۽ ٿوهي سان ڍڳي جون تصويرون به هٿ آيون آهن. +قديم زماني ۾ مصر ملڪ ۾ هڪ سڱي جانور (Unicorn) پوڄڻ جو رواج هو ۽ اهو هندستان جو جانور ليکيو ويندو هو. +وشنو ڀڳوان کي ”ايک شرنگ“ يعني هڪ سڱ وارو سڏيندا آهن. +ٿوهي واري ڍڳي جي پوڄا جو شو ڀڳوان جي پوڄا سان واسطو سمجهڻ ۾ اچي ٿو. +شو ڀڳوان جي سواري ڍڳي تي چئي ويندي آهي، تنهنڪري شو جا پوڄاري اڄ تائين ڍڳي جي پوڄا ڪندا آهن. +پاڻيءَ جي پوڄا. +مهن جي دڙي ۾ گهڻو ڪري سڀ ڪنهن گهر مان کوهه لڌو آهي. +انهن کوهن کانسواءِ عام خلق لاءِ ڌار کوهه هئا. +سنان جي ڪوٺي به هرهڪ گهر ۾ آهي، ۽ هڪ وڏو تلاءُ به لڌو. +هن مان سمجهجي ٿو ته قديم سنڌين کي جڳت مڳت جو خيال هو ۽ سنان پاڻي ڪرڻ هڪ ڌرمي ڳالهه ڪري ليکيندا هئا. +اڄ به هندو سنان پاڻي ڪري پوءِ روٽي کائيندا آهن. +آڳاٽي زماني کان وٺي هندن جو اهو نيم هليو اچي، درياهه جي پوڄا به شايد ڪن ڪسابن جي آهي. +موهن جي دڙي تي عالمي ڪانفرنس. +دنيا جي پراڻين تهذيبن ۾ شامل سنڌو تهذيب جي تاريخي ماڳ موهن جو دڙي تي ڌيان ڏيارڻ لاءِ سنڌ حڪومت 9 فيبروري کان 11 فيبروري 2017ع تائين عالمي ڪانفرنس گهرائي آهي. +هن ڪانفرنس ۾ آمريڪا، جرمني، اڻلي، اسپين ۽ فرانس سميت پرڏيهه مان مختلف ماهرن ۽ وفدن حصو ورتو. +هن عالمي ڪانفرنس کان پهرين پيپلز پارٽي جي باني ۽ اڳوڻي صدر ۽ وزير اعظم ذوالفقار علي ڀٽو 1973ع ۾ پڻ هن تاريخي ماڳ جي اهميت کي دنيا آڏو آڻڻ لاءِ عالمي ڪانفرنس سڏائي هئي. +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22912.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22912.txt new file mode 100644 index 0000000..2dfa1a5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22912.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +انارڪلي +انارڪلي مغل دور جو هڪ تاريخي ڪردار آهي. +هيءَ هڪ ايراني واپاريءَ جي ڌي هئي، جيڪو پنهنجي ڪٽنب سان گڏ جڏهن ايران مان هندستان پئي آيو ته واٽ تي ڌاڙيلن حملو ڪري کيس ماري وڌو ۽ سندس مال متاع، زال ۽ ڌيءُ نادره بيگم کي پاڻ سان کڻي ويا. +ڌاڙيلن معصوم نادره کي ڪابل جي صوبيدار راجا مانسنگهه وٽ وڪڻي ڇڏيو. +هن کيس -اڪبر بادشاهه- جي حرم ۾ ڪنيز ڪري ڏنو. +جڏهن نادره جوان ٿي ته سندس حسن ۽ جمال ڏسي اڪبر کيس ’انارڪليءَ‘ جو نالو ڏنو. +ڪتاب ”تحقيقات چشتيه“ ۾ ڄاڻايل آهي ته: ”-اڪبر بادشاهه- جي انارڪليءَ سان تمام گھڻي محبت هئي، انهيءَ ڪري محل جون ٻيون ڪنيزون هن -تان- سڙنديون هيون ۽ جڏهن اڪبر حيدرآباد دکن جي جنگي مهم تي ويو، تڏهن حاسد ڪنيزن انارڪليءَ کي زهر ڏئي ماري ڇڏيو. +“ جڏهن ته ڪنهيا لال ”-تاريخ- لاهور“ ۾ هن طرح لکيو آهي ته: ”جڏهن اڪبر حيدرآباد دکن ۾ هو، تڏهن انارڪليءَ لاهور ۾ سخت بيماريءَ جي حالت ۾ وفات ڪئي. +“ مٿين ٻنهي بيانن جي ابتڙ عام طور ائين مشهور آهي ته -اڪبر بادشاهه- انارڪليءَ کي هميشه پاڻ سان گڏ رکندو هو، پر سندس فرزند شهزادو سليم (جهانگير -بادشاهه-) ۽ انارڪليءَ هڪٻئي سان پيار ڪندا هئا. +جڏهن اڪبر کي اها خبر پئي ته هن حڪم ڏنو ته انارڪليءَ کي قيد ڪيو وڃي ۽ انارڪليءَ کي قيد ڪيو ويو. +شهزادو سليم انارڪليءَ کي قيد مان آزاد ڪرائي آگري ڏانهن ڀڄي نڪتو، پر شاهي فوج اڪبر جي حڪم تي ٻنهي کي گرفتار ڪري ورتو، سليم کي ڪجهه به نه چيو ويو پر حسين ۽ جميل ڪنيز انارڪليءَ تي مقدمو هلائي، کيس موت جي سزا ڏئي، ڀِت ۾ چڻايو ويو. +سندس بيڏوهه موت 1008هه/1599ع ۾ ٿيو. +هي واقعو شهزادي سليم کان ڳجهو رکيو ويو. +اڪبر جي مرڻ بعد جڏهن شهزادو سليم، جهانگير جي لقب سان -تخت- نشين ٿيو، تڏهن کيس اصل واقعي کان آگاهي ملي ۽ کيس ڏاڍو ڏُک پهتو ۽ هن -ان- جاءِ تي، -جتي- انارڪليءَ کي ڀت ۾ چڻيو ويو هو، سندس ياد ۾ هڪ مقبرو تعمير ڪرايو، جيڪو ”مقبرءِ انارڪليءَ“ جي نالي سان مشهور آهي. +هي مقبرو -اڪبر بادشاهه- جي وفات کان ڏهه سال پوءِ 1024هه/1615ع ۾ ٺهي راس ٿيو. +مقبري ۾ انارڪليءَ جي قبر جي ڪتبي تي مجنون سليم اڪبر جي نالي سان هي شعر لکيل آهي: +تا قيامت شڪر گويم کردگار خويش را +آهه گرمن -باز- بينم روي يار خويش را +(مجنون سليم اڪبر) +]آئون قيامت تائين پنهنجي پروردگار جو شڪار گذار رهندس، جيڪڏهن هو مون کي منهنجي يار جي صورت جو هڪ دفعو ٻيهر ديدار ڪرائي[. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22941.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22941.txt new file mode 100644 index 0000000..4f8e664 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22941.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +عالمي امن دفتر +عالمي امن دفتر يا "انٽرنيشنل پيس بيورو" (International Peace BureauI. +B) ھڪ بين الاقوامي تنظيم جنھن جو بنياد سوئيٽزرلينڊ جي شهر برن ۾ 1891ع ۾ رکيو ويو. +هن تنظيم جي قيام جو مقصد هڪ اهڙو مرڪز وجود ۾ آڻڻ هو، جنهن وسيلي مختلف ملڪن ۾ امن لاءِ ٿيندڙ سرگرمين کي گڏيل نموني جاري رکي سگهجي. +هن تنظيم کي 1910ع جو نوبل انعام بہ ڏنو ويو. +نوبل امن انعام جي شروعاتي ڏهن سالن ۾ هن تنظيم کي ست ڀيرا ان انعام لاءِ نامزد ڪيو ويو هو، پر جڏهن نوبل ڪميٽيءَ هن تنظيم جي خدمتن جو اعتراف ڪندي انعام ڏنو تہ ان کانپوءِ هن اداري جي ڪارڪردگي متاثر ٿيڻ لڳي. +هن اداري جو قيام 1891ع ۾ روس ۾ ٿيل ٽين عالمي ڪانگريس جي ميمبرن جي ڪوششن جو نتيجي طور ٿيو هو، عالمي ڪانگريس جي ميمبرن کي ان نڪتي تي متحد ڪرڻ ۾ فريڊرڪ بيگر (Fredrik Bager)، هاڊسن پريٽ (Hodgson Pratt) ۽ چارلس ليمونيئر (Charles Lemonier) اهم ڪردار ادا ڪيو هو، اداري جي بنيادي متن ۾ طئہ ڪيو ويو هو تہ هيءَ تنظيم: +قيام جي شروعاتي سالن ۾ هن تنظيم انهن نڪتن تي عملدرآمد ڪري امن جي تحريڪ ۾ هڪ طاقتور آواز طور ڪم ڪيو. +جتي بہ ڪنهن جنگ جو خطرو هوندو هو، اتي هي بيورو امن لاءِ اپيلون موڪلڻ جو انتظام ڪندو هو، پر اڳتي هلي هيءُ طريقو گهڻو ڪارگر ثابت نہ ٿيو. +قومن جي جماعت (League of Nations) ۽ پهرين جنگ عظيم کان پوءِ حڪومتي ۽ غير حڪومتي تنظيمن جي ميدان ۾ اچڻ کانپوءِ امن بيورو جي اهميت گهٽ ٿيندي وئي ۽ نيٺ ٻي جنگ عظيم دوران ان جون ڪارروايون معطل ٿي ويون. +1959ع ۾ سوئيٽزرلينڊ جي عدالت هن تنظيم جي باقاعدي خاتمي جو اعلان ڪيو ۽ ان جا سمورا اثاثا بين الاقوامي ليزان ڪميٽيءَ (International Liason Committee) جي حوالي ڪيا ويا. +ان اڳوڻي امن تنظيم کي ٻيهر فعال ڪرڻ جي نيت سان الڪوپ (Ilcop) جنيوا ۾ قائم پنهنجي سيڪريٽريٽ کي انٽر نيشنل بيورو آف پيس (International Bureau of Peace) جو نالو ڏنو. +جيتوڻيڪ نوبل ڪميٽيءَ هي فيصلو مڃي ورتو، پوءِ هنَ ڪميٽي امن لاءِ جاکوڙيو اڳوڻي تنظيم وارو مقام حاصل نہ ڪري سگهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22974.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22974.txt new file mode 100644 index 0000000..75a1da4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd22974.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +انجيل +انجيل اصل ۾ يوناني لفظ آهي، جنهن جي معنيٰ آهي ”خوشخبري“. +اصطلاحاً وحي يا پيغام رباني، جيڪو حضرت عيسيٰ عليه السلام کي بني -اسرائيل- جي هدايت لاءِ ڏنو ويو. +هن وقت چئن مختلف ڪتابن کي -انجيل- چيو وڃي ٿو. +جيڪي گهڻو ڪري حضرت عيسيٰ جي سوانح آهن، مگر انهن ۾ به جابجا حضرت عيسيٰ جي تعليمات ۽ معجزن جو ذڪر اچي وڃي ٿو. +انهن مان پهرين -ٽن- ڪتابن: متي، مرقس ۽ لوقا جي انجيلن کي ”اناجيل متفقه“ قرار ڏنو ويو آهي، ڇوته انهن جو مطلب ملندڙ جلندڙ آهي. +چوٿون يوحنا جو -انجيل- الڳ آهي. +انهن چئني کان علاوه حضرت عيسيٰ عليه السلام جي ايڪيهن حوارين جي تبليغي سرگرمين جي روئداد (اعمال) سندن ايڪيهن خطن ۽ مڪاشفه يوحنا عارف جي مجموعي کي ’عهدنامه جديد‘ چوندا آهن، ۽ اهو عيسائين جو -آسماني ڪتاب- مڃيو وڃي ٿو. +انهن چئني ڪتابن کان سواءِ حضرت عيسيٰ جي تعليمات متعلق ڪئين ٻيا ڪتاب به مرتب ٿيا هئا، ليڪن اهي رد ڪيا ويا. +عيسائين وٽ ”عهدنامو قديم“ ۽ ”عهدنامو جديد“ ٻئي مقدس آهن. +حضرت عيسيٰ تي جيڪو ڪتاب (-انجيل-) نازل ٿيو هو، اهو ته هڪڙوئي هو، پر -انجيل- جي نالي سان جيڪي ڪتاب بعد ۾ لکيا ويا، انهن جو تعداد لڳ ڀڳ 80 آهي. +حضرت عيسيٰ عليه السلام کان تقريباً چار سؤ سال پوءِ اختلافن کان -تنگ- ٿي، فقط پنجن انجيلن کي صحيح مڃيو ويو، -جن- مان چار اهي ئي آهن، جيڪي هن وقت عهدنامي جديد ۾ شامل آهن: (1) متيءَ جو -انجيل-، (2) مرقس جو -انجيل-، (3) لوقا جو -انجيل- ۽ (4) يوحنا جو -انجيل-. +انهن ۾ حضرت عيسيٰ عليه السلام جا حالات زندگي ۽ احڪام گڏ ڪيل آهن، -جن- کي مذهبي، رسوماتي ۽ قانوني حيثيت حاصل آهي. +پنجين -انجيل- کي ’پطرس‘ سان منسوب ڪندا آهن، جنهن ۾ حضرت مريم جي زباني حضرت عيسيٰ عليه السلام جي ننڍپڻ جا حالات بيان ڪيل آهن. +حضرت عيسيٰ عليه السلام جي مقرب -ترين- دوست برناباس جي -تصنيف- ڪيل -انجيل- ۾ حضرت عيسيٰ عليه السلام کي هڪ برگزيده -انسان- ۽ -الله- جي رسول جي حيثيت ۾ پيش ڪيو ويو آهي. +هن ۾ آخري رسول جي حيثيت سان حضرت محمد صلي -الله- عليه وسلم جي مبعوث ٿيڻ جي خبر ڏني وئي هئي، جنهن جا -بني اسرائيل- منتظر هئا. +حضرت عيسيٰ عليه السلام جي زباني چيو ويو آهي ته ”آءٌ مسيح نه آهيان، بلڪه مسيح مون کان پوءِ اچڻ وارو آهي. +“ خود چئن انجيلن ۾ لفظي، معنوي ۽ واقعاتي اختلاف به موجود آهن.حضرت عيسيٰ تي نازل ٿيل الهامي ڪتاب ، جنهن کي ’نئون عهدنامو‘ به چئبو آهي. +سنڌ ۾ ٽالپرن جي زماني ۾ انجيل جي ڪجھھ حصن جو ترجمو ديوناگري رسم الخط ۾ ڪيو ويو. +انگريزن جي زماني کان اڳ ميٿيوس جي لکيل نسخي وارو انجيل، جنھن کي 1825ع ۾ سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪيو ويو ۽ ساڳئي ڪتاب کي 1850ع ۾ ديوناگري رسم الخط ۾ ڇپرايو ويو. +سال 1852ع ۾ جان جو لکيل انجيل وارو نسخو، جنھن کي برنس ترجمو ڪيو ھو، ان کي عربي–سنڌي رسم الخط ۾ڇپرايو ويو ۽ ساڳي ڪتاب کي گرمکي رسم الخط ۾ به شايع ڪيو ويو. +جان جي لکيل نسخي کي بائيبل ايگزيلري سوسائٽي بمبئي شايع ڪيو ھو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23017.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23017.txt new file mode 100644 index 0000000..da50b8c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23017.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +انڊس سولائزيشن ان سوراشٽر +هيءُ ڪتاب مشهور ”سنڌيالاجسٽ“ (Sindhiologist) گريگوري ايل.پوشيل جي ڊاڪٽريٽ (Ph. +D) جو مقالو آهي. +هي مقالو بنيادي طرح سان سنڌو تهذيب جي پوئين دور (Past Urban Phase) جو اڀياس آهي، جنهن ۾ سنڌو -تهذيب- جي مرڪزي علائقي مان شهري ماڻهن جي ڀاڄ ۽ ڪڇ، گجرات ۽ راجسٿان وارا ماڳ وسائڻ جو ذڪر آهي. +هن ٻڌايو آهي ته سنڌوءَ -تهذيب- جي عروج واري دور (1600-2300) کان ڪئين هزار سال اڳ ڏوٿي (Gatharers) ۽ شڪاري (Hunters) دور ۾ به اهي ماڳ سنڌ ۽ ڏکڻ هندستان جي مارو لوڪن جي ميلاپ جا هنڌ هئا، ڏوٿي ۽ شڪاري قبيلا اتي پيٽ قوت لاءِ اچي گڏ ٿيندا هئا. +جڏهن ته سانگي لوڪ (مالوند ماڻهو) ۽ پوءِ واري زرعي دور (Agriculture Society) جا آڳاٽا سنڌي ڪڇ ۽ گجرات جي جالاري جوءِ ۽ ساين سيمن تي مال پهرائيندا ۽ پوکي راهي ڪندا هئا. +گجرات ۾ ڪاري ڪپهه ۽ -بوسي- پوک ڪندا هئا. +انهن علائقن ۾ نئين -پٿر- جي دور (Newlitic) جون اهڙيون دريافتون (Findings) مليون آهن، -جن- مان اهو ثابت ٿئي ٿو ته اتي روهڙيءَ جي -جبل- وارا -پٿر- اوزارن طور ڪتب آندا ويندا هئا. +گريگور ايل.پوشيبل هن ڪتاب ۾ سنڌو سڀيتا جي مرڪزي شهرن جي زوال کان پوءِ هنن علائقن ۾ -آباد- سنڌو سڀيتا جي ماڻهن جي معاشي هلچل جو ذڪر ڪيو آهي. +هن ٻڌايو ته ڪڇ جي 89 ماڳن ۽ گجرات جي 200 ماڳن ۾ ڪي ماڳ سنڌي -تهذيب- جي مرڪزي شهر موهين جي دڙي ۽ هڙاپا جا همعصر هئا، جھڙوڪ: گجرات جو ماڳ ”لوٿل“ (Lothal) ۽ ڪڇ (Kutch) جو ماڳ ”ڍول ويرا“ (Dhol Vira). +هي مقالو ڪتابي شڪل ۾ انڊين آرڪيالاجي شعبي 1980ع ۾ ڇپرائي پڌرو ڪيو، جنهن جو سنڌيءَ ۾ ترجمو عطا محمد ڀنڀري ڪيو آهي ۽ سنڌي ادبي بورڊ پاران هي ڪتاب ڇپائيءَ جي مرحلي ۾ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23018.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23018.txt new file mode 100644 index 0000000..220e027 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23018.txt @@ -0,0 +1,47 @@ +انڊس فلوٽيلا +انڊس فلوٽيلا بار بردار جهاز هو، جيڪو 1859ع ڌاري قائم ڪيل برطانيا سرڪار جي ڪمپنيءَ Indus Steam Flotilla سنڌو درياھ تي بار ڍوئڻ لاءِ ڪم آندو. +سنڌو درياھ ۾ ٻيڙين وسيلي آمد رفت ۽ وڻج واپار اوائلي دور کان جاري رهيو آهي. +پر سنڌوءَ ۾ جديد جهاز رانيءَ جي ابتدا انگريزن جي دور ۾ ٿي. +هندستان تي قبضي کانپوءِ انگريزن جديد جهاز رانيءَ جي شروعات سنڌ مان ڪئي. +هونئن ته سنڌو درياھ ۾ پهريون وڏو ٻيڙو ’انڊس‘ 1835ع ڌاري هلايو ويو، پر ان کان پوءِ انگريزن (Planet) ۽ (Satellite) نالي ٻه ٻيا ٻيڙا سنڌو درياھ ۾ هلايا. +انهن ٽنهي ٻيڙن کي انگريزن سنڌ تي قبضي ڪرڻ وقت استعمال ڪيو هو. +سنڌ تي قبضي ڪرڻ کانپوءِ انگريزن سنڌو درياھ ۾ هڪ ننڍو جهاز بيهاري ڇڏيو، جنهن لاءِ نيويءَ جو هڪ آفيسر بہ مقرر ڪيو ويو. +1852ع ڌاري انگريزن ڪراچيءَ کان ڪوٽڙيءَ تائين پاڻيءَ جو هڪ ننڍو جهاز هر پندرهين ڏينهن ٽپال لاءِ استعمال ڪيو ۽ اهڙيءَ ريت سرڪاري سطح تي برصغير ۾ ٽپال جي ابتدا بہ سنڌوءَ درياھ وسيلي سنڌ مان ڪئي وئي. +سنڌ تي قبضي کانپوءِ جڏهن انگريزن سنڌو درياھ کي واپاري مقصدن لاءِ استعمال ڪرڻ جو فيصلو ڪيو ته ان لاءِ سڀ کان پهريائين 1856ع ڌاري “Oriental Inland Steam Company” قائم ڪئي وئي ۽ ان ڪمپنيءَ کي برطانوي سرڪار ساليانو 50 هزار روپيا سبسڊي ڏيڻ جو اعلان ڪيو ۽ ان ڪمپنيءَ اڍائي لک پائونڊ جي سيڙپڪاريءَ سان برصغير ۾ ’اسٽيم ٽرين‘ هلائڻ جو برطانيا سرڪار سان ٺاهه ڪيو، پر بد انتظامي جي ڪري ترت ئي ان ڪمپنيءَ جو ڏيوالو نڪري ويو ۽ ان 1869ع ڌاري پنهنجو ٻيڙو وڪرو ڪري ڇڏيو. +1859ع ڌاري انگريز سرڪار جي ڪوشش سان ”Indus Steam Flotilla“ جي نالي سان ڪمپني ٺاهي وئي ۽ ان ڪمپنيءَ کي انگريز سرڪار ڪراچيءَ کان ڪوٽڙيءَ جي وچ ۾ تعمير هيٺ ريلوي لائين وڇائڻ ۾ مدد ڪرڻ جو حڪم ڏنو. +سمنڊ وٽ انڊس ڊيلٽا ۾ پاڻي جي سطح مٿي هئڻ جي ڪري انگريز سرڪار سنڌ جي قديم شهر جهرڪ ۾ ’انڊس اسٽيم فلوٽيلا‘ جو بندرگاھ ٺاهيو، جيڪو برطانيا سرڪار پاران سنڌ ۾ قائم ٿيل پهريون بندرگاھ آهي. +ان دور ۾ جهرڪ ويجهو سنڌو درياھ انتهائي گهرو هو، تنهن ڪري اتان جهاز جي آمد رفت آسانيءَ سان ٿي پئي سگهي. +بندر ٺهڻ ڪري جهرڪ تمام گهڻي ترقي ڪئي. +انڊس فلوٽيلا تي جهرڪ ۾ سامان چاڙهڻ کان اڳ ٻاهران ايندڙ سامان ڪراچي ڪياماڙيءَ تي لاٿو ويندو هو، جتان اهو سامان سنڌ، پنجاب ۽ سرحد ڏانهن درياھ وسيلي موڪليو ويندو هو. +سنڌو درياھ ۾ هلندڙ وڏا جهاز ڪوئلي تي هلندا هئا ۽ اهي ملتان ۽ اٽڪ کان ٿي ڪالاباغ واري هنڌ تائين ويندا هئا. +1859ع ڌاري ڪراچي هاربر کان گذريءَ تائينءَ پٽڙي وڇائجي وئي. +جنهن بعد ڪياماڙيءَ کان سامان ريل رستي گذري، ڪراچيءَ تائين ايندو هو، اتان ٻيڙين ۾ وجهي سمنڊ وسيلي انڊس ڊيلٽا وارو رستو وٺي جهرڪن تائين پهچايو ويندو هو. +سنڌ جي مشهور تعليمي ماهر حسن علي آفنديءَ پڻ ابتدائي زندگيءَ ۾ جهرڪن ۾ انڊس فلوٽيلا ڪمپنيءَ ۾ ڪم ڪيو هو، اتي سندس ڪم ايندڙ ويندڙ سامان جو رڪارڊ رکڻ هو. +انهن ڏينهن ۾ سندس ڏيٺ ويٺ جناح پونجا سان ٿي ۽ پوءِ هي ڪراچيءَ هليو ويو ۽ سنڌ مدرسو قائم ڪيائين. +جتي جناح پونجا پنهنجي پٽ محمد عليءَ کي وڌيڪ تعليم لاءِ وٽس موڪليو، اهو نوجوان اڳتي هلي محمد علي جناح جي نالي سان پاڪستان جو باني ٿيو. +1861ع ڌاري ڪراچي 4 نمبر کان ڪوٽڙيءَ تائين ريل جي پٽڙي وڇائي وئي پوءِ جهازن تي ويندڙ سامان ريل رستي وڃڻ جو سلسلو شروع ٿيو. +ريلوي جي پٽڙي وڇائجڻ کانپوءِ درياھ رستي آمد رفت گهٽجڻ لڳي ۽ ائين انڊس فلوٽيلا ڪمپنيءَ جي اهميت گهٽجڻ لڳي، پر 1862ع تائين هن ڪمپني جي اٽڪ تائين سروس جاري هئي. +ساڳئي سال انڊس نيويءَ کي ختم ڪري ان جا ٻئي جهاز انڊس فلوٽيلا ڪمپنيءَ حوالي ڪيا ويا. +بعد ۾ سنڌوءَ مان جهاز رستي دهليءَ سامان انڊس فلوٽيلا وسيلي پهچايو ويندو هو. +1865ع ڌاري ڪراچيءَ کان ملتان، لاهور ۽ دهليءَ تائين ريل جي پٽڙي وڇائي وئي جنهن بعد انڊس فلوٽيلا ڪمپنيءَ جي اهميت مڪمل طور ختم ٿي وئي ۽ ڪراچيءَ کان ڪارگو ريل رستي وڃڻ جو سلسلو شروع ٿيو. +سنڌو درياھ وهڪري رستي ڪراچيءَ کان ملتان تائين ڪارگو 40 ڏينهن ۾ پهچندو هو، ان جي ڀيٽ ۾ ريل جو سفر تڪڙو ۽ بھتر ڪيو ويو، انڊس فلوٽيلا لنڊن جي “Bivekenhead” ڪمپنيءَ ۾ انگريز انجنيئر “John Bruntou” ٺاهيو، جيڪو بعد ۾ ڪراچيءَ کان ڪوٽڙي ريلوي ٽريڪ وڇائڻ لاءِ چيف انجنيئر بہ مقرر ٿيو. +ڪراچيءَ جي ٽرام وارو ٽريڪ بہ ساڳئي انجنيئر ٺاهيو هو. +1870ع ۾ انڊس فلوٽيلا ڪمپنيءَ کي ريلوي ۾ ضم ڪري، ان جو هيڊ ڪوارٽر لاهور منتقل ڪيو ويو. +1878ع ڌاري ريلوي ٽريڪ مڪمل ٿيڻ کانپوءِ 831882ع ڌاري انڊس فلوٽيلا کي بند ڪيو ويو، پر تنهن باوجود انڊس فلوٽيلا جو اسٽيم ڪيترن سالن تائين درياھ ۾ هلندو رهيو. +1907ع جي گزيٽيئر مطابق انڊس اسٽيم فلوٽيلا کي ڪوٽڙي ۾ رکيو ويو. +انڊس اسٽيم فلوٽيلا بابت نامور تاريخدان مولائي شيدائيءَ پنهنجي ڪتاب ’تاريخ سکر‘ ۾ لکيو آهي ته: انهن ڏينهن ۾ ’انڊس فلوٽيلا ڪمپنيءَ‘ جا جهاز مهراڻ جي ڊيلٽا مان شير شاهه ۽ ملتان مال ڍوئيندا هئا، جن سان فلاٽون ٻڌندا هئا. +مال آڻيندا هئا جيڪو ڪراچيءَ کان ولايت ويندو هو ۽ ولايتي مال سنڌ ۽ پنجاب جي شهرن کي پهچندو هو. +آگبوٽن ۾ ڪاٺيون ٻرنديون هيون، جن جي کڻڻ لاءِ مهراڻ جي ڪپ تي اسٽيشنون قائم ڪيون ويون، وري جيڪي شهر بندر هئا، اتي ٽرئفڪ ايجنسيءَ جا دفتر کوليا ويا. +سکر ۾ مسجد منزل گاهه واري هشت پهلو عمارت ۾ ٽرئفڪ جي آفيس کولي وئي هئي، ان کان اڳ ۾ ٻيڙين وسيلي جيڪو اناج سکر پهچندو هو، سو وڻن هيٺيان ڍڳ ڪري رکندا هئا. +مگر انڊس فلوٽيلا ڪمپنيءَ جي باقاعدي سروس کلڻ کان پوءِ بندر تي ريلوي ڦاٽڪ لڳ هڪ وڏو گدام مال رکڻ لاءِ تعمير ڪيو ويو، جيڪو اڄڪلهه نواب فئڪٽري ڪوٺجي ٿو. +سکر بندر تي هيءُ پهريون گدام هو. +1858ع ۾ ڪراچيءَ کان ڪوٽڙيءَ تائين انڊس فلوٽيلا ڪمپنيءَ جو هيڊ ڪوارٽر ڪوٽڙيءَ ۾ منتقل ڪيو ويو. +سنڌ پنجاب کان ايندڙ مال ڪوٽڙيءَ ۾ لهندو هو ۽ هتان ريل گاڏين ۾ چاڙهي ٻين هنڌن ڏانهن موڪليو ويندو هو. +هن بندر تي هزارين مزدور ڪم ڪندا هئا. +جهازن جي گودي بہ ڪوٽڙيءَ ۾ منتقل ٿي آئي. +انهيءَ سموري عرصي دوران ڪوٽڙي بندر کي وڏي اهميت ملي ۽ ڪوٽڙي سنڌ جو بمبئي بندر بڻجي ويو. +انهن ڏينهن ۾ لاهور کان ملتان تائين ريلوي لائين کلي هئي. +آگبوٽ ڪوٽڙيءَ کان ملتان تائين چڪر هڻندا هئا. +ڪوٽڙيءَ کان ملتان جي وچ ۾ سکر واپار جو مشهور بندر هو، جنهن جي گهاٽن ۽ پتڻن کي 1860ع ۾ گهڙيل پٿرن سان مضبوط ڪيو ويو ۽ جهازن جي آمد رفت جي سلامتيءَ لاءِ هاڻوڪي سکر ميونسپالٽيءَ جي ٽاور واري عمارت کي ’سنگل هائوس‘ ٺاهيو ويو، جنهن مٿان اڄ تائين بتيون لڳل آهن. +پوءِ هن عمارت کي ميونسپل هال ۽ لائبريري ۾ تبديل ڪيو ويو. +اڳتي هلي اورينٽل انڊس اسٽيم ڪمپني جو ڏيوالو نڪري ويو ۽ پوءِ 1869ع ۾ هن ڪمپنيءَ کي وڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23019.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23019.txt new file mode 100644 index 0000000..37b74fe --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23019.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +انڊڪ منڊڪ +هيءَ سنڌ جي مشهور راند آهي، جيڪا وندر خاطر ٻهراڙين ۾ اڪثر -ٻار- رچائين ٿا. +هيءَ راند ڇوڪريون ۽ ڇوڪرا کيڏندا آهن. +هن راند ڪرڻ لاءِ زمين تي ليڪا ڪڍي خانا (چلها) ٺاهيا ويندا آهن. +رانديگر هڪ -ٺڪر- جو ٽڪرو کڻي، -ان- کي گول گهڙي منجهائس ٽاپون ٺاهيندا آهن، پوءِ اهو ٽاپون هڪ رانديگر کڻندو ۽ سڀ کان پهرئين خاني ۾ اڇلائي وجهندو. +-ان- بعد هڪ پير مٿي کڻي، منڊڪ منڊڪ ڪندو خانا ٽپي ٽاپونءَ وٽ پهچندو ۽ جُهڪي ٽاپون کڻندو. +جيڪڏهن انهيءَ وچ ۾ ڪٿي به سندس پير کپي ويو ته کاتو، پر جيڪڏهن پير نه کتو ۽ ٽاپون کڻي منڊڪ منڊڪ ڪندو اچي ٻاهر پهتو ته ٻيهر اورئين خاني ۾ ٽاپون اڇلائي وجهندو ۽ ساڳيءَ طرح وڃي ٽاپون کڻي ايندو. +جيڪڏهن سڀني خانن مان سلامتيءَ سان ٽاپون کڻي آيو ته ڪامياب ليکبو ۽ راند کٽندو، ٻيءَ صورت ۾ هارائيندو، اها راند، حصو وٺندڙ سڀيئي -ٻار-، واري سان ڪندا آهن. +راند ڪندڙ رانديگر هي ٻول ٻوليندا آهن: آجهڪ، ٻجهڪ، ٽجهڪ، سنهي، شاهه، تايون، ڪچي، پڪي، ڪڻهه ڪوٽ مڙها ميدان، اهي ٻول منڊڪ منڊڪ ڪندڙ رانديگر ٻوليندا آهن. +سندس کاپڻ جو راز به انهن ٻولن ۾ هوندو آهي، ڇو ته ٻول ٻوليندي کانئن پير مٿي جهلڻ جي ڳالهه وسرڻ جو انديشو هوندو آهي. +-انڊڪ منڊڪ- راند ڇوڪريون به کيڏن ته ڇوڪرا به. +هن راند کيڏڻ جا مختلف قسم آهن، هيءَ راند مختلف علائقن ۾ پنهنجي پنهنجي طريقي سان رائج آهي. +ڪن علائقن ۾ ڇوڪريون هڪ ٽنگ تي هڪ دنگ کان ٻئي دنگ تائين ڊوڙ پڄائينديون آهن، جيڪا دنگ تي پهرين پهتي -ان- کٽيو. +ڇوڪرا وري هڪ وڏو دائرو (گول) ڪڍي اُتي هڪ ٽنگ تي بيهندا آهن، هڪ -ٻار- گول کان ٻاهر هڪ ٽنگ تي بيٺو هوندو، گول اندر بيٺلن مان هڪ آواز ڏيندو ته ”اچڻ وارو اچي“ پوءِ ٻاهريون ڇوڪرو -انڊڪ منڊڪ- ڪندو اندرين مان ڪنهن هڪ کي هٿ سان ڇهندو. +اهي اندر وارا -ٻار- به -انڊڪ منڊڪ- سان گوهيون ڪندي -ان- -ٻار- جي هٿ لائڻ کان پاڻ کي بچائيندا رهندا. +-ان- ۾ جيڪڏهن آڳ ڏيندڙ -انڊڪ منڊڪ- جي حالت ۾ ڪنهن کي ڇهيو ته اهو -ٻار- کاتو ۽ پوءِ اهو -ان- جو ساٿي ٿي ٻين کي ڇهڻ جي ڪوشش ڪندا، ائين جيڪي کاپندا ويندا، اهي ساٿي ٿي ٻين کي گڏجي هٿ لائيندا. +اهڙيءَ طرح جنهن -ٻار- گوهيون ڏئي پاڻ بچايو، -ان- کٽيو. +هن راند جو ٻيو نمونو هيءُ آهي ته اندر وارا -ٻار- هڪ ٽنگ بجاءِ ٻنهي ٽنگن تي بيٺل هوندا ۽ ٻاهر -انڊڪ منڊڪ- وارو -ٻار- انهن کي اندر دائري ۾ هٿ لائڻ جي ڪوشش ڪندو آهي. +اندر وارا -ٻار- گوهيون ڪندا، پاڻ بچائيندا رهندا آهن. +هن راند ۾ ٻن ٽولن جي حساب سان به راند رچائيندا آهن، يعني پڪڙڻ وارا -انڊڪ منڊڪ- ڪندا پڪڙيندا آهن ، جڏهن ته ٻنهي ٽنگن تي بيٺل ٽولي جا -ٻار- پاڻ بچائيندا رهندا آهن. +جيڪڏهن -انڊڪ منڊڪ- وارن مخالف ڌر جي رانديگرن کي کاپايو ته اهي هنن کي آڳ ڏيندا، -ان- طريقي سان هيءَ راند سادي ۽ صحت لاءِ وڏي فائديمند آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23040.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23040.txt new file mode 100644 index 0000000..6da6f37 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23040.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +انڙ پور +هيءُ اڳوڻي دادو ۽ موجوده ڄامشوري ضلعي جو مشهور قديم شهر آهي، جيڪو ڄام انڙ سمي ٻڌرايو هو. +هن وقت تعلقي ڪوٽڙيءَ ۾ آهي ۽ گهڻي وسنديءَ وارو شهر آهي. +هن شهر جي ويجهو، علي آباد- کان هيٺ هڪ اولياءُ اللہ، عابد ۽ زاهد شخصيت، مخدوم ساهڙ جو قبو آهي، جيڪو مخدوم بلاول جو خليفو ۽ -بلاولي تحريڪ- سان وابسته هو. +مخدوم ساهڙ هڪ ڀيري پاڻ جڏهن مٽياري شهر ۾ ويو ته اُتي سمهڻ مهل پير ڊگهيري نه سُتو ۽ چيائين ته ”هتي چؤطرف ساداتن جا گهر آهن، بي ادبي ٿيندي“. +سندس چوڻ هو ته ”-ان- ماڻهوءَ کي مرشد يا پير ڪري مڃجي، جنهن ۾ هيٺيون ٽي خاصيتون هجن: هڪ خاصيت اها ته جڏهن وٽ ويهجي ته خدا ياد پوي، ٻي اها ته هن کي ڇڏڻ ڏکيو لڳي، ۽ ٽيون هيءُ ته جيڪا ڳالهه ڪري ته -ان- جو دل تي اثر پوي. +انڙپور جو تاريخي ماڳ، ڪوٽڙيءَ کان ٻاويهه ميل -اتر- طرف آهي. +روايتن موجب اهو ٽيون ڀيرو وسايل ڳوٺ آهي ۽ -تاريخ- ۾ بيان ڪيل انڙپور کان ڇهه ميل اولهه طرف آهي؛ هيءُ ڳوٺ 1592ع ۾ اڃا به ڪجهه -اوڀر- طرف هو ۽ درياهه جو مکيه وهڪرو ”ٻهريءَ“ کان -ٿورو- پنڌ اولهه تي وهندو هو ۽ ٻهري اڄ جيان اڳي به درياهه جي ساڄي پاسي وسندڙ هئي. +ارڙهين صديءَ جي پڇاڙيءَ ۾ هن ڳوٺ جو وڏو حصو درياهه -پائي- ويو. +-ان- جو مطلب اهو ٿيو ته اهو ڳوٺ ڪافي وڏو هوندو، ڇاڪاڻ ته درياهه جي پائي وڃڻ کان پوءِ اُن جو ڪجهه حصو اڃا به موجود آهي. +پراڻن ماڻهن جو چوڻ آهي ته هيءُ شهر ڏاڍو خوبصورت هوندو هو. +هن شهر ۾ هڪ قلعو به ٺهيل هو، جو پوءِ سيلاب يا ٻئي ڪنهن سبب جي ڪري ختم ٿي ويو. +شهر جي منڍ ۾ سامهون هڪ عاليشان دلي دروازو هو. +دروازي کان وٺي شهر تائين فانوس هوندا هئا، جيڪي رات جو روشني ڪندا هئا. +انڙپور جي ڀرسان هڪ ٻيلو به آهي، -ان- ۾ وقت جا -امير- شڪار ڪندا هئا. +بهرحال ورهاڱي کان پوءِ گهڻي تبديلي آئي آهي. +هن وقت هتي هڪڙي اسپتال ۽ پرائمري اسڪول آهي. +هن علائقي ۾ مختلف ذاتين جا ماڻهو رهن ٿا، -جن- ۾ -انڙ-، ميمڻ، کوسا ۽ ماڇي گهڻائيءَ ۾ آهن. +سنه 998هه (سنه 1589ع) ۾ جڏهن مرزا جاني بيگ سنڌ جو حاڪم هو ۽ خودمختيار هو، تڏهن هن کي اڪبر بادشاهه ماري مڃائڻ جي ڪئي ۽ خان خانان کي انهيءَ ڪم لاءِ موڪليائين. +لڪيءَ وٽ ٻنهي جي جنگ ٿي ۽ جاني بيگ ڀڄي اُنڙپور ۾ آيو ۽ اتي جهٽ ۾ هڪڙو پهڻن جو جهنگلي قلعو بنائي پناهه وٺي ويهي رهيو. +خان خانان اتي مٿس ڪاهي آيو ۽ انهيءَ کي گهيرو ڪيائين. +ڏهاڙي لڙائي پئي ٿي، آخر ٻنهي جي وچ ۾ صلح ٿيو. +پوءِ مرزا جاني بيگ ٺٽي ويو ۽ خان خانان سن ۾ آيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23041.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23041.txt new file mode 100644 index 0000000..29d808e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23041.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +علي نواز انڙ +ڄام رئيس علي نواز خان -انڙ- نوجوانيءَ ۾ ئي مسلم ليگ ۾ شموليت ڪري سياست جي ميدان ۾ وک رکي ۽ -آزاديءَ جي تحريڪ- ۾ ڀرپور حصو ورتو. +هو ارڙهن سالن جي عمر ۾ لاهور ۾ مسلم ليگ جي 1940ع واري تاريخي اجلاس ۾ شريڪ ٿيو، جنهن ۾ -پاڪستان- بابت ٺهراءُ بحال ٿيو. +مسلم ليگ ۾ شموليت دوران مسلم ليگ نيشنل گارڊ، نواب شاهه جو سالار اعظم ۽ ضلعي نواب شاهه جو وائيس چيئرمئن به رهيو. +1958ع ۾ بنيادي -جمهوريت- جي نظام هيٺ پهريائين ميمبر ۽ پوءِ يونين ڪائونسل قاضي احمد جو چيئرمئن ٿيو. +1970ع واري جنرل اليڪشن ۾ آزاد اميدوار جي حيثيت سان صوبائي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو، بعد ۾ هن پ پ پ ۾ شموليت اختيار ڪئي ۽ ضلعي رابطا ڪميٽيءَ جو چيئرمئن منتخب ٿيو. +مختلف عهدن تي فائز هوندي ذاتي خرچ سان قاضي احمد شهر ۾ پنهنجا پلاٽ ڏئي، عوام جي سهولت لاءِ پرائمري، مڊل ۽ هاءِ اسڪول تعمير ڪرايائين ۽ شهر ۾ -بجلي-، -ٽيليفون- ۽ -بئنڪ- جهڙيون بنيادي سهولتون فراهم ڪرايائين. +1958ع ۾ شهر ۽ پسگردائيءَ جي ماڻهن جي علاج جي سهولت لاءِ پنهنجي زمين ڏيئي ’هيلٿ سينٽر‘ قائم ڪرايائين. +1970ع ۾ جانورن جي اسپتال لاءِ پنهنجي زمين ڏنائين ۽ حڪومت طرفان ’نور ماڊل وليج‘ قائم ڪرايائين. +جنهن ۾ مسجد، مڊل اسڪول، اسپتال ۽ 25 گهر ٺهيا، قاضي احمد شهر جي خوبصورتيءَ لاءِ ’ڪميونٽي سينٽر‘ ۽ ڪتب خانو تعمير ڪرايائين. +علي نواز -انڙ- سياحن ۽ شهر واسين جي سير تفريح لاءِ ’فش ليڪ‘ (مڇيءَ جو -تلاءُ-)، ميوزيم ۽ لکين رپين جي پنهنجي ذاتي خرچ سان وڏي ايراضيءَ ۾ ’ناز -باغ-‘ تيار ڪرايو، جيڪو سنڌ جو ’شالامار‘ جي نالي سان مشهور آهي. +-ان- کان سواءِ هن -باغ- جي آخر ۾ هڪ وڏو ’سفاري پارڪ‘ ٺهرايو. +رئيس علي نواز -انڙ- سماجي، سياسي ڪمن سان گڏ زراعت جي ميدان ۾ پڻ اڳڀرو رهيو هو. +ملڪ جو -ترقي- پسند -آبادگار- هو، زرعي حوالي سان هن دنيا اندر ايندڙ تبديلين ۽ سڌارن کي پنهنجي زمين ۽ -باغ- تي لاڳو ڪيو. +1940ع کان جديد طريقن سان زراعت جي آباديءَ جو سلسلو شروع ڪرايائين. +1954ع ۾ وليج ايڊوائزري دور ۾ جيڪي علائقائي زرعي نمائشون ٿيون، -تن- ۾ ميوي، ڀاڄين ۽ ٻين زرعي جنسن جي نمائش ۾ رکيل چاليهن انعامن مان -ٻٽيهه- ’-اول- ڪپ‘ -انعام- حاصل ڪيائين. +کيس سماجي خدمتن جي عيوض 1960ع ۾ ’تمغه قائداعظم‘ پڻ مليو. +رئيس علي نواز 31 -آگسٽ- 2007ع تي وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23043.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23043.txt new file mode 100644 index 0000000..2a6cbae --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23043.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +رسول بخش انڙ +فقير رسول بخش -انڙ- قاضي احمد شهر، ضلعي نوابشاهه (هاڻي بينظير -آباد-) ۾ 1901ع ڌاري سردار خانصاحب محمد خان -انڙ- جي گهر ۾ -جنم- ورتو. +سندس والد سڄي سنڌ ۾ سخاوت جي حوالي سان مشهور هو، هن خاندان جو لاڳاپو ۽ شجرو سنڌ جي سما خاندان سان ملي ٿو، جيڪي سنڌ جا حاڪم هئا ۽ پهرئين سمي حاڪم ڄام -انڙ- جو اولاد هئا، انهيءَ تعلق جي ڪري سردار رسول بخش -انڙ- جي خاندان کي سنڌ جي سما خاندان ۾ نمايان ڪليدي حيثيت رهي آهي ۽ کين سما خاندان جو وڏو گهر سڏيو ويندو آهي. +رئيس رسول بخش -انڙ-، سنڌ جي بمبئيءَ کان جدا ٿيڻ کانپوءِ 1937ع ۾ سنڌ جي پهرين اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو. +-ان- کان پهرين 1933ع ۾ لوڪل بورڊ نوابشاهه جو پريزيدنٽ پڻ رهيو، رئيس فقير رسول بخش -انڙ- 1940ع ڌاري حيدرآباد ۾ آل -پاڪستان- سماٽ ايسوسيئيشن جو صدر پڻ چونڊيو. +رسول بخش -انڙ- جو نالو -ان- دور ۾ تمام گهڻو مقبول ٿيو، جڏهن 1942ع ۾ هڪ -انگريز- ڪليڪٽر ڊيوس (Davis) سان سندس تڪرار ٿيو. +-ان- دوران هي پهريون شخص هو، جنهن -انگريز- سرڪار کان خانبهادريءَ جي لقب وٺڻ کان انڪار ڪيو، سندس -ان- قدم تي -انگريز- سرڪار سخت ناراض ٿي ۽ مٿس توڙي سندس ٻن ڀائرن، رئيس -امام- بخش -انڙ- ۽ رئيس ڌڻي بخش -انڙ- تي -بغاوت-، قانون شڪني ۽ متوازي حڪومت قائم ڪرڻ جا ڪيس لاڳو ڪري کين چالان ڪيو ويو. +سردار صاحب کي -تنگ- ڪرڻ لاءِ سندس شنوايون پري پري وارن شهرن ۾ رکيون ويون. +-ان- وقت سانگهڙ ۽ نوابشاهه هڪ ضلعو هئا، پر جنهن به شهر ۾ فقير صاحب جي شنوائي ٿيندي هئي، اتي هزارين ماڻهو گڏ ٿي ويندا هئا، اصل ۾ هي ڪيس فقير رسول بخش جي طاقت ۽ اثر رسوخ کي گهٽ ڪرڻ لاءِ ڪيا ويا هئا پر رئيس چيف ڪورٽ مان باعزت -بري- ٿيو. +سندس ڪيس جي پيروي نامور بئريسٽر محمد علي جناح ڪئي. +1950ع ڌاري سردار رسول بخش -انڙ- جو صوفي ازم ڏانهن لاڙو ٿيو ۽ سرداري لقب هٽائي فقيريءَ جو لقب اختيار ڪيائين ۽ سمورو وقت سماجي خدمت ۽ فلاح و بهبود جا ڪم ڪرڻ ۾ وقف ڪيائين. +ٽي چار ڀيرا پنهنجن هارين جا قرض معاف ڪيائين. +هارين جي کاتن جا ڪتاب گهرائي، انهن مان غريب هارين جي قرض جا سمورا ورق ساڙي ڇڏيائين. +وٿاڻن ۾ بيٺل جانور، غريبن ۾ ورهائي ڇڏيائين. +سندس اها سخاوت اڄ به تر جي ماڻهن کي ياد آهي. +سندس سنڌ جي مختلف مشهور خاندانن سان تعلقات هئا، پر سائين جي. +ايم. +سيد سان گهاٽي دوستي ۽ ويجهڙائپ هـئـس، جـنـهـن جـو ذڪـر سـائـيـن جـي. +ايـم. +سـيـد پـنـهـنـجـي ڪـتـاب ”-جن- سين'>-جنب گذاريم -جن- سين-“ ۾ ڪيو آهي. +1970ع ۾ سائين جي. +ايم. +سيد جي موجودگيءَ ۾ فقير رسول بخش سماٽ قبيلي جو اجلاس ڪوٺائي، پنهنجي زندگيءَ ۾ پنهنجي پٽ ڄام تماچيءَ کي سردار ڪوٺايو، جيڪو هن وقت سنڌ اسيمبليءَ جو ميمبر ۽ پبلڪ اڪائونٽس ڪميٽيءَ جو چيئرمئن آهي. +سردار ڄام -تماچي- پڻ پنهنجي والد جي رستي تي هلندي سماجي ڪمن ۽ غريبن جي خدمت ۾ اڳڀرو آهي. +رئيس فقير رسول بخش -انڙ- 1980ع ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23045.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23045.txt new file mode 100644 index 0000000..2bf5984 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23045.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +محمد ملوڪ انڙ +نامور ليکڪ، سماج سڌارڪ محمد ملوڪ ولد فتح محمد -انڙ- 23 -آگسٽ- 1946ع تي ڳوٺ راهب شاهه تعلقي سڪرنڊ ضلعي بينظير -آباد- (نوابشاهه) ۾ -جنم- ورتو. +ابتدائي -تعليم- 1951ع ۾ پرائمري اسڪول ڳوٺ راهب شاهه مان ورتائين. +ساڳئي اسڪول مان قرآن مجيد، انگريزيءَ جا ٽي درجا ۽ 1960ع ۾ سنڌي فائنل پاس ڪيائين. +کيس ننڍي هوندي کان ئي لکڻ، پڙهڻ ۽ ڪتاب گڏ ڪرڻ جو شوق هوندو هو. +1965ع ۾ پنهنجي ڳوٺ ۾ ’طارق لائبريري‘ قائم ڪيائين، جنهن ۾ اٽڪل 12 هزار ڪتاب، اخبارون، رسالا، قلمي نسخا، ناياب -تصويرون-، -ثقافت- ۽ آرٽ جون مختلف شيون ۽ نوادرات پڻ موجود آهن. +هن لکڻ جي شروعات 1980ع کان ڪئي. +مخدوم -بلاول- شهيد ويلفيئر ائسوسيشن جو باني چيئرمئن، هيومن رائٽس ڪميشن آف -پاڪستان- جو ميمبر، سنڌي ادبي سنگت شاخ قاضي احمد جو ميمبر ۽ ڪيترين ادبي ۽ سماجي تنظيمن سان وابسته آهي. +کيس مڃتا طور ڪيترائي اوارڊ ۽ سرٽيفڪيٽ ملي چڪا آهن، -جن- ۾ -پاڪستان- سوشل ايسوسيئيشن طرفان ٻه ڀيرا ستاره سماج گولڊ ميڊل، قائد اعظم محمد علي جناح اوارڊ، صحافي محرم -ڀٽي- اوارڊ، شڪيل -پٺاڻ- اوارڊ، قاضي سرفراز اوارڊ شامل آهن. +سندس ڇپيل ڪتابن ۾: (1) منهنجي يادن جون ريکائون (مضمون)، (2) سنيها سرير ۾ (خط) شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23061.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23061.txt new file mode 100644 index 0000000..ae8631b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23061.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +بڪي +انساني جسم ۾ ٻه بڪيون (Kidney) ٿين ٿيون، جيڪي جسم جي پُٺ جي اندرئين پاسي واري ڀت سان منسلڪ آهن. +هرهڪ بڪي رانهين (Bean) وانگر ٿئي ٿي. +اِن جو ٻاهريون ڏيک اڀريل گولائي وارو (Convex) ٻاهر طرف ۽ا ندريون دٻيل گولائيءَ وارو (Concave) -پاسو- ڪرنگهي جي طرف ٿئي ٿو. +بڪي تقريباً ساڍا چار -انچ- ڊگهي ۽ ٻه -انچ- ويڪري هوندي آهي. +ساڄي پاسي واري بڪي، کاٻي پاسي واريءَ بڪيءَ کان ٿوري مٿي هوندي آهي. +هرهڪ بڪيءَ جي دٻيل يا ڪانڪيو (Concave) پاسي مان هڪ نالي نڪري ٿي، جنهن کي ’يوريٽر‘ (Ureter) چئبو آهي. +يوريٽرِ هيٺ وڃي مثاني ۾ کلندو آهي. +بڪين مان پيشاب يوريٽر وسيلي مثاني ۾ ايندو آهي ۽ جڏهن مثانو پيشاب سان لڳ ڀڳ ڀرجي ويندو آهي ته پيشاب لڳندو آهي. +بڪيون انسان جي جسم ۾ پيٽ ۾ پوئين پاسي ڀوري ناسي رنگ جون راهين جي ٻج جي شڪل جهڙيون پٺيءَ جي ڪنڊي جي ٻنهي پاسي ٿين ٿيون. +ساڄي بڪي کاٻي بڪيءَ جي ڀيٽ ۾ ٿورڙو هيٺ هوندي آهي، بڪيون اسان جي جسم مان غير ضروري ۽ بيڪار مادن کي ٻاهر خارج ڪن ٿيون، بيڪار مادن جي نيڪال ۾ انهن جي تمام وڏي اهميت آهي، اصل ۾ جسم مان بيڪار ۽ غير ضروري شين جو نيڪال ايترو ئي اهم آهي، جيترو جسم لاءِ ضروري شين جو پهچڻ. +بڪيون اهو ڪم نهايت سهڻي طريقي سان سرانجام ڏين ٿيون. +اهي غير ضرروري ۽ بيڪار شين کي پيشاب جي شڪل ۾ ٻاهر ڪڍنديون رهن ٿيون. +بڪين جي چوڌاري هڪ غلاف نموني ڪيپسول هوندو آهي، جيڪو آسانيءَ سان لهي سگهندو آهي. +هن غلاف ۾ هلڪي سليٽي رنگ جي بڪي ويڙهيل ٿيندي آهي. +هر هڪ بڪيءَ جي ٻاهرين حصي ۾ رت جون وار نليون ننڍڙا ڇڳا ٺاهين ٿيون، جيڪي هڪ نازڪ جهلي ۾ ويڙهيل بال جهڙي شڪل اختيار ڪنديون آهن، جن کي گلو ميرولائي چئبو آهي. +جسم جي ٻين سڀني عضون جي مقابلي ۾ بڪين جي هر گهڙيءَ مان سڀ کان وڌيڪ رت گذرندو آهي، انهن گلو ميرولائي ۾ رت جو داٻ وڌيڪ هئڻ ڪري رت مان پاڻي ڇاڻڻ وسيلي بومين ڪيپسول ۾ داخل ٿي مڙيل ٽيوبن ۾ هلڻ لڳندو آهي، ٽيوبن جي پاسي واريون وار نليون ان مان ضروري لوڻ ۽ فالتو پاڻي واپس رت ۾ ڇڪي وٺنديون آهن ۽ باقي پيشاب رهجي ويندو آهي، جيڪو گهاٽو ٿي مثاني ڏانهن اچي ٿو. +سنهڙين نلڙين ۾ موجود پاڻي واپس رت ۾ موڪلي بڪيون جسم کي مناسب گهميل رکڻ ۾ مدد ڏين ٿيون، جيڪڏهن ڪنهن ماڻهوءَ کي پگهر اچي ٿو پر اهو وڌيڪ پاڻي نه پيئندو هجي ته بڪيون پاڻ مرادو وڌيڪ پاڻي رت ۾ موٽائينديون آهن، بڪين جون اهي نالڙيون رت ۾ تيزاب جي مقدار کي به ڪنٽرول ڪن ٿيون، جيئن ته رت کاري (پي ايڇ = 704) هوندي آهي ۽ خراب مادا وڌيڪ تيزابيت پيدا ڪندا آهن، جنهن ڪري بڪيون انهن کي جلدي خارج ڪنديون آهن ۽ انهيءَ طريقي سان رت جو کاراڻپڻو قائم رهي ٿو. +بڪين جون وار نلڙيون جسم ۽ رت ۾ زهريلي دوائن، فالتو لوڻن ۽ جراثيمن جي زهر ۽ باقي مادن وغيره کي به خارج ڪنديون رهن ٿيون، اهي تمام ننڍڙيون وار نلڙيون هر بڪيءَ جي اندروني حصي ۾ گڏجي وينديون آهن، پيشاب اتان هيٺ ٻن نالين ۾ وڃي ٿو. +انهن کي يوريٽر يعني پيشاب ناليون چئبو آهي. +اهي ٻنهي پاسي بڪين مان پيشاب کي مثاني تائين پهچائين ٿيون، اهي ناليون پيٽ جي پوئين ڀت سان گڏوگڏ مثاني جي پوئين پاسي وڃي کلن ٿيون، مثاني جو ڪم پيشاب گڏ ڪرڻ آهي، جتان خواهش مطابق ٻاهر خارج ڪيو وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23065.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23065.txt new file mode 100644 index 0000000..eb42396 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23065.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +انساني حق +سماج ۾ هر انسان جا ڪُجهه حق ۽ ڪُجهه آزاديون هُجن ٿيون، جيڪي کيس ڄائي ڄم کان ملن ٿيون. +ان حوالي سان هر مُلڪ جي آئين ۾، اُتان جي رهواسين کي ڪجهه بنيادي حق حاصل آهن، جن ۾ انسان جا اهڙا فطري حق به شامل آهن، جيڪي ان کان ڪڏهن به قانون يا دستور ذريعي کسي نه ٿا سگهجن. +اهي حق سڀ کان پهريائين 1789ع فرانسيسي انقلاب کان پوءِ جوڙيل French Declaration Of Rights ۾ شامل ڪيا ويا. +جنهن مطابق برابري، آزادي، ملڪيت، سلامتي، جان جي حفاظت ۽ ڏاڍائيءَ کي روڪڻ جي حقن کي انسان جا ”بنيادي حق“ قرار ڏنو ويو. +ٻي مهاڀاري لڙائيءَ ۾ ٿيل انساني حقن جي لتاڙ کي نظر ۾ رکندي، اقوام متحده 10 ڊسمبر 1948ع ۾ ”انساني حقن وارو عالمي پڌرنامو“ پيش ڪيو، جنهن ۾ انساني حقن جو ذڪر تفصيل سان ٿيل آهي. +ان حوالي سان هر سال 10 ڊسمبر تي دُنيا ۾ بُنيادي انساني حقن جو ڏهاڙو ملهايو ويندو آهي. +انساني حقن (Human Rights) کي ”بنيادي حَقَ“ به چيو ويندو آهي. +انهن حقن کانسواءِ نه ته ڪو ماڻهو آزاد زندگي گذاري سگهي ٿو، ۽ نه ئي ڪو ملڪ جمهوري سڏائي سگهي ٿو. +پاڪستان جي 1973ع واري لاڳو آئين ۾ بنيادي انساني حقن جي فهرست ڏني وئي آهي ۽ ان سان گڏ اهو به واضح ڪيل آهي ته ڪو به اهڙو قانون، جيڪو انهن بنيادي حقن سان ٽڪرائبو، اهو ختم ٿي ويندو. +آئين ۾ ذڪر ڪيل بنيادي حق هيٺيان آهن: +زندگيءَ ۽ آزاديءَ جو حق، گرفتاري ۽ ناحق نظربنديءَ کان تحفظ جو حق (ڪجهه شرطن سان)، غلاميءَ ۽ بيگار جي جهل، ٻِٽي سزا کان بچاءُ (يعني ڪنهن به هڪ ڏوهيءَ کي هڪ ڏوهه تي ٻه دفعا سزا نه ڏني ويندي)، ذاتي عزت جو تحفظ، لڏپلاڻ ۽ رهائش جي آزادي، اجتماع جو حق، انجمن ٺاهڻ جو حق، سياسي پارٽي ٺاهڻ يا ان ۾ شامل ٿيڻ جو حق (ان شرط سان ته شهري سرڪاري ملازمت ۾ نه هوندو)، ڪاروبار، واپار ۽ گذر سفر جو حق، تحرير ۽ تقرير جي آزادي، پنهنجي مذهب تي عمل جو حق، تعليمي ادارن ۾ مذهبي تحفظ، مذهبي ٽئڪس کان تحفظ، حق جائداد يا ملڪيتي حقن جو تحفظ، شهريت ۾ برابري، عوامي جاين (مذهبي جاين کان سواءِ) تائين پهچڻ/گهمڻ جو حق، ملازمت جو حق ۽ ٻوليءَ ۽ -ثقافت- جو حق وغيره. +اهي سمورا حق گڏيل قومن جي انساني حقن واري چارٽر موجب شهرين کي ملڻا آهن. +شهري حقَ (Civil Rights) اهي انهن حقن کي چئبو آهي جن کي بنيادي حقن طور آئيني يا قانوني تحفظ حاصل هجي، انهن جا مکيه قسم آهن. +انساني حق ۽ سياسي حق، اهي حق صحتمند ۽ آزاد سماج لاءِ ضروري آهن. +پاڪستان جي 1973ع جي آئين جي آئين 8 کان 28 تائين ۾ هي حق موجود آهن. +سول رائيٽس جي نالي سان آمريڪا جي اڳوڻي صدر ڪينيڊي سينيٽ ۾ 1964ع ۾ هڪ دستاويز پيش ڪيو، جنهن تحت وجود ۾ آيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23069.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23069.txt new file mode 100644 index 0000000..bd26826 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23069.txt @@ -0,0 +1,46 @@ +انسٽيٽيوٽ آف سنڌولاجي +انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجيءَ جي نالي سان دنيا جي مشهور علمي ادبي ادارن ۾ شمار ٿيندڙ هيءُ ادارو 1963ع ۾ ”سنڌي اڪيڊميءَ“ جي نالي سان، سنڌ يونيورسٽيءَ جي تڏهوڪي وائيس چانسلر ۽ پاڪستان جي مشهور سائنسدان ڊاڪٽر رضي الدين صديقيءَ، سنڌ يونيورسٽيءَ، اولڊ ڪئمپس حيدرآباد ۾ 8x8 سائيز جي هڪ ننڍڙي ڪمري ۾ قائم ڪيو. +مشهور تعليمي ماهرن ۽ اديبن مرحوم محمد حنيف صديقي، پير حسام الدين شاهه راشدي ۽ ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ ۽ تڏهوڪي رجسٽرار محمد حسين ترڪ ۽ سنڌي شعبي جي صدر پروفيسر علي نواز جتوئيءَ، هن اداري جي قائم ڪرڻ ۾، ڊاڪٽر رضي الدين صديقيءَ جي هر ممڪن مدد ڪئي. +محمد حنيف صديقي صاحب کي اعزازي ڊائريڪٽر مقرر ڪيوويو ۽ اڪيڊميءَ جي انتظام لاءِ انهن ئي ميمبرن تي مشتمل هڪ صلاحڪار ڪاميٽي ٺاهي وئي. +جولاءِ 1964ع ۾ ڊاڪٽر غلام علي الانا، سنڌي اڪيڊميءَ ۾ اسسٽنٽ ڊائريڪٽر جي حيثيت سان اختيار سنڀاليا ۽ جلد ئي سنڌي عوام جي تعاون سان هيءُ ادارو، ادبي، تعليمي ۽ ثقافتي حوالي سان، ”انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي“ جي نالي سان عالمي سطح تي متعارف ٿيو. +45 سالن جي مختصر عرصي ۾ هن اداري سنڌي ٻولي، ادب، تهذيب ۽ ثقافت جي ميدان ۾ وڏي ڪاميابي ماڻي. +"مقصد ۽ تاريخ". +انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجيءَ جي قيام جو مقصد اهو هو ته هن اداري ۾ هڪ اهڙي تحقيقي لائبرري قائم ڪئي وڃي، جنهن ۾ سنڌ متعلق هر قسم جي معلومات ميسر هجي، ته جيئن ڪوبه محقق سنڌ متعلق ڪنهن موضوع تي تحقيق ڪرڻ گهري ته کيس سمورو مواد مهيا ڪري ڏنو وڃي. +1969ع ۾ ڪن تخريبڪارن پاران اداري جي لائبرريءَ کي باهه ڏيڻ جو خوفناڪ حادثو پيش آيو، جنهن ۾ اداري جي لائبرري سڙي رک ٿي وئي. +اُن حادثي کي ڏسڻ لاءِ جناب ذوالفقار علي ڀٽو اداري ۾ آيو ۽ تڏهوڪي اسسٽنٽ ڊائريڪٽر، ڊاڪٽر الانا کي آٿت ڏيندي فرمايائين ته ”گهٻرايو نه! +آءٌ اقتدار ۾ اچي اوهان کي هن اداري لاءِ اهڙي عمارت ٺهرائي ڏيندس، جنهن کي ڏسي دنيا وارا فخر ڪندا“، ۽ ٿيو به ائين. +ڀُٽي صاحب اقتدار ۾ ايندي ئي سنڌالاجيءَ تي توجهه ڏنو ۽ هن اداري لاءِ نئين عمارت جي اڏاوت جو ڪم نيو ڪئمپس ڄامشوري ۾ شروع ٿيو، جنهن جي پيڙهه جو پٿر، سنڌ جي تڏهوڪي وزيراعليٰ جناب ممتاز علي ڀٽي، 10 ڊسمبر 1972ع تي رکيو. +ڊاڪٽر غلام علي الانا جي اڻٿڪ ڪوشش، پير حسام الدين شاهه راشدي ۽ ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ جي مدد، هن ننڍڙي اداري کي وڏي ترقي ڏياري، دنيا جي وڏن ادارن جي فهرست ۾ ڳڻايو +"1969-70ع ڌاري سنڌ يونيورسٽيءَ جي وائيس چانسلر الحاج سيد غلام مصطفيٰ شاهه، سنڌالاجيءَ جي ترقيءَ ۽ واڌاري لاءِ تمام وڏو ڪم ڪيو. +حقيقت آهي ته هن اداري جي موجوده مقام ۽ ترقيءَ لاءِ ڊاڪٽر غلام علي الانا ۽ سيد غلام مصطفيٰ شاهه جا نالا هميشه ياد رهندا. +"ڪاوشون". +"سيد غلام مصطفيٰ شاهه انهن ڳالهين کي اڳتي وڌايو، جن جو بنياد ڊاڪٽر رضي الدين صديقيءَ رکيو هو. +شاهه صاحب جي زماني ۾، سندس ڪوششن سان سنڌي ٻوليءَ جي ترقيءَ لاءِ ”المصطفيٰ“ نالي ٽائيپ رائيٽر مشين سوئٽزرلئنڊ جي ”هرمس“ ڪمپنيءَ کان ٺهرائي مارڪيٽ ۾ آندو ويو. +ان ٽائيپ رائٽر جي تياري، ان جي ڪي بورڊ جي ترتيب ۾ محمد ابراهيم جويي ۽ ڊاڪٽر غلام علي الانا جو وڏو هٿ آهي +"شهيد ذوالفقار علي ڀُٽي جي خواهش تي سنڌي ٻوليءَ لاءِ عنايت الله عباسيءَ کان سنڌي شارٽ هئنڊ جو پهريون ڀاڱو تيار ڪرايو ويو ۽ شارٽ هئنڊ جا ڪلاس شروع ڪرايا ويا +"شعبا". +"سيد غلام مصطفيٰ شاهه صاحب جي دور ۾ موجوده عمارت ٺهڻ شروع ٿي، جيڪا 1977ع ۾ مڪمل ٿي. +انهيءَ عمارت ۾ منتقل ٿيڻ کان پوءِ هيٺين شعبن ڪم ڪرڻ شروع ڪيو:" +"تحقيقي لائبرري". +هن اداري جي شروعات ريسرچ لائبرريءَ جي قيام سان ٿي. +آگسٽ 1963ع کان لائبرريءَ جو ڪم شروع ٿيو. +هڪ سال اندر 2050 ڪتاب گڏ ڪيا ويا، جن مان 780 ڪتاب سنڌيءَ ۾، 97 فارسي، 23 عربي ۽ باقي ڪتاب انگريزي ٻوليءَ ۾ هئا. +1971ع ۾ باهه جي حادثي، سالن جي ميڙي چونڊي تباهه ڪري ڇڏي، پر هن وقت هيءَ لائبرري پاڪستان جي مثالي لائبررين ۾ شمار ٿئي ٿي، جنهن ۾ هڪ لک کان وڌيڪ ڪتاب، 25000 کان وڌيڪ رسالا ۽ 1854ع کان وٺي اڄ تائين سنڌ مان نڪرندر اخبارن جا سوين جلد موجود آهن. +ان کان سواءِ سنڌ جي مشهور شخصيتن پاران ڏنل ڪتابن جا، سندن نالن سان ڪارنر قائم ڪري رکيا ويا آهن، ان کانسواءِ هن سيڪشن ۾ نادر ڪتابن ۽ ٻئي تاريخي اهميت واري مواد کي مائڪرو فلم ذريعي پڻ محفوظ ڪيو ويو آهي. +لائبرريءَ ۾ ٻن هزارن کان مٿي قلمي نسخا رکيل آهن. +"ائنٿراپالاجيڪل ميوزيم". +"هن ميوزم جا هيٺيان ڌار ڌار حصا آهن:" +"آڊيو وڊيو سيڪشن". +"دراصل هيءُ سائونڊ آرڪائيوز جو سيڪشن آهي، جنهن جا ٻه حصا آهن. +هڪڙي حصي کي ايٿنولاجيڪل ميوزيڪل انسٽرومينٽس گئلري سڏيو وڃي ٿو. +هن سيڪشن ۾ سنڌي راڳ جا مڙئي ساز، جنهن ۾ چڙا، چڙيون، چنگ، بوڙينڊا، نفليون، ڍولڪون، دهل، شرنايون، ٽليون، بانسريون، کڙتال، گهڙا ۽ سارنگيون وغيره رکيون ويون آهن. +سنڌي راڳ سان چاهه رکندڙ ماڻهن کي هيءَ گئلري دلچسپ محسوس ٿيندي. +ٻئي حصي ۾ رڪارڊنگ اسٽوڊيو سان گڏ سنڌ ۾ ٿيندڙ راڳ ۽ گذريل فنڪارن جي آواز ۾ آڊيو وڊيو ڪئسٽيون، گراموفون ريڪارڊ ۽ وڊيو فلمون وغيره، گڏ ڪري رکيا ويا آهن +"بيورو آف پراڊڪشن، پبليڪيشن ۽ ٽرانسليشن". +"هن سيڪشن جو ڪم اشاعت آهي. +هن وقت تائين هن اداري پاران 200 کان وڌيڪ ڪتاب ڇپايا ويا آهن. +’غزلن جو غنچو‘ پهريون ڪتاب هو، جيڪو هن اداري پاران 1965ع ۾ شايع ٿيو هو. +ان کان پوءِ ’سائنس مخزن، علمي آئينو‘ ۽ هاڻي ’سنڌي ادب‘ ۽ انگريزي ۾ ’سنڌالاجيڪل اسٽڊيز‘ رسالا ڪڍيا وڃن ٿا +"نوٽ". +"هيءُ ادارو دراصل سنڌي ثقافت، رهڻي ڪهڻي ۽ سنڌي جيوت جي هڪ زندهه تصوير پيش ڪري ٿو. +انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجيءَ ۾ وقت بوقت مقرر ٿيل ڊائريڪٽرن مان ڪي اهم آهن، ڊاڪٽر غلام علي الانا، مهتاب اڪبر راشدي، شوڪت حسين شورو ۽ موجوده ڊائريڪٽر عبدالحميد آخوند جنهن 17 جولاءِ 2009ع تي چارج ورتي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2307.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2307.txt new file mode 100644 index 0000000..5882b90 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2307.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +ھيمون ڪالاڻي +هيمو ڪالاڻي 23 مارچ 1923ع ۾ پراڻيسکر جي پيسو مل ڪالاڻي جي گهر ۾ ٿيو. +سندس والد پيسو مل ٺيڪيداريءَ جو ڪم ڪندو هو.هيمون ڪالاڻي جو اصل نالو راهي هيمن هو، جڏهن ته هيمون کيس پيار مان ڪوٺيو ويندو هو. +1942ع جو دور هو تڏهن سنڌ ۾ ”حر تحريڪ“ زورن تي هئي جڏهن ته وچ هندستان ۾ مهاتما گانڌي هندستان خالي ڪريو واري تحريڪ هلائي رهيو هو. +ان وقت هيمون ڪالاڻي اڃا هاءِ اسڪول جو شاگرد هو. +جڏهن سموري هندستان ۾ آزادي لاءِ ويڙهه جاري هئي ۽ ان وقت جا سورما پنهنجي ڌرتي ماءُ جي آجپي لاءِ جانين جا نذرنا ڏئي رهيا هئا تڏهن سکر جي هن نوجوان ۾ پڻ سنڌ جي آزاديءَ جي چڻنگ دکيل هئي. +1942ع جو دور هو تڏهن سنڌ ۾ ”حر تحريڪ“ زورن تي هئي جڏهن ته وچ هندستان ۾ مهاتما گانڌي هندستان خالي ڪريو واري تحريڪ هلائي رهيو هو. +ان وقت هيمون ڪالاڻي اڃا هاءِ اسڪول جو شاگرد هو +23 آڪٽوبر جي رات هئي جڏهن خبر پئي ته فوجين سان ڀريل هڪ خاص ريل گاڏي اچي رهي آهي جيڪا سکر کان اڳتي گولابارود کڻي ويندي. +هيمون کي ڄاڻ هئي ته اهو گولابارود ۽ انهي ريل گاڏيءَ ۾ سوار فوجي آزاديءَ جي متوالن لاءِ عتاب ۽ قهر ثابت ٿيندا. +جنهنڪري هن ۽ سندس ساٿين انهيءَ ريل گاڏيءَ کي ڪيرائڻ جو منصوبو رٿيو. +هنن گڏجي وڃي ريل جي پٽڙي کي اکيڙڻ شروع ڪيو، ٺيڪ ساڳي وقت تي هڪ سپاهي نالي فيروز خان کين ڏسي ورتو، هيمون جا سمورا ساٿي ڀڄي ويا پر هميون ڪالاڻي پڪڙجي پيو. +لاڳيتو 22 ڏينهن تائين تشدد ڪرڻ بعد هيمون ڪالاڻي کي نيٺ ڪورٽ مارشل ڪيو ويو. +هڪ ڀيرو بيان دوران چيائين ته مون ريلوي لائن کي ان لاءِ اکيڙڻ ٿي چاهيو ته جيئن ان ۾ سوار فرنگي ناس ٿي وڃن، پر منهنجي بدقسمتي جو ناڪام ٿيس. +آخر سرڪار کيس ڦاسي ڏيڻ جو اعلان ڪيو، هيمونءَ جي سزا منظور ٿيڻ کان پوءِ سندس وڪيل پيرزادي عبدالستار سندس مامي کي موڪليو ته هيمونءَ کان معافي نامي تي صحيح وٺي اچي ته کيس معافي ملي ويندي. +پر هيمونءَ اهڙي معافيءَ کان نابري واري ڇڏي ۽ چيائين ته مون اهڙو ڪو به ڏوهه ڪو نه ڪيو آهي جنهن تي مون کي پڇتاءَ هجي پوءِ معافي ڇاجي؟ +21 جنوري 1943ع تي هيمون ڪالاڻي کي 19 سالن جي عمر ۾ سينٽرل جيل سکر ۾ ڦاسي ڏني وئي. +لاڳيتو 22 ڏينهن تائين تشدد ڪرڻ بعد هيمون ڪالاڻي کي نيٺ ڪورٽ مارشل ڪيو ويو. +هڪ ڀيرو بيان دوران چيائين ته مون ريلوي لائن کي ان لاءِ اکيڙڻ ٿي چاهيو ته جيئن ان ۾ سوار فرنگي ناس ٿي وڃن، پر منهنجي بدقسمتي جو ناڪام ٿيس. +آخر سرڪار کيس ڦاسي ڏيڻ جو اعلان ڪيو، جيڪا شايد هڪ نابالغ ٻار کي ڏنل پهرين موت جي سزا هئي. +هيمونءَ جي سزا منظور ٿيڻ کان پوءِ سندس وڪيل پيرزادي عبدالستار سندس مامي کي موڪليو ته هيمونءَ کان معافي نامي تي صحيح وٺي اچي ته کيس معافي ملي ويندي. +پر هيمونءَ اهڙي معافيءَ کان نابري واري ڇڏي ۽ چيائين ته مون اهڙو ڪو به ڏوهه ڪو نه ڪيو آهي جنهن تي مون کي پڇتاءَ هجي پوءِ معافي ڇاجي؟ +جڏهن سندس ماءُ ساڻس ملڻ آئي ته هن به کيس اها ڳالهه ڪئي ته معافي نامي تي صحيح ڪري ڏي پر هن سورهيه نوجوان ايئن ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو. +چون ٿا ته هو جيل ۾ خوش رهندو هو، کيس ٻڌايل ڦاسيءَ جي سزا جو ڪو به خوف نه هو. +اتي اڪثر چوندو رهندو هو ته هنن فرنگين کي هن ديس مان ڀڄائڻو آهي، جي آزاد ٿيس ته ان کان به وڌيڪ ڪم ڪندس جي نه ته پوءِ هڪ بهادر جو موت مرندس. +هيمون ڪالاڻيءَ کي پاڻمرادو معافي نه ڏني وئي، 21 جنوري 1943ع ڌاري هيمون ڪالاڻي پنهنجي عمر جي حساب سان اڃا نابالغ هو جڏهن کيس ڦاسي ڏني وئي. +سچ پچ ته هيمون ڪالاڻي اسان سنڌين جي تاريخ جو فخر جوڳو، اُتساهيندڙ ۽ عظيم ڪردار آهي. +اهڙي سورهيائي ۽ ثابت قدمي جو مثال شايد دنيا ۾ نه ملي سگهي جو هڪ معصوم ٻار تخته دار تي ڦاهيءَ جي ڦندي کي چمي موت قبول ڪيو هجي. +نوٽ: سنڌ جي موجوده نصابي ڪتابن ۾ هيمون ڪالاڻي جي ذڪر کان لنوايو ويو آهي. +سنڌ جي نوجوان نسل کي گمراهه ڪرڻ لاءِ هٿ ٺوڪيا سورما ۽ سورهيه ٺاهي پيش ڪيا ويا آهن. +سنڌ جي علم گاهن ۾ سيکاريو پيو وڃي ته هزارين ميل پري کان پنڌ ڪري آيل ڦورو ۽ لٽيرو محمد بن قاسم سورمو آهي ۽ پنهنجي ديس جي دفاع ۾ وڙهندي شهيد ٿي ويندڙ راجا ڏاهر جهنم جو حقدار آهي! diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23081.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23081.txt new file mode 100644 index 0000000..1579e5e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23081.txt @@ -0,0 +1,39 @@ +شيخ صادق علي انصاري +شيخ صادق علي -انصاري- سترهين -آگسٽ- 1850ع تي شڪارپور ۾ پيدا ٿيو +سندس وڏا اصل سهارنپور ضلعي جي -جنت- -آباد- (انيٽه) جا رهاڪو هئا. +جي ميرن جي دور ۾، رياست خيرپور جي ميرن وٽ نوڪريءَ سانگي اتان لڏي اچي شڪارپور ۾ رهڻ لڳا. +سندن رهائش گاهه شڪارپور جي شاهه حسين محلي ۾ هئي. +هي خاندان خواجه عبدالله -انصاري- هراتيءَ جي پشت مان آهي. +شيخ صادق علي انصاريءَ جو سلسلو چوٽيهين پيڙهيءَ ۾ ساڻس ملي ٿو. +شيخ صادق عليءَ جو والد شيخ شير علي انگريزن جي دور ۾ دفتردار مقرر ٿيو ۽ آخر ۾ وڃي ڊپٽي ڪليڪٽر جي عهدي تي پهتو. +شيخ صادق علي جي -تعليم- ۽ تربيت پنهنجن وڏڙن جي نظرداريءَ هيٺ ٿي. +شروعات ۾ شڪارپور جي هڪ ديني مدرسي مان عربي ۽ فارسيءَ جي -تعليم- حاصل ڪري، پوءِ جديد -تعليم- ڏانهن رجوع ٿيو ۽ ورنيڪيولر اسڪول نمبر پهرئين ۾ وڃي داخل ٿيو. +پرائمري -تعليم- حاصل ڪري -انگريزي- -تعليم- پرائڻ لاءِ شڪارپور جي مڊل اسڪول ۾ داخل ٿيو. +اهو مڊل اسڪول -ان- وقت تائين هاءِ اسڪول جي درجي تي ڪو نه پهتو هو، تنهنڪري شيخ صادق علي ميٽرڪ جو امتحان حيدرآباد جي هاءِ اسڪول مان 1872ع ۾ پاس ڪيو. +شمس العلماءِ مرزا قليچ بيگ به ساڻس گڏ اُتي ئي پڙهيو هو. +شيخ صادق علي ميٽرڪ جو امتحان پاس ڪري، سترهين -آڪٽوبر- 1887ع تي ٻاويهن ورهين جي ڄمار ۾ شڪارپور جي ڪليڪٽر آفيس ۾ ڪلارڪ مقرر ٿيو. +هن کي هيٺئين گريڊ جي مختلف نوڪرين تي رهڻ کانپوءِ جيڪب -آباد- ۾ ڊپٽي ڪليڪٽر جي عهدي تي مقرر ڪيو ويو. +-ان- کان پوءِ ڊپارٽمينٽل امتحان پاس ڪيائين ۽ 12 مئي 1888ع تي کيس ڪليڪٽر جو عهدو مليو. +-ان- کان پوءِ پنجين گريڊ ۾ اپر سنڌ فرنٽيئر جو ڊپٽي ڪليڪٽر ۽ مئجسٽريٽ مقرر ڪيو ويو. +3 سيپٽمبر 1895ع تي هو اسسٽنٽ ڪليڪٽر مقرر ڪيو ويو ۽ ڊپٽي ڪليڪٽر سکر جي چارج سندس حوالي ڪئي ويئي. +يارهين مئي 1907ع تي خيرپور رياست جو وزير مقر رڪيو ويو. +انهيءَ وقت رياست خيرپور ۾ مير فيض محمد خان جي حڪمراني هئي. +سن 1908ع ۾ هندستان جو چيف ڪمانڊر لارڊ ڪچنر خيرپور آيو هو، جنهن جي ملاقات مير فيض محمد سان ٿي ته شيخ صادق علي -ان- وقت رياست خيرپور جي وزير جي حيثيت ۾ اتي موجود هو. +صادق علي رياست خيرپور جي ترقيءَ لاءِ وڏيون ڪوششون ڪيون. +ماڻهن ۾ عملي چاهه پيدا ڪرڻ لاءِ هن فيض لئبرري قائم ڪئي ۽ -اشاعت- جي سهولت خاطر پر يس پڻ قائم ڪيائين. +خيرپور ۾ جيمخانو قائم ڪندڙ به اهو ئي شخص هو. +شيخ صادق علي ڪوٽڏجيءَ ۾ رياست جي واليءَ جي رهڻ لاءِ خاص محل جوڙايو، -ان- کان سواءِ ڪراچيءَ ۾ پلاٽ خريد ڪري رياست لاءِ -بنگلو- اڏايائين. +12-1911ع ۾ دهليءَ ۾ خاص درٻار منعقد ٿي، جنهن ۾ مير -امام- بخش خان سان گڏ شيخ صادق علي به شريڪ ٿيو هو. +1911ع ۾ ئي شيخ صادق علي کي -انگريز- سرڪار پاران ”خانبهادر“ جو خطاب مليو. +شيخ صادق علي -انصاري- -بلوچستان- ۽ -افغانستان- ۾ رهندڙ مسلمان قبيلن بابت هڪ ڪتاب “A Short Sketch of Historical and Traditional Races of the Muslims found in Sindh, Balochistan and Afghanistan” جي نالي سان لکيو. +هن ڪم دوران شيخ صاحب مختلف علائقن جي نامور شخصيتن کان احوال قلمبند ڪيو ۽ ڪي قبيلائي ۽ خانداني دستاويز ۽ تاريخي شهادتون حاصل ڪيون. +-ان- کان سواءِ تاريخي ماخذن (-تحفة الڪرام-“، ”فرشته“، ”مختصر -تاريخ- سنڌ“، ”-تاريخ- سلطاني“، ”واقعات دراني“ ۽ ”-افغانستان- جي -تاريخ-“ -تان- استفادو حاصل ڪري، پنهنجي ڪم کي تڪميل تي رسايو. +اهڙيءَ طرح شيخ صاحب جي ٻئي ڪتاب ”انبٽه جي -انصاري- شيخن جي -تاريخ-“ متعلق ”قاموس المشاهير“ مان ڄاڻ پئي آهي ۽ -ان- مان بخوبي اندازو ٿئي ٿو ته کيس -تصنيف- ۽ تاليف سان خاص رغبت رهي، شيخ صادق علي -انصاري-، ”سنڌ محمدن ايسوسيئيشن“ سان به لاڳاپيل رهيو. +سردار محمد يعقوب کان پوءِ 1907ع کان 1912ع تائين پاڻ -ان- جو صدر رهيو. +سندس ئي ڏينهن ۾ ڪراچيءَ ۾ ايسوسيئيشن جي ڪانفرنس به منعقد ٿي، جنهن جي ڪاميابيءَ لاءِ ڀرپور ڪوششون ڪيائين. +هوم رول تحريڪ وقت شمس الدين -بلبل- جي ادارت ۾ شايع ٿيندڙ روزاني -اخبار- ”-الحق-“ تي جڏهن مسلمانن جي طرفداريءَ خلاف هندن ڪيس ڪيا، تڏهن ”-الحق-“ -اخبار- لاءِ سندس خدمتون قابل تعريف رهيون. +-ان- کان سواءِ دارالعلوم ديوبند لاءِ سالانه امداد -جاري- ڪري -ان- جي مدد ڪيائين. +سنڌ جو هي نامور -انسان-، 19 -اپريل- 1912ع مطابق پهرين جمادي الاول 1330 هجريءَ تي رات جي وقت لاهور ۾ انتقال ڪري ويو، -جتي- هو بيماريءَ جي علاج لاءِ ويو هو. +سندس لاش لاهور کان شڪارپور آڻي علوين جي قبرستان ۾ دفنايو ويو. +شيخ صادق علي انصاريءَ جا مرزا قليچ بيگ سان نهايت گهرا ۽ گهاٽا دوستيءَ جا تعلقات هئا. +-جن- جي ڄاڻ قليچ بيگ جي تصنيفن ”خيرپور رياست جي -تاريخ-“ ۽ ”سائو پن يا ڪارو پنو“ مان پوي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2311.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2311.txt new file mode 100644 index 0000000..b9f9192 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2311.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +ايم ڪمل +ايم ڪمل جو اصل نالو 'مولچند منگهارام بندراڻي آھي. +سندس جنم ڪنڊياري ۾ 8 آگسٽ 1925ع ڌاري ٿيو. +هن پنهنجي سموري تعليم ڪراچيءَ مان حاصل ڪئي. +1940ع ڌاري ماڊل هاءِ اسڪول ڪراچيءَ مان ميٽرڪ ۽ انٽر سائنس ڊي جي ڪاليج مان ڪيائين. +ورهاڱي کان پوءِ پاڻ الهاس نگر ممبئي وڃي رهيو. +ريلوي ۾ ڀرتي ٿيڻ کان پوءِ ان سان توڙ نڀايائين، 1983ع ۾ اتان رٽائر ڪيائين. +ايم ڪمل جي ادبي شروعات هڪ شاعر جي حيثيت سان ٿئي ٿي، پر اها شاعري اردو ٻوليءَ ۾ هئي. +اهڙِيءَ طرح هن جي ڄاڻ سڃاڻ سڳن آهوجا ۽ موهن ڪلپنا سان ٿي. +انهن جي زور ڀرڻ تي ايم ڪمل سنڌي شاعريءَ جي شروعات ڪئي. +هن سنڌي ساهت کي لڳ ڀڳ ويهه کن ڪتاب ڏنا، شاعريءَ کان علاوه ناٽڪ نويسي ۾ پڻ موچارو نانءُ ڪمايائين. +هن جي ڪجهه ڇپيل ڪتابن جا نالا ننڊ ۽ جاڳ (1965ع)، ڳرندڙ برف جا نقش (1975ع)، روشن راهون (1981ع)، باهه جا وارث (1986ع) سوچ جا پاڇا (1989ع)، اڃايل لهر (1989ع)، سوجهرو شام جو (1992ع)، ٻنهي پاسي باهيون (1994ع)، من مڙي نٿو (1995ع)، آخري اُڏام (1997ع) آهن. +ايم ڪمل جيتوڻيڪ ناٽڪ نويسي به ڪئي پر تنهن هوندي به هن جي مڃتا ۽ حيثيت هڪ شاعر جي حيثيت سان آهي. +هن نظم ۽ غزل تي تمام گهڻو ڌيان ڏنو آهي. +هن اٽڪل 650 غزل لکيا آهن. +پاڻ ڪيترائي ادبي انعام ۽ مڃتا ايوارڊ ماڻيائين. +ايم ڪمل جا ناٽڪ نويس طور جيڪي ڪتاب شايع ٿيا انهن ۾ ميونسپل ڪائونسلر (1979ع)، ناٽڪ (1980ع)، ماچيس ڪٿي آهي (1985ع)، کوٽو سڪو (1987ع)، خوشخبري (1990ع) ۽ فريم ۾ مڙهيل شخص (1991ع) شامل آهن. +سندس ناٽڪ ”ميونسپل ڪائونسلر“ کي 1976ع ۾ بهترين ناٽڪ طور ”انٽربئنڪ ناٽڪ چٽاڀيٽي“ پاران ٽرافي ملي چڪي آهي. +ايم ڪمل ڪيترن ئي فنڪارن جي رهنمائي ڪري چڪو آهي. +ان لاءِ هن ”مهراڻ رنگ منچ“ جي نالي هڪ ڊراما گروپ قائم ڪيو. +کيس ڪيترن ئي انعامن سان گڏ مرڪزي سرڪار ساهتيه اڪيڊمي ايوارڊ، مرڪزي هندي ڊائريڪٽوريٽ پاران ٻه انعام ۽ 1990ع ۾ مها راشٽر سرڪار کان هڪ لک روپين جو ”گرو پرسڪار“ پڻ حاصل ڪري چڪو آهي. +جهڙي طرح نوڪريءَ جي سلسلي ۾ هو مستقل مزاج رهيو آھي. +سندس رھائش اڄ بھ الهاس نگر ۾ ئي آھي. +سنڌي ٻوليءَ جي هن نامياري شاعر جو اصل نالو مولچند منگهارام بندراڻي آهي ، جيڪو -تاريخ- 8 -آگسٽ- 1925ع تي شهر ڪنڊياري تعلقي ۽ ضلعي نوابشاهه ( موجوده ضلعي نوشهري فيروز ) ۾ ڄائو. +انٽر سائنس تائين پڙهيل آهي. +سندس سڃاڻپ ليکڪ ، شاعر ۽ هدايتڪار جي حيثيت سان آهي. +هيءُ هندستان ۾ هن وقت سنڌي زبان جي چوٽيءَ جي شاعرن ۾ شمار ٿئي ٿو. +جديد غزل جو وڏو شاعر آهي. +سندس شاعريءَ جا 15 ۽ ناٽڪن جا 7 ڪتاب ڇپيل آهن ، -جن- مان ڪي اهم هي آهن: ’ننڊ ۽ -جاڳ- ‘ ( شاعري: 1965ع ) ، ’جهريل جيءُ ‘ ( شاعري: 1971ع ) ، ’ڳرندڙ -برف- جا نقش ‘ ( شاعري: 1975ع ) ، ’ميونسپل ڪائونسلر ‘ ( ناٽڪ: 1979ع ) ، ’روشن راهون ڌنڌلا ماڳ ‘ ( شاعري: 1981ع ) ، ’پنجاهه غزل ‘ ( شاعري: 1983ع ) ، ’ماچيس ڪٿي آهي؟ +‘ ( ناٽڪ: 1985ع ) ، ’-باهه- جا وارث ‘ ( شاعري: 1986ع ) ، ’ميرانجهڙو ٿڪ ‘ ( شاعري: 1988ع ) ، ’سوچ جا پاڇا ‘ ( شاعري: 1989ع ) ، ’اڃايل لهر ‘ ( شاعري: 1989ع ) ، ’ڪوسي رک ‘ ( شاعري: 1990ع ) ، ’خوشخبري ‘ ( ناٽڪ: 1990ع ) ، ’فريم ۾ مڙهيل شخص ‘ ( ناٽڪ 1991ع ) ، ’ميونسپل ڪائونسلر ‘ ( ايڪانيڪي ناٽڪن جا مجموعا ) ، ’سهميل شام ‘ ( شاعري: 1992ع ، ’سوجهرو شام جو ‘ ( شاعري: 1992ع ) ، ’-ٻنهي پاسي باهيون- ‘ ( شاعري: 1994ع ) ، ’من مڙي ئي نٿو ‘ ( شاعري: 1995ع ) ، ’آخري -اڏام- ‘ ( شاعري: 1997ع ) ، ’لڪل اوجاڳا ‘ ( شاعري: 1998ع ) ۽ ٻيا ڪتاب شامل آهن. +هدايتڪار طور ڪجهه ايڪانڪي ناٽڪن ۾ به ڪم ڪيل اٿس. +سندس ڪتاب ’-باهه- جا وارث ‘ تي سال 1989ع لاءِ مرڪزي ساهتيه اڪادمي طرفان -انعام- مليل آهي. +هو 3 فيبروري 2010ع تي لاڏاڻو ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23166.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23166.txt new file mode 100644 index 0000000..6fa5f08 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23166.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +انور الدين شيخ +سنڌ جي مشهور تعليمي ماهرن ۾ مرحوم انورالدين شيخ جون خدمتون به ساراهه جوڳيون آهن. +بهترين -استاد-، بااصول منتظم ۽ سماجي خدمتن سبب مشهور انورالدين شيخ 16 نومبر 1931ع تي پني عاقل جي معروف سماجي شخصيت -امير- بخش شيخ جي گھر ۾ -جنم- ورتو. +پرائمري -تعليم- مين پرائمري اسڪول پني عاقل، سيڪنڊري -تعليم- سکر جي ڊي. +سي هاءِ اسڪول مان ۽ انٽر ۽ بي.اي جي -تعليم- شڪارپور جي مشهور سي.اينڊ. +-ايس- ڪاليج مان حاصل ڪيائين. +جڏهن ته 1958ع ڌاري سنڌ يونيورسٽيءَ ڄامشوري مان ايم. +اي ڪيائين، -جتي- ڊاڪٽر نبي بخش خان -بلوچ- جي رهنمائي ۾ ساڍا ٽي سؤ صفحن تي مشتمل هڪ ڪتاب جو ترجمو ”وهم“ جي عنوان سان ڪيائين، جيڪو سنڌالاجيءَ ۾ موجود آهي. +1970ع ڌاري سندس لکيل ڪتاب ”جديد سنڌي مضمون“ ڇپيو ۽ هڪ رياضيءَ جو ترتيب ڏنل ڪتاب پڻ شايع ٿيس. +شڪارپور ۾ پڙهڻ دؤران هو مرحوم لطف -الله- بدويءَ کي پنهنجو آئيڊيل -استاد- چوندو هو. +انورالدين شيخ پنهنجي عملي زندگيءَ جو آغاز به -استاد- جي حيثيت سان ڪيو. +1960ع ۾ هيڊ ماستر طور ذميواريون سنڀاليائين. +چڪ، مدئجي، ڳڙهي ياسين، -ڀيلار- ۽ پني عاقل ۾ هيڊ ماستري دوران پنهنجي اسڪولن ۽ تعليمي نظام جي ترقيءَ لاءِ پاڻ پتوڙيو. +بعد ۾ سرڪار طرفان کيس -ان- وقت قائم ڪيل تعليمي بورڊ سکر جو ڪنٽرولر مقرر ڪيو ويو. +هو نهايت ايماندار ۽ سخت عملدار طور مشهور هو، -ان- بعد ڊائريڪٽوريٽ آف اسڪولس ايجوڪيشن حيدرآباد ۾ اسٽيٽيڪل آفيسر مقرر ٿيو. +1986ع ۾ هو رٽائر ٿيو. +سن 1985ع ڌاري هن پنهنجي شهر ۾ تعليمي معيار جي سڌاري لاءِ ڪجهه دوستن مرحوم عبدالڪريم شيخ، محمد نواز -ڀٽي-، محمد پنجل مهيسر ۽ ٻين سان گڏجي ”مهراڻ ايڊيوڪيشنل سوسائيٽي جو بنياد وڌائين. +جنهن جو پاڻ سيڪريٽري هو. +-ان- پليٽ فارم -تان- ”مهراڻ ماڊل اسڪول“ جو قيام عمل ۾ آيو، -ان- اسڪول کي مستحڪم ڪرڻ لاءِ سنڌ جي مختلف ماڻهن ۽ ادارن سان ملي سهڪار لاءِ محنت ڪئي. +-ان- وقت هڪ هزار روپئي سان شروع ڪيل -ان- اسڪول، مرحوم انورالدين شيخ جي محنتن سان -ترقي- ڪئي، مهراڻ اسڪول اڄ به پني عاقل جي شهرت جو باعث آهي، -جتي- هزارين شاگرد -تعليم- پرائي چڪا آهن، -جن- مان ڪيترائي وڏا آفيسر، سياسي ۽ سماجي شخصيتون شامل آهن. +هن وقت به ڪي.جي کان ڪاليج سطح جا پنج هزار کان وڌيڪ شاگرد هتي جديد سائنسي -تعليم- پرائي رهيا آهن. +هتي سکر ضلعي کان علاوه شڪارپور، گھوٽڪي، خيرپور ۽ لاڙڪاڻي جا شاگرد به پڙهڻ اچن ٿا. +شهيد محترمه بينظير ڀٽو پنهنجي حڪومتن ۾ ٻه ڀيرا هن تعليمي اداري جو دورو ڪيو ۽ 50 لک رپيا سهڪار طور ڏنا. +هن اداري ۾ نياڻين لاءِ الڳ ڪلاس ۽ عورت ليڪچرر مقرر ڪيل آهن، 150 کان وڌيڪ قابل -استاد- هتي خدمتون سرانجام ڏيئي رهيا آهن. +انورالدين شيخ -ان- سوسائٽي طرفان پني عاقل ۾ ميٽرنٽي هوم ۽ نرسنگ اسڪول به قائم ڪيو. +-اتر- سنڌ ۾ اهڙي قسم جو سستو ۽ معياري تعليمي ادارو قائم ڪرڻ ۽ ماڻهن ۾ علم جو شعور بيدار ڪندڙ انورالدين شيخ ڪڏهن به اصولن سان سودي بازي ڪونه ڪئي. +وقت ۽ نماز جو پابند رهيو، سادي زندگي گذاريائين، کيس پنج فرزند ۽ چار نياڻين جو اولاد ٿيو، -جن- مان پروفيسر شمس الدين شيخ، سنڌ يونيورسٽيءَ جي زولاجي شعبي جو چيئرمين، جڏهن ته ظهيرالدين شيخ بئنڪاريءَ سان وابسته آهي. +انورالدين شيخ 29 -آڪٽوبر- 2005ع تي رمضان جي مهيني ۾ وفات ڪري ويو، کيس پني عاقل جي ”مائي جندو قبرستان“ ۾ دفن ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23173.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23173.txt new file mode 100644 index 0000000..b7b3982 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23173.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +محمد عثمان ڏيپلائي +محمد عثمان ڏيپلائي (Muhammad Usman Diplai)) (پيدائش: 13 جون، 1908ع - وفات: 7 فيبروري، 1981ع) پاڪستان سان لاڳاپو رکندڙ سنڌي ۽ اردو جو مشھور ناول نگار، افسانہ نگار، ترجميڪار، ڊراما نويس ۽ صحافي ھو، جنھن سنڌي ٻولي ۾ جڳ مشهور ناول "سانگھڙ" لکيو۔ +زندگي. +محمد عثمان ڏيپلائي 13 جون، 1908ع تي ڏيپلو، ٿرپارڪر ضلعي، سنڌ، برطانوی ھندستان, (ھاڻوڪي پاڪستان) ۾ پيدا ٿيا.۔ ھو ڪنھن درسگاھ جو فارغ التحصیل نه ھو پر ننڍپڻ کان ئي ھن کي علم حاصل ڪرڻ جي لگن ھئي۔ +ادبي خدمتون. +محمد عثمان ڏيپلائي ننڍپڻ کان ئي سنڌي ۽ اردو زبان ۾ ڪھاڻيون لکڻ شروع ڪري ڇڏيون۔ ھن لاتعداد علمي ۽ ادبي مضمون ۽ سو جي لڳ ڀگ تاريخي ناول تحرير ڪيا جن ۾ انھن جو ناول "سانگھِڙ" شھرۂ آفاق جي حيثيت رکي ٿو۔ ھن ناول ۾ سنڌ صوبي ۾ انگريز سامراج جي خلاف پير صبغت اللہ شاھ راشدي ۽ ان جي حوارين جي آزادي جي لاءِ جدوجھد کي موضوع بڻايو ويو آھي۔ +محمد عثمان ڏيپلائي سنڌي جي ھڪ اخبار "روزاني عبرت" جو باني ھو۔ ھن صحافت جي آزادي لاءِ قيد تڪليفون به سَٺيون پنھنجي آخري زماني ۾ ھو ھڪ ماھوار ادبي رسالي "ساڻيھه" (وطن) سان گڏ انگريزي ڊيلي "سنڌ ٽائيمز" جو ايڊيٽر به ھو۔ +ڏيپلائي عالمي ادب جي سگهاري تحريڪ جو سنڌ جهڙي نظر انداز ٿيل پرڳڻي جو ميمبر هو، هو رڳو پنهنجي ضمير جو پوئلڳ هو. +اُهو ضمير، هن جو منشور هو، هن جي سياست هو. +منڍ کان وٺي، هن جي لکڻين ۾ ڪيئي لاها چاڙها ۽ ذهني ۽ فڪري تضاد نظر اچن ٿا. +پر اُنهن تضادن ۽ عمر جي مختلف منزلن ۾ اختيار ڪيل، سندس لاڙن ۾ ڪنهن به ذهني ۽ فڪري بدديانتيءَ جو عنصر نظر نٿو اچي. +اُن ڪري هن پنهنجي ضمير جي روشنيءَ ۾ هلندي، ڪڏهن به سرڪار يا سَرنديءَ وارن طبقن جو راضپو حاصل نه ڪيو. +هن ڪيتريون ئي تڪليفون سٺيون، ذهني گهاءَ کاڌا، مالي قربانيون ڏنيون، جيل ياترائون ڪيون، اخبارون ۽ پريسون ضبط ڪرايون، پر پنهنجي ضمير جي پيروي نه ڇڏي. +اُها ضمير جي پوئلڳي ئي هئي، جنهن ٿر جي هڪ گمنام ڇوڪري مان، سنڌي ادب جي آسمان تي چوڏهينءَ جي چنڊ وانگر چمڪايو ۽ عزت، شهرت ۽ حيثيت ڏيارائي. +پر اُنهيءَ سڀ ڪجهه ملڻَ کان پوءِ به سندس طبيعت ۾ هٺ ۽ وڏماڻهپائي نه پيدا ڪئي ۽ هو پنهنجي سڀاءَ ۾ آخري گهڙيءَ تائين، ڏتڙيل، غريب ۽ بي پهچ ماڻهن جي گهڻائيءَ جو ئي پاڻ کي فرد سمجهندو رهيو. +هو هڪ بيڊپو انسان هو. +سادگي هن جي زندگيءَ جو حصو هئي، جيڪا هن جي کاڌي ۽ لکڻ ۾ بنهه ظاهر پئي ٿيندي هئي. +اعزاز. +محمد عثمان ڏيپلائي کي حڪومت پاڪستان جي طرفان ھن جي وفات کان بعد صدارتي تمغو براءِ حسن ڪارڪردگي جي اعزاز سان نوازيو ويو۔ +وفات. +محمد عثمان ڏيپلائي 7 فيبروري، 1981ء تي وفات ڪري ويو۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23176.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23176.txt new file mode 100644 index 0000000..c111c4d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23176.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +انور حسين صديقي +ڊاڪٽر -انور حسين صديقي- 10 فيبروري 1938ع ۾ حيدرآباد ۾ پيدا ٿيو. +هن 1961ع ۾ ڪراچي يونيورسٽيءَ مان پبلڪ ايڊمنسٽريشن ۾ ماسٽرس ڪئي ۽ 1966ع ۾ -آمريڪا- جي سائودرن ڪيليفورنيا مان پبلڪ ايڊمنسٽريشن ۾ پي.ايڇ.ڊي ڪيائين. +1961ع ۾ هن ڪراچي جي پبلڪ ايڊمنسٽريشن جي نيشنل انسٽيٽيوٽ ۾ بطور ريسرچ ايسوسيئيٽ جي حيثيت سان پنهنجي ڪيريئر جي شروعات ڪئي ۽ اتي ئي هو 74-1973 ۾ -ان- اداري جو ڊائريڪٽر ٿي ويو. +1975ع ۾ لاهور جي -پاڪستان- ايڊمنسٽريٽو اسٽاف ڪاليج ۾ ڊائريڪٽر ريسرچ ۽ اسٽڊيز جي حيثيت سان شامل ٿيو. +-جتي- هو ترقيءَ جي مختلف تربيتي پروگرامن ۾ شامل ٿي ويو. +ڊاڪٽر -انور- حسين 1982ع ۾ نائجيريا جي احمدو بيلو يونيورسٽي جي انسٽيٽيوٽ آف ايڊمنسٽريشن جو چيف صلاحڪار/ پروفيسر طور به پڻ ڪم ڪيو ۽ انسٽيٽيوٽ جي انيڪ پروگرامن، قانون، لوڪل گورنمينٽ، بزنس ايڊمنسٽريشن، پبلڪ ايڊمنسٽريشن جي ميدان ۾ -ترقي- ڏياري. +1986ع ۾ هي اسلامڪ لا اڪيڊمي، انٽرنيشنل اسلامڪ يونيورسٽي -اسلام- -آباد- جو وائيس پريزيڊنٽ ۽ ڊائريڪٽر جنرل مقرر ٿيو، -جتي- هن 1992ع تائين رهيو. +1992ع کان 1995ع تائين ڊاڪٽر -انور- حسين فيڊرل جوڊيشل اڪيڊمي ۽ قانون واري وزارت -اسلام- -آباد- جو ڊائريڪٽر جنرل رهيو. +ڊيپوٽيشن وارو اهو عرصو پورو ڪرڻ کان پوءِ انٽرنيشنل اسلامڪ يونيورسٽي ۾ بطور وائيس پريزيڊنٽ ۽ انسٽيٽيوٽ آف اسلامڪ ايڪنامڪس جي ڊائريڪٽر جنرل جي حيثيت سان واپس موٽي آيو، -جتي- هن 1997ع -جنوري- تائين ڪم ڪيو. +1997ع فيبروري ۾ هي علامه اقبال اوپن يونيورسٽي جو وائيس چانسلر بڻيو، ڊاڪٽر -انور حسين صديقي- ٻن ڪتابن جو مصنف به آهي ۽ هن جا 33 کان وڌيڪ مضمون قومي ۽ -بين- الاقوامي سطح تي ڇپجي چڪا آهن. +ڊاڪٽر -انور- حسين ڪيترن ئي تربيتي پروگرامن ۾ حصو ورتو توڙي قومي ۽ -بين- الاقوامي سيمينارن ۽ ڪانفرنسن ۾ شرڪت ڪئي. +هي ڪيترن ئي قومي ۽ -بين- الاقوامي تنظيمن ۽ پروفيشن باڊيز جو ميمبر پڻ رهيو آهي. +ڊاڪٽر -انور- حسين پبلڪ ايڊمنسٽريشن، اقتصاديات ۽ مئنيجمينٽ جي شعبن جو ماهر سمجهيو وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23179.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23179.txt new file mode 100644 index 0000000..7f26238 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23179.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +انور سائينء جو رسالو +شاعريءَ جو هي مجموعو ”-انور- سائين جو رسالو“ درگاهه جهانپور شريف گھوٽڪيءَ جي سجاده نشين صوفي سيد -انور علي شاهه- جي ڪلام تي مبني آهي. +جيڪو 2007ع ۾ درگاهه عاليه جهانپور شريف پاران ڇپائي پڌرو ڪيو ويو آهي. +هن رسالي ۾ موجود شاعريءَ جو اڌ حصو اڳ ۾ ”ديوان -انور-“ نالي سان 2000ع ۾ ڇپيو هو. +-ان- کانسواءِ درگاهه جي فقيرن ۽ ٻين هنڌان مليل ڪلام کي گڏ ڪري”-انور- سائينءَ جي رسالي“ جي صورت ۾ ڇپايو ويو آهي. +هن ۾ -انور- سائين جو مڪمل ڪلام شامل ڪيل آهي. +هيءُ رسالو فقير سيد عبادت علي شاهه سهيڙيو آهي ۽ رسالي جا نگران فقير سيد سخاوت علي شاهه (هاڻوڪو سجاده نشين) سيد منور علي، سيد تصور علي، سيد عبادت علي، سيد -بشارت- علي ۽ فقير سيد قدير حسين شاهه آهن. +جڏهن ته نظر ثاني فقير سيد حضور بخش شاهه، فقير سيد سخاوت علي شاهه، سيد عبادت علي شاهه، پروفيسر عبدالمجيد سنڌي ۽ فقير -استاد- -بشير احمد- سومري ڪئي آهي. +رسالي ۾ سندن سنڌي، سرائيڪي ۽ -اردو- ڪلام شامل آهي. +ڪلام جو پيش لفظ فقير سيد عباد علي شاهه لکيو آهي، جنهن ۾ فقير -انور- سائين ءَ جي حسب نسب جي تفصيلي طور ڄاڻ ڏني وئي آهي. +پڪي جلد ۾ ڇپيل هن ڪتاب ۾ فقير -انور- سائين ۽ ٻين سجاده نشينن جون چئن صفحن تي رنگين -تصويرون- به ڏنل آهن. +ڊيمي سائيز ۾ ڇپيل هن رسالي جي قيمت هديو 150 روپيه آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23203.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23203.txt new file mode 100644 index 0000000..772daf5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23203.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +انيس المساڪين (راحت السالڪين) +قاضي غلام هادي مرحوم جو سنڌ جي صوفي تحريڪ تي لکيل هيءُ مفصل ڪتاب ٻارهن بابن تي مشتمل آهي. +ورهاڱي کان اڳ ڇپيو. +هن ڪتاب ۾ سنڌ جي تاريخ متعلق به ڪي اهم ڳالهيون لکيون ويون آهن، مثلاً: شاهه عنايت صوفيءَ واري جنگ وغيره. +هن ڪتاب جي عنوانن جي فهرست مان ڪتاب جي اهميت جو اندازو ٿيندو. +هيءُ ڪتاب بيدل سائينءَ جي مجازي دوست ميان پيرمحمد جي صاحبزادي ميان غلام مهدي مرحوم، لکاسنگهه وڪيل روهڙيءَ واري جي تحريڪ تي تصنيف ڪيو. +ڪتاب جي ابتدا ۾ نظم آهي ۽ تصوف جو ٿورو احوال بيدل جي تاليف ”فوائدالمعنويءَ“ مان ڏنو ويو آهي. +ان کان پوءِ هيٺينءَ طرح باب ۽ مضمون آندل آهن: +باب پهريون: تصوف سنڌ ۾ ڪيئن آيو؟ +شاهه عنايت صوفيءَ جو جنم ۽ ننڍپڻ جو احوال. +باب ٻيو: مرشد جي ڳولا ۾ نڪرڻ، مرشد جي ڪچهري، سنڌ ۾ اچڻ، شاهه شهيد جي شادين جو ذڪر، يارمحمد ڪلهوڙي جو ضد پوڻ، لڙائيءَ جو بيان (18 ذوالقعد 1129هه/ آڪٽوبر 1716ع کان 11 صفر 1130 هه/جنوري 1717ع تائين ڪلهوڙن جو دور هو)، سندن ڀاءُ ۽ ڀائٽي جي همراهن سميت شهادت، سر مبارڪ جو دهليءَ وڃڻ، سر مبارڪ جي مخدوم ٺاري ۽ هڪ ٻئي فقير سان گفتگو، دهليءَ ۾ سر مبارڪ جي پهچڻ جون وارداتون ۽ سنڌ ڏانهن موٽڻ. +باب ٽيون: حضرت شهيد جي خليفن جو بيان، مير الله شاهه رضوي'>جان الله شاهه رضوي، ساقي نامه جان الله شاهه، ميخانه مير الله شاهه رضوي'>جان الله شاهه رضوي، مير قلندر علي شاهه جو بيان، ميان باقر علي شاهه جو بيان، سر صوفي قلندر علي شاهه، مير منور علي شاهه ۽ مير فتح علي شاهه جو بيان، مير سيد ميان علي اڪبر جو بيان، سيد ميان جان الله شاهه ٽئين جو بيان، شاهه عبدالطيف ٺٽويءَ جو بيان، خليفي شاهه عبدالڪريم ٺٽويءَ جو بيان، خليفي اسحاق فقير جو بيان، خليفي محمد صديق جو بيان، خليفي خواجه عبدالله جو بيان، خليفي سليمان هند جو بيان، خليفي ابن جو بيان ۽ خليفي ميان محمد اسماعيل شاهه ٺٽويءَ جو بيان. +باب چوٿون: حضرت صوفي صاحب جو اولاد، شاهه خليل الله جو بيان، شاهه عزت جو احوال، شاهه غلام الله قلندر جو بيان، ڀِٽ تجل شريف ۾ سندن حالات، تجل ڳوٺ جو ٻڌجڻ ۽ سندن روضي مبارڪ جو احوال. +باب پنجون: حضرت صوفي صاحب جي گاديءَ جو ڦُرجڻ، پير محمد زاهد شاهه جو بيان، ميان ابراهيم شاهه ثالث جو بيان، شاهه فضل الله قلندر جو بيان، مخدوم پني لڌي جو بيان، شاهه فضل الله جو ڪنبي جي کوهه تان ميرانپور هلڻ ۽ شاهه فضل الله جي وفات جو بيان. +باب ڇهون: شاهه فضل الله جي ٻن خليفن جو بيان، فقير محمد صادق جو بيان، فقير ميان عبدالله جو بيان، سيد فتح الدين شاهه جهانيان پوٽي حيدرآباديءَ جو بيان، ۽ مدئي فقير حجام جو بيان. +باب ستون: شاهه عزت الله ثانيءَ جو بيان ۽ شاهه رحمت الله قلندر جو بيان. +باب اٺون: شاهه ابراهيم چوٿين جو بيان ۽ مخدوم ميان زاهد جو بيان. +باب نائون ۽ ڏهون: ميرانپور جي گاديءَ جي تجل شريف وارن بزرگن جي هٿ اچڻ ۽ عبدالستار سجاده نشين جو بيان. +باب يارهون: عبدالستار جو سجاده نشين ٿيڻ ۽ مخدوم شهاب الدين جو بيان. +باب ٻارهون: سرنامو ڇا آهي؟ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23215.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23215.txt new file mode 100644 index 0000000..a5b71ad --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23215.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +مير انيس +مير ببر علي انيس 1220هه مطابق 1805ع ۾فيض -آباد- ۾ پيدا ٿيو. +سندس والد مير خليق (مرثيه گو شاعر) ۽ جدِ اعليٰ مير حسن دهلوي هو. +مير انيس لکنؤ ۾ -تعليم- حاصل ڪئي، عربيءَ ۽ فارسيءَ ۾ ڪامل دسترس حاصل ڪرڻ کانپوءِ فنِ شاعريءَ ۾ ڪمال حاصل ڪيائين. +شروع ۾ غزل گوئيءَ جو شوق هوس مگر شفيق پيءُ جي نصيحت تي غزل گوئي ڇڏي سلام، نوحه، مرثيه ۽ رباعيون چوڻ شروع ڪيائين. +مير انيس کي -ٻه ڀائر- هئا، مير نواب مونس (صاحب ڪليات) ۽ مير مهر علي ’انس‘ (صاحب ڪليات)، مير انيس جا ٻئي ڀائر پنهنجي دور جا مشهور مرثيه گو ۽ سلام گو شاعر هئا، ليڪن انيس جو درجو اعليٰ هو. +اها حقيقت آهي ته مرثيه گوئيءَ جي شروعات سنڌ مان ٿي، اردوءَ ۾ مرثيي کي مير انيس ۽ ميرزا سلامت علي دبير اوج تي رسايو ۽ سنڌيءَ ۾ ’سيد ثابت علي شاهه‘، ’ميرزا فتح علي بيگ‘، ’مير حسن علي خان -ٽالپر-‘ ۽ ’ميرزا ٻڍل بيگ مرثيي کي عروج تي رسايو. +-اردو- جي مرثيه گو شاعرن ۾ ’ميرزا دبير‘ ۽ ’مير انيس‘ کي اهو مقام حاصل ٿيو، جيڪو وري ڪنهن کي به نه مليو. +مير انيس 29 شوال 1291هه مطابق 9 ڊسمبر 1874ع ۾ لکنؤ ۾ وفات ڪئي. +مير انيس جو سنڌ سان گهرو تعلق آهي. +سندس مرثيا ۽ سلام سنڌ ۾ عزاداريءَ جي ڏهاڙن ۾ -پڙهيا- ويندا آهن ۽ سندس -اردو- مرثين جا منظوم ترجما سنڌ جي ڪجهه مرثيه گو شاعرن ڪيا آهن. +مير انيس جو تقريباً سڄو ڪلام شايع ٿي چڪو آهي، ليڪن سنڌ ۾ به ڪافي ڪاتبن ميرزا دبير ۽ مير انيس جا مرثيا نقل ڪيا آهن، انهن ۾ -آخوند محمد عالم-، ميرزا ٻڍل بيگ، ميرزا قاسم علي بيگ، ميرزا قربان علي بيگ ۽ ميرزا -امام- علي بيگ جا نالا قابل ذڪر آهن. +انهن جي -بياض- ۾ مير انيس، ميرزا دبير ۽ ٻين -اردو- شاعرن جا اڻ ڇپيل لاتعداد مرثيا قلمي صورت ۾ موجود آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23247.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23247.txt new file mode 100644 index 0000000..faf454f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23247.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +اوپن جيل بدين +ڪکائن گهرن نما ٺاهيل هي اوپن جيل، بدين کان 35 ڪلو ميٽر پري ”ولاسي“ جي علائقي ۾ آهي. +هيءُ جيل عام جيلن کان ڪافي منفرد آهي. +هن جيل ۾ قيدين جي مٿان نه ڪو پهرو آهي نه اوچي ديوار، نه ماڙي، نه ڄاريءَ مان ملاقات جو تصور، نه ڪي وردي وارا سپاهي نه خوف وغيره، سنڌ جو هيءُ واحد اوپن جيل آهي، جنهن جو بنياد 1960ع ۾ -ٺٽي- ۾ پيو، جيڪو بعد ۾ ڊسمبر 1962ع ڌاري -بدين- جي ”ولاسي“ علائقي ۾ منتقل ڪيوويو، -ان- وقت -بدين- حيدرآباد ضلعي ۾ هو. +-اوپن جيل بدين- قائم ٿيڻ وقت حڪومت طرفان جيل لاءِ 2600 -ايڪڙ- زمين ڏني وئي، جنهن بعد ٻيا 600 -ايڪڙ- پڻ زمين به مقاطعي تي حاصل ڪئي وئي. +ڪکاين جهوپڙين تي مشتمل هن جيل ۾ هڪ قطار ۾ -اٺ- جهوپڙيون ۽ ٻي قطار ۾ ٻارنهن جهوپڙيون آهن. +جيڪي سڀ هڪ جهڙيون آهن، پر هڪڙين کي آفيسن جو نالو ڏنو ويو آهي ۽ ٻين کي آفيسرن جي رهائش گاهه ۽ -ٽين- کي بئرڪون چيو وڃي ٿو، جيل موڪلڻ وقت قيديءَ کان سندس مذهبي ڪتاب تي قسم ورتو ويندو آهي ته هو کليل جيل ۾ وڃڻ کانپوءِ پنهنجي سزا پوري ڪندو ۽ ڪيڏانهن نه ڀڄندو. +اهڙيءَ طرح قسم وٺڻ کانپوءِ کين کلئي جيل جي حوالي ڪيو ويندو آهي. +قيدي هن قسم جي جيل ۾ آزاد گهمن ٿا، مٿن ڪو پهريدار نه هوندو آهي. +جيل ۾ زمين -آباد- ڪرڻ لاءِ حڪومت طرفان ”سومرا شاخ“ نالي هڪ واهه کوٽرايو ويو، جنهن مان جيل جي زمين کي -آباد- ڪيو ويندو آهي. +هن جيل جي قيدين کان هارپي جي مشقت ورتي ويندي آهي. +سڄو ڏينهن قيدي آزاديءَ سان گهمندا ۽ پنهنجي مرضيءَ سان ڪم ڪندا آهن. +شام جو هڪ ڇپر ۾ ڪٺا ٿيندا آهن، -جتي- روايتي طور قيدين جو ٽوٽل ڪيو ويندو آهي. +جيل جي شروعاتي ڏينهن ۾ قيدين جو انگ 500 کان وڌيڪ هوندو هو، جيڪو وقت به وقت گهٽ ٿيندو ويو. +هتي انتظام خاطر 20 سپاهي مقرر ٿيل آهن. +هي جيل جنهن جي عملي ۾ هڪ سپرنٽينڊنٽ، هڪ جيلر، چار هيڊ وارڊ (جمعدار)، هڪ ڊاڪٽر، هڪ ڪمپائونڊر، ٽي ڪلارڪ، هڪ ٽريڪٽر ڊرائيور، هڪ جنريٽر آپريٽر، هڪ -استاد-، هڪ مذهبي -استاد- ۽ هڪ جيپ ڊرائيور شامل آهي. +هيءُ جيل 1999ع ۾ حيدرآباد جي اڳوڻي جيل سپرنٽينڊنٽ ميجر کوسي جي مبينا ڪوششن سان -بند- ڪيو ويو. +پر اڃا تائين اتي انتظاميه مقرر آهي. +هن قسم جو جيل پنجاب صوبي جي بوريان والا ۾ پڻ هو، جيڪو پڻ -بند- ٿي ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23249.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23249.txt new file mode 100644 index 0000000..640c218 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23249.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +سنگيت ناٽڪ (اوپيرا) +اوپيرا (Opera ):ناٽڪ جو هڪ قسم، جنهن ۾ موسيقيءَ جو عنصر گھڻو شامل هوندو آهي. +-اوپيرا- ۾ سڄو متن ۽ گفتگوءَ جو ڳچ حصو سازن جي ميلاپ سان ادا ڪيو ويندو آهي. +سڀ کان اڳ ۾ اٽالين -اوپيرا-، جنهن جي شروعات 16 هين صدي عيسويءَ کان ٿي ۽ رڳو يوناني ۽ لاطيني لوڪ ڪهاڻين کي -اوپيرا- لاءِ چونڊيو ويندو هو ۽ سڀني سُريلن ايڪٽرن کي پنهنجا جوهر ڏيکارڻ جو موقعو ڏنو ويندو هو. +موجوده -اوپيرا- 16هين ۽ 17هين عيسوي جي عڪاسي ڪري ٿو، اهو يورپ جي نئين جاڳرتا/ نشاة ثانيه (Reuaissances) جو دؤر هو، جنهن ۾ ماڻهو ٻهروپ ڌاري، ڳوٺن ۽ شهرن ۾ سازن ۽ پنهنجي آوازن سان ماڻهن کي وندرائيندا هئا. +انهيءَ زماني جو -انگريزي- ٻوليءَ جو -اوپيرا- (The beggar Opera)، -جرمني- ٻوليءَ جو Sings Piel، فرينچ ٻوليءَ جو Yaudeville وغيره ماڻهن کي وڻندا هئا. +-ان- کانپوءِ خاص طور تي انگريزيءَ ۾ جيڪي -اوپيرا- لکيا ويا، -تن- ۾ گفتگوءَ کان وڌيڪ سازن جي ڌُن ذريعي مطلب ادا ڪرڻ کي وڌيڪ اهميت حاصل هوندي هئي. +اوپيرا ۾ عشق ۽ محبت جي داستانن کي سُريلي گفتگو جي انداز ۾ آرڪيسٽرا جي ڌن سان پيش ڪيو ويندو هو، -ان- کان پوءِ بئليٽ ناچ کي پڻ -اوپيرا- جو هڪ حصو بڻايو ويو. +ڇاڪاڻ جو بئليٽ ناچ پڻ يورپ ۾ مشهور ٿيو هو. +بئليٽ ناچ جي ڪري، -اوپيرا- ۾ ڪهاڻيءَ جو تسلسل برقرار رکي نه سگھبو هو. +-ان- کانسواءِ اداڪارن جا تاثرات به مڪالمن مطابق قائم رکي نه سگهبا هئا. +-اٽلي-، روس ۽ فرانس ۾ مشهور -اوپيرا- نويس پيدا ٿيا. +پر انهيءَ زماني جي -اوپيرا- هائوسن ۽ موجوده وقت جي -اوپيرا- هائوسن ۾ وڏو فرق اچي ويو آهي. +برطانيه ۾ به وقفي وقفي سان پيش ڪيل ڪجهه -اوپيرا- ناٽڪن کان سواءِ ٻيا وڌيڪ مقبول ٿي نه سگھيا. +دنيا جي ڪيترن ئي شهرن ۾ وڏا وڏا ۽ خوبصورت -اوپيرا- هائوس موجود آهن. +پر آسٽريليا جي شهر سڊنيءَ ۾ ٺهيل، گرانڊ -اوپيرا- هائوس جيڪو 1973ع ۾ جڙي راس ٿيو، -ان- کي به دنيا جي جديد عجائبات ۾ شمار ڪيو وڃي ٿو. +هن -اوپيرا- هائوس کي -ٽن- پاسن کان سامونڊي -پاڻي- وڪوڙيو بيٺو آهي يا ائين کڻي چئجي ته هڪڙي ننڍي اُپ ٻيٽ تي اڏيل اهو -اوپيرا- هائوس، بلڪل -ان- جاءِ تي آهي، -جتي- 1788ع ۾ برطانوي آبادڪار پهريون دفعو اچي لٿا هئا. +انهيءَ -اوپيرا- هائوس جو نقشو، ڊينمارڪ جي انجينئر جورين اٽزان (Joern Utzon) سن 1957ع ۾ تيار ڪيو هو. +هي -اوپيرا- هائوس -ٽن- وڏن هالن تي مشتمل آهي ۽ اٽڪل پنجن ايڪڙن جي ايراضي تي پکڙيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23303.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23303.txt new file mode 100644 index 0000000..ccf4e99 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23303.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +پاڪستان-چين لاڳاپا +پاڪستان جا چين سان تعلق انتھائي سٺا آھن. +دنيا ۾ پاڪستان ۽ چين بئي ھڪ ٻئي جا سڀ کان سٺا دوست سڏرائيندا آھن. +بئي ملڪ نہ صرف معاشي پر اقتصادي، اسلحائي ۽ توانائي ۾ ھڪ ٻئي سان تعاون ڪندا رھن ٿا. +پاڪستان ۽ چين جي دوستي هماليا کان اُوچي. +پاڪ-چين تعلق ڪو چيني وزيراعظم ني يو بيان جي: +انهيءَ طرح وزير اعظم پاڪستان پڻ چيو: +پاڪستان ۽ چين دوستي جي شروعات. +پاڪستان 1947ع محمد علي جناح جي مدبرانہ اڳواڻي ۾ آزاد ٿيو. +جڏھن تہ چين 1949ع ۾ مائوزي تنگ جي عظيم اڳواڻي ۾ ۽ ان جي لانگ مارچ جي ثمرن جي نتيجي ۾ آزاد ٿيو. +1949ع ۾ چين جي آزادي سان گڏ ئي پاڪستان ۽ چين جا تعلق بھتري جي طرف وڌڻ شروع ٿي ويا ھئا. +پاڪستان چين جي آزادي کي تسليم ڪيو، اھو پاڪستان ۽ چين جي دوستي جي شروعات جو نقطو ھيو يا ان کي ھيئن بہ چئي سگھجي ٿو تہ پاڪستان ۽ چين جي دوستي جي شروعات ٿي جيڪا بعد ۾ هماليا جبل کان بہ بلند دوستي ۾ تبديل ٿي وئي. +هندستان ۽ چين جو سرحدي تنازعو. +1962ع ۾ ڀارت ۽ چين جي سرحدي تنازعہ جي شروعات ٿي ۽ ٻنھي ملڪن جون فوجون ھڪ ٻي جي آمھون سامھون اچي بيٽيون ۽ ھندستان ۽ چين ۾ سرحدي جھڙپون شروع ٿي ويون اُن وقت چين عالمي برادري کان ڪٽيل ھو پر پاڪستان ھن موقعي تي چين جو ڀرپور ساٿ ڏنو جنھن جي ڪري چين جي نظر ۾ پاڪستان جو وقار بلند ٿيو ۽ پاڪستان ۽ چين جا تعلق وڌيڪ بھتري طرف وڌڻ لڳا ۽ پاڪستان ۽ چين دوستي جي مظبوط رشتي ۾ ٻڌجڻ شروع ٿي ويا. +اِن موقعي تي پاڪستان ۽ چين پنھنجا سرحدي مسئلا احسن طريقي سان حل ڪري ورتا ۽ ھي پاڪستان ۽ چين جي دوستي جو ڪاميابي جي طرف سفر شروع ٿيو. +1965ع جي پاڪ ڀارت جنگ ۽ چين جو ڪردار. +1965ع ۾ پاڪ بھارت جنگ چھڑ گئي. +بھارت ني ڪشمير ڪي تنازعہ پر بغير اعلانِ جنگ ڪئي جنگ شروع ڪردي پاڪستان جي بہادر افواج ني بھارت جي فوج ڪو منہ توڑجواب ديا ۽ ڀارت ڪو اِس جنگ ۾ شڪست ڪا سامنا ڪرنا پڑا. +اس جنگ ۾ چين ني پاڪستان ڪا ہر طرح ساتھ ديا ۽ پاڪستان جي بھرپور مدد جي ۽ اپني سچي دوستي ڪا حق نبھايا اِس جنگ ۾ چين ني پاڪستان جي حمايت ۾ جو ڪردار ادا جيا وہ مثالي تھا ۽ پاڪستان ۽ چين جي دوستي]] ايڪ مثالي دوستي ۾ تبديل ہوگئي. +1971ع جي پاڪ ڀارت جنگ ۽ چين جو ڪردار. +1971ع ۾ بھارت ني 1965ع جي جنگ جي شڪست ڪا بدلہ ليني ڪي لئي اوڀر پاڪستان جي صورتِ حال سي فائدہ اُٹھا ڪر مشرقي پاڪستان ۾ سازش ڪي ذريعي اپني فوج بھيج دين ۽ مشرقي پاڪستان ۾ پاڪستان ڪي خلاف جنگ ڪا آغاز شروع ڪرديا پاڪستان جي فوج ني بھارت ڪا ڈٹ ڪر مقابلہ جيا ليڪن مغربي پاڪستان ۽ مشرقي پاڪستان ۾ ايڪ ہزار ميل ڪا فاصلہ تھا جس جي وجہ سي پاڪستان اپني فوج ڪو وسيلا نہ پہنچا سڪا ۽ بھارت جي سازش ڪامياب ہوگئي ۽ اِس سازش ڪي نتيجہ ۾ پاڪستان ڪي دو ٹڪڑي ہوگئي ۽ اِس طرح دُنيا ۾ ايڪ نيا ملڪ بنگلا ديش جي صورت ۾ وجود ۾ آيا. +اِس نازڪ ۽ مشڪل مرحلي پر چين ني ايڪ بار پھر اپني دوستي ڪا حق نبھايا ۽ پاڪستان جي بھرپور مدد جي جس جي وجہ سي پاڪستان ۽ چين ايڪ دوسري ڪي ۽ قريب آگئي. +چين آمريڪا تعلق جي بھتري ۾ پاڪستان جو ڪردار. +جب 1949ع ۾ چين آزاد ٿيو تو آمريڪا ۽ چين ڪي تعلق اتني بہتر نہين تھي بلڪہ ڪشيدگي جي طرف مائل تھي ليڪن پاڪستان جي ڪئي سالون پر مشتمل مسلسل ڪوشش ۽ مخلصانہ جدوجہد ڪي نتيجہ ۾ اُس وقت ڪي امريجي وزير خارجہ ہنري ڪسنجر ني چين ڪا دورہ جيا. +اس طرح آمريڪا ۽ چين ڪي تعلق بہتر ہونا شروع ہوگئي ۽ چين ڪا عالمي برادري ۾ ايڪ مقام پيدا ہونا شروع ہوگيا. +چين ڪو گڏيل قومن جي مستقل رڪنيت مل گئي ۽ چين ڪو اقوام متحدہ ۾ ويٹو پ۽ ڪا حق مل گيا. +پاڪستان ڪي اِس ڪردار جي وجہ سي چين جي نظر ۾ پاڪستان ڪا وقار بہت بلند ہو گيا ۽ چين ۽ پاڪستان جي دوستي مثالي ۽ ڪوهہ هماليا سي بھي بلند سمجھي جاني لگي ۽ پاڪستان ۽ چين جي دوستي دُنيا جي نظرون ۾ ايڪ قابل رشڪ دوستي بن گئي. +اسلحہ سازي ۽ ايٽم بم ۽ چين. +چين ھر موقع ۽ ہر مرحلي پر پاڪستان ڪي ساتھ اپني دوستي ڪو نبھايا ہي. +چين ني آٹيم بم بناني ۾ پاڪستان جي دُنيا جي تمام مخالفتون ڪي باوجود مدد جي اس ڪي علاوہ چين ني پاڪستان ۾ ٽينڪ سازي ۽ طيارہ سازي ۾ بھرپور مدد جي جس جي وجہ سي پاڪستان جي اسلحو سازي جي صنعت ني بہت ترقي جي اس ڪي علاوہ چين، پاڪستان جي مختلف دفاعي منصوبہ جات ۾ بھرپور مدد ڪر رہا ہي جس جي وجہ سي چين ۽ پاڪستان ڪي تعلق ۾ ڏينهن دوگني ۽ رات چوگني ترقي ہو رہي ہي. +توانائي ۽ ٻين رٿائن ۾ چين جي مدد. +چين توانائي ۽ ديگر بہت سي منصوبہ جات ۾ جن ۾ سينڈڪ ڪا منصوبہ، گوادر پورٹ ڪا منصوبہ پاڪستان ڪو ريلوي انجڻ جي فراہمي ۽ ديگر بي شمار ايسي منصوبہ جات ہين جن ۾ پاڪستان ڪو چين جي بھرپور مدد حاصل ہي جس سي پاڪستان ۽ چين دوستي ڪي ايڪ ايسي رشتي ۾ بندھي ہوئي ہين جس جي شايد ہي پوري دُنيا ۾ ڪوئي مثال موجود ہو ۽ شايد نہ ہي ڪبھي ہوگي- +پاڪ چين دوستي ھماليہ جبل کان بہ اوچي. +پاڪستان ۽ چين جي دوستي ڪو ڪوهہ هماليا سي بھي بلند سمجھا جاتا ہي جيونڪہ دونون ملڪون جي طرف سي اِس دوستي ڪو اِس مقام تڪ پہنچاني ۾ جس سچائي، مخلصي ۽ محبت ڪا مظاہرہ جيا گيا ہي شايد ہي اِس جي پوري دُنيا۾ ڪوئي مثال ہو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23353.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23353.txt new file mode 100644 index 0000000..24f5f25 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23353.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +اوڀارا +هُرلي يا نار جي ڍيڍيءَ ۾ لڳل اُڀيون ڪاٺيون. +ڍيڍيءَ جو ڪم ڀانڊي کي ڦيرائڻ آهي، جنهن جي ڦرڻ سان مالھہ ۾ ٻڌل لوٽا يا ڪنگريون پاڻيءَ سان ڀرجي نيسر ۾ پونديون. +اوڀارو ٻوڙ يا ٻاڙوڌو ٻوڙ وهڻ. +نار يا هرلي جي وهُڪ. +نار جو اُهو چڪرو، جنهن کي ”ڀانڊو“ چوندا آهن، ان جي مالھہ ۾ پاڻي ڪڍڻ لاءِ لوٽا يا ڪنگريون ارڙين ۽ رسن سان ٻڌل هونديون آهن، لوٽا جيڪڏهن تڙ واري پاڻيءَ ۾ فوٽ ٻہ فوٽ ٻُڏي وهندا آهن، تہ ان حالت ۾ چوندا تہ هُرلو ”ٻاڙوڌو“ يا ”ٻاتڙ ٻوڙ“ پيو وهي، پر جيڪڏهن پاڻي گهٽ ٿي هُرلي جي ڀانڊي کي ڇڏي هيٺ لهي ويندو تہ پوءِ چوندا تہ نار ”ڇاڙهو“ يا ”ٽنگڙ“ ٿي پيو وهي. +ڇاڙهي يا ٽنگڙ جي حالت ۾ نارُ پاڻي بہ گهٽ ڪڍندو ۽ وَهڪ ۾ بہ ڳرو ٿي پوندو آهي. +ان جي برعڪس هرلو ٻاڙوڌو يا ٻاتڙ ٻڌو پيو وهندو تہ اهو وهڻ ۾ بہ هلڪو ٿي پوندو ۽ پاڻي بہ گهڻو ڪڍندو. +جيئن تہ هرلو ٻاڙوڌو صرف انهيءَ صورت ۾ وهي سگهندو، جنهن صورت ۾ پاڻي گهڻو هوندو ۽ ان جي سطح مٿي هوندي، تنھنڪري ”اوڀارو ٻوڙ“ يا ”ٻاڙوڌو ٻوڙ“ جو اصطلاح گهڻائيءَ ۽ افراط جي معنيٰ ۾ ڪم ايندو آهي. +اهڙيءَ طرح ”پاڻيءَ سانگهارو ڪيو“ يعني پاڻيءَ جي گهٽتائيءَ جي ڪري، اُن جي سطح هيٺ لھي وئي تہ پوءِ هرلو ڇاڙهو وهندو ۽ ان طرح ”سانگهارو ڪرڻ“ جي اصطلاح جي معنيٰ ”ٿورائي، گهٽتائي ۽ ڪمي“ ٿيندي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23378.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23378.txt new file mode 100644 index 0000000..91bd13d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23378.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +اوجھڙي ڪئمپ +اوجهڙي يا اوجڙي ڪئمپ راولپنڊيءَ ۾ واقع آهي -جتي- سوويت يونين خلاف وڙهڻ لاءِ افغان مجاهدن واسطي هٿيار رکيل هئا. +10 -اپريل- 1988ع ۾ ڪيمپ ۾ ڌماڪو ٿيو، جنهن ۾ اتي رکيل سمورا هٿيار ڦاٽي پيا. +ڪيمپ مان اُڏايل راڪيٽن ۽ ٻين هٿيارن سبب راولپنڊيءَ ۽ اسلام آباد ۾ اٽڪل هڪ سئو ماڻهو مارجي ويا. +انهي حادثي ۾ مارجي ويلن ۾ خاقان عباسي به شامل هو، جنهن جي ڪار کي هڪ ميزائل اچي لڳو هو. +جڏهن ٻئي -جاڙا- شهر ڌماڪن سان گونجي اٿيا ۽ ماڻهن آسپاس ميزائل وسندي ڏٺا ته ماڻهن سمجهيو ته ڀارت حملو ڪيو آهي. +واقعي واري ڏينهن ضياءَ -الحق- ڪوويت ۾ مني اسلامي سربراهه ڪانفرنس ۾ شرڪت لاءِ ويل هو. +هن سانحي بابت پهرين ڏينهن ضياءَ -الحق- ”غير معمولي حادثو“ سڏيو. +هڪ هفتي بعد -ان- کي سبوتاز قرار ڏنو. +آمريڪي حڪومت جي ماهرن موجب تباهه ٿيل هٿيار افغان ويڙهاڪن لاءِ هئا ۽ انهن اينٽي ايئر ڪرافٽ ميزائل، اينٽي ٽينڪ ميزائل، ۽ لانگ رينج مارٽر شامل هئا. +انهن ماهرن مطابق تباهه ٿيل هٿيار -آمريڪا- جي ڏنل ڪل هٿيارن جو ٽيون حصو هئا. +آمريڪا هن ڌماڪي کي سبوتاز سڏيو. +ميڊيا ۾ اهي ڳالهيون به هليون ته اهو ڌماڪو هٿيار ۽ خاص ڪري ميزائل ڪنهن ٽئين ڌر کي وڪڻڻ واري معاملي کي لڪائڻ لاءِ ڪرايو ويو هو. +بهرحال اصل حقيقت اڃا تائين راز بڻيل آهي. +اهو ڌماڪو صدر جنرل ضياءَ -الحق- ۽ وزيراعظم محمد خان جوڻيجي جي وچ ۾ هلندڙ ڇڪتاڻ واري زماني ۾ ٿيو. +جوڻيجو قومي اسيمبليءَ آڏو وعدو ڪيو هو ته انڪوائري رپورٽ عوام آڏو پڌري ڪئي ويندي ۽ جوابدارن کي سزا ڏني ويئي.جنرل ضياءَ جوڻيجي کي ڪمزور سمجهي وزيراعظم بڻايو هو، پر هن جڏهن پنهنجا اختيار استعمال ڪرڻ شروع ڪيا ته ٻنهي جي وچ ۾ اختلاف پيدا ٿي پيا. +پهريون جهيڙو تڏهن ٿيو، جڏهن ضيا -جنيوا- ٺاهه تي صحيح ڪرڻ کان انڪار ڪيو. +جوڻيجي مطالبو ڪيو ته اوجهڙي سانحي ۾ ملوث فوجي جنرلن کي سزا ڏني وڃي، پر ضيا ائين نه ڪيو. +ڇاڪاڻ جو هو صدر چونڊجڻ جي باوجود فوج جو سربراهه هو ۽ هن پنهنجي -تڪ- ۾ پاڻ کي ڪمزور ڪرڻ نه ٿي گهريو. +جاچ ڪميٽيءَ رپورٽ جنرل ضياءَ جي ويجهي ساٿي جنرل -اختر- عبدالرحمان تي الزام مڙهيو ته هن -آمريڪا- وٽان افغان مجاهدن لاءِ ڏنل هٿيار جي گودام کي ڄاڻي واڻي ڌماڪي سان اڏايو آهي، ڇاڪاڻ جو -آمريڪا- جي بچاءَ واري کاتي جي هڪ -ٽيم- ڏنل هٿيارن جي آڊٽ لاءِ اچي رهي هئي. +جنرل ضياءَ ۽ جوڻيجي جي وچ ۾ آخري شو ڊائون 29 مئي 1988ع تي ٿيو. +جڏهن هن صدارتي اختيار استعمال ڪندي وزيراعظم جوڻيجي کي برطرف ڪري ڇڏيو. +اوجهڙي ڪئمپ مان اڏاڻل ميزائل راولپنڊي ۽ -اسلام- -آباد- جي مختلف علائقن ۾ پورجي ويا هئا، جيڪي ايندڙ ڪيترن سالن تائين ظاهر ٿيندا ۽ ڦاٽندا رهيا، -جن- جي وگهي بعد ۾ به -جاني- نقصان ٿيندو رهيو. +وزيراعظم جوڻيجي واقعي جي جاچ لاءِ هڪ فوجي ۽ ٻي پارلياماني ڪميٽي جوڙي. +پارلياماني ڪميٽي اسلم خٽڪ جي سربراهيءَ ۾ جوڙي وئي هئي. +جيڪا پنهنجي رپورٽ نه ڏيئي سگهي. +فوجي ڪميٽي جنرل عمران -الله- جي سربراهيءَ ۾ هئي جنهن پنهنجي رپورٽ حڪومت کي ڏئي ڇڏي. +جنرل ضياءَ جي جهاز واري حادثي ۾ مرڻ کان پوءِ بينظير ڀٽو ۽ نواز شريف جون حڪومتون آيون، پر اهي ٻئي حڪومتون جنرل عمران جي رپورٽ شايع نه ڪري سگهيون. +جوڻيجي دور جي وزير دفاع نعيم احمد خان جو چوڻ آهي ته کيس اها رپورٽ ملي هئي، پر جوڻيجي حڪومت جي خاتمي جي ٻئي ڏينهن هڪ ڳجهي اداري جا آفيسر سندس آفيس تي ڇاپو هڻي اها رپورٽ کڻي ويا. +مشرف دور ۾ ڪجهه سينيٽرن اوجهڙي ڪيمپ سانحي جي جاچ رپورٽ شايع ڪرڻ جو مطالبو ڪيو هو، پر مشرف حڪومت اهو چئي انڪار ڪري ڇڏيو ته عظيم تر قومي مفادن سبب رپورٽ -جاري- نٿي ڪري سگهجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23393.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23393.txt new file mode 100644 index 0000000..c29bbf7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23393.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +راء بھادر اوڌو داس تارا چند +سندس اصل نالو اوڌو داس تاراچند ڇاٻڙيا هو. +سندس جنم شڪارپور ۾ ٿيو. +شڪارپور جي سماجي تاريخ ۾، سندس نالو مٿانهون آهي. +شڪارپور ۾ مندر روپي اسپتال لاءِ بمبئيءَ مان ٻاويهه هزار اٺ سؤ ڇاهٺ رپيا چندو گڏ ڪري اسپتال جي تعمير جو ڪم شروع ڪرايائين. +ڄاڻايل اسپتال جي تعمير لاءِ کيس وڏا ڪشالا ڪڍڻا پيا، ڇوته هڪ طرف ملڪي حالتون ٺيڪ نه هيون، ٻيو ته ورهاڱي وارين سياسي تحريڪن جي ڪري اوڌوداس، ذهني، اقتصادي ۽ روحاني طور ايترو سرگرم ٿي ويو، جو پاڻ بمبئيءَ ۾ چندي گڏ ڪرڻ واري مهم دؤران اچانڪ طبيعت جي خرابيءَ سبب ”سرهري ڪشنداس اسپتال بمبئيءَ“ ۾ بستري تي داخل ٿيو. +ائين پوءِ سندس طبيعت بگڙجندي وئي ۽ 17 جنوري 1943ع تي لاڏاڻو ڪيائين. +سندس لاڏاڻي کان پوءِ، اسپتال جو انتظام سندس پٽ جي حوالي ٿيو، پر کانئس انتظام نه هليو. +آخر پهرين جولاءِ 1947ع تي اسپتال سرڪار جي تحويل ۾ آئي. +هن دڀالو ۽ دانوير شخص جي نالي سان شڪارپور ۾ قائم اسپتال جي چانئٺ جي هر ڏاڪي تي سندس نالو لکيل آهي، ان لاءِ سرڳواسيءَ جو چوڻ هو ته مريض جڏهن منهنجي نالي کي لتاڙي استپال ۾ داخل ٿيندا ته منهنجي روح کي آرام ايندو، سرڳواسيءَ جو مجسمو، انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجيءَ ۾ رکيل آهي. +هي آهي راءِ بهادر اوڌوداس تاراچند جنهن پاڪستان جي ٺهڻ کان اڳ سنڌ جي ان وقت جي ميونسپل شڪارپور ۾ هڪ تمام وڏي اسپتال ٺهرائي وقف ڪري ڇڏي، جيڪا اترسنڌ جي وڏي اسپتال هئي. +اها اسپتال جي عمارت اڄڪلهہ "سول اسپتال شڪارپور" جي نالي سان ڪم ته ڪري رهي آهي پر سندس نالو ۽مجسمو اسپتال تان هٽايو ويو جيئن اڪثر سنڌي هندن جي ٺ ٺهرايل ادارن تان هٽايو ويو آهي پر اسپتال ڪم ڪري رهي آهي. +هن مها پرش اسپتال جي ٻاھران ڏاڪڻ تي پنهنجو نالو لکرايو، جو اڄ بہ موجود آ. +جڏهن ساڻس کان ان جوسبب پڇيو ويو تہ هن چيو تہ جڏهن ڪنهن مريض کي شفا ملندي ۽ ھو انجي نالي مٿان گذرندو تہ هن جي آتما کي شانتي ملندي. +هو هڪ شاعر بہ هو. +هن جو هڪ شعر اسپتال تي اڃا تائين مريضن لاءِ آسيس بڻيل ھڪ سنگِ مرمر جي پٿر تي اڪريل آ. +سڀن جا دُک دور ڪر سڀ جو ڪر ڪلياڻ، +دانهون دُکين جون ٻڌي مالڪ ٿي مهربان، +ٻڌُ عرضي "اوڌو" جي ڏي تندرستي دان. +هن جي شاعريءَ ۾ ڪيڏو نہ درد آ ٻئي جي درد لاءِ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23403.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23403.txt new file mode 100644 index 0000000..7128d96 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23403.txt @@ -0,0 +1,162 @@ +اوڏ +اوڏ قديم ماڻهو ”دراوڙ“ نسل مان آهن ۽ گهڻو ڪري گڏهن تي مٽي کڻڻ ۽ ڀتين جوڙڻ جو ڪم ڪندا آهن. +سندن انهيءَ ڪم کي ”اوڏڪو ڪم“ چوندا آهن. +سنڌ ۾ اوڏ مسلمان به آهن ته غيرمسلم به. +راجپوتن وانگر هن نسل جون به نکون آهن. +مثلاً راٺوڙ، پرمار، چوهاڻ ۽ ڀٽي وغيره. +هنن جو پير رامڏيوُ آهي. +اوڏن سان منسوب ڪيترائي ڪردار لوڪ ادب جو حصو آهن +اصل مارواڙ جا ھندو ماڻھو آھن ۽ انھيءَ پاسي جي گڏيل ٻولي ڳالھائيندا آھن. +اڪثر مسلمانن جھڙي شڪل اٿن ۽ ڪپڙا به اھڙا ڍڪيندا آھن. +ڀتيون اڏيندا آھن. +سندن پير رام ديو آھي. +اُنهن جا به گھڻا فرقا آھن: راٺوڙ، پرمار، ڀٽي، چوھان وغيره.سنڌ ۾ هن وقت جيڪي ”اوڏ“ آهن، سي اصل دراوڙن جي ڪل مان آهن. +اهي اصل ڏکڻ هندستان ۾ هئا، اتر هندستان ڏي اچڻ کان اڳ واٽ تي جيڪو هنڌ اول وسائي ويٺا، سو هنڌ سندن نالي پٺيان ”اوڏر ديش“ سڏجڻ ۾ آيو، جنهن جو اُچار پوءِ ڦري ”اوڙيسا“ (Orissa) ٿيو. +بمبئيءَ کاتي جي ذاتين جو ذڪر ڪندي، هيءَ حقيقت اينٿوون صاحب ڄاڻائي آهي. +انهن اوڏن مان پوءِ ڪي مارواڙ ويا، جتان پوءِ سنڌ ۾ آيا؛ پر ٻولي اڄ تائين مارواڙين جهڙي ڳالهائيندا آهن، اهي اصل هندو آهن، پر اڪثر مسلمانن جهڙي شڪل اٿن، ۽ ڪپڙا به اهڙا ڍڪيندا آهن. +سندن پير رامڏيو آهي. +جنهن جو ميلو سال بسال لڳندو آهي. +”اوڏ“ لفظ جي بنيادي معنيٰ آهي ”اڏيندڙ“؛ اهي اڄ تائين ڀتين جون اوساريون کڻندا آهن. +"سنڌ ۾ اوڏ". +"هيءَ هند يورپي، هند ايراني، هند آريائي اڻ ڄاتل خاندان مان آهن. +ڪن عالمن جو خيال آهي ته هي سنڌ جا پراڻا راهواسي آهن. +ٿي سگهي ٿو دراوڙي نسل جا هجن.سنڌ ۾ اوڏ هنرمند، عمارت ساز آهن. +ڪافي تعداد ۾ رهن ٿا. +هاڻي هنن وٽ تعليم به ڪافي آهي. +جيئل اوڏ مشهور سنڌي اديب آهي. +اوڏ چون ٿا ته اوڙيسا هندوستان وارو خطو اصل ۾ اوڏر ديس آهي. +سندن اصل ٻولي اوريائي آهي. +جي ائين آهي ته هي اصل شايد دراوڙ آهن. +هي 80 سيڪڙو سنڌي ۽ 10 سيڪڙو اردو ڳالهائين ٿا. +اوڏن جون ذاتيون. +هر هڪ قوم ۾ ذاتيون ۽ پاڙا هوندا آهن، اهڙي طرح اوڏ قوم به ڪيترن ذاتين ۾ ورهايل آهي، جن مان ڪي هيٺ ڏجن ٿيون: +(1) کَروڙَ، (2) سَروَڻ، (3) مَجوڪا، (4) ڪَلِيهَا، (5) بيروڪَا، (6) جيپڙوت، (7) ڏَيواتَ، (8) گَڏائِي، (9) نگيئا، (10) چوڙا، (11) مڏاهي، (12) گونڏڙي، (13) ڊَهاگَ، (14) جيئاڻي، (15) ساڏِي، (16) ڏوڏيئا، (17) اُڏيسِي، (18) گَڙگٽ ۽، (19) پَاڻيهِيا وغيره. +اوڏن جا سنڌ م مذھبي بزرگ. +هي سمورا وفات ڪري ويا آهن: +(1) کٽڻ فقير: ذات کڏائي، خانپور گهوٽڪي، سندس سماڌ آهي. +(2) ڀڳت سائين: کٽڻ فقير جو والد. +(3) ڏکڻ فقير: کٽڻ فقير جو ڀاءُ، ٻئي ڀائر هڪ ٻئي جي ڀرسان رکيل آهن. +(4) ڪَرَل فقير: کٽڻ فقير جي خاندان مان آهي. +(5) ڪلياڻ فقير: ذات جو پاڻيهو، آدم شاهه جي آمهون سامهون، آدم شاهه جي ٽڪريءَ تي سکر ۾ پوريل آهي. +(6) ڪوجهو فقير: جاڳڻ، ضلع شڪارپور ۾ سندس سماڌ آهي. +(7) ٽِلُو فقير: ذات سروڻ، ڳوٺ لال چوهڙ تعلقه مديجي. +(8) جِيئو فقير: ڪنڌ ڪوٽ شهر، ضلع جيڪب آباد. +(9) ڏينڀو فقير: ڏينڀو فقير ذات گڙه گٽ، سيٺار جي جي ڀرسان. +هن درويش تي جڏهن به اوڏ گڙگٽ ذات وارا ويندا آهن ته ريلوي اسٽيشن تان لهڻ سان عورتون (جيڪي نُهرون هونديون آهن) رَئي سان گهونگٽ ڪڍنديون ۽ فقير جي زيارت تائين سندس گهونگهٽ (منهن لِڪل) رهندو آهي ۽ واپسي تي به اسٽيشن تائين سندن گهونگهٽ نڪتل هوندو آهي، ورنه کين نقصان پهچندو اٿن. +(10) منشا فقير: ذات جو گڙگٽ، ابوبڪر مقام، لاڙڪاڻه، جتي سندس سماڌ آهي. +(11) ڏاڏا ولي: خانپور ضلعي دادو جي ڀرسان. +(12) هيرو فقير: ذات ڪليهو، ڀورٺي تعلقه ڪنڊيارو. +سماڌي بابت معلوم ٿيو ته ان بزرگ کي ويهاري، ان جي چوڌاري لوڻ وجهي، پوءِ مٿان مٽي وجهي پوريو ويندو آهي. +اوڏن جو مذهب. +اوڏ ديويءَ جا پوڄاري آهن ۽ هندو ڌرم سان واسطو رکن ٿا. +ڪن ڪن اوڏن وٽ پراڻي وقت کان ديويءَ جا پتلا هلندا اچن ۽ ديويءَ جا ٿانَ آهن. +جڏهن به ٻارن جون شاديون وغيره ڪرڻيون هونديون آهن ته پهريائين پَٺِ يا سَهيبا ديويءَ تي ڏيندا آهن. +پَٺِ جو مطلب آهي ڇيلي جي قرباني، جيڪا ديويءَ جي منَت ڏيندا آهن. +ٻيا وري سَهيبا ڏيندا آهن، اُهي نقد پئسن جي صورت ۾ ڏنا ويندا آهن. +ان کان علاوه هر هڪ گهر ۾ ”پِتَر“ ٺهيل هوندا آهن. +پِتَر ڇا آهن؟ +پِتَر خاندان جي وڏڙن جا روح آهن يا وري جيڪي ننڍڙا ٻار مري ويندا آهن، انهن جي روحن کي ”پتَر“ چيو ويندو آهي ۽ ان کان علاوه جيڪي به مرد شاديءَ کان سواءِ اڳ ۾ مري ويندا آهن، انهن کي به پتَرن ۾ شامل ڪيو وڃي ٿو. +گهر جي هڪ صاف ۽ ڪنڊائتي جڳهه تي مٽيءَ جا هڪ يا ٻه کُڏڪڻا ٺاهيا ويندا آهن ۽ اهي پوءِ ٿي پيا پَتَر. +پوءِ اُن کُڏۡڪڻي ۾ هر روز سج لٿي مهل ننڍڙي صاف گلاس سان وڏي احترام سان مٿي تي ٽوپي پائي يا ڪپڙو رکي ۽ پيرن مان جُتي لاهي، پاڻي وجھي ۽ ان بعد مٿو ٽيڪي هٿ ٻَڌي سلامتيءَ لاءِ دعا گهرندا آهن. +اوڏن جو خيال آهي ته جيڪڏهن پترن کي پاڻي نه ڏبو ته گڏهه منڊا ٿيندا ۽ تڪليفون درپيش اينديون. +ان ڪري پترن کي خوش ڪرڻ لاءِ هر روز پاڻي ڏيڻ ضروري آهي ۽ خاص ڪري عيدن ۽ خوشيءَ جي ڏڻن تي پترن تي چڙهاوا پڻ ڏنا ويندا آهن ۽ اوڏن جو آواگون تي يقين آهي. +سنڌ ۾ اوڏ قوم پنهنجي مذهب سان گڏ مسلمان اوليائن ۽ درويشن جي وڏي عزت ڪن ٿا ۽ انهن جي درگاهن ۽ روضن تي حاضري ڏين ٿا، خيرخيراتون ڪن ٿا، خاص ڪري پيران پير دستگير کي ڏاڍو مڃيو وڃي ٿو، قرآن پاڪ جي عزت ڪئي وڃي ٿي ۽ ان تي رومال ۽ پوتيون پارايون وڃن ٿيون. +راما پير اوتار کي به ڏاڍو مڃيو وڃي ٿو. +ان جو ميڙو (روزو) جيڪو 9 ڏينهن جو ٿئي، اهو رکيو ويندو آهي. +ان ميڙي ۾ ماس ۽ مڇي يعني ساهه واري شيءِ نه کاڌي ويندي آهي. +اِهو ميڙو آخرين ڏينهن تي ناريل ۽ ڪَنڊيءَ جي ٽاريءَ تي ڇوڙيو ويندو آهي. +اوڏ قوم جو ڌنڌو. +اوڏ قوم جو اصلي ڌنڌو آهي ڀتيون جوڙڻ ۽ ٺاهڻ، ڇو ته اوڏ لفظ جي بنيادي معنيَ ئي آهي اڏيندڙ. +اوڏ ويچارا خانه بدوشن وانگر اڄ هِتِ ته سڀاڻي هُتِ، جتي ڪم لڳو اُتي وڃي پنهنجا پکا اڏين. +پکي کي اوڏڪي ٻوليءَ ۾ ”سَرڪي“ چيو ويندو آهي. +پکو ٻن قسمن جو هوندو آهي، هڪڙو سَرَ جي تيلين مان ٺهيل ۽ ٻيو پَنِ جي تيلين مان ٺهيل، ليڪن ٻنهي مان سَرَ جي تيلين وارو وڌيڪ مقبول آهي ۽ وزن ۾ به هلڪو ٿئي. +پَکي مان چڱو ڀلو مينهن وَهي نه سگهندو اهي، باقي جيڪڏهن تيليون وغيره ڀڳل هونديون ته مينهن وغيره وَهي هلندو. +گهڻا اوڏ جيڪي ڪچي ڀرسان رهندا آهن، جتي ٻُوڙا وغيره جام ٿين ۽ پکي لاءِ تيليون ملي سگهن ته پوءِ پکا پاڻ ٺاهيندا آهن، ورنه بازار مان خريد ڪيا وڃن ٿا. +اوڏڪي ٻولي. +اوڏڪي ٻولي مارواڙي ٻولي سان گهڻو ملي جلي ٿي چند جملا هيٺ ڏجن ٿا. +ان کان علاوه گڏهه کي ”گاڙو“، لَسيءَ کي ”ڇاڇڙي“، مڇيءَ کي ”ماڇڙي“، کٽ کي ”کاٽ“، ڪوڏر کي ”پاوڙا“، مسلمان مرد کي ”گوچا“ واڻئي کي ”باڻئا“، وارن کي ”چوڻي“، هٿن کي ”هاٿ“، پيرن کي ”پڳ“، مٿي کي ”ٺوڏ“، سلوار کي ”سُوٿڻ“، رلهي کي ”کَنڌولي“، باهه کي ”جاکتي“، پکيءَ کي ”سَرڪِي“ ۽ پاکڙي کي ”جتري“ چيو وڃي ٿو. +کاڌ ۽ خوراڪ. +کاڌ ۽ خوراڪ ۾ هر اها شيءِ حلال آهي جيڪا هندو ڌرم ۾ جائز آهي. +اوڏ جيترا محنتي آهن، اوترا کائڻ جا به شوقين آهن. +ڇيلا ۽ گهٽا شوق سان کائين. +ڄنگهن وارين نَرين مان خاص ننڍيون نريون وڍي ٺاهيندا آهن ۽ انهن ٺاهيل نَرين کي چون ”گوڙيئين“ يا ”نَگَ“. +انهن جا چار قسم ٺهيو پون: (1) سائو، (2) بَهو مار، (3) ريڍيئي ۽ (4) بندوق. +سائو گوڙيئو قدر ۽ لحاظ کان چئني قسمن کان وڏو ٿيندو آهي، جيڪو مهمان کي ڏنو ويندو آهي، ان کان بعد باقي ٻيا عمر ۽ مرتبي آهر ٻين مرد ڀاتين کي ڏنا ويندا آهن. +مهمان لاءِ الڳ ڀاڄي تيار ڪئي ويندي آهي، ان ڀاڄيءَ کي چون ”لوڻ ماس“. +اها ڀاڄي بغير داڳ جي رڌي ويندي آهي (ليڪن هينئر ڪٿي ڪٿي. +داڳ جو به رواج آهي). +اوڏ ڇيلي جي آنڊي مان هڪ خاص شيءِ تيار ڪن، جنهن کي چون ”آنتر ٻيڙي“ ۽ پوءِ اها ”لوڻ ماس“ سان گڏ رڌي ويندي آهي ۽ کائڻ ۾ ڏاڍي لذيذ ٿئي. +مهمان کي ان مانيءَ کان علاوه ٻي ماني به کارائين، جنهن کي چون ”گهين مٺائي“ يعني ڳهه ۽ مٺائي واري دعوت. +اوڏن وٽ خاص قسم جا ڪُٽ جا وڏا وٽا آهن، جن کي ”ڀيڻيئي“ چيو ويندو آهي، جيڪي سائيز ۾ وچولي ٿالهه جيترا وڏا ۽ اونهان ٿيندا آهن. +مهمان کي ماني ڏيڻ وقت اُن وَٽي ۾ پنج ۽ ڇهه ڪڻڪ جون مانيون وجهي، ان جي مٿان مٺائي يا کنڊ وجهندس ۽ ان مٿان اصلي گيهه رجائي کڻي وَٽو ڀريندس، پوءِ ڏيندا مهمان کي ته هاڻي کاءُ. +مهمان ويندو کائيندو ته هوڏانهن کنڊ ۽ گيهه جي پرٽ ٿيندي ويندي. +بس تڏهن ڪبي، جڏهن مهمان پاڻ انڪار نه ڪري. +اوڏ مهمان کي ماني کارائڻ ۽ سندس چاڪري ڪرڻ ۾ پنهنجو فخر سمجهن ٿا. +ڪيترين اوڏ ذاتين ۾ ڪي کاڌي پيتي جون شيون کائڻ ممنوع آهن، جيئن جيپڙوٽ ذات وارا اوڏ ٿوم نه کائن، ته ڪي وري مڇي نه کائن. +لباس. +مرد پَٽڪو ٻَڌن ۽ هيٺ لاءِ ڌوتي استعمال ڪن. +ڌوتيءَ کي چون ”بيٺڻي“. +اوڏ جي پٽڪي جو ڀير نرالو آهي، جيڪو پري کان پڌرو آهي. +عورتون پَڙو ۽ گَج پائين، پڙي کي ”گهاگهرا“ ۽ گَجَ کي ”ڪانچِڙي“ چيو وڃي ٿو. +ليڪن هن وقت ۾ ڌوتيءَ جو رواج ڪونهي، صرف ڪي ڪي پراڻا پوڙها ڌوتي ٻڌن ٿا. +اهڙيءَ طرح عورتن ان پَڙي ۽ گَج پائڻ جو رواج نڪرندو وڃي ٿو ۽ سلوار ۽ قميص استعمال ڪن ٿيون. +سلوار ۽ قميص جي استعمال جو اهو رجحان علم پڙهيل طبقي ۾ آهي، باقي ٻيا پورهيت پراڻي لباس پائڻ ۾ فخر سمجهن ٿا. +زيور. +پراڻي وقت کان وٺي اوڏن ۾ هيٺين زيورن پائڻ جو رواج عام رهيو اهي. +شادي ۽ خوشيءَ جي موقعن تي عورتون اهي زيور پائينديون هيون: +چوڙيون، هَس، ڪٺمال، چندن هار، ٻانهيون، ٻانهوٽا، پيرن جون ڪڙيون، نسبيون، لُڪڙي، تائيٿ، پنڙا، مُنڊيون ۽ ٻارکيون وغيره. +شاديءَ جي وقت گهوٽ کي سينگارڻ مهل ان کي هَس، ڪيوٽيون، چندن هار، ڪَٺمال ۽ مُنڊيون وغيره پارايون وينديون آهن: مردن کي ڪنن ۾ ڪيوٽين پائڻ جو رواج آهي. +ٻارن جا ننڍي هوندي ڪن ٽوپايا وڃن ٿا ۽ انهن ۾ سونيون يا چانديءَ جون واليون پارايون وينديون آهن. +جيئن ته ٻار جي ڪَنَ واري نبض جو ڪنيڪشن انڊڪوس (خصين) تائين آهي، اها ٽوپي، انهن ۾ سونا والا پارائڻ سان انهيءَ ٻار کي هرنيا وغيره جي بيماري عمر ڀر نه ٿيندي. +ڇَٺي. +پُٽ ڄمڻ تي سندس ڇٺي ڪئي ويندي آهي، جيڪا ڌام ڌوم سان ٿئي ٿي. +ان ۾ سمورن عزيزن ۽ سِڪ وارن کي سڏ ڏنو ويندو آهي. +ڇٺي ڪرڻ ۾ ڪيترا هزار روپيا خرچ-چيو وڃي، حالانڪ ڏٺو وڃي ته اهو هڪ فضول خرچ آهي. +ان کان علاوه ڪيترا غريب اوڏ جهالت جي ڪري وياج تي پئسا وٺي به پنهنجن پُٽن جون ڇٺيون ڪن ۽ پوءِ هميشه لاءِ قرض ۾ ٻڏل رهن ٿا. +پُٽ ڄمڻ تي سندس ٽئين ڏينهن ”ڌوڪ“ ڏني ويندي آهي. +اوڏن وٽ هڪ خاص وڏو ڪاٺ جو ٿالهه ٿئي، جنهن کي اوڏڪي ۾ ”ڪونڏيئي“ چيو وڃي ٿو، جيڪو خاص ڪري ڌوڪ ڏيڻ جي ڪم ايندو آهي ۽ هن کي پاڪ سمجهيو ويندو آهي. +اهو ڪاٺ جو ٿالهه پشت با پشت هلندو اچي. +ڌوڪ جو نمونو اهو آهي ته ان ڪاٺ جي ٿالهه ۾ ڳُڙ وجهي، هڪ لوٽو صاف پاڻيءَ جو ڀري ان ۾ ٿورا چانورن جا داڻا وجهندا ۽ ان سان گڏ ڪجهه ٽامي جا سڪا به وجهندس. +ان بعد هڪ ڳئون جو سڪل ڇيڻو به آڻيندا، پوءِ ان مان ٿالهه مان ٿورو ڳُڙ کڻي ڇيڻي تي رکندا ته پوءِ اها ڌوڪ ٿي ويئي. +ان کي ”گوسائين جي ڌوڪ“ چون. +ان بعد اهو ٿالهه وارو ڳڙ سڀني کي ورهائي ڏين ۽ مبارڪباد ڏني ويندي آهي. +اها گوسائين جي ڌوڪ هيمشه قبيلي جو وڏو يا ٻن چئن پنهنجن گهرن جو وڏوڏيندو آهي. +ٻار جو نالو به ان ڏينهن رکيو ويندو آهي. +پراڻي وقت ۾ ٻار جو نالو پنڊت کان پڇا ڪندا هئا، ليڪن هينئر اهو رواج ڪونهي. +شادي. +اوڏ قوم ۾ ننڍپڻ جي شادين جو رواج آهي، شايد اهو رواج صدين کان هلندو اچي رامچندر سان شادي ڪرڻ وقت سيتا جي عمر ڇهه سال هئي هن قوم ۾”ڏي وٺ“ يعني ”بدي“ جي شاديءَ جو رواج آهي، ان کان علاوه ڇوڪرين کي ٽڪن تي به وڪيو ويندو آهي، ڪيترا والدين تمام ننڍي عمر ۾ پنهنجن نياڻين کي ٽڪن تي وڪڻيو ڇڏين هن قوم ۾ ”پَسِ“ جو رواج به عام آهي. +اهو بدي جي شاديءَ ۾ ٿئي ٿو، ان جو مطلب اهو آهي ته جنهن طرف جي ڇوڪري ننڍي هوندي ته اهو ٻئي طرف کي (جنهن جي ڇوڪري وڏي هوندي) مقرر ٿيل مدي جا پئسا ڀري ڏيندو. +هن وقت هڪ سال جا هڪ هزار روپيا ”پس“ جي رسم هلي رهي آهي. +اوڏ قوم ۾ ”گهر جوائي“ يا ”گهر ڄاٽي“ جو به رواج آهي. +اوڏ قوم ۾ شاديون هميشه ڌارين مان ٿين ۽ پنهنجي ذات ۾ نه ڪن. +کروڙ ذات وارو ڇوڪرو، کروڙ ذات واري ڇوڪريءَ سان ڪڏهن به شادي نه ڪندو، چاهي ملڪ جي ڪهڙي به ڪنڊ جو رهواسي هجي. +هن قوم ۾ اهو مقرر ٿيل ناهي ته هڪ مڙس کي هڪ گهر واري هجي، جنهن کي مونوگيمي چئجي ٿو. +ان ڪري گهڻو ڏسڻ ۾ اچي ٿو ته اوڏن کي ٻه ٻه-ٽي ٽي گهَر واريون هونديون آهن، جنهن کي پوليگيمي چيو وڃي ٿو. +اوڏ قوم ۾ سڀ ”رٿيل شاديون“ ٿين ٿيون، جيڪي وڏن جي مرضي مطابق ڪيون وڃن ٿيون. +لاڙڪاڻي ضلعي، جيڪب آباد، شڪارپور دادو ۽ سکر ضلعن جي رهواسي اوڏن ۾ هيءَ رسم به آهي ته گهوٽ ۽ ڪنوار کي شادي ٿيڻ کان اڳ ۾ يعني هفتي يا ٻن اندر قلندر لعل شهباز جي زيارت ڪرڻ لازمي آهي، ورنه ميندي نٿي لڳي سگهي. +زيارت ڪرڻ کانپوءِ گهوٽ ۽ ڪنوار کي ميندي لائي وڃي ٿي. +وهانءَ جو طريقو. +گهوٽ ۽ ڪنوار کي موڙ ٻڌي، ٻيا ساٺ ۽ سنوڻ ڪري، هڪ ٻئي جا پلئه ٻڌي، پوءِ هڪ ٻئي جو هٿ جهلي، باهه جي چووڌاري ست ڦيرا ڏياريا وڃن ٿا ۽ ان وچ ۾ برهمڻ چونڪ مَڏي ويڏي پڙهندو آهي، اهڙيءَ طرح سان پرڻو ٿي ويو. +مرڻو. +اوڏ مئل ماڻهوءَ کي پوريندا آهن. +ڪٿي سامي ٺاهين ته ڪٿي ائين پورين. +اوڏن جو خاص مقام ڪونهي، جتي صرف اوڏ پورين، ان ڪري هر هڪ قبرستان ۾ اوڏُ پوريو ويندو آهي ۽ ان جي قبر ٺاهي ويندي آهي. +ڪي ڪچيون قبرون ٺاهين ته ڪي پڪيون. +هتي واضح هجي ته ڪيترن ماڻهن جو خيال آهي ته اوڏ مئل ماڻهوءَ کي پورڻ وقت حقو وغيره ڏيندا آهن، جيڪو بلڪل غلط ۽ بي بنياد آهي. +طلاق. +جنهن کي اوڏڪي ۾ ”ڀنج“ چيو وڃي ٿو. +طلاق جهڙو موذي مرض اوڏن ۾ تمام گهڻو آهي. +پنجن ٻارن واري عورت جي به ڀنج ٿيو وڃي. +موجوده ڪي تازا مثال آهن ته اوڏن جون هڪ-ٻه شاديون ٿيون، جن کي هڪ مهينو به پورو نه گذريو ته ڀنج ٿي ويئي آهي. +اهڙيءَ طرح والدين پنهنجن نياڻين کان هڪ مڙس ڇڏائي ٻيو مڙس ڏين ۽ جي ٻئي مان به خوش نه ٿين ته ٽيون ڏين. +اها هڪ تمام خراب ۾ خراب ڳالهه آهي، ليڪن اوڏن جا مُکي (چڱا مڙس) ان ڳالهه کي ڇو نه ٿا خراب سمجهن، جڏهن ته هو پنهنجن هٿن سان پنجن-پنجن ٻارن وارين عورتن جون ڀنجون بلڪل ڪريو ڇڏين. +"اوڏ راجپوت پنچائت ". +سنڌ ۾ رهندڙ اقليتي برادرين ۾ اوڏ برادري پنج هزار سال قديم ۽ تاريخ جي ورڪن ۾ ملي ٿي, اوڏ برادري سنڌ جي قديم تهذيب جو حصو پڻ آهي, اوڏ برادري اوائيلي دور کان هن جديد دور تائين هميشه پنهنجي محنت ۽ مزدوري سان زندگي جو ڪاروهنور هلايو آهي, پورهيت طبقي سان واسطو رکندڙ اوڏ برادري جا ماڻهون مٽي جون ديوارون ۽ مٽي جا گهر ٺاهيندا هئا جنهن کي اوڏڪي ديوار يا اوڏڪو گهر چئبو آهي۔ اوڏ برادري جا پورهيت ماڻهون پنهنجو روزگار ڪري پيٽ پاليندا هئا ڪڏهن به ڪنهن وڏيري يا سرمائيدار جي اڳيان هٿ نه ٽنگيو. +گذريل 4/3 ڏهاڪا اڳ روزگار جي تلاش ۾ وڏڙا اباڻا ڪک ڇڏڻ تي مجبور ٿي سفر ۽ ڪشالا ڪري روزگار لاء ويندا هئا، موجوده دور ۾ اوڏ برادري جي نوجوانن ۾ تعليم جو شعور اچي ويو آهي جيڪي ملڪ جي مختلف شهرن جا نوجوان اعلي' تعليم رکڻ سبب ملڪ جي مختلف شعبن ۾ بطور انجنيئر، ڊاڪٽر, پروفيسر، وڪيل، فورس ۽ استاد سميت اعلي منصب تي فائز آهن ۽ دنيا جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ تعليم سان گڏوگڏ خدمتون پڻ سرانجام ڏئي رهيا آهن, تنهن باوجود برادري جا اڪثر ماڻهون اڄ به پورهيت واري زندگي گذاري رهيا آهن, جتي سنڌ ۾ مختلف برادرين پاران پنهنجي برادري جي ماڻهن کي پنهنجن پيرن تي بيهارڻ لاء سماجي تنظيمن کي فروغ ڏنو پيو وڃي, اتي برادري جي اندروني ۽ سماجي معملن کي حل ڪرڻ لاء +اوڏ برادري جو مکي لاڙڪاڻي سان تعلق رکندڙ استاد سڄڻ مل اوڏ پنهنجي برادري جي پورهيت مزدور طبقي جي ترجماني ڪرڻ لاء سندرو ٻڌي ميدان تي نڪري پيو ھو, هن ڏينهن رات برادري کي منظم ڪرڻ لاء ڪوششون ورتيون, جنهن جي ورتل ڪوششن سان دادو, لاڙڪاڻو, حيدرآباد, عمرڪوٽ, سانگهڙ, ميرپورخاص, ڪشمور ايٽ ڪنڌڪوٽ, گهوٽڪي, سکر, خيرپورميرس, نوشهروفيروز, مٽياري, نوابشاهه, ڄامشورو ۾ برادري جي ماڻهن سان گڏجاڻيون ڪري تنظيم سازي ڪئي, اهو سال 2018 هيو جڏهن سيوهڻ ۾ صوبائي سطح جي گڏجاڻي رکي وئي هئي مذڪوره ضلعن سان واسطو رکندڙ برادري جا جاکوڙي ماڻهون شريڪ ٿيا هئا, جتي "اوڏ راجپوت پنچائت" جو بنياد رکيو ويو جنهن ۾ استاد سڄڻ مل اوڏ کي پنچائت جو آرگنائيزر چونڊيو ويو بعد ۾ لاڙڪاڻي ۾ گڏجاڻي ڪري چيئرمين چونڊيو ويو, وقت گذرڻ سان گڏ ڪارنر گڏجاڻين جلسن بعد برادري جي ماڻهن ۾ سماجي شعور ۽ جاڳرتا ڦهلائڻ لاء نوجوان طبقي کي متحرڪ بڻايو ويو, صورتحال بهتري طرف وڃي رهي هئي ته 9 ڊسمبر سال 2019 تي اچانڪ ڏکوئيندڙ خبر ملي ته پنچائت چيئرمين استاد سڄڻ مل قتل ٿي ويو آهي، سندس خاندان پاران ڪورٽ ڪيس خود هلائڻ ۽ پنچائت کي صرف ۽ صرف تنظيمي ڪاروهنوار هلائڻ لاء چيو ويو۔ ڪجھ عرصو تنظيمي سرگرمي معطل ٿي وئي ۽ پنچائت تي ڏکيو وقت اچي ويو ڪجهه عرصي لاء تنظيمي سرگرميونه هجڻ ڪري ڪجھ منفي سوچ رکندڙ برادري جي مخسوس ٽولي (ا۔س۔ا۔ا) اها پروپئگينڊا پڻ هلائي ته (جيڪي پنهنجي چيئرمين لاء ڪجھ نه ڪري سگهيا ته برادري لاء ڇا ڪندا) ان مخسوس ٽولي کي اهو انتشار فهلائڻ کان اڳ اهو ضرور سمجهڻ کپي ها ته جڏهن به معاملا عدالت ۾ هوندا آهن ته ان کي عام ماڻهو ڪجھ به نٿو ڪري سگهندو آهي۔ +برحال اوڏ راجپوت پنچائت تنظيم جي سرگرمي نه هجڻ ڪري مختلف نالن سان مختلف ماڻهن برادري اتحاد جوڙيا, جنهن سان برادري حصن ۾ ورهائجي طاقت بدران ڪمزور ٿي محدود بڻجي وئي ۽ هر گهر مان ڌڙابندي ٿي وئي ايتري قدر جو ڪنهن اتحاد جي اڳواڻ جو خوشي جو پروگرام هجي ٿو ته سندن ئي اتحادن جي ميمبرن ۽ اڳواڻن جي اڪثريت هجي ٿي باقي ٻين اتحادن جي ماڻهن کي دعوت نه ڏني ويندي آهي مطلب ته فرقيواريت جنم وٺي رهي آهي۔ +ان کانپوء 8 فيبروري سال 2020 تي خيرپورميرس ۾ اوڏ راجپوت پنچائت جي مرڪزي گڏجاڻي ٿي, اوڏ برادري جي سماجي شخصيت سريش ڪمار بجرنگي کي امراستاد سڄڻ مل اوڏ جي جڳهه تي نئون چيئرمين منتخب ڪيو ويو, تنظيمي منشور موجب اهو عهدو هڪ سال تائين هوندو۔ جيڪو برادري لاء ڪم ڪرڻ واري کي نئين سر چونڊڻ لاء برادري جي ماڻهن پاران هر سال چونڊ ڪئي ويندي, اوڏ راجپوت پنچائت برادري جي نوجوانن کي تعليم ڏيارڻ سميت برادري جي سماجي خدمتن ۽ اندروني معاملن کي سلجهائڻ کي فوڪس ڪري رهي آهي, +اوڏ برادري جي ڀلائي لاء جاکوڙيندڙ ڪردارن کي اڳتي وڌي اهو سوچڻ جي ضرورت آهي ته سڀئي گڏجي هڪ پليٽ فارم تي گڏ ٿي ڪري برادري خدمت ڪجي۔ +مخسوس ٽولا ٺاھڻ سان برادري ۾ صرف نفرت ۽ فرقاپرستي وڌي رهي آهي۔ +جيڪو اڳتي هلي ڪري نقصانده ثابت ٿي سگهي ٿو۔ +اچو جي حقيقي قوم جو ڀلو ڪرڻ چاهيون ٿا ته سڀئي گڏجي پنهنجي وڏائي کي ڇڏي ماروئڙن لاء هڪ ٿيون۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23410.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23410.txt new file mode 100644 index 0000000..de89a95 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23410.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +اورنگا بندر +سامونڊي ڦٽل -بندر- جا نشان سن ١٠٦٠ هه (-تذڪره اميرخاني-) ١٦٥٠ع (سيوھڻ صدين کان) جا آهن. +هيءُ ماڳ تعلقي جاتي ۾ پکار سير جي ڪپر تي آهي. +مختلف تاريخدانن ھن -بندر- کي جدا جدا نالن سان سڏيو آھي. +-اورنگا بندر- جو بنياد ١٦٥٠ع ۾ اورنگزيب وڌو ھو بزرگ ابراھيم عرف ميان غوث البغوي والحموي ثم درائي جنھن حضور -جن- جو وار مبارڪ آندو ھو، جيڪو اڃا تائين شاھبندر جي ويران شھر ۾ موجود آھي( +-ان- جا وڏا ٩٩٥ هه / 1586تائين ديري ۾ رھيا ٿي، اهي ١٠١٢ هه/ 1603ع ۾ اورنگا ۾ اچي -آباد- ٿيا (سن جو فرق تاريخدانن لاءِ توجهه طلب آھي) ١٦٩٩ع ۾ اليگزنڊر ھئملٽن جڏھن -ٺٽي- آيو ھو ته -ان- وقت بستا -بندر- ۽ -اورنگا بندر- سنڌ جا مکيھ -بندر- ھئا +جھاز رانن کي سختيءَ سان حڪم ھو ته پنھنجا جھاز نئين -بندر- تي آڻين. +نئون -بندر- ڪن نيڪ ماڻھن لاءِ به ڪشش جو باعث بنيو، -پير لاکو-، قاضي قطب الدين، حاجي قائم ۽ گل شاهه درويشن جا آستانه ۽ مقبرا اتي آھن. +١٩٤١ع تائين ھن شھر جا کنڊر چڱي حالت ۾ ھئا (-ٺٽو- صدين کان). +-اورنگا بندر- جنھن کي عالمگير (٤٠- ١٠٤١هه) جي مابين، سمنڊ مان -ٺٽي- ڏانھن ھيٺ ايندڙ شاخ مٿان ٺھرايو ھو، سو غلام شاهه ڪلھوڙي جي زماني تائين -آباد- ھو. +۽ ربيع الثاني ١١٧٢ هه (ڊسمبر ١٧٥٨ع) ۾ ھن شاهه ڳڙهه ۽ شاهه -بندر- -آباد- ڪيا، -ان- وقت -اورنگا بندر- کي ڦٽائي اتي جي ماڻھن کي وٺي اچي پنھنجي نو آباديءَ ۾ ويھاريو (اميرخاني). +اھو -بندرگاهه- درحقيقت عالمگير اندروني وڳوڙن کي سامونڊي رستي سان منھن ڏيڻ لاءِ -آباد- ڪيو ھو ۽ اھو خيال به ھئس ته نفعو به ڪمائجي. +عالمگير پنھنجو ذاتي جھاز ھلائڻ شروع ڪيو ھو.مير خاني تذڪري ۾ آهي ته عالمگير جڏهن سنڌ جو صوبيدار هو ته 16 ــ 1060هه جي وچ ۾ اورنگابندر جي نالي سان هڪ بندرگاهه ٺهرايو، جيڪو غلام شاهه ڪلهوڙي جي وقت تائين آباد رهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23420.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23420.txt new file mode 100644 index 0000000..9201c6a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23420.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +اوزون تھ +اوزون گئس، آڪسيجن جي ٽن ائٽمن جي ملڻ سان ٺهي ٿي. +اوزون جو تھ، اوزن گئس جو ٺهيل هوندو آهي. +اوزون جو وڌ ۾ وڌ مقدار ڌرتيءَ جي مٿاڇري کان 15 کان 60 ڪلو ميٽر مٿي، ڌرتيءَ جي چؤگرد ڇَٽَ جي صورت ۾ موجود آهي، جنهن کي ”اوزونو اسفيئر“ (Ozonosphere) سڏيو ويندو آهي. +دريافت. +اوزون جو تھ سڀ کان پهرين هڪ فرانسيسي، علمِ طبعي جي ماهر ”چارلس فئبري“ 1913ع ۾ لڌو. +هوا جي هڪ ملين حصي ۾، اوزون هڪ حصي جي حساب سان موجود ٿئي ٿي، ايتري تڇ مقدار ۾ موجود هوندي به سج جي ساڙيندڙ الٽرا وايو ليٽ ڪرڻن کي اثرائتي نموني جذب ڪري، زمين تي پهچڻ نٿي ڏئي. +قدرتي طور جڏهن سج جا الٽرا وايوليٽ ڪرڻا وايومنڊل ۾ موجود آڪسيجن سان لڳن ٿا، تڏهن ”اوزون“ پيدا ٿئي ٿي. +سج جي روشنيءَ ۽ وايومنڊل ۾ قدرتي طور موجود نائٽرس آڪسائيڊ جي مختصر مقدار کان سواءِ ڪن ڪيميائي مادن جي موجود هجڻ سبب گهڻو وقت جٽادار رهي نٿي سگهي، ائين قدرتي وايومنڊل ۾ ”اوزون“ جي ٺهڻ ۽ ڊهڻ جو عمل ۽ نفيس توازن برقرار رهي ٿو. +اوزون جو ڇَٽ سج جا 99 سيڪڙو ڪرڻا جذب ڪري ڇڏي ٿو، جيڪي هونئن انسانن، جانورن ۽ ٻوٽن لاءِ موتمار ثابت ٿي سگهن ٿا، جڏهن ته منجهانئس سج جا انفراريڊ ترورا ٽپي، زمين کي گرمائش پهچائين ٿا. +تھ کي ٿيندڙ نقصان ۽ ان جا اثر. +ايئر ڪنڊيشنرن ۽ ريفريجريٽرن کان سواءِ اسپري دٻن، جهڙوڪ: وارن جي اسپري، خوشبوءِ پکيڙيندڙ ۽ ايئرفريشنرن ۾ استعمال ٿيندڙ فيران گئس، اوزون جي تھ کي ڳاري ڇڏي ٿي. +ڏھ سال اڳ جي هڪ اندازي موجب هن گئس جا لڳ ڀڳ 17000,000,00 پائونڊ هر سال وايومنڊل ۾ خارج ٿين ٿا. +’اوزون‘ جي تھ ۾ وڌ ۾ وڌ اوزون، قطبن وٽ ۽ گهٽ ۾ گهٽ خط استوا وٽ موجود آهي. +اوزون جي تھ ۾ جيتري وڌيڪ ڇڊاڻ ٿيندي، اوترا سج جا الٽرا وايوليٽ ڪرڻا وڌيڪ مقدار ۾ ڌرتيءَ تي پهچندا ۽ اوتريون بيماريون جهڙوڪ، چمڙيءَ جي ڪئنسر ۽ اک جي موتئي پاڻيءَ جون بيماريون وڌنديون ۽ جانورن سميت ٻوٽا متاثر ٿيندا. +هڪ اندازي موجب اوزون جي تھ ۾ صرف 5 سيڪڙو ڇڊاڻ سبب سڄيءَ دنيا ۾ هر سال رڳو چمڙيءَ جي ڪينسر ۾ 50 لکن کان وڌيڪ ماڻهو مبتلا ٿي سگهن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23493.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23493.txt new file mode 100644 index 0000000..5618f41 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23493.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +اونڌو ٻانڌو +اونڌو ٻانڌو- -ٿر- ۾ کوهن جي کوٽائيءَ جو هڪ قسم آهي، جنهن جي شروعات ٿرپارڪر ضلعي ۾ تعلقي ڇاڇري جي هڪ ڳوٺ راوتسر جي رهاڪو مولوي عبدالحق چانڊيي (1939-1874ع)، نوَ تيرهي سِرن جي ايجاد سان ڪئي. +هن -ٿر- جي رهواسين جي مشڪل آسان ڪئي. +پراڻي زماني ۾ -ٿر- جا ماڻهو کوهه وڏي مشڪل سان گهڻي خرچ ۽ گهڻي مدت ۾ تيار ڪندا هئا، شروع ۾ تمام ڪشادا کوهه کوٽيندا هئا، ڪماڻين سان جهلي -پاڻي- تائين کوٽي ويندا هئا ۽ پوءِ -تري- کان سرن يا پٿرن سان مٿي ٻڌڻ شروع ڪندا هئا، جنهن ۾ وڏي تڪليف ۽ جان جو به جوکو هوندو هو. +مولانا عبدالحق چانڊيي هڪ نئون طريقو ايجاد ڪيو، جنهن جو نالو ”-اونڌو ٻانڌو-“ رکيائين. +-ان- جي سرن جو ڪارب مولانا عبدالحق 13x9 -انچ- تيار ڪرايو. +هن سر جي ڊيگهه 13 -انچ- ۽ ويڪر 9 -انچ- هئي. +اها جڏهن کوهن جي اندر گول دائري ۾ چونڊبي آهي ته هن جو 9 -انچ- وارو -پاسو- اندرين ۽ 13 -انچ- وارو -پاسو- ٻاهرين طرف ايندو آهي. +جنهن ڪري کوهه مضبوط ٿئي ٿو ۽ آسانيءَ سان اوساري توڙي مرمت ڪري سگهجي ٿي. +مولانا عبدالحق پنهنجي هٿن سان اهڙو کوهه، مسجد راوت سر لڳ -اوڀر- پاسي ٺاهيو، جيڪو اڄ به موجود آهي. +مولانا اهڙا -ٿر- ۾ ٻيا به ڪيترائي کوهه ٺهرايا، جيڪي ”اونڌي -ٻانڌي-“ کوهه جي نالي سان ياد ڪيا وڃن ٿا. +هن قسم جو کوهه هڪ مهيني ۾ کوٽجي تيار ٿئي ٿو. +اڳ ۾ ٽي سال کوهه جي کوٽائي ۾ لڳي ويندا هئا، هاڻي گهٽ خرچ، گهٽ وقت، گهٽ تڪليف ۽ گهٽ ماڻهن سان هن قسم جا کوهه ٺهي سگهن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23513.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23513.txt new file mode 100644 index 0000000..b8ab127 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23513.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +شاھ اويس قرني مانجھند وارو +ضلعي ڄامشوري ۾ مانجهند شهر کان پنج ڪلوميٽر اولهه پاسي -ٽاڪرو- سلسلي جي هڪ 300 کن فوٽ اوچي ٽڪريءَ تي هڪ بزرگ، وليءَ جي مزار آهي، جيڪو شاهه اويس قرنيءَ جي نالي سان مشهور آهي. +هتي ذوالحج مهيني جي 7، 8، 9 -تاريخ- تي ميلو لڳندو آهي ۽ هر مهيني جي پهرين جمعي رات تي راڳ ويراڳ جي محفل مچي ٿي. +تاريخي حقيقتن جي ابتڙ عام چوڻين موجب هيءُ بزرگ اهو ئي شاهه اويس قرني آهي، جنهن جو ذڪر سيرت طيبه جي ڪتابن ۾ ڪثرت سان ملي ٿو ۽ حضور صلي -الله- عليه وسلم سان عشق ۽ اٿاهه اُنس سبب پاڻ ڪريم صلي -الله- عليه وسلم -جن- وٽ مقبول هو. +هو صاحب ڪڏهن به سنڌ ۾ نه آيو هو. +حضرت اويس قرني جو تعلق ملڪ يمن جي قرن نالي ڳوٺ ۽ مراد قبيلي سان هو. +انهيءَ اويس قرنيءَ جو عشق حضور سائينءَ سان اهڙو مشهور آهي جو هن جڏهن -جنگ- احد ۾ حضور سائينءَ جي ٻن ڏندن جي شهيد ٿيڻ جو ٻڌو ته هن پنهنجا سڀئي ڏند ڀڃي ڇڏيا هئا. +پر مانجهند لڳ درگاهه تي ويٺل فقيرن کي پڪ آهي ته يمن ملڪ جي قرن واري مزار ۾ -ان- -اصحابي- سڳوري جا فقط اهي ڏند پوريل آهن، جيڪي حضور سائين واري خبر ٻڌڻ کانپوءِ پاڻ ڀڳا هئائين. +باقي سندس -تدفين- هتي واري مزار ۾ آهي. +فقيرن جو عقيدو آهي ته هو يمن مان پنهنجي بيمار ماءُ کي ڪلهن تي کڻي علاج لاءِ ساري دنيا پيرين پنڌ گهميو ۽ انهيءَ جاءِ تي پهچڻ وقت سندس -امڙ- جو انتقال ٿيو. +هي سعادت مند پٽ انهيءَ مزار وٽ ويهي رهيو ۽ هتان جي ڀُليل، ڀٽڪيل ماڻهن ۾ سچائيءَ جا اکر ورهائڻ ۽ سندن سوچ کي روشن راهه ڏيکارڻ لاءِ ترسي پيو ۽ سندس جيون جا ڏينهن به هتي ئي پورا ٿيا. +هتي ٻن ڌار ڌار ٽڪرين تي ٻه مزارون آهن. +-امڙ- جي مزار لاءِ عام طور اهو مشهور ڪيو ويو آهي ته ڪو به مرد ٻه ڏاڪا چڙهي نٿو سگهي، ايستائين جو حمل واري عورت انهيءَ مزار تي وڃي ته کيس نقصان رسي ٿو. +انهيءَ -ٽڪري- جي چوڌاري انهن ٻن مزارن کانسواءِ ٻيون به ڪيتريون ئي ڊٺل ۽ جهريل قديمي قبرون موجود آهن، هيءُ هڪ وڏو مقام سمجهه ۾ اچي ٿو. +انهيءَ جي وچ ۾ سنڌي طرز جون ٽي گهاڙي قبرون به ملن ٿيون، -جن- تي اڪر جو اهو ئي ڪم ٿيل ملي ٿو، جيڪو -ٺٽي- يا مڪليءَ ۾ ملي ٿو. +هڪڙي قبر تي ته گهوڙي ۽ زرهه جي اُڪر جا نشان به آهن. +مزار جي اوچائيءَ تي وڃڻ کان اڳ ۾ هڪ وڏو -پٿر- به موجود آهي، جنهن جي چوڌاري خطاطيءَ ۾ اڪر ٿيل آهي، ضرورت -ان- ڳالهه جي آهي ته -آثار قديمه- جا ماهر پنهنجي -تحقيق- سان هن تاريخي ماڳ مڪان جو معائنو ڪري نت نئين کوجنا سان هِن قديمي جاءِ بابت ڪجهه حقيقتون عوام آڏو آڻين. +هيءَ درگاهه پڻ روايتي ميان وال فقيرن جو تسلسل محسوس ٿئي ٿي. +عقيدتمند دل ۾ ڪا به هڪ مراد سوچي پوءِ مزار تي چڙهندا آهن ته سندن عقيدي موجب ائين دعا قبول ٿيندي آهي. +ٻي مراد لاءِ نئين سر هيٺ لهي مٿي چڙهندا آهن. +شاهه اويس جي حوالي سان ڪيتريون ئي ڪٿائون ٻڌڻ ۾ اچن ٿيون، جهڙوڪ: 1- هن سان ڏاچين جو هڪ وڳ ساڻ هوندو هو. +2- سج سندس سامهون ڪو نه ايندو هو. +3- والده کي اهڙو مرض هو، جنهن جو علاج ممڪن نه هو پر هن ماءُ جي صحتمنديءَ لاءِ حد کان وڌيڪ عبادت ڪئي ۽ سندس وڏي خدمت ڪئي، جنهن سبب هو ولي بڻجي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23518.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23518.txt new file mode 100644 index 0000000..d0353c9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23518.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +عبدالرحيم ناگوري +ناگوري (عبدالرحيم ناگوري) 1938ع ۾ جهونا ڳڙهه ۾ جنم وٺندڙ واحد چترڪار آهي، جنهن سنڌ جي ٻرندڙ مسئلن کي مصوريءَ جي جديد گهرجن مطابق دنيا آڏو آندو. +هو پنجاب يونيورسٽيءَ جي فائن آرٽس ڊپارٽمينٽ مان ماسٽرس ڪرڻ بعد اُتي ئي ليڪچرار مقرر ٿيو ۽ ٻين ڪيترن ئي جڳهن تي آرٽ جو استاد رهڻ کان پوءِ هن 1970ع ۾ سنڌ يونيورسٽيءَ جي ان وقت جي مثالي وائيس چانسلر غلام مصطفيَ شاهه جي زور ڀرڻ تي سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ فائن آرٽس شعبي جو بنياد وڌو. +هو هن اداري جو سرگرم ۽ پهريون هيڊ آف ڊپارٽمينٽ هو ۽ هن جي ڪوشش سان علي نواز ڦلپوٽو ۽ مسرت مرزا کانپوءِ هن شعبي جا استاد مقرر ٿيو. +اِهو ناگوري صاحب جو سنڌ جي آرٽ جي سکيا وٺندڙن لاءِ هڪ ناقابل فراموش ڪارنامو رهندو ته هن شعبي کي وڏي جاکوڙ ڪري جاري ڪرايو. +هڪ اهڙي وقت ۾ جڏهن فن لاءِ سنڌ جي اُسرندڙ چترڪارن کي هن فن لاءِ هڪ اعليٰ درجي جي يونيورسٽي سطح جهڙي آرٽ جي اداري جي شديد ضرورت هئي. +هن وقت ناگوريءَ (Naagori) کي ملڪ جو سوشيو پوليٽيڪل آرٽسٽ مڃيو وڃي ٿو. +گرنار جي پهاڙن تي هن جي ننڍپڻ جي پيرن جا نشان ڇڏيل آهن، جيڪا سر زمين صوفين بزرگن کان مشهور آهي. +هن چترڪار پنهنجي شروعاتي دور جي منظر ڪشي، ڊيڪوريٽو، کليل، رنگن ذريعي سان سينگاريل چترڪاريءَ جي موضوعن کي 1983ع ۾ الوداع ڪري پنهنجي فن کي هڪ نئون موڙ ڏنو. +جنهن ۾ عالمي دهشتگردي هن انهن جي غربت مٿان باهوڙ، نسل ڪشي، وحشياڻي روين ۽ ٻين بين الاقوامي داداگيرين خلاف پنهنجي برش وسيلي رنگن سان مزاحمتي تاريخ لکي آهي. +سنڌ لاءِ هن جون ٺاهيل پئنٽنگس، علامتي طور وڏيرا شاهي، حڪومت جي قاري قانون، ظلم ۽ ڏاڍ خلاف آهن. +هو امن لاءِ جاکوڙ ڪندي ميگهواڙن، ڀيلن، ٿر ۾ بک اڃ ۾ پاهه ٿيندڙ ماڻهن لاءِ ۽ سنڌ تي وقت جي سامراجي قوتن جي راتاهن خلاف پئٽنگس وسيلي اظهار ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23540.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23540.txt new file mode 100644 index 0000000..319780b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23540.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +اياز پاٽولي +سنڌيءَ ۾ ٻارن جي ادب جي سلسلي ۾ غير معمولي ڪم ڪندڙن ۾ -اياز- پاٽوليءَ جو نالو وڏي اهميت جو حامل آهي. +ورهاڱي کان پوءِ، جڏهن مجموعي سنڌي ادب ۽ ٻوليءَ کي نقصان ٿيو، تڏهن ٻارن لاءِ لکندڙ ڪيترن ئي اديبن جي هندستان لڏي وڃڻ ڪري، ٻارن لاءِ لکڻ ۽ اشاعتي ڪمن جو سلسلو پڻ -بند- ٿي ويو. +اهڙيءَ صورتحال ۾ -اياز پاٽولي- ئي هو، جنهن ”اداره گلشن ادب“ ۽ ”بزم گلشن سنگت“ جو قيام عمل ۾ آڻي، ٻيهر سنڌي ٻاراڻي ادب کي جياريو. +اياز پاٽوليءَ جو -جنم- 2 -اپريل- 1939ع تي ٽنڊي محمد خان شهر ۾ ٿيو. +سندس اصل نالو محمد هاشم -پاٽولي- آهي. +هن 1954ع کان -اياز- پاٽوليءَ جي نالي سان لکڻ جي شروعات ڪئي. +هن لکڻ جي شروعات ٻاراڻي ادب کان ڪئي ۽ اڄ ڏينهن تائين مسلسل ٻارن لاءِ لکي رهيو آهي. +سڀ کان پهرين سندس واسطو ”ٻارن جي محفل“ سان رهيو. +بعد ۾، -جنوري- 1957ع ۾ ”اداره گلشن ادب“ جو قيام عمل ۾ آڻي، -ان- جي پليٽ فارم -تان- ٻاراڻا اشاعتي سلسلا -جاري- ڪرڻ جو سلسلو شروع ڪيائين. +هن -جولاءِ- 1960ع ۾ ”بزم گلشن ادب“ جو به قيام عمل ۾ آندو. +سندس تنظيم ۽ اداري پاران ٻارن لاءِ ڇپيل ڪتابن جو تعداد تقريباً 300 (طبعزاد توڙي ترجمو/ ترتيب) آهي. +هن 77- 1976 ۾ ”ٻارن جو ڊائجسٽ“ ۽ ”گلشن ڊائجسٽ“ نالي سان ٻارن جا ڊائجسٽ به -جاري- ڪيا. +اياز -پاٽولي- سنڌي ٻاراڻي ادب لاءِ مسلسل 51 سالن کان ڪم ڪري رهيو آهي. +مختلف رسالن، اخبارن ۽ ڪتابن ۾ سندس ڇپيل مواد تمام گهڻو آهي. +هن نه رڳو ٻارن لاءِ لکيو آهي، پر اداره گلشن ادب ٽنڊي محمد خان طرفان ڪيترائي نوان اديب ۽ شاعر پڻ متعارف ڪرايا آهن. +هن وقت هُو ٽنڊي محمد خان شهر ۾ رهائش پذير آهي ۽ پنهنجو هڪ پسارڪو دڪان هلائي رهيو آهي. +سندس علمي ادبي خدمتن عيوض ڪيترن ئي ادارن ۽ تنظيمن پاران بيشمار اوارڊ مليل آهن. +ٻارن لاءِ سندس لکڻيون اڄ به سنڌ جي مختلف رسالن ۾ شايع ٿينديون رهنديون آهن. +اياز پاٽولي 2 اپريل 1939ع تي ٽنڊو محمد خان جي پاٽولي پاڙي ۾ جنم ورتو، اصل نالو ۾ محمد هاشم پاٽولي اٿس ، سندس والد جو نالو عبدالله پاٽولي آهي، کيس ننڍپڻ کان ئي تعليم پرائڻ جو شوق هوندو هو. +اسڪول پرائڻ جو شوق هوندو هو. +اسڪول ۾ به ساڻس استاد نهايت قرب ۽ محبت سان پيش ايندا هئا. +ننڍپڻ ۾ کيس نه هوٽلن تي ويهي گانن ٻڌڻ جو شوق جاڳيو ۽ نه وري فلم ڏسڻ جو شوق پيدا ٿيو. +سارو وقت ڪتابن پڙهڻ ۾ صرف ڪندو هو جنهن جو اثر اهو ٿيو جو آهستي آهستي منجهس لکڻ جو چاهه جاڳيو ۽ ان چاهه جي نتيجي ۾ سندس نظم ۽ ڪهاڻيون نواءِ سنڌ، نئين سنڌ ۽ هلال پاڪستان ۾ شايع ٿيڻ لڳا. +برصغير جي ورهاست کانپوءِ جڏهن سراسري طور سنڌي ٻولي ۽ ادب کي سخت ڇيهو رسيو، ڇاڪاڻ ته ٻاراڻي ادب لاءِ لکندڙ قلمڪارن جي ڀارت لڏي وڃڻ ڪري ٻاراڻي ادب لاءِ لکڻ ۽ اشاعتي سرگرمين جو سلسلو مڪمل طور بند ٿي چڪو هو ، سنڌي ٻاراڻي ادب جي جياپي واري اهڙي خطرناڪ موڙ تي اياز پاٽولي ئي هو ، جنهن ٻاراڻي ادب تي غير معمولي ڪم ڪري پنهنجي هڪ منفرد حيثيت جوڙي. +هن ”اداره گلشن ادب“ ۽ ”بزم گلشن ادب“ قائم ڪري سنڌي ٻاراڻي ادب ۾ نئين جان وڌي. +اياز پاٽولي 1954ع کان لکڻ جي شروعات ڪئي ، سڀ کان پهرين ”ٻارن جي محفل“ جو سلسلو شروع ڪيائين ، جنهن ۾ ادبي رهاڻيون ٿينديون هيون. +اداره سنڌي ادب ٽنڊو محمد خان ۾ شامل رهيو ، بعد ۾ جڏهن ٻارڙن جو رسالو ”گلستان“ بند ٿيو ته ٻارن کي ادبي ماحول ميسر ڪري ڏيڻ لاءِ جنوري 1957ع ۾ ”اداره گلشن ادب“ قائم ڪري ٻارڙن لاءِ اشاعتي سلسلا جاري ڪيائين ، 17جولائي 1960ع تي ٻاراڻي ادب لاءِ ”بزم گلشن ادب“ جو قيام عمل ۾ آندائين. +”بزم گلشن ادب“ قائم ڪرڻ جو اهو اثر ٿيو جو ٻارن ۾ تقرير ۽ تحرير جو شوق حد کان وڌيڪ وڌيو. +شهرن ۽ ڳوٺن ۾ 40- 50 شاخون قائم ٿي ويون. +هن کي فخر آهي ته بزم گلشن جا گلڙا اڄ ڪنهن منزل تي پهتل آهن. +ڪي ڊاڪٽر آهن ته ڪي وڪيل، ڪي جج آهن ته ڪي انجنيئرڪي استاد آهن ته ڪي صحافي. +بزم گلشن جي اثر سان سنڌ ۾ ادبي سلسلن جو ڄار پکڙيو. +ٻاراڻي ادب لاءِ سندس غير معمولي ڪوششن سان طبعزاد توڙي ترجمو ۽ ترتيب ڏنل ڇپيل ڪتابن جو تعداد 300 کان مٿي آهي. +1976ع ۾ ”ٻارن جو ڊائجسٽ“ ۽ ”گلشن ڊائجسٽ“ جي نالي سان ٻاراڻا رسالا به جاري ڪيائين. +اياز پاٽولي اڌ صدي کان وڌيڪ ٻاراڻي ادب لاءِ خدمتون سرانجام ڏنيون. +مختلف ڪتابن ، رسالن ۽ اخبارن ۾ سندس لکڻين جو تعداد بيشمار آهي. +هن نه رڳو ٻاراڻي ادب لاءِ ڪم ڪيو پر ”اداره گلشن ادب“ ۽ ”بزم گلشن ادب“ ٽنڊو محمد خان پاران ڪيترائي اديب ، دانشور ۽ شاعر متعارف ڪرايا. +جيڪي بهترين منزلن تي پهتا. +سندس علمي خدمتن عيوض ڪيترن ئي ملڪي توڙي صوبائي ادارن ۽ تنظيمن کيس ايوارڊن سان نوازيو. +لکڻ جو سلسلو جاري اٿس، اڄ به سندس لکڻيون ڪيرن ئي رسالن ۾ شايع ٿينديون رهن ٿيون. +سنڌي ادبي بورڊ جو ميمبر پڻ رهيو. +( اعظم ڀٽي ، پير محلا ، ٽنڊو محمد خان ، 03332807110 ) diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23671.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23671.txt new file mode 100644 index 0000000..c4752b8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd23671.txt @@ -0,0 +1,51 @@ +بائبل +ھيءُ ڪتاب عيسائين جو مذهبي ڪتاب آهي. +۽ -بائبل- ”عهدنامه قديم“ ۽ ”عهدنامه جديد“ جي مجموعي کي چئجي ٿو. +عهدنامه قديم وري ڪل 39 ڪتابن يا صحيفن تي مشتمل آهي. +انهن سڀني ۾ اوائلي اهي پنج صحيفا (Pentateuch) آهن، جيڪي حضرت موسيٰ ڏانهن منسوب آهن ۽ -جن- کي عام طور تي ”تورات“ يا ”-توريت-“ به ڪوٺيو وڃي ٿو. +اهڙيءَ طرح باقي ڪتاب ۾ هڪ ’زبور‘ (Psalms) آهي، جيڪو حضرت دائود ڏانهن منسوب آهي. +ٻيا ڪتاب -بني اسرائيل- جي ٻين پيغمبرن بابت آهن. +اهو سمورو مواد نو سؤ سالن جي عرصي تي پکڙيل آهي ۽ -ان- جي شروعات اٽڪل ڏهين صديءَ ق. +م کان ٿئي ٿي ۽ هڪ صدي ق. +م ۾ ختم ٿئي ٿي. +جيستائين عهدنامه عتيق جي تحريري صورت ۾ مرتب ٿيڻ جو سوال آهي ته شروع ۾ -ان- جا ڪيترائي ڌار ڌار متن هئا. +-ٽين- صديءَ ق. +م تائين پڻ گهٽ ۾ گهٽ -ٽن- قسمن جا عبراني متن موجود هئا. +پهرين صديءَ ق. +م ۾ البت اهو احساس پيدا ٿي چڪو هو ته هڪڙو اهڙو متن هجي، جنهن تي سڀئي متفق هجن. +بهرحال حضرت عيسيٰ عه کان گهٽ ۾ گهٽ هڪ صدي پوءِ وڃي انهيءَ متن جو تعين ڪيو ويو، جيڪو -بائبل- ۾ شامل ٿيڻو هو. +هينئر عهدنامه قديم جو عبراني زبان ۾ پراڻو نسخو نائين صدي عيسويءَ جو آهي. +اهڙيءَ طرح جيستائين -بائبل- جي ٻئي حصي يعني عهدنامه جديد جو تعلق آهي ته -ان- ۾ پروٽيسٽنٽ فرقي موجب ڪل 27 ڪتاب ۽ رومن ڪئٿولڪ فرقي موجب 34 صحيفا شامل آهن. +انهن ۾ سڀ کان پهريائين اهي چار -انجيل- (Gospels) آهن، جيڪي متي (Mathew)، مرقس (Mark)، لوقا (Luke) ۽ يوحنا (John) ڏانهن منسوب آهن. +باقي رهيل ڪتابن ۾ سينٽ -پال- جا 14 خط يا مڪتوبات، رسولن جا اعمال ۽ مڪاشفا شامل آهن، ليڪن انهن سڀني ۾ سينٽ -پال- جا اهي خط قديم ناهن، جيڪي هن 50ع ڌاري لکيا هئا. +-ان- کان پوءِ متيءَ (Mathew) جو -انجيل- سڀ کان قديم چيو وڃي ٿو، جيڪو 70 عيسوي ڌاري مرتب ٿيو هو. +هو -پال- جي قريبي ساٿين مان هو. +-ان- کان سواءِ ”رسولن جا اعمال“ (Acts of Apostles) پڻ سندس -تصنيف- چئي وڃي ٿي. +چوٿون -انجيل- يوحنا ڏانهن منسوب آهي. +هن جو -ڀاءُ- جيمس، مسيح جي خاص عقيدتمندن ۾ شامل هو. +-ان- کان سواءِ هو هڪ وضعي صحيفي (Apocrypha) ۽ -ٽن- خطن (Epistles) جو پڻ مصنف چيو وڃي ٿو. +جيتوڻيڪ چارئي -انجيل- پهرين صدي عيسويءَ جي ختم ٿيڻ کان اڳ -تصنيف- ٿي چڪا هئا، ليڪن چوٿين صدي عيسويءَ کان اڳ انهن جي حيثيت معلوم ٿي نه سگهي هئي. +هتي هيءَ ڳالهه قابل ذڪر آهي ته اهو چوٿين صدي عيسويءَ جو واقعو آهي، جڏهن مٿي ذڪر ڪيل صرف چئن انجيلن کي قانوني ۽ تشريحي (Canonical) قرار ڏنو ويو ۽ -ان- کان سواءِ مٿي ڄاڻايل ٻئي مواد کي عهدنامه جديد ۾ شامل ڪيو ويو ۽ باقي مواد کي غيرمستند يا وضعي (Apocrypha) قرار ڏنو ويو. +هڪ اندازي موجب اٽڪل هڪ سؤ نسخن کي ائين قرار ڏنو ويو. +انهن منجهان برناباس ۽ ٿامس جا -انجيل- قابل ذڪر چيا وڃن ٿا. +هن وقت عيسائي دنيا ۾ -بائبل- جا جيڪي ٻه قديم -ترين- نسخا موجود آهن، اهي چوٿين صدي عيسويءَ جا آهن. +هڪڙي کي Codex Vaticanus چيو وڃي ٿو، جيڪو پوپ وٽ ويٽيڪن شهر ۾ رکيل آهي، ٻيو نسخو جنهن کي Codex Sinaiticus ڪوٺيو وڃي ٿو، سينا -جبل- جي قديم آثارن مان مليو هو ۽ هينئر برٽش ميوزيم ۾ رکيل آهي. +-ان- پوئين نسخي ۾ به وضعي صحيفا (Apocrypha) موجود آهن. +-ان- کان سواءِ اهي ٻئي نسخا -انجيل- جي مروج ڪتابن سان پڻ اختلاف رکن ٿا. +مثلاً: مرقس جي -انجيل- ۾ شامل آخري باب پڻ مٿين ٻنهي نسخن ۾ موجود ڪونهي. +هينئر عيسائي دنيا ۾ عام طور تي استعمال ٿيندڙ -بائبل- -بادشاهه- جيمس جو معتبر نسخو (King James Authorized Version) آهي، جيڪو پهريون ڀيرو سال 1611ع ۾ شايع ٿيو. +پروٽيسٽنٽ فرقي سان تعلق رکندر عيسائي -ان- کي مڃين ٿا ۽ هينئر اهو دنيا جي 1500 کان به وڌيڪ ٻولين ۾ موجود آهي. +-ان- نسخي جو مدار هڪ اهڙي قديم نسخي تي چيو وڃي ٿو، جيڪو حضرت عيسيٰ عه کان گهٽ ۾ گهٽ چار صديون پوءِ جو آهي. +-بائبل- جو ٻيو مقبول عام نسخو ”نظرثاني ٿيل معياري متن“ (Revised Standard Version) آهي، جنهن جو مخفف RSV لکيو وڃي ٿو. +اهو نسخو پنجاهه عيسائي فرقن جي 32 عالمن تيار ڪيو آهي. +هن جو مدار هڪ اهڙي قديم نسخي تي رکيو ويو آهي، جيڪو حضرت عيسيٰ کان ٻه يا ٽي صديون پوءِ جو چيو وڃي ٿو. +”نظرثاني ٿيل“ ’عهدنامه جديد‘ پهريون دفعو سال 1952ع ۾ شايع ٿيو، پر سال 1961ع ۾ جڏهن -ان- تي ٻيهر نظرثاني ڪئي وئي ته منجهس وري ڪجهه ڦيرڦار ڪئي وئي. +مطلب ته اهڙيءَ طرح داخلي ۽ خارجي شهادتن جي آڌار تي هيءَ راءِ قائم ڪئي وئي آهي ته عهدنامه قديم (Old Testament) جو ڪجهه مواد، جيتوڻيڪ الهامي نوعيت جو آهي، پر -ان- جي -تصنيف- ۽ ترتيب خالص انساني ذهن جي ڪوشش آهي، مثلاً عهدنامه قديم جا شروعاتي پنج ڪتاب، -جن- کي اسفار خمسه (Pentateuch) يا ”تورات“ ڪوٺيو وڃي ٿو ۽ جيڪي حضرت موسيٰ ڏانهن منسوب آهن، -تن- ۾ حضرت موسيٰ عه جي وفات جو ذڪر پڻ ٿيل آهي، باقي عهدنامه جديد جا چار -انجيل- جدا جدا شخصن ڏانهن منسوب آهن. +جيتوڻيڪ اهي حضرت عيسيٰ عه جي سوانح ۽ تعليمات تي روشني وجهن ٿا، ته به انهن ۾ ڪي فرق به موجود آهن. +وڏي ڳالهه ته حضرت عيسيٰ عه جي شجره نسب تي متي ۽ لوقا متفق ناهن. +اهڙيءَ طرح متي ۽ يوحانا جا -انجيل-، حضرت عيسيٰ جي مرڻ کان پوءِ وري جيئرو ٿي -آسمان- تي وڃڻ بابت خاموش آهن. +جديد -تحقيق- موجب انجيلن جا چارئي مرتب، واقعات جا اکين ڏٺا شاهد ناهن ۽ نه ڪو وري هنن اهي -انجيل- پاڻ -تصنيف- ڪيا آهن. +مزي جي ڳالهه ته اهي -انجيل- يوناني زبان ۾ آهن، جڏهن حضرت عيسيٰ عه ۽ سندس حوارين جي زبان آرامي (Aramaic) هئي. +مٿي ذڪر ڪيل صورتحال جي مدنظر -بائبل- جي متن کي ويهين صديءَ جو فرينچ مصنف مارس بوڪائيل (Maurice Bucaille) قرآن شريف سان نه، بلڪ احاديث جي مجموعن سان ڀيٽي ٿو. +حوالا. +بائيبل diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2430.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2430.txt new file mode 100644 index 0000000..17b5447 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2430.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +رنگ پولار +ڪنهن نماڪار تي نمائڻ لاءِ عددي عڪسن کي مناسب رنگ پولار ۾ بيهاريو ويندو آهي. +اڪثر رنگ پولار ٽِه رخا يا چو رخا ٿين. +مثال طور ڳاڙهو سائو نيرو (ڳسن) (انگريزيءَ ۾ RGB)، فيروزي گلابي پيلو ڪارو (فگپڪ) (انگريزيءَ ۾ CMYK)، شدت هيو رچاءُ (شهر) (انگريزيءَ ۾ IHS) وغيره. +بنيادي تخيل جي وضاحت. +جيڪڏهن رنگن سان ڪم ڪجي ته ابتدائي رنگن جھڙوڪ: پيلو، قرمزي ۽ تيز نيرو مان رنگن جو ھڪ وڏو تعداد ٺاھي سگھجي ٿو. +اھي ابتدائي رنگ پوء رنگن جي جاء کي ظاھر ڪن ٿا. +اسان قرمزي يا تيز ڳاڙهي رنگ کي x محور سان، تيز نيري رنگ کي y محور سان ۽ پيلي رنگ کي z محور سان ظاهر ڪريون تہ ٽن پاسن واري جاء ٺھندي جنھن ۾ ھر ممڪن رنگ جو ھڪ نمايان مقام جڙي ويندو. +تنھن ھوندي به اھا رڳو ھڪڙي رنگن جي جاء ناھي. +مثال طور جڏهن رنگن کي ڪمپيوٽر جي مانيٽر م ڏسجي ٿو تہ اھي عام طور تي ڳاڙهي، سائي۽ نيري رنگ جي جاء ۾ ڏسجن ٿا جنھن ۾ ڳاڙهي سائي ۽ نيري رنگ کي ايڪس، واء ۽ زيڊ جي محورن سان ظاھر ڪري ٻين مختلف رنگن جي نمايان مقام کي ڏسي سگھجي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2476.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2476.txt new file mode 100644 index 0000000..0916956 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2476.txt @@ -0,0 +1,41 @@ +عمر ماروي +عمر ۽ مارئي جو داستان وطن جي حب ۽ محبت جو داستان آهي. +سنڌ جي هڪ ڳوٺاڻي نياڻي جي ست سيل ۽ سنڌ جي هڪ عادل بادشاه جي صبر ۽ انصاف جو داستان آهي. +جهوپڙن ۾ رهندڙ مارن ۽ جهانگين جي ڏکي پر آجي ۽ محبت ڀري رهڻي ڪهڻي جي شهرن ۽ ماڙين ۾ رهندڙن جي سک ۽ عيش واري پر پابند زندگي تي فوقيت جو داستان آهي. +هي سنڌ جي غريبن جي اشرافت ۽ خود داري جو داستان آهي. +بلڪ سنڌ جي اعلى سماجي قدرن جو آئينو آهي، جنهن ڪري صدين کان وٺي سنڌ ۾ هنڌين ماڳين ۾ مشهور ۽ مقبول رهيو آهي. +عمر سومرو همير جو پٽ هو، سومرن جي زوال واري دور ۾ عمر سومرن جو پنجويهون حاڪم ٿيو، جنهن سمن حاڪمن جي تحت عمر ڪوٽ ۾ ٿر واري علائقي ۾ سرداري ڪئي. +مارئي جو وڏو ڏاڏو ’’مهڙ‘‘ هو، ڏاڏو ’ڦل‘ ۽ ’لاکو‘ پيءَ جو نالو هو. +ڦوڳ نالي هڪڙي شخص، مارئي جو سڱ سندس مائٽن کان گهريو، پر مارئي جي مائٽن اهو سڱ پنهنجي عزيزن مان هڪ کي ڏئي ڇڏيو. +پوءِ اهو ڦوڳ فريادي ٿي عمر سومري وٽ دانهن کڻي ويو. +جڏهن عمر وٽ پهتو تہ حقيقت بيان ڪرڻ وقت مارئي جي سونهن صفائي جي ساراه ڪرڻ لڳو ۽ عمر کي چيائين ته آئون انهي سڱ تان دستبردار آهيان، توهان کيس پنهنجي محل ۾ داخل ڪريو. +هو اهڙي ته سهڻي آهي جو منجهانئس نگاهہ ڪڍڻ بہ مشڪل آهي. +عمر هڪڙي تکي اُٺ تي سوار ٿي، مارن جي ملڪ ڏانهن روانو ٿيو. +جڏهن مارئي تي نظر پيس ته اکيون جهڪن نہ پيون. +ڪيترا ڏينهن اتي تاڙ ۾ ويٺو رهيو. +جڏهن وجھہ مليو تڏهن مارئي کي اُٺ تي اُڏائي آڻي عمرڪوٽ مان ڪڍيائين. +ان زال کي هزارين شاباسون ۽ جس هجن، جنهن پنهنجي سيل ستر بچائڻ لاءِ پاڻ پتوڙيو. +عمر جي طرفان کيس ڳھہ ڳٺا، زيور، ڪپڙا ۽ ست اڇيو آڇيون ڏنيون ويون، ڊپ خوشيون ڏيکاريون ويون، مگر هو ڪنهن بہ ڳالهہ تي راضي نہ ٿي. +عمر کي ايئن چوندي رهي تہ اهو ڪهڙي مذهب ۾ روا آهي تہ پنهنجي مڱيندي جو حق ڀڃي، تنهنجي بي بقا اسبابن جي چٽڪن تي لڳي ريجهي وڃان، پوءِ آخرت جي ڏينهن هلي شرمسار ٿيان. +عمر جڏهن هن جي آهن دانهن کان متاثر ٿيو، تڏهن هڪ سال بعد سندس مڙس کي گهرائي ڳهن ڳٺن سميت ٻانهن ان جي حوالي ڪيائين ۽ کيس مارئي جي پاڪدامن هجڻ جي به تسلي ڏنائين. +جڏهن مڙس ان کي وٺي ملڪ پهتو، تہ ان جو شڪ زال مان نه لٿو. +آٿئي ويٺي کيس طعنا پيو هڻندو هو. +هڪڙي ڏينهن اها خبر عمر کي وڃي پئي، جنهن تي کيس تڪليف پهتي تہ ڇا منهنجو صبر، ڇا مارئي جي پنهنجي بچائڻ جي مضبوطي ان جي هنن بيوقوفن کي ڪو بہ قدر ڪونهي! +سو ڪاوڙجي هڪ وڏو لشڪر ماروئڙن تي چاڙهيائين تہ وڃي سڄو ملڪ تاراج ڪري چڏيو. +جڏهن اهو لشڪر ملڪ ۾ پهتو ته ماروئڙا حيران ٿي ويا ۽ پڇيائون تہ هي فوج ڪنهنجي آهي ۽ ڇا جي لاءِ آئي آهي؟ +عملدار چيو ته، توهان مارئي جي پاڪدامني تي ويساهہ نٿا ڪريو ۽ ان جو مڙس مهڻن طعنن سان مارئي کي روز ٿو وڍ وجهي، جنهن کان بادشاھہ توهان جي تباهي جو حڪم ڏنو آهي تہ ان نموني منهنجي بدنامي ٿيندي ٿي رهي، اهي ماڻهو ئي هت نہ هجن. +پوءِ مارئي پنهجي قبيلي جي ماڻهن کي دلداري ڏئي ڪي وڏڙيون عورتون پاڻ سان گڏ وٺي عمر جي خدمت ۾ پهتي، جتي عمر کي چيائين تہ ’’تون هڪ حاڪم آهين، تو کي لازم نہ هو تہ پرائي ڃائي کي هڪ سال پنهجي دٻڙ ڌونس سان بندي چڏين، پوءِ بہ بدنامي کان ڪاوڙجي پنهنجي لشڪر هٿان غريبن کي مارائين ٿو، ماڻهن جا وات ڪير بہ بند ڪري نٿو سگهي. +آءُ بہ تہ انهي ڪري ئي سهن جي منهن ۾ آهيان. +جي اهڙو ڪم نہ ڪرين ها تہ ڪير توکي بروڀلو چئي ها ۽ ڇو منهنجو مڙس مون کان شڪي رهي ها ۽ وري حملو بہ اسان تي ڪرايو اٿئي، انصاف ڪر تہ ان ۾ ڏوھ ڪنهن جو آهي؟ +‘‘ مارئي جي اها ڳالہ دل سان ٻڌائين ۽ ڏاڍو پڇتائين. +لشڪر کي واپس گهرايائين ان سان گڏ مارئي جي مڱيندي اڳيان قسم سنهن کنيائين، جيئن ان جي دل مان غير نڪري وڃي پوءِ ان ستاوان زال مارئي بہ هندو دستور موجب پاڻ تي قسم جي پرکا قبول ڪئي، جيئن سڄي ڪڙم تان بدنامي جو ٽڪو ميسارجي وڃي. +فيصلو ڪيائون تہ مارئي جي پرکا وٺجي. +باهہ ۾ لوه تپائي ان جي گردن ۾ وجهجي، جي هن کي ڪا لهس نہ اچي تہ سمجهو تہ پاڪ آهي. +پوءِ ان الزام ڏيڻ کان باز رهجي، جيئن اهو داغ هميشہ لاءِ مٿانئس لهي وڃي. +جڏهن اها حقيقت مارئي کي ملي تہ ان خوشي سان انهي آزمائش کي قبول ڪيو. +پوءِ سڀني گڏجي مچ ٻاريو. +مارئي طوق پائڻ جي بجاءِ پنهنجي پروردگار جي آسري تي باھہ جي هڪ ڇيڙي کان ٻئي ڇيڙي تائين ٽانڊن مٿان اڪري وئي ۽ ان جو وار بہ ونگو نہ ٿيو. +پوءِ عمر جو اڳي شرمسار ٿيو بيٺو هو. +سو خوش ٿيو، ڇو تہ مٿانئس ملامت لهي ويئي ۽ مارئي جي مڙس جي دل بہ صفا ٿي وئي. +ناز و نياز. +عمر مارئيءَ جي قصي کي مورخ سيد محمد طاهر نسياني فارسيءَ ۾ منظوم ڪري مٿس ”ناز و نياز“ نالو رکيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2491.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2491.txt new file mode 100644 index 0000000..0c40f49 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2491.txt @@ -0,0 +1,92 @@ +رني ڪوٽ +رني ڪوٽ قلعو (Ranikot Fort) آهي. +هيءُ قلعو ضلعي ڄامشورو ۾ آهي. +هي قلعو سنڌ جي تاريخي شهر سَنَ کان اٽڪل 35 ڪلو ميٽرن جي مفاصلي تي اولھ طرف آهي. +هي انڊس هاءِ وي جي الهندي پاسي آهي. +رني ڪوٽ (نيرون ڪوٽ) فوجي انجينيئرنگ جوهڪ شاهڪار قلعو آهي، جيڪو سمورو پٿرن جو ٺهيل آهي. +هي قلعو ضلعي ڄامشوري ۾ سن شهر کان ڏکڻ اولھ طرف 32 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي موجود آهي، هي قلعو, کير ٿر سلسلي (Kirthar range) جي آخري جابلو قطار لڪي جابلو قطار تي ٺهيل آهي. +لڪي جابلو قطار ٽن حصن ۾ ورهائجي رني ڪوٽ تائين پهڄي ٿي، رني ڪوٽ انهن ٽن قطارن تي ٺهيل آهي، انهن ٽن جابلو قطارن يا سلسلن کجا نالا هي آهن، لُنڊي جبل، ڪارو جبل ۽ پوڙي جبل، هن قلعي جو مُڪمل گھيرو سَوا 20 ميل يعني 32 ڪلوميٽر آهي. +هي قلعو بچاءُ جي حوالي سان ڏاڍو اهم قلعو آهي، هي قلعو الڳ الڳي قسمن جي ديوارن سان محفوظ ٿيل آهي، هڪ انساني هٿن جي ٺهيل ديوار ۽ ٻي قدرتي ديوار يعني جبلن جي اوچي چوٽين ۽ کاهين تي مُشتمل آهي، ۽ ٻي اُها ديوار جيڪا انساني هٿن جي ٺهيل آهي، اها ديوار صرف ان جڳھ تي ٺاهي وئي آهي، جتان ماڻهن ۽ جانورن جا قلعي ۾ اندر داخل ٿيڻ جا رستا آهن، انهن رستن کي بند ڪيو ويو آهي ۽ حفاظتي طور تي ان ديوارن تي ڪيترائي حفاظتي بُرج ٺاهيا ويا آهن، بلڪه سموري ديوار اهڙي طرح جُڙيل آهي، جو ان ۾ تيرن هڻڻ لاءِ مارا ٺاهيا ويا آهن،بعد ۾ ان ۾ اضافو ڪري بندوقن ۽ توپن هلائڻ لاءِ ان ۾ ڦير ڦار ڪئي وئي آهي.رني ڪوٽ جي قلعي اندر داخل ٿيڻ جا ٻه دروازا آهن هڪ سن گيٽ ۽ ٻيو موهن گيٽ،جن ٻنهي گيٽن تي اسان کي اوائلي قسم جي پُل جا نشان نظر اچن ٿا، ۽ انهن دروازن جي حفاظت لاءِ ٻنهي پاسي مورچا يعني بُرج ڏنل آهن. +پر ڪُجهه محققن رني ڪوٽ ۾ داخل ٿيڻ جا چار رستا به ٻڌايا آهن، جن ۾ آمري گيٽ ۽ شاهه پير گيٽ به ٻڌايا ويا آهن، پر مُنهنجي خيال ۾ ته اهي ڪنهن به صورت ۾ دروازا ناهن. +آمري گيٽ، جنهن کي مقامي ماڻهو ٻڌاي موري پڻ چون ٿا، اها دراصل پاڻيءَ جي گُذر گاهه آهي نه ڪي گيٽ يا دروازو، اهرِءَ ريت شاهه پير گيٽ به مون کي دروازو نه ٿو لڳي، بعد ۾ جانورن يا ڌنارن پنهنجي صهولت لاءِ اها ديوار ٽوڙي ان کي رستو بڻايو ويو آهي. +سنڌ جو بهترين مُحقق بدر ابڙي جي به اها ساڳي راءِ آهي، جنهن سان آئون مُتفق آهيان، محترم بدر ابڙي رني ڪوٽ متعلق لکيل پنهنجي ڪتاب ”ـديوارِسنڌ رني ڪوٽ“ ۾ ان شيءِ جو واضح ۽ چٽو اظهارڪيو آهي. +رني ڪوٽ اندر ٽي ننڍا ڪوٽ پڻ آهن هڪ ميري ڪوٽ، ٻيو شير ھڙهه ۽ ٽيون موهن ڪوٽ. +شير ڳڙهه قلعو اولهه ۾ ڪاري جبل جي چوٽيءَ تي اندازي مُطابق 1750 فُٽن جي بُلنديءَ تي ٺهيل آهي، هن قلعي تان رني ڪوٽ جي اندر توڙي ٻاهر ٿيندڙ چُرپُر تي نظر رکي سگهجي ٿي. +شير ڳڙهه پنهنجي جوهر ۾ هڪ مڪمل قلعو آهي، جنهن ۾ پنج بُرج يا حفاّظتي مورچا آهن. +ٻيو قلعو ميري آهي جيڪو به هڪ مڪمل قلعو آهي ، ميري ۽ شير ڳڙهه قلعي ۾ هڪجهڙائي آهي، ميري ۾ به پنج حفاظتي مورچا آهن،پر ميري شير ڳڙهه کان سائيز ۾ ٿورو وڏو آهي، ميري ڪوٽ سمنڊ جي سطح کان 500 فُٽن جي اوچائي تي آهي، هن قلعي ۾ ڪُجهه رهائش لاءِ ڪوٺيون به ٺهيل آهن، جن ما ايئن محسوس ٿو ٿئي ته شاهي گھراڻي يا سپهه سالار جي رهڻ جي جڳهه به ٿي سگھي ٿي، هن قلعي ۾ پاڻيءَ جي بندوبست لاءِ هڪ وڏو انهو کوهه به پڻ موجود آهي. +ان کان علاوا هن قلعي جي دروازن ۾ ڪُجهه شاندار قس جا نقشَ به چِٽيل نظر اچن ٿا، جيڪي پڻ قديم دور جي نشاندهي ڪن ٿا. +ٽيون ڪوٽ بلڪل اولهه ۾ قدرتي چشمي ، جنهن کي مقامي ماڻهو ”پَرين جو تَڙ“ به چون ٿا، ان کان مٿان موهن دروازي کان اندازي مُطابق 1650 فُٽن جي بُلندي تي آهي، هي ڪوٽ هڪ قلعي بجاءِ هڪ وڏو چوڪور بُرج يا مورچو آهي، ڇو ته هن ۾ هڪ به بُرج ناهي هي رني ڪوٽ اندر وڏي ۾ وڏو مستطيل بُرج يا مورچو آهي. +رني ڪوٽ ڪڏهن ٺهيو، ڪنهن ٺاهيو، ان جو اڃا تائين مُحقق ڪو پتو لڳائي نه سگھيا آهن،پر اسان جي عالمن ان تي طبع آزمائي ضرور ڪئي آهي، جيڪا اندازن ۽ رِوايتن تي جُڙيل آهي، البته ڪُجهه محققن سنڌ جي تاريخ جي مُطالعي مان ڪُجهه ڪڙيون ملائڻ جي ڪوشش ضرور ڪئي آهي، پر اهي به ڪا حتمي راءِ نه ڏئي سگھيا آهن ته هي قلعو ڪنهن ٺهرايو يا ڪڏهن ٺهيو. +ڪن ليکڪن جو رايو آهي ته هي قلعو سنڌ جي ٽالپر حُڪمرانن ٺهرايو آهي، تي ڪي وري عرب کي کي هن قلعي جو ٺاهيندڙ چون ٿا، ته ڪي وري سٿين ۽ پارٿين ڏانهن منسوب ڪن ٿا، ته ڪي وري ايرانين ۽ يونانين ڏانهن اشارو ڪن ٿا، ۽ ڪن جو چوڻ آهي ته اشوڪ يا راڻي دهشلا لاءِ ٿا چون ته ان ٺهرايو آهي. +پر اڃا تائين ڪا به حتمي ۽ مدلل ڳالهه تحقيقي طور تي سامهون اچي نه سگهي آهي. +مُنهنجي ريسرچ مُطابق هي قلعو قبل مسيح جي دور جو ٺهيل آهي، ان جي طرزِ تعمير ۽ ڪُجهه تاريخي ڪتابن ۾ ان قلعي جا حوالا ملن ٿا. +نيرون ڪوٽ جي نالي سان تاريخي ڪتابن ۾ جيڪو ذڪر ٿيل آهي اهو، حيدرآباد واري قلعي جو نه بلڪه رني ڪوٽ وارو قلعي جو ذڪر آهي، محترم رشيد ڀٽي، بدر ابڙي جي ان راءِ سان آئون متفق آهيان ته رني ڪوٽ ئي نيرون ڪوٽ آهي نه ڪي حيدرآباد وارو قلعو. +مان تاريخي ڪتابن چچ نامي، ۽ ٻين تاريخ جي ڪتابن جي مُطالعي ۽ رني ڪوٽ مُطعلق لکيل مقالن ۽ بدر ابڙي صاحب جي رني ڪوٽ مُطعلق لکيل ڪتاب جي مُطالعي ۽ تقريبن 16 دفعا هي قلعو مڪمل گهُمي ڏسڻ کان پوءِ اهو چوان ٿو ته هي قلعو نيرون ڪوٽ ئي آهي ، جنهن جو ذڪر تاريخي ڪتابن ۾ آهي. +ڪنهن دور ۾ ايران قديم پارسيا جون حدون سنڌو نديءَ تائين هيون ڪراچي کان وٺي سيوهڻ ۽ جيڪب آباد تائين علائقو ايران جو حصو هو ۽ رني ڪوٽ جي قلعي جي باري ۾ هڪ خيال اهو بہ آهي تہ اهو ايرانين اڏيو. +مرزا قليچ بيگ لکيو آهي ته،"رنيءَ جو ڪوٽ سن جي شهر کان ٽن چئن ڪوهن تي جبل ۾ آهي. +اهو سنه 1812ع ڌاري مير ڪرم علي خان ۽ مير مراد علي خان ٺهرايو هو. +جو اتي پاڻيءَ جي واهي آهي. +اهو انهيءَ لاءِ ٺهرايو ويو ته مشڪلات جي وقت انهيءَ ۾ وڃي پناهه وٺجي پاسي کان رنيءَ جي نئي ٿي وهي +”مير حسن علي خان ٽالپر (متوفي 1324/1909) پنهنجي ”فتحنامي“ (سنڌي مثنوي) ۾ ”رني ڪوٽ“ جو تفصيلوار بيان ڪيو آهي، ۽ ان کي مير ڪرم علي خان (مير مراد علي خان سان شامل) (1227-1244) جي دور حڪومت جو هڪ ممتاز ڪارنامو ٺهرايو آهي ۽ ان جا چند پهلو هيٺئين ريت واضح ڪيا اٿس: ”رني ڪوٽ، اسان جي ابن ڏاڏن جو ڇڏيل نشان آهي. +جڏهن ڪاريگرن ان تي ڪم ڪيو، تڏهن ٽڪريءَ جي گهيري جي چوگرد جيڪي به شگاف ۽ کڏا هئا، تن کي ڀري ڇڏيائون ۽ بنياد کان وٺي چوٽيءَ تائين ان کي قدرتي هموار زمين بنائي ڇڏيائون. +ان بعد هنن مٿانهين سطح واري زمين کي به هموار ڪيو، ۽ ان تي هڪ ديوار کڙي ڪئي. +سڄي ديوار پٿر جي هئي. +جنهن جي ڊيگهه ڪوهن تائين پکڙيل هئي. +ٽڪر جي هڪ پاسي تي لوهي برج کڙا ڪيل هئا. +ازان سواءِ هزارن وڏن ۽ لاتعداد ننڍن ڪنگرن سان سينگاريل هئي. +ٻيو قلعو، جو شير ڳڙهه سڏجي ٿو، سو ان جي اندر هو. +چار فصيلون يا پشتپناهون، شير ڳڙهه قلعي جي ديوار تي بيهاريل هيون. +ٻي به هڪ مضبوط اڏاوت هئي، جنهن کي ميري سڏيو ٿي ويو، جا چئن فصيلن سان جڙيل هئي. +“ اڪٽر اين. +بلوچ پنهنجي هڪ خط ۾ ڪرنل رشيد جو ڌيان هن پاسي ڇڪايو آهي ته وڏو قلعو اندرين ٻن ننڍن قلعن سميت نواب ولي محمد خان لغاريءَ پنهنجي نظرداريءَ هيٺ ٽالپور حاڪمن جي لاءِ ٺهرايو هو، پر قلعي جا وڏا دروازا جيڪي هن جي غير حاضريءَ ۾ ٺاهيا ويا هئا، تن ۾ نقص رهجي ويو هو ۽ اهي ۽ اهي فولادي دروازا، جن ۾ لوهي سيخون لڳل هيون، سي مينهن جي پاڻيءَ ۾ اهڙيءَ طرح ته لڙهي ويا هئا، جو لوهي سيخون رسن وانگر وٽجي سٽجي ويون هيون. +ان قلعي جي اڏاوت تي سترهن لک روپيا خرچ آيو هو. +فتح نامي جي لکڻ مطابق اهو قلعو سال 1227 کان 1244 هجري مطابق 1812 کان 29-1825 عيسوي تائين جي عرصي ۾ جڙي راس ٿيو هو. +ڊبليو. +هيوز پنهنجي ”سنڌ گزيٽيئر- 1876ع“ ۾ ان ساڳئي بيان جي تصديق ڪندي لکيو آهي ته اهو قلعو ٻن ٽالپور اميرن اڻويهين صديءَ جي شروعات ۾ ٺهرايو هو. +هو ڪئپٽن ڊيلهـُـوسٽ، اسسٽنٽ ڪواٽر ماسٽر جنرل آف بمبئي آرمي جو حوالو ڏئي ٿو، جنهن جو بيان هو ته اهو قلعو مير ڪرم علي خان ۽ مير مراد علي خان سن 1822ع ۾ ٻارهن لک رپين ۾ جوڙايو هو. +عظيم الدين ٺٽوي، فتح نامه جي مصنف ميرن جي تعريف ۾، جن جو هو ملازم هو، 1812ع واري مرمت کي بدلائي کين هن قلعي جو ٺاهيندڙ بنايو آهي. +ايم ايڇ پنهور ته اهو به ڄاڻايو آهي ته 1526-1525ع ڌاري بابر رني ڪوٽ جي قلعي۾ ۾ رهيو هو. +بدر ابڙو سان سهمت ٿيندي ڪن ٻين محققن به اها راءِ ڏني آهي ته رني ڪوٽ قلعو نهايت قديم آهي. +چچنامي وارو جيڪو نيرون ڪوٽ آهي سو اصل ۾ رني ڪوٽ آهي. +رني ڪوٽ قلعي اندر شاھ پير واري لنگھ سان پٿرن تي چٽسالي ملي آهي. +محققن جو رايو آهي ته انهي چٽساليءَ جي ڄمار ڪَٿَڻ سان به قلعي جي قدامت تي روشني پئجي سگهي ٿي. +قلعي جا دروازا. +هن قلعي ۾ داخل ٿيڻ لاءِ جيڪي دروازا ٺهيل آهن، سي اهڙا رواجي نه آهن، جيئن عام قلعن ۾ ٻاهران ئي نمايان ڏسڻ ۾ ايندا آهن، بلڪ هي هڪ قسم جا رڳو لنگهه Entrance آهن. +هن قلعي کي اهڙا چار لنگهه يا گذرگاهه آهن، جن جا نالا هي آهن: (1) سن يا اڀرندو دروازو، (2) آمري يا اتر- اڀرندو دروازو، (3) شاهه پير يا ڏکڻ دروازو ۽ (4) الهندو يا مٿانهون دروازو (موهن دروازو). +اڀرندي وارو ”سن دروازو“ هڪڙي ننڍڙي ديهه جي نالي پٺيان سڏجي ٿو، جا قلعي کان اٺ ميل اڀرندي طرف آهي. +”آمري دروازو“ ، آمريءَ جي نالي پويان سڏجي ٿو، جو آثارقديمه جو هڪ نهايت مشهور ۽ تاريخي مقام آهي. +ان جي کوٽائي آثار قديمه جي ماهرن طرفان ٻه دفعا ٿي چڪي آهي. +سندس’پراڻي تهذيب‘ ڪافي شهرت حاصل ڪئي آهي. +آمري، سن کان پندرهن ميل پري، اُتر ۾ لاڙڪاڻي ڏانهن ويندڙ مکيه رستي تي سنڌونديءَ سان لڳولڳ آهي. +هن کي ڏسڻ سان، قلعي جي عظيم آثارن بابت پڻ دل ۾ ڪيترائي خيال پيدا ٿين ٿا. +شايد هيءُ قلعو تڏهن ٺهيل ٿو ڏسجي، جڏهن آمري شهر اڃا سرسبز ۽ آباد هو. +اهو ئي سبب آهي، جو اتر- الهندي دروازي کي هن ئي مشهور شهر جي پويان نالو ڏنو ويو آهي، ڇو ته انهن ڏينهن ۾ شهرن ، ڳوٺن، توڙي قلعن جي دروازن کي، مشهور آبادين ۽ بستين جي نالن پويان سڏجڻ جو رواج عام هوندو هو. +ڏاکڻو گذرگاهه يا ”شاهه پير دروازو“ ، آمري دروازي کان البت هيٺائين سطح تي آهي. +اڀرندي وارو دروازو يا ”سن دروازو“ تمام گهڻو نشيب ۾ آهي. +هن مان ڏسبو ته باالآخر الهندو دروازو ئي واحد مٿانهون دروازو آهي (مهين جو دڙو)، جو اتي بيٺل اتاهين ڪوٽ کي ويجهو آهي. +ازان سواءِ ٻه ٻيون خاص اڏاوتون به قلعي جي ديوارن جي وچ ۾ موجود آهن، جن مان هيٺئين اڏاوت کي ”ميري“ سڏيو وڃي ٿو ۽ مٿئين اڏاوت کي ”شير ڳڙهه“ قلعو سڏيو وڃي ٿو. +اهي ٻئي رهائشي قلعا آهن ۽ يقيناً واليء رياست جا اڏايل هئا. +”ميري“ قلعو، هن قلعي بنديءَ جي قريب قريب مرڪز ۾ آهي، سو سن واري دروازي کان اٽڪل ٽن ميلن تي ٿيندو ۽ اتان الهندو دروازو وري تقريباً ٻيا ٻه ميل مفاصلو ٿيندو. +اهو مفاصلو ماپ ڪيل نه آهي، پر جيڪو وقت مسافريءَ ۾ لڳو، تنهن مان اندازو لڳائي بيان ڪيو ويو آهي. +اهڙيءَ طرح سان اندروني ايراضيءَ جو قطر پنج ميل ٿيندو. +سموري ايراضيءَ جو تـخمينو جدا جدا لڳايو ويو آهي، جو پندرهن کان ارڙهن ميلن تائين چئبو. +انهيءَ ماپ کي به آخري طور تڪميل شده نه سمجهيو وڃي، ڇاڪاڻ جو ان جو دائرو سڌيءَ ليڪ ۾ نه آهي. +ديوارون ور وڪڙ کائينديون، ٽڪرين جي مٿان ۽ هيٺان، پيچ در پيچ مڙنديون وڌنديون هلن ٿيون. +هيوز جو اندازو پندرهن ميل آهي. +محترم جي.ايم. +سيد جي خيال ۾ پکيڙ ارڙهن ميل ٿيندي. +نقشي ۾ وري دائري جي ماپ تيرهن ميل ڏيکاريل آهي. +ماٿريءَ جي هيٺ ۽ مٿي ۽ آسپاس جي سموري پکيڙ اٽڪل سورهن - سترهن ميل ٿيندي. +ٻه ڪوٽ، جن جو اڃا هاڻي ذڪر ڪيو ويو، سي به ڪن اهم عملي مقصدن جي لاءِ تيار ڪيا ويا آهن. +اهي به انهيءَ مقرر ڪيل ايراضيءَ جي اٽڪل روءِ مرڪز ۾ اچي وڃن ٿا ۽ هن ايراضيءَ جي هڪ اهم ۽ پيچيده جڳهه والارين ٿا. +انهن ٻن قلعن جو آءٌ اُن وقت تفصيل سان ذڪر ڪندس، جڏهن انهن جي اڏاوت جي سوال تي ايندس. +سڄي اندروني ماٿريءَ جو نظارو انهن ٻن قلعن مان صاف طرح سان نظر اچي ٿو. +معلوم ٿئي ٿو ته فوجي اسبابن ۽ ذريعن جي استعمال وقت، دفاع جي سلسلي ۾ هي ٻئي قلعا، ٻئي ۽ ٽئين دفاعي محاذ ۽ ڪارروائيءَ ۾ چڱيءَ طرح سان ڪم آيا هوندا. +انهن ٻن ڪوٽن ۾ اضافي طور ٻيون به قلعي جهڙيون اڏاوتونلڌيون ويون آهن. +هڪڙي الهندي دروازي جي نزديڪ آهي ۽ قريب قريب ديوار سان متصل آهي ۽ ٻي اڏاوت اڀرندي دروازي جي نزديڪ آهي ۽ ٽڪريءَ جي مٿانهين هنڌ تي ٻڌل آهي. +ٻنهي اڏاوتن تي ڪشادا، مستطيل منارا ٺهيل آهن. +پهرين کي ”چن ياري“ سڏيو وڃي ٿو. +تاج پور وارن نوابن (18) جا، جيڪي نواب ولي محمد خان لغاريءَ جا پويان آهن، جنهن انهيءَ قلعي جي رٿابنديءَ ۽ تعمير جي نگراني ڪئي هئي، تن جا خانداني دستاويزات ۽ روايات پڻ قلعي جي اڏاوت جي انهيءَ بيان جي تصديق ڪن ٿا. +هاڻي فقط قلعي مان گذرندڙ جابلو نئن جي پيٽ ۾، پلين جي هيٺان لوهه جي مضبوط سيخن سان دروازا ئي کوڙڻ باقي هئا، ته نواب ولي محمد خان لغاريءَ کي قنڌار جي شاهه شجاع الملڪ جي مقابلي ڪرڻ لاءِ منتقل ڪيو ويو، جيڪو سنڌ ۾ ڪاهي آيو هو، ۽ شڪارپور تي قبضو ڪري ويٺو هو. +ان کان پوءِ اهي دروازا اطمينان بخش نموني سان نه لڳائجي سگهيا، جنهن ڳالهه قلعي کي حملي لاءِ آسان بڻائي ڇڏيو. +جيتوڻيڪ قلعي جي ٻن صدر دروازن جي برجن تي توبون نصب ڪيون ويون، ان جي باوجود ٽالپر خاندان جي آخري 25 سالن (1259ع - 1234ع) جي دوران هن قلعي جي مضبوط پناهگاھ جي حيثيت سان نئين سر آبادڪاري ٿي نه سگهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2573.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2573.txt new file mode 100644 index 0000000..cf80b0f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2573.txt @@ -0,0 +1,98 @@ +روھڙي +روھڙي پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي سکر جو هڪ شھر ۽ روهڙي تعلقو جو صدر مقام آھي جتي پاڪستان جو سڀ کان وڏو ريلوي پليٽفارم ۽ جنڪشن آھي. +ھي شھر درياء سنڌ جي ڪناري تي واقع آهي. +درياء جي ٻئي ڪپ تي ان جو جوڙيوار شھر سکر واقع آهي. +روھڙي جو بنياد ڪيئن پيو. +سکر وانگر سنڌ جي سري ۾ روهڙي به قديم آهي، جنهن جي قدامت جي باري ۾ ڪي شيون درياه جي پيٽ مان 1875ع ۾ هٿ لڳيون، اهي شيون پٿر واري دور سان تعلق رکندڙ هيون. +اهڙو بيان رائل انجنير مسٽر ٽويملو ۽ مسٽر جان ٽيٽ جي ٻن مضمونن مان معلوم ٿيو جيڪي جرنل ايشياٽڪ سوسائٽي ۾ بيان ڪيل سال ۾ شايع ٿيا هئا. +ائين معلوم ٿو ٿئي ته ٽڪريءَ تي پنجاه فوٽن جي بلنديءَ تي هي شهر ڪيترا دفعا آباد ٿي ۽ پوءِ مٽندو رهيوref> +سنڌ گزيٽئر ۾ شهر جو نالو ”لوهڙي“ ڄاڻايل آهي. +ڪپتان اي – ويسٽ ميڪاٽ 1841ع ۾ جرنل ايشياٽڪ سوسائٽي بنگال ۾ شهر جو نالو ”لوهر ڪوٽ“ لکندي ڄاڻايو هئائين ته اهو شهر جو قديم نالو هيو. +ريوٽي صاحب ”مهراڻ “ ۾ روهڙي جو قديم نالو ”روڙپورا“ يا ”روڙا ننگرا“ لکيو آهي. +روڙي سنسڪرت لفظ آهي معنيٰ ٽڪريءَ وارو شهر. +روهڙي جي به ساڳي معنيٰ آهي. +روهه معنيٰ جبل روهڙي معنيٰ ٽڪري. +اڄ تائين پنجاب ۽ هندوستان وارا هن شهر کي ”روڙي“ سڏين ٿا. +هاڻوڪي شهر متعلق سنڌ جي پهرين گزيٽئر ۾ مسٽر اي – ڊبليو هيوز صاحب ڄاڻايو آهي ته 696 هه 1297ع ۾ سيد رڪن الدين تعمير ڪرايو. +يعني سلطان علاو الدين خلجي جي ڏينهن ۾، جڏهن علاؤ الدين خلجي رضوي سيدن لاءِ ڪوٽ تعمير ڪرايو هو. +جي – ايڇ ڪزنس صاحب ”سنڌ جي آثار قديمه“ ۾ لکيو آهي ته هي شهر مخدوم رڪن الدين بن صدر بن مخدوم بهاؤ الدين ذڪريا ملتاني تعمير ڪرايو، جنهن کي سلطان فيروز شاه تغلق اخلاص خان جو لقب ڏنو هو. +ڪزنس صاحب جو بيان غلط آهي ڇو ته مخدوم ابو الفتح رڪن الدين 735 هه ڌاري سلطان محمد تغلق جي ڏينهن ۾ وفات ڪئي هئي ۽ سلطان فيروز شاه تغلق 752 هه 1351ع ۾ تخت تي ويٺو هو. +فيروز شاه ملڪ رڪن الدين کي بکر جو نواب مقرر ڪيو هو. +سيد ڪو نه هو، ٽڪري جنهن تي شهر ٻڌل هو، اها پنجاه فوٽ بلند آهي. +اڳ درياه جي طغياني وقت پاڻي ٽڪريءَ سان لڳي وهندو هو ۽ پاڻيءَ جي چاڙهه جا نشان اڄ تائين موجود آهن. +درياه جي کاٻي ڪپ تي هئڻ ڪري هن شهر ستت واپار ۽ زراعت ۾ ترقي ڪئي ۽ چوڌاري باغات ۾ ميويدار وڻن ڪري ”چمن – سنڌ“ ڪوٺجڻ لڳو ۽ شهر ۾ سوا لک پير ابدي ننڊ ۾ آهن، جن جي ڪري ”روهڙي شريف“ ڪوٺجي ٿو. +غرض ته سکر ۽ روهڙي علم، هنرن ۽ روحاني فيض ڪري تاريخ ۾ وڏو ڪردار ادا ڪيو آهي +تاريخ. +ھن شھر جي اوڀر ۾ 10 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي اروڙ يا الور جو قديم شھر واقع ھيو +عربن جي اٺين صدي عيسويءَ ۾ سنڌ ۾ آمد کان اڳ واري تاريخ جي باري ۾ جن علائقي متعلق رڪارڊ تمام گھٽ آھي, پر الور ان وقت اتر سنڌ جي راء ۽ پوء برھمڻ خاندان جو گاديءَ جو هنڌ ھيو ۽ 711 ۾ محمد بن قاسم ان تي قبضو ڪيو962 ۾ زلزلي جي ڪري درياء سنڌ جو وھڪرو بدلجي ويو جنھن سان الور ڦٽي ٿيو. +ان بعد الور جو روھڙي جي صورت ۾ ٻيھر بنياد پيو تيرھين صدي عيسويءَ ۾ روھڙي درياء سنڌ جو ھڪ مصروف بندر ھيو ۽ زرعي جنسن جي واپار جو مرڪز ھيو. +روهڙي شھر سنڌ جي قديم ۽ تاريخي شھرن مان ھڪ آھي. +ھي سنڌو نديءَ جي اڀرندي ڪناري تي اڏيل آھي، ھتي تمام جھونيون، وڻندڙ ۽ تاريخي عمارتون آھن، جن ۾ ڪنھيا لال ڪاٽيج تمام مشھور ۽ ڏسڻ وٽان آھي ۽ لئنسڊائون پُل تان لھندي سامھون تمام خوبصورت ڏيک ڏيندي آھي. +ھي شھر، بکر کان ھڪ دلڪش نظارو پيش ڪري ٿو. +ھن جي ڀر سان درياءُ جي ٻيٽن ۽ ٽڪرين مان قديم زماني جون شيون ھٿ آيون آھن، جن کي ڏسي قديم آثارن جي ماھر ليفٽيننٽ ٽيوملر اندازو لڳايو آھي تہ ھي شھر تمام قديم ۽ پٿر واري دور ۾ بہ آباد ھيو. +قديم آثارن جي ھڪ ٻئي ماھر ڊاڪٽر بلئم فورڊ انھن شين کي ڏسي اندازو لڳايو ھو تہ ھندوستان جي ٻين علائقن مان لڌل شين جي ڀيٽ ۾ ھتان جون شيون وڌيڪ سھڻيون آھن. +ھي شھر زماني جي لاھين چاڙھين سبب ڪيترا ئي دفعا آباد ۽ غير آباد ٿيندو رھيو آھي. +جيتوڻيڪ ھي قديم شھر آھي، پر ھاڻوڪو شھر گھڻو پراڻو نہ آھي. +عربن جي سنڌ تي ڪاھ وقت ھن شھر جو نالو نشان ئي ڪونہ ھيو ۽ اروڙ سنڌ جي گادي جو ھنڌ ھيو، پر پوءِ درياءُ جي ڦير سبب اروڙ جو شھر آھستي آھستي ڦٽڻ لڳو ۽ روھڙي جو شھر آباد ٿيڻ لڳو. +شاھ بيگ ارغون، سنڌ جي فتح کان پوءِ بکر جي قلعي کي مضبوط ڪرڻ وقت، بکر جي سيدن ۽ قاضين کي ھن شھر ۾ زمين ڏيئي آباد ڪيو، ان ڪري ھي شھر وڌڻ لڳو. +ابن ھوقل، ادريسي، ٻين عرب مورخن، ابوالفضل ۽ يورپي سياحن، روھڙي جي باغن، ميون، گلن، کارڪن، درياءُ جي مڇي، خاص ڪري پلي، ۽ بندر جي وڻج واپار جي پڻ ساراھ ڪئي آھي. +ھن شھر کي خاص اھميت، حضور اڪرم صلي الله عليه وسلم جن جي وار مبارڪ جي ڪري آھي. +وار مبارڪ، ھڪ سوني جواھرن سان جڙيل دٻليءَ ۾ رکيل آھي. +چيو وڃي ٿو تہ وار مبارڪ وارو روضو، ايران جي بادشاھ نادر شاھ ٺھرايو ھو. +وار مبارڪ جي روضي جي ڀر سان ھڪ عاليشان مسجد پڻ ٺھيل آھي جا سن 1545ع ۾ جڙي راس ٿي. +روھڙي ۾ ھڪ ٻي عاليشان جامع مسجد به وار مبارڪ واري روضي جي ڀر سان ٺھيل آھي جيڪا شھنشاھ اڪبر جي گورنر فتح خان 1583ع ۾ تعمير ڪرائي، اھا مسجد وڻندڙ ڳاڙھين سرن سان ٺھيل آھي، جنھن تي ٽي عاليشان گنبذ آھن، پر اھا ھن وقت زبون حالت ۾ آھي. +ٽين عاليشان مسجد عيدگاھ آھي جنھن کي ٽي قبا آھن، جا سن 1593ع ۾ مير معصوم بکري ٺھرائي، انھن کان سواءِ ھڪ ٻي مسجد به آھي جيڪا مير يعقوب علي شاھ جي آھي ۽ 1677ع ۾ جڙي راس ٿي. +ھي مسجد تمام وسيع آھي ۽ قلعي وانگي اڏيل آھي. +سيدن کان سواءِ ھت ٻيا بہ ڪيترائي بزرگ، عالم ۽ فاضل ٿي گذريا آھن. +سنڌ جو ھڪ وڏو شاعر قادر بخش ”بيدل“ ۽ سندس فرزند محمد محسن ”بيڪس“ بہ ھن ئي سرزمين ۾ دفن ٿيل آھن. +ذوالقعد جي مھيني ۾ بيدل جو ۽ رمضان شريف ۾ بيڪس جو ميلو لڳندو آھي. +سنڌ جو مھان تاريخدان، ۽ عوامي ليکڪ، ڪھاڻيڪار، ناول نگار، ڪالم نگار ۽ ڊراما نويس امر جليل بہ ھن شھر سان واسطو رکي ٿو. +روھڙي جو شھر اوڻيھين صديءَ تائين علم ۽ فضل جو مرڪز رھيو. +ھن شھر جي ڏکڻ ۾ درياءُ جي ڪناري تي ستين جو ٿان نالي ھڪ جاءِ آھي جيڪا عام طور ستين جو آستان جي نالي سان مشھور آھي. +جنھن بابت مختلف روايتون آھن. +ان جي موجوده عمارت بکر جي گورنر مير ابوالقاسم نمڪين جوڙائي، مٿس صفہ صفا نالو رکيو. +ھو ان وڻندڙ جاءِ تي اونھاري جي راتين ۾ ويھي ڪچھريون ڪندو ھو. +روھڙي جي سامھون درياءُ ۾ بکر جي ٻيٽ جي ڀر سان ھڪ ننڍڙو ٻيٽ آھي، جنھن کي خواجہ خضر جو آستان سڏيو ويندو آھي. +ھن ٻيٽ تي ھڪ مسجد ھوندي ھئي جيڪا بکر جي نواب سعد خان سن 1011ع ۾ جوڙائي، جيڪا ڪجھ وقت اڳ ۾ ڊھي ختم ٿي وئي آھي. +بکر جي ٻيٽ جي ڀر سان ھڪ ٻيٽ تي ھندن جو تاريخي مندر آھي جنھن کي ساڌ ٻيلو، سکر ساڌ ٻيلو يا ساڌو ٻيلو چيو ويندو آھي، اتي جڏھن ميلو لڳندو آھي تہ دنيا جي مختلف علائقن مان عقيدتمند اچي حاضري ڀريندا آھن. +روھڙي ۾ ھڪ وڏو سيمينٽ جو ڪارخانو پڻ آھي، ۽ ھتي پاڪستان جي وڏين ريلوي جنڪشنن مان ھڪ جنڪشن پڻ آھي جنھن کي روھڙي جنڪشن چئبو آھي، جنھن تي ايندڙ ويندڙ ھر ريل گاڏي بيھندي آھي. +ھي شھر سکر سان ٻن پلين جي ذريعي ڳنڍيل آھي، ھڪ پل جو نالو لئنسڊائون پل آھي جيڪا 1888ع ۾ ٺھي راس ٿي ۽ ٻي پل 1962ع ۾ تعمير ٿي جنھن جو نالو ايوب پل آھي. +ٻنھي پلين جا ٻه ٻه حصا آھن ڇا ڪاڻ تي وچ تي بکر ٻيٽ آھي. +روھڙي طرف واري طرف ٻنھي پلين ڪو بہ ٿنڀو ڪونھي البت سکر طرف ٻنھي پلين کي ٿنڀا آھن. +لئنسڊائون پل تان اڳ ۾ گاڏيون ۽ ريل گاڏيون لنگھنديون ھيون پر ايوب پل کي ريلوي پل جي حيثيت سان تعمير ڪري لئنسڊائون پل تان ريل جي پٽڙي ختم ڪئي وئي. +لئنسڊائون پل اڄڪلھ ھلڪين گاڏين جي اچ وڃ لاءِ مخصوص ڪئي وئي آھي. +ٻنھي پلين جا سکر طرف وارا حصا سادا آھن پر روھڙي طرف وارا حصا انجنيئرنگ جو شاھڪار آھن ۽ ستين جي آستان کان ھڪ دلڪش نظارو پيش ڪن ٿا. +ايوب پل پاڪستان جي واحد Semi Suspension Bridge يعني جزوي لڏندڙ پل آھي، ۽ ھڪ اڌ گول ڪمان تي رسين جي ذريعي لٽڪيل آھي. +ٻين شھرن وانگر، آبادي جي واڌ جي ڪري روھڙي شھر ۾ بہ رھائش، تعليم، صحت ۽ صفائي جا مسئلا موجود آھن. +مرزا قليچ بيگ لکيو آهي تہ: "لوهري يا روهڙيءَ جو مٿي اشارو ڏنو ويو آهي ته ڪيئن اروڙ جي ڦٽڻ ڪري اتي جي ماڻهن اچي اهو شهر ٻڌو۽ آن جو نالو بہ گهڻو ڪري رور مان پيو ۽ هاڻ سڏ جي بہ روهڙي ٿو. +اهو وار مبارڪ ۽ ان جي قديم مسجد جي ڪري مشهور هو. +اها مسجد سنہ 954 هجري (=1545ع) ڌاري جڙي ۽ وار مبارڪ بہ تڏهين آيو. +اهو وار حضرت صلعم جن جي سونهاري جو چوڻ ۾ ٿو اچي ۽ عبدالباقي نالي شخص اتي آندو. +جو شيخ نظام الدين جو ناٺي هو ۽ اهو شيخ حضرت ابوبڪر جي اولاد مان هو ۽ لوهريءَ ۾ اچي رهيو هو. +اهو هڪ انچ جو چوٿين پتي جيترو مس آهي ۽ سوني قلمدان ۾ رکيل آهي ۽ حج جي ڏينهن ماڻهو انهيءَ جي زيارت ڪندا آهن. +روهڙي جي ٻي مشهور عمارت جامع مسجد آهي. +جا اڪبر بادشاه جي زماني ۾ فتح خان حاڪم سنہ 1583ع ڌاري ٺهرائي هئي. +ڏهاڪو ورهيه انهيءَ کان پوءِ عيد گاھ ٺهي. +ٻي جهوني مسجد مير يعقوب علي شاه جي آهي، جو ڪوٽائي سيدن مان هو. +اها سنہ 1677ع ۾ جڙي هئي. +شهر جي ڏکڻ ڏي هڪڙيءَ ٽڪري تي درياھ جي بنھ ڪناري تي هڪڙو مقام آهي. +جنهن کي ستين جو ٿان چوندا آهن. +اتي گهڻيون ئي قبرون آهن. +انهن ۾ مکيہ قبر آهي. +مير قاسم سبزواري سيد جي. +جنهن تي سنہ 1018ع/ھ لکيل آهي. +انهيءَ تي اڃا بتي ٻرندي آيه ۽ انهي کي قاسم شاھ جو ٿان چوندا آهن. +انهي سيد جو ذڪر بکر ۾ آيو آهي. +اتي ٻيون به ڇهه مکيه قبرون آهن، جنهن ڪري اڳي ستين جو ٿان چئبو هو، پوءِ ماڻهن ستين جو ٿان ڪيو ۽ چوڻ لڳا تہ اتي ستيون يا پاڪ ڪنواريون بيبيون حق بخشي اچي انهن ڪوٺين ۾ رهڻ لڳيون ۽ اتي ئي مري ويون. +انهيءَ جي سامهون روهڙي ۽ بکر جي وچ ڌاري درياھ ۾ هڪڙو ننڍڙو ٻيٽ آهي، جتي هڪڙي ننڍڙي مسجد بہ آهي. +انهي کي خواجہ خضر جو ٿان چوندا آهن. +جتي پوءِ هندو اچي ڏيو ٻاري پوڄا ڪندا هئا ۽ چوندا هئا تہ زنده پير آهي. +يعني درياھ شاھ يا اڏيرو لعل. +مسلمانن جي قول موجب شاھ حسين نالي دهلي جو هڪڙو سوداگر پنهنجي نياڻي سميت ٻيڙي تي چڙهيل اچي درياهه تان لنگهيو ۽ حج تي ٿي ويو. +اروڙ وٽ دلوراء بادشاھ هن کي روڪيو ۽ زور سان سندس ڌيءَ کسڻ ٿي گهريائين. +پر انهي خدا کي مدد لاءِ سوال ڪيو. +خواجه خضر هڪدم اچي حاضر ٿيو ۽ درياه الور ڇڏي بدلجي اتان روهڙي وٽان وهڻ لڳو ۽ ٻيڙي صحيح سلامت لنگهي ويئي. +انهيءَ جي يادگيري لاءِ شاھ حسين اتي هڪڙي مسجد جوڙائي، جيڪا تاريخ اتي اڪريل آهي ۽ جا لفظ” درگاھ اعليَ“ مان ٿي نڪري، سا سنہ 341ھ آهي، يعني 952ع، پر شڪ آهي تہ اهو پهڻ پوءِ ٺاهي اتي هنيو ويو آهي، جن ٻين پهڻن کان پوءِ جو ٿو ڏسجي. +مسجد تي تاريخ سنہ 1011ھ (=1602ع) جي آهي. +خارجي ڳنڍڻا. +روهڙي جي ويب سائيٽ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2577.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2577.txt new file mode 100644 index 0000000..de38042 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2577.txt @@ -0,0 +1,37 @@ +ستين جو آستان +مير ابوالقاسم نمڪين جي قبرستان واري ٽڪري کي، قبرستان ٺھڻ کان اڳ ستين جو ٿان سڏيو ويندو ھو، يعني ستين جو اسٿان، جنھن کي فارسي ۾ ”ستياسر“ جي نالي سان لکيو ويو آھي، جيڪو غالبن ”سرتين“ يا ”ستين جو اسٿان“ جو بگاڙ ڀانئجي ٿو. +اڪبر نامي ۾ ان کي ”ڪوھ ھفت دختر“ لکيو ويو آھي، ”ماثرالامرا“ جو مصنف انھي ٽڪري کي ”کار ماتري“ سڏي ٿو. +ھي ٽڪري روهڙي ۾ واقع آھي. +مڪانيت. +مير ابوالقاسم نمڪين جو قبرستان روھڙي جي سول ڪورٽ جي ويجھو، اتر ۽ اولھ جي ڪنڊ تي درياء جي ڪپ تي ھڪ بلند ٽڪري مٿان ٺھيل آھي. +اوڀر کان ٻن فرلانگن جي پنڌ تي لئنسڊائون پل ۽ ايوب پل آھن. +سامھون اتر کان درياء جي ٻي ڀر سکر جو شھر آھي ۽ ڏکڻ اوڀر ڪنڊ تي ٻن ٽن فرلانگن جي فاصلي تي روھڙي جو شھر آھي. +بکر جي قلعي جون ڊٺل ديوارون اوڀر کان ڏسڻ ۾ اچن ٿيون. +ساڌ ٻيلو اتر کان درياء جي وچ تي سامھون موجود آھي. +جاء وقوع جي لحاظ کان ھي ٽڪرو بي مثال آھي. +چارئي طرف کليل ڪوھن تائين نظر پوي ٿي، قدرتي مناظر صبح شام پري پري تائين ڏسي سگھجن ٿا. +سڄو ڏکڻ طرف انبن ۽ کجين جي باغن سان ڀريو پيو آھي، سکر کان ايندڙ رستو (پراڻو قومي شاھراھ) درياء جو ڪپ ڏيو، انھي ٽڪري جي پھلو کي ڇھندو روھڙي ڏانھن وڃي ٿو. +تاريخي پسمنظر. +ڀانئجي ٿو ته اھا ننڍي ٽڪري ڪنھن زماني کان پنھنجي ھم جنس جبلن کان جدا ٿي اتي رھجي وئي آھي. +مشھور روايتن مان معلوم ٿئي ٿو ته اتي ستين جو اسٿان ھو ۽ اھا جاءِ انھن خدا رسيده بيبين جي رھائش سبب متبرڪ سمجھي ويندي ھئي. +مير ابوالقاسم نمڪين جڏھن بکر ۾ حاڪم ٿي آيو ته بکر کي ئي پنھنجي رھائش لاء پسند ڪيائين ۽ اتي ئي پنھنجا يادگار ٺھرائڻ شروع ڪيائين. +تڏھن انھي ٽڪري جو ماحول، جاء وقوع ۽ ڀرپاسي جا ڏيک کيس پسند آيا ۽ ھن انھي ٽڪري جي چوٽي کي صاف ڪرائي، ھموار ڪري، چوڌاري ديوار ڏئي، پڪين سرن جو فرش ٻڌرائي، چئني ڪنڊن کان چار منارا ۽ گوشا ٺھرائي، ان کي پنھنجي خاندان جي قبرستان طور ڪتب آڻڻ جو ارادو ڪيو، مگر ان کان اڳ جو فوتين کي اتي دفن ڪيو وڃي، مير صاحب ان جاءِ کي چانڊوڪين راتين ۾ مجلس آراتي لاءِ ڪتب آندو ۽ ان جو نالو ”صفه صفا“ رکيائين. +لب تاريخ جي مصنف انھي پھاڙي کي ”قاسم خواني“ جي نالي سان سڏيو آھي، انھي پھاڙي جي ايترن جدا جدا نالن جي ھوندي به خبر نه ٿي پوي ته کار ماتري يا صفه صفا تي ستين جو ٿان نالو ڇو پيو آھي، ڀانئجي ٿو ته صفه صفا تي ستين جو ٿان ٿيو آھي. +سنڌ جي ھڪ ڏند ڪٿا تي ھڪ ھندو تاريخ نويس لکيو آھي ته جڏھن مسلمانن بکر تي حملو ڪيو ھو تڏھن راجپوت عورتن پنھنجي ست بچائڻ لاء انھي جڳھ تي پاڻ کي باھ ۾ ساڙي آپگھات ڪيو ھو، جنھن ڪري ان تي ستين جو ٿان نالو پيو آھي، پر پوء مسلمانن ان جاء تي قبرون ٺھرائي ان جاءِ کي بگاڙي ڇڏيو آھي. +اھو حملو ڪڏھن ٿيو ۽ راجپوت بکر تي ڪڏھن حاڪم ھئا ان بابت ڪا به روشني پيل نه آھي. +ڏکڻ طرف چئن ڪوھن تي سنڌ جو تمام پراڻو گادي جو ھنڌ اروڙ آھي جنھن کي عربن فتح کان پوءِ الور سڏيو، ان زماني ۾ اھو مير صاحب جي جاگير ۾ ھو، انھي جي ڪنھن ڳوٺ ۾، جنھن جو نالو ”نيھ بدره“ (غالبن نيھ ٽڪر وارو علائقو) ھو، مير صاحب گدرن جا فصل لڳرائيندو ھو، گدرن کائڻ جو پاڻ به شوقين ھو ۽ ويلي تي ھڪ مڻ گدرا کائي ويندو ھو. +سنگتين، ساٿين، عالمن ۽ اديبن کي چانڊوڪين راتين ۾ انھي ٽڪري تي گڏ ڪري مجلسون ڪري قدرت جي نظارن مان لطف اندوز ٿيندو ھو. +”ماثرالامرا“ لکي ٿو ته چانڊوڪين راتين ۾ انھي ٽڪري جو نظارو بي نظير عالم ھو. +انھي صاف صحن تي چانڊوڪين راتين جون مجلسون مير صاحب جي زندگي تائين قائم رھيون. +1018 ھ ۾ مير نمڪين فوت ٿيو ۽ پھريون پاڻ ان ٽڪري تي آرامي ٿيو ۽ بعد ۾ اصلي مقصد مطابق اھو سندن خاندان جو قبرستان ٿي ويو. +ڏکڻ کان مٿي پھچڻ لاء جيڪا ديوار آھي ان جي ٻنھي پاسن کان خوبصورت صحرا ٺھيل آھن جيڪي ڏينھن جي آرام جي لاء ڪتب ايندا ھئا، اھڙي طرح اتر جي طرف کان اوڀر ۽ اولھ جي ڪنڊن تي ٻه حجرا آھن جن جو رخ درياء طرف آھي، جيڪي صبح شام درياء جي نظاري ڪرڻ لاء نشيمن جو ڪم ڏيندا ھئا. +فرش جي سطح کان پنج فوٽ چار انچ اوچائي تي ھڪ ٿلھو ٺھيل آھي جنھن جو ڊيگھ 48 فوٽ 6 انچ ۽ ويڪر 38 فوٽ آھي، ان تي ڏھ قبرون آھن، جن مان مکيه مير ابوالقاسم نمڪين جي آھي. +انھي ٿلھي تي چئني ڪنڊن تي چار منارا ترڪي منارن جي نموني تي آھن جيڪي پنج فوٽ کن اوچا ٿيندا. +نمبر 9 ۽ 10 قبرون چوني جي پلاسٽر جون آھن باقي سڀ پٿر جون آھن جن جو سمورو لوڙھ اڪر جي بھترين ڪم جو شاھڪار آھي. +ھڪ ٻي روايت ۾ حڪيم امير علي شاھ مرحوم فتح پوري (رياست خيرپور) لکي ٿو ته: غزنوي گھراڻي جي سنڌ تي قبضي ڪرڻ وقت روھڙي جي انھي جبل تي ست اولياء اچي چاليھو ڪڍڻ ۽ عبادت ڪرڻ لڳا جن جا نالا ھي آھن: شيخ عبدالحميد سھروردي، عبدالله ھريري، حمزه بن رافعه، علي بن احمد بصري، يوسف بن محمد بلخي، صفي الدان شيرازي ۽ ابوالحسن خرقاني. +جڏھن اھي بزرگ ان جاء تان پنھنجو چلو ختم ڪري روانا ٿيا تڏھن تبرڪ طور ان جاء کي چڱو سمجھي مٿس ”ستين جو آستان“ نالو پيو يعني ستن ماڻھن جي رھڻ جي جاء. +مسٽر ھينري ڪزنس جي ڏنل ھڪ تصوير مان معلوم ٿئي ٿو ته اھو قبرستان زبون ٿي ويو ھو، منارا ڊھي اچي پٽ پيا ھئا، قبرون ڊھي ويون ھيون، ڪتبا منتشر ٿي چڪا ھئا، عمارت جي خاص وضع، ٽڪري جي ماحول ۽ چوڌاري جي نظارن، محڪمه آثار قديمه کي متاثر ڪيو جنھن کي ان محڪمي حفاظت ۾ وٺي، ان جي نئين سر تعمير ۽ مرمت ڪري، قبرستان کي اصلي حالت ۾ آندو، منارا ٺاھيا ويا، قبرن جي مرمت ڪري مٿن اصلي ڪتبا لڳايا ويا، فرش لڳايو ويو ۽ حدبندي واري ديوار ٻيھر مضبوط ڪئي وئي ۽ حجرن کي به مرمت ڪري استعمال لائق ڪيو ويو. +حال. +ھن وقت تمام مضبوط حالت ۾ نہ آھي ۽ پاڪستان جي محڪمه آثار قديمه جي قبضي ۾ آھي. +خارجي ڳنڍڻا. +روهڙي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2590.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2590.txt new file mode 100644 index 0000000..086f64b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2590.txt @@ -0,0 +1,61 @@ +شاهه جو رسالو +شاهه عبداللطيف ڀٽائي جو رسالو سنڌي ادب ۾ هڪ املهه خزانو آهي. +شاھ جو ڪلام، مضمون جي مدنظر تي هيٺين جدا طبقن ۾ وراهي سگهجي ٿو. +شاهه جو رسالو جا سُر (چيپٽر). +شاهه جي رسالي جا هيٺيان سر آهن. +تحقيق. +ڊاڪٽر ارنيسٽ ٽرمپ پهريون غير ملڪي عالم هو جنهن رسالي کي ترتيب ڏيئي جرمني جي شهر ليپسگ مان 1866ع ۾ شايع ڪيو. +پيسن جي گهٽتائيءَ سبب هو رسالي جا باقي سُر ڇپائي نه سگهيو. +هن رسالي متعلق ڊاڪٽر دائود پوٽي لکيو ته، ”اگرچ ڇپايل نسخي ۾ گهڻيون ئي اوڻايون آهن، ته به هي ڇاپو ڪيترين ڳالهين ڪري ممتاز آهي. +هن ڌارئين ڪرستان پادريءَ کي آفرين هجي، جو سرجو شي ڏيکاري اهڙو امل ماڻڪ نروار ڪري ٻين لاءِ مثال پيدا ڪيائين. +ڊاڪٽر ارنيسٽ ٽرمپ جي رسالي جي شايع ٿيڻ جي هڪ سال کان پوءِ، مطبع حيدري بمبئي جي مالڪ قاضي ابراهيم پل بندري، شاهه جو رسالو سنگي حروفن ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو. +هن رسالي جي ڪتابت حاجي محمد سمي ڪئي. +ڪاتب جي اڳيان ٻه يا ٽي قلمي نسخا موجود هئا، جو رسالي جي حاشين تي مختلف پڙهڻيون ڏنل آهن. +ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ هن رسالي بابت مقدمي ۾ لکيو ته، ”هن ڇاپي جهڙو ردي نسخو هڏهين هٿ نه ايندو. +سنڌ ۾ جيڪوبه ڪن ڪچري جهڙو ڪلام، جو شاهه جي نالي ڳائيندا آهن يا جيڪي بيت مسخرا مجلسن ۾ راند وجهندي چوندا ويندا آهن وغيره، سي به سڀ سواءِ ڪنهن تميز جي منجهس ٿو ڦيا ويا آهن. +هن نسخي جي صورتخطي جهوني آهي، جنهن جي پڙهڻ ۾ گهڻي تڪليف ٿئي ٿي. +بمبئي واري رسالي جي شايع ٿيڻ کان پوءِ سنڌ جي تعليم کاتي سال 1900ع ۾، مسٽر تاراچند شو قيرام جي مدد سان نئين صورتخطيءَ ۾ شاهه جو رسالو ڇپائي پڌرو ڪيو، جنهن تي پوءِ گهڻي تنقيد ٿي. +اُن ڳالهه کي مدنظر رکندي، مرزا قليچ بيگ سال 1913ع ۾ شاهه جو رسالو ڇپايو. +مرزا صاحب سرڪاري ڇاپي کي سامهون رکندي، بمبئي ڇاپي وارا زائد بيت ۽ وايون رسالي ۾ داخل ڪيون ته جيئن پڙهندڙن کي سڀيئي بيت هڪ هنڌ ملي سگهن. +مرزا صاحب واري رسالي ۾ پڙهڻين جون تمام گهڻيون غلطيون موجود آهن. +سال 1923ع ۾ ڊاڪٽر گربخشاڻي رسالي جو صحيح ڇاپو شايع ڪرڻ جو بار پاڻ تي کنيو. +ڊاڪٽر صاحب سال 1931ع تائين رسالي جا ٽي جلد ڇپائي پڌرا ڪيا. +چوٿون جلد ڪن سببن جي ڪري ڇپائي نه سگهيو. +ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ رسالي جا جيڪي ٽي جلد شايع ڪيا، اُنهن ۾ گهڻو ڪري اِهو خيال رکيو ويو ته ٻين سالڪن جي بيتن کي الڳ ڪري هڪ صاف سُٿرو متن شايع ڪيو وڃي. +ڪنهن حدتائين ڊاڪٽر گربخشاڻي پنهنجي مقصد ۾ سڦل به ٿيو. +هن جي اڳيان قلمي نسخن جو ايترو گهڻو تعداد ڪونه هو، فقط پنج قلمي نسخا ۽ پنج ڇاپي رسالا سندس اڳيان هئا، جن جي آڌار تي هن متن جو بنياد رکيو. +اِهوئي سبب آهي جو هو بيتن جي گهڻي ڇنڊ ڇاڻ ڪري نه سگهيو. +ڪوشش ڪري ٻين سالڪن جا بيت الڳ ڪيائين.هُن بيتن جي معنيٰ، صحيح تلفظ ۽ لفظن جي سمجهاڻيءَ تي گهڻو زور ڏنو. +سندس رسالو پنهنجيءَ جڳهه تي اهم ماخذ جي حيثيت رکي ٿو، جتان پوءِ جي مؤلفن گهڻو لاڀ حاصل ڪيو. +اڃاتائين سندس رسالي جي گهڻي مڃتا آهي ۽ رسالو سنڌي ڪلاسيڪي ادب ۾ اهم جڳهه والاري ٿو. +ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ جي رسالي شايع ٿيڻ کان پوءِ غلام محمد شاهواڻيءَ جو رسالو شايع ٿيو، جنهن جون پڙهڻيون گربخشاڻيءَ واري رسالي تان ورتل آهن. +اُن جا ٽي سُر ’واصف‘ جا لکيل آهن، جيڪي الڳ الڳ سُرن جي صورت ۾ به شايع ٿيا، جيڪي پوءِ رسالي ۾ پڻ داخل ڪيا ويا. +شاه واڻيءَ جي رسالي ۾ ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ واري رسالي کان علاوه باقي جيڪي سُر آهن تن ۾ ڌاريون ڪلام گهڻو ئي آهن. +اُن جو سبب اِهو آهي جو ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ جا ٻيا سُر شايع ٿي نه سگهيا جو اُنهن کي خبر پئي ها ته ڪهڙا بيت ٻين سالڪن جا آهن. +شاهواڻيءَ جي اڳيان گهٽ ۾ گهٽ ٻه ماخذ: شاهه ڪريم جو رسالو ۽ ابيات سنڌي موجود هئا پر اُن جي باوجود‘ ”سُرآسا“ ۾ شاهه ڪريم جا بيت موجود آهن، جنهن مان خبر پوي ٿي ته موصوف ڪنهن به قسم جي کوجنا ڪرڻ جي ضرورت محسوس نه ڪئي ۽ بمبئيءَ واري رسالي کي اڳيان رکي باقي سُر ترتيب ڏنا. +غلام محمد شاه واڻيءَ جي رسالي شايع ٿيڻ کان پوءِ هندوستان مان ڪلياڻ بول چند آڏواڻيءَ جو رسالو شايع ٿيو. +اُن جو به ساڳيوئي حال آهي ۽ ڪيترن ئي سُرن ۾ ٻين سالڪن جا بيت موجود آهن. +هن صاحب به تحقيق نه ڪئي، ايستائين جو شاهه ڪريم جي رسالي کي به نه ڏٺو. +سڄو مدار گربخشاڻيءَ واري رسالي تي رکيو. +ڪلياڻ آڏواڻيءَ جي رسالي کان پوءِ علامه آءِ.آءِ قاضيءَ جو رسالو شايع ٿيو. +مون اِهو رسالو نه ڏٺو آهي، اِن ڪري اُن متعلق ڪجهه چئي نٿو سگهجي. +ڪَجهه سال اڳ عثمان علي انصاريءَ جو رسالو شايع ٿيو آهي. +فاضل مصنف ديباچي ۾ گهڻي خواهش ڪئي آهي ته ڌاريون ڪلام الڳ ڪيو وڃي، پر حال ساڳيو ئي آهي. +ڪافي سُرن ۾ ٻين سالڪن جا بيت ڏنل آهن. +البته بيتن جون ڪي نيون پڙهڻيون سامهون آيون آهن. +انصاري صاحب جي آڏو شاهه ڪريم جو رسالو، شيخ عبدالرحيم جو ڪلام ۽ خواجه محمد زمان جا بيت موجود هئا، پراُن جي باوجود ”سُرآسا“ ۾ شاهه ڪريم جابيت موجود آهن، جنهن جو ڪو جواز نٿو ٺهي. +هن صاحب به اُنهن ٽنهي ماخذن ڏانهن اک کڻي به نه نهاريو، جنهن مان اِهو نتيجو ڪڍي سگهجي ٿو ته انصاري صاحب به ٻين مـؤلفن جو رستو اختيار ڪيو ۽ تحقيق ڏانهن ڪو به توجهه نه ڏنو. +افسوس جو جنهن صاحب اُن کي ايڊٽ ڪيو آهي، تنهن به اُن ڏانهن گهربل ڌيان نه ڏنو آهي. +رسالي ۾ ايترو سو ٿيو آهي، جو سڀيئي ڌاريان سُر الڳ ڪيا ويا آهن، جيڪا هڪ خوش آئند ڳالهه آهي. +شاهه جي رسالي تي جيڪا محنت سنڌ جي برک عالم ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ صاحب ڪئي آهي سا ڪنهن کان به لڪل ڪانهي. +ڊاڪٽر صاحب سالن جا سال رسالي جي متن تي نور نچويو آهي، جنهن لاءِ سنڌي ادب سندس ٿورا ڪڏهن به لاهي نه سگهندو. +سنڌ جي هن اورچ عالم 1967ع کان شاهه جي رسالي جي جامع متن لاءِ تحقيق جي ڪم جو آغاز ڪيو، جنهن جي اشاعت جي شروعات 1989ع ۾ معياري متن جي پهرئين جلد جي پڌري ٿيڻ سان ٿي. +هي جلد”سُر ڪلياڻ ويمن“ جي متن، مهاڳ ۽ سمجهاڻيءَ واري حصي تي مشتمل آهي. +پهرئين جلد کي مرتب ڪرڻ وقت 46 قلمي نسخا ۽ 10 ڇاپي نسخا ڪتب آندا ويا آهن. +ايتري ساري مواد مان بيتن کي الڳ ڪرڻ، اُنهن کي ڀيٽڻ ۽ ترتيب ڏيڻ هڪ نهايت اوکو ڪم هو، جيڪو ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ صاحب وڏي خوش اسلوبيءَ سان مڪمل ڪيو آهي. +هن ايڏي ساري ڪم ۾ اُهي ڪارڪن پڻ مبارڪ باد جا مستحق آهن، جن بيتن کي اُتارڻ ۽ ڀيٽ ڪرڻ ۾ ڊاڪٽر صاحب جو سهڻو ساٿ ڏنو ۽ سڄي ڪم ۾ ڊاڪٽر صاحب جا اڻ ٿڪ ٻانهن ٻيلي ٿي رهيا. +اُنهن مخلص ڪارڪنن جي علمي سهڪار کان سواءِ رسالي جو ايڏو وڏو ڪم مڪمل ٿي نه سگهي ها. +شاهه جون سورميون. +شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي شاعريءَ جي سورمين کي سنڌي لوڪ ڪهاڻين جي اٺ راڻين طور سڃاتو وڃي ٿو، جن کي شاهه جو رسالو ۾ شاهي جو درجو ڏنو ويو آهي. +ترجما. +شاهه جو رسالو جو پهريون ڀيرو 1866ع ۾ ترجمو جرمن ٻوليءَ ۾ هڪ جرمن ودوان ۽ پادريءَ پاران ارنسٽ ٽرمپ ڪيو هيو، جڏهن 1860 جي ڏهاڪي ۾ هو سنڌي ٻولي ۽ سڀيتا ۽ جوڳين ۽ ڳائڻن کان متاثر ٿيو، جن شاهه لطيف جي آيتن کي ڳايو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2692.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2692.txt new file mode 100644 index 0000000..b974a0d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2692.txt @@ -0,0 +1,70 @@ +ڀڳت ڪنور رام +ڀڳت ڪنور رام سنڌي راڳي ۽ سنڌي صوفي شاعر هيو. +هو رهڙڪيءَ جي سنت سترام داس صاحب جو شاگرد هو. +هو 13 اپريل 1885ع تي سکر ضلعي جي ڳوٺ جروار ۾ پيدا ٿيو ۽ ڊسمبر 1939 ۾ سکر ۾ ٿيل مذهبي وڳوڙن ۾ قتل ڪيو ويو. +13 اپريل 1885ع، سنڌ جي راڳ، لوڪ رس جي دنيا جو ھڪ اھم ڏينھن هو. +ھن ڏينھن تي ڀڳتيءَ ۽ لوڪ رس راڳ جي راڻي ڀڳت ڪنور رام ميرپور ماٿيلي جي ڳوٺ ”جروار“ ۾ جنم ورتو. +ڀڳت ڪنور رام جي والد جو نالو تاراچند ۽ سندس ماءُ جو نالو تيرٿ ٻائي ھو، جنھن وقت ڪنور رام ڄائو، ان وقت ھڪ صوفي بزرگ سنت کوتارام، جروار ڳوٺ ۾ آيو. +تاراچند، ھيءُ ننڍڙو ٻار کڻي وڃي سنت کوتارام جي جھوليءَ ۾ وڌو، جنھن ٻار جو نالو ”ڪنوررام“ رکــيو. +شـروع ۾ ڪـنور رام ســنڌي پڙھڻ ويٺو، ان کان پوءِ فارسي پڻ سکيو، سندس پيءُ تاراچند کي زمين جو ٽڪرو ھو. +ڪنور رام ڪڏھن ڪڏھن ٻنيءَ تي جھار ھڪليندو ۽ نار ھلائيندو ھو. +جوان ٿيو ته ڪُھر وڪڻڻ شروع ڪيائين، ان دوران ڳوٺ حيات پتافيءَ جي درٻار ۾ ڀائي ھاسارام کان گُرمکي به سکندو رھيو، درٻار ۾ آئي وئي جي ٽھل ٽڪور پڻ ڪندو ھو، اتان جو ھڪ سنت سترامداس کيس سنتن ۽ ڀڳتن جون ڪھاڻيون ٻڌائيندو ھو. +اتي ئي ڪنور رام، سترامداس کان ڀڳت وجھڻ سکي ۽ سندس سنگ ۾ خود به سنت ٿيو ۽ سنڌ جي سنتن جو سرتاج بڻجي ويو +احوال. +سنت سترام داس سان ڀڳت ڪنور رام جي هڪ واقعي وسيلي واقفيت ٿي. +ھڪ دفعي سترام داس صبح جو جروارن ۾ اسر مھل ڀڳت پئي ڪئي ته ڪُھرن وڪڻڻ واري جو ھوڪو ٻڌائين. +ھوڪو اھڙي مٺڙي آواز ۾ ھو، جو سنت سترام داس ڪُھرن وٺڻ لاءِ مجبور ٿي پيو. +اھو ڪھرن وڪڻڻ وارو ڇوڪرو ڪنور رام ھو، جنھن سنت سترام داس کان پئسن وٺڻ کان انڪار ڪيو ۽ سنت سترام داس جو پيار، پنهنجائپ ۽ پاٻوهه ڏسي ھميشه لاءِ سندس چاڪريءَ ۾ رھي پيو ۽ اتي ئي رهي ڀڳتي ۽ سنگيت جي تعليم سان رچي ريٽو ٿيو. +1903ع ۾ منگھرياڻين جي زميندار ڀائي اوتو مل جي نياڻيءَ سان سندس شادي ٿي. +ڀڳت ڪنور رام باقاعدي ڀڳتون وجھڻ شروع ڪيون، ان دوران کيس جيڪي ڪجهه ملندو ھو، اھو غريبن ۽ محتاجن ۾ ورھائي ڇڏيندو ھو. +ھڪ ڀيري ڀڳت ڪنور رام شھدادڪوٽ ۾ اڃا ڀڳت وڌي ته ھڪ فقير دانھن ڪئي: ”خالي جھولي ڀري ڏي، ٻچا پيا بک ۾ پاھه ٿين. +“ ڀڳت پنھنجي جھوليءَ مان مٺ ڀري ان فقير کي ڏني. +فقير ڏٺو ته اھي سڪا چانديءَ جا نه، پر ٽامي جا آھن، سو ڪاوڙ مان سڪا کڻي ڀڳت جي منھن ۾ ھنيائين ۽ کيس گھٽ وڌ ڳالھائڻ لڳو. +ڀڳت ڪنور کي چڱو خاصو ڌڪ لڳو، ڀڳت جا پريمي ان فقير تي ڪاوڙجي پيا، پر ڀڳت ھڪدم اُٿي پريمين کي روڪيو ۽ فقير کي چيائين ”ابا ڏيڻ وارو به الله ۽ وٺڻ وارو به الله، باقي ماريئي هروڀرو مون مسڪين کي“. +ائين چئي ٻي به مٺ ڀري فقير کي ڏنائين. +ڪنور ڀڳت وٽ ھندو مسلم جو مت ڀيد نه ھو، ڪو به سوالي ايندو هو ته خالي موٽي نه ويندو ھو +"اڳتي هلي ڪنور رام پنھنجي ٽوليءَ سان گڏ ڀڳت ڪرڻ لاءِ ٻاھر وڃڻ لڳو ته ڪيترائي غريب ۽ يتيم وٽس سوال کڻي ايندا ھئا، جيڪي ڀڳت ڪنور رام پورا ڪندو ھو. +ھڪ ڀيري ھڪڙي سواليءَ نياڻيءَ جي شاديءَ ۾ مدد لاءِ سوال ڪيو. +ڪنور رام اتي جھولي جھلي سون چانديءَ جي ڳھن سان گڏ 1100 رپيا جمع ڪري سواليءَ کي ڏنا. +اھڙيءَ طرح ڪنور رام ڪيترن ئي سوالين جي مدد ڪندو رھيو. +گائڪي. +ڀڳت ڪنور رام ڀڳتي جي گائڪي يا لوڪ راڳ ۾ جيڪا جاءِ والاري، تنھن ۾ پنھنجي دور جي ۽ خاص ڪري پوئين دور جي سڀني ڀڳتن کي پوئتي ڇڏي ويو. +ھن پنھنجي آواز جي جادوءَ ۽ انداز سان سنڌ ۾ ڀڳتي گائڪيءَ جو نئون بنياد وڌو. +سنڌ ۾ داستان گوئيءَ جو رواج تمام قديم رھيو آھي. +خاص ڪري حڪمرانن ۽ بادشاهن جي لڙاين دوران حصو وٺندڙ پھلوانن جي ويڙهه ۽ مرتئي تي جيڪي داستان بيان ڪيا ويندا ھئا، سي ڳاھن جي صورت ۾ ھوندا ھئا، اھا شاعري سنڌ جي واھڻن، وستين ۽ ڪچھرين ۾ چارڻ، سرندن ۽ دنبورن تي وڃي ڳائيندا وڄائيندا ھئا، سنڌ ۾ ڀڳتي ڳائڻ جو انداز پڻ ٽولن جي صورت ۾ وجود م آيو. +ڀڳت ڪنور رام جو ٽولو ھونئن ته مشھور ھو، پر ڀڳت صاحب سدائين اڪيلو ڳائيندوھو ۽ اھڙي ته منفرد انداز ۾ ڳائيندو ھو، جو ھن مھل تائين راڳ جي دنيا ۾ جيئن استاد محمد جمن جو نقل ڪرڻ تمام ڏکيو آھي، بلڪل ائين ڀڳت ڪنور رام جي ڳايل صوفيانه ڪلام جو نقل ڪرڻ مشڪل آھي. +سائين جي. +ايم. +سيد پنھنجي ڪتاب ”جنب گذاريم جن سين“ ۾ هڪ هنڌ لکيو آھي ته ”جڏھن ڀڳت ڪنور رام جو ڳايل ھيءُ ڪلام ٻڌندو آھيان: +ته ان وقت کاڌو کائيندو ھجان يا پڙھندو ھجان، ٻئي ڪم ڇڏائي ويندا اٿم“. +سائين جي. +ايم. +سيد اڳتي اهو به لکي ٿو ته ڀڳت ڪنور رام نانڪ پنٿي سلسلي سان واسطو رکندو ھو. +جيتوڻيڪ راڳ جي دنيا جي سڀني ڳائڻن، ھن مھل تائين ڪنھن نه ڪنھن طرح راڳ کي پنھنجي معاش جو ذريعو بنايو، پر ڀڳت ڪنور رام واحد راڳي ھو، جنھن راڳ جي ڪمائي غريبن ۽ نادارن جي مدد لاءِ ڪتب آندي. +چون ٿا ته ھڪ ڀيري ڀڳت ڪنور رام پير جي ڳوٺ واري مندر ۾ پئي ڳايو ۽ آخري راڻو پئي ڳايائين ته پوليس اچي ڪڙڪي. +ھڪ فرياديءَ قرضن جي اوڳاڙڻ لاءِ هڪ ماڻهوءَ کي پوليس جي حوالي ڪيو ته ڪنور رام ان کي ڇڏائڻ لاءِ ”جھولي“ ڪئي ۽ راڳ تڏھن بس ڪيائين، جڏھن فرياديءَ چيو ته ’سائين! +منھنجا پئسا پورا ٿي ويا‘. +"ماسٽر چندر اعتراف ڪندو هو ته ھن ”اڏر وڃ طوطل ماڙيءَ“ وارو ڪلام، ڪنور رام کان سکيو ۽ ڳايو، جنھن جي اکر اکر ۾ تان ھڻڻ وارو انداز ھو. +ڪنور رام گھڻو ڪري آخر ۾ ”راڳ مارو“ ڳائيندو ھو ۽ ھر محفل جي پڇاڙي ”مارو“ راڳ ڳائي ڪندو ھو. +ڀڳت چندر چواڻي ته ڀائي ڪنور رام ”مارو“ راڳ ڳائڻ جو سبب اھو ٻڌائيندو ھو ته جيئن انسان کي ”موت“ جي يادگيري رھي +نامياري اديب علي احمد بروھيءَ ڪنور رام بابت ھڪ ھنڌ لکيو آهي ته ”ٻيجل ۽ راءِ ڏياچ نه ٻڌوسين ۽ نه ڏٺوسين، پر اسان ھڪ اھڙو سخي ڏٺو، جيڪو ڏيئي نه پچاري، سو ھو ڀڳت ڪنور رام. +شھيد ٿيڻ. +ڪنور رام زندگيءَ جو آخري راڳ مانجھندن ۾ ڳايو. +مانجهند شهر مان ڳائي ريل ۾ چڙهي دادوءَ ۾ لٿو ۽ اتان ٻيءَ گاڏيءَ ۾ سکر وڃڻ لاءِ رڪ اسٽيشن تي پھتو ته گاڏي ڇٽڻ بعد کيس پير صاحب ڀرچونڊيءَ جي هڪ مريد ۽ ظالم شخص جان محمد جلباڻيءَ بندوق ھڻي زخمي ڪري وڌو. +گاڏيءَ ۾ علاج نه ٿيڻ سبب باگڙجي اسٽيشن تائين رت وھڻ سبب ڪنور رام لاڏاڻو ڪيو. +سکر، روھڙيءَ ۽ ٻين شھرن ۾ ھندو توڙي مسلمان هن افسوسناڪ حادثي تي غم کان ڏاڍو مشتعل ٿيا. +اھو حادثو 1 نومبر 1939ع تي ٿيو ۽ سندس اگني سنسڪار 2 نومبر تي ڪيو ويو. +سندس آخري آرامگاھه رھڙڪيءَ ۾، سنت سترام داس جي قدمن ۾ آھي. +سنڌ اندر ڪجهه ناميارا ڳائڻا اھڙا به پيدا ٿيا، جن جو گھراڻو ڪڏھن به راڳداريءَ جي حوالي سان مشھور نه ھو، تن ۾ استاد الھڏنو نوناري، استاد منور علي شاهه سکر وارو، موھن ڀڳت ۽ سنت ڪنور رام خاص ڪري شامل آھن، پر انھن ۾ ڪنور رام، ڀڳتيءَ جو جيڪو انداز اختيار ڪيو، سو سڌو سنئون صوفياڻي ثقافت جي عڪاسي ھئي. +جامو ۽ ڇير، خاص ڪري ڪنور رام ئي متعارف ڪرائي. +استاد محمد ابراھيم برابر خان صاحب راڳي ھو، پر سندس انداز به سڌو سنئون ڀڳتي راڳ وانگر ھو، جيئن داستان گوئيءَ جو باني ”ڀڳت جاڙي“ کي چيو ٿو وڃي، تيئن ڀڳتي ۽ لوڪ رس گائڪيءَ جو باني ڪنور ڀڳت ھو. +ڪنور ڀڳت جي ٽولي سنڌ ۾ مثالي هئي. +راڳ جي سڄي حياتي سکيا وٺندڙ استاد ۽ خانصاحب برابر راڳ جا مھندار ٿين ٿا، پر ڪنور وانگر شايد ”لولي لال نون ڏيوان، نِڪي جھڙي ٻال نون ڏيوان“ ۾ ڳائڻ دوران ٻار جي ”اوئان“ کي ”سرگم“ جو انداز ڏئي نه سگھيا، پر ھي سڀ ڪجهه ڪنور ڀڳت جي فطري تخليقي صلاحيتن جو مظهر ھو. +عظمت. +ڪنور ڀڳت جي آواز جي جادوءَ سوين ماڻھن کي موھي وڌو، لڙيءَ رات ڳوٺن ۾ سندس آواز سبب ماڻھو ننڊون ڦٽائي، سندس راڳ ۾ شريڪ ٿيندا ھئا. +ڪنور جي آواز جون ماترائون مٿاھين سُر تي اڀرنديون ھيون، اتي سازن جا سر بيھي ويندا ھئا، ڪنور رام سونھن ۽ سُر جي جيڪا ھاڪ پنھنجي وقت ۾ پيدا ڪئي، سا اڄ تائين ڪنھن به ڳائڻي کي نصيب ڪا نه ٿي آھي. +ڀائي ڪنور رام جي حادثي تي ڄيٺانند ھيمنداس ڪويءَ ھيٺان ڪتابڙا ڇپايا، جيڪي سڀ هيمراج پرنٽنگ پريس، سکر مان ڇپيا. +مجسما. +ڀڳت ڪنور رام تي سنڌي ٻوليءَ جي سدا حيات اديب تيرٿ وسنت جو ڪتاب ”ڪنور“ ڪلاسيڪي حيثيت رکي ٿو +"ڀڳت ڪنور رام جا هند ۽ سنڌ ۾ ڪيترن شهرن ۾ مجسما موجود آهن. +انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجيءَ ڄامشوري جي ميوزم ۾ پڻ ڀڳت ڪنور رام جو مجسمو رکيل آهي، جيڪو لکنؤ ۾ رهندڙ ڀڳت چانڊورام ٺهرائي موڪليو هو، جيڪو سندس پُٽ کڻائي آيو هو ۽ هڪ خاص تقريب به سنڌالاجيءَ ۾ منعقد ڪئي وئي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2737.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2737.txt new file mode 100644 index 0000000..68da33e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2737.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +محمد حسين پنهور +محمد حسين پنهور المعروف ايم ايڇ پنهور 25 ڊسمبر 1925ع تي سنڌ جي دادو ضلعو، دادو تعلقو جي ڳوٺ محمد ابراهيم پنهور ۾ ڄائو، هن مڪينڪل ۽ اليڪٽريڪل ۾ انجنيئرنگ جون ڊگريون حاصل ڪيون هيون، جڏهن ته هن ايگريڪلچرل انجنيئرنگ ۾ پڻ ايم ايس سي جي ڊگري پڻ حاصل ڪئي. +تحقيق. +اهڙا ماڻهو تمام گهٽ آهن، جيڪي پنهنجي حياتيءَ جو وڏو حصو تحقيق کي ڏين، ۽ اهي ماڻهو ته بنهه اڻلڀ آهن، جيڪي پنهنجي سموري حياتي تحقيق کي ڏين، سائين پنهور صاحب انهن اڻلڀ ماڻهن مان هو، جيڪي زندگيءَ جو وڏو حصو نه، پر سموري زندگي تحقيق کي ڏيندا آهن. +هن پنهنجي سڄي زندگي تحقيق کي ڏني، هن ڪڏهن به پنهنجي پيرسنيءَ جو بهانو ڪري ڪم کان نه لنوايو، ۽ نه ئي وري اهو ٺهيل ٺڪيل جملو چئي پنهنجو ڪم بند ڪيو ته ”هتي ڪم ڪرڻ جو ماحول ئي ڪونهي. +“ ڪم ڪرڻ وارا ڪم جو ماحول پاڻ پيدا ڪندا آهن، ۽ جن کي ڪم ناهي ڪرڻو هوندو، سي ڪنهن به ماحول ۾ ڪم ناهن ڪري سگهندا. +هو انهن ماڻهن مان به نه هو، جيڪي ان انتظار ۾ هوندا آهن ته سرڪار سندن ڪا مدد ڪري ته هو ڪم ڪري ڏيکارين، يا سرڪار ڪو ادارو انهن جي حوالي ڪري ته هو ڪم ڪن. +پنهور صاحب پاڻ هڪ ادارو هو، جيڪو سمورن سرڪاري ادارن کان وڏو ادارو هو. +واقعي به تحقيق جي حوالي سان جائزو وٺبو ته جن شعبن ۾ پنهور صاحب ڪم ڪيو آهي، انهن سمورن شعبن ۾ سرڪار جا ايترا وڏا ادارا وڏين بجيٽن باوجود ڪم ناهن ڪري سگهيا. +تاريخ، زراعت، آرڪيالاجي، ۽ سماجيات وارن علمن ۾ هڪڙي پاسي هڪ فرد جو ڪم ۽ ٻئي پاسي سمورن ادارن جو ڪم رکجي، پوءِ به پنهور صاحب تمام مٿي بيٺل نظر ايندا. +ايم ايڇ پنهور جا هسٽري، آرڪيالاجي ۽ ايگريڪلچرل تي لاتعداد ڪتاب ڇپجي چڪا آهن، جڏهن ته ڄاڻايل موضوعن تي سندس مقالن جو تعداد سون ۾ ڳڻي سگهجي ٿو، ايم ايڇ پنهور جي مشهور ڪتابن ۾ سورس مٽيريل آن سنڌ، ڪرانالاجيڪل ڊڪشنري آف سنڌ، سومرا پيرڊ هسٽري آف سنڌ، ماسٽر پلان ايريا گرائونڊ واٽر ان بلوچستان، گرائونڊ واٽر ان ڪراچي، گرائونڊ واٽر ان سنڌ، گرائونڊ اينڊ سرفيس واٽر ان ايرڊ زون، گرائونڊ واٽر ان دادو ڊسٽرڪٽ ۽ مسلم عورت شامل آهن، ايم ايڇ پنهور سوين عالمي ڪانفرنسن ۾ شرڪت ڪئي ۽ اتي زراعت، تاريخ ۽ آرڪيالاجيي موضوعن تي مقالا پڙهيا، کيس ملڪي ۽ عالمي سطح تي هڪ مڃيل عالم ۽ محقق جي حيثيت حاصل هئي. +محمد حسين ولد حاجي خان پنهور. +25 ڊسمبر 1925ع تي ضلعي دادوءَ جي ڳوٺ ابراهيم پنهور ۾ ڄائو. +1969ع ۾ اين. +ڊي انجنيئرنگ ڪاليج، ڪراچيءَ مان مڪئنيڪل ۽ اليڪٽريڪل ۾ بي. +اي ڪيائين. +1953ع ۾ پرڏيهه مان زرعي انجنيئرنگ ۾ ايم. +-ايس-. +سيءَ جي ڊگري ورتائين. +1953ع ۾ پاڻ سرڪاري نوڪريءَ ۾ گهڙيو. +پهريون سنڌ ۾ زرعي انجنيئر ٿيو، بعد ۾ سنڌ ۽ -بلوچستان- جو سپريٽينڊنگ انجنيئر ٿيو. +1969ع ۾ سرڪاري نوڪري ڇڏيائين، جنهن کان پوءِ پنهنجي مدد پاڻ تحت سنڌ جي -تاريخ-، جاگرافيءَ، قديم آثارن، معدنيات ۽ پاڻياٺ تي -تحقيق- ڪرڻ ۾ مشغول رهيو. +هن زير زمين پاڻيءَ (Underground water) تي 13 ڪتاب لکيا آهن، جيڪي سنڌ ۽ -بلوچستان- جي علائقن سان تعلق رکن ٿا. +پنهور صاحب، پنهنجي شعبي ۾ ڄاتل سڃاتل عالم ۽ محقق هو. +سندس ذاتي لائبرريءَ ۾ سنڌ بابت مواد تي 6000 ڪتاب آهن. +لڳ ڀڳ ايتروئي تعداد، انجنيئرنگ، زراعت، جانورن ۽ مڇين بابت ڪتابن جو اٿس. +-ان- کان سواءِ سندس لائبرري ۾ تقريباً 3000 کن نقشا پڻ موجود آهن. +پاڻ سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ صلاحڪار انجنيئر طور ڪم ڪري چڪو آهي. +-ان- کان سواءِ سون جي تعداد ۾ سندس عالمانه مقالا لکيل آهن. +پاڻ مهراڻ يونيورسٽيءَ جو وزيٽنگ پروفيسر به رهيو. +سندس تصنيفن مان ڪجهه مکيه ڪتاب هيٺيان آهن: +(1) ’مسلمان عورت‘ (1945ع)، (2) ’سنڌ ۾ آبپاشيءَ جا پنج هزار سال‘، +سنڌ جو هي هونهار پٽ 2008ع ۾ گذاري ويو. +سندس پٽ سني پنهور، جيڪو ڪيليفورنيا -آمريڪا- جو وڏو واپاري آهي، محمد حسين پنهور جي سموري ملڪيت تي مشتمل هڪ ٽرسٽ ذريعي سندس نالي ”-ايم ايڇ پنهور- چيئر“ سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ قائم ڪرائي رهيو آهي، جنهن لاءِ سنڌ يونيورسٽيءَ ٽي سئو -ايڪڙ- زمين ڏني آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2796.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2796.txt new file mode 100644 index 0000000..26fc822 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2796.txt @@ -0,0 +1,67 @@ +ميراڻي ڊيم 0 38815 2018-11-04T17:23:50Z Arslanali مبسس سانچو هٽايو ويو using wikitext text/x-wiki +تعارف. +ميراڻي ڊيم تربت شهر کان 48 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي ڏکڻ اولهه طرف دشت درياءَ مٿان تعمير ڪيل آهي. +ايران مان ايندڙ نهنگ ۽ بلوچستان مان ايندڙ ڪيچ ڪور (مقامي ٻوليءَ ۾ ڪور نديءَ کي چيو وڃي ٿو) جتي پاڻ ۾ گڏجن ٿيون، اتان هڪ وڏو درياءُ دشت جنم وٺي ٿو. +ٻنهي دريائن جي سسٽم کان اٽڪل 7 ڪلوميٽر هيٺ پهاڙن جي وچ ۾ ميراڻي ڊيم واقع آهي. +واپڊا طرفان ملڪ ۾ پاڻيءَ وارن وسيلن جي ترقيءَ واري پروگرام ”2025 vision“ هيٺ 8 جولاءِ 2002ع تي هن ڊيم جي اڏاوت جو ڪم شروع ٿيو. +2002ع ۾ منظور ڪيل پي سي ون مطابق ڊيم جي اڏاوتي ڪم جو ڪُل ڪاٿو 5 ارب 81 ڪروڙ رپيا لڳايو ويو هو. +جنهن ۾ 2 ارب 29 ڪروڙ رپيا پرڏيهي قرض پڻ شامل آهي. +هن ڊيم ۾ پاڻي ڪٺو ڪرڻ جي مجموعي گنجائش 4 لک ٻه هزار ايڪڙ فوٽ آهي، جنهن ۾ ڏيڍ لک ايڪڙ فوٽ پاڻي هر وقت موجود رهڻو آهي. +جڏهن ته استعمال جوڳو پاڻي 152000 ايڪڙ فوٽ آهي. +ڊيم جي ڪل اوچائي 127 فوٽ آهي. +ڊيم جي اوچائي تي ان جي ڊيگهه 3 هزار 350 فوٽ آهي ۽ ويڪر 35 فوٽ اٿس. +پاڻيءَ جي نيڪال لاءِ ڏنل دڪي (Spillway) جي ڊيگهه 344 فوٽ آهي. +(جيڪا بعد ۾ وڌائي 600 فوٽ ڪئي وئي) ڊزائين مطابق اتان 3 لک 84 هزار ڪيوسڪ پاڻي گذارڻ جي گنجائش ڏنل آهي. +هن ڊيم جو بنيادي مقصد دشت جي علائقي ۾ 33 هزار ايڪڙ غير آباد زمين کي آباد ڪرڻ ڄاڻايو وڃي ٿو. +ان مقصد لاءِ ڊيم مان ٻه ننڍا واهه ڪڍيا ويا آهن، جن جي ڪُل گنجائش 377 ڪيوسڪ آهي. +جنرل پرويز مشرف هن ڊيم جو افتتاح 16 نومبر 2006ع تي ڪيو. +ميراڻي ڊيم جو ٻوڏ آڻڻ ۾ ڪردار. +26 ۽ 27 جون جي وچ واري رات طوفان برسات جي نتيجي ۾ نهنگ ۽ ڪيچ ندين ۾ غير معمولي چاڙهه آيو. +اهي ٻئي نديون جڏهن دشت درياءَ وٽ ڇوڙ ڪرڻ لڳيون ته 7 ڪلوميٽر هيٺ پاڻيءَ سان ڀريل ميراڻي ڊيم انهن جي وهڪري اڳيان رڪاوٽ بنجي ويو. +نتيجي ۾ ڪيچ ۽ نهنگ نديون ۽ منجهن ڇوڙ ڪندڙ ننڍيون وڏيون انيڪ نديون ابتيون وهڻ لڳيون. +اٽڪل 5 3 ڪلوميٽرن تائين وڏي چاڙهه سان موٽندڙ انهن ندين ٻنهي طرف اٿلي وستيون ٻوڙڻ شروع ڪيون. +واپڊا جي ڪنسلٽنٽ فرم نيسپاڪ (جيڪا ڊيم جي اڏاوت لاءِ ذميوار آهي) موجب 26 جون تي ڊيم مٿان پاڻيءَ جي سطح 271. +44 فوٽن تائين پهچي وئي هئي. +(هيءَ سطح سمنڊ جي سطح جي نسبت آهي، جنهن کي RL يعني Reduced Level چيو ويندو آهي +ان وقت ڊيم جو اسپل وي اٽڪل ساڍا ٽي لک ڪيوسڪ پاڻي نيڪال ڪري رهيو هو. +جڏهن ته نيسپاڪ جي انجنيئرن چواڻي ان وقت دشت درياءَ جو وهڪرو 8 لک ڪيوسڪ کان به وڌيڪ هو. +ان بنياد تي واپڊا ۽ نيسپاڪ جو خيال آهي ته جيڪڏهن ڊيم نه هجي ها ته اٺ لک ڪيوسڪ پاڻي دشت درياءَ ۾ ڊيم جي هيٺين طرف وڏي تباهي مچائي ها. +مقامي آباديءَ جي رهواسين ۽ سول سوسائٽي جي ادارن جو چوڻ آهي ته ڊيم جي اڏاوت وقت چيو ٿي ويو ته جڏهن اسپل وي 244 RL فوٽ تي وهندو ته پاڻي 5 3 ڪلوميٽرن تائين موٽ کائيندو. +انهن علائقن کي ميراڻي ڊيم جي متاثرين ۾ ڄاڻائي ڪجهه معاوضو به ڏنو ويو هو، پر مقامي آباديءَ جي رهواسي توڙي آبپاشي کاتي جي عملدارن جو چوڻ هو ته جابلو ٻوڏ جي سطح جي اڳڪٿي ڪرڻ آسان ڪم ناهي، تنهن ڪري گهٽ ۾ گهٽ 264 RL فوٽ تائين جي رهواسين کي متاثرين ۾ شامل ڪري معاوضو ڏئي متبادل ماڳن ڏانهن منتقل ڪيو وڃي. +گهڻي بحث مباحثي کان پوءِ واپڊا جا ڪنلسٽنٽس 264 RL جي رهواسين جو سروي ڪرڻ لاءِ راضي ٿيا. +اڃا انهن ماڻهن کي معاوضو نه مليا هئا ۽ هو منتقل نه ٿي سگهيا هئا ته ٻوڏ جي آفت سندن سڀ ڪجهه اجاڙي ڇڏيو. +جيڪڏهن واپڊا شروع کان ئي مقامي رهواسين جي ساڃهه کي مان ڏئي ها ته شايد ايڏي وڏي انگ ۾ ماڻهو بي گهر نه ٿين ها. +ميراڻي ڊيم هٿان ٿيل ان برباديءَ جا ٻه ٻيا فني سبب پڻ ڄاڻايا وڃن ٿا. +1956ع ۾ جڏهن هن ڊيم جي فزيبلٽي رپورٽ پهريون ڀيرو تيار ڪئي وئي هئي، تڏهن ان جي اوچائي 127 بجاءِ 80 فوٽ ڄاڻائي وئي. +بعد ۾ وڌيڪ پاڻي ڪٺو ڪرڻ خاطر ان جي اوچائي وڌائي 7 2 1 فوٽ ڪئي وئي. +جيڪڏهن مقامي رهواسين جي خدشن کي مان ڏيندي واپڊا ان جي اوچائي 80 فوٽ رهڻ ڏي ها ته ڪيچ جا رهواسي ان بدترين برباديءَ کان بچي وڃن ها. +ساڳيءَ ريت ڊيم جي اسپل وي کي 600 فوٽن تائين محدود رکڻ سبب پڻ ان جي ٻوڏ واري وهڪري کي نيڪال ڪرڻ واري صلاحيت محدود رهي. +مقامي رهواسين جو چوڻ آهي ته هو واپڊا وارن کي شروع کان چوندا رهيا هئا ته اسپل وي جي ڊيگهه گهٽ ۾ گهٽ 1200 فوٽ رکي وڃي، پر واپڊا سندن راءِ کي ٻڌو اڻ ٻڌو ڪري ڇڏيو. +هاڻ هن برباديءَ کان پوءِ واپڊا جا ڪنسلٽنٽ موجوده اسپل وي کان ڪجهه پرڀرو پهاڙن کي ڪٽي هڪ نئين اسپل وي تعمير ڪرڻ جي سفارش ڪري رهيا آهن. +600 فوٽن جو نئون اسپل وي 255 RL فوٽن تي تعمير ڪرڻ جي تجويز ڏني وئي آهي ته جيئن ٻوڏ جي چاڙهه سبب ٻيون اسپل وي وڌيڪ پاڻي نيڪال ڪري سگهي. +واپڊا جي هڪ عملدار پاڻ اهو مڃيو ته، 26 ۽ 27 جون جي وچ واري رات جڏهن پاڻيءَ جي سطح 271 RL تي پهچي وئي ۽ ڊيم جي ڀت صرف 3 فوٽ مٿي رهجي وئي ته هنن سڀ هٿيار ڦٽا ڪري ڊيم کي فطرت جي حوالي ڪري ڇڏيو. +ان موقعي تي ڪجهه عملدارن اها پڻ راءِ ڏني ته فيوز پلگ جي مدد سان اسپل وي جو ڪجهه حصو اڏائي وهڪرو وڌائجي، پر ان صورت ۾ خدشو هو ته ڊيم جي مکيه ديوار پڻ ٽُٽي وڃي، جنهن سان ڊيم جي هيٺاهين طرف وڏي بربادي اچي ها ۽ ممڪن هو ته ٻوڏ جو پاڻي گوادر شهر کي به ٻوڙي ڇڏي ها. +علائقي جي رهواسين جي راءِ آهي ته ڊيم جي رڪاوٽ ۽ ان جي غلط ڊزائين سبب دشت نديءَ جي اٿلندڙ وهڪري سبب ڪيچ ۽ نهنگ نديءَ وڏي پيماني تي بربادي مچائي آهي. +جيڪڏهن ڊيم جي اها رڪاوٽ موجود نه هجي ها ته پاڻي دشت درياءَ جي ڀيٽ ۾ وهڪرو ڪري جيوڻيءَ وٽ سمنڊ ۾ وهي وڃي ها. +هو واپڊا جي ان راءِ سان سهمت ناهن ته ڊيم جي غير موجودگيءَ ۾ هيٺاهين تي وڌيڪ نقصان ٿئي ها. +جيڪڏهن ڊيم جي 127 فوٽ اوچي ديوار پاڻيءَ کي نه روڪي ها ته اهو وهڪرو ڪٺو ٿيڻ بجاءِ لڳاتار وهي هليو وڃي ها ۽ ان جي شدت به لڳاتار وهڪري سبب گهٽ رهي ها. +ان کان سواءِ 1998ع ۾ آيل وڏي ٻوڏ کان پوءِ هيٺاهين وارن علائقن جي رهواسين پاڻ کي اوچائيءَ وارن ماڳن ڏانهن منتقل ڪري ڇڏيو هو، جنهن ڪري ڊيم جي غير موجودگي ۾ هيٺاهين تي ايڏي وڏي تباهي اچڻ جو امڪان گهٽ هو. +واپڊا پنهنجي روايتن موجب ڊيم سان لاڳاپيل اهم دستاويز عوامي پهچ کان پري رکيا آهن. +ايتري قدر جو آبپاشي کاتو، جنهن کي اڳتي هلي اهو ڊيم سنڀالڻو آهي، ان جي مقامي عملدارن کي به پي سي ون وارو دستاويز مهيا ناهي ٿيل. +اهو ڪنهن کي به معلوم ناهي ته ٻوڏ جي ڪهڙي رڪارڊ کي حوالو بنائي واپڊا اهو طئي ڪيو ته 4 4 2 RL فوٽ کان وڌيڪ جي ٻوڏ 0 0 2 سالن ۾ هڪ ڀيرو ئي اچي سگهي ٿي. +جڏهن ته ان کان ڪيترائي ڀيرا وڌيڪ شديد ٻوڏ ڊيم ٺهڻ جي نون مهينن اندر اچي وئي. +ساڳي طرح هن رٿا جي ماحولياتي اثر ڪٿ (Environmental Impact Assessment) بابت پڻ سول سوسائٽي، واپڊا جا ڪنسلٽنٽ ۽ آبپاشي کاتي جا مقامي عملدار اڻ ڄاڻ آهن. +ڪنهن کي به ان جي عوامي ٻڌڻي (Public Hearing) بابت ڄاڻ ناهي، جيڪا EIA جي عمل جو لازمي ۽ اهم ترين مرحلو آهي. +ان مان صاف ظاهر آهي ته ڊيم جي يا ته EIA بنهه ڪرائي نه وئي هئي يا وري رسم پوري ڪرڻ لاءِ ڪو ستاويز تيار ڪرائي اندروني طور ان کي منظور ڪرايو ويو هجي. +هونءَ به هن ملڪ ۾ جعلي EIA ڪندڙ ڪنسلٽنٽ ۽ ان جي منظوري ڏيندڙ EPAs جي ڪا کوٽ ناهي. +ان مرحلي نه ٿيڻ سبب رهواسين جا اهي خدشا ڪٿي به رڪارڊ نه ٿي سگهيا ۽ انهن جي روشني ۾ ڊزائن ۾ ڪي اهڙيون تبديليون به نه ڪيون ويون، جنهن سان ان برباديءَ کان بچڻ يا ان جي گهٽائڻ جا امڪان ٿي سگهن ها. +جيتوڻيڪ واپڊا ۽ ان جا ڪنسلٽنٽس ان ڳالهه تي خوش آهن ته ايڏي وڏي ٻوڏ جي باوجود ڊيم جو اسٽرڪچر محفوظ رهيو آهي، پر هو ان بابت ڪجهه به نه ٿا ٻڌائن ته هن ٻوڏ سبب ڊيم جي عمر ڪيتري گهٽ ٿي آهي. +نيسپاڪ جي هڪ انجنيئر موجب هن ڊيم جي عمر ڊزائين موجب 50 سال آهي. +جڏهن ته آبپاشي کاتي جي هڪ عملدار اهو عرصو 30 سال ٻڌايو. +تازي ٻوڏ جي نتيجي ۾ ڊيم اندر ڪيتري لٽ داخل ٿي آهي ۽ اها ڊيم جي زندگيءَ کي ڪيترو گهٽائي سگهي ٿي، ان بابت واپڊا جا عملدار ڪجهه به نٿا ٻڌائن. +ان مان اهو پڻ انديشو آهي ته جيڪڏهن ڊيم وقت کان اڳ لٽجي ويو ته واپڊا وارا اڳتي هلي منگلا ڊيم جيان ميراڻي ڊيم جي ڀت کي اوچو ڪرڻ جو منصوبو به آڻي سگهن ٿا، جنهن سان ٻوڏ جي نتيجي ۾ وڌيڪ برباديءَ جو به انديشو آهي. +مقامي رهواسين جو چوڻ آهي ته هي ڊيم دراصل دشت جي علائقي ۾ زمينون آباد ڪرڻ لاءِ نه، پر گوادر جي نئين پورٽ سٽي جي صنعتي ۽ رهائشي علائقن جي ضرورتن لاءِ تعمير ڪيو پيو وڃي. +سندن چوڻ آهي ته جيڪڏهن ائين نه هجي ها ته 1956ع کان فزيبلٽي تيار هجڻ باوجود اهو ڊيم هينئر تائين تعمير ڇو نه ٿي ڪيو ويو، جڏهن ته مڪران بيلٽ ۾ ڪو به سرداري نظام موجود ناهي، جنهن کي سرڪار بلوچستان جي ترقيءَ ۾ رڪاوٽ قرار ڏيندي آهي. +ميراڻي ڊيم هٿان آيل ٻوڏ جي تباهيءَ اهو ثابت ڪري ڇڏيو آهي ته نه رڳو وڏا ڊيم، پر ننڍا ڊيم پڻ غلط رٿا بندي ۽ غلط ڊزائين سبب علائقي جي رهواسين لاءِ وڏيون برباديون آڻي سگهن ٿا. +جيڪڏهن ميراڻي ڊيم جهڙو ننڍو ڊيم (ميراڻي ڊيم جهڙا اٽڪل 20 ڊيم گڏجي هڪ ڪالاباغ ڊيم برابر ٿيندا) ايڏي وڏي تباهي آڻي سگهي ٿو ته پوءِ هڪ وڏو ڊيم ڪيڏي وڏي برباديءَ جي صلاحيت رکندو هوندو. +ساڳي طرح ايل بي او ڊي جيان ميراڻي ڊيم جي ڪيل نقصان اهو پڻ ثابت ڪيو آهي ته جيڪڏهن مقامي رهواسين جي ڏاهپ ۽ سندن خدشن کي رٿابنديءَ جو حصو نٿو بنائجي ته ان جا به اڳتي هلي ڪيڏا وڏا نقصان ٿين ٿا، جن جو پورائو رڳو کوکلن وضاحتي بيانن سان نه ٿو ڪري سگهجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28348.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28348.txt new file mode 100644 index 0000000..54dfd44 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28348.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +بادل (رسالو) +لو ):”-بادل-“ نالي هڪ ماهوار باتصوير رسالو سيپٽمبر 1965ع ۾ جان محمد نوناري، عمرالدين بيدار ۽ ٻين ڪجهه اديبن ۽ ادب دوستن حيدرآباد مان ڪڍيو. +هيءُ اُن دور جو هڪ اهم ادبي رسالو هو، جنهن ۾ سياست، ادب، -جاسوسي ادب-، فلمن ۽ ٻارن بابت مواد ڇپجڻ شروع ٿيو. +هن رسالي جو پهريون -ايڊيٽر- عمرالدين بيدار رهيو. +ڪجهه عرصي لاءِ عبدالرحمان پليجو به هن رسالي جو -ايڊيٽر- ٿيو. +هڪ چڱو عرصو مشهور فلمساز غلام حيدر صديقي هن رسالي جو اعزازي نگران رهيو، بعد ۾ وري عمرالدين بيدار ۽ پوءِ عبدالحق عظيم هن رسالي جا -ايڊيٽر- ۽ قمر ڪوهستاني، فهميده حسين ۽ شهزادو گلفام اسسٽنٽ -ايڊيٽر- رهيا. +هن رسالي نه رڳو سنڌي ادب ۽ ٻوليءَ بابت شاهڪار تخليقون ۽ مقالا شايع ڪيا، پر علمي ادبي بحث، ادبي -تنقيد-، سنڌيءَ ۾ فلمي ادب ۽ ٻارن جي مواد کي همٿائي وڏي مقبوليت حاصل ڪئي. +امرجليل ۽ اي. +جي اُتم جي بحث، رسول بخش پليجي جي ڪهاڻي ”-پسي ڳاڙها گل-“ تي محمد ابراهيم جويي جي -تنقيد-، شخصيتن جو تعارف، سراج ميمڻ ۽ پروفيسر علي نواز جتوئيءَ جي لسانيات جي موضوع تي ڏي وٺ ۽ فلمي مواد هن رسالي جي جان هئا. +هن رسالي سان نامور اديبن محمد ابراهيم جويي، سراج، تنوير عباسيءَ، امداد حسينيءَ، غلام علي الانا، ابن -الياس- سومري، شمس الدين عرساڻيءَ ۽ ٻين جو قلمي سهڪار رهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28546.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28546.txt new file mode 100644 index 0000000..67412c5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28546.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +شھنشاھي بارگاھ +قديم دؤر ۾ ايران ۽ روم جي حڪومتن ۾ ”درٻار“ کي ”بارگاھ“ چيو ويندو هو. +يعني اُها جاءِ جتي حاڪم ويهي پنهنجن وزيرن سان صلاح مصلحت ڪري، حڪومت جي انتظامي معاملن ۾ حُڪم جاري ڪري، عام ماڻهن ۽ فريادين جا فرياد ۽ عرضدارن جا عرض ٻُڌي، نہ رڳو پنهنجي رعيت جي سارسنڀال لهي، پر ٻاهران آيل سفيرن ۽ سوداگرن سان ملاقات ڪري. +پوءِ اها جاءِ بادشاھ جو محلات بہ ٿي سگهي ٿو تہ علحده ايوان بہ ٿي سگهي ٿو. +جيڪڏهن حاڪم اُنهي مقصد لاءِ تنبن ۽ شاميانن ۾ ويهي تہ اها بہ بارگاھ چئبي. +عربن وٽ اڳ ۾ ئي بارگاھ جو متبادل ”صُفه“ هو، جنهن کي ڪائونسل ۽ درٻار وغيره جي حيثيت حاصل هئي، انهيءَ حوالي سان عربستان جا”اَهل صفه“ مشهور آهن، جيڪي قومن ۽ قبيلن جا فيصلا ڪندا هئا ۽ راڄوڻي معاملن ۾ ڇيڙي نبيري ڪندا هُئا. +اڳتي هلي خلفاءِ راشدين جي دؤر کان پوءِ امير معاويه اسلامي بارگاھ قائم ڪئي. +بارگاھ ۾ باريابيءَ (داخلا) لاءِ +ڪي شرط طئي هُئا، جيئن بارگاھ ۾ فقط اُهو داخل ٿي سگهندو، جنهن کي طلب ڪيو ويندو هو. +هر عام و خاص کي بنا اجازت ۽ بنا طلب جي وَڃڻ جي اجازت نہ هُوندي هُئي. +بارگاھ ۾ داخل ٿيڻ کان پوءِ بہ بنا اجازت جي هليو وڃڻ قابلِ سزا جُرم هوندو هو. +حاڪم جيستائين بارگاھ ۾ ويٺو هوندو، سڀني کي ويهڻو پوندو. +آهستي آهستي بارگاھ جو لفظ خاص الله تعاليٰ جي حضور ۽ درٻار لاءِ استعمال ٿيڻ لڳو، جيڪو ادب خاطر ”بارگاھ اِلاهي“ اُچارجڻ لڳو ۽ اِهوئي اصطلاح اڄ ڪلھ دُعائن ۽ مناجات ۾ استعمال ٿيندو آهي. +بارگاھ اِلاهيءَ وانگر ”بارگاھ رسالت“ بہ دعائن ۾ استعمال ٿيندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28589.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28589.txt new file mode 100644 index 0000000..21a88f0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28589.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +بازنطيني سلطنت +بازنطيني سلطنت (Byzantine Empire ):-اوڀر- روم ۾ هڪ مشهور سلطنت، جنهن جي گاديءَ جي هنڌ جو نالو ”بازنطيم“ (Byzantium) هو. +-ان- ڪري هي سلطنت بازنطيني مشهور ٿي. +چوٿين صدي عيسويءَ ۾ جڏهن عظيم رومي سلطنت ٻن حصن ۾ ورهائجي وئي. +هڪ حصو اولهه روم واري سلطنت ۽ ٻيو حصو -اوڀر- روم واري سلطنت سڏيو ويو، جيڪا بعد ۾ بازنطيني سلطنت سڏي وئي، اولهه روم واري سلطنت اڳتي هلي وري ڪيترين ننڍين بادشاهتن ۾ ورهائجي وئي، پر -اوڀر- روم واري يعني بازنطيني سلطنت ڪيترين صدين تائين قائم رهي. +سن 330ع ۾ رومي شهنشاهه ڪانسٽنٽائين (Constantine) بازنطيم جو نالو بدلائي پنهنجي نالي سان -ان- تي قسطنطنيا (Contantonople) رکي ڇڏيو، جنهن جي معنيٰ ”ڪانسٽنٽائين جو شهر“ آهي. +-ان- کانپوءِ انهيءَ شهر کي پنهنجي سلطنت جي گاديءَ جو هنڌ بڻائي ڇڏيائين، پر سن 1930ع ۾ -ترڪ- حڪومت، هن شهر جو نالو تبديل ڪري ”-استنبول-“ (Istanbul) رکي ڇڏيو. +بازنطيني سلطنت ۾ جيڪي ملڪ شامل هئا، -تن- ۾ -ايشيا- مائنر، مصر، ٿريشيا ۽ يونان جا ڪجهه حصا اچي ٿي ويا. +سن 395ع ۾ هيءَ سلطنت به ٻن حصن ۾ ورهائجي وئي، 500ع ۾ بلقان جي سلاوي قبيلن ۽ جرمنيءَ جي ونڊال قومن بازنطينين کي شڪست ڏيڻ لاءِ ڪيئي حملا ڪيا. +شهنشاهه جسٽينن اقتدار سنڀاليو ته -ان- سان گڏ بازنطيني سلطنت وري عروج حاصل ڪيو، هن جي ملڪه (زال) ٿيوڊرا (Theodora) به هڪ لائق ملڪه طور سندس مدد ڪئي. +جڏهن 527ع ۾ شهنشاهه جسٽينن وفات ڪئي ته -ان- سان گڏ وري بازنطيني سلطنت به لوڏن ۾ اچي وئي. +ستين صديءَ جي شروعات ۾ هڪ طرف -اتر- واري لمباري (Lombardy) علائقي ۾ -آباد- قوم ۽ ايرانين ته ٻئي طرف عربن انهيءَ سلطنت تي هڪٻئي پويان حملا شروع ڪري ڏنا. +نيٺ 643ع تائين فلسطين، مصر، -اتر- آفريڪا ۽ قبرص مسلمانن جي قبضي ۾ اچي ويا. +اهڙيءَ طرح اها سلطنت ڪيترن ئي حصن ۾ ورهائجي ويئي ۽ رڳو يونان تائين محدود ٿي وئي. +1453ع ۾ ترڪيءَ جي -بادشاهه- سلطان محمد ٻئي (1432ع-1481ع) قسطنطنيا تي قبضو ڪري بازنطيني سلطنت جو خاتمو آڻي ڇڏيو. +انهيءَ -جنگ- ۾ بازنطيني سلطنت جو آخري -بادشاهه- ڪانسٽنٽائين يارهون پليو لوگس جي ميدان تي -جنگ- وڙهندي مري ويو. +-ان- سان گڏ بازنطيني سلطنت جو هميشه لاءِ خاتمو اچي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28598.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28598.txt new file mode 100644 index 0000000..11db91f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28598.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +باسڪٽ بال +باسڪٽ بال ٽيمن واري راند آهي، جنھن جي شروعاتآمريڪا ۾ ٿي. +هن راند ۾ ٻن ٽيمن جا پنج پنج رانديگر حصو وٺندا آهن. +باسڪٽ بال راند جو پڙ يا ڪورٽ مستطيل شڪل جو ھوندو آھي ان جي ٻنهي سرن کان ڏهن ڏهن فوٽن جي ٻن ڊگهن لڪڙن يا پائپن تي هڪ تختو ۾ ھوندو آھي جنھن کي بيڪ بورڊ (Back board ) چوندا آهن. +ان تختي جي وچ ۾ 18 انچ قطر جو سوراخ ٿئي ٿو، جنهن ۾ ڄاري هوندي آهي. +جنهن کي باسڪٽ يعني ٽوڪري چئبو آهي.سھا ٽوڪري زمين کان 10فٽ يا 4 ميٽرن تائين مٿي ھوندي آھي يا ان مان بال کي ٽپائي پوائنٽ حاصل ڪئي ويندي آهي. +مقرر وقت تائين جيڪا به ٽيم وڌيڪ بال اُن ٽوڪريءَ اندر ٽپائيندي آهي، اُن کي ڪامياب قرار ڏنو ويندو آهي.ھر ٽيم پنھنجي مخالف ٽيم کي بال ٽوڪري ۾ وجھڻ کان روڪيندي آهي. +باسڪٽ بال جو قطر 24 سينٽي ميٽر يا 9. +4 انچ ھوندو آھي.راند ۾ فيلڊ گول ٻہ پوائنٽن جي برابر ھوندو آھي ۽ جي ٽن پوائنٽن جي لڪير جي ٻاھران ڪيو وڃي تہ پوءِ ٽي پوائنٽن جي برابر ھوندو آھي. +جيڪڏهن ڪو رانديگر قائدي جي خلاف ورزي ڪندو آهي تہ پوء مقرر وقت واري راند کي بند ڪري مخالف ٽيم کي فري ٿرو ڏبو آھي.فري ٿرو ۾ رانديگر بال کي مخالف ٽيم جي رڪاوٽ کان سواءِ بال ٽوڪري ۾ ڦٽي ڪرڻ جو موقعو ڏنو ويندو آھي. +جي ٽوڪري ۾ پئجي ويو تہ ٽيم کي ھڪ پوائنٽ ملندي. +جيڪا ٽيم مقرر وقت ۾ گھڻيون پوائنٽون اسڪور ڪندي آھي. +جيڪڏهن ٻنھي ٽيمن جو اسڪور برابر ھوندو آھي ۽ راند جو وقت وڌائي سگھبو آھي. +راند دوران رانديگر کي بال کي زمين تي ٽپ ڏياري اڳتي وڌائيندو آھي يا مھارت سان پنھنجي ٽيم ڀائي جي حوالي ڪندو آھي. +بال کي مسلسل ٽپ ڏياريندي رانديگر ٽوڪري جي طرف اڇليندو آھي يا ٽوڪري واري دائري ۾ اچي ٽپو ڏئي بال ٽوڪري ۾ وجھندو آهي. +ٻي ٽيم جو رانديگر بآل ساڳي طريقي سان کان جي ڪوشش ڪندو آھي يا رڪاوٽ وجهندو آهي. +جي بال کسي ويو تہ ساڳي طرح ٽوڪري ۾ وجھندو آھي يا پنھنجن ٽيم ڀائي جي حوالي ڪندو آھي تہ جيئن ٽوڪري۾ وجھي. +راند دوران ھر ٽيم جا پنجئي رانديگر مختلف خاص ھنڌن تي بيھندا آھن. +انھن ۾ سڀ کان ڊگھو رانديگر اڪثر وچ ۾ بيھندو آهي. +عام طور تي راند کيڏڻ لاءِ ٽيمن ۾ ٽي ٽي، ٻہ ٻہ يا ھڪ ھڪ رانديگر ھوندا پر مقابلي واري راندين ۾ قائدي مطابق پنج پنج رانديگر لازم آھن. +ھي راند 1891 ۾ آمريڪا جي ڪيناڊائي آمريڪي جي ڪسرت واري استاد(gym teacher)جيمز نائيسمٿ(James Naismith) مئسچوسٽس رياست جي شھر اسپرنگفيلڊ ۾ ايجاد ڪئي جيڪا آھستي آھستي دنيا جي مشھور راند ٿي وئي. +ھن راند جي واڌاري لاءِ دنيا ۾ مشهور ادارو نيشنل باسڪيٽ بال ايسوسيئيشن (NBA) آھي.ھي راند عورتون بہ شوق سان کيڏنديون آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2861.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2861.txt new file mode 100644 index 0000000..1c57560 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2861.txt @@ -0,0 +1,161 @@ +شاھ عبداللطيف ڀٽائي +شاھ عبداللطيف ڀٽائي () سن 1689ع ۾ حيدرآباد ضلعي جي هاڻوڪي ٽنڊي آدم تعلقي جي هڪ ڳوٺ سُئي ڪنڌر، هالا حويلي ۾ ڄائو +شاھ عبداللطيف، حبيب شاھ جو پٽ، عبدالقدوس شاھ جو پوٽو، جمال شاھ جو پڙپوٽو ۽ جمال شاھ، شاھہ عبدالڪريم بلڙي واري جو ٽيون پٽ هو. +شاھ تاڃيءَ پيٽي سيد هو. +سندس ماءُ ڏيرن فقيرن منجهان هئي. +سندن ڳوٺ ڀٽ کان ٿورو ئي پنڌ آهي، اڃان تائين ان ڳوٺ ۾ شاھ جا ڪنڊا نالي ديھ آهي. +تعليم ۽ تربيت. +شاھ حبيب پنهنجي پٽ کي وائي ڳوٺ جي مشهور عالم آخوند نور محمد ڀٽيءَ وٽ علم پرائڻ لاءِ موڪليو، وائيءَ جو ڳوٺ، ڀٽ کان ڇھ ۽ اڏيري لعل کان ٻہ ڪوھ پري آهي. +شاھ الف اچاري ب چوڻ کان نابري واري. +شاھ امي (اڻ پڙهيل) هو يا نہ تنهن بابت جدا جدا عالمن جدا جدا رايا ڏنا آهن. +ڪن جو چوڻ آهي تہ هو هڪ يگانو عالم هو ۽ ڪن جو رايو آهي تہ مٿس علم لدني نازل ٿيل هو جو ڌڻيءَ طرفان ڪامل ولين کي عطا ٿيندو آهي. +شاھ سان اڪثر ٽي ڪتاب ساڻ هوندا هئا: قرآن شريف، مولانا جلال الدين روميءَ جي مثنوي، شاه عبدالڪريم بلڙيءَ واري جو ڪلام. +انهن ڪتابن تي ڪنھن بہ هنڌ ڪجھ بہ لکيل ناهي جنھن کي شاھ جو دستخط چئجي. +مير علي شير قانع ٺٽوي، جيڪو عبداللطيف جو معتقد هو سندس ئي زماني ۾ رهندو هو، سو پنھنجي ڪتاب تحفة الڪرام ۾ لکي ٿو جيتوڻيڪ عبداللطيف اڻ پڙهيل هو تہ بہ ساري عالم جو علم دل جي لڪيل تختيءَ تي لکيل هو. +تحفه ڪرام شاه جي وفات کان صرف سورنھن سال پوءِ يعني 1786ع ۾ لکيل آهي انھي ڪري ڪي گياني ان کي هڪ اهم سند سمجهن ٿا، حقيقت ۾ عارفن اوليائن جو ذڪر ڪندي مير علي شير قانع وڃي ڪرامتن ۽ معجزن جي عشق ۾ گرفتار ٿيو آهي. +سندس دفتر مان ڪو خاص تاريخي يا شخصي احوال خير ٿو ملي. +شاهه لطيف تي ٿيل تحقيق. +شاهه لطيف تي مختلف اسڪالرن تحقيق ڪئي آهي ۽ ڪتاب لکيا آهن. +شاھ جو عشق. +روايت آهي تہ شاھ ويھن ورهن جو ٿيو تہ کيس مجازي محبت جو ڪان لڳو. +ڪوٽڙيءَ جي مرزا مغل بيگ جو شاھ حبيب ۾ ڪامل ويساھ هو ۽ کيس دعا ڦيڻي لاءِ اڪثر پنھنجي گھر ۾ وٺي ويندو هو. +هو ارغون هو سندس گهر ۾ سخت پردو هوندو هو. +سندس گهر ۾ اگهائي ٿي پوندي هئي تہ مرشد کي عرض ڪري دعا لاءِ وٺي ايندو هو. +هڪ دفعي سندس نياڻي بي چاڪ ٿي پئي اتفاق سان ساڳي وقت شاھ حبيب جي طبيعت بہ ناساز هئي انهيءَ ڪري مرزا بيگ جي عرض تي پٽ عبداللطيف کي ساڻس وڃڻ جي هدايت ڪيائين. +شاھ، مغل جي دختر جو حسن بيخود ٿي ويو ۽ سندس آڱر پنهنجي هٿ ۾ جھليندي چيائين، +اِهي سخن سڻي مرزا ۽ سندس عزيز غصي ۾ لال ٿي ويا. +پر ٻاهران صبر اختيار ڪيائون. +ان کان پوءِ اندران ئي اندران سيدن کي اهڙو تہ تپائي رکيائون جو هو لاچار ٿي اتر طرف ڪجھ مفاصلو پري وڃي ڌار حويلي اڏي ويٺا. +عشق جي ڪلن لڳڻ کان پوءِ شاھ هرڻ ۽ هما وانگر صحرائن ۽ بيابانن ۾ سرگردان ۽ حيران ٿي پيو ڦرندو هو. +هڪ دفعي تہ ٽي ڏينهن ساندھ هڪ هنڌ غش ئي غش پيو هو. +سندس جسم تي واري جا تھ چڙهي ويا ۽ رڳو سندس ڪپڙي جو پلاند پئي ڏٺو. +قضا سان هڪ پنوهار جي وڃي مٿس نظر پئي جنهن سارو احوال وڃي شاھ حبيب کي سڻايو. +شاھ حبيب اڏامندو اچي ان هنڌ پهتو ۽ ڏاڍي سوز مان چيائين، +شاھ بيخودي جي حالت مان ڇرڪ ڀري اٿيو ٺھ پھ جواب ۾ چيائين، +شاھ جو سير ۽ سفر. +هڪ ڏينھن شاھ اوچتو ئي اوچتو بنا ڪنهن کي ٻڌائڻ جي جوڳين جي سنگ م هنگلاج ڏانھن هليو ويو. +ڏسجي ٿو تہ هو ساڻن گنجي ٽڪر واري واٽ وٺي ويو هو ۽ سندن صحبت ۾ ٽي ورهيہ سفر ۽ سياحت ۾ رهيو. +جوڳين جي صحبت ۾ جيءَ کي انيڪ جفائون ڏنائون. +جھاني تجربا پرايائين ۽ اَملھ اتمڪ خزانا هٿ ڪيائين. +هنگلاج ڏانھن ويندي ويندي جيڪي هنڌ ۽ مڪان ڏٺائين تن جو ذڪر سسئي وارن سرن سر کاهوڙي، سر رامڪلي وغيره ۾ ڪيو اٿس. +هنگلاج کان موٽندي شايد ٺٽي کان سنڌو نديءَ وارو پتڻ اڪري مغلڀين، لکپت، هالار، دوارڪا، پور بندر، جھونا گڙھ گرنار ۽ کنڀات گھميو. +ٺٽي ۾ مخدوم معين ۽ ٻين عالمن فاضلن سان بہ رهاڻون ڪيائين. +مخدوم معين کي مخدوم تارو بہ چوندا آهن. +وطن ڏانهن ورندي جيسلمير ۽ ٿر بہ گهمندو آيو ٿو ڏسجي، سر مارئي ۾ ٿر جي نظارن ۽ ٿرين جي جي زندگيءَ جو اکين ڏٺو احوال ڏنو اٿس. +ممڪن آهي تہ جيسلمير کان پنج ڪوهہ پري لڊاڻو ٽڪري ۽ ان سان لڳل ڪاڪ ڪنڌي بہ ڏسي آيو هجي سر مومل راڻو اهڙي شاهدي ڏئي ٿو، +ننگر ٺٽي ڏانهن ورندي هڪ غار ۾ هڪ شخص کي ڏٺائين، تہ هي مصرع نهايت درد ناڪ نوع ۾ پيو چوي، +پڇڻ تي معلوم ٿيس تہ ھو هڪ جت ھو. +۽ هالن جي ڀرسان لنگهندي فقيرن جي واتان اِها مصرع ٻڌي هيائين. +شاھ چيس تہ جي چاهين تہ بيت جون باقي ٻہ مصرعون بہ ٻڌايانءِ انهيءَ تي جت خوشي ڏيکاري. +شاھ تنهن تي ٻي مصرع چئي ٻڌايس، +ٻي مصرع ٻڌندي ئي جت وجد ۾ اچي ويو، ٽين مصرع ٻڌڻ لاءِ بيتاب ٿيو جنھن تي شاھ ٽين مصرع ٻڌايس، +شاھ جو بيت ختم ڪرڻ ۽ جت جو فوت ٿيڻ. +شاھ جي ارمان ۽ عجب جي هد نہ رهي پوءِ جت کي اتي دفن ڪيائين. +انهيءَ جت جي قبر اڃا تائين واٽهرن کي ڏسڻ ۾ ايندي آهي شاهہ اڪثر چوندو هو تہ انهي جت جهڙو درد وارو انسان مون ڪڏهن ڪونہ ڏٺو آهي. +شاھ حبيب پٽ جي فراق ۾ بيحال ٿي پيو، ران ڏينھن پيو ڌڻي در کي ٻاڏائيندو هو تہ سندس وري کيس سلامت اچي ملي. +مخدوم نوح جي درگاھ تي بہ هر اها دعا پنندو. +هڪ ڏينهن اچتو ئي اچتو شاهہ عبداللطيف اچي پنھنجي گهر سهڙيو. +پيءُ جون اکيون ٺري پيون ورهين جو وڇوڙو هڪ لحظي ۾ لهي ويو. +شاھ جي شادي. +شاھ جي گهر موٽي اچڻ کان ستت ئي مٿس شاديءَ جو ٻنڌڻ پيو. +جنهن جي ڪارڻ گهڻو وقت بيتاب ٿي جهنگ واديون ۽ رڻ ڦريو هو. +تنهن سان ئي قدرت سندس ناتو جوڙيو. +اها هئي مرزا معل بيگ جي نياڻي. +بيبي سيده بيگم جنهن کي شاھ جا مريد پوءِ ادب وچان تاج المخدرات (ستين جو ڇٽ) سڏيندا هئا. +شاھ جي شادي ڪيئن ٿي، سا بہ هڪ حيرت جھڙي ڳالھ آهي. +هڪ ڏينھن اتفاق سان ايئن ٿيو جو ڪي دَل ذات جا رهزن مردن جي غير حاضريءَ جو فائدو وٺي مرزا مغل بيگ جي گھر تي ڪاهي آيا سارو قيمتي سامان ٻهاري ويا. +پوءِ مغلن هٿيار بند ماڻهو ساڻ ڪري ڌاڙيلن جو پيڇو ڪيو ۽ اچي شاھ جي پاڙي مان لانگھائو ٿيا. +اها روئداد ڏسي شاھ سچي نيت سان پنهنجي ۽ پنهنجن ماڻهن جون خدمتون آڇين پر مرزا ان کي حقارت سان ٿوڪاري ڇڏيو شاھ کي انهيءَ تان ڏاڍو رنج رسيو سندن زبان مان بي اختيار بد دعا نڪري وئي. +مرزا پنهنجي ماڻهن سميت شاهينگن هٿان مارجي ويو. +اهو حادثو 1124 هجريءَ مطابق سن 1813ع ۾ پيش آيو. +مغلن جي زالن سيدن جو رنج مٽائڻ لاءِ اچي کانئن معافي ورتي. +پوءِ مرزا مغل بيگ جي نياڻي جي شادي شاھ سان ڪريائون. +بيبي ہ هڪ نهايت پاڪ دامن پارسا ۽ نيڪ اطوار عورت هئي شيخ سعديءَ جو فرمودو آهي، +يعنى نيڪ سياڻي ۽ پارسي عورت فقير مرد کي بہ بادشاھ بنائي ٿي ڇڏي. +هن سڳوريءَ صحبت جي شاه کي هڪ روحاني سلطان بڻائي ڇڏيو تہ ڪهڙو عجب! +هوءَ پاڻ سان پنهنجو ننڍو ڀاءُ گولو وٺي آئي هئي جو جلد ئي گذاري ويو. +شاھ جو اولاد. +شاھڻکي ڪو اولاد ڪو نہ ٿيو بيبي ہ کي هڪوار اميد واري ٿي هئي. +پر ڪهياء ٿي پيس انهيءَ جو ڪارڻ هن ريت ڄاڻايل آهي، +هڪ ڏينھن شاھ پنهنجي هڪ فقير کي پري کان سهڪندو ايندو ڏٺو پڇڻ تي معلوم ٿيس تہببيبي ہ کي پلي تي دل ٿي هئي ۽ اهو فقير ڊوڙي وڃي گهڻي پنڌ تان پلو هٿ ڪري آيو هو. +اهو حال ڏسي شاهہ چيو تہ اهڙو اولاد ئي گھوريو جو ڄمڻ کان اڳي ئي منھنجي فقيرن کي ٿو رلائي. +شاهہ هميشہ چوندو هو تہ هي فقير ئي منهنجو اولاد آهن جن جون دليون عشق کان گهايل آهن تحقيق درويش جا مريد سندن نوري پت آهن. +شاھ جا آخري ڏينھن ۽ وفات. +شاهہ پيءُ جي وفات کان پوءِ رڳو ڏھ ورھيہ زندھ رهيو پيءُ جي گذر ئي کان پوءِ اتالي سميت ڪوٽڙي ڇڏي وڃي ڀٽ تي رهيو. +سندس هاڪ هينئر هنڌين ماڳين پکڙجي ويئي ۽ ڪٿان ڪٿان جا ماڻهو، وٽس سارو ڏينهن سرود ۽ سماع جاري رهندو هو دهلي جا ٻہ مشھور گويا اَٽل ۽ چنچل بہ اچي سندس خدمت م حاَضر ٿيا. +راڳ شاھ جي جان هو. +موسيقي يا ڳائڪيءَ جو جو ڪامل ڄاڻو هو پاڻ بہ پنھنجو چيل ڪلام ڳائيندو هو. +وفات کان ٿورو اڳ گهڻو ڪري هيٺين ڪافي چوندو رهندو هو. +اها ڪافي سر سھڻي جي پھرين داستان کان پوءِ اچي ٿي +شاه صفر مھيني جي 14 تاريخ 1165ھ مطابق 1752ع ۾ جهان مان لاڏاڻو ڪري ويو. +سندس عمر حضرت محمد صہ ۽ حضرت علي جي عمر جيتري ٿي. +يعني 63 ورھ. +شاھ جو عالمي شاعرن ۾ مقام. +اسان جو موجوده دؤر ”بين الاقواميت“ تي نازان آهي، حالانڪہ انهيءَ نظريي جو بنياد، ديني خواه قانوني طور، اڄ کان تقريباً چوڏهن سؤ سال اڳي رکيو ويو. +پر انهيءَ هوندي به اسين مسلمانن اڄ به دل جو جان سان پڪا ”قوم پرست“ آهيون. +عجب تہ اهو آهي جو خود قرآن کي به ”قومي نظريي“ ۾ تبديل ڪيو ويو آهي، جنهن جو لازمي نتيجو اهو نڪتو آهي جو هر معاملي ۾، ”منهنجو“ ۽ ”تنهنجو“ خيال ڪار فرما آهي ۽ انهيءَ ڪري هر ڪو ”پنهنجن“ شاعرن تي فخر ڪري ٿو. +اهڙي خيال ۾ ڪو بہ حرج ڪونهي؛ بشرطيڪه ڪو محض ”پنهنجي“ کي چمڪائڻ خاطر ٻئي جي گهٽتائي نه ڪري. +در حقيقت صحيح ذوق حسن مفقود آهي، انهيءَ ڪري ئي حسن کي انهيءَ لاءِ نٿو ساراهيو وڃي اهو حسن آهي، پر محض انهيءَ لاءِ ته اهو ”منهنجو“ آهي. +تنهنڪري شاهه عبداللطيف متعلق ڪنهن به راءِ قائم ڪرڻ لاءِ اسان کيس انهيءَ ڪسوٽيءَ تي ڀيٽڻ نٿا گهرون، جا اسان جي پنهنجي دل چاهي ٿي؛ مگر ان لاءِ اسان اهي تنقيدي معيار مد نظر رکندا سون جي ٻاهرين غير جانبدار ماڻهو مقرر ڪيا آهن، ۽ جي اڄوڪي ادبي دنيا ۾ مسلم ۽ مروج آهن. +پهريون معيار: اٽڪل هڪ سؤ سال اڳ ڪارلائيل (Carlyle) نظم کي ڇڏ نثر اختيار ڪيو ۽ چيائين: ”جيڪڏهن ويد، انجيل ۽ قرآن بہ نثر ۾ آهن تہ منهنجي لاءِ بہ اهو ئي ڪافي آهي“. +نظم نويسن جي استفادي خاطر وڌيڪ هيئن بہ چيائين: جيڪڏهن اوهان جو نظم ڳائڻ جي لائق نہ آهي تہ ان کي ”شعر“ هرگز نٿو چئي سگهجي ۽ ان جو لکڻ ئي فضول آهي“. +هاڻي اچو ته دنيا جي وڏي ۾ وڏي شاعر کي انهيءَ ڪسوٽي تي پرکيون. +پوءِ خواه کڻي اهو شيڪسپيئر (Shakespeare) هجي يا ملٽن (Milton) تائين، ۽ ڏسون ته اهو انهيءَ معيار تي پورو اچي ٿو؟ +پر انهيءَ فيصلي کان اڳ اچو ته انهن متعلق جيڪي ڪجهه پاڻمرادو طئي ٿي چڪو آهي، انهيءَ تي غور ڪريون. +سوال آهي ته آيا سندن شعر جو هر هڪ مصرعو خود سندن ملڪن ۾ هن کان اڳ ڳائجي چڪو آهي يا نه؟ +هن سلسلي ۾ هن سوال کي ته آيا سندن ڪلام هن وقت به ڳائڻ جي لائق آهي يا نه، ڀل کڻي درڪنار ڪجي انهيءَ باري ۾ موجوده نئين روشنيءَ جو مبادا مرڪي چوي: ”پر، سندن سمورو ڪلام ڪو ڳائڻ – جوڳو (Lyrical) نه آهي، پر اهڙن ٻين عنوانن تي مشتمل آهي جن جو ڳائڻ لازمي نه آهي“. +هائو، پر اهو دليل ڪار لائيل جي نظريي جي عين مطابق ناهي. +لطيف پنهنجي بيتن کي ڪڏهن بہ هڪ ”ڪارنامو“ ڪري نه ڄاتو، ڇاڪاڻ ته سندس واسطي انهن جي چوڻ ۾ ڪنهن به خاص قسم جي ڪوشش جي ضرورت ئي ڪانه هئي. +هن اهي بيت هڪ اهڙي وجداني ڪيفيت ۾ چيا، جنهن ۾ ”ڪوشش“ جي گنجائش ئي ڪانه هئي. +انهيءَ ڪري هن پنهنجي شعر کي ”نياپو“ ڪري سڏيو ۽ سندن شعر جو هر هڪ مصرعو، بنا ڪنهن خاص تاڪيد جي ڳائجي رهيو آهي. +جن ماڻهن سندن ڪلام کي سمجهيو آهي، خواه اهي ماڻهو جن ان کي ذري جيترو به ڪين سمجهيو آهي، سڀيئي سندس بيتن کي آلاپين پيا. +بهر حال سندس شعر ڳائجي پيو ۽ ماڻهن کي ان جي ڳائڻ کان ڪير به موڙي نٿو سگهي. +هيءَ حقيقت ڪارلائيل جي نظريي جي مڪمل تائيد ڪري ٿي ته بيشڪ شعر اهو آهي، جنهن کي هر هڪ ماڻهو پڙڻ جي بدران ڳائڻ ئي چاهي ٿو. +جيئن اسان راڳ کي ” آوازن جي تنظيم“ سمجهون ٿا، تيئن هڪ عرب مصنف شعر کي ”لفظن ۾ سمايل راڳ“ ڪري ڄاڻايو آهي، يعني ته هو انهيءَ نظريي کي ترجيح ڏئي ٿو ته هر مصرع ترنم جي خصوصيت جو هجڻ شعر جو هڪ لازمي جز آهي. +دنيا جي سڀني وڏن شاعرن جي ڪلام کي پرکڻ لاءِ اها پهرين ڪسوٽي آهي. +ڪو به انهن کي انهيءَ ڪسوٽيءَ تي ڀيٽي پنهنجو نتيجو ڪڍي سگهي ٿو. +ممڪن آهي ته ڪو مختلف شاعرن جي ڪلام جي ضخامت جي حجت اٿاري، پر انهيءَ ڏس ۾ به لطيف جي ڪلام ذخيرو دنيا جي اڪثر وڏن شاعرن جي ڪلام جي ذخيرو جي ڀيٽ ۾ ڪافي ڪجهه آهي. +سندس رسالي ۾ ڪم و بيش 36 مختلف عنوان آهن ۽ ان مان هر هڪ جا ڪيئي مختلف داستان آهن. +انهيءَ لحاظ سان به، سواءِ شيڪسپيئر ۽ گوئٽي جي، ٻين ڪن ٿورن شاعرن جي ڪلام جو ذخيرو سندس ڀيٽ ۾ اچي سگهندو. +ٻيو معيار: ٻيو معيار، جو موجوده دؤر جا وڏا وڏا نقاد شعر کي پرکڻ لاءِ تسليم ڪن ٿا، سو هيءُ آهي ته: آيا شاعر جي ڪلام جي ڪنهن به مصرع ۾ ڪو به اهڙو لفظ بدلائي سگهجي ٿو؟ +جو انهيءَ تبديلي سان مصرع کي زياده مؤثر يا فصيح بڻائي سگهي، يا ان ۾ وڌيڪ ترنم پيدا ڪري سگهي +هڪ ڀيري جڏهن بين جانسن (Ben Johnson) کان پڇيو ويو ته هو پنهنجي نظم جي ڏهن کان به زياده دفاع تصحيح ڪري ٿو، جڏھن ته شيڪسپيئر ڪڏهن به پنهنجي شعر جي ٻيهر اصلاح ڪانه ڪئي، تڏهن جواب ڏنائين ته سندس خيال موجب بهتر ٿئي ها جيڪڏهن شيڪسپيئر ويهه دفعا پنهنجي شعر جي اصلاح ڪري ها. +مگر انهيءَ هوندي به زمانو شاهد آهي ته سندس اهو نظم، جنهن جي ڏهه دفعا تصحيح ڪئي وئي آهي، ان ۾ اڃا به اصلاح جي گنجائش باقي آهي، پر شيڪسپيئر جون في البديهه چيل مصرعون اصلاح کان بالاتر آهن ۽ انهن مان گهڻن ۾ ڪنهن به هڪ لفظ جي ڦير گهير سڄي مصرع جي ترنم کي تباهه ڪري ڇڏيندي. +بهرحال، اهڙي تبديلي سڌاري جي بدلي نقصانڪار ثابت ٿيندي. +حقيقت ۾ ڪنهن ورلي شاعر جو ڪلام هن معيار تي پورو بيهي سگهندو، پر لطيف جي ڪلام ۾ ته فقط هڪ لفظ جي تبديلي به سڄي لئي ۽ ترنم کي بگاڙي ڇڏي ٿي، بلڪہ ختم ڪري ڇڏي ٿي ۽ ناقبل برداشت بڻائي ڇڏي ٿي. +امڪان نه آهي جو ڪنهن به مصرع ۾ رڳو هڪ لفظ به هٽائي يا مٽائي سگهجي. +سندس سڄو ڪلام انهيءَ لطيف توازن ۽ نزاڪت جو حامل آهي! +نه فقط هر هڪ مصرع، پر هر هڪ لفظ ۽ ان جي بيهڪ کي ”هڪ خاص اهميت“ آهي ۽ ان جو بدلائڻ محال آهي. +دنيا جو ڪو به شاعر، سندس ڪلام جي سڄي ذخيري جي نقطي نگاه کان، هن پرکا ۾ پورو بيهي نه سگهندو. +ٻين شاعرن کي ته ڇڏيو، پر خود شيڪسپيئر جي به ڪيترين ئي مصرعن کي ترميم بعد بهتر سمجهيو ويو آهي. +موجوده يورپي نقادن ڪنهن به شاعر جي شعر کي پرکڻ واسطي اهو ٻيو معيار مقرر ڪيو آهي. +ٽيون معيار: اهي مٿيان ٻه معيار دنيا جي شاعرن جي قطار ۾ ڪنهن به شاعر جي درجي مقرر ڪرڻ واسطي ڪافي آهن. +مگر اڃان به ٽيون هڪ آخري، نهايت اهم، ۽ ناگزير معيار آهي، جو ازروءِ جامع تنقيد، نقطعي طور، ڪنهن به شاعر جي درجي قام ڪرڻ لاءِ تجويز ڪيو ويو آهي. +اهو معيار آهي زبان جو استعمال، جنهن جي ذريعي شاعر پنهنجي خيالات جو اظهار ڪري ٿو. +چيو وڃي ٿو ته ملٽن پنهنجي جملي ڪلام ۾ انگريزي زبان جا اَٺ هزار لفظ ۽ شيڪسپيئر سورهن هزار لفظن استعمال ڪيا آهن. +الفاظ جي صحيح استعمال کي ردڪنار ڪندي به، خيالات جي وسعت کي تورڻ تڪڻ جو هيءُ فقط هڪ طريقو آهي. +درحقيقت زبان واري معياري پرک جو اهو (الفاظ جو ڳاڻيٽو) ڪو موزون طريقو نه آهي. +سوال آهي ته سورهين صدي واري انگيزي زبان اندر، خيالات جي اظهار جي وسعت جيڪا شيڪسپيئر پيدا ڪئي، انهيءَ کان وڌيڪ وسعت پيدا ڪرڻ جو ڪو امڪان هو ڇا؟ +ٻين لفظن ۾، معيار آهي زبان ۾ وڌ کان وڌ خيالات جي اظهار لاءِ وسعت پيدا ڪرڻ. +سواءِ شيڪسپيئر جي ٻئي ڪنهن شخص جي نه وهم گمان ۾ ۽ نه امڪان ۾ ئي هو ته ايلزبيٿ جي دؤر واري انگريزي ٻوليءَ ۾ اهي خيالات اظهار ڪري، جي شيڪسپيئر ڪيا. +ڊانٽي ۽ گوئٽي جي حالت ۾ به اهو چوڻ صحيح ٿيندو. +پر سواءِ شيڪسپيئر جي، ٻوليءَ ۾ وسعت پيدا ڪرڻ واري جنهن منزل کي هو پهتا، سا نسبتاً گهڻو گهٽ هئي، بمقابله انهيءَ ارڙهينءَ صديءَ واري سنڌيءَ زبان جي، جنهن کي لطيف نباهيو، ۽ ويجهايو ۽ وڌايو. +ڪنهن جي وهم گمان ۾ ئي نٿو اچي ته لطيف واري زبان ڪا انهيءَ دؤر ۾ سنڌ اندر ڳالهائي ويندي هئي! +سنڌي، جا وڌ ۾ وڌ هڪ صوبائي محاوري جي منزل تي هئي، سا شاهه جي هٿن ۾ هڪ نهايت گرانمايه ۽ وسيع ترين ٻولي بڻجي پئي، ايترو جو اسين نه سڃاڻي ٿا سگهون، نه ڪي سمجهي ٿا سگهون ته سندس زبان ڪا اها ساڳي سادي صوبائي ٻولي آهي. +تنهنڪري انهيءَ ناگزير معيار مطابق به، جو يورپ جي وڏن نقادن ” آخري معيار“ تسليم ڪيو آهي، ڪاميابيءَ جو سهرو لطيف جي سر تي ئي آهي. +”پَرُ نهين، پاوَر نهين، پهچ نهين پِي دور“. +انگريز ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ تحت هتي اچڻ سترهين صديءَ جي پهرين ئي ورھيه يعني 1600ع ۾ ۽ فقير عبدالعظيم عرف وڏل شاھ، سرڪار ڀٽائيءَ جو گنج جيڪو شاھ جي رسالي جو پهريون هٿ اکري مجموعو سامهون آندو هو اهو ارڙهين صديءَ جي آخري ورھين يعني 1793ع ۾. +ان گنج ۾ هندي بيراڳ نالي هڪ سر به آهي جنهن ۾ جوڳي، سامين، سنتن جا بيت ملن ٿا. +انهن بيتن ۾ هي به هڪ بيت آهي جنهن ۾ انگريزيءَ جو لفظ پاور (Power) ڏاڍي سھڻي نموني سان ڪتب آندل آهي. +لفطيف پنھنجي شاعري ۾ بنا ڪنھن مذھبي مت ڀيد جي رڳو سنڌ جي حقيقي ڪردارن کي ڳايو آھي. +مومل گُجر ھندو ھُئي، راڻو مينڌرو سوڍو ھندو ھُئو، سسئي ٻانڀڻ ھندو ھُئي، لاکو ڦُلاڻي ھندو ھُئو، ڄام جادم جکرو ھندو ھُئو، ڄام سپڙ سمون ھندو ھُئو، سورٺ راءِ ڏياچ ھندو ھُئا، ڄام راول جاڙيجو ھندو ھُئو، ڄام ابڙو جاڙيجو ھندو ھُئو. +ماروي پنھور ھندو ھُئي، راڻو امر سومرو ھندو سوڍو ھُئو. +راڻو ھمير سومرو ھندو سوڍو ھُئو. +پاڻ کي باھ ۾ ساڙڻ (ستي ٿيڻ) جي رسم صرف راجپوت ھندن ۾ ھوندي آھي، سنڌ جي شھزادي ٻاگهُل ٻائي بہ ستي ٿي ھُئي. +لطيف رڳو سنڌ جي حقيقي ڪردارن کي ڳايو آھي. +لطيف جي شاعريءَ ۾ ڪنھن بہ عربي، افغاني، ايراني، ترڪي، ھندوستاني مسلمان بادشاھ جي ساراھ نظر نه ايندي. +ويڙھي جهپ جي ھندو آشرم کان ھنگلاج ماتا جي ھندو مندر تائين شاھ لطيف پيرين پنڌ سفر ڪيا هئا. +عرس. +ھر سال ٽن ڏينھن جو عرس مزار تي چادر ۽ گل چاڙھي، ڀٽ شاھ تي سندس مزار تي ملھايو ويندو آھي، جنھن ۾ مشاعرو، لطيف ادبي گڏجاڻي (ڪانفرنس)، سُگھڙ ڪچھري، راڳ رنگ محفل ۽ ٻيون سرگرميون ٿينديون آھن. +سندس عرس تي سنڌ سرڪار عام موڪل جو اعلان ڪندي آھي. +عرس جي آخري ڏينھن تي شاھ لطيف ايوارڊ ڏنا ويندا آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28676.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28676.txt new file mode 100644 index 0000000..c85c305 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28676.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +باغ محمد بيشڪ جوکيو +ناميارو سگهڙ، شاعر ۽ اديب ٿي گذريو آهي. +جنگشاهي ريلوي -اسٽيشن- (ضلعي ٺٽي) کان -اتر- طرف ڪوهستاني علائقي ۾ 30 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي مشهور تاريخي ڳوٺ ”مالماڙيءَ“ ۾ 1908ع ڌاري ڄائو. +سندس والد جو نالو سکيو خان ۽ ڏاڏي جو نالو جان محمد هو. +ذات جو جوکيو ۽ پاڙي جي لحاظ کان کان ڪليپوٽا -جانواڻي- آهي. +ناميارو سگهڙ ۽ شاعر سونهارو فقير جوکيو، -باغ- محمد جو چاچو هو. +باغ محمد ’بيشڪ‘ معمولي پڙهيل لکيل -انسان- هو. +صرف ابتدائي ٽي درجا گورنمينٽ پرائمري اسڪول جاتيءَ (-ٺٽي-) ۾ پڙهيو، -جتي- پنهنجي مامي وسند خان وٽ رهندو هو، جيڪو -ان- وقت (برٽش دؤر ۾) پوليس کاتي ۾ ملازم هو،. +ديني -تعليم- جنگشاهيءَ جي مُلا مڪتب ۾ پڙهيو، -جتي- سندس -استاد- حاجي دلمراد جوکيو هو. +علائقي جو نيڪ مرد رئيس وليداد خان سندس هم مڪتب هو. +سگهڙ باغ محمد بيشڪ جي تعليم ۽ تربيت ۾ سندس وڏي ڀاءُ صوبيدار ناٿي خان جانوآڻيءَ جو اهم ڪردار هو، جنهن کي نه صرف (برٽش دور جي) بهادر پوليس آفيسر طور بلڪه تقرير ، تحرير، قبائلي ريتن رسمن تي ٻڌل علاقائي ،ملڪي توڙي بين الاقوامي قانون جي ماهر، لوڪ ادب جي ڄاڻوء ، تاريخ ۾ سند، جذبه حب الوطنيءَ سان سرشار ۽ هڪ مڃيل سماج سڌار شخصيت طور سڃاتو وڃي ٿو هو، شاعر ۽ سگهڙ باغ محمد بيشڪ کي پڻ اهي سڀيئي خوبيون پنهنجي وڏي ڀاءُ ناٿي خان جانوآڻيءَ وٽان مليون. +هن کي 20 سالن جي عمر ۾ جاتيءَ ۾ ڪنهن نازنين سان نينهن لڳو. +انهيءَ مستيءَ واري ڪيفيت ۾ شاعري شروع ڪيائين ۽ مجاز جون حدون ٽپي حقيقت جي منزل تي پهتو.سندس ڪلام ۾ غزل ، ڪافيون، ڏوهيڙا ، بيت ، مناظرا ،مولود ، مداحون ، حمد ، نعت ۽ منقبت، شامل آهن، سندس ڪلام کي سهيڙي ڪليات بيشڪ جي نالي سان هڪ مجموعو تيار ڪيو ويو آهي، جيڪو سندس پونئيرن وٽ اڻ ڇپيل صورت ۾ موجود آهي. +-باغ- محمد اتڪل 75 ورهين جي ڄمار ۾ 26 فيبروري 1984ع مطابق/27 جمادي الاول 1404هه تي وفات ڪئي. +سندس آخري آرام گاهه سندن آبائي قبرستان، جنگشاهي پير، لڳ جنگشاهي ريلوي -اسٽيشن- تي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28706.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28706.txt new file mode 100644 index 0000000..1c43262 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28706.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +سيمسون اگونسٽس +سيمسون اگونسٽس سيمن اگونسٽ (Ancient Greek for "Samson the agonist") جان ملٽن پاران هڪ المناڪ ڪوٺڙي ڊرامو آهي. +انگريزي ڪتاب جي هڪ پوئم جو خُلاصو. +سيمن اگونسٽ، سيمسون اگونسٽس جي نالي سان هڪ شعر (Poem) يارنيهن،ٻارنهين جماعت جي انگريزي سيليبس جي ڪتاب ۾ پڻ آهي، جنهن ۾ ذڪر ڪيو ويو آهي ته، سيمسن يا شمشون هڪ زبردست طاقت رکندڙ شخص هيو، جنهن جي تمام طاقت سندس مَٿي جي وارن ۾ هئي، سيمسن اگونسٽ يا شمشون جي هڪ محبوبا هئي، جنهن جو نالو ڊليئلا هيو، جيڪا هڪ يهودي يا عرب فلسطيني عورت هئي ۽ انجي ذريعي سيمسن جي دشمنن هڪ سازش رِٿي، جنهن تحت ڊيليئلا سيمسن کي نشو پياريو ۽ پوءِ سندس بيحوشي جي حالت ۾ مَٿي جا وار ڪوڙي، ڪتري ڇڏيا، سيمسن جيئن ئي ننڊ مان جاڳيو ته هن پهنجو مٿو تمام کالي ۽ هلڪو محسوس ڪيو ۽ پنهنجي مَٿي کي جيئن ئي ڌوڻو ڏنائين ته سندس مَٿي تي ٽِڪڻ هئڻ سبب سندس مَٿيجا وار ڪونه لُڏيا ۽ جلد ئي پوءِ کيس گرفتار ڪيو ويو ۽ کيس هڪ وڏي ميدان ۾ تماشي لاءِ رکيو ويو، جتي فلسطين جي سڄي ملڪ مان وڏا وڏا واپاري، سياستدان، حڪمران ۽ اشرافيا گڏ ٿي هئي. +سيمسن کي زنجيرن ۾ هڪ ٿَنڀي (پول) سان ٻڌو ويو هيو، ۽ ڪوئي به جُرعت نه پئي ڪري سگهيو ته سندس مدِ مقابل ٿئي. +سيمسن کي اوچتو جوش اچي ويو ۽ هن جيئن ئي ٿَنڀي کي پنهنجي پوري طاقت سان لوڏيو ته ٿَنڀ اچي هيٺ ڦهڪو ڪيو، اُن سان گڏ تمام ڪَٺا ٿيل بادشاهه، حڪمران، اشرافيا جن ۾ عورتون ۽ ٻار پڻ شامل هيا سيمسن سميت اُن هيٺان اچي دٻجي ويا +ڪردار. +شخص +پڻ ڏسو. +سيمسون diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28754.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28754.txt new file mode 100644 index 0000000..f6bbda4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28754.txt @@ -0,0 +1,165 @@ +باگڙي +ھندن جو هڪ خانه بدوش قبيلو. +هيءُ قبيلو ڪاٺياواڙ ۽ مارواڙ مان سنڌ ۾ داخل ٿيو. +هيءُ سنڌو ماٿريءَ جو قديم قبيلو آهي. +-پاڪستان- کان اڳي هيءُ ڏوهاري قبيلو ليکبو هو، ڇاڪاڻ ته 18 ۽ 19 صدي عيسويءَ ۾ هن قبيلي وارا ٻين ڏوهارين ذاتين سان گڏجي واٽهڙن، مسافرن يا قافلن سان دوستي ڳنڍي، انهن کي نشيدار شيون کارائي، وٽانئن سڀ مال متاع ڦري وٺندا هئا ۽ مسافرن کي قتل ڪري کڏن ۾ پوري ڇڏيندا هئا، تنهنڪري انگريزن جي حڪومت ۾ هيءُ قبيلو ڏوهاري ليکبو هو ۽ خانه بدوش ٿي گذاريندا هئا. +هنن کي ڪنهن به هنڌ تي -ٽن- مهينن کان وڌيڪ عرصو رهڻ جي اجازت نه هئي. +لفظ باگڙيءَ جو استعمال، هر انهيءَ هندو، راجپوت يا جت/ -جٽ- لاءِ ٿيندو آهي، جيڪو باگڙيا، سرسا ۽ حصار جي ڏکڻ اولهه ۾ واقع -بيڪانير- جي پاسي جو رهاڪو آهي. +گرداسپور جا -باگڙي- سهلريا آهن، جيڪي پنهنجو قبيلو باگڙيا ڀاگڙ ٻڌائيندا آهن. +جڏهن ته ”ناگري“ جي دعويٰ آهي ته اهو قبيلو علاءُالدين غوريءَ جي دؤر ۾ دهليءَ مان هجرت ڪري اچڻ وارن راجپوتن مان آهي. +پنجاب ۾ سيالڪوٽ واري علائقي ۾ به ڪيترائي -باگڙي- خاندان رهندڙ آهن. +معاشي ۽ اقتصادي حوالي سان، هندو نيچ ذاتين ۾ -باگڙي- نسل ٻين کان سرس آهي. +هاڻي ته وقت گذرڻ سان گڏ سنڌ جي باگڙين ۾ به مختلف تبديليون رونما ٿيون آهن، جڏهن ته سندن شرح خواندگي به وڌڻ لڳي آهي. +-پاڪستان- ٺهڻ کان پوءِ هن -اقليت- واري قبيلي کي -آزادي- حاصل آهي. +اڄ سنڌ ۾ باگڙين جا ڪيئي ڳوٺ -آباد- آهن ۽ کين ڌنڌي ڌاڙيءَ جي -آزادي- آهي. +کين ووٽ جو حق به حاصل آهي. +هند ۽ سنڌ ۾ رهندڙ قديم قبيلو باگڙي، جيڪو پنهنجي ريتن رسمن آڌار، اڄ تائين هڪ الڳ سڃاڻپ برقرار رکندو پيو اچي. +عام ماڻهن کان دوريءَ سبب، هن وقت تائين هن قبيلي جون ريتون رسمون پراسرار بڻيل آهن! +هڪ روايت مطابق- ”باگڙي قبيلو ڪاٺياواڙ ۽ مارواڙ مان سنڌ ۾ داخل ٿيو. +هيءُ سنڌو ماٿريءَ جو قديم قبيلو آهي. +پاڪستان کان اڳي هيءُ ڏوهاري قبيلو ليکبو هو، ڇاڪاڻ ته 18 ۽ 19 صدي عيسويءَ ۾ هن قبيلي وارا ٻين ڏوهارين ذاتين سان گڏجي واٽهڙن، مسافرن يا قافلن سان دوستي ڳنڍي، انهن کي نشيدار شيون کارائي کانئن سڀ مال متاع ڦري وٺندا هئا. +مسافرن کي قتل ڪري کڏن ۾ پوري ڇڏيندا هئا، تنهنڪري انگريزن جي حڪومت ۾ هيءُ قبيلو ڏوهاري ليکبو هو ۽ خانه بدوش ٿي گذاريندا هئا. +هنن کي ڪنهن به هنڌ تي ٽن مهينن کان وڌيڪ عرصو رهڻ جي اجازت نه هئي(1). +هندو مت سان تعلق رکندڙ باگڙي برادري پاڪستان سميت سنڌ جي هر ننڍي وڏي ضلعي ۾ صدين کان آباد آهي. +هن برادريءَ کي سنڌ جا اصل وارث به چوندا آهن. +باگڙي برادريءَ جي رهڻي ڪهڻي، ثقافت ۽ کائڻ پيئڻ سنڌ ۾ وسندڙ ٻين قبيلن ۽ برادرين کان مختلف آهي. +هن بيحس سماج ۾ باگڙي برادريءَ کي گهٽ سمجهيو وڃي ٿو ، جڏهن ته دنيا جي ٻين ملڪن ۾ اهڙن قومن کي معزز ۽ معتبر قوم سمجهيو وڃي ٿو. +جهڙيءَ ريت باگڙي برادريءَ کي عام انسانن کان مختلف تصور ڪيو وڃي ٿو، تهڙي ئي ريت باگڙي برادري ماڻهن جو لهجو ۽ ڳالهائڻ جو انداز به ڪجهه ائين ئي مختلف آهي. +عام طور تي زيادتي ڪنهن تشدد ۽ ظلم وغيره کي چيو ويندو آهي، پر هتي وڏي زيادتي اها آهي ته ان کي گهٽ ذات تصور ڪيو ويندو آهي. +عام خيال موجب، باگڙي برادري هڪ ئي وقت انيڪ مسئلن کي منهن ڏنو آهي. +مفروضو: +ڊاڪٽر انور فگار هڪڙي ٽماهي ’مهراڻ‘ ۾ ڇپيل پنهنجي هڪ مضمون ۾ لکيو آهي ته ”هي ڪتاب پنجاب جي انهن تاريخدانن ۽ دانشور ۽ حڪمرانن لاءِ منهن ٽوڙ جواب آهي، جن اهو نظريو قائم ڪيو آهي ته، اصل سنڌي فقط باگڙي ۽ ڀيل آهن، پر هي ڪتاب انهن لاءِ پيغام آهي ته، سنڌ ۾ موجوده وقت ۾ رهندڙ اڪثر قبيلا اصلي سنڌي آهن(2). +پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ هن اقليت واري قبيلي کي آزادي حاصل آهي. +اڄ سنڌ ۾ باگڙين جا ڪيئي ڳوٺ آباد آهن ۽ کين ڌنڌي ڌاڙيءَ جي آزادي آهي. +کين ووٽڏيڻ جو حق به حاصل آهي. +هن وقت باگڙي ٻنين ۾ مزدوري ڪن يا ٺيڪي تي کيتي ٻاڙيءَ جو ڪم ڪندا آهن، پر افسوس جو انهن کي پنهنجو اصل مانُ مرتبو نه ملي سگهيو آهي. +لفظ ’باگڙيءَ‘ جو ڇيد: +”لفظ باگڙيءَ جو استعمال هر انهيءَ هندو راجپوت يا جت/ جٽ لاءِ ٿيندو آهي، جيڪو باگڙيا، سرسا ۽ حصار جي ڏکڻ اولهه ۾ واقع بيڪانير جي پاسي جو رهاڪو آهي. +گرداسپور جا باگڙي سهلريا آهن، جيڪي پنهنجو قبيلو باگڙيا ڀاگڙ ٻڌائيندا آهن. +جڏهن ته هڪ دعويٰ آهي ته اهو قبيلو علاءُالدين غوريءَ جي دؤر ۾ دهليءَ مان هجرت ڪري اچڻ وارن راجپوتن مان آهي. +پنجاب ۾ سيالڪوٽ واري علائقي ۾ به ڪيترائي باگڙي خاندان رهندڙ آهن. +معاشي ۽ اقتصادي حوالي سان، هندو نيچ ذاتين ۾ باگڙي نسل ٻين کان سرس آهي. +هاڻي ته وقت گذرڻ سان گڏ سنڌ جي باگڙين ۾ به مختلف تبديليون رونما ٿيون آهن، جڏهن ته سندن شرح خواندگي به وڌڻ لڳي آهي(3). +هڪ ٻئي خيال مطابق ”واڳونءَ“ کي جين ڌرم ۾ پوڄا لائق ڄاتو ويندو آهي ۽ کيس سنسڪرت ۾’مڪارا يا سنسارا‘ چيو ويندو آهي. +شاسترن ۾ واڳونءَ کي پرستش جي قابل لاءِ ڄاڻايو ويو آهي. +ڇاڪاڻ ته واڳون اڪيلو جانور آهي، جنهن کي زبان نه ٿيندي آهي ۽ انڪري کيس ’جگ ماتا‘ جي علامت سمجهيو ويندو آهي. +جيئن ته پرم هستيءَ کي به زبان جي ضرورت نه آهي ۽ سڀ ڪجهه سندس مرضي يا آگيا مطابق ٿيندو ٿو رهي. +واڳونءَ جي رضامنديءَ لاءِ ’ٻليدان‘ يا ٻڪريءَ جي رت جي ڀيٽا ڏني ويندي هئي. +هڪ اندازي مطابق،ڪراچيءَ کان ڪوهستان تائين، ويهارو کن اهڙا ماڳ هئا، جتي پاليل واڳن جا آکاڙا هئا. +دراصل واگهري، باگڙي، بگهاڙ ۽ واگهيرا قومن جا نالا واڳونءَ جي پوڄا ۽ عقيدت جي نسبت رکندڙ هئا(4). +باگڙين جي ٻولي: +”باگڙين جي ٻولي باگڙي، باگڙيا، بورياس ۽ بهگڙي جي نالن سان سڃاتي وڃي ٿي. +هن ٻوليءَ جو 62 سيڪڙو لهجو هندي ٻوليءَ سان، 65 سيڪڙو هريانوي ٻوليءَ سان، 66 سيڪڙو مارواڙي ٻوليءَ سان، 75 سيڪڙو سنڌي ٻوليءَ سان، 76 سيڪڙو شيخاوتي ٻوليءَ سان، 65 سيڪڙو ڌنواري ٻوليءَ سان، 47 سيڪڙو گڊواري ٻوليءَ سان، 60 سيڪڙو ميواتي ٻوليءَ سان، 70 سيڪڙو جند واري ٻوليءَ سان هڪجهڙائي رکي ٿو. +هيءَ هڪجهڙائي لفظي، لهجاتي ۽ وياڪرڻي آهي. +هيءَ ٻولي هندستان جي پنجاب، فيروزپور ضلعن، راجستان، هنومان ڳڙهه، شري گنگا نگر، هريانه، سرسا، هسار، مڌيه پرديش کان سواءِ پاڪستان جي سنڌ صوبي جي ٿر واري حصي ۾ ڳالهائي وڃي ٿي(5). +هي لاڏائو قبيلن جي ٻولي آهي، انڪري اتان جي مقامي زبانن جو مٿس گهڻو اثر رهي ٿو. +هي قبيلا گهڻو ڪري هندو مذهب سان تعلق رکن ٿا. +ڪي ڪي انگريزن جي سنڌ ۾ صاحبيءَ کان پوءِ عيسائي به ٿيا آهن، پر ثقافتي طور هُو هندو مذهب سان لاڳاپيل آهن. +سندن پيشو زراعت آهي. +2000 جي آدم شماريءَ جي انگن اکرن موجب هندستان ۾ هن ٻوليءَ جي ڳالهائيندڙن جو تعداد 1899000 هو. +باگڙي ٻولي هند يورپي، هند ايراني، هند آريائي راجستاني ٻولين جي خاندان مان آهي. +هن ٻوليءَ جي ڪابه لپي ڪانه ملي آهي. +مذهبي جنتر منتر علائقي جي حساب سان اتان جي لپيءَ ۾ لکيا وڃن ٿا. +گهڻو ڪري ديوناگري لپيءَ جو استعمال ٿئي. +ڊاڪٽر غلام علي الانا پنهنجي ڪتاب ’سنڌي ٻولي جو بڻ بڻياد‘ ۾ لکي ٿو ته”پوادي، پنجابي ٻوليءَ جو هيءُ لهجو، پنجاب جي اوڀر واري سرحدي علائقي ۾، ستلج کان وٺي، اولهه طرف بياس نديءَ تائين، ڏکڻ ۾ گهگهر درياءَ جي وچئين خطي تائين ڳالهائيو ويندو آهي. +هيءَ ٻولي سراءِ وڻجارن کان وٺي، سرهند ۽ انبالا تائين ڳالهائي ويندي آهي. +هن تي باگڙي ۽ هنديءَ جو به اثر آهي(6). +ڀٽيالي رياست بيڪانير ۾ رائج ٻولي: +هيءَ ٻولي پنجاب جي فاضلڪا تحصيل، فيروز پور تائين پکڙيل آهي. +راجپوتانا جي اُتر- ولهه ۽ اُتر بيڪانير ۾ آباد مسلمان راجپوت ۾ هيءَ ٻولي ڳالهائيندا آهن. +بهاولپور جي راجسٿاني سرحد سان ملندڙ علائقي ۾ ڀٽياليءَ جو وڏو اثر آهي. +هن حصي ۾ ڀٽياليءَ کي راٺي، راٺوڙي ۽ باگڙي به ڪوٺيندا آهن. +- جالنڌري- اڳوڻي ضلعي لانڌر جي ٻولي +- جاند- اڳوڻي رياست جنيد جي ٻولي +- باگڙي- +اڳوڻي ضلعي فيروز پور ۽ اڳوڻي بيڪانير رياست جي اُتر- اوڀر واري خطي ۾ هتي جي اصلوڪن رهاڪن جي ٻولي آهي. +”هتي جا مقامي ماڻهو، ڪا قديم مقامي ٻولي ڳالهائيندا هئا، اُن ٻوليءَ جو نالو غالباً ’سئنڌوئي ٻولي‘ هو. +واديء سنڌ جي مختلف خطن ۽ علائقن جهڙوڪ: ’لوڻ وارين پهاڙين وارو علائقو‘ (Salt range)، سنڌو ماٿر جو اُلهنديون علائقو، سنڌو- ماٿر جو ڏاکڻيون علائقو، راجسٿان جا ڌار ڌار علائقا (جوڌپور، جيسلمير، ميواڙ، مارواڙ ۽ جئپور)، گجرات، ڪڇ، ڪاٺياواڙ وارو علائقو، هريانا، ڪشمير، داردي علائقو، بلوچستان ۽ اوڀر ايران جا علائقا، انهن سارن علائقن ۾ سنڌو- ماٿر جي تهذيب ڇانيل هئي ۽ هر علائقي ۾ سئنڌوئي ٻوليءَ جي شاخ، اُن علائقي مطابق استعمال ٿيندي هئي. +اِهي ٻوليون ڌار ڌار شاخن جي نالن سان مشهور هيون؛ جيئن: لهندي، جيسلميري، مارواڙي، ميواڙي، هڙوتي، پنجاب جون ٻوليون، گجراتي، ڀيلي، ڪڇي، ڪاٺياواڙي، باگڙي، ڪشميري، داردي ۽ اوڀر ايران جي خوزستان خطي جون مقامي ٻوليون، سئنڌوئي ٻوليءَ جون شاخون آهن. +اهوئي سبب آهي جو سنڌي ۽ انهن سڀني ٻولين ۾ تمام گهڻي هڪجهڙائي اڄ به قائم آهي. +انهيءَ ڪري هر ماڻهوءَ جي ذهن ۾ اهو سوال ٿو پيدا ٿئي ته سنڌيءَ ۽ سنڌو- ماٿر جي ٻين ٻولين ۾ گهڻي مشابهت جو ڪارڻ ڇا آهي؟ +جواب ۾ اهو ٿو سمجهيو وڃي ته سنڌي ٻوليءَ ۽ واديءَ سنڌ جون ٻيون ٻوليون هند- آريائي نسل جون ٻوليون آهن، پر اُن جي بدران اهو ڇو نٿو تسليم ڪيو وڃي ته سنڌي ۽ سنڌو- ماٿر جي ٻين ٻولين جي مشابهت جو وڏو سبب هيءُ آهي ته اهي سڀ ٻوليون آرين جي سنڌو- ماٿر ۾ اچڻ کان اڳ، سنڌو- ماٿر ۾ رائج ’سئنڌوئي ٻوليءَ‘ جون شاخون آهن، جيڪي جڳان جڳ هن واديءَ ۾ استعمال ٿينديون ۽ قائم رهنديون اچن(7). +مذهبي حيثيت: +منوسمرتي موجب هندومت چئن جاتين ۾ ورهايل آهي، جن ۾ سڀ کان مٿانهون طبقو برهمڻ، ٻئي نمبر تي کتري، ٽئين نمبر تي ويئش ۽ چوٿين نمبر تي شورد اچن ٿا. +انهن چئن طبقن کان سواءِ جيڪي انسان ٻچن ٿا، تن کي اڇوت سڏيو ويو. +برهمڻ سماج، اڇوتن کي انسان نٿو سمجهي، تنهنڪري پنهنجن بنيادي انساني حقن کان محروم هي طبقو سدائين پيڙهيل ۽ استحصال جو شڪار رهيو آهي، اڳي کين اڇوت سڏيو ويندو هو، پر بعد ۾ هنن پنهنجي لاءِ دلت جو اصطلاح اختيار ڪيو، ڀارت ۽ پاڪستان جي ائين ۾ کين شيڊيول ڪاسٽ لکيو ويو آهي. +ڀيل، ڪولهي، ميگهواڙ، اوڏ، باگڙي، چمار، بازيگر، ڀنگي، ڏيڍ ماڙيچا، رامداسي، شڪاري، سرکنڊ، سوچي، واگيص، ڪلال ۽ ڪيئي ٻيون ذاتيون شيڊيول ڪاسٽ ۾ شامل آهن. +هي ذاتيون هندومت مان خارج ڪيل اڇوتن جون آهن، هي ذاتيون هندومت مان خارج ڪيل اڇوتن جون آهن، هندن جي برهمڻ ۽ سيٺيا ڪلاس سدائين کين حقارت سان ڏسندي سندن استحصال ڪيو آهي. +هڪ اندازي موجب سنڌ ۾ وسندڙ هندن منجهان 90 سيڪڙوشيڊيول ڪاسٽ آهن. +هن طبقي جي بهتري ۽ ترقي سياسي سماجي ۽ معاشي سجاڳيءَ ۾ آهي. +هڪ پهاڪو: +”مايا ۽ موههُ، جيئن باگڙي ۽ ڳوهَه. +باگڙي قبيلي جا ماڻهو ڳوههَ جو گوشت شوق سان کائيندا آهن. +جيئن ڳوهه کي ڦاسائڻ لاءِ باگڙي جهنگ ۾ رلندا آهن تيئن دولت جا پوڄاري دولت جي حرص ۾ هٿ پير هڻي مري ويندا آهن(8). +اصل رهاڪو: +”جيئن اسان وٽ چيو وڃي ٿو ته سنڌ جا اصل باشندا ته باگڙي، ڀيل، ميگهواڙ، ڪولهي يا برهمڻن جي ذاتين مان لوهاڻا، ڀاٽيا وغيره آهن يا کڻي چئجي ته اوڏ به هتي جا اصل سنڌي آهن. +سما، سومرا ۽ ڪلهوڙا وغيره به پنجاب کان سنڌ ۾ آيا، پر کڻي چئجي ته اهي ۽ ٻيا سماٽ قومن جا ماڻهو به کڻي ڪجهه ڪجهه جهونا سنڌي سڏجن. +ٻين جي مقابلي ۾ کڻي نه ته به بلوچ قومن کان، جيڪي بلوچستان کان آيون، دراني، پٺاڻ، لوڌي وغيره جيڪي افغانستان کان آيون.قريشي، صديقي، شاهه، سيد جيڪي ذاتيون وچ ايشيا، عرب ملڪن ۽ ايران پاسي کان آيون يا ڀٽي، ڀٽا، سيال، کرل، ملڪ وغيره جيڪي پنجاب کان آيون. +آمريڪا ۾ سالن کان جمهوري حڪومت، پريس ۽ خيالن جي آزادي ۽ حقن جي بحالي هجڻ ڪري هتي جا اصلوڪي باشندا ريڊ انڊين پڙهي لکي وڏين نوڪرين ۽ ڌنڌن ڌاڙين ۾ اچي ويا آهن ۽ هاڻ ڏندين ڏاند آهن. +هاڻ ڪو سندن نالو ته وٺي ڏيکاري، اکيون ٿا ڏيکارين. +اسان وٽ سنڌ جا اصلي ماڻهو باگڙي، ڀيل، ڪولهي ميگهواڙ، تعليم يا سرڪاري ۽ خانگي نوڪرين ۾ ايترو نه وڌي سگهيا آهن، جيتوڻيڪ پئسي ڏوڪڙ، Savings ۽ انويسٽمينٽ ۾ گهڻن کان اڳيان آهن. +ڪيترا اڇن ڪپڙن وارا سندن قرضي آهن. +بهرحال انهن جي ته ڇا ان بعد ٻيا جيڪي سنڌ جا شاهه حاڪم ٿيا اهي به پنهنجي ملڪ ۾ پٺتي پئجي ويا آهن، نه تعليم نوڪري ۾ ڪاميابي حاصل ڪئي اٿن ۽ نه صحت ۽ بزنس ۾. +ان جو اندازو ان مان لڳائي سگهجي ٿو ته آمريڪا جي ٻهراڙين ۾ نه فقط سرڪار طرفان ٺهرايل اسڪول قائم ڪيا وڃن ٿا پر هي So called جنهگلي ماڻهو ريڊ انڊين انهن اسڪولن ۽ اسپتالن کي پنهنجي طرفان به وڌائين ويجهائين ٿا ۽ انهن جو معيار اعليٰ رکڻ جي ڪوشش ڪن ٿا(9). +کاڌ خوراڪ: +”سنڌ ۾ ڀيل ۽ باگڙي (گدڙ، ٻلا)، ڳوهون ۽ نانگ ماري کائيندا آهن. +سماجي علمن جي خيال کان هن قسم جو عمل هنن ماڻهن ۾ رائج جمالياتي ۽ اخلاقي طريقن ۽ نظامن ڏانهن اشارو ٿو ڪري. +ڏٺو وڃي ته هنن ماڻهن جي گهرن ۾ کرپيون، رنبا، بگليون ۽ رسيون اهڙيءَ طرح رکيون آهن، جهڙيءَ طرح ساهتي پرڳڻي جي ماڻهن جي گهرن ۾ اجرڪ، لويون، سوسيون، لونگيون ۽ رلهيون. +هن طرح هڪڙي ئي هنڌ تي جمالياتي ۽ اخلاقي قدرن جو اختلاف ظاهر ٿي ٿو سگهي، پر ڇاڪاڻ ته هڪڙي ڌر انهيءَ حيثيت ۾ نه آهي جو اها تصادم کي قبول ڪري، انڪري اهڙن حصن ۾ ۽ اهڙن هنڌن تي ڪلچرل تصادم جي ڪري نقصان ڪو نه ٿو ٿئي(10). +مشهور ڪهاڻيڪار علي بابا پنهنجي هڪ ڪهاڻيءَ ۾ باگڙين جو ذڪر ڪجهه هنن لفظن ۾ ڪيو آهي. +ھُو ڏوجھرا کائيندو، سوچيندو ھلندو ٿو وڃي، مانجھند جي پراڻي سنسان مندر ڏانھن. +اڃا دريا جو بچاءُ بند نئون نئون پيو ٻڌجي. +درياھ مٿان مير بحرن جو ٻيڙياتو ڳوٺ آھي. +ويچارا ميربحر ڄمنِ به ٻيڙين ۾، مرن به ٻيڙين ۾! +۽ باگڙين جا ڇنا ۽ منھن آھن، جي درياه جي پيٽ ۾ پيدا ٿيندڙ لئي جي لاڪڙ مان کارا ٺاھي پيٽ گذر ڪندا آھن. +اھو زميندارن جو مال ٿي ويندو آھي انڪري ته لاڪڙ جا ڌڻي زميندار ھوندا آھن نه باگڙي. +ويچارا باگڙي ته رڳو ايترو ڄاڻندا آھن ته لاڪڙ مان ڇا ڇا ٺاھي سگھجي ٿو؟ +ويچارا مير بحر به سدائين ڊناڻا. +ويچارا باگڙي به سدائين ڊناڻا(11). +باگڙين جو سماج: +باگڙين جو سماج مادراڻو سماج آهي. +صدين کان اهو ان سماج جي پوئواري ڪندا اچن ٿا. +اڄ به باگڙين جي خاندانن ۾ توهان کي عورت طاقتور ملندي. +هوءَ ڪمائڻ جي ذميدار آهي، حساب ڪتاب به هن جي هٿ ۾ آهي. +برادريءَ ۾ تڪرار جي صورت به نبيرا ڪرائڻ ان جي ذميداري بڻجي ٿي. +فيصلي ۾ مکي جو ڪردار مرد وٽ جڏهن ته امين عورتون ئي هونديون آهن، جن جي صلاح کان پوءِ مرد مکي ڪو فيصلو ٻڌائي سگهي ٿو. +شديد ڏوهن جن ۾ قتل ڪرڻ آهي، باگڙين جي سماج ۾ نه هجڻ جي برابر آهي. +باقي ڏوهن جي صورت هنن وٽ وڏي سزا (CAPITAL PUNISHMENT) پئسن جي صورت ۾ ڏنڊ آهي. +گهڻو ڪري هنن جا ننڍا نبيرا پاڻ ۾ ٿيو وڃن، جيڪڏهن ڳالهه جرڳي تائين پهچي ته ڏوهه ثابت ٿيڻ جي صورت هنن وٽ مخصوص ڪيل رقم جو ڏنڊ آهي، جيڪي به هن ايڪيهن صديءَ ۾ چند سون تي آهي. +ڪجهه ڏينهن اڳ جڏهن باگڙين جي ڪجهه ريتن رسمن تي تحقيق جي سلسلي ۾ انهن وٽ وڃڻ ٿيو ته ڪجهه شيون ڏسي سچ ته حيرت ٿي مثال طور: قبيلي جي ڪا عورت ڪنهن ٻئي مرد سان پڪڙجي پوي ٿي ۽ ان جا مائٽ مکي وٽ داد لاءِ فريادي ٿين ٿا ته هنن کي اها ڳالهه ثابت ڪرڻي پوندي، جيڪا شاهدن جي صورت هوندي، ٻي صورت ۾ اهو فرياد ٻڌڻ جوڳو نه هوندو، ان صورت جيڪڏهن ڏوهه ثابت ٿئي ٿو ته جوابدار ڌر تي فقط ٻارهن سو ڏنڊ وڌو ويندو. +هڪ عجيب دستور: +باگڙي هر صورت پنهنجون عورتون پئسن تي وڪرو ڪن ٿا، هنن وٽ ڪنوارين عورتن جا اگهه مختلف ته شادي شده، مطلب بيواه جا طلاق يافته لاءِ ان جو اگهه ٻيڻ تي آهي. +منهنجي اسرار ڪرڻ تي ته ائين ڇو، جڏهن ته اصول مطابق ڪنواريءَ جو اگهه وڌيڪ هجڻ گهرجي هنن عجيب منطق بيان ڪيو. +هنن مطابق هُو عورت کي پهرين کپائن ٿا، بيواه يا طلاق جي صورت مائٽن کي اهي پئسا ساهراڻي ڌر کي واپس ڪرڻا هوندا آهن، هاڻي جڏهن نئين پارٽي ايندي ته هُو ان کان اهي پئسا به وصول ڪندا ته نوان پئسا به ان صورت عورت جي قيمت ٻيڻي ٿي وڃي ٿي. +هن ڳالهه مان اهو به ثابت ٿئي ٿو ته ان سماج ۾ عورتن جي اهميت وڌيڪ آهي. +باگڙين وٽ مرد جي حيثيت مفت خور (Parasite) جي آهي. +مرد، عورت جي ڪمائي مٿان پلجي ٿو. +گهڻو ڪري نشي ۽ جوا جا عادي آهن، شام ڌاري عورتن جو انتظار ڪن ٿا. +ڏهه رپيا ڏيڻ تي به راضي ٿيو وڃن. +باگڙين جي سماج ۾ نام نهاد غيرت جو ڪو تصور ناهي، هُو پنهنجي معاشري ۾ پيار جي مڪمل ڇوٽ ڏين ٿا. +جنهن لاءِ جسماني لاڳپن تي به ڪي اعتراض نه ٿا وارين، اعتراض جوڳي حالت ۾ ڏسڻ کانپوءِ گهڻو ڪري نظرانداز ڪري ڇڏين، جي نه ته وڌ ۾ وڌ معاملو جرڳي ۾ وڃي، جتي به معاملو خوش اسلوبيءَ سان نبريو وڃي. +غلام رباني هڪ جاءِ تي لکيو آهي ته: +”سوئر مئو ته واهه واهه ٿي ويندي. +ڪاريا، اڪالي سک، باگڙي ۽ چهڙا شڪاري ته خوشيءَ ۾ نه پيا ماپندا. +جتي به سوئر جي شڪار جو ڏس پين اتي اچي منهن ڪڍندا. +هُتان سوئر مئو، هُتان ميڙ ڪن، ان جا ڀاڱا ڀاڱا ڪري کڻي ويندا جو هُو سوئر کائيندڙ قومون آهن(12). +باگڙي ۽ ڀاڄين جا فصل: سنڌي معاشري جي ذراعت ۾ ڀاڄين جو تصور شروع کان گهٽ رهيو آهي، جنهن جو سبب ٻهراڙين ۾ مالوند ماڻهو، گهڻو ڪري کير، مکڻ ۽ لسيءَ تي گذران ڪن ٿا. +باگڙين پاران زراعت ۾ انقلابي قدم کڻڻ کانپوءِ هاڻي سنڌي آبادگار به زراعت ڏانهن قدم وڌايو آهي، پر باگڙي هاڻي به ڀاڄين جي پوک ۾ سڀ کان اڳڀرا آهن. +ان حوالي سان الطاف شيخ لکيو آهي ته ”ڪئناڊا جي حڪومت آفريقا ۽ ايشيا جي غريب ملڪن مان ماڻھن کي اميگريشن جي لالچ ڏئي گھرائي ٿي ۽ دنيا کي اھو ئي ٻڌائين ٿا ته ھُو انسانيت خاطر سريلنڪا جي دربدر تاملن کي، صدام جي ظلم ھيٺ آيل عراقين کي، صوماليا جي ڏڪارين کي اَجھو، اَٽو ۽ لـَـٽو ڏئي رھيا آھن جيڪو اصل ۾ ان نيڪيءَ پيٺيان ھنن جو پنھنجو مقصد، سستا مزور ھٿ ڪرڻ، آھي. +جيئن اسان وڏيرو ڦٽيءَ جي چونڊي، ڀاڄي ڀتي پوکرائڻ ۽ ٻيا ھيٺانھين درجي جا سستي اگھ تي ڪم وٺڻ لاءِ پنھنجي زمين تي، ضرورت مطابق، ھڪ مقرر تعداد باگڙي ڀيلن جو رکي ٿو. +ھن جي ڪا باگڙي ڀيلن سان مائٽي يا ھمدردي ناھي، پر ھنن کي گھر ٺاھي رھڻ جي اجازت ڏيڻ پويان سـَـستي مزوري حاصل ڪرڻ آھي. +اھوئي حال ھنن ملڪن جو آھي. +بئفن ۽ ڪئناڊا جي ٻين ڀروارن ٻيٽن وڪٽوريا، ڊيوان (Devon) ۽ بئنڪ جي پاري جھڙي ٿڌ ۽ اونداھن ڏينھن ۾ اسان جي ٽين دنيا جا ماڻھو مڪاني ماڻھن کان وڌيڪ نظر اچن ٿا(13). +نتيجو: صدين کان سنڌ ۾ آباد باگڙي برادريءَ جي رهڻ جو انداز ئي پنهنجو آهي، باگڙي برادريءَ جا ماڻهو هڪ سادي طريقي سان پنهنجي زندگي گذارن ٿا، خاص ڪري باگڙي برادري جا ماڻهو پنهنجا گهر ڪچا ۽ گهرن ۾ جهوپڙيون ٺاهڻ پسند ڪن ٿا. +سندن گهرن ۾ جهوپڙي نه هجي ته انهن جي گهر جي خوبصورتي ئي نامڪمل آهي. +باگڙي برادريءَ جا ماڻهو اڪثر ڪري هڪ شهر کان ٻئي شهر ڏانهن لاڙو ڪندا رهندا آهن ته جيئن هُو پنهنجي ٻچن جو پيٽ گذر ڪري سگهن، باگڙي برادري جي ماڻهن کي اڪثر ڪري خانه بدوش به چيو ويندو آهي. +باگڙي اڪثر ڪري محنت ۽ مشڪلاتون ڏسي پنهنجي ٻچن جو گذر سفر ڪن ٿا، زماني سان گڏ ماڻهن جي رهڻي ڪهڻي ۾ به فرق نظر اچي ٿو، پر هي برادري اڄ به ساڳئي ئي نموني سان زندگي گذاري رهي آهي +حاصل مطلب ته باگڙي سنڌ جي قديم برادري آهي، جنهن جون پاڙون ڌرتيءَ ۾ کتل آهن. +هُو پرامن برادري آهي، جنهن ۾ جهيڙي جهٽي جو تصور ئي نه آهي، عورتاڻي معاشري جي ڪري عورتون هنن جي اڳواڻي ڪن ٿيون. +عورت فطرت جي بلڪل ويجهو آهي، انڪري هن قدرت جي انهن سڀني فياضن کان واقف آهن ۽ انهن کي استعمال ڪرڻ جو ڏانوءَ به رکن ٿا. +سماج ۾ مذهبي ڪٽرپڻي ڪري هُو مختلف پريشانين جو شڪار به ٿين ٿا ته آزاد منش زندگي به گذارين ٿا. +آخر ۾ محقق گل حسن ڪلمتي جي هيءَ ڳالهه لکي پنهنجو مختصر مقالو پورو ڪندس ته: +”جوڳي، ڀيل، باگڙي ۽ ڪولهي سنڌ جا اصلي رهاڪو آهن، هي دراوڙن جي ان نسل مان آهن، جن حملو ڪندڙ آريائن جي آڻ نه مڃي. +جبلن، صحرائن ۽ جهنگلن جو رخ ڪيو ۽ روپوش ٿيا ته جيئن پاڻ کي مضبوط ڪري دشمن سان مقابلو ڪري ان کي ڀڄائي ڪڍجي پر طاقتور دشمن هميشه لاءِ حاوي ٿي ويو. +انهن جي سچائي ۽ ڌرتيءَ سان محبت جو اهو لاحاصل سفر اڄ به جاري آهي(14). +هن وقت -باگڙي- ٻنين ۾ مزوري ڪندا آهن، يا ٺيڪي تي کيتي ٻاڙيءَ جو ڪم ڪندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28822.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28822.txt new file mode 100644 index 0000000..f618bd7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28822.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +باگو فقير +باغو فقير/ -باگو فقير-:هيءُ ڪلهوڙن جي ڏينهن ۾ هڪڙو -امير- هو. +سندس پيءُ جو نالو مرزو فقير هو، جيڪو -بهادر- شخص هو ۽ سلطانِ -جنگ- جو لقب مليل هيس. +ميان صادق علي خان ڪلهوڙو سنڌ جي گاديءَ تي هو. +ميان عبدالنبي، حڪومت هٿ ڪرڻ لاءِ قلات جي خان ۽ -جوڌپور- جي راجا کان مدد وٺي آيو. +تڏهن مرزو فقير ۽ سندس پٽ باغو فقير، لشڪر گڏ ڪري راجپوتن سان وڙهيا ۽ کين ڀڄائي ڪڍيائون. +1196هه/1781ع ۾ هالاڻيءَ جي -جنگ- لڳي ته -باغي- فقير ڏاڍي بهادري ڏيکاري. +وري جڏهن ميان عبدالنبي، تيمور شاهه جي لشڪر کي چاڙهي وٺي آيو تڏهن به -باغي- فقير -ان- لشڪر کي شڪست ڏيئي ڀڄائي ڇڏيو. +باغه يا باگو فقير ڪلهوڙن جي ڏينهن ۾ هڪڙو امير هو. +هن جي پيءُ جو نالو مرزو فقير هو، جو بهادر شخص هو ۽ سلطان جنگ جو لقب مليل هوس. +جڏهن ميان صادق علي خان ڪلهوڙو سنڌ جي گاديءَ تي هو۽ مير عبدالله خان ٽالپر سندس وزير هو، تڏهن ميان عبدالنبي ڪلهوڙو جو ڀڄي ويو هو، سو قلات جي خان کان لشڪر جي مدد وٺي ڪاهي آيو، ۽ اڀرندي کان وري جوڌپور جو راجا ڪاهي آيو. +مير عبدالله خان ميان جي طرفان سپه سالار ٿي انهن کي سامهون ٿيڻ لڳو. +مرزو فقير سلطان جنگ ۽ سندس پٽ باغو فقير نظاماڻي ۽ جمالي ۽ لغاري ماڻهن جو لشڪر گڏ ڪري وڃي وڙهيا ۽ راجپوتن کي شڪست ڏنائون. +تنهن کان پوءِ وري چالڪ جي پُل وٽ ميان عبدالنبيءَ سان جنگ ٿي، جنهن ۾ پڻ اهي ئي پيءُ پٽ وڙهيا ۽ قلات جي لشڪر کي شڪست آئي. +وري جڏهن مدد خان پٺاڻ ڪاهي آيو ۽ مير عبدالله ۽ مير فتح خان اُن سان وڙهڻ جي نسبت ۾ همراءِ نه ٿيا ۽ انهي ڪري مير فتح خان رُسي عمرڪوٽ ڏي هليو ويو، تڏهن باغو فقير به اُن سان ويو، جو سندس لشڪر جو مهندار هو. +وري جڏهن مير عبدالله کان پوءِ مير فتح علي خان ميان عبدالنبيءَ سان وڙهڻ لاءِ نڪتو، تڏهن مير فتح خان به هن سان شامل ٿيو ۽ باغو فقير سندس لشڪر جو سردار هو ۽ سگهوئي سنه 1196هه ۾ هالائيءَ جي جنگ لڳي، جنهن ۾ باغي فقير ڏاڍي بهادري ڏيکاري ۽ آخر بلوچن جي فتح ٿي. +ٻئي سال ۾ ميان عبدالنبي ديرن ڏي ڀڄي ويو، پر نومڙين يا نهمردين اڳي جيڪا ميان عبدالنبيءَ کي مدد ڪئي هئي تنهن جي لاءِ هنن کي سزا ڏيڻ واسطي باغو فقير ٻن سون ٻيڙين تي پار لنگهي ٿي ويو ته اُهي ڊپ کان پيش پيا ۽ باغي فقير هنن کي مير کان معافي وٺي ڏني. +وري جڏهن تيمور شاهه بادشاهه عبدالنبيءَ جي عرض ڪرڻ تي سندس لاءِ لشڪر موڪليو، تڏهن مير فتح علي خان انهيءَ سان وڙهڻ جي ڪئي ۽ باغو فقير به انهيءَ سان هو، ۽ انهيءَ کي شڪست ڏنائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28829.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28829.txt new file mode 100644 index 0000000..70e1485 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28829.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +بال ٺاڪري +بال ٺاڪري هندستان جي رياست مهاراشٽر جو با اثر ماڻهو سمجهيو وڃي ٿو، -بال ٺاڪري- ابتدا ۾ ڪارٽون ٺاهيندو هو ۽ پوءِ اڳتي هلي سياستدان بڻيو. +هن 30 سال اڳ هندو انتهاپسند تنظيم ’شِوسينا‘ قائم ڪئي. +93- 1992ع جي مذهبي فسادن کانپوءِ هن تي وڏي -تنقيد- ٿي ۽ مٿس اهي فساد ڪرائڻ جو الزام هنيو ويو. +هي شِوسينا، اقليتن ۽ خاص ڪري مسلمانن کي نشانو بڻائڻ مذهبي ۽ نسلي مت ڀيد وڌائڻ جي الزامن جي ڪري مشهور آهي. +-بال ٺاڪري- 1950ع واري ڏهاڪي ۾ بمبئيءَ جي هڪ -اخبار- لاءِ سياسي ڪارٽونسٽ طور پنهنجي عملي زندگيءَ جو سفر شروع ڪيو. +1966ع ۾ هن مهاراشٽر جي مقامي رهواسين جي حقن جي حاصلات لاءِ شوسينا قائم ڪئي. +هن پارٽيءَ بمبئيءَ ۾ ڏکڻ هندستانين کي نشانو بڻايو ۽ تشدد ڀري مهم هلائي، ساڳئي نموني گجراتي ۽ مسلمان برادرين کي پڻ نشانو بڻايو ويو. +-بال ٺاڪري- جي پارٽيءَ جا ميمبر هن سان جنون جي حد تائين عقيدت رکندا آهن. +توڙي جو هو پاڻ ڪڏهن به چونڊ ۾ ناهي بيٺو، پر پارٽيءَ جي منظم نيٽ ورڪ ذريعي سندس هر حڪم تي عمل ٿيندو آهي. +ڪجهه عرصو اڳ شوسينا جي ڪارڪن عورتن تڪراري فلم ”فائر“ خلاف سئنيمائن تي حملا ڪيا ۽ سندن مالڪن کي اها فلم نه هلائڻ تي مجبور ڪيو. +شيوسينا بالي ووڊ جي مسلمان اداڪار يوسف عرف دليپ ڪمار کي به نشانو بڻايو، ڇو ته کيس -پاڪستان- جو اعليٰ -ترين- شهري اوارڊ ڏنو ويو هو. +جڏهن هندو انتهاپسندن، -ايوڌيا- ۾ سورهين صديءَ جي -بابري مسجد- کي غير قانوني طور شهيد ڪيو، -ان- کان پوءِ شروع ٿيندڙ گروهي فسادن جي جاچ ڪندڙ عدالتي ڪميٽيءَ -بال ٺاڪري- بابت اها رپورٽ ڏني ته هن بمبئيءَ ۾ مسلمانن خلاف فساد شروع ڪرايو، جنهن ۾ 1000 کان وڌيڪ ماڻهو مارجي ويا. +-بال ٺاڪري-، -پاڪستان- جو عوام -ان- جي شخصيت کي نفرت جي نگاهه سان ڏسندو آهي. +هن ماضيءَ ۾ پاڪستاني فنڪارن توڙي رانديگرن کي ڌمڪيون به ڏنيون ته هو ڀارت جي سر زمين تي نه اچن. +-بال ٺاڪري- انتهاپسنديءَ ۾ مشهور آهي. +هن سان مشابهت رکندڙ ڪهاڻيءَ تي ڀارتي فلمساز رام گوپال ورما هڪ فلم ’سرڪار‘ ٺاهي، جنهن جو مرڪزي ڪردار اميتاڀ بچن ادا ڪيو. +فلم ۾ سندس نالو ٺاڪري بجاءِ ’ناگري‘ رکيو ويو. +سندس پوٽي نيها ٺاڪري ڪجهه عرصو اڳ هڪ مسلمان ڇوڪري محمد نبي سان شادي ڪئي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28835.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28835.txt new file mode 100644 index 0000000..c335508 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28835.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +بالاڪوٽ بالاڪوٽ , پاڪستان جي صوبي خيبر پختونخوا جي ضلعي مانسهره جو ھڪ ننڍڙو شھر، جيڪو سمنڊ جي سطح کان 2900 فوٽ بُلندي تي درياء ڪنھار جي ساڄي ڪپ تي واقع آهي. +ان جي مٿئين پاسي ڪاغان وادي ۽ ھيٺين پاسي نئنسخ وادي واقع آهي. +8 آڪٽوبر 2005 ۾ ھڪ زبردست زلزلي ۾ ھي پورو شھر تباھ ٿي ويو ۽ حڪومت ان کان 20 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي ھڪ محفوظ ھنڌ تي نئون شھر نيو بالاڪوٽ جي نالي سان تعمير ڪرائي بچي ويل ماڻھن کي اتي منتقل ڪيو، ۽ پراڻي شھر جي کنڊر کي قومي ورثو قرار ڏئي ڇڏيو. +سيد احمد شھيد جو تعلق. +هندستان کي انگريزن جي غلاميءَ مان آزاد ڪرائڻ لاءِ هڪ حڪمت عملي اها به هئي ته هندستان جي اهڙن علائقن ۾ -جلاوطن- حڪومت قائم ڪجي، جتان جهاد لاءِ ڀرپاسي وارن مُلڪن مان مدد ملي سگهي. +اِنهيءَ مقصد سان اُتر- الهندي وارن آزاد علائقن کي چونڊيو ويو. +سيد احمد شاھ بريلوي شهيد، سکن ۽ انگريزن جي وڌندڙ طاقت ۽ مسلمانن تي سندن ڏاڍ ۽ حڪومت خلاف جهاد جو جهنڊو بُلند ڪيو. +شهيد احمد، جهاد لاءِ هندستان جو گشت ڪري مجاهد گڏ ڪرڻ شروع ڪيا. +ڪن رياستن جهاد ۾ مجاهد موڪلڻ جو وعدو ڪيو، ته ڪن مالي مدد ڪئي. +جڏهن شهيد احمد بريلوي، سنڌ جي وڏي مجاهد پير صبغت -الله- شاهه راشدي -اول- وٽ آيو، ته اُن نه رڳو سندس مالي مدد ڪئي، پر 500 مجاهد به سندس حوالي ڪيا. +شهيد احمد جو قافلو دشمن جي جاسوسن کان لڪندو -بالاڪوٽ- ۾ وڃي رسيو. +سيد احمد شهيد جي سڏ تي ڪابل، ڪاغان، گلگت، دير ۽ چترال وغيره جي پٺاڻن ۽ ٻين قومن جي ماڻهن جو بي ترتيب هُجوم اچي گڏ ٿيو، -جن- جهاد جي مقصد کان هٽي عام ڳوٺن ۽ شهرن ۾ ڦرلٽ ڪرڻ شروع ڪئي، تنهنڪري عام مسلمانن هن تحريڪ کي اهميت نه ڏني ۽ جيڪي مُجاهد سٺي مقصد سان گڏ ٿيا هئا، سي علحدگي اختيار ڪري ڇڏي ويا. +باقي مجاهد سيد احمد شهيد سان گڏ رهيا. +آخرڪار دشمنن 24 ذوالقعد 1246هه/ 6 مئي 1831ع ڌاري رات جي تاريڪيءَ ۾ حملو ڪري سيد احمد ۽ سندس جان نثارن کي نماز ۾ ئي شهيد ڪري ڇڏيو، صبح جو لاشن جي ڳڻپ ٿي، ته 500 شهيدن جا لاش ڏٺا ويا، پُڇا ڪرڻ تي خبر پئي ته اُهي سنڌ جا باشندا هئا ۽ کين -بالاڪوٽ- ۾ دفن ڪيو ويو. +جاگرافي. +بالاڪوٽ جو اصل ڳوٺ پنج سؤ فوٽ مٿي دڙي تي -آباد- آهي. +هڪ وڏي نهر اُتر- اولهه واري پهاڙيءَ مان نڪري ڳوٺ مان لنگهندي درياهه ۾ شامل ٿي وڃي ٿي. +هڪ ٻي نهر اولهه جي پهاڙن مان نڪري ڳوٺ جي اولهه طرف وهي، اها به درياءُ ۾ شامل ٿي وئي آهي. +-بالاڪوٽ- پهرين به ڪاغان ماٿريءَ ۽ ڀرپاسي جي ڳوٺن جي هڪ منڊي هو ۽ اڄ به ساڳي حيثيت رکي ٿو. +-بالاڪوٽ- ڳوٺ جي ڏکڻ ۽ اولهه ۾ ۽ پڻ درياهه جي ٻنهي طرفن نوان گهر ۽ بازارون تعمير ٿي ويون آهن ۽ ڪاروبار به عروج تي آهي. +ڊاڪ -بنگلو- به ڪافي وقت جو ٺهيل آهي، جنهن جاءِ تي سيد احمد شهيد جي قبر ٻُڌائي وڃي ٿي، هاڻي اُتي چار ديواري تعمير ڪئي وئي آهي. +شاهه اسماعيل شهيد جي قبر ڳوٺ کان هڪ ميل جي مفاصلي تي، اتر- -اوڀر- طرف آهي. +-بالاڪوٽ- جي -جنگ- ڳوٺ جي اولهه ۾ مٿي، ڪوٽ جي دڙي تي وڙهي وئي هئي. +2005 وارو زلزلو. +8 آڪٽوبر 2005 ۾ ڪشمير۾ آيل ھڪ زلزلي ۾ ھي شھر مڪمل تباھ ٿي ويو ل. +سن زلزلي ۾ 73000 جي لڳ ڀڳ ماڻھو اجل جو شڪار ٿيا انھن ۾ بالاڪوٽ ۽ ان جي پسگردائيءَ واري ٻارھن يونين ڪائونسلن جي 30000 جي لڳ ڀڳ آبادي پڻ شامل ھئي. +شھر جا 90 سيڪڙو گھر مٽي جو ڍير ٿي ويا. +جيڪي ماڻھو بچي ويا انھن کي ھڪ ھن شھر کان 20 ڪلوميٽرن ۽ بڪاريال کان 15 ميلن جي فاصلي تي ٻي جاء تي آباد ڪرائي نئون بالاڪوٽ نالي شھر تعمير ڪيو ويو. +بالاڪوٽ جي پراڻي شھر کي قومي ورثي ۾ شامل ڪيو ويو. +حڪومت جي بندش جي باوجود ڪجھ ماڻھن وري ان پراڻي شھر ۾ گھر اڏي رھڻ شروع ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28837.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28837.txt new file mode 100644 index 0000000..2d188e8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28837.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +بالشيوزم +بالشويزم (Bolshevism) جو اصطلاح سڀ کان اڳ 1903ع ۾ استعمال ٿيو، جڏهن لنڊن ۾ روسي ”سوشل ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ“ جو اجلاس ٿيو، ان اجلاس ۾ مارڪسي اشتراڪيت جي ٻن نظرياتي شاخن بالشويڪن ۽ مينشويڪن ۾ چٽو فرق نظر آيو. +روسيءَ ۾ ”بالشويزم“ جو مطلب ”اڪثريت وارا(گهڻائي وارا)“ ۽ مينشويزم“ (Menshevism) جو مطلب ”ٿورائيءَ وارا“ آهي. +بولشويڪن (گهڻائيءَ وارن) جو اڳواڻ لينن هو. +هنن جي ڪاميابيءَ کانپوءِ ڪميونسٽ پارٽيءَ کي ”بالشويڪ پارٽي“ سڏيو ويو. +لينن ۽ سندس ساٿين جو مقصد ڪارل مارڪس جي تعليمات جي روشنيءَ ۾ مزدورن کي متحد ڪري روسي بادشاهه زار (Tzar) جو انقلاب (Revolution) رستي تختو اونڌو ڪري، سچي معنيٰ ۾ ”پورهيتن جي حڪومت“ قائم ڪري، ملڪ ۾ ڪميونسٽ نظام لاڳو ڪرڻ هو. +ٻئي طرف مينشويڪن (ٿورائيءَ وارن) جو اڳواڻ پلي خان نوف (1857-1918ع) هو، جيڪو اعتدال پسند هو ۽ ان جو خيال هو ته روس ۾ انقلاب آڻڻ کان اڳ ان ۾ ٻين يورپي ملڪن وانگر وچولي قسم جي جمهوريت آندي وڃي، هو انقلاب لاءِ رڳو پورهيتن کي نه پر سموري عوام کي ڪتب آڻڻ جو حامي هو. +نيٺ 1903ع جي لنڊن اجلاس ۾ لينن جي حامين کي گهڻائي حاصل ٿي، ان ڪري کين بولشويڪ سڏيو ويو ۽ انهن ئي نومبر 1917ع ۾ روس ۾ ”پورهيت انقلاب“ آندو. +1918ع ۾ لينن ۽ سندس ساٿين بالشويڪ پارٽي جو نالو بدلائي ان کي ”ڪميونسٽ پارٽي“ سڏيو. +عظيم آڪٽوبر انقلاب. +25 آڪٽوبر 1917ع ۾ روس منجهه آيل بالشويڪ انقلاب يا ”عظيم آڪٽوبر انقلاب“ (Bolshevik Revolution) ڪميونسٽ اڳواڻ ولادي مير لينن (1924ع - 1870ع) ۽ سندس ساٿين جي اڳواڻيءَ ۾ آيو. +اِن انقلاب کي روس جي ٻين سياسي حلقن دل سان قبول نه ڪيو، جنهنڪري 1917ع کان 1922ع تائين ملڪ ۾ گهرو ويڙھ هلندي رهي. +ان گھَرُو ويڙھ جو خاتمو 1922ع ۾ سوويت يونين جي وجود ۾ اچڻ سان ٿيو. +پهرين عالمي جنگ دوران روس معاشي طور تي تباهه ٿي چڪو هو، جنهن ڪري فوج ۽ عوام سميت هر طبقو تڏهوڪي روسي شهنشاھ نڪولس ٻئي جي سرڪار ۽ وزير اعظم ڪيرنسڪي منجهان سخت بيزار هو. +روس جي ڪميونسٽن انهيءَ گھوٽالي واري صورتحال جو فائدو وٺندي، جرمن مُفڪر ڪارل مارڪس جي ويچارن منجهان ڪڍيل سياسي نظام پُرتشدد انقلاب ذريعي پهريون ڀيرو دنيا جي هڪ علائقي اندر لاڳو ڪيو. +بالشويڪ، سوشل ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ جو اهو گروهه هو، جيڪو جمهوري تبديليءَ بدران ڏاڍ واري طريقي سان انقلاب آڻڻ جو حامي هو. +انقلاب کانپوءِ ولادي مير لينن ڪميونسٽ حڪومت جو سربراهه ٿيو ۽ سندس اڻٿڪ ڪوششن سان تباهه حال روس دنيا جي عظيم سياسي ۽ فوجي طاقت بڻجي اُڀريو. +جيئن ته لينن جو لاڳاپو به ڪميونسٽ پارٽيءَ جي بالشويڪ گروپ سان هو، تنهڪري آندل انقلاب مٿان به اهو نالو مشهور ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28849.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28849.txt new file mode 100644 index 0000000..d7bd3c0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28849.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +باميان +باميان افغانستان جو ھڪ شھر آھي جيڪو صوبي باميان جو گاديءَ جو هنڌ آهي. +اھو وچ افغانستان جي ھزارہ جات خطي جو سڀ کان وڏو شھر آھي ۽ ڪابل کان اتر اولهه طرف 240 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آھي. +ھن شھر لڳ ٻڌ جا وڏا بت پھاڙن کي ٽڪي ٺاھيل آهن. +2014 ۾ ھن شھر جي آبادي ھڪ لک جي لڳ ڀڳ ھئي. +شھر ۾ تقريبن 4435 گھر واقع آھن. +باميان (Bamyan ) افغانستان جي شهر ڪابل جي -اتر- الهندي طرف 80 ميلن جي فاصلي تي هندوڪش جبلن جي وچ ۾ -برف- سان ڍڪيل ”ڪوهه بابا“ جي هنج ۾ واقع ”باميان وادي“ هڪ پهاڙي ماٿري آهي، -جتي- -پٿر- جي دور جا آثار ۽ انساني -تهذيب-، تمدن ۽ رهڻي ڪهڻيءَ جا ماڳ مڪان ۽ گوتم -ٻڌ- جا عظيم الشان -بت- موجود آهن. +ماضيءَ ۾ هيءَ ماٿري تاريخي شاهراهه ريشم کي وچ -ايشيا- سان ملائڻ جو واحد رستو رهي آهي. +قديم دور کان هي تاريخي ماڳ پنهنجي فطري حسن ۽ -تهذيب- جو مرڪز آهي ۽ دنيا جي سياحن ۽ -تحقيق- ڪندڙن لاءِ وڏي ڇڪ رکي ٿو. +باميان ماٿريءَ ۾ داخل ٿيڻ لاءِ ٻه ڪشادا لَڪَ ”درهَ فولادي“ ۽ درهء ڪڪرڪ“ استعمال ڪرڻا پون ٿا. +جڏهن ته چوڌاري وڏا پهاڙ ۽ اوکا لڪ، ڦاٽ ۽ اونهيون کاهيون آهن. +ڪتاب ’-جنت- السنڌ‘ جو ليکڪ رحيم داد خان مولائي شيدائي لکي ٿو: ”هندوڪش جي جبلن جي وچ ۾ ”باميان“ وڏو -بت- خانو هو، -جتي- غارن ۽ غفائن ۾ 12 هزار -بت- رکيل هئا، اتي موجود بُت خانن مان هڪڙي عمارت سون جي هئي, جنهن کي عرب محقق زڪريا قزويني ”-بيت- الذهب“ جي نالي سان لکيو آهي ۽ هر هڪ بُت جو احوال جدا جدا ڏنو آهي. +حجاج -بن- يوسف جي ڏينهن ۾ باميان فتح ٿيڻ وقت عرب فاتحن کي هتان سوين مڻ سون هٿ آيو هو. +مامون الرشيد جي ڏينهن ۾ بعض بُت -تحقيق- لاءِ -بغداد- جي -بيت- الحڪمت پهچايا ويا هئا. +آثار قديمه جي مشهور پنج ماهرن جارج هاڪنز، آندري گوڊارڊ، مادام گوڊارڊ ۽ موسيو الفرڊ فوشا، -جن- 1922ع کان 1924ع دوران جدا جدا وقتن تي ”باميان ماٿريءَ“ ۾ موجود انساني وسندين ۽ اتي موجود گوتم -ٻڌ- جي وڏن شاهڪار مجسمن تي ڏينهن رات هڪ ڪري تحقيقي ڪم ڪيا, -جن- جي -تحقيق- مطابق قدبت جي لحاظ کان ننڍو مجسمو، جنهن کي اتي جي مقامي ماڻهن ”شمائيلا“ ٿي سڏيو، -ان- جي اوچائي 53 ميٽر هئي. +اهو مجسمو پهرين صدي عيسويءَ ۾ گهڙيو ويو هو, جيئن ته هي سنگتراشيءَ جو شروعاتي دور هو، -ان- ڪري -ان- مجسمي جي جوڙجڪ ۾ بنيادي خاميون عيب پڌرا ٿي نظر آيا. +انهن عيبن کي درست ڪرڻ لاءِ انهيءَ جابلو پٽيءَ ۾ شمائيلا مجسمي کان لڳ ڀڳ سؤ ميٽر مفاصلي تي هڪ ٻيو مجسمو تيار ڪيو ويو، جيڪو پهرئين مجسمي کان قدبت جي لحاظ کان 53 ميٽر وڏو هو. +باميان ماٿريءَ جي عروج جو زمانو تقريباً 200 ق. +م کان شروع ٿئي ٿو ۽ 200ع کان 500 ع تائين پنهنجي زوال کي رسي ٿو. +جڏهن جديد -افغانستان- جي -تاريخ- جو مطالعو ڪجي ٿو. +تڏهن معلوم ٿئي ٿو ته انهن -ٻڌ- آثارن کي سڀ کان پهرين شديد نقصان -امير- عبدالرحمان جي دور ۾ رسيو، جنهن 1880ع کان 1893ع (تيرهن سال) طويل -جنگ- کان پوءِ اتي جي هزار جات قبيلي کي شڪست ڏيڻ کان پوءِ هزاره آباديءَ جو قتل عام ڪيو. +گڏوگڏ باميان ماٿريءَ ۾ موجود ڪيترن ئي تاريخي، تهذيبي ۽ ثقافتي ماڳن ۾ گوتم -ٻڌ- جي مجسمن کي شديد نقصان پهچايو. +مارچ 2001ع ۾ طالبانن پاران توبن جي گولن سان مجسمن جي ڪمزور حصن، پيشاني ۽ هٿن کي اڏايو ويو. +-ان- عمل کي سڄي دنيا ۾ ننديو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28871.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28871.txt new file mode 100644 index 0000000..5ff53a4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28871.txt @@ -0,0 +1,64 @@ +لڪسمبرگ +لڪسمبرگ جنھن جو روايتي نالو گرينڊ ڊچي آف لڪسمبرگ آھي. +ان جو گاديءَ جو هنڌ لڪسمبرگ سٽي آهي جيڪو يورپي يونين جي چئن سرڪاري گاديءَ جي ھنڌن مان ھڪ آھي، جڏھن ته يقرپي يونين جا ٻيا ٽي گاديءَ وارا شھر برسلز، فرينڪفرٽ ۽ اسٽراس برگ آھن. +يورپي يونين جي ڪورٽ آف جسٽس لڪسمبرگ سٽي ۾ واقع آهي جيڪا يونين جي سڀ کان وڏي عدالت آھي. +ملڪ جي قومي ٻولي لڪسمبرگش آھي ۽ سرڪاري ٻولين ۾ جرمن ۽ فرينچ پڻ شامل آهن. +تاريخ. +لڪسمبرگ جي تاريخ جي شروعات 963ع کان سمجھي وڃي ٿي جڏھن ڪائونٽ سگفريڊ ٽرائر لڳ سينٽ ميڪسيمن جي خانقاہ لڳ رومن دؤر جي ھڪ قلعي سميت ٻہ قلعبنديون انھن جون پسگردائيون ۽ ھڪ مٿاھون پٿريلو علائقو حاصل ڪيا. +سگفريڊ جي پوئيرن ان علائقي جو شادي، جنگ ۽ تعلقاتن ذريعي اضافو ڪيو. +تيرھين صديءَ جي خاتمي وقت لڪسمبرگ جي ڪائونٽ جي حڪومت ھڪ وڏي علائقي تائين ڦھلجي چڪي هئي. +1308ع ۾ ھتان جو ڪائونٽ ھينري ستون جرمن ماڻھن جو ۽ بعد ۾ پاڪ رومي ايمپائر جو بادشاھ ٿيو. +لڪسمبرگ جي شاھي گھراڻي وچولي دؤر جي عروج واري زماني ۾ چار شھنشاھ پيدا ڪيا. +1354ع ۾ پاڪ رومي ايمپائر جي شھنشاھ چارلس چوٿين لڪسمبرگ جي ڪائونٽي کي ڊچي آف لڪسمبرگ جو درجو ڏنو. +جيڪا بعد ۾ ھبسبرگ نيدرلينڊز جي سترھن صوبن مان ھڪ صوبو بڻجي وئي صدين تائين لڪسمبرگ جو قلعو ۽ شھر فرانس جي بادشاھت ۽ ھبسبرگ جي علائقن وچ ۾ ھڪ وڏي اسٽريٽجڪ اھميت وارو خطو رھيو. +فرانس جي بادشاھ لوئيس چوڏھين ۽ ھبسبرگ جي علائقن جي راڻي ماريا ٿريسا جي ملڪيت رھڻ کانپوءِ لڪسمبرگ پھرين فرينچ ريپبلڪ جو ، پوء نيپولين بونا پارٽ جي حاڪميت واري پھرين فرينچ ايمپائر جو حصو رھيو. +موجوده لڪسمبرگ جي گرينڊ ڊچي آزاد رياست طور بنياد 1815ع ۾ نيپولين جي زوال بعد ٿيندڙ ويانا ڪانگريس جي اجلاس ۾ وڌو ويو جنھن ۾ ان کي نيدرلينڊز جي ولھيم پھرين جو ذاتي قبضو قرار ڏئي ان کي فرانس جي جارحيت کان تحفظ ڏيڻ لاء شھر لڳ پروشيا فوجي گيريزن مامور ڪئي وئي 1839ع ۾ بيلجيئم واري انقلاب بعد واري صورتحال ۾ لڪسمبرگ جي فرينچ ٻولي ڳالهائيندڙن وارو علائقو بيلجيئم ۾ شامل ٿي ويو ۽ باقي لڪسمبرگش ٻولي ڳالھيندڙن وارو علائقو باقي بچيو جيڪو موجوده لڪسمبرگ آهي. +آگسٽ 1914ع ۾ جرمن سامراج فرانس سان جنگ دؤران لڪسمبرگ جي غيرجانبداري باوجود ان تي حملو ڪري قبضو ڪيو جنھن سان اتان جي ريلوي لائين جو فوجي استعمال ڪيو ويو. +ان باوجود لڪسمبرگ جي محدود خودمختياري کي برقرار رکيو ويو. +1940ع ۾ ٻي جنگ عظيم ڇڙي پوڻ بعد نازي جرمنيءَ پاران ھن ملڪ جي غيرجانبداري ٻيھر پائمال ڪئي وئي ۽ ان تي فوجي چڙھائي ڪري قبضو ڪيو ويو ان جي خودمختياري مڪمل ختم ڪري ان کي ٿرڊ ريخ (نازي دور وارو جرمني) جي ھڪ صوبي جو حصو بڻايو ويو. +لڪسمبرگ جي جلاوطن حڪومت لنڊن مان اتحادين جي حمايت جاري رکي. +سيپٽمبر 1944ع ۾ لڪسمبرگ کي نازي جرمنيءَ کان آزاد ڪرايو ويو. +1945ع ۾ ھي ملڪ گڏيل قومن جو باني رڪن ٿيو. +1949ع ۾ ھي ملڪ نيٽو جو رڪن ٿيو. +1951ع ۾ يورپي ڪوئلي ۽ اسٽيل جي ڪميونٽي جي ڇھن باني رڪنن مان ھڪ ھيو جيڪا ڪميونٽي 1957ع ۾ يورپين ايڪانامڪ ڪميونٽي ۾ ۽ 1993ع ۾ يورپي يونين ۾ تبديل ٿي وئي. +1999ع ۾ ھن ملڪ يورو زون ۾ شموليت اختيار ڪئي. +2085ع ۾ ھتي يورپي آئين جي قيام لاء ريفرينڊم ڪرايو ويو. +جاگرافي. +لڪسمبرگ اولھ يورپ ۾ واقع چوڌاري زمين سان گهيريل ملڪ آھي. +ان جي اتر ۽ اولھ ۾ بيلجيئم، اوڀر ۾ جرمني، ڏکڻ ۾ فرانس واقع آھن. +ھن ملڪ جي پکيڙ 2586 چورس ڪلوميٽر آهي ۽ اھو پکيڙ جي لحاظ کان يورپ جي سڀ کان ننڍڙن ملڪن مان ھڪ آھي. +ملڪ جو اتريون 1/3 حصو اوئسلنگ سڏبو آهي جيڪو اولھ يورپ جي آرڊين واري جاگرافيائي خطي جو حصو آهي. +اتي ٽڪريون ۽ ننڍڙا جبل واقع آھن جن ۾ نيئف جبل (Kneiff) پڻ شامل آهي جنھن جي چوٽي لڪسمبرگ جو بلند ترين مقام آهي ۽ ان جي اوچائي سامونڊي سطح کان 560 ميٽر (1,837 فٽ) مٿي آهي. +ان اترئين علائقي ۾ آبادي تمام ڇڊي آھي ۽ اتي ولتز نالي رڳو ھڪ شھر واقع آهي جنھن جي آبادي چار ھزار کان ڪجھ وڌيڪ آھي. +ملڪ جو ڏاکڻو 2/3 حصو گٽلينڊ سڏبو آهي جيڪو اوئسلنگ جي ڀيٽ ۾ گھاٽي آبادي وارو علائقو آهي ۽ جاگرافيائي لحاظ کان پنج حصن ۾ ورھايل آھي جن ۾ ڏاکڻي وچ واري لڪسمبرگ وارو ميداني علائقو، اوڀر وارو لٽل سوئٽزرلينڊ جو ٻيلن وارو خطو، موسيل ندي واري وادي، ريڊ لينڊ وارو خطو شامل آهن. +جرمني ۽ لڪسمبرگ جي وچ ۾ ٽي نديون سرحد جي نشاندهي ڪندڙ آھن جن م موسيل ندي، سائر ندي ۽ اور ندي شامل آهن. +ملڪ جي ٻين ندين جا نالا الزيت ندي، اترت ندي، ڪليرو ندي، ولتز ندي آهن. +آبادي. +ھن ملڪ جي ثقافت جرمن ۽ فرينچ ماڻھن جي ثقافت جو مرڪب آهي. +2019 ۾ ملڪ جي آبادي 626,108 آھي, يورپ جي تمام گھٽ آبادي وارن ملڪن ۾ شامل ھوندي بہ ھي ملڪ يورپ جي سڀ کان تيزي سان وڌندڙ آباديءَ وارن ملڪن ۾ شامل آهي ان جو سبب ٻاھرين ملڪن جي ماڻھن جي آمد آھي +ھتان جي ماڻھن کي لڪسمبرگر سڏيندا آهن. +ھتي پرڏيھي نسلن جي ماڻھن جو تيزي سان اضافو ٿي رھيو آھي جن م پورچوگيزي نسل ۽ فرينچ نسل جا ماڻھو نمايان آھن جيڪي شھريت ملڻ بعد لڪسمبرگر سڏبا آهن. +2013 جي آدمشماري مطابق ڪل آبادي 537,039 ھئي جنھن جو % 44. +5 ٻاھران آيل نوان شھري ھي جن ۾ اڪثريت پورچوگيزي نسل وارن جي ھئي +سياسي نظام. +ھن ملڪ جو نظام آئين شاھي سربراھ رکندڙ نمائندگي واري جمھوريت جي پارلياماني جمھوريت وارو آھي جنھن ۾ سربراھ گرينڊ ڊيوڪ ھينري ھوندو آھي جيڪو اتان جو بادشاھ يا شاھي سربراھ ھوندو آھي. +ھي ملڪ دنيا جي واحد بچيل خودمختيار گرينڊ ڊچي آھي. +ھن ملڪ جو سڀ کان وڏو قانون ملڪ جو آئين آھي جيڪو 17 آڪٽوبر 1868ع ۾ ملڪ ۾ نافذ ٿيو شاھي سربراھ کي ملڪ جي مقننه چيمبر آف ڊپٽيز کي ٽوڙڻ جو اختيار ڏنل آهي جنھن جي استعمال سان ملڪ ۾ ٽن مھينن اندر چونڊون ڪرائڻ لازمي آهي. +1919ع کان ملڪ جي اقتدار جو سرچشمو قوم کي قرار ڏنو ويو. +ملڪ جي مقننه چيمبر آف ڊپٽيز ھڪ ايواني آھي جنھن جا 60 رڪن آھن جن جي چونڊ پنجن سالن لاءِ ٿيندي آهي. +ھڪ ٻيو ادارو رياستي ڪائونسل آھي جنھن جا 21 عام شھري رڪن ھوندا آھن جن جي چونڊ گرينڊ ڊيوڪ ڪندو آهي، جيڪي قانون سازي ۾ چيمبر آف ڊپٽيز کي مشورا ڏيندا آهن. +انتظامي ورهاست. +لڪسمبرگ 12 ڪينٽن ۾ ورھايل آھي جيڪي وري 102 ڪميون ۾ ورھايل آھن انھن مان 12 ڪميون اھڙيون آھن جن کي شھرن جو درجو ڏنو ويو آهي جن مان لڪسمبرگ سٽي سڀ کان وڏو شھر آھي. +معيشت. +لڪسمبرگ ھڪ ترقي يافتہ ۽ اڳتي وڌندڙ معيشيت وارو ملڪ آھي. +في ڪس جي ڊي پي جي لحاظ کان ان جو شمار دنيا جي. +سڀ کان وڏي جي ڊي پي رکندڙ ملڪن ۾ ٿئي ٿو. +لڪسمبرگ جي مضبوط ۽ تمام وڏي آمدني واري مارڪيٽ واري معيشت جو افراط زر گھٽ شرح تي آھي ۽ واڌ وچولي اٿس ۽ ان ۾ جدت جي رفتار تمام اوچي آھي +بي روزگاري جي شرح ھميشه گھٽ رھي اٿس رڳو +مئي 2012ع ۾ اھا 6. +1 سيڪڙو تائين وڌي ھئي ان جو سبب 2008ع وارو عالمي مالياتي بحران ھيو. +2011 جي آء ايم ايف جي قوت خريد واري جي ڊي پي رپورٽ مطابق ھي ملڪ دنيا جو ٻيون نمبر امير ترين ملڪ ھيو ۽ ان وقت ان جي في ڪس قوت خريد $80,119 آمريڪي ڊالر ھئي. +2019 ۾ ان جي في ڪس جي ڊي پي يورپي يونين جي (%100) شرح جي ڀيٽ ۾ %261 ھئي ھيريٽيج فائونڊيشن جي ايڪانامڪ فريڊم انڊيڪس مطابق ھن ملڪ جو مقام 13 نمبر تي آھي. +گڏيل قومن جي انساني ترقي جي اشاريي مطابق ھي ملڪ 26 نمبر تي آهي، ۽ ايڪانامڪ انٽيليجنس يونٽ جي معيار زندگي جي اشاريي مطابق ھن ملڪ جو نمبر دنيا ۾ چوٿون آھي. +1960 واري ڏهاڪي تائين ھن ملڪ جي غالب صنعت اسٽيل جي ھئي جنھن بعد ملڪي صنعتن ۾ ڪيميائي صنعت، رٻڙ جي صنعت ۽ ٻين پيداواري شين جي صنعت جو اضافو ٿيو. +خدمتن ۾ بينڪاري ۽ ماليات شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28931.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28931.txt new file mode 100644 index 0000000..13840b8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28931.txt @@ -0,0 +1,32 @@ +سلطان باھو +پنجابي ۽ سرائڪي شاعر، بزرگ ۽ عالم سلطان باهو 1038هه/1628ع ڌاري شور ڪوٽ (جهنگ) پنجاب ۾ پيدا ٿيو. +سلطان باهو پنهنجي هڪ ڪتاب ”عين الفقر“ ۾ پنهنجي والده جو شڪريو بجا آندو آهي، جو -ان- سندس نالو ”باهو“ رکيو. +هن پنهنجي نثري ڪتابن جي شروعات ۾ پنهنجو تعارف ”فقير باهو“ جي نالي سان ڪيو آهي. +سندس پيءُ جو نالو محمد بازيد هو جيڪو، حافظ قرآن، فقيهه ۽ عالم هو، سندس ابا ڏاڏا ”سون“ واديءَ جا ”-اعواڻ-“ هئا. +جيڪي حجاز کان هرات جي رستي سون سڪيسر اچي -آباد- ٿيا. +هن جو نسب هاشمي علوي هو ۽ شجره نسب حضرت علي ابن ابي طالب عليه السلام سان ملي ٿو. +سلطان العارفين سلطان باهو ڪنهن کان به ظاهري طور علم حاصل نه ڪيو پر قدرت جي طرفان کيس علم لدني عطا ٿيو، جنهن جي ڪري هي حافظ قرآن هجڻ سان گڏ حديث، فقهه، -تصوف-، فلسفي ۽ منطق جي علمن تي پڻ کيس عبور حاصل هو. +علم لدني جي تصديق سندس ڪتاب ”نورالهديٰ“ مان ٿئي ٿي. +سلطان باهو رح اڃان ننڍو هو ته سندس والد لاڏاڻو ڪري ويو، ابتدائي -تعليم- پنهنجي والده کان حاصل ڪيائون پر ڪڏهن به ڪنهن مدرسي يا مڪتب ۾ نه پڙهيو. +هن پنهنجي زندگي هميشه نهايت سادگيءَ سان گذاري.دنياوي ڪاروبار کي وڌائڻ جي هرگز ڪوشش نه ڪيائون. +اباڻيون ٻه جاگيرون قلعي شورڪوٽ ۽ قلعي قهرگان ۾ هيون جيڪي هن صاحب علم غريبن ۾ ورهائي ڇڏيون. +سندس پيغام جو مقصد نفس جي -اصلاح- آهي. +سندس تصنيفن جو تعداد تحقيقي روايتن مطابق هڪ سئو چاليهه آهي پر هن وقت تائين جيڪي به ڪتاب ميسر ٿي سگهيا آهن انهن جا نالا هي آهن: (1) ديوانِ باهو، (2) تيخ برهنه، (3) گنج اسرار، (4) ڪليد التوحيد، (5) محبت الاسرار، (6) مجالسته النبيصه، (7) اورنگ شاهي، (8) رساله وحي، (9) اميرالڪونين، (10) محڪ الفقراء خورد، (11) محڪ فقراءَ ڪلان، (12) ڪشف الاسرار، (13) حجت الاسرار، (14) فضل اللقاء، (15) توفيق الهدايت، (16) طرفته العين، (17) نور الهديٰ ڪلان، (18) ڪليد -جنت-، (19) جامع الاسرار، (20) محم الفقراء، (21) مفتاح العارفين، (22) اسرار قادري، (23) عين الفقراء، (24) عقل بيدار، (25) قرب بيدار، (26) نور الهديٰ، (27) شمس العارفين ۽ (28) ابيات باهو (سه حرفي يا -ٽيهه اکري-). +سلطان العارفين سلطان باهو پنهنجي نثري توڙي نظمي تصنيفن ۾ نفس جي -اصلاح- جو سبق پڙهائي ٿو ۽ اهو ڄاڻائي ٿو ته نفس جي -اصلاح- کان سواءِ -انسان- بيڪار آهي. +خود شناسي ۽ خدا شناسي جي -تلقين- ڪري ٿو، دنيا ۽ عقبيٰ جون منزلون فقر ڪامل جي اڳيان هيچ آهن. +سندن بيتن ۾ صوفياڻي خيالن جو فلسفو پڻ ملي ٿو. +سندن قول مطابق عرفان، نفس ۽ پنهنجي ذات کي سڃاڻڻ جو درس آهي. +سلطان باهو معرفت، طريقت ۽ ڪرامت جو وڏو صاحب هو. +هن ماڻهن لاءِ پنهنجي فيض کي عام ڪري ڇڏيو. +هي تمام وڏو شاعر هو. +هي سڄي عمر پنهنجي شهر شورڪوٽ ۾ رهيو ۽ اتي ئي 1102 هه/1690ع ۾ وفات ڪيائين. +سندس مقبرو اڄ تائين هر خاص و عام لاءِ وڏي بابرڪت جاءِ آهي. +سلطان باهو جو نسب. +سلطان العارفين حضرت سلطان باهو رحمته الله عليه قدس سرهه امير المومنين اسد الله الغالب حضرت علي المرتضيٰ بن ابي طالب رضي الله عنه جي اولاد مان آهن. +توهان جو تعلق قبيلي اعوان سان آهي. +سڀ کان پهريون امير شاهه ولد قطب شاهه اعوان جي لقب سان مشهور ٿيو. +ان جي وجهه هي آهي ته جڏهن خراسان جا سادات حادثن ۾ مبتلا هيا ۽ سادات عظام صرف گوشه نشيني ۾ پنهنجا ڏينهن جاٽي رهيا هئا. +ته امير شاهه والي هرات سادات بني فاطمه جي اعانت ۽ مدد ڪئي. +جنهن جي وجهه سان اعوان سڏيو وڃڻ لڳو. +تاريخ ۽ سير ڪتابن مان آخر اهڙي قدر تحقيق ٿي ته قبيلو اعوان حضرت قطب شاہ عليه الرحمته جو نسل آهري. +جن جو نسب امير المومنين حضرت عليٰ مرتضيٰ رضي الله عنه سان وڃي ملي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28939.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28939.txt new file mode 100644 index 0000000..5712950 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28939.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +بپتسمو +بپتسما (اصطباغ:Baptism) لفظ يوناني لفظ βάπτισμα يعني "baptisma"مان نڪتل لفظ اصل ۾ مسيحي ڪليسا جي ھڪ مقدس مذهبي رسم جو نالو آهي جيڪا پاڻي سان ادا ڪئي ويندي آهي مسيحيت م روايت آهي ته مسيح کي پڻ بپتسما ڏنو ويو هو +اھا ھڪ پاڪ سمجھي ويندڙ بپتسما جو حڪم مسيح جو ڏنل چوڻ۾ اچي ٿو ۽ بپتسما کي مسيحي بڻجڻ جو عمل يا ڪرسچيننگ (christianing) بہ چئبو آهي عموماً ھي مسيحي بڻجڻ جو عمل جو لفظ ڪرسچيننگ(christianing) ٻارن سان منصوب ٿيندو آهي. +قرآن م ھن عمل يا رسم کي منظور نہ ڪيو ويو آهي. +سورة البقرة جي آيت نمبر 138 ۾ بيان ٿيل آهي تہ " کين چؤ تہ اللهِ جو رنگ اختيار ڪيو، جو ان رنگ کان سٺو ٻيو ڪنھن جو رنگ ھوندو؟ +" مولانا مودودي ان آيت جي تفسير م تفھيم القران ۾ ٻڌائي ٿو ته مسيحيت يا عيسائيت جي ظاھر ٿيڻ کان اڳ يھودين م رسم ھئي تہ جيڪو شخص انھن جي مذھب ۾ شامل ٿيندو ھو ان کي غسل ڏيندا ھئا. +جنھن جو مطلب اھو ھيو تہ ان جا ايئن ڪرڻ سان گناھ ڌوپجي ويا ۽ ان زندگيءَ جو نئون رنگ اختيار ڪيو. +اھا ساڳي رسم بعد ۾ مسيحين يا عيسائين پڻ اختيار ڪئي.انھن جو اصطلاحي نالو انھن م اصطباغ يا بپتسما رکيو.اھو اصطباغ نه صرف مذھب ۾ داخل ٿيندڙ وڏن کي پر ٻارن کي بہ ڏنو ويندو هو جنھن تي قرآن م اھا آيت آئي ته الله جو رنگ اختيار ڪيو جيڪو ڪنھن پاڻيءَ سان ناھي چڙھندو بلڪہ ان جي بندگيءَ سان چڙھندو آھي. +عيسائين جي هڪ مذهبي رسم Baptism، جنهن وسيلي ڪنهن فرد کي باقاعدي عيسائيت ۾ داخل ڪندا آهن يا غيرمذهب واري کي عيسائي بنائڻ يا ٻار کي ڄمڻ کان ڪجهه ڏينهن پوءِ گرجا ۾ پادري بيت المعمور جو پاڻي پياريندو آهي. +اصل انگريزي ٻوليءَ جو لفظ آهي، جنهن جو مفهوم آهي پاڻيءَ ۾ ٽٻي ڏيڻ، يا مٿان پاڻي وجهڻ. +مسيحيت ۾ ان جو مطلب آهي ته انسان توبهه ڪئي ۽ سندس پويان گناهه ڌوپجي ويا. +انجيل جي بيان موجب خود حضرت مسيح، يوحنا (حضرت يحييٰ) کان بپتسمو ورتو هو. +مسيحيت قبول ڪندڙ مسيحين کي به بپتسمو ڏنو ويندو آهي. +ڪي مسيحي، ٻارڙن کي به بپتسمو ڏيندا آهن ۽ ان وقت ان جو نالو به رکيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28970.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28970.txt new file mode 100644 index 0000000..9c29c8f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd28970.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +بجار خان ٽالپر +مير -بجار خان ٽالپر- ، مير -بهرام- خان جو پٽ ۽ مير صوبدار خان -ٽالپر- جو -ڀاءُ- هو. +جڏهن مير -بهرام- خان کي ميان سرفراز ۽ راڄو ليکيءَ جي سازش جي خبر پئي ، تڏهن مير -بهرام- خان پنهنجي پٽ مير بجار کي حرمين شريفين موڪلي ڇڏيو ، پٺيان ميان سرفراز خان ، مير -بهرام- ۽ مير صوبدار خان کي قتل ڪرائي ڇڏيو. +مير بجار جڏهن حرمين کان واپس آيو ، تڏهن راڄو ليکي سندس ڊپ کان زهر کائي خودڪشي ڪري ڇڏي. +راڄو ليکيءَ جو پٽ -تاجو ليکي- پنهنجي پيءُ جي جڳهه تي ويٺو. +-تاجو ليکي- ميان غلام نبي کي ورغلائي مير بجار سان -جنگ- ڪرڻ لاءِ تيار ڪيو. +ٻنهي ڌرين ۾ ” لانياري “ واري -جنگ- لڳي ، جنهن ۾ مير بجار کي فتح حاصل ٿي. +-تاجو ليکي- موقعو ملندي ئي لانياري واري -جنگ- ۾ ميان غلام نبيءَ کي قتل ڪرائي ڇڏيو. +ميان غلام نبيءَ کانپوءِ ميان عبدالنبي -تخت- تي ويٺو. +جڏهن -تاجو ليکي- -ڀاءُ- ۽ پٽن سوڌو گرفتار ٿيو ته ميان عبدالنبي سندس قتل جو حڪم ڏنو ، پر مير بجار خان سفارش ڪري کين بچايو. +عزت يار خان ڪلهوڙي جڏهن افغانن جي مدد سان پنهنجي چاچي ميان عبدالنبيءَ تي حملو ڪيو ، تڏهن مير بجار خان لشڪر وٺي سندس مقابلي لاءِ نڪتو ۽ ميان عزت يار خان کي شڪست ڏئي سنڌ مان ڀڄائي ڪڍيو. +ميان عبدالنبي کي -تاجو ليکي- ورغلايو ۽ تاجو ليکيءَ -جوڌپور- جي راجا کي عمرڪوٽ جي قلعي جي لالچ ڏئي مير -بجار خان ٽالپر- کي قتل ڪرائي ڇڏيو. +اهو واقعو 1194هه/1780ع ۾ ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29070.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29070.txt new file mode 100644 index 0000000..465d9f5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29070.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +بحر العميق (ڪتاب) +بحر العميق هي ڪتاب سنڌ جي صوفي شاعر سيد چيزل شاهه قادر يءَ جي شاعريءَ جو ڪتاب آهي، جيڪو حڪيم اعجاز حسين چانڊيي ترتيب ڏيئي، روشني پبليڪيشن ڪنڊياري پاران 2006ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو آهي. +هن کان اڳ ”بحر العميق“ جا ٽي ڇاپا 1987ع 2001ع ۽ 2004ع ۾ ڇپجي چڪا آهن، پهريون ڇاپو فتح چند ڪنيا لعل ڪارڙا جيڪب آباد واري ڇپايو هو، ٻيو ڇاپو به انهيءَ عقيدتمند ڇپرايو هو ۽ ٽيون ڇاپو پڻ ساڳئي ئي شخص ڇپائي پڌرو ڪيو هو. +جڏهن ته هي چوٿون ڇاپو نئينءَ ترتيب سان سنواري سڌاري، روشني پبليڪيشن ڪنڊياري پاران شايع ڪيو ويو آهي. +هن 269 صفحن واري ڊيمي سائيز ڪتاب جي قيمت 150 رپيا آهي، هن ڪتاب جي سر ورق تي سيد چيزل شاهه جي روشني جي تصوير ڏنل آهي، جڏهن ته اندرين صفحن ۾ سيد رکيل شاهه، سيد چيزل شاهه ۽ سيد صادق علي شاهه صوفيءَ جون رنگين تصويرون ڏنل آهن. +بحر العميق (سيد چيزل شاهه صوفي القادري جو ڪلام)، سيد چيزل شاهه رح، سجاده درگاهه فتح پور، بلوچستان جي ڪلام جو هيءُ مجموعو (قافيون ۽ بيت)، هن درگاهه جي پشت به پشت معتقدن ۽ مريدن فتح چند ۽ گرڌاري لعل جيڪب آباد وارن پنهنجي مرشد سيد چيزل شاهه رح سان بيحد عقيدت جي اظهار طور 1987ع ۾ ڇاپائي پڌرو ڪيو. +مرحوم سيد چيزل شاھ سنه 1984ع ۾ 72- ورهين جي عمر ۾ وفات ڪئي. +سلسلي طريقت ۾ قادري طريقي جو خانوادو آهي. +کيس معرفت جي موج پنهنجي والد سيد رکيل شاهه قادري کان ملي، جيڪو شاهه عنايت الله شهيد جهوڪ واري جي سلسلي مان حضرت عبدالستار شاهه رح کان فيضياب ٿيو. +سيد رکيل شاهه رح پاڻ مشهور اهل دل ۽ وڏو شاعر هو، جنهن جو ڪلام ”بحر العشق (رسالو: حضرت سيد رکيل شاهه صوفي القادري) جي نالي سان آڳاٽو ڇپيل آهي. +سيد چيزل شاهه پڻ سلوڪ ۽ طريقت جي راهه واريون منزلون طيءِ ڪري الاهي انوار جو مشآهدو ماڻي چڪو هو، تنهن پنهنجي ڪيفيت ۽ تصوف جي نڪتن جي اُپٽار ۽ اظهار قافين ۽ بيتن ذريعي ڪيو، ۽ انهيءَ ڪلام جو نالو پڻ پنهنجي والد جي رسالي جي مطابقت سان ”بحر العميق“ رکيائين. +اڪثر راڳ جي محفلن ۾ سائين چيزل شاهه جو رندي ڪلام محفل کي مست ڪري ڇڏيندو هو، پر افسوس جو اهو ڪلام دستياب نه هو. +”بحر العميق“ جي ڇپجڻ سان هڪ طرف اها ڪمي پوري ٿي آهي، ته ٻئي طرف ڪلام جي مهڙ ۾ چيزل شاهه جي سوانح عمريءَ ۾ نسبتي سلسلي توڙي طريقت جي سلسلي بابت ڏنل معلومات نهايت ئي مفيد آهي. +خصوصاً چيزل شاهه رح جي شاعري، حق ۽ حقيقت، روح ۽ نفس، قلب ۽ تنقيح، اسم ۽ جسم، عروج ۽ نزول، حسد ۽ لاحد، مڪان ۽ لامڪان، علم ۽ حلم، +نفي ۽ اثبات، قرب ۽ بعد، اسرار ۽ مسائل ۽ ٻيا تصوف جا نڪتا، جيڪي طالبن جي طرفان پڇيا ويا ۽ سيد چيزل شاهه مرشداڻي مام ۾ سولي نموني سان سمجھايا آهن، سي سالڪن ۽ طالبن جي لاءِ چڻ ته راهه هدايت آهن. +سائين چيزل شاهه جو ڪلام روايتي انداز سان جدا جدا سُرن ۽ راڳڻين جي عنوانن هيٺ ورڇيل آهي، سندس ڪلام ۾ هيٺين راڳڻين تي ڪلام شامل آهي: شام ڪلياڻ، تلنگ، پيلو، ضلعو، ڪلنگڙو، ڀيروي، جوڳ، ڪونسيو، سهڻي، ڪوهياري، بلاولي، راڻو، سورٺ، لوڙائو، مانجھ، پهاڙي، آسا، صبوحي، ٽوڙي، ڌناسري ۽ بسنت. +انهن راڳڻين هيٺ جملي 188 قافيون شامل آهن. +ان کان سواءِ مختلف عنوانن هيٺ 70 بيت به شامل آهن، جن ۾ هڪ ٽيهه اکري به آيل آهي. +البت قافين جي فهرست مناسب طريقي سان نه ڏني وئي آهي. +هيءُ ديوان ڪونهي جنهن جي نموني سان الف- ب وار ترتيب سان قافيون نروار ڪجن. +جيئن ڪتاب ۾ قافيون راڳڻين جي عنوان سان ڇپيل آهن، انهيءَ سلسلي سان فهرست رکجي ها ته بهتر ٿئي ها. +مجموعي طور سان ”بحر العميق“ پنهنجي ڪلام، سوانح عمري، شاعري ۽ فرمودات (تصوف جي نڪتن جي اُپٽار، مڪالمي جي انداز ۾) جي مواد سان سنڌي ادب ۾ هڪ قابل قدر ۽ سهڻو اضافو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29195.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29195.txt new file mode 100644 index 0000000..ccfa8f9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29195.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +بخار- تپ- ٻَرو (Fever) عام ماڻهوءَ جي بدن جي سراسري گرميءَ جو پد سراسري طور 98 سينٽي گريڊ ٿئي ٿو ۽ جڏهن اهو وڌي ٿو تہ پوءِ اُن کي تپ (بخار) چئبو آهي. +جسم ۾ جراثيم داخل ٿيڻ، عضون جي سور، ٿڪ، گرميءَ ۽ اُس ۾ رهڻ يا ڪنهن ٻيءَ اندروني تڪليف جي ڪري بخار ٿي پوندو آهي. +بخار جا ڪيئي قسم آهن. +موسمي بخار، مڇرن جي ڪري مليريا جو بخار، مدي جو تپ، ڳاٽي ٽوڙ بخار وغيره. +جانورن کي به بخار ٿيندو آهي، جنهنڪري جسم جي حرارت جو درجو وڌي وڃي ٿو. +جڏهن جسم ۾ گرميءَ جي وڌيڪ پيدا ٿيڻ يا جذب ٿيڻ سان يا گرمي گهٽجڻ (Heat loss) ۾ خرابيءَ سبب گرمي پد وڌي وڃي، ته ان کي هيٽ اسٽروڪ (Heat stroke) ”ڏينهن لڳڻ“ چئبو آهي. +درجه حرارت وڌڻ جو ٻيو سبب رت ۾ زهريلي مادي جو پيدا ٿيڻ آهي، جيڪو رت جي دوري ۾ ڪنهن به جراثيم يا وائرس وغيره جي داخل ٿيڻ سان ڇوت پيدا ڪري ٿو. +جانورن ۾ بخار ٻن قسمن جو ٿيندو آهي: سيپٽڪ (Septic) ۽ ائنٽيسپٽڪ (antiseptic). +سيپٽڪ بخار: هيءُ بخار جو اهو قسم آهي، جيڪو وائرس، بئڪٽريا، فنجائي يا ڪنهن پروٽوزوئا جي ڇوت سان ٿئي ٿو. +انفيڪشن سڄي بدن ۾ بئڪٽيريميا Bacteraemia يا سيپٽيسيميا Septicaemia جي صورت ۾ ٿيندي آهي. +بدن ۾ خاص ردعمل (reaction) ٿئي ٿو، جنهن جو اثر گرميءَ جي سينٽر تي ٿيڻ سبب گرمي وڌي وڃي ٿي. +ائنٽيسپٽڪ بخار: بخار جو هيءُ قسم ڪيميڪل بخار آهي، جنهن جو ڪارڻ ٻاهران داخل ٿيل پروٽين جي ري ائڪشن سان ٿئي ٿو. +علامتون: بخار ۾ ٽاڪسيميا ۽ هائير ٿرميا جو گڏجي اثر ٿئي ٿو، جنهن ۾ جسم جو درجه حرارت وڌي وڃي ٿو. +نبض تيز ٿي وڃي ٿي، اڃ تيز، سهڪ وڌي ۽ بک ختم ٿئي ٿي، قبضي به ٿئي ٿي، جانور ۽ ماڻهو موڳو ۽ سست ڏسڻ ۾ ايندو آهي. +پيشاب گهٽ ۽ گهاٽو پيلاڻ مائل ٿئي ٿو. +بخار گهٽ وڌ به ٿي سگهي ٿو يا مسلسل به هوندو آهي. +گهڻو ڪري ٻه يا ٽي ڏينهن وڌيل حد تي رهندو آهي، پوءِ گهٽجي ويندو آهي. +ڪن بيمارين ۾ هڪ دفعو بخار گهٽجي وري وڌندو ويندو آهي. +علاج: زهر پيدا ڪندڙ جراثيم کي ختم ڪري وڌيل بخار جو علاج ڪبو آهي. +جيڪڏهن بخار تمام وڌيڪ ۽ مسلسل هجي، رت جو دورو يا ساھ جو نظام جيڪڏهن ڪم ڇڏي رهيا هجن ته مٿي تي ٿڌيون پٽيون رکجن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29253.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29253.txt new file mode 100644 index 0000000..c705080 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29253.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +عيد الفطر +عيدالفطر شوال مھيني جي پھرين تاريخ تي مسلمان ملھائيندا آهن. +ھي ڏينهن ان خوشيءَ جو اظھار آھي ته خدا پنھنجي ٻانھن کي روزن جي مھيني ۾ روزا، تراويح، قرآن جي تلاوت، صدقو ۽ خيرات وغيره جون جيڪي عبادتون مقرر فرمايون، ٻانھا انھن کي سھڻي نموني ادا ڪرڻ ۾ خدا جي توفيق ۽ مدد سان ڪامياب ٿيا.رمضان جيڪو اسلام جي بنيادي رڪنن مان ٽيون رڪن آھي، جب مسلمان رمضان جا روزا مڪمل ڪري ٿو تہ الله تعالٰي ان جا روزا مڪمل ڪرڻ تي عيد مشروع ڪئي آھي جنھن ۾ ھو الله تعالٰي جو شڪر ادا ۽ الله تعالٰي جو ذڪر ڪرڻ جي لاءِ جمع ٿين ۽ ان جي اھڙي طرح وڏائي بيان ڪن ٿا جھڙي انھن کي الله تعالٰي ھدايت نصيب فرمائي آھي ۽ ھن عيد ۾ الله تعالٰي مسلمانن تي صدقو فطر ( فطرانو ) ۽ نماز عيد مشروع ڪئي آھي ۔ +عيدالفطر جون سنتون. +عيدالفطر جون ھيٺيون 12 سنتون آهن: +عيد نماز. +عيد جي نماز ۾ ٻہ رڪعتون واجب شامل آهن ۽ ان جي صحيح ۽ واجب ھجڻ لاء ساڳيا شرط آھن جيڪي جمعي جي نماز جا آھن پر عيد جي نماز ۾ خطبو شرط ناھي جيڪو جمعي جي نماز ۾ لازمي شرط ھوندو آھي. +عيد نماز ۾ خطبو سنت آھي. +عيد جي نماز جو وقت سج نڪرڻ سان پيلاڻ جي ختم ٿيڻ بعد شروع ٿئي ٿو ۽ سج جي زوال تائين جاري رھي ٿو پر مستحب آھي تہ عيد نماز ۾ دير نہ ڪئي وڃي. +اھا نماز اڪيلي سر نہ ٿي پڙھي سگھجي. +ان جي قضا ڪانہ ٿيندي آهي. +ھن نماز ۾ اذان ۽ اقامت نہ ٿيندي آهي. +اھل حديث وارن لاء عيد نماز ۾ عورتن جي ۽ ٻارن جي شرڪت سنت آھي. +عيد جو خطبو سنت آھي پر ان جو ٻڌڻ واجب آهي.خطبو نماز بعد پڙھڻ سنت آھي. +ٻہ خطبا پڙھڻ ۽ ٻنھي جي وچ ۾ جمعي جي نماز جي خطبي واري وقفي جيترو ويھڻ سنت آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29274.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29274.txt new file mode 100644 index 0000000..b45c4ac --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29274.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +بختاور لاشاري +سنڌ جي پهرين شهيد هارياڻي ’بختاور‘، ذات جي لاشاري هئي ۽ تعلقي عمرڪوٽ جي هڪ ننڍڙي شهر ”ٽالهيءَ“ جي ڀر ۾ ’هئدي لاشاريءَ‘ جي ڳوٺ ۾ جنم ورتو هئائين. +اهو ڳوٺ قاديانين جي اسٽيٽ جو حصو هو، جن کي اڳوڻي ٿرپارڪر ضلعي ۾ چاليهه هزار ايڪڙن تي مشتمل جاگير هئي، جيڪا ’احمدي اسٽيٽ‘ جي نالي سان سڏي ويندي آهي. +هنن کي اها جاگير، انگريز سرڪار، 1914ع ۾ ڪعبي تي گوليون هلائيندڙ ۽ انگريزي فوج ۾ ڀرتي ٿيل پنجابي فوجين جي اُتي مارجي وڃڻ تي انعام طور عطا ڪئي هئي. +مائي بختاور جي شهادت جو پسمنظر هن ريت آهي ته 1930ع ۾ سائين جي. +ايم. +سيد، ڄيٺمل پرسرام، جمشيد نسروانجي، پروفيسر گوڪلي، ڪامريڊ عبدالقادر ۽ ٻين ميرپورخاص ۾ سنڌ هاري ڪاميٽيءَ جو بنياد وڌو هو. +ان جي ڪم کان متاثر ٿي، ڪامريڊ حيدربخش جتوئي، جڏهن ڊپٽي ڪليڪٽريءَ جي ملازمت ڇڏي، سنڌ جي هارين لاءِ جدوجهد شروع ڪئي ته اُن هاري تحريڪ جو هڪ اهم مطالبو اهو هو ته هارين کي بٽئيءَ جو اڌ حصو ڏنو وڃي. +اڌو اڌ بٽئيءَ جي مطالبي کي مڃرائڻ لاءِ سڀ کان پهريائين نوابشاهه ۾ تحريڪ هلي، جنهن ۾ ڊاڪٽر هاسارام، قاضي فيض محمد، ڪامريڊ محمد لاکي (سڪرنڊ واري)، بالاچ خان بروهيءَ، مولوي محمد معاذ ۽ ٻين ڀرپور حصو ورتو ۽ هنن تحريڪ کي زور وٺايو، هارين زميندارن کان اڌ بٽئيءَ جو حق گهريو ۽ نه ڏيڻ جي صورت ۾ پنهنجي سگهه ۽ ٻل تي وٺڻ جي ڪوشش ڪئي. +هيءَ تحريڪ پوريءَ سنڌ ۾ پکڙجي وئي. +ٻين ضلعن وانگر هن تحريڪ جو ٿرپارڪر ضلعي تي به اثر پيو. +ٿرپارڪر ۾ هن تحريڪ ۾ جان محمد پلي، ڪامريڊ غلام محمد لغاري، پير عبدالغفور جان سرهندي، محمد ابراهيم مومن ڪُنريءَ واري، ڪامريڊ امولک اوڏ ۽ ٻين ڪيترن هاري ورڪرن حصو ورتو. +هن تحريڪ کي زور وٺائڻ لاءِ ڪامريڊ حيدربخش جتوئيءَ 20 جون 1949ع تي جُهڏي (موجوده ضلعي ميرپورخاص) ۾ هاري ڪانفرنس گهرائي، جنهن ۾ اٽڪل ڏهه هزار هارين ۽ ورڪرن حصو ورتو. +سنڌ جي سورهيه مائي بختاور جي ڳوٺ جا سمورا مرد به هن ڪانفرنس ۾ شريڪ ٿيڻ ويا. +پويان اَنَ جي راهه تي هڪڙي پوڙهي شخص پنيي لاشاريءَ ۽ مائي بختاور کي سنڀال لاءِ ڇڏي ويا. +ڪانفرنس جي آخري ڏينهن، 22 جون 1949ع تي خبر آئي ته ٽالهي شهر لڳ، هئدي لاشاريءَ جي ڳوٺ ۾ پنجابي زميندارن هڪ عورت کي بندوقن جا فائر ڪري شهيد ڪري ڇڏيو. +ڪامريڊ حيدربخش جتوئي ساٿين سان گڏ، 23 جون تي صبح جو سوير لاشارين جي ڳوٺ پهچي ويو. +ساڻس ٻين کان سواءِ ڪامريڊ غلام محمد لغاري ۽ ڪامريڊ ميرمحمد ٽالپر به گڏ هئا. +هنن اَن جي کري تي شهيد بختاور لاشاريءَ جو لاش وڃي ڏٺو. +اتي کين خبر پئي ته کري تي اٽڪل ٽي هزار مڻ ڪڻڪ هئي. +ڳوٺ جا سمورا مرد ڪانفرنس ۾ شرڪت لاءِ ويل هئا ۽ پنجابي زميندارن موقعي جو فائدو وٺي ڪڻڪ کڻائڻ جي ڪوشش ڪئي، پر مائي بختاور ۽ هڪ پيرسن پنيي فقير ۽ ٻين عورتن هنن کي ائين ڪرڻ کان روڪيو. +مائي بختاور لوهي ٽيانگ کڻي کين للڪار ڪئي ته ”هٽي پري ٿيو، اَنَ جو ڪڻو به کڻڻ نه ڏينديس“. +مائي بختاور جو مزاحمتي انداز ڏسي زميندارن کي ڪاوڙ لڳي ۽ هڪ ظالم چوڌري سعدالله ۽ سندس مئنيجر چوڌري خالد، مائي بختاور تي بندوق جا سڌا فائر ڪيا ۽ نتيجي طور مائي بختاور اَن جي ديرن جو بچاءُ ڪندي شهيد ٿي وئي ۽ پير مرد پنيو فقير زخمي ٿي پيو، جنهن جي ڄمار سٺ ورهين کان مٿي هئي. +ڪُنري ٿاڻي جو صوبيدار عنايت علي خان ابڙو ۽ ڊي ايس پي ديوان تلجارام پهچي چڪا هئا، هنن ڪامريڊ حيدربخش جتوئيءَ جي موجودگيءَ ۾ ڪيس لکيو. +ڪجهه ورڪر ڪامريڊ حيدربخش جتوئيءَ جي حڪم تي لاش کي پوسٽ مارٽم لاءِ ساماري کڻائي ويا، جتي گهڻي وقت گذري وڃڻ ڪري مائي بختاور کي آخر دفن ڪيو ويو. +سندس تربت ساماري جي هڪ مقام ۾ واقع آهي. +ڪيس ٿرپارڪر سيشن ڪورٽ ميرپورخاص ۾ هليو. +ڪيس جي پيروي سنڌ هاري ڪاميٽيءَ جي طرفان وڪيل ديوان انبارام ڪئي. +سرڪاري وڪيل خان بهادر مرزا سڪندر بيگ هو، جنهن کي ان وقت جي سنڌ جي وزير داخلا، قاضي فضل الله خاص حيدرآباد کان اُماڻيو هو، اُن پڻ فريادي ڌُر (مائي بختاور واري ڌر) جي مدد ڪئي، جڏهن ته جوابدارن جي پيروي ديوان ڏيئل مل ۽ لاهور مان گهرايل هڪ بئريسٽر ڪئي. +ان وقت سيشن جج شنڪر سنگهه آڏواڻي هو. +هن صاحب حق جو فيصلو ڏنو ۽ چوڌري سعدالله (جيڪو اُن وقت جي پاڪستان جي وزير خارجه سر ظفرالله خان جو ڀاڻيجو هو) کي 25 ۽ چوڌري خالد کي 20 سال ٽيپ ڏني، جڏهن ته ٻين مجرمن کي پنجن کان ڏهن ورهين تائين سزائون ڏنائين. +ٻيا ته اپيلن مان آزاد ٿي ويا، ليڪن چوڌري سعدالله 25 سال ٽيپ برابر ڪاٽي. +اهڙيءَ طرح سنڌ جي هاري جدوجهد ۽ شهيد بختاور سنڌ جي غريب عوام کي سبق ڏنو ته پنهنجي حق لاءِ جان ڏئي سگهجي ٿي، پر پنهنجو حق نه ٿو ڇڏي سگهجي. +مائي بختاور شهيد جي ريٽي رت جي قرباني سنڌ جي تاريخ ۾ صدين تائين لازوال رهندي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29277.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29277.txt new file mode 100644 index 0000000..3a7603d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29277.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +پنجابي ماڻھو +پنجابي: Punjabis :, ਪੰਜਾਬੀ): پنجابي ھڪ نسلي گروھ آھي جنھن جو تعلق پنجاب سان آهي جيڪي انڊو آرين پنجابي ٻولي ڳالھائيندا آھن. +خطو پنجاب جيڪو پاڪستان ۽ ڀارت جي وچ ۾ موجود آھي، اتان جو ھڪ نسلي گروھ آھي۔ پاڪستان ۾ صوبي پنجاب ۾ آباد آھن جڏھن تہ ڀارت ۾ بہ ڀارتي رياست پنجاب ۾ آباد آھن۔ انھن جي مادري زبان پنجابي آھي جڏھن تہ ان کان علاوہ انگريزي، اردو، سرائڪي، پشتو ۽ پوٽوھاري وغيرہ کي بطور ٻين ٻولي استعمال ڪندا آھن۔ ھاڻي ٻيا بہ گروھ بڻجي ويا آھن (جيئن سرائڪي، وغيرہ) اھي بہ پنجابي نسلي گروھ جو ئي ھڪ قسم آھن جن جو زمين جي فاصلي سان گڏوگڏ لھجو بدلجي ويو۔ +پنجاب فارسي ٻوليءَ جي ٻن لفظن مان نڪتل آهي: پنج ۽ آب جن جي معني آهي پنج پاڻين واري سرزمين. +پنجابي ان سرزمين تي رھندڙ ماڻھو آھن.ڏکڻ ايشيا جي فارسي ترڪ فاتحن ان سرزمين جي ھن نالي کي متعارف ڪرايوارڙھين صديءَ جي آغاز ۾ڪيترن ئي قبيلن، ذاتين ۽ اتان جي رھندڙ ماڻھن جي سنگم انھن کي پنجابي جي نئين نالي سان سڃاڻپ ڏني. +ان کان اڳ انھن قبيلن ۽ ذاتين ۾ ساڳي ٻولي ۽ نسلي يا ثقافتي ھڪجھڙائي ھجڻ باوجود ھڪ قوم جو تصور ڪونہ ھيو. +محل وقوع. +پنجابي ماڻھو اصل ۾ خطي پنجاب ۾ آباد آھن۔ پنجاب جو مطلب پنج دريائن جو خطو آھي۔ مقامي پنجابي آبادي ان وقت بطور مقدر اڀري جڏھن ارڙھين صدي ۾ رنجيت سنگھ پھريون ڀيرو پنجاب اعظم جو بنياد رکيو جنھن ۾ ھاڻوڪو پاکستاني پنجاب، ڀارتي پنجاب، پورو آزاد ڪشمير ۽ ھاڻوڪو خيبر پختونخوا شامل آھن ھي سڀ علائقا پنجاب ۾ شمار ٿين ٿا۔ +پنجابي ماڻھو اوڀر ۾ ڀارتي رياست ھماچل پرديش،ھرياڻہ ۽ راجسٿان کان وٺي ڪري اولھ ۾ پاڪستاني صوبي خيبر پختونخوا تائين جڏھن تہ اتر ۾ ڄمون ۽ ڪشمير کان وٺي ڏکڻ ۾ سنڌ تائين آباد آھن۔ +پاڪستاني پنجابي. +پاڪستان ۾ تقريباََ 40 کان 45 سيڪڙو ماڻھو آھن جيڪي پنجابي ٻولي ڳالھائن ٿا۔ پاڪستان ۾ پنجابي آبادي ٻن اھم گروھن ۾ ورزھايل سمجھي وڃي ٿي، زميندار ۽ قوم۔ زميندار اصل ۾ انھن پنجابين کي چيو وڃي ٿو جيڪي زراعت ۽ ھارپي سان لاڳاپيل ھوندا آھن۔ زميندار گروھ وڌيڪ راجپوت، جٽ، شيخ، گوجر، گاڪخر، ڊوگر ۽ رحماني ۾ ورھايل آھن. +پاڪستان ۾ پنجابي اڪثريتي آبادي مسلمان آھن۔ +ڀارتي پنجابي. +ڀارت ۾ پنجابي مذھبي اعتبار سان ٻن اھم گروھن ۾ ورھايل آھن، ھڪ سک آبادي ۽ ٻين ھندو آبادي۔ ڀارت ۾ پنجابي آبادي تقريباََ 4 سيڪڙو آھي جيڪي تقريباََ 3 ڪروڙ کان وڌيڪ فرد ٿين ٿا. +مذھب. +پنجابي ماڻھن ۾ سڀ کان وڌيڪ ٻہ مذھب آھن، پاڪستان ۾ رھندڙ پنجابي اڪثريتي طور تي مسلمان جڏھن تہ ڀارت ۾ رھندڙ پنجابي سک مذھب جا پيروڪار آھن۔ پنجابي اڪثر مسلمان آھن جيڪي سني اسلام جي فقہ حنفي جا پيروڪار آھن. +ثقافت. +ٻولي. +پنجابي ماڻھن جي مادري زبان پنجابي آھي جيڪا ھڪ ھند يورپي ٻولي آھي جيڪا پنجاب جي باشندن ۾ مروج آھي۔ پنجابي ڳالھائيندڙ وارن ۾ ھندومت، سک مت، اسلام، ۽ مسيحيت جا پيروڪار شامل آھن۔ اول ذڪر ڪيل مذھب کان علاوه باقي ٽنھي مذھبن ۾ ھن زبان کي خاص حيثيت حاصل رھي آھي۔ پاڪستان ۽ ڀارت ۾ ڪيل مردم شمارين جي مطابق دنيا ۾ پنجابي ڳالھائڻ وارن جي تعداد 14-15ڪروڙ کان وڌيڪ آھي. +ان کان علاوہ اردو،هندي ۽ انگريزي بطور ٻين زبان استعمال ڪندا آھن۔ +پنجابي ثقافتي کاڌو. +پنجاب ۾ تندوري کاڌا گھڻو عام آھن۔ پنجابي ثقافتي کاڌن ۾ مرغ تڪو،پٽاٽو گوبي، پراٺو، ديسي لسي، تندوري چجن، زيره چاول، پنجيري، تڙڪہ دال، سيون، گجر جو حلوو، اچار گوشت ۽ پنير شامل آھن. +رقص. +پنجاب ۾ تمام گھڻا ثقافتي رقص عام آھن جن ۾ سڀ کان معروف رقص ڀنگڙو آھي جيڪو مختلف تقريبن ۽ ڏڻن تي ڪيو ويندو آھي۔ ٻيا ھيٺ ڏنل آھن: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29292.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29292.txt new file mode 100644 index 0000000..fcd156b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29292.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +پنجابي جا لھجا +پنجابي جا لھجا پاڪستان جي آبادي جا 60 سيڪڙو ماڻھو ڳالھائن ٿا۔ ڀارت ۾ ھي گھڻو ڪري رياستِ پنجاب ۾ ڳالھايا وڃن ٿا۔ +اھم لھجا. +ڀارت ۾ پنجابي جا اھم لھجا ماجھي، دوآبي، مالوي، ۽ پواڙھي وغيرہ آھن۔ پاڪستان ۾ ماجھي، پوٽوھاري، ملتاني وغیره وڏا لھجا آھن۔ ماجھي لھجو ٻنھي ملڪن ۾ معياري سمجھيو وڃي ۔ +ماجھي. +ماجھي ٻولي پنجابي زبان جو معياري لھجو آھي۔ ھي پنجاب جي دل چيو ويندڙ تاريخي علائقي ماجھو ۾ ڳالھايو ويندو آھي۔ ھي پنجاب صوبي جي لاھور، شيخوپوره، قصور،اوڪاڙه، ننڪانہ صاحب، فيصل آباد، گوجرانوالہ، وزيرآباد، سيالڪوٽ، نارووال، گجرات، پاڪپتن، وھاڙي ،خانيوال، ساھيوال، حافظ آباد، منڊي بھاءالدين وغيره کان علاوه ھي پاڪستاني پنجاب جي وڏن شھرن ۾ ڳالھايو وڃي ٿو۔ ڀارت ۾ ھي رياستِ پنجاب جي امرتسر، ترن تارن صاحب، گرداسپور جي ضلعن کان علاوه ڀارتي پنجاب، ھرياڻہ، اتر پرديش، دھلي جي شھرن ۽ ممبئي جھڙن وڏن شھرن ۾ ڳالھايو وڄي ٿو۔ +انور مسعود جو ماجھي پنجابي ۾ شعر +شاھ پوري. +شاھ پوري لھجو گھڻو تڻو پاڪستاني پنجاب ۾ ڳالھايو وڃي ٿو۔ ھي لھجو پنجابي جي قديم ترين لھجن مان آھي جيڪو سرگوڌا ڊويزن ۾ ڳالھايو ويندو آھي ھن جو نالو ضلعي شاھ پور(جيڪو ھاڻي ضلعي سرگوڌا جو ھڪ تعلقو آھي) تان اخذ ڪيو ويو آھي ھن کي ماجھي پوٽوھاري ۽ ٿلوچي لھجن جي ملاوٽ (مڪسچر) چئي سگھجي ٿو۔ ضلعي خوشاب ۾ شاھ پوري لھجو ٿلوچي کي وڌيڪ ويجھو لڳندو آھي جڏھن ته ڏاکڻي شاھ پوري تي جھنگوچي جو اثر وڌيڪ آھي۔ھي لھجو گھڻو تڻو ضلعي سرگوڌا ا۽ ضلعي خوشاب ۾ ڳالھايو ويندو آھي ان کان علاوه ھي پاڙيسري ضلعن ميانوالي ۽ ڀڪر وغيره ۾ به ڳالھايو ويندو آھي۔ ھي لھجو چناب درياھ جي اولاھين پاسي جھلم درياھ کي پار ڪندي سنڌو درياھ جي ڪناري تائين ڳالھايو ويندو ۔ +جھنگوچي. +جھنگوچي پنجابي جو ھڪ قديم ۽ انفرادي مزاج رکڻ وارو ھڪ لھجو آھي جاگرافيائي طور تي ھڪ وسيع رقبي تي ڳالھايو وڃي ٿو ھي خانيوال ۽ جھنگ جي ضلعي ۾ درياھ چناب ۽ راوي درياھ جي وچ ۾ ڳالھايو وڃي ٿو ھن تمام علائقي جي ثقافت، ۽ رسم ۽ رواج تقريباً ھڪ جھڙا آھن۔ ھي علائقو قديم ثقافتي ورثي سان مالا مال آھي ھن ئي علائقي ۾ ھير رانجھي ۽ مرزا صاحبہ جي روماني ڪھاڻين جي شروعات ٿي۔ ھن لھجي کي اُڀيچري لھجي جو نالو به ڏنو ويندو آھي۔ ھي ضلعي جھنگ ۾ ڳالھايو ويندو آھي جھنگوچي لفظ جھنگ مان ئي نڪتو آھي ۔جھنگ کان علاوه یہ لھجو چنيوٽ خانيوال ۽ ٽوبہ ٽيڪ سنگھ جي به ڪيترن ئي علائقن میں ڳالھايو ويندو ۔ +جانگلي/رچنوي. +پنجابي زبان جو ھي لھجو ٽوبہ ٽيڪ سنگھ ۾ ڳالھايو وڃي ٿو ان کان علاوه قليل مقدار ۾ ساھيوال، چنيوٽ ۽ فيصل آباد جي ضلعن ۾ بہ ڳالھايو وڃي ٿو۔ +مالوي. +ھي لھجو ڀارتي پنجاب ۽ پاڪستاني پنجاب جي اوڀارين حصي ۾ ضلعي بھاولنگر ۾ ڳالھايو ويندو آھي ھي ضلعي وھاڙي ۽ ضلعي بھاولنگر جي سرحدي علائقي ۾ بہ ڳالھايو ويندو آھي۔ ھي لھجو ڀارتي پنجاب جي ڏاکڻين حصن ۾ لڌياڻہ، امبالا،ڀٽنڊا، گنگانگر، ماليرڪوٽلا، فاضِلڪا ۽ فيروزپور جي ضلعن ۾ ڳالھايو ويندو آھي. +ھي لھجو ھرياڻه جي اترين حصن ۾ به بولا ڳالھايو ويندو ۔ +دوآبي. +دوآبي لھجو ڀارتي ۽ پاڪستاني پنجاب ٻنھي ۾ ڳالھايو ويندو آھي بنيادي طور تي ھي ڀارتي پنجاب ۾ ڳالھايو ويندو آھي پر 1947ع ۾ ورھاڱي جي وقت دوآبي مسلمانن جي پاڪستان ۾ ھجرت جي وجھہ سان پاڪستاني پنجاب ۾ ڳالھايو وڃي ٿو لفظ دوآبي جو مطلب ٻن درياھن جي وچ جي سرزمين آھي تاريخي طور تي ھي لھجو ستلج درياھ ۽ بياس درياھ جي وچ ۾ دوآبي جي علائقي ۾ ڳالھايو ويندو ھو. +ھاڻي ھي لھجو ضلعي جالنڌر ۽ ضلعي ڪپورٿله ۾ ڳالھايو ويندو آھي ھي فيصل آباد ۽ ٽوبہ ٽيڪ سنگھ ۾ ڳالھايو ويندو آھي جتي ھن کي فيصلابادي پنجابي جي نالو ڏنو وڃي +پواڙھي. +پنجابي جو ھي لھجو ڀارتي پنجاب ۾ ڳالھايو ويندو آھي. +پوٽوھاري/پھاڙي-پوٽوھاري. +ھي لھجو اترين پنجاب ۽ آزاد ڪشمير ۾ ڳالھايو ويندو آھي بنيادي طور تي ھي سطح مرتفع پوٽوھار ۾ ڳالھايو ويندو آھي پوٽوھار تان ئي ھن لھجي جو نالو پوٽوھاري رکيو ويو آھي۔ ھي لھجو اتر ۾ مظفرآباد تائين ڳالھايو ويندو آھي جتي ھن کي پھاڙي چيو ويندو آھي ڏکڻ ۾ ھي جھلم، گوجرخان، روات، راولپنڊي ۽ مري ۾ ڳالھايو ويندو آھي اتر ۾ ھي ڀمبر، ۽ راولا ڪوٽ ۾ ڳالھايو ويندو آھي۔ چیڀالي ۽ ڍونڍي-ڪيرالي لھجا به پوٽوھاري سان ملن جلن ٿا۔ +پوٽوھاري لھجي جو ھڪ شعر +پھاڙي لھجي ۾ ھڪ شعر +ملتاني. +پنجابي جو ھي لھجو ملتان ۽ لوڌران جي ضلعن ۾ ڳالھايو وڃي ٿو، 1920ع ۾ ماھر لسانيات گريسن ننڍر کنڊ جي زبانن جي دوري جي دوران ھن کي مغربي پنجابي يا لھندا چيو، 1962ع ۾ دعويٰ ڪئي وئي تہ ھي ھڪ الڳ ٻولي آھي ۽ ان کي سرائڪي جو نالو ڏنو ويو۔ +ملتاني لھجي ۾ ھڪ شعر +ڪوھاٽي/پشاوري/ھندڪو. +پنجابي جا ھي لھجا خيبر پختونخوا ۾ پنجاب جي سرحدي علائقن ۾ ڳالھايا وڃن ٿا۔ ھي لھجا پشاور، نوشھره ، ڪوھاٽ،ايبٽ آباد، مانسھره ۽ ھري پور جي ضلعن ۾ ڳالھايا وڃن ٿا۔ آزاد ڪشمير ۾ ھي ضلعي نيلم جي ھيٺين اڌ حصي ۾ ڳالھايو ويندو آھي۔ ھي تاريخي طور تي پنجابي جا لھجھا مڃيا وڃن ٿا۔ 1920ع ۾ ماھر لسانيات گريسن هن کي اولاھين پنجابي (لھندا) جو ھڪ لھجو چيو۔ ھندڪو کي ھڪ الڳ ٻولي ھجڻ جي دعويٰ به ڪئي ويندي آھي جيڪا سچ نٿي لڳي۔ ھندڪو لھجي جو شعر +ڊيروالي. +پنجابي جو ھي لھجو راجن پور ۽ ديري غازی خان جي ضلعن ۾ ڳالھايو وڃي ٿو، دعويٰ ڪئي وڃي ٿي ته ھي الڳ زبان سرائڪي جو ھڪ لھجو آھي۔ +گھيبي. +ھي لھجو ڪافي حد تائين پوٽوھاري سان ملي جلي ٿو پر ٿورڙو فرق آھي مثال جي طور تي ماضي فقري جي آخِر ۾ اھَي+سابقہ ڳالھايو ويندو آھي مثلاً مين اھَي يان مطلب ۾ ھيو ان کان علاوه ھي لفظ وِنجنا جانا يا گچنا جي جڳھ استعمال ڪندو آھي۔ ھي لھجو گھڻو تعلقي فتح جنگ ۽ تعلقي پنڊي گھيب ۾ ڳالھايو ويندو آھي۔ ميانوالي ۾ ڳالھايو ويندڙ لھجو آوانڪاري به گھيبي سان گھڻي حد تائين ھڪجھڙائي رکي ٿو۔ +رياستي. +رياستي لھجو صوبي پنجاب جي بھاولپور، لوڌران ۽ رحيم يار خان جي ضلعن ۾ ڳالھايو ويندڙ پنجابي کا جو ھڪ لھجو آھي ھي بھاولپوري يا چولستاني جي نالي سان به مشھور آھي رياستي نالو رياست مان ٺھيو آھي ڇو ته علائقو بھاولپور رياست جو حصو ھو ھي لھجو ملتاني راجسٿاني ۽ ماجھي جو مڪسچر آھي ھن لھجي کي سرائڪي لھجي جو به نالو ڏنو ويندو آھي جنھن کي ڪڏھن ڪڏھن الڳ ٻولي ھجڻ جي به دعويٰ ڪئي ويندي آھي، +ڇاڇي. +ڇاڇي لھجو پاڪستاني پنجاب ۾ ڳالھايو ويندڙ پنجابي جو ھڪ لھجو آھي پوٽوھاري لھجي ۽ ھندڪو لھجي جو مڪسچر آھي ھن جو نالو ضلعي اٽڪ جي ڇاڇ علائقي تان اخذ ڪيو ويو آھي بنيادي طور تي ھي لھجو ضلعي اٽڪ، ھزاره ڊويزن ۽ آس پاس جي صوبي پنجاب ۽ خيبر پختونخوا جي علائقن ۾ ڳالھايو ويندو آھي. +ڇاڇي لھجي ۾ ھڪ شعر +جاندلي. +جاندلي لھجو پوٽوھاري، ڇاڇي ۽ ٿلوچي جو مڪسچر لھجو آھي ان کي روھي به چيو ويندو آھي ھي تعلقي جنڊ ۽ ميانوالي ضلعي ۾ ڳالھايو ويندو آھي۔ +ٿلوچي/ٿلي. +ٿلوچي/ٿلي لھجو پاڪستاني پنجاب جي ٿل ريگستان ۾ ڳالھايو ويندو آھي. +ھي لھجو سنڌو درياھ جي اوڀارين پاسي ضلعي ڀڪر، ضلعي ليہ، ضلعي مظفر ڳڙھ ۾ ڳالھايو ويندو آھي ۽ اولاھين پاسي صوبي خيبر پختونخوا جي ديري اسماعيل، بنون ۽ ٽانڪ ضلعن ۾ ڳالھايو ويندو آھي ـ ھي لھجو شاھ پوري لھجي سان ڪافي ملندڙ جلندڙ آھي جيڪو ضلعي سرگوڌا ۽ خوشاب ۾ ڳالھايو ويندو آھي. +ڌني. +ھي لھجو راولپنڊي ڊويزن ۾ ڳالھايو ويندو آھي ھن جو ناو ڌن واديء تان اخذ ڪيو ويو آھي جتي ھي ڳالھايو ويندو آھي ھي وادي ضلعي چڪوال ۾ واقع آھي۔ ھي لھجو چڪوال، جھلم ۽ اٽڪ جي ضلعن ۾ ڳالھايو ويندو آھي۔ پوٽوھار علائقي جا ماڻھو پوٽوھاري ڳالھائيندا آھن پر چڪوال ۽ خاص طور تي ڌني علائقي جا ماڻھو پوٽوھاري نه ڳالھائيندا آھن ، ڌني لھجو شاھ پوري لھجي جي وڌيڪ ويجھو آھي۔ +جافري/کيتراڻي. +پنجابي جو ھي لھجو ڊيروالي آھي جنھن تي بلوچي ۽ سنڌي جا اثر تمام گھڻا آھن ان ڪري ھي ڊيروالي کان مختلف لڳي ٿو ھي بلوچستان جي موسيٰ خيل، ۽ بارکان ضلعن ۾ ڳالھايو وڃي ٿو۔ +چناوري. +پنجابي جو ھي لھجو ضلعي جھنگ ۾ چناب درياھ جي اولاھين پاسي ڳالھايو وڃي ٿو ھي ٿلوچي ۽ جھنگوچي جو مڪسچر لھجو آھي چناوري نالو چناب درياھ مان نڪتو آھي۔ +جامعہ پنجابي جي درجا بندي. +جامعہ پنجابي پٽيالہ پنجابي جي لھجن جي ھڪ فھرست شايع ڪئي آھي جنھن جي مطابق پنجابي جا ھيٺ ڏنل لھجا آھن۔ +پنجابي پوري پنجاب جي زبان آھي جيڪا مختلف جڳھن تي لھجي جي معمولي فرق سان ڳالھائي وڃي ٿي ھڪ پنجابي ڳالھائڻ وارو انھن سڀني کي آساني سان سمجھي سگھي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29320.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29320.txt new file mode 100644 index 0000000..de50260 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29320.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ارهه +اُرهه يا ڇاتيون, (Breast/ Mammary Gland) انسان جي جسم ۾ جيڪي به ننڍا توڙي وڏا عضوا آهن اهي سڀئي قدرت جا بي مثال شهڪار آهن، پر عورت جي ڇاتي (ارهه) اهڙو عضوو آهي، جيڪو خدا پاران رزاق هجڻ جو پهريون پختو دليل آهي. +ٻار اڃا ماءُ جي پيٽ ۾ سورهن هفتن جو ڪچڙو (Foetus) مس هوندو آهي ته ان وقت جتي ماءُ جي پيٽ ۾ ٻار جا عضوا پيا ٺهندا آهن ته ٺيڪ انهيءَ وقت ماءُ جي ڇاتين ۾ به ٿڃ جي ٺهڻ جي شروعات ٿيندي آهي. +(ٿورو ٿورو کير ماءُ جي ڇاتين جي کير ناڙين ۾ رسڻ شروع ٿيندو آهي). +جنهن وقت ٻار هن دنيا ۾ پير پائيندو آهي ته قدرت پاران ٻار جي پير پائڻ کان اڳ۾ ئي سندس رزق جو ٿڃ جي صورت ۾ ماءُ جي ڇاتين ۾ بندوبست ٿيل هوندو آهي. +ماءُ جي ڇاتي نه رڳو نئين ڄاول ٻار جي رزق جو ذريعو آهي، پر ساڳي وقت ماءُ جي جسم جو اهڙو عضوو آهي، جيڪو ماءُ جي مامتا، ماءُ ۽ ٻار جي وچ ۾ سڃاڻپ، پيار ۽ محبت جي ڳانڍاپي جو پڻ بنيادي ذريعو آهي ۽عورت جي جسم جي سڀني عضون ۾ نازڪ ۽ حساس عضوو به آهي. +ڇـاتـيءَ (اُرهـه) جـي بيـهـڪــ. +(Location of Breast): اُرهـه جـا غـدود (Mammary Glands) يا ڇاتي عورت جي پيدائش (Reproductive System) سان لاڳاپيل عضوو ۽ غدود آهن. +ڇاتيون سيني (Pectrol) جي مٿاڇري تي سيني جي ڌاڳيدار مشڪن (Fiberous Muscles) سان جڙيل هونديون آهن. +هي ٻئي غدود (ڇاتيون) سيني جي ڪوڙي (تاڪي) (Sternum)، ٻنهي بغلن جي سڌ ۽ وڌ واري حصي ۾ ٻي ۽ ٽين پاسراٽيءَ کان ستين پاسراٽيءَ تائين هيٺ مٿي گولائيءَ ۾ پکڙيل ٿين ٿا. +هي غدود (ڇاتيون) عمر جي نون کان ڏهن سالن جي وچ ۾ ٻيجڻين (Overies) کان نڪرندڙ ٻن هارمونن Oestrogen ۽ Progestrone جي مدد سان وڌڻ شروع ڪندا آهن ۽ عورت جي بالغ ٿيڻ ۽ جوانيءَ (Puberity) تائين واڌ کائيندا رهندا آهن. +عورت جي هر ڀيري ڳورهاري ٿيڻ تي ڇاتين (ارهه جي غدودن) ۾ واڌ ايندي رهندي آهي. +جڏهن عورت حيض جي دائمي موقوفي (بند) ٿيڻ جي عمر Menupause)) کي پهچندي آهي ته مٿيان ٻئي هارمون (ايسٽروجن+پروجيسٽران) ٻيجڻيون ٺاهڻ بند ڪنديون آهن. +اهڙيءَ صورت ۾ ڇاتيون (هي غدود به) سُسڻ شروع ڪنديون آهن. +آخر ۾ عمر جو اهڙو به حصو ايندو آهي، جو هي ٻئي غدود (ڇاتيون) سُسي ويندا آهن. +اُرهه/ ڇاتيءَ (ڇاتين) جو اصل ڪمائتو حصو (Parenchyma) آهي، جيڪو گھڻن ننڍن وڏن حصن (عضون) تي ٻڌل آهي. +ايئن ڇاتين جا ٻاهريان حصا (عضوا) اندرين حصن سان ملي ڇاتين جي شڪل ٺاهي بيهن ٿا. +هيٺ ڇاتين جي اندرين توڙي ٻاهرين حصن (عضون) جي بناوت تي روشني وجھجي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29321.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29321.txt new file mode 100644 index 0000000..bd14804 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29321.txt @@ -0,0 +1,47 @@ +ڇاتين جو سرطان +ڇاتي يا ارهه جو سرطان، (Breast Cancer/ Carcinoma) عورتن ۾ ٿيندڙ هڪ مهلڪ مرض آهي. +سڄيءَ دنيا ۾ هن بيماريءَ سبب فوت ٿيل عورتن جي شرح ٻين مرضن جي بنسبت وڌيڪ آهي. +آڳاٽي زماني ۾ هيءَ بيماري اڪثر اهڙين عورتن کي ٿيندي هئي، جيڪي پنهنجي ماهواريءَ بند ٿيڻ واري عمر ۾ Menu pause کي پهچنديون هيون، پر هاڻي هيءَ بيماري ڪيترن سببن ڪري عورت کي عمر جي ڪنهن به حصي ۾ ٿي سگھي ٿي. +ڪيتريون نوجوان ڇوڪريون جيڪي اڃا بالغ ٿينديون آهن ته اهي به هن موذي مرض ۾ وٺجي وينديون آهن. +اڃا تائين هن بيماريءَ جو ڪو خاطر خواهه علاج نه لڌو ويو آهي ۽ نه ئي سرجريءَ سان هن مرض کي ختم ڪري سگهجي ٿو، ڇو ته متاثر ارهه جو اهو حصو يا سڄو ارهه ڪٽڻ جا تجربا به ڪيا ويا، پر بيماري ختم ٿيڻ بجاءِ بگڙيل صورت ۾ ٻيهر ٿي پوندي آهي. +ڪپي ڪڍڻ (Mastiodectomy) کان پوءِ وري انهن ڦٽن ۾ روڳ وڌي ويندو آهي ۽ ڦٽن ۾ وِرُ ٿي پوندو آهي. +پوءِ ان وِرُ مان پونءِ نڪرندي آهي ۽ پوءِ مرض ڇاتيءَ سان لاڳاپيل عضون ڏانهن پکڙجي ٿو، جيڪو ‘Mestastasis’ سڏجي ٿو. +ان ۾ ٻئي ارهه، ڪَڇُن ۽ سيني وارين هڏين متاثر ٿيڻ جو خدشو رهندو آهي. +تاريخ. +هـن بيمـاريءَ جـي تـاريـخ تـمـام قـديـم آهـي. +2500 سال اڳ رومـي ۽ يوناني حڪيمن ڇاتيءَ جي ڪيترين بيمارين مان ڪينسر ۽ ڇاتيءَ ۾ طبعي تبديلين بابت ڄاڻ ڏني هئي. +دنيا ۾ حڪيم بُقراط (Hippocrates) اهو پهريون يوناني حڪيم هو، جنهن ڇاتيءَ ۾ ٿيندڙ مهلڪ طبعي تبديلين (Physiological Changes) ۽ غير فطري روڳي واڌ بابت تفصيل سان بيان ڪيو آهي ۽ هن ان غير فطري واڌ کي (Skiros Karkinoma) يعنيBreast Carcinoma (Cancer) جو نالو ڏنو، جيڪو نالو اڄ تائين ميڊيڪل سائنس ۾ قائم آهي. +اٽڪل 500 ق. +م ڌاري ڪيترن رومي ۽ يوناني حڪيمن، ڇاتيءَ جي هن مهلڪ بيماريءَ تي گھڻن رخن کان وڌيڪ تجربا ڪيا. +بيماريءَ کي يوناني حڪيمن سامونڊي کيکڙي (Sea-crabs) جي شڪل سان مشابهت ڏني، جنهنڪري هن بيماريءَ کي سرطان چيو ويندو آهي. +هن بيماريءَ جو سبب اهو آهي ته جڏهن ڇاتيءَ جي صحتمند جيوگھرڙن جي فعل ۾ گھڻن سببن جي ڪري بگاڙ ٿئي ٿو ته ڇاتيءَ جي اوڄن ۾ پڻ نئين غير فطري واڌ ٿئي ٿي، جنهن کي اسين ڇاتيءَ جو ڪينسر چئون ٿا. +بيماريءَ جا قسم (Types of Disease): ڇاتيءَ جي هن غير فطري واڌ کي بيماريءَ جي روڳي هجڻ يا نه هجڻ جي خاصيت کي ٻن وڏن قسمن ۾ ورهايو ويو آهي، ڇو ته هر هڪ واڌ ڪينسر ناهي هو ندي: +ٻيو قسم بي ضرر واڌ آهي. +ان واڌ جا به ڪيترا قسم ٿين ٿا. +مثال: جيئن رت جي ڳوڙهي يا شريانين واري رسولي (گومڙ: Angioma)، تاندورن وارو گومڙ (Fibroma Tumor)، چرٻي وارو گومڙ (Lipoma/ Lypoma)، لڪل ڌاڳن وارين مشڪن جو گومڙ (Leiomyoma) ۽ هڏين جو گومڙ (Osteoma) وغيره اچي وڃن ٿا. +بي ضرر قسم جا سڀئي گومڙ سدائين ڳنڍيندڙ اوڄن (Connective Tissues) سان ئي اُڀرن ٿا. +مهلڪ (سرطاني) واڌ جا قسم. +آپريشن کان پوءِ جيڪڏهن هن قسم جي سرطان جي واڌ ساڳئي هنڌ ٿي پئي ته ڪن حالتن ۾ اها ايتري ته وڏي هوندي آهي، جو اها ٽن ڇاتين جيڏي ٿي پوندي آهي، تنهنڪري ٻيهر بيماري هيٺ آيل ڇاتيءَ وارو حصو وڏو ڏسڻ ۾ ايندو آهي ۽ ڀوائتو لڳندو آهي. +ڇاتيءَ جي ڪينسر ٿيڻ جا سبب. +ڇوڪرين جي مناسب وقت تي شادي ڪرائڻ سان ارهه جي ڪينسر ٿيڻ جو خطرو بلڪل گھٽ ٿئي ٿو. +ان کانسواءِ جلدي شادي ڪرڻ کانپوءِ عورت جو جلدي حاملا ٿيڻ پڻ ارهه جي ڪينسر کان بچاءُ جو وڏو ذريعو آهي. +ڪڏهن ڪڏهن ٻيجڻي ۽ ڳڀيرڻ جي گھڻين مهلڪ بيمارين، خاص ڪري ٻيجڻي (Ovary) ۽ ڳڀيرڻ جي ڪينسر جي صورت ۾ ٻيجڻي ۽ ڳڀيرڻ کي آپريشن ڪري ڪڍيو ويندو آهي ته ڪينسر جي صورت ۾ آپريشن دوران يا آپريشن کانپوءِ ڪينسر جا جيوڙا رت جي ناڙين وسيلي رت جي وهڪري ذريعي ٻيجڻين يا ڳڀيرڻ کان پکڙجي Metastasis بيمار عورت جي ڇاتي تائين پهچي کيس ڇاتيءَ جو ڪينسر ڪري وجھندا آهن. +ڇاتين جي سرطان جي ٻين سببن مان ڪجهه هي آهن: +کاڌي ۾ پوٽيشم جي گهٽتائي، پوٽيشم عام طؤر ڳڙ ۾ گهڻو ٿئي ٿو، جيڪڏهن ذيباطيس نه هجي ته ڪڏهن ڪڏهن ٿوري مقدار ۾ ڳڙ جو شربت پيئڻ سان پوٽيشم حاصل ٿئي ٿي. +ان کان سواءِ دٻن ۾ پيڪ ٿيل کاڌن/ فاسٽ فوڊ وغيره يا سوڊا جهڙا ڪيميڪل گهڻو واپرائڻ به بيماريءَ جو ڪارڻ ٿين ٿا، جڏهن ته فارمي مرغيءَ جي هڏين کي ڪُرٽي کائڻ کان به پرهيز ڪجي، ڇو ته مرغين جي خوراڪ ۾ زهريلا ڪيميڪل به استعمال ٿيندا آهن، جڏهن ته گهڻي مقدار ۾ ڪافي يا چانهه جو استعمال، گهڻي تماڪ نوشي، سدائين ڳڻتين ۾ رهڻ ۽ وڏي گوشت جي گهڻي استعمال سان به ڇاتين جي سرطان جو خدشو وڌي سگهي ٿو. +بيماريءَ جي تشخيص ۽ علامتون. +هن بيماريءَ جي سڃاڻپ لاءِ ان کي ٻن حصن ۾ ورهائجي ٿو: (1) بيماريءَ جون ظاهري علامتون، (2) الٽرا سائونڊ ۽ ليبارٽري ٽيسٽون وغيره. +ائين زبان جو چهچ ڳاڙهو ٿي وڃڻ جو مطلب اهو آهي ته مريض جي رت جو نظام درست ناهي ۽ رت ۾ آڪسيجن جي آميزش (ملاوٽ، گھٽ ٿي وئي آهي. +جڏهن ته زبان جو رنگ ڳائي گوشت جي رنگ جھڙو هجڻ جو مطلب اهو آهي ته ڪينسر جي بيماريءَ سان گڏ مريض جو هاڻي ٻين عضون (خاص ڪري بڪين) جو فعل به ناڪاره ٿيندو ٿو وڃي ۽ ڪينسر جو مرض ٻين عضون ڏانهن وڌندو (پکڙبو: Metastasis) پيو وڃي، جيڪا بيماريءَ جي مهلڪ صورت هوندي آهي، ان صورت ۾ ڪنهن سُٺي ڊاڪٽر کان تپاس ڪرائي وڃي. +ڊاڪٽر بيماريءَ جي تشخيص لاءِ مختلف ليبارٽري ٽيسٽون ۽ ڇاتين جي الٽراسائونڊ ذريعي پتو لڳائين ٿا. +سرطان جا ڏاڪا. +ڇاتين جي سرطان جا مختلف ڏاڪا ٿين ٿا، جن کي ڊاڪٽر هيٺين شڪلين جي صورت ۾ ورهائيندا آهن. +احتياط وارا اپاءَ. +ڪينسر جي مريضه کي هر صورت ۾ رڌ پچاءُ نه ڪرڻ ڏجي، ڇو ته باهه جي تاءَ سبب مرض اڃا به وڌي ويندو آهي. +ائين علاج ڪرائڻ کانپوءِ جڏهن مريضه صحتمند ٿئي ته به کيس هڪ سال تائين باهه جي ويجھو نه وڃڻ گھرجي، نه ته مرض وري ٻيهر اٿلي سگھي ٿو. +باهه جي لهس تي هي مرض وڌندو ۽ وري ٻيهر موٽندو به آهي. +ڪينسر جي مريضه کي اس کان به بچائڻ گھرجي نه ته ٻيءَ صروت ۾ هيءُ مرض تڪڙو وڌي ويندو آهي. +صحتياب ٿيڻ کانپوءِ به هڪ سال تائين هر حال ۾ اُس تي گھٽ نڪرجي، خاص ڪري اونهاري واري موسم جي اُس ۾ گھٽ نڪرڻ گھرجي. +ڪينسر جي مريضه کي گرم پاڻيءَ سان وهنجڻ نه گھرجي. +سياري ۾ به نهن سوسڙي پاڻيءَ سان وهنجڻ گھرجي. +مرض ڇڏي وڃڻ کانپوءِ به هڪ سال تائين احتياط ڪرڻ گھرجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29322.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29322.txt new file mode 100644 index 0000000..f87db68 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29322.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +وڳر ڪيو وتن پرت نه ڇنن پاڻ ۾ +هي شاه عبداللطيف ڀٽائيءَ جي بيت جي هڪ سٽ آهي. +طبعي ڄاڻ. +اوهان ڄاڻو ٿا ته ڪُونجون وڳر ڪري ڇو اُڏامنديون آهن. +ڇو جو اهو طريقو انهن لاءِ وڌيڪ پُر اَثر ۽ فائدي وارو آهي. +هر دفعي جڏهن ڪُونج پنهنجا پَرَ ڦڙڦڙائي ٿي ته اها پنهنجي پَرَن جي ويجهو هوا جو هڪ گولائي وارو ڪُن، واچوڙو يا ڀنور ٺاهي ٿي، جيڪو ڪونج جي پٺيان چڪر کائي، ڪونج کي اڳيان دڪيندي، پٺيان ٿيندو ويندو آهي. +پُٺيان ايندڙ ڪونج هوا ۾ رهڻ لاءِ هر هر پَرَ هلائڻ جي بدرآن اڳين ڪُونج طرفان ٺاهيل هوا جي گولائي واري زورَ، دٻاءَ يا ڀنور جي ڪناري تي پنهنجو پاڻ کي رکي ٿي. +اڳين ڪونج طرفان هوا جو هي ٺاهيل ڪُن يا ڀنور هڪ اهڙو هنڌ يا نقطو هوندو آهي، جتي هوا هڪ ننڍڙي واچوڙي وانگر چڪر کائي مٿي وڃي ٿي. +هوا جو اهو ئي مٿي ڏانهن ويندڙ جهوٽو يا دٻاءُ پٺيان ايندڙ ڪونج کي اُڏام ۾ مدد ڏيندو آهي. +ان جو مطلب هي ٿيو ته وڳر جي نموني اُڏامڻ سان، پٺيان ايندڙ ڪُونجن کي هوا ۾ اُڏامڻ لاءِ گهٽ کان گهٽ طاقت استعمال ڪرڻي پوي ٿي، تنهنڪري اهي وڳر جي صورت ۾ اُڏامي پنهنجي منزل تي پهچن ٿيون. +حاصل مقصد. +گڏجي سڏجي ڪم ڪرڻ سان تڪڙا نتيجا به ملندا آهن ۽ تڪليفن کان به نجات ملي ٿي، ان سان گڏ ماڻهن ۾ پيار، سڪ ۽ برداشت جو مادو به وڌندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29335.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29335.txt new file mode 100644 index 0000000..deedd44 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29335.txt @@ -0,0 +1,60 @@ +ڇپائي +ڇپائي (Printing): اڄ کان صديون اڳ، جڏهن عام ماڻهن ۾ لکڻ پڙهڻ جو ڪو منظم سلسلو ڪونه هو، تڏهن اُهي ڪاٺ جي تختين تي يا غارن ۽ گفائن جي ڀتين تي ڪي شڪليون ۽ تصويرون اُڪيري ڇڏيندا هئا. +اهي هڪ قسم جي تصويري لکت جو نمونو چئي سگهجي ٿو. +ان کانپوءِ ٺڪر جي ٽِڪين (مهرن) تي لکت وجود ۾ آئي، جيڪا اٽڪل چار هزار ق. +م قديم چئي وڃي ٿي. +اڄ به لنڊن جي عجائب گهر ۾ اهڙيون هزارين تختيون رکيل آهن، جن کي سنڌو لکت واريون تختيون يا مهرون چيو وڃي ٿو. +ارتقا. +باقاعدي اشاعت ۽ طباعت (ڇپائيءَ) جو آغاز سترهين صديءَ جي آخر ڌاري چيو وڃي ٿو ۽ هن وقت دنيا ۾ معلومات جا وسيع ذريعا پيدا ٿيا آهن، پرنٽ ٽيڪنالاجيءَ ۾ اضافو ٿيو آهي، جنهن جو گهڻو حصو گرافڪس آرٽ، ٽائپوگرافيءَ ۽ ليٿوگرافيءَ تي مشتمل آهي. +ڇپائيءَ جي فن جي ايجاد کان اڳ ڪتاب مهانگا هوندا هئا، جيڪي دولتمند خريد ڪري سگهندا هئا. +ڇپائيءَ جي ايجاد علم ادب، فڪر ۽ تدبر کي ترقي ڏياري آهي، ان ڪري هيءَ ايجاد انسانذات جي ٻين سمورين ايجادن کان وڌيڪ اهميت واري ليکي وڃي ٿي. +باوجود ان جي ڇپائي اول يورپ ۾ ٿي يا چين ۾، ان جو اندازو نه لڳايو ويو آهي. +برصغير ۾. +برصغير هند- پاڪ ۾ فن طباعت (ڇپائيءَ جو هنر) ارڙهين صديءَ جي آخر ۾ پرورچوگيزن متعارف ڪرايو ۽ پهريون ڇاپ خانو بمبئيءَ ويجهو گووا ۾ لڳايو ويو هو، جيڪو پرتگال جي بادشاهه تحفي طور ڏنو هو. +ان کانپوءِ 1798ع ۾ هڪ انگريزي ڇاپ خانو عيسائي مبلغن ڪلڪتي ويجهو سيراب پور ۾ لڳايو هو. +هڪ سال جي اندر 1799ع جي آخر تائين باقاعدي ٽائپ فائونڊيريءَ به ڪم شروع ڪري ڏنو، جنهن ۾ انگريزي کانسواءِ ڪجهه هندستاني زبانون مثلاً: بنگالي، تيلگو، تامل وغيره به ٽائيپ ٿيڻ لڳيون. +1800ع ۾ ڪلڪتي جي فورٽ وليم ڪاليج ڪنهن حد تائين اردو ٽائيپ ٺاهڻ ۾ ڪاميابي ماڻي، جيڪو ’نستعليق رسم الخط‘ جي ويجهو هو، پر هن رسم الخط ۾ صرف ڪاليج جا درسي ڪتاب ئي شايع ڪيا ويندا هئا. +1845ع ۾جڏهن ڪاليج بند ٿيو ته اهڙي ڇپائي به ختم ٿي وئي. +ارڙهين صديءَ جي چوٿين ڏهاڪي ۾ ليٿوگرافيءَ جو ڪم شروع ٿيو، جنهن کي اردو ڪتابن جي طباعت لاءِ ڪتب آندو ويو. +ليٿوگرافيءَ جي تڪڙي مقبوليت جو سبب هيءُ هو ته ڪتابت خالص ’نستعليق‘ خط ۾ ٿيندي هئي. +پوءِ ڪتابت ٿيل مواد کي ڪيميائي عمل سان پٿر جي پليٽ تي منتقل ڪيو ويندو هو. +هٿ سان ٽائيپ جي اکرن کي ڄمائڻ جي مقابلي ۾ هيءُ نئون طريقو تيز رفتار ۽ سٺو به هو. +1850ع تائين پوري برصغير ۾ اردوءَ کان سواءِ ٻين سمورين زبانن ۾ ڪتاب ۽ رسالا ٽائيپ ٿيندا هئا. +صرف اردو ڪتابن ۽ رسالن جي طباعت ليٿوگرافيءَ ۾ ٿي رهي هئي. +انگريزي ڇاپخانن کانپوءِ اردو ليٿوگرافيءَ جي ڇاپخانن ۾ تمام گهڻي واڌ ٿي. +آهستي آهستي هن ڪرت باقاعدي هڪ مڪمل صنعت جو درجو حاصل ڪري ورتو. +آگسٽ 1947ع ۾ پاڪستان جي قيام وقت سنڌ ۾ ڪجهه ننڍا ننڍا ڇاپ خانا هئا، جن ۾ پراڻيون مشينون هلي رهيون هيون. +ڪجهه ڇاپخانا صرف هڪ مشين واري پرنٽنگ شاپ کان وڌيڪ حيثيت نه رکندا هئا. +شروع ۾ هر قسم جي ڇپائي ’ليٽر پريس‘ تي ٿيندي هئي. +ڪجهه ليٿوگرافڪ پريسون به هيون، جن ۾ پٿر ۽ زنڪ جون پليٽون استعمال ٿينديون هيون، جن ذريعي هڪ ئي وقت هڪ ئي رنگ جي طباعت ٿي سگهندي هئي، فوٽو آفسٽ مشين ڪا نه هئي، ڇپائيءَ کان اڳ جا فن ڊيزائننگ، ٽائيپ سيٽنگ، رنگ آميزيءَ ۽ پليٽ سازي وغيره جا هنرمند به نه هئا. +روايتي طريقي سان ڇپائيءَ جو ڪم سُست رفتار هو. +ان ڪري هڪ وقت ۾ اخبار جا ٻه صفحا فليٽ پيپر تي 2000 داٻ في ڪلاڪ جي رفتار سان ڇپجي سگهندا هئا. +اڳتي هلي سڀني ملڪن ۾ ڇپائيءَ جي فن ۽ سائنس ترقي ڪري جديد ترين ٽيڪنالاجيءَ جي صورت اختيار ڪري ورتي. +ان کان پوءِ پاڪستان ۾ به طباعت، صـنـعـت جـي حيـثيـت اختيار ڪــري ورتي. +تــرقـي پـسـنـد پبلشرن وقت جي چئلينج کي قبول ڪيو ۽ جديد ماڊل جون پرنٽنگ مشينون گهرايون، انهن خود به اعليٰ مهارت ۽ تربيت حاصل ڪئي ۽ ڪارڪنن کي به ملڪ ۽ ترقي يافته ملڪن ۾ اعليٰ فني تربيت ڏيارڻ جو بندوبست ڪيو. +پهرئين ڏهاڪي ۾ حڪومت جي آزاد درآمدي پاليسي ۽ پاڪستاني سڪي جي مستحڪم مالي حيثيت سبب ملڪ ۾ مجموعي طور صنعتي شعبي ۾ ترقي ٿي. +جنهن ۾ ڇپائي ۽ گرافڪس آرٽ جي صنعت به شامل هئي، جن سيڪيورٽي پرنٽنگ ۽ پيڪنگ جا شعبا قابل ذڪر هئا. +ابتدائي سالن ۾ ’پاڪستاني سيڪيورٽي پرنٽنگ پريس‘ جو ادارو هڪ غير ملڪي فورم جي تعاون سان قائم ٿيو، جتي ڪرنسي نوٽ، پوسٽ جون ٽڪليون، روينيو جون ٽڪليون، عدالتي اسٽامپ پيپر ۽ ٻيا سرڪاري دستاويز ڇاپڻ جو انتظام ڪيو ويو، ان سان گڏ خاص ڪاغذ ٺاهڻ جو هڪ خاص ڪارخانو به قائم ٿيو. +پاڪستان ۾. +1956ع ۾ هڪ دورانديش صنعتڪار هڪ ملٽي نيشنل ڪمپنيءَ سان گڏ شراڪت جي بنياد تي هن شعبي ۾ داخل ٿيو ۽ وسيع پئماني تي هڪ ’پيڪيجز لميٽيڊ‘ لاهور ۾ قائم ڪيائين. +ان کانپوءِ ڪاغذ جي ڪارخاني ۽ هڪ بورڊ مل جو به اضافو ٿيو. +1964ع ۾ جپان کانپوءِ پاڪستان پهريون ملڪ هو، جنهن ’ڪلر اسڪينر‘ درآمد ڪيو ۽ هتي نئين معيار جي رنگين ڇپائي ٿيڻ لڳي. +1984ع ۾ ڪلر اسڪيننگ واپاري بنيادن تي شروع ٿي وئي، جنهنڪري هڪ ئي وقت چئن رنگن ۾ ڇپائيءَ جو ڪم شروع ٿيو ۽ اهڙيءَ ريت اخبارن، رسالن ۽ اشتهارن وغيره جي ڇپائي وڏي صنعت جو روپ اختيار ڪري ورتو. +جلد سازي به ڇپائيءَ جي صنعت جو هڪ لازمي جزو آهي. +پهرين صرف ڌاڳي واري هٿ جي سادي جلد بندي ٿيندي هئي، هاڻي اڪثر پريسن سان گڏ بائيڊنگ جون آٽوميٽڪ مشينون نصب ٿي ويون آهن، جن ۾ ڊائي ڪٽنگ، جزبندي سلائي يا بغير ڌاڳي جي گم بائيڊنگ ۽ ڪٽائيءَ ڪرڻ جو ڪم تيز رفتاريءَ سان ٿيندو آهي. +اڄڪلهه گَم بائيڊنگ وارن پيپرن ذريعي هڪ ئي وقت ۾ ڪتاب جون چار هزار ڪاپيون هڪ ڪلاڪ ۾ تيار ٿي سگهن ٿيون. +ڪاغذ ۽ مس به ڇپائيءَ جي صنعت جا ٻه اهم جزا آهن. +اخباري ڪاغذ (نيوز پرنٽ) جو ڪارخانو اڃا قائم نه ٿيو آهي. +مَس ٺاهڻ جا ڪارخانا قائم ٿيا آهن پر اعليٰ ڪوالٽيءَ جو مَسون جپان ۽ ٻين ملڪن کان درآمد ٿين ٿيون. +پاڪستان ٺهڻ وقت اخبارن جي ڇپائي في ڪلاڪ ٻه هزار داٻ جي رفتار سان ٿيندي هئي، پر هينئر تيز رفتار مشينن تي هڪ ئي وقت ۾ 24 صفحن جي رنگين ڇپائي في ڪلاڪ 25 هزار داٻ جي رفتار سان ٿي رهي آهي. +قيام پاڪستان جي وقت اخبارن رسالن ۽ ڪتابن جي اشاعت ۽ طباعت ڪاتبن جي محتاج هئي. +1980ع ۾ ’نوري نستعيلق‘ جي ڪمپيوٽر تي ڪتابت ڪرڻ جي طريقي ايجاد ٿيڻ سان ڇپائيءَ جي صنعت وڏي ترقي ڪئي آهي. +سنڌ ۾. +سنڌيءَ ۾ ڇپائيءَ جو آغاز به ورهاڱي کان گهڻو اڳ ٿيو هو، بلڪه 1870ع کانپوءِ ڪجهه سرڪاري ڪتاب، لغتون وغيره ڇپيون هيون. +تحريڪ آزاديءَ دوران ڪافي مواد سنڌيءَ ۾ ڇپيو. +شڪارپور جي پوڪر داس پرنٽر (ڏسو: پوڪرداس، جلد ٽيون) سوَن جي تعداد ۾ ڪتاب ۽ اخباري مواد ڇپائي، منظر عام تي آڻيندو رهيو. +اڄڪلهه ڪمپيوٽر جي جديد ٽيڪنالاجيءَ وسيلي سنڌيءَ ۾ ڇپائيءَ لاءِ لفظن جا ڪيترا ’فونٽ‘ ۽ لکت جا گهاڙيٽا تيار ٿي چڪا آهن، ناليواري ڪمپيوٽر ماهر ماجد ڀرڳڙي، اياز شاهه ۽ ٻين ان ڏس ۾ قابل تحسين ڪم ڪيو آهي. +ان سبب ڇپائيءَ جي جديد تقاضائن واري ميدان ۾ سنڌي ٻولي ڪافي سگهاري ٿي چڪي آهي. +هن وقت ڪمپيوٽر تي سنڌي ٽائيپنگ ۽ ڪمپوزنگ کان پوءِ ڇپائيءَ جي صنعت بي پناهه ترقي ڪئي آهي. +سنڌ ۾ ڪراچيءَ ۽ حيدرآباد ڇپائيءَ جا وڏا مرڪز آهن، جڏهن ته سنڌ جي سکر، لاڙڪاڻي وغيره شهرن ۾ به ننڍي پئماني تي ڇپائي ٿيندي آهي. +پاڪستان ۾ ڇپائيءَ جو وڏي ۾ وڏو مرڪز لاهور شهر آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29338.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29338.txt new file mode 100644 index 0000000..9f0ed71 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29338.txt @@ -0,0 +1,37 @@ +تانسو چلر +تانسو چلر 24مئي 1946ع تي استنبول ۾ جنم ورتو ۽ 1993ع کان 1995ع تائين ترڪي جي پهرين عورت وزيراعظم رهي. +هوءَ محترمه شهيد بينظير ڀٽو ۽ بنگلاديش جي خالده ضياءَ کان پوءِ ڪنهن مسلم ملڪ جي ٽين عورت وزيراعظم هئي. +20 هين صدي ءَ ۾ جيڪي عورتون مختلف ملڪن جو سربراهه رهيون، تن مان هوءَ ايڪٽيهين عورت سربراهه هئي. +شهيد بينظير صاحبه جڏهن ٻئي دؤر ۾ پاڪستان جي وزيراعظم هئي، ان وقت ترڪي ۾ تانسو چِلر ساڳئي عهدي تي ڪم ڪري رهي هئي. +تانسو چِلر سياستدان هئڻ سان گڏ اقتصادي ماهر پڻ رهي آهي، جڏهن ته سياست ۾ حصي وٺڻ کان اڳ ۾ هوءَ پنهنجي مڙس عذير سان (جنهن سان هن جي 1963ع ۾ شادي ٿي هئي) گڏجي آمريڪا ۽ ترڪيءَ ۾ پراپرٽيءَ جو ڪاروبار ڪندي هئي. +سندس والد 1950ع ۾ ترڪيءَ جي صوبي بالسيڪ جو گورنر رهيو هو. +تعليم. +چِلر استنبول ۾ آمريڪن ڪاليج آف گرلس مان تعليم پرائڻ کان پوءِ رابرٽ ڪاليج جي اسڪول آف اڪنامڪس مان گريجوئيشن ڪئي. +يونيورسٽي آف نيو هيمپشاير مان ايم ايس ۽ يونيورسٽي آف ڪنيڪٽيڪَٽ مان پي ايڇ ڊي جي ڊگري حاصل ڪرڻ کان پوءِ ييل يونيورسٽي (Yale University) مان پوسٽ ڊاڪٽريٽ جي تعليم حاصل ڪيائين. +نوڪري. +فرينڪلن ۽ مارشل ڪاليج ۾ اڪانامڪس پڙهائڻ کان پوءِ سال 1978ع ۾ هوءَ استنبول ۾ باسفورس يونيورسٽيءَ ۾ ليڪچرار مقرر ٿي ۽ 1983ع ۾ ساڳئي اداري طرفان کيس پروفيسر مقرر ڪيو ويو. +هن پيننسيلوينيا ۾ فرينڪلن ۽ ڪمپنيءَ جي صدر جي حيثيت ۾ به ڪم ڪيو هو. +تانسو چلر مختلف يونيورسٽين ۾ پروفيسر طور پڙهائڻ کان پوءِ نومبر 1990ع ۾ ”ٽرو پاٿ پارٽي “ (True Path Party) ۾ شامل ٿي ترڪيءَ جي سياست ۾ پير پاتو. +هوءَ پهريون ڀيرو 1991ع ۾ استنبول جي ڊپٽي طور چونڊجي پارليامينٽ جي ميمبر بڻي ۽ سليمان ڊيمرل جي اتحادي حڪومت ۾ اقتصاديات کاتي ۾ مملڪتي وزير طور ڪم ڪيو. +13 جون 1993ع تي پارٽيءَ جي سربراهه بڻجڻ کان پوءِ هن اتحادي حڪومت ۾ وزيراعظم جو عهدو سنڀاليو. +ريپبليڪن پيپلز پارٽي (CHP) طرفان 1995ع ۾ اتحادي حڪومت جي حمايت واپس وٺڻ کان پوءِ هن سادي اڪثريت سان حڪومت ٺاهڻ جي ڪوشش ڪئي، پر ان ۾ ناڪام ٿي. +بعد ۾ هن ريپبليڪن پارٽيءَ سان گڏجي هڪ ٻي ڪابينا جوڙڻ تي رضامندي ڏيکاري ۽ نين چونڊن ۾ حصو وٺڻ جو اعلان ڪيو. +تانسو چلر 1996ع کان 1997ع تائين ترڪيءَ جي پرڏيهي معاملن واري وزير ۽ نائب وزيراعظم پڻ رهي هئي. +سسرلڪ اسڪينڊل کانپوءِ هن سخت گير قومپرست پارٽيءَ گري وولوز جي سربراهه (جنهن کي سسرلڪ ڪارڪرئش دوران قتل ڪيو ويو هو) کي ساراهيندي چيو هو ته ”اهي جيڪي گوليون هلائين ٿا يا هن ملڪ، قوم ۽ رياست جي نالي ۾ زخمن جو تاب ڀوڳين ٿا، اسان انهن کي سدائين عزت ۽ احترام سان ياد ڪندا رهنداسين. +“ 1997ع ۾ ان کان اڳ جو هوءَ وزيراعظم جي حيثيت سان پنهنجي چوٿين ڪابينا جوڙي ها، کيس پوسٽ ماڊرن فوجي ڪاروائيءَ ذريعي هٽايو ويو. +1995ع ۾ يورپي يونين ۽ ترڪيءَ جي وچ ۾ ڪسٽمز معاهدي تي صحيون ڪيون ويو هيون، جنهن تي عملدرآمد 1996ع ۾ شروع ٿيو هو. +ان وقت ترڪيءَ ۾ تانسو چلر وزيراعظم هئي. +1996ع ۾ ترڪيءَ جي پاڙيسري ملڪ يونان سان اِميا/ڪاردڪ بحران دوران پڻ هوءَ ترڪي جي وزيراعظم هئي. +تانسو چلر کي اهم ڪاميابي ترڪيءَ جي فوج جي ڪري ملي هئي، جنهن آمريڪا طرفان مليل هٿيار استعمال ۾ آڻيندي ”ڌڪ هڻي ڀڄو“ واري چال استعمال ڪندي ڪردن جي پارٽي پي ڪي ڪي کي شڪست ڏني هئي. +هوءَ آمريڪا کي پي ڪي ڪي کي ”پرڏيهي دهشتگرد تنظيم“ قرار ڏيڻ لاءِ راضي ڪرڻ ۾ پڻ ڪامياب ٿي وئي هئي، جنهن کان پوءِ ساڳي جماعت کي يورپي يونين طرفان قبوليت ڏني وئي هئي. +سندس حڪومت جي خاتمي کان پوءِ ترڪيءَ جي پارليامينٽ ۾ سندس خلاف بدعنوانين جي الزامن جي جاچ پڻ ڪئي وئي هئي. +اڳتي هلي هڪ ٻئي وزيراعظم ميسوت يلماز سان گڏ کيس فني طور محدود هئڻ جي بنياد تي پارليامينٽ جي جاچ ڪميٽي طرفان سڀني الزامن مان آجو قرار ڏنو ويو هو. +ان کان پوءِ ا هو پڻ چيو ويو هو ته ”کيس سياسي مزاحمت جي ڪري الزامن کان آجو قرار ڏنو ويو هو. +“ هوءَ ترڪيءَ جي اڳوڻي وزيراعظم جي حيثيت ۾ ڪائونسل آف وومن ورلڊ ليڊرس جي به ميمبر رهي، جيڪو موجوده ۽ اڳوڻين وزيراعظمن تي مشتمل عالمي نيٽ ورڪ آهي، جنهن جو مقصد سڄي دنيا ۾ اعليٰ عهدن تي ويٺل عورت اڳواڻن کي عورتن جي حقن ۽ سندن منصفاڻي ترقيءَ وارن مسئلن تي اجتماعي طور قدم کڻڻ لاءِ سرگرم ڪرڻ آهي. +2002ع ۾ ترڪيءَ ۾ هڪ ڀيرو ٻيهر عام چونڊون ڪرايون ويون ته سندس پارٽيءَ پڻ چونڊن ۾ سرگرميءَ سان حصو ورتو. +هن ڀيري به چونڊن ۾ سندس پارٽيءَ کي شڪست ملي، جنهن کان پوءِ هن سياست تان ريٽائر ٿيڻ جو اعلان ڪيو. +تانسو چلر ، مٿس ڪرپشن جي لڳل الزامن جي باوجود، پنهنجي ترقي پسند، سيڪيولر ۽ لبرل سوچ سبب ترڪيءَ جي عورتن لاءِ رول ماڊل رهي آهي. +1992ع ۾ لبيا جي سربراهه معمر ڪرنل قذافيءَ کيس ”اسلامي عورتن جي لاءِ هڪ نمونو“ قرار ڏنو هو. +سياست ۾ سندس اچڻ ڄڻ ته ترڪيءَ جي ماڻهن جي لاءِ هوا جو جھوٽو سمجھيو ويو هو. +هوءَ خوش لباس هئڻ سبب مقبول هئي. +تنهنڪري هن سياست ۾ پڻ گليمر آندو هو کيس جديد ترڪيءَ جي علامت پڻ چيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29341.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29341.txt new file mode 100644 index 0000000..05a0018 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29341.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +سمجهه +”سمجھ“ لاءِ عربيءَ لفظ ”شعور“ ۽ انگريزيءَ ۾ ڪانشيسنيس (Consciousness) ڪتب اچي ٿو. +انگريزي جو لفظ اسپرٽ () پڻ ساڳي معنا لاءِ استعمال ۾ اچي ٿو. +ليکڪ مرحوم ڊاڪٽر محبت ٻرڙو پنهنجي ڪتاب ”شعور“ ۾، ”سمجهه“ کي هن ريت بيان ڪيو آهي. +هن موجب: ڄاڻ، سڄاڻ، عقل، سوچ، سُڌ، عقيدي، احساس، ارادي، خيال، خواهش، تصور، تانگهه، سِڪ، ساڃاهه، جذبي، ذهانت، ويساهه، وهم، اميد ۽ امنگ جو گڏيل ميڙ يا مجموعو ئي اصل ۾ ”سمجهه“ آهي. +سمجهه، ادارڪ، سمجهداري، پرسيپشن يا ڪانشيسنيس بنيادي طور تي هڪ نفسياتي وارتائن تي ٻڌل سلسلو آهي، جنهن ذريعي هڪ فرد ڀرپاسي جي ماحول سان پنهنجو لاڳاپو سلهاڙي ٿو. +علم نفسيات ۾ ”شين جي سوجهه“ ۽” فردن جي سوجهه“ وارا ٻه محاورا ڪتب آيا آهن، جن مان پوئين محاوري کي ”سماجي سوجههءَ“ طور ڳڻيو ويندو آهي. +ادراڪ يا سوجهيءَ جو بنيادي ڪارج، مختلف شين، روين ۽ وارتائن وچ ۾ فرق محسوس ڪندي، منجهانئن اهم جي چونڊ ڪرڻ آهي، ڇو ته منجهانئن ڪن کي چونڊڻ ۽ ٻين کي رد ڪرڻ جي نتيجي ۾ ئي ڪنهن فيصلي تائين رسي سگهجي ٿو، اهڙي چونڊ ۾ ڪنهن به فرد جي، ماضيءَ جا تجربا، حال جي طبعي ۽ نفسياتي صورتحال ۽ سمجهه ۾ ايندڙ تجربن سان ويجهڙائي اهم محرڪ طور ڳڻيا وڃن ٿا. +ماڻهن جا هڪٻئي بابت تاثر، هڪٻئي جي روين جي ڳڻَ ڳوت ۽ پوندڙ اثرن منجهان ئي اخذ ڪري سگهبا آهن. +بين الاقوامي لاڳاپن ۾ ”ادراڪ“ جو ڪارج انفرادي سطح تي سامهون ايندڙ ورتائن جي ڇنڊڇاڻ ڪرڻ هوندو آهي، خاص طور تي فيصلا سازيءَ جي عمل ۽ اهم ڌرين طرفان خاص ڪردار جو احاطو ڪرڻ هن هنر جو اهم ترين پهلو ڳڻجي ٿو. +اهڙي طرح بين الاقوامي لاڳاپن ۾ ”ادراڪ“ اصل اهو بنيادي نفسياتي ايڪو آهي، جنهن ذريعي صورتحال جي تفصيلي عڪاسي ڪري سگهجي ٿي. +فيصلا سازيءَ جي عمل ۾ هڙئي ادراڪ ۽ خيال اصل ٻين شخصن بابت هنيل اندازا ۽ ڀانئيا هوندا آهن، جيڪي مخالف ڌر ڏانهن خاص قسم جي روين کي پڌرو ڪرڻ ۽ ان جي موٽ ۾ ڪن خاص ورتائن جي اميد رکندا آهن. +ٻئي ماڻهوءَ جي سمجهه بابت ٺيڪ اندازو لڳائڻ هڪ ڏکيو ڪم آهي، ڇاڪاڻ جو ڪيترين ذهني صورتحالن ۾ هنيل اندازي جي پَڪ لاءِ ڪن مادي ثبوتن جو هجڻ ڏاڍو ضروري آهي. +مثال طور جاسوسيءَ ذريعي مليل معلومات جو تز ڇنڊڇاڻ ڪرڻ تيستائين ممڪن ناهي، جيستائين ان حوالي سان مليل ڄاڻ کي اڳ قائم ڪيل راين ۽ اندازن سان سلهاڙيو نٿو وڃي. +ساڳي طرح فيصلي ڪندڙ ماحول ۾ هزارين رخن جي ڇنڊڇاڻ به ان وقت تائين نه ڪري سگهبي، جيستائين سندس اڳ ڳڻيل ادراڪ سگهارو نه هوندو. +هن موضوع تي ٻي عالمي جنگ کانپوءِ بين الاقوامي سياست ۾ تمام گهڻو ڪم ٿيو آهي. +سياست جي دنيا ۾ ڪيل مختلف اهم فيصلن جي تجزيو ڪندي ٻڌايو ويو ته، انهن فيصلن پٺيان، فيصلي ڪندڙ جو ڳوڙهو ادراڪ ۽ حالتن کي درست طريقي سان سمجهڻ واري صلاحيت ئي اهم ترين محرڪ رهيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29345.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29345.txt new file mode 100644 index 0000000..6e3ef07 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29345.txt @@ -0,0 +1,39 @@ +ڇاپاڪو +ڇاپاڪو چمڙي جي بيماري آهي. +۽ هن نالي سان ڇاپاڪو پکي پڻ آهي. +ڇاپاڪو () جنهن کي ٻين نالن ۾ ڏڏر يا سُرڻو ۽ انگريزيءَ ۾ (Urticaria/ Nettle Rash) اهو چمڙيءَ جي اهڙي بيماري آهي، جيڪا دنيا جي هر خطي هر جنس ۽ ڪنهن به موسم ۾ ٿي سگهي ٿي. +هن بيماريءَ ۾ چمڙيءَ تي گلابي يا ڳاڙها نشان سوڄ وانگي اُڀري بيهندا آهن، جن کي ڏنا يا ڊٻڙ (اُڀريل نشان: Wheel) چئبو آهي. +هنن ڇاپاڪي جي ڏنن ۾ مختلف مريضن ۾ مختلف تڪليفون ٿينديون آهن. +ڪن مريضن کي ڇاپاڪي جي ڏنن ۾ ڏنگ لڳڻ وارو سور ٿيندو آهي. +ڪن ۾ ساڙو محسوس ٿيندو ۽ ڪن ۾ ڇتي خارش (Pruritis) ٿيندي آهي. +ڇاپاڪي جي ڪري چمڙيءَ جي مٿين تهه ‘Epidermis’ جي مٿاڇري تي ڏنن سان گڏ سوڄ ‘Oedema’ ٿيندي آهي، جنهنڪري چمڙيءَ جي مٿين تهه جي تنتن ۾ سوزش (Inflammation) ٿيندي آهي. +ڇاپاڪي جي ڪري جيڪي ڏنا ٿيندا آهن، اُهي چمڙيءَ تي ڪجهه منٽن لاءِ هجن يا ڪجهه ڪلاڪن لاءِ ٿين، پر ڇاپاڪو ڇڏي وڃڻ کان پوءِ ان جو نالو نشان به ڪونه هوندو آهي. +جيڪڏهن ڪنهن مريض کي ڇاپاڪو هميشه الرجيءَ کان يا ڪنهن دوا جي اُبتي اثر (Reaction) جي ڪري ٿيندڙ هجي؛ ڪنهن کاڌ خوراڪ ڪري ٿيندڙ هجي، يا ڪنهن روڳ کان ٿيندڙ هجي ته اُن لاءِ ضروري ناهي ته ڇاپاڪي جي هر نئين حملي جي ڪري مريض کي چمڙيءَ تي ساڳن هنڌن تي ڏنا ٿي بيهن ۽ اُهو به لازمي نه آهي ته هر ڀيري ڏنن ۾ ساڳي، نه ئي وري ڏنن جو ساڳيو رنگ،گلابي- گلابي وچ ۾ اڇو، يا ڳاڙهو هجي، ڇاپاڪو سدائين گرميءَ ۽ کنهڻ سبب وڌي ويندو آهي. +ڇاپاڪي جا قسم. +ٻيو قسم (هنرمند ماڻهن جو مثال): ڊکڻ کي ڪنهن خاص ڪاٺ يا ڪاٺ جي ٻُوري جي ڪري؛ رازي کي گاري يا گاري ۾ بُهه کان، سيمينٽ ۽ چوني کان ڇاپاڪو (ڏڏر) ٿئي. +ڪاتب کي مس کان ڇاپاڪو ٿئي، فيڪٽرين ۾ ڪم ڪندڙ پورهيتن کي ڪيميڪل يا دز وغيره مان ٿئي؛ استاد يا شاگرد کي لائبرريءَ جي پراڻن ڪتابن مان ڌوڙ، دز يا کپري (ننڍڙن جيتن: Mites) جي جسم تي چڙهڻ ڪري ڏڏر، سرڻو ڇاپاڪو ٿئي، جنهنڪري نِڇون به اچن ۽ مُنهن تي سرڻو به ٿيندو آهي. +مُنهن ۽ اکيون وقتي طرح سڄي پونديون آهن ۽ انهن ۾ خارش به ٿيندي آهي. +ساڳي نموني ٿڌ کان ٿيندڙ ڇاپاڪي جو مثال هيئن ڏجي ته ڪو ماڻهو ٿڌ ۾ گهميو، ٿڌي پاڻيءَ سان وهنتو يا سُئمنگ پول (Swimming Pole) ۾ گهڻي دير تائين وهنتو ۽ ان ۾ ٿڌو پاڻي هجي ته اهڙيءَ حالت ۾ جسم ٿڌو ٿيڻ ڪري ماڻهو جي بدن جي تنتن مان Acetylcholine ڪيمائي مادو خارج ٿيندو آهي ته جن ماڻهن کي ٿڌ کان الرجي ٿيندي آهي ته انهن کي جسم تي ڏڏر نڪري پوندو آهي، جنهن ۾ مريض جا چپ، زبان ۽ هٿ سُڄي پوندا آهن، جنهن سرڻي ۾ واڌارو ٿڌي پاڻي پيئڻ، ٿڌين شين کائڻ ۽ ٿڌي پاڻيءَ سان وهنجڻ تي ٿيندو آهي. +هن قسم جو سرڻو اسان جي ملڪ ۾ گهٽ، پر ٿڌن ملڪن ۾ وڌيڪ ٿيندو آهي. +ڇاپاڪي ٿيڻ جا سبب. +ڇاپاڪي جي مٿين قسمن مان ئي خبر پئجي ويندي آهي، ڇاپاڪي ٿيڻ جا ڪيترائي سبب ٿيندا آهن. +دنيا ۾ اهڙو ڪو ورلي ماڻهو هجي، جنهن کي ڪنهن نه ڪنهن شيءِ کان ڇاپاڪو نه ٿيندو آهي. +هر ماڻهوءَ کي مختلف شين مان ڇاپاڪو ٿيندو آهي. +اُهو لازمي ناهي ته ڪا هڪ شيءِ سڀني ماڻهن کي ڇاپاڪو ڪري وجهندي آهي. +ڇاپاڪي جو ٿيڻ هر ماڻهو جي طبيعت ۽ بيماريءَ سان وڙهڻ جي قدرتي سگهه (Vital Force) تي دارومدار آهي. +هر ماڻهو جي طبيعت پنهنجي پنهنجي آهي، ڪنهن ماڻهو کي ڪا هڪ شيءِ جسم ۾ بداثر پيدا ڪري ٿي ته ڪنهن ماڻهو کي ڪا ٻي شيءِ بد اثر پيدا ڪري ٿي. +جيئن سنڌيءَ ۾ هڪ چَوڻي مشهور آهي ته: +’ڪنهن کي واڱڻ وائي، ڪنهن کي بصر بادي. +هيٺ ڄاڻايل شيون ڇاپاڪي ٿيڻ جو سبب بڻجن ٿيون: +ڇاپاڪي جون علامتون. +ڇاپاڪي جي بيماري ڪا خاص منجهائيندڙ ڪانهي. +چمڙيءَ جي هن بيماريءَ جون علامتون سڃاڻپ ۾ آسان هونديون آهن. +هن بيماريءَ جي بنيادي علامت چمڙيءَ تي ننڍا توڙي وڏا ڏنا (اُڀريل ڳوڙهيون: Wheals) نڪرندا آهن، جيڪي ڏنا اوچتا نڪرندا آهن. +اُهي ڏنا گهڻن قسمن جا نڪرندا آهن. +ڪڏهن سوڄ وارا ڪڏهن گول ڇلن وانگر، ته ڪڏهن کلرن (ڇلرن) وانگي؛ يا چمڙيءَ ۾ چُگهن وانگي هوندا آهن. +ڪڏهن سخت يا نرم يا وري پاڻيءَ جي گومڙن وانگي ۽ ڪڏهن ڪڏهن رتاوان به نڪرندا آهن. +ڇاپاڪن جي ڏنن جا رنگ به ڪي خاص منجهائيندڙ نه هوندا آهن، پر تمام مختصر رنگ هوندا آهن. +هنن جو رنگ گلابي يا ڳاڙهو هوندو آهي، جيڪڏهن جسم تي گهڻي دير تائين قائم رهن ته ڪڏهن وري گلابي رنگ جي وچ ۾ اڇو داغ ڪري لهي وڃن. +ڇاپاڪي جا ڏنا گهڻو ڪري سرنهن جي داڻي يا مٽر جي داڻي جيڏا نڪرندا آهن، پر ٻنڊڻن تي جيڪي ڏنا نڪرندا آهن، اُهي رپڙن جي شڪل ۾ وڏا هوندا آهن. +ڇاپاڪي جا ڏنا ڪهڙي به قسم جا هجن، ڪهڙي به رنگ جا هجن ۽ ڪيتري به سائيز جا هجن، تن ۾ ٿورو يا گهڻو جلن/ ساڙو هوندو آهي، ڪن ڏنن ۾ ڏنگ لڳڻ وارو سور ۽ چڀڪو به محسوس ٿيندو آهي ته ڪن ۾ هلڪي خارش هوندي آهي ته ڪن ڏنن ۾ ڇتي خارش هوندي آهي، تنهن کان سواءِ ڪيترن مريضن کي ڇاپاڪي دوران هلڪو بخار ٿيندو آهي، ڪن کي مٿي ۾ سور ٿيندو آهي، نستائي ٿيندي آهي، ساهه ۾ تنگي ٿيندي آهي؛ ڇاتيءَ تي وزن پوندو آهي، بک مري ويندي آهي. +جڏهن ڇاپاڪو ڇڏي ويندو آهي ۽ ڏنا لهڻ تي ايندا ته ايترو تڪڙو لهي ويندا آهن، جو ڏنن جو چمڙيءَ تي نالو نشان به نظر ناهي ايندو، جيڪا به بيماريءَ جي خاص علامتن مان هڪ نشاني آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29354.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29354.txt new file mode 100644 index 0000000..875f202 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29354.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +آرامي ٻوليون +عراق، شام، ڪنعان، اسرائيل، فلسطين، فونيشيا ۽ وچ اوڀر ۾ جيڪي عرب قومون آهن، اهي اصل ۾ سامي آهن. +چيو وڃي ٿو ته هي سڀ قومون سام بن نوح جو اولاد آهن، ان ڪري اهي سڀ قومون سامي سڏجن ٿيون. +هن علائقي جي الڳ الڳ ٻولين (هاڻوڪين ۽ پراڻين ٻنهي) کي سامي ٻوليون سڏيو وڃي ٿو. +سيريا يا شام جي ڀلوڙ آباد زمينن ۽ ان جي گاديءَ جي هنڌ دمشق جي ساوڪ سان ڀريل موهيندڙ زمين جي سبب ان کي آرم يا آرم باغ به سڏيو ويندو هو. +اهو ئي ڪارڻ آهي جو سامي يا سرياني ٻوليءَ جو ٽيون نالو آرامي آهي. +چيو وڃي ٿو ته حضرت نوح جي پُٽ سام جو گهر به شام ۾ ئي هو. +تنهنڪري هڙني سامي قومن جي الڳ الڳ ٻولين کي گڏيل طور تي سامي، سرياني ۽ آرامي ٻوليون چيو وڃي ٿو. +ٻولين جي سامي ويڙهي ۾ فونيقي، اسيري، ڪلدي، عبراني، بابلي ۽ حطيطي ٻوليون شامل آهن. +چون ٿا ته حضرت عيسا جي زماني ۾ فلسطين ۽ ڪنعان سميت ان جي ڀرپاسي واري علائقي ۾ آرامي ٻولي ڳالهائي ويندي هئي، جيڪا اصل ۾ عبراني ٻوليءَ جي هڪ شاخ آهي. +هاڻوڪي عربي، اصل ۾ قديم آرامي ٻوليءَ جي ئي هڪ بدليل شڪل آهي, جنهن جي لپيءَ ۾ تبديلي آيل آهي، پر لپيءَ ۾ اها تبديلي اسلام جي اچڻ کان گهڻو اڳ آئي هئي. +نبي پاڪ صلي الله عليه وسلم جي زماني ۾ مڪي شريف ۽ ان جي ڀرپاسي جي ڳوٺن ۽ علائقن جا رهاڪو گهڻو ڪري آرامي ٻولي ڳالهائيندا هئا. +تنهنڪري قرآن شريف جي آيتن سڳورين ۾ ڪيترائي آرامي لفظ به شامل آهن. +عربي ٻوليءَ جو خاندان. +عربي ٻولي ”سيمٽڪ“ خاندان مان آهي، جنهن سان ”هيبرو“ يعني عبراني يا يهودين جي ٻولي، سريا يا شام جي ٻولي ”ڪئلڊي“، ۽ ايشيا جي ڏکڻ الهندي طرف جون ٻوليون پيدا ٿيون آهن. +انهن ٻولين جو خاندان يا ڪل هڪڙو آهي، تنهنڪري سڀاويڪ طرح نحوي بناوت ۾ هڪٻئي سان هڪجهڙائي رکن ٿيون، ۽ ڪيترا ٻول ساڳيا اٿن. +سنسڪرت ٻولي، جنهن مان سنڌي، هندي، گجراتي، وغيره ٻوليون پيدا ٿيون آهن، سي آريا ٻوليون آهن، ۽ انڊو يوروپين خاندان جون ٻوليون ليکجن ٿيون، تنهنڪري سنڌيءَ جو عربيءَ سان ڪو گهڻو جگري لاڳاپو ڪونهي، پر عربيءَ جو مٿس اثر آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29356.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29356.txt new file mode 100644 index 0000000..12b26ed --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29356.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +ھولي، پنجاب +پنجاب جي خطي ۾ ھولي جي شروعات ملتان شھر کان ٻڌائي وڃي ٿي۔ روايت آھي تہ ھي پرھلادپوري ھولي مندر کان شروع ٿي آھي۔ پرھلادپوري جي اصل مندر جي باري ۾ سمجھيو وڃي ٿو تہ ان جي پرھلاد اڏاوت ڪئي ھئي جيڪو ھرنيڪاشيپو جو پٽ ھو جيڪو ملتان (ڪشياپاپوره) جو راجا ھو۔ ھي نرسمھا جي اعزاز ۾ ٺاھيو ويو آھي جيڪو ھندو عقيدن جي حساب سان ڀگوان وشنو جو اوتار ھو ۽ جيڪو ھڪ ٺل مان نمودار ٿي ڪري پرھلاد جي/جو حفاظت ڪئي ھئي/ڪيل ھو۔ ھولي بھار موسم جي اچڻ جي به خوشخبري آھ۔ +ھولي جون تقريبون ٻن ڏينھن ۾ ڪيون وينديون آھن۔ ھولي جو ڏينھن ڦڳڻ پورنيما يا پورن ماسي (ماھِ ڪامل)، ۽ ھولي خود چيٽ جي پھرين ڏينھن منائی ملھائي ويندي آھي پنجابي تقويم جي حساب س۔ +لفظ. +لفظ "ھولي" 'ھولا' مان نڪتل آھي، جنهن جي معنا خدا جي عبادت ۽ سٺي فصل جو شڪرانو آھي ھولي جي باري ۾ ھڪ تصور ھي به آھي تہ ھي سنسڪرت ٻولي جي لفظ 'ھولڪا' من اخذ ٿيل آھي جنھن جو مطلب اڌ پڪل سنگ آھي۔ خطي پنجاب ۾ گيھون( +جي پوکائي ويیساک ۾ ڪئي ويندي آھي جيڪو ھولي جي ٻن مھينن بعد ايندو آھي۔ ان ڪري ھولي مستقبل جي فصل جي لاءِ شڪر جو پھلو رکي ۔ +ھولي لفظ ھوليڪا مان به اخذ آھي جيڪا پنھنجي ڀائٽي پرھلاد کي پنھنجي گودي ۾ ساڙڻ جي ڪوشش ۾ پاڻ باھ جي حوا ٿي وئي۔ +پرھلادپوري مندر ۽ ھوليڪا. +ھرنيڪاشيپو پرلاد کي زھر ڏئي چڏيندو آھي، ان کي طاقتور ھاٿين جي پيرن ھيٺ چيڀاٽڻ جي ڪوشش ڪندو آھي ۽ ان کي نانگن سان گڏ قيد ۾ رکندو آھي۔ تنھن حوندي به پرھلاد بچي ويندو آھي۔ وري ھو انکي ھوليڪا جي جھول خوفناڪ باھ جي وچ ۾ زبردستي ويھاريندو آھي۔ ھوليڪا ھرنيڪاشيپو جي ڀيڻ ھئي۔ ان وٽ ھڪ جادوئي شال ھئي جيڪا ان کي باھ ۾ سڙڻ کان بچائيندي ھئي۔ ھن پيش ڪش ڪئي تہ ھوءَ پرھلاد کي پنھنجي جھول ۾ وٺي ڪري باھ ۾ داخل ٿيندي۔ اھڙي طرح ھي سوچ ھئي تہ پرھلاد سڙي ويندو جڏھن ته ھولیڪا پنھنجي شال جي سھاري بچي ۔ +ھي داستان زبان زد عام آھي تہ جڏھن باھ ۾ داخل ٿي ھڪ زوردار ھوا گھلڻ لڳي اھا حفاظتي شال ھولي پرھلاد ويڙھجي وئي۔ پنجاب میں ھولي ھوليڪا جي علامتي مجسمن کي نذر آتش ڪرڻ سان شروع ٿيندي آھي۔ ان ڪري ھولي کان پھريان جي رات کي ھوليڪا دھن چيو ويندو آھي۔ +چيو ويندو اھي تہ جڏھن باھ ھوليڪا تي حاوي ٿي چڪي ھئي، وشنو نرسمھا (نيم مرد، نيم ببر جڪ اوتار) جي شڪل میں ظاھر ٿيو ۽ ھرنيڪاشيپو کي جھپڙي ورتو ۽ ان جا ٽڪرا ٽڪرا ڪري ڇڏيا۔ ھولي جو ھي ڏڻ ان واقعي جو جشن ملھائيندو آھي، ۽ ملتان جو سوريہ مندر ھن جي يادگار عبادت گاھ آھي ڇو تہ ھي مندر واقعي واري جڳھ تي تعمير ڪيو ويو آھي۔ +ھولا پوجن جي لاءِ، ھوليڪا دھن کان اٺ ڏينھن پھريان، ھن علائقي کي مقدس پاڻي سان صاف ڪيو ويندو آھي۔ ھن جڳھ تي ٻہ ڪاٺيون رکيون وينديون آھن، ھڪ پرھلاد جي لاءِ ۽ ھڪ ھوليڪا جي لاءِ۔ سڪل ڇيڻي جا ٽڪرا، سڪل ڪاٺيون ۽ گاھ تي ھي ھي ٻہ ڪاٺيون رکيون وينديون آھن۔ +ھولاش. +پنجاب ۾ ھولي ھولاشٽڪ جي طور تي نون ڏينھن تائين ملھائي ويندي آھي۔ ھولاشٽڪ ھولا ۽ اشٽڪ مان ٺھندو آھي، جنھن مان مراد ھولي کان اڳ اٺ ڏينھن آھن، ۽ انئي مان ھي لفظ ٺھي ٿو۔ ھي ڏڻ ھولي جي ڏينھن رنگن ۽ گُلال سان اختتام پذير ٿيندو آھي۔ انئي ڏينھن ھوليڪا دھن جي تياري شروع ٿيندي آھي، انئي مان ھولي جون جملي تقريبون مڪمل ٿينديون ۔ +ھولاش کان ھوليڪا دھن جي ڏينھن تائين ھر ڏينھن ننڍيون ڪاٺيون يا ڪاٺي جا پرزا ڳنڍيا ويندا آھن۔ اھڙي طرح سان ھوليڪا دھن تائين ھي مجموعو ڪاٺين جي انبار ۾ تبديل ٿيندو آھي جنھن کي ان ڏينھن ساڙيو ويندو آھي۔ ھولي جي رنگ جي ھڪ ننڍي مقدار وکري ويندي آھي۔ سڄو ھفتو ھولي تقريبون مھاراجہ رنجيت سنگھ جي طرفان ملھايون ويون ھون ۽ ھي لاھور ۾ ھولي ملھائڻ جي تھذيب جو حصو ۔ +ھولي تقريب جا ڪجھ ٻيا پلو. +مٽڪو يا گھڙو. +ھول جا ڏينھن مغربي پنجاب ۽ مشرقي پنجاب ۾ ھڪ رواج آھي ته ھڪ مٽڪي کي ڦوڙيو ڦوڙيو ويندو آھي جيڪو مٿاھين جڳھ تي رکيو ويندو آھي۔ ويجھو ڇھ ماڻھو پنھنجا ھٿ ھڪ ٻي جي ڪنڌ تي رکندا آھن، اڳتي جھڪندا آھن ۽ مٿن کي ملائيندا آھن ۽ پنھنجي کاٻي پير ملائي ڪري وچ ۾ ھڪ مخروطي شڪل ٺاھيندا آھن۔ ان تي ئي ٻيا چڙھي ڪري مٽڪي کي ڦوڙيندا آھن۔ جيڪي ماڻھو ان ڪم ۾ حصيدار نه ھوندا آھن، ھن گروھي شڪلبندي تي پاڻي ۽ رنگ اڇلائيبندا آھن۔ روايتي طور تي مٽڪي ۾ مکڻ ۽ کير رکيو ويندو آھي جيڪو گھٽ عمر ڪرشن جي مکڻ چورائڻ جي عڪاسي مڃيو ويندو آھي۔ +رنگ. +ماڻھو ھڪ ٻئي تي رنگين سفوف اڇلائي ڪري ھولي ملھائيندا ۔ +چون پورنا. +دسھره، ڪروا چوٿ، ھولي ۽ ڏياري جي موقعي تي پنجاب م مٽي جي ڀتين ۽ کليل اڱڻن ۾ (جتي ڪپڙن تي فنڪاري ڪئي ويندي آھي) جي ڏيھي گھرن ۾ لڪشمي تصويرون لاھيون وينديون آھن تہ جيئن ھندو عقيدي جي حساب سان دولت جي ان ديوي کان برڪتون حاصل ۔ +ھن فن کي پنجاب ۾ چونڪ پورنا چيو ويندو آھي جاتا ۽ ان شڪلبندي رياست جي عورتن جي طرفان ڏني ويندي آھي۔ مخصوص وڻ جي بنيادي خيال يا تصور، گل، بي گل ٻوٽا، بيل دار ٻوٽا، عام ٻوٽا، مور، پالڪي، اقليدسي شڪلون جن ۾ بيٺل، ليٽيل ۽ ترڇيون لڪيرون ملي ڪري سادگي، پيچيدگي ۽ تصور جو امتزاج پيش ڪنديون آھن جن مان ڏيھي زندگي م فنڪاري جي نفاست عيان ھوندي ۔ +ھولي ۽ موسم بار. +ھولي پنجاب ۾ سياري جي موسم جي اختتام پتي ايندي آھي جتي ٿڌي موسم ٻن ذيلي موسمن ۾ ورھايل آھي: ھيمنت جيڪو پنجابي مھينن مگھر ۽ پوھ (نومبر–جنوري) ۽ شِشِر جيڪو پنجابي مینوں ماگھ ۽ ڦڳڻ(جنوري–مارچ)۔ ھوليڪا دھن شِشِر جي اختتام تي ايندو آھي ۽ ھولي کان بسنت جي موسم شروع ٿيندي آھي. +ھولي ۽ سک مت جا توار. +گرو گرنٿ صاحب جي ھدايت آھي تہ ھولي خدا جي خدمت ڪندي ملھائي وڃي. +ھولي جا رنگ خداوند جي محبت جومظھر آھن۔ ھن جشن جون تفصيلون ھيئن بيان ٿيون آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29387.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29387.txt new file mode 100644 index 0000000..592aa92 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29387.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +رام پور +دنيا ۾ موجود جڏهن هڪ ئي نالي جي ٻن شهرن جي ڳالهه ٿئي ٿي ته ماڻهو حيران ٿين ٿا ۽ ان حوالي سان ڄاڻڻ چاهين ٿا. +جيئن سنڌ جي شهر حيدرآباد ۽ انڊيا جي شهر حيدرآباد جا نالا ساڳيا هئڻ سبب ماڻهو انهن ٻنهي شهرن جي حوالي سان وڌيڪ دلچسپي وٺڻ ٿا. +جيئن لنڊن شهر رڳو انگلينڊ ۾ ڪونهي، پر هڪ ٻيو لنڊن شهر، ڪئناڊا جي صوبي آنٽاريو ۾ پڻ آهي. +توڻي جو لنڊن، آنٽاريو ۾ اهڙي ڪا خاص ڳالهه ڪونهي، پر ساڳيو نالو هئڻ جي ڪري ڪيترائي ڪئناڊا ايندڙ سياح رڳو لنڊن، آنٽاريو ان ڪري گهمڻ اچن ٿا ۽ ان ۾ دلچسپي وٺن ٿا، ڇو جو ان شهر جو نالو لنڊن آهي. +هڪ ئي نالي جا ٻه شهر هئڻ جي ڀيٽ ۾، هڪ ئي نالي جا 32 شهر هئڻ جي ڳالهه ڪجهه وڌيڪ ئي حيراني واري لڳي ٿي، پر اها ڳالهه پنهنجي جاءِ تي حقيقت آهي. +ڇو جو انڊيا ۾ نه رڳو هڪ ئي نالي جا 32 شهر موجود آهي بلڪي ان نالي ساڳي نالي سان وڌيڪ چار شهر نيپال، ميانمر ۽ انڊونيشيا ۾ پڻ آهن. +هندوستان ۾ رهندڙ گهڻو ڪري اُتر پرديش جي شهر رام پور، واراناسي (اڳوڻو نالو سورت) ۾ موجود رام پور جي باري ۾ ته ڄاڻن ٿا، پر ان کانسواءِ به هندوستان ۾ رام پور جي نالي سان ٻيا شهر پڻ آهن جي باري ۾ نٿا ڄاڻن ته، هندستان جي رياست راجسٿان جي ضلعي الور، تلنگنا ۽ بهار ۾ پڻ وڌيڪ پنج رام پور شهر آهن. +جڏهن ته رياست گجرات ۾ ٽن شهرن جو نالو رام پور آهي. +ان کانسواءِ رياست مگهيالا، ميزورام، آسام، اوڀر سڪم، اروناچل پرديش ۽ مني پور ۾ به رام پور نالي جا شهر موجود آهن. +ان کانسواءِ به انڊيا جي ٻين ڪيترين ئي رياستن ۾ رام پور نالي جا ننڍا ننڍا شهر ۽ ڳوٺ پڻ موجود آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29388.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29388.txt new file mode 100644 index 0000000..d6e9c04 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29388.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +زرتشت +زرتشت/زوروستر () آڳاٽو فارس (پرسيا يا ايران) جو مفڪر, فلسفي ۽ مذهبي پيشوا هيو، جنهن اسلام کان اڳ، 6هين عيسوي صدي کان اڳ (قبل مسيح) ۾ آڳاٽي فارس جو "هڪ خدا کي مڃيندڙ" مذهب قائم ڪيو هيو. +هو پرسيا يا ايران واري پاسي جو مذهبي پيشوا ۽ فلسفي زرتشت هو. +هن ابراهمڪ مذهبن جي اچڻ کان به سوين سال اڳ واحد خدا، جنت ۽ دوزخ، آخرت، نمازن، ذڪر ۽ تسبيح، حلال ۽ حرام جانورن، قرباني، عيد، روح ۽ فرشتن جو تصور ڏنو هو ۽ پنهنجي پوئيلڳن کي اهو به ٻڌايو هو ته ڪنهن سان شادي ڪرڻ گهرجي ۽ ڪنهن سان نه. +زرتشت مذهب ۾ معراج جو واقعو (c. +ايردا يراف جو ڪتاب (Book of Arda Viraf) پارسي ڌرم جي مکيه ۽ اهم ڪتابن مان هڪ آهي. +ان ڪتاب ۾ اردا نالي هڪ پارسيءَ جو واقعو لکيل آهي، جيڪو پنهنجي خدا آهورا مزدا (آحورا مزادا) (Ahura Mazda) سان ملڻ آسمان تي وڃي ٿو. +اردا جو اهو سفر جسماني ڪونهي، پر روحاني آهي. +هن جو روح سفر تي وڃي ٿو ۽ ڇھ ڏيهاڙن کانپوءِ سندس روح جسم ۾ موٽي اچي ٿو. +ان سفر دوران اردا کي پُل چينوت (Chenvat Bridge) يا پُل صرات تان گذرڻو ٿو. +ان پُل تان جڏهن نيڪوڪارَ گذرن ٿا ته اها پُل ويڪري ۽ موڪري ٿي وڃي ٿي ۽ جڏهن گنهگار گذرن ٿا ته اها تلوار جي ڌار کان به تيز ۽ تکي ٿي وڃي ٿي ۽ ان تان لنگھندڙ گنهگار وڍجي وڍجي هيٺ دورخ ۾ ڪِري ٿي پيا. +ان روحاني سفر ۾ اردا جو ٻانھ ٻيلي اَطر (Atar) نالي هڪ فرشتو آهي. +ان سفر دوران اردا کي جنت ۽ دوزخ جي مختلف ڀاڱن جو سير ڪرايو ويو هو. +اهو اُتي مختلف ماڻهن سان ملي ٿو جن پنهنجي حياتي ۾ گناھ يا ثواب جا ڪم ڪيا هئا. +ان روحاني سفر تان واپس موٽي اچڻ تي کيس خدا (يزادا) جي طرفان هدايت ڏني وڃي ٿي ته زرتشتيت (Zoroastrianism) ئي واحد حق وارو دين آهي، تنهنڪري اهو ڌرتيءَ تي زرتشت مذهب جي واڌاري لاءِ ڪم ڪري ۽ ماڻهن کي ڏينهن ۾ پنج وقت عبادت جي تلقين ڪري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29395.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29395.txt new file mode 100644 index 0000000..c84cdcf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29395.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +حاتم علوي +حاتم علوي پورو نالو حاتم علي علوي سياسي، سماجي شخصيت ۽ بينڪار، ڪراچيءَ جي دائودي بوهرا قبيلي جي سيٺ ڪريمجي مانڊوي واري جو پوٽو هو. +سندس والد سيٺ علي ڀائي 1866ع ۾ واپار سانگي اچي ڪراچيءَ ۾ مقيم ٿيو، جتي محنت، ڪفايت شعاريءَ ۽ قابليت سان ترت ئي واپار ذريعي چڱو پئسو گڏ ڪري ويو ۽ ڪافي جائداد ڪٺي ڪيائين. +پيدائش. +حاتم علويءَ، 5 جمادي الثاني 1311هه/ 20 آڪٽوبر 1898ع پالڻپور، گجرات ۾ جنم ورتو. +سندس والد سيٺ علي ڀائي ڪراچي ميونسپالٽيءَ جي وجود ۾ اچڻ کانپوءِ سرڪار طرفان ان جو ميمبر نامزد ٿيو. +بعد ۾ پاڪستان قائم ٿيڻ تائين ميونسپالٽيءَ تي سندس خاندان مان ميمبر چونڊجندا آيا، حاتم علويءَ جو والد 1901ع ۾ وفات ڪري ويو. +تعليم. +حاتم علويءَ ڪراچي جي سنڌ مدرسي ۾ تعليم ورتي، جيڪو خانبهادر حسن علي آفنديءَ سيپٽمبر 1885ع ۾ قائم ڪيو هو ۽ ان جي پهرئين بورڊ ۾ حاتم جو والد سيٺ علي ڀائي ميمبر هو. +مئٽرڪ پاس ڪرڻ کان اڳ هن انگريز حڪومت خلاف هڪ مضمون لکيو، جنهن سبب کيس سنڌ مدرسي مان نيڪالي ڏني وئي، اڪثر وقت مطالعي ۽ مذهبي مشغولين ۾ گذاريائين. +ننڍي هوندي کان پيءُ ماءُ جي صحبت مٿس گهرو مذهبي اثر وڌو ۽ ٿياسافيڪل سوسائٽيءَ جو ميمبر بڻيو. +پيشو ۽ سياست. +حاتم علوي مختلف شعبن ۾ مختلف عهدن تي رهيو. +جن ۾ سنڌ مدرسي بورڊ جو ميمبر، سنڌ يونيورسٽي ڪميشن جو ميمبر، ڪراچي يونيورسٽي سينڊيڪيٽ جو ميمبر، ڪراچي اڪيڊمي هاءِ اسڪول ۾ پنجويهن سالن تائين اعزازي سيڪريٽري، عليڳڙهه يونيورسٽي ڪورٽ جو ميمبر، صحت کاتي جي ڪراچي ريڊڪراس سوسائٽيءَ جو چيئرمئن، غريب مريضن جي سهائتا ڪميٽيءَ جو چيئرمئن، ليبر اسٽاف سوسائٽيءَ جو ميمبر، ڪراچي سوشل سروس جو چيئرمئن، گونگن، ٻوڙن ۽ انڌن جي سروس ليگ جو چيئرمئن، کاڌ خوراڪ جي فوڊ گرين پاليسي ڪميٽي گورنمينٽ آف انڊيا جو ميمبر، لوڪل باڊيز ڪراچي ميونسپالٽيءَ جو 1926ع ۾ ميمبر ۽ نائب صدر، ڪراچي ڪارپوريشن جو ميئر، لوڪل سيلف گورنمينٽ انڪوائري ڪاميٽي سنڌ جو ميمبر، ڪراچي ضلعي لوڪلبورڊ جو ميمبر، ڪراچي پورٽ ٽرسٽ جو ٽرسٽي ۽ نائب صدر، ڪراچي اربن ڪوآپريٽو سوسائٽيءَ جو چيئرمئن، سنڌ پراونشل ڪوآپريٽو بئنڪ جو ڊائريڪٽر ۽ وائيس چيئرمئن، اسٽيٽ بئنڪ آف پاڪستان جو ڊائريڪٽر، پاڪستان انڊسٽريل فنانس ڪارپوريشن جو چيئرمئن، پاڪستان سمال سيونگ اسڪيم جو آنرري ڪمشنر، ٻاهرين ملڪن جي مختلف دورن دوران وفدن جو اڳواڻ، پرڏيهي معاملن جي آفريڪن ليگ پاڪستان جو چيئرمئن، فرينڊس آف ويسٽ جو اعزازي سيڪريٽري، پاڪ- چائنا فرينڊشپ سوسائٽيءَ جو صدر، پاڪ- جرمن فورم جو ميمبر، پاڪستان لنڊن سوسائٽيءَ جو ميمبر ۽ بين الاقوامي اسلامي ايڪنامڪ ڪانفرنس جو ميمبر ۽ ٻيا عهدا اچي وڃن ٿا. +ڪانگريس تحريڪ. +جڏهن خلافت تحريڪ دوران هندو مسلم اتحاد پيدا ٿيو ته حاتم علوي ڪانگريس تحريڪ ۾ داخل ٿيو. +ليڪن جڏهن آل انڊيا آئيني سوالن تان مسلم ليگ ۽ ڪانگريس وچ ۾ اختلاف پيدا ٿيا ته هن مسلم ليگ ۾ شموليت اختيار ڪئي، هن نوجوانن جو هڪ گروهه به ٺاهيو ۽ ’آگي قدم‘ رسالي ۾ مضمون لکي نون خيالن جي پرچار ڪرڻ لڳو. +وفات. +حاتم علوي 26 جنوري 1986ع تي وفات ڪري ويو. +سندس مزار نور باغ ميوا شاهه قبرستان، ڪراچيءَ ۾ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29410.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29410.txt new file mode 100644 index 0000000..21a4619 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29410.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +حافظ حامد ٽکڙائي +حافظ حامد ٽکڙائي ولد محمد هاشم ميمڻ جو جنم، 1832ع ڌاري سنڌ جي مشهور شهر ٽکڙ ۾ ٿيو. +خاندان. +حافظ حامد جي ٽي پيڙهيون پوئتي، ڪلهوڙا دور جي غزل جي پهرئين شاعر نور محمد ’خسته‘ سان خانداني نسبت هن ريت ملي ٿي. +حافظ حامد پٽ محمد هاشم پٽ نور محمد خسته. +زندگي. +حافظ حامد ٽن ورهين جي عمر ۾ ماتا جي بيماريءَ سبب اکين کان نابين ٿي ويو ۽ ان نابينائيءَ واري بيماريءَ ۾ مبتلا ٿيڻ جي سال اڌ بعد سندس والده به وفات ڪري وئي پر ننڍڙي حامد کي قدرتي صلاحيت هئي. +هن قرآن شريف جا 8 سيپارا حفظ ڪري ورتا ۽ ان بعد حرمين شريفين ڏانهن ديار حبيب جي سفر تي روانو ٿي ۽ باقي 22 سيپارا مديني شريف ۾ اٺن مهينن اندر حفظ ڪري ورتائين. +آخر 2 حج ڪري واپس وريو۽ ان کان پوءِ به ٽي حج ڪيائين. +ان وقت تائين عربي ۽ فارسي نه پڙهيو هو پر پوءِ به سڄو سفرنامو ’مناسڪ الحج‘ منظوم چيائين، جيڪو حالات جي ستم ظريفيءَ ۾ اڳتي هلي گم ٿيو. +موٽي اچي حافظ شروعاتي تعليم ملاڪاتيارن ۾ مولوي موسيٰ نظاماڻيءَ وٽ فارسي پڙهيو ’شرح ملا‘ تائين پڙهڻ بعد پهرين ٽنڊي سائينداد جي مولوي ابوالحسن وٽ ۽ پوءِ مٽيارين ۾ عربيءَ جي تعليم حاصل ڪيائين. +حافظ حامد عربيءَ جي علم کان فارغ ٿي، ڪجهه وقت تعليم جاري رکيائين، شادي ڪيائين ۽ ان کانپوءِ ڪجهه وقت ڪپڙي جو دڪان هلايائين. +ڪپڙي جي جنس ۽ رنگ سڃاڻڻ ۾ اهڙو ته ماهر هو جو جيڪڏهن نالي خاطر چشمو چاڙهي واپار ڪري ها ته ڪوبه گراهڪ ڪڏهن به پروڙي نه سگهي ها ته هيءُ ڪو نابين هو. +حافظ حامد جا ’خطبا‘ قصيدن، مسدس ۽ ترجيح بندن جي صورت ۾ مولوي هدايت الله ’مشتاق‘ متعلوي آڳاٽا ڇپائي پڌرا ڪيا هئا. +جيڪي سنڌ جي اڪثر ڳوٺن جي مسجدن ۾ جمعي نماز جي موقعي تي پڙهيا ويندا آهن. +هن علمي شهرت سان گڏ شاعريءَ ۾ به وڏو نالو ڪڍيو. +کيس سنڌي شاعريءَ جو ’جان ملٽن‘ چيو ويندو آهي. +انتهائي ذهين ۽ حاضر دماغ شخص هو. +هيءُ پنهنجي دور ۾ غزل جو شهنشاهه شاعر ٿي گذريو آهي. +شيخ عبدالحليم ’جوش‘ حافظ حامد بابت لکيو آهي ته: ”حافظ حامد، ٽکڙ جو پهريون غزل گو شاعر هو، جنهن نج سنڌيءَ ۾ غزل چيو ۽ بحر وزن جي پوئواري ڪندي پنهنجي ڪلام کي موزون شاعريءَ جي تصنع ۽ تڪلف کان بچايو ۽ عربي ۽ فارسيءَ جي ڳاٽي ٽوڙ لفظن ڪتب آڻڻ کان پاسو ڪيو“. +ادبي اوسر. +حافظ حامد ٽکڙائي جي شاعريءَ ۾ لفظن جي سادگي ۽ ڪلام جي رواني خاص خوبيون رهيون آهن. +هي فطرتي حسن جي عڪاسي ڪندڙ شاعر هو. +حافظ حامد ٽکڙائيءَ سنڌي روايتي غزل ۾ نئين راهه هموار ڪئي، جنهن جو اثر سندس همعصر شاعرن فاضل شاهه ’فاضل‘، خليفي نبي بخش ’قاسم‘، غلام محمد شاهه ’گدا‘ ۽ مير عبدالحسين سانگيءَ به قبوليو. +اهڙيءَ طرح سندس شاعريءَ ۾ سنڌي پهاڪا ۽ محاورا، ٺيٺ سنڌي ٻولي جو استعمال، سنڌ جي نيم تاريخي ۽ رومانوي داستانن جا حوالا ۽ سنڌي ماحول جي ترجماني موجود آهي. +حامد سنڌ جي نيم تاريخي ۽ رومانوي داستانن کي ايراني غزل ۾ بيان ڪرڻ، سنڌي ماحول ۾ سمائڻ ۾ ڪمال مهارت رکندو هو. +ڊاڪٽر عبدالجبار جوڻيجو لکي ٿو ته: ”حامد ٽکڙائي پنهنجي ڪلام ۾ هن سونهن ڀرئي سنسار جا جيڪي پار پتا ڏنا آهن، سي ڪو اکين وارو به مشڪل سان ڏئي سگهي. +شاعري. +حامد ٽکڙائيءَ جي شاعري، غزلن، ڪافين ۽ خطبن تي مشتمل آهي. +سندس ديوان جو پهريون حصو ‘ارمغان حامد’ جي نالي سان سندس پٽ محمد هاشم مخلص (1926ع) ۾ شايع ڪرايو هو، جنهن ۾ سندس سنڌي، عربي ۽ فارسي غزل گڏ ڪيل آهن ’ارمغان حامد‘ مڪمل صورت ۾ محمد خان غنيءَ جو فرزند محمد دائود ’تاج‘ ٽکڙائي شايع ڪرائي رهيو آهي. +سندس هڪ شعر آهي: +وفات. +حافظ حامد سير ۽ سياحت جو شوقين هو ۽ سير سفر ڪندي جوڌپور رياست جي ڳوٺ ڄاريلي درسن واريءَ ۾ 1315هه/1897ع تي وفات ڪيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29445.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29445.txt new file mode 100644 index 0000000..374f6ec --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29445.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +حوالو +حوالو ___(Reference): +تحقيقي ڪم ۾ ڪنهن ٻئي جي تحقيق مان استفادو حاصل ڪرڻ لاءِ گهربل ٽڪرو (Passage) کڻڻ کي حوالو چيو ويندو آهي. +حوالي طور کنيل مواد کي ابتين ڪامائن يا واڪ جي نشانين ۾ رکيو ويندو آهي ۽ حوالي ۾ آيل مواد جو ذريعو (ليکڪ، ڪتاب جو نالو، پبلشر جو نالوصفحو نمبر، ڪتاب جي اشاعت جو سال وغيره. +لکيو ويندو آهي.حوالو انگريزيءَ ۾ (Reference) جي معنيٰ آهي ’نسبت‘، ’تعلق‘ يا ’واسطو‘ ۽ ’لاڳاپي جي شاهدي‘ وغيره. +ڪابه نئين تحقيق، اڳ ٿيل تحقيقن جي مدد سان پيش ڪئي ويندي آهي، تنهن ڪري پنهنجي ڳالهه جي پٺڀرائي ۽ شاهدي حاصل ڪرڻ کانسواءِ ڪنهن سان اختلاف راءِ ظاهر ڪرڻ ۽ ڪنهن جي تحقيق ۾ اصلاح يا واڌاري خاطر، تحقيقي مقالي ۾ ٻين محققن جي تحقيق جا حوالا (Reference) پڻ ڄاڻايا ويندا آهن. +تحقيق. +تحقيقي مقالي ۾ ڌاريو مواد حوالي طور ڏيڻ کانپوءِ تحقيق جي اصول مطابق محقق تي اهو لازم هوندو آهي ته هو ڪوٽيشن بابت مڪمل معلومات پيش ڪري ته هن اهو حوالو ڪهڙي ذريعي تان حاصل ڪيو. +حوالو ڪنهن محقق جي لفظن کي جيئن جو تيئن پيش ڪيل مواد کي چئبو آهي ۽ ان کي ڪامائن جي نشانين (Quotation marks/Inverted Commas) سان ظاهر ڪيو ويندو آهي، جيڪڏهن مواد پنهنجن لفظن ۾ لکبو ته اهي نشانيون نه لڳائبيون آهن ۽ ان کي ڪوٽيشن نه چئبو. +اهڙي مواد ۽ ڪوٽيشن بابت مڪمل معلومات کي خاص ترتيب سان پيش ڪيو ويندو آهي، جنهن کي حوالو (Reference) چيو ويندو آهي ۽ حوالي کي مناسب جاءِ تي رکڻ/ ڏيڻ کي انگريزيءَ ۾ Citation چئبو آهي. +تحقيقي حوالي ۾ حوالا ٽن هنڌن تي لکي سگھجن ٿا: +حوالي جي جڳه. +جڏهن مقالا/ ڪتاب ٽائيپ رائيٽرز تي ڇپجندا هئا ته پهرئين طريقي کي عام طور استعمال ڪيو ويندو هو. +ڪمپيوٽر تي ڪمپوزنگ شروع ٿيڻ کانپوءِ ٻئي طريقي کي وڌيڪ هٿي ملي ۽ هاڻي حوالا گھڻو ڪري مقالي جي آخر ۾ ئي ڏنا ويندا آهن ۽ مقالي ۾ جتي ڪوٽيشن ڏنل هوندو آهي، اتي ترتيب سان نمبر لڳايا ويندا آهن. +ڪي محقق نئين ۽ جديد طريقي موجب هر ڪوٽيشن جي پڄاڻيءَ تي نمبر لڳائڻ بجاءِ ليکڪ جو نالو يا ڪتاب جو عنوان ۽ اشاعت جو سن ۽ صفحو نمبر وغيره اشاري طور لکندا آهن ۽ انهن جي مڪمل معلومات وري مقالي جي آخر ۾ ڪتابيات يا ببليوگرافيءَ ۾ لکندا آهن. +طريقو. +تحقيقي ماهرن جي هڪ راءِ آهي ته ڪوٽيشن جي پڇاڙيءَ ۾ ترتيب سان نمبر ڏئي، آخر ۾ حوالن جي مڪمل معلومات ڏيڻ وارو طريقو اختيار ڪرڻ گهرجي، ڇاڪاڻ ته اهو طريقو سادو ۽ آسان آهي، جڏهن ته مغرب ۾ هاڻ ٽيون طريقو وڌيڪ رائج آهي. +حوالي ڏيڻ جا طريقا: علمي تحقيق جو دائرو جيترو وسيع آهي، اوترو ئي ورهايل به آهي. +اها ورهاست علم جي مختلف شعبن ۾ ٿيندڙ تحقيق جي نمونن ۽ ضرورتن جي بنياد تي ڪئي ويندي آهي. +ٿوري گھڻي فرق سان مختلف شعبن ۾ ٿيندڙ تحقيق جون فني ۽ فڪري گھرجون هڪٻئي کان مختلف ٿين ٿيون. +مختلف شعبن ۾ حوالا ڏيڻ جا هونئن ته ڪيترائي طريقا آهن، پر عام طور سڄي دنيا ۾ حوالن ڏيڻ جا ٽي طريقا وڌيڪ اهم آهن جيڪي هيٺيان آهن: +تحقيقي مقالن ۾ حوالي ڏيڻ جا مٿي ڄاڻايل ٽئي طريقا جيتوڻيڪ نهايت اهم آهن، پر موجوده وقت ۾ بين الاقوامي سطح تي تحقيق ڪرڻ لاءِ MLA وارو طريقو اختيار ڪيو وڃي ٿو. +جنهن موجب حوالا ڏيڻ جا ڪيترائي طريقا آهن. +تحقيقي مقالي ۾ ڪوٽيشن طور کنيل مواد لازمي طور اصلي ٻوليءَ ۾ ڏنو ويندو آهي. +تحقيقي مقالي ۾ ڪوبه حوالو هيٺينءَ معلوماتي ترتيب سان لکيو ويندو: +حوالي ۾ مصنف جي ذات هميشه نالي جي اڳيان ڏني ويندي آهي. +جيڪڏهن سندس ڪو لقب آهي ته اهو آخر ۾ لکبو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29448.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29448.txt new file mode 100644 index 0000000..356294d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29448.txt @@ -0,0 +1,150 @@ +حشو ڪيولراماڻي +حشو ڪيولراماڻي سنڌ جي مکيه ترقي پسند قومي ڪارڪن، اديب، ڪهاڻيڪار، عالم ۽ سنڌ جي فدائيء جو پورو نالو حشمت ولد ٽهلرام ڪيولراماڻي هو. +هن باهمت ۽ باقلم ليکڪ ڀرين جي ڳوٺ/ ڀريا سٽي، ضلعي نوشهري فيروز ۾، 20 ڊسمبر 1914ع تي جنم ورتو. +حشو ڪيول راماڻي پهريون ماڻهو هو، جنهن چيو ته سنڌي هڪ قوم آهي. +سائين جي ايم سيد جي شخصيت تي حشو ڪيولراماڻي جو گهرو اثر هو. +حشو ڪيول راماڻي ڀريا جهڙي قديمي شهر ۾ ديوان ڪوڙو مل جي اڪيڊمي ۾ ناٽڪ منڊلين جو بنياد وڌو ته ان وقت اها علمي درسگاهه جنهن سڄي سنڌ کي شعور ڏنو پئي ته نياڻيون پڙهايو ڌرتي بچايو. +حشوءَ کي جي ايم سيد ۽ شيخ اياز پڻ پنهنجو استاد مڃيندا هئا ۽ عزت ڏيندا هئا. +ننڍپڻ. +سندس والد ٽهلرام پٽ کيومل روينيو کاتي ۾ ملازم هو ۽ آخر ۾ ٽنڊي آدم ۾ ريزيڊنٽ مئجسٽريٽ جي عهدي تي رهيو. +هي ايماندار ۽ انصاف پسند آفيسرن مان هو، حشوءَ ڪيولراماڻيءَ جي پيءُ جي وفات وقت سندس عمر اٺ سال هئي. +والد جي وفات کانپوءِ سندس تربيت ۽ تعليم جو انتظام سندس والده جي هٿ هيٺ ٿيو، حشوءَ ابتدائي ۽ ثانوي تعليم ڀرين جي ڳوٺ ۾ ورتي. +مئٽرڪ جو امتحان ڪراچيءَ جي اين. +هاءِ اسڪول مان ڏنائين. +ان کان پوءِ سترهن ورهين جي ڄمار ۾ هندستان کان ٻاهر ’سيلون‘ هليو ويو، جتان ٻيهر مئٽرڪ فرسٽ ڊويزن ۾ پاس ڪيائين. +سيلون ۾ رهڻ وقت ينگ مينس ڪرسچن ائسوسيئيشن جي ڊبيٽنگ سوسائٽيءَ جو سيڪريٽري ٿي رهيو، جنهن سوسائٽيءَ مان سيلون جي ڪيترن سياستدانن ۽ مدبرن تربيت حاصل ڪئي. +حـشـو ڪـيولـرامـاڻـي، ان کان پوءِ 1935ع ۾ انگلنڊ ويو، جتي آڪسفرڊ يـونيـورسـٽيءَ ۾ ’آئي. +سـي. +ايـس‘ پڙهڻ لاءِ ويٺو، پر پهرين ايروناٽيڪل سبجيڪٽ پڙهڻ لاءِ کنيائين، پر انهيءَ کي اڌ ۾ ڇڏي سياسيات ۽ اڪانامڪس پڙهڻ لڳو ۽ آزاد خيال طبيعت سبب ڪا به ڊگري حاصل نه ڪري سگهيو. +لنڊن ۾ رهائش دوران ريڊيڪل (Radical) سوچ وارن جي صحبت ۽ اثر هيٺ سوشلزم طرف ڇِڪجي ويو ۽ انگلنڊ جي پورهيت تحريڪ ۾ شامل ٿيو. +ان زماني ۾ هندستان جي شاگردن ’انڊيا ليگ، لنڊن‘ ٺاهي، جنهن ۾ ڪرشنا مينن اڳرو هو ۽ اندرا گانڌيءَ به اُن جي ميمبر هئي. +حشو ڪيولراماڻي هن تنظيم جو صدر رهيو. +انگلنڊ ۾ رهائش دوران ئي حشو ڪيولراماڻيءَ جي پنڊت جواهر لعل نهروءَ ۽ فيروز گانڌيءَ سان به واقفيت ٿي ۽ هندستان جي آزاديءَ سان تعلق رکندڙ گڏجاڻين ۾ اڪثر شرڪت ڪندو هو. +حشو پاڪ ٽربيون جو ايڊيٽر پڻ رهي چڪو هو. +انگلينڊ مان واپسي. +1939ع ۾ حشو ڪيولراماڻي، انگلنڊ مان واپس موٽي سنڌ آيو ۽ ٻي مهاڀاري لڙائيءَ جي ڪري واپس لنڊن نه وڃي سگهيو. +هي ڪراچي مزدور تحريڪ ۽ شاگرد تحريڪ سان لاڳاپجي ويو. +سنڌ ۾ شاگرد تحريڪ جو سرواڻ رهيو. +جڏهن سنڌ ڪاليج ڪراچيءَ جي شاگردن پاران ڪراچي اسٽوڊنٽس فيڊريشن جي پليٽفارم تان فين گهٽائڻ ۽ اهي قسطن ۾ وٺڻ جي تحريڪ هلي، ته ان سموريءَ تحريڪ جو روح روان حشو ڪيولراماڻي رهيو، جڏهن ته هو ڪاليج جو شاگرد به نه هو. +هن شاگرد فيڊريشن ذريعي فيئن (Fees) جي واڌ خلاف اهڙي زبردست تحريڪ هلائي، جو ايڪڙ ٻيڪڙ وڏن ماڻهن جي ٻارن کان سواءِ ٻين عام شاگردن فين ڀرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو. +ان زماني ۾ ڪاليج جو وائيس پريزيڊنٽ هوتچند مولچند گربخشاڻي هو. +آخرڪار ڪاليج اختياريءَ کي حشوءَ جي اڳواڻيءَ ۽ شاگردن جي ٻَڌي اڳيان جُهڪڻو پيو. +في ڏھ روپيا ٽرم تي گهَٽائي وئي ۽ شاگردن کي اها قسطن ۾ ڏيڻ جي سهولت به ملي. +هڪ ڪارڪن. +حشو ڪيولراماڻي فرقيوار ذهنيت کان بالاتر هو. +ٻي مهاڀاري لڙائيءَ کان ترت پوءِ جڏهن هٽلر جي فاشي قدمن جي خلاف جمهوري ۽ ترقي پسند قوتن گڏجي آواز اُٿاريو، ته حشو ڪيولراماڻي به پنهنجن ساٿين: قاضي مجتبيٰ (پورهيت اڳواڻ)، سنتوش ڌرماڻي ۽ پريتم ٽهلراماڻيءَ (شاگرد اڳواڻن) سان گڏجي، جنگ جي خلاف ڪراچيءَ ۾ مزدورن ۽ شاگردن جو هڪ وڏو جلوس ڪڍرايو، جنهن ۾ ڪراچي اسٽوڊنٽس فيڊريشن جي ميمبرن کان سواءِ هاري، مزدور، مهاڻا ۽ ڪانگريسي به وڏي تعداد ۾ شامل هئا. +احتجاجي ماڻهن جي هٿن ۾ انگريزن جي خلاف وڏا وڏا پوسٽر هئا. +هي شاهي جلوس ڪراچي ميونسپل بلڊنگ کان شروع ٿي خالقڏني هال وٽ ختم ٿيو. +حشو ڪيولراماڻيءَ انگريز شاهيءَ جي خلاف ۽ ملڪ جي آزاديءَ جي حمايت ۾ انتهائي جوشيلي تقرير ڪئي، جنهن کان متاثر ٿي، ٻئي ڏينهن مسٽر تاراچند لعلواڻيءَ ’ڪراچي گزيٽ‘ ۾ لکيو ته: ”حشوءَ ان ڏينهن ڪراچيءَ کي ماسڪو بڻائي ڇڏيو هو. +“ ڪجهه ڏينهن بعد سندس گهر جي تلاشي ورتي وئي ۽ کيس گرفتار ڪيو ويو. +سندس گهر مان لينن جا اردوءَ ۾ ترجمو ٿيل ڪتاب لڌا ويا، جڏهن ته حشوءَ کي اردو نه ايندي هئي، پر ڪن سرڪاري جاسوسن اهي ڪتاب سندس گهر ۾ ڦِٽا ڪيا هئا. +حشوءَ جي هيءَ گرفتاري سيپٽمبر 1940ع ڌاري ٿي. +پهرين کيس ڪراچي جيل ۾ رکيو ويو ۽ پوءِ سکر جيل ۾ بدلي ڪيو ويو ۽ ڏيڍ سال (1941ع تائين) جيل ۾ رهيو. +مشهور انقلابي شخصيت پرچي وديارٿيءَ، حشوءَ جي آزاديءَ لاءِ سکر ۾ وڏو جلوس ڪڍرايو، جنهن ۾ هزارين ماڻهو شامل هئا ۽ اهو جلوس ڏيڍ ميل ڊگهو هو. +قومپرست. +حشو ڪيولراماڻيءَ جا سنڌ ۾ سائين جي ايم سيد، مزدور اڳواڻ نارائڻ داس بيچر ۽ محمد امين کوسي سان سڀ کان وڌيڪ گهاٽا ۽ ويجها تعلقات هئا. +حشو ڪيولراماڻيءَ کي 1942ع ۾ هڪ ڀيرو وري فوجي ماڻهن سان لهه وچڙ جي ڪوڙي شڪ ۾ ٻه مهينا جيل ۾ رکيو ويو. +حشو ڪيولراماڻيءَ 1942ع ڌاري سنڌ اسٽوڊنٽس فيڊريشن جوڙي، جنهن ۾ پريتم ٽهلراماڻي ۽ سنتوش ڌرماڻي هن جا ساٿي رهيا. +شاگردن ۽ نوجوانن مان ڪيترن تي سندس صحبت ۽ جديد سماجوادي ۽ قومي خيالن جو وڏو اثر پيو، اهڙن نوجوانن ۾ سوڀو گيانچنداڻي، ارجن شاد، ڪرشن کٽواڻي، ڪيرت ٻاٻاڻي ۽ ٻيا اچي وڃن ٿا. +هن سوڀي گيانچنداڻيءَ ۽ ڪرشن کٽواڻيءَ سان گڏجي سنڌ اسٽوڊنٽس فيڊريشن جي سلسلي ۾ سڄيءَ سنڌ جو گشت ڪيو. +ننڍي کنڊ جي ورهاڱي کان پوءِ حشو ڪيولراماڻي، ڪجهه عرصو سائين جي ايم سيد سان گڏجي سنڌين جي حقن لاءِ جدوجهد ڪندو رهيو ۽ ساڻس قومي سياست ۾ همخيال رهيو. +سائين جي ايم سيد، حشو ڪيولراماڻيءَ کي پنهنجي تحريرن ۾ پنهنجو ’سياسي استاد‘ سڏيو آهي، جڏهن ته حشو ڪيولراماڻيءَ، سائين جي ايم سيد کي پنهنجو ’سياسي استاد‘ ۽ پاڻ کي سندس ’ادبي استاد‘ سڏيو آهي (حوالو: اڄ پڻ چڪيم چاڪ: جي ايم سيد). +هن 1948ع ڌاري سائين جي ايم سيد کي سندس مشهور ڪتاب ’نئين سنڌ لاءِ جدوجهد‘ لکڻ ۽ ترتيب ڏيڻ سان گڏ اُن جي انگريزي ترجمي ‘Struggle For New Sindh’ تيار ڪرڻ ۾ وڏي مدد ڪئي. +هن ڪجهه عرصو هڪ ماهوار مخزن ”پاڪستان ٽائيمس“ به جاري ڪئي. +حشو ڪيولراماڻيءَ جي سرگرمين ۽ وجود کي پاڪستان جي نوَن حڪمرانن پنهنجين پاليسين لاءِ خطرناڪ سمجهي، کيس 1949ع ۾ چارج شيٽ ڏيڻ کان سواءِ ئي ڏهه مهينا جيل ۾ رکيو ۽ کيس مجبور ڪيو ته هو سنڌ ڇڏي وڃي. +حشو ڪيولراماڻي، انهن محب وطن ماڻهن مان هو، جن پنهنجو ديس سنڌ، ڪنهن به صورت ۾ ڇڏڻ نه ٿي گهريو، پر کيس جيل ۾ رکي، مٿس الزام مڙهي، کيس زوريءَ سنڌ بدر ٿيڻ تي مجبور ڪيو ويو. +شيخ اياز سان سنگت. +سنڌ جو قومي شاعر شيخ اياز حشو ڪيولراماڻيءَ جي سوچ ۽ خيالن کان گهڻو متاثر هو. +ڪراچيءَ ۾ رهنڻ دوران هو ٻئي راتين جون راتيون سياست ۽ ادب تي ڳالهائيندا هئا. +شيخ اياز پنهنجي ڪتاب ’ڪراچيءَ جا ڏينهن ۽ راتيون‘ ۾ لکيو آهي ته: ”ٽي شخص آهن، جن منهنجي ننڍيءَ عمر ۾ تربيت ڪئي آهي، ۽ جي مان اُنهن سان نه ملان ها ته مان، مان نه هجان ها، ۽ اُهي آهن: حشو، سوڀو ۽ ابراهيم (جويو). +انهن سان منهنجي عقيدت ۽ محبت ائين رهي آهي، جيئن روميءَ جي شمس تبريز سان رهي هئي. +اِهي ئي ٽي ماڻهو آهن، جي مون کان جيوَن جي ليکي چوکي وٺڻ جا حقدار آهن. +شيخ اياز جي هن راءِ مان سنڌ جي هن عظيم فرزند حشو ڪيولراماڻيءَ جي ادبي ۽ سياسي قد ڪاٺ جو اندازو لڳائي سگهجي ٿو. +سنڌ ۾ حشو ڪيولراماڻي، محمد ابراهيم جويو ۽ شيخ اياز، سچا ’رائِسٽَ‘ (Rioist) هئا. +حشو، ننڍي کنڊ جي وڏي مفڪر ايم. +اين. +راءِ سان لنڊن ۾ مليو هو ۽ اُن کان فڪري طرح ڪافي متاثر هو. +جڏهن حشوءَ کي سنڌ ڇڏڻ تي مجبور ڪيو ويو ۽ هن عارضي طرح ڀارت لڏي وڃڻ جو ارادو ڪيو هو ته شيخ اياز، کيس ڪراچي هوائي اڏي تي الوداع ڪرڻ ويو هو. +شيخ اياز لکيو آهي ته: ”مون کي چڱيءَ طرح ياد آهي ته ڪيئن مان حشوءَ کي هوائي جهاز تي ڇڏي، موٽي برنس باغ ۾ آيو هوس ۽ بئنچ تي ڦان ٿي ڪِريو هوس. +شيخ اياز حشوءَ کي پنهنجي شاعريءَ ۾ هنن لفظن ۾ ياد ڪيو آهي. +الهاس نگر جي تيز هوا +ڪنهن وقت حشو کي +ڳولي ٿي۔ +ّّشيخ اياز حشو جي موت تي چيو هو؛ +موت تنهنجو جلاوطن ساٿي +ياد آيو ته دل ڀڄي پيئي +ڄڻ‌ ڪنهن پهاڙ‌جي ڇاتي +ڇيت جي ڇوت سان ڇڄي پيئي۔ +ڀارت روانگي. +پاڪستان قائم ٿيڻ بعد 1949ع ۾، کيس، چارج شيٽ ڏيڻ کانسواءِ، ڏهه مهينا جيل ۾ رکيو ويو +پاڪستان ٿيڻ بعد هي انهن ماڻهن مان هو، جن پنهنجو سنڌ ديس ڇڏڻ نٿي گهريو. +اول ۾ کيس جيل ۾ موڪليو ويو. +بعد ۾ سنڌ اندر سندس رهڻ ناقابل برداشت ڪري، کيس ملڪ ڇڏڻ لاءِ مجبور ڪيو ويو. +ڀارت ۾ لڏي وڃڻ کانپوءِ هن لڏي ويل هندن جي مسئلن ۽ هند ڀارت جي سوالن تي ڪيترائي مضمون اخبارن ۽ رسالن ۾ پئي لکيا آهن. +ٻه ننڍا ڪتاب به لکيا اٿس: +سنڌ جي ننڍين آکاڻين جو ڪتاب (انگريزي) +پاڪستاني سوالن جي ڇنڊڇاڻ (انگريزي) +دهليءَ ۾ هن "سنڌو سماج" کي برپا ڪرڻ لاءِ ڪوشش وٺي، پهرين "سنڌي ٻولي ڪنوينشن" سڏائڻ ۾ حصو ورتو، جنهن ۾ هندستان جي پريزيڊنٽ راڌا ڪرشنن کي به دعوت ڏيئي گهرايو ويو هو +ڀارت ۾ لڏي وڃڻ کانپوءِ حشو ڪيولراماڻيءَ، اخبار نويسيءَ جو پيشو اختيار ڪيو. +1950ع جي ڏهاڪي ۾ جڏهن سنڌي لپي (عربي-سنڌي لپيءَ) جي بحاليءَ ۽ سنڌي ٻوليءَ کي ڀارتي آئين ۾ شامل ڪرائڻ لاءِ تحريڪ هلي ته حشو ڪيولراماڻيءَ ان ۾ سرگرم حصو ورتو. +ان ڏس ۾ سنڌو سماج دهليءَ جي زير سايي، سنڌي هلچل جي اڳواڻي حشو ڪيولراماڻيءَ ڪئي، جنهن ۾ هيم ناگواڻي، شنڀو جئسنگهاڻي ۽ ٻيا سندس ساٿي رهيا. +1957ع ڌاري پهرئين ’سنڌي ٻولي ڪنوينشن‘ جي وقت حشو ڪيولراماڻي، ’سنڌو سماج دهليءَ‘ جو صدر هو ۽ هن ان ڪنوينشن ۾ جيڪو تاريخي ڪردار ادا ڪيو، اهو سنڌيت جي هلچل جي تاريخ ۾ هميشه ياد رهندو. +هن ڪنوينشن ۾ هن هندستان جي پريزيڊنٽ راڌا ڪرشن کي دعوت ڏئي گھرايو هو. +اڳتي هلي حشو ڪيولراماڻيءَ ’سنڌي ٻولي ۽ ساهت سڀا‘ جي ساٿين سان گڏجي سنڌيت جي ڦهلاءَ ۽ سنڌي ٻولي جي تسليميءَ لاءِ جاکوڙ ۾ وڏو ساٿ ڏنو. +حشوءَ جو سنڌي ٻولي سان عشق. +جڏھن 1962ع ۾، سنڌي ٻوليءَ کي ھندستان جي ٻين قومي ٻولين ۾ شامل ڪرڻ جي ھلچل ھلي رھي ھئي، تہ حشو ان ھلچل جو سرواڻ ھو. +پارليامينٽ جي ميمبرن سان ملاقاتون ڪري، کين سنڌي ٻوليءَ جي اھميت کان واقف ڪرڻ، انگريزيءَ ٻولي ۾ حشوءَ کانسواءِ ٻيو ڪير ٿي ڳالھائي سگھيو؟ +جنھن ڏينھن اسيمبلي ۾ ٺھراءُ پيش ٿيڻ وارو ھو، اُن ڏينھن صبح جو حشُو پنھنجي ننڍڙي پٽ گل کي بيھاري ڇڏيو. +ان جي ھٿن ۾ ڪراچي حلوي جا پئڪيٽ ھئا. +ھر ايندڙ ميمبر کي ھو اھو حلوو ڏيندي چئي رھيو ھو، ”صاحب! +جيترو مٺو ھي اسان جو سنڌي حلوو آھي، ان کان وڌيڪ مٺي سنڌي ٻولي (Mithhi Sindhi bboli) اٿوَ. +ان جي حمايت ۾ ووٽ ضرور ڏجو!! +سنڌ سان لهه و چڙ. +حشو ڪيولراماڻيءَ جي سنڌ ۾ رهائش دوران توڙي سنڌ مان لڏي وڃڻ کان پوءِ هند مان به سائين جي. +ايم. +سيد سان خط و ڪتابت جو سلسلو جاري رهيو. +سندس 20 خط، سائين جي. +ايم. +سيد پنهنجي ڪتاب ’اڄ پڻ چڪيم چاڪ‘ ۾ ڏنا آهن، جيڪي حشو ڪيولراماڻيءَ کيس 1948ع کان وٺي آگسٽ 1966ع تائين لکيا هئا. +حشو ڪيولراماڻيءَ سنڌي هندن جي لڏپلاڻ ۽ بحاليءَ جي معاملن، پاڪستان ۽ هندستان جي سياسي صورتحال ۽ باهمي ويڇن بابت انگريزي اخبارن ۾ ڪيترائي ڪالم لکيا، جن کي هن ترتيب ڏئي، اڳتي هلي ڪتابي صورت ۾ Pakistan Exrayedجي نالي سان ڇپرايو هو. +حشو ڪيولراماڻي، نه رڳو سنڌيءَ جو سٺو ڪهاڻيڪار هو، پر هن ڪيترين سنڌي ڪهاڻين جو انگريزيءَ ۾ ترجمو به ڪيو هو، جن کي اڳتي هلي مشهور اديب نبي بخش کوسي “Sindhi Short Stories” جي نالي سان ڪتابي صورت ۾ ڇپرائي پڌرو ڪيو هو. +هن ڪتاب ۾ سنڌ جي ناميارن ڪهاڻيڪارن: امر لعل هنڱوراڻي، تيرٿ وسنت، محمد ابراهيم جويي، سوڀي گيانچنداڻي، سُندري اتمچنداڻي، آنند گولاڻي، جمال ابڙي، ڪيرت ٻاٻاڻي، اي. +اُتم، ڪلا پرڪاش، سُڳن آهوجا، غلام رباني آگري ۽ امر جليل جون ڪهاڻيون شامل آهن. +1963ع ۾ جڏهن شيخ اياز ۽ رشيد ڀٽي دهليءَ ويا هئا ته دوستن جي محفلن ۾ شيخ اياز، حشوءَ جا پير پڪڙي چيو هو ته: +(منهنجو اڌ وجود، حشوءَ جي ڪري آهي +اياز جي حشوءَ سان اها آخري ملاقات هئي. +سنڌ ۾ ته حشو ڪيولراماڻي پرڻجڻ جي قيد ۾ ڦاسڻ کان پيو ڇرڪندو هو، پر هند ۾ وڃي گهر گرهستي وارو ٿيو ۽ سرلا آهوجا سان وهانءُ ڪيائين، جنهن عورت سان شاگرد هلچل ڪراچيءَ دوران سندس سنيهه جڙيو هو. +اولاد صالح هئڻ ڪري ڪيترو عرصو خوش زندگي گذاريائين. +سندس پٽ گُل ، مصوريءَ جي دنيا ۾ وڏو نالو ڪڍيو. +بمبئي روانگي. +دهليءَ ۾ رهائش جي ٿورن سالن کان پوءِ، حشو اتان ڇڏي اچي بمبئيءَ ۾ وَسيو، پر سنڌي هندن جي بدحالي، وطن جي وڇوڙي ۽ ڀارت ۽ پاڪستان جي حڪومتن جي هڪٻئي سان دشمنيءَ واري روَيي، هن مفڪر شخص جي دل ۽ ذهن تي وڏو اثر ڪيو هو ۽ سندس ذهني ميزان بِگڙي ويو. +هن جي دل ۽ دماغ جي حالت اهڙي وڃي بيٺي، جو هو ڪيتريون اهڙيون ڳالهيون ڪندو هو، جن ۾ هن جو سپر اِيگو (Super Ego) شامل هوندو هو. +هو شراب نوشي ۽ رولاڪيءَ جي زندگيءَ جو عادي ٿي ويو هو. +وٽس الهاس نگر ۾ رات گذارڻ لاءِ ڪو گهر نه هوندو هو ته هو مساڻ ۾ وڃي سمهندو هو. +جي ڪو هن کان پڇندو هو ته هو ائين ڇو ٿو ڪري ته چوندو هو: ”نيٺ ته اتي ئي وڃڻو آهي“. +حشو، علامه آءِ. +آءِ. +قاضيءَ جو به دوست هو. +هن رولاڪيءَ واري دور ۾ علامه آءِ. +آءِ. +قاضيءَ کي هڪ خط، پنهنجي مزار جي ڪتبي لاءِ لکيو هو ته: +قبر تي ڪتبو. +”هتي اُهو ماڻهو رکيل آهي، جن کيس گهڻو پيار ڪيو ٿي، اُنهن کان ڀڄي ويو، اُن ڳالهه جي ڳولا لاءِ، جنهن جو کيس پاڻ پتو نه هو. +1980 واري ڏهاڪي جي هڪ طوفاني برساتي رات ۾، حشو ڪيولراماڻي اوچتو گم ٿي ويو ۽ اڄ سوڌو سندس خبر نه پئجي سگهي آهي ته سندس موت ڪيئن ٿيو. +حشو، جيڪو پاڻ کي ’واڻيو‘ (واپاري) نه پر ’ڄٽ‘ چوڻ تي فخر محسوس ڪندو هو، اُن جي نه ڪا مزار آهي نه سماڌي، هُو بي نام فضائن ۾ گُم ٿي ويو. +حشوءَ جي دوست شيخ اياز مٿس هڪ نظم لکيو هو، +الهاس نگر جي تيز هوا، +ڪنهن وقت حشوءَ کي ڳولي ٿي +مدد علي سنڌي، لکي ٿو ته 1986ع ۾ ھري موٽواڻي سنڌ ۾ پهريون ڀيرو آيو۔ ان وقت حشو جئيرو هو۔ مون کانئس حشو جو حال احوال پڇيو هو۔ هن ٻڌايو هو، مدد سچ پڇين ته حشو تمام ڏکي زندگي گذاري رهيو آھي، ڪڏھن الهاس نگر ريلوي اسٽيشن جي ڪنهن پليٽ فارم تي، ته ڪڏھن ڪڏھن شمشان گهاٽ ۾ رات وڃي رهندو آھي۔ سنڌ جو هي تمام وڏو ماڻھو ممبئي جي فوٽ فاٿ تي پنڌ ھلندو آھي ۔ڪنهن ماني کارائي ته واھ نه ته بک تي پيو گذاريندو آهي۔ آئون جڏھن به پنهجي مٺائي جي دڪان تي ويٺو هوندو هئس ت هو مون وٽ ايندو هو، ته کائنڻ لاء مون کان رڳو مرملا يا پڪوڙا گهرندو هو. +هڪ ڀيرو آئون دڪان تي نه هجان ته حشو اچي نڪتو ، منهنجي پٽ کان مرملا ۽ پڪوڙا گهريائين پر منهنجي پٽ کيس دڙڪو ڏئي اتان وڃڻ لاء چيو پر هو بيٺو رهيو، ايتري ۾ آئون به اچي پهتس، پريان کان ڏٺم ته منهنجو پٽ حشو کي دڙڪا ڏئي اتان کان وڃڻ لاء پيو چئي، آئون ڊوڙندو آيس ته پوءِ مون پنهنجي پٽ ۽ دڪان وارن کي چئي ڇڏيو ته جڏهن به هي ماڻھو دڪان تي اچي ته کيس مرملا ۽ پڪوڙا ڏئي ڇڏجئو، ۽ ڪڏھن به هن کان پيسا نه وٺجو. +ان مهل حشو ڏاڍو خوش ٿيو ۽ مون کي چئيائين ته هري هنن ماڻھن کي ڪهڙي خبر ته حشو ڪير آھي؟ +حشو ڪو عام ماڻھو ڪونهي، حشو جو قدر سنڌ وارا ڪندا، هو مونکي چڱي طرح سڃاڻن ٿا. +وڃي جي ايم سيد کان پڇو۔ شيخ اياز کان پڇو۔ علام قاضي کان پڇو۔ فيلڊ مارشل محمد ايوب به مونکي سڃاڻي، ذوالفقار علي ڀٽو ، ۽ ان جو والد سر شاهنواز به مون کان واقف آهن، اي۔ ڪي۔ بروهي منهنجو دوست آھي۔ وزير اعظم اندرا گانڌي مون کان صلاحون وتندي آھي، هي سنڌي واڻيا اصل ڪڏھن به نه سڌرندا. +جلد آئون سنڌ ويندس، اتي سنڌي منهنجو قدر ڪندا ۽ پوءِ اچي تقرير ۾ پيو۔ مون هٿ ٻڌي مافي گهري، تڏهن وڃي ماٺ ٿيو، پوءِ اخبار ۾ مرملا ۽ پڪوڙا کڻي آھستي آھستي وکون کڻندو پاڻ سان ڳالهائيدو هليو ويو۔ آئون کيس ويندو ڏسي ڏاڍو رنو هئس۔ +هري اهو ٻڌائي چپ ٿي ويو هو، اسين ان مهل ڪوٽڙي وٽ سنڌو درياءِ جي ڪناري بيٺا هئاسين ۽ علي بابا جي گهران ٿي واپس وريا هئاسين، جو هو گهر ڪو نه هو، اسان جي سامهون وھندڙ سنڌو درياءَ ھو، اسان جي ڀر ۾ شوڪت شورو، ماٺ ڪري اهو سڀ ڪجه ٻڌي رهيو هو، ۽ منهنجي اکين ۾ لڙڪ لهي آيا هئا. +مون ان مهل آسمان ۾ ڏٺو هو، شام جي اونداھ هوريان هوريان ڇانئجي رهي هئي، ڪي ولر کان وڇڙيل پکي ڪوٽڙي ڏي وڃي رهيا هئا ۽ آسمان تي هڪ اڪيلو تارو ٽم ٽم ڪري رهيو هو. +پڙھيو پڙھيجاءِ. +سنڌ جي ڏاهي حشو ڪيولراماڻي جو قول: +پاڪستان ايڪس ريڊ. +پاڪستان ايڪس ريڊ حشوءَ جو لکيل ڪتاب آهي، جيڪو هن پنهنجي مخلتف مضمونن کي ملائي ڇاپيو هو. +حشوءَ پنهنجو اهو ڪتاب هن ننڍي کنڊ جي هڪ ٻئي گانڌي باچا خان کي ارپيو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29456.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29456.txt new file mode 100644 index 0000000..52871e5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29456.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ثقافتي روايتن ۾ شاديءَ جون رسمون به اهميت رکن ٿيون، جن ۾ گهوٽيتن طرفان ’ڄڃ‘ جي صورت ۾ مائٽن، عزيزن، قريبن، دوستن ۽ احبابن کي ڪوٺيو ويندو آهي. +انهن آيل ماڻهن کي ’ڄاڃي‘ چيو ويندو آهي. +اڳ ۾ اڪثر ڪري سنڌي سماج ۾ شاديءَ جي وقت تي گهوٽيتن جي ڄڃ، ڪنواريتن وٽ ڪجهه ڏينهن اڳ اچي ترسندي هئي، پر هاڻي اهو رواج گهٽجي ويو آهي. +گهوٽ ڪنوار جي وهانءُ جون رسمون به ڄاڃين جي موجودگيءَ ۾ ادا ڪيون وينديون آهن. +انهيءَ دوران گهوٽ توڙي ڪنوار جي مائٽن جي وچ ۾ ميٺ محبت ۽ ڏُک سُور ونڊڻ وارو ماحول پيدا ٿئي ٿو. +ڄڃ پهچڻ وقت ڪنواريتن طرفان دلچسپ ساٺ سنؤڻ ۽ ريتون به ڪيون وينديون آهن، جيئن ٻهراڙين ۾ ڪنواريتا تيستائين گهوٽيتن کي اندر اچڻ نه ڏيندا، جيستائين ڀوڳ چرچن ۾ سندن ڪي ڳالهيون نه مڃيون وڃن. +ڪنوار جون ڀينر يا ساهيڙيون گهوٽ سان اهڙا ڀوڳ يا حجتون ڪنديون آهن، جيئن کانئس پئسا گهُرڻ يا سندس ڪا قيمتي شيءَ ڦٻائڻ وغيره. +هي سڀ تفريح لاءِ ڪيو وڃي ٿو. +ڄڃ جي سواري. +ڄڃ پراڻي دؤر ۾ پيادل يا اُٺن جي سواريءَ يا ڏاند گاڏين ذريعي ڪنواريتن تائين پهچندي هئي. +ان بعد گهوڙي، بگيءَ ۽ هن دؤر ۾ جيڪڏهن ڪنوار جو گهر ڪنهن ٻئي شهر يا ڳوٺ ۾ هوندو آهي ته اتي گاڏين موٽرن ذريعي ڄڃ مختصر وقت اندر پهچي ٿي. +ڄڃ سان ايندڙ عورتون سهرا يا ڳيچ ڳائيندي، تاڙيون وڄائيندي خوشيءَ جي جذبن سان اچي پهچن، ته وري ڪنواريتن جي اڱڻ تي گهوٽيتا دهل شرنائيءَ تي ناچ/ جهمر ذريعي خوشيءَ جو اظهار ڪن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29457.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29457.txt new file mode 100644 index 0000000..d1f42a1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29457.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +چڍي بنيان گينگ +چڍي بنيان گينگ يا (ڪڇو بنيان گينگ) انھن منظم ڏوھن واري پِشي جا گروھ آھن جيڪي ڀارت جي ڪيترن ئي علائقن ۾ ملن ٿا۔ ھي گروھ پرتشدد گروھ آھن جيڪي صرف زير جامہ لباس پائي ڪري حملا ڪندا آھن۔ ھو اڪثر چھرو ڍڪي ڪري واردات ڪندا آھن جڏھن ته پنھنجي جسم تي تيل يا ڪو ليس دار مواد مليندا آھن جنھن سان انھن کي پڪڙن مشڪل ٿي پوندو آھي۔ +واردات جو طريقو. +ھي 5 کان 8 مختلف گروھن ۾ ورھائجي ڏينھن جي وقت ۾ خيرات وٺندڙن جي روپ ۾ بس اڏن ، خالي پلاٽن يا علائقن ۾ مناسب شڪار جي ڳولا ڪندا آھن رات ٿيندي ئي ھي گھرن ۾ حملو ڪندا آھن ۽ موقعي تي فرار ٿي ويندا آھن۔ +ھي ماڻھو پنھنجي شڪار ڪيلن کي ٻڌي ڇڏيندا آھن ۽ مزاحمت تي قتل کان به نه گھٻرائيندا آھن ڪڏھن ڪڏھن ان ئي گھر ۾ ئي کاڌو کائيندا آھن جڏھن ته رسم جي طور تي ان شڪار گھر ۾ پنھنجو گند ڇڏي ويندا آھن۔ ھنن ڪيترن ئي مندرن کي به نشانو بڻايو آھي جڏھن ته ڪڏھن ھي ڪرائي جون ڪارون به استعمال ڪندا آھن ھي۔ ماڻھو لوگ ڏنڊا ، ڇري ۽ آتشي اسلحا سان ليس ھوندا آھن۔ +سڃاڻپ. +مضمون جو ھي ٽڪرو ھن وقت آھي۔ توھان ان ۾ اضافو ڪري ان کي وڌيڪ بهتر بڻائي سگھو ٿا۔ +واقعا. +مضمون جو ھي ٽڪرو ھن وقت آھي۔ توھان ان ۾ اضافو ڪري ان کي وڌيڪ بهتر بڻائي سگھو ٿا۔ +گرفتاريون. +مضمون جو ھي ٽڪرو ھن وقت آھي۔ توھان ان ۾ اضافو ڪري ان کي وڌيڪ بهتر بڻائي سگھو ٿا۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29469.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29469.txt new file mode 100644 index 0000000..39d80a1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29469.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +پيرو (ملڪ) +جمھوريہ پيرو (; ڏکڻ آمريڪا جي اولھ ۾ واقع ھڪ ملڪ جو نالو آهي جنھن جي اتر م [[ئايڪئيڊور] ۽ [[ڪولمبيا]]، اوڀر ۾ [[برازيل]]، ڏکڻ اوڀر ۾ [[بوليويا]]، ڏکڻ ۾ [[چلي]] ۽ اولھ ۾ [[پيسيفڪ سمنڊ]] آھي. +ھي [[ ڪثير جنسي جاندارن جو علائقو| ڪثير جنسي جاندارن وارو]] ملڪ آھي جنھن ۾ اولھندي پيسيفڪ ساحلي علائقن جي بنجر ميدانن کان ويندي +اتر کان ڏکڻ اوڀر تائين [[اينڊيس جبلذ|اينڊيس جبلن]] جي قطارن ۽ اوڀر ۾ [[اميزون ندي]] جي برساتي ٻيلن واري اميزون بيسن ۾ جاندارن جون ڪيتريون ئي جنسون رھندڙ آھن. +ڪرسٽوفر ڪولمبس جي آمد کان اڳ وارو پيرو کوڙ قديم تهذيبن جو گھر ھيو جن ۾ 3200 ق ۾ واري سڀ کان قديم [[نارٽي چيڪو تھذيب]] (آمريڪا جي پنجن قديم ترين تھذيبن مان ھڪ) کان وٺي ڪولمبس جي آمد کان اڳ آمريڪا جي سڀ کان وڏي [[انڪا ايمپائر]] تائين واريون تھذيبون شامل آهن. +سورھين صدي عيسوي ۾ اسپين جي ايمپائر ھن خطي تي قبضو ڪري پيرو جي [[وائسرائلٽي]] قائم ڪئي جنھن جو صدر مقام ليما ۾ رکيو جنھن ۾ اسپين جي ڏکڻ آمريڪا وارين ڪالونين جو وڏو حصو شامل ھيو. +پيرو 1821 ۾ اسپيني ارجنٽينا واري جنرل [[جوز ڊي سان مارٽن]] ۽ وينزويلائي اڳواڻ [[سائمن بوليور]] جي فوجي مھمن ۽ [[اواڪوچو واري جنگ]] جي نتيجي ۾ باقاعده اسپين کان خودمختيار ٿيڻ جو اعلان ڪيو جنھن بعد پيرو 1824 ۾ آزاد ٿيو. +پيرو ھڪ نمائندگي واري جمھوري ريپبلڪ رياست آھي جنھن جا 25 انتظامي صوبا آھن ۽ معاشي لحاظ کان ان جو شمار [[اڀرندڙ مارڪيٽون|اڀرندڙ مارڪيٽن ]] ۾ ٿئي ٿو. +جنھنجي انساني ترقي جو اشاريو اوچو آهي ۽ وچولي آمدني جي مٿين سطح ۾ شمار ٿيندڙ آھي جنھن ۾ غربت جي شرح 19 سيڪڙو آهي. +پيرو جي معيشت خطي اندر سڀ کان وڌيڪ خوشحالي واري آھي جنھن جي سراسري واڌ جي شرح 5. +9 سيڪڙو آهي. +۽ ان جي صنعتي معيشت جي ترقي خطي ۾ سڀ کان تيز آھي جنھن جي شرح 9. +6 سيڪڙو آهي. +ان جي وڏين معاشي سرگرمين م کاڻون، صنعتي پيداوار، زراعت ۽ مڇي جو شڪار سان گڏوگڏ ٽيليڪميونيڪيشن ۽ بائيو ٽيڪنالاجي آهي. +پيرو [[ايشيا پيسيفڪ ايڪانامڪ ڪوآپريشن]] ، [[پيسيفڪ الائنس]] ، [[ٽرانس پيسيفڪ پارٽنرشپ]] ۽ [[ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن]] جو سرگرم رڪن آھي ۽ ان جو شمار وچولي طاقتن ۾ ٿئي ٿو. +ھن ملڪ جي آبادي 320000 جي لڳ ڀڳ آهي جنھن ۾ ھتان جا اصل رهاڪو، يورپي گورا، آفريڪي ڪارا، ايشيائي ماڻھو شامل آهن. +ھن ملڪ جي سڀ کان وڌيڪَ ڳالهائجندڙ ٻولي [[اسپيني ٻولي|اسپيني]] آھي ۽ ٻئي نمبر تي [[ڪئيچوئا ٻولي|ڪئيچوئائي]] آھي +ھي ھڪ ڪثيرالثقافت ملڪ آھي. +پکيڙ. +پيرو جي ڪل پکيڙ 1284640 چورس ڪلوميٽر (495871 چورس ميل) ۽ آبادي 2 ڪروڙ 71 لک 36 هزار آهي. +پيرو جي گاديءَ جو هنڌ ليما (Lima) ۽ سڀ کان مٿانهون هنڌ هواسڪاران (بلندي: 6768 ميٽر) آهي. +هن ملڪ جي سرڪاري ٻولي اسپيني آهي، جڏهن ته ڪوئچوا ۽ آئمارا ٻوليون پڻ ڳالهايون وڃن ٿيون. +هتي جي موسم خشڪ آهي ۽ مختلف علائقن جي آبهوا مختلف آهي. +وسيلا. +پيرو جي مکيه زرعي پيداوار ۾ پٽاٽا، ڪيلو، مڪئي، جَوَ، ڪپهه، چانور، ڪڻڪ، ڪافي، ميوا ۽ ڀاڄيون شامل آهن ۽ مکيه صنعتن ۾ ٽيڪسٽائيل، فوڊ پروسيسنگ، هينڊي ڪرافٽ، لوهه، پيٽروليم، ريفائنري، سيمينٽ، چمڙي جون شيون، پلاسٽڪ، ڪيميائي شيون ۽ گاڏيون اچي وڃن ٿيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29471.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29471.txt new file mode 100644 index 0000000..1045e66 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29471.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +پيزا ٽاور +پيزا ٽاور ڪي کيس پيسا ٽاور به سڏين اهو اٽلي (Italy) جي رياست تُسڪيني (Tuscany) جي صوبي پيزا (Pisa) ۾ واقع آهي. +هي وچئين دؤر ۾ تعمير ٿيل شاهي گهنڊ وارو ٽاور دنيا جي عجوبن مان هڪ آهي، جنهن جي بناوت به حيران ڪندڙ آهي. +هي ٽاور هتان جي جڳ مشهور عمارتن ڊُومو بيپٽسٽري جي ڀر واري سبز ميدان تي اڏيل آهي. +جنهن سبز ميدان کي ڪيمپوڊي مائريڪولي (Campo dei Miracoli) يعني ڪرشمن وارو ميدان سڏيندا آهن. +هن علائقي ۾ اڪثر عمارتون پيزا شهر جي عروج واري دؤر (جنهن کي مقامي طور سنهري دور سڏيندا آهن) ۾ تعمير ٿيل آهن. +پيزا جي تاريخ موجب اهو دؤر ٻارهين ۽ تيرهين عيسويءَ صدين تي مشتمل هو. +انهيءَ دؤر ۾ پيزا شهر هڪ بندر جي حيثيت ۾ رومي سمنڊ جي وڏين طاقتن مان هڪڙو هو. +جھڪڻ جو سبب. +هن جهڪيل ٽاور سان 1173ع ۾ هڪ اڻ وڻندڙ حادثو پيش آيو. +ٽاور جي منصوبي موجب ڪُل اَٺن طبقن يا ماڙن مان جڏهن شروعاتي ٽي ماڙا اڏجي تيار ٿيا ته ٽاور جو ڪجهه حصو زمين اندر ويهي رهيو ۽ اهو هڪ طرف جهُڪي پيو. +تنهن کان پوءِ لڳاتار 180 سالن تائين انهيءَ جي جهڪاءُ کي درست ڪري ان کي سڌو ڪرڻ لاءِ سڄي دنيا جي ڪيترن ئي ڪاريگرن کي گهرايو ويو. +نيٺ سن 1350ع ڌاري هڪ ماهر تعميرات ٽوماسوڊي اينڊر ياڊا پونٽيڊيرا (Tomasso di Andrea da Pontedera) هي ڏکيو ڪم ڪرڻ قبول ڪيو ۽ ٽاور جوڙي راس ڪيائين. +گذريل اَٺن صدين کان وٺي اڄ تائين اهو پنهنجو جهڪاءُ برقرار رکيو اچي. +1999ع ۾ پيزا ٽاور جي جهڪاءَ واري حيثيت کي متاثر ڪرڻ کان سواءِ ان جي بنياد کي مضبوط ڪرڻ لاءِ محتاط طريقي سان ڪم شروع ڪيو ويو ته جيئن هن تاريخي علامت کي ڪِرڻ کان بچايو وڃي ۽ هن جي جهڪاءَ واري جڳ مشهور علامت به برقرار رهي. +آسپاس. +هن علائقي جي اتر ۾ ڪيمپوسانٽو (Campasanto) نالي قبرستان جيڪو چرچ سان وابسته آهـي، تـيـرهيـن عيـسـوي صـديءَ جي آخـر ۾ تعمير ٿيـو. +هن قبرستان ۾ اڏيل ڇٽين جي ديوارن تي ٿيل فريسڪو پلاسٽر آرٽ گهڻي ڀاڱي ٻي عالمي لڙائيءَ دوران اتحادي ملڪن طرفان ڪيل بمباريءَ سبب تباهه ٿي ويو پر انهيءَ جا ٻه شاهڪار ٽرمف آف ڊيٿ (Triumph of Death) ۽ لاســٽ جـجـمـيـــنـٽ (Last Judgment) جيڪي چوڏهين صديءَ ۾ ٺهيا هئا، قدرتي طور بچي ويا آهن. +مذڪوره نقش ڪيپيلا امانيٽي (Cappela Ammanati) نالي هڪڙي گوشي ۾ اُڪريل آهن، جنهن کي خوف ۽ هراس وارو هنڌ سڏجي ٿو. +هتي نڪولا پسانو جا ڳچ مجسما ۽ پٿر تراشيل آهن. +جن مان سندس فني ڪمال جو حقيقي تاثر ملي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29473.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29473.txt new file mode 100644 index 0000000..30d670f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29473.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +پير پاڳارا خاندان +پاڳارا پير، سنڌ جو هڪ معروف گهراڻو آهي. +سندن شجره نسب حضرت امام حسين عليه السلام سان ملي ٿو. +تاريخ. +سندن وڏي سيد علي مڪي هاشميرح پنجينءَ صديءَ هجريءَ ڌاري عباسي خلافت واري دور ۾ اسلامي لشڪر سان سنڌ جي والي راجا دلوراءِ سان جنگ ڪري کيس شڪست ڏني هئي. +ان بعد هو سيوهڻ شريف جي اتر طرف ڀڳي ٽوڙي جبل ويجهو لڪيءَ جي مقام ’چشمه هارون‘ وٽ اچي رهيو. +ڳچ وقت عبادت ۽ رياضت کان پوءِ پنهنجي وطن عرب موٽي ويو، پر سندس چار فرزند هتي رهيا. +سندس اولاد مان سيد محمد شاهه عرف ’شاهه صدر‘، ولايت جي اعليٰ درجي تي پهتو، ان لاءِ روايت آهي ته خواجه معين الدين چشتي اجميريءَ (متوفي 633هه/ 1235ع) به ساڻس ملاقات ڪئي هئي. +شاهه صدر سان اها روايت به منسوب آهي ته هن حضرت شهباز قلندر کي سيوهڻ شريف ۾ مستقل رهڻ لاءِ راغب ڪيو هو. +’شاهه صدر‘ جي پوٽي (سيد غازي شاهه جي خليفي) جي فيض مان سنڌ جا تمام گهڻا ماڻهو فيضياب ٿيا. +شاهه صدر لڪياريءَ جي فرزندن مان سيد محمود شاهه لڪياري هڪ عارف ۽ ڪامل شخص ٿي گذريو آهي، جنهن جي اولاد مان غالباً ڏهين پيڙهيءَ مان سيد خدا بخش شاهه عرف سيد کٽڻ شاهه پيدا ٿيو، جيڪو پوءِ لڪي شاهه صدر مان لڏي ضلعي خيرپور جي ڳوٺ رسول پور عرف سائدي ننڍي، ديهه گاگڙي (تعلقي گمبٽ) ۾ اچي رهيو. +سيد کٽڻ شاهه کي ست فرزند ٿيا، جن مان سيد عثمان شاهه علم ۽ عرفان ۾ مرتبي وارو بزرگ ٿيو. +ان بزرگ جي اولاد مان اڳتي هلي سيد امام شاهه لڪياريءَ جي اولاد مان سيد محمد بقا شاهه شهيد عرف ’پٽ ڌڻي‘ رشد ۽ هدايت، علم ۽ ادب ۾ وڏو مقام ماڻيو. +حب الوطني. +هن خاندان سر زمين سنڌ ۽ برصغير ۾ توحيد ۽ رسالت جي تعليم کي عام ڪرڻ سان گڏ حب الوطنيءَ جي تاريخ ۾ به وڏو ڪردار ادا ڪيو. +انگريزن کان آزاديءَ جي تحريڪ ۾ جاني ۽ مالي قرباني ڏيڻ ۾ هن خاندان جو وڏو مقام آهي. +هن خاندان جا مريد ۽ پوئلڳ جيسلمير، راجسٿان ۽ سنڌ ۾ لکن جي تعداد ۾ موجود آهن. +هن خاندان جي خليفن جو تعداد هر دور ۾ 12 هوندو آهي، جن جي مٿان هڪ وڏو خليفو مقرر هوندو آهي. +خليفن وٽ ٻارهن ئي مهينا هڪ هڪ مهيني جي حساب سان پوري جماعت ۽ درگاهه جو انتظام ورهايل هوندو آهي. +جماعت جي فيصلن لاءِ هڪ چيف جسٽس (جج) به مقرر هوندو آهي: +هن درگاهه جي ڪيترن خليفن جو روحاني فيض ۽ علمي حوالي سان وڏو نالو آهي، جهڙوڪ: +پير ڳوٺ درگاهـه تي هر سال چار وڏا اجتماع ٿين ٿا، جن ۾: +هنن موقعن تي سنڌ سميت پاڪستان جي ڪنڊ ڪڙڇ مان لکين مريد اچي گڏ ٿيندا آهن. +خاص ڪري 27 رجب تي درگاهه تي قائم جامعه راشديه ۽ ان جي شاخن مان فارغ التحصيل عالمن ۽ حافظن جي دستاربندي ٿيندي آهي. +هن عظيم الشان اجتماع ۾ لکين مريدن سان گڏ، پاڪستان جي ڪنڊ ڪڙڇ مان سوين عالم، مشائخ، فاضل، اديب، شاعر ۽ نعت خوان شريڪ ٿيندا آهن. +جامعه راشديه هڪ خالص ديني درسگاهه آهي، جنهن ۾ ڪيترائي عالم درس ۽ تدريس جي عمل ۾ مصروف رهندا آهن. +انهن استادن ۽ شاگردن جي رهائش ۽ کاڌ خوراڪ جو سمورو انتظام هن درگاهه جي ذمي آهي. +جامعه راشديه پاران هڪ عظيم الشان لائبرري قائم ڪئي وئي آهي، جتي جديد ۽ قديم موضوعن تي هزارين ڪتابن جو ذخيرو موجود آهي. +ان کان سواءِ قلمي نسخن ۽ نوادرات جو وڏو انگ به هن لائبرريءَ ۾ محفوظ آهي. +جماعت جي رهائش لاءِ وڏي پئماني تي هڪ وڏو جماعت خانو تعمير ڪيل آهي، جنهن ۾ لنگر ۽ ٻيون سموريون گهربل ضرورتون مهيا ڪيل هونديون آهن، جتي هڪ ئي وقت 10 لکن کان مٿي جماعت رهي سگهي ٿي. +هن درگاهه جا مريد، عالم، فاضل، فقير، اديب، شاعر، بهادر، جانباز ۽ مجاهد هئڻ جي باوجود، قانون جا پابند، امن پسند، فرقيواريت، جهيڙي ۽ فساد کان پري آهن. +وطن جي حفاظت لاءِ مرشد جي حڪم تي هر قدم کڻڻ لاءِ تيار هوندا آهن. +هن جماعت جا هزارين فرد فوجي تربيت ورتل آهن ۽ حاضر/غير حاضر ڊيوٽيءَ تي موجود آهن. +پير صاحب جي مريدن جي جماعت ’حر جماعت‘ سڏجي ٿي ۽ حر جماعت جو دلپسند ۽ مخصوص نعرو ’ڀيڄ پاڳارا‘ آهي. +جماعت اندر رڇ، ڪتي ۽ ڪڪڙن جي ويڙهن ۽ ٻين ان قسم جي غلط ڪارين جي منع آهي. +جامعه راشديه ۽ ان جي شاخن مان فارغ التحصيل عالمن کي ’سڪندريءَ‘ جو لقب ملي ٿو، جيڪو موجوده پير پاڳاري جي اسم گرامي، سيد سڪندر علي شاهه جي نسبت سان آهي. +انهن عالمن جي هڪ جدا تنظيم ’جمعيت علماءِ سڪندريه‘ قائم آهي، جيڪا سنڌ ۽ پاڪستان ۾ اسلامي تعليم، تدريسي، تبليغي ۽ اشاعتي سرگرمين ۾ مصروف آهي. +هنن عالمن کي پير صاحب پاڳارو سَنَد ڏيندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2948.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2948.txt new file mode 100644 index 0000000..cbe7076 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2948.txt @@ -0,0 +1,683 @@ +محمد +حضرت مُحَمَّد (اپریل570ع - جون 632ع) مسلمانن جي عقيدي مطابق الله سبحان و تعالیٰ جو آخري نبي ۽ رسول ھيو جنھن تي آسماني ڪتاب قرآن مجيد نازل ٿيو. +40 سالن جي عمر ۾ عربستان جي شھر مڪي ۾ نبوت جو اظھار ڪندي اسلام جي توحيد واري عقيدي جي تبليغ جو آغاز ڪيو. +سندس ڏنل تعليم عربن جي ان خطي ۾ ھڪ زبردست انقلاب برپا ڪيو. +قرآن مجيد ۾ سندس زندگي مبارڪ کي اسوه سڏيو ويو آهي. +سورة الاحزاب جي آيت 21 ۾ فرمان آھي ته:لقد کان لکم فی رسول اللہ اسوۃ حسنہ: ترجمو: "بيشڪ اوھان جي لاء خدا جي رسول جي ذات ۾ ھڪ بھترين نمونو آھي +لفظ اسوة جي عام معنیٰ طريقو يا نمونو آھي. +اسوہ انسان جي ان حالت کي چيو ويندو آهي جيڪا ھو ڪنھن ٻئي انسان جي پيروي ڪندي اختيار ڪري. +اسلامي عقيدي مطابق محمد رسول الله جن جي اطاعت مسلمانن جي ايمان جو لازمي جز ۽ فرض آهي ۽ ان جي اطاعت کي قرآن مجيد ۾ الله جي اطاعت جي مثل سڏيو ويو آهي. +سورة النساء جي آيت ۶۴ ۾ قرآن فرمائي ٿو ته: وما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن اللّٰہ: ترجمو: "۽ اسان موڪليا جيڪي رسول تہ انھن جي پيروي ڪئي وڃي، الله جي حڪم سان". +دين جي عالمن ۽ قرآن جي شارحن جو اھو عقيدو آهي ته قرآن ھڪ تحريري دستور آھي جنھن جي عملي صورت سرور ڪونين جن جي ذات آھي، جن جو ڪوبه قول ۽ فعل حڪم خداوندئ کان وار برابر بہ ھيڏي ھوڏي ھٽيل نه آهي. +ايليا (بيت المقدس) ۾ ھجرت جي پنجين سال ھرقل اعظم (Hercules) جي درٻار ۾ سندس بدترين دشمن ابوسفيان پڇا ڪرڻ تي ٻڌايو ھو تہ "نبوت کان اڳ بہ اوھان ڪڏهن ڪوڙ نہ ڳالھايو آھي". +پاڻ ڪريمن پنھنجي بيمثال ڪردار وسيلي ڪٺور قلبن کي نرم ڪري انھن جو تزڪيو ڪيو. +سندن ھر عمل جي تقليد کي اسلامي دين ۾ سنت جو مقام حاصل آهي. +مولانا ابوالڪلام آزاد مطابق:"قرآن ۽ نبي سائين جن جي زندگي ساڳي شئي آھي، قرآن متن آھي تہ سيرة ان جي تشريح ۽ قرآن علم آھي تہ سيرة ان جو عمل. +ان ڪري انسانيت جي سمورن اھنجن ۽ آزارن جو علاج ان سيرت جي مطالعي ۾ ئي ملي سگھندو". +قبيلو ۽ گھراڻو. +حضرت محمد جو قبيلو قريش ۽ گھراڻو بنو هاشم ھيا جيڪي حضرت ابراهيم جي بيبي ھاجرہ مان وڏي پٽ حضرت اسماعيل جي اولاد مان ھيا. +حضرت ابراهيم پنھنجي وڏي پٽ حضرت اسماعيل ۽ سندس ماء کي مڪي جي ويران وادي ۾ رھايو جتي ٻنھي پيء ۽ پٽ گڏجي ڪعبو تعمير ڪيو. +ان ويراني ۾ زمزم جي چشمي جي برآمد ٿيڻ سان جرھوم جي قبيلو سندن مرضي سان اتي آباد ٿيو ۽ اڳتي هلي اسماعيل جي شادي ٿي ۽ کيس ٻارھن پٽ ڄاوا جن مان وڏي پٽ جو نالو قدار ھيو. +آھستي آھستي اسماعيلين جو تعداد وڌندو ويو. +بائيبل مطابق خدا جو واعدو ٿيل ھيو تہ اسماعيل جي اولاد کي تيزي سان وڌائيندو اھي پوري حجاز ۾ ڦھلجي ويا. +عیسیٰ مسیح جي پيدائش کان 200 سال اڳ قدار جي اولاد مان عدنان مشھوري ماڻي ٻنھي جي وچ واري شجري جي اڃان ڪا پڪ نہ ٿي سگھي آھي ڇو تہ عربن گھڻا شجرا بيان ڪيا آهن.محمد صہ انھن شجرن تي تبصرو ڪندي فرمايو ھيو تہ +نبي ڪريم جو شجرو محمد بن عبدالله بن عبدالمطلب بن ھاشم بن عبدمناف بن قصي بن ڪلاب بن مرہ بن ڪعب بن لوئي بن غالب بن فاھر بن مالڪ بن نادر بن ڪنانہ بن خزيمه بن مدريڪہ بن الياس بن موضر بن نظار بن معاذ بن عدنان آھي. +ٽين صدي عيسويءَ ۾ عدنان جي اولاد مان ھڪ سردار ٿيو جنھن جو نالو فاھر ھيو جنھن لاء خيال آهي تہ ان کي قريش سڏيندا ھيا ڪن جو وري خيال آھي تہ فاھر جي پنجين پيڙهيءَ ۾ پنجين صدي عيسويءَ ۾ قصي بن ڪلاب بن مرہ بن لوئي، بن غالب بن فاھر نالي ھڪ طاقتور شخص مشھور ٿيو جنھن کي قريش سڏيندا ھيا ء ان جي اولاد قريشي سڏبا ھيا. +علامہ شبلي نعماني، علامہ طبري مطابق قصي ئي پھريون شخص ھيو جنھن کي قريش سڏيو ويو. +قصي سڀني اسماعلين کي گڏ ڪري قائل ڪيو تہ خانہ بدوشي ترڪ ڪري ڪعبي جي چؤطرف مستقل رھائش اختيار ڪن. +قصي ڪعبي جي نگران خزاہ قبيلي جي ھليل نالي ھڪ شخص جي نياڻي سان شادي ڪئي ۽ ھليل جي وصيت ذريعي ڪعبي جي نگراني جي ذميداري قصي جي حوالي ٿي جنھن کوڙ ادارن کي قائم ڪيو جن ۾ دارالندواہ (گڏجاڻي واري جاء) شامل ھئي جتي ويھي جنگ ۽ امن سميت اھم معاملن جا فيصلا ، شادين جا اجتماع ٿيندا هئا. +قافلن جي روانگي پن ٿيندي هئي.ھن سقايہ ( حاجين کي پاڻي فراهم ڪرڻ جو بندوبست)، رفادہ ( حاجين کي کاڌخوراڪ فراھم ڪرڻ جو بندوبست) پڻ قائم ڪيا ھن حاجين جو مشاعرالحرم ۾ رات ٽڪائڻ جو بندوبست ء پوري واديءَ کي بتين سان منور ڪري کين سھولتن فراھم ڪرڻ جي شروعات ڪئي. +زمزم جو چشمو صديون پھرين لٽجي ويو ھو ھن ان کي ڳولي پھريون دفعو کوھ کوٽايو ۽ پاڻي جي بحالي ٿي. +ھن ڪعبي جي ٻيھر تعمير ڪرائي. +ھن جي وفات بعد ماڻھو حاجون (موجوده جنت المولا واري قبرستان) ۾ سندس قبر جي زيارت لاءِ ويندا ھئا. +ھن کي ڪعبي جون ڇھ ذميداريون ھيون جيڪي ھن پنھنجي وفات کان اڳ پنھنجي وڏي پٽ عبدالدار کي سونپيون. +قصي کي پنج پٽ ء ھڪ ڌيءُ ھئي. +سندس ٻئي پٽ مغيرہ کي عبداالمناف سڏيندا ھيا، جيڪو قبيلن ۾ معتبر ۽ قائدانہ صلاحيتن وارو ليکيو ويو. +عبدالمناف کي ڇھ پٽ ٿيا جن ۾ ھاشم، مطلب، عبد شمس ۽ نوفل مشھور ٿيا. +عبدالدار ۽ عبداالمناف جي وفات کان پوءِ ڪعبي جي ذميداري سنڀالڻ ۾ سندن اولاد ۾ تڪرار شروع ٿيو پر پوء ٺاھ ٿي وين. +اھو طئي ٿيو تہ پاڻي پيارڻ ، کاڌ خوراڪ فراھم ڪرڻ ۽ جنگ ۾ قيادت جي ذميداري عبداالمناف جي اولاد ڏي منتقل ٿي. +ليوا ۽ حجابہ جي ذميداري عبدالدار جي اولاد کي ملي باقي دارالندواہ جي سربراهي ٻنھي جي خاندانن ۾ رھي. +انھن مان ھاشم گھڻو نالو ڪڍيو جنھن کي کاڌي کارائڻ جي ذميداري ملي. +ھڪ ڀيري مڪي ۾ وڏو ڏڪار آيو تہ ھاشم پنھنجي سموري دولت کڻي شام ويو اتان اٽو ۽ سڪل ماني خريد ڪري مڪي آيو ۽ روزانو اٺن کي ڪھي انھن مان ٻوڙ ٺاھي ماني جا ٽڪرا ان ۾ ملائي سموري قبيلي کي گھرائي کارائيندو هو ڏڪار جي خاتمي تائين ھن قبيلي جي مدد جاري رکي کوڙ ماڻھن کي مرڻ کان بچائي ورتو.ان خدمت جي بدلي ئي کيس ھاشم جو نالو مليو جنھن جي معني ( مانيءَ کي ) ٽڪر ڪندڙ آھي. +ھاشم جو اصل نالو امر ھيو. +ھاشم مڪي جي واپاري قافلن جو بنياد وجھندڙ پڻ ھيو. +ھن باظنتيني شھنشاھ کان حڪمنامو حاصل ڪيو جنھن تحت قريش قبيلي کي ھر قسم جي ٽئڪس ۽ ڊيوٽي کان آزاد ڪري انھن جي ڪنٽرول وارن ملڪن ۾ آزاد اچ وڃ جي اجازت ڏنل ھئي ھن اھا ساڳي سھولت ايٿوپيا جي بادشاھ کان پڻ حاصل ڪئي ۽ ان وقت يمن ايٿوپيا جو حصو ھيو.اھڙي طرح قريش جا واپاري قافلا يمن کان شام ۽ بازنظيني شھر انقرہ تائين وڃڻ شروع ٿيا. +ھاشم جڏهن 25 سالن جو ھيو تہ سن 488 عيسويءَ ۾ فلسطين جي غزہ واري ھنڌ وفات ڪري ويو ۽ کيس اتي ئي دفن ڪيو ويو. +اھا جاء غزہ ھاشم يا ھاشم جي غزہ سڏجڻ شروع ٿي وئي. +ھن يثرب جي عدي بنو نجار قبيلي جي سلمیٰ بنت امر سان پرڻو ڪيو جنھن مان عبدالمطلب پيدا ٿيو جيڪو اڃان ننڍڙو ھيو تہ ھاشم وفات ڪري ويو.ان کان سواءِ ھاشم کي چار ٻيا پٽ پڻ ھيا جن ۾ اسد، نضلا، سئفي ۽ ابو سئفي شامل ھيا جن مان پوين ٽن کي اولاد ڪانہ ٿي باقي اسد کي فاطمه بنت اسد نالي نياڻي ڄائي جيڪا علي رضہ بن ابي طالب جي ماء ھئي. +ھاشم جو اھڙي طرح نسل عبدالمطلب مان اڳتي ھليو. +عبدالمطلب يثرب ۾ پنھنجي ناني جي گھر ۾ پيدا ٿيو. +ھاشم جي وفات بعد سندس ڀاء مطلب خاندان جو وڏو بڻيو جيڪو پنھنجي ننڍي ڀائٽي عبدالمطلب بن ھاشم کي مڪي وٺي آيو جڏھن مطلب اٺ تي مڪي ۾ داخل ٿيو تہ ماڻھن ڇوڪري کي مطلب جو غلام سمجھي عبدالمطلب چوڻ شروع ڪيو ۽ مطلب وضاحت ڪندو رھيو تہ اھو سندس ڀائٽيو آھي پر ھاشم جي ان پٽ تي عبدالمطلب نالو پئجي ويو. +عبدالمطلب جو اصل نالو شعيبت الحمد ھيو. +مطلبجي وفات بعد سقايہ ۽ رفادہ جي ذميداري عبدالمطلب جي حصي ۾ آئي. +ھن 82 سالن تائين عمر ماڻي ۽ پوئين وقت ھن کي مڪي جي سربراھ جو خطاب پڻ مليو +والدين. +نبي ڪريم جي والد جو نالو عبدالله بن عبدالمطلب ھيو جنھن سندس ولادت کان ڪجھ مھينا اڳ يثرب ۾ ۲۵ سالن جي عمر ۾ وفات ڪئي. +بيبي آمنه جو شجرو آمنه بنت وھب بن عبدمناف بن زھرہ بن ڪلاب ھيو ۽ خيال آهي ته ڪلاب ساڳيو نبي ڪريم جي پڙ ڏاڏن مان ھڪ ھيو. +عبدالمطلب ھاشم جو پٽ ھيو. +ھاشم شام ويندي يثرب ۾ بنوعدي بن نجات قبيلي جي سلمیٰ بنت عامر سان شادي ڪئي سندس روانگي وقت اھا اميد سان ھئي ۽ پاڻ شام ۾ فلسطين واري شھر غزه ۾ وفات ڪري ويو. +سلمیٰ بنت عامر سندس پٽ شيبه کي جنم ڏنو. +ھاشم جي ڀاء مطلب کي خبر پئي تہ ڀائٽي کي يثرب مان وٺي آيو جڏھن مڪي ۾ داخل ٿيو تہ ماڻھن سمجھيو تہ ڇوڪرو سندس غلام آهي جنھن ڪري شيبه تي عبدالمطلب جو نالو پئجي ويو. +عبدالمطلب جو پٽ عبدالله خوبصورت نوجوان ھيو ۽ کيس ذبيحہ (قربان ٿي ويل) سڏيندا ھيا. +جڏھن عبدالمطلب زم زم جي کوھ کي ٻيھر ڳولڻ لاء کوٽائي ڪري رھيو ھو تہ ان باس ڪئي ھئي تہ جيڪڏهن الله ان جي کوھ جي دريافت ۾ مدد ڪئي تہ ھي پنھنجي ڏھن پٽن مان ھڪ کي قربان ڪندو. +آخرڪار ھن پراڻو کوھ ڳولي لڌو ۽ ھن پوء پٽن مان قرباني لاء عبدالله کي چونڊيو جڏھن کيس ڪعبي ۾ قرباني لاء وٺي آيو تہ ماڻھن ۽ خاص طور تي عبدالله جي ڀائرن کيس روڪيو جنھن بعد بدلي ۾ ھن ۱۰۰ سٽن جي قرباني ڏني. +عبدالله جي شادي بنو زھرہ جي سردار وھب جي نياڻي آمنه سان شادي ڪئي. +آمنه اميد سان ھئي تہ عبدالله کي والد يثرب يا شام ڪاروبار جي سلسلي ۾ موڪليو ۽ اتان واپسي وقت يثرب ۾ وفات ڪري ويو ۽ کيس نبغه ضبياني جي گھر ۾ دفنايو ويو. +جنم. +نبي ڪريم جن ۱۲ ربيع الاول تي فجر جي وقت بمطابق ۳۰ اپريل ۵۷۱ع ۾ پيدا ٿيا. +سندس ولادت ابرہ جي لشڪر جي تباھي کان ۵۵ ڏينھن بعد ٿي. +ڏاڏي عبدالمطلب سندس نالو محمد رکيو. +نبي ڪريم بھار جي موسم ۾ سومر ڏينھن ۹ ربيع الاول ۽ ڪجھ روايتن مطابق ۱۲ ربيع الاول ۽ گريگوري ڪئلينڊر مطابق 22 اپريل 571ع تي پيدا ٿيو. +جڏھن کيس سور ٿيا تہ داعي عبدالرحمن بن عوف جي والدہ شفا بنت عامر ھئي جنھن کيس ڄڻايو. +ننڍپڻ. +عبدالمطلب ان خيال سان ته سندس ھي پوٽو وڏو ٿي تعريف لائق ٿيندو ان تي محمد نالو رکيو. +عرب رسمن مطابق سندس مٿي جا وار ڪوڙايا ويا ۽ ستين ڏينھن ان جو طوھر ڪرايو ويو ۽ مڪي جي ماڻھن کي ان جي دعوت واري ماني کارائي وئي. +ٻار کي سڀ کان اول پنھنجي ماء ٿڃ پياريندي رھي ۽ پوء ٻار جي پيءُ جي ھڪ حبشي غلام جي ماء ام ايمن کيس ٿڃ پياري جنھن جو اصل نالو براڪہ ھيو جنھن بعد ۾ اسلام قبول ڪيو ۽ مديني ھجرت ڪئي. +ابولھب جي غلام عورت ثويبہ پڻ کين ٿڃ پياري جنھن حمزہ بن عبدالمطلب ۽ ابو سلمه بن عبدالاسد مخزومي کي پڻ ٿڃ پياري. +عربن جي اميرن جي رواج مطابق پرورش لاء ڏاڏي کيس بدو عربن جي بني سعد قبيلي سان تعلق رکندڙ حليمه سعديه جي حوالي ڪيو. +عبدالمطلب بنو سعد بن بڪر جي بدوين کي ان ڪم لاء گھرايو جن کي جڏھن خبر پئي ته ٻار جو والد فوت ٿيل آھي جنھن ڪري متان مناسب معاوضو نہ ملي تہ انھن ٻار وٺڻ کان انڪار ڪيو پر پوء حليمه کيس قبوليو. +حليمه ۽ سندس مڙس حارث بن عبدالعزا ٻار وٺڻ وقت الجھن ۾ ھيا تہ شايد کين مناسب معاوضو نہ ملي سگھي پر جلد ئي کين ٻار جي ڀلاري ھجڻ جي سمجھ آئي. +حليمه جي نياڻي شيماء پڻ سندس پرورش ڪئي. +حليمه جو پٽ عبدالله ۽ نياڻيون انيسہ ۽ جضامہ عرف شيماء سندس رضاعي ڀاءُ ۽ رضاعي ڀينر ھيا. +حليمه ۽ حارث کيس سوڪھڙي ۾ گود ورتو پر سندن ديار بنو سعد ۾ واقع گھر ۾ ھن ٻار جي اچڻ تي برڪتون اچي ويون. +حليمه جي ٿڃ وڌي وئي. +انھن جي ڏاچي ۽ ٻڪريون ايترو تہ کير ڏيڻ شروع ڪيو جو سڀ گھر ڀاتي ڍؤ ڪري سمھڻ لڳا. +مال کي ايترو چارو ملي ويندو ھو جو ڄڻ تہ سندن گھر سوڪھڙي کان بچيل ھو. +ھر ڇھين مھيني حليمه محمد کي مڪي ۾ سندس والده ۽ ٻين عزيزن سان ملائڻ کڻي ويندي ھئي. +ٻن سالن ۾ ڪافي وڏو ٿي چڪو ھو. +.ننڍپڻ ۾ پنھنجي رضاعي ڀائرن ۽ ان رضاعي ڀيڻ سان گڏجي ٻڪريون پڻ چاريندو ھو. +روايتن مطابق حليمه جي ٻارن سان گڏ موجود ھيو تہ جبرائيل اچي سندس سينو چيري دل ۽ ٻين عضون کي زمزم جي پاڻي سان ڌوئي واپس سيني ۾ وجھي سبيو. +حليمه جا ٻار ڊوڙي اچي روئيندي ماء کي ٻڌايو تہ ڪنھن محمد کي ماري ڇڏيو. +جڏھن حليمه وارا ان جاء تي پھتا تہ محمد جي منھن جو رنگ زرد ٿيل ھو ۽ ڊنل ھيو. +انس بن مالڪ جي حديث ۾ روايت آهي تہ ان محمد جي سيني تي سبيل زخم جو نشان ڏٺو ھو. +ان واقعي بعد حليمه محمد کي واپس والدہ جي حوالي ڪري ڇڏيو ۽ ٻہ سال ماء آمنه سان گڏ رھيو. +جڏھن ۶ سالن جو ٿيو تہ ماء آمنه کيس سندس پيءُ جي قبر جي زيارت ۽ سندس ناناڻي گھر گھمائڻ لاء يثرب وٺي آئي. +ان وقت عبدالمطلب ۽ ام ايمن پڻ انھن سان گڏ ھيا. +يثرب ۾ ھڪ مھينو رھڻ بعد مڪي جي سفر تي واپس روانا ٿيا. +ان واپسي ۾ آمنہ بيمار ٿي پئي ۽ آبوا جي مقام تي وفات ڪري وئي جتي کيس دفن ڪيو ويو. +تدفين بعد مائٽن کي نظر نہ آيو ۽ جڏھن کيس ڳوليائون تہ پنھنجي ماء جي قبر وٽ ويٺل روئندي ڏٺائونس. +بعد ۾ جڏھن اصحابين سان گڏ ماء جي قبر تي آيا تہ سندس قبر جي مٽي تي ھٿ ڦيرائيندي ڏاڍو رنا ھيا ۽ ان وقت اصحابي ڪافي پري بيٺا ھئا ۽ کين اھو چوندي ٻڌو تہ سندس ماء جي شفقت جي يادن کيس روئاري وڌو. +ماءُ جي وفات بعد ھن يتيم ٻار جي پرورش جي ذميداري سندس ڏاڏي عبدالمطلب سنڀالي. +عبدالمطلب جڏهن دوستن سان گڏ ويھندو ھو ته ننڍڙو محمد سندس پاسي ۾ ويھندو ھو ۽ ڏاڏو کيس پيار مان پٺي تي ھٿ گھمائيندو ھيس. +کيس پٽن کان بہ وڌيڪ پيار ڏنو.۵۷۹ع ۾ عبدالمطلب پڻ وفات ڪري ويو ۽ پوء سندس پرورش جي ذميداري سندس سڳي چاچي ابو طالب سنڀالي ان وقت سندس عمر اٺ سال ٻہ مھينا ۽ ڏھ ڏينھن ھئي. +ابوطالب ۽ سندس زال فاطمه مٿن ڏاڍا مھربان رھيا. +پنھنجي ان چاچي ۽ پاڙيسرين جو مال چارڻ شروع ڪيو. +ٻارھن يا يارھن ورھين جي عمر ۾ چاچي حضرت ابوطالب سان گڏ واپار سانگي شام ويا هئا جڏھن بصري پھتا تہ اتي ھڪ راھبن واري خانقاھ ۾ ترسيا جتي بحيرا نالي ھڪ عيسائي راھب سندس نبوت جي تصديق ڪئي ۽ ان وقت حضرت ابوبڪر صديق پڻ ساڻن گڏ ھيو هئي. +زالون ۽ اولاد. +۱.بيبي خديجه رضه. +25 سالن جي ڄمار ۾ پاڻ سڳورن جن جي پھرين شادي بنو اسد گھراڻي جي خويلد بن اسد ۽ فاطمه بنت زائدہ جي نياڻي 40 سالا حضرت خديجة الڪبریٰ رضه سان 695 ۾ ٿي جيڪا بيواہ ھئي ۽ سندس اھا ٽين شادي ھئي. +سندس لقب طاھرہ ۽ ڪنيت ان ھند ھئي. +بيبي سانئڻ جو پھريون نڪاح ھند بن زرارہ سان ٿيو جنھن مان کيس ھڪ نياڻي ۽ ٻہ پٽ ٿيا جيڪو پوء گذاري ويو. +سندس ٻيون نڪاح عتيق بن عائذ سان ڪرايو ويو جنھن مان کيس ھڪ نياڻي ھند جي نالي سان ھئي پر ڪجھ وقت کان پوءِ عتيق پڻ گذاري ويو. +جڏھن 35 سالن جي ٿي تہ سندس والد خويلد پڻ گذاري ويو. +پاڻ مالدار عورت ھئي ۽ سندس ڪاروباري قافلا عراق، شام ۽ فلسطين تائين ويندا ھيا. +سندس ھڪ غلام ميسرہ ايماندار ھيو جيڪو سندس ڪاروبار جو جنرل مينيجر ھيو. +پاڻ سڳورن جن ان وقت ايمانداري ۾ وڏي شھرت حاصل ڪئي هئي ۽ ميسرہ ذريعي بيبي سانئڻ وٽ اھڙو احوال پھتل ھو ۽ ان کين سندس ڪاروبار ۾ شامل ٿيڻ جي پيشڪش ڪئي جيڪا پاڻ سڳورن قبول ڪئي ۽ ان جي تجارتي قافلي سان شام ويا جنھن بعد بيبي سانئڻ کين شادي جو پيغام موڪليو ۽ ان وقت بيبي صاحبه جي عمر ۴۰ سال ھئي. +شادي ۲۵ صفر تي مڪي ۾ ٿي جنھن ۾ حضرت ابو طالب ، حضرت حمزہ رضه، بيبي صاحبه جو چاچو عمرو بن اسد، سؤٽ ورقه بن نوفل پڻ شامل ٿيا. +حق مھر ساڍا ٻارھن اوقيه سون مقرر ڪيو ويو جنھن جي قيمت ۵۰۰ درھم ھئي. +ھڪ روايت مطابق حق مھر ۲۰ وٽ ٻڌايو ويو آهي. +نڪاح جو خطبو سيدنا ابو طالب پڙھيو. +اھو خطبو يعقوبي ، شامي ، قسطلاني ، ۽ علامه عامري پنھنجي ڪتابن ۾ نقل ڪيو آهي. +نڪاح بعد پاڻ سڳورن ھڪ اٺ ذبح ڪرائي مھمانن جي دعوت ڪئي. +بيبي سانئڻ زندگي جا 25 سال پاڻ سڳورن سان گذاريا. +سندس حياتيءَ ۾ پاڻ سڳورن ٻي ڪا شادي نہ ڪئي. +پاڻ سڳورن جي پٽ ابراھيم کان سواءِ سموري اولاد بيبي سانئڻ مان ٿي ۽ سڀ سواء بيبي فاطمه الزهراء رضه جي سندن حياتي مبارڪ دوران وفات ڪري ويا. +نبي ڪريم کي چار نياڻيون ھيون جن مان وڏي سيدہ زينب ، ٻيون نمبر سيدہ رقيه ، ٽيون نمبر سيدہ ام ڪلثوم ۽ چوٿون نمبر آخري نياڻي سيده فاطمه الزهراء ھئي. +چئني مديني ھجرت ڪئي ۽ اتي وفات ڪيائون ۽ چارئي جنت البقيع ۾ دفن ٿيل آھن. +سيده زينب رضه 30 ميلادي ڌاري مڪي ۾ ڄائي ۽ سن ۸ ھجري ۾ مديني ۾ وفات ڪئي. +سندس نڪاح بعثت کان اڳ پنھنجي ماسات ابوالعاص بن ربيع قرشي سان ڪرايو ويو جيڪو بيبي خديجه جي ڀيڻ ھند بنت خويلد جو پٽ ھيو ۽ سندس اصل نالو لقيط ھو. +ڪجھ رويتن مطابق سندس نالو ھشيم ۽ مھشم ھيو. +پاڻ سڳورن جي ھجرت وقت اھي طائف ۾ رھندا ھئا. +بدر جي جنگ بعد پاڻ سڳورن کيس مديني گھرايو ۽ بعد ۾ ابوالعاص جڏهن اسلام قبول ڪيو تہ اھو پڻ مديني ۾ آيو. +سيده زينب کي ھڪ پٽ علي ۽ ھڪ نياڻي امامه ٿيا. +علي ننڍپڻ ۾ ئي فوت ٿي ويو. +امامه جي پرورش بعد ۾ ابوالعاص جي ماروٽ حضرت زبير بن عوام ڪئي جنهن بيبي فاطمه الزهراء جي وفات بعد امامه جو نڪاح حضرت علي ڪرم الله وجهه سان ڪرايو. +سيده رقيه رضه ۳۳ ميلادي ڌاري ڄائي ۽ ان جو نڪاح حضرت عثمان غني رضه سان ڪرايو ويو. +نبوت جي پنجين سال مڙس سان گڏ حبشه ھجرت ڪئي جتي ست سال رھيا اتي کيس ھڪ پٽ عبدالله نالي ڄائو. +مڪي واپسي بعد مديني ڏانهن ھجرت ڪئي. +بدر جي جنگ وقت بيمار ٿي پئي ۽ اٽڪل ۲۰ ڏينھن بعد وفات ڪري وئي. +ان جي بيماري سبب نبي ڪريم جن حضرت عثمان غني رضه ۽ حضرت اسامه بن زيد رضه کي مديني ڇڏي ويا ھئا. +جنگ جي فتح جي خبر جڏهن مديني پھتي تہ بيبي سانئڻ جي تدفين ٿي رھي ھئي. +سندس پٽ عبدالله پڻ ننڍپڻ ۾ گذاري ويو. +سيدہ ام ڪلثوم اھل بيت جي مديني ھجرت وقت بيبي فاطمه الزهراء رضه ۽ سيدہ سوده رضه سان گڏ ھئي. +سيدہ رقيه رضه جي وفات کان ست يا ٽن مھينن بعد پاڻ سڳورن سندس نڪاح حضرت عثمان غني رضه سان ڪرايو ۽ سندس رخصتي جمادالآخر ۾ دوران ۱۹ سالن جي عمر ۾ ٿي. +کيس ڪا بہ اولاد ڪانه ٿي. +حضرت عثمان سان ھن پنھنجي زندگي جا اٽڪل ساڍا ڇھ ورھيه گذاريا. +سن ۹ ھجري ۾ شعبان جي مھيني دوران وفات ڪئي. +سندس جنازي نماز پاڻ سڳورن جن پڙھائي. +بيبي فاطمه الزهراء رضه ۴۱ ميلادي ۾ نبوت جي بعثت واري سال پيدا ٿي ۽ جڏهن ۱۰ ورھين جي ھئي تہ سندس والدہ وفات ڪئي جنھن ڪري ننڍي عمر ۾ ئي والد سان وابسته رھي. +والد کي تمام پياري ھئي. +سندس عادات ، اطوار ، رفتار توڙي گفتار جو انداز والد سان مشابهت رکندڙ ھيو ۽ شڪل ۾ والده جھڙي ھئي. +سندس شادي پندرهن سال پنج مھينن جي عمر حضرت علي ڪرم الله وجهه سان مديني ۾ جنگ بدر کان بعد ڪرائي وئي. +نڪاح جي تقريب مسجد نبوي ۾ ٿي ۽ پاڻ سڳورن سندن نڪاح پڙھايو. +حق مھر ۵۰۰ درھم مقرر ٿيو ۽ رخصتي احد جي جنگ بعد عمل ۾ آئي. +سندس حياتيءَ دوران حضرت علي ڪرم الله وجهه ٻي شادي ڪانه ڪئي. +کيس پنج ٻار جن ۾ ٽي پٽ امام حسن، امام حسين ، امام محسن ۽ ٻہ ڌيئر ڄاوا. +امام محسن ننڍپڻ ۾ ئي وفات ڪئي. +پاڻ پردي جي سخت پابند ھئي. +سندس جنازي نماز حضرت علي ڪرم الله وجهه پڙھائي. +بيبي خديجه رضه مان پاڻ سڳورن کي ٻہ پٽ پڻ ڄاوا جن جا نالا قاسم ۽ عبدالله ھيا. +قاسم کي طاھر ۽ عبدالله کي طيب پڻ سڏيندا هئا. +روايت مطابق سندن وفات نبوت کان اڳ ننڍپڻ ۾ ٿي ھئي. +بيبي صاحبه ۱۱ رمضان سن ۱۰ نبوي ۾ +٦۵ ورھين جي ڄمار ۾ مڪي ۾ وفات ڪئي. +کيس حجون مڪي شريف ۾ دفنايو ويو. +ان وقت اڃان جنازي جي نماز جو حڪم نہ آيو ھو. +۲.بيبي سوده رضه. +سن ۱۰ نبوي ۾ پاڻ سڳورن جن جو پاڻ کان عمر ۾ ۳۰ سال وڏي بيوہ سودہ بنت زمعه سان نڪاح ٿيو. +مديني ڏانهن ھجرت وقت فقط ھيء گھرواري ساڻن گڏ ھئي. +سندس والد جو نالو زمعه بن قيس ۽ ماء جو نالو شموس بنت قيس نجاري ھيو ۽ ان جو تعلق بنو عامر قبيلي سان ھو. +روايت مطابق ھڪ دفعي خوله بنت حڪيم نبي ڪريم جن کي ٻي شادي ڪرڻ جي تجويز ڏني ۽ کين بيبي عائشه ۽ حبشه کان ھجرت ڪري موٽي آيل مھاجرن مان بيبي سودہ جا نالا پيش ڪيا. +پاڻ سڳورن اھا تجويز قبول ڪئي ۽ ٻنھي طرفن کان آڇ قبول ڪئي وئي. +بيبي صاحبه جي نڪاح وقت عمر ۳۲ سال ھئي ۽ بيبي سوده سان نڪاح جو خطبو زمعه بن قيس پڙھيو. +حق مھر ۴۰۰ درھم مقرر ٿيو. +ھن جا ۱۲ سال نبي ڪريم جي صحبت ۾ گذريا ۽ سندس رفاقت ۾ حج ۽ عمرو ادا ڪيو. +کيس پاڻ سڳورن مان ڪا اولاد ڪانه ٿي پر کيس پھرين مڙس سڪران مان عبدالرحمان نالي پٽ ڄائو جيڪو حضرت عمر رضه جي دؤر ۾ جنگ جلولاء ۾ شھيد ٿيو. +بيبي صاحبه جي ڪنيت ان عبدالرحمان ھئي.بلاذري مطابق بيبي صاحبه سن ۲۲ ھجري ۾ مديني ۾ وفات ڪئي. +ابن سعد مطابق سن ۵۴ ھجري ۾ وفات ڪئي. +ان وقت جنازي جي نماز جو حڪم اڃان ڪانہ ٿيو ھو. +بيبي صاحبه کي جنت البقيع ۾ دفنايو ويو. +ھن جي رفاقت نبي ڪريم جن سان ۱۴ سالن تائين ھئي. +۳.بيبي عائشه رضه. +بيبي صاحبه جو تعلق بنو تيم قبيلي سان ھيو. +سندس والد جو نالو ابوبڪر صديق ۽ والدہ جو نالو ان رومان بنت عامر ھو. +بيبي صاحبه جو لقب صديقه ۽ حميرا ھيو ۽ سندس ڪنيت ان عبدالله ھئي. +سن ۱۰ نبوي شوال جي مھيني ۾ بيبي عائشه رضه جو پاڻ سڳورن جن سان نڪاح مڪي ۾ سندس والد ابوبڪر صديق پڙھيو. +حق مھر ۵۰۰ درھم مقرر ٿيو.ان وقت سندس عمر ۶ سال ھئي ۽ رخصتي شوال جي مھيني ۾ ھجرت جي پھرين سال ۹ ورھين جي عمر ۾ مديني ٿي. +نڪاح ۽ رخصتي وقت بيبي صاحبه جي عمر بابت متضاد روايتون آھن جن ۾ ھڪ روايت مطابق رخصتي وقت بيبي صاحبه جي عمر ۱۸ سال ھئي. +نڪاح مڪي +۾ ٿيو ۽ رخصتي ھجرت جي پھرين سال ٿي ان وقت بيبيءَ جي عمر ۱۷ يا ۱۹ سال ھئي ۽ محمد جن جي عمر ۵۴ سال ھئي. +بيبي صاحبه پنھنجي ڀيڻ اسماء بنت ابوبڪر کان عمر ۾ ۱۰ سال ننڍي ھئي جيڪا پنھجي پٽ عبدالله بن زبير جي شھادت (سن ۷۳ ھجري) کان ۵ يا ۱۰ ڏينھن بعد گذاري وئي. +ان جي عمر ھجرت وقت ۲۷ سال ھئي تہ بيبي صاحبه جي عمر ۱۰ سالن جي فرق سان ان وقت ۱۷ سال ھئي. +روایت مطابق مديني پھچڻ کان ڪجھ وقت پوءِ پاڻ سڳورن جن زيد بن حارث ۽ ابو رافع کي مڪي مان ابوبڪر صديق رضه جي گھروارن کي وٺي اچڻ لاءِ موڪليو اھڙي طرح اھي قبا تائين پھتا. +بيبي اسماء بنت ابوبڪر اميد سان ھئي ۽ اتي ان عبدالله بن زبير کي جنم ڏنو. +ساڳي سال شوال ۾ بيبي عائشه رضه جو گھر مديني جي پاڙي سنح ۾ حارث بن خزرج وارن جي گھرن لڳ واقع ھيو جيڪو نبي ڪريم جي گھر کان ھڪ ميل جي فاصلي تي ھو. +ان گھر ۾ سندس شادي ۽ رخصتي ٿي. +بيبي صاحبه جو وصال ۱۷ رمضان سن ۵۷ يا ۵۸ ھجري ۾ بنو اميه واري دؤر ۾ ٿيو. +پاڻ سڳورن جن جي زالن ۾ ھيء بيبي سڀ کان وڌيڪ فقيھ ۽ علم واري عورت ھئي ۽ سندس رسول الله جن سان رفاقت ۹ سالن تائين رھي. +پاڻ جنت البقيع ۾ دفن ٿيل آهي. +حديثن جون ۲۲۱۰ روايتون بيبي صاحبه سان منصوب آھن. +۴.بيبي حفصه رضه. +بنو عدي قبيلي سان تعلق رکندڙ بيبي حفصه حضرت عمر فاروق رضه ۽ سندس زال زينب بنت مظعون جي نياڻي ھئي جيڪا بعثت نبوي کان پنج سال اڳ پيدا ٿي. +ننڍي عمر ۾ سندس نڪاح سھم قبيلي جي ھڪ فرد خنيس بن حذافه بن قيس سان ٿيو جيڪو بدر جي جنگ ۾ مسلمانن جي لشڪر ۾ شامل ھو ۽ زخمي ٿي پيو ۽ سن ۲ھجري ۾ وفات ڪري ويو ۽ ھڪ روايت مطابق احد جي جنگ ۾ شھيد ٿيو. +ان بعد شوال سن ۲ ھجري يا ۳ ھجري ۾ بيبي حفصه جي شادي نبي ڪريم جن سان مديني ۾ ٿي. +ان وقت بيبيءَ جي عمر ۱۸ سال يا ۲۱ سال ھئي ۽ نڪاح ۾ مھر ۴۰ يا ۵۰۰ درھم مقرر ٿيو. +ابو دائود ، نسائي ۽ ابن ماجه وغيره ۾ ابن عمر جي روايت مطابق نبي ڪريم جن کيس ھڪ دفعو طلاق (رجعي) ڏني ھئي. +طبراني پڻ اھڙو ذڪر ڪيو. +بيبي صاحبه شعبان سن ۴۵ ھجري ۾ ۶۳ ورھين جي عمر ۾ وفات ڪئي. +وفات وقت پنھنجي ننڍي ڀاءُ عبدالله بن عمر رضه کي وصيت ڪئي ھئي تہ سندس مديني جي اتر ۾ شام واري رستي تي واقع غابہ نالي ديھ واري ملڪيت خيرات لاء وقف ڪري. +سندس جنازي نماز مديني جي گورنر مروان بن حڪم پڙھائي ۽ کيس جنت البقيع ۾ دفنايو ويو. +نبي ڪريم جن سان ان جي رفاقت ۷ سال رھي. +ان سان منصوب حديثن جي روايتن جو تعداد ۶۰ آھي. +۵.بيبي زينب بنت خزيمه رضه. +بيبي صاحبه جو تعلق بنوھلال قبيلي سان ھو. +سندس والد جو نالو خزيمه بن عبدالله ۽ ماء جو نالو ھند ھو. +رمضان، سن ۳ ھجري ۾ پاڻ سڳورن جن جو نڪاح بيبي زينب بنت خزيمه ھلاليه سان مديني ۾ ٿيو ۽ ان وقت سندس عمر ۳۰ سال ھئي. +بيبي صاحبه کي خير خيرات جي ڪثرت سبب ام المساڪين يعني مسڪينن جي ماء سڏيو ويندو هو. +ھجرت نبوي کان ۱۴ يا ۱۵ سال اڳ مڪي ۾ ڄائي بيبي صاحبه جو پھريون مڙس نبي ڪريم جو پڦاٽ عبدالله بن جحش رضه ھو جنھن سان گڏ بيبي صاحبه مديني ھجرت ڪئي جيڪو ساڳ شوال سن ۳ ھجري ۾ غزوہ احد ۾ شھيد ٿيو ھو ۽ عدت گذارڻ بعد سندس ٻي شادي پاڻ سڳورن جن سان ٿي پر سن ۴ ھجري ۾ ربيع الاول يا ربيع الآخر ۾ بيبي صاحبه وفات ڪري وئي. +وفات وقت سندس عمر ۳۰ يا ۳۱ سال کن ھئي.اھو پاڻ سڳورن جن جو پنجون نڪاح ھيو جنھن ۾ حق مھر ۵۰۰ درھم مقرر ٿيو. +قتادہ بن دعامہ کان روايت مطابق سندس پھريون نڪاح پاڻ سڳورن جن جي سؤٽ طفيل بن حارث سان ٿيل ھو جنھن ڪجھ وقت پوء کيس طلاق ڏني ۽ سندس ٻيو نڪاح طفيل جي ڀاءُ عبيدہ بن حارث سان ٿيو. +امھات المومنين ۾ بيبي زينب رضه واحد عورت ھئي جنھن جو جنازو نبي ڪريم جن پڙھايو. +سندس پاڻ سڳورن جن سان رفاقت ۸ مھينا رھي. +۶.بيبي ھند رضه. +بيبي صاحبه جو تعلق بنومخزوم قبيلي سان ھو. +سندس والد جو نالو ابواميہ سھيل بن مغيرہ ھو ۽ والده جو نالو عاتڪہ بنت عامر ھيو. +بيبي صاحبه جي ڪنيت ام سلمه ھئي. +بيبي صاحبه جو نڪاح رسول الله جن سان شوال ، سن ۴ ھجري ۾ مديني ۾ ٿيو جنھن وقت بيبي صاحبه جي عمر ۲۶ سال ھئي. +حق مھر ۾ ڪجھ گھريلو سامان شامل ھو. +بيبي صاحبه ۶۲ ھجري ۾ ۸۴ ورھين جي ڄمار ۾ وفات ڪئي. +سعيد بن زيد سندس جنازي نماز پڙھائي ۽ کيس جنت البقيع ۾ دفنايو ويو. +پاڻ سڳورن سان سندس رفاقت ۷ سال رھي. +اٽڪل ۳۷۸ حديثن جون روايتون ھن بيبيءَ سان منصوب ٿيل آھن. +۷.بيبي زينب بنت جحش رضه. +بيبي صاحبه جو تعلق بنو اسد بن خزيمه قبيلي سان ھو. +سندس والد جو نالو جحش بن رئاب ۽ والدہ جو نالو اميمہ بنت عبدالمطلب ھيو. +بيبي صاحبه جي ڪنيت ام الحڪم ھئي. +سن ۴ ھجري ۾ ذوالقعد جي مھيني ۾ چنڊ واري رات پاڻ ڪريم جن جو نڪاح زينب بنت جحش رضه سان ٿيو. +ھڪ ٻي روايت مطابق ۵ ھجري ۾ مديني ۾ ۴۰۰ درھم حق مھر عيوض ٿيو. +ان وقت بيبيءَ جي عمر ۳۵ ورھيه ھئي ۽ نبي ڪريم جي وفات بعد سندس زالن مان اھا پھرين وفات ڪندڙ ھئي. +شادي واري وقت ھن. +سال پردي جو حڪم نازل ٿيو. +ھن بيب جو تعلق قريش جي اسد بن خزيمه واري شاخ سان ھيو. +ھي بيبي نبي ڪريم جن جي رشتي ۾ پڦاٽ ھئي. +ھجرت جي پھرين سال ئي بيبي صاحبه جو خاندان مديني پھتو ھو. +نبي ڪريم جن ان جو نڪاح زيد بن حارث رضه سان ڪرايو ھو پر اھا شادي ڪامياب نہ ٿي سگھي ۽ زيد کيس طلاق ڏني. +ان وقت بيبيءَ جي عمر ۳۴ سال ھئي. +ان بعد قرآن جي آيت جي حڪم تحت سندس عدت بعد شادي نبي ڪريم جن سان ٿي. +بيبي صاحبه جو نالو برہ ھيو ۽ شادي وقت سندس نالو نبي ڪريم جن زينب رکيو. +نبي ڪريم جي وصال کان ۷ سال بعد سن ۲۰ ھجري ۾ حضرت عمر رضه جي دؤر ۾ بيبي صاحبه ۵۳ ورھين جي ڄمار ۾ وفات ڪئي ۽ سندس جنازي جي نماز حضرت عمر رضه پڙھائي ۽ کيس جنت البقيع ۾ دفنايو ويو. +سندس رفاقت نبي ڪريم جن سان ۶ سال تائين رھي. +ساڻس ۱۱ حديثن جون روايتون منصوب ٿيل آھن. +۸.بيبي ريحانه رضه. +بيبي صاحبه جو تعلق روايتن مطابق بنو نضير يا بنو قريظه سان ھيو جن مان بنو قريظه جي روايت مشھور آھي. +ھڪ روايت مطابق ڄائي بنو نضير قبيلي ۾ ۽ سندس شادي بنو قريظه ۾ ٿي ۽ شمعون يا زيد بن عمرو جي نياڻي ھئي. +غزوہ بنو قريظه جي موقعي تي قيد ٿي ٻانھپ ۾ شامل ٿي ۽ نبي ڪريم جن جي حصي ۾ آئي. +پاڻ سڳورن کيس آزاد ڪري سن ۵ ھجري ۾ محرم جي مھيني ۾ ساڻس نڪاح ڪيو. +سندس اصل نالو ربيعه بنت شمعون بن زيد بن عمرو ھيو. +ابن حجر سندس تعلق بنو قريظه سان ۽ ابن اسحاق بنو نضير سان ڏيکاريو آھي. +سندس شادي بنو قريظه جي حڪم نالي شخص سان ٿي جيڪو غزوه بنو قريظه ۾ مارجي ويو. +محمد بن ڪعب جي روايت مطابق ھن بيبي پردي جو حڪم مڃڻ کان انڪار ڪيو ھو جنھن ڪري کيس نبي ڪريم جن طلاق ڏني ھئي پر پوء رجوع ڪيو ۽ بعد ۾ پردي جي پابندي سان زندگي گذاري. +سن ۱۰ ھجري ۾ جڏهن نبي ڪريم جن حج تان واپس آيا تہ مديني ۾ وفات ڪري وئي ۽ کيس جنت البقيع ۾ دفنايو ويو. +ابن الاثير ،ابن ڪثير ، شامي وغيره بيبي صاحبه جو شمار ٻانھين ۾ ڪيو آهي. +۹.بيبي جويريه رضه. +سن ۵ ھجري ۾ غزوه بنو مصطلق بعد يا سن ۶ ھجري ۾ نبي ڪريم جن جو نڪاح بيبي جويريه رضه سان مديني ۾ ٿيو. +پاڻ غزوہ بنو مصطلق ۾ ھٿ آيل قيدين ۾ شامل ھئي. +نبي ڪريم جن کيس آزاد ڪري نڪاح ڪيو جنھن ۾ ۴۰۰ درھم حق مھر مقرر ٿيو. +نڪاح وقت بيبي صاحبه جي عمر ۲۰ سال ھئي. +ساڳي سال سندس والد حارث بن ابو ضرار مسلمان ٿيو. +ابن عباس مطابق بيبي صاحبه جو اصل نالو برہ بنت حارث ھيو. +سندس تعلق بنو خزاعہ جي پاڙي بنو مصطلق سان ھيو. +سندس پيء پاڙي جو سردار ھيو جنھن سندس شادي پنھنجي خاندان جي نوجوان مسافع بن صفوان سان ڪرائي ھئي جيڪو غزوہ بنو مصطلق ۾ مارجي ويو. +بيبي صاحبه مال غنيمت ۾ ثابت بن قيس ۽ سندس سؤٽ جي حصي ۾ آئي پر سردار جي نياڻي ھجڻ ڪري ھن انھن سان رھڻ پسند نہ ڪيو ۽ ۹ اوقيه سون جي قيمت تي پنھنجي آزادي جو معاھدو ڪيو. +مدد لاء نبي ڪريم جن وٽ پيش ٿي ۽ نبي ڪريم جن رقم ڀري کيس آزاد ڪرايو جنھن بعد مسلمان ٿي ۽ پاڻ سڳورن کيس حرم ۾ شامل ڪرڻ جو فيصلو ڪيو ۽ نڪاح بعد ان جو نالو بره بدلائي جويريه رکيو. +نڪاح بعد اصحابين نبي ڪريم جن جي ساھراڻي گھر ڀاتين ھئڻ ڪري بيبي صاحبه جي قبيلي جي سمورن فردن کي آزاد ڪري ڇڏيو. +ابن عبدالبر مطابق بيبي صاحبه ربيع الاول سن ۵۰ ھجري ۾ ۶۵ سالن جي ڄمار ۾ وفات ڪئي. +سندس جنازي جي نماز مديني جي گورنر مروان بن حڪم پڙھائي ۽ کيس جنت البقيع ۾ دفنايو ويو. +بيبي صاحبه جو پاڻ سڳورن سان ازدواجي رفاقت ۵ سال تائين رھي. +ھن بيبي سان ۷ حديثون منصوب ٿيل آھن. +بيبي رملہ (ام حبيبه) رضه. +سن ۷ ھجري ۾ نبي ڪريم جن ابوسفيان جي ڌيءَ ام حبيبه سان نڪاح ڪيو. +بيبي صاحبه جو تعلق بنو اميه خاندان سان هو. +سندس اصل نالو رملہ بنت ابو سفيان ھو. +سندس ماء جو نالو صفيه بنت ابوالعاص ھو. +بيبي صاحبه حضرت عثمان جي پڦاٽ، امير معاويه جي ماٽيلي ڀيڻ ۽ يزيد بن ابو سفيان جي سڳي ڀيڻ ھئي. +بعثت کان ۱۷ سال اڳ مڪي ۾ پيدا ٿيندڙ بيبي صاحبه جي پھرين شادي بنو خزيمه جي عبدالله بن جحش سان ٿي. +ابتدائي دور ۾ ئي ٻئي مسلمان ٿيا ۽ حبشه ڏانھن ٻہ ڀيرا ھجرت ڪيائون. +حبشه ۾ کين ھڪ نياڻي حبيبه نالي ڄائي جنھن جي نالي تي ان جي ڪنيت ان حبيبه ٿي وئي. +سندس مڙس حبشه ۾ عيسائي ٿي ويو جنھن ڪري ان کان طلاق ورتائي. +ان جي حالات جي خبر پوڻ بعد مديني مان پاڻ سڳورن عمرو بڻ اميہ کي نڪاح جي بندوبست لاء حبشه موڪليو. +نڪاح وقت بيبي صاحبه جي عمر ۳۷ سال ھئي. +نڪاح جو خطبو اصحمہ نجاشي پاڻ پڙھيو ۽ نبي ڪريم جن طرفان حق مھر ۴۰ اوقيه جي برابر قيمت يا ۴۰۰ دينار پڻ نجاشي ادا ڪيو. +ان حبيبه بعد ۾ مديني نبي ڪريم جن وٽ منتقل ٿي. +ابن بر ۽ ابن جوزي مطابق بيبي صاحبه سن ۴۴ ھجري ۾ امير معاويه جي دور حڪومت ۾ ۷۳ يا ۷۴ سالن جي عمر ۾ مديني ۾ وفات ڪئي ۽ کيس جنت البقيع ۾ دفنايو ويو. +۱۱.بيبي صفيه رضه. +سن ۷ ھجري ۾ صفر جي مھيني ۾ نبي ڪريم جن جو نڪاح بيبي صفيه رضه جن سان صھبا ۾ ٿيو ۽ ان وقت بيبي صاحبه جي عمر ۱۷ سال ھئي. +ھي ي بيبي غزوہ خيبر ۾ ھٿ آيل قيدي عورتن ۾ شامل ھئي ۽ ورھاست ۾ پاڻ سڳورن جي حصي ۾ آئي پر پاڻ سڳورن کيس آزاد ڪري نڪاح ڪيو ۽ سندس آزادي کي ان جو مھر مقرر ڪيو. +بيبي صاحبه جي ان نڪاح جي ڪري سندس سمورن مٽن مائٽن کي آزاد ڪيو ويو جيڪي ۾ ۷۰۰ ڄڻا ۽ ۱۰۰ گھرن جا ڀاتي ھيا. +بيبي صاحبه بنو نضير قبيلي جي سردار حيي بن اخطب جي نياڻي ھئي، سندس والده جو نالو برہ بنت سموئيل ھو. +بيبي صاحبه جو جو اصل نالو زينب ھيو. +زرقاني مطابق عربن جي رواج ۾ غنيمت جي مال جو حصو جيڪو سردار کي ملندو هو ان کي صفيه سڏيندا ھيا اھڙي طرح پاڻ سڳورن کي غنيمت جي حصي ۾ ملڻ ڪري کيس صفيه جو نالو ڏنو ويو. +پر اڪثريت جي راء مطابق سندس اصل نالو صفيه ھو. +بيبي صاحبه جي پھرين شادي ننڍي عمر ۾ ناناڻي گھر جي ھڪ امير نوجوان سلام بن مشڪم سان ڪرائي وئي پر اھو سخت مزاج ھيو جنھن ڪري سندن علحدگي ٿي وئي. +سندس ٻي شادي ڪنانہ بن ربيع سان ٿي. +بنو نضير جي مديني مان نيڪالي بعد سندس خاندان خيبر لڏي آيو جتي سندس پيءُ کي چڱو مڙس بڻايو ويو. +ھڪ روايت مطابق خيبر جي فتح بعد دحيہ ڪلبي جي حصي ۾ آئي پر پوء اصحابين فيصلو ڪيو ته سردار جي ڌي ۽ ٻئي قبيلي جي سردار جي ننھن ھجڻ ڪري مسلمان سردار وٽ ھجڻ کپي ۽ اھڙي طر طرح نبي ڪريم جن جي حصي ۾ آئي. +کيس لذيذ کاڌا پچائڻ ۾ وڏي مھارت ھئي. +بيبي صاحبه +۲ رمضان سن ۵۰ ھجري ۾ مديني ۾ وفات ڪئي ۽ کيس جنت البقيع ۾ دفنايو ويو. +بيبي صاحبه جي پاڻ سڳورن جن سان ازدواجي رفاقت اٽڪل پوڻا چار سال تائين رھي. +ان سان ۱۰ حديثون منصوب ٿيل آھن. +۱۲.بيبي برہ يا ميمونه رضه. +سن ۷ ھجري ۾ ذوالقعد جي مھيني ۾ پاڻ سڳورا صلح حديبيه ڪري قضا ٿيل عمري جي ادائيگي لاء روانا ٿيا ۽ ۴ ذوالحج تي صبح جو مڪي ۾ پھتا. +ٽي راتيون اتي ترسيا ۽ پوء مديني طرف روانا ٿيا ۽ ان سفر دوران بيبي ميمونه رضه جن سان نڪاح ڪيائون. +امام احمد حنبل مطابق مديني ڏانهن سفر دوران سرف نالي ڳوٺ ۾ ٿيو. +بيبي صاحبه پاڻ سڳورن جي آخري گھرواري ھئي جنھن بعد پاڻ سڳورن ڪو ٻيو نڪاح ڪانه ڪيو. +ابو ھريرہ ، مجاھد ۽ ابن عباس جي رواايتن مطابق سندس اصل نالو بره ھيو پر نبي ڪريم جن اھو نالو مٽائي ميمونه رکيو. +بيبي صاحبه جو تعلق بنو ھلال قبيلي سان ھو. +سندس پيءُ جو نالو حارث بن حزن ۽ ماء جو نالو ھند بنت عوف ھيو. +بيبي صاحبه جي پھرين شادي ابورھم بن عبدالعزہ عامري سان ٿي جيڪو ۷ ھجري جي شروعات ۾ وفات ڪري ويو جنھن بعد عباس بن عبدالمطلب يا جعفر رضه جي مشوري تي نبي ڪريم جن ساڻس نڪاح ڪيو. +ان وقت بيبي صاحبه جي عمر ۳۶ سال ھئي ۽ نڪاح جو خطبو عباس بن عبدالمطلب پڙھيو. +حق مھر ۵۰۰ درھم مقرر ٿيو. +حضرت عمر رضه جي دؤر ۾ ٻين امھات المومنين وانگر کيس بہ ساليانو ۱۰ ھزار درھم وظيفو ملندو هو. +سن ۵۱ ھ ۾ سرف ۾ ئي وفات ڪئي ۽ ان وقت سندس عمر ۸۰ سال ھئي. +سندس جنازي جي نماز ڀاڻيجي عبدالله بن عباس پڙھائي. +بيبي صاحبه جي پاڻ سڳورن جن سان ازدواجي رفاقت اٽڪل ۳ سال رھي ۽ ساڻس ۷۶ حديثون منصوب ٿيل آھن. +بيبي ماريه قبطيہ رضه. +بيبي صاحبه ٻانھي ھئي جيڪا مصر اسڪندريہ جي حاڪم پاڻ سڳورن جن ڏانھن سوکڙي طور موڪلي ھئي. +آمين ھجري ۾ ان مان پاڻ سڳورن جن کي ھڪ پٽ ابراھيم رضه نالي ڄائو. +اھو نالو حضرت ابراهيم عليه السلام جي نالي تان رکيو ويو. +ستين ڏينھن تي ٻن دنبن جي قرباني بہ ڪئي وئي ۽ ان جي جھنڊ لھرائڻ جو حڪم پڻ ڏنو. +اھو ٻار ابورافع جي گھرواري سلمیٰ رضہ ڄڻايو ۽ اھا خبر ابورافع پاڻ سڳورن جن کي ٻڌائي جنھن تي کيس ھڪ غلام مبارڪي ۾ مليو. +فاطمه بن ضحاڪ سان شادي ۽ طلاق. +سن ۸ ھجري ۾ ذوالقعد جي مھيني ۾ نبي ڪريم جن جي شادي فاطمه بنت ضحاڪ ڪلبي سان ٿي. +شادي بعد جڏھن پاڻ ڪريم جن سندس ويجھو ويا تہ چوڻ لڳي: "مان اوھان کان الله جي پناھ گھران ٿي". +اھو ٻڌي نبي ڪريم کيس فرمايو تہ: " تو پناھ گھري، ھاڻي پنھنجي مائٽن ڏانهن موٽي وڃ". +مليڪہ بنت ڪعب سان شادي ۽ طلاق. +سن ۸ ھجري رمضان جي مھيني جي پڄاڻي تي پاڻ ڪريم جن جي شادي مليڪہ بنت ڪعب ليثي ڪنائي/ڪندي سان ٿي. +فتح مڪه وقت نبي ڪريم جي حڪم تي سندس پيءُ کي قتل ڪيو ويو ھو جيڪو ڏوراپو ڪجھ عورتن کيس ڏنو جنھن تي ان عورت بہ الله جي پناھ گھري ۽ نبي ڪريم جن کيس فارغ ڪري ڇڏيو. +مڪي زندگي. +نبوت کان اڳ واري زندگي. +ابو طالب جي سرپرستي ۾ ننڍي ھوندي قريش جون معمولي معاوضي تي ٻڪريون چاريندو هو. +کيس وراثت ۾ ڪجھ ڻ بہ ڪانہ مليو ھو. +بعد ۾ سندس ايمانداري ۽ ديانتداري کان متاثر ٿيندي بيبي خديجه کيس واپار لاء چونڊيو ۽ ميسرہ سان گڏجي ان جي واپاري قافلي سان شام ويا ۽ ان واپار مان بيبي صاحبه کي تمام گھڻو نفعو ٿيو. +ھي شروع کان ئي بت پرستي ۽ شرڪ کان بيزار ھيو ۽ انھن جي ميلن ۽ رسمن کان پاسو ڪندي ان کان تنھا زندگي کي پسند ڪيو ۽ حرا واري غار ۾ وقت گذاريندو رهيو. +اتان موٽي ڪعبي جو طواف ڪري گھر ھليو ويندو ھو. +جڏھن 21 سالن جي عمر جو ٿيو تہ ذوالقعد جي مھيني ۾ اوقاز جي ميلي وقت جنگ فجار واقع ٿي جنھن ۾ ھڪ ڌر قريش ۽ ڪنانہ ھيا ۽ ٻي ڌر قيس غيلان وارا ھيا. +شديد ويڙھ ۾ ڪيترائي ڄڻا مارجي ويا. +محمد پڻ ان جنگ ۾ شريڪ ھيو ۽ ھن صرف دشمنن جا تير ميڙي چاچن کي کڻي پئي ڏنا. +ان کان ھڪ مھينو پوء زبيد نالي واپاري جو وکر عاص بن وايل طرفان ڦٻائڻ واري معاملي تي ناانصافي خلاف عبدالله بن جادان جي جاء تي پنجن قبيلن بنو ھاشم ، بنو عبدالمطلب ، بنو تيم، بنو اسد ۽ بنو زھرہ جي وچ ۾ ٿيل ميثاق وقت محمد پڻ پنھنجي چاچن سان گڏ موجود ھيو. +ان ميثاق کي حلف الفدول جو نالو ڏنو ويو جنھن ۾ اھو طئي ڪيو ويو تہ آئيندہ ڪنھن سان ناانصافي ٿيڻ تي قبائلي وابستگي جي قطع نظر ناانصافي جي خلاف مھاڏو اٽڪائبو. +جڏھن سندن عمر ۳۵ سال ٿي تہ قريش ڪعبي جي نئين سر تعمير ڪرائي ۽ جڏھن حجر اسود کي نصب ڪرڻ جو وقت آيو تہ انھن ۾ ھڪ تنازعو شروع ٿي ويو ھر قبيلي چاھيو پئي تہ اھو اعزاز انھن جي سردار کي ملي. +ڪنھن ڏاھي بزرگ کين صلاح ڏني تہ جيڪو صبح ٿيڻ وقت سڀ کان اول ڪعبي ۾ داخل ٿئي ان کان فيصلو ڪرايو وڃي. +جڏھن اھو وقت آيو تہ اھو داخل ٿيندڙ شخص نبي ڪريم ھيو ۽ انھن ڏسڻ سان ئي چوڻ شروع ڪيو تہ اھو امين ۽ سچو آھي. +نبي ڪريم کين مشورو ڏنو ته حجر اسود کي چادر تي رکي سڀني قبيلن جا سردار گڏجي کڻن ۽ جڏھن انھن ايئن ڪيو ته نبي ڪريم اھو پٿر جتن ۾ کڻي نصب ڪيو. +مڪي ۾ ڏڪار اچڻ وقت ابوطالب جي اولاد مان علي جي سنڀال جو ذمو نبي ڪريم کنيو ۽ سندس مشوري تي جعفر بن ابوطالب ۽ ان جي خاندان جو ذمو عباس بن عبدالمطلب کنيو ھو. +بيبي خديجه رضه جي ڀائٽي مڪي جي بازار مان ھڪ اغوا بعد غلام بڻايل زيد بن حارث نالي ٻار خريد ڪري کيس تعفي ۾ ڏنو بيبي صاحبه اھو نبي ڪريم جي خدمت لاء سندن حوالي ڪيو. +سندن شفقت ۽ محبت ڪري ٻار جي پاڻ سڳورن سان دل لڳي وئي. +بعد ۾ حارث پٽ کي مڪي ۾ ڳولي لڌو تہ نبي ڪريم کان کيس خريد ڪري واپس حاصل ڪرڻ پئي چاھيو. +نبي پاڪ حارث ۽ سندس ڀاء کي فرمايو تہ جيڪڏهن ٻار توھان سان وڃڻ چاھي تہ توھان بغير معاوضي جي کيس وٺي وڃو. +جڏھن ٻار کي پيءُ ۽ چاچي ھلڻ لاء چيو تہ ان کين ۽ نبي پاڪ ڏانھن نھاريو ۽ وڃڻ کان انڪار ڪندي نبي ڪريم جي غلامي ۾ رھڻ پسند ڪيو. +نبي ڪريم کيس آزاد ڪري پنھنجو گود ورتل پٽ بڻائڻ جو اعلان ڪري ڇڏيو. +شادي کان پوءِ ڪيترائي سال مڪي کان ڪجھ ميلن جي فاصلي تي جبل حرا ۾ واقع ھڪ غار ۾ عبادت ڪندا رھيا ان جبل کي ان ڪري جبل نور جو نالو ڏنو ويو. +اھا غار ۲۰۰۰ فٽ جي اوچائي تي واقع آھي. +رمضان جو اڪثر پورو مھينو اتي گذاريندا هئا جتي ھڪ رات جبرائيل نازل ٿيو ۽ قرآن جي نزول جي شروعات ٿي. +نبوت جو آغاز. +جڏھن پاڻ ڪريمن جن پنھنجي عمر مبارڪ جا چاليھ ورھيه پورا ڪيا، تڏهن کين نبوت جي نعمت سان نوازيو ويو. +ان روايت تي عالمن جي اڪثريت کي اتفاق رھيو آھي. +جڏھن تہ ڪي ٿوريون روايتون اھڙيون بہ مليون آهن ، جن ۾ بعثت وقت عمر مبارڪ چاليھ ورھين کان ھڪ ڏينھن مٿي يا ڏھ ڏينھن مٿي يا وري ٻه مھينا مٿي بہ ٻڌائي وئي آھي. +پر پھرين روايت ئي سڀني کان وڌيڪ مشھور ۽ مقبول آهي. +محمد بن يوسف دمشقي المعروف شامي سميت مالڪي مسلڪ جي ابو عبدالله محمد بن عبدالباقي المعروف زرقاني پڻ پنھنجي ڪتاب "شرح علیٰ المواھب اللدنیہ" ۾ چاليھ سالن جي روايت کي صحيح ڄاڻايو آهي. +صحيح بخاري ۽ صحيح مسلم ۾ پڻ حضرت ابن عباس ۽ انس رضي اللّٰہ تعالیٰ عنھما کان پڻ ساڳي روايت نقل ڪيل آھي. +سندن بعثت ھڪڙن راوين ربيع الاول ۽ ٻين رمضان شريف جي مھيني ۾ بيان ڪئي آھي. +ابن اسحاق، بيھقي، ابن ڪثير، ذھبي، قسطلاني، شامي ۽ زرقاني پنھنجي ڪتابن ۾ بعثت جو آغاز ربيع الاول ۾ سچن خوابن کي قرار ڏنو آهي. +قرآن مجيد ۾ سورة البقرہ جي آيت ۱۸۵ مطابق "رمضان اھو مھينو آھي جنھن ۾ قرآن نازل ڪيو ويو". +صحيح مسلم ۾ حضرت طابوقتادہ رضہ جي روايت مطابق بعثت سومر جي ڏينهن ٿي ھئي. +مسلم روايتن مطابق ليلة القدر واري رات غار حرا ۾ ملائڪ جبرائيل سندس خدمت ۾ وحي کڻي آيو. +اھا غار چار ميٽر ڊگھي ۽ ڏيڍ ميٽر ويڪري جبل نور ۾ واقع آهي. +اھو سومر جو ڏينھن ۽ سج اڀرڻ کان اڳ جو وقت ھيو ۽ گريگوري ڪئلينڊر مطابق 10 آگسٽ 610ع تي واقع ٿيو. +وحي ۾ سڀ کان پھريون جبرائيل سورة علق جون پھريون پنج آيتون پڙھيون جيڪي نبي ڪريم جن ورجايون. +جبرائيل پھرين وحي مھل انساني شڪل ۾ آيو هو. +غار حرا مان موٽندي پاڻ سڳورو حضرت خديجه وٽ آيو ۽ ڏڪڻ لڳو ۽ فرمايائون ته مون کي چادر ڍڪايو جيڪا ڍڪائي وئي ۽ جڏھن اھا ڪيفيت ختم ٿي تہ سورة مدٽر جون پھريون پنج آيتون نازل ٿيون. +خوف واري حالت ۾ بيبي سانئڻ کين تسلي ڏني جنھن بعد کيس پنھنجي سؤٽ ورقه بن نوفل ڏي وٺي آئي.سمورن مردن ۽ عورتن کان اڳ حضرت خديجه رضہ پاڻ سڳورن تي ايمان آندو ۽ سمورا مسلمان ان روايت بابت ساڳي راء رکن ٿا. +بيبي سانئڻ جي اسلام آڻڻ کانپوءِ سندس چارئي نياڻيون: سيدہ زينب رضه، سيدہ رقيه رضه، سيدہ ام ڪلثوم رضه ۽ سيدہ فاطمه الزهراء رضه بہ اسلام جي دائري ۾ داخل ٿيون. +اھا روايت زرقاني شرح اعلیٰ المواھب ۾ سيرت ابن اسحاق ۽ سيرت شامي جي حوالي سان نقل ڪئي آهي. +ھڪ روايت مطابق بيبي خديجه رضه کان بعد پھرين ايمان آڻيندڙ عورت فاطمه بنت خطاب ھئي. +مردن ۾ ابوبڪر صديق ساڳي بعثت واري سومر ڏينھن شام جي وقت اسلام قبول ڪيو. +جنھن بعد ٻارن ۾ حضرت علي ڏھن سالن جي عمر ۾ اسلام قبول ڪيو. +ھڪ روايت مطابق حضرت علي، ابوبڪر صديق کان اڳ اسلام قبول ڪيو. +عثمان غني، زبير بن عوام، عبدالرحمان بن عوف، سعد بن ابي وقاص ، طلحه بن عبيد پڻ حضرت ابوبڪر صديق رضه جي ذريعي اسلام ۾ داخل ٿيا ساڳي سال زيد بن حارث ۽ بلال حبشي، عامر بن فھيرا، ابوذر غفاري (جندب بن جنادہ) ۽ سندس وڏو ڀاءُ انيس بن جنادہ، ابو فڪيھه، عمار بن ياسر ۽ سندس پيءُ ياسر بن عامر ۽ ماء سميه بنت خباط ۽ ڀاء عبدالله بن ياسر، صھيب رومي، مصعب بن عمير، عياش بن ربيعه، ارقم بن ابي ارقم، عثمان بن مظعون ۽ سندس ٻہ ڀائر قدامه ۽ عبدالله، ۽ ابو عبيده، ابو سلمه عبدالله ۽ سندس ماء بره، عامر بن ابي وقاص، عبدالله بن مسعود ھذلي، جعفر بن ابو طالب، خنيس بن حذافه سھمي، عبيده بن حارث، سعيد بن زيد معيقيب بن ابي فاطمه، خالد بن سعيد، فاطمه بنت خطاب، اسامه بن زيد جي ماء ام ايمن حبشيه، عبدالله بن عباس جي ماء ام الفضل عرف لبابه، عبدالله بن مسعود جي ماء ام عبد پڻ اسلام ۾ داخل ٿيا. +پھرين وحي جي نزول بعد بيبي خديجه رضه پاڻ سڳورن کي ورقه بن نوفل ڏي وٺي آئي جنھن وحي جو احوال ٻڌي سندس نبوت جي تصديق ڪئي جنھن ڪري کيس مسلمان سمجھيو وڃي ٿو. +زرقاني شرح علیٰ المواھب اللدنيہ ۾ ورقه کي قطعي طور صحابي مڃيو آھي. +عام تبليغ ۽ تڪليفون. +نبوت جا پھريان 3 سال انفرادي تبليغ ۾ گذريا جنھن ۾ بت پرستي جي کليل مخالفت نہ ڪئي وئي. +سن ۳ نبوي ۾ ۽ ڪن روايتن مطابق ۴ نبوي ۾ کين سورة الحجر جي آيت ۹۴ ذريعي کين کليل دعوت جو حڪم ڏنو ويو ۽ پاڻ سڳورن صفا واري ٽڪريءَ تي چڙهي قريش قبيلي وارن کي وڏي واڪي سڏ ڪري کلي عام اسلام جي دعوت ڏني جتي ابولھب سندن مخالفت ڪئي جنھن ڪري سورة الھب نازل ٿي. +ان کان اڳ بنو ھاشم ۽ بنو مطلب وارن پنھنجي ويجھي عزيزن کي گڏ ڪري انھن کي اسلام جي دعوت ڏني جنھن تي ابولھب سندس سخت مخالفت ڪئي ۽ ابوطالب سندس حفاظت جي ذميداري کنئي. +مڪي جي مشرڪن سندن مخالفت شروع ڪئي پر ساڻس ابو طالب جي مڪمل تائيد ۽ حمايت حاصل هئي. +سن ۵ نبوي (615ع) ۾ مسلمانن مڪي وارن جي ڏاڍ کان تنگ ٿي حبشه ڏانھن پھرين ھجرت ڪئي جن ۾ حضرت عثمان ، بيبي رقيه ، عبدالرحمان بن عوف، زبير بن عوام ، مصعب بن عمير ، ابو سلمه عبدالله ۽ ام سلمه سميت ٻارھن مرد ۽ پنج عورتون شامل ھيا. +ساڳي سال بيت الله ۾ پاڻ سڳورن سورة نجم جي تلاوت شروع ڪئي جنھن وقت مشرڪن جو ھڪ وڏو ميڙ موجود ھيو ۽ جڏھن سجدي واري آيت آئي تہ نبي سڳورو سجدي ۾ ھليو ويو ۽ اتي موجود مسلمان پڻ سجدي ۾ ڪري پيا انھن سان گڏوگڏ سواء اميه بن خلف جي سمورن مشرڪن پڻ سجدو ڏنو. +سن ۶ نبوي جي شروعات ۾ مسلمانن حبشه ڏانھن ٻيون ڀيرو ھجرت ڪئي. +ان قافلي ۾ ۸۳ مرد ۽ ۱۸ عورتون شامل هيون. +قافلي ۾ جعفر بن ابو طالب سندس زال اسما بنت عميس، خنيس بن حذافه سھمي، مصعب بن عمير، معيقيب بن ابو فاطمه، مقداد بن اسود ڪندي، ابو عبيده بن جراح، خالد بن حزام، ام المومنين سودہ بنت زمعه پڻ شامل هئا. +ساڳي سال مشرڪن مسجد الحرام ۾ گڏجاڻي ڪئي جنھن ۾ ابوجھل، شيبه، عتبه، وليد بن عتبه، عمار بن وليد، عقبه بن ابي معيط، اميه بن خلف وغيره شامل هئا. +رسول جن ڪعبي ۾ نماز پڙھي رھيا ھئا. +ان مھل مسجد ٻاھران ميدان ۾ قرباني لاء اٺ ڪٺو ويو ھو. +ان ميٽنگ مان ھم صلاح ٿيندي عقبه بن ابي معيط اٿيو ۽ اوجھ سان ڀريل اوجھري آڻي پاڻ سڳورن جي پٺي مٿان رکي. +ان واقعي جي پروڙ ڏھن ورھين جي سيدہ فاطمه کي پئي ته مسجد ۾ ھلي آئي ۽ پنھنجي بابي جي پٺي تان غلاظت ھٽائي. +ان وقت حضرت ابوبڪر صديق پڻ اتي پھتو. +ساڳي سال عمار بن ياسر جي ماء سميه بنت خباط کي ابوجھل نيزو ھڻي شھيد ڪيو ويو. +سن ۶ نبوي ۾ پاڻ سڳورا صحابي ارقم بن ابي ارقم جي گھر اچي ترسيا جتي مسلمان گڏ ٿي نماز پڙھندا ھيا جيڪو سلسلو حضرت عمر بن خطاب جي اسلام ۾ داخل ٿيڻ تائين جاري رھيو جنھن بعد مسلمانن گڏجي ڪعبي اندر نماز پڙھڻ جي شروعات ڪئي. +مخدوم محمد هاشم ٺٽوي لکي ٿو تہ دار ارقم مسجد الحرام لڳ صفا جي ٽڪري وٽ موجود ھيو جنھن کي خليفي ھارون رشيد جي حبشي نسل واري ماء خيزران نئين سر جوڙائي تبرڪ طور ھڪ مسجد قائم ڪئي جنھن ڪري ھاڻي اھو دار خيزران سڏجي ٿو. +ساڳي سال ھڪ روايت مطابق حضرت حمزہ اسلام ۾ داخل ٿيو ۽ ٽي ڏينهن بعد حضرت عمر بن خطاب دار ارقم ۾ اچي اسلام قبوليو. +ان کان اڳ نبي ڪريم جن دعا گھري ھئي تہ: +ھڪ روايت مطابق ساڳي سال عبدالله بن عمر پڻ مسلمان ٿيو ھو. +ان کان سواءِ ان الخير سلمه پڻ دار الارقم ۾ اچي مسلمان ٿي جيڪا ابوبڪر صديق جي ماء ھئي. +سن ۷ نبوي ۾ ۽ ھڪ ٻي روايت مطابق ۸ نبوي ۾ محرم جي چنڊ ڏسڻ سان ئي قريش وارن بنو جو ھاشم ۽ بنو عبدالمطلب سان مڪمل بائڪاٽ جو اعلان ڪيو جنھن سبب نبي ڪريم جن کي شعب ابوطالب ۾ نظر بند ٿيڻو پيو. +شعب ابوطالب جبل ابو قبيس جي وچان ھڪ جابلو لڪ ھيو جيڪو بنو هاشم جي مورثي ملڪيت ھو. +بائڪاٽ جي ڪاروائي لکت ۾ ڪئي وئي جنھن کي بيت الله ۾ لٽڪايو ويو جنھن ۾ لکيل ھو ته: +سن ۸ نبوي ۾ مشرڪن آسماني نشاني جو مطالبو ڪيو ۽ نبي ڪريم جن کين چوڏھين جي چنڊ واري رات شق القمر وارو معجزو ڏيکاريو. +مسلمانن جي عقيدي مطابق پاڻ سڳورن چنڊ ڏانھن پنھنجي آڱر سان اشارو ڪيو جنھن سان چنڊ ٻہ الگ اڌ ٿي ٿي ويو. +پر مشرڪن ان کي وڏو جادو قرار ڏنو. +عبدالله بن عباس جي ولادت شعب ابوطالب ۾ ٿي جنھن بعد ساڳي سال بائڪاٽ واري دستاويز کي سن ۱۰ نبوي اڏھي کائي وئي ۽ اھو احوال ابو طالب پاڻ سڳورن جن کي ٻڌايو. +مشرڪ ان واقعي تي لڄي ٿيا ۽ ٽي سالن جي ظلم ۽ ڏاڍ بعد ابو طالب جي زندگي دوران ان معاهدي تان پاڻ ئي ھٿ کڻي ويا جنھن بعد نبي ڪريم جن پنھنجي ڪڙم قبيلي سان گڏجي مڪي اندر پنھنجي اباڻن گھرن ڏانھن موٽي آيا. +ان بعد معراج جو واقعو پيش آيو. +ساڳي سال رمضان جي ۷ تاريخ تي ۽ ھڪ ٻي روايت مطابق ذوالحج جي مھيني ۾ ابو طالب جو انتقال ٿيو. +رمضان يا رجب جي مھيني ۾ سن ۱۰ نبوي ۾ وفات ڪئي. +سندس وفات کان 2 مھينا ۽ 3 ڏينھن بعد بيبي خديجه رضه پڻ وفات ڪري وئي. +سندس وفات کان ھڪ مھينو بعد نبي ڪريم بيبي سودہ رضه سان شادي ڪئي. +ابو طالب جي انتقال بعد ابو لھب ملي ڀگت سان پاڻ کي بنو ھاشم جو سردار قرار ڏئي نبي ڪريم کي بنوھاشم قبيلي مان نيڪالي ڏيڻ جو اعلان ڪيو جنھن جو مطلب کين قبيلائي تحفظ کان محروم ڪري سندن قتل لاء راھ ھموار ڪرڻ ھيو. +ساڳي سال شوال جي ۲۷ تاريخ تي پاڻ سڳورا جن طائف ويا جتي ثقيف قبيلي وارن کي اسلام جي دعوت ڏني. +اتي ۲۶ ڏينهن ترسيا پر طائف وارن کين ستايو ۽ تڪليفون ڏنيون. +مسلمانن جي عقيدي مطابق طائف مان واپسي تي نخلہ نالي ڳوٺ ۾ منزل ڪئي جتي ۷ جنن جو وفد ساڻن مليو جن اسلام جي دعوت قبول ڪئي. +ڪجھ صاحب علم ماڻھن جو خيال آهي تہ لفظ جن معني غائب آھي جيڪو لفظ ريگستان جي خانه بدوش بدوي قبيلن لاء پڻ استعمال ڪيو ويندو ھو ڇوته اھي عربن جي تمدني زندگي ۾ ڪٿي بہ ڏسڻ ۾ نہ ايندا ھيا. +محمد هاشم ٺٽوي ڪتاب آڪام المرجان جو حوالو ڏيندي لکيو آهي ته مڪي ۽ مديني ۾ جنن جا مختلف وفد ڇھ ڀيرا جدا وقتن تي پاڻ سڳورن جي جي خدمت ۾ حاضر ٿيا. +سن ۱۱ نبوي (620ع) ۾ مديني کان آيل حاجين (منیٰ ۾) عقبه جي ويجھو رسول جي ھٿ مبارڪ تي بيعت ڪئي جنھن سان مديني وارن اسلام ۾ داخل ٿيڻ جي شروعات ڪئي. +ان کي بيعت عقبه سڏيو ويندو آهي. +ان ۾ روايتن مطابق ۶ يا ۸ ڄڻا شامل هئا جن ۾ ابو اسامه اسد بن زرارہ خزرجي، برآء بن معرور بن صخر اوسي ، ابوالھيثم بن تيھان، معاذ بن حارث ۽ ان جا ٻہ ڀائر جن ۾ عوف بن حارث پڻ شامل ھئا. +سن ۱۲ نبوي ۾ معراج وارو واقعو پيش آيو. +ساڳي سال رجب جي مھيني ۾ عقبه جي مقام لڳ ٻين بيعت ڪئي وئي جنھن ۾ مديني کان آيل ۱۳ ڄڻا ھرھڪ بشير بن سعد، سعد بن معاذ، عبدالله بن عمرو ۽ سندس ننڍڙو پٽ جابر بن عبدالله، اسيد بن حضير، ابي بن ڪعب، عبادہ بن صامت، ابو مسعود عقبه بن عمرو، ذڪوان بن عبد قيس زرقي، رافع بن مالڪ، قطبہ بن عامر، عتبہ بن عامر ۽ عويد بن ساعدہ شامل هئا. +ان زماني ۾ حج رجب جي مھيني ۾ ان ڪري ٿيندو ھو جو مشرڪن ۾ جھالت سبب نسي جو رواج ھو يعني ھو پنھنجي مرضيءَ موجب ڦيرڦار ڪري ان کي اڳي پوء ڪندا ھئا. +ساڳي سال مصعب بن عمير کي مديني قرآن ۽ نماز پڙھائڻ لاء موڪليو ويو. +سن ۱۳ نبوي ۾ ذوالحج جي مھيني ۾ عقبه وٽ ٽين بيعت ڪئي وئي. +بيعت ڪندڙ جماعت ۾ ۷۳ مرد ۽ ۲ عورتون شامل هيون جن ۾ ابو رفاعہ رافع بن مالڪ عجلاني، ابو لبابه رفاعہ بن عبدالمنذر اوسي، ابو طلحه زيد بن سھل خزرجي، سعد بن ربيع خزرجي، عبدالله بن جبير، عبدالله بن رواحہ، عبدالله بن زيد حارثي، مشھور شاعر ڪعب بن مالڪ، معاذ بن جبل شامل هئا. +مدني زندگي. +يثرب ڏانھن ھجرت. +قريش کي پريشاني ٿي تہ مسلمانن عربستان ۾ يثرب کي پنھنجو مرڪز بڻائي رھيا ھيا جتي اھي طاقتور ٿي سگھيا پئي ۽ اھي انھن جي شام طرف واپاري رستن جي لاء خطرو بڻجي سگھيا پئي. +کين ڳڻتي ھئي تہ پيغمبر متان يثرب ڏانھن ھجرت ڪري. +انھن ڳڻتين جي ڪري انھن جا امير دارالندوہ ۾ گڏ ٿيا. +نجد جو شيخ جليل پڻ شريڪ ٿيو جنھن نبي ڪريم کي قيد ڪرڻ جي مشوري جي مخالفت ڪئي جنھن بعد ابو جھل کين سڀني قبيلن جي چونڊيل ماڻھن ذريعي قتل ڪرڻ جو منصوبو پيش ڪيو جيڪو قبوليو ويو. +روايتن مطابق جبرائيل پيغمبر کي ان منصوبي جي آگاھي ڏني ۽ الله جي طرفان کيس ھجرت ڪرڻ جو حڪم ڏنو. +پيغمبر علي بن ابي طالب کي آگاھ ڪندي سندس بستري تي سمھڻ لاء چيو. +جڏھن قتل لاء موڪليل گروہ اھڙي طرح ناڪام ٿي ويو. +سن ۱ ھجري ۾ خميس ڏينهن ربيع الاول جو چنڊ ڏسي نبي ڪريم جن مڪي کان يثرب ڏانھن ھجرت شروع ڪئي. +ان وقت ساڻس گڏ حضرت ابوبڪر صديق رضه ۽ ان جو غلام عامر بن فھيرہ ۽ ھڪ ٽيون شخص عبدالله بن اريقط ديلي پڻ گڏ ھيا. +ان وقت عبدالله بن اريقط غير مسلم ھيو. +ھي جابلو توڙي ميداني رستن جي وڏي ڄاڻ رکندڙ ھيو ۽ ھجرت وقت غار ثور لڳ ٻہ ڏاچين سميت اتي پھتو ھو ۽ کين ڳاڙهي سمنڊ واري غير معروف رستي کان يثرب وٺي آيو. +ھجرت وقت پاڻ سڳورن جن دعا گھري تہ: +غار ثور ۾ جمعي ، ڇنچر ۽ آچر واريون ٽي راتيون ترسيا ۽ پوءِ سومر واري رات چنڊ جي پنجين تاريخ ان غار مان نڪري پنڌ شروع ڪيو ۽ ربيع الاول جي ٻارھين تاريخ سومر ڏينھن ڪچڙي منجھند مھل مديني لڳ قبا ۾ داخل ٿيا جتي ڏھن راتين کان مٿي ترسيا ۽ مسجد قبا جوڙائي پوء جمعي جي ڏينهن ربيع الاول جي ۲۳ تاريخ تي مديني ۾ اندر داخل ٿيا. +۱۶ ربيع الاول ۱ ھ تي جمعي جي ڏينھن 2 جولاء 622ع تي يثرب جي سرزمين تي قدم رکيو ۽ پھريون قيام يثرب کان 2 ميل پري قبا جي مقام تي ڪيو. +علي بن ابي طالب پڻ پيادل ھجرت ڪري ان مقام تي انھن سان مليو. +ھي مڪي ۾ ٽي ڏينھن ترسي نبي ڪريم طرفان سونپيل ڪم پورا ڪري پوء مڪي کان پيدل روانو ٿي قبا ۾ پھتو. +اھا اسلام جي پھرين مسجد ھئي. +ھڪ ٻي روايت مطابق ۱۲ ربيع الاول تي مديني ۾ داخل ٿيا. +حضرت علي ڪرم الله وجهه ھجرت ڪري قبا ۾ پھتا. +قبا ۾ پاڻ سڳورن جن حڪم ڏنو ته ھجرت واري ڏينھن کان اسلامي تاريخ جي شروعات ڪئي وڃي ۽ سال جو پھريون مھينو محرم مقرر ڪيو وڃي. +بني عامر بن عوف وارن جي دعوت تي قبا ۾ 14 ڏينھن ترسيا. +قبا ۾ سعد بن خثيمہ يا ڪلثوم بن ھدام جي گھر ٽي يا چار ڏينھن ترسيا ۽ مسجد قبا جو بنياد رکيو. +جمعي ڏينھن ابوبڪر صديق سان گڏجي روانا ٿيا. +پنھنجي بنو نجار واري ناناڻي گھر نياپو موڪليو ھيو جيڪي قبا ۾ پھتا ۽ ساڻن مديني گڏ ھلڻ شروع ڪيو. +مديني ۾ آجيان ۽ مسجد نبوي جي قيام. +سن ۱ ھجري ۾ جمعي جي ڏينهن قبا کان مديني وڃڻ وقت ۲۳ ربيع الاول تي سالم بن عوف وارن جي ڳوٺ ۾ جمعي جي نماز پڙھي پوء مديني پھتا. +جڏھن بنو سلم بن عوف وارن جي وسندي ۾ پھتا تہ جمعي جي نماز ۾ سوين ماڻھن امامت ڪيائون. +مديني ۾ مردن، عورتن ۽ ٻارن خوشي ۾ ٻاھر نڪري سندن آجيان ڪئي. +انھن ڳائيندي سندن آجيان ڪئي. +پاڻ سڳورا ڏاچِي تي سوار ھيا. +ھر قبيلي جي ماڻھن ڏاچِي جي مھار جھلي کين سندن مھمان ٿيڻ لاء عرض ڪري رھيا ھئا. +پاڻ فرمايو تہ " توھان ڏاچِي کي ڇڏيو! +ھوءَ الله جي امر سان ئي ويھندي". +ڏاچِي ابو ايوب انصاري جي گھر آڏو پھچي اتي ويھي رھي. +پاڻ جن ابو ايوب انصاري جي گھر ست مھينا ۽ ھڪ ٻي روايت مطابق ھڪ مھيني کان گھٽ ترسيا ۽ حجرن ۽ ڪمرن جي اڏاوت جو ڪم شروع ڪرايو پوء اتي منتقل ٿيا. +جنھن بعد مسجد نبوي جو بنياد رکيو ويو. +ڏاچي ھڪ جاء تي گوڏا کوڙيا پر نبي ڪريم جن نہ لٿا پوء اھا اٿي اڳتي ھلي ۽ وري موٽي ساڳي جاء تي ويٺي ۽ ان جاء تي مسجد نبوي جو بنياد وڌو ويو. +ڏاچي جنھن جاء تي ويٺي اتي نبي ڪريم 100 ڪيوبٽ (ماپ جو يونٽ برابر ھڪ ٻانھن جي) ڊيگھ ۽ ويڪر وارو پلاٽ مسجد ٺاھڻ لاء خريد ڪيو. +مسجد جو ديوارون ڪچين سرن سان گاري جي اوساري سان جوڙيون ويون. +ڇت ۾ کجي جي ي ٿڙن جا ڇھتير رکي کجي جي شاخن سان ڇت کي ڍڪيو ويو ۽ فرش تي سنھيون پٿريون ۽ واري وڇائي وئي. +مسجد جي جا ٽي دروازا ٺھيا ويا ۽ ان جو قبلي وارو رخ بيت المقدس ڏانھن رکيو ويو. +نبي ڪريم پاڻ مھاجرن ۽ انصارن سان گڏجي ڪم ڪيو ۽ اصحابي ڪم وقت ڳائيندا پڻ رھيا. +مسجد سان گڏوگڏ ٻہ ھجرا پٿرن ۽ گاري جي اوساري سان پڻ تعمير ڪيا ويا جن مان ھڪ بيبي سودہ جي رھائش لاء ھيو ۽ ٻئي ۾ بعد ۾ بيبي عائشه رھڻ لڳي. +عمر فاروق جي مشوري کي نبي ڪريم پسند ڪندي نماز لاء ماڻھن کي سڏڻ لاء اذان جو طريقو اختيار ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +بلال جي خوبصورت آواز ھجڻ ڪري ان کي پھريون مؤذن بڻايو ويو. +مديني ۾ ڇھ مھينا ترسڻ بعد نبي ڪريم زيد بن حارث ۽ عبدالرافع کي مڪي مان گھرڀاتين کي وٺي اچڻ لاء روانو ڪيو جيڪي واپسي ۾ انھن کي پاڻ سان گڏ وٺي آيا جن ۾ بيبي فاطمه الزهراء رضه، بيبي سوده، ام ڪلثوم، ام ايمن، اسامه بن زيد، عبدالله بن ابوبڪر، ۽ ابوبڪر جا گھر ڀاتي بيبي عائشه، ان رومان ۽ عاصمه شامل هئا. +رياست جو قيام. +مسجد نبوي عبادتن جي روحاني مرڪز، ديني تعليم جي اداري ھجڻ سميت سياسي ۽ فوجي معاملن لاء رياستي صدر مقام پڻ ھئي جتي نبي ڪريم جن رياستي معاملا طئي ڪرڻ ۾ مشغول رھندا ھيا. +ميثاق مدينه. +مديني جي ٻاھران يھودي قبيلا بنو قريظه ، بنو نضير ۽ بنو قينقاع سان گڏوگڏ ٻيا غير مسلم انصار رھندڙ ھيا جن سان نبي ڪريم جن ھڪ معاھدو ڪيو جنھن کي ميثاق مدينه جو نالو ڏنو ويو جنھن مطابق مسلمان ۽ يھودي پاڻ ۾ اتحادي رھندا ۽ ڪنھن بہ ٻاھرين جي حملي وقت پاڻ ۾ گڏجي شھر جو دفاع ڪندا. +ان معاهدي تحت يھودين کي جان ، مال ، آبرو ، مذھبي آزادي ۽ سندن داخلي معاملن ۾ مڪمل خودمختياري جو تحفظ ڏنو ويو. +ميثاق مدينه مطابق انصار ۽ ٻيا قبيلا جيڪي يھودين وغيره سان ميثاق تي صحيحون ڪندا اھي الڳ ھڪ امت ھوندا. +ميثاق جا ھيٺيان شرط ھيا: +مدني دؤر. +سن پھرين ھجري ۾ اذان ۽ اقامت جي شروعات ڪئي وئي. +ساڳي سال عبدالله بن زبير قبا ۾ ڄائو جيڪو ھجرت ۾ ڄمندڙ پھريون ٻار ھيو. +ھڪ روايت مطابق ساڳي سال زڪوات فرض ڪئي وئي ۽ ٻي روايت مطابق ۲ ھجري ۾ رمضان جي روزن بعد فطري ادا ڪرڻ جو حڪم آيو جنھن بعد زڪوات کي فرض ڪيو ويو. +۱ ھجري ۾ شوال جي مھيني دوران ۽ ھڪ ٻي روايت مطابق ۲ ھجري ۾ بيبي عائشه رضه جي رخصتي ٿي. +۱ ھجري ۾ جڏهن نبي ڪريم جن ابو ايوب انصاري جي گھر پھتا ان وقت عبدالله بن سلام پنھنجي خاندان سميت اسلام ۾ داخل ٿيو. +ساڳي سال يھودين جي بنو قريظه قبيلي جي عثمان بن اشھل قرظي جو کجين جي باغ ۾ نوڪري ڪندڙ سلمان فارسي رضه ۽ ڏھن سالن جو انس بن مالڪ انصاري خزرجي پڻ اسلام ۾ داخل ٿيا. +پاڻ سڳورن جي نياڻي سيده رقيه رضه رمضان جي مھيني سن ۲ ھجري ۾ وفات ڪئي. +سن ۲ ھجري ۾ بطن رابغ ۾ عبيدہ بن حارث جي اڳواڻي ۾ پاڻ سڳورن طرفان موڪليل جھادي مھم دوران بطن رابغ ۾ الله جي راھ ۾ پھريون تير سعد بن ابي وقاص ھلايو. +ساڳي سال قبلي جي تبديلي جو واقعو ٿيو جنھن تحت بيت المقدس جي جاء تي ڪعبة الله کي مسلمانن جو قبلو مقرر ڪيو ويو. +اھو اڱاري جو ڏينهن ھيو ۽ پاڻ سڳورا جن بنو سلمه وارن جي مسجد ۾ ٻنپھرن جي نماز پڙھائي رھيا ھئا ۽ جڏھن پھريون ۲ رڪعتون پوريون ڪيائون تہ ان وچ ۾ حڪم نازل ٿيو. +۽ نماز دوران پاڻ سڳورن جن رخ ڦيرائي ڪعبي طرف ڪيو ۽ مقتدين بہ ان عمل کي ورجايو ۽ باقي ۲ رڪعتون ڪعبي طرف منھن ڪري پڙھيون ويون جنھن ڪري ان مسجد تي مسجد قبلتين جو نالو پئجي ويو. +ساڳي سال پاڻ سڳورن جن عاشوري جي ڏينهن روزو رکيو ۽ ماڻھن کي فرمايو تہ روزو انھن تي واجب آهي. +ساڳي سال يعني ۲ ھجري ۾ رمضان جا روزا فرض ڪيا ويا ۽ ساڳي سال نبي ڪريم جن تي صلوات پڙھڻ جو حڪم آيو. +ھن سال فطري ادا ڪرڻ جو حڪم ۽ ٻنھي عيدن تي عيد نماز پڙهڻ جو حڪم پڻ نازل ٿيو. +نبي ڪريم جن عيد الفطر جي پھرين نماز ۽ عيد الاضحي جي پھرين نماز پڻ ھن سال پڙھايون ۽ ساڳي سال قرباني ڪرڻ جو حڪم ڏنو ويو. +ساڳي سال عبدالله بن مسعود حبشه مان مديني موٽي آيو. +ھن سال اسلامي تاريخ جو ڪنھن بہ سريا جي پھرين سپه سالار عبدالله بن جحش واري سريه ۾ مسلمانن ھٿان پھريون مشرڪ ماريو ويو جنھن جو نالو عمرو بن العلاء حضرمي ھيو ۽ ان سريا ۾ مشرڪن جا پھريون دفعو ٻہ ماڻھو قيدي ٿيا جن ۾ حڪم بن ڪيسان ۽ عثمان بن عبدالله شامل هئا. +ھن سال جنگ بدر لاء تياري دوران سعد بن عبادہ ھڪ زرہ ذات الفضول جي نالي سان نبي ڪريم جن جي حوالي ڪئي جيڪا سڄي ڄمار پاڻ سڳورن جن وٽ رھي. +آخري زماني ۾ پاڻ سڳورن اھا زرہ 30 سير جون (barley) جي عيوض ابو شحم نالي يھودي وٽ گروي رکي ھئي، جيڪا سندن وصال بعد ابوبڪر صديق رضه اھو قرض ادا ڪري ڇڏائي. +۱۲ رمضان سن ۲ ھجري (624ع) تي ۳۰۰ مسلمانن جي لشڪر سان، جن ۾ ۶۰ مھاجر ۽ باقي انصار شامل هئا، مديني مان بدر طرف روانا ٿيا. +,نڪرڻ وقت ابولبابہ کي مديني جو گورنر مقرر ڪيو ويو. +بدر ڳوٺ واپاري قافلن واري رستي لڳ مديني کان ۸۰ ميلن جي فاصلي تي واقع ھيو. +مڪي جي قريش جي لشڪر ۾ سازوسامان سميت ھڪ ھزار ماڻھو ھيا جن جو سپه سالار عتبه ابن ربيعه ھيو. +ان لشڪر ۾ ۱۰۰ گھوڙيسوار پڻ ھيا. +غزوه بدر ۾ جڏھن مسلمان روحا ٽپي صفراء ويجھو پھتا تہ پاڻ سڳورن اصحابين سان مشورو ڪيو. +جنگ دوران عڪاشہ بن محصن اسدي جي تلوار ٽٽي پئي ته پاڻ سڳورن جن ان کي کجي جي ھڪ ڳاني ڏئي ان جي مدد سان مقابلو ڪيو. +ھن اھا ڳاني مرڻ گھڙي تائين پاڻ وٽ سنڀالي رکي ھئي. +بدر جي جنگ ۾ عبدالله بن سھيل ڪافرن جو لشڪر ڇڏي مسلمان ٿي اسلامي لشڪر ۾ شامل ٿيو. +ھن سال غنيمت جو مال مسلمانن لاء حلال ڪيو ويو. +جنگ بدر ۾ نبي ڪريم جن کي ذوالفقار نالي تلوار ھٿ آئي جيڪا مشرڪن مان عاص بن منبه يا ھڪ ٻي روايت مطابق نبيه بن حجاج جي ملڪيت ھئي. +اھي ٻئي غزوہ بدر ۾ مارجي ويا هئا. +ھڪ روايت مطابق بعد ۾ پاڻ سڳورن جن اھا تلوار حضرت علي ڪرم الله وجهه کي عطا ڪئي ھئي. +غزوه بدر ۾ ۱۴ مسلمان شھيد ٿيا جن ۾ ۶ مھاجر ۽ ۸ انصار ھيا. +ابو جھل، عتبہ بن ربيعه، شيبه بن ربيعه، اميہ بن خلف، ۽ وليد بن عتبہ سميت ۷۰ ڄڻا ھن جنگ ۾ مارجي ويا. +ابو جھل زخمي ٿيل پوئين پساهن ۾ ھيو عبدالله بن مسعود تلوار سان سر قلم ڪيو. +۷۰ ڄڻا قيد ڪيا ويا جن ۾ عباس بن عبدالمطلب ، عقيلي بن ابو طالب ، نوفل، اسود ابن عامر پڻ شامل هئا. +رسول ڪريم مسلمانن کي سختي سان تاڪيد ڪئي تہ قيدين سان نرمي وارو ورتاءُ رکن. +سن ۲ ھجري ۾ نبي ڪريم جن حضرت علي ڪرم الله وجهه جي ڪنيت ابو تراب تجويز ڪئي. +غزوه بدر کان پوءِ ساڳي سال ابو لهب عدسہ نالي ھڪ موذي ۽ وچڙندڙ چمڙي جي بيماري ۾ فوت ٿي ويو. +ساڳي سال پاڻ سڳورن پنھنجي نياڻي سيدہ فاطمه الزهراء رضه جو نڪاح حضرت علي ڪرم الله وجهه سان ڪرايو. +سن ۳ ھجري ۾ شعبان جي مھيني ۾ نبي ڪريم جن جو بيبي حفصه بنت عمر سان نڪاح ٿيو. +ساڳي سال رمضان جي مھيني ۾ سندن نڪاح بيبي زينب بنت خزيمه ھلاليه سان ٿيو. +ھن سال پاڻ سڳورن جن جو ڏھوٽو عبدالله بن عثمان بن عفان وفات ڪري ويو. +ربيع الاول جي مھيني ۾ ساڳي سال سندن نياڻي سيدہ ام ڪلثوم جو نڪاح عثمان بن عفان رضه سان ٿيو ۽ ساڳي سال امام حسن رضه جو جنم ٿيو. +ان جو نالو والدين حرب رکيو پر نبي ڪريم جن کيس حسن جو نالو ڏنو. +شبر، شبير ۽ مشبر ھارون نبي جي پٽن جا نالا ھيا جيڪي عبراني زبان جا لفظ ھيا انھن جو عربي بدل حسن ، حسين ۽ محسن ھيا. +سن ۳ ھجري ۾ ۽ ھڪ ٻي روايت مطابق ۴ ھجري ۾ شراب کي حرام ڪيو ويو. +ساڳي سال شوال جي مھيني ۾ غزوه احد وارو واقعو پيش آيو جنھن ۾ ۷۰ اصحابي شھيد ٿيا جن ۾ حمزہ رضه، مصعب بن عمير رضه ، عبدالله بن جحش رضه پڻ شامل هئا. +بدر جي شڪست ھڪ سال پوء قريش مڪي مان ۳۰۰۰ ماڻھن جو لشڪر مديني تي حملي لاء موڪليو +۽ مسلمانن جو ۱۰۰۰ ماڻھن جو لشڪر مديني مان نڪتو جنھن مان عبدالله بن ابي ۽ سندس ۳۰۰ ساٿي شوط واري مقام لڳ رستي مان ئي واپس مديني موٽي ويا جنھن سبب بنو سلمه ۽ بنو حارثه قبيلن جا ماڻھو پڻ دلشڪستا ٿيا ۽ انھن پڻ موٽڻ جو ارادو ڪيو ھو پر پوء باقي ۷۰۰ ڄڻا جبل احد جي ڪڇ لڳ مديني کان ۴ ميلن جي فاصلي تي پھتا جتي جنگ لڳي. +قريش جو لشڪر ۱۲ شوال سن ۳ ھجري (20 مارچ 625ع) تي جبل احد لڳ اربع جي ڏينهن خيما کوڙيا ۽ مسلمانن جو لشڪر جمعي ڏينهن مديني مان روانو ٿيو. +مسلمانن جي پٺيان احد جبل ھيو ۽ سامھون مڪي وارن جو لشڪر ، پاسي ۾ ھڪ جابلو لنگھ تي عبدالله بن جبير جي قيادت ۾ ۵۰ تيراندازن جو جٿو ويھاريو ويو جن کي حڪم ھيو تہ ڪنھن کي بہ مسلمانن جي لشڪر طرف اچڻ نه ڏين ، ڪنھن صورت ۾ بہ اتان نہ ھٽن ڀلي کڻي پکين کي انھن جون ٻوٽيون نوچيندي ڇونہ ڏسن پر جاء تان ھرگز نه ھٽن. +نبي ڪريم جن عبدالله بن جبير جي سرواڻي ۾ پنجاھ کن تيراندازن کي ٻن جبلن وچ واري گھاٽ تي مقرر ڪيو ھو ۽ حڪم ڏنو ھو تہ ھر حالت ۾ پير پٺتي نہ ھٽائين پوء کڻي سوڀ ٿئي يا نہ ٿئي. +عبدالله بن جبير ۽ ڪجھ ڄڻا حڪم تي ڪاربند رھيا باقي ٻيا سڀ مال غنيمت جي ميڙڻ ۾ لڳي ويا. +عبدالله بن جبير پنھنجي مقام تي ئي شھيد ٿي ويو. +،،مشرڪن جي لشڪر ۾ خالد بن وليد رسالدار ھيو جنھن صورتحال جو فائدو وٺندي ۱۰۰ گھوڙي سوارن جي دستي کي احد جبل جي پٺيان ڦيرائي ان جابلو لنگھ کان مسلمانن جي لشڪر تي حملو ڪيو جنھن سان بازي ڦري وئي ۽ ڀڄي ويل دشمن پڻ موٽي اچي حملي آور ٿيا. +رڳو ڪجھ جانثار مقابلي ۾ ڄمي بيٺا باقي مسلمانن ۾ ڀاڄ پئجي وئي. +جنگ ۾ اھو اڃان تائين حل نہ ٿي سگھندڙ معمو بڻيل آهي تہ آخر مڪي وارا مڪمل فتح کان اڳ ڇو اتان پوئتي موٽي ھليا ويا. +غزوه احد ۾ عتبه بن ابي وقاص پاڻ سڳورن کي پٿر ھيون جنھن سان اڳين ڏندن مان ساڄي پاسي ھيٺيون ڏند مبارڪ شھيد ٿيو. +ابي بن خلف پاڻ سڳورن مٿان تلوار سان حملو ڪيو ان وقت پاڻ سڳورن جن جي ھٿ ۾ ھڪ ننڍڙو نيزو ھيو، جڏھن ويجھو ٿيو تہ ان مشرڪ کي اھو نيزو ھنيو جنھن سان سندس پاسيراٽيون ڀڄي پيون جيڪو پوء مڪي کان ھڪ ڏينھن جي پنڌ تي واقع مرالظھران نالي ڳوٺ ۾ فوت ٿي ويو. +مشرڪن جي لشڪر مان عبدالله بن شھاب پاڻ سڳورن ڏانھن تير اڇلائي کين زخمي ڪيو. +اھو بعد ۾ مسلمان ٿيو ۽ امام زھري جو ڏاڏو ھيو. +کيس عبدالله اصغر پڻ سڏيندا هئا. +غزوہ احد ۾ عبدالرحمان بن عوف کي ۲۱ زخم رسيا. +احد جي جنگ ۾ ۷۰ مسلمان شھيد ٿيا. +ابوسفيان ويندي وقت مسلمانن کي چيلينج ڪيو تہ ايندڙ سال بدر جي ي مقام تي انھن سان مقابلو ٿيندو. +احد جي شھيدن مان نبي ڪريم جن پھريان حمزه رضه جي نماز جنازه پڙھائي ۽ بعد ۾ سڀني شھيدن جي. +ھر شھيد کي آڻي حمزه رضه جي ميت ڀرسان رکيائون پوء ان جي نماز پڙھي وئي اھڙي طرح حمزه رضه جي مٿان ۷۰ ڀيرا نماز پڙھي وئي. +ان روايت جي بنياد تي حنفين ويجھو شھيد جي نماز پڙھي ويندي آهي. +ھڪ روايت مطابق نبي ڪريم جن شھيدن جي جنازي جي نماز نہ پڙھائي ھئي ان ڪري شافعين ۾ شھيدن جي جنازي جي نماز نہ پڙھي ويندي آهي. +سن ن ۴ ھجري ۾ غزوه بنو نضير جو واقعو پيش آيو جنھن جي پڄاڻي بعد ان قبيلي جي ماڻهن کي سندن گھرن ۽ گھاٽين مان تڙي ڪڍيو ويو. +ھڪ روايت مطابق ساڳي سال شراب جي حرمت جو حڪم آيو. +سن ۴ ھجري ۾ ام المؤمنين بيبي زينب رضه وفات ڪئي. +ساڳي سال نماز ۾ قصر جو حڪم آيو. +سن ۵ ھجري ۾ غزوه خندق واقع ٿي. +جنگ ۾ مخالف لشڪر مان حبان بن قيس جو تير سعد بن معاذ کي پٺي واري ڦڻي ۾ لڳو جيڪو غزوہ خندق ۽ غزوہ بنو قريظه جي پڄاڻي کانپوءِ وفات ڪري ويو. +ساڳي سال غزوہ بنو قريظه ۾ يھودين جو سردار ۽ بيبي صفيه رضه جو پيءُ حيي بن اخطب مارجي ويو. +سن ۵ ھجري ۾ بنو مزينہ وارن جي وفد ۽ عبدالقيس واري وفد نبي ڪريم جن سان ملاقات ڪري اسلام ۾ داخل ٿيا. +ساڳي سال ذوالحج جي مھيني ۾ رسول الله پنھنجي گھوڙي تي سوار ٿي غابہ ڏانھن وڃي رھيا ھئا تہ گھوڙي تان ڪري پيا جنھن ڪري سندن پير مڙي پيو ۽ پاسي ۾ رھڙا بہ آيا جنھن ڪري ڪيترا ڏينھن گھر کان ٻاهر نه نڪتا ۽ مسجد ۾ بہ نہ وڃي سگھيا ۽ نماز گھر ۾ ويٺي ادا ڪئي. +سن ۵ ۽ ھڪ ٻي روايت مطابق سن ۶ ھجري ۾ نبي ڪريم جن مديني ۾ گھوڙن جي گوء ڪرائي. +سن ۵ يا ھڪ روايت مطابق ۶ ھجري ۾ غزوه بني مصطلق واقع ٿي جنھن بعد بيبي عائشه رضه مٿان بھتان وارو افڪ جو واقعو پيش آيو. +افڪ معني آهي اھڙي ڳالھ ڪرڻ جيڪا حقيقت جي ابتڙ ھجي. +سن ۶ يا ۷ ھجري ۾ نبي ڪريم جن اھڙي منڊي تيار ڪرڻ جو حڪم ڏنو جنھن ۾ ٽن سٽن ۾ محمد رسول الله کليل ھجي. +اھڙيءَ طرح يعلیٰ بن اميہ نالي صحابي اھا منڊي تيار ڪئي جنھن جي مھر ۾ مٿين سٽ ۾ الله وچين ۾ رسول ۽ ھيٺين سٽ ۾ محمد اڪريو ويو. +منڊي تيار ٿيڻ بعد نبي ڪريم جن عجمي حاڪمن کي ۶ خط موڪلي دين جي دعوت ڏني. +اھي خط عمرو بن اميه ذريعي حبش جي حاڪم نجاشي ڏانھن، دحيہ بن خليفه ڪلبي ذريعي روم جي قيصر (سيزر) ھرقل ڏانھن ، عبدالله بن خذافہ سھمي ذريعي ايران جي ڪسرا ( خسرو) پرويز بن ھرمز بن نوشيروان ڏانھن، حاطب بن ابي بلتعہ لخمي ذريعي مصر ۽ اسڪندريہ جي حاڪم مقوقس ڏانھن ۽ شجاع بن وھب ذريعي دمشق جي ھڪ ماڳ غوطہ جي حاڪم حارث بن ابوشمر غساني ڏانهن ۽ سليط بن عمرو ذريعي يمامہ جي حاڪم ھوذہ بن علي حنفي ڏانهن روانا ڪيا. +سن ۶ ھجري ۾ نبي ڪريم طرفان اٺن جي گوء پڻ ڪرائي وئي جنھن ۾ پاڻ سڳورن جي ڏاچِي قصواء پڻ شامل ھئي پر ان کان ھڪ اعرابي جو توڏو گوء کڻي ويو. +سن ۷ ھجري ۾ نبي ڪريم جن عمرةالقضاء ادا ڪيو ۽ ڏاچي تي سوار ٿي مڪي ۾ داخل ٿيا جنھن جي مھار عبدالله بن رواحہ جي ھٿ ۾ ھئي. +جڏھن بيت الله جي طواف لاء مسجد الحرام ۾ ۾ داخل ٿيا تہ ڪافر ڪنڊ ۾ ويٺا هئا. +ان وقت پاڻ سڳورن جن بلال رضه کي حڪم ڏنو ته ڪعبي جي ڇت تي بيھي اذان چوي. +پاڻ سڳورا جن تڏھن ڪعبي ۾ بتن جي ھجڻ ڪري داخل نہ ٿيا ۽ اٺين ھجري ۾ مڪي جي فتح وقت بتن ٽوڙڻ بعد ان ۾ داخل ٿيا. +عمرة القضاء جي ادائيگي بعد حمزه رضه جي ننڍڙي نياڻي امامه يا عمارہ پاڻ سڳورن جن کي چاچا چاچا سڏيندي ڪڍ آئي جيڪا مديني تائين بيبي فاطمه الزهراء رضه وٽ رھي جنھن کي بعد ۾ سندس سؤٽ جعفر رضه جي سنڀال گهٽ آندو ويو جنھن جي گھرواري عمارہ جي ماسي ھئي ۽ نبي ڪريم جن فرمايو تہ ماسي ماء جي جاء تي آهي. +سن ۷ يا ۸ يا ۱۰ ھجري ۾ رسول الله جن غسان جي حاڪم جبلہ بن ايھم ڏي دين جي دعوت جو خط موڪليو جنھن جي جواب ۾ اھو مسلمان ٿيو. +سن ۷ ھجري ۾ مصر ۽ اسڪندريہ جي حاڪم مقوقس قبطي پاڻ سڳورن جي خدمت ۾ سوکڙيون موڪليون جن ۾ ٻه ٻانھيون ماريه قبطيہ ۽ سندس ڀيڻ سيرين ، يعفور نالي گڏھ، دلدل نالي ھڪ خچر ، ۲۰ عدد نفيس ململ جا ٿان، ھزار مثقال سون ، اعلي قسم جي ماکي ، ھڪ ڪاٺي جي ٺھيل شامي سرمي داڻي ، آئينو ، ڦڻي شامل ھيا. +سن ۸ ھجري ۾ صفر جي مهيني ۾ عمرو بن العاص ، خالد بن وليد ۽ عثمان بن ابو طلحه مديني اچي پاڻ سڳورن جن جي ھٿ تي مسلمان ٿيا جن مان ٻہ مھينن بعد خالد بن وڏو ليد جنگ موته ۾ شرڪت ڪئي ۽ فتح تي کيس نبي ڪريم جن سيف الله جو لقب ڏنو. +غزوات. +الله جي راھ ۾ اھا جنگ يا جنگي مھم يا جھادي مھم جنھن ۾ رسول الله جن شرڪت ڪئي ان کي غزوہ سڏيو ويندو آهي. +زيد بن ارقم غزوات جو ڪل تعداد ۱۹, جابر بن عبدالله وري ۲۱ ٻڌايو آھي. +موسیٰ بن عقبه، ابن اسحاق، واقدي، ابن سعد، قسطلاني، ابن جوزي ۽ دمياطي انھن جو تعداد ۲۷ ۽ علامه ابو عبدالله شامي پنھنجي ڪتاب "سبل الھدیٰ والرشاد" ۾ تعداد ۲۸ ڄاڻايو آهي جن ۾ ودان جي مقام تي غزوه ابوآء يا غزوه ودان (۱۱ صفر ۲ ھجري)، بواط جي مقام تي غزوه بواط (ربيع الاول ۲ ھجري)، بدر جي مقام تي غزوه سفوان يا غزوه بدر اولا ( ربيع الاول ۲ ھجري)، عشيره جي مقام تي غزوه عشيره ( جمادالاول ۲ ھجري)، بدر جي مقام تي غزوه بدر ( ۱۷ رمضان ۲ ھجري)، قرقرة الڪدر جي مقام تي غزوه قرقرة الڪدر يا غزوہ بني سليم (شوال ۲ ھجري)، عريض جي مقام تي غزوه سويق (۵ ذوالحج ھجري)، نجد جي مقام تي غزوه ذي امر يا غزوہ غطفان (محرم ۳ ھجري)، بحران جي مقام تي غزوه فرع (ربيع الاول ۳ ھجري)، مدينه منوره جي مقام تي غزوه بنو قينقاع (جماد الاول يا شوال ۳ ھجري)، جبل احد جي مقام تي غزوه احد ( شوال ۳ ھجري)، حمراء الاسد جي مقام تي غزوه حمراء الاسد (۱۷ شوال ۳ ھجري)، عاليه جي مقام تي غزوه بنو نضير (ربيع الاول ۴ ھجري)، بدر جي مقام تي غزوه بدرالآخيرہ يا بدراموعد (شعبان ۴ ھجري)، دومة الجندل جي مقام تي غزوه دومة الجندل (ربيع الاول ۵ ھجري)، مريسيع جي مقام تي غزوه بنو مصطلق يا غزوه مريسيع (شعبان ۵ ھجري)، مدينه منوره جي مقام تي غزوه خندق (شوال ۵ ھجري)، غران جي مقام تي غزوه بنو قريظه (ذوالقعد ۵ ھجري)، نجران جي مقام تي غزوه بنو لحيان (رجب 6 ھجري)، حديبيه جي مقام تي غزوه حديبيه (ذوالقعد 6 ھجري)، ذي قرد جي مقام تي غزوہ ذي قرد ( ذوالحج 6 ھجري)، خيبر جي مقام تي غزوہ خيبر ( محرم ۷ ھجري), واديء القریٰ جي مقام تي غزوہ واديءِ القریٰ ( صفر ۷ ھجري)، نجد جي مقام تي غزوہ ذات الرقاع يا غزوہ محارب و بني ثعبله ( ۱۰ ربيع الاول ۷ ھجري), مڪي شريف جي مقام تي غزوہ فتح مڪه (۱۰ رمضان ۸ ھجري), حنين جي مقام تي غزوہ حنين ( 6 شوال ۸ ھجري), طائف جي مقام تي غزوہ طائف ( شوال ۸ ھجري), تبوڪ جي مقام تي غزوہ تبوڪ ( رجب ۹ ھجري). +جيڪي لشڪر رسول الله جن اصحابين جي اڳواڻي ۾ جھاد لاء روانا ڪيا پر پاڻ شرڪت نہ ڪئي ان جنگي مھم کي سرايا يا بعوث سڏيندا آهن. +اھڙين جنگي مھمن جو تعداد اٽڪل ۷۹ ھيو. +صلح حديبيه. +سن ۶ ھجري ۾ سومر جي ڏينهن ذوالقعد جو چنڊ ڏسي نبي ڪريم جن احرام ٻڌو ۽ عمري جي نيت سان ۱۳۰۰ ھڪ روايت مطابق ۱۴۰۰ يا ۱۵۰۰ مسلمانن ۽ قرباني لاءِ ۷۰ اٺن سميت مڪي ڏانھن روانا ٿيا ۽ جڏھن حديبيه پھتا تہ مشرڪن سندن رستي روڪ ڪئي جنھن بعد صلح ٿي ۽ مسلمانن بغير عمري جي موٽي ويا. +حديبيه ۾ صحابين ھڪ ٻٻر جي وڻ جي ھيٺان ويھي نبي ڪريم جن جي ھٿ تي ھٿ رکي بيعت ھنن لفظن ۾ ڪئي تہ "جي موت بہ آيو تہ پٺتي نہ ھٽنداسون". +بيعت ۾ سڀ کان پھريون شخص ابو سنان وھب بن محصن اسدي ھيو. +صلح واري موقعي تي معاھدو ڪيو ويو ته ڌريون ڏھن سالن تائين جنگ نہ ڪنديون. +معاھدو حضرت علي ڪرم الله وجهه جن لکيو. +واپسي ۾ رستي ۾ سورة الفتح نازل ٿي +خيبر جي فتح. +سن ۷ ھجري ۾ غزوه خيبر واقع ٿي. +خيبر ۾ يھودين جا ۶ قلعا واقع ھيا جن مان سڀ کان مضبوط قلعو قموس ھيو جنھن جو مالڪ مرحب نالي سردار ھيو. +غزوه خيبر جي موقعي تي نبي ڪريم فرمايو تہ:"سڀاڻي اسان اسلامي جھنڊو ان شخص جي حوالي ڪنداسون جيڪو الله ۽ ان جي رسول سان محبت ڪندڙ ھوندو ۽ الله ۽ ان جو رسول ان سان محبت ڪندڙ ھوندا". +ٻئي ڏينهن اھو جھنڊو علي بن ابي طالب رضہ کي ڏيندي فرمايو تہ: " اي علي! +ھتان جي رھاڪن سان وڙھڻ ۾ تڪڙ نہ ڪجانء، پھريان سندن آڏو دين جي دعوت ۽ الله جي حقن جي ڄاڻ رکجان. +پوء رب سائين ھڪ ماڻھو کي به تنھنجي ھتان ھدايت تي ھلايو تہ تنھنجي لاء اھو ڳاڙھن اٺن کان بہ ڀلو آھي". +ھن غزوہ ۾ مسلمانن جي لشڪر مان ۱۵ ماڻھو فوت ٿيا جڏھن ته يھودين جا ۹۳ ڄڻا مارجي ويا جن ۾ انھن جا جنگي جوڌا مرحب ۽ سندس ڀاء حارث، ٻہ سردار عامر ۽ ياسر پڻ شامل هئا. +مرحب ، حارث ۽ عامر کي علي بن ابي طالب رضہ ۽ ياسر کي زبير بن عوام ۽ ھڪ ٻي روايت مطابق علي بن ابي طالب رضہ قتل ڪيو. +مرحب سان ويڙھ دوران علي بن ابي طالب تلوار جو زوردار وار مرحب جي مٿي تي ڪيو جيڪو ان جي لوھي ٽوپلي، ۽ مٿي کي چيري سندس ڏندن تائين لڳو ۽ مرحب مارجي ويو. +جنگ ۾ جڏھن ڇتي ويڙھ شروع ٿي تہ پاڻ سڳورن فرمايو ته "ھاڻي تنور تتو آھي". +سخت ويڙھ بعد قاموس قلعو مسلمانن جي قبضي ۾ آيو تہ يھودين رحم جي درخواست ڪئي جيڪا قبول ڪئي وئي. +خيبر جي فتح بعد مرحب جي ڀائٽي ۽ ھڪ امير سلام بن مشڪم جي زال زينب بنت حارث نبي ڪريم جن دعوت ڪئي جنھن ۾ ٻاڪري گوشت جي ڀاڄي ۾ زھر وجھي کين کارايو پر نبي ڪريم جن کيس معاف ڪري ڇڏيو ۽ بعد ۾ اھا عورت مسلمان ٿي وئي. +ھڪ ٻي روايت مطابق جڏھن بعد ۾ زھر سبب بشر بن براء فوت ٿي ويو تہ ان جي قصاص ۾ کيس قتل ڪيو ويو. +مڪي جي فتح. +صلح حديبيه کان پوء مسلمانن کي امن سان تبليغ جو موقعو ملي ويو. +قريش جي بڇ تي سندن اتحادي بنو بڪر قبيلي وارن بنو خزاعہ وارن تي حملو ڪيو جنھن ۾ قريش جا عڪرمہ بن ابوجھل ۽ صفوان بن اميه وارا شناخت مٽائي بنو بڪر وارن سان گڏجي وڙھيا. +انھن حرم ۾ پناھ ورتي پر کين اتي قتل ڪيو ويو. +بنو خزاعہ وارا مديني ۾ نبي ڪريم وٽ دانھن کڻي آيا ۽ انصاف جي گھر ڪئي. +نبي ڪريم قريش ڏانھن ھيٺين ٽن شرطن مان ڪو به ھڪ قبول ڪرڻ جو مطالبو ڪيو: +قريشن صلح حديبيه جي منسوخي جو شرط قبول ڪيو. +جڏھن مسلم نمائندو واپس ھليو ويو تہ پوء انھن ارادو تبديل ڪيو ۽ ابوسفيان مديني ۾ نبي ڪريم سان صلح حديبيه جي ٻيھر بحالي لاء ملڻ آيو پر نبي ڪريم ساڻس نه مليو. +ھن صحابين کي منٿ ڪئي تہ سندس مدد ڪن پر ڪجھ نہ وريس. +۱۰ رمضان سن ۸ ھجري تي مسلمانن جي ڏھ ھزار ماڻھن جي لشڪر سان نبي ڪريم مڪي ڏانھن روانو ٿيو. +حرم ۾ رتوچاڻ کان بچڻ خاطر ان روانگي کي مخفي رکيو ويو تہ جيئن مڪي وارن کي تعجب ۾ وجھجي. +جڏھن مڪي ٻاھران خيما کوڙيا ته رات جو لشڪر جي ھر سپاھي کي الڳ باھ ٻارڻ جو حڪم ڏنو. +ان وقت باھ جي ھڪ مچ جو مطلب ۱۰ کان ۱۵ ماڻھن جي بيٺڪ سمجھيو ويندو ھو. +ابوسفيان ، حاڪم اب حزام ۽ بديل ابن ورقه صلح جي لاء مسلمانن جي ڪئمپ ۾ پھتا پر ھاڻي اھو وقت ڪانه رھيو. +ان بعد ابوسفيان عباس بن عبدالمطلب جي مدد سان نبي ڪريم وٽ معافي لاء پيش ٿيو. +عمر بن خطاب کيس اسلام جو سخت دشمن ھجڻ ڪري مارڻ لاء زور ڀريو پر نبي ڪريم ان تي رحم ڪندي فرمايو تہ ڊپ نہ ڪر. +ان کي اسلام ۾ داخل ٿيڻ جي دعوت ڏني وئي پر ھو ان لاء راضي نہ ھيو. +جڏھن ٻئي ڏينهن تي اسلامي لشڪر جا جٿا مڪي ۾ داخل ٿيندي ڏٺا تہ پوء مسلمان ٿيو. +مڪي وارن مقابلو نہ ڪيو پر عڪرمہ جي ٽولي خالد بن وليد واري جٿي تي حملو ڪري ٽن مسلمانن کي ماريو ۽ عڪرمہ جي جٿي مان ۱۳ ڄڻا مارجي ويا ۽ عڪرمہ ڀڄڻ تي مجبور ٿي ويو. +ڪعبي ۾ موجود ۳۶۰ بتن کي ڊاٿو ويو. +اعلان ڪيو ويو تي جيڪي گھرن جي اندر در بند ڪري ويھندا، جيڪي ھٿيار ڦٽي ڪندا يا جيڪي ابوسفيان جي گھر ۾ پناھ وٺندا انھن لاء عام معافي ھوندي. +جن جن نبي ڪريم سان مجرمانه زيادتيون ڪيون ھيون نبي ڪريم انھن سڀني کي معاف ڪري ڇڏيو. +مڪي جي فتح بعد مديني ڏانهن ھجرت ڪرڻ جي فرض جي حڪم کي رد ڪيو ويو. +طائف جي فتح. +مڪي جو فتح بعد طائف وارا بدوين جا ھوازين، ٽقف ۽ ٻيا مشرڪ قبيلا مسلمانن تي حملي جو منصوبو جوڙڻ لڳا. +نبي ڪريم جن سندن مڪي تي چڙھائي کان اڳ ساڻن جنگ جي تياري ڪئي ۽ شوال سن ۸ ھجري ۾ ٻارھن ھزار مسلمانن جي لشڪر سان طائف طرف روانا ٿيا ۽ جڏھن حنين جي اونھي ۽ سوڙھي وادي ۾ مڪي کان ۱۰ ميلن جي فاصلي تي طائف واري رستي تي پھتا تہ مٿانھن پاسن کان سندن مٿان تيرن جي برسات ڪئي وئي. +مسلمانن جي لشڪر ۾ ڀاڄ پئي رسول ڪريم کين سڏيندو رھيو. +مؤمن ڀاڄ وارن مان رستو ڪڍي گھوڙا پڻ ڇڏي پيغمبر طرف وڌي ويڙھ شروع ڪئي جنھن بعد مشرڪن ۾ ڀاڄ پئي ۽ ثقف وارن طائف ۾ پناھ ورتي. +مسلمانن اڳتي وڌي طائف جو محاصرو ڪيو جنھن بعد طائف فتح ٿي ويو. +قيدين کي آزاد ڪيو ويو ۽ طائف وارن قبيلن کي معافي ڏني وئي جن جي وڏي اڪثريت اسلام ۾ داخل ٿي وئي. +مال غنيمت کي مڪي جي تازو اسلام ۾ داخل ٿيندڙن ۾ ورھايو ويو. +قرآن ۾ سندس تعارف. +"اسان توھان کي حق جي علم سان خوشخبري ڏيڻ وارو ۽ ڊيڄارڻ وارو ڪري موڪليو" +(سورة البقرہ جي آيت ۱۱۹). +"مان توھان جي وچ ۾ توھان مان ئي ھڪ رسول موڪليو، جيڪو توھان کي منھنجون آيتون ٻڌائي ٿو ، توھان جي زندگين کي سنواري ٿو ، توھان کي ڪتاب ۽ حڪمت جي تعليم ڏئي ٿو، ۽ توھان کي اھي ڳالھيون سيکاري ٿو جيڪي توھان نہ ڄاڻيندا هئا" +(سورة البقرہ آيت ۱۵۱). +"اسان توکي ماڻھن لاء ھڪ رسول بڻائي موڪليو آهي. +جنھن رسول جي اطاعت ڪئي ان دراصل الله جي اطاعت ڪئي" +(سورة النساء آيت ۸۰). +"تون الله جي راھ ۾ وڙھ، تون پنھنجي ذات کانسواءِ ڪنھن ٻئي لاء ذميدار ناھين" (سورة النساء آيت ۸۳). +"اي پيغمبر! +جيڪو ڪجھ رب طرفان توتي نازل ڪيو ويو آهي اھو ماڻھن تائين پھچاء، جيڪڏهن تون ايئن نہ ڪيو ته تو پنھنجي پيغمبري جو حق ادا نہ ڪيو". +( سورة المائدہ ، آيت ۶۷). +" محمد ان کانسواءِ ڪجھ ناھي بس ھڪ رسول آھي ، ان کان اڳ ٻيا رسول بہ گذاري چڪا آهن" +( سورة آل عمران ، آيت ۱۴۴). +"( اي پيغمبر) اھا الله جي رحمت آ جو تون ھنن ماڻھن لاء ڏاڍو نرم مزاج آھين " (سورة آل عمران ، آيت ۱۵۹). +" درحقيقت مومنن تي الله اھو وڏو احسان ڪيو آھي جو سندن وچ ۾ انھن منجھان ھڪ اھڙو رسول اٿاريو جيڪو کين ان جون آيتون ٻڌائي ٿو ، سندن زندگين کي سنواري ٿو ۽ کين ڪتاب ۽ حڪمت جي تعليم ڏئي ٿو +( سورة آل عمران ، آيت ۱۶۴). +الوداعي حج. +۲۵ ذوالقعد ۱۰ ھجري (23 فيبروري 632) تي نبي ڪريم حج جي لاء مڪي مان مسلمانن جي ھڪ تمام وڏي اڪثريت سان گڏجي روانا ٿيا ۽ ۴ ذوالحج تي مڪي ۾ داخل ٿيا. +۸ ذوالحج تي منا پھتا جتي ۹ ذوالحج جي صبح تائين ترسيا ۽ پوء عرفات پھتا جتي نمرا ۾ خيما کوڙيا ويا. +اتي مسلمانن جو مجموعو ھڪ لک چاليھ ھزار جي لڳ ڀڳ ھيو. +اھو حجةالبلاغ ( وڏو حج) ۽ حجة الوداع (الوداعي حج) سڏيو ويو. +نبي ڪريم سٽ تي ويھي خطبو ڏنو. +مقرر ٿيل ماڻھو وڏي آواز خطبي جي لفظن کي دھرائي رھيا ھئا تہ جيئن سمورن حاجين تائين خطبو پھچي. +سندس وڇوڙو. +صفر جي آخري رات دير سان جنت البقيع طرف اصحابين جي قبرن طرف ويا ۽ انھن ڏينھن ۾ کين مٿي ۾ سور ۽ بخار شروع ٿي چڪو ھو. +وفات کان ۳ ڏينھن اڳ ڪمزوري ايتري وڌي وئي جو ابوبڪر صديق کي نماز جي امامت لاء چونڊيائون. +آخري ڀيرو امامت لاء علي بن ابي طالب ۽ فضل بن عباس جي سھاري سان مسجد نبوي ۾ داخل ٿيا. +سندن وفات بيبي عائشه رضه واري گھر ۾ ٿي جتي سندن تدفين ٿي جنھن جي مٿان ھاڻي سبز گنبذ واقع آهي. +حضرت محمد صه ۽ مغربي فلاسافر. +” پاڻ سڳورن جن جي باري ۾ گوئٽي هڪ ڊگهو نظم لکيو جيڪو Mahomet's Gesang جي نالي سان مشهور آهي. +ان نظم ۾ گوئٽي پاڻ سڳورن جي چهري جي هڪ محبت ڀري تصوير چٽي آهي هن نظم آخر ۾ گوئٽي لکيو آهي ته: ”پاڻ سڳورن جن جي چهري مبارڪ تي نظر پوڻ سان انسان سندن مفتون ٿي پوندو. +“ جرمن فيلسوف لائبنز (Leibniz) (1646-1716ع) متعلق پروفيسر اشپيز لکيو آهي ته پاڻ سڳورن جن کي ’دين الفطرت‘ جو باني سمجهندو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29503.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29503.txt new file mode 100644 index 0000000..8808be4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29503.txt @@ -0,0 +1,109 @@ +جين جيڪس روسو +جـيـن جـيـڪس روسـو يا ژان ژاڪ روسو مشهور فلاسافر ۽ ’فرانس جي انقلابي ابي‘ جي خطاب سان نوازيل، هن فلسفيءَ جو جنم، 28 جون 1712ع ڌاري سوئٽزرلينڊ جي هڪ آزاد ۽ خودمختيار شهر جنيوا (Geneva) ۾ ٿيو. +خانداني پس منظر. +سندس ابا ڏاڏا اصل فرانس جا ويٺل، عيسائي مذهب جي پروٽيسٽنٽ فرقي جا هئا، ۽ پنهنجي اعتقادن سبب ئي فرانس مان تڙجي جنيوا شهر ۾ هجرت ڪري اچي ويٺا. +جين جيڪس روسو جي والد جو نالو آئزڪ روسو ۽ ماءُ جو نالو سوزن برنارڊ هو. +سندس پيءُ جو موروثي ڌنڌو گهڙي سازيءَ جو هو، ۽ سندس ماءُ هڪ وزير جي ڌيءَ هئي. +پنهنجي والدين جي ننڍپڻ جي باهمي سڪ ۽ پيار جو داستان ۽ عشق و محبت جي شاديءَ جو احوال روسو، پنهنجي ڪتاب ’اعتراف نامي‘ (Confessions) جي اوائلي صفحن ۾ نهايت دل آويز نموني ۾ بيان ڪيو آهي. +هن ڄاڻايو آهي ته سندس ماءُ کيس جنم ڏئي جڏهن اوچتو وفات ڪري وئي، تڏهن باقي سموري عمر سندس پيءُ انهيءَ ناگهاني فراق جي صدمي جو ذميوار کيس (جين جيڪس روسو کي) سمجهندو هو. +روسو اڃا ڏهن سالن جو هو ته سندس والد کي به ابن ڏاڏن وانگر ملڪ نيڪالي ڏني وئي، خود روسو کي به 16 سالن جي عمر ۾ 1728ع ڌاري جنيوا ڇڏڻي پئي.روسو کي پنھنجي جنيوا سان تعلق تي فخر ھوندو ھو جتي ھن جي وچولي طبقي جي خاندان کي ووٽ جو حق پڻ ميسر ھيو. +پنھنجي سموري زندگيءَ م ھن ڪتابن تي صحيح ڪرڻ وقت پنھنجي نالي سان گڏ لفظ جينيوا جو شھري پڻ لکندو رهيو. +روسو جو جنم ۽ ننڍپڻ. +روسو جو جنم 28 جون 1712 ۾ ٿيو. +پاڻ ذڪر ڪيو ھئائين تہ ڄمڻ وقت تمام ڪمزور ھيو لڳ ڀڳ مرڻ جھڙو ھيو ۽ سندس بچڻ جي اميد ڪانہ ھئي. +تاريخ +4 جولاء 1712 تي ھن جي بپتسما جي رسم شھر جي وڏي ڪيٿيڊرل ۾ ڪئي وئي. +ھن جي ڄمڻ کان 9 ڏينھن بعد سندس ماءُ وفات ڪري وئي جنھن لاء ھن پنھنجي آتم ڪٿا ۾ لکيو آهي تہ اھا سندس زندگيءَ جي پھرين بدقسمتي ھئي. +ھن جي ۽ سندس وڏي ڀاءُ فرينڪوئس جي پرورش پيء ۽ پڦيءَ ڪئي جنھن جو نالو بہ سوزئن ھيو. +روسو جڏهن پنجن سالن جو ٿيو تہ سندس پيءُ گھر وڪڻي پئسا بينڪ م رکيا تہ جيئن ان جي وياج مان روسو ۽ سندس ڀاءُ جو گذر سفر ٿئي ۽ جڏهن وڏا ٿين تہ بينڪ واري رقم ورثي طور وصول ڪن. +اھو گھر سندن ماءُ کي پيڪن کان مليو ھو +مفڪر جي ابتدا. +سندس پيءُ واچون ٺاهيندو هو ۽ واندڪائيءَ جي وقت ناچ سيکاريندو هو، پوءِ به گذارو ڏاڍو ڏکيو هوس. +روسو اڃا کير پياڪ ٻار ئي هو ته سندس ماءُ جو موت ٿي ويو، ان ڪري هن جي پرورش سندس چاچي ڪئي. +ٻارهنِ سالن جي عمر ۾ هن تعليم ڇڏي ڏني ۽ روزي ڪمائڻ جي ڪوشش ڪرڻ لڳو، پر ڪنهن به ڪم ۾ دل نه لڳس. +سورهنِ سالن جي عمر ۾ جنيوا کان سوائي هليو ويو پر گذر جي تنگيءَ اتي به پُٺ نه ڇڏيس، ته مجبورن هڪ ڪيٿولڪ پادريءَ وٽ پهتو ۽ کيس چيو ته مان پروٽسٽنٽ هيس پر هاڻي رومن ڪيٿولڪ ٿيڻ چاهيان ٿو. +پادريءَ هن جي ڏاڍي آجيان ڪئي ۽ روسو جا ڏينهن آرام سان گذرڻ لڳا. +ڪجهه وقت کان پوءِ پادرين کي جڏهن خبر پئي ته مذهب جي تبديلي حقيقت ۾ هڪ مڪر هو ته هنن روسو کي خانقاه مان ڪڍي ٻاهر ڪيو. +ان وقت روسو جي کيسي ۾ ڪل ويهه فرانڪ هئا. +روسو جو دلي لاڙو اُستاد ٿيڻ طرف هو. +1735ع ۾ جڏهون 23 سالن جو هو ته پيءُ کي خط لکي اهڙو اظهار ڪيائين. +1740ع کان 1741ع تائين ليان (Lyon) شهر ۾ ۽ ان بعد 1743ع ۾ پئرس ۾ اُستاد ٿيو، پر ان تجربي مان کيس ڪا نمايان ڪاميابي حاصل نه ٿي. +ان هوندي به هن 1740ع ۾ پنهنجا تعليمي خيال هڪ تجويز جي صورت ۾ قلمبند ڪيا، جن ۾ سندس ڪتاب ’ايميليءَ‘ ۾ 20 سال پوءِ، هن جيڪي تعليمي اصول 50 ورهين جي ڄمار ۾ ويهي بيان ڪيا، تن جي صاف جهلڪ نظر اچي ٿي.خانقاه مان نيڪاليءَ کان پوءِ روسو مادام دُو واسيلي وٽ رهيو پر ان ڪرم فرما عورت به ٽن مهينن کان پوءِ لاڏاڻو ڪيو، ته قسمت روسو کي مادام وارنس جي پاسي ۾ آڻي ويهاريو. +مادام وارنس مالدار عورت هئي، ان ڪري روسو نوَ ڏهه سال ان جي ساٿ ۾ ڏاڍي آرام سان گذاريا. +ان کان پوءِ آوارگيءَ جو دؤر آيو ۽ روسو شهر شهر رلندو رهيو. +1743ع ۾ هڪ عورت جي معرفت وينس ۾ فرانسي سفير جو سيڪريٽري (منشي) ٿي ويو. +اهو سفير ڏاڍو سُست ۽ ڪنجوس هو. +سندس سڄي ڪم جو بار روسو تي هو، پر پگهار وقت هو بهانا پيو گهڙيندو هو. +آخر تنگ ٿي روسو پيرس هليو آيو. +پيرس ۾ روسو جي ملاقات هڪ عورت سان ٿي جيڪا ان هوٽل ۾ نوڪرياڻي هئي، جنهن ۾ روسو رهندو هو. +روسو پنهنجي باقي عمر ان عورت سان گڏ گذاري جيتوڻيڪ اها عورت ڏاڍي بدصورت ۽ لالچي هئي ۽ لکڻ پڙهڻ به ڪو نه ڄاڻيندي هئي. +ان عورت مان روسو کي پنج ٻار ٿيا. +1749ع جي اونهاري جي موسم ۾ هن جي زندگيءَ ۾ هڪ غير معمولي واقعو پيش آيو، جنهن سندس زندگيءَ جي ڪايا پلٽي ڇڏي. +روسو هڪ دوست ڊڊرٽ (Didort) سان ملاقات لاءِ گهران پنڌ نڪتو، جيڪو لاڪ اپ ۾ بند هو. +واٽ تي هڪ رسالي جا ورق ورائيندي هن جي نظر ’ڊجون جي درسگاهه‘ (Academy of Dijon) طرفان ڇپيل هڪ اشتهار تي پئي، جنهن ۾ هيٺئين موضوع تي بهترين مضمون لکڻ واري کي انعام جي آڇ ڪئي وئي هئي: +ڇا علم ۽ فن انساني سماج لاءِ فائديمند آهن؟ +هن وقت تائين روسو جي زندگي عشق ۽ عاشقي ۽ رول ۾ گذري هئي ۽ ڪنهن کي به شڪ ڪو نه هو ته ان جذباتي ماڻهوءَ ۾ سوچ سمجهه جي صلاحيت به آهي. +1750ع ۾ ”اڪيڊمي آف دي جان“ هڪ انعامي مقالي جو اعلان ڪيو. +روسو پنهنجي مضمون ۾ علمن ۽ فنن جي سخت مذمت ڪئي ۽ لکيو ته تعليم جي ڪري آزاديءَ جو اهو احساس مري وڃي ٿو جيڪو انسان جي وراثت/بُڻ ۾ موجود آهي ۽ انسان غلاميءَ جي زنجيرن سان محبت ڪرڻ لڳي ٿو. +علم نجوم وهم پرستيءَ جي تخليق آهي، خطابت لئه جي ۽ هندسه حرس ۽ هوس جي +اناج ۽ لوهه انسان جي حق ۾ سڀ کان وڏي لعنت ثابت ٿيا. +انهن شين جي استعمال سان اڻ برابريءَ ۾ اضافو ٿيو. +ذاتي ملڪيت جو واڌارو ٿيو ۽ ذاتي ملڪيت جي بچاءَ لاءِ قانون ٺاهيا ويا. +انسان جي آزادي ختم ٿي وئي ۽ قناعت ۽ توڪل جي جاءِ تي نفعي خوريءَ ۽ مفاد پرستيءَ قبضو ڄمايو. +روسو جي سڀ کان اهم تصنيف ”سماجي معاهدو“ آهي جيڪو 1764ع ۾ شايع ٿيو ۽ ايترو قبول پيو جو فرانسي انقلاب جو انجيل سڏيو ويو، پر سماجي ٺاهه جو تصور روسو جي ذهن جي تخليق نه هو، پر روسو کان گهڻو اڳ برطانيا جا مفڪر هابس ۽ لاڪ ان قسم جا نظريا پيش ڪري چڪا هئا. +اهم سوال. +هن آڇ، روسو جي ذهن ۾ بجليءَ وارا چمڪاٽ پيدا ڪري وڌا ۽ هن مضمون لکي، پاڻ کي هڪ نئين دنيا ۾ محسوس ڪيو. +ان مضمون تي کيس انعام ته مليو، پر هن تي حقيقي علم جي بحر جا ڄڻ ته دروازا کلي پيا. +ان واقعي کان پوءِ لڳاتار 15 سال روسو، پنهنجي قلم سان پنهنجي همعصر دور جي ذهن ۽ خيال کي ايڏو ته لوڏيو، ڊاٺو ۽ ٺاهيو، جو ان کان پوءِ اهو دور وري ساڳيو دور نه رهيو. +سياسيات، اخلاقيات، تعليم، نفسيات ۽ ادب جو نئون دور، پهريائين يورپ ۾، ۽ يورپ کان پوءِ هڪدم ساريءَ دنيا ۾ پکڙجڻ شروع ٿيو. +هن کي ’ٿريسي‘ نالي هڪ ڇوڪريءَ سان عشق ٿيو جنهن مان هن کي پنج ناجائز ٻار ڄاوا. +هن انهن پنجن ئي ٻارن کي يتيم خاني ۾ داخل ڪرايو ۽ آخر 56 سالن جي عمر ۾ ٿريسي سان شادي ڪئي. +ان بعد مسلسل فڪر، مشاهدن ۽ تجربن مان هن جيڪي ڪجهه حاصل ڪيو، ان جو نچوڙ پنهنجن ٻن ڪتاب ’سماجي معاهدو‘ (Social Contract) ۽ ’ايميلي عرف تعليم‘ (Emile) جي صورت ۾ دنيا جي اڳيان، ٽن سالن جي لاڳيتيءَ محنت سان ساڳئي وقت لکي، 1762ع ۾ پيش ڪيو. +هنن ٻنهي ڪتابن ۾ روسو جيڪي اصول بيان ڪيا آهن، تن جو بنياد انسان جي فطرتي مساوات، اخوت ۽ حريت تي بيٺل آهي. +هي ٻئي ڪتاب روسو جي قلم جا بهترين شاهڪار آهن. +ارڙهين صديءَ جي انقلابي دور جا هي ٻئي ڪتاب پيشرو هئا.روسي جي عملي زندگيءَ جي شروعات ان مقالي سان ٿي. +انعام مليس ته هن پراڻيون عادتون ڇڏي ڏنيون ۽ ڏاڍي سادي زندگي گذارڻ لڳو، تان جو پنهنجي واچ به اهو چئي وڪڻي ڇڏيائين ته هاڻي کيس وقت ڄاڻڻ جي ضرورت نه ٿي پوي. +1754ع ۾ هن جو ٻيو ڪتاب ”برابريءَ جي ابتدا“ شايع ٿيو. +ان ڪتاب ۾ روسو تاريخ بدران تخيل ۽ عقل بدران جذبن کان مدد ورتي آهي. +انسان کي مخاطب ٿيندي هو چوي ٿو ته: +روسو جي راءِ ۾ ابتدائي انسان نهايت نيڪ، سادو سودو ۽ معصوم هو. +هو غرور، حرص ۽ هوس، نفرت ۽ دشمني، لڙائي، فساد، مطلب ته سماج جي سمورين براين کان پاڪ زندگي گذاريندو هو. +اڃ لڳندي هئس ته چشمي مان پاڻي پي وٺندو هو، بک لڳندي هئس ته وڻن جو ميوو کائي وٺندو، ننڊ ايندي هئس ته ڪنهن وڻ جي پاڇي ۾ پير ڊگهاري سمهي پوندو، نه ڏينهن جو ڏک، نه ماڻهن جي ڳڻتي، نه ڪو آقا ۽ نه ڪو ڪنهن جو محڪوم، پر آسودائيءَ، آزاديءَ ۽ برابريءَ جو اهو دؤر ذاتي ملڪيت جي ڪري برباد ٿي ويو. +فتوائون. +هنن ٻنهي ڪتابن کي پبلشرن وٽ پهچڻ سان ئي باهه ۾ ساڙڻ جي فتويٰ صادر ڪئي وئي. +’ايميلي‘ 1760 ع ۾ لکجي پورو ٿيو 1762ع ۾ ’سماجي معاهدو‘ سان گڏ هالينڊ (Holland) ۾ جڏهن ڇپجي پڌرو ٿيو ته فرينچ پارليامينٽ ان کي قانون خلاف چئي ضبط ڪيو، ۽ پئرس ۾ سرڪاري طور ملڪ جي وڏي ۾ وڏي عدالت (Palais de Justice) جي ڏاڪڻ هيٺيان ساڙيو ويو ۽ اعلان ڪيو ويو ته ”فقط ڪتاب کي ساڙڻ ڪافي نه آهي، پر ان سان گڏ مصنف کي به جيئري جلايو وڃي. +فرينچ پارليامينٽ نيٺ روسو کي جلاوطن ڪيو. +فرانس کان جلاوطن ٿي سوئٽزرلينڊ پهتو، پر اتي به هن جي مخالفت جاري رهي. +نائين ڏينهن کان پوءِ سندس ڪتاب ’ايميليءَ‘ کي به سر عام ساڙيو ويو. +پناه. +اهڙي طرح جهالت ۽ اوندهه جي علمبردارن جي عداوت کان ڊڄندي، لڪندي ۽ ڀڄندي، روسو اخر پرشيا (Prussia) جي هڪ آزاد خيال گورنر لارڊ ڪيٿ (Lord Keith) وٽ اچي پناهه ورتي، جتي اڍائي سال سلامتيءَ سان گذاريائين. +جيئن ئي لارڊ ڪيٿ کي ٻئي صوبي ڏانهن بدلي ڪيو ويو ته فوراً پادرين روسو تي ’مسيح دشمن‘ (Anti Christ) جي فتويٰ لاڳو ڪري مٿس ديولن جا دروازا بند ڪيا. +سرڪاري ۽ پادرين جي پروپيگنڊا سبب هن کي جتي به ڏٺو ويندو هو، ٻار، نوجوان، عورتون ۽ ٻُڍا مٿس پٿرن جا وسڪارا لائي ڏيندا هئا. +1765ع ۾ سندس گهر تي رات جو حملو ڪيو ويو ۽ روسو ڀڄي وڃي سوئٽزرلينڊ پهتو. +اتان جي حڪومت پڻ سندس ملڪ نيڪالي ۽ گرفتاريءَ جو حڪم ڪڍيو، نتيجي طور پنهنجو نالو بدلائي، هڪ روپوش گنهگار وانگر، پرئس مان ٿيندو، مشهور انگريز مورخ ڊئوڊ هيوم (David Hume) وٽ انگلنڊ ۾ وڃي ڪجهه عرصو ترسيو. +هتي به کيس آرام سان ويهڻ نه ڏنو ويو. +1767ع جي مئي مهيني ۾ وري موٽي فرانس آيو ۽ بيوس ۽ ڪمزور جانور وانگر هڪ هنڌان ٻئي هنڌ رلندو، لڪندو، ڀڄندو رهيو. +آخرڪار کيس پئرس ۾ موٽي اچڻ جي اجازت ملي، جتي هڪ مسواڙي غريباڻي گهر ۾ زندگيءَ جا آخري ڏينهن گذارڻ شروع ئي مس ڪيائين ته سماجي جلادن ۽ جاسوسن مٿس وري اچي وارو وار شروع ڪئي. +ان بيڪسيءَ واري صورتحال ۾ هن هڪ ڪتاب لکڻ شروع ڪيو. +’روسو جي جين جئڪس کان آڏي پُڇا‘، جنهن ۾ هن پنهنجي شخصيت جي بي ريا ڇنڊڇاڻ نهايت لطيف پيرايي ۾ ڪئي. +ڪتاب پوري ڪرڻ بعد هن چاهيو ته پئرس جي وڏيءَ ديول ناٽرڊم (Notredame) جي منبر تي وڃي عرض رکي، پر ناٽرڊم جا دروازا به مٿس بند ڪيا ويا. +20 مئي 1778ع ۾ جڏهن روسو کي زندگيءَ جا ڪي چند هفتا باقي هن فاني دنيا ۾ گذارڻا هئا، تڏهن کيس هڪ نيڪ دل دولتمند شخص ايم. +جروڊي (M. +de Girardi) وٺي وڃي پنهنجي عاليشان محل ۾ رهايو، جتي هن زندگيءَ جا آخري ڏهاڙا مسرت ۽ اطمينان سان گذاريا. +تصنيفون. +روسو جي ايڏي مخالفت جي باوجود، خود سندس زندگيءَ ۾ سندس جملي تصنيفن جا ڇهه ڇاپا ظاهر ٿي چڪا هئا. +1780ع کان فرانس جي ماڻهن پنهنجن بادشاهن، راڻين ۽ شهزادن سميت هن ’مجذوب مفڪر‘ جي قبر جون زيارتون ڪرڻ شروع ڪيون. +اهي سموار نوجوان اسڪالر ۽ مجاهد، جي اڳتي هلي 1779ع ۾ ۽ ان کان پوءِ فرينچ انقلاب جا رهنما بنجڻا هئا، هڪٻئي سان هزارين اختلاف هوندي به روسو جا هڪجهڙا معتقد هئا. +7 مئي 1794ع تي فرينچ انقلابين طرفان فرينچ پارليامينٽ ۾ روسو کي ’بني نوع انسان جو اُستاد‘ ۽ انقلاب جو پهريون داعي سڏيو ويو. +100 سال پوءِ، روس جي مشهور مفڪر ٽالسٽاءِ تي روسو جي تعليم ايترو ته اثر وڌو، جو هو نوجوانيءَ واري دور ۾، سندس جو لاڪيٽ تائٿ طور پنهنجي ڳچيءَ ۾ وجهي گهمندو هو. +روسو (Rousseau) جي ڇپيل ڪتابن جو وچور هن ريت آهي: +(2)ايملي +(3) سوشل ڪانٽريڪٽ +(4) اعتراف +وفات. +ھيوملکي ٿو تہ1770 ۾ روسو ڊسوريا نالي پيشاب واري بيماري ۾ مبتلا ٿي ويو ھو. +24 آڪٽوبر 1876 ۾ پيرس جي روڊ تي ھڪ امير جي سواري واري گاڏي جي ٽڪر ڪري مٿي م ڌڪ لڳڻ سان کيس دماغ اندر زخم تي پيو جنھن سان سندس طبيعت بگڙڻ شروع ٿي. +1878 جي بھار جي موسم م ھڪ دوست مارڪئس جيرارڊين +جي دعوت تي ايرمينون ويل شھر ۾ سندس گھر اچي ٽڪيو جتي 2 جولاءِ تي دماغ جي رڳ مان رت وھڻ ڪري کيس اڌرنگ جو جھٽڪو آيو جنھن م وفات ڪري ويو 2 جولاءِ 1778ع تي خميس جي ڏينهن جين جئڪس روسو زندگيءَ جا آخري ساهه کنيا ۽ هن دنيا کي الوداع ڪيو. +سندس تدفين پھرين 4 جولاء 1778 م کي ڊيس پيپليئر، ايرمينون ويل ۾ ٿي. +11 آڪٽوبر 1794 م سندس باقيات منتقل ڪري پيرس ۾ تدفين ڪئي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29519.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29519.txt new file mode 100644 index 0000000..0a9f296 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29519.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +جهان خان کوسو +مسڪين جهان خان ولد بجار خان کوسو، مشهور سماجي اڳواڻ 9 جولاءِ 1909ع تي ننگرپارڪر جي ڳوٺ سامي ويريءَ ۾ ڄائو. +سنڌ جو مشهور سماجي ڪارڪن، خدائي خدمتگار ۽ ٿر جي عوام جو هڏ ڏوکي انسان هو. +پاڻ ارپڻ. +هن کي پوليس ۾ ملازمت هئي، جنهن کي 1937ع ۾ ترڪ ڪــري، غريبن جي خدمت لاءِ پاڻ کي وقـف ڪـري ڇڏيائين، هو ٿرپارڪر جي گشتي تاريخ هـو، جـنهـن پـيــٽ تــي پـٿر ٻـڌي، سڄي حياتي ٿر جي غريب ۽ اٻوجهه ماڻهن جي خدمت ڪندي گذاري. +هو اخبارن جي دفترن ۾ ذاتي طور وڃي صحافين کي ٿر جي مسئلن کان آگاهه ڪندو هو. +جڏهن ٿر ۾ ڏڪر پوندو هو ته مسڪين جهان خان ٿرين کي وٺي اچي آفيسرن سان ملائيندو هو ۽ انهن جي امداد ۾ واهر ڪندو هو. +دوائون، ڪپڙو ۽ اناج هٿ ڪري حقدارن تائين پهچائيندو هو. +هو ٿر جي مسـڪـيـن ۽ اڻـپـڙهيـل اٻـوجهـن- مسلمانن توڙي ڀيلن، ڪولهين ۽ مينگهواڙن جا مسئلا حل ڪرائڻ لاءِ هر هنڌ حاضر رهندو هو. +ڪورٽ هجي يا ٿاڻو، آفيس هجي يا زمينداري اوطاق، هو هر جاءِ تي غريب ٿرين جي حقن لاءِ ويندو هو ۽ ڪم ڪرائڻ کان سواءِ اُٿندو ئي نه هو. +مسڪين جهان خان کوسي جي شخصيت تي روينيو کاتي جي مختيارڪار محمد بخش مجنون مرحوم هڪ ڪتاب ’مسڪين جهان خان کوسو‘ لکي، سندس سوانح حيات کي اجاگر ڪيو آهي. +هي ڪتاب مسڪين جي حياتيءَ ۾ ئي ڇپيو هو، جيڪو سنڌي ادب ۾ سوانح عمريءَ جي صنف ۾ اهم حيثيت رکي ٿو. +شڪل شبيه. +ڪتاب ’مسڪين جهان خان کوسو‘ جو ليکڪ مجنون مرحوم مسڪين جي شخصيت جو نقشو چٽيندي لکي ٿو ته: ”ڪروڙڍ، قد درميانو، جسم جو جانٺو، موڪري ماٺيڻي منهن تي سفيد سهڻي ڇاپونئي سونهاري اڇي جهڙي ٻُوهه، مٿو اڪثر اگهاڙو، ڪڏهن ڪڏهن سياري ۾ مُلن واري برقي ٽائيپ ٽوپي يا اونهاري ۾ کجيءَ واري مولانا ڀاشاني ٽوپي، مليشيا جا ڪپڙا، سي به ميل ۾ ڪِچ، هڪ دفعو پائڻ کان پوءِ سج کٽي يا ٻج کٽي، پاڻيهي ڳري سڙي پنهنجي جان ڇڏائن ته واهه، نه ته ٻيو ٿيو خير، ساڄي ڪلهي تي پٺارڪ ڪتابن ۽ اخبارن جي، کاٻيءَ ڪڇ ۾ ٻه ٽي سير اخبارن جو پلندو، هٿ ۾ مس ڪپڙيءَ کڙين ۾ ڀڄي سپاٽا ٿي ويل سليپرن سان کرٿ کرٿ ڪندو، مٽيءَ جي اڻ مئي کِههَ اڏائيندو، ٿرين جا ولرن جا ولر پويان لايو، ڪنهن آفيس ڏانهن واڪيندي ڪو ماڻهو ڏسو ته پڪ سمجهو اهو مسڪين جهان خان کوسو آهي“. +مٺالي ڪردار. +مسڪين جهان خان مهينن جا مهينا مسڪينن جي مدد لاءِ گهر کان ٻاهر رهندو هو، پوءِ ڀلي ته ٻچا پيا سندس صورت لاءِ ترسن، سندس گهر موٽڻ جو سبب مٽ مائٽ جو موت يا زوريءَ غريبن جي گهيري مان کنڀي کڻي اچڻ هوندو هو، ورنه پاڻمرادو موٽڻ مشڪل هوس. +سندس سماجڪ سڌار جذبو پڇاڙيءَ تائين قائم رهيو، +مڃتا. +مسڪين جهان خان کوسي جي شاندار سماجي خدمتن جو پنهنجن ته قدر نه ڪيو، آمريڪن بائيو گرافيڪل انسٽيٽيوٽ 1996ع ۾ عالمي اوارڊ ’گولڊ رڪارڊ آف اچيومينٽ‘ لاءِ کيس حقدار قرار ڏنو ويو. +وفات. +پڇاڙيءَ ۾ هڪ ڊگهي بيماريءَ ۾ مبتلا ٿي پيو، جنهنڪري 23 جولاءِ 1980ع تي ڄامشوري اسپتال ۾ وفات ڪيائين، کيس زندگيءَ ۾ ته سک نصيب ڪو نه ٿيو، پر مرڻ وقت به سندس ڪو اوهي واهي نه ٿيو، اها ڪيڏي نه قومي بي حسي آهي، جو پورا ٻه ڏينهن سندس لاش اسپتال جي سردخاني ۾ پيو رهيو، آخر ڊاڪٽرن جي ذاتي ڪوششن سان سندس لاش ٿرپارڪر جي انتظاميا تائين پهچايو ويو ۽ 25 جولاءِ 1980ع تي ننگرپارڪر جي ڀرسان ديسين جي قبرستان ۾ گوڙدرو نئن جي کاٻي ڪناري ۽ ڪارونجهر جبل جي هنج ۾ دفن ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29524.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29524.txt new file mode 100644 index 0000000..bcf1934 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29524.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +علم جوتش +علم جوتش, اسٽرونامي يا علم فلڪيات موجب آسمان تي موجود تارن يا تارن جي ميڙن (ڪهڪشائن) مان جيڪي ڌرتيءَ کي ويجها آهن ۽ انهن جي ڪشش ثقل ۽ روشني جي شعائن جا اثر زمين تي موجود ماحول تي پڻ پون ٿا. +جنهن سبب ڌرتي جي موسمن تي اثر پوي ٿو. +انهن تارن يا تارن جي ميڙ کي هندي ۾ نکشتر ، انگريزي ۾ گليڪسي، عربي ۾ برج يا ساعت ۽ سنڌي ۾ نکٽ چيو وڃي ٿو. +نکٽن ۽ سنبت وڪرمي سال جي لاڳاپي بابت علم نجوم اسٽرونامي جي ماهرن جو چوڻ آهي ته ، سنبت وڪرمي سال جي هر تاريخ تي روزانو هڪ ڌار نکٽ ( تارن جو ميڙ ) جو ڌرتي تي اثر پوي ٿو، جڏهن ته هر مهيني جي موسم تي هڪ نکٽ ( تارن جو ميڙ ) جي لاڳيتا 14 ڏينهن اثر هلي ٿو. +انهي حساب سان هر مهيني جي موسم تي ٻن يا ٽن نکٽن جي روشني جي شعاعن ، ڪشش ثقل جو زميني ماحول تي اثر ٿئي ٿو. +باقي ٽن نکٽن ( تارن جي ميڙ ) جا اثر ڌرتي تي ڪڏهن ڪڏهن ٻين نکٽن سان گڏ ٿين ٿا. +اهي منفرد نکٽ ( تارن جا ميڙ ) اڀچت ، اترا پادريدا ۽ ريوتي آهن. +اهڙا ڌرتي تي اثر رکندڙ نکٽ هاڻي جي جديد تحقيق موجب لکن جي تعداد ۾ ٿي سگهن ٿا. +پر قديم تحقيق ۽ ويدن موجب 28 نکٽ (تارن جا ميڙ ) هن ڪائنات ۾ موجود آهن. +جن جا اثر سنبت وڪرمي سال جي مهينن ۽ تاريخن تي ٿين ٿا. +انهن جا نالا هي آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29538.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29538.txt new file mode 100644 index 0000000..ddac610 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29538.txt @@ -0,0 +1,156 @@ +شيخ عبدالمجيد سنڌي +شيخ عبدالمجيد سنڌي، سنڌ جو اهو مقتدر ۽ نامور قومي سياستدان هو، جنهن ننڍي کنڊ ۽ خاص ڪري سنڌ جي سياسي ۽ سماجي تاريخ تي پنهنجي علم، دانائيءَ ۽ بصيرت جا اڻمٽ نقش ڇڏيا آهن ۽ سندس خدمتون سنڌي قوم صدين تائين وساري نه ٿي سگهي. +سائين جي. +ايم. +سيد، پنهنجي ڪتاب ’جنب گذاريم جن سين‘ ۾ شيخ صاحب لاءِ لکيو آهي ته مرحوم غلام محمد ڀرڳڙيءَ جي وفات کانپوءِ سنڌ جي زميندار ۽ وڪيل طبقي جي اڪثر سياستدانن لالچ ۽ خودغرضيءَ ۾ وڪامجي، ظالم جي رعب، دٻدٻي ۽ دڙڪي کان هيسجي، قوم کي وساري ڇڏيو هو. +ان وقت هي (شيخ عبدالمجيد سنڌي) واحد فرد هو، جو گذريل ڪيترن سالن جي سياسي عرصي ۾ نه ڪنهن طاغوتي طاقت کان ڊڄي حق گوئيءَ کان ڪناره ڪش ٿيو ۽ نه وري عهدن جي لالچ، پئسي جي حرص، عزت جي بک ۽ فاقاڪشيءَ جي تڪليف کيس گمراهه ڪري سگهيا. +هي صاحب گذر جي تنگي، عوام جي بي قدري ۽ حڪومت جي مخالفت جي باوجود پنهنجو آواز بلند ڪندو رهيو. +سنڌ جي اڪثر سياستدانن جا عمدا ڪارناما تارازيءَ جي هڪ پڙ ۾ وجهبا ۽ شيخ صاحب جا ٻئي پڙ ۾، ته شيخ صاحب جو پاسو سوايو ٿي ويندو. +خانداني پس منظر. +شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ جا وڏا اصل سيوهڻ کان لڏي ٺٽي ۾ اچي ويٺا هئا. +هو قانون گو، عامل ڪٽنب جي نرياڻي پاڙي مان هو. +سندس والد ديوان ليلارام، روينيو کاتي ۾ ملازم هو. +سندس والده جو نالو ليلان هو. +سندن گهر ٺٽي شهر جي تندسر محلي ۾ هو، جتي ليلارام ۽ سندس ٻه ڀائر ڪٽنب سميت رهندا هئا. +اصل نالو. +شيخ عبدالمجيد جو اصل نالو ڄيٺانند هو ۽ پاڻ تاريخ 7 جولاءِ 1889ع مطابق 8 ذوالقعد 1306هه، آچر ڏينهن جنم ورتو. +شيخ صاحب پنهنجي والدين جو چوٿون ٻار هو. +سندس وڏي ڀيڻ اڳ ئي گذاري وئي هئي، ٻي وڏي ڀيڻ جو نالو ڪرشنا هو، جڏهن ته سندس وڏي ڀاءُ جو نالو گيانچند هو. +تعليم. +شيخ صاحب کي ٺٽي جي ورنيڪيولر اسڪول ۾ پهرئين ڪلاس ۾ داخل ڪيو ويو، ستت ئي ديوان ليلارام کي پنهنجي ننڍي ڀاءُ ديوان ٽلو مل سان گڏ ڪراچيءَ وڃڻو پيو، ڇاڪاڻ ته روينيو کاتي جي ملازمت مان رٽائر ڪرڻ کانپوءِ کيس ڪراچي ميونسپالٽيءَ ۾ تپيداري ڏني وئي هئي. +ڪراچيءَ ۾ سندن رهائش کاريدر جي علائقي ۾ هئي. +ڪراچيءَ ۾ شيخ صاحب کي بولٽن مارڪيٽ جي هڪ پرائمري اسڪول ۾ داخل ڪيو ويو. +شيخ صاحب اسڪول ۾ پنهنجي ڪلاس ۾ تمام هوشيار، محنتي ۽ پابند شاگرد هو. +انهن ئي ڏينهن ۾ ڪراچيءَ ۾ پليگ جي بيماري منهن ڪڍيو، جنهنڪري ڪيترا موت ٿيا. +ان حالت ۾ ماڻهن ڪراچيءَ مان لڏڻ شروع ڪيو. +شيخ صاحب جا ٻه سئوٽ به ان وبا جو شڪار ٿي گذاري ويا. +سندس خاندان کاريدر واري جاءِ ڇڏي باٿ آئلينڊ واري جڳهه ۾ منتقل ٿي ويو. +ان وقت ڪراچي ميونسپالٽيءَ ۾ ٺٽي جي عاملن جو وڏو اثر رسوخ هو. +انهن ڪراچيءَ ۾ پنهنجي جدا ڪالوني جوڙائي، جيڪا اڄ به ٺٽائي ڪمپائونڊ جي نالي سان مشهور آهي. +پليگ جي وبا وقت ديوان ليلارام پنهنجن ٻنهي فرزندن- گيانچند ۽ ڄيٺانند کي پنهنجي ڀيڻويي ايسرداس وٽ ميرپور ساڪري موڪلي ڇڏيو، جيڪو ان وقت اتان جو مختيارڪار هو. +ميرپور ساڪري ۾ ٻئي ڀائر ڪجهه عرصي تائين تعليم حاصل ڪندا رهيا، جتان وري کين ٺٽي ۾ اچڻو پيو ۽ اسڪول ۾ داخلا وٺڻي پئي. +ديوان ليلارام 1905ع ۾ وفات ڪري ويو، جنهنڪري سندس ڪٽنب جي پالنا جو بار سندس ڀائرن ۽ ڀيڻويي جي ڪلهن تي پيو. +1905ع ۾ شيخ صاحب جي وڏي ڀاءُ کي ڪراچي ميونسپالٽيءَ ۾ نوڪري ملي وئي، جنهنڪري شيخ صاحب کي پڻ وڌيڪ تعليم حاصل ڪرڻ جي سلسلي ۾ ڪراچيءَ وڃڻو پيو، جتي کيس اين. +وي هاءِ اسڪول ۾ ڇهين جماعت ۾ داخل ڪرايو ويو. +طبيعت. +سندس طبيعت جو لاڙو ننڍپڻ کان وٺي حق جي ڳولا طرف رهندو هو. +هميشه پنڊتن ۽ بزرگن جي مجلسن ۽ صحبتن جو خواهشمند هوندو هو. +سندس اسلام ڏانهن راغب ٿيڻ جو پسمنظر بيان ڪندي جي. +ايم. +سيد شيخ صاحب جي زباني ٻُڌل هيٺيان ٽي واقعا بيان ڪيا آهن: +شيخ صاحب ننڍپڻ کان وٺي حق ۽ سچ جو ڳولائو هو. +سندس خاندان جيتوڻيڪ مذهبي قسم جو هو، پر ٻارن کي ڪا باقاعدي مذهبي تعليم نه ڏني ويندي هئي، سندس خاندان اصل سناتن ڌرم جو پوئلڳ هو، پر عملي طور سڀئي آريا سماج جا پوئلڳ هئا. +بهرحال مذهبي تعليم نه هئڻ جي باوجود شيخ صاحب پنهنجن دوستن سان گڏجي مندرن ۾ پوڄا پاٺ لاءِ ويندو هو، سندس طبيعت ۾ اسلام ڏانهن لاڙو اسڪول جي زماني کان ئي ٿيو. +مسلمان ٿيڻ. +جڏهن شيخ صاحب مئٽرڪ پاس ڪئي ته مسٽر ڏيپچند اوجها وڪيل وٽ وڃي ڪلرڪ ٿي ڪم ڪرڻ لڳو. +ان زماني ۾ منجهس مذهبي تعصب جي خلاف ردعمل پيدا ٿيڻ لڳو. +سنڌ مذهبي رواداريءَ جو ملڪ هو، پر ان دور ۾ سياسي اثرن هيٺ آريا سماجي هڪ طرف هندو مذهب کي زور وٺائڻ لاءِ پرچار ڪرڻ لڳا هئا ته ڪن مسلمان مولوين وري سندن رد ۾ تبليغ شروع ڪئي هئي. +شيخ صاحب جيئن ته هڪ هندو گهر ۾ پيدا ٿيو هو، ان ڪري سندس دل ۾ اهڙي ماحول خلاف ردعمل پيدا ٿيو. +ان دور ۾ ميونسپل آڪٽراءِ جي ڪلارڪ تاج محمد مير محمد بلوچ سان سندس وڏي ڀاءُ گيانچند جي معرفت واقفيت ٿي، جنهن سان هن اسلام جي خلاف هندن جو نقطه نظر پيش ڪيو، جنهن تي هن شيخ صاحب کي اسلام جي خوبين کان واقف ڪرڻ شروع ڪيو. +سندس دل دنيائي خيال ۾ ڪو انقلابي قدم کڻڻ لاءِ تيار بيٺي هئي، رڳو ان کي عملي جامو پارائڻ جي دير هئي. +10 فبروري 1908ع تي هن اوچتو فيصلو ڪيو ته هو مسلمان ٿيندو. +نوڪريءَ تان استعيفا ڏئي مليل پگهار جا پئسا وهاڻي هيٺان رکي، چٺي رکي، حيدرآباد ۾ مرحوم شيخ عبدالرحيم وٽ وڃي نڪتو. +پئسا ان ڪري گهر ڇڏي ويو ته متان ڪو سمجهي ته پئسن جي لالچ تي مسلمان ٿيو آهي. +شيخ عبدالرحيم انهن ڏينهن ۾ نوجوان تعليم يافته هندن کي مسلمان بنائڻ جي مهم ۾ رڌل هو، هن کيس مسلمان ڪري سندس نالو عبدالمجيد رکيو ۽ کيس مهيني ٻن لاءِ لُڌياني طرف موڪلي ڇڏيو، جتان شيخ صاحب موٽي ڪراچي آيو، پر اتي حالتون سازگار نه ڏسي حيدرآباد ۾ اچي رهڻ لڳو. +انهن ڏينهن ۾ رئيس غلام محمد خان ڀرڳڙيءَ ’الامين‘ اخبار جاري ڪئي هئي، هن شيخ عبدالمجيد کي ايڊيٽر ڪري رکيو. +اڳتي هلي رئيس غلام محمد خان کيس پنهنجو سياسي ڪمن لاءِ سيڪريٽري مقرر ڪيو ۽ 1914ع کان 1916ع تائين شيخ صاحب انهن ڪمن کي سنڀاليندو رهيو. +سياست. +ان کان اڳ، مولانا عبيدالله سنڌيءَ ملڪ جي آزاديءَ خاطر جڏهن ڪم ڪرڻ شروع ڪيو ۽ جنگ شروع ٿيڻ بعد انگريزن کيس گرفتار ڪرڻ چاهيو ته هو چند دوستن سان گڏ سرحد ٽپي افغانستان وڃي پهتو، جتان هندستان جي سياسي ڪارڪنن سان رابطي قائم رکڻ خاطر وقت بوقت خط و ڪتابت پيو ڪندو هو. +ان وقت مولانا سنڌيءَ هڪ خط ريشمي رومال تي لکي، قميص جي اندران سبي، هندستان موڪليو، جيڪو پڪڙجي پيو. +اُهو بعد ۾ ’سلڪ ليٽر منصوبي‘ جي نالي سان مشهور ٿيو، اُن ۾ ڄاڻايل ڪارڪنن يا واسطي رکندڙ ماڻهن مان شيخ عبدالمجيد کي به هڪ سمجهي، ڪيس هلائي، 1916ع ۾ گرفتار ڪري رتناگري جيل ۾ رکيو ويو. +جيل دوران ئي کيس نياڻي ڄائي، پر سندس گهر واري گذاري وئي. +اها خبر جڏهن شيخ صاحب کي جيل ۾ پهچائي کانئس پڇيو ويو ته ڇا هو پيرول تي آزاد ٿي جيل کان ٻاهر اچي پنهنجي رفيقه حيات جو آخري ديدار ڪرڻ پسند ڪندو ته هن اهو چئي انڪار ڪيو ته اسلام جي هڪ سچي سپاهيءَ جو پهريون رشتو الله جي خوشنودي آهي ۽ جيڪڏهن الله کي اهو منظور هو ته منهنجي پياري بيگم مون کي جدائيءَ جو داغ ڏئي آخرت جو سفر اختيار ڪري ته ان لاءِ رب جي رضا تي قائم ۽ شاڪر رهڻ مناسب آهي. +شيخ صاحب جيل ۾ ٽي سال رهيو، جتان فبروري 1919ع ۾ آزاد ٿيو، پر سگهو ئي مٿس ٻيو ڪيس احمدآباد ستياگرهه جي ڏينهن ملهائڻ ڪري، مکي ڄيٺانند، ڊاڪٽر چوئٿرام، سوامي گووند آنند ۽ ڄيٺمل پرسرام سان گڏ داخل ڪيو ويو، جو بعد ۾ ٽن مهينن کانپوءِ سرڪار تنبيهه ڏيڻ بعد ڪڍائي ورتو. +شيخ صاحب 7 کان 9 فبروري 1920ع واري لاڙڪاڻي ۾ منعقد ٿيل خلافت ڪانفرنس ۾ شرڪت ڪئي، جتي سندس جي. +ايم. +سيد سان واقفيت ٿي ۽ سن ۾ 17 مارچ 1920ع تي سڏايل خلافت ڪانفرنس ۾ هن به ٻين ڪيترن سياستدانن سان گڏ شرڪت ڪري پرجوش تقرير ڪئي، ان کانپوءِ سگهو ئي، خلافت تحريڪ جي سلسلي ۾ مٿس ڪيس هلائي، 1121 پ. +ق هيٺ کيس ٻن سالن جي سزا ڏني وئي، جيڪا ڪاٽي، 23 جون 1923ع تي آزاد ٿي وري اچي خلافت ۽ ملڪ جي آزاديءَ جي ڪمن ۾ حصو وٺڻ لڳو. +حڪومت ناراض ٿي کانئس 12 مهينن لاءِ سياسي سرگرمين کان پري رهڻ جي ضمانت گهري، جيڪا نه ڏيڻ ڪري وري به کيس 12 مهينن لاءِ جيل اماڻيو ويو، جتان ڊسمبر 1924ع ۾ آزاد ٿيو. +ان وچ ۾ مهاتما گانڌيءَ جي سول نافرماني تحريڪ بند ڪرڻ، هندو مسلم اختلاف پيدا ٿيڻ ۽ ترڪن جي خلافت کي ختم ڪرڻ سبب ملڪي فضا بدلجي چڪي هئي ۽ سياسي ڪارڪنن پنهنجو ڌيان سماجي ڪمن طرف موڙي ڇڏيو هو. +شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ به زياده تر وقت هيٺين ٽن ڪمن ۾ صرف ڪيو: +شيخ صاحب الوحيد کي مسلمانن جي بيداري ۽ تنظيم لاءِ هڪ ادارو بنائي ڇڏيو. +سنڌ مان ڪيترا نوجوان ڪارڪن ان ۾ اچي گڏ ڪيائين. +شيخ عبدالسلام، مير الهبخش خان ٽالپر، قاضي خدابخش (موري وارو)، قاضي عبدالرحمان، دين محمد عليگ، مولانا دين محمد وفائي سڀ هن اداري جا سرگرم ڪارڪن ٿي ڪم ڪرڻ لڳا. +عملي سياست. +خلافت تحريڪ جي وقت ۾ شيخ صاحب جي مولانا محمد علي جوهر ۽ مولانا شوڪت عليءَ سان واقفيت پيدا ٿي هئي، ان ڪري کيس ٻاهر هندستان جي وڏن سياسي جلسن ۾ گهرائڻ جي ڇڪ ٿيڻ لڳي. +ان ڏس ۾ شيخ صاحب جن مکيه اجلاسن ۾ حصو ورتو يا نمائندگي ڪئي، تن مان ڪي هيٺ ڏجن ٿا. +سنڌ جي بمبئيءَ کان جدائيءَ تائين شيخ صاحب بمبئي ڪائونسل ۾ سنڌ جي عوام جي نمائندگي ڪندو رهيو. +جيتوڻيڪ سنڌ جا اڪثر ميمبر شخصي غرضن، عهدن ۽ لالچن خاطر قومي سوالن ۾ اکيون پوري سرڪار جو ساٿ ڏيندا آيا. +سنڌي مسلمانن جي ليڊر سر شاهنواز ڀُٽي بمبئيءَ کان سنڌ کي جدا ڪرڻ جي سوال تي صوبائي رفارمس ڪميٽيءَ آڏو ان جي خلاف ووٽ ڏنو. +صرف ميران محمد شاهه اختلافي نوٽ ۾ سنڌ جي جدائيءَ جي حمايت ڪئي. +آخر 1937ع ۾، جڏهن 1935ع واري آئين مطابق سنڌ کي ڌار صوبو تسليم ڪيو ويو ۽ سنڌ اسيمبليءَ جون پهريون چونڊون ٿيون ته سر شاهنواز ڀُٽي کي سندس گهر واري تڪ ۾ گورنر جي صلاحڪار هئڻ جي باوجود شيخ عبدالمجيد سنڌي شڪست ڏيڻ ۾ ڪامياب ٿيو. +هو سنڌ آزاد پارٽيءَ جي ٽڪيٽ تي اميدوار بيٺو هو، جنهن پارٽيءَ جا ٽي ميمبر چونڊجي آيا. +هڪ شيخ عبدالمجيد سنڌي، ٻيو محمد يوسف چانڊيو ۽ ٽيون پير غلام حيدر شاهه بلڙيءَ وارو. +پر چونڊن کانپوءِ اهي ڦري وڃي سرڪار جي طرف ٿيا، شيخ صاحب سر غلام حسين هدايت الله کان مسلم ليگ ۾ اچڻ جو واعدو وٺي سندس طرفدار ٿيو، ان کانپوءِ هو سمورو وقت مسلم ليگ جو سرگرم ڪارڪن رهندو آيو. +1938ع ۾ مسلم ليگ جي ڪراچيءَ ۾ شاندار ڪانفرنس منعقد ٿي، جنهن جي سڏائڻ ۾ شيخ صاحب جو وڏو هٿ هو. +هيءَ ڪانفرنس جناح صاحب جي صدارت هيٺ ٿي هئي، جنهن ۾ سر سڪندر حيات، فضل الحق، سردار اورنگزيب، سر سعدالله خان، نواب اسماعيل خان، چوڌري خليق الزمان وغيره شريڪ ٿيا هئا. +شيخ صاحب هن ڪانفرنس ۾ هڪ ٺهراءُ پيش ڪيو، جيڪو ’پاڪستان‘ لاءِ پهريون ٺهراءُ چئجي ته بجا آهي. +ان کانپوءِ مسلم ليگ مخالفت ۾ رهي. +جڏهن 1969ع ۾ سکر جي مسجد منزل گاهه تان فساد ٿيا ته هندن مصلحت سمجهي مسلم ليگ کي وزارت ۾ آندو، جنهن ۾ مير بنده علي خان، شيخ عبدالمجيد سنڌي، خانبهادر کهڙو ۽ جي. +ايم. +سيد مسلمان وزير هئا. +شيخ صاحب جي هٿ ۾ مالي کاتو ۽ بعد ۾ تعليم کاتو رهيو. +ان وقت پاڻ آل انڊيا مسلم ليگ جي ورڪنگ ڪاميٽيءَ تي هڪ سال لاءِ ميمبر هو. +پوءِ جي حالتن هيٺ جڏهن هن ڏٺو ته مسلم ليگ انگريزن جي نمڪ پرورده ۽ خودمطلب، سرمائيدارن جي خودغرضيءَ جو آکاڙو بڻجي چڪي آهي، تڏهن ان مان استعيفا ڏئي ڌار ٿي ويو. +سائين جي. +ايم. +سيد وارا به سگهو ئي مسلم ليگ مان ٻاهر نڪري آيا، پوءِ مسلم ليگ کان ٻاهر سمورين مسلمان پارٽين کي گڏڻ لاءِ جيڪا ڪوشش ٿي، شيخ صاحب ان جي اڳواڻن سان ڪجهه وقت شامل رهيو. +اڳتي هلي آل انڊيا آئيني مسئلن تي هڪ تجويز پيش ڪيائين، جنهن تي ان وقت جي اختلافن سبب ڪنهن به ڌيان نه ڏنو. +جيڪڏهن ان کي قبوليو وڃي ها ته برصغير جي ورهاڱي کانپوءِ به ڀارت ۽ پاڪستان جي وچ ۾ موجوده اختلاف نه رهن ها. +اها تجويز هيءَ هئي ته هڪجيترن ووٽن تي ٻئي يونينون هڪ ڪنفيڊريشن ۾ رهن. +پاڪستان بنجڻ کانپوءِ شيخ عبدالمجيد سنڌي حڪومت سان بنا لالچ جي سهڪار ڪرڻ جو جي. +ايم. +سيد سان گڏجي اعلان ڪيو، پر حڪومت جي صاحبن طاقت جي نشي ۾ ان جو ڪو به جواب نه ڏنو. +1949ع ۾ آل پاڪستان عوامي جماعت، خان عبدالغفار خان جي اڳواڻيءَ هيٺ ٺهي، سنڌ ۾ ان جي شاخ جو صدر شيخ عبدالمجيد سنڌي ٿيو، پوءِ 1953ع ۾ سنڌ اسيمبليءَ جي چونڊ وقت عوامي محاذ جماعت ٺهي ته شيخ صاحب ان جو به صدر رهيو. +اڳتي هلي جڏهن سنڌ کي پنجاب سان گڏي ونيونٽ قائم ڪيو ويو، تڏهن شيخ صاحب هڪ ڪتاب لکيو ۽ ’اينٽي ونيونٽ ڪانفرنس‘ گهرائي، جنهن جي سنڌ برانچ جو صدر به شيخ صاحب هو. +بعد ۾ لاهور ۾، پاڪستان نيشنل عوامي پارٽي قائم ٿي، جنهن جو خان عبدالغفار خان صدر ٿيو ۽ ان جي سنڌ شاخ جو شيخ صاحب صدر چونڊيو ويو. +آخر ۾ جڏهن مولانا عبدالحميد ڀاشاني عوامي ليگ کان ڌار ٿيو ۽ ان جي مشوري سان ڊاڪا ۾ ڪنوينشن سڏائي، آل پاڪستان نيشنل عوامي پارٽي ٺاهي وئي، تڏهن شيخ صاحب ان جو مرڪزي نائب صدر ۽ سنڌ شاخ جو صدر ٿيو. +خان عبدالغفار خان ۽ مولانا ڀاشاني براعظم هند پاڪ جا بهترين سياسي اڳواڻ، سڀ کان گهڻي قرباني ڏيڻ وارا ۽ محبوب عوامي ليڊر هئا، جن جي فهم ۽ فراست جو هرڪو قائل هو، پر اهي به شيخ صاحب جي صلاح کي هر سياسي مسئلي لاءِ ضروري سمجهندا هئا. +ايم. +سيد شيخ صاحب بابت لکي ٿو ته، ”منهنجي حالت اها هئي جيڪا حضرت عمر رضه، حضرت علي عليه السلام بابت ظاهر ڪئي هئي ته علي عه نه هجي ها ته عمر رضه گمراهه ٿي وڃي ها. +جيڪڏهن شيخ صاحب جي صلاح ۽ رهبري مونکي نصيب نه ٿئي ها ته مون کان ڪيتريون وڏيون غلطيون ٿي وڃن ها، جن جو ازالو ڪرڻ مشڪل ٿي پوي ها. +جڏهن 1958ع ڌاري شريف ڪميشن سنڌي ٻوليءَ کي پرائمريءَ تائين محدود ڪرڻ جي سفارش ڪئي هئي ته ان خلاف سنڌ جي اديبن، قومي ڪارڪنن، شاگردن ۽ استادن وڏي جدوجهد هلائي. +ان وقت سنڌي ادبي بورڊ جي اعزازي سيڪريٽري محمد ابراهيم جويي هڪ پريس بيان تيار ڪيو، جنهن ۾ گهر ڪيل هئي ته ”سنڌي زبان جي اصلوڪي حيثيت بحال ڪئي وڃي. +“ حيدرآباد جي مختلف شخصيتن کان ان بيان تي صحيحن وٺڻ جو ڪم تنوير عباسيءَ تي رکيو ويو ۽ ڪراچيءَ جي اڳواڻن کان صحيحن وٺڻ جو ڪم غلام رباني آگري تي رکيو ويو. +ڪراچيءَ ۾ سڀ کان اڳ جن ماڻهن ان بيان تي صحيحون ڪيون، تن ۾ سيد امير حيدر شاهه ولد جي. +ايم. +سيد (ميمبر قومي اسيمبلي)، رئيس غلام مصطفي ڀرڳڙي، شيخ عبدالمجيد سنڌي ۽ پيرزادو عبدالستار شامل هئا. +اڳتي هلي سنڌ دوستن جي اها تحريڪ ڪامياب ٿي ۽ ايوب خان کي آڪٽوبر 1962ع ۾ پنهنجو فيصلو واپس وٺڻو پيو. +شيخ صاحب ونيونٽ واري زماني ۾ صدارتي چونڊن ۾ ايوب خان جي مقابلي ۾ محترمه فاطمه جناح جي مدد ڪئي ۽ مٿس پاڪستان جي مکيه اڳواڻن سان گڏ بغاوت جو ڪيس داخل ڪيو ويو. +باوجود ان جي هو ونيونٽ کي ٽوڙائي، سنڌ جي صوبائي خودمختياري وٺي ڏيڻ، جمهوري آئين بحال ڪرڻ ۽ بنيادي انساني حقن حاصل ڪرڻ لاءِ جدوجهد ڪندو رهيو. +هن جا سنڌ جي سياستدانن ۾ سائين جي. +ايم. +سيد، حيدر بخش جتوئي، قاضي فيض محمد ۽ ٻين سان بهترين تعلقات هئا. +هو زندگيءَ جي آخري لمحن تائين ونيونٽ جو سخت مخالف رهيو. +1969ع ۾ سڪرنڊ هاري ڪانفرنس ۾ بيماريءَ جي باوجود شرڪت ڪئي هئائين. +بهرحال شيخ انهن خوشنصيب سياستدانن مان هو، جن پنهنجي زندگيءَ ۾ ونيونٽ کي ٽٽندي ڏٺو. +زندگيءَ جي آخر لمحن ۾ شيخ صاحب، پنهنجن جي بيقدري ۽ زماني جي ناسازگاريءَ سبب ذهني طرح پريشان رهيو ۽ سندس ڪجهه وقت ذهني توازن به ٺيڪ نه رهيو. +جڏهن به ڪي نوجوان ساڻس مـلـڻ ويندا هئا، ته کـين چوندو هو ته اسان کي جيڪي ڪرڻو هو سو ڪري چڪا سين، هاڻي اسان جون سموريون اميدون اوهان نوجوانن جي نسل سان وابسته آهن. +ابا، مان نااميد ناهيان، منهنجون اوهان ۾ ئي اميدون آهن. +باوجود ان جي سندس موجودگي سنڌ جي قومي ڪارڪنن لاءِ اتساهيندڙ رهي. +سائين جي. +ايم. +سيد آخري وقت تائين سندس ساٿي رهيو. +خان محمد پنهور، شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ بابت سنڌي پبليڪيشن جي شيخ عبدالمجيد سنڌي نمبر کانسواءِ سندس زندگيءَ تي هڪ ڪتاب ’ٻري جن ٻاري‘ ۽ شيخ صاحب جي الوحيد ۾ ڇپيل ڪالمن تي مشتمل ڪتاب ’نعره مستانه‘ پڻ ڇپائي پڌرو ڪيو. +تصنيفون. +شيخ عبدالمجيد سنڌي پنهنجي زندگيءَ ۾ سياسي مصروفيتن سان گڏ تصنيف ۽ تاليف جو ڪم به جاري رکيو. +سندس ڇپيل تصنيفون هن ريت آهن: +وفات. +24 مئي 1978ع تي، اربعا جي ڏينهن صبح جو پوڻين ستين بجي سول اسپتال حيدرآباد جي پرائيويٽ وارڊ جي 14 نمبر ڪمري ۾ برصغير جي 90 سالا تاريخ جي هڪ باب جي پڄاڻي شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ جي هن فاني دنيا مان لاڏاڻي سان ٿي ۽ هي سياست ۽ صحافت جو سورج هن دنيا مان هميشه لاءِ غروب ٿي ويو. +سندس وفات تي ملڪ ۽ سنڌ جي پريس اداريا لکيا. +شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ جي دوست سائين جي. +ايم. +سيد ڪوشش ڪئي ته کيس مڪليءَ تي مخدوم معين ٺٽويءَ جي ڀرسان دفن ڪيو وڃي، پر مقامي انتظاميا اهڙي اجازت نه ڏني ۽ شيخ صاحب کي مخدوم محمد هاشم ٺٽويءَ جي مزار جي ڀرسان مڪليءَ ۾ دفن ڪيو ويو. +شيخ صاحب جي تربت ڪاشيءَ جي سرن سان، شيخ عبدالمجيد اڪيڊميءَ جي سيڪريٽري خان محمد پنهور جوڙائي، جنهن جو ڪتبو هن ريت لکيل آهي: +الا! +ڏاهي مَ ٿيان، ڏاهيون ڏک ڏسن (لطيف) +هتي سنڌ جو سڄاڻ ۽ سورهيه سپوت شيخ عبدالمجيد سنڌي دفن آهي، جيڪو ايندڙ سمورن نسلن لاءِ حق ۽ اصول، دانائيءَ ۽ دليري، جدوجهد ۽ قربانيءَ جو اهڃاڻ رهندو. +اولاد. +شيخ صاحب کي ٽي پٽ هئا: محمد انور، محمد خالد ۽ محمد طارق. +محمد انور شيخ، ڪراچيءَ ۾ ايس. +ايم هو ۽ حڪومت طرفان جيڪي 303 آفيسر ڪڍيا ويا هئا، تن ۾ انور شيخ کي به ڪڍيو ويو ۽ بعد ۾ هو ملڪ ڇڏي آمريڪا هليو ويو، جتي نيويارڪ ۾ سالسيٽر (وڪيل) رهيو. +جڏهن ته ٻيو پٽ ميجر خالد شيخ سنڌ جو ڊي. +آءِ. +جي رهيو ۽ سنڌ رائيس ڪارپوريشن جو چيئرمئن ٿي رٽائر ٿيو. +ٻئي ڪافي عرصو ٿيو ته گذاري ويا آهن، جڏهن ته شيخ صاحب جو ٽيون نمبر فرزند طارق شيخ ڪجهه وقت سرڪاري ملازم رهيو ۽ هن وقت ڪراچيءَ ۾ رهي ٿو. +شيخ صاحب کي ٻن نياڻين جو اولاد هو، جن مان هڪ ڊاڪٽر محمد اسماعيل شيخ جي گهر واري هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29546.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29546.txt new file mode 100644 index 0000000..8dcd2e8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29546.txt @@ -0,0 +1,231 @@ +ڇٺي +ڇَٺِي (رسم): ٻار ڄمڻ کان ڇهين ڏينهن، ٻار جي ڇٺي ڪبي آهي. +ڇٺيءَ جي رات اوڙي پاڙي جي عزيزن ۽ نياڻين کي سڏيو ويندو آهي. +منگتا فقير ٻار (خاص ڪري پُٽ جي ڄمڻ تي) جي ڄمڻ واري ڏينهن کان دُهل وڄائيندا ۽ مرادون گهُرندا آهن. +کين ڇٺيءَ واري رات لاڳ ملڻ جي وڏي اميد هوندي آهي. +ڇٺي ڌيءَ توڙي پٽ، ٻنهي جي ٿيندي آهي. +ان موقعي تي پاڙي جون زالون گڏجي سهرا ڳائينديون آهن. +ڇٺيءَ جي رات ڳوٺن ۾ ڪٿي ڪٿي مٺو ڀت به رڌو ويندو آهي، جنهن کي ’مٺي ڀت جو ڪنو‘ به چوندا آهن. +بلوچ ۽ سماٽ ذاتين ۾ ڪڻڪ جي ڏاري ۾ ڳُڙ وجهي ڇٺيءَ جو ڀت رڌو ويندو هو، جيڪو ڪن هنڌن تي اڄ به رائج آهي. +سنڌ جي مختلف ذاتين وارا ڇٺيءَ جي ڀت مان بادشاهه پير کي ختمو به ڏيارين. +چانڊيا قبيلي ۾ پٽ جي ڇٺيءَ تي طَهري ڀت ۽ ڌيءَ جي ڇٺيءَ تي ڪونئرو ڀت رڌو ويندو آهي. +سونئڻ جو طريقو. +ڇٺيءَ جي سؤنڻن مهل پنج يا ست زالون گڏجي ڇٺيءَ جا ڳيچ ڳائينديون آهن. +گهڻو ڪري سڄي رات ڳيچن ڳائڻ ۽ سونئڻن ۾ گذارينديون آهن. +ڪن ذاتين ۾ رواج آهي ته ڇٺيءَ واري رات ٻار ۽ ماءُ واري کٽ جي چئني پاون سان هڪ هڪ ڪانوکڙو ڪبو آهي ۽ هر هڪ ڪاني جي ڀرسان هڪ ڇوڪريءَ کي ڳڙ يا مٺائي ڏئي بيهاربو آهي. +ان کان پوءِ زالون انهن ڪانن جي چوڌاري سڳا ويڙهڻ شروع ڪنديون آهن، جڏهن ست تندا پورا ٿيندا آهن، تڏهن هڪ عورت آيت الڪرسي پڙهي کٽ تي دم ڪندي آهي. +هي رواج ڦرڙن، ٿيٻن، ميمڻن، ڪلهوڙن، مرين ۽ خشڪن ۾ عام آهي. +ڇٺيءَ جي موقعي تي ٻار کي نوان ڪپڙا ۽ ڳانا پارائبا آهن. +اڪثر ٻارن ۾ سٺن لڇڻن پيدا ٿيڻ جي مقصد سان ان رات سندس سيرانديءَ کان شاهه جو رسالو، سکيي ۽ مالدار ٿيڻ لاءِ خاطر سون ۽ پئسا به رکندا آهن. +ڪي عورتون ٻارن کي ڪاري سُٽ جا سڳا (ڳانا) ڄنگهن ۽ ٻانهن ۾ به ٻڌنديون آهن ۽ هڪ ڳاني ۾ چانديءَ جو ويڙهه، ڇلو ۽ مڻيو وجهي ٻار جي ڳچيءَ ۾ وجهنديون آهن. +ان کان پوءِ ڍڪڻيءَ ۾ کير ڀري، ٻار جي سيرانديءَ کان رکبو آهي ۽ چونديون آهن ته: ”مائي ڀاڳ ڀري، چڱو ڀاڳ لکجانس. +“ ان موقعي تي دائي هيٺيون سٽون ورجائيندي آهي:
+آيـت الـڪـرســي، ڪـڇ ۾ ڪـمــان،
+لـوهه جـي ڪـنجـي، رڪ جو ڪـوٽ،
+يا الله! +تنهنجي اوٽ، تنهنجي ڪوٽ. +مختلف طريقا. +اتر سنڌ ۾ ڇٺيءَ وقت آيل مائٽ اُن کير ۾ آڱر ٻوڙي ٻار جي نرڙ تي کير جو ڦُڙو لڳائي سندس رکيل نالو اُچاري دعا ڪندا ويندا آهن. +ڇٺيءَ جي رات ڏاڏنگ توڙي ناننگ کان سڀئي مائٽ گڏ ٿيندا آهن ۽ ٻار کي هنج ۾ کڻي ڇٺيءَ جي رسم پوري ڪندا آهن. +سنڌ ۾ ڪن هنڌن تي يا علي تنهنجي اوٽ، تنهنجي ڪوٽ سِٽ به ورجائي ويندي آهي. +جدا جدا قبيلن ۾ ڇٺيءَ جون مختلف رسمون آهن، جيئن ٺٽي ۾ ٻار ڄمڻ جي ڇهين ڏينهن ڇٺي وڏي ڌوم ڌام سان ڪئي ويندي آهي. +ڪن ذاتين ۾ ڇٺيءَ ۾ ڳاڙهو رئو ٻار جي پينگهي مٿان وڌو ويندو آهي. +ڇٺيءَ جي ڏينهن ٻار کي وهنجاري نوان ڪپڙا پهرايا ويندا آهن. +ٻار جي ماءُ به مٿو ڌوئي نوان ڪپڙا پهريندي آهي، ڪي انهيءَ ڇٺيءَ ۾ عقيقو به ڪري ڇڏيندا آهن ۽ ڪي وري ٿورو دير سان چاليهن ڏينهن اندر عقيقي طور ڪنهن جانور جي قرباني ڪندا آهن. +ڇٺيءَ ۾ ناناڻن پاران ٻارڙي لاءِ سوني منڊي چار يا پنج وڳا، رلڪا، وغيره ڏنا ويندا آهن ۽ ٻار جي ماءُ کي به هڪ ٻه وڳا ۽ ٻيو ڪجهه پڄت آهر ڏيندا آهن. +ٻار جي ماءُ کي ڇٺيءَ ۾ هر چهري يا مٺي شيءِ کارائيندا آهن ته جيئن پوءِ ٻار کي ڪا تڪليف نه ٿئي. +سنڌ اندر هندو توڙي مسلمان هيءَ رسم ڪن معمولي ساٺن سؤنڻن جي فرق سان ساڳيءَ ريت ملهائيندا آهن. +هندو ڄمڻ کان ڇهين ڏينهن ٻار جي مٿي کان هڪ ٿالهيءَ ۾ مس قلم، ڏهي ۽ کير وجهي رکندا آهن. +سندن عقيدو آهي ته وڌاتا ٻار جو ڀاڳ لکي ويندو. +اڪثر هندو، جوتشيءَ يا ٻانڀڻ کان ويلا وٺائي، جنم پتري ٺهرائيندا آهن، جنهن کانپوءِ اهو جوتشي ٻار جا گرهه گوچر ۽ آئينده مستقبل ٻڌائيندو آهي ۽ نالو رکندو آهي. +اهڙي قسم جو رواج عام مسلمانن ۾ به آهي ۽ هو ٻار جي سيرانديءَ کان قرآن شريف، ڪاغذ ۽ مس رکندا ته مائي ڇٺي اچي ٻار جو نصيب لکي ويندي. +(پر ان جو واسطو هروڀرو اسلامي تعليقات سان نه آهي +حوالو. +ٻار تي نالي رکڻ واريون دنيا جون قديم رسمون (ڇٺيءِ) تحقيق و تحرير: ذاڪــر لغاري +ڪنهن ڏاهي جو قول آهي ته پتڪڙا پير اسان جي دلين ۾ وڏا قدم ٺاهي ويندا آهن. +قدرت جي حسين تخليق ۾ واڌاري طور نئون ڄاول ٻار جيئن ئي دنيا ۾ ايندو آهي ته انيڪ خوشين سان گڏ ان جي خاندان توڙي مٽن مائٽن کي انمول پل محسوس ٿيڻ لڳندا آهن. +جن گهڙين ۾ خوشين سان گڏ ريتون ۽ رسمون پڻ لاڳاپيل هونديون آهن. +دنيا جي هر خطي ۾ ٻار جي جنم تي غريب توڙي امير کي هڪ جيتري امنگ محسوس ٿيندي آهي. +جيڪر ڪوئي فرق آهي ته صرف حيثيت ۽ رتبي جو باقي ته روحاني ۽ دلي مسرت تقريبن ساڳئي ئي هوندي آهي. +اولاد سان پيار جو تفرقو ڪنهن سڪايل وٽ ڌيءَ يا پٽ ٻنهي جي هڪ جيتري ۽ برابر اهميت هوندي آهي پر جيڪر ڪٿي پٽ جي خوشي ڌام ڌوم سان ملهائي ويندي آهي ته اتي نياڻي جي ڄمڻ تي پڻ هٿيارن جي نمائش سان ٻيڻا شادمانا ڪيا ويندا آهن خاص طور پشتون قبيلن ۾. +رابرٽ منش ٻار جي جنم تي چئي ويٺو ”جيسين پساهه آهن، تيسين هميشه توسان پيار ڪندو رهندس، توکي چاهيندو رهندس، منهنجا سڪيلڌا ڇا تون به مون سان ائين ڪري سگهندين“ +ٻار جو نالو ذات کي اجاگر ڪندو آهي ان لاءَ احتياط جو ويچار هڪ فطري عمل آهي. +ٻار جي تخليق تي هڪ چيني چوڻي آهي ته ”جهڙي طرح آسمان جو نگينو سج هوندو آهي، اهڙي طرح گهر جو نگينو ٻار آهي“. +ڌيءِ يا پٽ جي ڄمڻ تي اسان وٽ ڪئي ريتون صدين کان موجود آهن، جن مان ڪجهه وقت جي تيز رفتار ڪانٽن اڳيان گهڻي قدر ختم ٿي ويون آهن يا ماضي جي ڀيٽ ۾ هاڻ انهن رسمن جي اڳوڻي اهميت ناهي رهي. +جنهن ۾ بدو، ٻڪي، ٻيسڻ ، اکا، اکڙي، اکيو،امام ضامن، ٺوڙهه ٽڪڻ، تارون ڪپڻ، ڇٺيءِ توڙي جهنڊ جون رسمون عام طور اسان جي سنڌي سماج ۾ اهم خوشين وارا موقعا رهيا آهن. +جيڪي هاڻ فقط فرض ٽارڻ واري ”فارملٽيءِ“ طور دزجي ويا آهن. +جتي اسان وٽ عقيقه يا ڇٺيءِ جي رسم آهي بلڪل اهڙين ئي ريتن توڙي رسمن جي هڪجهڙائي سان دنيا ۾ ڪيئي عجيب و غريب طريقا پڻ موجود آهن. +جيڪي خاص طور تي نئين ڄاول ٻار بابت ئي آهن. +ڪنهن راڻيءِ کي ڀلي کڻي سون يا هيرن جواهرن جو هار پاتل هجي پر ڪنهن ماءُ لاءِ ڳچيءِ جو هار پتڪڙي ٻار جون ٻانهون آهن. +هن تحقيق دوران هڪ ڳالهه ۾ جيڪا هڪجهڙائي ڏٺي وئي آهي سا اها ته پوري جڳ ۾ ان رسم لاءِ مقرر ڏينهن بابت، يعني ٻار جي ڄمڻ واري ڇهين ڏينهن تي يا هڪ هفتي اندر ئي اها رسم ادا ڪئي ويندي آهي، ۽ ٻيءِ هڪجهڙائي ٻار کي وهنجاري سهنجاري نون ويسن وڳن سان سينگارڻ آهي، طبعي ۽ سائينسي طور رسمن جو ڪارج هڪ الڳ موضوع آهي. +اهڙي موقعي تي دعوتون ڏيڻ ۽ مختلف روايتي کاڌا تيار ڪرڻ پڻ عام آهي. +سنڌي ۾ ڇٺيءِ جي معني آهي ”ڇهون ڏينهن“ جنهن جو جمع آهي ڇٺيون يعني ڇهين ڏينهن تي نئين ڄاول ٻار جي خوشي ڪرڻ يا نالي رکڻ جو ڏينهن. +ان رسم کي مختلف مذهبن توڙي قومن وٽ الڳ الڳ نالا آهن. +ڪٿي اها رسم انتهائي خرچ واري ته ڪٿي وري اها علائقي توڙي خطي جي مناسبت سان اتي جي روايتن ۽ عقيدن سان جڙيل آهي جيڪا ٻار جي ڄمڻ بعد ڇهين ڏينهن تي نالي رکڻ واري رسم طور ملهائي ويندي آهي. +نالي رکڻ واري رسم جو اهتمام گهڻي ڀاڱي عورتن جي حصي ۾ وڌيڪ آهي. +ڇو ته ٻار پنهنجي ماءُ کان الڳ ناهي ۽ ماءُ پنهنجي ٻار کان جدا ناهي، فطرتي طرح رشتي جو تعلق ئي اهڙي نزاڪت سان جڙيل آهي. +اسان جي قديم سنڌي سماج ۾ ٻار جي پيدائش کان پوءِ مختلف خاندان پنهنجي حيثيت آهر مٺائي ورهائي، ڳائي وڄائي، خوشي ملهائيندا آهن. +جنم جي ٻئي ڏينهن کان ڇهن ڏينهن تائين، ٻار ڄڻيندڙ عورت جون مائٽياڻيون کير کڻي ساڻس ملڻ اينديون آهن. +ٻار جي ڄمڻ تي عام طور لڏون ورهايا ويندا آهن ته ڪٿي وري کنڊ جو ٿيلهيون پڻ مبارڪون ڏيڻ وارن ۾ ورهايون وينديون آهن، اڪثر ڳوٺن ۾، خاص طور پٽ جي ڄمڻ تي رنگ جي راند به کيڏي ويندي آهي، جنهن ۾ هئڊو ۽ گلابي رنگ پسائي، مٽن مائٽن جي ڪپڙن تي هاريو ويندو آهي. +اسلامي طريقي ۾ ساٺن سڳڻن کان پوءِ مسجد جو مولوي، عالم يا ڪو بزرگ گهرائي، ٻار جو نالو رکيو ويندو آهي. +اهو مولوي مختلف ڪتابن مان نالو چونڊ ڪندو آهي، يا ابجد جي انگن مطابق نالو ڪڍندو آهي. +ڇهين ڏينهن ”ڇٺيءِ“ ڪندا آهن، جنهن ۾ ٻار کي ڪرائيءَ تي ڪارو ڌاڳو ٻڌو ويندو آهي. +عام سنڌي سماج وانگر سنڌي هندن ۾ به ڌيءِ ڄمڻ جي وڌيڪ خوشي ڪندا آهن ۽ ڇٺيءِ پڻ ٿيندي آهي. +جڏهن ته مذهبي فريضي عقيقه ۽ ڇٺيءِ ۾ ڪو معمولي فرق آهي. +پنجاب ۾ پهرين پٽ جي ڄمڻ تي ماءُ ۽ ٻار کي پنهنجي مائٽاڻي گهر آندو ويندو آهي، جتي پٽ جي اولاد لاءِ سونا چاندي جا زيور آندا ويندا آهن جنهن کي ”ڇوڇڪ“ سڏبو آهي جيڪا رسم هاڻ ذري گهٽ زماني سازي جي ڪري ختم ٿي وئي آهي. +ٿوري دير لاءِ تصور ڪجي ته ڪنهن جو ڪوبه نالو نه هجي نه ئي ڪا شناخت هجي ته ڪيئن لڳندو +پاڙيسري ملڪ ۾ مختلف علائقن جا مختلف رواج موجود آهن. +مهاراشٽر ۾ ٻار کي ڪيلي جي پنن تي چانورن سان گڏ ليٽايو ويندو آهي، ان بعد سندس ماءُ ڪن ۾ لوريءِ ڏيندي آهي بعد ۾ سڀئي وڏي آواز ۾ لوريءِ ڳائي ٻار جو نالو چونڊيندا آهن. +ٻار جي ڄمڻ واري خوشي کي انڊيا جا هندو توڙي سک پنهنجي پنهنجي روايتن آڌار ڪندا آهن. +جڏهن ته امرتسر جا برهمڻ ۽ کتري اها رسم ناهن ڪندا. +اتي جي صرف اروڙا ذات ۾ اها رسم ڏٺي وئي آهي. +هن رسم کي ” ڌمڻ“ به چوندا آهن. +پروهت طبقو اڃان هن کي جاري رکيو اچي جنهن ۾ ڪيترائي طعام ۽ کاڌا تيار ڪيا ويندا آهن. +سيالڪوٽ ۾ ”ڌمڻ“ واري رسم ”حلوه پوري“ سان ڪندا آهن. +جڏهن ته لاهور ۾ پهرين خميس يا پهرين آچر تي ٻار وهنجارڻ سان ڪئي ويندي آهي جنهن کي ”ڇٺيءِ جو غسل“ چوندا آهن. +جڏهن ته ان دوران تيار ٿيندڙ طعام کي ” سوتڪ جي ماني “ خاندان جي ٻين عورتن ڏانهن اماڻي ويندي آهي. +هندو ڌرميءِ ٻار کي نائين ڏينهن نالو ڏيندا آهن ۽ ان ڏينهن ٻار جي ڪن ۾ نياڻي ”اشلوڪ“ پڙهندي آهي. +اها ڀيڻ به ٿي سگهي ۽ پڦي به ٿي سگهي ٿي. +اڪثر ڳوٺن ۾ نظر لڳڻ جي ڀؤ کان ٻار تي ڪنهن وڻ ٽڻ يا ميوي جو نالو پڻ رکيو ويندو آهي. +ٻار کي جنهن ڪپڙي ۾ ٻڌو ويندو آهي، ان کي تنجڻ يا تنجڻو چئبو آهي. +اتر پاسي انکي ’ٻنڌڻ‘ به چون. +ٻار کي تنجڻ ۾ ٻڌڻ جو مقصد اهو هوندو آهي ته جيئن ٻار جون ڄنگهون ۽ ٻانهون سڌيون رهن ۽ ٻار ڇرڪ نه ڀري ۽ پاڻ کي محفوظ سمجهي. +ڏاڏيءِ، نانيءِ يا گهر جي ٻي ڪا وڏڙيءِ ٻارڙي لاءِ، پراڻن ڪپڙن مان رلڪا، ننڍڙا وهاڻا ۽ منهن رکي ٺاهيندي آهي. +منهن رکيءِ ڪاٺ جي به ٿئي ته مٽيءَ جي به. +ڳوٺن ۾ ته گهڻو ڪري مٽيءَ جي منهن رکڻيءِ ٺاهي، ان ۾ ٻه ڪاٺيون يا ڪانا وجهي ٻار جي مٿي کان رکي ڇڏين، ۽ ان تي رئو يا ڪپڙو وجهي ٻار کي مکين، مڇرن وغيره کان بچايو ويندو آهي. +ٻار جي مٿي ويهارڻ لاءِ ٺڪر جي ڍڪڻي يا ڍڪڻ ڪتب آندا ويندا آهن. +نرڙ کي سنوت ۾ آڻڻ، چپن کي ننڍڙو ۽ سهڻو ڪرڻ ۽ نڪ جي چوٽيءَ وڌائڻ لاءِ ٻار کي وهنجارڻ کان اڳ سرنهن جي مٺي تيل سان آڍيو ويندو آهي.آڍ مک جي اهڙي طريقي تي ٻار جو ريهون پڻ ٻڌڻ وٽان هونديون آهن. +ٻار کي نظر کان بچائڻ لاءِ منهن تي ڪجل يا سُرمي سان ڪارو ليڪو پڻ ڪڍيو ويندو آهي. +ماءُ جي ٿڃ کان سواءِ ٻار کي چاٽو ۽ دُڪو پڻ کارايو ويندو آهي. +چاٽي ۾ مصري گهوٽيل هوندي آهي، جنهن ۾ ننڍو ڦوٽو، ڦودني جي ٽڪي، سونف يا وري ڪا ٻي سُتي وڌي ويندي آهي. +اڪثر ڳوٺن ۾ ٻار کي ڄمڻ وقت آڱر سان ڳڙ يا ماکي رکي چٽائي ويندي آهي. +ان حوالي سان چوندا آهن، ته اها مٺي شيءِ جهڙي به ٻار کي کارائبي وڏي هوندي ٻار به ان جهڙو ٿيندو. +انهيءَ عمل کي ”نک ڏيڻ“ به چون. +نک اڪثر دائي ڏيندي آهي. +دنيا جي اهم ملڪن جي روايتن ۾ اهڙي ئي قسم جا رواج ٻار جي جنم توڙي پرورش دوران موجود آهن. +ٻار جو جنم هڪ اهڙي خوشي آهي جيڪا سڀني کي ٻڌائڻ کانسواءِ لڪائي نٿي سگهجي. +يوناني قوم اڪثر نالا نئين ڄاول ٻار تي اباڻن ڌنڌن، ڪردارن، ماڳ مڪانن ۽ ڏينهن توڙي موسمي مناسبت جهڙا رکندا آهن. +جيئن پاڻ وٽ جمعو، آچر ، سومار، اڱارو خميسو يا ساوڻ جهڙا نالا اڄ به عام جام رکيا ويندا آهن. +آفريقا ۾ ٻار جي نالي رکڻ بابت هڪ عقيدو آهي ته نالو وقت ۽ موسم کي ڏسي رکيو ويندو آهي جنهن جو اثر ٻار ۽ ان جي خاندان تي چڱائي يا بدسڻائي پوڻ جهڙو تصور موجود آهي. +آفريقا هڪ وڏو کنڊ آهي جتي ڪيتريون ئي ٻوليون ۽ سوين علائقائي لهجا موجود آهن، ڪيترائي سوين رنگ، نسل توڙي عجيب و غريب رواج ۽ عقيدا موجود آهن. +اتي ڪجهه نالا ٻين ٻولين مان کنيا ويندا آهن، جهڙوڪ عربي نالا، انگريزي نالا، فرانسي نالا، ڊچ نالا، پرتگالي نالن سان گڏوگڏ اباڻي ٻولي ۾ جهڙوڪ هائوزا، زولو، يوروبا، سواحلي، شونا ۽ ڪونگو ٻولي ۾ رکيا ويندا آهن. +نالي رکڻ واري رسم جو ٽاڻو سج اڀرڻ ، باک ڦٽي مهل، منجهند، شام جي وقت يا رات جو مقرر ڪيو ويندو آهي، ٻارڙا توڙي عورتون ان موقعي تي تمام گهڻي خوشي ملهائيندا آهن. +ڇٺيءِ جي رسم پوري ڪرڻ يا نه ڪرڻ وارا خيال پڻ مختلف ڌرين وٽ هاڪاري توڙي ناڪاري صورت ۾ موجود آهن. +جيڪا ڳالهه علائقي، خطي ، رنگ ، نسل ، ذات ، مذهب ، معاشري ، ٻولي توڙي رسمن رواجن تحت اهميت رکي ٿي. +ان حوالي سان اهڙي قسم جي روايتن جو احوال ڪجهه ملڪن بابت مختصر طور هت ڏجي ٿو. +نائجيريا: نائجيريا ۾ ٻار تي نالو ڏاڏاڻڪو يا ناناڻڪو رکيو ويندو آهي. +ڊاڪٽر اوموگوئي هڪ آمريڪي ماهر قلب طور سرجن آهي، جنهن جو واسطو انهي ئي ملڪ سان آهي. +پنهنجي تاثرات ۾ ٻڌائي ٿو ته ٻار جي ڄمڻ جي ستين ڏينهن اسان وٽ ان ٻار جي ڄمڻ جي خوشي ۾ نالي رکڻ واري رسم ادا ڪندا آهيون، جنهن ۾ خانداني وڏڙا، ويجها عزيز توڙي دوست مهمان جي صورت ۾ گڏ ٿيندا آهن جيڪي سڀئي مبارڪون پيش ڪندا آهن، ان موقعي تي شغل بازي جو سلسلو هلندو ئي رهندو آهي گڏوگڏ ٻار کي پڻ رسم و رواجن موجب کائڻ پيئڻ بغير ناهي ڇڏيو ويندو، هتي جي هڪ اهم ۽ کلائيندڙ رسم اها آهي ته ان ڏينهن تي تکا مرچ وات ۾ وجهي ٻار کي روئاڙيو ويندو آهي ته جيئن ٻار جي روئڻ جو آواز سڀني کي سڻائي سگهجي، جنهن جي رڙين ۽ ڪيڪرن تي ان قبيلي جا ماڻهون خوشي مان ڪڏندي مزاحيه انداز ۾ روايتي ناچ سان سڀني مهمانن کي لطف اندوز ڪندا آهن. +ان بعد ماکيءِ جو مٺو رس چٽايو ويندو آهي جنهن سان گڏ سخت قسم جا ڪارا موڱيرا وات ۾ رکيا ويندا آهن ته جيئن زندگي جي ڏکن توڙي سکن وارن لمحن کان هي ٻار آشنا رهي سگهي. +ان بعد لوڻ جي چپٽي جو اهو مطلب ورتو ويندو آهي ته هميشه زندگي ۾ خوش گذاري، لوڻ چکائڻ بعد زبان تي پاڻي ڏبو آهي جنهن جو مطلب آهي ڪنهن دشمن سان پالو نه پويس. +ٻار کي ناريل جو تيل مکيو ويندو آهي ته جيئن زندگي ۾ ايندڙ سڀئي مسئلا ان تيل وانگي نازڪ نفيس ٿي وهي وڃن. +ان موقعي تي ٻار جي لاءِ خرچيءِ ۽ رسمي تحفا هڪ پيالي ۾ رکيا ويندا آهن. +قبيلي جا وڏڙا نئين ڄاول ٻار جو نالو پيءُ کي ڏيندا آهن. +ان موقعي تي آيل عورتون ٻار جي ماءُ کان ڇهه ڀيرا ڳجهارتي انداز سان لوڪ راڳ ۾ ٻار جو حقيقي نالو پڇنديون رهن ٿيون. +جيڪا پنهنجي ٻار جي نالي کان بي خبر هوندي آهي. +ستين ڀيري جڏهن پڇڻ لڳنديون آهن تڏهن ٻار جو پيءُ سامهون نروار ٿي سڀني کي ٻار جو نالو ٻڌائيندو آهي جيڪو وڏي آواز ۾ ورتو ويندو آهي. +جنهن دوران سڀئي هڪ ئي آواز سان ” اوگا گائي دائيا ايزي“ جنهن جو مطلب آهي “وڏي ڄمار ماڻين سدا“ چوڻ شروع ڪندا آهن. +ان بعد روايتي کاڌي پيتي جو سلسلو شروع ٿي ويندو آهي. +ڪينيا: اولاليز پنهنجي هڪ مضمون ۾ لکيو ته ڪينيا ۾ نالي رکڻ واري رسم ٻار جي ڄمڻ جي ڇهين ڏينهن تي ادا ڪئي ويندي آهي. +” ڪامبا “ قبيلي سان تعلق رکندڙ ڳوٺاڻان ڇٺيءِ واري رسم کي ” موئٿڪيا “ سڏين ، ٻار تي نالو موروثي رکيو ويندو آهي خاص طرح جيڪي جهان ڇڏي چڪا آهن، انهن نالن مان ئي نئين ڄاول ٻار تي ڪو هڪ رکيو ويندو آهي. +فطرتي طور جيڪا موسم هوندي آهي ان مطابق نالا به رکيا ويندا آهن، جهڙوڪ وسندڙ مينهن ۾ ڄمندڙ پٽ جو نالو ”ويمبوئا “ رکيو ويندو آهي جنهن جي سنڌي ۾ معني آهي ” مينهن وسايو“ جڏهن ته ڌيءِ جو نالو ” سيمبوئا “ يعني مينهن وسائي جهڙا پڻ رکيا ويندا آهن. +نالي رکڻ واري رسم بابت وڌيڪ ” جي ايس مبتي“ ٻڌائي ٿو ته ” لئو“ قبيلي جا ماڻهو ٻار تي ان وقت نالو رکندا آهن جڏهن ٻار تمام گهڻيون ريهون ڪرڻ شروع ڪندو آهي، ان وقت جيئرن توڙي فوت ٿي ويلن جا نالا ٻار اڳيان کنيان ويندا آهن، اچانڪ ڪنهن هڪ نالي تي ٻار جو روئڻ بند ٿي ويندو آهي ته اهو نالو پڪو ڪيو ويندو آهي، ان رسم جو مطلب آهي ته ان نالي تي ٻار کي سڪون ۽ فرحت محسوس ٿي ويندو آهي، اهو ئي سبب آهي جو ٻار رڙيون ڪرڻ بند ڪندو آهي. +جڏهن ته ” ماسائي“ قبيلي جا ماڻهو ٻار ڄمڻ بعد ماءُ جي پٺي تي لڙڪائيندا آهن، جيڪا ٻار کي ان جڳهه تي کڻي ويندي آهي جتي ان جو جنم ٿيو. +ان جڳهه تي پهرين کان موجود قبيلي جا ماڻهون انتظار ڪري رهيا هوندا آهن، جيڪي ان وقت ڳئون جي ڪنڌ واري نس منجهه سوراخ ڪري رت ڪڍندا آهن، ان رت کي کير سان ملائي سڀني کي پياريو ويندو آهي جيڪي پيئندي ڏاڍا سرها ٿي پوندا آهن، ان سرهائي وچان سرڪيون ڀريندي ٻار جي پيءُ کي نالي رکڻ جي اجازت ڏني ويندي آهي ۽ نالي رکجڻ بعد ان تي ڪنهن کي ڪو به اعتراض باقي ناهي هوندو. +نيوبيا: مصر ۽ سوڊان کي ڀاڪر پاتل وچ واري هن سرزمين تي ٻار جي نالي رکڻ واري رسم ۾ سڀئي آس پاس جا ڳوٺاڻان توڙي عزيز گڏجي ٻار جو نالو منتخب ڪندا آهن. +جنهن دوران سڀني کي ثقافتي روايتي لباس پاتل هوندو آهي. +نالي واري رسم دوران کجوريءِ شراب پيش ڪيو ويندو آهي. +جنهن دوران پيءُ سڀني اڳيان ان ٻار جو نالو کڻندو آهي ۽ مخصوص انداز سان سڀئي ڄڻا هائوڪار ڪري نالو رکڻ جي اجازت ڏيندا آهن. +مصر: اتي جي ٿيندڙ ڇٺيءِ کي ” صيبوح “ چيو ويندو آهي ۽ اها رسم فرعون باشاهن کان هلندي اچي، ٻار جي ڄمڻ جي ڇهين ڏينهن اها رسم شروع ڪئي ويندي آهي، مسوليني توڙي عيسائي هڪجهڙي طريقي سان ملهائيندا آهن. +صيبوح واري رسم ۾ عزيز اقارب ۽ واسطيدار شريڪ ٿيندا آهن، ٻار کي اڇي بخمل واري ڪپڙي ۾ ويڙهي ان اڳيان اگربتيون ٻاريون وينديون آهن. +انهن ٻرندڙ اگربتين تي چونڊ ٿيل نالا پڻ رکيا ويندا آهن جن کي هڪ ئي وقت ٻاريو ويندو آهي، دکندڙ اگربتين مان جيڪا گهڻي دير تائين ٻرندي آهي ان جو نالو ٻار تي رکيو ويندو آهي. +اگربتين جي ٻرڻ دوران ٻار جي ماءُ هڪ وڏي ڇاڻيءِ ۾ ٻار رکي آرام سان لوڏيندي رهندي آهي جنهن جو مطلب آهي ٻار پنهنجين قديم روايتن سان جڙيل رهي ۽ زندگي ۾ ڪنهن به قسم جي وهم ۾ مبتلا نه رهي. +جنهن بعد ٻار کي هڪ وڏي کٿيءَ ۾ ويڙهي زمين تي ليٽايو ويندو آهي، جنهن جي سيني مٿان هڪ چاقوءَ پڻ رکيو ويندو آهي ته جيئن شيطان جو سايو نه پئي، ليٽيل ٻار مٿان سندس ماءُ ان کي ست ڀيرا اورانگهيندي آهي، جنهن جو مطلب آهي ته ٻار هميشه ماءُ جو فرمانبردار رهي. +جڏهن ته ٻار جي اڳيان اناج جا داڻا، سون جا تحفا پڻ پکيڙيا ويندا آهن ۽ خوشبوئن جو واسو ڪيو ويندو آهي. +وڏي جلوس جي صورت ۾ اها رسم مڪمل ڪئي ويندي آهي ۽ پوءِ راڳ رنگ جو جشن شروع ٿي ويندو آهي. +بنگلاديش : اڪثر بنگلاديشيءِ عورتون گهر ۾ ٻار کي جنم ڏينديون آهن. +ٻار جي جنم وارن ڏينهن کان ڪجهه ڏيهاڙا اڳ پيڪن ڏانهن نياپو اماڻيو ويندو آهي ته جيئن نئين ٿيندڙ ماءُ کي پنهنجي مائٽاڻي گهر وٺي وڃن. +بنگلاديش ۾ ٻار جي نالي رکڻ وقت ” موکيءِ ڀت“ طور رسم ادا ڪئي ويندي آهي. +اڪثر اها رسم ناناڻن طرفان منعقد ڪئي ويندي آهي، ان ڏينهن تي نئين ڄاول ٻار جي وات ۾ ”چانور جو پهريون ڪڻو“ رکڻ جو اعزاز ناناڻن کي ئي ڏنو ويندو آهي. +ان دوران چاندي جي پليٽن ۾ ست رڌل ڀاڄيون ۽ چاندي جي ڪوپ ۾ پاڻي آندو ويندو آهي. +انهن ڀاڄين ۾ آلو، واڱڻ، ڪدو، اوڇي ڀاڄا، ساڳ، مڇي، لڇا ۽ مکڻ شامل آهن. +اهو سلسلو اتي نٿو رڪجي بلڪه دال، مڪس ڀاڄيون ۽ منهن پڇ تائين مڪمل مڇيءِ مصالحيدار چٽپٽي رس سان پيش ڪئي ويندي آهي. +جڏهن ته آخر ۾ کنڊ ٻرڪيل ڏهيءَ مبارڪون ڏيندڙن کي کارائي ويندي آهي. +تبت : تبت جي روايتن موجب نئين ڄاول ٻار جي نالي واري رسم کي ” پنگ سائي“ چوندا آهن، جنهن مان مراد آهي ٻار کي هن دنيا ۾ اچڻ تي ”چٻ کان آزاد ڪرائڻ“ ”پنگ“ جي معني آهي چٻ، سائي جي معني ڀڄائڻ، يعني ان عقيدي موجب هر نئين ڄاول ٻار سان چٻ گڏ ايندي آهي جنهن کي ڀڄائڻ لاءِ ان ٻار کي ان ڏينهن تي ڌوئاري وهنجاريو ويندو آهي ته جيئن ٻار صحتمند طريقي سان پرورش ۽ واڌ ويجهه ڪري سگهي. +ان رسم دوران پري پري جا مائٽ شريڪ ٿيندا آهن جيڪي پاڻ سان گڏ مختلف روايتي کاڌي وارا تحفا ساڻ کڻي ايندا آهن. +جهڙوڪ مکڻ جو چاڻو، جوَن جو شراب، گوشت ۽ پنير پيش ڪندا آهن. +ان دوران ٻار کي ڀڪشو آڏو آندو ويندو آهي جيڪو نئين ڄاول ٻار کي ڏسي ان جو ڀاڳ ٻڌائيندي سڙيل ڪاراڻ مائل ديگڙيءِ جي تريءَ تان آڱر لوئي ٻار جي نڪ تي هڻندو آهي ته جيئن ٻار تي ڪنهن ديو يا شيطان جو سايو نه رهي. +ان ڏينهن تي ٻار کي نوان ڪپڙا پهرايا ويندا آهن. +جپان : جپان ۾ ٻار جي نالي واري رسم کي ” اوشيشا“ چيو ويندو آهي. +ٻار جي ستين ڏينهن تي مٽ مائٽ ۽ دوست اوشيشا جو اهتمام ڪندا آهن. +ان ڏينهن تي ٻار کي اڇا ڪپڙا پهرائي پهريون دفعو سڀني کي ڏيکاريو ويندو آهي. +جاپاني قوم جي اڪثريت نئين ڄاول ٻار جي جوان ٿيڻ تائين حقيقي رسمي نالو گهر کان ٻاهر وارن لاءِ ظاهر ناهن ڪندا، جڏهن ته هڪ عارضي نالو ڄمڻ وقت رکيو ويندو آهي جيڪو فقط ڏهن سالن تائين هوندو آهي ان بعد حقيقي نالو ظاهر ڪري عام ڪيو ويندو آهي. +جپان جون اڪثر عورتون ٻار جي جنم وقت دوائون ناهن واپرائينديون. +ٻار جي جنم وارن سورن کي هڪ ماءُ بڻجڻ جو پهريون مقابل ٿيڻ وارو معرڪو سمجهيو ويندو آهي. +جنهن سان پر عزم نموني ويڙهه ڪرڻ کي ترجيح ڏينديون آهن، ان تڪليف کي هو ”مهربان“ سمجهي برداشت ڪنديون آهن. +اسپتال جي زچگي واري ڪمري ۾ پيءُ کي داخل ٿيڻ لاءِ ان وقت تائين اجازت ناهي ملندي جيستائين پنهنجي ونيءِ سان گڏ ٿيندڙ ” ماءُ ۽ ٻار جي صحت “ بابت تربيتي هدايتون حاصل ناهي ڪندو. +جاپان جون عورتون حسب معمول ويم جو گهٽ ۾ گهٽ پنج ڏينهن تائين اميد رکنديون آهن جڏهن ته ڏهن ڏينهن کان پوءِ سيزر لاءِ قيام ڪنديون آهن. +اسپتال مان گهر جي اجازت ملڻ بعد ٻار ۽ ماءُ کي ايڪيهه ڏينهن لاءِ پنهنجي اباڻي گهر آندو ويندو آهي جيڪا ايڪيهه ڏينهن تائين ٻار سان گڏ پنهنجي بستر ڀيڙي هوندي آهي. +ان دوران مبارڪن جو طويل سلسلو پيو هلندو آهي جڏهن ته ڇهين ۽ ستين ڏينهن تي نالي واري رسم ۾ مبارڪون ڏيندڙن کي ڳاڙهن چوئنرن وارو ڀت کارايو ويندو آهي. +جپان جي اڪثر ٻهراڙي وارن ڳوٺن ۽ جزيرن تي زندگي بسر ڪندڙن جو عقيدو آهي ته ڳوٺن توڙي جزيرن جي حفاظت ابدال توڙي درويش ڪندا آهن. +هتي ان ڳالهه جو پڻ ذڪر ٿيڻ گهرجي ته جيئن پاڻ وٽ بدين ۽ ٺٽي ضلعي جي ساحلي پٽيءِ واري پاسي عقيدو آهي ته ” شاهه ڪريو ڀانڍاري “ سمنڊ کي زمين پائڻ کان روڪي بيٺل آهي، بلڪل ائين جاپان جي ” ڪارفو“ جزيري جي حفاظت لاءِ مشهور درويش ” سيپائي رائڊون“ جي ياد ۾ ٻارن تي نالو ”سيپائروس“ رکيو ويندو آهي ٻهراڙي ۾ رهندڙ جاپانين جو اهو عقيدو آهي ته ڇٺيءِ جي موقعي تي اهي درويش ۽ ولي پڻ نئين ڄاول ٻار تي واسو ڪري تحفظ ڪندا آهن. +چين: جيڪر اوهان چين ۾ آهيو ممڪن آهي ته اوهان ڪنهن اهڙي دعوت تي گهرايا ويا هجو جنهن کي ”ڳاڙهسرو آنو “ يعني ريڊ ايگ واري تقريب چيو ويندو آهي. +جنهن ۾ ٻار جو نالو رکيو ويندو آهي. +اها خوشي ٻار جي جنم واري پهرين مهيني ۾ ملهائي ويندي آهي. +چيني قوم آني کي نفيس غذا سمجهندا آهن ان ڪري ٻار ۽ آني کي هڪ جهڙي اهميت ڏيندا آهن. +قديم چينين جي عقيدي موجب آنو زرخيزي جي علامت آهي ، ڳاڙهسرو آنو ڀاڳ طور اهڃاڻ رکندو آهي. +ان رسم دوران ٻار جي مٿي جا وار ڪوڙيا ويندا آهن جيئن هتي جهنڊ لاٿي ويندي آهي. +جڏهن ته تقريب ۾ ”چمڪندڙ ڳاڙهسرا آنا “استعمال ٿيندا آهن. +ٻار جي ڄمڻ جي سئو ڏينهن تائين فقط مائٽن کي ئي نالي جي خبر هوندي آهي. +جڏهن ته رسمي نالي واري تقريب ٽن مهينن کان پوءِ ڪندا آهن، ته جيئن ٻار خود ان تقريب ۾ اسٽيج تي ويهاري سگهجي. +ٻار جي مائٽن طرفان نالو ظاهر نه ڪرڻ بابت اهو عقيدو آهي ته جيڪر ٻار جي حقيقي ۽ صحيح نالي بابت هر ڪنهن کي خبر پئجي وئي ته اهو ٻار لاءِ ڪافي پرخطر ۽ نقصانده ثابت ٿي سگهي ٿو. +نالي رکڻ واري رسم ۾ شريڪ ٿيندڙن کي ثقافتي مشروب ”چانهه“ پياري ويندي آهي. +چيني قوم ۾ چاليهه پيڙهين کان ساڳيا نالا ڦرندا اچن. +سوئيزرلينڊ ۾ ڌيءِ جي ڄمڻ تي موڱيرن جو وڻ جڏهن ته پٽ جي خوشي ۾ صوف جو وڻ لڳايو ويندو آهي.جڏهن ته پيرو ۾ ٻار ڄمڻ جي خوشي ۾ مڪئي مان تيار ٿيل بيئر پياريو ويندو آهي جنهن کي ” چيچا“ چوندا آهن. +انهن روايتن سان جتي ثقافتي توڙي سماجي ناتو جڙيل آهي اتي مذهبي حوالي سان پڻ رهنما اصول مقرر ٿيل آهن جيڪي ٻار جي نالي رکڻ واري رسم سان مطابقت رکن ٿا تن ۾ عقيقو هڪ اسلامي طريقو آهي جنهن موجب ٻار جي ستين ڏينهن تي ادا ڪيو ويندو آهي. +جڏهن ته نالي رکڻ واري طريقي ۾ سادگي اختيار ڪئي ويندي آهي جيئن ئي ٻار دنيا ۾ اک کوليندو آهي ته ڀرسان موجود ٻار جو پيءُ يا ڏاڏو ڪَن ۾ ٻانگ ڏيندو آهي. +ان بعد والدين مسجد جي پيش امام يا ٻار جي ناناڻن کان نالي جي تجويز وٺندا آهن. +اهي نالا قران شريف مان ئي رکيا ويندا آهن. +عقيدي جي اعتبار سان عقيقه مان مراد خدا جي هستي جو شڪر ادا ڪرڻ وارو مطلب ورتو ويندو آهي. +ان رسم دوران پٽ جي ڄمڻ تي ٻه ٻڪريون ذبح ڪيون وينديون آهن جڏهن ته ڌيءِ جي ڄمڻ تي هڪ ٻڪريءِ يا رڍ ذبح ڪئي ويندي آهي. +عيسائي طريقو: ڄمڻ جي ڪجهه هفتن بعد ٻار کي هڪ خوبصورت اڇو پهراڻ پهرايو ويندو آهي. +جنهن بعد ٻار کي سندس والدين گرجا گهر کڻي ايندا آهن. +پادري ان ٻار مٿان پويتر پاڻي واري ٻوچ مان ڇينٽا وسائي سيني تي صليب رکي دعا پڙهڻ بعد نالو رکندو آهي. +نالي رکجڻ بعد گرجاگهر جي ڪتابچي ۾ درج ڪيو ويندو آهي. +ان دوران باهمي تعاون سان خوشي وارو پروگرام شروع ڪيو ويندو آهي،جنهن ۾ نئين ڄاول ٻار کي رانديڪا، ڇڻڪڻا، چاندي جو چمچ ٻار جو ڀاڳ ٻيڻو ڪرڻ لاءِ ڏنا ويندا آهن. +ٻڌمت: نئين ڄاول ٻار کي ڀڪشو مقدس لفظن سان ڀليڪار ڪندو آهي. +هڪ نجومي ٻار جو نالو ڏينهن ۽ وقت جي زائچي مان چونڊي رکندو آهي. +جنهن تي مائٽ گل ۽ ميڻ بتيون ٻاري ٻار جي ڪرائيءَ تي ” خوان“ جو ڌاڳو ٻڌائي نالي کي عام ڪندا آهن. +هندو ڌرم: هن عقيدي موجب ماءُ جي کڪ سائي ٿيڻ کان وٺي ٻار جي ڄمڻ تائين مندر تي حاضري ڀري مختلف رسمون ادا ڪيون وينديون آهن. +جيئن ٻار ڄمندو آهي ته ٻار جي زبان تي ماکيءِ جي رس سان ”اوم“ لکيو ويندو آهي. +پنڊت ٽپڻي جي مدد سان ٻار جو نالو رکندو آهي. +نالي رکڻ واري رسم دوران پنڊت ٻار جي زبان تي پاڻي رکندو آهي جنهن کي ” امرت“چيو ويندو آهي، ان دوران پراٿنا پڻ جاري هوندي آهي. +آيل مهمانن کي کاڌو کارايو ويندو آهي جنهن کي پرساد چوندا آهن. +ان سڄي رسم کي ” نامڪارڻ“ چئبو آهي. +سک طريقو: جڏهن ٻار ڄمندو آهي ته خاندان جو وڏو ٻار جي وات تي پاڻي ۽ ماکي جو ذائقو چکائيندو آهي. +ان دوران گرونانڪ جي ”چبجي “ ڳايو ويندو آهي. +ٻار جي نالي واري رسم اڪثر گردوار تي پوڄا پاٺ سان ڪئي ويندي آهي. +گرنٿ جا صفحا پڙهيا ويندا آهن انهن مان پهريون نالو سڀني لاءِ ساڳيو ئي هوندو آهي، ڌيءِ لاءِ ”ڪَور“ جنهن جي معني آهي شهزاديءِ، جڏهن ته پٽ لاءِ ” سنگهه“ معني شينهن رکيو ويندو آهي. +شڪراني طور مذهبي اوراقن وارو رومال جنهن تي هٿ جو ڀرت ڀريل هوندو آهي ان جي اوڍاڻي ڌرمي ڪتاب تي رکي ويندي آهي. +ان بعد ”ڪارا پرشاد“ ورهايو ويندو آهي. +جيڪو خالص مکڻ، ڳڙ، ۽ اٽي مان ٺاهيو ويندو آهي. +لنگر جي صورت ۾ سڀني کي کاڌو پيش ڪيو ويندو آهي. +لوهي ڪنڱڻ جنهن کي ” ڪادا“ به چون، ساڄي ٻانهن جي ڪلائي تي چڙهايو ويندو آهي ڪادا جو مطلب آهي ”هميشه رهڻ وارو“. +يهوديت : ٻار جي نالي رکڻ واري رسم کي ” مئزول ٽوو “ سڏيندا آهن جنهن دوران جيڪر ڌيءِ جو اولاد آهي ته صنوبر جو ٻوٽو، پٽ جي اولاد تي ديال جو ٻوٽو لڳايو ويندو آهي. +اولاد جي بالغ ٿيڻ تائين ساڳيا ٻوٽا وڏا وڻ ٿي چڪا هوندا آهن جن کي شادي وقت وڍيو ويندو آهي. +انهن ئي وڻن جي ڪاٺ مان نالي ڪيل شادي وارو تنبو/ڇنهه اڏيو ويندو آهي. +جڏهن ٻار جي جنم وقت ماءُ کي ڏکيائون درپيش ٿينديون آهن ته مصيبت وقت درويشن ۽ ولين کي پڪارڻ شروع ڪندي آهي. +اڪثر عورتون اهڙي وقت ” ستيءِ مئري“ کي ياد ڪنديون آهن جنهن جي نالو زبان تي آڻڻ سان ٻار جي جنم ۾ آساني ٿي پوندي آهي. +ان دوران پيدا ٿيندڙ ٻار ڌيءِ آهي ته ان ستيءِ جي نالي پٺيان ” ماريه “ نالو رکيو ويندو آهي. +جڏهن ته پٽ جي اولاد تي ” مئروس“ نالو رکيو ويندو آهي. +ٻار جي جنم جي حوالي سان هتي هڪ دلچسپ واقعو پڻ ڏجي ٿو جيڪو راڻي وڪٽوريه بابت آهي. +يعني ڪلوروفام ۽ راڻي وڪٽوريه جو وهم : وڪٽوريه راڻي معياري زندگي گذارڻ جي هيراڪ هئي اهو ئي سبب هو ٻين کان بنهه الڳ ٿلڳ نظر اچڻ کي ترجيح ڏيندي هئي. +1591ع ۾ جاڙا ٻار ڄڻيندڙ ڪنهن عورت کي شديد سور محسوس ٿيڻ لڳا جنهن کي بيهوش ڪرڻ لاءِ ايٿر ۽ ڪلورو فام جو استعمال ڪيو ويو جنهن جي استعمال تي ان عورت کي شديد باهه وڪوڙي وئي. +19هين صدي ۾ بيهوشي جا ماهر پيدا ٿي چڪا هئا پر ٻار ڄڻڻ وقت شديد تڪليف ۽ سور سهڻا پوندا هئا، جنهن ڳالهه راڻي وڪٽوريه کي به وهمن ۾ مبتلا ڪري ڇڏيو. +1853ع ۾ شهزاديءَ ليوپولڊ جي ڄمڻ وقت راڻي مقرر ڊاڪٽر کي چيو ته ڪيئن به ڪري منهنجي لاءِ آسانيون پيدا ڪر، جنهن تي ”ڊاڪٽر جان سنو“ جيڪو ان وقت هڪ ماهر ڊاڪٽر جي حيثيت رکندو هو، هن ڪلوروفام کي راڻي جي ڪپڙن ۾ جذب ڪرائڻ جو اعتراف ڪيو جنهن تي راڻي کي ٻار جي جنم وقت سڪون محسوس ٿيو. +معاشري ۾ رهندي اسان کي لاڳاپيل ريتن رسمن توڙي رواجن سان گڏ هلڻو پوندو آهي، اڪثريت جو خيال آهي ته پٽ جي ڄمڻ تي خاندان جي بقاءَ سمجهي ويندي آهي. +تنهنڪري اسان مان هر ڪنهن جو نالو سڃاڻپ لاءِ ضروري آهي. +ته جيئن اسان جي شناخت برقرار رهي. +نالو به هڪ قسم جي آئي ڊي طور ڪم ايندو آهي. +ٻار اهڙي ڪتاب وانگي آهن جنهن جا ليکڪ به پاڻ ته پڙهندڙ به پاڻ ئي هوندا آهيون. +( پيٽر روزيگر) diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29548.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29548.txt new file mode 100644 index 0000000..e1281bf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29548.txt @@ -0,0 +1,59 @@ +ڇلو (ويم وارو) +ڇِلو (Purperium): ڇلو ڳوهاري عورت جي ويم کانپوءِ آجي ٿيڻ واري عرصي کي چئبو آهي. +ان عرصي ۾ عورت جا سڀئي جنمي عضوا (Reproductive Organs) پنهنجي ساڳي جاءِ وٺي بيهندا آهن، جيئن ڳڀيرڻ (ٻار ماءُ: Uterus) سُسُي پنهنجي اصلي جاءِ وٺي بيهندي آهي ۽ عورت کان ڇلي جو رت (ارگر: Lochia) نڪري ويندو آهي. +ان کان سواءِ ماءُ ۾ ٿڃ (Lactation) ٺهڻ جو عمل به شروع ٿيندو آهي. +سراسري طرح هي عرصو ڇهن کان اٺن هفتن تي ٻَڌل هوندو آهي. +سنڌيءَ ۾ ان کي ’سوا مهينو‘ يا ’چاليهو‘ به چوندا آهن. +هن ئي عرصي ۾ عورت اندر گهڻيون نفسياتي ۽ جسماني صحت جون تبديليون اينديون آهن ۽ ڪيترا مرض مُنهن ڪڍندا آهن. +ڇِلي جا آثار/علامتون. +ڇِلي دوران هيٺيون علامتون ظاهر ٿين ٿيون: +ويم کان پوءِ قدرتي طرح ’ٻار ماءُ‘ سوس کائڻ شروع ڪندي آهي. +هي اُهو ئي عرصو هوندو آهي، جنهن عرصي جي پڄاڻيءَ کي اسان جي سنڌ جي عورتاڻي معاشري جي ٻوليءَ ۾ ’مٿي ڌوپ‘ سڏيو ويندو آهي. +هيءُ اهو عرصو هوندو آهي، جنهن عرصي ۾ عورت جي جسم ۾ ٻه تبديليون اينديون آهن، هڪ ته عورت کي ارگر (ڇِلي جو رت) اچڻ بند ٿي ويندي آهي. +ڇلي جي رت اچڻ کان آجي ٿي ويندي آهي. +سندس مادري رستي جي صفائي ٿي ويندي آهي. +ٻيو ڳڀيرڻ سُسُي ڪڙهه ۾ پنهنجي قدرتي جاءِ وٺي بيهندي آهي. +دائي يا ڊاڪٽرياڻي مادري رستو تپاسڻ کانپوءِ مٿي ڌوپ جي اجازت ڏيندي آهي. +ويم کان پوءِ ٻار ماءُ (Uterus) جو وزن سراسري طور اڍائي پائونڊ هوندو آهي، جيڪو آهستي آهستي گهٽجي پنهنجي اصلوڪي وزن ڏيڍ کان ٻن آئونس جيترو وڃي بيهندو آهي. +ويم کانپوءِ ڳڀيرڻ هڪ اندازي مطابق اصلي حالت ۾ اچڻ لاءِ روزانو هڪ آڱر جي حساب سان سوس کائي، ڪڙهه ۾ سمائجي بيهندي آهي. +ويم کانپوءِ عام حالتن ۾ ڇلي جو رت ڏهن کان پندرهن ڏينهن يا ڪن عورتن ۾ ايڪيهن ڏينهن به هلندو آهي، جيڪو عورتن جي جدا جدا طبيعتن (جسماني طبيعت) تي ٻَڌل هوندو آهي. +انهيءَ عرصي دوران ڇلي جي رت جو رنگ به مٽبو رهندو آهي: (1) پهريان ٻن کان چئن ڏينهن تائين ارگر جو رنگ ڳاڙهو هوندو آهي، جنهن کي ‘Lochia Rubra’ چئبو آهي. +(2) پنجن کان ستن ڏينهن تائين ارگر جو رنگ ڦِڪو هوندو آهي، جنهن کي ‘Lochia Serosa’ چئبو آهي. +(3) اٺن کان پندرهن ڏينهن تائين ارگر جو رنگ اڇاڻ مائل هوندو آهي، جنهن کي ‘Lochia Alba’ چئبو آهي. +ارگر جي عام طرح رواجي بوءِ رت جهڙي هوندي آهي، پر جيڪڏهن منجهانئس ڪا ڪِني بوءِ اچي ته اها روڳ (عفونت: Sepsis) جي نشاني آهي. +تنهن کانسواءِ عام ڇِلي جي رت جو جيڪو ڪپڙي تي داغ ٿيندو آهي ته اهو ڪپڙي جي وچ ۾ ڳاڙهو ٿيندو آهي، جڏهن ته روڳي ڇلي جي رت جو داغ ڪپڙي وچ ۾ بکڙو لڳندو آهي ۽ پاسن تي چهچ ڳاڙهو هوندو آهي. +ٿڃ پوڻ جو ٻيو اصلي مرحلو عورت جي هٿ پير لهڻ (Parturition) کانپوءِ، ڇلي جي عرصي شروع ٿيڻ سان گڏ شروع ٿيندو آهي. +ڇاتين ۾ کير ٺهڻ ۽ وڌڻ جو عمل ٻار جي لاڳيتي ڇاتين کي چڳڙ ڏيڻ (sucking) تي منحصر هوندو آهي. +ٻار جڏهن ڄمندو آهي ته عورت جي رت ۾ قدرتي طرح پروليڪٽن هارمون (PH) جي سطح وڌي ويندي آهي، تنهنڪري جنهن وقت ٻار ماءُ جي ٻنڊين کي چڳڙ ڏيندو آهي ته پچوئٽري غدود (Pituitary Gland) جي اڳئين حصي مان دماغ جي تنتي سرشتي جي مرڪز (Hypothalamus) جي هدايت (PH) جي ڪري هر وقت ڇاتين جي غدودن ۽ کير جي ناڙين ۾ ٿڃ پئي ٺهندي آهي. +ٻار جيئن جيئن چڳڙ ڏيندو رهندو آهي، تيئن تيئن وڌيڪ پروليڪٽن هارمون (PH) پيو خارج ٿيندو رهندو آهي ۽ اوتري وڌيڪ ٿڃ ٺهندي رهندي آهي. +شروع ۾ ٻه ٽي ڏينهن ٿڃ ڇڊي هوندي آهي، جنهن کي کنگهڙو (Colostrum) چئبو آهي. +کنگهڙي جو رنگ ڦڪاڻ (زرديءَ) تي مائل هوندو آهي، جنهن ۾ تمام گهڻي پروٽين (Protein) هوندي آهي. +جيئن جيئن ٻار ٿڃ ڌائيندو ويندو آهي، تيئن تيئن ٻن ٽن ڏينهن کانپوءِ ماءُ کي پختي ٿڃ اچي ويندي آهي. +ڇِلي جون پيچيدگيون. +ڪڏهن ڪڏهن ائين به ٿيندو آهي ته ٻار جي ڪمزور ڄاڙيءَ ڪري ٻنڊين کي چڱيءَ طرح چوس ڪا نه ايندي آهي، تنهنڪري ٻنڊين جا بند سوراخ کُلي نه سگهندا آهن، ٻار ڪمزور ڄاڙيءَ جي ڪري ماءُ جي سخت ٻنڊين کي چڱيءَ طرح چڳڙ ڏئي نه سگهندو آهي. +لاڳيتو چڳڙ ڏيڻ ڪري سندس ڄاڙي ٿڪجي پوندي آهي، يا وري ٻار ماءُ جي اندر پيل ٻنڊين کي ڪمزور ڄاڙي هجڻ ڪري ڇِڪي ٻاهر ڪڍي ڪين سگهندو آهي، تنهنڪري ڪمزور ڄاڙيءَ واري ٻار بدران هفتو ڏيڍ اڳ ۾ ڄاول ڪنهن صحتمند ٻار کي ڏينهن ۾ چار پنج ڀيرا ٿڃ پيارجي، ائين ڪرڻ سان وڏي ٻار جي چوس ڏيڻ سان ٻنڊين جا بند سوراخ کُلي پوندا آهن، ۽ ٿڃ جي وهڪ جاري ٿي ويندي آهي. +تنهن کانسواءِ هڪ ٻي ترڪيب به آهي ته گرم پاڻيءَ ۾ ڪپڙو ڀڄائي انهن جي چوڌاري ٽاڪور ڪرڻ سان به ٿڃ جي وهڪ جاري ٿي ويندي آهي. +بند ٻنڊيون کُلي پونديون آهن. +عورت جي مائٽن کي به انهيءَ ڏس ۾ هر ممڪن ڪوشش ڪرڻ گهرجي ۽ عورت کي هر ممڪن تسلي به ڏيڻ گهرجي ته جيئن هوءَ مايوس نه ٿئي. +انهيءَ ڏس ۾ ليڊي ڊاڪٽر ۽ دائيءَ کي به پنهنجي تجربي جي بنياد تي هٿرادو وسيلا ڪتب آڻڻ گهرجن جيسين وڃي ٿڃ جي وهڪ جاري ٿئي. +ويم کان پوءِ عورت کي ڏاڍا پريشان ڪندڙ سور ٿيندا آهن، پر انهن جو علاج تمام سولو آهي، جيڪڏهن سور ڳڀيرڻ کي تڪڙو ڪوئجڻ يا سيٽرائجڻ ڪري دوائن کارائڻ ۽ سُين لڳڻ ڪري ٿيا هجن، يا ڪمزور ڳڀيرڻ جي اڻپوري سيٽجڻ ڪري ٿيا هجن ته ان صورت ۾ سور ڀڃڻ يا لاهڻ لاءِ ڪا به Analgesic دوا پيارڻ گهرجي يا سُئي هڻڻ گهرجي، پر جيڪڏهن سور ڪڙهه ۾ رت جي ڳوڙهن جي گڏ ٿيڻ ڪري ٿيو هجي ته عورت کي سڌو سمهاري، ٽنگون ڊگهيون ڪري عورت جي پيٽ کي دن وٽان هيٺ آڍڻ گهرجي، جيئن ڳوڙها نڪري وڃن. +رت جا ڳوڙها نڪرڻ کانپوءِ سور پاڻمرادو لهي ويندو آهي. +ان کانسواءِ گرم پاڻيءَ جي ٿيلهي سان يا گرم پاڻيءَ ۾ ڪپڙو پُسائي ڪڙهه تي ٽاڪور ڪرڻ سان به سور ڇڏي ويندو آهي. +ڇِلي جي ديوانگي (Puerperal Insanity): ڇِلي جي ديوانگي يا چريائپ، ڇِلي جي وقت به ٿيندي آهي ۽ ٿڃ ڏيڻ دوران به ٿيندي آهي. +هيءَ ٿورو وقت به هلندي آهي ۽ ڪن حالتن ۾ سڄي عمر به هلندي آهي (سڄي عمر هلڻ واريءَ ديوانگيءَ کي اسان جي سنڌ جي معاشري ۾ عورتاڻي ٻوليءَ ۾ ويم ۾ خرابي ڪري ڄاڻايو ويندو آهي +ڇِلي جي ديوانگيءَ جا جتي نفسياتي سبب ٿين ٿا، اُتي گهڻي ڀاڱي روڳي عفونت (Sepsis) جو نتيجو هوندي آهي. +قبضيت (Constipation): ويم کانپوءِ گهڻين عورتن کي قبضيءَ جي شڪايت ٿي پوندي آهي، جنهن جو گهڻي ڀاڱي سبب اميدواريءَ جي پڇاڙڪن ڏينهن ۾ کاڌي پيتي جي ڦير ڦار ۽ گهٽ کاڌو کائڻ هوندو آهي. +تنهن کانسواءِ ننڊ نه اچڻ (Sleeplessness/ Insomnia) ۽ نبض جو تيز ٿيڻ، جيڪڏهن نبض (Pulse) سٺ کان 70 ڌڪ في منٽ کان وڌي وڃي ته ان جو سبب گهڻو رت وهڻ ۽ ڪجهه زهري حالتون پيدا ٿيڻ آهي. +ان کانسواءِ بلڊ پريشر وڌڻ جو سبب عورت کي دماغي دورا پوڻ واري ڪيفيت آهي، جيڪي ويم کانپوءِ 48 ڪلاڪن ۾ ٿي سگهن ٿا ۽ جيڪڏهن بلڊ پريشر گهٽجي وڃي ته ان جو سبب ڪا ڳڻتي يا گهڻو رت وهڻ ٿي سگهي ٿو. +پر انهن پيچيدگين کان پريشان ٿيڻ بجاءِ ڊاڪٽرياڻي سان مشوري ۾ رهڻ بهتر رهندو. +ڇِلي جو تپ (Puerperal Fever): ڇلي جو تپ ڇلي جي سڀني پيچيدگين ۾ خطرناڪ ٿئي ٿو. +هن جو بر وقت علاج نه ٿئي يا مهلڪ بڻجي وڃي ته عورت جي زندگيءَ کي هر حال ۾ خطرو ٿي پوندو آهي. +عام حالت ۾ هي بخار ويم کانپوءِ تڪڙو ٻارهن ڪلاڪن کان چوويهن ڪلاڪن ۾ ٿيندو آهي. +اوچتو چڙهندو آهي ۽ جسم جي گرميءَ جو پد تمام گهڻو ٿي ويندو آهي. +ڪن حالتن ۾ ته 100 کان 104 ڊگريون فارنهائيٽ تائين پهچندو آهي. +بخار دوران مريضه کي سردي (Rigor) لڳندي آهي. +نبض جي رفتار 120 ڌڪ في منٽ تائين پهچي ويندي آهي، پر جيڪڏهن نبض جي رفتار 140 ڌڪ في منٽ تائين پهچي ته عورت جو موت به واقع ٿي سگهي ٿو، ان حالت ۾ يڪدم ڊاڪٽر کان تپاس ڪرائڻ گهرجي. +هن بخار ٿيڻ جا ڪيترا سبب آهن، پر سڀ کان وڌيڪ بنيادي سبب زهري روڳ (ڇوت/ عفونت: Septicemia)، جيڪو عورت جي سڄي ڪڙهه، پيٽ ۽ رت ۾ پکڙجي ويندو آهي. +ڇِلي جي تپ جون علامتون. +تپ دوران عورت جي نبض جي رفتار في منٽ ۾ 100 کان 120 ڌڪ هڻندي آهي. +موت جي ويجهو اچڻ وقت اها 140 ڌڪ في منٽ تائين پهچندي آهي، جيڪي مريضه جا آخري پساهه هوندا آهن، جڏهن ته هڪ عام صحتمند ماڻهوءَ جي نبض هڪ منٽ ۾ 60 کان 70 دفعا ڌڙڪندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29555.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29555.txt new file mode 100644 index 0000000..1dc849d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29555.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ڄام +ڄام هڪ ذات جو نالو آهي، ڄام لفظ جو استعمال لقب طور ’سما‘ حڪمرانن جي دور ۾ ٿيو، پر هيءُ لقب رڳو سما حڪمرانن لاءِ مخصوص ڪونهي. +تاريخ. +سما پراڻڪ انسائيڪوپيڊيا جي ص 341-342 تي لکيل آهي ته سما، شري ڪرشن جي اولاد ۽ سندس گهر واريءَ جامبوتيءَ (ڄامڀوتيءَ) جي پيٽان ڄاول آهن. +هيءَ عورت ڄام باوان جي ڌيءَ هئي، جيڪو شري ڪرشن واري زماني ۾ ڪڇ ڪاٺياواڙ جو راجا هو. +مختصر تاريخ سنڌ جو ليکڪ سيد محب الله شاهه ڄام لفظ بابت لکي ٿو ته، ڄام سنڌي ٻوليءَ ۾ پنهنجي قوم ۽ قبيلي جي سردار کي چئبو آهي، جيئن فارسيءَ ۾ ’بيگ‘ قوم جي سردار کي چئبو آهي. +ڊاڪٽر غلام محمد لاکي سمن جي سلطنت بابت هڪ جامع ڪتاب لکيو آهي. +ان ۾ ’ڄام‘ لفظ بابت لکي ٿو ته: بادشاهي وڃڻ بعد سماٽ جي مختلف ذاتين ۾ وڌيڪ تقسيم ٿي. +اها سما ذات گهڻن قبيلن ۾ ورهايل هئي، جن جا سردار ڄام، ارباب، وڏيرا، ڄاموٽ وغيره لقب سان سڏبا هئا، پر حڪومت وڃڻ کانپوءِ ننڍن قبيلن جا مک سردار به ڄام سڏائڻ لڳا. +ڄام لفظ کي سنڌي چوڻين، پهاڪن ۽ شعرن ۾به ڪتب آندو ويو آهي، جيئن شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ سنڌين جي اهڙي اوصاف ۽ خوبين واري لقب کي حضور صلي الله عليه وسلم لاءِ تمثيلي طور استعمال ڪيو آهي: +ڄاپڻ وقت ڄام جي، ڪريا ڪوٽ ڪفار. +يعني حضرت محمد صلي الله عليه وسلم جي ڄمڻ سان ئي ڪفر/ لادينيت جا ڪوٽ، قلعا ڀڄي ڀري پيا. +اهو ڄام لقب، لفظ شاهه سائين، نبي سائين لاءِ تمثيلي طور استعمال ڪري سنڌي قوم جي ان لقب جي اهميت کي واضح ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29561.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29561.txt new file mode 100644 index 0000000..aa1af23 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29561.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ماڪوڙي +ماڪوڙي () کي ڪيئلي يا ڪِوِلي به سڏين ٿا. +ماڪوڙيءَ جو جمع ماڪوڙيون، ڪيئليون، يا ڪوِليون آهي. +ماڪوڙي اِيو سوشل (eusocial) جيت آهي، جيڪو ماکيءَ جي مکين ۽ ڏنيڀن واري سلسلي سان لاڳاپيل آهي. +چئوماسي جي موسم ۾ ماڪوڙيون ٻرن مان نڪري پنهنجا آنا کڻي مٿانهين جاءِ ڏانهن وڃن، ته اهو به برسات اچڻ جو اهڃاڻ سمجهيو وڃي ٿو. +سائنس جي ماهرن جو چوڻ آهي ته ، ماڪوڙيون پڻ جيتن جي انهن قسمن ۾ شمار ٿين ٿيون، جيڪي ڪالونيون ٺاهي هڪ نظام يا سرشتي تحت رهنديون آهن. +ماڪوڙيون عام حالتن ۾ زمين جي اندر سوراخ ڪري اندر داخل ٿي پوءِ پنهنجي رهائشي ڪالوني جي اڏاوت ڪري انهن ۾ هڪ نظام تحت رهائش اختيار ڪنديون آهن. +ماڪوڙيون ڏکين حالتن جي تياري پڻ اڳواٽ ڪنديون آهن. +هنن ۾ پنهنجي خوراڪ گڏ ڪري رکڻ جي پڻ صلاحيت موجود آهي. +هي جيتن ۾ سڀ کان وڌيڪ حساس آهن. +هنن جي سونگهڻ ۽ چکڻ جو حواس سڀ کان وڌيڪ حيرت ۾ وجهندڙ حد تائين تيز هوندو آهي. +هي اڪثر ڪري خوراڪ جي تلاش ۾ پنهنجي ٻرن کان ٻاهر نڪري هِتي هُتي ڦرنديون پڻ نظر اهي، خاص ڪري مٺاڻ تي ڪٿي به اچي گڏ ٿينديون آهن. +تمام پري کان هو پنهنجي تيز حواسن ذريعي شين جي ذائقي جي حد تائين سڃاڻپ رکن ٿيون. +هي ضرورت موجب کائڻ کانپوءِ شين کي پنهنجي ٻرن تائين کڻي وڃي ذخيرو ڪرڻ جي محنت ڪنديون رهن ٿيون. +هي ٽولين جي شڪل ۾ پنهنجي وزن جي ڀيٽ ۾ ڳريون شيون کڻي وڃي پنهنجي ٻرن اندر ذخيرو ڪنديون آهن. +هي مئل جيت ، گوشت جا ذرا ، ان جا داڻا، ماني جا ڀور مطلب ته کين جيڪا به کاڌ خوراڪ جي شئي نظر ايندي آهي، انهي کي هڪٻئي جي مدد سان کڻي وڃي پنهنجي ٻرن ۾ ٺهيل گودامن ۾ گڏ ڪنديون آهن. +چوماسي جي مند ۾ هوا ۾ آبي بخارن جي وڌي وڃڻ سبب هن جي ٻرن تائين ٺهيل زميني سوراخن مان هوا جا رستا آبي بخارن جي وڌڻ سبب بند ٿي ويندا آهن. +ان کان علاوه آڙنگ جي گرمي ۾ سندن ٻرن جي درجه حرارت وڌي وڃڻ ۽ ٻين سببن جي ڪري برسات جي اچڻ کان اڳ ۾ ئي مينهن جي اچڻ کان باخبر ٿي وڇن ٿيون. +انهي ڪري هي دفاعي لحاظ کان پنهنجي ٻرن ۾ پاڻ کي غير محفوظ سمجهندي، ٻرن مان نڪري مٿانهين جاين ڏانهن هنگامي لڏ پلاڻ ڪنديون آهن، جيئن محفوظ رهي سگهن. +عام حالتن ۾ ماڪوڙيون پنهنجي ٻرن مان خالي نڪرنديون آهن ۽ ٻرن ۾ داخل ٿيڻ وقت سندن منهن ۾ ڪانه ڪا شئي هوندي آهي. +پر هنگامي حالتن ۾ ٻرن ۾ خالي منهن داّخل ٿينديون آهن ۽ ٻرن مان نڪرڻ وقت ڪانه ڪا شئي ٻاهر کڻي نڪرنديون آهن. +انهن شين ۾ سندن آنن جو تعداد وڌيڪ هوندو آهي. +سندن اهڙي قسم جي خاص چرپر ڏسي ماڻهون پڻ محسوس ڪندا آهن ته هاڻي جلد برسات اچڻ واري آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29564.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29564.txt new file mode 100644 index 0000000..84bec18 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29564.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +گگرال جو وڻ +گگرال جو وڻ ريگستاني ۽ خشڪ جابلو ريتيلن علائقن جو وڻ آهي. +هن وڻ مان گگر نالي هڪ قيمتي کئونر جهڙو مادو ملي ٿو، جيڪو دوائن ٺاهڻ ۾ ڪم اچي ٿو. +انهي ڪري هن وڻ مان حاصل ٿيندر گگر نهايت قيمتي آهي. +هن وڻ جي سموري واڌ ويجهه جو سرشتو هن جي ڪاٺي ۽ خاص ڪري کل ۾ آهي. +چوماسي کان اڳ ۾ مئي ، جون ، جي سخت لڪن جي موسم جنهن کي عام ٻولي ۾ چاليهي جي موسم سڏيو چيو وڃي ٿو ۾ هن جا حساس ۽ نرم نازڪ پن ڇڻي ويندا آهن. +جنهن سبب هي چوماسي جي مند ۾ مينهن وسڻ کان اڳ ۾ سڪل ڏسڻ ۾ ايندو آهي. +پنن جي سڪڻ سبب هن جي زندگي جي سموري سرشتي جو دارومدار ڪاٺي ۽ سندس کل جي ريشن يعني تندن واري نظام تي هوندو آهي. +هي وڻ پڻ ٻين ريگستاني ٻوٽن جيان پنهنجي ڊگهين پاڙن ذريعي زمين جي پوسل مان پنهنجي پاڻي جي ضرورتن جو پورائو ڪري ٿو. +چوماسي جي موسم ۾ جڏهن هوا م گهم جو مقدار وڌي ويندو آهي، تڏهن هن وڻ جي زندگي جي سرشتي جي ذميواري جو ڪردار ادا ڪندڙ کل ۾ موسمي گهم جي وڌيڪ مقدار سبب دفاعي رد عمل ٿيندو آهي، جنهن ڪري هن وڻ جي کل تي ڳاڙهي رنگ جا ڦليا مٿي اڀري ظاهر ٿيندا آهن. +جيڪو چوماسي جي موسم ۾ هوا ۾ وڌيل گهم ۽ آبي بخارن جي گهڻائي جو رد عمل هوندو آهي. +جڏهن هوا ۾گهم جو وڌيڪ مقدار هوندو تڏهن ئي چوماسي جون برساتون وسنديون آهن. +تنهنڪري گگرال جي وڻ جي ڪاٺين تي، جڏهن ڳاڙهي رنگ جا ڦليا يا داڻا داڻا نڪرندا آهن ته ان کي مينهن وسڻ ۽ سڪار جو اهڃاڻ سمجهيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29569.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29569.txt new file mode 100644 index 0000000..1f1fce9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29569.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +مڪاڪ ڀولڙو +مڪاڪ () ڀولڙي جو پُڇ ڊگهو ٿئي ٿو. +مڪاڪ ڀولڙا ملائيشيا ۾ تمام گهڻو ٿين ٿا. +ٻين ملڪن ۾ ڀولڙا رڳو جانورون جي باغ ۾ ئي نظر ايندا آهن، پر انڊيا ۽ ملائيشيا اهڙا ملڪ آهن، جتي ڪيترن ئي شهرن، جهنگلن ٻيلن ويندي پڪن رستن تي ڀولڙا عام جام گهمندي نظر ايندا آهن. +هنن ڀولڙن کي سائنس جي تجربن ۾ تمام گهڻو ڪتب آندو وڃي ٿو. +تنهنڪري ڪيترن ئي ملڪن ۾ هن ڀولڙي جي کپت آهي. +ملائيشيا طرفان ان ڀولڙي جي وڪري يا ٻاهر موڪلڻ تي پهرين جهل پل نه هئي. +پر هاڻي ويجهڙائيءَ ۾ حڪومت ان کي ٻاهر اماڻڻ تي بندش وڌي آهي جو پهچندڙ رپورٽن موجب خبر پيئي ته انهن ڀولڙن تي ٻين ملڪن ۾ سائنس جي نالي تي سخت ظلم ٿي رهيا هئا ۽ کين ڪيميائي ۽ بايولاجيڪل جنگي تجربن ۾ استعمال ڪيو پيو ويو. +نتيجي ۾ ملائيشيا جي حڪومت مڪاڪ جي ايڪسپورٽ ڪرڻ تي بندش وجهي ڇڏي. +حڪومت جي هن اوچتي جهل انهن واپارين کي سخت نقصان ۾ وجهي ڇڏيو آهي، جيڪي هي ڀولڙا ٻاهر موڪلي ناڻو ڪمائڻ ڪارڻ هتي ڀولڙن جا فارم هلائي رهيا هئا جن فارمن ۾ هن وقت هزارين ڀولڙا موجود آهن. +هنن کي سمجهه ۾ نه ٿو اچي ته هاڻي انهن کي ڪيڏانهن ڪن. +جي پاڻ وٽ رکن ٿا ته ڪمائيءَ بدران انهن کي کارائڻ پيارڻ ۽ نگهبانيءَ تي خرچ ڪرڻو ٿو پوين ۽ جي کين آزاد ڪري جهنگل ۾ ٿا ڇڏين ته ڀولڙن ۾ ٻين جانورن وانگر اهو افعال بنهه ناهي ته هڪدم پنهنجي کاڌي خوراڪ جي ڳولا ۾ لڳي وڃن. +نتيجي ۾ ٻنهي صورتن ۾ اهي اڃايل بکيل مري ويندا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29570.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29570.txt new file mode 100644 index 0000000..ca85559 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29570.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ملائيشيا جي مردم نگاري +ملائيشيا () ۾ ٽي قومون رهن ٿيون: ملئي، چيني ۽ انڊين. +اندين ۾ جيتوڻيڪ ننڍي کنڊ جا سڀ ماڻهو اچي وڃن ٿا پر انهن ۾ سڀ کان گهڻا ڏکڻ هندستان جا تامل آهن. +هي اتر انڊيا جي دهلوي، لکنوي، گجراتين، بهارين ۽ پاڪستان جي پنجابين، سنڌين، پٺاڻ کا رنگ ۾ وڌيڪ ڪارا ۽ جسم ۾ ڏٻرا آهن. +ڏکڻ هندوستان ملائيشيا جي ويجهو آهي، ان ڪري جن ڏينهن ۾ اچ وڃ تي پابندي نه هئي ته ڏکڻ هندوستان جا ماڻهو روزگار توڙي واپار وڙي لاءِ هن پاسي گهڻو آيا. +ٻيو ته انگريزن جي ڏينهن ۾ ملائيشيا ۾ رٻڙ جي پوک جو ڪم وڌڻ ويجهڻ ڪري، انهن ماڻهن جي ضرورت پيئي، جيڪي گرميءَ توڙي جهڙ مينهن ۾ جهنگل ۾ رهي ڪم ڪري سگهن. +ان لاءِ ڏکڻ هندوستان جي آبهوا توڙي کيت فصل ساڳيا ملائيشيا جهڙا آهن. +مزوريءَ خاطر ملائيشيا ۾ انگريزن جي حڪومت دوران چين کان چيني به جام آيا جيڪي خاص ڪري هتي جي ٽين (Tin) جي کاڻين ۾ ڪم ڪرڻ آيا. +پر پوءِ آهستي آهستي ٻين واپار وڙن تي به ڇائنجي ويا. +هن وقت ملائيشيا جا چيني گهڻو سکيا ستابا آهن. +انڊين ۾ هندو سنڌي، پنجابي سک ۽ پنجابي مسلمان، گجراتي پڻ چڱا مڇيءَ مانيءَ وارا ۽ امير آهن پر تامل ناڊو ۽ ڪيرالا پاسي جا ڏکڻ هندوستاني اڃان تائين غريب آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2965.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2965.txt new file mode 100644 index 0000000..12975de --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2965.txt @@ -0,0 +1,85 @@ +اسلام ۾ ابراهيم +ابراهيم ، ھڪ پيغمبر جن سان ٽي وڏا مذھب اسلام، عيسائيت، ۽ يھوديت منصوب ٿيل آھن +کيس عيسائي ۽ يھودي ابراھام جي نالي سان سڏيندا آھن پر اسلام ۾ ان جو عربي ۾ نالو ابراهيم آھي. +اسلامي اعتقاد موجب ابراهيم کي مسلمانن جي پيغمبر محمد ۽ ٻين ڪيترن ئي نبين جو پڙڏاڏو سمجھيو وڃي ٿو، تنهنڪري مسلمان کيس ابوالانبياء يعني نبين جو پيءُ چوندا آهن. +سندس پيدائش جو سن 2160 قبل مسيح آهي. +پاڻ عراق جي شهر ار ۾ ڄائو، جيڪو دريا فرات جي ڪناري تي قائم آهي. +قرآن ۾ سندس نالو 68 دفعا آيل آهي. +سندس لقب خليل الله ۽ ابوالانبياء هو. +کيس ٽي گهر واريون هيون، جن جا نالا ساره، هاجره، ۽ قطورا هئا. +هن پنهنجي قوم کي توحيد جي تعليم ڏني ۽ بتن جي عبادت کان روڪيو. +مذهبي تاريخن مطابق سندس قوم کيس باهه ۾ ساڙڻ جو فيصلو ڪيو پر باهه مٿس ڪو به اثر نه ڪيو. +ابراهيم کي اسماعيل ۽ اسحاق نالي ٻه پٽ هئا. +اسلامي تاريخ ۾ ابراهيم جي پيدائش جي تاريخ 9 محرم 1985 قبل مسيح ٻڌائي وڃي ٿي. +حضرت -ابراهيم خليل- -الله-، -الله- پاڪ جو پيغمبر هو. +قرآن پاڪ موجب سندن پيءُ جو نالو -آزر- هو، جيڪو -بت- پرست ۽ -بت- تراش هو. +-توريت- موجب حضرت -ابراهيم خليل- -الله- 2200 ق. +م ۾ عراق جي شهر ’اُر‘ ۾ پيدا ٿيو. +سندس قوم جا ماڻهو -بت- پرست هئا. +-توريت- ۾ سندس والد جو نالو تارخ ڄاڻايل آهي، پر قرآن مجيد ۾ کيس -بت- تراشيءَ جي ڪم ڪرڻ سبب -آزر- سڏيو ويو آهي. +قرآن پاڪ ۾ حضرت ابراهيم عليه السلام ۽ آذر جي عقيدن جي اختلاف کي جنهن نموني ظاهر ڪيو ويو آهي ۽ جهڙيءَ طرح پاڻ پنهنجي قوم جي شرڪ کان نفرت ڪندا هئا، اها ڳالهه سندن عظمت جي حقيقت ظاهر ڪري ٿي. +جڏهن پاڻ جوان ٿيا ته کين نبوت عطا ٿي. +خدا جي دين جو پرچار شروع ڪيائون ته وقت جي حاڪم نمرود کين -باهه- ۾ اڇلارايو، پر قدرت جي منشا موجب اُهي شعلا گل بڻجي ويا. +-ان- کان پوءِ فلسطين ڏانهن هجرت ڪيائون، -جتي- -بيت المقدس- جو بنياد وڌائون. +کين ٻه زالون هيون، هڪ جو نالو بي بي سائره ۽ ٻيءَ گهرواريءَ جو نالو بي بي هاجره هو. +بي بي هاجره مان حضرت اسماعيل پيدا ٿيو، جڏهن ته بي بي سائره مان حضرت اسحاق -جنم- ورتو. +حضرت ابراهيم بيبي هاجره سان مڪي آيو، -جتي- ڪعبة -الله- جو بنياد وڌائين. +حضرت ابراهيم عليه السلام کان ئي حضور صلي -الله- عليه وسلم -جن- جو شجرو شروع ٿئي ٿو ۽ سنت به -ان- سلسلي تحت شروع ٿئي ٿي. +روايت موجب حضرت ابراهيم عليه السلام 175 سالن جي عمر ۾ وفات ڪئي. +اسلام ۾ حيثيت. +تفھيم القرآن مطابق نوح کانپوءِ ابراهيم اھڙو نبي ھيو جنھن جي دعوت اسلامي جي ذميواري عالمگيري ھئي.ھن عراق کان مصر تائين، شام کان فلسطين تائين ۽ عربستان ۾ مڪي تائين تبليغ ڪئي. +ھن اوڀر اردن ۾ پنھنجي ڀائٽي لوط کي، شام فلسطين ۾ پنھنجي پٽ اسحاق کي ۽ عربستان ۾ پنھنجي پٽ اسماعيل کي مقرر ڪيو. +ھن پنھنجي پٽ اسماعيل سان گڏجي مڪي ۾ ڪعبو تعمير ڪيو. +تفھيم القرآن مطابق سندس نسل مان ٻہ وڏيون شاخون نڪتيون جن مان اسماعيل جي اولاد عربستان۾ رھي جن ۾ قريش ۽ ٻيا عرب قبيلا شامل آهن.ٻي شاخ اسحاق جي اولاد جنھن م يعقوب، يوسف، موسي، دائود، سليمان، يحي ۽ عيسي شامل آهن. +روايتن مطابق ھي ميسوپوٽيميا جي شھر ار ۾ پيدا ٿيو جتان پوء لڏي شام ۽ ترڪي واري پاسي حران يا حاران شھر ۾ آيو، وري اتان لڏي فلسطين جي شھر بيت ايل ، پوء حبرون، پوء وري اردن جي پاسي بير شبع آيو. +ھن شھر جي اوڀر پاسي پنھنجي ڀائٽي لوط کي ڇڏي پوء مصر ھليو پوء حجاز جو رخ ڪيائين ۽ مڪي ۾ ڪعبو تعمير ڪيائين جتي اسماعيل کي ڇڏي فلسطين جي شھر حبرون موٽي آيو جتي مستقل رھائش اختيار ڪيائين ۽ اتي ئي سندس وفات ٿي پوء سندس پٽ اسحاق ۽ پوٽي يعقوب اتي تبليغ ڪئي.قرآن مسلمانن کي ابراهيم جي طريقي جي پيروي جو مشورو ڏنو آهي ۽ ٻڌايو آهي تہ ابراهيم شرڪ ڪرڻ وارن مان نہ ھيو.ابراهيم جي طريقي جو ذڪر ڪرڻ جو مقصد اھو ٿي سگھي ٿو تہ يھودي، عيسائي ۽ مڪي جا مشرڪ ان کي حق سمجھي مڃيندا ھئا ۽ مڪي وارن جو گھٽ۾ گھٽ ان ڳالھ تي اتفاق ھو تہ ڪعبو تعمير ڪندڙ بت پرست نہ ھيو. +ڪجھ قصا. +قرآن ۾ ابراهيم متعلق ھڪ قصو بيان ٿيل آهي تہ ھن خدا کان سوال ڪيو تہ منھنجا مالڪ مون کي ڏيکار تہ تون ڪيئن مردن کي زندہ ڪندو آھين. +خدا فرمايو تہ ڇا تون ايمان نہ ٿو رکين. +ابراهيم جواب ڏنو تہ ايمان رکان ٿو پر دل جي اطمينان خاطر سوال ڪيو آهي. +خدا کيس چيو تہ چار پکي پالي پاڻ سان ھيراء پوء انھن کي ٽڪرا ڪري ھر ٽڪرو جبل جي مختلف چوٽين تي رک ۽ پوء انھن کي آواز ڏئي سڏ ڪر تہ چارئي زنده ٿي تو وٽ اچي ويندا. +مسلمانن جو ايمان آھي تہ ان ايئن ڪيو تہ چارئي پکي زندہ ٿي ھن وٽ اڏري آيا. +غير مسلم ۽ لا مذھب ان قصي کي ڏند ڪٿا سڏين ٿا.جڏھن تہ تفھيم القرآن ٻڌائي ٿو تہ نبين کي خدا آسمانن ۽ زمين جو مشاھدو ڪرايو ھيو ۽ کين جنت۽ دوزخ بہ ڏيکاري ۽ موت کان پوءِ وارا منظر بہ ڏيکاريا +عيسائيت ۽ يھوديت ۾ مقام. +نمرود جو بائيبل ۾ تہ ڪو ذڪر ڪونهي پر يھودين جي ٻئي ڪتاب تلمود ۾ ان جو پورو واقعو بيان ٿيل آهي ۽ لڳ ڀڳ قرآن ۾ بيان ٿيل واقعي جھڙو آھي. +تلمود ٻڌائي ٿو تہ ابراهيم جو پيء نمرود جي سلطنت جي سڀ کان وڏي عھدي تي مقرر ٿيل ھو ۽ ابراهيم جڏهن شرڪ جي کلي عام مخالفت ڪري توحيد جي تبليغ شروع ڪئي ۽ بت خانن ۾ گھري بتن کي ٽوڙي ڇڏيو تہ سندس پيءُ خود اھو مقدمو بادشاھ جي درٻار ۾ پيش ڪيو تلمود ۾ وڌيڪ بيان ٿيل آهي تہ بادشاھ جي حڪم تي ابراهيم کي قيد ڪيو ويو جتي ڏھ ڏينهن بند ھيو پوء بادشاھ جي ڪائونسل کيس زندہ ساڙڻ جو فيصلو ڪيو ۽ پوءِ کيس باھ ۾ وجھڻ وارو واقعو پيش آيو جنھن جو ذڪر پوء قرآن ۾ به سورة انبياءِ رڪوع 5، العنڪبوت، رڪوع 2 ۽ 3 ۽ الصافات رڪوع نمبر 4 ۾ بہ آيو. +بائيبل جي باب جينيسس (Genesis) مطابق ابراھام کي خدا جو حڪم ٿيو تہ پنھنجي پيءُ تيرہ(Terah) جو گھر ڇڏي ڪنعان لڏي وڃي جيڪو خدا ابراھام ۽ ان جي اولاد کي عطا ڪيو ھو.خدا ابراهيم جي پٽ اشمائل (اسماعيل) مان ھڪ قوم پيدا ڪرڻ جو واعدو پڻ ڪيو.ابراھيم پنھنجي سؤٽ سارہ سان شادي ڪئي هئي جنھن مان کيس آئزڪ(Issac (اسحاق) پيدا ٿيو.ابراھيم ھيبرون (Hebron) ۾ اچي ھڪ غار خريد ڪئي جتي ھن سارہ کي دفن ڪيو ھو. +آئزڪ (اسحاق) وري پنھنجن عزيزن مان شادي ڪئي ۽ ڪنعانين جو حاڪم ٿي ويو. +سارہ جي وفات کانپوءِ ابراهيم ڪيتورہ(Keturah) سان شادي ڪئي جنھن مان کيس ڇھ پٽ ڄاوا. +ابراهيم جي وفات ٿيڻ تي کيس ان غار ۾ سارہ جي پاسي ۾ دفنايو ويو. +ھن جي سموري ملڪيت آئزڪ (اسحاق) کي ملي باقي ٻين پٽن کي صرف اھو مليو جيڪو ابراهيم کين بخشش (gift) ۾ ڏئي چڪو ھو.بائيبل مطابق تيرہ(آذر) نوحا(Noah)(نوح) جي نائين پيڙهي ۾ ھيو ، کيس ٽي پٽ ھيا: ابراھام، نيھور(Nahor) ۽ ھاران(Haran). +جوانيءَ ۾ ابراھام تيرہ (آذر) جي بتن ٺاھڻ واري ڪارخاني ۾ ڪم ڪندو ھيو. +ھاران لوط جو پيءُ ھيو اھڙي طرح لوط ابراهام جو ڀائيٽو هيو.ھاران ڪئلديا (Chaldees) جي شھر ار (Ur) ۾ ئي وفات ڪري ويو. +ابراهيم سارہ سان شادي ڪئي جيڪا سنڍ (Sterile) ھئي. +ابراهيم، ان جو پيءُ تيرہ، زال سارہ ۽ ڀائيٽو لوط ار مان ھجرت ڪري ڪنعان ڏانهن روانا ٿيا پر ھئرن (Haran) جي مقام تي ترسي پيا جتي تيرہ (آذر) 205 سالن جي عمر ۾ وفات ڪئي.خدا جي حڪم تي ابراھام ،سارہ ۽ لوط سان گڏجي خدا جي واعدي مطابق عطا ڪيل زمين يعني ڪنعان ڏانهن روانو ٿي ويو جتي کيس عزيزن سميت مستقل قيام ڪرڻو ھو. +ان وقت ابراھام جي عمر 75 سال ھئي +بائيبل مطابق ان وقت ڪنعان جي سرزمين تي سخت ڏڪار آيل ھيو تنھن ڪري ابراھام لوط ۽ گھرڀاتين سميت مصر روانو ٿي ويو. +رستي ۾ ھن سارہ کي چيو تہ ھوء سندس ڀيڻ سڏائي تہ جيئن مصري کيس قتل نہ ڪن. +جڏهن مصر ۾ داخل ٿيا تہ فرعون سان پنھنجن ڪارندن سارہ جي سونھن جي ھاڪ ڪئي. +انھن سارہ کي حراست ۾ وٺي بدلي ۾ ابراھام کي ڪجھ سامان ڏئي کيس محل ۾ فرعون آڏو پيش ڪيو. +جنھن تي خدا فرعون ۽ ان جي گھرڀاتين ۾ پلاگ جي وبا وچڙائي ڇڏي جنھن تي فرعون سوچڻ لڳو تہ آخر ڪھڙي غلطي ٿي آھي.نيٺ کيس خبر پئي تہ سارہ شادي شده عورت آھي جنھن تي ابراھام ۽ سارہ کي فرعون مصر مان روانو ڪري ڇڏيو. +مصر کان واپسي دوران جڏھن بيٿل(Bethel) ۽ ھائي (Hai) وارن علائقي ۾ پھتا ابراھام ۽ لوط جي وڏن ڌڻن کي ساڳي چراگاھ ملي وئي جنھن تي ڌنارن جي وچ ۾ نااتفاقي ٿي پئي ڇوتہ ٻنھي گھرن جو مال ھڪ ھنڌ چارڻو پئي ويو جنھن تي ابراھام لوط کي چيو تہ ساڄي يا کاٻي طرف ڪنھن ٻئي پاسي وڃي تہ جيئن انھن ۾ ڪو تنازعو نہ ٿئي. +لوط اوڀر پاسي جي ميداني علائقي اردن نديءَ طرف وڃڻ جو ارادو ڪيو جتي پاڻي جي ڪمي ڪانہ ھئي. +اھڙي طرح لوط سوڊوم شھر طرف لڏي ويو ۽ ابراھام ڏکڻ طرف ھيبرون پاسي لڏي ويو ۽ مئمري(Mamre) جي ميدان تي قيام ڪيائين جتي خدا جي عبادت لاءِ ھڪ قربانگاھ (altar) تعمير ڪئي. +خدا پنھنجي آواز سان ابراھام کي بشارت ڏني تہ سندس نسل جي واڌ آسمان جي تارن جيتري ٿيندي اھڙي طرح خدا ۽ ابراھام جي وچ ۾ اھو عھد ٿيو جنھن ۾ خدا کيس اسرائيلين جي مصر ۾ غلامي جي بابت بہ آگاھ ڪيو. +خدا ابراھام کي اھو بہ ٻڌايو تہ ان جو نسل ڪنعاني، ڪيني، ڪينيزي، قادموني، ھيٽي، پيريزي ريفائمي، اموري، گرگاشي ۽ جيبوزي واري سرزمين جو دعويدار ٿيندو. +بائيبل مطابق ڪنعان ۾ ڏھ سال گذرڻ تائين ھنن کي اولاد نہ ٿي سگھي. +ابراھام ۽ سارہ ابراھام جي نسل جي واڌ لاءِ سوچڻ شروع ڪيو. +سارہ پنھنجي ھڪ ٻانھي ھاجرہ (Hagar) کي ابراھام جي حوالي ڪيو تہ جيئن ان مان ابراھام کي پٽ جي اولاد ٿي سگھي. +ھاجرہ پيٽ سان ٿي تہ ان سارہ کي پاڻ کان گھٽ محسوس ڪرائڻ شروع ڪيو جنھن تي سارہ جو بہ ساڻس رويو خراب ٿي ويو. +ھاجرہ رڻپٽ ڏانهن ھلي وئي. +ملائڪ ھاجرہ سان شور (Shur) جي چشمي وٽ ڳالھايو چيائينس تہ ابراھام جي خيمي طرف واپس موٽي وڃي. +فرشتي کيس ٻڌايو تہ تنھجو پٽ سخت جان الھڙ ۽ ارڏو ٿيندو جيڪو ماڻھن سان تعلق بہ جوڙيندو ۽ ناپسند ھوندي به ماڻھن جي اندر پنھنجو مقام ٺاھي ويندو. +فرشتي کيس ھدايت ڪئي تہ ان جو نالو اشمائل اسماعيل رکي. +ھاجرہ ان وقت خدا سان مخاطب ٿي چيائين: "ايل-روئي(El-roi)(يا الله) تون گواھ رھجائن". +پوء ھوء خيمي ۾ موٽي آئي ۽ پٽ اشمائل اسماعيل کي جنم ڏنائين ، ان وقت ابراھام جي عمر 86 سال ھئي.تيرھين سان بعد جڏهن ابراھام 99 سالن جو ٿيو تہ خدا کيس قومن جي ابي ٿيڻ جو عھد ڪيو.۽ ان عھد جي نشاني طور خدا حڪم ڏنو تہ مرد خطنو يا طوھر(circumcision) ڪرائيندا.سارہ جو شروع ۾ نالو سارائي ھيو جيڪو ابراهيم جي 99 سالن جي عمر ۾ اچڻ وقت خدا مٽائي سارہ ڪري ڇڏيو ۽ ابراھام کي بشارت ملي تہ خدا کيس سارہ مان بہ ھڪ پٽ ڏيندو. +ابراھام ان ڳالھ تي ٽھڪ ڏنو ۽ چيو تہ مان ھاڻي سؤ سالن جو ٿي ويو آھيان ان عمر ۾ مون کي پٽ ڪيئن ٿيندو جڏھن تہ سارہ بہ 90 سالن جي آھي.جلد ئي ھن جو گھر مردن سان ڀرجي ويو جن ۾ 99 سالن جي ابراھام ۽ 13 سالن جي اشمائل جا طوھر بہ ٿيل ھئا. +عربستان ۾ اسلام کان اڳ حيثيت. +عربستان ۾ اسلام کان اڳ مڪي جا ماڻهو کيس مڃيندا ھئا ۽ انھن جو يقين ھيو تہ ابراهيم ڪعبو تعمير ڪيو ۽ اسماعيل ان جو پٽ ھيو. +زمزم جي چشمي جي ظاھر ٿيڻ جو ھاجرہ ۽ اسماعيل جو قصو، طھر جي ابراھيمي سنت، حج بيت الله ۽ عمري جي رسمن کي مڃيندا ھئا. +ابراهيم کي الله جو نبي سمجھندا ھئا ۽ ان جي ڏنل دين کي دين حنيف يا ابراهيم جو دين چوندا ھئا. +اسلام جي اچڻ کان اڳ عبدالله جو نالو بہ رکندا ھئا.سوئر کي بہ حرام سمجهي ان کان سخت نفرت ڪندا ھئا. +تاريخ ڇاٿي ٻڌائي. +ابراهيم جي ڪھاڻي ڪنھن ھڪڙي خاص دور سان نہ ٿي جوڙي سگھجي. +ان تي ھاڻي اتفاق ٿي چڪو آهي ته نبين جو دور، موسي واري ھجرت سميت ۽ ججن جي دور حقيقي تاريخ سان مطابقت ۾ نہ ٿا اچن.ھڪ عام مفروضو اھو آھي تہ اھي نبين جون ڪھاڻيون فارسين جي شروعاتي دور يعني ڇھين صدي قبل مسيح جي پوئين دور ۾ جڙيون. +انھن جي جڙڻ جو اصل سبب يھودي زميندار ھيا جن کي انھن جي رياست يھودہ (Judah) مان بابل ۾ قيد ڪيو ويو ھو جن آزاديءَ کان پوءِ پنھنجي اصل سرزمين تي اچي پنھنجي دعوا ڪئي ۽ ان دعوا ۾ ابراھيم جي ۽ موسي جي ان سرزمين طرف ھجرت جي ڪھاڻين کي بنياد بڻايو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2972.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2972.txt new file mode 100644 index 0000000..bad6ccc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2972.txt @@ -0,0 +1,79 @@ +عثمان بن عفان +عثمان بن عفان اموي قريشي (47ق.ھ - 35ھ /576 - 656ع) اسلام جو ٽيون خليفو، رسول جو ڄاٽو، ۽ جامع القرآن هيو. +عثمان غني اڳوڻن اسلام ۾ شامل ٿيڻ ۽ عشره مبشره وارن مان هيو، سندن جي ڪنيت ذو النورين آهي ڇو تہ محمد صلي الله عليه وسلم جي ٻن صاحبزادين سان نڪاح ٿيو هين، پهريان رقيه بنت محمد سان ٿيو، پوء ان جي وفات کان پوء ام ڪلثوم بنت محمد سان نڪاح ٿيو. +زندگي جو احوال. +عثمان غني پهريون صحابي آهي جنهن حبشہ جي سرزمين ڏانھن هجرت ڪئي، پوء ٻيا صحابي بہ سندن جي پويان حبشہ پهتا. +پوء ٻين هجرت مدينه منوره جي طرف ڪئي. +رسول اڪرم صلي الله عليه وسلم عثمان غني تي پورو اعتماد ڪندا ھيا، ۽ سندن جي فطري حياء شرافت ۽ جيڪا انهن پنهنجي مال جي ذريعي اهل ايمان جي نصرت ڪئي هئي، ان جي انتهائي قدر ڪندا هئا. +رسول الله صلي الله عليه وسلم ٻين صحابن سان گڏ ساڻن کي بن جنت ۽ شهادت جي موت جي خوشخبري ڏني. +سنہ 23ھ (644ع) ۾ عمر بن خطاب جي شهادت کان پوء مشوري سان سندن کي خلافت جي ذميداري ڏني، جنهن کي انهن 644ع]] کان 656ع تائين انجام ڏنو. +سندن جي خلافت جي عھد ۾ قرآن جو جمع ٿيڻ پورو ٿيو، مسجد حرام ۽ مسجد نبوي جو وڌاءُ ٿيو، ۽ قفقاز، خراسان، ڪرمان، سيستان، آفريڪا ۽ قبرص فتح ٿي اسلامي سلطنت ۾ شامل ٿيا. +انهن اسلامي ملڪن جي سامونڊي پٽن کي بيزنطينين جي حملن کان محفوظ رکڻ جي لاء پھرين مسلم بحري فوج بہ ٺاهي هئي. +سندن جي خلافت جو زمانو ٻارنهن سالن جي عرصي تي ٻڌل آهي، جنهن ۾ آخري ڇھ سال ڪجھ اڻوڻندڙ حادثا پيش آيا، جيڪي بالآخر سندن جي شهادت تي نتيجي تي پھتا. +طبقات ابن سعد (1/ 39 - 47)، البدايه و النهايه (7/ 144 - 149) الخلفاء الراشدون از خالدي، ص: 112 سنہ 35 ھ، 18 ذوالحج، جمعي ڏھاڙي ٻياسي سالن جي عمر ۾ سندن کي سندن جي گهر ۾ قرآن ڪريم جي تلاوت جي دوران شهيد ڪيو ويو، ۽ مديني منور جي قبرستان جنت البقيع ۾ دفن ڪيا ويا. +طبري، تاريخ الأمم والملوك ج 2/ص 688، ابن اثير، الڪامل في التاريخ ج 3/ص: 69 +شروعاتي زندگي. +نسب. +عثمان غني جو نسب حسب هي آهي: «عثمان بن عفان بن ابو العاص بن اميه بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصي بن قصي بن ڪلاب بن مره بن لعب بن ڪعب بن لوي بن غالب بن فهر بن فهر بن مالڪ بن مالک بن النضر بن ڪنانه (انهي جو لقب قريش هيو) بن ڪنانه بن خزيمه بن مدرڪه بن الياس بن مضر بن نزار بن معد بن معد بن عدنان»، عثمان غني جو نسب عبد مناف بن قصي کان پوء محمد صلي الله عليه وسلم جي نسب سان وڃي ملي ٿو. +والده: «اروي بنت ڪريز بن ربيعه بن حبيهب بن عبد شمس بن عبد مناف بن قصي بن ڪلاب بن مره بن ڪعب بن ڪعب بن لوي بن غالب بن فهر بن فهر بن مالڪ بن مالک بن النضر بن ڪنانه بن ڪنانه بن خزيمه بن مدرڪه بن الياس بن مضر بن نزار بن معد بن معد بن عدنان»، ان جي والده محمد صلي الله عليه وسلم جي پڦاٽ هئي، ۽ ان جي ناني جو نالو بيضا بنت عبدالمطلب هيو. +پرورش. +عثمان بن عفان جي پيدائش سنہ 576ع ۾ عام الفيل کان ڇھ سال پوء طائف ۾ ٿي، تاهم هڪ قول مڪي ۾ پيدائش جو بہ آهي. +هي قريش جي هڪ شاخ بنو اميه بن عبد شمس بن عبد مناف ۾ پيدا ٿيو، هي قبیلو قريش جي سردارن مان هيو. +ان جو والد عفان ابو سفيان بن حرب جو سوٽ هيو. +عثمان غني جي هڪ ڀيڻ هئي جنهن جو نالو آمنہ بنت عفان هيو. +عفان جي انتقال کان پوء ان جي والده عقبه بن ابي معيط سان نڪاح ڪيو، جنهن کان ٽي پٽ ۽ ڌيئرون پيدا ٿيون، وليد بن عقبه، خالد بن عقبه، عمارة بن عقبه ۽ ام ڪلثوم بنت عقبه، هي عثمان غني جا ماءُ شريڪ ڀاءُ ڀيڻ هيا. +عثمان غني جي والده اروي بنت ڪريز اسلام قبول ڪيو هيو ۽ سندن جي دور خلافت ۾ وفات ڪيائين، جڏھن تہ ان جي والد عفان جو انتقال جھالت جي زماني ۾ ئي ٿي ويو هيو. +پاڻ پهريان اسلام قبول ڪرڻ وارن ۾ شامل آهن. +پاڻ هڪ خدا ترس ۽ غني انسان هيا. +پاڻ فياض دلي سان دولت الله جي راھ ۾ خرچ ڪندا هئا. +انهي بنياد تي حضور اڪرم جن سندن کي غني جو خطاب ڏنو. +ذوالنورين. +ذوالنورين جو مطلب آهي ٻن نورن وارو. +پاڻ جن کي ان لاء ذوالنورين چيو ويندو آهي ڇاڪاڻ رسول اڪرم جون ٻہ صاحبزاديون هڪ ٻئي پٺيان سندن جن جي نڪاح ۾ آيو هي اهو واحد اعزاز آهي جيڪو ڪنهن ٻئي کي حاصل نہ ٿي سگهيو. +پاڻ جن جو شمار عشره مبشره ۾ ڪيو ويندو آهي يعني اهي ڏھ صحابہ ڪرام جن کي رسول اڪرم جن پنهنجي حيات مبارڪہ ۾ ئي جنت جي بشارت ڏني هئي. +هجرت. +پاڻ جن اسلام جي راھ ۾ ٻہ هجرتون ڪيون، هڪ حبشه ۽ ٻين مديني منور جي طرف. +خلافت. +حضرت عمر فاروق جن پنهنجي وفات کان پهريان هڪ ڪميٽي جوڙي ھئي جنهن ۾ ڇھ صحابي شامل هيا. +حضرت عثمان ، حضرت علي، حضرت طلحه، حضرت زبير، حضرت سعد بن ابي وقاص ۽ حضرت عبدالرحمان بن عوف رضوان الله عليهم اجمعين ان ڪميٽي ۾ شامل هيا. +ان ڪميٽيَ حضرت عثمان کي خليفو نامزد ڪيو. +پاڻ جن ٻارنهن سال خلافت جون زميداريون سرانجام ڏنيون. +سندن جي دور خلافت ۾ ايران ۽ اتر آفريڪا جو ڳچ علائقو اسلامي سلطنت ۾ شامل ٿيو. +جامع قرآن. +حضرت عثمان ذوالنورين رضي الله عنه کي جامع القرآن چيو ويندو آهي. +ابن ابي دائود بسند صحيح حضرت سويد بن غفله کان روايت ڪئي آهي تہ انهن فرمايو تہ "″حضرت علي جو فرمان آهي ته حضرت عثمان جي باري ۾ خير ئي چئو؛ ڇو تہ انهن مصاحف جي باري ۾ جيڪو ڪجھ بہ ڪيو صرف پنهنجي راء سان نہ پر اسانجي هڪ جماعت جي مشوري سان ڪيو″" +ان ئي کان روايت آهي " ل″مان خليفو هجان ها تہ مصحف جي باري ۾ اهو ئي ڪيان ها جيڪو حضرت عثمان ڪيو″". +شهادت. +اسلام جي دشمنن خاص ڪري مسلمان سڏرائيندڙ منافقن کي خلافت راشده هڪ نظر بہ وڻندي هئي. +هي منافق رسول الله سان بہ دنياوي بادشاهن وانگر توقع رکندا هيا تہ هو بہ پنهنجو ڪوئي ولي عهد مقرر ڪندا. +انھن منافقن جي ناپاڪ خواهش تي ان وقت ڪاري ضرب لڳي جڏھن امتَ حضرت ابوبڪر کي اسلام جو پهريون متفقہ خليفو بڻايو. +حضرت ابو بڪر جي خلافت راشده کان پوء ان منافقن کي سيني تي ان وقت نانگ ڏنگ هنيا جڏنهن امتَ ڪامل اتفاق سان حضرت عمر کي خليفو اسلام چونڊيو. +حضرت عمر کان پوء حضرت عثمان جن جو گڏيل راءِ سان خليفو ٿيڻ بہ انھن مسلمان سڏرائيندڙ منافقن جي لاء صدمي کان گهٽ نہ هيو. +انهن حضرت عثمان جن جي نرم دلي جو ناجائز فائدو کنيو ۽ پاڻ جن کي شهيد ڪرڻ جي ناپاڪ سازش ڪئي ۽ ان وقت ۾ خلافت جو گھيراءُ ڪيو جڏهن اڪثر صحابه ڪرام حج جي لاء مڪي ويا هيا تہ پاڻ جن پنهنجي جان جي خاطر ڪنهن مسلمان کي مزاحمت ڪرڻ جي اجازت نہ ڏني. +شهادت جو واقعاتي احوال. +حضرت عثمان مسجد ۾ خطاب فرمائي رهيا هيا تہ ماڻهن حضرت عثمان رض کي پٿر هڻڻ شروع ڪيا. +ايتري حد تائين جو پاڻ بيهوش ٿي ڦٽيل ۽ زخمي حالت ۾ منبر تان هيٺ ڪري پيا. +پوءِ ڪيترن ئي خارجين سندن گهر جو گهيرو ڪري ورتو ۽ چوڻ لڳا هاڻي قتل ڪرڻ کانسواءِ نہ ڇڏينداسين. +گهر جي گهيراءَ دوران گهر ڏانهن ڪنهن بہ شيءِ جي اچڻ وڃڻ تي روڪ لڳائي ڇڏي. +ايتري حد تائين جو گهر جو پاڻي بہ بند ڪري ڇڏيو ويو. +گهر ۾ کائڻ پيئڻ جون سڀ شيون ختم ٿي ويون. +پاڻي بند ٿئي بہ ست ڏهاڙا گذري ويا هئا. +حضرت عثمان پنهنجي گهر جي دري مان پنهنجو منهن مبارڪ ڪڍي مسلمانن کي آواز ڏنو تہ آهي ڪير جيڪو اڄ عثمان کي پاڻي پياري. +ام المومنين ام حبيبہ پاڻي جي هڪ مشق خچر تي کڻي آئي. +پر خارجين خچر جي منهن تي برڇيون هڻي ڀڄائي ڇڏيو. +بيبي امم حبيبہ ڏاڍي ڏکيائي سان پاڻ کي ڪرڻ کان بچايو. +ان کانپوءِ سندس گهر مبارڪ کي باھ ڏئي ڇڏي. +حضرت عثمان نماز پڙهي رهيو هو ۽ گهر سڙي رهيو هو. +باغي ڀِٽ ٽپي گهر ۾ داخل ٿي ويا. +محمد بن ابوبڪرَ حضرت عثمان جي سنهواري مبارڪ هٿن سان جهلي ڇڪڻ لڳو. +سواد بن جبران حضرت عثمان کي گُهٽا ڏنا تہ ٻئي هٿ سان سندن منهن مبارڪ تي چماٽون هڻڻ لڳو ۽ پوءِ ان تلوار جو وار ڪيو. +حضرت عثمان جي گهرواري بيبي نائلا جي طرفان تلوار جي وار کي روڪڻ جي ڪوشش ۾ سندن هٿ پاڪ جون آڱريون ڪٽجي ويون. +تنهن کانپوءِ حضرت عثمان کي لاڳيتو ڀرڇيون هڻي شهيد ڪري ڇڏيو ويو. +هڪ روايت ۾ آهي حضرت عثمان جو لاش ٽن ڏيهاڙن تائين بي گور ۽ ڪفن گهر ۾ پيو رهيو. +ٽن ڏينهن کان پوءِ جڏهن جنازي لاءِ ڪوشش ڪئي وئي تہ ان ڪوشش دوران بہ ماڻهن حملو ڪري ڏنو. +ان کانپوءِ بہ شهيد ڪرڻ وارن حضرت عثمان جي مڙھ مبارڪ کي جنت البقيع ۾ دفن ڪرڻ جي اجازت نہ ڏني. +نيٺ لڪ ڇپ ۾ ڏاڍي ڏکيائي سان رات جو کين يهودين جي قبرستان ”حش ڪوڪب“ ۾ دفنايو ويو ۽ خارجين جي شر سبب سندن قبر مبارڪ جو نشان مٽجي ويو. +ان ڪري ڪير به پَڪَ سان نٿو چئي سگهي ته حضرت عثمان جي قبر مبارڪ ڪهڙي ۽ ڪٿي آهي. +خارجي ڳنڍڻا. +اسلامي مؤرخن جا افڪار: +حضرت عثمان عرب وصيت ۾: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2973.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2973.txt new file mode 100644 index 0000000..249a1bc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2973.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +علي +علی بن ابی طالب (عربي ۾: علی بن أبی طالب؛ 13 رجب 30 عام الفيل – 21 رمضان 40 هجری) مذهب شیعہجو پهريون ، نهج البلاغه از آثار بسیار ارزشمند علی (ع)می باشد.مذهب شیعه به داشتن ایشان بسیار افتخار می کند.انشاالله کار های نیک و خوب انجام دهیم تا رستگار شویم و با ان (ع)محشور شویم. +الهی آمین به جز از علی که آرد پسری ابوالعجائب که علم کند به عالم شهدای کربلا را. +محمد، پیغمبر اسلام جو سوٽ، ۽ نياڻو. +پيءُ ابو طالب ماءُ فاطمه بنت اسد ۽ گھر واري فاطمهٔ زهرا پٽ حسن، حسين، زینب ء ام ڪلثوم.پاڻ سال 35 تا 40 پنج سال جي گھٽ عرصي تائين خلیفي جي عنوان سان خلافت اسلامی، (شام کان علاوه)تقريبا پوڻا پنج سال تائين حڪومت ڪيائين. +علي کي خلفاء راشدین ۽ صحابهٔ مان ويجھو صحابي ۽ شيعن جو پهريون مڃن ٿا. +ننڍپڻ ۾ والد جي قرضي ٿي وڃڻ ڪري، محمد ان کي پنهنجي سرپرستي ۾ ورتو. +محمد جي سرپرستي ۾ اچَڻ وقت، علی جي ڄمار 9 کان 11 سال هئي.؛ علي یوم الدار (دعوت ذي عشيره) ۾ محمد جي دعوت قبول ڪري اسلام تي سڀ کان پهريان ايمان آڻڻ وارو انسان بڻجي ويو. +۽ محمد ان کي پنهنجو «ڀاءُ ۽ وصي (جانشين) ڪوٺيو». +چيو وڃي ٿو ته لیلة المبیت مديني طرف هجرت واري رات ۾ به ان جي مدد ڪيائين ۽ محمد جي بستري تي دشمنن جي حملي کان بي خوف ٿي آرامي ٿيا هجرت کان پوءِ مدینه ويو ۽ ڀائيپاڻي واعدي (اخوت) ۾ علي کي پنهنجو ڀاءُ انتخاب ڪيائين هو گھڻين‌ ئي جنگين ۾ علمدار اسلام رهيو. +مڪي ۾ زندگي. +نالو. +تاريخدانن جو بيان آهي تہ عليءَ جو نالو ابو طالب قصي جي نالي تي زيد رکيو هو.اوهان جي ماءُ فاطمه بنت اسد اوهان جو نالو پنهجي پيءُ جي نالي اسد تي رکيو هو جڏهن تہ محمد مٿس الله جو نالو علي رکيو. +لقب ۽ ڪنيت. +علي جي مشهور ڪنيت ابوتراب ۽ ابوالحسن آهي ء مشهور لقب اميرالمومنين ، مرتضيٰ، وجه الله ،يدالله، عين الله، اسدالله، نفس رسول، ثاقي ڪوثر حيدر گھڻو مشور آهن +پرورش. +علي جي پرورش محمد پاڻ ڪئي جڏهن علي پيدا ٿيو تڏهن اوهان پنهجي ڄڀ علي جي ڄڀ سان ڏني ء پنهجو لعاب دهن سان علي کي سيراب ڪيو. +مديني ۾ زندگي. +ولادت کان پيغمبر جي بعثت تائين. +علي جمعي ڏينهن 13رجب سن 30 عام الفيل (بعثت کان ڏهہ سال اڳ) ڪعبي منجھ پيدا ٿيو. +هن نينگر جو عالي قدر والدابو طالب ابن عبدالمطلب ابن هاشم ابن عبد مناف هو ۽ سندن امڙ فاطمہ بنت اسد بن هاشم ابن عبدالمناف هئي. +علي ڇهن سالن جي ڄمار تائين پنهنجي والدين وٽ زندگي گذاريندو رهيو. +ان کان پوءِ محمد ابن عبدالله جي درخواست تي محمد وٽ هليو آيو. +محمد مصطفي جو اعليٰ ڪردار، بهترين سيرت، عدالت پسندي، انسان دوستي، خدا پرستي عليءَ جي انفرادي ۽ اجتماعي زندگيءَ جي راهہ متعين ڪرڻ لاءِ بهترين نمونو هئي. +علي جي باري ۾ نظريا. +شيعن جو نظريو. +شيعه اثناعشري ۽ اسماعيلي شيعه پاڻ کي الله جو ولي پيغمبر اسلام جو روحاني سياسي جانشين پهريون خليفو ۽ سندن اهل بيت مان مڃين ٿا ۽ا وهان کي معصوم پڻ مڃن ٿا.شيعه اثناعشري ۽ اسماعيلين جو اهو مڃڻ آهي ته پيغمرِ اسلام علي کي پنهنجو سياسي ۽ مذهبي خليفو نامزد فرمايو آھي، پيغمبرِ اسلام جي وفات کان پوءِ جو حق ادا نا ڪيو ويو ۽ خلافت ابن ابوقحافه کي ڏني وئي. +شيعه زيدي صوفي سنين وانگي اوهان کي صرف پيغمبرِ اسلام جو روحاني جانشين مڃن ٿا يعني مذهبي جانشين ۽ سياسي جانشين کي الڳ مڃن ٿا. +سنين جو عقيدو. +سني مسلمان پاڻ کي ، الله جو ولي چوٿون خليفو، خدا جي رسول جو صحابي ۽ عشره مبشرا يعني ڏھ جنت جي بشارت مليل صحابين مان مڃن ٿا. +سني اوهان کي بعد از پيغمبرِ اسلام ابوبڪر بن ابوقحافه رضہ، عمر بن خطاب رضه ، عثمان بن عفان رضہ کان پوءِ افضل مڃن ٿا. +ڪجھ سني اوهان کي بعد از انبياء افضل مڃن ٿا انهن کي تفضيلي سني چئبو آھي، صوفي سني اوهان کي رسول الله جو روحاني خليفو مڃن ٿا. +سني پاڻ جي دور ۾ وڙھيل ٽن جنگن ۾ پاڻ کي حق تي ۽ مخالفن مان اهل جمل ،اهل صفين کي اجتهادي غلطي ۽اهل نهروان کي خالص گمراهي تي مڃن ٿا. +نصيري جو عقيدو. +نصيرين جو علي,الله آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2980.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2980.txt new file mode 100644 index 0000000..ae946ef --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd2980.txt @@ -0,0 +1,87 @@ +مارڪو پولو +مارڪو پولو (لاطيني خط ۾ Marco Polo) (سيپٽمبر 15، 1254ع – جنوري 9، 1324ع ۽ جُون 1325ع جي وچ ۾) +هڪ واپاري ۽ کوجي هو، جنهن پنهنجي عالمگير سفرن جي ڪري مشهوري ماڻي، جن جو احوال "Il Milione" ("The Million" ۽ "The Travels of Marco Polo") ڪتابن ۾ ڏنل آهي. +مارڪو، سندس پيءُ نيڪولو ۽ چاچو مافيئو انهن اولين مغربين مان هئا جن شاهراهه ريشم ذريعي چين تائين سفر ڪيو ۽ چنگيز خان جي پوٽي قبلائي خان سان ملاقات ڪئي، جيڪو منگول سلطنت (元朝، يُوئان عهد) جو تخت نشين هو. +نِيڪولو پولو ۽ مافيئو پولو جا سفر. +پولو خاندان درحقيقت کوجي يا مهمجُو نه پر تاجر يعني واپاري هو. +مارڪو پولو جو پيءُ نيڪولو ۽ چاچو مافيئو تمام سکيا ستابا واپاري هئا. +ٽين ڀاءُ سان به سندن ڀاڱيڀائيواري هئي، جنهن جو نالو پڻ مارڪو هو ۽ جيڪو "il vecchio" يعني کانئن وڏو هو. +1256ع ڌاري، ٻئي ڀائر يعني نيڪولو ۽ مافيئو قسطنطنيه جي وينسي بيٺڪيت ۾ رهندا هئا، جتي کين سياسي مراعتون ۽ ٽيڪس ۾ ڇُوٽ مليل هئي. +مگر پولو خاندان شهر جي سياسي صورتحال جي سنگينيءَ کي سمجھي ورتو ۽ هنن پنهنجو ڪاروبار اتر اوڀر ۾ واقع ڪرِيميئا جي شهر سولديئا منتقل ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +سندن اهو فيصلو عقلمنداڻو ثابت ٿيو. +نِيڪائِيا سلطنت جي حاڪم مائيڪل پالائيلوگُو 1261ع ڌاري قسطنطنيه تي هڪ ڀيرو وري قبضو ڪري ورتو ۽ هن ايندي ئي وينسي بيٺڪيت کي باهه ڏئي ڇڏي. +باندي بڻايل وينسي شهرين کي انڌو ڪيو ويو ۽ جيڪي پناهه خاطر وينس جي ٻين بيٺڪيتن ڏانهن اسهندي هيڪاندي تعداد ۾ ٻيڙين تي سوار ٿي ڀڄي نڪرڻ ۾ ڪامياب ٿيا اهي آئيجن سمنڊ ۾ ٻڏي ويا. +ڪاري سمنڊ جي اترين ڪناري تي واقع سندن نئين رهائشگاهه، يعني سولديئا جي شهر ۾ وينسِي تاجر 12 صدي عيسويءَ کان ايندا رهيا هئا. +1223ع ۾ منگول فوج شهر تي حملا آور ۽ قابض ٿي هئي، پر اهو شهر پوريءَ ريت سندس تابع 1239ع ۾ ٿيو، جنهن کان پوءِ اهو سونهري لشڪر سڏجندڙ نئين منگول رياست جو حصو ٿي ويو. +بهتر منعافن لاءِ پولا پنهنجو سفر جاري رکندي سَرائي پهتا، جتي سونهري لشڪر جي تخت نشين برڪي خان جي درٻار واقع هئي. +تنهن دور ۾ سرائي جو شهر هڪ وڏي قلعي کان وڌيڪ ڪجھه به نه هو، جيڪو ڪجھه ورهيه اڳ رُوبرُوڪائي وليم گھمي ويو هو. +پولا اتي سال کن رهيا. +ان کان پوءِ هنن واپس ڪريميئا وڃڻ بدران اڃا اوڀر ۾ اڄوڪي ازبڪستان جي شهر بخاره وڃڻ جو فيصلو ڪيو، ڇاڪاڻ ته ان وقت ڪريميئا ۾ برڪي خان ۽ سندس سئوٽ درميان خانه جنگي هلي رهي هئي. +بخاره ۾ هُو ٽي سال ترسيا ۽ واپار (تجارت) ڪندا رهيا. +1264ع ڌاري، نيڪولو ۽ مافيئو ايل خان هلاڪُوءَ جي هڪ سفارتي وفد سان شامل ٿيا، جيڪو خان اعظم قبلائي خان وٽ وڃي رهيو هو. +هُو 1266ع ۾ منگول راڄڌاني، يعني چين جي شهر خان بالق (اڄوڪو بيجڱ) پهتا. +هن پنهنجي ڪتاب ايل ميليوني ۾ بيان ڪيو آهي ته ڪهڙيءَ ريت قبلائي خان کين سرڪاري حيثيت ۾ آڌرڀاءُ ڪيو ۽ پوءِ ڪوئيڪيتي نالي هڪ منگول ساڻ بطور سفارتڪار پوپ ڏانهن اماڻيو. +هُو ساڻن هڪ خط کڻي ويا، جنهن ۾ قبلائي خان پڙهيل لکيل فردن کي اچڻ جي دعوت ڏيندي چيو ته هُو سندس ملڪ اچي سندس عوام کي عيسائيت ۽ مغربي تهذيب جي سکيا ڏين. +ان کان سواءِ هُو ساڻن "پيزا paiza" نالي ٽي انچ ويڪري ۽ هڪ فوٽ ڊگھي سوني تختي کڻي ويا، جنهن سان کين قبلائي خان جي سموري سلطنت ۾ ڪٿي به رهائش، کاڌي پيتي ۽ گھوڙن جي سهوليت ملي سگھي ٿي. +چين (Cathay) ڏانهن سفر ۽ خان لاءِ خدمات. +مافيئو ۽ نيڪولو پولو قبلائي خان لاءِ پوپ جي ورندي کڻي 1271ع ڌاري ٻيهر چين ڏانهن روانا ٿيا. +مارڪو پولو پنهنجي ڪتاب ۾ چين کي ”ڪاٿي‟ Cathay لکيو آهي. +هن ڀيري نيڪولو پنهنجي پٽ مارڪو کي به ساڻ ڪيو ته ٻه ڀڪشو به همراهه ڪيائين، جن ڊپ باعث سفر پورو نه ڪيو. +پولا 17 ورهيه چين ۾ ترسيا. +ان دوران قبلائي خان جي رفاقت مارڪو پولو سان وڌي وئي، جيڪو هڪ دلڪش ۽ سحرانگيز نويسندڪار (Storyteller) هو. +مارڪو سفارتي خدمات انجام ڏيڻ سان گڏوگڏ مختلف ڏيهن ڏانهن سفر ڪندي حاصل ڪيل پنهنجا دلچسپ مشاهدا ۽ ڪهاڻيون ٻڌائي خان کي وندرائيندو پڻ هو. +مارڪو لکي ٿو ته خان کيس سفارتي مهمن تي موڪلڻ کان علاوه کيس ٽن سالن لاء ياڱجھُو نالي هڪ وڏي تجارتي شهر جو گورنر پڻ مقرر ڪيو. +1342ع جي لڌل ڪاتارِينا وِيلِيونِي جي مُقامِي پٿر جي درياف وارن دستاويز مان اهو ثابت ٿي ٿو ته 14هين صدي عيسويءَ دوران هڪ اطالوي ڪٽنب واقعي ياڱجھُو ۾ مقيم هو. +يورپ ڏانهن واپسي. +بقول مارڪو جي، هنن ڪيترا ئي ڀيرا واپس يُورپ ورڻ جي موڪل طلب ڪئي پر خان کانئن ايترو ته متاثر هو جو هُو کين موڪل ڏيڻ لاءِ راضي نه ٿي ٿيو. +نيٺ 1291ع ۾ وڃي قبلائي خان مارڪو تي منگول شهزادي ڪوڪاسِن (اِيل ميليوني "Il Milione" ۾ "Cocacin") کي ايل خان (ارغون) ڏانهن نيڻ جي آخري ذميواري رکي. +اهو وفد ڏاکڻي بندرگاهه وار شهر ڪانجھُو کان سمنڊ ذريعي روانو ٿيو. +هُو سماترا، پوءِ هندستان ۽ سريلنڪا کان ٿيندا پرسيا (اڄوڪو ايران ) پهتا. +هندستان ۾ هو مائيلاپور، مادُوراءِ کان سواءِ آليپِي پڻ ويا، جنهن کي مارڪو پولو مشرق جو وينس ڪوٺيو. +1295ع ڌاري چين کان واپسيءَ تي هُنن وينس ۾ سڪونت حاصل ڪئي، جتي هُو تمام گھڻا مقبول ٿي چڪا هئا ۽ کين ٻڌڻ لاءِ اهڙن ماڻهن جا هجُوم گڏ ٿي ويندا هئا جن کي هنن جو ڏورانهين چين متعلق ڏنل احوال ناقبل يقين لڳندو هو. +هڪ روايت مطابق جيئن ته ماڻهن مٿس اعتبار نه ٿي ڪيو، مارڪو پولو کين سانجھاندي جي دعوت ڏني جنهن ۾ پولوئن چيني هارين جو سادو لباس پهريو. +مانيءَ کان ٿورو ئي پهرين، پولوئن پنهنجا کيسا کولي سوين روبيون ۽ ٻيا ڳهه ڳٺا ڏيکاريا جيڪي کين ايشيا ۾ مليا هئا. +جيتوڻيڪ وينس جا ماڻهو تمام گھڻو متاثر ٿيا پر اڃا به کين پولوئن تي شڪ هو. +سن 1298ع ۾ مارڪو پولو وينس ۽ جينوئا درميان لڳل هڪ معمولي جنگي مارڪي ۾ گرفتار ٿي ويو. +هن ڪجھه مهينا جيل ۾ گذاريا. +ان دوان هن ريستيڪيلو دا پيسا نالي هڪ ساٿي بانديءَ انهن چيني علائقن ڏانهن پنهنجي سير جو تفصيلي احوال ڏنو، جيڪي تڏڻي اڻ ڄاتل هئا. +مارڪو پولو جي ڪتاب تي اِيل مِيليوني جو نالو پئجي ويو، جيڪو يا ته پولو خاندان جي عام نالي Emilione تان ورتل آهي يا وري لفظ مِليَن million تان، جيڪو تڏڻي هڪ انتهائي وڏو انگ سمجھيو ويندو هوندو. +اهو ڪتاب قديم فرانسيسيءَ ۾ لکيل آهي، جيڪا پولو نه ڳالهائيندو هو. +اِيل مِيليوني سڏجندڙ ان ڪتاب جو اصل عنوان "Le divisament dou monde" (دنيا جي تشريح) هو ۽ اهو قديم فرانسيسيءَ ۾ لکيل هو، جيڪا پولو ڪا نه ڳالهائيندو هو. +جلد ئي اهو ڪتاب يورپ جي ڪيترين ئي ٻولين ۾ ترجمو ٿي ويو ۽ ان جي انگريزي ترجمي جو عنوان "The Travels of Marco Polo" آهي. +ڪتاب جي اصل ڪاپي وڃائجي وئي ۽ هاڻي ان جي ترجمي جا ڪيترا ئي مسودا ميسر آهن، جيڪي اڪثر جاين تي هڪ ٻي سان متضاد آهن. +ڪتاب تڪڙي ڪاميابي ماڻي؛ جيڪا تنهن دور ۾ هڪ وڏي ڪاميابي هئي جڏهن يُورپ ۾ ڇپائيءَ جا طريقا به مانوس نه هئا. +پڇاڙيءَ جا سال. +آخرڪار 1299ع جي اونهاري ۾ مارڪو پولو قيد مان آزاد ٿيو ۽ پنهنجي شهر وينس وريو، جتي سندس پيءُ ۽ چاچي ڪوٺيءَ (ڪمپني) جي منافعي مان شهر جي مرڪزي علائقي "ڪونترادا سنت جوواڻي ڪرسوستومو" ۾ هڪ وڏو گھر خريد ڪيو هو. +سندن ڪوٺيءَ جو ڪاروبار جاري ساري رهيو ۽ هيستائين مارڪو هڪ مالدار واپاري بڻجي چُڪو هو. +جيتوڻيڪ هن پنهنجي ذاتي خرچ سان ڪيترين ئي سفري مهمن لاءِ مالي سهڪار ڪيو، پر هُو پاڻ وري ڪڏهن به وينس کان ٻاهر نه ويو. +سن 1300ع ۾ هن هڪ پراڻي، معزز شاهي خاندان سان تعلق رکندڙ دوناتا بادوئر نالي هڪ عورت سان شادي ڪئي، جنهن مان کيس فنتينا، بيليلا، ۽ موريتا نالي ٽن ٻارن جو اولاد ٿيو. +اڳتي هلي انهن سڀني جون معزز خاندانن ۾ شاديون ٿيون. +1310ع ۽ 1320ع درميان هن پنهنجي ڪتاب "ايل ميليوني (Il Milione)" جو نئون ورزن اطالوي ٻوليءَ ۾ لکيو. +اهو مسودو گم ٿي ويو، پر گم ٿيڻ کان اڳ فرانچيسڪو پيپينو نالي هڪ فرانچيسڪوي ڀڪشو ان جو لاطينيءَ ۾ ترجمو ڪري ورتو. +ان لاطيني ورزن جو بعد ۾ وري اطالوي ترجمو ڪيو ويو، جنهن ڪري ڪتاب جي مختلف ڇاپن ۾ تضاد پيدا ٿي ويا. +مارڪو پولو جنوري 1324ع ڌاري پنهنجي گھر ۾ وفات ڪري ويو، جڏهن سندس ڄمار لڳ ڀڳ 70 سال هئي. +کيس سنت لورينزو جي گرجاگھر ۾ دفنايو ويو. +تاريخي ۽ ثقافتي اثرَ. +جيتوڻيڪ ڪنهن به لحاظ کان پولا زميني سفر ذريعي چين پهچندڙ پهريان يُورپي نه هئا (مثال طور، Radhanites ۽ Giovanni da Pian del Carpine ڏسندا)، پوءِ به مارڪو پولو جي ڪتاب باعث سندن سفر پهريون مقبول عام سفر بڻيو ۽ اهو تڏڻوڪو ٿيل سفرن مان سڀ کان بهتر قلمبند ٿيل آهي. +ڏور اوڀر جي دولت ۽ ان جي مارڪو پولوي احوال کان متاثر ٿي ڪرستوفورو ڪولومبو انهن علائقن ڏانهن اولهندي دڳ تان پهچڻ جو فيصلو ڪيو. +مارڪو پولو جي ڪتاب جو شديداً حاشيل پرت (heavily annotated copy) ڪرستوفورو ڪولومبو جي اثاثن مان هڪ هو. +ٻارن جي هڪ راند، سائنسي افسانن جي سلسلي "Doctor Who" جي هڪ ڪهاڻي، ۽ 1851ع ڌاري سنت جان نيو برَنسوِڪ ۾ جوڙيل هڪ ٻيڙي تي مارڪو پولو جو نالو رکيو ويو. +مارڪو پولو نالي اهو ٻيڙو پنهنجي دور ۾ دنيا جو تيز ترين ٻيڙو هو، جنهن ڇهن مهينن کان به گھٽ عرصي ۾ سڄي دنيا گرد چڪر مڪمل ڪيو. +اطالوي بحريه جي ڪيترن ئي ٻيڙن تي مارڪو پولو جو نالو رکيو ويو. +وينس (اٽلي) جي هوائي اڏي جو نالو مارڪو پولو بين الاقوامي هوائي اڏو رکيو ويو آهي. +مارڪو پولو اپگرهه پڻ ڏسندا. +مارڪو پولو جي سفرن کي آئري ليکڪ Brian Oswald Donn-Byrne جي ڪتاب "Messer Marco Polo"، ۽ Gary Jennings جي ڪتاب "The Journeyer" ۾ افسانوي انداز سان پيش ڪيو ويو آهي. +مارڪو پولو Italo Calvino جي ناول "Invisible Cities" ۾ پڻ بطور خاص ڪردار نظر اچي ٿو. +تناضع. +جنم ڀُومي ۽ نسل تڪرار. +مارڪو پولو جي ڄم جو هنڌ تڪراري آهي. +پوري پڪ سان نه ٿو چئي سگھجي ته هو ڪٿي ڄائو هو، پر ڪي روايتون وينس ته ڪي وري ڪورزولا شهر کي مارڪو پولو جي جنم ڀومي ڄاڻائين ٿيون. +مارڪو پولو جي دور ۾ ڪورزولا (اطالويءَ ۾: "Curzola" ۽ ڪروسيءَ ۾ Korčula) جو شهر وينس جي بيٺڪ هو، جڏهن ته اڄ اهو ڪروسيا جو حصو آهي. +اتي اڄ به هڪڙو گھر موجود آهي، جنهن لاءِ مارڪو پولو جي جنم ڀومي هوڻ جي دعويٰ ڪئي ويندي آهي. +امڪاني لساني وابستگي. +اهڙي امڪان سبب ان تڪرار جنم ورتو ته آيه پولو وينسي هو يا ڪروٽ. +سو جيئن ته ڏکڻ دالماشيا جي ٻين ڪيترين علائقن جيان ڪُورزولا يا ڪورچُولا جي ٻيٽ ۾ به ڏکڻ سلاوي آباد هئا، تنهن ڪري پولو به ڪروٽ هوندو. +ڪُورزولا لاءِ ثابتيون. +مارڪو پولو جي جاءِ پيدائش ڪُورزولا هوڻ جي حق ۾ اهو چيو ويو ته ڪروسي ٻوليءَ جي چاڪاوي لهجي ۾ پول هڪ پکيءَ کي چيو ويندو آهي. +چاڪاوي لهجو دالماسي ٻوليءَ جي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29906.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29906.txt new file mode 100644 index 0000000..599d53c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd29906.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ٿائيپوسام +ٿائيپوسام () هندن جو ڌرمي ڏڻ آهي. +ٿائيپوسام (Tamil: தைப்பூசம்) گناهه بخشائڻ ۽ سکائون پوريون ڪرڻ واري ڏڻ طور مشهور آهي. +هي ڏڻ گهڻو ڪري تامل ڪميونٽي جنوري يا فيبروريءَ جي مهيني ۾ چنڊ جي چوڏهين تاريخ تي ملهائيندي آهي. +هن ڏڻ تي تامل (ڏکڻ هندوستاني) انگوڇا ٻڌي مٿي تي مختلف ديوتائن جون مورتيون يا ٻيو سامان ننڍڙين ڏولين ۾ مٿي تي رکي هلندا آهن، جن کي ڪاواٽي (Kavadi) سڏجي ٿو. +ان ڪاواٽيءَ کي تارِن سان ٻڌي انهن جا پوڇڙ سنوان سڌا، يا وري ڪنڍن يا سوئن ذريعي ڪاواٽي کڻندڙ جي جسم ۾ ٽنبيا ويندا آهن. +اهي سوئا ۽ ڪنڍا جسم ۾ ڪيترن ئي هنڌن تي ٽنبيل هوندا آهن، خاص ڪري ڇاتي ۽ پٺ ۾. +ڪي ڪي ڪاواٽي کڻندڙ ماڻهو ته اهي سوئا ڳلن، چپن ۽ ويندي ڄڀ مان به آرپار لنگهائي هلندا آهن. +ٿائيپوسام، سنگاپور ۽ ملائيشيا ۾ ڏياري ۽ هوليءَ وانگر وڏي پيماني تي تامل ملهائين ٿا، خاص ڪري ٿائيپوسام جو جلوس ٿيڻ ڪري سڀ ڏسن ٿا. +اهي ماڻهو مٿي تي ڪاواٽيون رکي هلندا آهن جن ۾ چڱو بار هوندو آهي. +تائيپوسام جو ڏڻ انڊيا، شري لنڪا، ملائيشيا، سنگاپور کان سواءِ جن به ملڪن ۾ تامل آبادي وڏي انگ ۾ رهي ٿي ملهايو ويندو آهن، اهو ئي سبب آهي جو تائيپوسام ڏڻ انڊونيشيا، ٿائيلينڊ، ميانمار ۽ سائوٿ آفريڪا ۾ پڻ ملهايو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30260.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30260.txt new file mode 100644 index 0000000..0f6ccf9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30260.txt @@ -0,0 +1,47 @@ +جادو +جادُوءَ کي هٿ ناٽ، طلسم يا سحر به چئبو آهي. +انسان قديم دور کان وٺي غيبي قوتن، جانورن ۽ دشمنن کي ٽارڻ ۽ قائل ڪرڻ لاءِ ٽوڻا، ڦيڻا، منڊ ۽ منتر استعمال ڪندو رهيو آهي. +تاريخ. +جادوءَ جو عمل انساني تاريخ جي اوائلي دؤر جو يادگار آهي. +اهو انسان جي محدود علم ۽ تجربي جو دؤر هو، جڏهن اڃا هو فطرت جي واقعن ۽ مشاهدن جي ماهيت کان بي خبر هو. +سج، چنڊ، باهه ۽ پاڻيءَ کي ديوتا سمجهندو هو. +گوڙ، مينهن ۽ طوفان کي ديون جي آمد، جڏهن ته چانڊوڪيءَ جي سهڻي رات کي پرين جي آمد جي تياري تصور ڪيو ويندو هو. +انسان تي پهرين فطري طاقتن جي هيبت طاري ٿي، ماحولياتي ۽ فطري تبديليون، سندس اڳيان وڏيون آفتون ثابت ٿيون. +ان زماني ۾ انسان سڀ کان پهرين پنهنجي ڀرپاسي ۾ ظاهر ٿيندڙ ٻاهرين طاقتن کي محسوس ڪيو ۽ کانئن گهڻو متاثر ٿيو. +اڳتي هلي هن کي پنهنجي هستيءَ ۽ طاقت جو شعور پيدا ٿيو ۽ هن ٻاهرين طاقتن کي منهن ڏيڻ لاءِ ڪي سٽون سٽڻ شروع ڪيون. +آهستي آهستي انساني عقل جي اوسر ٿي. +هن پٿرن ۽ ڪاٺ جي اوزارن ذريعي نانگن، بلائن ۽ ٻين خطرناڪ جانورن کي مارڻ شروع ڪيو. +جنهن سان ٻين ماڻهن ۾ به خـودداري ۽ خـوداعتماديءَ جنم ورتو. +اهـا خوداعتمـادي انسان جي ذهني حرفت ۽ هنرمنديءَ لاءِ هڪ اهم پيش خيمو ثابت ٿي، بعد ۾ انسان ان ڳالهه تي آماده ٿيو ته جسماني طاقتن کان سواءِ، ٽوڻن، ڦيڻن، منڊن ۽ منترن ذريعي اهڙا ڪارناما ڪرڻ گهرجن، جن ذريعي نه صرف آفتن کي ٽاري سگهجي، پر ماڻهن جو ويساهه به وڌي ۽ ماڻهن کي قائل به ڪجي. +اهڙيءَ طرح ٽوڻن، ڦيڻن، ٽڪساٽن جو رجحان وڌيو ۽ ان ويساهه جي ڪري ڪن حرفتي ماڻهن، مختلف ڪرتب ڪري عوام جو عقل چرخ ڪري ڇڏيو ۽ پوءِ جڏهن انهن ٽڪساٽن، هٿ ناٽن، ٽوڻن ۽ ڦيڻن باقاعدي هڪ فن جو روپ اختيار ڪيو ته ان کي ’جادوءَ‘ جو نالو ڏنو ويو. +جادوءَ جي فن جي واڌ ويجهه ۽ ان جو باقاعدي استعمال، انساني تاريخ جي ٻئي يا وچين دؤر ۾ ٿيو. +اها انسان جي ذهني ارتقا هئي ۽ عقلمند انسانن پنهنجون اٽڪلون ۽ حرفتون شروع ڪيون، جيڪي عام سمجهه کان مٿاهيون هيون. +ائين ئي هن فن جي ارتقا ٿي ۽ ’جادو‘ انسان لاءِ برداشت توڙي مقابلي جو هڪ اهم ذريعو بڻيو. +جادو ۽ مذهب. +جادوءَ جي فن جي ترقيءَ جي ڪري، اوائلي مذهبن جو بنياد ئي جادوءَ تي پيو. +اهو ئي ڪارڻ آهي جو هيءُ فن هر زماني ۾ هر قوم جي ماڻهن جي عقيدن ۾ داخل رهيو ۽ مختلف ماڻهو مختلف ملڪن ۾ جادوءَ جي مهارت جي دعويٰ ڪندا رهيا. +قديم مصر جا پوڄاري ان دعويٰ جي بنياد تي پنهنجي مذهبن ۽ عبادتن جو بنياد رکندا هئا. +اوائلي مصري، ويدڪ، بابلي ۽ ٻين روايتن ۾ ديوتائن جي طاقت جو ذريعو ئي جادوءَ تي هو. +يورپ ۾ جادوءَ جو رواج به عام رهيو. +آفريڪا ۾ ته اڄ تائين مختلف مرضن جو علاج جادوءَ ذريعي ڪيو ويندو آهي. +آمريڪا جا ڪي جادوگر، جادوگريءَ کي پنهنجو مذهب تسليم ڪندا آهن، جيڪو آثارِ قديمه جي تحقيق موجب تقريباً 2500 (ق. +م) کان مروج آهي. +جادو اصل ۾ هڪ نفسياتي اثر آهي، جيڪو جسم ۽ ذهن کي متاثر ڪري ٿو. +مثال طور خوف هڪ نفسياتي شيءِ آهي، پر ان جو اثر جسم تي اهڙيءَ طرح ٿئي ٿو، جو سڄو جسم ٿڙڪڻ لڳي ٿو. +دراصل جادوءَ سان حقيقت تبديل نٿي ٿئي، پر ان سان انسان جا حواس ۽ جسماني حصا متاثر ٿين ٿا. +سنڌ ۾ جادو. +ٻين ملڪن وانگر سنڌ ۾ به جادوءَ جو تصور قديم دور کان موجود آهي. +سنڌ جي لوڪ ادب ۾ جنن ڀوتن، جادوگرن، ڏائڻين، ديون ۽ ديوتائن جو ذڪر ۽ جادوءَ جي فن جا شعبدا وڏي شدمد سان بيان ڪيا ويا آهن. +ان مان ظاهر آهي ته جادوءَ جي فن جي ترقي ۽ عروج ۾ سرزمين سنڌ به پيش پيش رهي آهي. +توڙي جو هن وقت انسان جي ذهني اوسر عروج تي پهچي چڪي آهي ۽ انسان هر شعبي ۾ وڏي ترقي حاصل ڪري چڪو آهي، تنهن هوندي به سنڌ سميت دنيا جي سڀني خطن ۾ اڄ به جادوءَ جو تصور موجود آهي. +اڪثر ماڻهو اڄڪلهه محبت ۽ نفرت پيدا ڪرڻ، بدنظر يا دشمن جي حسد کان بچڻ، ڪنهن ماڻهوءَ کي قائل ڪرڻ، دل جي مراد پوري ڪرائڻ، جنن جو واسو ٽارڻ، بيماري دفع ڪرڻ ۽ چوري جي بابت معلومات هٿ ڪرڻ لاءِ مختلف عاملن ۽ ڀوپن کان ٽوڻا ڦيڻا ۽ جادو ڪرائيندا آهن.جادوءَ جي ذريعي ماڻهوءَ لاءِ جِنن ڀوتن يا بدروحن جي مدد سان ڪا بيماري يا مصيبت پيدا ڪرڻ جا جتن ڪيا ويندا آهن، پر اهڙا ماڻهو اڪثر ڪمزور عقيدن جا مالڪ هوندا آهن. +وهم. +جادو رڳو وهم ۽ ڪوڙ تي به ٻڌل نه هوندو آهي. +اها حقيقت آهي ته ڪي ماڻهو دوکيبازيءَ سان اهو تاثر ڏيندا آهن ته هو پنهنجين ڪرامتن سان جادو ڪري رهيا آهن، پر سندن عمل هٿ جي صفائي، چالاڪي ۽ شعبده بازيءَ تي ٻڌل هوندو آهي. +بت پرستي ڪرڻ ۽ تعويذ ۽ ڌاڳا ڪرائڻ ظاهري طور جادوءَ کان بچاءَ جا ذريعا سمجھيا ويندا آهن. +اسلام ۾. +جڏهن ته عالمن جو چوڻ آهي ته جادُو، شرڪ جو پهريون ڏاڪو آهي. +قرآن پاڪ جي ’سورة الفلق‘ ۾ انسان کي انهن ماڻهن جي شر کان بچڻ لاءِ خدا جي پناهه وٺڻ جي هدايت ڪيل آهي، هن سورة جي آيت نمبر ٽينءَ ۾ ڳنڍين ۾ ڦوڪ ڏيندڙ عورتن (جادو ڪندڙ) ۽ حاسد مردن کان به خدا جي پناهه لاءِ فرمايو ويو آهي. +حضرت موسيٰ عليه السلام جي دور ۾ جڏهن فرعون، مصر جا جادوگر گهرائي، ماڻهن کي گمراهه ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ته خدا جي حڪم تي حضرت موسيٰ پنهنجي هٿ ۾ جهليل لَٺ کي زمين تي اُڇليو ته لَٺ مان واسينگ نانگ بڻجي پيو. +اهو خُدائي عمل هو ته جيئن ماڻهو جادوگرن جي اثرن ۾ نه اچن. +هڪ حديث ۾ آهي ته نبي سڳوري صه پنهنجي صحابين کي فرمايو ته ستن برباد ڪندڙ گناهن/ عملن کان بچو: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30279.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30279.txt new file mode 100644 index 0000000..e85289d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30279.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +جپسي +جِپسي (Gypsy) بابت ايران جي مشهور شاعر فردوسي، شاهنامي ۾ لکيو آهي ته ايران جي شاهه بهرام گور، اتر هندستان جي ان وقت جي راجا شنگل کي عرض ڪيو ته ايران جي قومي جلسي ۾ حصو وٺڻ لاءِ ويهه هزار ڳائڻا موڪليا وڃن. +انهيءَ تي راجا مشهور ڳائڻا ايران موڪلي ڏنا، اهي هتان جا خانه بدوش هئا، جن کي انگريزيءَ ۾ جپسي سڏجي ٿو.جپسي پاڻ کي سنتي(Sinti) به سڏائڻ ٿا جيڪو غالبن سنڌي جو بگاڙ آهي. +ڦهلاءُ. +انهن ڳائڻن جي راڳ ايران جي شاهه کي اهڙو ته موهي ڇڏيو، جو کين ايران ۾ رهڻ لاءِ مفت ۾ زمينون، ڍڳا، اناج وغيره ڏنائين، پر جيئن ته ڳائڻا ٻني ٻاري کان اڻ ڄاڻ ۽ خانه بدوش قبيلن مان هئا، تنهن ڪري اهي مصر ڏانهن هليا ويا، جتان يورپ ۾ پکڙجي ويا. +ڏند ڪٿا. +جپسي قوم بابت هڪ ڏند ڪٿا هيءَ به آهي ته اهي هند ۾ رهندا هئا، سڪندر اعظم کين پاڻ سان وٺي ويو، جيڪي ايران ۾ ئي رهيا، پوءِ هڪ هنڌ ٿانيڪا ٿي نه ويٺا ۽ خانه بدوش ئي رهيا. +جپسي لوڪن ۾ اڄ به نه فقط ڪيتريون رسمون ساڳيون آهن، پر ٻوليءَ جا گهڻا لفظ به ساڳيا آهن. +ٻولي. +اهي ٻوليءَ ۾ جيئن ته ڇُري، بال (وار) ڪَن، نڪ، ڪارو، راءِ، بڊو (وڏو)، ٿانءُ، ماس، پاني (پاڻي، بڙهو (پوڙهو)، چوري، رات، رتُ، تون، سچو، ساري رات وغيره جهڙا لفظ استعمال ڪن ٿا، ان ڪري انهن لفظن مان ظاهر آهي ته جپسين جو گهڻي قدر لاڳاپو سنڌ سان هو. +يورپ جي ڪن حصن ۾ هو پاڻ کي ’زنگلي‘ ته ڪٿي ’روسي‘ ته ڪٿي وري ’سنتي‘ سڏائيندا آهن. +سنتي لفظ مان ظاهر آهي ته هو سنڌي آهن. +لسانيات جي ماهرن ان لفظ جو رشتو سنڌيءَ سان جوڙيو آهي. +مشهور يوناني مورخ ڄاڻايو آهي ته: ”سنڌي نالي هڪڙي هندي قوم ڪاري سمنڊ جي ويجهو رهندي هئي، اهو زمانو عيسوي سنه کان ڇهه سئو ورهيه اڳ جو آهي“، چمن لال به لکيو آهي ته: ”پنجاب جي هڪ ايراضيءَ ۾ ’چنگر‘ نالي هڪ پٺتي پيل قوم رهندي هئي، جيڪا سنڌوئي جو هڪ جزو آهي، جن جي ٻولي سنڌيءَ سان واسطو رکندڙ آهي. +اها ئي قوم ايران جي اندرين ايراضين تائين ڏسجي ٿي. +“ جپسي ٻوليءَ ۾ ايراني ۽ آرمينيا جي ٻولين جا اثر به آهن، جيڪي ڏيکارين ٿا ته هو ڪجهه وقت انهن ايراضين ۾ ضرور رهيا آهن. +ايران ۾ جڏهن ساساني حڪمرانن جو راڄ هو، تڏهن ئي هو شايد هند مان لڏي ايران ۾ وڃي رهيا هوندا. +هنن پوءِ فرات نديءَ جي ڏاکڻي حصي ۾ ڊاٻو ڪيو ۽ عربن سان گڏجي ملڪن کي فتح ڪرڻ ۾ سندن ساٿ ڏنو، پر عباسي خليفي مامون الرشيد جي موت کان پوءِ هنن ان ملڪ کي ڇڏي ڏنو. +آرمينيا مان ٿي هو سيريا (شام) منجهان لنگهي وڃي اتر آفريڪا ۾ پهتا. +اتان وري هو ڪجهه يورپ ڏانهن ڦهلجي ويا. +سندن نرالين رسمن جي ڪري ملڪ ۾ مٿن ظلم ڪيو ويندو هو. +ڪن هنڌن تي ته کين ناس ڪرڻ لاءِ قدم به کنيا ويا، جيئن ٻي مهاڀاري لڙائيءَ ۾ خود جرمنيءَ جي حاڪم هٽلر کين ختم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، پر ظلم ستم جي باوجود اهي زنده سلامت رهيا ۽ پنهنجي وجود کي قائم رکيو اچن. +ڳائڻ وڄائڻ. +جپسي ڳائڻ وڄائڻ ۾ ماهر آهن، انهيءَ ڪري هر هنڌ کين مان پئي مليو. +روس جي هڪ راڻي ’ڪئٿرائين‘ ته کين رهڻ لاءِ سرڪاري زمين ڏئي ڇڏي هئي. +هن وقت رومانيا، هنگري بلغاريا ۽ چيڪوسلواڪيا ۾ ’جپسي‘ گهڻي تعداد ۾ رهيل آهن. +سنڌي قوم لاءِ مشهور آهي ته هوءَ ڳائڻ وڄائڻ ۾ هوشيار آهي. +اٺين صدي عيسويءَ جي هڪ جين آچاريه اديوتن پنهنجي ’ڪوليه مالا ڪٿا‘ ۾ سنڌين لاءِ صاف لکيو آهي ته اهي ڳائيندڙ ۽ مرڪندڙ ماڻهو آهن، جپسين کي پنهنجي اصل نسل جو پورو پتو ڪونهي، پر گهڻن کي اهو يقين آهي ته سندن ابا ڏاڏا هند جا ئي رهاڪو هئا، سندن هڪ راجا جو نالو ’زنديلو‘ چيو وڃي ٿو (زندو= سنڌو). +جپسي (Gypsy) لفظ مٿن ڪنهن وقت مصر (Egypt) ۾ رهڻ سبب پيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30285.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30285.txt new file mode 100644 index 0000000..044667c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30285.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ننڍي ڌرتي، وڏي ڌرتي +اسان جنهن ڌرتي تي رهون ٿا، اها ننڍڙي به آهي ته وڏڙي به آهي. +اها ڳالهه ٻڌي گھڻن کي تپرس وٺي ويندو ته اهو وري ڪيئن؟ +دنيا جي هر شئي جي قد بت، ٿولهه، ويڪر ۽ ڊيگھه وغيره جي اسان کي سُڌ تڏهن پوي ٿي، جڏهن اسين ان جي ڪنهن ٻيءَ شئي سان ڀيٽ ڪيون ٿا. +جيڪڏهن ڀيٽ نه ڪبي ته ڪنهن به شئي جي وڏي يا ننڍي هجڻ، ڊگھي يا بندري هجڻ، ٿلهي يا سنهي هجڻ، پراڻي يا نئين هجڻ، آڳاٽي يا هاڻوڪي هجڻ، سهڻي يا ڪوجھي هجڻ، سوادي يا بي سواد هجڻ، وڻندڙ يا اڻوَڻندڙ هجڻ، سياڻي يا اياڻي هجڻ، سڌريل يا اڻسڌريل هجڻ، ڊولائتي يا بيڊولي هجڻ ۽ اهڙن ٻين ڪيترن ئي گُڻن يا اَوگڻن جي ڪا به صحيح سُڌ نه پوندي. +هڪ شئي جي ٻي شئي سان ڀيٽ جو اهو اصول اسان جي سِجَ، ڌرتيءَ ۽ ٻين تارن ۽ سيارن تي به لاڳو ٿئي ٿو. +ڌرتي به ڪيترين ئي شين جي ڀيٽ ۾ ڏاڍي وڏي آهي، پر ساڳيءَ ئي مهل اها ڪيترين ئي ٻين شين جي ڀيٽ ۾ ڏاڍي ننڍي به آهي. +سمجھو ته ڌرتيءَ کي زور ڏئي، دٻائي، سُسائي، سوڙهو ڪري، هڪ مَٽر جي داڻي جيترو ڪيون ٿا ۽ سج تي به اوترو ئي داٻ وڌو وڃي ته سج جو قدبت سمجھڻ لاءِ اسان کي مٽر جا 13 لک داڻا گڏ ڪرڻا پوندا. +ان جو مطلب ته سج ڌرتيءَ کان 13 لک ڀيرا وڌيڪ وڏو آهي. +ڀيٽ ڪرڻ کانپوءِ هاڻي اسين سوچي سگهون ٿا ته ڌرتي، سج جي ڀيٽ ۾ ڪيتري ننڍڙي آهي. +يعني 13 لک ڌرتيون گڏبيون ته اسان جي سج جيڏو گولو ٺهندو پر سج ۾ اسان جي ڌرتيءَ جيان نهراڻ ۽ پاڻياٺ ڪانهي، سج رڳو گئسن جو مجموعو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30353.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30353.txt new file mode 100644 index 0000000..363d5b4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30353.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +نوري سال +اسان جي عام پرک موجب بلب روشن ٿيندي ئي روشني جتي ڪٿي پهچيو وڃي، پر حقيقت ۾ روشنيءَ جي به هڪ رفتار آهي. +روشنيءَ جي رفتار هڪ سيڪنڊ ۾ 1 لک 86 هزار، 2 سو 88 ميل يا لڳ ڀڳ 3 لک ڪلوميٽر آهي. +اها روشني هڪ منٽ ۾ ڪيترو پنڌ ڪندي ۽ هڪ ڪلاڪ ۾ ڪيترو پنڌ ڪندي ۽ هڪ ڏينهن رات ۾ ڪيترو پنڌ ڪندي ۽ هڪ سال ۾ ڪيترو پنڌ ڪندي، ان کي چئبو هڪ نوري سال پنڌ. +اها روشني، ان رفتار سان هڪ لک سالن ۾ جيترو پنڌ ڪندي اها آهي اسان جي کير پٽي يا کرائين واٽ يا مِلڪي وَيَ جي ڊيگهه آهي. +جڏهن سان ٽارچ يا بلب ٻاريون ٿا ته ان جي روشني جنهن رفتار سان اڳيان وڌي ٿي ته اها آهي 3 لک ڪلوميٽر في سيڪنڊ. +يعني ڪو ٽارچ ٻاري ۽ ٻيو همراهه ٽي لک ڪلوميٽر پري بيٺل هجي ته هن کي ٽارچ ٻرڻ کان پوءِ پوري هڪ سيڪنڊ بعد ان جي روشني نظر ايندي. +چنڊ جي روشني اسان تائين سوا سيڪنڊ ۾ پهچي ٿي، ڇو جو چنڊ اسان کان 376300 ڪلوميٽر پري آهي اهڙي طرح سج جي روشني 500 سيڪنڊن ۾ پهچي ٿي ڇو جو سج ڌرتيءَ کان 150 ملين ڪلوميٽر پري آهي. +هاڻ توهان پاڻ سوچيو ته 500 سيڪنڊ (يعني ساڍن اٺن منٽن) بعد پهچڻ وارو روشني وارو سج اسان کان ڪيترو پري آهي، اتي هڪ مهينو يا هڪ سال بعد پهچڻ واري روشني جو تارو ڪيترو پري هوندو. +هڪ نوري سال معنيٰ هڪ سال جا سيڪنڊ ڪڍي ان کي روشنيءَ جي رفتار ”300،000 ڪلوميٽر في سيڪنڊ“ سان ضرب ڪرڻ سان 9460730472580 ڪلوميٽر ٿيو. +اسين جيڪڏهن کير پٽي يا کيرائين واٽ () کي ايڏو پري کان ڏسون جو اهو گراٺ جيترو مس نظر اچي ته (1). +مٿان يا هيٺان کان ڏسڻ مهل اهو جرڪيدار جليبي جهڙي ٿالهيءَ ۽ (2). +پاسي کان ڏسڻ مهل چُهنبدار ڏِيٽي (ڏِڪِيءَ) يا وچ ۾ ٿلهي پاسيرو جهليل جليبي جيان نظر ايندو. +هڪ پاسي کان ٻي پاسي تائين اسان جي کيرائين واٽ يا کير پٽي ڪهڪشان جي ڊيگهه هڪ لک نُوري سال () آهي. +اسان جو سِچ منڊل يا سج سرشتو (نظام شمسي) اسان جي کيرائين واٽ جي وچ (سرائي) کان 30 لک نوري سالن جي مفاصلي تي آهي ۽ ان جي چوڌاري 170 ميل في سيڪنڊ جي رفتار سان ڊوڙي (چڪر هڻي) رهيو آهي، تڏهن وڃي 2200 لک سالن ۾ هڪ چڪر پورو ڪري ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30361.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30361.txt new file mode 100644 index 0000000..24c7a38 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30361.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +عاشق حسين البدوي +"ڊاڪٽر عاشق حسين البدوي" () فُوڊ انسپيڪٽر غلام مصطفيٰ بدويءَ جي گھر شڪارپور ۾ جنم ورتو، سندس والده محترمه جو تعلق شڪارپور سان هو ۽ پوءِ شڪارپور ڇڏي ٽنڊوآدم ۾ سندس خاندان رهائش اختيار ڪئي. +هن ايم بي بي ايس، لياقت ڪاليج ڄامشوري مان ڪئي، ان کان پوءِ هن ڪجھه عرصو آرمي جي ميڊيڪل ڪور ۾ ڪيپٽن طور ڪم ڪيو. +جتان واپس ٿيڻ کان پوءِ هن ڪجھه وقت لبيا ۾ ڊاڪٽر طور ڪم ڪيو. +تعليم. +هُن ايم.بِي.بِي.ايس لياقت ميڊيڪل ڪاليج ڄامشورو مان ڪئي. +ادب. +هُن پدم پبليڪيشن جو بنياد وڌو ۽ ان پاران ٻه ڪتاب ”چمڙيءَ جون بيماريون“ ۽ ”دنيا جا شاهڪار افسانا“ ڇپايا، هو عالمي ادب جو سٺو پڙهندڙ هو جنهنڪري هن ڪجھه ڪهاڻيون ڪتابي صورت ۾ ترجمو ڪري ڇپايون. +اديبن جي نظر مان هن جون فقط سنڌيءَ ۽ اردو ۾ تحريرون گذريون. +حياتي جي آخري ڏينهن ۾ ميڊيڪل ڊڪشنري انگريزي سنڌي مرتب ڪيائين ۽ هن جي چواڻي اها سنڌي لينگوئيج اٿارٽيءَ طرفان ڇپائي لاءِ منظور ڪئي وئي. +منصور حلاج جو ڪتاب ”طوا سين“ سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪيائين ۽ اهو شاهه ولي الله اڪيڊميءَ طرفان ڇپائي پڌرو ڪيو ويو. +البت ٻڌايو هئائين ته ابن عربي جي ڪتاب ”فصوص الحڪم“ جو سنڌي ۾ ترجمو ڪيو اٿائين پر اهو سندس حياتيءَ ۾ ڇپجي پڌرو نه ٿي سگهيو، محمدفتح الله گيولن جي ڪتاب جو سِنڌي ترجمو ”تصوف جون تجليون“ پڻ ڪيائين جيڪو سنڌيڪا اڪيڊمي پاران ڇپرايو ويو. +زندگي. +ڪجھه مسئلن جي ڪري هو ٽنڊوآدم ڇڏي، ڪراچي رهڻ لڳو جِتي هو مختلف اين جي اوز سان ڪم ڪندو رهيو ۽ ادبي ڪم به ڪندو رهيو. +ڀائرن ۾ هي سڀ کان وڏو هو، ان کان پوءِ ساجد حسين، خالد حسين ۽ راشد حسين آهن، جن مان هن وقت ننڍو ڀاءُ راشد حسين ٽنڊي آدم ۾ رهي ٿو. +ياد رهي ته هن جي ماسڙن ۾ انيس انصاري جهڙو اديب به شامل هئو جنهن سان هو ڪاليج جي زماني کان علمي ۽ ادبي بحث ڪرڻ لاءِ انيس انصاري وٽ اچي ڏينهن جا ڏينهن رهندو هئو +وفات. +سندس وفات 12 آگسٽ 2012ع ۾ ڪراچي جي هڪ هوٽل ۾ دِل جي دوري پوڻ ڪري ٿي، ٻاڪري عيد واري چنڊ رات جو، پوليس کي ڪنهن اطلاع ڏنو؛ ڊاڪٽر عاشق حسين جو ڪمرو ٻه ٽن ڏينهن کان بند آهي. +هوٽل جي ڪمري جو در ڀڳو ويو ۽ بدوي جي ڀاءُ ۽ ڀيڻ کي اطلاع ڪيو ويو، جن اچي مڙهه ايڌي سينٽر مان وصول ڪيو. +جسد خاڪيءَ کي ٽنڊو آدم ۾ مٽيءَ ماءُ حوالي ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30366.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30366.txt new file mode 100644 index 0000000..56ae80f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30366.txt @@ -0,0 +1,654 @@ +سنڌ گورنمينٽ سائنس ڪاليج +ڏيارام ڄيٺمل سائنس ڪاليج (المعروف ڊي جي سائنس ڪاليج) ڪراچي، سنڌ ۾ واقع آھي، جيڪو سائنس توڙي آرٽس جي تعليم ڏئي رهيو آهي. +تاريخ. +ممبئي جي گورنر، لارڊ ريئي 17هين جنوري 1887ع تي ان ڪاليج جو افتتاح بطور سنڌ آرٽس ڪاليج ڪيو، جنھن تي بعد ۾ ڏيارام ڄيٺمل جو نالو رکيو ويو، جنهن ان ڪاليج جي اڏاوت تي خرچ ٿيندڙ سموري خرچ جي ھڪ وڏي حصي جو بندوبست ڪيو ھو. +چيو وڃي ٿو تھ ڪاليج جي اڌاوت تي تن ڏينھن ۾ ھڪ لک ڇهاسي هذار پنج سَو چوڏهن (186514) رپيا خرچ آيو ھو، جنھن مان حڪومت جي ڀاڱيداري ستانوي ھزار ھڪ سَو ٽيانوي (97193) رپيا هئي. +ايسٽ انڊيا ڪمپني واپار سانگي ننڍي کنڊ ۾ آئي، پر ترت انهن هتان جو سڄو وهنوار هلائڻ جي لاءِ ڪوششون شروع ڪري ڇڏيون. +انهن سڀ کان اڳ بنگال ۾ ديواني اختيار حاصل ڪيا. +جنهن بعد انهن بنگال تي مڪمل قبضو ڪري ورتو. +ڪمپني سرڪار عام ماڻهن جي دلين ۾ جاءِ پيدا ڪرڻ لاءِ عوام جي مرضيءَ موجب تعليم ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي، جيڪا جديد انگريزي تعليم بدران قديم مدرسن ۽ مڪتبن واري تعليم هئي. +ان جي شروعات ڪلڪتي ۾ مدرسو کولي ڪئي وئي. +“ڪلڪتي مدرسي جو بنياد آڪٽوبر 1780ع ۾ انگريز عملدار ‘وارين هيسٽنگس’ رکيو. +ان طريقي سان ڪمپني سرڪار مسلمانن کي پنهنجي ويجهو آڻڻ ۾ ڪامياب ٿي وئي. +ڪمپنيءَ هندن کي خوش رکڻ لاءِ بنارس ۾ سنسڪرت ڪاليج قائم ڪيو. +ڪلڪتي جي مدرسي جو انچارج هڪ مولوي ۽ بنارس سنسڪرت ڪاليج جو انچارج هڪ پنڊت کي ڪيو ويو، پنڊت جي ڀيٽ ۾ مولويءَ جي پگهار وڌيڪ مقرر ڪئي وئي”. +ڪمپني سرڪار جو اهو ارادو قطعي نه هو ته ڪو ڪمپني ننڍي کنڊ ۾ تعليم جو سڄو بار پنهنجي ڪلهن تي کڻندي، تنهن دؤر ۾ برطانيا ۾ به تعليم ڏيڻ سرڪار جي ذميواري نه هئي، تنهن ڪري ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ به برطانيا سرڪار جي پاليسي جاري رکڻ چاهي. +ڪمپني سرڪار جو خيال هو ته بس ڪجهه ماڻهن کي پڙهائجي، جيڪي ڪمپنيءَ کي ڪار وهنوار هلائڻ ۾ مدد ڏين. +ڪمپنيءَ جي ڊائريڪٽرن جو خيال هو ته جيڪڏهن سڄي گڏيل هندستان کي تعليم ڏني ويندي ته پوءِ هتان جي ماڻهو پڙهي آزاديءَ جو مطالبو ڪندا. +ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ جو عملدار چارلس گرانٽ پهريون انگريز هو، جنهن کي احساس ٿيو ته جديد انگريزي تعليم ننڍي کنڊ جي ماڻهن جو حق آهي. +هو 1773ع ۾هندستان آيو هو. +جنهن واپس وڃي برطانوي پارليامينٽ کي لکيو ته هندستان ۾ تعليمي سڌارن لاءِ خاص گرانٽ مخصوص ڪئي وڃي، ان تي مٿس تمام گهڻي تنقيد به ڪئي وئي. +اڳتي هلي سندس تجويزن تي سنجيدگيءَ سان غور شروع ڪيو ويو ۽ 40 سالن جي بحث کانپوءِ نيٺ برطانوي پارليامينٽ سندس چارٽر 1813ع ۾ منظور ڪيو. +جنهن کي چارلس گرانٽ چارٽ سڏيو وڃي ٿو. +چارلس گرانٽ کي هندستان ۾ جديد تعليم جو ابو سڏجي؛ ته ڪو وڌاءُ نه ٿيندو. +هو پهريون ماڻهو هو، جنهن برطانوي سرڪار تي زور ڀريو ته هندستان ۾ تعليم انگريزيءَ سان گڏ اتان جي مادري ٻولين ۾ به ڏني وڃي. +1813ع کان 1833ع واري دؤر کي هندستان ۾ تعليم جي حوالي سان سونهري دؤر سڏيو وڃي ٿو. +ان دؤر ۾ عيسائيت جي تبليغ لاءِ مشنريز جو به رواج پيو. +برطانوي پارليامينٽ هندستان ۾ تعليم جي واڌاري لاءِ ساليانو هڪ لک رپيا منظور ڪيا، پر اهي خرچ ڪيئن ڪيا وڃن، ان بابت ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ جي ڊائريڪٽرن کي ڪي به هدايتون نه ڏنيون ويون. +ٻيو ته “چارٽر ايڪٽ 1813ع جي شق 43 هيٺ تعليم ڏيڻ جي ميڊيم بابت ٻه رايا سامهون آيا، هڪ راءِ اها هئي ته هندستان ۾ تعليم ديسي ٻولين ۾ ڏني وڃي، جڏهن ته ٻي راءِ هئي ته تعليم انگريزيءَ ۾ ڏني وڃي. +ان مسئلي کي حل ڪرڻ لاءِ لارڊ ميڪاؤلي کي قانون جو ڄاڻو ڪري برطانيا مان موڪليو ويو”. +لارڊ ميڪاؤلي 13 جون 1834ع تي هندستان آيو ۽ هتان جي صورتحال جو مطالعو ڪري هن پنهنجي رپورٽ تيار ڪئي، جيڪا هن 2 فيبروري 1835ع تي پيش ڪئي، ان رپورٽ ۾ هن ڄاڻايو ته “مشرقي ٻولين ۾ تعليم ڏيڻ جو مقصد مستقبل جي ترقيءَ کي ٻنجو ڏيڻ آهي. +يورپي ادب جي لائبريريءَ جو هڪ ڪٻٽ سڄي هندستاني ۽ عربي ادب کان گهڻو آهي”. +لارڊ ميڪاؤليءَ جو خيال هو ته هندستاني ٻولين خاص طور تي سنسڪرت تي تمام گهڻي ٺٺول ڪئي. +“هن جو خيال هو ته هندستان ۾ فقط انگريزي ٻوليءَ ۾ تعليم ڏني وڃي”. +هندستان جي گورنر جنرل لارڊ وليم بينٽنڪ جي تجويز تي برطانيا سرڪار لارڊ ميڪاؤليءَ جي سفارشون منظور ڪري ورتيون. +جنهن کي ‘1835ع وارو ٺهراءُ’ سڏيو وڃي ٿو. +صديءَ جي شروع ۾ برطانيا سرڪار اهو محسوس ڪيو ته هندستان جي غريب ماڻهن ۾ مشنريز وسيلي عيسائيت جي تبليغ ڪري ماڻهن کي عيسائيت ڏانهن مائل ڪري سگهجي ٿو. +1845ع ۾ ڪمپني سرڪار تي ڪلڪتي ۾ يونيورسٽي قائم ڪرڻ لاءِ زور پيو. +ان کان اڳ بنگال جي ايجوڪيشن ڪميٽيءَ جو اڳوڻو سربراهه سي ايڇ ڪئميرون 1852ع ۾ برطانيا جي پارليامينٽ ۾ ڪلڪتي، مدراس ۽ بمبئيءَ ۾ يونيورسٽيون قائم ڪرڻ جي رٿ رکي چڪو هو. +1854ع ۾ ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ جي بورڊ آف ڪنٽرول جي اڳوڻي صدر آزاد خيال سياستدان ۽ برطانوي پارليامينٽ جي ميمبر چارلس ووڊ برطانوي سرڪار کي هندستان ۾ تعليم عام ڪرڻ جي تجويز ڏيندي سفارش ڪئي ته هندستان جي هر صوبي ۾ ڌار تعليم کاتو قائم ڪيو وڃي. +لنڊن يونيورسٽيءَ جي طرز تي هندستان جي ٽن وڏن شهرن ڪلڪتي، مدراس ۽ بمبئيءَ ۾ يونيورسٽيون قائم ڪيون وڃن. +هر ضلعي اندر هڪ سرڪاري اسڪول کوليو وڃي. +سلهاڙيل اسڪولن کي مالي امداد فراهم ڪئي وڃي. +هندستاننين کي سندن مادري ٻولين ۾ به تعليم ڏني وڃي، هندستان ۾ پرائمريءَ کان يونيورسٽي سطح تي تعليم لاءِ جوڳا اُپاءَ ورتا وڃن. +سر چارلس ووڊ جي مشهور خط “Wood's despatch” کانپوءِ هندستان جي هر پرڳڻي ۾ تعليم کاتو قائم ڪيو ويو، 1857ع ۾ ڪلڪتي، مدراس ۽ بمبئيءَ ۾ يونيورسٽيون کوليون ويون. +جڏهن ته لاهور ۾ 1882ع ۽ الهه آباد ۾ 1887ع ۾ يونيوسٽي قائم ڪئي وئي. +1858ع ۾ ڪلڪتي يونيورسٽيءَ جي پهرئين امتحان ۾ 13 شاگرد بي اي ۽ بي ايس سي جي ڊگريءَ لاءِ ويٺا، انهن مان ٽن امتحان پاس ڪيو. +1857ع واري بغاوت کانپوءِ ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ جو راڄ پورو ٿيو ۽ برطانوي سرڪار سڄو ڪار وهنوار پنهنجي هٿ کنيو. +اڳتي هلي جڏهن روشن خيال سياستدان وليم گليڊسٽون William Ewart Gladstone)) برطانيا جو وزير اعظم ٿيو ته هن ننڍي کنڊ ۾ سياسي ۽ انتظامي سڌارا آڻڻ جو اعلان ڪيو. +جڏهن لارڊ رپن کي هندستان جو وائسراءِ مقرر ڪيو ويو ته هن وزير اعظم جي هدايت تي هندستان ۾ مڪاني حڪومتن جي قيام، تعليم عام ڪرڻ سميت تمام گهڻا سڌارا تجويز ڪيا. +لارڊ ميو 1869ع ۾ هندستان جو وائسراءِ ٿيو ته هن ٻين سڌارن سان گڏ هندستان ۾ ڪاليجن جو ڄار وڇائڻ جي به تجويز ڏني ۽ سندس صلاح سان 1872 ع ۾ لکنؤ ۾ هندستان جو پهريون ڪاليج کوليو ويو. +جنهن لاءِ سڀ کان وڏو چندو اوڌ جي مهاراجه ڏنو. +جڏهن ته ٻين اميرن به ججهو چندو ڏنو. +اهو ڪاليج بعد ۾ لکنؤ يونيورسٽي بڻيو. +لارڊ رپن جي صلاح تي وائسراءِ جي ايگزيڪيوٽوِ ڪائونسل جي ميمبر وليم هنٽر جي سربراهيءَ ۾ هندستان لاءِ تعليمي ڪميشن 3 فيبروري 1882ع تي جوڙي وئي. +ان کان اڳ هنٽر 1869ع ۾ The Imperial Gazetteer of India لکڻ شروع ڪيو هو، جيڪو 1881ع پڌرو ٿيو، جنهن کي هندستان جو پهريون گزيٽيئر ۽ اهم دستاويز مڃيو وڃي ٿو. +وليم هنٽر جي سربراهي ۾ جوڙيل 20 رڪني ڪميشن هندستان ۾ تعليم کي عام ڪرڻ لاءِ جامع تجويزون ڏنيون. +سنڌ ۾ انگريزي تعليم لاءِ ڪوششون: +انگريزن هندستان جي ٻين پرڳڻن جي ڀيٽ ۾ سنڌ کي دير سان فتح ڪيو، جنهن سبب سنڌ ۾ جديد تعليم لاءِ ڪوششون به دير سان ورتيون ويون. +انگريزن جي اچڻ کان اڳ سنڌ ۾ مڪتبن ۽ مدرسن ۾ ديني ۽ دنياوي تعليم ڏني ويندي هئي. +اُنهن ڏينهن ۾ آخوند مڪتب هلائيندا هئا ۽ مڪتبن ۾ فارسي پڙهائڻ تي خاص زور هوندو هو. +سنڌ ۾ انگريزي تعليم جي لاءِ سڀ کان پهرين ڪوشش حيدرآباد جي ڪليڪٽر ڪئپٽن رٿبورن 1845ع ۾ ورتي، هن هندستان سرڪار کي ساليانو ٽي هزار رپين جي منظوريءَ لاءِ لکپڙهه ڪئي. +پر ان تي کانئس مختلف سوال پڇيا ويا. +اصل مسئلو استادن جي کوٽ ڄاڻايو ويو. +هو ٽي سال لک پڙهه ڪندو رهيو. +سنڌ گزيٽيئر موجب “ڪراچيءَ جي ڪليڪٽر ڪئپٽن پريڊيءَ کي ڪاميابي ملي وئي ۽ هن جي ڪوشش سان 1946ع ۾ فري اسڪول جوڙيو، جيڪو هڪ مقامي ڪميٽيءَ کي ان شرط سان ڏنو ويو ته تعليم ۽ تربيت عيسائي مذهب موجب ٿيندي. +ان ۾ انجيل به شامل هوندو. +اهو اسڪول 1853ع ۾ ساڳين شرطن تي چرچ مشن سوسائٽيءَ کي سونپيو ويو. +شڪارپور ۾ به هڪڙو انگريزي اسڪول کوليو ويو ۽ اهو ڪئپٽن گولڊ سمڊ جي نظرداريءَ هيٺ هلندو هو. +نيٺ بمبئي بورڊ آف ايجوڪيشن سنڌ ۾ تعليم کاتو جوڙڻ جو ڪم هٿ ۾ کنيو ۽ اٽڪل ساڳئي وقت، سنڌي ٻوليءَ کي صوبي جي سرڪاري ٻولي بڻائڻ جي حمايت ۾ به هلچل هلندڙ هئي”. +1853ع ۾ سنڌيءَ کي سنڌ جي سرڪاري ٻولي تسليم ڪرڻ کانپوءِ 1855ع ۾ سنڌ ۾ پهريون سرڪاري اسڪول نارائڻ جڳن ناٿ وديا (اين جي وي) جي نالي سان کوليو ويو. +جنهن ۾ پڙهندڙ اڪثر شاگرد هندو هئا، جو ڪراچيءَ ۾ سندن اڪثريت رهندي هئي، پر اسڪول ۾ ڪنهن جي داخلا تي پابندي نه هئي. +سنڌ ۾ تعليم عام ڪرڻ ۾ وڏي رڪاوٽ قابل استادن جي کوٽ هئي، جنهن کي پورو ڪرڻ لاءِ 1854ع ۾ ڪراچيءَ ۾ استادن جي سکيا لاءِ اسڪول کوليو ويو، جيڪو پوءِ حيدرآباد آڻي ان کي ٽريننگ ڪاليج جو درجو ڏنو ويو. +سنڌ گزيٽيئر موجب “انهن اُپائن جو اهو نتيجو نڪتو ته 1864-65ع ۾ صوبي ۾ چار هاءِ اسڪول، ٽي مڊل اسڪول ۽ 56 پرائمري اسڪول کُوليا ويا. +انهن ۾ شاگردن جو تعداد 2440 ٿي ويو”. +1863ع ۾ لوڪل فنڊ جوڙي زمين تي ٽين پتي سيس يا في لاڳو ڪئي وئي، جيڪا تعليم تي خرچ ڪئي ويندي. +جنهن جي نتيجي ۾ سنڌ ۾ تمام گهڻا اسڪول کلي ويا. +1875ع تائين سنڌ ۾ ڇوڪرين جا به ويهه اسڪول کلي چڪا هئا. +انهيءَ سال سرڪاري طور مڃيل اهڙن ادارن جو تعداد 230 ٿي ويو. +جن ۾ 14299 شاگرد تعليم حاصل ڪري رهيا هئا. +ڏيهي مڪتبن جي سرڪاري امداد جو سلسلو به تيز ڪيو ويو. +1872ع ۾ سول سروس جو ملازم اِي ايم فَلٽن سنڌ ۾ پهريون مڪمل تعليمي انسپيڪٽر مقرر ٿيو. +جنهن سنڌ ۾ تعليم عام ڪرڻ لاءِ ڪيترائي اُپاءَ ورتا، پر اهي اڃا اڻپورا هئا. +سنڌ ۾ تعليمي ترقيءَ لاءِ برطانوي سرڪار جنوري 1887ع ۾ انگريز عملدار اِي گائلس کي ذميواري ڏني وئي. +جولاءِ 1887ع ۾ جان جيڪب جي ڀائٽيي ايڇ پي جيڪب کي سنڌ جو تعليمي انسپيڪٽر مقرر ڪيو ويو. +هو مرڻ گهڻي 1885ع تائين ان عهدي تي فائز رهيو. +هن سنڌ ۾ تعليم کي عام ڪرڻ لاءِ تمام گهڻا ڪم ڪيا. +انگريزن جي دؤر ۾ سنڌ ۾ پرائمري ۽ ثانوي تعليم تي خاص ڌيان ڏنو ويو پر ڪاليج ۽ يونيورسٽيءَ واري پاسي ڪو خاص ڌيان نه پئي ڏنو ويو، جنهن سبب سنڌ جا شاگرد تمام گهڻي تڪليف ڪري بمبئي امتحان ڏيڻ ويندا هئا، صرف مئٽرڪ جو امتحان ڏيڻ لاءِ انهن کي ٽي ٽي مهينا سفر ڪرڻو پوندو هو. +1857ع ۾ بمبئي يونيورسٽي جي قيام کان ويندي سنڌ ڪاليج (بعد ۾ ڊي جي سنڌ ڪاليج) جي قيام تائين سنڌ جي تيرهن شاگردن ايلفسٽن ڪاليج ۾ پڙهي بمبئي يونيورسٽيءَ ۾ امتحان ڏنو. +انهن ۾ (1) چوهڙ مل ڪندن مل پنجابي ، 1865ع، (2) سيٺ نائون مل جو پوٽو آلو مل ٽيڪمداس ڀوڄواڻي، 1867ع، (3) مرزا قليچ بيگ جو ڀاءُ مرزا صادق علي فريدون بيگ، 1872ع، (4) ٽيڪچند اوڌؤداس واسواڻي، 1875، (5) ڏيارام گدو مل شهاڻي، 1878ع، (6) هرچند راءِ وشنداس ڀارواڻي، 1882ع، (7) ٽهلرام کيمچند وزيراڻي، 1884ع، (8) بولچند ڪوڏو مل جڳتياڻي، 1884ع، (9) هيرانند کيم سنگهه آڏواڻي، 1886ع، (10) مٿرا داس جواهري، 1886ع، (11) همت سنگهه گج سنگهه آڏواڻي، 1886ع، (12) دلپتراءِ روچيرام لالواڻي، 1886ع، ۽ (13) وزير مل اُتمچند لالواڻي، 1887ع، شامل آهن. +انهن کانسواءِ به ٻن ٻين شاگردن جو ذڪر ملي ٿو. +سنڌ جي پهرئين تنظيم “سنڌ سڀا” جون تعليمي ڪوششون: هندستان ۾ انگريزن جڏهن سماجي، قانوني، تعليمي ۽ مڪاني سڌارا پئي آندا ته سڄي هندستان ۾ تنظيم ڪاريءَ جي شروعات ٿي، 1851ع ۾ بنگال ۾ برٽش انڊين ايسوسيئيشن، 1852ع ۾ بمبئيءَ ۾ بمبئي پريزيڊنسي ايسوسيئيشن، 1867ع ۾ بمبئيءَ ۾ بنگال جي برهمو سماج جي شاخ قائم ٿي. +1870ع ۾ مهاراشٽر ۾ سر وَجنڪ سڀا برپا ٿي. +سنڌ جا شاگرد تنهن دؤر ۾ اعليٰ تعليم بمبئي جي ايلفسٽن ڪاليج ۾ حاصل ڪندا هئا. +بمبئي ۾ رهي انهن ۾ نئين سجاڳي پيدا ٿي. +سنڌ جي اهڙن شاگردن ۾ ڏيارام گدو مل شاهاڻي به شامل هو. +هن بمبئي ۾ ويهي هندستان جي بدلجندڙ حالتن جو ڳوڙهو مطالعو ڪيو ۽ واپس سنڌ اچي 1882ع ۾ هن سنڌ جي سماجي، سياسي، علمي ۽ انساني حقن جي سلسلي ۾ جدوجهد لاءِ هڪ جماعت جو خيال پيش ڪيو. +ڏيارام گدو مل جي ڪوششن سان سنڌ ۾، 1882ع ڌاري سنڌ سڀا نالي سان غير مذهبي، سماجي ۽ سياسي تنظيم قائم ڪئي وئي. +جنهن جا ميمبر، هندو، مسلمان، پارسي ۽ عيسائي هئا. +سنڌ سڀا قائم ڪندڙن ۾ ڏيارام گدو مل، ڏيارام ڄيٺمل، هرچند راءِ وشنداس، ديوان ٽهلرام کيمچند وزيراڻي، حسن علي آفندي، يوسف علي علوي، ديوان اڌا رام مولچند، ساڌو هيرانند جهڙا قابل انسان شامل هئا. +هيءَ جماعت قائم ڪندڙن جو واسطو گهڻي ڀاڱي وڪالت جي پيشي سان هو. +مليل رڪارڊ موجب سنڌ سڀا جا مختلف وقتن تي هيٺيان عهديدار رهيا. +ڏيارام گدومل (سرپرست، باني ۽ آفيس سنڀاليندڙ)، حسن علي آفندي (آڪٽوبر 1884ع تائين)، سيٺ آتمارام ڀوڄواڻي (وفات پهرين آگسٽ 1885ع تائين)، ۽ ڏيارام ڄيٺمل(وفات، 21 آگسٽ 1887ع تائين)، هي بزرگ جدا جدا وقتن تي، سنڌ سڀا جا صدر يا مجلسن جا جز وقتي چيئرمن وغيره رهيا. +جڏهن ته دولترام ڄيٺمل، سيڪريٽري، ساڌو هيرانند، پريس ۽ اطلاعات سيڪريٽري رهيا. +“سنڌ سڀا پاران، سنڌ جي سوالن، مسئلن، گهرجن طرف چڱو موچارو ڌيان ڏيڻ ۾ آيو. +اُنهيءَ ڏس ۾، وقت به وقت، ميڙ سڏايا ويندا هئا. +ميڙن ۾، سنڌ جي سوالن، مسئلن تي، پيپر پڙهيا ويندا هئا ۽ انهن تي ميڙ ۾ بحث ٿيندا هئا. +راين ۽ ويچارن جي ڏي وٺ ٿيندي هئي. +انهن ڪوششن سبب، سنڌين ۾، سنڌ جي مسئلن، گهرجن ۽ ضرورتن طرف ضروري ڌيان ڇڪجڻ لڳو. +هڪ قسم جي جاڳرتا جي لهر پيدا ٿي”. +7 سنڌ سڀا سڀ کان اڳ سنڌ ۾ مڪاني حڪومت ۾ سڌارا آڻڻ تي زور ڀريو ، ان سان گڏ سنڌ ۾ هڪ ڪاليج جي قيام لاءِ جدوجهد به شروع ڪئي وئي. +1882ع ۾ لارڊ رپن مڪاني حڪومتن ۾ سڌارن جو اعلان ڪيو ته سنڌ سڀا مڪاني حڪومتن لاءِ لائق ماڻهو چونڊرائڻ جو فيصلو ڪيو. +سنڌ سڀا سنڌ جي عوام ۾ سجاڳيءَ لاءِ ‘سنڌ ٽائيمز’ ۽ ‘سنڌ سڌار’ اخبارون به جاري ڪيون. +“آڪٽوبر 1884ع ۾ ميونسپل ايڪٽ جو سڌارو ٿيو. +سنڌ سڀا، اُنهن بلن تي جيڪو بحث مباحثو ڪيو هو، تنهن ۾ ڏيارام گهڻو بهرو ورتو هو. +عريضيون جيڪي سرڪار کي ڪيون ويون، تنهن ۾ به سندس هٿ هو”. +8 ديوان گدو مل ۽ سندس ساٿين جي ڪوشش سان سنڌ سڀا انهن چونڊن ۾ ڀرپور حصو ورتو ۽ ميونسپل ادارن ۾ سٺي هلت وارا ماڻهو چونڊرائڻ ۾ ڪامياب وئي. +پروفيسر غلام محمد لاکي ‘سنڌ سڀا’ کي سنڌ جي پهرين سياسي تنظيم سڏيندي لکيو آهي ته “بدقسمتيءَ سان ڪجهه مصنفن هن سڀا جي پس منظر ۾، ڪجهه سرڪاري ڪارندن کي ڏسي، هي راءِ ڏني آهي ته هي انجمن مذهبي ۽ ادبي هئي. +هي راءِ صحيح نه آهي. +سنڌ سڀا پنهنجي دور جي مڪمل سياسي تنظيم آهي، جنهن ڏهاڪو کن سال، سنڌ جي ماڻهن جي خدمت ڪئي، ۽ هتي جي ماڻهن کي پهريائين سياسي شعور ان ذريعي ئي ڏنو ويو”. +لارڊ رپن کي مان پتر ڏيڻ تي ‘سنڌ سڀا’ ۾ اختلاف: هندستان ۾ ميونسپل ۽ تعليمي سڌارا آڻڻ سبب لارڊ رپن سڄي هندستان ۾ مقبول ٿي چڪو هو. +سندس ايامڪاريءَ ۾ جيڪا تعليمي ڪميشن قائم ڪئي وئي هئي. +سنڌ سڀا ان ڪميشن جي ڪاررواين ۾ ڀرپور حصو ورتو. +سنڌ سڀا سنڌ ۾ اعليٰ تعليم لاءِ هڪ ڪاليج کولڻ لاءِ ڀرپور ڪيس تيار ڪيو. +ان سلسلي ۾ ديوان ڏيا رام گدو مل هڪ يادداشت نامو تيار ڪيو. +جنهن ۾ هن سنڌ ۾ ڪاليج جي قيام جي ضرورت ڇو آهي؟ +کي بنياد بڻائي تاريخي حوالا به ڏنا. +اهو مئمورڊيم اڳتي هلي ڪتابي صورت ۾ شايع به ٿيو. +هندستان جو وائسراءِ لارڊ رپن پنهنجي ايامڪاريءَ جو مدو پورو ڪري، واپس وطن ورڻ جي تيارين ۾ هو. +لارڊ رپن کي هندستان جي مختلف حصن مان، مان پتر (عزت ڀريو خط) ڏيڻ جون تياريون ڪيون ويون هيون. +اٽڪل هڪ هزار مان پتر تيار ڪيا ويا، اُهي مان پتر، نومبر 1884ع تي، بمبئي جي ٽائون هال ۾، لارڊ رپن کي، هندستان جي جدا جدا جماعتن پاران ڏنا ويا. +“سنڌ سڀا پاران مان پتر ڏيڻ جي سلسلي ۾ آڪٽوبر 1884ع ۾ هڪ گڏجاڻي ڪراچيءَ ۾ ڪوٺائي ويئي، جتي ٺهراءُ منظور ڪيو ويو ته لارڊ رپن کي مانپتر ڏنو وڃي. +“سنڌ سڀا ۾ به اها رٿ آئي ته سنڌيءَ ۽ انگريزيءَ ۾ کيس مان پتر ڏجي. +خانبهادر حسن علي خان آفنديءَ رٿ ڏني ته مان پتر ڏيڻ جي ڪهڙي ضرورت آهي، فقط خط لکي موڪلجيس ته بس آهي. +ڏيارام ڄيٺمل انهيءَ جي مخالفت سخت لفظن ۾ ڪئي. +چيائين ته جڏهن هندستان جي هر هڪ ڀاڱي مان کيس مان پتر ملي رهيا آهن، تڏهن جي سنڌ مانپتر نه ڏنو ته +(هتي ڏيا رام ڄيٺمل اگرو لفظ ڪتب آندو). +انهيءَ تي خان بهادر حسن علي صاحب کي تمام گهڻي چڙ لڳي ۽ لعنت، لعنت، چوندو سڀا مان نڪري ويو ۽ وڃي مسلمانن جي جدا انجمن ٺاهيائين، جنهن جي تحرڪ سان مدرسو برپا ٿيو. +ڏيارام صاحب کي سخت اَفسوس ٿيو؛ ۽ ساري عمر چوندو هو ته زبان مان لفظ تمام سنڀالي ڪڍڻ گهرجن، جو ڏسو ته هڪڙي لفظ لعنت مان ڪيترو ڦيٽارو پئجي ويو”. +ان جي باوجود لارڊ رپن کي اُهو مان پتر سنڌ جي هندن ۽ مسلمانن جي گڏيل نمائندن ديوان ڏيارام گدو مل، ساڌو هيرانند، فتح علي طيب جي، ڀائي هيرانند مسند شڪارپوري ۽ لاڙڪاڻي جي وڏي ۾ وڏي زميندار سرائي ٺاري خان لاهوري جي وڏي پٽ ڏنو. +حسن علي آفندي عليگڙهه جي نواب جي جوڙيل ‘انڊين محمدن ايسوسيئيشن’ جي طرز تي ‘سنڌ محمدن ايسوسيئيشن’ جوڙي. +جنهن سنڌ مدرسو به قائم ڪيو ۽ اڳتي هلي سنڌي مسلمانن جي حقن لاءِ جدوجهد ڪيائين. +ان سانحي سبب سنڌيت جو ٻج سڙي ناس ٿيڻ جو خطرو پيدا ٿيڻ لڳو ۽ صدين کان پيار ، محبت سان رهندڙ مسلمان ۽ هندو مذهبي بنيادن تي ورهائجڻ لڳا. +‘سنڌ محمدن اسيسوسيئيشن’ اڳتي هلي مذهبي لاڙن کي هٿي ڏني ۽ مسلم ليگ جي قيام لاءِ ماحول تيار ڪيائين. +‘سنڌ سڀا’ به ‘سنڌ هندو سڀا’ جي نالي سان انڊين نيشنل ڪانگريس جي ويجهو ٿي پئي. +ان ڏس ۾ حميد سبزوئي لکي ٿو ته “سنڌ جا ٻه ڏاها ان مامري تي اهڙو ته اٽڪيا جو سنڌ صدين جي صدمن ۾ اچي وئي ۽ فرقيواريت هٿان نهوڙجي اڃا تائين سک نه ٿي سنڀري”. +ڏيارام گدو مل جو سنڌ ۾ ڪاليج قائم ڪرڻ لاءِ تيار ڪيل ڪيس: سنڌ سڀا مان حسن علي آفنديءَ جي وڃڻ جي باوجود ڏيا رام گدو مل سنڌ ۾ ڪاليج قائم ڪرڻ جي سلسلي ۾ بنهه مايوس نه ٿيو، لارڊ رپن کي مان پتر ڏيڻ کانپوءِ هن هندستان ۾ تعليم جي سڌارن لاءِ قائم ڪيل ڪميٽيءَ کي سنڌ ۾ ڪاليج ڇو ۽ ڇا لاءِ ٺهڻ گهرجي؟ +جي سلسلي ۾ جيڪو ڪيس تيار ڪيو هو، اهو 1885ع ۾ هڪ ڪتابڙي جي صورت ۾ شايع به ٿيو هو، جنهن جو ترجمو گل محمد عمراڻيءَ ڪيو آهي ۽ اهو سنڌي لئنگيج اٿارٽيءَ جي تحقيقي جرنل “سنڌي ٻولي” جي جنوري _ مارچ 2012ع واري شماري ۾ شايع ٿيو آهي. +جنهن ۾ ڏيا رام گدو مل دليل ڏئي ثابت ڪيو آهي ته سنڌ ۾ انگريزي تعليم ۽ سنڌ ۾ هڪ ڪاليج جو قيام اڻٽر آهي. +سنڌ ۾ ڪاليج قائم ڪرڻ لاءِ تيار ڪيل ڪيس جي مهڙ ۾ هارٽ ڊيوز کي لکيل خط ۾ ڏيا رام گدو مل لکي ٿو ته “ اِهو منهنجو پُختو اعتقاد آهي ته ڪاليجي تعليم اهم سياسي ضرورت آهي، اسان وٽ ٽي رستا آهن. +(1) ڪجهه به نه پڙهائجي، (2) ٿورو پڙهائجي، (3) تمام گهڻو پڙهائجي. +پهرين واٽ تي هلڻ جو مطلب ٿيندو ته هر قسم جي ترقيءَ کان انڪار، ٻي واٽ خطر ناڪ آهي، جو اڻپوري ڄاڻ هميشه خطر ناڪ هوندي آهي ۽ آخري واٽ نه منفي آهي نه خطر ناڪ. +انهيءَ ڪري اِهو متبادل رستو هر حال ۾ اختيار ڪرڻو پوندو ۽ ان کي قبول ڪرڻ جو مطلب اهو ئي آهي ته سنڌ ڪاليج قائم ڪرڻا پوندا”. +سنڌ ڪاليج ڪراچي: ديوان ڏيارام گدو مل بمبئيءَ ۾ رهي سمجهي چڪو هو ته سنڌ جي ترقيءَ جو دارو مدار انگريزي تعليم تي آهي. +سنڌ ۾ تنهن دؤر ۾ اسڪول ته گهڻا کُلي چڪا هئا، پر ڪاليج نه هئڻ سبب شاگرد مئٽرڪ کان مٿي پڙهي نه پئي سگهيا، مئٽرڪ جو امتحان به بمبئي ۾ ٿيندو، جنهن لاءِ گهڻو وقت لڳي ويندو هو. +سنڌ ۾ هڪ آرٽس ڪاليج قائم ڪرڻ ڏيا رام گدو مل جي زندگيءَ جو مقصد بڻجي چڪو هو. +ان دوران هو سنڌ سڀا ۾ به مصروف رهيو ۽ سنڌ سڀا کي به ان مقصد لاءِ ڪتب آندائين. +سنڌ ۾ ڪاليج قائم ڪرڻ جي سلسلي ۾ هن پنهنجي دوستن مان جڏهن ڏيا رام ڄيٺمل سان صلاح ڪئي ته هن کي پهريائين اها ڳالهه نه پئي آئڙي. +سندس چوڻ هو ته ڪاليج تي تمام وڏي رقم خرچ ٿيندي. +ٻيو ته سنڌ ۾ ڪاليجي تعليم حاصل ڪرڻ وارا شاگرد به ٿورا آهن. +پروفيسر شيوا رام ڦيرواڻيءَ موجب “ڏيارام به سولو هٽڻ وارو ڪونه هو. +چيائينس پئسن کان توهين ڇُٽا؛ مان دادي ميٺارام (ڏيار رام گدو مل جو وڏو ڀاءُ) جي مدد وٺندس. +لکپڙهه کان به توهين ڇُٽا، اها به مون پاڻ تي کنئين. +رڳو اسان سان ٻِٽُ ٿي بيهجو”. +انگريز سرڪار انڊين ايجوڪيشن ڪميشن هيٺ 5 نومبر 1882ع تي سنڌ ۾ ڪاليج جي قيام جي اصولي منظوري ڏني. +جنهن لاءِ سنڌ جي تڏهوڪي ايجوڪيشن انسپيڪٽر ايڇ پي جيڪب به گهڻي مدد ڪئي. +ڏيا رام گدو مل سنڌ ۾ ڪاليج جي قيام لاءِ چندو گڏ ڪرڻ جي مهم شروع ڪئي، جنهن ۾ ديوان اوڌا رام مولچند، ڏيا رام ڄيٺمل، رائو صاحب ديوان ميٺا رام گدو مل ، ديوان فتح چند چنديرام، ديوان واڌو مل اوڌا رام، سيٺ هر چند راءِ وشنداس ۽ خانصاحب پستونجي بيرم جي ڪوتوال ۽ ٻيا سندس شروعاتي ساٿي بڻيا. +ڏيا رام گدو مل جي ڀاءُ ديوان ميٺا رام کيس آٿت ڏني ته ڪاليج لاءِ هو سندس هر ممڪن مدد ڪندو.، جيڪا هن اڳتي هلي وڏي خوشيءَ سان ڪئي. +ڏيا رام سنڌ ۾ ڪاليج جي قيام لاءِ چندو گڏ ڪرڻ واسطي مختلف وقتن تي سنڌ جي ماڻهن کي اپيلون ڪيون، جنهن جي ماڻهن کيس تمام سٺي موٽ ڏني. +سنڌ ۾ تعليم جي ضرورت ۽ بمبئيءَ ۾ سنڌ جي شاگردن کي تعليم حاصل ڪرڻ جي سلسلي ۾ ديوان ڏيا رام گدو مل، ديوان ٽهلرام کيمچند وزيراڻي ۽ سيٺ هرچند راءِ وشنداس کي ان ڪري وڌيڪ احساس هو، جو اُهي انهن مرحلن مان گذري چڪا هئا. +سنڌ ڪاليج جي سلسلي ۾ انهن ٽن خاندانن سڀ کان گهڻي سرگرمي ڏيکاري، انهن خاندانن دل کولي نه رڳو پاڻ پر مٽن مائٽن، دوستن، يارن کان به وڏا چندا وٺي، ڪاليج جي قيام لاءِ بنيادي رقم گڏ ڪري ورتي. +سنڌ ڪاليج لاءِ جيڪو چندو گڏ ٿيو، ڏيا رام گدو مل ان جو سڄو حساب ڪتاب لکندو ويو. +جيڪو پروفيسر ايل ايڇ اجواڻيءَ 1939ع ۾ سنڌ ڪاليج (ڏيا رام ڄيٺمل) جي گولڊن جوبليءَ جي موقعي شايع ٿيل “گولڊن جوبلي ڪتاب” ۾ تفصيل سان شامل آهي. +ان تفصيل موجب مٿين ٽن خاندانن کانسواءِ ڪراچيءَ جي پارسين، سڄي سنڌ جي هندو پنجائتن، هندو واپارين، سرنديءَ وارن چندو ڏنو. +تنهن دؤر ۾ حسن علي آفنديءَ مسلمانن کي اپيل ڪئي هئي ته اهي سنڌ ڪاليج لاءِ چندو ڏيڻ بدران سنڌ مدرسي لاءِ چندو ڏين. +جنهن سبب سنڌ جي ايڪڙ ٻيڪڙ مسلمانن ڪاليج لاءِ چندو ڏنو هو. +شروعاتي طور ٽيهه هزار چندو گڏ ٿيو ته بمبئي سرڪار اهو چئي ڪاليج جي اجازت نه ڏني ته اها رقم گهٽ آهي. +ان کانپوءِ ڏيا رام گدو مل ٻيهر چندي لاءِ اپيلون ڪرڻ کانسواءِ پاڻ به چندي لاءِ سنڌ جي دوري تي نڪري پيو. +هن وڏي جاکوڙ ڪري 90 هزار چندو گڏ ڪيو، جڏهن ته سنڌ جي مڪاني ادارن پڻ ساليانو 10 هزار 850 رپيا امداد ڏيڻ جو واعدو ڪيو. +ڪاليج قائم ڪرڻ لاءِ 1886ع ۾ ‘سنڌ ڪاليج ايسوسيئيشن’ قائم ڪئي وئي، جو حڪومت ڪاليج جي لاءِ فنڊ ڏيڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو هو. +سنڌ آرٽس ڪاليج جو بنياد 17 جنوري 1887ع تي سول اسپتال ڀرسان بندر روڊ تي ٺٽائي ڪمپائونڊ جي هڪ بنگلي ۾ رکيو ويو، اهو بنگلو ٻن ڊپٽي ڪليڪٽرن ديوان شيونداس ۽ ديوان ٽيڪمداس جي ملڪيت هو، سنڌ ڪاليج جو افتتاح لارڊ ري ڪيو. +ان بنگلي ۾ پهرين ماڙ تي ڪلاس ۽ هيٺ پرنسپال آفيس هوندي هئي. +سنڌ ڪاليج جو پهريون پرنسپال هڪ انگريز ڊاڪٽر ايم آر وامسلي هو، جيڪو بنيادي طور انجنيئر هو ۽ اڳتي هلي کيس احساس ٿيو ته هن آرٽس ڪاليج ۾ اچي غلطي ڪئي آهي. +هو ڪاليج جي ڀرسان هڪ هوٽل ۾ رهندو هو. +ڪاليج هڪ پرنسپال سميت پنجن پروفيسرن سان شروع ڪيو ويو، جنهن ۾ 28 شاگردن داخلا ورتي. +ڪاليج جو پهريون وائيس پرنسپال هر دلعزيز پارسي پروفيسر (برجو جي جماسجي پادشاهه) بِي. +پادشاهه هو، هو انتهائي ملنسار ۽ فقير منش انسان هو. +پروفيسر پادشاهه منطق، تواريخ ۽ فلسفو پڙهائيندو هو. +پروفيسر ڀيم ڀائي جيون جي نائڪ حساب، پروفيسر راجواڙي سنسڪرت ۽ انگريزي، مرزا مخلص علي خان فارسي ۽ عربيءَ جو پروفيسر هو. +بمبئي يونيورسٽيءَ 14 اپريل 1887ع تي سنڌ آرٽس ڪاليج جو ڳانڍاپو منظور ڪيو. +مارچ 1888ع ۾ شاگردن جو تعداد وڌي 49 تي پهتو. +ڪاليج جي پهرين بيچ ۾ ڪوبه شاگرد ننڍي عمر وارو نه هو، شاگردن جي عمر 20 کان 35 سالن جي وچ ۾ هئي. +شاگردن جو تعداد وڌڻ سبب اپريل 1889ع ۾ ان کي بندر روڊ تي سنڌي جيم خاني لڳ ڊنشا خاندان جي هڪ ٻه ماڙ وڏي بنگلي ۾ منتقل ڪيو ويو. +ڏيا رام ڄيٺمل جي ديهانت کانپوءِ سندس پٽن دولترام ڄيٺمل ۽ بولچند گدو مل 17 مئي 1891ع تي سنڌ ڪاليج بورڊ جي گڏجاڻيءَ ۾ 25 هزار رپيا چندو ان شرط تي ڏيڻ تي راضپو ظاهر ڪيو ته ڪاليج جو نالو سندن والد ‘ڏيا رام ڄيٺمل’ سان منسوب ڪري ‘ڏيا رام ڄيٺمل سنڌ ڪاليج’ رکيو ويندو، بورڊ سندن آڇ منظور ڪئي ۽ اهڙيءَ ريت ساڳئي ڏينهن کان سنڌ آرٽس ڪاليج جو نالو ‘ڊي جي سنڌ ڪاليج’ پئجي ويو. +ڊي جي ڪاليج جي 28 شاگردن 1887ع ۾ بمبئي يونيورسٽيءَ ۾ بي اي پارٽ ون جو امتحان ڏنو ۽ ٽي شاگرد ليلا رام ڄيٺمل عالمچنداڻي، تارا چند، عالمچند لالواڻي ۽ تلسي داس چٽر ڀوڄ اوجها پاس ٿيا. +ڊي جي ڪاليج جي موجوده عمارت جي پيڙهه جو پٿر هندستان جي وائسراءِ لارڊ ڊفرن پنهنجي زال ليڊي ڊفرن سان گڏ 15 نومبر 1887ع تي رکيو، 16 هزار 485 چورس والن تي موجوده عمارت پنجن سالن اندر تيار ٿي وئي ۽ 1892ع ۾ ڪاليج هتي منتقل ڪيو ويو. +جنهن جو افتتاح سنڌ جي ڪمشنر جيمس 15 آڪٽوبر 1892ع تي ڪيو. +ڪاليج جي عمارت جو نقشو ڪي ايم سي جي سيڪريٽري انجنيئر جي اسٽريچن تيار ڪيو، جنهن ڪري ڪاليج جي سامهون واري روڊ جو نالو اسٽريچن روڊ رکيو ويو، جيڪو اڄ به ان نالي سان سڏجي ٿو. +ڊاڪٽر وامسلي جي وڃڻ کانپوءِ سندس صلاح تي جنوري 1897ع ۾ پرنسپال ڊاڪٽر ايم جي جئڪسن کي مقرر ڪيو ويو، جڏهن ته وائيس پرنسپال پادشاهه ئي رهيو. +هنن ٻنهي ڏينهن رات محنت ڪري ڪاليج کي مضبوط تعليمي ادارو نڻايو. +سندن دؤر ۾ ڪاليج تمام گهڻي ترقي ڪئي. +سنڌ ڪاليج مئنجمينٽ بورڊ: سنڌ ڪاليج قائم ڪرڻ لاءِ ڏيا رام گدو مل ‘سنڌ ڪاليج ايسوسيئيشن’ ٺاهي هئي، پر جڏهن ڪاليج قائم ٿيو ته ان جو وهنوار هلائڻ لاءِ 17 جنوري 1887ع تي ‘سنڌ ڪاليج مئنجمينٽ بورڊ’ جوڙيو ويو. +جنهن ۾ سرڪار ۽ ميونسپالٽين جي نمائندن کانسواءِ سنڌ ڪاليج ايسوسيئيشن جا ميمبر به رکيا ويا. +بورڊ جي جوڙجڪ هن ريت هئي. +ايڪس آفيشو ميمبر: سنڌ جو ڪمشنر (بورڊ جو صدر)، سنڌ جو جوڊيشل ڪمشر (نائب صدر) ڪراچيءَ جو ڪليڪٽر ۽ ڪراچي ڪئنالس جو انجنيئر (ميمبر). +سرڪار پاران مقرر ڪيل ميمبر: ڊسٽرڪٽ اينڊ سيشن جج ڪراچي ۽ سمال ڪازز ڪورٽ جو جج. +سنڌ ڪاليج ايسوسيئيشن جا چونڊيل نمائندا: اُڌا رام مولچند، دولترام ڄيٺمل، ٽهلرام کيمچند وزيراڻي، سيٺ هر چند راءِ وشنداس، آلو مل ٽيڪمداس ۽ پسٽنجي بئرامجي ڪوتوال. +سنڌ جي ميونسپالٽين ۽ لوڪل بورڊ جا عيوضي: واڌو مل چنديرام، ڊپٽي ڪليڪٽر ڪراچي (ڪراچي ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ جو نمائندو)، فيض محمد فتح علي (ڪراچي ميونسپالٽيءَ جو نمائندو)، نولراءِ شوقيرام، ڊپٽي ڪليڪٽر حيدرآباد (حيدرآباد ميونسپالٽيءَ جو نمائندو)، جي ايڇ ائيلن (سکر ميونسپالٽيءَ جو نمائندو)، دولترام صورت سنگهه، پبلڪ پراسيڪيوٽر شڪارپور (شڪارپور ميونسپالٽيءَ جو نمائندو)، پارو مل خوبچند (اپر سنڌ فرنٽيئر ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ جو نمائندو)، ۽ ڊاڪٽر آر ايم وامسلي، پرنسپال سنڌ آرٽس ڪاليج (صلاحڪار ميمبر ۽ بورڊ جو سيڪريٽري). +سنڌ آرٽس ڪاليج بورڊ جي جوڙجڪ ظاهر ڪري ٿي ته ان ۾ سڄي سنڌ کي نمائندگي ڏنل هئي، ٻيو ته ديوان ڏيا رام گدو مل جي ڊائرين مان پتو پوي ٿو ته سنڌ جي سمورن آفيسرن، ميونسپالٽين ۽ لوڪل بورڊن ڪاليج قائم ڪرڻ لاءِ چندو ڏنو. +ڪاليج بورڊ جي اها جوڙجڪ ورهاڱي تائين رهي. +ميٺا رام هاسٽل: ڊي. +جي ڪاليج نئين عمارت ۾ منتقل ٿيڻ کانپوءِ شاگردن جو تعداد وڌڻ لڳو، سڄي سنڌ ۾ هڪ ڪاليج هئڻ سبب ڌار ڌار علائقن جي شاگردن هتي داخل ٿيڻ ۾ دلچسپي ڏيکاري. +هندن جا ٻار گهڻي ڀاڱي ذاتي يا مسواڙي جاين ۾ رهڻ لڳا، پر اصل مسئلو پوئتي پيل هندن ۽ مسلمانن جو هو. +ٻيو ته 1885ع ۾ سنڌ مدرسو قائم ٿيڻ جي ڪري به سنڌ ڪاليج ۾ شاگردن جو تعداد ڏينهون ڏينهن وڌڻ لڳو، انهن شاگردن ۾ اڪثريت ٻهراڙين جي مسلمانن جي هئي. +اها کوٽ محسوس ڪري ڪاليج جي وائيس پرنسپال پادشاهه ڪاليج جي سامهون خالي پيل ميدان تي هاسٽل اڏڻ جي تجويز ڏني، جيڪا رقم نه هئڻ سبب مشروط طور قبول ڪئي وئي ته هاسٽل لاءِ رقم جو بندو بست به پروفيسر پادشاهه پاڻ ڪندو، هن اهو شرط قبول ڪيو ۽ هڪ ڏينهن ديوان ڏيا رام گدو مل جي وڏي ڀاءُ ديوان ميٺا رام جي گهر حيدرآباد هليو ويو، جنهن کان هو ڀوڳن ڀوڳن ۾ 15 هزار رپيا وٺي آيو. +جڏهن ته خيرپور جي مير به 5 هزار رپيا چندو ڏنو، ڪجهه چندو ڏيا رام گدو مل پاڻ ۽ سندس دوستن به ڏنو، پر هاسٽل جي اڏاوت لاءِ اها رقم اڻپوري هئي، اوچتو سندس ذهن ۾ خيال آيو ته ڇو نه ڪاليج ۾ ڊراما رچائي رقم گڏ ڪئي وڃي. +سنڌ ڪاليج اميچوئر ڊرئميٽڪ ناٽڪ منڊلي، ڪراچي: +سنڌ ۾ ناٽڪ نويسيءَ جي شروعات 1879ع ۾ ٿي، پهريون سنڌي ناٽڪ ‘هير رانجهو’ امام بخش خادم ۽ ٻيو ناٽڪ 1880ع ۾ مرزا قليچ بيگ ‘ليليٰ مجنون’ لکيو، جڏهن ته ان کانپوءِ مرزا قليچ بيگ، 1885ع ۾ خورشيد ۽ ڪُوڙي مل چندن مل، 1888ع رتنا ولي لکيو، پر تنهن دؤر ۾ سنڌ ۾ ڪابه ناٽڪ سنڌي ناٽڪ پيش نه ڪندي هئي، هندستان تي ٻين شهرن مان ڪاروباري ناٽڪ منڊليون اينديون هيون، جيڪي اردو، گجراتي ۽ ٻين ٻولين ۾ ناٽڪ پيش ڪنديون هيون، جڏهن ته انگريز فوجين جي وندر لاءِ پرڏيهي ناٽڪ منڊليون اچي ناٽڪ رچائينديون هيون. +پروفيسر پادشاهه جي ذاتي ڪوشش ۽ پرنسپال ڊاڪٽر جئڪسن جي سرپرستيءَ ۾ پهريون ڀيرو سنڌ ۾ ناٽڪ منڊلي ‘سنڌ ڪاليج اميچوئر ڊرئميٽڪ ناٽڪ منڊلي’ جي نالي سان 1893ع ۾ قائم ڪئي وئي. +جنهن 1894ع ۾ پهريون ناٽڪ ڄيٺانند کلڻنداس ڀريائي جو لکيل ‘نل دمينتي’ پيش ڪيو. +ان ناٽڪ لاءِ سڄي شهر جي معززن کي دعوت ڏني وئي، جڏهن ناٽڪ ڏسڻ لاءِ ٽڪيٽ مقرر ٿيل هئي. +اڳتي هلي اها ناٽڪ منڊلي ‘ڊي جي سنڌ ڪاليج ناٽڪ منڊلي’ جي نالي سان مشهور ٿي، جنهن ويهن سالن تائين ڪراچي ۽ حيدرآباد ۾ ناٽڪ پيش ڪيا. +اهو چئي سگهجي ٿو ته سنڌي ناٽڪ سنڌ جي پڙهيل لکيل طبقي جي سرپرستيءَ هيٺ ترقيءَ جون منزلون طئي ڪيون. +ان ناٽڪ منڊليءَ کان اڳ سنڌ ۾ لکيل ناٽڪن فقط ناٽڪن جا مسودا (Script) سڏبو، ڇو ته اهي ڊرامي جو روپ تڏهن وٺندا، جڏهن اهي عملي طور اسٽيج تي پيش ڪجن. +ان سلسلي ۾ سنڌي ننڍي ناٽڪ جي باني ۽ ڊي جي ڪاليج جي پروفيسر منگها رام ملڪاڻيءَ جي راءِ ڪجهه هن ريت آهي: “ياد رکڻ کپي ته ناٽڪي فن، ٻين فنن وانگر، پاڻ ۾ ئي پورو نه آهي، جنهن کي صرف ڪتب خاني ۾ ويهي مطالع ڪجي، ناٽڪ جو آخرين مقصد تڏهن پورو ٿيل سمجهبو، جڏهن ناٽڪ گهر (Theater) ۾ اهو ڪري ڏيکاريو وڃي ۽ رنگ ڀومي (Stage) تي، اداڪاريءَ (Acting) ، چترڪاري(Painting) ، وسترڪاري(Costume) ، سنگيت (Music) ۽ ناچ (Dancing) جي اُن کي پوري پوري واهر وٺڻي پوي. +هڪ عالم جو چوڻ آهي ته ناٽڪ هڪ مرڪب فن (Complex Art) آهي، جنهن جو مڪمل تاثير تيسين حاصل نه ٿيندو، جيسين رنگ ڀوميءَ تي ڪري نه ڏيکاريو وڃي”. +اهڙيءَ ريت چندا گڏ ڪري ميٺا رام هاسٽل جوڙائي وئي، جنهن جو افتتاح بمبئيءَ جي گورنر لارڊ نارٿ ڪوٽ 1900ع ۾ ڪيو. +هاسٽل جي اڏاوت تي هڪ لک 20 هزار رپيا خرچ آيو. +ميٺا رام هاسٽل جو نقشو ڪراچي ميونسپالٽيءَ جي انجنيئر برنٽون ٺاهيو. +هاسٽل 70 ڪمرن تي مشتمل هئي، هر شاگرد لاءِ هڪ ڌار ڪمرو هو. +شروع ۾ شاگردن کان هاسٽل في ساليانو 18 رپيا ورتي ويندي هئي. +پروفيسر پادشاهه هاسٽل لاءِ 8672 رپين جو فرنيچر هٿ ڪيو. +هاسٽل جي آڏو شاگردن لاءِ سوئمنگ پول، ٽينس ڪورٽ ۽ راندين جو ميدان هوندو هو. +اها هاسٽل 1990ع تائين شاگردن لاءِ کليل هئي، جيڪا پوءِ رينجرز حوالي ڪئي وئي ۽ اڄ تائين رينجرز جي قبضي هيٺ هئي. +تازو ڊائريڪٽر جنرل رينجرز سنڌ، سنڌ جي وڏي وزير سيد قائم علي شاهه سان ملاقات ڪري ميٺا رام هاسٽل کي ‘سب جيل’ قرار ڏيڻ جي درخواست ڪئي، جيڪا هن قبول ڪئي. +سنڌ جي ثقافت کاتي ان کي “محفوظ ورثو” قرار ڏنو آهي. +بمبئي سرڪار ڪاليج ۾ شاگردن جو تعداد وڌڻ سبب ٻي هاسٽل آرٽلري ميدان تي ٺاهڻ لاءِ هڪ لک رپيا منظور ڪيا، پر ٻي مهاڀاري جنگ سبب ان رٿا تي عمل نه ٿي سگهيو، جڏهن ته ڏيا رام گدو مل پنهنجي ڀاءُ ميٺا رام جي خاندان سان گڏجي برنس روڊ تي “شيوا ڪنج” بلڊنگ ٺهرائي، جيڪا شاگرد هاسٽل طور ڪتب آڻيندا هئا. +شيوا ڪنج بلڊنگ هاڻي به سلامت آهي، ان جي هيٺئين منزل تي اڄ به دڪان هلندڙ آهي، انهن ۾ حڪيم سعيد جو مشهور همدرد دواخاني واري دڪان به شامل آهي. +جڏهن ته مٿيون منزلون مڪمل طور کنڊر بڻجي ويون آهن. +پروفيسر پادشاهه جي دلچسپيءَ سبب سنڌ ڪاليج ناٽڪ منڊليءَ کانپوءِ ڪاليج ۾ ٽي سوسائٽيون، ريڊنگ روم سوسائٽي، جيمخانه سوسائٽي، لٽريري ۽ ڊبيٽنگ سوسائٽي قائم ڪئي وئي. +انهن سوسائٽين اڳتي هلي راندين سان گڏ سنڌي ادب، ثقافت ۽ ناٽڪ جي حوالي سان انتهائي اهم ڪردار ادا ڪيو. +ڊي جي سنڌ ڪاليج جون تعليمي خدمتون: ڊاڪٽر جئڪسن ۽ پروفيسر پادشاهه جي اڻٿڪ محنت سبب ڊي جي سنڌ ڪاليج سڄي هندستان ۾ نالو ڪڍيو. +1892ع بمبئي يونيورسٽيءَ جي پهرين امتحان ۾ هن ڪاليج جي شاگرد ڪي بي (کٽو مل بولچند) شاهاڻيءَ بي اي ۾ فرسٽ ڪلاس فرسٽ پوزيشن حاصل ڪري سنڌ جو مان مٿاهون ڪيو. +مس متيلڊا هنٽ 1895ع ۾ ايم اي جو امتحان پاس ڪري سنڌ جي پهرين شاگردياڻي ۽ پهرين ايم اي پاس جو اعزاز ماڻيو. +هن ڪاليج جا ٽي شاگرد ڪي اي ڀوڄواڻي، مسٽر واز ۽ ٽي ٽي سوڍا هن ڪاليج مان پڙهيل سنڌ جا پهريان شاگرد هئا، جيڪي اعليٰ تعليم لاءِ برطانيا ويا. +1896ع ۾ ڊاڪٽر جئڪسن موڪل تي ويو ته پرنسپال جي چارج مارش هيس ڪيٿ کي ڏني وئي، جيڪا ڳالهه پروفيسر پادشاهه کي نه آئڙي ۽ هو انتظاميا سان اختلاف ڪري استعيفيٰ ڏئي، ٽاٽا انڊسٽريز ۾ هليو ويو. +جيڪو تنهن دؤر ۾ وڏو نقصان ليکيو ويو. +ساڳئي سال ڪاليج کي ٻيو وڏو ڌچڪو ڪراچيءَ ۾ پليگ سبب لڳو، سڄو شهر خالي ٿيڻ لڳو ۽ ڪاليج کي عارضي طور حيدرآباد منتقل ڪيو ويو. +پروفيسر پادشاهه جي جاءِ تي پروفيسر نائيڪ وائيس پرنسپل بڻيو. +جيڪو اڳتي هلي، ميٺا رام هاسٽل جو پهريون سپرنٽينڊنٽ به ٿيو. +شيخ عبدالستار لطف علي پهريون مسلمان شاگرد هو، جنهن هن ڪاليج مان 1919ع ۾ انٽر سائنس ۾ پاس ڪئي. +1918ع تائين هن ڪاليج جا 5 ئي پروفيسر اعليٰ تعليم يافته يورپي هئا. +اي سي مِلر جي وڃڻ کانپوءِ پهريون ڀيرو 1918ع ۾ ايس سي شاهاڻي (صاحب سنگهه چندا سنگهه شاهاڻي) پهريون سنڌي پرنسپال بڻيو. +هو ان کان اڳ ڪاليج ۾ انگريزيءَ جو پروفيسر هو ۽ 1916ع کان 1917ع تائين وقتي پرنسپال به رهيو هو. +ايس سي شاهاڻي 1927ع تائين ڪاليج جو پرنسپال رهيو. +سندس وڃڻ کانپوءِ اين بي بوٽاڻي ڪاليج جو پرنسپال بڻيو. +سندس دؤر ۾ ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻي وائيس پرنسپال ۽ آرٽس فيڪلٽيءَ جو ڊين هو. +ڊاڪٽر گربخشاڻي ۽ اين بي بوٽاڻي پاڻ ۾ ڪڏهن به ڪونه ٺهيا، ڇو ته لنڊن مان پي ايڇ ڊي ڪرڻ کانپوءِ ڊاڪٽر گر بخشاڻي پرنسپال جي عهدي جي دعويٰ ڪئي، جنهن تي ٻنهي وچ ۾ سخت اختلاف پيدا ٿيا. +ڊاڪٽر گربخشاڻي فارسي ۽ اين بي بوٽاڻي فزڪس پاڙهيندو هو. +ڊي جي ڪاليج کي اهو اعزاز حاصل آهي ته سنڌ جو پهريون آءِ سي ايس مسٽر سوڍا هن ڪاليج جو شاگرد هو، جڏهن ته پهريون سنڌي آءِ سي ايس ايڇ ڪي ڪرپلاڻي به هن ڪاليج شاگرد هو، جنهن سنڌ جي چيف سيڪريٽريءَ جي حيثيت ۾ ڪاليج جي گولڊن جوبلي پروگرامن ۾ شرڪت ڪئي. +جڏهن ته ٻيو سنڌي آءِ سي ايس اين پي ٿڌاڻي به هتان جو شاگرد هو. +اڳوڻو انجيئرنگ ڪاليج ۽ هاڻوڪي اين اي ڊي يونيورسٽي: جنهن جڳهه تي هاڻي حيدرآباد ٽريننگ ڪاليج آهي، اڳي اُتي سرويئرن جي ٽريننگ لاءِ انجيئرنگ جا ڪلاس هلندا هئا، ڊي جي ڪاليج جو پرنسپال ڊاڪٽر جئڪسن انجنيئر هو، جنهن جي صلاح تي اهي ڪلاس 1888ع ۾ حيدرآباد مان ڊي جي ڪاليج ۾ آندا ويا. +تڏهن سنڌ ۾ انجنيئرنگ ۾ ڪا ڊگري يا ڊپلوما ڪانه ملندي هئي، ان ڪري سيٺ وشنداس نهالچند ڪاليج ۾ اندسٽريل شعبو قائم ڪرڻ لاءِ 15 هزار رپيا ڏيڻ جي آڇ ڪئي، پر ان رٿا تي عمل نه ٿي سگهيو. +ايس سي شاهاڻي جڏهن ڊي جي سنڌ ڪاليج پرنسپال ٿي آيو ته ڪاليج ۾ قائم انجنيئرنگ، قانون ۽ آرٽس جي شعبن کي ڌار ڪاليج جو درجو ڏيڻ جي لاءِ ڊڪ ڊوڙ شروع ڪري ڏني. +تنهن دؤر ۾ سکر بئراج جو اڏاوتي ڪم شروع ٿيڻ وارو هو، جنهن لاءِ انجنيئرن جي سخت ضرورت هئي. +شاهاڻي صاحب ان موقعي مان فائدو وٺندي 29 آگسٽ 1921ع ۾ ڊي. +جي ڪاليج ۾ انجيئرنگ ڪاليج قائم ڪرڻ جي رٿا پيش ڪئي، جيڪا سنڌ جي ڪمشنر وسيلي بمبئيءَ يونيورسٽيءَ کي پيش ڪئي وئي، جو ڊي جي ڪاليج بمبئي يونيورسٽيءَ سان سلهاڙيل هو، يونيورسٽيءَ خراب مالي حالتن سبب سنڌ ڪاليج بورڊ کي انجيئرنگ ڪاليج جي اجازت نه ڏني. +شاهاڻي صاحب نااميد نه ٿيو ۽ ان دوران هو پارسي واپاري جمشيد مهتا جي مدد سان ايڊلجي ڊنشا کان ڏيڍ لک، سيٺ هرچند راءِ وشنداس جي خاندان کان 40 هزار رپيا چندو وٺڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو. +جڏهن ته پرنس آف ويلز فنڊ مان به کيس 50 هزار رپيا مليا. +اهڙيءَ ريت ايس سي شاهاڻي 1922ع ۾ اين اي ڊي ڪاليج کولڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو. +ڪاليج جو نالو نادرشا ايڊلجي ڊنشا (اين اي ڊي) نالي پويان رکيو ويو. +نارٿ ويسٽرن ريلوي جو رٽائرڊ انجنيئر راءِ صاحب ڀوپتاري اعزازي طور ڪاليج جو پرنسپل ٿيڻ لاءِ راضي ٿيو. +جنهن کانپوءِ پبلڪ ورڪس کاتي جي انجنيئر جي اين گوڪلي کي انجنيئرنگ ڪاليج جو پرنسپال مقرر ڪيو ويو. +بمبئي يونيورسٽيءَ 23 مئي 1923 تي اين اي ڊي ڪاليج جو الحاق منظور ڪيو. +پهرين سال ڪاليج ۾ 23 شاگردن کي داخلا ڏني وئي. +1947ع ۾ سنڌ حڪومت اين اي ڊي ڪاليج جو نالو تبديل ڪري اين اي ڊي گورنمينٽ انجنيئرنگ ڪاليج رکيو ۽ ان جو الحاق بمبئي يونيورسٽيءَ سان ختم ڪري سنڌ يونيورسٽيءَ سان ڪري ڇڏيو. +1964ع ۾ اين اي ڊي ڪاليج جو الحاق ڪراچي يونيورسٽيءَ سان ڪيو ويو. +پهرين مارچ 1977ع تي شهيد ذوالفقار علي ڀُٽي اين اي ڊي کي يونيورسٽيءَ جو درجو ڏنو. +ايس سي شاهاڻي لا ڪاليج: +ڊي جي ڪاليج ۾ قانون جا ڪلاس 1890ع ۾ شروع ٿيا. +جنهن لاءِ سنڌ جي مشهور قانوندان ۽ ڪاليج جي بانين مان هڪ ٽهلرام کيمچند وزيراڻيءَ پنهنجون خدمتون استاد طور پيش ڪيون، قانون جو شعبو 1908ع تائين يونيورسٽيءَ پاران ختم ڪرڻ تائين ڪم ڪندو رهيو. +ايس سي شاهاڻي، اين اي ڊي ڪاليج جي ڪامياب تجربي کانپوءِ قانون لاءِ ڌار ڪاليج قائم ڪرڻ جو فيصلو ڪيو، بورڊ ۽ يونيورسٽيءَ جي منظوريءَ کانپوءِ ساڳئي عملي جي مدد سان شاهاڻي صاحب 1926ع ۾ ڊي. +جي ڪاليج جي عمارت ۾ ئي شام جو ‘سنڌ ڪاليجٽ بورڊ لا ڪاليج’ قائم ڪيو. +اڳتي هلي بورڊ ايس سي شاهاڻيءَ جي تعليمي خدمتن سبب اهو ڪاليج سندس نالي سان منسوب ڪيو. +ورهاڱي تائين هي ڪاليج ايس سي شاهاڻي لا ڪاليج جي نالي سان هلندو رهيو. +1946ع ۾ حسن علي عبدالرحمان سنڌ مدرسي ۾ سنڌ مسلم ( ايس ايم) لا ڪاليج قائم ڪري ورتو هو، ورهاڱي سبب جڏهن ايس سي شاهاڻي لا ڪاليج ۾ پڙهائيندڙ سمورا هندو استاد هتان لڏي ويا ته هن ڪاليج کي بند ڪيو ويو، پر بئريسٽر حسن علي عبدالرحمان، سنڌ مسلم (ايس. +ايم) لا ڪاليج، ايس سي شاهاڻي لا ڪاليج ۾ منتقل ڪيو، جنهن بعد ان جو نالو ايس ايم لا ڪاليج پئجي ويو. +سنڌ آرٽس ڪاليج: شاهاڻي صاحب جي دؤر ۾ نه رڳو سائنسي تعليم پر آرٽس جي تعليم تي به خاص ڌيان ڏنو ويو. +آرٽس جي شعبي کي مکيه عمارت مان ڪڍي ڊي جي ڪاليج جي آڏو سنڌ سيڪريٽريٽ ويندڙ روڊ تي ڪراچي ميوزيم واري جاءِ خريد ڪري ان ۾ منتقل ڪيو ويو. +آرٽس شعبي جو ڊين پروفيسر هوتچند مولچند گربخشاڻيءَ کي مقرر ڪيو ويو. +جيڪو اڳتي پرنسپال بٽاڻيءَ سان گڏ وائيس پرنسپال ۽ ڊين آف آرٽس به رهيو. +ورهاڱي کانپوءِ ڊي جي آرٽس ڪاليج واري عمارت تي قبضو ڪري ان ۾ سنڌ مسلم آرٽس اينڊ ڪامرس ڪاليج قائم ڪيو ويو. +جيڪو اڃا تائين قائم آهي. +زرعي ڪاليج جو خيال: +شاهاڻي صاحب حقيقي تعليم دان هو، هو نه رڳو روشن خيال هو پر سندس نظر مستقبل جي تعليمي ضرورتن تي هئي، هن کي اهو احساس هو ته سنڌ زرعي طور خوشحال پرڳڻو آهي، ان لاءِ اڳتي هلي زرعي ماهرن جي ضرورت پوندي، ان مقصد لاءِ هن بورڊ آڏو ‘سنڌ زرعي ڪاليج’ قائم ڪرڻ جي رٿ پيش ڪئي ۽ زرعي ڪاليج ۽ زرعي فارم لاءِ هن برنس گارڊن (موجوده نيشنل ميوزيم) وارو ميدان ڏيڻ آڇيو، پر کيس ان جي منظوري نه ملي سگهي ۽ سندس اهو خواب اڻپورو رهجي ويو. +يونيورسٽيءَ جو خيال: +سنڌ ۾ يونيورسٽي قائم ڪرڻ جي پهرين تجويز ڊي جي سنڌ ڪاليج جي پرنسپل ڊاڪٽر جئڪسن ۽ وائيس پادشاهه ڏني هئي، پر بورڊ ان کي منظور نه ڪيو. +سنڌ يونيورسٽيءَ لاءِ ٻيهر ايس سي شاهاڻيءَ سرگرمي ڏيکاري. +جي ڪاليج جي تاريخ لکندڙ پروفيسر ايل ايڇ اجواڻيءَ موجب “سنڌ ۾ يونيورسٽيءَ قائم ڪرڻ شاهاڻيءَ جو خواب هو، جيڪو هو ڏينهن جو به ڏسندو هو، ان لاءِ هن گذريءَ واري پاسي زمين به ڏٺي هئي. +هن ان رٿا تي تمام گهڻو ڪم به ڪيو هو. +هن ڊي. +جي ڪاليج بورڊ ۽ بمبئي سرڪار کان منظوري به وٺي ڇڏي هئي. +پر يونيورسٽيءَ لاءِ تجويز ڪيل زمين جو اگهه مناسب نه هئڻ سبب ان تجويز تي عمل نه ٿي سگهيو”. +ڇوڪرين جي تعليم: ڏيا رام گدو مل جو خواب هو ته سنڌ جي هر ڪنڊ پاسي ۾ رهندڙ سمورين جاتين جا ڇوڪرا ۽ ڇوڪريون اعليٰ تعليم حاصل ڪري ڌرتيءَ جي خدمت ڪن. +سندس ان خواب کي حقيقت جو روپ ڏيندڙن ۾ ايس سي شاهاڻي مکيه ماڻهو هو، جنهن هڪ تعليمي ماهر جي حيثيت ۾ سنڌ ۾ تعليم جي کوٽ کي محسوس ڪيو. +1921ع تائين سنڌ ۾ فقط 7 ڇوڪريون اعليٰ تعليم حاصل ڪري چڪيون هيون، 1922ع ۾ اهو تعداد 12 تي پهتو، شاهاڻي صاحب جي همٿائڻ سبب سندس رٽائرمينٽ (1927ع) وقت ڪاليج ۾ ڇوڪرين جو تعداد 39 تي پهچي ويو. +شاهاڻي صاحب پنهنجي نياڻين، پوٽين ۽ ڏوهٽين کي به ڪاليج ۾ داخل ڪرائي مثال قائم ڪيو. +ان کان اڳ سنڌي ڇوڪريون مئٽرڪ کان اڳتي تعليم حاصل نه ڪنديون هيون. +هن ذاتي ڪوششون وٺي ڄيٺي سپاهيملاڻيءَ کي ڊي. +جي ڪاليج ۾ داخل ڪرايو، جنهن اڳتي هلي سنڌ جي سياست ۾ بهرو ورتو ۽ سنڌ اسيمبليءَ جي پهرين عورت ڊپٽي اسپيڪر ٿي. +ورهاڱي کانپوءِ هوءَ هندستان ۾ به اعليٰ پائي جي سياستدان ليکي وئي. +ڊي جي ڪاليج ۾سنڌي ٻوليءَ جي تعليم : +ڊي جي ڪاليج جي مکيه عمارت مڪمل طور تي سائنس جي مضمونن لاءِ مخصوص ڪئي وئي. +جڏهن ته آرٽس جي شعبي لاءِ وڪٽوريه ميوزيم واري عمارت 75 هزار رپين ۾ خريد ڪئي وئي، آرٽس فيڪلٽيءَ جو ڊين ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻيءَ کي مقرر ڪيو ويو. +جيڪو فارسي پڙهائيندو هو، ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ سنڌي جو مضمون شروع ڪرايو. +ان لاءِ ڊاڪٽر عمر بن محمد دائود پوٽي کي سنڌي ۽ عربيءَ جو اسسٽنٽ پروفيسر مقرر ڪيو ويو. +ڊاڪٽر دائود پوٽو هن ڪاليج ۾ ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ وٽ پڙهي چڪو هو. +ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ جي ڪوشش سان 1937ع ۾ بي اي ۾ سنڌيءَ جو مضمون شروع ڪيو ويو. +جڏهن ته ڪاليج جي ٻين ڪلاسن ۾ به سنڌي لازمي قرار ڏني وئي. +بمبئي يونيورسٽيءَ لاءِ سنڌي مضمون جو نصاب ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ تيار ڪيو هو. +سنڌي ادب جي واڌاري ۾ ڊي. +جي سنڌ ڪاليج جو ڪردار: +جي سنڌ ڪاليج گڏيل هندستان جو واحد تعليمي ادارو هو، جنهن سنڌي ادب جي واڌاري لاءِ انتهائي اهم ڪردار ادا ڪيو. +نثر، نظم، ناٽڪ، تحقيق، تنقيد، ترجمي سميت سنڌي ادب جي ڪابه اهڙي شاخ ناهي، جنهن جي واڌاري لاءِ ڊي. +جي سنڌ ڪاليج ڪردار ادا نه ڪيو هجي. +هيٺ ڊي جي سنڌ ڪاليج جي ادبي خدمتن جو وچور ڏجي ٿو. +شاهه جو رسالو، ڊاڪٽر گربخشاڻي ۽ ڊي. +جي سنڌ ڪاليج: سنڌ ۾ علم ۽ ادب جي واڌاري ۾ ڊي جي سنڌ ڪاليج جو ڪردار تاريخي آهي، ساڳئي وقت تحقيق ۽ تنقيد جي حوالي سان به هن ڪاليج جو ماضي شاندار رهيو آهي. +سنڌي ٻولي، علم، ادب، تنقيد ۽ تحقيق جي حوالي سان ڊي. +جي ڪاليج ۾ ٿيل مکيه ڪم ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻيءَ جو ‘شاهه جو رسالو’ آهي، جنهن کي اڄ تائين گهڻين غلطين کان پاڪ ۽ مستند تسليم ڪيو وڃي ٿو، ڊاڪٽر گربخشاڻي سنڌ جو پهريون عالم هو، جنهن وڏي تحقيق ڪري شاهه جي ڪلام مان ڌاريو ڪلام ڌار ڪيو. +ان کان اڳ ڊاڪٽر ارنيسٽ ٽرمپ پهريون غير ملڪي عالم هو، جنهن رسالي کي ترتيب ڏيئي جرمني جي شهر ليپسگ مان 1866ع ۾ شايع ڪرايو. +پيسن جي گهٽتائيءَ سبب هو رسالي جا باقي سُر ڇپائي نه سگهيو. +ڊاڪٽر ارنيسٽ ٽرمپ جي رسالي جي شايع ٿيڻ جي هڪ سال کان پوءِ، مطبع حيدري بمبئي جي مالڪ قاضي ابراهيم پل بندري، شاهه جو رسالو سنگي حروفن ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو. +هن رسالي جي ڪتابت حاجي محمد سمي ڪئي. +ڪاتب جي اڳيان ٻه يا ٽي قلمي نسخا موجود هئا، جو رسالي جي حاشين تي مختلف پڙهڻيون ڏنل آهن. +ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ هن رسالي بابت مقدمي ۾ لکيو ته، “هن ڇاپي جهڙو ردي نسخو ڪڏهين هٿ نه ايندو. +سنڌ ۾ جيڪوبه ڪن ڪچري جهڙو ڪلام، جو شاهه جي نالي ڳائيندا آهن يا جيڪي بيت مسخرا مجلسن ۾ راند وجهندي چوندا ويندا آهن وغيره، سي به سڀ سواءِ ڪنهن تميز جي منجهس ٿو ڦيا ويا آهن. +هن نسخي جي صورتخطي جهوني آهي، جنهن جي پڙهڻ ۾ گهڻي تڪليف ٿئي ٿي”. +بمبئي واري رسالي جي شايع ٿيڻ کان پوءِ سنڌ جي تعليم کاتي سال 1900ع ۾، مسٽر تاراچند شو قيرام جي مدد سان نئين صورتخطيءَ ۾ شاهه جو رسالو ڇپائي پڌرو ڪيو، جنهن تي پوءِ گهڻي تنقيد ٿي. +اُن ڳالهه کي مدنظر رکندي، مرزا قليچ بيگ سال 1913ع ۾ شاهه جو رسالو ڇپايو. +مرزا صاحب سرڪاري ڇاپي کي سامهون رکندي، بمبئي ڇاپي وارا گهڻا بيت ۽ وايون رسالي ۾ داخل ڪيون ته جيئن پڙهندڙن کي سڀئي بيت هڪ هنڌ ملي سگهن. +اڳتي هلي مرزا صاحب واري ڇاپي تي به تنقيد ٿي. +ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻي، انٽر جو امتحان ڊي جي سنڌ ڪاليج مان پاس ڪيو ۽ ان کانپوءِ هو ولسن ڪاليج بمبئي ۾ داخل ٿيو، جتان 1905ع ۾ بي اي ۽ 1907ع ۾ ايم اي ڪيائين.جنهن کانپوءِ سنڌ اچي ڊي. +جي ڪاليج ۾ فارسي ۽ انگريزيءَ ۾ اسسٽنٽ پروفيسر مقرر ٿيو. +بعد ۾ ڪراچي ۾ ڊي. +جي سنڌ ڪاليج ۾ فارسيءَ جي پروفيسر طور مقرر ڪيو ويو. +ڊاڪٽر گربخشاڻي Ph. +D جي ڊگري لنڊن مان حاصل ڪئي. +کيس مشرقي ۽ مغربي علمن تي هڪجهڙو عبور حاصل هو. +هو سنڌ جو پهريون عالم هو، جنهن سنڌ ۾ جديد سائنسي اصولن هيٺ سماجي سائنس جي شعبي ۾ تحقيق جو بنياد وڌو. +جيئن ته هو لنڊن ۾ رهي، جديد تحقيق جي اصولن کان واقف ٿي چڪو هو، تنهن ڪري هن پهريون وڏو تحقيقي ڪم ‘شاهه جي رسالي’ کي سڌارڻ ۽ سنوارڻ جو کنيو. +ڊاڪٽر صاحب، شاهه جو رسالو ترتيب ڏيڻ وقت لسانيات ۽ لغات جي اصولن کي نظر ۾ رکي تنقيدي ڪم ڪيو. +سندس مرتب ڪيل رسالي جو پهريون ڇاپو 15 ڊسمبر 1923ع ۾ پڌرو ٿيو. +جنهن جي منڍ ۾ هو لکي ٿو ته “جيتوڻيڪ شاهه جي رسالي جا ٻه چار جدا جدا ڇاپا موجود آهن، تڏهين به افسوس سان ظاهر ڪرڻو پوي ٿو ته هيل تائين ڪنهن تڪليف وٺي، سچو ۽ صحيح ڇاپو پڌرو نه ڪيو آهي. +يورپ جو هيڏي وڏي اوج تي رسيو آهي، تنهن جو هڪ ڪارڻ هيءُ به آهي جو سڀ ڪنهن علم ۽ هنر ۾، خصوصن علم ادب ۾، سندس عالمن نهايت گهڻي کوجنا ڪئي آهي. +جيڪڏهن شاهه عبداللطيف جهڙو عاليشان عالم يورپ ۾ پيدا ٿئي ها، ته سندس ڪلام جي صحيح نسخي تيار ڪرڻ ۾ ڪيترا عالم پنهنجون حياتيون صرف ڪن ها، ۽ هزارها ڇاپا معنائن ۽ شرحن سميت نڪري وڃن ها پر سنڌ ۾ اهڙي اعليٰ شاعر جي، اڃا تائين، پوري قدر شناسي نه ڪئي ويئي آهي”. +ڊاڪٽر گربخشاڻي، پهرين ڇاپي کانپوءِ ماٺ ڪري نه ويٺو ۽ هو مهينن جا مهينا ڀٽ شاهه تي وڃي راتيون جاڳي شاهه جي فقيرن کان ڪلام ٻڌندو ۽ ان جي اصلاح ڪندو رهيو، اهڙيءَ ريت هن شاهه جي رسالي جو ٻيو ڇاپو 1924ع ۽ ٽيون ڇاپو 1931ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو. +اهي ٽئي ڇاپا هن ذاتي خرچ سان پنهنجو الهه تلهه وڪرو ڪري ڇپايا. +شاهه جي ڪلام جي شانائتي شرح تيار ڪري شاهه کي عوام تائين پهچائڻ وارو عالم ڊاڪٽر گربخشاڻي هو. +ان ڏس ۾ پير علي راشدي لکي ٿو ته “وقت گذرندي، هوريان هوريان، ان ڪتاب جي برڪت سان، شاهه صاحب جي ڪلام ۽ شخصيت ۾ سنڌين جي دلچسپي وڌندي وئي. +1930ع کان پوءِ ته ائين محسوس ٿيڻ لڳو گويا سنڌين کي ڪو لڪيل خزانو نئين سر هٿ آيو آهي. +گهڻي تحقيق ان کان پوءِ ٿيندي رهي. +ڪيترن ئي ماهرن ۽ مهارت جي دعويدارن ڪلام جا مجموعا شايع ڪرايا ۽ شاهه جي ڪلام کي بوڊاڙيندا رهيا، پر ڊاڪٽر صاحب جي موتين مٽ نظر ڪو نه چڙهيو، ”. +شاهه جي شارح ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ رسالي جو چوٿون ڇاپو به تيار ڪيو هو، پر اهي چوري ٿيڻ جي ڪري پڌرو نه ٿي سگهيو. +اها تاريخي حقيقت آهي ته ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ جو مرتب ڪيل شاهه جو رسالو سنڌي ادب ۾ هڪ وڏو انقلابي موڙ ثابت ٿيو، جنهن سنڌ ۾ تحقيقي علم کي هٿي ڏني. +گربخشاڻيءَ پهريون ڀيرو شاهه جي شاعريءَ تان ڏند ڪٿائن ۽ پيري مرشديءَ جو پردو لاهي اهو ثابت ڪرڻ ۾ ڪامياب ويو ته شاهه جي شاعري سنڌ جي عام ماڻهن جي جذبن ، اميدن ۽ چاهتن جي شاعري آهي. +ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ جو لکيل شاهه جي رسالي جو مقدمو ‘مقدمه لطيفي’ سنڌيءَ ۾ تنقيد جي حوالي سان اهم مقام رکي ٿو. +هن مقدمي ۾ ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ باقاعدي تجزياتي انداز ۾ شاهه جي شاعريءَ جي مختلف پهلوئن تي تنقيدي نظر وڌي آهي. +اهو مقدمو 1936ع ۾ ڪتابي صورت ۾ ‘مقدمه لطيفي’ جي نالي سان شايع ٿيو. +ڊاڪٽر صاحب، تڏهن ڊي. +جي ڪاليج ۾ پروفيسر هو. +سندس مرتب ڪيل ٽنهي رسالن ۾ هن پاڻ کي مهتمم ۽ پروفيسر ڊي جي سنڌ ڪاليج ڪراچي، لکيو آهي. +شاهه جي رسالي جي سلسلي ۾ ٿيل تحقيقي ڪم ۾ ڊي جي ڪاليج ۾ سندس شاگرد علامه دائود پوٽو ٻانهن ٻيلي هو، جنهن جي خدمتن جو اعتراف هن ٽنهي جلدن جي منڍ ۾ ڪيو آهي. +ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ جي ڪهاڻين جو مجموعو “روح رهاڻ” به 1933ع ۾ شايع ٿيو، تڏهن هو ڪاليج جو نائب پرنسپال هو. +سنڌ ڪاليج مسلني: ڊي جي ڪاليج سنڌ ۾ علم سان گڏ ادب ۽ ثقافت جي واڌاري ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو آهي، سنڌ ڪاليج اميچوئر ڊرئميٽڪ ناٽڪ منڊليءَ وسيلي جڏهن سنڌي ناٽڪ اسٽيج ٿيڻ شروع ٿيا ته سنڌي ناٽڪ نويسيءَ ترقي ڪئي، ان ناٽڪ منڊليءَ سنڌي ناٽڪ جي فن کي عروج ڏنو. +اهو سلسلو اڳتي به جاري رهيو ۽ ڪاليج جي شاگردن کي علم سان گڏ ادبي اظهار لاءِ به سازگار ماحول مهيا ڪيو ويو. +ڪاليج جي شاگردن ۽ استادن جون ادبي لکڻيون شايع ڪرڻ لاءِ ڪاليج جو مخزن ‘سنڌ ڪاليج مسلني’ جي نالي سان1907ع ۾ شروع ڪيو ويو. +جنهن جو پهريون ايڊيٽر ننڍي کنڊ جو ڏاهو ساڌو ٽي ايل واسواڻي هو. +سنڌ ڪاليج مسلني ورهاڱي تائين سنڌي ادب جي واڌري ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. +سنڌ ڪاليج مسلنيءَ ۾ تنهن دؤر جا وڏا سنڌي اديب ۽ محقق جهڙوڪ: مرزا قليچ بيگ، لعل چند امر ڏنو مل، ڄيٺمل پرسرام، ٽي ايل واسواڻي، ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻي، ڀيرو مل مهرچند آڏواڻي، ڊاڪٽر دائود پوٽو، پروفيسر منگها رام ملڪاڻي، ايل ايڇ اجواڻي، چيتن ماڙيوالا، شيخ اياز، نارائڻ شيام، ڪيرت ٻاٻاڻي، هري دلگير، رام پنجواڻي، گوبند مالهي ۽ ٻيا لکندا هئا. +سنڌ مسلني انگريزي، سنڌي ۽ گجراتي ٻولين ۾ ڇهه ماهي شايع ٿيندي هئي. +ان نه رڳو علم ۽ ادب جي واڌاري ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو پر سنڌي ناٽڪ ۽ ثقافت کي پڻ هٿي ڏني. +ان دؤر ۾ لکيل گهڻي ۾ گهڻي سنڌي ناٽڪ هن مخزن ۾ شايع ٿيا. +جڏهن ته مسلنيءَ ۾ شايع ٿيل مقالا ۽ مضمونن اڳتي هلي ڪتابي صورت ۾ به شايع ٿيا. +جنهن ۾ سنڌ ڪاليج مسلنيءَ جي ايڊيٽر ايل ايڇ اجواڻيءَ جا ڪتاب، ‘ويچار’، ‘اُڇل’ ۽ ‘اُمنگ’ به شامل آهن. +سنڌ ڪاليج مسلنيءَ سنڌي ادب جي هر صنف جي واڌاري ۾ پنهنجو ڪردار ادا ڪيو. +1927ع ۾ ايل ايڇ اجواڻيءَ جي پروفيسر ٿيڻ کانپوءِ سنڌ ڪاليج مسلنيءَ جو ايڊيٽر پروفيسر ماڙيوالا ٿيو. +سنڌ ڪاليج مسلنيءَ جي فيبروري 1926ع واري شماري ۾ هوتچند مولچند گربخشاڻيءَ جو بمبئي يونيورسٽيءَ ۾ سنڌي ادب پڙهائڻ بابت مقالو شايع ٿيو، جنهن جو بنياد سندس پاران بمبئي يونيورسٽيءَ ۾ 14 نومبر 1921ع تي سنڌي ادب نصاب ۾ شامل ڪرڻ بابت هڪ رپورٽ تي هو. +ان رپورٽ جي بنياد تي بمبئي يونيورسٽيءَ سنڌي ٻوليءَ ۾ امتحان ڏيڻ ۽ سنڌيءَ جو مضمون نصاب ۾ شامل ڪرڻ جي منظوري ڏني هئي. +گربخشاڻيءَ صاحب جو اهو مقالو هڪ تاريخي دستاويز آهي. +ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي ۽ شيخ اياز به سنڌ ڪاليج مسلنيءَ جا ايڊيٽر رهيا. +سنڌ ڪاليج مسلنيءَ سنڌي نثر، شاعري، تحقيق، تنقيد، مضمون، مقالي نگاري ۽ ناٽڪ نويسيءَ سميت سنڌي ادب جي سمورين صنفن کي ترقي وٺرائڻ ۾ انتهائي اهم ڪردار ادا ڪيو. +جنهن جو وچور ڏيڻ لاءِ هڪ ڌار مقالو گهرجي. +ڊي جي سنڌ ڪاليج لٽرري اينڊ ڊبيٽنگ سوسائٽي: ڊي جي سنڌ ڪاليج جي شاگردن جو ادب ۽ تقريري مقابلن ۾ چاهه وڌائڻ لاءِ 1909ع ۾ ڊي. +جي ڪاليج جي استادن ۽ شاگردن گڏجي “ڊي جي سنڌ ڪاليج لٽرري اينڊ ڊبيٽنگ سوسائٽي” به قائم ڪئي وئي. +ان سوسائٽي ۾ ٽي ايل واسواڻي، ايس سي شاهاڻي، پروفيسر هوتچند مولچند گربخشاڻي ۽ ٻيا سرگرم هئا. +سوسائٽي جو مقصد شاگردن ۾ ادبي ذوق پيدا ڪرڻ ۽ انهن کي لکڻ، پڙهڻ ۽ تقرير جي فن کان واقف ڪرائڻ هو. +اڳتي هلي انهن شاگردن سياست ۽ ادب ۾ پنهنجو ڪردار ادا ڪيو. +سوسائٽي پاران هر هفتي ڪاليج اندر جلسو به منعقد ڪرايو ويندو هو. +جنهن ۾ يورپي ۽ مقامي دانشورن کي تقريرن لاءِ گهرايو ويندو هو. +انڊين مجلس: +جي سنڌ ڪاليج ان دور ۾ تعليم سان گڏوگڏ ادب ۽ ثقافت ۾ ڪراچي ۾ پنهنجو ڪردار خوب نڀايو. +ادب جي ترقي لاءِ 1919ع ۾ ڪاليج جي شاگردن ‘انڊين مجلس’ قائم ڪئي. +جنهن جي پليٽ فارم تان شاگردن ادب لاءِ بي مثال خدمتون انجام ڏنيون. +هيءَ انجمن سنڌيت واري نظريي جي ترقي جو وسيلو بڻي. +اڳتي هلي شاگردن انهي پليٽ فارم تان اڻ سهڪاري تحريڪ جي ڏينهن ۾ سنڌ جي سياست ۾ حصو ورتو ته سرڪاري عتاب هيٺ آيا. +رابندر ناٿ ٽئگور لٽرري اينڊ ڊرئميٽڪ ڪلب: جڏهن ڊي جي سنڌ ڪاليج اميچوئر ڊرئميٽڪ ناٽڪ منڊلي ختم ٿي وئي ته، 1923ع ۾ حيدرآباد ۾ ‘رابندر ناٿ ٽئگور لٽرري اينڊ ڊرئميٽڪ ڪلب’ قائم ڪئي وئي. +جنهن جي افتتاح لاءِ خود رابندر ناٿ ٽئگور سنڌ آيو. +هن جي هڪ شاخ ڊي. +جي سنڌ ڪاليج ڀرسان سرڻاگتي بلڊنگ ڪراچي ۾ قائم ڪئي ويئي. +هن ڪلب پاران سنڌي ادب ۽ ثقافت جي ترقي لاءِ خوب ڪم ڪيو. +ڪلب پاران ڪيترائي ڊراما اسٽيج ڪيا ويندا هئا. +ان کانسواءِ مذاڪرو، بحث مباحثا ۽ ادبي ويهڪون ڪرايون وينديون هيون. +سوسائٽي جي ڪراچي شاخ پاران ساليانو رسالو ‘ انڊس’ سنڌي ۽ انگريزي ۾ شايع ڪيو ويندو هو. +جنهن جو ايڊيٽر ڊي جي ڪاليج ۾ انگريزي ۽ سنڌي پاڙهيندڙ پروفيسر منگهارام ملڪاڻي هوندو هو. +هن ڪلب جو روح روان ناٽڪ نويس خانچند درياڻي هو. +هن ڪلب نه رڳو ادبي سرگرميون جاري رکيون پر سڀ کان وڌيڪ سماجي حقيقت نگاريءَ وارا اصلاحي ناٽڪ پيش ڪيا. +ڊي جي سنڌ ڪاليج ڪراچي، هميشه علمي، ادبي ۽ ثقافتي سرگرمين جو مرڪز رهيو آهي. +شروعاتي ڏينهن کان وٺي ڪاليج جي شاگردن کي تعليم سان گڏ هم نصابي سرگرمين لاءِ همٿايو ويو. +‘سنڌ ڪاليج اميچوئر ناٽڪ منڊلي’ جي ڪري سنڌ ۾ نه رڳو ناٽڪ نويسيءَ زور ورتو پر نوان هدايتڪار ۽ اداڪار سامهون آيا. +ان منڊليءَ جي شروعاتي ناٽڪن ۾ ڇوڪرين جا ڪردار ڇوڪرا، ادا ڪندا هئا، پر هوريان هوريان عامل گهراڻن جون ڇوڪريون به ان پاسي آيون. +سنڌ ڪاليج ناٽڪ منڊلي يا ڏيارام ڄيٺيمل سنڌ ڪاليج ايميچوئرس ڊرئميٽڪ سوسائٽيءَ جي سرگرمين کي ڏسي سڄي سنڌ ۾ ماڻهن جو ناٽڪن سان وڌيو، جنهن جي ڪري لاڙڪاڻي، شڪارپور ۽ حيدرآباد ۾ نيون ناٽڪ منڊليون وجود ۾ آيون. +جڏهن اها ناٽڪ منڊلي ڪن سببن جي ڪري پوئتي پئجي ويئي ته پرنسپال ايس سي شاهاڻيءَ ذاتي دلچسپي وٺي، ڊرئميٽڪ سوسائٽي ٺهرائي، جنهن جو وهنوار پروفيسر منگها رام ملڪاڻي ۽ پروفيسر جي وي لاکاڻي ڪاليج جي شاگردن سان گڏجي هلائيندا هئا. +ان سوسائٽيءَ ۾ ڪاليج جي مختلف ڪلبن ۽ سوسائٽين سان لاڳاپيل شاگرد شامل هئا. +ان کانپوءِ ڪاليج اندر 1936ع ۾ ڊي جي ڪاليج جي شاگردن جڳو آڏواڻيءَ جي سرپرستيءَ هيٺ ‘ڪاليج اسٽوڊنٽس ڊرئميٽڪ ڪلب’ ٺاهي. +هن منڊليءَ لاءِ ڪجهه ناٽڪ پروفيسر منگها رام ملڪاڻيءَ به لکيا، جيڪي جڳو آڏواڻيءَ پيش ڪيا. +جڳو آڏواڻي اڳتي هلي هندستان جو مشهور اداڪار ۽ هدايتڪار ٿيو. +1942ع ڌاري پروفيسر رام پنجواڻي، ڄيٺانند ناگراڻي ۽ سندس سؤٽ ڪشنچند ناگراڻي، ڊي. +جي سنڌ ڪاليج جي شاگردن ۽ استادن سان گڏجي ‘ڊي جي ڪاليج سرسوتي گروپ’ قائم ڪيو. +هن گروپ طرفان سنڌي ادب، سنڌ جي تاريخ ۽ ثقافت جي حوالي سان مختلف معلوماتي، تعليمي، تفريحي ۽ ادبي پروگرام ٿيندا هئا. +معروف ناٽڪ نويس ڄيٺانند ناگراڻيءَ جاگامٽو سلسلي جا مزاحيه ڊراما، ‘گامٽو ايڊيٽر، گامٽو بئريسٽر ، گامٽو ڊاڪٽر، گامٽو فلم ڪمپني، گامٽو ايم. +ايل. +اي، گامٽو گھوٽ’ وغيره پيش ڪيا ويا، جيڪي ليکڪ پاڻ رام پنجواڻي جي سهڪار سان اسٽيج تي پيش ڪندو هو ۽ انهن ڊرامن جا خاص اداڪار به ڄيٺانند ناگراڻي ۽ رام پنجواڻي هوندا هئا. +ورهاڱي کانپوءِ اهي ناٽڪ هندستان ۾ به ڏيکاريا ويا. +ڊي جي سنڌ ڪاليج ۾ لکيل ۽ پيش ڪيل سنڌي ناٽڪن جو تعداد تمام گهڻو آهي، جنهن جي وچور لاءِ هي مقالو ناڪافي آهي. +سنڌي ساهت سڀا: سنڌي ٻولي ۽ ادب جي واڌاري، سنڌي ٻوليءَ جي مرڪزي لائبريري ٺاهڻ ۽ ٻين ادبي مقصدن لاءِ ‘سنڌي ساهت سڀا’ 15 ڊسمبر 1929ع تي ڊي. +جي سنڌ ڪاليج ۾ قائم ٿي. +ان سلسلي ۾ ناميارو محقق ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ لکي ٿو ته “ڪراچي وديارٿي سماگ؛ جي چيئرمين آسانند جي مامتورا؛ سنڌي ادب سان دلچسپي رکندڙ صاحبن جي ڪانفرنس ڊي جي سنڌ ڪاليج ڪراچيءَ ۾ ڪوٺائي؛ جنهن ۾ پرنسپال ايس. +سي شاهاڻي، جي. +اين گوڪلي، اين. +اي غلام علي، ڊاڪٽر گربخشاڻي، مسٽر ڄيٺمل پرسرام، پروفيسر اين. +اي ڦيرواڻي، مسٽر جي. +ايم سيد ۽ ٻين شرڪت ڪئي. +‘سنڌ وديارٿي سماگ’ جي صدر پرنسپال جي. +اين گوڪلي ڪانفرنس جو افتتاح ڪيو. +ڪجهه بحث مباحثي کانپوءِ ايسوسئيشن ٺاهي وئي، جنهن جو نالو ‘سنڌي ساهت سڀا’ رکيو ويو”. +19 سنڌي ساهت سڀا، جي ان گڏجاڻيءَ ۾ ڊي جي سنڌ ڪاليج جو پرنسپال ايس. +سي، شاهاڻي پريزيڊنٽ، ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻي، وائيس پريزيڊنٽ، ڊاڪٽر دائود پوٽو، وائيس پريزيڊنٽ، لعلچند امر ڏنو مل، جوائنٽ سيڪريٽري، عبدالحق، جوائنٽ سيڪريٽري ۽ آسانند مامتورا، خزانچي چونڊيا ويا. +جڏهن ته سڀا جي بنيادي ميمبرن ۾ تنهن دور جا وڏا عالم ۽ اديب جهڙوڪ، علامه آءِ. +آءِ قاضي، ڄيٺمل پرسرام، اين. +اي غلام علي، خانبهادر محمد صديق ميمڻ، ڀيرو مل مهر چند آڏواڻي، نادر بيگ مرزا، پروفيسر شيوا رام ڦيرواڻي، ٽي. +ايم آڏواڻي ۽ پروفيسر منگهارام ملڪاڻي ۽ ٻيا شامل هئا. +سنڌي ساهت سڀا جي پليٽ فارم تان سنڌي ادب جي ترقيءَ لاءِ بورڊ جي رٿ رٿي وئي. +آگسٽ 1940ع ۾ سنڌ جي تڏهوڪي صوبائي وزير تعليم جي. +ايم. +سيد جي ڪوششن سان سنڌ سرڪار سنڌي ادب جي واڌاري، تخليقي ۽ تحقيقي سرگرمين جي وسيع پئماني تي ڦهلاءَ خاطر ‘سنڌي ادب لاءِ مرڪزي صلاحڪار بورڊ’ جي نالي سان هڪ اداري جو بنياد رکيو. +ميران محمد شاهه ان صلاحڪار بورڊ جي چيئرمن مقرر ٿيو. +سندس سرواڻيءَ ۾ سنڌ جي ٻين عالمن ۽ ڏاهن ڄيٺمل پرسرام، ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻي، شمس العلماء عمر بن محمد دائود پوٽي، علامه آءِ. +آءِ. +قاضي، هرومل سدارنگاڻي خادم، ڀيرومل مهر چند آڏواڻي، ديوان سوڀراج نرملداس ‘فاني’، پير علي محمد شاهه راشدي، مولانا دين محمد وفائي ۽ عثمان علي انصاريءَ سميت پندرهن ميمبرن تي ٻڌل هڪ ڪاميٽي پڻ جوڙي وئي. +ان بورڊ جي تجويز پڻ سنڌ ساهت سڀا ڏني هئي. +جيڪڏهن اڄ به سنڌي ادبي بورڊ جا مول متا پڙهجن ته اهي ساڳيا ئي آهن، جيڪي سنڌي ساهت سڀا ترتيب ڏنا هئا. +سنڌي ساهت سڀا ۾ اهي سڀ ماڻهو شامل هئا. +جن اڳتي هلي ‘سنڌي ادب لاءِ مرڪزي صلاحڪار بورڊ’ قائم ڪيو هو. +سنڌي ساهت سڀا کي سنڌ جي پهرئين منظم ادبي تنظيم سڏجي ته وڌاءُ نه ٿيندو. +سنڌي ساهت سميلن: گذريل ڪجهه سالن کان ڪراچيءَ ۾ آڪسفورڊ يونيورسٽي پريس پاران “ڪراچي ادبي ميلو” منعقد ڪيو پيو وڃي. +سنڌ ۾ اهڙن ادبي ميلن جي شروعات ورهاڱي کان ڪجهه سال اڳ ٿي هئي. +انهن ۾ سڀ کان اهم 15 اپريل 1933ع تي شڪارپور ۾ ٿيل “سنڌي ساهت سميلن” (سنڌي ادبي ڪانفرنس) هو. +جيڪو شڪارپور مان شايع ٿيندڙ رسالي “سنڌو” جي ايڊيٽر بولچند وسومل راجپال جي ڪوششن جو نتيجو هو، هن آڪٽوبر 1932ع جي شماري ۾ “سنڌي ساهت سميلن جي ضرورت” جي عنوان سان ايڊيٽر نوٽ لکيو. +جنهن کي سڄي سنڌ ۾ ساراهيو ويو، جيئن ته تنهن دور ۾ ڪراچي، حيدرآباد، سکر ۽ شڪارپور سنڌي ادب ۽ ثقافت جا مرڪز هئا. +ڪراچيءَ ۾ ان معاملي تي ڊي. +جي سنڌ ڪاليج جي استادن ۽ شاگردن ۾ تمام گهڻو بحث ٿيو ۽ ان رٿ کي تسليم ڪندي، ان ۾ حصو وٺڻ جو فيصلو ڪيو ويو. +ڄيٺمل پرسرام مسٽر راجپال هڪ لکيل خط ۾ لکيو ته “سنڌو، جي آڪٽوبر واري پرچي ۾ جيڪو اوهان نوٽ ‘سنڌي ساهتيه سميلن’ جي ضرورت تي لکيو آهي، تنهن چڱو ويچار لهڻو. +سنڌي ساهتيه سميلن جي عظيم ضرورت آهي ۽ انهيءَ ڪم کي راس ڪرڻ لاءِ ‘سنڌو’ هن وقت قدم کڻي سا پڻ خوشيءَ جي ڳالهه آهي. +قوم جي عمارت جو مکيه ٿنڀو آهي، علم ادب. +ٻيون ٻوليون ان ڏس ۾ گهڻو واڌارو ڪري رهيون آهن، رڳو سنڌي ٻولي پٺتي رهجي ويئي آهي. +منهنجي راءِ آهي ته اوهين اهو سميلن بيشڪ شڪارپور ۾ سڏايو ۽ آواز ڪريو ته مڙيئي ساهتيه جا شائق اچي گڏ ٿين، ويچار ڪن ۽ رٿون رٿين. +سنڌ کي هڪ باقانون ‘سنڌي ساهت سڀا’ Academy of Sindhi Literature جي ضرورت آهي. +پروفيسر گربخشاڻي، مسٽر لعلچند جڳتياڻي، مسٽر دائود پوٽي ۽ ٻين جي محنت سان مٿين سڀا ڪراچيءَ ۾ قائم ٿيل آهي ۽ ڪجهه ڪم پئي ڪيو آهيس. +منهنجي راءِ آهي ته اوهين انهن مڙني بانيڪارن کي هاڪاريو ته هو سميلن ۾ انهيءَ سڀا جو پڪو پايو اچي وجهن +هندو ۽ مسلمان مڙيئي سنڌيءَ جا عاشق ڪٺا ٿي هن ڪم کي لڳي وڃن ته گهڻي ڪلهين ڇپر کڄي پوندو. +منهنجي توهان سان هن ڪم ۾ سورهن ئي آنا همدردي آهي. +” 20 ‘سنڌي ساهت سميلن’ 15 اپريل 1933ع تي شڪارپور جي ‘ڌرم اُپڪار اميچوئر ڊرئميٽڪ سوسائٽي’ جي هال ۾ منعقد ٿيو. +جنهن جي صدارت ڄيٺمل پرسرام گلراجاڻي ڪئي. +اڳ ۾ رٿيل سٽاءَ موجب سميلن جي صدارت نامياري عالم ۽ محقق ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻي کي ڪرڻي هئي، پر هو پنهنجي پٽ جي بيماريءَ سبب اوچتو بمبئي ويل هو. +ان سميلن ۾ “سنڌي ساهت سڀا” قائم ڪرڻ سميت ڪيترائي ٺهراءَ بحال ڪيا ويا. +جڏهن ته “سنڌي ساهت سڀا” جي پهرئين ڪاروباريءَ ڪاميٽيءَ لاءِ چونڊيل ميمبرن ۾ گهڻن اديبن جو واسطو ڊي جي سنڌ ڪاليج سان هو، جيڪي خاص طور ڪراچيءَ مان آيل هئا. +جي سنڌ ڪاليج جي پروفيسر، ڊاڪٽر گربخشاڻي هن سميلن ۾ شرڪت نه ڪئي هئي، پر تنهن هوندي به ايندڙ مدي لاءِ کيس صدر چونڊيو ويو هو، جڏهن ته خزانچي پروفيسر ڦيرواڻيءَ جو تعلق به ڊي جي ڪاليج سان هو. +ان کانسواءِ سنڌ جي جن 100 اديبن تي مشتمل ڪاروباري ڪاميٽي جوڙي وئي هئي، انهن ۾ ڊي. +جي سنڌ ڪاليج سان واسطو رکندڙ اديبن، استادن ۽ شاگردن ۾لعلچند امر ڏنومل، ڀيرو مل مهرچند، ساڌو واسواڻي، پروفيسر شيوارام ڦيرواڻي، ڊي. +جي ڪاليج جو پرنسپال بٽاڻي، ڊاڪٽر دائود پوٽو، پروفيسر تاراچند گاجرا، غلام علي نانا امر لعل هنڱوراڻي، جهامنداس ڀاٽيه، آسانند مامتورا، پروفيسر اجواڻي، پرمانند ميوارام، نارائڻداس ملڪاڻي، خانچند درياڻي، منگهارام ملڪاڻي ۽ ٻيا شامل هئا. +اهو سميلن منعقد ڪرائڻ جي سلسلي ۾ ڊي جي سنڌ ڪاليج جي مختلف ادبي سوسائٽين، منڊلين، استادن ۽ شاگردن اهم ڪردار ادا ڪيو. +ان سميلن ۾ هڪ ٺهراءُ بحال ڪري سنڌ جي ادب جي ترقيءَ لاءِ ‘سنڌي ساهت سڀا’ کي وڌيڪ فعال بڻائڻ جو فيصلو ڪيو ويو. +ڊي جي سنڌ ڪاليج ۽ ترقي پسند ادب جي تحريڪ : +ڏيا رام گدو مل جي انسان دوست سوچ جو ڊي جي سنڌ ڪاليج تي هميشه اثر رهيو آهي. +هن ڪاليج جو مقصد مذهبي فرق بنا سنڌين کي تعليم فراهم ڪرڻ هو. +جيئن ته گدو مل سان گڏ ڪاليج ٺاهڻ وارا سمورا ماڻهو روشن خيال ۽ ترقي پسند هئا. +تنهن ڪري هن ڪاليج سنڌ ۾ هميشه روشن خياليءَ جا ڏيئا روشن ڪيا. +1933ع ۾ جرمنيءَ ۾ هٽلر جي اقتدار ۾ اچڻ کان پوءِ فاشزم جي وڌندڙ خطرن سڄي دنيا جي روشن خيال ۽ انسان دوست اديبن کي ڇرڪائي ڇڏيو ۽ جولاءِ 1935ع ۾ فرانس جي شهر پئرس ۾ ‘ڪلچر جي تحفظ لاءِ’ سڄي دنيا جي اديبن جي هڪ ڪانگريس سڏائي وئي. +1936ع ۾ لنڊن ۾ ترقي پسند تحريڪ جو بنياد پيو، انهيءَ زماني ۾ ئي هندستان جي ترقي پسند اديب سجاد ظهير يورپ ۾ رهائش دوران رالف فاڪس ۽ لوئي آراگون، جهڙن اديبن سان ملاقات ڪئي، ساڻن ترقي پسند تحريڪ هلائڻ ۽ هندستان ۾ ان کي وڌائڻ بابت مشورا ڪيا. +فرانس جي وڏي اديب، آراگون ترقي پسند اديبن جي جماعت ٺاهڻ لاءِ صلاح ڏني. +اهڙيءَ طرح لنڊن ۾ هندستاني ترقي پسند اديبن 1935ع ۾ پنهنجي تحريڪ جو پهريون منشور تيار ڪيو، جنهن تي ڊاڪٽر ملڪ راج آنند، سجاد ظهير، ڊاڪٽر جيوتي گهوش، ڊاڪٽر ڪي. +ايس.ڀٽ، ڊاڪٽر ايس. +سنها ۽ ڊاڪٽر محمد دين تاثير جون صحيحون هيون. +انهيءَ دور ۾ سنڌ جو ترقي پسند اديب ۽ دانشور حشو ڪيولراماڻي، لنڊن ۾ ‘اديبن جي مجلس’ جو صدر هو ۽ چيو وڃي ٿو ته ان جا ترقي پسند تحريڪ جي سلسلي ۾ مٿي ڄاڻايل اديبن سان رابطا هئا. +حشو جڏهن سنڌ واپس آيو ته هن شاگرد سياست جي اڳواڻي ڪئي، سندس مرڪز ڊي. +جي سنڌ ڪاليج، ايس سي شاهاڻي لا ڪاليج ۽ اين اي ڊي انجنيئرنگ ڪاليج هو. +حشو ڊي جي سنڌ ڪاليج سامهون ايس سي شاهاڻي لا ڪاليج جي ڪنڊ تي هڪ فليٽ ۾ رهندو هو. +ميٺا رام هاسٽل به سندس فليٽ جي ويجهو هئي. +تنهن دور ۾ ميٺا رام هاسٽل، شيوا ڪنج هاسٽل ۽ سرڻا گتي بلڊنگ سنڌ جي روشن خيال شاگردن، استادن ۽ اديبن جي سرگرمين جو مرڪز هوندي هئي. +جتي ڪاليجي شاگردن، استادن ۽ اديبن جا ميڙاڪا ٿيندا هئا. +سنڌي ادب به ترقي پسند تحريڪ کان نه رڳو متاثر رهيو، پر مجموعي طرح سنڌي ادب خاص ڪري شاعري ڪلاسيڪي دور کان وٺي ترقي پسند روين ۽ لاڙن جي حامل رهي آهي، شاهه لطيف جي شاعري پنهنجي دور جي جاگيرداري لاڙن جي مخالف هئي، 1920ع کان سنڌي ادب ۽ شاعريءَ ۾ ڪشنچند بيوس جو نالو ترقي پسند ۽ جديد خيالن جو حامل نظر اچي ٿو. +ترقي پسند اديبن جي انجمن: گوبند مالهي، ڪامريڊ سوڀي گيانچنداڻي، ڪيرت ٻاٻاڻي، نارائڻ شيام، شيخ اياز، شيخ عبدالرزاق راز ، سڳن آهوجا، سنتو درياڻي ۽ ٻين گڏجي 1945ع ۾ ‘ترقي پسند اديبن جي انجمن’ جو بنياد رکيو. +جنهن جي پويان حشو ڪيولراماڻيءَ جي ترقي پسند سوچ به هئي، پر هو تنهن دور ۾ اديبن بدران شاگردن ۽ پورهيتن جي سرگرمين ۾ وڌيڪ مصروف هو. +‘ترقي پسند اديبن جي انجمن’ ڊي. +جي سنڌ ڪاليج، ايس سي شاهاڻي ۽ اين اي ڊي ڪاليج جي استادن ۽ شاگردن جو ڌيان ڇڪايو. +ٿوري ئي وقت اندر ادب سان چاهه رکندڙ استادن ۽ شاگردن جو وڏو تعداد هن انجمن جي گڏجاڻين ۾ شرڪت ڪرڻ لڳو. +هن انجمن جون گڏجاڻيون هر جمعي تي ان جي آفيس واقع بندر روڊ تي ٿينديون هيون. +هن انجمن جي گڏجاڻين ۾ هڪ ئي وقت گوبند مالهي، سوڀي گيانچنداڻي ۽ ڪيرت ٻاٻاڻيءَ جهڙا مارڪس وادي، توڙي ڪانگريسي ۽ مسلم ليگي خيالن جا شاعر، اديب ۽ دانشور شرڪت ڪندا هئا. +انهن ۾ ڪڏهن به ڪو مذهبي يا نظرياتي اختلاف نظر نه آيو. +ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ لکي ٿو ته “هيءَ انجمن ڪاليجي استادن ڊاڪٽر هرو مل سدا رنگاڻي ۽ پروفيسر منگها رام ملڪاڻي، شاگردن جهڙوڪ نارائڻ شيام، شيخ اياز، شيخ عبدالرزاق راز ۽ مارڪس وادي ليڊرن ڪامريد سوڀي گيانچنداڻي، گوبند مالهي ۽ ڪيرت ٻاٻاڻي وغيره جهڙن ڌڙن تي مشتمل هڪ “ٽمورتي انجمن” هئي، جيڪا ورهاڱي تائين سنڌي ٻولي ۽ علم تي اثر وڌو. +1947ع ۾ هن انجمن طرفان ‘پرهه ڦٽي’ نالي سان نئين ادب تي مشتمل هڪ ضخيم ڪتاب شايع ڪيو ويو”. +ترقي پسند اديبن جي انجمن کي زور وٺائڻ ۾ ڊي جي سنڌ ڪاليج ۾ قائم ادبي ۽ ثقافتي انجمنن اهم ڪردار ادا ڪيو هو. +انجمن جي ادبي ويهڪن جي بندوبست ۾ ڊي. +جي ڪاليج جي استادن ۽ شاگردن جو وڏو هٿ هوندو هو. +هن انجمن جي ڪوشش سان سنڌي افساني تي وڏو ڪم ڪيو ويو. +1946ع ۾ ‘سنڌي ترقي پسند ادب’ نالي هڪ سرڪل قائم ڪيو ويو. +جنهن جي نظرداريءَ ۾ هڪ ٻه ماهي رسالو ‘مهراڻ’ جاري ڪيو ويو. +ٻن سالن کان پوءِ رسالي کي ماهوار ڪيو ويو. +اڄ به ‘مهراڻ’ رسالو سرڪاري سهڪار سان ٽماهي سنڌي ادبي بورڊ پاران شايع ٿي رهيو آهي. +سنڌي ادبي سرڪل: سنڌي ادب ۾ ترقي پسند لاڙا ڊگهي عرصي کان موجود هئا. +جنهن جي بنياد تي ڊي. +جي سنڌ ڪاليج ڪراچي جي استادن ۽ شاگردن گڏجي سنڌي ادبي سرڪل جو بنياد وڌو. +سنڌي ادبي سرڪل قائم ٿيڻ جي سال بابت ٻه ٽي رايا آهن، ڪجهه ماڻهن ان جي قيام جو سال 1941ع، ڪن 1942ع ته ڪن وري 1943ع ڄاڻايو آهي. +سرڪل جي بانين مان گوبند مالهيءَ جي آتم ڪٿا جي ٻئي ڀاڱي سنڌڙي منهنجي جندڙيءَ کي پڙهي محسوس ٿئي ٿو ته سرڪل 1942ع جي پوين مهينن يا 1943ع جي پهرين مهينن ۾ قائم ٿي. +ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ پنهنجي پي ايڇ ڊي مقالي ۾ سرڪل جي قيام جو سال 1943ع ڄاڻايو آهي. +گهڻي ڀاڱي محقق ان راءِ جا آهن ته شيخ اياز سنڌي ادبي سرڪل جي بانين مان هڪ آهي. +جڏهن ته هو پاڻ لکي ٿو ته “1945ع ۾ مان ۽ منهنجو دوست عبدالرزاق راز ڊي. +جي سنڌ ڪاليج ۾ قائم ڪيل ‘سنڌي سرڪل’ ۾ ويندا هئاسين. +جتي مون پنهنجو نظم ‘او باغي، او راج دروهي، ڀارت ۾ بلوي جا باني’ پڙهيو هو ته ٻڌندڙ حيران ٿي ويا هئا. +اهو نظم پوءِ ‘لهرون’ جي نالي سان سرڪل جي ڪتاب ۾ ڇپيو هو. +پروفيسر رام پنجواڻيءَ اُن کي ڪيئي ڀيرا پنهنجي مٺڙي آواز ۾ گهڙي تي ڳاتو هو. +انهيءَ سرڪل ۾منهنجي نارائڻ شيام سان واقفيت ٿي”. +هن سرڪل جي بانين ۾ شاگردن مان گوبند مالهي، نارائڻ شيام، ڪيرت ٻاٻاڻي سوڀو گيانچنداڻي، ارجن شاد ۽ ڊي جي سنڌ ڪاليج جي استادن مان ڊاڪٽر گربخشاڻي، ڊاڪٽر هرو مل سدا رنگاڻي، منگها رام ملڪاڻي، رام پنجواڻي هئا. +هن سرڪل طرفان ٻين ادبي سرگرمين کان سواءِ سنڌي ڊراما به اسٽيج ڪيا ويندا هئا. +هن سرڪل رام پنجواڻي جا ٻه مشهور لوڪ ناٽڪ ‘مومل راڻو’ ۽ ‘پکي ۾ پدمڻي’ پيش ڪيا هئا جن ۾ حصو اڪثر ڪري ڪاليج جي شاگردياڻين ورتو هو. +پوين ڏينهن ۾ ڊاڪٽر گربخشاڻي سرڪل جو صدر ۽ شيخ عبدالرزاق راز سيڪريٽري هو. +سنڌي ادبي سرڪل استادن ۽ شاگردن جو گڏيل ادبي ۽ ثقافتي محاذ هو. +جنهن ترقي پسند سنڌي ادب جي سرجڻ ۾ انتهائي اهم ڪردار ادا ڪيو. +هيءَ سرڪل ورهاڱي تائين تمام گهڻو سرگرم رهي. +سنڌو ساهت ڪلب: ڊي جي ڪاليج ۾ ادبي سرگرمين کي وڌائڻ ۾ ميٺارام هاسٽل، سرڻاگتي هال ۽ شيوا ڪنج هاسٽل اهم ڪردار ادا ڪيو. +‘سنڌو ساهت ڪلب’ جي پهرين تعارفي گڏجاڻي 3 جون 1944ع تي شام جو سرڻاگتي هال ۾ ٿي. +جنهن ۾ ڏيا رام وسڻ مل مير چنداڻي، سوڀراج نرملداس فاني، منوهر داس ڪوڙو مل، آسانند مامتورا، ڄيٺمل پرسرام ۽ شاگردن ليکڪن، ٻڌاڻي امر، پريم جوتسنگهاڻي، ڀڳوان ٿڌاڻي ۽ ٻين شرڪت ڪئي. +گڏجاڻيءَ جي صدارت منوهر داس ڪوڙي مل ڪئي. +انهيءَ گڏجاڻيءَ ۾ هڪ ٺهراءَ وسيلي ‘سنڌو ساهت ڪلب’ قائم ڪيو ويو. +گڏجاڻيءَ ۾ اتفاق راءِ سان چندو مل لعل سنگهه جئسنگهاڻيءَ کي سيڪريٽري چونڊيو ويو. +هن ڪلب جو مقصد شڪارپور مان شايع ٿيندڙ ماهوار سنڌي رسالي ‘سنڌو’ کي علمي ۽ ادبي سهڪار فراهم ڪرڻ، عالمن، اديبن ۽ دانشورن جا ڏينهن ملهائڻ، ادبي موضوعن تي بحث مباحثا ۽ مذاڪرا ڪرائڻ هو. +هن ڪلب طرفان پهريون مذاڪرو 17 جنوري 1944ع تي ‘سنڌي ٻوليءَ جون خصوصيتون’ جي موضوع تي ڪرايو ويو. +جنهن جو مکيه مقرر ڏيا رام چنداڻي هو. +سنڌي ادبي سنگت: +ورهاڱي کان گهڻو اڳ سنڌ ۾ ترقي پسند ادبي تحريڪ زور وٺي چڪي هئي. +جنهن ۾‘سنڌي ساهت سڀا’، ‘سنڌي ادبي سرڪل’ ۽ ‘ترقي پسند اديبن جي انجمن’ اهم ڪردار ادا ڪيو. +سنڌ جي ترقي پسند اديبن جي اها انجمن سڄي هندستان سطح تي پاڻ مڃائي چڪي هئي. +حشو ڪيولراماڻي، سوڀي گيانچنداڻي، برڪت آزاد، ڪيرت ٻاٻاڻي، گوبند پنجابي، اي. +اتم، شيخ اياز، گوبند مالهي، ارجن شاد، محمد ابراهيم جويي، نورالدين سرڪي، احسان بدوي، جمال ابڙي، موهن ڪلپنا، تنوير عباسي، رشيد ڀٽي، ۽ ٻين اديبن جو تحريرن ان سلسلي ۾ وڏو ڪردار رهيو آهي. +تنهن دور ۾ لکيل سندن ڪتاب ۽ تحريرون شاهد آهن ته سنڌي ادب هميشه ترقي پسند سوچ ۽ فڪر کي اڳتي وڌايو آهي. +انهن اديبن جي گهڻي ڀاڱي لاڳاپو سنڌي ساهت منڊل، سنڌي ادبي سرڪل، سنڌي ادبي سنگت سان رهيو. +جن جي سرگرمين جو مرڪز ڊي. +جي ڪاليج جون سوسائٽيون، ڪلب ۽ ميٺا رام هاسٽل هو. +سنڌي ادبي سنگت جي بڻ بڻياد بابت مختلف رايا آهن، ڪن ماڻهن جو خيال آهي ته سنڌي ادبي سنگت، ڊي. +جي ڪاليج سنڌي سرڪل جو تسلسل آهي، ته ڪي وري ان خيال جا آهن ته سنڌي ادبي سنگت جو ان سرڪل سان ڪو به واسطو نه هو ۽ سنڌي ادبي سنگت 1956ع ۾ وجود ۾ آئي. +ان سلسلي ۾ جيڪڏهن گوبند مالهي، ڪيرت ٻاٻاڻي، ڪامريڊ سوڀو گيانچنداڻي، شيخ اياز ۽ ٻين جون يادگيريون پڙهجن ٿيون ته اها ڳالهه پڌري ٿئي ٿي ته سنڌي ادبي سنگت ورهاڱي کان ڪجهه عرصو اڳ ‘سنڌي ادبي سرڪل’ مان ئي ٺهي هئي. +سنڌي ادبي سنگت جا اڳوڻا سيڪريٽري تاج بلوچ، ۽ ادل سمورو به ان خيال جا آهن. +جڏهن ته ڊاڪٽر ذوالفقار سيال جي راءِ آهي ته ‘سنڌي ادبي سنگت’ 1956ع ۾ قائم ٿي. +انسائيڪلو پيڊيا سنڌيانه جي جلد ستين ۾ سنڌي ادبي سنگت جي قيام جو تفصيلي ذڪر ٿيل آهي. +جنهن ۾ ڄاڻايو ويو آهي ته “ورهاڱي کان اڳ ‘سنڌي ادبي سرڪل’ جوڙيو ويو هو. +جنهن جي ميمبرن اڳتي هلي 1946ع ڌاري ‘سنڌي ادبي سنگت’ جوڙڻ لاءِ ڪوششون ڪيون، پر ان جي باڊي آگسٽ 1947 جي پهرئين هفتي ۾ چونڊي وئي. +سنڌي ادبي سنگت جي بانين ۾ اي جي اُتم به شامل هو. +تڏهن پاڻ ماهوار ‘نئين دنيا’ جو ايڊيٽر هو. +هو نئين دنيا جي آگسٽ 1947ع واري شماري ۾ لکي ٿو ته “ گذريل آرتوار (آچر) تي ڪراچيءَ جي سنڌي ليکڪن جو ميڙ ‘بايرس اينڊ شپرس چيمبر’ ۾ پروفيسر ايم يو ملڪاڻي (منگها رام اڌا رام ملڪاڻي)جي صدارت هيٺ ٿي گذريو. +جتي پروفيسر ايم يو ملڪاڻي، لالچند امر ڏنو مل، آسا نند مامتورا، چوهڙ مل هندوجا، منوهر داس تيرٿ سڀاڻي، سوڀو گيانچنداڻي، گوبند مالهي، بهاري لال ڇاٻڙيا، آنند گولاڻي، ڪيرت ٻاٻاڻي، موهن پنجابي، ڀڳوان لالواڻي ۽ ٻيا جهونا خواهه نوان سنڌي ليکڪ حاضر هئا. +شروعات ۾ گوبند مالهيءَ ترقي پسند ادب جي باري ۾ پنهنجا ويچار رکيا. +جنهن کانپوءِ منوهر داس ڪوڙي مل، آسانند مامتورا ۽ لالچند امر ڏني مل پنهنجا پنهنجا ويچار رکيا. +آخر ۾ ‘سنڌي ليکڪن جي جماعت بندي’ لاءِ حال ڪراچيءَ ۾ ‘سنڌي ادبي سنگت’ جي نالي سان هڪ جماعت برپا ڪئي وئي. +جيسين سنگت جون چونڊون ٿين، ڪاروبار هلائڻ ۽ جوڙ جڪ لاءِ پنجن ڄڻن پروفيسر ملڪاڻي، آسانند مامتورا، چوهڙ مل، بهاري لال ڇاٻڙيا ۽ گوبند مالهي (ڪنوينر)تي مشتمل عارضي ڪاميٽي ٺاهي وئي. +هيءَ جماعت سڄي سنڌ جي ليکڪن کي منظم ڪرڻ جي ڪوشش ڪندي. +شڪارپور مان شيخ اياز جو احوال آيل آهي ته هو اتر سنڌ ۾ ترقي پسند ليکن جي جماعت بندي ڪري رهيو آهي”. +شاگرد سياست: سنڌ ۾ شاگرد سياست جو پايو به ڊي جي سنڌ ڪاليج ۾ پيو. +ورهاڱي کان ڪجهه سال اڳ واران سالن ۾ ته ڊي جي سنڌ ڪاليج جي شاگرد سياست جي ناماچاري سڄي هندستان تائين پکڙيل هئي. +تنهن دؤر ۾ شاگرد سياست جو مهندار حشو ڪيولراماڻي هو. +هو ڊي جي سنڌ ڪاليج جو شاگرد ته نه هو، پر هو ڪاليج ڀرسان رهندڙ هو، ڊي جي سنڌ ڪاليج، شاهاڻي لا ڪاليج ، اين اي ڊي ۽ ميٺا رام هاسٽل سندس سرگرمين جا مرڪز هئا. +تڏهن ڪامريڊ سوڀو گيانچنداڻي، ڪيرت ٻاٻاڻي، گوبند مالهي، موتي واسواڻي، نارائڻ ڀيو ۽ ٻيا شاگرد سياست ۾ سرگرم ڪارڪن هئا. +ڪراچي اسٽوڊنٽس جو بنياد ته گهڻو اڳ پئجي چڪو هو، پر سنڌ اسٽوڊنٽس فيڊريشن جو بنياد حشو ڪيولراماڻي وڌو. +ان تنظيم ۾ گهڻي ڀاڱي شاگرد حشوءَ جا پوئلڳ ۽ ڪميونسٽ خيالن وارا هئا. +حشوءَ جي حڪمت عمليءَ سبب سنڌ جي شاگردن کي انگريزن کي نيڪالي ڏيڻ واري جدوجهد ۾ گهڻا سرگرم رهيا. +تعليمي ادارن ۾ فين ۾ واڌ ۽ انتظاميه پاران شاگردن سان ڪنهن به ناانصافيءَ خلاف شاگردن شاندار جهوجهد ڪري ڪيترائي ڀيرا پنهنجا مطالبا تسليم ڪرايا. +جن جو تفصيلي ذڪر ڪامريڊ سوڀي جي مضمونن، گوبند مالهي ۽ ڪيرت ٻاٻاڻيءَ جي يادگيرين ۾ تفصيل سان ٿيل آهي. +شاگرد سياست جو ڳڙهه به ڊي جي ۽ ان سان سلهاڙيل ڪاليج هئا. +حشوءَ جي سرواڻيءَ “آل سنڌ اسٽوڊنٽس فيڊريشن” جو 10 شاگردن تي مشتمل وفد 1942ع ۾ پٽنا ۾ “آل انڊيا اسٽوڊنٽس فيڊريشن” جي مرڪزي ڪانفرنس ۾ شرڪت ڪري چڪو هو. +ٽريد يونين سياست: شاگرد سياست سان گڏ ڊي جي سنڌ ڪاليج جو ٻيو ڪارنامو ڪراچيءَ ۾ پورهيت سياست لاءِ بنيادي جدوجهد ڪرڻ آهي. +ڪراچيءَ جي ڪارخانن ۾ ڪم ڪندڙ پورهيتن جي حقن لاءِ گهڻي ڀاڱي جدوجهد ميٺا رام هاسٽل ۽ ان جي ڀرپاسي ۾ رهندڙ شاگردن ڪئي. +پورهيت اڳواڻن جي گهڻائي ڊي جي سنڌ ڪاليج، اين اي ڊي ۽ شاهاڻي لا ڪاليج جي شاگردن جي هئي. +جن جو سرواڻ به حشو ڪيولراماڻي هو. +جڏهن ته ڪامريڊ سوڀو، ڪيرت ٻاٻاڻي، گوبند مالهي، اي ڪي هانگل، گلاب، ڪامريڊ پوهو ۽ ٻيا پورهيتن جي رهنمائي ڪندا رهيا. +ڏيا رام گدو مل (ڊي. +ڪاليج) حيدرآباد: سنڌ ۾ اعليٰ تعليم جي حوالي سان ڏيا رام گدو مل جي ڪوششون ڊي جي سنڌ ڪاليج ڪراچيءَ کانپوءِ به ماٺيون نه ٿيون، هن پنهنجي آباڻي شهر حيدرآباد ۾ به اهڙو ئي ڪاليج قائم ڪرڻ جي لاءِ ڪوششون تيز ڪري ڇڏيون. +ان ڏس ۾ ٿيا سافيڪل سوسائٽيءَ جي ڊاڪٽر ايني بسنت سندس مدد ڪئي. +جڏهن ته ڪاليج جي لاءِ سڀ کان گهڻي مالي مدد ڏيا رام گدو مل پاران پنهنجي وڏي ڀاءُ جي نالي سان قائم ‘ميٺا رام ڌرمائو ٽرسٽ’ پاران ڪئي وئي. +سنڌ آرٽس ڪاليج جي نالي سان ان ڪاليج جو افتتاح پهرئين آڪٽوبر 1917ع تي ڊاڪٽر ايني بسنت پاڻ اچي حيدرآباد ۾ ڦليليءَ ڪناري ڪيو. +ڏيا رام گدو مل جي وفات کانپوءِ سندس تعليمي خدمتن جي ڪري هن ڪاليج جو نالو 20 جون 1928ع تي ڏيا رام گدو مل (ڊي. +ڪاليج) حيدرآباد رکيو ويو. +ورهاکي سبب هي ڪاليج 10 مهينا بند رهڻ کانپوءِ گورنمينٽ ڪاليج ڦليلي حيدرآباد جي نالي سان جون 1948ع ۾ ٻيهر شروع ٿيو. +ورهاڱي کانپوءِ هندستان ۾ ڊي. +جي ڪاليج جو نئون روپ: ننڍي کنڊ جي ورهاڱي جا آثار جڏهن پڌرا ٿيڻ لڳا ته ‘ڊي جي سنڌ ڪاليج بورڊ’پاران ٽي ايم آڏواڻي، رام پنجواڻي، نهچلداس همتسنگهاڻي، ٽي جي خوبچنداڻي ۽ ٻيا سنڌيل لاءِ ڊي جي جهڙوڪاليج کولڻ لاءِ بمبئي ويا، جتي هنن روينيو واري وزير مرارجي ڊيسائيءَ سان ملاقات ڪئي، پر هن سنڌين جي وفد کي مناسب موٽ نه ڏني. +ڪجهه ڏينهن کانپوءِ هو بيمار ٿي پيو ته ساڳيو وفد هڪ گلدستو کڻي سندس تيمار داري ڪرڻ ويو، کيس اها ڳالهه ڏاڍي وڻي ۽ هن ترت ئي بمبئيءَ ۾ پوليس لاءِ مخصوص هڪ پلاٽ سنڌين کي ڪاليج اڏڻ لاءِ الاٽ ڪري ڇڏيو. +1948ع ۾ ‘جي هند ڪاليج’ منظور ٿيو. +شروع ۾ عارضي طور ايلفسنٽن ڪاليج بمبئيءَ ۾ شام جو ‘جي هند ڪاليج’ جا ڪلاس هلائڻ جي منظوري ڏني وئي. +اڳتي هلي 26 آگسٽ 1952ع ۾ جي هند ڪاليج موجوده عمارت ۾ آندو ويو. +شروعاتي طور جي هند ڪاليج ۾ اهي سمورا استاد هئا، جيڪي هتي ڊي جي ڪاليج ۾ پڙهائيندا هئا. +سنڌي شعبي جو سربراهه رام پنجواڻيءَ کي مقرر ڪيو ويو، جيڪو 1971ع اُتان رٽائرٿيو. +جي هند ڪاليج جو شمار ڀارت جي بهترين ڪاليجن ۾ ٿئي ٿو. +جڏهن ته ‘حيدرآباد سنڌ نيشنل ڪالجيئٽ بورڊ’ پاران هندستان ۾ هلندڙ تعليمي ادارن جو تعداد تمام وڏو آهي. +ورهاڱي کانپوءِ ڊي جي سنڌ ڪاليج ۾ ادبي سرگرميون ڪجهه وقت لاءِ بيهجي ويون هيون، پر ڀارت ۾ جي هند ڪاليج ۾ پروفيسر منگها رام ملڪاڻيءَ ڊي جي سنڌ ڪاليج وارن استادن ۽ شاگردن کي گڏ ڪري ‘سنڌي ساهت منڊل’ جوڙيو. +جنهن ڀارت ۾ نه رڳو سنڌي ادب جي تخليق، تنقيد ۽ ترقيءَ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو پر سنڌي لپي توڙي سنڌي ٻوليءَ کي ڀارت جي سرڪاري ٻولي تسليم ڪرائڻ ۾ بنيادي ڪردار ادا ڪيو. +اليومناءِ. +سنڌ جو پهريون ڪاليج هئڻ جي ڪري سنڌ ۾ گهڻي ۾ گهڻا شاگرد هن ئي ڪاليج جي پيداوار آهن، جن اڳتي هلي وڏو نالو ڪمايو. +انهن جا نالا لکڻ لاءِ هڪ الڳ ڪتاب گهرجي، هتي صرف ڪجهه ماڻهن جا نالا ڏجن ٿا. +انهن ۾ننڍي کنڊ جا کوڙ سياستدان، سائنسدان، ڊاڪٽر، وڪيل، آءِ سي ايس آفيسر، واپاري ۽ زندگيءَ جي مختلف شعبن سان لاڳاپيل ٻيا ماڻهو شامل آهن. +انهن ۾ سنڌ جا اڳوڻا وڏا وزير محمد ايوب کهڙو، غلام حسين هدايت الله، پيرزادو عبدالستار، مير بنده علي ٽالپر، قاضي فضل الله، سيد مظفر حسين شاھ، سنڌ اسيمبليءَ جا اسپيڪر ڀوڄ سنگھ جي پهلاجاڻي، سيد ميران محمد شاھ، نثار احمد کهڙو (اڳوڻو تعليم وارو وزير)، پهرين ڊپٽي اسپيڪر ڄيٺي سپاهيملاڻي، محمد هاشم گذدر، جمشيد نسراوانجي، ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي، جئرامداس دولترام، غلام علي چاڳلا، امداد علي ڀٽو، سوامي گوندا نند، ايس سي شاهاڻي، ڊاڪٽر دائود پوٽو، پرمانند ميوا رام، خانبهادر محمد صديق ميمڻ، عطا الله شاھ موسوي، غلام علي الانا، اين آر ملڪاڻي، اي ڪي بروهي، رام ڄيٺملاڻي، عبدالحفيظ پيرزادو، آچاريه ڪرپلاڻي، گوبند رام پي مکي، هميمنداس واڌواڻي، ڏيا رام دولترام، آڪسفورڊ يونيورسٽي يونين جو پهريون هندستاني صدر ڪارڪا ڊوسا ڀائي فرامجي، غلام رسول ڪيهر، لال چند امر ڏنو مل جڳتياڻي، دادا جشن واسواڻي، ڀيرو مل مهرچند آڏواڻي، ايل ايڇ اجواڻي، خانچند درياڻي، منگها رام ملڪاڻي، ڪامريد سوڀو گيانچنداڻي، نارائڻ شيام، شيخ اياز، ڪيرت ٻاٻاڻي، گوبند مالهي، محمد اسماعيل عرساڻي، اياز قادري، هري دلگير، ايٽمي سياستدان ڊاڪٽر عبدالقدير خان، ڊاڪٽر اديب الحسن رضوي ۽ ٻيا شامل آهن. +ڊي جي سنڌ ڪاليج سنڌ ۾ ڏاهپ ۽ شعور ائين پکيڙيو، جيئن سنڌوءَ جو پاڻي سنڌ کي سيراب ڪندو آهي. +افسوس ته جيڪو ڪاليج اڄ کان 100 سال اڳ يونيورسٽيءَ جو درجو حاصل ڪري ها، ان کي صرف تعصب سبب يونيورسٽيءَ جو درجو نه ڏنو ويو. +حوالا: +سنڌ گزيٽيئر، (اي ايڇ ايٽڪن) ترجمو: حسين بادشاهه، روشني پبليڪيشن 2006، ص 566 +ساڳيو، ص 568 +رامواڻي موتيرام ايس، سنڌ ۽ اسان جو ورثو، شارڊا پرڪاشن بمبئي، 1987ع، ص. +ڦيرواڻي شيوارم نرسنگهداس پروفيسر، راج رشي ديوان ڏيا رام گدو مل، (جيون چرتر)، ڇاپو ٻيو ، سگا ڪراچي، 2000ع. +html#”سنڌ سڀا”--- سنڌ جي پهرين سياسي تنظيم +ڦيرواڻي شيوارام نرسنگهداس پروفيسر، راج رشي ديوان ڏيا رام گدو مل، (جيون چرتر)، ڇاپو ٻيو ، سگا ڪراچي، 2000ع. +سبزوئي حميد، فاني جڳ لافاني ماڻهو (ڏيا رام گدو مل شاهاڻي)، ڪويتا حيدرآباد، 2011ع، ص. +گدو مل ڏيا رام، (ترجمو: گل محمد عمراڻي)، سنڌي ٻولي، سنڌي لئنگيج اٿارٽي. +جنوري _ مارچ 2012 +ڦيرواڻي شيوارم نرسنگهداس پروفيسر، راج رشي ديوان ڏيا رام گدو مل، (جيون چرتر)، ڇاپو ٻيو ، سگا ڪراچي، 2000ع. +ملڪاڻي منگها رام، سنڌي نثر جي تاريخ، سنڌي ساهت گهر حيدرآباد، 2007، ص. +بلوچ نبي بخش خان ڊاڪٽر، شاھه جو رسالو: (ڏھن قلمي نسخن تي آڌاريل) ، شاھه عبداللطيف ڀٽ شاھه ثقافتي مرڪز، ڀٽ شاھه، حيدرآباد سنڌ، 1977ع +گربخشاڻي هوتچند مولچند ڊاڪٽر، شاهه جو رسالو، ثقافت کاتو، حڪومت سنڌ، 2012ع، ص. +راشدي علي محمد پير، اهي ڏينهن اهي شينهن، سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو، (اِي بوڪ سنڌي ادبي بورڊ ويب سائيٽ) +پٺاڻ در محمد ، ڪراچي ضلعي جو سنڌ ادب جي ترقيءَ ۾ حصو، (پي.ايڇ. +ڊي، مقالو) سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو، ص. +“سنڌو”، شڪارپور: آڪٽوبر 1932ع، ص ص 323_ 325 +پٺاڻ در محمد ، ڪراچي ضلعي جو سنڌ ادب جي ترقيءَ ۾ حصو، (پي.ايڇ. +ڊي، مقالو) سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو، ص. +اياز شيخ، “ساهيوال جيل جي ڊائري” ثقافت کاتو سنڌ: 2010: ص. +انسائيڪلو پيڊيا سنڌيانه، جلد ستون، سنڌي لئنگئيج اٿارٽي حيدرآباد، ص. +ساڳيو. +ڊاڪٽر قاسم راڄپر جو هي مقالو وفاقي اردو يونيورسٽي ڪراچيءَ جي سنڌي شعبي جي تحقيقي جرنل ”ڪارونجهر“ جون 2015ع ۾ شايع ٿيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30395.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30395.txt new file mode 100644 index 0000000..baedbbe --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30395.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +اورڪزئي ضلعو +اورڪزئي ايجنسي پاڪستان جي قبائلي علائقن ۾ ھڪ ايجنسي آھي۔ +ھتان جو ھاڻوڪو پوليٽيڪل ايجنٽ مسٽر زبير خان آھي. +اپر اورڪزئي جو اَي پي اَي مسٽر اقبال وزير ۽ اسماعيل زئي تعلقي جو پوليٽيڪل نائب تعلقيدار جناب خائستہ اڪبر ( جون 2016 ). +اورڪزئي ايجنسي ۾ اورڪزئیي قبيلن جون وڏيون وڏيون قومون علي خيل، ماموزئي، ربيعہ خيل، آخيل، مشتي، شيخان، مامازئي، فيروز خيل، اتمان خيل، ستوري خيل ۽ سپائي وغيره آباد آھ۔ +اورڪزئي ايجنسي ۾ ٻه سب ڊويزنون آھن اپر اورڪزئي ايجنسي ۽ لوئر اورڪزئي ايجنسي۔ اپر اورڪزئي ۾ اپر تعلقو ۽ اسماعيل زئي تعلقو جڏھن ته لوئر اورڪزئي ۾ لوئر ۽ سينٽرل تعلقا شامل ۔ +اورڪزئي قبيلا ڪل ملائي ڪري ارڙھن قومن تي مشتمل آھي. +مٿي ذڪر ڪيل قومن کان علاوه ھن قبيلي ۾ ، انڊ خيل ۽ علي شير زئي وغيره شامل آ۔ +اورڪزئي ايجنسي جي اوڀر ۾ ضلعو ڪوھاٽ ۽ دره آدم خيل ، ڏکڻ ۾ ضلعو ڪوھاٽ ۽ ضلعو ھنگو، اولھ ۾ ڪرم ايجنسي ۽ اتر ۾ خيبر ايجنسي واقع آھن۔ +ماڻھن جي مادري ٻولي سو سيڪڙو پشتو آھي۔ يعني تمام رھاڪو پشتو ٻولي ڳالھائيندا آھن. +نوجوان نسل تعليم جي طرف وڌي رھيو آھي، ان ڪري ملڪ جي مختلف حصن تعليم حاصل ڪرڻ ۾ مصروف آھي۔ +اورڪزئي ايجنسي جو گھڻو علائقو پھاڙي آھي، جتي گھاٽا جھنگ آھن، جبلن ۾ اڪثر جڳھن تي ڪوئلي جا ذخيرا ملن ٿا۔ ان کان علاوه ٻيون معدني شيون به موجود ۔ +اورڪزئي ايجنسي ۾ ميداني علائقا به آھن جتي ماڻھو ٻني ٻارو ڪن ٿا ۽ ھي پيشو ماڻھن جي ڪمائي جو ھڪ اھم ذريعو آھي۔ ان کان علاوه ماڻھن جي ھڪ وڏي تعداد ٻاھرين ملڪن ۾ ملک آھي، ڇو ته ھتي روزگار جا موقعا تمام گھٽ آھن ان ڪري ھي ماڻھو ٻاھرين ملڪن کان پيسا موڪليندا آھن ۽ پنھنجو گذارن ٿا۔ +اھم جڳھن ۽ بازارن ۾ غلجو بازار جيڪا اپر سب ڊويزن جو صدر مقام آھي ۽ اپر اورڪزئي جا تمام ھيڊڪوارٽر ، نادرا آفس ۽ اسپتال وغيره ھن ۾ ئي واقع آھن.، سمانہ جيڪو ھڪ تفريحي ماڳ آھي ۽ انگريزن جي دور جو قلعو به ھتي آھي ۽ ماڻھو سير ۽ تفريح جي لاءِ ٻين ضلعن کان ھيڏانھن جو رخ ڪندا آھن۔ ڊبوري ، جبلن جي وچ ۾ ھڪ حسين ۽ دلفريب مقام ۽ بازار، مشتي ميلو، جنت نظير مقام ۽ جبلن جي وچ ۾ ھڪ پرڪشش بازار، ڪلايہ ۽ جلڪہ ميلو جاڙيون بازاريون جن جي وچ ۾ ھڪ توئي وھندي علائقي جو حسن وڌائي ٿي لوئر سب ڊویزن جو ھيڊ ڪوارٽر ۽ نادرا آفس وغيره ھتي واقع آھن'. +ان کان علاوه خاديزئي ، سانگهڙا ۽ انجاني قابل ذڪر آھن. +تمام تر علائقن جي موسم ٿڌي رھندي آھي ۽ جنوري ۽ فيبروري جي مھينن ۾ برفباري ٿيندي آھي جڏھن ته گرمي جي موسم خوشگوار رھندي آھي۔ +اورڪزئي ايجنسي جو ھڪ سيڪشن بلند خيل ايجنسي کان ڪيترائي ڪلوميٽر پري ضلعي ھنگو جي ھن پار ٽل شھر جي ڏکڻ ۾ واقع آھي۔ ان جي ات ۽ اوڀر ۾ ضلعو ھنگو، اولھ ۾ ڪرم ايجنسي ۽ ڏکڻ ۾ اتر وزيرستان ايجنسي واقع آھن۔ ھن سيڪشن ۾ آباد بلند خيل ھڪ بنگش قبيلو آھي۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30400.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30400.txt new file mode 100644 index 0000000..b1197f1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30400.txt @@ -0,0 +1,109 @@ +پٺاڻ +پٺاڻ هڪ قوم، جيڪا پاڪستان جي صوبي خيبر پختونخوا (سرحد) ۽ بلوچستان صوبن، ۽ پاڙيسري ملڪ افغانستان ۾ وڏي تعداد ۾ آباد آهي. +هيءَ قوم ساٺيڪو قبيلن ۾ ورهايل آهي. +سندن آبادي هڪ ڪروڙ کان وڌيڪ آهي، جنهن مان اڌ آبادي افغانستان ۽ اڌ پاڪستان ۾ رهائش پذير آهي. +پٺاڻن جي مُک قبيلن ۾ دُراني، ترين، غلزئي، بنگش، اورڪزئي، محمد زئي، توپالزئي (Topalzai) ڪاڪڙ (Kakar)، برانگ، شيراني، آفريدي، محمود ۽ مهمند شامل آهن ۽ اهي قبيلا وري سوين پاڙن ۾ به تقسيم ٿيل آهن. +اصليت. +پٺاڻ ۽ افغان قوم بابت متضاد نظريا آهن. +چيو وڃي ٿو ته اصل افغان، يهودي نسل مان آهن. +پٺاڻن جا ڪيترائي قبيلا پنهنجو نسبي سلسلو اسرائيل جي پهرئين بادشاهه ’طالوت‘ جي پوٽي ’افغانه‘ سان ڳنڍيندا آهن. +اهو به چيو وڃي ٿو ته ’افغان‘ ۽ ’پٺاڻ‘ ٻئي ڌار ڌار قومون آهن. +افغان، هندستان جي ٻين قبيلن سان ميل جول کان پوءِ به پاڻ کي حقيقي افغان تسليم ڪندا آهن. +اهڙيءَ طرح اهي پاڻ کي احمد شاهه دُرانيءَ جي عروج کان پوءِ دُراني سڏائيندا آيا آهن ۽ غير دراني پشتو ڳالهائڻ وارن کي”اوپرن“ ۾ شمار ڪندا آهن. +افغانن ۽ اڪثر پٺاڻن جي ٻولي ”پشتو“ يا ”پختو“ آهي ۽ اهي پاڻ کي ”پختون“ يا ”پشتون“ به چوائين ٿا. +اهو لفظ پوءِ بدلجي ”پٺـاڻ“ ٿي ويو آهي. +عيسوي صديءَ جي اوائل ۾ هن قوم جا ماڻهو ڪوهه سفيد ۽ اترئين ڪوهه سليمان تي آباد هئا. +اهي پوءِ سنڌو درياهه جي کاٻي ڪپ کان وٺي درياهه سوات تائين ۽ جلال آباد (افغانستان) کان وٺي پشين ۽ ڪوئيٽا تائين آهستي آهستي پکڙجندا رهيا ۽ اتي جي افغان ۽ غلزئي قبيلن جي ٻوليءَ ۽ روايتن کي پنهنجو ڪيائون. +اهڙيءَ طرح پشتو(پختو) زبان ڳالهائڻ وارا سڀ ماڻهو هڪ نالي ”پٺاڻ“ طور مشهور ٿي ويا. +حسب نسب. +پنهنجي نسب جو سلسلو ”افغانه“ سان ملائڻ وارا پٺاڻ چون ٿا ته بخت نصر (سائرس عظيم) کين سام وٺي ويو ۽ پوءِ کين فارس ۽ ٻين ملڪن ۾ آباد ڪيائين. +افغان جي حوالي سان ڪتاب ”پنجاب ڪي ذاتين“ جي مصنف ڊينزل ابسٽن، ايڊورڊ آليور جي ڪتاب ”پٺاڻ ۽ بلوچ“ جو حوالو ڏيندي لکيو آهي ته بن يامين بن يعقوب جي اولاد مان هڪ پٽ ’قيس‘ يا ”ڪيش“ هو، جنهن کي پنهنجي پيءُ ۽ چاچي طرفان ورثي ۾ صرف چار رڍون مليون. +قيس جو هڪ پٽ ’سارل‘ هو، جنهن کي طويل قد جي ڪري ’طالوت‘ چوندا هئا. +طالوت، لوي قبيلي جي ٻن عورتن سان شاديون ڪيون. +هڪ زال مان کيس هڪ ڌيءَ ڄائي، جنهن جي شادي حضرت دائود عليه السلام سان ٿي، جيڪو پنهنجي ٻارهن ڀائرن ۾ سڀني کان ننڍو هو. +دائود، عمالقه قبيلي سان جنگين دوران، وڏا ڪارناما ڏيکاريا ته کيس رياست جو اڳواڻ بنايو ويو. +ان بعد دائود ئي طالوت (سارل) جو جانشين بنيو. +طالوت جي وفات کان چند ڏينهن پوءِ، سندس ٻنهي زالن کي ٻه پٽ ڄاوا، جن جا نالا ’برقيه‘ ۽ ’ارميه‘ رکيا ويا. +دائود ٻنهي ڀائرن تي مهربان رهندو آيو ۽ کين سرداريون ۽ ترقيون پڻ ڏنائين. +ٻنهي جون شاديون ڪرايون ويون ۽ کين هڪ هڪ پٽ به ڄائو. +برقيه جي پٽ جو نالو آصف ۽ ارميه جي پٽ جو نالو افغانه رکيو ويو. +اهو ئي افغانه هو، جنهن کي افغان پنهنجو مورثِ اعليٰ سڏيندا آهن، جيڪو طالوت (سارل) جو پوٽو هو. +اهڙيءَ طرح سندس نسب جو سلسلو اڳتي هلندو رهيو، پر هتي اهو ڄاڻڻ ضروري آهي ته اهو سلسله نسب افغانن جو آهي، جڏهن ته پٺاڻ هندستاني ماخذ آهن. +ساڳئي ڪتاب ۾ لکيل آهي ته نبي اڪرم صلي الله عليه وسلم جي دؤر ۾ جڏهن افغان قبيلن کي دين جي دعوت ڏني وئي ته ڪيترا سردار مديني طرف روانا ٿيا. +انهن قبيلن ۾ سردار قيس جو قبيلو به شامل هو، جيڪو سڀ کان طاقتور هو ۽ ان جو نسبي سلسلو 37 هين نمبر تي سارل (طالوت)، 45 هين نمبر تي حضرت ابراهيم سان مليو ٿي. +نبي ڪريم صلي الله عليه وسلم سان ملاقات بعد ايمان آندائون. +سندن عبراني نالا هٽائي، عربي نالا رکيا ويا. +پنجين صدي. +ٻئي پاسي پنجين ۽ ڇهين صديءَ جي وچ ڌاري هندوڪش جبل ۽ واديء سنڌ ۾ سٿين (Scythian) قبيلن جي حملن، ٻڌمت جي پيروڪارن گنڌارا جي هڪ وڏي آباديءَ کي هڪالي ڪابل جي اتر ۽ پشاور جي اترين پهاڙين ڏانهن ڀڄائي ڪڍيو. +انهن پوءِ هلمند درياهه جي ٻنهي ڪنارن تي پنهنجون آباديون قائم ڪيون ۽ هڪ وڏو شهر آباد ڪيو، جنهن جو نالو ”گنڌار“ رکيائون، جيڪو پوءِ ”قنڌار“ ٿي ويو. +اهي ئي ماڻهو ”خاص پٺاڻ“ آهن. +جڏهن دنيا تي اسلام جو غلبو ٿيڻ لڳو، تڏهن نبي سڳوري صلي الله عليه وسلم وٽ ايمان آڻيندڙ افغان قبيلا عرب فاتحن سان گڏ ڏکڻ ايشيا ڏانهن وڌڻ لڳا. +اهڙيءَ طرح اهي هلمند درياهه جي ڪنارن ۽ قنڌار شهر ۾ آيا ۽ اتي جي رهاڪن خاص پٺاڻن سان ملي جلي ويا. +پوءِ اهي ٻئي قومون ”پٺاڻ“ جي هڪ نالي هيٺ گڏ رهڻ لڳيون ۽ ٻنهي قومن هڪ ٻئي جي تهذيب، ثقافت ۽ ٻوليءَ کي قبول ڪيو. +’ابدالي‘، ’شيراني‘، ’دراني‘ ۽ ’ترين‘ قبيلا خالص افغاني ۽ اسرائيلي ماخذ جا آهن، جڏهن ته ’يوسف زئي‘، ’پاني زئي‘، ’مهمند‘ ’اورڪ زئي‘ وغيره خالص پٺاڻ آهن. +ارڙهين صدي عيسويءَ ۾ ابدالي قبيلا طاقت ور ٿيا ۽ قنڌار توڙي ٻين علائقن جا حڪمران ٿي ويا ۽ ان ملڪ جو نالو افغانستان رکيائون. +ستين صدي. +ستين صدي عيسويءَ جي خاتمي کان ٿورو اڳ، پٺاڻ (پشتون/پختون يا افغان) پشاور ۽ خيبر لڪ جي علائقي ۾ آيا. +هنن ايندي ئي پنجاب جي حڪمرانن کان سنڌو درياهه جي اولهه وارو ميداني علائقو کسي ورتو، بعد ۾ گهکڙ قوم جي مدد سان سنڌو درياهه ۽ جهلم جي وچ واري علائقي تي قابض ٿي ويا. +ان کان پوءِ پٺاڻن لاهور جي حاڪمن کي مجبور ڪيو ته سنڌو درياءَ جو الهندي وارو ۽ ڪابل درياهه جو ڏاکڻيون جابلو علائقو به پٺاڻن جي حوالي ڪن. +هڪ طبقي جو چوڻ آهي ته پشاور اصل ۾ ’هندڪو‘ ڳالهائيندڙ اصلوڪن ميداني پشورين جو علائقو هو، جنهن ۾ پوءِ جابلو افغاني/ پٺاڻ اچي وسيا (وڌيڪ ڏسو: پشاور). +ڏهين صدي. +ڏهين صدي عيسويءَ ۾ پشاور وارو علائقو وري افغانستان جي قبضي ۾ اچي ويو. +جڏهن سبڪتگين لاهور جي راجا جئپال کي شڪست ڏني. +ان کان پوءِ سلطان محمود غزنويءَ يارهين صدي عيسويءَ جي اوائل ۾ هندستان تي حملن دوران پشاور کي مستقل طرح ڇانوڻي بنائي ڇڏيو. +سلطان محمود کان سؤ سالن تائين پشاور کي ”غزنه“ جو پرڳڻو شمار ڪيو ويندو هو. +آخر ۾ پندرهين صدي عيسويءَ ۾ غورين جي هٿان غزنوي حڪومت جو خاتمو ٿيو ۽ 1505ع تائين هتي مختلف حڪمرانن جي حڪومت هلندي رهي. +سال 1526ع ۾ بابر، خيبر لڪ کان حملي آور ٿيو. +هو پنهنجي حڪومت جي شروعاتي دور ۾ افغانن (پٺاڻن) ڏانهن متوجهه ٿيو ۽ هن باجوڙ ۽ سوات کي فتح ڪيو. +همايوني دور. +همايون جي زماني ۾ هتي خليل، مهمند ۽ دائودزئي قبيلن جي خانه جنگي ٿيندي رهي. +انهيءَ ڪري اڪبر بادشاهه فسادن کي روڪڻ لاءِ گهڻن هنڌن تي فوجي قلعا ٺهرائي، وڙهندڙ قبيلن ۾ ٺاپر آندي. +ليڪن هن علائقي تي قبضي جو اصل مقصد هو ڪابل ڏانهن ويندڙ رستي جي حفاظت. +ان زماني ۾ يوسف زئي ۽ خٽڪ قبيلن ۾ اختلاف هئڻ سبب هي علائقو ٻن حصن ۾ ورهائجي ويو. +هنن پنهنجو پاڻ کي اصلي حاڪم چوَرايو، پر دهليءَ جي حڪومت سان به نالي ماتر تعلق رکندا آيا. +اها حالت جهانگير ۽ شاهه جهان جي عهد تائين قائم رهي. +سنڌ تي قبضو. +1668ع ۾ پٺاڻن گهڻي تعداد ۾ گڏجي سنڌو درياهه جي حدن مان ڇڇ واري علائقي تي قبضو ڪري، دهليءَ ۽ ڪابل جو رستو بند ڪري ڇڏيو. +اهڙيءَ طرح گهڻي وقت تائين پشاور جي سٺي ميداني علائقي تي قبضو ڄمائي ويٺا رهيا. +انهيءَ عرصي ۾ اورنگزيب خود لشڪر وٺي آيو ته جيئن انهن قبيلن تي ٻيهر پنهنجو تسلط قائم رکي سگهي. +اها جدوجهد ٻه سال (75-1673ع) جاري رهي. +انهن جنگين ۾ پشتو زبان جي نامور شاعر خوشحال خان خٽڪ وڏو حصو ورتو هو. +هو اورنگ زيب جو سخت مخالف هو، ۽ سندس ڪيتري شاعري اورنگزيب ۽ مغلن خلاف آهي. +هن وصيت ڪئي هئي ته کيس مرڻ پڄاڻان اهڙي هنڌ دفن ڪيو وڃي، جتي ڪنهن مغل جو پاڇو به نه پوي. +چون ٿا ته جيستائين مغلن جو اثر هو، خوشحال خان جي قبر جي نوجوان پهاڙن جي چوٽين تان بيهي حفاظت ڪندا هئا ۽ ڪڏهن به ان تي ڪنهن مغل جو پاڇو پوڻ نه ڏنائون. +اورنگزيب. +اورنگزيب جي پونئرن بعد ۾ پشاور تي پنهنجو قبضو قائم رکيو، پر مغلن جي زوال سبب 1740ع ۾ پشاور نادر شاهه جي قبضي ۾ اچي ويو، جنهن ڪري مغلن سنڌو درياهه جو اولهندو ڪنارو سڄي جو سڄو نادر شاهه جي حوالي ڪري ڇڏيو. +انهيءَ وچ ۾ نادر شاهه جي خراسان ۾ مصروفيت سبب يوسف زئي، خٽڪ ۽ ڪوهستاني قبيلا بلڪل آزاد ۽ خودمختيار رهيا، البته خليل، مهمند، دائود زئي ۽ محمد زئي قبيلن کان زبردستي خراج ورتو ويندو هو. +نادر شاهه جي وفات کان پوءِ سدوزئي دُرانين، احمد شاهه ابداليءَ جي اثر هيٺ قنڌار ۾ پنهنجي حڪومت قائم ڪري ورتي، جنهن جي دور ۾ پشاور جي علائقي ۾ به سندن قبضو قائم رهيو. +1793ع ۾ سدوزئي قبيلي جي آخري دعويدار شاهه شجاع پشاور ۾ پنهنجي حڪومت جو اعلان ڪيو. +آخرڪار وڏن انقلابن کان پوءِ شاهه شجاع 1815ع ۾ دستبردار ٿي. +انگريزن جي حفاظت ۾ لڌياني ۾ رهائش اختيار ڪئي ۽ اهو سمورو علائقو سکن جي قبضي ۾ هليو ويو. +پشاور جي علائقي مان سکن جي حڪمراني تڏهن ختم ٿي، جڏهن 1849ع ۾ سکن کي آخري شڪست ملي ۽ پشاور جي وادي انگريزن جي مملڪت ۾ شامل ٿي وئي. +ميجر لارنس کي پشاور جو ڊپٽي ڪمشنر مقرر ڪيو ويو، ۽ ان کي پنجاب گورنمينٽ جو هڪ انتظامي ضلعو قرار ڏنو ويو. +قبيلا. +پٺاڻ قوم نسل جي لحاظ کان وڏن وڏن قبيلن ۾ ورهايل آهي، جن جو ڪو گڏيل وجود نه آهي. +قبيلي جو هر حصو جيڪو ڀلي ڪيترو وڏو يا ننڍو هجي، پنهنجو سربراهه رکندو آهي، جنهن کي خاص پٺاڻ لقب ”مَلڪ“ مليل هوندو آهي، ڪجهه قبيلن ۾ ’خيل‘ يا ’سردار خانه‘ به چوندا آهن. +جڏهن ته مڪمل ۽ آخري فيصلي وارا اختيار ”جرڳي“ وٽ هوندا آهن. +هر قبيلي جا وري ننڍا ننڍا قبيلا ئي فرقا هوندا آهن. +اهي ننڍا قبيلا يا فرقا هڪ انداز ۾ ’زئي‘ يا ’خيل‘ جي اضافي سان مشترڪ مورث اعليٰ جي نالي سان منسوب هوندا آهن. +’زئي‘ پشتو ٻوليءَ جي لفظ ’زوء‘ يعني ”پٽ“ جي بگڙيل صورت آهي، جڏهن ته ’خيل‘ عربي ٻوليءَ جو لفظ آهي، جنهن جي معنيٰ ’ جماعت‘ يا ’تنظيم‘ آهي، جيئن ’ڪاڪا خيل‘ يا ’يوسفزئيءَ‘ وغيره. +سنڌ ۾ پٺاڻن جي آمد: سنڌ ۾ ڪن هنڌن تي پٺاڻن جون قديم بستيون آهن. +پنهنجي مکيه قوم ۽ ٻوليءَ کان ڪٽجي وڃڻ سبب، ڪيترن کي ته ياد ئي نه رهيو آهي ته انهن جو ڪو تعلق پٺاڻ قوم سان آهي. +سنڌ ۾ رهندڙ انڊڻ، کجڪ، نحر ۽ ڪاڪڙ قبيلا، اصل ۾ پٺاڻ آهن. +پر گهڻي وقت کان سنڌ ۾ رهڻ ۽ سنڌي ٻولي، تهذيب ۽ ثقافت اختيار ڪرڻ ڪري، هو پٺاڻ قوم جي پشتو ٻولي به نٿا ڳالهائين. +خود ”پٺاڻ“ نالي سان به ڪيترائي قبيلا هتي رهائش پذير آهن، جيڪي ڪجهه سرائڪي ۽ ڪي سنڌي ٻولي ڳالهائين ٿا ۽ پاڻ کي سنڌي پٺاڻ سڏائين ٿا. +موجود سنڌ ۾. +اوائل ۾ پٺاڻ قوم جي سنڌ اچڻ جو واحد ذريعو سنڌو درياهه ئي هو، جنهن ذريعي هن قوم جا ماڻهو ٻيڙين ۾ چڙهي سنڌ پهتا ۽ اتي اچي مقامي ماڻهن جا هنر ۽ ڌنڌا اختيار ڪيائون. +ڪي ماڻهو هتي اچي واپار جي ڪم ۾ لڳي ويا ته ڪن اچي ٻيڙيون ۽ بتيلا ٺاهڻ شروع ڪيا ته ڪن لوهارڪو ڌنڌو اختيار ڪيو. +هن قوم جي ماڻهن جو سنڌ ۾ اچڻ جو ٻيو وڏو سبب جنگيون ۽ حملا پڻ هئا. +عربن جي دؤر کان پوءِ مختلف حملن ۽ جنگين ۾ ارغون ۽ ترخان حڪمرانيءَ دوران پڻ پٺاڻ سنڌ ۾ آباد ٿيا ۽ انهن مڪاني هنرن ۽ فنن سميت پنهنجا هنر به ڪم آندا. +خاص طور تي نيزا، ڀالا ۽ تراريون ٺاهڻ وغيره. +اڄ به لاڙڪاڻي طرف جا پٺاڻ لوهارڪو ڌنڌو ڪندا آهن. +ننڍي کنڊ جي ورهاڱي کان پوءِ مسلم اڪثريتي علائقن کي پاڪستان ۾ شامل ڪيو ويو، تن ۾ صوبو سرحد ۽ اتريان آزاد قبائلي علائقا پٺاڻن جي آباديءَ تي مشتمل هئا. +اهڙيءَ طرح صوبي بلوچستان ۾ به بلوچن ۽ سنڌين کان پوءِ پٺاڻن جي گهڻي آبادي آهي. +جڏهن ته سنڌ ۽ پنجاب ۾ به ڪيترائي پٺاڻ قبيلا رهائش پذير آهن. +سنڌ ۾ خاص طور تي حيدرآباد ۽ ڪراچيءَ ۾ وڏي تعداد ۾ پٺاڻ آباد آهن، جيڪي مختلف ڪم ڪار ۽ هنر ڄاڻن ٿا. +ڪراچيءَ ۾ خاص طور تي موٽر ورڪشاپن ۽ ٽرانسپورٽ ۾ اڪثريت پٺاڻن جي آهي. +افغانستان ۾ روسي مداخلت ۽ بعد ۾ خانه جنگيءَ جي صورتحال ۽ پيدا ٿيل معاشي بدحاليءَ بعد افغاني ڀڳوڙن جو هڪ وڏو تعداد سڄي پاڪستان جي مختلف حصن ۽ خاص ڪري سنڌ ۾، سو به ڪراچيءَ ۾ ڪاروبار ۽ ٻيا ڌنڌا ڪري رهيا آهن. +ڪابل، قنڌار ۽ مزار شريف تي طالبان جي قبضي ۽ شمالي اتحاد جي شڪست ۽ بعد ۾ عالمي برادريءَ ۽ گڏيل قومن طرفان لڳندڙ معاشي ۽ اقتصادي پابندين جي ڪري، روز بروز ڪيترائي افغاني پٺـاڻ سنڌ ڏانهن به اچي رهيا آهن ۽ سنڌ جا ماڻهو هر وقت سندن آمد تي احتجاج ڪندا رهيا آهن. +ان حد تائين جو اسيمبلي فلور تي به افغان پناهگيرن جي آمد خلاف ڪيترا ڀيرا آواز اٿاريو ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30406.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30406.txt new file mode 100644 index 0000000..be206e2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30406.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +ممتاز حسين پٺاڻ +پروفيسر ڊاڪٽر ممتاز حسين پٺاڻ جو جنم 1927ع ۾ حيدرآباد ۾ ٿيو. +خاندان. +هن جا وڏا افغانستان جي شهر قنڌار جا رهاڪو هئا، جتي سندس والد عبدالرحمان جو جنم 1901ع ۾ ٿيو، هن جو واسطو سدوزئي قبيلي سان هو، جيڪي اڄ به افغانستان ۾ رهن ٿا. +تعليم. +ڊاڪٽر ممتاز پٺاڻ ننڍپڻ ۾ ئي يتيم ٿي ويو، پر هو همت ۽ حوصلو رکندڙ هو، هن مختلف قسمن جي نوڪرين ڪرڻ سان گڏ پنهنجي تعليم کي جاري رکيو ۽ هميشه سٺن نمبرن ۾ امتحان پاس ڪندو رهيو، 1944ع ۾ بمبئي يونيورسٽيءَ مان مئٽرڪ جو امتحان پاس ڪيائين. +سال 1951ع ۾ بيچلر آف آرٽس (B. +A) ۽ 1953ع ۾ قانون جي ڊگري (L. +B) حاصل ڪيائين، سال 1954ع ۾ هن اسلامي تاريخ ۾ ماسٽرس جي ڊگري سنڌ يونيورسٽي مان حاصل ڪئي، جنهن ۾ هن سڄي يونيورسٽيءَ ۾ ٻي پوزيشن حاصل ڪئي. +ان ريت هن 1962ع ۾ ڊاڪٽريٽ جي ڊگري حاصل ڪيائين، سندس هن جي انگريزي مقالي جو عنوان ”المنصوره واري عرب حڪومت“ (Arab Kingdom of Al-mansurah) هو، جيڪو سنڌالاجي پاران 1974ع ۾ ڪتابي شڪل ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو. +ملازمتون. +هن شروعات ۾ سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن مان مختيارڪاريءَ جو امتحان پاس ڪري سنڌ حڪومت جي روينيو شعبي ۾ ڪم ڪيو، سال 1954ع ۾ علامه آءِ. +آءِ. +قاضي ۽ پروفيسر ڊاڪٽر عبدالواحد هاليپوٽي جي صلاح سان سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ ليڪچرار مقرر ٿيو، جتي هُن پڙهائڻ سان گڏ تحقيقي مقالا لکڻ جو ڪم به جاري رکيو، اتي ترقي ڪندي سنڌ يونيورسٽيءَ جي ”اسلامي تاريخ واري شعبي“ جي چيئرمئن واري عهدي تي پهتو، 1963ع ڌاري يونيورسٽيءَ جي نوڪري ڇڏي ڪجهه عرصو اسلاميه ڪاليج ڪراچيءَ ۾ تاريخ جو پروفيسر ٿي رهيو، ذوالفقار علي ڀٽي جي دور ۾ پروفيسر غلام مصطفيٰ شاهه، وائيس چانسلر، سنڌ يونيورسٽي کيس تحقيق جي مقصد لاءِ ”انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي“ ۾ مناسب عهدو ڏنو، پر هن انهيءَ نوڪري کي به ڪجهه وقت کان پوءِ ڇڏي ڏنو ۽ وڪالت جي شعبي سان لاڳاپجي ويو. +تحقيقي ڪاوشون. +هن سنڌي ادبي بورڊ جي ”تاريخ اسڪيم“ هيٺ ڪافي ڪتاب لکيا، جن مان رڳو ”تاريخ سنڌ، عرب دور“ ڪتاب انگريزي ۽ سنڌيءَ ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو، جڏهن ته هن جا ڪتاب ”تاريخ سنڌ - سومرا دور“ (History of Sindh-Soomra Period) ۽ ”تاريخ سنڌ - ٽالپر دور“ (History of Sindh-Talpur Period) مسودن جي شڪل ۾ ٽيهارو سالن کان ادبي بورڊ وٽ ڇپائيءَ جي انتظار ۾ موجود آهن. +هن مشهور انگريزي ڪتاب Dry Leaves from Young Egypt جو ترجمو ”نئين مصر جا پراڻا ورق“ عنوان سان محمد حنيف صديقيءَ سان گڏجي ڪيو، ان کان سوا سندس لکيل سوين تحقيقي مقالا مهراڻ، نئين زندگي ۽ ٻين رسالن ۾ ڇپيل موجود آهن. +وفات. +سنڌ جي تاريخ تي گهڻي دسترس رکندڙ هن عالم 14 سيپٽمبر 1993ع تي حيدرآباد ۾ وفات ڪئي، کيس حيدرآباد جي ’شاهه مڪي‘ قبرستان لڳ ڪچي قلعي ۾ دفن ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30424.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30424.txt new file mode 100644 index 0000000..bb0019a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30424.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +ھنزه نگر ضلعو +ضلعو ھنزه نگر جيڪو ماضي ۾ ڪڏھن ھڪ خود مختيار رياست ھئي پاڪستان جي صوبي گلگت بلتستان جو ھڪ ضلعو آھي۔ ھتان جي رھاڪن کي بروشو ۽ انھن ٻولي کي بروشسڪي چيو ويندو آھي۔ بروشو ماڻھن کي اتر جا قديم ترين رھاڪو ۽ اولين آبادڪار ھجڻ جو شرف حاصل آھي۔ ھتان جي ماڻھن جي ٻولي بروشسڪي آھِ۔ ھتي شيعہ مسلمان آباد آھن ضلعي نگر جي ڪل ايراضي 5000 چورس ڪلو ميٽر آھي۔ اڄ ڪالھ نگر 3 سب ڊويزنن تي مشتمل آھي ۽ ھي ضلعي گلگت ۾ واقع آھي۔ ھن جي ڪل آبادي تقريباً 85000 ھزار ماڻھن تي مشتمل آھي۔ +آبھوا. +نگر جي آبھوا سياري ۾ شديد ٿڌي ا۽ گرمين ۾ موسم خوشگوار ھوندي آھي۔ سياري ۾ ٿڌ -10 تائين ھوندي آھي جڏھن ته گرمين ۾ 15 سينٽي گريڊ تائين گرمي پد آھي۔ +ماڻھو. +نگر جا ماڻھو تمام گھڻو مھمان نواز آھن۔ ھتان جا ماڻھو پرسکون آھن ۽ پنھنجي مھمانن يعني سیاحن جو خيال رکندا آھن. +ھتان جا ماڻھو بروشسڪي (اڪثريت) ۽ شينا ڳالھائيندا آھن۔ ان کان علاوه اردو تقريباً سڀ ڳالھائيندا آھن۔ جڏھن ته انگريزي ھر پڙھيو لکيو شخص ڳالھائي سگھي ٿو۔ +تاريخ. +نگر جي تاريخ تما پراڻي آھي. +ھي پھريان بروشال جي نالي سان مشھور ھو جنھن جي گاديء جو ھڌ ڪيپل ڊونگس ھو۔ جتان جو بادشاھ ٿم چورائيندو ھو۔ ۽ ھي اڄ جي نگر ۽ ھنزه تي مشتمل ھو۔ جيئن ته ڪيپل ڊونگس جي چئني طرف برفاني گليشر ھيا جن جي وڌڻ سان اتان جو آبپاشي جو نظام سخت متاثر ٿيو۔ اتان کان اچي ڪري ماڻھو ھوپر ۾ آباد ٿيا۔ ان کان بعد راجا ميور خان جي پٽن (مغلوٽ ۽ گرڪس بروشال کي نگر ۽ ھنزه ۾ تقسيم ڪيو۔ +نگر جي بادشاھن جا نالا: +ھنزه نگر جا جبل. +نگر ۾ تمام گھڻا ننڍا وڏا جبل آھن جن ۾ راڪاپوشي (7788) ميٽر،گولڊن پيڪ (7027) ميٽر، ديران (7275) ميٽر ان کان علاوه بيافو گليشير خاص طور تي مشھور آھن۔ +اينگلوبروشو جنگ. +نگر ۽ ھنزه ننڍڙيون رياستون ھيون ۽ ھي پنھنجي آمدني جو گھڻو حصو چین کان ايندڙ تجارتي قافلن کي لٽي ڪري حاصل ڪنديون ھيون۔ جيئن ته انگريز ھتان کان روس تائين تجارت ڪرڻ چاھن پيا پر ھي رياستون ايئن ڪرڻ کان روڪي رھيون ھون ان ڪري 1891 ۾ ڪرنل ڊيورنڊ جي سربراھي ۾ نگر تي حملي جو فيصلو ڪيو ويو۔ ۽ نگر جي طرف چڙھائي شروع ڪئي وئي۔ انگريزن ڇھ مھينن تائين نلت قلعي جو گھيراءُ ڪيو۔ آخرڪار ھڪ غدار جي مدد سان انگريز فوج قلعي جي مٿان واري چوٽي تي پھچي وئي۔ ۽ قلعي تي حملو ڪيو ۽ ايئن نگر جي ھزارن سالن تي مشتمل آزادي ختم ٿي وئي۔ ھن جنگ ۾ انگريز فوج کي چار وڪٽوريه ڪراس مليا جيڪي اصل نگر جي ننڍڙي فوج جي بھادري جو اعتراف آھن۔ +محل وقوع. +نگر جي اولھ ۾ گلگت، اوڀر ۾ چين ،اتر ۾ ھنزه ۽ ڏکڻ ۾ بلتستان آھي۔ گلگت کان 40 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي نگر جي پھرين آبادي ڇلت اچي ٿي جيڪا نگر جي اتر ۾ واقع آھي ھي اتر جي طرف نگر جي واحد آبادی آبادي آھي۔ +رياست نگر جي گاديء جو ھنڌ. +رياست نگر جي گاديء جو ھنڌ ڊونگس نگر خاص ۾ واقع ھو جتي بادشاھ جو محل ۽ درٻار ھاڻي تايئن موجود آھي۔ ھي گاديء جو ھنڌ مغلٽ شاھي جي آخري بادشاھ مير شوڪت علي خان تائين قائم رھيو. +اتر جي آزاديءَ ۾ نگر جو ڪردار. +ھونءَ ته اترين علائقن جي ڊوگرن کان آزاديء ۾ سڄي اتر جي ماڻھ جو ڪردار آھي۔ پر نگر جو ڪيپٽن بابر خان اھو پھريون شخص ھو جنھن ڊوگرن جي خلاف بغاوت شروع ڪئي۔ پوءِ ان ۾ نگر جو ئي ڪرنل احسان علي خان (جنھن کي انگريز فوج ۾ اترين علائقن جو پھريون ڪميشنڊ آفيسر ٿيڻ جو اعزاز حاصل آھي) به شامل ٿيو ڪرنل مرزا حسن خان جو تعلق نگر سان ھو۔ پوءِ حب اترين علائقن جي ظالم ميرن جي ظلم جي خلاف جيڪڏھن بغاوت شروع ٿي ته اھا به نگر کان ٿي۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30474.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30474.txt new file mode 100644 index 0000000..d5b031a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30474.txt @@ -0,0 +1,42 @@ +سرٿامس اسٽئمفورڊ رئفلس +سرٿامس اسٽئمفورڊ رئفلس 6 جولائي 1781ع تي ڄائو. +سندس پيءُ مرچنٽ نيويءَ جي جهاز جو ڪئپٽن هو. +هڪ دفعي هو پنهنجي زال سان گڏ ويسٽ انڊيز کان انگلينڊ موٽي رهيو هو ته رستي تي سمنڊ جي جهاز تي ئي رئفلس ڄائو. +ريفلس جا ماءُ پيءُ ايترا امير نه هئا. +سندن مٿان ايڏا قرض چڙهيل هئا جو هن جو ٻاروتڻ ڪو سک جي زندگيءَ ۾ نه گذريو. +زندگي. +سر ٿامس اسٽئمفورڊ رئفلس () جيتوڻيڪ پنهنجي زندگي انگلينڊ جي ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ ۾ ڪلارڪيءَ سان شروع ڪئي ۽ ان خيال کان تمام اهم شخصيت ٿي گذريو آهي، جو اڳتي هلي هن انگريزن جي سلطنت يعني برطانوي راڄ کي وڌايو ويجهايو، خاص ڪري ڏور اوڀر جي ملڪن ۾. +اهو رئفلس ئي هو، جنهن 1918ع ۾ سنگاپور جي ٻيٽ کي انگريز حڪومت لاءِ هٿ ڪيو، جتان انگريز سرڪار کي چين ۽ اوسي پاسي جي ملڪن جي واپار وڙي تي ڪنٽرول رکڻ ۾ سولو ٿي پيو. +اڄ جو ماڊرن سنگاپور سر اسٽئمفورڊ رئفلس جي اچڻ کان پوءِ وڌڻ شروع ٿيو. +چوڏهن سالن جي عمر ۾ رئفلس کي اسڪول ڇڏڻو پيو ۽ پنهنجي ماءُ ۽ چئن ڀيڻن جو پيٽ پالڻ لاءِ کيس ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ جي انگلينڊ واري آفيس ۾ ڪلارڪ ٿي ڪم ڪرڻو پيو. +جيتوڻيڪ رئفلس جي بنيادي تعليم ڪجهه به نه هئي، پر پوءِ واندڪائيءَ ۾ سائنس ۽ تاريخ جا ڪتاب پڙهي پڙهي بيحد قابل ٿي ويو. +ان کا سواءِ ڪيترين ئي زبانن تي عبور حاصل ڪري ورتائين. +آفيس اندر توڙي آفيس کان ٻاهر هن جو نالو ايڏو روشن ٿيو جو ٽيويهن ورهين جي ڄمار ۾ کيس پينانگ، انگريزن جي نئين ٺهيل حڪومت ۾ اسسٽنٽ سيڪريٽري ڪري رکيو ويو. +پينانگ، ملاڪا نار ۾ هڪ اهم ٻيٽ آهي، جنهن تي انگريزن جو قبضو گهڻو وقت اڳ ٿي چڪو هو. +پينانگ ۾ پهچي رئفلس هتي جون مقامي زبانون سکڻ جي مهم قائم رکي ۽ ان سان گڏ هن ملايا جي ماڻهن جي رهڻيءَ ڪهڻيءَ جو ڏاڍو ڳوڙهو اڀياس ڪيو. +هي جي ان قابليت جي خبر لارڊ منٽوءَ کي پيئي، جيڪو ان وقت انڊيا جو گورنر هو. +هي اهو وقت هو، جڏهن فرانس جو نيپولين بونا پارٽ، ڊچن جي قبضي هيٺ آيل انڊونيشي ٻيٽ جاوا کي استعمال ڪري، چين ڏي ويندڙ انگريزن جي جهازن کي نقصان پهچائي رهيو هو. +ڊچن جي قبضي ۾ آيل ٻيٽ جاوا کي فرينچن جي اثر مان ڪڍڻ لاءِ لارڊمنٽو، رئفلس کي ملاڪا ۾ رهي الڳ ڪم ڪرڻ لاءِ مقرر ڪيو ۽ سندس ڪم مان ايڏو متاثر ٿيو جو جاوا تي قبضو ڪرڻ وقت هن کيس ساڳي جهاز تي پاڻ سان گڏ رکيو. +هيءَ 1811ع جي ڳالهه آهي. +لارڊ منٽو جي نظرن ۾ رئفلس هوشيار، چست ۽ انصاف پسند ته اڳهين هو، هاڻ جهاز تي گڏ رهڻ کان پوءِ هن ڏٺو ته رئفلس انتظامي ۽ حڪومتي ڪاروبار هلائڻ ۾ تمام ذهين آهي. +ان ڪري پوءِ ۾ هن کي جاوا ٻيٽ جو ليفٽيننٽ گورنر مقرر ڪري پاڻ واپس ڪلڪتي، هندستان موٽيو. +رئفلس جاوا ۾ چار پنج سال رهيو، جتي هن مقامي ماڻهن جي ڏاڍي خدمت ڪئي، جيتوڻيڪ اتي سندس صحت ڏاڍي خراب ٿي پئي ۽ ان دوران زال جي مري وڃڻ جي ڪري پڻ کيس صدمو رسيو. +انهن ئي ڏينهن ۾ لارڊ منٽو به مري ويو، جنهن جو کيس وڏو ڏڍ هو. +آخر 1816ع ۾ جڏهن هو پنجٽيهن سالن جو هو کيس انگلينڊ واپس سڏايو ويو. +اتي کيس ڪجهه سرڪاري ۽ شهنشاهي خطاب ڏنا ويا. +ڪجهه سالن کان پوءِ کيس وري ڏور اوڀر ڏانهن موڪليو ويو. +هن ڀيري کيس سماترا جي ڀر ۾ هڪ ننڍڙي ٻيٽ بينگڪولو () تي ليفٽيننٽ گورنر ڪري رکيو ويو. +جيڪو هڪ گهٽ اهميت وارو بندرگاهه هو، جيڪو ڪارن مرچن جي واپار کان مشهور هو. +رئفلس ان ٻيٽ ڏانهن ويندي وقت، ڪلڪتي ۾ ان وقت انڊيا جي گورنر، جنرل لارڊ هئسٽنگس سان ملاقات ڪئي ۽ کيس ڏور اوڀر ۾ ڏينهون ڏينهن انگريزن جي طاقت ۽ واپار جي گهٽجڻ کي روڪڻ لاءِ اپاءَ سمجهايا ۽ کيس اهو پڻ ٻڌايائين ته کين ڪو اهڙو هنڌ ڳولي قبضي ۾ ڪرڻ گهرجي، جتان چين پاسي توڙي هندستان ۽ جاوا سماترا وارن علائقن تي نظر رکي سگهجي، ڇو جو انهن پاسن وارا تڙ، گهاٽ ۽ سامونڊي رستا انگريزن جي واپار وڙي لاءِ صحيح ۽ سلامتيءَ وارا آهن. +گورنر جنرل لارڊ هئسٽنگس ان ڪم لاءِ رئفلس کي هڪدم اجازت ڏني. +ان بعد رئفلس ملايا پهچي اهڙي ڪنهن جاءِ جي ڳولا ۾ لڳي ويو. +آخر ڪار سن 1819ع ۾ ملاڪا نار جي پوڇڙ وٽ هن کي هڪ ننڍڙو ٻيٽ ان ڪم لاءِ بهتر لڳو، جتي ان وقت ڪي چند ملئي مهاڻا سمنڊ جي ڪناري وٽ رهيل هئا. +اهو ٻيٽ اڄ وارو سنگاپور هو. +ائين رئفلس سڄي ڏور اوڀر تي نظر رکڻ لاءِ هن ٻيٽ يعني سنگاپور کي مرڪز مقرر ڪيو. +جيتوڻيڪ پاڻ بينگڪولو پڻ ويو. +جنهن لاءِ انگلينڊ کان مقرر ٿي آيو هو. +پر اتي ٽي سال رهي 1822ع ۾ وري سنگاپور جي بندرگاهه ڏانهن سڌاريائين. +1824ع ۾ رئفلس هميشه لاءِ انگلينڊ موٽي ويو. +پاڻ ملايا جي تاريخ ۽ تهذيب جي لکڻين ڪري به مشهور آهي ۽ لنڊن وارو جانورن جو باغ ٺهرائڻ جي حوالي سان پڻ مشهور آهي، جيڪو هن انهن ڏينهن ۾ لنڊن پهچي ٺهرايو ۽ جنهن جو پاڻ پهريون چونڊيل صدر ٿي رهيو. +لاڏاڻو. +5 جولائي 1926ع ۾ برين ٽيومر ڪري ديهانت ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30520.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30520.txt new file mode 100644 index 0000000..d0bfb36 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30520.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +زميندار +زميندار ھر اُنھيءَ ماڻھوءَ کي چئي سگھجي ٿو، جيڪو ھڪ سؤ ايڪڙ زرعي زمين کان مٿي پنھنجي زمين رکي ٿو. +سنڌي سماج جي ھن حصي کي سنڌي سماج ۾ تاريخ جي ھڪ ڊگھي عرصي کان وٺي خاص اھميت حاصل رھي آھي. +ھي طبقو برطانوي سلطنت جي حڪمرانن پنھنجي مفاد لاءِ ”مالڪاڻا حَق“ ڏيئي پيدا ڪيو هو ۽ پوءِ پنھنجي سرشتي ۾ ھِن طبقي کي سموري سنڌي سماج جي ٻَڌي ڇوڙيءَ جو مالڪ ۽ مختيار بڻايو. +نتيجي طور ھي طبقو انتھائي صالح ۽ فرمانبردار اولاد وانگر برطانوي راڄ جا ڪم ڪندو رهيو. +ھن طبقي کي ھر دور ۾ سنڌي سماج تي پنھنجو سياسي، اقتصادي ۽ معاشي اَثر برقرار رکڻ لاءِ سرڪار جي طاقت جي ڇَٽيءَ جي ضرورت پوندي رھي آھي پوءِ اُھا سرڪار پنھنجي ھجي يا پرائي، ڇو ته سنڌي سماج ۾ ڪنھن به سرڪاري مشنريءَ جي ڇَٽيءَ کان سواءِ ھيءُ ننڍڙو گروھ ڪنھن به صورت ۾ پنھنجو سياسي، اقتصادي ۽ معاشي غلبو برقرار رکي نٿو سگھي. +ان ڪري ھي طبقو ھر دور ۾ ھر حڪومت، ديسي توڙي بديسيءَ جو وفادار چمچو ۽ دلال رھندو پئي آيو آھي ۽ جبر ۽ ڏاڍ جي قوتن سان گڏجي عوام جي ڦرلٽ ڪندڙ ڌرين جي مدد ڪندو آيو آهي. +جيئن ته ھيءُ طبقو بنيادي طرح سُست، عياش، بي ڍنگو، جاھل ۽ فَني قوتن کان محروم آھي، ان ڪري ھِن طبقي نين سائنسي ۽ فني قوتن کان ڪم وٺي، سنڌ جي زراعت ۾ ڪو به واڌارو ۽ ترقي نه آندي آهي، بلڪي زمينون وڪڻي، مقاطعن تي ڏيئي، فصل لھڻ کان اڳ فصل ۽ زرعي جنسون وڪڻي پنھنجي عياشيءَ جون ضرورتون پوريون ڪندو رھيو آھي. +ھيءُ طبقو سنڌي معاشري جي ڪنگالپڻي جو وڏو سبب آھي. +ھيءُ طبقو نه رڳو ھاريءَ، پورھيت ۽ ڌنار جي ڦرلٽ ٿو ڪري، پر سماجي طرح سماجي ڏوھن، ڌاڙن، خونريزين ۽ چورين ۾ شامل آھي ۽ پاڻ به ڪرائي ٿو. +ھيءُ طبقو سرڪاري مشنريءَ جي مقامي شاخن ۾ رشوت، بي ايماني ۽ بدانتظامي پيدا ڪري انھيءَ مشنريءَ کي پنھنجي مرضيءَ مطابق ٿو ھلائي. +مقامي سرڪاري مشنريءَ ۾ ڊي سي، ايس پي، ميڊيڪل آفيسر، سرجن ۽ انھن کان ھيٺ اي سي، مختيار ڪار، صوبيدار، آرميءَ جا ننڍا آفيسر ۽ پوليس جا عملدار اچي وڃن ٿا. +جن سڀني جي آڌار تي اھو پنھنجو سماجي ۽ سياسي اثر ۽ اقتدار برقرار رکي ٿو. +ھِن صنعتي ميدان ۾ اڳتي وڌڻ، ڪارخانن لڳائڻ ۽ ٻھراڙيءَ جي عوام کي ڪارخانن سان سلهاڻڻ کان ڄاڻي واڻي لنوايو آھي. +ڇو ته ھن طبقي يا گروهه کي خبر آھي ته ھاريءَ تي ڪنٽرول ڪرڻ سولو آھي پر صنعتي مزدور ڪڏھن به سولائيءَ سان قبضي ۾ ڪونه ايندو. +اُھو ھاري ئي آھي، جنھن جي آڌار تي اھو آسانيءَ سان پيڙھي به پيڙھي اسيمبلين ۽ وزارتن تائين پھچندو رھيو آھي. +ھڪ پاسي اُھا صورتحال آھي ته ٻئي پاسي سنڌ ۾ ٻاھران آيل سرمائيدار، سمورن اقتصادي ۽ معاشي وسيلن، واپار، ڪارخانن، ٺِيڪن، کاڻين، مارڪيٽن ۽ اڏاوتي صنعت جو مالڪ آھي. +انھن سڀني ادارن ۾ ھو افرادي قوت به ٻاھران گھرائي استعمال ڪري ٿو. +اھو سرمائيدار، مارڪيٽن ۽ درآمدي برآمدي واپار تي قبضي وسيلي سنڌ جي زرعي جنس جي قيمت به مقرر ڪري ٿو. +زميندار جا مفاد، اتي اچي سرمائيدار جي مفاد سان ٽَڪر کائين ٿا، پر زميندار يا جاگيردار ۾ نه اُھو شعور آھي نه اُھا ھمٿ ۽ رِٿابندي، جنھن جي ذريعي ھو پنھنجي مفادن لاءِ پاڻ کان طاقتور ڌُر سان مُھاڏو اٽڪائي ۽ کيس شڪست ڏئي سگهي. +اھوئي سبب آھي جو اهو، سرمائيدار جي اڳيان آڻ مڃي ويٺو آھي. +ھونءَ به جاگيرداراڻي اخلاقيات موجب، پاڻ کان ڪمزور جي مقابلي ۾ اهي متحد ھوندا آھن، پر پاڻ کان بالاتر ۽ سگھاري طاقت جي مقابلي ۾ ٻَڌي ڪرڻ بدران ھڪ ٻئي جي خلاف سازشون ڪندا آھن. +ننڍي کنڊ (برصغير) تي انگريزي قبضي وقت ديسي راجائن، مھاراجائن، نوابن، والين، سلطانن، ميرن ۽ پِيرن جو ڪردار انھيءَ ڳالھ جو ثبوت آھي ته جاگيرداراڻي اخلاقيات ۾ رٿابندي، گڏيل سوچ ۽ طبقاتي مفادن لاءِ گڏيل جنگ ھِن طبقي کان پڄڻي نه آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30602.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30602.txt new file mode 100644 index 0000000..c8cf90b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30602.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +مرڪزي تنتي سرشتو رکندڙ جانورن جي اوسر +مرڪزي تنتي سرشتو رکندڙ جانور اوسر جي اڃا به اتاهين ڏاڪي تي ٿين ٿا. +تنتي سرشتو () رکندڙ جانورن ۾ تنتي جيو-گهرڙا ۽ تنتي تاندورا ٿين ٿا. +اُسرندي، گهڻ پاسائون ڪم ڪندي، ماحول سان ٺهڪي هلندي تنتي جيو-گهرڙن ملي تنتي ڳوڙها ٺاهيا ۽ تنتي تاندورن ملي تنتي رڳ، تنتي ٻنڌڻ، تنتي تنجڻ، تنتي واڊ ٺاهي. +تنتي ڳوڙهن يا جهڳٽن پاڻ ۾ ملي تنتي مِکُ ٺاهي. +تنتي مک وڌي، ويجهي، وڏو ٿي ميڄالي يا دماغ، کوپڙيءَ ۾ تنتي ڏوري ۽ ڪرنگهي کي جنم ڏنو. +ميڄالي، تنتي ڏوري، تنتي رڳ، تنتي ڌاڳي يا تاندوري، تنتي ڳوڙهن، تنتي مِکُن، تنتي جيو گهرڙن جو هڪ وسيع، گهڻ ڪَرو نظام ٺاهيو، جنهن کي مرڪزي تنتي سرشتو چئجي ٿو. +مرڪزي تنتي سرشتو رکندڙ جانورن ۾ حقيقتن جي اولڙي ڪڍڻ جو گڻ هزارين ڀيرا وڌيڪ اُچو آهي. +نه رڳو حقيقتن جو احساس موجود ٿئي ٿو پر انهن جي حسي تصوير به ٺهي ٿي. +احساس ۽ حسي تصوير ذهني سرگرميءَ جا ابتدائي اهڃاڻ آهن ۽ تصوراتي ڄاڻ ڏين ٿا. +تصوراتي ڄاڻ اها آهي ته ڪنهن اڳ محسوس ڪيل ۽ هاڻي اڻ موجود، اکين ۽ ٻين حِسن تي سنئون سڌو هاڻي جو هاڻي اثر نه وجهندڙ، شيءِ جو تصور يا ياد ورجائڻ يا يادگيري، ياد. +اولڙي جو هيءُ قسم مشروط ناهي، پر غير مشروط آهي. +اڳ جانور رڳو پنهنجي ڪنهن بنيادي گهرج سان لاڳاپيل عملن، اثرن جو رد عمل ڏيکاريندا هئا پر هاڻي اهي ڪجهه نه ڪجهه ياد رکي سگهيا پئي، پر اها ياد به پنهنجن بنيادي گهرجن سان لاڳاپيل آهي. +ڌار ڌار قسم جي جانورن کي ڌار ڌار قسم جون سوچون يا سکيا ڏئي ٺاهيون ويون آهن. +واٺو ڪتو دشمن کي وٺ ڪري ٿو، پر سنگتيءَ يا ٻڪريءَ، رڍ وغيره کي ڪجهه به نه ٿو چئي. +تازِي ڪتي ۾ شڪار جي بوءِ پڪڙڻ جو گڻ وڌيل آهي، پيرِي ڪتو ٻي ڏينهن به پيرو کڻي سگهي ٿو، ڪي ڪتا بال سان راند کيڏي سگهن ٿا ۽ سرڪس ۾ ڪرتب ڏيکارن ٿا، شينهن ڇَلي منجهان ٽپي وڃي ٿو، وغيره. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30603.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30603.txt new file mode 100644 index 0000000..6bc0332 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30603.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +هٿراڌو عادتون +ھن مضمون کي وڪي طرز تي آڻڻ جي ضرورت آھي. +("نومبر 2018ع") +جيڪڏهن ٻه چار مهينا لاڳيتو بُکي ڪتي کي هر دفعي گهنٽي وڄائڻ کان پوءِ کاڌو ڏنو وڃي، ته ڪتو پنهنجي بک جي پورائيءَ لاءِ پنهنجن حـِس کي گهنٽيءَ سان لاڳاپي وٺندو. +ڪتو گهنٽيءَ جي آواز سان هري ويندو، جڏهن ته جيڪو ڪتو گهنٽيءَ جي آواز کان پوءِ کاڌي تي هريل نه هوندو، ان لاءِ لکين گهنٽيون به بيڪار آهن. +گهنٽيءَ کان پوءِ کاڌو ملڻ تي هريل ڪتي ۾ گهنٽيءَ جو آواز ٻڌندي ئي کاڌي سان لاڳاپيل ردعمل ظاهر ٿي پوندو، وات ۾ پاڻي ڀرجي ايندس، جنهن مخصوص جاءِ تي ويهي کاڌو کائيندڙ هوندو اتي وڃي ويهندو ۽ کاڌي جو اوسيئڙو ڪندو. +ڪتي جي دماغ ۾ کاڌي ۽ گهنٽيءَ جي وچ ۾ هڪ عارضي ناتو جڙي وڃي ٿو، جنهن هيٺ اهو گهنٽيءَ جي آواز کي کاڌي اچڻ جو اشاري يا معنا طور وٺي ٿو. +هيءُ مشروط ردعمل آهي. +اهڙن ردعملن جي بنياد تي ئي هڪ جانور پنهنجو پاڻ کي پنهنجي مخصوص ماحول سان وڌيڪ سٺي نموني ٺهڪائي ٿو. +حقيقت جي اولڙي جي هيءَ صورت پنهنجين اڳوڻين صورتن يعني سادڙي جانور جيان سڄي جسم جو ردعمل ظاهر ڪرڻ ۽ تنتي سرشتو رکندڙ جانور جي گڻ کان مشروط حسي ردعمل کان ڌار قسم جو آهي. +هن نئين صورت ۾ حقيقت جو اولڙو نفسي يا نفسياتي صورت ۾ ظاهر ٿئي ٿو. +جانور جي دماغ ۾ مشروط ردعمل وسيلي ڪنهن مخصوص لقاءَ يا شيءِ جو عڪس، تصور، خاڪو، اولڙو ٺهي پوي ٿو. +جيڪو ان لقاءَ يا شيءِ جي اڻ موجودگيءَ ۾ به جانور جي دماغ تي اهو ساڳيو ئي ردعمل طاري ڪري ٿو، جيڪو موجود هوندي ڪري سگهيو پئي. +وڌيڪ اهم ۽ بنيادي مشروط ردعمل هوري هوري عارضي يا ٿوري مدي وارن مان ڦري پڪا پختا ٿي پوندا آهن. +هن عمل ۾ هڪ ڌاري شيءِ جو اولڙو به مضبوط ٿئي ٿو يعني گهنٽيءَ جو. +گهنٽي کاڌي اچڻ جي اشاري سان ڳنڍيل آهي. +اشارن جا اهڙا سوين نمونا ٺهن ٿا، جن کي اشارن جو سرشتو، يا اشارن جو پهريون سرشتو چئجي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30608.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30608.txt new file mode 100644 index 0000000..163a131 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30608.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +لليت پور +لليت پور، نيپال جو شهر آهي ۽ کٽمنڊوءَ کي ويجهو آهي. +چيو وڃي ٿو ته لليتپور، قبل مسيح کان ٽي صديون اڳ وجود ۾ آيو. +ان جو بنياد وجھڻ وارا ڪراتي يا ڪرانتي هيا. +جيڪي اصل ۾ انڊيا جي آسام سان تعلق رکندا هيا ۽ پوءِ اچي اتي هماليا جبلن ۾ آباد ٿيا. +ان کانپوءِ وري ان شهر کي وسعت ليچاوي ۽ مَلا يا مَل ماڻهن ڏني. +هن شهر جي باري ۾ مختلف ڏند ڪٿائون آهن، انهن مان اهم هي آهي ته ڪنهن زماني ۾ کٽمنڊو ۾ برساتن نه پوڻ جي ڪري سوڪهڙو ٿي ويو، فصل سڪي ويا، ماڻهو بک مرڻ لڳا، سندن دارو مدار زراعت تي هو، انڪري هتان جي ماڻهن سوچيو ته ان لاءِ ڪجھه ڪيو وڃي، سڀني هڪ راءِ ٿي اهو فيصلو ڪيو ته ڪنهن نه ڪنهن نموني رام رتي مڇندرناٿ کي آسام، انڊيا مان کڻي کٽمندو اچجي، ان ڪم لاءِ ٽن ماڻهن جو هڪ گروپ تيار ٿيو. +ان گروپ ۾ هڪ ڄڻو لليت به هو، جيڪو انڊيا کان وٺي کٽمنڊو تائين، پنهنجن ڪلهن تي کڻي آيو. +جڏهن رام رتو مڇندرناٿ هتي پهتو ته برساتون شروع ٿي ويون، ماڻهن سک جو ساهه کنيو ۽ ٻنين ۾ ساوا سلا ڦٽڻ شروع ٿي ويا. +لليت جي اهڙي ڪم جي ڪري ماڻهن، کٽمنڊو ماٿريءَ جي ان هنڌ کي لليت پور سڏڻ شروع ڪيو. +ڪن هنڌن تي ايئن به لکيل آهي ته لليت پور جي معني آهي خوبصورتيءِ وارو شهر يا فن وارو شهر. +هن وقت به ويساک (اپريل/مئي) مهيني ۾ جڳنناٿ جو ميلو مچايو وڃي ٿو، جنهن ۾ هڪ وڏي رٿ ۽ ٻي ننڍي رٿ ڪڍي ويندي آهي جنهن کي جلوس جي صورت ۾ گھمائيندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30641.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30641.txt new file mode 100644 index 0000000..40859b0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30641.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +ھاري +ھاريءَ () جا ڪيترائي قسم آھن، جن مان مکيه هي ٻه آھن. +سرڙيو ھاري. +ھي اُھو ھاري آھي، جنھن کي پنھنجي ڪابه شيءِ نه ھوندي آھي. +ڏاندن جو جوڙو، ھلٽ، زمين وغيره سڀ زميندار جا ھوندا آھن. +ھاري زميندار کان پنج يا ڏھ ھزار قرض کڻي وڏيري جي زمين تي اُن جي ڏاندن ۽ ھلٽ ٻج ڀاڻ وغيره جي ذريعي صرف پنھنجي محنت خرچ ڪندو آھي ۽ سال جي پڄاڻيءَ تي پيدائش جي چوٿين حصي جو مالڪ ٿيندو آھي. +کيس جيئن ته محنت ڪرڻ (پوکڻ) لاءِ محدود زمين جو ٽُڪرو ڏنو ويندو آھي، ان ڪري سندس ملڪيت وارو چوٿون حصو جيڪو تمام ٿورو ٿيندو آھي، سو به وڏيرو قرض ۾ کڻي ويندو آھي ۽ حساب ڪتاب کان پوءِ خبر پوندي آھي ته ھاري جيڪڏھن پنج ھزار قرض کنيو آھي ته سال پوري ٿيڻ تي اھو ڏھ ھزار ٿي چڪو ھوندو آھي. +جيڪا زمين ھو پوکيندو آھي ان تي سندس ڪوبه قانوني حق نه ھوندو آھي. +ان ڪري وڏيرو جنھن وقت چاھي اُن کي ٻنيءَ تان بي دخل ڪري سگھي ٿو. +پر عام طور وڏيرا قرضي ھارين کي بي دخل ناھن ڪندا، پر سندن قرض ۾ ٻين وڏيرن وٽ وڪرو ڪندا آھن ۽ اُھي نوان وڏيرا قيدين وانگر ڀڄي وڃڻ جي ڊپ کان ھارين کي ڪِن جاين تي رات جو زنجيرن ۾ ٻڌي قابو ڪندا آھن. +ان کان سواءِ قرض کڻي بيھندو ته ھڪ ھاري آھي، پر زميندار وٽ گروي پورو خاندان ھوندو آھي. +ننڍڙي ٻار کان وٺي مرد عورتون سڀ ان زمين ٽُڪري تي محنت ڪندا آھن پوءِ به کين ھڙ حاصل ڪجھ نه ٿيندو آھي. +جيڪڏھن سندس سالياني پيدائش جو سراسري ڪاٿو لڳايو وڃي ته في ماڻھو چار آنا روزانو جي حساب سان سندن تاريخ ڪانه ٿي ڇُٽي. +ڪيترن ڪاغذي قانونن ۽ مارشل لا ضابطن جي جاري ٿيڻ جي باوجود اڄ سوڌو ھاري ڀاڻ، ٻِج، ڇيڙ ۽ وڏيرن جو گھرو ڪم ڪار لازمي طرح ڪن ٿا. +ٻي صورت ۾ مٿن ڳرا ڏَنڊ ۽ چَٽيون وڌيون وينديون آھن. +ان سڀ جي باوجود ھاريءَ جي زندگي، صحت ۽ عزت نفس لاءِ ڪو قانون ناھي. +سندس ڪم جو وقت مقرر نه آھي. +اُھو گھر جي سمورن ڀاتين سميت رات ڏينھن جا چوويھ ئي ڪلاڪ ڪم ڪندو آھي، مرڻ، بيمار ٿيڻ، معزور ٿيڻ، نانگن ۽ بلائن کان ڏنگجڻ واري صورت ۾ پاڪستان جي سرڪار ھاريءَ جي معاملي ۾ اِئين بي پرواھ آھي جيئن رنڊي بستري تان گراھڪ اُٿارڻ کان پوءِ بي پرواھ ٿي ويندي آھي. +پنھنجي جوڙي ۽ ھلٽ وارو ھاري. +هيءُ هاري به سنڌ ۾ عام جام آھي. +اھو پنھنجي جوڙي ھلٽ اڌ ڀاڻ ٻِج جي عيوضي ڪنھن زميندار کان ٻنيءَ ٽُڪر وٺي آباد ڪندو آھي. +سنڌ جا خاص ڪري اھي ضلعا جتي زمينداري نظام جو گھاڻو پوري قوت سان گھمندو ٿو رھي، اُتي اھو ھاري به ساڳين اُنھن حالتن جو شڪار آھي، جن جو شڪار سرڙيو ھاري آھي. +جيڪا زمين ھو پوکي ٿو، تنھن تي ھِن کي ڪوبه قانوني حَق نه آھي سواءِ انجي ته ڪاغذي طرح ھو پيدائش جي اڌ جو مالڪ آھي. +پر پيدائش جو اھو اڌ به دوائن، ڀاڻ، ٻِج، ٽريڪٽر جي کڙ ۽ ٿريشر جي ڳاھ ۽ وائر جي بلٽ جي حوالي ٿي ويندو آھي. +عام طور نسبتي طرح انجي سطح ڪجھ مٿاھين ھوندي آھي ان ڪري وڏيرا اھڙي ھاريءَ کي زمين ٽُڪر ڏيڻ کان انڪار ڪري ڇڏيندا آھن يا اھڙا ور وڪڙ ڏيندا آھن جو ھو وڏيري وٽ محتاج ھوندو آھي. +ان ڪري تاريخي طرح سنڌ جي معروضي حالتن ۾ ھاريءَ ۾ پنھنجي حالت جي تبديليءَ لاءِ بغاوت جا عنصر موجود آھن. +پر جيئن ته ھاريءَ جي جيڪا بنيادي ڪمزوري آھي يعني ڇڙوڇڙ رھڻ، پري پري ھجڻ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30644.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30644.txt new file mode 100644 index 0000000..e37a1a1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30644.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +خيرپور ناٿن شاھ +خيرپور ناٿن شاھ پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي دادوءَ جي چئن تعلقن ميهڙ، جوهي ۽ دادو مان ھڪ آهي. +شهر خيرپورناٿن شاہ پنهنجي تعلقي جو صدر مقام پڻ آهي. +ھن شھر جو جاگرافيائي مقام +1° اتر الٽيٽيوڊ , 67. +73° اوڀر لانگيٽيوڊ آھي. +ھي شھر سمنڊ جي سطح کان 29 ميٽر يعني 87 فوٽ اوچو آهي. +1998ع جي مردم شماري جي مطابق تعلقي جي ڪل آبادي 2,80,000 هئي ۽ هن وقت 2017 جي مردم شماري جي انگن اکرن مطابق 3،34،258 آھي. +آبادي جو وڏو انگ اڄ به شھر جي برعڪس ٻھراڙيءَ ۾ رھي ٿو. +ھن تعلقي جا مکيه ۽ ننڍا وڏا ڳوٺ جن ۾ ڪڪڙ (هي شهر برطانوي هندستان جي دور ۾ تعلقي جي حيثيت ۾ پنهنجيون خدمتون سرانجام ڏئي رهيو هئو)، گوزو، سيتا اسٽيشن (ضياء آپيشاهي جي حڪومتي دور ۾ هن شهر کي شهر ۾ مدفون ٿيل بزرگ هستي ملا رحماني جي نالي سان جوڙيندي سيتا کي ميساري رحماني ننگر رکيو ويو پر عوامي سطح تي هي شهر اڄ به پنهنجي اصلي نالي پويان سڏجي ۽ پڪارجي ٿو)، خانپور، چوکنڊي، ميرحسن اچي وڃن ٿا هي سڀئي وستيون ۽ وسنديون اڄ به شهر سان سلهاڙيل آھن. +خيرپور ناٿن شاهه ضلعي دادو جو ٻيون نمبر وڏو تعلقو به آهي.هن جي اولهه ۾ ڪاڇي وارو علائقو ۽ صوبو بلوچستان آهي، اتر-اوڀر ۾ تعلقي ميهڙ سان گڏ ضلعي قمبر-شهداد ڪوٽ جي تعلقي قمبر جو دنگ به لڳي ٿو. +ڏکڻ-اولهه ۾ تعلقو جوهي ۽ اوڀر ۾ تقريبن 20 ڪلو ميٽرن جي پنڌ تي سنڌو درياءَ آهي. +تاريخ. +ايم ايڇ پنهور مطابق ھن شھر جو بنياد ڪلھوڙن جي دور ۾ پيو. +ايم.ايڇ پنهور پنهنجي مضمون ۾ سن 1701ع کان 1758ع تائين قائم ٿيل ٽن وسندين (جنهن ۾ وارهه به اچي وڃي ٿو). +جي باري ۾ لکي ٿو: +”ٿڌ واري زماني جي حرارت ۾ ٿوري تبديلي آئي، ڪجهه گرمي ٿي ۽ ڪلهوڙن پوکي راهي ڏهن لکن ايڪڙن مان وڌائي ٻاويهه لک ايڪڙ تائين پهچائي ۽ ماڻهن جي آبادي 14 لکن مان وڌي وڃي 30 لکن کي رسي. +نوان شهر اُسريا، جن ۾ شهدادڪوٽ، قنبر، وارھ، ميهڙ، خيرپور ناٿن شاھ، ميرپور خاص، نئون خدا آباد (هالن جي ڀرسان)، شهدادپور، نوشهروفيروز، خانڳڙھ (جيڪب آباد)، فتح ڳڙھ، جوهي، دوست علي، رتن ديرو (رتو ديرو) ۽ وڳڻ شامل هئا. +اول هيءُ ننڍو ڳوٺ هو جنهن ۾ بزرگ ناٿن شاھ جي مزار هئي جنهن جي نسبت سان خيرپور ناٿن شاھ سڏبو هو. +برٽش انڊيا واري دؤر ۾ وري ڪڪڙ شھر تعلقو ھيو ۽ ھي شھر ان تعلقي جو حصو ھيو پر دادو ضلعي جي قيام وقت ھن شھر کي تعلقو بڻائي ڪڪڙ کي ان جو حصو بڻايو ويو. +هيءُ دادو ضلعي جو تمام پراڻو شهر آهي. +شھر جو نالو. +هڪ روايت مطابق انگريز سرڪار جڏهن ٽپال جي نظام کي آندو ۽ سرڪار کي جڏهن هي ڄاڻ پئي ته سنڌ پرڳڻي ۾ خيرپور جي نالي پويان ٽي چار شهر وجود رکن ٿا. +خط و ڪتابت جي لاءِ ساڳي نالي سان ٻن ٽن شهرن جي هجڻ واري مونجهاري کي ختم ڪرڻ جي ڪوشش ڪندي ھن شھر جي نالي کي ھڪ صوفي بزرگ سيد ناٿن شاھ لڪياري جي نالي سان منسوب ڪري ڇڏيو ته جيئن ٽپال کي لاڳاپيل شهر ڏانهن صحيح سلامت اماڻي ۽ آڻي سگهجي. +سيد ناٿن شاهه لڪياري جي مزار ھن شھر جي مشهور نهر نالي ڪڏڻ واهه (هاڻي پراڻي ڪڏڻ واهه) جي ڀر ۾ واقع آهي. +سنڌو درياءَ جي مٺي پاڻي کي شهر ۾ آڻڻ جي لاءِ ڪڏڻ واهه اها واحد نهر هئي جنهن جي ذريعي خيرپورناٿن شاهه جي اوسي پاسي وارين ٻنين کي چئن پنجن ننڍن وڏن واهن جي مدد سان نه صرف پاڻي مهيا ڪيو ويندو هئو پر هي نهر شهر ۾ هنڌين هنڌين موجود پئيڻ جي مٺي پاڻي وارن کوهين ۽ کوهن کي زيرِ زمين پاڻي پهچائڻ جو ڄڻ قدرتي وسيلو پڻ هئي. +انهن ننڍن وڏن واهن ۾ هڪ واهه شهر جي مشهور قبرستان يقين شاهه جي قبرستان سان لڳو لڳ اتر واري طرف کان موجود هئو، ٻيو شهر جي ٿاڻي سان لڳو لڳ ان جي ڏکڻ طرف تي هئو، ٽيون شهر جي وچون وچ ميرحسن ڳوٺ ويندڙ رستي سان گڏ و گڏ موجود هئو. +هي ۽ ٿاڻي وارو واهه شهر جي اندر موجود هڪ وڏي تلاءَ المعروف ميرن واري کڏ ۽ ٻالن واري کڏ ۾ ڇڙيي پاڻي داخل ڪرڻ جا مک وهڪرا هئا. +هڪ ٻيو واهه جيڪو سيتا واري بس اسٽاپ کان نڪرندي شهر جي بازار ۾ داخل ٿيڻ سان گڏ مٿي مک بس اسٽاپ يعني ميهڙ ۽ دادو تعلقي واري بس اسٽاپ جي طرف کان گولي مار واري علائقي ڏانهن ويندو هئو جتي اڄڪلهه سرڪاري گدام قائم ٿيل آهن. +ڪڏڻ سميت هي هڙئي واهه، سڀئي تلاءَ ۽ کڏو ۽ ماڳ مڪان هاڻي ماضي جو قصو ٿي ويا آهن ڇاڪاڻ جو هڙئي واهه هاڻي گندن نالن ۽ بيمار نالين ۾ تبديل ٿي چڪا آهن. +آبادي جي وڌڻ ۽ قبضن جي سبب سڀئي تلاءَ لٽجي چڪا آهن. +شهر جي زمينن ۽ عوام کي مٺي پاڻي پهچائڻ جا هي سڀ انساني ۽ قدرتي ذريعا هاڻي نه صرف زمينن کي بنجر بڻائي رهيا آهن پر بيمارين جو مک سبب پڻ بڻجي رهيا آهن. +قبيلا. +ھن شھر ۾ مختلف ذاتين يا قبيلن جا ماڻهو رھن ٿا جن ۾ کوسا، جتوئي ، لغاري، شيخ ، جمالي، سيد ، بروھي، چانڊيا، قاضي، جوکيا وغيره شامل آھن. +ھي شھر انڊس ھاء وي تي واقع آھي. +روڊن جي ڄار ذريعي ميھڙ، ڪڪڙ، سيتا، گوزو وغيره سان ڳنڍيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30734.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30734.txt new file mode 100644 index 0000000..27af364 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30734.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +آخرالنهر +آسمان تي چمڪندڙ اربين تارن مان هڪ سؤ کن اهڙا تارا آهن، جيڪي نيويگيشن (رستو ڳولڻ) ۾ مدد ڏين ٿا، انهن تارن مان اڌ کان وڌيڪ تارن جا نالا عربي ٻولي جا آهن، يعني انهن جا نالا عربن دنيا کي ڏنا. +پوءِ اهي عربي نالا يونانين، رومين ۽ جرمنن وٽان ٿيندا، جڏهن انگريزي ٻوليءَ آيا، ته اهي ڪجهه مختلف ٿي پيا ۽ هاڻ گهڻن کي اها به خبر نٿي پوي ته اهي عربي لفظن جو بگاڙ آهن. +اهڙن ئي تارن ۾ هڪ تارو آخرالنهر يا آچرنار (Achernar) آهي، جيڪو آسمان ۾ اٺين نمبر تي چمڪندڙ تارو آهي. +هن تاري جو اهو نالو ڏسي پهرين نظر ۾ اهو ئي محسوس ٿئي ٿو ته ڪو انگريزي نالو آهي، جنهن کي اسين آچرنار ۽ جرمن ٻولي ۾ آخرنار اچاريون ٿا، جيڪو لفظ اصل ۾ عربي زبان جو آخرالنهر (نديءَ جي پڇڙي) آهي، جنهن جي اصل ۾ اسپيلنگ Akhir an-nahr هئي، جيڪا پوءِ Achernar ٿي ويئي. +هي تارو آخرالنهر اسانجي سج کان ستوڻو وڏو آهي. +ٿورو سوچيو ته اهو تارو ڪيڏو وڏو هوندو، جيڪو آسمان ۾ تري رهيو آهي. +پر اسان کان پري هجڻ ڪري سج کان ننڍو لڳي ٿو ۽ ٿورو اهو به تصور ڪريو ته هي تارو اسان کان ڪيترو پري هوندو. +سج اسان کان پري آهي ته به ان جي روشني اسان تائين 8 منٽن ۾ پهچيو وڃي. +آخرالنهر تارو اسان کان 144 نوري سالَ پري آهي ۽ اسان کي اڳ ۾ ئي ڄاڻ آهي ته نوري سال (Light Year) جو فقط هڪ سيڪنڊ 300000 ڪلوميٽرن برابر آهي، ته 144 نوري سال ڪيترو وڏو مفاصلو هوندو. +يعني توهان 144 سالن جا پهرين سيڪنڊ ڪڍو، ان کان پوءِ ان کي ٽن لکن سان ضرب ڏيندائو ته اهو ڪلوميٽرن ۾ فاصلو ٿيندو. +ٻين لفظن ۾ هڪ عام ماڻهو اها ڳالهه هيئن سمجهي سگهي ٿو ته ڪو اهڙو راڪيٽ هجي، جيڪو هڪ سيڪنڊ ۾ ٽي لک ڪلوميٽر جو فاصلو طئي ڪري سگهي، ان ۾ چڙهي، آخرالنهر يا آچرنار تاري ڏي روانو ٿجي ته بنا ڪنهن اسٽاپ جي 144 سالن ۾ اتي پهچي سگهبو ۽ هڪ ٻي ڳالهه! +جيتري باهه سج ۾ ٻري رهي آهي، جيترو روشن سج آهي ان کان 3000 دفعا وڌيڪ روشن هي آچرنار تارو آهي! +هي تارو اسان وٽ آسمان ۾ ڏکڻ طرف نظر اچي ٿو، مٿي يورپ پاسي هي تارو نظر نٿو اچي. +ان پاسي سمنڊ تي رستو ڳولڻ لاءِ ٻين تارن جي مدد ورتي وڃي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30749.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30749.txt new file mode 100644 index 0000000..f7ecca0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30749.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +بختيار بيگ +"بختيار بيگ ترڪمان سردار هو، جيڪو دهليءَ جي بادشاهن جو مددگار هو، سال 998هه/1589ع ۾ ملتان ۽ بکر جي حڪومت، خان خانان کي ملي ته کيس سنڌ ۾ ٺٽي جي حڪومت هٿ ڪرڻ جو حڪم پهتو. +انهيءَ مهم سر ڪرڻ ۾ سيد بهاءُ الدين بخاري، مير معصوم بکري، بختيار خان ۽ ٻيا، خان خانان سان گڏ روانا ڪيا ويا. +خان خانان ٺٽي کان پوءِ جوڻ پرڳڻي ڏانهن هليو ويو. +سيد بهاءُ الدين بخاري وري بختيار بيگ ۽ ٻين کي ساڻ ڪري سيوهڻ پهتو. +بختيار بيگ جڏهن سيوهڻ پهتو ته، ’شهسوار‘ نالي پنهنجي نائب جاگيردار کي لاکاٽ جي پرڳڻي ۾ سميجن، انڙن جي تپي ڏانهن موڪليائين. +هُو اتي وڃي کانئن زوريءَ ڍل اوڳاڙڻ لڳو. +سندس زيادتين کان تنگ اچي هڪ ڏينهن سميجن وَجهه وٺي کيس قتل ڪري ڇڏيو. +جيئن ئي اها خبر بختيار بيگ تائين پهتي ته، علي شاملو کي لشڪر ساڻ ڏيئي، سميجن ڏانهن روانو ڪيائين. +ٻئي ڏينهن انهيءَ لشڪر سميجن انڙن تي ڪاهي، منجهانئن ڪيترن کي شهيد ڪرائي ڇڏيو. +سندس قتلام کان تنگ اچي سميجن جا سردار؛ هرهڪ پريو، بودلو، محمود، فريد، جيئندو ۽ جوڌو، فوج علي وٽ ميڙ کڻي آيا، جنهن قتل ٿيل سنڌي جوڌن جون سسيون کارن ۾ ڀرائي، سندن سردارن سوڌو بختيار بيگ ڏانهن سيوهڻ ڏياري موڪليون. +بختيار بيگ سندن نه ميڙ منٿ مڃي، نه داد ڪيو، بلڪ خود سردارن کي ڪاٺ ۾ هڻائي ڇڏيو. +آخرڪار قاسم خان ارغون، جيڪو هن کان اڳ مرزا جاني بيگ جي زماني ۾ نصرپور جو حاڪم هو، تنهن چوويهن هزارن جي ضمانت ڏئي، سميجن جي جان آزاد ڪرائي. +بختيار بيگ پنهنجا ماڻهو نصرپور موڪلي، قاسم خان ارغون کان ضمانت وارن ڏوڪڙن جي تقاضا ڪئي. +پر سميجن ضمانت ڏيڻ کان انڪار ڪيو، ۽ مرڳو لڏو پٽي وڃي ۽ نصرپور ۾، ديرو ڄمايائون. +هنن ڪجهه ڏنڊ، ڏوڪڙن جي صورت ۾ ڀريو ۽ باقي رقم اُٺن، گهوڙن، ڍڳن ۽ گڏهن جي جِنس ۾ ڏيڻي ڪيائون. +بختيار بيگ جي ماڻهن، جڏهن اها خبر بختيار بيگ کي ڏني، ته هن ڏنڊ جنسن جي صورت ۾ وٺڻ کان نابري واري ۽ درياهه اُڪري، وينجهري واري قلعي (موجوده تعلقي سڪرنڊ واري علائقي) ۾ وڃي مورچا ٻڌي ويهي رهيو. +اُتان قاسم ارغون کي خط لکيائين ته ڪيئن به ڪري سميجن کان روڪڙ جي صورت ۾ ڏنڊ وٺي ڏياري موڪل، نه ته تنهنجي سِر جو خير نه هوندو! +اُن سان گڏ اهو به چوائي موڪليائنس ته سميجا منهنجي رعيت آهن، توکي اهو نٿو سونهي ته تون انهن کي پاڻ وٽ ويهاري ڇڏين! +قاسم خان کي، جڏهن خط پهتو ته، هُو حيلا بهانا ڪري لنوائڻ لڳو. +بختيار بيگ لشڪر سميت نصرپور روانو ٿيو، جيئن ئي هُو نصرپور راڄڌانيءَ جي دنگئي ڳوٺ ”نگر“ پهتو ته، قاسم خان کي اچي ڊپ ورايو ۽ هڪدم باقي رهيل ڏنڊ جي رقم پنهنجي خزاني مان ڀري، معافي ورتائين. +ان کان پوءِ پنهنجا ماڻهو مقرر ڪري حُڪم ڏئي ڇڏيائين ته، جتي به ڪو سميجو ڏسن ته کيس نصرپور مان ڪڍي، سيوهڻ ڏانهن ڌِڪي ڇڏين. +اهڙيءَ ريت سميجن جي حمايت کان پنهنجا پاند آجا ڪرايائين diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30850.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30850.txt new file mode 100644 index 0000000..301fbaf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30850.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +اتر قطب تارو +قطب تارو:Polaris:: جنھن کي علم فلڪيات الفا ارسي منورس (Alpha Ursae Minoris )جو نالو ڏنو آھي جنھن جو اختصار (a UMi) آھي.عام طور تي ان کي نارٿ اسٽار North Star يا پول اسٽار +Pole Star سڏيو ويندو آهي. +ھي تارو ارسا مائنر تارن واري جھرمٽ (constellation) ۾ سڀ کان روشن تارو آھي ۽ زمين کان 433 نوري سال ( light-years) پري آھي +آسمان ۾ لکين تارا آهن. +بنا دوربين جي به هزارين نظر اچن ٿا ۽ هلڪي چنڊ جي روشنيءَ ۾ به سوين نظر اچن ٿا. +اهي تارا آسمان ۾ مختلف هنڌن تي آهن يعني ڪي ويجهو ته ڪي ڏور آهن. +آسمان تي ڪنهن ڪنهن هنڌ تي جيڪا ڪڪريءَ جهڙي اَڇ نظر اچي ٿي، اهو ڪڪر جو ٽڪرو نه پر هزارين لکين تارن جو جهڳٽو آهي، پر ڏور هجڻ ڪري جهڙا سڀ ملي هڪ ڪڪر جيان نظر اچن ٿا ۽ ان جو وڏو مثال اسان واري ڪهڪسان (Galaxy)، مِلڪي ويَ يا کيرائين واٽ (Milky Way) آهي, جنهن جو اسان وارو سج هڪ ڀاتي آهي ۽ جنهن جي چوڌاري گردش ڪري ٿو. +چنڊ ناهي ته تارن جي به ڪجهه روشني ڌرتيءَ تي پوي ٿي, پر هڪ رڻ پٽ ۽ بيابان ۾ سفر ڪندڙن لاءِ يا وري پاڻيءَ جو جهاز هلائڻ وارن جهازين لاءِ جيڪي سمنڊ تي جهاز هلائين ٿا، جتي چوڌاري ڪا نشاني يا مائيل اسٽون (Mile Stone) لڳل نه آهي، جيڪو ٻڌائي ته سمنڊ جي ڪهڙي حصي تي آهيون يا جهاز ڪيترو سفر طئي ڪيو آهي، ان حوالي سان تارا وڏي مدد ڏين ٿا. +دنيا جي مختلف علائقن ۾ مختلف تارا نظر اچن ٿا. +ڪي تارا دنيا جي اتر اڌ گول ۾ به نظر اچن ٿا ته ڪي وري ڏکڻ اڌ گول ۾ به، پر ڪيترا هڪ اڌ گول ۾ چٽا نظر اچن ٿا ته ٻئي ۾ ڌنڌلا- خاص ڪري اُفق (Horizon) وٽ. +ڪي تارا ٿوري دير نظر اچڻ کان پوءِ لڙيو وڃن ته ڪي تارا رات جو ڳپل حصو نظر اچن ٿا. +گهڻو تڻو سڀ تارا سال جي مختلف حصن ۾ نظر اچن ٿا ۽ دنيا جي گول گهمڻ ڪري اسان لاءِ لهيو وڃن، پر اتر قطب تارو (Polaris) اهڙو تارو آهي جو سڄي رات ۽ سڄو سال ڄڻ هڪ هنڌ بيٺو آهي. +هي تارو اتر طرف نظر اچي ٿو. +رات جو رڻ پٽ ۾ ڪو ڀلجي وڃي ته اهو اتر قطب واري تاري کي ڏسي اتر جو طرف سڃاڻي سگهي ٿو ۽ پوءِ ٻيا طرف ڳولهڻ سولا ٿيو پون. +سمنڊ تي جهاز اتر طرف هلائڻو آهي ته ان تاري جي نڪ سامهون پيو وڃجي، يا ٻئي ڪنهن طرف وڃڻو آهي ته اوتريون ڊگريون ساڄي يا کاٻي وڃجي. +هن تاري کي Pole Star (قطب تارو) ۽ North Star (اتر تارو) به سڏجي ٿو. +رستو ڳولڻ (Navigation) لاءِ سڀ کان گهڻو استعمال ٿيندڙ قطب تاري (Pole Star) کي عرب ”الجدي“ تارو سڏين ٿا ۽ ڪجهه ملڪن ۾ هي تارو نارٿ اسٽار ۽ Lodestar به سڏجي ٿو، هڪ مقرر هنڌ (Fixed Position) ۾ رهي ٿو. +جنهن ڪري قطب تاري ذريعي رستو ڳولڻ ۾ سولائي رهي ٿي. +آسمان ۾ گهڻي روشني وارن تارن ۾ قطب تاري جو 48هون نمبر آهي. +سڀني ۾ چٽو تارو (يعني سج کانپوءِ)، الشعريٰ (Sirius) آهي. +قطب تارو اسان جي ڌرتيءَ کان 431 نوري سال پري آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30882.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30882.txt new file mode 100644 index 0000000..0350479 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30882.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +هيروڊوٽس +هيروڊوٽس (489 ق.م _ 420 ق. +م) يونان جو وِدوان، سياح، تاريخدادن ۽ مهم جو شخص ٿي گذريو آهيسندس ڄمڻ جو هنڌ هيليڪارنس هو جيڪو ھن وقت ترڪي جي بندرگاهه واري شھر بوڊرم لڳ واقع هو 490 ۽ 480 ق.م جي وچ ۾ پيدا ٿيو. +اهو دور انهن ٻن ڪاهن جي وچ وارو آهي جيڪي يوناني سرزمين تي ايرانين ڪيون هيون ۽ جن بابت اڳتي هلي کيس پنهنجي تاريخ ۾ بيان ڏيڻو هو. +هو جنهن وقت پيدا ٿيو تڏهن هيليڪارنس ايرانين پاران فتح ڪيل هڪ يوناني ڪالوني هو ۽ ايرانين پاران فتح ڪيل اهڙين ڪالونين پاران پنهنجي آزادي ٻيهر حاصل ڪرڻ جون ڪوششون ئي ايراني سلطنت سان جوٽيل عظيم جنگين جو اهم ڪارڻ هيون. +ايشيا مائنز جي شهر، فئليڪرناسز ۾ 489 ق.م ۾ ڄائو ۽ سن 420 ق. +م ۾ ديهانت ڪيائين. +هيروڊوٽس ڄائو، نپنيو، پَليو ۽ وڏو اُتي ئي ٿيو. +پر پوءِ سياسي حالتون ڏسي اُتان لڏي ويو ۽ ايران جي شهنشاهه دارا اعظم (اول) جو ڌاڪو ٻُڌي، ان وٽ آيو ۽ دارا لاءِ ڪم ڪرڻ شروع ڪيائين.جڏهن 480 ق.م ۾ ايراني شهنشاهه زرڪسيز جي وڏين فوجين جي پسپائي جي نتيجي ۾ اهي يوناني شهر آزاد ٿيا ته اتي سياسي عدم استحڪام جو هڪ دور شروع ٿي ويو ۽ هيرو ڊوٽس تڏهن اڃا نوجوان ئي هو جو کيس مجبوراً پنهنجو وطن ڇڏڻو پيو. +جيئن ته سندس ڪٽنب هوندي سوندي وارو هو تنهن ڪري هن وٽ سفر ڪرڻ جا وسيلا موجود هئا ۽ هو ڪيترا ورهيه اوڀر ڀونوچ جي علائقن، مصر، فلسطين ويندي ميسوپوٽيميا تائين سفر ڪندو رهيو. +شايد سندس ذهن ۾ اهو هو ته هو ايران سان عظيم جنگ جي تاريخ لکندو پر اڳتي هلي هن پنهنجي رٿا کي وڌائي ڇڏيو ۽ ٻيو دفعو مصر جو دورو ڪيائين ۽ ڏکڻ طرف اسوان تائين لهي ويو اولهه ۾ سائرينائڪا تائين ويو هليو ۽ وڏي همٿ ڪري ڪاري سمنڊ جي علائقي تائين ويو هليو جتي هو يوناني ڪالونين ۽ سٿيائي وحشين جي قبيلن سان پڻ رابطي ۾ آيو. +هو هڪ کان وڌيڪ دفعا ايٿنس ويو جتي عظيم اٿينائي مدبر پيريڪلس سان واقفيت پيدا ڪيائين ۽ چيو وڃي ٿو ته 446 ق.م ۾ پنهنجي تاريخ جو هڪ ٽڪرو عوامي ميڙ ۾ پڙهي ٻڌايو هئائين ۽ کيس سرڪاري خزاني مان 10 ٽيليٽ (تقريباً 2000 پائونڊ) انعام به پيش ڪيو ويو هو +تصنيفون ۽ سوانحون. +ھن جو ڪتاب ھسٽريز ھن جي جڳ مشھور تصنيف آهي جنھن ڪري پھرين صدي عيسويءَ ۾ مشھور رومي ڏاھي سيسرو کيس تاريخ جو ابو جو لقب ڏنو. +ان ۾ ھن فارسي ايمپائر ۽ يونانين وڇ ۾ لڳل جنگن جو احوال ڏنو آھي. +اھو ھن يوناني ٻوليءَ جي آيونيائي لھجي ۾ لکيو ھو. +وفات. +هو پنهنجي زندگي جي آخري ورهين ۾ ڏکڻ اٽلي ۾ ٿُرائي جي يوناني ڪالوني ۾ رهڻ لڳو پر ائين نه ٿو ڏسڻ ۾ اچي ته هو ڪڏهن روم يا ٻئي ڪنهن ايٽرسڪن شهر ويو هو. +سندس ڪتاب ۾ 429 ق.م کان پوءِ جي ڪنهن به واقعي جو ذڪر نه آهي ۽ سمجھيو وڃي ٿو ته هو انهي کان چار يا پنج ورهيه پوءِ فوت ٿي ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30976.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30976.txt new file mode 100644 index 0000000..8949606 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30976.txt @@ -0,0 +1,90 @@ +ڪوٽ ڏيجي قلعو +ڪوٽ ڏيجيءَ جو قلعو. +رياست خيرپور جي پهرين حڪمران مير سهراب خان پنهنجي رياست جي حدن جي حفاظت خاطر ڪجهه قلعا تعمير ڪرايا، جن مان ٿر جي علائقي ۾ ”امام ڳڙهه“، جوڌپور جيسلمير جي دنگ تي ”شاهه ڳڙهه“ ۽ ”قلعه احمدآباد“ نالي ڪوٽڏجي ۾ ٺهرايائين. +”ڪوٽڏيجيءَ جو قلعو“ خيرپرو ميرس شهر کان 20 ڪلو ميٽر جي مفاصلي تي ڏکڻ طرف قومي شاهراهه يعني پشاور ڪراچي روڊ لڳ هڪ ننڍڙي ٽڪري تي جُڙيل آهي. +هي قلعو، جنهن جي ڊيگهه… 5 فوٽ، ويڪر… 3 فوٽ ۽ اوچائي زمين کان 70 فوٽ آهي، سو سنهين پڪين سِرُن سان 1797ع ۾ مير سهراب خان جي وزير تعميرات سرائي محمد صالح زهري بلوچ جي نگراني هيٺ ٺهيو. +سنڌ جو هڪ دفاعي قلعو هو. +هن قلعي کي اهڙي نموني اَڏيو ويو هو ته جيڪڏهن ڪو دشمن لشڪر هن قلعي تي حملو ڪري، فتح به ڪرڻ گهري ته ان کي اهڙي ڪوشش ڪرڻ تي ڏاڍين ڏکيائين کي منهن ڏيڻو پوي. +ڪوٽ ڏجي قلعي جي مُکيه دروازي تي لڳل تختيءَ تي ان جي اڏجڻ جو سال 1795ع لکيل آهي، پر ڪجهه ڪتابن ۾ هن قلعي جي اڏجڻ جو سال 1797ع به لکيل آهي. +پر هن قلعي جي اڏجڻ جي شروعات 1785ع ۾ ٿي هئي. +هالاڻيءَ جي جنگ کان پوءِ ڪلهوڙا گهراڻي جي حڪومت جو خاتمو ٿيو. +ان جنگ ۾ مير سهراب خان ٽالپر (Mir Suhrab Khan Talpur) ڏاڍو اهم ڪردار ادا ڪيو ۽ جنگ ۾ فاتح تي اڀريو. +پر مير سهراب خان ڪنهن جي ماتحت رهڻ جي بدرآن پنهنجو تخت خيرپور ۾ اڏائڻ جو فيصلو ڪيو. +جنهن کي مير فتح علي خان 1793ع ۾ خودمختيار حڪومت طور مڃيو. +پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ پرنسلي رياست خيرپور 1954ع ۾ پاڪستان ۾ شامل ٿي. +قلعي ٺاهڻ جو مقصد. +هي قلعو خالص فوجي، دفاعي ۽ انتظامي مقصدن لاءِ مخصوص ڪيو ويو. +هڪ ”نواب“ جي نگراني هيٺ 500 سپاهين جو دستو 100 توپن سميت تعينات ڪيو ويو ۽ اهو سلسلو گهاٽي واڌي سان سن 1843ع تائين جاري رهيو. +رياست خيرپور جو انگريزن جو طفيلي بنجڻ بعد مير علي مراد خان هن قلعي کي ”جيل خاني“ ۾ تبديل ڪري ڇڏيو. +هن قلعي جي اهميت ۽ حيثيت جو اندازو ان ڳالهه مان لڳائي سگهجي ٿو ته سرچارلس نيپئر ۽ مير علي مراد خان جو قلعي ۾ اندر داخل ٿيڻ تي وڏو تڪرار هليو ۽ قلعي جي ٻاهران ”فيص باغ“ جي نالي سان هڪ سهڻو باغيچو رکرايو ويو هو، جنهن ۾ ئي مير صاحب ٻاهران آيل مهمانن سان ملاقات ڪندو هو ۽ قلعه اندر کين وٺي ئي ڪونه ويندا هئا. +بناوٽ. +قلعي ۾ داخل ٿيڻ واري شاهي دروازي ۾ وڏيون وڏيون چنهبدار ڪليون لڳل آهن ته جيڪڏهن ڪو حملو ڪندڙ ڪاهه ڪري اچي ته انهن ڪلين سان ٽڪرائجي زخمي ٿي پوي ۽ ان لاءِ اڳتي وڌڻ ڏکيو ٿي پوي. +هن قلعي ۾ شاهي در کان سواءِ ٻه ٻيا به دروازا آهن. +جيئن جيئن اوهان هن قلعي ۾ اڳيان وڌندا ويندا، تيئن تيئن هن قلعي جي اوچائي وڌڻ لڳي ٿي ۽ مختلف ڏاڪڻون، جيل جون ڪال ڪوٺڙيون، حوض، حرم، تخت ۽ ٻيا هنڌ آڏو ايندا وڃن ٿا. +هن قلعي ۾ هڪ کوهه به آهي. +قلعي ۾ ڪل پنجاهه بُرج آهن. +قلعي ۾ هڪ وڏو حوض پڻ آهي. +حوض جي اونهائي 12 فوٽ ۽ ڊيگهه 37 فوٽ ۽ ويڪر 22 فوٽ آهي. +شاهي خاندان مٿيئن حصي ۾ رهندو هو. +ان کان سواءِ بارود خانو ۽ لشڪرين جي رهڻ جو بندوبست به مٿيئن حصو ۾ هو هن قلعي جون ڀتيون بچاءُ جي حڪمت عمليءَ تحت ٺهيل آهن. +ظاهري طور تي هڪ ڀت نظر ايندڙ اصل ۾ ٻه ڀتيون آهن. +هڪ ڀت قلعي جي ٻاهرين ڀت آهي ته ٻي ڀت وري وچم خالي جڳهه ڇڏي ٺاهيل آهي ته جيئن بچاءُ مضبوط کان مضبوط هجي. +قلعي جي هڙني برجن تي توبون لڳل هيون، جيڪي ڪنهن به حملي ڪندڙ کي نشانو بڻائڻ جي صلاحيت رکنديون هيون، ان کان سواءِ انهن مورچن ذريعي سپاهي نگراني پڻ ڪندا هئا ڪوٽ ڏيجيءَ جي قلعي جي برجن تي رکيل توبن مان اڄ اُتي ڪا هڪ توب به موجود ڪونهي. +ڇو جو جڏهن ثقافت کاتو وفاق جي هيٺ هو، تڏهن اهي سڀ جو سڀ توبون ٻيون تاريخي شيون، پنجاب ڏانهن موڪلي ڇڏيون ويون. +جڏهن ته قديم آثارن مان ملڻ وارين شين کي ان علائقي ۾ رکڻ ضروري هوندو آهي. +1843ع ۾ جڏهن انگريزن سنڌ فتح ڪئي، تڏهن برطانوي فوج ڪجهه وقت لاءِ هن قلعي ۾ پنهنجي ڇانوڻي ٺاهي هئي. +قلعي جي رهائشي علائقي تائين پهچڻ لاءِ ٽن وڏن دروازن کان گذري اچڻو پوي ٿو. +اِهي ٽئي دروازا نهايت مضبوط ڪاٺ جا ٺهيل آهن، جن کي هاٿين جي حملي کان بچاءَ لاءِ ٿلها نوڪدار لوها ڪِلَ پڻ لڳل آهن. +پهريون ۽ مکيه دروازو 15 فوٽ 9 انچ ڊگهو ۽ 10 فوٽ وڪيرو آهي، منجهس 234 لوها ڪل لڳل آهن ۽ دروازي مٿان چڙهڻ لاءِ پاسي کان هڪ ڏاڪڻ ٺاهي وئي آهي، جنهن کي 39 ڏاڪا آهن. +ان بعد هڪ وڏي چاڙهي چڙهي موڙ ڪاٽي مٿي اچبو ته ٻيو وڏو دروازو آهي. +هن کي 208 لوها ڪل لڳل آهن ۽ سندس اوچائي 13 فوٽ آهي. +پاسي واري ڏاڪڻ کي 30 ڏاڪا اٿس. +اهو دروازو پار ڪري ٿورو اڳڀرو هلبو ته قلعي جو ٽيون ۽ آخري دروازو آهي. +هن کي 177 لوها ڪل لڳل آهن. +دروازي ٻاهران ساڄي پاسي توپن جي گولن رکڻ جون جايون ٺهيل آهن، جن کي سنهيون لوهيون ڄاريون ڏنل آهن. +توپ گولن جو هڪ چڱو خاصو تعداد اتي موجود هو، مگر ”سچل سيمينار“ (1982ع) جي موقعي تي گولا ٻاهر ڪڍيا ويا ته وري واپس ڪونه آندائون. +هن دروازي مٿان انگريزيءَ ۾ هيءُ اکر لکيل آهن: +هي آخري دروازو اڪري اچڻ بعد جڏهن سامهون ميدان ۾ پهچبو ته هڪ ڪمري نما جاءِ تي نظر پوندي، جنهن کي ڇت نه آهي. +ديوار ۾ 150 جارا رکيل آهن. +اها جاءِ ڪنهن وقت (Lamp Godown) يعني ڏيئن رکڻ جي جاءِ هئي. +بتيون ۽ ڏيئا صاف ڪري تيل ۽ وٽيون وجهي فوجي بيرڪن ۽ رهائشگاهن تي اتان ئي پهچايا ويندا هئا. +بتي گودام وٽ بيهي کاٻي نهار ڪبي ته اڇو هڪ حوض ڏسڻ ۾ ايندو. +هن حوض جي اونهائي 12 فوٽ، ڊيگهه 37 فوٽ ۽ ويڪر 22 فوٽ آهي. +کيس ڍڪڻ لاءِ ڇت يا ڇپرو به ڪنهن وقت هوندو هو، مگر اڄ ان جا نشان فقط ٻه ٺُلهه اندر موجود آهن. +هي حوض قلعي اندر رهندڙ ماڻهن کي پاڻي پهچائڻ يا ذخيرو ڪرڻ لاءِ جوڙايو ويو هو. +ٻاهران ڪا نهر يا نئن قلعي اندر ڪانه ٿي پهچي، تنهن ڪري چئي سگهبو ته قلعي ۾ موجود کوهه يا ڀرپاسي وارن کوهن مان مشڪن ذريعي پاڻي ڀريو ويندو هو. +حوض ۾ هيٺ لهڻ لاءِ هڪ ڏاڪڻ به آهي، جنهن جا 13 ڏاڪا آهن. +هن جي صفائي يا گندي پاڻيءَ جي نيڪال لاءِ اندرئون اندر ڪابه نالي ڪانه ٿي نڪري، شايد فالتو پاڻي ڪنهن ٿانو ذريعي نيڪال ڪيو ويندو هو. +قلعي جي چوڌاري توپن رکڻ يا محافظن بيهارڻ لاءِ برج رکيا ويا آهن، جن جي ويڪر 11 فوٽ 2 انچ آهي. +اهڙيءَ طرح حوض کان اولهه پاسي جيڪي به برج آهن، تن تي پنهنجي وقت جون مشهور ميراڻيون توپون ”صفاً صفا“ ۽ ”ملڪ ميدان“ رکيل هيون. +حوض جي اوڀر ۾ هڪ برج اندر ڏاڪڻ ذريعي چڙهي وڃبو ته منجهس نهايت خوبصورت رنگين گلڪاريءَ جو ڪم ٿيل نظر ايندو. +مٿي پهچبو ته کليل صحن آهي ۽ ڀر ۾ رهائشي ڪمري جا بچيل آثار. +هي هنڌ نواب يا سپهه سالار جي رهڻ جو هو ۽ اهو برج ”فتح برج“ (Victory Bastion) هو، يعني قلعي جي فتح جي حالت ۾ فاتح فوج پنهنجو جهنڊو انهيءَ تي چاڙهي ها. +موجوده وقت ۾ هن هنڌ بيهي ڀرپاسي جي باغات ۽ سرسبز شاداب ميدانن جو من موهيندڙ نظارو ڪرڻ ۾ اچي ٿو. +ٽئين مکيه دروازي جي ساڄي يا اتر پاسي ٿورو اڳڀرو هلبو ته مير صاحبن جي قديم رهائشگاهه يا حرم آهي. +هن حرم جون ٻاهريون ديواريون ۽ بورچيخاني وارو حصو ڪچو ٺهيل آهي، باقي رهائشگاهه مغليه طرز تي ڪاٺ جي ڪم ۽ در و ديوار تي دلڪش گلڪاري ٿيل آهي. +هن کي تاڪن وارا دروازا ڪونه آهن، بلڪ ونگن يا ڪمانن تي دروازا آهن، جيڪي قيمتي ريشمي پردن يا چکن سان بند ڪيا ويندا هئا. +هن رهائشگاهه جي ڊيگهه 40 فوٽ، ويڪر 20 فوٽ آهي. +ڪن زباني روايتن موجب رياست جو خزانو پڻ هتي ئي رکيو ويندو هو. +حرم جي ٻاهران کليل ميدان آهي، جنهن جي وچ تي هڪ ٿلهو ٺهيل آهي. +هي ٿلهو ڪچهري، سماع جي محفلن ۽ ڪن روايتن موجب سلاميءَ جي چبوتري طور ڪتب ايندو هو. +حرم کان اڳڀرو اتر پاسي قلعي جي آخري ڇيڙي تي واليء رياست جو پٿر مان ٺهيل خوبصورت تخت گاهه آهي. +مير صاحب عيد برات، ڪنهن وڏي ڏينهن يا خوشيءَ جي موقعي تي رعيت کي شرف ديدار بخشيندو هو يا اهم پاليسي فيصلن جو اعلان اتي ويهي ڪندو هو. +هن تخت گاهه جي ڀرسان يعني اولهه ــ اتر جي ڪنڊ تي مشهور ۽ هن قلعي جي وڏي ۾ وڏي توپ ”مريم“ رکيل هئي. +(هاڻي قومي شاهراهه تي خيرپور پوليس لائين آڏو رکيل آهي) ۽ اولهه پاسي ”شيدياڻي“ توپ رکيل هئي. +ميرن جي حرم جي سامهون وارو حصو جنم ٽيپ يا عمر قيد جي سزا وارن قيدين لاءِ ”جيل خاني“ ۾ تبديل ڪيو ويو. +هيءَ بيرڪ، جنهن جي ڊيگهه 138 فوٽ ۽ ويڪر 9 فوٽ آهي، سا نهايت اونداهي آهي. +مٿان هڪ سوراخ اٿس. +قيدين کي کاڌو پيتو اُتان ئي اڇلائي ڏنو ويندو هو. +هي جيل خانو پنهنجي دور جو سخت ترين بندي خانو شمار ٿيندو هو، جتي ڏيهين کان علاوه ٻين رياستن جا پرڏيهي پر خطرناڪ قيدي پڻ رکيا ويا. +زمين کان 70 فوٽ اوچائي، توپن ۽ محافظن جي موجودگي، ٽن دروازن جي هجڻ سبب قيدي جيئري ئي موت سان سمجهوتو ڪري ڇڏيندا هئا +تنهن هوندي به سن 1882ع ۾ جنم ٽيپ وارن قيدين قلعي اندر بغاوت ڪرڻ ۾ ڪاميابي حاصل ڪئي. +پنهنجون ڪڙيون ڪڍي توپن تي قبضو ڪري گولا وسايا، جنهن سبب گهڻو جاني نقصان ٿيو آخر وڏي ڪوشش بعد اها بغاوت ناڪام بڻائي وئي. +جيستائين قلعي جي طرز تعمير ۽ فني مهارت جو تعلق آهي ته هن قلعي جي تعمير ۾ ڪروڙن جي تعداد ۾ سرون صرف ٿيون آهن. +جنهن ٽڪريءَ تي هيءُ ٺاهيو ويو آهي، سا سڌائيءَ تي آهي، جنهن تي لهڻ يا چڙهڻ نهايت مشڪل آهي. +دروازا وراڻن ۾ رکيا ويا آهن ته جيئن هاٿين يا حملي آورن جو زور سنئون سڌو نه لڳي سگهي. +برسات جي پاڻيءَ جي نيڪال جو جوڳو بندوبست رکيو ويو آهي. +چوڌاري بيرڪن کي ٿڌي رکڻ لاءِ هوادانن جو انتظام آهي. +پنجاهه فوٽ جي مٿاهينءَ تي سولائي سان پهچائڻ لاءِ سر جو وزن ۽ ماپ مناسب رکيا ويا آهن. +يعني ساڍا ڏهه انچ ڊگهي ۽ ست انچ ويڪري ۽ هڪ انچ ٿُلهي. +قلعي جي سونهن سوڀا ۾ اضافي لاءِ ڪونگرا ۽ سِرُن جي سٽاءَ سان سهڻيون ڊزائنون ڀتين تي رکيون ويون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30983.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30983.txt new file mode 100644 index 0000000..89b3685 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30983.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +شبير ڪنڀار +شبير ڪنڀار (انگريزي ٻولي: Shabir Kumbhar)، سنڌي ٻوليءَ جو انجنيئر، فانٽ ٺاهيندڙ ۽ شاھ لطيف جو شارح آهي. +زندگي جو احوال. +شبير ڪنڀار جو اصل نالو غلام شبير ولد ڀلي ڏنو ڪنڀار آهي. +پنھنجي ذهانت، محنت ۽ جاکوڙ سان ڪمپيوٽر جي دنيا ۾ سنڌي ٻوليءَ جي واڌ ويجهه، سنڌي ٻوليءَ جي لپيءَ جي اکري نمونن (Fonts) جا مختلف نمونا متعارف ڪرڻ ، سنڌو لکت ۽ سنڌو لکت فونٽ (Indus Script) کي ڪمپيوٽر جي تقاضائن ۾ سانڍڻ، شاھ لطيف جهڙن سنڌي ٻوليءَ جي وڏن شاعرن کي ڪمپيوٽر جي دنيا ۾ محفوظ ڪري دنيا تائين پهچائڻ جهڙين خاص خدمتن وسيلي سنڌي ڪمپيوٽنگ جي دنيا ۾ پاڻ مڃائيندڙ شبير ڪنڀار هالا تعلقي ضلعي مٽياري (اڳ حيدرآباد) ، سنڌ جي ننڍڙي ڳوٺ سيراچون ڪاڪا ۾ پهرين جنوري 1972ع ۾ جنم ورتو. +تعليم. +شبير ڪنڀار پرائيمريءَ تعليم پنهنجي ڳوٺ جي پرائيمري اسڪول منجهان1981ع ۾ حاصل ڪئي. +سيڪنڊري تعليم لاءِ کيس گورنمينٽ مڊل اسڪول پنجمورو، نيو سعيدآباد ۾ داخل ڪيو ويو، جتان 1981ع ۾ ڇهون درجو پاس ڪيائين ته سندس والد خاندان جي بهتر تعليم ۽ تربيت جي سهوليت جي سانگي 1982ع ۾ لڏي اچي تاريخي شهر هالا ۾ رهائش اختيار ڪئي. +کيس وڌيڪ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ مخدوم غلام حيدر هاءِ اسڪول هالا ۾ داخل ڪيو ويو جتان 1986ع ۾ مئٽرڪ پاس ڪيائين. +هن ٻارهين جماعت سروري اسلاميه ڪاليج هالا مان 1989ع ۾ پاس ڪئي. +هن بي.اي سنڌ يونيورسٽي منجهان 1993ع ۾ حاصل ڪئي. +ايم.اي سنڌي ادب ۾ 1995ع ۾ سنڌ يونيورسٽي ڄام شورو مان امتيازي حيثيت ۾ پاس ڪيائين. +شبير ڪنڀار کي ڪمپيوٽر سائنس جي معلومات جو شوق هو. +ڪمپيوٽر جي سکيا جي سلسلي ۾ ھن ڪنھن به خاص اداري مان ڪا باقائدي تعليم/سکيا نه ورتي پر شوق جي تڪميل لاءِ گهرجن پٽاندر آن لائين ريڊنگ وسيلي ڪمپيوٽر بابت گهربل مھارتون حاصل ڪيون ۽ ان ۾ ڳڻپ لائق ڪاميابيون ماڻيون. +شبير ڪنڀار پنهنجي ذاتي لڳاءُ تحت ڪمپوٽر ۾ ڄاڻ حاصل ڪرڻ کان علاوه استاد جي حيثيت ۾ سِکيائون به ورتيون. +هن پي ٽي سي سال 1995ع ۾، ،پي ٽي سي سي جو امتحان سال 1996ع ۾، بي.ايڊ جي ڊگري سال 1997ع ۾ حاصل ڪئي جڏهن ته ايم ايڊ جو امتحان سال 2000ع ۾ پاس ڪيو. +ان کانسواءِ نوڪري دؤران پيشي سان لاڳاپيل ٻيون به ڪيتريون ئي سکيائون حاصل ڪري چڪو آهي. +ڪاوشون. +شبير ڪنڀار 2000ع ۾ پنهنجي تعليم مڪمل ڪري ۽ پنهنجي ذاتي ڪاروبار کي ڇڏي اچي انٽرنيٽ تي سنڌي ٻوليءَ کي متعارف ڪرائڻ لاءِ رات ڏينهن هڪ ڪري ”سنڌي فونٽ“ جي ڊجيٽل بنيادي ۽ معياري عمارت سازيءَ جو ڪم شروع ڪيو. +هن شاهـ عبداللطيف ڀٽائي جي مادري ٻوليءَ کي دنيا جي شاهوڪار ٻولين جي قطار ۾ شامل ڪرائڻ ۾ پنهنجن دوستن جي گڏيل گروپ ۾ ڪم ڪيو جنهن جي عبد الماجد ڀرڳڙيءَ جي نگراني ڪندو رهيو. +هن سنڌي ٻوليءَ جي فونٽس ٺاهڻ ۾ مک ڪردار ادا ڪيو. +هن جي گروپ جي دوستن جن ۾ امر فياض ٻرڙو، عبدالستار زرگر، عرفان شڪارپوري، احمد سومرو، عبيد ٿهيم، علي حسن ملاح ۽ عباس ڪوريجي جا نالا ڳڻائي سگهجن ٿا. +جڏهن ته سليمان وساڻ به سندن سٿ جو سهڪاري رهيو آهي. +شبير ڪنڀار شاهـ عبدالطيف ڀٽائي جي رسالي کي ڊجيٽل سپورٽ ڏئي گوگل جي دنيا ۾ متعارف ڪرايو آهي، جيڪو هر وقت انٽرنيٽ تي موجود آهي. +الفابيٽ وائيز هر شعر توهان آسانيءَ سان ڳولي پڙهي سگهجي ٿو. +ان کان علاوه ممتاز مرزا واري گنج تي به ”سنڌي فونٽ“ ٺاهي زبرون، زيريون ڏئي انٽرنيٽ تي آڻڻ لاءِ پنهنجون ڪوششو نجاري رکيو اچي. +موبائيل تي سنڌي لکڻ جو سسٽم جو بنياد شبير ڪنڀار جو ڪارنامو آهي. +انشاءَالله ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ جي خواب کي ساڀيان جي شڪل ڏئي سنڌي ٻوليءَ کي اوج تائين پهچائيندو ۽ تمام جلد شاهـ جو گنج توهان زبرن ۽ زيرن سان آسانيءَ سان انٽرنيٽ تي پڙهي سگهندا. +ادبي کيتر. +جڏهن ته شبير شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي بيتن جو پارکو، سائين طالب الموليٰ جي غزلن ۽ ڪافين کي برزبان ياد پڙهي ٿو ۽ لاڙ جي لعل مولوي حاجي احمد ملاح جي شاعريءَ جو بـ مداح آهي. +شبير ڪنڀار ڏيک، ويک، ٺٺ ٺانگر ۽ جُڙتو پاڻپڻي کان پاسيرو ٿي سنڌي ٻوليءَ جي واڌاري ۽ اوسر لاءِ رات ڏينهن ڪم ڪري رهيو آهي سدائين مصروف زندگي گذاريندڙ شبير ڪنڀار تعليم کاتي ۾ استاد به آهي ته پنهنجي ذاتي ڪاشيءَ جي ڪارخاني جي نگراني به ڪري ٿو ۽ هالا تعلقي جو هڪ ننڍڙو زميندار آبادگار بـ آهي. +مڃتا. +شبير ڪنڀار کي سنڌي ٻوليءَ جي ڊجيٽل انجينيئرنگ ۾ جوڳو ڪم ڪرڻ تي نومبر 2017ع تي شاهہ عبداللطيف ڀٽائي ايوارڊ ڏنو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30994.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30994.txt new file mode 100644 index 0000000..e409186 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd30994.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +سائنس ۽ فلسفو +ڇا فلسفو واقعي بيٺل ۽ بي حرڪت آهي؟ +نظر ائين اچي ٿو ڄڻڪ سائنس سدائين اڳتي قدم وڌائي ٿي ۽ فلسفو سدائين هارَ کائيندو رهي ٿو. +ائين ان ڪري لڳي ٿو جو فلسفو ڏکين ۽ جوکائتن موضوعن ۽ سوالن کي هٿ ۾ کڻي ٿو ۽ اهڙن مسئلن ۾ پاڻ کي وجهي ٿو، جيڪي سائنس واري طريقي سان حل ٿي نه ٿا سگهن. +جيئن، نيڪي ۽ بدي، حسن ۽ بدصورتي، جبر ۽ اختيار، زندگيءَ ۽ موت جا مسئلا وغيره. +انساني جاچ جوچ جي ميدان مان اسان کي جيڪو علم حاصل ٿئي، جنهن کي اسين صحيح قاعدن ۽ قانونن ۾ پيش ڪري سگهون، تڏهن ان علم کي اسين سائنس چئون ٿا. +سائنس جي شروعات فلسفي سان ٿئي ٿي، ۽ ان جي انتها فن آهي. +هر ڪا سائنس ڪنهن نه ڪنهن اندازي سان شروع ٿئي ۽ پوءِ آهستي آهستي صحيح علم حاصل ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿئي ٿي. +فلسفو (مابعدالطبعيات ۾) اڻ ڄاتل حقيقت جي اڻ چٽي ۽ غير واضح ڄاڻ ۽ حقيقت جي تشريح ڪري ٿو. +سائنس ڪائنات کي تجرباتي انداز ۾ بيان ڪرڻ جي ڪوشش ڪري ٿي، ۽ فلسفو ان جي وضاحت پيش ڪرڻ جي دعويٰ ڪري ٿو. +سائنس پوريءَ شيءِ کي حصن ۾ ورهائڻ، جسم کي جدا جدا عضون ۾ ورهائڻ ۽ اڻ ڄاتل شيءِ کي ڄاڻ جي دائري ۾ آڻن چاهي ٿي. +سائنس شين جي اصلي قدرن يا سندن آدرشي امڪانن جي باري ۾ ڪابه ڳولها نٿي ڪري، ۽ نڪي سندن جامع ۽ آخري مطلب پروڙڻ جي ڪوشش ٿي ڪري. +هڪ سائنسدان فطرت وانگر غير جانبدار آهي. +ان جي ابتڙ، هڪ فلسفي ڪنهن شيءِ جي رڳو بيان ڪرڻ تي راضي نه ٿو رهي. +پر ڏيکارڻ چاهي ٿو ته ان جو انسان جي مجموعي تجربي سان ڪهڙو لاڳاپو آهي ۽ ان طريقي سان ان شيءِ جي اصلوڪي مطلب کي ڪٿڻ جي ڪوشش ڪري ٿو. +هو شين ۽ حقيقتن کي ان ارادي سان گڏي ٿو ۽ ترتيب ڏئي ٿو، ته جيئن سندن منظم ۽ گڏيل سمجھاڻي ڏيئي سگهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31008.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31008.txt new file mode 100644 index 0000000..e03c744 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31008.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +وزير آباد +"وزير آباد، ضلعو گوجرانوالا، پنجاب صوٻي جو هڪ شهر آهي۔ وزيرآباد درياءَ چناب جي ڪناري لاهور کان 100 ڪلوميٽر پري آهي. +هن جي ويجهن ڳوٺن ۾ علي پور(پاڪستان)، احمد نگر(پاڪستان)، رسول نگر شامل آهن. +ان کان کان سواءِ قديم تاريخي حيثيت رکڻ وارو ڳوٺ مرديڪي ۽ ڀروڪي پڻ ڀرسان آهن ۽ ڪوٽلي احمد شاهہ پڻ پنهنجي اندر هڪ عظيم تاريخ سمائي رکي آهي (( قاضي رحيم الدين بن عبداللہ بن عبدالرزاق بن عبدالرحيم قريشی اسعدي)) متوطن سلطان پور لڳ نگرهار جلال آباد (افغانستان) دورِ جهانگير ۾ سلطان پور جي جرڳي جو سردار مقرر ٿيو، انجي خداداد فهم ۽ فراست جي سببان ڀرپاسي جي علائقي ۾ ان جي هڪ مظبوط شخصيت اڀري ۽ علائقي جي بااثر ماڻهن جي بداعمالين ۾ هڪ عظيم رڪاوٽ بڻيو، هن شخصيت جي سبب بااثر ماڻهن قاضي صاحب کي درٻار جهانگير مان ڪڍرائڻ جي تدبير ڪرڻ شروع ڪئي +"اها سڄي صورتحال ڏسي، جلال آباد جي صوبيدار (شيخ ڪريم بخش) قاضي صاحب کي قاضي القضا جي عهدي لاءِ راضي ڪيو ۽ ڪجهه وقت کان پوءِ کيس غزني (پيشاور) موڪلي ڇڏيو، ڪجهه وقت کان پوءِ سندس عزت ۽ صداقت کي ڏسندي، کيس وزير آباد موڪلي ڇڏيو، اتي کيس ننڍي کنڊ جي مرڪزي واپاري گذرگاهه مرديڪي، وزير آباد جي ٽيڪس وصوليءَ جو واڌو عهدو به ڏئي ڇڏيو. +ائين اهو وقت جي قاضي ۽ ٽيڪس وصولي جي ٻن عهدن تي ڪم ڪندو رهيو ۽ پنهنجي باقي زندگي اُتي ئي گذاري. +سندس لاڏاڻي کان پوءِ سندس وڏي پُٽ قاضي عبالغني قريشي کي وقت جو قاضي ڪيو ويو. +قاضي عبدالغني قريشيءَ کان پوءِ ان جي وڏي پُٽ قاضي محمد مسلم قريشي کي وزير آباد جو قاضي القضا رکيو ويو ۽ پوءِ احمد شاهه ابدالي جي دور ۾ قاضي محمد مسلم ۽ سندس ننڍي ڀاءُ محمد اسلم جيڪو لاولد هو، تنهن مرهٽن جي هٿان شهادت ماڻي. +سندس سڄي ملڪيت کي ڦريو ويو. +اهڙين حالتن ۾ قاضي محمد مسلم جا ٻئي پُٽَ شيخ احمد قريشي آف (ڪوٽلي پير احمد شاهه) ۽ ملا محمد قريشيءَ ڀروڪي ۾ رهائش اختيار ڪئي. +ملا محمد قريشي جي اولاد مان مولوي شمس الدين، مولوي شهسوار الدين علم ۾ ڪمال حاصل ڪيو +"شيخ احمد قريشي جو اولاد وزير آباد ۽ ڀرپاسي رندهير، رائي پور، ساهو والا ۽ ڄامڪي ۾ رهڻ لڳو. +هن جي اولاد مان ساهوالا جي حڪيم مولوي غلام حسين علم ۽ ڪمال حاصل ڪيو. +سندس اوالا ۾ رائيَ پور ۾ مولوي شاهه سوار جو مرقد رائي پور ۾ آهي. +حڪيم سلطان احمد قريشي ۽ رائيس الطبا شفا الملڪ حڪيم محمد نواز قريشي علم ۽ ڪمال حاصل ڪيو. +حڪيم اعجاز احمد قريشي، حڪيم عبدالستار قريشي ڪامزار اقدس، گوجرانوالا جي ڳوٺ ڪوٽليءَ ۾ مقبرو آهي. +هن مزار ۾ شيخ عبدالنبي قريشي ۽ سندس پُٽ جي تربت آهي. +هن مزار جي عمارت مغل دور جي عمارتن مان بهترين يادگار عمارت آهي +"اهي حڪيم خادم علي سيالڪوٽي جي عزيزن مان هئا ۽ حڪيم عبدالستار قريشي چوراهي رائي پوري ۽ حڪيم اعجاز احمد قريشي رائي پوريءَ جي اولاد مان آهن +آبادي. +شهر جي آبادي 95000 فردَ آهي. +ويجي ڳوٺ 264 ۾ لڳ ڀڳ 60000 فردَ رهن ٿا. +ريلوي. +وزير آباد هڪ اهم ريلوي جنڪشن آهي، جيڪو ڪراچي پشاور لائن ذريعي فيصل آباد ۽ سيالڪوٽ جي پاسي رستو ڏئي ٿو. +وزير آباد پڻ ھڪ ننڍڙو ڳوٺ آھي جتي غوث بخش خان مهر جي صدارت هيٺ آباد آھي هي ڳوٺ لکي غلام شاهه ضلعو شڪارپور سنڌ پاڪستان جي ڀرسان آھي هن ڳوٺ جي آبادي تقريباَ ڏھ هزار آھي هن ڳوٺ ۾ هر سال هڪ رواجي ميلو ٿيندو آھي جنهن ۾ وزيرآباد سميت ڀر وارن علائقن ۽ ٻين ڪافي شھرن جا ماڻهو شرڪت ڪندا آھن اهو ڳوٺ جيڪب آباد - ڪوئٽه ها اي وي تي واقع آھي +مقامي صنعت. +وزير آباد ۾ ڪيترائي ڪارخانا ٻاهرين ملڪن ڏانهن موڪلڻ لاءِ شيون ٺاهڻ جي حوالي سان مشهور آهن. +وزير آباد خاص طور تي ڪٽلري ۽ سرجيڪل اوزار ٺاهڻ جي لاءِ مشهور آهي. +ان کان سواءِ ويجها ڳوٺ، چانور ۽ ڪمنڊ جي پيداوار جي حوالي سان پڻ مشهور آهن. +مشهور شخصيتون. +مولانا ظفر علي خان وزیر آباد جي اهم شخصيت آهن. +پاڻ برطانوي راڄ جي دوران هڪ اهم اخبار زميندار جا ايڊيٽر هو ۽ هن آزاديءَ جي تحريڪ ۾ حصو ورتو هو. +وزير آباد لغڙ بازي جي لاءِ پڻ مشهور آهي. +ناليواريون شخصيتون. +(قاضي عبدالغني قريشي) قاضي وقت (قاضي محمد مسلم قريشي شهيد) قاضي وقت diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31022.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31022.txt new file mode 100644 index 0000000..6cc317c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31022.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ٽوئيٽر +ٽوئيٽر سماجي رابطن جي هڪ ويبسائٽ آهي، هِي سماجي رابطي جو هڪ وڏو ذريعو آهي، هِن جي شروعات 2001ع ۾ ٿي. +پوري دُنيا ۾ هِن جي استعمال ڪندڙن جو تعداد 200000000 کَن آهي. +هِن ويبسائٽ ذريعي ڪو به صارف ٻين ماڻهن کي مختصر پيغام موڪلي سگھي ٿو يا ٻين پاران موڪليل پيغام پڙهي سگھي ٿو. +هِنن مختصر پيغامن کي ٽوئيٽس چيو ويندو آهي. +ان موقعي تي صارفين کي سهولت ملي ٿِي جنهن ذريعي هُو وقت بوقت اهڙا پيغام موڪلي سگھن ( مختلف ٻولين ۾، جنهن ۾ سنڌي به شامل آهي) جيڪي 140 اکرن تي مشتمل هُجن. +هِي پيغام موبائل ذريعي به موڪلي سگھجن ٿا ۽ پڙهي پڻ سگھجن ٿا. +جيڪڏهن توهان جو بلاگ آهي، ته توهان ٽوئيٽر پنهنجي ٽُئيٽر کاتي ۾ پنهنجي بلاگ جو ڳنڍڻو شامل ڪري سگھو ٿا، جنهن سان اهو ٿيندو ته جڏهن به توهان بلاگ تي ڪا پوسٽ ڪندئو ته پاڻمرادو طور بلاگ پوسٽ جو عنوان ۽ ڪُجهه شروعاتي جُملا، بلاگ پوسٽ جي ڳنڍڻي سان گڏ توهان جي ٽوئيٽر پروفائل تي شايع ٿي ويندا. +اهڙي طرح ڪنهن به مخصوص زمري کي پڻ شامل ڪري سگھجي ٿو. +ٽوئيٽر جي استعمال ڪندڙ ڪنهن به صارِف جي پيغام (جنهن کي ٽوئيٽ چيو وڃي ٿو) جِي پيروي ڪري سگھن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31041.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31041.txt new file mode 100644 index 0000000..5feed64 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31041.txt @@ -0,0 +1,71 @@ +مدرشاھي +مدرشاھي, اَماڻو سماج، سماج جو ھڪ اھڙو سرشتو جنھن ۾ ڪُٽنب جي سربراھ گھرڀاتي عورت ھوندي آھي، يعني ماءٌ جي حڪومت وارو سرشتو. +شروعاتي انسانن زمين جي پيٽ مان سرسبز سلا اڀرندي ڏٺا ۽ مختلف اناج، ٻوٽا ۽ ميووا زمين جي پئدائش هئڻ ڪري، هنن ڌرتيءَ کي انسان جي بهتر زندگي جو ضامن ڄاڻندي، ان جي پوڄا ڪرڻ لڳا، ۽ ان کي ماءُ ڪوٺڻ لڳا. +ڇو جو عورت (ماءُ) ۽ ڌرتي ٻئي تخليق ڪندڙ شيون هيون. +جڏهن عورت ننڍڙا گلاب جهڙا چهرا پئدا پئي ڪري سگهي ته ٻئي طرف ڌرتي جي سيني مان مختلف سون ورنا سنگ ۽ ڳاڙها ساوا ٻوٽا اڀرن پيا ۽ اتان فصل جنم وٺن پيا. +ان ڪري انسان جي من ۾ انهن ٻنهي شين سان محبت ڪرڻ اڻ ٽر ڳالهه هئي. +ان ڪري ئي هنن جو عقيدو هو ته، آسمان کي ۽ ستارن ڏي ڇو ڏسون، اُن ڌرتي جي ڌوڙ ڇو نه چمون، جيڪا اسان جي بهترين زندگي جي ضامن آهي. +ان ڪري قديم ماڻهن ”ڌرتي-ماتا“ جي پوڄا شروع ڪئي، ان جا بت ٺاهيا، جيڪي عورت جي ئي شڪل جا هيا. +سنڌو ماٿر جي قديم آثارن مان ”ماتا-ديوي“ جا مجسما نڪرڻ جو اصل سبب اهو ئي هو. +آڳاٽي ابتدائي سماج جي شروعات ۾ سڀئي رشتا ماءُ جي حوالي سان سڃاتا ويندا هئا. +سڀ کان وڏِي، پوڙهِي، جهونِي ماءُ سڄي راڄ جي ماءُ هئي. +اها ئي سڀني جي کاڌي پيتي، ڏک سک، رهڻي ڪهڻيءَ، اٿا ويٺيءَ جو لحاظ ۽ خيال ڪندي هئي ۽ هر هڪ جي گهرج جي خبرچار رکندي هئي، ٻيون جوان مائرون به هيون، پر انهن جي وڏي به اها ئي پوڙهي ئي ماءُ هئي. +سڀ ان جو اولاد هئا. +ابتدائي راڄ جي ان قسم کي اَماڻو، مائاڻو، يا ماءُ وارو راڄ يا سماج (matriarchal society) سڏجي ٿو. +مائن جي ماءُ گهڻي قدر سٺي، سٻاجهي، مٺي، مهربان، سيبتي، سلڇڻي ۽ پرگهور رکندڙ هئي. +هر نيڪي، چڱائي، سلڇڻائي، پنهنجائپ، پيار، انس (لڳاءُ)، سڪ، ساڃاهه ۽ ڪردار جي سونهن رکندڙ ماءُ مهربانيءَ ۽ ٻاجهه جو حوالو هئي ۽ راڄ جو هر چڱو ڪم انهن جي ڳالهين، سوچن ۽ عملن موجب پرکيو ويندو هو. +نيڪ سيرت، چڱيءَ چلت واريون مائرون نيڪيءَ، سونهن، سلڇڻائيءَ ۽ مهربانيءَ ۾ سڀني کان سرس هئڻ ڪري نيڪيءَ جو نشان بڻجي وينديون هيون ۽ ان جهوني ماءُ جي انهن چڱائين جون يادگيريون سندس مئي پڄاڻا به پيون هلنديون هيون ۽ ڳڻ پيا ڳائبا هئا. +مٺڙيون ڳالهيون ته منهنجيءَ امڙ جون، سڀ جي پيٽ جي کيس خبر هئي، ان کان وڌيڪ ٻيو ڪير آهي جو ايڏي اڪير رکي وغيره. +لاڳيتيون يادون، يادن ۾ وسندڙ خاڪو، ڀلائيءَ ۽ چڱائيءَ جو ماءُ سان واسطيدار تصور، پيار ۽ سڪ جو انساني عڪس، هڪ مٺيءَ ماءُ جو اولڙو اڳتي هلي ماءُ جي انساني روپ کان وڌي ياد ۾ خيالي روپ کي پختو ڪيو. +ماتا ديويءَ جو تصور ايئن ٺهيو. +انسان جي ياد ماءُ جي روپ تي ماتا ديويءَ کي جنم ڏنو. +ڌرتيءَ به پنهنجي سيني تي سڀ کي سانڍيو، پاليو ۽ پناهه ڏني پئي. +ڌرتي به ماتا جيان سٻاجهي ۽ سهڻي آهي. +ڌرتي ماتا ۽ ماتا ديويءَ ۾ ڪو خاص فرق ڪونهي. +پيار جي ديوي، سونهن جي ديوي، آباديءَ جي ديوي، ساوڪ جي ديوي، اوسيئڙي جي ديوي، امن ۽ شانتيءَ جي ديوي، وغيره ان اَماڻي يا ماءُ واري زماني مان ڦٽي نڪتل تصور آهن جن اڳتي هلي عقيدي ۽ ڌرم جي شڪل اختيار ڪري ورتي. +قبيلن جي جٿن جي جلوس جي سرواڻي قبيلي جي مک عورت ڪندي هئي ۽ سڄو قبيلو ان جو احترام ڪندو هو. +عورت کي ان وقت سماج ۾ تمام سٺيءَ نظر سان ڏٺو ويندو هو. +۽ هن کي ’ڌرتي-ماتا‘جو درجو مليل هو. +۽ ان ”ڌرتي ماتا“ جون مورتون سنگتراش تراشڻ ۾ فخر محسوس ڪندا هئا. +هيءُ سماج ”ماءُ آدرشي“ سماج هيو. +ڇو جو عورت ئي کيتي جو رواج وڌو ۽ فصلن کي اپائڻ ۾ هن جو ئي هٿ سمجهيو ويندو هو. +سر جيمس جارج فريزر پنهنجي مشهور ڪتاب گولڊن بو (Golden Bough) ۾ ان بابت چوي ٿو ته، ”هندستانين (سنڌين) جو اعتقاد هو ته عورت کي ماءُ جي حيثيت ۾ جنم ڏيڻ ۽ گهڻي اناج کي پيدا ڪرڻ جي قوت هئي. +“ ان ڪري ئي عورت کي سنڌي معاشري ۾ اهم مقام حاصل هيو ۽ ان جي عزت ڪئي ويندي هئي. +جڏهن فصلن جي ڪٽائي ٿيندي هئي ته عورت ئي فصل لڻڻ جي شروعات ڪندي هئي ۽ اناج جي ڪٽائي جي جلوس يا محفلن جي سرواڻي پڻ عورت ڪندي هئي. +سنڌوءَ جي ڪناري 14 تاريخ جي چانڊوڪيءَ ۾ جيڪو ناچ ٿيندو هو، ان ۾ اهم ڪردار عورت ئي ادا ڪندي هئي. +سراج الحق ميمڻ، سنڌ اندر اماڻي يا ماءُ آدرشي سماج جي حوالي سان هن ريت لکيو آهي، ”علم الانسان جي لحاظ کان اول اول سنڌ اندر اماڻو يا ماءُ آدرشي سماج هيو. +جنهن ۾ عورت سردار هئي. +ڇو جو هن اناج پوکڻ ايجاد ڪيو. +هتي جي انسانن ڏٺو ته عورت هڪ دلچسپ چيز هجڻ سان گڏوگڏ سموري تخليق جي ماءُ آهي. +نه رڳو هوءَ خوبصورت ٻارڙا پيدا ڪري ٿي، پر فصل به هوءَ پيدا ڪري ٿي. +ان ڪري عورت جي ان تخليقي قوت کي پوڄا لائق سمجهيو ويو. +هن کي ديويءَ جو درجو ڏنو. +گهڻو ڪري قديم ماڻهن جا بت ديوين جا آهن ۽ هو انهيءَ جي ئي پوڄا ڪندا هئا. +عورت جي شرم گاهه ۽ ٿڻن کي تخليقي قوت جو مظهر ۽ منبع سمجهيو ٿي ويو. +ان ڪري انهن ٻنهي جسماني عضوون، پيڪ ۽ ٿڻن کي سڀ کان وڌيڪ پوڄا لائق ٿي سمجهيو ويو. +حجت عباسي سنڌ اندر اَماڻي يا مائيتي سماج جي حوالي سان هن ريت لکيو آهي، هڪ ايشور جي تصور جو مطلب هئو هڪ متحد رياست جو وجود، هڪ ملڪ جو تصور جنهنجو آغاز سنڌ جي شهري رياست جي بنياد پوڻ کان شروع ٿيو هو. +مادري سماج جي جائيَ، پدري سماج والاري ته شو شڪتي جي ارڌاناري يعني قديم اشتمالي سماج جو خاتمو آيو، جنهنجي جي جڳهه پدري سماج جي ڪري عورت سماجي برابري جي رتبي کان محروم ٿي گهر جي داسي بڻجي وئي ۽ آھستي آھستي پنهنجو پراڻو مائيتي سماج وارو مقدس تقدص ۽ مر تبو وڃائي چادر ۾ ويڙھجي مرد جي ذاتي ملڪيت بڻجي ۽ چو ديواري جي اندر واڙ جي وئي اهڙي ريت آرين جي اچڻ سان غلامداراڻي سماج جو آغاز ٿيو شو شڪتي ماتا کان جدا ٿي ۽ شڪتيءَ جو پڻ ڀڳوان بڻجي ويو. +سنڌ اندر ٻني ٻاري ڪرڻ جي شروعات کان وٺي اماڻي سماج يا ماءُ آدرشي سماج شروع ٿيو. +يعني شروع کان اَماڻي يا ماءُ آدرشي“ سماج جو هتي بنياد پيو ۽ اهو تيستائين جاري رهيو، جيستائين زرعي ترقي گهڻي ترقي حاصل نه ڪري ورتي. +ان عورتاڻي آدرشي سماج جا ڪافي آثار سنڌو ماٿري ۾ مليا آهن. +مسٽر ڪارٽر ڪراچيءَ جي مول واديءَ مان ڪجهه پٿر لڌا آهن، جن تي عورتاڻي آدرش جي هڪ صورت ۾ ڪنول جا چٽ کوٽيل آهن. +قديم زماني ۾ عورت جي شرم گاهه (پيڪ) کي تخليقي مرڪز سمجهندي ان کي ڪنول جي گل سان تشبيهه ڏني ويندي هئي. +مصور ان تخليقي مرڪز کي مختلف اهڃاڻن سان ظاهر ڪندا هئا. +ڪي عورت جي شرم گاهه مان گل ۽ ٻوٽا ڦٽندي ڏيکاريندا هئا ته ڪي وري ان کي ڪنول جي گل جي مختلف شڪلين رستي ظاهر ڪندا هئا. +آمري، ڪوٽڏجي، موهن جي دڙي جي صفا شروعاتي آباديءَ وارن تهن مان اسان کي ان ”ماءُ آدرشي“ سماج جا آثار مليا آهن. +جڏهن زرعي ترقي ٿي ۽ زراعت به مردن جو ڪم بڻيو ته ”ماءُ آدرشي“ سماج ٽٽي پيو ۽ ”پيءُ آدرشي“ سماج شروع ٿيو. +موهن جي دڙي جي وچين دور کان اباڻو يا پيءُ آدرشي سماج ملي ٿو. +ان کان اڳ هيٺين تهه مان مليل مورتون اماڻي يا ماءُ آدرشي سماج جي ساک ڀرين ٿيون. +موهن جي دڙي جي هڪ مهر تي هڪ عورت جي تخليق گاهه (پيڪ) مان سلو اڀرندي ڏيکاريو ويو آهي. +جيڪو عورت کي تخليق جو مظهر سمجهڻ جو وڏو ثبوت آهي. +ان کان سواءِ ضلع دادو ۾ آمريءَ جي اتر اوڀر واريءَ حد ۾ هڪڙو موهن جي دڙي جو هم عمر ماڳ ”لاکيو“ مليو آهي. +جتان اسان کي ”ماتا ديوي“ جون مورتون مليون آهن. +ساڳي نموني جون مورتون يعني ”ماءُ آدرشي“ سماج جا ثبوت اسان کي آمريءَ جي هم عمر ماڳ ڪلي ۽ ميهي مان پڻ مليا آهن. +مادراڻو نظام. +آڳاٽي زماني ۾ انسان هڪ اهڙي عام جنسي ميلاپ ڪرڻ جي هڪ اهڙي دور مان گذري چڪو آهي، جنهن سريت بازي (Hataerism) جو نالو ڏنو وڃي ٿو. +جنهن ۾ جنسي ميلاپ ڪرڻ جو نتيجو اهو هوندو هو ته ڪنهن به شخص کي پيءُ جي سڱ جي گهڻو ڪري خبر نه هوندي هئي. +ان ڪري نسلي شجرو مادراڻي طور تي ياد ڪيو ويندو هو. +اهو مادراڻو شجري جو رواج گهڻو ڪري آڳاڻي دور جي انسانن ۾ عام طور تي رائج هوندو هو. +ان جو نتيجو هي نڪتو هو ته عورتون مادراڻي حق واري حيثيت ۾ نسل جون مورث سمجهيون وينديون هيون. +ان ڪري پنهنجي نوجوان نسل وٽ وڏو احترام حاصل ڪنديون هيون. +انهيءَ احترام جو نتيجو هي نڪرندو هو ته ملڪي انتظاميا (حڪومت) هلائڻ به وٽن مادراڻو نظام Gynecocracy هلندو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31042.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31042.txt new file mode 100644 index 0000000..9d8745c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31042.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ڌڻي +ڌڻ وارو، ڌڻ پاليندڙ، ڌڻ چاريندڙ، ڌڻ سنڀاليندڙ، ڌڻ وڌائيندڙ، اهو ماڻهو جنهن وٽ ڌڻ يا ڌن ججهو هجي. +آڳاٽي زماني ۾ هي لفظ اهڙي وڏڙي ماڻهوءَ لاءِ ڪتب ايندو هو، جيڪو ڌڻ (کاڌو، رزق، مال) ورهائي ڏيندو هو. +ان کان پوءِ قبيلي جي ان وڏڙي يا مهربان انسان جي ياد ٻين انسانن لاءِ تصور يا ذهن ۾ عڪس بڻجي وئي. +ائينءَ ڌڻ وارو، ڌڻ پاليندڙ، ڌڻ چاريندڙ، ڌڻ سنڀاليندڙ، ڌڻ وڌائيندڙ مان ڌڻي يا ڌڻي سائين جهڙا تصور وجود ۾ آيا. +اڳتي هلي ڀاڳ (ڀاڱي) وارو ديوتا، ڌڻ وارو ديوتا، رزق جو ديوتا، ونڊيندڙ ورهائيندڙ ديوتا، باهه جو ديوتا، پاڻيءَ جو ديوتا، مينهن جو ديوتا، اوٿر (آنڌاري، طوفان) جو ديوتا، ڪڪرن جو ديوتا، وڄ جو ديوتا، گاج (ٺڪاءَ) جو ديوتا، اڀ جو ديوتا، چنڊ ديوتا، سج ديوتا، تارن جو ديوتا، ڪائنات جو ديوتا. +عشق جو ديوتا، فصل جو ديوتا، لاب جو ديوتا، پيڄاري جو ديوتا، غضب جو ديوتا، ڪروڌ يا ڪاوڙ جو ديوتا، بديءَ جو ديوتا، ٻوڏ جو ديوتا، وڻن جو ديوتا، جانورن جو ديوتا، ماڻهن جو ديوتا جا تصور يا عڪس وجود ۾ آيا، جيڪي پوءِ ڌرمي شڪل اختيار ڪري ويا. +”ڌن“ لفظ جي هاڻ معنيٰ آهي ”دولت“؛ پر اصل معنيٰ هيس ”ڌڻ“. +پوءِ جڏهن ماڻهن کي ٻيءَ ملڪيت ميڙڻ جي چوش آئي ۽ سون چانديءَ وغيره جا سڪا ٺهيا، تڏهن ”ڌن“ ۽ ”ڌڻ“ لفظ جي معنائن ۾ ڦير پيو. +”ڌڻ“ ته ڌڻي؛ نه ته وڪڻ کڻي“ (پهاڪو) +”ڌڻي“ لفظ جي به اصل معنيٰ هئي ”ڌڻ وارو“ ۽ پوءِ ”ڌڻي“ معنيٰ ڌن وارو يا شاهوڪار، ڌڻي معنيٰ مالڪ (ڪهڙي به ملڪيت جو) ۽ ڌنار (ڌڻار) معنيٰ ٿي ڌڻ وارو، مطلب ته جيئن جدا جدا قسمن جي ملڪيت ماڻهن جي ترقيءَ سان ههڙن لفظن جي معنائن ۾ به ڦير پيو. +ماڻهن جي ترقيءَ سان ٻوليءَ جي ترقي انهيءَ ريت گڏوگڏ ٿئي ٿي.هر ڪنهن ماڻهوءَ جي غريبيءَ توڙي شاهوڪاريءَ جي سڌ سندس چوپائي مال مان پوندي هئي. +اڳي ماڻهو ڀاڳ وارو سمجهندا ئي انهيءَ کي هئا، جنهن وقت گاين، مينهن وغيره جا ڌڻ هوندا هئا. +هن وقت به جڏهن چئون ته ”فلاڻو ڀاڳيو آهي“ ته ان جي معنيٰ ته ”شاهوڪار آهي“، جيڪڏهن چئون ته ”فلاڻي ڀاڳئي کان کير وٺي اچ“ ته اتي ”ڀاڳيو“ معنيٰ مالدار“ جنهن وٽ گايون مينهون هجن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31050.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31050.txt new file mode 100644 index 0000000..770e9a2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31050.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +بشير مورياڻي +جنم. +سنڌي ادب جو هڪ اهم نالو بشير مورياڻي 2 اگسٽ 1934ع ۾ شڪارپور ۾ ڄائو. +زندگي. +پرائمري تعليم کان ڪاليج تائين پنهنجي اباڻي شهر ۾ ورتائين. +ننڍپڻ کان ئي نهايت ذهين ۽ اورچ شاگرد جي حيثيت سان تعليمي مرحلا طئه ڪندي سن 1956ع ۾ بي.اي آنرس جي امتحان ۾ امتيازي حيثيت ماڻي سنڌ يونيورسٽي ۾ پهرين پوزيشن حاصل ڪيائين. +سن 1958ع ۾ ايم.اي سنڌي ادب ۾ پاس ڪري پهريون نمبر آيو، ان دوران تحقيقي مقالو “پاڪستان قائم ٿيڻ کان پوءِ سنڌي ادب جي اوسر” لکيائين، سنڌ يونيورسٽي مان همت ۽ حوصله افزائي نه ملڻ ڪري، سنڌي ادب ۾ پي.ايڇ.ڊي ڪرڻ جو ارادو ترڪ ڪري، 1958ع ۾ ئي ڪاليج ۾ ليڪچرر جي حيثيت سان گهڙيو، جتي 1958ع کان 1960ع تائين نوابشاهه ۽ شڪارپور جي ڪاليجن ۾ هڪ ڪامياب ليڪچرر جي حيثيت سان علم جي روشني پکيڙيندو رهيو. +سن 1960ع ۾ سول سروس ۾ شامل ٿيو، انهيءَ دوران نواب شاهه، ڪنڌڪوٽ، لاڙڪاڻي ۽ ڪراچي ۾ اسسٽنٽ ڪمشنر جي عهدي تي فائز رهيو. +سن 1969ع کان 1970ع تائين هو انتظامي تربيت لاءِ آمريڪن يونيورسٽي بيروت ۾ وڌيڪ سکيا لاءِ هتان اُسهيو، اتان موٽڻ کان پوءِ کيس ترقي ملي. +انهيءَ عرصي ۾ سنڌ لاءِ آدم شماري جو ڊائريڪٽر، جيڪب آباد ضلعي جو ڊپٽي ڪمشنر، ڊائريڪٽر ايڪسائيز ۽ ٽيڪسيشن، خوراڪ ۽ زراعت کاتي جو ايڊيشنل سيڪريٽري ٿي رهيو. +1973ع ۾ حڪومت جي انتظامي سڌارن جي هيٺ ٿيل، لکيل چٽاڀيٽي جي مقابلي ۾ ڪامياب ٿي، فارين سروس ۾ “ڪائونسلر” چونڊجي ويو، جتان سنڌ حڪومت هن جون خدمتون حاصل ڪري کيس انڊسٽريز ۽ مِنرل ڊيولپمينٽ جي کاتي جو سيڪريٽري مقرر ڪيو. +ان کان علاوه سنڌ حڪومت جي مختلف کاتن ۾ هوم سيڪريٽري، تعليم جو سيڪريٽري، ٻيلي کاتي جو سيڪريٽري ٿي ڪم ڪري چڪو آهي. +پي سي ايس ڪري آيل، ڪيترن ادارن جي سربراهي سندس نصيب ۾ آئي، جيڪا گهڻن شخص جي نصيب ۾ هوندي آهي يا ايندي آهي. +پر سنڌي ادب ۽ سنڌ جي نصيب ۾ هڪ ڀاڳ بشير مورياڻيءَ جي صورت ۾ آيو. +سنڌي ادب لاءِ هيءَ نالو هڪ ڀاڳ جهڙو ئي آهي. +اهو شاعراڻو ادب هجي. +فڪشن هجي يا عالمي ادب جا اُهي شاهڪار هجن جن کي هن لاجواب ٻوليءَ ۾ ترجمو ڪري نه رڳو سنڌي ٻوليءَ جي غربت کي گهٽائڻ ۾ هٿ ونڊايو پر سنڌ جي ننڍڙي ادبي دائري کي ڪشادو ڪرڻ ۾ به پنهنجي حصي جو يوگدان ڏنو. +هن جو سنڌي ادب جي حوالي سان پهريون عشق شاعري هو. +هو اول شاعر آهي، اها ٻي ڳالهه آهي ته سندس سڃاڻپ شاعري نه آهي، اها ڪهاڻي آهي. +هو شيخ اياز، جمال ابڙي، اياز قادري، غلام رباني آگري جي پد جو ڪهاڻيڪار هئو ۽ هيءُ سڀ اهي نالا آهن. +جن سنڌي ڪهاڻيءَ جو مان ۽ مرتبو وڌايو ۽ سنڌي ڪهاڻيءَ کي موضوعاتي لحاظ کان شهر ڏانهن کڻي آيا، پوءِ به اهو سچ آهي ته سنڌي ڪهاڻي اڄ جنهن موضوعاتي خوشحاليءَ ڏانهن وڃي رهيو آهي. +اها ان دور ۾ کيس نصيب نه ٿي هئي. +ادبي ڪم. +بشير مورياڻي کي اسڪول واري زماني کان لکڻ پڙهڻ سان شوق پئي رهيو آهي، اهو ئي سبب آهي جو سندس شمار سنڌ جي ڌرتي جي ترقي پسند اديب، شاعر، افسانه نگار ۽ معروف مترجم کان علاوه نامور ليکڪن ۾ ٿئي ٿو. +پاڻ سنڌي ٻولي جي ڪهاڻي ۽ افساني کي نوان موڙ ۽ نوان رنگ ڏيئي وڏو داد حاصل ڪيائين. +سندس ڪيترن افسانن جو ترجمو مختلف ٻولين ۾ ٿي چڪو آهي. +بشير مورياڻي صاحب جهڙو منفرد افسانه نگار آهي، تهڙو ئي يگانو شاعر به آهي. +هن عروضي صنفن کي وڌيڪ اپنائي ورتو. +سندس ڪلام جديد ۽ قديم رنگن جي سنگم جو مثال آهي. +“اصنام خيالي” جي نالي سان سندس ڪلام جو مجموعو ڇپجي چڪو آهي. +ڪهاڻين جي ڪتابن “زندگي جي راهه ۾”، “اڌوري اُڏام” ۽ “اجنبي” کان علاوه عربي ۽ ترڪي ٻولي جي ڪهاڻين جا ترجما پڻ ڪتابي صورت ۾ ڇپجي پڌرا ٿي چڪا آهن. +بشير مورياڻي، عالمي ادب، خاص طور فڪشن جو ڏاڍي گهرائي ۾ پڙهندڙ به رهيو. +جنهن جو مثال سندس عالمي شاعرن جا ترجما آهن، جيڪي سنڌالاجي جي پاران ڇاپيا ويا آهن، هن جي ڪري سنڌي ڪهاڻيءَ کي اهو فائدو پهتو جو هن پنهنجي علم هيٺ آيل موضوع پڻ سنڌي ڪهاڻيءَ ۾ آندا، جنهن ڪري سندس ڪهاڻيون ڪجهه ڏيک ڏيڻ لڳيون ۽ انهن سنڌي ڪهاڻيءَ جو هنج ڪشادو ڪيو اڌوري اڏام سندس ڪهاڻين جو ڪتاب، اهڙي شاهدي ڏئي ٿو. +جيتوڻيڪ مورياڻي صاحب جو شروعاتي ڪهاڻي ڪتاب زندگيءَ جي راھ ۾ پڻ سنڌي ڪهاڻيءَ ۾ هڪ اهم ڪتاب آهي، جيڪو اسان واري نسل جي پڙهندڙن ته ڇا لکندڙن جي به وڏي حصي نه ڏٺو هوندو. +ساڳي حالت سندس ڪهاڻي ڪتاب اجنبي جي به آهي، ايئن اسان جي مجموعي سنڌي ڪهاڻيءَ کي الڳ الڳ رخن کان ڏسبو يا ان جو اڀياسي اپٽار ڪبو ته ان جا ڪيترائي پڙاءَ ظاهر ٿي بيهندا ۽ انهن ۾ بشير مورياڻيءَ صاحب جو حصو به ظاهر ٿي بيهندو. +اهو خود سوچڻ جوکڻ آهي ته اڄ نصابي طور ڪجهه لکڻ لاءِ جڏهن کوج ڪجي ٿي ته هڪ شاعراڻو ڪتاب اهڙو به لڀي پوي ٿو، جنهن جو فڪر شڪارپور بابت لکيل ۽ ان جي ادب بابت لکيل ڪيترن ليکن ۾ موجود نه آهي ۽ اهو بشير مورياڻيءَ جي شاعريءَ جو پهريون ڪتاب آهي، جنهن جو نالو آهي خيالي صنم مان نٿو سمجهان ته اڄ جي نوجوان شاعر کي ان ڪتاب جي خبر نه هوندي. +لاڏاڻو. +26 فيبروريءَ 2016ع تي ڪراچيءَ ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31068.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31068.txt new file mode 100644 index 0000000..d0aeea8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31068.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +موهن جو دڙو (فلم) +موهن جو دڙو: هڪ ڀارتي مهم جوياڻي رومانوي فلم آهي، جنهنکي اشوتوش گواريڪر (Ashutosh Gowariker) لکيو ۽ هدايتون ڏنيون آهن۔ فلم جا ٺاھيندڙ سڌارٿ راءِ ڪپور ۽ سنيتا گواريڪر آھن. +جڏهن ته اداڪارن ۾ ريتيڪ روشن (Hrithik Roshan)، پوجا هيگڙي (Pooja Hegde) مرڪزي ڪردار نڀائيو آهي. +پس منظر. +فلم 2016 سالَ قبل مسيح ۾ وادي سنڌ جي تهذيب جي هڪ تاريخي شهر موئن جو دڙو جي باري ۾ آهي۔ هي هڪ اهڙي شخص جي آکاڻي آهي، جيڪو پوڄاريءَ جي ڌيءٌ جي محبت ۾ گرفتار ٿي وڃي ٿو. +رومانوي داستان جي ذريعي موئن جو دڙو جي ثقافت ۽ قديم تهذيب پيش ڪرڻ جي لاءِ گواريڪر کي هن فلم جي تياري ۾ ٽن سالن جو وقت لڳو، جنهن ۾ هُن پراڻن آثارن جي اُنهن ماهرن جي مدد ورتي جِن جي زندگي سنڌ جي تهذيب تي تحقيق ڪندي گزري آهي۔ فلم جي عڪسبندي ڀوج ۽ ممبئي ۾ ڪئي وئي، جڏهن ته ڪجهه منظر جبل پور ۽ ٿاني ۾ فلمايا ويا آهن. +فلمسازي. +فلم جي موسيقي ۽ گيتن جو مجموعو اي آر رحمان (A. +Rehman) ترتيب ڏنو، جڏهن تہ گيتن جا ٻول جاويد اختر (Javed Akhtar) لکيا آهن. +فلم، ڀارت (جتي جي فلم سازن هيءَ فلم ٺاهي) ۽ پاڪستان (جتان هن قديم شهر جا آثار ملن ٿا) جي يومِ آزاديءَ جي مناسبت سان 12 آگسٽ 2016ع تي سڄي دنيا ۾ نمائش جي لاءِ پيش ڪئي وئي. +پرنسپل فوٽوگرافي ڀوج ۾ 27 جنوري 2015 تي شروع ٿي. +ايوارڊ. +سينيمائن ۾ عوام جي ڏسڻ کان پهريائين ئي، فلم کي سوئٽزرلينڊ جي 69 هين لوڪارنو بين الاقوامي فلم ميلو جي لاءِ چونڊجڻ جو اعزاز حاصل ٿي چُڪو آهي، ۽ ان کي لوڪارنو ايوارڊ جي تقريب کان پهرين 13 آگسٽ 2016ع تي ڏيکاريو. +فلم تي تنقيد. +ساراهه سان گڏوگڏ هن فلم تي تنقيد ۽ ٽيڪاٽپڻي به ٿي رهي آهي ته هن فلم ۾ تاريخي حقيقتن کي ٽوڙي مروڙي، غلط بيانيءَ کان ڪم ورتو ويو آهي. +ان کان پوءِ سنڌ حڪومت جي هڪ وزير سردار شاهه پنهنجي هڪ بيان ۾ چيو ته فلم جي هدايتڪار کي سنڌ جي عوام کان معافي وٺڻ گهرجي. +روٽن ٽماٽوز ويب سائيٽ تي فلم کي 43 سيڪڙو ريٽنگز ملي. +موهن جو دڙو فلم مان مليل ڄاڻ. +آشوتوش گواريڪر جي موهن جي دڙي تي ٺاهيل فلم مطابق موهن جي دڙي جا ماڻهو ڏينهن جو حساب سج تي ڪندا هئا. +مثال طور: ويهه سج، پنجويه سج. +ورهين جو حساب سانوڻ جي برسات سان ڪندا هئا مثال طور: ويهه مينهنَ، پنجويهه مينهنَ. +وقت کي ماپڻ لاء خالي لوٽو پاڻي جي وڏي تغاري ۾ رکندا هئا، لوٽي کي سنهو سوراخ هوندو هو، جنهن وسيلي پاڻي هوريا هوريان لوٽي ۾ داخل ٿيندو هو، جڏهن لوٽو ٻڏندو هو ته انکي هڪ پهر جو وقت سمجهندا هئا. +هر ورهيه چوڏهين جي چنڊ واري رات سنڌو جي پاڻي جي پوڄا ڪئي ويندي هئي، جنهن دؤران وهانءُ ٿيل جوڙا ۽ ڪنوارا ڇوڪرا ۽ ڇوڪريون خاص ٻاجهاريون دعائون گهرندا هئا ۽ سنڌو امان جي مورتي کي حوض ۾ رکندا هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31162.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31162.txt new file mode 100644 index 0000000..5738985 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31162.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +سنڌي ناول جي شروعات +ڀنڀي زميندار جي ڳالهه. +انگريزن سنڌ ۾ 1843ع ۾ پير پاتو ۽ ڏهه سال کين الف ب ٺاهڻ ۾ لڳا. +يعني 1853ع کان انگريزن ”باب نامي“ جي نالي سان هڪ ٻاراڻو ڪتاب شايع ڪرائي نئين سنڌي ادب جو بنياد وڌو. +سال 1854ع ۾ ايسپ جي آکاڻين جو سنڌيءَ ۾ ترجمو مسٽر قاضي غلام حسين کان ڪرايو ويو. +جلد ئي ”ڀنڀي زميندار جي ڳالهه“ نالي هڪ ننڍو قصو شايع ڪرايو ويو. +اصل ۾ سنڌي ناول جو بنياد انهيءَ ”ڀنڀي زميندار جي ڳالهه“ کي ئي سمجهڻ گهرجي. +ان کان پوءِ ترت ٻيا ٻه ڪتاب هڪ ”سڌا تورو ۽ ڪڌا تورو“ يعني سپوت ۽ ڪپوت لکيا ويا. +اهي ٻيئي ڪتاب هنديءَ ٻوليءَ تان ورتل آهن، جي سيد ميران محمد شاهه مرحوم، هز ايڪسلنسي ٻئي ميران محمد شاهه جي ڏاڏي محترم کان لکايا ويا هئا. +سڌا تورو ۽ ڪڌا تورو. +سال 1861ع ۾ ديوان اُڌارام سورٺ ۽ راءِ ڏياچ جو قصو شايع ڪرايو. +ان کان سواءِ هڪ انگريزي ناول جو ترجمو بنام ”بلو کوکر“ پڻ اشاعت هيٺ آيو. +اصل ۾ سڌا تورو ۽ ڪڌا تورو ۽ بلو کوکر ڪتابن لکائڻ مان حڪومت جو خاص سياسي مقصد اهو هو ته سنڌ جي زميندارن کي ڪنهن نموني سان پنهنجو مددگار ڪجي ۽ کين ذهن نشين ڪرائجي ته حڪومت سان وفاداريءَ ۾ ئي سندن ڀلو آهي. +سڌا تورو کي هڪ سرڪار سان وفادار زميندار ڪري ڏيکاريو ويو هو ۽ ڪڌا تورو کي احمق ڪري پيش ڪيو ويو هو. +هي ڪتاب ڄڻڪ ته تبليغ جو هڪ نمونو هو، جنهن مان انگريزن، سنڌي زميندارن کي پنهنجي فرمانبرداري جو سبق سيکارڻ ٿي گهريو. +راسيلاس، دلارام ۽ زينت ناول. +سال 1868ع ۾ ديوان اُڌارام ۽ نولراءِ مشهور انگريزي ڪتاب ”راسيلاس“ جو ترجمو پيش ڪيو جيڪو بلڪل صحيح نموني سان ناول آهي ۽ اڄ به مطالعي ڪرڻ سان پڙهندڙ اهڙو ئي لطف ماڻي ٿو جهڙو ان وقت ماڻيندو هو. +هن وقت تائين جيڪي ڪجهه ناول ڇپيا آهن سي سڀ ترجما آهن ۽ ڪوبه اصلي ناول اڃا لکيل ڪونه هو. +اهو حجاب جو پردو پڻ مرزا قليچ بيگ مرحوم چاڪ ڪيو ۽ سنڌي ٻولي ۾: پهريون اصلي ناول ”دلارام“ لکي پيش ڪيائين. +جيتوڻيڪ هاڻوڪي دؤر وارن ناولن جي ڀيٽ ۾ ”دلارام“ اهڙو دلچسپ نه آهي پر پوءِ ابتدائي ڪوشش جي لحاظ کان نهايت واکاڻ جوڳو آهي. +مرزا صاحب مرحوم جو ٻيو ناول ”زينت“، جو 1890ع ۾ لکيو ويو. +ان کي جيتوڻيڪ عام طرح اصل ناول سمجهيو ويندو آهي، پر حقيقت ۾ اهو هڪ اردو ڪتاب ”صحت النساءِ“ تان ورتل آهي جو ڪتاب پڻ مرزا صاحب مرحوم پندرهن ورهيه پوءِ سنڌي زبان ۾ ترجمو ڪري منظر عام تي آندو. +ان ۾ شڪ ناهي ته ”صحت النساءِ“ ناول هڪ بهترين ناول هو، پر خبر ناهي ته ڇو اهو ايترو مشهور نه ٿيو جو سندس پهريون ڇاپو به اڃا تائين سڙيل ردي ڪاغذن جي صورت ۾ اچي پيو. +جيتوڻيڪ ”زينت“ جو ڪافي حصو ترجمو ٿيل آهي، پر اهو ترجمو ايتري قدر ته آزاد ترجمو آهي جو بلڪل اصليت جو لطف ڏئي ٿو، سندس پويون حصو پڻ ڪافي دلچسپ آهي. +گل خندان. +انهيءَ زماني ۾ آخوند لطف الله جو ڪتاب ”گل خندان“ به شايع ٿيو جيڪو جيتوڻيڪ جنن ۽ پرين جي داستانن سبب قصو سڏي سگهجي ٿو ، نه ڪي جديد ناول، ڪتاب هن ڪتاب جي لکڻي اهڙي ته دلچسپ آهي جو گهڻو ڪري هيءُ ڪتاب به شاهه جي رسالي وانگر سنڌي ادب ۾ لازوال رهندو. +اصل ۾ اهو ڪتاب اردو قصي ”افسانهء عجائب“ تان ورتل آهي، پر ٻنهي ڪتابن ۾ زمين آسمان جو فرق محسوس ٿئي ٿو. +خود ”افسانهء عجائب“ به ”گل خندان“ اڳيان هيچ معلوم ٿئي ٿو. +هريسنگهه. +سن 1885ع کان مسٽر هريسنگهه سکر واري 1889ع کان مسٽر پوڪر داس شڪارپور واري ڪتابن ڇپائڻ جو سلسلو چالو رکيو، تنهن ڪري ڪافي انداز ۾ اردو قصن جا ترجما ڪيا ويا. +ان کان سواءِ عوامي آکاڻين تان پڻ قصا ٺاهي اشاعت هيٺ آندا ويا، جهڙوڪ ”ٽوپي پڳ“، ”ڪوئو ٻلي“، ”سس ننهن“ ۽ ”کچڻي ماني“ وغيره. +نه فقط ايترو پر لوڪ ڪهاڻيون مثلاً سسئي پنهون، ليلا مجنون، عمر مارئي، دودو چنيسر، سهڻي ميهار ۽ مومل مينڌرو پڻ. +ڪي نظم ۾ ڪي نثر ۾ شايع ڪيون ويون. +جيئن وقت گذرندو ويو تيئن انگريزي ناول جا ڪتاب گهڻو ڪري ترجمي هيٺ آندا پئي ويا. +پر انهن ترجمن ۾ گهڻا ترجما مرزا قليچ بيگ مرحوم ڪيا، جن مان ”راميل“ ”گلن جي ٽوڪري“ وڌيڪ آڳاٽا آهن. +هن زماني ۾ آنجهاني مسٽر هريسنگهه ۽ مرزا صاحب مرحوم جيڪي ڪافي انداز ۾ ڪتاب ترجمو ڪرائي شايع ڪيا، ڏسڻ ۾ اچي ٿو ته اهي آهستي آهستي اڻ لڀ ٿيندا پيا وڃن. +انهن ٻنهي صاحبن کان پوءِ حيدرآباد ۽ لاڙڪاڻي طرف پڻ ڪتابن ڇپجڻ جو آغاز ٿيو ۽ ڪافي تعداد ۾ انگريزي هندي ۽ اردو ڪتابن جا ترجما ظاهر ٿيڻ لڳا، جن ۾ اڪثريت ناولن جي هئي. +مشهور ناول ”چندر ڪانتا“ سندس پنکڙين سميت اٽڪل 45 حصن ۾ شايع ٿيو، پر پورو ٿي نه سگهيو. +ساڳئي پبلشر انگريزي ناول ”اسٽار آف منگريليا“ جو ترجمو بنام ”ستاري منسگريليا“ به ڇاپيو. +جاسوسي ناولَ. +حيدرآباد ۾ مسٽر خوشيرام رينالڊ جي وڏن انگريزي ناولن ”جوزف ولمٽ“، ”ميري پرائيس“ ۽ ”لورز آف دي حرم“ وغيره جا ترجما ڪيا. +ڏسڻ ۾ اچي ٿو ته سال 1915ع کان وٺـي جاسوسي ناولن جي ٻوڏ شروع ٿي وئي ۽ اهي سنڌ ۾ گهڻي قدر مقبول ٿيا. +”بدبخت هيرو“، ”موت جو پيغام“ ۽ ٻيا گهڻ ئي قسمن جا ڪيترائي ناول ادب جي ميدان ۾ ڌڙا ڌڙ اچڻ لڳا. +”چار درويش“ نالي اصل فارسي ڪتاب، جو امير خسرو جو لکيل هو، جو چوڻ ۾ اچي ٿو ته هن پنهنجي بيمار مرشد جي وندر لاءِ لکيو هو، جو کيس روزانو پڙهي ٻڌايو ويندو هو ۽ بفضل خداوند تعاليٰ قصو به اختتام کي پهتو ته سندس مرشد به بلڪل عافيت حاصل ڪئي. +اهوئي سبب آهي جو چوڻ ۾ اچي ٿو ته ”چار درويش“ قصو جيڪڏهن ڪنهن به مريض کي پڙهي ٻڌايو ويندو ته کيس شفا ٿيندي. +اهو قصو اردوءَ وارن ترجمو ڪيو، جنهن تان وري ماستر واحد بخش شڪارپوريءَ سنڌيءِ ۾ ترجمو ڪيو. +”گل بڪاولي“ قصو جو پڻ اصل فارسيءَ تان اردو ۾ ترجمو ڪيو ويو هو، ان جو پڻ ماستر احمد خان تڳيو خان جلباڻي سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪيو هو. +”امير حمزه“ اصل ۾ عربي ٻوليءَ جو قصو آهي، جيڪو اردوءَ ۾ ترجمو ڪيو ويو هو ۽ ان تان سنڌي زبان ۾ آندو ويو. +امير حمزه جو ٽيون ۽ چوٿون جلد ماستر قاضي عبدالغفور هالائي ترجمو ڪيا. +اهڙيءَ طرح ”الف ليليٰ“ ۽ ”حاتم طائي“ پڻ عربي قصا هئا، جيڪي پهريائين اردوءَ ۾ ۽ پوءِ سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪيا ويا. +”گل صنوبر“ ۽ ”سيف الملوڪ ۽ بديع الجمال“ پڻ فارسي مان اردوءَ ۾ ۽ ان تان سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪيا ويا. +هن وقت تائين پراڻي قسم جي ناولن جو دؤر هلندو آيو، جن جي لکڻ جو ڪو خاص مقصد ڪونه هوندو هو. +هنن ناولن مان مقصد رڳو ڪجهه اخلاق سڌارڻ جي هئي ۽ گهڻي قدر رڳو وندر هوندي هئي ۽ بس. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31163.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31163.txt new file mode 100644 index 0000000..9ab15ee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31163.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +سنڌي ناول جو نئون دؤر +سال 1923ع ڌاري هندستان جي آزاديءَ جي لهر موجون هڻڻ لڳي ۽ ناول ۾ سياسي تاريخ ڀرجڻ شروع ٿي. +پهريائين ڪانگريسين ۽ انقلابين جا سياسي ناول شايع ٿيا ۽ پوءِ هريسنگهه سندس راجپوتن جي ڪارنامن جا تاريخي ناول لکائڻ شروع ڪيا، جنهن جو نتيجو اهو ٿيو جو حيدرآباد ۽ ڪراچي، سنڌ مان پڻ ساڳيو سلسلو شروع ٿيو. +ڪراچيءَ جي مشهور رسالن ”سندر ساهتيه“، ”رتن“ ۽ ”آشا ساهت منڊل“ وغيره جي ذريعي ڪافي ناول وجود ۾ آيا. +مثلاً: ”رتن“ جا هيٺيان چند ناول قابل ذڪر آهن. +اهڙيءَ طرح ”سندر ساهتيه“ جي چند مشهور ناولن جا نالا ڏجن ٿا. +ساڳيءَ طرح ”آشا ساهت منڊل“ ڪراچيءَ جا قابلِ ذڪر ناول هي آهن: +انهن کان سواءِ ٻيا به ڪيترائي انفرادي ڪوششن جي نتيجي تي چڱا چڱا ناول شايع ٿيا، جهڙيءَ طرح ڪراچيءَ مان مٿين ادبي ادارن جي ذريعي اهي ناول شايع ڪيا ويا، تهڙيءَ طرح وري حيدرآباد سنڌ مان به ”ڪهاڻي“، ”ڀارت جيون“ ۽ ٻين رسالن دوران ڪافي تاريخي ۽ سماجي ناول نڪري ظاهر ٿيا. +هن ادبي ڪشمڪش جو اثر سنڌ جي مسلمانن تي پڻ گهڻو پيو ۽ اردو تاريخي ناولن جا ترجما لاڳيتو ٿيندا رهيا. +جهڙوڪ: ”حوردمشق“، ”خنجرهلال“ ۽ ”منصور موهنا“ جا ناول ڇپجي شايع ٿيا. +مگر تاريخي ناولن ۾ اسان جي خيال ۾ پهرين طبع زاد ناول جو لکيو ويو، اهو مرحوم حڪيم عبدالخالق مورائيءَ جو لکيل ناول ”سندري“، جو نهايت دلچسپ ۽ ادبي شاهڪار آهي. +خانبهادر محمد صديق ميمڻ جي نيڪ ڪوششن سان جيڪا مسلم ادبي سوسائٽي حيدرآباد ۾ قائم ٿي، ان جي سرپرستيءَ هيٺ پڻ ڪجهه سٺا ناول ڇاپيا ويا، جهڙوڪ: +سن 1939ع کان وٺي مسٽر محمد عثمان ڏيپلائيءَ ته باقاعدي هڪ تاريخي ناولن جو سلسلو شروع ڪري ڏنو جو اڳتي هلي ”رسالي عبرت“ جي سلسلي ۾ تبديل ٿيو. +مسٽر ڏيپلائيءَ جون گاڏڙ ساڏڙ آکاڻيون ۽ مضمون اڳي ئي اخبارن ۽ رسالن ۾ لاڳيتو ايندا رهندا هئا. +سال 1939ع تائين سنڌي زبان جا تاريخي ناول نويس هن ميدان ۾ رٽائر ٿي چڪا هئا، يا منجهائن ڪي فوت ٿي ويا هئا. +ان ڪري ناول نويسيءَ جي ميدان ۾ وري هڪ وڏو خال پئجي ويو. +ان خال کي ڀرڻ جي شديد ضرورت مسٽر ڏيپلائي پوري ڪري ڏيکاري. +هن صاحب اول اردو تان ترجما ۽ تلخيص ڪري ننڍا تاريخي ناول ڇپيا ۽ پوءِ اوريجنل ناول پڻ لکڻ لڳو. +لڳ ڀڳ سندس هڪ سؤ کن تاريخي ناول ڇپجي چڪا آهن، جن مان ”ڏاهري رنگ محل“ ۽ ”گلستان حسن“ ضبط ٿيل آهن ۽ ”نور توحيد“، ”شيرِ ايران“، ”مصطفيٰ ڪمال“، ”مجاهد ڪشمير“، ”سمرقند جو صوف“، ”حور بغداد“، ”ٽيپو شهيد“ ۽ ”عيد جو چنڊ“ خاص طور ذڪر ڪرڻ جوڳا آهن. +ساڳئي زماني ۾ شڪارپور طرف ”برڪت علي آزاد“ ۽ ”شيخ اياز“ ۽ ڪراچي مان ”باغي ساهتيه“ وارن به چڱا ترقي پسند ناول شايع ڪيا. +هن ڏس ۾ ”آزاد سلسلي حيدرآباد“ ۾ پڻ چار پنج ناول شايع ٿيا، پر پوءِ اهو وڌيڪ عرصو جٽاءُ ڪري نه سگهيو. +سندس ڪتاب ”شيش محل“، ”شامت اعمال“، ”سئنڊل جو سٽڪو“، ”مظلوم شهزاديون“، ”انجام الفت“ يادگار آهن. +هندو مصنفن طرفان پڻ هن دؤر ۾ ناولن لکڻ جو سلسلو بند ڪونه ٿيو، مسٽر ڀمڀاڻيءَ ڪن انگريزي ناولن تان ڪجهه نهايت اتم درجي جا ناول ترجمو ڪيا، مثال طور، +ان کان سواءِ پروفيسر اين. +ملڪاڻي ۽ آنجهاني ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ پڻ ڪجهه ناول ترجمو ڪيا، جيڪي وسارڻ جوڳا نه آهن. +ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ جو تاريخي ناول نورجهان سندس هڪ سٺو شاهڪار آهي. +سنڌي قصن ۾ وڏين آکاڻين جو بنياد اصل ۾ ”سندر ساهتيه“ ۽ ”رتن“ وڌو ۽ بعد ۾ ”ڪهاڻي“، ”ڀارت جيون“ ۽ ”آشا“ به انهن کي گهڻو وڌايو. +سکر جي رسالي ”سنسار چڪر“ ۽ ڪراچي جي ”سنسار سماچار“ جي ادبي پرچن، خواه ”سنڌو رسالي“ به ان پاسي ڌيان ڏنو، مگر انهن سڀني ۾ گهڻو حصو ترجمن جو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31181.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31181.txt new file mode 100644 index 0000000..7e34d0d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31181.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ڪلفٽن، ڪراچي +ڪلفٽن (Clifton) ڪراچي جي صدر ٽائون، سنڌ، پاڪستان ۾ موجود هڪ پسگردائي واري علائقو آهي +ڪراچي ۾ مشهور درڳاهه عبداللہ شاهه غازي جي مزار پڻ ڪلفٽن ۾ آهي +تاريخي پس منظر. +ڪلفٽن جي باري ۾ گل حسن ڪلمتي پنهنجي ڪتاب ۾ مختلف حوالن سان لکيو آهي ته سنڌ کي فتح ڪندڙ چارلس نپيئر برطانيا ۾ جتي ڄائو هو ان علائقي جو نالو ڪلفٽن هو، تنهنڪري هوا بندر جو نالو مَٽائي ڪلفٽن رکيو ويو هو. +ڪراچي بندر تان واپار نار جي ملڪن اومان، مسقط، فارس ۽ هندستان سان هلندو هو ته هتي بندرن تي شهر به آباد هئا ۽ انهن شهرن جي کنڊرن کي ڳولڻ جي ضرورت آهي، هتي ملندڙ اوزارن، سڪن ۽ ٻين شين جو اڀياس ڪري اسان ڪنهن نتيجي تي پهچي سگهنداسين. +باٿ آئي ليند وارو علائقو جيڪو گسري بندر کي ويجهو آهي، ان جاءِ تي 1859ع تائين هڪ پراڻي شهر جا آثار موجود هئا. +سيٺ نائون مل پنهنجي يادگيرين ۾ بلڪل واضح ۽ صاف لکيو آهي ته، اڄ کان (سندس دور 1850ع) 400 کان 500 سال اڳ ۾ ڪلفٽن ۽ ڪئمپ (صدر ڪئمپ وارو علائقو) جي وچ ۾ هڪ خوشحال شهر آباد هوندو هو. +نائون مل جو چوڻ هو ته هن پاڻ اِن شهر جا نشان ڏٺا هئا. +بلڪي هن ڦٽل گهرن جا نشان پڻ ڏٺا هئا ۽ ان وقت جي سنڌ جي حاڪم بارٽل فريئر کي پڻ ڏيکاريا هئا ۽ سيٺ نائون مل, فريئر ڏانهن جيڪو خط لکيو هو, ان ۾ واڳو ڏر جو پڻ ذڪر ڪيو آهي، جيڪو به ڪنهن زماني ۾ هڪ آباد شهر هو، پر ڪنهن هن پاسي ڌيان نه ڏنو ۽ اهي تاريخي آثار حڪمرانن جي بي حسيءَ جو شڪار ٿي ختم ٿي ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31183.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31183.txt new file mode 100644 index 0000000..04f887d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31183.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڪراچي يونيورسٽي ڪيمپس جي ڀرسان قديم آثار +ڪراچي يونيورسٽيءَ جي ڪيمپس واري علائقي ۾ ٽين صدي عيسوي جي زماني جي هڪ وسندي جا آثار مليا آهن. +پٿر جا ننڍا ننڍا اوزار ۽ ٻيون اهڙيون ئي قديم شيون ڪافي ايراضي ۾ ڪنهن زماني پکيڙيل هيون. +اهي اوزار ۽ آثار، قديم آثارن جي ماهرن موجب گهڻي اهميت وارا آهن. +قديم آثارن جي ماهرن موجب انهن آثارن کي ٻن قسمن ۾ ورهائي سگهجي ٿو. +پهرئين قسم جي آثارن ۾ قديم پٿر جي آخري دور جا اوزار مليا آهن ۽ ٻئي قسم جي آثارن ۾ ان دور کان پوءِ جا اوزار مليا آهن. +مشهور محقق جناب روف خان موجب، ”ڪراچي يونيورسٽي جي علائقي ۾ صفوران ڳوٺ تائين موهن جي دڙي جي زماني جي هڪ برباد ڳوٺ جا آثار دريافت ٿيا آهن ۽ يونيورسٽي روڊ ڪنٽري ڪلب کان وارو علائقو اين اي ڊي (NED) يونيورسٽي تائين ان زماني جي آڳاٽن سنڌين جو صنعتي علائقو هو. +جتي پٿر سان شيون ٺاهيون وينديون هيون. +انهن شين ۾ ٿانوَ، رانديڪا، هٿيار ۽ گهرن اڏڻ جو سامان شامل هو، ڪراچي رهندڙ آڳاٽن سنڌين جو هي صنعتي علائقو نه رڳو سنڌ جو پر بين الاقوامي واپار جو مرڪز هو. +گلستان جوهر (Gulistan-e-Jauhar) واري علائقي ۾ جيڪو ڪراچي يونيورسٽيءَ (Karachi University)واري علائقي سان لڳ آهي اڏواتي کوٽائي دوران هتي پٿر جي دور جي انسانن جا ڍانچا مليا آهن. +ڪراچي ۽ ان جي ڀرپاسي ۾ قديم قبرن جي باري ۾ جن کي ڪافرن جون قبرون چيو وڃي ٿو ته محققن جو خيال آهي ته اهي يونانين جا آهن، جيڪي سڪندر يوناني جي دور ۾ هتي آيا ۽ اهي يوناني ڪيشيا کان به اڳ هتي سنڌ ۾ آيا هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31201.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31201.txt new file mode 100644 index 0000000..d95180e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31201.txt @@ -0,0 +1,175 @@ +ڪافي (شعري صنف) +عربيءَ ۾ ڪفہ جي معنيٰ آھي دڦ جي ڪاٺي، جنھن ۾ گھنگھرو پيل ھجن. +ڪافي راڳ جو هڪ قسم آھي يا پنجابي زبان ۾ ھڪ شاعري جو جو قسم. +غياث الغت ۾ ڄاڻيال آهي ته ڪافي ھڪ راڳڻي آھي، ۽ وري موسيقيءَ جي باب ۾ ڪافيءَ کي ديپڪ راڳ جي شاخ ڪري لکيو آھي جيڪا سارنگ سان گڏ ڄيٺ ۽ آکاڙ مھينن ۾ ڳائبي آھي، ڪي گويا ڪافي کي راڳڻي ڪري ڳائيندا آھن. +سنڌ ۾ ڇاڪاڻ ته مھر جي ڪمھري آھي، تنھن ڪري امڪان آھي ته ھتي جي ماڻھن اندر ديوتا کي ريجھائڻ ۽ برسات آڻڻ جي خيال سان ڪافيءَ کي وڌيڪ اھميت ڏني ھجي، جيئن ته هي سارنگ سان لاڳاپو رکندڙ راڳڻي آھي، تيئن ھن تي فقيرن زور رکيو ھجي، ۽ پوءِ آهستي آهستي ٻين سرن ۾ ڳائڻ جو رواج پيو ھجي، جو ھينئر ڪافي تمام گھڻن سُرن ۾ ڳائي وڃي ٿي، جھڙوڪ: جوڳ، پِيلو، تلنگ، ڪوھياري، سورٺ، ڀيروين وغيره. +۽ اھڙين راڳڻين ۾ ڳائي وڃي ٿي، جن سان ديپڪ جو ڪو به واسطو ڪونھي. +ان ڪري حڪومت جو اثر يعنيٰ ڪفہ يا استکفوا جو ملڪي اثر ٻئي گڏجي پيا. +ڪافيءَ جو دعاي ڪاف سان ڪوبه واسطو ڪون ٿو ڏسجي، ڇو جو جيڪي به ڪافيون آھن، سي درد ۽ سوز سان ڀريل ھونديون آھن، ۽ سندن مضمون به عشقيا ٿيندو آھي. +ڪافيءَ جو وائيءَ سان به ڪو واسطو ڪو نه آھي. +ڇالاءِ ته ڪافيءَ ۾ ٿل کانسواءِ گھٽ ۾ گھٽ ٽي مصرائون ٿينديون آھن. +ان کان سواءِ وائي جو ٿل يا مصرع ھڪ سٽو آھي، پر ڪافيءَ جي ھر ھڪ مصرع ۾ ان جي ابتڙ ڏيڍ سٽ، ٻه سٽون، ٽي سٽون ۽ چار به ٿينديون آھن. +ھت ھيٺ وائي ۽ ڪافيءَ جا مثال ڏجن ٿا. +ٿل: يار سڄڻ تنھنجي ماڻن ماري آھيان، +ڳالھين ڳاري آھيان. +ونحن اقرب ڏس ويجھو ئي، +پرين پراھون پنڌ نه ڪوئي، +وٽ ويھي تو وساري آھيان. +ٻانھيون سائڻ گڏ ٿيون گذران، +تو جئن ماڻن سين نه مارن، +دور رين ٿو شايد ڌاري آھيان. +دلبر تنھنجي دور رھڻ جا، +سي ٿيا منھنجي سور سھڻ جا، +انھن حيران ڪئي آن، ھيڪاري آھيان. +واءِ اميد علي وارو يجھائي جو، +گھوريو جانب جل جدائي جو، +آءُ ته فراق آزاري آھيان. +اھکي آڳھ آھي – مونکي تان نه ڇڏيندو تک ۾ +پڇي پوءِ ٻين کي – لڪن ۾ لڏ لاھي +آري اگھاڙن کي – پنھون ڄام پراھي +مٿين مثالن مان ڏسجي ته وائي ۽ ڪافيءَ ۾ گھڻو فرق آھي. +سيوھڻ ۾ قلندر شھباز جي فقيرن جي رھڻ جون جيڪي جايون آھن، تن کي به ڪافيون سڏيندا آھن؛ جيئن پٺاڻن جي ڪافي. +خبر ناھي ته انھن تي اھو نالو ڪيئن پيو. +پر خيال اهو ڪيو وڃي ٿو ته فقير انھن جاين ۾ ٽولا ڪري ڪافيون ڳائيندا ھئا ۽ آهستي آهستي اتي رھڻ شروع ڪيو ھوندائون. +تان جو انھن جاين کي جتي ڪافيون ڳائيندڙ رھندا هئا، سي ڪافين جي نالي سان مشھور ٿي ويون. +ڪافيءَ جي اصليت ۽ ابتدا تائين پهچڻ لاءِ جن محققن لغت جو سهارو ورتو آهي، انهن مان ڪن جا رايا هيٺ ڏجن ٿا. +4- نومبر 1944ع تي ميرپورخاص ۾ ”سنڌي ادبي مرڪزي صلاحڪار بورڊ“ طرفان ڪافي متعلق ادبي محفل ٿي، جنهن جي صدارت سيد ميران محمد شاهه ڪئي. +انهيءَ محفل ۾ مسٽر غلام حسين سومري چيو ته: ”اسان مسلمانن وٽ دعاءِ ڪاف آهي، جنهن ۾ ڪاف جا لفظ تمام گهڻا استعمال ٿين ٿا، ڪافي شايد اتان ورتل آهي. +پروفيسر سدا رنگاڻي خادم جي خيال موجب ”عام طرح چوڻ ۾ ايندو آهي ته هيءَ ڳالهه ڪافي آهي، يعني قناعت پذير آهي. +اوائل ۾ ممڪن آهي ته قناعت جي مدنظر ڪافي لفظ استعمال ٿيو هجي. +آخوند ربڏني موجب: ”لفظ ڪافي ”ڪفي“ مان نڪتل آهي، جنهن جون ٻه معنائون آهن: هڪ ته ساهميءَ جي ٻنهي پــُــڙن جو برابر هجڻ ۽ ٻيو ته قافين ۾ ڪونه ڪو اختلاف هئڻ. +سرشار عقيلي ڪافي بابت لکي ٿو ته: ”ڪاف ”ڪلمن“ سان ڪاف لفظ جي معنيٰ آهي چمڙوسبڻ، چمڙو وڍڻ، ڪنهن شيءِ کي ڪناري ڪرڻ. +۽ قاف ”قرشت“ سان قافي جي معنيٰ آهي ڳولا ڪرڻ، تلاش ڪرڻ. +“ سندس خيال موجب صوفين به پنهنجي حق جي تلاش وارن جذبن کي جڏهن لفظن جو لباس ڏنو ته ”ڪافي“ وجود ۾ آئي. +مولانا فضل احمد غزنويءَ جو خيال آهي ته: ”ڪافي، عربيءَ جو لفظ آهي. +ان جو مادو ”ڪفي“ ۽ مصدر ”ڪفاية“ آهي ۽ ان جو اسم فاعل ”ڪافي“ آهي. +ڪافي جي اصل معنيٰ آهي خالي ٿيل جاءِ ڀرڻ ۽ ان جو عام استعمال، مراد حاصل ڪرڻ ٿئي ٿو. +مضمونن جي مجموعي ”ڪــَـچ ڪوڏيون“ جو مصنف سيد عطا حسين موسوي ڪافيءَ بابت رقمطراز آهي ته : ”عربيءَ“ ۾ ”ڪفـہ“ جي معنيٰ آهي دف جي ڪاٺي، جنهن ۾ گهنگهرو پيل هجن. +”استڪفوا“ جي معنيٰ آهي خيرات وٺڻ يا خيرات گهرڻ لاءِ هٿ ڊگهيرڻ ۽ فقير جو هٿ جي تري تي پئسا وٺڻ. +مخدوم محمد زمان طالب الموليٰ پنهنجي تصنيف ڪيل ڪتاب ”ڪافي“ ۾، جيڪو ڪافي متعلق تحقيق جي ابتدائي ڏاڪن ۾ معتبر حيثيت رکي ٿو، لکيو آهي ته: ”منهنجي تحقيق هيءَ آهي ته سنڌيءَ ۾ هي جيڪو ڪافيءَ جو استعمال ٿئي ٿو، سو بنهه غلط آهي، ڇو ته ان لفظ مان بيت يا شعر جي معنيٰ اصل ڪانه ٿي نڪري. +دراصل هيءُ لفظ قافيه آهي، جنهن مان ”قافي“ لفظ بمعنيٰ ”الڪلام المقفيٰ“ آهي، يعني قافيه سان ٺاهيل ڪلام، بيت، شعر، وغيره. +“ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ صاحب پنهنجي ڪتاب ”سڀ رنگ“ ۾ ”قافي ۽ ڪلام“ جي اصطلاح جي روشنيءَ ۾ جيڪي ڪجهه لکيو آهي، اُهو به تقريباً مخدوم صاحب جي راءِ سان ملندڙ آهي. +سندس خيال موجب ”قافيءَ“ جي عام صورتخطي ”ڪافي“ ۽ ”ڪافيون“ آهي. +هن حقيقت جي تصديق خاطر پڻ هڪ ٻئي ڪتاب ”اصغر سائينءَ جو ڪلام“ جي مقدمي ۾ به ”ڪافي“ جي بجاءِ ”قافي“ ئي لکيو اٿن، پر ڪلام جي متن ۾ ان جي مرتب ”ڪافي“ ئي ڪليو آهي. +هاڻي اسين ڪافيءَ جي حيثيت ۽ راڳ سان نسبت جي لحاظ کان ٿيل تحقيق جو جائزو وٺون ٿا، هن خيال جو محرڪ جناب سيد لطف علي شاهه منظور نقوي آهي. +مرحوم سيد حسام الدين راشدي جيڪا ڪافي متعلق کوجنا ڪئي هئي، ان ڏس ۾ ”نئين زندگي“ رسالي جي جون - 1953ع واري پرچي ۾ منظور نقوي صاحب جو هڪ مضمون ڇپيل آهي. +نقوي صاحب جي خيال موجب ڪافي موسيقيءَ جي هڪ ٺاٺ ”هرڀريا ميل“ مان نڪتل راڳ جو نالو آهي، جنهن جو موجد امير خسرو آهي. +غالباً هن ئي راءِ جي روشنيءَ ۾ ڪتاب ”وڻجارن وايون“ جي ديباچي ۾ مرحوم غلام محمد گرامي صاحب جن لکيو آهي ته: ”ڪافي“ خسرو جي جودت طبع ۽ خلاق معاني فن جي پيداوار آهي، ۽ هڪ ”ٺاٺ“ آهي. +ان جو ذڪر پنڊت ”سارنگ ديو“، ”ارتناڪر“ ڪتاب ۾ آندو آهي ۽ +هر پريا ميل جو ذڪر ڪندي، ڪافي ٺاٺ ۽ ان جي ســُـرن کي بيان ڪيو اٿس +فن جي ڄاڻن جي اِها راءِ آهي ته ”سريراڳ“ به ”هرپريا ميل“ کي ئي سڏيو ويو آهي، جنهن مان ”ڪافي“ ، ”ڌناسري“ ۽ ”ڀيم پلاسي“ وغيره جهڙيون راڳڻيون پيدا ٿيون آهن. +“ ڊاڪٽر ميمڻ عبدالمجيد سنڌي پنهنجي ڪتاب ”جوتيون جواهرن جون“ ۾ پڻ مٿين راين جي تائيد ڪئي آهي ته: ”ڪافي جيئن ته ڳائڻ لاءِ آهي، ان ڪري اسان جي خيال ۾ اهو لفظ موسيقيءَ تان ئي ورتو ويو آهي. +مولانا رحيم بخش قمر جي ڪتاب ”کڻي نيڻ خمار مان“ جي ابتدائي صفحن تي مولانا عبدالرسول مگسي صاحب وري هن راءِ جو اظهار ڪيو آهي ته ”در حقيقت ڪافي راڳ جو هڪ قسم آهي. +موسيقيءَ جي فن جي ماهرن جو چوڻ آهي ته موسيقيءَ جي باب ۾ ڪافي ”ديپڪ“ راڳ جي شاخ آهي، جا سارنگ سان گڏ ڄيٺ ۽ آکاڙ مهيني ۾ ڳائبي آهي. +ساڳئي ڪتاب جي ڪنهن صفحي تي قريشي حامد علي خانائي صاحب جا هي لفظ به نظر اڇن ٿا ته : ”مخدوم طالب الموليٰ جو چوڻ اهي ته ”ڪافي“ امير خسرو رح جي ايجاد ڪيل هڪ راڳ جو نالو آهي. +سنڌي ڊپارٽمينٽ، سنڌ يونيورسٽيءَ جي سال 64 - 1963 ع واري مخزن ”سوکڙي“ ۾ گرامي صاحب پنهنجي مضمون ”ڪافي ۽ وائي“ ۾ لکيو آهي ته : ”منهنجي ذاتي خيال ۾ آهي ته ”ڪافي“، راڳ جي نسبت سان اول اول ڳائڻ ۾ آئي. +اڳتي هلي سڀني سـُـرن ۾ ڳائي ويئي ۽ ”غلط العام صحيح“ موجب هر سـُـر ۾ ڳايل چيز کي ڪافي سڏيو ويو. +ممتاز محققن جي مٿين راين بعد هاڻي اسين هن نقطي ڏي ٿا اچون ته ڪافي کي سنڌ ۾ ڪنهن آندو يا سنڌي ڪافيءَ جو موجد ڪير آهي؟ +هن سلسلي ۾ اسان کي بنيادي ۽ متروڪ راين کان وٺي موجوده معتبر نظرين تائين اِختلاف ۽ اعتراض جا جهنگ جهاڳڻا پون ٿا، پوءِ به ڪا مستحڪم راءِ ڪونه ٿي قائم ٿي سگهي. +تاهم هنن راين جو تفصيلي جائزو وٺون ٿا. +”تذڪره لطفي“ (ڀاڱو -2) ۾ لطف الله بدوي صاحب لکيو آهي ته: ”جيئن مٿي ذڪر ڪيو اٿم، سچل سرمست سنڌي شاعريءَ کي ڪافيءَ جو صنف ڏنو، ۽ ائين کڻي چئجي ته ڪافي جي ابتدا کانئس ٿي. +ڪافي پنجاب ۾ ته اڳ ۾ ئي موجود هئي، مگر سنڌ ۾ ان جو موجد سرمست سچل ئي هو. +هن سلسلي ۾ ”صوفي - ساڃاهه“ ڪتاب جي مصنف صوفي قربان علي ”قربان“ خاصخيلي پنهنجي ساڃاهه جو هنن لفظن ۾ اظهار ڪيو آهي ته: ”سنڌي ”وائي“، ”بيتن“ ۽ ســُـر ڪيڏاري جو باني شاهه عبدالطيف 1690ع ۾ ٿيو. +سنڌي ”ڪافي“، ڪلام، غزل ۽ ريخته جو باني سچل سرمست درازن ۾ 1729ع ۾ ٿيو. +اڳتي هلي وري غزلن جو مؤجد خليفه گل محمد ۽ قاسم هالائي ۽ فاضل شاهه“. +”سنڌي لوڪ ادب جي ابتدائي تاريخ“ جو مؤلف محترم الهه بخش نظاماڻي جي تحقيق موجب: وائيءَ جو نمونو قديم راڳ ٺــُمريءَ تان ورتل آهي. +سنڌيءَ ۾ وائي جو رواج ۽ شروعات شاهه عبدالطيف ڪئي. +وائيءَ کان ڦري وري ڪافي ۽ جهولڻ جو رواج پيو. +اررهين صديءَ ڌاري هن قسم جي شعر جو رواج سنڌ ۾ شروع ٿيو. +آسانند مامتورا پنهنجي مضمون ”سنڌي شعر تي خيال“ ۾ لکيو آهي ته: ”شاهه پهريون شاعر ٿو ڏسجي، جنهن سنڌي ٻوليءَ ۾ وائي مروج ڪئي، جا سچل، بيدل، بيڪس، دلپت ۽ ٻين ننڍن شاعرن جي هٿ مان لنگهي، ”ڪافي“ جي نالي سان سنڌ جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ گهڙي ويئي. +ڊاڪٽر ميمڻ عبدالمجيد سنڌي، پنهنجي ڪتاب ”سنڌي ادب جو تاريخي جائزو“ ۾ وائيءَ تي بحث ڪندي، ڪافيءَ جي دنيا ۾ هن طرح داخل ٿيو آهي ته : ”اڳتي هلي هن قسم جي شاعري (وائي) وڏي ترقي ڪئي ۽ اتر توڙي لاڙ ۾ گهڻو ڪري هڪ ئي نالي ڪافيءَ سان مشهور ٿي. +شيخ عبدالرزاق راز، پنهنجي جديد تحقيق موجب پنهنجي مضمون ”اُتر سنڌ جو ادبي ورثو“ (نئين زندگي نومبر - ڊسمبر 1983ع) ۾ راءِ ڏني آهي ته: ”ميان صاحبڏني فاروقيءَ سنڌي شاعريءَ جي نئين صنف شروع ڪئي، جا ”ڪافي“ آهي. +مخدوم طالب الموليٰ ۽ سيد حسام الدين راشديءَ جي مشترڪه راءِ موجب، ”برهانپور کي سندهي اولياءِ“ جي مرتب جنهن شخص ”شيخ لاڏ جيئو“ جو ذڪر ڪيو آهي، اُهو سنڌي ڪافيون ڳائيندو هو. +ڪتاب جي مرتب صاف صاف لکيو آهي ته ”خاص ڪافي، جو سنڌ جو مقبول عام راڳ آهي، اهو اهڙي ته درد ۽ سوز مان ڳائيندو هو، جو ٻڌندڙ ويٺا جهومندا هئا ۽ پاڻ به مست ٿي ويندو هو. +“ هتي مخدوم صاحب ۽ راشدي صاحب جي راءِ جو ڪتاب جي مرتب جي راءِ سان اختلاف ”ڪافي راڳ“ ۽ ”ڪافي صنف“ جي بنياد تي نظر اچي ٿو. +”تذڪره الابرار“ جي حوالي سان ڊاڪٽر ميمڻ عبدالمجيد سنڌي پڻ ساڳي ڳالهه لکي آهي، پر هتي راڳ ۽ صنف جو اختلاف آهي ئي ڪونه. +سڌو سنئون شيخ لاڏ جيئو ”پاٽ“ مان لڏي برهانپور ويو ۽ سنڌي ڪافيون ڳائي محلي وارن کي محظوظ ڪندو هو. +انهيءَ مان ڊاڪٽر صاحب انومان ڪڍيو آهي ته ڪافي ارغونن جي دؤر کان به اڳ اسان وٽ موجود هئي. +ڊاڪٽر بلوچ صاحب جي ”سڀ رنگ“ ۾ بيان ڪيل راءِ موجب: ”غالباً ستين صدي هجريءَ کان وٺي صوفي درويشن ۽ سندن مجلسن ۾ سماع ڪندڙ سنڌي ذاڪرن ڪافين ۽ ڪلامن کي سنڌ ۾ توڙي سنڌ کان ٻاهر ڳائي مشهور ڪرڻ شروع ڪيو. +مخدوم طالب الموليٰ صاحب هن سلسلي ۾ هڪ انومان ڪڍيو آهي ته ”مخدوم نوح غوث الحق (ولادت (911هه) جي محفل ۾ ڪنهن ڳائڻي جي ڳائڻ دوران خليفي مٺي فقير جو وجد ۾ اچي وڃڻ ظاهر ٿو ڪري ته ”جيئن ته صرف ڪافي لاءَ ئي ڳائڻ استعمال ٿيندو آهي نه ڪه بيت لاءِ انڪري يقيناً ڪافي ئي ڳائي ويئي هوندي. +ڊاڪٽر عبدالجبار جوڻيجو پنهنجي تاليف ”سنڌي ادب جي مختصر تاريخ“ ۾ پنهنجي کوجنا ۾ وري هڪ نئين نقطي طرف متوجه ٿو ڪرائي ته: +”سومرن جي دؤر ۾ ٻيو اهم ادبي ڪارنامون پير صدرالدين جاگنان آهن، جنجي هيئت بيت کان مختلف آهي. +گنانن جي ســِٽا ڪافيءَ جي سٽاءِ کي ويجهي آهي. +يعني ڪافيءَ وانگر ٿلهه ۾ ان کان پوءِ هر بند علحدو ڏنل آهي. +ڳائڻ ۾ هر بند کان پوءِ ٿلهه ورجائجي ٿو. +مٿين حقيقت جي اپٽار جناب ڊاڪٽر غلام علي الانا پنهنجي ڪتاب ”لاڙ جي ادبي ۽ ثقافتي تاريخ“ ۾ هيئن ڪئي آهي ته ”اسماعيلي بزرگن جا گنان هڪ اهڙي صنف آهي، جنهن کي سنگيت وديا يا راڳداريءَ موجب ڪافيءَ جي صنف چئي سگهجي ٿو. +هن صنف ۾ بند کان پوءِ ”ٿلهه جي وراڻي“ نقادن ۽ شاعرن جو ڌيان ڇڪائي ٿي. +“ ڊاڪٽر صاحب اهو پڻ لکيو آهي ته ”پير نورالدين عرف ستگر نور گنانن کي موسيقيءَ جي بنيادن تي ڳائڻ جو رواج وڌو. +جناب منظور نقوي پنهنجي مذڪوره مضمون ۾ لکي ٿو ته: امير خسرو جڏهن ڪافي راڳ ايجاد ڪيو ته انهيءَ ۾ جيڪي ٻول چيائين، ٿي سگهي ٿو ته انهن کي به ڪافي چيو هجيس. +پوءِ جڏهن هن راڳ جو ڦهلاءُ پنجاب طرف ٿيو ته اتي به ڪافي لکڻ ۾ آئي. +هتي به جيڪي ٻول هن راڳ ۾ چوڻ ۾ آيا، انهن کي به ڪافي سڏيو ويو. +هتي هڪ ڳالهه جو ذڪر ضروري آهي ته پنجاب ۾ جنهن بزرگ جو نالو ڪافي جي موجد جي نسبت سان ورتو وڃي ٿو، اهو شاهه حسين يا شيخ حسين آهي. +هيءُ بزرگ شاهه ڪريم جو همعصر آهي، ۽ ان بعد بلا شاهه جو ذڪر آهي، جيڪو شاهه عبدالطيف جو وڏو همعصر آهي. +نقوي صاحب جي لکڻ موجب ”سنڌ ۾ سندس (ڪافي جو) هيءُ حشر ٿيو جو صرف ٻولن کان ڪافي سڏڻ لڳا ۽ سر ڀلي ڪهڙا به هجن، ڇو جو اڃان ٻولن جو نالو غزل رائج نه ٿيو هو. +هتي هڪ ٻيو سوال پڻ پڙهندڙن جي دماغ ۾ کٽڪڻ شروع ٿو ڪري ته اهو ڪافي راڳ ڪٿان جو آهي. +۽ اڄڪلهه ڪٿي آهي؟ +هن سلسلي ۾ منظور نقوي صاحب لکيو آهي ته: هيءُ راڳ (ڪافي) ”هــُر پريا ميل“ ٺاٺ مان امير خسرو ايجاد ڪيو. +هن جي ڳائڻ جو وقت اڌ رات ۽ ٽاڪ منجهند مقرر ڪيو ويو ۽ راڳداري موجب آروهي ۽ امروهي جي سڀني سرن لڳڻ سبب انهيءَ کي ڪافي ڪوٺيائين. +امير خسرو هڪ ساز ”ســِـتار“ پڻ ايجاد ڪيو. +هن ڪافي راڳ کان علاوه جيڪي راڳ ايجاد ڪيا انهن ايمڻ ڪلياڻ، هجيج، بروا، نمارا ۽ زيلف شامل آهن. +ڊاڪٽر بلوچ صاحب پنهنجي ڪتاب ”سنڌي موسيقيءَ جي تاريخ“ ۾ ڪافي راڳ متعلق وڏو اختلاف رکي ٿو: لکيو اٿس ته : ”مطلب ته سنڌ جو ڪافي راڳ ملتان تائين مشهور ٿيو، جتان پوءِ امير خسرو ڪم از ڪم پنج سال (478هه 483هه) ملتان ۾ رهيو ۽ انهيءَ عرصي ۾ ئي غالباً هو ڪافي ۽ ٻين سنڌي راڳن کان متاثر ٿيو. +“ اڳتي هلي پاڻ لکي ٿو ته: ”ڪافي راڳ، سنڌ جي لورن ۽ مڱڻهارن ذريعي ايران پهتو، جتي ”لوريان موسيقي“ جي دائري ۾، ”ڪافي“ نغمي جو ”عجم“ راڳ کي انهيءَ خاص طرز ۾ ڳائيندڙ ڪي ايراني جڏهن (13 صديءَ جي آخر ۾ ۽ 41 - صدي جي شروع ۾) هندوستان ۾ آيا ته امير خسرو کين چيو ته ته، اوهان جيڪو ”عجم“ راڳ سان ميل ٿيو. +يعني عجم راڳ ڪافي نغمي جي آميزش سان ڳايو ويو. +عجم راڳ کي انهيءَ خاص طرز ۾ ڳائيندڙ ڪي ايراني جڏهن (13 صدي جي آخر ۾ ۽ 14 صدي جي شروع ۾) هندوستان ۾ آيا ته امير خسرو کين چيو ته، اوهان جيڪو ”عجم“ راڳ ڳايو ٿا، تنهن کي هــِـت ”ڪافي“ سڏجي ٿو. +“ ڊاڪٽر صاحب ڪافي جي ميل مان ٺهندڙ ٻين راڳن متعلق بيان ڪندي لکيو آهي ته: ”ڪافي راڳ، جو وڏو اثر پيو ۽ هندستاني موسيقي جي نظام ۾ ان کي ٺاٺ يا ميل جو اهم ۽ بنيادي درجو ڏنو ويو. +پڻ ڪافي راڳ جي سنگت سان پوءِ هن دؤر ۾ ڪيترائي ٻيا راڳ اُسريا ۽ گهڻيون ئي ٻيون راڳڻيون ايجاد ٿيون. +ڊاڪٽر بلوچ صاحب ڪافي راڳ ۽ ڪافي صنف جي ڄمار جو تعين پڻ نئين نموني ڪيو آهي. +پاڻ مذڪوره ڪتاب ۾ لکي ٿو ته: شغل جي مسلسل روايت جيڪا اڄ تائين موجود آهي، انهيءَ ۾ ڪافين جو ڳائڻ شامل آهي، جنهن مان ظاهر آهي ته اڳ پڻ ”سماع“ ۾ ڪافيون ڳائبيون هيون. +ايتري قدر جو انهيءَ سلسلي مان بالاآخر ڪافي راڳ پيدا ڪيو. +ڪافي لفظ جي سنڌ کان ٻاهر وڃڻ متعلق ڊاڪٽر بلوچ صاحب جو هيءُ خيال آهي ته: ”قافي ۽ ڪلام“ نظم آڳاٽي وقت کان وٺي ڳايا ويا ۽ هڪ عرصي تائين زبان زدِ عام ٿيڻ سان ”قافي“ کي هلڪي ۽ آسان سنڌي اُچارن سان ”ڪافي“ سڏيو ويو ۽ اهوئي نالو سنڌ کان ٻاهر مشهور ٿيو. +مٿين بحث ۾ اسان جا محقق ”ڪافي - راڳ“ جي تلاش ۾ آهن ته اهو سريراڳ جي ســُـرن مان آهي يا ديپڪ جي شاخ مان آهي يا اصل هر ڀريا ميل جو راڳ آهي يا ڪنهن نج سنڌي راڳ مان آهي، ۽ انهيءَ نج سنڌي راڳ جو خالق ڪهڙو سنڌي ڀان يا ڀاٽ هئا. +هن سلسلي ۾ اسين وري منظور نقوي صاحب جون ڪجهه سٽون حوالي طور پيش ڪنداسين. +نقوي صاحب لکي ٿو ته: ”پوءِ تانسين جو دؤو آيو، جنهن گهڻا راڳ ايجاد ڪيا ۽ گهّڻن جي لئه ڦيرائي نالا بدلائي ڇڏيائين. +مثلاً درٻاري، ميان جي ٽوڙي، ميان جي ملار، ميان جو سارنگ ايجاد ڪيائين ۽ ”ڪرائي“ جي لئه ۽ نالو ڦيرائي شاهانه ڪري ڇڏيائين. +ائين به ممڪن آهي ڪافي راڳ به ڪنهن ڦريل لئه سان اسان جي گوش گذار ٿيندو رهندو هجي ۽ اسين کيس ڪنهن ٻئي نالي سان ياد ڪندا هجون. +تنهنڪري سنگيت جي سڄاڻ پيرين ۽ پارڪن جو پير کڻڻ گهرجي ته جيئن هيءُ مسئلو به حل ٿي سگهي. +”ڪافي“ سان گڏ سنڌي نظم ۾ جنهن ٻي صنف مؤرخن کي سوچڻ تي مجبور ڪيو آهي اُها آهي ”وائي“ ڪن جو خيال آهي ته وائي ۽ ڪافي جون جاگرافيائي حد بنديون آهن. +ڪن جو خيال آهي تي اِهي ٻئي هڪ شئي جا ٻه نالا آهن ۽ ڪي وائي ۽ ڪافي کي علحده سمجهن ٿا. +مخدوم طالب الموليٰ هن سلسلي ۾ رقمطراز آهي ته: ”وائي ۽ ڪافي کي ٻه جدا شيون نه سمجهڻ گهرجن ڇو ته حقيقت ۾ هڪڙي ئي شئي جا ٻه نالا آهن. +“ اڳتي هلي پاڻ دليل پيش ٿا ڪن ته: ”ڪافي ۽ وائي ٻه جدا صنفون هجن ها ته انهن ۾ مداح ۽ مولود وانگر مضمون جو فرق به هجي ها. +ڊاڪٽر عبدالمجيد ميمڻ سنڌي صاحب ”جوتيون جواهرن جون“ ۾ لکي ٿو ته: ”تاريخي روايتن ۽ فني مطالعي کان پوءِ آءُ انهيءَ نتيجي تي پهتو آهيان ته: ”وائي ۽ ڪافي هڪ ئي شئي جا ٻه نالا آهن. +سيد عطا حسين شاهه موسوي وري ڪافي ۽ وائي جي علحده هئڻ واري خيال جو محرڪ آهي. +سنڌ يونيورسٽي جي سنڌ شعبي جي سال 77 - 1976ع جي مخزن ”پرک“ ۾ پروفيسر محرم خان ”وائي“ جي صنف تي هڪ تفصيلي مضمون لکيو آهي. +هن مضمون ۾ پاڻ حڪيم عبدالغفار شاهه راشدي جي حوالي سان لکي ٿو ته: متاخرين غلط فهمي ۾ اچي وائي کي ڪافي سمجهي ويٺا آهن. +ڇو ته سنڌ ۾ شعر يا موسيقي جو ايترو مواد موجود نه هو، تنهنڪري اهو امتياز نه رهيو ته وائي ڪهڙي شئي آهي ۽ ڪافي ڪهڙي چيز آهي. +محترم راڄ محمد پلي جو هڪ مقالو رسالي مهراڻ ٽماهي (جلد 15،نمبر 1-2، 1966ع) ۾ ”صوفي محمد صديق صادق فقير سومرو“ جي شاعريءَ تي ڇپيو آهي، جيڪو ٻن قسطن ۾ آهي. +هن صاحب لکيو ته ”صديق فقير جي راڳنامي ۾ وائي کي ”صدا“ لکيو ويو آهي. +“ پلي صاحب جي هن راءِ کان پوءِ اسان کي ”وائي“ متعلق ڪنهن به لغت کي هٿ لائڻ جي هجت ڪونه ٿي رهي. +وائي کان پوءِ هن سلسلي ۾ وري ”مؤلود“ شريف متعلق ڪافي اختلاف نظر اچي ٿو. +هتي مختصر طور هن صنف بابت قائم ڪيل راين جو جائزو وٺنداسين. +سيد عطا حسين شاهه موسوي ۽ مخدوم طالب الموليٰ صاحب جي خيال موجب ”مولود“ وائي ۽ ڪافي کان علحده شئي آهي. +ڊاڪٽر عبدالجبار جوڻيجو لکي ٿو ته: ”مخدوم عبدالرؤف ڀٽي وائي ۽ ڪافي جي هيئت ۾ مولود چوڻ سان گڏ عروض تي به مولود چيا آهن. +حالانڪ شيخ محمد سومار جي خيال موجب عروض تي مولود چوڻ ڪافي جي دفعي کان ٻاهر ڪونهي، ۽ اهو رواج قديم پڻ آهي. +پاڻ پنهنجي هڪ مضمون ”محمد اسماعيل رنگريز ۽ ان جا ساٿاري“ جيڪو روزنامــہ مهراڻ (جنوري 1961ع، سالگرهه نمبر) ۾ ڇپيل آهي لکي ٿو ته: ”رنگريز صاحب ڪافي چوڻ تي طبع آزمائي ڪئي هئي، پاڻ ڪافيون مولودن جي ســُـر ۾ چوندو هو. +حاجي عنايت الله زنگيجي پنهنجي ڪتاب”لاڙاين جون لاتيون“ ڪتاب ۾ شغل(مولودن جي مخصوص محفل) جي ٽيڪنڪ تي بحث ڪندي لکيو آهي ته ”مولودي شغل جي آخري حـصي ۾ صوفيانه ڪافيون پڙهن ۽ انهن ۾ به خاص ڪري داستانن واريون ڪافيون پڙهن، هــِـتي هڪ ڳالهه خاص آهي ته شغل لاءِ لفظ ”پڙهڻ“ يا ”چوڻ“ استعمال ٿئي پر ڳائڻ نه، ۽ شغل ۾ جيڪي ڪافيون اچن انهن لاءِ به ”پڙهڻ“ استعمال ٿئي. +هونئن ڪافيون ڳائبيون آهن. +آنند رام طوطلداس راجاڻي جي تاليف ڪيل ”رسالي ٻڍل فقير“ ۾ ڪافي نمبر 115 کان نمبر 178 تائين سڀني ڪافين جي هيئت خواهه مضمون مولود جهڙو آهي. +ڊاڪٽر ميمڻ عبدالمجيد سنڌي پنهنجي ڪتاب سنڌي نعتيه شاعريءَ ۾ جيڪو پهريون مولود ڏنو آهي، سو شاهه عنايت رضه جي وائي آهي. +ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ صاحب هن سلسلي ۾ نهايت اهم راءِ ڏني آهي، پاڻ ”سڀ رنگ“ ۾ لکن ٿا ته: +”صنف شعر جي حيثيت ۾ مولود، وائي يا ڪافي جي دفعي ۾ شامل آهي ۽ ٻنهي جو قالب ساڳيو آهي. +اصولي طور ”مولود“ وائي يا ڪافي جو خاص قسم آهي، جنهن جو موضوع ۽ موسيقي، آهستي آهستي مستقل ۽ مخصوص بنجي ويا. +هن بحث جي آخر ۾ ڪافي جي موضوع جي وسعت بابت محترمه رشيده شيخ جي راءِ به هڪ نئين ڳالهه ڏانهن اشارو ٿي ڪري، سا به پيش ڪندا هلون ته جيئن اسان کي هن بحث ۾ ڪا راءِ قائم ڪرڻ ۾ سهولت ٿئي. +پاڻ پنهنجي مقالي ”سنڌي شاعريءَ ۾ عورتن جو حصو“، جيڪو ”ماڪ ڀنا رابيل“ ۾ ڇپيل آهي، ”سنڌي عورت نماڻو فقير“ جي ڪافين جي موضوع بابت راءِ ڏيندي لکيو اٿائين ته: ”سندس ڪافين ۾ مرشد جي عقيدت ۽ محبت جي اپٽار آهي. +هن حقيقت کان ڪوبه اديب انڪاري ناهي ته ڪافي صوفي بزرگن جي تبليغ، تعليم، خواهه رهاڻين جو خاص جــُـز ۽ ذريعو رهي آهي ۽ جيستائين ”ڪلام“ جو تعلق آهي ته ”ڪلام“ مان اسان وٽ مراد آهي ڪنهن معتبر بزرگ يا صوفي ۽ مرشد جي منهن مبارڪ مان نڪتل ”نــَـظماڻا“ لفظ، جيڪي ڪنهن به صنف جا پابند ڪونهن. +پوءِ جيئن ته صوفين ۽ بزرگن ڪافي کي پسند ڪيو، انهي ڪري ”ڪلام“ به ڪافي سان منسلڪ ٿي ويو. +انهي ڪري ”ڪلام“ جي ثانوي حيثيت آهي، جنهن جي آڌار تي ڪافي متعلق ڪابه راءِ قائم نٿي ڪري سگهجي. +ڪافي جي لغت بابت اسان مولانا فضل احمد غزنوي ۽ سيد عطا حسين شاهه موسوي جي راءِ کي معيار بنائي سگهون ٿا، ڇاڪاڻ ته ڪافيءَ جو صوفين جي عادتن خواهه عمل سان گــَـهرو تعلق رهيو آهي، ۽ پنهنجي حقيقي مالڪ کان ”گهرڻ“ جو هيءُ مخصوص انداز ئي هن نالي جي لغت ڏانهن پيشقدمي ڪرڻ جو دليل آهي. +هتي اسين امير خسرو جي ايجاد ڪيل راڳ ”ڪافي“ جي وقت جو پڻ حوالو ڏيئي سگهون ٿا، جيڪو ”اڌرات“ ۽ ٽاڪ منجهند آهي. +هن وقت جي پڻ درويش، صوفين ۽ بزرگن سان خاص نسبت آهي، جنهن کان ڪوبه اهلِ علم ناواقف ڪونهي. +”ڪافي“ راڳ متعلق پنهنجي هڪ محسن ۽ راڳ جي ڄاڻو محترم حبيب الله پلي وانگر منهنجي به اها راءِ آهي ته اهو امير خسرو جو ئي ايجاد ڪيل آهي، جنهن لاءِ نقوي صاحب ۽ گرامي صاحب جا رايا اسين اڳ ۾ ئي پڙهي آيا آهيون. +نقوي صاحب جي هن راءِ سان اتفاق ڪرڻ لاءِ ڪنهن مضبوط ثبوت جي ضرورت پيش ٿي اچي ته ڪو ”ڪافي“ ”سر“ ۾ چيل ٻول به خسرو ”ڪافي“ ئي سڏيا هوندا. +جيڪڏهن ائين آهي ته ٻين ”ســُـرن“ جيڪي خسرو ايجاد ڪيا، جي ٻولن جو ڪهڙو حشر ٿيو. +ڪافي اسان وٽ پنجاب کان آئي يا اسان وٽان پنجاب ڏانهن ويئي، تنهن متعلق آءٌ ڊاڪٽر بلوچ صاحب جي راءِ کي اهميت ٿو ڏيان ته ”ڪافي“ (صنف) سنڌ کان ئي ٻاهر ويئي آهي، پر ان جي صورتخطي ”ڪافي“ ئي آهي، نه ڪه ”قافي“. +اسان وٽ سنڌي ڪافي جو جيڪڏهن ڪو نمونو ملي ٿو ته اهو ڊاڪٽر جوڻيجي صاحب ۽ ڊاڪٽر الانا صاحب جي راءِ موجب اسماعيلي بزرگن جا گنان ئي آهن، جن متعلق بحث مضمون جي ٻئي حـصي ۾ ڪافي جي گهاڙيٽن سان گڏ ڪبو. +باقي شيخ لاڏ جيئي واري روايت جي حيثيت صرف روايت تائين آهي ۽ ان لاءِ ڪلام جي نموني خواهه انهيءَ دؤر جي شاعرن جي احوال جي پڻ اشد ضرورت آهي، تنهنڪري ڪافي جي قدامت اڃان به تاريخ جي ورق گرداني ۽ ڪن انڪشافات جي متمني آهي. +ڪافي جي وائي سان ڪابه مائٽي ڪونهي، نه ئي ٻنهي کي ڪنهن نموني ملائي سگهجي ٿو. +موضوعن جي استعمال کان وٺي هيئت، زبان خواهه موسيقيءَ تائين ٻنهي جا گس جدا آهن، تنهنڪري بيباڪيءَ سان ٻنهي کي ٻه شيون چئي سگهجي ٿو. +ها باقي”مولود“ ئي اهڙي صنف آهي، جنهن کي ”مخصوص“، ”وائي“ يا ”ڪافي“ چئي سگهجي ٿو، ڇاڪاڻ ته منهنجي خيال ۾ مولود ”هيئتي“ صنف ڪونهي، بلڪ موضوعاتي صنف آهي، جنهن کي ڪافي خواهه وائي جي صنف ۾ سمائي سگهجي ٿو، يا ائين کڻي چئجي ته مولود وائي يا ڪافي جو هڪ موضوع آهي. +پوءِ اها ٻي ڳالهه آهي ته موضوع جو تقدس ئي اهڙي شئي آهي، جنهن کيس مخصوص ۽ نمايان رنگ ڏنو آهي. +”ڪافي“ سنڌي شعر جي سدا سهاڳڻ صنف آهي. +تاريخ ۽ جاگرافي جي مختلف دؤرن مان گذرڻ بعد به سندس تشخص ۾ فرق نه آيو آهي، نه وري ڪا ٻي صنف سندس مقبوليت ۽ اهميت کي چئلينج ڪري سگهي آهي. +ڪافي عوام جي سينن ۾ سانڍيل سنڌي شاعريءَ جو انمول حصو آهي جنهن کي ڪوبه اتان کسڪائي نه سگهيو آهي. +وقت جي وهڪري سان گڏ ڪافي ۾ ڪئين مضمون داخل ٿيندا ويا. +فلسفي ۽ تصوف کان وٺي عشق جي آزارن ۽ ڪانگل جي قاصد پڻي تائين، محبوب جي ثنا کان وٺي عاشق جي قربانين تائين ۽ پوءِ قومي جذبن کان وٺي بين الاقوامي سياست تائين جا موضوع ڪافيءَ جي ڳچيءَ جو هار بنبا ويا، پوءِ به سندس ڪلاسيڪيت ۽ مخصوصيت ۾ ڪو فرق نه آيو آهي. +ڪافي جي دنيا ۾ اسان جي تاريخ جو هڪ اهم حصو موجود آهي، جنهن کان ڪنهن کي به انڪار ڪونهي ۽ ڪافي جي موجوده مقبوليت ڏسي چئي پيو سگهجي ته ايندڙ وقت هن دؤر جي ڪافين کي مستند تاريخ طور سنڀاليندو. +ڪافي جو حال چلولي هرڻ وانگيان ڇالون پيو هڻي ۽ مستقبل تمام گهڻو روشن آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31203.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31203.txt new file mode 100644 index 0000000..e99a991 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31203.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +نبض +دل جي ڌڙڪڻ سان صاف ۽ آڪسيجن ڀريل رت دل جي کاٻي ڪنوتي مان نڪري شاهه شريان (Aorta) ۾ پمپ ٿيندو آهي ته، جيئن سڄي جسم ۾ دورو ڪري سگهي. +شاهه شريان ۾ داٻ سان رت اچڻ جي ڪري ان جو ڪجهه حصو ڦهلجي وڃي ٿو. +دل جي ڌڙڪن جي وچ ۾ وقفو ٿيندو آهي، انهيءَ وقفي دوران شاهه شريان جي ڀت سُسي اصلي حالت ۾ اچي وڃي ٿي، جنهن جي ڪري دل ڏانهن ايندڙ رت انهيءَ شريان ۾ اڳتي ڌڪجي وڃي ٿو. +شريانن جي لچڪ واري خاصيت جي ڪري، واري واري سان سوسڻ ۽ ڦنڊڻ جي هڪ لهر پيدا ٿئي ٿي، جيڪا جسم جي شريانن جي سڄي نظام ۾ ڊوڙي ٿي. +انهيءَ لهر کي ڪنهن به شريان تي محسوس ڪري سگجي ٿو، پر شرط اهو آهي ته، شريان کل جي ويجهو ۽ ڪنهن هڏي تي هجي، جيئن ويڻيءَ ۽ لوندڙي وغيره تي، انهيءَ لهر جي هر هر اچڻ ۽ محسوس ڪرڻ جو نالو نبض آهي. +جيئن ته، نبض جو درومدار دل جي سسڻ ۽ ڦنڊڻ تي هوندو آهي، تنهن ڪري اسان کي دل جي ڌڙڪڻ جي رفتار سرشتي ۾ رت جي داٻ (Blood Presure) بابت به معلومات ملي ٿي. +عام طرح نبض ويڻيءَ تي ڏٺي ويندي آهي، ويڻيءَ تي شريان گوشت ۾ لڪل ناهي هوندي، پر کل جي هيٺان هوندي آهي، اتي ان کي ڦڙڪندي محسوس ڪرڻ سولو هوندو آهي. +نبض جو دارومدار جسم جي رت جي ضرورت تي آهي. +آرام واري حالت ۾ ان جي رفتار گهڻو ڪري 72 کان 80 ڌڙڪا في منٽ هوندي آهي، پر ڊوڙڻ جي صورت ۾، ڏاڪڻ تي چڙهڻ يا ورزش ڪرڻ سان ان جي رفتار وڌي وڃي ٿي. +بيماريءَ جي حالت ۾ به نبض تيز ٿي ويندي آهي. +دل جي بيمارين ۾ نبض يڪسان ناهي رهندي پر بي ترتيب ٿي ويندي آهي. +ٻارن ۾ به نبض جي رفتار وڏن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ ٿيندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31204.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31204.txt new file mode 100644 index 0000000..a1767b6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31204.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +مشڪون +اسان جي جسم جي گوشت جو گهڻو حصو مشڪن جو ٺهيل هوندو آهي ۽ اهي اسان جي جسم جو تقريبن 50 سيڪڙو حصو آهن، مشڪن جو مقصد جسم ۾ چرپر پيدا ڪرڻ آهي، اسان جي هر چرپر پوءِ اها شعوري هجي يا غير شعوري هجي، انهن مشڪن تي مدار رکي ٿي، مشڪون جسم جي هڏائين پڃري کي هر پاسي کان ڍڪي جسم جي شڪل ڏينديون آهن. +مشڪون ٻن قسمن جون ٿينديون آهن. +هڪ اهي جن جو ضابطو اسان جي وس ۾ آهي، جيئن : هٿ، پير، گردن وغيره جون مشڪون. +انهن کي (Voluntary) مشڪون چئبو آهي. +ٻيون اهي مشڪون آهن، جن تي ضابطو اسان جي وس ۾ ناهي هوندو، انهن مشڪن کي (Non Voluntary) چئبو آهي. +دل جي حرڪت، آنڊن جي حرڪت ۽ ٻين اندروني عضون جي چرپر هن قسم جي مشڪن جي ڪري ٿيندي آهي. +Voluntary مشڪن جا ٻئي ڇيڙا گهڻو ڪري ڪنهن جوڙ تان گذري ٻنهي پاسي هڏيءَ سان ڳنڍيل هوندا آهن، سسڻ جي حالت ۾ هڏا ليور جو ڪم ڏين ٿا ۽ جوڙ (سَنڌَ) تي چرپر جو عمل ضرورت مطابق ممڪن هوندو آهي. +مشڪن جي جوڙجڪ ۾ فرق هي آهي ته، انهن جا گهرڙا خاص قسم جا هوندا آهن، انهن ۾ سسڻ ۽ ڦنڊجڻ جي صلاحيت هوندي آهي. +اهي تڻجي سگهن ٿيون، گهڻيون مشڪون ڌاڳن جي صورت ۾ ريشن سان ملي هڪ مڪمل مشڪ ٺاهن ٿيون. +هڪ وچولي سائيز جي مشڪ ۾ گهٽ ۾ گهٽ 10 ملين گهرڙا هوندا آهن، اسان جي جسم ۾ گهٽ ۾ گهٽ 650 مشڪون آهن، جسم جا مختلف عضوا پنهنجي پنهنجي ڪمن کي سرانجام ڏيڻ لاءِ مشڪن تي دارومدار رکن ٿا، ٻانهن جون مشڪون ٻانهن جي چرپر لاءِ ڄنگهن جون مشڪون هلڻ گهمڻ لاءِ آهن. +مطلب ته جسم جي هر قسم جي چرپر لاءِ مشڪن جو هئڻ ضروري آهي. +ان کانسواءِ مشڪون ساهه جي عمل کي به باقاعدي هلائن ٿيون. +هر مشڪ جو گهرڙو هڪ موٽر وانگر آهي، ان جي هڪ ڇيڙي تي ڏهه ننڍڙن دٻن جهڙيون بناوتون هونديون آهن، جن ۾ اندر هڪ مخصوص ڪيميائي مادو هوندو آهي. +هي موٽر جي سلنڊر وانگر ڪم ڪندا آهن، چرپر جي ضرورت مطابق جڏهن دماغ کان اعصابي رڳن وسيلي پيغام موصول ٿيندو آهي ته، انهن دٻن ۾ اندر موجود مادو سيڪنڊ جي ڏهين حصي کان به گهٽ وقفي ۾ ڄمڻ لڳندو آهي، جنهن جي ڪري گهرڙو سوس کائڻ لڳندو آهي، هڪ مشڪ جي سڀني گهرڙن جي سسڻ سان مشڪ چرپر ۾ اچي وڃي ٿي ۽ عمل پيدا ٿئي ٿو، مشڪ جي چرپر جو عمل تمام تيز هوندو آهي، ان کان پهرين جو اها ڦهلجي، ٻيو پيغام اچي ويندو آهي ۽ اهڙيءَ طرح هر هر سسي ٿي. +سوس جو عمل تيزيءَ سان سلسليوار عمل ۾ ايندو آهي. +اهڙيءَ طرح مشڪون هڪ عمل ۾ ڍالجي وينديون آهن ۽ چرپر عمل ۾ ايندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31205.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31205.txt new file mode 100644 index 0000000..6b2ca93 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31205.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +سَنڌَ +جيڪڏهن اسان جا سڀ هڏا پاڻ ۾ سڌا سنوان ڳنڍيل هجن ها ته، اسين ڪنهن به نموني جي ڪا به چرپر ڪري نه سگهون ها پر ائين ناهي. +قدرت انهيءَ لاءِ وچ ۾ سَنڌَ رکيا آهن، جيڪي هڏن کي پاڻ ۾ ملائين ٿا ۽ اڳتي پوئتي ٿيندا رهندا آهن. +جيڪڏهن اسان جي جسمن ۾ اهي سنڌ نه هجن ها ته، اسان لاءِ اهڙيءَ طرح ڀرپور زندگي گذارڻ ممڪن نه هجي ها. +سَنڌ، هڏن جي گاٺ کي گهٽائڻ سان گڏوگڏ هڪ ٻئي مٿان ترڪڻ جي قابل بنائين ٿا. +هڏن جي انهن حصن جي وچ ۾ جيڪي هڪ ٻئي سان ڳاٺ کائن ٿا. +قدرت هڪ سڻڀو ليسدار مادو رکيو آهي، ان کي ڪچڙي هڏي چئبو آهي. +ان کانسواءِ ڪچي آني جي اڇاڻ جهڙي هڪ اڇي گهاٽي پاڻياٺ به انهن سَنڌَن کي ملندي رهندي آهي، جيڪا انهن کي سڻڀو رکندي آهي، ان کي سِنوئيل فلوئيڊ جو نالو ڏنو ويو آهي، اهو سڻڀ گاٺ کي گهٽ ڪرڻ لاءِ مشيني تيل وارو ڪم ڪري ٿو، جڏهن سَنڌَ سڪون واري حالت ۾ هوندا آهن ته، اها گهاٽي پاڻياٺ گهٽ خارج ٿيندي آهي پر چرپر ڪرڻ دوران اها گهڻي مقدار ۾ پهچڻ لڳندي آهي ۽ سَنڌَن کي ضرورت مطابق سڻڀو رکندي آهي، انسان جي جسم ۾ چئن قسمن جا سنڌ ٿين ٿا. +گولي ۽ پيالي وارو سَنڌُ: هن قسم جي سنڌ ۾ هڪ هڏي جو ڇيڙو گول هوندو آهي، جيڪو ٻئي هڏي جي اهڙي گول پيالي ۾ ويٺل هوندو آهي ۽ چئن گول ڇيڙِ وارو هڏو هر پاسي حرڪت ڪري سگهي ٿو. +ان جو مثال گول ڪلهي جو سنڌ آهي، اسين پنهنجي ٻانهن کي هر پاسي گهمائي ۽ ڦيرائي سگهون ٿا. +هن سنڌ جو ٻيو مثال ٻنڌڻ وارو سنڌ آهي، جيڪو جسم ۾ موجود گولي ۽ پيالي وارن سنڌن ۾ سڀ کان وڏو آهي، پر جيئن ته ان کي وڌيڪ ٽائيٽ ڪري ڦٽ ڪيو ويو آهي، تنهن ڪري هيڏانهن هوڏانهن گهڻي چرپر نه ٿو ڪري سگهي. +نيم بيضوي سَنڌُ: هن قسم جا سَنڌَ، آني جي شڪل جهڙي هڏي ۽ هڪ بيضوي سنڌ ۾ جُڙيل هوندي آهي مثال طور، ڪرائي جو سنڌ. +هن وسيلي اسين پنهنجي چنبي کي نيم دائري واري چرپر ڏئي سگهون ٿا پر ان کي هڪ مڪمل دائري جي شڪل ۾ به گهمائي سگهون ٿا. +سنڌن جي هن قسم ۾ ٿورڙي تبديلي سان ”ڪاٺيءَ جوڙ“ ٻڻجي پوي ٿو، جنهن ۾ هڏيون فقط ٻن طرفن ۾ چرپر ڪري سگهن ٿيون، جهڙيءَ طرح بيل گاڏيءَ جي ڳن تي ويٺل سوار صرف ٻن طرفن پاسي حرڪت ڪري سگهي ٿو.هن سَنڌَ جو مثال ڪرنگهي جي هڏي آهي. +قبصي دار سَنڌُ: اهي سوئڙي جي قبضي وانگر ڪم ڪندا آهن. +گوڏن جا سَنڌ هن جو مثال آهن. +يعني پني ۽ سٿر کي اسان هن جي مدد سان پنهنجي ڄنگهه جي ڪنهن هڪ حصي کي پوئتي جهڪائي سگهون ٿا، پر اڳئين پاسي ساڄي ۽ کاٻي پاسي نه ٿا جهڪائي سگهون، آڱرين جي وچ وارا سنڌ به هن قسم سان تعلق رکن ٿا. +ڦرڻا سَنڌَ: هي سَنڌَ هڏن کي گولائي ۾ ڦيرڻ جي قابل بڻائيندا آهن. +هن قسم جو سَنڌ اسان جي کوپڙي جي هيٺيان موجود هوندو آهي. +جيڪو مٿي کي پوئين پاسي موڙي ڏسڻ جي قابل بنائيندو آهي. +هن قسم جا سنڌ اسان جا ٻانهن جي وڻيءَ ۾ به موجود هوندا آهن، جيڪي اسان کي ڪرف ۾ ڪُنجيءَ گهمائڻ جي قابل بڻائيندا آهن. +ان کان سواءِ چرپر ڪرڻ ۽ چرپر نه ڪري سگهڻ جي صلاحيت جي لحاظ کان سنڌن کي مجموعي طور تي ٻن قسمن ۾ ورهايو وڃي ٿو، جتي هڏا ملي حرڪت ڪري سگهن ٿا. +انهن کي متحرڪ سنڌ چئبو آهي، جڏهن ته حرڪت ڪري نه سگهندڙ سنڌن کي غير متحرڪ سنڌ چئبو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31208.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31208.txt new file mode 100644 index 0000000..ed28cf8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31208.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +انساني هاضمي جو سرشتو +انسان جو هاضمي جو سرشتو (Digestive system) لڳ ڀڳ نَوَ ميٽر (30 فوٽ) ڊگهي ٽيوب ۽ ان سان لاڳو عضون جو ٺهيل آهي، جيڪو وات کان شروع ٿي وڏي آنڊي جي نيڪال واري سوراخ وٽ ختم ٿئي ٿو. +اهو ٽيوب مختلف جاين تي مختلف ڪمن جي ڪري مختلف شڪليون اختيار ڪري ٿو. +وات زبان، لٻ جا غدود، نڙي، کاڌي جي نالي ڳرڻ (Oesophgus) معدو، ننڍو آنڊو، لبلبو، پتو، جيرو ۽ وڏو آنڊو سڀ عضوا هاضمي جي عمل ۾ حصو وٺن ٿا. +جيئن ئي کاڌو کائڻ شروع ڪيو وڃي ٿو تہ هاضمي جو عمل شروع ٿي وڃي ٿو. +وات ۾ ڏند کاڌو چٻاڙي پيهن ٿا. +وات جي لٻ ۾ موجود شيون نشاستي کي ٽوڙڻ ڦوڙڻ جو عمل شروع ڪن ٿيون، کاڌي جي نالي تقريبن 9 انچ ڊگهي آهي، انهيءَ مان لنگهندي کاڌو مليل جليل حالت ۾ معدي ۾ پهچي ٿو. +هتي اهو ٻن کان ٽن ڪلاڪن تائين رهي ٿو. +معدي جي ڀت جي سسڻ ۽ ڦهلجڻ جي عمل جي ڪري کاڌي کي ٽوڙڻ ڦوڙڻ ۾ مدد ملي ٿي، معدي جي رطوبت کاڌي ۾ چڱيءَ طرح ملي وڃي ٿي ۽ معدي ۾ موجود تيزاب ۽ سڻڀو عرق کاڌي تي اثرانداز ٿين ٿا، ان کي ٽوڙي ايترو ته سهڙو ڪيو ويندو آهي، جيئن اهو رت ۾ شامل ٿي سگهي. +ڳار جي صورت ۾ کاڌو ننڍي آنڊي ۾ داخل ٿي وڃي ٿو، جيڪو 20 فوٽ ڊگهو آهي، اتي کاڌي ۾ لبلبي ۽ پتي جون رطوبتون به شامل ٿين ٿيون. +آنڊن ۾ موجود سنهين يا وار نلين وسيلي هضم ٿيل کاڌو رت ۾ شامل ٿي وڃي ٿو. +رت سان گڏ اهو پهرين جيري ۾ وڃي ٿو. +ڪجھ کاڌو جيري ۾ گڏ ٿئي ٿو ۽ باقي رت جي گردش سان گڏجي سڀني گهرڙن تائين پهچي ٿو. +اڻ هضم ٿيل جزا وڏي آنڊي ۾ داخل ٿي وڃن ٿا. +ان سان گڏ گهڻو پاڻي وڏي آنڊي مان جذب ٿي رت ۾ شامل ٿي وڃي ٿو. +باقي ڦوڳ وڏي آنڊي مان خارج ٿي وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31210.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31210.txt new file mode 100644 index 0000000..7991a07 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31210.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +جسم مان بيڪار مادن خارج ٿيڻ جو عمل +جسم جي مختلف سرشتن ۾ ٿيڻ وارن ڪيميائي ۽ گهرڙيائي عملن جي نتيجي ۾ پيدا ٿيڻ وارن خراب ۽ نقصانڪار مرڪبن کي بيڪار مادا چئبو آهي، اهي اسان جي جسم مان هيٺين ذريعن سان خارج ٿين ٿا: +آنڊن وسيلي. +گهڻا ٺوس بيڪار مادا وڏي آنڊي مان نڪرندا آهن، کاڌي مان جسم لاءِ فائدي وارن ۽ ضروري جزن جي هضم ۽ جذب ٿيڻ کان پوءِ باقي بچيل ٺوس مادا معدي ۽ آنڊي مان ڪاڪوس جي صورت ۾ خارج ٿي ويندا آهن. +بڪين وسيلي. +گهرڙن جو زهريلو ۽ نقصانڪار مواد يوريا آهي، جيڪو هر گهرڙي مان خارج ٿيڻ کان پوءِ رت ۾ شامل ٿيندو رهندو آهي، جڏهن اهو رت بڪين مان لنگهندو آهي ته، اهي ان کي ڇاڻي وٺنديون آهن ۽ يوريا رت مان نڪري پاڻيءَ ۾ حل ٿي بڪين جي نلين مان گذرندو پيشاب جي شڪل ۾ خارج ٿي ويندو آهي، بڪيون رت مان سڀئي بيڪار مادا ڇاڻي پيشاب سان گڏ ڪڍي ڇڏينديون آهن. +کل وسيلي. +بيڪار مادن جو ڪجهه مقدار اسان جي کل وسيلي به خارج ٿئي ٿو. +پگهر جا غدود جڏهن پگهر خارج ڪندا آهن ته کل ۾ موجود گهرڙن مان نڪرندڙ بيڪار مواد به پگهر ۾ حل ٿي خرج ٿي ويندو آهي. +کل ۾ موجود بيڪٽيريا جي عمل سان ٿورڙي عرصي ۾ خراب بوءِ به پيدا ڪندا آهن، جيڪڏهن کل صاف، سٺي ۽ جراثيمن کان پاڪ هجي ته، پگهر ۾ وڌيڪ ڌپ بڻجي ناهي سگهندي. +ساهه وسيلي. +جسم ۾ آڪسيجن جي استعمال ٿيڻ سان جيڪا ڪاربان ڊءِ آڪسائيڊ ٺهي ٿي، اها گئس، بيڪار مادو آهي اها هر گهرڙي مان خارج ٿي وار نلين وسيلي رت تائين پهچي ٿي، جتان رت جي ڳاڙهن گهرڙن وسيلي ڦڦڙن ۾ پهچي ساهه جي عمل وسيلي خارج ٿي وڃي ٿي ۽ انهيءَ جي جاءِ تي آڪسيجن داخل ٿئي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31213.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31213.txt new file mode 100644 index 0000000..bba2557 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31213.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +چرٻي +اوهان ڏٺو هوندو ته، ڪي ڪي ماڻهو بنهه سنهڙا ۽ سُڪڙا هوندا آهن، پر ڪي ماڻهو وري ٿلها متارا ٿيندا آهن. +ٿلهن متارن ماڻهن جي جسم ۾ چرٻي گهڻي هوند آهي،چرٻيءَ جي گهڻي مقدار جي ڪري ئي ماڻهوءَ جو جسم ٿلهو متارو ٿيندو آهي، هونءَ ته، جسم لاءِ چرٻيءَ جو مناسب مقدار ڏاڍو ضروري آهي ۽ چرٻي اسان جي جسم جو اهم جزو آهي، جسم جي ڪيترن ئي ڪمن لاءِ چرٻي ضروري آهي. +جهڙوڪ : کاڌي جي ذخيري لاءِ : جسم ۾ کاڌو ذخيرو ڪرڻ جو عمل چرٻيءَ جي صورت ۾ ٿيندو آهي، ڇاڪاڻ ته چرٻي سٺن ٻارڻن مان هڪ ٻارڻ آهي، اسان جي جسم جو روزانو عام ٻارڻ کنڊ (Sugar) آهي، جنهن کي اسين نشاستي (Starch) مان حاصل ڪندا آهيون، کنڊ ڏاڍي سولائي سان ٻارڻ طور روزآي جي ڪمن ۾ استعمال ٿي ويندي آهي، اسان جي ضرورت جي 50 سيڪڙو ضرورت ۽ توانائي اسان کي کاڌي جي کنڊ مان حاصل ٿيندي آهي. +پر چرٻي ٿورو ڏکيائي سان استعمال ٿيندي آهي، پر کنڊ جي برابر مقدار جي مقابلي ۾ ٻيڻي توانائي رکي ٿي، کنڊ جي هڪ گرام مان چار ڪئلري توانائي حاصل ٿيندي آهي ۽ چرٻيءَ جي هڪ گرام مان 9 ڪئلري توانائي حاصل ٿيندي آهي، انهيءَ ڪري جسم ۾ کاڌي جي ذخيري طور چرٻي ضرور آهي، جڏهن اسين پنهنجي جسم جي ضرورت کان تمام گهڻو گهٽ کاڌو کائيندا آهيون ته، ذخيرو ٿيل چرٻي استعمال ٿيڻ لڳندي آهي، اسان جي ضرورت جي 35 سيڪڙو ضرورت ۽ توانائي اسان کي چرٻيءَ مان حاصل ٿيندي آهي. +چرٻي هڪ نرم مادوآهي، جيڪو پاڻي صاف ڪرڻ طور ڪم ڪندو آهي ۽ مشڪن جي وچ ۾ ڄرٻيءَ جي گهرڙن جي موجودگي ان کي نرم ۽ ٿلهو بڻائي ٿي ۽ اسان ان تي آرام سان ويهي سگهون ٿا، پيرن جي ترين ۾ ان جي موجودگيءَ جي ڪري اسان جو اڀو بيهڻ، هلڻ گهمڻ آسان ٿي پوي ٿو. +هٿن جي ترين ۾ اها هٿن کي نرم رکي ٿي، چرٻيءَ جا گهرڙا گول مٽول چرٻيءَ سان ڀريل ڦوڪڻن وانگر هوندا آهن، جن کي دٻائي نٿو سگهجي، جسم ۾ چرٻيءَ جي موجودگي جسم کي نرمائي ۽ سڻڀائي ڏئي ٿي. +چرٻيءَ جو ٽيون ڪم جسم جي گرميءَ جي درجي کي برابر رکڻ آهي. +هي هڪ روڪيندڙ يا وچ ۾ ايندڙ مادو آهي، جنهن جي ڪري اسان جي جسم ۾ گرميءَ جو درجو برقرار رهي ٿو. +عام مرداڻي جسم ۾ تقريباََ 10 سيڪڙو ۽ عام عورتن جي جسم ۾ تقريبن 23 في سيڪرو چرٻي هوندي آهي، جسم جي ڪجهه حصن ۾ چرٻي گڏ ٿيڻ جو عمل وڌيڪ هوندو آهي، ڪن جاين تي گهٽ گڏ ٿيندي آهي، مثال طور: ڪن، نڪ، مٿي ۽ سَنڌَن تي چرٻيءَ جا گهرڙا ناهن هوندا يا وري تمام گهٽ ٿيندا آهن. +جسم ۾ چرٻيءَ جي گهڻائي صحت لاءِ نقصانڪار آهي ۽ گهڻين ئي بيمارين جو ڪارڻ بڻجي ٿي، جهڙوڪ : ٿلهن ماڻهن ۾ مٺن پيشابن، دل جون بيماريون ۽ بلڊ پريشر پيدا ڪندي آهي. +نالا: ع. +شحم، ف. +پيه، هه. +وغيره___ چربي، صاره، گواد ۽ طرق سيمين. +اثر: گرم تر 2، نقصان ۽ ميل: ___-، عيوض: زيتون جو تيل، وزن: قدر موافق. +سڃاڻپ: جانورن ۾ گوشت سان گڏ ٿيندي آهي، هر ڪنهن جانور جي چرٻي جو اثر جدا جدا آهي. +خاصيت: رڇ، شينهن، بگهڙ ۽ سوئر جي چربي ٻنڌين ۽ نبضن جي ڍرائي لاهي انهن کي طاقت ڏئي، آلت تي هن جي مالش، آلت کي تقويت ڏئي ۽ طرفين جي لذت لاءِ مجرب آهي. +سنڌن جي سور، عضون جي استرخاءِ، فالـج، گنج ۽ وار چري تي هن جي مالش مفيد آهي. +زبان ۽ رحم جي بيمارين کي فائدو ڏئي ٿي، سخت سوڄ کي لاهي ٿي +چرس: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31215.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31215.txt new file mode 100644 index 0000000..376a56a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31215.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ٻولين جو مرڻ +لسانيات جي ماهرن لاءِ ڪنهن به ٻولي جو مرڻ (Language Death) شروع کان وٺي وڏي دلچسپي جو مضمون رهيو آهي. +ڇاڪاڻ ته دنيا ۾ کوڙ اهڙيون ٻوليون آهن، جيڪي مري چڪيون آهن، جيڪي مرڻ جي ويجهو آهن، ۽ هيڻيون آهن. +لسانيات جي جڳ مشهور ماهر ڊيوڊ ڪرسٽل پنهنجي لکڻي (Language death 1999) هِڪ مثال ڏيئي ٻولي جو مرتيو سمجهايو آهي. +هڪ ٻيو لسانيات جو ماهر بروس ڪونيل (Bruce Connell) جڏهن ڪيمرون جي ممبيلا علائقي ۾ ڪنهن موضوع تي تحقيق ڪري رهيو هو، تڏهن ۽ اِهو واقعو اولهه آفريڪا ۾ 1995ع ۾ واقع ٿيو. +جڏهن کيس هِڪ ٻولي ڪسابا (Kasaba) اڀياس جو مرڪز بڻي، جيڪا پهرئين ڪنهن به ڪونه ٻڌي هئي. +ان ٻولي ڳالهائڻ جو فقط هِڪ ماڻهو جنهن کي بوگون Bogon چئجي ٿو، وڃي جيئرو بچيو هو، ڪو نول کي ان وقت ايتري فرصت ڪونه ملي جو هو ان ماڻهو سان ملي ۽ سندس ٻولي بابت ڪجهه پڇي ۽ هن ئي سال ڪيمرون اچي ان ٻولي بابت تحقيق ڪرڻ جو سوچيو پر ايندڙ سال جڏهن هو واپس وريو ته اهو ماڻهو مري چڪو هو ۽ ڪسابا ٻولي به ان آخري ماڻهو جي مرڻ جي ڪري ان سان گڏ دفن ٿي وئي. +هِڪ اندازي مطابق دنيا ۾ هِن وقت ڳالهائجندڙ ٻولين جو تعداد 6 هزار آهي، جن مان 3 هزار ٻولين کي مرڻ جو خطرو آهي. +Languages in danger of extinction انهن ٽن هزارن مان هِڪ هزار اهڙيون ٻوليون آهن، جيڪي ايندڙ پنجاهه سالن ۾ مري وينديون “Extreme danger” دنيا جي ڪل ڳالهائجندڙ ٻولين مان 96 سيڪڙو اهڙيون ٻوليون آهن، جن جو واهپو محدود آهي. +يعني دنيا جي ڪل آبادي روزانو 4 سيڪڙو ٻولين جو تمام گهڻو واهپو ڪري ٿي. +اِهو سوال هاڻ حيرت جهڙو ڪونه آهي ته تقريباً هر هفتي يا سراسري طور پندرنهن وار هِڪ ٻولي جو موت ٿي رهيو آهي. +لڳ ڀڳ هِڪ سؤ سالن تائين دنيا جي هن گولي تان هزار کان مٿي ٻوليون ختم ٿي وينديون. +يعني انهن جو موت ٿي ويندو. +ڊيوڊ ڪرسٽل ۽ فشرمين ان کي Language genocide يا Linguicide جو نالو ڏين ٿا. +مشهور آمريڪي ماهر لسانيات نام چومسڪي (Noam Chomsky) جو (CPH) يعني (Critical period hypothesis) مطالعو ڪري ڏسو. +ٻولين جو استعمال ڇو گهٽجي ٿو ۽ ان جو بگاڙ ڇو پيدا ٿئي ٿو، اِها هڪ الڳ لکڻي جو مطالعو ڪندڙ موضوع آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31216.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31216.txt new file mode 100644 index 0000000..e479ae4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31216.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +نفسيات +نفس معنا ساھ، ۽ نفسيات معنيٰ ساھ بابت علم، پر جيئن ته خالص ساھ اڃا ڪنهن ڏٺو ڪو نہ آهي جو ڪو ان جي اپٽار ڪري سگهي، ان ڪري نفسيات کي ساھ وارن جو علم ئي سمجهڻ گهرجي. +ساهوارن بابت علم جا بہ گهڻائي ڀاڱا آهن، جيئن تہ سندس پيدائش، بدني نظام ۽ ان جو انتظام، بيماريون وغيره. +پر نفسيات جي آڏو جيون جي علم جو فقط اهو پاسو رهندو، جيڪو ٻين جيون ۽ شين سان تعلق ۾ اچڻ ڪري، منجهن سامائجي ٿو. +يعني تہ پنهنجن ضرورتن کي پوري ڪرڻ ۾ دنيا سان ڏي وٺ جو مٿن اثر. +جيئن تہ خوشي، رنج، فتح، شڪست وغيره ۽ انهن جا نتيجا. +نفسيات هڪ عمراني علم آهي. +19 صديءَ جي وچ ڌاري نفسيات فلسفي جي هڪ شاخ سمجهي ويندي هئي، پر پوءِ نفسيات کي هڪ الڳ علم جي حيثيت ۾ اڀياسيو ويو. +نفسيات کي دماغي يا ذهني زندگيءَ جو علم بہ چيو وڃي ٿو. +نفسيات جو ادب سان گهرو تعلق آهي. +نفسياتي ناول، نفسياتي ڪردار نگاري، فرد اڪيلو يا گڏيل معاشري جي نفسياتي رخن يا پاسن جي اولڙن، جنسيات يا ڊيپريشن (هنياءُ لٿَ يا خفخان)، انساني جبلتون، جماليات وغيره سڀ ادبي اهميت جا حامل آهن. +هر هڪ جيوَ کي سندس خاص ماحول موجب، پنهنجي جان بچائڻ ۽ پاڻ کي تڳائڻ لاءِ، ٽلن وسيلي پنهنجي ضرورتن کي پورو ڪندو جيئرو جڙيو هلندو هلي، اها بہ ضرورت آهي تہ جيوَ جي پسگردائي پڻ اهڙي هجي جا سندس ضرورتن کي منهن ڏئي سگهندي هجي، پر جي اها جاءِ سندس گهرجن کي پوري ڪرڻ جي لائق نہ آهي، تہ جيوت جو جٽاءُ ڏکيو ٿي پوندو ۽ جلد ئي حيات موت سان مٽجي ويندي. +هاڻي جي جيوَ جي جسم ۾ ايتري لياقت آهي جو هو پنهنجون گهرجون ڦيرائي موجود حالتن جهڙيون ڪري سگهي يا جي منجهس ايتري طاقت آهي جو پنهنجي جيوت منڊل جون حالتون مٽائي پنهنجي ڀيٽ تي آڻي سگهي تہ پوءِ حياتيءَ کي نڪا لهر نڪو لوڏو. +ڀرپاسي ۽ اوسي پاسي جو اثر جيوَ تي تہ بلڪل جلد ظاهر ٿيو پوي، وڻن ٽڻن جي حالت ۾، جي بہ ساھ وارا ئي آهن، اُس، پاڻي ۽ مٽيءَ جو اثر ايترو تہ ٿئي ٿو جو ڪٿي ڪو ٻوٽو تہ بنھ اڀري ئي ڪونہ، ڪٿي وڌي تہ اڌو گابرو، ڪٿي وڏو بہ ٿئي تہ ڦر نہ جهلي. +ڇانهين ڪٿي پنج سير تہ ڪٿي پنجويھ سيري. +گلاب ڪٿي نڪري ئي ڪو نہ، تہ ڪٿي ٻـُڪ جيڏو، وري رنگ بہ طرحين طرحين. +نيلگري جبل جي نيلي پٿرائين زمين تہ نباتات ۾ ايترا رنگ ٿي ڪڍي جو هڪڙي ئي پارڪ ۾ 20-25 رنگن جو گلاب ڏسڻ ڪا تعجب خيز ڳالھ ڪا نہ آهي. +مطلب تہ هر ڪا جنس پنهنجي پيدائشي هنڌ جي حالتن موجب ٿي ٿئي ۽ وڌي ويجهي ٿي. +ماڻهوءَ جي جسم جي ترتيب تہ اهڙي مڙڻي جڙڻي ٿي ٿئي جو پنهنجي جيوت منڊل سان جاگرافيءَ جي هر طبقي ۾ پوري نموني راسپاس ٿيو وڃي. +سندس بيدار مغز ۽ ان جا لڳ لاڳاپا ايترو تہ وسيع ۽ برجستا ٿا ٿين جن جو پورو وستار تہ ٺهيو پر مختصر ويچار ئي موجوده معلومات جي حدن کان ٻاهر آهي. +سردي، گرمي تہ بجاءِ خود، پر رڳي ٽيٽ سا پويس تہ هتي هي دونهون ٿو دکي، تہ سندس سچيت مغز گهڻي قدر تاڙي ويندو تہ ان حالت کي منهن ڪيئن ڏجي جو جان جوکي کان بچي. +ائين ڪندي هو ڪيترين قدرتي مصيبتن تي فتح ماڻي چڪو آهي ۽ زماني جي ناساز حالتن ۾ دوستين دشمنين کي منهن ڏيندو هلندو هلي. +هتي نفسيات جي علم جو مقصد انهيءَ راز کولڻ جو آهي تہ آدم يعني انسان پنهنجي ماحول کان پنهنجون ضرورتون ڪهڙي طريقي پوريون ڪرائيندو ٿو رهي يا بيڪار ثابت ٿو ٿئي. +۽ انهيءَ ڇڪتاڻ جي ماحول جو مٿس ڪيترو اثر ٿو پوي ۽ پاڻ انهيءَ دنيا جي ڇڪ ڌڪ ۾ ترقي ڪرڻ جيتري سگھ ٿو ساري ۽ ڪيتري سمجھ ۽ حوصلي رکڻ جو ثبوت ٿو ڏئي. +ٻار جي هن دنيا جي سفر جي ڪشالن ۽ سوڀ ۽ شڪست يعني سندس خوشي يا رنج بہ ٻن ڳالهين تي دارومدار رکي ٿو: (1) ته کيس مائٽن کان ورثي ۾ مليل موڙي ڪيتري هئي يعني تہ سندس جسمي ۽ ذهني طاقت ۽ توانائي، (2) تہ کيس ڄمڻ کان پوءِ ڪهڙي تعليم ۽ تربيت ملي، جا هن جي جسم ۽ ذهن کي ڦوھ ۾ آڻي. +نفسياتي بيماريون. +هي ٻه نفسياتي ٻيماريون عام آهن. +سائيڪوسز (Psychoses) ۾ شيرو فرينا، چريائپ، وهم، خيالي شيون ڏسڻ، خفت، (Phobia) اذيت پسندي، وغيره جهڙيون بيماريون جنم وٺن ٿيون. +نيروسز (Neuroses) ۾ وري ڊپريشن، ذهني دٻاءَ، اُتڻ تُڻ ۽ هورا کورا واري ڪيفيت، بي چيني، بوريت ، مزو نه اچڻ، دل نه لڳڻ جهڙيون ڪيفيتون جنم وٺن ٿيون. +ٻنهي ۾ فرق اهو آهي تہ هڪ ڪيفيت ۾ ماڻهو ناڪاريت (منفيت) ڏانهن گهڻو ويندو، کيس خبر نه پوندي ته هو ائبنارمل آهي، ان ۾ جيڪي ڪيفيتون پيدا ٿينديون، انهن ۾ وهندو ويندو ۽ دماغي توازن وڃائي ويهي رهندو. +ٻي ڪيفيت ۾ هو بيچين رهندو تہ ڪجھ ڪجي، ڪا تبديلي جي هن کي ضرورت هوندي آهي، جيڪڏهن ان ڪيفيت ۾ ڪو مثبت رستو ملي ويو تہ، ماڻهو ڪاميابيءَ جي رستي تي هلي پوندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31217.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31217.txt new file mode 100644 index 0000000..9388050 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31217.txt @@ -0,0 +1,123 @@ +ڪوپرنيڪس +اڳ ۾ اهو خيال موجود هو ته زمين کتل هئي ۽ سج، چنڊ، تارا مٿس لٿا اڀريا ٿي. +اهو رايو نه رڳو عام جي مشاهدي تي بيٺل هو، پر مذهب جي راءِ به ساڳي هئي، جنهن سان ارسطاطاليس ۽ هڪ ٽاليمي تارن جي علم جو ماهر به متفق هئا. +جڏهن 1492ع ۾ ڪِرسٽوفر ڪولمبس (Christopher Columbus) مهاساگر پار ڪري وڃي نئين دنيا لڌي، تڏهن يورپ جي اک کلي ته مار! +هي جو اسين سمجهي ويٺا هئاسين ته يورپ جي اولهه وارو پاڻي ڌرتيءَ جي حد هئي سو ته صحيح ڪو نه نڪتو. +پوءِ ته گهڙي پيا اجهاڳ ۾ ۽ دنيا جو افق تصور ۾ گهڻو وڌي ويو ۽ هر هڪ قدم اڳتي حوصلو وڌائيندو رهين. +1543ع ۾ پولينڊ جي علم هيئت جي ماهر نڪولس ڪوپرنيڪس (Nicolaus Copernicus) ظاهر ڪيو ته زمين کتل نه آهي، پر سج جي چؤڦير خلا ۾ آزاد ڦرندي ٿي وتي. +ان جي هاڪار اٽليءَ جي گئليلو گئليلي (Galileo Galilei) ڪئي، جنهن ٽيليسڪوپ سان پوري تحقيقات ڪئي هئي ۽ بيڪن جو همعصر هو پر بيڪن مڇ ئي نه ڇنڊيس، حالانڪ موجوده راءِ موجب کانئس اڳڀرو هو. +بيڪن ڪوپرنيڪس جي نظريي کي ٿڏيو ته سندس هڪ ٻئي همعصر برونو اکين تي رکيس. +ڇاڪاڻ جو هاڻي ڌرتي ڌڪاڻيل ۽ عرش کان هيٺ ڪيريل ڪانه هئي پر آزاد ۽ عرش واسي هئي ۽ سندس رهواسي ڪنهن به مخلوق کان گهٽ نه هئا پر زور ته هميشه پاڻ کي سچو سمجهي ڪري گذرندو آهي، جيسين سچ زور پڪڙي، کيس ڏوهاري ٺهرائي. +سو ويچارو برونو به ڪفر جي فتويٰ هيٺ مذهبي بانيڪارن روم ۾ جيئري جلائي ڇڏيو. +1633ع ۾ گئليلو به ساڳي عدالت جي گرفت ۾ ڪافر ثابت ٿيو. +پر توبهه تائب ٿي جان بچايائين. +چون ٿا ته توبهه ڪرڻ کان پوءِ جڏهن گوڏا زمين تان کنيائين ٿي ته وري به دل ۾ آيس ته ڌرتي ته اها ئي پئي ڦري. +اڄ ته ڪو اڻ پڙهيل به ائين ڪو نه چوندو ته زمين کتل آهي، جو ڪيترا ته سندس چؤڦير چڪر به ڦري آيا آهن. +منصور احمد عباسي پنھنجي مضمون ڪوپرنيڪس ۾ لکي ٿو +”بيڪن جي ڏاھپ بيڪن سان گڏ مري وئي ۽ سندس ڪيل ڪم جو وڏو حصو گم ٿي ويو. +هو يورپ جي اونداهين ۾ روشني جي لاٽ هو پر اونده روشني مٿان پردو وجهي ڇڏيو. +هو جهڙي دنيا ۾ آيو هو انکي اهڙوئي ڇڏي ويو. +اهو شدت پسندن جو دور هو ۽ طاقت انهن جي هٿن ۾ هئي. +يورپ جي ميدانن تي وڌيڪ ٻه سو ورهين تائين ڪنهن عظيم شخصيت پير نه پاتو. +پوءِ نڪولس ڪوپرنيڪس آيو. +هو 1437ع ۾ پيدا ٿيو ۽ بيڪن وانگر پادري هو. +اها ايتري اچرج جهڙي ڳالهه نه آهي ڇو ته انهي دور ۾ حوصلي مند نوجوانن لاءِ فقط ٻه ڌنڌا ئي هوندا هئا يعني فوج يا چرچ جي نوڪري. +ڪوپرنيڪس جيئن ته ڏاڍو ذهين هو تنهنڪري سپاهي ٿي نه ٿي سگهيو. +هو پولينڊ جو رهاڪو هو ۽ وسٽولا (Vistula) ۾ ٿارن (Tnorn) سندن ڄمڻ جو هنڌ هو. +ڪجهه ماڻهن جي خيال ۾ هو پروشيائي هو. +جيڪڏهن ائين آهي ته هو ڪنهن پروشيائي واري عام تصور کان گهڻو پري هو. +هو گهڻو ڪري بيمار رهندو هو. +مذهبي سوچ رکندڙ ۽ نرم دل ماڻهو هو ۽ انهي سان گڏوگڏ پاڙهو ۽ ڏاڍو نهٺو به هوندو هو. +سندس علم جي اُڃ اجهامڻ جي ئي نه هوندي هئي. +انهي ڪري هن ڪراڪو (Cracow) ۾ طب جي تعليم حاصل ڪئي ۽ پوءِ ويانا، بولونيا، فيرارا ۽ روم جي يونيورسٽين ڏانهن ويو. +انهن سڀني ادارن ۾ هو ڪنهن جو شيلي شاگرد وانگر رياضيءَ جي پٺيان لڳو رهيو ۽ کيس فلڪيات تي جيڪو ڪتاب هٿ آيو ٿي انهي کي ڳڙڪائيندو ٿي ويو. +پوءِ هو چوويهين ورهين جي ڄمار ۾ پادري ٿي فرائين برگ موٽيو ۽ پنهنجي عمر جو گهڻو عرصو اتي ئي رهيو. +ڪو به وهم ۽ سنسو هن پادري جي پيرن جي رنجير نه بڻجي سگهيو. +هو ماڻهن جو مفت ۾ علاج ڪندو هو ۽ کيس انهي ڳالهه ۾ به يقين نه هوندو هو ته بيماريون خدا جي طرفان اچن ٿيون. +۽ ڪنهن درگاهه تي دعا گهري يا ڪنهن تبرڪ کي هٿ لائي انهن کان ڇوٽڪارو حاصل ڪري سگهجي ٿو. +هن کي فطرت جي اکين ۾ اکيون وجهي ڏسڻ جي جرئت هئي ۽ هو پنهنجي مذهبي عقيدتمندي جي باوجود به بائيبل کي ڪو سائنسي ڪتاب نه سمجهي سگهيو. +انهي جو مطلب ته ڪو اهڙو ماڻهو پيدا ٿي پيو هو جنهنکي پنهنجو دماغ استعمال ڪرڻو هو. +انهن ڏينهن ۾ پوپ، شهنشاه توڙي عام ماڻهو اهو سمجهندا هئا ته دنيا ساڪن بيٺي آهي. +انهنکي ڪڏهن به اها سوچ نه آئي هئي ته اها هٿ جي تريءَ وانگر سڌي آهي. +اهي سڀئي چوندا هئا ته زمين ڪائنات جو مرڪز آهي جنهن جي چوڌاري هرشي گردش ڪري ٿي. +جيڪو به انهي ڳالهه کان انڪار ڪندو هو انهيءَ کي دين کان ڦريل سمجهيو ويندو هو ۽ ان جو جلداز جلد دوزخ وڃڻ بهتر سمجهيو ويندو هو. +اهو پوڙهي بطليموس طرفان يورپ کي ڏنل بهترين ورثو هو. +ڪوپرنيڪس دوزخ کي اهڙوئي برحق سمجهندو هو جيترو هو سڀ ماڻهو سمجهندا هئا پر هن ائين نه ٿي سمجهيو ته ڪنهن ماڻهو کي فقط پنهنجون اکيون ۽ دماغ استعمال ڪرڻ جي سبب دوزخ ۾ موڪليو ويندو. +هن کي جيڪڏهن ڪي شڪ شبها هئا ته هن انهنکي نظر انداز ڪري ڇڏيو ۽ خطرو کڻڻ لاءِ تيار ٿي ويو. +توهان کي ياد هوندو ته ڪجهه يونانين جهڙوڪ فيثاغورث جي اها تعليم هئي ته سج هڪ جاءِ تي بيٺو آهي ۽ زمين ان جي چوڌاري گردش ڪري رهي آهي. +ڪو پرنيڪس انهي نظريي کان واقف ٿيو ۽ اهو کيس معقول نظر آيو. +پر هو جيئن انهي موضوع تي سوچ ويچار ڪندو ٿي ويو ته کيس انهي ڳالهه جو امڪان وڌيڪ نظر اچڻ لڳو ته گردش زمين ڪري ٿي. +هن حساب ڪرڻ شروع ڪيا ۽ انهي نتيجي تي پهتو ته بطليموسي پلان بجاء هن نظريي تي ڳالهيون بهتر نموني ٺهڪي اچن ٿيون. +هن کي گرهن جي تبديلين جو حساب رکڻ لاءِ (epicycles) ڪم آڻڻا پيا پر انهيءَ جو سبب به سندس اها سوچ هئي ته سڀئي جسم هڪ گول ۾ گردش ڪن ٿا. +هن اهو گول وارو نظريو به يونانين ۽ خاص طور ارسطو کان ورتو هو. +ڪوپرنيڪس پنهنجا انگ اکر فوري طورعام نه ڪيا. +کيس ٻه ڳالهيون روڪي رهيو هيون. +هڪ ته کيس پنهنجي درست هئڻ جي مڪمل طور پڪ نه هئي ٻيو ته هو بائيبل کان ڊنل هو. +انهي وقت زنده ڪنهن به ماڻهو کان اها ڳالهه نه وسري هئي ته جوشئا سج کي هڪ جاءِ تي بيهڻ جو حڪم ڏنو ۽ اهو ائين بيهجي ويو هو، پر ڪوپرنيڪس جو اهو عقيدو نه هو ته بائيبل ڪو سائنس جو درسي ڪتاب هو. +هو جيئن شخصي خدا ۾ يقين رکندو هو تيئن هو اهي ڳالهيون به مڃيندو هو ته بائيبل مذهبي وحي آهي، خدا جي طرفان آيل آهي ۽ اخلاق جو هڪ بهترين مجموعو پيش ڪري ٿي. +هن کي اها به خبر هئي ته ماڻهن جي وڏي اڪثريت بائيبل تي الف کان ي تائين يقين ڪري ٿي، انهي کان ٻاهر ڪنهن به قسم جي علم جي موجودگيءَ بابت شڪ شبهي جو شڪار آهي ۽ اهڙي ڪنهن به ڳالهه کي تسليم نه ڪندي جيڪا بائيبل جي بيان جي خلاف هوندي. +ماڻهو جيستائين انهن سان متفق هوندو هو تيستائين اهي سهپ ۽ رواداريءَ جو مظاهرو ڪندا هئا. +ڪوپرنيڪس ڪنهن تڪليف ۾ پوڻ نه ٿي چاهيو نه ته جنهن ماڻهو پنهنجي طرفان ٿوري سوچ ويچار ڪئي ٿي انهي لاءِ ڪنهن تڪليف ۾ پوڻ دنيا جي سڀ کان سولي ڳالهه هئي. +هن پنهنجي نظريي کي رياضي جي ثبوتن سميت حسابي صورت ۾ آندو ۽ پوءِ مسودو ڪنهن جاءِ تي رکي انکي وساري ڇڏيو، پوءِ هو مريضن جي سارسنڀال لهندو ۽ پنهنجون چرچ واريون ذميواريون سنڀاليندو رهيو ۽ گڏوگڏ سوچ ويچار به ڪندو رهيو. +هن کي شهرت بابت ذري برابر به پرواهه نه هئي، هن صداقت تائين پهچڻ گهريو ٿي ۽ اها هٿ ڪرڻ کانپوءِ اها ٻين تائين پهچائڻ گهريائين ٿي. +تنهنڪري جڏهن جارج جو شم (George Joachim) اچي پڇائون ڪيون ته هن جيڪو ڪجهه دريافت ڪيو هو انهي نوجوان کي ٻڌائي ڇڏيائين ۽ کيس پنهنجو ڪتاب به ڏيکاريائين. +جوشم وٽن برگ جي لوٿرن يونيورسٽي ۾ رياضي جو پروفيسر هو ۽ هو پڻ صداقت جو ڳولهائو هو. +اها ڳالهه نه آهي ته لوٿر (جرمني جواصلاحي تحريڪ جو اڳواڻ 1546- 1483ع سنڌيڪار) جي پوئلڳن ڪڏهن بائيبل جي سائنسي ڏاهپ ۾ ڪنهن شڪ شبهي جو اظهار نه ڪيو هو. +لوٿر گهڻو پڙهيو هو، گهڻي سوچ ويچار ڪئي هئي ۽ بيماريءَ جي جيوڙڻ ۾ شيطان جي هئڻ جي مخالفت ڪئي هئائين. +پر اهڙي ماڻهو به انهي نئين نظريي کان لاتعلقي جو اظهار ڪيو ۽ ڪو پرنيڪس کي بيوقوف سڏيو. +اهو لفظ جرمن سميت ڪنهن به زبان ۾ اچارڻ ڏاڍو سولو آهي. +جوشم پنهنجي چرچ جي اڳواڻ سان سهمت نه ٿيو ۽ فوراً ڪوپرنيڪس جي ڪتاب The Revolution of The Heavenly Bodies) جي ڇپائڻ تي زور ڀريو. +ڪوپرنيڪس آڻ مڃي ڇڏي. +هو پوڙهو ٿيندو پئي ويو ۽ سندس صحت به خراب ٿيندي پئي وئي. +پادري کيس ڪو گهڻو نقصان نه ٿي پهچائي سگهيا. +اوچتو موت اچي سمورو معاملو ختم ڪري ڇڏي ها. +انهي هوندي به هن ڪي اجايا خطرا نه کنيا. +هن پوپ پال ٽئين کي مخاطب ٿيندي مهاڳ لکيو جنهن ۾ تمام مصالحت آميز ۽ معذرت خواهاڻو انداز اختيار ڪندي لکي ٿو: +”آءُ اها ڳالهه بلڪل سولائي سان سمجهي سگهان ٿو ته جيئن ئي ماڻهن کي خبر پوندي ته مون هن ڪتاب ۾ زمين سان ڪاچُرپر منسوب ڪئي آهي ته اهي فوراً رڙيون ڪرڻ لڳندا ته مون ۽ منهنجي نظريي کي رد ڪيو وڃي. +مونکي پنهنجي سوچ جي نتيجن سان ايتري به محبت نه آهي جو آءُ انهي جو به خيال نه رکان ته ٻيا ماڻهو انهي بابت ڇا سوچيندا +تنهنڪري مون جڏهن انهي معاملي جو غور سان جائزو ورتو ۽ مونکي جڏهن اها ڳالهه سمجهه ۾ آئي ته ماڻهو جڏهن منهنجي نظريي جي نواڻ ۽ ان جي بظاهر فضول نظر ۾ اچڻ سبب مون کان نفرت نه ڪرڻ لڳن ته آءُ پنهنجي شروع ڪيل ڪم تان لڳ ڀڳ دستردار ٿيڻ لاءِ به تيار ٿي ويس. +ڪو پرنيڪس پنهنجي انهي عجيب مهاڳ جي آخر ۾ وري ڏاڍو آزاد ۽ مضبوط انداز اختيار ڪندي لکي ٿو: +”پر جيڪڏهن ڪي اهڙا واندا ڳالهير پيدا ٿي ٿا پون جيڪي رياضي جي ڪابه ڄاڻ نه رکڻ جي باوجود به هنن ڳالهين بابت فيصلو ڏيڻ جو حق ڪم آڻي ٿا وجهن ته مونکي انهي جي ڪابه پرواه نه آهي. +آءُ ته انهن جي راءِ کي احمقاڻو چئي ڌڪاري ڇڏيندس. +اهڙي مهاڳ سان اهو عهد ساز ڪتاب دنيا جي حوالي ڪيو ويو. +توهان اهو ڪڏهن به نه سمجهجو ته اهو فوراً مشهور ۽ Best Seller ٿي ويو، ڪڏهن به نه! +ماڻهن انهي کي ڌڪاري ۽ رد ڪري ڇڏيو ۽ ڪوپرنيڪس جي مرڻ کانپوءِ چرچ انهي کي مردود قرار ڏئي ڇڏيو. +انهي کي تمام ٿورن ماڻهن تسليم ڪيو جڏهن ته انهي تي کلڻ وارا گهڻا هئا. +عام رواجي ماڻهو جي نظر ۾ اهو بلڪل احمقاڻو ۽ ديني عقيدن جي بلڪل خلاف هو. +ڪو پرنيڪس خود بهرحال چٿرن چوٽن توڙي واکاڻ کان بچي ويو. +هن پوڙهي طبيب پادري کي ٿوري دير لاءِ فرائن برگ ۾ پنهنجا هلڪا ڦلڪا ڪم ڪار ڪندي تصور ڪريو. +هو خدا ۽ انسانن جي خدمت ۾ پوڙهو ٿي چڪو آهي. +هن گهڻي سوچ ويچار ڪئي آهي ۽ سخت ڪم ڪيو آهي ۽ هاڻي سندس ڪم لڳ ڀڳ پورو ٿي ويو آهي. +جوشم جڏهن ڪتاب ڇپرائڻ تي زور ڀريو ته انهي ۾ ڪوشڪ نه آهي ته اهو پوڙهو شخص ڏاڍو خوش ٿيو هو. +هن جي سموري زندگيءَ ۾ هن کي غير معمولي شين سان ورلي ئي ڪو واسطو پيش آيو هو. +هن انسانن جي ڏکن ڏاکڙن جي ويجهو زندگي گذاري هئي. +طبيب ۽ پادري انسانن کي سندن سڀ کان ڏک وارن لمحن ۾ ڏسندا آهن. +تنهنڪري اها ڳالهه بلڪل اڻٿيڻي نه ٿي لڳي ته هن ٽيهن ورهين تائين فرائن برگ جي اڌ آبادي جا بار پنهنجن ڪلهن تي کنيا هئا. +ڪوپرنيڪس پاڻ کي ڪڏهن به ڪو عظيم ماڻهو نه سمجهيو هو. +ارسطو وڏائي سان ڀريل هو ۽ راجر بيڪن پنهنجي ڏاهپ کان با خبر هو پرڪوپرنيڪس جي ذهن ۾ هڪ گهڙي لاءِ به اهو خيال نه آيو هو ته سندس نالو ايستائين زنده رهندو جيستائين دنيا موجود آهي. +سندس ڪتاب شايع ٿيڻو هو انهي تي کيس ڏاڍي خوشي ته هئي پر هو ڊنل هو ۽ ڪجهه غمگين به هو. +هن کي خبر هئي ته جيڪو ماڻهو اڪيلو هلڻ جي جرئت ڪري ٿو دنيا ان سان ڪهڙو سلوڪ ڪري سگهي ٿي. +هن شايد ته هِتي هُتي پنهنجي ڪنهن ويجهي دوست جي ڪنن ۾ سرٻاٽ ڪري ڇڏيا هئا ته سندس بابت وڏيون ڳالهيون ٿي رهيون آهن ۽ خدا شال سندس مدد ڪري. +پر هن کي اها خبر نه هئي ته سندس ڪتاب جڏهن وڏن پادرين جي هٿن ۾ پهچندو ته ڪهڙو ممڻ مچندو. +هو خوشي ۽ جوش ۾ ڀريل هو انهي ڪري بيمار ٿي بستري ۾ پئجي رهيو. +هو اتي انتظار ڪندو رهيو پر ڪتاب اچڻ جو نالو ئي نه ٿي ورتو ۽ نه ئي موت ٿي آيو. +هو ڪمزور ٿيندو ويو پر اڃا سندس اميد باقي هئي. +آخر اميد جو ڏيئو به وسامي ويو. +هن مان آهستي آهستي روح نڪرندو پئي ويو ۽ پوءِ تڙتڪڙ ۾ ڪتاب جي هڪ ڪاپي هن وٽ آندي وئي. +ڪتاب سندس هٿن ۾ ڏنو ويو. +انهي تي سندس آڱريون پيار سان ڦرنديون رهيون جو هاڻي اکين ڪم ڪرڻ ڇڏي ڏنو هو. +پوءِ هو هڪ ڪلاڪ جي اندر فوت ٿي ويو. +بطليموس هڪ هزار ورهين کان وڌيڪ عرصو راڄ ڪيو هو. +انهي پادري ۽ ڊاڪٽر جنهن جي هٿن ۾ تازو ڇپيل ڪتاب پڪڙيو پيو هو ۽ پاڻ هميشه لاءِ خاموش ٿي ويو هو. +هن انهيءَ ٻهروپيي کي تخت تان لاهي ڇڏيو هو ۽ باغين جي انهيءَ ننڍڙي گروپ ۾ شامل ٿي ويو جن دنيا جي تاريخ تي تمام وڏو اثر وڌو آهي. +فرانس بيڪن جنهنکي سائنس اهڙي ماڻهو جي حيثيت ۾ سڃاڻي ٿي جيڪو سدائين غلط هو. +انهي ڪو پرنيڪس جي وفات کان 50 ورهيه پوءِ لکيو! +”هو جيڪي ڪيتريون ئي ڳالهيون فرض ڪري وٺي ٿو انهن مان هڪ اهڙي شخصيت جو ڏس ملي ٿو جيڪا فطرت ۾ ڪنهن به قسم جون هٿ ٺوڪيون ڳالهيون شامل ڪرڻ نه ٿي چاهي پر شرط اهو آهي ته سندس انگ اکر درست هجن بيڪن رياضي جي ڪابه ڄاڻ نه رکندڙ هڪ اهڙو ڳالهير هو جنهن بابت ڪوپرنيڪس ڌڪارجا لفظ ڪم آندا آهن. +هن عظيم فلڪيا تدان جي سچي ڪٿ اِي. +ايف. +سي مورٽن ڪئي آهي جنهن لکيو ته: +”پوڙهي راهب جي ڌنڌلي تصوير پنهنجي آسپاس موجود سادڙن بيعقل ماڻهن مان مٿي اڀرندي نظر اچي ٿي ۽ انهن تي پوندڙ ڪوهيڙي کي پنهنجي مٿي سان چيري اڀرندڙ سج جا پهريان ڪرڻا جهٽي وجهي ٿي. +سادي، صابرين ۽ باهمٿ ڪوپرنيڪس سچ لاءِ کوجنائون ڪيون ۽ اهو جڏهن روشني ۾ اچي ويو ته انهي کي سڃاڻي ورتو. +هن وٽ نه ئي گليلو جهڙي ڀڙڪا ڏيندڙ ڏاهپ نه ئي ڪيپلر جهڙي رياضيائي طاقت هئي، پر هو اهڙي وقت ۾ بهادر ٿي رهيو جڏهن هن جي چوڌاري سڀ بد اعمال هئا. +هو ڄائي ڄم کان روايتن جا بت ڀڄندڙ هو ۽ هن وڏين ڪوششن سان سخت وار ڪري بطليموس کي تباه ڪيو ۽ هڪ وڌيڪ غلطي کي دنيا ما ڌڪي ٻاهر ڪڍيو. +ڪوپرنيڪس ليکڪ منصور احمد عباسي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31218.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31218.txt new file mode 100644 index 0000000..7929230 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31218.txt @@ -0,0 +1,63 @@ +نفسيات جو علم +نفسيات جو علم ايترو ئي ڳوڙهو ۽ پراڻو آهي جيترو خود انسان پاڻ. +ان ڪري نفسيات کي سلسليوار سمجهڻ لاءِ ڪيترن لاڳاپيل حصن ۾ ورڇي سندن ڌار ڌار اڀياس ڪرڻ ضروري آهي. +(1) نفسيات فلسفياڻي: جنهن کي انهن بنيادي مسئلن تي غور ڪرڻو ٿيندو ته ماڻهو ڪيئن پيدا ٿيو. +آءٌ ڇا آهيان؟ +روح ڇا آهي؟ +روح ۽ بت جي پاڻ ۾ شراڪت ڪهڙي؟ +اسين جيڪي فعل ڪريون ٿا سي پنهنجي اختيار تي يا تقدير جي لکڻي موجب؟ +دنيوي علم ماڻهن جي لهه وچڙ مان حاصل ٿو ٿئي يا اڳئي اندر ۾ موجود ٿو رهي؟ +(2) نفسيات حيوانيات: يعني بشر جي حيواني هلت. +هن جو تعلق ماڻهوءَ جي حيواني حصي يعني نفسي خواهشن سان آهي. +ان ۾ ته ڪو شڪ ئي ڪونهي ته ماڻهو اصل ۾ حيوان ئي آهي. +سندس بک، اڃ، اجهي آرام جون خواهشون ۽ نسلي ضرورتون، هوبهو حيوانن واريون آهن. +فرق رڳو اهو آهي جو سندس پورائو پسون، اوٽ اڀرڻ تي بيوس ٿي ان وقت ڪرڻ لڳي جيئن ٻار ۽ ماڻهو راڄوڻي رسمن انوسار اڌمي کي قابوءَ ۾ رکي مهل موقعي سان سماجي قانونن جي اجازتن موجب ڪندو ٿو رهي. +ماڻهوءَ جي انهن حيواني ضرورتن کي ويچاريندي سندس حيواني اصليت به کلم کلا ظاهر ٿيو پوي. +جنهن کي پوري طرح سمجهڻ لاءِ ضروري ٿيندو ته پسن جي هلت چلت کان پڻ واقف ٿي ڀيٽي ڏسجي ته ماڻهو اڄ به ڪيتري قدر نفسي حيوان آهي ۽ ڪيترو انسان. +ٻئي طرف اڄلڪهه جي عام راءِ جي خلاف اهو به پکين ۽ چرندڙن جي روش جاچيندي ڄاڻ پوي ٿي ته پسون به سمجهه کان خالي ڪين آهن. +جيئن سمجهيا ٿي ويا. +جانورن جي تربيت ڏيندي ائين به پڌرو ڪري ڏيکاريو ويو آهي ته هو به سکيا وٺڻ سان گهڻي قدر سٺا ٿي سگهن ٿا. +(3) نفسيات شخصي: جا هر ڪنهن معمولي سالم طبع ماڻهوءَ جي پوري ذهنيت جي واقفيت ٿي بخشي جيئن ته: +(1) سندس اڌمن يعني سندس اندرين احساسن جي ته هو ڇا ٿو ڀانئي، جنهن مان سندس جذباتي ٺاٺ يعني سڀاءَ جي سڌ پوي +(2) سندس ذهن جي، جنهن مان سندس هوش حواس ۽ سمجهه ساڃهه جو پتو لڳي +(3) سندس اختياري هلت چلت جي، جنهن مان سندس لڇڻن ۽ ڪردارن جي عزم جزم جي خبر پوي ته سندس قول ۽ فعل ڪيتري طاقت ٿا رکن ۽ ڪهڙي پاسي مائل آهن. +(4) نفسيات جسمي: نفسيات جو سڌو تعلق دراصل من سان آهي يعني من جي احساسي، خيالي ۽ اختياري طاقتن سان. +من جي جاءِ ضرور مغز جي اندر آهي، پر من جي اختيار هلائڻ جو نتيجو ٿيندو ڪجهه چوڻ يا ڪرڻ يعني اسان جا ڪردار. +انهن قولن ۽ فعلن کي اظهار ڪرڻ واري ڪـَـل ته اسان جو بدن ئي آهي، جنهن کان سواءِ من جي منشا ڪا به پوري ٿي نٿي سگهي. +ان کان سواءِ من جي احساسن يعني اڌمن جو اثر به سڌي طرح دل جي هلڻ، ساهه کڻڻ، بک، هاضمي وغيره تي ٿو پوي. +جي سڀ بدن جا ئي مکيه عضوا آهن ۽ سڀ همدم تنتي سرشتي سان ڳنڍيل. +ساڳيءَ طرح بدن جي ري نالي غدودن جو اثر به سمجهه توڙي سڀاءَ تي خوب پوندو ٿو رهي، جن جي علم کان سواءِ نفسيات جي ڪارنامن ۽ عرضن کي پوريءَ طرح سان سمجهڻ به مشڪل ٿي پوندو. +نفسيات ساري ماڻهوءَ سان توسلو ٿي ڏيکاري نه فقط سندس من سان يا من جي فقط هڪڙي شعبي جهڙوڪ: نفس يعني خواهشات سان جيئن سندس نالو ٿي ڏيکاري. +(5) نفسيات سماجي: جا ڏيکاري ٿي ته مائٽن مٽن، نيات سماج ۽ ٻين قومن سان تعلق هئڻ ڪري ڪنهن شخص جو سماج تي ۽ سماج جو ڪنهن فرد جي شخصي جذبن، خيالن ۽ ڪردارن تي ڪهڙو ۽ ڪيترو اثر ٿو پوي. +ظاهر آهي ته ماڻهوءَ جون نيڪيون ۽ بدڪم سڀ ٻين ماڻهن جي نسبت ۾ يعني سماجي ٿا ٿين. +جي سماج ئي نه هجي ته گناهه ڪنهن سان؟ +ثواب ڪنهن سان؟ +(6) نفسيات پيمائي: هن جو مقصد آهي ڪنهن به شخص جي لياقتن جي ڪٿ ڪيئن ڪجي، ڪنهن به علم کي سائنس جو درجو ٿو ملي، جڏهن سندس تڪ تور ۽ انگن کي جاءِ ٿي ملي. +نفسيات به هاڻي انهيءَ درجي تي پهچي چڪي آهي، جو ڪنهن به شخص جي جذبن، ذهن ۽ سندس شخصيت جي ٻين جزن جي منجمله ڪٿ، ڪافي تجربن جي آڌار تي ڪنهن مقرر ڪيل معمول مطابق پورن انگن ۾ ڏيکاري سگهبي. +(7) نفسيات مفعولي: هرڪو جيوُ ساڃهه اچڻ تي پنهنجا حواس ڪم آڻي آسپاس سان واقفيت پيدا ٿو ڪري، حيوان ڇا انسان. +ٻار به ڄمڻ سان اکيون پٽي هيڏي هوڏي نهارڻ ٿو لڳي. +هرڪو ماڻهو پنهنجي خواهش، ضرورت ۽ لياقت آهر حواسن کان ڪم وٺي، ڌيان ڇڪائيندڙ شين سان واقفيت ۽ وهنوار جوڙيندو ٿو رهي. +نفسيات جي ماهرن جو رخ به پهرئين دور ۾ سارو دنيا جي اسباب بينيءَ ۾ کتل رهيو. +آسمان، سج، چنڊ، تارا، مينهن، گوڙ، کنوڻ، ڪڪر، انڊلٺ، پـُـڇڙ ۽ کڙندڙ تارا. +وري زمين جا طرحين طرحين جانور، ٻوٽا، وڻ، گل ڦل، مٽي، ريتي، جبل، سمنڊ، وغيره. +انهن ٻاهرين شين جي معلومات کي نفسيات مفعولي سڏيو ويو. +هي هو احساسي دور. +(8) نفسيات فاعلي: ٻئي دور ۾ دانائن جو ڌيان انهيءَ پاسي لڙيو ته آخر انهن شين جي ڄاڻ رکي ڪير ٿو؟ +هاڻي حواسن جي ڪم کي خيرباد چئي منهن مونن ۾ هڻي لڳا اندر کي ڦلهورڻ ته اهو ڪير آهي جو ڏسي ٿو ٻڌي ٿو، پرچي ٿو، سمجهي ٿو وغيره. +داناءُ به مان، ٻلوان به مان اهو ”مان“ ڪير آهي؟ +اهڙيءَ طرح اندر کي ڦولهيندي ڳوليندي نفسيات فاعلي وجود وٺڻ لڳي. +جنهن جي نظر ٻاهرين شين کان ڦري پنهنجي اندر ڏانهن رجوع ٿي ۽ پاڻ کي سمجهڻ ۽ سڃاڻڻ لڳي. +هي هو خيالي دور. +(9) نفسيات روشني: اڳتي هلي پتو لڳو ته ماڻهو پهرين احساس رستي ڪجهه محسوس ٿو ڪري، پوءِ سوچيندي احساس ۾ آيل شين بنسبت خيال ٿو قائم ڪري ته هن جي مون سان نسبت ڪهڙي آهي. +چڱي يا مٺي؟ +انهيءَ منزل تي سندس بدن ۾ ڪو نه ڪو تحرڪ ٿو پيدا ٿئي، جنهن جي وسيلي هو ان شيءِ کي سڃاڻي سمجهي پنهنجي ڪم آڻڻ لاءِ هٿ ٿو ڪري، يا ان کي بيڪار سمجهي ڇڏي ٿو ڏئي. +ويتر جي ان کي پنهنجي لاءِ خطرناڪ سمجهيائين ته ان کي ناس ٿو ڪري يا ڀڄي جان ٿو ڇڏائي. +يعني ته ڪو نه ڪو اختياري ڪم پنهنجي وس ۽ وت آهر ڪري ٿو. +ڏسجي ٿو ته احساس، خيال ۽ اختيار جي پڄاڻي ڪنهن نه ڪنهن فعل ۾ ٿي ٿئي ۽ اهي عمل ئي آهن جي گڏجي اسان جي روش يا هلت ٿا ٺاهين، اتي نفسيات فاعلي ۽ مفعوليءَ مان نظر نڪري وڃي. +نفسيات روشنيءَ ۾ اٽڪي. +هي ٿيو روشني جو دَور جنهن مان نفسيات هاڻي هلي رهي آهي ۽ ماڻهوءَ جي افعالن جي چڪاس ۽ انهن جي سببن جي ڇنڊ ڇاڻ ٿي رهي آهي ته ساڳين حالتن ۾ ڪو ڪهڙو قدم ٿو کڻي، ڪو ڪيئن ٿو هلت ڪري، سو ڇو؟ +ضرور ڪو ڦير سندس جذبي، خيال يا همت ۾ هوندو، جن تي ئي عمل جو بنياد ٻڌل آهي. +(10) نفسيات عارضي: جا ماڻهوءَ جي غير قانوني اڌمن، جذبن، مت ۽ هلت جو علم ڏئي، جن کي دماغي عارضا يا بيماريون چئجي ٿو، اُهي عارضا بيخياليءَ، بي سمجهيءَ، غلط احساس، اؤنٿرائيءَ، اڍنگائيءَ کان ٿيندي بنهه چريائپ تائين ٿي سگهن ٿا. +نفسيات ۾ ٻي به هڪ نمايان تفريق ٿي چڪي آهي، جنهن جي مطابق سندس هڪڙيءَ پهلوءَ کي نفسيات علمي ۽ ٻئي کي نفسيات عملي چيو ٿو وڃي. +(11) نفسيات علمي: جي مدنظر فقط نفسيات جي ذاتي علم جي کوجنا، سهيڙ ۽ ان جي ترقي آهي. +(12) نفسيات عملي: وري خالص وديا جي هٿ ڪيل اصولن کي ٻارن جي صحيح نيپاج، ٻاراڻي وهيءَ جي اڙٻنگاين کي هموار ڪرڻ، جوانيءَ جي سماج سوز جوشن ۽ ڀڙڪن کي ٺاري کين ڪارائتي سماجي ۽ سياسي طاقت بنائڻ، زندگيءَ کي دلچسپ ۽ خوشگوار ڪرڻ، ذهني لياقت وڌائڻ، من کي اجاين پريشانين کان بچائڻ ۽ درست رکڻ، خام خيالن کان آجو رهڻ ۽ سهڻي سيرت پيدا ڪرڻ، ٻارن کي زماني سازيءَ جي مدنظر تي مقابلي لاءِ تيار ڪرڻ ۽ پنهنجي توهه تي تڳڻ جي طاقت بخشڻ ۽ ٻين به ڪيترين انتظامي مشغولين ۾ عملي طور تي لاڳو ڪري هڪ پاسي تنظيمي سچيتي ۽ وسعت پيدا ڪري ڇڏي آهي ته ٻئي پاسي انسان ذات لاءِ اٿاهه سهوليت ۽ سندس ترقي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31224.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31224.txt new file mode 100644 index 0000000..75a956a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31224.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڳنڍ ڄار +12مارچ 1989 ۾ برطانوي سائنسدان ٽِم برنلي ويب سائيٽ زريعي دنيا جي ڳانڍاپي جو خيال پيش ڪيو. +دنيا جي ماڻهن کي پاڻ ۾ جوڙيندڙ ڳنڍ ڄار (انٽرنيٽ) کي اڄ 25 سال گذري چڪا آهن. +23 آگسٽ 1991 ۾ ڪمپيوٽر جي اسڪرين تي پهريون ڀيرو دنيا جي ماڻهن ويب سائيٽ ڳولڻ جي شروعات ڪئي. +جيڪا ورلڊ وائيڊ ويب (WWW) جي صورت ۾ برطانيه جي هڪ سائنسدان ٽِم برنلي جي ڪوششن جي نتيجي سان تيار ڪئي وئي. +جنهن کي اڄ جي جديد دور ۾ انٽرنيٽ جو نالو ڏنو ويو. +ان کان اڳ ۾ انٽرنيٽ (ڳنڍ ڄار) پهريون ڀيرو 1969 ۾ رابطن لاءِ ۽ نيٽورڪنگ لاءِ جوڙي وئي هئي. +برطانيه سان لاڳاپيل سائنسدان ڊونلڊ ڊيوس مواصلاتي رابطي آرپنيٽ کي 1960ع ۾ ڊيزائين ڪيو هو، ان ڪري انٽرنيٽ جو پهريون نالو آرپنيٽ رکيو ويو، جنهن کي شروعات ۾ آمريڪي بچاءُ کاتي جي رابطن لاءِ استعمال ڪيو ويندو هو. +جنهن کي وسيع ڪرڻ لاءِ آمريڪي يونيورسٽين ۽ ريسرچ سينٽرن ۾ ان تي ڪم ڪيو ويو. +يونيورسٽي آف ڪيليفورنيا ۽ اسٽين فورڊ ريسرچ انسٽيٽيوٽ پاران انهي نيٽ ورڪ کي جديد ڪرڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. +سن 1973ع ۾ انٽر پروٽوڪول ڪميونيڪيشن سسٽم کي وڌيڪ وسيع ۽ طاقتور ڪرڻ جو ڪم ٿيو، جنهن کانپوءِ انهي مواصلاتي رابطي سان مواصلاتي انقلاب اچي ويو، برطانوي سائنسدان ٽِم برنلي 6 سالن کانپوءِ انهي رابطي کي استعمال ڪندي 1990ع ۾ انٽر لنڪ هائپر ٽيڪسٽ ڊاڪيومينٽس ايجاد ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31226.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31226.txt new file mode 100644 index 0000000..93bd3d0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31226.txt @@ -0,0 +1,70 @@ +ايسين +عبراني (Hebrew) ٻوليءَ ۾ هن فرقي جا ڪيترائي نالا آهن. +مثال طور حشيم (ماٺ رهندڙ)، عساه يا عنشي ماسح (عمل ڪرڻ وارا ماڻهو)، وتيقـم ۽ بنائيم (اَڏيندڙ/معمار). +يوناني، لاطيني ۽ انگريزيءَ ۾ ان کي ايسين (Essene) چوندا آهن. +البيروني (وفات 1048ع) ۽ شهرستاني (وفات 1153ع) ان فرقي کي مغاريا يعني غارن ۾ رهندڙن جي لقب سان ياد ڪندا هئا. +هي فرقو قديم اوائلي اجتماعي سماج جي اصول تي هلندو هو ۽ ٻين کي به ان جي تلقين ڪندو هو. +هن فرقي جو ڪو هڪ شخص اڳواڻ نه هو، پر شايد ڪيترن ئي بزرگن ملي ان جو بنياد وڌو هو. +مئڪس بيئر جو خيال آهي ته هي فرقو ٻي صدي ق.م ۾ وجود ۾ آيو. +پهرين صدي عيسويءَ جي ٽن مـشهور تاريخدانن فيلو (20 ق.م ـــ 50ع)، جوزيفـس (37 ــ 95ع) ۽ پلائني ڪبير (23 ــ 79ع) هن فرقي جي پوئلڳن جو اکين ڏٺو احوال لکيو آهي. +فيلو اسڪندريا ۾ رهندڙ يهودي فلاسافر هو. +هو پنهنجي ڪتاب ۾ لکي ٿو: +فلسطين ۾ چار هزار متقي ماڻهو رهندا هئا جن کي ايسين (بنائين)سڏبو هو. +اهي ڳوٺن ۾ آباد هئا ۽ شهرن کان پاسو ڪندا هئا، ڇو ته شهرن ۾ برائي عام هئي. +انهن مان گهڻا ٻني ٻارو ڪندا هئا ۽ باقي پرامن ڌنڌا ڪندا هئا. +هو سونُ ۽ چاندي گڏ نه ڪندا هئا ۽ نه ئي زمينون وٺندا هئا ته جيئن پنهنجي آمدني وڌائن، پر رڳو ضروري گذر سفر لاءِ پورهيو محنت ڪندا هئا. +اهي ئي آهن، جيڪي ملڪيت جا مالڪ ناهن، ان ڪري نه، جو انهن جي قسمت ۾ ملڪيت ڪانهي پر ان ڪري جو انهن وٽ دولت جي لالچ ڪانهي. +حقيقت ۾ اهي ئي سڀني کان وڌيڪ دولتمند آهن، ڇو ته انهن وٽ اصل دولت قناعت ۽ توڪل آهي. +توهان کي انهن ۾ تير، ڀالا، تلوارون، ڍالون، لوهي ٽوپلا ۽ زرهون ٺاهڻ وارا ڪو نه ملندا ۽ نه ئي ڪو اهڙو ماڻهو، جيڪو جنگي هٿيار ٺاهيندو هجي يا جنگ سان تعلق رکندو هجي. +واپار، شراب، صنعت ۽ جهاز راني انهن جي ذهن ۾ ڪا نه ٿي اچي، ڇو ته هو انهن سڀني شين کان پاسو ڪندا آهن، جنهن سان حرص ۽ حوس پيدا ٿئي. +انهن ۾ ڪو به غلام نه هوندو آهي. +سڀ آزاد آهن ۽ هڪٻئي جي لاءِ ڪم ڪندا آهن. +اهي حاڪمن ۽ صوبيدارن کان نفرت ٿا ڇو ته انهن ماڻهن برابري ختم ڪري ڇڏي آهي ۽ فطرت جي دين کي ڇڏي ڏنو اٿائون. +اهو فطرت جو دين ماءُ جيان آهي، جيڪو سڀني کي هڪ جيترو پيار ڪري ٿو ۽ سڀني جي پرورش ڪري ٿو، ته جيئن ڀائرن جيان پيار محبت سان رهن، پر هي رشتو دوکي ۽ لالچ جي ڪري ٽٽي پوي ٿو ۽ ڀروسي جي جاءِ تي بي اعتمادي ۽ پيار جي جاءِ تي نفرت پيدا ٿئي ٿي. +ايسين کي خدا ترسيءَ، نيڪيءَ ۽ پاڪيزگيءَ جي تعليم ڏني وڃي ٿي. +گهريلو معاملن ۾ به ۽ قومي مسئلن ۾ به انهن کي خير ۽ شر جو فرق سيکاريو وڃي ٿو. +انهن جا ٽي بنيادي اصول هي آهن: +اهي سڀ سماجي طور گڏجي رهندا آهن، هر گهر جو دروازو پري کان آيل هر ساٿيءَ لاءِ کليل رهندو آهي. +گهر جو سڄو مال متاع به سڀ لاءِ هوندو آهي، ويندي لباس به. +اهڙيءَ طرح انهن ماڻهن لاءِ به کاڌو ڪڍي رکيو ويندو آهي، جيڪي لنگر گڏجي کائڻ وقت پهچي نه سگهندا آهن. +گڏجي رهڻ ۽ کائڻ جو رواج انهن ماڻهن کان وڌيڪ ٻيءَ ڪنهن به قوم ۾ ايترو سٺو ۽ مڪمل نه آهي. +هو ڏينهن جو جيڪو ڪمائيندا آهن، ان کي پنهنجي گهرن ۾ لڪائي نه رکندا آهن، پر بيت المال ۾ جمع ڪرائي ڇڏيندا آهن، جيئن سڀني جي ڪم اچي. +بيمارن ۽ پوڙهن جي خبرچار ڏاڍي پيار سان ڪئي ويندي آهي. +جوزيفس به ان فرقي جو ذڪر ڏاڍي احترام سان ڪيو آهي. +هو لکي ٿو: +”ايسين دولت کان نفرت ڪن ٿا. +انهن جي گڏيل زندگي حيرت جهڙي آهي. +انهن ۾ اهڙو هڪ ماڻهو به نه ملندو، جيڪو مال ملڪيت جي ڪري پاڻ کي ٻين کان مٿاهون سمجهندو هجي، ڇو ته انهن جو قانون آهي ته جيڪو ماڻهو انهن جي برادريءَ ۾ داخل ٿئي، اهو پنهنجو سڀ مال متاع برادري جي حوالي ڪري. +ان ڪري نه انهن ۾ غربت آهي، نه بک، نه زيانُ ۽ نه عيش. +هن فرقي يا برادريءَ جا باقائدي قانون هئا. +فرقي جي ميمبري ورثي ۾ نه ملندي آهي، پر اهي ماڻهو شامل ڪيا ويندا آهن جيڪي برادريءَ جي قانونن کي قبول ڪن ۽ انهن تي سچيءَ دل سان عمل ڪن. +ميمبري گهرڻ وارن ماڻهن کي ٽي سال اميدوار ٿي رهڻو پوندو آهي. +ان عرصي ۾ انهن کي برادريءَ جي اصولن جي سکيا ڏني ويندي هئي ۽ انهن جي ڪردار ۽ رهڻي ڪهڻيءَ جي نظرداري ٿيندي هئي. +انهن جا ڳوٺ گهڻو ڪري سمنڊ مُردار (Dead Sea) جي الهندي ڪناري تي آباد هئا، پر هو شهرن ۾ به رهندا هئا. +انهن جو لباس ۽ کاڌو ڏاڍو سادو هوندو هو، تنهنڪري انهن جي لنگرخانن ۾ هڪ وقت ۾ رڳو هڪ ڀاڄي پچندي هئي. +سيءُ هجي يا گرمي، هو سدائين ٿڌي پاڻيءَ سان وهنجندا هئا. +ان درويشاڻي حياتيءَ باوجود انهن جو رهبانيت سان ڪو به تعلق ڪو نه هو، پر هو عام ماڻهن جي غمن ۽ خوشين ۾ برابر شريڪ ٿيندا هئا ۽ انهن جي مسئلن سان گهري دلچسپي رکندا هئا، تان جو ملڪ جي سياسي جدوجهد ۾ به حصو وٺندا هئا، تنهنڪري رومين جڏهن فلسطين تي حملو ڪيو ته بنائين وڏي بهادريءَ سان انهن جو مقابلو ڪيو. +هن فرقي جي باري ۾ ڪيتريون ئي ڳالهيون ڪيون ويون آهن. +ڪو چئي ٿو ته رهڻي ڪهڻيءَ جو اثر بنائين، حڪيم پِٿاگورس جي برابريءَ مان ورتو. +ڪن جو خيال آهي ته هي ماڻهو گوتم ٻڌ جي ڀڪشُن جي زندگيءَ کان متاثر ٿيا. +ڪن جي راءِ آهي ته ايئن نه آهي پر يهودين جون پراڻيون روايتون ئي ان قسم جون هيون ۽ يهودي بني به اهڙي ئي زندگيءَ جي تلقين ڪندا هئا. +تنهنڪري بنائين جيڪڏهن طبقاتي زندگي ڇڏي، گڏيل زندگيءَ جي طريقن کي پنهنجو ڪيو هو، ته ڪا عجب جي ڳالهه ڪا نه ڪئي هئي، پر يهودي قوم فلسطين ۾ آباد ٿيڻ کان پوءِ پنهنجين جن پراڻين روايتن کي وساري ويٺي هئي، انهن کي ٻيهر جياريو هو. +اها ئي ڳالهه وڌيڪ صحيح لڳي ٿي. +اهو به ممڪن آهي ته بنائي، حڪيم پٿاگورس ۽ گوتم ٻڌ جي تعليمن کان واقف هجن ۽ پنهنجي برادري قائم ڪرڻ ۾ کين انهيءَ تعليم مان مدد ملي هجي، ڇو ته ان زماني ۾ فلسطين جا واپاري لاڳاپا يونان ۽ اٽليءَ سان به هئا ته هندستان سان به، تنهنڪري بنائين لاءِ پٿاگورس يا گوتم ٻڌ کان واقف ٿيڻ ڪا عقل کان پري جي ڳالهه ڪانهي. +فلسطين جي تاريخ ۾ بنائين جو نشان ٻي صدي عيسويءَ کان پوءِ ڪو نه ٿو ملي، پر انهن جي تاريخي ڪردار کان انڪار ڪري نه ٿو سگهجي. +هنن طبقاتي هيٺ مٿاهين جي ماحول ۾ رهندي برابريءَ جي اصولن کي نه رڳو هلايو، پر ڪاميابيءَ سان عمل ۾ آندو. +اها به حقيقت آهي ته پنهنجي ڪردار ۽ عمل جي سمورين خوبين باوجود اهي فلسطين جي سماجي ڍانچي، جيڪو ذاتي ملڪيت جي طبقاتي بنيادن تي ٻڌل هو، بدلائي نه سگهيا. +انهن ان تبديليءَ جي ڪوشش ئي نه ڪئي ۽ شايد ضرورت به محسوس نه ڪئي. +شايد انهن جو خيال هو ته انهن کي ڏسندي ۽ رِيس ڪندي ٻيا ماڻهو به انهن جي اصولن تي هلڻ لڳندا. +پر ظاهر آهي ته ملڪيت وارو طبقو پنهنجي دولت ۽ اقتدار تان کل خوشيءَ سان هٿ نه کڻندو آهي، پر ان کي زوريءَ بي دخل ڪيو ويندو آهي. +اهو زور عوام جي سمجهه ۽ ٻڌيءَ سان پيدا ٿيندو آهي. +1947ع ۽ 1952ع جي وچ ڌاري مُردار سمند جي الهندي ڪناري قمران جي غارن مان کَل تي لکيل جيڪي ٽڪرا هٿ آيا آهن، انهن مان به هن فرقي جي رهڻي ڪهڻيءَ ۽ عقيدن تي اڃا وڌيڪ روشني پوي ٿي. +اهي ليکيل-کلون لڳ ڀڳ ٻه هزار سال پراڻيون آهن. +انهن مان ڪجهه ته پراڻي عهد نامي جو نقل آهن، پر ڪجهه تي مغارين جا اقتصادي سماجي قانون ۽ ضابطا ۽ دعائون لکيل آهن. +انهن مان پهرين صديءَ جي تاريخدانن جي بيانن جي پوري پَڪ ٿئي ٿي. +قديم آثارن جي ماهرن تمران جي جبلن ۾، جيڪي بيت المقدس کان رڳو ويهه ميل پري آهن، کوٽائي ڪري مغارين جو هڪ پراڻو ڳوٺ به لڌو آهي. +اهو ڳوٺ 135 ق.م لڳ قائم ڪيو ويو ۽ 70ع تائين يعني لڳ ڀڳ ٻه سَو سالن تائين آباد رهيو. +ٻي صدي ق.م ۾ فلسطين جو علائقو سڪندراعظم جي پوئلڳن جي قبضي ۾ هو. +135 ق.م ۾ جڏهن بادشاهه هرسانوس پروشلم جي يهودين کي يوناني تهذيب قبول ڪرڻ تي مجبور ڪيو، ته مغارين جي هڪ ٽولي يونانين جي ظلمن کان تنگ ٿي قمران جي جبلن ۾ وڃي پناهه ورتي ۽ پوءِ اتي ئي لاڳيتو آباد رهيا. +انهن جي پيشوا يا اڳواڻ جو نالو صدوق (سچو) هو، ان ڪري هو پنهنجو پاڻ کي صدوقي يا بني صدوق چوندا هئا. +70ع ۾ رومي فوجن جي هٿان پروشلم جي تاريخي برباديءَ کان پوءِ قمران جو صدوقي ڳوٺ تباهه ٿي ويو ۽ ان جو نالو نشان به نه رهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31256.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31256.txt new file mode 100644 index 0000000..626d76f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31256.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +کيرٿر جبل +کيرٿر جبل: کيرٿر جبل جون قطارون: +سليمان جبل جي ڏکڻ ۾ کيرٿر جبل جون قطارون شروع ٿين ٿيون جيڪي سنڌونديءَ جي ھيٺاھين ميداني علائقي جي اولهندي ڪناري سان گڏوگڏ ھلن ٿيون ھي ننڍا ۽ خشڪ جبل آھن، جن جي ڏکڻ ۾ حب ۽ لياري نديون وھن ٿيون. +جيڪي ڪراچيءَ ويجھو عربي سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪن ٿيون. +کيرٿر جبلن جي قطار پاڪستان جي صوبي بلوچستان ۽سنڌ ۾ واقع آهي. +ھي جبل سنڌوندي جي ھيٺين حصي ۽ بلوچستان جي اوڀر پاسي واري ميداني علائقي جي وچ ۾ جبلن جو کوڙ ننڍين وڏين قطارن تي مشتمل آھي جيڪي اتر کان ڏکڻ طرف عربي سمنڊ تائين سنڌ بلوچستان سرحدن جي ٻنھي پاسن تي ڦھليل آھن. +اتر ۾ انھن جي بلندي 8000 فٽن تائين ۽ ڏکڻ پاسي 4000 فٽن تائين آھي ھن جبل جي سڀ کان اوچي چوٽي ڪتي جي قبر آھي جيڪا ڏاڙھيارو ۾ واقع آهي ، ٻيون چوٽيون باروغ ۽ گورک آھن. +باروغ بروهي ٻوليءَ جو لفظ آهي جنھن جي معني وڏو موٽو جبل آھي. +اتي اڄ بہ ساسولي بروھي رھندڙ آھن ۔ ھيءُ 190 ميل، 310 ڪلوميٽر ڊگھي جابلو قطار آھي ۽ بلوچستان ۾ مولا درياھ (مولا نئين) کان وٺي ڪري ڏکڻ ۾ ڪراچي جي ڪيپ مواري وٽان عربي سمنڊ تائين وڃي ٿو۔ +ٿڌيون چوٽيون. +کيرٿر جابلو سلسلي ۾ مولا ندي کان ڏکڻ طرف گاج ندي تائين اوچيون چوٽيون آهن جيڪي سمنڊ جي سطح کان مٿي هجڻ ڪري نهايت ٿڌيون آهن. +اهي چوٽيون سنڌ جي سرحدن ۾اچي وڃن ٿيون. +انهن ۾ “ڪتي جي قبر“ سمنڊ جي سطح کان لڳ ڀڳ 7000 فوٽ مٿي آهي. +“ڪچرڪ“ چوٽي بہ ايتري ئي مٿانهين آهي. +گورک هل اسٽيشن 5688 فوٽ اوچي چوٽي آهي جتي جون جولاءِ ۾ گرمي پد 17 ڊگري سينٽي گريڊ رهندو آهي. +قديم تهذيبي آثار. +گيرٿر جابلو سلسلي ۾ ٽڪرين جو سلسلو هيٺ مٿانهين نموني سان آهي جيڪي ڀونءِ وگيانيءَ جي علم موجب مختلف قسم جون جابلو ٽڪريون آهن. +کيرٿر جي ڄمار تمام وڏي ڪٿي وئي آهي. +کيرٿر ۾ برساتن ۾ نئيون وهن ٿيون جن جي ڍورن ۾ پاڻي گڏ ٿئي ٿو سو ڪافي عرصي تائين بيهي ٿو. +ان کان علاوه پاڻي جا قدرتي چشما به جام آهن. +انهن چشمن ۽ ڍورن جي ڪناري سنڌ توڙي بلوچستان جي سرحدن ۾ قديم تهذيبي آثار تمام گهڻا آهن. +سالاري نئي، گاج نئي، نلي نئي، ڪڪڙاني نئي، انگئي نئي، نئيگ نئي، نغاول نئي کان علاوه ٻيين نئين جي ڍورن ڪناري قبل مسيح کان عيسوي سن جي دورن جي جبلن تي چٽسالي (Rock Carving) موجود آهي. +ان کان سواءِ سالاري ويجهو هراڙ وادي ۾ بستي، گاج ڪناري ڪيتريون ئي قديم بستيون، نئي نري يا نلي وٽ کانئونٿي بستي، ڪارو ڪوٽ، ميان جو ڪوٽ، غازي شاھ يا گاجي شاھ دڙو، نئيگ ۾ لکمير جي ماڙي، گورنڊي جا دڙا ۽ ٻين بستين جا آثار آهن جيڪي اين جي مجمدار موجب آمري، نال، قلي تهذيب ۽ سنڌو تهذيب جا همعصر آهن ته ڪي ڪنجهي جي دور جون بستيون آهن. +هن سلسلي ۾ نلي ۽ ڪائي وارويون غارون به آهن تہ لڪي جبلن ۾ رنيڪوٽ به آهي. +فاسلس ته لاتعداد مليا آهن. +رهندڙ ماڻهو. +کيرٿر جابلو سلسلي ۾ سنڌي، بلوچ ۽ بروهي رهن ٿا جن جو ميل جول به پاڻ ۾ رهي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31267.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31267.txt new file mode 100644 index 0000000..31c0ed5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31267.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سنڌي خاڪي جي آکاڻي +انگريزن کان اڳ سڄي هندوستان جيان سنڌ ۾ به مغلن کان وٺي ميرن تائين حڪومت جو سڄو ڪاروهنوار فارسي زبان ۾ هلندو هو. +اهو سلسلو انگريزن جي سنڌ فتح ڪرڻ کانپوءِ به ڏهه سال، يعني 1853ع تائين هلندو رهيو. +جيسين وڃي سنڌي لپي تيار ٿي نه ته ان کان اڳ شاهه سچل جا رسالا به ابوالحسن جي سنڌيءَ ۾ لکيل آهن. +1953ع ۾ انگريزن سنڌ ۾ سنڌيءَ زبان کي لاڳو ڪيو ۽ شهرن ۾ سنڌي اسڪولن ۽ سنڌي نصاب (خاڪي) جي شروعات ٿي. +اُن لاءِ پهرين فارسي، عربي ۽ گجراتيءَ مان ڏهه ڪتاب ترجمون ڪري اسڪولن کي ڏنائون پر مڪمل تعليم لاءِ سڀني سبجيڪٽن لاءِ گهڻن ڪتابن جي ضرورت هئي. +اُن وقت سنڌ جي صوبائي حيثيت ختم ڪري کيس بمبئي پرڳڻي سان ملايو ويو هو. +هاڻ سڄي لک پڙهه بمبئي پرڳڻي سان ٿيڻي هئي. +سنڌيءَ جي انهن درسي ڪتابن کي قائدي قانون پٽاندر جوڙڻ ۽ شايع ڪرڻ لاءِ بمبئي سرڪار بمبئي صوبي جي ماهر تعليم ۽ ڊائريڪٽر آف پبلڪ انسٽرڪشن مسٽر ڪاورنٽن Covernton کي اهو ڏکيو ڪم سونپيو، سندس هيڊڪوارٽر پوني ۾ ٺاهيو ويو. +سندس مدد لاءِ ڪمشنر سنڌ پهرين مرزا قليچ بيگ کي مقرر ڪيو پر اُن جي انڪار کان پوءِ ديوان پريمچند کي پوني موڪليو ويو. +حڪومت گهڻو سيليبس ٻين ٻولين مان ترجمو ڪرايو هو، پر ڪجهه ڪتاب ترجمي کانسواءِ به لکيا ويا. +اُن نصاب جي ڪم ۾ مرزا قليچ بيگ، ڀيرومل آڏواڻي، پرمانند ميوارام، ديوان ڪوڙو مل، ديوان خانچند ۽ ڪجهه ٻين مکيه ڪردار ادا ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31281.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31281.txt new file mode 100644 index 0000000..123b077 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31281.txt @@ -0,0 +1,114 @@ +سنڌو ماٿري جي تهذيب +سنڌو ماٿريءَ جي تھذيب(انگريزي: Indus Valley Civilization) سن 3300 کان 1700 قبل مسيح تائين قائم رھڻ واري انسان جي چند شروعاتي تھذيبن مان هڪ آهي. +هي سنڌو ماٿريء جي ميدان ۾ سنڌو درياھ ۽ ان ۾ ڪرندڙ دريائن جي ڪنارن تي شروع ٿي. +موهن جو دڙو ۽ ھڙپه هن جا اهم مرڪز هيا. +هن تھذيب جا ماڻھو گھر پڪين سرن سان ٺاهيندا هيا. +انھن وٽ ڏاند گاڏيون هيون، هو چرخي ۽ کڏي تي ڪپڙا ٺاهيندا هيا، مٽي جي ٿانون ٺاهڻ جا ماهر ھيا. +هاري، لوھار، ڪنڀر ۽ مستري سنڌو ماٿري جي تھذيب جا اڏيندڙ هيا. +سنڌ جي وادي مان مراد سنڌوندي ۽ انجي معاون درياهن جهلم، چناب، راوي، ستلج ۽ ڪابل جي آس پاس جي ميداني علاقن کي عرف عام ۾ "سنڌ جي وادي" چيو ويندو آهي۔ سنڌ جي وادي هماليہ، قراقرم ۽ هندوڪش جي پهاڙي سلسلن کان نڪرڻ وارن درياهن سان سيراب ٿئي ٿي ۽ ان پهاڙي سلسلن جي ڏکڻ ۾ واقع آهي۔ تقريباََ پورو پاڪستان سنڌ جي وادي تي مشتمل آهي۔ زرخيز زمين، مناسب پاڻي ۽ موزون گرمي پد جي وجھ سان سنڌ جي وادي زراعت ۽ انساني رهائش جي لاءَ موزون آهي۔ ان ئي وجھ سان انسان جون ابتدائي وستيون سنڌ جي وادي ۾ آباد ٿيون جيڪي بالآخر سنڌ جي تهذيب (انگريزي: Indus valley civilization) چَورايون۔ +سوٽي ڪپڙو جنھن کي انگريزي ۾ ڪاٽن چوندا آهن اهو به هنن جي ايجاد هئي. +کنڊ ۽ شطرنج دنيا جي لاء هن تھذيب جا انمول تحفا آهن. +سنڌو ماٿريءَ جي تھذيب جي دولت هزارن سالن کان ماڻھن کي پنھنجي طرف ڇڪيو آهي. +گُمان ڪيو ويندو آهي ته هندستان ۾ تمدن جو بنياد آرين 1500 قبل مسيح ۾ وِڌو هيو. +ان کان پهرين هتان جا رهاڪو جھنگلي ۽ تھذيب کان نا واقف ھيا. +پر بعد جي تحقيقن هن نظريي کي تبديل ڪري ڇڏيو ۽ هن ملڪ جي تاريخ کي ڏيڍ ھزار سال پوئتي ڪري ڇڏيو. +موهن جي دڙي ۽ هڙپه جي آثارن جي دريافت ٿيڻ کان پوء خبر پئي ته هتان جا رهاڪو آرين جي اچڻ کان ڪافي اڳ تھذيب ۽ تمدن جا مالڪ هيا. +دريافت. +1921ع جو واقعو آهي ته راءِ بھادر ڏيا رام سھني ھڙپه جي جڳه تي قديم تھذيب جا آثار لڌا.ان کان هڪ سال پوء مسٽر آر ڊي بنرجي کي موهن جو دڙو جي سرزمين ۾ آثار مليا. +هن جو اطلاع هندستان جي قديم آثارن جي محڪمي کي مليو. +محڪمي جي ڊائريڪٽر جنرل سر جان مارشل دلچسپي جو اظهار ڪندي انهن ٻنهي جڳهن تي توجه ڏني. +انکان پوء راءِ بهادر ڏيا رام سهني ڊائريڪٽر ارنسيٽ ميڪي ۽ آثار قديمہ کاتي جي ٻين آفيسرن جي نگرانيءَ ۾ کوٽائي جو ڪم شروع ڪيو. +1931ع ۾ فنڊن جي گهٽتائي جي ڪري ڪم بند ڪيو ويو. +ان عرصي دوران محڪمي ٻين جڳهن تي آثارن جي ڳولها شروع ڪري ڇڏي هئي، جنهن ۾ وڏي ڪاميابي ملي ۽ خبر پئي ته هي تهذيب صرف موهن جو دڙو ۽ هڙپہ تائين محدود نه آهي پر هن جو سلسلو سنڌ ۾ چانيهو جو دڙو، جهوڪر، علي مراد ۽ آمري ۽ پنجاب ۾ روپر ۽ بلوچستان ۾ نال ۽ ڪلي جي جڳهن تي به آثار آهن۔ +جاگرافيائي ويڪر. +سنڌو ماٿريءَ مان مراد صرف هاڻوڪي سنڌ نہ آهي بلڪہ هاڻوڪو پاڪستان، افغانستان جو اوڀر وارو حصو، ڀارت جو اولهہ وارو حصو سنڌو ۾ شمار ٿيندو آهي. +سنڌو ماٿري اولھہ ۾ بلوچستان ۽ اوڀر ۾ اُترپرديش تائين ڦهليل آهي. +جڏهن تہ اتر ۾ افغانستان جي اتر اوڀر واري حصي کان ڏکڻ ۾ ڀارتي رياست مهراشٽر تائين ڦهليل آهي. +اهميت. +سنڌو ماٿري ان وقت پنهنجي عروج تي هئي جڏهن دنيا ۾ پهرين شهرن جو بنياد وڌو پئي ويو، پر بعد ۾ هيءَ تهذيب زوال پذير ٿي وئي. +هن ماٿري جي آثارن جو ظاهر ٿيڻ 20ھين صدي جو سڀ کان وڏو عصري واقعو آهي. +ڇو تہ هن تهذيب جي ڦهلاءُ ۽ معنيٰ کي 1922ع ۾ موهن جي دڙي جي کوٽائي کان پهرين ڪو به سمجهي نه سگهيو هو. +سنڌو ماٿريءَ جي تهذيب تاريخ کان پهريان جي بهترين نشاني آهي. +هن تهذيب جون ڪافي اهڙيون خصوصيتون آهن جيڪي صرف هن تهذيب سان تعلق رکن ٿيون. +ماضيءَ ۾ هن تهذيب جي باري ۾ ماهرن جي راءِ هُئي ته هيءَ تهذيب اولھہ ايشيا مان هن سرزمين تي آندي وئي هئي. +پر 1950ع ۾ ڊاڪٽر ايف اي خان ڪوٽ ڏجي جي کوٽائي ڪئي، اتان نيون ڳالهيون سامهون آيون ۽ پُراڻن تصورن ۾ تبديلي آئي. +ڪوٽ ڏجي ۾ موهن جي دڙي جي دور کان ڪافي اڳ جي دفن ٿيل آبادي ملي ۔هن تهذيب جي زماني جو ريڊيو ڪاربن جي ذريعي پتو لڳايو ويو ته خبر پئي هي آبادي موهن جي دڙي کان به 800 سال اڳ جي تهذيب آهي! +اُن کان پوءِ لڳولڳ کوٽايون ٿيون جن مان اهو ثابت ٿيو ته هن تهذيب جي سرچشمي جي هن ئي سرزمين تي ابتدا ٿي ۔ هي مقامي سماج جي ارتقا جو لازمي نتيجو هيو ۽ ٻاهرين اثر جيڪي به هُيا اهي گهٽ اهميت وارا هيا.هن تهذيب جو پختو زمانو 2500 ق م کان 1700 ق م آهي. +پر حقيقت ۾ هن جو تسلسل 3800 ق م تائين نظر اچي ٿو. +پراڻين کوٽاين ۾ هن تهذيب سان واستو رکندڙ شهر 42 جي تعداد ۾ هيا، هاڻي هن جي تعداد ۾ سَون جو اضافو ٿي چڪو آهي ۔ صرف چولستان ۾ ڊاڪٽر رفيق مغل 363 دفن ٿيل وستيون لڌيون آهن ۔ انکان علاوه سرائي کولا ،جهنگ، بٺيال، سوات وادي ۾ غالا گئي ،گومل وادي ۾ ڪافي جڳهون، بلوچستان جي علائقي مهر ڳڙه ۾ هن تهذيب جا آثار مليا آهن. +ڀارت ۾ گهگهر(هاڪڙي) درياھ ۽ اُن ۾ ڪرندڙ درياهن جا علائقا هنن آثارن سان ڀريا پيا آهن. +هن تهذيب ۾ وڏن شهرن جي موجودگي ان ڳاله جو ثبوت آهي ته آبادي گهڻي هئي. +ملڪ جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ پڪين سرن جو ڪثرت سان استعمال ان ڳاله جو ثبوت آهي ته هتي وڏا جهنگ به هيا.ٿانون ۽ مهرن تي جانورن جون شڪليون پڻ جهنگن جو ثبوت آهن. +جانورن ۾ گينڊو، شينهن، مينهن ۽ هاٿي گهڻي تعداد ۾ هيا ۽ واڳن جو پڻ ثبوت مليو آهي. +رڇ جا ڪجه نسل، بندر، نوريئڙو ۽ طوطو به مليو آهي. +هرڻ ۽ ان جي نسل جو هڪ ٻيو جانور به مليو آهي. +هن تهذيب جا نُمايان شهر موهن جو دڙو، هڙپه، چانھين جو دڙو، ستگڪن جو دڙو، بالاڪوٽ وغيره آهن. +مرڪزي حڪومت. +ماهر سنڌ جي تهذيب لاءِ سلطنت جو لفظ استعمال ڪرڻ کان پاسو ڪندا آهن پر پگٽ ۽ ويلز مٿاڇري طور انڊس امپائر جو لفظ استعمال ڪيو آهي. +اڪثر ماهرن جو رجحان اهو آهي ته هن کي سلطنت نٿو سمجهي سگهجي. +پر ڪجھ حقيقتون اهڙيون آهن جن جي ٻي تشريح هن وقت تائين ممڪن نه ٿي سگهي آهي. +سنڌو ماٿريءَ جي صنعتي پيداوار جي زبردست هڪجهڙائي هن خيال جي ضرور گنجائش پيدا ڪري ٿي تہ هتي هڪ طاقتور مرڪزي حڪومت موجود هئي، جيڪا سڄي علائقي کي ڪنٽرول ڪندي هئي. +انکان علاوه پيداوار ۽ تقسيم جو هڪ مربوط سلسلو هيو جنهن کي ڪنٽرول ڪري پئي. +رستن جي حفاظت جو هڪ سٺو نظام هيو.موهن جو دڙو ۽ هڙپه همعصر شهر آهن، جيڪي غالبن گڏيل دارالحڪومت هيا. +انهن ٻنهي شهرن جي اندر اوچا ۽ وڏا قلعا هيا، جنهن جي ڪري اهو خيال ڪيو ويندو آهي ته هي دارالحڪومت هيا. +ملڪ جي ڪُنڊ ڪُڙڇ ۾ مصنوعات ۽ دستڪارين ۾ گهري هڪجهڙائي صرف مرڪزي حڪومت جي سخت قانونن جو نتيجو نه هئي بلڪہ سماج جا تجارتي قانون به - جن کي مذهبي رنگ لڳل هو- يقينن ڏاڍا سخت هوندا جن تي لفظ به لفظ عمل ٿيندو هيو. +هر علائقي ۾ اوزار هڪ جهڙا هيا. +سرن جي ماپ، گهرن جو نقشو، وڏين گهٽين جي ترتيب مطلب ته سڄي شهر جي ٽائون پلاننگ هڪ جهڙي هئي. +تهذيب جو بيهجي وڃڻ. +موهن جي دڙي ۾ ڪُل نو رهائشي سطحون ڪڍيون ويون آهن، انهن مان ڪافي جڳهن تي ٻوڏ جي تباه ڪارين جو ثبوت ملي ٿو. +پر انهن مختلف دورن ۾ ڪجه فرق نٿو ملي. +نه ٻولي تبديل ٿي نه رسم الخط، هڪ اهڙي زمين تي جتي ٻولي ڪافي شڪليون اختيار ڪيون هجن ۽ رسم الخط بار بار سڄو تبديل ٿيو هجي، اُتي هڪ ئي رسم الخط جو تسلسل هن تهذيب جي بيهڻ جو وڏو ثبوت آهي. +هنن ٻين قومن سان سوين سالن جي تعلق مان ڪجه به حاصل نه ڪيو. +نه ئي انهن جي بدلجندڙ صنعتي طريقن مان ڪجھ سکيو. +جنهن جو مطلب آهي ته بيهڪ جا سبب اندروني ۽ مضبوط هيا ۽ ٻاهريان اثر ڪمزور هيا. +هن تهذيب ۾ ڦهلاءُ جي کوٽ ھُئي، هيءَ تهذيب سنڌو درياھ ۽ اُن سان لاڳاپيل درياهن کان اڳتي نڪري نه سگهي. +سنڌو ماٿري ۽ پٿر جو دور. +سنڌو ماٿر اندر پراڻي پٿر دور جي انسانن جي رهائش جا هنڌ ۽ سندن استعمال جا اهي اوزار بہ لڌا ويا آهن، جيڪي هن پٿر مان جوڙيا ويا هئا. +ويجهر ۾ ماهرن پنجاب صوبي جي پوٺار ريجن ۾ راولپنڊي ويجهو ”سون ندي“ جي ڪناري سون ماٿر مان انهن اوائلي انسانن جا اوزار ۽ رهائشي آثار ڳولي لڌا اٿن. +جن جي عمر 5 لک سال مقرر ڪئي اٿن ۽ ان دور کي ”سون ڪلچر“ جو نالو ڏنو اٿن. +ماهر ”سون ماٿر“ مان لڌل اوزارن بابت چون ٿا ته اِتان جيڪي اوزار صفا هيٺين تھہ تان مليا آهن، سي سون ڪلچر جي مٿئين تھہ تي رهندڙ ماڻهن کان اڳ جي آبادي جا آهن ۽ انهن کي سون ڪلچر کان اڳ جا اوزار ڪوٺيو اٿن. +سون ماٿر مان مليل پٿر دور جي انسانن جي رهائشي آبادي جو تعلق ٻن دورن سان آهي. +صفا آخري دور جي عمر 5 لک سال ٿيندي ۽ ٻيو تھہ 4 کان 2 لک سال جي وچ جو آهي. +پهرين تھہ تان اڻ گهڙيا پٿر مليا آهن، ان دور جا ماڻهو اڃا پٿرن کي گهڙڻ ۽ انهن کي استعمال ۾ آڻڻ لاءِ مختلف شڪليون ڏيڻ ڪو نه سکيا هئا. +هو استعمال لائق پٿر گڏ ڪندا هئا. +پر ٻئي دور جا ماڻهو ڪجهه ترقي ڪيل ڏسجن ٿا. +جن پٿر مان ڪهاڙيون، تيرن جا منهن ۽ ٻيو وڍ ٽُڪ جو جهڙو تهڙو سامان تيار ڪري ورتو هو. +ان وقت به هو اڃا کاڌو گڏ ڪندا هئا ۽ شڪار ڪندا هئا. +مال ڌارڻ يا پوکي راهي ڪرڻ تائين سندن شعور ڪو نه پهتو هو. +سون ماٿر ۾ رهندڙ پٿر دور جي انسانن بابت قديم آثارن جي مشهور ماهر سر مورٽيمر ويلر جو رايو آهي تہ، ”پاڪستان (سنڌو ماٿر) ۾ سڀ کان پراڻي ۾ پراڻي انساني آباديءَ جي ثابتي اسان کي راولپنڊي ويجهو سون نديءَ جي ڪنارن تي اڻ گهڙيل پٿرن جي صورت ۾ ملي آهي. +اتان مليل اوزارن ۾ ڪي سادي نموني جا ڇُرا ۽ ڪهاڙيون مليون آهن، جيڪي لڳ ڀڳ 5 کان 3 لک سالن جي عمر جا ٿيندا. +هي سون مان مليل اوزار لوڻي ندي (ننگر پارڪر) جي اوزارن سان مشابهت رکندڙ ۽ هم عمر آهن. +هي اهي ئي اوزار آهن، جن سان هاڪڙو تمدن جا ماڻهو ڪم ڪار ڪندا هئا. +ماهر سون مان لڌل اوزارن متعلق چون ٿا ته اهي روهڙي ۽ سکر جي هنڌن تان لڌل ابتدائي پٿر جي اوزارن جي سڌريل شڪل آهن. +اهي اوزار سکر کان سواءِ واگهو در ڪراچي مان پڻ مليا آهن. +لئمبرڪ ان جي تصديق ڪئي آهي ته ڪراچي جي اڀرندي ڪپر تي واگهي در وٽ ۽ ان جي ڀرپاسي ۾ پڻ اهڙن اوزارن جي ڪجهه سڃاڻپ ڪئي وئي آهي. +ان دور جي پٿر دور جي انسانن جا اوزار بياس ندي (پنجاب) جي ماٿريءَ مان پڻ مليا آهن. +انهن آثارن جو انڪشاف آثار قديمہ جي ماهر ب ب لال ڪيو هو ته بياس نديءَ جي ماٿر ۾ پراڻي پٿر دور جا اوزار مليا آهن. +مٿي بيان ڪيل ”سون ڪلچر“ انهن ماڻهن جو ئي آهي، جيڪي سنڌ، بلوچستان ۽ پنجاب تائين پکڙيل هئا، ميدانن ۾ رهندا هئا. +انهن ڏينهن ۾ موسم اڃا خشڪ هئي. +جڏهن برفباري شروع ٿي، هوائون گِهمجي ويون ته انسانن لاءِ کليل ميدانن ۾ رهڻ مشڪل ٿي پيو. +جنهن ڪري هنن برفباريءَ کان بچڻ لاءِ غارن کي رهائش لاءِ استعمال ڪيو. +جڏهن ته هن کان اڳ اوائلي انسان اڃا غارن جو رخ ڪو نه ڪيو هو. +جيئن ته سنڌ اندر جبلن ۽ غارن جو تعداد جهجهو موجود هيو، ان ڪري سنڌونديءَ ۽ ٻين ندين ۽ ڍنڍن جي ڪنارن تي رهندڙ انسانن غارن ۾ پناهہ ورتي ۽ اُتي وري نئين زندگيءَ جو آغاز ڪيو. +انهن غارن مان ملندڙ پٿر جي اوزارن جي باقيات مان اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته هو ميداني علائقن ۾ رهندڙ پنهنجن ابن ڏاڏن کان وڌيڪ ترقي ڪري چڪا هئا. +اڄ کان هڪ لک سال اڳ سنڌو ماٿر ۾ اوائلي انسان اُلهندي وارن جبلن ۽ ٽڪرن جي غارن ۾ رهڻ لڳو. +انهن غارن جا آثار سنڌ ۾ ڪافي تعداد ۾ مليا آهن. +قديم زماني جي ماڻهن جون کوپڙيون سيوهڻ جي ڀرسان شاهه بلاول جي واٽ تان پڻ لڌيون آهن. +لکين ورهيه اڳ جا لاش پٿرن جي اوزارن سميت ٽنگا نيڪا مان لڌا ويا آهن. +لڪيءَ جي جبلن مان ڪوسي پاڻيءَ جي چشمن جي پريان هڪ ٽڪريءَ تي هڪ غار لڌو ويو آهي، جيڪو ”هڪ ٿنڀو“ سڏبو آهي. +اهو به نهايت قديم زماني جو غار آهي. +خيبر پختون خواهه صوبي ۾ شنگهائو وٽ پڻ ان دور جي ماڻهن جو هڪ رهائشي غار مليو آهي. +ماهرن اتان مليل باقيات جي عمر هڪ لک کان 40 هزار سال ق - م مقرر ڪئي آهي. +هن دور ۾ اوائلي انسان ننڍين ننڍين ٽولين جي صورت ۾ غارن ۾ رهڻ لڳو. +هي ٽوليون شروع ۾ ڪٽنب، قبيلي يا قوميت جي صورت ۾ منظم ڪو نه هيون. +پر هن دور ۾ هو رولو زندگي ڇڏي ڪري ٽولين جي صورت ۾ رهڻ لڳا. +هڪ ٻئي جي ويجهو اچڻ ڪري هنن جي دلين ۾ رحم، قرب ۽ پنهنجائپ وارو جذبو پيدا ٿيو. +هن وقت انسان اڃا باهہ ٻارڻ جو هنر ڪو نه سکيو هو. +ان ڪري هو پنهنجي عزيزن کي مرڻ بعد پٿرن هيٺان پوري ڇڏيندو هو. +جيئن لاش ڌپ نه ڪري. +اهڙا گهڻائي ثبوت سنڌ اندر مليا آهن. +پراڻي پٿر دور جي ماڳن جي وڌيڪ چوک چڪاس ڊسمبر 1975ع ۾ برطانيه جي ڪيمبرج يونيورسٽيءَ جي آرڪيالاجي شعبي جي ماهر ڊاڪٽر الچين ۽ سندس زال ۽ ٻين ٻن ميمبرن سنڌ اندر شروع ڪئي. +هنن دعوى ڪئي آهي ته، ”سنڌ ۾ پٿر دور جي انسانن طرفان اوزار ٺاهڻ جي ڪارخانن وارا هنڌ، ماڳ ۽ مڪان موجود آهن +اسان روهڙيءَ وارين ٽڪرين ۽ حيدرآباد ويجهو اهڙا آثار معلوم ڪيا آهن ۽ اهڙا ماڳ ۽ مڪان ڏٺا آهن، جن کي پٿر جي دور جي اوزارن ٺاهڻ جي ڪارخانن جا هنڌ چئي سگهجي ٿو. +“ انهن آثارن بابت ڊاڪٽر الچين جي راءِ آهي ته اهي آثار پنهنجي خاص نوعيت وارا هنڌ آهن، جن جهڙا دنيا ۾ هن کان اڳ فقط مصر ۾ مليا آهن. +پروفيسر الچين هتان مليل اوزارن کي پراڻي پٿر دور جا اوزار سڏيو آهي ۽ انهن جي عمر 50 هزار سال ق - م مقرر ڪئي اٿائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31339.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31339.txt new file mode 100644 index 0000000..6f9f01f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31339.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +راڻيپور، سنڌ راڻي پور پاڪستان جي صوبي سنڌ جو شھر آھي جيڪو ضلعي خيرپور ۾ واقع آھي۔ +راڻيپورسنڌ (انگريزي Ranipur,Sindh) پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي خيرپور جي سوڀو ديرو تعلقي جي ھڪ ٽائون ڪاميٽي جيڪا نيشنل ھاء وي 5 تي واقع آھي. +ھن شھر جي ڀرسان ھڪ ڪلوميٽر جي فاصلي تي ڳوٺ درازا واقع آهي، جتي سنڌ جي صوفي شاعر سچل سرمست جو مقبرو آهيان کان علاوه ھن شھر ۾ مختلف پيرن فقيرن جا مقبرا پڻ آھن جن م صالح شاھ، حاجن شاھ عرف بودلو بهار شامل آهن. +شھر ۾ يادگار علامتي دروازا پڻ آھن جن ۾ باب دستگير، باب سچل سرمست، باب بودلا، باب صالح شاھ، باب عبدالجبار شاھ ۽ باب ڇتن شاھ بادشاھ شامل آهن. +ھي شھر راڻي پر جي جيلاني سيد خاندان جي نسبت سان بہ مشھور آھي جن جا سنڌ ء پنجاب ۾ ڪيترائي ماڻھو عقيدتمند آھن. +ھن وقت اھو خاندان شھر جو بااثر سياسي خاندان پڻ آھي.ھن شھر ء ان جي پسگردائيءَ وارن ڳوٺن ۾ مختلف ذاتين جا سنڌي ڳالهائيندڙ ماڻهو رھن ٿا جن م وطني، ڄامڙا، جوڻيجا، ننگريجا ثڳڙ، بروھي، ڀيلار، ڪلھوڙا، عباسي، شاھاڻي، وساڻ، سولنگي، راڄپر، سھتا، سيد،ھڱورا ۽ گھانگھرا وغيرہ شامل آھن. +ھتي راڻي پور شگر مل ھڪ اھم صنعتي يونٽ آھي. +تعليم. +ھڪ ننڍڙو شھر ھوندي بہ ھي شھر تعليم ۾ اڳڀرو رهيو آهي.ھتي گورمينٽ پرائمري اسڪول 1892 ۾ قائم ٿيو. +گورنمينٽ ھاء اسڪول جو قيام 1939 ۾ عمل ۾ آيو. +ان وقت راڻي پور ميرن جي رياست خيرپور جو حصو ھيو. +ھن وقت اتي گورنمينٽ گرلس پرائمري اسڪول، سچل سرمست بوائيز ڊگري ڪاليج،گورنمينٽ گرلس ڊگري ڪاليج ، مھراڻ ھائر سيڪنڊري پبلڪ اسڪول،بحريہ فائونڊيشن ڪاليج ۽ ٻيا کوڙ سارا پرائيويٽ اسڪول موجود آهن پر ھن شھر کي تعليم جي حوالي سان مظھر مسلم ماڊل ھائر سيڪنڊري اسڪول جي ڪري وڌيڪ مشھور آھي جنھن جو باني انجنيئر ممتاز علي چنو آھي.ھن اسڪول ۾ بورڊنگ واري سھولت پڻ موجود آهي ۽ پري پري جا علائقن جا شاگرد ھتي تعليم پرائين ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31352.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31352.txt new file mode 100644 index 0000000..ab0262e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31352.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +ايم اين رائي +منابندرا ناٿ رائي، ايم اين رائي يا ايم اين راءِ (Manabendra Nath Roy) ، آمريڪا جي اسٽئنفورڊ يونيورسٽيءَ جي ڪئمپس تي روپوشيءَ ۾ رهندي، جون 1916ع ۾ پاڻ تي هي نالو رکيو هئو، جيڪو ئي پوءِ آخر تائين هن جو نالو رهيو. +هندستان جو ۽ دنيا جو، هي بي مثل مفڪر ۽ انقلابي اڳواڻ 21 مارچ 1887ع ۾ بنگال ۾ پيدا ٿيو. +سندس پيءُ ڪلڪتي جي ويجهو هڪ اسڪول ۾ سنسڪرت جو استاد هو، جنهن کان هن سنسڪرت جا سبق ورتا ۽ عام اسڪولي تعليم پوري ڪرڻ کان پوءِ وڌيڪ تعليم لاءِ نيشنل ڪاليج ڪلڪتي ۾ داخل ٿيو. +هن جي تعليم ان مرحلي کان اڳتي ڪا نہ وڌي سگهي. +سياسي زندگي. +کانئس عمر ۾ ڪجھ وڏي، سندس انهن ڏينهن جي هڪ انقلابي ساٿي، اي ڪي هنديءَ پنهنجي ڪتاب هڪ شخص- جنهن اڳتي ڏٺو ٿي (M. +N: Roy, the Man who Looked Ahead) ۾ هن جي ننڍيءَ عمر جي قومي جذبي جو ذڪر ڪيو آهي. +ايم اين رائي ڇاهٺ ورهيہ حياتيءَ جا ماڻيا، جن مان 16 ورهيه يعني آگسٽ 1915ع کان وٺي هو وطن کان ٻاهر رهيو. +ڪل وقتي طور عالمي انقلابي تحريڪن سان ڳنڍيل، پر هڪ ئي مقصد لاءِ ته هندستان آزاد ٿئي ۽ اُن جي صدين جي جمود ۾ هلچل ۽ انقلاب اچي، ۽ اُن جا ماڻهو پنهنجي وطن ۾ اُٿي بيهي، سڌا ٿين، ڪنڌ اوچا ڪري هلن ۽ پنهنجي حال جا ۽ پنهنجي مستقبل جا مالڪ بڻجن. +ڊسمبر 1930ع ۾، لڪي لڪي، هو پنهنجي وطن موٽي آيو، پر ستن مهينن جي پرخطر روپوش زندگيءَ کان پوءِ جهلجي پيو ۽ 1915ع کان اڳ جي دهشت پسند ڪاررواين جي ڏوهه ۾ هن کي ٻارهن سالن جي جلاوطنيءَ جي سزا ملي، جا اپيل تي گهٽجي ڇهن سالن جي سخت پورهئي جي سزا ۾ تبديل ٿي. +ڪامريڊ رائي اها سزا ڪاٽي، جڏهن ٻاهر نڪتو تڏهن جيل مان هن پاڻ سان رجسٽر سائيز جي هزار هزار صفحن جا نوَ نوٽبڪ، ڳتيل اکرن ۾ سڄا لکيل، ٻاهر آندا. +(جيل ۾ هڪ مهل کين اهڙي قسم جو هڪ ئي نوٽبڪ ملندو هو، پر ان جو، هڪ ورق به ٻاهر موڪلڻ جي کين اجازت نه هوندي هئي. +لکجي پوري ٿيڻ کان پوءِ، ٻئي خالي نوٽبڪ وٺڻ لاءِ، پهرين اڳيون نوٽبڪ کين جيل سپرنٽينڊنٽ جي آفيس ۾ ڊپازٽ ڪرائڻو پوندو هو. +نوَن نوٽبڪن جو هيءُ سڄو مواد انگريزيءَ ۾ لکيل هو ۽ پوءِ ان جو ڪافي گهڻو حصو ”رنيزانس پبلشرس“ ۽ ”انڊين رنيزانس انسٽيٽيوٽ“ طرفان ڪتابن جي صورت ۾ ڇاپيو ويو. +ايم اين رائي جا ڪتاب. +ڪامريڊ رائي، نومبر 1936ع ۾ جيل کان ٻاهر ايندي ئي، انڊين نيشنل ڪانگريس ۾ شامل ٿيو. +قومي آزاديءَ جي جدوجهد ۾، ان ۾ سرگرم حصو وٺڻ لڳو. +ٿوري ئي وقت کان پوءِ، جو ڪن حلقن طرفان ائين هل اُٿاريو ويو ته ڪامريڊ راءِ جي ڪانگريس ۾ شامل ٿيڻ سان ڪانگريس ”سرخ“ بڻجي ويئي آهي، ڪامريڊ راءِ کي ٻيو هڪ مختصر بيان ڪڍڻو پيو، جنهن ۾ چيائين: ”ڪانگريس ڪميونسٽ ڪا نه ٿي بڻجي، پر پاڻ ڪميونسٽ، هندستاني عوام جي آزاديءَ لاءِ اڻموٽ سپاهين طور، ڪانگريس ۾ شامل ٿي، ڪانگريسي بڻجي رهيا آهن. +نومبر 1936ع ۾، بريليءَ ۾ ڪانگريس جي سهاري هيٺ سڏايل سياسي ڪانفرنس جي موقعي تي، ڪامريڊ راءِ کي ڪانگريس ۾ شامل ڪيو ويو ۽ يو پي صوبائي ڪانگريس ڪاميٽيءَ ۽ آل انڊيا ڪانگريس ڪاميٽيءَ جو ميمبر به بڻايو ويو. +ٻئي مهيني، هن ڪانگريس جي فيضپور سيشن ۾ حصو ورتو ۽ اتي مهاتما گانڌيءَ سان سندس پهرين منهان منهن ملاقات ٿي. +پنجن مهينن کان پوءِ 4 اپريل 1937ع تي، ڪامريڊ راءِ پنهنجي هفتيوار انگريزي اخبار "Independent India" (خودمختار هندستان) جي نالي سان شروع ڪئي. +ان لاءِ ڪامريڊ راءِ ڏانهن پنڊت جواهر لعل نهروءَ، سباش چندر بوس ۽ ٻين پنهنجا پيغام ۽ پنهنجون نيڪ تمنائون موڪليون. +مهاتما گانڌيءَ ان لاءِ ڏانهس پوسٽ ڪارڊ تي پنهنجو پيغام لکي موڪليو، جنهن ۾ کيس ”خاموش خدمت“ جي صلاح ڏنائون. +ڪامريڊ راءِ اخبار جي پهرينءَ اشاعت جي ادارتي نوٽ ۾ لکيو:”سياسي خودمختياري (Political Independence) مقصد نه پر مقصد جو ذريعو آهي. +1938ع ۾ سڀاش چندر بوس ڪانگريس جو صدر چونڊيو ويو ۽ 1939ع لاءِ ٻيهر هو اُميدوار بيٺو، جنهن ۾ به هو ڪامياب ٿيو. +پر مهاتما گانڌيءَ جي ”دعائن“ حاصل نه هئڻ ۽ خود پنهنجي به ڪجهه هڪ طرفيءَ انتها ڏانهن مائل رخ سبب، ڪانگريس جي قابض جهونيءَ اڳواڻپ جو کيس تعاون حاصل ٿي نه سگهيو ۽ کيس ڪانگريس جي صدارت تان لهڻو ٿيڻو پيو، جنهن کان پوءِ جون 1939ع ۾ هن ڪانگريس جي اندر پنهنجي ساٿين جو هڪ جدا گروپ ”فارورڊ بلاڪ“ جي نالي سان قائم ڪيو. +ساڳين ئي ڏينهن مئي 1939ع ۾ ڪانگريس جي اُن ئي قدامت پسند هڪ هٽيءَ واري سياسي ماحول ڏانهن رد عمل طور، ڪامريڊ ايم اين رائي پڻ، ان ۾ ڪجهه تازه دم فڪر ۽ عوام پسند نئين اڳواڻپ لاءِ موقعي پيدا ڪرڻ جي ارادي سان پنهنجي هم خيال ڪارڪن جو هڪ گروپ قائم ڪيو، جنهن کي هن ليگ آف ريڊيڪل ڪانگريس مين سڏيو. +ترت ئي، ٽن مهينن کان پوءِ، پهرين ڊسمبر 1939ع تي يورپ ۾ ٻيءَ خونخوار عالمي جنگ جو آغاز ٿيو، ۽ وقت جي ان ڌماڪيدار للڪار تي، پنهنجي پنهنجي نظرياتي بنياد تان، ڪانگريس جي اندر هنن ٽن ڌرين يا گروهن، جنگ ڏانهن پنهنجا پنهنجا رخ اختيار ڪيا. +سڀاش بوس ان کي سامراجي جنگ چيو، ڪامريڊ رائي ان کي فسطائيت خلاف عالمي جمهوريت جي جنگ سڏيو ۽ ڪانگريس هندستان جي اُڀرندڙ حڪمران طبقي جي طاقتور ترجمان ۽ طبقاتي مفاد پسند هڪ تنظيم طور، ان ڏانهن ٻه رخو رويو اختيار ڪيو. +1940ع ۾ ڪامريڊ رائي پنهنجي ساٿين، ليگ آف ريڊيڪل ڪانگريس مين، جي هڪ سئو اهم ڪارڪنن کي دهرادون ۾ ٻن هفتن جي تعليمي ڪئمپ ۾ گڏ ڪيو، ۽ اُتي سڀني گڏجي تاريخ ۽ زندگيءَ، آزاديءَ ۽ انقلاب، جي هر مسئلي تي ڳالھ ٻولھ ڪئي. +ان تعليمي ڪئمپ ۾ ڪامريڊ رائي جيڪي مضمون پڙهيا ۽ ليڪچر ڏنا، سي هيٺين عنوان سان پوءِ 1942ع ۾ پهريون ڀيرو سائنسي سياسيات (Scientific Politics) جي نالي سان ڪتابي صورت ۾ شايع ٿيا. +ان کانسواءِ ڪامريڊ راءِ جو ڪتاب ”اسلام جو تاريخي ڪردار“ (Historical role of Islam) سندس اهم لکڻين منجهان هڪ آهي، جنهن ۾ اسلام جي ماضيءَ ۾ ڪردار سان گڏوگڏ اڄوڪي صورتحال وسيلي اجاگر ڪرڻ ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. +ديهانت. +ڪامريڊ ايم اين رائي 26 جنوري 1954ع تي 66 سالن جي عمر ديهانت ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31363.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31363.txt new file mode 100644 index 0000000..a8f9f2a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31363.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +نيو وشواناٿ مندر انڊيا ته ڇا بلڪي ايشيا جي وڏي بنارس هندو يونيورسٽي (BHU) گنگا نديءَ جي ڪناري جي ڀرسان اڌ گول جي شڪل ۾ آهي، جنهن جي وچ ۾ وشواناٿ مندر پري کان نظر اچي ٿو هي مندر واراناسي شهر ۽ بنارس هندو يونيورسٽيءَ جو لينڊ مارڪ آهي. +عمارتسازي ۽ خوبصورت گلڪارين ۽ رنگن ڪري هي هر هڪ لاءِ ڪشش جو سبب آهي. +هي مندر نيو وشواناٿ مندر جي نالي سان به سڏجي ٿو، اصل ۾ هي بنارس شهر جي هڪ اهم مندر ڪاشي وشواناٿ مندر جي رپليڪا (replica) آهي جيڪو بنارس هندو يونيورسٽي جي باني پنڊت مدن موهن مالويا جي خواهش تي انڊيا جي امير ۽ مشهور واپاري ۽ ڪارخانيدار ڪٽنب برلا وارن 1966ع ۾ ٺهرايو. +ان ڪري هن مندر کي بِرلا مندر به سڏيو وڃي ٿو. +هن مندر جو ٽاور ويهه ماڙ آهي ۽ دهلي جي قطب مينار کان پوءِ ٻئي نمبر تي اتاهون آهي. +مندر جا ٻه حصا آهن: گرائونڊ فلور ۽ فرسٽ فلور. +جيڪي يونيورسٽيءَ جي رنگن مان هڪ گلابي رنگ سان پينٽ ٿيل آهن. +مندر جي در وٽ ڪجهه دڪان پڻ آهن، جن مان ڪي گل وڪڻڻ وارن جا، ڪي ڌرمي ڪِتابن جا ته، ڪي چانهه بسڪيٽن جا. +مندر جي در وٽ جِتي بوٽ لاهي اندر گهڙجي ٿو، اصل هي مندر شِو ديوتا جو ئي سمجھڻ کپي جو هندو ڌرم ۾ وشواناٿ شِو ديوتا جو ٻيو نالو آهي. +وشواناٿ به عام نالو آهي. +مندر جي سهڻي عمارت، صفائي سٿرائيءَ کان سوائيَ ان جي چوڌاي سهڻي نموني سان ڇانگيل وڻ ۽ ٻارين ۾ رنگين موسمي گل ۽ آسمان تي ڪڪر هجڻ ڪري ڪڏهن جھڙ ته ڪڏهن اس سٺو نظارو پيش ڪيو ٿي. +مندر جي اوسي پاسي ويهڻ لاءِ ماربل ٽاپ جون بينچون رکيل آهن. +مندر جو وچ شو لنگم آهي، جنهن جي چوڌاري ننڍا ننڍا نتراج، پنج مکي يعني پنجن منهن وارو مهاديو، پاروتي، گنيش، هنومان ۽ ناندي يعني ڍڳي جا مندر آهن. +ڪجهه شاگرد سرسوتي ديوي اڳيان بيٺل هئا جيڪا بنارس هندو يونيورسٽي جي لوگو تي پڻ ٺهيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31364.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31364.txt new file mode 100644 index 0000000..c95b881 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31364.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +بِرلا گهراڻو بِرلا گهراڻي () نه رڳو محنت ڪري پنهنجي بزنيس کي وڌايو آهي ۽ برلا گهراڻي جا فرد وڏا ماڻهو ٿيڻ جي باوجود به غريب عوام جي ڀلائيءَ جو ڏاڍو خيال رکن ٿا ۽ خير خيراتون ڪن ٿا. +بنارس هندو يونيورسٽيءَ جي مندر کان سوائي برلا گهراڻي وارن هندستان جي ٻين به ڪيترن ئي شهرن ۾ وڏي خرچَ سان اُتم قسم جا مندر ٺهرايا آهن. +ان کان سوائيَ سڄي هندستان ۾ هنن جون 18 خيراتي اسپتالون ۽ 45 اسڪول آهن. +برلا انسٽيٽيوٽ آف ٽيڪنالاجي ائنڊ سائنس نه رڳو انڊيا جي شهرن: الهه آباد، ڪولڪتا، پٽنا، چنائي (مدراس)، جئپور، حيدرآباد دکن، گوا وغيره ۾ آهن، پر دبئي، مسقط، عمان ۽ راس الخيما (UAE) ۾ پڻ آهن. +برلا گهراڻي جو لاڳاپو راجستان جي مارواڙي مهيشوري ڪميونٽي سان آهي. +سندن وڏي شِو نارائڻ برلا واپار خاطر 1857ع ۾ پنهنجي راجستاني ڳوٺ جھڻجھڻي مان لڏي بمبئي ۾ اچي رهائش اختيار ڪئي. +جِتي هن پنهنجو ٽريڊنگ هائوس کوليو. +ان جي هلڻ سان 1861ع ۾هن پنهنجي پٽ بلديوداس برلا کي ڪلڪتي موڪليو ته هو اتي فئملي بزنيس شروع ڪري. +اڄ برلا فئملي جو ڪيميڪلز، سيمينٽ، فائيبر، ميٽل، فرٽلائيزر کان بلبن، ڌاڳي، IT سروسز، ٽيليڪام ۽ سافٽ ويئر تائين 33 ملڪن ۾ آدتيا برلا گروپ نالي ڪاروبار آهي. +آدتيا ٻلديو داس جو پٽ ۽ شِو نارائڻ جو پوٽو هو. +اڄ ڪلهه آدتيا جو پٽ ڪمار منگارام برلا 1995ع کان وٺي جڏهن هو رڳو 28 سالن جو هو، برلا ڪمپني جو چيئرمين آهي. +روينيو جي حساب سان هيءَ ڪمپني انڊيا جي ٽيون نمر (RIL ۽ ٽاٽا ڪمپني کان پوءِ) امير ڪمپني آهي، جنهن جي مختلف ڪارخانن ۽ آفيسن ۾ 136000 ماڻهو ڪم ڪن ٿا. +برلا ڪمپنيءَ (Birla company) جو هاڻوڪو چيئرمين ڪمار منگالام 1967ع ۾ ڄائو. +هن جو ننڍپڻ ڪوڪلتا ۽ ممبئي ۾ گذريو. +هن بي ڪام ممبئي يونيورسٽي مان ڪئي ۽ چارٽر اڪائونٽنسي لنڊن مان ڪئي. +هن جي شادي نيرجا برلا سان ٿي، جيڪا اڄ ڪلهه برلا گروپ وارن جو ممبئي وارو مشهور تعلمي ادارو ادتيا برلا ورلڊ گروپ (Aditya Birla Group) هلائي ٿي. +کين ٽي ٻار: انان ياشري، آريامان وڪرم ۽ ادوائتيشا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31365.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31365.txt new file mode 100644 index 0000000..0c3a05c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31365.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +گنگا +گنگا (Ganges or Ganga) ندي هندستان جي ڊگهي ۾ ڊگهي ندي آهي، جيڪا اٽڪل 1570 ميل يا 2530 ڪلوميٽر آهي. +هيءَ ندي اترکنڊ (Uttarakhand) رياست جي هماليا جبلن مان شروع ٿئي ٿي. +هيءَ ندي ان هنڌ ڪيلاش پربت جي مانسرور ڍنڍ جي مور منهن (Peacock) مان نڪري ٿي. +هندو ڌرم جي ماڻهن جو عقيدو آهي ته ڪيلاش پربت تي شِو مهاديو رهي ٿو ۽ گنگا ان جي چتائن (وارن) مان وهي اچي هيٺ پهچي ٿي. +هن کي آسمان جي ندي به چئجي ٿو. +هن نديءَ جو جِتان جتان به وهڪرو آهي، اتي ڪيترا اشنان گهاٽ آهن، جِتي لکن جي تعداد ۾ هندو ياتري اچي شنان ڪري پنهنجا پاپ ڌوئين ٿا. +بنارس يا ورانسي، هردوار ۽ الهه آباد جهڙن شهرن جو مانُ به گنگا ندي جي ڪري آهي، جنهن کي هندو ڌرم جا ماڻهو پوڄا جي حد تائين پيار ڪن ٿا. +گنگا انڊيا جي اترئين رياست اترکنڊ کان شروع ٿئي ٿي. +گنگا ندي ٻن ندين الاڪانندا (Alaknanda) ۽ ڀاڳراٿي (Bhagirathi) ندين جي ميلاپ جو نتيجو آهي. +اهي نديون جتي ملن ٿيون ان هنڌ جو نالو ديو پرياگ (Devprayag) آهي. +پرياگ هندي يا سنسڪرت جو لفظ آهي، جنهن جي معنا ئي ”ميلاپ“ آهي. +ان ڪري انڊيا جي حڪومت الهه آباد شهر جو نئون نالو پرياگ (Prayag) رکيو آهي، جِتي جمنا (Yamuna) ۽ گنگا (Ganga) ندين جو ميلاپ ٿئي ٿو. +هماليا جبلن جي ڪجهه چوٽين، جهڙوڪ نندا ديوي، ترشول ۽ ڪميت وغيرهه تان جيڪا برف ڳري ٿي ته اها الاڪانندا ندي ٺاهي ٿي ۽ گائومُک وٽان جيڪا برف گنگوتري گليشئر ٺاهي ٿي، اهو گليشئر وٽڙي ڀاڳراٿي ندي ٺاهي ٿو. +گائومک جبل جي چوٽي 13 هزار فٽن جي مٿاهئين تي آهي. +ائين جبلن تي وسيل برف پاڻي ٿي ٻن ندين ذريعي ديو پرياگ شهر وٽ گڏ ٿي گنگا نالي هڪ اڪيلي ندي ٿي پنهنجو سفر شروع ڪري ٿي. +ديو پرياگ به ڪافي اتاهين يا مٿاهئين تي آهي جِتان گنگا ندي رفتارَ سان مختلف جبلن تان ڍرڪندي 250 کن ڪلوميٽرن (160 ميلن) جو سفر طي ڪري رشي ڪيش وٽ آخري جبلن ۽ اتاهين تان نڪري ميداني پٽن تي لهي ٿي. +ان هنڌ تي هردوار شهر آهي، جيڪو پڻ هندو ڌرم جي ماڻهن لاءِ وڏي اهميت رکي ٿو. +هردوار کانپوءِ هن نديءَ تي ڊئم ٺاهي، سندس ڪجهه پاڻيءَ کي ڪئنالن ذريعي اتر پرديش جي زمينن کي آباد ڪرڻ لاءِ ڇڏيو وڃي ٿو. +هردوار، رشي ڪيش ۽ ديو پرياگ شهر رياست اترکنڊ ۾ آهن، هيءَ رياست اتر ۾ چين (China) سان مليل آهي. +ٽئي شهر ڏسڻ وٽان آهن. +اتاهين تي هجڻ ڪري ديو پرياگ ۽ رشي ڪيش ۾ اونهاري ۾ به ٿڌڪار رهي ٿي. +ٻنهي شهرن ۾ ساوڪ ۽ قدرتي خوبصورتيءَ کان کان سواءِ ڪيترائي مندر ۽ گهاٽ پڻ آهن. +هِتي انگريزن جي ڏينهن يعني 1939ع جي هڪ 450 فٽ ڊگهي سسپينشن (suspension) برج پڻ آهي، جيڪا لڇمڻ جو پينگهو (لڇمڻ جھولا) پڻ سڏجي ٿي. +هردوار کانپوءِ گنگا ندي 800 ڪلوميٽرن يا 500 کن ميلن جي فاصلي کان پوءِ هندستان جي اهم شهر الهه آباد يا پرياگ ۾ پهچي ٿي، جِتي هن نديءَ تي کمڀ ميلو (Kumbh Mela) به لڳي ٿو. +هِتي انڊيا جي ٻي اهم ندي جمنا جيڪا هاڻ يمنا سڏجي ٿي، گنگا سان ملي ٿي ۽ گنگا جو پاڻي ٻيڻو ٿيو وڃي. +الهه آباد پهچڻ کان اڳ گنگا ندي ڪجهه اهم شهرن فرخ آباد، قنوج ۽ ڪانپور وٽان به لنگهي ٿي. +رستي تي ٻيون به ڪجهه ننڍيون ننڍيون نديون رام گنگا جهڙيون ملن ٿيون. +الهه آباد کان پوءِ گنگا ندي اوڀر جو رخ ڪري ٿي ۽ رستي تي تمسا ندي (Tamsa River) جيڪا ٽنس به سڏجي ٿي، گومٽي ندي، گهاگهرا ندي، سون ندي، گُندڪي ندي، ڪوسي ندي وغيره گنگا سان ملن ٿيون، تان جو اها مغربي بنگال جي شهر مالدا (Malda) ۾ اچيو پهچي. +الهه آباد (Allahabad) ۽ مالدا جي وچ ۾ هيءَ ندي ڪيترن ئي مشهور شهرن مان گذري ٿي، جهڙوڪ: چنار، مرزاپور، ورانسي (بنارس/ڪاشي)، غازي پور (Ghazipur)، پٽنا (Patna)، ڀاڳل پور (Bhagalpur)، سلطان گنج ۽ سعيد پور وغيره. +پڪور شاهر وٽ گنگا مان هڪ برانچ نڪري هُگلي ندي ٿئي ٿي. +باقي گنگا نديءَ جو حصو بنگلاديش جو بارڊر ٽپي پدما ندي نالو اختيار ڪري ٿو. +پدما سان اڳتي برهمپترا ۽ پوءِ ميگهنا نديون ملن ٿيون، جيڪي خليج بنگال ۾ وڃيو ڇوڙ ڪن ۽ هوڏانهن هُگلي ندي به مرشد آباد، نابادوپ، ڪولڪتا ( Kolkata or Calcutta) ۽ هائوڙا شهرن مان ٿيندي انڊيا واري پاسي خليج بنگال ۾ وڃيو ڇوڙ ڪري ۽ چٽگانگ ۽ چالنا وٽ خليج بنگال واري سمنڊ ۾ جتي سندربنس جا گهاٽا ٻيلا آهن ڻ وڃيو ڇوڙ ڪري. +گنگا ندي جڏهن بنگلاديش (Bangladesh) جو بارڊر ٽپي ٿي ته ٻئي پاسي اها پدما (Padma) ٿيو وڃي ان هنڌ کان اڳ انڊيا جي حڪومت ان تي فرقا بئراج (Farakka Barrage) ٺـاهي اهي اها بئراج بنگلاديش جي وجود ۾ اچڻ کان پوءِ 1975ع ۾ کولي وئي هئي. +دنيا ۾ شايد ئي ٻي ڪا اهڙي ندي ناهي، جنهن جي ڀرپاسي ايترا ماڻهو رهندا هجن. +هن نديءَ جي ڪناري اٽڪل 400 ملين ماڻهو رهن ٿا ۽ انهن جي گپاگيهه (Density) ڏٺي وڃي ته هڪ چورس ميل تي 1000 ماڻهو ٿين ٿا يا کڻي چئجي ته هڪ چورس ڪلوميٽر تي 400 ماڻهو ٿيا. +گنگا جي ڪناري تي رهندڙ لکين ماڻهن لاءِ هيءَ ندي جياپي جي تند (Life Line) آهي. +جيڪا هنن جون روزآني جون گهُرجون، پيئڻ ۽ وهنجڻ کان رڌ پچاءَ ۽ ڪپڙا ڌوئڻ کان وٺي معاشي ضرورتن تائين پوريون ڪري ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31370.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31370.txt new file mode 100644 index 0000000..29f3064 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31370.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +سنڌ جا يهودي +اسحاق موسا (Ishaq Mossa) ان ڳالهه کي رد ٿو ڪري ته هاڻي ڪراچي (Karachi) ، سنڌ (Sindh) ۾ ڪي يهودي نٿا رهن. +هن جو چوڻ آهي ته آئون پاڻ يهودي آهيان ۽ هن وقت به ڪراچي ۾ اٽڪل 10 يهودي خاندان (Jewish families) گذريل ٻن صدين کان هتي رهن پيا. +اسحاق موسا ٻڌايو ته ڪجهه سببن جي ڪري ڪراچي ۾ رهندڙ سنڌي يهودي پنهنجي سڃاڻپ ڳجهي رکن ٿا. +اسحاق موسا موجب، هتي اسان جي پنهنجي هڪڙي ننڍڙي دنيا آهي. +هنن ڏهن ئي خاندانن لاءِ منهنجو گهر گڏيل ڌرمي عبادت جو هنڌ آهي. +20 هين صدين جي شروع ۾ ڪراچي، سنڌ ۾ اڍائي هزارن کان وڌيڪ يهودي رهندا هئا، جن جي اڪثريت واپار، سرڪاري نوڪرين ۽ مختلف ڌنڌن سان واڳيل هئي. +اهي سنڌي سان گڏوگڏ گهرن ۾ هومراڇي ٻولي (Homrachhi Language) ڳالهائيندا هئا. +1893ع ۾ ڪراچي, سنڌ جي يهودين پهرين عبادتگاهه، جنهن کي سنيگاگ چيو وڃي ٿو، ان کي 1893ع سليمان دائود عمر ڊيڪر (Soloman David Umerdekar) ۾ اڏايو هئو. +ان عبادتگاهه جو نالو ميگن شيلوم سنيگاگ (Magain Shalome Synagogue : בית הכנסת מגן שלום‎‎) رکيو ويو. +1903ع ۾ سندن پهرين باقاعده فلاحي تنظيم ٺهي، جنهن جو نالو ينگ مين جيوئش ايسوسيئيشن (Young Man Jewish Association) هو. +ان تنظيم جو مقصد ڪراچي، سنڌ جي يهودي ڪميونٽي جي لاءِ ڀلائي جا ڪم ڪرڻ هو. +ان کان پوءِ ”ڪراچي، سنڌ ۾ بني اسرئايل رليف فنڊ“ (Karachi-Sindh Israel Relief Fund) قائم ٿيو، جنهن جو مقصد غريب يهودين جي مالي مدد ڪرڻ هو. +1918ع ۾ اهي سرگرميون هڪ وک اڳتي وڌيون ۽ بي گهر غريب يهودين کي ٿوري رقم جي عيوض پنهنجي گهر جي ڇت ڏيڻ لاءِ ڪراچيءَ ۾ ”جيوئش سنڊيڪيٽ“ (Jwish Syndicate) قائم ڪيو ويو. +1939ع ۾ انهن يهودين جو مقامي اڳواڻ ابراهام ريوبين (Ibrahim Robin) ڪراچي، سنڌ جي ميونسپلٽي جو پهريون يهودي ڪائونسلر چونڊيو ويو. +ورهاڱي کان پوءِ پاڪستان ٺهڻ کان يڪدم پوءِ ڪراچي، سنڌ ۾ رهندڙ يهودين جو سونهري دور پورو ٿيو ۽ صديون پراڻو داستان هڪ ڀيرو وري ڪراچي ۾ ورجائجڻ لڳو. +1948ع، 1956ع ۽ 1967ع وارين عرب اسرائيل جنگين جي نتيجي ۾، هتان جي مذهبي ڪٽرپڻي ۾ وڪوڙيل ڌرين جي ڏهڪاءُ سبب، سنڌ جا سنڌي يهودي حياتيون بچائڻ لاءِ هجرت ڪرڻ تي مجبور ٿيا. +ايستائين جو 1968ع تائين ڪراچي ۾ يهودي ڪميونٽي جو انگ گهٽجي رڳو 250 وڃي بچيو. +ان دوران ڪراچيءَ ۾ يهودين جي اڪيلي عبادتگاهه کي به باهه ڏئي ساڙيو ويو. +ائين حالتن کي نظر ۾ رکندي باقي بچيل يهودين پنهنجي سڃاڻپ کي ڳجهو رکڻ شروع ڪيو. +ڪراچي، سنڌ کان سواءِ پاڪستان ۾ يهودين جو هڪ ننڍو انگ پشاور ۽ راولپنديءَ ۾ به موجود هئو ۽ اتي سندن ٻه عبادتگاهون هيون پر ان عرصي ۾ اهي به لڏي ويا ۽ عبادت گاهون ويران ٿي ويون. +هتان وڏي انگ ۾ يهودين ايران رستي هندوستان، اسرائيل ۽ برطانيا هجرت ڪئي. +سندن پويان رهجي ويل ڪراچي جو آخري ميگن شيلوم سنيگاگُ 80ع جي ڏهاڪي ۾ ڊاهي ان جي جاءِ تي شاپنگ سينٽر قائم ڪيو ويو. +اها عبادت گاهه رنڇوڙ لائين ۾ هئي، جيڪو ڪڏهن پارسي ۽ يهودي ڪميونٽي جو ڳڙهه هوندو هئو. +ان جي ڊهڻ کان پوءِ ڪراچي کان رملا هجرت ڪري ويل يهودين اتي هڪ سنيگاگ ٺاهيو، جنهن جو نالو ڊاٺل عبادتگاهه جي ياد ۾ ميگن شيلوم سنيگاگ (Magain Shalome Synagogue) رکيو ويو. +ڪراچي، سنڌ ۾ يهودين جو قبرستان ميوه شاهه ۾ هو، جتي اڄ به ڪراچي جي يهودي رهواسين جون قبرون موجود آهن، اتي ٻوٽن ۾ گهيريل زمين جي ننڍي ٽڪري تي هڪ ننڍڙو مقبرو آهي، جنهن ۾ ڪراچي، سنڌ جي پهرين ۽ آخري يهودي عبادتگاهه شيلوم سنيگاگ ٺهرائيندڙ سولومن ڊيوڊ (Soloman David) ۽ سندس گهر واري شيولا ٻائي (Shivila Bai) جون قبرون آهن. +سولومن ڊيوڊ بلديا ڪراچي ۾ سرويئر طور ملازم هو. +هاڻ اهو قبرستان مسلمانن جي استعمال ۾ آهي ۽ تمام گهٽ ماڻهن کي خبر آهي ته ان زمين تي ابدي ننڊ سمهڻ جو حق ڪڏهن يهودين کي به حاصل هو. +1870ع ۾ يهودي ۽ مسيحي بائيل ۽ يهودي گيت سنڌي ٻولي ۾ ڇپيا هئا. +پر افسوس جو اسان جي نااهليءَ سبب اهو سڄو تاريخي خزانو گم ٿي چڪو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31374.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31374.txt new file mode 100644 index 0000000..760d6ee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31374.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +روزا +مسلمان (Muslims) رمضان يا رمدان (Ramadan) شريف ۾ سڄي دنيا جا مسلمان روزا (Fasting) رکندا آهن، پر دنيا ۾ اسلام کان سواءِ ٻيا به اهڙا مذهب آهن، جيڪي پنهنجي پيروڪارن کي مختلف مذهبي ڏينهن دوران روزا رکڻ جي تلقين ڪن ٿا. +اسلام کان سواءِ ٻيا ڇهه مذهب اهڙا آهن جن جا مڃيندڙ روزا رکن ٿا. +يهودي (Jwes): يهوديت ۾ يوم ڪپر يا يومِ ڪفارا کي روزي جي ڏينهن طور ياد ڪيو ويندو آهي. +ان کان سواءِ يهودي ڪئلينڊر (Jewish calendar) ۾ ڇهه وڌيڪ ورزا به شامل آهن جن ۾ تشابائو جي ڏينهن جو به روزا شامل آهن. +ان ڏينهن يروشلم (Jerusalem) ۾ يهودين جي خدائن کي تباهه ڪيو ويو هو. +ٻُڌ مَت (Buddhist): ٻُڌ مَت سان تعلق رکندڙ لڳ ڀڳ سڀ فرقا سال ۾ ڪجھه روزا ضرور رکندا آهن، انهن ۾ پوري چنڊ جي ڏينهن ۽ ان جي ٻيو ڏينهن شامل آهي. +ڪيٿولڪ (Catholic): عيسائي مذهب جي اهم فرقي ڪيٿولڪ سان تعلق رکندڙ ماڻهو ايش وينس ڊي ۽ گڊ فرائيڊي (Good Friday) جي ڏينهن روزا رکندا آهن. +ان کان سواءِ ڪيٿولڪ عيسائي نفس مارڻ واري وقت ۾ ايندڙ سڀني جمعي جي ڏهاڙن تي گوشت کائڻ کان پرهيز ڪندا آهن. +هندو مَت (Hindus): هندو مذهب ۾ نئين چنڊ جي موقعي تي ۽ شِوراتري ۽ سرسوَتي جھڙن ڏڻن جي موقعي تي روزا رکڻ عام آهي. +مور مونز (Mormons): مور مونز سان تعلق رکندڙ ماڻهو هر مهيني جي پهرين آچر جي ڏينهن روزا رکندا آهن. +بهائي عقيدو (Bahai faith) : بِهائي مذهب سان تعلق رکندڙ ماڻهو بِهائيءَ سال جي 19 هين مهيني ۾ يعني 2 کان 20 مارچ تائين، جيڪو ايلا چورائيندو آهي ۾ روزا رکندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31376.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31376.txt new file mode 100644 index 0000000..7b9edc1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31376.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +گووندا +پورو نالو گووِند اَرون آھوجا (پيدائش 21 ڊسمبر 1963ع)، گووِندا جي نالي سان گھڻو ڄاتو ويندڙ، ھندوستاني اداڪار، مزاح ڪار، ناچ ڪندڙ ۽ اڳوڻو سياستدان. +ھندي فلمن ۾ ڪيل سندس ڪم جي ڪري گھڻو سُڃاتو وڃي ٿو. +ھن ٻہ فلم فيئر اسپيشل ايوارڊ ۽ بھترين مزاح ڪاري تي ھڪڙو فلم فيئر ايوارڊ حاصل ڪيو آھي. +جيون ڪٿا. +بالي ووڊ جي اداڪار گووندا (سڄو نالو گووندا ارجن آهوجا) جي وڏن جو ڳوٺ پاڪستان جي صوبي پنجاب جو گجرانوالا آهي، جِتي سندس پيءُ ارون آهوجا 1917ع ۾ ڄائو، جنهن لاهور جي انجنيئرنگ ڪاليج مان تعليم حاصل ڪئي. +ان زماني جي هڪ پروڊيوسر محبوب خان کيس 1937ع ۾ ممبئي وٺي آيو ۽ پنهنجي فلم ”ايڪ هي راستا“ ۾ هيرو جو پارٽ ڏنائين. +گووندا جي والد جي ائڪٽنگ جا جوهر 1940ع ۾ ٺهيل ”عورت“ فلم ۾ نظر اچن ٿا. +گووندا (Govinda) جي ماءُ نسيم (Naseem) مسلمان هئي، انگريزي وڪيپيڊيا موجب انڊين اداڪار گوندا جو بڻ سنڌي ۽ پنجابي آهي. +اهو ته طئي آهي ته سندس والد پنجابي هو، ان جو مطلب ته گووندا جي ماءُ نسيم سنڌياڻي هئي. +شادي کان پوءِ گووندا جي ماءُ نسيم پاڻ کي نرملا ديوي (Nirmala Devi) سڏائڻ لڳي. +ارون (گووندا جو پيءُ) ۽ نسيم (ماءُ) پهريون دفعو سويرا فلم ٺهڻ دوران هڪ ٻئي سان مليا ۽ 1941ع ۾ شادي ڪيائون. +چون ٿا ته ارون کي پوءِ پنهنجيون فلمون ٺاهڻ جو شوق ٿيو، پر پهرين ئي فلم جنهن جو هو پروڊيوسر ٿيو سخت ناڪامياب (فلاپ) وئي، کيس وڏو نقصان ٿيو، جنهن جي صدمي ۾ هو کٽ تي ڪريو ته مرڻ تائين بيمار ئي رهيو. +سندن گهر ممبئي جي ڪارٽر روڊ تي هو، اهو وڪڻي ممبئي جي اتر ۾ ٻهراڙيءَ واري علائقي ويرار ۾ اچي رهيو، جِتي گووندا 1963ع ۾ ڄائو. +گووندا سندس والد ارون جي ڇهن ٻارن مان سڀني کان ننڍو آهي. +ان ڪري هن کي ننڍي هوندي کان وٺي گهر ۾ ”چي چي“ سڏين ٿا. +”چي چي“ پنجابي ٻولي جو لفظ آهي، جيڪا اڄ به گووندا جي گهر ۾ ڳالهائي وڃي ٿي ۽ ان لفظ جي معنيٰ آهي چيچ (هٿ جي ننڍي آڱر). +گووندا جو پيءُ جيئن ته فلم نه هلڻ جي غم ۾ بيمار رهيو ان ڪري گووندا جي ماءُ نرملا ديويءَ هن کي نپائي وڏو ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31382.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31382.txt new file mode 100644 index 0000000..bc1c054 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31382.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +موت +موت---Death: ڪنھن بہ زندہ وجود ۾ سمورن حياتياتي ڪمن جي رڪجي وڃڻ جو نالو موت آھي. +موت جا ڪيترائي سبب ھوندا آھن جن ۾ لاعلاج بيماري (Terminal Disease),اوچتو حادثو ۽ طبي سبب شامل آهن.لاعلاج بيماري جي تشخيص ٿيڻ کان پوءِ بيمار ۽ ان جا عزيز يا ويجھا ماڻھو انجي مرڻ جي تياري شروع ڪندا آهن. +لاعلاج قرار ڏنل شخص ٻين جذباتي ڪيفيتن سان گڏوگڏ ڊپريشن مان پڻ گذرندو آھي ۽ آخرڪار موت جي حقيقت کي سمجھندي کيس قبول ڪندو آھي.موت جي سببن ۾ وڏا سبب آمريڪا ۾ ڪينسر ۽ دل جي بيماري آھن.ان کان علاوه حادثو، ڦڦڙن جون بيماريون، ذيابيطس،جگر جي خرابي (Cirrhosis)۽ قتل وغيره ھوندا آھن. +مرڻ کان ٿوري دير پوءِ جسم خراب ٿي ڳرڻ شروع ڪندو آهي. +جيڪي حادثا پيش اچن ٿا، انهن ۾ سڀ کان وڏو حادثو، موت جو حادثو آهي. +موت جو شڪار هر ماڻهو لازمي طور تي ٿئي ٿو. +پوءِ ڇو نه اهو امير هجي يا غريب. +ڪمزور هجي يا ڏاڍو. +”وان بيرين “ مطابق ته اهو اينڊريو لانگAndrew long) ) هيو، جنهن پهريون دفعو موت بابت ڏند ڪٿائن کي گڏ ڪري انهن جي درجه بندي ڪئي، 1917ع ۾ فرنز بائوس Farnz Boas)) اتر آمريڪا جي انڊين ۾ موجود موت بابت ڏند ڪٿائن تي هڪ مضمون لکيو، 1936ع ۾ سڀ کان اول هرمنHermenn) ) موت بابت ڏند ڪٿا جي درجه بندي ڪئي هئي ۽ 1951ع ۾ آفريڪا ۾ موت بابت ڏندڪٿا جي درجه بندي ابراهام سنس Abraham sns) )ڪئي، هن موت بابت ڏند ڪٿائن نقشن سميت ڏنيون هيون ته موت جي ڪارڻ بابت ڪٿي ڪٿي ڇا ٿو سوچيو وڃي.ڪيترن ئي مذھبن ۽ ثقافتن ۾ مرڻ کان پوءِ وري زندہ ٿيڻ،۽ دائمي سزا ۽ جزا واري زندگيءَ جو تصور آھي. +معني ۽ مطلب. +موت عربي ٻوليءَ جو لفظ آهي جنھن جي معني آهي فوت ٿيڻ جو عمل يا وفات.انگريزيء ۾ لفظ death ٿيندو آهي جيڪو پروٽو انڊو يورپين ڌاتوءَ dheu مان نڪتل آهي جنھن جي معني آهي مرڻ وارو/واري مرحلو يا عمل يا حالت. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31387.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31387.txt new file mode 100644 index 0000000..57e7c8e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31387.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ويڙهايو ۽ حڪومت ڪيو +ويڙهايو ۽ حڪومت ڪريو يا ڊوائيڊ اينڊ رُول (Divide and rule) هڪ قسم جو ڏانءُ، اٽڪل يا طريقو آهي، جنهن ذريعي ماڻهن کي پنهنجي فرمانبرداري ۽ حڪم هيٺ رکڻ لاءِ انهن کي پاڻ ۾ ٺهڻ نه ڏبو آهي يا پاڻ ۾ ويڙهايو ويندو آهي، ته جيئن اُهي ٻڌي ڪري حاڪم جي مخالفت نه ڪري سگهن. +اهو طريقو گهڻو ڪري دُنيا جي پوئتي پيل يا هيڻن ملڪن تي زوريءَ قبضا ڪندڙ ڌاريا ۽ پرماري طاقتون ڪم آڻينديون آهن. +هونئن ته هيءُ طريقو يهودي قبيلن، رومي سلطنت ۽ يورپي سياست ۾ به آزمايو ويو آهي، پر ويجهي ماضيءَ ۾ ان جو بهترين مثال برطانيا جو ننڍي کنڊ ۾ مڪاني ماڻهن ۽ پارٽين کي پاڻ ۾ ويڙهائي، سندن مُلڪ ۽ وسيلن تي قبضو ڪرڻ جي صورت ۾ سامهون آيو. +هيءَ هندستان ۾ برطانوي راڄ حڪومت جي ٻٽي پاليسي هئي. +جنهن کي ان زماني جي ليفٽنينٽ جنرل ڪوڪ (General Coke) فارمولي جي صورت ڏيندي چيو هو ته ويڙهايو ۽ حڪومت ڪيو (Divide and Rule). +اڻ گُهري صورتحال جي شروعات لارڊ جيمس بروس ايلگن (James Bruce Eligin) جي زماني ۾ ٿي. +جيڪو 63- 1862 ۾ هندستان جو وائسراءِ هو. +انگريز گورنمينٽ جي سيڪريٽري آف اسٽيٽ مسٽر وڊ (Wood) لنڊن کان نئين دهلي ۾ رهندڙ وائسراءِ کي خط لکيو ته: We have maintained our power in India by playing off one part against the other and we must continue to do so. +اسان هندستان ۾ پنهنجي حڪومت، اتان جي هڪ طبقي کي ٻئي طبقي جي خلاف ويڙهائي باقي رکي آهي. +اسان کي ائين ڪندو رهڻ گهرجي. +(هندستان ٽائيمس 30 مارچ 1995ع). diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31389.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31389.txt new file mode 100644 index 0000000..af0fb8b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31389.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +فلڪيات +ڪو به علم بيٺل نه ٿو رهي، ان ۾ لاڳيتو واڌارا ۽ تبديليون اينديون رهن ٿيون. +بنيادي طور تي فلڪيات جي علم کي ٻن وڏن دورن ۾ ورهائي سگهجي ٿو. +بطلوسي فلڪيات، جيڪا ٽئين صدي عيسويءَ ۾ شروع ٿي هئي، ان مطابق ڌرتيءَ کي ڪائنات جو مرڪز مڃيو ويندو هو ۽ سمجهيو ويندو هو ته سج ۽ تارا جيڪي به آهن انهن سڀني جو مرڪز اسان جي هيءَ ڌرتي يا زمين آهي. +ڪوپرنيڪس جي فلڪيات (Copernicus Astronomy) سورهين صدي عيسويءَ ۾ شروع ٿي، جنهن مطابق ڪائنات جي مرڪز جي ڪا ڄاڻ ناهي. +ڌرتي جو سيارو سج جي چوڌاري ۽ پنهنجي محور تي ڦري رهيو آهي ۽ ڦرڻ جا ٻيا به دائرا آهن جيئن سج منڊل (نظام شمسي) ۽ ٻين ڪهڪشائن جو نظام وغيره +ستين صدي عيسوي ۾ جڏهن اسلام اڀريو ته عربن جي فلڪيات سادن مشاهدن تي بيٺل هئي. +انهن ڏٺو پئي ته چنڊ ۽ سج اُڀرن ۽ لهن ٿا، گهٽجن ۽ وڌجن ٿا، چنڊ جي گهٽجڻ ۽ وڌڻ جو چڪر 29 کان 30 ڏينهن ۾ پورو ٿئي ٿو. +سج جي شمسي سال جي پوري ٿيڻ ۾ چنڊ جا ٻارنهن مهينا لڳن ٿا. +جيستائين بطلوسي فلڪيات ۽ ان سان ملندڙ جلندڙ هندي فلڪيات جو اثر رهيو، ته ان دور جا مذهبي عالم پنهنجي ڌرمي ڪتابن مان اهو ثابت ڪندا هئا ته سندن مذهبي ڪتاب عين بطلوسي فلڪيات مطابق آهن. +الخوارزمي، الفرغاني، بن الهثيم، ابو عبداجزجاني، البيروني، معين الدين الاردي، ناصر الدين الطوسي، قطب الدين الشيرازي، ابن الشاطر ۽ ٻين جا ڪتابَ ان ڳالهه جي پڪ ڪرائين ٿا. +سورهين صدي ۾ جڏهن نڪولس ڪوپرنيڪس (Nicolaus Copernicus) جي فلڪيات اڀرڻ لڳي ۽ ويهين صدي تائين اها پنهنجي صداقت سان عالمي طور ڇانئجي وئي ته وري مذهبي عالمن پنهنجي پنهنجي مذهبي ڪتابن مان ثابت ڪري ڏيکاريو ته ڪوپرنيڪس جي فلڪيات جي سچائي سندن مذهبي ڪتابن مطابق آهي، جيڪا سندن مذهبي ڪتابن ۾ سوين سال اڳ ئي بيان ڪري ڇڏي وئي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31391.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31391.txt new file mode 100644 index 0000000..1ce231b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31391.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ماءُ پيءُ جو ادب +۽ ماڻھوءَ کي پنھنجي ماءُ پيءُ سان چڱائي ڪرڻ جو حُڪم ڪيوسون، (جو) اوکائيءَ سان سنديس ماءُ کيس (پيٽ ۾) کنيو آھي ۽ اوکائيءَ سان کيس ڄڻيو آھي، ۽ اُنجو (پيٽ ۾) کڻڻ ۽ اُن جو (کير کان) ڇڏائڻ ٽيھ مھينا آھي، تان جو جڏھن پنھنجيءَ جواني کي پُھتو ۽ چاليھن ورھن کي پھتو (تڏھن) چوندو آھي ته اي منھنجا پالڻھار مون کي توفيق ڏي ته تنھنجي انھيءَ نعمت جو شڪر ڪريان, جيڪا مون تي ۽ منھنجي ماءُ پيءُ تي انعام ڪئي اٿيئي ۽ ته (اھڙا) چڱا ڪم ڪريان جن کان راضي رھين ۽ منھنجي اولاد مون لاءِ سُڌار، بيشڪ آءٌ توڏانھن موٽيس ۽ بيشڪ آءٌ مسلمانن منجھان آھيان. +۽ جنھن پنھنجي ماءُ پيءُ کي چيو ته اوھان کان بيزار آھيان مون کي انجام ڏيو ٿا ڇا ته (قبرن مان) ڪڍيو ويندس ۽ بيشڪ مون کان اڳ (ماڻھن جا) ڪيترائي جُڳ گذري ويا آھن، ۽ اُھي ٻئي الله کي ٻاڏائيندا آھن ۽ (چوندا اٿس ته) پنھنجي ڪم بختي ڇڏي ايمان آڻ، بيشڪ الله جو انجام سچو آھي، پوءِ چوندو آھي ته اِھي رڳو اڳوڻن جو آکاڻيون آھن. +ماءُ ۽ پيءُ اهڙيون شخصيتون آهن جن جو احترام هر انسان تي لازم آهي. +ساڻن بدسلوڪي خدا سان بدسلوڪيءَ جي برابر آهي. +جيڪي پنهنجي والدين کي رنجائين ٿا سي پاڻ به جلد ئي ان جو شڪار ٿيندا. +ڪير به ڪاٿو نٿو لڳائي سگهي ته والدين ڪيتري پيار ۽ پاٻوهه مان اولاد جي پرورش ڪن ٿا ۽ کين گهڻا ڏوجهرا برداشت ڪرڻا پون ٿا. +سندن اولاد سان محبتن جو ڪاٿو لڳائي ئي نٿو سگهجي. +اهوئي سبب آهي جو والدين جو احترام اسان سڀني تي نه رڳو فرض آهي پر اسان کي ان جو ڦل به ضرور ملڻو آهي. +اهي ماڻهو جيڪي والدين خوشنوديءَ کي خدا جي خوشنودي سمجهن ٿا سي دنيا ۽ آخرت ۾ سوڀارا رهن ٿا. +جيڪي والدين جي وجود کي بار سمجهن ٿا سي تحقيق شيطان جا پوئلڳ آهن ۽ دنيا ۽ آخرت ۾ سزا جا حقدار بڻجن ٿا. +جيڪڏهن توهان اهو ڄاڻڻ چاهيو ٿا ته ڪو شخص الله تعاليٰ جو ڪيترو احترام ڪري ٿو ته پهرين اهو ڏسو ته اهو شخص والدين جو ڪيترو احترام ڪري ٿو. +ان مان بهتر اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته ان شخص جي دل ۾ خدا جي لاءِ ڪيترو احترام آهي. +ڏک جي ڳالهه اها آهي ته جيڪي ماڻهو خدا سان محبت جي دعوا ڪن ٿا سي به والدين جو جوڳو احترام نٿا ڪن. +جيڪڏهن ڪو شخص سنئين واٽ تي هلي ٿو ته اهڙن ماڻهن جي والدين جي خوشيءَ جو ڪو ٺڪاڻو نه هوندو آهي. +سٺا ڪٽنب ئي سٺي معاشري جي نشاني هوندا آهن. +جنهن شخص کي پنهنجي ڪٽنب ۾ ڪو مقام حاصل هوندو آهي ته معاشرو به ان کي احترام جي نظر سان ڏسندو آهي. +ان مان اهو ظاهر ٿيو ته جيڪو والدين جو احترام ڪري ٿو ته معاشرو ان جو احترام ڪري ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31392.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31392.txt new file mode 100644 index 0000000..4f63968 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31392.txt @@ -0,0 +1,81 @@ +علي ڪوفي جو بيان +اول ته علي ڪوفي، جنهن هيءُ ڪتاب عربيءَ مان فارسي ۾ ترجمو ڪيو، تنهن جي اصل عربي ماخذ بابت سندس هيٺيون بيان قابل غور آهي: +”اٺونجاهه سالن جي عمر ۾، سنه 613 (ڇهه سؤ تيرهن) ۾ سڀني ڪمن مان هٿ ڪڍي، قيمتي ڪتابن کي پنهنجو وندرائيندڙ ۽ همنشين (بنايم). +جيئن ته اڳيان مصنف خراسان، عراق، ايران، روم ۽ شام جي فتحن مان هر هڪ جو بيان تفصيل سان نظم خواهه نثر ۾ لکي ويا آهن، (اهڙيءَ طرح) هندستان جي فتح (بابت لکيل ڪتاب) (ص 56) جي ڳولا لاءِ نفس اماره کي تڪليف ڏنم ۽ اُچ مبارڪ کان اروڙ- بکر جي شهر ڏانهن رخ رکيم، ڇاڪاڻ ته اتان جا امام عربن جي خاندان ۽ بنياد مان هئا. +۽ جڏهن انهيءَ شهر ۾ پهتس ته +مولانا قاضي اسماعيل بن علي بن محمد بن موسا بن طائي بن يعقوب بن طائي بن محمد بن موسا بن شيبان بن عثمان ثـقفي (ص 57) سان ملاقات ٿي، کانئس پڇا ڪرڻ تي ٻڌايائين ته: هن فتح جي تاريخ سندس ابن ڏاڏن جي هٿ اکرين حجازي ٻوليءَ (عربي) ۾ هڪ ڪتاب (جي صورت) ۾ لکيل آهي، جا هڪٻئي کان ميراث ٿيندي ورثي ۾ ايندي ٿي رهي، مگر جيئن ته اها عربيءَ جي پردي ۽ حجازيءَ جي حجاب ۾ ڍڪيل هئي، تنهنڪري عجمين (غير عربن) ۾ مشهور نه ٿي. +جڏهن بندو انهيءَ ڪتاب کان واقف ٿيو ته (ڏٺائين ته) اهو حڪمت جي جوهرن سان سينگاريل ۽ نصيحت جي موتين سان سنواريل هڪ ڪتاب هو (ص 57) بندي، هن ڪتاب کي عربيءَ جي پردي مان ڪڍي فارسي بيان ۾آندو آهي (ص57). +هيءُ ڪتاب هند ۽ سنڌ جي فتح بابت عرب جي عالمن ۽ ادب وارن حڪيمن جي تصنيف آهي. +جيتوڻيڪ عربي زبان ۽ حجازي لـَـئي ۾ وڏو درجو هوس، ۽ عرب جي بادشاهن کي هن جي پڙهڻ ڏانهن نهايت توجهه ۽ ان تي حد کان وڌيڪ فخر هو، ليڪن جنهن صورت ۾ حجازي پردي ۾ (ڍڪيل) ۽ پهلوي (فارسي) ٻوليءَ جي زيور ۽ سينگار کان خالي هو، تنهنڪري عجم ۾ رائج نه ٿي سگهيو. +مٿئين بيان مان هن ڪتاب متعلق هيٺيان اهم نڪتا واضح ٿين ٿا: +جيڪڏهين خود هن قاضين جي خاندان مان هيءُ ڪتاب ڪنهن جو تاليف يا تصنيف ڪيل هجي ها ته قاضي اسماعيل اهڙي خبرعلي ڪوفي کي ٻڌائي ها، پر علي ڪوفي جي بيان مان ظاهر آهي ته هيءُ ڪتاب دراصل ڪن ٻين ”عربن عالمن“ جو لکيل ڪيل هو ۽ مولانا قاضي اسماعيل جي ”ابن ڏاڏن“ جي محض ”هٿ اکرين“ لکيل هو. +جنهن جي معنيٰ ته هيءُ ڪتاب ٻئي ڪنهن مؤلف يا مصنف جي اصل قلمي نسخي جو پهريون نقل يا ان نقل جو به نقل هو، جنهن کي علي ڪوفي فارسيءَ ۾ ترجمو ڪيو. +سنڌ جي تاريخ ۽ عرب مؤرخ: هن وقت تائين ڪنهن به اهڙي عربي تاريخ جو انڪشاف نه ٿيو آهي، جا رڳو سنڌ ۽ هند جي اوائلي اسلامي فتحن بابت هجي. +جن عرب مورخن جا تواريخي ڪتاب هن وقت موجود آهن ۽ جن پنهنجن انهن تاريخن ۾ سنڌ جي فتحن ۽ سنڌ جي عربي دؤر حڪومت بابت ٿورو يا گهڻو احوال ڏنو آهي، سي هي آهن: +(1) احمد بن يحيا بن جابر بن داؤد الڪاتب البغدادي، جو ”البلاذري“ جي لقب سان مشهور آهي. +سنه 280/279 هجري ۾ وفات ڪيائين. +بلاذري پنهنجي مشهور تاريخ ”ڪتاب فتوح البلدان“ ۾ هڪ خاص خلاصو باب ”فتوح السند“ (سنڌ جون فتحون) جي عنوان سان قلمبند ڪيو آهي. +(2) احمد بن داؤد بن وَتـَـند، جو ”ابو حنيفه الدينوري“ جي نالي سان مشهور آهي. +جمادي الاول سنه 282 هجري ۾ وفات ڪيائين. +سندس تاريخ ”ڪتاب الاخبار الطوال“ ۾ سنڌ بابت ڪي ٿورا مختصر حوالا موجود آهن. +(3) احمد بن ابي يعقوب اسحاق بن جعفر بن وهب بن واضح الڪاتب العباسي ”الا صفهاني“،(1) جو ”اليعقوبي“ جي لقب سان مشهور آهي. +سنه 284 هجري ۾ وفات ڪيائين. +سندس ڪتاب ”التاريخ الڪبير“، جا عام طرح سندس نالي پويان ”تاريخ اليعقوبي“ سڏجي ٿي، تنهن جي سنه 252 هجري جي واقعن تي پڄاڻي ٿئي ٿي. +هن تاريخ ۾ محمد بن قاسم جو سنڌ فتح ڪرڻ جو احوال ڪجهه تفصيل سان ڏنل آهي ۽ سنڌ جي عرب گورنرن بابت ٻيا به ڪي چند حوالا موجود آهن. +(4) ابو جعفر محمد بن جرير الطبري، جو سنه 224 هجري ۾ ڄائو ۽ شوال سنه 310 هه ۾ وفات ڪيائين. +سندس ”تاريخ الـُـرسـُـل والمـُـلوڪ“، جنهن کي عام طرح ”تاريخ الطبري“ سڏجي ٿو، تنهن ۾ سنه 302 هجري تائين جي تاريخي واقعن جو ذڪر آهي. +سنڌ جي فتح متعلق ان ۾ ڪي ٿورا مختصر حوالا ڏنل آهن. +مٿين مؤرخن کان کان سواءِ، ابن الاثير (عزالدين ابوالحسن علي بن محمد 630-555هه) جي ”الڪامل في التاريخ“ ۽ ابن خلدون (عبدالرحمان ابو زيد ولي الدين 808-732هه) جي تاريخ ”ڪتاب العبر“ ۾ پڻ سنڌ جي شروعاتي اسلامي فتحن جو ذڪر آهي، پر اهي ٻئي مؤرخ گهڻو پوءِ جا آهن ۽ سندن تواريخن ۾ انهن جا شروعاتي فتحن جو مواد اڳين تواريخن تان، خصوص طور بلاذري ۽ طبري تان نقل ٿيل آهي. +انهيءَ ڪري مٿين چئن آڳاٽن مؤرخن جا ڪتاب لڳ ڀڳ اصولي حيثيت رکن ٿا. +انهن چئني مؤرخن جي وفات جي سالن (279هه، 282هه، 284هه ۽ 310هه) مان ظاهر آهي ته هنن ٽين صدي هجريءَ ۾ پنهنجون تاريخون لکيون. +هند ۽ سنڌ جون اوائلي اسلامي فتحون پهرين صدي هجري (15-96هه) ۾ واقع ٿيون. +ان جي معنا ته هنن مؤرخن ۽ سنڌ جي اوائلي فتحن جي وچ ۾ هڪ سؤ ورهيه کان به ڪجهه وڌيڪ عرصو حائل هو. +انهيءَ ڪري هنن خود اهي واقعا کانئن اڳ وارن مؤرخن يا سندن ڪتابن تان ورتا هوندا. +هاڻي سوال آهي ته هند ۽ سنڌ جي فتحن بابت خود انهن چئني مؤرخن جا ماخذ ڪهڙا هئا؟ +عرب مؤرخن جو مکيه ماخذ ”المدائني“: ابو حنيفة الدينوري جي ”ڪتاب الاخبارالطوال“ ۾ خاص سنڌ جي فتوحات بابت ڪو اهم حوالو موجود ڪونهي، انهيءَ ڪري اسان بلاذري، يعقوبي ۽ طبري جي سنڌ بابت حوالن جي معلوم ڪرڻ جي ڪوشش ڪنداسون. +بلاذري پنهنجي ڪتاب ”فتوح البلدان“ ۾ جن مؤرخن ۽ راوين کان تاريخي واقعا نقل ڪيا آهن، تن ۾ ابوالحسن علي بن محمد المدائني جو نالو خاص اهميت رکي ٿو. +ڇو ته ان کان ڪافي مواد نقل ڪيو اٿس ۽ سنڌ جي فتحن جو احوال ته خصوص طور ان کان ورتو اٿس. +مختلف واقعن ۽ حالتن بابت بلاذري گهٽ ۾ گهٽ 25 بيان اهي قلمبند ڪيا آهن، جي هن خود سنئون سڌو ابوالحسن المدائني جي زباني ٻڌا(1)، ۽ 21 بيان ٻيا مدائني جا ڪري ڄاڻايا اٿس، جي غالباً بلاذري، مدائني جي مختلف ڪتابن تان نقل ڪيا. +”فتوح السند“ يعني، سنڌ جي فتحن وارو باب ته شروع ئي هن طرح ٿئي ٿو: ”اخبرنا علي بن محمد بن عبدالله بن ابي سيف- الخ“ +(2) يعني ته (اسان سان علي بن محمد بن عبدالله بن ابي سيف خبر ڪئي). +هت شروع ۾ ئي بلاذري، ابوالحسن المدائني جو خاص سڄو ذاتي نالو کنيو آهي، ۽ گمان غالب آهي ته بلاذري هيءُ سڄو باب خود مدائني جي زباني ٻڌو ۽ ان کي پنهنجي ڪتاب ۾ قلمبند ڪيو. +هيٺيان دليل هن نظريي جي تائيد ڪن ٿا: +(1) باب جي شروعات ئي مدائني جي ذاتي نالي جي سـَـنـَـدَ سان ٿئي ٿي ۽ ان سان گڏ ٻئي ڪنهن به راوي جو نالو آندل ناهي. +(2) باب جي شروع ۾ جنهن پهرئين واقعي جو ذڪر آهي، سو آهي حضرت عمر رضه جي خلافت ۾ عمان ۽ بحرين جي گورنر عثمان بن ابي العاص الثقفي طرفان 5 هجري ۾ سندن ڀائرن حـُـڪـَـم ۽ مغيرا جي ڪمانڊ هيٺ ديبل، ڀڙوچ ۽ ٿاڻي جي بندرن تي سامونڊي حملا ۽ فتحون. +جيڪڏهن مدائني جي سندَ ۽ زباني جو تعلق فقط هن واقعي سان هجي ها ته ان کان پوءِ ٻئي واقعي (حضرت عثمان رضه جي خلافت ۾ ’محاذ هند‘ بابت سرگرمي) يا ان بعد ٽئين واقعي (حضرت علي رضه جي خلافت ۾ ان محاذ تي فتحون) بابت بلاذري ضرور ڪنهن ٻئي راوي جي سـَـنـَـدَ پيش ڪري ها، جو سندس اصولي دستور آهي. +مگر صرف باب جي شروع ۾ مدائني جي زباني جي سندَ پيش ڪرڻ بعد بلاذريءَ بنا ڪنهن ٻي سندَ جي مسلسل طور واقعن جو ذڪر ڪندو پئي ويو آهي. +(3) هن باب ۾ بلاذري، جڏهن به ڪن ٻين راوين جون روايتون ڏنيون آهن ته اهي صرف معترضه جملن طور هلندڙ بيان جي تصديق يا تڪميل يا ان کان اختلاف واضح ڪرڻ لاءِ آنديون آهن. +(1) سڄي باب ۾ اصولي هلندڙ بيان اهوئي آهي جو منڍ کان ئي ابوالحسن المدائني جي زباني شروع ٿئي ٿو. +انهن مان ظاهر آهي ته بلاذري جي هن ”فتوح السند“ واري باب جو اصل راوي ۽ مصنف مدائني آهي. +يعقوبي فتوحات سنڌ بابت پنهنجي بيانن ۾ مدائني جو نالو سندَ طور ڪونه آندو آهي، مگر هيٺين دليلن جي بنياد تي پڪ سان چئي سگهجي ٿو ته سنڌ جي واقعن بعد، يعقوبي جو مکيه ماخذ مدائني آهي: +پهريون ته، سنڌ جي فتحن بابت يعقوبي جا بيان اصولي طور اهي ساڳيا آهن، جي بلاذريءَ ”فتوح السند“ جي باب هيٺ مدائني جي زباني نقل ڪيا آهن. +يعقوبي اختصار سببان البت ڪي ڳالهيون حذف ڪري ڇڏيون آهن ۽ ان سان گڏ ڪن چند ضعيف روايتن جو اضافو ڪيو آهي. +ٻيو ته، يعقوبي پنهنجي تاريخ ۾ اختصار کان ڪم ورتو آهي ۽ اسناد جا سلسلا اڪثر ڇڏي ڏنا اٿس. +انهيءَ ڪري ئي سنڌ جي واقعن پڻ مدائني جي سـَـند کي حذف ڪري ڇڏيو اٿس. +حالانڪ انهن واقعن بابت سندس بيان اهي ئي ساڳيا آهن، جي ٻين ڪتابن ۾ مدائني جي سندَ سان بيان ٿيل آهن. +مثلاً يعقوبي (جلد 2 ص 278) امير معاويه جو عبدالله بن سوار کي ”چئن هزارن“ سان مڪران تي چاڙهي موڪلڻ جو ذڪر ڪيو آهي. +بالڪل اهو ساڳيو بيان ”چئن هزارن“ فوج جي ذڪر سميت فتحنامي (ص 109) ۾ ابوالحسن مدائني جي روايت سان موجود آهي. +ٽيون ته، اهو پڻ ثابت آهي ته مدائني کان يعقوبي واقف هو، ڇاڪاڻ ته پنهنجي تاريخ (جلد 2 ص 4) ۾ مدائني جو نالو کنيو اٿس. +ابوجعفر الطبري، پنهنجي ضخيم تاريخ ۾ ابوالحسن مدائني کان سنئون سڌو گهڻو ڪجهه نقل ڪيو آهي. +گهٽ ۾ گهٽ 500 روايتون مدائني جي سندَ سان نقل ڪيون اٿس. +(1) خراسان جا جملي واقعا شروع کان آخر تائين گهڻو ڪري مدائني جي روايت سان آندا اٿس ۽ پڪ سان چئي سگهجي ٿو ته مدائني جو ”ڪتاب فتوح خراسان“ سڄو استعمال ڪيو اٿس. +ساڳيءَ طرح عراق جي فتحن ۽ نظام حڪومت بابت پڻ اڪثر حالات مدائني جي روايتن سان نقل ڪيا اٿس، ۽ غالباً مدائني جي ”ڪتاب فتوح العراق“ کي به طبري پوريءَ طرح استعمال ڪيو آهي. +البت خاص مشرقي ملڪن، جهڙوڪ: ڪرمان، سجستان، ۽ مڪران جون فتحون، جي سنڌ جي فتح جو آغاز آهن، تن جا واقعا مدائني جي بدلي (جنهن انهن ملڪن جي فتحن بابت مستقل ڪتاب لکيا هئا) پنهنجن جداگانه روايتن ذريعي نقل ڪيا اٿس. +سنڌ جي فتح، ان بعد سنڌ جي عرب گورنرن، يا سنڌ متعلق ٻين سڌن اشارن بابت طبري تقريباً (40) چاليهه کن حوالا پنهنجي تاريخ ۾ آندا آهن. +جن مان اڪثر مختصر ۽ سندَن کان سواءِ ڏنل آهن. +جملي تقريباً 9 حوالا اهڙا آهن، جي سندَن سان آهن. +(3) جن مان هڪ حوالو، منصور بن جمهور جو سنڌ ۾ ڀڄي اچڻ بابت، مدائنيءَ جي روايت سان ڏنل آهي. +(1) ان کان سواءِ مدائني جي شاگرد عمر جي وسيلي سان طبري هڪ خاص بيان مدائني جي روايت سان نقل ڪيو آهي (قال عمر قال علي واخبرنا ابوعاصم الزيادي عن الهلواث الڪلبي قال ڪنا بالهندمع محمد بن القاسم- الخ 2x1275) جنهن جو اصل راوي محمد بن قاسم سان هندستان ۾ گڏ هو. +ان مان ظاهر آهي ته سنڌ متعلق طبري، مدائني جي روايتن کان بخوبي واقف آهي. +(1) اهڙيون جملي 12 روايتون آهن، جن تي غور ڪرڻ سان اسان جي هن نظريي جي پڪي تائيد ٿئي ٿي. +مثلاً (1) ص ]437[ تي ديبل جي بتخاني جي ذڪر بعد تصديق طور محمد بن يحيٰ جي روايت ۽ منصور بن حاتم جي زباني پيش ڪئي اٿس، جنهن خود بلاذري جي ڏينهن ۾ بتخاني جو اهو ٺل ڏٺو هو. +ساڳيءَ طرح ص 438 تي تصديق خاطر منصور بن حاتم جي زباني نقل ڪئي اٿس، جنهن ڏاهر ۽ سندس قاتل جون تصويرون ديبل ۽ ڀڙوچ ۾ ڏٺيون. +(2) هلندڙ بيان جي تڪميل طور ص 437 تي محمد بن قاسم جو صلح ذريعي نّيرون فتح ڪرڻ جي روايت آندي اٿس. +مگر ان ۾ ڪنهن به ٻئي راوي جو نالو ڪونه آندو اٿس ۽ ”قالوا“ (يعني ”چون ٿا“) جو لفظ آندو اٿس. +ساڳي طرح “قالوا” (“چون ٿا”) جي شروعات سان ص 439 تي محمد بن قاسم جي طرفان حجاج ڏانهن موڪليل سون ۽ روڪڙ جو ذڪر ڪيو اٿس. +ص 446 تي هلندڙ بيان جي تڪميل خاطر پنهنجي همعصرن هرهڪ منصور بن حاتم جو بيان (فضل بن ماهان متعلق) ۽ ٻيو ابوبڪر جو بيان (عسيغان جي حڪم بابت) ڏنو اٿس. +(3) هلندڙ بيان کان اختلافي راين لاءِ، ص 433 ۽ ص 438 تي ”وقال“ جي لفظن سان معترضه جملن طور ”ابن الڪلبي“ جا بيان ڏنا اٿس، جن مان هڪ ۾ هن مڪران جو فاتح ”حڪيم بن جبله“ ڄاڻايو آهي ۽ ٻئي ۾ ڏاهر جي قاتل جو نالو ”قاسم بن ثعلبه“ ڏنو آهي. +ساڳي طرح صفحن 434، 436 ۽ 442 تي هلندڙ بيان کان ڪي مختلف رايا ڏنا اٿس، مگر خود پاڻ انهن راين کي ضعيف سمجهي، انهن کي ”قال قوم“ (ڪي چون ٿا ته: ”قال بعضهم“ (”ڪن جو چوڻ آهي ته“): ”وقيل“ (”چيو وڃي ٿو ته“) جي لفظن سان آندو اٿس. +بهرحال اهي جملي روايتون يا ته هلندڙ بيان (جو يقيني مدائني جو آهي) جي تصديق خاطر، يا ان جي مزيد تڪميل خاطر، يا ان کان اختلاف ڏيکارڻ خاطر آنديون اٿس. +(1) اسان جي ڳاڻيٽي موجب طبري 503 دفعا مدائني جو نالو کنيو آهي. +(2) مثلاً ڏسو طبري جلد 1 ص ص 2705، 2707، ۽ 2708 جتي سجستان، ڪرمان ۽ مڪران جي فتح واري روايت هن طرح بيان ٿيل آهي: ”ڪتب الي السري عن شعيب عن سيف عن محمد و طلحــہِ ”المهلب و عمرو قالوا- الخ“. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31406.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31406.txt new file mode 100644 index 0000000..5c2f20e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31406.txt @@ -0,0 +1,80 @@ +آئزڪ نيوٽن +واڌو ترتيب:-اصغر ساگر اهم شاگرد: روجر ڪوٽس ، وليم وچسٽن +"آئزڪ نيوٽن () فزڪس جو وڏو ماهر هو. +هن حرڪت ۽ ڪشش ثقل سميت ڪيترن ئي معاملن جي نه رڳو وضاحت ڪئي پر ان کي تجربن وسيلي ثابت به ڪيو ۽ ان جا قانون به جوڙيا. +هن ڪهڪشائن ۽ ستارن جي رازن تان پردو به کنيو. +کيس سندس انهن ئي خدمتن عيوض اهو مقام مليو +"آئزڪ نيوٽن سن 1642ع ۾ انگلينڊ ۾ ڄائو هو. +اهو ساڳيو ئي سن هو، جڏهن گئليلو لاڏاڻو ڪيو هو. +نيوٽن کي تمام گهڻي مڃتا به ملي ۽ گئليلو وانگر سندس چهري تي افسوس جو ڪوبه نشان موجود نه هو. +برنارڊ رسل چوي ٿو “نيوٽن کان پوءِ رڳو البرٽ آئنسٽائين ئي آهي جنهن جي ڪم ۾ نيوٽن جهڙي خوبصورتي جا پاڇولا نظر اچن ٿا +"نيوٽن پنهنجي لئباريٽريءَ ۾ سج منڊل (Solar System) جو هڪ ميڪنيڪل ماڊل (Mechanical Model) تيار ڪيو. +اهو ماڊل هڪ ليور کي حرڪت ڏيڻ سان متحرڪ ٿي ويندو هو ۽ سمورا گرهه سج جي چوڌاري گردش ڪرڻ لڳندا هئا.ھن جي ماء جو نالو ھانا ايسڪف (Hannah Ayscough) ھو. +ھي پنھنجي والد جي وفات کان پوءِ پيدا ٿيو.ھن جي پيء جو نالو آئزڪ نيوٽن ھو ۽ ساڳيو نالو ھن تي رکيو ويو.جڏھن ٽن سالن جو ھو تہ ھن جي ماء ٻي شادي ڪري نئين مڙس سان رھڻ شروع ڪيو ۽ نيوٽن پنھنجي نانيء جي حوالي ٿيو.ٻي شادي ڪرڻ جي ڪري ھي ماء کي پسند نہ ڪندو ھو نہ ئي وري ھن جي ويڳي پيءُ سان انسيت ٿي سگھي.سندس ماءُ کي ٻئي مڙس مان ٽي ٻار ٿيا ننڍپڻ ۾ ڏاڍو ذھين ٻار ھيو پر اسڪول ۾ ھن کي ڪا دلچسپي ڪانہ ھئي. +1659 ۾ جڏھن نوجوان ھو تہ ھن جي ماء کيس اسڪول مان اھو سوچي ڪڍرائي ڇڏيو تہ شايد ھڪ سٺو ھاري بڻجي سگھي پر پوء ڏٺائين تہ ھن جي دلچسپي جا سامان ڪجھ ٻيا آھن. +ارڙھن سالن جي عمر ۾ ڪيمبرج يونيورسٽي ۾ داخل ٿيو جتي ھن سائنس ۽ رياضي ۾ پاڻ کي وقف ڪري ڇڏيو. +۽ جلد ئي پاڻ چڱي ڀلي تحقيق جي قابل ٿي ويو. +25 کان 27 سالن جي عمر ۾ ھن سائنس جي بنيادن کي لوڏائي ڇڏيو. +ھي پنھنجي تحقيق ۾ بنيادي نظرين کي 1669 تائين واضح ڪري چُڪو هو پر ان جا ڪافي نظريا بعد ۾ منظر عام تي آيا. +ھن جا شروع وارا نظريا روشني جي باري ۾ ھئا ھن تجربن ذريعي ثابت ڪيو تہ روشني انڊلٺي رنگن جو مڪسچر آھي +ماڻهو فطرت جو اهو حصو آهي جنهن جي ذريعي فطرت پنهنجو پاڻ سوچي ٿي. +بيشڪ سوچ ۽ سمجھ وسيلي ئي ڪنھن بہ شيء کي تبديل ڪري سگهجي ٿو. +انهي سوچ جي پُرتجسس سفر ۾ ڪجھ انسان اهڙا بہ شامل آهن جن جي بدولت سموري انسانذات هڪ دور کان ڇلانگ ڏئي ٻئي دور ۾ بہ داخل ٿي آهي. +آئزڪ نيوٽن بہ انهن ئي چند عظيم دماغن مان هڪ آهي جن سموري انسانذات جي فطرت متعلق سوچ جي ڪاياپلٽ ڪئي. +نيوٽن جو تعلق جنھن دور سان آهي ان کي روشن خياليءَ وارو زمانو سڏيو ويندو آهي ۽ واقعي بہ ڏٺو وڃي تہ نيوٽن پنھنجي ڪارنامن جي ڪري انهي روشن خيالي جو آسمان رهيو آهي. +جنھن سال ۾ سائنس جي بزرگ گيلليو جو موت ٿيو اُن ئي سال ۾ ڪرسمس واري ڏينهن تي نيوٽن جو جنم انگلينڊ جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ وولسٿورپ ۾ ستڙيي (وقت کان اڳ ڄاول) ڪمزور ٻار طور ٿيو جنهن جي باري ۾ خيال ڪيو ويو تہ شايد بچي نہ سگهي. +انگلينڊ ۾ 1640ع وارو ڏهاڪو تمام خطرناڪ گهرو ويڙھ ۽ پليگ جھڙي موتمار بيماري جو رهيو. +ڪافي ماڻهن جو خيال هيو تہ بس هاڻي قيامت ويجهي آهي ۽ انسانذات جو خاتمو ٿي ويندو! +سندس جنم کان 3 مھينا پھريان سندس والد (جنھن جو نالو بہ آئزڪ نيوٽن هيو) جو انتقال ٿي ويو، تنھنڪري سندس ماءُ ڪجھ سالن کانپوءِ ٻي شادي ڪري ڇڏي، جنھن جا نيوٽن جي زندگي تي تمام گھرا اثر رهيا مثال طور اڪيلائپ، پيءُ جي پيار کان محرومي وغيره. +شروعاتي تعليم ڪنگز ڪاليج مان پرائڻ بعد سندس ماءُ غربت سبب کيس واپس پنهنجي ڳوٺ مال جو واڙو سنڀالڻ لاءِ گهرائي ورتو. +سندس پُرتجسس دماغ جو اندازو سندس ٻاروتڻ وارين حرڪتن مان لڳائي سگهجي ٿو، مثال طور هڪ دفعي طوفان تمام تيز هيو ۽ ميڊم هانا (نيوٽن جي ماءُ) مال جي وٿاڻ بابت شديد پريشاني ۾ سوچي رهي هئي تہ الائي وٿاڻ جا در ۽ دريون هوا ۾ ڀڄي نہ پيا هجن! +انهي پريشاني کي حل ڪرڻ لاءِ ميڊم, نيوٽن کي وٿاڻ طرف موڪليو تہ جيئن هو پرگهور لھي اچي. +ڪافي دير گذرڻ باوجود بہ جڏهن نيوٽن واپس نہ آيو تہ ميڊم پاڻ وڃي وٿاڻ پهتي. +ننڍڙو وٿاڻ جا در ۽ دريون چڪاسڻ بجاءِ، ٻاهر ٺھيل ڪاٺ جي چبوترن مٿان ٽپ ڏئي تيز هوا جو پريشر چيڪ ڪرڻ ۾ مصروف هيو! +ننڍي لاءِ نيوٽن وقت ڏسڻ لاءِ پنھنجي ڪمري جي ڀت تي هڪ شمسي گهڙيال ۽ هوا تي هلندڙ چڪي ٺاهي. +سندس ماءُ کي جنهن مھل پڪ ٿي وئي تہ نيوٽن سندس مال وارو واڙو نہ سنڀالي سگهندو تہ هُن کيس ڪئمبريج يونيورسٽي جي ٽرنٽي ڪاليج ۾ وڌيڪ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ موڪلي ڇڏيو. +غربت سبب پھريان ڪجھ سال نيوٽن ڪاليج جي هاسٽل تي ٻين شاگردن جي ڪمرن جي صفائي سٿرائي وارو ڪم ڪري ڪجھ پئسا ڪمائيندو هيو، جيسيتائين کيس اسڪالرشپ ملي. +سندس پڙهائي واري دور ۾ فطرت متعلق ارسطو جا ٻہ هزار سال پراڻا نظريا پڙهايا ويندا هيا ڇاڪاڻ تہ اهي ڪليسائيت جي لاءِ گهڻا نقصانڪار نہ هيا مثال طور ارسطو موجب ڪو بال يا هنداڻو هوا ۾ اڇلائڻ کان پوءِ واپس ڌرتي تي ان ڪري ٿو ڪري ڇاڪاڻ تہ هنداڻي يا بال ۾ هيٺ ڪرڻ جي صلاحيت (ڪشش) موجود آهي. +دونھون يا ٻاڦ ۽ ڪڪر آسمان طرف ان ڪري ٿا وڃن ڇاڪاڻ تہ انهن ۾ مٿي وڃڻ جي صلاحيت (ليوٽي) موجود آهي. +نيوٽن ان قسم جي نصاب مان مطمئن نہ هيو تنھنڪري هن پنهنجي لاءِ سوالن جي الڳ فھرست تيار ڪئي جنھن کي هُو 'پُختا فلسفياڻا سوال' چوندو هيو, جن ۾ ڪشش, روشني, حرارت, حرڪت, مقناطيسيت, سيارن ۽ ستارن متعلق 45 اهم سوال شامل هيا. +نيوٽن جو چوڻ هيو تہ هڪ صحيح سوال ڪنھن بہ مسئلي جو اڌ جواب هوندو آهي. +سندس انهي تجسس کيس گيلليو, ديڪارت, ڪوپرنيڪس ۽ ڪيپلر کي پڙهڻ ۽ انهن جي سوالن ۽ نتيجن تي پنھنجا سوال اٿارڻ لاءِ مجبور ڪيو. +نيوٽن کان اڳ وارا سائنسدان گرهن جي گردش متعلق ڪافي ڳالهيون ٻڌائي ويا هيا پر انهن ۾ بنيادي سوالن جا جواب شامل نہ هيا مثال طور گرھ سج جي چوڌاري چڪر ڪيئن ٿا لڳائن ۽ ڇو ٿا لڳائن؟ +اها ڪھڙي قوت آهي جيڪا خلائي جسمن کي مٿي خلا ۾ ئي رکيو ويٺي آهي, وغيره +تنھن دور ۾ يورپ ۾ ڪليسائيت جي بالادستي سبب نيوٽن اهو چئي اڳتي وڌيو تہ خُدا هي ڪائنات ٺاهي آھي. +اچو تہ پاڻ ان جا قانون ڳوليون. +نيوٽن انهن سوالن جا جواب ڳولڻ جي ڪوشش شروع ڪئي تہ کيس تنھن دور جي رائج رياضيء جون کوٽون نظر آيون, جنھن سبب ڪا خاطر خواه پيش رفت ممڪن نہ هئي. +ان ڏس ۾ هُن 'ڪيلڪيولس' ايجاد ڪيو ۽ ان جديد رياضياتي ايجاد جي بدولت شمسي نظام ۾ موجود گرهن جي مدار ۽ محور کي دريافت ڪيو ۽ اهو واضح ڪرڻ ۾ ڪامياب ويو تہ اها ڪائناتي ڪشش ثقل آهي جيڪا خلائي جسمن کي پنهنجن پنهنجن مدارن ۾ رکيو ويٺي آهي. +نيوٽن واري زماني تائين اهو سمجهيو ويندو هيو تہ اڇو رنگ پاڪ, نج ۽ خُدا جي نشاني آهي. +نيوٽن ان ڏس ۾ روشني تي تجربا ڪيا ۽ اهو ثابت ڪيو تہ اڇو رنگ نج ناهي پر مختلف رنگن جو ميلاپ آهي. +سندس مشهور زمانہ اسپيڪٽرم تجربي بدولت اڄ جي سائنس ان قابل آهي تہ اها ڏورانھن سيارن ۽ ستارن جي ساخت بابت پُختي ڄاڻ مھيا ڪري سگهي. +نيوٽن واري دور ۾ ٽيليسڪوپ جو ڍانچو وڏو ۽ ٻن وڏن لينسز تي مشتمل هوندو هيو جنھن سبب تصوير ڌنڌلي نظر ايندي هئي. +نيوٽن پنھنجي روشني تي ڪيل تجربن جي آڌار تي پنھنجي لاءِ هڪ ننڍڙي ٽيليسڪوپ ٺاهي جنھن ۾ هن هڪ ننڍي لينس ۽ هڪ آئيني جو استعمال ڪيو. +سندس ان ايجاد کيس برطانيا جي رائل سوسائٽي ۽ سڄي يورپ ۾ مشھور ڪري ڇڏيو, ڇاڪاڻ تہ تنھن وقت سامونڊي سفر لاءِ سٺي ٽيليسڪوپ جو هجڻ نھايت ئي ضروري هيو ۽ اهو ڪارنامو نيوٽن ڪري ڏيکاريو. +رائل سوسائٽي جي طاقتور ماڻهو رابرٽ هُڪ سان تلخيء سبب نيوٽن رائل سوسائٽي کان پري ٿي ويو ۽ لاڳيتا ٻارهن سال پنهنجي گهر ۾ گذاريائين جتي هن الڪيمي 'Alchemy' ۾ مختلف تجربا شروع ڪيا. +سندس مڃڻ هيو تہ ڪائنات ۾ هڪ اهڙي قوت ضرور آهي جيڪا هر ذري ۾ موجود آهي, جيڪا شين جي زندگي ۽ موت جو تعين ڪري ٿي, لوه کي سون ڪري ٿي ۽ پنهنجو پاڻ کي هر حال ۾ محفوظ رکي ٿي (نيوٽن تنھن دور ۾ انهي قانون جي ڀرسان اچي پهتو جيڪو 200 سال پوءِ آئنسٽائن دريافت ڪيو (E = mc2). +بيشڪ سندس محنت جنھن شعبي 'الڪيمي' ۾ هئي اهو شعبو ڪا سائنس نہ هئي پر پراڻين ڏندڪٿائن تي مشتمل هڪ عقيدو هيو, تنھن جي باُوجود بہ نيوٽن ان عقيدي کي سائنسي اصولن موجب پروڙيو ۽ ان سان سچو رهيو. +هڪ دفعي سندس هڪ دوست ايسٽرانامر ايڊمنڊ هيلي هن وٽ آيو ۽ هن کي همٿايائين تہ پنھنجون دريافتون ڪتابي شڪل ۾ ڇپرائي. +نيوٽن ان ڳالھ تي راضي ٿيو ۽ 1687ع ۾ سندس ڪتاب 'پرنڪيپيا' ڇپيو جنھن کي اڄ بہ سائنسي دنيا جو سڀ کان وڏو شاهڪار تصور ڪيو ٿو وڃي. +سندس ڪتاب ۾ ڪيلڪيولس جي مدد سان سندس جڳ مشھور 3 لاز آف موشن, ڪائناتي ڪشش ثقل جو قانون ۽ ٻيا کوڙ فطرتي مشاهدا بيان ڪيا ويا جيڪي اڄ جي جديد سائنس جو بُڻ بڻياد آهن. +سندس دريافت ڪيل قانونن جي بدولت ئي صنعتي انقلاب ممڪن ٿي سگهيو. +سائنس جي دنيا ۾ سندس عزت صرف دريافتن ۽ ايجادن جي ڪري نہ آهي پر ان سان گڏ سائنسي طريقيڪار ۾ نواڻ آڻڻ بہ تمام وڏي اهميت جوڳي ڳالھ آهي. +نيوٽن پنهنجي طبعيت ۾ تمام اناپرست, لڪل, ساڙولو انسان هيو, جيڪو پنهنجي پاڻ کان سواءِ ڪنهن تي بہ يقين نہ ڪندو هيو. +رائل سوسائٽي جو ڊائريڪٽر ٿيڻ شرط هن پنهنجي پراڻي دشمن رابرٽ هُڪ جي تصوير لاهي باه ۾ ساڙي ڇڏي. +پنھنجي اٿاھ قابليتن جي ڪري انگلينڊ ۾ ڪيٿولڪ چرچ جي بالاداستيء هوندي بہ پروٽسٽنٽ نيوٽن کي انگلينڊ جي بادشاه پنهنجي ڪابينا ۾ جڳھ ڏني. +نيوٽن هڪ سال لاءِ برطانوي پارليامينٽ جو حصو رهيو جتي سڄي سال ۾ هُن صرف هڪ جملو ڳالهائيندي ڀرسان ويٺل ميمبر کي چيو +"مهرباني ڪري دري بند ڪيو، ٻاهر ڏاڍو سيءُ آهي". +نيوٽن جن ڪارنامن جي ڪري سڄي دنيا ۾ اڄ سڃاتو وڃي ٿو اهي سڀ هن 26 سالن جي ننڍي عمر تائين سرانجام ڏنا. +سندس سائنسي طريقيڪار ۽ منطق کي والٽيئر ۽ ايڊم سمٿ سماجي سائنس طور يورپ ۾ لاڳو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ۽ خاطرخواھ ڪاميابي سان يورپ جي سوچ تي اثر انداز ٿيا. +نيوٽن پنھنجو پاڻ کي ڄاڻ واري سمنڊ ڪناري بيٺل ٻار سان مشابھت ڏيندو هيو, جنھن جي تلاش هُئي خوبصورت پٿر ۽ سھڻيون سپيون. +کانئس ڪنھن ماڻهو سوال ڪيو تہ توهان ايڏا هوشيار آهيو, ان جو بنيادي سبب ڇا آهي؟ +سندس جواب هيو "ڇاڪاڻ تہ مان پاڻ کان اڳ وارن ديوقامت عظيم انسانن جي ڪلهن تي چڙهي هن ڪائنات کي ڏسان پيو تنھنڪري ئي منھنجي نظر پري تائين آهي". +هُن جو پُرتجسس دماغ سوال ڪرڻ جي بي انتھا قابليت رکندو هيو ۽ هُن جو ضمير هميشہ کيس سوالن جا جواب ڳولڻ لاءِ بيچين ۽ ٿرٿلي ۾ رکندو هيو ۽ انسانذات جي فطرت متعلق پڪي ڄاڻ تي يقين نہ رکندو هيو جيسيتائين پاڻ ڪنھن نتيجي تي نہ پچچي. +مشھور جرمن فلسفي فريڊرڪ نٽشي چواڻي "سچ جو وڏو دشمن ڪُوڙ نہ پر پَڪ آهي". +جيڪڏهن پنهنجي اڄ واري سماج تي نظر وجهجي تہ اندازو ٿيندو تہ اسان جو سماج, سماجي ۽ فطري سائنس جي ميدان ۾ 18هين صدي جي يورپ کان بہ پوئتي بيٺو آهي! +ڏٺو وڃي تہ نيوٽن فطرت متعلق تمام عام ۽ بنيادي سوال ڪيا ڇو تہ هن پنهنجي وُجود کي پنهنجي آس پاس کان واقف رکڻ پئي چاهيو تنھنڪري هن پراسرار ڪائنات جي تلاءُ ۾ هڪ پٿر اڇلايو. +لھرون تمام وڏيون ٿيون جو اڄ تائين اسان انهن جي دائري ۾ ئي جيئون پيا. +اضافو:- اصغر ساگر +مضمون:-شاھ جبار +وڌيڪ ڏسو. +نيوٽن جون لکڻيون diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31413.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31413.txt new file mode 100644 index 0000000..bbe3ef5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31413.txt @@ -0,0 +1,59 @@ +هندوڌرم +هندو (Hindu) لفظ سنسڪرت (Sanskrit) جي قديم ڪتابن ۾ بيان ٿيل ناهي. +هي لفظ ’انڊس“ (Indus) يا سنڌو (سنڌ)، مان نڪتو آهي. +اهو لفظ سنڌو درياھ جي اوڀر وارن ماڻهن لاءِ استعمال ۾ آيو ۽ پوءِ آهستي آهسي اهو لفظ هند جي رهاڪن لاءِ ڪتب اچڻ لڳو. +معنيٰ ته هندو هندوستان جو. +ان ڳالهه جي حمايت ڀائي پرمانند، آل انڊيا مهاسڀا جي صدر، پڻ ڪئي آهي ته هندو لفظ سنڌو مان نڪتل آهي. +ٿلهي ليکي جيڪڏهن هندو مٿ کي بيان ڪجي ته پوءِ هندو مت اهو ڌرم آهي، جنهن کي هندو مڃين ٿا. +اھڙي نموني اھي جيڪي سناتن ڌرم کي مڃيندا ھئا سي ھندو سڏجڻ ۾ آيا، سناتن معنا داعمي ڌرما معنا قانون سڌ ٿيو، يا داعمي قانون انسان ذات جي رھنمائي ۽ ڀلا ئي لاءِ آهي. +تاريخ. +هندو ڌرم ڪنهن جاري ڪيو، ۽ ان جي شروعات ڪڏهن ٿي، تنهن جي ڪنهن کي به ڪل ڪانهي. +جيئن عيساين جي مذهب جو بنياد وجهندڙ حضرت عيسيٰ عليه سلام جو بنياد وجهندڙ محمّد صلعم، پارسين جي مذهب جو بنياد وجهندڙ زردشت يا زرتشت (زورئسٽر) ليکيا وڃن ٿا، تيئن هندو ڌرم ڪنهن به بني بشر جي نالي پٺيان ڪونه سڏجي ٿو. +”هندو ڌرم جو مول ”ست“ آهي، ۽ ستيه سروپ ايشور پاڻ ليکي ٿو. +هندو ائين وسهن ٿا ته ”جڏهن جڏهن ڌرم جي هاڃي ٿئي ٿي، ۽ اڌرم زور وٺي ٿو، تڏهن تڏهن ڌرم جي رکيا ڪرڻ لاءِ ايشور پاڻ اوتار ڌاري اچي ٿو“. +هندن ۾ سري رامچندر، سري ڪرشن ۽ ٻيا ڪيترا اوتار ٿيا آهن، جن کي هندو اڄ تائين پوڄين ٿا، ته به اهي هندو ڌرم جا باني نٿا ليکجن، ۽ نڪا انهن پاڻ ڪڏهن ڪا اهڙي دعويٰ ڪئي. +هندو ڌرم کانئن گهڻو گهڻو اڳي هو، ۽ عام طرح ”سناتن“ (آڳاٽو) ڌرم سڏيو وڃي ٿو، جيئن مٿي اڳي چيو ويو آهي. +هندو ڌرم جو بنياد جن اصولن تي ٻڌل آهي، سي به ڪنهن هڪ ڄڻي جا جاري ڪيل ۽ ڦهلايل ڪينهن. +اهو ويدڪ ڌرم آهي ۽ ويدن جون رچائون گهڻن رشين جون چيل آهن. +جيئن جيئن کين الهام ٿي ٿيو، يا سرسوتيءَ ٿي ٻولايو، تيئن تيئن ٿي ٻوليائون. +آڳاٽن رشين مان ڪي اول سنڌونديءَ جي ڪنٺي تي، ته ڪي سرسوتيءَ ۽ پنجاب جي ندين جي ڪنٺن تي رهندا هئا، تنهنڪري هندو ڌرم ۽ هندو سڀيتا جا اوائلي ماڳ سنڌ ۽ پنجاب آهن، جن مان به سنڌو نالو اهڙو برک هو، جو هندو ڌرم، هندو جاتي ۽ سڄو هندستان اڄ تائين ”سنڌو“ (هندو) نالي پٺيان سڏجن ٿا. +سنڌو ندي جهڙي پاڻ ڪشادي آهي، تهڙي ئي ڪشاده خيالي آڳاٽن رشين ۾ پيدا ڪيائين. +ڪهڙو به هندو ڪهڙي به عقيدي تي هلي، ۽ ڪهڙي به نموني جي پوچا ڪري، ته ان لاءِ کيس کلي آزادي آهي. +علحده عقيدن ۽ متن تي هلڻ ڪري ڀلي ته ڪو هندو ڪهڙي به پنٿ جو پاڻ کي سڏائي، ته به هو هندو آهي. +”پنٿ“ لفظ اهو ساڳيو آهي، جنهن جو اُچار ”سنڌيءَ ۾ ”پنڌ“ به آهي. +جيڪي به پنٿ آهي“ آهن، سي سڀ سچي سائينءَ سان ملڻ لاءِ ”پنڌ“ يا واٽون آهن. +جنهن کي جيڪا به واٽ وڻي سا ڀلي وٺي، جو سڀ واٽون آخر انهيءَ تائين پهچائين ٿيون، جو سڀني جو سرجڻهار آهي، ۽ جنهن سان آخر سڀني جو ڪم آهي. +شريمد ڀاڳوت گيتا ۾ سري ڪرشڻ به ارجن کي ائين ئي چيو آهي. +هندو اها دعويٰ به ڪانه ٿا ڪن، ته رڳو سندن ڌرم منجهان ئي موک ملندو يا نجات حاصل ٿيندي. +هن باري ۾ اُپنشدن ۾ چيل آهي ته ”جيئن گاين جا رنگ نرالا آهن، پر سڀ گايون ساڳيو ئي اڇو کير ڏين ٿيون، تيئن ڌرم (مذهب) جيتوڻيڪ نرالا آهن، ته به مقصد هڪڙو ئي اٿن. +“ هن مان ظاهر آهي ته هندو ماڻهو سڀني ڌرمن يا مذهبن کي عزت جي نگاهن سان ڏسن ٿا، ۽ سندن مقصد هڪڙو ئي ۽ نهايت امول ڪري ليکجن ٿا. +هندن جا ديوتائون، آڳاٽا آريه لوڪ قدرت سان رهاڻ ڪرڻ جا ڪوڏيا هئا، ۽ قدرت جي هر هڪ ڳالهه تي ويچار ڪندي، قدرت مان قادر ساڻ ملڻ جي واٽ لوچي لڌائون. +سندن اندرين اک کليل هئي. +قدرت جي هرهڪ ڳالهه ڏي جيئن شاعراڻي نظر سان نهاريائين ٿي، تيئن سندن اندر ۾ اُمنگ ٿي اُٿيا، ۽ واحد جي وڏائيءَ ۽ واکاڻ ۾ ٿي ڇٽڪيا. +سندن خيال جي سموري رفتار رگ ويد مان بنهه چٽيءَ ريت پرجهي پروڙي سگهجي ٿي، ۽ پوءِ سمجهڻ سولو ٿئي ٿو ته هندن جي ديوتائن جو تعداد ڪيئن وڌيو، ۽ ڪيئن آڳاٽن آرين ڪثرت مان وحدت لوچي لڌي +هندو مت ڇا آهي، ان حوالي سان مختلف عالمن هي لکيو آهي. +جان ڪلارڪ آرچر. +هن جي تحقيق مطابق هندو مت جو ڪو به باني ناهي، جنهن جو ڪو بنيادي پيغام هجي. +هن ڌرم جي باني انبوه (جنتا) آهي، جنهن جون سڀ شخصيتون ميٿالاجي ۾ آهن. +پنڊت جواهر لال. +پنڊت جواهر لال نهرو فرمائي ٿو: هندومت، ڪنهن هڪ مقرر عقيدي، مقرر مذهب ۽ مقرر اصول جي حيثيت سان بي ترتيب آهي. +ان جي تعريف ۽ تشريح بيان ڪرڻ، يا مذهبن جي عام مفهوم جي اعتبار سان اهو چوڻ ته اهو مذهب آهي يا نه، ڏاڍي مشڪل ڳالهه آهي. +هاڻوڪن توڙي گذريل دور ۾، تمام گهڻن عقيدن ۽ عملن تي جڙيل آهي. +مهاتما گانڌي. +هندو مٿ جي حوالي سان مهاتما گانڌيءَ لکيو آهي ته: هي هندومت جي خوش قسمتي آهي، يا بدقسمتي آهي، جو ان جو ڪو به سرڪاري عقيدو ڪو نه آهي. +سادن لفظن ۾ جيڪڏهن مان ڪا تعريف ڪريان ته رڳو ائين ئي چوان ته ڪو شخص ڪنهن مافوق الفطرت هستيءَ تي اعتقاد نه رکندي به پاڻ کي هندو سڏائي سگهي ٿو. +واڌا ڪرشنن. +ان سلسلي ۾، ڊاڪٽر واڌا ڪرشنن، اڳوڻو صدر جمهوريا هند، جيڪو هندو مت جو وڏو محقق مڇيو وڃي ٿو، لکي ٿو ته: هندو مت جو بنياد، ڪنهن به نسلي سببن ۽ عامل تي رکيل ناهي. +هيءَ رڳو فڪر ۽ جذبات جي وراثت آهي، جنهن ۾ هر نسل ۽ هر قوم، پنهنجو پنهنجو حصو ادا ڪيو آهي. +شري آروبندر گهوش. +شري آروبندو گهوش، پنهنجي ڪتاب، ’هندستاني تهذيب جا بنياد‘ ۾ لکي ٿو ته: آخر هندو مت آهي ڇا؟ +اولهه جو ذهن سوال ٿو ڪري، ته هن مذهب جو آخر روح ڇا آهي؟ +ان جو ذهن ۽ ان جو فڪر آخر ڇا آهي؟ +ان جي جسم جو ڊول ڪهڙو آهي؟ +ڀلا ڪو به مذهب ائين ٿيندو آهي، جو ان جو نه ڪو عقيدو هجي، جنهن تان ڦري وڃڻ لاءِ عذاب جو ڊپ هجي ۽ ايمان آڻڻ لازم ٿي پوي. +يا اهڙو ڪو مذهب آهي، جنهن ۾ دينيات جا مقرر ٿيل اصول ئي نه هجن، نه ڪا منجهس ’دينيات‘ هجي، نه ڪو بنيادي عقيدو هجي. +ڇا ڪو اهڙو ٻيو مذهب آهي، جنهن جو ڪو پوپ ۽ مذهبي پيشوا نه هجي، انتظام ڪندڙ ڪو ڪليسائي نظام ئي نه هجي، نه ڪو ان لاءِ مسجد ۽ ديول (چرچ) جهڙو نظام هجي، نه ڪو ان لاءِ ڪعبي شريف ۽ يروشلم وانگر مشهور عبادت گهر هجي. +ڪا جماعتي تنظيم نه هجي، ڪا لازمي مذهبي شڪل نه هجي، جنهن ڪري سندس پوئلڳ ڪن واجبي اصولن تي هلي سگهن. +هڪ شئي، جا هندو مت ۾ گڏيل طور مڃيل آهي ۽ واضح آهي، سا آهي ان جو ’سماجي قانون‘. +سوامي وويڪانند. +هندو مت جو محقق ۽ عالم سوامي وويڪانند پنهنجي مقالي ”Hinduism a universal religion“ (هندومت هڪ عالمگير مذهب) جي منڍ ۾ فرمائي ٿو ته: هندو مت ۾ هر شئي موجود آهي: ويدانت به ته لا ويدانيت به، ديومالائي قصا به، ته روايتون به. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31418.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31418.txt new file mode 100644 index 0000000..0ccea01 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31418.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +مسٽر گوڪلي +محمد علي جناح, آل انڊيا مسلم ليگ جي سالياني اجلاس، دهليءَ ۾ 24 اپريل 1943ع ۾ ڪئي وئي، جنهن ۾ هن چيو ته: پهرين ايڪٽ 1861ع ۽ ٻئي ڀيري ايڪٽ 1884ع جي روءِ سان، گورنر جنرل جي ڪائونسل ۾، مسلمانن کي تمام گهٽ نمائندگي ڏني وئي. +ان کان پوءِ 1907ع ۾ منٽو مارلي سڌارا آندا ويا ۽ چونڊن جو دائرو وسيع ڪيو ويو، پر جداگانا چونڊن جو مطالبو ڪيو. +مسٽر گوڪلي، جو هڪ وڏي هندوءَ دادا ڀائي نوروز جو شاگرد هو، تنهن ڪجهه اصول اڳيان آندا، مسٽر گوڪلي، مسلمانن جي مفاد جي حمايت شروع ڪئي. +جن مان هڪ هي هو ته ’هندو ۽ مسلمان پاڻ ۾ ملي ڪري، پنهنجن حقن جو حل ڪڍن. +گوڪلي، 1907ع ۾ چيو هو ته ’هڪ هندو اڪثريت جي مقابلي ۾، مسلمان ڊنل آهن، کين خطرو آهي ته ائين نه ٿئي جو انگريز جي غلاميءَ مان نڪري، هندن (اڪثريت) جا محڪوم ٿي وڃن، ۽ اها ڳالهه اهڙي ناهي، جنهن کي نظر انداز ڪري سگهجي. +دادا ڀائي نوروز جي انهن ڪوششن مناسب اتحاد جي اميد پيدا ڪئي هئي، پر ان دور جي هڪ اڳواڻ مسٽر بپن چندر پال، 1913ع ۾ هن طرح خيال ظاهر ڪيو: +هندن ۽ مسلمانن ۾ جي اختلافات موجود آهن. +مسٽر گوڪلي جي ڪوششن سان ايندڙ اجلاس 1916ع ۾ (مسلم ليگ ۽ ڪانگريس جا) لکنوءَ ۾ ٿيا، اتي هندوئن مسلمانن معاهدي تي گڏجي صحيون ڪيون. +پر ان معاهدي کي برطانوي پارليامينٽ، مختلف طريقن سان، ٽوڙي مروڙي ڇڏيو. +ان کان پوءِ مانٽيگو چيلمسفورڊ سڌارا آيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31419.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31419.txt new file mode 100644 index 0000000..97c118f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31419.txt @@ -0,0 +1,100 @@ +مولانا عبيد الله سنڌي +پيدائش. +عبيد الله سنڌي 10 مارچ 1872ع ۾ سيالڪوٽ جي هڪ سک گهراڻي ۾ ڦڳڻ مهيني جي آخري ڏهاڪي ۾ جمعي جي رات صبح ٿيڻ کان ٿورو اڳ ڳوٺ چيانواليءَ ۾ ڄائو. +سندس ماءُ جي ٻڌايل واقعن کي مختلف جنترين سان ڀيٽائڻ کان پوءِ خبر پئي ته اها تاريخ 12 محرم الحرام 1289 هجري ۽ 10 مارچ 1872ع، جيڪا حساب موجب 872 هندي ٿئي ٿي. +هن جي خاندان جو اصلي ڌنڌو سونارڪو هئو، پوءِ سرڪاري نوڪرين ۾ داخل ٿيا ۽ ڪي ماڻهو واپار واري پاسي ويا. +شروعاتي زندگي. +عبيد الله سنڌي (Ubaidullah Sindhi)، (ਮੌਲਾਨਾ ਉਬੈਦੁਲਾ) سندس والد جي وفات جي ٽن مهينن کان پوءِ ڄائو. +سندس ڄم وقت سندس ڏاڏو اڃان حيات هو. +هو جڏهن ٻن ورهين ٿيو ته سندس ڏاڏو فوت ٿي ويو. +ان کان پوءِ هن جي ماءُ پنهنجي پيءُ وٽ رهڻ لڳي. +ان کان پوءِ ٻن سالن جي اندر نانو به فوت ٿي ويو. +ان وقت هن جو هڪ مامو جهنگ ضلعي جي بندوبست واري کاتي ۾ ڪم ڪندو هو ۽ ٻيو ڄامپور ضلعي ديري غازي خان ۾ تپيدار هيو. +هن جي ماءُ ۽ ناني جهنگ کان ٿي ڄامپور پهتيون، ان وقت هن جي عمر چئن سالن جي لڳ ڀڳ هئي. +ڇهن ورهين جي عمر ۾ هو ڄامپور جي مڊل اسڪول ۾ داخل ٿيو. +878 هنديءَ کان ٽي سال لڳاتار پڙهندو رهي. +881 هنديءَ واري آدمشماريءَ ۾ به هن ڪم ڪيو. +ان زماني ۾ هن کي گرمکيءَ جو پهريون ڪتاب پڙهڻ لاءِ ڏنو ويو. +سندس ماءُ کيس سيالڪوٽ جي مختلف ڳوٺن ۾ ويجهن ۽ پري وارن مائٽن سان ملائڻ لاءِ وٺي ويندي هئي. +ائين هو برادريءَ جي غميءَ ۽ خوشيءَ جي تقريبن ۾ شامل ٿيندو رهيو. +هو ٿوري وقت لاءِ ڄامڪي جي مڊل اسڪول جي چوٿين جماعت ۾ شامل رهيو. +ان دوران هن جي ماءُ هن لاءِ مناسب رشتو ڳوليندي رهي. +جڏهن ان ۾ ڪامياب ٿي ته هن کي وري ڄامپور موڪلي ڏنائين. +ٻن سالن جي وقفي سبب هن جا هم ڪلاسي ته مارچ 884 هنديءَ تي ڇهين درجي تائين پهچي ويا، پوءِ هو ٻه مهينا محنت ڪري چوٿين درجي جو امتحان ڏئي سگهيو ۽ پنجين درجي ۾ داخل ٿيو. +اتان کان هن جي شاگرديءَ جو زمانو شروع ٿيو. +اسڪول جو مقرر ٿيل ڪم هن لاءِ گهڻو ڏکيو نه هو. +هو پارسي (فارسي) پڙهڻ ۽ ياد ڪرڻ ۾ خاص محنت ڪندو هيو. +هو باقي مضمون سال جي شروعات ۾ ڪجهه هفتا لڳائي ياد ڪري وٺندو هئو. +سڀ کان وڌيڪ دلچسپ هن لاءِ رياضي هئي. +هو حساب، آلجبرا ۽ اقليدس کي حل ڪرڻ ۾ رڌل رهندو هوس. +ڏکيا سوال حل ڪرڻ ۾ هن کي مزو ايندو هئو. +”مراة الاشڪال، اقليدس جي چئن مقالن جي شرح هئي. +هن ان جي مشقن جا سڀئي سوال حل ڪري ڏيکاريا. +هو سنه 886 هنديءَ تي ستين درجي ۾ هئو ته قيصري جالنڌر (اخبار) ۾ هڪ حل طلب سوال ڇپيو: ا+ ب +ج= 6، ا+ب+ ج= 14، ا+ ب+ ج= 36 +هن سانجهيءَ کان اڳ ئي اخبار جي نالي ان جو جواب موڪلي ڏنو. +جيڪو اخبار ۾ ڇپيو. +ان دوران هن اخبار پڙهڻ شروع ڪئي. +هفتيوار ”آفتاب پنجاب“ لڳاتار پڙهندو هئو ۽ ”پنجاب“ ۽ ”ڪوهه نور“ جا پراڻا فائيل به پڙهندو هئو. +پنجاب جي تاريخ ۾ سکن جي حڪومت جي حوالي سان هو دلچسپي محسوس ڪندو هو. +پنجاب حڪومت جي سالياني رپورٽ اردوءَ ۾ ڇپجندي هئي. +هو ان کي چڱيءَ نموني پڙهندو هئو. +هن سلمان فارسيءَ جي تابعداريءَ موجب پنهنجو نالو عبيدالله بن اسلام رکيو. +پر ڪجهه عرب دوستن جي زور آڻڻ تي پنهنجي والد ڏانهن منسوب ڪري، هن ريت لکيو: عبيدالله بن ابي عائشه، ڇاڪاڻ جو هن جي وڏي ڀيڻ جو نالو جيوڻي هو. +(جيوڻي ۽ عائشه هم معنيٰ آهن). +هن ارادو ڪيو ته جيڪڏهن ڪنهن هن کان ان حوالي کان وڌيڪ صفائي گهري ته هو پنهنجو نالو هن ريت لکندو ”عبيدالله بن راما بن راءِ“ هن جي والد جو نالو رام سنگهه پٽ جسپت راءِ پٽ گلاب راءِ هو. +اسلام جو مطالعو. +سن 1884ع ۾ هن کي اسڪول جي هڪ آريا سماجي ڇوڪريَ جي هٿان ڪتاب تحفة الهند مليو (اهو ڪتاب هڪ نو مسلم بزرگ جو لکيل هو، جنهن ۾ هندو مذهب جي بنيادي ڳالهين جو بيان ٿيل آهي +پوءِ هن کي ڪجهه ٻين دوستن وٽان مولانا محمد اسماعيل شهيد دهلويءَ جو ڪتاب تقوية الايمان مليو، جنهن جي پڙهڻ کان پوءِ هن توحيد ۽ هندو پرانڪ شرڪ جو مسئلو سمجهه ۾ اچي ويو. +ان کان پوءِ مولوي محمد لکويءَ (اهل حديث سيد نذير حسين دهلويءَ جو شاگرد) جو ڪتاب احوال الآخرة هن کي مليو. +پوءِ هن پنهنجو نالو تحفة الهند جي ٺاهيندڙ جي نالي تي عبيدالله رکيو. +احوال الاخرة جو مطالعو ۽ تحفة الهند جو اهو حصو جنهن ۾ نومسلمن جا حالات لکيل آهن، اهي ٻئي شيون هن جي اسلام جي ظاهر ڪرڻ جو ڪارڻ بڻيون. +10 آگسٽ 1887ع ۾ هو توڪل ڪري نڪري پيو، هن سان ڪوٽلا مغلان جو هڪ ساٿي عبدالقادر به گڏ هو. +هو ٻئي هڪ ٻئي شاگرد جي ذريعي ڪوٽلا رحم شاهه ضلعي مظفرڳڙهه ۾ پهتا. +9 ذوالحج 1304هه تي هن جي طهر جي سنت ادا ڪئي وئي. +ان دوران هن جا مائٽ، هن جي ڳولا ۾ نڪتا، تڏهن ٻئي سنڌ ڏانهن روانا ٿي ويا. +سنڌ ۾ هو حافظ محمد صديق (ڀرچونڊيءَ واري) وٽ پهتو. +پوءِ هن حافظ محمد صديق ڀرچونڊيؓ جي هٿ تي اسلام قبول ڪيو ۽ ديوبند مدرسي ۾ حضرت شيخ الهند مولانا محمود حسنؓ کان تعليم ۽ تربيت ورتائين. +سياسي زندگي. +هن ننڍي کنڊ جي آزاديءَ لاءِ افغانستان جي جبلن کان روس جي برفاني علائقن تائين ۽ تُرڪيءَ جي سامونڊي ڪنارن کان مڪي پاڪ تائين ڏکن ڏاکڙن ۽ ڏوجهرن وارا سفر ۽ مسافريون ڪيون. +سُڌ سماءَ جي وسيلن جي اڻاٺ واري ان دؤر ۾ ان وقت جي بين الاقوامي فڪري مرڪزن ۾ پهچي حالتن جو روبرو مشاهدو ۽ مطالعو ڪيائين. +مولوي عبيدالله (مولانا عبيدالله سنڌي) دارالعلوم ديوبند ضلع سهارنپور يوپي ۾ وڌيڪ تعليم حاصل ڪئي. +تعليم پوري ٿيڻ کان پوءِ ان ٻارنهن سال سنڌ ۾ گذاريا، جتي هو تمام گهڻو اثر وارو ٿي ويو هو ۽ ان جنوني جذبات رکڻ وارن لاءِ مدرسو به قائم ڪيو. +وري هو ديوبند ۾ استاد ٿي ڪري واپس آيو ۽ جمعيت الانصار قائم ڪئي. +هي ديوبند جي پراڻن شاگردن جي انجمن هئي، ظاهر ۾ هي بلڪل نقصان ڪندڙ نه هئي، پر ان جو مقصد باغياڻو هئو. +دارالعلوم ديوبند ۾ هڪ استاد جي حيثيت سان مولوي عبيدالله وڏي ڪاميابيءَ سان ڪيترن ئي استادن جي وفاداريءَ کي متاثر ڪيو. +جنهن ۾ خاص طور مولانا محمود حسن صدر مدرس شامل آهي. +اهو ڏاڍو بااثر عالم هو. +استادن ۾ اختلاف جي ڪري آخرڪار مولوي عبيدالله کي لاٿو ويو. +1913ع تي هو دهليءَ ۾ وڃي رهيو. +ترڪن جي مشهور حامي، رامپور جي مسٽر محمد علي، مدير ”ڪامريڊ“ (دهلي) جو گهرو دوست ٿي ويو. +عبيدالله دهليءَ ۾ نضارت المعارف القرآنيه جي نالي سان عربيءَ جو هڪ مدرسو به قائم ڪيو. +انيس احمد پنهنجي پيءُ مولوي ادريس احمد، اسسٽنٽ سيڪريٽري علي ڳڙهه ڪاليج کي هن نئين مدرسي ۾ دلچسپي وٺڻ تي راضي ڪري ورتو ۽ ان عليڳڙهه جي محمد اسحاق خان کي، ان جي سرپرستي تي راضي ڪري ورتو، جنهن جي ڪري اثر وارا ۽ باوقار ماڻهو به مدرسي جي منتظمين ۾ شامل ٿي ويا. +انهن جي ذميواري تي هزهائينس بيگم ڀوپال ان جي سرپرست ٿي ويئي ۽ مدرسي کي ٻه سؤ رپيا ماهوار مدد ڏيڻ لڳي. +پر نضارت المعارف القرآنيه جي قائم ڪرڻ جو اصل مقصد، ان کي اسلامي اتحاد جو هيڊڪوارٽر ٺاهڻ هو. +پنجاب جي شاگردن جي ڪابل ڏانهن هجرت جو اصلي محرڪ به مولوي عبيدالله هو. +هن ڪلڪتي جي ابوالڪلام آزاد جي رضامندي ۽ تعاون سان، جيڪو اتحاد اسلامي جو حامي مولوي هو ۽ ڪجهه ٻين وهابي ليڊرن جي مدد سان ان مهم کي هلايو آهي ۽ ان جا خرچ برداشت ڪيا. +12- آگسٽ 1912ع ۾ ڪانپور جي مسجد وارو واقعو پيش آيو ۽ مولوي عبيدالله ان مان فائدو وٺڻ ۾ دير نه ڪئي ته جيئن حڪومت برطانيه کان مولانا محمود حسن کي جيڪا ناراضگي هئي، ان کي اڃا وڌائي ڇڏي ۽ ان کي هيءَ راءِ قائم ڪرڻ تي اڀاري ته، هندستان دارالحرب (اهو ملڪ جتي غيرمسلمن جي حڪومت هجي ۽ مسلمانن کي مذهبي فرضَ ادا ڪرڻ کان روڪيو وڃي) ٿي ويو آهي. +ڇو ته حڪومت پنهنجي رعيت جي مذهبي آزاديءَ ۾ مداخلت ڪري ٿي. +جون 1915ع کان سرڪاري ڪاغذن مان مولوي عبيدالله جي ڪا به خبر نه ٿي پوي، ان کان پوءِ ان کي برطانوي هند ۾ نه ڏٺو ويو. +پوءِ خبر پئي ته سنڌ ۾ چند مهينن رهڻ دوران هن پنهنجي پراڻن رابطن کي تازو ڪيو، پنهنجي باغي دوستن سان صلاح مشورو ڪيا ۽ انهن سان خط ۽ ڪتابت جو طريقو مقرر ڪيو ۽ ان کان پوءِ پنهنجي ساٿين سان گڏ ڪوئٽا واري رستي کان قنڌار ڪابل ڏانهن روانو ٿي ويو. +18 آڪٽوبر تي هو ڪابل پهتو ۽ لاهوري شاگردن کي، جيڪي ان وقت ڪابل پهچي چڪا هئا ۽ ترڪ جرمن مشن سان، جنهن جا اڳواڻ ٻه هندستاني مهندر پرتاب ۽ برڪت الله هئا، هو انهن سان وڃي مليو. +مهندر پرتاب ۽ برڪت الله برلن ۽ قسطنطنيا جي رستي ڪابل جو سفر ڪيو هو، هو جرمني ۽ ترڪيءَ جي بادشاهن جا خط کڻي آيا هئا ته افغانستان کي هندستان تي حملي جي لاءِ راضي ڪري سگهن. +ڪابل ۾ هندستانين، سردار نصرالله خان ۽ افغانستان ۾ جنگ جي حامي ماڻهن جي وچ ۾ ڪيترائي دفعا صلاح مشورا ٿيا. +روسي ترڪستان، قسطنطنيا ۽ برلن ڏانهن برطانيا جي خلاف مشن روانا ڪيا ويا. +ڪابل ۾ موجود هندستانين ۽ هندستان ۾ موجود انهن جي مشيرن جي وچ ۾ گهڻي خط ۽ ڪتابت ٿي، جنهن جو عروج آگسٽ 1916ع تي ريشمي خطن جو پڪڙجڻ آهي. +جيڪي هڪ لاهوري شاگرد (عبدالحق) وٽان هٿ آيا، جيڪو قاصد جو ڪم ڪري رهيو هو. +هن 1919ع ۾ افغانستان جي تڏهوڪي حڪومت کي انگريزن خلاف جنگ ڪرائي، ان حڪمت عمليءَ جي نتيجي ۾ انگريزن کي افغانستان کي کي هڪ آزاد ۽ خودمختيار ملڪ جي حيثيت ڏيڻي پئي. +هن 1922ع ۾ سوويت يونين روس جي گاديءَ جي هنڌ ماسڪو پهچي اتان جي حڪومت سان ڳالهيون ڪري کين هندستان جي آزاديءَ جي تحريڪن جي امداد ڪرڻ لاءِ راضي ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، جنهن جو مقصد هو ته ايشيا ۾ سماجوادي تحريڪ کي سگهارو ڪجي ۽ هندستاني عوام کي انساني آزادين لاءِ ٿيندڙ عالمي ڪوششن جو لهڻيدار بڻائجي. +ڪانگريس جي قيادت سان بروقت رابطو نه ٿي سگهڻ ڪري آزاديءَ لاءِ اها حمايت جيتوڻيڪ عمل ۾ نه اچي سگهي پر بين الاقوامي معاملن جي حوالي سان اِها ڳالهه ان ڪري اهم آهي جو ان وقت روس ۾ تازو انقلاب آيو هو، سوويت حڪومت خود داخلي مامرن کي منهن ڏيڻ ۾ رُڌل هئي ۽ سوويت يونين شروعاتي مرحلن ۾ هئي. +1924ع ۾ ترڪيءَ مان ننڍي کنڊ هندستان جي لساني ۽ جاگرافيائي بنيادن تي ورڇ ۽ انهن جي اقتصادي ۽ مذهبي مسئلن جي نبيري حوالي سان هڪ منشور ۽ دستاويز جوڙي پڌرو ڪيو، جنهن جو ان کان اڳ ڪو مثال نه ٿو ملي. +مڪي شريف (1927ع - 1939ع) ۾ ويهي هن امام شاهه ولي الله جي فڪر جي بنياد تي هڪ اهڙو فڪر ۽ فلسفو پيش ڪيو، جيڪو هڪ طرف قرآن ۽ سنت جي بنياد تي مسلمانن جي داخلي مذهبي ۽ فقهي تضادن ۽ مونجهارن کي حل ڪرڻ جي صلاحيت رکندڙ هيو ته ٻئي طرف هندن ۽ ٻين مذهبن سان فلسفياڻي هم آهنگي ۽ ان سان گڏوگڏ اقتصادي ۽ سياسي معاملن ۾ سماجواديت سان ڀرپور هيو. +جنهن کي مولانا جي لفظن ۾ ”خدا پرستي انسان دوستي“ چئي سگهجي ٿو. +1939ع ۾ ڊگهي جلاوطنيءَ کان پوءِ، هو جڏهن واپس سنڌ آيو ته سياسي حالتون بلڪل بدلجي چُڪيون هيون. +انهن بدليل حالتن جي روشنيءَ ۾ سنڌ ۽ هند واسين آڏو هن پنهنجو فڪري ۽ سياسي طريقيڪار هن ريت پيش ڪيو ته ٻن مها جنگين جي نتيجي ۾ بين الاقوامي سطح تي برطانوي راڄ ڪمزور ٿي چڪو آهي ۽ دير يا سوير ان جو هتان وڃڻ لازمي آهي، تنهن ڪري اسان کي کپي ته مستقبل جي اڏاوت لاءِ جديد دؤر جي تقاضائن پٽاندڙ سياسي، انتظامي، جنگي ۽ سائنسي علمن ۽ تجربن مان سکون. +هو ڏسي رهيو هئو ته دنيا جو چرخو ڦرندي اڳتي وڌي رهيو آهي، صنعتي ۽ مشيني انقلاب سبب اقتصاديات، سماج، تهذيب، ڪلچر مطلب ته سڀ ڪجهه تبديليءَ جي مرحلن مان گذرڻ وارو آهي ۽ ان سڄي ماجرا کان هتان جا مذهبي عالم ۽ سياستدان اڻ ڄاڻ آهن. +جنهن ڪري هو زندگيءَ جي آخري گهڙيءَ تائين مصروف عمل رهيو. +تقريرون، تحريرون، سياسي اڳواڻن سان ملاقاتون، ديني ۽ مذهبي عالمن سان بحث مباحثا، درس ۽ تدريس، تنظيمن ۽ پارٽين جي جوڙجڪ جي ڪمن ۾ آخر تائين رڌل رهيو. +مطلب ته شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ جي لفظن ۾: +جان جان هئي جيئري، ورچي نه ويٺي، +لاڏاڻو. +مولانا عبيد الله سنڌي 22 آگسٽ 1944ع تي هن وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31422.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31422.txt new file mode 100644 index 0000000..6dcec55 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31422.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +دارالارشاد +مولانا ابوالڪلام آزاد آگسٽ 1915ع ۾ مولوي عبيدالله (مولانا عبيدالله سنڌي) جي مشوري کان پوءِ، نظارت المعارف القرآنيه جي طريقي تي ڪلڪتي ۾ مدرسو قائم ڪيو. +جنهن جو نالو دارالارشاد (دارالرشاد) رکيائين، ان مدرسي ۾ ابوالڪلام آزاد قرآن جي تعليم جو درس ڏيندو رهندو هو. +ابوالڪلام آزاد جن ماڻهن کي ملازم رکيو هو، انهن مان هڪ مولوي مظهرالدين کان هڪ عربي ڪتاب ”الخواطر في الاسلام“ (اسلام جي رستي جون رڪاوٽون) جو ترجمو ڪرايو ويو. +ترجمون مڪمل ٿي ويو ۽ ابوالڪلام آزاد مارچ 1916ع ۾ ان جي اشاعت پنهنجي اخبار البلاغ ۾ شروع ڪري ڏني. +ان وقت برطانوي حڪومت هند، ابوالڪلام آزاد جي چرپر تي پابنديون لڳائي ڇڏيون، جنهن جي ڪري اخبار جي ڇپائي بند ٿي ويئي. +ان ڪتاب جي ذريعي بادشاهه معظم جي دشمن ترڪن جي حق ۾ هند جي مسلمانن جي همدرديءَ وارن جذبن کي ڀڙڪائڻ جي ڪوشش ڪئي ويئي. +مولانا عبيدالله سنڌي وانگر ابوالڪلام آزاد جي درس ۾ به سچن مسلمانن تي جهاد جي فرض جي باري ۾ زور ڏنو ويو. +(ابوالڪلام آزاد جي) تقريرن جي يادداشتن جا جيڪي مجموعا شاگردن تيار ڪيا هئا. +انهن مان ڇهه مجموعا، در ڀنگه جي شاگرد مولوي نورالهدا يادداشتون تيار ڪيون. +ابوالڪلام آزاد جي ليڪچرن جا نوٽ جيڪي نورالهديٰ تيار ڪيا، ڪلڪتي جي پوليس 1915ع ۾ اڌاري اهي نوٽ بوڪ کڻي انهن جو مڪمل نقل ڪري ڇڏيو، هاڻي اهو ئي نقل انهن يادگيرين جو باقي آهي، ڇو ته نورالهدا موجب ان ڊپ ۾ اچي اصل نوٽ بوڪن کي ضايع ڪري ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31424.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31424.txt new file mode 100644 index 0000000..c848c4b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31424.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +پنجابي مهاجر پارٽي +پنجابي مهاجرن جي پارٽي، فيبروري 1915ع ۾ هندستان مان روانو ٿي. +روانو ٿيڻ کان اڳ لاهور جي عبدالرحيم، فضل الاهي، ابو محمد احمد، ابوالڪلام آزاد ۽ عبيدالله (مولانا عبيدالله سنڌي) کان مشورو ورتو هو. +سرحد تائين مولوي فضل الاهي ان جي مدد ڪئي. +هندستان مان روانو ٿيڻ کان اڳ انهن سڀني پنهنجا نالا مٽائي ڇڏيا هئا. +انهن سرحدپار ڪئي ۽ اسمس ۾ رهيا. +جڏهن اهي ”اسمس“ ۾ هئا ته هڪ برطانوي عملدار عجب خان ”دربند“ آيو ۽ ملاقات طئه ڪري شاگردن جي پارٽي جي نمائندن جي طور تي عبدالباري ۽ شجاع الله سان ملاقات ڪئي، انهن کي معافي ڏيارڻ جو وعدو ڪيو ۽ هندستان موٽڻ تي اصرار ڪيو پر ان ڳالهه کان انهن انڪار ڪري ڇڏيو. +ان ئي وقت ۾ لاهور جي چينيان والي مسجد جو مولوي عبدالرحيم انهن سان اچي مليو. +ان کان پوءِ هڪ شخص ڪالا سنگهه، جيڪو سک هو ۽ هندستان مان وطن ڇڏڻ کان پوءِ ٻيهر هندستان واپس اچي ويو هو ۽ لاهور سازش ڪيس ۾ گهربل هو، اهو اچي ساڻن مليو. +جڏهن پنجاب مهاجر ”اسمس“ ۾ رهيل هئا ته انهن کي مجاهدن جي سرگرمين جي باري ۾ گهڻي ڪجهه خبر پيئي، اتان انهن ڪابل جو رستو ورتو، ڪابل ۾ اهي ڪيترن ئي مهينن تائين حراست رهيا ۽ ڪجهه به نه ڪري سگهيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31438.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31438.txt new file mode 100644 index 0000000..328a79b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31438.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +گرگ +هن مان مراد ايران، ڪئناڊا ۽ نارٿ پول وارن برفاني علائقن جا بگهڙَ (Wolf) آهن. +گهڻي برفباري سببان شڪار نه ملڻ ڪري بگهڙ بکن ۾ پاهه ٿي نٻل ٿي ويندا آهن. +تنهنڪري رات جي وقت برف تي گول دائرو ٺاهي هڪ ٻئي کي غور سان خونخوار نظرن سان گهوريندا رهندا آهن. +جيئن ئي بک ۽ ڪمزوري سببان گول دائري ۾ ويٺل بگهڙن مان ڪو بگهڙ غافل ٿي، ننڊ جو جهوٽو کائيندو آهي ته باقي بگھڙ ان تي حملو ڪري پنهنجي ئي نسل جي ان بگهڙ جون ٻوٽيون ٻوٽيون ڪري کائي ڇڏيندا آهن. +بگهڙن جي ان عمل کي گرگ آشتي به چيو وڃي ٿو. +تنهنڪري سنڌي ٻولي ۾ محاوري طور چيو ويندو آهي ته فلاڻو وڏو گرگ آهي. +معنا ته ڪنهن به صورت ۾ نه ڇڏيندو يا نقصان پهچائيندي دير نه ڪندو، يا اهڙو بي رحم ۽ چالاڪ شخص جنهن جو ڪو دين ايمان ئي نه هجي ۽ پنهنجو مفاد ماڻڻ لاءِ ڪنهن به غريب غربي تي به رحم نه کائي. +چوندا آهن ته پنج ئي آڱريون برابر ڪو نه آهن. +سٺا ۽ خراب ماڻهو هر هنڌ آهن. +ساڳي نموني هر ملڪ، قوم ۽ سماج ۾ اهڙا ڪيترائي گرگ به موجود هوندا آهن. +تنهنڪري غافل ٿيڻ جي بدرآن احتياط طور سدائين اک کليل رکڻ گهرجي ۽ خبر پوڻ کان پوءِ اهڙن ماڻهن کان پري رهڻ جي ڪوشش ڪرڻ گهرجي ته جيئن پهنجو پاڻ کي اهڙن گرگن کان بچائي سگهجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31451.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31451.txt new file mode 100644 index 0000000..a6a3534 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31451.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +صالح محمد شاهه +جنم. +سيد سالح محمد شاهه 1937ع ۾ حيدرآباد ويجهو ڳوٺ دريا بيگ مغل ۾ ڄائو. +ريڊيو حيدرآباد تي اڌ صديءَ تائين راڄ ڪرڻ واري شخصيت. +سيد صالح محمد شاهه (Syed Saleh Muhammad Shah) ريڊيو حيدرآباد تان ان وقت صداڪاري شروع ڪئي، جڏهن ان اڃان اٺون ڪلاس يعني اديب عالم جو فائنل پاس ڪيو هو، کيس ريڊيو حيدرآباد اسٽيشن تي پهريون ڀيرو سيد منظور نقوي وٺي آيو هو. +ائين صالح محمد شاهه ريڊيو تي پنهنجي ڪم جي شروعات ننڍا ڪردار ادا ڪرڻ سان ڪئي +هڪ ڏينهن حيدرآباد ريڊيو اسٽيشن جو ڪو انائونسر موڪل تي ويو ته ريڊيو جي انتظاميا کيس انائونسمينٽ جي ذميداري ڏني. +ان ڏينهن ڪيل صالح جي انائونسمينٽ ۾ سندس آواز جي آدائيگي جو انداز اسٽيشن جي ڊائريڪٽر کي ڏاڍو وڻيو، نيٺ سيد صالح محمد شاهه ريڊيو حيدرآباد جو مستقل انائونسر بڻجي ويو. +ان دوران هن آعا سليم جي ڊرامي گلن جهڙا گهاوءَ، امر جليل جي سڄڻ سفر هليا، علي بابا جي ڊرامي رڻ جا راهي ۽ تموچن ۾ مرڪزي هيرو جو ڪردار ادا ڪيو. +هن جا اهي سڀئي ڊراما ڏاڍا مشهور ٿيا. +1958ع ۾ حيدرآباد اسٽيشن تان ڳوٺاڻن جي ڪچهريءَ جي نالي سان هڪ پروگرام شروع ٿيو، جنهن جي لاءِ 80 سالن جي ڪنهن دور انديش، سماجي سائنس جي ماهر، لوڪ دانش رکڻ واري پوڙهي جي ضرورت هئي. +ان وقت صالح محمد شاهه جي عمر رڳو ويهه ٻاويهه سال هئي، پر جڏهن هن ان پروگرام ۾ 80 سالن جي جهوني پوڙهي جي گهربل ڪردار جي صداڪاري ڪئي ته ريڊيو انتظاميا سندس ان ڪردار کي قبول ڪري ورتو. +ان پروگرام جو ٿيم، سنڌ جي ڳوٺن ۾ ڳوٺاڻن جي وچ ۾ ٿيڻ واري ڳالهه ٻولهه مان ورتو ويو هو. +ڳوٺن ۾ سڄي ڏينهن جي ڪم ڪار کان پوءِ شام جو بَڙَ، نم، ۽ ٽالهيءَ جي وڻن هيٺان ويهي ڪچهري جو سلسلو شروع ٿيندو هو. +جتي اهي اوڙي پاڙي، ڳوٺ ۽ شهر جي سماجي حالتن، وطن جي صورتحال ۽ سياست جا حال احوال اوريندا هئا. +فتح خان (Fateh Khan) ڀلي صالح محمد شاهه جو اصلي نالو نه هو، پر ريڊيو جي ڪردار فتح خان سبب سندس نالو اهڙو بدليو جو پوءِ سنڌ جي ماڻهن صالح محمد شاهه کي فتح خان جي نالي ڄاڻڻ شروع ڪيو. +ریڈیو حیدرآباد تان برادڪاسٽ يا سنڌي هوائن ۾ چوڏس پکڙجندڙ هن پروگرام هڪ سال اندر ايڏي ته مشهوري ماڻي، جو ان ريڊيو جي تاريخ جا ريڪارڊ قائم ڪري ڇڏيا. +ڏهاڙي ريڊيو اسٽيشن کي هن لاءِ هزارين خط ملندا هئا، جنهن ۾ ماڻهو فتح خان لاءِ عزت ۽ احترام جو اظهار ڪندا هئا. +سندس مقبوليت سبب هن جي پروگرام جو وقت وڌايو ويو. +ائين نوجوان صالح محمد شاهه 80 سالن جي پوڙهي جو ڪردار ڏاڍي سهڻي نموني نڀايو. +جڏهن پهريون ڀيرو هن جي انٽرويو سان گڏ سندس فوٽو اخبار ۾ ڇپيو ته ماڻهو اهو ڏسي حيران ٿي ويا ته هڪ نوجوان ڇوڪورو هڪ جهوني پوڙهي جي صداڪاري آخر ڪيئن ايڏي سٺي نموني سان ڪري ٿو وٺي. +اها سندس پروگرام جي لوڪ پسندي هئي جو ماڻهو نه رڳو سندس ريڊيو حيدرآباد جي ٻاهرن هن کي ڏسڻ لاءِ ڪلاڪن جا ڪلاڪ انتظار ڪندا هئا بلڪي پنهنجي ٻارن جا نالا به فتح خان، پروگرام جي ٻين ڪردارن گهنور خان، جانڻ خان، ڪمال خان ۽ ميرڻ خان رکندا هئا. +جانڻ خان جو ڪردار عبدالحق ابڙو، گهنور خان جو ڪردار عبدالڪريم بلوچ، ميرڻ خان جو ڪردار سيد منظور نقوي ۽ ڪمال خان جو ڪردار سرور بلوچ ادا ڪندا هئا. +سنڌي ٻوليءَ جي ڊرامي نويس عبدالقار جوڻيجو هڪ هنڌ ذڪر ڪيو آهي ته ان زماني ۾ اسان ٻڌو ته فتح خان جهڏو شهر جي ويجهو هڪ ڳوٺ آهوري ۾ اچي رهيو آهي ته ماڻهن جا هشام کيس ڏسڻ لاءِ گڏ ٿي ويا هئا. +اڳتي هلي هن جي پروگرام جو نالو فتح خان جي ڪچهري رکيو ويو، جيڪو پوءِ آخر تائين ان نالي سان ئي هليو. +صالح محمد شاهه لڳ ڀڳ ٽي ڏهاڪن تائين پي ٽي وي سان پڻ لاڳاپيل رهيو. +ريڊيو تي سندس موهيندڙ صداڪاري جو ئي ڪمال هو جو ريڊيو کان پوءِ ٽي وي تي به سندس پروگرام اوطاق جي نالي سان شروع ڪيو ويو. +اها ڳالهه پڻ مشهور آهي ته ذوالفقار علي ڀٽو، عبدالحفيظ پيرزادو جو والد عبدالستار پيرزادو، مخدوم طالب المولا، ممتاز ڀٽو ۽ جي ايم سيد جهڙا وڏا ناميار انسان پڻ فتح خان جو پروگرام ٻڌڻ جا شوقين هئا. +صالح محمد شاهه ذوالفقار علي ڀٽو کي سياسي طور پسند ڪندو هو. +هڪ دفعو هن پي ٽي وي ۾ پنهنجي پروگرام اوطاق ۾ جيئي ڀٽو جو نعرو هڻي وڌو. +جنهن جي نتيجي ۾، ضيا دور ۾، سندس پروگرام تي پورو هڪ سال پابندي رهي. +جڏهن سندس پروگرامن تي پابندي هنئي وئي ته جي ايم سيد خط لکي ۽ مولانا گرامي پنهنجي اخبار ۾ ايڊيٽوريل لکي حڪومت جي ان عمل کي رد ڪيو. +ان جي ڪجهه وقت کان پوءِ سيد صالح محمد شاهه جو آواز وري ريڊيو ۽ ٽي وي تي ڳونجڻ لڳو. +لاڏاڻو. +صالح محمد شاهه، آچر، 2 سيپٽمبر 2007ع تي حيدرآباد جي ويجهو هٽڙي ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31465.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31465.txt new file mode 100644 index 0000000..6518c95 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31465.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +جاگرافي +جاگرافي ‏‎(geography)‎‏ يوناني ٻولي جو لفظ آهي. +جنهن جي معنيٰ آهي زمين جو بيان. +"جاگرافي اهو علم آهي، جنهن ۾ زمين، انجي خصوصيتن، انجي باشندن‎، انجيُ مظهرن ۽ اُن جي نقشن جو اڀياس ڪيو ويندو آهي۔"‏ +تاريخ. +ايراٽورٿينيس ‏‎(276-194B. +C)‎ پهريون فرد هو، جنهن لفظ جاگرافي ڪتب آندو هو. +جاگرافيءَ کي ڌرتيءَ جي سائنس به چيو وڃي ٿو. +اڄ تائين انسان جيڪا به اڳڀرائي (ترقي) ڪئي آهي اها جاگرافيءَ جي ئي ڪارڻ آهي. +ڌرتي انسانن جو گڏيل گھر آهي ۽ ان گڏيل گھر مان وڌ کان وڌ لاڀ حاصل ڪرڻ لاءِ جاگرافي اسان جي سرواڻي ڪري ٿي. +جاگرافيءَ جو علم تمام گھڻو آڳاٽو آهي. +پر اڳ ۾ ان جي اهميت ايتري گھڻي ڪونه هئي جيتري هاڻي آهي. +اڳ ۾ جاگرفيءَ لاءِ عام طور تي دريائن، جبلن، سمنڊن ۽ ماڳن نالا ياد ڪري ڇڏڻ کي وڏي ڳالھ سمجھيو ويندو هو، اهو ئي سبب آهي جو جاگرافيءَ جي علم ۾ ٻين علمن جي ڀيٽ ۾ اڳڀرائي گھڻي حد تائين ڍرائي سان ٿي آهي. +زمانہ قدیم میں جغرافیہ کا تصور. +اس علم کا آغاز بطور سائنس مصر و يونان میں ہوا۔ زمانہ قدیم کے جغرافیہ دانوں کی بعض تحریریں بڑی دلچسپ ہیں۔ مثلاً سٽرابو جو ایک اطالوي جغرافیہ دان تھا، اس خیال کا مالک تھا کہ سمندر کا پانی ایک بہت بڑے دریا کی طرح کسی ڈھلان پر بند رہتا ہے۔ ارسطو کا خیال تھا کہ فضا سے ہوا زمین میں داخل ہو کر محبوس ہو جاتی ہے اور جب وہ فضا میں واپس جانے کے لئے جدوجہد کرتی ہے تو زلزلو پیدا ہوتا ہے۔ مگر ان عجیب و غریب خیالات کے ساتھ ساتھ قدیم یونانیوں نے بعض حیرت انگیز دریافتیں بھی کیں۔ مثلاً 200 ق م کے قریب ارسطارتس نے مصر کے مشرق و مغرب میں مدوجزر کی لہروں میں تناسب معلوم کرنے پر یہ اعلان کیا کہ بحر اوقيانوس اور بحر هند آپس میں منسلک ہیں۔ اس کی ایک اور دریافت قابل ذکر ہے، جس کے مطابق اس نے بتایا کہ دور مغرب میں شمال سے ڏکڻ تک کوئی ملک ضرور واقع ہے۔ اس کے 1700 سال بعد ڪولمبس نے اس ملک آمريڪا کو دریافت کیا۔ +جغرافیہ میں سب سے پہلے يونانين نے پیش رفت کرنا شروع کی۔ قرون وسطیٰ میں مسلم ممالک میں اس علم میں بہت پیش رفت ہوئی۔ اس دور کے اہم ناموں میں ابن بطوطہ، ابن خلدون ۽ ادريسي شامل ہیں۔ مسلمانوں کے علمی زوال کے بعد يورپ میں اس مضمون پر بہت پیش رفت ہوئی۔‏ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31519.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31519.txt new file mode 100644 index 0000000..741dd41 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31519.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +علي محمد پرويز +جنم. +علي محمد پرويز (Ali Muhammad Parvaz) ولد محمد سليمان ميمڻ، ڳوٺ لاکا تعلقي ميرپور بٺوري، سنڌ، پاڪستان ۾ 2 سيپٽمبر 1945ع تي جنم ورتو. +سوانح. +سنڌ ۾ لازمي پرائمرري تعليم جو قانون لاڳو ٿيڻ کانپوءِ 1952ع ۾ پرائمري اسڪول لاکا ۾ داخل ٿيو، جتان پڙهي پوءِ 1957ع ۾ ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ مڊل اسڪول دڙي مان ستون ڪلاس پاس ڪيائين. +1961ع ۾ نور محمد هاءِ اسڪول حيدرآباد مان ميٽرڪ جو امتحان پاس ڪيائين. +1963ع ۾ سنڌ زرعي يونيورسٽي ٽنڊي ڄام مان بي ايس سي آنرس ڪيائين. +ساڳئي سال گورنمينٽ هاءِ اسڪول دڙو ۾ سائنس ٽيچر جي حيثيت سان مقرر ٿيو، هڪ سال کانپوءِ ايگريڪلچر ريسرچ انسٽيٽوٽ اي آر آءِ ٽنڊوڄام ۾ ريسرچ اسسٽنٽ طور مقرر ٿيو. +علي محمد پرويز 1971ع کان پنهنجو ذاتي ڪاروبار شروع ڪيو، پهرين ميڊيڪل اسٽور کوليائين، پوءِ ڪپڙي جو دڪان کوليائين. +1975ع ۾ ”سنڌي عوامي تحريڪ“ پاران هلندڙ حيدرآباد ۾ سردار پرنٽنگ پريس اچي سنڀاليائين، جتي 1978ع تائين رهيو، پوءِ هڪ ڀيرو ٻيهر اچي ميرپور بٺوري ۾ ڪپڙي جو دڪان کوليائين،جيڪو 1991ع تائين هليو ۽ پوءِ هڪ اين جي او ۾ ڊسٽرڪٽ مانيٽرنگ آفيسر طور ڪم ڪيائين، تنهن کانپوءِ هڪ ڀيرو ٻيهر اچي ذاتي ڪاروبار شروع ڪيائين. +ادبي سفر. +نور محمد هاءِ اسڪول حيدرآباد ۾ پڙهڻ دوران کيس تصويرون ٺاهڻ جو شوق جاڳيو ۽ ماهوار شمع (اردو) ۾ ڇپيل اداڪارن جا فوٽو ڏسي انهن جا اسڪيچ ٺاهيندو هو، اُن سان گڏ انهيءَ ۾ ڇپيل افسانا پڻ شوق سان پڙهندو هو، پهرين اردو ۾ لکڻ شروع ڪيائين، پوءِ سنڌي ۾ لکڻ لڳو. +پنهنجي انهي ادبي سفر جو ذڪر ڪندي پرويز لکي ٿو: ”زرعي ڪاليج ٽنڊي ڄام ۾ داخلا کانپوءِ به ساڳيو شوق جاري رهيو، هڪ ڀيري ڪاليج جي ٻئي سال جي دوران اردو ۾ الائجي ڇا ويٺي لکيم ته مٿان منهنجو ڳوٺائي ۽ دوست ڊاڪٽر رجب علي ميمڻ آيو (جيڪو پوءِ ڪجهه سالن جي لاءِ سنڌ زرعي يونيورسٽيءَ ٽنڊي ڄام جو وائيس چانسلر ۽ رٽائرمينٽ کانپوءِ سنڌ ترقي پسند پارٽي جو جنرل سيڪريٽري به رهيو) پڇائين ڇا پيو لکين؟ +۽ ڪاغذ وٺي پڙهڻ لڳو، لکت کي نظرانداز ڪري چيائين، ماهوار روح رهاڻ ۽ نئين زندگي وٺي پڙهه ۽ سنڌيءَ ۾ لکڻ جي ڪوشش ڪر، اتان کان 1964ع ۾ مون سنڌي لکڻ شروع ڪيو ۽ آکاڻيءَ کي ئي اظهار جوبهترين ذريعو سمجهيم. +پرويز جي پهرين آکاڻي ”اونداهي رات“ ماهوار بادل حيدرآباد جي مارچ 1967ع واري پرچي ۾ ڇپي. +پوءِ سندس آکاڻيون، مضمون ۽ ڪالم مختلف رسالن ۽ اخبارن ۾ ڇپجندا رهيا ۽ اهو سفر تاحال جاري آهي. +پرويز هڪئي وقت ڪهاڻيڪار، مترجم، ناول نگار ۽ مضمون نگار پڻ آهي، پرسندس اصل سڃاڻپ ڪهاڻيڪار واري آهي. +پرويز جي ڪهاڻين جو پهريون مجموعو ”سُڻي تنهنجو سڏ“ 1978ع ۾ ڇپيو، جنهن ۾ سندس 12 طبعزاد ۽ 3 ترجمو ٿيل ڪهاڻيون شامل آهن. +ڪتاب جي مهاڳ ۾ لکي ٿو: ”آئون ننڍڙيون ڪهاڻيون لکندو آهيان. +مون پنهنجي آکاڻين ۾ سماج جي ناسورن جو ذڪر ڪيو آهي، نين منزلن ۽ مقصدن جي ڳالهه ڪئي آهي، انهن نين منزلن ۽ مقصدن کي حاصل ڪرڻ لاءِ گس ۽راهه جو ڏس ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي اٿم. +اهي ڪهڙا ناسور آهن، جن جي پرويز پنهنجي ڪهاڻين ۾ نشاندهي ڪئي آهي، اهي ڪهڙا مقصد آهن جن لاءِ پرويز گس ڏسڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. +هو لکي ٿو: ”مون ڪوشش ڪئي آهي ته جيئن سنڌي سماج ۾ موجود گندگيءَ جي نشاندهي ڪريان، گهڻو تڻو منهنجي آکاڻين جو موضوع به اهو رهيو آهي، ڌارين طرفان ڌاڙيل قرار ڏيئي سنڌي جوڌن جو قتل عام ۽ نسل ڪشيءَ بابت ذڪر ٿيل آهي. +رشوتخور ڪامورو پنهنجي ڪاروائي ڪيئن ٿو ڪري سا به ڳالهه ٿيل آهي. +هارين ۾ سجاڳي ڪيئن آڻجي، سو به گس ڏسيل آهي. +شاگرد پنهنجا آدرش ڪيئن حاصل ڪن ۽ سياسي تنظيمن جا بي لوث ڪارڪن لالچ جي ڪوڙڪي ۽ ڪيئن ٿا ڦاسن، انهن مسئلن کي به ڇهيو ويو آهي. +پرويز جي ڪهاڻين جو ٻيو مجموعو ”رت جا ڦڙا“ 1989ع ۾ ڇپيو، جنهن ۾ هن جون ارڙهن ڪهاڻيون شامل آهن، پرويز هيستائين هڪ سئو کان به وڌيڪ ڪهاڻيون لکيون آهن. +پرويز طبعزاد لکڻين کانسواءِ عالمي ادب مان چونڊ ۽ بهترين ڪتابن جا سنڌي ۾ ترجما پڻ ڪيا آهن، انهن ترجمن ۾ ناول، ڪهاڻيون، تقريرون، شاعري ۽ خط وغيره شامل آهن. +پرويز سياسي حوالي سان به ڪافي سرگرم رهيو، انهيءَ ميدان ۾ هو رسول بخش پليجي، ڊاڪٽر فيروز احمد، شهيد فاضل راهي، سيد اڪبر جو ساٿاري ٿي رهيو هو. +جنهن جي نتيجي ۾ پرويز 1973ع، 1977ع ۽ 1983ع ۾ مختصر عرصن لاءِ بٺوري، لاڏيون ۽ سکر سينٽرل جيل ۾ قيد پڻ رهيو. +ايوارڊ. +پرويز کي سندس لکڻين جي مڃتا طور ”سوجهرو ايوارڊ“ ۽ ”سنگت ايوارڊ“ پڻ مليا آهن. +پرويز جي ڇپيل ڪتابن جو وچور. +1- سُڻي سڏي (ڪهاڻيون 1978ع) 2-نئون ڳوٺ پراڻو ڳوٺ (طويل چيني ڪهاڻي 1979ع) 3-پنڌاڙانگا پٻ جا (اوريان فلاسي جي جڳ مشهور ڪتاب، انٽرويو وٿ هسٽري تان پانا گولس جو انٽرويو ترجمو، 1986ع) 4-شاهراهه دهلي (سڀاش چندر بيس جون تقريرون - ترجمو 1988ع) 5-فلسطين جدوجهد آزاد (ترجمو 1989ع) 6-رت جا ڦڙا (ڪهاڻيون 1989ع) 7-ڏونگر منجهه ڏيئو (بورس پوليواءِ جي ناول Story of a real man جوترجمو 1990ع) پيءَ جا ڌيءَ ڏي خط (نهرو جا اندرا گانڌيءَ کي خط)8-اسپارٽيڪس (هاورڊ فاسٽ جي ناول جو ترجمو 1998ع) وڃايل مُرڪ (ڪهاڻيون-2006ع) لڙڪن آجا نيڻ (ناول-2006ع) –ماڃرجي حور (ڪهاڻيون-2007ع) منهنجو پاڻي بند نه ڪجان (ڪهاڻيون-2007ع) دل جي دري (ڪهاڻيون-2008ع) پيهي جان پاڻ ۾ (آتم ڪهاڻي ـ 2010ع) ۽ ڳوڙهن جا ڪبوتر (2011ع) شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31532.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31532.txt new file mode 100644 index 0000000..25f0e73 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31532.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سنڌ جا تعلقا +پاڪستان جو صوبي سنڌ انتظامي لحاظ کان 29 ضلعن ۾ تقسيم آھي۔ ان ۾ ڪراچي ڊويزن جا 6 ضلعا پڻ شامل آھن. +جيڪي ناظمن واري بلدياتي نظام متعارف ڪرائڻ وقت پنج ھئا ۽ اھي ھڪ شھري حڪومت ۾ تبديل ڪيا ويا ھئا. +2011 م انھن کي بحال ڪيو ويو ۽ 2013 م ڇھون ضلعو ڪورنگي پڻ قائم ڪيو ويو. +سنڌ ماضيءَ ۾ برٽش انڊيا واري دؤر ۾ بمبئي پريزيڊنسي م شامل ڪئي وئي هئي جنھن ڪري سنڌ ۾ بمبئي جو روينيو ڪوڊ لاڳو ٿيو ھو جنھن ۾ ضلعي تقسيم جن سب ڊويزنن ۾ ۾ ڪئي وئي ھئي انھن کي تعلقو سڏيو ويندو هو. +تعلقن واري تقسيم انڊيا جي ٻين مختلف رياستن ۾ پڻ ھئي. +پر ساڳئي وقت برٽش انڊيا م ڪجھ رياستن م ان تقسيم کي تحصيل جو نالو ڏنو ويو ھو. +پاڪستان ٺھڻ بعد بہ سنڌ م بمبئي وارو روينيو ڪوڊ جاري رھيو جنھن کي بعد م سنڌ روينيو ڪوڊ ۾ تبديل ڪيو ويو ء اھڙي طرح تعلقي ۽ ديھن وارو نظام سنڌ ۾ برقرار رھيو ۽ اڃان تائين جاري آهي. +پاڪستان جي ٻين صوبن م صورتحال برٽش انڊيا واري دؤر کان وٺي مختلف رھي. +انھن م تعلقي ۽ ديھن وارو نظام نہ ھيو ۽ انھن م شروع کان ئي ضلعي تقسيم تحصيلن ۽ موزن جي نالن سان ٿيل ھئي جنھن ڪري پنجاب ، خيبرپختونخوا ء بلوچستان م تحصيلي نظام قائم آهي. +پاڪستان ۾ رڳو سنڌ م تعلقا ۽ باقي پاڪستان ۾ تحصيلون آھن +مجموعي طور تي سنڌ ۾ 138 تعلقا آھن۔ ھيٺ سنڌ جي تمام ضلعن ۽ انھن جا تعلقا ڏنل آھن: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3171.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3171.txt new file mode 100644 index 0000000..d704544 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3171.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ريڊيو +ريڊيو(انگريزي ٻولي: Radio) بغير تارن جي هڪ برقي آلو يا اوزار آهي جيڪو آواز کي هڪ هنڌ کان ٻئي هنڌ تائين پهچائي ٿو. +ريڊيو هڪ برقي لهرن تي هلندڙ آواز کي جھٽيندڙ آلو آهي، جنهن جي ذريعي اسان هر قسم جي معلومات، سنگيت يا راڳ ٻڌي سگھون ٿا +ريڊيو هڪ اهڙو آلو/ اوزار آهي، جنهن کي ريڊيو فريڪوئنسيءَ جي برق مقناطيسي ڪِرڻن/ شعاعن حاصل ڪرڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي. +ريڊيو اصل ۾ ڏورهين پنڌ تي موجود ماڻهن ۾، تارن کان سواءِ ڄاڻ رَسائڻ جو هڪ ذريو آهي. +اسان جيڪي آواز ڪڍون ٿا، يا جيڪي سازن جا آواز/ سُر آهن، سي لهرن جي صورت ۾ هوندا آهن، جن کي ’آواز جون لهرون‘ چئبو آهي. +آواز جي رفتار، روشنيءَ جي لهرن جي رفتار کان گهٽ هوندي آهي. +آواز جون اُهي لهرون، جيڪي ريڊيو اسٽيشن تي پيدا ٿين ٿيون، سي خلا ۾ برقي- مقناطيسي لهرن ۾ تبديل ٿي وڃن ٿيون ۽ اُهي روشنيءَ جي رفتار سان اڳتي وڌن ٿيون. +هي برقي- مقناطيسي لهرون گئسن، پاڻياٺ، نهرن جسمن ۽ خلا مان به گذري وڃن ٿيون. +اهي لهرون نشرياتي اسٽيشن تان فضا ۾ منتقل ٿي، ريڊيو وٽ پهچن ٿيون ۽ ريڊيو ۾ اهڙو طريقيڪار رکيل آهي، جو اهي برق مقناطيسي لهرون ٻيهر آوازي لهرن ۾ تبديل ٿي وڃن ٿيون. +اهڙي ريت اسين ريڊيو تان پنهنجي پسند جا پروگرام، ڪلام يا خبرون ٻڌي سگهندا آهيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31730.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31730.txt new file mode 100644 index 0000000..c9a701d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31730.txt @@ -0,0 +1,64 @@ +محمد سومار شيخ +جنم. +محمد سومار شيخ، پهرين جنوري 1935ع ۾ پنهجي اباڻي ڳوٺ ’قرهئي ڀانڊاري‘، سنڌ ۾ ڄائو. +سوانح. +محمد سومار والد جو نالو الهه بچايو شيخ هو. +قرهيو ڀانڊاري بدين جي ڏکڻ ۾ اٽڪل 55 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي سمنڊ جي ڪناري تي هڪ ڳوٺ آهي. +محمد سومار شيخ جو والد شيخ الهه بچايو شاعر به هو. +هن جو لاڙو صوفياڻي رنگ ڏانهن هو. +هو درگاهه پير شيخ قرهيو ڀانڊاري جو مريد هو. +شيخ الهه بچائي جي ڪليات، محمد سومار شيخ ’ڪلياب الهه بچايو‘ جي نالي سان ترتيب ڏيئي ڇپائي پڌري ڪئي، تنهن کان سواءِ شيخ الهه بچائي جا ٻه ٻيا ڪتاب ’روحاني ابيات‘ ۽ ’قصو قرهيي ڀانڊاري پير جو‘ پڻ ترتيب ڏيئي محمد سومار شيخ شايع ڪيا. +لکڻ جو شوق. +محمد سومار شيخ کي شروع کان ئي لکڻ جو جنون هو. +پهرين شعر ۽ افساني ڏانهن ڌيان هئس، پر پوءِ ثقافت ۽ تاريخ ڏانهن ڌيان ويس ۽ انهيءَ ميدان ۾ تحقيق جي سلسلي ۾ تمام گهڻو گهميو ۽ ڦريو ۽ پنهنجي تحقيق ۽ تاليف جا جوهر ڏيکاريائين. +محمد سومار شيخ پهرين ’ابن الله بچايو‘ جي نالي سان لکندو هو ۽ پوءِ محمد سومار شيخ جي نالي سان لکڻ لڳو. +محمد سومار شيخ جي جوانيءَ جو دور سندس ادبي جواني جو دور هو. +پاڻ 1952ع کان وٺي پرائمري استاد ٿي رهيو ۽ اهو سڄو عرصو تمام تيز رفتاريءَ سان لکندو رهيو. +پنجاهه ۽ سٺ صفحن جا ننڍا ننڍا ڪتاب ته هڪ ئي ڏينهن ۾ لکي وٺندو هو. +هو نه رڳو لکڻ ۾ تيز هو. +پر بدين ۾ هر ادبي محفل ۾ به ڀرپور حصو وٺندو هو. +هڪ ادبي اداري جو بنياد به وڌائين، جيڪو مختلف نالن سان جهڙوڪ لطيف پبليڪيشن،جيلاني پبليڪيشن، بدين پبليڪيشن، ساگر پبليڪيشن سان هلندو آيو. +کيس ادب ۽ ڪتابن سان ايترو ته جُنون جي حد تائين لڳاءُ هو، جو کيس 50-100روپيا هٿ لڳندا هئا ته محمد سومار شيخ مسودي سوڌو حيدرآباد جي پريس ۾ هوندو هو. +ٽي چار ڏينهن رهي ڪتاب ڇپائي پوءِ بدين ايندو هو ۽ اهڙي طرح پنهنجا پراوا ڪيترائي ڪتاب شايع ڪرايائين. +محمد سومار شيخ ادبي زندگي جي ڊوڙ ۾ تمام تيز هو. +زندگي جي حقيقي ڊوڙ ۾ به کيس آرام ڪونه هو. +محمد سومار شيخ بدين جو هڪ بي سرو سامان اديب هو ۽ ادب جي خفت ۾ گهر ٻاري ڏياري ڪري ڇڏيو. +محمد سومار شيخ 1952ع کان لکڻ شروع ڪيو يعني جڏهن 17-18سالن جي عمر جو هو. +سندس لکيل پهريون ڪتاب ”مذهب ڇا آهي؟ +“ جنهن جا 25 کن صفحا آهن. +اهڙي طرح پاڻ پنهنجي وفات تائين اٽڪل 322 ڪتاب لکيائين، جن مان ڪجهه ترتيب ڏنل آهن. +نه ته باقي سڀ سندس محنت ۽ تحقيق جو نچوڙ آهن، پر افسوس جو سندس ڇپيل ڪتابن جو تعداد فقط 47 ٿو بيهي ۽ ٻيا سڀ اڃا سندس وارثن ۽ ڪجهه ادارن وٽ اڻ ڇپيل حالت ۾ موجود آهن. +محمد سومار شيخ جي ڪيل ڪم کي موضوع وار ورهائجي ته پاڻ قديم آثارن، تاريخ، لوڪ ادب، سوانح، افسانا، شاعري ۽ ثقافت بابت لکيائين. +تفصيل جي حساب سان موضوعن کي ڳڻي سگهڻ مشڪل آهي. +پاڻ زيورن، نانگن، بلائن، وڻن ٻوٽن، هنرمندن ۽ لاڙ جي ٻي معلومات تي به لکيائين. +ٻين شاعرن جي شعر جا مجموعا ايڊٽ ڪيائين ۽ سوانح عمريون پڻ شايع ڪيائين. +مرزا قليچ بيگ کانپوءِ محمد سومار شيخ ئي آهي، جنهن گهڻي ۾ گهڻو لکيو آهي. +البت قليچ بيگ ۽ شيخ صاحب ۾ اهو فرق ضرور آهي ته قليچ بيگ جي ڪتابن جي اڪثريت ترجمن تي مشتمل آهي، نه ته سنڌ جي هنن ٻنهي اديبن گهڻو ڪري ڪنهن به موضوع کي ڇڏيو ڪونهيءَ ۽ انهن تي لکيو آهي. +محمد سومار شيخ جي ادبي جاکوڙ سندس ڪتابن جي ڇپيل فهرست ”قلم وهي ويو ڪانهن“ (ڀاڱو-1) مان پڌري آهي، جيڪا 1969ع ۾ شايع ٿي. +هن فهرست ۾ هرهڪ ڪتاب بابت چند سٽن ۾ ڪيفيت بيان ڪيل ِآهي، جنهن ۾ لکجڻ جو سال ۽ صفحن جو تعداد آهي. +سندس ڇپيل پهريون ڪتاب ”آڌي رات“ آهي، جيڪو آر ايڇ احمد حيدرآباد 1955ع ڌاري ڇپايو. +جڏهن 1975ع ۾ بدين ضلعو قائم ٿيو ته محمد سومار شيخ کي اڃا به وڌيڪ ڪم ڪرڻ جو موقعو مليو ۽ سرڪار جي دلچسپي ۽ تعاون سان بدين ۾ پهريون ثقافتي ميلو ملهائڻ جو اعلان ڪيو ويو. +محمد سومار شيخ نه رڳو انهيءَ ۾ ڀرپور ڪردار ادا ڪيو، پر پنهنجو ڪتاب ”بدين جي ثقافتي تاريخ“ پڻ لکيو، تنهن کانسواءِ بدين ضلعي تي سندس ٻيا به ڪجهه ڪتاب آهن، جن ۾ ”بدين ضلعي جو مطالعو“ نهايت اهم آهي. +محمد سومار شيخ کي ڪتاب لکڻ ۽ مواد گڏ ڪرڻ جو جُنون جي حد تائين شوق هو ۽ انهيءَ سلسلي ۾ هو جهرجهنگ پيو هلندو هو. +هڪ ڀيري ته ڪڇ کان به وڃي نڪتو ۽ شاهه جا بيت هٿ ڪري آيو. +1956ع ۾ ”سر مارئي جا بيت“ به شايع ڪيائين. +ڊاڪٽر عمر محمد دائود پوٽي کي سندس اهو ڪم پسند نه آيو. +مٿس سخت تنقيد ڪيائين ۽ کيس معمولي ماستر هئڻ جو طعنو پڻ هنيائين، پر شيخ صاحب پنهنجي ڪم ۾ لڳو رهيو. +اڄ جيڪڏهن ڊاڪٽر دائود پوٽو جيئرو هجي ها ته ڪر فقير امداد سرائيءَ جا ”املهه اڻ توريا“ شاهه جي نالي ۾ وڏي خرچ سان ڳولهي آندل بيت ڏسي، شيخ صاحب کي ضرور داد ڏي ها، جنهن پنهنجي هڙان وڙان خرچ ڪري شاهه تي به چڱو موچارو ڪم ڪيو. +محمد سومار شيخ هڪ غريب استاد هو، پنهنجي ڪمزور مالي حالت سبب پنهنجي لائبريري مان ست مڻ ڪتاب چوڏهن سئو روپين ۾ وڪيائين. +رٽائر ڪرڻ کانپوءِ روزگار جي لاءِ بدين ۾ هڪ پريس قائم ڪيائين. +ان ۾ سادي ۽ ٽٽل ٽائپ سان ڪتاب ڇاپيندو رهيو، پريس به نيٺ وڪيائين ۽ پوءِ هو هڪ مڪمل ورڪر بڻجي پيو ۽ ثقافت، تاريخ ۽ ادب سان لاڳاپيل هر شيءَ گڏ ڪندو ويو ۽ سندس ذهن ۾ هڪ ميوزم ڪر کڻڻ لڳو. +نيٺ ضلع ڪائونسل جي همت افزائي سان هڪ ميوزم قائم ٿيو. +ڪيترائي نوادرات اڳ ۾ ئي گڏ ڪيا هئائين ۽ ميونسپل ڪميٽي جي ڏنل هڪ ڪمري کي ميوزم بڻائي سڀ ڪجهه اچي اتي رکيائين ۽ ميوزم کي وڌائڻ لاءِ جاکوڙ ڪرڻ لڳو. +ٻئي مرحلي ۾ بدين جي نئين شهر ”اگروول“ ۾ ميوزم لاءِ رٿيل عمارت جا ٻه ڪمرا ٺهي مليا ته اهو سامان کڻي انهن ڪمرن ۾ منتقل ڪيائين. +هينئر انهيءَ ميوزم جو نالو’محمد سومار شيخ لاڙ ميوزم‘ آهي. +محمد سومار شيخ جي ادبي، تحقيقي ۽ ثقافتي ڪم جو هنن ڪجهه صفحن ۾ جائزو وٺڻ ممڪن ڪونهي.البت جنهن کي وڌيڪ ڄاڻڻ جو شوق هجي ته لاڙ ادبي سوسائٽي بدين پاران ڊاڪٽر عبدالجبار جوڻيجو جو ڪتاب ”محمد سومار شيخ، هڪ مطالعو“ پڙهي. +محمد سومار شيخ جا ڇپيل ڪتاب. +(1)آڌي رات (2)هڪ ندي ٻه ڪنارا (3)ڪليات شيخ الله بچايو (4)ڪليات فاروقي (5)تاريخ الشعرا لاڙ (ڀاڱو پهريون) (6)روحاني ابيات (7)گهوگهو چوهاڻ (8)ڇوليون (9)سنڌي آوازن جا تبادلا (10)بوعلي قلندر (11)ڪلام مرکان شيخڻ (12)روپا ماڙي (13)دوها ۽ دونهان (14)ڪلام پير ڀاون علي شاهه ساقي (15)ڄراٽيس ڄيري (16)بيت ورندو (17)پيرو فقير جو ڪلام (18)عبراني (19)شيخ قرهئي ڀانڊاري کي ڳائيندڙ شاعر (20)بدين (21)واهه بديڻا تنهنجا ڀاڳ (22)بدين ضلعي جي اديبن، شاعرن ۽ فنڪارن کي تحسين (23)منتخب ڪلام رئيس عالم خان نظاماڻي (24)بدين ضلعي جا مشاهير (25)بدين ضلعي جي ثقافتي تاريخ (26)ڪڇين جا قول (27)بدين ضلعي جو مطالعو (28)لطيف سائين جا لاڙ تان ڀيرا (29)سنڌ جا زيور (30)بدين ضلعي جو تعارف (31)بدين ثقافتي ميلي جي ڪهاڻي (32)سنڌ جون سورميون (33)شفا بخش پاڻي (34)ٽيڙو اُڀا ٽي (35)اڻ مٽ نقش (36) مسٽر جاجي (37)ڪلام جڙيل عباسي (38)ڪلام الله بچايو شيخ (39)پيرشاهه قادري (40)ماهه ذوالحج (41) مناجات ساقي (42)شاهه جا گم ٿيل بيت-مارئي (43)شاهه جا گم ٿيل بيت-ست سُر (44)پارس (45)برجا باکا جو گرامر (هي ڪتاب مهراڻ رسالي ۾ ڇپيو) (46)کپرو چور (47)پرڏيهين ڏانهن پيغام. +مٿين ڇپيل ڪتابن کانسواءِ شيخ صاحب جي ڪجهه اڻ ڇپيل ڪتابن جي فهرست هن ريت آهي: +(1)منهنجو افسانو (آتم ڪهاڻي 26جلد) (2)حسينيت (3)سانوڻ فقير (4)مولى جا متوالا (5)سلمان فارسي (6)رحمت اللعالمين (7)قديم هنر (8)1947ع جا چند نظارا (9)بدين جي قديم ياد (10) تاريخ لاڙ (11)ريلوي جا فقير (12)سنڌ جي ادبي تاريخ (جلدن ۾) (13)سنڌي اور پراڪرت (اردو) (14)سنڌ جون قديم قومون (15)مصري نامون (16)سنڌي ٻولي 5 هزار ورهيه اڳ (17)منهنجو ڳوٺ (18)لاڙ جون نيم تاريخي ڪهاڻيون (19)لاڙ جا لوڪ گيت (20)گل گامش سومرو (21) لاڙ ۾ مالڪاڻي ميرن جو پهريون تخت گاهه ۽ ڪيٽيون (22)سنڌي ۽ سنسڪرت (23)هنري لغت (24)سنڌي ۽ اردو (25)شاهه جو رسالو (ڇند وديا موجب ترتيب ڏنل-ٽي جلد) (26)لاڙ جا ماڳ ۽ ماڻهو (27)سنڌ ۾ ڄم ۽ موت جو چند رسمون (28)لاڙ جي چورن جون ڳالهيون (2-ڀاڱا) (29) لاڙ جي پيرن فقيرن جون ڳالهيون (3-ڀاڱا) (30)منهنجا لکيل خط (2-ڀاڱا) (31) بديڻ ضلعي جا اسلامي مبلغ(32) نورنگ زادن جون علمي ۽ ادبي خدمتون (33)سنڌي ٻاهريان شاعر (34)لاڙ جا لوڪ گيت (35)سنڌ جا نانگ (36)لاڙ جا قديم آثار-وغيره. +آخر ۾ هتي هڪ ڳالهه لکڻ بنهه ضروري آهي ته محمد سومار شيخ جو سمن سرڪار تي تيار ڪيل ڪتاب ”سيد سمن شاهه“ تي سندس ئي هڪ ساٿي در محمد ڪمال پنهنجو نالو لڳايو، انهي کانسواءِ ڪتاب ”پارس“ جو ترجمو ڪيائين، جيڪو عبدالمجيد جوڻيجي جي نالي سان ڇپيو. +ڇاڪاڻ ته ڇپائي جو خرچ هن ڀريو هو. +(ڏسو عبدالجبار جوڻيجي جو ڪتاب: محمد سومار شيخ: مطالعو) +لاڏاڻو. +سنڌ جي هن سڄاڻ ۽ لاڙ جي ورثي جي وارث، جگر جي بيماري سبب 24 آڪٽوبر 1986ع تي 51 سالن جي عمر ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31765.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31765.txt new file mode 100644 index 0000000..9d98f36 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31765.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +ع ق شيخ +جنم. +ع ق شيخ جنم ٿر جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ ”گڊڙو“ ۾ 8 مارچ 1914ع تي ٿيو. +سوانح. +ع ق شيخ جو سچو نالو عبدالله قادر بخش شيخ هيو. +ديني تعليم گهر ۾ ۽ اوائلي تعليم ٽنڊي سومري ۽ ٽنڊي الهيار ۾ ورتائين، ننڍي هوندي کان ئي سندس ذهني لاڙو فن ۽ ادب ڏانهن هو. +پهريائين لڪي لڪي ڪتاب پڙهندو هو يا وري اُبتيون سبتيون ليڪون ڪڍڻ ۽ رنگن سان چٽ چٽڻ سندس ذوق هو ۽ اڳتي هلي شيخ صاحب جي ذوق هڻي وڃي هنڌ ڪيو. +ڪتاب ته گهڻائين پڙهيائين، پر يونيورسٽي جو ڪو به امتحان پاس ڪري نه سگهيو. +ميٽرڪ ۾ پڻ ٽي دفعا ناپاس ٿيو. +پر هاءِ اسڪول واري وقت هو ڊرائنگ گريڊ امتحان پاس ڪري سگهيو. +ٻه ٽي سال زراعت کاتي ۾ نوڪري ڪيائين، پوءِ کيس ڊرائنگ ماستري ملي ۽ ٿرپارڪر جي شهر مٺي ۾ پهريون ڀيرو جوائن ڪيائين. +ان جي ٽريننگ لاءِ هن کي انهيءَ زماني ۾ هندستان جي مشهور اداري ”سر جي جي اسڪول آف آرٽ بمبئي“ ۾ وڃڻو پيو. +بمبئي ۾ هڪ سال 39-1938ع ۾ رهي، هو ٽريننگ ڪري واپس موٽي آيو، پر فن جي ديويءَ اهڙي ڇڪ ڪيس، جو هو سن 1942ع ڌاري هٿين خالي، لڪ چوري وڃي بمبئي ۾ ساڳئي اسڪول آف آرٽ ۾ پهتو. +اتي واندڪائي ۾ ڪم ڪري پئسا ڪمائيندو هو، جنهن مان اسڪول جي في ڏيندو هو ۽ پنهنجو گذر سفر ڪندو هو. +ڏيڍ سال کانپوءِ پيءَ جي بيماري جي ڪري فني تعليم اڌ ۾ ڇڏي موٽي آيو ۽ پيءُ جي اصرار تي ميرپور خاص ۾ ئي رهي پيو، جتي هن کي گورنمينٽ هاءِ اسڪول ۾ ڊرائنگ ماستري ملي ويئي، جلد ئي هن جي بدلي ٽريننگ ڪاليج فارمين حيدرآباد ۾ ٿي، جتي هو شروعات ۾ ڪاليج واري حصي ۾ ئي رهيو ۽ پوءِ ڊرائنگ ٽيچرس ڪلاس ۽ ميوزم جو انچارج ٿيو. +حيدرآباد ۾ رهندي ع ق شيخ ميٽرڪ، بي اي ،ايم اي، ايل ايل بي جا امتحان پاس ڪيا ۽ لئبرري سائنس ۾ پوسٽ گريجوئيٽ ڊپلوما پڻ حاصل ڪيائين.انهيءَ وچ ۾ سنڌ تعليم کاتي طرفان 61-1960ع ۾ کيس هڪ سال لاءِ انگلينڊ موڪليو ويو، جتي ويسٽ آف انگلينڊ اڪيڊمي آف آرٽس برسٽل يونيورسٽي برسٽل ۾ فن جي وڌيڪ سکيا ورتائين. +شيخ هڪ مصور به هو ته اديب پڻ، کيس افسانوي ادب سان خاص دلچسپي هئي. +سندس لکيل افسانا سنڌي ادب ۾ وڏي اهميت رکن ٿا. +سنڌي افسانن ۾ جن ليکڪن حقيقت نگاري آندي، ع. +شيخ انهن مان هڪ هو سندس هڪ افسانو ”حيدرآباد؟ +“ 1947ع ۾ ٿيل ورهاڱي جي موضوع تي نهايت اهم افسانو آهي ۽ حيدرآباد سنڌ ۾ ايندڙ اسان جي اردو دان ڀائرن جي روين جي چٽي عڪاسي ڪري ٿو. +انهيءَ افساني جي هيءَ پيرا ڪيتري نه حقيقت پسنديءَ جي عڪاسي ٿي ڪري. +”بيٺلن مان هڪڙي ڄڻي چيو، ”شڪر آهي ڪپڙو ملي ته ٿو مهانگو يا سهانگو نه ته ڪنٽرول جي زماني ۾ ته ڪپڙو ڪيڏانهن گم ٿي ويو هو“ وري ٻئي ٽٽل ڦٽل اردو ۾ چيو دو روپيا وٺينگا؟ +اهي اکر ٻڌندي دڪاندار جي چهري جو رنگ بدلجي ويو. +ڳوٺاڻن کي هيٺ مٿي نهاري چرئي وانگر رڙ ڪري چوڻ لڳو، ”جائو جائو، بڙي آئي ليني والي، دو روپئي مين تو ٽاٽ ڪي بوري بهي نيه ملتي +جا، جا! +تمهاري باب دادا ني پهنا تها. +ع ق شيخ جي افسانن جي مجموعو ”محبت جي راهه تي“ 1998ع ۾ سنڌي ادبي بورڊ پاران ڇپرايو ويو، جنهن ۾ هن جا 34 افسانا شامل آهن،انهن افسانن جو جائزو وٺندو ”ناشر جي نوٽ“ ۾ غلام رباني آگرو لکي ٿو: ”ع ق شيخ جي هن ڪتاب ۾ جن ڪردارن جا نقش چٽيا آهن، سي خيالي ڪونهن، نه وري اسان جي آسپاس گهمندڙ ڦرندڙ انسانن کان مختلف آهن، بلڪه هو بهو انهن جا عڪس آهن. +”ع ق شيخ جي لکڻي ۾ هڪ قسم جي فطري سادگي ۽ رواني آهي. +سندس هر تحرير پڙهندڙ جي ذهن تي نقش وانگر چٽجي وڃي ٿي. +ع ق شيخ سنڌي ادبي بورڊ جي رسالي ”مهراڻ“، انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي، سنڌ ٽيڪسٽ بوڪ بورڊ ۽ ٻين ڪيترن ئي ادارن جي ڪتابن جي ڪور ڊزائينن کانسواءِ شيخ اياز جي شروعاتي ڪتابن جون ڪور ڊزائينون به ٺاهيون، جيڪي سندس فني ڪاريگري جو ثبوت آهن. +ع ق شيخ جا ڇپيل ڪتاب. +(1)کهه کٿوري (2)نازو (3)تاريخ اسلام (4)داستان اندلس (5)، محبت جي راهه تي (افسانا)، (6) خط (ع ـ ق ـ شيخ جا خط)، (7) ڪوهه قاف شيخ (ع ـ ق ـ شيخ جي لکڻ جي اينٿالاجي) 2010ع (مرتب: نصير مرزا) شامل آهن. +لاڏاڻو. +ع ق شيخ 15 آگسٽ 1991ع تي وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31789.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31789.txt new file mode 100644 index 0000000..e4cc19c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31789.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ڀونر ڀري آڪاس +"ڀؤنر ڀري آڪاس شيخ اياز جي شاعريءَ جو پهريون مجموعو آهي، جيڪو ”رائيٽرس گلڊ آف پاڪستان“ جو انعام يافته آهي +"تفصيل". +"هن شعري مجموعي ۾ شيخ اياز جي 1947ع کان اڳ ۽ 1947ع کان پوءِ ڏهن پندرهن سالن جي شاعري شامل آهي. +هن ڪتاب ۾ شيخ اياز، هڪ طرف سنڌ جي قديم شعري هيئتن يعني بيت، دوهي، واين ۽ گيتن تي مشتمل پنهنجي جديد شاعري پيش ڪئي آهي، ٻئي طرف نظم، آزاد نظم، غزل ۽ قطعي جي صنفن تي لکيل پنهنجو ڪلام پيش ڪيو آهي. +هن ڪتاب ۾ اياز جي بيتن جي هيئت ڪلاسيڪي شاعريءَ جي بيت جهڙي آهي، پر ان جي موضوعن ۾ جدت آهي. +سندس واين جي هيئت ۽ موضوعَ، قديم واين کان جداگانه ۽ جديد آهن. +سندس دوهن ۽ گيتن جو موضوع به ڪلاسيڪي دوهن ۽ گيتن کان وسيع آهي. +غزل جي فارسي روايتن کان هٽي، اياز ان کي سنڌي روايتن سان رڱي پيش ڪيو آهي +"ڇاپا". +"ڊيمي سائيز جي 253 صفحن تي مشتمل هن ڪتاب جو پهريون ڇاپو 1962ع ۾ ڇپيو هو، جنهن تي ان وقت جي حڪومت پابندي وڌي هئي. +هن ڪتاب جو ٻيو ڇاپو، نيو فيلڊس پبليڪيشن حيدرآباد 1989ع ۾ ۽ ٽيون ڇاپو، جولاءِ 1992ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو. +ٽئين ڇاپي جي قيمت 80 رپيا رکيل آهي. +هن ڪتاب جو چوٿون ڇاپو روشني پبلڪيشن ڪنڊياري پاران 2008ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو آهي +"ثقافت ۽ سياحت کاتي، حڪومت سنڌ پاران، شيخ اياز جي شاعريءَ جي چئن ڪتابن: ’ڀونئر ڀري آڪاس‘، ’ڪلهي پاتم ڪينَرو‘، ’ڪي جو ٻيجل ٻوليو‘ +۽ ’وِڄون وسڻ آئيون‘ تي مشتمل پهريون جلد (’ڀونئر ڀري آڪاس‘ جي نالي سان، شيخ اياز جي ڪتابن جي اشاعتي رٿا جي 22 جلدن مان هڪ جلد) جون 2008ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو ويو آهي، جنهن جو مهاڳ نامور دانشور محمد ابراهيم جويي ”منهنجي خوابن جي ساڀيان“ جي عنوان سان لکيو آهي، جڏهن ته هن جلد جو مرتب ناليوارو اديب تاج جويو آهي. +ڊيمي سائيز جي هن پڪي جلد جي 864 صفحن واري ڪتاب جي قيمت 500 روپيا آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31791.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31791.txt new file mode 100644 index 0000000..eb6a54c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31791.txt @@ -0,0 +1,63 @@ +جمھوريت +جمهوريت جي معنيٰ آهي عوام جي حڪمراني يا جمهور جو راڄ. +ھِن نظريي جا حامي قديم زماني کان ھلندا پئي آيا آھن. +ليڪن چون ٿا ته اُن جي پوري تشريح ۽ عملي طرح وجود ۾ اچڻ يونانين جي دورِ حڪومت ۾ ٿيو. +مغربي ملڪن اُن جي پوئلڳيءَ ۾ پنھنجي ملڪن اندر اُنھيءَ دستور کي حتي الامڪان رائج ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. +مکيه اصول. +ھِن جا به ڪيئي قسم بيان ڪيا ويا آھن. +پر جيڪڏھن اُن جا مکيه اُصول بيان ڪبا ته ھيٺيان بيھندا: +نسل، رنگ، مذھب، جنس، صحت ۽ لياقت جي فرق کان سواءِ سڀني ماڻھن کي بنيادي انساني حق حاصل رھن، جھڙوڪ: +معني. +هن سياسي نظام جو آغاز يونان کان ٿيو. +لفظ ’ڊيموڪريسي‘ ٻن يوناني لفظن جو مرڪب آهي: ڊيموس (Demos) معنيٰ عام ماڻهو ۽ ڪريٽوس (Kratos) جو مطلب آهي راڄ، سرڪار يا حڪومت. +شروعات. +يونان ۾ هن نظام تحت عام ماڻهو، حڪومت جي قاعدن قانونن ٺاهڻ توڙي ڪم ڪار هلائڻ لاءِ سڌيءَ طرح پاڻ حصو وٺندا هئا. +ان کان اڳ اُتي هڪ مخصوص ٽولو يا ڪو هڪڙو ’ڏاڍو مڙس‘ راڄ ڀاڳ تي حڪمراني ڪندو هو. +انهيءَ طرح جتي نيارپ يا استثنيٰ کان سواءِ رڳو ڏاڍ جو راڄ هلندو هو، اتي يوناني جمهوريت واري نظام بهترين تبديلي آندي. +جمهوريت هڪ اهڙي سياسي نظام کي چئبو آهي، جنهن ۾ ڪنهن ملڪ جا ماڻهو پنهنجي مرضيءَ سان چونڊيل حڪومت کي اقتدار جو موقعو ڏين. +جمھوريت جو تعارف. +جديد جمهوريت ۾ عوامي ووٽ سان ئي چونڊيل نمائندا ڪي اختيار حاصل ڪندا آهن. +اهي عوامي نمائندا عام چونڊن، ريفرينڊم يا راءِ شماريءَ ذريعي به چونڊجي سگهن ٿا. +"جمهوريت بابت ابراهام لنڪن لکيو هو ته": +جيڪڏهن جمهوريت کي سياسي ميدان ۾ ڏسبو ته اها سياسي حڪومت جنهن ۾ آزاد خيال ماڻهو اقتدار ۾ هجن، انهن جي ذريعي حڪومت هلي ۽ ماڻهن جي مرضيءَ مطابق ۽ مثبت رخ ۽ طريقي سان نتيجا ڏئي ته ان کي جمهوري نظام چئي سگهجي ٿو، جنهن ۾ هر هڪ ماڻهوءَ جي حقن جو خيال رکيو ويندو هجي. +شروع کان وٺي جمهوريت ۽ آمريت جو هڪ ٻئي سان ٽڪر هلندو پيو اچي، جيئن ظاهر ۽ باطن، ڀلائي ۽ برائي جو اڻ کٽ ۽ اڻ ٽٽ ٽڪراءُ آهي. +حقيقت ۾ حڪومتي نظام هلائڻ لاءِ جمهوريت هڪ بهتر سياسي طريقو آهي، جنهن سان معاشري ۾ ماڻهن جي حقن ۽ خود معاشري جي جوڙجڪ کي يقيني طرح سان مثبت رنگ ۾ رڱيو ويندو آهي. +حقيقي جمهوريت ۾ قدرت جي قانون جي جهلڪ پئي نظر ايندي آهي. +جمهوري نظام هر انسان جي حقن جو پاسدار هوندو آهي، جنهن ۾ مستحق کي پنهنجو حق ۽ غير مستحق کي ان جي معيار مطابق صلو ملندو آهي. +آمريت جو مطلب ته ماڻهن تي اعتبار ڪرڻو ئي ناهي، صرف انهن تي حڪومت ڪرڻي آهي، جنهن سان زندگيءَ جي نااميديءَ جي نمايان تصوير نظر ايندي آهي ۽ جمهوريت موجب ماڻهن کي پنهنجي حڪمراني پاڻ ڪرڻ گهرجي ۽ ماڻهن کي موقعا ملڻ گهرجن ته جيئن هو پنهنجي حقن جي حاصلات پنهنجي مرضيءَ مطابق ڪري سگهن. +دنيا ۾ بهتر جمهوري نظام رکندڙ ملڪن ۾ انگلينڊ، چين، ڀارت ۽ آمريڪا ڳڻي سگهجن ٿا. +جمھوريت تي تنقيد. +والٽيئر بادشاهت کي جمهوريت کان وڌيڪ چڱو سمجهندو هو. +هن جو خيال هو ته بادشاهت ۾ رڳو هڪ ماڻهوءَ کي تعليم ڏيڻ جي ضرورت هوندي آهي. +جڏهن ته جمهوريت ۾ لکين ماڻهن کي تعليم ڏيڻي پوندي آهي جن مان اڃا رڳو ڏهه سيڪڙو ماڻهو مس تعليم پرائي سگهندا آهن ته اجل جو کين سڏ اچي ويندو آهي. +هر نسل جا گهڻي ڀاڱي ماڻهو غريب گهراڻن ۾ پئدا ٿين ٿا. +جيڪي علم حاصل ڪرڻ جي عياشي ڪري نٿا سگهن. +ان ڪري سياسي سوچ جي آزادي اجائي ٿي ثابت ٿئي. +جنهن تيزيءَ سان جهالت ٿي وڌي ان کي ڏسي چئي سگهجي ٿو ته ذهانت وڌائڻ لاءِ زور ڀرڻ اجايو آهي. +پروٽيسٽنٽ، مذهب جي اهائي وڏي ڪمزوري آهي. +مذهب کي قومن وانگر جنگ ڪري بچائي نٿو سگهجي. +مذهب کي چڱو نسل پئدا ڪري بچائي سگهجي ٿو +والٽيئر مطابق ان ڪري جمهوريت قدامت پرست هوندي آهي، اناطول فرانس ان ڳالهه تي سخت افسوس ڪندو هو ته گروهه نئن شين کان ڊڄندا آهن. +بسمارڪ جي خيال ۾ عام ماڻهن کي ووٽ جو حق ملڻ سان بادشاهي پاليسين جي حمايت حاصل ٿيندي آهي. +شين جو اونداهو رُخ ڏسڻ واري ان پوڙهي چيو هو ته ”منهنجي خيال ۾ ڪنهن به قدامت پرستيءَ واري قدم کي تحفظ ڏيڻ لاءِ سڌي سنئين چونڊ جو طريقو ۽ عام ماڻهن کي ووٽ ڏيڻ جو حق اسيمبليءَ جي ٺاهيل قانون کان وڌيڪ ڪارائتا آهن. +“ عورتن ان ڪري سولائيءَ سان ووٽ جو حق حاصل ڪري ورتو جو جدا جدا جماعتن جي اڳواڻن جي خيال هو ته عورتون قدامت پرستيءَ جي حمايت ڪنديون. +سئزرلينڊ ۾ فرد جي خودمختياري جي حمايت ڪرڻ وارن ڪي سڌارا ڪيا جن ۾ هرهڪ ماڻهوءَ کي ووٽ ڏيڻ جي حق وارو سڌارو به شامل هو. +قدامت پرستن اهي سڌارا ووٽ لاءِ عوام آڏو پيش ڪيا ۽ عوام هرهڪ ماڻهوءَ کي ووٽ ڏيڻ جي حق سوڌو سڀ سڌارا رد ڪري ڇڏيا. +1918ع ۾ انگلستان ۾ هرهڪ ماڻهوءَ کي ووٽ جو حق مليو ته اَڌ صديءَ اندر هڪ رجعت پسند حڪومت قائم ٿي وئي. +آسٽريليا ۾ زوري ووٽ ڏيڻ جي قانون جي ڪري اهڙن ماڻهن جو انگ، جيڪي ووٽ ڏيئي ٿي سگهيا، 1912ع ۾ سٺ سيڪڙو هو 1925ع ۾ نوي سيڪڙو ٿي ويو. +نتيجو اهو نڪتو جو قدامت پرستن وڏي انگ ۾ حڪومت حاصل ڪري ورتي. +آمريڪا ۾ ووٽ جو حق وڌيڪ ماڻهن کي ڏيڻ جي باري ۾ سرهينري مين اڳ ڪٿي ڪئي هئي ته اها ڳالهه اجائي آهي ته ووٽ جو حق وڌيڪ ماڻهن کي ملڻ سان ترقيءَ ۾ واڌارو ٿيندو. +نئين سوچ، نوان انڪشاف، نيون ايجادون، کوجناؤن ۽ زندگيءَ جا نوان فَنَ وڌندا پر ان ڳالهه جو انديشو آهي ته ان سان هڪ قسم جي هاڃيڪار قدامت پرستي پکڙبي. +اسان کي ان تعصبي انگريز سان اتفاق ڪرڻو پوندو ته جمهوريت عظيم دماغن جي دشمن آهي ۽ فن سان ان جو ڪو تعلق ڪونهي. +جمهوريت انهن شين جو قدر ڪندي آهي جيڪي وچولي ذهن جي ماڻهن کي سمجهه ۾ اينديون آهن. +هوءَ اهڙا محلات ٺاهيندي آهي جيڪي فلمن ۾ نظر ايندا آهن ۽ سمجهندي آهي نه هن پارٿينون ٺاهيو آهي. +جيڪڏهن ايٿنز اسيمبليءَ جي ڳالهه مڃي ها ته پارٿينون ڪڏهن ٺهي نه سگهي ها.ڪروزيئر CROZIER چيو آهي ته جيڪي عيوضي مقرر ڪندا آهن اصل ۾ اهي ئي حڪومت ڪندا آهن. +عوام جيئن ته بدنظمي ۽ جهالت ۾ ڦاٿل هوندي آهي انڪري هر ڪنهن کي نامزد ڪري نه سگهندو آهي. +ماڻهن تي ايترو اعتماد ڪري سگهجي ٿو ته هو نوازشون ڪرڻ مهل انصاف کان ڪم وٺندا. +هڪ ننڍي ۽ منظم اقليت سڀ ووٽ هڪ پاسي وجهي ڪنهن معاهدي، اهم مسئلي ۽ چونڊ ۾ فيصلو ڪرڻ واري طاقت حاصل ڪري سگهي ٿي. +اها مشين انڪري ڪامياب ٿيندي آهي جو اها هڪ ورهايل اڪثريت جي ڀيٽ ۾ منظم اقليت هوندي آهي. +ڪارلائل جو اشارو شايد ته ان ڳالهه ڏانهن هو جڏهن هن چيو هو ته ”جمهوريت جي اها فطرت آهي ته اها پاڻ پنهنجو پاڻ کي رد ڪندي آهي ۽ آخر ۾ ان جو نتيجو ٻڙي نڪرندو آهي“ روسو، جيڪو جوشيلو جمهوريت پرست هو جو چوڻ آهي ته: حقيقي جمهوريت ڪڏهن به وجود ۾ نه آئي آهي ۽ نه ئي ڪڏهن اچي سگهندي ڇاڪاڻ ته اهو فطري نظام جي خلاف آهي ته اڪثريت اقليت تي حڪومت ڪري. +ساري سياست منظم اقليتن جي پاڻ ۾ رقابت تي ٻڌل آهي. +ووٽ ڏيڻ وارا رڳو تماشو ڏسندا آهن. +کٽڻ واري جي همت افزائي ۽ هارڻ واري تي ٺٺولي ڪندا آهن. +جماعتن جي جنگ ۾ هنن جو ڪو حصو نه هوندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31793.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31793.txt new file mode 100644 index 0000000..cf2c0aa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31793.txt @@ -0,0 +1,41 @@ +پاڪستان ۾ جمھوريت +پاڪستان هڪ جمهوري عمل ذريعي وجود ۾ آيو ۽ هن وقت به چونڊيل جمهوري حڪومت آهي، پر هتي جمهوريت کي پير پختا ڪرڻ لاءِ وڏو عرصو لڳو آهي. +ڇاڪاڻ ته ملڪي تاريخ ۾ چونڊيل حڪومتن کي پنهنجو مدو پورو ڪرڻ نه ڏنو ويو ۽ فوجي سربراهن جي سياست ۾ مداخلت ۽ اقتدار تي قبضي سبب ملڪ ۾ سياسي توڙي سماجي سطح تي مونجهارا ۽ رڪاوٽون پيش آيون. +تاريخ. +آمريت جا اهي دور ايوب خان جي مارشل لا کان شروع ٿيا هئا. +ان دور ۾ 1956ع وارو آئين معطل ڪيو ويو. +ان بعد يحييٰ خان حڪومت جون واڳون هٿ ۾ کنيون، جيڪو پڻ فوجي جنرل هو، پر هن پارلياماني حڪومت ٺاهڻ لاءِ آئين سازيءَ تي زور ڏنو. +ان دور ۾ ڊسمبر 1971ع ڌاري پاڪستان جو اوڀرندو حصو ڀارتي مداخلت سبب الڳ ٿي ’بنگلاديش‘ بنجي ويو، پر ان کان پوءِ باقي رهيل پاڪستان ۾ شهيد ذوالفقار علي ڀُٽو پنهنجي ٺاهيل پيپلز پارٽيءَ جي جمهوري نعرن ۽ عوامي حمايت سان اقتدار ۾ چونڊجي آيو ته صحيح معنيٰ ۾ جمهوري نظام لاڳو ٿيو. +ذوالفقار علي ڀُٽي هڪ بهترين جمهوري مثال قائم ڪندي سمورين سياسي پارٽين جي حمايت سان قوم کي 1973ع وارو متفقه آئين ڏنو. +ملڪ کي ائٽمي طاقت بڻائي، پاڙيسري ملڪن سان بهتر رشتو قائم رکڻ ۽ اسلامي ملڪن جي ڀائيچاري لاءِ ڪوشش ڪئي. +انهيءَ آئين تحت هڪ ڀيرو وري 1977ع ۾ چونڊون ڪرايون ويون ۽ ڀٽو صاحب عوام پاران چونڊيو ويو، پر ڪجهه وقت کان پوءِ سندس خلاف سازشون شروع ٿيون، هڪ دفعو ٻيهر جمهوريت تي راتاهو هڻندي جنرل ضياءُ الحق، چونڊيل حڪومت جو تختو اونڌو ڪري، وقت جي وزيراعظم کي ڪوڙي ڪيس ۾ گرفتار ڪرايو ۽ سازش سٽي هڪ عدالتي فيصلي ذريعي ذوالفقار علي ڀُٽي کي شهيد ڪيو ويو. +جنرل ضياءُ الحق جي دور کي آمريت جو ڪارو دور سڏيو ويندو آهي. +هن مسلسل 11 سال ڏنڊي جي زور تي حڪمراني ڪئي ۽ عوامي حقن جي پائمالي ٿيندي رهي. +1981ع جي شروعات ۾ پاڪستان ۾ جمهوريت جي بحاليءَ لاءِ 11 سياسي پارٽين گڏجي تحريڪ هلائي، جيڪا ايم. +ڊي (موومينٽ فار ريسٽوريشن آف ڊيموڪريسي) جي نالي سان مشهور ٿي، جمهوريت جي بحاليءَ جي تحريڪ هئي. +پاڪستان پيپلز پارٽيءَ سنڌ جي تڏهوڪي صدر مرحوم غلام مصطفيٰ خان جتوئيءَ جي اڳواڻيءَ ۾ عوام روڊن تي نڪري پيو، مظاهرا ۽ هڙتالون ٿيون. +گرفتاريون به عمل ۾ آيون، پر جنرل ضياءُ الحق مطالبا نه مڃيندي غير جانبدار چونڊون نه ڪرايون. +1986ع ۾ ٻيهر ايم. +ڊي تحريڪ زور ورتو، جمهوريت لاءِ سنڌ ۾ جدوجهد ڪندڙ ڪيترائي سنڌي نوجوان به فوجي حڪومت هٿان شهيد ڪيا ويا. +آگسٽ 1988ع ۾ جڏهن جنرل ضياءُ الحق هڪ جهاز حادثي ۾ اجل جو شڪار ٿيو، ته سياسي ميدان تي جمهوريت جا ڪرڻا ٻيهر ظاهر ٿيا. +ان کان اڳ 1986ع ڌاري جڏهن محترمه بينظير ڀٽو تعليم مڪمل ڪري ڏيهه موٽي ته لکين ماڻهن جي هجوم سندس شاندار استقبال ڪيو هو. +1988ع وارين چونڊن ۾ محترمه بينظير ڀٽو ڪاميابيءَ بعد، اسلامي دنيا جي پهرين خاتون وزيراعظم بڻجي آئي ۽ جمهوريت واري راهه تي پنهنجي والد جي نقش قدم تي هلندي ڪيترائي عوامي ڀلائي جا ڪم ڪيا. +پر 1990ع ۾ تڏهوڪي صدر پاڪستان غلام اسحاق خان، ان حڪومت کي ڪجهه بدعنوانين جي مبينا الزامن هيٺ برطرف ڪري ڇڏيو. +محترمه جي حڪومت برطرف ٿيڻ بعد مسلم ليگ ’ن‘ جي ميان نوازشريف کي وزيراعظم ٿيڻ جو موقعو مليو. +هن به جمهوريت وارين روايتن کي برقرار رکندي ڪي ترقياتي ۽ فلاحي ڪم ڪيا، پر ٿوري عرصي بعد 1993ع ۾ ساڳئي ئي صدر غلام اسحاق خان اسيمبليون ٽوڙي ڇڏيون. +ان جو سبب نواز حڪومت ۾ صدر جا اختيار گهٽائڻ لاءِ ٿيندڙ ڪوشش چيو پئي ويو. +ٻيهر 1993ع ۾ محترمه بينظير ڀٽو اقتدار ۾ آئي. +پر ان دور ۾ به سندس حڪومت تي مبينا ڪرپشن جا الزام مڙهيا ويا. +مخالفن جي سازشن تڏهن زور ورتو، جڏهن 1996ع ۾ وزيراعظم جي ڀاءُ مير مرتضيٰ جي شهادت جو واقعو پيش آيو. +نتيجي ۾ سياسي بحران جنم ورتو ۽ پ پ جي ئي چونڊيل صدر مرحوم فاروق احمد لغاريءَ اسيمبليون ٽوڙي ڇڏيون. +1997ع ۾ ٻيهر نواز ليگ کي حڪومت ڪرڻ جو موقعو مليو، پر ان دور ۾ آرمي چيف جنرل پرويز مشرف جا حڪومت سان ڪارگل جنگ تي اندروني اختلاف پيدا ٿيا ۽ نواز شريف پاران آرمي چيف تبديل ڪرڻ جي کڙڪ پوڻ تي جنرل پرويز مشرف 12 آڪٽوبر 1999ع تي اقتدار تي قابض ٿي، نوازشريف کي ’جهاز سازش ڪيس‘ ۾ گرفتار ڪري، پوءِ ملڪ بدر ڪيو. +جنرل مشرف پڻ غير آئيني قدم کنيا، هڪ ئي وقت فوجي سربراهي توڙي صدارتي عهدي تي رهڻ سبب مٿس تنقيد به ٿي، عدالتي بحران به پيدا ٿيو، هن ٻه دفعا ملڪ ۾ ايمرجنسي به لاڳو ڪئي، سندس دور ۾ ملڪ ۾ دهشتگرديءَ جا واقعا به وڌي ويا، ماڻهو گم ٿيڻ توڙي نواب اڪبر بگٽيءَ کي قتل ڪرائڻ جا الزام به مٿس مڙهيل آهن. +سندس اقتدار جي پڇاڙيءَ ۾ محترمه بينظير ڀٽو جي شهادت جو واقعو به پيش آيو. +ان بعد سياسي هوا جو رخ تبديل ٿيو ۽ جمهوريت لاءِ ماحول ٺهيو ۽ هڪ وڏي عرصي بعد پيپلزپارٽيءَ 2008ع وارين چونڊن ۾ اڪثريت سان ڪاميابي ماڻي، اي. +اين. +پي ۽ نواز ليگ سميت ٻين پارٽين سان گڏجي هڪ جمهوري حڪومت جو ٻيهر آغاز ڪيو. +يوسف رضا گيلانيءَ کي وزيراعظم چونڊيو ويو، سڀني سياسي پارٽين جي دٻاءِ تي صدر پرويز مشرف کي استعفا ڏيڻي پئي ۽ اڪثريتي راءِ سان صدر آصف علي زرداري، ملڪ جو صدر بڻيو. +هن دور ۾ سڀني پارٽين جي اتفاق راءِ سان ارڙهين ترميم ذريعي آئين ۾ ڪيتريون ئي بهتر تبديليون آنديون ويون، جڏهن ته ڪجهه اختلافن سبب نواز ليگ، وفاق کان الڳ ٿي صرف پنجاب ۾ حڪومت ڪئي، جڏهن ته اپوزيشن سيٽن تي ويهي ايوان ۾ اختلاف راءِ رکڻ کي به هڪ جمهوري عمل سڏجي ٿو. +حال. +هن وقت جمهوري حڪومت کي ڪيترائي مسئلا درپيش آهن. +جيتوڻيڪ ڪي سياسي، سماجي ۽ معاشي بحران به آهن، پر عوام جي راءِ ۾ آمريت کان جمهوريت کي بهتر سمجهيو وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31800.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31800.txt new file mode 100644 index 0000000..32e52f7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31800.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +پادري +"عيسائين جي مذهبي رهنما کي ’پادري‘ چئبو آهي +"فرض". +"’پادري‘ اصل انگريزي لفظ ’فادر‘ (Father) آهي، جيڪو بدلجي ’پادري‘ ٿيو آهي. +عيسائين جو اُهو مذهبي پيشوا، جيڪو ڪليسائي نظام ۾ ’بشپ‘ (Bishop) جي ماتحت هوندو آهي، اُن جي فرضن ۾ عبادت ’انجيل‘ جي تبليغ ۽ مذهبي رسمن جي ادائگي شامل هوندي آهي. +هي ٻين سماجي تقريبن ۾ ڪليسا جي نمائندي جي حيثيت سان شريڪ ٿيندو آهي. +رومن ڪئٿولڪ ڪليسا ۾ پادري کي ’فادر‘ چيو ويندو آهي، جيڪو سڄي عمر ڪنوارو رهندو آهي، ڇاڪاڻ ته کيس شادي ڪرڻ جي اجازت نه هوندي آهي، جڏهن ته پروٽيسٽنٽ فرقي (Protestant) جي عقيدي موجب پادريءَ کي شادي ڪرڻ لازمي هوندي آهي، پر آرٿوڊاڪس (Orthodox) ۽ قدامت پسند ڪليسائن ۾ هڪ شاديءَ کان پوءِ پادري ٻي شادي نٿو ڪري سگهي. +هيٺين سطح تي پادريءَ جي چونڊ عام ماڻهو ڪندا آهن، جنهنڪري ان کي عام ماڻهن تي فوقيت حاصل هوندي آهي، پر يورپ ۾ پادريءَ جي چونڊ حڪومت جي ذمي هوندي آهي. +پادري عيسائي مذهب جو پرچار به ڪندو آهي. +نون ڄاول ٻارن کي بپتسما ڏيڻ جو فرض به پادري ادا ڪندو آهي. +بپتسما جي رسم ادا ڪرڻ لاءِ جيڪو پاڻي استعمال ٿيندو آهي، ان کي ’بيت المعمور‘ جو پاڻي چوندا آهن. +بپتسما ڏيڻ وقت پادري اُن پاڻيءَ مان ٻار کي ڇنڊا هڻي کيس عيسائي مذهب ۾ داخل ڪندو آهي ۽ ٻار جي بخت ۽ اقبال لاءِ دعائون گهرندو آهي. +عيسائي ڪميونٽيءَ ۾ ڳوٺاڻي سطح تي عام ڏوهن جا فيصلا به جج جي حيثيت سان پادري ڪندو آهي. +عيسائين جي ڪئٿولڪ فرقي جو وڏو روحاني اڳواڻ آرچ بشپ (Arch Bishop) ٿيندو آهي، جڏهن ته پروٽيسٽنٽ فرقي جي روحاني اڳواڻ بشپ جو درجو سڀ کان اعليٰ هوندو آهي. +سنڌ ۾ عيسائي فرقي جا پادري ڪراچي، حيدرآباد، سکر، ميرپورخاص ۽ ٻين وڏن شهرن جي ڪليسائن ۾ رهندا آهن، جيڪي آچر جي ڏينهن چرچ ۾ عبادت ڪرائيندا آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31801.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31801.txt new file mode 100644 index 0000000..64957cb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31801.txt @@ -0,0 +1,58 @@ +ٻڌمت +ٻڌمت يا ٻڌ ڌرم دنيا جي وڏن ڌرمن مان ھڪ ڌرم آھي، جيڪو مھاتما گوتم ٻڌ جو وضع ڪيل اخلاقي ۽ فلسفي نظام يا زندگيءَ جو دستور يا آئين آھي. +مھاتما گوتم ٻڌ ھيءُ پنٿ، 563 ق.م ۾ جاري ڪيو ھو، جنھن ۾ ھن ننڍ وڏائيءَ ۽ ظلم خلاف مھاڏو اٽڪائڻ ۽ ان سان نفرت جو گس ڏسيو، جيئن ته ان دور ۾ عوام جي برھمڻن جي سخت نظام کان بيزاري انتها تي پھچي چڪي ھئي، تنھنڪري ٻڌمت ماڻھن جي دلين ۾ جاءِ ڪندو ويو. +سچائي. +گوتم ٻڌ پنھنجي پنٿ ۾ چار سچ بيان ڪيا (1) زندگي ڏک ئي ڏک آھي (2) ڏک جو سبب نفساني خواھشون آھن (3) نفساني خواھشن جي خاتمي سان ڏک پاڻمرادو نشٽ ٿي وڃي ٿو ۽ (4) نفساني خواھشن جي ناش لاءِ ”نرواڻ“ (مڪتي) حاصل ڪيو وڃي. +ٻيءَ معنيٰ ۾ ٻڌ ڌرم ۾ سڄو زور ”نرواڻ“ حاصل ڪرڻ تي ڏنل ھو، مھاتما گوتم ٻڌ ”نرواڻ“ جي حاصلات لاءِ ھيٺيان ٨ اصول بيان ڪيا: +شرڌا (عقيدا). +ٻڌ جي سکيا پٽاندڙ ”نرواڻ“، روح جي سچي ۽ حقيقي خوشي يا آخري منزل آھي. +جيستائين ”نرواڻ“ حاصل نٿو ٿئي، تيستائين روح ھڪ زندگيءَ کان ٻيءَ زندگيءَ ۾ گھمندو ڦرندو رھي ٿو، انھيءَ عقيدي موجب ٻڌ ڌرم، ھندو ڌرم ۽ جين مت وانگر ”آواگون“ جو قائل آھي. +البت ٻڌمت وارا بھشت ۽ دوزخ کي تسليم نٿا ڪن ۽ نه ئي ويدن کي علم جو صحيح ذريعو سمجھن ٿا. +ٻڌ مت موجب دنيا ۾جيڪي به شيون آھن، اھي فقط ھڪ گھڙيءَ ۾ ھڪ صورت ۾ رھن ٿيون، ھر شيءِ ھر گھڙيءَ پنھنجي شڪل ۽ صورت بدلائيندي رھي ٿي. +ڪا به شيءِ ھميشه رھندڙ ناھي. +ايستائين جو انسان جي آتما به ھميشه نٿو رھي. +ٻڌمت جي تعليم کي برھمڻن کان باغي ۽ ذات پات جي ويڇن کان تنگ آيل ماڻھن قبول ڪيو. +سنڌ تي به ٻڌ ڌرم جو وڏو اثر رھيو. +مير رڪڻ جو ٺل، ڪاھوءَ جو دڙو، ٻڌڪا ٽڪر، موھن جي دڙي جو مٿيون اسٽوپا ۽ ٻيا کوڙ سارا ماڳ ٻڌمت جا چٽا آثار آھن. +ٻڌ جون سکيائون قديم پراڪرت (پالي) ٻوليءَ ۾ موجود آھي. +ٻڌ ڌرم وارا روح جي ھستيءَ کي نٿا مڃين. +گوتم ٻڌ کان پوءِ ٻڌ ڌرم ۾ ڪئين پنٿ ۽ تحريڪون پيدا ٿيون، ھڪ پنٿ اھو ھو جيڪو پالي ٻولي ۾ گوتم ٻڌ جي نصيحتن ۽ اصولن کي علم جو ذريعو تسليم ڪندو ھو، ٻيو پنٿ انھن ماڻھن جو ھو جن گوتم ٻڌ کان پوءِ ڌرم ۾ نون خيالن جو اضافو ڪيو. +پھرئين پنٿ کي ”ھنايان“ ۽ ٻئي کي ”مھايان“ چيو وڃي ٿو. +”ھنايان“ لنڪا ۽ برما ۾، ۽ ”مھايان“ جپان ۾ زور ورتو. +ھنن ٻنھي فرقن ۾ اھو به فرق ھو ته ”ھنايان“ وارا فقط پنھنجي نرواڻ لاءِ ڪوشش ڪندا ھئا، جڏھن ته ”مھايان“ وارا خود نرواڻ حاصل ڪري ٻين کي به نرواڻ جو تجربو ڪرائڻ پنھنجو فرض سمجھندا ھئا. +پکڙجڻ. +ٻڌ ڌرم کي موريا خاندان جي راجائن تمام گھڻو زور وٺرايو، جنھن سبب اھو دنيا جي وسيع خطي ۾ پکڙجي ويو، ھندستان ۾ مھاراجا اشوڪا جي دور (3 صدي ق. +م) ۾ ٻڌمت اوج تي ھو. +مھاراجا اشوڪا، سنڌ، بلوچستان ۽ افغانستان، سوات، ڪشمير ۽ نيپال تائين ٻڌ ڌرم جا ڪيترائي ڪتبا کڙا ڪرايا، جن مان ڪي اڄ به موجود آھن. +647ع ۾ راجا ھرش جي دؤر حڪومت ۾ ٻڌ ڌرم جو زوال ٿيڻ لڳو. +ھرش کان پوءِ راجپوتن زور ورتو، جيڪي ڪالي ديويءَ جا پوڄاري ۽ ٻڌمت جا دشمن ھئا، جنھنڪري ٻڌ ڌرم هوريان هوريان ھندستان مان گھٽجڻ لڳو،پر لنڪا ۽ برما ۾ قائم رھيو. +چين ۾ ھيءُ ڌرم پھرين صدي عيسويءَ ۾ داخل ٿيو، بعد ۾ ڪوريا جي رستي چين مان جپان پھتو، ھن وقت به ٻڌ ڌرم ڪيترن ئي ملڪن ۾ زندھ مذھب آھي ۽ دنيا جي ٽن وڏن مذھبن (اسلام، عيسائيت، يھوديت، سان گڏ چوٿون مذھب شمار ٿئي ٿو. +پنٿ. +ھن وقت ٻڌمت ۾ چار خاص پنٿ (فرقا) آھن (1) ظاھر ۽ باطن ۾ ھر شيءِ جي وجود کي تسليم ڪندڙ (2) فقط ظاھري شين جي وجود ۽ انھن مان علم حاصل ڪرڻ واري فلسفي کي مڃيندڙ (3) ظاھري شين جي وجود کان انڪار ڪندڙ، جيڪي ظاھر کي خواب يا عقلي پيدائش تسليم ڪن ٿا ۽ (4) ظاھر ۽ باطن ۾ ڪنھن وجود کي تسليم نه ڪندڙ، جن جي عقيدي موجب ڪنھن به قسم جي تخليق نه ٿي آھي ۽ نه ٿيندي. +ھن وقت ھندستان ۾ صورتحال. +"ھندستان ۾ ٻڌ مذھب نالي ماتر وڃي رھيو آھي ۽ ان جو اصل روح ختم ٿي چڪو آھي. +ھندو ڌرم وارن مھاتما گوتم ٻڌ کي وشنو جو اوتار سمجھي ان جي ضروري تعليم کي ھندو ڌرم ۾ شامل ڪري ڇڏيو آھي ۽ ان کي پنھنجي ئي ڌرم جي شاخ سمجھڻ لڳا آھن، جنھنڪري ٻڌ مت جي جدا حيثيت وٽن ڄڻ ته ختم ٿي چڪي آھي. +ٻڌ ڌرم جي پوڄارين کي ”ٻوڌي“ ۽ مذھبي تبليغ ڪندڙن کي ”ڀڪشو“ چيو وڃي ٿو. +چين ۾ ٻڌ ڌرم پهرين صدي عيسويءَ ۾ پهتو ۽ بعد ۾ ڪوريا جي رستي جاپان پهتو. +هتي ان ”مهايان“ مت جي صورت اختيار ڪري ورتي. +تبت ۾ ٻڌ ڌرم، لاما ڌرم ٿي ويو، هن ڌرم ۾ گهڻا فرقا پيدا ٿيا، جن مان ”زين“ به هڪ آهي +خانقاھ. +ٻُڌن جي خانقاهه کي ’وِهار‘ چئبو آهي ۽ عبادت جو مکيه مرڪز اسٽوپا ٿئي ٿو. +ڪن اسٽوپائن جي وچ ۾ مهاتما گوتم ٻڌ جون هاٺيون به دٻليءَ ۾ بند ڪري پوريون ويون هيون. +سنڌ ۾ به وِهار ۽ هاٺيون پوريل اسٽوپا مليا آهن. +ٻڌن جا ھِنايان ۽ مَھايان پنٿ. +ھِنايان (Theravada) پنٿ، ٻُڌ مَت جي مھايان پنٿ کان اڳ آھي. +پر، ھن وقت دنيا ۾ مھايان پنٿ تعداد ۾ وڌيڪ ۽ پکڙيل آھي. +ٻُڌ عالمن جي تشريح موجب مھايان پنٿ اصل ۾، ھِنايان جي توسيعي صورت آھي. +انڪري سمورا مھايان اصل ۾ ھِنايان آھن، پر سمورن ’ھِنايان‘ کي ’مھايان‛ نه ٿو چئي سگھجي. +مھايان پنٿ کي ٻُڌ بادشاھن وڏي ھٿي ڏني. +ٽين صدي ق.م ۾ ٻُڌ مت کي طاقتور اشوڪ جي بادشاھيءَ ۾ سرپرستي حاصل ٿي، ۽ ھُو مھايان ٻُڌ مَت جو وڏو حامي ٿيو ۽ ھن مَت تي عمل ڪيو. +مھايان پنٿ کي انڪري به مقبوليت ملي ته ڪنھن ’مھايان‛ ٻُڌ لاءِ اھو ضروري نه ھو ته گوتم ٻُڌ وانگر نرواڻ وٺي، توڙي جو ھُو نرواڻ کي ويجھو به پھچي وڃي، بلڪه ھن لاءِ ٻُڌيستوا (Bodhisattva) جي منزل ئي ضروري ھئي ڇاڪاڻ ته ان ريت ھُو ’راست راھه‛ تي ھلي خلق خدا کي نرواڻ جي حصول ۾ مددگار ۽ محافظ رھي پئي سگھيا. +ھن پنٿ موجب ٻُڌ مَت جو پرچار فقط شخصي آتما جي ترقيءَ لاءِ نه ھو، پر اصل مقصد ان فلسفي جو پرچار ۽ ان کي پکيڙڻ ھو. +اھو ئي سبب ھو جو اشوڪ ٻُڌ مت جي پرچار لاءِ سڄي ھندستان ۽ ھندستان کان ٻاھر ايلچي موڪليا. +ھِنايان پنٿ وارن جو بنيادي زور ٻُڌ جي اَٺن اصولن واري واٽ، جوڳ ۽ مراقبن تي ھو. +ان ريت باقي دنيا ان مَت ڏانھن مائل ٿيڻ کان قاصر ھئي. +مھايان پنٿ ھِنايان ۾ ترميم ڪري ٻُڌڪن اصولن ۾ ردوبدل ڪئي. +بادشاھن ۽ رياست جي ٻُڌ ٿيڻ کان پوءِ ان جي توسيع ۽ حفاظت لاءِ فقط ٻُڌ راھبن سان سماج ھلي نه ٿي سگھيو، ان لاءِ سڄي پورھيت طبقي ۽ رياستي نظام کي ان ھيٺ رکڻو ھو. +مھايان پنٿ ھِنايان جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ ماڻھن کي ٻُڌ مَت ۾ شامل ڪري سگھيو ٿي، ۽ ايئن ئي ٿيو. +پوءِ، ان ئي مھايان (وڏي گاڏي) طبقي Theravada پنٿ کي ھِنايان (ننڍي گاڏي) چيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31814.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31814.txt new file mode 100644 index 0000000..444fac3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31814.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +بنگلاديش ۾ اردو +1971ع تائين بنگلاديش پاڪستان جو حصو ھو ۽ ان جي سڃاڻپ اوڀر پاڪستان جي طور ھئي۔ اردو کي ھتان جي مقامي بنگالي زبان وانگر سرڪاري حمايت حاصل ھئي۔ پر 1971ع کان بعد جا واقعا جن کان بعد جڏھن ھي ملڪ وجود ۾ آيو، اردو ٻولي کي ھتان جي سڃاڻپ سان ٽڪرائيندڙ سمجھيو ويو ۽ ھتان جي بھاري آبادي جيڪا اردو ڳالھائيندڙ آھي، غیر شھري سمجھيو ويو۔ ھاڻوڪي دور ۾ اردو دان آبادي جي تعداد چار لک ٻڌائي وڃي ٿي۔ +بنگلاديش جي ٺھڻ کان بعد اردو تعليم جو ختم ٿيڻ. +1971ع کان فوراََ بعد اسڪولي سطح تي اردو تعليم عملاً ختم ٿي وئي۔ ڪاليج جي سطح تي ھي سلسلو 2002ع ۾ ختم ٿيو ڇو ته اردو جا استاد موجود نه ھئا۔ پر ديني مدرسن ۾ اردو جي پڙھائي اڄ به جاري آھي۔ +ادب ۽ ثقافت کان اردو جي دوري. +بنگلاديش ۾ گذريل چار پنج ڏھاڪن کان ڪٿي به ڪو اردو ڊرامو پيش نہ ڪيو ويو آھي ۽ نہ ئي اردو تمثيل نگاري ڪا زنده فن جي طور تي موجود آھي۔ اھڙي طرح سان نثري ادب مثلاً ناول نگاري ۽ افسانہ نويسي جو ھتي ڪوئي وجود ناھي۔ تنھن ھوندي به شعرو شاعري جي شعبي ڪجھ اڳڀرائي ڪئي آھي۔ +دستوري عدم امتياز جو دفعو ۽ لساني برابري. +بنگلاديش دستور جي دفعي 28 جي رو کان جنس، مذھب ۽ ذات پات جي بنياد تي مساوات جي طمانیت( +ڏني وئي آھي۔ تنھن ھوندي به ان ۾ لساني برابري جي ڳالھ نہ ڪئي وئي آھي۔ +2008 جو عدالتي حڪم. +ھڪ ڊگھي قانوني ڇڪتاڻ کان بعد بنگلاديش جي عدالت حڪم جاري ڪيا تہ اردو دان بھاري ماڻھن کي بنگلاديش جي شھريت ڏني وڃي۔ ان جو تڪڙو نتيجو اھو ڏٺو ويو تہ بنگلاديش جي تاريخ ۾ پھريون ڀيرو سياسي جماعتون جديد ترين شھريت يافتہ اردو ڳالھائيندڙ بھاريين کي پنھنجي طرف ڪرڻ جي لاءِ اردو ۾ ورق ڇپرايا۔ +آبادڪاري جي جدوجھد. +جيتوڻيڪ گھڻن تڻن اردو دان ماڻھن کي 2008ع کان بعد شھريت ڏني وئي ھئي، پر پوءِ ان جي اڪثريت پناھگير ڪئمپن ۾ زبون حالي جي زندگي گذاري رھي آھي۔ ان ڪري ھاڻي ھي ماڻھو نون رھائشي انتظام ۽ مفت اسڪولي تعليم جي ڪوشش ڪري رھيا آھن۔ غالبًا انھن بھارين جي آبادڪاري کان بعد ھن ملڪ ۾ اردو جي بھتر حالتن جي بجا طور تي توقع ڪري سگھجي ٿي۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31815.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31815.txt new file mode 100644 index 0000000..a916d51 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31815.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +بنگلاديش ۾ اُردو +1971ع تائين بنگلاديش پاڪستان جو حصو ھو ۽ ان جي سڃاڻپ اوڀر پاڪستان جي طور ھئي۔ اردو کي ھتان جي مقامي بنگالي زبان وانگر سرڪاري حمايت حاصل ھئي۔ پر 1971ع کان بعد جا واقعا جن کان بعد جڏھن ھي ملڪ وجود ۾ آيو، اردو ٻولي کي ھتان جي سڃاڻپ سان ٽڪرائيندڙ سمجھيو ويو ۽ ھتان جي بھاري آبادي جيڪا اردو ڳالھائيندڙ آھي، غیر شھري سمجھيو ويو۔ ھاڻوڪي دور ۾ اردو دان آبادي جي تعداد چار لک ٻڌائي وڃي ۔ +بنگلاديش جي ٺھڻ کان بعد اردو تعليم جو ختم ٿيڻ. +1971ع کان فوراََ بعد اسڪولي سطح تي اردو تعليم عملاً ختم ٿي وئي۔ ڪاليج جي سطح تي ھي سلسلو 2002ع ۾ ختم ٿيو ڇو ته اردو جا استاد موجود نه ھئا۔ پر ديني مدرسن ۾ اردو جي پڙھائي اڄ به جاري آھي۔ +ادب ۽ ثقافت کان اردو جي دوري. +بنگلاديش ۾ گذريل چار پنج ڏھاڪن کان ڪٿي به ڪو اردو ڊرامو پيش نہ ڪيو ويو آھي ۽ نہ ئي اردو تمثيل نگاري ڪا زنده فن جي طور تي موجود آھي۔ اھڙي طرح سان نثري ادب مثلاً ناول نگاري ۽ افسانہ نويسي جو ھتي ڪوئي وجود ناھي۔ تنھن ھوندي به شعرو شاعري جي شعبي ڪجھ اڳڀرائي ڪئي آھي۔ +دستوري عدم امتياز جو دفعو ۽ لساني برابري. +بنگلاديش دستور جي دفعي 28 جي رو کان جنس، مذھب ۽ ذات پات جي بنياد تي مساوات جي طمانیت( +ڏني وئي آھي۔ تنھن ھوندي به ان ۾ لساني برابري جي ڳالھ نہ ڪئي وئي ۔ +2008 جو عدالتي حڪم. +ھڪ ڊگھي قانوني ڇڪتاڻ کان بعد بنگلاديش جي عدالت حڪم جاري ڪيا تہ اردو دان بھاري ماڻھن کي بنگلاديش جي شھريت ڏني وڃي۔ ان جو تڪڙو نتيجو اھو ڏٺو ويو تہ بنگلاديش جي تاريخ ۾ پھريون ڀيرو سياسي جماعتون جديد ترين شھريت يافتہ اردو ڳالھائيندڙ بھاريين کي پنھنجي طرف ڪرڻ جي لاءِ اردو ۾ ورق ڇپرايق۔ +آبادڪاري جي جدوجھد. +جيتوڻيڪ گھڻن تڻن اردو دان ماڻھن کي 2008ع کان بعد شھريت ڏني وئي ھئي، پر پوءِ ان جي اڪثريت پناھگير ڪئمپن ۾ زبون حالي جي زندگي گذاري رھي آھي۔ ان ڪري ھاڻي ھي ماڻھو نون رھائشي انتظام ۽ مفت اسڪولي تعليم جي ڪوشش ڪري رھيا آھن۔ غالبًا انھن بھارين جي آبادڪاري کان بعد ھن ملڪ ۾ اردو جي بھتر حالتن جي بجا طور تي توقع ڪري سگھجي ۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31829.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31829.txt new file mode 100644 index 0000000..b971f95 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31829.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +غلام حسين رنگريز +جنم. +غلام حسين رنگريز 18اپريل 1945ع تي ميرپور بٺوري ۾ شفيع محمد رنگريز جي گهر ۾ جنم ورتو. +ادبي اوسر. +غلام حسين رنگريز (Ghulam Hussain Rungraz) کي اسڪول جي زماني کان وٺي ادبي ڪتابن جي پڙهڻ، مضمونن ۽ شعرن لکڻ سان خاص دلچسپي رهندي آئي. +تنقيد، شاعري ۽ فلسفو، علم، ۽ فن سندس وڻندڙ موضوع هئا. +انهن ڏينهن ۾ ميرپور بٺوري ۾ ”بزم ادب“ ۽ ”تحريڪ تعمير ادب“ جون ادبي محفلون ٿينديون هيون. +جن ۾ رنگريز سرگرميءَ سان حصو وٺندو هو ۽ انهن ادارن سان سلهاڙجڻ سان سندس لکڻين ۾ پختائي، مقصديت، رنگ ۽ رچاءَ پيدا ٿيو. +اڳتي هلي سندس لاڳاپو سنڌي ادبي سنگت سان ٿيو، جنهن جي ڪري مٿس جديد ۽ ترقي پسند اثرن رنگ ڄمايو. +غلام حسين رنگريز جي علمي ۽ ادبي تربيت ۾ عبدالفتاح عبد بٺورائي جوبه وڏو حصو رهيو، جيڪو پنهنجي وقت جو ڏاڍو ذهين، ڄاڻو، تحرير توڙي تقرير جو شهسوار ۽ بهترين شاعر پڻ هو. +عبدالفتا عبد، نه رڳو ”بزم صوفياءِ سنڌ“ سان لاڳاپيل هو، پر هو جديد فڪر ۽ قومپرستي واري شعور سان مالامال هو. +رنگريز سندس ساٿ ۾ نه رڳو ادبي سر گرمين، پر قومي تحريڪن ۾ پڻ ڀرپور حصو ورتو ۽ ذهني طور تي محترم جي ايم سيد جي قومي فڪر ۽ ترقي پسند سوچ جي ڪري مقامي توڙي غير مقامي سطح تي عتاب جو نشانو بنايو ۽ کيس 1974ع ۾ گرفتار ڪري اڍائي مهينا سينٽرل جيل ڪراچي ۾ رکيو ويو. +مٿس الزام هو ته هن محترم جي ايم سيد جي ڪراچي ۾ ٿيل سالگرهه جي موقعي تي ٿيل مشاعري ۾ پنهنجو شعر پڙهيو. +غلام حسين انگريز جا تحقيقي، علمي ۽ ادبي مقالا نهايت اهم حيثيت والارين ٿا. +تنهن کانسواءِ پاڻ آکاڻيون پڻ لکيائين ۽ ترجما پڻ ڪيا اٿس. +گڏوگڏ هڪ سٺو ڪالم نويس پڻ رهيو آهي. +سندس ڪالم ”جي چوانءِ سچ“ ڪافي وقت ”عوامي آواز“ ۾ ڇپجندو رهيو. +سنڌي ادبي سنگت سان لاڳاپو. +غلام حسين رنگريز جي سنڌي ادبي سنگت سان لاڳاپو ۽ سندس غير تڪراري شخصيت هئڻ جي ڪري 1988ع ۾ کيس ان وقت سنگت جو بنا مقابلي سيڪريٽري جنرل چونڊيو ويو، جڏهن سنگت پنهنجي غير تڪراري ۽ گڏيل محاذ واري حيثيت کي برقرار رکڻ جي لاءِ جاکوڙي رهي هئي. +رنگريز جو سنڌي ادبي سنگت جي سيڪريٽري جنرل وارو دور حقيقي معنا ۾ سنگت جو ڀلوڙ علمي دور رهيو. +پاڻ پنهنجن ٻن سالن جي عرصي دوران، سنڌي ادبي سنگت کي حقيقي معنا ۾ ادبي تنظيم بنائڻ لاءِ زبردست جاکوڙ ڪيائين ۽ انهيءَ ۾ ڪامياب به ويو، نه رڳو اهو پر انهي وقت ٺهندڙ سنڌي قومپرستن جي اتحاد ”سنڌ قومي اتحاد“ بابت به سنگت جو موقف چٽي نموني رکيائين ۽ سنگت کي ڪنهن سياسي اتحاد ۽ تنظيم جي ذيلي فرنٽ کان بچائڻ ۽ فڪري طور تي گڏيل محاذ طور قائم رکڻ لاءِ زبردست ڪوششون ڪيائين، جنهن جي نتيجي ۾ سندس گهڻا ئي ويجها دوست پڻ مٿس ناراض ٿيا. +اڳتي هلي اهو اتحاد پان مرادو اختلافن جي ور چڙهي ختم ٿي ويو ۽ وقت ثابت ڪيو ته غلام حسين رنگريز جو موقف صحيح هو. +تنهن کانسواءِ 1988ع وارين ملڪي چونڊن کانپوءِ ملڪ ۾ بحال ٿيل جمهوريت ۽ مارشلا جي خاتمي تي پڻ تنظيمي طور تي سنڌي ادبي سنگت جو لائحه عمل ۽ پاليسي طور، ڪاروباري ڪميٽي کان هڪ دستاويز منظور ڪرايائين. +سنڌي ادبي سنگت جي تاريخ ۾ اهو پهريون ڀيرو هو، جو سنگت هاڻوڪي ملڪي صورتحال ۽ جمهوريت بابت چٽو رخ اختيار ڪيو ۽ جمهوري عمل جي آجيان ڪئي ويئي، انهي طريقيڪار لاءِ لکيل مواد ۾ چيو ويو ته: +”سنڌي ادبي سنگت سنڌ، ملڪ ۾ بحال ٿيل جمهوريت تي اطمينان جو اظهار ڪندي، هن ان خيال جي ساراهي ٿي ڪري ٿي ته جمهوريت جي قيام سان گڏ، ان جي جٽاداري جي لاءِ سوچڻ، لوچڻ ۽ لکڻ به اديب جي ڪمن ۾ شامل آهي. +سنڌي ادبي سنگت چاهي ٿي ته هن ملڪ جي سڀني ماڻهن کي سڀئي جمهوري حق ۽ آزاديون بنا ڪنهن فرق ۽ متڀيد جي ملڻ گهرجن، جمهوريت جي قيام ۽ جٽاداري جو مدار وڌيڪ جمهوريت هئڻ تي آهي. +جمهوريت جي اچڻ کان پوءِ اديب ۽ عوام جو رول ختم نٿو ٿئي، پر ويتر وڌي وڃي ٿو، ڇاڪاڻ ته حڪمرانن جي آپيشاهي، ساڻس لاڳاپيل مستقل مفادن جي ڦرلٽ ۽ ڪامورا شاهيءَ جو ڏاڍ هڪ طرف وڌڻ جو خطرو درپيش رهي ٿو ته ٻئي طرف جمهوريت دشمن قوتن جي سازش جا سلسلا تيز ٿيو وڃن. +اهڙي صورتحال ۾ اديب ۽ عوام جو رڳو ڪنهن گروهه جي فائدي ۾ ملڪي معاملن کان اڻ لاڳاپيل رهي خوشفهمين جي جنت ۽ فرحت جي خيالي ننڊ سمهڻ جو عمل صحيح نه آهي. +انهيءَ ٻٽي ذميواري کي شعوري طرح سمجهڻ ۽ زندهه مسئلن تي بنا ڪنهن مصلحت جي خيالن جو اظهار ڪرڻ جمهوري روايتن ۽ قدرن لاءِ فائديمند ثابت ٿيندو. +سنڌي ادبي سنگت نه لازمي طور تي حڪمرانن جي حمايت لاءِ ٻڌل آهي ۽ نه لازمي طرح مخالفت تي سندرو ٻڌي بيهڻ جي لاءِ تيار آهي. +هر اهو ڪم جيڪو سنڌي قوم، ٻولي ۽ ادب لاءِ نفع بخش هوندو، ان جي حمايت ڪئي ويندي ۽ هر اهو عمل جنهن سان سنڌي قوم کي، ادب ۽ ٻوليءَ کي تر جيترو به ڇيهو رسندو، ان جي مخالفت ڪرڻ، سنڌي ادبي سنگت جو آئيني، انساني ۽ اخلاقي فرض هوندو“ +انهن سڀني ڳالهين ۽ ڪمن کان به وڌيڪ غلام حسين رنگريز جو سنگت جي حوالي سان اهم ڪم ”سنگت پبليڪيشن“ جو بنياد رکڻ ۽ انهي طرفان چار پرچا ڪڍڻ هو. +رنگريز جي انهي اهم قدم سبب سنگت پنهنجي حقيقي ادبي ڪردار ادا ڪرڻ لاءِ اڳتي وڌڻ لڳي، سنگت پبليڪيشن جا اهي چار ئي پرچا سنگت جي تاريخ ۽ سنڌي ادب ۾ اهم حيثيت والارين ٿا. +انهن چئن پرچن کانسواءِ غلام حسين رنگريز پنهنجي سيڪريٽري جنرل واري دور جي ٻن سالن جي ڪم جي رپورٽ پڻ ڇپائي پڌري ڪئي. +جيڪو پڻ سنگت جو اهم رڪارڊ آهي ۽ سنگت جي ماضيءَ جي سڄي تاريخ ۾، رنگريز جو ئي دور اهڙو آهي، جنهن دوران مرڪز توڙي شاخن جي هر ٿيندڙ سرگرمي، انهيءَ ڪتابڙي ۾ محفوظ آهي. +غلام حسين رنگريز جي علمي ۽ قلمي پورهئي طور چار ڪتاب هيستائين ڇپجي چڪا آهن، جڏهن ته شاعري ترجمي، ۽ مضمونن جا ڪتاب قلمي صورت ۾ وٽس موجود آهن. +هيٺ انهن ڪتابن جو مختصر جائزو پيش ڪجي ٿو. +هي ڪتاب رنگريز جي تاريخي ۽ تحقيقي مضمونن جو مجموعو آهي، جنهن ۾ سندس مضمون ’ڌاريان ۽ تاريخ جو جائزو‘، ’هنڌ خالي ڪريو تحريڪ‘، ’حقيقت حجاج جي‘ (حجاج بن يوسف بابت) انسان جي تلاش (يوناني ڏاهي ديوجانس قلبي بابت) سرمد ڇا ٿو سوچي. +(صوفي سرمد شهيد بابت) ۽ ’ڏو ٿي سا ڏورين‘ شامل آهن. +هي ڪتاب حقيقت ۾ تاريخ جون جهلڪيون آهن، جيڪو ڌارين پاران ٿيندڙ قومي جبر۽ مذهبي آڙ ۾ ٿيندڙ جبر بابت حقيقتن تان پردو کڻي ٿو. +غلام حسين رنگريز جو هي ڪتاب ادبي مضمونن جومجموعو آهي. +ڪتاب جي مهاڳ ۾ ف م لاشاري ڪتاب بابت پنهنجي راءِ ڏيندي لکي ٿو: ”غلام حسين رنگريز جي مضمونن جي هن ڪتاب جو مقصد ۽ مواد منجهان ثابت ٿئي ٿو ته سڀني انسانن جو ماڳ ساڳيو آهي. +”وکر سو وهاءِ“ ۾ همعصر عالمي ادب منجهان هڪ سگهاري چونڊ ڪري، موضوعن تي محنت سان لکي، هڪ طرف ادب جي ڪردار ۽ اهميت کي نروار ڪيو ويو آهي، ته ٻئي پاسي پنهنجي دور جي سنڌي ادب جون ڪجهه هيڻايون سامهون آنديون ويون آهن، ته جيئن کين ختم ڪري سگهجي. +هڪڙي پاسي هعمصر عالمي ادب جا اهم نمونا آهن. +۽ ٻئي طرف پنهنجي هيڻاين کي ظاهر ڪري سنڌيءَ ۾ ٿيندڙ تخليقي عمل کي سگهارو بنائڻ جو ارادو آهي. +هي ناٽڪ مشهور الف ليلوي داستانن منجهان آهي، پر اهو الف ليلى جي مروج نسخي ۾ نه آهي. +هن جو سنڌي ترجمو انگريزيءَ تان ڪيو ويو آهي، جيڪو ڪبير چوڌري بنگالي مان انگريزي ۾ آندو. +الف ليلى جي ٻين آکاڻين جي ڀيٽ ۾ فلسفياڻي خيال ۽ دل ڇهندڙ شاعري جو ميل آهي. +بيشڪ هن ڪتاب جو ترجمو، سنڌي ادب ۾ هڪ اهم واڌارو آهي. +هن جو تعاروف مولانا گرامي لکيو آهي. +هي غلام حسين رنگريز جي شاعري جو مجموعو آهي. +جنهن ۾ سندس گيت، غزل وايون ۽ نظم شامل آهن. +هي ڪتاب 2005ع ۾ ڇپيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31885.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31885.txt new file mode 100644 index 0000000..0c4cf32 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31885.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +روين جو علم +ورتائن يا روين جو علم کي انگريزيءَ ۾ بهيويرزم (Behaviorism) چئجي ٿو. +آمريڪا ۾ نفسيات جي مضمون ۾ هي نظريو هڪ تحريڪ جي روپ ۾ شروع ٿيو. +ان تحريڪ ۾ انسانن ۽ جانورن جي روين جو اڀياس، ذهني لاڙن جي پرک ۽ انسان جي اندروني جذباتي ۽ فڪري وهڪرن جي جاچ پڙتال ڪئي ويئي. +ان فڪر جو پهريون ترجمان آمريڪي مُفڪر John Watson (جي بي واٽسن- 1958 کان 1878ع) هئو. +اها تحريڪ ويهين صدي عيسويءَ ۾ شروع ٿي. +ڏيهان ڏيهي سياست ۾ هي نظريو ڪنهن به ڌُر جي سياسي ورتاءَ کي ڪٿڻ ۽ ڪنهن به واقعي جي نتيجي ۾ امڪاني رد عمل کي معروضي انداز ۾ ماپڻ جو هڪ طريقو آهي. +انهيءَ ڏِس ۾ سياسي تبديلين جي حوالي سان رياستي ادارن، مثال طورِ: پارليامينٽ وغيره جي جوڙيل مشاورتي پاليسين کي رد ڪندي، ملڪي اقتدار تي قابض ڪنهن هڪ شخص يا فوجن جي سرواڻي ڪندڙ سپهه سالارن، سياسي پارٽين ۽ ٻين گروهن جي ورتائن ۽ لاڙن جو اڀياس ڪري مُلڪي پاليسيون جوڙيون وڃن ٿيون. +ان نظريئي کان پوءِ بين الاقوامي سياست کي هڪ سائنس جو درجو ملڻ لڳو. +ڪنهن به ڌُر جي سياسي لاڙن کي سمجهڻ لاءِ هن نظريي تحت انٽرويوز، سيمپلنگ، اسڪورنگ، اسڪيلنگ ۽ انگ اکر وديا يعني شمارياتي انگن اکرن جو استعمال ڪيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31886.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31886.txt new file mode 100644 index 0000000..62e9984 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31886.txt @@ -0,0 +1,39 @@ +شماريات +ڳاڻيٽي جو علم، علم شماريات، انگ اکر وديا، انگ شاستي، شماريات مواد جي سائنسي انداز ۾ ڏين، ترتيب، رياضتي تجزيو، ته جيئن جنهن آبادي منجهان انگ اکر کنيا ويا هجن، انهن جي باري ۾ ڪو نتيجو ڪڍي سگهجي يا اُنهن لڪل جزن جي اهميت جي باري ۾ اندازو لڳائي سگهجي.انگن اکرن (statistics) جي ابتدا ۾ معنيٰ، ”اهو علم هو، جنهن جي مدد سان سماج، حڪومت يا فضا جي حالتن جا انگ اکر گڏ ڪيا وڃن يا ڪنهن ٻئي نموني انهن جي پرک ورتي وڃي. +“ لفظ اسٽيٽسٽڪس جي معنيٰ آهي ته: ”ڪنهن طبقي جي ماڻهن جي حالتن بابت حقيقتن ۽ انگن اکرن کي گڏ ڪرڻ يا اهو سائنسي علم جيڪو ماڻهن جي سماجي، اخلاقي ۽ جسماني حالتن جي حقيقتن گڏ ڪرڻ جي ترتيب لاءِ ڪم اچي. +ڊاڪٽر احسان الله خان مطابق شماريات اھڙو علم آھي جنھن جي مدد سان "مختلف قسمن جي معلوماتن ۽ حقيقتن کي انگن اکرن جي صورت ۾ گڏ ڪري ان جي سائنسي تجزئي کان پوءِ ڪو نتيجو ڪڍيو ويندو آهي". +هن وقت سائنسي دور ۾ انگن اکرن واري علم جي اهميت ۽ دائرو تمام وسيع ٿي ويو آهي، جنهن ڪري هن علم جي مدد سان سماج جي هر ڪنهن پهلوءَ جي خاصيتن، حقيقتن، مادي حالتن، ڳڻپ وارين حقيقتن کي شمار ڪيو وڃي ٿو ۽ اهڙي طرح 19ھين صدي جي آخرين حصي ۾ هن علم جو مقصد، اصولن ۽ فن جي لحاظ کان حقيقتن جي انگن اکرن کي گڏ ڪرڻ، مختصر ڪرڻ ۽ انهن جي تشريح ڪرڻ آهي. +جانسن مطابق: ”دنيا ۾ اچڻ کان وٺي مرڻ تائين اسانجي زندگي جي هر حالت کي هن علم جي مدد سان محفوظ ڪيو وڃي ٿو: ڄم، موت، شادي، جدائي، اسانجي ٻارن جي روزاني حاضري، هاريءَ جي پنهنجي زمين مان پيداوار، اسانجي محنت جا ڪلاڪ، هوائي جهازن جي سفر جا فاصلا، سج جو اڀرڻ کان لهڻ تائين وقت، طرف جي ڪرڻ جي ماپ وغيرهه، اهي سڀ عمل ڪٿي نه ڪٿي ڪنهن نه ڪنهن طرح محفوظ رکيا وڃن ٿا. +بيشمار اهڙا ۽ ٻيا عمل ۽ آزمودا روزاني زندگي ۾ دنيا جي سڀني ماڻهن کي پيش ايندا رهن ٿا.، جن کي انگن اکرن جي مدد سان ڇپائي محفوظ ڪيو وڃي ٿو. +“ مجموعي طور ائين چئجي ته اهو علم جنهن جي مدد سان دنيا جي هر ڪنهن شيءَ، فضا ۽ جنس جي حالتن ۽ حقيقتن جي خاصيتن ۽ خامين جي قدر ۽ عدد لاءِ گڏ ڪيل انگن اکرن کي مختصر ڪري ، انهن جي سراسري فاصلي ۽ سيڪڙي جي ڀيٽ جي مدد سان نتيجو ڪڍيو وڃي ٿو. +تحقيق ۾ موجود وقت انگن اکرن واري علم جي ايتري ته اهميت وڌي ويئي آهي جو ڪارگر تحقيق انهيءَ کي سمجھيو وڃي ٿو جنهن ۾ تجزئي لاءِ گڏ ڪيل انگن وارن عددن کي مختصر ڪري انهن جي مدد سان نتيجو ڪڍيو وڃي. +اهو نتيجو گروهن ۾ جيڪا نسبتي تبديلي هوندي آهي، انهن جي تفاوت يا تعلق معلوم ڪرڻ سان واسطو رکندو آهي. +اهي تبديليون ٻن قسمن جون هونديون آهن: هڪ وصفي (Nominal)۽ ٻيون وقفي (Interval). +اهڙي تبديلي کي انگن اکرن واري علم جي خاص اصولن تي پرکيو وڃي ٿو. +شماريات جا قسم. +1- حقيقي يا بياني انگ اکر +2- تخميني، اڳڪٿي يا قياسي انگ اکر +بياني انگ اکرن مان مطلب آهي ته ڪنهن حقيقي ڳالهه يا حالت يا ڪنهن جنس بابت يا انهيءَ جي صورت حال جي مختلف خاصيتن بابت معلومات حاصل ڪرڻ. +تخميني يا قياسي انگ اکرن مان مطلب آهي ته ڪنهن ڳالهه بابت پيشن گوئي ڪرڻ، اندازو لڳائڻ، يا آئينده لاءِ ڪا راءِ قائم ڪرڻ، ليڪن اها پيشن گوئي، اندازو قياس، تخمينو يا ڪا راءِ به ورتل انگ اکرن مان نڪتل نتيجي تي مدار رکندي آهي. +پيمائش جا قسم. +حقيقي انگن اکرن لاءِ هيٺيان چار پيمائش جا قسم ڪم ايندا آهن: +وصفي پيمانو. +وصفي پيماني جو مقصد آهي ته جن ماڻهن کي سندن خاصيتن جي لحاظ کان پرکيو وڃي تن کي ڪنهن خاص ترتيب تي سلسلي وار رکيو وڃي. +جيئن پڙهيل ۽ اڻپڙهيل، زالون ۽ مرد وغيره. +۽ اهڙي هر گروهه جي سندن خاصيتن جي ڪري ڪا وصف قائم ڪئي ويندي آهي؛ جنهن جي مدد سان انهن جي پرک ورتي وڃي ٿي. +يا ائين چئجي ته جاگرفيائي تاريخي ثقافتي ۽ تهذيبي لحاظ کان ماڻهن جي ڪا وصف قائم ڪئي وڃي ٿي جنهن کي وصفي پيمانو چيو وڃي ٿو. +درجاتي پيمانو. +درجاتي پيماني ۾ ماڻهن کي سندن درجي يا گروهه جي خاصيتن جي مدد سان ترتيب وار يا قطار ۾ رکيو وڃي يا درجا بندي ڪئي وڃي ٿي. +مثلن معصوم ٻار، ٻار، جوان، پوڙها. +پهرين درجي وار، ٻئي درجي وار، ٽئين درجي وار، وغيره ته جيئن انهن جي پرک کي آساني سان نتيجي لاءِ گڏ ڪيو وڃي. +وقفي پيمانو. +وقفي پيماني ۾ انگن اکرن حاصل ڪرڻ لاءِ هر درجي لاءِ وقت مقرر ڪيو ويندو آهي يعني هر درجي لاءِ عمر يا وقت مقرر هوندو آهي. +جيئن 1 کان 5 سالن جي عمر وار، 6 کان 20 سالن جي عمر وار، 21 کان 50 سالن جي عمر وار وغيره. +نسبتي پيمانو. +نسبتي پيماني کي تڏهن استعمال ڪيو وڃي ٿو جڏهن ڪنهن شيءَ جي پيمائش ٻڙي کان ڪئي وڃي ٿي جيئن گرام، انچ، ليٽر وغيره +شمارياريات سان نتيجو ڪڍڻ جي ضرورت. +انگن اکرن جي مدد سان نتيجو ڪڍڻ هيٺين ڳالهين جي ڪري ضرور هوندو آهي: +انگن اکرن ۾ مواد مختصر ٿئي ٿو، ڀيٽ آسان ٿئي ٿي، وقت جي بچت ٿئي ٿي، مواد هڪ ئي نظر ۾ اڳيان اچي ٿو ۽ تحقيق اثرائتي ٿئي ٿي. +ڇاڪاڻ ته جيڪو مواد اسين حاصل ڪريون ٿا اهو تمام گهڻو هوندو آهي تنهن ڪري انهيءَ مواد کي انگن اکرن ۾ مختصر ڪري، ڀيٽي نتيجو ڪڍيو ويندو آهي. +انگن اکرن مختصر ڪرڻ لاءِ فهرستون, نقشن, سراسري ڦير گهير ۽ ڪثرت وغيره کي ڀيٽي تعلق ظاهر ڪري نتيجو ڪڍيو وڃي ٿو، مختصر طور ائين چئجي ته تحقيق ۾ انگن اکرن واري جي مدد سان تحقيق لاءِ گڏ ڪيل مواد کي انگن اکرن ۾ آڻي، مختصر ڪري ، انهيءَ جي سراسري، قدر فاصلو تعداد ۽ سيڪڙي کي فهرستن , نقشو وغيره جي مدد سان انهن جي حالتن جي ڦير گھير ۽ ڪثرت کي معلوم ڪيو وپي ٿو؛ جنهن ڪري نتيجو ڪڍڻ، سمجھڻ ۽ سمجھائڻ آسان ٿيو پوي. +هي تحقيق جو طريقو ڪنهن هڪ شخص سان واسطو نه رکندو آهي؛ پر اهڙي حالت ۾ جڏهن ڪنهن هڪ شخص بابت وري وري ڪنهن ڳالهه جو اندازو ڪرڻو هوندو يا حساب يا ڳڻپ ڪرڻي هوندي ته پوءِ ڪم ايندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31916.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31916.txt new file mode 100644 index 0000000..0bc7350 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31916.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +اثر +اثر، داٻو يا اِنفلوئنس (Influence) لفظ، لاطيني ٻولي جي لفظ يا ٻولَ influentia مان ورتل آهي. +هي اصطلاح ڪنهن به فرد، تنظيم، سگهاري قوت وٽ موجود سگهه کي پڌرو ڪري ٿو، جنهن ذريعي اُهو ڪنهن ٻئي شخص، تنظيم ۽ رياست جي فيصلن، ورتائن، راين ۽ لاڙن تي اثرانداز ٿي کيس پنهنجي مرضيءَ مطابق هلڻ تي مجبور ڪري سگهي. +بين الاقوامي لاڳاپن ۾ ان صلاحيت يا سگهه کي اثرجي دائري (Sphere of Influence) جي ذريعي بيان ڪيو وڃي ٿو. +يعني اهڙو علائقو يا خطو، جنهن تي ڪنهن به رياست، تنظيم يا اختياريءَ کي سياسي، ثقافتي، معاشي ۽ فوجي حوالي سان اثر حاصل هجي. +عام طور تي اهڙو اثر رکندڙ ۽ اثر قبول ڪندڙ وچ ۾ ٿيل ڪن رواجي معاهدن هيٺ ڏسڻ ۾ ايندو آهي، پر هروڀرو ڪنهن خاص معاهدي يا انتظام جي ضرورت نه آهي. +ان قسم جو لاڳاپو بنا ڪنهن لکت ۾ ٿيل انجام جي به ممڪن آهي. +ان هوندي به، ان قسم جو لاڳاپو جڏهن چوٽيءَ تي پهچندو آهي، ته اثر هيٺ آيل رياست جي حيثيت ڏَنَ- ڀرو، بيٺڪ يا نيم ٻانهي رياست جهڙي ٿي ويندي آهي. +هيڻين رياستن مٿان سگهارين رياستن/قومن جي اثر وارو معاملو ڏاڍپ پراڻو آهي ۽ اڄ به ’سپر پاورز‘،’گريٽ پاورز ۽ ’مڊل پاورز‘ جي نالي ۾ قائم آهي. +’اثر‘ يا داٻي جا مختلف قسم ٿيندا آهن. +ٻي مها-ڀاري لڙائيءَ واري دور ۾ جاپان ڪوريا 1910 کان 1945ع تائين ، ويٽنام، منچوريا، تائيوان ۽ چين تي پنهنجو اثر سڌي سنئين حڪومت قائم ڪرڻ ذريعي رکيو (جيتوڻيڪ جاپان 1895ع کان تائيوان تي قبضو برقرار رکيو ، پر 1945ع ۾ ٻيهر چين پنهنجي حڪومت قائم ڪئي)، جڏهن ته ڪيوبا سوويت روس کان پري هوندي به سندس اثر هيٺ رهيو. +ٻئي طرف ايران ۽ ٿائيلينڊ وري اهڙا ملڪ آهن، جيڪي ’بفر رياستون‘ هجڻ ڪري هڪ ئي وقت ٻن سگهارين طاقتن ترتيبوار سوويت روس، برطانيا، فرانس ۽ برطانيا جي اثر هيٺ رهيا. +ساڳي طرح جرمني ٻن حصن ۾ ورهائجي ٻن عالمي طاقتن جي اثر هيٺ رهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31935.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31935.txt new file mode 100644 index 0000000..ae63da4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31935.txt @@ -0,0 +1,51 @@ +ڀوپال +"ڀوپال شهر، هندستان جي مڌيه پرديش صوبي ضلعي ڀوپال (Bhopal) جي گاديءَ جو هنڌ آهي. +هي شهر هندستان جي سرسبز شهرن ۾ سندس شمار ٿئي ٿو ۽ هن کي ڍنڍن جو شهر به سڏيو ويندو اهي. +هي شهر پرمار راجا ڀوج (10551000ع) جو ٻڌايل آهي، جيڪو سندس نالي، پويان سڏجڻ لڳو، راجا ڀوج جي وقت ۾ هن شهر پنهنجو عروج ڏٺو، پر سندس ديهانت کانپوءِ جهڙوڪر هي شهر مٽجي ويو +"تاريخ". +"اورنگزيب جي وفات (1707ع) کان پوءِ انهن ئي پڊن تي دوست محمد نالي هڪ افغان، هن شهر کي ٻيهر آباد ڪيو، جنهنڪري هن شهر تي اسلامي ثقافت جو گهرو اثر رهيو. +پراڻي ڀوپال جا آثار اسلام ننگر جي نالي سان اڄ به موجود آهن. +گڏيل هندستان ۾ هي ٻيو نمبر وڏي ۾ وڏي رياست ليکيو وڃي ٿو. +هتي 1819ع کان 1906ع تائين چئن راڻين جي حڪومت رهي، قصيده بيگم؛ ڀوپال رياست جي پهرين حڪمران راڻي هئي؛ ان کان پوءِ سڪندري بيگم؛ ان کان پوءِ شاهجهان بيگم ۽ آخري حڪمران راڻي ڪيسرو جهان بيگم هئي. +راڻين جي هڪ ٻئي سان چٽا ڀيٽي ڀوپال جي ترقي ۾ وڏو ڪردار ادا ڪيو، جو هتي هندستان جي ٻين رياستن کان گهڻو اڳ ٽپال جو سڌريل سرشتو، ريلوي جو نظام، پيئڻ جي پاڻيءَ جو سرشتو قائم ٿيو. +ان کانسواءِ به ڪيترائي اڏاوتي ڪم هنن راڻين جي دور ۾ تڪميل تي پهتا، جيڪي اڃا به پنهنجي جاه و جلال سان پنهنجي بهترين ماضيءَ جو ڏيک ڏئي رهيا آهن. +1907ع ۾ هتي ميونسپل ڪاميٽي قائم ٿي +"هندستان جو ورهاڱو توڙي جو 1947ع ۾ ٿيو، پر ڀوپال، پهرين مئي 1949ع تائين پنهنجي رياست واري حيثيت سان برقرار رهيو. +هتي سنڌ کان لڏي آيل هندن کي پڻ آباد ڪيو ويو، 1956ع ۾ هند سرڪار باقاعدي هن جي رياستي حيثيت هڪ حڪم ذريعي ختم ڪري کيس مڌ پرديش پرڳڻي سان ملائي، ان کي سندس گاديءَ جو هنڌ بنايو ۽ ضلعي جي حيثيت ڏني +"اسي واري ڏهاڪي ۾ هن شهر ۾ هڪ افسوسناڪ سانحو پيش آيو هو. +3 ڊسمبر 1984ع تي يونين ڪاربائيڊ ڪارپوريشن جي پلانٽ مان اوچتو ڌماڪي سان 32 ٽن گئس خارج ٿيڻ جو وڏو حادثو ٿيو، جنهن ۾ ارڙهن هزار ماڻهو مري ويا. +اهو دنيا جي صنعتي حادثن ۾ وڏي ۾ وڏو حادثو ليکيو وڃي ٿو، انهيءَ حادثي نه رڳو هندستان پر پوري دنيا کي ڇرڪائي وڌو +"جاگرافي". +"ڀوپال، هندستان جي وچ ۾ ونڌيا جابلو سلسلي جي اتر ۾ مٿئين پاسي، سامونڊي سطح کان 1637 فوٽ مٿي آهي. +شهر جي اندر ۾ ڪٿي ڪٿي ٽڪريون به نظر اچن ٿيون. +هتي ٻه وڏيون ۽ تمام خوبصورت ڍنڍون شهر جي سونهن بڻيل آهن، جن کي ڀوڄ ويٽ لينڊ (Bhoj wet Land) جي نالي سان ياد ڪيو وڃي ٿو. +عام طور هنن کي وڏو تلاءُ ۽ ننڍو تلاءُ سڏيندا آهن. +وڏو تلاءُ يا ڍنڍ روايتن موجب ڀوڄ راجا جي ٺهرايل آهي، جيڪا 361 چورس ڪلوميٽرن تي پکڙيل آهي، جڏهن ته ننڍو تالاب 9. +6 چورس ڪلوميٽرن جي پکيڙ رکي ٿو +"ڀوپال جو شهر ڇهن مکيه حصن ۽ 75 سيڪڙو ٻهراڙيءَ وارن علائقن ۾ ورهايل آهي. +هن جا خاص علائقا نئون شهر ۽ پراڻو شهر ڪري سڏجن ٿا، شهر ۾ ڪيترائي بجليءَ جي سامان ٺاهڻ جا ڪارخانا، ڪپهه ٽاٽڻ جون فيڪٽريون، زيورن ٺاهڻ جا ڪارخانا ۽ ٻيون صنعتون لڳل آهن، هتان جو ڀرت ۽ ٻٽون سڄي هند ۾ مشهور آهن +"تعليم". +"ڀوپال شهر ۾ 550 سرڪاري اسڪول آهن، جيڪي مڌيه پرديش بورڊ آف سيڪنڊري ايجوڪيشن سان لاڳاپيل آهن. +ان کانسواءِ ٻيا به ڪيترائي غير سرڪاري ادارا تعليم جي ميدان ۾ ڪم ڪري رهيا آهن. +هتي ئي مشهور انجنيئرنگ ڪاليج، ”مولانا آزاد نيشنل انسٽيٽيوٽ آف ٽيڪنالاجي“ آهي، جيڪو 1960ع ۾ قائم ڪيو ويو هو. +هن ڪاليج کي قومي حيثيت حاصل آهي. +ان کانسواءِ به هند سرڪار هتي ”انڊين انسٽيٽيوٽ آف سائنس ايجوڪيشن اينڊ ريسرچ“ ۽ ٻيو اهم ادارو ”اسڪول آف پلاننگ اينڊ آرڪيٽيڪچر“ (SPA) 2009ع ۾ قائم ڪيا آهن. +ان کان علاوه صرف انجنيئرنگ جي تعليم ڏيڻ لاءِ هتي 70 نجي ادارا ڪم ڪري رهيا آهن. +برڪت الله يونيورسٽي سان لاڳاپيل گانڌي ميڊيڪل ڪاليج به هن ئي شهر ۾ آهي، جنهن جي اسپتال ڀوپال گئس سانحي ۾ وڏيون خدمتون سرانجام ڏنيون. +ڀوپال شهر سافٽ ويئر انجنيئرنگ جي ڪري به مشهور آهي +"سياست". +"ڀوپال، مڌيه پرديش پرڳڻي جي گاديءَ جو هنڌ هئڻ ڪري هتي اسٽيٽ ليجسليٽو اسيمبلي ڪم ڪندي آهي، جنهن ۾ 230 ميمبر چونڊجي ايندا آهن. +ڀوپال ضلعي جا چونڊن ۾ 7 ميمبر چونڊجي ايندا آهن ۽ ڀوپال کي ميونسپل ڪارپوريشن جو درجو حاصل آهي +"ماڳ". +"285 ڪلوميٽرن ۾ پکڙيل ڀوپال ميونسپل، ڪل 66 وارڊن ۾ ورهايل آهي، جنهن جا الڳ الڳ مقامي نمائندا چونڊيل آهن. +شهر ۾ خوبصورت ۽ جديد ريلوي اسٽيشن ۽ هوائي اڏو ٺهيل آهي، ڪيتريون ئي ريل گاڏيون هتان روز اچن وڃن ٿيون. +هوائي اڏو راجا ڀوج جي نالي منسوب ٿيل آهي. +ڀوپال ۾ سمورا اسلامي توڙي هندو ڏڻ هڪ جيڏي جوش ۽ خروش سان ملهايا وڃن ٿا. +هتي ڀارت ڀون نالي وڏو ثقافتي مرڪز ٺهيل آهي، هتان جي مشهور ماڳن مڪانن ۾ ڀوچپور شوِ مندر، سانچي ٻڌن جو وهارو، ڀيم بيٽڪا نالي هزارين سال پراڻا ٽاڪرو اجها، جن تي قديم زماني جا چٽ چٽيل آهن. +انهن کانسواءِ ڀوپال ۾ ڪيترا مندر، مسجدون ۽ محل ٺهيل آهن، مسجدن ۾ ايشيا جي وڏي ۾ وڏي مسجد ’تاج مسجد‘ به شامل آهي. +گور محل، صدر منزل ۽ پراڻي قلعي جون عمارتون ڏسڻ وٽان آهن. +ڀوپال هاڪي جي رانديگرن جي شهر طور به مشهور آهي، جو هتي عام طور اها ئي راند کيڏي ويندي آهي +"شخصيتون". +"هتان جي مشهور شخصيتن ۾ بالي ووڊ جو مشهور اداڪار سيف علي خان، سندس پيءُ منصور علي خان، هندستان جو اڳوڻو صدر شنڪر ديال شرما، اميتاب بچن جي گهر واري جيا پڌوري (جيڪا هاڻي جيا بچن جي نالي سان مشهور آهي)، مشهور فلم ”شعلي“ جو ليکڪ ۽ فلمي شاعر جاويد اختر، ڀارت ڀون سان لاڳاپيل مصور جي. +سوامي ناٿ، مشهور هاڪيءَ جو رانديگر اسلم شير خان، جنهن 1975ع ۾ هاڪيءَ جو ورلڊ ڪپ کٽيو هو، بعد ۾ پارليامينٽ جو ميمبر به چونڊيو ويو هو، پاڪستان جو اڳوڻو پرڏيهي سيڪريٽري شهريار خان، مشهور شاعر ڪيف ڀوپالي ۽ پاڪستان جي ايٽمي توانائي جو بنياد رکندڙ ڊاڪٽر عبدالقدير به هتان جو رهاڪو هو، پاڻ اڃا اسڪول ۾ هو ته سندس پيءُ پاڪستان لڏي آيو. +ان کان سواءِ نامياري اردو شاعر محسن ڀوپالي جو جنم به هتي ٿيو هو، جيڪو بعد ۾ سنڌ لڏي آيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31976.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31976.txt new file mode 100644 index 0000000..ecbbe24 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31976.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +ٿريلي ٻولي +"ٿريلي ٻولي سنڌ جي اڀرندي طرف وارو ضلعو ٿرپارڪر ٻن علائقن تي مشتمل آهي. +هڪ ”پٽ“ يا اڀرندي ناري وارو ميدان ۽ ٻيو ٿر يا ريگستان. +ٿر جي ڏکڻ اوڀر ۾ پارڪر جو علائقو آهي، جيڪو ٿر کان ائين مختلف آهي، جو ان ۾ واريءَ جي ڀٽن بدران پٿر جون ٽڪريون آهن. +پارڪر جي بنهه ڏکڻ اوڀر پاسي گجراتي ٻولي هلندي آهي، پر سموري ٿر ۾ اهو سنڌيءَ جو ”ٿريلي“ يا ”ٿريچي“ لهجو ڳالهايو وڃي ٿو، جنهن جي هڪ محاوري کي راجپوتانا پاسي وري”ڍاٽڪي“ چوندا آهن. +راجپوتانا ۾ لفظ ”ڍاٽ“ جي معنيٰ آهي ريگستان ۽ اهو خاص طور ٿر ۽ ان سان دنگئي راجپوتانا جي رياست جيسلمير واري ريگستاني خطي لاءِ ڪم اچي ٿو +مارواڙي. +ٿر ڏي سنڌي ٻولي راجسٿاني (مارواڙي وغيره) سان وڃي گڏي آهي. +خود مارواڙ ۾ ڪيترا سنڌي به ڳالهائين، ته مارواڙي به ڳالهائين. +ائين سنڌيءَ جا ڪيترا لفظ مارواڙيءَ ۾ ۽ مارواڙيءَ جا سنڌي ۾ اچي ويا آهن. +انهيءَ هوندي به هن پاسي سنڌي ٻولي پنهنجو پاڻ جهلي بيٺي آهي ۽ ڦري مارواڙي ڪين ٿي آهي. +"تبديليون". +"جيسلمير ۽ سمکيا پرڳڻي ۾ به هن خطي جي ٻولي، سنڌي ۽ جيسلمير (Jaisalmer) ۾ ڳالهائي ويندڙ مارواڙيءَ (Maarwaarri) جو ميلاپ آهي. +جيسلمير واري راجپوتانا رياست جي ڏکڻ ۾ ٿر ۽ پارڪر جي اوڀر ۾، راجپوتانا اندر مارواڙ رياست جو ”ملني خطو“ اچي ٿو. +ملنيءَ جي مکيه ٻولي مارواڙي آهي، پر ان جي ۽ ٿر ۽ پارڪر جي وچ واري سرحد سان لاڳو هڪ سوڙهو پٽو اهڙو آهي، جتي جي ٻوليءَ کي مارواڙي ماڻهو سنڌي چوندا آهن. +اهو سنڌي ۽ مارواڙيءَ جو گاڏڙ لهجو آهي، جيڪو سموريءَ سرحد سان لاڳو علائقي کان ويندي جيسلمير واري ڍاٽ تائين ڳالهائجي ٿو. +ان پٽي ۽ ڍاٽ جي اوڀر ۾ اهو ريگستان يڪو هلندو وڃي راجپوتانا جي وچ ۾ پوي ٿو، جتي پهرين ٻولي جيڪا ٻڌڻ ۾ اچي ٿي، سا آهي راجستانيءَ جي مارواڙي لهجي جي هڪ صورت ”ٿلي“. +مجموعي طرح ٿر، پارڪر ۽ جيسلمير جي ڍاٽ ۾ ڳالهائڻ جا مختلف محاورا ملن ٿا، جيڪي سمورا سنڌي ۽ مارواڙيءَ جي ملاوت جو نتيجو آهن، جن کي سنڌيءَ يا مارواڙي جا لهجا چئي سگھجي ٿو. +ڪي ماڻهو انهن کي ڌار ٻوليون به قرار ڏين ٿا، پر اهڙي دعويٰ بنا تحقيق جي قابل قبول نٿي ٿي سگهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31994.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31994.txt new file mode 100644 index 0000000..c51a3f7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd31994.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +وياج +وياج اردو ۾ سود. +اها قيمت جيڪا قرض وٺندڙ، قرض ڏيندڙ کي خاص مدي دوران مقرر سيڪڙي جي حساب سان ادا ڪندو آهي. +وياج قرض تي ورتل رقم جي استعمال جو صرفو (charge) ھوندو آھي. +وياج جي رقم اڳواٽ ئي تسليم شدہ ھوندي آھي جيڪا استعمال ڪرڻ واري طرفان بطور قرض ورتل رقم يعني زر اصل تي ھڪ مقرر مدت جي دوران واجب الادا ھوندي آھي. +اھڙي طرح قرض طور ورتل رقم جي استعمال ڪرڻ جي خرچ کي سود يا وياج سڏيو ويندو آهي جيڪو عام طور تي سالياني في صد شرح جي طور تي لڳايو ويندو آهي. +ڪنھن قرضدار طرفان اصل زر ۽ وياج جي ادائيگي ڊگھي عرصي تائين يا ٿوري عرصي جي قسطن ۾، يا يڪمشت ھڪ ئي وقت ڪري سگھجي ٿي ۽ ھر طريقي واري ادائيگي ڌرين جي وچ ۾ معاھدي تحت ڪئي ويندي آهي. +ان کي سرعي (تڪڙو) تناسب پڻ سڏيندا آهن. +وياج جي ڪوريج جو تناسب. +وياج جي ڪوريج (coverage) جو تناسب واجب وياج يا سود جي ادائيگين کي حاصل ٿيندڙ آمدني مان پوري ڪرڻ جو ھڪ پيمانو فراھم ڪندو آهي، جنھن کي وياج ۽ ٽيڪس ادا ڪرڻ کان اڳ واري ڪمائي بہ چوندا آهن. +اھو تناسب ڪنھن فرم کي کنيل قرضن تي وياج جي چارج يا صرفي متعلق تحفظ جي مارجن جو اظھار ڪندو آهي. +جيئن ته ان ۾ زر اصل جي ادائيگي شامل ناھي ھوندي ان لاء ڪنھن ڪمپني کي ان مجموعي حاصل ڪيل قرض جي قوت يا ادائيگي جي طاقت جو گھٽ يا وڌ اظھار بہ ڪندو آهي جيڪو مقرر چارج يا صرفي جي ڪوريج جي تناسب مان ظاھر ٿيندو آھي. +وياج جو مارجن. +بينڪ ڏنل قرض تي جيڪو وياج وٺندي آھي اھا سودي آمدني آهي. +ان مان جيڪو حصو بينڪ جي کاتيدارن کي انھن جي کاتن ۾ جمع رقمن جي بيلنس تي ادا ڪندي آهي اھو وري سودي خرچ سڏبو آھي. +سودي آمدني مان سودي خرچ ڪٽڻ کان پوء جيڪو بينڪ لاء بچندو آهي ان کي سودي مارجن يا وياج جو مارجن (margin) سڏيندا آهن. +وياج جي شرح. +وياج جي شرح قرض تي ورتل رقم جي استعمال جي اھڙي لاڳت (cost) کي چوندا آهن جيڪا بطور شرح (rate) لڳائي ويندي آهي. +اھا شرح زر اصل تي وقت جي مدي لاء عام طور تي ھڪ سال جي لاء ھوندي آھي جنھن کي ساليانو وياج سڏيندا آهن. +وياج جي شرح جو ضابطو حڪومت يا مرڪزي بينڪ جي طرفان لاڳو ڪيو ويندو آهي. +وياج جو اسلامي تصور. +قرآن فرمائي ٿو تہ جيڪي ماڻهو ربا يا وياج کائن ٿا ان جو حال ان شخص وانگر ھوندو آھي جنھن کي شيطان شھي چريو ڪري ڇڏيو ھجي ۽ ان حالت ۾ ھجڻ جو سبب اھو آھي تہ اھي چوندا آهن ته بيع يا تجارت بہ تہ آخر ربا يا وياج جھڙي چيز آهي، جڏھن تہ الله بيع يا تجارت کي حلال ۽ ربا يا وياج کي حرام ڪيو آھي. +تفھيم القرآن مطابق وياج لاءِ قرآن ۾ لفظ ربا استعمال ڪيو ويو آهي جنھن جي عربي ۾ معني آهي زيادتي يا اضافو. +عربستان جا ماڻهو اصطلاحن ان لفظ کي زائد رقم لاءِ استعمال ڪندا ھئا جيڪا ڪو قرضدار ڪنھن قرضي کان ھڪ طئي ٿيل شرح مطابق اصل قرض ۾ ڏنل رقم کان وڌيڪ وصول ڪندو هو. +ان کي اردو ۾ سود چوندا آهن. +قرآن جي نازل ٿيڻ وقت عربن ۾ سودي معاملا ۽ انھن جا قسم رائج ھيا جن لاءِ عرب ربو جو لفظ استعمال ڪندا ھئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32002.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32002.txt new file mode 100644 index 0000000..6a986f1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32002.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +سماج 0 159508 2020-02-07T12:37:02Z JogiAsad wikitext text/x-wiki +سماج، معاشرو يا سوسائٽي () آباديءَ جو اهو مجموعو آهي، جيڪو قوم جي جوڙجڪ ۽ رياست جو ڍانچو عمل ۾ آڻي ۽ رياستي اختيارين جي ضابطي هيٺ رهي. +ڪي سماج خاص جاگرافيائي حدن جي اندر ۽ ڪنهن خاص رياستن جي دائري ۾ هوندا آهن، جڏهن ته ڪي انهن ٻنهي حدبندين کان بالاتر رهن ٿا ۽ مُختلف علائقن ۽ رياستن تائين ڦهليل هُجن ٿا. +انساني سماج ۾ ماڻهن جي گروهن جي هڪٻئي سان مُختلف شعبن ۾ واسطيدار هُجڻ ڪري، اهي هڪٻئي تي دارومدار رکن ٿا. +”سُسائٽي“ جو اصطلاح لاطيني ٻوليءَ جي لفظ Societus مان نڪتل آهي، جنهن مان مراد ”دوست، ساٿي ۽ اتحادي“ هُجڻ آهي. +ان ڪري ان جو مقصد مُختلف ڌرين ۾ ڀائيچاري ۽ دوستيءَ واري جذبي سان ڪنهن هڪ علائقي ۾ رهڻ وارو آهي. +هي اصطلاح سڄي انسان ذات، ڪنهن خاص قوم يا محدود انساني گروهه جي لاءِ هڪ وقت استعمال ڪري سگهبو آهي. +انهن مڙني حلقن جي وچ ۾ گڏيل رابطي جو سرشتو، ساڳي زبان، ثقافت،سماجي سهڪار يا حڪومتي تنظيم ڪاريءَ ذريعي جڙندو آهي. +ٻين سرشتن وانگر ”سماج“ پنهنجي ميمبرن کي موقعو فراهم ڪري ٿو ته اهڙيون خواهشون، جن جي تڪميل انفرادي طرح ممڪن نه هُجي، انهن خواهشن کي اجتماعي سهڪار سان پورو ڪن. +انهيءَ جستجو ۾ ’سماج‘ جو تصور انساني آباديءَ تي ٻڌل هڪ اهڙي سرشتي جو آهي، جيڪو معاشي، سماجي، سياسي ۽ ٻين گڏيل دلچسپيءَ جي معاملن ۾ هڪٻئي سان تعاون ڪري، اها حاصلات ممڪن بڻائي ٿو، جيڪا انفرادي طور تي ممڪن نه هوندي آهي. +’سماج‘ ڀوٽان جي رياست وانگر ڪنهن مخصوص نسلي گروهه تائين محدود ٿي سگهي ٿو، ته اولهه جي سماجن جيان وسيع ثقافتي بُنيادن تي به پکڙجي سگهي ٿو. +اهڙي طرح ’سماج‘ جا مقصد مذهبي، ثقافتي، سائنسي، سياسي ۽ وطني وغيره به هُجن ٿا. +مُختلف سماجن مان جيڪي سماج معاشي طور اُسريل هُجڻ ڪري سگهارا، امير ۽ بااثر هُجن ٿا، اُنهن کي مُک معاشرا (Core Societies) سڏجي ٿو. +اهڙا سماج ٻاهرئين اثر کان پاڪ ۽ خودمختيار هُجن ٿا. +ان جي مقابلي ۾ اُهي معاشرا، جيڪي معاشي طور تي ڪمزور يا نٻل هوندا آهن، سي ڌاريي اثر جي هيٺ گهڻو هوندا آهن ۽ کين نيم انحصاري معاشرن (Semi-Peripheral Socities) جي نالي سان سُڃاتو ويندو آهي.سماجي تعلقات جو اهو نظام، جنهن جي ذريعي اسان زندگي گذاريندا آهيون سماجي تعلقن جو اهو نظام اسان جي ماحول، عقيدن، خيالات، تصورات، فلسفي ۽ اسان جي ڪردار جي تعمير ۾ وڏو ڪردار ادا ڪندو آهي. +چيو ويندو آهي ته ماڻهو پنهنجي سماج جي پيدا هوندو آهي. +ادب سماج جي عڪاسي ڪندو آهي. +ان طرح سان ادب جو هڪ سماجي ڪردار هوندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32056.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32056.txt new file mode 100644 index 0000000..18069a8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32056.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ناٽيڪل ميل +ناٽيڪل ميل زمين جي عام ميل کان ڪجھ وڏو ٿئي ٿو. +هڪ ناٽيڪل ميل دراصل هڪ ”منٽ“ آهي. +جيڪو حسابن يا جاگرافيءَ جو شاگرد تہ چڱيءَ ريت سمجهي ٿو، پر هڪ عام ماڻهوءَ جي ڄاڻ لاءِ عرض آهي ته هر گول دائري کي 360 ڊگريون ٿين. +ان جو مثال ائين سمجهي سگهجي ٿو تہ جيڪڏهن هڪ گدري جون 360 هڪ جيڏيون ڦارون هجن (جيڪو ڪم آهي تہ ڏکيو پر سمجهو تہ ڪا اهڙي وڏي شيءِ آهي، جنهن جون سولائي سان ڪري سگهجن) تہ هر ڦار جي وچ واري ٻاهرين ويڪر هڪ ڊگري مفاصلو ٿيو. +هاڻي ان کي وري سٺ حصن ۾ ورهائجي تہ هر حصي جي ويڪر هڪ منٽ ٿيو. +ڌرتي بہ هڪ گدري مثل آهي، جنهن جو (360x60) يعني 21600 ڦارون ڪجن تہ هڪ ڦار جي ٻاهرين وچ واري (يعني خط استوا واري حصي جي) ويڪر هڪ منٽ ٿي ۽ اهو مفاصلو يعني هڪ منٽ دراصل هڪ ناٽيڪل ميل ٿيو. +ٻين لفظن ۾ خط استوا (Equator) وٽ ڌرتيءَ جو گهيريو ايڪويھ هزار ڇھ سئو ناٽيڪل ميل آهي. +پر ان ساڳي گهيري تي جيڪڏهن ڪار هلي تہ ان جو ميٽر 25000 کن ميل رڪارڊ ڪندو. +يعني ناٽيڪل ميل Statue (زمين تي ماپڻ واري) ميل کان وڏو ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32058.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32058.txt new file mode 100644 index 0000000..0e95d77 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32058.txt @@ -0,0 +1,48 @@ +ٽائٽانڪ +انگلينڊ جي ”هارلئنڊ ۽ وولف“ جهاز ٺاهيندڙ ڪمپنيءَ ۾ بيلفاسٽ شهر ۾ 3 مئي 1911ع تي ٽائٽانڪ (Titanic) جهاز جو لوهي ڍانچو مڪمل ڪري، خشڪي تان ترڪائي پاڻيءَ ۾ آندو. +ان کانپوءِ ڏهه يارهن مهينا کن ان ۾ جهاز جو پکو هلائيندڙ انجڻ ٽربائين ۽ ٻيون مشينون لڳنديون رهيون. +ڪمرا، هوٽل ۽ ان ۾ استعمال ٿيڻ جو فرنيچر ۽ ٻيو سامان ٺهندو رهيو. +2 اپريل 1912ع تي صبح جو ڇهين وڳي ٽائٽانڪ آخري چڪاس (Sea Trial) لاءِ جهاز جي مالڪن، جهاز هلائيندڙن ۽ جهاز ٺاهيندڙن سان گڏ بيلفاسٽ بندرگاهه مان نڪتو. +هر شيءِ کي چيڪ ڪيو ويو ۽ شام جو وري بندرگاهه ۾ آيو، جتي جهاز ٺاهيندڙ مستري مزور لٿا ۽ جهاز مالڪن حوالي ڪيو ويو. +نئون جهاز مالڪن حوالي ڪرڻ کانپوءِ به هڪ ٻه ماڻهو، جهاز ٺاهيندڙ ڪمپني، ان جهاز تي سال کن لاءِ رکندي آهي، جيئن ڪا ڪمي پيشي هجي ته اهي درج ڪندا رهن. +سو هارلئنڊ ۽ وولف جهاز ساز ڪمپنيءَ جو مئنيجنگ ڊائريڪٽر ٿامس (جنهن هي جهاز ٽائٽانڪ ڊزائين ڪيو هو) جهاز تي ئي ترسي پيو، جنهن کي هاڻ مسافر کڻي نيويارڪ وڃڻو هو. +(جهاز جي حادثي ۾ اهو ايم ڊي ۽ ڪجهه ٻيا شپ يارڊ جا انجنيئر پڻ هاڃي جو شڪار ٿي ويا) +بيلفاسٽ مان نڪرڻ کانپوءِ جهاز سائوٿ مپٽن جي بندرگاهه ۾ پنهنجي پهرين سفر (Maiden Voyage) جي تياري لاءِ آيو. +ظاهر آهي جهاز ٺاهڻ وارا فقط جهاز ٺاهي ڏيندا. +تيل پاڻي، کاڌو پيتو، هنڌ بسترا ته نه ڏيندا. +اهي شيون مالڪ يا انهن جا نمائندا: جهاز هلائيندڙ آفيسر يا جهاز جو ڪاروبار هلائيندڙ ايجنسي وٺندي آهي. +انهن ڏينهن ۾ جهاز تي ٻارڻ لاءِ تيل بدران ڪوئلو استعمال ٿيندو هو. +انگليند ۾ ڪوئلو جام آهي پر ٽائٽانڪ جهاز جي بدقسمتي چئجي، جو انهن ڏينهن ۾ ڪوئلي وارن جون هڙتالون هلي رهيون هيون ۽ پوءِ بندرگاهه ۾ بيٺل وائيٽ اسٽار جهازي ڪمپنيءَ جي ٻين جهازن کان ٿورو ٿورو ڪوئلو اوڌر تي وٺڻو پيو. +پوءِ به جيترو ڪوئلو کتو ٿي، اوترو ملي نه سگهيو ۽ ٽائٽانڪ کي گهٽ ڪوئلو کڻي Sail ڪرڻو پيو. +جهاز جي لنگر کڻڻ ۽ سائوٿ مپٽن بندرگاهه ڇڏڻ جي تاريخ اربع ڏينهن 10 اپريل 1912ع رکي وئي هئي ۽ وقت اندر مسافر ۽ مال جهاز تي چڙهي ويو. +ڪا به اهڙي تهڙي ڳالهه نه ٿي. +لڳ ڀڳ ٻه هزار ٻه سئو پنجٽيهه مسافر چڙهيا، جن ۾ 337 فرسٽ ڪلاس جا، 271 سيڪنڊ ڪلاس جا، 712 ٿرڊ ڪلاس جا ۽ جهاز هلائيندڙ ۽ ٻيو عملو 915 ڄڻا هئا. +مسافرن ۾ چون ٿا ته ڪيترائي امير ماڻهو هئا. +ڏهه کن ته ڪروڙ پتي آمريڪن هئا، جيڪي انگلينڊ گهمڻ کانپوءِ هاڻ آمريڪا موٽي رهيا هئا. +باقي ماڻهو مشهور شخصيتون ائڪٽر، ائڪٽرياڻيون، سياستدان، وڏين نوڪرين وارا، سرڪاري ڪامورا ۽ واپاري هئا. +انهن مسافرن ۾ اولمپڪ جهاز جا به مسافر هئا، جنهن جو جنگي جهاز سان ٽڪر ٿي پيو هو ۽ مرمت هيٺ هو ۽ ڪجهه مسافر ساڳيءَ ڪمپنيءَ جي هڪ ٻئي جهاز ”اوشنڪ“ جا به هئا، جنهن جهاز ڪوئلو نه ملڻ ڪري پنهنجو نيويارڪ وڃڻ جو سفر ڪئنسل ڪري ڇڏيو هو. +مسافرن کان سواءِ جهاز تي ٽپال جا ٽي هزار کن ٿيلها، ڇهه هزار ٽن ٻارڻ ۽ ٻاڦ ٺاهڻ لاءِ ڪوئلو ۽ مسافرن جو هزار کن ٽن سامان ۽ ڪارگو هو. +چيو وڃي ٿو ته جهاز تي چڙهيل مسافرن جي سامان ۾ ڪيترائي قيمتي هيرا جواهر ۽ ڳهه ڳٺا هئا. +(پر سخت ڳولا کانپوءِ به ايتري مال ملڻ جي پڪ ٿي نه سگهي آهي، جو ٻڏل جهاز کي سمنڊ جي تري مان ڇڪائي ٻاهر ڪڍائڻ جو خرچ ڪجي). +ٽائٽانڪ جهاز جو سائوٿ مپٽن مان نڪرڻ به حادثي کان خالي نه رهيو. +ٽگن (Tug Boats) کيس ڇڪي بندرگاهه کان ٻاهر ڪڍيو ۽ هاڻي پنهنجي انجڻ ذريعي رفتار وڌائي رهيو هو ته (اتي چئنل ۾ ئي آمريڪن لائين ڪمپني جو ”نيويارڪ“ نالي بيٺل جهاز ڀرسان اچي لنگهيو. +سوڙهي چئنل مان ٻن جهازن جي وچ ۾ اُٿيل لهرن ”نيويارڪ“ جهاز کي دڪي طرف کڻي ڌڪو ڏنو ۽ هن جا پويان رسا ڇڄي پيا. +ٽائٽانڪ جهاز يڪدم کڻي پنهنجي انجڻ بند ڪئي ۽ ”نيويارڪ“ جهاز سان ٽڪرائجڻ کان بچي ويو. +بهرحال! +اتان نڪرڻ بعد ٽائٽانڪ جهاز چربورگ ۽ پوءِ ڪئنس ٽائون (آئرلينڊ) پهتو، جتي ڪجهه مسافر لٿا ۽ ڪجهه چڙهيا ۽ پوءِ خميس ڏينهن (11 اپريل 1912ع) منجهند جو ٻين وڳي ڪُئنس ٽائون (Queens Town) کان نيويارڪ ڏي روانو ٿيو. +برطانيا ۽ نيويارڪ (آمريڪا) جي وچ ۾ ائٽلانٽڪ سمنڊ آهي ۽ اڄ به ان رفتار وارا جهاز چئن پنجن ڏينهن ۾ ائٽلانٽڪ سمنڊ پار ڪريو، هڪ پاسي کان ٻئي پاسي وڃيو نڪرن. +دنيا جي نقشي ۾ ڏسبو ته نيويارڪ ۽ انگلينڊ (برطانيا) آمهون سامهون لڳن ٿا، پر اهو ائين ڪاغذ جي نقشي تي لڳي ٿو. +ڌرتي ڪاعذ وانگر سڌي ناهي، پر بال وانگر گول آهي. +ان ڪري ائٽلانٽڪ سمنڊ اُڪرڻ لاءِ ڪجهه گولائي وٺڻي پوي ٿي. +حقيقت ۾ ٽائٽانڪ جي ڏينهن کان وٺي بلڪي ان کان به اڳ کان انگلينڊ کان آمريڪا وڃڻ لاءِ، ٻه ٽي رستا عام هئا، ۽ اڄ به اُهي ئي اختيار ڪيا وڃن ٿا. +انهن مان هڪ Great Circle وارو رستو سڏجي ٿو، جنهن ۾ ٿورو اتراهون پاسو ڏئي، سمنڊ پار ڪرڻ ۾ سمنڊ اندر ڇوليون (ڪرنٽ)، ”ڪُن ۽ سمنڊ مٿان لڳندڙ هوائون جهاز لاءِ فائديمند ثابت ٿين ٿيون ۽ بهتر رفتار ۽ گهٽ لوڏن سان جهاز دنيا جي ٻئي پاسي کان وڃيو نڪري. +ٽائٽانڪ جهاز به اهو ئي رستو ”گريٽ سرڪل“ وارو ورتو ۽ جنهن رستي جهاز Fastnet Rock نالي ٻيٽ (42. +W) کان لنگهي Nantucket ٻيٽ وٽان ٿي، نيويارڪ پهچي ٿو. +اهو روٽ اتر قطب واري برفاني علائقي کان ٻاهر آهي، پر بهرحال ڪن ڪن هنڌن تي سال جي هنن ڏينهن ۾ برف جون ڇپون Ice berg نظر اچن ٿيون. +ڪنهن کي ڪهڙي خبر ته قسمت ۾ ڇا لکيل آهي؟ +اهو جهاز جنهن جي ٺهڻ وقت کان سڄي دنيا کي ٻڌايو پئي ويو ته، هي جهاز ٻڏي نه سگهندو. +ٻين لفظن ۾ ٽائٽانڪ جهاز Unsinkable آهي، ائين ٻڏي ويو ڄڻ ڪو خواب هجي. +هو ڇا چوندا آهن ته قدرت چاهي ته ٻڏا ٻيڙا به پار اُڪاري ڇڏين. +”پن ٻوڙين پاتال ۾، پهڻ تارين تون“ وارو حساب آهي. +ڪنهن کي خبر ته جهاز جو هڪ نه، ٻه نه، پر ذري گهٽ سڀ حصا ڦاٽي پوندا ۽ جهاز ڏسندي ئي ڏسندي ٻڏي ويندو. +اهو به هڪ ڪارڻ آهي جو ٽائٽانڪ جو ٻڏڻ هڪ اهم خبر ۽ واقعو چيو وڃي ٿو ۽ ٽائٽانڪ کي وڏي اهميت ڏني وئي آهي، نه ته پاڻيءَ وارا جهاز ته اڄ ڏينهن تائين ڪيترائي ٻڏندا رهن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32059.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32059.txt new file mode 100644 index 0000000..9360f1e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32059.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +ٽائٽانڪ فلم +جهاز ته هيستائين ڪيئي ٻڏي چڪا آهن ۽ ٻڏندا به رهن ٿا. +فلمون به، نه فقط ٽائٽانڪ جهاز تي، پر ٻين به ڪيترن ئي جهازن تي ٺهي چڪيون آهن ۽ ٽائٽانڪ جهاز تي به هيءَ پهرين فلم ناهي، پر 1912ع کان وٺي اڄ تائين 86 سالن ۾ ٽائٽانڪ جهاز تي ڪيتريون ئي فلمون، ڪتاب ۽ ٽي وي سيريل ٺهي چڪا آهن. +پهرين فلم ته جهاز ٻڏڻ کان يڪدم پوءِ مهينو کن رکي ٺهي هئي، جنهن جي فلم اسٽار اها هئي، جيڪا ٽائٽانڪ جهاز جي ان بدنصيب سفر جي مسافر هئي. +ان فلم جو نالو (Saved from the Titanic) هو. +انهن ڏينهن ۾ فلمون ٽاڪيز نه هيون. +يعني آواز بنا ٺهنديون هيون ۽ ٽائٽانڪ ٽريجڊيءَ جي اها فلم بنا آواز جي هئي. +يعني گونگي فلم هئي. +Teutonic Titanic فلم جرمني وارن ٺاهي هئي، جنهن جو خرچ پکو نازي حڪومت ڏنو. +هن فلم جو خيالي هيرو هڪ جرمن جوان ڏيکاريو ويو هو. +1958ع ۾ برطانيه وارن به ٽائٽانڪ تي هڪ فلم A Night to Remember ٺاهي، پر فلم ڊائريڪٽر جيمس ڪئمران جي هيءَ تازي فلم Titanic سڀني فلمن کان گوءِ کڻي وئي آهي ۽ سڄي دنيا ۾ ان جي هاڪ هلي وئي آهي. +ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته هن فلم تي، فلم ٺاهيندڙن ”فاڪس فلمڊ انٽرٽينمينٽ“ وارن وڏو خرچ ڪيو آهي. +ٻه سئو ملين ڊالر فلم جي شوٽنگ تي خرچ ٿيو آهي ۽ اهڙا ڏيڍ سئو ملين ڊالر مارڪيٽ تي خرچ ٿيو آهي. +(هن کان اڳ گهڻي خرچ واري فلم ”واٽر ورلڊ“ آهي. +جنهن تي 175 ملين ڊالر خرچ آيو هو) منهنجي خيال ۾ هن فلم کي مٿانهون ڪندڙ، ماڻهن کي حيرت ۾ وجهندڙ نظارا آهن، جيڪي ڪمپيوٽر ذريعي پيدا ڪيا ويا آهن. +هيئن هن کان اڳ ٺهيل فلم Jurrasic Park هئي، جنهن ۾ ڪمپيوٽر جنريٽيڊ اسي کن Shots هئا ۽ هن فلم ٽائٽانڪ ۾ 550 آهن. +هن فلم ٽائٽانڪ جي شوٽنگ جو بندوبست فاڪس فلم ڪمپنيءَ وارن ميڪسيڪو جي شهر روزاريتو ۾ سورهن هيڪٽر ڪامپليڪس تي ڪيو هو. +فلم ۾ جيڪو ٽائٽانڪ جهاز ڏيکاريو ويو آهي، اهو بلڪل هوبهو ۽ اصل جهاز جهڙو آهي، پر اصل جهاز جي ڏهين حصي جيڏو به ناهي. +ان کي ڪمپيوٽر ۽ ٻين ڪئمرائين جي اٽڪلن ذريعي ائين ڏيکاريو ويو آهي، ڄڻ سچ پچ هجي ۽ سچ پچ جا ماڻهو اتان ڪري سمنڊ ۾ پيا ٻڏن، جيڪو دراصل (L) شڪل جي پاڻيءَ جي وڏي ٽانڪي آهي. +ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته ٽائٽانڪ فلم جو ڊائريڪٽر Jemes Cameron هڪ قابل ۽ هوشيار فلم ٺاهيندڙ آهي ۽ سندس هن کان اڳ جي ٺهيل فلمن مان به ڪيتريون ئي مشهور ٿيون. +جهڙوڪ: The Terminator II, True lies, Abyss وغيره وغيره. +ٽائٽانڪ فلم ائڪشن ۽ رومانس جو ڳانڍاپو آهي، جنهن ۾ ليوناردو ڊي ڪئپريو (Jack Dawson) ۽ ڪيٽ ونسليٽ (Rose Bukater) اهم فلمي اداڪار ٿيا آهن. +فلم جي شوٽنگ جولاءِ 1969ع کان شروع ٿي ۽ 160 ڏينهن هلي. +عام فلمن کان ڪجهه وڏي ٿي وئي ۽ سندس Running ٽائيم ٽي ڪلاڪ چوڏهن منٽ آهي. +فلم ۾ ڪم ڪندڙن کي اصل سمنڊ ۽ ٽانڪيءَ ذريعي ٺاهيل نقلي سمنڊ ۾ ٻڏڻ کان بچائڻ لاءِ ٽيهه کن لائيف گارڊ رکيا ويا هئا. +فلم ٺهڻ دوران ڪو به ٻڏي مرڻ جو هاڃو پيش نه آيو پر ٽن Stunt Men جي ٽنگن ۽ ٻانهن جا هڏا ڀڄي پيا. +وڏو Risk کڻي خرچ واري فلم ٽائٽانڪ جيتوڻيڪ ان وقت ٺهي، جنهن وقت دنيا جون ٻه ٻيون مشهور فلمون پڻ هلي رهيون هيون. +هڪ جيمس بانڊ جي نئين فلم Tomorrow Never Dies ۽ ٻي ڊريم ورڪس جي مزاحيه فلم Mouse Hunt، پر ان هوندي به سامونڊي هاڃي تي ٺاهيل ٽائٽانڪ سڀ کان گوءِ کڻي وئي ۽ مالڪن جو پئسو سجايو ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3206.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3206.txt new file mode 100644 index 0000000..cc2d571 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3206.txt @@ -0,0 +1,154 @@ +ابن بطوطا +ابو عبدالله بن محمد عبدالله اللواتي ابن بطوطا سياح ٿي گذريو آهي. +پاڻ 1303ع ۾ مراڪش جي شهر طنجه شهر ۾ ڄائو. +21 سالن کان پوءِ حج ڪرڻ واسطي مڪي روانو ٿيو. +هن کي سير سفر جو شوق ٿيو. +هن مديني شريف کان سفر شروع ڪيو ۽ تقريباً سڄي دنيا جو سير ڪرڻ کانپوءِ واپس پنهنجي وطن وريو. +هن سفر دوران عجيب ۽ غريب ماڻهو ۽ واقعا ڏٺا. +انهن جا حالات هڪ سفر نامي ۾ قلمبند ڪيائين. +هن 28 سالن تائين دنيا جو سير ڪيو. +اٽڪل 75 هزار ميلن جو سفر طَي ڪيائين. +هو سنڌ ۾ به آيو. +تفصيلي تعارف. +سنڌ جي سرزمين تي صدين کان وٺي سياح، مورخ، جاگرافيدان، واپاري ۽ مختلف نمونن سان قسمت آزمائي ڪندڙ ماڻهو ايندا رهيا آهن، انهن مان ڪيترن پنهنجن سفرنامن ۽ مختلف تجربن کي لکيت ۾ پڻ آندو آهي، جنهن ۾ هنن پنهنجي پنهنجي دور ۾ سنڌ جي تاريخ، جاگرافي، شهرن ۽ ماڻهن بابت انتهائي اهم معلومات ڏني آهي. +اهڙا واقعا اسان کي سنڌ جي تاريخ متعلق جيڪا معلومات مهيا ڪن ٿا، اها ڪنهن ٻئي ذريعي سان ملڻ محال آهي. +سنڌ جي تاريخ بابت اهڙيون ئي ڪجهه شاهديون اسان کي اٺين صدي هجري جي شروعات ۾ سنڌ ۾ ايندڙ هڪ عرب سياح ابن بطوطه جي لکيل سفرنامي مان ملن ٿيون: +ابن بطوطه جو پورو نالو محمد بن عبدالله هو. +پاڻ 24 فيبروري 1304ع/17 رجب 703هه سومر جي ڏينهن، مراڪش جي شهر طنجه ۾ ڄائو هو. +ابن بطوطه سندس خانداني لقب هو، اهو خاندان مراڪش ۾ اڃا به موجود آهي. +ابن بطوطه جڏهن پنهنجي سفر جي پڄاڻي ڪري 755هه ۾ وطن واپس وريو ته کيس اتي هڪ شهر ۾ قاضيءَ جو عهدو ڏنو ويو، جيڪا سندس خانداني ڪِرت هئي، +جتي هن سن 68- 1369ع/ 70- 771هه ۾ وفات ڪئي. +هن پنهنجو سفر ٻاويهن سالن جي عمر يعني سنه 1326ع / 726هه ۾ شروع ڪيو. +اٺن سالن جي سير ۽ سفر کان پوءِ ابن طوطه ٽيهن سالن جي عمر ۾ ڪابل کان هلي اچي پهرين محرم 734هه/ ٻارهين سيپٽمبر 1333ع آچر جي ڏينهن سنڌو درياهه تي پهتو. +ابن بطوطه جي سفرنامي مان معلوم ٿئي ٿو ته هو بولان لڪ بلوچستان مان لنگهي ڪاهان کان ٿيندو، جيڪب آباد ضلعي مان ڪٿان اچي سنڌ ۾ داخل ٿيو هوندو. +سندس سنڌو درياهه ٽپڻ وارو معاملو به ڪجهه غور طلب آهي. +سندس چوڻ موجب، ”هو درياهه ٽپي ٻه ڏينهن سفر ڪري جناني شهر مان ٿيندو سيوهڻ پهتو“. +جڏهن ته سيوهڻ قديم زماني کان وٺي سنڌو درياهه جي ساڄي ڪناري تي آباد آهي. +ابن بطوطه سيوهڻ پهچڻ کان اڳ ٻيهر درياهه ٽپڻ جو ذڪر به نه ڪيو آهي، جنهن مان معلوم ٿئي ٿو ته هو درياهه جي اصل ۽ وڏي وهڪري بدران سنڌوءَ جي الهندي وهڪري تان ٽپي سنڌوءَ جي ساڄي پاسي، ان الهندي وهڪري جو کاٻو ڪپ وٺي، لاڙڪاڻي جي هاڻوڪي شهر واري ايراضيءَ جو الهندو پاسو وٺندي، ان وقت قائم شهر ”جناني“ مان ٿيندو دادوءَ جي الهندي پاسي کان لنگهي اچي سيوهڻ پهتو، جيڪر ان کي صحيح سمجهجي ته پوءِ ”جناني“ جو قديم شهر به لاڙڪاڻي ۽ دادوءَ جي وچ واري ايراضيءَ ۾ ڪٿي هجڻ گهرجي. +اڃا به ائين چئجي ته اهو قديم شهر جنهن جو نالو به اسان کي ڪنهن ٻئي تاريخ جي ڪتاب مان نٿو ملي، ”موهين جي دڙي“ جي ڏکڻ اولهه ۾ ڪٿي موجود هو. +جيڪو سنڌو درياهه جي رخ مٽائڻ يا ڪنهن ٻي آفت سبب بلڪل تباهه ۽ برباد ٿي ويو، جنهن جي قديم آثارن جو به ڪو پتو ڪو نه ٿو پوي. +سفر جي اڳئين م رحلي ۾ ابن بطوطه سيوهڻ پهتو، جتي ان وقت هندستان جي بادشاهه محمد بن تغلق شاهه جي پاران سنڌ تي مقرر ڪيل امير عماد الملڪ سرتيز موجود هو. +هن دور ۾ سنڌ جي گاديءَ جو هنڌ ملتان هو، جتي امير رهندو هو. +ان کانسواءِ اچ، بکر ۽ سيوستان ۾ پڻ سرڪاري ڪارندا رهندا هئا، جيڪي ملڪي حالتن ۽ ٻاهران ايندڙ ماڻهن بابت مڪمل معلومات پنهنجن اميرن معفت بادشاهه کي دهلي پهچائيندا رهندا هئا. +سنڌ جو امير الامراء عماد الملڪ سرتيز سلطاني بادشاهه محمد بن تغلق جو ناٺي ۽ فوج جو سپہ سالار هو، جنهن کي بادشاهه بغاوتن کي منهن ڏيڻ ۽ ڏکين پرڳڻن جي انتظام لاءِ مقرر ڪندو هو. +کيس ڪجهه عرصو ديوگير جي باغين کي منهن ڏيڻ لاءِ پڻ موڪليو ويو هو. +اتان دکن جي بغاوت کي ختم ڪرڻ لاءِ موڪليو ويو هو، جتي دولت آباد جي لشڪر جي اڳواڻ سردار حسن گنگو سان مقابلو ڪندي سنه 748هه ۾ مارجي ويو. +سردار حسن پوءِ ابوالمظفر علاؤالدين حسن گنگو جي نالي سان دکن جي بهمني سلطنت جو باني ٿيو. +سنڌ ان وقت ۾ هندستان جي تغلق حاڪمن جي هٿ هيٺ هئي. +۽ سيوهڻ واري علائقي ۾ مقامي سمن ۽ سومرن جو سردار اميرو نار (ڄام انڙ) ۽ قيصر رومي حاڪم هئا. +۽ سيوهڻ ۾ رهندا هئا. +هنن جي فوج ۾ ارڙهن سئو سوار هئا. +هن شهر ۾ ”رتن“ نالي هڪ هندو به رهندو هو، جيڪو ڪن اميرن سان گڏجي هندستان جي بادشاهه محمد بن تغلق جي درٻار ۾ پهتو. +بادشاهه هن کان متاثر ٿي کيس ”سنڌ سردار جو لقب ڏيئي کيس انهي ملڪ جو حاڪم ڪري سيوهڻ ۽ ان جا پرڳڻا جاگير طور ڏيئي، کيس وڏن اميرن واريون نشانيون، نغارا ۽ جهنڊو عطا ڪري روانو ڪيو. +سيوهڻ پهچڻ تي ”(ڄام انڙ) قيصر لاءِ هن جي اطاعت ڪرڻ ڏاڍو ڏکيو ٿي پيو. +ٻنهي پاڻ ۾ صلاح ڪري ملڪ رتن کي ماري وڌو ۽ سندس گڏ ڪيل مال ٻارهن هزار دينارن تي قبضو ڪيو. +”اميرو نار“ (ڄام انڙ) کي سڀني پنهنجو سردار مڃي کيس ”ملڪ فيروز“ جو لقب ڏنو. +هن سمورو مال لشڪر کي ورهائي ڏنو، پر لشڪر جي گهٽتائي سبب پنهنجي قبيلي جي ماڻهن ڏانهن هليو ويو. +سيوهڻ ۾ باقي بچيل لشڪر قيصر رومي کي پنهنجو سردار بنايو. +هن واقعي جي خبر جڏهن سلطان محمد بن تغلق جي مقرر ڪيل سنڌ جي امير الامراء، عماد الملڪ سرتيز کي پهتي، جيڪو ملتان ۾ رهندو هو ۽ ملتان سيوهڻ کان ڏهن ڏينهن جي پنڌ تي هو ته سرتيز لشڪر وٺي سيوهڻ پهتو. +قيصر رومي هن جو مقابلو ڪيو ۽ قلعي ۾ قابو ٿي ويٺو پر آخر جنگ هارائي قيد ٿي قتل ڪيو ويو. +عمادالملڪ سرتيز انهن جو مال ضبط ڪيو ۽ روزانو انهن قيدين مان ڪن کي قتل ڪرائي. +انهن جون کلون لهرائي بهه سان ڀرائي سيوهڻ قلعي جي ڀت تي ٽنگائي ڇڏيندو هو ۽ ايترا ماڻهو مئا جو انهن جون سسيون وچ شهر ۾ هڪ ڍڳ جيتريون گڏ ٿي ويون. +ابن بطوطه هن واقعي کانپوءِ سيوهڻ پهتو هو ۽ اتي جي هڪ وڏي مدرسي ۾ وڃي رهيو هو، جيڪو قلعي جي سامهون هو. +ابن بطوطه مدرسي جي ڇت تي سمهندو هو ۽ جڏهن رات جو سجاڳي ٿيندي هيس ته انهن ٽنگيل کلن تي اک وپندي هيس ۽ ان وحشت ۾ اچي دل پريشان ٿي ويندي هُيس. +نيٺ ان مدرسي کي ڇڏي ساڳئي شهر ۾ وڃي ڪنهن ٻئي هنڌ رهيو. +مٿئين واقعي مان تاريخي معلومات ۽ خاص طرح سمن جي طاقت ۾ اچڻ ۽ هندستان جي بادشاهه محمد بن تغلق جي ڪارندن خلاف بغاوت جون شاهديون ملن ٿيون، جيڪا سنه 733هه جي ذوالحج مهيني مطابق 1333ع جي آگسٽ مهيني ۾ ٿي گذري هئي. +مٿئين واقعن مان هن ڳالهه جي تصديق ٿئي ٿي ته سنڌ جا حڪمران ”سومرا“ توڻي ”سمه“ جيڪي سنڌ جي لاڙ وارن علائقن تي حڪومت ڪندا هئا، دهليءَ جي سلطانن جي ڪمزوري جو فائدو وٺي اچ ۽ ملتان تائين ملڪ قبضو ڪري ويندا هئا ۽ ڪڏهن دهلي مان لشڪر ڪاهي اچي سندن طاقت کي تباهه ڪير کين سنڌ جي لاڙ واري پاسي ڏي ڌڪي ڇڏيندو هو. +جڏهن وري سلطاني طاقت ڪجهه ڪمزور ٿيندي هئي يا انهن جا گهرو جهيڙا سندن طاقت کي ختم ڪري ڇڏيندا هئا ته سنڌي جوڌا پنهنجي آزادي کي قائم رکندي غلاميءَ جو ڳٽ ڳچيءَ مان ڪڍي ڪڍي آزاديءَ جو اعلان ڪندا هئا. +ابن بطوطه ٻڌائي ٿو ته سنڌ جي امير الامراء عماد الملڪ سرتيز سان گڏ ملتان مان قاضي علالملڪ فصيح الدين خراساني به مددگار ٿي پنهنجي لشڪر سان سيوهڻ آيو هو – هن کي اڳتي لاهري بندر وڃڻو هو، جيڪو ان جي علائقي سميت هن کي سلطان محمد بن تغلق جاگير ڪري ڏنو هو. +ان وقت لاهري بندر جو ساليانو محصول سٺ لک دينار هوندو هو، جنهن مان ويهين پتي يعني ٽي لک دينار جاگيردار کي ملندا ۽ باقي بادشاهه محمد بن تغلق جي خزاني ۾ ستونجاهه لک دينار جمع ٿيندا هئا. +لاهري بندر هڪ وڏو شهر ۽ بندر گاهه هو، جتي يمن ۽ فارس جا تمام گهڻا جهاز ۽ واپاري ايندا هئا. +ابن بطوطه جي بيان مان سنڌ جي لاهري بندر جي سالياني اپت ۽ سنڌ جي بندرن تي ٿيندڙ واپار ۽ جهاز راني جي خبر پوي ٿي – جيڪو ان دور جي وڻج واپار جي ترقي جو هڪ اهم ثبوت آهي. +معلوم ٿئي ته ان دور ۾ لاهري بندر ئي سنڌ جو اهم سامونڊي بندر هو، جتي پرڏيهه کان جهازن وسيلي مال اچي لهندو هو، جتان درياهه ۽ خشڪيءَ وسيلي اهو مال سنڌ، هندستان ۽ افغانستان جي مختلف علائقن ڏانهن موڪليو ويندو هو. +هن بيان مان اهو پڻ معلوم ٿئي ٿو ته محمد بن تغلق جي دور ۾ لاهري بندر به سندس هٿ هيٺ هو، جنهن جي جاگير هڪ خراساني امير جي حوالي ڪئي وئي هئي، جيڪو آمدني جي ويهين پتي پاڻ کڻندو هو، جيڪي ٽي لک دينار ٿيندا هئا. +ابن بطوطه سيوهڻ مان ان خراساني جاگيردار سان سن 734هه/1333ع ۾ پنج ڏينهن سنڌو درياهه ۾ سفر ڪري لاهري بندر ويو ۽ اتي پنج ڏينهن رهي بکر ۽ اچي کان ٿيندو ملتان هليو ويو، جتان مختلف شهرن کان ٿيندو وڃي دهليءَ ۾ سلطان محمد بن تغلق جي درٻار ۾ پهتو، جيڪو غير ملڪين کي وڏا انعام اڪرام ۽ عهدا ڏيندو هو. +اهي سڀ ابن بطوطه به حاصل ڪيا. +ابن بطوطه هندستان ۾ تمام وڏو عرصو رهيو ۽ مختلف علائقا گهميو، ان دوران هن کي ڪيترا چڱا ۽ خراب واقعا پيش آيا، پر هن مضمون ۾ صرف سنڌ متعلق بلڪ خاص طرح سيوهڻ سان لاڳاپيل واقعن جو ذڪر ڪيو ويو آهي، جيڪي تاريخي اهميت جون حقيقتون آهن. +مٿي ذڪر ڪيل حقيقتن کان سواءِ ابن بطوطه جي سفرنامي مان نه صرف سندس ٻيو دفعو سيوهڻ ۾ اچڻ ثابت ٿئي ٿو، پر سلطان محمد بن تغلق جو سنه 742هه/41-1342ع ۾ پهريون دفعو بادشاهه جي حيثيت ۾ سيوهڻ ۾ اچي ڪافي عرصو رهڻ جي پڻ خبر پوي ٿي، جنهن کي عام طرح ليکڪن ۽ تاريخدانن بلڪل نظرانداز ڪري ڇڏيو آهي ۽ هن اهم واقعي جو ڪٿي به ذڪر نه ڪيو ويو آهي ۽ نه ئي ان جا نتيجا ڪڍيا ويا آهن ته اهي ڪهڙا سبب هئا، جن جي ڪري هندستان جو بادشاهه وڏو سفر ڪري سنڌ آيو ۽ ڪيترا مهينا سيوهڻ ۾ اچي رهيو. +سڀ کان پهريائين ابن بطوطه جي ان بيان کي هوبهو ڏسڻ گهرجي ته جيئن سمجهڻ ۾ آساني ٿئي. +ابن بطوطه لکي ٿو ته ”جڏهن شيخ شهاب الدين سان ملڻ جي ڏوهه ۾ بادشاهه محمد شاهه تغلق ناراض ٿي پيو ته مون کي اچي ڊپ ورايو، سو پنهنجو سڀ ڪجهه مال دولت ۽ ڪپڙا ورهائي هڪ گداگر جا ڪپڙا پائي تارڪ الدنيا ٿي ويس. +انهن ڏينهن ۾ بادشاهه سنڌ جي ملڪ ۾ ويل هو. +جڏهن بادشاهه کي خبر پئي ته آئون تارڪ الدنيا ٿي ويو آهيان. +تڏهن مون کي پاڻ وٽ گهرائي ورتائين. +ان وقت بادشاهه سيوستان (سيوهڻ) ۾ هو. +مان فقيرن جي ڪپڙن ۾ بادشاهه جي سامهون حاضر ٿيس. +مون سان بادشاهه تمام نرميءَ سان ٿي ڳالهايو ۽ وري سندس نوڪري ڪرڻ لاءِ مونکي زور ڪرڻ لڳو پر مون صاف انڪار ڪيو ۽ کانئس حجاز جي سفر جي اجازت گهريم، جيڪا هن منظور ڪئي. +پوءِ مان بادشاهه وٽان هليو آيس ۽ هڪ خانقاهه ۾، جيڪا ملڪ شير جي نالي سان منسوب هئي، ترسي پيس. +هي جماد الثاني جون آخري تاريخون ۽ سنه 742هه/(1341ع هو. +آئون رجب وارو سڄو مهينو ۽ شعبان جي ڏينهن تاريخ تائين اتي عباد ڪندو رهيس. +هتي مون پنجن پنجن ڏينهن جو روزو رکڻ شروع ڪيو. +اهڙي طرح سان چاليهه ڏينهن پورا ڪيم. +جڏهن چاليهه ڏينهن پورا ٿيا، تڏهن بادشاهه مون ڏانهن هڪ زين سميت گهوڙو، ٻانهيون، غلام، خرچ ۽ ڪپڙا موڪلي ڏنا. +پوءِ مون اهي ڪپڙا پهريا. +جڏهن آئون بادشاهه وٽ پهتس، ته هن منهنجي اڳي کان به وڌيڪ عزت ڪئي ۽ چيو ته توکي چين جي بادشاهه وٽ پنهنجو سفير ڪري ٿو موڪليان، ڇو ته توکي سير سفر جو شوق آهي. +هن بيان مان خبر پوي ٿي ته محمد بن تغلق شاهه هندستان جو بادشاهه ٿيڻ کانپوءِ پهريون دفعو سنڌ ۾ سنه 742هه/1341ع ۾ اچي گهٽ ۾ گهٽ ٽي مهينا سيوهڻ ۾ رهيو هو. +بادشاهه جي سنڌ ۾ اچي هڪ وڏو عرصو سيوهڻ ۾ رهڻ جي هن واقعي جي ابن بطوطه جي سفرنامي کانسواءِ ٻئي ڪنهن به حوالي مان خبر ڪانه ٿي پوي ۽ نه ئي اهو معلوم ٿي سگهي ٿو ته سلطان جي اچڻ سبب ڪڙو هو. +جڏهن ابن بطوطه اچي بادشاهه سان مليو تڏهن جمادي الثاني جون آخري تاريخون هيون. +جيڪر هن کي ويهين تاريخ سمجهجي ته پوءِ جمالد الثاني جا ڏهه ڏينهن رجب جو سڄو مهينو ۽ شعبان جا ڏهه ڏينهن، يعني پوڻا ٻه مهينه عبادت ۾ گذاريا، جنهن کانپوءِ بادشاهه سلامت هن کي انعام اڪرام ۽ اعزاز ڏيئي نوڪريءَ ۾ ٻيهر رکيو ۽ سفير ٿي وڃڻ لاءِ چيائينس. +ابن بطوطه پنهنجي سفرنامي ۾ ٻڌائي ٿو ته سيوستان کان ملتان تائين، جيڪو سنڌ پرڳڻي جي گادي جو هنڌ آهي. +ڏهن ڏينهن جو رستو آهي ۽ ملتان کان دارالخلافت دهليءَ تائين پنجاهه ڏينهن جو رستو آهي. +سندس ان بيان کي سامهون رکي جيڪر غور ڪجي ته ائين سمجهه ۾ ايندو ته بادشاهه محمد بن تغلق سيوهڻ پهچڻ کانپوءِ ابن بطوطه جو حال احوال معلوم ڪري هن کي سيوهڻ گهرائڻ لاءِ ماڻهو موڪليو هوندو ته ان جي دهلي پهچي ابن بطوطه کي سيوهڻ آڻڻ ۾ پڪ سان چار مهينا لڳي ويا هوندا“ چار مهينا سفر وارا ۽ ٻه مهينا سيوهڻ ۾ رهڻ وارا ڇهه ئي مهينا بادشاهه محمد بن تغلق جو پڻ سيوهڻ ۾ هجڻ سمجهڻ گهرجي، جيڪو هڪ بادشاهه لاءِ گاديءَ جي هنڌ کان ٻاهر بنا ڪنهن سبب جي سيوهڻ ۾ رهڻ ممڪن نٿو نظر اچي. +پر اهو مسئلو ابن بطوطه جي سفرنامي مان ئي حل ٿي وڃي ٿو. +هو لکي ٿو ته ”سنڌ ۾ ٽپال ٻن قسمن جي ٿيندي آهي“ هڪڙي گهوڙي واري ۽ ٻي پيادي. +گهوڙي واري ٽپال ”اولاق“ لاءِ هر چئن ڪوهن يعني ٻن ميلن تي هڪ چونڪي يا ”ڍاٻو“ هوندو آهي، انهيءَ وچ ۾ ٻه ڳوٺ ٻڌل هوندا آهن. +هر هڪ ڳوٺ وٽ پيادو تيار ٿيو بيٺو هوندو آهي، جنهن جي مٿي تي ٽامي جا گهينگهرا ٻڌل هوندا آهن، اهو همراهه ٽپال جو لفافو هٿ ۾ جهلي، گهينگهرن واري لٺ هٿ ۾ کڻي وٺي ڊوڙندو آهي. +اڳتي وري ٻيو همراهه گهينگهرن جو آواز ٻڌيو تيار ٿيو بيٺو هوندو آهي. +هيءَ ٽپال گهوڙن کان به جلد پهچندي آهي. +هن طريقي سان تازا ميوا ڪابه گهربل شئي يا ماڻهو پنجن ڏينهن ۾ پهچي ويندي آهي. +مٿئين بيان مان اهو سمجهڻ آسان ٿي پيو ته ابن بطوطه کي هندستان جي بادشاهه محمد بن تغلق جي سيوهڻ ۾ ڇهه مهينا نه پر وڌ ۾ وڌ هڪ مهينو لڳو هوندو، پر هن مان اهو ثابت ٿئي ٿو ته بادشاهه ٽن مهينن کان وڌيڪ سنڌ جي سرزمين سيوهڻ تي ترسيل هو. +پر اهڙو احوال سواءِ هن سفرنامي جي ٻيو ڪٿان به ملي نه سگهيو آهي، جنهن جي آڌار تي سندس سيوهڻ ۾ اچڻ جو ڪو واضح سبب بيان ڪري سگهجي. +جڏهن ته بادشاهه جي ٻن سالن کان وڌيڪ عرصو ڏڪار ۽ وبا سبب دارالحڪومت کان ٻاهر رهڻ جي شاهدي ملي ٿي. +ابن بطوطه ۽ بين تاريخدانن جي ليکتن جو جائزو وٺڻ سان ڪجهه حقيقتون هن طرح واضح ٿين ٿيون. +ابن بطوطه موجب جمادي الاول جي نائين تاريخ بادشاهه معبر جي بغاوت کي منهن ڏيڻ لاءِ لشڪر سان روانو ٿيو. +ابن بطوطه سال سنه 742هه ڏنو آهي. +ٻنهي حوالن کي گڏي اها تاريخ 9 جمادي الاول 742هه مطابق 21 آڪٽوبر 1341ع آچر جو ڏينهن سمجهيو ويندو. +ابن بطوطه کي بادشاهه ويندي مهل قطب الدين مبارڪ شاهه خلجي (716هه- 720هه) جي مقبري ٺهرائڻ، ان جي سنڀال ۽ غريبن جي کاڌي کارائڻ تي مقرر ڪري ويو، سندس وڃڻ کانپوءِ هندستان ۾ سخت ڏڪار پيو، ايتري قدر جو ماڻهو مئل گهوڙا ۽ ماڻهو جو ماس کائڻ لڳا ۽ اناج جي قيمت ڇهه درهم في مڻ ٿي وئي. +سلطان جي لشڪر ۾ به اچي وبا پکڙي ۽ پاڻ به بيمار ٿي پيو ۽ ان مهم کي اڌ ۾ ڇڏي موٽي آيو. +ضياءَ الدين برني تاريخ فيروز شاهي ۾ لکي ٿو ته هن دور ۾ ڪيترا علائقا بادشاهه جي هٿ مان نڪري ويا. +ظلمن ۽ ماڻهن کي قتل ڪرائڻ سان به امن امان قائم نه ٿيو. +گجرات ۽ ديگير کان سواءِ ڪو به علائقو سندس هٿ هيٺ نه رهيو. +هر طرف بغاوت پکڙي وئي. +بادشاهه محمد بن تغلق ڪاوڙ ۾ جيئن جيئن ماڻهو مارايا تيئن سندس خلاف نفرت وڌندي وئي. +ماڻهن ڏڪار ۽ وبا سبب محصول ڏيڻ بند ڪري ڇڏيا. +بادشاهه ڪجه ڏينهن دهليءَ ۾ رهي حالتن کي سڌارڻ جي ڪوشش ڪئي پر حالتون سڌري نه سگهيون. +بادشاهه ڪيترا دفعا گهوڙن ۽ مال جي چاري لاءِ لشڪر سميت دهلي کان نڪري گجرات ۽ سنڌ جي علائقن ڏانهن هليو ويندو هو ۽ وري موٽي ايندو هو. +پر تڏهن به مال ۽ ماڻهو مرندا رهيا. +ابن بطوطه جي بيان موجب ”کيس ان دوران شيخ شهاب الدين سان ملڻ جي ڏوهه ۾ پهري هيٺ رکيو ويو هو. +شيخ شهاب الدين جي قتل کانپوءِ هن کي آزادي ملي پر بادشاهه جي خوف کان وڃي شيخ ڪمال الدين عبدالله غازي جي خدمت ۾ رهيو، جيڪو وڏو عابد زاهد ۽ الله وارو هو. +هن ڪيترا مهينا اتي عبادت ۾ گذاريا. +انهن ڏينهن ۾ بادشاهه سنڌ ملڪ ۾ ويل هو. +شيخ شهاب الدين جو ڏوهه اهو هو ته هن بادشاهه محمد بن ٿغلق کي عادل چوڻ کان انڪار ڪيو هو ۽ کيس ظالم چيو هئائين. +انهي حقيقت تان بادشاهه جو ڏمر ڏسڻو پيس، ۽ نيٺ شهادت حاصل ڪيائين. +ابن بطوطه ان سان هڪ دفعو ملڻ جي ڏوهه ۾ قابو ٿيو پر ڀاڳ ڀلا هئس جو نئين حياتي مليس ۽ جيئن چين روانو ٿيو ته وري هندستان ڏي منهن نه ڪيائين. +سنڌ جي آبادي، سرسبزي خوشحالي ۽ مٿين واقعن کي سامهون رکندي اهو چئي سگهجي ٿو ته بادشاهه محمد بن تغلق هندستان جي ڏڪار، وبا ۽ بغاوتن کان بيزار ٿي، پنهنجي لشڪر ۽ مال سميت سنڌ جو رخ رکيو ۽ سيوستان يعني سيوهڻ ۾ اچي ديرو ڄمايائين. +سنڌو درياهه جي ڪپ تي ان جا انبار ۽ منڇر جي علائقي ۾ مشهور چراگاهون موجود هيون، جتي ماڻهو ۽ مال کائي پي سکيا ستابا ٿيا. +هن علائقي جو حاڪم به بادشاهه جو ناٺي ”عماد الملڪ سر تيز سلطاني“ هو، جنهن بادشاهه ۽ سندس لشڪر جي بي انتها خدمت ڪئي. +بادشاهه هتي پنهنجي پياري ۽ اڪيلي ڌيءَ سان پڻ ملاقات ڪئي هوندي ۽ ڪيترا مهينا آرام، عافيت ۽ سڪون سان گذاريا. +ابن بطوطه جي ڏنل تاريخ جماد الثاني جي آخر کي جيڪر 20 جمادي الٿاني 742هه/پهرين ڊسمبر 1341ع ڇنڇر ڏينهن سمجهجي ته ڏهين شعبان 712/19 جنوري 1342ع ڇنڇر جي ڏينهن تائين صرف اهي پوڻا ٻه مهينا ٿي ٿا وڃن ۽ پڪ سان ان کان وڌيڪ ڪجهه وقت بادشاهه مهمد بن تغلق سيوهڻ ۾ گذاريا ۽ پوءِ ملتان کان ٿيندو وڃي دهليءَ پهتو. +هي سنڌ جي تاريخ جو هڪ اهو واقعو آهي، جنهن کي نظرانداز ڪيو ويو آهي. +ان مان نه صرف هندستان جي تغلق حاڪم محمد شاهه جي سنڌ ۾ اچي ڪافي وقت سيوهڻ ۾ رهڻ جو ثبوت ملي ٿو، پر ابن بطوطه جي ٻيهر سيوهڻ اچڻ جي پڻ خبر پوي ٿي. +جنهن ۾ هو بادشاهه سان ملاقات ڪرڻ کانپوءِ ”ملڪ علي شير“ جي خانقاه ۾ رهڻ جو ذڪر ٿو ڪري، جيڪا اصل ۾ سيوهڻ جي اڳوڻي حاڪم ملڪ علي شير جوڙايل خانقاهه هئي. +ابن بطوطه سنڌ مان دهلي ويو ۽ اتان چين جو سفر شروع ڪيائين جتان موٽي هو پنهنجي ملڪ مراڪش هليو ويو. +سيوهڻ بابت هن تاريخي اهميت جي حوالي جو سواءِ ابن بطوطه جي ٻئي ڪنهن به ذڪر نه ڪيو آهي، جيڪر ابن بطوطه هن کي پنهنجي سفرنامي ۾ شامل نه ڪري ها ته اسان کي ان هاڪاري ۽ ظالم حڪمران جنهن بي پناهه لشڪر سان ٺٽي تي 752هه/3151ع ۾ ڪاهه ڪئي ۽ سنڌوءَ جي ڪپ تي پلو کائي بيمار ٿي مري ويو، جي سندس حياتيءَ ۾ سيوهڻ ۾ اچي ڪيترا مهينا رهڻ جي ڪابه سڌ نه پئجي سگهي ها. +نتيجا: +ابن بطوطه جي سفرنامي ۾ سنڌ باري ۾ ۽ خاص طرح سيوهڻ بابت ڪيترا تاريخي حوالا ملن ٿا، جن کي اسان جي تاريخدانن بلڪل وساري ڇڏيو آهي. +جن تي غور ڪرڻ سان اهڙي تاريخي معلومات ملي ٿي، جيڪا ڪنهن به تاريخي ڪتاب مان ملڻ ممڪن ڪونهي. +• ابن بطوطه سنڌ ۾ بلوچستان کان ٿيندو جيڪب آباد ضلعي مان داخل ٿيو هو ۽ سنڌو درياهه جو مکيه وهڪرو نه پر ان جي الهندي وهڪري کي پار ڪري لاڙڪاڻي ۽ دادو وارين ايراضين مان ٿيندو سنه 734هه/1333ع ۾ سيوهڻ پهتو. +• سنڌ تي ان وقت هندستان جي تغلق حڪمران محمد بن تغلق جو راڄ هو ۽ سندس پاران امير عماد الملڪ سر تيز مقرر ٿيل هو، جنهن جو مرڪز ملتان ۾ هو جيڪو سنڌ جي گاديءَ جو هنڌ ۽ سيوهڻ کان ڏهن ڏينهن جي پنڌ تي هو، سنڌ جو امير عماد الملڪ سر تيز ان وقت سيوهڻ جي انتظام درست ڪرڻ لاءِ سيوهڻ ۾ ترسيل هو. +• سنه 733هه/1333ع ۾ سيوهڻ جي انتظام لاءِ ڄام انڙ ۽ قيصر رومي مقرر ڪيل هئا، پر پوءِ انهن جي مٿان ملڪ رتن کي مقرر ڪيو ويو، جنهن کي هنن ٻنهي برداشت نه ڪيو ۽ گڏجي کيس قتل ڪري خزاني تي قبضو ڪيائون. +ڄام انڙ لشڪر گڏ ڪرڻ لاءِ سنڌ جي لاڙ واريءَ ايراضيءَ ڏي هليو ويو. +قيصر روميءَ کي عماد الملڪ سرتيز ملتان مان لشڪر چاڙهي اچي قيد ڪيو ۽ پوءِ ٻين باغين سميت مارائي ڇڏيو. +• ابن بطوطه محرم 734هه/آگسٽ 1333ع ۾ انهن باغين جون بهه ڀريل کلون سيوهڻ جي قلعي جي ڀت تي ٽنگيل ۽ انهن جي سسين جو وڏو ڍڳ وچ شهر ۾ گڏ ٿيل ڏٺو هو، جنهن مان ان بغاوت کي سختيءَ سان ختم ڪرڻ جي شاهدي ملي ٿي. +• سنه 734هه/1333ع ۾ سنڌ جي سري وارن علائقن ملتان، اچ، بکر ۽ سيوهڻ کان سواءِ لاڙ جا ڪجهه علائقا ۽ خاص طرح لاهري بندر تغلق حڪمرانن جي حڪم هيٺ هئا. +لاهري بندر ۽ ان سان لاڳاپيل علائقا بادشاهه محمد بن تغلق پاران قاضي علاالملڪ فصيح الدين خراساني کي جاگير طور مليل هئا. +لاهري بندر جو ساليانو محصول سٺ لک دينار (سونا سڪا) هو. +ويهين پتي يعني ٽي لک دينار جاگيردار ۽ باقي ستونجاهه لک دينار سلطاني خزاني ۾ جمع ٿيندا هئا. +لاهري بندر وڏو بندرگاهه ۽ سهڻو شهر هو جتي سڄي دنيا جا جهاز ۽ ماڻهو ايندا هئا. +• سنڌ جا اهم ۽ وڏا شهر پيادن ۽ گهوڙن جي ٽپال وسيلي هندستان جي تختگاهه دهليءَ سان ڳنڍيل هئا ۽ سلطاني فرمان، سوکڙيون ۽ ٻي ڪابه گهربل شئي پنجن ڏينهن ۾ سيوهڻ کان دهلي پهچندي هئي. +• هندستان جو سلطان محمد بن تغلق، جيڪو ٺٽي تي بي پناهه لشڪر سان ڪاهه ڪري آيو هو ۽ پلو کائي سنڌوءَ جي ڪناري 752هه/1351ع ۾ گذاري ويو. +اهو پنهنجي حياتي ۾ به گهٽ ۾ گهٽ ٽي مهينا جمادي الثاني، رجب ۽ شعبان 742هه مطابق نومبر، ڊسمبر ۽ جنوري 1341ع سيوهڻ ۾ اچي رهيو هو ۽ ابن بطوطه کي دهلي مان سيوهڻ گهرائي اڳيان ڏوهه معاف ڪري چين جو سفير ٿي وڃڻ جو حڪم ڏنائين. +محمد بن تغلق جو سنڌ ۾ اچڻ ۽ سيوهڻ ۾ ايتري وقت لاءِ رهڻ جو سبب دهليءَ ۾ ڏڪار، بيماري ۽ ملڪ ۾ بغاوتون سمجهڻ ۾ اچن ٿيون، جن کان بچڻ لاءِ سنڌ جهڙي سائي ستابي ۽ خوشحال ملڪ ۾ آيا. +سندس ناٺي عمادالملڪ سرتيز سنڌ جو حاڪم هو، جنهن وٽ سڪون سان ڳچ مهينا رهي پاڻ سيوهڻ ۾ ساهه پٽيائين ۽ سندن گهوڙا ۽ ٻيا جانور منڇر جي علائقي وارن سر سبز ميدانن ۾ گاهه ۽ داڻو چرندا رهيا. +خاص طرح سان سيوهڻ بابت مٿين تايرخي حوالن بابت سواءِ ابن بطوطه جي ڪنهن به ٻئي سياح يا تاريخدان ذڪر نه ڪيو آهي ۽ نه ئي ڪنهن محقق ان تي روشني وڌي آهي. +شيخ برهان الدين اعراج سان گڏجاڻي. +ابن بطوطا (ابن بطوطه) جڏهن مصر جي بندر اسڪندريا تي شيخ برهان الدين اعراج سان ملاقات ڪئي هئي، تڏهن شيخ، ابن بطوطه کي اڳواٽ چئي ڇڏيو هو ته: سنڌ ۾ توکي هڪڙي سامره (سومرا) قوم گڏبي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3214.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3214.txt new file mode 100644 index 0000000..3897742 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3214.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +هومر +ھومر، جنھن کي يوناني ٻوليءَ ۾ ھومروس سڏين ٿا، 800 ق م ۾ پيدا ٿيو ۽ 701 ق م ۾ وفات ڪيائين. +ان لاء خيال آهي ته اھو ٻن مشھور رزميه داستانن ايليڊ ۽ اوڊيسي جو ليکڪ ھيو جيڪي قديم يوناني ادب جو بنياد سمجھيا ويندا آھن. +ايليڊ ۾ ٽراء واري جنگ دوران يوناني بادشاھن جي گڏيل فوج طرفان ٽراء واري قلعي جي ڏھ سالا محاصري جي ڪھاڻي بيان ڪيل آهي. +اوڊيسي واري داستان ۾ ٽراء جي شڪست بعد اٿاڪا جي بادشاھ اوڊيسيس جي ڏھ سالن جي سفر جو ذڪر آھي. +آھي ٻئي داستان قديم يوناني ادب جا شاھڪار سمجھيا ويندا آهن. +ھومر جي زندگي جا کوڙ تفصيل ڪلاسيڪي دؤر ۾ موجود ھيا جن مان سڀ کان وڌيڪَ مشھور ڳالھ اھا ھئي تہ اھو موجوده ترڪي جي علائقي اناطوليه جي وچ واري ساحلي خطي جي علائقي آيونيا سان تعلق رکندڙ انڌو قصاخوان سگھڙ ھيو. +موجوده دور جي عالمن انھن ٻنھي داستانن کي افسانن ۾ شمار ڪيو آھي. +قديم يونان جو مشهور شاعر هومر جا لڳ ڀڳ 850 قبل مسيح ۾ زندهه هجڻ جا نشان ملن ٿا. +ڪجهه اهل علم ان تاريخ کي 1200 ق م تائين ڊگهو ڪري وٺندا آهن. +جرمني جي مشهور عالم فريڊريش آگسٽ وولف 1795ع ۾ هي خيال ظاهر ڪيو ته اليئڊ ۽ اوڊيسي جي مختلف حصن کي ڪيترن ئي ڳائڻ وارن شاعرن تصنيف ڪيو آهي. +بعد ۾ انهن کي ايڊيٽر سهڙي ڪري ڪتابي صورت ڏني. +هن جي لکيل نظمن کي جيڪي هيڏي هوڏي پکڙيل هئا، انهن کي سڀ کان پهريان اربستا ڪورس گڏ ڪيو. +جيڪو ساموٿريس جو رهاڪو هو ۽ اسڪندريه ڪتب خاني جو نگران هو. +150 ق م ۾ ٻه ايڊيشن شايع ڪيائون هن جي ڪلام جو سڀني مهذب ٻولين ۾ ترجمو ٿي چڪو آهي. +ھومري سوال. +ڇا اوائلي رزميه شاهڪارن ايليڊ ۽ اوڊيسي جو جوڙيندڙ ڪو هڪ فرد هو يا هڪ کان وڌيڪ؟ +هومري سوال (Homeric Question) سڏجندڙ انهيءَ مسئلي ڪلاسيڪي ادب جي عالمن کي صدين کان مونجھاري ۾ رکيو آهي. +جديد راءِ غالب طور انهي ڳالهه جي حق ۾ آهي ته يسوع مسيح کان اٺين يا نائين صدي قبل ۾ يوناني زبان ڳالهائيندڙ دنيا ۾ ڀٽن ۽ ڀانن جي گروه ۾ هومر نالي هڪ نمايان شاعر واقعي موجود هو. +هو هڪ اهرو ڏات ڌڻي هو جنهن انهي آڳاٽي دور ۾ دستياب بيشمار گيتن جي مواد کي چونڊي، سوڌي سنواري هڪ سڳي ۾ پوئي ايليڊ ۽ اوڊيسي کي انهن جي موجوده شڪل ۾ پيش ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32177.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32177.txt new file mode 100644 index 0000000..e3282a3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32177.txt @@ -0,0 +1,50 @@ +ڊڀرو +سنڌ جي تاريخي پرڳڻي ساهتيءَ ۾ موجود شهر ڊڀرو يا درٻيلو پڻ هڪ آهي.تاريخي ماخذن مطابق هن شهر تي ڊڀرو نالو، ان وقت به هو، جڏهن عربن سنڌ فتح ڪئي هئي. +جيتوڻيڪ چچ نامي ۾ ساهتي پرڳڻي جي حوالي سان هن کي ’ديرو‘ ڪري لکيو ويو آهي پر چچ نامي جو اهو حوالو ٻڌائي ٿو ته ڊڀري جي قدامت عربن کان به اڳ جي دؤر جي آهي.هن شهر جي ٻن نالن ڊڀرو ۽ درٻيلو بابت مختلف رايا رهيا آهن. +ڪجهه مؤرخن جي خيال مطابق، هي شهر راڻا ڊاڀر سنگهه جي ڪري، جيڪو عربن کان اڳ هن پرڳڻي جو حاڪم هو – جي نالي پٺيان ’ڊڀرو‘ سڏجڻ ۾ آيو. +ڪجهه ٻين عالمن جي راءِ مطابق، هن شهر تي ڊڀن (سَرَنِ جو هڪ قسم) جي ڪري ڊڀرو پيو. +ڇاڪاڻ ته هن وقت به هن تاريخي وسندي جي ڀرپاسي ۾ ڊَڀ ۽ سَر تمام گهڻي تعداد ۾ ڦٽن ٿا. +ان ڪري هن شهر کي ڊَڀن وارو يا ڊڀرو سڏيو ويو. +هن جي ڀرواري شهر،’مڃٺ‘ جي معنى به پڻ هڪ پسارڪي وکر جي آهي، جنهن مان ڳاڙهو رنگ تيار ڪيو وڃي ٿو. +مڃٺ جي ڀرسان ڀورٽي جي وسندي پڻ آهي. +ڀورٽي، ڀرٽ ذات جي ڪري سڏي وئي. +ڀرٽ بنيادي طور پنهورن جي قبيلي جي هڪ شاخ آهي، پر جيڪڏهن ڀرٽ لفظن جي معنى جاچڻ جي ڪوشش ڪبي ته خبر پوندي ته ’ڀرٽ‘ لفظ جون ٻه مکيه معنائون آهن. +هڪ ’مسلمانن جي ذات‘ ٻيو ’گاهه جو هڪ قسم، جيڪو گهڻو ڪري ٿر جي پاسي تمام گهڻو ٿيندو آهي، جيڪو کائڻ سان گڏ دوا طور به استعمال ڪيو ويندو آهي. +ڊڀري جي نالي لکڻ جي حوالي سان هنن ٻن شهرن جا نالا حوالي طور ڪتب آندا ويا آهن، جن مان ثابت ٿئي ٿو ته هن شهر جو نالو ڊڀن جي پويان ئي پيو هوندو. +جڏهن ته لفظ ’درٻيلو‘ اصل ۾ ’ڊڀرو‘ جي ئي بگڙيل فارسي صورت آهي. +اها هن طرح جو ’ڊ‘ جي جاءِ تي ’در‘- ’ڀ‘ جي جڳهه تي ٻ ۽ ي‘ جڏهن ته ’ل‘ ۽ ’ر‘ جا اکر متبادل طور استعمال ٿيندا رهيا آهن. +’و‘ پنهجي جاءِ تي برقرار آهي. +ڪجهه مقامي روايتن موجب ان کي ’ٻيلي جو در‘ سان پڻ ڳنڍيو پيو وڃي. +جيڪو درست ناهي. +اهو ان لاءِ جو شهر کي ويجهو ’ڀؤنر ٻيلو‘ هڪ ته ڪافي مفاصلي تي آهي، ٻيو ٻيلن ۾ درن جا تصور ناهن هوندا! +تاريخي ڪتابن ۾ توڻي جو ڊڀري يا درٻيلي بابت مفصل ڄاڻ نه ٿي ملي، ان هوندي مختلف جڳهن تي آيل احوالن جي ڇنڊ ڇاڻ مان خبر پوي ٿي ته هي شهر ماضيءَ ۾ هڪ شاندار وسندي رهيو آهي. +مثال طور اهو انؤمان آسانيءَ سان لڳائي سگهجي ٿو ته ڊڀري جي تاريخ ساهتي پرڳڻي جي اتهاس سان گڏ رهي آهي. +چچ نامي موجب ساهتي پرڳڻي جو وجود ويدن جي زماني کان رهيو آهي. +هن علائقي کي ڪنهن وقت ’لوهاڻو‘ صوبو پڻ سڏيو ويندو هو. +ان صوبي ۾ لاکاٽ، ساهتي ۽ پاڻ لوهاڻو وڏا پرڳڻا هئا. +اهڙي ريت ساهتي پرڳڻي جي گاديءَ جو هنڌ ڊڀرو هوندو هو. +ڪجهه تحقيق کانپوءِ ڊڀري بابت تصوير ان وقت ٿوري واضح ٿي بيهي ٿي ته هن شهر جي اهميت ان وقت وڌي جڏهن مغل بادشاهه همايون، شير شاهه سوريءَ کان شڪست کائي بکر کان سيوهڻ ۽ پوءِ ڊڀري، ان وقت جي راڻي ارباب دائود سهتي وٽ مهمان ٿيو. +ڪجهه تاريخي ماخذن ۽ ڊاڪٽر حامد خانائيءَ جي تحقيق موجب، همايون بادشاهه جي اچڻ وقت سنڌ جي هڪ عالم ۽ درويش مخدوم نوحَ، ميربحرن کي ٻيڙين ڏيڻ لاءِ چيو، جنهن کانپوءِ مغل بادشاهه سنڌودرياه پارڪري، ساهتيءَ جي علائقي ۾ داخل ٿيو ۽ ان زماني ۾ درٻيلي جي هڪ بااثر رئيس ارباب دائود بن عمرشاهه سهتو هتان جو حاڪم هيو، جنهن بادشاهه جوگهڻوآڌرڀاءُ ڪيو.ڪتاب’لب تواريخ سنڌ‘ جي ليکڪ انهيءَ سلسلي ۾ ’تواريخ طاهري‘جي حوالي سان همايون بادشاهه جوهڪ خط نقل ڪيوآهي، جنهن ۾ سهتي سردارجوذڪرڪيو ويو آهي. +تاريخ ۾ موجود آهي ته قديم زماني ۾ درٻيلي جي حاڪم جي هٿ هيٺ سمورو ساهتيءَجو پرڳڻوهو. +سن 1010ع ۾ سلطان محمودغزنويءَ ملتان تي حملوڪيو، اُن وقت بکرسرڪارجوعلائقو ملتان سرڪارجي تابع هو. +محمودغزنويءَ جي انهيءَ حملي وقت به ساهتيءَ جو پرڳڻو اصل حيثيت ۾ موجود هو ۽ ڊڀرو انجو تخت گاهه هو. +اوائلي وقت ۾ جيڪي به سنڌتي اُتراولهه کان ڌارياحاڪم ڪاهي اينداهئاته اهي سڀ کان پهرين سيوهڻ تي حملوڪنداهئا. +گويا اُن دؤر ۾ سيوهڻ ڌارين جي ڪاهن لاءِ سنڌجوهڪ دروازوهو. +سيوهڻ کانپوءِ حملي آورن جو دڀري پهچڻ سؤلو ٿي پوندو هو. +’لُبِ تاريخ سنڌ‘جي مصنف خداد داد خان پٺاڻ لکيو آهي ته: هڪ ڀيري مرزا شاهه حسن بيگ، هالڪنڊي ۽ سيوهڻ کان شڪارڪندواچي ساهتيءَ جي تختگاهه درٻيلي ۾ وارد ٿيو. +ان موقعي تي خوش ٿي شاهه حسن، درٻيلي جوعلائقو ميرفرخ کي جاگيرطور ڏنو ۽ پاڻ بکرطرف روانوٿي ويو. +ڊڀري جي تاريخ ساهتي پرڳڻي جي گاديءَ جي هنڌ هجڻ سبب هميشہ مرڪزي رهي آهي. +ارغون ترخان ۽ مغلن جي دؤرن ۾ وقت جا وڏا حڪمران هن شهر ۾ ايندا رهيا. +سورهين صديءَ جي آخر ۾ مشهور مغل سپهه سالار عبدالرحيم خان ِ خانان پڻ هن شهر جي مشهور برزگ هستي مخدوم محمد عثمان دربيلي کان سنڌ جي فتح جي دعا گهرائڻ پهتو.مخدوم محمد عثمان قريشي دربيلي پنهنجي دؤر جو مشهور محدث ٿي گذريو آهي. +جنهن جي تحقيق کي سڄي دنيا ۾ عزت جي نگاهه سان ڏٺو ويندو هو. +تاريخي ثبوتن آڌار لکي سگهجي ٿو ته ڊڀري يا درٻيلي شهر جي جنگي پوزيشن ايتري ته اهميت واري هئي جو عيسى خان ترخان جڏهن محمود بکريءَ سان جنگ لاءِ ٺٽي کان ڪهي آيو ته هن ڊڀري ۾ فوجي ڇانوڻي قائم ڪئي.ڊڀرو، پنهنجي وقت ۾ علم ادب، سياست سان گڏ واپار جو پڻ مرڪز رهيو. +هن شهر مٿان هڪ دؤر اهڙو به ٿي گذريو آهي، جڏهن هتي سؤن جي تعداد ۾ ڪپڙي ٺاهڻ جا ڪارخانا موجود هئا. +هتان جو نير ۽ ڪپڙو دنيا ۾ پنهنجي بهترين ڪوالٽي جي ڪري سڃاتو ويندو هو. +شهر ۾ هڪ پاسي جتي علم جي اڃ اجهائڻ لاءِ سوين طالب علم ايندا هئا اتي هي شهر ڪپڙي جي ڪاروبار جي حوالي سان به دل جي حيثيت رکندو هو.عربن جي فتح کان اڳ ۽ پوءِ ڪلهوڙن جي دؤر تائين هي شهر پنهنجي سڃاڻپ ساهتيءَ جي مرڪز طور محفوظ رکندو آيو. +ٽالپرن جي وقت ۾ پڻ هن شهر جي مشهوري ڪپڙي جو ڪاروبار ۽ مدرسا رهيا. +انگريزن جي وقت ۾ ڊڀري جي سڃاڻپ هڪ اهڙي شخص جي ڪري سڄي هندستان ۾ ٿي، جيڪو سنڌ جي مسلمانن ۾ تعليم جي واڌاري جو سبب بڻيو. +سيد الهندو شاه، پنهنجي وقت جو وڏو عالم فاضل ۽ انصاف ڀريو انسان هو، جنهن جو نالو اڄ به سڄي سنڌ ۾ عزت ۽ احترام سان ورتو وڃي ٿو. +سيد الهندي شاهه جي نهايت اعلى ڪم ۾ نوشهري فيروز اندر مدرسه هاءِ اسڪول جو قيام شامل آهي.سيد الهندو شاهه، پنهنجي وقت ۾ نه فقط هڪ وڏو عالم فاضل علم و ادب سان چاهه رکندڙ انسان هو، پر هو انگريزن جي دؤر ۾ آنرري مئجسٽريٽ جي عهدي تي پڻ فائز رهيو. +سيد الهندو شاهه عدل ۽ انصاف جي معاملي ۾ تمام گهڻو سخت هو. +هن جي سخت فيصلن جي ڪري ساهتيءَ ۾ سندس نالي هي چوڻي پڻ مشهور ٿي: ”نه ويو آهين، ڊڀري، نه ٿئي آندل شاهه جي خبر۔۔۔۔“ڊڀري يا درٻيلي جي ماضيءَ ۾ جهاتي پائڻ سان هن شهر جي شاندار ماضيءَ جو احساس تهائين وڌيو وڃي. +بهتر رهندو ته هن شهر جي تاريخ کي نئين سر سائنسي انداز سان جاچي ان کي تشڪيل ڏجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3221.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3221.txt new file mode 100644 index 0000000..b8f9593 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3221.txt @@ -0,0 +1,70 @@ +محمد ايوب خان +محمد ايوب خان 14 مئي 1907 تي صوبي سرحد جي ڳوٺ ريحانه ۾ ڄائو. +رايل ملٽري ڪالج انگلستان مان فوجي تعليم حاصل ڪرڻ کان پوءِ فوج ۾ مختلف عهدن تي رهيو. +1951ع ۾ بري فوج جو پهريو پاڪستاني ڪمانڊر انچيف ٿيو. +1954 ۾ محمد علي بوگره کيس وزارت دفاع جو اهم عهدو سونپيو. +اسڪندر مرزا جڏهن 1958ع ۾ مارشل لا نافذ ڪئي ته چيف مارشل لا ايڊمنٽريٽر ايوب خان کي ڪيائين ۽ انهن ڏيهن ۾ پرامن فوجي انقلاب زريعي ملڪ جو واڳون سنڀاليون. +آڪٽوبر 1959ع ۾ کيس اعليٰ ترين فوجي عهدو فيلڊ مارشل ڏنو ويو. +ايوب خان مارچ 1962 ۾ نئون صدارتي آئين نافذ ڪيو. +جنوري 1965ع ۾ نئين آئين تحت عام چونڊون ٿيون. +۽ ايوب خان مسلم ليگ جي صدر جي حيثيت سان فاطمه جيڻا کان وڏي اڪثريت سان اليڪشن کٽي. +1965ع واري جنگ ۾ به ايوب خان پاڪستاني فوج جي اڳواڻي ڪئي. +1967ع ۾ سڀني سياسي پارٽين سندس حڪومت خلاف اتحاد ٺاهيو. +هڪ وڏي تحريڪ شروع ڪئي وئي ۽ نيٺ 25 مارچ 1969ع تي ايوب خان ملڪ ۾ مارشل لا لڳائي پاڻ استعفيٰ ڏئي ملڪ يحيٰ خان جي حوالي ڪيو. +ان کان پوءِ هو گهڻو وقت گهر ۾ ئي گذاريندو هو. +هن پنهنجي سوانح عمري انگريزي زبان ۾ لکي جنهن جو اردوءَ ۾ ترجمو ٿي چڪو آهي. +ايوب خان 1974ع ۾ دل ٽٽڻ سبب فوت ٿي ويو. +تفصيل. +پاڪستان جو اڳوڻو صدر ۽ فيلڊ مارشل -ايوب خان-. +14 مئي 1907ع تي هزارا جي هڪ ڳوٺ ريحانه جي هڪ وچولي درجي واري فوجي گهراڻي ۾ پيدا ٿيو. +سندس والد مير داد خان رسالدار ميجر هو. +ابتدائي -تعليم- ڳوٺ مان حاصل ڪئي. +1922ع ۾ مئٽرڪ ڪرڻ کان پوءِ مسلم يونيورسٽي علي ڳڙهه ۾ داخل ٿيو. +جون 1926ع ۾ رايل ملٽري ڪاليج سينٽ هرسٽ مان فوجي تربيت حاصل ڪئي. +1932ع ۾ کيس ڪميشن ملي، پنجاب رجمينٽ ۾ ڪرنل ڪمانڊر رهيو، -ٻي عالمي جنگ- دوران -برما- جي محاذ تي موڪليو ويو، -جتي- پنهنجي دستي جو ڪمانڊر رهيو. +1947ع ۾ کيس ڪرنل جي عهدي تي -ترقي- ملي. +-پاڪستان- قائم ٿيڻ کانپوءِ وزيرستان ۾ برگيڊيئر رهيو. +ڊسمبر 1948ع ۾ مشرقي -پاڪستان- ۾ ميجر جنرل طور رهيو. +17 -جنوري- 1951ع تي جنرل سر ڊگلس گريسيءَ جي جاءِ تي -پاڪستان- آرميءَ جو پهريون مسلمان ڪمانڊر -ان- چيف مقرر ٿيو. +هي پهريون پاڪستاني هو جنهن کي اهو اعزاز مليو هو. +-ايوب خان- کي فوج جي سربراهه جو عهدو -ان- ڪري ڏنو ويو هو ته بظاهر هو ڪنهن لابيءَ سان واڳيل نه هو ۽ نه ئي ڪو سياسي مقصد هئس پر -ترقي- ملڻ جي ڪجهه ئي عرصي کان پوءِ -ايوب خان- ملڪ جي سگهاري سياسي شخصيت بڻجي ويو. +-ايوب خان- -آمريڪا- کان فوجي ۽ معاشي امداد وٺڻ ۽ عالمي معاملن ۾ -پاڪستان- کي -ان- جو اتحادي بنائڻ لاءِ ذميوار آهي. +1954ع ۾ آرمي چيف ۽ وزير دفاع هئڻ ڪري هي -ان- پوزيشن ۾ هو ته حڪومت جي ڪنهن به فيصلي کي رد ڪري ڇڏي. +1958ع ۾ فيلڊ مارشل جنرل -ايوب خان- ۽ سندس ساٿي جنرلن فيصلو ڪيو ته ”نااهل سياستدانن“ مان ماڻهن جي جان آجي ڪرائجي، سندس دور حڪومت ذاتي ۽ آمراڻي دور طور سڃاڻپ رکي ٿو. +-ايوب خان- ملڪ کي معاشي، قانوني، سياسي ۽ آئيني ادارا ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي. +-ايوب خان- حڪومت ۾ اچڻ شرط بليڪ مارڪيٽنگ اسمگلنگ ۽ ذخيره اندوزي خلاف سخت قدم کنيا. +رشوت ۽ بدعنوانين ۾ ملوث آفيسرن خلاف ڪارروايون ڪيون. +جنهن سان کيس شروعاتي طور عوام وٽان مڃتا ملي. +پنهنجي خلاف سياسي مخالفت کي روڪڻ لاءِ پروڊا لاڳو ڪيو، جنهن موجب هن سياستدانن تي 15 سالن جي لاءِ پابندي وجهي ڇڏي هئي. +هڪ ٻيو ”قانون ايبدو“ (Elective Bodies Disqualification Order) پڻ لاڳو ڪيو ويو، جنهن جو مقصد اڳوڻن حاڪم سياستدانن خلاف بدعنوانين ۽ ٻين اهڙن الزامن هيٺ ڪيس هلائڻ هو، پر کين -ان- صورت ۾ معافي ملي پئي سگهي ته هو ايندڙ ستن سالن تائين ڪنهن به قانون ساز اداري جي چونڊن ۾ اميدوار نه هوندا. +اٽڪل 7 هزار ماڻهو ايبڊو جي لپيٽ ۾ آيا. +اهو قانون محمد ايوب کهڙي تي به لاڳو ڪيو ويو هو. +پريس اينڊ پبليڪيشن آرڊيننس لاڳو ڪري پريس تي پابنديون وڌيون ويون. +سندس ئي ڏينهن ۾ نئون شهر -اسلام- -آباد- اڏي، ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ ڪراچيءَ مان اتي منتقل ڪيو ويو. +1959ع ۾ زرعي سڌارا آندا ۽ قانون لاڳو ڪري زمين جي وڌ ۾ وڌ حد ملڪيت 200 -ايڪڙ- مقرر ڪئي ويئي. +جيتوڻيڪ وڏن زميندارن، ڪجهه نوڪر شاهي سان گڏجي ته ڪجهه وري سياسي اثر استعمال ڪندي پنهنجون زمينون بچايون پر پوءِ به اٽڪل 40 لک -ايڪڙ- زمين سرڪار حاصل ڪئي، جنهن مان وڏي ايراضي سنڌ ۾ هئي، بعد ۾ اها زمين گهڻي ڀاڱي سول ۽ فوجي آفيسرن ۾ ورهائي وئي. +1958ع ۾ نام نهاد شريف ڪميشن ذريعي تعليمي پاليسي لاڳو ڪئي وئي، جنهن موجب مادري زبانن خاص ڪري سنڌي زبان جي پڙهائيءَ کي پرائمري تائين محدود ڪيو ويو، جنهن خلاف سنڌي زبان سوسائٽي، سنڌي ادبي سنگت ۽ سنڌ جي محب وطن سياسي ڪارڪنن ۽ اڳواڻن تحريڪ هلائي، ۽ ايوب رجيم کي مجبور ٿي 14 -آڪٽوبر- 1962ع تي پنهنجو فيصلو واپس وٺڻو پيو ۽ سنڌيءَ جي ذريعه -تعليم- واري اڳوڻي حيثيت بحال ٿي. +-ايوب خان- 1959ع ۾ ”بنيادي -جمهوريت- جو نئون سياسي نظام“ لاڳو ڪيو ۽ 1962ع ۾ نئون -آئين- ڏنو، جيڪو صدارتي نظام وارو هو. +هن جي وقت ۾ پرڏيهي پاليسي -آمريڪا- جي حامي رهي پر پوءِ به هن چين ۽ سوويت يونين سان ناتا بهتر بنائڻ جي ڪوشش ڪئي. +1960ع ۾ انڊس واٽرس ٽريٽي (سنڌو طاس ٺاهه) عالمي -بئنڪ- ۽ -آمريڪا- جي مدد سان ڪيو ويو، جنهن موجب اولهه وارا ٽي درياهه يعني سنڌو درياهه، جهلم ۽ چناب -پاڪستان- کي ڏنا ويا ۽ -اوڀر- وارا ٽي درياهه راوي، -بياس- ۽ ستلج ڀارت کي ڏنا ويا، جنهن جي بنياد تي اڳتي هلي پاڻيءَ جي معاملي تي پنجاب سنڌ سان زيادتي ڪئي ۽ سنڌ جي اجازت کان سواءِ ڊئم تيار ڪرائي، سنڌوءَ جو -پاڻي- روڪيو ۽ سنڌ کي معاشي طرح تباهه ڪيو. +جنهن خلاف سنڌي قوم بنا تميز پارٽيءَ جي وڏي جدوجهد هلائي ڪالاباغ ڊئم رٿا رد ڪرائي آهي. +لڳاتار سرحدي چڪرين بعد 1965ع ۾ ڀارت ۽ -پاڪستان جي وچ ۾ ڪشمير جي سرحد ۽ رڻ ڪڇ ۽ -ٿر- وارن علائقن ۾ جنگ لڳي، سوويت يونين -ٽياڪڙي- ڪري 1966ع ۾ ٻنهي ملڪن ۾ صلح ڪرايو، -ايوب خان- ۽ ڀارتي وزيراعظم لال -بهادر- شاستري -تاشقند- ٺاهه تي صحيحون ڪيون. +ايوب ڪابينا جي پرڏيهي معاملن واري وزير ذوالفقار علي ڀُٽي -ان- ٺاهه جي مخالفت ڪئي ۽ وزارت -تان- استعيفيٰ ڏيئي ڇڏي. +ڀارت سان -جنگ- ۽ -تاشقند- ٺاهه ايوب حڪومت لاءِ فيصلي ڪن موڙ ثابت ٿيو. +فيبروري 1966ع ۾ لاهور ۾ مخالف ڌر جي سياسي جماعتن طرفان ڪانفرنس ڪوٺائي ويئي. +هن ڪانفرنس ۾ -اوڀر- -پاڪستان- ۾ حمايت رکندڙ عوامي ليگ ڇهه نڪتا پيش ڪيا. +ملڪ جي مختلف شهرن ۾ شاگردن ۽ مزدورن جون تحريڪون شروع ٿيون. +4 مارچ 1967ع تي سنڌ يونيورسٽيءَ جي شاگردن احتجاج ڪيو جنهن ۾ اڳ ئي هلندڙ ون يونٽ ٽوڙ تحريڪ کي وڌيڪ سگهارو ڪري ڇڏيو هو. +هن ئي دؤر ۾ مارشل لا ايڊمنسٽريٽر جي مداخلت تي علامه آءِ آءِ قاضي سنڌ يونيورسٽيءَ مان استعيفيٰ ڏني. +-ٽڪا خان- پنهنجي ڪنهن عزيز جي ناپاس ٿيڻ تي سنڌ يونيورسٽيءَ مان سنڌيءَ جو مضمون ختم ڪرايو، جنهن خلاف وڏو احتجاج ٿيو. +1968ع ۾ -ايوب خان- حڪومت جي ڏهن سالن جي ڪارڪردگي جو جشن ملهارايو پر اهو جشن فائدي ڏيڻ بدران سياسي طور نقصانڪار ثابت ٿيو. +1969ع ۾ مختلف سياسي جماعتن ڊيموڪريٽڪ ايڪشن ڪميٽي (ڊيڪ) ٺاهي جنهن -جمهوريت- جي بحاليءَ لاءِ تحريڪ هلائڻ جو اعلان ڪيو. +-ان- ئي دور ۾ ذوالفقار علي -ڀٽي- پيپلزپارٽي ٺاهي ۽ -انقلاب- جو نعرو ڏنو. +هن ملڪ ۾ هڙتال ۽ احتجاج جو سڏ ڏنو. +ڪراچي، لاهور، -پشاور-، ڍاڪا ۾ فوج گهرائي ويئي. +فيبروري ۾ حڪومت سياسي قيدين کي آزاد ڪرڻ جو اعلان ڪيو ۽ مخالف ڌر کي ڳالهين جي ڪوٺ ڏني. +-ايوب خان- نئون -آئين- ڏيڻ ۽ ايندڙ صدارتي چونڊن ۾ اميدوار نه ٿيڻ جو اعلان ڪيو. +25 مارچ 1969ع تي فوج جي سربراهه جنرل -آغا- محمد يحيٰ خان پاڻ کي چيف مارشل لا ايڊمنسٽريٽر مقرر ڪري ملڪ اندر مارشل لا لاڳو ڪري ڇڏيو. +1962ع وارو -آئين- ختم ڪيو ويو. +-ايوب خان- استعيفيٰ ڏني ۽ يحيٰ خان ملڪ جو صدر ٿي ويو. +20 -اپريل- 1974ع تي دل جي دوري پوڻ سبب وفات ڪري ويو ۽ پنهنجي اباڻي ڳوٺ ريحانه ۾ مدفون آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3222.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3222.txt new file mode 100644 index 0000000..2100489 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3222.txt @@ -0,0 +1,151 @@ +افلاطون +افلاطونافلاطون جو جنم انهن ڏينهن ۾ ٿيو جڏهن يوناني سماج جي عزت جو سج ٻڏڻ ويجهو هو. +افلاطون جو تعلق اميرن جي پراڻي گهراڻي سان هو، جيڪو واپار ۽ واپار ڪندڙ نون دولتمندن کي ڏاڍي نفرت جي نگاهه سان ڏسندو هو، جيتوڻيڪ اقتدار سندس هٿن مان نڪري چڪو هو پر اهي اڃا پاڻ کي يوناني تهذيب ۽ تمدن جا نگهبان سمجهندا هئا. +ان طبقي جو ايمان هو ته ملڪ جي زوال جو سبب اهو ئي آهي ته اٿينـز جو نظم ۽ ضبط اميرن بدران بازاري ماڻهن جي قبضي ۾ اچي ويو آهي. +ان ماحول ۾ پلجندڙ افلاطون مرڻ گهڙيءَ تائين واپارين سان ٺاهه ڪري نه سگهيو. +هن جو پورو نالو ارسطو قليس هو، بعد ۾ افلاطون ٿيو. +سندس پيءُ جو نالو ارستون هو ۽ هو ايٿنز جي داستانوي بانيڪارن جي خاندان مان هو جڏهن ته هو ماءُ جي طرفان به ڪيترن ئي دولتمند ۽ مشهور اٿينائين جو مائٽ هو. +سمجھيو وڃي ٿوته هن افلاطون جو نالو پنهنجن ويڪرن ڪلهن جي سبب اختيار ڪيو هو. +شايد ايٿنس ۾ 428 ق م ۾ پيدا ٿيو. +سٺي خاندان جي ڇوڪرن وانگر ادب موسيقي ۽ رياضي جي تعليم حاصل ڪيائين. +هو شعر به چوندو هو ۽ پهلوان ۽ ڪسرتي به هو. +ويهن سالن جي عمر ۾ سقراط جو شاگرد ٿيو. +اٺن سالن تائين هن کان علم پرائيندو رهيو.افلاطون جواني جي شروعاتي ڏينهن ۾ شاعر ۽ دانشور هئڻ سان گڏوگڏ عام راءِ مطابق، هڪ وڏو ملهه پهلوان به هو ۽ هن سپاهي طور به ڪم ڪيو هو. +انهي دور جي سڀني يونانين وانگر راندين روندين، ورزشي ڪرتب بازين، ناچ ۽ گهوڙي سواري ذريعي جسم جي نشوونما سان گڏوگڏ سوچ ۽ فڪر جي ورزش به ٿيندي رهي ۽ انهي فيلسوف اهڙي گوشه نشيني واري ۽ پڙهاڪو زندگي نه گذاري جيڪا موجوده دور ۾ دانشورن کي عام زندگي جي ڪمن ڪارين لاءِ ناموزون بڻائي ٿي ڇڏي. +سقراط جي صحبت. +سقراط سان ملاقات افلاطون جي زندگيءَ ۾ وڏي تبديلي آندي هئي. +هو لاڏ ۽ ڪوڏ سان پليو هو. +هو بيحد وڻندڙ ۽ طاقتور نوجوان هو. +چون ٿا ته اهو نالو (Plato) مٿس انهيءَ ڪري ئي پيو هو، جو هن جا ڪُلها موڪرا هئا. +هن هڪ قابل ۽ بهادر سپاهيءَ جي زندگيءَ به گذاري هئي ۽ هو راندين جي قومي مقابلن ۾ ٻه ڀيرا انعام به حاصل ڪري چڪو هو. +اهڙي اغرض شباب مان هڪ فلسفيءَ جو اُسرڻ ناممڪن نه ته به مشڪل ضرور هو. +پر هن اڙٻنگ نوجوان جي بي آرام ۽ نازڪ روح، سقراط جي منطقي بحث مباحثن ۾ راحت ۽ مسرت محسوس ڪئي. +سندس معزز استاد جڏهن عام تسليم شده عقيدن ۽ قياس آرائين کي پنهنجن موزون ۽ تز سوالن جي نيز نوڪ سان ڦاڙيندو ۽ اکيليندو هو. +تڏهن افلاطون جي دل خوشيءَ ۾ پيئي ٽپندي هئي. +هو شغل ۾ پڻ اهڙي ئي شوق ۽ امنگ سان شامل ٿيندو هو. +جيئن ڪسرت گاهه جي ڪرتبن ۽ جسماني راندين ۾، سقراط کي هو ”ٻڍو درويش“ سڏيندو هو. +۽ هُن جي رهبريءَ ۾ هو، ٺلهي بحث مباحثي جي منزل ٽپي، شين ۽ ڳالهين جي باخبر ڇنڊڇاڻ ۽ باريڪ تحقيق ڪرڻ لڳو. +هو پنهنجي استاد سان ۽ ان جي صحبت ۾ فلسفي سان پر جوش محبت ڪرڻ لڳو هو چوندو هو ته ”خدا جو شڪر آهي جو مان يوناني ٿي ڄائس ۽ نه وحشي، آزاد ٿي ڄائس ۽ نه غلام، مرد ٿي پيدا ٿيس ۽ نه عورت، پر سڀ کان وڌ مان خدا جو شڪر گذار انهيءَ ڪري آهيان، جو مون سقراط جي زماني ۾ جنم ورتو. +هو اٺاويهن ورهين جو هو، جڏهن سندس استاد فوت ٿيو، اُن جي صلح پسند زندگيءَ جي المناڪ پڇاڙيءَ، هن جي فڪر جي هر پهلوءَ تي اونها ۽ گهاٽا اثر وڌا. +ان ڪري ئي هو جمهوريت سان نفرت ڪرڻ لڳو ۽ ماڻهن جي انبوهه کي ڌڪارڻ لڳو. +هن پڪو ارادو ڪيو ته جمهوريت کي ناس ڪرڻ گهرجي ۽جمهوريت جي بدران وڌ ۾ وڌ دانشمندن ۽ اعليٰ هستين جي حڪومت برپا ڪجي، اهو سندس زندگيءَ جو اهم ترين مسئلو ٿي پيو ته ڪيئن اهڙا دانشمند بزرگ ڳولي لهجن، ۽ ڪيئن ان ڳالهه تي انهن کي رضامند ڪجي، ته هو حڪومت جون واڳون سنڀالين. +سياحت. +افلاطون جي جواني اسپارٽا جي تباهه ڪندڙ جنگ واري ماحول ۾ گذري. +404 ق.م ۾ جڏهن اها جنگ ختم ٿي ۽ اقتدار افلاطون جي مائٽن جي هٿن ۾ آيو، تڏهن افلاطون کي به صلاح مشوري جي گڏجاڻيءَ (ڪاميٽيءَ) ۾ شريڪ ٿيڻ جي دعوت ڏني وئي، پر افلاطون انڪار ڪري ڇڏيو. +هڪ سال کان پوءِ جمهوريت پسندن ان حڪومت جو تختو اونڌو ڪري ڇڏيو ته افلاطون کي اچي ڀَو ويٺو ته متان اڳوڻن حاڪمن سان مائٽيءَ جي ڪري مٿس به نه قهر نازل ٿئي، تنهنڪري هن اٿينـز مان موڪلايو ۽ يونان جي مختلف شهرن ۾ ٽڪندي ۽ سفر ڪندي، اچي مصر پهتو. +مصر ۾ افلاطون رياضيءَ ۽ علم نجوم (ستارن جي علم) جي تعليم پوري ڪئي ۽ ڏکڻ اٽلي روانو ٿيو. +اٽليءَ ۾ کيس حڪيم پيٿاگورس جي شاگردن جي صحبت ۾ شريڪ ٿيڻ جو موقعو مليو. +پيٿاگورس (582-507 ق.م) يونان جو پهريون جمهوريت پسند فلسفي هو. +هن فلسفي جو اصطلاح ٺاهيو. +پاڻ ڏکڻ اٽليءَ ۾ ڪروٽن جي علائقي ۾ پنهنجن شاگردن ۽ مريدن جي هڪ وسندي وسائي هئائين، جتي ماڻهو سوشلسٽ اصولن موجب زندگي گذاريندا هئا. +پيٿاگورس قدرتي لقائن جي تشريح عددن جي پاڻ ۾ رشتي ۽ موسيقيءَ جي قانونن جي حوالي سان ڪندو هو. +پاڻ (روح جي) جوڻ مٽائڻ ۽ تشدد نه ڪرڻ جو قائل هو ۽ عورت ۽ مرد کي سماج ۾ هڪ جيترو درجو ڏيندو هو. +هو چوندو هو ته زمين گول ۽ چرپر ڪندڙ آهي. +افلاطون پيٿاگورس جي تعليم کان ڏاڍو متاثر ٿيو، +سقراط کي بچائڻ جي لاءِ ڪيل هن جي ڪوششن، جمهوريت جي اڳواڻن جي دلين ۾ خود افلاطون جي سلامتيءَ متعلق شڪ پيدا ڪيا هئا، تنهنڪري هن جي دوستن، هن کي مشورو ڏنو هو ته اٿينس هُن لاءِ خطري کان خالي نه هئي. +تنهنڪري اهو هن لاءِ سٺو موقعو هو ته ٻاهر دنيا ۾ سفر جي خيال کان نڪري وڃي ۽ ڪجھ وقت اٿينس کان ٻاهر رهي. +۽ دنيا کي ڏسي وائسي. +انهيءَ خيال کانپوءِ انهيءَ سال يعني 399 ق.م تي هو سفر تي روانو ٿيو، اسان کي پوريءَ ريت معلوم نه آهي ته هو ڪٿي ڪٿي ويو. +پر شايد سڀ کان اول هو مصر ويو هجي، اُتي جڏهن هُن اتان جي مذهبي پيشوائن کان ٻڌو ته يونان اڃا ٻاراڻي اُوستا ۾ هو، تڏهن هن کي ڏاڍو صدمو پهتو. +انهن جي راءِ موجب، يونان کي اڃا ڪي محڪم ثقافتي روايتون ڪونه هيون ۽ نه ئي ان جو ڪو پائدا تمدن هئي ۽ ان ڪري يونان ڪنهن خاص ڌيان جي لائق نه هو. +هو ٻارهن سال گهميو ڦريو. +جيڪو به ذريعو هٿ آيس، تنهن وسيلي علم حاصل ڪيائين. +هر مقدس جاءِ تي ويو ۽ اُتان جيڪي مليس، سو پرايائين. +هر فرقي جي شخصي طرح آزمائش ورتائين. +ڪن جو رايو آهي ته هو يهودين جي ملڪ ۾ پڻ ويو، ۽ اتي جي اشتراڪيت پسند پيغمبرن جي روايتن جي مڪتب ۾ ذهني تربيت حاصل ڪيائين، ڪي ته هيئن به چون ٿا ته هو گنگانديءَ جي ڪنارن تائين به پهتو هو ۽ اُتان جي ساڌن جي ويدانتي فڪر مان ب فيض حاصل ڪيائين، پر اسان کي تصديق نه آهي. +هو اٿينس ڏانهن سن 387 ق.م ۾ 40 ورهين جي ڄمار ۾ واپس وريو، مختلف قومن سان ملاقاتون ڪرڻ ڪري ۽ مختلف ملڪن جي حڪمت جي اڀياس ڪرڻ ڪري، هن جو دماغ هاڻي بلوغت جي ڏاڪي تي پهتو هو. +جوانيءَ وارو گرم جوش گهڻي قدر هاڻي گهٽجي ويو هوس. +استاد جي مرڻ کان پوءِ افلاطون سائبرين، مصر، اٽلي ۽ سسلي جو سفر ڪيو ۽ ميکارا جاءِ تي حڪيم اقليدس جي شاگردي به ورتي. +388 ق م ۾ گرفتار ٿيو. +۽ غلام بڻائي وڪيو ويو. +بعد دوستن رقم ادا ڪري ڇڏائي ورتو. +آخر ۾ ايٿينس پهتو ۽ هن پنهنجي مشهور اڪيڊمي کولي جنهن کي هو پنهنجي زندگي جو مقصد سمجهندو هو. +هتي چاليهن سالن تائين هن تعليم ڏني. +افلاطون جي اڪيڊمي. +افلاطون اٽليءَ کان سسلي ويو جتي سندس دوستي ڊائنوسس (اول) بادشاهه جي خاص صلاحڪار ڊيان سان ٿي، پر هڪ ڏينهن بادشاهُه افلاطون جي ڪنهن ڳالهه تي ناراض ٿي پيو ۽ کيس غلام بڻائي وڪڻي ڇڏيائين. +ڪجهه عرصي کان پوءِ سندس دوستن رقم ڏئي کيس آزاد ڪرايو. +ان غلاميءَ مان نجات حاصل ڪري هُو 12 سالن جي سير سفر کان پوءِ اٿينـز موٽي آيو ۽ اتي اچي پنهنجي مشهور درسگاهه (اڪيڊمي) قائم ڪئي ۽ چاليهن سالن تائين اميرن جي ٻارن کي تعليم ڏيندو رهيو. +افلاطون جا مڪالما. +افلاطون جي مقالمن سڀ کان وڌيڪ مشهور جمهوريت آهي جنهن ۾ هن حڪومت جي نظام بابت ٻڌايو آهي. +افلاطون جي تصنيفات جو اثر ارسطو کان به گهڻو ٿيو. +افلاطوني فلسفو. +افلاطون (Plato): يوناني فيلسوف، جنهن حڪمت الاهيءَ جو بنياد وڌو، جيڪو اڄ به دنيا جي وڏن اثرن رسوخ وارن مفڪرن ۾ شمار ٿئي ٿو. +هيءُ اٿينس جي هڪ اشراف گهراڻي ۾ 472 ق. +م ۾ ڄائو، ۽ سقراط کان -تعليم- حاصل ڪيائين. +سندس بنيادي تصنيفن ۾ سقراط جي فلسفي جي ئي ترجماني ڪيل آهي. +-افلاطون- جو فلسفو ”مڪالمات“ جي شڪل ۾ بيان ٿيل آهي، جيڪو اسلوب بيان، فڪر ۽ نظر جي گهرائيءَ ۽ وسيع خيالن جي لحاظ کان عالمي ادب جو شاهڪار تسليم ڪيو وڃي ٿو. +سندس انهيءَ ڪتاب ۾ جمهوريت، قانون، تنقيد، سوفسطائيت سميت 18 موضوعن تي بحث ڪيل آهي. +”عوامي راڄ“ (Republic)، -افلاطون- جو مشهور ڪتاب آهي، جنهن ۾ هڪ مثالي حڪومت جو نقشو سامهون رکي، انصاف جو عملي خاڪو پيش ڪيو ويو آهي. +هن ئي ڪتاب ۾ هن شاعرن کي پنهنجي مثالي رياست مان نيڪالي ڏيڻ جي ڳالهه ڪئي ۽ -ان- سلسلي جو بحث ادبي -تنقيد- جي زمري ۾ اچي ٿو. +افلاطون، اٿينس ۾ هڪ ”اڪيڊميءَ“ جو بنياد به رکيو. +سندس فلسفي موجب علم صحيح، دائمي ۽ غيرمتبادل هوندو آهي. +هن ”روح عالم“ جو تصور به ڏنو، ۽ اهڙيءَ طرح مادي ڪائنات جي خالق کي تسليم ڪيو آهي. +هيءُ روح عقليءَ کي غيرقانوني سمجهندو هو. +سندس فلسفي موجب، ”خير“ جا بنيادي جزا چار آهن: عدل، اعتدال، شجاعت ۽ حڪمت، هن وٽ بدنظمي سراسر فساد آهي. +هو نظم ۽ ترتيب کي مثالي رياست قرار ڏئي ٿو، -جتي- جو حاڪم فلسفي پڻ هجي. +ادب ۽ فن جي -باري- ۾ -افلاطون- جو نظريو اهو هو ته مثالي حسن سان محبت، -انسان- کي ”عين خير“ تائين پهچائي ٿي. +تنهن هوندي به هو پنهنجي مثالي رياست مان شاعرن کي نيڪالي ڏيڻ جي ڳالهه ڪري ٿو. +وٽس فقط مادي دنيا جو تصور ٺڪرايل آهي. +هيءُ فيلسوف 347 ق. +م ۾ گذاري ويو. +فلسفي جي دنيا ۾ -افلاطون- انتهائي همه گير شخصيت جو مالڪ آهي. +هو فلسفي جي -تاريخ- ۾ پنهنجي آدرشن جو نظريو (Theory of Ideas) جي ڪري مشهور آهي. +-ان- کان سواءِ روح جي لافاني هجڻ، -تخليق- ڪائنات جي مخصوص نظريي، علم يا ڄاڻ بحيثيت يادگيريءَ جي، وغيره، سندس اهڙا نظريا آهن، جيڪي کيس هميشه لاءِ فلسفي ۾ زنده رکندا اچن ٿا. +جيستائين -افلاطون- جي پنهنجي فڪر جو تعلق آهي ته -ان- تي سندس پيشرو فيلسوفن جهڙوڪ: پئٿاگورس، پارمينائڊس، هيراقليطس ۽ سقراط جا واضح اثر نظر اچن ٿا. +پئٿاگورس وٽان هن مذهبي رجحان، خاص ڪري لاقانونيت ۽ ٻيءَ دنيا جا تصور ورتا. +اهڙيءَ طرح حقيقت کي ابدي ۽ وقت کان مٿي ڄاڻڻ جو نظريو، هن پارمينائڊس کان پرايو. +هيراقليطس جي نظريي جو مٿس وڏو اثر ٿيو، جنهن مطابق حسياتي دنيا ۾ ڪابه شيءِ مستقل ۽ دائمي نه هئي. +سقراط کان هن اخلاقيات جو اعليٰ درس پرايو ۽ -ان- کي ئي پيش ڪيائين. +افلاطون جي ”نظريه اعيان“ موجب هيءَ دنيا ٻيءَ اصلي دنيا جو نقل يا نظير آهي. +هر شيءِ جو عين مطابق عالم بالا يا عالم مثال ۾ موجود آهي، جيڪو غير متبادل ۽ لافاني آهي. +هن دنيا ۾ انهن شين جا صرف عڪس يا اولڙا آهن. +-ان- جو مثال ڏيندي چوي ٿو ته اسان جيڪا ڪاٺ جي ميز ڏسون ٿا، -ان- ۾ هڪڙي ته اها ڪاٺ واري ٺهيل ميز آهي، پر -ان- جي پٺيان ميز جو هڪ اهڙو آفاقي تصور (universal idea) آهي، جنهن سان اها ڪاٺيءَ واري ميز مطابقت رکي ٿي. +هن جو چوڻ آهي ته اهو تصور ئي دراصل لافاني آهي، باقي ڪاٺ واري ميز ته فاني آهي. +اهڙيءَ ريت -افلاطون- جو نظام فلسفي جي دنيا ۾ پهريون جامع عينيت پسند ۽ تصوراتي يا آدرشي فڪر (Idealism) آهي. +هن جي خيال ۾ هن دنيا جون طبعي شيون غير حقيقي يا نقل آهن ۽ -ان- جي مقابلي ۾ اعيان، دائمي ۽ آدرشي آهن. +خدا ۽ خير جو تصور ٻين سڀني تصورات جو ڄڻ ته نقطئه ڪمال آهي. +بهرحال، -افلاطون- فلسفي جي دنيا ۾ ماديت پسند (Materialism) فلسفي جي مقابلي ۾ آدرشيت يا عينيت (Idealism) جو وڏي ۾ وڏو نمائندو آهي. +-افلاطون- جي مستقل -تصنيف- سندس مڪالمات (Dialogues) آهن، جيڪي ڪيترن عنوانن تي مشتمل آهن. +مشهور فلسفي -ارسطو- سندس شاگرد هو. +علامہ آء آء قاضي لکي ٿوتہ ” +فلسفي جي دنيا ۾ افلاطون انتھائي ھمـه گير شخصيت جو مالڪ آھي. +ھو يونان جي عظيم استاد ۽ انسان سقراط جو شاگرد ھو. +فلسفي جي تاريخ ۾ افلاطون پنھنجي نظريه اعيان (Theory of Ideas )جي ڪري مشھور آھي. +ان کان سواءِ روح جي لافاني ھجڻ، تخليق ڪائنات جي مخصوص نظريي، علم يا ڄاڻ بحيثيت يادگيري وغيره. +سندس اھڙا نظريا آھن جيڪي کيس ھميشـﮧ لاءِ فلسفي ۾ زندھه رکندا اچن ٿا +افلاطون جو فلسفو انهي لحاظ کان بنيادي طور اخلاقي فلسفو آهي جو سندس خيال ۾ انسان انهي لاءِ پيدا ٿيو آهي جيئن پنهنجي تڪميل ڪري سگهي ۽ اها تڪميل گهٽ يا وڌ هن دنيا ۾ ئي حاصل ڪئي وڃڻي آهي. +انسان قانون کي ورلي ئي سمجھي سگهيو آهي ۽ انهي تي فقط ڪڏهن ڪڏهن اڻپوري نظر ئي وجھي وٺي ٿو، پر اهو ئي سبب آهي جو هو سدائين اهو محسوس ڪندو رهي ٿو ته هن ۾ ڪنهن شي جي کوٽ آهي. +هو جيڪڏهن پنهنجي وجود جي انهي قانون کي سمجھي ها ۽ انهي جي پوئواري ڪري ها ته هو مڪمل طور خوش هجي ها. +درحقيقت اها ڳالهه اخلاقيات جي عيسائي تصور کان بلڪل مختلف آهي جنهن ۾ اهو نظريو سمايل آهي ته انسان کي پنهنجي ادنيٰ فطرت کي فتح ڪرڻو آهي ۽ اهو آسمان جي بادشاهت کي هن دنيا جو نه ٿو سمجھي. +افلاطون مطابق انسان جو انهي کان برتر ڪو فرض ئي نه آهي ته هو پاڻ کي تڪميل جي سکيا سان وابسته ڪري. +تڪميل جي ڳولها سندس فطرت سان واسطو رکي ٿي. +اهو ڪو اخلاقي امر نه آهي اها ته انساني فطرت جي سمجھ ڀري ۽ متوازن نشوونما جو هڪ ضروري شرط آهي. +چڱائي انهي ڪري چڱائي آهي جو اها صحتمند ۽ سونهن ڀري آهي، انصاف انهي ڪري چڱو آهي جو ناانصافي غير مربوط، غير متوازن ۽ بدصورت آهي. +افلاطون کي فيلسوف طور سڀ کان اهم حيثيت پنهنجي وحدت (Unity) جي تصور جي سبب آهي. +هن کي پڪ هئي ته سچ ۽ چڱائي جو وجود آهي ۽ اهي هڪٻئي کان ڌار نه ٿا ٿي سگهن ۽ اهو ته نيڪي جو دارومدار علم تي آهي. +چڱائي، سچ ۽ حسن جي انهي وحدت جي بنياد تي افلاطون جو رايو هو ته سڀئي فن جهڙوڪ موسيقي، ادب، شاعري، فن تعمير، فصاحت، سياست ۽ دستڪارين کي لازماً اخلاقي فلسفي جي تابع هئڻ گهرجي ۽ انهن جو قدر به ايستائين آهي جيستائين اهي انهي جي خدمت ڪن. +دنيا ۾ ڪوڙو فن تعمير، ڪوڙي شاعري ڪوڙو ادب وغيره به آهن جيڪي انسان کي مڪمل جي حاصلات کان پري رکن ٿا ۽ کيس بي علم ۽ نامڪمل بڻائين ٿا. +حقيقت ۾ افلاطون جي نظريي ۽ عيسائيت جي نظريي ۾ ڪيتريون ئي هڪ جهڙايون آهن، پر هي اهڙو نظريو آهي جنهن جو بنياد خدا ۽ انسان ذات جي نجات دهندي ۾ عقيدي بجاءِ انسان ۽ روح بابت عقلي نقطئه نظر تي آهي. +پر اهڙا ماڻهو به جيڪي نه ئي وحدت جو افلاطوني نظريو قبول ڪري سگهن ٿا ۽ نه ئي انهن کي يسوع مسيح جون تعليمات قبول آهن اهي به افلاطون کان بي نياز نه ٿا ٿي سگهن. +هو سدائين اهڙو انسان ٿي موجود رهندو جنهن تمام غير محسوس طريقي سان، تمام مستقل مزاجي سان ۽ تمام وڻندڙ نموني ۾ ۽ تمام تفصيل سان انسان جي فطرت ۽ انسان جي روح بابت بحث ڪيو. +خدا بابت خيال. +افلاطون، قبول ٿو ڪري ته ڪابه قوم ايستائين مضبوط نه ٿيندي، جيستائين ان جو خدا ۾ اعتماد نه آهي. +ڪابه ڪائنات جي قوت يا پهريون سبب يا زندگيءَ جو متو، جنهن ۾ ڪا خاص شخصيت نه آهي، سا مشڪل سان ئي اميد، عقيدت يا جان نثاري پيدا ڪري سگهندي. +اهي، نااميديءَ ۾ متبلا ٿيل دلين کي، آرام هرگز آڇي نه سگهندا، ۽ نه ئي وري، ڪشمڪش ۾ گرفتار ٿيل روحن کي تسڪين پهچائيندا. +فقط دائم ۽ قائم، هڪ خدا تعاليٰ هستي ئي آهي، جيڪا ائين ڪري سگهندي. +اها هستي ئي، هڪ خود غرض انفراديت پسندا انسان کي تلقين ڪندي يا ڊپ ڏياريندي، ته هو پنهنجي خواهشن ۾ ڪجهه قدر ڪمي ڪري ۽ پنهنجي هوس ۽ حواسن تي غالب پوي. +جيڪڏهن ماڻهو، خدا ۾ ايمان سان گڏوگڏ، پنهنجي شخصي روح جي لافاني هئڻ جو يقين رکن، ته جيڪر نهايت خاطر خواه نتيجا نڪرن. +هڪ ٻي زندگيءَ، جي اميد، اسان ۾ همت پيدا ڪري ٿي. +جيئن اسان موت جو مقابلو مردانگي سان ڪري سگهون ۽ پنهنجي عزيزن خواه قريبن جا موت به صبر سان برداشت ڪريون. +جڏهن اسان ايمان سان جنگ جوٽيون ٿا ته اسان جي قوت ٻيڻي ٿئي ٿي. +فرض ڪريو ته اسان جي انهن اعتقادن جي ڪابه ظاهري ثابتي ٿي نٿي سگهي. +خدا تعاليٰ، صرف اسان جي اميد ۽ عشق جو معياري مجسمه آهي ۽ روح، هڪ سرود جي سُر سمان آهي ۽ اهو سر، ان سرود سان گڏ ئي ختم ٿي وڃي ٿو. +جنهن ان کي صورت بخشي. +پر انهن سڀني ڳالهين جي باوجود، انهن اعتقادن مان اسان کي ڪوبه ضرر (اهنج) ڪونه رسندو، اسان کي ۽ اسان جي ٻارن کي بيحد فائدو حاصل ٿيندو. +”پلوٽارچ“ (Plutarch) اسان کي ٻڌائي ٿو ته افلاطون جي خيال مطابق، خدا تعاليٰ هميشه جاميٽريءَ جي اصولن موجب دنيا کي هلائي ٿو. +”اسپنوزا“ به ساڳئي خيال جي هن ريت تشريح ڪري ٿو. +ته خدا، جسماني بناوت ۽ عمل جا عالمگير قاعدا ساڳي ڳالهه آهن، ”برٽنڊرسل“ (Bertrand Russell) وانگر افلاطون لاءِ پڻ رياضي، فلسفي جي هڪ اهم تمهيد آهي ۽ رياضي، فلسفي جي سڀ کان اعليٰ صورت آهي. +پنهنجي تعليم گاهه جي درن مٿان، دانتي (Dantesgue) وانگر، افلاطون به هيءُ لفظ لکائي ڇڏيا، ”جنهن کي جاميٽريءَ جي واقفيت نه آهي، سي اندر نه لنگهن. +وفات ۽ وراثت. +347 ق م ۾ هڪ شادي جي دعوت ۾ شامل ٿيو ۽ اتي ئي فوت ٿي ويو. +ان وقت سندس عمر اسي سال هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32295.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32295.txt new file mode 100644 index 0000000..65efe8f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32295.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +حيدر منزل +ڪراچي ۾، جي ايم سيد جو گهر نه رڳو جي ايم سيد جي سياسي ۽ سماجي زندگيءَ جي حوالي سان بلڪي هن گهر جي هر ڀِت سياسي تاريخ جي پڻ شاهد پڻ آهي. +حيدر منزل اهو هنڌ آهي، جتي 1934ع ۾ سنڌ پيپلز پارٽيءَ جي پيڙهه رکي وئي هئي. +هن پارٽيءَ جو صدر بلاول ڀٽو زرداريءَ جو پڙنانو سر شاهه نواز هئو. +1941ع ۾ جڏهن جي ايم سيد ۽ الله بخش سومرو جي وچم سياسي اڻبڻت پيدا ٿي ته ان جي حل لاءِ مولانا ابوالڪلام آزاد حيدر منزل آيو هو ۽ سيد کي الله بخش سومري جي حمايت ڪرڻ لاءِ قائل ڪري ورتو، جنهن جي نتيجي ۾ الله بخش سومرو ٻيهر جو پريميئر (وزير اعظم / وڏو وزير) چونڊجي آيو. +1940ع ۾ جڏهن جي ايم سيد، مسلم ليگ سنڌ جو صدر ٿيو ته محمد علي جناح، ساڻس ملاقات لاءِ حيدر منزل آيو هئو. +عوامي ليگ جو سرواڻ ۽ بنگلاديش جو باني شيخ مجيب الرحمان پڻ 1969ع ۾ حيدر منزل آيو هئو. +حيدر منزل ۾ جيڪي وڏا وڏا سياسي اڳواڻ جي ايم سيد سان ملڻ جي لاءِ آيا، انهن ۾ خان عبدالغفار خان (باچا خان)، غوث بخش بزنجو، عطاءُ الله مينگل، حيدر بخس جتوئي، سنڌ اسيمبليءَ جو پهريون اسپيڪر ميران محمد شاهه، سر شاهه نواز ڀٽو، شاهه مردان شاهه پير پاڳارو، بيگم نسيم ولي خان، اڳوڻو وڏو وزير مرحوم جام صادق علي ۽ ٻيا شامل آهن. +ان کان سواءِ متحده قومي موومينٽ (ايم ڪيو ايم) جو باني اڳواڻ الطاف حسين ۽ مهاجر قومي مومينٽ جو اڳواڻ آفاق احمد به حيدر منزل اچڻ وارن ۾ شامل آهن. +جي ايم سيد جو گهر، حيدر منزل 1974ع کان پهرين ۽ پوءِ سنڌ ۾ مختلف تحريڪن جو مرڪز رهندو آيو آهي. +انهن تحريڪن ۾ سنڌ جي بمبئي کان الڳ ٿيڻ، ڪراچي جي مرڪز کان واپسي ۽ ون يونٽ جي خاتمي جي جاکوڙ اهم آهن. +هن وقت حيدر منزل ۾ سنڌ يونائيٽڊڊ پارٽي جي مرڪزي آفيس پڻ موجود آهي ۽ هتان سياسي جاکوڙ اڃان تائين هلندڙ آهي. +۽ تاريخ هتي ختم ٿئي ٿي +2019 ۾ حيدر منزل جو وجود هميشه لاءِ ختم ٿي ويو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32296.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32296.txt new file mode 100644 index 0000000..e572c0c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32296.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +پي آءِ اي فلائيٽ 661 +پاڪستان انٽر نيشنل ايئر لائن (PIA) جي فلائيٽ پي ڪي 661 (PK Flight 661) هڪ هوائي هاڃي جو شڪار ٿيڻ کان پوءِ ڪري تباھ ٿي وئي، جنهن ۾ 48 سفر ڪندڙ مسافر پڻ مارجي ويا. +چترال کان اسلام آباد ايندڙ پي آءِ ايَ جو هوائي جهاز حوليان جي ويجهو جابلو علائقي ۾ اربع 7 ڊسمبر 2016ع جي ڏهاڙي ڪري تباھ ٿي ويو، جنهن ۾ ناليوارو ڳائڻو ۽ نعت خوان جنيد جمشيد ۽ سندس زال پڻ اجل جو شڪار ٿي ويا. +شروعاتي ڄاڻ پٽاندڙ هوائي جهاز جي انجڻ ۾ خرابيءَ جي ڪري هاڃو پيش آيو. +هوائي جهاز جو پائليٽ صالح جنجوعا ۽ ساٿي پائليٽ احمد جنجوعا پاڻ ۾ ڀائر هئا. +ان کان سواءِ هوائي جهاز ۾ ٻه هوائي ميزبانون (ايئر هسٽسون) صدف فاروق ۽ عاصما عادل پڻ سوار هيون. +هوائي جهاز ۾ 31 مرد، 9 عورتون ۽ 2 ٻار پڻ سوار هئا. +ڊپٽي ڪمشمنر چترال پڻ هن ئي فلائيٽ ۾ سوار هئو. +هي هوائي جهاز اسلام آباد کان مسافرن کي کڻي چترال ويو هئو ۽ هن جهاز کي واپس شام جو چار لڳي 45 منٽن تي واپس اسلام آباد پهچڻو هئو. +پر لينڊنگ کان ڪجھ وقت پهرين هوائي جهاز جو ريڊار سان لاڳاپو ڪٽجي ويو. +ان کان پهري پائليٽ مدد جي لاءِ ايمرجنسي ڪال ڪئي هئي، جنهن ۾ ان چيو هئو تہ جهاز جي هڪ انجڻ بند ٿي وئي آهي، جنهن جي ڪري کيس جهاز اڏائڻ ۾ ڏکيائي اچي رهي آهي. +فلائيٽ پي ڪي 661 حادثي جي جاچ. +سول ايوي ايشن اٿارٽي، جهاز جي حادثي جي جاچ لاءِ ايئر ڪموڊور منير بٽ جي سرواڻيءَ ۾ ٺاهيل ڪاميٽي واقعي واري هنڌ پهچي شاهديون گڏ ڪيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3231.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3231.txt new file mode 100644 index 0000000..3f25985 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3231.txt @@ -0,0 +1,54 @@ +شاھ ولي اللّٰه +حضرت شاھ ولي الله محدث دهلوي رحه اربع جي ڏينهن 1114هه مطابق 1703ع ۾ ڄائو. +شاهه ولي الله جو مختصر نسبت نامون. +قطب الدين ولي الله احمد(1) بن عبدالرحيم بن وجيهه الدين بن معظم بن منصور بن احمد العمري ذريعي سندن نسب جو اهو سلسلو اسلام جي عظيم فاتح ۽ عادل خليفي حضرت عمر فاروق رضي الله تعالي عنه تائين پهچي ٿو. +شاهه صاحب جن کي قدرت پاران جيڪي علمي ۽ عملي صلاحيتون عطا ڪيون ويون هيون.انهن جي وڌڻ ويجهڻ لاءِ نيڪ ماحول جي موافقت جو وڏو دخل هو.سندن والد بزرگوار شاهه عبدالرحيم محدث دهلويءَ جن علمن ۽ معرفتن جي تحصيل عالمگير بادشاهه جي زماني جي عالمن صالحن ۽ تڏهوڪي اسلامي سوسائٽي وٽان ڪئي هئي ۽ کين خاص معرفتون سندن ناني شيخ رفيع الدين دهلويءَ کان مليون هيون.شيخ رفيع الدين صاحب دهلوي جن طريقت جون منزلون پنهنجي والد بحر مواج قطب عالم وٽ طئي ڪيون هيون ۽ انهن وري پنهنجي والد بزرگوار امام عبدالعزيز بن حسن دهلوي جن کان فيض حاصل ڪيو هو ۽ ان پنهنجي پيءُ حضرت ڪمال الدين حسن بن طاهر دهلوي جن کان طريقت جو فيض ورتو هو ۽ ان پوئين بزرگ جي وفات 909 هه ۾ ٿي هئي. +شاهه ولي الله کي پنهنجي حياتيءَ ۾ دهليءَ جي ڏهن بادشاهن جي حڪومتن ڏسڻ جو موقعو مليو هو. +(1)عالمگير اعظم (2)بهادر شاهه اول (3)معز الدين جهاندار شاهه (4)فرخ سير (5)رفيع الدرجات (6) رفيع الدوله (7)محمد شاهه (8)احمد شاهه (9)عالمگرير ثاني (10)شاهه عالم ثاني. +شاهه عالم ٻئي جي زماني ۾ ۽ شاهه ولي الله جن جي وفات کان اٽڪل ٻه سال کن اڳ (لارڊ)ڪلائيو اله آباد ۾ بنگال بهار ۽ اوڙيسه جي حاڪميت بادشاهه کان کسي ڪمپني بهادر جي حوالي ڪئي. +عبيد الله سنڌيءَ فرمائن ته تاريخ جو هر هڪ طالب العلم ڄاڻي ٿو ته مٿين بادشاهن جي زماني ۾ هندستان کي ڪهڙن ڪهڙن دل ڏڪائيندڙ واقعن مان گذرڻو پيو. +ٻارهن ساداتن جو تسلط ۽ فرخ سير جو انهن جي هٿان تمام بيوسيءَ جي حالت ۾ قيد ٿيڻ. +وري توراني حاڪمن جي هٿان ٻارهن ساداتن جو زوال ،مرهٽن جي بغاوت ۽ انهن جو عروج سکن جي بغاوت ،نادر شاهه جي ڪاهه ۽ دهليءَ ۾ عام ڪوس.احمد شاهه ابدالي ۽ پاڻي پٽ واري جنگ ۾ حق جي باطل مٿان سوڀ.هندستان جي سياست ۾ روهيلن جي ڀائيواري ايراني ۽ توراني حڪمرانن جي پاڻ ۾ دشمني.هندستان ۾ يورپي قومن جون لالچ واريون نظرون وري انگريزن جو بنگال وغيره ۾ داخل ٿيڻ ۽ ان قسم جا ٻيا انقلاب به شاهه صاحب جن پنهنجين اکين سان ڏٺا. +هيءَ به حقيقت آهي ته شاهه ولي الله جن جنهن فڪر ڏانهن سڏيندڙ هئا ان فڪر جو اصل ٻج ته سندن والد شاهه عبدالرحيم صاحب جن پوکيو هيو، جنهن کي پاڻي شاهه ولي الله ڏنو. +(1)شيخ الاسلام خواجه قطب الدين اوشي دهلوي جن وٽان روحاني طور سان شاهه ولي الله جي پيءُ شاهه عبدالرحيم جن کي سندن ڄمڻ جي خوشخبري ٻڌائي هئي. +انڪري سندن هڪ نالو قطب الدين احمد به رکيو ويو هو. +اورنگزيب عالمگير. +اورنگزيب عالمگير, 1707ع ۾ وفات ڪئي. +سندس وفات کان پوءِ سياسي وڳوڙ شروع ٿيو. +جنهن جي نتيجي ۾ آخر ڪار ننڍي کنڊ ۾ مغلن جو اقتدار ڀورا ڀورا ٿي ويو. +اها سياسي ڀڃ ڊاهه روحاني مونجهاري جي جو نتيجو هئي. +جيڪا سماجي ۽ اقتصادي دائرن کي به وڪوڙي ويئي هئي. +سڀني پاسن کان بغاوت منهن ڪڍيو هو، جن کي منهن ڏيڻ جي قابليت اورنگزيب جي جانشينن ۾ ڪانه هئي. +مسلمانن جي جي تاريخ جي اهڙي خطرناڪ دؤر ۾ شاهه ولي الله جنم ورتو. +جيڪو هندستان جو هڪ مذهبي مفڪر هو، جنهن اسلام کي هندستان ۾ نئين زندگي ڏيارڻ لاءِ ڪم ڪيو. +شاهه ولي الله 1703ع ۾، اورنگزيب جي وفات کان چار سال اڳ ڄائو هو. +شاهه ولي الله دهلوي (Shah Waliullah Dehlawi) پنهنجي شروعاتي تعليم پنهنجي والد شاهه عبدالرحيم (Shah Abdur Rahim) کان ورتي، جيڪو سندس استاد به هو ته سندس روحاني رهبر به. +هو پنهنجي ڄم جي اصلي وقت کان اڳ پيدا ٿيو هو ۽ ايتري ته تيز حافظي جو مالڪ هو جو 8 سالن جي ڄمار ۾ قرآن مجيد حفظ ڪيائين. +جڏهن 17 سالن جو ٿيو ته والد 1731ع ۾ وفات ڪري ويو. +هن پنهنجي والد جي جاءِ تي مدرسه رحيميه ۾ پڙهائڻ شروع ڪيو ۽ ٻارهن سالن تائين اهو ڪم ڪندو رهيو. +تنهن کان پوءِ هو وڌيڪ پڙهڻ لاءِ عربستان ويو. +هو هڪ ذهين عالم هو. +هو مڪي ۽ مديني ۾ چوڏنهن مهينا رهيو. +انهي عرصي ۾ هو حجاز جي مشهور استادن سان لهه وچڙ ۾ رهيو. +هن جو دلپسند استاد مديني جو شيخ ابو طاهر بن ابراهيم هو، جنهن کان هن حديث ۾ سَنَد ورتي. +هو 9 جولاء 1732ع ۾ دهلي موٽيو ۽ انيندي ئي پنهنجي ڪم ۾ جنبي ويو. +هن ڏاڍو ڏکيو ڪم ان وقت پنهنجي هٿ ۾ کنيو، جڏهن هندستان جا مسلمان پنهنجي تاريخ جي تمام ڏکئي دؤر مان لنگهي رهيا هيا. +سندن سمورو سماجي، سياسي، اقتصادي ۽ روحاني سرشتو ڀڄي ڀور ٿي چڪو هو. +سهلي اچڻ کان پوءِ هن پنهنجن شاگرد کي اسلامي علم جي مختلف شاخن جي سکيا ڏيڻ شروع ڪئي. +کين اهو ڪم سونپيائين ته وڄي ماڻهن ۾ اسلام جي حقيقي روح جي تبليغ ڪن، هن اسلامي عملن تي معياري ڪتاب لکڻ جو ڪم به پنهنجي هٿن ۾ کنيو ۽ 1862ع ۾ وفات تائين اسلام تي وڏي تعداد ۾ ڪتاب لکيائين، جيڪي اڄ سوڌو اهم ليکجن ٿا. +شاهه ولي الله جا نظريا. +انساني سماج (Human Society) ۾ جيڪو نظام، خاندان جي بنيادي ايڪي (Nuclear family) کان ترقي ڪندو بين الاقوامي سطح تائين پکڙجي وڃي ٿو. +شاهه ولي الله ان کي ارتفاق سڏيو آهي ۽ ان کي چئن درجن ۾ ورهايو آهي. +جيئن ته اهو هڪ ارتقا ڪندڙ عمل آهي، ان ڪري ”ارتفاق“ (Irtafaaq) کي ”ارتقا“ (Evolution) جي هم معنيٰ لفظ سمجهيو ويندو آهي، جڏهن ته حقيقت ان کان ٿوري مختلف آهي. +”ارتفاق“ عربي لغت جي اعتبار سان ”افتعال“ جي باب جو مصدري صيغو آهي. +جيئن ”اختيار“ ”احتياط“ ”اقتباس“ ”ارتقاء“ وغيره ”ارتفاق“ جو مادو ”ر ف ق“ آهي جنهن جي لفظي معنا آهي نرمي /هم آهنگي پيدا ڪرڻ. +عربي ۾ دوست کي ”رفيق“ به ان معنيٰ ۾ چئبو آهي جو گڏجي رهڻ، ڪم ڪرڻ يا سفر ڪرڻ سان پاڻ ۾ هڪ قسم جي نرمي ۽ هم آهنگي پيدا ٿي ويندي آهي. +هاڻي سوال آهي ته ”نرمي“ يا هم آهنگي جو مفهوم هتي ڪهڙي اهميت رکي ٿو؟ +اچو ته ان کي سمجهڻ جي ڪوشش ڪريون ته شاه ولي الله ان لفظ کي ڪيئن هڪ جامع مفهوم ۾ استعمال ڪيو آهي! +قدرتي شين مان فائدي وٺڻ ۾ جيڪا ڏکيائي ۽ ”سختي“ هئي ۽ آهي ان ۾ عقل ۽ جسماني پورهيئي جي ذريعي ”نرمي“ پيدا ڪري پنهنجي زندگيءَ کي سولو بنائڻ جو نالو ”ارتفاق“ آهي. +پوء اهو ”ارتفاق“ قائم ڪرڻ ۾ انسان سميت سڀني جانورن جي عقلي ۽ جسماني صلاحيتن جي درجه بندي آهي. +هر هڪ ”نوع“ جو پنهنجو پنهنجو ”ارتفاق“ آهي. +انسان جي لاء ماحول گهڻو سازگار ناهي ته ان کي عقل وڌيڪ ڏنو ويو آهي ته جيئن اعليٰ درجي جو ”ارتفاق“ قائم ڪري سگهي ۽ جانورن کي عقل گهٽ آهي ته انهن جي لاء زمين تي موجود شيون اڳواٽ ئي اهڙي نموني بڻايون ويون آهن جو انهن کي سدو سنئون فائدو حاصل ڪرڻ ۾ ڪا خاص رڪاوٽ پيش نٿي اچي، تنهن ڪري انهن جي ”ارتفاق“ کي حالتن هڪ درجي تي ”ٻيهاري“ يا فريز ڪري ڇڏيو ويوآهي. +شاهه ولي الله جي فلسفي ۾ ۽ ٻين فلسفين موجب پڻ حيوانن جي عقل جا درجا مختلف آهن، تنهن ڪري ارتفاق جي درجن ۾ فرق آهي. +لاڏاڻو. +پاڻ 20 آگسٽ 1762ع تي هن دنيا مان لاڏاڻ ڪري وڃي خالق حقيقي سان مليو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3235.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3235.txt new file mode 100644 index 0000000..952bf5c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3235.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +بنگلاديش +بنگلاديش ڏکڻ ايشيا جو اهو ملڪ آهي، جنهن جي تقريباً هر پاسي کان هندستان آهي. +پر ڏکڻ اوڀر ۾ هن جو ڪجهه حصو برما ۽ خليج بنگال سان لڳي ٿو جتي گنگا ،برھمپترا ۽ ميگھنا ندين جون ڊيلٽائون پڻ واقع آھن جن جي ڪري اڪثر ملڪ جو چڱو حصو ٻوڏ جو شڪار رھندو آھي. +بنگلا ديش هن وقت سارڪ ۽ او آئي سي جو رڪن آهي. +تاريخ. +بينگال تاريخ ۾ اوڀر بينگال (موجوده بنگلاديش) ۽ انڊيا جي رياست اولھ بنگال تي مشتمل علائقو ھيو. +جنھن ۾ اوڀر بينگال ٻيلن تي مشتمل علائقو ھيو جنھن ۾ قبيلائي نظام ۾ شڪار ۽ کاڌو گڏ ڪندڙ ماڻھو رھندڙ ھيا ۽ اھو خطو ھندوستان جي اتر اوڀر واري ٻيلن تي مشتمل سرحد طور سڃاتو ويندو هو. +ان جي ڀيٽ ۾ اولھ بينگال ۾ رياستون وجود ۾ اينديون رھيون. +جن ۾ ٻڌن جو پالا خاندان جو راڄ ۽ برھمڻن جو سينا گھراڻي جو راڄ پڻ شامل آھن. +مسلمان پھريون ڀيرو دھلي سلطنت جي قائم ٿيڻ بعد فتحون ڪندا ھتي پھتا. +انھن ۾ افغاني، ايراني ۽ ترڪ شامل ھيا جن شروعاتي مسلمان رياستون اولھ بينگال ۾ قائم ڪري ورتيون. +پر مسلمانن جي باقائده طاقتور حڪومت مغل خاندان جي اڪبر بادشاهه جي دؤر ۾ قائم ٿي پر مقامي آبادي غيرمسلم ھئي جيڪا سورھين صدي ۾ مسلمان صوفي بزرگن جي تبليغي ڪم ۽ مسلمانن جي دؤر ۾ اوڀر بينگال جي معاشي پائداري جي ڪري آبادي جو وڏو حصو اسلام ۾ داخل ٿي ويو +يورپين مان سڀ کان اول ھتي پورچوگيز 1517 ۾ پھتا جن کان پوء ڊچ 1602 ۾ ھتي اچڻ شروع ٿيا، 1650 ۾ انگريز ، 1690 ۾ فرانسيسي ۽ 1755 ۾ ڊينمارڪ جا ڊين ھتي اچڻ شروع ٿيا. +پر انھن مان انگريز ھتي قابض ٿي حڪومت ٺاهڻ ۾ ڪامياب ٿي ويا اھڙي طرح 1757 کان 1857 تائين ايسٽ انڊيا ڪمپني ھتي حڪومت ڪئي ۽ 1857 کان 1947 تائين برطانوي سرڪار سڌوسنئون حڪومت ڪئي. +ھن خطي ۾ اوڻويھين صدي ۾ مسلمانن ۾ ٻہ مذھبي تحريڪون زور سان ھليون جن ۾ فرائضي تحريڪ ۽ سيد احمد شھيد کان متاثر ٿيل طريقه محمديه شامل ھيون. +1947ع ۾ هندستان جي ورهاڱي وقت اوڀر بنگال (هاڻوڪو بنگلاديش) پاڪستان جو حصو بڻيو. +ان وقت اوڀر پاڪستان جي نالي سان سڃاتو ويندو هو. +1970ع ۾ عام چونڊون ڪرايون ويون، جنهن ۾ شيخ مجيب الرحمان جي اڳواڻيءَ ۾ عوامي ليگ سموري اوڀر پاڪستان جون 97 سيڪڙو نشستون کٽي وئي. +ان وقت اوڀر پاڪستان جي آبادي پاڪستان جي ڪل آبادي جو 55 سيڪڙو هئي. +عوامي ليگ واضع اڪثريت سان وفاقي حڪومت ٺاهڻ جيتري ڪاميابي ماڻي ورتي هئي. +پر ان وقت جنرل يحي خان واري فوجي حڪومت مجيب الرحمان تي ڇھ نقطن واري پروگرام تي نظرثاني ڪرڻ جو زور رکيو ۽ ھو ايئن ڪرڻ لاء راضي نه ٿيو جنھن تي معاملا بگڙي ويا. +اقتدار نہ ملڻ جي ڪري تحريڪ شروع ٿي وئي جنھن کي طاقت جي استعمال سان چيڀاٽڻ لاء فوجي ايڪشن شروع ٿيو نتيجي ۾ ھزارين ماڻھو مارجي ويا ۽ فوجي ايڪشن دوران فوج تي ھزارين عورتن جي لڄالٽ جا الزام پڻ لڳا جن جي تصديق پڻ ٿي. +ان طاقت جي استعمال تي عوامي ليگ جي قيادت آزادي جي تحريڪ شروع ڪئي ۽ ان گھرو ويڙھ دوران انڊيا بنگالي عوام جي مدد ۾ مداخلت ڪندي پاڪستان سان جنگ جي شروعات ڪئي جنھن جي نتيجي ۾ 1971 ۾ مجيب الرحمان جي قيادت ۾ بنگلاديش جي آزاديءَ جي راھ ھموار ٿي وئي ۽ ھي ملڪ وجود ۾ آيو جنھن کي جلد ئي پوري دنيا ۾ تسليم ڪيو. +درياءِ گنگا ۽ برهم پترا بنگلاديش ۾ دريائي ٽڪور ٺاهي خليج بنگال ۾ ڇوڙ ڪن ٿا. +بنگلاديش جي سياسي حالت پاڪستان وانگر آهي جتي فوج اقتدار ۾ ايندي رھندي آھي. +1975 ۾ فوجي بغاوت ۾ مجيب الرحمان جي حڪومت جو خاتمو ٿيو جيڪو پاڻ بہ پنھنجي خاندان سميت مارجي ويو. +ان بعد بنگلاديش نيشنلسٽ پارٽي ملڪ ۾ غالب پارٽي رھي.بعد ۾ عوامي ليگ ٻيھر اقتدار ۾ اچي وئي. +آبادي. +ھن ملڪ جي آبادي لڳ ڀڳ 25 ڪروڙ آهي جنھن جو 83 سيڪڙو مسلمان ۽ 16 سيڪڙو ھندو آھن. +ھن ملڪ ۾ انڊونيشيا ، پاڪستان ۽ ڀارت کان پوء مسلمانن جو دنيا ۾ سڀ کان وڏو ملڪ آھي. +ھن ملڪ جو سرڪاري مذھب پڻ اسلام آھي. +مسلمانن جي ملڪن ۾ سڀ کان گھڻا ھندو ھن ملڪ ۾ رھن ٿا. +مسلمانن جي اڪثريت سني اسلام جي حنفي فقه سان تعلق رکندڙ آهي. +ھندن جي اڪثريت جو تعلق شيڊول وارين ذاتين سان آهي جن کي ماضي ۾ اڇوت يا ھريجن (خدا جا ٻچا) سڏيو ويندو هو. +مٿين طبقي جا ھندو 1947 ۾ انڊيا جي رياست اولھ بينگال ھجرت ڪري ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32366.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32366.txt new file mode 100644 index 0000000..990087e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32366.txt @@ -0,0 +1,135 @@ +اڪرم منفرد آريا +ايران جي پهرين عورت پائلٽ اڪرم منفرد آريا جنهن جي زندگي مسلسل جدوجهد رهي! +تحرير: ذاڪر لغاري. +زندگي ۾ هر انسان تي لاهه چاڙها ايندا رهندا آهن ان دوران ثابت قدميءِ سان جدوجهد ڪرڻ وارو حوصلو ٻيهر ڪاميابي ۽ ڪامراني تي پهچائي ڇڏيندو آهي ته ڪن کي وري ٻيهر اٿڻ جي مهلت به ناهي ملي سگهندي. +ڪي ڪردار زندگي جي جنگ ۾ ناڪام رهي به دنيا جي اُفق تي ڪامياب ترين بڻجي ويندا آهن ته ڪن جي نصيب ۾ آيل فتح به شڪست ۾ لکجي ويندي آهي. +اهڙن حادثاتي واقعن ۾ ڪٿي جيڪر اهڙا امتحان ڪنهن عورت جي حصي ۾ ايندا آهن ته عام حالتن تي ٻيهر سريکو ٿيڻ لاءِ ان کي ٻيڻ تي جستجو توڙي محنت ڪرڻي پوندي آهي. +اهڙا تاريخي واقعا نه رڳو سنڌ پر دنيا جي هر خطي ۾ موجود آهن. +جن پاڻ پتوڙي زندگي جي نئين شروعات بلڪل ٻُڙي کان ڪئي. +پري نٿا وڃون ايشيا کنڊ سان تعلق رکندڙ توڙي پاڪستان جي پاڙيسري ملڪ ايران سان تعلق رکندڙ اڪرم منفرد آريا نالي هڪ اهڙي عورت جي زندگي پڻ فطري ۽ غير فطرتي حادثن سان ڀرپور آهي جنهن کي پوري دنيا ۾ شهنشاهه ايران جي دور حڪمراني ۾ پهرين خاتون پائلٽ طور اعزاز حاصل ٿيو. +جنهن جي زندگي به اهڙن لاهن چاڙهن توڙي ڪاميابين ۽ ناڪامين تي مشتمل آهي، جنهن ۾ ڪٿي هو هڪ مجبور ماءُ جي صورت ۾ پنهنجن ٻارن لاءِ بک ختم ڪرڻ لاءِ مزدوري ڪرڻ ضروري ٿي سمجهي ته ڪڏهن هو پنهنجي زندگي جا حسِين پل اهڙي شاهاڻي انداز سان گهاري ٿي جيئن شاهي محلن ۾ رهندڙ اپسراهن جي زندگي. +ڪٿي هو ٿڪل ٽٽل جسم سان ضعيف ٿي ويندي آهي ته ڪن حالتن ۾ هو فولادي ارادن سان پاڻ کي حوصلو ڏئي ٻيهر وقت سان ائين مهاڏو اٽڪائيندي آهي ڄڻ ته ڪو حادثو ٿيو ئي نه هجي. +ته ڪڏهن هو حالتن اڳيان بيوس بڻجي رات پاليءِ ڪندي ڪنهن بئڪري تي ڪم ڪندي پنهنجا هٿ ساڙائي اوجاڳا ڪندي نظر اچي ٿي. +زندگي جي اهڙن حادثن هن کي مصوري ڪرڻ سيکاري ۽ ڪينواس تي پنهنجا درد ۽ اڌما رنگن جي مدد سان اهڙي نموني پيش ڪري ٿي جو ڏسڻ وارن کي حيرت زده ڪري ٿي ڇڏي. +ڪڏهن هو شاعره بڻجي پنهنجي زندگي جا اُڌما نظم توڙي شاعراڻي انداز ۾ احساس بيان ڪري شهرتن جي بلندين تي پهچائي ٿا ڇڏينس، ته ڪٿي هو ڪامياب ليکڪه ۽ ڪهاڻيڪار بڻجي پنهنجي سموري وارتا کي هڪ ناول جي شڪل ۾ آڻي زندگي خوبصورت هجڻ جو اعتراف ڪري ٿي. +ڪڏهن هو جهازن تي چڙهي ستن آسمانن ۾ آڪاش جي وُسعت جو سير ڪري ٿي ته ڪڏهن هو زمين تي بس ۽ ٽرڪ جي ڊرائيوري ڪرڻ کان به نٿي مُڙي. +ڪٿي هو پنهنجي ماتر ڀوميءِ واري سرزمين تي ناز ڪندي نطر ايندي آهي ته ڪڏهن هو جلاوطنيءِ جو روڳ کڻي 38 سالن ۾ بيواهه بڻجي دربدريءِ جو شڪار ٿي وڃي ٿي جنهن کي پناهه گير جانور پڻ سڏيو ويو. +بلڪل ائين ئي اڪرم منفرد آريا جي زندگي جا مختلف پهلو اهڙا ته دلچسپ آهن جو عرش توڙي فرش تي فقط هن جي نصيب ۾ آيا. +هن جو جنم اونهاري جي اس ساڙيندڙ گرم ڏينهن ۾ 15 جولائي 1946ع تي ٿيو، هو پنهنجي ماءُ پاران پهرين ڌيءِ جو اولاد جڏهن ته هن جي انجنيئر پيءُ پاران چئن ٻارن ۾ ٽيون نمبر ڌيءِ جو اولاد هئي. +سندس والد جي هن جي ماءُ سان ٻيءِ شادي هئي. +جيڪو شادي بعد ماسڪو روانو ٿي ويو اتان پوءِ استنبول ويو جتي هن آرڪيٽيڪٽ ۾ گريجوئوشن ڪري ٻيهر جڏهن ايران واپس آيو ته ٽيءِ شادي ڪري جرمنيءِ جي تعاون سان تهران کي ڪئسپين سمنڊ سان ملائيندڙ عباس آباد ريلوي پل واري پروجيڪٽ ۾ مصروف ٿي ويو. +اڪرم منفرد آريا جي ننڍي عمر ۾ ئي شادي ٿي وئي پيشي جي لحاظ سان سندس ٿيڻ وارو همسفر وڪالت جي ڪرت سان وابسته هو جنهن وٽ قانون جي مضمون ۾ پي ايڇ ڊي جي ڊگري هئي جيڪو نوجواني واري عمر ۾ اچانڪ دل جي دوري پوڻ ڪري لاڏاڻو ڪري ويو. +جنهن پويان پنهنجي اولاد ۾ هر هڪ علي، مينا، ريزا، مدجد ۽ عراج سان گڏ بيواه گهرواريءِ سوڳوار ڇڏيا. +پنهنجي پائلٽ ٿيڻ واري ڪٿا بابت ٻڌائي ٿي ته اڪٽوبر 1974ع جي هڪ شام پنهنجي زندگي جي رفيق سان گهر جي ورانڊي ۾ ويٺي ٽي وي ڏسي رهي هئي ته اچانڪ هڪ اهڙي اشتهار تي نظر پئي جيڪو ”ايران رائل ائير ڪلب“ طرفان پائلٽ ٽريننگ ڪورس ۾ داخلا جي اعلان بابت هو. +جنهن ۾ دلچسپي وٺندي هن تفصيل نوٽ ڪري ٻئي ڏينهن صبح جو ڏنل ائڊريس تي پهچي وئي جتي موجود آفيسر ”ڪرنل افشعار“ هن کان انٽرويو وٺي سڀني شرطن تي پوري لهڻ واري پاليسي مطابق اهل قرار ڏئي داخلا ڏني. +اڪرم منفرد آريا پنهنجي پائلٽ بڻجڻ واري شروعاتي تربيت جو مرحلو بنا اُڏام انجڻ وارن جهازن يعني گلڊرس کان ڪيو. +جتي ٿوري ئي عرصي اندر هو اڏام ڪندڙ سنگل توڙي ڊبل انجڻ رکندڙ جهازن جي پرواز ڪرڻ شروع ڪري ڏني. +هن جي اهڙي تڪڙي ڪارڪردگي توڙي محنت کي ڏسي ”دوشن تائپي فلائيٽ اسڪول“ طرفان شهزاديءِ فاطمه پهلويءِ جي اعتراضن باوجود ايران جي پهرين خاتون پائلٽ وارو اعزاز پنهنجي نالي ڪري ورتو. +جهاز اُڏامڻ واري تربيت مڪمل ڪرڻ بعد هو 1979ع واري انقلاب تائين جهازن جي پرواز ڪندي رهي. +ان دوران ڪيئي ڀيرا هن کان اهڙي ڪارنامي ملڻ تي انٽرويو ورتا ويا، نه فقط ايران پر جرمني ۽ آمريڪا جي مکيه اخبارن ۾ توڙي عورتن جي سلسله وار رسالن ۾ هن جون تصويرون ڇپجڻ لڳيون. +ريڊيو ۽ ٽي وي تي هن جي شهرتن جا چرچا ٿيڻ لڳا ۽ پذيرائي ملڻ جو اڻ کٽ سلسلو شروع ٿي ويو ايتري تائين جو ڪيترن ئي مئگزين جي صفحن تي هن جون تصويرون ڇاپيون ويون. +جنهن تي ان وقت جي ڪمانڊر ان چيف جنرل راعبي ملاقات ڪري هن جي ذهانت توڙي محنتن کي داد ڏيندي رائل ائير ڪلب ۾ ڪم ڪرڻ جي آڇ ڪئي، بعد ۾ جنرل راعبي کي انقلاب وقت تخته دار حوالي ڪري ڦاهي ڏني وئي. +وقت ۽ حالتون سدائين هڪ جهڙيون ناهن رهڻيون ان ڪري هن فيصلو ڪيو ته هو پائلٽ هئڻ سان گڏ بس ۽ ٽرڪ هلائڻ جو ڊرائيوري لائيسنس حاصل ڪرڻ پڻ ضروري سمجهيو ۽ هو ان سلسلي ۾ جڏهن لاڳاپيل آفيس ۾ آزمائشي امتحان ڏيڻ لاءِ پهتي ته اتي موجود مرد ڊرائيورن هن کي ڏسي حوصلا افزائي ڪرڻ بجائي بس ۽ ٽرڪ هلائڻ واري پيشي کي ڏکيو ۽ مشڪل قرار ڏيندي هن مٿان ٽوڪ ڪرڻ لڳا. +هن کي اهو چئي نظر انداز ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي ته بس ۽ ٽرڪ ڪاهڻ صرف مَرد جي وس جي ڳالهه آهي هڪ عورت اهڙو ڪم ڪري ئي نٿي سگهي. +جنهن تي هن زور ڀريندي آزمائشي امتحان وٺڻ لاءِ اتي مقرر انچارج آفيسر کي مجبور ڪيو جنهن جي اجازت تي هو وڏي بردباري سان بس ۽ ٽرڪ هلائي سڀني کي آزمائشي چڪاس ۾ حيران ڪري ڇڏيو ۽ آخر ڪار هن کي 1983ع جي بهار مند ۾ ٽرڪ ۽ بس هلائڻ جو ڊرائيوري لائيسنس جاري ڪيو ويو. +آريا چاهيو پئي ته هو ايران جي مثاليءِ عورت بڻجي ٻين عورتن کي حوصلو ڏئي اڳيان آڻڻ ۾ پنهنجو ڪردار ادا ڪندي رهي. +شادي ٿيڻ کان پوءِ توڙي پنجن ٻارن جي ماءُ ٿيڻ بعد هن ٻيهر ”رائل ايويشن ڪلب“ ۾ جهازن جي اڏام بابت وڌيڪ پڙهڻ شروع ڪري ڏنو. +جتي هو گلڊرس لائيسنس حاصل ڪرڻ بعد ساڳئي سال ”غاليمورگي اسڪول“ وئي جتي سنگل ۽ ڊبل انجڻ وارن وڏن هوائي جهازن جي اڪيلي سر 14 ڪلاڪن جي شاندار پرواز ڪرڻ ۾ پڻ ڪامياب رهي. +ان کان علاوه اتي جي تربيت جو ٻيو مرحلو ڏينهن ۽ رات اڏام تي مشتمل هو. +جيڪو مختلف شهرن مٿان پرواز ڪرڻ شامل هو جنهن ۾ شهر تبريز، شهر ڪرمان شاهه، شهر احواز، اصفحان، ۽ شهر راشت شامل هئا جن مٿان ڏينهن رات اڏام ڪري هن اها منزل به آساني سان طئي ڪري ورتي. +هن جي چئن سالن جي اُڏام واري تجربي ۾ 150 ڪلاڪ ساڻ هڪ انسٽرڪٽر جڏهن ته 50 ڪلاڪ اڪيلي سر پرواز ڪرڻ شامل آهي. +تربيت جي آخري مرحلي ۾ هن کي زميني تربيت پڻ ڪرڻي هئي جنهن ۾ ائيروڊائنامڪس، انجڻ ۽ ان جا خاص پرزا، ميٽيورالاجي، نيوي گيشن ۽ انگريزي مضمون پڻ پڙهايا ۽ سيکاريا ويا جيڪي هن سڀئي محنت توڙي دلچسپي سان پاس ڪري ورتا ۽ اتان هڪ مڪمل پائلٽ وارو لائينسس حاصل ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي وئي. +هن جي اها تربيت مڪمل ٿيڻ بعد فوري طور ٻن نوڪرين جي آڇ ڪئي وئي. +جن ۾ پهرين آڇ ڪمرشل جهاز جي ڪَو پائلٽ ٿيڻ جڏهن ته ٻي آڇ رائل ايوي ايشين ڪلب ۾ بطور انسٽرڪٽر مقرر ٿيڻ شامل هئي. +هن اڃان ڪنهن هڪ ۾ شموليت بابت سوچيو ئي پئي ته ان وقت تڪڙي انقلاب جي لهر اٿڻ شروع ٿي وئي ۽ وڌيڪ پنهنجي اهڙي پيشي کي جاري ڪري نه سگهي جنهن تحت حالات ايترا ڀيانڪ ۽ ابتر ٿي ويا جو قتل و غارت جو هڪ اڻ کٽ سلسلو شروع ٿي ويو جنهن ۾ هن کي ڏيهه نيڪالي ڏئي پنهنجن ٻارن سان جلاوطن ڪئي وئي ۽ سوئيڊن ۾ پناهگير بڻجي رهڻ لڳي. +هن نٿي چاهيو ته مهاجر بڻجي ڪنهن ڌاريي ملڪ وڃي پنهنجي نئين شناخت بابت جدوجهد ڪري. +هو انقلاب جي نالي ۾ ٿيندڙ ظلمن جو شڪار رهي ۽ اڄ به جيترو پنهنجي ماتر ڀوميءِ ايران سان پيار ڪري ٿي اوتري ئي محبت هن جي نئين سڃاڻپ ڏيندڙ وطن سوئيڊن سان به آهي. +جنهن ملڪ هن جي زندگي بچائي ۽ لکين ايرانين کي پناهه ڏني. +هن ڪڏهن به جلاوطن ٿيڻ نٿي چاهيو پر پنهنجي سِر جو سانگو ۽ ٻارن جي بهتر مستقبل خاطر هن کي اهڙو فيصلو مڃائڻ لاءِ مجبور ڪيوويو. +جتي هن ايران ۾ هڪ زندگي وڃائي، اتي هن سوئيڊن ۾ ٻِي زندگي جي شروعات کي لکيو منجهه نراڙ قلم ڪياڙي نه وهي وانگي شروع ڪرڻ ۾ بهتر سمجهيو. +هن کي پنهنجو پاڻ تي ويساهه هو جنهن تي هو ناز ڪندي هئي. +هو هڪ ڪامياب عورت پائلٽ کان علاوه بين القوامي تجارتي ڪمپنيِ ۽ ٻن انشورنس ڪمپنين جي صلاحڪار پڻ رهي. +هن جي خوشگوار زندگي جا پرمسرت لمحا انقلاب وقت پرزا ٿي هوائن ۾ وکرجي ويا ۽ هن جي گهر جي گهٽين اڳيان رت جا درياهه وهڻ لڳا سندس ۽ ٻارن جي مستقبل جو فڪر بعد جي ڳالهه پر حياتي پڻ داءُ تي لڳي وئي. +ڪنهن اڏامندڙ آزاد پکي جي کنڀڙاٽين جيان هن جا پَر ڪٽيا ويا ۽ هو هڪ رات ۾ لٽجي ڦرجي لکَ پتي مان ڪَک پتي بڻجي وئي. +هن کي هر شئي تان هٿ کڻڻو پيو ملڪيت توڙي اثاثا هونئن به هميشه گڏ ناهن رهڻا پر سندس مڙس، خاندان ۽ وطن کان به ڏور وڃڻو پئجي ويو. +1985ع ۾ جڏهن نئين ملڪ سوئيڊن آئي هئي ته ان وقت وڃائجي ويل ڪنهن ٿڪل هاريل ۽ مجبور عورت جيان اداس اڪيلي ۽ خالي هٿين هئي جنهن جي سامان واري هَڙ ۾ فقط پوئين زندگي جي يادن واريون ڳٺڙيون ۽ ڪجهه فخريه لمحن جون ساروڻيون جيڪي نئين ڍنڱ سان زندگي گذارڻ لاءِ ڪنهن به طرح ڪم نٿي اچي سگهيون. +جتي نئون ديس اوپرا ماڻهون ۽ ڌاريِ ٻولي سامهون هجي اتي شناخت ٺاهڻ ۽ زندگي جو نئون آغاز بنهه محنت طلب ڪم. +هو پنهنجا اٽل ارادا کڻي سوئيڊن ۾ پنهنجي ذات ٺاهڻ لاءِ ڏينهن رات ڪم جي مسافت واري سفر تي هلڻ شروع ٿي وئي. +ان وقت هن سان چار پٽ ۽ هڪ ڌيءَ جو اولاد پڻ گڏ هئا. +اتي پهچندي ئي سڀ کان پهرين هن رهڻ لاءِ جڳهه جي ڳولا شروع ڪئي. +هن ڪڏهن به پاڻ سان ٿيل اهڙي سلوڪ تي سوڳ نه ڪيو هن جي عاليشان زندگي توڙي اڏيل خواب جيڪي سڙي ڪنهن رک جو ڍير بڻجي چڪا هئا تن بابت هاڻ هن وٽ افسوس ڪرڻ جيترو به وقت ميسر نه هو. +بنا ڪنهن ساٿ ۽ سهاري جي هن ڏيهاڙي تي مزدوري ڪرڻ شروع ڪري ڏني جتي هن کي مزدوري ڪرڻ کان اڳ اها ڄاڻ به نه هئي ته اجنبي ملڪ ۾ ڪم ڪندڙ ڪنهن مزدور جي اجرت ڪيتري مقرر ٿيل هوندي آهي. +هن سوئيڊن جي سَميلينڊ بئڪري ۾ رات جي شفٽ ۾ بريڊ / نانَ جي ڳٺڙين ٻڌڻ واري ڪم کي لڳي وئي. +بئڪري ۾ ڪم دوران مزيدار ۽ لذيذ سواد جي خوشبو ائين محسوس ڪندي هئي جيئن هو پنهنجي ڇڏيل گهر ۾ سڀني ڀاتين سان گڏ ويهي صبح جي ناشتي توڙي مانجهاندي وقت طرح طرح جا طعام ٺاهيندي محسوس ڪندي هئي. +رات جي ٻاٽ ۾ گهڻي دير تائين ڪم دوران ٿڪاوٽ ۾ شديد آرام جي ضرورت محسوس ٿيڻ تي هو بئڪري جي ورانڊي ۾ گهڙي کن لاءِ آرام جون پنڪيون کائي تازو توانو ٿي ويندي هئي. +مزدوري جو اهو سلسلو ٻن سالن تائين جاري رهيو جتي بغير سڪون ۽ آرام جي پورهيو ڪندي رهي. +ڪنهن ڪنهن رات بئڪري جي تندور مان نڪرندڙ گرم نانَ هن جي هٿن کي ساڙڻ لڳندا هئا پر ڪم جو اڪلاءُ توڙي تڪڙي آرڊر جي صورت ۾ تيزي سان ڳٺڙيون ٻڌڻيون پونديون هيون. +جتي ملازم پاڻ ۾ گفتگو ته ڇا پر ڪم بابت رهنمائي لاءِ پُڇاڻي تي به منع هئي. +ان دوران بئڪري جو ڳاڙهي مٿي وارو ٿلهو ڍِيٽ ۽ بي ڊولو حليو رکندڙ فورمين جنهن جي ڪير به شڪل ڏسڻ ته ڇا پاسي ۾ بيهڻ نه ڏيندو هجي، هر وقت رعبدار ۽ وڏي آواز ۾ سخت لهجي سان دڙڪا ۽ ڇڙٻون ڏيندي جلدي جلدي ڪم پورو ڪرڻ جون هڪلون ڪندو رهندو هو. +اهڙي ماحول ۾ ڪڏهن ڪڏهن آريا پاڻ کي اهڙي جنگي سپاهي جيان سمجهندي هئي جنهن کي سوگهو ڪري سوڙهيِ ۽ تنگ جڳهه ۾ واڙي ان مٿان ايستائين تشدد ٿي رهيو هجي جيستائين هو ڪيل ڏوهن جي سزا نه باسي واري حالت جيان محسوس ڪندي هئي. +اهو فقط ان لاءِ نا پسنديده محسوس هر گز نه ٿيندو هو ته ڪير ڪم کان لنوائي رهيو آهي پر ان فورمين جو رويو بلڪل برداشت کان مٿي لڳندو هو. +ڳچ عرصي بعد هن جي هڪ پٽ (علي) کي هڪ ڪارخاني ۾ ويلڊر جي نوڪري ملي ٻيو پٽ (مدجد) هاءِ اسڪول پڙهي رهيو هو، ٽيو پٽ (اراج) سيڪينڊري جي تعليم حاصل ڪري رهيو هو ۽ چوٿين پٽ (ريزه) مختلف ادارن ۾ نوڪري جون درخواستون ڏيڻ شروع ڪيون. +جڏهن ته ڌيءِ ڪئنيڊا ۾ اڪيلي سر ڪٺن زندگي گهاري رهي هئي. +هن پنهنجي پيرن تي بيهڻ جي هاڻ باقاعده شروعات ڪئي سدائين آزاد زندگي گذارڻ وارو انسان گهڻي دير ڀلا ڪنهن جي غلامي برداشت ڪري سگهندو. +سوئيڊن ۾ قيام دوران هن کي بئنڪ طرفان قرض ڏيڻ واري سهوليت لاءِ اهل ثابت ڪيو ويو جتان قرض کڻي هن ڀائيواري تي ننڍڙو ڪيفي کوليو جنهن ۾ هو پيزا ٺاهي وڪڻڻ لڳي. +هن جو ڀائيوار ساٿي فقط منافعي جو ڌڻي هو جڏهن ته ڪيفي جا سڀ ڪم هن کي ئي ڪرڻا پوندا هئا ۽ هن جي اڪيلي هجڻ تي ان شخص جي غير مناسب رويي کي محسوس ڪندي آريا ان سان ڀائيواري وارو معاهدو ختم ڪرڻ بهتر سمجهيو ۽ اڪيلي ڪيفي هلائڻ لڳي. +هڪ ڏينهن هن کي ائين محسوس ٿيو ڄڻ ته سوئيڊن جي مٽي هن کي پنهنجو ڪري رهي آهي، هڪ پائيلٽ ۽ پيزاگيريءِ جو ڪم هن کي عجيب ته لڳي رهيو هو پر هو مطمئن پڻ هئي. +هن پنهنجي ماءُ جو جلاوطني بعد ٻيهر چهرو نه ڏسي سگهي جنهن جي لاڏاڻي واري خبر دفنائڻ بعد هن جي وڏي ڀيڻ فون تي ٻڌائي. +هن جي زندگي ۾ ”آڪٽوبر“ جو مهينو ڏاڍو اهميت رکي ٿو. +آڪٽوبر 1962ع ۾ مڱڻي ٿي. +آڪٽوبر 1969ع ۾ هن کي بس ۽ ٽرڪ هلائڻ لاءِ ڊرائيوري لائيسنس مليو. +آڪٽوبر 1974ع ۾ پائلٽ بڻجڻ وارو لائيسنس حاصل ڪيو. +آڪٽوبر 1984ع ۾ پنهنجن ٻن پٽن کي ٻاهر اماڻيو ۽ آڪٽوبر 1985ع ۾ ئي هن کي جلاوطن ڪيو ويو. +هن هڪ دفعو ٻيهر سوئيڊن جي ”بروما فلائيٽ اسڪول اسٽاڪ هوم“ مان جهاز پرواز ڪرڻ جو لائيسنس حاصل ڪيو جنهن بعد هن لاءِ ڪيترين ئي نوڪرين جا درواز کلڻ شروع ٿي ويا. +اڪرم منفرد آريا ڪتاب لکڻ جي ڪوشش ڪيتري ئي عرصي کان ڪندي رهي پر ماضي کي ياد ڪندي هن جي اکين جا بند ڀڄڻ لڳندا هئا ۽ هو جلدي ڪمپيوٽر بند ڪري تڪڙو ڪرسي تان اٿي ويندي هئي. +ان دوران هن جون بنا آرام گهاريل راتيون، سندس ڏک ۽ تڪليفون ، آرزوئن ۽ جستجوئن توڙي اڪيلائي وارين گهڙين هن کي همت ڏني ۽ هن ڄاڻي ورتو ته زندگي هڪ تيز رواني جو نالو آهي جنهن کي رڪجڻ لاءِ ڪير به مجبور نٿو ڪري سگهي. +هو جلاوطن رهي به ايراني عورتن لاءِ ”رول ماڊل“ جهڙي حيثيت رکڻ لڳي جنهن ڪري هن جي آتم ڪٿا ايرانيءِ عورتن جي تنظيم براءِ جدوجهد ۽ تحريڪ طرفان ڇپائي وئي جنهن جي اعزازي ڪاپي ايران جي عورتن جي مامعلن واري وزير مهناز افخمي طرفان پنهنجا تاثراتي ويچار لکي اماڻي وئي. +1990ع ۾ لاس اينجلس آمريڪا جي هڪ مئگزين کي انٽرويو ڏيڻ جي آڇ آئي جنهن کي هن قبول ڪيو. +اهو انٽرويو اڳتي هلي هڪ ڪتاب جي صورت ۾ واشنگٽن مان 1995ع ۾ ڇاپيو ويو. +ان ئي سال هن جي آتم ڪٿا جا قصا آمريڪا جي اخبارن ۾ شايع ٿيندا رهيا. +هو هڪ وسيح تجربو رکندڙ خاتون پائلٽ طور سڃاڻپ رکڻ ۾ ڪامياب ٿي وئي ان ڪري ئي ان ڇپيل ڪتاب جو عنوان پڻ ” وشال تجربو رکندڙ عورت پائلٽ“ طور رکيو ويو. +هن جي زندگي جا ڪيئي پاسا آهن جن ۾ هو ڪامياب ٿيندي آئي آهي. +اپريل 1999ع ۾ هن جو پهرين شاعري جو مجموعو ” پيار جو پڙاڏو“ ڇپجي پڌرو ٿيو. +جڏهن ته هن جو ٻيو ڪتاب هڪ ناول جي صورت ۾ ڇپاڻو جنهن ۾ ايراني عورتن جي زندگي جا حقيقي پهلو اجاگر ڪيل آهن. +بطور شاعر ۽ ليکڪه: 1998ع ۾ هن رومانوي نظم ۽ مختصر ڪهاڻيون لکڻ شروع ڪيون. +جڏهن ته لکڻ جو سلسلو 1975ع کان شروع ڪيو پر وقت جي رفاقت هيٺ اهو سلسلو ٽٽيءَ چڪو هو جنهن کي هن ٻيهر اجاريو. +هن جو لکيل ڪتاب ” پيجوڪ اي عشق“ يعني ” پيار جو پيغمبر“ اپريل 1999ع ۾ سوئيڊن ۾ ڇپائي پڌرو ڪيو ويو جنهن ۾ هن پنهنجي جنم ڀومي، عليحدگي ، دربدري ۽ عورتن جي سياسي حقن توڙي محبت بابت احساسن جو تذڪرو ڪيو آهي. +هن جو ٻيو ڪتاب ” سرگوزشتي پري“ يعني پريءِ جو تذڪرو جنهن ۾ عورتن جي غلامي ۽ محڪومي بابت رايا ۽ ويچار شامل آهن هي ڪتاب پڻ 2000ع ۾ سوئيڊن ۾ ڇپايو ويو. +هن جو لکيل ناول ” انيتا “ جنهن ۾ هن حقيقي داستان جو ذڪر ڪيو آهي جنهن ۾ اکين ڏٺو احوال ۽ زندگي سان پيش آيل حادثن بابت هڪ نوجوان ڇوڪري سان ناروا ۽ جنسي استحصالي واري ايذائيندڙ واقعن تي قلم کنيو آهي. +پڙهندڙن جي اسرار تي هن ناول کي آخر ڪار 2016ع ۾ آئين لائين ڪيو ويو. +هيستائين هن جا ٽن ٻولين ۾ 15 ڪتاب لکيل آهن جن ۾ فارسي، سوئيڊش ۽ انگريزي ٻولي شامل آهي. +ان سان گڏوگڏ آريا ڪيترن ئي ادبي ۽ ثقافتي پروگرامن ۾ شرڪت ڪندي رهي ٿي، هو ٻاراڻي ادب ۾ ٻاراڻيون ڪهاڻيون پڻ لکي ٿي ۽ ڪيترن ئي ادبي تنظيمن جي اعزازي ميمبر توڙي سوئيڊن جي ليکڪ اتحاد جي ميمبر پڻ آهي. +ان کان علاوه هو ادبي توڙي عورتن جي پروگرامن ۾ خاص مهمان جي حيثيت سان گهرائي ويندي آهي. +2002ع ۾ ”ڪستا لائبريري اسٽاڪ هوم“ پاران روڪ انعام سان نوازيو ويو. +هن جا ڇپايل ڪتاب نه رڳو سوئيڊن جي لائبريرين ۾ موجود آهن پر نيدرلينڊس، جرمني ۽ آمريڪا جي وڏين لائبريرين ۾ پڻ محفوظ آهن. +بطور مصوره : مصوري جي ابتدا هن 2007ع کان ڪئي ساڳئي سال هن ”برقاگارڊن ڪاليج“ مان مصوري سکڻ جو ڪورس پڻ ڪيو. +هن جي مصوري جا رنگ فطرت توڙي عورتن جي احساسن جي ترجماني ڪن ٿا. +سندس تخليق ڪيل فن پارن جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ نمائش ڪئي وئي جولائي 2007ع ۾ دنيا جي ستن وڏن مصورن سان گڏ لينيئس جي 300 هين ورسي ۾ نمائش ٿي جتي هن ڀيٽا طور پنهجا ٺاهيل ناياب فن پارا اتي جي مقامي ميونسپالٽي کي تحفي ۾ ڏئي ڇڏيا. +جنوري 2008ع ۾ هن جي ٻيءِ نمائش اسٽاڪ هوم جي ”حسبي آرٽس هال“ ۾ ٿي. +جولائي 2008ع ۾ هن جي 52 فن پارن جي نمائش ڪئي وئي جيڪي ڪاغذي، آئل پئنٽگز ، چارڪول ۽ واٽر ڪلر جي مدد سان ڪينواس جي نمونن تي مشتمل هئا. +ان کان علاوه هن جا ريڊيو تي ڪيترائي ڀيرا انٽرويو نشر ڪيا ويا، هو سوئيڊن جي جنرل آرٽ ايسوسيئيشن جي ميمبر پڻ رهي. +فيبروري 2002ع ۾ هن کي هڪ ڏينهن ڪنهن اڻ ڄاتل عورت جي ڊنمارڪ مان فون آئي جنهن پنهنجو نالو ”سيمون آبرگ ڪيرن“ ٻڌايو جيڪا هڪ ئي وقت بطور پائلٽ ، تخليقڪار ۽ فلمساز جهڙي پيشي سان وابستگي رکندي هئي ۽ آريا جي زندگي توڙي دنيا جي سڀني پائلٽ عورتن بابت مختصر فلم ٺاهي رهي هئي ان سلسلي ۾ آريا سان پڻ رابطو ڪيو. +جنهن جي خواهش تي ئي سيمون جي ذاتي جهاز ۾ هڪ دفعو ٻيهر اڪرم منفرد آريا آزاد فضا جي پربتن ۾ موٽي آئي هئي، ٻيهر عرش جي حدن کي تلاش ڪرڻ لڳي هئي ۽ پنهنجا سمورا بار زمين تي ڇڏي آزاد پکيءِ وانگي وادين ۽ ماٿرين مٿان وروڪڙ کائي رهي هئي جن منظرن کي سيمون فلمبند ڪري رهي هئي ۽ اها مختصر فلم هڪ نمائش ۾ ڏيکاري وئي جنهن تي هن کي اعزازن سان نوازيو ويو. +هن جي فارسي شاعري مان چونڊ سٽون آهن. +تور اديدم ميان قطره اشگم، که از چشمم روان غلطيده برگو نه +کنون ديگر جدا افتادي از يادم ، کنون تنها و آواره اسير پنجه بادم +اڪرم منفرد آريا جي لکيل شاعري جي ڪتاب ” آڪاش جي ڪا سرحد ناهي “ جيڪو 2005ع ۾ ڇپيو ان مان چونڊ سٽون. +تو جيڪر ڏک ڄاڻي ورتا منهنجا،ڄڻ حوصلا خطا ٿي چڪا منهنجا +طويل عرصي کان ائين ئي ٿي رهيو آ، برداشت جي حد کان به اڳتي سٺم +خدا واحد ٿو ڄاڻي فقط! +اڪيلي مونسان ئي ٿي رهيو آ ائين +ڪهڙي ڏوهه جي سزا ڀوڳيان پئي، زندگي به آ روڳ بڻجي وئي +نصيب به تضادن سان الجهندا رهيا، تمنائن جي سهاري رڳو ساهه ئي بچيو آ بس!! +(ترجمون ليکڪ) +آريا کي محسوس ٿيندو هو ته هو ڪنهن هڪ اهڙي تخم سان واسطو رکي ٿي جنهن کي ڪرائڻ لاءِ جبل ۽ ماٿرين جي وچ ۾ تيز هوائن گهيري ورتو آهي جنهن جي نتيجي ۾ هو هر وقت ٿاٻڙندي ئي رهي ٿي ڪجهه گهڙين جي آرام خاطر سوئيڊن جي برف آهڻيءِ ترڪائيندڙ سرزمين تي هيٺ لهي پئي آهي. +پر هن جا حوصلا خطا ناهن ٿيڻا ۽ هو زمين تي پنهنجون پاڙون پختيون ڪرڻ واري عزم تحت ڳاٽ اوچو رکي پنهنجن پيرن تي مضبوطي سان اٿي بيهڻ خاطر سراپا جستجو ۾ آهي. +ڪنهن نئين ڄاول ٻار جي اکين جيان آهسته آهسته هن جا پڏر پڻ مٿي کڄڻ لڳا. +ڪڏهن ڪڏهن هو پاڻ کان هزارين سوچون مَن ۾ رکي سوال ڪندي آهي ته هن جو سِر ڳورو ٿي ويندو آهي اکين مان وهي نڪرندڙ لڙڪ پيرن جي آخري سرحد وٽ رڪجي انهن سوالن جا جواب گهرندا آهن ته زندگي ذليل مرحلن مان ڇو گذري؟ +، ڪنهن جو قصور آهي؟ +، ڇا ڪنهن اڻ پڙهيل حڪمران جي ڪُسمپرسي جهڙي جهالت وارن ڪرتوتن جو نتيجو آهي؟ +، قدرتي وسيلن جي موجودگي ۾ مغرب جا سامراج تيل ۽ گئس تي ڦرلٽ واري پاليسي هاڃو رسايو آهي؟ +، يا دنيا جي حرص ۽ لالچ حق غضب ڪري رهي آهي؟ +، قسمت ڪيئن ڦِٽي؟ +انهن سان دوکو ۽ بي وفائي دانشورن ۽ پڙهيل ڪڙهيل طبقي ڪيوجيڪي جنونين جا ٻانهن ٻيلي بڻجي انهن جي صفن ۾ بيٺا رهيا؟ +، جلاوطنيءِ جي ذميواري ڪنهن تي آهي ڪميون اڳواڻن تي يا مجاهدن ۽ پاڻ ۾ وڙهندڙ سياستدانن تي؟ +، پر افسوس انهن سوالن جا اڄ تائين هو ڪڏهن به مطمئن ڪندڙ جواب پاڻ کي نه ڏئي سگهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32378.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32378.txt new file mode 100644 index 0000000..fb48484 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32378.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +سياسي ادب +سنڌ ۾ گذريل ڪيتري ئي عرصي کان سياسي ادب تمام گهٽ لکجي رهيو آهي. +ان ۾ به وري معياري سياسي ادب ته صفا نه هجڻ جي برابر آهي. +فردن وانگر قومن جي زندگين ۾ به جمود ۽ لاٿ جا ڏينهن ايندا آهن. +اهڙن ڏينهن ۾ گهڻو ڪري ته سمورا شعبا، پر جي سمورا نه، تڏهن به ڪيترائي اهم ۽ خاص شعبا، ان جمود ۽ لاٿ جو شڪار ٿيندا آهن. +ان جمود جي شروعات به گهڻي ڀاڱي سياست کان ٿيندي آهي، ته ان جو ٽوڙ به گهڻو ڪري اِتان ئي نڪرندو آهي. +ان ڪري سياسي عمل جي پختائي ۽ سگهه ڪنهن به سماج جي ارتقا ۽ اؤج جي پرک جو هڪڙو اهم پئمانو آهي. +سياسي ادب جو سرجڻ سياسي عمل جي پختگي، رواني ۽ ڪمال جو هڪڙو خاص اهڃاڻ آهي. +جڏهن سياسي عمل پنهنجي ڪنهن خاص سطح تي روان دوان هوندو آهي، تڏهن اهو ان سطح جو سياسي ادب پڻ پيدا ڪندو آهي. +اهو جيڏو سگهارو هوندو، ايڏو ئي پختو، وڏو ۽ عظيم ادب پيدا ڪندو. +وري ڪڏهن ڪڏهن ايئن ٿيندو آهي ته سياسي عمل بنهه ڪمزور هوندو آهي ۽ انيڪ اندرين توڙي ٻاهرين رڪاوٽن ۾ گهيريل هوندو آهي؛ پر ان مرحلي تي اهو جيئن ته انهن سمورين رڪاوٽن ۽ ڦورو قوتن سان ويڙهه هوندو آهي، ان ڪري اهو پنهنجي پاڻ مان سگهارو سياسي ادب ڄڻيندو آهي. +پر جيڪڏهن سياسي عمل اڃا پنهنجي اوسر جي ان مرحلي ۾ مس هوندو آهي جو اهو مڙيئي پيرڙا کڻي سگهي، ته ان صورت ۾ وري سياسي ادب ان کي سگهه ڏيندو آهي. +هيءُ عمل به ڪائناتي عملن وانگر هڪ پاسائون، ڪن حالتن ۾ گهڻ پاسائون هوندو آهي. +هڪ شئي ٻي شئي تي اثر وجهندي به آهي، ته ان جا اثر قبوليندي به آهي. +گڏوگڏ اثر وجهڻ ۽ اثر وٺڻ جي ان سڄي ڪارگذاريءَ دوران بنهه نون اثرن، ڪارگذارين ۽ لقائن کي پڻ پيدا ڪندي آهي. +ان ڪري هيٺ مٿانهيون ۽ گهاٽيون واڌيون اچڻ جي باوجود ارتقا ۽ اڳڀرائيون رڪجنديون ناهن، ۽ سست رفتاري هوندي به قافلا اڳتي ڪاهيندا هلندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3245.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3245.txt new file mode 100644 index 0000000..e3a0eb7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3245.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +جاپان +(جاپاني:日本)، اڀرندڙ سج جي زمين جي نالي سان مشهور آهي ۽ اهو علائقو ايشيا جي بلڪل اوڀر ۾ هڪ ڊگهي لڪير وانگر واقع آهي. +جيڪا اتر کان ويندي ڏکڻ ۾ ختم ٿي ٿي. +جاپان ۾ اسلام جي آمد. +ھتان جي ماڻهن کي اسلام بابت پهريون دفعو ڄاڻ 1877ع ۾ مغربي مذهبن جي معلومات حاصل ڪرڻ سان پئي. +تقريباً ان ئي سال جي لڳ ڀڳ نبي ڪريم صہ جن جي سيرت جو جپاني زبان ۾ ترجمو ٿيو. +ان وقت تائين ڪوبه جپاني ملسمان نه ٿيو هو، بس هڪ تعليم يافته طبقي کي معلومات خاطر اسلام جي ڄاڻ حاصل ٿي. +جپانين کي اسلام جي ڄاڻ حاصل ڪرڻ جو ٻيو اهم موقعو 1880ع ۾ مليو، جڏهن ترڪيءَ جي عثمانيه سلطنت جپان سان سفارتي تعلقات شروع ڪرڻ ۽ جپانين ۽ ترڪ مسلمانن کي هڪٻئي سان ملائڻ لاءِ هڪ نيويءَ جو جهاز جپان موڪليو. +”ارتغرل“ نالي هي جهاز واپسيءَ تي ٻڏي ويو ۽ 609 ماڻهن مان 540 سمنڊ حوالي ٿي ويا. +هونئن چون ٿا ته ميتسو تارو جيڪو ”تاڪا اوڪا“ ذات جو هو، پهريون جپاني مسلمان هو، جنهن 1909ع ۾ اسلام قبول ڪيو ۽ حج ڪرڻ بعد پنهنجو نالو عمر يامااوڪا (Yamaoka) رکيو ۽ ٻيو جپاني مسلمان بوم پاچيرو آريگا هو جيڪو پڻ انهن ئي ڏينهن ۾ واپار جي سلسلي ۾ هندستان ويو هو. +۽ اتان جي مسلمانن کان متاثر ٿي اسلام قبول ڪيو ۽ پوءِ اڳتي هلي پنهنجو نالو احمد رکيو باقي ذات ساڳي آريگا رهڻ ڏنائين. +اڄ ڪلهه جپان ۾ اسلام ۽ جپاني مسلمانن تي وڌيڪ Studies ٿيڻ تي معلوم ٿيو آهي ته تراجيرو يامادا (Tarajiro Yamada) گهڻو ڪري پهريون جپاني مسلمان هو جيڪو ترڪيءَ وارن جو جهاز ”ارتغرل“ ٻڏڻ بعد ترڪ مسلمانن جي مرڻ جي همدردي ڪرڻ لاءِ ترڪي ويو هو، جتي هن اسلام قبول ڪيو ۽ پنهنجو نالو عبدالخليل رکيو ۽ حج ڪري وطن موٽيو هو. +پهرين وڏي لڙائيءَ دوران (بولشيوڪ انقلاب ۾) وچ ايشيا ۽ روس کان ڪيترائي ترڪومن، ازبڪ، ڪرغيز، ڪراخ ۽ تاتار مسلمان جتي ايران ۽ انڊيا پاسي لڏي ويا، اتي انهن جا ڪيترائي ڪٽنب جپان پڻ آيا جو روس (USSR) جو اڀرندو حصو جپان سان وڃيو لڳي. +جپان جي حڪومت طرفان کين جپان ۾ پناهه ڏنو ويو. +مسلمان قبيلا جپان جي مختلف شهرن ۾ Settle ٿيا ۽ جپاني جن جو واسطو ٻڌ ڌرم سان آهي، انهن جي وچ ۾ مسلمانن جون هي ننڍيون ننڍيون ڪميونٽيون قائم ٿيون، جتي جتي گهڻا مسلمان هئا اتي مسجدون پڻ ٺهڻ لڳيون، ڪوبي بندرگاهه جتي اسان جي پاڪستاني جهازن جو گهڻو وڃڻ ٿئي ٿو، اتي جي پراڻي مسجد ”ڪوبي مسجد“ 1935ع جي ٺهيل آهي جيڪا اڃا موجود آهي. +ان دور جي ٻي مسجد ٽوڪيو ۾ هوندي هئي، جيڪا 1938 ۾ ٺهي. +ٻي وڏي لڙائيءَ ۾ جپاني حڪومت جپانين لاءِ ڪجهه ادارا ٺاهي انهن کي اسلام جي معلومات ڏني ۽ ان دور ۾ اسلام تي هڪ سئو کان مٿي ڪتاب ۽ جرنل جپان ۾ ڇپيا ويا. +پر هي سڀ ڪجهه جپان ۾ رهندڙ ڌارين مسلمانن طرفان نه هو. +جپان حڪومت پنهنجن ماڻهن کي اسلام جي تعليم انڪري ڏئي رهي هئي، جيئن جپان طرفان فتح ڪيل ملڪ (ملايا، سنگاپور، هانگڪانگ، چين وغيره) جن ۾ ڪيترائي مسلمان رهيا ٿي انهن کي چڱيءَ طرح سمجهي سگهن ۽ مٿن ڪنٽرول رکڻ ۾ سهوليت رهي. +ايتريقدر جو ٻي وڏي جنگ ۾ ملايا ۽ سنگاپور ۾ جپانين جو ڪو هوائي جهاز ڪريو ٿي ته جپاني پائلٽ ڪلمو پڙهي پاڻ کي مسلمان سڏايو ٿي ۽ مڪاني مسلمان عوام کيس واقعي مسلمان سمجهي نه فقط حفاظت ڏني ٿي، پر شان مان پڻ. +1945ع ۾ جيئن ئي جنگ ختم ٿي ته اهي سڀ جپاني ادارا ۽ فوجي جن اسلام جي هام هنئي ٿي سي ائين غائب ٿي ويا، جيئن بقول اردو چوڻيءَ جي ته ”گڏهه جي مٿي تان سڱ“. +اسلام هوڏانهن اتر آفريڪا کان ويندي اسپين ۽ فرانس تائين پکڙيو ته هيڏانهن اوڀر ۾ چين، سنڌ، هند، برما ۽ ملائيشيا ۽ انڊونيشيا کان ٿيندو ڏکڻ فلپين ۾ اچي بلاڪ ٿي ويو. +اتر فلپين پاسي وارا اسپين جي ڪالوني هئا ۽ اتان اسپيني پادري مٿي هانگ ڪانگ، ڪوريا ۽ جپان ۾ عيسائيت جي تبليغ ڪندا رهيا ۽ اسلام جي تعليم جپان تائين نه پهچي سگهي. +ٻي وڏي لڙائيءَ ۾ چين فتح ڪرڻ تي جپانين جو چيني مسلمانن سان ميل ميلاپ ٿيو ۽ ڪيترائي جپاني مسلمان ٿيا. +انهن نو مسلم جپانين 1953ع ۾ پهرين جپاني مسلم آرگنائيزيشن ٺاهي جنهن جو نالو ”دي جپان مسلم ائسوسيئيشن“ رکيو ۽ ان جو سهڪاري مرحوم صادق ايمائي زومي ٿيو جيڪو 1989ع ۾ گذاري ويو. +ان بعد ان ائسوسيئيشن جو صدر مرحوم عمر ميتا ٿيو جيڪو پڻ سچو مسلمان ۽ اسلام جو خدمتگار ماڻهو هو. +مرحوم عمر ميتا جپان طرفان قبضي هيٺ آيل حصي ۾ منشور ريلوي ڪمپنيءَ جو آفيسر هو. +اتي چيني مسلمانن کان متاثر ٿي پيڪنگ ۾ مسلمان ٿيو. +هن قرآن مجيد جو جپاني ترجمو پڻ ڪيو. +ورڇ. +جاپان 3000 کان وڌيڪ ٻيٽن تي مشتمل آهي. +جاپان ۾ 47 ڊويزنون آهن، جن جا نالا هن ريت آهن؛ +هو ڪائڊو - آموري - ايواتي - مياگي - آڪيتا - ياما گاتا - فوڪوشيما - ايباراڪي - توچيگي - گونما - سايتاما - چي با - ٽوڪيو -ڪانا گاوا - نِيگاتا - توياما - اِيشِيڪاوا - فوڪوي - ياماناشي - ناگونو - گيفو - شي زواوڪا - آچي - مي اي - شيگا - ڪيوٽو - اوساڪا - هيوگو - نارا - واڪاياما - توتوري - شيماني - اوڪاياما - هيرو شيما - ياماگوچي - توڪو شيما - ڪاگاوا - اِيهيمي - ڪوچي - فوڪوواڪا - ساگا - ناگاساڪي - ڪوماموتو - اويتا - ميزاڪي - ڪاگوشيما - اوڪي ناوا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32503.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32503.txt new file mode 100644 index 0000000..a4a45ef --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32503.txt @@ -0,0 +1,42 @@ +ٽوڙهي ڦاٽڪ +17-آڪٽوبر سنڌ جي تاريخ جو اهو ڏهاڙو آهي، جنھن سڄي سنڌ کي سياسي طرح لوڏي ڇڏيو هو. +جنهن ۾ شاگردن کي محافظ اداري جي جوانن گويون ھڻي شھيد ڪيو ۽ ڪيترن کي جيل ۾ وڌو، خاص ڪري سنڌ ۾ شاگرد سياست ۾ 4 مارچ کانپوءِ 17 آڪٽوبر جو ڏهاڙو ڏاڍي اهم حيثيت رهي ٿو. +باشعور قوم پنھنجي شھيدن جا ڏهاڙا ملهائي پنھنجي سجاڳيءَ جو ثبوت ڏينديون آهن. +ڏهاڙا ملھائڻ جا مکيه ٻه مقصد هوندا آهن، هڪ سبب اهو هوندو آهي ته ان جدوجھد، تحريڪ، واقعي ۽ ان ۾ شامل ڪردارن کي مڃتا ڏجي ته جيئن ايندڙ نسل ان مان اتساهه وٺي، جيئن تاريخ ۾ اهڙي قسم جو ٻيهر ڪو ڪردار ادا ڪري سگهي. +ٻيو سبب ان تحريڪ جدوجھد ۽ ان جي خوبين توڙي خامين کي اڳيان رکي مستقبل جي رٿابندي ڪري نيون حڪمت عمليون ٺاهجن، پر هتي اسان وٽ روايتي انداز ۾ ڏهاڙا ملهائي واهه واهه ڪري ٻه ٽي لڙڪ وهائي ماتم ڪري گهر ويهي وڃي آرام ڪجي ۽ بس، نتيجي ۾ سنڌ ۽ قومي فڪر توڙي قومي تحريڪ مثبت رخ اختيار ڪرڻ بجاءِ روايتي انداز ۾ لفاظي ۽ ماضيءَ تي فخر ڪرڻ تائين محدود ٿي وئي آهي. +17-آڪٽوبر واقعي جو پس منظر. +17 آڪٽوبر 1984ع اهو ڏينھن آهي، جنھن ڏينھن شاگردن پنھنجي زندگيءَ جو ٻليدان ڏئي سڄي سنڌ کي واسي ڇڏيو، هي اهو دؤر آهي جو سنڌ ۾ ايم آر ڊي توڙي مڙني مڪتبِ فڪر سان لاڳاپو رکندڙ ڌريون عملي طور تي ويڙهاند ۾ رڌل هيون. +هر تحريڪ ۾ شاگردن نمايان ڪردار ادا پئي ڪيو آهي. +خاص ڪري جيئي سنڌ جي سموري قيادت، اڳواڻي شاگردن وٽ هئي. +ان ڪري قومي تحريڪ ۾ شآگردن جو نئون جوش جذبو ۽ قومي فڪر سان سرشار قافلو جڏهن سنڌ يونيورسٽي، مھراڻ انجنيئرنگ يونيورسٽي ۽ لياقت ميڊيڪل ڪاليج جا 150 شاگرد بسن ۾ سوار ٿي 3. +00 وڳي منجهند ٽوڙي ڦاٽڪ وٽ پهتا ته ڦاٽڪ بند هيو. +سول ڊريس ۾ قانون نافذ ڪندڙ اداري جي سربراهه قافلي کي انڊس هاءِ وي کان هيٺ لهڻ لاءِ جيئن ئي حڪم ڪيو ته ريلوي بند جي چؤطرف لڪل قانون نافذ ڪندڙ اداري جي هٿياربندن هٿيارن جا منھن کولي ڇڏيا. +5 ڄڻن جي شھيد ٿيڻ کانپوءِ باقي ٻين زخمين کي بڪتر بند گاڏين ۾ کڻي سينٽرل جيل حيدرآباد ۾ بند ڪيو ويو، +اچڻ جو مقصد. +شاگرد، 17 آڪٽوبر تي پنھنجين اکين ۾ ”مھين جي دڙي“ جي بچاءَ جا خواب کڻي چانڊڪا ميڊيڪل ڪاليج لاڙڪاڻو ۾ ”موئن جو دڙو بچايو“ سيمينار ۾ شرڪت لاءِ روانا ٿيا هيا، ڇاڪاڻ ته انھن باشعور شاگردن ڄاتو ٿي ته مهين جو دڙو سنڌ جي عظمت جو تاريخي دستاويز آهي جنھن جو تحفظ ڪرڻ معنى سنڌ جو تحفظ ڪرڻ آهي. +ڇو ته قومون پنھنجي ماضي جي تجربن، مشاهدن ۽ قومي ورثن کي سامھون رکي پنھنجي مستقبل جي اڏاوت ڪنديون آهن. +عوام جو ڪردار. +عوام سرڪاري پروپئگنڊا جو شڪار ٿيڻ بدران سڌيءَ طرح سان شاگردن ڏانھن پنھنجون سڀ محبتون لاڳاپي ڇڏيون. +اهو ئي سبب آهي جو سڄي سنڌ ڪيترائي ڏينھن ان سوڳ ۾ ورتل نظر آئي ۽ عوام روڊن، رستن، تي احتجاج لاءِ بڻجي نڪري آيو ۽ مرشلا اختيارين جي ڀرپور مزاحمت ڪئي. +سڄي سنڌي قوم هن غم، غصي ۽ سوڳ ۾ گڏجي ٻڌي ڏيکاري، جنھن جو سنڌ جي تاريخ ۾ مثال گهٽ ئي ملي ٿو. +17 آڪٽوبر جا شهيد. +هن ٺٽي ضلعي جي تعلقي گهوڙا ٻاري جي ڳوٺ درويش ۾ جنم ورتو، سندس پيءُ جو نالو محمد عيسا خشڪ هو. +ذهانت جي لحاظ سان سندس هاڪ شروعاتي تعليم کان ملي ٿي، هن پنجين درجي ۾ ذهانت جو امتحان ٺٽي ضلعي ۾ پھريون نمبر کڻي پاس ڪيو ۽ ان کانپوءِ ميٽرڪ توڙي انٽر ۾ اي گريڊ کڻي پاس ٿيو ۽ ان کانپوءِ مھراڻ يونيورسٽي ۾ داخلا وٺي جيئي سنڌ اسٽوڊنٽس فيڊريشن (جساف) جو ميمبر ٿيو، جتي هن جون سياسي سرگرميون عروج تي پھچي ويون. +اهو ئي ڪارڻ هو جو سياسي سرگرمين سبب هڪ دفعو ريسٽيڪيٽ ڪيو ويو، تنھن هوندي به هن جي سنڌ لاءِ جذبي، محبت ۾ ذرڙي به گهٽتائي نه آئي. +ذڪريا ميمڻ مھراڻ يونيورسٽي جو شاگرد هيو، هن جو جنم 7 فيبروري 1962ع تي ٺٽي ضلعي جي دڙي شھر ۾ ٿيو، نائين درجي تائين ماڊل اسڪول حيدرآباد ۾ تعليم حاصل ڪيائين، ڏهين درجي ۾ بٺورو هاءِ اسڪول ۾ داخلا ورتائين، انٽر ۾ بھترين پوزيشن حاصل ڪرڻ کانپوءِ مھراڻ يونيورسٽي ۾ داخل ٿيو، جتي جساف جو سرگرم اڳواڻ رهيو. +سياسي سرگرمين سبب کيس هڪ دفعو ريسٽيڪيٽ پڻ ڪيو ويو، پر پوءِ اهو آرڊر 1983ع ۾ واپس ورتو ويو، تنھن باوجود هن جون تعيلمي سياسي سرگرميون جيئن جو تيئن جاري رهيون. +شهيد انور علي عباسي جو لاڳاپو ڳوٺ پکي تعلقي قمبر سان هو، سندس جنم 12 آگسٽ 1962ع تي سندس والد علي محمد عباسي جي گهر ۾ ٿيو، پرائمري جي تعليم پنھنجي ڳوٺ ۾، ڇهين کان ڏهين درجي تائين گورنمينٽ هاءِ اسڪول وڳڻ ۾، تعليم حاصل ڪيائين. +ٻارهين گورنمينٽ ڊگري ڪاليج دادو مان ڪيائين. +1980ع ۾ سنڌ يونيورسٽيءَ جي ڪامرس شعبي ۾ داخلا ورتائين. +شھادت وقت فائنل يـيئر جو شاگرد هيو. +17 آڪٽوبر تي گولين لڳڻ ڪري سندس سڄو منھن ۽ جسم چچرجي ويو هو، جنھن سبب سندس سڃاڻپ ڪرڻ ڏاڍي ڏکي هئي. +اهو ئي سبب هيو جو کيس لاوارث ڄاڻائي واپڊا ڪالونيءَ ڄامشورو ۾ دفن ڪيو ويو. +نوشھروفيروز ڳوٺ مچر ۾ حزب الله وسطڙو جي گهر ۾ جنم وٺندڙ شهيد امان الله وسطڙي پرائمري تعليم موري ۾، سيڪنڊري تعليم شھدادڪوٽ مان حاصل ڪري سنڌ يونيورسٽي جي جيالاجي جي شعبي ۾ داخلا ورتائين. +جساف جو ميمبر ٿيڻ کانپوءِ هن سياسي سرگرميون شروع ڪيون. +هن جي جذبي جو انداز سندس هن آخري آٽوگراف مان لڳائي سگهجي ٿو، جنھن ۾ هن لکيو آهي ته،”منھنجي آخري اِڇا آهي ته سنڌ جي آزاديءَ جي جنگ ۾ شھادت ماڻيان. +مٺو بليدي سنڌ يونيورسٽي جو چوڪيدار هو. +هن جي مزار ڄامشوري ريلوي اسٽيسن جي ويجهو آهي. +17 آڪٽوبر جي شھيدن ۾ مٺو بليدي جو ڪردار سڀ کان اهم هيو. +ڇاڪاڻ ته هو سرڪاري ملازم هوندي به ڌرتيءَ جي محبت هن جي نس نس ۾ سمايل هئي ۽ آخري دم تائين ڌرتيءَ جي آجپي لاءِ ڪردار ادا ڪندو رهيو. +يونيورسٽي ۾ سمورا شاگرد اڳواڻ توڙي ڪارڪن سندس سحر ۾ هوندا هئا. +سرڪار جڏهن به ڪا شاگردن خلاف ڪارروائي ڪرڻ ايندي هئي تڏهن هي هڪدم اها خبر شاگردن تائين پھچائيندو هو، جنھن سبب ڪيترائي دفعا شاگرد ڳري نقصان کان بچي ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32506.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32506.txt new file mode 100644 index 0000000..d58bdbd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32506.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +بڊو جبل +"بڊو جبل، سيوهڻ کان اولهه طرف منڇر جي ڏکڻ ۾ ڀت ۽ لڪي جابلو سلسلي جي وچ ۾ آهي ۽ هن جبل جي سڀ کان اوچي چوٽي اٽڪل 3000 فٽ آهي. +جبل جو هي سلسلو اتر ۾ نئنگ کان شروع ٿي. +ڏاڦڙي جبل جي سڌ ۾ ختم ٿئي ٿو. +ڏاڦڙو جبل رني ڪوٽ کان اولهه ۾، ۽ بڊو، ڏاڦڙي کان به اولهه طرف آهي. +جيتوڻيڪ بڊي جي شروعات اتر ۾ نئنگ کان ٿئي ٿي، جتي گرم پاڻيءَ جو هڪ چشمو آهي، پر بڊي جون ننڍيون ننڍيون ٽڪريون، گاجي شاهه کان ئي شروع ٿي وڃن ٿيون، جيڪو مقام منڇر ڍنڍ جي اولهه ۾ آهي +"تاريخ". +"بڊو جبل، بنيادي طور تي ڀت جبل وانگر کيرٿر جبل جي هڪ اهم پاسراٽي آهي. +هي جبل به ٽريشري (Tertiary) دور جو آهي. +هتان لڀجندڙ (Fossils) پنڊ پهڻ ظاهر ڪن ٿا ته هتي ڪروڙِن سال اڳ مختلف وقتن تي سمنڊ، گپ ۽ خشڪيءَ جو راڄ هو. +انهن پنڊ پهڻن ۾ سپيون، ڪوڏ، مڇيون، ڪڇون, وڻ، ٻوٽا ۽ خشڪيءَ جا ننڍا جانور شامل آهن +"بڊو جبل، ريتيلي، پٿر، نباتات ۽ سامونڊي حياتيءَ، سميت ٻين معدني عنصرن جي گڏيل جوڙجڪ آهي ۽ ان ۾ گندرف جا به چڱا خاصا ذخيرا موجود آهن. +اهو ئي سبب آهي، جو بڊي جبل ۾ گاجي شاهه، ڪائي ۽ نئنگ وارا گرم پاڻيءَ جا چشما موجود آهن. +انساني اوسر تي تحقيق ڪندڙ اڪثر ماهر، ان تي متفق نظر اچن ٿا ته منڇر جي اولهه ڏکڻ وارو سنڌ جو هي ٽاڪرو علائقو، جيڪو کيرٿر، بڊي ۽ لڪي جبلن تي مشتمل آهي، موهن جي دڙي ۽ آمريءَ کان اڳ، انساني تهذيب جو آماجگاهه رهيو آهي. +بڊو جبل، بيهڪ جي لحاظ کان ٺيڪ ان جاءِ تي آهي، جتي تاريخ کان اڳ واري زماني جون ٻه مکيه واٽون گڏجن ٿيون. +انهن مان هڪ شاهراهه بڊي ۽ لڪي جبل جي وچ مان جهانگارن کان ڏکڻ طرف ڪرچات ۽ ٿاڻي بولا خان کان ٿيندي اڳتي ٿي وڃي، ٻي واٽ سيوهڻ ۽ جهانگرن وٽان ٿيندي ڪائي ۽ نئنگ وٽان لنگهي، لاهوت ۽ خضدار وٽان ٿيندي ايران طرف ٿي وڃي +"ترقياتي رٿائون". +"سنڌ جي اڳوڻي وڏي وزير عبدالله شاهه جي دور ۾، بڊي جبل تائين باقاعده هڪ روڊ پهچايو ويو، جنهن بعد اتي وڏي پئماني تي عمارتون به ٺاهيون ويون هيون، محترمه سسئي پليجو جڏهن 2008ع جي چونڊن کان پوءِ اپريل 2008ع ۾ صوبائي وزير ثقافت ۽ سياحت بڻجي ته هن ”گورک هل ڊيولپمينٽ اٿارٽي“ ٺهرائي محترم عبدالقادر منگيءَ کي ڊائريڪٽر جنرل مقرر ڪرايو ۽ گورک هل جي ترقيءَ سان گڏ بڊي جبل تي قائم سياحتي رٿائن کي هٿ ۾ کنيو. +ڪجھ وقت اڳ ثقافت کاتو ۽ سياحت کاتو ڌار ڪيا ويا ھئا ۽ بڊي ۽ گورک جبلن جون سياحتي رٿون سياحت کاتي جي ان وقت جي وزير شازيه عطا مري جي ترجيح هيٺ ھيون diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32511.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32511.txt new file mode 100644 index 0000000..70adbf3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32511.txt @@ -0,0 +1,37 @@ +موت جي سزا جي خاتمي جي تحريڪ +موت جي سزا جي خاتمي جي تحريڪ 1764ع ۾ اٽليءَ جي هڪ شخص ”سيزر بڪارياز“ جي ڪتاب”ڏوهه ۽ سزا“ کان شروع ٿي ان ڪتاب ۾ موت جي سزا جو پهريون دفعو مدلل تجزيو ڪيو ويو. +دنيا جي پهرين رياست ”مشي گن“ آهي، جتي 1846ع ۾ قتل جي ڏوهه ۾ موت جي سزا رد ڪئي ويئي. +”وينز ويلا“ دنيا جو پهريون ملڪ آهي جتي 1863ع ۾ سمورن ڏوهن لاءِ موت جي سزا ختم ڪئي ويئي آهي. +مشهور آمريڪي ماهر جرميات ۽ سماجيات ”ٽارسٽن سيلن“ موت جي سزا ۽ قتل جي ڏوهه جي ٻين سزائن جو جائزو وٺندي چئي ٿو ته ”بدلي يا قصاص جو فيصلو تعصب ۽ ٻين اهڙين ڳالهين سان ڀريل هوندو آهي جيڪي عدالت جي اختيارن کان ٻاهر هونديون آهن. +جيئن ڪنهن ملزم جي غريبي، جا کيس ڪنهن به ماهر وڪيل جون خدمتون حاصل ڪرڻ کان روڪيندي آهي ۽ هو پنهنجي جان بچائڻ کان محروم رهندو آهي. +هونئن به ڪنهن خاص ڏوهه جي ڪندڙ هر ماڻهوءَ کي مارڻ جو فيصلو به انصاف جون بنيادي گهرجون پوريون نٿو ڪري خاص طور تي انهن ملڪن ۾ جتان جو عدالتي نظام سزا ۾ نرميءَ جي ضرورتن کي بلڪل نظرانداز ڪري ٿو. +جيڪڏهن سچ پڇ موت جي سزا کي سڀني لاءِ لازمي قرار ڏنو وڃي ته اهو فيصلو ڪرڻ ڪيئن ممڪن ٿيندو ته ڪنهن کي زنده رهڻ ڏنو وڃي ۽ ڪنهن کي موت جي سزا ڏني وڃي. +مثال طور سنگاپور ۾ 15 گرام کان وڌيڪ هيروئن رکڻ تي لازمي موت جي سزا آهي. +يعني هڪ گرام هيروئن جو فرق به زندگي ۽ موت جو فرق ٿي سگهي ٿو. +ڪجهه ماڻهو، ادارا يا حڪومتون اڄ به اهو يقين رکن ٿا ته چند ماڻهن يا ڪجهه سو قيدين کي موت جي سزا ڏيئي ڏوهن کي روڪي سگهجي ٿو يا سماجي ۽ سياسي مسئلا حل ڪري سگهجن ٿا پر اهي سڀئي ان ڳالهه کان بي خبر آهن ته موت جي سزا معاشري يا سماج کي تحفظ فراهم ڪرڻ بجاءِ وڌيڪ بي رحم ۽ سنگدل بنائيندي آهي. +موت جي سزا ڏيڻ ۾ قانون، عدالتون، سماج ۽ رياست اڙيل آهي ۽ اڻ سڌي ريت ان سماج جو هر فرد ملوث آهي جتي موت جي سزا رائج آهي ان ڪري هر فرد کي ڄاڻ هجڻ گهرجي ته موت جي سزا ڇا آهي. +ان کي ڪهڙي ريت استعمال ڪيو وڃي ٿو. +ان جو اثر سندن زندگيءَ تي ڪهڙو پوي ٿو ۽ ان سزا سان بنيادي انساني حقن جي خلاف ورزي ڪيئن ٿئي ٿي. +اصل موت جي سزا، حڪومت ۽ رياست جي طرف کان ڪنهن ماڻهوءَ جو ڄاڻي واڻي قتل آهي. +حڪومت يا رياست ڪنهن ڄڻي (فرد) يعني مرد يا عورت تي پنهنجي اختيارن جو ان کان وڌيڪ استعمال نٿي ڪري سگهجي ته کيس سندس زندگيءَ کان ئي محروم ڪري ڇڏي. +موت جي سزا جي مخالفت جو به اهو ئي دليل آهي ته ڇا ڪنهن حڪومت يا رياست کي ڪنهن به بنياد تي ڪنهن کان جيئرو رهڻ جي حق کسڻ جو اختيار آهي؟ +قيدين کي موت جي سزا ڏيڻ ۽ ان تي عمل ڪرڻ جي باري ۾ ڪاب ه حڪومت، رياست يا ادارو ڪهڙو به سبب بيان ڪري پر ڪنهن به سزا کي بنيادي انساني حقن کان جدا نٿو ڪري سگهجي. +گڏيل قومن جي عالمي منشور ۾ هر ماڻهوءَ جي جيئري رهڻ کي پهرئين بنيادي حق طور تسليم ڪيو ويو آهي ۽ صاف ۽ واضح، چٽي ۽ پڌري نموني اعلان ڪيو ويو آهي ته ڪنهن به ماڻهوءَ کي مارڪٽ، خراب سلوڪ يا سزا جو نشانو نه بنايو ويندو. +ايمنسٽي انٽرنيشنل جي نقطه نظرکان پڻ موت جي سزا بنيادي انساني حقن جي سڌي سنئين ڀڃڪڙي آهي. +ننڍي کنڊ ۾ موت جي سزا جي روايت ۽ تاريخ. +ننڍي کنڊ يا برصغير ۾ پڻ موت جي سزا جي دل ڏاريندڙ روايت رهي آهي. +سن 1206ع کان 1857ع تائين برصغير ۾ مسلمانن جي حڪمرانيءَ واري دور ۾ موت جي سزا جا مختلف طريقا رهيا. +جن ۾ سرعام ڦاهي ڏيڻ، منڍي لاهڻ، جيئرو دفن ڪرڻ، قلعي جي ڀت تان ڪيرائي مارڻ، هاٿيءَ جي پيرن هيٺان چيڀاٽڻ، گهاڻي ۾ پيڙائڻ، کل لهرائڻ، گڏهن جي پيٽ ۾ وجهرائڻ، جيئرو ڀت ۾ اوساري ڪرائي ڇڏڻ وغيره. +ان کان پوءِ وري لاش عبرت خاطر ٽنگرائي ڇڏيا ويندا هئا. +ته جيئن ڳجهون ۽ ڪانوَ پٽن ماڻهو ڏسي عبرت حاصل ڪن ۽ بادشاهه سلامت جو ڌاڪو رعيت مٿان ڄمي وڃي. +انگريزن وري 1857ع واري جنگ آزادي دوران اهو طريقو اختيار ڪيو ته پڪڙيل باغين کي توبن جي منهن ۾ ڏيڻ شروع ڪيو ۽ گوليون هڻڻ جو سلسلو به شروع ڪيو. +اڄوڪي دور ۾ موت جي سزا جا طريقا. +اڄوڪي جديد دور ۾ موت جي سزا جا ست طريقا رائج آهن. +موت جي سزا تي روڪ جي تاريخ. +تاريخ ۾ پهريون دفعو موت جي سزا جي خلاف ڪنهن پارليامينٽ ۾ بحث جو جيڪو رڪارڊ ملي ٿو. +اهو 427 ق.م ڌاري يونان ۾ اٿينز جي شهري رياست جي اسيمبليءَ جو آهي. +”ڊيو ڊوٽس“ اهو دليل ڏيندي ”ته موت جي سزا سان ڏوهن جو خاتمو ڪو نه ٿو ٿئي. +“ اسيمبليءَ کي ”منيلين“ شهر جي سمورن باغين کي ٻڌايل موت جي سزا واپس وٺڻ تي راضي ڪري ورتو هيو. +پهرين صدي عيسوي ۾ سريلنڪا جي راجا ”مھاراج انند گماني“ موت جي سزا کي ختم ڪري ڇڏيو هيو، کائنس پوءِ به ڪيترن ئي راجائن ان پاليسيءَ کي جاري رکيو. +1318ع ۾ جپان جي شھنشاهه ”ساگا“ موت جي سزا کي ختم ڪري ڇڏيو. +ان کانپوءِ 300 سالن تائين ڪنهن کي به جپان ۾ موت جي سزا نه ڏني وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3259.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3259.txt new file mode 100644 index 0000000..3bc75d8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3259.txt @@ -0,0 +1,56 @@ +ارنيسٽ ٽرمپ +ارنيسٽ ٽرمپ 12 مارچ 1828 تي جرمنيءَ جي شهر السفيلڊ ۾ ڄائو. +هن جي والد جو نانءُ جارج ٿامس ٽرمپ هو. +جيڪو واڍڪو ڪم به ڪندو هو. +ٽرمپ جي والد هن جو نانءُ ساراني بدير رکيو هو. +السفيلڊ هڪ ننڍڙو ڳوٺ آهي ۽ ميون جي ڪري مشهور آهي. +ارنيسٽ ٽرمپ جنهن گهراڻي ۾ پليو نپيو سو هڪ سادگي پسند ۽ مذهبي خيالن جو گهراڻو هو. +ٽرمپ سنڌي ٻولي جي وڏي خدمت ڪئي. +پاڻ شاهه عبداللطيف ڀٽائي جو رسالو پڻ جرمني مان ڇپرايو. +5 اپريل 1885 ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. +تعليم. +ارنيسٽ ٽرمپ- چئن سالن جي عمر ۾ پنهنجي وڏي -ڀاءُ- سان گڏ اسڪول وڃڻ شروع ڪيو. +سندس انهيءَ شوق کي ڏسندي سندس والد کيس ڀر واري هاءِ اسڪول ۾ -تعليم- لاءِ موڪليو، -جتي- هن لاطيني، يوناني ۽ ٻيون ٻوليون سکيون، 17 سالن جي ننڍيءَ عمر ۾ هن امتحان پاس ڪري ورتو. +ٽرمپ جي مائٽن کيس -پادري- بنائڻ جو فيصلو ڪيو، جنهن لاءِ هن کي ڏکڻ جرمنيءَ جي مشهور اداري اسٽيفن ڪاليج ۾ داخل ڪرايو ويو، -جتي- هن نه فقط مذهبي علمن جو مطالعو ڪيو، پر مختلف ٻولين جو اڀياس پڻ -جاري- رکيو. +ٽرمپ کي عبراني، عربي ۽ سنسڪرت ٻولين سان خاص دلچسپي هئي. +جرمنيءَ کان پوءِ هي لنڊن پهتو، -جتي- هڪ پرائيويٽ اسڪول مان يوناني ۽ لاطيني ٻوليون پڙھيون +ڪيريئر ۽ خدمتون. +لنڊن جي اسڪول ۾ يوناني ۽ لاطيني سکڻ کان پوءِ ايسٽ -انڊيا- هائوس ۾ اسسٽنٽ لائبررين طور ڪم ڪرڻ لڳو. +هتي ئي چرچ مشنريءَ وارن سندس قابليت ڏسي، کيس هندستان وڃي اتان جي ٻولين جي گرامر ۽ لغتن تيار ڪرڻ جي آڇ ڪئي، ۽ -برطانيا- سرڪار به هن جي اهڙن ڪتابن ڇپرائڻ جو واعدو ڪيو. +1854ع ۾ هو پهرين -بمبئي- پهتو، -جتي- اچي ”ائنڪلن چرچ“ جو -پادري- ٿيو ۽ اتي رهائش دوران فارسي زبان ۾ ايتري ته مهارت حاصل ڪيائين، جو -ان- ۾ -انگريزي- ”ڪامن پرائمر بڪ“ جو ترجمو ڪيائين. +ڪجهه وقت کان پوءِ پنهنجي بنيادي پروگرام موجب ڪراچيءَ آيو. +ڪراچيءَ جي آبهوا ابتدا ۾ هن تي خراب اثر ڪيو، جنهن ڪري ”چرچ مشن“ طرفان هن کي علاج جي خيال سان فلسطين موڪليو ويو، -جتي- هن عربي زبان جو اڀياس -جاري- رکيو. +سنڌ ۾ هن سنڌي زبان جو ايترو ته اڀياس ڪري ورتو، جو 1866ع ۾ ”شاهه جو رسالو“ هٿ ڪري ۽ پاڻ هندستاني (اردو) طرز جي سنڌي ”الف بي“ جي لوهي ٽائيپ وجود ۾ آڻي، -ان- جي ذريعي لپسيا (ليپزگ) جي ”بروخوس ڪمپنيءَ“ جي مدد سان -ان- کي جرمنيءَ مان ڇپائي پڌرو ڪيائين. +هي رسالو 1218 صفحن تي مشتمل آهي، جنهن ۾ شاهه جي ڪلام جا 26 سر ڏنل آهن. +-ان- کان اڳ ۾ 1858ع هن هڪ ڪتاب “Sindhi Reading Book in the Sanskrit and Arabic Characters” نالي سان لنڊن جي واٽس پريس مان ڇپائي پڌرو ڪيو هو، جنهن ۾ ”سورٺ راءِ ڏياچ“ جي قصي جا -بيت- درج ڪيا ويا. +ڪجهه عرصي کان پوءِ هي صاحب ٻيڙيءَ تي چڙهي، سنڌونديءَ رستي 22 ڏينهن جي لاڳيتي مسافريءَ کان پوءِ لاهور پهتو ۽ اتان وري -پشاور- پهتو، -جتي- هن پشتو ۽ ڪافري ٻولين جو مطالعو ڪيو. +هن ’براهوي زبان‘ جو به سٺو مطالعو ڪيو، -پشاور- ۾ رهندي وري طبيعت خراب ٿي پيس ۽ وطن موٽي ”اسٽگارٽ“ شهر ۾ وڃي رهيو، -جتي- به مشرقي ٻولين جو مطالعو -جاري- رهيس. +1864ع ۾ پفلنگن شهر ۾ -پادري- مقرر ٿيو ۽ 6 سالن اندر ڪيترا ڪتاب لکيائين. +1870ع ۾ برطانوي سرڪار هن کي سِکن جي مذهبي ڪتاب ”گرنٿ صاحب“ جي ترجمي جي آڇ ڪئي. +1872ع ۾ گرنٿ جو ترجمو مڪمل ڪيائين، جيڪو 1877ع ۾ ڇپيو، جنهن سان هن کي وڏي شهرت ملي. +1883ع ۾ ميونخ يونيورسٽيءَ ۾ سامي ٻولين جو پروفيسر مقرر ٿيو، -جتي- هن عربي گرامر ’مروحيه‘ جو انگريزيءَ ۾ ترجمو ڪيو. +سنڌي ٻوليءَ جي -باري- ۾ ڊاڪٽر ٽرمپ جا رايا نهايت عالماڻا ۽ فاضلاڻا آهن. +19 هين صديءَ جي آخر ڌاري سندس قائم ڪيل اهي رايا اڄ به ڪنهن حد تائين درست تسليم ڪيا وڃن ٿا. +البت سندس اهو رايو ته ”سنڌي -ٻولي- نج سنسڪرتي -ٻولي- آهي يا سنسڪرت ئي سنڌي ٻوليءَ جو سرچشمو آهي“، اڄ جي لسانيات جي ماهرن جي نظر ۾ رد ٿي چڪو آهي. +ٽرمپ سنڌي ٻوليءَ جو گرامر لکيو، جنهن ۾ هن سنڌيءَ جون ڪيتريون بناوٽون شاهه لطيف جي بيتن مان مثال ڏئي سمجهايون، ٽرمپ جي گرامر ۾ ڪيترائي اهڙا اشارا ملن ٿا، -جن- ۾ هن سنڌي ٻوليءَ جي جدا حيثيت ۽ نرالائيءَ کي پڻ نروار ڪيو آهي. +ڊاڪٽر ٽرمپ سنڌي ٻوليءَ جو تقابلي گرامر به لکيو، ٽرمپ سنڌي ٻوليءَ جي مخصوص آوازن ”ٻ“، ”ڏ“، ”ڄ“ ۽ ”ڳ“ تي پڻ کوجنائون ڪيون، ۽ انهن آوازن جي ڀرپور -تشريح- ڪئي. +ڊاڪٽر ٽرمپ ئي اهو ماڻهو هو، جنهن سنڌي ٻوليءَ جي لپيءَ لاءِ 1853ع ۾ جوڙيل عربي سنڌي لپيءَ خلاف رايو ڏنو، ۽ چيو ته ”اها لپي سنڌي ٻوليءَ جي صوتياتي سرشتي جون سموريون ضرورتون پوريون نٿي ڪري“. +-ان- کان سواءِ هن ڪاروبار لاءِ جوڙيل واڻڪي لپيءَ تي پڻ -تنقيد- ڪئي. +سنڌي ٻوليءَ جي لهجن تي پڻ ڊاڪٽر ٽرمپ -تحقيق- ڪئي، ۽ سنڌي ٻوليءَ جي مکيه لهجن اترادي، وچولي ۽ لاڙي وغيره تي لکيائين. +ڊاڪٽر -ارنيسٽ ٽرمپ- جون سنڌي ٻوليءَ ۽ شاهه جي رسالي لاءِ ڪيل خدمتون يادگار آهن ۽ سنڌ واسين لاءِ فخر جو باعث آهن. +هو سنڌي لسانيات ۽ لطيف شناسيءَ واري ميدان ۾ سدائين زندهه رهندو. +ڊاڪٽر ارنيسٽ 1848 ع واري جرمنيءَ جي آزاديءَ جي تحريڪ (Liberal Movement) ۾ شريڪ ٿيو ۽ انهيءَ سلسلي ۾ جيل به ڀوڳڻو پيس جيل مان آزاد ٿيڻ کان پوءِ برطانيه آيو، جتي کيس ”انڊيا آفيس“ ۾ ملازمت ملي ويئي. +اتان هيءُ ”چرچ مشن سوسائٽي“ جي سنگ ۾ آيو ۽ آخرڪار پادري بڻجي اچي بمبئيءَ پهتو. +هن ”چرچ مشن سوسائٽي“ طرفان سنڌ، فلسطين، پشاور ۽ ڪافرستان ۾ ڪم ڪيو. +هي صاحب ڪجهه وقت لاءِ ”ٽيومنگن يونيورسٽي“ ۾ مشرقي زبانن جو ريڊر ۽ اسسٽنٽ پروفيسر ٿي.ڊاڪٽر ٽرمپ جرمنيءَ کان سواءِ انگريزي، فرانسسي، لاطيني، حبشي، سنڌي، عربي پارسي، پنجابي، پشتو، سنسڪرت ۽ بروهي ٻولين تي به دسترس رکندو ھو.ڊاڪٽر ارنيسٽ صاحب جو سنڌين ۽ بلوچن کي شڪر گذار ٿيڻ گهرجي. +هن صاحب نه رڳو سنڌي گرامر سنڌين لاءِ تيار ڪيو، پر بلوچن ۽ بروهين تي به احسان ڪيو. +سندس بروهڪي زبان جو گرامر سنه 1880ع ۾ ميونچ مان شايع ٿيو. +ڊاڪٽر ارنيسٽ ٽرمپ صاحب جي مٿين گرامر شايع ٿيڻ کانپوءِ ٻئي هڪڙي جرمن محقق ڊاڪٽر ڊيوڪا ٿيوڊور جو مضمون رائل ايشياٽڪ سوسائٽي لنڊن ۾ بروهڪي گرامر متعلق سنه 1887ع ۾ شايع ٿيو. +گھرو زندگي. +فلسطين ۾ رهندي، هن جي هڪ -انگريز- خاتون سان ملاقات ٿي، جنهن سان 1856ع ۾ شادي ڪيائين، جنهن مان کيس هڪ پٽ به ڄائو. +هي صاحب 1856ع ۾ وري ڪراچيءَ آيو، -جتي- هن جي گهرواري بيمار ٿي پئي ۽ آخر گذاري وئي. +سال کن بعد وري جرمنيءَ ويو، اتي ٻي شادي ڪري وري سنڌ ۾ موٽي آيو ۽ -ٿورو- وقت اچي سنڌ ۾ رهيو.جرمن گهرواريءَ مان ٻه پٽ ۽ ٻه نياڻيون ٿيس. +وفات. +مسلسل مطالعي ۽ لکپڙهه سبب سندس -اکيون- موڪلائي ويون، جنهن تي هن کي سخت صدمو پهتو. +سندس زندگيءَ جا آخري ڏينهن ذهني مريضن جي اسپتال ۾ گذريا. +5 -اپريل- 1885ع تي هيءُ عظيم اسڪالر، 57 سالن جي عمر ۾ وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32735.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32735.txt new file mode 100644 index 0000000..2fde011 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32735.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +براھوئي علامہ حاجي محمد عمر دين پوري +"براهوئي، علامه حاجي محمد عمر دين پوري، علامه حاجي محمد عمر ولد عطا محمد عرف عطائي خان پندراڻي بروهي 1882ع ڌاري ڳوٺ وڪري جاگير، ضلعي شڪارپور ۾ ڄائو +"تعليم". +"ننڍپڻ کان ئي ذهين ۽ هوشيار هو، شروعاتي ديني تعليم پنهنجي والد وٽ پڙهيو. +ان کانپوءِ هو مستونگ جي مولانا براهوئيءَ جي مدرسي ۾ داخل ٿيو، جتي هن ناظره قرآن مجيد جي تعليم حاصل ڪئي. +وڌيڪ تعليم لاءِ همايون شريف ۾ مولانا عبدالغفور همايونيءَ وٽ حاضر ٿيو، جنهن جي مدرسي مان پڙهي فارغ التحصيل ٿيو، جنهن بعد مڪتبه السلاميه براهوئيه در خان، لڳ ڍاڍر بلوچستان ۾ مولانا عبدالحي براهوئي رئيساڻيءَ وٽ درس ۾ شامل ٿيو +"خدمتون". +"علامه حاجي محمد عمر دين پوري، حضرت مولانا سيد تاج محمود شاهه امروٽي جو دست ِ بيعت مريد هو. +هي عالم ۽ اديب سان گڏ مفتي، مفسر، مترجم، شاعر ۽ سياسي رهنما به هو. +هن سڀ کان پهريائين 1901ع ۾ مڪتبه اسلاميه براهوئي در خان لڳ ڍاڍر مان اشاعتي ڪم جي شروعات ڪئي. +سندس پهريون ڪتاب ’ڪريما‘ فارسيءَ مان براهوئي ۾منظوم ترجمو هو.علامه دين پوري مختلف موضوعن تي اٽڪل 86 ڪتاب لکيا،جن ۾: (1) قرآن مجيد (براهوئي ترجمو) (2) ڪريما، (3) محمود نامه، (4) نامِ حق، پندنامه، (6) شروط الصلوٰة، (7) تعليم الاسلام (منظوم)، (8) نصيحت نامه، (9) حفظ الايمان، (10) ترغيب الجماعت، (11) نماز فرائض، (12) سودائي نامه، (13) دينيات (حصو پهريون ۽ ٻيو) (14) اعلان واجب الـبيان، (15) مثالِ حال، (16) تحفة الامراء (17) هدايت المستورات، (18) مفتاح القرآن (مقدمو)، (19) دافع الوسواس في بيان الحيض و النفاس، (20 ) تفسير مفتاح القرآن، (21) ريل نامه، (22) وبيص الطيب وي ذي نور الحبيب،(23) قاعده بـراهوئيه، (24) مـشتاق مـدينه (شاعري)، (25) تـنبـيھ الـثافلين، (26) اصل اليمان، (27) داستان ورنائي، (29) اشتار مع حسرت اظهار،(30) ثبوت الحجاب بالدلائل و انتصاب، (31) آئينه قيامت، (32) مخ العبادة، (33)جهاتل بانو، (34) داستان ابليس (35) هدايت قادريه، (36) دعوت الاسلام، (38) شرح اصول سته ۽ (37) مجموعه خطبات قابل ذڪر آهن. +مولانا محمد عمر دين پوري 1343هه/1925ع ۾ دين پور مان هڪ ماهوار رسالو ’الحق‘ براهوئي زبان ۾ جاري ڪيو، جنهن جا ٽي پرچا منظر عام تي آيا. +اهو رسالو براهوئي زبان جو پهريون رسالو هو +"وفات". +"هن 18 جمادي الثاني 1468هه/1948ع ۾ عشاء نماز جي پيش امامت دوران سجدي ۾ دم ڌڻيءَ حوالي ڪيو. +سندس مزار نڙبينت ضلعي قلات ۾ آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32743.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32743.txt new file mode 100644 index 0000000..b3faffa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32743.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +اظهار جي آزادي +راءِ جي آزادي __(Freedom of opinion): +راءِ جي آزاديءَ جا ڪيترائي ذريعا آهن. +جيئن تقرير، ووٽ ڏيڻ، صحافت، انٽرويو، گڏيل يا اڪيلو احتجاج ۽ ادب وغيره. +انهن سڀني ۾ سڀ کان وڌيڪ اثرائتو اظهار ادب ۾آهي. +ڇو جو ادب همعصر حالتن جو امين هوندو آهي. +هر ملڪ جو قانون ، پنهنجي رهواسين کي آزاديءَ جي اظهار راءِ جي اجازت ڏئي ٿو. +پر اها ٻي ڳالهه آهي ته اڪثر شخصي حڪومتن ۾ان قانون تي عمل نه ٿيندو آهي. +تاريخ تي نظر وجهجي ٿي ته ڄاڻ ملي ٿي ته ڪهري حڪمران قوتن ڪيترائي ڀيرا وقت جي بادشاهن سچ لکڻ وارن جا هٿ ڪپرائي ڇڏيا، انهن کي مارايو ويو، بندشون وڌيون ويون ۽ جلاوطن ڪيو ويو. +انساني تاريخ اهڙن ڪيترن ئي ماڻهن جي رت سان رڱيل آهي جن جو ڏوهه رڳو اهو هيو ته هنن سچ ۽ سچائي کي عوام اڳيان آڻڻ پئي گهريو. +نه رڳو لکندڙن سان عقوبتون ٿيون، بلڪ لکتون پڻ تباهه ڪيون ويون. +انساني تاريخ ۾ وڏي پيماني تي لکتن کي تباهه ڪرڻ جي ڄاڻ تاريخ مان ملي ٿي. +جڏهن 206 ق. +م ۾ ”چن“ خاندان جي شهنشاهه“ شي هوانگ ٽي“ حڪم ڏنو ته ”چن خاندان“ جي دستاويزن ۽ لکيتن کان سواءِ ٻيون سڀ لکيتون ساڙيون وڃن ته جيئن تاريخ جي شروعات رڳو ”چن“ خاندان سان ٿئي. +ان کان سواءِ ”جوليس سيزر“ جڏهن 47 قبل مسيح ۾ مصر تي حملو ڪري ”اسڪندريه“ تي قبصو ڪيو ته اتان جي مشهور ڪتبخاني کي ساڙائي ڇڏيو. +”هالي ووڊ“ جي مشهور فلم ”ڪلوپيٽرا“ ۾ پڻ ”جوليس سيزر“ جي حڪم تي انهيءَ ڪتب خاني کي سڙندي ڏيکاريو ويو آهي. +ان کان سواءِ بغداد تي حملي ۾ ”هلاڪو خان“ طرفان لکين ڪتاب، دجله درياهه ۾ اڇلايا ويا، جن جي مس سبب درياهه جي پاڻي جو رنگ ڪارو ٿي ويو ۽ ٻيا ڪيترائي مثال موجود آهن. +ڪتابن، اخبارن، ٻين لکيتن تي بندشون وجهڻ، ليکڪن دانشورن ۽ صحافين خلاف ڏاڍ ڪرڻ ۽ جيلن ۾ وجهڻ ۽ انهن جي زبان بندي ڪرڻ لاءِ هر دور ۾ ڪڏهن مذهب، ڪڏهن اخلاق ۽ ڪڏهن سياست کي بنياد بنايو ويو آهي ۽ انهن مٿان فحاشي، ڪفر، سازش، ملڪ دشمني ۽ قوم دشمني يا غداري وغيره جھڙا الزام پئي لڳايا ويا آهن پر اها هڪ حقيقت آهي ته جن به انسانن کي سندن لکڻين سبب صليبن تي چاڙهيو ويو، جيئرو ساڙيو ويو، ڦاهين تي لڙڪايو ويو، جلا وطن ڪيو ويو ۽ قيد ڪري ٽارچر جو نشانو بڻايو ويو. +پنهنجي موت کان پوءِ اهي انسان دنيا ۾ عزت ۽ احترام سان ڏٺا وڃن ٿا ۽ اهي ڪتاب ۽ لکتون جيڪي بندشن ۽ پابندين جو شڪار ٿيون، اڄ جي دور ۾ اهي ڪلاسڪ جو درجو رکن ٿيون. +سنڌ ۾ زوال پذير جاگيرداري جيڪا پنهنجي جوهر ۾ رجعت پرست، فاشسٽ ۽ مدي خارج آهي. +سنڌ جي آواز، سنڌي پرنٽ ميڊيا کي ڌمڪي، ڏاڍ ۽ ڏنڊي جي زور تي ماٺ ڪرائڻ گهري ٿي. +سنڌي صحافين خلاف تشدد ڪيو وڃي ٿو، اخبارن کي ساڙيو وڃي ٿو، بندوق جي نالي تي حڪم ڏنو ٿو وڃي ته فلاڻي خبر هلڻ گهرجي، فلاڻي خبر نه هلڻ گهرجي. +تشدد جي ان رجحان سان صحافت جي آزادي جيڪا اصل ۾ راءِ جي اظھار جي آزادي آهي ان کي ختم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پئي وڃي. +ڇاڪاڻ ته تاريخ جي هر دؤر ۾ اهڙيون قوتون ۽ ٽولا موجود رهيا آهن جن راءِ جي اظھار ۽ ابلاغ جي سمورن وسيلن ۽ ذريعن کي پنهنجي ڪنٽرول ۽ هٿ ۾ رکڻ پئي گهريو ته جيئن پنهنجي حڪمراني ۽ ڦرلٽ کي قائم رکڻ ۽ غلط ڳالهين کي درست ڪري پيش ڪرڻ ۽ ناجائز عملن کي جائز ڪري پيش ڪرڻ لاءِ محڪوم ۽ مظلوم جنتا کي غلط ۽ اڌوري ڄاڻ ۽ معلومات ڏني وڃي. +پر انهن کان اها ڳالهه شايد وسري وئي آهي ته ”توهان پنهنجي تلوار سان دانشورن، ليکڪن، مصنفن ۽ صحافين کي قتل ته ڪري سگهو ٿا، پر انهن جي فڪر ۽ تحرير جي قوت جو رستو نٿا روکي سگهو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32759.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32759.txt new file mode 100644 index 0000000..5ed6253 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32759.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +برج خليفہ +برج خليفہ () متحده عرب امارات جي صدر ۽ ابوظهبي جي حڪمران شيخ خليفه بن زيد النهيان جي نالي پٺيان دبئي ۾ ٺاهيل ”برج خليفه“ (Burj Khalifa) دنيا جي اوچين عمارتن جا رڪارڊ ٽوڙي، دنيا جي سڀ کان اوچي عمارت وارو اعزاز حاصل ڪري ورتو آهي. +نالي جو سبب. +2004ع ۾ جڏهن هن عمارت جو تعميراتي ڪم شروع ڪيو ويو هو ته، ان جو نالو ”برج دبئي“ رکيو ويو هو، پر بعد ۾ 4 جنوري 2010ع تي افتتاحي تقريب دوران ان جو نالو تبديل ڪري ”برج خليفه“ رکيو ويو، ڇاڪاڻ ته شيخ خليفه بن زيد النهيان، دبئيءَ جو 10 ارب ڊالرن جو قرض لاهي دبئي کي قرض کان نجات ڏياري هئي. +اڏاوت جا تفصيل. +افتتاحي تقريب وقت سرڪاري طرح ”برج خليفه“ جي اوچائي 828 ميٽر يعني 2716. +5 فوٽ ٻڌائي وئي. +هي دنيا جي اوچي ۾ اوچي عمارت برطانوي آرڪٽيڪٽ ايڊرائن سمٿ (Adrian Smith) ڊزائين ڪئي، جنهن ۾ 160 فلور آهن. +ڪنهن خراب موسم سبب مڙڻ يا ٽٽڻ کان ٽاور کي بچائڻ لاءِ ان کي انگريزي اکر ”واءِ“ (Y) جي شڪل ۾ ٺاهيو ويو آهي، جنهن جا ٽي پاسا (Wings) آهن. +”برج خليفه“ عمارت شڪاگو (آمريڪا) جي سڀ کان اوچي عمارت وِلسِ ٽاور (Wills Tower) کان به 50 ماڙيون وڌيڪ بلند آهي. +”برج خليفه“ جو تعميراتي ڪم ڏاڍي تيزيءَ سان جاري رهيو، جنهن ۾ هزارين مزدورن حصو ورتو، جن ۾ اڪثريت جو تعلق هندستان سان هو، جنوري 2007ع ۾ هن جون 100 ماڙيون مڪمل ڪيون ويون هيون. +انسان جي ٺاهيل هن نئين عجوبي جي افتتاحي تقريب ۾ هر قوم ۽ نسل سان واسطو رکندڙ هزارين ماڻهن شرڪت ڪئي، افتتاحي تقريب دوران وڏي آتشبازي به ڪئي وئي. +برج خليفه تان دبئي شهر جو نظارو ڪرڻ لاءِ ان ۾ هڪ ڊيڪ ٺاهي وئي آهي، جنهن ۾ لڳل ڪمپيوٽرائيزڊ دوربينن جي مدد سان ماڻهو هيٺين دنيا جو نظارو ڪري سگهن ٿا. +مٽيريل. +”برج خليفه“ ۾ 3 لک 30 هزار ڪيوبڪ ميٽر ڪنڪريٽ ۽ هڪ لک 3 هزار چورس شيشو استعمال ٿيو آهي. +برج جي مالڪ پاران جاري ڪيل انگن اکرن مطابق عمارت ۾ ٻاهران لڳائڻ لاءِ جيڪو شيشو ۽ اسٽيل/لوهه استعمال ڪيو ويو، اهو ايترو هو جو، جو جيڪڏهن ان کي فوٽ بال جي ميدانن تي پکيڙيو وڃي ته، فوٽ بال جا 17 ميدان ان سان ڀرجي وڃن ها. +ان ۾ جيڪا ڪنڪريٽ ڪم آندي وئي آهي، ان مان هڪ هزار 2 سئو 83 ميل رستو ٺهي سگهي ٿو. +اولمپڪ سوئمنگ پول ڀرجي سگهن ٿا. +خصوصيتون. +برج خليفہ ۾ دنيا جي تيز ترين لفٽ بہ نصب ڪيل آھي جيڪا 18 ميٽر في سيڪنڊ (65 ڪلوميٽر في ڪلاڪ، 40 ميل في ڪلاڪ) جي رفتار سان سفر ڪري ٿي۔ ان کان پھرين دنيا جي تيز ترين لفٽ تائي پَي 101 ۾ نصب ٿيل ھئي جيڪا 16. +83 ميٽر في سيڪنڊ (60. +6 ڪلوميٽر في ڪلاڪ، 37. +5 ميل في ڪلاڪ) جي رفتار سان ھلي ٿي۔ +پوري عمارتي منصوبي ۾ 30 ھزار رھائشي گھر، 9 ھوٽل، 6 ايڪڙ باغ،19 رھائشي ٽاور ۽ برج خليفہ جھيل شامل آھن۔ ان جص تعمير تي 8 ارب ڊالرز جي لاڳت آئي۔ تڪميل کان بعد ٽاور 20 ملين چورس ميٽر جي رقبي تي پکڙجي ويو. +ان کان علاوه برج خليفه ٽاور ۾ دنيا جي سڀ کان بلند ترين مسجد واقع آھي جيڪا 158 ھين منزل تي موجود آھي۔ ان کان اڳ دنيا جي بلند ترين مسجد رياض، سعودي عرب جي برج المملڪہ ۾ ھئي۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32766.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32766.txt new file mode 100644 index 0000000..62dced1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32766.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +برجيٽ آلچن +"برجيٽ آلچن ڏکڻ ايشيا جي قديم آثارن جي نامياري ماهر، علم بشريات جي ڄاڻو ۽ قديم آثارن جي مشهور محقق فرينڪ ريمنڊ آلچن جي گھر واري برجيٽ آلچن جو جنم 1927ع ڌاري آڪسفورڊ ۾ ٿيو +"تعليم". +"هن ابتدائي تعليم لنڊن مان حاصل ڪئي، ٻي مهاڀاري جنگ جي اختتام جي سال بعد پنهنجي خاندان سان گڏ ڏکڻ آفريقه جي علائقي ڪيپ ٽائون ۾ مستقل رهائش اختيار ڪيائين ۽ پنهنجي تعليم جو سلسلو ٻيهر شروع ڪيائين. +کيس، ننڍپڻ کان ئي آثارِ قديمه جي موضوع سان دلچسپي هئي، جنهن تحت هن لنڊن يونيورسٽي مان علم بشريات جي شعبي ۾ پهريان ايم. +اي ۽ پوءِ پي. +ايڇ. +ڊي جي سند ۽ ان سان گڏ ايف. +ايس. +اي جي ڊگري حاصل ڪئي +"هن پنهنجي عملي ڪم جو آغاز هندستان جي اوائلي تاريخ ۽ نسل نگاري جي مختلف پهلوئن تي تحقيق سان ڪيو. +1968ع ۾ برطانوي آثارِ قديمه پاران پاڪستان جي قديم آثارن تي کوجنا جي هڪ رٿا تحت تحقيقي ڪم جي سربراهه مقرر ٿي، جڏهن ته ساڳئي رٿا ۾ سندس گھر وارو ريمند آلچن به گڏيل سربراهه طور شامل رهيو. +هن پاڪستان ۽ هندستان ۾ آثارِ قديمه جي ادارن ۽ شاخن کي قائم ڪرڻ ۽ سڌارڻ ۾ تمام گھڻي مدد ڪئي. +ان کان علاوه، پاڻ ڪيمبرج ۾ قائم وولفسن ڪاليج جي سهڪاري، قديم هندستان ۽ ايران جي قائم ڪيل ٽرسٽ جي سيڪريٽري، (Aouth Asian Studies) رسالي جي ايڊيٽر ۽ ڏکڻ ايشيا تي تحقيق ڪندڙ آثارِ قديمه جي ماهرن تي مشتمل يورپين ايسوسيئيشن جي سيڪريٽري جنرل طور پنهنجا فرض سرانجام ڏيندي رهي. +هن هندستان ۾ رهي برودا يونيورسٽي جي هڪ رٿا موجب ماضي ۽ جديد دؤر ۾ آيل ماحولياتي تبديلين جو جائزو ورتو. +ان تحقيق دوران سندس ٻين ساٿين ۾ آڪسفورڊ يونيورسٽي سان تعلق رکندڙ ٿر جي ارضي بناوٽ (Desert Geomorphology) جو اڀياس ڪندڙ ماهر اينڊريو گوڊي ۽ معدنيات جو سائنسي ماهر پڻ شامل هئا. +ڊاڪٽر برجيت آثارِ قديمه جي حوالي سان جن ملڪن تي تحقيق ڪئي، انهن ۾ پاڪستان ۽ سريلنڪا سرفهرست آهن. +جڏهن ته وچ ايشيا ۽ افغانستان جا به ڪجهه علائقا سندس تحقيق ۾ شامل رهيا. +هن پنهنجي تحقيق ۾ پاهڻي دؤر، پٿر جي وچئين دؤر (Mesolithic Period) ۽ پٿر جي قديم دؤر (Paleolithic Period) جي آثارن تي وسيع پيماني تي کوجنا ڪندي مڪمل ڪوائف سامهون آندا. +پاڻ مختلف وقتن ۾ پنهنجي گھر واري ريمنڊ آلچن جي هندستان جي قديم آثارن تي تحقيق دوران ڀرپور حصو وٺندي رهي. +برجيت آلچن جي خيال مطابق ننڍي کنڊ ۾ موجود آثارِ قديمه جا ماڳ قديم آثاريات جي اڀياس لاءِ موزون جڳهه آهن. +ان کان علاوه قديم آثارن ۽ موروثي سلسلي جي نوادرات جي قومي سطح تي سار سنڀال ۽ حفاظتي اپاءَ وٺڻ ۾ سندس ڪردار اهميت جوڳو رهيو آهي +"ڪتاب". +"سندن گڏيل تحقيقي ڪم The Birth of Indian Civilization ۽ The Rise of Civilization in India & Pakistan جي نالن سان ڪتابي صورت ۾ ڇپيل آهن. +ريمنڊ آلچن سان گڏيل طور ڇپيل ڪتابن کان علاوه هن پنهنجي تحقيق جي آڌار تي به ڪي ڪتاب به لکيا، جيڪي هن ريت آهن": diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32770.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32770.txt new file mode 100644 index 0000000..28bb122 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32770.txt @@ -0,0 +1,59 @@ +برده فروشي +"برده فروشي، انسانن کي غلام ڪري وڪڻڻ جو سلسلو اوائلي وقتن کان هلندڙ آهي، اهو سلسلو خاص ڪري ان وقت شروع ٿيو جڏهن ٻن قومن جي وچ ۾ جنگ کانپوءِ هارايل قوم جي ماڻهن کي غلام بنائي انهن کان مشقت جو ڪم ورتو وڃڻ لڳو. +غلام بنايل اهڙن ماڻهن کان هر قسم جو انساني حق ڦري انهن کي بازار ۾ وڪامجندڙ ڪنهن جانور جي حيثيت ڏني وئي. +اهڙي طرح شاهوڪار سوداگرن ۽ جهازين مختلف شهرن جي پڙين مان غلام خريد ڪرڻ ۽ وڪڻڻ جو نفعي بخش ڪاروبار شروع ڪري ڇڏيو. +ان ڪاروبار کي جائز سمجهيو ويندو هو، ان ڪري ان ريت دولت ڪمائڻ جي چڪر ۾ اڪثر يورپي قومن، آفريڪا ۽ ٻين پوئتي پيل علائقن جي شهرن، ڳوٺن ۽ جهنگلن مان، ماڻهن کي زوري کڻي، غلام بڻائي، وڪڻڻ جو وڏو ڪاروبار منظم ڪيو. +نه رڳو ايترو پر ڪن ماڻهن جا هڏ گڏ ڀڃي، پِنائڻ جي حد تائين ۽ غير قانوني سامان توڙي منشيات اسمگل ڪرائڻ کان وٺي جبري پورهيو ورتو ويو. +قديم زماني ۾ انسانن کي وڪڻڻ جي بازار دنيا جي هر هنڌ، هر شهر ۾ لڳندي هئي. +ڪراچيءَ جي بندرگاهه تي به غلام آڻيندا هئا. +ڪجهه صديون اڳ يورپي قومون، آمريڪا سميت آفريڪا مان لکين ماڻهو زوريءَ کڻي، جانورن وانگر يورپ ۽ آمريڪا ۾ وڪڻنديون هيون، 20 صديءَ جي پوئين اڌ کان اڄ تائين اسان جي ملڪ ۾ برده فروشيءَ جو سلسلو هڪ نه ٻيءَ صورت ۾ هلندڙ آهي. +سنڌ ۾، خاص طور تي، 5 کان 15 سالن جي عمر جا ٻار، ڇَوڪريون ۽ ڇوڪرا، اغوا ٿيندا رهندا آهن. +ڪن ماڻهن کي پرڏيهه ۾ نوڪرين جي لالچ تي غير انسان طرح سمگل ڪيو وڃي ٿو جنهن جي نتيجي ۾ اهي يا ته رستي ۾ مري وڃن ٿا يا وري غير ملڪ جي قيدن ۾ قابو ٿي ويندا آهن. +يا عورتن کان جسم فروشي ڪرائي وڃي ٿي +"طريقا". +"ان سلسلي ۾، برده فروشن وٽ اغوا جي وارداتن ڪرڻ جا پڻ مختلف طريقا آهن": +"زوريءَ اغوا ڪرڻ". +"هيءُ طريقو ڳوٺن ۽ شهرن ۾ اختيار ڪيو ويندو آهي. +ڳوٺن ۾ ڌاڙيل هٿيارن جي زور تي گهرن ۾ گهڙي ماڻهو اغوا ڪندا رهن ٿا. +قبيلائي جهيڙن ۽ فسادن ۾ پڻ اغوا ڪرڻ جو سلسلو عام جام آهي. +پيشه ور ڌاڙيل ڳوٺن مان ماڻهو اغوا ڪري، ڀُنگ جي عيوض کين ڇڏين ٿا. +شهرن ۾ وري برده فروشن جا گروهه هٿيارن جي زور تي، ماڻهن ۾ ڏهڪاءُ وجهي گهرن، دڪانن ۽ آفيسن مان ماڻهو اغوا ڪندا رهن ٿا. +انهيءَ جو سبب هڪ ته دهشت گردي آهي ۽ ٻيو وري ڀُنگ جي حاصلات. +ٻين مختلف مقصدن، جهڙوڪ ٻار اغوا ڪري، خودڪار ڪئمپن ۾ جبري پورهيو ڪرائڻ، اسمگلنگ ڪرائڻ، معذور ڪري پِنائڻ ۽ سندن عضوا آپريشن ذريعي ڪڍائي پئسا ڪمائڻ ڪارڻ وڪڻڻ به اهو طريقو استعمال هيٺ آهي +"نشو ڏيئي اغوا ڪرڻ". +"هيءُ طريقو اڪثر شهرن ۾ آزمايو وڃي ٿو. +افغاني پٺاڻن طرفان خاص ڪري اتر سنڌ جي مختلف ڳوٺن ۾ اهڙيون ڪارروايون ڪرڻ جون خبرون پڻ اينديون رهنديون آهن. +هيءُ طريقو شهرن ۾ خاص ڪري بس جي اڏن، ريلوي اسيشنن، ميلن، ملاکڙن ۽ مختلف گاڏين ۾ سفر دؤران آزمايو ويندو آهي. +برده فروش خاص ڪري ٻارن کي ڪا نشي واري شيءِ کارائي، بيهوش ڪري کڻي ويندا آهن، جيڪي بعد ۾ مختلف مقصدن خاطر وِڪيا ويندا آهن +"برغلائي اغوا ڪرڻ". +"سنڌ اندر معاشي حالتن جي خراب هئڻ ڪري، اڪثر غريب گهراڻن جا ٻار ۽ نوجوان گهران ڪاوڙجي ٻين شهرن ۽ ڳوٺن ۾ ڪمائڻ خاطر ويندا آهن. +اهڙيءَ صورتحال ۾ برده فروش ٻارن ۽ نوجوانن کي بهتر روزگار جا موقعا ۽ خوشحال زندگيءَ جون اميدون ڏيکاري، ورغلائي، ٻين صوبن ۽ شهرن ڏانهن وٺي ويندا آهن، جتي کين وڪڻي مختلف مقصدن خاطر استعمال ڪيو ويندو آهي +"فقيرن جي روپ ۾ پنڻ جي بهاني اغوا ڪرڻ". +"هيءُ طريقو اڪثر ڪري پينو فقير، عورتون ۽ مرد اختيار ڪن ٿا. +شهرن توڙي ٻهراڙين ۾ خيرات گهرڻ جي بهاني ڳوٺن ۽ گهرن ۾ ڪاهي پوندا آهن ۽ ٻارن توڙي نوعمر ڇوڪرن کي نشي واريون شيون کارائي اغوا ڪري ويندا آهن. +اِهڙا فقير اڪثر ڪري اغوا ڪيل ٻارن جا عضوا ڀڃي، معذور ڪري، کين پنائيندا آهن. +اهڙيون ڪارروايون ڪندڙ برده فروشن جا ڪيئي گروهه سرگرم آهن +"اغوا جا سبب". +"برده فروش خاص طور تي ٻارن کي چئن اهم مقصدن خاطر اغوا ڪندا آهن": +"اسمگلنگ خاطر اغوا ڪرڻ". +"ٻار اغوا ڪرڻ وارن جا ڪيترائي مُلڪي ۽ بين الاقوامي گروهه آهن. +ٻار اغوا ڪرڻ کان پوءِ يا وري خرڪار ڪئمپن يا اغوا ڪندڙن کان پئسن عيوض خريد ڪرڻ کان پوءِ اڪثر ٻارن کي ماري، سندس پيٽ ۾ چرس ۽ هيروئن ڀري، ٻاهرين شهرن ۽ صوبن ڏانهن پهچائيندا آهن؛ ڪي گروهه ٻارن کي آپريشن ذريعي پيٽ ۾ منشيات وجهي، ٻاهرين ملڪن ڏانهن وٺي ويندا آهن، جتي وري به آپريشن ذريعي سندن پيٽ مان منشيات ڪڍي ويندي آهي. +گهڻا اهڙا به گروهه آهن، جيڪي ٻارن کي تربيت ڏيئي، اسمگلنگ ڪرڻ سميت چوري، قتل ۽ غارتگريءَ وغيره ۾ ڀڙ ڪري پوءِ پنهنجي رٿيل مقصدن ۾ استعمال ڪندا آهن +"جبري پورهئي خاطر اغوا". +"ان مقصد خاطر خاص هنڌن تي خرڪار ڪئمپون قائم آهن، جتي اغوا ڪيل ٻارن جي سڃاڻپ لاءِ سندن وچيون آڱريون وڍيون وينديون آهن. +انهن ٻارن کي پاڻ ۾ ڳالهائڻ جي اجازت نه هوندي آهي. +قاعدي جي خلاف ورزي ڪرڻ وارن ٻارن کي گوڏن تي ڏنڀ ڏنا ويندا آهن. +جڏهن ته سموري ڏينهن جي سخت پورهئي ڪرائڻ کان پوءِ، اغوا ٿيل ٻارن کي کاڌي ۾ جنتر جي دال ۽ ٻاجهر جي ماني جو اڌ ڏنو ويندو آهي. +رات جو نو عمر ڇوڪرن کي خرڪار ڪئمپن ۾ جنسي ڏاڍائيءَ جو شڪار پڻ بڻايو ويندو آهي +"اُٺن جي ريس خاطر اغوا ڪرڻ". +"ان مقصد لاءِ ٻار اغوا ڪرڻ وارن گروهن پويان، وچ اوڀر جي عرب ملڪن جي شهزادن ۽ گڏيل عرب امارات جي ارب پتي عربن جي ڇاڙتن جو هٿ هوندو آهي، جيڪي اهڙا ٻار خريد ڪندا آهن. +اهڙن ٻارن جي عمر ٽن يا چئن سالن کان اٺن سالن تائين هوندي آهي. +وچ اوڀر جي عرب ملڪن سميت گڏيل عرب امارات ۾ اُٺن جي ڊوڙ ٿيندي آهي، جنهن ۾ ننڍڙن ٻارن کي اٺن جي پُٺيءَ تي رَسن سان ٻڌي، ڪنهن صحرا ۾ ڊوڙايو ويندو آهي ۽ جڏهن اُٺ جي پُٺيءَ تي ٻڌل ٻار جيئن رڙيون ڪندا آهن، تيئن اُٺ تيز ڊوڙندا آهن. +ان راند لاءِ سنڌ مان پڻ ٻار اغوا ٿيندا آهن +"پِنائڻ خاطر اغوا ڪرڻ". +"ان مقصد خاطر ٻار اغوا ڪندر گروهه اڪثر شهرن ۽ ڳوٺن ۾ ڪارروايون ڪندا رهندا آهن، اهڙن گروهن ۾ عورتون پڻ ڪم ڪنديون آهن، انهن ۾ پينو فقيرن جو گهڻو تعداد هوندو آهي. +اهڙا ماڻهو ٻار اغوا ڪري، سندن عضوا ڀڃي، کين پِنڻ سيکاريندا آهن ۽ اهڙيءَ طرح، اهي ٻار سڄي عمر معذور بڻجي شهرن ۾ پنندا رهندا آهن. +اهڙن گروهن کي پوليس ۽ اثر رسوخ رکندڙ ماڻهن جي پُٺ ڀرائي هوندي آهي، جيڪي سندن هر طرح جي مدد ڪندا رهندا آهن +"مٿي ڄاڻايل مقصدن کان علاوه جنسي ڏاڍائيءَ جو شڪار بنائڻ، آپريشن ذريعي عضوا ڪڍائي وڪڻڻ، ڀُنگ ۽ ٻين مقصدن لاءِ پڻ ٻار اغوا ڪيا ويندا آهن. +ڀنگ عيوض اغوا ڪندڙن جو تعلق خاص ڪري پيشه ور ڌاڙيلن ۽ غنڊن سان هوندو آهي، جيڪي اميرن ۽ تاجرن جا ٻار اغوا ڪندا آهن. +جڏهن ته جنسي ڏاڍائيءَ جو شڪار ڪرڻ ۽ عضوا ڪڍي وڪڻڻ وارن جو تعلق، هيٺئين طبقي وارن سان هوندو آهي، جيڪي خاص ڪري موالي ۽ سماجي حوالي سان ڪِريل انسان هوندا آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32772.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32772.txt new file mode 100644 index 0000000..2953a70 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd32772.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +درس نظامي +پاڪستان جي ديني مدرسن ۾ ٿوري گهڻي فرق سان جيڪو نصاب پڙهايو وڃي ٿو ان کي درس نظامي (Dars-e-Nizaami) چيو وڃي ٿو. +هي نصاب اصل ۾ ”ملا نظام الدين فرنگي محلي“ ارڙهين صدي ۾ گڏ ڪيو هيو، جيڪو سندس نالي سان ”درس نظامي“ سڌيو ويو. +اصل ۾ درس نظامي جو مقصد عالم پيدا ڪرڻ نه پر ماڻهن کي ان دور جي سياسي ۽ سماجي حالتن مطابق ان حد تائين پڙهائڻ هيو ته جيئن اهي حڪمرانن جي مدد ڪن. +ملا نظام الدين فرنگي محلي جي خاندان سان واسطو رکندڙ ”مفتي محمد رضا انصاري فرنگي محلي“ جيڪو ستر واري ڏهاڪي ۾ علي ڳڙهه اسلامي يونيورسٽي جي اسلاميات جي شعبي جو صدر رهيو پنهنجي هڪ مضمون ”باني درس نظامي ملا نظام الدين فرنگي محلي“ ۾، درس نظامي جي ترتيب، جوڙجڪ ۽ ان جي مقصدن تي تاريخي ۽ سماجي پسمنظر بيان ڪندي راءِ ٿو ڏئي ته ”درسِ نظامي جو مقصد عالم پيدا ڪرڻ نه، پر حڪمرانن جا مددگار ملان پيدا ڪرڻ هيو. +“ سندس اهو مضمون اعظم ڳڙهه ڀارت مان ڇپجندڙ ماهوار معارف جي نومبر 1970ع واري شماري ۾ ڇپيل آهي. +اهو شمارو هن وقت لياقت نيشنل لائبريري ۾ ڏسي سگهجي ٿو. +درس نظامي ارڙهين صدي ۾ تيار ڪيو ويو هيو، ٽي سئو ورهيه گذرڻ کانپوءِ به اهو درس ڇو رائج آهي؟ +اهو پڻ اڄ جو هڪ وڏو سوال آهي. +ديني مدرسن جو تعليمي سال گهڻي ڀاڱي هجري سن جي ڏهين مهيني شوال کان شروع ٿي شعبان ۾ ختم ٿيندو آهي ۽ رمضان مهينو موڪل هوندي آهي. +سال جي پڄاڻي تي امتحان ورتو ويندو آهي. +امتحان خود ان مدرسي جا استاد ئي وٺندا آهن، مدرسن ۾ گهڻي ڀاڱي زباني امتحان ورتو ويندو آهي. +جڏهن ته ڪجهه مدرسن ۾ لکت ۾ به امتحان ٿئي ٿو. +امتحان جي نتيجي ۾ ديني مدرسن جا شاگرد لکڻي جي بدران تقرير جا غازي هوندا آهن ۽ لفظن کي طوطي وانگر رٽيندا آهن. +گهڻي ڀاڱي هڪ شاگرد پنجويهن سالن جي عمر تائين دستاربند بڻجي ويندو آهي. +ديني مدرسا پنهنجي تعليمي درجن جي بنياد تي ٻن حصن ۾ ورهايل آهن. +هڪڙو تحتاني يعني پرائمري يا هيٺيون درجو، ٻيو فوقاني يا مٿاهون درجو. +تحتاني درجن ۾ چئن کان پنجن سالن تائين شاگردن کي ناظره قرآن، سيرت نبوي ۽ دينيات جي ابتدائي مسئلن کانسواءِ حساب، اسلامي تاريخ ۽ جاگرافي جي عام رواجي ڄاڻ ڏني ويندي آهي. +تحتاني شعبي ۾ ڪجهه شاگرد اهڙا هوندا آهن جيڪي حافظ قرآن ٿيڻ چاهيندا آهن، ان ڪري اهي پنهنجو گهڻو وقت قرآن شريف کي ياد ڪرڻ ۾ لڳائيندا آهن. +فوقاني درجن ۾ فقھ، حديث، منطق، فلسفو ۽ دينيات جي تعليم ڏني ويندي آهي. +پرائمري يعني تحتاني درجن مان فوقاني درجن ۾ پهچڻ وارا شاگرد ڏهن کان يارنهن سال مدرسي ۾ گذاريندا آهن، گهڻي ڀاڱي ديني مدرسا اهڙا آهن، جيڪي تعليم جي تڪميل تي شاگردن کي فاضل جي سند ڏيندا آهن. +اها سند ان ڳالهه جي تصديق هوندي آهي ته ذڪر ڪيل شخص جو شمار عالمن ۾ ڪيو وڃي. +ڪجهه مدرسا تعليم جي مختلف درجن تي شاگردن کي عالم ۽ فاضل کانسواءِ ڪجهه الڳ سندون پڻ ڏيندا آهن. +ديني مدرسن جا شاگرد جڏهن علم حاصل ڪري سندون وٺي عالم فاضل ٿي مدرسن مان نڪرندا آهن ته سندن اڳيان پيٽ پالڻ جو مسئلو نانگ وانگر ڪر کڻي بيهندو آهي، پوءِ انهن عالمن جو ڪجهه حصو ڪنهن مدرسي ۾ ٿورڙي پگهار تي استاد ٿي ويندو آهي، ڪي وري مسجدن ۾ امامت ڪري اوسي پاسي جي ٻارن کي قرآن شريف پڙهائي پيٽ پاليندا آهن، ڪجهه مولوي دعائن ۽ ڦيڻن لکڻ جو ڌنڌو ڪندا آهن ۽ عورتن جا جن پڻ ڪڍندا آهن. +يا وري پيري مريدي جو ڌنڌو ڪندا آهن، ڪجهه وري حڪمت شروع ڪري ماڻهن جو علاج ڪندا آهن جنهن جو وڏو حصو وري مرداڻي طاقت جي دوائن تي مشتمل هوندو آهي. +ڪجهه مولوي وري يونيورسٽي مان اديب فاضل ۽ عالم فاضل جا امتحان ڏئي عربي جا استاد ٿيندا آهن ۽ ڪجهه وري واعظن ۽ تقريرن جو ڌنڌو اختيار ڪري ماڻهن جا جذبات ڀڙڪائي روزگار ڪندا آهن۽ سياست ۾ پڻ حصو وٺندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33099.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33099.txt new file mode 100644 index 0000000..cc5e095 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33099.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +يوري پيڊيز +يوري پيڊيز (Euripides) آڳاٽي يونان جو هڪ وڏو ڊرامي نويس هو. +هو اڪيلائي پسند هئو ۽ پنهنجو گهڻو وقت لکڻ پڙهڻ ۾ گذاريندو هئو. +سقراط، جهن کي ڊراما ڏسڻ لاءِ واندڪائي نه هوندي هئي، اهو به ڏاڍي سرهائي سان يوري پيڊيز جا ڊراما ڏسڻ ايندو هئو. +يوري پنهنجي ويچارن جي سونهن سان ڀرپور ڊرامن ۾ تانگهه سان ڀريل اڌمن، جذبن ۽ احساسن کي جيءُ جيئاريندڙ طريقي سان اهڙي نموني بيان ڪندو هئو ۽ سماج سان لاڳاپيل سوال اهڙي نموني اٿاريندو هو جو دلين ۾ آنڌ مانڌ وڌائي ڇڏيندو هو. +هو جڏهن آڳاٽي يونان ۾ انساني قدرن کي لٻجندي ڏسندو هئو ته نه رڳو ان تي ٽيڪاتپڻي ڪندو هئو پر ان تي ڇوهه پڻ ڇڏيندو هو. +”عورتن جي ٽرائي“ ۾ يوناني هوندي به هن جون سڀئي همدرديون ٽرائي وارن سان هيون، جيڪي جنگ ۾ تباهه ٿي ويا هئا. +هن کان جڏهن به، جتي به، جيئن به ٿي سگهيو، هن ديوتائن جي پاڪائي، تقدس ۽ پويترتا کي ضرب هڻي، کين خير ۽ شر جي حوالي سان انساني سطح تي آڻي بيهاريندو هو. +ان ڪري کيس ملحد به چيو ويندو هو. +”عورتن جي ٽرائيَ“ ۾ هو چوي ٿو ته، ”جڏهن شهر ويران ٿي وڃن ٿا ته ديوتائن کي به ڪير نٿو پڇي، ۽ انهن آڏو مٿو ٽيڪڻ وارو به ڪو نه ٿو رهي. +“ يعني ديوتائن جو هئڻ يا نه هئڻ، انسانن سان لاڳاپيل ۽ سلهاڙيل آهي. +هڪ هنڌ ڊرامي ۾ چوي ٿو ته، ” ڪڏهن ائين به ٿئي ته ڪنهن مظلوم انسان جو ڏنل ڏوراپو به بددعا جي شڪل ۾ ديوتائن کي لڳي. +يوري پيڊيز سوفسطائين جي صحبت ۾ ويهندو هئو. +سوفسطائي ان زماني جا ترقي پسند هئا. +اهي ان زماني ۾ هلندڙ ۽ لاڳو قانونن ۽ روايتن جي باري ۾ لاڳيتو سوال اُٿاريندا رهندا هئا. +پرطاغورس (سوفسطائي) هڪ ڀيرو ديوتائن جي باري ۾ اهو چيو هو ته، ”آئون ديوتائن جي باري ۾ اهو نٿو چئي سگهان ته، انهن جو وجود آهي يا نه، يا اهي ڪهڙا آهن، اهو موضوع ڏاڍو منجهيل ۽ گنڀير آهي ۽ اسان جي زندگي مختصر آهي. +ساڳي نموني ۾ يوري پيڊيز پنهنجي هڪ ڊرامي ۾ چوي ٿو ته، ”جيڪڏهن ڪو چوي ته آسمان ۾ ديوتا آهن، ته سمجهو ته ناهن. +ڇو جو ڪو ڀوڪ، پراڻين گهٽ عقل وارين ڇسائين ۾ ايمان رکندي، اوهان کي دوکو ڏئي رهيو آهي. +ول ڊيورانٽ يوري پيڊيز کي روشن خيالن ۽ ويچارن جو نمائيندو شاعر سڏي ٿو. +هو هڪ اهڙو سماج چاهي ٿو، جتي مرد مرد جو، مرد عورت جو، ۽ رياست پنهنجي شهرين جي ڦرلٽ نه ڪري. +يوري پيڊيز ديوتائن جي احساسن کان وانجهيل ۽ ڪنهن انسان کي ڏکن ڏاکڙن دوران ڪُنَ جي وچم ڇڏي وڃڻ جي گڻن يا اوگڻن کي آڏو آڻي وائکو ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33233.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33233.txt new file mode 100644 index 0000000..1c30396 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33233.txt @@ -0,0 +1,59 @@ +گريگري ڊئوڊ رابرٽس +گريگري ڊئوڊ رابرٽس 1952ع ۾ آسٽريليا جي شهر ميلبورن ۾ ڄائو. +سوانح. +انگريزي ناول شانتا رام (Shantaram) جو ليکڪ گريگري ڊئوڊ رابرٽس جنهن پنهنجو نالو بدلائي ڏهه سال کن ممبئي جي مڪاني ماڻهن سان زندگي گذاري، هو هڪ ڌاڙيل هو، جيڪو پنهنجي وطن آسٽريليا ۾ بئنڪن ۽ امير ڪمپنين جون ڦرون (Robberies) ڪندو رهيو. +هيروئن، نشي جو سخت عادي هو. +رابرٽس جو ناول شانتا رام فڪشن (افسانو) به آهي ته سندس زندگي جي حقيقت ۽ آتم ڪٿا به، ان ڪري ڪيترا پڙهندڙ هن ناول کي Faction سڏين ٿا، يعني Fiction ۽ Facts جو مڪسچر. +رابرٽس لاءِ مشهور آهي ته 1977ع ۾ رڳو ٽن مهينن ۾ هن هٿيارن جي زور تي مختلف بئنڪن، دڪانن ۽ آفيسن مان 24 ڦرون ڪيون. +رابرٽس لاءِ چون ٿا ته هو شروع ۾ چرس ۽ هيروئن جي نشي جو عادي نه هو، پر سندس شادي ختم ٿيڻ تي ۽ ڪورٽ طرفان سندس ڌيءَ سندس حوالي نه ٿيڻ تي، هو سخت نشئي ٿي پيو ۽ پوءِ نه چاهيندي به، نشي جي پورت لاءِ، هن کي ڌاڙا هڻڻا پيا ٿي. +رابرٽس “جينٽلمئن بئنڊٽ” ۽ “بلڊنگ سوسائٽي بئنڊٽ” جي نالن سان به سڏيو ويو ٿي. +جو هن رڳو انهن بئنڪن، دڪانن ۽ بلڊنگ ڪنسٽرڪشن جي آفيسن جي ڦر ڪئي ٿي، جيڪي ويمو (Insuarance) ٿيل هيون. +هو سدائين ٿري پيس سوٽ (ڪمپليٽ سوٽ) پائي پوءِ ڦر لاءِ نڪرندو هو ۽ جن ماڻهن کي ڦريو ٿي انهن سان فضيلت سان ڳالهايو ٿي ۽ کين ’پليز‘ ۽ ’ٿئنڪ يو‘ چيو ٿي. +1978ع ۾ رابرٽس جهلجي پيو ۽ کيس آسٽريليا جي بدنام جيل پيٽرج ۾ سخت پورهئي سان 19 سال ٽيپ اچي وئي. +هيءَ جيل آسٽريليا جي وڪٽوريا شهر ۾ آهي، جتي وڏا ڌاڙيل ۽ خوني رکيا وڃن ٿا ۽ جتي ڏاڍي سخت سيڪيورٽي جو بندوبست رهي ٿو. +رابرٽس اهڙين حالتن جي باوجود 1980ع ۾ ڏينهن ڏٺي جو جيل مان ڀڄي ويو ۽ کيس آسٽريليا جي “موسٽ وانٽيڊ” ڏوهارين مان هڪ قرار ڏنو ويو. +پوءِ رابرٽس ٻڌايو ته هو جيل مان هرگز نه ڀڄي ها، پر هن کي جيل ۾ نه رڳو اڪيلو رکيو ويو پر سخت ٽارچر به ڪيو ويو. +جيل مان ڀڄي وڃڻ کانپوءِ آسٽريليا جي پوليس هن اشتهاري ڏوهيءَ کي آسٽريليا جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ ڳوليندي رهي ۽ هي نالو ۽ ويس بدلائي ممبئي کان اچي نڪتو. +هو دراصل پهرين نيوزيلئنڊ ويو جيڪو ٻيٽ آسٽريليا جي بلڪل ويجهو آهي ۽ جتي آسٽريليا کان نه فقط هوائي جهاز پر پاڻي جا جهاز ۽ ٻيڙيون به اينديون وينديون رهن ٿيون ۽ نيوزيلئنڊ تي به انگريزن جي حڪومت هجڻ ڪري آسٽريليا جي رهاڪن ک نيوزيلئنڊ وڃڻ تي ڪا جهل پل نه هئي ۽ انهن ڏينهن ۾ اميگريشن جا قاعدا قانون ايترا سخت نه هئا. +رابرٽس پنهنجي ناول ’شانتا رام‘ جي اهم ڪردار جي به هوبهو اها ئي آکاڻي لکي آهي ته هو جيل مان ڀڄي لنڊسي فورڊ نالي همراهه جي نقلي پاسپورٽ تي ممبئي آيو. +ممبئي پهچڻ کانپوءِ جلد ئي هن جي ملاقات پرڀارڪر نالي هڪ مڪاني مرهٺي سان ٿي، جنهن کي هو گائيڊ طور پگهار تي رکي ٿو ۽ جلدي هو سٺا دوست ٿي وڃن ٿا. +پرڀارڪر ڳوٺ وڃڻ تي هن گوري پرديسيءَ کي به پاڻ سان وٺي وڃي ٿو، جتي هن جي ماءُ پنهنجي پٽ جي انگريز دوست کي هندستاني نالي شانتا رام سان سڏي ٿي. +ممبئي موٽڻ وقت رستي تي، رات جي وقت پرڀارڪر ۽ شانتا رام جي ڦر ٿئي ٿي. +شانتا رام جو الهه تلهه کسجي وڃي ٿو ۽ هن کي ڪنهن غريب علائقي جي جهڳي پاڙي (Slums)| ۾ رهڻو پوي ٿو. +ايتري قدر جو شانتا رام وٽ ان جهونپڙيءَ ۾ رهڻ جي مسواڙ به ناهي ۽ حڪومت طرفان هن کي ان ۾ مفت رهڻ جي اجازت ملي ٿي. +جنهن ڏينهن شانتا رام ان جهوپڙيءَ ۾ رهڻ لاءِ اچي ٿو، ان ڏينهن ان علائقي ۾ باهه لڳي ٿي ۽ اتي جي رهندڙ غريبن جو گهڻو جاني ۽ مالي نقصان ٿئي ٿو. +شانتا رام اتي جي غريبن جي مدد لاءِ مفت جي ڪلينڪ کولي ٿو، جيئن هو ان غريب ڪميونٽي جي مدد ڪري سگهي. +هو ان غربت واري ماحول ۾ اتي رهي پنهنجي زندگي گذاري ٿو. +مڪاني ماڻهن جي رسم ۽ رواج ۽ ثقافت کان واقفيت حاصل ڪري ٿو. +هو جلدي ئي مرهٺي زبان سکي وٺي ٿو. +شانتا رام جو ڪارالا نالي هڪ سوئز آمريڪن عورت سان عشق به ٿئي ٿو، پر هوءَ هن کي لفٽ نٿي ڪرائي ۽ پوءِ هو آهستي آهستي ممبئي جي ڏوهارين سان ملي نشي جي شين ۽ غير قانوني هٿيارن جو ڌنڌو ڪري ٿو ۽ نيٺ جهلجي پوي ٿو ۽ ممبئي جي آرٿر روڊ واري جيل ۾ قيد جي سزا کائي ٿو. +جيل ۾ هن کي سخت مار موچڙو ٿئي ٿو، جنهن کان جيل جو هڪ افغاني مافيا ڊان عبدالقادر خان گارڊن کي رشوت ڏئي هن کي بچائي ٿو. +جيل مان آزادي ملڻ تي هو عبدالقادر لاءِ بليڪ مارڪيٽ ۽ جعلي پاسپورٽ ٺاهڻ جو ڪم ڪري ٿو. +هو افغانستان به وڃي ٿو، جتي هو افغان مجاهدين لاءِ هٿيار اسمگل ڪري ٿو، سندس ليڊر عبدالقادر جي قتل ٿيڻ تي هو سخت ڊپريشن ۾ هليو وڃي ٿو. +هو نيڪ ماڻهوءَ جي زندگي گذارڻ جي جدوجهد لاءِ سري لنڪا وڃڻ جو پروگرام ٺاهي ٿو ۽ اتي هي ناول ختم ٿئي ٿو. +اصل زندگي. +اصل زندگيءَ ۾ به هن ناول جو ليکڪ رابرٽس ائين ئي ڪندو رهيو. +پر اصلي زندگيءَ ۾ نيڪ ماڻهوءَ جي زندگي گذارڻ لاءِ هو سري لنڪا نه ويو پر جرمني ڏي هيروئن اسمگل ڪري رهيو هو، ته فرئنڪفرٽ ايئرپورٽ تي جهلجي پيو. +هيءَ سال 1990ع جي ڳالهه آهي. +کيس سندس ملڪ آسٽريليا ڏانهن اماڻيو (extradite) ويو، جتي هن کي پنهنجي پراڻي سزا جا ڇهه سال جيل ۾ گذارڻا پيا، جن مان ٻه سال کيس اڪيلي (Solitary Confinement) ۾ رکيو ويو. +رابرٽس پنهنجي هڪ انٽرويو ۾ ٻڌايو ته انهن 6 سالن جي جيل دوران هو هڪ ڀيرو وري جيل مان ڀڄڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو هو، پر ٻاهر نڪري هن کي يڪدم احساس ٿيو ته لڪ ڇپ جي زندگيءَ کان بهتر آهي ته سزا جو مدو پورو ڪجي. +تنهنڪري پوليس ۽ جيل جي واسطيدار عملدارن کي رشوتون ڏئي پنهنجو پاڻ کي چپ چاپ جيل اندر اسمگل ڪرائين. +ڇو جو جيل جو عملو هن جي ڀڄڻ جي واويلا ڪري ها ته ان ڏوهه ۾ کيس وڌيڪ سال ٻه سزا اچي وڃي ها. +آسٽريليا جي جيل ۾ رابرٽس جڏهن ٻيو دفعو آيو ته هن کي هي ناول لکڻ جو خيال پيدا ٿيو. +جيل ۾ لکڻ دوران جيل وارڊن هن ناول جي اسڪرپٽ (Manuscript) ٻه دفعا ضايع ڪري ڇڏي. +بهرحال جيل مان نڪرڻ کانپوءِ رابرٽس ان کي پورو ڪري “شانتا رام” نالي سان ناول جي صورت ۾ ڇپرايو. +امن جو انسان. +”امن جو انسان” ۾ رابرٽس پنهنجي انٽرويو ۾ اهو به ٻڌايو آهي ته هو هن سيريز جا ٽي ٻيا ڪتاب به لکي رهيو آهي، جن مان هڪ “The Fountain Shadow” سال 2010ع جي آخر تائين مارڪيٽ ۾ اچڻو هو. +ممبئي جي هڪ اخبار ۾ هن ڪتاب جي تبصري سان گڏ اهو پڻ ڄاڻايو ويو هو، ته هن ناول ۾ رابرٽس جو جيڪو پرڀارڪر نالي دوست ٻڌايو ويو آهي، ان جو حقيقت ۾ نالو ڪشور آهي. +هو ممبئي ۾ ٽئڪسي ڊرائيور آهي. +ناول تي فلم. +هن ناول تي بالي ووڊ جو ڊائريڪٽر ميرا نير فلم پڻ ٺاهي رهيو آهي، جنهن ۾ اهم ڪردار اميتاڀ بچن کي ڏيڻ جو ارادو آهي. +ممبئي ڏانهن واپسي. +شانتا رام ناول جو ڌاڙيل ليکڪ رابرٽس (گريگري ڊئوڊ رابرٽس) باقي پنهنجي سزا آسٽريليا جي جيل ۾ گذارڻ کان پوءِ ڪجهه عرصو ميلبورن (آسٽريليا) ۾ رهيو، ان کان پوءِ جرمني ۽ فرانس ۾ رهڻ رهڻ کانپوءِ ممبئي موٽي آيو ۽ هاڻ ممبئي ۾ ئي رهي ٿو. +هن شهر جي غريبن جي صحت جي خيال لاءِ هن هڪ ادارو ٺاهيو آهي. +سندس وڇڙي ويل ڌيءَ به هاڻ ساڻس گڏ رهي ٿي. +رابرٽس پنهنجي انٽرويو ۾ اهو به ٻڌايو ته “ڌاڙيل ٿيڻ کان اڳ آئون ليکڪ هوس. +مون کي ننڍي هوندي کان لکڻ پڙهڻ جو شوق هو. +انٽرويو. +رابرٽس پنهنجي هڪ انٽرويو ۾ بيان ڪري ٿو ته هو هڪ ڌاڙيل هو، هو ڏوهاري هو، پر ممبئي جي دوست ۽ ان جي ماءُ کي اها خبر نه هئي. +هنن هن کي شريف ماڻهو سمجهيو ٿي ۽ جڏهن دوست جي ماءُ هن تي شانتا رام “امن جو انسان” نالو رکيو ته رابرٽس ٻڌائي ٿو ته هو ان ڏينهن اڪيلو اڪيلو جنگل ۾ هليو ويو، جتي هن سڏڪا ڀري رنو ته هنن غريب ماڻهن شايد هن ۾ ڪا نيڪي ڏٺي هجي، جنهن جي هن کي ڄاڻ ناهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33249.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33249.txt new file mode 100644 index 0000000..cb71ef2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33249.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +پروميٿيس +ديوتا، قدرت ۽ تقدير جي زنجيرن ۾ ٻڌل پروميٿيس (انسان) شعور، ڄاڻ، ادراڪ، علمن ۽ تيڪنالاجي تي عبور حاصل ڪندو ويو ۽ پوءِ هن قدرت جي قانونن کي ڄاڻي ورتو، جنهن سان ڪائنات جا مظهرَ ٺهن ٿا. +تنهنڪري شيلي، پرومٿيس تي هڪ سهڻو ڊرامائي نظم (Prometheus Unbound) لکي ٿو. +انساني هيرو، پروميٿيس Prometheus (; , آسماني ديوتا طرفان کيس ٻڌل زنجيرن کي ٽوڙي ڇڏي ٿو. +پهريئن ايڪٽ ۾ ٻڌايو وڃي ته پروميٿيس پنهنجي ڪيل گناهه تي ايذاءُ سهي رهيو آهي، ڇو جو هو انسانيت کي آزاديءَ تحفو ڏئي چڪو آهي. +ٻئي ايڪٽ جي شروعات آسيا (حوا) سان ٿئي ٿو. +هتي هڪ پراسرار ڪردار ڊيموگارگن (Demogorgon) آڏو اچي ٿو، ديوتا (خدا) جو تخت اونڌو ڪري وجهي ٿو. +نقادن ان کي قدرت يا فطرت ۾ ٿيڻ واري پراسيس سان ڀيٽيو آهي. +ان کي وقت، تاريخ، عمل به چئي سگهون ٿا. +ڊيموگارگن کي پاڻ به خبر ڪونهي ته کيس ڪير ڪنٽرو ڪري ٿو. +آسيا، هن کان پڇي ٿي ته، هي خير ۽ شر ڇو پيدا ٿيا، ان جي وراڻي ۾ هو چوي ٿو ته، صداقت جي گهرائي ۾ وڃي ڏسجي ته ڪا به صورت قائم ۽ دائم نٿي رهي. +پر هڪ ڳالهه پڪ سان چئي سگهجي ٿي ته هاڻي انسان جي اڀرڻ جو وقت اچي ويو آهي. +ٽئين ايڪٽ ۾ ديوتا (خدا) پنهنجي حمد ۽ ثنا ڪري رهيو آهي. +مان قادر مطلق آهيان، هر شئي منهنجي آڏو سجدي ۾ آهي، سواءِ انساني روح جي، جيڪا آسمان طرف شڪ ۽ ڏاڍائي سان ڏسي رهي آهي. +هي دل سان عبادت نه ڪرڻ وارو اهڙي بغاوت پيدا ڪري رهيو آهي، جنهن سبب هن دنيا تي منهنجي پراڻي حڪمراني غير محفوظ ٿي چڪي آهي. +ديوتا جا اُڊڪا ائين ئي نه هئا. +ڊيموگارگن کيس بيدخل ڪري ڇڏي ٿو. +پوءِ انساني سماج ۽ فطرت جي وري اڏاوت ٿئي ٿي ۽ انسانن جي وچم هڪ نئون ڀائيچارو جنم وٺي ٿو. +ڇوٿين ايڪٽ ۾ سڀ روح سَرهائي سان گيت خوشيءَ جا ڳائين ٿا. +انسان جي سونهن تي حمد ڳايا وڃن ٿا. +انسان ديوتائي رعب، پوڄا پاٽ، بادشاهه کان آجپو ماڻڻ کان پوءِ پنهنجي طبقاتي، قبائلي، ۽ قوميتي هٿ ڪَڙولن کي ٽوڙي ڇڏي ٿو ۽ ان وٽ تهذيب، عدل ۽ انصاف ۽ عقل اچي وڃي ٿو. +پروميٿيئس يوناني ڏندڪٿائن موجب، دنيا جو پهريون باغي آهي، جنهن يونان جي سڀ کان سگهاري ديوتا زيوس(Zeus) جي ڊڪٽيٽرشپ کان بغاوت ڪئي ۽ هيٺ زمين تي پيل انساني مخلوق کي سگهاري ٿيڻ ۽ غلاميءَ جي شرمناڪ زندگيءَ تي سوڀ ماڻڻ جا راز ٻڌايا هئا، جن مان هڪ باھ جو استعمال به هو. +موٽ ۾ پروميٿيئس تي، زيوس جو ڏمر لاڳو ٿيو ۽ سندس حڪم هيٺ، پروميٿيئس کي يونان جي پهاڙ جي چوٽيءَ تي زنجيرن سان ٻڌي، مٿس هڪڙي ڳجهه جي ڊيوٽي مقرر ڪئي وئي، جيڪا رات ٿيڻ تائين، سڄو ڏينهن پروميٿيئس جو ماس پٽيندي هئي. +زيوس جو حڪم هو ته جيسي تائين پروميٿيئس معافي نٿو گهري، تيسي تائين کيس انهيءَ مسلسل عذاب ۾ مبتلا رکيو وڃي. +ڏندڪٿا موجب پروميٿيئس ٽيهه هزار سال اها سزا ڀوڳي. +پروميٿيئس جي ڪردار کي سڀ کان پهرين مشهور يوناني ناٽڪ نويس اِسڪائيلس (Aeschylus) ادب ۾ امرتا ڏني. +سنڌي ادب ۾ ماڻڪ (1943-1982ع) جو ناول ”پاتال ۾ بغاوت“ پروميٿيئس جي علامتي ڪردار تي ٻڌل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3354.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3354.txt new file mode 100644 index 0000000..a31be13 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3354.txt @@ -0,0 +1,46 @@ +فاضل راهُو +شھيد فاضل راهو +(1934 – 17 جنوري 1987) ھڪ سياسي اڳواڻ، ۽ مشھور ھاري اڳواڻ ھيو جيڪو 1934 (1933) ۾ بدين ضلعي جي ڳوٺ راھوڪي ۾ پيدا ٿيو. +پنھنجي سياسي ڪيريئر ۾ ست سال جيل ۾ رھيو. +17 جنوري 1987 م کيس حملو ڪري قتل ڪيو ويو. +زندگي جو احوال. +شهيد فاضل راهو، چاچي احمد خان راهو جي گهر ۾ عام رواجي ٻارن جيان ڄائو، عام رواجي ٻارن جيان مال چاري چار درجا پڙهي رڳو عيدن تي نوان ڪپڙا وجهي سمجهه ڀريو ٿيو. +هن وٽ ڪا به گهڻي ملڪيت ڪا نه هئي ۽ نه هو ڪنهن قبيلي جو سردار هو +4 مارچ 1967 ۾ ايوب شاهي جي زماني ۾ ڪمشنر مسرور جي حڪم تحت ڄامشوري جي پل وٽ سنڌ جي شاگردن کي نڌڻڪو ڪري ماري ڪٽي، گرفتار ڪيو ويو ته فاضل ان ڪيس کي کنيو. +حيدرآباد شهر ۾ ايوب خلاف مظاهرو ڪرايو ۽ رات پيٽ ۾ سمورن شاگردن جون ضمانتون ڪرائڻ جي سلسلي ۾ وڪيلن جي ٺهيل پينل سان ڀرپور تعاون ڪيو. +1969ع ۾ لسٽون سنڌيءَ ۾ ڇپايو تحريڪ هلائي ۽ يحيٰ خان کي مجبور ڪيو ته هو لسٽون سنڌي ۾ ڇپائي. +نومبر 1969ع ۾ کيس گرفتار ڪيو ويو. +گرفتاريءَ جي باوجود تحريڪ هلندي رهي پاڻ ان تحريڪ جو ڪنوينر هو. +1970ع ۾ ڪوٽڙي بئراج جي زمينن کي ڌارين ماڻهن ۾ ورهائڻ جو اعلان ڪيو ويو ته فاضل صاحب ان نيلام عام خلاف ڀرپور تحريڪ جو مارچ 1970ع ۾ آغاز ڪيو، هن نيلام عام بند ڪريو، تحريڪ جو پاڻ ڪنوينر هو. +غلام قادر پليجو، اختر بلوچ، مسعود نوراني، غلام حسين سومرو، لالا قادر، اعجاز قريشي، جمن بهراڻي، نواب يوسف ٽالپر، حسن علي نظاماڻي، محمد قاسم ميمڻ ۽ محمد بخش لنڊ ميمبر هئا. +تحريڪ چوٽان چوٽ اڀري رستا، شهر، ڳوٺ، چونڪ، احتجاج ٿي ويا. +فاضل صاحب ۽ سندس ساٿين کي گرفتار ڪيو ويو، تحريڪ هلندي رهي تان جو آخر سرڪار گوڏا کوڙيا ۽ نيلام بند ٿيو ۽ زمينون زمين جي ڌڻين کي مليون. +مارچ 1970ع ۾ ڀرڳڙي هائوس ۾ عوامي تحريڪ وجود ۾ آئي. +شهيد فاضل کي مرڪزي صدر ۽ رسول بخش پليجي کي مرڪزي جنرل سيڪريٽري مقرر ڪيو ويو. +مئي 1970ع ۾ ظلم بند ڪريو تحريڪ منظم ڪئي وئي، جنهن 23 مئي 1970ع ۾ سڄي سنڌ ۾ ٿيندڙ ناانصافين خلاف احتجاج جو سڏ ڏنو، جيڪو حيرت ناڪ حد تائين ڪامياب ويو، هن ڪاميٽيءَ جا اختر بلوچ، دستگير ڀٽي، مائي ملڪان، شير خان لنڊ، غلام نبي پليجو، مدد علي سنڌي، عبدالحئي پليجو، محمود ڏاهري ميمبرهئا. +فاضل صاحب ڪنوينر هو ۽ دستگير ڀٽي سيڪريٽري. +1974ع ۾ فاضل صاحب گولاڙچي تعلقو ۽ بدين ضلعو بنايو تحريڪ هلائي، ان تحريڪ دوران پاڻ ڪراچيءَ وفد ٺاهي ٻه ڏينهن رهيو. +غلام مصطفيٰ جتوئي، مير هزار خان بجاراڻي، سان ملاقات ڪئي. +اهڙي ريت گولاڙچي کي تعلقو ۽ بدين کي ضلعو بنايو ويو، 30 اپريل 1970ع تي پاڻ جيل ۾ هو سرڪار معيار، الفتح ۽ مساوات تي بندش وڌي، ان بندش خلاف جيل ۾ ويهي پاڻ صحافين سان ڀرپور سهڪار ڪرڻ لاءِ رٿابندي ڪئي. +محمد صديق راهو کي جيل تي گهرايائين ۽ تحريڪ ۾ ڀرپور ڪردار ادا ڪرڻ جي هدايت ڪئي. +محمد صديق واپس ڳوٺ آيو ۽ پارٽي ڪارڪنن کي وٺي ريگل چوڪ ڪراچي پهتو ۽ تحريڪ هلائڻ جو باقاعدي اعلان ڪيو. +ان تحريڪ دوران محمد صديق راهو کي گرفتار ڪري مٿس ڪافي تشدد ڪيو ويو، ڪيترا ڏينهن سندس ليڙون ليڙون رت هاڻي قميص ٿاڻي ۾ ٽنگي پئي هوندي هئي. +جيئن گرفتاريون ڏيندڙن تي ڊپ سوار هجي. +بهرحال تحريڪ ڪاميابيءَ تائين جاري رهي +ان تحريڪ دوران کيس گرفتار ڪيو ويو پٺيان سندس ننڍڙو پٽ سچل گذاري ويو، سچل کانپوءِ محمد صديق راهو جيڪو سندس ساڄي ٻانهن هو ۽ اڃا هو خبر نه آهي ڇا ڇا ٿيڻو هو، شادي کي هڪ سال به مس گذريو هو جو پاڻ جيئن گرفتاريون ڏيندڙ ڀينرن کي ڪراچي ڏانهن کڻي وڃي رهيو هو ته رستي ۾ سندس ڊاٽسن کي ٽرڪ ڌڪ هنيو ۽ پاڻ راجپوتانه اسپتال ۾ وفات ڪري ويو. +اهي ٻه موت فاضل کي پنهنجي جاءِ تان هٽائي نه سگهيا. +هو بهادر هو، جبل هو، اهڙا ڌڪ کلي ساسائڻ رڳو اهڙن ئي ماڻهن ئي دستور هوندو آهي. +پاڻ پنهنجي جوان پٽ جي ڪفن دفن جي رسمن ۾ پوليس جي پهري ۾ آيو هو، سڀني ماڻهن سان مليو ۽ هليوويو ڄڻ ته هن جي زندگي ۾ ڪو حادثو آيو ئي ڪو نه هو. +زماني کي بدلائڻ لاءِ اهڙن حوصلن جي ضروت آهي. +1986ع ۾ فاضل صاحب کي هاءِ ڪورٽ جي ججن تي ٻڌل هڪ اعليٰ عدالتي ٽربيونل آزاد ڪيو، جڏهن هو پنهنجي ساٿين سان گڏ بدين پهتو ته اسٽيشن گرائونڊ تي ٻه لک ماڻهن سندس اکيون وڇائي استقبال ڪيو، انهيءَ دوران عوامي نيشنل پارٽي ٺاهي وئي. +جنهن جو کيس مرڪزي سينيئر نائب صدر مقرر ڪيو ويو. +14 آگسٽ 1986ع تي جيئن آمريت خلاف ماڻهو رستن تي آيا ته فاضل انهن سان گڏ هو 14- آگسٽ 86ع تي بينظير سان گڏ ڪراچيءَ ۾ نڪتل جلوس جي قيادت ڪئي. +ڪوئيٽا ۾ احتجاجي جلسن کي خطاب ڪيو. +1962 ۾ بي ڊي واري اليڪشن ۾ چونڊجي آيو. +1965 ۾ يونين ڪاؤنسل ترائي جو چيئرمين چونڊيو ويو. +1969 ۾ ھن ووٽرن جو فھرستون سنڌي ۾ ڇاپڻ جي تحريڪ ھلائي. +سنڌي عوامي تحريڪ جي بنياد پئجڻ بعد حفيظ قريشي کان پوءِ 1970 ۾ حيدرآباد ڪنوينشن دوران ھي ان جو صدر چونڊيو ويو1971 ۾ جن جامعيہ عريبيہ ھاء اسڪول، حيدرآباد ۾ سنڌي ٻوليءَ جو ڪنوينشن منعقد ڪيو. +1979 جي آڪٽوبر ۾ ھزارين ماڻھن کي گڏ ڪري ھاري ڪانفرنس منعقد ڪيائين. +ان ڪري ھن ۽ سندس پٽ محمد صديق راھو کي جيل موڪليو ويو. +1983 ۾ سنڌي مھاجر فسادن ۾ سنڌي ماڻھن جي مؤقف جي حمايت ڪئي. +1983 ۾ بدين ۾ ايم آر ڊي جي تحريڪ جي ھڪ وڏي جلسي کي خطاب ڪيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33778.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33778.txt new file mode 100644 index 0000000..18ad96b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33778.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +چائو يو گوانگ +چائو، چُنگ جي شاهي گهراڻي جي صاحبي () واري زماني ۾ 1906ع ۾ ڄائو هو، پوءِ اڳتي هلي چين جي ڪميونسٽ حڪمرانن جو سخت مخالف ٿي ويو. +پن ين. +چائو يو گوانگ يا زائو يو گوانگ ()، چيني ٻوليءَ کي رومن اسڪرپٽ يا رومن رومن لپي يعني پن ين (Pinyin) جو ٺاهيندڙ ۽ چيني ٻوليءَ کي پن ين تي آڻڻ جو بُنياد رکندڙ ۽ مهندار هو. +سوانح. +چائو (Zhou)، ڪميونسٽ پارٽيءَ طرفان رومن لپي ٺاهڻ واري ڪاميٽيءَ جي انچارج يا سرواڻ جي حيثيت ۾، 1950ع ۾ چيني ٻوليءَ لاءِ پن ين يعني لکڻ ۽ پڙهڻ جو هڪ اهڙو نظام ٺاهڻ لاءِ جاکوڙ شروع ڪئي، جنهن جي ذريعي چيني ٻوليءَ کي رومن الفابيٽ ۾ لکي ۽ پڙهي سگهجي ۽ ٽن سالن جي لڳاتار جاکوڙ ۽ محنت کانپوءِ نيٺ چائو پن ين لپي ٺاهڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو. +نئين لپيءَ نه رڳو ٻوليءَ جي واڌاري لاءِ سٺو سوڻ ثابت ٿي، پر ان تعليم جي واڌاري ۽ عام ماڻهن تائين تعليم پهچائڻ ۾ پڻ اهم ڪرادار ادا ڪيو. +چائو، جواني ۾، آمريڪا ۾ پڻ رهيو ۽ وال اسٽريٽ ۾ بروڪر جي طور تي ڪم پڻ ڪيائين. +چائو، 1949ع ۾، چين ۾ ڪميونسٽ انقلاب اچڻ کانپوءِ موٽي آيو ۽ چيني بوليءَ لاءِ رومن لپي ۾ اهڙو نظام ٺاهڻ جي ڪاميٽيءَ جو انچارج مقرر ڪيو ويو، جنهن تحت چيني ٻوليءَ کي رومن يا انگريزي الفابيٽ جي ذريعي لکي ۽ پڙهي سگهجي. +هن هڪ ڀيري 1912ع ۾، بي بي سي وارن کي ٻڌايو ته، اسان کي چيني ٻوليءَ لاءِ رومن لپي يا پن ين ٺاهڻ ۾ ٽي ورهيه محنت ڪرڻي پئي، پر چيني ٻوليءَ لاءِ ٺاهيل رومن لپي يا پن ين جو شروع ۾ ماڻهو مذاق اڏائيندا هئا ۽ چٿرون ڪندا هئا ۽ اسان کي چيني ٻوليءَ کي انگريزي الفابيٽ جي 26 اکرن تي آڻڻ لاءِ نه رڳو ڊگهو وقت لڳو، پر ان حوالي تمام گهڻي محنت پڻ ڪرڻي پئي. +ديهانت. +چائو يو گوانگ، 14 جنوري، 2017ع تي، ڇنڇر جي ڏهاڙي، 111 ورهين جي ڄمار ۾، بيجنگ (Beijing) ۾ ديهانت ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33852.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33852.txt new file mode 100644 index 0000000..86b9ee5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33852.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ڪوارنيٽن +قرنطين، ڪوارنيٽن ()، ڪنهن بيماري يا وبائي مرض کي روڪڻ يا ضابطي ۾ آڻڻ لاءِ اُپاءُ طور روريءَ پابند يا اڪيلائي ۾ رهڻ، رهائڻ جو اهو مدو ھوندو آھي، تنھن کي ڪورنٽائين سڏيو ويندو آھي، جيڪو جهازن، فردن يا سامان سَڙي کي هڪ بندرگاهه يا مقام يا هنڌ تي پهچڻ مهل انهيءَ مقصد سان لاڳو ڪيو وڃي جو ان مان بيماريءَ جا جيوڙا ملڪ ۾ پکڙجڻ جو ڊپ هجي. +قرنطين، ڪوارنيٽن يا قئارنٽين مان مراد طبي جهل قيد ۾ ورتي وڃي ٿي. +پرڏيهه مان پهتل اهڙن ماڻهن، جانورن، ٻوٽن ۽ وکرن کي هوائي اڏن يا بندرگاهن تي خاص وقت تائين روڪي رکڻ، جن جي آباديءَ سان لهه وچڙ جي نتيجي ۾ پکڙجندڙ بيماري پيدا ٿيڻ جو ڀئه هُجي. +پهرين مهاڀاري لڙائيءَ تائين اها ”روڪ“ رڳو 40 ڏينهن تائين محدود هُئي، پر مُختلف معاهدن ۽ عهدنامن کان پوءِ، هاڻي ان سلسلي ۾ ڪو به خاص مدو مقرر نه ڪيو ويو آهي. +جنهنڪري جُدا اسپتالن يا عارضي نظربنديءَ جي مرڪزن ۾ به مٿي بيان ڪيل مڙني ساهه وارن کي روڪي سگهجي ٿو. +عالمي لاڳاپن ۾ 1937ع ۾ آمريڪي صدر ’روز ويلٽ‘ طرفان آندل Quarantine Doctrine وڏي اهميت رکي ٿي. +صدر روز ويلٽ جو خيال هو ته جنگ به وچڙندڙ بيماري آهي، تنهنڪري يورپ جون فاشي جنگجو حُڪومتون ۽ جاپاني رياست دُنيا ۾ جنگ پکيڙي، عالمي امن جو هاڃو پهچائي رهيون آهن. +سندس چوڻ هو ته اهڙين رياستن کي عالمي برادريءَ مان ٻاهر رکڻ ضروري آهي. +دراصل اهو رويو ڪنهن به اڳرائي پسند رياست کي سزا ڏيڻ جي برابر آهي. +هن تصور آڪٽوبر 1962ع ۾”ڪيوبائي ميزائل“ مامري دوران آمريڪا جي صدر ’جان – ايف ڪينيڊيءَ‘ طرفان، ڪيوبا جي ڪيل ناڪا بنديءَ وقت شهرت ماڻي. +بُڻ بڻياد. +فرانسيسي ٻولي ۾ ڪوارنٽين ۾ Quarantine لفظ جي معنيٰ آھي چاليھھ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33856.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33856.txt new file mode 100644 index 0000000..ee76bd9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33856.txt @@ -0,0 +1,116 @@ +نئين سنڌ جو سفر +آءٌ هن ايوان جي سامهون هيءُ ٺهراءُ پيش ڪرڻ لاءِ اٿيو آهيان! +”هيءَ اسيمبلي، سنڌ سرڪار کي سفارش ٿي ڪري ته وائسراءِ هند جي ذريعي بادشاهه سلامت جي حڪومت کي سنڌ جي مسلمانن جي جذن ۽ خواهشن کان واقف ڪري. +جيئن ته هندستان جا مسلمان مذهب، فلسفي حيات، معاشرتي رسمن، ادب روايات، سياسي ۽ اقتصادي عقيدن جي جدا هئڻ سبب هڪ الڳ قوم آهن؛ ۽ هڪ الڳ قوم هئڻ جي حيثيت ۾ هندستان جي جنهن خطي ۾ هو اڪثريت رکن ٿا اتي هو آزاد ۽ خودمختيار قومي حڪومتن قائم ڪرڻ جا حقدار آهن. +تنهنڪري سنڌ جا مسلمان پر زور طريقي پنهنجي راءِ جو اظهار ڪن ٿا ته کين ڪو به اهڙو آئين قبول نه ٿيندو جو کين هڪ مرڪزي حڪومت ۾ ٻي اڪثريت واريءَ قوم جي ماتحت رهڻ لاءِ مجبور ڪري ۽ ڇاڪاڻ ته مستقبل ۾ سندن آزاداڻي زندگي گذارڻ ۽ الڳ نظريه حيات مطابق ترقي ڪرڻ لاءِ اهو ضروري امر آهي ته کين پنهنجون قومي حڪومتون قائم ڪرڻ ڏنيون وڃن. +تنهنڪري ڪا به اهڙي ڪوشش، جا کين زبردستي هڪ مرڪزي حڪومت جي ماتحت رکندي، سا کين قبول نه آهي. +بلڪ اهڙي ڪوشش لازمي طور ملڪ ۾ گهرو ويڙهه ۽ ٻين خوفناڪ نتيجن جي صورت ۾ نمودار ٿيندي. +جناب صدر! +آءٌ هن ٺهراءَ ذريعي، سنڌ جي مسلمانن جي عيوضيءَ جي حيثيت ۾، هندستان جي ڏهه ڪروڙ مسلمانن جي، “پاڪستان جي گهر“ کي هن ايوان ۾ پيش ڪري رهيو آهيان. +اهو مطالبو قومن جي بنيادي حق خوداراديءَ جي اصول مطابق مسلمانن جي حقن جي حفاظت لاءِ ضمانت جي صورت رکي ٿو. +دنيا اڄ سياست جي انهيءَ ارتقائي دؤر مان گذري رهي آهي، جو دؤر هر قوم کي هڪجهڙن موقعن ۽ هڪجهڙن حقن سان آزاديءَ جي نعمت ماڻڻ لاءِ اميدون ڏياري رهيو آهي. +اها آزاديءَ جي تمنائي هئي، جنهن هندن ۽ مسلمانن کي خلوص دل سان جدوجهد ڪرڻ، تڪليفن سهڻ ۽ قربانين ڏيڻ لاءِ راضي پئي ڪيو آهي. +سائين منهنجا! +آءٌ اوهان کي يقين ٿو ڏياريان ته مسلمان قوم، جنهن انگريزن جي اچڻ کان اڳ هندستان ۾ اٺ سؤ ورهيه حڪومت ڪئي هئي، تن کي سندن نفسياتي بيهڪ، قومي ڪردار ۽ روايات موجب هندستان جي آزاديءَ لاءِ ايتري ئي خواهش ۽ جذبو پئي رهيو آهي، جهڙو ٻين هندستان جي رهاڪن کي رهيو آهي. +پاڪستان جي گهر مسلمانن جي هڪ جدا قوم هئڻ جي بنياد تي ڪئي وڃي ٿي. +برصغير (ننڍي کنڊ) هندستان جاگرافيائي طرح هڪ ملڪ شمار نه ٿو ڪري سگهجي. +هندستان جي جاگرافيائي وحدت جو اڪثر ذڪر ڪيو وڃي ٿو، پر ان کي هڪ ملڪ سڏڻ حقيقتن جي برعڪس ٿيندو. +انگلينڊ ته ڇڏيو، جيڪڏهن يورپ کي انهيءَ نقطه نگاهه کان هڪ ملڪ سڏبو، ته مثال ٺهڪي ايندو، پر يورپ هينئر به مختلف قومن جو مجموعو آهي. +جي اڃا گڏجي فيڊريشن جي درجي تي ئي پهچي نه سگهيون آهن. +هتي جيڪڏهن گجرات ۽ سنڌ جا مثال وٺبا ته حقيقتن تي پوري روشني پئجي ويندي، باوجود ٻنهي جي سرحدون گڏ هئڻ جي، هڪ صوبي مان ٻئي ۾ پهچڻ تي 28 ڪلاڪ لڳي وڃن ٿا. +ڇاڪاڻ جو سندن وچ ۾ هڪ وڏو رڻ آهي. +ٻئي طرف فرانس ۽ جرمنيءَ جو مثال وٺبو ته معلوم ٿيندو ته فرانس مان جرمنيءَ پهچڻ ۾ رڳو 5 منٽ لڳندا. +مٿئين مثال مان ئي پتو پئجي سگهندو ته جاگرافيائي وحدت جو دليل ڪيتري قدر غلط ۽ بي بنياد آهي. +هندستان برصغير ٿي سگهي ٿو، يورپ، آفريڪا، اتر ۽ ڏکڻ آمريڪا جا مثال ئي ساڻس پوري هڪجهڙائي رکي سگهن ٿا. +انهيءَ هندستاني جاگرافيائي وحدت واري دليل جي بنياد تي يونائيٽيڊ اسٽيٽس آف آمريڪا حق تي رهندي، جيڪڏهن اها هيءَ تقاضا ڪري ته ڪئناڊا ۽ ميڪسيڪو جي جاگرافيائي طور هن سان مليل آهن. +سي هن سان شامل ڪيا وڃن. +اهڙي طرح ارجنٽائين، پيرو ۽ چليءَ کي هڪ ٻئي کان جدا رهڻ جا به سبب ڪو نه رهندا. +ڪئناڊا ۽ يونائيٽيڊ اسٽيٽس جا رهاڪو نه رڳو ساڳئي نسل جا آهن، پر ٻولي به هڪ ڳالهائين ٿا، مذهب هڪ اٿن، لباس رسمون ۽ رواج سندن ساڳيا آهن. +ادب ساڳيو اٿن، ۽ پاڻ ۾ مٽي مائٽيءَ رستي گڏجي سگهن ٿا. +جاگرافيائي طرح پڻ هڪٻئي سان لاڳو ۽ مليل آهن، پر باوجود انهن ڳالهين جي، ڪئناڊا پنهنجي الڳ قومي هستي قائم رکيو ويٺو آهي. +ساڳيءَ طرح ڏکڻ آمريڪا جون مٿي ذڪر ڪيل قومون جي هڪ ئي جاگرافيائي خطي ۾ رهن ٿيون، سي گهڻو ڪري اسپيني نسل جون آهن. +ٻولي ساڳي اٿن. +ويس ساڳيو اٿن. +مٽيءَ مائٽيءَ ۾ گڏجي سگهن ٿيون. +انهن ۾ ظاهري ڪا به اهڙي ڳالهه نه آهي جا هڪ کان ٻئي ۾ مختلف هجي ته به هو پنهنجي نموني جدا رهڻ کي پسند ڪن ٿا ۽ منجهن ڪا به اهڙي نشاني ڏسڻ ۾ ڪا نه ٿي اچي جو هو فيڊريشن ٺاهڻ يا گڏجڻ لاءِ تيار هجن. +ساڳي حالت چين ۽ سائيبريا جي آهي. +جاگرافيائي طور هڪ ٻئي سان نزديڪ آهن، نسل به ساڳيا تڏهن به سائيبريا چين سان گڏجي رهڻ جي عيوض يورال جبلن جي ٻئي طرف واري ملڪ رشيا سان ئي ڳنڍيل آهي. +انهن مثالن کي نظر ۾ رکندي جاگرافيائي وحدت کي متحده قومي وجود لاءِ دليل ٺهرائي نٿو سگهجي. +هاڻي اچو ته لفظ ”نيشن“ جي معنا تي غور ڪيون لفظ نيشن ”نيٽنس“ ڌاتوءَ مان نڪتل آهي جنهن جي معنيٰ ”ڄاول“ ٿيندي. +جنهن جو لاڳاپو ۽ واسطو ”اصل نسل“ سان آهي. +اهو ثابت ٿيل امر آهي ته جرمن ۽ سلووڪ ماڻهو ساڳئي نسل جا آهن، شارليمين جي فرانس ۾ ٻئي شامل هئا. +مٿي آءٌ ٻڌائي آيو آهيان ته فرانس ۽ جرمن جاگرافيائي طور هڪ ملڪ ٿيڻ گهرجن، ساڳي حالت سندن نسل جي بنسبت به آهي. +زبان جي حوالي کان، سندن زبانون انڊو جرمنڪ يا انڊو يورپين گروپ مان آهن. +انهن ٻنهي ملڪن جي هڪ گڏيل جمهوري حڪومت ٺهي سگهي ٿي، پر جرمن توڙي فرانس ڪڏهن به اها ڳالهه قبول ڪندا. +وڌيڪ اوهان کي ياد ڏياريندس ته فرينچ ادب ٻن صدين تائين جرمنن پڙهيو ۽ پسند ڪيو، جرمن زبان جي ادب کي ترقي ڏيارڻ ۾ فرينچ ادب جو وڏو حصو آهي. +جهڙي طرح فرينچ ادب جرمنيءَ ۾ عام جام پڙهيو ويندو هو، اهڙي طرح جرمن فلاسافي فرانس جي يونيورسٽين ۾ صديءَ تائين پڙهائي ويندي هئي. +هو مٽي مائٽيءَ ۾ گڏجن ٿا، رسم رواج اڪثر ساڳيا اٿن، انهيءَ هوندي به جيڪڏهن جمهوري طريقي حڪومت ۾ انهن کي ملائڻ جي ڪوشش ڪبي ته ان جو لازمي نتيجو اهو نڪرندو ته ٽن ڪروڙ فرينچن کي 8 ڪروڙ جرمن ويڙهي ويندا ۽ ٿوري وقت کان پوءِ فرينچ جدا هستي وڃائي ويهندا ممڪن آهي ته ڪي ماڻهو هيءُ ٻن باهمي مخالف قومن جو مثال ٺيڪ نه سمجهن، ته کين هالينڊ، بيلجيم، سويڊن ۽ ناروي جو مثال ياد ڏياريندس. +يورپ جي تاريخ تي هڪ مٿاڇري نظر ڊوڙائڻ سان پتو پئجي سگهندو ته جمهوريت ۽ نيشلزم ان کي اتحاد ۽ ميلاپ طرف ڇڪڻ جي عيوض، جدائيءَ ۽ الڳ هستين قائم ڪرڻ طرف پئي گهليو آهي. +نيشنل ۽ جمهوري حڪومتن ۾ زوريءَ جو ڳانڍاپو ڪا معنيٰ ئي نٿو رکي. +صرف ڳڏيل سمجهوتي ۽ لاڳيتن لاڳاپن جي ذريعي ئي دائمي اتحاد قائم ٿي سگهي ٿو. +نيشلزم جي اثر هيٺ ملڪن ۾ معاشرتي لاڳاپا به پوري طرح قائم نه ٿي سگهيا آهن. +هم جنسيت ۽ هڪ قوميت ته اڃا پري رهي. +فطرتي قانون پٽاندر انساني اتحاد جي ترقي مقرر حد کان مٿي تيز نه ٿي سگهندي، جيڪڏهن انهي وچ واري عرصي کي، جو قومن ۾ ميلاپ ۽ سمجهوتي لاءِ ضروري آهي مصنوعي طريقن سان گهٽ ڪبو ته فائدي جي بدران هاڃيڪار رد عمل پيدا ڪندو. +ميوي کي وڻ ۾ پهچڻ کان اڳ کٽو ٿيڻو پوي ٿو، جيڪڏهن ڪو ماڻهو ان کي وقت پهرين مٺو ۽ پڪ ڪرڻ گهرندو ته اهو سندس فطري مٺاڻ کي ماري ڇڏيندو. +اختلاف جيتوڻيڪ اڻ وڻندڙ ڳالهه آهي، پر ترقيءَ جي راهه ۾ مقابلي جو هئڻ ضروري سمجهيو وڃي ٿو. +کليل مقابلي کان سواءِ مصنوعي اتحاد جو پيدا ڪرڻ قومي زندگيءَ ۾ جمود ۽ موت پيدا ڪرڻ جي برابر ٿيندو. +مٿي ذڪر ڪيل جاگرافيائي، معاشرتي، اقتصادي، مذهب ۽ سياسي طور هڪجهڙن ماڻهن جي تاريخ تي مٿاڇري نظر ڊوڙائڻ کانپوءِ ڄاڻ پئي ته باوجود نسلي هم جنسيت جي به، هو هڪ قومي قالب ۾ سمائجي نه سگهيا آهن. +هاڻ اچو ته هندستان جي حالتن تي نظر ڊوڙايون. +مون اڳ ۾ هندستان جي رڳو ٻن صوبن گجرات ۽ سنڌ جو مثال پيش ڪيو هو ته هنن کي هڪ جاگرافيائي خطو ليکي هڪ قوم شمار ڪرڻ ڪيڏو نه ڏکيو ڪم آهي، تو پوءِ بنگال، وچن علائقن، مدراس وغيره جي مشابهت ڪرڻ تي اجائي زياده مشڪل مسئلو ٿي پوندو، جتي جا رهاڪو هڪ ٻئي جي زبان به سمجهي نٿا سگهن. +هاڻ جيڪڏهن اسان انهن جي مذهبي نقطه نگاهه کان ڀيٽ ڪنداسون ته معلوم ٿيندو ته انهن مان هڪ فرقو ٻئي سان سوشل تعلقات به رکڻ نٿو گهري. +گجراتي برهمڻ جو نه صرف لباس مسلمان کان علحده آهي پر جيڪڏهن مسلمان جو هٿ يا صرف پاڇو ان جي کاڌي تي پوي ٿو، ته هو اهو کائڻ جي عيوض اڇلائي ڇڏڻ کي زياده پسند ڪري ٿو، پاڻ ۾ مائيٽيون ڪرڻ ته وڏو مشڪل ڪم آهي. +پنگتي جدائي هنن ۾ هڪ عام قبول ڪيل اصول ٿي ويل آهي. +ان ۾ ئي هن وقت سندن باهمي امن امان جي ضمانت آهي. +منجهن هڪ ٻئي جي ويجهي اچڻ يا پنگتي ملاوت جي ڪوشش، رد عمل جي طور، پاڻ منجهن باهمي فسادن جي صورت پئي اختيار ڪئي آهي. +ڪو پڇي ته سندن اختلافن جو بنيادي وجهه ڪهڙو آهي ته ان جو جواب ملڻ ڏکيو ڪو نه ٿيندو. +هن زماني اسان جن ڳالهين کي نظرين جي نالي سان سڏيون ٿا، تن کي اڳئين وقت ۾ مذهب نالو ڏنل هو. +جماعتون به اڳي مذهبي نقطه نگاهه کان ٺهنديون هيون. +يورپ جا ترقي پسند عناصر ۽ جديد خيالن جا حامل، گهڻين تڪليفن ۽ قربانين کانپوءِ انهيءَ مذهبي تنگ خياليءَ جي ڀيد ڀاون کان مس پاڻ ڇڏائي سگهيا آهن. +پر پٺتي پيل ملڪن جا قدامت پسند فرقا اڃا تائين فرقا بنديءَ ۾ پنگتي ڀيد ڀاون ۾ ڦاٿا پيا آهن ۽ دنيا جي ارتقائي رفتار ۾ پوئتي رهجي ويا آهن. +هتي جي قدامت پسنديءَ جو ثبوت ان مان ملندو ته ٻڌ ڌرم جو هندن جي مذهب ۾ هڪ ارتقائي قدم هو جو سوسائٽيءَ جي گهڻين خامين کي مٽائي اڳتي وڌائي سگهيو ٿي، تنهن کي هتان جي قدامت پسند گروهن قبولڻ جي بدران مخالفت ڪري ٿڏي ٻاهر ڪڍي ڇڏيو ۽ ان وڃي سيلون، برما، چين ۽ ٿيٻٽ ۾ پناهه ورتي. +جاهل برهمڻ اڃا چون ٿا ته گوتم ٻڌ هندو ڌرم کي ختم ڪرڻ آيو هو بنيادي طرح برهمنزم نان مشينري ۽ قدامت پسند مذهب رهيو آهي. +سندن چوڻ مطابق برهمڻ صرف ڄمي پيدا ٿيندو آهي. +ٻين مذهبن مان شڌ ٿي، برهمڻ بڻجي نٿو سگهي. +ڪو به ماڻهو ڪيتريون به سروتيون يا سمرتيون کڻي ڄاڻندو هجي ۽ نسل به آريه مان ڇو نه هجي. +پر برهمڻ ٿي سگهي ٿو ته کتري، پر ويش يا شودر بنجڻ لاءِ رستا کليل اٿس. +جڏهن ڪنهن نسل يا فرقي جو جوڙجڪ اهڙي محدود ۽ سخت ٺهيل هجي، جو ان ۾ ڪنهن به ڦير ڦار جي جاءِ نه هجي ته جيستائين انهن حالتن ۾ تبديلي نه آئي آهي، تيستائين اتي جمهوري ۽ نيشنل حڪومت ۽ آسانيءَ سان ان تي عملدرآمد ٿيڻ مشڪل پيو نظر اچي. +هاڻ اچو ته هندستان جي ٻن مکيه مذهبن – هندو ڌرم ۽ اسلام تي بحث ڪري ڏسون ته اهي پنهنجن پوئلڳن کي گڏي هڪ قوم بنجڻ لاءِ ڪيتري قدر پاڻ وٽ جاءِ رکن ٿا. +هاڻوڪين حالتن ۾ هو هڪ ٻئي کان زندگيءَ جي ڪيترن مسئلن ۾ اختلاف رکن ٿا، انهن جا رسم رواج، ادب ۽ اقتصادي نظريا الڳ آهن، مسلم فلاسافي انسان کي آزاد فرد تسليم ڪندي هن کي زندگيءَ جي راهه ۾ ترقي ڪرڻ لاءِ ڪشادي ميدان ۽ آزاد عمل جو سبق ڏئي ٿي. +ٻئي طرف هندو فلاسافي ”ڪرم“ جي نظريي ۾ اعتقاد رکندي، فرد جو دائره عمل محدود رکندي اچي ۽ کيس گذريل ڪرمن جي محتاج رهڻ جو درس ڏئي ٿي. +مسلم فلاسافي جماعت ۽ فرد جي فردن سان مساوات ۽ برابريءَ جي اصول تي تعلقات قائم ڪرڻ جي حامي آهي. +هندو فلاسافي انسان ذات ۾ مختلف ارتقائي درجن جي حقيقت کي تسليم ڪندي، انهن کي ڪاروبار ۽ عمل ۾ سهولت خاطر چئن درجن يا جاتين ۾ ورهائڻ کي وڌيڪ لاڀائتو سمجهي ٿي ايتري قدر جو ڀڳوت گيتا جهڙو ڪتاب لکي ٿو ته جڏهن جاتين جا فرق ختم ٿيندا (يعني ڪلاس ليس سوسائٽي (Classless Society) ٺهندي) ته ڌرم ختم ٿي ويندو. +مذهبي فلاسافيءَ جي نقطي نگاهه کي هڪ طرف ڇڏي جيڪڏهن پنگتي خيال سان ان مسئلي تي غور ڪنداسون ته باوجود هڪ هزار سال هڪ ٻئي سان گڏ رهڻ جي اهي پنگتي طور هڪٻئي کان جدا ٿيو بيٺا آهن. +نه پاڻ ۾ مٽي مائٽي ڪن ٿا نه کائين پين ٿا، مسلمان جو پاڇو به اڃا ڪن جي بدن يا کاڌي کي پليت ڪريو ڇڏي. +سندن کاڌي جي اها حالت آهي جو هڪ شيءَ جي هڪ ڌر وٽ اجازت آهي ته ٻي ڌر وٽ جهل آهي. +اهي اختلاف سندن هر ڏينهن جي زندگيءَ تي اثر ڪرڻ کان سواءِ رهي نٿا سگهن، سو جيستائين ٻنهي مذهبن جي عوام سان مذهبي ڪٽرپڻو گهٽ نه ٿيو آهي، ان وقت تائين انهن جو گڏجي هڪ قومي قالب ۾ سمائجڻ ڏکيو نظر پيو اچي. +پروفيسر رينان جو نيشلزم جي موضوع تي ماهر سمجهيو وڃي ٿو، تنهن جو چوڻ آهي ته ”قوميت هڪ روحاني ۽ نفسياتي جذبن تي ٻڌل حقيقت ٿئي ٿي. +هم جنسيت جو خيال ئي مختلف فردن کي هڪٻئي جي نزديڪ آڻي ٿو. +اها هم جنسيت ٻه ڌاري تلوار مثال آهي جا جيڪڏهن ڪن کي حقيقتن جي بنياد تي گڏي ٿي ته ڪن کي هڪٻئي کان ڌاريو ثابت ڪري جدا ڪري ٿي. +عام طرح اڄڪلهه ايئن به چوڻ ۾ پيو اچي ته عوام لاءِ اقتصادي مسئلو بنسبت مذهبي ۽ پنگتي نظرين جي وڌيڪ اهميت رکي ٿو ۽ انهي مسئلي کي پوريءَ طرح سلجهائڻ سان فرقيوار سوال پنهنجو پاڻ ختم ٿي ويندا پر سماج جي هاڻوڪي ذهني ۽ پنگتي پست حاليءَ ۾ انهيءَ مسئلي جو ترت حل نظر ڪو نه ٿو اچي. +جيڪڏهن اسان جو آخري مقصد هڪ آزاد ۽ ترقي ڪيل متحد قوم ٿيڻ جو آهي ته ان جو سٺو ذريعو هيءُ آهي ته هندن ۽ مسلمانن کي سندن گهڻائي وارين ايراضين ۾ سندن ڪلچر، فلاسافيءَ ۽ روايات هيٺ، ترقي ڪرڻ لاءِ مناسب موقعا ۽ سهولتون ملڻ گهرجن، ته پوءِ اڳتي هلي هو خوشنما مرڪب جو مجموعو بنجي پوندا. +پر ڪو به عارضي ۽ زبردستيءَ جو مڙهيل اتحاد نه رڳو کين قبول پوندو، بلڪ رد عمل پيدا ڪري منجهن وڌيڪ اختلاف پيدا ڪندو. +مسلمانن کي هندو سوسائٽي جي تنگ خياليءَ سبب سدائين خطرو رهي ٿو ته هندو گهڻائي سندن ڪلچرل ۽ اقتصادي نشو و نما لاءِ موقعا پيدا ڪري ڏيڻ ۾ رڪاوٽون وجهندي رهندي. +جمهوريت جي معنا عوام جي حڪومت آهي. +پر انهيءَ عوام جو هم جنس هئڻ سڀ کان ضروري ڳالهه آهي. +انهيءَ لاءِ آزاداڻي طور ۽ بنان خوف خطري جي ڪم ڪرڻ لاءِ وچيئن عرصي جي ضرورت آهي. +ڪا به حڪومت صحيح معنا ۾ عوامي حڪومت سڏي نه سگهبي، جيستائين انهيءَ جي عوام جون مرادون ۽ مقصد ساڳيا نه هوندا. +هاڻوڪين حالتن ۾ جڏهن ٻنهي فرقن جا اختلاف ايترا نمايان آهن، تڏهن جمهوري حڪومت ۾ سدائين گهڻائي (اڪثريت) جا مفاد اقليت مٿان غالب رهندا ۽ اقليت کي آزاداڻي نشونما جو موقعو ملي نه سگهندو. +اسان اڄ ڪلهه هٽلر ۽ ٻين ڊڪٽيٽرن کي ڏوهه ٿا ڏيون ته هو پنهنجي راءِ ماڻهن مٿان زوريءَ مڙهين ٿا، پر ڌيان ڏئي ڏسنداسين ته هندستان ۾ جڏهن 30 ڪروڙ هندو بنا سمجهوتي جي حڪومت جي واڳ هٿ ۾ وٺندا ته 10 ڪروڙ مسلمانن جي ڪهڙي حالت ٿيندي! +هن وقت جڏهن هي ٻئي مکيه مذهبي گروهه سياسي طاقت جي لاڀ لاءِ ڇتاڀيٽي ڪري رهيا آهن، تڏهن انهيءَ لاءِ ٻه طريقا کليل آهن. +هڪ ته وڏو گروهه ننڍي گروهه کي هضم ڪري پاڻ ۾ ملائي وڃي يا ٻنهي کي عارضي طور الڳ واڌ ويجهه ڪرڻ لاءِ ڏنا وڃن. +ڪي ماڻهو اهي دليل ٿا ڏين ته مسلم گهڻائي وارن رياستن جا ماڻهو اقتصادي طرح پٺتي پيل هئڻ سبب آزاديءَ کانپوءِ ترقي ڪري ڪين سگهندا. +پر اهو دليل ڪا به قوم پنهنجي آزاديءَ جي راهه ۾ رڪاوٽ نه ٿي سمجهي. +ڇا پکي رڳو داڻي خاطر جهنگل جي آزادي کي ڇڏي، پڃري ۾ رهڻ قبول ڪندو؟ +بلڪل نه. +ان وانگر ڪا به قوم ٻين جي ماڙين تي هرکجي پنهنجي جهوپڙي ڊاهڻ لاءِ تيار نه ٿيندي. +ڇا افغانستان پنهجي آزاديءَ تان دست بردار ٿي هندستان جي زرخيزيءَ مان فائدي وٺڻ خاطر ان سان ملي وڃڻ لاءِ تيار ٿيندو؟ +ان ڪري پاڪستاني رياستن لاءِ اقتصادي پستيءَ جو ڊپ پيدا ڪرڻ بي معنا ڳالهه آهي. +مون کي اميد آهي ته اسان جا هندو ڀائر، جيڪي آزاديءَ حاصل ڪرڻ لاءِ هر نموني جون قربانيون ڪري رهيا آهن سي ملڪ جي حالتن کي نظر ۾ رکندي، مسلم ليگ جي لاهور واري ٺهراءَ موجب مسلمانن کي سندن گهڻائي وارن صوبن م آزاد رياستن ڏيڻ جو اصول قبول ڪندا ۽ اهڙيءَ طرح هندستان جي سياست کي سلجهائي، آزادي حاصل ڪرڻ لاءِ رستو صاف ڪندا. +جناب صدر! +آءٌ پنهنجي تقرير ختم ڪرڻ کان اڳ هڪ اتفاقي واقعي جو هتي ذڪر ڪندس. +اڄ 3 تاريخ هندستان جي عظيم هستي مهاتما گانڌيءَ جي فاقه افطار ڪرڻ جو ڏينهن آهي. +جنهن سڄي زندگي هندو مسلم اتحاد کي قائم ڪرڻ لاءِ جاکوڙ پئي ڪئي آهي. +مون کي اميد آهي ته مهاتما کي هيترين ڪوششن کانپوءِ محسوس ٿيو هوندو ته ملڪ جي پست حاليءَ سبب ترت وحدت هندستان جي پيدا ٿيڻ جو آسرو نه آهي. +جيستائين ڪجهه عرصي گذرڻ کانپوءِ، ان لاءِ حالتون هاڪاري نه ٿيون آهن. +هندستان جي ڌارين جي غلاميءَ کان آزادي ۽ سامراجي حڪومت کان ڇوٽڪارو تڏهن ئي حاصل ٿي سگهندو، جڏهن مسلم گهڻائي وارين رياستن ۾ مسلمانن جي الڳ حڪومت برپا ڪرڻ جو اصول قبول ڪيو ويندو ۽ هر اها ڪوشش جيڪا گڏيل سمجهوتي کانسواءِ سڌو انگريزن سان مسئلي حل ڪرڻ ذريعي ڪئي ويندي. +سا معاملي کي ٺيڪ ڪرڻ جي بدران پاڻ بگاڙيندي ۽ ملڪ ۾ انگريزي سامراج جي حڪومت جي عرصي کي گهٽائڻ بدران ان جي وڌڻ جو ڪاڻ بڻبي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33872.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33872.txt new file mode 100644 index 0000000..8cda80b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33872.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +تهذيبن جو ٽڪراءُ +تهذيبن جو ٽڪراءُ يا ڪليش آف سِوليزيشنس (Clash of Civilizations) جي حوالي سان 1993ع ۾ آمريڪا جي سياسي مُفڪر ۽ پرڏيهي پاليسيءَ جي صلاحڪار، سيموئيل هنٽنگٽن (Samuel P. +Huntington) جو مضمون جڳ مشهور رسالي فارين افيئرز (Foreign Affairs) ۾ ڇپيو ، جنهن ۾ اوڀر ۽ اولهه جي تهذيبن جي وچ ۾ اختلافي اُهڃاڻن کي کولي سامهون آندو ويو. +هي نظريو سڀ کان منفرد ڳالهه اِها ٻڌائي ٿو ته ايندڙ وقتن ۾ دُنيا جون قومون مذهبي، ثقافتي ۽ قومي سُڃاڻپ جي بنيادن تي وڙهنديون. +ان ڏس ۾ هنٽنگٽن، تهذيبن جي ٽڪراءُ (Clash of Civilizations) جي مضمون ۾ هڪ هنڌ لکي ٿو: ”منهنجو خيال آهي ته ايندڙ وقتن ۾ قومن سياسي نظرين جا بُنياد ويڙهه يا جنگيون ڪرڻ جي مَتي تي رکنديون. +اُهي هڪٻئي سان چٽا-ڀيٽي، معاشيات جي بنيادن تي نه بلڪي پنهنجي تهذيب کي مڃرائڻ يا ان جي حفاظت لاءِ وڙهنديون. +“ هنٽنگٽن طرفان هيءُ اُڊڪو اوڀر ۽ اولهه جي ثقافتن جي هڪٻئي کان بلڪل مختلف هجڻ واري خيال هيٺ ڏيکاريو ويو آهي. +ليکڪ طرفان اسلام جي بنيادي اصولن کي دنيا جي معاشي سرگرمين (مثال طور: آزاد منڊيون) جي لاءِ وڏو خطرو هجڻ جي علامت طور پيش ڪيو آهي. +هنٽنگٽن جي نظر ۾ مسلمانن جو سڄي دنيا ۾ پکڙجڻ، اهڙي تهذيبي ٽڪراءَ جي اڳواٽ آگاهي آهي. +ليکڪ جي اهڙن خدشن تي دُنيا ۾ تمام گهڻي ٽيڪاٽپڻي ٿي آهي. +محققن جو رايو آهي ته هنٽنگٽن اسلام جي بنيادي اصولن کي سمجهڻ کان سواءِ ئي اهي ناڪاري اُڊڪا ظاهر ڪيا آهن. +سندن چوڻ موجب دُنيا جي مُختلف قومن جو هڪ هنڌ هجڻ ۽ مُختلف ثقافتن سان اُن کي سينگارڻ وارو عمل (Mult-lateralism) دنيا لاءِ جهيڙي جي سبب طور نه بلڪي دُنيا آڏو مسئلن جي حل طور ڏٺو وڃي. +هنٽنگٽن جي نقادن طرفان اُٿاريل انهن اعتراضن کي رد ڪندي، هنٽنگٽن جي اولهه ۾ هڪ وڏو گروهه اسلام جي پکڙجڻ کي ”تهذيبن جي ٽڪراءَ“ جو بنيادي ڪارڻ سمجهي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33875.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33875.txt new file mode 100644 index 0000000..3e54ef1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd33875.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ھائپر لوپ +هائپر لوپ ٽرين هڪ اهڙي گهٽ پريشر واري ٽيوب ۾ هلي ٿي، جنهن مان گهڻي ڀاڱي هوا ڪڍي خالي ڪيو ويندو آهي. +زمين تي موجود ڪنهن به شئي جي رفتار ۾ سڀ کان وڏي رڪاوٽ هوا جي گاٺ هوندي آهي. +هوا جي گهاٺ ختم ٿيڻ کانپوءِ هائپر لوب ٽرين نه رڳو تمام گهڻي تيزي سان هلي ٿي، پر توانائي لاءِ ٻارڻ به تمام گهٽ ڪتب آڻي ٿي. +هائپر لوپ ٽرين هاڻوڪي مقناطيسي لويٽيشن ٽرين کان ٻيڻي رفتار سان هلي سگهندي. +هن وقت مقناطيسي ليويٽيشن ٽرين جي لڳ ڀڳ سراسري رفتار 268 ميل في ڪلاڪ آهي. +آمريڪا جي شھر لاس اينجلس جي هڪ ڪمپني هائپر لوب سسٽم تي اڳم ئي ڪم ڪري پئي ۽ هن هائپر لوب ٽرين جو آزمائشي تجربو اڳواٽ ئي لاس ويگاس جي هڪ ريگستان ۾ ڪاميابيءَ سان ڪري چڪي آهي. +ڪوريا به هن ٽيڪنالاجيءَ جي ميدان ۾ اڳتي اچڻ چاهي ٿي ۽ ڪوريا ريل روڊ ريسرچ انسٽيوٽ اميد ظاهر ڪئي آهي ته ڪوريا به جلد ئي هن ٽيڪنالاجي ۾ اڳڀري ٿي ويندي. +ڪوريا جي ڪمپني، جنهن هائپر لوپ ٽرين ٺاهڻ لاءِ ڪم ڪري رهي آهي، ان لاءِ ڪوريا ٽائمز جو چوڻ آهي ته وڌ کان وڌ 767 ميل في ڪلاڪ جي تيز رفتاريءَ سان هلي سگهندي، اها رفتا لڳ ڀڳ آواز جي رفتا جي برابر آهي. +دٻئي ۾ پڻ هائپر لوپ سسٽم جي حوالي سان ويچارَ هلي رهيا آهن ۽ ايندڙ پنجن سالن ۾ ان ٽرين کي دٻئي ۾ هلايو ويندو. +ايلون مسڪ، جنھن ھائپر لُوپ جي نالي سان ھڪ نئين ڪَلپناتي ٽرانسپورٽ نظام جي رِٿا پيش ڪئي آھي. +ھن جي ذريعي زمين جي سطح تي گھٽ دٻاءُ واري ٽيوب ۾ گھٹي دٻاءُ واري ڪيپسول جي ذريعي سفر ڪيو ويندو. +ھوا جي دٻاءُ جي اِنھي تفاوت جي ڪري ئي ڪيپسول نھايت تيز رفتاريءَ سان پنھنجي منزل تي رَسندي. +جيڪڏھن ھيءَ نظام لاڳو ڪيو ويو تہ پوءِ ريل گاڏي ۽ ھوائي جھاز جي سفر جي ڀيٽ ۾ تمام گھٽ وقت ۾ پنھنجي منزل تي پھچي سگھبو. +جنھن جو ڪاٿو تقريباً ۱۵۰۰ ڪلوميٽر (۹۳۰ ميل) في ڪلاڪ ھوندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34037.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34037.txt new file mode 100644 index 0000000..15b8ed0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34037.txt @@ -0,0 +1,66 @@ +مُحدث و مُفڪر عالم اسلام علامه ابو مُحمد بديع الدين شاه راشدي آف پير جهنڊو(نيوسعيدآبد) سنڌ +شيخ العرب والعجم مُفڪر، مُفسر، مُحدث ، توحيد پرست، عالم اسلام جي خدمت ڪندڙ علامه سيد بديعُ الدين شاه راشدي رحمتُ الله عليه. +علامه سيد بديع الدين شاهه راشدي رحمة الله عليه جي حياتيءَ جو مختصر خاڪو +نالو: سيد بديع الدين شاهه, ڪنيت: ابو محمد, ذات: سيد, تاريخ پيدائش: 18 ذوالحجة 1343هه مطابق 10 جولاءِ 1925ع +جاءِ پيدائش: ڳوٺ سيد فضل الله شاهه (پراڻو پير جھنڊو) نزد نئين سعيد آباد، ضلع مٽياري (سابقه ضلع حيدرآباد)، سنڌ. +مادريزبان: سنڌي +خانداني پس منظر: علامه سيد بديع الدين شاهه الراشدي رحمة الله عليہ جو سلسله نسب هن طرح آهي ”سيد بديع الدين شاهه بن سيد احسان الله شاهه بن سيد رشد الله شاهه بن سيد رشيد الدين شاهه بن سيد محمد ياسين شاهه بن سيد راشد شاهه الحسيني. +قاضي فتح محمد نظاماڻي تفسير مفتاح رشد الله ( 1 / 24 – 27 ) ۾ سيد راشد شاهه رحمة الله عليه جو شجره نسب جناب امام حسين بن علي بن ابي طالب رضي الله عنهما سان ملايو آهي. +اهڙي طرح علامه سيد بديع الدين شاهه الراشدي پنهنجي چاليهن پشت ۾ جناب امام حسين رضي الله عنه سان ملن ٿا. +راشدي حُسيني +جناب سيد راشد شاهه جي اولاد کي راشدي حسيني سڏيو وڃي ٿو، سيد راشد شاهه رحمة الله عليه جي وڏن مان سيد علي مڪي رحمة الله عليه عراق جي شهر ڪاظمين مان هجرت ڪري موجوده ضلع دادو ۾ لڪي شاهه صدر وٽ اچي رهيو، ان جي اولاد کي لڪياري سادات سڏيو وڃي ٿو. +راشدي لڪياري سادات مان آهن. +سيد راشد شاهه رحمة الله عليه جي خانداني ۽ ديني جانشيني جي لحاظ کان سندس اولاد ۾ ٻه سلسلا هليا. +(1) پير پاڳارو خاندان، +(2) پير جھنڊو خاندان. +علامه سيد بديع الدين شاهه پير جھنڊو خاندان مان هئا. +پير جھنڊو خاندان جو علمي مقام بلند رهيو آهي، سيد رشيد الدين شاهه الراشدي رحمة الله عليه کي چوڏهين صدي هجريءَ جو مجدد چيو ويو آهي جنهن سڀ کان پهرين عمل بالحديث کي ترجيح ڏني ۽ تصوف جي بعض غلط مسائل جو رد ڪيو، ان جو فرزند سيد رشدالله شاهه سيد نذير حسين دهلوي ۽ امام شوڪانيءَ جي تلميذ رشيد علامه حسين بن محسن الانصاري اليماني جو شاگرد هو، پاڻ حديث جي خدمت ڪئي آهي ۽ مسلڪ اهل حديث جي تائيد ۾ مخالفين جي رد ۾ ڪيترائي ڪتاب لکيا آهن. +تعليم وتربيت: علامه سيد بديع الدين شاهه الراشدي رحمة الله عليه پنهنجي خانداني مدرسه ”دار الارشاد“ ۾ تعليم حاصل ڪئي ۽ شروع ۾ پنهنجي والد سيد احسان الله شاهه جي تربيت هيٺ رهيا، سندن والد ماجد تمام محب السنة ۽ متصلب سلفي العقيدة عالم دين هئا. +1938ع ۾ سيد احسان الله الرشدي رحمة الله عليه جن وفات ڪئي ان وقت علامه السيد بديع الدين شاهه رحمة الله عليه جي عمر 14، 15 سال هئي. +اساتذه: علامه سيد محب الله شاهه الراشدي رحمة الله عليه ، شيخ محمد اسماعيل بن عبدالخالق سنڌي، شيخ ولي محمد بن محمد عامر ڪيريو، شيخ محمد نور عيسى خيل، شيخ بهاؤ الدين جلال آبادي، شيخ محمد مدني، شيخ عبدالله بن عمر بن عبدالغني کڏهري، شيخ محمد خليل بن محمد سليم. +سند اجازه: تعليم حاصل ڪرڻ بعد علامه سيد بديع الدين شاهه الراشدي رحمة الله عليه هيٺين عالمن کان سند اجازه حاصل ڪئي. +علامه ابو الوفاء ثناءُ الله امرتسري. +شيخ حافظ عبدالله روپڙي امرتسري. +محدث ابو سعيد شرف الدين الدهلوي. +شيخ محدث ابو اسحاق نيڪ محمد. +شيخ محدث ابو محمد عبدالحق بهاول پوري، رحمة الله عليهم اجمعين. +قوت حافظه: الله تعالى شاهه صاحب رحمة الله عليه کي وڏي قوت حافظي سان نوازيو هو، پاڻ ٽن مهينن ۾ قرآن مجيد حفظ ڪيائون ۽ بي شمار حديثن جو حافظ ۽ لاتعداد ڪتب جا صفحات تحت استحضار هئا، ڪاتبن کي املاء ڪرائڻ وقت لڳندو هو ته ڄڻ پاڻ مڪتبة راشدية جا حافظ آهن. +ان وقت جا سنڌ جا سياسي ۽ مذهبي حالات: شاهه صاحب جي ابتدائي دور ۾ برصغير ۾ برطانوي تسلط هو. +انگريز استعمار جي معروف نسخه وڙهايو ۽ حڪومت ڪريو ان جي ڪري سنڌ تي انگريزن جا نمڪ خوار پير ۽ جاگيردار مسلط هئا. +شرڪ، تصوف ۽ تقليد جو راڄ هو، عمل بالقرآن والحديث ۽ سلفيت جو پري پري تائين نالو ۽ نشان ئي نه هو. +عقيده توحيد ۽ عمل بالحديث جي دعوت ڏيڻ ۽ شرڪ ۽ تقليد جو رد ڪرڻ موت کي للڪارڻ جي برابر هو. +علامه سيد بديع الدين شاهه راشدي رحمة الله عليه جا ڪارناما +دعوت توحيد و رد شرڪ و بدعت +مٿي ذڪر ڪيل ماحول ۾ شاهه صاحب رحمة الله عليه سنڌ ۾ ڪم شروع ڪيو. +اهو وقت هو جڏهن سنڌ ۾ جماعت اهل حديث جي هڪ به مسجد نه هئي جڏهن ته وفات وقت سنڌ جي زير نظم 800 مساجد جماعت اهل حديث جو هيون. +اهو سڀ ڪجھ الله تعالى جي فضل وڪرم ۽ پوءِ شاهه صاحب رحمة الله عليه جي جدوجهد جو نتيجو هو. +شاهه صاحب رحمة الله عليه توحيد وسنت جي دعوت وتبليغ لاءِ درج ذيل طريقا اختيار ڪيا. +(1) خطابت: شاهه صاحب رحمة الله عليه تمام ڪامياب خطيب هئا، سنڌي اردو ۽ عربي زبان ۾ کين خطابت تي برابر قدرت حاصل هئي، شاهه صاحب رحمة الله عليه جي تقرير جو اهم موضوع توحيد ۽ رد شرڪ وبدعت ۽ اتباع السنة ۽ رد تقليد هئا. +پنهنجي ڀرپور جوانيءَ جي دور ۾ شاهه صاحب رحمة الله عليه 3 کان 4 ڪلاڪن تائين تقرير ڪندا هئا ۽ قرآن کي تمام مٺي ۽ سوز وگذار واري انداز سان پڙهندا هئا. +سندن تقرير تي به استدلال ومناظر جو انداز غالب هو، ماڻهون ڪڏهن به سندن تقرير مان بيزار نه ٿيندا هئا، شاهه صاحب رحمة الله عليه جن حرمين شريفين ۾ ڪيترائي سال رهيا، بيت الله شريف ۾ روزانه درس ڏيندا هئا، اتي اردو ۽ سنڌيءَ ۾ به تقريرون ٿينديون هيون. +(2) مناظره: شاهه صاحب رحمة الله عليه جنهن ماحول ۾ سنڌ ۾ ڪم شروع ڪيو اتي مخالفت ۽ مناظره ٿيڻ لازمي امر هيو. +شاهه صاحب رحمة الله عليه اثبات حق ۽ رد باطل لاءِ ڪيترائي مناظره ڪيا رموز راشديه ۾ شاهه صاحب جي ڪيترن ئي مناظرن جو تفصيل آيل آهي، ان کان سواءِ شاهه صاحب رحمة الله عليه جن تحريري مناظره به ڪيا جن مان ڪي ڇپيل ته ڪي اڻ ڇپيل آهن. +(3) تاليف وتصنيف: توحيد وسنت جي دعوت عام ڪرڻ لاءِ شاهه صاحب رحمة الله عليه جن سنڌي، اردو ۽ عربي زبان ۾ 150 جي قريب ڪتاب لکيا آهن سندن تصانيف مان قرآن مجيد جو تفسير ”بديع التفاسير“ هڪ عظيم خدمت آهي، هي تفسير قرآن مجيد جي سورة الحجر جي ابتدائي آيتن تائين لکجي سگھيو آهي. +بديع التفاسير ۾ عقيده سلف ۽ اتباع السنة جي دعوت ۽ دفاع جو بهترين ڪارنامو آهي، مسئلہ استواء علي العرش جي موضوع تي اردو زبان ۾ توحيد خالص جي نالي سان هڪ زبردست تصنيف آهي، مسئلہ استواء تي اهڙي انداز سان شايد تاريخ اسلام ۾ ڪو ڪتاب نه لکيو ويو هجي. +عربي زبان ۾ قرآن مجيد جي هر آيت مان توحيد باري تعالى لاءِ استدلال ڪندي تفسير جلالين واري انداز تي مختصر تفسير لکڻ شروع ڪيو هئائون جيڪو ابتدائي سورتن تائين ٿي سگهيو، سنڌي زبان ۾ ”توحيد رباني يعني سچي مسلماني“ جي نالي سان عقيده توحيد کي عام فهم انداز سان سمجهائڻ لاءِ ڪتاب لکيو اٿن. +(4) تدريس: شاهه صاحب رحمة الله عليه ابتداء ۾ پنهنجي مدرسي ”مدرسه محمديه“ ۾ پڙهايو 1974ع کان 1978ع تائين مڪة المڪرمه ۾ قيام ڪيائون اتي حرم شريف ۾ حديث ۽ تفسير جا ڪتاب پڙهائيندا هئا جتي دنيا جي ڪنڊ ڪڙڇ مان بي شمار طلبه وعلماء اچي کائنس استفاده ڪيو، ان سان گڏ ڪجھ وقت اتي پاڻ ”دار الحديث الخيرية“ ۾ مدرس رهيا، پاڪستان واپس اچڻ بعد به ملڪ ۽ ٻاهر ملڪ مان بي شمار طالب علمن اچي استفادو ڪيو ان ڪري کين ”شيخ العرب والعجم“ جي لقب سان سڏيو وڃي ٿو. +سندن شاگردن دنيا جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ توحيد وسنت جي دعوت عام ڪئي، سندن شاگردن جو تعداد شمار کان مٿي آهي، علامه مقبل بن هادي الوادعي، شيخ عاصم عبدالله القريوتي، شيخ حسن حيدر يمني، شيخ حمدي عبدالمجيد السلفي، شيخ ربيع بن هادي المدخلي، شيخ وصي الله عباس الهندي، شيخ شمس الدين اٖفغاني، شيخ ارشاد الحق الاثري، شيخ حافظ زبير علي زئي، شيخ صلاح الدين مقبول احمد، شيخ عبدالله ناصر، حافظ مطيع الرحمٰن، شيخ يعقوب هوساوي، شيخ محمد حسين ظاهري، جن شاهه صاحب رحمة الله عليه جن جي شاگردن مان آهن. +شاهه صاحب رحمة الله عليه اهل علم جي نظر ۾: ”عرب وعجم جناب علامه شاهه صاحب رحمة الله عليه جي علمي ثقاهت وفقاهت ۽ منهج سليم جا متعرف هئا، بلاشڪ پاڻ پنهنجي وقت جي سلفيت جا امام هئا، سندس معاصرين مان بعض علماء جا تاثرات نقل ڪجن ٿا. +(1) امام ابو القاسم سيف بنارسي چوي ٿو: راس المحقيقن العلامة. +(2) دڪتور عبدالمحسن المنيف چئي ٿو: العلامة المحدث المفسر. +(3) شيخ عاصم القريوتي چوي ٿو: شيخنا العلامة. +(4) امام شمس الدين افغاني: الشيخ الاجل الوالد العزيز المحدث البديع ابو السلفيين قاطع اعناق اهل الشرك والبدع. +(5) شيخ عطاء الله ثاقب مترجم فتح المجيد شرح ڪتاب التوحيد کين هيٺين القابن سان ياد ڪري ٿو. +ناصر السنة النبوية والعقيدة السلفية قامع البدعة، المجاهد لاعلاءکلمة الله الصلب في السنة، الملازم للعبادة العالم الفاضل المحدث الفقيه رئيس المحققين العلامة الشيخ ( هداية المستفيد اردو ترجمه فتح المجيد ج/1 ) +مڪتبة راشدية جو قيام: شاهه صاحب رحمة الله عليه کي مطالعه ڪتب جو شوق ته ورثي ۾ ئي مليو هو، سندن ڏاڏي علامه سيد رشدالله شاهه راشدي رحمة الله عليه باقاعده مڪتبه جو بنياد وڌو هو جنهن ۾ بي شمار نادر وناياب قلمي ڪتب موجود هئا، مذڪوره مڪتبه جو هڪ حصو نيشنل ميوزيم ڪراچي کي هٿ لڳو جنهن ۾ قلمي نسخا 1200 جي تعداد ۾ هئا. +شاهه صاحب رحمة الله عليه جي والد ماجد علامه سيد احسان الله شاهه رحمة الله عليه کي ڪتب جمع ڪرڻ جو وڏو شوق هو ۽ پاڻ به بي شمار مخطوط ۽ مطبوع ڪتب جمع ڪيا، شاهه صاحب رحمة الله عليه کي پنهنجي خانداني مڪتبه مان ڪجھ ڪتاب مليا هئا، ان کان پوءِ شاهه صاحب رحمة الله عليه سڄي زندگي پيٽ تي پٿر ٻڌي به ڪتاب جمع ڪيا ۽ سندن زندگيءَ جي اها ئي پونجي آهي، مڪتبه پاڻ وقف ڪري ويا جنهن ۾ مختلف علوم وفنون تي هزارن جي تعداد ۾ مخطوط ومطبوع جو ذخيرو موجود آهي. +مڪتبہ راشديہ جي جديد تعمير بحمد الله تعاليٰ مڪتبہ جي نئين بلڊنگ مڪمل تيار ٿي رهي آهي. +ان شاءَ الله جنهن ۾ جديد طرز تي سيٽنگ ڪئي ويندي ۽ ڪمپيوٽرائزڊ به ڪيو ويندو. +مستقبل جا پروگرام مدرسہ جي از سر تعمير نو، مدرسہ اللبنات ۽ جامع راشديہ Rashdia Universty به زير غور آهي. +ان شاءَ الله تعاليٰ. +سلفي منهنج (اهل حديث ، اهل سنت ) سان محبت +شاهه صاحب رحمة الله عليه کي جماعت سلفي منهج سان وڏي محبت هئي، پاڻ پنهنجو مال ۽ عمر راه دين ۾ خرچ ڪري ڇڏيائون، جماعت جي هر فرد جا زبردست خيرخواه هوندا هئا، هر شخص سمجھندو هو ته شاهه صاحب رحمة الله عليه ٻين کان وڌيڪ مون سان محبت ڪن ٿا، وڏا مهمان نواز هئا، جماعت جي ڏک سک ۾ هميشه گڏ هوندا هئا. +وفات: شاهه صاحب رحمة الله عليه کي آخر ۾ هڪ دفعو سخت بخار آيو جيڪو ٿورو وقت هليو پر ڊاڪٽر جو چوڻ هو ته بچڻ مشڪل آهي پر رب تعالى شفا ڏني ۽ ڊاڪٽر حيران رهجي ويا، ان کان ڪجھ عرصو پوءِ کاٻي ٻانهن ۾ سور پيدا ٿيو، جنهن جو ڪيترن ئي ماهر ڊاڪٽرن کان علاج ڪرايو ويو پر صحيح تشخيص نه ٿي سگھي ۽ نه فائدو ٿيو، آخر 8 جنوري 1996ع جي رات جو عشاء نماز بعد موسى لين لياري ڪراچي ۾ دم ڌڻي حوالي ڪيائون، 9 جنوري قريه پير جھنڊو لڳ نيو سعيد آباد ۾ سندن والد ماجد ۽ برادر اڪبر علامه محب الله شاهه راشدي عليهما جي ڀر ۾ دفن ڪيا ويا. +اللهم اغفر له وارحمه وعافه واعف عنه. +آمين +بشڪريه : مرڪزالاسلامي للبحوث العلميه diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34091.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34091.txt new file mode 100644 index 0000000..e75da98 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34091.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +سوات ۾ پٿرن تي ٽي هزار ورهيه پراڻا تصويري عڪس +پاڪستان جي صوبي خيبر پختون خواه جي علائقي سوات جي تعلقي بريڪوٽ کان 8 ڪلوميٽرَ پنڌ تي موضع ڪنڊاڪ ڪوٽه جي جبل تي 3000 هزار ورهيه پراڻيون پينٽنگز لڌيون آهن. +هن علائقي کي ڪاڪئي ڪانڊو ۽ سرگاه سر سڏين ٿا. +هي پراڻيون پينٽنگز انڊو آرين نسل جون هئڻ جون شاهديون مليون آهن. +هنن پينٽنگز کي ڌيان سان ڏسڻ کانپوءِ ماهر ان نتيجي تي پهتا آهن هتي ايسپاسوئي ۽ ايساڪينو يعني گهوڙن وارا ماڻهو (People of Horses) ۽ درد (Dard) قبيلا آباد هئا. +هنن پينٽنگز مان ڄاڻ پوي ٿي ته ان دور ۾ هنن ماڻهن وٽ لکڻ ۽ پڙهڻ جي صلاحيت ڪنهن وٽ به ڪو نه هئي، تنهنڪري اهي تاريخ جو رڪارڊ تصويري صورت ۾ رکندا هئا. +هن سڄي واديءَ جي تاريخ پروٽو هسٽارڪ ڪلچر يعني تاريخ ۽ تاريخ کان پهرين جي زماني جي ثقافت تي بيٺل آهي. +اندازو اهو ئي آهي ته هنن پينٽنگز ۾ ڪتب آيل رنگ ان دور ۾ هتان جي جبلن مان ملندڙ هڪ قسم جي پٿرن مان ٺاهيو ويو هوندو. +جنهن کي مائيڪا چون ٿا. +اهو رنگ ايڏو ته پڪو آهي جو ٽي هزار سالن کان پوءِ به ان رنگ مان ٺاهيل تصويرون صاف ڏسي سگهجن ٿيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34177.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34177.txt new file mode 100644 index 0000000..dca2707 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34177.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +عيدالاضحيٰ +() مسلمانن جو مذھبي ڏڻ آھي۔ مسلمان ٻن طرح جون عيدون ملھائيندا آھن۔ ھڪ کي عيد الفطر ۽ ٻي کي عيد الاضحيٰ چيو ويندو آھي۔ عيد الاضحيٰ ذوالحج جي ڏھ تاريخ تي ملھائي ويندي آھي۔ ان ڏينھن مسلمان ڪعبۃ الله جو حج بھي ڪندا آھن۔ انس بن مالڪ فرمائن ٿا تہ جھالت جي دور ۾ ماڻھن سال ۾ ٻہ ڏينھن راند روند جي لاءِ مقرر ڪري ڇڏيا ھئا۔ رسول الله (صلي الله عليه وآلهٖ وسلم) جڏھن مديني منور تشريف آندي تہ ارشاد فرمايو توھان ماڻھن جي راند روند جي لاءِ ٻہ ڏينھن مقرر ھيا، الله تعاليٰ انھن کي انھن کان بھتر ڏينھن ۾ تبديل ڪري ڇڏيو آھي۔ يعني عيدالفطر ۽ عيد الاضحيٰ۔ مومن جي لاءِ دنيا ۾ ٽي عيدون آھن : +عبد الله ابن عباس کان روايت آھي تہ رسول الله (صلي الله عليه وآله وسلم) ارشاد فرمايا تہ عيد جو ڏينھن آھي جو الله تعاليٰ مسلمانون کي عطا فرمايا۔ سو! +جيڪوو جمعي جي لاءِ اچڻ چاھي تہ غسل ڪري ڇڏي ۽ جيڪڏھن خوشبو ميسر ھجي تہ لڳائي ڇڏي ۽ توھان تي پر مسواڪ (بہ) لازم آھي۔ ذوالحج جي ۹ تاريخ کي يوم عرفه يا عرفه جو ڏينهن سڏيندا آهن ۽ ۱۰ ذوالحج کي يوم النحر يا قرباني جو ڏينهن سڏبو آهي ۽ ۱۱, ۱۲ ۽ ۱۳ ذوالحج کي ايام تشريق سڏيندا آهن. +عيدالاضحي جون سنتون. +عيد الضحي ج جي ڏينهن عيدگاھ وڃڻ کان پھريون ڪجھ نہ کائڻ سنت آھي. +عيدگاھ وڃڻ وقت بلند آواز ۾ تڪبيرون پڙھڻ سنت آھي. +عيد الاضحيٰ جو ڏينهن. +ٻي عيدالاضحي آھي جيڪا ڏھ ذي الحج جي ڏينھن ۾ آتي آھي ۽ ھي ٻنھي عيدن ۾ وڏي ۽ افضل عيد آھي ۽ حج جي مڪمل ٿيڻ کان بعد اچي ٿي جڏھن مسلمان حج مڪمل ڪري وٺن ٿا تو الله تعالٰي انھن کي معاف ڪرديتا آھي۔ +ان لاءِ حج جي تڪميل يوم عرفہ ۾ وقوف عرفہ تي ٿيندي آھي جيڪو حج جو ھڪ عظيم رڪن آھي جيئن تہ نبي صلي الله عليه وسلم ڪا فرمان آھي: +يوم عرفہ باھ کان آزادي جو ڏينھن آھي جنھن ۾ الله تعالٰي ھر شخص کي باھ کان آزادي ڏيندو آھي عرفات ۾ وقوف ڪرڻ وارن۽ ٻين ملڪن ۾ رھنڻ وارن مسلمانون کي بہ آزادي ملندي آھي ۔ +- ھي ڏينھن الله تعالٰي وٽ سڀ کان بھترين ڏينھن آھي : حافظ ابن قيم رحمه الله تعالٰي زاد المعاد ( 1 / 54 ) ۾ چون ٿا : +[الله تعالٰي وٽ سڀ کان افضل ۽ بھتر ڏينھن يوم النحر ( عيدالاضحي ) جو ڏينھن آھي ۽ اھو حج اڪبر وارو ڏينھن آھي] +( نبي صلي الله عليه وسلم جو فرمان آھي : يقينن يوم النحر الله تعالٰي وٽ بھترين ڏينھن آھي ) +– ھي حج اڪبر وارو ڏينھن آھي : +ابن عمر رضي الله تعالٰي عنھما بيان ڪن ٿا تہ نبي صلي الله عليه وسلم اس حج جي دوران جيڪو انھن ڪيو ھو يوم النحر( عيد الاضحي ) والري ڏينھن جمرات جي وچ ۾ بيھي ڪري فرمائڻ لڳا تہ حج اڪبر وارو ڏينھن آھي ۔ +نبي اڪرم صلي الله عليه وسلم فرمايو : +يوم عرفہ ۽ يوم النحر ۽ ايام تشريق اسان اھل اسلام جي عيد جا ڏينھن آھن ۽ ھي سڀ کائڻ پيئڻ جا ڏينھن آھنن ۔ +عيد نماز. +عيد جي نماز ۾ ٻہ رڪعتون واجب شامل آهن ۽ ان جي صحيح ۽ واجب ھجڻ لاء ساڳيا شرط آھن جيڪي جمعي جي نماز جا آھن پر عيد جي نماز ۾ خطبو شرط ناھي جيڪو جمعي جي نماز ۾ لازمي شرط ھوندو آھي. +عيد نماز ۾ خطبو سنت آھي. +عيد جي نماز جو وقت سج نڪرڻ سان پيلاڻ جي ختم ٿيڻ بعد شروع ٿئي ٿو ۽ سج جي زوال تائين جاري رھي ٿو پر مستحب آھي تہ عيد نماز ۾ دير نہ ڪئي وڃي. +اھا نماز اڪيلي سر نہ ٿي پڙھي سگھجي. +ان جي قضا ڪانہ ٿيندي آهي. +ھن نماز ۾ اذان ۽ اقامت نہ ٿيندي آهي. +اھل حديث وارن لاء عيد نماز ۾ عورتن جي ۽ ٻارن جي شرڪت سنت آھي. +عيد جو خطبو سنت آھي پر ان جو ٻڌڻ واجب آهي.خطبو نماز بعد پڙھڻ سنت آھي. +ٻہ خطبا پڙھڻ ۽ ٻنھي جي وچ ۾ جمعي جي نماز جي خطبي واري وقفي جيترو ويھڻ سنت آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34484.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34484.txt new file mode 100644 index 0000000..a40bec4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34484.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +خلافت +اسلام جي سياسي۽ انتظامي نظام جو نالو خلافت راشده آهي ۔ خلافت جون ذميواريون سنڀاليندڙ کي خليفه المسلمين يا امير المومنين چئجي ٿو۔ رسول الله صلي الله عليه وسلم جن جي وفات کان بعد خلافت راشده ئي مسلمانن کي متحد رکندي آئي هئي ۽ قريش خاندان جا صحابئ رسول ئي خليفا بڻيا ۽ امت مسلمه جي اڳواڻي ڪري رهيا هئا۔ +خلافت راشده قرآن و سنت جي روشني ۾. +خلافت هڪ اهم تريم فرض آهي , جنهن جي ادائگي مسلمانن مٿان لازم آهي. +قرآن پاڪ ۾ بني آدم کي خليفه الله جو لقب مليل آهي +اهڙي طرح بني آدم مان مسلمانن کي دنيا ۾ نيڪي کي قائم رکڻ ۽ برائي کي ختم ڪرڻ جي ذميواري ڏنل آهي. +ان ذميواري جي ادائگي لاء امت کي هڪ جماعت جيان گڏ رهي ڪم ڪرڻو آهي ۽ اهو ڪم هڪ امير يا خليفي کانسواء ممڪن نه آهي. +انهي ڪري رسول الله صلي الله عليه وسلم جن فرمايو آهي ته +"امير (خليفه المسلمين ) ڍال آهي , سندس اڳواڻي ۾ مسلمان جهاد ڪندا آهن ۽ ڪافرن کان دفاع ڪندا آهن +هڪ ٻين روايت ۾ آهي ته +((وعن ابن عباسؓ قال قال رسول اللّٰہﷺیوم من امام عادل افضل من عبادۃ ستین سنۃ وحد یقام فی الارض بحقہ ازکی فیھا من مطر اربعین عاما)) +ابن عباس رضي الله عنه کان روايت آهي ته رسول الله صلي الله عليه وسلم جن فرمايو "هڪ انصاف پسند امام جو هڪ ڏينهن ستر سالن جي عبادتن کان ڀلو آهي ۽ لاڳو ڪيل هڪڙي حد جو قيام چاليهه سالن جي برساتن جيتري خوشحالي جو سبب آهي. +خلافت راشده جي اهميت. +خلافت امت مسلم جي مرڪزي حيثيت رکي ٿي. +خلافت ئي واحد ادارو آهي ,جيڪو مسلمانن کي متحد رکندو آيو هو , ايتري قدر جو جڏهن اسلامي سلطنت جا صوبا خودمختيار ٿي ويا , ان جي باوجود به انهن رياستن ۾ خليفي جو اثر رسوخ جاري رهيو , مسلمان هر خطبي ۾ وقت جي خليفي جو نالو کڻندا هئا ۽ سندس حفاظت ۽ سلامتي جون دعائو گهرندا هئا. +امام سنڌ علامه مخدوم محمد هاشم ٺٽوي رحمه الله عليه مطابق خلافت فرضن جي ماء آهي. +ٽن ڏينهن کان وڌيڪ عرصو خليفي کان بغير رهڻ حرام آهي , بلڪ حديثن ۾ اچي ٿو ته بغير خليفي جي بعيت جي موت اچي وڃي ته اها جاهليت جي موت ٿيندي. +اهو ئي سبب هو جو جڏهن هلاڪو خان بغداد تي حملو ڪري آخري عباسي امير المنتنصر کي شهيد ڪري امارت جو ادارو ختم ڪيو ته ان جي ٽن سالن جي اندر ئي مسلمانن مصر ۾ نئين امير جي چونڊ ڪئي. +جڏهن برطانيه ۽ سندس ايجنٽ مصطفي ڪمال پاشا ترڪي جي امارت ختم ڪرڻ جون ڪوششون ڪيون هندوستان , افغانستان ۽ چين سيت سڄي اسلامي دنيا ۾ خلافت جي بچاء لاء زوردار تحريڪون هليون. +خلافت راشده جي خاتمي کان بعد به برصغير جي مسلمانن خلافت جي نئين سر قيام لاء گهڻيون ڪوششون ورتيون , مگر عالمي سامراج ۽ ايجنٽ ۽ مفاد پرست حاڪمن جي ڪري ٻيهر ڪڏهن به خلافت راشده يعني امارات بحال نه ٿي سگهي +مجلس شوري. +مجلس شوري يا اهل العلم وعمل کي اسان جديد اصطلاح ۾ پارليامينٽ به چئي سگهون ٿا.هي خليفي يا امير جي صلاحڪارن جي جماعت هوندي آهي , جنهن ۾ امت جا صالح ۽ عالم افراد شامل هوندا آهن , جن مٿا مسلمانن جو پورو پورو اعتماد هوندو آهي. +هي نه صرف خليفي يا امير کي مختلف معاملن ۾ صلاح مشورا ڏيندا آهن , پر هڪ خليفي يا امير جي وفات يا معزولي بعد نئين خليفي يا اميرىجو انتخاب به شوري ڪندي آهي. +قرون اولي ۾ شوري جا ڪارڪن صحابه ڪرام رضوان الله عليهم اجمعين هئا , پر بعد ۾ جاگيرداري نظام اچڻ سبب هن اهم اداري جو خاتمو آيو. +خليفو يا امير. +امت مسلمه جو خليفو هڪ ئي ٿي سگهي ٿو , هڪ کان وڌيڪ خليفا ڪڏهن به تسليم نه ڪيا ويا آهن. +خليفي جي چونڊ جي ذميواري امت جي صالح ۽ عالم فردن مٿان آهي , جيڪي پنهنجي تقوي ۽ پرهيزگاري سبب عوام ۾ مقبول هجن. +خليفه المسلمين ۾ هيٺيون خوبيون هجڻ لازم آهن. +امير ۽ مملڪت. +اسلامي سلطنت جو انتظام هلائڻ لاء خليفو ان کي صوبن يا رياستن ۾ ورهائيندو آهي ۽ رياستن مٿان گورنر مقرر ڪندو آهي , جن کي امير چوندا آهن. +والين جا ٻه قسم آهن : +خلافت راشده. +رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم جن جي وفات کان بعد صحابي سڳورن حضرت ابوبڪر صديق رضي الله عنه کي پهريون خليفو مقرر ڪيو۔ سندس وفات کان پوء حضرت عمر فاروق، حضرت عثمان غني , حضرت علي مرتضي ۽ حضرت امام حسن رضوان الله عليهم اجمعين کي هڪ ٻئي کان پوء خليفو مقرر ڪيو ويو۔ +جيئن ته سمورا خليفا مسلمانن جي مجلس شورٰي جي ذريعي قريش خاندان مان مقرر ٿيا هئا ۽ سندن دؤر ۾ مڪمل اسلامي نظام نافذ هو ۔ ان ڪري ان دؤر کي خلافت راشده جي نالي سان ياد ڪيو وڃي ٿو ۽ خليفن کي خلفاء الراشدين سڏجي ٿو ۔ خلافت راشده 11 هجري کان 41هجري تائين قائم رهي۔ +امارات بنو اميه. +امير معاويه بن ابي سفيان ۽ امام حسن جي وچ ۾ صلح جي نتيجي ۾ امارات امير معاويه جي هٿ ۾ آئي ۽ حضرت معاويه کان بعد سندس خاندان جا مختلف افراد خلافت تي قابض ٿيا ۔ امير معاويه جو تعلق بنو اميه قبيلي سان هو۔ ان ڪري سندن خاندان جي دؤر کي امارات امويه يا اموي دؤر سڏجي ٿو۔ +بني اميه جا اڪثر حاڪم سخت مزاج هئا ۔ پر ساڳئ وقت سندن دؤر ۾ سلطنت اوڀر ۾ سنڌ باب الاسلام ۽ اولهه ۾ اسپين تائين پهتي۔ مدرسا، درسگاهون، اسپتالون، پليون ۽ سراهيون قائم ٿيون ۽ مملڪت ۾ امن امان قائم ڪيو ويو ۔ قرآن شريف ۾ اعراب لڳايا ويا ۽ سڀ کان پهريان حديثن کي ڪتابي صورت ۾ جمع ڪيو ويو. +خلافت بنو عباس. +بنو اميه کان پوء خلافت جون واڳون بنو عباس خاندان ڏانهن منتقل ٿي ويون ۔ بنو عباس جو دؤر علم ، ادب ، سائنس ۽ ٽيڪنالاجي جي ترقي جو دؤر هو ۔ يوناني ، سنسڪرت ،مصري ۽ رومي ڪتابن جو عربي زبان ۾ ترجمو ڪيو ويو ۔ مسلمان سائنسدانن سائنس جي ميدان ۾ نيون نيون ايجادون ۽ دريافتون ڪيون ۔ اهڙي طرح امت مسلمه ادب ، سائنس ، تاريخ , فلسفي ، سياسيات ، سماجيات ۽ ٻين علمن ۾ ترقي ڪئي ۔ +تنهنکان سواء ڪفر سان جهاد جو سلسلو پڻ برقرار رهيو ۽ اسلامي سلطنت جي پکيڙ وڌندي وئي ۔ +پر آخر ۾ اسلامي سلطنت ڪمزور ٿي وئي ۽ 1258ع ۾ منگولن دار الخلافت بغداد تي ڪاهه ڪري آخري عباسي خليفي کي قتل ڪري خلافت جو خاتمو ڪيو ۔ +ان جي ٽن سالن بعد مصر جي بادشاهه بيبرس خليفي جي فرزند جي خلافت جو اعلان ڪيو ۔ +خلافت عثمانيه. +عثماني سلطنت جي يارهين حاڪم سلطان سليم مصر فتح ڪري آخري عباسي خليفي کي قتل ڪري پنهنجي خلافت جو اعلان ڪيو ۔ اهڙي طرح عثماني خلافت جي شروعات ٿي ۔ هي دؤر پڻ امت جو سنهري دؤر هو ۔ +پهرين مهاڀاري جنگ کان بعد ڪمال اتاترڪ برطانيه جي اشاري تي 1922ع ۾ آخري عثماني خليفي سلطان عبدالمجيد ثاني کي تخت تان لاهي خلافت جو خاتمو ڪري ڇڏيو ۽ ترڪي ۾ لادينيت کي لاڳو ڪيو ۔ خلافت جي خاتمي جي ڪري اسلامي وحدت کي وڏو نقصان رسيو ۔ جنهن جو فائدو يهودين ۽ عيسائين ورتو ۔ اهڙي طرح 1948ع ۾ اسرائيل قائم ٿيو ۔ مسلمانن جي ملڪن ، زمينن ، معيشت ۽ سياست تي مغربي دخل ڏيڻ لڳا ۔ +متفرق خلافتون. +مٿين خلافتن کان سواء ڪي ٻيون خلافتون پڻ مختلف علائقن تي قائم ٿيون هيون ۔ جن جو اثر رسوخ گهٽ رهيو آهي ۔ جيڪي هيٺ لکجن ٿيون ۔ +خلافت راشده ثاني. +خلافت عثمانيه جي زوال کان بعد مسلمانن جي مرڪزيت ختم ٿي وئي ۽ مسلمانن جي حالت بدتر ٿيندي وئي ۔ ان حالت ۾ ڪيترن ئي مسلمانن کي خلافت جي ٻيهر واپسي جي اميد آهي ، جيڪا سندن گذريل عروج ۽ شان موٽائي سگهي ٿي ۔ انهيَ مقصد خاطر ڪيتريون ئي تحريڪون پڻ هلي رهيون آهن ۔ خلافت جي واپسي جا حامي هن حديث کي ان لاء دليل بنائيمدا آهن ، جنهن ۾ خلافت جي واپسي جي پيشنگوئي ٿيل آهي ۔ +" عن النعمان بن بشير عن حذيفة قال قال رسول الله صلى الله عليه وسلم تكون النبوة فيكم ما شاء الله أن تكون ثم يرفعها الله تعالى ثم تكون خلافة على منهاج النبوة ما شاء الله أن تكون ثم يرفعها الله تعالى ثم تكون ملكا عاضا فتكون ما شاء الله أن تكون ثم يرفعها الله تعالى ثم تكون ملكا جبرية فيكون ما شاء الله أن يكون ثم يرفعها الله تعالى ثم تكون خلافة على منهاج نبوة ثم سكت. +ترجمو : حضرت نعمان بن بشير کان روايت آهي , هن حضرت ابوحذيفه رضي الله عنه کان روايت ڪئي ته رسول الله صلي الله عليه وسلم جن فرمايو ته +"جيستائين الله چاهيندو توهان ۾ نبوت جو دور رهندو پوء الله جي حڪم سان اهو دور ختم ٿي ويندو ان کان بعد نبوت جي طرز تي خلافت قائم ٿيندي , اها به جيستائين الله گهرندو تيستائين رهندي , ان کان بعد بادشاهت ايندي , هاب به ايستائين رهندي جيستائين الله چاهيندو , ان کان بعد جيستائين الله چاهيندو توهان ۾ ڏاڍ ۽ جبر واري بادشاهي هلندي , پوء الله ان کي به کڻندو ان کان بعد ٻيهر نبوت جي طرز تي خلافت قائ ٿيندي. +" (ابو حذيفه چيو ته ) ان کان بعد پاڻ عليه السلام خاموش ٿي ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34490.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34490.txt new file mode 100644 index 0000000..8ea5414 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34490.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +مخدوم نوح +سنڌ ۾ غوث الحق مخدوم الله المعروف به مخدوم نوح بيحيثيت درويش ۽ وڏي گادي جا سجاده نشين طور مشهور آهن ، پاڻ مخدوم نعمت الله جا وڏا فرزند آهن. +سندس ولادت 21 رمضان 911 ھ/ 21 فيبروري 1506ع تي ڳوٺ ٽوڙي هالا ڪنڊي ۾ ٿي۔ هي ڳوٺ پراڻن هالن کان اندازا ٽن ميلن جي فاصلي تي آهي ۔ مخدوم نوح جو شجره نسب حضرت ابوبڪر صديق رضي الله تعاليٰ عنه سان ملي ٿو ، ڪيترن ئي ڪتابن ۾ مخدوم نوح جي زندگي ۽ ڪرامت جو احوال آيو آهي. +سوانح. +مخدوم نوح ، عربي ڌياني وٽ پڙهيو ۔ اڪثر عالمن جو اهو خيال هو ت مخدوم نوح گهٽ پڙهيل هو پر قرآن شريف جون سمجهاڻيون ٻڌي حيران ٿي ويندا هئا. +اهڙو هڪ واقعو سندس ٺٽي ۾ اچڻ سان تعلق رکي پيو، انهن عالمن مان هڪڙي چيو ته انهي وقت مخدوم نوح ھڪڙي آيت جو تفسير ڪرڻ ۾ مصروف هو ۽ مون کي تسبيح هٿ ۾ ھئي ، هر معنيٰ تي داڻو ڦيرائيندو ٿي ويس ۔ جڏھن مخدوم صاحب خاموش ٿيو ت ڳڻيم ڪل اسي داڻا ٿيا. +مخدوم نوح جي علم فضل ۽ ڪرامت جون ڪي ئي ڳالهيون مشهور آهن، سندس ڪيل قرآن شريف جو فارسي زبان ۾ ترجمو هڪ شاهڪار آهي اهڙي هستي کي ٿورو پڙهيل ڪير چوندو ۔ هن جو ڪاتب سندن مريد بهاء الدين گودڙيو هو، جو ٺٽي جي ميمڻ خاندان جو فرد هو، هو مخدوم صاحب جي اولاد جو اتاليق (خانگي استاد) به هو. +شاھ عبدالڪريم بلڙي وارو جيڪو مخدوم نوح جو مريد هو، سو بهاء الدين جو ايترو ادب احترام ڪندو هو جو ان جون جتيون سڌيون ڪري رکندو هو. +شاعري. +پيئي جا پرڀات ، سا ماڪ نه ڀانئيو ماڻهئا، +روئي چري رات ، ڏسي ڏکوئين کي، +نه سي جوڳي جوء ۾ ، نه سي سامي واٽ، +ڪاپڙين ڪنواٺ ، وڏي ويل پلاڻيا. +مٿي جن ملفوظات ( بزرگن جو ڪلام ) جو اشارو ڪيو آهي، انهن جي باري ۾ ڊاڪٽر دائود پوٽي چيو آهي ته اهي مخدوم غلام حيدر صديقي وٽ ھئا ۽ انهن جو سنڌي ترجمو ڇپائڻ جو خيال هئن، هيڏانهن هن عظيم خانوادي تي نظر ڪجي ٿي ت حضرت مخدوم نوح کان پوء ھن خنودي ۾ اهل علم درويش ۽ شاعر پيدا ٿيندا آيا آھن ۔ جن تذڪرو به ٿيندو آيو آهي هاڻي مخدوم جميل زمان، تذڪره مخدومان هالا ۾ تمام گهڻي محنت ۽ محبت سان ڪيو آهي ۔ +وفات. +پاڻ 85 سالن جي عمر ۾ وفات ڪيائون ۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34644.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34644.txt new file mode 100644 index 0000000..4424b26 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34644.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +مقصد +منزلون، مقصد، نشانا يا گولس (Goals) هڪ اهڙو اصطلاح آهي، جنهن ۾ ڪنهن به ڌر جي طرفان رٿيل مقصدن کي ماڻڻ ڏانهن وڌڻ واري ڪيفيت کي بيان ڪرڻ لاءِ ڪتب ايندو آهي. +جيتوڻيڪ عام نموني بين الاقوامي لاڳاپن ۾ ان اصطلاح کي، ڪنهن به رياست طرفان قومي مُفاد جي حفاظت ۽ ان کي ماڻڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي، پر ساڳيو حوالو غير رياستي ڌرين NSAs سان سلهاڙڻ لاءِ مناسب نٿو ٿئي. +ڇاڪاڻ جو انهن ڌرين جا مقصد، گروهي يا انفرادي مفادن جي چوڌاري ڦرندا آهن. +جڳ مشهور محقق ’آرنالڊ وولفرز‘ (Arnold Wolfers) ”گولس“ جا ٻه قسم بيان ڪيا آهن. +(1) وس جوڳا: جيڪي ڪنهن به ڌر يا رياست طرفان قومي خوشحالي ماڻڻ يا سلامتي حاصل ڪرڻ جي سڃاڻپ ڪندا آهن. +(2) اراداتي: جيڪي روايتي قومي سرحدن کان مٿڀرا هوندا آهن، ۽ گڏيل اهميت رکندا آهن، مثال طور: ماحولياتي گدلاڻ جو خاتمو، يا گڏيل قومن جي اداري کان بهتر ڪارڪردگيءَ جي اميد. +ان کان علاوه ”گولس“ کي وڌيڪ ٻن ڀاڱن ۾ ورهائيندي، ”سڌن سنئون قومي مفادن وارا ۽ اڻ سڌن قومي مفادن“ وارا مقصد ڳڻايا ويا آهن. +منجهائن پهرين ڀاڱي ۾ رياستي مفاد لڪل هوندا آهن، جڏهن ته پوءِ وارن مقصدن ۾ خانگي يا رياست جي ڪنهن شعبي جا مفاد حاصل ٿيندا آهن. +ڪنهن به مقصد جي پورائي ۽ ارادي جي سلسلي ۾، ان لاءِ گهربل مددگار ۽ وقت جي سيڙپ ٻه اهم محرڪ هوندا آهن، تنهنڪري ڪنهن به مقصد کي حاصل ڪرڻ لاءِ جاکوڙيندي، اهو ڏٺو ويندو آهي ته ڪٿي ان حوالي سان حاصلات جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ قيمت ته ادا ڪرڻي نه ٿي پوي! +ساڳي طرح اهو پڻ ڳڻيو ويندو آهي، ته ڪنهن به مقصد جي پورائي ۾ ڪٿي وقت جي سيڙپ ڊگهي ته نه ٿي ويندي. +انهيءَ ڪري لاڳاپيل مقصد کي ماڻڻ لاءِ وچ - مُدتي، ڊگهيون يا گهٽ- مدي واريون رٿا بنديون ڪيون وينديون آهن. +جهڙوڪ، سرد جنگ دوران سوويت يونين سان برابري ڪرڻ ۽ هٿيار سازيءَ ۾ (Containment) جي سلسلي ۾ آمريڪا جي ٻن اهم حڪومتي پارٽين ريپبلڪ ۽ ڊيموڪريٽڪ جماعتي مفاد کان هٽي ڪري، ڊگهي مدي واريون رٿابنديون ڪيون، جڏهن ته برطانيا ”فاڪ لئنڊ“ واري مسئلي تي ارجنٽائين خلاف ٿوري مدي واري حڪمت عملي ٺاهي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34690.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34690.txt new file mode 100644 index 0000000..f5d4888 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd34690.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +جيئندي بهڻ +شهيد سورهيه بادشاه پير پاڳارو جي گرفتاري کان پوءِ سندس اُٺڻي قرار ڏنل بي قصور ”جيئندي بهڻ“ (Jeeandee Bihinn) کي سندس ڀاءُ سائين رکيو بهڻ ”ڪاري“ قرار ڏئي ڪهاڙيءَ جا وار ڪري ابدي ننڊ سمهاري ڇڏيو هو. +هي ان زماني جي ڳالهه آهي جڏهن پهرين حُر بغاوت جيڪا 1893ع کان 18966ع تائين هلي هئي، انهيءَ حُر بغاوت جو اهم اڳواڻ بچو خاصخيلي هو، جنهن کي عام طور تي ”بچو بادشاه“ ڪري سڏيندا هئا. +سندس ٽولي ۾ سائين رکيو بهڻ به هڪ هو. +سائين رکيو بهڻ هڪ مشهور حر فقير ٿي گزريو آهي ۽ بچو بادشاه جي وزير سان مشهور پيرو وساڻ المعروف ”پيرو وزير“ سان گڏ انگريزن خلاف بغاوت ۾ ليوڪس واري زماني ۾ شهادت ماڻي. +سائين رکيو بهڻ جي شهادت کانپوءِ سندس پٽ والي ڏنو بهڻ جيڪو پيءُ جيان هڪ مشهور حُر فقير ٿي گزريو آهي پنهنجي پيءَ جي نقش قدم تي هلندي ٻي حُر تحريڪ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيائين. +پاڻ بچوءَ جي انگريزن خلاف بغاوت ۾ هڪ مٿير جوان جيان حصو ورتو ۽ انهن حُرن مان هڪ هو جن کي پوءِ دکن ڏانهن جلاوطن ڪيو ويو. +جلاوطني ختم ٿيڻ کان پوءِ ساڳي ئي جذبي سان حُر تحريڪ لاءِ اڃا وڌيڪ ڪم ڪندو رهيو. +نيٺ والي ڏنو بهڻ 14 مارچ 1942ع ۾ کينواري واري جنگ ۾ خيرپور ميرس جي ناظم تي حملي دوران 6 حُرن سان گڏ شهيد ٿي ويو. +۽ خيرپور رياست جو ناظم به 5 پوليس وارن سان گڏ مارجي ويو هو. +خانداني شهادتن ۽ ڏکي صورتحال باوجود شهيد والي ڏني جو جوان پٽ سائين رکيو بهڻ (ٻيو) جنهن تي پنهنجي شهيد ڏاڏي جو نالو رکيو ويو هو، سو حُرن جي ٽولن سان گڏجي ڪيترن ئي معرڪن ۾ حصو ورتو، جنهن ۾ اهم 20/ 21 مئي 1942ع مئي جي رات تي ٿر کان گزرندي هندستان ويندڙ ٽرين تي حملو ڪيو. +ان کان سواءِ ٿر ۾ ايڇ ٽي لئمبرڪ تي پڻ گڏيل ٽولي جي مدد سان حملو ڪيو پر ايڇ ٽي لئمبرڪ معجزاڻي طور بچي ويو. +19 مئي 1942ع تي ڪوٽ نواب تي حملي سميت ڪيترن ئي ڪارواين ۾ حصو ورتو ، ۽ آخرڪار 25 مارچ 1946ع تي ڳوٺ عثمان هنڱورو ۾ ويڙه کان اڳ پيش پيو. +ياد رهي ته انهيءَ ويڙه ۾ رستم هنڱورو شهيد جڏهن ته اله بچايو خاصخيلي زخمي حالت ۾ گرفتار ٿي ويو. +اسان هاڻ اصلي موضوع تي اچون ٿا ته جيئندي بهڻ ڪيئن.ڪاري“ قرار ڏئي شهيد ڪئي وئي. +جيئندي بهڻ جو ڀاءُ سائين رکيو پيش پوڻ کانپوءِ جڏهن سينٽرل جيل حيدرآباد پهتو ته جيل ۾ حُر تحريڪ جون ڪيتريون ئي ساروڻيون بيان ڪيون. +ايڇ ٽي لئمبرڪ جو ڪتاب (Terrorist) سائين رکيو بهڻ جي ساروڻين تي مشتمل آهي. +انهيءَ ڪتاب جوسائين عطا محمد ڀنڀرو صاحب ترجمو ڪري ”حُر گوريلا جنگ“ جو نالو ڏئي 2002ع ۾ ڇپائي پڌرو ڪري چڪو آهي. +ڪتاب جي صفحي 566 ۾ لکيل آهي ته جڏهن جيئندي بهڻ جوان ٿي ته گل خان نظاماڻي ۽ سندس سوٽ خليفي هر هڪ پنهنجي پٽ لاءِ جيئندي جو سڱ گهريو، پر ان کي انڪار ڪيو ويو. +ڪتاب جي صفحي 60 ۾ لکيل اهي ته محبت فقير ڪيل وعدي کي پاڙيندي والي ڏني جي گهر ڀاتين جي زيارت جي لاءِ پير سائين کان اجازت ورتي هئي. +ان کان پوءِ ڪتاب جي 61 صفحي ۾ آهي ته پير سائين جڏهن زيارت لاءِ ٽائيم ڏنو ته جيئندي جي ماءُ جئيندي کي ٻانهن کان وٺي اوچتو پير سائين جي اڳيان وٺي آئي ۽ بطور اُٺڻي طور حوالي ڪئي ۽ پير سائين قبول ڪئي. +اڳتي هلي ڪتاب جي صفحي 142 کان 1466 ۾ تفصيل سان لکيل آهي ته داد محمد نظاماڻي جيڪو خليفي نظاماڻي جو پٽ هو، انهن پنهنجن ماڻهن سان گڏجي جيئندي تي ”ڪاري“ هجڻ جو الزام هڻي وساڻ ذات جي ڇوڪري کي ”ڪارو“ قرار ڏئي قتل ڪري پوءِ جيئندي جي گهر آيا ۽ کيس قتل ڪرڻ لاءِ تيار ٿي ويا. +( ياد رهي ته جيئندي جي اُٺڻي ٿيڻ کان اڳ خليفي نظاماڻي پنهنجي پٽ لاءِ جيئندي جو سڱ گهريو هو، پر بهڻن پاران انڪار سبب، اهو پلاند وٺڻ لاءِ اهو پلان ٺاهيو ويو). +جيئن ته ان وقت والي ڏنو بهڻ شهيد ٿي چڪو هو ۽ جيئندي جو ڀاءُ سائين رکيو گهر جو وڏو هو، سو نظاماڻين جو زور هو ته جي اوهان ڪاري ڪري کيس قتل نه ڪيو ته اسان خود قتل ڪنداسين. +ان کان پوءِ بي قصور جيئندي کي هڪ واه جي ڪناري تي وٺي آيا، ان سان گڏ الزام هيٺ آيل قتل ٿيل وساڻ ڇوڪري جي لاش کي پڻ گڏ واه تي کنيو آيا جنهن کي پهرين قتل ڪري چڪا هئا. +جيئندي جي ڀاءُ داد محمد نظاماڻي کي چيو ته منهنجي ڀيڻ ڪاري ناهي پر اوهان جو زور آهي ته کيس ڀلي قتل ڪيو. +اها ڳاله ٻڌي جيئندي رڙ ڪري چيو ته ” ڀاءُ ائين نه ڪجانءِ. +جيستائين مان زنده آهيان. +هي وحشي ماڻهو منهنجي جسم کي هٿ لڳائي نه ٿو سگهي. +مري ويس ته ڪنهن تي ميار ناهي. +مان تنهنجي هٿن ۾ مرڻ چاهيان ٿي. +مان ائين آرام سان مري سگهنديس. +ڀاءُ! +اڄ مان مرڻ لاءِ بلڪل تيار آهيان. +ڪتاب جي صفحي 1466 ۾ لکيل آهي ته سائين رکيو هڪ لمحي لاءِ سوچڻ کان پوءِ ڀيڻ جيئندي کي چيو ته، ” گهٽ ۾ گهٽ تون منهن ته ٻئي پاسي ڪر. +سائين رکيو هن ڏانهن آخري ڀيرو نهاريو، سندس نظرون هر احساس کان خالي هيون. +پوءِ هن پوتيءِ سان منهن ڍڪيو ۽ ڪنڌ جهڪائي چيو، ”هاڻي. +”سندس ڀاءُ جي ٻِهٿڙي ڪهاڙي پوري سگه سان سندس ڪنڌ مٿان لٿي ۽ پوري جاءِ تي لڳي. +ڪتاب جي حوالن سان ڀلي ڪنهن کي اختلاف هجن پر جيئندي جي بي گناهه ڪاري قرار ڏيڻ جو واقعو پيش آيو، جيڪو تاريخ ٻڌائي ٿي ته کيس بي گناهه شهيد ڪيو ويو. +عطا محمد ڀنڀرو صاحب ڪتاب جي انتساب م لکي ٿو ته، ” آءُ هي قلمي پورهيو شهيد جيئندي بهڻ، شهيد والي ڏنو بهڻ ۽ ٻين شهيدن جي نالي سان منسوب ڪيان ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35073.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35073.txt new file mode 100644 index 0000000..a42383f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35073.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +سنگ تراشي +1300 کان 500 قبل مسيح تائين مٽي مان ٺهيل سِرن ۽ ڪاٺين سان عمارتن جي اڏاوت ڪئي ويندي هئي. +اشوڪا جي زماني ۾ اڏوات جي ڪم هڪ نئون رخ اختيار ڪيو ۽ سنگتراسيءَ جو ڪم پنهنجي ڪمال تي پهتو. +جيڪڏهن هڪ اڇاترو جائزو وٺون ته پوءِ هڙپا ۽ موئن جو دڙو جي تهذيب کان وٺي 12 صدي عيسوي جي آخر تائين اڏاوت جي فن جي پنج هزار سالن جي شاندار تاريخ اسان جي آڏو گلدستي جي گلن وانگر سنڌ ۽ سٺي ننڍي کنڊ پکڙيل نظر اچي ٿي. +جيڪڏهن ڪراچي کان ٺٽي جي پاسي وڃون ۽ پوءِ ٺٽي کان حيدرآباد جي پاسي يا مڪليءَ کان پير پٺي جي پاسي وڃون ته انهن رستن ۽ دڳن تي مقبرن، مسجدن، خانقاهن ۽ قبرسانن جي صورت ۾ سنگ تراسيءَ جي هنر جو ڪائناتون ڏسڻ لاءِ ملن ٿيون. +ڊاڪٽر احمد حسن داني (Dr. +Ahmed Hasan Daani) لکيو آهي ته، سنڌ، ننڍي کنڊ (برصغير) جو اهو پرڳڻو اهي جتي انساني تهذيب سڀ کان پهريائين اک کولي هئي، جيئن ته سنڌ ۾ ٻُڌ مت، جين مت ۽ برهمڻ سماج جا اثر موجو هئا، تنهنڪري انهن سڀني جا اثر اسلامي اڏاوت جي فن تي به پيا. +جيڪڏهن مسيتن جي اڏاوتن کي ڏسون ته تُرڪي، ايران، مصر ۽ هند جي اڏاوت جو انهن تي اثر نظر ايندو. +اسان کي هنن تاريخي مقامن ۽ هنڌن تي جيڪا سنگتراشي (Sangtaraashi) نظر اچي ٿي اها پنهنجي زماني جي حالتن، واقعن، حقيقتن ۽ ڪيفيتن جي مظهر آهي ۽ اهو ئي مرڪزي نقطو آهي، جيڪو اسان کي ٻڌائي ٿو ته هي سڀ تواريخي مقام پنهنجي الڳ الڳ حيثيت رکن ٿا. +ان ڪري سنگ تراشي جي هن دنيا کي اسان کي ٽن بنيادي مختلف تواريخي تناظرن ۾ ڏسڻ جي ضرورت پوي ٿي. +ڇو جو انهن کي، انهن جي حقيقي پسمنطر ۾ ڏسڻ سان اسان کي انهن جي سونهن اڃان وڌيڪ نظر اچي. +جيڪڏهن مڪليءَ جي اڏاوتن جو ذڪر ڪيون ٿا ته سڀ محقق هن ڳالهه تي متفق نظر اچن ٿا ته هنن اڏاوتن جو فن سمن جي دور ۾ هتي پهتو هو ۽ ان فن تي گجرات جي عمارت سازي ۽ اڏاوت سازي جو وڏو اثر نظر اچي ٿو. +سنڌ ۾ سمن جو دور اڏاوتي هنر جي حوالي سان هڪ ڏاڍو شاندار دور هو. +مڪلي ۽ ٺٽي ۾ گهڻيون تڻيون اڏاوتون ان دور جون ئي يادگار آهن، خاص طور تي ڄام نظام الدين عرف ڄام نندو جو مقبرو ته پنهنجي اڏاوتي هنر ۽ فن جي حساب سان ڏسڻ وٽان آهي. +ڊاڪٽر احمد حسن داني، ڄام نندي جي اڻپوري اڏيل مقبري جي حوالي سان پنهنجي ڪتاب ۾ لکي ٿو ته، هي هڪ يادگار ۽ سهڻو ترين سنگ تراشيءَ جو اتم نمونو آهي. +جنهن ۾ قديم جين، گجراتي اڏاوتي فن، مقامي ماڻهن جي هنر ۽ اسلامي اڏاوتي فن ۽ مهارت جو گڏيل هڪ اهڙو شاندار شاهڪار آهي جيڪو مقلي تي ٺهيل سڀني تاريخي عمارتن ۽ اڏاوتن ۾ صفا انوکو ۽ سهڻو آهي. +ڄام نندي جي مقبري جي اڏاوت 1509ع جي آهي. +هي مقبرو ان زماني جي سنڌي ڪاريگرن جي صلاحيتن جو مظهر آهي. +هن مقبري جي اڏاوتي سونهن ۽ هنر تاريخ جي گم ٿيل فن جي خزانن تان پردو کڻي ٻڌائي ٿو ته اسلام کان به گهڻو پهرين هي هنر سنڌ ۾ وڏي اوج تي هو. +چيو وڃي ٿو ته هتي مهمد غالم ٺٽوي نالي هڪ ڪاتب هوندو هو، جنهن جي هٿ ڪٽي ڇڏيا ويا هئا پر کيس ڪتابت سان ايڏو ته عشق هئو جو اهو قلم ڪارائي سان ٻڌي ڪتابت ڪندو هو ۽ ائين ان ”ديوان حزين“ جي ڪتابت کانسواءِ قران شريف جي نسخن جي پڻ ڪتابت ڪئي هئي. +مير علي شير قانع لکي ٿو ته، ”مون پنهنجي اکين سان ”ديوان حزين“ جو قلمي نسخو ڏٺو هو، جنهن کي محمد غالم نقل ڪيو هو ۽ آخر ۾ محمد عالم جي صحي سان اهو جملو لکيل هو ته. +محمد غالم پنهنجي ڪٽيل هٿن سان نقل ڪيو. +دريا خان جي آخري آرام گاهه جي چوديواري کان ٽي سئو فٽ اولهه طرف وڃون ته اتي بلوچن جو ڪجهه قبرون آهن. +اهي قبرون وري سنگتراشي جي هڪ بي آکاڻي ٻڌائين ٿيون. +هي چوڪنڊي نموني جو قبرون آهن. +هن نموني جي اڏاوتن وارا ڪيترائي قبرستان آهن جيڪي سنڌ جي سامونڊي پٽي کان وٺي بلوچستان تائين ڏسڻ لاءِ ملن ٿا. +نهن قبرن تي جنهن نازڪ ۽ نفيس انداز سان سنگ تراشيءَ جو ڪم ڪيو ويو آهي اهو پڻ ڏسڻ وٽان آهي. +تواريخدان گل حسن ڪلمتي (Gul Hasan Kalmati) پنهنجي ڪتاب ۾ لکي ٿو ته، ”انهن قبرن تي اڪريل اهو فن روم جو آهي. +اهو فن ڪلمتي بلوچ ايران کان پاڻ سان گڏ کڻي آيا هئا. +ائين سنڌ ۽ بلوچستان ۾ اهڙين قبرن ۽ اهڙي نموني جي سنگتراشيءَ جو بنياد پيو. +چوڪنڊي نموني جون اهي قبرون 11 کان 16 هين صدي عيسويءَ تائين جون آهن. +هنن قبرن کي رومي (Rumi) به چيو وڃي ٿو ۽ بلوچ ان کي تومبس (Tombas) به چون ٿا. +سلمان رشيد هنن وڏن ۽ سهڻن قبرستانن جي باري ۾ لکي ٿو ته، ” جيڪڏهن سراسري نموني تي هڪ اندازو لڳايون ته سنڌ ۽ بلوچستان ۾ مڪلي ()، سونڊا، جهرڪ (Ghirk)، راڄ ملڪ، شاهه ڪپور، چوڪنڊي (Chokund'i)، ميمڻ ڳوٺ ۽ تونگ جهڙا هڪ سئو کان به وڌيڪ قبرستان آهن. +تواريخ ٻڌائي ٿي ته، ڪلمتي، جوکيا ۽ نومڙيا (برفت)، مغلن جي زماني ۾ سگهارا قبيلا هئا، انهن قبيلن جو ذڪر اسان کي سمن جي دور ۾ به ملي ٿو. +انهن جو مغل لشڪرين سان ويڙهون ٿينديون هيون ۽ اهي مغل لشڪرين جي گذرندڙ قافلن تي ڪاهون ڪندا هئا. +جيڪڏهن ڪلهوڙا دور تي نظر وجهون ته گبول، لاشاري، جکراڻي به انهن جا مددگار هئا. +انهن قبيلن جون يادگار قبرون ۽ قبرستان ان حوالي سان هڪ تواريخي حيثيت رکن ٿا. +سونڊا (Soonda) قبرستان ۾ به سنگ تراشي جي حوالي سان تمام گهڻا راز دفن آهن. +قبرن جي پيلن پٿرن تي ٿڀن تي جنگ جا مختلف منظر اُڪريل آهن. +سونڊا قبرستان جو هر هڪ ٿنڀ جي سنگتراشي ۽ اڏاوت ٻڌائي ٿي ته هي قبر ڪنهن سردار جي آهي، ڪنهن مائيءَ جي آهي يا پوءِ جنگي جوڌي جي آهي. +ڊاڪٽر علام علي الانا ان حوالي سان لکي ٿو ته، ”قبرستان ۾ پٿر جي ٺهيل ڪجهه قبرن جي ساڄي پاسي گهڙسوارن جون تصويرون ۽ اڪريل آهن جن جي هڪ هٿ ۾ ڌال ۽ بئي هٿ ۾ نيزو آهي. +ڪجهه قبرن تي دستار جي سنگتراشي ٿيل آهي جن جي باري ۾ خيال آهي ته اهي سردارن جون قبرون آهن. +مائين جي قبرن جي سڃاڻپ جي لاءِ تاڙ جي ٽارين جون شڪليون تراشيون ويون آهن. +اهي قبرون جن تي ستن فٽن جا ڊگها ٿنڀ آهن اهي قبرون شهيدن جون آهن. +ٺٽي سهر جي رهڻ واري آرڪيالاجي جي ماهر ۽ تواريخدان محمد علي مانجهي ان حوالي سان چئي ٿو ته، ان ۾ ڪو شق ڪونهي ته هي هڪ پراڻو قبرستان آهي، هتي اسان کي ٽن زمانن جون قبرون ملن ٿيون جن ۾ خاص تي ٿڀن واريون قبرون آهن جن جي قدامت ڄاڻڻ لاءِ اسان کي تحقيق ۽ جانچ ڪرڻي پوندي، جنهن کانپوءِ ئي پڪ سان ڪجهه چئي سگهجي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35074.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35074.txt new file mode 100644 index 0000000..d45c19a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35074.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +محمد خان غني +محمد خان” غني“ 3 مارچ 1903ع بمطابق 18 ذوالحج 1320 هجري ۾ ٽنڊو محمد خان لڳ ٽکڙ ۾ ڄائو. +سندس والد جو نالو قاضي محمد دائود ميمڻ هو. +حافظ حاجي حامد سندس ڏاڏو هو. +محمد خان غني جي پيدائش کان اٺ ڏينهن پهرين محمد هاشم ”مخلص“ جو کير پياڪ پُٽ وفات ڪري ويو هو جنهن مخلص جو جيءُ جهوري وڌو، سندس اها حالت ڏسي قاضي محمد دائود پنهنجو اڪيلو پُٽ محمد هاشم ”مخلص“ جي حوالي ڪيو. +جنهن کانپوءِ محمد خان غني ، ” مخلص“ جي گهر ۾ نپنو ۽ اها ئي ٿڃ پيتائين جيڪا اٺ ڏينهن اڳ ” مخلص“ جو پُٽ پيئندو هو. +اهو ئي سبب هو جو گهڻا ماڻهو محمد خان غني کي ” مخلص“ جو پُٽ سمجهندا هئا. +هن شروعاتي تعليم ٽکڙ جي لوڪلبورڊ اسڪول مان حاصل ڪئي. +قرآن شريف ۽ پارسي جي ڪجهه تعليم حافط بسمل کان ورتائين. +سنڌي فائنل پاس ڪري 1916ع ۾ ماستر مقرر ٿيو ، 1923ع ۾ ماستري جي نوڪري ڇڏي تپيداري پڙهڻ ويٺو ، 1924ع ۾ تپيداري جو امتحان پاس ڪيائين. +1924ع ۾ محمد هاشم مخلص ميرپورخاص مان ”مسلمان“ اخبار جاري ڪئي ته محمد خان غني تپيداري ملڻ جي آسري تائين ان اخبار ۾ ڪم ڪرڻ لڳو پر پوءِ مسقل طور اخبار جي ڪم سان ئي جنبي ويو ۽ پوءِ ان جو ايڊيٽر پڻ ٿيو. +1931ع ۾ مخلص ، مسلمان اخبار ۽ هاشمي پرنٽنگ پريس مڪمل طور سندس حوالي ڪري ڇڏي. +مسلمان اخبار ۾ ” علامه کڙپي“ جي نالي سان مزاحيه مضمون محمد خان غني جا ئي لکيل هئا، هن 1964ع تائين پريس جي ڪم کي جاري رکيو. +سندس نثر بهترين ۽ سادي ٻولي ۾ لکيل هوندو هو. +فن ظرافت جو وڏو ماهر هو. +محمد خان غني جو شمار ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جي باني ڪارڪنن ۾ ٿئي ٿو. +1957ع کان 1979ع تائين مسلسل 22 سال هن ريڊيو پاڪستان حيدرآباد ۾ هڪ مڃيل شاعر ۽ اسڪرپٽ رائيٽر جي حيثيت ۾ ڪم ڪيو. +هن 13 سالن جي عمر ۾ شاعري جي شروعات ڪئي ، شاعري ۾ سندس استاد حافظ بسمل هو. +محمد خان غني بهترين شاعر هو ، صاف سنڌي ٻولي ۾ سندس ڪلام ۾ رواني ، سادگي ۽ تجنيس حرفي جو وڏو ذخيرو سمايل آهي. +استعارا ۽ تشبيهون سندس ڪلام جي خوبصورتي جو اهم سبب آهن. +حافظ حامد جيان ، سنڌ جي نيم تاريخي ۽ رومانوي داستانن ۽ قومي پهلوئن تي گهڻي طبع آزمائي ڪئي اٿس. +خيالن جي اڏام ۽ منظر نگاري غني جي خصوصيت ۾ شامل آهي. +بهترين شاعري تي ڪيترن ئي ادارن ۽ نامور شخصيتن کان لاتعداد ڀيرا انعام پڻ ماڻيائين. +سندس تخليقن ۾ ” مسدس حالي“ جو ترجمو ، ” مثنوي محمد بن قاسم“ ،” گلزار غني“ ، ” مثنوي زهر عشق“ ، ”بادل ۽ بوندون “ نالي سندس شاعري جو مجموعو شامل آهن. +سندس اڻڇپيل شاعري ۽ زندگي جي استعمال واريون شيون سنڌيالاجي حوالي ڪيون ويون جتي سندس نالي سان ڪارنر قائم ٿيل آهي. +سنڌي ٻولي جي هن ڀلوڙ شاعر ،اديب ، نامور صحافي ، اسڪرپٽ رائيٽر 1 مارچ 1979ع تي لاڏاڻو ڪيو ، کيس حيدرآباد ۾ ميان سرفراز ڪلهوڙو جي مزار جي احاطي ۾ سپرد خاڪ ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3533.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3533.txt new file mode 100644 index 0000000..98a848e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3533.txt @@ -0,0 +1,41 @@ +کيرائين واٽ ڪهڪشان +کيرائين واٽ، مِلڪي ويَ (Milky Way) يا کير پَٽي ڪهڪشان (اهي لفظ لاطيني لفظن "Via Lactea" جو ترجمو آهن، جيڪي وري يوناني لفظن "Γαλαξίας" تان ورتا ويا آهن) هڪ پٽيدار گھنڊيدار ڪهڪشان آهي، جيڪا ڪهڪشائن جي مقامي جهڳٽي جو حصو آهي. +جيتوڻيڪ اها مشاهدائتي ڪائنات ۾ اربين ڪهڪشائن مان هڪ آهي، پر جيئن ته اها اسان جي گرهه ڌرتيءَ جو گھر آهي، تنهن ڪري انسانذات وٽ ان ڪهڪشان جي خاص اهميت آهي. +کيرائين واٽ ڪهڪشان جو سنواٽو رات جو آسمان ۾ تجلي جي پٽيءَ جي صورت ۾ نظر ايندو آهي. +تجلن جي ان ظاهري پٽيءَ ڪري ئي کيرائين واٽ ڪهڪشان تي اهو نالو پيو آهي. +اسان جو هي سنسار اڻکٽ (اَکُٽُ) آهي. +ڄاتل سنسار ۾ کربين کير پٽا (تارن جا جهڳٽا) يا ڪهڪشائون آهن. +هر ڪهڪشان جو قدبت ۽ بيهڪ پنهنجي قسم جي آهي. +هر کير پٽي ۾ کربين تارا آهن. +اسان جو سج به هڪ تارو آهي، جيڪو اسان جي کير پٽي، کرائين واٽ يا مِلڪي ويَ ۾ موجود آهي. +اسان جي کيرائين واٽ ڪهڪشان جي شڪل ڪيئن آهي؟ +اچو ته سمجهون. +ڦٽاڪا ته شايد اسان سڀني ٻاريا / ٻرندي ڏٺا هوندا. +انهن ۾ ٻارن لاءِ وڌيڪ وڻندڙ ڦٽاڪي جو نالو آهي چڻگائي-تيلي (ڦلجڙي) ۽ ٻي جو نالو وِڇون (ڀَٽون) آهي. +کائڻ وارين مِٺايُن ۾ وري ڪيترن ئي ماڻهن کي جِليبِي ڏاڍي وڻي ٿي. +اسان جي کيرائين واٽ ڪهڪشان جي شڪل گهڻي قدر جليبي جيان آهي، جليبي ۾ مٺاڻ جا ذرا آهن، پر کير پٽي يا کيرائين واٽ ڪهڪشان ۾ تارا آهن، ڪي سج کان ننڍا ته ڪي ان کان به وڏا. +وڇون (ڀٽون) کڻي ان جي وچ ۾ تيلي (سرائي) ڏئي، کيس باهه ڏيو، توهان ڏسندا ته هزارين چڻنگون ڇڏيندو، ٻرندو ۽ سرائي يا تيليءَ جي چوڌاري ڦرندو ويندو. +اسان جو کير پٽو به لڳ ڀڳ ايئن آهي، پر منجهس چڻگن بدران تارا آهن. +چڻگائي تيلي ٻاري ان جي سِيخ (تارَ، ڏانڊِيءَ، سرائيءَ) کي ٻن آڱرين ۾ جهلي اهڙيءَ طرح مَهٽو ڏيو، جيئن اها ڦِري. +ان جون چڻگون به ڦيري مهل جليبيءَ جهڙي شڪل ٺاهينديون. +پر اسان جو کير پٽو يا مِلڪي وَيَ هوبهو چڻگن واري جليبيءَ جيان ناهي. +ڌرتيءَ جيان سج جا ٻيا گرهه به پنهنجي سرائِي تي چوڌاري ڦرندي رهندي سج چوڌاري چڪر هڻندا رهن ٿا. +سڄو سج منڊل وري کيرائين واٽ ڪهڪشان جي وچ (مرڪز، سَرائِيءَ) چوڌاري چڪر هڻندو رهي ٿو. +ڌرتيءَ کي سج جي چوڌاري چڪر هڻڻ ۾ هڪ ورهه لڳي ٿو، ته سج کي پنهنجي کير پٽي جي مرڪز جي چوڌاري چڪر پورو ڪرڻ ۾ 2200 لک سال لڳي وڃن ٿا. +سج 140 ميل في سيڪنڊ جي رفتار سان اسان واري ڪهڪشان يعني کيرائين واٽ (Milky way) جي مرڪز جي چوڌاري چڪر هڻي ٿو. +سج ان مرڪز کان 26000 نوري سالن جي مفاصلي تي ڦري ٿو ۽ جيئن اسان جي ڌرتي 365 ڏينهن ۾ ڦيرو پورو ڪري ٿي، تيئن سج کي ڦيرو ڪرڻ ۾ اڍائي سؤ ملين سال لڳن ٿا. +ساڳي وقت سج پنهنجي محور تي به گول ڦرندو رهي ٿو. +ڌرتي پنهنجي چوڌاري اهو ڦيرو 24 ڪلاڪن ۾ پورو ڪري ٿي، پر سج جنهن جو قطر (Diameter) ڌرتيءَ کان سؤ ڀيرا وڏو آهي ۽ تور ۾ ڌرتيءَ کان 330،000 ڀيرا ڳرو آهي، ان جو وچيون (Equatorial) حصو 25 ڏينهن ۾ ڦيرو پورو ڪري ٿو ۽ مٿيون ۽ هيٺيون حصو 36 ڏينهن ۾! +ڪيترا اهو ئي سوچيندا ته اهو ڀلا ڪيئن؟ +سج جي گول بال جو ڪجهه حصو 25 ڏينهن ۾ ڦيرو پورو ڪريو وٺي ته ڪجهه حصو 11 ڏينهن وڌيڪ لڳايو ڇڏي! +اهو ان ڪري جو ڌرتي يا چنڊ وانگر سج هڪ Solid کينهون يا بال ناهي، پر گئس جو ڦورو آهي. +سج هائڊروجن ۽ هيليم گئس جو وڏو بال آهي، جيڪي گئسون لڳاتار ٻرنديون رهن ٿيون. +سڄي کير پٽي يا کيرائين واٽ ڪهڪشان ۾ کوڙ ننڍا ننڍا پَٽا يا واٽون آهن جن مان هر هڪ ۾ لکين تارا آهن. +انهن ننڍن پَٽن کي گس يا واٽ سڏيون ٿا. +جنهن گس ۾ اسان جو سج سرشتو يا سِج منڊل (نظام شمسي) آهي، اهو اسان اونهاري جي رات جو اُڀ ۾ سولائيءَ سان ڏسي سگهون ٿا. +چوَن ٿا ته اسان جي کيرائين واٽ ڪهڪشان اڃا به ڪنهن مَها ڪهڪشان جو حصو آهي ۽ ان جي مرڪز چوڌاري ڦِري يا چڪر هڻي ٿي. +فلڪيات جي ماهرن مطابق اسان جي کيرائين واٽ، مِلڪي ويَ يا کير پَٽي ڪهڪشان ۾ اٽڪل 250 بلين تارا آهن ۽ ماهر فلڪيات وارن جي هڪ اندازي مطابق ان جهڙيون هڪ سؤ بلين ڪهڪشائون هن ڪائنات ۾ موجود آهن. +ان حساب سان جيترا ريتيءَ جا ذڙا هن دنيا ۾ موجود آهن ان کان وڌيڪ آسمانن ۾ تارا آهن. +ملڪي وي ڪھڪشان چپٽيل ناهي پر ڪنارن کان هيٺ مٿي ڏوڙ کاڌل آهي. +عام طور تي اهو خيال ڪيو ويندو هيو تہ ملڪي وي ڪهڪشان ڪنھن وڏي پليٽ جيان سڌي Flat آهي پر چين جي خلائي ايجنسي پاران ملڪي وي جي ڪنارن تي موجود ستارن ۽ هائيڊروجن جي ڪڪرن جو تفصيلي سروي مان دريافت ڪيو تہ مرڪز جي ويجھي ملڪي وي ڪهڪشان فليٽ آهي پر جيئن جيئن اوهان مرڪز کان پري ويندا ملڪي وي جي ستارن ۽ هائيڊروجن جا ڪڪر هڪ ئي سڌ ۾ ناهن رهندا پر مقامي اثرن جي هيٺ سڌ کان مٿي يا هيٺ ٿي ويندا آهن. +ملڪي وي جي مرڪز جي ويجھي ڇوجو گھڻا ستارا آهن جيڪي تيزي سان گردش ڪري رهيا آهن ان ڪري اتي ماديء جي گهاٽائي گھڻي آهي ۽ تقريبن سڀ ستارا هڪ ئي سڌ ۾ مرڪز خلاف گهمي رهيا آهن پر ڇوجو مرڪز کان پري ماديء جي گهاٽائي گھٽ ٿي ويندي آهي ۔ ان لاءِ معمولي کن فاصلي سان بہ ستارا ۽ هائيڊروجن جا ڪڪر ملڪي وي جي سڌ کان هٽي وڃن ٿا ان جو نتيجو اُهو آهي تہ ملڪي وي جي سڌ گھڻي وڏي ايس جي شڪل ۾ آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35401.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35401.txt new file mode 100644 index 0000000..5ae41b0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35401.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +جوابي سگهه ڪتب آڻڻ جي حڪمت عملي +جوابي سگهه ڪتب آڻڻ جي حڪمت عملي يا ڪائونٽر فورس اسٽريٽيجي (Counter Force Strategy) هڪ اصطلاح آهي جيڪو دُشمن يا ويريءَ خلاف حڪمت عملي جوڙڻ لاءِ استعمال ٿئي ٿو. +ان جون مکيه عملي شڪليون ٻه آهن. +(1)سوچيل فيصلي مطابق سگهاري دشمن جي جٿي کي نشاني تي رکڻ، +(2) لڙائي شروع ٿيڻ کانپوءِ نفسياتي حملن جو سلسلو جاري رکڻ. +ٿڌي ويِڙهه جي زماني ۾ بين الاقوامي ناتن ۾ اِن اصطلاح کي ”صلاحيت“ جي نالي سان تنگ نظريي طور استعمال ڪيو ويو. +”ائٽمي ويڙهه“ جي حڪمت عملي جوڙيندڙ ماهر”مخالف طاقت - صلاحيت يا لياقت“ کي هٿيارن جا ڍڳ ۽ ڍير گڏ ڪرڻ جي ان حڪمت عمليءَ سان ڀيٽ ڪن ٿا، جنهن ذريعي مخالف کي سندس حملي کان اڳ بي هٿيار ڪجي. +هن حڪمت عمليءَ ۾ ڪنهن خطي ۾ هڪ ملڪ جي سگهه ۽ اثر کي ختم ڪرڻ تي زور ڏنو وڃي ٿو. +انهيءَ اصطلاح ٻي مهاڀاري لڙائيءَ (45 – 1939ع) کانپوءِ دنيا جي سياسي پِڙ ۾ ڏاڍي شهرت ماڻي. +يورپ ۽ دنيا جي ٻين خطن ۾ آمريڪا ۽ سندس اتحادي ملڪن جو اثر گهٽائڻ لاءِ سوويت يونين ۽ سندس ساٿاري ملڪن جي حڪمت عملين، جهڙوڪ: وارسا معاهدو ڪرڻ، جاسوسي نيٽ ورڪ جوڙڻ ۽ پروپئگنڊا جي حڪمت عمليءَ وغيره ذريعي ڪافي ڪاميابيون حاصل ڪيون. +ڏکڻ ايشيا ۾ ڀارت خلاف پاڪستان به ساڳئي قسم جي حڪمت عملي جوڙي آمريڪا جي بچاءَ واري اڳوڻي وزير رابرٽ مڪنامارا 1961ع ۾ هيءَ حڪمت عملي شروع ڪئي، جنهن جو مقصد ائٽمي لڙائيءَ کي محدود ڪرڻ هو. +هن سوچ هيٺ دُشمن جي مُختلف شهرن کي نشانو ڪرڻ جي بدران اُن جي ائٽمي هٿيارن کي حرڪت ۾ اچڻ کان اڳ ئي بيڪار ۽ دُشمن جي فوجي صلاحيت کي برباد ڪرڻو هوندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35420.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35420.txt new file mode 100644 index 0000000..82ad922 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35420.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +جوليان اسانج +جوليان پال اسانج جي شهرت، انٽرنيٽ تي آمريڪا جا سفارتي راز پڌرا ڪرڻ سبب نومبر 2010ع ۾ ٿي. +هيءُ 3 جولاءِ 1971ع تي آسٽريليا ۾ ڄائو. +سندس والدين مختلف شهرن توڙي ملڪن ۾ وڃي ٿيٽر پيش ڪندا هئا، جنهنڪري هن جي عمر جو ڳچ حصو به سفر ۾ گذريو، جنهنڪري مختلف اسڪولن ۾ تعليم حاصل ڪندو رهيو ۽ يونيورسٽيءَ جي تعليم به ڇهن هنڌن تان پرايائين. +کيس ننڍپڻ کان حسابن ۽ فزڪس جي مضمونن سان دلچسپي رهي. +سندس چوڻ آهي ته حسابن ذريعي ئي سڀڪجهه ڪري سگهجي ٿو. +اهو ئي سبب آهي جو هن ڪمپيوٽر جي زبان تي عبور حاصل ڪندي، ڪمپيوٽر هيڪنگ ڪرڻ به شروع ڪئي. +هونئن ته هيڪنگ کي ’سائبر ڪرائيم‘ تصور ڪيو ويندو آهي، پر جوليان اسانج ڪو ننڍو يا معمولي هيڪر ثابت نه ٿيو، پر هن دنيا جي طاقتور ترين دفاعي نظام رکندڙ آمريڪا جي ’سپر نيٽ‘ نالي نيٽ سروس تان لکين اهڙا دستاويز چورائڻ ۾ ڪامياب ٿيو، جنهن جي رسائي رڳو ڪجهه هزارن يا ڪجھ سؤ ماڻهن تائين آهي، پر هي نه رڳو آمريڪا جا عراق جي حوالي سان چار لک اهم دستاويز چورائڻ ۾ ڪامياب ٿيو. +پر اهي وڊيو به جاري ڪيائين، جن ۾ اپريل 2010ع ۾ آمريڪي هيليڪاپٽر بغداد شهر ۾ گوليون وسائي، ٻن صحافين سوڌو 12 ماڻهن کي ماري رهيو هو. +’وڪي ليڪس‘ نالي سندس ويب سائيٽ، جنهن دنيا ۾ نه رڳو صحافتي، پر سياسي ۽ سفارتي حلقن ۾ تهلڪو مچايو. +جوليان اُن جو چيف ايڊيٽر سمجهيو وڃي ٿو. +هن وڪي ليڪس کي 2006ع ڌاري ظاهر ڪيو ۽ ان کان پوءِ هن جو وڏي ۾ وڏو ڪم اهو هو ته هن اهڙا دستاويز ظاهر ڪرڻ شروع ڪيا، جيڪي ڪلاسيفائيڊ هوندا آهن، جن کي رڳو ڪجهه لاڳاپيل ماڻهو ئي پڙهي سگهندا آهن. +هن بابت جيڪا معلومات ظاهر ٿي آهي، ان مان ظاهر ٿئي ٿو ته هن 1987ع ڌاري پهريون ڀيرو هيڪنگ شروع ڪئي. +يعني ٻين جي ڪمپيوٽر وارو مواد چورائڻ جو عمل شروع ڪيو، جنهن کي هن مينڊيڪس (Mendax) جو نالو ڏنو. +سندس ھيڪنگ جي تاريخ. +انگريزي وڪيپيڊيا (Wikipedia) موجب هن ٻن دوستن سان گڏجي هيڪرس جو هڪ گروپ ٺاهيو، جنهن جو نالو International subversives طور ظاهر ٿيو ۽ ان الزام هيٺ هن جي ملبرن واري گهر تي پهريون ڀيرو آسٽريليا جي فيڊرل پوليس چڙهائي ڪئي هئي. +جنهن سبب سندس محبوبا کانئس رسي وئي هئي. +ان گرفتاريءَ بعد هو 1992ع ۾ 2100 آسٽريلوي ڊالرن جي ضمانت تي آزاد ته ٿيو، پر هن جي دماغ ۾ اهڙو ڦيرو اچي ويو، جو هن هيڪنگ جي ان عمل کي صحافتي انداز ۾ ڪرڻ جو رٿيو ۽ پوءِ هن انٽرنيٽ تان معلومات گڏ ڪري صحافتي ڪهاڻين (Stories) وسيلي ظاهر ڪئي، ۽ 2006ع ۾ وڪي ليڪس جي بنياد ۾ اچڻ کان پوءِ، 2007ع ۾ افغان عراق جنگ بابت دستاويز پڌرا ڪيا، پر وڪي ليڪس جو وڏو ڪارنامو تڏهن پڌرو ٿيو، جڏهن هن پاران ڪينيا ۾ عدالت کان مٿانهين قتلام (Extra Judicial Killing) جي حوالي سان ڪم سامهون آيو، جنهن جي موٽ ۾ ايمنسٽي انٽرنيشنل پاران کيس ايوارڊ ڏنو ويو. +جڏهن ته ان کان اڳ خفيه دستاويز جاري ڪرڻ تي 2008ع ۾ دنيا جي معتبر رسالن مان هڪ ايڪنامسٽ (Economist) به کيس ايوارڊ سان نوازيو. +سندس ان عمل نه رڳو آمريڪا سميت ڪيترن ئي ملڪن کي چئلينج ڪيو آهي، پر ڪمپيوٽر جي دنيا جا ماڻهو به حيران ۽ پريشان ٿي ويا آهن، ڇو ته دنيا ۾ ڪمپيوٽر کي محفوظ ترين سمجهيو پئي ويو، پر اسانج جي هن عمل کان پوءِ جڏهن برطانيه جي هڪ رسالي، نومبر 2010ع جي آخر ۾ دنيا تي اثر انداز ٿيندڙ ماڻهن بابت سروي ڪرائي ته 50 مان اسانج جو ٽيويهون نمبر هو. +هڪ چور لاءِ دنيا تي اثر انداز ٿيڻ ڪيڏي نه وڏي ڳالهه آهي. +هن جڏهن نومبر 2010ع جي آخري هفتي ۾ لکين اهڙا دستاويز پڌرا ڪيا، جن سان نه رڳو آمريڪا جي سفارتي، پر ڪيترن ئي ٻين عملن جي رازن تان پردو هٽي ويو. +هن کي انٽرپول پاران آگسٽ 2010ع ۾ قائم ٿيل ٻن عورتن سان جنسي ڏاڍائيءَ واري ڪيس ۾، 7 ڊسمبر 2010ع تي لنڊن ۾ گرفتار ڪيو ويو. +۽ ڪجهه هفتن بعد ضمانت تي آزاد ٿيو. +هو روزانو ويب سائيٽ ذريعي اهڙيون آف دي ريڪارڊ ڳالهيون به ظاهر ڪندو رهيو، جيڪي آمريڪي سفيرن ۽ مختلف ملڪن جي اهم شخصيتن وچ ۾ ٿيون هيون. +انهن ملڪن ۾ پاڪستان سميت سعودي عرب، ايران، ڀارت ۽ چين به شامل هئا. +جوليان جو چوڻ هو ته معلومات تائين رسائي سڀني جو حق آهي، پر اظهار جي آزادي کيس تڏهن ڳچيءَ ۾ پئجي وئي، جڏهن هن دٻاءَ ۽ گرفتار ٿيڻ جي رد عمل ۾ آمريڪا سميت سندس اتحادي توڙي ايشيائي ملڪن جي ائٽمي تنصيبات بابت انتهائي اهم راز پڌرا ڪرڻ جي ڌمڪي ڏني. +1992ع ۾ ته آسٽريليا ۾ مٿس هيڪنگ جا 24 ڪيس صحيح ثابت ٿيا هئا، پر هن وقت وڪي ليڪس 100 کان وڌيڪ اهڙن ڪيسن کي منهن ڏئي رهي آهي. +جن جا قانوني طور اهڙا نوان رخ سامهون آيا آهن، جيڪي قانوندانن لاءِ به بلڪل نوان آهن. +وڪي ليڪس، جنهن جو بظاهر مالڪ جوليان اسانج کي سمجهيو وڃي ٿو. +ان بابت چوڻ آهي ته هن جي ويب سائيٽ (وڪي ليڪس) جي ايڊوائيزري بورڊ جا ڪل نو (9) ميمبر آهن ۽ ان کي ’سن شائين‘ نالي هڪ تنظيم هلائي رهي آهي، پر جاري ٿيل انڪشافن کان پوءِ اهو به وڏو انڪشاف ٿيو ته وڪي ليڪس سان هن عمل ۾ دنيا جون ڪيتريون وڏيون اخبارون به ڀاڱي ڀائيوار آهن، جن ۾ نيويارڪ ٽائيمز ۽ گارجئين جهڙيون معتبر اخبارون به اچي وڃن ٿيون. +مسلمان دنيا تي اثر. +’وڪي ليڪس‘ تي پاڪستان جي اڳوڻي صدر، وزيراعظم، آرمي چيف توڙي پارلياماني ميمبرن ۽ مخالف ڌر جي رهنمائن بابت به ڪيتريون ڳالهيون پڌريون ڪيون ويون. +ان سان گڏ سعودي بادشاهه ۽ ايران جي صدر جا به ڪي تڪراري تبصرا ميڊيا تي آندا ويا آهن. +عام ماڻهن ۽ سرڪاري حلقن ان کي مسلم ملڪن جي وچ ۾ اختلاف پيدا ڪرڻ جي سازش قرار ڏنو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35426.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35426.txt new file mode 100644 index 0000000..41955fe --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35426.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +ميان نصير محمد ڪلھوڙو +ميان نصير محمد ڪلھوڙو انگريزي (Mian Naseer Muhammad Kalhoro) سنڌ ۾ ڪلهوڙا خاندان جو پهريون فرد هو جنهن سنڌ ۾ ڪلهوڙاخاندان جي جهڙوڪر حڪمرانيءَ جي شروعات ڪئي. +مير علي شير قانع ٺٽوي جي ڪتاب تحفته الڪرام (Tuhfatul Kiraam) ۾ ڄاڻيل آھي ته: ميان شاھل محمد جي شھادت کان پوءِ سندس ڀائيٽو، ميان نصير محمد، 1068 ھه بمطابق 1657ع ۾ پنھنجي بزرگن جي ڪرسيءَ تي ويٺو. +ھيءُ پنھنجي بزرگن کان به گوءِ کڻي ويو. +سندس ھمعصر ھِن جي جماعت ڏسي ساڙ کائڻ لڳا: نيٺ مقامي ماڻھو جنگ لاءِ تيار ٿي ويا ۽ بکر (Bakkhar) جي مغلن کي ھنن تي چاڙھي آيا. +اُن ڪري فقير نصير محمد (Faqeer Naseer Muhammad) ٿر ڏانھن ھليو ويو، پر اُتي پوک جي انتظام نه ھئڻ ڪري ھو وري موٽي پنھورن جي علائقي ۾ آيو. +مير پنھورن جو سردار فقير صاحب کي تڙي ڪڍڻ لاءِ بکر جي حاڪم جي صلاح سان وڏي لشڪر سان ڪاھي آيو. +ان لشڪر ۾ پتي پٺاڻ سبيءَ جو حاڪم مرزا خان به شريڪ ھو. +ڪجھ جھڙپن کان پوءِ اُھو پٺاڻ حاڪم صلح جي بھاني سان فقير صاحب کي قيد ڪري، بادشاھه عالمگير وٽ وٺي ويو. +ميان نصير محمد ڪلھوڙو اتي ڳچ عرصو قيد رھيو. +پٺيان سندس فقيرن تي ڪيترا ڀيرا مغلن حملا ڪيا ته جيئن ھيءُ مذھبي روپ ۾ قومي سنڌي تحريڪ بلڪل ختم ٿي وڃي. +انھيءَ وچ ۾ ميان نصير محمد به مغلن جي قيد مان ڀڄي نڪتو ۽ پنھنجي وطن پھچي ويو. +اِھي حالتون ڏسي، سنڌي ماڻھو سندس چوڌاري گڏ ٿيڻ لڳا. +فقير نصير محمد پنھورن جي اھڙي علائقي ۾ اچي رھيو، جنھن جي ھڪ طرف جبل ۽ ٻئي پاسي پاڻي ھو، اتي ھن ڳوٺ ڳاڙهي (Garhi) آباد ڪيو جيڪو ڳوٺ اڄ به گاج ندي (نئي گاج) جي ڪناري، خيرپور ناٿن شاه تعلقو، دادو ضلعو ۾ موجود آهي. +هن ڳوٺ وٽ ميان نصير محمد ڪلھوڙو جي جوڙايل مسجد به موجود آهي. +پنھنجو اصلي علائقو ”فوجي فقير“ ۽ ڪاڇو، عنايت فقير کي ڏنائين. +سندس اُھي فقير، جيڪي اڳي تجرد واري زندگي گذاريندا ھئا، سي شاديون ڪري عيالدار ٿي پيا ۽ ملڪ ۽ زمين وڌائڻ جو فڪر ڪرڻ لڳا ۽ مير يعقوب بکر جي حاڪم کي زبردست شڪست ڏنائون. +اھڙيءَ ريت، مغلن جي اقتدار جي حامين سان ڪيترين جنگين ۾ فقيرن کي سوڀ نصيب ٿي. +نيٺ ھنن لاکاٽ پرڳڻو (Laakkhaat pargginno) مغلن کان مقاطعي تي ورتو ۽ ساھتي پرڳڻي تي طاقت سان قبضو ڪري ورتائون. +انھيءَ پرڳڻي ۾ ڪلھوڙن جي ھڪ فقير ”فيروز ويرڙ“ نئون شھر ٻَڌايو، جيڪو اڳتي ھلي 'نوشهرو فيروز (Naushahro Feroz) جي نالي سان مشھور ٿيو. +انھيءَ ريت ميان نصير محمد جي مريدن، سنڌ تي ھڪ قِسم جو اقتدار حاصل ڪري ورتو. +ميان نصير محمد ڪلھوڙو 1103ھ بمطابق 1692ع ۾ وفات ڪئي. +سندس مقبرو ڳوٺ ڳاڙهي کان اولهه ۾ سندس نالي پٺيان قبرستان ۾ آهي جيڪو ضلعي دادو جي تعلقي خيرپور ناٿن شاھ ۾ آهي. +قبرستان ڀرسان ڳوٺ به سندس نالي پويان سڏجي ٿو. +اھي ڪوششون، سنڌ ۾ قومي حڪومت جي قيام لاءِ پِيڙھه وارو پٿر ھيون، جن ۾ ميان نصير محمد جي درويشاڻي اڳواڻيءَ کي وڏو دخل آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35427.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35427.txt new file mode 100644 index 0000000..238a2b8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35427.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +آپريشن رد الفساد +پاڪستان جي چئني صوبن ۾ دهشتگردي ۽ ڏهڪاءَ وارن وڏن واقعن جي لهر کانپوءِ پاڪستاني فوج جي سرواڻ جنرل قمر جاويد باجوا پاران سڄي ملڪ ۾ آپريشن رد الفساد (Operation Rad ul Fasaad) شروع ڪرڻ جو اعلان ڪيو ويو آهي. +ان کان پهرين فوج اڳوڻي سپهه سالار جنرل پرويز مشرف جو ”آپريشن راه راست“ (Operation Raah e Raast)، جنرل اشفاق پرويز ڪيانيءَ جو ”آپريشن راه نجات“ (Operation Raah e Nijaat) ۽ جنرل راحيل شريف جو ”آپريشن ضرب عضب“ (Operation Zar e Azb) پڻ ٿي چڪا آهن. +گهڻ ئي ورهين کان ملڪ اندر مختلف ن آپريشن ٿي چڪا آهن. +ڪراچيءَ ۾ رينجرز، بلوچستان ۾ ايف سي ۽ فاٽا ۾ دهشتگردن خلاف فوج پاران لڳاتار آپريشن ٿيندا اچن پيا. +فاٽا (FATA) جيڪو 1980ع جي ڏهاڪي کان وٺي عقيدي پرست جهادي ويڙهاڪن جو مضبوط مرڪز هو، ان کي ڪنهن حد تائين دهشتگردن کان آجو ڪيو ويو پر دهشتگرديءَ جي اصل پاڙ کي ختم نه ڪرڻ ڪارڻ اها اڃان به موجود هئي. +فاٽا ۾ آپريشن دوران روزانو درجنين دهشتگردن جي مارجڻ ۽ سندن ٺڪاڻا تباهه ٿيڻ جا اعلان ٿيندا رهيا آهن پر انهن جي ڪنهن آزاد صحافتي يا ٻئي ڪنهن ساک واري اداري پاران پڪ سان ساک ڪون ڏني آهي ته اهي خبرون صحيح هيون يا غلط. +توڻي جو وقتي طور تي دهشتگرديءَ جي واقعن کي ٿوري وقت لاءِ ٻنجو به آيو هو. +جيتوڻيڪ انهن سڀني آپريشنن دوران به بلوچستان ۽ پنجاب ۾ دهشتگرديءَ جا وڏا واقعا رپورٽ ٿيا پر، صورتحال ماضيءَ جي ڀيٽ ۾ گهڻي بهتر ٿيڻ لڳي هئي. +پر آپريشن دوران گهڻا معاملا اڻ نبريل رهندا آيا آهن. +جنهنڪري ملڪ جا سڄاڻ حلقا ان حوالي سان پنهنجي ڊپ جو اظهار به ڪندا آيا هئا ته متان دهشتگرديءَ جو ورجاءُ واپس نه موٽي اچي. +فاٽا ۾ آپريشن ٿيڻ جو هڪ نتيجو اهو نڪتو جو سوات آپريشن جيان ڪيترائي جهادي ويڙهاڪ روپ مٽائي افغانستان، سنڌ ۽ پنجاب جي مختلف علائقن ۾ وڃي پناهه ورتي ۽ پاڻ کي ٻيهر منظم ڪرڻ شروع ڪيو. +فاٽا ۾ ٿيل آپريشن جي نتيجي ۾ دهشتگردن جا ٺڪاڻا تباهه ته ٿيا پر، انهن جا ٻين علائقن خاص طور تي پنجاب ۾ موجود ٺڪاڻا ساڳي طرح برقرار رهيا. +فاٽا، ڪراچي ۽ بلوچستان جي مختلف علائقن ۾ سخت آپريشن کانپوءِ ويڙهاڪ گروهن جا مضبوط ڳڙهه جيڪي اڳواٽ کي پنجاب هئا سي اتي جو اتي جيئن جو تيئن رهندا پيا اچن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35429.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35429.txt new file mode 100644 index 0000000..e5b2d9b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35429.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +ميان دين محمد +ميان دين محمد ڪلھوڙو 1103ھ 1692ع ۾ پنھنجي پيءُ ميان نصير محمد ڪلھوڙو جي گاديءَ تي ويٺو. +ھن پنھنجي وڏن جو طريقو جاري رکيو. +اُھي زميندار، جيڪي ميان ميان نصير محمد جي زماني ۾ ناڪام ٿي، خاموش ٿي زندگي گذاري رھيا ھئا، سي ھاڻي موقعو ڏسي، ميان دين محمد سان وڙھڻ لاءِ تيار ٿي ويا. +مير پنھور، جنھن جو شھر ”فتح پور“ فقيرن جي قبضي ۾ ھو، سو دھليءَ جي بادشاھه وٽ فريادي ٿي ويو ۽ مرزا خان پني پٺاڻ جي نالي شاھي حڪم وٺي آيو ته اُھو مير پنھور جي مدد ڪري. +پر مرزا پني فقيرن جي مقابلي ۾ ڪامياب ٿي نه سگھيو. +آخر درٻار شاھيءَ مان انھيءَ مھم لاءِ امير شيخ جھان مقرر ٿيو ته اُھو فقيرن کي ختم ڪري. +ان حڪم پٽاندر امير شيخ جھانَ، مير پنھور جي ڏَس تي فقيرن تي حملو ڪيو. +ڪلھوڙن طرفان سندن مريدن، ڏيري جي قلعي مان نڪري، مغلن جي لشڪر جو مقابلو ڪيو ۽ ڳوٺ ڳيريلي وٽ مغلن جي فوجن تي راتاھو ھنيو، جنھن مغلن جي لشڪر جا اوسان خطا ڪري ڇڏيا. +ھيڏانھن ميان دين محمد مرڪزي ڳوٺ ڳاڙهيءَ مان ھڪ لشڪر فقيرن جي مدد لاءِ موڪليو. +ٻنھي لشڪرن گڏجي، امير شيخ جھان جي لشڪر تي وڏو حملو ڪيو، جنھن ۾ امير شيخ جھان مارجي ويو ۽ بکر جي حاڪم ڀڄي جان بچائي. +ٻئي دفعي قنبر بروھي وڏو لشڪر وٺي، فقيرن تي ڪاھي آيو، پر ان کي به سخت ناڪاميءَ جو مُنھن ڏسڻو پيو. +امير شيخ جھان جي قتل ۽ بکر جي حاڪم الله يار جي ڀاڄ جي خبر ٻُڌي، شھزادي معزالدين (جيڪو عالمگير جو پوٽو، لاهور ۽ ملتان جو گورنر ۽ سنڌ جو نگران ھو) سِڌو سنڌ جو رخ ڪيو. +جڏھن ميان دين محمد، شھزادي معزالدين (Prince Muizuldeen) جي اچڻ جي خبر ٻُڌي، تڏھن ميان صاحب پنھنجي ننڍي ڀاءُ مير محمد کي ٻن وڪيلن سان گڏ بکر موڪليو. +جن شھزادي کي سڀ حالتون سمجھائي، سندس دل صاف ڪري ڇڏي، جنھن ڪري ھو مطمئن ٿي، لاھور واپس روانو ٿي ويو. +پر اوچتو ئي اوچتو، انھيءَ وچ ۾ عجيب واقعو پيش آيو. +ٿيو ھيئن جو شھزادي جي واپس وڃڻ کان پوءِ ڪلھوڙا خاندان جي نامياري سپھ سالار شاھه بھارا جي وڏي ڀاءُ مقصود فقير جي دل ۾ خيال پيدا ٿيو ته شھزادي اسان جي بھادريءَ جا جوھر ته ڏٺا ئي ڪو نه، ان ڪري کيس پنھنجي طاقت جو اندازو ڏيکاري. +اھو خيال ايندي ئي ھن لشڪر تيار ڪري، ميان دين محمد کي ٻڌائڻ کان سواءِ ماٿيلي تي حملو ڪري ڏنو ۽ پوءِ اڳتي وڌي، اُچ ۾ مغلن جي لشڪرين جو قتلام شروع ڪري ڏنائين. +شھزادي معزالدين کي جڏھن ڪلھوڙن جي لشڪر جي ھن ڪاروائيءَ جي خبر پئي ته ھُو سخت ڪاوڙ ۾ واپس آيو. +شاھي فوجن سيوھڻ ۾ ترسي، ميان دين محمد جي علائقن ۾ لُٽ مار شروع ڪري ڏني. +مغل فوج ڇھ مھينا سيوھڻ ۾ رھي. +نيٺ ميان دين محمد صلح جي لاءِ درخواست ڏني ۽ پاڻ شھزادي وٽ ھلي آيو. +شھزادو معزالدين، ميان دين محمد کي پاڻ سان گڏ وٺي ويو، باقي ميان صاحب جي رھيل ماڻھن جي نگرانيءَ لاءِ ھڪ فوج ڇڏي ويو ته اھا باقي ماڻھن کي گرفتار ڪري وٺي اچي. +ميان دين محمد جو ننڍي ڀاءُ ميان يار محمد ھاڻي ميان دين محمد جو قائم مقام ھو، سو اُن لاءِ تيار نه ھو ته ڪو پنھنجي ماڻھن ۽ واسطيدارن کي مغل فوج جي حوالي ڪيو وڃي. +ھن مغل فوج سان جنگ جو اعلان ڪيو ۽ ڏاڍي ثابت قدميءَ سان مغل فوج جو مقابلو ڪيو. +ٻنھي ڌرين ۾ وڏي جنگ لڳي، جنھن ۾ تاريخدانن جي مطابق رت جون نديون وھي ھليون. +ميان يار محمد جي طرفان تاجي فقير، جادي فقير ۽ بختيار فقير پنھنجن پنھنجن جٿن سان گڏجي واھه جو پاڻ ملھايو. +انھيءَ جنگ ۾ مغل فوج جا ٻه زبردست بھادر، راجا گجا سنگھ ڀٽي (Raja Ganjaa Singh Bhatti) ۽ سورج مل (Sooraj Mal)، اوڌيپوري ميدان جنگ ۾ مارجي ويا ۽ نئين گاج جي ڪناري تي ڪلھوڙن جي لشڪر مغل فوج (Mugul army) کي وڏي هار ڏئي سوڀ ماڻي. +اھا جنگ 1799ع ۾ ٿي. +شھزادي انھيءَ هار کان بي پرواھه ٿي، ميان دين محمد کي 28 ساٿين سان گڏ ملتان ۾ شھيد ڪرائي ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35431.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35431.txt new file mode 100644 index 0000000..b73acd7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35431.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +ٺٽي تي قبضي کان پوءِ آزاديءَ لاءِ سنڌين جي پھرين ڪوشش +سيوھڻ فتح ڪرڻ کان پوءِ شاھه بيگ ارغون، دولهه دريا خان جي پُٽن ڏانھن سنڌ جي شاعر، قاضي قادن کي موڪليو ته ھُو دولهه جي پٽن محمود ۽ مٺڻ کي شاھه بيگ جي اطاعت لاءِ راضي ڪري. +پر محب وطن پيءُ جي سورھيه پُٽن قاضي قادن سان مِلڻ کان ئي انڪار ڪيو. +شاھه بيگ سيوھڻ کان ٽلٽيءَ (Ttaltti) ويجھو پھتو، ته جاسوسن کيس خبر ڏني ته محمود، مٺڻ، ڄام سارنگ سھتو ۽ رڻمل سوڍو، اوھان سان ڳالھائڻ لاءِ تيار آھن، پر مخدوم بلاول انھن کي نه رڳو ملڻ کان روڪيو ويٺو آھي، پر جنگ ڪرڻ لاءِ نصيحت ڪري رھيو آھي. +اھا خبر ٻڌي، شاھه بيگ (Shah Beg Argghoon) ٻيڙين جي رستي درياھه پار ڪيو. +ٽلٽيءَ جي سنڌين شھر کان ٻاھر نڪري، جوڌا سنگھ سوڍي (Jodhaa Singh Sodho) جي ڀاءُ رڻمل سوڍي کي لشڪر جو مھندار مقرر ڪري، ويڙهه جي تياري ڪئي. +مير فاضل، شاھه بيگ جي لشڪر جي اڳئين حصي جو مھندار ٿي ميدان ۾ آيو ۽ جنگ شروع ٿي ويئي. +اڃا ويڙهه هلي ئي ھئي ته شاھه بيگ پاڻ فوج وٺي پھتو. +انھيءَ تازي فوجي مدد پھچڻ سان ارغون فوج جو حوصلو وڌي ويو ۽ انھيءَ فوج ڏاڍي تيز رفتاريءَ سان اڳتي وڌي، شھر جي دروازي تي قبضو ڪيو. +سنڌين جو گهڻو لشڪر ميدان جنگ ۾ ڪم آيو، باقي ميدان ڇڏي، ڪنھن نئين مورچي ۽ ميدان جي ڳولا ۾ نڪري ويو. +شاھه بيگ سوڀ کان پوءِ فاتحاڻي شان سان شھر ۾ داخل ٿيو، پر سندس اُميدن جي اُبتڙ شھر جي گھِٽيءَ گھِٽيءَ ۾ ارغون لشڪر کي سخت مزاحمت سان منھن ڏيڻو پيو. +شھر جو ھر مرد، عورت، ٻڍو، ٻار، ڪاريگر، ھنرمند، عالم، خطابي ۽ شاعر، مغل فوجين لاءِ ھڪ جانٺي جوان جو روپ اختيار ڪري ويو. +پورا ٽي ڏينھن ٽلٽيءَ جي شھر ۾ لڙائي، قتل عام، خونريزي ۽ باھه جو ناچ ٿيندو رھيو. +سنڌي، پنھنجي ماتر ڀوميءَ جي محبت ۾ قتل ٿيندا رھيا. +ٽلٽيءَ جو شھر، ماڻھن ۽ سامان کان بلڪل خالي ۽ تباھه ٿي ويو. +اُنھيءَ جنگ ۾ رڻمل سوڍو، ڄام سارنگ سھتو، مِٺڻ ۽ محمود مارجي ويا. +ھن جنگ جي خاص اھميت اُن ڪري به آھي، جو اُن ۾ تخت ۽ تاج جي بدران حب الوطنيءَ جو خاص جذبو ڪم ڪري رھيو ھو ۽ سنڌ جا ماڻھو ديس جي آزاديءَ لاءِ پنھنجي پوري سگهه سان ڌارئين ڦورو ۽ ڌاڙيل سان ٽڪراءُ کائي رهيا هئا، جيڪو پنھنجو مُلڪ ۽ عورتون رضا خوشيءَ سان بابر جي حوالي ڪري، سنڌ تي قيامت وانگر اچي ڪڙڪيو. +ٻي وڏي ڳالھه ته ھيءَ جنگ، مذھب ۽ ويڇن کان بلند ٿي، قومي بنيادن تي وڙھي ويئي؛ جنھن ۾ ھندو مسلم، پنڊت، مولوي، صوفي، جوڳي، جاگيردار ۽ ھاريءَ جو اتحاد ۽ اتفاق نظر اچي ٿو. +جنگ جي سپھ سالار رڻمل سوڍي جي ڪمان ۾ مخدوم بلاول (Makhdoom Bilawal) جھڙي ولي الله جا خليفا ۽ شاگرد به مادر وطن جا نعرا ھڻندي شھيد ٿيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35436.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35436.txt new file mode 100644 index 0000000..6ea9ea9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35436.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +جيوٽيگنگ +جيو ٽيگنگ (Geo tagging) انٽرنيٽ (ڳنڍڄاڙ) جي دنيا جو هڪ فيچر آهي، جنهن جي ذريعي ڪوبه شخص، ڇِڪيل تصوير جي باري ۾ ڄاڻ حاصل ڪري سگھي ٿو ته هِي تصوير ڪهڙي جڳهه تي ورتي وئي آهي ۽ هِي تصوير ڪنهن جي آهي يا ڇا جي آهي. +جيو ٽيگنگ هڪ اهڙو طريقيڪار يا پراسيس آهي، جيڪو ڦوٽوئن، وڊيوز، ايس.ايم.ايس يا ويبسائٽن ۾ جغرافيائي سڃاڻپ کي شامل ڪري ٿو. +اسان جيڪا به تصوير ڇِڪيون ٿا، ائنڊرائيڊ سسٽم ان ۾ جيوٽيگنگ شامل ڪريو ڇڏي. +جيو ٽيگنگ ڪئمرا آن ڪرڻ مهل پاڻمرادو آن ٿيو وڃي، جيڪو بند پڻ ڪري سگھجي ٿو، جيو ٽيگنگ ذريعي هن وقت نه رڳو گوگل ۽ فيسبڪ پر دنيا جون کوڙ ساريون ڪمپنيون پنهنجن موبائل ايپليڪيشنز ۾ استعمال ڪري رهيون آهن. +ڪئمرا واريون ايپليڪيشنز جيو ٽيگنگ ڪتب آڻيندي ڇِڪيل ڦوٽوئن جي ڄاڻ محفوظ ڪري وٺنديون آهن. +گوگل وٽ جيو ٽيگنگ ٻن طريقين سان ٿيندي آھي. +الف: ماڳ مڪان جي ڄاڻ، مڪمل نالو، ماڳ جو درجو يا ڀاڱو، رابطي لاءِ فون نمبر، ڪا ويب سائيٽ، ماڳ جي تصوير، وڊيو يا 360 اسڪريني سير وغيره +ان جيو ٽيگ کي اڃا بھتر کان بھتر ڪرڻ لاءِ ترميم جي 100 سيڪڙو جاءِ موجود ھوندي آھي ۽ گوگل جي سڀني واپرائيندڙن (صارفن) کي کليل اجازت ھوندي آھي ته ان ۾ پنھنجي ڪئمرائن مان نڪتل تصويرون رکي سگهن. +ان کان اھم ڳالھ اھا ته اھا ٽيگ وري گوگل جي ”ڪاروباري ويبسائيٽن“ ۾ پاڻمرادو ھڪ ويب سائيٽ جو ڊومين ڏيندي آھي، ۽ تصديق (پَڪ) ڪرائي ان ماڳ جو آفيشل گوگل پلس جو صفحو به ٺاھي سگهجي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35448.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35448.txt new file mode 100644 index 0000000..5d13a21 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35448.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +فيروز فقير ويراڙ +جڏھن ميان نصير محمد کي، ميرزا خان پنيءَ دوکي سان گرفتار ڪرائي ھندوستان وٺي ويو، تڏھن به سنڌ ۾ مغلن جي خلاف فقير جي آزاديءَ جي جنگ جھَڪي ڪانه ٿي ۽ اِنھيءَ جنگ کي جاري رکندڙ فقيرن مان، فيروز فقير ويراڙ سرِ فھرست آھي. +ھڪ دفعي فيروز فقير جي قيادت ۾ فقيرن بکر جي گورنر مير يعقوب کي وڏي هار ڏني. +اُن کان پوءِ به فقير ننڍين ننڍين جنگين ۾ مغلن جي حامين کي شڪستون ڏيندا رھيا. +پوري ساھتي پرڳڻي تي فيروز فقير ۽ فريد فقير جي ڪوشش سان قبضو ٿيو. +انھيءَ پرڳڻي ۾ فيروز فقير ھڪ نئين شھر جو بُنياد وڌو، جنھن کي اڄ ”نوشھرو فيروز“ چيو وڃي ٿو. +اڳتي ھلي ميان دين محمد جي دؤر ۾ سنڌين جي نا اتفاقي، وري ميرزا پنئي کي فقيرن تي حملي ڪرڻ لاءِ گِھلي آئي، پر اُن جي دال نه ڳري ۽ فيروز فقير جي اڳواڻيءَ ۾ فقيرن کيس هار ڏني. +انھيءَ شڪست جو ٻُڌي، مغليه درٻار مان مغلن جو ناميارو سردار امير شيخ جھان، فقيرن کي ناس ڪرڻ لاءِ مقرر ٿيو. +انھيءَ شخص ايندي شرط فقيرن تي حملو ڪيو. +فقيرن طرفان اُتي ڏيري جي قلعي مان ٻاھر نڪري، فيروز فقير جي اڳواڻيءَ ۾ ڳيريلي ۾ مغل لشڪر تي ڇاپو ھنيو، جنھن مغلن جون وايون بتال ڪري ڇڏيون. +ھوڏانھن ميان دين محمد فيروز فقير جي مدد لاءِ ٻيو لشڪر موڪليو. +ٻنھي لشڪرن گڏجي فيروز فقير جي اڳواڻيءَ ۾ مغل فوج تي حملو ڪيو، جنھن ۾ مغل سردار مارجي ويو ۽ بکر جي حاڪم ڀڄي جان بچائي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35452.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35452.txt new file mode 100644 index 0000000..23e0277 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35452.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +ڄام کنگھار +مرزا شاھه حسن ارغون (Mirza Shah Beg Argghoon)، سوچيو ته ساموئي شھر جا اُھي ماڻھو، جي ساموئيءَ تي ارغون قبضي کان پوءِ ڪَڇ ڏانھن لڏي ويا آھن ۽ اُتي رھيا آھن، تن کي پنھنجو ڪرڻ گھرجي، نه ته اُھي سدائين ارغون حڪومت لاءِ خطري جو سبب بڻبا رھندا. +اُنھن سمن ۾ ڄام کنگھار (Jjaam Kkhanghaar) نالي سمن جو چڱو مڙس ھو، جنھن جو ڏھڪاءُ سنڌ ۽ ڪَڇ ۾ مشھور ھو. +ھُو وڏو دلير باھمت ۽ وطن دوست انسان ھو. +ھن ڪَڇ ۾ رھي، جاڙيجن ۽ سوڍن سان ملي، دشمنن سان مقابلي جون تياريون پئي ڪيون. +اِھي حالتون جاچي، مرزا شاھه حسن، ڄام کنگھار کي ھيٺيون خط لکيو: +”توکي خبر آھي ته گهڻي وقت کان اسان هن مُلڪ تي قبضو ڪري چُڪا آھيون. +اسان ھيءُ مُلڪ فتح ڪيو آھي ۽ اُن کي گند ڪچري کان صاف پاڪ ڪري ڇڏيو آھي. +ھاڻي تنھنجي لاءِ مناسب آھي ته ڪَڇ جا بھترين گھوڙا، جن جي مشھوري ٻڌي وڃي ٿي، اسان لاءِ وٺي اچ ۽ اسان کان نوڪريون ۽ عھدا حاصل ڪري، ھِن توھان جي پنھنجي مُلڪ ۾ آرام سان اچي رھه. +اسان جي پاڙي ۾ رھي، تون پنھنجي ناداني ۽ غفلت جي ڪري، اسان جي برابريءَ ۽ ھڪجھڙائيءَ جا جيڪي خيال رکين ٿو، تن کي پنھنجي دل مان ڪڍي ڇڏ. +جيڪڏھن توکي اسان جي اطاعت ۽ فرمانبرداري منظور ھجي ته تنھنجي لاءِ مناسب آھي ته قيمتي تحفن سان گڏ پنھنجي گذريل ڪوتاھين ۽ ڏوھن تي لکت ۾ معافي وٺي، اسان جي قدم بوسيءَ جي سعادت حاصل ڪر. +اھڙي صورت ۾ ھن مُلڪ کي پنھنجو اباڻو مُلڪ سمجھي، امن جي جڳھ تصور ڪر. +جيڪڏھن نه، ته پوءِ خوب ياد رک ته اسان جو ارادو احمد آباد ۽ گجرات ڏانھن آھي. +اسان جڏھن ايڏانھن وينداسين، تڏھن تنھنجي واٽ وٺي وينداسين ۽ غرور جي اُھا ھوا جيڪا تنھنجي دماغ ۾ ويٺل آھي، سا ڪڍي ڇڏينداسون. +جڏھن ھيءُ خط، جنھن ۾ ڌمڪي ۽ نرمي ٻئي موجود ھيون، ڄام کنگھار کي پھتو، تڏھن ھن ارغون فاتح کي جيڪو جواب ڏنو، اهو بي مثال آھي. +ڄام کنگھار لکيو: +”اسان جابلو ماڻھو پٿر وانگر آھيون. +اسان پنھنجي عزت جي حفاظت چڱيءَ طرح ڪري ڄاڻون ٿا. +اسان پنھنجي ٿورڙي روزيءَ تي آسرو ڪيو ويٺا آھيون. +اسان وٽ ايتري دولت ناھي جو گھوڙا ۽ قيمتي جنسون پنھنجي مُلڪ مان حاصل ڪري، تنھنجي لاءِ موڪليون. +اسان جي گذارن جي صورت ھيءَ آھي، جو اسان ڪن بکين اگھاڙن راجپوتن کي لُٽ مار لاءِ سنڌ ۽ گجرات موڪليندا آھيون. +اھي تلوار جي زور سان جيڪي ڪجھ ڦري آڻين ٿا، ان تي اسان جو گذارو آھي. +اُن حالت کان پوءِ به جيڪو شخص پنھنجي ننگ ۽ عزت جي شيشي کي ھن پٿر سان ٽوڙڻ چاھي؛ پنھنجي شيشي کي ھن سنگِ خارا تي اڇلائڻ گھري ۽ پنھنجو مال دولت ھنن بکين اگھاڙن جي حوالي ڪرڻ جي خواھش ڪري، ته پوءِ سندس مرضي. +ان کان وڌيڪ ٻي ڪھڙي خوشيءَ جي ڳالھ ٿيندي، جو رب سائين ڪنھن جي روزي ان جي گھر موڪلي ڏئي. +اسان تنهنجي اچڻ جا منتظر آھيون. +انھيءَ خط جي لھجي مرزا شاھه حَسن کي مڇرائي وڌو ۽ ھو ھڪدم لشڪر وٺي ڄام کنگھار تي ڪاھي ويو. +ڄام جي سپاھين ۽ ساٿين ارغون فوج سان کليل جنگ وڙھڻ نا مناسب سمجھي، ڇاپا مار جنگ شروع ڪئي. +سنڌي سپاھي رات جو لِڪي، شاھه حسن جي لشڪر تي راتاھا ھڻندا ھئا ۽ جيڪي کُوھه ۽ تلاءَ مرزا شاھه حسن جي رستي ۾ ايندا ھئا، تن ۾ مُئل جانور ۽ ٿوھر وجھي، پاڻيءَ کي زھريلو ۽ اڻ واپرائيجندڙ بڻائي وري جبلن ۾ لِڪي ويندا ھئا. +مرزا شاھه حسن انھن مصيبتن کان بيزار ٿي، گجرات ۽ احمد آباد جي فتح جو ارادو بدلائي، ڄام کنگھار جي سپاھه سان نالي ماتر صلح ڪري موٽي آيو. +ڄام کنگھار ان کان پوءِ به خاموش ٿي نه ويٺو ۽ ارغونن سان وڙھيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35562.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35562.txt new file mode 100644 index 0000000..2fd0e2b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35562.txt @@ -0,0 +1,125 @@ +آرين جا خاندان ۽ بيٺڪون +رڳ ويد (Ragg Ved or Rug Veda) مان ڄاڻ پوي ٿي ته آڳاٽا آريا ستن ندين جا ڪنارا پاڻيءَ جي سهنج ڪري والاري ويٺا هئا، جنهنڪري سندن والاريل ملڪ ”سپت سنڌو“ يعني ست درياهو سڏبو هو. +ڪن عالمن کي رگ ويد مان ائين سمجهڻ ۾ اچي ٿو ته انهن ستن ندين مان پنج نديون پنجاب واريون هيون، ڇهين سرسوتي ۽ ستين سنڌو، جنهن ۾ سنڌونديءَ جون ڀرتي ڪندڙ نديون (Tributaries) يعني ڪابل ندي، گومتي (گومال)، سوات ۽ ڪرم به ليکيون وڃن ٿيون، جي تنهن وقت وهنديون هيون ۽ سنڌو نديءَ سان اچي گڏبيون هيون. +ندين جا اهي سڀ نالا رگ ويد جي منڊل ڏهين ۾ ڏنل آهن. +ان ۾ گنگا ۽ جمنا ندين جا نالا به ڄاڻايل آهن، پر اهي گهڻو پوءِ نامياريون ٿيون، ۽ پوتر ليکجڻ ۾ آيون- اول رڳو سرسوتي ندي پوتر ليکبي هئي ۽ سنڌو ندي وڏي ۽ مکيه هئي، تنهنڪري رگ ويد ۾ گهڻي ساک رڳو انهن جي لکيل آهي. +انهن ندين جي ڪنارن تي آرين جون جيڪي بيٺڪون هيون، تن ۾ سنڌ، پنجاب، ڪشمير ۽ گنڌار (قنڌار) يعني هاڻوڪو پشاور ۽ ان جي آسپاس وارو ملڪ (هاڻوڪو افغانستان ۽ بلوچستان جي حدن تائين) اچي ٿي ويا. +آرين جي انهن بيٺڪن کان ئي گهڻو اڳي، سور جونسي گهراڻي وارا ايوڌيا ۾، ۽ جندر ونسي گهراڻي وارا پرتيسٿان) الهه آباد) ۾ راڄ ڪندا هئا، پر اهي پاسا رگ ويد واري هندستان ۾ نه ليکيا اٿن، جو ان وقت شايد اڏهين اڻ آريه لوڪ گهڻا هئا. +بنگال، بهار ۽ ٻين هنڌ به اڪثر اڻ آريه قومون رهنديون هيون، جي پڻ پوءِ آرين جي دفعي ۾ ليکجڻ ۾ آيون. +سپت سنڌوءَ ۾ رهڻ ڪري آرين جو ملڪ ”سنڌو“ نالي مشهور ٿيو. +سنڌ جو پرڳڻو به ”سنڌو“ سڏبو هو، جنهن جو اچار پوءِ ڦري ”هندو“ ٿيو، ۽ آهستي آهستي سڄو علائقو هندستان سڏجڻ ۾ آيو. +سرسوتي نديءَ ۽ سنڌونديءَ جي وچ وارو ملڪ رگ ويد جي منڊل ٽئين (4،33) ۾ ديو ڪرت يوني (Davkrta yoni) سڏيو ويو آهي، جنهنجي اکري معنيٰ آهي ”ديويا ڀڳوان جو جوڙيل ملڪ“ (God fashioned Country)، مطلب ته اهو ملڪ اهڙو سرسبز ۽ ڀريو ڀاڳيو هو، جو ڄڻ ته واليءَ خاص طرح ساڻس پنهنجو وڙ ڪيو هو، جنهنڪري آرين کيس اهو نالو ڏنو. +سنڌ ۾ سور جونسي: آرين ۾ هڪڙا سور جونسي ٻيا چندرونسي هئا. +سور جونسي گهراڻي مان پهريون راجا اڪشو اَڪو هو، جنهن جي گاديءَ جو هنڌ ايوڌيا هو، جو نالو هاڻ ”ائوڌ“ تي پيل آهي. +اڪشو اڪو جي ڀيڻ جو نالو ”اِلا“ هو، جا ٻڌ سان پرڻيل هئي. +ٻڌ جي پيءُ جو نالو ”سوم“ (چنڊ) هو، تنهنڪري انهيءَ خاندان وارا چندرونسي سڏبا هئا. +چندر ونسي گهراڻي مان پهريون راجا پروروس هو، جنهن جي گاديءَ جو هنڌ ”پرتيسٿان“ (Partisthana) هو، جو هاڻ الهه آباد سڏجي ٿو. +راجا پورس ۽ سندس اولاد ”آئل“ (Aila) يعني ”اِلا“ سڏيا ويا آهن. +ميرو پربت کان وچ هماليه جبل واري واٽ وٺي اتر هندستان ۾ آيا هئا، جا ڳالهه پراڻن ۾ ڄاڻايل آهي. +اها هڪ وڏي سند آهي، جنهن جي آڌار تي اسان چيو آهي ته آريه اصل هندستان جا رهاڪو نه هئا؛ پر ميرو پربت کان آيا هئا. +سنڌ جو واسطو ٻنهي گهراڻن وارن سان آهي. +هتي اول ايترو ڄاڻائجي ٿو ته سورجونسي گهراڻي وارا، جن مان راجا اڪشو اڪو، کان گهڻو گهڻو پوءِ راجا دسرٿ ۽ سري رامچندر ڇيدا ٿيا. +سي قديم زماني ۾ سنڌ ۾ به هئا. +انهيءَ ڳالهه جو پتو هن ريت پيو آهي: +نهايت قديم زماني ۾ سنڌ ۾ پاتال (Paataal Bandar) نالي هڪ ناميارو بندر هو، جنهن جو پراڻن ۾ ذڪر آهي. +عيسوي سن کان سوا ٽي سو کن ورهيه اڳي سڪندر اعظم جي وقت ۾ به اهو بندر مکيه هو، تنهنڪري يوناني تاريخ نويسن به ان جو ذڪر ڪيو آهي، ۽ نالو به ساڳيو ”پاتال“ بندر ڄاڻايو اّٿن. +ان بابت جيڪي ڏس پتا ڏنا اٿن، تن مان صفا ظاهر آهي ته اهو بندر هاڻوڪي ڪراچي ضلعي واري لاڙ ۾ هو. +جتان سنڌوندي ٻه وڏيون شاخون ٿي وهندي هئي. +اها ٻه – درياهي اڄ تائين گهوڙا ٻاري تعلقي ۾ آهي، جتان درياهه جي هڪ شاخ ڪيٽي بندر ۽ ٻي شاهه بندر ڏي وڃي ٿي؛ پر اڳي سمنڊ گهڻو اورڀرو يعني ٺٽي طرف يا اڃا به شاهه ڪپور طرف سمجهيو، جتان اڳي درياهه وهندو هو. +ميجر جنرل هيگ پنهنجي ڪتاب ”انڊس ڊيلٽا ڪنٽري“ (Indus Delta Country) جي صفحي 20 ۾ انهيءَ پاتال بندر جو ذڪر ڪندي ڄاڻايو آهي ته ٿٻيٽ مان هڪ ڏند ڪٿا ملي آهي، جنهن مان سمجهجي ٿو ته اڪشو اڪو ڪل وارا (سورجونسي) انهيءَ پاتال بندر ۾ رهندا هئا، ۽ آريه لوڪن جون سڀ کان آڳاٽيون بيٺڪون سمنڊ جي ڀر ۾ هيون. +مطلب ته سري رامندر جا ابا ڏاڏا ڪنهن وقت سنڌ ۾ به هئا. +ميجر جنرل هيگ اهو ڄاڻايو ئي ڪونهي، ته اهي ايوڌيا طرف جا آريه لوڪ سنڌ ۾ ڪهڙي حساب سان آيا، پر پراڻ ۽ اتهاس انهيءَ ڳالهه تي ڪجهه روشني وجهن ٿا. +پراڻن پٽاندر راجا اڪشو اڪوءَ جي مربي پٽ وڪڪسي ششاد (Vikuksi Sasada) ايوڌيا ۾ راڄ ڪيو. +ٻيو پٽس نيمي (Nimi) نالي هو، جو ”وديهه“(Videh) به سڏبو هو. +اُنهيءَ نيپال کان وٺي مگڌ (بهار جي ڏاکڻي ڀاڱي) جي اتر اڀرندي طرف تائين پنهنجو دڳ ڄمايو هو، ۽ اهو سمورو ملڪ سندس نالي پٺيان ”وديهه“ سڏبو هو. +اڪشو اڪوءَ جو هڪڙو ڀاءُ ناڀا نيدشت(Nabahanedishtha) هو، جنهن جي اولاد مان ”وشال“ نالي هڪ راجا هاڻوڪي مظفر پور ضلعي وارو پاسو هٿ ڪيو؛ ۽ اتي جيڪو سندس گاديءَ جو هند هو، سو سندس نالي پٺيان ”وئشالي“ سڏجڻ ۾ آيو. +اڪشو اڪوءَ جو ٻيو ڀاءُ شرياتي هو، جنهن جي اولاد مان ”آئرت“ نالي هڪ راجا هاڻوڪي گجرات وارو پاسو پنهنجي قبضي ڪيو، تنهنڪري گجرات وارو پاسو سندس نالي پٺيان ”آنرت“ سڏبو هو. +هن مان ڏسڻ ۾ ايندو ته سورجونسي گهراڻي وارا رڳو پڳو ايوڌيا ۾ ڪين هئا، پر پنهنجي حڪومت جي حد گهڻي قدر وڌائي هئائون، وراڻن ۾ جيتوڻيڪ اهو ڄاڻايل ڪونهي ته سنڌ جو پرڳڻو به سندن تابع هو يا نه، ته به رامائڻ مان ايترو ظاهر آهي ته سري رامچندر جي پيءُ راجا دسرٿ جو سنڌ سان بلڪل گهڻو ناتو هو. +وڏي ڳالهه ته راجا دسرٿ کانپوءِ سنڌ جو حاڪم ئي سري رامچندر جو ڀاءُ ڀرت هو. +ٻڌ ڌرم واري زماني ۾ سنڌ جي گاديءَ جو هنڌ ”وئشالي“ هو. +اهي جيتوڻيڪ پوءِ جون ڳالهيون آهن، ته به انهن مان ايتري پڪ ٿئي ٿي ته سنڌ جو ناتو ڪجهه وقت سورجونسي گهراڻي وارن سان برابر هو. +راجا اڪشواڪو توڙي سندس ڀاڻيجو راجا پروروس ڪنهن نهايت قديم زماني ۾ ٿي گذريا آهن. +رگ ويد ۾ راجا پروروس جي پڙ پوٽن ۽ تڙ پوٽن جو ذڪر آهي؛ پر رگ ويد منجهان ئي سڀني آرين جي سڀيتا ۽ ٻين ڳالهين جو ججهو پتو پوي ٿو. +اتهاس ۽ پراڻن مان تاريخ لاءِ گهڻو ئي ذخيرو ملي ٿو، تنهنڪري هينئر خود يوروپي لوڪ انهن ڌرمي پستڪن جو ججهو قدر ڪن ٿا، ۽ پنهنجن جوڙيل تاريخن ۾ اول رگ ويد وارا احوال ڏين ٿا. +ڪئمبرج هسٽري آف انڊيا ۽ ٻيون تاريخون، جي سند ڪري ليکجن ٿيون، سي سڀ ائين جڙيل آهن. +انهن جي جڙڻ کانپوءِ به ڪي وڌيڪ کوجنائون ٿيون آهن، تنهنڪري سنڌو ماٿر جا احوال انهن بنهه تازين کوجنائن پٽاندر هتي ڏجن ٿا. +رگ ويد ۾ گهڻو ذڪر چندرونسي گهراڻي جي راجائن جو آهي، پر انهن جو پيڙهيءَ به پيڙهيءَ احوال اتهاسن ۽ پراڻن ۾ ڏنل آهي، تنهنڪري اسين اهو به گڏي ڄاڻائينداسين ته سندين تاريخ سمجهڻ سولي ٿئي. +پراڻن مان اهو به ظاهر آهي ته جن آرين سنڌو ماٿر ۾ پنهنجو دڳو ڄمايو، سي اصل هماليه جبل جي پريان، بنهه اتر طرف هڪ ٿڌي ملڪ ۾ميرو پربت تي رهندا هئا، ۽ پوءِ جڏهن سنڌو ماٿر ۾ اچي بيٺڪون وڌائون، تڏهن هندستان سندن آسٿان يا ماڳ ليکجڻ ۾ آيو. +چندر ونسي آرين جا ڪل يا خاندان: رگ ويد ۾ ڄاڻايل چندرونسي گهراڻي وارا آريه لوڪ جدا جدا ڪلن ۾ ورهايل هئا، جن مان پنجن ڪلن يا خاندانن وارا مکيه هئا، جنهنڪري ”پنج جن“ يعني پنج ڄڻا يا پنجن نياتن وارا(Five folds or five peoples) رگ ويد ۾ گهڻا گهمرا ڪمآيل آهي. +مطلب ته چندرونسي گهراڻي وارن جون پنج مکيه شاخون هيون، ۽ هر شاخ وارا پنهنجي ڪنهن وڏي ڏاڏي جي نالي پٺيان سڏبا هئا. +انهن پنجن شاخن يا نياتن مان هڪڙا سڏبا هئا يدو (يادؤ يا جادؤ ونسي)، ٻيا تروسو، ٽيا پُرو، چوٿان آنُو ۽ پنجان درهيون. +اهي ڪير هئا، سا ڳالهه رگ ويد ۾ ڄاڻايل ڪانهي؛ پر اتهاسن ۽ پراڻن مان سندن سربستو احوال ملي ٿو. +راجا پروروس، جنهن بابت مٿي اڳي ئي چيو ويو آهي ته چندرونسي گهراڻي جوبنياد وڌو هئائين، تنهن جو پڙ پوٽو راجا يياتي هو، جنهن کي ٻه راڻيون هيون: هڪڙيءَ جو نالو ”ديويائي“ هو، جا آسرن جي گرؤشڪر آچاريه جي نياڻي هئي، ۽ ٻيءَ جو نالو ”سرمشٺا“ هو، جا دئتن، دانون ۽ اسرن جا راجا ”ورس پرون“(Varsparuan) جي نياڻي هئي. +راجا يياتيءَ کي راڻي ديويائيءَ مان ٻه پٽ، يڊو ۽ تروسو ۽ راڻي سرمشٺا مان ٽي پٽَ، درهيو، انو ۽ پرو هئا. +انهن پنجن پٽن جو اولاد سندن ئي نالن پٺيان سڏبو هو. +مطلب ته اهي ”پنج جن“ اصل هڪڙي ئي ڏاڏي جو اولاد هئا؛ پر پوءِ وچ ۾ گهڻيون پيڙهيون پئجي ويون هيون، جنهنڪري رگ ويد ۾ اهي علحديون علحديون شاخون هيون. +ڪي پنهنجي ويجهي ڏاڏي تي ڪي ڪنهن ڏورانهين ڏاڏي جي نالي پٺيان پاڻ کي سڏائيندا هئا. +ائين جملي چاليهن کن خاندانن جا نالا رگ ويد ۾ ڄاڻايل آهن؛ پر منجهانئن مکيه وري به ”پنج جن“ هئا. +اهو ”پنج جن“ وارو خيال هن وقت ”پنچات“ لفظ ۾ سمايل آهي؛ جنهن جي اصل معنيٰ هئي ”پنجڪن ڄڻن جو ميڙ“. +سنڌ ۾ جادؤ ونسي. +آڳاٽا آريا جدا جدا وقتن تي ٽوليون ٽوليون ٿي هندستان ۾ آيا هئا. +ٻولين جي کوجنائن مان عالمن کي ايئن وسهڻ لاءِ سبب پيدا ٿيو آهي ته ڪي آريا وچ ايشيا کان آرمينيا طرفان اول ايران ڏي ويا، ۽ پوءِ جبل جهاڳي ۽ لڪ لتاڙي هندستان ۾ آيا. +پراڻن پٽاندر، راجا پروروس جنهن چندر ونسي گهراڻي جو بنياد وڌو، سو وچ هماليه جبل واريءَ واٽ کان آيو هو. +سندس ئي ڪل مان راجا بياتيءَ جي ٻن پٽن يدو ۽ تروسو، جي اولاد بابت رگ ويد ۾ ڄاڻايل آهي ته اهي سمنڊ جي رستي آيا هئا، ۽ اندر ديوتا پنهنجيءَ ٻاجهه سان کين سلامتيءَ سان آڻي پهچايو هو. +انهيءَ باري ۾ کوجنائن ڪرڻ سان يوروپي عالمن کي يقين ٿيو آهي ته اهي يدو ۽ تروسو آريه لوڪ بابل يا بئبلان (بئبلونيا) کان سمنڊ رستي اول سنڌ ۾ اچي رهيا هئا. +اڳي انهيءَ طرف کان ماڻهو دنگين ۽ جهازن ۾ چڙهي، ايراني نار وارو ڪنارو ئي ڪنارو ڏيئي، سنڌونديءَ جي ڇوڙ وٽ اچي لهندا هئا. +انهن کوجنائن جا وڏا بيان رايل ايشياٽڪ سوسائٽين جي جنرل ۾ ڏنل آهن. +جن مان ٿورو مضمون سن 1910ع ۾ ڪراچيءَ جي ڊي. +سنڌ ڪاليج مسيلنيءَ ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو. +هن مان ائين سمجهجي ٿو ته يدو ۽ تروسو آريه لوڪ وچ ايشيا کان اولالهندي ايشيا طرف ٽڙي پکڙي ويا هئا، ۽ پوءِ اتان سمنڊ جي رستي سنڌ ڏي آيا هئا، يا هيئن به چئجي ته هندستان ۾ اچڻ کانپوءِ ايڏانهن ويا هئا ۽ سمنڊ جي رستي موٽيا هئا. +هرحال ايترو پڪ سان چئبو ته رگ ويد واري زماني ۾ ئي آريه لوڪ سمنڊ جو سفر ڪندا هئا، ۽ پروفيسر مئڪڊونيل جو چوڻ ته رگ ويد آرين سمنڊ ڏٺو ئي ڪونه هو، سا بنهه غلط ڳالهه آهي. +يدو آريا. +يدو آريا لوڪ راجا يدوءَ جو اولاد هئا، تنهنڪري يادؤ (جادؤ) ۽ يادؤ ونسي (جادؤنسي) يعني راجا يدوءَ جو اولاد سڏبا هئا. +سري ڪرشڻ به جادؤ ونسي ڪل مان هو، جنهنڪري چئبو ته سندس ابا ڏاڏا اصل ڪجهه وقت سنڌ ۾ هئا. +جيسلمير جا ڀٽي راجپوت، ۽ سنڌ، ڪڇ ۽ ڪاٺياواڙ جا سما راجپوت به جادؤ ونسي ڪل مان آهن. +رگ ويد موجب يدو آرين سان گڏ بيا تروسو آريه لوڪ سمنڊ جي رستي آيا هئا. +انهن بابت پراڻن ۾ ڄاڻايل آهي ته هنن پوءِ ڏکڻ هندستان ۾ وڃي پنهنجون بادشاهتون برپا ڪيون جي پانڊيه، چول، ڪيرل وغيره نالن سان مشهور ٿيون. +اتر هندستان جي ڪن آرين ۽ ڏکڻ هندستان جي چول لوڪن پوءِ بئبلونيا ۾ ٻين پاسي بيٺڪون وجهي، يورپ تائين وڻج واپار پئي ڪيو، جي ڳالهيون بابت ٻارهين ۾ ڄاڻائبيون. +ٻين آرين جون بيٺڪون: يدو ۽ تروسو آرين کانسواءِ ٻيا ”يرو“ آريه لوڪ هئا. +نهايت قديم زماني ۾ انهن مان ڀرت نالي هڪ ناميارو راجا ٿي گذريو آهي، جو راجا دشينت ۽ شڪنتلا جو پٽ هو، جنهن جي نالي پٺيان سارو ڀارت کنڊ سڏجي ٿو. +پرو آرين مان ڪي پنهنجي انهيءَ وڏي ڏاڏي جي نالي پٺيان پاڻ کي ”ڀرت“ آريه لوڪ سڏائيندا هئا. +رگ ويد واري زماني ۾ منجهانئن ڪي شتدري (ستلج)، ته ڪي سرسوتي نديءَ جي ڪناري تي رهندا هئا. +”پنج جنن“ مان چوٿان ”آنو“ آريه لوڪ هئا، جي ”انو“ يعني راجا انوءَ جو اولاد سڏبا هئا. +رگ ويد واري زماني ۾ اهي پرشني نديءَ جي ڪناري تي رهندا هئا، جا پوءِ ”اراوتي“ يعني تازگي بخشيندڙ يا فرحت ڏيندڙ سڏبي هئي. +۽ هاڻ اچار ڦري ”راوي“ ٿيو اٿس. +پنج جنن مان پنجاب ”درهيو“ آريه لوڪ هئا، جي آنو آرين جا ويجها سوٽ هئا. +انهن درهيو آرين مان هڪ جو نالو گنڌار هو، جو هاڻوڪي پشاور ۽ ان جي آسپاس وارن هنڌن ۾ راڄ ڪندو هو. +سندس جيڪو گاديءَ جو هنڌ هو، سو سندس پٺيان ”گانڌار-گنڌار“ سڏ بو هو، جنهن جو اچار پوءِ ڦري ”قنڌار“ ٿيو. +اهي درهيو آريه لوڪ پشاور ۽ ان جي آسپاس سنڌونديءَ جي ڀرتي ڪندڙ ندين (ڪابل ندي وغيره جي ڪنارن تي رهندا هئا. +مطلب ته آڳاٽا آريه لوڪ اول رڳو سنڌ، پنجاب ۽ اتر-اولهه سرحد علائقو والاري ويٺا هئا، ۽ اهوئي رگ ويد واري زماني جو هندستان ليکيو ويو آهي. +جيئن مٿي اڳيئي چيو ويو آهي. +ان وقت سنڌ جون حدون ڪهڙيون هيون، سو پتو ڪونهي. +پر سڀيتا سڀني هنڌ ساڳي هئي. +آرين جون بيٺڪون. +رگ ويد مان ڄاڻ ٿئي ٿي، ته آڳاٽا آريا لوڪ جدا جدا خاندانن ۾ ورهايل هئا، جن مان پنجن ڪلن وارا مکيه هئا، جنهنڪري ’پنج جن‘(Five folks or Five people) لفظ رگ ويد ۾ گهڻا گهمرا ڪم آيل آهي، جنهن جي اکري معنا آهي ’پنج ڄڻا‘. +انهن مان هڪڙا پروُ، ٻيا آنوُ، ٽيان درهيوُ، چوٿان يدوُ ۽ پنجان تروسوُ هئا. +تازين کوجنائن موجب چون ٿا ته سڀ آريا لوڪ وچ-ايشيا کان ايران واري واٽ وٺي، اتر-هندستان ۾ آيا، باقي دوُ ۽ تروسوُ آرين بابت ته پاڻ رگ ويد ۾ لکيل آهي، ته اهي سمنڊ جي رستي آيا هئا ۽ اِندر ديوتا کين سلامتيءَ سان آڻي پهچايو هو. +وڌيڪ کوجنائن سان يوروپي لوڪن کي يقين ٿيو آهي،ته ها هي يدوُ ۽ تروسوُ بابل يا بئبلان کان سمنڊ جي رستي اچي، اول سنڌ ۾ رهيا هئا، انهن کوجنائن جا بيان رايل ايشياٽڪ سوسائٽيءَ جي جرنل ۾ ڏنل آهن، جن مان ٿورو مضمون سن 1910ع ۾ سنڌ ڪاليج مسيلني ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو هو. +يوروپي عالمن جو چوڻ آهي ته آڳاٽن آرين جي بئبلان (بابل) سان لهه وچڙ هئڻ ڪري، انهيءَ طرف ڪي لفظ سنسڪرت ۾ اچي ويا، مثلاً ’مَڻ‘ (سنسڪرت ’من‘-40 سير) بئبلونيا جو لفظ آهي، جو فارسيءَ ۾ به اچي ويو آهي. +اهڙو ٻيو لفظ ’ڪنس‘ آهي جنهن جو اُچار سنڌيءَ ۾ آهي ’ڪنجهو‘(ساڳيءَ طرح ’هنس‘ جو اُچار ڦري ٿيو ’هنجهه‘-هنج پکي).ڀانئجي ٿو ته ڪنجهي جي باسڻ جوڙڻ جو رواج ئي بئبلونيا طرف جي ماڻهن وٽان سکيا آهيون. +رگ ويد ۾ سڀني ڪلن جي آرين بابت ڄاڻايل آهي،ته اهي ستن ندين جا ڪنارا پاڻيءَ جي سهنج ڪري والاري ويٺا هئا، جن مان پنج نديون پنجاب واريون هيون، ڇهين سرسوتي ۽ ستين سنڌو، جنهن ۾ سنڌونديءَ جون ڀرتي ڪندڙ نديون(ڪابل ندي وغيره) به ليکيون وڃن ٿيون. +انهن ستن ئي ندين کي گڏي ’سپت سنڌو‘ يعني ست درياء سڏيندا هئا، جنهن جو اُچار پارسين جي زنداويستا ۾’هپت هندو‘ لکيل آهي. +* انهيءَ ايراضيءَ ۾ سنڌ، پنجاب ۽ گنڌار (هاڻوڪو پشاور ۽ ان جو آسپاس وارو ملڪ) اچي ٿي ويا. +هندستان جي ٻين ڀاڱن (بينگال وغيره ۾) اڻ آريا قومون رهنديون هيون. +رگ ويد جي پهرين ئي پهرين منڊل مان معلوم ٿئي ٿو، ته انهيءَ قديم زماني ۾ سنڌ جو راجا سونيا ڀاويا (Svanya Bhavaya) هو، جنهن جي راڻيءَ جو نالو ”روماسا“ هو. +اهو راجا ڪروي (Krivi) آرين مان هو، جي پوءِ ”پنچال“ سڏجڻ ۾ آيا. +انهن سان ڪي اسڪني (چناب) نديءَ جي ڪناري تي، ته ڪي سنڌونديءَ جي ڪناري تي رهندا هئا. +سندن سؤٽ ’پروُ‘ آريه لوڪ هئا، جن مان ڪي شتدري (ستلج) ته ڪي سرسوتي نديءَ جي ڪناري تي رهندا هئا. +اهي سنڌ ۽ پنجاب وارا آريه لوڪ هئا. +جن اڻ آريه لوڪن يعني دراوڙن وغيره سان جنگيون جوٽي، پنهنجو دڳو ڄمايو ۽ پنهنجي سنسڪرت ٻوليءَ پکيڙيو ۽ وڌايو، جنهن مان پوءِ سنڌي، هندي وغيره ٻوليون پيدا ٿيون. +آرين جي ٻوليءَ ۾ ڦير. +آڳاٽن سڀني آرين جي مادري زبان سنسڪرت هئي؛ پر هندستان ۾ اچڻ کان اڳ گهڻن هنڌ ڀٽڪيا ٿا ڏسجن ۽ جدا جدا هنڌن جي قومن سان لهه وچڙ ۾ آيا ٿا ڏسجن. +هندستان ۾ اچڻ کانپوءِ به منجهانئن ڪي سنڌ ته ڪي پنجاب ته ڪي اتر – اولهه سرحد علائقي ۾ ته ڪي ٻين هنڌ رهندا هئا. +انهن ڳالهين جو پهريون ۽ مکيه اثر سندن ٻوليءَ تي ٿيو. +هن وقت سڄو هندستان چندرو ونسي گهراڻي جي راجا ڀرت جي نالي پٺيان ڀارت کنڊ سڏجي ٿو، تنهنڪري جيڪو ائين سمجهجي ته اهي ڀرت آريه لوڪ، جي پرو آرين جي شاخ مان هئا، سي پنج جنن ۾ برک هئا؛ ۽ سندين ئي ٻولي ٺيٺ هئي؛ پر رگ ويد ۾ ٻين آرين کين سڏيو آهي. +”مڌ رواچ“ (Mrdhra – Vacha) يعني جن جي ٻولي پوريءَ ريت سمجهڻ ۾ نه اچي (رگ ويد، منڊل ستون 13،18) ۽ منڊل ڏهين (5،23) ۾ اڻ آريه قومن لا3 به ڪم آيل آهي. +هن مان ظاهر آهي ته ٻين آرين کان پرو (ڀرت) آريه لوڪ اڻ آريه قومن سان گهڻو لهه وچڙهه ۾ آيا هئا، جنهنڪري ٻيا آريه، جي جيتوڻيڪ سندن ڏورانهان سوٽ هئا، تن کان سندين ٻولي وڌيڪ ڦريل هئي، جنهنڪري اهي ”مرڌ رواچ“ سڏيا نويا آهن. +ڌرم ڪرم ۾ ڦير. +آرين جي نه رڳو ٻوليءَ ۾ ڦير هو، پر ڌرم ڪرم ۾ به ڦير هو. +مثلاً سري ڪرشڻ جا ابا ڏاڏا، جي يدو آريه (جادؤ ونسي) هئا، ۽ سندن ويجها سوٽ جي ”تروسو“ آريه سڏبا هئا، تن کي رگ ويد ۾ ٻين آرين ڪار وچان ”داس“ سڏيو آهي، جو اهي ڪجهه وقت ويدن کي ڪين مڃيندا هئا – (رگ ويد، منڊل ڏهون). +پوڄا ۾ به ڦير هئن. +جيڪي آريه ويدڪ ڌرم جا هئا، سي اندر ديوتا جي پوڄا ڪندا هئا. +جيڪي ويدڪ ڌرم جا نه هوندا هئا، سي اندر پوڄا جي برخلاف هوندا هئا. +اهي وري لنگ جا پوڄاري هوندا هئا، ۽ ”شيشنه“ ۽ ”شيشنه ديوا“ سڏبا هئا يعني جن جو ”اِشٽ ديو“ (Chosen Deity) ”شيشنه“ (لنگ(Phalus هجي. +ويدڪ ڌرم وارا لنگ جي پوڄا جي بنهه برخلاف هوندا هئا، جنهنڪري رگ ويد ۾ لنگ جي پوڄارين لاءِ ڌڪار ظاهر ڪئي اٿن، ۽ کين ”اَڪرمن“ (ڪريا ڪرم کان رهت (Riteless)، ”ابراهمڻ“ (Without devotion) ، ”آديويه“ (In different to Gods) ، ”آيجنيه“ يعني يگيه نه ڪندڙ (Not Sacrificing) ۽ ٻين اُگرن نالن سان سڏيو اٿن. +مطلب ته لنگ جي پوڄارين جو ڌرم ڪرم اندر جي پوڄارين کان بنهه علحدو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35584.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35584.txt new file mode 100644 index 0000000..25d5cd7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35584.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ڇڪتاڻ ۾ واڌ +ڇڪتاڻ ۾ واڌ, تڪڙي واڌ، تڪراري ڊوڙ يا ايسڪيليشن (Escalation) ڪن به ٻن تڪراري ڌرين وچ ۾ نفسياتي توڙي طبعي حوالن سان ڇڪتاڻ ۾ واڌ جو عمل کي چيو وڃي ٿو، جيڪو ٻنهي ڌرين ۽ ساڻن واسطيدارن ۾ ڳڻتيءَ ۽ بيچينيءَ جي صورتحال کي جنم ڏئي. +ان صورتحال ۾ ٻن ملڪن جي سرحدن تي فوجن جي انگ ۾ واڌ، هٿيار ٺاهڻ جي عمل ۾ تيزي، پروپيگنڊائي طريقن ۾ تيزي ۽ ٻيا ڪيترا سگهارا محرڪ اچي وڃن ٿا. +بين الاقوامي لاڳاپن ۾ هي اصطلاح پهريون ڀيرو 1938ع ۾ ڪتب آندو ويو ، پر ڪولڊ وار يا ’ٿڌي لڙائيء‘َ واري دور ۾ ٻن جڳ پڌرن ماهرن ’هرمن ڪان‘ جي ڪتاب On Escalation، 1965 ۽ ’برنارڊ بروڊي‘ جي ڪتاب Escalation and the Nuclear Option، 1966 ذريعي تمام گهڻو مشهورٿيو. +هي اصطلاح سوويت يونين ۽ آمريڪا وچ ۾ نيوڪليائي هٿيارن جي ڊوڙ ۽ عالمي معاملن ۾ وڌندڙ ڇڪتاڻ سبب وڌيڪ ڌيان جو سبب بڻيو. +ان ذريعي ٻنهي مها طاقتن منجهه تباهيءَ جوڳي ۽ تڪليف ڏيندڙ تڪرار شروع ٿيا. +جيڪي ’ڪيوبائي ميزائيل مامري‘ سميت مختلف معاملن/رخن ۾ ٽين مهاڀاري لڙائيءَ جهڙي صورتحال پيدا ڪرڻ جو سبب بڻيا. +هي اصطلاح جنگي هنر، معاشيات، نفسيات ۽ ٻين شعبن ۾ مختلف معنائن ۾ استعمال ڪيو ويندو آهي. +ان جي ابتڙ بيان ڪرڻ لاءِ De-escalation جو اصطلاح ڪم آڻبو آهي. +ان ذريعي ٻن تڪراري ڌرين ۾ عروج تي پهتل ڇڪتاڻ کي گهٽائڻ ۽ ويڙهه لاءِ تيار ڌرين کي ٺاري سرچاءَ واري رخ ۾ وٺي وڃڻ لاءِ سفارتڪاريءَ سميت هڙئي امن ڀريا طريقا آزمايا ويندا آهن. +ان جي نتيجي ۾ تڪراري ڌريون غير فوجي طريقي سان پنهنجا اختلاف نبيرينديون آهن. +ان جو هڪ مثال ’ڪيوبائي ميزائيلن وارو گهوٽالو‘ آهي، جنهن ۾ ٻنهي مها طاقتن ڇڪتاڻ کي وڌائڻ ۽ گهٽائڻ جي سلسلي ۾ مثالي ڪردار ادا ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35593.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35593.txt new file mode 100644 index 0000000..3ff9d7c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35593.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +کاٻي ڌر +کاٻي ڌر يا ليفٽ (The left) عام طور سياسي ماهرن وٽ کاٻي ڌرجو ذڪر اشتراڪي نظريئي جي حوالي سان اچي ٿو. +پر حقيقت ۾ 1789ع واري فرانسيسي انقلاب کانپوءِ هن اصطلاح زور وٺڻ شروع ڪيو. +فرانس جي اعليٰ اختياراتي اداري ”ايسٽيٽ جنرل“ (جنهن جي حيثيت پارليامينٽ جي برابر هئي) جي اجلاس ۾، رڪنن جي ويهڻ جو انتظام اهڙي طرح ڪيو ويو، جو بادشاهه جي حمايتين کي ساڄي هٿ ۽ مخالفن کي کاٻي هٿ تي ويهاريو. +جنهن کان پوءِ اهو اصطلاح مشهور ٿيو. +کاٻي هٿ تي ويٺل ميمبر انقلاب جا حمايتي ۽ ترقي پسند سوچ رکڻ وارا هئا ۽ ساڄي هٿ تي ويهڻ وارا بادشاهي راڄ واري روايتي سوچ جا حامي هئا. +هاڻوڪي دور ۾ ان اصطلاح هيٺ، ڪا به ڌُر ڪنهن به سياسي نظام ۾ اهڙن حلقن جي نمائندگي ڪري ٿي، جيڪي سماجي تبديليءَ جي ذريعي وڌيڪ مُهذب ۽ انسان دوست سماجي ۽ سياسي سرشتي جي بحاليءَ تي زور ڏين ٿا. +مُختلف فڪري نظرين ۽ روين جي هيٺ هُئڻ ڪري، ”کاٻي ڌر“ جا مُختلف قسم آهن. +منجهائن ڪي بلڪل ڪٽر، ڪي وچٿرا، ته ڪي وري اولهه جي جمهوري نظام جي بلڪل ابتڙ/ ويجهو آهن. +”کاٻي ڌر جا“ دراصل سياسي حقن جي جدوجهد جو اصطلاح آهي، جيڪو سجاڳيءَ واري دور ۾ يورپ ۾ شروع ٿيو. +کاٻي ڌر وارا عام طرح لبرل ۽ روشن خيال فڪر جا مالڪ هئڻ سان گڏ حڪومت نواز ڌرين ۽ رجعت پسندن جا مخالف هئا، جيڪي مذهبي تنگدلي ۽ رجعت پسند خيالن جي ڪري ترقيءَ جا مخالف هئا. +ورهاڱي کان پوءِ جڏهن سنڌي ادب ۾ترقي پسند لاڙي زور ورتو ته سنڌي اديب واضح طور ٻن گروهن ۾ ورهائجي ويا. +هڪڙا ساڄي ڌر وارا اديب ته ٻيا کاٻي ڌر وارا اديب هئا. +کاٻي ڌر وارا اديب ترقي پسند ۽ انقلابي سوچ وارا ۽ مروج نظام کي بدلائڻ جا حامي هئا، هو سنڌ جي صوفي شاعرن جي انقلابي تصوف جا به حامي هئا، ۽ روشن خيال، سيڪيولر قدرن جي نمائندگي ڪندا رهيا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35595.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35595.txt new file mode 100644 index 0000000..f6d0f23 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35595.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +هند۔يورپي ٻوليون +ڪيترن سوين ٻولين سان تعلق رکندڙ ٻولي جي خاندانن ۽ لسانيات واري وڏي ٻولي. +ٻولين جي کوجنا. +پندرهينءَ ۽ سورهينءَ عيسوي صديءَ ۾ پورچوگيزن، ڊچن، فرينچن ۽ انگريزن، هڪ ٻئي جي پٺيان، واپار سانگي هندستان ۾ اچي ڪوٺيون وڌيون، ته منجهائن ڪن سنسڪرت تي ڌيان ڏنو. +هنن ڏٺو ته سنسڪرت ۾ گهڻيئي اهڙا لفظ آهن، جي ساڳيا ڪيترين يوروپي ٻولين ۽ پارسيءَ ۾ آهن. +مثلاً سنسڪرت ”ماتر“ (ماتا، ماءُ) ۽ ”ڀراتر“ (ڀاءُ) جا اُچار پارسيءَ ۾ ”مادر“ ۽ ”برادر“ ۽ انگريزيءَ ۾ ”مدر“ (Mother) ۽ ”بردر“ (Brother) آهن. +اهڙا ٻيا ڪئين ساڳيا لفظ ڏسي حيران ٿيا؛ پر سمجهي نٿي سگهيا، ته اهي لفظ يورپ، ايران ۽ هندستان ۾ ڪيئن عام ٿيا. +سن 1783ع ۾ سر وليم جونس (1746-1794ع) منڍ بنگال جو چيف جسٽس مقرر ٿي آيو، تنهن سنسڪرت جو اونهو اڀياس ڪري ظاهر ڪيو، ته سنسڪرت، ايراني ۽ ڪيتريون يورپي ٻوليون ساڳئي بنياد مان آهن، تنهنڪري ڪيترا لفظ ساڳيا اٿن ۽ نحوي بناوت به ڪيتري قدر هڪجهڙي اٿن. +سنه 1816ع ۾ جرمنيءَ جي نامور عالم فرئنسس باپ (Francis Bopp) هڪ گرامر ڇپائي پڌرو ڪيو، جنهن ۾ سنسڪرت، گريڪ (يوناني) لئٽن، جرمن ۽ پارسي ٻولين جي گردانن يا ڦيرن جي هڪجهڙي ترتيب ڄاڻائي، وگيانڪ ريت ثابت ڪيائين، ته سر وليم جونس جو قياس سچو هو، ۽ اهي ٻوليون برابر اهڙيءَ قديم ٻوليءَ مان پيدا ٿيون آهن، جا هن وقت دنيا جي ڪنهن به ڀاڱي ۾ ڳالهائڻ ۾ نٿي اچي. +يوروپي عالمن کي علم لغات (Comparative Philology) جو پتو انهن ٻولين جي ڀيٽ ڪرڻ سان پيو. +انهن سڀني هنڌن جي ٻولين جو هڪ يڪو خاندان انڊو – يورپين نالي سان ڪوٺڻ لڳا، ته سمجهڻ ۾ اچي ته هندستان ۽ يورپ جون ٻوليون انهيءَ ساڳئي خاندان مان آهن. +تاريخ جون کوجنائون: يوروپي لوڪن لاءِ هاڻ هڪ وڏو مسئلو پيدا ٿيو هو. +چوڻ لڳا ته هندستان ۽ ايران، جي يورپ کان گهٽ ۾ گهٽ ته ٽي هزار کن ڪوهه پري آهي، تن جي ٻولين جو پاڻ ۾ ههڙو جگري ناتو ٿيو ڪيئن؟ +هيءَ پرولي سلي ڪير؟ +سگهو ئي هندن جي رگ ويد مان پتو پين ته اهي آريه لوڪ هئا، جي پنهنجي نشاني اهي ويد ڇڏي ويا آهن. +پارسين جي زنداوستا مان سڌ پين، ته خود ”ايران“ لفظ اصل ۾ آهي ”آئرين“ يعني ”آرين جو ملڪ. +“ ايران طرف دارا بادشاهه جا اُڪرايل ڪي ڪتبايا اُڪريل نوشتا لڌائون، جن ۾ سندس خاندان جو شجرو ڏنل آهي، ۽ منڍ ۾ لکيل آهي ته ”آئون آريا آهيان ۽ آريا جو پٽ آهيان“. +هن مان ظاهر ٿيو ته ايراني اصل ۾ آريا هئا ۽ پنهنجي آريا نسل جو ججهو فخر هون. +هوڏانهن يورپ ڏي آئرلئنڊ (Ireland) آهي، جو اصل ۾ آهي آريه لئنڊ يعني آرين يا شريفن جو ملڪ. +آئرلئنڊ جو قومي نالو ايرين (Eren) آهي ۽ اهو لفظ به اصل ۾ آهي ”آرين“ رڳو انهن نالن منجهان ئي جيڪر هرڪو آرين جو هو. +هنن حقيقتن يوروپي عالمن کي هيڪاري حيرت ۾ وڌو، تنهنڪري انهيءَ سموري ايراضيءَ جي مکيه ٻولين جي پاڻ ۾ ڀيٽ ڪيائون، ۽ ساڳئي وقت تاريخ جي کوجنائن ۾ پيا، ته من ڪو وڌيڪ پتو پوي. +تايخ جي کوجنا لاءِ هيءُ رستو اختيار ڪيائون، جو هندن، ايرانين، آڳاٽن يونانين، رومن ۽ ٻين يوروپي قومن جا ڪيترا ڌرمي پستڪ هڪ ٻئي سان ويهي ڀيٽيائون. +هندن جي پراڻن ۽ اتهاسن ۾ ڏٺائون ته آڳاٽن راجائن ۽ رشين جا پيڙهيءَ به پيڙهيءَ احوال ڏنل آهن. +انهن مان يقين ٿين ته اهي سچا پچا تاريخي احوال آهن، پر اتي ئي ڪي ڳالهيون اهڙي نموني لکيل آهن، جي ڏند ڪٿائون پييون ڀانئجن. +سگهو ئي معلوم ٿين ته ٻين ملڪن ۾ به تاريخ جي شروعات انهيءَ ريت ٿي هئي. +پروفيسر مئڪڊونيل پنهنجيءَ جوڙيل سنسڪرت ساهت جي تاريخ ۾ ۽ ٻين ڪن يوروپي عالمن به پنهنجي ليکن ۾ پهريائين ائين پئي ڄاڻايو ته آڳاٽن آرين کي ”تاريخ“ جوڙڻ جو هنر هئوئي ڪونه، پر پوءِ جيڪي حقيقتون مليون، تن مان ظاهر ٿيو، ته اڳي هندستان، ايران، يونان ۽ ٻين هنڌ تاريخ، جاگرافي، کگول وديا، جوتش وغيره جون ڳالهيون، آکاڻين جي نموني لکندا هئا، ته ماڻهن کي ياد ڪرڻ سوليون ٿين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35596.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35596.txt new file mode 100644 index 0000000..6635b1f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35596.txt @@ -0,0 +1,55 @@ +راڻي لاڏي +راڻي لاڏي اصل ۾ راجا ڏاھر جي ٻيو نمبر راڻي ھئي. +تاريخ مان ڄاڻ ملي ٿي ته پھرين راڻي جا لوھاڻي حاڪم اگھم جي ڌيءُ ھئي، (تاريخ ۾ اچي ٿو ته لوھاڻي جي حاڪم اگھم جي ڌيءُ ڏاھر جي ڀاءُ ڏھرسين جي زال ھئي، تنھن سان ڀاءُ جي مرڻ کان پوءِ ڏاھر شادي ڪئي. +تنھن مان جيسين پُٽ ڏاھر پيدا ٿيو. +راڻي لاڏيءَ منجھان ٻي ڌيئر سريا ديوي ۽ پرمل ديوي ھيون. +پُٽن جي سلسلي ۾ تاريخدانن جا الڳ الڳ رايا آھن. +ڪن جو خيال آھي ته جيسين کان سواءِ ھڪڙو پٽ ڏھرسين به ھيو (ڏاھر سان جنگ ۾ ٻئي پُٽ جيسين ۽ ڏھرسين گڏ ھئا. +پر وري ٻي جاءِ تي وڪو ۽ گوپي نالي وارا پڻ ڏاھر جا پٽ ڄاڻايا وڃن ٿا. +(اھا ڳالھ چچ نامي، معصومي، تحفة الڪرام ۾ بيان ٿيل آھي +ٽين جاءِ تي چچ پُٽ ڏاھر پڻ ملي ٿو. +(چچ پٽ ڏاھر بلاذري، فتوح البلدان ۾ ڄاڻايو آھي +مٿين لکت مطابق مھاراجا کي جملي پنج پُٽ ٿيندا، جيئن ته جيسين جي ڄمڻ سان مھاراجا جي اڳين راڻي دنيا مان لاڏاڻو ڪري ويئي ھئي ۽ اھو سندس وڏو پُٽ ھيو ان ڪري چئبو ته راڻي لاڏيءَ منجھان کيس چار پُٽ ٿيا، پر تاريخدانن جي اڪثريت سندس ٽن پُٽن تي متفق آھي ۽ جنگ کان اڳ ۽ پوءِ واري دور ۾ نمايان طور ٽن جو ذڪر ملي ٿو، ان ڪري اسان پڻ ان ڳالھ کي درست ٿا سمجھون. +ان خيال سان راڻي لاڏيءَ منجھان مھاراجا کي ٻه پُٽ ٿيا. +عربن جي سنڌ فتح ڪرڻ کان پوءِ ڊگھي وقت تائين، راڻي لاڏي، جيسين سان گڏ مختلف قلعا (جي سنڌ جي ئي حدن ۾ ھئا) مٽائيندي پُٽ جي ٻانھن ٻيلي ٿي عربن خلاف جنگ ڪرڻ ڪارڻ فوج تيار ڪندي رھي. +آخرين قلعو برھمڻ آباد جو ھيو، جنھن ۾ فوج کي گڏ ڪيائين ۽ تلقين ڪرڻ سان گڏوگڏ اھو پڻ احساس ڏيارڻ جي ڪوشش ڪيائين ته ھيءَ ئي جاءِ پنھنجو آخري سھارو آھي، جنھن تان بيھي پاڻ کي وطن واپس ورائڻو آھي. +ھن بهادر زئفان قلعي ۾ گڏ ٿيل وڙھندڙن کي چيو: ”ھيءُ مضبوط قلعو ۽ عيال ڪيئن ڇڏينداسين؟ +اسان کي لاچار ھتي رھڻ گھرجي، جيئن دشمن تي سوڀ حاصل ڪيون ۽ اسان جو مُلڪ ۽ گھر سلامت رھي. +“ نه صرف ايترو پر کين ڪڏھن به ھار نه مڃڻ وارو سبق ڏيندي چيائين: ”جيڪڏھن عرب جو لشڪر غالب رھيو ته پوءِ ڪا ٻي تدبير ڪنداسون. +چچ نامي جي غلط بياني. +ھن تاريخ جي صفحي 268- 269 تي ھڪ روايت ۾ لاڏيءَ جي زباني بيان ڪئي وئي آھي ته جڏھن ڏاھر جي قتل کان پوءِ ڏاھر جي زال لاڏي گرفتار ٿي, تڏھن محمد بن قاسم ھن سان نڪاح ڪيو، لاڏي ام ولد (نڪاح ۾) ٿي تڏھن محمد بن قاسم کانئس پڇيو: ”تون ڪيئن ڏاھر جي پوئلڳن سان گڏ گرفتار ٿيئنءَ؟ +۽ ڏاھر کان ڪھڙي سبب ڌار ٿينءَ؟ +“ لاڏيءَ جواب ڏنو ته: ”جڏھن اسلامي لشڪر راجا ڏاھر جي سامھون ٿيو، تڏھن ھن ھر ھڪ زال جي مٿان سخت نگران ڇڏي چيو ته جيڪڏھن اسلامي لشڪر غالب ٿئي ۽ ڪافر شڪست کائين ته ھنن زالن کي ڪُھي ڇڏجو متان مسلمانن جي ھٿان گرفتار ٿين. +پوءِ انھيءَ نگران چوبدار، راڻي لاڏيءَ ڏانھن ڏسي پئي چيو: ”ته تنھنجي منھن جو بشرو اھڙو کليل آھي جو (معلوم ٿو ٿئي ته) تنھنجي دل عرب جي بادشاھ ڏانھن مائل آھي ۽ تون ضرور انھيءَ جي راڻي ٿيندينءَ. +“ آخر جڏھن اسلام جي لشڪر حملو ڪيو ۽ مشرڪ ڀڄي ويا, تڏھن ھر ھڪ نگران سندس حوالي ڪيل راڻيءَ کي ڪُٺو (اھو حال ڏسي) مان پاڻ کي اُٺ تان ھيٺ ڦِٽو ڪيو ۽ وڃي جنگ جي (ميدان) وچ ۾ پيس، منھنجو نگران منھنجي ڪُھڻ جو خيال ڇڏي وٺي ڀڳو. +پوءِ مسلمانن اچي مون کي گرفتار ڪيو ۽ امير محمد بن قاسم مون کي خريد ڪري پنھنجي نڪاح ۾ آندو. +“ اھا روايت جا راڻي لاڏيءَ سان لاڳاپيل آھي سا خيال ڪيو ٿو وڃي ته غلط، ڪوڙي ۽ بي بنياد هوندي، جنھن کي تصحيح ۽ تشريح ڪندڙ پڻ لنوائي ويا آھن. +مٿين روايت کي غلط سمجھڻ لاءِ ھيٺيون ٻه ڳالھيون نظر اچن ٿيون: +(الف) روايت ۾ راڻيءَ جي زباني ٻڌايو ويو آھي ته: ”جڏھن اسلام جي لشڪر حملو ڪيو ۽ مشرڪ ڀڄي ويا تڏھن ھر ھڪ نگران (جي خاص بيھاريل ھئا) سندن حوالي ڪيل راڻيءَ کي ڪُٺو. +“ مٿيون ذڪر ثابت ڪري ٿو ته سواءِ لاڏيءَ جي جنھن پالڪيءَ مان ھيٺ ٽپو ڏنو ٻين راڻين کي مقرر ڪيل نگرانن ڪُھي ڇڏيو پر وري اڳتي راوڙ جي قلعي مان ھٿ آيل مال جو ذڪر ڪندي ساڳيو مصنف ڄاڻائي ٿو ته: ”ھٿ آيل ٻانھين مان ٽيھ راجائن جو ڌيئرون ھيون. +ھتي مسئلو اھو آھي ته جيڪڏھن راجا عورتن کي ڪُھڻ لاءِ ماڻھو مقرر ڪيا ته پوءِ ھي ٽيھ راجائن جون ڌيئرون ڪيئن بچي ويون. +پر جيڪڏھن ائين کڻي چئجي ته اھي ٽيھ ڏاھر جي ٻين مائٽن جون ھونديون ۽ ھن پنھنجين کي ڪُھرايو ھوندو، تڏھن به اُھا ڳالھ غلط ثابت ٿيندي ڇو ته سندس ويجھن واسطيدارن مان سندس ٻئي ڌيئر گرفتار ٿيون، ڀاڻيجي قيد ٿي، ڀيڻ ماين ڏاھر جي مرڻ کان پوءِ به جنگ ڪرائيندي رھي، آخر ڪو چاڙھو نه ڏسي راوڙ جي قلعي ۾ ڪيترين ئي ٻين عزيزياڻين سان گڏجي پنھنجو انت آندائين. +آخر اھي ايتريون ساريون ڏاھر سان واسطو رکندڙ عورتون ڪيئن جلادن جي چنبي کان بچي نڪتيون. +(ب) ٻي ڳالھ جا مٿين ڳالھ کي غلط ثابت ڪرڻ لاءِ پيش ڪري سگھجي ٿي سا آھي راڻي لاڏيءَ پاران سندس پٽ جيسين سان گڏجي برھمڻ آباد جي قلعي تي قبضو ڪرڻ ۽ اتان وطن واپس وٺڻ لاءِ جاکوڙ ڪندي گرفتار ٿي وڃڻ. +ساڳيو مصنف اڳتي ھلي لکي ٿو: ”جڏھن برھمڻ آباد جو قلعو ھٿ آيو (مراد جيسين پُٽ ڏاھر کي ھٿ آيو) تڏھن ڏاھر جي زال لاڏي، جا ڏاھر جي قتل ٿيڻ کان پوءِ ڏاھر جي پُٽ سان برھمڻ آباد ۾ (جنگ لاءِ تيار ٿي) بيٺي. +روايت ۾ ڄاڻايو ويو آھي ته ڏاھر جي قتل ٿيڻ سان جيئن ئي فوج ۾ ڀاڄ پئي، تيئن لاڏي جان بچائڻ ڪارڻ اُٺ تان ٽپو ڏنو ۽ گرفتار ٿي، پر ساڳئي مصنف جو اڳتي برھمڻ آباد ۾ لاڏي پاران جنگ لاءِ تياري ڪرڻ ظاھر ڪري ٿو ته پھرين روايت غلط ۽ بي بنياد آھي. +قربانيءَ جو جذبو. +وطن واپس ورائي وٺڻ واري جاکوڙ ڪندي ڪڏھن به حال ھيڻو نه ڪيائين ۽ ٻين کي ھمٿائيندي ائي. +جڏھن ٻيا سڀ رستا بند ٿيندي نظر آيس، تڏھن اھا تجويز پيش ڪري ٿي ته: ”جيڪڏھن قلعو فتح ٿيو ته مان پاڻ کي ٻارن ۽ پوئلڳن سميت ساڙيندڙ باھ جي خوراڪ بڻائيندس. +فاتحن کان بچڻ ڪارڻ، پنھنجو پاڻ انت آڻڻ واريون ڪاروايون آخرين سھارو ھونديون آھن. +قلعو فتح ٿيڻ تي ڏاھر جي واسطيدارن کي ھڪدم گرفتار ڪيو ويو، اھڙي ريت سنڌ جي ھيءَ عورت وڙھندي ۽ وڙھندڙن جي قيادت ڪندي برھمڻ آباد جي قلعي ۾ قيد ٿي ويئي. +عربن جي چنبي ۾. +برھمڻ آباد جو قلعو فتح ٿي ويو. +راڻي لاڏي نڪري نه سگھي ۽ فاتحن جي هٿ اچي ويئي. +قلعي فتح ٿيڻ کان پوءِ، جي ماڻھو عربن اڳيان پيش پيا، تن کي محمد بن قاسم پڪي امان ڏيندي چيو: ”ڏاھر جا لاڳاپيدار جتي به ھجن، انھن کي ھٿ ڪندا. +عربن جي لکت موجب معافيءَ دروازا سندن لاءِ بند ھئا. +”آزاد“ تاريخن ۾ اچي ٿو: ”برھمڻن ھن مضبوط عھدنامي جي بناءِ تي ڏاھر جي زال لاڏي کي بُھري مان ٻاھر ڪڍيو ۽ باقي ماڻھن تي رسول الله صلي الله عليہ وسلم جي طريقت موجب ڍل مقرر ڪيائين. +جڏھن باقي قيدين کي آندو ويو جن ۾ راڻي لاڏي پڻ شامل ھئي. +تڏھن محمد بن قاسم سندس سونھن تي موھجي پيو ۽ کيس پنھنجي نڪاح ۾ آڻڻ لاءِ حجاج کي خط لکي اجازت گھري. +(مٿين ڳالھ ”اجازت گھرڻ واري“ پڻ بي بنياد پئي معلوم ٿئي ڇوته ان وقت پيغامن پھچائڻ وارو ڪم گھوڙن ۽ ٻيڙن رستي ٿيندو ھو جنھن ۾ وڏو عرصو لڳندو ھو. +فاتح ڪنھن مفتوح تي موھجي ۽ ان کي حاصل ڪرڻ لاءِ ويھي انتظار ڪري. +سا ڳالھ سمجھ کان ٻاھر لڳي ٿي. +تنھن کان سواءِ گھڻي وقت کان عربن اندر اھڙي قسم جون حرڪتون ھلندڙ ھيون، جنھن ۾ ھو غلامن کي بغير نڪاح جي پڻ وھاري ڇڏيندا ھئا +چچ نامي جي لکت مطابق حجاج اھڙو احوال خليفي وليد جي خدمت ۾ عرض ڪري لاڏيءَ جي خريد ڪرڻ جي فرمان ڏيڻ جي خواھش ڏيکاري. +اھڙي ريت محمد بن قاسم کي دارالخلافت مان لاڏيءَ جي خريد ڪرڻ جو حڪم مليو ۽ ھن کيس پنھنجي نڪاح ۾ آڻي زال بڻايو. +(مولانا دين محمد وفائي پنھنجي ڪتاب نو مسلم ھندو راڻيون ۾ تصديق ڪندي ڄاڻايو آھي ته محمد بن قاسم کيس مسلمان بڻائي شادي ڪئي ۽ سندس اسلامي نالو ”خديجا“ رکيو ويو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35597.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35597.txt new file mode 100644 index 0000000..7a9d902 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35597.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +ديوتائن جا نالا +ديوتائن جا نالا دنيا ۾ قديم تھذيبن م سوين ديوتائن کي پوڄيو ويندو ھو جن جا مختلف درجا ھوندا ھئا. +ھندو مذھب جا ديوتا. +ڌرمي پستڪن ۾ لکيل ڏند ڪٿائن جي اڀياس مان يوروپي عالمن کي سگهو ئي ائين وسهڻ لاءِ سبب ٿيو ته اهي ڏند ڪٿائون ڪن حقيقتن تان ٺهيل آهن، ۽ بي بنياد ڪينهن، انهن حقيقتن سمجهڻ لاءِ ضرور ڄاتائون ته اول اهي ڏند ڪٿائون سڀني ڌرمي پستڪن مان ڪڍي ڪٺيون ڪجن، ته پوءِ پوريءَ ريت ڀيٽ ڪرڻ ۽ انهن جو سچو پچو مطلب سمجهڻ سولو ٿئي. +بس، پوءِ ته گهٽايائون ئي ڪين. +هن وقت تائين هندن جي ويدن، اتهاسن ۽ پراڻن مان، ايران، بئلبونيا، اسيريا، مصر ۽ يورپ جي يوناني، رومن ڪيلٽڪ ۽ ٻين قومن جي ڌرمي پستڪن مان ڏند ڪٿائون ڪڍي، ڇاپائي پڌريون ڪيون اٿن. +انهن مان ڪيترا تاريخي احوال ڪڍي، جدا جدا ملڪن جون تاريخون جوڙيون اٿن، بلڪه دنيا جي تاريخ به لکي اٿن. +اهي سڀ تاريخون ويجهڙائيءَ ۾ هنن کوجنائن کان پوءِ ٺاهيون اٿن، نه ته اڳي ڪين هيون. +انهن کوجنائن مان هڪ مکيه ڳالهه هيءَ ظاهر ٿي ته ڪيتريون ڏند ڪٿائون بلڪ ديوتائن جا نالا جهڙا هندن جي ڌرمي پستڪن ۾ تهڙا پارسين جي ”زنداوستا“ ۽ رومن ۽ يوناني لوڪن جي ڏند ڪٿائن ۾! +مثلاً رگ ويد مان ڄاڻ ملي ٿي ته آڳاٽا آريا لوڪ آڪاس يا آسمان کي پتا (پيءُ) ۽ پرٿويءَ يا ڌرتيءَ کي ماتا (ماءُ) ڪوٺيندا هئا. +آڪاس کي سڏيندا هئا ”ديوس بتر، (Dyus-pitra = ابو اڪاس) جنهن جو اچار لئٽن ٻوليءَ ۾ آهي جوپيٽر (Ju-piter) ۽ هينئر معنيٰ اٿس مشتري يا ورهست ديوتا. +جوپيٽر جو منڍ وارو جو جو اچار يوروپي لوڪن ڦيرائي ”ٽيو“ (Tiu) به ڪيو، جنهن مان انگريزي لفظ ٽيوزڊي (Tuesday منگل) ٺهيو. +سنسڪرت ديوس جو اچار يونانين ڦيري زينوس (Zeus) ڪيو ۽ اهو هڪ وڏو ديوتا ڪري ليکيندا هئا. +رگ ويد ۾ آڪاس جي هڪ مکيه ديوتا جو نالو ورڻ ڄاڻايل آهي، جنهن جي بنيادي معنيٰ آهي ڍڪيندڙ ”ور“ Vri معنيٰ ڍڪڻ. +سموريءَ ڌرتيءَ ۽ جبلن، ندين، ساگرن (سمنڊن) ۽ مها ساگرن (وڏن سمنڊن(Oceans کي آڪاس مٿان ڍڪي بيٺو آهي، تنهنڪري آڪاس جي ديوتا تي اهو ورڻ (ڍڪيندڙ) نالو رکيائون. +هن وقت هندو ماڻهو ورڻ ديوتا کي پاڻيءَ جو ديوتا ڪري ليکين ٿا، پر رگ ويد واري زماني ۾ ورڻ ديوتا جو وڏو واسطو تارن ڀريل رات سان هو ۽ ڏينهن جو ديوتا متر (سورج) سڏبو هو، تنهنڪري رگ ويد ۾ ورڻ ۽ متر نالا گهڻن هنڌن گڏ ڪم آيا آهن. +ورڻ جو اچار پارسين جي زنداوستا ۾ ورين (Vareena) ۽ يوناني ٻوليءَ ۾ اُرينس يا يورينس. +(Ouranous or Uranos) متر جو اچار زنداوستا ۾ مٿر آهي ۽ هاڻوڪي پارسيءَ ۾ ان جو اچار بگڙجي مهر ٿيو آهي؛ پر اڄ به معنيٰ اٿس ”سج“ (سورج ديوتا). +سنسڪرت لفظ متر جو اچار قديم ايرانين وانگر قديم رومن لوڪ به ڪيو مٿر (Mithra) ۽ انهيءَ سبب متر ديوتا جا پوڄاري مٿريسٽ (Mithraist) سڏجڻ ۾ آيا، ۽ متر ديوتا جي پوڄا تي مٿر سيزم (Mithra-ism. +Mithra-icism) نالو پيو. +قديم مصر جا ديوتا. +مصري مختلف ديوتائن جي پوڄا ڪندا هئا، جن مان ڪي ته ڪن خاص قبيلن ۽ علائقن جا هئا. +جهڙوڪ، نينات (Nebnat) فتا (Ptah)۽ مات (Maat). +ڪي سندن خيال مطابق، عالمگير قوتن جو جدا جدا ظهور رکندڙ هئا. +جيئن اوزيرس (Osiris)، عالم آخرت جو خدا. +ميه اورت آسمان جو خدا، ڪنيمو (Knemos) جسم ٺاهڻ وارو خدا. +ايزيز (Isis) روح بخش واري ديوي، طوط (Thoth) عمر جي حد مقرر ڪرڻ وارو، هورس (Horus) ڏکڻ ۽ سورن کان ڇوٽڪاري ڏيڻ وارو، حاثور (Hathor)، روزي بخشڻ وارو ۽ انهن سڀني کان مٿاهون آمن رع (Ammon Ra)، يعني سج ديوتا هو. +مصرين ۾ اُلوهيت گاڏڙ شاهي تصور به پوريءَ طرح نشو و نما وٺي چڪو هو ۽ مصر جو بادشاهه، نيم خدا جي حيثيت اختيار ڪري چڪو هو. +ان جو لقب ”فارع“ ان ڪري ٿيو جو هو ”رع“ يعني سج جو اوتار سمجهيو ويندو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35608.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35608.txt new file mode 100644 index 0000000..b747956 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35608.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +وچ ايشيا وارو نظريو +انسان ذات جو پهريون ماڳ اتر قطب هو. +قديم ڪليٽڪ قومن جي ڏند ڪٿائن مان پروفيسر راهز (Professor Rhys) کي به ائين سمجهڻ ۾ آيو ته انهن قومن جا ابا ڏاڏا اصل اتر قطب طرف رهندا هئا. +اها ڳالهه پنهنجن ”هبرٽ ليڪچرس“ ۾ ڄاڻايائين. +وچ ايشيا واري نظريي کي پڇاڙيءَ وارو ڌڪ لوڪمانيا بال گنگا ڌرم تلڪ هنيو. +اسان جي هن ڏيهي عالم ڪيتريون جيالاجيڪل ۽ آرڪيالاجيڪل ثابتيون، ۽ هندن جي ويدن، اتهاسن ۽ پراڻن مان، ۽ پارسين جي زنداوستا مان ڪيترا حوالا ڏيئي، پنهنجي ڪتاب آرڪٽڪ هوم (Arctic Home in the Vedas) ۾ لکيو ته پراڻن پٽاندر آڳاٽا لوڪ ميرو پربت تي رهندا هئا، جو اتر قطب ڏي هو. +مصر ملڪ ۽ الهندي ايشيا ۾ آرين جون بيٺڪون: تاريخ جون کوجنائون اڃان هليون پئي ته مصر ملڪ ۽ ڪريٽ (Crete) ۾ ويجهڙائيءَ ۾ الهندي ايشيا ۾، کوجنائون ڪري، آرڪيالاجيڪل کاتي وارن تاريخ کان اڳ جي زماني تي هڪ نئين روشني وڌي. +مصر طرف نيل نديءَ جي نزديڪ تل ال امرنا (Tel-el-Amarna) مان ڪي ڪاغذ پٽ 1880ع ۾ لڌا. +انهيءَ جهوني دفتر مان معلوم ٿيو ته مصر جا فرعون ۽ مٽني (الهندي ايشيا طرف) جا راجائون هڪ ٻئي کي سڱ ڏيندا هئا. +مٽنيءَ جي ڪن راجائن جا نالا ئي ساڳيا اهي هئا، جي قديم آرين جا هئا: مثال طور، مٽنيءَ جي هڪ راجا جو نالو دشرت (Dusratha) هو، ۽ اهو ساڳيو نالو سري رامچندر جي پيءُ راجا دسرٿ جو هو. +انهيءَ راجا دشرت پنهنجي هڪ نياڻي مصر ملڪ جي بادشاهه امينوفس چوٿين (Amenophis IV) سان پرڻائي، جنهن کي مٽنيءَ جي انهيءَ راجڪماريءَ مان گلو کپ (Gilukhip) نالي پٽ ڄائو، جو پوءِ وڏي هوندي مصر ملڪ جون جهونيون ريتون رسمون ڇڏي، سورج ديوتا جو پوڄاري ٿيو. +حوالا. +[[زمرو:مذهب] diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35623.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35623.txt new file mode 100644 index 0000000..b2916f7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35623.txt @@ -0,0 +1,91 @@ +گاج ندي +گاج ندي انگريزي (Gaj River) پاڪستان جي صوبي سنڌ جي دادو ضلعي تعلقي جوهيءَ جي وڏي برساتي ندي آهي. +گاج لفظ جي لغوي معنى گوڙ، گرج، شور يا گجگوڙ آهي. +انهي پسمنظر ۾ ئي ندي تي گاج نالو پيو. +ڇاڪاڻ ته هي باراني ندي ساوڻي جي شديد بارشن ۾ جڏهن ميداني علائقي ۾ لهندي آهي تڏهن وڏي آواز، گوڙ ۽ هاسي سان لهندي آهي. +ان جو شور ميلن تائين ٻُڌڻ ۾ ايندو آهي. +گاج نئي اولهندي جابلو علائقن مان وهندي اچي جوهي تعلقي جي ڪاڇي واري ميداني علائقي ۾ ڇوڙ ڪري ٿي. +وهڪرو. +بلوچستان جي خضدار ضلعي جي سمان تنگ، زِيدي ۽ ڪرخ جي جابلُو ايريا مان وهندڙ نَئيُون وهندين اچي ڪولاچي نئي ۾ ڇوڙ ڪن ٿيون، جڏهن ڪولاچي نئين اچي گاج ۾ پوي ٿي ته گاج کيرٿر پار ڪري درياهه جي رُوپ ۾ ٿخ لڪ وٽان ڪاڇي ڏانهن رُخ ڪري ٿي. +نئي سمان تنگ، خضدار شهر جي اوڀر ۾ لڳ وهي هلندڙ نئي ڪوشڪ يا خضدار جي اُتر ۾ محمد خان زهري ڳوٺ وٽان گذرندڙ نئي باغبان، زيدي مان وهندڙ نئيُن ۽ ڪرخ جي علائقي مان وهندڙ نئي ڪرخ جو رخ به گاج ڏانهن آهي. +اُهي نئيُون تمام وڏيون نئيُون آهن. +1995ع ۾ بلوچستان ۾ پوندڙ برساتُن ۾ انهن نئيُن جي پاڻي وهندي نه صرف بلوچستان جي خضدار ضلعي کي مفلوج ۽ متاثر بڻايو هو پر انهن جو ڇوڙ جڏهن گاج نئي وسيلي جوهي واري علائقي ۾ ٿيو هو ته سڄو علائقو خطرناڪ ٻوڏ جي لپيٽ ۾ اچي ويو هو. +حالانڪه جوهي ۾ ڪي خاطر خواهه بارشُون به نه پيون هيون. +اهو چوڻ درست نه آهي ته گاج ۾ ايران کان وهي هلندڙ نئيُن جو پاڻي پوي ٿو. +ايران مان ايندڙ باراني پاڻي جو مختلف نئيُن وسيلي خاران، پنجگور، چاغي، ڪيچ مڪران ۽ گوادر ڏانهن وهڻ، جڏهن ته خضدار جي اولهندي نئي نال ۽ ڏکڻ ۾ تعلقي وڍ کان وهندڙ نئي ٽُڪ جو ڇوڙ نئي پورالي ۾ ٿيڻ ۽ پورالي جو لسٻيلي ڏانهن وهي هلڻ ته سمجهه ۾ اچي ٿو پر اُن پاڻي جو اوڀر طرف سوين ميل جابلُو علائقا لتاڙي خضدار ۽ پوءِ گاج ڏانهن وهي اچڻ سمجهه کان ٻاهر آهي. +ٿخ جو لڪ ۽ ڪنب. +ٿخ يا ٿک قديم لنگھ يا لڪ آهي جيڪو کيرٿر جبل وٽ سنڌ ۽ بلوچستان جي دنگ تي آهي. +هن لنگھ يا لڪ وٽان قافلا سنڌ کان اولھ طرف ويندا هئا ۽ آهن. +هن لڪ منجهان گاج نئي بلوچستان کان سنڌ ۾ داخل ٿئي ٿي. +هن لڪ يا لنگھ وٽ وڏو ڪنب آهي جنهن ۾ سدائين چشمن جو پاڻي رهي ٿو. +ڪنب ۾ پاڻي اٽڪل 10 کان 20 فوٽ گهرو آهي جنهن ۾ مڇي تمام گهڻي ۽ وزن ۾ وڏي ٿئي ٿي. +ٻِي آبي جيوت به ان پاڻي ۾ ٿئي ٿي. +مقامي ماڻهن موجب ٿخ ڪنب ۾ واڳون به آهن. +هت انگريز سرڪار ڪئمپ قائم ڪئي هئي جيڪا زبون حال موجود آهي. +تاريخي پسمنظر. +گاج قديم زماني کان وهندڙ برساتي ندي آهي. +راورٽي ۽ ٻين مُحققن موجب قديم زماني ۾ سنڌُو جي هڪ وڏي ڇاڙ بکر کان نڪري موجودهڪنڌڪوٽڪشمور کان وهندي، هاڻوڪن قنبر شهدادڪوٽ، لاڙڪاڻي ۽ دادو ضلعن وارا علائقا لتاڙي مَنڇَر وٽان جابلُو علائقي جي جبلن سان ٽڪرائجي، ڪُن يا موڙ کائي، ڏکڻ طرف وهندي سيوهڻ جي به ڏکڻ ۾ لال باغ وٽان وهي وڃي سنڌُو سان ملندي هُئي. +ڪاڇو به اُن ڇاڙ جوڙيو ته ڄاڻايل مٿين ضلعن ۾ ملندڙ ٻين سمورين ڍنڍن جيان مَنڇر به اُن درياهي ڇاڙ جي نتيجي ۾ وجُود ۾ آئي. +ٻين جابلُو نئيُن وانگر گاج به يقينن اَوَل اُن درياهي ڇاڙ ۾ ڇوڙ ڪندي هُئي. +اُن درياهي ڇاڙ جي ڪناري ڪيترن ئي پتڻن ۽ قديم بستين جا آثار پڻ موجود آهن. +طبعي ۽ جاگرافيائي ڦيرڦار سبب جڏهن اها ڇاڙ سُڪي وئي ته گاج جو ڇوڙ هاڻوڪِي سُڪ نئي جي وهڪري سان پاٽ شريف ۽ کاٽ وٽان سئون سڌو سنڌو درياهه ۾ ٿيڻ لڳو. +جڏهن انگريز دؤر ۾ اولهندو نارو نڪتو ته گاج جو ڇوڙ اولهندي ناري ۾ ٿيڻ لڳو. +انهن دؤرن ۾ گاج جي اضافي پاڻي جو وهڪرو شول (سول) نئين وسيلي منڇر ڍنڍ ڏانهن به رهيو. +1932ع ۾ بئراج جُڙڻ کان پوءِ گاج ندي جو تِير بِتِ وسيلي مستقل رُخ منڇر ڏانهن موڙيو ويو. +گاج آبپاشي ڊويزن. +گاج خطرناڪ ٻوڏن جو سبب به بڻجندي رهي آهي پر قديم زماني کان زراعت جي به ضامن رهي آهي. +ماهرن جي تحقيق ۽ ڄاڻ موجب سنڌ ۾ واحد باراني ندي آهي جنهن جو قديم زماني کان منفرد اِريگيشن سسٽم رهيو آهي. +اهو نظام نه صرف برسات جي پاڻي وسيلي هلندو آيو آهي پر گاج ٻارهو وهندڙ نئي آهي. +گاج وسيلي قدرتي چشمن جو وهي ايندڙ پاڻي تي به پراڻي وقت کان پوکي راهي ٿيندي رهي آهي.ڪلهوڙن جي دؤر ۾ ته واهن جو نظام تشڪيل ڏنو ويو جنهن کي انگرازن سنواريو ۽ سُڌاريو ۽ گاج اريگيشن سسٽم کي ڊويزن طور هلايو. +اهو سسٽم پاڪستان جُڙڻ کان پوءِ به روان رهيو. +مڏ آبپاشي نظام. +گاج وسيلي چشمن جي انهي پاڻي تي ميداني علائقي ۾ واهن وسيلي آبادي ٿيندي رهي آهي، گاج تي مڏ آبپاشي نظام اڄ به رائج آهي. +مقامي ماڻهو جابلو علائقي ۾ گاج جي وهڪري تي مَڏُ سسٽم وسيلي چشمن وارو پاڻي لفٽ ڪري اُتي ننڍيُون وڏيُون ماٿريُون پڻ آڳاٽي دؤر کان آباد ڪندا آيا آهن جيڪو اڃا تائين فعال نه ٿي سگهيو آهي. +گاج ڊيم. +گاج ندي تي حُڪومت پاڪستان نئي گاج ڊيم تعمير ڪرايو آهي. +گاج سبب ٻوڏون ۽ بچاءُ بند. +بلوچستان مان ايندڙ گاج جو وهڪرو ٻوڏن جو ڪارڻ بڻجي ٿو. +تاريخي طور ٻوڏ کان آيل بچاءُ بند جنهن کي ايف پي بند سڏجي ٿو سو انگريزن جي دور ۾ 1932ع ۾جوڙيو ويو هو ،تڏهن بئراج نڪتا ۽ بئراج آبپاشي نظام پڻ جڙيو هو. +بئراج ايراضي ۾ ڳوٺن ۽ ان وقت ۾ ٿيندڙ فصلن کي برساتي نئين جي پاڻي لوڙهڻ ۽ ٻوڙڻ شروع ڪيو. +تڏهوڪي زماني ۾ گاج آبپاشي نظام پڻ جڙيو ۽ گاج اريگيش ڊويزن به هئي جنهن جي جوهي شهر ۾ الڳ آفيس پڻ هوندي هئي ۽ گاج ڪناري گاج ايريگيشن بنگلا به ان جي انتظام هيٺ هوندا هئا جيڪي اڄ ڀڙڀانگ ۽ ڀينگ لڳا پيا آهن. +گاج ايريگيشن نظام جو عملو گاج نئين جي پاڻي کي مانيٽر ڪندو هو ۽ تير ڀت جي مرمت ۽ سار سنڀال به ڪندو هو. +انگريز سرڪار طرفان گاج نئين کي تير ڀت (Diversion Bund) جي وسيلي نئين سول يا شول جي وهڪري ۾ موڙيو ويو ۽ نئين گاج جو اصل وهڪرو سڪ نئين سڏجڻ شروع ٿيو ڇاڪاڻ ته نئين گاج جو اصل اوڀر طرف وهڪرو بند اچڻ سبب سڪي ويو ۽ شول نئين جي وهڪري ۾ وهڻ لڳي. +ٻوڏ کان بچاءُ بند ضلعي قمبر شهداد ڪوٽ جي تعلقي قبو سعيد خان جي علائقي چکي کان شروع ٿئي ٿو ۽ دادو ضلعي جي جوهي تعلقي جي حدن ۾ منڇر سان ملي ٿو. +برساتي نئيون ڪاڇي ۾ سڪار جون آمين آهن پر جڏهن اهي بند ٽوڙي وھڻ لڳن ٿيون ته انهن جو پاڻي آفت جي صورت اختيار ڪري آس پاس جا ڳوٺ ٻوڙي بچاءُ بند سان ٽڪرائجي منڇر ڍنڍ ڏانهن وھڻ شروع ڪندو آهي ۽ منڇر به موج ۾ اچي ويندي آهي. +سو به تڏهن ممڪن هوندو آهي جڏهن بچاءُ بند مضبوط هوندو آهي. +ٻي صورت ۾ بئراج ايريا وارن ڳوٺن ۽ شهرن جي ماڻهن جو ساھ مٺ ۾ ٿي ويندو آهي. +ٻوڏ جو خطرو وڌي ويندو آهي. +کيرٿر جابلو سلسلي منجهان شهدادڪوٽ کان دادو تائين وهندڙ کوڙ نئيون ڪاڇي واري ميداني علائقي ۾ پون ٿيون. +انهن نئين جو رخ اولھه کان اوڀر طرف آهي. +انهن سمورين نئين جا نالا ياد ناهن پر انهن نئين ۾ سيتا نئي، سائين نئي، مزناڻي نئين، سالاري نئي، دلان نئي، کُڙٻي نئين، +مکي نئي ، گاج نئين، سول نئين، تڪي نئين، سوري نئين، نلي نئين، ڪڪڙاني نئين، طوق قاسم نئين، هليلي نئين، کنڌاني نئين،انگئي نئين،نئيگ نئين اهم آهن. +انهن مذڪوره نئين ۾ وري تاريخ ۽ تهذيبي طور سيتا نئين، مزناڻي نئين ،سالاري نئين ، گاج نئين، نلي نئين ۽ ڪڪڙاني نئين وڌيڪ اهم آهن. +انهن نئيُن جي ڍورن ويجهو پٿرن ۽ جبلن تي قديم چٽسالي ملي آهي. +نئي گاج ۽ نئين نلي ته انهي قديم چٽسالي ۾ شاهوڪار آهن. +انهن نئيُن وٽ پٿرن تي ٿيل قديم چٽسالي سنڌ جو اهم تهذيبي ۽ تاريخي ورثو آهي. +پٿرن تي قديم چٽسالي جو سبب انهن نئيُن جي پيٽ ۾ يا انهن ڀرسان ٻارهوئي وهندڙ پاڻي جا ڪيترائي چشما به آهن ته برسات جو پاڻي به وڏن ڍورن ۾ تلاءُ جي صورت ۾ ڪيترن ئي مهينن تائين بيٺل هوندو آهي. +گاج نئين ته قديم تهذيب جو گهوارو آهي. +گاج بلوچستان جي ضلعي خضدار مان وهندي سنڌ ۾ داخل ٿئي ٿي. +سنڌ توڙي بلوچستان ۾ گاج ڪناري قديم بستيون آباد هيون. +گاج جي ٻنهي ڪنارن تي قديم قلعن ۽ دڙن جا آثار موجود آھن. +گاج سڀني نئيُن ۾ اهم آهي جيڪا جوهي تعلقي واري ڪاڇي جي علائقي ۾ ڇوڙ ڪري ٿي. +جنهن تي اندر جبلن ۾ مڏ آبپاشي نظام وسيلي آبادي ڪئي ويندي آهي ۽ اهو آبپاشي نظام به نهايت قديم آهي.گاج جو وهڪرو بلوچستان جي قلات ڊويزن جي ضلعي خضدار جي علائقي ڪرخ کان به اتر ۾ شروع ٿئي ٿو ۽ پوءِ موڙ کائي اوڀر طرف وھڻ لڳي ٿو. +ضلعي خضدار جي 2 نئيُن ڪوشڪ ۽ سمان تنگ جو وهڪرو سڌو ڪولاچي نئين ۾ پوي ٿو. +باغبان واريون نئيون وري کٽان نئين ۾ پون ٿيون جيڪا پڻ ڪولاچي نئين ۾ پوي ٿي. +سڀ نئيون ڪولاچي نئين جي وهڪري ذريعي ڪرخ واري علائقي مان وهي نڪرندڙ گاج نئين ۾ ملن ٿيون. +جت ڪولاچي ۽ گاج نئين ملن ٿيون ان ماڳ کي گاج-ڪولاچي سڏجي ٿو. +اهي سڀ نئيون درياھه آهن. +جڏهن گاج اتان نڪري ٿي ته سنڌو درياھ بڻجي وڌندي آهي. +ڪرخ وٽ ڊيم آهي جيڪو سال 2020ع جي بارشن ۾ ٽٽي گاج جي وهڪري ۾ پيو آهي. +خضدار ۾ جڏهن بارشون شديد پونديون آهن تڏهن گاج خطرناڪ حد کي ڇهندي آهي ۽ سنڌ ۾ داخل ٿي تباهي مچائيندي آهي. +1984ع ۾ به بارشن ۾ اهڙوئي پاڻي هو پر بچاءُ بند مضبوط هئڻ سبب وهڪرو سلامتي سان منڇر ۾ پيو ۽ منڇر موج ۾ آئي. +1995ع خضدار جي علائقي ۾ شديد بارش پئي ته گاج نئين درياھه ٿي اٿلي جوهي تعلقي کي جاني ۽ مالي نقصان رسايو هو. +اٽڪل 25 سال بعد وري هيل گاج خطرناڪ انداز ۾ وهي آئي آهي. +1995ع ۾ سنڌ خاص طور جوهيءُ ۾ مينهن ڦڙي ڪانه پئي هئي پر سال 2020ع ۾ سنڌ ۾ به مينهن پيو ۽ ٻيون نئيون به تارو تار وهيون جنهنڪري پاڻي جو دٻاءُ نئيُن ۾ وڌيو ته اٿلي وھڻ لڳيون ته پاڻي بچاءُ بند اچي لڳو. +بچاءُ بند جي خاطر خواھه مرمت نه ٿي جنهن ڪري ٽٽي بئراج ايريا ۾ ڪاهي پيو آهي. +ڪيترائي ڳوٺ ٻوڙي، روڊ لوڙهي چڪو آهي. +1976ع ۾ ٻوڏ بچاءُ بند لوڙهيو هو ۽ جوهي ۽ دادو تعلقا متاثر ٿيا هئا. +2007ع ۾ به وري ساڳي درياهي وهڪري جي ٻوڏ آئي جنهن جو پاڻي قمبر شهدادڪوٽ کان دادو تائين بچاءُ بند ڏئي منڇر ۾ پيو. +تڏهن بچاءُ بند دٻاءُ برداشت ڪري ويو هو. +2010ع واري مها ٻوڏ جوهي تعلقي ۾ ڪاڇي ۾ بچاءُ بند سان نيڪال ڪرڻ بجاءِ جوهي بئراج منجهان نيڪال ڪيو ويو جنهن ۾ خيرپورناٿن غرق ٿيو ۽ جوهي بئراج کي ڪٽ ڏئي جوهيءُ تعلقي کي به لوڙهيو ويو. +جوهي شهر ماڻهن پنهنجي مدد پاڻ تحت بچايو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35645.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35645.txt new file mode 100644 index 0000000..edba62b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35645.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +نوشهرو فيروز +نوشھرو فيروز پاڪستان جي صوبي سنڌ جي شھيد بينظير آباد ڊويزن جي ضلعي نوشهروفيروز جو ھڪ شھر آھي جيڪو ضلعي، سب ڊويزنل ۽ نوشهروفيروز تعلقي جو صدر مقام آهي. +تاريخ. +ايم.ايڇ پنهور پنهنجي مضمون ۾ سن 1701ع کان 1758ع تائين قائم ٿيل ٽن وسندين (جنهن ۾ وارهه به اچي وڃي ٿو). +جي باري ۾ لکي ٿو: +”ٿڌ واري زماني جي حرارت ۾ ٿوري تبديلي آئي، ڪجهه گرمي ٿي ۽ ڪلهوڙن پوکي راهي ڏهن لکن ايڪڙن مان وڌائي ٻاويهه لک ايڪڙ تائين پهچائي ۽ ماڻهن جي آبادي 14 لکن مان وڌي وڃي 30 لکن کي رسي. +نوان شهر اُسريا، جن ۾ شهدادڪوٽ، قنبر، وارھ، ميهڙ، خيرپور ناٿن شاھ، ميرپور خاص، نئون خدا آباد (هالن جي ڀرسان)، شهدادپور، نوشهروفيروز، خانڳڙھ (جيڪب آباد)، فتح ڳڙھ، جوهي، دوست علي، رتن ديرو (رتو ديرو) ۽ وڳڻ شامل هئا. +نوشهرو فيروز شهر تي نالو ميان نصير محمد ڪلھوڙو جي دور (1656 کان 1692) ۾ ميان وال تحريڪ جي سرگرم رُڪن ۽ سپه سالار فيروز وِيراڙ جي نالي پٺيان پيل آهي. +فيروز ويراڙ ڪاڇي جي جوهي تعلقي جي علائقي نوشهرو جو ويٺل هو. +هن علائقي ۾ نَوَ (9) شهر (ڳوٺ) شامل هئا جنهنڪري نوشهرو سڏبو هو. +هاڻ به حاجي خان شهر جي ڏکڻ اولهه ۾ علائقو موجود آهي. +جڏهن ميان نصير محمد ڪلهوڙي ساهتي پرڳڻو هٿ ڪيو هو ته فيروز ويراڙ کي ساهتي پرڳڻي تي مقرر ڪيو هئائين جنهن ڳوٺ ٻَڌو ۽ وڏڙن جي ياد تازي ڪرڻ لاءِ ان تي نالو نوشهرو فيروز رکيائين. +تڏهن کان هن شهر ترقي ڪندي اڄ ضلعي جي حيثيت ماڻي آهي. +تاريخي طور هن شهر جو احوال ڪتاب ڪاڇو هڪ اڀڀاس ۽ ڪتاب سنڌ جي تاريخ جو جديد مطالعو ۾ موجود آهي. +ميان نصير محمد ڪلهوڙي جي ڏينهن ۾، اورنگزيب بادشاه جي عهد ۾ سنه 1069هه (سنه 1684ع) ڌاري ڪلهوڙن ساهتي پرڳڻو هٿ ڪيو ۽ انهيءَ جي وٺڻ وارو فيروز ويرار هو، جنهن نوشهري جو شهر ٻڌو، جنهن کي نوشهروفيروز ٿا چون. +مورو به انهيءَ وقت ڌاري فريد ڀڳت جي معرفت ڪلهوڙن ورتو. +سنه 1168هه (سنه 1755ع) ۾ احمد شاهه دورانيءَ وٽ ديوان گدومل ميان نور محمد ڪلهوڙي جي پاران وڃي سندس منظوري ورتي. +بادشاهه تڏهن نوشهري ۾ لٿل هو. +سگهو ئي پوءِ ميان نورمحمد انهيءَ سال ۾ ميان وفات ڪئي ۽ سندس پٽ محمد مرادياب خان گاديءَ تي ويٺو. +سنه 1171هه (سنه 1758ع) ۾ ميان محمد عطر خان جي گاديءَ تي ويهڻ کان پوءِ سندس ڀاءُ احمد يار خان نوشهري ۾ وڃي رهيو ۽ محمد مرادياب خان به آيو ۽ سڀئي پاڻن جي وچ ۾ ناسازي ٿيڻ لڳي. +سنه 1172هه (سنه 1758ع) ۾ ميان غلام شاهه ۽ عطر خان پاڻ ۾ صلح ڪيو ۽ ملڪ وراهيائون. +نوشهري وارو ڀاڱو عطر خان کي مليو، سو اتي اچي رهڻ لڳو، پر سگهوئي وري عطر خان ۽ احمد يار خان جو پاڻ ۾ تڪرار لڳو. +تنهن تي ميان غلام شاه ڪاهي آيو ۽ عطر خان نوشهرو ڇڏي اٿي ڀڳو ۽ ميان غلام شاه اُهو ملڪ به پنهنجي هٿ ڪيو. +سنه 1196هه ) سنه 1782ع) ۾ هالاڻيءَ جي جنگ ۾ مير فتح علي خان ڪلهوڙن کان سنڌ کڻي پهرين نوشهري ۾ آيو. +سنه 1249هه (سنه 1843ع) ۾ جڏهن سرچارلس نيپئر حيدرآباد تي ڪاهي ٿي آيو، تڏهن نوشهري وٽ هن کي ڪرنل آؤٽرام وڃي گڏيو، جنهن کي ميرن ڪاهه ڪري حيدرآباد مان ڀڄايو هو. +انهيءَ هنڌ تي مير نصير خان ۽ ٻين جا وڪيل به وٽس آيا، پر پوءِ ڳالهين ۾ نه ٺهيا ۽ سرچارلس ڪاهي حيدرآباد آيو ۽ مياڻيءَ جي جنگ ڪري سنڌ فتح ڪيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35696.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35696.txt new file mode 100644 index 0000000..2fa3bf3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35696.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +دراوڙن وارو زمانو +قديم هجري (پٿر واري زماني کان پوءِ برف گهٽ پوڻ لڳي ۽ ڌرتيءَ جون حالتون ڦريون. +ماڻهو ڌڻ ڌارڻ، کيتي ڪرڻ، باهه ٻارڻ ۽ ٿانءَ ٿپا جوڙڻ سکيا. +ڌاتن مان سون کانسواءِ ٻئي ڪنهن به ڌاتوءَ جي اڃان سڌ ڪا نه هين. +اڳي اڻ گهڙيل پٿر ڪم آڻيندا هئا، پر هن زماني ۾ پٿر گهڙڻ سکيا، ته ڪپ، ڏاٽا ۽ ٻيا اوزار پٿر جا ٺاهي سگهيا ٿي. +اهو ”نئين پٿر وارو زمانو“(Neolithic or New Stone Age) سڏجي ٿو، جو اڄ کان اٽڪل پندرهن هزار کن ورهيه اڳي شروع ٿيو هو. +ڪيترا عالم ائين وسهن ٿا، ته جانورن جي هڏن جي لساڻ يا لسائيءَ مان ان وقت جي ماڻهن کي پٿر گهڙڻ جو خيال آيو، جنهنڪري اڻ گهڙيل پٿرن بدران گهڙيل پٿر ڪم آڻڻ لڳا. +حقيقت ڪيئن به هجي، پر ايترو چئبو، ته آڳاٽن ڪولن ۽ سنٿالن کان هن زماني جا ماڻهو وڌيڪ سڌريل هئا، جنهنڪري هيءُ تهذيب جي ترقيءَ جو ٻيو دؤر ليکجي ٿو. +نئين پٿر واري زماني جي سڀيتا جو بنياد وجهندڙ دراوڙ لوڪ چوڻ ۾ اچن ٿا. +هنن بابت عالمن کوجنائون ڪري ڄاڻايو آهي، ته ڪولن ۽ سنٿالن جي مٿان اهي لوڪ ڪاهي آيا ۽ منجهائن ڪيترن کي وچ هندستان ڏي هڪالي ڪڍيائون ۽ پاڻ اتر هندستان جا والي ٿي ويٺا. +تازو مهن جي دڙي مان ڪن ڪولن ۽ سنٿالن جي کوپڙين سان گڏ ڪن دراوڙن جون به کوپڙيون لڌيون آهن. +هن مان سمجهجي ٿو ته دراوڙن جي اچڻ کان پوءِ به ڪي ڪول ۽ سنٿال ساڻن گڏ رهيا پيا هئا. +اهي پوءِ آرين سان به لهه وچڙ ۾ آيا هئا، تنهنڪري سنسڪرت ساهت ۾ انهن ٻنهي قومن جو ذڪر آهي. +سنڌ ۾ هن وقت جيڪي ”اوڏ“ آهن، سي اصل دراوڙن جي ڪل مان آهن. +اهي اصل ڏکڻ هندستان ۾ هئا، اتر هندستان ڏي اچڻ کان اڳ واٽ تي جيڪو هنڌ اول وسائي ويٺا، سو هنڌ سندن نالي پٺيان اوڏر ديش سڏجڻ ۾ آيو، جنهن جو اُچار پوءِ ڦري اوڙيسا (Orissa) ٿيو. +بمبئيءَ کاتي جي ذاتين جو ذڪر ڪندي، هيءَ حقيقت اينٿوون صاحب ڄاڻائي آهي. +انهن اوڏن مان پوءِ ڪي مارواڙ ويا، جتان پوءِ سنڌ ۾ آيا؛ پر ٻولي اڄ تائين مارواڙين جهڙي ڳالهائيندا آهن، اهي اصل هندو آهن، پر اڪثر مسلمانن جهڙي شڪل اٿن، ۽ ڪپڙا به اهڙا ڍڪيندا آهن. +سندن پير رامڏيو آهي. +جنهن جو ميلو سال بسال لڳندو آهي. +”اوڏ“ لفظ جي بنيادي معنيٰ آهي اڏيندڙ؛ اهي اڄ تائين ڀتين جون اوساريون کڻندا آهن. +سنڌ ۾ هن وقت ٻيا ”ماڱر“ يا ماڃر (Maanjnir) ذات جا مهاڻا آهن. +اُهي سنڌ جي آڳاٽن دراوڙن جو اولاد آهن، يا پوءِ ڏکڻ هندستان کان آيا سا پڪ ڪانهي – ايتري ڄاڻ ملي ٿي ته ڪيترين صدين کان سنڌ، ڪڇ ۽ گجرات جا وڻجارا ملبار طرف وڻج واپار لاءِ ويندا هئا. +اڄ به مغلڀين تعلقي جاتيءَ، ڪڇ ڀڄ ۽ گجرات طرف جا ميربحر دنگيون هاڪاري، ملبار طرف پيا وڃن. +ماڱر (Maangnir) ذات جا مهاڻا ملبار ۾ به گهڻا آهن، جنهنڪري چئبو ته ملبار ڪناري وارن سان لهه وچڙ هئڻ ڪري اهي سنڌ ۾ آيا هجن ته عجب ڪونهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35732.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35732.txt new file mode 100644 index 0000000..976cbea --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35732.txt @@ -0,0 +1,63 @@ +ڳجهارت +ڳجهارت لفظ سنسڪرت جي لفظ “ڳھه” ارٿ مان نڪتل اھي. +جنهن جي معنيٰ ڳجهو يا اونهو مطلب آهي. +يعني تمام اونھي مطلب واري حقيقت، جنھن ۾ ڪو راز رکيل ھجي. +”ڳجھارت“ پروليءَ جو ھڪ ڳوڙھو نمونو اھي، جنھن کي ڀڃڻ لاءِ پختن خيالن ۽ عمدن دليلن جي ضرورت اھي. +جيتوڻيڪ کجھارت جو سنگ بنياد پروليءَ تي ئي اھي، پر سٽاءَ جي لحاظ کان ٻنھي ۾ فرق اھي. +پرولي ڀڃڻ لاءِ ٿورو اشارو مليل ھوندو آھي، پر ڳجھارت ۾ حافظي ۽ ڄاڻ کي وڏو دخل آهي. +بي سري ڳجهارت کي سگهڙ اهميت نه ڏيندا آهن، پر سُريلي يا سُر واري ڳجهارت کي مڃيو ويندو آهي. +ڳجهارت پائي سان بند سان ڀڄندي آهي. +ان ۾ مذڪر ۽ مونث کي نرنان ۽ نار چئبو اھي. +سگھڙ عبدالغکور منگيءَ جي ھڪ کجھارت جو مثال ڏجي ٿو: ڏيڻي: ولايت جي شھر ۾، نالي اکواڻ سان، ا جي ۾، مردن جي ڪئي! +ھيءَ ڳجھارت ڇھن پاون جي اھي، جي هن ريت آهن: (1) ولايت: ترڪي، (2)شھر: استنبول، (3) نالو: نبي بخش، (4) اڳواڻ: پيش امام، (5) ا جي: مسجد، (6) مردن جي: ڪچھري. +ڀڃڻي: ترڪيءَ جي شھر استنبول ۾ نبي بخش، مسجد جي پيش امام سان ڪچھري ڪئي. +لفظ ڳجهارت جي مادي بابت عبدالڪريم سنديلو هن ريت اشتقاق ڪڍي ٿو، +جيڪو سندس ئي لغت ’تحقيق لغات‘، 1955ع، ص 382 تان کڻي ٿو: ”ڳجهارت سنسڪرت گُهيه =ڳَجهو + اَرٿ = مطلب، يعني ڳجهو مطلب اڳتي لکي ٿو، ته ڳجهارت کي هنديءَ ۾ ٻَجهول يا ٻجهول چون. +سنڌ جا سڄاڻ سگهڙ ڳجهارت کي ٻُجهارت به چون ٿا.آرچر ٽيلر مطابق ڳجھارت ھڪ آفاقي فن آھي. +ھن پنھنجي تحقيق ۾ سوين مختلف سماجن جا حوالا ڏنا آهن جن ۾ فنش، ھنگيرين، آمريڪي ريڊ انڊين، چائنيز، روسي ، ڊچ، فلپينو ۽ ٻين ڪيترن ئي سماجن ۾ ڳجھارت جو ذڪر ڪيو آهي +ڪيتريون ئي ڳجھارتون ۽ ڳجھارتي موضوع پوري دنيا ۾ ملن ٿا، تنھن ھوندي بہ مغرب ۾ گذريل ڪجھ ڏھاڪن کان رواج مان نڪري ويون آهن ۽ انھن جي جاء ٻين زباني ۽ ذھني آزمائشن جھڙوڪ ڪئيز وغيره وٺي ڇڏي آهي. +ڳجھارت جو سڀ کان قديم رڪارڊ بابل مان مليو آهي جيڪو ان وقت جي اسڪول جي لکت جو حصو آهي. +ڳجھارتن جي مقابلن جو ذڪر مھا ڀارت ۾ پڻ آيو آهي. +ڳجهارت پروليءَ جو ڳوڙهو نمونو آهي، جنهن کي پرکڻ پرجهڻ لاءِ پڻ ڳوڙهن خيالن ۽ ٺوس دليلن جي ضرورت پوندي آهي. +تنهن لاءِ عبدالڪريم سنديلو صاحب هيئن لکي ٿو: ”ڳجهارت، پروليءَ جو هڪ ڳوڙهو نمونو آهي، جنهن کي ڀڃڻ لاءِ پختن خيالن ۽ عمدن دليلن جي ضرورت آهي. +سگهڙن جي چوڻي آهي، ته پروليءَ مان پار، پَرَ ڳجهارت ۾ غار (غرق ٿي وڃڻ) آهي. +“ ڳجهارت ۾ استعمال ٿيندڙ تجنيسن ۽ تلميحن بابت ”ڪلاڌر متوا“ پنهنجي ڪتاب ”ڳجهارتون“ ۾ لکي ٿو: ”تجنيس جو مطلب آهي جملي ۾ يا شعر ۾ هم شڪل يا هم آواز لفظن جو استعمال ۽ ان ۾ مقصد واري چيل ڪا ڳالهه. +ٻين لفظن ۾ چئجي ته لفظي جي لباس ۾ ڍڪيل ڳالهه. +تلميح معنيٰ ڪنهن واقعي يا قصي ڏانهن اشارو. +ڳجھارت ۽ پرولي ۾ فرق. +ڳجهارت در حقيقت پرولي ئي آهي. +ان جو بنياد به پروليءَ تي رکيل آهي، پر سٽاءُ جي لحاظ کان ٻنهي ۾ فرق ضرور آهي. +پرولي ڀڃڻ ۾ آسان ۽ ان جا اهڃاڻ نمايان ملندڙ هوندا آهن، پر ڳجهارت جي ڳولا ڪرڻ انتهائي ڏکيو هوندو آهي، جنهن جي ڳجه ڳولڻ لاءِ وڏي غور خوض جي ضرورت پوندي آهي. +ڊاڪٽر بلوچ پرولي ۽ ڳجهارت بابت خاص فرق سٽاءَ جي لحاظ کان ٻڌايو آهي. +سندس مطابق: ”منوي لحاظ کان جيتوڻيڪ ڳجهارت هڪ قسم جي پرولي آهي، مگر سٽاءَ جي لحاظ کان ڳجهارت ۽ پروليءَ ۾ فرق آهي. +’پرولي‘ جو بنياد تشبيه ۽ استعاري تي آهي، ۽ ’ڳجهارت‘ جو مدار تجنيس ۽ تلميح تي آهي. +“ ڊاڪٽر بلوچ پرولي ۽ ڳجهارت جي وهڃائڻ لاءِ اڃا وڌيڪ جيڪي واضح، بنيادي ۽ ضروري ڳالهيون ڳڻايون آهن، انهن ۾ ذهن جي تيزي، سوچ ويچار، ڄاڻ ۽ دانائيءَ اچي وڃن ٿيون آهن. +ڊاڪٽر بلوچ ان بابت لکي ٿو:. +”’پرولي‘ کي پروڙڻ لاءِ ذهن جي تيزي ڪافي آهي، مگر ڳجهارت کي ڳولڻ لاءِ ذهن جي تيزيءَ سان گڏ سوچ ۽ داناءَ جي ضرورت آهي. +پروليءَ وانگر ڳجهارت جي ڏي وٺ محض هلڪي ريجه رهاڻ ۽ وندر ورونهن نه آهي، بلڪ ادب ۽ ثقافت، لغت ۽ حڪمت (دانائي) ڳوڙهي رهاڻ آهي. +“ لوڪ ادب جي ڄاڻن پرولي ۽ ڳجهارت بابت جيڪي مثال ڏنا آهن، انهن مان ڪجهه هيٺ ڏجن ٿا. +جن مان واضح ٿيندو ته پرولي ۽ ڳجهارت هڪجهڙيون هوندي ڪيئن مختلف آهن. +مثال طور : +هن پروليءَ ۾ ’گهر گهر ۾‘ هر عقل وارو ماڻهو لازمي سمجهندو ته ٻُهاري ئي آهي، جيڪا هر گهر ۾ صفائي ڪرڻ لاءِ استعمال ۾ ايندي آهي. +پروليءَ ۾ ٻيو حصو ’لُڌڙو ليٽي‘- لڌڙو هڪ جانور آهي، جيڪو ليٽندو آهي. +ان تشبيهه ۾ ٻُهاري آهي، جيڪا گهر کي صاف ڪرڻ ۾ لامارا ۽ ليٽهڙو ڪري ٿي، ته هر ڪو ماڻهو جلدي پروليءَ کي ڀڃي ويندو، پر ان جي برعڪس ڳجهارت جو مثال: مطلب:زليخا، يوسف ڪاڻ چري ٿي پيئي هتي ڳجهارت جي ڀڃڻي تمام ڏکي آهي. +صرف اهو سگهڙ ڀڃي سگهندو، جنهن جو وسيع مطالعو يا تجربو هوندو ۽ سنڌ جي مروج قصن ڪهاڻين جي سرن گسن پيچرن کان مان واقفڪار هوندو. +هن ۾ ڀڃڻيءَ جي ڪا به ظاهري علامت نظر نٿي اچي، بلڪل ئي ڳجهي ٿي لڳي، جنهن لاءِ عقل ۽ فهم جي تيزي گهرجي. +ان مان ظاهر ٿئي ٿو، ته ڳجهارت، پروليءَ جي نموني بلڪل آهي، پر منجهس ڳوڙهائيءَ وارو فرق نمايان بيٺو آهي، جنهن مان ڳجهارت الڳ ٿي بيهي ٿي. +بيتن واريون ڳجهارتون. +(Poetic Riddle) :سنڌ جي ٻهراڙين جي ڪچھرين ۾ ڳجھارتون بيتن يا ڏوھيڙن جي صورت ۾ ڏنيون وينديون اھن، ۽ انهن کي سگھڙ ڏوھيڙي جي صورت ۾ ئي ڀڃندا اھن. +جيڪڏھن ھڪ ڌڪ سان ڳجھارت نه ڀڳي تھ پوءِ بيتن پٺيان بيتن جا وسڪارا لائي ڏيندا اھن. +ڳجھارت ڀڃندڙ، ڳجھارت ۾ فقط ڪنھن لاڳاپي واري اسم جو نالو ورتو ته ڳجھارت ڀڄي پوندي، ۽ پوءِ ڳجھارت ڏيندڙ، ڳجھارت سڄي ڪري ٻڌائيندو آهي. +مثال طور: ڳجھارت جو نمونو: ”ذات جا ڪنديس ڪپڙا، پوک جا ڪنديس ڪا نھ“ ڳجهارت ڀڃڻ وقت ڳجھارت ڀڃندڙ ويندو ذاتين ۽ پوک جا نالا کڻندو ۽ ٻيا سگھڙ به ساڻس شامل ھوندا. +پوءِ اهي ڌڪن پٺيان ڌڪا ھڻندا ويندا آهن، ڳجھارت ڏيڻ وارو ڪنڌ پيو لوڏائيندو ۽ چوندو: اڃا بچي، اڃا گٿو آھين، اڃا جيئري آھي، تان جو ڪنھن سگھڙ جو پورو ڌڪ وڃي لڳندو: جواب صحيح ھوندو تھ ڏيندڙ چوندو ”ويئي“ ۽ پوءِ سگھڙ ڳجھارت ڀڃي ٻڌائيندو. +جيئن ھن ڳجھارت جا اسم آهن: ذات جا = مڱڻيجا، پوک جا = ٻيجا ڀڃڻي: ”مڱڻي جا ڪنديس ڪپڙا، ٻئي جا ڪنديس ڪا نھ“. +دنيا جو قديم بيتن وارين ڳجھارتن جو بچي ويل رڪارڊ سنسڪرت ٻوليءَ ۾ آھي جيڪو رگويد ۾ ڏنل آهي. +بي سري ڳجهارت. +اھا ڳجھارت جيڪا ڪنھن به سر تي ٻڌل نه ھجي، پر سگھڙ ڪا بھ ڳالھه خيال ۾ آڻي، لڪ رکي ھجي. +مثال طور: ڪپڙي کي ذات کائي تھ/ ھڻجي گھوڙي جي (بند: ڪپڙو = ڪوٽ، ذات جا = ڪلر، گھوڙي جي = پستي) ڀڃڻي: ”ڪوٽ کي ڪلر کائي تھ ھڻجي پستي“ +سرائتي ڳجهارت. +اھا ڳجھارت، جيڪا ڪنھن نه ڪنهن سر جھڙوڪ مومل راڻي، سسئي پنھون، سھڻي ميھار وغيره مان ھجي، مثال طور: ليکي جو اڳئي لکيل ھو، تڏھن پاتم مرض پنھونءَ سان هيءَ ڳُجهارت سر سسئيءَ مان پڌري آهي. +ان جي ڀڃڻي بند وار هن ريت ٿيندي: بند: ليکي جو = انگ، مرض = پيچ ڀڃڻي: انگ اڳيئي لکيل ھو، تڏھن پاتم پيچ پنھونءَ سان +ٻول پرولي. +(Rhyming Riddle):اھا پرولي، جنھن جي ڀڃڻي لاءِ چيو وڃي. +جڏھن ڀڄي، تڏھن پروليءَ جي چيل لکظ سان قافيي ۾ ٺھڪي اچي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35843.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35843.txt new file mode 100644 index 0000000..6b8b59f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35843.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +سورة جاثيه +"قرآن مجيد جي 45 نمبر سورة جاثيه، 25هين سيپاري ’اليھ يرد‘ ۾ موجود آهي. +هن سورة ۾ ڪل چار رڪوع ۽ 37 آيتون آهن. +هن سورة ۾ الله پاڪ توحيد ۽ آخرت بابت مڪي جي ڪافرن جي اعتراضن ۽ شبهن جا جواب ڏنا آهن ۽ هيءَ مڪي ۾ نازل ٿي. +سورة جي آغاز ۾ زمين ۽ آسمان جي بيشمار نشانين طرف اشارو ڪري ٻڌايو ويو آهي ته توهان ڪائنات ۾ جتي به نظر وجهندا، هر شيءِ خدا جي توحيد جي گواهي ڏيندي هوندي. +هن ڪائنات کي ٺاهڻ وارو اهو اڪيلو ئي بادشاهه آهي. +ٻي رڪوع ۾ ٻڌايو ويو آهي ته انسان جي ڪم اچڻ واريون سڀئي شيون انهيءَ خدا جون نعمتون آهن، اگر انسان عقل کان ڪم وٺي ته يقيناً اهو چوندو ته اهو ئي خدا انسان جو محسن آهي، ان کان پوءِ مڪي جي ڪافرن تي انهن جي ضد ۽ هوڏ سبب ملامت ڪئي وئي آهي. +ان سلسلي ۾ بني اسرائيل جو مثال ڏنل آهي ته انهن ڪلام الاهيءَ جو قدر نه ڪيو، جنهنڪري هي دولت انهن کان کسجي وئي. +پوءِ آخرت جي عقيدي تي بحث ڪيو ويو آهي ۽ ٻڌايو ويو آهي ته اهو صرف گمان آهي ته انسان ٻيهر زنده نه ٿيندو. +آخرت جو انڪار انهن ماڻهن لاءِ تباهيءَ جو باعث آهي ۽ اهي گمراهه پيا ٿيندا وڃن. +جڏهن قيامت ايندي، تڏهن هو خود پنهنجي اکين سان ڏسي وٺندا ته انهن جا عمل سندن سامهون اچي چڪا آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35856.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35856.txt new file mode 100644 index 0000000..8825bc3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35856.txt @@ -0,0 +1,60 @@ +سفارتڪاري +سفارتڪاري; انگريزي ۾ "ڊپلو ميسي" (Diplomacy): اصل ۾ ڳالهه ٻولهه ڪرڻ جي ڍنگ يا فن ۽ عمل کي چئبو آهي. +ان عمل ذريعي ٻه ملڪ ڳالهين ۽ لاڳاپڻ ذريعي ۽ پرامن نموني قومي مُفاد ماڻڻ ۽ معيشت، ماحوليات، جنگين، ثقافت ۽ انساني حقن سان لاڳاپيل پنهنجا مسئلا حل ڪرڻ جون ڪوششون ڪندا آهن. +هن ڍنگ جي اڀياس ۾ رياستن، بين الرياستي ادارن، عالمي غير حڪومتي ادارن ۽ گهڻ قومي ڪارپوريشنن سميت ڪيترا ٻيا حلقا اچي وڃن ٿا. +علمي اڀياس کان وٺي عوامي پاليسيءَ سان لاڳاپيل مسئلن سميت ڪيترا پاسا يا رخ ”ڊپلوميسيءَ“ جا موضوع آهن. +انسائڪلوپيڊيا برٽنيڪا مطابق لفظ ڊپلوميسي انگريزي ۾ فرينچ مان آيو جيڪو يوناني لفظ ڊپلوما مان نڪتل آهي جيڪو وري لفظ ڊپلو مان نڪتو جنھن جي معني ويڙهي ٻٽو ڪرڻ (fold in two)آھي. +اڳئين زماني م حاڪم پنھنجي ڪنھن ماڻھوءَ کي سفري يا ٻي رعايت ڏيڻ لاءِ ڪو ڪاغذ لکي ڏيندا ھئا جنھن کي ھو ويڙھي ٻٽو ڪري پاڻ سان گڏ کڻي ويندا ھئا تہ جيئن ضرورت پوڻ تي اھو حڪم نامو کولي ڏيکاري سگھي. +بعد ۾ چانسلري طرفان ان طريقي سان حاڪمن جي وچ ۾ معاهدا موڪلڻ شروع ٿيا ۽ ان طريقي جو تعلق بين الاقوامي تعلقن ۾ متعارف ٿي ويو ۽ 18 صدي ۾ فرينچ لفظ ڊپلوميٽ رياست پاران سفارتڪاري لاء مقرر ڪيل شخص لاءِ استعمال ۾ اچڻ شروع ٿي ويو +قومن جي وچ ۾ مذاءرت ڪرڻ جي فن ۽ ھلت ؛ يا مختلف حڪومتن جي وچ ۾ بھتر تعلقات برقرار رکڻ لاء مھارت سان ڪم ڪرڻ کي سفارتڪاري چئبو آهي +تفصيلي تعارف. +سفارتڪاريءَ جا مختلف قسم به آهن. +عام طرح ”ڳالهين ذريعي بين الاقوامي ناتن جو وهنوار هلائڻ“، غير فوجي، سرچاءَ جي عمل، ثقافتي گهڻ رُخي، علاقائي، معاشي ۽ شهري، سرگرمين سميت سفارتڪاريءَ جا مختلف طريقا آهن. +اها ٻن يا ٻن کان وڌيڪ ملڪن يا ٻن اتحادن وچ ۾ پڻ سر انجام ڏئي سگهبي آهي. +ھڪ ڪامياب سفارتڪار لاءِ ضروري آهي ته پنھنجي ھم منصب جي ڳالهه کي غور سان ٻ« ۽ ان جي ڳالھين مان ٺاھ جا اھڙا نقطا جاچي جن سان تڪرار کي نبيري سگھجي. +مذاڪري م حصو وٺڻ وقت کيس مقصد سان گڏ اھو بہ ڄاڻ ۾ ھجڻ کپي تہ نبيري تي پھچڻجي عيوض ڇا ڏئي سگھجي ٿو.ملڪن جي وچ م تعلقات کي برقرار رکڻ کي ڊپلوميسي چئبو آهي. +برطانيه جي دانشور ارنيسٽ اسٽوو مطابق سفارتڪاري ذھانت ۽ مھارت جي اھڙي استعمال کي چوندا آهن جيڪو رياستن جي حڪومتن وچ ۾ سرڪاري لاڳاپن جي معاملي م عمل ۾ ايندو آهي +سويت يونين جي سربراھ اسٽالن مطابق: "ھڪ سفارتڪار جي لفظن جو ان جي عمل سان ڪو به تعلق نه ھوندو آھي ، ان جي ڳالھ ھڪڙي ۽ عمل وري ٻيو ھوندو آھي +خارجہ پاليسي ۽ سفارتڪاري ۾ فرق ھوندو آھي. +خارجہ پاليسي لاڳاپن جي نوعيت يا قسم کي چوندا آهن ۽ سفارتڪاري ھڪ طريقي جو نالو آهي جنھن سان خارجہ پاليسي تي عمل ڪيو ويندو آهي.ھڪملڪ جي حڪومت سفارتڪارن ذريعي پنھنجي خارجہ پاليسي جي اصولن کي ٻين ملڪن تي لاڳو ڪندي آھي. +سفارتڪاري جو سڀ کان وڏو درجو رياست جي سربراه جو ھوندو آھي جيڪو مڙني خارجي معاملن جو سربراهه ھوندو آھي. +سفارتڪار يا سفير ٻي رياست م پنھنجي ملڪ جي نمائندگي ڪندو آھي ۽ اھڙي طرح ان ملڪ جي خارجي محڪمي جي عملدارن بھتر معاشرتي رابطا رکڻ ان جي ذميداري آهي. +نہ رڳو اھي پر ان ملڪ م ٻين ملڪن جي سفيرن سان بہ بھتر لاڳاپا قائم ڪندو آهي. +ھي معاملن جو مشاھدو ڪري پنھنجي ملڪ جي حڪومت کي رپورٽون موڪليندو رھندو آھي. +سفير کي ان ملڪ ۾ ڪجھ خاص رعايتون ۽ استثنائون ملنديون آهن جنھن ۾ ذاتي حفاظت جي ضمانت، بغاوت ڪرائڻ جي الزام ۾ فوجي مقدمي کان استثني، ھر فوجداري يا ديواني مقدمي کان استثني، سفارتخانو جنھن ملڪ جو آهي ان ملڪ جو زميني ٽڪرو سمجھي سفير کي محفوظ ھجڻ جو حق ، کيس پنھنجي مذھب جي عبادت ڪرڻ جو حق ، ٽيڪس يا محصول کان استثني، مواصلاتي نظام جي استعمال جو حق، ان جي ذاتي ملازمن کي بہ ديواني يا فوجداري مقدمن کان استثني وغيره شامل آهن.ملڪن جي لاڳاپن ۾ ڪشيدگي جي صورت م يا جنگ جي نوبت وقت سفارتي تعلقات ختم بہ ٿي ويندا آهن. +ڪنھن اعتراض جوڳي عمل تي ملڪ جي حڪومت سفير يا سفارتڪار کي ناپسنديده شخص persona non grata قرار ڏئي ملڪ ڇڏڻ جو حڪم ڏئي سگھي ٿي جنھن صورت ۾ اھو سفارتڪار پنھنجي ملڪ واپس گھرايو ويندو آهي. +حڪومتن جي تبديلي سان بہ سفارتي مشن جي واپسي ٿي ويندي آهي.ھڪ رياست جي ٻي رياست سان الحاق يا انضمام سان بہ سفارتي مشن جو خاتمو ٿي ويندو آهي. +سفارتڪاري جي تاريخ. +تاريخي طور تي سفارتڪاريءَ جو فن يونان ۽ پوءِ رومي سلطنت ۾ شروع ٿيو ، پر1455ع ۾ اٽليءَ جي رياست ’ميلان‘ جي نواب پهريون دفعو اٽليءَ جي ٻيءَ رياست ’گينوئا‘ ۾ سفارتخانو قائم ڪيو. +ان کان پوءِ اٽليءَ جي رياستن يورپ ۾ به پنهنجا سفارتخانا کولڻ شروع ڪيا. +ارڙهين صدي عيسويءَ ۾ يورپي بادشاهي درٻارن ۾ مستقل بنيادن تي سفيرن جي مقرري عمل ۾ آئي. +آمريڪي۽ فرانسيسي انقلابن سفارتڪار يءَ جي عمل ۾ عوامي حصيداريءَ کي ٿيڻ جوڳو بڻايو، جنهن کي ويانا جي ڪانگريس ۾ ترتيب ۽ مڃتا ملي. +سفارتڪاريءَ جي انهيءَ مدي کي ’روايتي دور‘ سان سڃاتو ويندو آهي. +ان دور جي سفارتڪاري يورپ تائين محدود، عالمي طاقتن جي محتاج، شعبي بنديءَ کان محروم ۽ ڳجهي هئڻ سبب بين الاقوامي سطح تي ڪا وڏي حاصلات ٿيڻ جوڳي نه بڻائي سگهي. +اڻويهين صديءَ ۾ (1) بين الاقوامي برادريءَ جي قيام لاءِ وڌندڙ لاڙي (2) عوامي راءِ جي احترام (3) وڏي پيماني تي جڙندڙ عالمي فوجي ۽ سياسي اتحادن (4) فني ۽ هنري ميدانن ۾ ترقي ۽ رابطائي سرشتي جي پکيڙ سبب سفارتڪاري ءَ جي دنيا ۾ وڏيون تبديليون آيون، جنهن ڪري ان دور ۾ ٿيندڙ سفارتڪاريءَ کي ’نئين يا جديد سفارتڪاريءَ‘ جي نالي سان سڏيو ويو. +انهيءَ سفارتڪاريءَ ۾ پاليسيون کليل طريقي سان جڙڻ لڳيون، هڪ ٻن جي جاءِ تي دنيا جون سڀ قومون هن عمل ۾ حصيدار ٿيون، سرواڻ يا سربراهه سفارتڪاري وڌي ۽ سياست کان سواءِ زندگي ءَ جا ٻيا شعبا به پاليسيون جوڙڻ جي عمل ۾ اهميت حاصل ڪرڻ لڳا. +جديد دور ۾ شهري، ثقافتي، دفاع، ڊالر، معاشي، فيس بوڪ، فري لانس، داٻي ڀريل، تهه-دار، پانڊا، پنگ پانگ، عوامي، علاقائي ۽ ڊڪ ڊوڙ واري سفارتڪاريءَ سميت بيشمار قسم دنيا ۾ عام آهن. +(وڌيڪ ڏسو سفارتڪاريءَ جا مّختلف قسم) +سفارتڪاري جا قسم. +ٻہ طرفي ڊپلوميسي. +ٻہ طرفي يا بائليٽرل ڊپلوميسي سيڪريٽري خارجہ ۽ سفارتڪار ذاتي طور تي سرانجام ڏيندا آهن. +اھو گھڻ طرفي ڊپلوميسي طرف قدم ھوندو آھي. +گھڻ طرفي ڊپلوميسي. +گھڻ طرفي يا ملٽي ليٽرل ڊبلوميسي بنيادي طور تي ٻن ملڪن جي وچ م مذاڪرات کي چوندا آهن. +سربراھي ڊپلوميسي. +ھن م ڳالھيون ٻولھيون ملڪن جا سربراهه پاڻ ڪندا آهن +ڊيموڪريٽڪ ڊپلوميسي. +ھن قسم جي ڊپلوميسي ۾ عوامي خيالن ۽ رجحان کي زياده اھميت ڏني ويندي آھي +اوپن ڊپلوميسي. +کليل ڊپلوميسي ۽ جمھوري ڊپلوميسي ڳالھ ساڳئي آھن. +پھرين عظيم جنگ ۾ آمريڪا جي صدر ولسن کليل يا اوپن ڊپلوميسي جو نعرو لڳايو ھيو +خفيہ ڊپلوميسي. +ھي تمام پراڻي ڊپلوميسي اھي ٻن عالمي جنگن جو ھڪ سبب اھا خفيہ ڊپلوميسي بہ ھيو +ٽوٽليٽيريئن ڊپلوميسي. +ٽوٽليٽيريئن يا آمراڻي ڊپلوميسي جمھوري ڊپلوميسي جو ابتڙ آهي.اھا حڪمرانن جي مرضي ۽ منشا ھوندي آھي. +ملڪي ادارا ۽ ملڪ جو يا عوام جو مفاد ان ۾ غير اھم ھوندو آھي. +حاڪم جي ذات اھم ھوندي آھي. +ڪانفرنس ڊپلوميسي. +اخلاقي دٻاءُ پيدا ڪرڻ لاءِ ڪانفرنسن جي ذريعي ڊپلوميسي ڪئي ويندي آهي. +يو اين او ڊپلوميسي. +ھن کي پارلياماني ڊپلوميسي بہ چوندا آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35897.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35897.txt new file mode 100644 index 0000000..a11cb28 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35897.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +نئين پٿر واري زماني جا سنڌ ۾ نشان +ڪراچيءَ کان ويهه ميل پري، مول نالي ماٿر ۾ مسٽر ڪارٽر ڏٺو ته هڪ هنڌ پٿرن مٿان پٿر سٿي ٿيا پيا هئا. +انهن پٿرن تي ڪي چڪرا ۽ اُٺ ۽ گهوڙي جون شڪليون اُڪريل هيون. +انهيءَ هنڌ کي پاڻ ”ٺل“ (Thhul) ڪوٺيو اٿس. +مسٽر ڪارٽر جي خيال موجب اهو ٺل عيسوي سن کان فقط ڏيڍ سؤ کن ورهيه اڳ جو آهي؛ پر انهي ساڳيءَ ماٿر ۾ نئين پٿر واري زماني جي ماڻهن جي بيٺڪ جا نشان به ڏٺائين. +انهيءَ زماني جا پٿر جا ٺهيل ڪيترا اوزار به لڌائين. +ائين هو صاحب کوجنائون ڪندو ويو، ته نئين پٿر واري زماني جون بيٺڪون ڪراچيءَ کان وٺي اُنڙپور تائين ڏٺائين. +هيڏانهن وري ننگر ٺٽي جي پريان، ڳوٺ گجي واريءَ واٽ تي ٿرڙيءَ وٽ، نئين پٿر واري زماني جو عجيب طرح ٺهيل هڪ شهر نظر آيس، جنهن جي چوڌاري ڀتيون ڏنل هيون. +انهيءَ هنڌان توڙي جهرڪن طرف ٻڌڪن ٽڪرن مان، انهيءَ زماني جا پٿر مان ٺهيل اوزار وغيره به هٿ آيس.ويجهڙائيءَ ۾ آرڪيالاجيڪل کاتي وارن به اهي پاسا جاچيا، تنهنڪري نئين پٿر واري زماني جي بيٺڪن جو ذڪر سر جان مارشل به پنهنجي جوڙيل ڪتاب مهن جي دڙي ۽ سنڌو سڀيتا جي جلد پهرئين صفحي 92 ۾ ڪيو آهي. +ان صاحب جو چوڻ آهي ته نئين پٿر واري زماني جا نشان سنڌ ۾ لڪيءَ جي جبلن، کرٿر جبل جي قطارن ۽ روهڙيءَ وارين ٽڪرين ۾ به اڪيچار آهن. +مطلب ته هن زماني ۾ نه رڳو سيوهڻ وارو پاسو وسيل هو؛ پر سنڌ جي اُڀرندي طرف وارين ٽڪرين يعني ٺٽي ۽ جهرڪن وارن ٻڌڪن ٽڪرن ۽ اُنڙپور کان وٺي روهڙيءَ وارين ٽڪرين وارو پاسو به وسيل هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35904.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35904.txt new file mode 100644 index 0000000..252ae26 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35904.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +حضرت لڪي شاھ صدر +لڪي شاھ صدر (انگريزي: Laki Shah Sader) جو پورو نالو سيد صدرالدين ولد سيد محمد شاھ لڪياري هو، سندس شجرو لڪي واري سيد علي سان ملي ٿو جنهن لاءِ تحفته الڪرام جي مصنف مير علي شير قانع ٺٽوي لکيو آهي ته دلوراءِ جي خلاف سندس ڀاءُ ڇٽو امراڻي عرب خليفي وٽ دانهين ويو جنهن سيد علي جي رهنمائي ۾ سؤ عرب سيوهڻ موڪليا ته دلوراءِ وٽس پيش پيو. +شجرو. +تاريخ تحفته الڪرام موجب دلوراءِ سيد علي کي پنهنجي ڌي ڏني هئي جنهن سان مسلمان ٿيڻ کان پوءِ سيد عليءَ شادي ڪئي جنهن مان کيس چار پُٽ ڄاوا. +سندس پهرئين پُٽ جو نالو سيد محمد هو. +سيد صدرالدين المعروف لڪي شاه صدر سيد محمد جو پٽ هو. +تحفته الڪرام موجب سندس شجرو هن طرح بيهي ٿو. +سيد صدرالدين المعروف لڪي شاھ صدر بن سيد علي بن سيد عباس بن سيد حسين بن سيد ارشد بن سيد زيد بن سيد جعفر بن سيد عمران به سيد هارون بن سيد عبدالله اشرف بن قاسم بن عبدالله بن امام موسى ڪاظم عليه السلام. +زندگي جو احوال. +حضرت لڪي شاه صدر اول آمري شهر ۾ رهندو هو. +تحفته الڪرام موجب آمري دلوراءِ سيد علي جي اولاد جي حوالي ڪئي هئي. +بعد ۾ شايد سيد علي جي وفات کان پوءِ سيد صدرالدين لڪي شاھ صدر شهر ۾ سڪونت اختيار ڪئي ۽ لڪي شاھ صدر طور مشهور ٿيو. +ڊاڪٽر عبدالمجيد سنڌي، سنڌي ادبي بورڊ جي رسالي ٽماهي مهراڻ جي جلد: 2/1989ع ۾ ڄاڻايو آهي ته خواجه معين الدين چشتي جي ملفوظات مان احوال ملي ٿو ته سيوستان پرڳڻ جي ڳوٺ لڪيءَ ۾ درويش شيخ محمد رهي ٿو جيڪو وڏو بزرگ آهي. +پنهنجي راءِ ۾ لکي ٿو ته اهو سيد صدرالدين ٿي سگهي ٿو جيڪو ڇهين صدي هجري جي آخر ۽ ستين صدي جي شروعات ۾ لڪي ۾ رهندو هو. +لڪيءَ جو قديم نالو لڪي تيرٿ هو پر شاھ صدر جي رهائش ۽ مقبوليت کان پوءِ مٿس نالو لڪي شاھ صدر پئجي ويو.۔ مان مراد به ساڳيو حضرت شاهه صدرالدين لڪياري آهي،جنهن وڏي عمر ۾ وفات ڪئي. +نه فقط ايترو پر حضرت سيد عثمان مروندي شھباز قلندر رح به ساڻن مليو ۽ کانئس متاثر ٿيو، ۽ حضرت شاھ لڪي صدر رح پنهنجو پوٽو حضرت قلندر سائين جي خدمت ۾ سپرد ڪيو۔ +وفات. +حضرت لڪي شاھ صدر ستين صدي هجريءَ جي شروعات ۾ لڪي شاھ صدر ۾ وڏي ڄمار ۾ وفات ڪئي. +سندس مزار لڪي شاھ صدر شهر جي اتر-اولهه ۾ انڊس هاءِ وي ڀرسان عام خاص جي زيارت جو مرڪز بڻيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35931.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35931.txt new file mode 100644 index 0000000..a06c8f8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35931.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +شهدادپور +شھداپور پاڪستان جي صوبي سنڌ جي شھيد بينظير آباد ڊويزن جي ضلعي سانگھڙ جو شھر آھي جيڪو شھدادپور سب ڊويزن ۽ شھدادپور تعلقو جو صدر مقام آهي. +ھي سانگهڙ ضلعو ۾ هڪ تاريخي ۽ وڏو شهر آهي جيڪو مير شهداد خان ٽالپر ٻڌايو هو جنهن ڪري سندس نالي پٺيان سڏجي ٿو. +تاريخ. +ايم ايڇ پنهور مطابق جي شھر ڪلھوڙن جي دور ۾ قائم ٿيو. +ايم.ايڇ پنهور پنهنجي مضمون ۾ سن 1701ع کان 1758ع تائين قائم ٿيل ٽن وسندين (جنهن ۾ وارهه به اچي وڃي ٿو). +جي باري ۾ لکي ٿو: +”ٿڌ واري زماني جي حرارت ۾ ٿوري تبديلي آئي، ڪجهه گرمي ٿي ۽ ڪلهوڙن پوکي راهي ڏهن لکن ايڪڙن مان وڌائي ٻاويهه لک ايڪڙ تائين پهچائي ۽ ماڻهن جي آبادي 14 لکن مان وڌي وڃي 30 لکن کي رسي. +نوان شهر اُسريا، جن ۾ شهدادڪوٽ، قنبر، وارھ، ميهڙ، خيرپور ناٿن شاھ، ميرپور خاص، نئون خدا آباد (هالن جي ڀرسان)، شهدادپور، نوشهروفيروز، خانڳڙھ (جيڪب آباد)، فتح ڳڙھ، جوهي، دوست علي، رتن ديرو (رتو ديرو) ۽ وڳڻ شامل هئا. +هيءُ شهر مير شهداد خان ميان يار محمد ڪلهوڙي جي ڏينهن ۾ ٻڌايو هو، ۽ جڏهن ڪلهوڙن جي گادي جو هنڌ خدا آباد هو، تڏهن هو پنهنجن سڀني بلوچن سان گڏ اُتي رهندو هو، جن مان گهڻا شاهپور ۾ دفن ٿيل آهن، جنهن هنڌ کي قبا شهداد چوندا آهن.، سنه 1189هه (سنه 1775ع) ۾ ميان سرفراز جي ڀڄي وڃڻ کان پوءِ ٽالپرن سندس ڀاءُ محمود خان کي خدا آباد جي گاديءَ تي ويهاريو، پر راڄي ليکيءَ ٻين ڪن سان منصوبن ڪري کاهيءَ ۾ وڃي ميان عبدالنبيءَ کي گاديءَ تي ويهارڻ جو بندوسبت ڪيو. +سنه 1190هه (سنه 1776ع) ۾ مير بجار خان ڇهن هزارن بلوچن سان شهدادپور تعلقي ۾ لانياريءَ جي ڳوٺ وٽ ڪلهوڙن کي شڪست ڏني، جن جا سردار تاجو ليکي ۽ ڪي ٻيا هئا. +انهيءَ ميان غلام نبيءَ کي ماري ڇڏيو ۽ پاڻ ڀڄي ويو. +سنه 1194هه (سنه 1781ع) ۾ جڏهن مير بجار، مير عبدالله ۽ مير فتح خان ماريا ويا، تڏهن ميرن شهدادپور ڇڏي ڏني، جتي بلوچن جو ديرو هو، ۽ جڏهن مير فتح علي خان سنڌ ورتي، تڏهن پهرين خدا آباد ۾ ۽ پوءِ حيدرآباد ۾ وڃي ويٺا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35946.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35946.txt new file mode 100644 index 0000000..550e2c0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35946.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +آرڪٽڪ هوم +پروفيسر مئڪس ملر ۽ ٻين جي انهيءَ راءِ هوندي به سنه 1851ع ۾ لئٿم صاحب، سنه 1868ع ۾ فڪ صاحب، سنه 1871ع ۾ بينفي، ڪيونو ۽ ٻين صاحبن وچ ايشيا واري نظريي جي برخلاف پنهنجو آواز کڙو ڪيو. +پوءِ ته کوجنا جي دوربيني ايشيا کان ڦيرائي يورپ ڏي ڪيائون ۽ ڪجهه وقت هنگاري، آسٽريا ۽ بوهيما کي آرين جو اصلوڪو ماڳ سمجهڻ لڳا، جيئن ڪئمبرج هسٽري آف انڊيا جي جلد پهرئين، صفحي 169 ۾ ڄاڻايل آهي. +وڌيڪ کوجنائن ڪرڻ کانپوءِ ائين وسهڻ لاءِ سبب ٿين ته آرين جو اصلوڪو ماڳ رشيا اسڪئنڊينيويا ۽ بالٽڪ طرف هو. +هن باري ۾ ايترو چئبو، ته يوروپي عالمن ڌڪا ڪونه پئي هنيا. +علم لغات، ڏند ڪٿائن جي ڀيٽ، جهوني – وٿ – وگيان (Archaeology) منکه وديا يا پرش وگيان (Anthropology) ۽ ٻين وگيانن (Sciences) جي وسيلي جيئن جيئن وين ٻيون ٻيون ثابتيون ملنديون، تيئن تيئن ويا رايا ڦيرائيندا. +اسان جا ڪي ڏيهي عالم پنهنجي راءِ تي کپ کوڙ ٿي بيٺا ته آريه لوڪ اصل سپت سنڌو جا رهاڪو هئا ۽ ڪٿان ٻاهران ڪونه آيا، پر پوءِ وڻج واپار ۽ ٻين سببن ڪري ايران، وچ ايشيا ۽ يوروپ ڏي ويا. +هن وقت تائين جيڪي کوجنائون ٿيون آهن، تن موجب گهڻن عالمن جو چوڻ آهي، ته آڳاٽا آريه لوڪ اصل اتر قطب جي هاڻوڪن برفاني ميدانن ۾ رهندا هئا، جتي ان وقت برف گهڻي ڪانه هئي ۽ ماڻهو بافرحت رهي سگهيا ٿي. +جن عالمن اهو رايو ظاهر ڪيو، تن مان مکيه پروفيسر پينڪا هو، جنهن وچ ايشيا وارو نظريو بنهه غلط ٺهرايو، ۽ ڪيتريون ثابتيون ڏيئي آرين جو ماڳ اتر قطب ڄاڻايائين ۽ ائين به چيائين ته اهي اصل اسڪئنڊينيويا ۾ رهندا هئا ان وقت ڌاري بوسٽن يونيورسٽيءَ جي پريزڊنٽ (Dr. +warren) ڊاڪٽر وارن هڪ ڪتاب لکيو، جنهن جو نالو رکيائين ”بهشت لڌو“ +انهيءَ ڪتاب ۾ ڄاڻايائين ته سڄيءَ انسان ذات جو پهريون ماڳ اتر قطب هو. +قديم ڪليٽڪ قومن جي ڏند ڪٿائن مان پروفيسر راهز (Professor Rhys) کي به ائين سمجهڻ ۾ آيو ته انهن قومن جا ابا ڏاڏا اصل اتر قطب طرف رهندا هئا. +اها ڳالهه پنهنجن ”هبرٽ ليڪچرس“ ۾ ڄاڻايائين، جنهنڪري وچ ايشيا وارو نظريو هيڪاري گهڻي قدر ڪاٽا ٿي ويو. +وچ ايشيا واري نظريي کي پڇاڙيءَ وارو ڌڪ لوڪمانيه بال گنگاڌرم تلڪ هنيو. +اسان جي هن ڏيهي عالم ڪيتريون جيالاجيڪل ۽ آرڪيالاجيڪل ثابتيون، ۽ هندن جي ويدن، اتهاسن ۽ پراڻن مان، بلڪه پارسين جي زنداوستا مان ڪيترا حوالا ڏيئي، پنهنجي ڪتاب (Arctic Home in the Vedas)”آرڪٽڪ هوم“ ۾ لکيو ته پراڻن پٽاندر آڳاٽا لوڪ ميرو پربت تي رهندا هئا، جو اتر قطب ڏي هو. +اسان به اهائي راءِ قبول ڪئي آهي. +جنهن لاءِ سبب ڄاڻائينداسين. +مصر ملڪ ۽ الهندي ايشيا ۾ آرين جون بيٺڪون: تاريخ جون کوجنائون اڃان هليون پئي ته مصر ملڪ ۽ ڪريٽ (Crete) ۾ ويجهڙائيءَ ۾ الهندي ايشيا ۾، کوجنائون ڪري، آرڪيالاجيڪل کاتي وارن تاريخ کان اڳ جي زماني تي هڪ نئين روشني وڌي. +مصر طرف نيل نديءَ جي نزديڪ تل ال امرنه (Tel-el-Amarna) مان ڪي ڪاغذ پٽ 1880ع ۾ لڌا. +انهيءَ جهوني دفتر مان معلوم ٿيو ته مصر جا فرعون ۽ مٽني (الهندي ايشيا طرف) جا راجائون هڪ ٻئي کي سڱ ڏيندا هئا. +مٽنيءَ جي ڪن راجائن جا نالا ئي ساڳيا اهي هئا، جي قديم آرين جا هئا: مثلاً مٽنيءَ جي هڪ راجا جو نالو ”دشرت“ (Dusratha) هو، ۽ اهو ساڳيو نالو سري رامچندر جي پتا راجا دسرٿ جو هو. +انهيءَ راجا دشرت پنهنجي هڪ نياڻي مصر ملڪ جي بادشاهه امينوفس چوٿين (Amenophis IV) سان پرڻائي، جنهن کي مٽنيءَ جي انهيءَ راجڪماريءَ مان ”گلو کپ“ (Gilukhip) نالي پٽ ڄائو، جو پوءِ وڏي هوندي مصر ملڪ جون جهونيون ريتون رسمون ڇڏي، سورج ديوتا جو پوڄاري ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35973.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35973.txt new file mode 100644 index 0000000..d40f315 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35973.txt @@ -0,0 +1,86 @@ +علي شير قانع ٺٽوي +مير علي شير قانع ٺٽوي (Mir Ali Sher Qanie Thatvi) (پيدائش:1140هه بمطابق 1727ع وفات: 1203هه بمطابق 1788ع) سيد خاندان سان تعلق رکنڊڙ سنڌ +۾ ڪلهوڙن جي دور حڪومت جو ممتاز شاعر، عالم، مصنف ۽ مورخ هو جنهن جا فارسي ٻوليءَ ۾ ڪيترائي ڪتاب لکيل آهن. +حسب نسب. +ڪتاب تحفته الڪرام ۾ مير علي شير قانع ٺٽوي جو شجرو هن ريت درج ٿيل آهي. +مير علي شير بن سيد عزت الله بن سيد محمد ڪاظم بن سيد محمد مقيم بن سيد ظهيرالدين بن سيد شڪرالله ثاني بن سيد ظهيرالدين المعروف سيد جادم اول بن سيد قاضي شڪرالله شيرازي بن سيد وجهه الدين بن سيد نعمت الله بن سيد عرب شاهه بن سيد امير سيد سيد نسيم الدين المعروف مير ميرڪ شاهه بن امير سيد عطاءُ الله جمال الدين محدث بن امير سيد فضل الله المحدث الحسيني الدشتڪي الشيرازي. +مير علي شير قانع ٺٽوي جو جداعليٰ قاضي مير سيد شڪر الله حسني شيرازي- هنن جا بزرگ اصل شيراز جا ويٺل هئا- سلطان ابو سعيد جي زماني ۾ هنن شيراز کان لڏي هرات ۾ سڪونت اختيار ڪئي. +قاضي مير شڪرالله جو پنجين پيڙهيءَ ۾ ڏاڏو امير سيد جمال الدين عطاءَالله حسني هراتي هڪ وڏو بزرگ ٿي گذريو آهي، جو پنهنجي وقت جو مشهور محدث هو ۽ هرات ۾ حديث جي علم جي اشاعت جو باعث ٿيو. +قاضي مير شڪرالله هرات کان قنڌار آيو ۽ اُتان جڏهن شاه بيگ ارغون اچي سنڌ فتح ڪئي، تڏهن ٺٽي جي فتح کان هڪ سال پوءِ سنه 927 هجري، مطابق سنه 1520 عيسوي ۾ چند بزرگن جي هڪ قافلي سان گڏ ٺٽي ۾ وارد ٿيو، ۽ اتي سڪونت اختيار ڪيائين. +انهي نو وارد بزرگن جي قافلي ۾ چار هستيون بلڪل برڪت واريون هيون، جي ساڳئي وقت ٺٽي ۾ وارد ٿيون، هڪ سيد شاهه منبه جيلاني جو حضرت غوث اعظم جي اولاد مان هو ۽ طريقت جو صاحب هو- شڪرالله هي محله جي ويجهو سندس مزار آهي، جنهن کي هاڻي منبه پير سڏين ٿا. +هن بزرگ پنهنجي زندگي روحاني فيض پکيڙڻ ۾ صرف ڪئي ۽ مجرد رهيو. +شادي نه ڪيائين هڪڙيئي هنڌ عبادت ۽ مراقبه ۾ زندگي گذاريائين، جتي هاڻ سندس مزار آهي، اهو سندس هڪ مريد جو گهر هو ۽ اتيئي فيض جي مجلس قائم ٿيندي هئي. +گهڻو ٻاهر نه نڪرندو هو، اهو سندس مريد ۽ ان جي ماءُ به سندس قبر جي پيراندي دفن ٿيل آهن. +ٻيو بزرگ جو انهيءَ قافلي ۾ آيو، سو آهي سيد ڪمال حسين شيرازي. +هي بزرگ پڻ صاحب طريقت هو ۽ مجرد رهيو. +ٺٽو شهر جي ٻاهران مڪلي ڏانهن ويندڙ رستي تي ”شاهه ڪمال“ جي نالي سان سندس درگاهه هن وقت به خلق جي آما جگاهه آهي. +سندس هڪ ڀاءُ سيد جمال پڻ ساڻس گڏ هو، جو مڪليءَ تي سيد شڪرالله جي پاسي ۾ دفن ٿيل آهي. +ٽيون بزرگ آهي سيد شاهه عبدالله گجراتي، هي بزرگ ساڳئي وقت گجرات مان ٺٽي ۾ وارد ٿيو ۽ مڪلي تي جت هاڻ سندس مقبرو آهي ۽ ميان عبدالله اصحابي جي مقبره جي نالي سان مشهور آهي، اتي گوشه نشين ٿي عبادت ۽ رياضت ۾ رهيو. +هنن جو چوٿون ساٿي مير سيد شڪرالله هو، جو امير سيد جمال الدين عطاءَالله هراتي جي ڇهين پشت ۾ هو ۽ سندس سلسلي نسب هن طرح آهي: +قاضي سيد شڪرالله بن وجيهه الدين بن نعمت الله بن عرب شاه بن نسيم الدين ميرڪ شاهه بن امير عطاءَالله. +اهو بزرگ واپاري واري حيثيت ۾ قنڌار کان ٺٽي ۾ وارد ٿيو ۽ هاڻوڪي شڪرالله هي محلي ۾ سڪونت اختيار ڪيائين. +سندس عالمانه ۽ درويشانه صفتن جي ڪري شاهه حسن ارغون کيس ٺٽي جو قاضي بنايو. +اهو عهدو هن نهايت ديانتداري ۽ شرعي احڪام موجب سنڀاليو. +هڪ ڀيري شاهه حسن سندس بي ريائي جو امتحان وٺڻ گهريو ۽ انهي لاءِ هڪ واپاري کان گهوڙو خريد ڪري، ان جي رقم ادا ڪرڻ کان نٽايائين، واپاريءَ قاضي شڪرالله وٽ پنهنجي حق طلبي لاءِ دعويٰ داخل ڪئي، شرعي قاعده موجب شاهه حسن کي قاضي شڪرالله جي عدالت ۾ حاضر ٿيڻ جو سڏ پهتو ۽ جڏهن هو اتي ويو ته قاضي صاحب کيس دعويٰ جي ٻڌڻ تائين مدعي سان گڏ بيهڻ لاءِ چيو. +شاهه حسن ته فقط امتحان طور ايئن ڪيو هو، سو بر وقت تاجر جي دعويٰ قبولي رقم ڀري ڏنائين، انهيءَ بعد قاضي صاحب شاهه حسن جا آداب بجا آندا ۽ پاڻ اُٿي بادشاهه کي پنهنجي جاءِ تي ويهاريائين. +ان وقت شاهه حسن کيس ٻڌايو ته آءٌ ڪمر ۾ خنجر کڻي آيو هُئس ۽ جيڪڏهن تون منهنجي بادشاهه هجڻ جو شرعي فيصلي ۾ لحاظ ڪرين ها ته تنهنجو خير نه هو- قاضي صاحب به پنهنجي مسند هيٺان تلوار ڪڍي ڏيکاري ۽ چيائين ته انهي لاءِ رکي هيم ته جيڪڏهن تون شرعي حڪم موجب مدعي سان گڏ بيهڻ کان عذر ڪرين ها ته توتي شرعي حد قائم ڪريان ها. +قاضي سيد شڪرالله کي شرعي احڪام جو لحاظ ايتريقدر هو جو آخر شاهه حسن کي ڪجهه عرصي بعد قضا جي عهده جي استعفا ڏياري موڪليائين ته بشريت جي تقاضاً موجب آءٌ اهو بار پاڻ تي کڻي نٿو سگهان ۽ خوف خدا جي باعث ڊڄان ٿو ته ڪا لغزش نه ڪري ويهان. +آخر سندس صلاح موجب شاهه حسن قاضي شيخ محمد جعفري کي اُچ مان گهرائي ٺٽي جو قاضي بنايو ۽ قاضي شڪرالله جي استعفا منظور ڪيائين. +قاضي سيد شڪرالله جي اولاد ۾ تمام گهڻي برڪت پيئي ۽ ان مان ڪيترا عالم ۽ درويش پيدا ٿيا. +سندس پوٽي سيد شڪرالله ثاني جو پڙ پوٽو سيد نظام الدين بن سيد نور محمد جو بادشاهه اورنگزيب عالمگير جي زماني ۾ شاهجهان آباد پهتو ۽ سندس علمي قابليت جي لحاظ تي بادشاهه اورنگزيب جيڪا عالمن جي ڪميٽي فتوائن جمع ڪرڻ لاءِ ٺاهي هئي، ان جو ميمبر مقرر ڪيائينس. +انهي ڪميٽي ۾ سڄي هندوستان جي چوٽيءَ جا عالم چونڊيا ويا هئا. +جن 8 سال محنت ڪرڻ بعد ”فتاويٰ عالمگيري“ جو ڪتاب تيار ڪيو، ان تي ٻه لک روپيه خرچ آيو ۽ سنه 1085 هجري مطابق 1674 عيسوي ۾ تيار ٿي ۽ اصلي مواد سڄو عربي زبان ۾ آهي- ان ۾ 124 مکيه فتاويٰ جي ڪتابن جا حوالا ڏنل آهن- انهن 16 چوٽي جي عالمن جي ڪميٽي ۾ ٻه بزرگ سنڌ جا ۽ خاص ٺٽي جا چونڊيا ويا: هڪ سيد نظام الدين شڪرالله هي ۽ ٻيو قاضي ابوالخير از اولاد مخدوم فضل الله. +انهي جماعت جو سرگروهه گجرات جو مشهور عالم شيخ نظام برهانپوري هو. +انهن عالمن ۾ ڇهه عالم، يوپي مان ڇهه عالم بهار پرڳڻي مان، ٻه عالم دهلي جا، ۽ ٻه عالم مٿيان سنڌ جا هئا. +مير علي شير قانع ٺٽوي مٿي ذڪر ڪيل سيد شڪراللهي ثاني جي ٻئي پٽ سيد ظهيرالدين ثاني جي پڙپوٽي سيد عزت الله جو فرزند هو- سنه 114 هجري، مطابق 1728 عيسوي ۾ ٺٽي ۾ تولد ٿيو. +ان وقت ٺٽو سڌي طرح دهلي جي مغل حڪومت جو ماتحت هو ۽ مغل بادشاهه جي پاران ٺٽي ۾ نواب مقرر ٿي ايندا هئا- پر ستت ئي يار محمد خان ڪلهوڙي کي سنڌ جي نوابي ۽ ”خدا يار خان“ جو لقب مغلن وٽان مليو ۽ سنڌ جي گادي ٺٽي جي بجاءِ دادو ضلعي جي خداآباد شهر ۾ ڦري وئي، جو خدايار خان پنهنجي نالي تي آباد ڪيو هو. +زندگي جو احوال. +مير علي شي قانع ٺٽوي، سنڌ ۾ ڪلهوڙا خاندان جي خودمختيار حڪمران ميان نور محمد ڪلھوڙو جي ڏينهن ۾ 1140هه بمطابق 1727ع ۾ سيد عزت الله جي گهر ۾ پيدا ٿيو. +ٺٽو تڏهن علم ۽ درس تدريس جو مرڪز هو. +انهي زماني ۾ مير علي شير قانع تعليم حاصل ڪئي. +هن عربي فارسي ٻولين ۽ علوم جوي سکيا حاصل ڪئي، هن وقت جي جيد عالمن، ميان نعمت، ميان محمد صادق ، آخوند محمد شفيع ۽ ميان عبدالجليل کان سبق حاصل ڪيو جن جو پاڻ به ذڪر ڪيو اٿائين. +آخوند ابوالحسن “بي تڪلف” وٽ به فارسي پڙهيائين. +مير صاحب ننڍپڻ ۾ اٽڪل 12 سالن جي ڄمار ۾ مڪتبن ۾ پڙهڻ دوران شعر لکڻ شروع ڪيو. +کيس مطالعي جو به وڏو شوق هو. +هن ڪامل استادن جي رهنمائي ۾ شاعري، نثر نگاري، تحقيق، تاريخ جا ڪيترائي ڪتاب لکيا. +شاعري ۾ مختلف تخلص اختيار ڪيائين. +نور نچوڙي جيڪي ڪتاب لکيائين تن کيس وقت جو وڏو عالم، شاعر. +مقنف ۽ تاريخ نويس بڻايو. +مير علي شير قانع پنهنجي تعليم علامه معين ۽ مخدوم رحمته الله وٽ ٺٽي ۾ حاصل ڪئي- 12 سالن جي عمر ۾ فارسي شعر چوڻ لڳو- 12 هزار شعرن جو ديوان ٺاهيائين، پر پوءِ درياه داخل ڪري ڇڏيائين- وري مير حيدرالدين ابوتراب جي صحبت ۾ 15 سالن جي عمر ۾ ”مظهري“ تخلص سان نئين سر شعر چوڻ شروع ڪيائين. +قانع جو تخلص پوءِ اختيار ڪيو اٿس، سندس قابليت ڪلهوڙا حاڪمن تائين پهتي، جن کيس پاڻ وٽ گهرائي پنهنجو علمي مصاحب بنايو، نور محمد، مرادياب ۽ غلام شاهه ڪلهوڙي ٽن سنڌ جي حاڪمن جي درٻار ۾ رهيو. +سنه 1168 هجري ۾ مرادياب جي تخت نشيني تي قصيدو لکيائين، جنهن مان سال جلوس جون 63 33 تاريخون نڪرن ٿيون. +ان وقت سندس عمر 28 سالن جي هئي. +هو تاريخگوئي ۽ شاعرانه صنعتن جي فن ۾ ڪامل هو، تمام گهڻا ڪتاب فارسي نثر ۽ نظم ۾ لکيائين. +انهيءَ مان فقط ”تحفته الڪرام“ ڇپيل آهي، جنهن مان سنڌ جي قديم تاريخ معلوم ڪرڻ ۾ گهڻي مدد ملي ٿي. +اهو سنه 1181 هجري، مطابق 1762 عيسوي ۾ لکي پورو ڪيائين. +”تحفته الڪرام“ جي لکجڻ کان هڪ سال پوءِ 1182 هجري ۾ حيدرآباد جو شهر آباد ڪرائي غلام شاهه ڪلهوڙي ان کي پنهنجو تخت گاهه بنايو. +مٿي ڏنل تفصيل موجب ٺٽي جو شهر ڪل 259 سال گاديءَ جو هنڌ رهيو ۽ ان مان 33 سال سمن جو عهد، 41 سال ارغون جو عهد 33 سال ترخان جو عهد ۽ 51 سال مغليه نوابن جو عهد آهي. +علمي خدمتون. +سندس وفات کان پنج سال اڳ سنڌ تي ٽالپر بلوچن جو قبصو ٿي چڪو هو. +معلوم ٿو ٿئي ته مير علي شير قانع تحفته الڪرام کان سواءِ خود پنهنجي زماني جو يعني ڪلهوڙن جي عهد جو مفصل تذڪرو نثر خواه نظم ۾ لکيو هو، سنڌ تي قنڌار جي طرف کان ٻه وڌيڪ ڪاهون خود سندس زماني ۾ ٿيون، جن ڪلهوڙن کي شروع کان قنڌار جو تابعدار بنائي ڇڏيو. +نور محمد خان ڪلهوڙي کي سنه 1151 هجري ۾ مغل درٻار مان ٺٽي جو علائقو اڃان ٺيڪي ۾ مس مليو ته سنه 1152 هجري ۾ نادر شاهه قنڌار کان فوج وٺي اچي سنڌ تي ڪڙڪيو ۽ نور محمد کي پنهنجو مطيع ڪري ۽ ويهڻ لکين جو خراج منظور ڪرائي پوءِ موٽيو، ان جي ضمانت ۾ نور محمد جا ٽي پٽ به پاڻ سان کڻي ويو- وري سنه 1167 هجري ۾ ڪلهوڙن قنڌار کي خراج ڀرڻ ۾ سستي ڪئي ته احمد شاهه ابدالي اچي سنڌ ۾ ڪڙڪيو ۽ سيوهڻ ۾ منزل انداز ٿيو- انهي بابت چشم ديد واقعات سندس ڪتابن حالات ڪلهوڙه، ۽ لب لباب تاريخ ڪلهوڙه ۾ ملي سگهندا، پر اهي ڪتاب ناياب آهن. +شاعرن جي حالات ۽ اقوال ۾ سندس مشهور ڪتاب مقالات الشعراءَ جو هڪ نسخو موجود آهي. +ٻيو پڻ سندس هڪ ڪتاب مختارنامه موجود آهي. +انهن کان سواءِ شعر شاعري ۽ تصوف جي مختلف مسئلن تي سندس ڪيترن رسالن جا نالا ملن ٿا، مگر اهي رسالا عدم موجود آهن. +بعض ڪتابن جا نالا هي آهن. +زينت الاخلاق- تهذيب الطبايع زيده المقامات- معيار سالڪان طريقت- مثنوي ختم السلوڪ- مثنوي ڪرشمئه قدرت- مثنوي قضا و قدر- مثنوي ڪانِ جواهر- نسخه غوثيه- مڪلي نامه- قصاب نامه- زين الافڪار- حديقته الاولياءَ- شجره مشائخ- سياحت نامه- قصه ڪامروپ- چهار منزله- تزويج نامه حسن و عشق- رساله در صنائع وبدايع- روضته الانبياءِ- بوستان بهار- اعلان غم درذڪر شهداءِ ڪربلا- رسالا شرح معما ديوان قانع. +ڪتابن جا نالا. +قانع پنهنجي سڄي زندگي لکڻ ۽ پڙهڻ ۾ گذاري، سندس جن ڪتابن جي باري ۾ معلومات ملي سگهي آهي، اهي هيٺيان آهن. +(1) ديوان علي شير (2) مثنوي شمع از قدرت (3) مثنوي قضا و قدر (4) نو آئين خيالات (5) مثنوي قصه ڪامروپ (6) ديوان غم (7) ساقي نامو (8) واقعات حضرت شاهه (9) چهار منزله (10) تزويج نامه حسن ۽ عشق (11) اشعار متفرقه در ضائع و تاريخ (12)بوستان بهار معروف مڪلي نامو (هي ڪتاب نثر ۽ نظم ۾ آهي، جنهن ۾ مڪلي قبرستان جي منظرن ۽ مقبرن جو احوال ڏنل آهي. +ان جو هڪ نسخو سنڌي ادبي بورڊ ۾ موجود آهي، راشدي صاحب ان تي وڏي محنت ۽ عرق ريزي سان حاشيا ۽ ضروري نوٽ لکي ادبي بورڊ پاران ڇپرايو آهي) (13) تاريخ عباسيه (14) تاريخ عباسيه (نظم) (15) تحفة الڪرام (هي ڪتاب ٽن جلدن ۾ آهي ۽ ٽئي جلد 1304هه ۾ ناصري دهلي طرفان ڇپجي به چُڪا آهن. +ڪتاب جو آخري جلد سنڌ جي تاريخ متعلق آهي. +راشدي صاحب هن ڪتاب تي ضروري حاشيا ۽ شجرا ڏئي ڪري ادبي بورڊ پاران ڇپرايو آهي. +(16) مثنوي اعلان غم (17) زبدت المناقب (18) مختار نامه (ان جو هڪ نسخو سنڌي ادبي بورڊ وٽ محفوظ آهي) (19) نصاب البلغاءَ (ان ڪتاب جو هڪ نسخو مولانا محمد ابراهيم ڳڙهي ياسيني جي ڪتب خاني ۾ موجود آهي) (20) مثنوي ختم السلوڪ(سنڌي ادبي بورڊ وٽ ان جو هڪ نسخو پيل آهي. +(21) طومار سلاسل گزيده (ادبي بورڊ وٽ نسخو موجود آهي (22) شجره طريقت اهل بيت (23) معيار سالڪان طريقت (ان جو هڪ نسخو برٽش ميوزيم ۾ موجود آهي، جيڪو سن 1242هه ۾ مير مراد علي ٽالپر جي لاءِ لکيو ويو) (24) روضت الانبياءَ (25) زينت الاخلاق (26) غوثيه (27) مثنوي قصاب نامه (سنڌي ادبي بورڊ ۾ ان جو نسخو موجود آهي). +(28) ميزان الافڪار (29) تذهيب طباع (30) سرفراز نامه (31) حديقت البلغا (نسخو سنڌي ادبي بورڊ وٽ محفوظ آهي (32) مثنوي ڪان جواهر (33) ميزان فارسي (34) رساله معمامع شرح (نظم ۽ نثر ۾). +(35) لب تاريخ ڪلهوڙا (36) بياض محڪ الشعراءَ (نسخو ادبي بورڊ وٽ آهي) (37) ديوان اشعار (38) قصائد و منقبت (نسخو موجود) (39) انشاءَ قانع (نسخو موجود) 40) مثنوي محبت نامه (نسخو موجود). +(41 ـ 42) انهن ٻنهي جا نالا مير مائل جي ڏنل فهرست مان ڊهي چُڪا آهن +ملازمت. +سنڌ جي حڪمران ميان غلام شاھ ڪلهوڙو مير علي شير قانع کي پنهنجي خاندان جي تاريخ لکڻ لاءِ پاڻ وٽ رکيو. +سندس تقرري 1175ھ ۾ تاريخ نويس جي عهدي تي ڪئي وئي. +مير صاحب ڪيترو عرصو انهيءَ عهدي تي مقرر رهيو ان باري ۾ معلومات درج نه آهي. +مير صاحب تاريخ لکڻ لاءِ ٺٽي کان خداباد هليو ويو. +مير صاحب جو وڏڙن کان وٺي ذريعه معاش حڪمرانن طرفان جاگيرون ملڻ، پگهارون ملڻ، وظيفا، خلعتون ۽ انعام اڪرام ماڻڻ تي هو. +وفات. +ممير علي شير قانع 63 سالن جي عمر ۾ سنه 1203 هجري مطابق سنه 1789 عيسوي ۾ وفات ڪئي. +سندس قبر جي جاءِ ته نه لڀجي سگهي آهي پر يقين سان چئي سگهجي ٿو ته شڪر الليٰ جي قبرستان جيڪو مڪلي ۾ آهي، مدفون هوندا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35989.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35989.txt new file mode 100644 index 0000000..f37d73c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35989.txt @@ -0,0 +1,141 @@ +رحيمداد خان مولائي شيدائي +خاندان. +مير رحيمداد خان (مولائي شيدائي)، بن شير محمد خان، بن مير رحيمداد خان، بن مير محمد جمع خان، اصل بلوچستان ۾ مستونگ جي ويجهو هڪ ڳوٺ جو رهاڪو آهي. +اتي مير محمد جمع خان (سندس تڙ ڏاڏو) کي انعاماتي زمين مليل هئي، جنهن تي سندن گذر سفر هوندو هو. +سن 1839ع ۾، پهرين افغان جنگ وقت، انگريزن، ڪابل فتح ڪرڻ کان پوءِ، جنرل قلشائر کي توبخاني سميت قلات تي چاڙهي مڪو. +ان لڙائيءَ ۾ مير محراب خان ثاني، ٽيپو سلطان وانگر وڙهندي ”ميريءَ“ تي شهيد ٿيو، ۽ انگريزن مير شاهنواز خان کي ناجائز طور تخت تي ٿاڦيو. +انگريزي فوجن، ويندي ۽ ايندي، بلوچستان کي ايتريقدر ته لٽيو جو قلات علائقي جي اقتصادي حالت نهايت خطري ۾ پئجي ويئي: امير سُڃا ٿي ويا، ۽ سڃا بکن ۾ ساهه ڏيڻ لڳا. +انهيءَ ايتريءَ ۽ افراتفريءَ سببان، ڪيترا بلوچ ۽ بروهي، قلات ڇڏي، روزگار جي تلاش لاءِ سنڌ ڏانهن روانا ٿيا. +مولائي صاحب جو ڏاڏو مير رحيمداد خان پڻ وطن مالوف کي خيرباد چئي سنڌ ڏانهن آيو، ۽ اچي سيوهڻ جي شهر ۾ وارد ٿيو. +اهڙيءَ طرح، قدرت هڪ مايه ناز هستي قلات کان سنڌ موڪلي ڏني. +اتي ڪجهه وقت اتان جي عباسي قاضين وٽ مهمان ٿي رهڻ کان پوءِ، ڪوٽڙيءَ جي ڀرواري ڳوٺ ”نانگي جي لين“ ۾ اچي قيام ڪيائين. +اتي اڳيئي ڪي بروهي رهندا هئا، جن منجهان هڪ عورت سان شادي ڪري ويهي رهيو. +مولائي صاحب بروهين جي شهواڻي(1) سهري زئي قبيلي جو فرد آهي. +مولائي صاحب جو والد بزرگوار، مرحوم مير محمد خان، ’نانگي جي لين‘ ۾ ڄائو هو. +جڏهن انگريزن سن 1843ع ۾ سنڌ فتح ڪئي، تڏهن مير رحيمداد خان بلوچي پلٽڻ ۾ ڀرتي ٿيو، ۽ مولائي صاحب جو نانو مير سردار خان پڻ ’اُٺ – ٻاتري‘ (Camel-corps) ۾ ڀرتي ٿيو. +سنڌ ڏانهن هجرت ڪري اچڻ سبب کين هڪڙو فائدو هيءُ به حاصل ٿيو، جو مولائي صاحب جو والد ماجد اسڪول جي تعليم حاصل ڪرڻ لڳو، ۽ تعليم مليل هئڻ سبب، جڏهن ڪراچيءَ کان ڪوٽڙيءَ تائين ريلوي لائين شروع ٿي، تڏهن هن کي لوڪوشيڊ ۾ فائرمئن جي نوڪري ملڻ ۾ ڪو نه اٽڪاءُ ڪو نه ٿيو. +ان عرصي ۾، مير رحيمداد خان به حوالداريءَ جي عهدي تي پهچڻ کان پوءِ فوج مان رٽاير ٿي ويو هو. +ٻي افغان ويڙهه وقت جڏهن ريلوي لائين ڪوئٽيا تائين پهچي وئي هئي، تڏهن مولائي صاحب جو والد بزرگوار مير شير محمد خان فائرمين مان ترقي ڪندي وڃي انجن ڊرائيور جي عهدي تي پهتو. +ان کان پوءِ، جڏهن ريلوي لائين کي ملتان سان ڳنڍيو ويو، تڏهن مير شير محمد خان کي بدلي ڪري سکر جي انجن شيڊ ۾ رکيو ويو. +کيس خداتعاليٰ ان وقت ٻه پٽ عطا ڪيا هئا، پر اهي طفليءَ ۾ ئي فوت ٿي ويا. +ان اندوهناڪ حادثي کان پوءِ مير شير محمد خان گهڻو مغموم ۽ پريشان رهندو هو، ۽ اڪثر پيرن فقيرن کان اولاد لاءِ دعائون گهرندو وتندو هو. +پيدائش ۽ ننڍپڻ. +رحيمداد خان انگريزي (Rahimdad Khan) (پيدائش: 1894ع – وفات: 12 فيبروري 1978ع) المعروف مولائي شيدائي سنڌ پاڪستان جو ممتاز مورخ، تاريخدان، محقق ۽ نثر نويس هو جنهن سنڌ ۽ بلوچستان جي تاريخ تي سنڌي ۽ اردو ۾ مستند ڪتاب لکيا.مير رحيمداد خان مولائي شيدائي، سنڌ جي پوڙهي مؤرخ، سن 1894ع ۾، سکر ۾ هڪ ٻروچڪي جهوپڙيءَ اندر جنم ورتو. +پر، جيئن ته ستن مهينن جو ڄاول هو، تنهنڪري تمام نحيف ۽ ڪمزور هو ۽ اڃا اکيون به ڪو نه کوليون هئائين – ايتريقدر جو هن کي ڪپهه ۾ ويڙهي کڻندا هئا. +نالو. +”مولائي شيدائي“ نالو ڪيئن پيو. +ريلوي گارڊيءَ جي زماني ۾، مولائي صاحب پنهنجي فرصت جون گهڙيون سکر جي اخبار ”ستاره سنڌ“ جي آفيس ۾ پير علي محمد شاهه راشديءَ وٽ گذاريندو هو، جو ان اخبار جو ايڊيٽر هو. +هڪ دفعي ”ستاره سنڌ“ جي آفيس ۾ مولائي صاحب جڏهن پير علي محمد شاهه راشدي، پير حسام الدين شاهه راشدي ۽ مولانا دين محمد صاحب وفائي مرحوم سان ڪچهري ڪري رهيو هو، ته ڳالهين ڳالهين ۾ پير علي محمد شاهه راشديءَ، مولائي صاحب کي صلاح ڏني ته جيئن ته هو هڪ سرڪاري ملازم هوندي اخبارن ۾ مضمون لکي رهيو آهي، جا ڳالهه حڪومت جي نظر ۾ ڪنهن حد تائين اعتراض جوڳي آهي، تنهنڪري وقت جي تقاضا اها آهي ته هو پنهنجي اصلي نالي سان اخبارن ۾ طبع آزمائي ڪرڻ بدران ڪو فرضي نالو اختيار ڪري. +وقت جي نزاڪت کي ڏسندي، جيئن ته راشدي صاحب جي اها تجويز نهايت ئي معقول هئي، تنهنڪري مولائي صاحب قبول ڪئي، ۽ ان سان گڏ کين پنهنجي لاءِ ڪو فرضي نالو تجويز ڪرڻ لاءِ پڻ استدعا ڪيائين. +ان تي پير علي محمد شاهه راشديءَ، سندس فقيرانه ۽ دلچسپ طبيعت کي مدنظر رکي، هن لاءِ ”مولائي“ جو تخلص تجويز ڪيو؛ پير حسام الدين شاهه راشديءَ جو خيال هو ته هن لاءِ ”شيدائي“ تخلص وڌيڪ موزون رهندو؛ مگر هڪڙو مولانا دين محمد وفائي مرحوم ئي هو، جنهن جي دماغ ۾ گهڻي ويچار ڪرڻ کان پوءِ به مولائي صاحب لاءِ ڪو ٻيو موزون تخلص نه آيو. +هوڏانهن وري راشدي برادران ڪنهن به هڪ تخلص تي متفق ٿيڻ لاءِ تيار نه هئا، ۽ هرهڪ پنهنجيءَ جاءِ تي هوڏيو بيٺو هو، تنهنڪري ان تنازعي کي طي ڪرڻ لاءِ مولانا دين محمد صاحب وفائي مرحوم پنهنجي طرفان رٿ پيش ڪئي ته ’ڇونه ٻئي اختيار ڪيا وڃن – بعنيٰ ”مولائي شيدائي“‘. +اها رٿ سڀني ڌرين کي پسند آئي، ۽ ان ڏينهن کان مير رحيمداد خان جو قلمي نالو ڦري ”مولائي شيدائي“ ٿي ويو. +زندگي جو احوال. +رحيمداد خان مولائي برطانوي هندستان ۾ پاڪستان جي صوبي سنڌ جي شهر سکر ۾ 1894ع ۾ شير محمد خان شهواڻي بروهيءَ جي گهر ۾ پيدا ٿيو. +سندس وڏڙن جو تعلق بلوچستان جي شهر مستونگ سان هو جيڪي بعد ۾ لڏي اچي سکر ۾ رهائش پذير ٿيا. +مولائي شيدائي ابتدائي تعليم مولائي تعليم سکر شهر ۾، مولانا خدا بخش ابڙي جي مدرسي مان حاصل ڪئي. +مولائي شيدائي انگريزي جي چوٿين درجي ۾ پڙهندو هو ته پنهنجي استاد ڄيٺانند هميراجاڻي وٽ سندس گهر ۾ تاريخ جا ڪتاب پڙهندو هو ۽ سکيا حاصل ڪندو هو جنهن سبب سندس لاڙو تاريخ ۽ تحقيق ڏانهن وڌيو. +اهڙيءَ طرح ڊرائنگ جو فن پنهنجي استاد جهامنداس ڀاٽيه کان سکيائين. +مولائي شيدائي شايد ملي حالتن جي ڪري مئٽرڪ تائين به تعليم جاري رکي نه سگهيو ۽ اسڪول ڇڏي روزگار جي تلاش ڪيائين. +تعليم. +مولائي صاحب جي والده جي مرضي هئي ته سندس سڪيلڌو فرزند ’مولوي‘ ٿئي؛ ڇو ته انهن ڏينهن ۾ ملن ۽ مولوين کي وڏي قدر ۽ عزت جي نگاهن سان ڏٺو ويندو هو. +ان ڪري، مولائيءَ کي غريب آباد سکر ۾ آخوند خدابخش ابڙي جي مدرسي ۾ داخل ڪيو ويو، جتي هن ”قاعده بغدادي“ پورو ڪيو. +پر جيئن ته آخوند صاحب جلد ئي وفات ڪري ويو، تنهنڪري مولائي کي پوءِ آخوند عبدالحڪيم ڀُٽي جي مدرسي ۾ داخل ڪيو ويو، جيڪو ان وقت غريب آباد جي مشهور ’اڇي مسجد‘ سان شامل ۽ ملحق هوندو هو. +اتي قرآن شريف جا ڏهه سيپارا ختم ڪري، اڃا ”ڪريما“ ۽ ”پندنامہ عطار“ مس شروع ڪيو هئائين، جو سندس والد هن کي اتان ڪڍي اچي سنڌي اسڪول ۾ ويهاريو؛ ڇو ته سندس والد بزرگوار ويچارڻ کان پوءِ اهو ئي بهتر سمجهيو ته ڇوڪري کي جديد تعليم ڏيارجي. +جيئن ته سندس والد مذهبي تعليم جو پڻ حامي هو، تنهنڪري پاڙي جي هڪ پوڙهيءَ عورت کي مقرر ڪيائين، جا روز اچي مولائيءَ کي قرآن حڪيم جي تعليم ڏيئي ويندي هئي. +جيئن ته مولائي هاڻي عربي ۽ فارسي زبان مان ڪي قدر واقف ٿي چڪو هو، تنهنڪري سنڌي تعليم حاصل ڪرڻ ۾ هن کي ڪا به رنڊڪ نه ٿي. +سنڌي چوٿين درجي ۾ پهچڻ کان پوءِ، مولائيءَ کي مطالعي جو شوق پيدا ٿيو، جيڪو ڪجهه عرصي کان پوءِ ته صفا جنوني ڪيفيت اختيار ڪري ويو. +حالت اها هئي جو گهران جيڪا به خرچي ملندي هيس، اها ڪتابن جي خريديءَ تي صرف ڪري ڇڏيندو هو. +تن ڏينهن ۾ مسٽر پوڪرداس شڪارپور واري ۽ هريسنگهه سکر واري جا ٻه ڪتبخانا سنڌ ۾ مشهور هئا، ۽ انهن ڪتبخانن جا گهڻي ڀاڱي ڪتاب لاهور جي ليٿو پريسن مان ڇپايا ويندا هئا: انهن ڪتبخانن جي ڇپايل ڪتابن مان مولائي صاحب کي جيڪي به ڪتاب سٺا لڳا اهي سڀ آهستي آهستي خريد ڪري انهن جو مطالعو ڪرڻ لڳو. +ان زماني ۾ مولائي صاحب فقط افسانوي ڪلاسيڪي ادب ۽ نيم تاريخي قصن ڪهاڻين سان ئي شغف رکندو هو ۽ انهن جو ئي اڀياس ڪيائين – جهڙوڪ الف ليليٰ، گل بڪاؤلي، داستان امير حمزه، فسانه عجائب، ليليٰ مجنون، يوسف زليخا، وغيره وغيره. +انهن ڪتابن مولائي صاحب جو سڀ کان وڌيڪ پسنديده ڪتاب ”داستان امير حمزو“ هو - ۽ آهي. +مولائي صاحب جي چوڻ مطابق هن اهو ڪتاب ايترا دفعا پڙهيو، جو کيس ياد نه آهي ته ڪيترا دفعا ”پُڄائي“ چڪو آهي. +(ممڪن آهي مولائي صاحب هن وقت به ڪڏهن ڪڏهن ان ڪتاب کي پڙهندو رهندو هجي، ڇو ته راقم الحروف اهو ڪتاب سندس لئبريريءَ ۾ موجود ڏٺو آهي! +علم تاريخ سان شوق جي ابتدا. +چار درجا سنڌي پاس ڪرڻ کان پوءِ، مولائي صاحب سکر جي ائنگلو ورنيڪيولر اسڪول ۾ داخلا ورتي، جتي هن ڇهين درجي انگريزيءَ تائين تعليم حاصل ڪئي. +چوٿين درجي انگريزيءَ ۾ سندس تاريخ جو استاد مسٽر هيمراجاڻي ٽلٽيءَ وارو – جو راءِ بهادر ديوان ڪؤڙيمل جو ڏياٽو هو – مولائي صاحب جي تاريخدانيءَ ۽ سندس تحقيقي جوهر کي ڏسي کيس خانگي وقت ۾ تاريخون پڙهائيندو رهيو، ۽ مسٽر جهامنداس ڊرائينگ ٽيچر، مولائي صاحب جي هٿ جي صفائيءَ کي ڏسي، کيس واند ڪائيءَ جي وقت پنهنجي گهر ۾ ڊرائينگ سيکارڻ لڳو. +انهن ڏينهن ۾ اسڪولن ۽ مدرسن جا استاد جڏهن ڪنهن شاگرد کي ڪنهن مضمون ۾ ڀڙ ڏسندا هئا، ته ان سان نهايت پيار ۽ پريت وارو ورتاءُ ڪندا هئا، ۽ کين سواءِ ڪنهن اُجوري وٺڻ جي وڌيڪ چمڪائڻ جي ڪوشش ڪندا هئا. +اوهان اهو ٻڌي شايد اچرج ۾ پئجي وڃو ته پنجين درجي انگريزيءَ ۾ مولائي صاحب کي سندس تاريخ جي استاد مسٽر هيمراجاڻي، آچيبالڊ ايليسن جا انقلاب فرانس متعلق سڀ جلد، ۽ جي. +ماليسن جي لکيل تاريخ ”غدر 1857ع“ جا سڀ جلد پڙهايا هئا. +ان طالبعلميءَ جي زماني ۾ به مولائي صاحب کي علم تاريخ تي ايتري دسترس حاصل هئي، جو سالياني امتحان جي وقت، ممتحن، تاريخ جي جوابي پيپر تي، مارڪن ڏيڻ بجاءِ، Excellent لکندا هئا! +اخبار ۽ ڪتب بينيءَ جو شوق. +مولائي صاحب کي اسڪولي زندگيءَ کان وٺي ڪتابن ۽ اخبارن جي باقاعدي مطالعي جو شوق هو. +هو پنهنجي وقت جو وڏو حصو مطالعي تي صرف ڪندو هو. +هن وقت، جڏهن مولائي صاحب جي عمر ٽيهٺ ورهيه آهي، تڏهن به جڏهن راقم الحروف سندس خدمت ۾ حاضر ٿيندو آهي ته کيس ڪنهن نه ڪنهن اخبار يا ڪتاب جي اڀياس ۾ مشغول ڏسندو آهي - ۽ اهو ئي هڪڙو شغل آهي، جنهن جي مدد سان هو پنهنجي باقي زندگيءَ جي هر ڏينهن جي صبح کي شام جي ويجهو پهچائيندو رهي ٿو. +طالبعلميءَ جي زماني ۾ مولائي صاحب جن سنڌي اخبارن کي وڌيڪ دلچسپيءَ سان پڙهندو هو، اهي هيون ”الحق“ ۽ ”آفتاب“، جي ٻئي سکر مان شايع ٿينديون هيون، ۽ ”آفتاب“ جو ايڊيٽر، سنڌ جو مشهور معروف اديب ۽ شاعر، مرحوم شمس الدين ”بلبل“ هو. +مٿين ٻنهي اخبارن کي سواءِ ڪجهه خرچ جي پڙهڻ جو موقعو ميسر ڪرڻ خاطر، مولائي صاحب انهن اخبارن جي دفترن ۾ ڇنڇر ۽ آچر جي ڏينهن وڃي بنا اجوري ڪم ڪندو هو. +ان کان سواءِ، هو سکر جي مشهور جنرل لئبرريءَ ۾ به روز شام جو ويندو هو، ۽ وڃي ڏيهي توڙي پرڏيهي سڀني اخبارن جو باقاعدي مطالعو ڪندو هو. +جنرل لئبرريء +۾ به روز شام جو ويندو هو، ۽ وڃي ڏيهي توڙي پرڏيهي سڀني اخبارن جو باقاعدي مطالعو ڪندو هو. +جنرل لئبرريءَ ۾ ان وقت انگريزي زبان ۾ ئي پنج هزار کن ڪتاب موجود هئا، ۽ اتي ٻاهرين ملڪن جون سڀ اخبارون ۽ رسالا باقاعدگيءَ سان ايندا رهندا هئا. +مولائي صاحب جي اخبار بينيءَ جي شوق جو اندازو هن ڳالهه مان به لڳائي سگهجي ٿو جو هو ان زماني ۾، پنهنجي خرچيءَ مان پئسا جوڙي، يوروپين ريلوي انسٽيٽيوٽ لئبرري ۽ سول يوروپين انسٽيٽيوٽ سکر جي لئبررين کي منٿ ميڙ ڪري، کانئن گهٽ قيمت تي پراڻا انگريزي رسالا ۽ مخزنون خريد ڪري ايندو هو، ۽ فراغت جو سمورو وقت گهر ۾ ويهي انهن کي پڙهندو رهندو هو! +اخبارون ۽ رسالا پڙهڻ ذريعي حالات حاضره جي مطالعي ۽ مشاهدي ڪرڻ سان گڏوگڏ، مولائي صاحب ماضيءَ جو مطالعو به زور شور سان جاري رکندو آيو – يعني تاريخ جي ڪتابن کي به خوب گهوٽي پيئندو رهيو. +ائين به نه آهي ته هو صاحب فقط علم تاريخ حاصل ڪندو رهيو ۽ صرف اهڙي قسم جي خشڪ ڪتابن جو ئي ڪيڙو هو، پر ان سان گڏ هو گاهي بگاهي، تفنن طبع خاطر، افسانوي ادب به پڙهندو رهيو، جنهن جو ذڪر مٿي به ڪنهن هنڌ اچي چڪو آهي. +اهڙي قسم جي افسانوي ڪتابن مان ”داستان امير حمزه“ سندس پسنديده ترين ڪتاب رهيو آهي. +خود مولائي صاحب هڪ دفعي چيو هو ته ’اهو ئي ڪتاب آهي، جنهن پهريائين پهريائين منهنجي طبع جي رجحان کي علم تاريخ ڏانهن موڙيو، ۽ منهنجي مؤرخ بنجڻ جو ابتدائي محرڪ شايد اهو ئي ڪتاب آهي‘. +ملازمت. +رحيمداد خان مولائي شيدائي جاکوڙ کان پوءِ برطانوي هندستان جي ريلوي کاتي ۾ ڪلينر طور ڀرتي ٿيو ۽ جان افشاني سان خدمتون سرانجام ڏيندي گارڊ جي عهدي تي مقرر ٿيو. +20 سال نوڪري ڪري 1939ع ۾ کاتي مان رٽائرمينٽ ورتائينريلوي جي ملازمت. +سن 1913ع ۾، ڇهه درجا انگريزي پڙهڻ کانپوءِ، مولائي صاحب، اسڪول کي خيرباد چئي، وڃي روهڙيءَ جي انجن شيڊ ۾ فائرمئن ڀرتي ٿيو، جتان هن کي ستت ئي ترقي ڏيئي ريلوي ٽرئفڪ کاتي ۾ ٽرين – ڪلارڪ مقرر ڪيو ويو. +مولائي صاحب جيئن ته جسماني طور مضبوط ۽ خوبصورت نوجوان هو، تنهنڪري ڪجهه عرصي گذارڻ کان پوءِ ڊسٽرڪٽ ٽرئفڪ آفيسر کيس اڃا به ترقي ڏيئي، روهڙي اسٽيشن تي 56 روپين پگهار سان يارڊ – فورمئن مقرر ڪيو. +اهڙي نموني، وقت گذرڻ سان گڏوگڏ مولائي صاحب نوڪريءَ ۾ به ترقي ڪندو رهيو، ۽ يارڊ – فورمئن مان سيڪنڊ گارڊ، ۽ پڇاڙيءَ ۾ سيڪنڊ گارڊ مان وڃي گارڊ جي عهدي کي رسيو. +مولائي صاحب جنهن صورت ۾ پاڻ به هڪ مزدور مان وڌندي وڃي ان حيثيت کي پهتو هو، ۽ جيئن ته هو مزدورن جي مسئلن مان چڱيءَ پر واقف هو ۽ انهن جي تڪليفن جو هن کي احساس هو، تنهنڪري پنهنجي ملازمت جي سموري عرصي ۾ کيس ريلوي جي مزدورن ۽ ٻين هيٺانهين درجي ملازمن سان دلي همدردي رهي. +هو انهن جي وقتي ضرورت کي پوري ڪرڻ کان هرگز ڪين ڪيٻائيندو هو، ۽ انهن جي هر طرح امداد ۽ دلجوئي ڪرڻ پنهنجو اولين فرض تصور ڪندو هو. +ايتريقدر، جو انهن کي درخواستون به پاڻ هٿ سان لکي ڏيندو هو. +نه صرف اهو، پر انهن جي سفارش ۽ وڪالت ڪرڻ لاءِ بالا آفيسرن وٽ بنا ڪنهن ڊپ ڊاءَ جي پاڻ ڌوڪي ويندو هو، ۽ مراد برثواب نه ٿيڻ جي حالت ۾، ڪڏهن ڪڏهن ته انهن سان چوٽون به کائي ويهندو هو. +ان باري ۾ سندس دوست کيس گهڻو ئي سمجهائيندا هئا، پر مولائي مڙس آهي هڪ خاص قسم جي مٽيءَ جو ٺهيل، سو ڪٿي ٿو مُڙي! +سندس اها روش ملازمت جي سڄي عرصي ۾ نه بدلي. +مولائي صاحب ريلوي جي مزدورن ۾ ايترو ته معزز ۽ مقبول رهيو، جو هو جنهن به اسٽيشن تي پهچندو هو ته ريلوي جا هڙئي مزدور هلي اچي سندس آجيان ڪندا هئا. +باقي، ريلوي جا اڪثر بالا عملدار سندس جولاني طبيعت سبب سندس مخالف هوندا هئا – پر کانئس خائف رهڻ سبب اُهي ان جو کليل اظهار به نه ڪندا هئا. +اهڙي نا اتفاقيءَ هوندي به ريلوي جي عملدارن ۾ مولائي صاحب ڪمال عزت سان ڏٺو ويندو هو، ۽ کين مٿس پورو پورو اعتماد رهيو. +جڏهن انگلنڊ کان ڪو وفد يا شاهي خاندان جو ڪو فرد هندوستان ايندو هو، ته ريلوي اختياري وارا انهن جي اسپيشل ٽرين ۾ خاطر خواهه ۽ معقول انتظام رکڻ لاءِ مولائي صاحب کي به ضرور صلاحڪار ڪري کڻندا هئا – مثلاً، لائڊ بيراج کلڻ وقت گورنر جي اسپيشل ٽرين سان مولائي صاحب کي ئي لڳايو ويو؛ هندوستان جو وائسراءِ لارڊ اِرون جڏهن جهجها عباسيان (رياست بهاولپور) ۾ شڪار کيڏڻ آيو، ته سندس اسپيشل ٽرين سان مولائي صاحب کي لڳايو ويو؛ پرنس آف ويلس (جو پوءِ ايڊورڊ اٺين جي نالي سان تخت تي ويٺو) جڏهن راولپنڊيءَ ۾ رايل ٽورنامينٽ کيڏڻ آيو، ته ان جي اسپيشل ٽرين سان مولائي صاحب گڏ هو؛ ۽ وري جڏهن سائمن ڪميشن ڪراچي پهتي ته سندن اسپيشل ٽرين سان به مولائي صاحب کي ئي لڳايو ويو. +انهن ٿورڙن مثالن مان واضح ٿي وڃي ٿو ته ريلوي اختياريءَ وارن کي مولائي صاحب تي ڪيتريقدر اعتماد هو، ۽ سندس لياقتن ۽ اهليتن کان اهي ڪيتريقدر متاثر هئا. +خدمتون. +مولائي شيدائي ملازمت جي عرصي دوران تاريخ پڙهڻ ۽ لکڻ جو ڪم ڪندو رهيو پر رٽائر ٿيڻ کان پوءِ عملي طور تاريخ نويسيءَ ڏانهن ڌيان ڏنائين. +پنهجي ڪتاب جنت السنڌ جي ديباچي ۾ خود لکي ٿو ته 1941ع ۾ ڪن دوستن جي صلاح سان نموني طور (سنڌي ۾) “بلوچستان جي مختصر تاريخ” پنهنجي خرچ تي ڇپائي پڌري ڪئي، جنهن وڏي پذيرائي حاصل ڪئي ۽ اها لکيل تاريخ سنڌ جي درسي ڪتابن ۾ شامل ڪئي وئي. +سنڌ جي تاريخ تي سندس ڪتاب جنت السنڌ اهڙو ڪتاب آهي جنهن ۾ قديم زماني کان انگريزن جي دور تائين سنڌ جي تاريخ شامل آهي. +سنڌ جي تاريخ تي لکيل واحد ڪتاب آهي جنهن سڀني دورن جو احوال هڪ جاءِ شامل آهي. +ان کان سواءِ تاريخ تمدن سنڌ، تاريخ سکر، تاريخ مختصر بلوچستان، سنڌ جا بلوچ قبيلا، سنڌ جي اقتصادي ۽ تجارتي تاريخ، تاريخ خاصخيلي، سکر جا مسلمان ۽ هندو بزرگ، موسوين جي تاريخ، تاريخ بکر، تاريخ ٽالپر، تاريخ قلات (اردو)، مهدوي تاريخ (اردو) تاريخ اسلام، سنڌ جا پراڻا شهر، تاريخ ترڪستان، انسائيڪلو پيڊيا آف بلوچستان (سنڌي ۾) ذڪر لائق آهن.خبارن ۽ رسالن ۾ مضمون نگاري. +سن 1930ع ۾، هندن طرفان هلايل سنگٽن ۽ شڌي تحريڪ واري زماني ۾، جڏهن مولانا دين محمد وفائي ڪراچيءَ مان رسالو ”توحيد“ جاري ڪيو، ته مولائي صاحب جا تاريخي مضمون ۽ مقالا پهرين پهرين ان ۾ شايع ٿيڻ لڳا، ۽ اهو ئي رسالو هو، جنهن مولائي صاحب جي شهرت جو شعاع هر هنڌ پکيڙي ڇڏيو. +انهن ڏينهن ۾ هڪ هندو اخبار لکيو ته شهنشاهه شاهجهان جي راڻي ممتاز محل ’هندواڻي‘ هئي. +ان سلسلي ۾ مولانا وفائي مرحوم، بذات خود مولائي صاحب جي گهر (روهڙيءَ ۾) پهچي کانئس ممتاز محل جي باري ۾ هڪ مضمون لکرايو، جو بعد ۾ ”توحيد“ ۾ شايع ڪيائون. +ان مضمون سنڌ جي مسلمان عوام ۾ ايتريقدر ته مقبوليت حاصل ڪئي، جو هنن مولائي صاحب جي تعارف لاءِ ”توحيد“ کي خطن مٿان خط لکڻ شروع ڪري ڏنا. +آخر عوام جي پرزور تقاضا کان مجبور ٿي، مولانا دين محمد صاحب وفائيءَ، مولائي صاحب جو هيٺين لفظن ۾ تعارف ڪرايو: +”شيدائي صاحب، منهنجو هموطن، سکر جو رهاڪو نوجوان آهي. +هن کي تمام گهڻي عرصي کان اسلامي تاريخ جي مطالعي جو شوق رهندو ٿي آيو – تان جو پنهنجي تنخواهه جو وڏو حصوتاريخ جي ڪتابن جي خريد ڪرڻ، ۽ فراغت جو وڏو حصو ڪتابن جي مطالعي ڪرڻ ۾ خرچ ڪيو اٿس. +ٻن ٽن سالن کان وٺي هو اسلامي بادشاهن ۽ اسلامي ملڪن جي سنڌي زبان ۾ تاريخ لکي رهيو آهي. +هن وقت هن هڪ وڏو جلد بني اميه ۽ بني عباس جي حالات تي لکيو آهي، جو تاريخي نقطه نظر کان هڪ بينظير ۽ بيحد جامع ڪتاب آهي. +الله تعاليٰ اسان جي دوست شيدائيءَ کي پنهنجي ارادي ۾ ڪامياب فرمائي! +ڏاڍي قدر ڪرڻ جي لائق خدمت ڪري رهيو آهي. +مولائي شيدائي ’توحيد‘ لاءِ وقت بوقت تاريخي مضمون لکڻ جو واعدو فرمايو آهي، جن مان پهريون مضمون فبروري 1934ع ۾ ممتاز محل تي پڌرو ٿي چڪو آهي. +هن پرچي ۾ سنڌو نديءَ تي مضمون اوهان جي سامهون آهي. +مون کي يقين آهي ته اڳ سنڌي زبان جي دامن اهڙن مضمونن کان خالي رهندي آئي آهي. +مولائي صاحب جو مٿئين نموني تعارف ڪرائي، مولانا وفائي مرحوم ”توحيد“ جي پڙهندڙن ۽ مولائيءَ جي معتقدن کي مطمئن نه ڪري سگهيو، جنهنڪري انهن مولائي جي وڌيڪ تعارف جي پُرزور گهُر ڪئي. +مولانا وفائي مرحوم ٻيو دفعو مولائي صاحب جو تعارف هن طرح ڪرايو: +”حضرت مولائي صاحب بابت ڪيترن صاحبن پاران پڇيو ويو آهي ته هو ڪير آهي، ۽ ڪهڙو ڌنڌو ڪندو آهي. +ان بابت گذارش آ هي ته رحيمداد خان نالي، سکر جو رهاڪو، اسان جو هموطن، هڪ مرد مولائي قلندر آهي، جو علم تاريخ جي شوق ۾ شيدا ٿيل آهي. +ريلوي جي ملازمت ۾ هفتي ۾ چار ڏينهن سفر ۽ ڊڪ ڊوڙ ۾ رهڻ هوندي به جيڪو وقت کيس واندڪائي نصيب ٿيندي آهي، سو سمورو ڪتابن جي مطالعي ۽ مضمونن لکڻ ۾ خرچ ڪندو آهي. +هن جي جيتري به اُپت آهي، ان مان عيالداريءَ جي قُوت لا يموت کان جيڪا به بچت ٿيندي اٿس، سا ڪتابن جي خريد ڪرڻ ۾ لڳائي ڇڏيندو آهي، جن جو وڏو حصو فقط تاريخ تي آهي. +شيدائي ايتريقدر تاريخدان آهي، جو هوند کيس ’مجسمئه تاريخ‘ چئجي ته بلڪل روا آهي. +سنڌ ۾ شيدائيءَ جي پايي جا علمي مذاق رکندڙ ۽ علمي زندگي گذارڻ وارا تمام ٿورا آهن. +اسان پڪو ارادو ڪيو آهي ته ’توحيد‘ جا صفحا شيدائيءَ جي تاريخي مضمونن لاءِ کليا رکيا ويندا. +ان واقعي کان اٽڪل هڪ ورهيه اڳ، پير علي محمد شاهه راشديءَ، سکر مان پنهنجي زير ادارت نڪرندڙ اخبار ”سنڌ زميندار“ ۾، مولائي شيدائي صاحب جو هيٺينءَ ريت تعارف ڪرايو هو: +”عام مؤرخن پنهنجي ڪتابن ۾ فقط باشاهن جي جنگين جي احوالن ڏيڻ سان انهن تصنيفن کي فقط ’جنگنامو‘ بڻائي ڇڏيو آهي؛ مگر شيدائيءَ، تير ۽ تفنگ جي قصي سان گڏ، هر هڪ زماني جي ماڻهن جي سوشل ۽ پوليٽيڪل حالت، ماڻهن جي ذهني رجحان ۽ مذهبي اعتقادن تي به بحث ڪيو آهي. +قومن ۽ ملڪن جي تاريخن کي اوستائين مڪمل چئي نه سگهبو، جيستائين بادشاهي جنگين سان گڏ انهن ڳالهين جو احوال نه ڏنو ويو هوندو. +اسين خوشيءَ سان ان ڳالهه جي تصديق ڪيون ٿا ته شيدائي صاحب ان نڪتئه اهميت کي پوريءَ طرح محسوس ڪيو آهي. +اهڙيءَ طرح، مولائي شيدائي جي تاريخدانيءَ جي شهرت هنڌين ماڳين پکڙجي ويئي، ۽ ان زماني کان وٺي اڄ تائين هر سنڌي اخبار يا رسالي لاءِ سندس مضمون يا مقالو باغث فخر سمجهيو ويندو آهي ۽ هر علم دوست ان جي مضمونن کي نهايت دلچسپيءَ ۽ ذوق شوق سان پڙهندو رهي ٿو. +سندس شهرت جي حد اتي ختم نٿي ٿي وڃي، پر پاڪستان جا معياري علمي اردو رسالا ۽ مخزنون به سندس پُر مغز علمي ۽ تحقيقي مضمون ۽ مقالا وڏي فخر سان شايع ڪن ٿيون – بلڪ بلوچستان جي اڪثر سنڌي ۽ اردو رسالن مولائي صاحب کي ’علامه‘ تسليم ڪيو آهي. +اهو وڌاءُ نه آهي: بلوچستان جا علم دوست حضرات ۽ صحافي، مولائي صاحب کي علامه جي لقب سان نوازڻ ۾ هن طرح حق بجانب آهن، جو اها هڪ حقيقت آهي ته بلوچستان جي تاريخ مان جيتري واقفيت مولائي صاحب رکي ٿو، اوتري ڪو ٻيو ورلي رکندو هوندو. +هن وقت ته مولائي صاحب سياسي قسم جا مقالا به لکڻ شروع ڪيا آهن، جي پڻ دلچسپيءَ کان خالي نه هوندا آهن. +شادي. +شادي. +مولائي صاحب، سن 1919ع ۾، جڏهن هو اڃا يارڊ – فورمئن جي عهدي تي هو، شادي ڪئي. +ان شاديءَ مان کيس جملي ڇهه ٻار ٿيا، پر رب جي رضا سان اهي سڀ هڪٻئي پٺيان فوت ٿي ويا. +ڪجهه عرصي کان پوءِ سندس گهر واريءَ به چالاڻو ڪيو. +ان کان پوءِ مولائي صاحب ٻي شادي ڪئي، جنهن مان هڪ نياڻي پيدا ٿي، جا خدا جي فضل سان حال حيات آهي؛ باقي نرينو اولاد ڪو نه ٿيو. +البت کيس ٻه اڳ – ڄاوا فرزند آهن، جي ٻئي لائق فائق ۽ تمام چڱن عهدن تي فائز آهن؛ مولائي صاحب سان سندن ورتاءُ نهايت ئي فرمانبردارانه ۽ بر خوردارانه آهي. +وفات. +سنڌ سان محبت ڪندڙ هيءُ وڏو تاريخدان 12 فيبروري 1978ع ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. +سندس مدفن آدم شاهه ڪلهوڙو جي مدفن، آدم شاهه جي ٽڪري واري قبرستان ۾ آهي. +حوالا. +[زمرو:شخصيتون]] diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35998.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35998.txt new file mode 100644 index 0000000..60e8ae5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd35998.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ڇني +ڇني انگريزي ٻولي (Chhini) سنڌ پاڪستان جي دادو ضلعو جي جوهي تعلقو ۾ هڪ قديم شهر آهي جيڪو جوهي شهر کان اٽڪل 15 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي منڇر ڍنڍ ڀرسان ڪاڇو واري علائقي ۾ واقع آهي. +ڇني لفظ “ڇھ نئي” مان ورتل آهي جنهن جو مطلب آهي ڇھ نئيون. +هيءُ ڳوٺ ڇهن نئيُن جي ملندڙ وهڪري ڀرسان مٿانهينءَ تي اڏيل آهي. +هتي گاج ندي، نئيگ، هليلي. +سول، کنڌاني، انگئي نئيون اچي ملن ٿيون ۽ اتان هڪ وهڪري جي صورت ۾ منڇر ڍنڍ ڏانهن وهن ٿيون جنهنڪري اول ڇھ نئي وارو ڳوٺ سڏجڻ ۾ آيو جيڪو اڳتي هلي تبديل ٿيندو ڇني سڏجڻ لڳو ۽ هاڻ ڇِني سڏجي ٿو. +تاريخ سنڌ ڪلهوڙا جي جلد پهرئين ۾ درج آهي ته ميان نصير محمد ڪلھوڙو گواليار جيل مان آزاد ٿي اول پنهورن جي علائقي ڇني ۾ آيو ۽ پوءِ گاج ندي جي ڪناري ڳوٺ ڳاڙهي ۾ رهائش اختيار ڪيائين. +ڳاڙهيءَ ۾ رهڻ کان پوءِ ميان نصير ڇني ڳوٺ پنهنجي حامي کوسا قبيلي جي حوالي ڪيو. +اڄ به ڇني ڀرسان شهداد کوسي جو قبرسان آهي ته ان جي آس پاس بشام کوسي، گولي کوسي جون قبرون ۽ پياري کوسي جي ماڙي جو ماڳ ڇني جي ويجهو آهن. +هن ڳوٺ جي آبادي 20 هزار جي لڳ ڀڳ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36005.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36005.txt new file mode 100644 index 0000000..f873a92 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36005.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +نلي +نلي انگريزي ٻولي (Nalli) سنڌ جي دادو ضلعي جي جوهي تعلقي ۾ کيرٿر جابلو سلسلي منجهان وهي ايندڙ گاج ندي کان پوءِ وڏي ۽ اهم نئي آهي جيڪا واهي پانڌي شهر وٽان ڪاڇي جي ميداني علائقي ۾ ڇوڙ ڪري ٿي. +هن نئي کي نئي نري به سڏيو ويندو آهي. +هن نئي ۾ به گاج وانگر قدرتي چشمن جو پاڻي ٻارهن ئي مهينا وهندڙ آهي ۽ واهي جي صورت ۾ وهندي نه صرف جابلو ماٿرين ۾ پر واهي پانڌي ويجهو ڪاڇي جو ميداني علائقو به آباد ڪري ٿي. +نئي نلي جو تاريخي ورثو ۽ تاريخ شاهوڪار آهي. +هن نئي جي ڪناري سان قديم واپاري رستو آهي جيڪو آڳاٽي زماني کان روهيل. +ڦوسياند ۽ ٻين لڪن وسيلي بلوچستان کان ٿيندو ايران، عراق، مصر ۽ ڏُور اولهه جي ملڪن تائين ويو ٿي. +من نئي جي ڪناري ڍورن ڀرسان جبلن تي ٿيل قديم چٽسالي (Rock Carvings) جا ماڳ، پپراسر، ڪارو ڪوٽ، نيرون جو قلعو (هاڻ ميان ڪوٽ) جا ماڳ به آهن ته حسين ترين ڪنب ۽ آبشار به آهن. +سحر انگيز ڪنبن ۽ جبلن جا نظارا سياحتي مرڪز به ٿي سگهن ٿا. +ڪتاب ڪاڇو هڪ اڀياس ۾ هن نئين ۽ ان جي تاريخ تي مفصل بحث ٿيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36021.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36021.txt new file mode 100644 index 0000000..bb9a25f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36021.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سول نافرماني +سِوِل نافرماني يا سِول ڊس اوبيڊينِس () ڪنهن به جاکوڙ دوران انفرادي يا اجتماعي سطح تي، شعوري طور قانون جي ڀڃڪڙي يا لتاڙ جو عمل، جيڪو اهنسا وارن طريقن جي استعمال سان ڪنهن به تڪرار کي حل ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿو. +هي لفظ پهريون ڀيرو نامياري مُفڪر ”هنري ڊيوڊ ٿوريو“ 1849ع ۾ ڏنل هڪ ليڪچر ۾ بيان ڪيو هو، جيڪو حُڪومتي ضابطن خلاف شهري احتجاج جي منظرڪشيءَ لاءِ ڪتب آندو ويو. +”ٿُوريو“ جي خيال موجب، بين الاقوامي سطح تي ٿيندڙ ”غير اخلاقي قانون سازيءَ“ خلاف جاکوڙڻ ضمير سان سچائيءَ جو هڪ اعليٰ اظهار آهي. +چيو وڃي ٿو ته ”ٿوريو“ جو هيءُ تصور اصل ۾ برطانيا جي ناليواري فيلسوف ۽ عالم گرين ول شارپ (Granville Sharp) طرفان 1770ع ۾ آمريڪي آزاديءَ واري جدوجهد دوران، برطانوي فوجي ڪاهه جي مُخالفت ۾ احتجاج طور پنهنجي جنگي عُهدي تان استعيفا ڏيڻ واري عمل کان مُتاثر ٿيندي وجود ۾ آيو. +ان کان سواءِ 1947ع ۾ هندوستان جي آزاديءَ واري تحريڪ ۽ 1949ع ۾ ”آفريڪي نيشنل ڪانگريس“ طرفان ڏکڻ آفريڪا ۾ اختيار ڪيل پر امن سياسي، حڪمت عملي، ”سول نافرمانيءَ“ واري تصور جي بهتر عڪاسي ڪري سگهن ٿا. +هن طريقيڪار ۾ پرامن جلسا، جُلوس، هڙتالون، حُڪومتي قانون جي ڄاڻي واڻي اورانگهه ، ڌرڻا، دستخطي مهمون، عدم سهڪار ۽ بائيڪاٽ سميت ٻيا قدم شامل آهن، جيڪي ڪنهن به اختياريءَ کي امن ڀريي دٻاءَ جي نتيجي ۾ عوامي مطالبن آڏو ڪنڌ نوائڻ لاءِ مجبور ڪن ٿا. +”شهري نافرماني“ قانون جي لتاڙ جي وڪالت نٿي ڪري، پر اها سرگرمي متڀيد تي بيٺل قانونن جي خاتمي، ۽ غير قانوني قدمن جي روڪ لاءِ اهم ڪردار ادا ڪري ٿي. +شهري نافرماني (Civil dis-obedience) هڪ احتجاجي حڪمت عملي آهي، جنهن کي ننڍي کنڊ (برصغير) ۾ برطانوي حڪومت خلاف تحريڪ دوران گانڌيءَ کي مشهوري ڏني. +ان نظريئي مطابق، آبادي ملڪي قانون جو احترام ڪندي يا احتجاج ڪري. +اهو اَهنسا جي بنياد تي ڪيو ويندو آهي. +1950ع جي ڏهاڪي ۾ برطانيا ۾ ايٽمي هٿيارن جي نيتين خلاف هي تحريڪ پڻ هلائي وئي هئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36053.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36053.txt new file mode 100644 index 0000000..a5f3310 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36053.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +گرو نانڪ +پيدائش ۽ شُروعاتي زندگي. +گُرو نانڪ 15 اپريل 1469ع تي لاهور جي ويجهو راء ڀوئي جي تلونڊي (هاڻوڪينانڪاڻا صاحب، پنجاب، پاڪستان) ۾ پيدا ٿيو. +انهن جي والدين جو نالو مهتا ڪالو(پُورو نالو ڪلياڻ چند داس ٻيدي) ۽ ماتا تِرپتِا ديوي هو، جيڪي مذهب جا هندو هئا ۽ تاجر ذات سان تعلق رکندا هئا. +انهن جا پيءٌ زميندار هئا. +انهن جي هڪ ڀيڻ هئي جنهن جو نالو به نانڪي هو. +هوءَ انهن کان پنج سال وڏي هئي. +1475ع ۾ هُن جي شادي ٿي ۽ هوءَ سلطان پور هلي وئي. +گرو نانڪ (Guru Nanak) کي پنهنجي ڀيڻ سان ڏاڍو چاھ هو جنهن ڪري هو به پنهنجي ڀيڻ ۽ ڀيڻيِوي (ڀيڻ جي مڙس) سان گڏ رهڻ لاءِ سلطان پور وڃي پهتا. +تقريبن 16 سالن جي عمر ۾ گُرو نانڪ دولت خان لودهي وٽ ڪم ڪرڻ شروع ڪيو جتي بيبي نانڪي جو مڙس به ڪم ڪندو هو. +پُراڻ(ڪتاب) جنم ساکي جي مطابق، هي نانڪ جي ڪم جي شروعات هئي ۽ انهن جي ڀَڄنن ۾ سرڪاري طور طريقن جا حوالا ملن ٿا، اندازو اهو لڳايو ٿو وڃي ته هنن علم انهيءَ عرصي دوران حاصل ڪيو. +سک رسم جي مطابق ، گرو نانڪ جي پيدائش جي وقت ۽ زندگي جي شروعاتي سالن ۾ ڪيترائي اهڙا واقعا پيش آيا جنهن مان ظاهر ٿيندو هو ته نانڪ کي خدا پنهنجي رحم و ڪرم سان نوازيو ويو آهي. +ان وقت جي تاريخدانن مطابق، هو ننڍي عمر کان هي ڳن حقيقت خان پوري طرح واقف هئا. +پنجن سالن جي عمر ۾ نانڪ کي پاڪ(مقدس) پيغامن تي مشتمل آواز ٻڌڻ ۾ اچڻ لڳا. +ستن سالن جي عمر ۾ هن کي هن جي پيءُ انهيءَ وقت جي رواج مطابق ڳوٺ جي پاٺشالا/مدرسي ۾ ويهاريو. +ريت مطابق ننڍڙي نانِڪَ حرف تحجي جي پهرين حرف ۾، جو حصاب ڪتاب ۾ 1 عدد سان مشاهبت رکي ٿو ، جنهن ما خدا جي وحدانيت يا هيڪڙائي ظاهر ٿيندي آهي ، رمز (مطلب/ارٿ) بيان ڪري پهنجي استاد کي حيران ڪري ڇڏيائين. +انهن جي ننڍپڻ جو ٻيون ڳالهيون به گرو نانڪ مطعلق حيرت انگيز ۽ معجزاتي قصا بيان ڪن ٿيون، مثال راءِ بولر کان ٻڌل هڪ قصي مطابق ننڍڙو نانڪ جڏهن سمهيو پيو هو ته ان کي تيز اُسَ کان بچائڻ لاءِ هڪ زهريلو نانگ ان تي ڇانوَ ڪري بيٺو رهيو. +24 سيپٽمبر 1487ع تي نانڪ مول چند ۽ چندو راني جي ڌيءَ ماتا سُلَڇڻي ديوي سان بٽالا ۾ شادي ڪئي ، جنهن مان هنن کي ٻه بار ٿيا ، سري چند (8 سيپٽمبر 1494ع - 13 جنوري 1629ع)، ۽ لکمي چند diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36056.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36056.txt new file mode 100644 index 0000000..44f66c9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36056.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +اڄڻ +اُڄَڻُ هڪ سنڌي مسلمانن جي ذات آهي جيڪي سنڌ صوبي جي شهرن اڪثر ڪري سکر،گمبٽ،خيرپورميرپوخاص، ضلعي مٽياري ، حيدرآباد ۽ ٻين شهرن يا ضلعن ۾ به رهن ٿا +اڄڻ قوم جي تاريخ جي متعلق ڪي ٺوس ثبوت تاريخ دانن کي ناهن ملي سگهيا صرف ايترو مشهور آهي ته پراڻي زماني ۾ هڪ بادشاھ هيو جنهن جا ست پٽ هيا انهن ستن جي اولاد مان ست قومون ٿيون، جن منجهان بادشاھ جي آخري پٽ جو نالو اڄڻ هيو جنهن جي اولاد اڄ اڄڻ سڏائيندي آهي. +اڄڻ قوم ڏاڍي ترقي ۽ تنزلي جا زمانا ڏٺا، هن وقت هن قوم وڏي ترقي ڪئي آهي، پهرين زماني ۾ پورهيت ۽ مال چارڻ هن قوم جو وڏو معاش جو ذريعو هيو. +اڄڻ قوم زياده ڳوٺن ۾ رهي ٿي ۽ اڄڻ قوم هڪ سادي طبيعت جي قوم آهي جهيڙي ۽ جهڳڙي کان پري رهڻ ان جي ماڻهن کي پسند آهي +اڄڻ قوم لاءِ هڪ چوڻي مشهور آهي (اڄڻ سڀن جا سڄڻ) +اڄڻ قوم جي زياده آبادي ضلعي خيرپور ميرس ۾ رهي ٿي، +اڄڻ قوم جي سڀ وڌيڪ مشهور شخصيت ميان چنيه فقير آهي جن کي سچل سرمست ۽ شاھ عبداللطيف ڀٽائي سرڪار جي طرفان فيض مليو هيو +تعلقي گمبٽ جي ننڍي شهر کھڙا شريف ۾ چنيه فقير جي وڏي درگاھ موجود آهي ، جتي روزانو هزارين عقيدت مندن اچي پنهنجي من جون مرادون ماڻن ٿا. +سندن سائين چنيه فقير اڄڻ جي اولاد کي اڄڻ پنهنجو سردار ڪري مڃيندا آهن ۽ اڄڻ قوم جا سڀ فيصلا سائين جي درگاھ تي حل ڪيا ويندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36110.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36110.txt new file mode 100644 index 0000000..419a756 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36110.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +سڀيتا جا ساڪ +سڀيتا جا ساڪ (Epochs of Civilization) انسان ذات کي پيدا ٿئي ڪئين جڳ ٿي ويا آهن، پر سڄيءَ دنيا ۾ ڪنهن به ملڪ جي اهڙي قديم تاريخ ڪانهي، جنهن مان پتو پئجي سگهي ته هر هڪ جڳ ۾ انهيءَ ملڪ جي تهذيب يا سڀيتا ڪهڙي هئي ۽ ان جو وقت بوقت واڌارو ڪيئن ٿيو- انهيءَ هوندي به سڀ ڪنهن ملڪ ۾ آڳاٽن ماڻهن پنهنجون ٿوريون گهڻيون نشانيون ڇڏيون آهن. +جن جي اڀياس ڪرڻ سان (آرڪيالاجيڪل کاتي وارا تهذيب جي واڌاري جون منزلون يا سڀيتا جا ساڪ (Epochs of Civilization) پرجهي پروڙي سگهن ٿا. +انهن منزلن جي گهڻي قدر پروڙ پٿرن ۽ ڌاتن مان ٺهيل اوزارن ۽ ٻين شين مان پوي ٿي، جي جدا جدا زمانن ۾ ماڻهو ڪم آڻيندا هئا. +انهيءَ سبب انهن زمانن تي نالا ئي اهڙا رکيا اٿن. +انهن مان پهريون آهي ”قديم هجري زمانو“ ۽ ٻيو ”نئون هجري زمانو“ (نئين پٿر وارو) زمانو جن جو ذڪر مٿي اڳي ئي ڪري آيا آهيون. +انهن کانپوءِ اهو زمانو ليکجي ٿو، جنهن ۾ ماڻهو ٽامو ڪم آڻڻ لڳا هئا. +جنهنڪري اهو ”ٽامي وارو زمانو“ (Copper Age) سڏجي ٿو. +ماڻهن پوءِ وڌيڪ ترقي ڪئي. +ٽامو ۽ قلعي ملائي هڪ گاڏڙ ڌاتو ”برانز“ (Bronze) جوڙيندا هئا ۽ انهيءَ مان اوزار، باسڻ برتن وغيره ٺاهيندا هئا، تنهنڪري اهو ”برانز“ يعني ”ٽامي ۽ قلعي ميل وارو زمانو، (Bronze Age) سڏجي ٿو. +انهيءَ کانپوءِ ماڻهو لوهه مارڻ سکيا، ته ڪڙا ڪنڍا، ڪپ، ڪاتيون، ڪهاڙا، ڪوڏريون، ڪرپان ۽ تلواريون وغيره جوڙڻ لڳا. +اهو ”لوهه وارو زمانو“ (Iron Age) سڏجي ٿو. +هن وقت اسين ”ڪلن جي زماني“ (Machine Age) ۾ آهيون. +آگ گاڏيون ۽ آگبوٽ، ڪپڙن اُڻڻ ۽ سبڻ جون ڪلون، تيل پيڙڻ ۽ ڪپهه ٽاڻڻ جون ڪلون بلڪ وارن ڪترڻ جون مشينون به عام ٿي ويون آهن. +هوائي جهاز، زير آبيون وغيره به هاڻوڪي زماني جون پيدائشون آهن ۽ ڄاڻائين ٿيون ته انسان ڪيئن ترقي ڪندو وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36158.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36158.txt new file mode 100644 index 0000000..1b5cad1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36158.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +ماڻڪ ڪنگراڻي +ماڻڪ ڪنگراڻي انگريزي ٻولي (Manik Kingrani) سنڌ پاڪستان جو سنڌي ۽ اردو زبان جو شاعر، ڪهاڻيڪار، ڊرامه نگار ۽ صحافي آهي. +سندس ڪافي ڪتاب ۽ ڪيترائي ريڊيو پاڪستان حيدرآباد ۽ ڪراچي سان گڏ پي ٽي وي ڊرامه پاڪستان ٽيليويزن نيٽورڪ ڪراچي، سنڌ ٽي وي ۽ ڪي ٽي اين ڪراچي تان ٽيليڪاسٽ ٿيا آهن ۽ ٿين پيا. +زندگي جو احوال. +عزيز ڪنگراڻي جي ننڍي ڀاءُ ماڻڪ ڪنگراڻي جو پورو نالو ماڻڪ خان ڪنگراڻي ولد سومار خان ڪنگراڻي آهي. +سندس جنم دادو ضلعي، جوهي تعلقي جي ڳوٺ حاجي ماڻڪ خان ڪنگراڻي ۾ 26 مارچ 1978تي ٿيو. +هن پرائمري تعليم ڀر واري ڳوٺ گل محمد گنب جي پرائمري اسڪول مان 1990ع ۾ حاصل ڪئي. +ميٽرڪ گورنمينٽ هاءِ اسڪول جوهي 1995ع ۽ انٽر 1997ع ۾ گورنمينٽ ڊگري ڪاليج جوهي منجهان ڪئي. +بي.اي استاد بخاري ڊگري ڪاليج دادو مان ۽ ايم.اي سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو مان حاصل ڪيائين. +ادبي خدمتون. +ماڻڪ ڪنگراڻي لکڻ جي شروعات 1993ع کان ڪهاڻيوڻ لکڻ سان ڪئي، سندس پهرين ٻارن لاءِ ڪهاڻي “رمون جي عيد” روزانه عوامي آواز ڪراچي ۾ ڇپي ان پوءِ ٻارن لاءِ توڙي ٻيون ڪهاڻيون روزاني جاڳو ڪراچي، روزاني سنڌ سجاڳ ڪراچي، ماهوار سنڌ سجاڳ ڪراچي ، عبرت ميگزين حيدرآباد، نئين زندگي حيدرآباد، ڪينجهر، هالار ميگزين حيدراآباد ، سنڌ رنگ ميگزين حيدرآباد، هزارداستان ميگزين حيدرآباد ، سنڌو ميگزين حيدرآباد ، سورهيه ميگزين حيدرآباد، ٽماهي مهراڻ سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو، سوجهرو ميگزين ڪراچي، نئون نياپو ميگزين ڪراچي کان سواءِ ٻين مختلف رسالن ۽ اخبارن ۾ ڪهاڻيون، مضمون ۽ شاعري شايع ٿي آهي. +حيدرآباد توڙي ڪراچي مان نڪرندڙ اهم رسالن ۾ ڇپيو 1999ع ڌاري حيدرآباد مان صحافت جي شروعات ڪيائين. +ان ئي دور ۾ ريڊيو تي 2003ع کان ڊراما لکڻ جي شروعات ڪيائين. +سندس لکيل ڊراما ريڊيو پاڪستان حيدرآباد ۽ ڪراچي تان نشر ٿيا آهن. +جڏهن ته سنڌي اردو ڊرامه پاڪستان ٽيليوزن ڪراچي، ڪي ٽي اين۽ سنڌ ٽي وي سميت سمورن نجي چينلن تان ٽيليڪاسٽ ٿيا آهن، سندس اردو ڊرامو بدلتا هي رنگ ۽ سنڌي ڊرامه ريشمي ڏور، اڌورو خواب ،رڻ ۾ رات ٺري. +کاٽ، مياڻ ، وياج، کوٽو سڪو ۽ اکرڀور ذڪر لائق ڊرامه آهن. +جڏهن ته صحافي طور روزانه ڪاوش حيدرآباد, روزانه ڪوشش حيدرآباد، سنڌو حيدرآباد، تعمير سنڌ حيدرآباد، واڪا ڪراچي، جيجل ڪراچي، امت ڪراچي ، پاڪ ڪراچي، هلال پاڪستان ڪراچي، عوامي آواز ڪراچي، ڪي ٽي اين ڪراچي، سنڌ ٽي وي ڪراچي ۽ مهراڻ ٽي وي ۽ اردو اخبارن ۾ رپورٽر ، سب ايڊيٽر ، اسڪرپٽ ايڊيٽر طورڪم ڪري چڪو آهي سندس صحافت توڙي لکڻ پڙهڻ جو سلسلو جاري آهي. +ڊرامه. +پي ٽي وي سينٽر ڪراچي تان سندس آن ايئر سيريلن ۾ ريشمي ڏور، بي نشان، اردو ۾ بدلتي هين رنگ ۽ ٻيا شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36160.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36160.txt new file mode 100644 index 0000000..84bc0c8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36160.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +اُتر ڏکڻ علائقا +بين الاقوامي لاڳاپن ۾ اُتر ڏکڻ علائقن جو اصطلاح خاص طور امير ملڪن ۽ غريب ملڪن جي وچ ۾ پيدا ٿيل اقتصادي وٿيءَ کي ظاهر ڪندو آهي. +جيئن ته اُتر قُطب جا ملڪ گهڻو ڪري اُسريل ۽ زندگيءَ جي مختلف شعبن ۾ ڏکڻ قُطب جي ملڪن کان اڳتي آهن، ان ڪري اتر جي ملڪن مان مراد ترقي ڪيل يا اسريل ملڪ آهن. +جڏهن ته ڏکڻ جي ملڪن مان مراد پٺتي پيل اُهي ملڪ آهن، جيڪي غربت ۽ تڪليف واري زندگي گُذاريندي، اڳتي وڌڻ ۽ ترقي ڪرڻ جي ڊوڙ ۾ گهڻو پُٺتي پيل آهن. +ان فرق خلاف 1960ع جي ڏهاڪي کانپوءِ ڏکڻ جي ملڪن اُتر وارن تي سياسي، سماجي ۽ اقتصادي دٻاءُ وجهڻ شروع ڪيو. +ان ڏس ۾ خاص ڪري گڏيل قومن جي پليٽفارم کي به ڪتب آندو ويو. +سندن دٻاءَ جي ڪري ”گڏيل قومن جي واپار ۽ ترقيءَ واري ڪانفرنس“ (UNCTAD) جو وجود پيو. +ان کانپوءِ OPEC جي صورت ۾ 1970ع جي ڏهاڪي ۾ گهٽ اُسريل ملڪن کي پنهنجا مطالبا مڃائڻ لاءِ هڪڙو نئون فورم يا منڊل مليو. +وقت گذرڻ سان هن اصطلاح جي اهميت گهٽي آهي، ڇاڪاڻ جو هاڻي ڏکڻ سان لاڳاپيل مُلڪن اُتر ڏانهن مدد لاءِ نهارڻ بدران، پنهنجي اندروني سرشتي کي سُڌارڻ جون ڪوششون شروع ڪيون آهن. +اولهه جي اُتر قُطب وارن ملڪن ۽ ڏکڻ جي آفريقي، ايشيائي ۽ لاطيني آمريڪي ملڪن جي وچ ۾ وسيلن آمدني، دولت، طاقت ۾ وڌيل فرق کي اُتر ڏکڻ وڇوٽي (North South Gap) چيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36246.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36246.txt new file mode 100644 index 0000000..3059c0b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36246.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +محمد زمان پھريون +مخدوم محمد زمان پھريون لواري شريف جي درگاھ جو باني محمد زمان پھريون المعروف خواجہ ڪلان ٿيا آھن. +پيدائش. +حضرت سلطان‌اولياء خواجه محمد زمان 21 رمضان 1125ھ بمطابق 1713ع تي سنڌ جي مشھور شھر لواري شريف ۾ پيدا ٿيا، سندن جي ولادت جو سن ‘‘من عبادنا المخلصين’’ مان نڪري ٿو. +سندن جي والد جو نالو شيخ حاجي عبداللطيف ھو،جنهن جا وڏا سھروردي طريقي جا ھئا پر پاڻ نقشبندي سلسلي ۾ داخل ٿيو سندن جي والده خواجہ عبدالسلام درس جي صاحبزادي ھئي. +نسب جو سلسلو. +سندن جي نسب جو سلسلو امير المومنين ابو بڪر صديق سان وڃي ملي ٿو، خليفي مھدي يا ھارون جي زماني ۾ ھي خاندان سنڌ ۾ وارد ٿيو، سندن جو والد عالم ھو ۽ ورع ۽ تقويٰ ۾ مشھور، ھو مخدوم آدم جي صاحبزادي خواجہ فيض اللہ جا مريد ھيا، مخدوم ابو القاسم نقشبندي سان گھري عقيدت رکندا ھيا. +ظاھري ۽ باطني تعليم. +ظاھري علمن جي تعليم ٺٽي ۾ مولانا محمد صادق جھڙي متجر عالم کان حاصل ڪيائون اتفاقاً سندن جي ملاقات ابوالمساڪين محمد ٺٽوي سان ٿي وئي، پاڻ تعليم ترڪ ڪري ھن جي حلقي ۾ وڃي شامل ٿيا ۽ بيعت کان بعد مجاھدن ۽ رياضتن ۾ مشغول ٿي ويا، ۽ بيعت کان بعد سندن کي شيخ طريقت ابو المساڪين خلافت عطا ڪئي، پنھنجي دستار مبارڪ سندن جي مٿي تي رکي. +وطن واپسي. +1150ھ ۾ پاڻ پنھنجي اباڻي وطن لواري ۾ اچي ڪري مسند ارشاد تي فائز ٿيا، پراڻي لواري زمين جي بغاڙ جي ڪري جڏھن تباھ ٿي وئي ته پاڻ جديد شھر جو بنياد رکيائون ۽ ان جو نالو به لواری رکيو. +جيڪو ھاڻي لواري شريف چورائي ٿو. +مريدن جي تربيت. +محمد زمان اولمريدين جي ديني ا۽ روحاني تربيت جو خاص خيال رکندا ھيا، گرميءَ جي موسم ۾ صبح جي ويھڪ کان بعد دالان ۾ تشريف فرما ٿيندا ھيا، ماڻھو بي انداز ڀرجي ويندا ھيا، پوءِ پاڻ ۽ سندن جا مريد مراقبي ۾ مشغول ٿي ويندا ھيا ۽ محويت جو اھو عالم ھوندو ھيو جو ھنن ھمراھن کي اس جي سخت تپش به استغراق جي کيفیيت کان واپس نہ وٺي اچي سگھندي ھئي، جڏھن ماڻھو چاشت جي وقت مراقبو ختم ڪندا ھيا ته زمين پگھر سان آلي ٿي ويندي ھئي، سندن جي خانقاھ رات جاڳڻ جو خاص اھتمام ھو ان جي لاءِ ھڪ شخص مقرر ھو جيڪو ، ماڻھن کي عبادت جي لاءِ بيدار ڪندو ھيو. +محمد زمان پھريا شريعت جي اتباع جو خاص طور تي خيال رکندا ھيا ا۽ مريدن کي تربيت ۾ به ھميشہ ان جي ڪوشش فرمائيندا ھيا ته شريعت جي حڪم تي ۽ سنت نبوي تي پورو پورو عمل ڪيو وڃي. +وفات. +63 سالن جي عمر ۾ 4 ذوالقعد 1188ھ بمطابق 1775ع تي چاشت جي وقت واصل بحق ٿيا، مزار شريف لواري ۾ آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36362.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36362.txt new file mode 100644 index 0000000..5001c44 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36362.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +سيد شاھ مردان شاھ ثاني +سيد شاه مردان شاه ثاني پير پاڳارا اٺون حُر جماعت جو روحاني پيشوا ھو. +نالو. +سيد شاه مردان شاه ثاني المعروف سيد سڪندر علي شاه سيد شاه مردان شاه ثاني، سندن خانداني نالو ھو، جيڪو سندن جد امجد شمس العلماء پير سيد شاه مردان شاه اول ڪوٽ ڌڻيءَ جي نسبت سان رکيو ويو، سيد سڪندر علي شاه سندن عرفي نالو آھي، پر پير پاڳارو جي نالي سان ڄاتا ويندا ھيا. +نسب. +پير صاحب پاڳارو اٺون، ننڍي کنڊ جي عظيم روحاني خانقاه امام العارفين سيد محمد راشد شاه صاحب الصوم (روزي ڌڻي) جا اٺان سجاده نشين، تحريڪ آزادي جا عظيم مجاهد، سيد صبغت الله شاه شهيد سورهيه بادشاه جي وڏا صاحبزادا، سندن نسب جي سلسلي ۾ پنج واسطن کان راشدي خاندان جي جد امجد پير سيد محمد راشد روزي ڌڻي سان ۽ امام علي رضا، امام موسي ڪاظم ، امام حسين، حضرت علي المرتضي ۽ بي بي فاطمه جي توسل سان ايڪيتاليھ واسطن سان حضور جان عالم نبي اڪرم صلي الله عليه وآله وسلم سان ملن ٿا۔ +پيدائش. +22 نومبر 1928ع بمطابق 7 جمادي الثاني، پير جو ڳوٺ ضلعو خيرپور ميرس (سنڌ) ۾ پيدا ٿيا. +لقب. +ھن خانقاه جا متوسل، مرشدن جي نالي جي بجاءِ لقبن سان ياد ڪندا آھن، ٻين بزرگن وانگر، سيد شاه مردان شاه جو لقب "ڇٽ ڌڻي" ھو، ان جو مطلب آھي سائبان. +پاڻ بزرگن جي مزارن تي روضو تعمير ڪرائي ان تي سون جو گنبد لڳرايو، ان جي ئي نسبت سان بہ چوندا آھن.محسنِ ملت، پيڪرحريت، اعليٰ حضرت جا لقبن سان بہ جماعتي (مريد ۽ معتقد) ياد ڪندا آھن. +تعليم ۽ تدريس. +احمد فقير مهر نالي گھوٽڪي جي ھڪ بزرگ ۽ حافظ امام بخش باقراڻي واري ابتدائي تعليم ڏني. +ان کان بعد تحريڪ آزادي ۾ مصروف سندن والد گرامي سورهيه بادشاه جي گرفتاري ۽ خاندان جي نظر بندي جي ڪري تعليم بيھجي وئي، 20 مارچ 1943ع تي سورھيہ بادشاه کي شهيد ڪيو ويو، سندن صاحبزادن پير سيد شاه مردان شاه ۽ ميان حزب الله شاه المعروف نادر علي شاه کي، تعليم جي بهاني انگريزن علي ڳڙھ طرف موڪليو۔ +پاڻ مسلم ليگ (فنڪشنل) جا سربراه ھيا. +هندستان تي برطانوي قابض حڪومت 1942ع ۾ حر مجاهدن کي ڪالعدم قرار ڏئي ڪري پير پاڳارو جي والد پير صبغت الله شاه کي ڦاھي ڏني ۽ ان جي پٽن کي اغوا ڪري لنڊن کڻي ويا. +1952ع ۾ پير پاڳارو وطن واپس آيو ۽ سياست ۾ مشغول ٿي ويو. +وفات. +تاريخ 10 جنوري 2012ع مطابق 16 صفر المظفر 1433ھ تي رات 23:30 تي لنڊن جي اسپتال ۾ وصال فرمايائون۔ پير جو ڳوٺ خيرپور سنڌ ۾ بزرگن جي ڀر ۾ مدفون ٿيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36387.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36387.txt new file mode 100644 index 0000000..b33f31d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36387.txt @@ -0,0 +1,107 @@ +جنيد بن عبدالرحمٰن +جنيد بن عبدالرحمٰن المريسنڌ ۾ عرب دور حڪومت جو هڪ وڏو سپھ سالار ۽ گورنر هو۔ پاڻ پنهنجي سموري زندگي ۾ پنهنجي پيشي تمام گهڻو مخلص رهيو. +تاريخي حيثيت. +107هه ۾ جنيد بن عبدالرحمان المري، هشام بن عبدالملڪ (105- 125هه) جي ڏينهن ۾ هتي جو گورنر ڪري موڪليو ويو. +راجا ڏاهر جو پٽ جئسنگ، مسلمان ٿيڻ کان پوءِ، امان طلب ڪري، برهمڻ آباد ۾ حڪومت ڪندو رهيو. +جنيد سان سندس تعلقات ٺيڪ نه رهي سگهيا. +ٻنهي جي وچ ۾ لڙائي لڳي، جنهن ۾ جئسنگ مارجي ويو. +ان کان پوءِ هن پنهنجي فوتحات جو دائرو وسيع ڪيو، ۽ وڌي مارواڙ، گجرات ۽ ڪشميرجي سرحد تائين پهتو. +111هه ۾ جنيد کي خراسان جو والي ڪري موڪليو ويو ۽ هتي جي حڪومت جي واڳ تميم بن زيد عتبيءَ جي هٿ ۾ آئي. +هي به هشام بن عبدالملڪ جي ڏينهن ۾ هو. +عربيءَ جي مشهور شاعر ’فرزوق‘، هن جي ئي نالي تي پنهنجو مشهور قصيدو لکي موڪليو هو. +تميم ڪامياب حڪمران ٿي نه سگهيو ، ۽ جلد ئي وفات ڪيائين؛ انهيءَ ڪري ملڪ ۾ عام ابتري پيدا ٿي ويئي. +انهن حالتن ڪري، سنڌ جي حڪومت جي واڳ عارضي طرح وري جنيد جي هٿ ۾ ڏني ويئي. +هو خراسان ۾ رهي، هتي جي سنڀال ڪندو رهيو. +خالد قسري، جنيد بن عبدالرحمان المري کي سنڌ جو گورنر ڪري روانو ڪيو. +هن ديبل پهچي سنڌ جي حالتن جي ڄاڻ ورتي ۽ پوءِ اڳتي برهمڻ آباد ڏانهن وڌيو. +برهمڻ آباد تي ان وقت جيسينا جو قبضو هو. +جڏهن جنيد درياءَ اورانگهڻ لڳو ته جيسينا روڪيس ۽ چورائي موڪليائينس ته مان اسلام آڻي چڪو آهيان ۽ مون کي صالح مرد (حضرت عمر بن عبدالعزيز) هن ملڪ جو مالڪ بڻايو آهي ۽ تو کي هتي پير کوڙڻ جو ڪوئي حق ناهي. +جنيد کي اهڙي جواب تي ڏاڍي ڪاوڙ لڳي پر صبر کان ڪم وٺي جيسينا ڏانهن نياپو موڪليائين ته مان توکان رياست کسڻ نه آيو آهيان. +جيسينا جواب ڏنو ته مون کي تنهنجي ڳالهه تي اعتبار ناهي، ۽ اهو ڊپ آهي ته تون مون کي لاهي ڇڏيندين، جنيد چيس مان ان جي ضمانت ڏيڻ لاءِ تيار آهيان، پر ان شرط تي ته تون اطاعت قبول ڪري ڍل ڏيڻ جو واعدو ڪندين. +ٻنهي جو ضمانتن آڌار ٺاهه ته ٿي ويو پر وقت سان ٻنهي وچ م ڇڪتاڻ وڌندي ويئي ۽ معاملو وڃي ويڙهه تي پهتو. +آخر جنيد مهراڻ اورانگهڻ لاءِ ٻيڙيون هيٺ لاٿيون ته جيسينا سامهون ٿي بيهي رهيو، ٻنهي فوجن وچ ۾ ٺاهوڪي ويڙهه ٿي پر جيسينا جي لشڪر هار کاڌي ۽ پاڻ جنيد هٿان ماريو ويو، ان بعد جنيد درياءَ ٽپي ويو. +ڪن مؤرخن جو چوڻ آهي ته جيسينا مرتد ٿي ويو هو پر ان جي ڪائي ساک ناهي ملي سگهي. +جيسينا جي مارجڻ کان پوءِ سندس ڀاءُ چچ اتان جان بچائي دمشق ۾ خليفي کي وڃي دانهن ڏيڻ چاهي، پر جڏهن جنيد کي خبر پيئي ته ماڻهو موڪلي ۽ چچ کي دم دلاسا ڏيئي واپس گهرائي مارائي ڇڏيو. +جنيد جي سنڌ ۾ اها پهرين واعدي خلافي هئي توڙي جو اهو قدم انفرادي ۽ ملڪ جي ڀلائيءَ خاطر هو. +ڪيرج تي حملو. +يعقوبي مطابق جنيد هتان ڪيرج جي طرف ڪوچ ڪيو. +ان وقت جيڪو شخص اُتي جو حڪمران هو، تنهن جو نالو راه لکن ٿا. +هتي جي ماڻهن محمد بن قاسم کان پوءِ انجام ٽوڙي کلي طرح بغاوت جو جهنڊو بلند ڪيو هو. +جنيد اوچتي بلا وانگي وڃي ڪيرج تي ڪڙڪيو. +هاڻي هيتري مدت ۾ اسلامي حڪومت هي رنگ پيدا ڪري ڇڏيو هو، جو جيتوڻيڪ هن ملڪ ۾ مخالف هندو راجائن سان لڙائي ٿي ته ڪيترا هندو راجا به مسلمانن سان شريڪ ٿي پيا ٿي. +جيئن ته هن حملي ۾ به هڪ هندو راجا اشندرابيد جنيس دان رفيق هو. +لڙائي شروع ٿي، ۽ آخر ڪيرج جو راجا مقابلي جي طاقت نه ساري ڀڄي ويو، ۽ جنيد وڃي شهر تي قبضو ڪيو +اعجازالحق قدوسي مطابق +جنيد ڪيرج تي ڪاهه ڪئي، جتان جو راجا باغي بڻجي چُڪو هو. +پهريان ته هو خوب وڙهيو پر پوءِ ڀاڄ کاڌائين. +جنيد ڀت ۾ ڪبش ۽ نطافه نالي اوزارن سان کاٽ هنيو ۽ اتان لشڪر کي قلعي ۾ داخل ڪيو. +ڪيترائي دشمن جا سپاهي ماريا ويا ۽ جهجو غنيمت جو مال هٿ آيو. +جنيد هن علائقي ۾ مرمد (مارواڙ)، دهنج ۽ ڀڙوچ وارن هنڌن تي پنهنجا عامل مقرر ڪيا +ٻيون جنگي ڪاروايون. +ڪيرج جي فتح ماڻڻ کان پوءِ جنيد حبيب بن مره جي اڳواڻيءَ ۾ هڪ لشڪر مالوهه موڪليو ۽ پاڻ بيلمان ۽ گجرات تي چڙهائي ڪيائين. +اتان ميدان ماري وري پوئتي موٽي آيو ۽ بياس درياءُ جي اولهندي پاسي طرف وڌڻ لڳو. +انهيءَ پاسي چينا پيٺ جي مشهور رياست هئي، جنهن کي عرب شاهه چين چوندا هئا. +هن رياست جي حڪم هيٺ ڪيترائي قلعا هئا. +جنيد رياست جي ويجهو پهچي هتان جي راجا کي اسلام جي ڪوٺ ڏني پر هن دعوت ٿڏائي مقابلي جا سانباها ڪيا. +ٻئي لشڪر مختلف هنڌن تي هڪٻئي سامهون ٿيا ۽ هڪٻئي جا جوان ڪيرايائون، راجا وڏي مڙسي سان مقابلو ڪندو رهيو پر جنيد مٿس ڳرا حملا ڪندو کيس پوئتي پنهنجي قلعي ڏانهن ڌڪيندو ويو، انت راجا فوج سوڌو قلعي ۾ ڀڄي ويو.جنيد قلعي جو گهيراءُ ڪري باهه جا تير اڇلائيندو رهيو پر اندر ڪنهن باهه نه ڀڙڪڻ ۽ تيرن جي اجهامي وڃڻ تي کيس ڏاڍو اچرج لڳو. +جنيد چيو قلعي اندر ضرور ڪو عرب موجود آهي، ڇاڪاڻ ته انهن تيرن کي وسائڻ جي ترڪيب عربن کان سواءِ ڪنهن ٻي کي نه ايندي آهي. +جنيد گهيرو اڃا تنگ ڪيو ۽ قلعي وارا مجبوراً آڻ مڃڻ لاءِ تيار ٿيا ۽ صلح جي درخواست اماڻيائون. +جنيد سندن درخواست قبول ڪئي ۽ وڏي شان ۽ مان سان قلعي ۾ داخل ٿيو. +جنيد قلعي ۾ اچي ڪري انهيءَ تير اجهائيندڙ عرب جي ڳولها ڪئي. +جڏهن اهو گرفتار ٿيو ته کيس قتل ڪرائي ڇڏيائينس. +جنيد وڏو بهادر ۽ مضبوط ارادن وارو انسان هو. +سندس ڪوشش سان باغين جو ڪنڌ ڀڳو ۽ هر هنڌ اسلام جو ڌاڪو ڄميو. +جنيد جي طاقت ۽ حشمت ڪري هتان جا راجا اطاعت تي مجبور ٿيا ۽ ڍل ڏيڻ جا پابند بڻيا. +اسلامي حڪومت جون حدون اتر کان ڪشمير تائين، اوڀر ۾ بياس ۽ راوي درياءَ تائين اولهه ۾ عرب ۽ ڏکڻ ۾ مالوه تائين وڌي ويون.سندس مشهور چوڻي آهي ته ”مردن وانگر مارجي وڃڻ کڙيون گسائيندي مرڻ کان وڌيڪ چڱو آهي. +“ بلاذري مطابق جنيد امن و امان قائم ڪري، هتي ئي رهي پيو ۽ پنهنجي طرفان عربي فوجون مرمد، منڊل، دهنج ۽ ڀڙوچ تي روانيون ڪيون. +هڪ فوج آزين تي موڪلي، ۽ جيب نالي هڪ نامور ۽ بهادر سردار کي ٿوري فوج ڏيئي، مالوا جي طرف روانو ڪيو. +انهن فوجن هر طرف وڃي فتحون حاصل ڪيون. +جو لشڪر آزين تي ويو هو، تنهن ان کي فتح ڪري ۽ اتان وڌي وڃي هنرمد تي حملو ڪيو، ۽ بلڪل ڪاميابي سان جنيد وٽ واپس آيو +يعقوبي مطابق +جنهن زماني ۾ هي فوجون ٻين پاسن روانيون ٿيون هيون تن ڏينهن ۾ خود جنيد به ماٺ ڪري نه ويٺو هو. +هو بيلمان ۽ جذر کي فتح ڪندو اُتر جي طرف وڌندو وڃي چين جي سرحد ۾ داخل ٿيو. +اول ته اُتي جي بادشاهه کي اسلام جي دعوت ڏنائين مگر انڪار جي صورت ۾ ٻنهين طرفن کان لڙائي شروع ٿي ويئي. +شاهه چين جي فوجن کي جنيد جي مقابلي ۾ مختلف جاين تي سخت شڪستون آيون مگر تڏهن به هن همت نه هاري ۽ پڇاڙي تائين لڙندو رهيو، آخر جنيد اڳتي وڌي وڃي هڪ مضبوط قلعي کي گهيرو ڪيو ۽ ٻي ڪنهن به طرح ڪاميابي جي صورت نه ڏسي پنهنجي لشڪر کي روغن نفت جي ذريعي قلعي تي باهه وسائڻ جو حڪم ڏنو مگر کيس اهو ڏسي سخت حيرت ٿي جو قلعي وارن باهه جي شعلن کي هڪدم وسائي ٿي ڇڏيو ۽ جنهن صورت ۾ اها تجويز ان وقت سواءِ عربن جي ٻي ڪنهن کي به ياد نه هئي تنهنڪري جنيد کي يقين ٿيو ته قلعي جي اندر ضرور ڪي عرب ماڻهو آهن. +اهو خيال ڪري هو قلعي کي سوڙهو پوندو ويو ۽ آخر قلعي وارن مجبور ٿي صلح جو پيغام موڪليو ۽ اطاعت قبول ڪئي. +جنيد قلعي ۾ داخل ٿي تلاش ڪئي ته في الحقيقت ٻه عرب موجود ڏٺا، ۽ تحقيقات مان ثابت ٿيو ته برابر باهه وسائڻ جو ڪم هنن ئي هٿان ٿيو پئي، پوءِ جنيد انهن عربن کي قومي نمڪ حرامي جي ڏوهه ۾ قتل ڪري ڇڏيو +مولاناالحليم شرر يعقوبي جي چين واري ڳالهه سان اختلاف رکندي لکي ٿو ته: هندوستان کي چين سان ڪو تعلق نه آهي يقيناً هتي چين مان مراد شهر چنپايت آهي جو بياس ندي کان اُلهندي طرف ڏهن ميلن تي هو ۽ جيڪو گهڻي زماني تائين مشرقي ايشيا ۽ اُتر هندوستان جي سياسي تعلقات جو ثبوت ڏيندو رهيو. +چيني سياح هونئن ٽسانگ جو سنه 645ع کان سنه 699ع تائين هندوستان ۾ رکيو تنهن هن شهر کي ڏٺو هو. +هتي هو چوڏانهن مهينا رهيو جيئن سر هنٽر پنهنجي تاريخ ۾ لکيو آهي. +”جنيد جي زماني ۾ معلوم ٿئي هو ته هتي هڪ مستقل حڪومت قائم هئي. +جنهن جي ماتحت ڪيترائي قلعا هئا ۽ هتي جي راجا کي عرب جا ماڻهو چين جو بادشاهه ڪري چوندا هئا. +جنيد کي انهن فتحن ۾ ايترو خزانو هٿ آيو جو انعام و اڪرام ڏيڻ ۽ فوجي اخراجات کان پوءِ به چار ڪروڙ درهم (هڪ ڪروڙ ڪلدار) خود وٽس بچي پيا حالانڪ ايتري رقم دارالخلافت ڏي بيت المال ۾ داخل ٿيڻ لاءِ به رواني ڪري چڪو هو +مسٽر ايليٽ لکي ٿو تہ: جنيد جي هنن فتحن جي ايتري قدر مشهوري ٿي جو فقط هي ئي هڪ عربي سپه سالار آهي جنهن جي فتح مندين ۽ بهادرانه ڪارنامن جا اقرار هندن ۽ چينين جا قديم داستان به ڪري رهيا آهن +يعقوبي لکي ٿو تہ: هن پنهنجي فتوحات ۾ سوا ڇهه لک قيدي گرفتار ڪيا ۽ اَٺ ڪروڙ درهم (ٻه ڪروڙ رپيا ڪلدار) خلافت جي خزاني ۾ موڪليا ۽ ايترو ئي قدر سندس هٿان فوج ۽ اسلامي مجاهدين ۾ تقديم ٿيو +ابن اثير ۽ ابن خلدون مطابق +سنه 111 هجري ۾ کيس سنڌ کان واپس ڪري خراسان جو حاڪم مقرر ڪيو ويو ۽ سنه 117 هجري ۾ خراسان جي حڪومت وري خالد قيسري کي ڏني ويئي جنهن کان پوءِ سنه 120 هجري ۾ هو معزول ٿيو +جنيد وڏي دٻدٻي ۽ روب وارو هو، سنڌ ۾ سندس ڪاميابيون يادگار آهن، انڪري هڪ ڀيري خليفي کيس لکيو ته روم جي جنگ ۾ تمام گهڻا جانور ۽ قيدي مسلمانن جي هٿ آيا آهن. +جنيد جواب لکيو مون پنهنجي ملازمن کان معلومات ورتي آهي ته مان هن وقت تائين ساڍا ڇهه لک قيدي واڙي چڪو آهيان ۽ اٺ ڪروڙ درهم (ٻه ڪروڙ روپيا) شاهي خزاني ۾ موڪلي چڪو آهيان ۽ ايترائي پيسا لشڪر ۾ ورهايا آهن. +جنيد ڏاڍو سخي ۽ عوام جو خيال رکندڙ حڪمران هو، فتوح البلدان ۾ آهي ته هن جي درٻار ۾ هر وقت مسڪينن جي اچ وڃ هوندي هئي ۽ ڪڏهن ڪوئي خالي هٿين نه ويو. +ايتري سخاوت هوندي به چار ڪروڙ درهم (هڪ ڪروڙ) هن وٽ بچيل رهيا. +جنيد جي سخاوت جي باري ۾ عرب جو مشهور شاعر جرير چوي ٿو: +”جنيد جي سنگتين ساٿين جا منهن ڏينهن ٿيڻ سان ئي ان جي عنايت سان ٻهڪڻ لڳندا هئا. +ابوالجويريہ شاعر سندس تعريف ڪندي چوي ٿو: +”جيڪڏهن سخاوت سبب سج تي ويهڻ ممڪن هجي ها ته ضرور اها قوم پنهنجي احسانن ۽ ڪارگزارين ڪري سج تي ويهي ها. +اهڙين اعليٰ خوبين ڪري دنيا انهن سان ساڙ ڪري ٿي، خدا ڪري انهن ماڻهن کان اها شيءِ نه کسي وڃي جنهن جي ڪري زمانو انهن سان حسد ڪري ٿو. +جنيد 111هه (30 ــ 729ع) ۾ سنڌ مان مرتبو ماڻي خراسان جي گورنري تي ويٺو ۽ پنجن سالن (36 ــ 735ع) تائين حڪومت هلائيندو رهيو. +جنيد جڏهن يزيد بن مهلب جي ڌيءَ فاضله سان شادي ڪئي ته خليفو مٿس ڏمرجي پيو ۽ گورنر جي عهدي تان لاهي ڇڏيائينس. +ان کان پوءِ هو مرو ۾ هو ته دستن وگهي گذاري ويو.جنيد ان کان پوءِ بلڪل بي فڪري سان هندوستان تي فوج ڪشي شروع ڪئي، جيتوڻيڪ هن تي فريب ۽ انجام شڪني جا ڪي اهڙا الزام لڳايا وڃن ٿا، جي هن کان اڳ ڪنهن به عرب سپهه سالار تي لڳائي نٿا سگهجن. +مگر تنهن هوندي به هن پنهنجي ايامڪاري ۾ اهڙا ڪارناما ڏيکاريا ۽ اهڙي جوش و خروش سان جهاد ڪيو، جو محمد بن قاسم کان پوءِ ڪنهن کي به هن جهڙي ناموري نصيب نه ٿي. +بحيثيت گورنر. +خالد قسري، جنيد بن عبدالرحمٰن المري کي سنڌ جو گورنر ڪري روانو ڪيو۔ هن ديبل پهچي سنڌ جي حالتن جي ڄاڻ ورتي ۽ پوء اڳتي برهمڻ آباد ڏانهن وڌيو. +برهمڻ آباد تي ان وقت جيسينا جو قبصو هو جڏهن جنيد درياھ اورانگهڻ لڳو ته جيسينا روڪيس ، ۽ چورائي موڪليائينس ته مان اسلام آڻي چڪو آهيان. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ: جنيد بهادر ۽ مدبر حاڪم هو. +سندس ڏينهن ۾ جئسيه پهريائين اندروني سازشون ڪرڻ لڳو، پوءِ لشڪر گڏ ڪري جنگ لاءِ نڪتو، جنهن ۾ آخر جئسيه پنهنجي ڀاءُ سميت گرفتار ٿي ويو ۽ ٻئي مارجي ويا. +هتان جنيد سنڌ جي سرحد ڪيرج ڏانهن وڌيو، جتي جي راجا معاهدي کي ٽوڙي بغاوت برپا ڪئي هئي، مگر مقابلي جي طاقت نه ساري ڀڄي ويو. +جنيد شهر تي قبضو ڪيو. +مٿينءَ مهم ۾ هڪڙو هندو راجا اشندرابيد به جنيد جو مددگار هو. +سنڌ جي اندروني سازشن کي مٽائڻ کان پوءِ سرحد کي مضبوط رکي، جنيد گجرات تي ڪاهه ڪئي. +مرمد (مارواڙ) کي فتح ڪرڻ کان پوءِ، مانڊل (ويرم گام)،دهنج (پٽن) ۽ ڀڙوچ گوجرن کان فتح ڪيائين. +سندس سپه سالار حبيب، مالوه جي دولتمند تختگاه اجين تي ڪاهي بيشمار دولت هٿ ڪئي. +علامه بلاذريءَ جو بيان آهي ته، ”جنيد منڊل، ڀڙوچ، سمنڊ رستي کان ۽ مالوه جو تختگاه اجين خشڪيءَ رستي گجرات جي راجا کان فتح ڪيا. +“ جنيد کي ايترو مال غنيمت هٿ لڳو، جو لشڪر کي انعام ۽ اڪرام ڏيڻ کان پوءِ وٽس چار ڪروڙ درهم بچي پيا ۽ اوتري رقم بيت المال ڏانهن رواني ڪري چڪو هو. +جملي اٺ ڪروڙ درهم بيت المال ڏانهن مڪا هئائين ۽ اوتري رقم فوجن ۾ ورهائي هئائين. +وفات. +جنيد خراسان پهچي، طخارستان، بخارا ۽ سمرقند جي ترڪن کي شڪستون ڏنيون. +سنه 116هه ۾ هن فاضله بنت يزيد بن مهلب سان شادي ڪئي، جنهن ڪري هشام مٿس ناراض ٿيو، ڇاڪاڻ جو هشام کي مهلب جي خاندان سان دشمني هئي. +خليفي، جنيد کي معزول ڪري عاضم بن عبدالله بن يزيد هلاليءَ کي خراسان جو والي مقرر ڪيو.جنهن ڏينهن هو مرو پهتو، ساڳئي ڏينهن جنيد وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36418.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36418.txt new file mode 100644 index 0000000..1bd7a08 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36418.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +عدم مُداخلت +عدم مُداخلت يا نان انٽروينشن (Non intervention) هڪ اهڙو اصطلاح آهي، جنهن ۾ عام طور ٻين رياستن جي معاملن ۾ هروڀرو ٽنگ اٽڪائڻ کان پري رهڻ جي وضاحت ٿيل آهي. +هيءُ بنيادي طور سورهين صديءَ جي ”ويسٽفليائي رياستي نظام“ جو هڪ اهم تصور آهي، جنهن ۾ بادشاهي نظام کي رد ڪندي، رياست لاءِ آزادي ۽ خودمختياريءَ جي ضمانت سميت ڪنهن به رياست ۾ سنئين سڌي مُداخلت جي مُخالفت ڪئي ويئي آهي. +ان تصور ۾ ارڙهين صديءَ منجهه مشهور مُفڪرن وولف (1740ع) ۽ Vattel وئٽيل 1758ع ۾ وڌيڪ گهرائي آڻيندي، کيس درٻار جي جوڙجڪ کان ٻاهر ڪڍي، رياستي خوداختياريءَ واري اصطلاح جي اهم وضاحت طور ڪم آندو. +هاڻوڪي زماني ۾ عالمي امن ۽ علائقائي سالميت جي حوالي سان هر رياست اصولي طور عدم مُداخلت تي عمل ڪرڻ لاءِ ضروري زور ڏئي ٿي، پر هيءُ اصطلاح حالتن ۽ مسئلن جي نوعيت مطابق تبديل به ٿيندو رهي ٿو. +مثال طور، سوويت يونين جي افغانستان ۾ اچڻ کي ”دعوت ذريعي ٿيل مُداخلت“ (Intervention by Invitation) طور ڳڻيو وڃي ٿو، ساڳي طرح ڪيوبا طرفان 1989ع تائين صدر’آگستو نيتو‘ جي انگولائي سرڪار سان سهڪار کي ”مُدافعتي مُداخلت“ (Counter Intervention) جي تصور سان ڀيٽيو وڃي ٿو. +جنهن ۾ ڏکڻ آفريڪا جي حُڪومت طرفان حمايت ڪيل، انگولا جي سرڪار مخالف يونيٽا باغين طرفان ٿيندڙ بغاوتن کي مثال طور پيش ڪيو وڃي ٿو. +ان کانسواءِ 1981ع ۾ اسرائيل پاران عراق جي ائٽمي تحقيقي مرڪزن تي امڪاني عراقي حملي کان بچاءُ ۾ اڳواٽ مُداخلت (Pre - emptive Intervention) طور پيش ڪيو وڃي ٿو. +ان کان سواءِ ٽين دُنيا جي آزاديءَ جي تحريڪن جي حمايت ڪرڻ ۽ انساني حقن جي ڀڃڪڙيءَ خلاف رياستن تي دٻاءُ وجهڻ يا آمر حڪومتن جي پاليسين کي رد ڪرڻ سان پڻ مُداخلت جي روايتي تصور جي ڀڃڪڙي ٿئي ٿي. +پر انهن ڀڃڪڙين کي ڪڏهن به مُڪمل طور رد نه ڪيو ويو آهي. +عدم مُداخلت جو تصور بُنيادي طور عدم مرڪزيت تي ٻڌل آزاد، خودمختيار ۽ عام طور هڪٻئي سان برميچيندڙ رياستن تي لاڳو ٿئي ٿو. +هيءُ تصور اڄ به رياستن تي ٿيندڙ ٻاهرين ڪاهه جي خلاف سڀ کان مضبوط قانوني ۽ اخلاقي هٿيار طور ڪم اچي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36445.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36445.txt new file mode 100644 index 0000000..0a99aca --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36445.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ھارون رند +وفات : 2 جولاءِ 2007ع +پي ٽي وي جو مشهور ڊراما پروڊيوسر. +پهريان سنڌي ڊراما پروڊيوس ڪيائين ھو سنڌي ٻولي ۽ ادب سان گڏ سنڌي لوڪ سنگيت جي روايت کان بہ آگاه ھيا ۽ اردو ڊراما شروع ڪرڻ کان اڳ سنڌي ڊرامي ۾ نالو پيدا ڪيائون. +ايتري تائين جو ھڪ سنڌي ڊرامي کي جرمني جي بين الاقوامي مقابلي ۾ ايوارڊ بہ مليو. +ڊرامي ۾ ھن جي تربيت عبدالڪريم بلوچ جھڙي ڪهنہ مشق پروڊيوسر ۽ ساقي جھڙي منجھيل اداڪار ڪئي جيڪو رشتي ۾ هارون جي چاچو بہ ھو. +پنجويھ ۽ پنجاھ منٽ دورانيي جا ڪيترائي ناٽڪ پروڊيوس ڪرڻ کان بعد هارون سلسلي وار ناٽڪ ’ديوارين‘ پروڊيوس ڪيو جيڪو ھن کان اڳ ھو سنڌي ۾ بہ ڪري چڪو. +پر ھن ڀيري ھي پنجاھ منٽن جي رنگين اردو سيريل جو ھڪ وڏو منصوبو ھو جنھن ۾ سنڌ جي جاگيرداراڻه نظام ۾ قائم انھن ديوارن جو ذڪر ھو جيڪي انسان کي انسان کان جدا ڪري ڇڏينديون آھن. +ھن سيريل جي شاندار ڪاميابي کان بعد هارون پوئتي موٽي نہ ڏٺو ۽ اڳتي ئي اڳتي وڌندو ويو. +سنڌي ٻھراڙين جي ٻنين ٻارن مان ٿيندي ھن جو ڊرامو ڪراچي جي پُرشور بازارن تائين بہ اچي پھتو ۽ ڏيھي معيشت جي ساده رشتن جي جڳھ شهري معاشري جي گنجيل مسئلن وٺي ڇڏي. +ذيابطيس جي ڪارڻ سندن جي وفات ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36481.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36481.txt new file mode 100644 index 0000000..492a950 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36481.txt @@ -0,0 +1,52 @@ +نوبل انعام +نوبل پرائيز () ڇهن بين الاقوامي انعامن مان هڪ اعليٰ انعام، جيڪو هر سال پنجن شعبن ۾ جِهڙَوڪَ ڪيميا لاءِ نوبل انعام، ساهتيا ۾ نوبل انعام، امن جو نوبل انعام، طبيعيات لاءِ نوبل انعام ۽ جسمانيات يا طب ۾ نوبل انعام ۾ لاءِ نمايان ڪارنامن تي ڏنو ويندو آهي. +هي انعام سوئيڊن جي مشهور سائنسدان نوبل الفرڊ (وفات 1896ع) جي نالي سان جاري ڪيا ويندا آهن. +ادب جا نوبل انعام اڪثر ناول نگارن کي مليا آهن. +هر سال سوئيڊن ۾ سياري جي موسم ۾ هڪ شاندار پارٽي ٿيندي آهي جنھن جو سڄي دنيا جا ماڻھو هڪ سال تائين انتظار ڪندا آهن. +هي مشھور پارٽي هر سال 10 ڊسمبر تي سوئيڊن جي گادي واري شھر ”اسٽاڪ ھوم“ جي ڪنسرڊ ھال ۾ ٿئي ٿي جتي ھر سال سوئيڊن جو بادشاھ اُن سال جي نوبيل انعام کٽندڙن کي تاڙين جي گونج ۾ انھن جا ميڊل ۽ سرٽيفڪيٽ ورهائيندو آهي. +پر امن جو نوبيل انعام اسٽاڪ هوم ۾ نه ڏنو ويندو آهي. +اُهو انھيءَ تاريخ ۽ انھيءَ وقت ”ناروي“ جي گادي واري شهر ”اوسلو“ ۾ ڏنو ويندو آهي. +نوبيل انعام هن وقت دنيا جو سڀ کان وڏو انعام آهي. +دنيا جو ڪو به اهڙو مشهور واقعو نه آهي جنهن جي پويان نوبيل انعام جو ٽپو لڳل نه هجي مارڪوني جو سمنڊ پار تجربو هجي، مادام ڪيوري پاران ريڊيم ۽ يورينيم جي دريافت هجي، انساني رت جي گروهبندي هجي، ڊي اين اي جي دريافت هجي، پينسلين جي ايجاد هجي يا ٽرانزسٽر جي ايجاد ڇو نه هجي مطلب ته هر تجربي، هر نطريي، هر دريافت ۽ هر ايجاد جي پويان نوبيل انعام چمڪندو نظر اچي ٿو. +نوبيل انعام سوئيڊن جي سائنسدان الفريڊ نوبيل قائم ڪيو هيو. +الفرِيڊ جو تعلق سوئيڊن جي هڪ غريب گھراڻي سان هيو. +نوبيل جا اباڏاڏا هاري ھئا نوبيل جي وڏي ڏاڏي نوبيليٽ جو نالو اختيار ڪيو هو، ڇاڪاڻ ته هو پنھجي خاندان جو پھريون فرد هُئو جنھن يونيورسٽي ۾ تعليم حاصل ڪئي ھئي ۽ هو جنھن جاءِ تي پيدا ٿيو هو اُن جو نالو نوبيلاسٽ هو. +نوبيليٽ جي پوٽي جو نالو امونيل نوبيليٽ هيو. +امونيل پنھجي خانداني نالي نوبليٽ کي نوبيل ۾ تبديل ڪري ڇڏيو اُن جو ڪارڻ اُھو هو ته اُن سوئيڊن جي فوج ۾ ڪجھ وقت نوڪري ڪئي هُئي ۽ فوج ۾ خانداني نالي کي ننڍو ڪري لکرائڻ جي هدايت ڪئي وئي هئي. +اُنھيءَ امونيل نوبيل جو پُٽ الفريڊ نوبيل هو. +الفريڊ نوبيل 21 آڪتوبر 1833ع تي اسٽاڪ هوم ۾ پيدا ٿيو. +اُن ڪنھن به تعليمي اداري ۾ باقاعدي تعليم حاصل نه ڪئي تنھن هوندي به اُن هڪ پرائيوٽ اُستاد جي مدد سان ڪيترن ئي زبانن جن ۾ انگريزي، روسي، جرمن، فرانسيسي شامل هيون اُنھن ۾ ڪافي مهارت حاصل ڪئي گڏوگڏ ڪيمسٽري جو به سُٺو علم حاصل ڪري ورتو. +اُنھي وچ ۾ اُن جو والد امونيل پنھجي معاشي حالتن کي سُڌارڻ جي جدوجهد ۾ رُڌل رهيو. +امونيل به اڻ پڙهيل هيو پر اُن کي نئين نئين شين کي ايجاد ڪرڻ جي صلاحت موجود هئي، هو شروع کان ئي هوشيار هيو ۽ گهڻو ڪري ڪنهن نه ڪنهن کي شيءِ ايجاد ڪرڻ جي ڪوشش ۾ رُڌل رهندو هيو. +پر اُن جون مالي حالتون ڪڏھن به سُٺيون نه رهيون، تنهن ڪري هو روس هليو ويو، جتي اُن هڪ فيڪٽري کولي پر ”ڪريميا“ جي جنگ جي ڪري اُن جو ڪاروبار بند ٿي ويو ۽ 1859ع ۾ پريشان حالت ۾ واپس پنھجي وطن موٽي آيو. +انھيءِ دوران الفريڊ نوبيل ۾ والد وارا مشغلا ۽ شوق پيدا ٿي ويا ۽ اُن کي به ايجادن خاص طور ڌماڪي ڪندڙ شين کي ايجاد ڪرڻ سان دلچسپي پيدا ٿي وئي. +اُن نائيٽريٽ گئس جي ڌماڪي ڪندڙ مواد تي پنھجي تجربن جو سلسلو شروع ڪيو، جيڪو اُنھن ڏينهن ۾ ايجاد ٿي چُڪو هئو. +نوبيل پنھجي ايجاد ۾ گهڻو اڳيان وڌي چڪو هئو ته اُنھن نجربن جي دوران اُن جي تجربيگاھ ۾ هڪ ڏهڪائيندڙ ڌماڪي ڪري سندس ننڍو ڀاءَ ”ايمل“ مري ويو، اُن واقعي الفريڊ نوبيل کي ڏاڍو ڏک رسايو، پر نوبيل آڻ نه مڃي ۽ نيٺ 1868ع ۾ هو ”ڊائنامائيٽ“ ٺاھڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو ۽ هن جي نتيجي ۾ نوبيل جا ڏينھن به بدلجي ويا ۽ اُن جو شمار مُلڪ جي دولتمند ماڻھن ۾ ٿيڻ لڳو. +اُن پنھجي ايجاد جي دائري کي وڌائڻ شروع ڪيو ۽ سوئيڊن کان ٻاهر پنھجي ايجاد جو پيٽنٽٽ وڪرو ڪيو. +جنهن جي ڪري اُن جي دولت ۽ شهرت ۾ واڌارو ٿيو، پر ان سان گڏوگڏ سندس فياضي ۽ همدردي جي خوبي ۾ به واڌارو اچي ويو. +هن ڪيتريون ئي خيراتي اسپتالون ۽ ادارا قائم ڪيا ۽ غريبن جي مالي امداد ڪندو رهيو. +بدقسمتي سان نوبيل جي پنھجي زندگي سُٺي نه گذري. +اُن ڪيترائي ڀيرا شادي ڪرڻ جو ارادو ڪيو، پر هر ڀيري ڪا نه ڪا روڪاوٽ سامھون اچي ٿي وئي. +الفريڊ نوبيل جن عورتن سان شادي ڪرڻ چاھيندو ھُئو اُن ۾ ٻه نالا اهم آهن هڪ ”صوفي ھيس“ ۽ ٻئي ھئي ”برٿافان سٽنر“. +صوفي ھيس عمر ۾ نوبيل کان ڪافي ننڍي هئي، پر اُن سان شادي نه ٿي سگھي. +برٿافان سٽنر، نوبيل جي اشتھار جي ذريعي جيڪو اُن سيڪريٽري جي تلاش ۾ ڏنو هو اُن سان ملي هئي ۽ پنھجي پسند جي ماڻھو سان شادي نه ٿيڻ ڪري پريشان هئي، ائين هو نوبيل جي طرف ڇڪجي آئي پر ڪجھ وقت کانپوءِ اُن جي شادي اُن ماڻهو سان ٿي وئي جنھن کي هو پسند ڪندي هئي ۽ نوبيل هڪ دفعو ٻيھر اڪيلو رهجي ويو. +برٿافان سٽنر هڪ سُٺي ليکڪا هئي، اُن ڪيترائي ڪتاب ليکا جن ۾ هڪ ڪتاب ”پنھجا هٿيار ڦٽا ڪريو“ هو. +هي ڪتاب 1889ع ۾ ڇپيو هو.هن ڪتاب جو شمار جنگ جي خلاف لکجڻ وارن ڪتابن ۾ ٿئي ٿو. +هن ڪتاب الفريڊ نوبيل کي ڪافي متاثر ڪيو. +هن ڪتاب جي مطالعي کانپوءِ اُن برٿافان سٽنر کي لکيو ته ”مان پنھجي دولت جو هڪ حصو هڪ انعام لاءِ وقف ڪرڻ چاھيان ٿو. +هي انعام پنجن سالن کانپوءِ اُن ماڻهو کي ڏنو ويندو، جيڪو دنيا مان جنگ کي ختم ڪرڻ لاءِ اهم ڪردار ادا ڪندو يا جنھن دنيا جي امن لاءِ تحريڪ هلائي هوندي. +30 سالن ۾ رڳو ڇھه ڀيرا اهو انعام ڏنو ويندو، جيڪڏھن اان ڊگھي عرصي کانپوءِ به دنيا مان جنگ ختم نه ٿي ته پوءِ انسان وحشي بڻجي ويندو ۽ پوءِ هن انعام جي ضرورت باقي نه رهندي“. +اُهو هيو نوبيل جي دماغ ۾ بين الاقوامي انعام قائم ڪرڻ جو پھريون تصور. +تنھنڪري جڏهن هو 27 نومبر 1895ع ۾ پنھجي وصيت نامي جي تڪميل لاءِ ويٺو ته ان پنھجي پوري زندگي جي خيالن ۽ تمنائن جو اظهار هن نموني سان ڪيو جو هن پنھجي سموري دولت ۽ ملڪيت جيڪا اُن وقت 1500000 پائونڊ ۽ اڄڪلھ جي 6600000 پائونڊن جي برابر آهي هڪ ”نوبيل فائونڊيشن“ قائم ڪري ڇڏي ۽ اُن فائونڊيشن مان حاصل ٿيندڙ رقم مان پنج انعام قائم ڪري ڇڏيا، جيڪي هر سال فزڪس، طب، ڪيميا، امن ۽ ادب جي شعبن ۾ ڏنا ويندا. +نوبل جي وفات 10 ڊسمبر 1896ع ۾ ٿي. +هڪ مهيني کانپوءِ 1897ع ۾ جڏهن اُن جي وصيت نامي کي کوليو ته سڄي دنيا نوبيل جي اهڙي خواهش کي ٻُڌي ڪري حيران رهجي وئي. +ڇاڪاڻ ته نوبيل جي دولت مختلف مُلڪن ۽ مختلف ڪاروبارن ۾ لڳل هئي، اُن ڪري اُن جي دولت کي اُن جي خواهش مطابق نقد شڪل ۾ منتقل ڪرڻ ۾ گھڻو وقت لڳو. +اُن کانسواءِ نوبيل جا ڪجھ مائٽ به قانوني ڳالھين ۾ مصروف رھيا. +اُن ڪري اُنھن سان به معاهدو ڪيو ويو ۽ ائين نوبل جي وفات کانپوءِ 1901ع تي اُنھن پنجن ئي شعبن ۾ انعام ڏيڻ شروع ٿيو. +اُن سال فزڪس جو نوبيل انعام جرمني جي ”وليم رونتجن“، ڪيميا جو ھالينڊ جي ”جيڪب ھينڊرس وان هاف“، ادب جو فرانس جي ”سلي پرادهي“، طب جو جرمني جي ” ايمل بيرنگ“ ۽ امن جو نوبل انعام ريڊ ڪراس جي باني سوسٽرزلينڊ جي ”هينري ڊونان“ ۽ فرانس جي ”فيڊرڪ پاسي“ کي گڏيل طور تي ڏنا ويا. +1968ع تائين انھن پنجن شعبن ۾ نوبيل انعام پيش ٿيندا رھيا. +16 مئي 1968ع تي نيشنل بئنڪ آف سوئيڊن اعلان ڪيو ته بئنڪ جي انتطاميا اقتصاديات ۾ هڪ ”نوبيل ميموريل“ انعام جاري ڪري رھي آهي، هي انعام ماليت ۽ اعتبار کان هڪ نوبيل انعام جي برابر هوندو. +تنھڪري 1969ع کان اقتصاديات ۾ به نوبيل انعام جي شروعات ٿي. +ائين نوبيل انعام حاصل ڪرڻ ڪنھن انسان جي وڏي ۾ وڏي خواهش سمجھي ويندي آهي، پر دنيا ۾ چار ماڻھو اهڙا آهن جن ٻه ٻه ڀيرا نوبيل انعام حاصل ڪيو آهي، اُنھن ۾ هڪ فرانس جي مشھور خاتون سائنسدان مادام ڪيوري 1903ع ۾ فزڪس جو ۽ 1911ع ۾ ڪيميا جو نوبيل انعام حاصل ڪيو. +ٻيو آمريڪا جي ”ڊاڪٽر لائينس ڪال پالنگ“ 1954ع ۾ ڪيميا جو ۽ 1962ع ۾ امن جو نوبيل انعام حاصل ڪيو. +انعام ماڻيندڙ ماڻهن جي فهرست diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36532.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36532.txt new file mode 100644 index 0000000..63e312c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36532.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +عبدالرحيم ڀرچونڊي +پير عبدالرحيم ڀرچونڊي شريفخانقاه قادريه ڀرچونڊي شريف جان چوٿان سجاده نشين آهن. +ولادت. +مولانا پير عبد الرحيم شهيد ابن مولانا عبد الرحمن ابن حافظ محمد عبد الله 1330ھ/1910ع ۾ ڀر چونڊي شريف، گھوٽڪي ضلعي ۾ پيدا ٿيا. +نانءُ. +ستين ڏينھن جدا مجد شيخ ٽين عبد الرحيم نام تجويز ڪيو. +ڪنھن پڇيو: صاحبزادي جو نالو ڇا تجويز ڪيو اٿو؟ +فرمايائون اسان بسم الله الرحمن الرحيم کي پورو ڪيو آهي، اھو ايئن ته پنھنجو نالو عبدالله، صاحبزادي جو نالو عبد الرحمن ۽ پوٽي جو نالو عبد الرحيم، ٽني نالن مان لفظ ‘‘ عبد‘‘ ختم ڪرڻ سان بسم الله شريف پوري ٿي وڃي ٿي. +تعليم ۽ تربيت. +جد امجد شيخ ٽيين کي سندن سان ڏاڍي محبت هئي. +پاڻ ڏاڏا جان جي سيني تي کيڏندا رھندا ھيا. +پاڻ شروع کان ئي غير معمولي ذهين ھيا، جيڪي سبق ٻيا شاگرد ڪلاڪن ۾ ياد ڪندا ھيا انھن کي پاڻ منٽن ۾ ياد ڪري وٺندا ھئا. +قرآن مجيد جي تعليم شروع ٿي، پندرهن سيپارا حفظ ۽ پندرهن ناظره پڙھيا. +درسي ڪتاب پهريان مولانا عبد الڪريم ( ساڪن ميانوالي ) کان، پوءِ سراج الفقها مولانا سراج احمد (خان بيلوي ثم خانپوري) کان پڙھيا ۽ آخر ۾ سيد مغفور القادري ( شاه آباد شريف ، رحيم يار خان ضلعو) کان پڙھڻ شروع ڪيو، شرح جامي، شرح و قايه ۽ مشڪوٰۃ شريف تائين ڪتاب خود سمجھي ڪري پڙھيا ايتري تائين ٻين ڪتابن جي سمجھڻ جو خاص ملڪو پيدا ٿيو. +شخصيت. +پير عبد الرحيم نهايت بلند همت ۽ بي هاڪ شخصيت جا مالڪ ھيا، اسلام ۽ مسلمانن جي تحفظ ۽ سر بلندي جي لاءِ ڪنهن قسم جي قرباني ڏيڻ کان دريغ نه ڪندا ھيا اھڙا واقعا پيش آيا ته هندوئن نئين مسلمان عورتن کي قيد ڪري ارتداد تي مجبور ڪيو پير صاحب ڪنھن خطري کي دل ۾ نه لاھيندي ميدان ۾ اچي ويا ۽ ان وقت تائين سڪون سان نه ويٺا جيسيتائين انھن نو مسلم عورتن کي آزاد نه ڪرايائون. +تحريڪ پاڪستان. +پنهنجي والد ماجد مجاهد اعظم مولانا عبد الرحمن جي پاڇي ھيٺ رھي ڪري انجمن احياء الاسلام ۽ تنظيم المشائخ جون بي مثال خدمتون انجام ڏنيون ۽ ان دور ۾ جڏھن ڪانگريس پوري طرح سنڌ صوبي ڇانيل هئي. +پاڻ تحريڪ پاڪستان ۽ ٻہ قومي نظريي جي ڀر پور اشاعت ۽ حمايت ڪيائون ھص انهن ئي مشائخ جي قربانين جو نتيجو ھو جيڪي سنڌ صوبي جي عوام جي راءِ مسلم ليگ جي حق ۾ هموار ٿي وئي ۽ عوام الناس وڏي جوش ۽ خروش سان پاڪستان جي نظريي کي پنهنجو ڪيو. +سني ڪانفرنس ۾ شرڪت. +1946ع ۾ والد ماجد جي قيادت ۾ ڏيڍ سو ھمراھن جي جماعت سان گڏ آل انڊيا سني ڪانفرنس بنارس ۾ شريڪ ٿيا ۽ پاڪستان جي ٺھڻ تي زور ڏنائون. +اهل سنت جي ھن نمائنده ڪانفرنس ۾ گڏيل هندستان جي تقريبن پنج هزار عالمن ۽ مشائخن جو پاڪستان جي ٺھراءَ خاطر پنهنجي تمام ڪوششون کي صرف ڪري ڇڏڻ جل عهد ھڪ ڪليمي ضرب ھئي جنھن ڪانگريس جي سامرين جي طلسم ٽوڙي ڇڏيو. +انجمن احياء الاسلام ۽ تنظيم المشائخ کانپوءِ پاڻ جميعت علماء پاڪستان ، سنڌ جا نائب صدر چونڊيا ويا ۽ جنھن جرأت ۽ همت ۽ خلوص ۽ ايثار سان جميعت جي سر گرميون ۾ حصو ورتو ان کي ڪڏھن فراموش نٿو ڪري سگھجي. +سجاده نشين. +1960ع ۾ شيخ ٽين عبد الرحمن جي وصال کانپوءِ سجاده نشين ٿيا تہ سندن جون مصروفيتون الاھي وڌي ويون پر جنهن حسن ۽ خوبي سان پاڻ ذميدارين کي نڀايو، ھاڻوڪي دور ۾ ان جو مثال پيش ڪرڻ مشڪل آهي. +سندن جي دل ۾ دين ۽ ملت جو بي پناه درد ھيو. +توڙي جو سندن تي قاتلاڻا حملا ڪيا ويا، طرح طرح سان سندن کي اذيتون ڏنيون ويون پر ھن مرد خدا جا قدم پوئتي ٿيڻ ڪي بدران هميشه اڳتي ئي وڌندا رهيا. +عملي جهاد. +1965ع جي جنگ ۾ راجستان سيڪٽر ۾ عملي طور تي حصو ورتو، پنھنجي مريدن حر مجاهدن جي ڪيترائي دستا ھٿياربند ڪري محاذ تي موڪليا ۽ ٻہ ڀيرا پاڻ محاذ تي ويا. +پيرعبد الرحيم اسلام جي نظريي جا زبردست حامي ھيق. +1971ع جي چونڊن ۾ جميعت علماءِ پاڪستان جي سنڌ صوبي جي نائب صدر هجڻ جي حيثيت سان علي الاعلان اسلامي قوتون جو ساٿ ڏنائون ۽ هر ممڪن ڪوشش ڪئي ته عوام جي ذهنن ۾ صحيح اسلامي قدرن کي ايتري قدر راسخ ڪيو وڃي جو ھو اسلام جي نظريي کان علاوه ڪنھن نظرئي ۽ ازم کي قبول نه ڪن. +وفات. +30 رجب، 21 سيپٽمبر ( 1391ھ/1971ع) جي شام تي جڏھن پير عبد الرحيم چار بنا ھٿيار ماڻھن سان گڏ ھيا، تہ مخالفن فائرنگ ڪري کين قتل ڪري ڇڏيو. +سندن جي جنازي ۾ ھڪ لک ماڻھن شرڪت ڪئي، سندن جي آخري آرام گاه ڀر چونڊي شريف ۾ آهي. +سندن جي شهادت سان ملت اسلامه ھڪ عظيم مجاهد کان محروم وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36607.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36607.txt new file mode 100644 index 0000000..978477c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36607.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +ڪتي جي قبر +ڪتي جي قبر جو علائقو کير ٿر جي جابلو سلسلي ۾ سنڌ جي شھداد ڪوٽ ۽ بلوچستان جي خضدار ضلعي جي وچ ۾ آهي، هي علائقو سمنڊ جي سطح کان 7500 فٽ مٿي آهي. +1876ع جي گزٽ ۾ به هي علائقو سنڌ جو ڏيکاريل آهي. +کير ٿر جابلو سلسلو سنڌ جي قمبر علي خان ۾ شامل آهي. +بلوچي زبان ۾ لفظ ”ڪتي جي قبر“ ڪتب نٿو اچي. +”ڪتي جي قبر“ سنڌي ٻوليءَ جو لفظ آهي. +چونڊن جي حقلي بندين ۾ به اھو علائقو سنڌ ۾ آھي. +مرزا قليچ بيگ جي 1885ع ۾ لکيل سفر نامي ”ڏاڙهيارو جبل جو سير“ ۾ ڪتي جي قبر جو احوال. +لاڙڪاڻي ۾ نوڪريءَ جي دوران مرزا قليچ بيگ کيرٿر جبل تي، خاص ڪري ”ڪُتي جي قبر“ تي، هڪ تفريح گاهه جي پيڙهه جو پٿر رکيو هو. +اِهوئي اُهو پٿر آهي جيڪو مستقبل جو هڪ خواب آهي، ڇو ته اُن پٿر تي سنڌ صوبي (لاڙڪاڻي) جي حد جُڙي ٿي ۽ اُن پٿر کان هُن پاسي بلوچستان جي حد شروع ٿئي ٿي. +ڏاڙهياري جبل تي سنڌي لکت وارو مرزا صاحب جو لڳايل اُهو پٿر سندس سنڌ سان محبت جو کليل ثبوت آهي. +پنھنجي سفرنامي ۾ مرزا قليچ بيگ لکي ٿو تہ: +وڌيڪ لکي ٿو تہ: +وڌيڪ لکي ٿو تہ: +مرزا صاحب وڌيڪ لکي ٿو تہ: +مرزا قليچ بيگ وڌيڪ احوال لکي ٿو ته: +ڪتي جي ڪھاڻي. +ڪتي جي قبر جي ڪهاڻي جو ذڪر ڪيترن ئي ڪتابن ۾ آهي، پر 1885ع واري دور جي ڊپٽي ڪمشنر چارلس پنهنجي ڪتاب هيو فوڪ ٽيلس آف سنڌ (Hue folk tells of sindh) سنڌ جون لوڪ ڪهاڻيون ۾ به ڪتي جي قبر جو ذڪر ڪيل آهي. +جنهن ۾ لکيل آهي ته ڪتو ڪنهن ڳوٺاڻي جو هو جيڪو گهرجي کاڌ خوراڪ واري سامان خريد ڪرڻ لاءِ پنهنجي ڪتي سان گڏ جبل هيٺ لهي هڪ هندو دوڪاندار وٽ آيو، جتي هن سامان خريد ڪيو ۽ ڪجهه رقم کٽي پيس، تنهن تي دوڪاندار کي چيائين ته هي منهنجو ڪتو گروي طور رک رقم واپس ڪرڻ بعد ڪاهي ويندس، ڳوڻاٺو ائين چئي سامان کڻي واپس ڳوٺ روانو ٿيو، قدرت جو لڪاءُ اهو ٿيو جو هندو دوڪاندار جي دوڪان ۾ چور کاٽ هڻي چوري ڪري رهيا هئا ته اهو ڪتو سجاڳ ٿي تيز ڀونڪڻ لڳو جنهن جي آواز تي هندو دوڪاندار ۽ ٻيا ڳوٺاڻا سجاڳ ٿي پيا. +۽ چور اتان ڀڄي ويا، ڪتي جي اهڙي وفاداري ڏسي هندو دوڪاندار ڪتي کي آزاد ڪري ڇڏيو. +ڪتو آزاد ٿيڻ کان پوءِ واپس پنهنجي مالڪ جي ڳوٺ ڏانهن اچي ٿو ته رستي ۾ سندس مالڪ کيس ڳوٺ ڏانهن ايندو ڏسي ڪتي کي نمڪ حرام وارو جملو چئي کيس ڀونڍو (بُجو) ڏنو، ۽ چيو اڄ مان توکي آزاد ڪرائڻ اچان پيو پر تون هندو دوڪاندار سان غداري ڪري ڀڄي آيو آهين! +اڄ کان تون منهنجي لاءِ مري وئين. +اهڙي جملي پوري ٿيڻ بعد ڪتي مالڪ جي پيرن تي ڪري ڏڪي ڏڪي دم ڏنو. +ان بعد ڳوٺاڻو اچي هندو دوڪاندار وٽ پهتو ۽ معافي گهري رقم واپس ڪرڻ لڳو تنهن تي هندو دوڪاندار چيو ته تنهنجي ڪتي مون سان وفاداري ڪئي ۽ منهنجي هزارين روپين جي چوري ٿيڻ کان بچائي، جنهن ڪري مان تنهنجي رقم انعام طور معاف ڪري تنهنجي ڪتي کي آزاد ڪري ڇڏيو آهي. +هندو دوڪاندار جي اهڙي ڳالهه ٻڌڻ بعد ڳوٺاڻو افسوس ۾ روئندو رهيو ۽ واپس اچي مئل ڪتي کي کڻي ڏاڙهيار جبل جي چوٽي تي قبر کوٽي کيس دفن ڪيو، ڪتي جي قبر جي ڪهاڻي بابت ڪيتريون قياس آرائيون هجن يا اهو معجزو هجي، پر ڳالهه اها سامهون ڏسڻ ۾ اچي رهي آهي ته اهو ڪتي واري قبر جو علائقو قدرتي نظارن سان ڀريل هڪ عجوبو آهي. +جتي لالڻ جي ماڙي، انگريزن جي دور جو ٺهيل پوليس ٿاڻو، ۽ سرسبز پهاڙ، قدرتي پاڻي جون ننڍيون، ننڍيون نديون ڏسڻ وٽان آهن، جن کي ڏسي ڪشمير ۽ سوات ياد ايندو، پر افسوس جو سرڪار پاران هنن قدرتي نظارن کي دنيا تائين روشناس نه ڪرائڻ ڪري هي تاريخي ۽ قديمي ماڳ سان گڏ قدرت جي حسين شاهڪار کان دنيا بي خبر بڻيل آهي، ڪتي واري قبر تائين پهچڻ لاءِ سواري لاءِ ڪو به رستو روڊ ڪو نه ٺهيل آهي. +پر محقق ۽ سياهه علائقي جي بااثر ماڻهن جي مدد سان اٺن ۽ گڏهن وسيلي اتي ڪيميرا جي اک سان اهي دلفريب منظر محفوظ ڪن ٿا ۽ اتان جي رهاڪن کان ڪتي جي ڪهاڻي ۽ ٻين تاريخي ماڳن بابت احوال وٺي. +پنهنجي ڪتابن ۾ لکي ماڻهن کي آگاهي ڏين ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36637.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36637.txt new file mode 100644 index 0000000..c15ac49 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36637.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +وارسا معاهدو +وارسا معاهدو يا وارسا پئڪٽ ھڪ فوجي معاھدي جو نالو ھيو. +هن دفاعي معاهدي تي سوويت يونين ۽ اوڀر يورپ جي ڪميونسٽ ملڪن 14 مئي 1955ع تي صحيون ڪيون، ان معاهدي جو بنيادي مقصد اولهه جرمنيءَ طرفان نيٽو ۾ شموليت ۽ اولهه يورپ جي دفاعي اداري ناٽو NATO جي ڪنهن به امڪاني اڳرائيءَ کي منهن ڏيڻ هو. +هن ٺاهه تحت ميمبر ملڪن روس، پولينڊ، البانيه، بلغاريه، چيڪوسلواڪيا، رومانيا ۽ هنگريءَ پنهنجون سڀ فوجون هڪ ئي ڪمان تحت رکڻ تي سهمتي ظاهر ڪئي. +هن معاهدي جي فوجي حوالي کان وڌيڪ هڪ سياسي اتحاد طور وڏي اهميت هُئي، ڇاڪاڻ جو معاهدي جا ميمبرمُلڪ فوجي لحاظ کان ته اڳ ئي روس جي اثر هيٺ هئا، پر ان کان پوءِ اُهي سياسي طور به سوويت يونين جي ڪنٽرول هيٺ اچي ويا. +1956ع ۾ هنگريءَ هن اتحاد مان نڪرڻ جو اعلان ڪيو، پر سوويت يونين طاقت جي زور تي اهڙي خواهش کي فوجي ڪارروائيءَ جي ذريعي چٿيندي مخالفن کي پيغام ڏنو ته اُهو سوشلسٽ اتحاد کي ختم ڪرڻ جي هر ڪوشش کي سختيءَ سان دٻائي ختم ڪري ڇڏيندو. +1968ع ۾ ڏنل ”برزنيف جي نظريي“ ان تصور کي وڌيڪ هٿي ڏني. +هن اتحاد ۾ سوويت يونين کي فيصلائتي برتري حاصل هُئي، اتحادين جو ڪردار فقط سندس طرفان ڪيل فيصلن کي قبولڻ واري حد تائين محدود هو. +جولائي 1991ع ۾ ”سرد جنگ“ جي خاتمي کان پوءِ ان معاهدي کي باقاعدا ٽوڙڻ جو اعلان ڪيو ويو. +هيءُ معاهدو جيئن ته پولينڊ جي گاديءَ جي هنڌ وارسا ۾ ٿيو، تنهن ڪري انهيءَ شهر جي حوالي سان مشهور ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36641.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36641.txt new file mode 100644 index 0000000..2f501a9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36641.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +حاڪميت جو طريقو +حڪمراني، صاحبي يا حاڪميت جو طريقو يا گورننس (Governance) جيتوڻيڪ حڪومت يا سرڪار جي تصور سان ڳنڍيل آهي، ان هوندي به اهو سرڪاري اختيار هيٺ ڪنهن خاص قانوني نظام ڏانهن اشارو ڪري ٿو. +حڪومت مان مطلب اهڙي سرگرمي آهي ،جيڪا با اختيار فرد/ جماعت طرفان آئيني ۽ قانوني تقاضائن مطابق سرانجام ڏني وڃي. +جڏهن ته حڪمراني وڌيڪ وسيع لفظ آهي. +اهو اصطلاح رياستي ڪار وهنوار ۾ حڪومتي ادارن طرفان ٿيندڙ فيصلن، عوامي اميدن جي پورائي ۽ حڪومتي ڪارڪردگيءَ سان لاڳاپيل ۽ سماج جو رسمي توڙي غير رسمي ڪاروهنوار هلائيندڙ مختلف عنصرن تي ٻڌل هوندو آهي. +جيڪي رياست ۾ جٽاداري کي قائم رکڻ ۽ هاڪاري تبديليءَ/ترقيءَ لاءِ ماحول مهيا ڪن ٿا. +بين الاقوامي لاڳاپن ۾ هي اصطلاح ادارن جي جوڙجڪ ۽ سرڪاري نظام (Regime) لاءِ گڏيل طور ڪتب ايندو آهي. +اڄڪلهه جي استعمال مطابق، لفظ ’حڪمراني‘ سان گڏ عام ڪري صفت ”سٺي“ (Good) جو واڌارو ڪيو ويندو آهي. +اهو تصور جمهوريت جي پکيڙ، ادارتي جٽاءُ ۽ آزاد منڊيءَ سان جڙيل آهي. +خاص طور عالمي بئنڪ ۽’آئي ايم ايف‘ جي اڀياس موجب، دنيا ۾ جيڪي به سرڪارو ڪرپشن، پنهنجن کي نوازڻ، آمريت ۽ ڪٽرپڻي جو شڪار آهن، سي حڪمرانيءَ جي بهتر ماڊل طور پيش نه ٿيون ڪري سگهجن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36644.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36644.txt new file mode 100644 index 0000000..1d2ab1e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36644.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سِسٽم ٿيئري +سِسٽم ٿيئري (System Theory) يا جنرل سِسٽم جي نظريي مطابق دنيا ۾ موجود هر سرشتي ۾ ڪي نه ڪي هڪجهڙايون ۽ ڳانڍاپا موجودآهن. +ٻين لفظن ۾ چئجي ته ڪو به سرشتو پنهنجي اندر موجود مختلف ايڪن يا حصن جي وچ ۾ رابطي ۽ اتحاد جو هڪ ذريعو آهي. +جديد دور ۾ بين الاقوامي تعلقات جي علم جو اڀياس ’سِرشتي جي ڇيد‘ واري تصور هيٺ بيٺل آهي. +هن نظريي جا وڪيل چون ٿا ته بين الاقوامي تعلقات جو سائنسي طرز جو اڀياس لاڳاپيل مواد کي رڳو ترتيبي انداز ۾ سمجهڻ يعني ڪنهن به سياسي سرشتي جي مختلف پرتن جي عمل جو جائزو ان عمل ۾ حصيدار مختلف ايڪن جي ڪارڪردگيءَ مان ئي ڪري سگهجي ٿو. +ان جو مثال ڏيندي هن فڪري رويي جي ماهرن جو خيال آهي ته بين الاقوامي تعلقات جي اندر به هڪ سرشتو موجود آهي، جيڪو رياست يا قوم جي روپ ۾ هڪ ايڪي يا حصي طور سرگرمي ڪندي پاڻ کي ’وڏي ڪُل‘ يعني بين الاقوامي ماحول سان مستقل طور ڳنڍي ٿو. +ان ڪري چئي سگهجي ٿو ته ڪو به سرشتو پنهنجو جُدا وجود هوندي به ڪنهن نه ڪنهن وڏي ۽ عظيم سرشتي جي ماتحت (Sub System) آهي. +هاڻوڪي بين الاقوامي نظام اصل ۾ يورپي رياستي سرشتي مان نِسريو آهي. +جيتوڻيڪ ان کان پهرين به رياستون موجود هُيون، پر اهي ملڪي سرحدن جي اندر قيد هيون ۽ ڪنهن عالمي سرشتي جو وجود پڌرو نه هئو. +’سِسٽم ٿيئري‘ کي سمجهڻ لاءِ هيٺين نُڪتن کي بنيادي اهميت حاصل آهي. +هن نظريي کي 1955ع ۾ نامياري آمريڪي عالم ’مِڪڪليلئنڊ('McClelland) اڳيان آندو، پر اصل مڃتا آمريڪا جي ئي جڳ مشهور سماجي سائنسدان ’مارٽن ڪَپلان‘ کي مليل آهي. +ان جو چوڻ هو ته سياست کي سائنسي بنيادن تي سمجهڻ لاءِ ضروري آهي ته ان کي ’سِسٽم ٿيئري‘ جي ڏنل طريقن يا سرشتن جي پسمنظر ۾ ڏٺو وڃي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36674.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36674.txt new file mode 100644 index 0000000..95a0bbc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36674.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +قومي رياست +قومي رياست (Nation state) ان رياست کي چئبو آهي جنهن ۾ عوام جي اُمنگن جي مطابق فيصلا ڪيا ويندا آهن ۽ حڪومتون پڻ عوام جي خواهش جي مُطابق بڻجنديون آهن. +قومي رياست (Qoumi riyaasat) يا نيشن اسٽيٽ (Nation State) هڪ بااختيار ۽ خودمختيار سياسي ايڪو آهي، جنهن کي رياستي ۽ جاگرافيائي وجود هجي، ان کي ’قومي رياست‘ سڏيو ويندو آهي. +قوم کي رڳو ثقافتي يا نسلي وجود هوندو آهي، پر ’قومي رياست‘ مطابق ڪو به خاص علائقو ٻنهي، يعني جاگرافيائي ۽ سياسي (توڙي ثقافتي ) لحاظ کان بااختيار ۽ فيصلن ڪرڻ ۾ آزاد آهي. +جديد قومي رياست جو بنياد ٽن اصولن آجپي (Sovereignty)، علاقائي ڳانڍاپو (Territorial Integrity) ۽ قانوني برابري (Legal Equality) تي بيٺل آهي. +’آجپي‘ ذريعي ڪنهن به رياست جا قانون جوڙيندڙ ادارا ۽ حڪومت قانون/پاليسيون جوڙڻ ۽ انهن کي لاڳو ڪرائڻ ۾ آزاد هوندا آهن ، مٿن ڪنهن به قسم جو ٻاهريون دٻاءُ نه هوندو آهي. +’علائقائي ڳانڍاپي‘ مطابق ڪنهن به ٻاهرين قوت کي اها اجازت نه هوندي، ته اها ڪنهن به قومي رياست جي علائقي تي طاقت جي زور تي قبضو ڪري ڇڏي. +منجهانئن ڪن رياستن ۾ ڪا اڻبڻت هجڻ جي صورت ۾ سڀ معاملا سفارتڪاريءَ ۽ مذاڪرات ذريعي حل ڪيا ويندا. +جڏهن ته’قانوني برابريءَ‘ ذريعي دنيا جي ننڍين توڙي وڏين قومن جي حيثيت هڪ جيتري هوندي ۽ عالمي برادريءَ ۾ سندن حقن کي علائقي ، آباديءَ، فوجي سگهه ، معاشي وڏائيءَ ۽ ذريعن وغيره جي بنياد تي طئي نه ڪيو ويندو. +’قومي رياست‘ جي ابتدا ’ويسٽفيليائي معاهدي‘ (1648ع) سان ٿئي ٿي ، جڏهن يورپ جي حاڪمن هڪٻئي جي رياستي سرحدن جو قيام عمل ۾ آند ۽ رياستي معاملن ۾ پوپ يا رومي بادشاهن جي مداخلت کي رد ڪري ڇڏيو. +ان کان سواءِ يورپي حاڪمن اهو به طئي ڪيو ته مستقبل ۾ سڀ اختيار رياست ۽ ان جي حاڪمن کي حاصل هوندا ۽ اهي قومي وسيلن ۽ آباديءَ کي ملڪي مفادن موجب استعمال ڪري سگهندا. +ان تسلسل ۾ ’قومپرستيءَ‘ جو جذبو جوان ٿيو ۽ ان رياستي سرشتي کي قومي مفادن سان اڃا وڌيڪ سلهاڙي ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36811.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36811.txt new file mode 100644 index 0000000..cbbe64a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36811.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +مُختلف ڌُرين جو سهڪار +مڪسڊ ايڪٽر ماڊل (Mixed Actor Model) يا مُختلف ڌُرين جو سهڪار هڪ اصطلاح آهي، جيڪو نامياري اسڪالر، ’اوران ينگ‘ 1972ع ۾ پنهنجي هڪ مضمون ۾ استعمال ڪيو. +”ينگ“ جي خيال مطابق بين الاقوامي تعلقات ۾ يا ٻين گهڻ قومي اهم پاليسين ۾ ڪو هڪ ادارو يا صرف دُنيا جون حڪومتون شامل نه هجن، بلڪ مُختلف خانگي ادارا ۽ حڪومتي گڏجي ڪم ڪن. +ينگ جي وضاحت موجب بين الاقوامي لاڳاپن ۾ رڳو حڪومتن جي نمائندگي هجڻ ڪري فيصلا سازيءَ واري فورمن تي سڄي دنيا جي عوام جي نمائندگي نه ٿي، ٿي سگهي، ڇاڪاڻ ته حڪومت جو ادارو پرڏيهي پاليسين کي پنهنجي سمجهه سوچ مطابق استعمال ۾ آڻڻ لاءِ ترتيب ڏئي ٿو. +ان جي ابتڙ جيڪڏهن گهڻا ادارا گڏجي ڪم ڪندا ته انهيءَ جا نتيجا بهتر نڪرندا. +ان خيال جي اُبتڙ بين الاقوامي لاڳاپن جا گهڻا ماهر ينگ جي نظريي تي تنقيد ڪن ٿا. +انهي جي مطابق ملڪي ۽ غيرملڪي، غيرسرڪاري ۽ فني ۽ ٻيا ادارا بين الاقوامي لاڳاپن جي معاملن ۾ پنهنجو ڪردار اڳ ئي ادا ڪري رهيا آهن، جيڪو تمام اهم آهي. +انهيءَ حوالي سان مُختلف حُڪومتن جي فيصله ڪُن شرڪت کي نظرانداز ڪرڻ سان وڏا مسئلا پيدا ٿي سگهن ٿا. +پر جنگ جي مضمون منجهان اهو سوال ضرور اڀري ٿو ته ادارن کي بين الاقوامي معاملن ۾ عمل دخل جي ڪيتري حد تائين اجازت آهي؟ +گهڻن ادارن جي گهڻ رخي ۽ سگهاري عملدخل جي لاءِ، ”مڪسڊ ايڪٽر ماڊل“ هڪ نئون دروازو ثابت ٿيو، ڇاڪاڻ ته پاليسي سازيءَ واري عمل ۾ گهڻ رخو ڪردار اداري ۽ نظام جي وسيع جوڙجڪ تي ٻڌل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3682.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3682.txt new file mode 100644 index 0000000..2eedfe9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3682.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +شاه رخ خان +شاه رخ خان (تلفظ [ˈʃɑːɦɾʊx xɑːn]؛ جنم 2 نومبر 1965)، جيڪو پڻ شروعاتي SRK جي نالي سان مشهور آهي، هڪ هندستاني اداڪار، فلم پروڊيوسر، ۽ ٽيليويزن شخصيت آهي جيڪو هندي فلمن ۾ ڪم ڪري ٿو. +هن کي ميڊيا ۾ ”بادشاهه آف بالي ووڊ“ (هن جي 1999 جي فلم ”بادشاهه“ جي حوالي سان)، ”ڪنگ آف بالي ووڊ“ ۽ ”ڪنگ خان“ جي نالي سان سڏيو وڃي ٿو، هن 80 کان وڌيڪ فلمن ۾ ڪم ڪيو ۽ ڪيترائي ايوارڊ ماڻيا، جن ۾ 14 فلم فيئر اوارڊ. +هندستان جي حڪومت کيس پدم شري سان نوازيو آهي، ۽ فرانس جي حڪومت کيس Ordre des Arts et des Lettres ۽ Legion of Honor سان نوازيو آهي. +خان کي ايشيا ۽ سڄي دنيا ۾ هندستاني ڊاسپورا ۾ هڪ اهم پيروي حاصل آهي. +سامعين جي سائيز ۽ آمدني جي لحاظ کان، هن کي دنيا جي ڪامياب ترين فلمي ستارن مان هڪ قرار ڏنو ويو آهي. +خان پنهنجي ڪيريئر جي شروعات 1980ع واري ڏهاڪي جي آخر ۾ ڪيترن ئي ٽيليويزن سيريز ۾ ظاهر ٿيڻ سان ڪئي. +هن 1992ع ۾ فلم ”ديوانا“ سان بالي ووڊ ۾ ڊيبيو ڪيو. +پنهنجي ڪيريئر جي شروعات ۾، خان کي فلم بازيگر (1993)، دار (1993)، ۽ انجام (1994) ۾ ولن ڪردار ادا ڪرڻ لاءِ سڃاتو ويو. +ان کان پوءِ هن رومانوي فلمن جي هڪ سيريز ۾ اداڪاري ڪرڻ کان پوءِ شهرت حاصل ڪئي، جن ۾ دل والے دلہنيا لي جاينگے (1995)، دل تو پاگل هي (1997)، ڪجهه ڪجهه ہوتا هي (1998)، محبتين (2000) ۽ ڪڏهن خوشي ڪڏهن غم شامل آهن. +خان ديوداس (2002) ۾ هڪ الڪوحل جي ڪردار لاءِ، سويڊس (2004) ۾ ناسا جي سائنسدان، چيڪ ڊي ۾ هڪ هاڪي ڪوچ جي ڪردار لاءِ تنقيدي واکاڻ حاصل ڪئي! +انڊيا (2007) ۽ مائي نيم اِز خان (2010) ۾ Asperger syndrome سان گڏ ھڪڙو ماڻھو. +سندس سڀ کان وڌيڪ ڪمائي ڪندڙ فلمن ۾ ڪاميڊيز چنائي ايڪسپريس (2013)، هيپي نيو ايئر (2014)، دل والا (2015)، ۽ ڪرائم فلم رئيس (2017) شامل آهن. +هن جون ڪيتريون ئي فلمون هندستاني قومي سڃاڻپ ۽ ڊاسپورا برادرين سان لاڳاپن، يا صنفي، نسلي، سماجي ۽ مذهبي اختلافن ۽ شڪايتن جا موضوع ڏيکارينديون آهن. +2015 تائين، خان موشن پکچر پروڊڪشن ڪمپني ريڊ چيليز انٽرٽينمينٽ ۽ ان جي ماتحت ادارن جو ڪو چيئرمين آهي ۽ انڊين پريميئر ليگ ڪرڪيٽ ٽيم ڪولڪتا نائيٽ رائيڊرز ۽ ڪيريبين پريميئر ليگ ٽيم ٽرنباگو نائٽ رائڊرز جو گڏيل مالڪ آهي. +هو اڪثر ٽيليويزن پيش ڪندڙ ۽ اسٽيج شو پرفارمر آهي. +ميڊيا اڪثر ڪري هن کي "برانڊ SRK" طور ليبل ڪري ٿو ڇاڪاڻ ته هن جي ڪيترن ئي توثيق ۽ ڪاروباري منصوبن جي ڪري. +خان جي انسان دوست ڪوششون صحت جي سارسنڀال ۽ آفت جي رليف فراهم ڪيون آهن، ۽ هن کي 2011 ۾ يونيسڪو جي پيرامائيڊ ڪان مارني ايوارڊ سان نوازيو ويو هن جي ٻارن جي تعليم جي حمايت لاءِ ۽ 2018 ۾ ورلڊ اڪنامڪ فورم جي ڪرسٽل ايوارڊ هندستان ۾ عورتن ۽ ٻارن جي حقن جي چيمپيئن ڪرڻ ۾ هن جي اڳواڻي لاءِ. +هو باقاعده هندستاني ثقافت جي سڀ کان وڌيڪ بااثر ماڻهن جي فهرستن ۾ شامل آهي، ۽ 2008 ۾، نيوز ويڪ کيس دنيا جي پنجاهه طاقتور ماڻهن مان هڪ قرار ڏنو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36902.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36902.txt new file mode 100644 index 0000000..ce0b6ae --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36902.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +رزميه شاعري +رزميه شاعري ___(Epic)؛ +رزميہ شاعري ان ڪلام کي چئبو اھي، جنھن ۾ جنگ جي ميدان ۽ بھادرن جي ڪارنامن جو ذڪر وڏي اب ۽ تاب سان ڪيو وڃي. +ھن قسم جي شاعريءَ ۾ حب الوطنيءَ جو اثر گھڻو غالب ھوندو اھي، ان ڪري ان ۾ بھادريءَ جا ڪارناما ۽ سپاھين جي شجاعت جا جوھر ۽ جذبا دلچسپ نموني بيان ڪيا ويندا اھن. +سنڌي شاعريءَ ۾ سڀ کان اول سومرن جي دؤر (1050-1350ع)حڪومت ۾ رزميه کاھون چيون ويون. +جھڙوڪ سومرن ۽ گجرن، سومرن ۽ علاءُ الدين جي جنگ ۽ دودو ۽ چنيسر جي جنگ وغيره جون لڙايون. +هي شاعريءَ جا نمونا رزميه شاعريءَ ۾ شمار ٿين ٿا.رزميھ شاعري (Ramzia shaairi) ان ڪلام کي چئبو اھي، جنھن ۾ جنگ جي ميدان ۽ بھادرن جي ڪارنامن جو ذڪر وڏي اب ۽ تاب سان ڪيو وڃي. +ھن قسم جي شاعريءَ ۾ حب الوطنيءَ جو اثر گھڻو غالب ھوندو اھي، ان ڪري ان ۾ بھادريءَ جا ڪارناما ۽ سپاھين جي شجاعت جا جوھر ۽ جذبا دلچسپ نموني بيان ڪيا ويندا اھن. +سنڌي شاعريءَ ۾ سڀ کان اول سومرن جي دؤر (1050-1350ع) حڪومت ۾ رزميه کاھون چيون ويون. +جھڙوڪ سومرن ۽ گجرن، سومرن ۽ علاءُ الدين جي جنگ ۽ دودو ۽ چنيسر جي جنگ وغيره جون ويڙهون. +هي شاعريءَ جا نمونا رزميه شاعريءَ (Epic Poetry) ۾ شمار ٿين ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36908.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36908.txt new file mode 100644 index 0000000..bee27b8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36908.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +عروضي شاعري +سنڌي شاعريءَ (Sindhi Shaairi) ۾ عروضي شاعريءَ (Prosodic Poetry) جا ابتدائي اھڃاڻ ڪلھوڙن جي دور (1700-18782ع) کان ملن ٿا. +هن دور ۾ نور محمد خسته ۽ ٻيا نالا ملن ٿا. +ھن تحريڪ جا باني علم عروض ۽ فارسيءَ کان متاثر ھئا. +ھنن عروض جي مشھور ۽ مقبول صنف ”غزل“ تي طبع ازمائي ڪئي. +الف ــ ب رديف وارا مڪمل ديوان لکيا. +ان کان علاوه مخمس، مسدس، مثنوي، قطع، مستزاد، رباعيءَ جھڙين عروضي شاعريءَ جي صنفن تي طبع ازمائي ڪئي. +سنڌي ٻوليءَ ۾ عروضي شاعريءَ جي باقاعدگي تحريڪي مشڪل ٽالپرن جي دور ۾ نظر اچي ٿي. +ھن دور ۾ سيد ثابت علي شاھھ ۽ سچل سرمست عروض جا وڏا شاعر ھئا. +ھن قسم جي شاعريءَ تي مڪمل فارسي اثر ھو. +انگريز دور جا ۽ ورھاڱي کان پوءِ جا ڪيترائي شاعر فارسي تشبيھون ۽ ترڪيبون استعمال ڪرڻ ۾ فخر محسوس ڪندا ھئا. +کارسي جي ھن تحريڪ ھيٺ شاعري ۾ ائين محسوس ٿيندو ھو تھ ڄڻ بلبل گل مٿان ڦيرا پائي رھي اھي، پروانو شمع مٿان جلي خاڪ ٿي رھيو اھي، عاشقن جا جيرا ۽ بڪيون پچي رھيا اھن، پيمانا ۽ ميخانا مشتاقن سان ڀرجي ويا اھن، ساقي جي ھٿ ۾ جامَ ۽ پيالا اھن، عاشقن جو وصال، نرگسي نيڻ، خمار، من، مستي، ستمگر دليون، نرگسي اکيون، دراز زُُلف وغيره ھن شاعريءَ ۾ رائج ھئا. +ھن قسم جي تحريڪ ۾ خليکو گل محمد، غلام محمد شاھھ گدا، مير عبدالحسين سانگي، ميون وڏل حيدري، مرزا قليچ بيگ، مرزا ٻڍل بيگ، اغا فتح علي شاھھ، مير گل حسن خان خيرپوري ۽ ٻيا ڪيترائي شامل اھن. +اڳتي ھلي ھن عروضي تحريڪ ۾ نمايان تبديلي اچي ويئي. +سنڌ جي شاعرن عرب کان ايران ۽ ايران کان سنڌ تائين پھتل غزل کي ھڪ نئين روپ ۾ بدلائي ڇڏيو. +ان ۾ معشوق جي ذڪر، عورتن جي حسن ۽ دانھن بدران صوفياڻون صلاحون، ناصحاڻا نقطعا، سنڌ جي سياسي، سماجي ۽ اخلاقي موضوعن جو بيان ٿيڻ لکو ان ڏس ۾ بيشمار شاعرن جو سھڪار شامل رهيو، جن ھن تحريڪ کي وڌايو ۽ ترقي ڏياري. +ھن تحريڪ کي سنڌ ۾ کيئلداس ’فاني‘، ڪشنچند ’بيوس‘، شيخ اياز، هري دلگير ۽ ٻين جديد شاعرن هٿي ڏني ۽ سنڌي ٻوليءَ جي مسئلن جي اظھار جو بھترين ذريعو بڻايو. +هاڻوڪي زماني ۾ پڻ غزل تي عروضي تحريڪ جو اثر غالب اھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36940.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36940.txt new file mode 100644 index 0000000..87d0dee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36940.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ڀائيچارو +ڀائيچارو، تعلقداري يا لاڳاپو جو اصطلاح رياستن وچ ۾ عام رواجي لاڳاپن جي هوندي، سندن شهرين يا فردن وچ ۾ موجود خاص ۽ ويجهن لاڳاپن کي ظاهر ڪرڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي. +هي اصطلاح جڏهن به رياستن وچ ۾ ويجهڙائيءَ جي پڌارائي ڪري ٿو، ته اُن جو مطلب ٿيندو ته ان سان ”بين الاقوامي سماج“ واري تصور کي چٽو ڪري سگهجي. +هن اصطلاح ج"ترڇي لکت"و عام استعمال بيٺڪي ۽ سامراجي دور ۾ عام جام ٿيو، خاص ڪري فرانس پنهنجي بيٺڪن جي حوالي سان اهڙو استعمال تمام گهڻو ڪيو. +”ڀائيچاري“ جو اُصول پهريون ڀيرو 1910ع ۾ فرانس جي نظريي دانن ۽ بيٺڪي راڄ جي منتظمن فرانس جي اندر موجود عوامي جمهوري سرشتي ۽ سندس قبضي هيٺ آيل بيٺڪن ۾ لاڳو ڪيل سامراجي نظام وچ ۾ ويجهڙايون پيدا ڪرڻ جي حوالي سان متعارف ڪرايو. +ان ڪري جو برطانيائي روين جي اُبتڙ فرانس ٻين مُلڪن تي ڪيل قبضن بابت سدائين بيچيني ڏيکاري. +جيئن ته فرانس ۾ ”آزادي، مساوات ۽ خوشحالي“ جي نعري هيٺ جمهوري نظام قائم ٿي چُڪو هُئو، تنهنڪري ان لاءِ پرڏيهي قبضن جي وڪالت ڪرڻ ڪو سولو ڪم نه هو. +ان صورتحال جي تقاضا هُئي، ته قبضي هيٺ آيل علائقن کي باعزت طريقي سان فرانسيسي جمهوريت جو حصو بڻائجي. +اهڙي خصوصي واسطيداريءَ کي ذهن ۾ رکندي، بيٺڪن کي ماتحت سمجهندي به، فرانس کين ٻي مهاڀاري جنگ جي خاتمي تائين پاڻ سان سلهاڙي رکيو ۽ بيٺڪي راڄ جي شهرين کي فرانس جي شهريت سميت ڪيترا حق ڏنا. +ٻئي طرف برطانيا ۾ هيءُ اصطلاح 1967ع ۾ استعمال هيٺ آيو، جڏهن برطانيا جي اڳوڻين نو آبادين برطانيائي راڄ کان محدود آزادي گهُرندي، پاڻ کي الڳ رياست جي حيثيت ۾ تسليم ته ڪرايو، پر معاشي طور تي پاڻ ڀرو نه سمجهندي، پاڻ کي برطانيائي تاج سان سلهاڙي رکيو. +ان جو هڪ مثال ”دولتِ مُشترڪه“ پڻ ٿي سگهي ٿو. +ان کان سواءِ هي اصطلاح ڪنهن به اهڙي رضاڪار گروهه لاءِ پڻ استعمال ڪيو ويندو آهي، جيڪي ڪنهن گڏيل حاصلات جي لاءِ هڪٻئي سان تعاون ڪندي، پنهنجي اصل منزل تائين پُڄڻ لاءِ جاکوڙيندا آهن. +مذهبي، ڪاروباري، سياسي، نظرياتي، سائنسي، علمي، ثقافتي ۽ سماجي حوالن سان بيشمار اهڙيون تنظيمون موجود آهن، جيڪي ڪنهن به معاملي ۾ هڪجهڙا رويا ۽ خيال رکندڙ فردن توڙي قومن کي گڏائي، ڪن خاص رُخن ۾ اڳڀرائي ڪن ٿيون. +هم خيال فردن/ قومن وچ ۾ ”ڀائيچارو“ تمام هيٺاهين سطح تان شروع ٿئي ٿو ۽ تمام مٿانيهن، يعني بين الاقوامي سطح تائين تعاون، گڏپ ۽ دوستيءَ کي جنم ڏئي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36958.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36958.txt new file mode 100644 index 0000000..8634d75 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd36958.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +پُرامن واٽ +پُرامن واٽ (Pur amun waatt) يا پُرامن راهداري يا اِنوسينٽ پئسيج (Innocent Passage) يا گڏيل قومن طرفان سال 1982ع تحت سامونڊي قانون بابت سڏايل ڪنوينشن جي آرٽيڪل 19 موجب، ڪنهن به هڪ مُلڪ جي سامونڊي جهاز کي پُرامن مقصدن لاءِ ٻئي مُلڪ جي سامونڊي حدن منجهان لنگهڻ جي مليل حق کي ”پُرامن راهداري“ چئجي ٿو. +ان حق ۾ سامونڊي ڪناري تي بيهڻ ۽ لنگرانداز ٿيڻ به شامل آهن، پر شرط اهو آهي ته ائين ڪندي جهاز کي ڪو اڻ ٽر مسئلو يا مجبوري آڌو هُجي. +بين الاقوامي قانون موجب ”پُرامن واٽ يا راهداري“ جو دائرو 12 ميلن تائين هوندو آهي ۽ ان دائري ۾ ڪو به جنگي جهاز لنگهي سگهندو آهي. +پر ڪي مُلڪ انهيءَ لاءِ به کانئن اجازت گهرڻ جو شرط رکندا آهن، جيڪو حق کين بين الاقوامي قانون تحت مليل هوندو آهي. +اڳوڻي سوويت يونين پنهنجي سامونڊي حدن اندر اهو شرط لاڳو ڪيو هُو. +ان کان علاوه بين الاقوامي قانون موجب هر جنگي سامونڊي جهاز لاءِ لازم ڪيو ويو آهي ته اُهو لاڳاپيل مُلڪ جي علائقي مان لنگهندي، اُن مُلڪ جي قانونن جو به احترام ڪري. +ٽوٻائو جهازن (Submarines) لاءِ به شرط آهي ته اُهي ٻئي مُلڪ جي حدن کي پار ڪندي، پاڻيءَ اندر هُجڻ بدران سامونڊي سطح تي نروار ٿي سفر ڪن ۽ پنهنجي مُلڪ جي جهنڊي کي واضح طور ڦڙڪائين. +ان شرط هوندي به ٽوٻائو جهازن جي سرگرمين کي ڏسڻ لاءِ گهربل فني سهولتون نه هُجڻ ڪري ڪِن مُلڪن لاءِ ڏُکيو ٿي پوندو آهي ته اهڙن جهازن جي چُرپر جا اصل مقصد ڄاڻي سگهن. +انهيءَ سلسلي ۾ 1982ع جو ڪنووينشن پڻ مُنجهيل آهي. +سوويت يونين جي جهازن طرفان اهڙين سرگرمين تي سويڊن ۽ ناروي گهڻو ڪري اعتراض ڪندا رهيا. +بين الاقوامي قانون تحت اِن قسم جي راهداريءَ لاءِ هيٺيان شرط پُورا ڪرڻ ضروري آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37099.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37099.txt new file mode 100644 index 0000000..11501f6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37099.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اُتر آمريڪا آزاد واپار ٺاهه +اُتر آمريڪا آزاد واپاري ٺاهه (Utar Aamreeka Aazaad Wapaari Thhaah) يا نارٿ امريڪن فري ٽريڊ اگريمينٽ () آمريڪا، ڪئناڊا ۽ ميڪسيڪو وچ ۾ 1991ع کان 1993ع تائين هليل ڳالهين ۾ طئي ٿيل ٺاهه، جيڪو 1 جنوري 1994ع تي عمل ۾ آيو. +هن ٺاهه جا بُنياد ان کان اڳ 1 جنوري 1989ع ۾ آمريڪا ۽ ڪئناڊا وچ ۾ موجود آزاد واپاري ٺاهه (Accord) تي بيٺل آهن. +ان ۾ ميڪسيڪو به ساڳين شرطن تي شامل آهي. +هن ٺاهه تحت ميڪسيڪو ۾ ٺهندڙ 80 سيڪڙو شيون آمريڪا موڪليون وينديون آهن، جن کي خريدڻ کان انڪار ٻنهي ملڪن جي معيشت کي ڪاپاري ڌڪ هڻي سگهي ٿو. +تنهنڪري هاڻي ميسڪيڪو جي سياسي قيادت لاءِ NAFTA جو ٻيو مطلب ، سندس مُلڪ جي ترقي ۽ سلامتيءَ جي آمريڪا طرفان ڏنل خاطريءَ جو واعدو آهي. +هن ٺاهه جي ڪري 1840ع کان آمريڪا طرفان لاڳيتو جاري ميڪسيڪو جي واپاري استحصال جو خاتمو آيو ۽ سندس مال کي قانوني تحفظ مليو. +ڪئناڊا، جيڪو ان کان اڳ ڪئناڊا ۽ آمريڪي آزاد واپار جي ٻه- رُڪني معاهدي (CAFTA) جو حصو هُئو، تنهن آمريڪا ۽ ميڪسيڪو جي وچ ۾ هلندڙ (جون 1990ع) مُذڪرات ۾ شامل ٿي، ان کي ٽه-ڌُريو بڻايو. +سياسي طور ڪئناڊا گهڻي قدر آمريڪا جي ٽيڪ تي هلي ٿو، تنهنڪري ٻيو ڪو رستو نه هئڻ ڪري سدائين آمريڪا سان واپاري ناتن کي اهميت ڏيندو آهي. +هن ٺاهه جي آمريڪا ۾ روزگار ۽ ماحوليات سان لاڳاپيل تنظيمن سخت مخالفت ڪئي. +ساڳئي وقت ٻيون لاطيني آمريڪي رياستون به هن ٺاهه بابت ناپسنديدگيءَ ظاهر ڪري چُڪيون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37110.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37110.txt new file mode 100644 index 0000000..aadf00f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37110.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +سرشتي جا مُحرڪ +سرشتي جا مُحرڪ (Sirishtay ja muhirik) يا ايجنٽ اسٽرڪچر (Agent Structure) جو اصطلاح 1987ع ۾، نامياري سماجي سائنسدان ’اليگزينڊر وين‘ (Alexander Wendt) جي لکڻين ذريعي مشهور ٿيو، جيڪو رياست، ان جي ڪردار ۽ بين الاقوامي سرشتي جي جوڙجڪ کي چڱيءَ ريت سمجهڻ لاءِ استعمال ڪيو وڃي ٿو. +Agent Structure جو تصور ٻن عنصرن تي مشتمل هجي ٿو: هڪ: اُهي ادارا يا ماڻهو، جيڪي معاشري ۾ تبديلي آڻن ٿا ۽ ٻيو: اهو معاشرو جنهن ۾ مُختلف ڌُرين جي هڪٻئي سان ٿيندڙ لاڳاپن جي ذريعي تبديلي اچي ٿي. +هن جوڙجڪ ۾ وڏي ۾ وڏو مسئلو Agencies ۽ Agentsجو نظام ترتيب ڏيڻ وارو آهي. +ڪجهه ساڃاهه وندن جو خيال آهي ته سماجي ورتائن کي سامهون رکي اهڙي جوڙجڪ ڪجي، پر 1991ع ۾ ناميارن دانشورن سمٿ ۽ هالِس (Smith and Hollis) اهو سوال اڀاريو ته ”بين الاقوامي سطح تي Agent Structure ڪيئن جوڙجي؟ +“ 1979ع ۾ ڪي.اين.والٽز (K. +N Waltz) پنهنجي لکڻي Theory of International Politics ۾ هن جوڙجڪ کي تمام گهڻو ننديو آهي. +والٽز جي نظريي موجب Agent Structure جي ڪري ئي دنيا ۾ جنگين ۽ هٿيارن جو واڌارو آيو آهي ۽ رياستن وچ ۾ سٺا سٺا ٿيڻ بدران خراب ٿيڻ لڳا آهن. +هي سرشتو هڪ رياست اندر معاشرتي ورتائن تحت ته جوڙي سگهجي ٿو، پر بين الاقوامي سطح تي مُناسب طرح سان نه ٿو لاڳو ٿي سگهي. +اهو ئي سبب آهي جو هڪ انصاف ڀريي بين الاقوامي نظام جوڙڻ جا قاعدا اڄ تائين بحث هيٺ آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37115.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37115.txt new file mode 100644 index 0000000..be67faf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37115.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +قوميت +پئداواري ذريعن جي اوسر سان گڏ سماجي لاڳاپا پڻ ترقي ڪندا ۽ بدلجندا رهيا. +جڏهن پيداواري قوتن گهڻي ترقي ڪئي ۽ ڌاتوءَ جا اوزار ٺهڻ ڪري انسان جون پئداواري صلاحيتون وڌي ويون ته انسان پنهنجي ضرورتن کان وڌيڪ شيون پئدا ڪرڻ لڳو. +ان جو لازمي نتيجو اهو نڪتو جو کپت کان حاصلات وڌيڪ ٿيڻ لڳي ۽ ڪن قبيلن جي اڳواڻن وٽ اها واڌو حاصلات جمع ٿيڻ لڳي. +جنهن ڪري وڌيل پئداوار گڏ ٿيڻ لڳي. +اهڙي طرح سماج ۾ ذاتي ملڪيت جو بنياد پيو، گڏيل محنت ۽ گڏيل استعمال جو طريقو ختم ٿي ويو. +ان جي جاءِ فرد جي محنت ۽ فرد جي معاوضي ورتي ۽ انسان جو انسان هٿان ڦرجڻ جو سلسلو شروع ٿيو. +اهڙيءَ طرح قديم راڄوڻي نظام غلام داري سماج ۾ تبديل ٿي ويو. +پئداوار ٻن شاخن زراعت ۽ حرفت ۾ ورهائجي وئي ۽ شيون واپار لاءِ تيار ٿيڻ لڳيون. +طبقاتي معاشري پنهنجا اثر قبيلن ۽ قبيلائي اتحاد تي ڇڏڻ شروع ڪيا. +قبيلن کي پنهنجي پيداوار وڌائڻي پئي ۽ هنن کي ڪم جي باقاعدي ورهاست ڪرڻي پئي. +قبيلن جا ماڻهو شيون نه صرف ذاتي استعمال لاءِ تيار ڪرڻ لڳا پر هاڻ هو شيون واپار ۽ ٻين قبيلن سان مٽاسٽا لاءِ به تيار ڪرڻ لڳا. +واپار هڪ قبيلي کان نڪري مختلف قبيلن تائين ڦهليو. +جنهن ڪري هڪ مخصوص جاگرافيائي خطي جي قبيلن جي وچ ۾ رشتا ۽ ناتا وڌڻ لڳا ۽ ميل جول ٿيڻ ڪري هو هڪ ٻئي جي وڌيڪ ويجهو اچڻ لڳا. +ملڪيت جي واڌ ۽ ضرورتن قبيلن کي پنهنجو ڌار وجود قائم رکڻ نه ڏنو. +ڇو جو هرهڪ قبيلو ڪنهن نه ڪنهن اقتصاديات، معاشيات، هنر ۽ ڪاريگري ۾ خود ڪفيل هو. +ان ڪري ٻئي قبيلي کي ان جي مدد جي اشد ضرورت پئي. +قبيلا پري پري رهڻ بدران زمين جي هڪ خاص هنڌ تي هڪ ٻئي جي ويجهو رهائش اختيار ڪرڻ لڳا، جيئن هو ٻاهرين حملي آورن کي گڏجي منهن ڏئي سگهن ۽ هڪ ٻئي جي تجربن ۽ حاصلاتن مان فائدو حاصل ڪري سگهن. +ان ڪري قبيلن جو اتحاد وسيع ٿي ويو. +قبيلن جي وچ ۾ پيدا ٿيل معاشي رابطن ۽ هڪ علائقي جي اشتراڪ ڪري قبيلا پاڻ ۾ گهڻي وقت تائين فقط خانداني بنياد تي رابطا قائم رکي نه سگهيا ۽ خوني رشتيداري جي رابطي جي جڳهه علائقائي رابطي ۽ ويجهڙائي ورتي. +علائقائي اشتراڪ اهڙن ماڻهن کي ڳنڍڻ شروع ڪيو، جيڪي پاڻ ۾ فقط خون جي بنياد تي مائٽ نه هئا. +اهڙيءَ طرح وطن جي تصور جنم ورتو ۽ علائقائي مفاد قبيلائي مفادن مٿان غالب پوڻ لڳا. +انساني سماج ۾ رياست جو ظهور ٿيو، علائقائي حڪومتون يا بادشاهتون، قبيلائي سردارين جي جاءِ والارڻ لڳيون. +علائقائي اشتراڪ، معاشي ترقي جي عمل ۾ سڀ کان گهڻو ڪردار ادا ڪرڻ شروع ڪيو. +جڏهن مختلف قبيلا هڪ مخصوص جاگرافيائي خطي اندر رهڻ لڳا ته هو هڪ ئي خطي اندر پنهنجون ڌار ڌار زبانون ۽ رسمون رواج جاري رکي نه ٿي سگهيا. +ان ڪري اڳتي هلي سندن وچ مان مختلف قبيلائي ٻولين ۽ رسم رواجن جا سنڌا ختم ٿيڻ لڳا ۽ منجهن هڪ گڏيل ٻولي ۽ ثقافت اڀرڻ لڳي. +اهڙيءَ طرح مختلف قبيلن جي هڪ گڏيل جاگرافيائي وطن، ٻولي ۽ گڏيل ثقافت جي بنياد تي غلام داري ۽ جاگيرادري سماج ۾ انسانن جي هڪ نئين قسم جي برادري قوميت جنم ورتو. +جيڪا ڪٽنب ۽ قبيلي جي بدران ۽ خوني رشتن بدران گڏيل علائقي ۽ ثقافت تي ٻڌل هئي. +هر انساني برادريءَ کي سماجي بنياد تي پنهنجو هڪ خاص طبقاتي ڍانچو هوندو آهي. +ان ڪري غلام داري سماج جي قوميت جا بنيادي طبقا غلام ۽ آقا هئا. +جڏهن ته جاگيرداراڻي قوميت ڏسڻ ۾ ته گهڻن طبقن ۾ ورهايل پئي نظر آئي، پر پوءِ به ان جي اندر بنيادي طبقاتي تضاد هاري ۽ جاگيردار جي وچ ۾ هئا. +قوميت (Qomeeyat)، قوم جي ڀيٽ ۾ ماڻهن جي گهڻي مستحڪم برادري ڪانه هئي. +ڇو جو غلام داري ۽ جاگيرداري سماج تحت هڪ اهڙي معاشي برادري تشڪيل وٺي نه پئي سگهي، جيڪا سڄي ملڪ تي ڇائنيل هجي. +ان ڪري ئي قوميت انسانن جي وچ ۾ ايترا ويجها ۽ گهرا لاڳاپا پيدا نه ڪري سگهي. +جنهن تحت پراڻا خانداني ۽ قبيلائي اثر ۽ نشان ختم ڪري سگهجن. +غلام داري ۽ جاگيرداري سماج ۾ واپاري مرڪزن ۽ جنسن جي مٽا سٽا محدود ۽ مقامي نوعيت جي هئي، اها سڄي ملڪ تي ڪنٽرول ڪري نه پئي سگهي. +جنهن ڪري سياسي ۽ معاشي اتحاد گهرو ۽ مضبوط نه پئي ٿي سگهيو. +سماج ۾ قوميت جو معاشي اتحاد سڄي ملڪ تي ٻڌل نه هجڻ ڪري مڪمل طرح قبائلي اثر ختم نه ڪري سگهيو. +ان دور ۾ قبائلي ٻولين جي جڳهه هڪ گڏيل زبان ورتي، جنهن جي رسم الخط شرع ٿيڻ سان ان جو ادبي معيار قائم ٿيو ۽ ان چڱي خاص ترقي ڪئي. +پوءِ به ان گڏيل زبان تان قبيلائي ٻولين جا اثر مڪمل طرح ختم ٿي نه سگهيا. +ملڪ جي مختلف خطن ۾ ان جو لهجو ۽ روپ بدليل رهيو. +قبيلائي ريتن رسمن گڏجي هڪ گڏيل ثقافت کي جنم ڏنو. +جيڪا سماجي حالتن جي اثر هيٺ طبقاتي ثقافت هئي ۽ اها سماج جي مٿين طبقن جي حالات زندگي جو عڪس هئي. +ان گڏيل ثقافت تي به قديم دور جي خاندانن ۽ قبيلن جي ريتن رسمن ۽ رواجن جو عڪس چٽيءَ طرح نقش ٿيل هو. +ان کان سواءِ ان ثقافت تي خاص علائقائي اثر به پيا، جنهن جو خاص سبب قبيلن وچ ۾ معاشي رابطن وڌڻ ڪري علائقي جي مختلف حصن ۾ تعلقات وڌڻ ۽ اتان جي رهواسين جو هڪ ٻئي جي ويجهو اچڻ هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37116.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37116.txt new file mode 100644 index 0000000..5eccf4a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37116.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +قومي وجود جي اوسر +جڏهن انساني سماج ترقي ڪري جاگيرادريءَ مان سرمائيداري ۾ داخل ٿيو ۽ صنعت ۽ تجارت زور وٺڻ شروع ڪيو ته صنعتڪارن، واپارين ۽ مالدار طبقن معيشت تي قبضو ڪري، ان کي جاگيردارن جي چنبن مان ڪڍي سڌو سنئون پنهنجي هٿ هيٺ آندو. +جنسن جي پيداوار جاگيردارن جي ننڍين ننڍين مقامي منڊين کي هڪ واحد قومي منڊي ۾ متحد ڪرڻ شروع ڪيو. +سرمائيدارانه نظام مقامي حدن کي ٽوڙي عام قومي منڊي تشڪيل ڪئي. +جاگيرداراڻي دور ۾ هڪ ملڪ اندر جاگيردارن طرفان الڳ الڳ قانون لاڳو هئا ۽ ملڪ ڪيترن ننڍن ننڍن ايڪن ۾ ورهايل هو. +واپاري رستا نه هجڻ جي برابر ۽ غير محفوظ هئا، ٻيو ته ملڪ جي مختلف حصن ۾ واپار ۽ صنعت جا مختلف ماپا ۽ معيار هجڻ سان گڏ جنسن جي قيمتن ۽ واپاري ۽ صنعتي ٽيڪسن ۾ پڻ اڻ برابري هئي. +جيڪا ڳالهه صنعت ۽ واپار جي ترقيءَ ۾ رڪاوٽ بڻجي رهي هئي. +ان ڪري سرمائيدارن واپار ۽ صنعت کي ترقي وٺرائڻ ۽ سڄي ملڪ ۾ ڦهلائڻ لاءِ مقامي جاگيرداراڻا قانون رد ڪري، سڄي ملڪ ۾ هڪ ئي نموني جا واپاري ۽ صنعتي قومي قانون نافذ ڪيا. +سڄي ملڪ جي ماڻهن تي پنهنجو قبضو مضبوط ڪرڻ لاءَ هنن هڪ قومي حڪومت جو بنياد وڌو ۽ شهرن ۾ امن امان قائم ڪرڻ ۽ واپاري رستا محفوظ ڪرڻ لاءِ پوليس جو انتظام ڪيو. +ملڪ جي مڙني حصن کي ڳنڍڻ لاءِ رستن جو ڄار وڇائي اچ وڃ جا ذريعا وڌايا ڪيا، جيئن کين پنهنجو مال هڪ هنڌ کان ٻئي هنڌ نيڪال ڪرڻ ۽ زرعي جنسون مارڪيٽ تائين پهچائڻ ۾ آساني ٿئي. +رستن جي پکيڙ ملڪ جي مختلف علائقن جي ماڻهن وچ ۾ ڳانڍاپا پيدا ڪرڻ شروع ڪيا ۽ منجهن قربت وڌڻ لڳي. +اهڙيءَ طرح سرمائيداري جي ترقي سان ملڪي باشندا جاگيردارن جي چنبي مان نڪري، انهن جي پراڻن ڦرلٽ جي طريقن مان جان آجي ڪرائي، سرمائيدارن جي سنئين سڌي ڪنٽرول هيٺ اچي ويا ۽ سماج ۾ ٻه مکيه طبقا سرمائيدار ۽ مزدور جنم وٺي هڪ ٻئي جي آمهون سامهون ٿيا. +سرمائيداري لاڳاپن جي مضبوط ٿيڻ سان، معاشي زندگيءَ جي هڪ جهڙائي وسيع ۽ مضبوط ٿيڻ لڳي ۽ قومي علائقي جي انفرادي حصن جي وچ ۾ رابطو باقاعدي ۽ مضبوط ٿيڻ لڳو. +اهڙيءَ طرح جاگيرداراڻي قوميت جي علائقائي ۽ لساني وحدت ۾ معاشي وحدت جو پڻ اضافو ٿيو. +ان عمل دوران جاگيرداراڻي قوميت بورجوا قوم ۾ تبديل ٿيڻ شروع ٿي. +هڪ جاگرافيائي خطي جا هڪ ئي ٻولي ڳالهائيندڙ ۽ هڪ ئي ثقافت جا مالڪ هڪ ٻئي جي ويجهو اچڻ لڳا، هڪ ٻئي کي سمجهڻ، هڪ ٻئي مان پرائڻ ۽ هڪ ٻئي جي سهائتا لاءِ وڌيڪ گهرا ۽ گهاٽا ٿيا. +هنن جي گڏيل سياسي ۽ اقتصادي مفادن منجهن مستحڪم لاڳاپا پيدا ڪيا. +سندن قومي ٻڌي ۽ اتحاد مضبوط ٿيو. +سرمائيداراڻي دور ۾ وڏن شهرن جي اڀرڻ، رستن جي پکيڙ ۽ معاشي ترقي جي جٽاءَ ڪري ملڪ جي حدن اندر وڏي پئماني تي لڏپلاڻ شروع ٿي، مزدور طبقو وجود وٺڻ لڳو، جنهن ڪري علائقائي ٻولين جي وچ ۾ سنڌا ختم ٿيڻ لڳا ۽ تحريري ۽ زباني ٻوليءَ جو فرق مٽجي ويو ۽ قومي ٻولي اوسر ڪئي. +جنهن ۾ ادب سرجڻ لڳو ۽ تعليم ملڻ لڳي. +تعليم ۽ ادب جي ترقي جاگيرداري دور جي اڻجٽاءُ دار علائقائي زبان مان قبيلائي ٻولين جي باقيات کي ختم ڪرڻ شروع ڪيو. +اڻ جٽاءُ دار اقليتي ٻولين ملي هڪ قومي ٻولي کي سگهارو ڪيو. +جنهن ڪري اها ملڪ جي مڙني رهاڪن لاءَ هڪ جيتري عزيز ٿيڻ لڳي. +ٻوليءَ جي جٽآءَ ۽ علائقائي ۽ معاشي اتحاد جاگيرداراڻي قوميت جي ڪلچر کي، بورجوا قومي ڪلچر ۾ تبديل ڪرڻ شروع ڪيو. +جيڪو ملڪ جي مڙني رهواسين مٿان اثر ڇڏڻ لڳو. +معاشي ۽ سياسي مفاد هڪ جهڙا هئڻ ڪري، ماڻهن جي وچ ۾ هڪ گڏيل نفسيات تشڪيل وٺڻ شروع ڪيو. +جنهن جو اظهار ان قوم جي تاريخي روايتن ۽ رهڻي ڪهڻي مان تهذيبي اتحاد ۽ ٻڌي جي صورت ۾ ظاهر ٿيڻ لڳو. +مٿئين سڄي بحث مان نتيجو هي نڪتو ته قومون سرمائيداري دور جون اڻ ٽر پئداوار آهن ۽ انهن جي گهڙت ۽ اڏاوت ۾ تاريخي عملن ۽ تاريخي طاقتن جو دخل هوندو آهي. +جيڪي عمل ۽ طاقتون الڳ الڳ نسلن ۽ قبيلن جي ماڻهن کي گڏي هڪ قوم جي صورت ڏينديون آهن ۽ اهي ئي عمل ۽ طاقتون سرمائيداراڻي معيشت ۽ سرمائيداراڻا معاشي رابطا ئي هوندا آهن، جيڪي جاگيرداراڻي دور جي هڪ علائقي ۾ رهندڙن ۽ هڪ ئي ٻولي ڳالهائيندڙن جي گروهه کي هڪ قوم جي شڪل ڏيندا آهن. +جديد دور ۾ قوم جي وصف ۽ تخيل هيٺين پنجن بنيادن تي ٻڌل آهي. +جنهن به انساني گروهه ۾ اهي پنج ئي خاصيتون موجود آهن، اهو گروهه قوم چوائڻ جو اهل آهي: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37117.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37117.txt new file mode 100644 index 0000000..7d9d9c7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37117.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +برقعو +"بُرقعو عربي ٻولي جو لفظ آهي جيڪو ھڪ سبيل ڪپڙي کي چئبو آهي جو خلافت عباسيه (نائين کان ڏھين صدي عيسويءَ) جي دور کان دنيا جي مختلف مسلم مغاشرن ۾ عورتون پنهنجي منھن کي مڪمل يا جزوي طور تي ڍڪڻ لاءِ پائينديون آهن. +عام طور تي اھو ڪپڙو منھن جي اکين کان ھيٺ واري حصي کي ڍڪڻ لاءِ پائينديون آهن.زالن جي پردي ڪرڻ لاءِ هڪ خاص قسم جو سبيل پوش، جيڪو عام لباس جي مٿان پائجي ٿو، جنهن سان سڄو بدن ڍڪجي ويندو آهي. +هونءَ ته سنڌ هڪ زرعي خطو آهي، جتي مرد ۽ عورتون ٻنين ۾ ڪم ڪن ۽ روايتي پردو ڪو نه ڪن، پر ٻاهران آيل حاڪم طبقن ۽ وسيل ماڻهن ۽ قبيلن پاڻ کي انهن محنت ڪش ماڻهن ۽ عام ماڻهن کان جدا ’خاص‘، وڏ گهراڻو ۽ شرفاءَ منجهان ظاهر ڪرڻ لاءِ پنهنجين عورتن کي پردو ڪرايو ۽ ڏسندي ڏسندي اهو رواج سنڌ ۾ پڻ پئجي ويو. +ان ۾ هندو مسلمان جي ڪا به تفريق ڪا نه هئي، اڳي جيڪو به ماڻهو پاڻ کي انهن ’خاصن‘ منجهان چوائڻ چاهيندو هو اهو زالن کي پردو ڪرائيندو هو. +گهر کان ٻاهر نڪرڻ مهل اهڙيون مڪاني عورتون اکڙي، گهونگهٽ ۽ ٻڪل ڪڍنديون هيون پر پوءِ منجهن برقعي جو رواج پيو. +سنڌ ۾ برقعو ٻن قسمن جو ٿئي. +هڪڙو پشوري برقعو، جيڪو سنڌ ۾ محمود غزنويءَ واري دور کان رواج ۾ اهو ٽوپيءَ وارو برقعو شرفاءَ ۽ وڏگهراڻيون عورتون، نامحرم مردن کان منهن لڪائڻ لاءِ پائينديون هيون. +ويجهڙائي ۾ هي برقعو افغانستان ۽ پاڪستان جي قبائلي علائقن ۽ سرحد صوبي جي عورتن ۾ پردي جي نئين سر پابنديءَ سبب وري رواج ۾ آيو آهي. +برقعي جو ٻيو نمونو ”چادريءَ“ وارو آهي، جيڪو ايراني چادر يا فرغل جي نموني تي ٺهيل هوندو آهي. +ان ڪاري رنگ جي برقعي جا ٻه حصا ٿين. +هڪڙو حصو ڪُلهن کان وٺي پيرن تائين ۽ ٻيو حصو مٿي ۽ منهن ڍڪڻ لاءِ، جنهن کي ”رومالي“ به چوندا آهن. +’روماليءَ‘ وارو برقعو هلڪو ۽ فيشني سڏبو آهي. +سنڌ ۾ اهي ٻئي نمونا هلندڙ آهن، پر هاڻي گهڻو تڻو فيشني برقعي جو رواج وڌندو وڃي +قرآن ۽ حديث ۾ برقعي پائڻ جو ڪو به ظاھري حڪم ڪانہ آھي ۽ ان تي عالمن جو بہ اتفاق آهي تہ اھا عورتن لاء لازمي مذھبي پوشاڪ ناھي. +موجوده دور ۾ ان مان مراد آھي تہ مسلمان عورتون حياء وارو لباس پائن ۽ ان لاء ترجيحن پوري جسم کي سواءِ ھٿن ۽ منھن جي، ڍڪن. +ان ڪري موجودہ دؤر ۾ اڪثريت ۾ مسلمانن عورتون منھن کي نہ پر ھٿن ۽ منھن کي ڇڏي سڄي جسم کي ڍڪيندڙ برقعو پائن ٿيون جيڪو حياء وارو لباس سمجھيو ويندو آھي. +عورتن جي برقعي پائڻ لاء کوڙ سبب ھوندا آھن جن ۾ عورت جي تقوی، بطور جنسي حياء جي قدر جي، مغربي جنسي لاڙن جي مزاحمت ۾ ، مرداڻي ماحول ۾ گھمڻ ڦرڻ ۾ آساني ۽ نويڪلائي جي خواھش، ڪنھن مذھبي تنظيم يا تحريڪ جي رڪنيت شامل آهن. +ان لفظ کي اڄڪلهه دنيا ۾ مغربي ميڊيا گھڻو مشھور ڪري ڇڏيو آھي ۽ مغرب ۾ گھڻا ماڻھو ان کي طالبان حڪومت جي عورتن مٿان ڪيل ظلم جي ھڪ علامت طور سمجھندا آھن. +لفظ برقعي کي نقاب جو ھم معنيَ لفظ سڏيو ويندو آهي. +ان جا مختلف نمونا ٿين ٿا. +مڪمل منھن ڍڪڻ وارن برقعن ۾ ڄاريدار بہ ھوندا آھن جن جي ڄاريءَ مان ٻاھر نظر پوندي آهي. +ڪي وري سنھي ڪپڙي جا ٿين ٿا جن مان نظر ٻاھر پئجي سگھندي آهي ۽ ان مان منھن چٽو نظر نہ ايندو آهي. +"بناوٽ". +"برقعو گهڻو ڪري اڇي ڪپڙي مان ٺهيل هوندو هو، جنهن ۾ پيرن تائين جسم ڍڪيل رهندو هو؛ فقط پير برقعي کان ٻاهر رهندا هئا، جن مٿان موزا يا جوراب پائبا هئا. +اکين واري هنڌ تي ڄاري ٺهيل هوندي آهي. +برقعي جي مٿي واري هنڌ تي سُٽ مان ٺهيل مغيلي ڪنگرن سان ٽوپي پائڻ جو رواج هو، جيڪا برقعي سان ڳنڍيل هوندي آهي. +برقعي تي سهڻائيءَ لاءِ گهير ۾ پليٽيون هڻندا آهن +"سماجي اھڃاڻ". +"برقعو هڪ سماجي طبقاتي اهڃاڻ به آهي. +اڄوڪي دور ۾ به جيڪو ڳوٺاڻو پنهنجي ڳوٺ يا ٻهراڙيءَ ۾ زالن کي پردو ڪونه ڪرائي، سو جي شهر ۾ اچي رهندو، سماجي طور ڪجهه مٿڀرو ٿيندو ته انهن کي پردو ڪرائيندو، برقعو پارائيندو ۽ جيئن جيئن معاشي طور ترقي ڪندو اڇي برقعي مان چادريءَ کي اختيار ڪيو ويندو. +وري تعليم ۽ اوچي طبقي ۾ شموليت کانپوءِ برقعو لهي ويندو، ائين سماجي طبقن موجب پردي جو تصور ڦرندو رهي ٿو +"صوفين جي اصطلاح موجب مراقبي ڪڍڻ وقت مُنهن گوڏن تي رکي، مٿان سڄي جسم کي لڪائڻ يا ڍڪڻ جي چادر کي به برقعو چئبو آهي +"خارجي ڳنڍڻا". +برقعي تي بندش: مغرب ان جو ڇاٿو مطلب ڪڍي +] – ٽي سي اين نيوز diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37123.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37123.txt new file mode 100644 index 0000000..f74821d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37123.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +جاگرافيائي وطن +جنهن به انساني گروهه يا ٽولي کي پنهنجو جاگرافيائي وطن نه آهي، ته اهو گروهه قوم ۾ شمار ٿي نه ٿو سگهي. +ڀلي پوءِ ان کي الڳ ٻولي، ڪلچر ۽ قومي ڪردار وغيره ڇو نه هجي. +پر اول ته جنهن انساني گروهه کي وطن نه هوندو آهي، ان ۾ قوم ٿيڻ جون ٻيون خاصيتون به پيدا ٿي نه سگهنديون آهن. +هڪ انساني گروهه کي قوم بنجڻ لاءِ جدا جاگرافيائي وطن جي ضرورت ان لاءِ پوندي آهي ته جيئن هو ڪنهن مستقل هنڌ تي رهائش اختيار ڪري پنهنجو تاريخي عمل آزاداڻي نموني جاري رکي سگهي. +هڪ جاگرافيائي خطي اندر ئي مختلف قبيلن ۽ نسلن جا ماڻهو صدين کان هڪ ٻئي سان گڏ رهندي، پاڻ ۾ گڏجي هڪ قومي ٻولي، ڪلچر ۽ قومي ڪردار کي پيدا ڪري سگهن ٿا. +هڪ خطي اندر ڊگهي تاريخي عرصي کان پوءِ ئي سندن وچ ۾ گهاٽا ۽ گهرا لاڳاپا ۽ رشتا پيدا ٿيندا آهن ۽ اهو ئي عمل قوم جي بنيادي اڏاوت جو ڪم ڏيندو آهي. +جيئن هن وقت سنڌ ۾ رهندڙ سنڌي، تاريخ جي مختلف زمانن کان هن مخصوص زمين جي ٽڪري تي رهندا آيا آهن. +جنهن جون سرحدون صدين کان نراليون ۽ الڳ پئي رهيون آهن. +سنڌ وطن هن وقت پاڪستان جي وفاقي ملڪ ۾ هوندي به هڪ الڳ تاريخي قومي وطن آهي. +پاڪستان جون سرحدون ڪن تاريخي ضرورتن تحت وجود ۾ آيون آهن. +پر سنڌ جون سرحدون، سنڌي قوم جي پنهنجي صدين جي تاريخي عملن ۽ ضرورتن تحت وجود ۾ آيون آهن. +اهي هن وقت فطري وطن جي صورت وٺي بيٺيون آهن. +قومي وطن کان سواءِ دنيا ۾ مضبوط سياسي گروهن جا ملڪ به آهن. +جيئن ڀارت، سوويت يونين (اڳوڻي) ۽ پاڪستان، ان ڪري مضبوط سياسي گروهن جي ملڪ ۾ ڪيتريون ئي قومون ۽ انهن جا قومي وطن اچي ويندا آهن. +جيئن پاڪستان ۾ پنجابين، سنڌين، بلوچن ۽ پختونن جا ڌار ڌار وطن آهن. +پر قومي وطن هڪ جدا ايڪو هوندو آهي، جنهن ۾ هڪ ئي قوم رهندي آهي. +ان ئي لحاظ کان اسان کي دنيا ۾ ٻن قسمن جا ملڪ نظر ايندا، هڪڙا گهڻ قومي ملڪ جيئن: ڀارت، پاڪستان ۽ سوويت يونين (اڳوڻي) وغيره ۽ ٻيا هڪ قومي ملڪ جيئن: بنگلاديش، لبيا، شام ۽ سريلنڪا وغيره. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37137.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37137.txt new file mode 100644 index 0000000..36d83e3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37137.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +قومي ڪردار +هر هڪ قوم کي پنهنجو خاص فڪري ۽ مادي ڪردار يا نفسياتي سڃاڻپ هوندي آهي. +قومي ڪردار (Qoumi kirdaar) جو اظهار هڪ قوم جي خاص تهذيب مان ٿيندو آهي. +جيڪو ان قوم جي انهن اندروني قومي خاصيتن جو ميڙ هوندو آهي، جيڪي خاصيتون هڪ قوم کي ٻي قوم کان الڳ ڪنديون آهن. +هر هڪ قوم کي پنهنجون الڳ قومي خاصيتون ۽ گڻ هوندا آهن، جن جي ذريعي ئي ان جي سڃاڻپ ٿي سگهندي آهي. +اهي قومي خاصيتون پاڻ هرتو يا هڪدم پيدا ٿي ڪونه پونديون آهن، پر اهي انساني سماج جي اوسر سان گڏ ان قوم جي وطن جي جاگرافيائي ماحول، آبهوا، ريتن رسمن، جدا جدا انساني نسلن جي رواجن، ماحول ۽ مذهبي عقيدن جي اثر ڪري خود به ارتقا ڪنديون آهن. +حالتن جو اثر به قبول ڪنديون آهن ۽ پنهنجي شڪل تبديل ڪنديون رهنديون آهن. +ان ڪري ئي قومن جي قومي ڪردار يا نفسياتي جوڙجڪ ورهين کان پوءِ ئي ٿيندي آهي ۽ ان سان گڏ ان ۾ پختگي ۽ جٽاداري ايندي رهندي آهي. +ڪنهن به قوم جي قومي ڪردار جي خبر اسان کي ان قوم جي ادب، شعر، ڏند ڪٿائن ۽ لوڪ ادب مان پوي ٿي. +جن ۾ قوم جي مخصوص گڻن ۽ خاصيتن کي ساراهيو ۽ ڳايو ويندو آهي. +هن دنيا جي تختي تي ڪن قومن جا فرد وڌيڪ محب وطن ته ڪن جا قوم فروش، ڪي اهنسا پسند ته ڪي ڏهڪاءُ پسند، ڪي باهمت ته ڪي ڊڄڻا هوندا آهن. +هرهڪ قوم ۾ ڪونه ڪو ڪردار ٻين قومن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ چٽو ۽ اڀريل هوندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37141.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37141.txt new file mode 100644 index 0000000..1861367 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37141.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +گڏيل پيداواري ذريعا +ڪنهن به انساني گروهه جي لاءِ هڪ قوم بنجڻ لاءِ اهم شرط ان قوم جي فردن وچ ۾ پيداواري لاڳاپن جي هڪ جهڙائي جو هجڻ ضروري آهي. +هڪ جاگرافيائي خطي ۾ رهندڙ ۽ هڪ ٻولي ڳالهائيندڙ انساني گروهه لاءِ اهڙن پيداواري لاڳاپن ۽ پيداواري قوتن جو هجڻ لازمي شرط آهي، جيڪي ان گروهه جي مختلف حصن ۽ طبقن کي هڪ قوم ۾ سلهاڙي سگهن. +هڪ جاگرافيائي خطي جي رهواسين اندر معاشي اتحاد تڏهن ئي پيدا ٿيندو آهي. +جڏهن جاگيرداري ختم ٿيندي آهي ۽ جاگيرداري قبيلائي قوميت جي جاءِ تي گڏيل قوم اڀرڻ لڳندي آهي. +جاگيرداري دور ۾ معاشي بي ترتيبي ۽ عدم استحڪام هوندو آهي. +معاشي اتحاد نه هجڻ ڪري ڪنهن انساني گروهه جو قومي وطن ظاهري طرح ته هڪ نظر ايندو آهي، پر اندروني طور تي الڳ الڳ حصن ۾ ورهايل ۽ اڻ جٽادار هوندو آهي. +جڏهن ان جي جاءِ تي سرمائيداري اسرڻ لڳي ته محنت جي ورهاست ڪري هڪ جاگرافيائي وطن جو ڪوبه حصو ان قابل نه رهيو جو هو پنهنجون ضرورتون اڪيلي سر پوريون ڪري سگهي. +ان ڪري سڀني کي هڪ ٻئي جي سهائتا جي ضِرورت پئي ۽ هڪ ٻئي تي آسرو وڌڻ لڳو. +اهو ئي آسرو هڪ وطن جي جدا جدا خطن کي هڪ ڪڙي ۾ ڳنڍڻ شروع ڪندو آهي ۽ پوري ملڪ (وطن) اندر معاشي اتحاد ۽ ٻڌي جو رجحان وڌندو آهي. +ان ڪري معاشي اتحاد کان سواءِ ڪوبه لساني گروهه، هڪ علائقي ۾ رهندي به قوم ٿي نه ٿو سگهي. +مطلب ته زندگي جو معاشي ڳانڍاپو ۽ معاشي سگهه يا گڏيل قومي پيداواري ذريعا (Gaddhiyal Pedaawari Zareeya) قوم جو لازمي جزو هوندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37156.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37156.txt new file mode 100644 index 0000000..9858159 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37156.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +نسلي بنيادن تي قوم جو تصور +ڪي ڌريون نسلن کي جدا قوم جو نالو ڏينديون آهن. +جيڪو رجحان صحيح ڪونهي. +انساني نسل ڪي سماجي فرقا نه پر حياتياتي فرقا هوندا آهن. +نسلي خاصيتون، ڌار قومي خاصيتون نه پر حياتياتي خاصيتون هونديون آهن، جيئن: چمڙي جو رنگ، وارن جو رنگ ۽ بناوت ۽ اکين جي شڪل وغيره. +انهن حياتياتي خاصيتن جي بنياد تي دنيا ۾ ڪيترائي انساني نسل وجود رکن ٿا. +اهي نسل ڪي ڌار قومون نه هوندا آهن پر انهن خاصيتن جا ماڻهو ڪيترن ئي نسلن سان لاڳاپو رکندي به هڪ ٻولي، هڪ وطن، هڪ قومي ڪردار ۽ اقتصادي لاڳاپن جي ڪري هڪ قوم جا فرد هوندا آهن. +انهن کي رڳو رنگ ۽ نسل جي بنياد تي ورهائي جدا قومون سڏي نه ٿو سگهجي. +اڄ به ڪيترن ئي مختلف نسلن جا ماڻهو جديد قومي اصولن تحت، قومون اَڏي ڪري رهيا آهن. +ڪيوبا ۾ ٽن نسلن جي ماڻهن جديد قومي اصولن تحت هڪ قوم کي جنم ڏنو آهي. +هو جدا رنگ، ۽ جدا نسل جي هوندي به ٻولي، وطن، قومي ڪردار ۽ اقتصادي لاڳاپن جي بنياد تي هڪ قوم جا فرد آهن. +آمريڪا جي ڪيترن ئي رياستن ۾ ڪاري نسل ۽ اڇي نسل جي ماڻهن گڏجي قوم جي جديد اصولن جي بنياد تي پنهنجا قومي وجود تسليم ڪرايا آهن. +ڇو جو نسلي خاصيتون، قومن جي ٺاهڻ ۾ ڪوبه بنيادي ڪرادار ادا نه ڪنديون آهن. +انساني گروهن کي نسل ۽ رنگ جي بنياد تي ورهائڻ خود هڪ غلط آهي. +جيئن مظلوم ۽ محڪوم قومن جا فرد پاڻ ۾ جديد قومي اصولن جي بنياد تي اتحاد قائم نه ڪري سگهن. +رنگ ۽ نسل جي بنياد تي فاشسٽن پنهنجا جارحاڻا مقصد پورا ڪرڻ لاءِ ان قومي تصور کي هوا ڏني آهي. +هو پوئتي پيل ڪاري رنگ نسلن تي پنهنجو قبضو برقرار رکڻ ۽ سندن ڦرلٽ کي وڌيڪ جٽاءُ دار ڪرڻ لاءِ اڇي رنگ جي نسلي مٿڀرائيپ جو پٽڪو پٽين ٿا. +هنن آريائي نسل جي ٻي سڄي دنيا مٿان برتري جو انسانيت دشمن نظريو گهڙي پنهنجن فسطائي مقصدن کي پورو ڪرڻ لاءِ ميدان هموار ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. +ان غلط تصور جي بنياد تي سائوٿ آفريڪا، پورچوگال ۽ آمريڪا ۾ ڪي بورجوا نظريئي ساز پنهنجا غلط مقصد پورا ڪرڻ لاءِ هٿ پير هڻي رهيا آهن ۽ هڪ قوم جي فردن ۾ رنگ ۽ نسل جي بنياد تي نفرت ۽ نفاق جو ٻج ڇٽي رهيا آهن. +اڇي رنگ جي گروهن جا بورجوازي رنگدار گروهن مٿان پنهنجو قبضو برقرار رکڻ ۽ سندن ڦرلٽ کي وسيع ڪرڻ لاءِ اڇي رنگ جي گروهن جي مٿڀرائپ ۽ اتم هجڻ جون اجايون ڳالهيون ڪري رهيا آهن ۽ ڪاري رنگ جي گروهن مٿان پنهنجي قبضي کي جائز ۽ قدرتي اصولن جي مطابق ڪوٺي رهيا آهن. +جڏهن ته اڄ جي جديد دور سندن انهن غلط دعوائن جي قلعي کولي ڇڏي آهي ۽ اهو ثابت ڪيو آهي ته مڙني نسلن جا ماڻهو هڪ جهڙين صلاحيتن جا مالڪ هوندا آهن. +اڇي رنگ جي گروهن جي ترقي جو سبب، سندن رنگ نه پر انهن جون ملڪي حالتون ۽ وسيلا آهن ۽ اهڙي طرح رنگدار گروهن جي ماڻهن جي پوئتي پوڻ جو اصل سبب سندن رنگ نه پر سندن مٿان ڦرلٽ ڪندڙن جو نوآبادياتي ظلم ۽ ڏاڍ آهي. +ان جو واضح مثال اهو آهي ته اڄ جن رنگدار گروهن آزادي ورتي آهي ۽ اڃا به اڳتي وڌي سوشلسٽ نظام نافذ ڪيو آهي ته هو اڄ سفيد فامن جو مقابلو ڪري رهيا آهن ۽ هو اقتصادي طرح تمام گهڻو اڳتي وڌي ويا آهن. +ان ڪري رنگ ۽ نسل جي بنياد تي قومن جي تشڪيل يا ڪن مٿان ناجائز قبضو نه صرف غلط آهي پر اهو انسانيت جي ترقي ۽ واڌ ۾ پڻ وڏي رڪاوٽ آهي. +ان ڪري دنيا جي انصاف پسند قومن ۽ ملڪن ۽ خاص ڪري گڏيل قومن کي اهڙن رجحانن کي ٻنجو ڏيڻ لاءِ پنهنجو تاريخي ڪردار ادا ڪرڻ گهرجي. +جيئن سڄي دنيا جا ماڻهو رنگ ۽ نسل جي فرق کان مٿاهان ٿي عالمي ڀائيچاري ۽ ترقيءَ جي واٽ وٺي سگهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37158.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37158.txt new file mode 100644 index 0000000..b92b5b0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37158.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +مذهبي بنيادن تي قوم جو تصور +دنيا جي پوئتي پيل مظلوم قومن جي ماڻهن کي ذهني طور مفلوج ڪري، هنن کي ذهني غلامن ٺاهڻ لاءِ ڪيترائي نظريا گهڙيا ويا آهن. +هنن کان قوم جو صحيح ۽ سچو تصور ماڻهن کان لڪائي، پنهنجي طبقاتي مفادن خاطر انهن کي مذهبي بنيادن تي هڪ قوم جو تصور ڏنو آهي. +جڏهن ته مذهبي هڪ جهڙائي جو ماڻهن جي قومي گروهن سان ڪوبه لاڳاپو نه هوندو آهي. +سنڌ جو ماڻهو هندو مذهب جو هوندي به سنڌي قوم جو فرد هوندو آهي ۽ وري اهو مذهب ڇڏي مسلمان ٿيڻ کان پوءِ به سنڌي هوندو آهي. +هو هندو مان مسلمان ۽ مسلمان مان عيسائي ته ٿي سگهي ٿو، پر سنڌي مان ڪجهه ٻيو ٿي نه ٿو سگهي. +اها هن جي فطري ۽ پيدائشي سڃاڻپ ۽ شناخت آهي. +ان ڪري مختلف انساني گروهن کي مذهب جي هڪ جهڙائي جي بنياد تي هڪ قوم تصور ڪري نه ٿو سگهجي. +ڇو جو قومون ڌرمي هڪجهڙائي جي بنيادن بدران لساني ۽ وطني بنيادن تي ٺهنديون آهن. +مختلف ٻوليون ڳالهائيندڙ فرد رڳو هڪ مذهب جي ڪري هڪ قوم ٿي نه سگهندا آهن. +ڪوبه ماڻهو هڪ مذهب کي ڇڏي ڪو ٻيو مذهب اختيار ڪرڻ سان رات وچ ۾ جدا قوم جو فرد ٿي نه ٿو سگهي. +هڪ گڏيل مذهب رکندڙ ماڻهن کي هڪ قوم جا فرد نه پر هڪ ملت جا فرد ڪوٺبو آهي. +ان ڪري ملت ۽ قوم ۾ فرق ڪرڻ کپي. +دنيا ۾ نظرياتي بنيادن تي قومن جي ٺاهڻ جو طريقو مڪمل طور تي ناڪام ٿي چڪو آهي. +قوم جي ان غلط تصور 20 صديءَ ۾ ٽين دنيا جي ملڪن ۾ زور پڪڙيو. +مسلم قوم جي بنياد تي پئن اسلامزم (Pan-Islamism) جو نعرو هڻي، مختلف قوتن سماجي تضادن جي وجود کان منهن موڙي، ننڍين ۽ ڪمزور قومن جي عوام جو اصلي مسئلن تان ڌيان هٽائي، منجهن مذهبي تعصب، ڪٽرپڻي ۽ نفرت کي اڀاريو. +ان ئي بنياد تي پٺتي پيل قومن جي استحصال ۽ ڦرلٽ لاءِ ميدان هموار ڪيو ويو. +قوم جي ان مذهبي تصور کي پاڪستان، ڀارت، اسرائيل ۽ انڊونيشيا ۾ گهڻو استعمال ڪيو ويو آهي. +1947ع ۾ ننڍي کنڊ (برصغير) جي مقامي هندو سرمائيدارن ۽ مسلمان جاگيردارن پنهنجي طبقاتي مفادن جي بچاءُ لاءِ ۽ هتان جي قومن جي پورهيت عوام ۾ پيدا ٿيندڙ اتحاد ۽ ڀائيچاري کي ڪمزور ڪرڻ لاءِ مذهبي بنيادن تي قوم جي تصور کي هٿي ڏئي. +هندو ۽ مسلمان ڌار قومن جو راڳ آلاپي برصغير جو غلط ورهاڱو ڪرايو. +ورهاڱي کانپوءِ هندو سرمائيدار ته ان قومي تصور کي رد ڪري ڇڏيو پر هتان جي مسلمان جاگيردارن ۽ ڪامورا شاهي (جيڪا هڪ خاص اڪثريتي قوم تي ٻڌل آهي) پنهنجن طبقاتي مفادن ۽ هتان جي پٺتي پيل ۽ ڪمزور قومن جي استحصال ۽ ڦرلٽ کي جاري رکڻ لاءِ ان کي وڌيڪ پڪو پختو ڪيو، ۽ ان لاءِ ڪيترائي ڪارڻ گهڙيا. +پر آخرڪار مسلمان قوم جو تصور هيٺين ڳالهين ڪري غلط ثابت ٿيو. +پر اڄ سوڌو ڪي ڌريون ان کي جيارڻ لاءِ جتن ڪري رهيون آهن. +(1) مسلمان مذهب جي بنياد تي نه ڪڏهن متحد ۽ نه هڪ قوم رهيا آهن. +تاريخ جي ڪنهن به دور ۾ مسلم قوم جي نالي سان ڪابه حڪومت ڪانه ٺهي آهي. +ان ڪري اهو تصور تاريخ جي بنيادن تي غلط هو. +(2) ان نظرئي تحت پاڪستان ۾ رهندڙ هندن، ٻڌن، مسيحين ۽ ٻين مذهبن جي ماڻهن کي الڳ قوم مڃڻو پوي ٿو، ۽ جمهوريت جي تقاضا اها هئي ته هنن کي به قوم هجڻ جي بنياد تي الڳ حڪومتي نظام ٺاهڻ ۽ الڳ رياست ٺاهڻ جو حق ڏنو وڃي. +(3) مسلم قوم جي بنيادن تي هندستان جي مڙني مسلمانن کي هڪ هنڌ گڏ ڪرڻو هو ۽ اهڙيءَ طرح برصغير جي مڙني قومن کي مذهبي بنيادن تي ورهائي ٻڌن، ڪرستانن، هندن، سکن ۽ مسلمانن کي جدا جدا وطن حاصل ڪري ڏيڻا هئا. +جنهن ڪري هي خطو چون چون جو مربو بنجي پوي ها. +(4) ان تصور تحت ٻين ملڪن جي مسلمانن کي پاڪستان اندر رهائش اختيار ڪرڻ، ڌنڌو ڪرڻ، فيڪٽريون لڳائڻ ۽ زمين خريد ڪرڻ جو حق حاصل ٿئي ها. +(5) جيڪڏهن ان نظرئي تحت قومن جي تشڪيل ڪجي ها ته مذهبي بنيادن تي سڄي دنيا کي ورهائڻو پوي ها، ۽ هڪ مذهب جي ماڻهن کي هڪ هنڌ رهائڻ جو بندوبست ڪرڻو پوي ها. +ٻيو ته جڏهن به ڪو ماڻهو مذهب تبديل ڪري ها ته کيس ڏيهه نيڪالي ڏئي سندس هم مذهب ملڪ ۾ اماڻيو وڃي ها. +(6) مذهبي بنيادن تي قوم جو تصور گڏيل قومن جي اداري جي اصولن کان انڪار ڪندڙ هيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37169.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37169.txt new file mode 100644 index 0000000..c6e8e9a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37169.txt @@ -0,0 +1,39 @@ +ڀارت ۾ سنڌي +ڀارت جي اندر 50لک کان مٿي سنڌي رھن ٿا جيڪي 1947 جي علحيدگي کان پو۽ پاڪستان ڇڏي ڀارت وياھئا.انڊيا جي ڊسٽرڪٽ الھاسنگر مھاراشترا مبمئي جي ويجھو لکن جي تعاداد ۾ پناھگير طور ويٺا ھئا جيڪي پنهنجي محنت ۽ جدوجهد کان پو۽ باليوڊ توڙي ڪامياب بزنس مين طور سنڃاتا ونڃن ٿا جنهن ۾ رنويرسنگھ ڀانواني سونم ڪمپور آھوجا گوويندا سميت تمام وڏا نالا پڻ آھن +ورهاڱي بعد هندستان ۾ اقليتي هندو ۽ سکن جي اڪثريت هندستان ڏانهن لڏي آئي جڏهن ته هندستان مان مسلمان مهاجر پاڪستان ۾ اچي آباد ٿيا. +تقريباً 10 لک هندو ۽ سک هندستان ڏانهن لڏي ويا جڏهن ته مسلمانن جو هڪ جيترو تعداد هندستان کان نئون بڻايل پاڪستان لڏي ويو. +هندو سنڌين کي ورهاڱي کانپوءِ بـ سنڌ ۾ رهڻ جي اميد هئي ، ڇاڪاڻ ته هندو ۽ مسلمان سنڌين جا سٺا تعلقات هئا. +ورهاڱي جي وقت ۾ 1400،000 هندو سنڌي هئا ، جيتوڻيڪ اڪثر شهرن ۾ آباد هئا جهڙوڪ حيدرآباد ، ڪراچي ، شڪارپور ، ۽ سکر. +تنهن هوندي ، پاڪستان ۾ عدم تحفظ سبب ، ۽ گهڻو ڪري ، ڪيترن ئي سنڌي هندن کي پاڪستان ڇڏڻ جو فيصلو ڪيو. +ورھاڱي کان پو۽ جي وقت مسئلا وڌيڪ پيدا ٿيا جڏهن ورهاڱي کانپوءِ ڪراچي ۾ تشدد جا واقعا تيز ٿيا. +انڊيا 1951 جي مردم شماري موجب ، لڳ ڀڳ 776،000 سنڌي هندو هندستان لڏي ويا. +[8] هندن جي لڏپلاڻ جي باوجود ، هڪ اهم سنڌي هندو آبادي اڃا تائين پاڪستان جي صوبي سنڌ ۾ رهندي آهي جتي 1998 ۾ انهن جي تعداد 2. +28 ملين آهي. +[حوالو گهربل آهي] ، جڏهن ته 2001 ۾ هندستان ۾ موجود سنڌي هندن 2. +57 ملين آهن. +2011 جي آدمشماري تقريبن 2. +77 ملين هئي جن مان 1. +7 ملين ماڻهو (17 لک) سنڌي ڳالهائين ٿا ۽ 1 ملين ڪرچي ڳالهائين ٿا. +[1] پناهگيرن جي بحالي جي ذميواري سندن لاڳاپيل حڪومت طرفان کڻندي هئي. +پناهگيرن جا ڪئمپ هندو سنڌين لاءِ قائم ڪيا ويا. +ڪيترائي ماڻھو پنھنجي مقرر ڪيل اثاثن کي ڇڏي ويا ۽ نئين ٺھيل سرحدون پار ڪري ويا. +ڪيترائي پناهگير غربت جي صدمو تي غالب آيا ، جيتوڻيڪ وطن جي نقصان جو انهن جي سنڌي ثقافت تي گهرا ۽ آخري اثر پيو آهي. +1967 ۾ انڊيا حڪومت ٻن رسم الخط ۾ سنڌي ٻولي کي انڊيا جي پندرهين سرڪاري ٻولي طور تسليم ڪيو. +2004 جي آخر ۾ ، سنڌي ڊاسپورا ڏا theي بدمعاشي سان پبلڪ مفاد جي لٽيگيشن جي مخالفت ڪئي ، هندستان جي حڪومت کي هندستاني قومي گانن مان لفظ ”سنڌ“ کي حذف ڪرڻ لاءِ چيو (آزادي کان اڳ رابندرناٿ ٽيگور لکيو) ان جو بنياد هن پاڪستان جي خودمختياري جي خلاف ورزي آهي. +هندن جي سنڌ مان لڏپلاڻ. +هندستان جي ورهاڱي (Hindustan jay wirhangnay) وقت جڏهن پنجاب ۾ ڀوائتي رتوڇاڻ هلندڙ هئي، سنڌ ۾ رتوڇاڻ جا ڪي به واقعا پيش نه آيا. +سنڌ ۾ هندن ۽ سکن تي حملا ورهاڱي کان پوءِ هندستان مان آيل آباديءَ شروع ڪيا. +سيپٽمبر1947ع جي پهرين هفتي ۾ نوابشاهه ۽ ميرپورخاص ۾ سکن خلاف تشدد جا واقعا پيش آيا. +ساڳي طرح ڪراچيءَ ۾ هندن خلاف پڻ ڪارروايون ڪيون ويون. +17 ڊسمبر 1947ع تي حيدرآباد ۾ وڳوڙ ٿيا. +6 جنوري 1948ع تي ڪراچيءَ ۾ وڳوڙ ٿيا. +شڪارپور مان 148 سکن جو قافلو پهچڻ تي 8 هزار کن وڳوڙي ڪٺا ٿي ويا، جن گردواري کي گهيرو ڪري ان کي باهه ڏئي ڇڏي. +ايوب کهڙي پاڻ شهر جي علائقن ۾ وڃي وڳوڙن کي روڪڻ جون ڪوششون ڪيون پر صورتحال ان جي سنڀالڻ کان چڙهي وئي هئي. +سنڌ ۾ سنڌين کي هڪ طرف پنهنجي تاريخي وطن ۾ ڌاري آبادڪاريءَ مان خطرو آهي ته ٻئي طرف سنڌ جي مختلف علائقن ۾ هندو آباديءَ تي حملن، سندن نياڻين جي زوريءَ شادين ۽ انهن جي اغوا جي واقعن ۾ تيزي آئي آهي. +انهن واقعن جي نتيجي ۾ سنڌ مان هندن جي لڏپلاڻ ۾ تيزي آئي آهي. +ويجهن وريهن دوران سنڌ مان ڪيترا هندو لڏي ويا آهن. +ان جا درست انگ اکر موجود ناهن پر سندن انگ هزارن ۾ آهي. +1998ع جي آدمشماري موجب، سنڌ ۾ هندو آبادي لڳ ڀڳ 20 لک هئي، اهو انگ ان وقت جي سنڌ جي آباديءَ جو لڳ ڀڳ ساڍا 6 سيڪڙو بڻجي ٿو. +ياد رهي ته 1998ع جي آدمشماريءَ ۾ سنڌي ڳالهائيندڙن جو سڪيڙو صوبي اندر لڳ ڀڳ 60 سيڪڙو هو. +ان جو مطلب ٿيو ته سنڌي ماڻهو پنهنجي ڌرتيءَ تي اقليت ۾ تبديل ٿيڻ کان رڳو 10 سيڪڙي جي وٿيءَ تي هئا، جنهن ۾ ساڍا ڇهه سيڪڙو هندو سنڌي نهايت اهم توازن جو ڪردار ادا ڪن ٿا. +جيڪڏهن ايتري وڏي انگ ۾ هندن تي ڌرتي تنگ ڪري سنڌ ڇڏڻ تي مجبور ڪري ڇڏجي ته سنڌي ماڻهو پنهنجي ڌرتيءَ تي اقليت بڻجڻ جي بلڪل ويجهو اچي ويندا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37170.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37170.txt new file mode 100644 index 0000000..9d7bfb3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37170.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +ڏنگي ۽ بنڊاڙ ٻيٽ +ڏنگي ۽ بنڊاڙ جا ٻئي ٻيٽ ڪراچيءَ جي ڏکڻ ۾ ابراهيم حيدريءَ ويجهو آهن. +ٻئي ٻيٽ اصل ۾ هڪ ڊگهي ٻيٽ جا ٻه ڇيڙا آهن، جنهن مان اولهندي ٻيٽ کي ڏنگي (Ddhingi) ۽ اوڀرندي پاسي کي بنڊاڙ (Band'aarr) سڏيو وڃي ٿو. +عالمي سطح تي ماحول جي بچاءَ جي لاءِ ڪم ڪندڙ اداري آءِ يو سي اين جي تيار ڪيل پاڪستان ۾ تمام وڏي ترجيح وارن علائقن بابت رپورٽ موجب اهو ٻيٽ بنڊاڙ / کپرانوالا / موچاڪا وارن ٻيٽن جو حصو آهي، جيڪو آءِ يو سي اين پاران حساس ماحولياتي علائقو پڻ قرار ڏنل آهي. +ٻيٽن جو اهو سلسلو 17850 هيڪٽر ايراضيءَ تي پکڙيل آهي ۽ اهو سنڌ جي سامونڊي پٽيءَ جي اولهندي ڇيڙي تي ڪورنگي، ڦٽي ۽ جهري ڪريڪن جي لڳو لڳ آهي. +انهن ٻيٽن جي بابت سنڌ سرڪار جي دعوا آهي ته اهي ٻيٽ پورٽ قاسم اٿارٽيءَ کي ليز تي نه ڏنا ويا هئا. +ايستائين جو پورٽ قاسم اٿارٽي کي بندرگاهه سان لاڳاپيل ڪمن ڪارين لاءِ ليز تي ڏنل ايراضي ۾ به اهي ٻيٽ شامل نه هئا پر اڳوڻي وزير اعظم شوڪت عزيز 14 آڪٽوبر 2006ع تي پنهنجي ڪراچيءَ جي دوري ۾ اهو فرمان جاري ڪيو ته، زمين پورٽ قاسم اٿارٽيءَ جي آهي. +2006ع ۾ جڏهن ارباب رحيم سنڌ جو وڏو وزير هو، تڏهن به دبئيءَ جي هڪ وڏي ريئل اسٽيٽ ڪمپني عمار پراپرٽيءَ کي اهي ٻيٽ وڪرو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي هئي. +عمار ان رٿا تي 43 ارب ڊالر سيڙائڻ جو واعدو ڪيو هو. +13 سالن اندر هڪ نئون شهر اڏڻ واري رٿا ۾ عمار جو حصو 85 سيڪڙو هجي ها. +جڏهن ته پورٽ قاسم اٿارٽيءَ جو رٿا ۾ حصو 15 سيڪڙو هو. +ان سودي کي ايترو ته ڳجهو رکيو ويو هو جو سنڌ جي تڏهوڪي وڏي وزير ارباب رحيم پاڻ اهو چيو هو ته وفاقي حڪومت اهڙي ڪنهن به فيصلي کان اڳ سنڌ سرڪار کي اعتماد ۾ نه ورتو هو، ان ڪري سنڌ سرڪار ان معاملي تي وفاقي سرڪار سان ڳالهائيندي پر اڳتي هلي سنڌ سرڪار هٿيار ڦٽا ڪري ڇڏيا. +سول سوسائٽي ۽ ماحوليات تي ڪم ڪندڙ ڌرين ان رٿا جي مخالفت ڪئي ۽ بعد ۾ چپ چپات ۾ ان رٿا مان هٿ ڪڍيا ويا. +پيپلز پارٽيءَ ان دور ۾ انهن ٻيٽن جي وڪري خلاف سخت موقف اختيار ڪيو هو. +وڏي ويزير قائم علي شاهه، صوبائي سيڪريٽري جنرل تاج حيدر، سينيٽر رضا رباني، نثار کهڙو، سيد مراد شاهه ۽ ٻيا ڪيترائي اهم پ پ اڳواڻ ان رٿا کي سنڌ جا اثاثا نيلام ڪرڻ جي سازش قرار ڏيندا رهيا. +اان ئي پارٽيءَ جي سرڪار ۾ جڏهن اهي ساڳيا همراهه اقتدار جي ڪرسين تي ويٺل آهن ته اهي ساڳيا ٻيٽ بحريا ٽائون کي وڪرو ڪيا ويا آهن. +11 مارچ 2013ع تي آمريڪي سيڙپڪار ٿامس ڪريمر ۽ ملڪ رياض جي وچ ۾ مفاهمت يا يادداشت تي صحيحون ڪيون ويون، جنهن هيٺ آمريڪي سيڙپڪار ۽ بحريا ٽائون سيف سٽي نالي اڏاوتي رٿا کي عمل هيٺ آڻيندا. +بحريا ٽائون جي ترجمان موجب اهو شهر ڏهن ورهين اندر مڪمل ٿيندو، جنهن ۾ دنيا جي سڀ کان اوچي عمارت، بين الاقوامي معيار جا شاپنگ سينٽر ۽ ٻيون اهم رٿائون تعمير ڪيون وينديون. +اخباري خبرن موجب ان رٿا تي 15 کان 20 ارب ڊالر خرچ ٿيڻا هئا. +سنڌ واسين جي سخت مزاحمت ۽ ٻيٽن جي مالڪيءَ واري تڪرار سبب اها رٿا رولڙي جو شڪار ٿي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37180.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37180.txt new file mode 100644 index 0000000..f50404c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37180.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +لڇمڻ سنگهه +لڇمڻ سنگهه (Lachhmann Singh) ٿر جي هڪ شهر ڇاڇري (Chhachhiro) جي هڪ وڏي ۽ مشهور شخصيت هئو. +1977ع جي هڪ رات اُٺن تي چڙهي پنهنجي پريوار يا آڪهه (خاندان) سان ٿر سان لڳندڙ ڀارت جي سرحد پار ڪري راجسٿان (Rajasthan) جي رياست ڏانهن هليو ويو. +صبح جو مقامي ماڻهن ڏٺو ته سندس گهر جا ڏيئا ٻرن پيا پر لڇمڻ سنگهه ۽ ان جي آڪهه موجود ڪونهي. +ان کان پوءِ سندس ڀارت وڃڻ جي خبر ٿر سميت سڄي سنڌ ۾ پکڙجي وئي هئي. +لڇمڻ سنگهه پنهنجو اباڻو وطن ۽ گهر ڇو ڇڏيو ان جا اڄ ڏينهن تائين ڪي به وچور يا تفصيل آڏو نه اچي سگهيا آهن. +فيلڊ مارشل ايوب خان جي دور ۾ لڇمڻ سنگهه قانون ساز اسيمبليءَ جو رُڪن رهي چڪو هو. +سندس پِتا (والد) لال جِي (Lal Ji) پڻ 1953ع ۾ سنڌ اسيمبليءَ جو رُڪن چونڊيو ويو هو ۽ 1936ع ۾ سندس ڏاڏو کجي سوڍو (Kkhaji Soddo) پڻ سنڌ اسيمبليءَ جو رڪن چونڊيو ويو هو. +لڇمڻ سنگهه کي ڀارتي شهريت ملڻ کانپوءِ اتان جي پئنچائت جو مُکي (سرواڻ) پڻ چونڊيو ويو هو. +پاڪستان جي پرڌان منتري يا وزير اعظم ذوالفقار علي ڀٽي راڻي چندر سگهه، مير علي بخش ٽالپور کي انڊيا موڪليو هو ته جيئن اهي سنڌ مان لڏي ويل لڇمڻ سنگهه کي ڀارت مان واپس سنڌ اچڻ تي راضي ڪري سگهن، پر لڇمڻ سميت ساڻس گڏ لڏي ويلن واپس سنڌ موٽي اچڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو هو. +لڇمڻ سنگهه 82 ورهين جي ڄمار ۾ ڀارت ۾ ديهانت ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37189.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37189.txt new file mode 100644 index 0000000..009a372 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37189.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +حاجي محمي قائم +”تحفته الڪرام“ (Tuhfatul-kiraam) ۾ لکيل آهي ته حاجي محمي قائم (Haaji Mahimi Qaaim) ’عالم اڪمل و فاضل افضل، مجموعاءِ علم معقول و منقول هو. +وقت جي عالمن سان سندس بحث ٿيندا هئا ۽ حاجي محمي گهڻو ڪري انهن بحثن ۾ مٿاهون رهندو هو. +هر روز عصر جي نماز کان پوءِ حديث جو درس ڏيندو هو. +هڪ ڀيري حج ڪري واپس موٽي آيو؛ ٻئي ڀيري ويو ته مديني منور ۾ امامت اختيار ڪيائين ۽ پوءِ اتي ئي 1157هه ۾ وفات ڪيائين، ۽ جنت البقيع (Janatul Baqi) ۾ دفن ٿيو. +ملا محمد باقر واعظ ۽ مخدوم نور محمد نصرپوري حاجي صاحب جا شاگرد هئا. +مقالات الشعراء“ (Maqalaat-e-Shuiraa) ۾ آهي ته حاجي قائم حديث جي علم ۾ وڏي اعتماد وارو ڄاتو ويندو هو. +حافظي جو هيءُ حال هئس، جو جن مسئلن ۽ مقدمن کي ٻيا عالم وڏي تحقيق کان پوءِ بيان ڪندا هئا، حاجي قائم بروقت انهن تي نه رڳو پنهنجي راءِ ڏيندو هو، پر ان سان گڏوگڏ هر ڪتاب جي بابن ۽ صفحن جو حوالو به ڏيندو هو. +پهرين ڀيري جڏهن حج جو ارادو ڪيائين ته سفر ۾ ايندي ويندي جتي به ويو ٿي اتي ماڻهن سندس وڏي عزت ڪئي ٿي ۽ آجياڻو ڏنو ٿي، خاص ڪري سورت ۾ عقيدتمندن سندس آجياڻو اهڙي شان سان ڪيو، جنهن جو بيان ڪرڻ ڏکيو آهي. +ورهيه 1154هه ۾ حرمين جي سفر تي روانو ٿيو ۽ اهو ئي فيصلو ڪري نڪتو ته مديني ۾ مقيم ٿيندس. +شعر پڻ چوندو هو- ’استخراج تحويل شمس‘ جي فن ۾ هڪ قطعو لکيو هئائين، جيڪو ”مقالات“ ۾ درج ٿيل آهي ۽ ان ۾ استخراج جي علمي قاعدي کي نهايت سهڻي انداز ۾ پيش ڪيو ويو آهي. +لاڏاڻو +تاريخ وفات ”في جناتِ تجري“ مان 1157ع نڪري ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37190.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37190.txt new file mode 100644 index 0000000..a36e16d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37190.txt @@ -0,0 +1,63 @@ +مخدوم جعفر بوبڪائي +مخدوم جعفر بوبڪائي (Makhdoom Jaafar Boobkaaie), مخدوم ميران جو پٽ هو. +مخدوم، رمل ۽ نجات جي علم جو ماهر سمجهيو ويندو هو. +مخدوم جعفر جو خانداني پس منظر جي باري ۾ ڪن عالمن جي تحقيق موجب، بــُـوبڪن ۾ قديم زماني کان وٺي محمد جي چاچي، عباس بن عبدالمطلب جي اولاد مان هڪ خاندان رهندو هو، جيڪو عباس جي نسبت سان ”عباسي“ ڪري سڏيو ويندو هو ۽ اهو خاندان اڄ تائين انهيءَ نالي سان سڏجڻ ۾ اچي ٿو. +ساڳئي وقت، هيءُ خاندان پنهنجي علمي برتريءَ جي ڪري، عزت ۽ احترام وچان ”مخدوم“ جي نالي سان به سڏجي ٿو. +مخدوم جعفر، بــُـوبڪن جي انهيءَ معزز ”عباسي“ خاندان جو هڪ روشن چراغ هو. +انهيءَ خاندان جي نسب جو سلسلو، عباس جي خاندان جي لــَـڙهيءَ جي هڪ بزرگ، مخدوم ابوبڪر سان ملي ٿو. +ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ لکي ٿو تہجڏهن سن 949هه/1542ع ۾ مخدوم جعفر جي والد، مخدوم ميران وفات ڪئي، انهيءَ سال جي مناسبت سان ۽ پڻ انهيءَ حوالي جي اعتبار سان ته مخدوم جعفر سن 958هه/1551ع ۾ حج ڪيو، چئي سگهجي ٿو ته مخدوم جعفر سن 930هه/ 1524ع ڌاري ڄائو. +مخدوم جعفر ابتدائي تعليم جو درسُ پنهنجي والد، مخدوم عبدالڪريم عرف ميران کان سندس ئي مدرسي ۾ ”بــُـوبڪن“ ۾ حاصل ڪيو ۽ اعليٰ ديني تعليم ۽ ٻين مختلف علمن ۾ پڻ پنهنجي والد کان تحصيل ڪيائين، ۽ وٽانئس ئي مڪمل فارغ التحصيل ٿيو. +ان کان سواءِ، پاڻ ضرور سنڌ جي ڪن ٻين وڏن عالمن ۽ مشائخن کان به ظاهري خواه روحاني علم جو استفادو ڪيو هوندائين! +مخدوم جعفر سن ۹۵۸ھ/ 1551ع ۾ حج بيت الله جي سعادت حاصل ڪئي. +ان موقعي تي مخدوم صاحب مڪي معظمه ۾ اسلامي دنيا جي هڪ وڏي جيد عالم ۽ حديث جي فن جي وڏي ماهر، محمد بن محمد البڪري الشافعي سان ملاقات ڪيائين ۽ کانئس حديث جي فن ۾ وڌيڪ تعليم حاصل ڪيائين. +مڪي جي مشهور امام عبدالقادر بن ابراهيم بن محمد سان به مخدوم جعفر جون علمي ڪچهريون ۽ بحث مباحثا ٿيا. +مخدوم صاحب سن 961هه/ 1554ع ڌاري مڪي شريف کان واپس پنهنجي وطن سنڌ ۾ ”بــُـوبڪن“ ۾ موٽي آيو. +بــُـوبڪن ۾ موٽي اچڻ کان پوءِ، پاڻ پنهنجي والد جي قائم ڪيل ديني مدرسي ۾ اُستاد جي حيثيت ۾ پنهنجن شاگردن کي تعليم ڏيڻ شروع ڪيائين. +ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ مطابق ھن ٺٽي جي مدرسي ۾ پڙھائڻ شروع ڪيو. +مخدوم صاحب حرمين شريفين جي سفر کان سواءِ، سنڌ ۽ هند جو به وڏو سير ۽ سفر ڪيو، ۽ ڪيترن ئي وقت جي عالمن، مشائخن ۽ روحاني بزرگن جي آستانن تي وڃي استفادو ڪيائين، پاڻ گجرات ۽ شاهجهان آباد (دهلي) جي طرف به ويو. +جيتوڻيڪ تصوف جي طرف مائل هو، پر شيخ محي الدين ابن عربيءَ جي تصوف جي ڪتابن پڙهڻ کان ٻين کي اڪثر منع ڪندو هو. +اها حقيقت سندس تاليف ڪيل ڪن ڪتابن مان ڀليءَ ڀت ظاهر ٿئي ٿي. +محمد غوثي شطاري مانڊويءَ مطابق:”مخدوم جعفر بوبڪائي پنهنجي زندگيءَ جي پوئين دور ۾ منطق ۽ فلسفي جي ڪتابن کي پاسيرو رکي، سفر خواه حضر ۾ احياءُ العلوم، عوارف المعارف ۽ فصل الخطاب جهڙن تصوف جي ڪتابن جو گهڻو مطالعو ڪندو هو. +شجرو. +مخدوم جعفر جي نسب جو سلسلو، هن ريت بيان ڪيو وڃي ٿو: +مخدوم جعفر بن عبدالڪريم عرف ميران بن يعقوب بن نــُـورالدين بن مرذوق بن شيخ قلندر بن مروه بن ميراه بن عاري بن شيخ توغان ابوبڪر بن شيخ محمد بن شيخ ابوبڪر بن سلطان خلجي خان بن سلطان ترڪ بن سالار خان بن بزدار خان بن سلطان اندسن بن ابوبڪر بن هاشم بن عبدالله بن عباس رضه بن عبدالمطلب بن هاشم بن عبدالمناف. +ڪجھ عجيب و غريب حڪايتون. +مير علي شير ”قانع“ ٺٽويءَ جي ڪتاب ”تحفته الڪرام“ ۾ مخدوم صاحب جي باري ۾ ڪجهه احوال دستياب ٿئي ٿو. +مير ”قانع“ ٺٽوي لکي ٿو: +”قانع“ سندس باري ۾ ڪي عجيب غريب حڪايتون لکيون آهن، جن کي هن دور ۾ شايد اعتبار جوڳيون نه ڄاتو وڃي. +مثلاً، هڪ ڀيري مخدوم صاحب سنڌ کان دهليءَ وڃڻ جو ارادو ڪيو. +راهه خرچ لاءِ جيڪي ڏوڪڙ ساڻ کنبا هئائين، سي لاهور پهچندي ئي ختم ٿي ويس. +ڪنهن کان گهرڻ يا قرض وٺڻ تي دل نه ٿيس. +تنهنڪري پنهنجي ’نير نجات‘ علم کان ڪم وٺي، شهر جي ٻاهران هڪڙو باغ تيار ڪيائين، جنهن ۾ ميويدار وڻ هئا. +پوءِ ان باغ کي ڪنهن دولتمند وٽ گروي رکي، پيسا وٺي، دهليءَ پهچي ويو. +موٽندي گرويءَ جي رقم ادا ڪيائين، ۽ پوءِ باغ کي نيست نابود ڪري ڇڏيائين +ٻئي هنڌ لکيل آهي ته هڪ ڀيري بادشاهه مهيني جي آخري تاريخن ۾ کانئس پڇيو ته چنڊ ڪڏهن ڏسبو. +مخدوم سرسري طرح حساب ڪري تاريخ ٻڌائي. +ٻين نجومين حساب ڪري، هڪ ڏينهن پوءِ جي تاريخ بيهاري. +انهيءَ تي مخدوم ڪتاب ڪڍي باقاعدي حساب ڪيو، ته پنهنجو فيصلو غلط ۽ ٻين جو فيصلو درست لڳس. +پنهنجي ايڏي ساري غلطي قبول ڪرڻ ۾ جيڪي سو گهٽتائي محسوس ٿيس، ان ڪري پنهنجيءَ ٻڌايل تاريخ مطابق، پنهنجي ’نير نجات‘ جي علم جي زور تي، هڪڙو نئون چنڊ آسمان تي چمڪائي ڇڏيائين! +اصلي چنڊ وري ٻئي ڏينهن تي ظاهر ٿيو. +ان ڳالهه تي ماڻهن ۾ جڏهن گهڻو چؤٻول پئجي ويو، تڏهن مخدوم سموري حقيقت ظاهر ڪري ٻڌائي +خاندان. +مخدوم جعفر بلند مرتبي جي عالم، مخدوم عبدالڪريم عرف مخدوم ميران (وفات: ۹۴۹ھ/ +1542ع) جو فرزند هو جنھن وٽان نامور عالمن ۽ بزرگن علم حاصل ڪيو جن ۾ علامه طاهر بن يوسف پاٽائي، حڪيم عثمان بن عيسيٰ برهانپوري، مخدوم محمد عثمان درٻيلوي ۽ سنڌ جو حاڪم مرزا شاھ حسن ارغون (وفات: ۹۶۲ھ/ 1555ع) پڻ هئا. +مخدوم عبدالڪريم عرف ميران جي باري ۾، مير علي شير ”قانع“ ٺٽوي لکي ٿو: +اهڙيءَ طرح، مير علي شير ”قانع“ ٺٽويءَ پنهنجي ٻين ڪتابن، جهڙوڪ:"مقالات الشعراء" ۽"معيارِ سالڪانِ طريقت" ۾ پڻ مخدوم ميران جو اهو ساڳيوئي”تحفته الڪرام“ وارو احوال بيان ڪيو آهي. +مير ”قانع“ ٺٽويءَ مخدوم ميران کي ٺٽي جي عالمن ۽ بزرگن ۾ شمار ڪري، سندس مدفن مڪلي ٽڪريءَ تي ڄاڻايو آهي. +دراصل، مخدوم ميران جو تعلق ”ٺٽي“ سان نه، بلڪ ”بــُـوبڪن“ سان هو. +مخدوم ميران ديني ۽ فقهي مسئلن جي بحث مباحثي جي سلسلي ۾ ٺٽي جي عالمن وٽ ايندو رهندو هو. +ان دوران مخدوم صاحب جي وفات ٺٽي ۾ واقع ٿي ۽ کيس مڪلي ٽڪريءَ تي مدفون ڪيو ويو. +سندس اولاد مان وڏا عالم ۽ ڪماليت جا صاحب ٿي گذريا آهن. +مخدوم صاحب کي پنج فرزند ٿيا: +مخدوم عبدالعليم جنھن کي وري مخدوم صلاح الدين نالي فرزند هو. +مير علي شير قانع مخدوم عبدالغني جو پڻ ذڪر +ڪيو آهي جنھن 1169 هه (1756ع) ۾ وفات ڪئي جيڪو مخدوم جعفر جي پشت مان ھو. +”قانع“ وفات جي تاريخ هن قطعي ۾ چئي: +تصنيفون. +مخدوم جعفر تي مشهور عالم حافظ ابن تيميه جو وڏو اثر هو ۽ اهو مخدوم صاحب جي تصنيفات مان پڻ ظاهر ٿئي ٿو. +مخدوم صاحب پنهنجو مشهور تعليمي سکيا وارو ڪتاب”حاصل النهج“ سن 976هه/1568ع ۾ تاليف ڪيو. +”گلزار ابرار“ جو مؤلف، مسيح الزمان شيخ عيسيٰ بن قاسم پاٽائيءَ جي زباني روايت ڪري ٿو ته مون حڪيم عثمان بوبڪائيءَ کان ٻـڌو، ته مخدوم جعفر آخري عمر ۾ منطق جا ڪتاب درياء ۾ لوڙهي ڇڏيا هئا. +مخدوم صاحب جون تصنيفون ھيٺ ڏجن ٿيون: +وفات. +حڪيم عثمان بوبڪائيءَ سن 1008هه/1600ع ۾ رحلت ڪئي، انهيءَ لحاظ کان اهو چئي سگهجي ٿو ته مخدوم جعفر يارهين صدي هجريءَ جي ابتدائي سالن ۾ 1008هه/ 1600ع کان اڳ هن فاني جهان مان رحلت ڪئي هوندي. +اصل ۾ مخدوم جعفر جي وفات ۱۵ ذي القعد ۱۰۰۲ھ تي ٿي ۔ سندس وفات جو قطعو آھي ”جدا کرد ما ز مخدوم جعفر“ سال ۱۰۴۳ھ مان ۴۱ گھٽ ڪبا ته سال ۱۰۰۲ھ ملندو۔ ڏسو ڪتاب، حاصل النھج۔ مخدوم صاحب کي وفات کان پوءِ ”بــُـوبڪن“ ۾ سندس اباڻي قبرستان ۾ سپرد خاڪ ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37192.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37192.txt new file mode 100644 index 0000000..b88ef77 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37192.txt @@ -0,0 +1,75 @@ +محمد حيات سنڌي +ٻارهين صديءَ جو هي سنڌي محدث، جنهن جي علمي فيض کان نه رڳو سنڌ ۽ هند پنهنجي اُڃ لاٿي، پر حجاز، نجد، يمن، مصر،شام، الجزائر ۽اولهه اقصيٰ جا عالم پڻ مستفيد ٿيا +محمد حيات سنڌي مدني (Muhammad Hayaat Sindhi Madani) بابت ٿورو گهڻو جيڪو ڪجهه احوال مليو آهي، اهو سڀ عربي ۽ فارسي تذڪرن ۽ فارس ۾ ٽڙيو پکڙيو پيو آهي. +حسب ۽ نسب. +ھن جو خاص شاگرد ۽ معتقد سيد غلام علي آزاد بلگراميءَپنھنجي ھڪ ڪتاب ۾ لکي ٿو ته: +بلگرامي پنهنجي استاد جي اها عبارت لکي اڳتي انهن لفظن جي تشريح هن طرح ڪري رهيو آهي ته فلاريہ ”في“ جي زير سان سنڌي نالو آهي چاچڙ سنڌ جي هڪ قوم آهي ۽ عادلپور بکر پرڳڻي جو هڪ ننڍو شهر آهي ۽ لکي ٿو ته مان جڏهن 1147هه ۾ سنڌ ۾ آيو هوس ته عادلپور به آيو هوس. +سيد موسيٰ قادري بکر پرڳڻي جو هڪ بزرگ آهي ”گهوٽه“ ڳوٺ يا قريہ جي معنا لاءِ اچي ٿو. +ڪجھ دانشورن جو خيال آهي ته ڪوته جي تشريح ۾ سيد غلام علي کان غلطي ٿي آهي ته ڪوته ۽ گوڻهه هندي برابر هڪ جهڙا لفظ آهن. +اتان شايد بلگرامي صاحب ڪوته کي گوڻهه ڄاڻي قريه معنا ڪئي آهي ته اصل ۾ اهو لفظ گوٽه يعني گهوٽن جو ڳوٺ آهي، جو اڳتي هلي گهوٽڪي جي نالي سان مشهور ٿيو، جتي سيد موسيٰ قادري رح جي قبر پڻ آهي ۽ ان جو خاندان اڃان تائين گهوٽڪيءَ ۾ هليو اچي. +سيد غلام علي اڳتي هلي لکي ٿو ته سندس مامو سيد محمد انهن ڏينهن ۾ سنڌ اندر شاهي خدمت ۽ نوڪري ڪري رهيو هو، ۽ کيس استاد (شيخ حيات محمد سنڌي) حڪم فرمايو ته پنهنجي مامي کي لکي ته هو استاد جي پيءُ جي خبر چار لهي ۽ مامي کي سيد موسا جو به پتو ڏيان ته جيئن مامو ان کان شيخ جي والد جو گهر معلوم ڪري. +اھڙي طرح هن مٿين سرگذشت مان شيخ محمد حيات جي پيءُ جو نالو، قوميت ۽ ڳوٺ جو پتو پئي ٿو. +تعليم لاءِ حرمين شريفين جو سفر. +سيد غلام علي آزاد استاد جي ياد ۾ لکي ٿو: +جڏهن ته سيد غلام علي آزاد بلگرامي، محمد حيات سنڌي محدث جو شاگرد آهي، تڏهن سندس تحرير سند جو درجو رکي ٿي. +بلگرامي پنهنجي شاگرديءَ جو اعتراف ڪندي لکي ٿو: +هي جو ڪتاب سلڪ الدرر جي صاحب علامہ مرادي، محمد حيات سنڌيءَ کي ابراهيم سنڌيءَ جو پٽ لکيو آهي ۽ ان جي ٻين پوين عالمن جهڙوڪ فهرس الفهارس جي صاحب ڪتاني فاسي مغربي ۽ ٻين پوئلڳي ڪئي آهي، سا ائين پئي معلوم ٿئي ته اهو نالو پوءِ جو رکيل آهي، ٿي سگهي ٿو ته ”ڦليارو“ يعني گلن ڦلن وارو جي تعريب ابراهيم سان ڪئي وئي هجي، ڇوته ابراهيم عليہ السلام تي باه به باغ ٿي پئي هئي، تڏهن عَلم ابراهيم ۽ گل و گلزار پاڻ ۾ لازم و ملزوم چئبا. +بلگرامي جي تحرير مان ظاھر نہ ٿو ٿئي تہ ھن سنڌ جي محدث سنڌي ٻوليءَ ۾ تعليم حاصل ڪئي ھئي يا نہ. +اھڙي تصديق لاء ٻہ سندون ملن ٿيون. +هڪ ته محمد حيات سنڌيءَ جا اهي بعض رسالا، جيڪي مخدوم محمد معين جي رد ۾ لکيا اٿس، جن ۾ هو مخدوم محمد معين ٺٽويءَ جي بيحد عزت ۽ احترام ڪري ٿو ۽ کيس پنهنجو استاد ۽ شيخ سڏي ٿو، ليڪن ڪن علمي مسئلن ۾ ان سان اختلاف رکندي ان جي بعض تاليفات تي رد به لکي ٿو. +ٻي ثابتي آهي ٻارهينءَ صديءَ جي عالمن جو تذڪرو، جنهن ۾ علامہ مرادي سلڪ الدرر جي نالي سان چئن جلدن ۾ ڪتاب تيار ڪيو، جيڪو ايترو ته مستند ۽ مقبول ليکيو وڃي ٿو جو پوين تذڪره نگارن لاءِ سند جو درجو رکي ٿو. +علامہ مرادي هن طرح رقمطراز آهي: +هن عبارت مان اسان کي محمد حيات سنڌيءَ جي سنڌ ۾ تعليم پرائڻ بابت ٻه ڳالهيون معلوم ٿيون: 1- پنهنجي ڳوٺ ۾ ابتدائي ڪتاب پڙهائين. +باقي ڪنهن وٽ پڙهيو ان وقت عادلپور ۽ گهوٽڪيءَ ۾ ڪهڙو مدرسو هو، جتي هن محدث ابتدائي تعليم پرائي، سا ڳالهه اڃا تحقيق طلب آهي. +2- ٻي ڳالهه واضح طور معلوم ٿي ته ٺٽي ۾ پنهنجي وقت جي وڏي محقق، متڪلم، فلسفي، اديب ۽ صوفي مخدوم محمد معين وٽ محمد حيات سنڌي پنهنجي علمي عمارت جي پيڙهه پڪي ڪئي. +علامہ مرادي، سنڌ جي هن محدث جو ڪريڪٽر هن طرح بيان ڪري رهيو آهي: ”هو هڪ پرهيزگار انسان هو. +درس، تدريس کان سواءِ ٻين وقتن ۾ ماڻهن کان الڳ رهندو هو، سندس اهو دستور هوندو هو جو مسجد نبويءَ ۾ جماعت سان پهرئين صف ۾ نماز ادا ڪرڻ پاڻ تي لازم ڪري ڇڏيو هئائين. +علامہ عبدالحي ڪتاني فاسي به محمد حيات کي محدث الحجاز، شيخ، حافظ جهڙن لقبن سان ياد ڪري ٿو. +ڪتاني جي ڪلام مان اهو به معلوم ٿئي ٿو ته علامه ابوالحسن سنڌي جي وفات کان پوءِ، ان جي مسند تي محمد حيات سنڌي برابر 24 سال درس ڏيندو رهيو. +تصنيف ۽ تاليفات. +شيخ محمد حيات جي استاد ابوالحسن ڪبير سنڌيءَ بابت ته سڀني عالمن جي اها متفقہ راءِ آهي ته جيئن هو لاجواب استاد ۽ مدرس هو، جنهن مان ھزارين فيضياب ٿيا.، اهڙيءَ طرح هو تصنيف، تاليف ۾ به بي نظير هو، ان لاءِ سندس ڪتاب شهادت لاءِ ڪافي آهي. +الله پاڪ طرفان هن جي تحرير ۾ اهو ته زور ۽ قوت سمايل آهي، جو مختصر عبارت ۾ به باريڪ نڪتا بيان ڪندو آهي، جي اسان کي ٻين ڪتابن ۾ نٿا ملن. +اها هڪ ڏات آهي جا سڀ ڪنهن کي حاصل نه آهي. +محمد حيات سنڌي به پنهنجي پويان تصنيفي سرمايو يادگار ڇڏي ويو. +درس و تدريس جي بيحد مشغولي هوندي به ڪي ڪتاب لکي ويو آهي. +تذڪرن، فهارس ۽ معاجم ۾ هيٺين ڪتابن جا نالا سندس تاليف ۾ اچن ٿا: +1-"شرح علي الترغيب والترهيب للمنذري 2 جلد 2- شرح علي الاربعين النودية 3- مختصر الزواجر 4- شرح الاربعين حديثا من جميع الملا علي القاري 5- الايقاف علي سبب الاختلاف 6- تحفة الانام في العمل بحديث النبي عليہ الصلواة والسلام 7- ارشاد النقاد اليٰ تيسير الاجتهاد 8- شرح الحڪم العطائية 9- شرح حڪم الهدادية" +رسالہ رد توابيت. +احقر راقم جي ذاتي ڪتب خاني ۾ موجود آهي. +1- فتح الغفور رسالہ النهي عن عشق المرءِ والنسوان 2. +ٻيا رسائل. +هنن ڪتابن مان شرح الاحاديث الاربعين النودية هن ناقص جي نظر مان گذريو، جڏهن آئون تازو حج جي موقعي تي مدينہ منوره زادها الله شرفا و تعظيما جي زيارت لاءِ اتي ويل هئس. +مدينہ منوره ۾ مڪتبہ شيخ الاسلام عارف حڪمت هڪ وڏو ڪتب خانو آهي، جنهن ۾ خطي ڪتابن جو ڪافي ذخيرو موجود آهي. +جتي شيخ ابوالحسن ڪبير سنڌي، شيخ ابوالطيب سنڌي، ابوالحسن صغير سنڌي، شيخ رحمت الله سنڌي جي تصنيفات پن موجود آهن. +محمد حيات سنڌي جي ڪتابن مان مٿيون ڪتاب شرح اربعين پڻ اتي پيل آھي، جو خط نسخ ۾ لکيل آهي. +هر صفحي جون سٽون 19 اٿس. +اوراق 32، سنهري چٽسالي سان سينگاريل، سن ڪتابت 1144هه ڪاتب جو نالو نامعلوم. +انهيءَ ڪتابت واري سن مان اهو پتو پوي ٿو ته ليکڪ اهو ابتدائي دور ۾ ڪتاب لکيو آهي، ڇو ته ليکڪ جي وفات جو سال 1163هه آهي. +مسلڪ. +عربي ۽ فارسيءَ جا جمله سوانح نگار شيخ محمد حيات سنڌي کي حنفي مذهب، مسلڪ جو لکي ويا آھن. +عام طرح گهڻن حنفي مذهب جي محقق عالمن جو اهوئي دستور رهيو آهي. +علامہ ڪمال الدين ابن همام فتح القدير جو صاحب حنفي مذهب جو هڪ وڏو محقق عالم ٿي گذريو آهي، سندس دستور به اهو رهيو ته پنهنجي تحقيق ۽ غور، خوض کي به ان هٿان نه ڇڏيو. +ابوالحسن صغير جي سوانح ۾ اچي ٿو ته هو پنهنجي استاد محمد حيات وانگر مصنف ۽ محقق حنفي هو. +محمد عابد سنڌي، جنهن کي نواب حسن پويالي ”ابجد العلوم“ ۾ متعصب سڏيو آهي، سو خود پنهنجي نادر روزگار تاليف ”المواهب اللطيفة شرح مسند الامام ابي حنيفة“ ۾ قرائة الفاتحة جهڙي وڏي اختلافي مسئلي ۾ نرم ٿي ويو آهي. +محمد حيات سنڌي جو اهو مسلڪ آهي تقليد جي باري ۾. +باقي بدعت ۽ شرڪ جي رد ۽ نبي صلي الله عليہ وسلم جي سنت جي جيارڻ ۾ ڏاڍو سرگرم رهندو هو، جتي ڪو معمولي شرڪ جو شائبو ڏسندو هو، اتي ان کي ناجائز سڏيندو هو. +جيئن سيد غلام علي آزاد بلگرامي لکي ٿو: +تلامذه. +محمد حيات سنڌي جو فيض ايڏو ته عام هو جو ڪنهن به اسلامي ملڪ جو ڪو اهڙو محدث ورلي ملندو، جنهن جي سند جو سلسلو هن سنڌي محدث تي نه پهچندو هجي. +هتي رڳو سندس وڏن شاگردن جا نالا لکيل آھن: +(1) ابوالحسن صغير سنڌي +(2) علامہ محمد قائم سنڌي (3) سيد محمد فاخرالہ آبادي (4) شيخ احمد بن عبدالرحمٰن سنڌي (5) سيد غلام علي آزاد بلگرامي (6) شيخ محمد سعيد صفر (7) شيخ عبدالقادر خليل ڪرڪ (8) سيد عبدالقادر بن احمد بن عبدالقادر (9) شيخ عبدالڪريم بن عبدالرحيم الداغستاني +(10) شيخ علي بن صادق الداغستاني +(11) سيد علي بن ابراهيم بن جمعة العبسي +(12) شيخ عبدالڪريم بن احمد الشراباتي +(13) شيخ علي بن عبدالرحمٰن استنبولي +(14) شيخ علي بن محمد الزهري +(15) مفتي محمد بن عبدالله الخليفتي المدني (16) شيخ عليم الله بن عبدالرشيد لاهوري (مدفون دمشق) +(17) شيخ خير الدين بن محمد زاهد السورتي +(18) محمد بن عبدالوهاب نجدي. +لاڏاڻو. +سنڌ جو هي محدث پنهنجي عمر جو سمورو سرمايو مديني منوره ۾ حديث جي خدمت ۾ صرف ڪندي اربع ڏينهن تاريخ 26 صفر 1163هه، مطابق 3 فيبروري 1750ع ۾ دارفاني کان رحلت فرمائي مديني منوره جي جنت البقيع ۾ وڃي آرامي ٿيو. +سندس شاگرد رشيد غلام علي آزاد بلگرامي ”رحلة شيخي“ مان اها تاريخ وفات ڪڍي آهي ۽ ”رحلة“ لفظ جي ”ت“ کي ”هه“ قرار ڏئي ان جا 5 عدد ورتا ويا آهن. +ان لاءِ سيد صاحب پنهنجي استاد عبدالجليل بلگرامي جي هڪ رسالي جي عبارت سند طور ڪم آندي آهي ته تانيث واري ”ت“ جيڪا ”هه“ جي شڪل ۾ لکي ويندي آهي، تنهن کان صورتخطي جو خيال رکي 5 (پنج) وٺندا آهن، 400 نه وٺندا آهن. +اسان کي اهو ئي سن وفات صحيح نظر اچي ٿو. +فهرس الخزانة التيمورية وارو سلڪ الدرر جي حوالي سان هن سنڌي محدث جي وفات جو سن1163هه لکندي وڌيڪ لکي ٿو ته مجموعة التاجي ۾ سن وفات 160هه ڄاڻايل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37199.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37199.txt new file mode 100644 index 0000000..a9e7d3d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37199.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +قومپرستي +قومپرستي مان مراد پنھنجي قوم جي لاءِ سياسي، معاشي يا ٻي ڪا جدوجھد آھي. +اھو ھڪ نظريي ۽ تحريڪ جو نالو آهي جيڪو ڪنھن مخصوص قوم جي ماڻهن جي مفادن کي مضبوط ڪري ٿو ان جو مقصد خاص طور تي قوم جي پنھجي ملڪ تي اختيار ۽ خودمختياري جي حاصلات ۽ حفاظت ھوندو آھي ان نظريي مطابق سياسي اقتدار (قابل قبول اختيار) جو جائز ذريعو رڳو قوم ئي ھوندي آھي اھو نظريو ثقافت، قوميت، جاگرافيائي مقام، ٻولي، سياست، مذھب ، روايتن، ۽ مشترڪ تاريخ جي مختلف سماجي صفتن جي بنياد تي قومي تشخص کي پيدا ڪري ۽ پختو ڪري ٿو ۽ قومي وحدت ۽ سالميت کي فروغ ڏئي ٿو. +قومپرستي قوم جي روايتي ثقافت کي محفوظ ۽ فروغ ڏئي ٿي اھو نظريو قومي ڪاميابين تي فخر ڪرڻ کي ھٿي ڏئي ٿو ۽ اھو حب الوطني جي ويجھو آھي.ھن نظريي جو بنياد ھن ڳالھ تي آھي ته ”ھر قوم کي، حق خوداختياري جي اصول تي، پنھنجي سياسي مستقبل بابت فيصلو ڪرڻ جو حَق آھي، ۽ انھيءَ طريقي مطابق ھر قوم پنھنجي آزاد ۽ جداگانه حڪومت بڻائڻ جو اختيار رکي ٿي. +ھن وقت قوميت جا دنيا ۾ تسليم ڪيل بنياد ھيٺيان شمار ڪيا وڃن ٿا: +قوم پرستي جي وصف. +قوم ھڪ مخصوص جاگرافيائي حدن ۾ رھڻ وارن انھن ماڻھن کي چئجي ٿو، جن جون رسمون رواج، تھذيب ۽ تمدن، ٻولي ۽ تاريخ ھڪجھڙي ھجي. +ھڪ گروھ يا ٽولو قوم سڏائڻ جي اهل نہ اھي ۽ نہ ئي وري انھن ماڻھن جي ٽولي کي قوم سڏي سگھجي ٿو جيڪي ٻولي، ثقافت، تھذيب، تمدن ۽ تاريخ بہ ساکي نہ رکندا ھجن. +قومون اوچتو وجود ۾ نہ اينديون اھن. +سنڌي ادب ۾ قومپرستي جا رجحان. +سنڌي ادب جي تاريخ ۾ قوم پرستي جو رجحان انتھائي پراڻو اھي. +سومرن جي دور جي رزميہ گاھن کان وٺي موجوده دور جي سياسي حالتن تي اسرندڙ ادب قوم پرستيءَ واري تحريڪ جو حصو اھي. +قوم پرستيءَ جو لاڙو ملڪي حالتن جي پيداوار ھوندو اھي. +سنڌي ادب ۾ ھي لاڙو ’ون يونٽ‘ کان پوءِ ھڪ تحريڪ جي شڪل اختيار ڪري ويو. +سنڌ جي شاعرن ۽ اديبن ھڪ منظم تحريڪ شروع ڪئي. +جنھن جو مقصد سنڌي ٻولي، سنڌي ادب ۽ سنڌ جي قومي، ثقافتي ورثي جي حفاظت ھو. +ھن تحريڪ جي اھم اديبن ۾ محمد ابراھيم جويو، شيخ اياز، عبدالڪريم گدائي، سراج ميمڻ، تنوير عباسي، شمشير الحيدري، ڊاڪٽر نجم عباسي، رسول بخش پليجو، نياز ھمايوني، استاد بخاري، امر جليل، ماھتاب محبوب، امداد حسيني، محمد خان مجيدي، ابراهيم منشي، سرويچ سجاولي، خاڪي جويو ۽ ٻيا ڪيترائي شاعر ۽ اديب اچي وڃن ٿا. +ھن تحريڪ ھيٺ جيڪو بہ ادب سرجيو ان ۾ سنڌ ۽ سنڌيت جي پرچار، سنڌ جي استحصالي طبقي تي ڦٽڪار، سنڌ جي سورمن جي تعريف، سنڌي ٻولي سان محبت جو اظھار، سنڌ جي قديم اثارن تي فخر ڪرڻ، ڪلاسيڪل شاعرن جي عظمت جو اظھار، ملڪي سماجي حالتن جي عڪاسي ھن دور جون خاص خوبيون آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37204.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37204.txt new file mode 100644 index 0000000..092ffa4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37204.txt @@ -0,0 +1,52 @@ +لاکو ڦلاڻي +ڄام لاکو ڦلاڻي (Laakkho Phulaanni)، سنڌ ۽ ڪڇ جو مشھور تاريخي ڪردار آھي، جنھن سنڌ ۾، سنڌين جي مستقل ۽ پڪي حڪومت قائم ڪرڻ لاءِ جدوجھد ڪئي. +ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ لکي ٿو ته: سنڌ جي سورھيه لاکي ڦلاڻي ڪڇ ۽ گجرات واري پاسي وڏيون سوڀون ڪيون ۽ ويرين کي سدائين شڪست ڏنائين ته جيڪڏھن لاکي ڦلاڻيءَ جي دور تي نظر ڪئي وڃي ته، معلوم ٿيندو ته لاکي رٻارين ۽ راءِ کنگھار جي پاڙ پٽڻ لاءِ جيڪو لوڙھين ھڻڻ جو عمل شروع ڪيو، اھو تاريخي لحاظ کان جائز ھو. +سنڌ جي سگهڙن لاکي ڦلاڻيءَ کي ’ستن سورهين‘ ۽ ‘ڏهن ڏاتارن‘ ۾ ڳڻيو آهي. +رٻاري سومرن جي شاخ آھي، ۽ اھي سمن جي صاحبيءَ جي خلاف ھئا. +سنڌ ۾ ھڪ طرف سمن جي راڄ کي مقامي رٻارين کان خطرو ھو ته ٻئي پاسي وري ارغونن ۽ ترخانن جون سنڌ تي نگاھون ھيون ۽ ھتان جا وڏيرا ۽ اڀرندڙ سج جا سلامي، ارغونن کي سنڌ م آڻڻ لاءِ، اندروني طور گھاٽ گھڙڻ ۽ ھتان جي ديش ڀڳت ۽ غريب عوام کي مارڻ، ڦرڻ ۽ لُٽڻ لاءِ نت نوان طريقا آزمائڻ لڳا، ان ڪري لاکي ڦلاڻي، انھن ديس جي ويرين ۽ عوام جي رت پياڪ ڄؤرن کي ناس ڪرڻ لاءِ “لوڙھيون ھڻڻ” شروع ڪيون. +ھيءَ حقيقت آھي ته “ڌاڙيل ۽ ڦورو” سنڌ ۾ ھر دور ۾ پيدا ٿيندا رھيا آھن، پر ڪي ڌاڙيل ٻاھرين جا پٺو بڻجي غريب ماڻھن کي ڦرڻ ۾ اھم ڪردار ادا ڪندا آھن، ۽ ڪي جاگيردار ۽ سرمائيدار ۽ ٻاھران ڪاهه ڪندڙن جا چمچا ٿي، سنڌ کي غلام بڻائڻ ۾ اھم ڪردار ادا ڪندا آھن. +ليکڪ محمد حسين ڪاشف لکي ٿو ته: “ڄام لاکو، سنڌ ڌرتيءَ جو اھو ڪردار آھي، جنھن کي لطيف گھڻي اھميت ڏني آھي. +خاص ڪري ھن جي لوڙھين جو عمل، جنھن مان ھن جي بھادري بکندي نظر اچي ٿي. +تاريخي حالتن جي بنياد تي، اھا لاکي جي مجبوري ھئي، ڇاڪاڻ جو ھڪ پاسي سَمن سردارن جو گھر ڦِٽل ھو، ڄام جي ڪري سنڌ سان جيڪو حشر ٿيو، اھو تاريخ جي صفحن ۾ ظاھر آھي. +ائين پئي لڳو ته ھٿ سان وٺي، سنڌ کي تلف ۽ تاراج ڪرايو پيو وڃي. +ان وقت جي وڏيري طبقي، تغلقن، ارغونن ۽ ترخانن کي، ھٿي ڏني ۽ ويل وھايا. +ڌارين جي لاڳيتي ڪاھن ۽ حملن ڪارڻ، اقتصادي بدحاليءَ جو دور ھو، جنھن ماڻھن ۾ غير يقيني جي صورتحال پيدا ڪري ڇڏي. +ان کي بحال ڪرڻ، ماڻھن ۾ اعتماد پيدا ڪرڻ ۽ انھن جو اقتصادي پورائو ڪرڻ. +اھو ئي ڪارڻ آھي جو لاکي پنھنجي تر جي خوشحاليءَ لاءِ لوڙھيون ھنيون ۽ ان جي ورهاست لاءِ ڏن ڏيڻ جو طريقو اختيار ڪيو ته جيئن ماڻھو پنھنجي پيرن تي بيھن ۽ اڳتي پنھنجي زندگي گذارڻ جي طريقي کي سٺي نموني اختيار ڪري سگھن. +اھا لاکي جي سياسي بصيرت ھئي، جنھن سخا جي سپر سان، پنھنجي تر جي ماڻھن کي زندگيءَ جي مشڪل دور مان ڪڍي، عام سطح تي آندو، سماجي اڏاوت جي سلسلي ۾ تاريخ جي فلسفي مطابق، “قومي بچاءَ” جي صورت ۾ ڪن طبقن تي اثر پوي ٿو، جيڪو يقيني آھي. +لاکي جي پنھنجي اختيار، تر جي جوڙجڪ لاءِ، سنگھارن تي تمام گھڻو اثر پيو، ڇاڪاڻ ته ڪڇ جي راجا کان پوءِ، اھو ئي طبقو ھو، جنھن تي اثر پيو. +جن ۾ ريٻاري به اچي ويا. +لاکي جو ھڪ گڻ ھي ھيو ته ھو ڦُريندو لُٽيندو، وڏيرن ۽ سردارن کي ھو ۽ ماريندو ۽ رت وھائيندو ھو، سدائين ٻاھرين، ديس جي ويرين کي، ارغونن ۽ ترخانن جي پَٺن کي، جيڪي سنڌ ۾ کين آڻڻ لاءِ جاکوڙ ۾ ھئا ۽ تاريخ شاھد آھي ته جڏھن لاکي کي پنھنجن ئي مارايو تڏھن ارغونن سنڌ ۾ اچي جيڪي ويل وھايا، اھي ڪنھن کان به ڳجھا نه آھن. +لاکو ڦلاڻي نه رڳو ديس ڀڳت حڪمران ھو پر ھو سورھيه ۽ سخي به ھو. +ھو سنڌ جي تاريخ ۾ ستن سورھين ۽ ڏھن ڏاتارن ۾ شمار ٿئي ٿو. +جڏھن لاکي، مھر راڻيءَ سان شادي ڪري ڄڃ وٺي، پراڻ ڪنڌيءَ پھتو، تڏھن پراڻ نديءَ جي وڻن، ٽڻن کي، ڪپڙا پھرائي سينگاريائين ۽ چوڻ لڳو ته، ڪنڌيءَ جا اھي وڻ ٽڻ به اسان جا ڄاڃي آھن ۽ جيڪي ڪجھ انھن کي اوڍايو اٿئون، سا ڄڻ ته اسان جي ڏات آھي، اھا وري واپس ڪانه وٺبي. +ظاھر آھي ته، اھڙي سورھيه ۽ سخي سپوت ۽ ڌارين جي اک ۾ ڪنڊو ٿي چڀندڙ سنڌيءَ کي ڪير ٿو برداشت ڪري، ان ڪري ويرين وڏي سازش سان کيس پنھنجي مامي راءِ کنگھار جي ذريعي 1010ع ۾ مارائي ڇڏيو. +ان وقت سندس ڄمار 99 سال ھئي. +ڄام لاکي جي سورھيائي ۽ سخاوت اڄ به سنڌ ۾ ضرب المثل طور مشھور آھي ۽ ڪيترائي سگھڙ اڄ به کيس ڳائيندا رھن ٿا. +ھن بھادر ۽ دلير پُٽ سنڌ کي ڌارين جي غلامي ۽ ارغونن جي قبضي کان بچائڻ لاءِ پنھنجو سِر قربان ڪيو، پر راڄ ۽ خلق جي دلين ۾ پنھنجي جاءِ قائم ڪئي ۽ اھوئي سبب آھي جو ڀِٽ ڌڻيءَ به کيس ڳايو. +لاکي ڦلاڻيءَ جو گهراڻو. +جيمس ٽاڊ پنهنجي "تاريخ راجستان" ۾ بار بار لاکي ڦلاڻيءَ کي جاڙيجو ڪوٺيو آهي. +لاکي ڦلاڻيءَ جا ڪل ڇهه ڀائر ٻڌايا وڃن ٿا. +رائچند هريجن، "ڪڇ جو گجراتي اتهاس؟ +جي حوالي سان لکيو آهي ته "ڪڇ جي راجا ڄام ڦل کي پنجن راڻين مان ڇهه پٽ ٿيا، ڄام ڌولا راءِ جي ڪنيا مان ساند، چاوڙي راڻيءَ مان سور، سوڍي راڻيءَ مان کينهرو، ڌرن واگهيلي راڻيءَ مان ڌائو (ڳاهو)، ۽ سونل راڻيءَ مان لاکو". +هن حوالي ۾ ڇهن مان پنجن ڀائرن جا نالا ڄاڻايا ويا آهن. +لاکو وگڙ رياستن ۾ ڪيراڪوٽ جي راجا ڦل جو پٽ هو ۽ چيو وڃي ٿو ته هن جو جنم ان وقت ٿيو جڏهن سندس پيءُ مولراج خلاف جنگ ۾ غير حاضر هو. +جنهن ڏينهن لاکو اٽڪوٽ ۾ ڄائو هو، تنهن ڏينهن سندس پيءُ بابت چيو وڃي ٿو ته هن پٽان تائين ڪاهه ڪئي ۽ ڪجهه دڪان ڦري ويا، جتان هي شعر آهي ته: +جنهن ڏينهن لاکو پيدا ٿيو، آسمان ۽ زمين ٻنهي کي ڏڪڻ لڳو. +ان ڏينهن پيران پتن جو قلعو ڪاميابيءَ سان ڦرجي ويو. +ڄام لاکو 1350ع ڌاري ڪڇ جو حاڪم ٿيو. +اصل ۾ ڄام جاڙي جي ڀاءُ ويرجيءَ جو پٽ هو ۽ چاچي کيس پٽيلو ڪري پاليو هو. +ان ڪري ’جاڙيجو‘ ڪري سڏيو ويو. +سندس اولاد به ان نسبت سان اڄ تائين ’جاڙيجا‘ سڏجي ٿو. +لاکي ڦلاڻيءَ جو دور. +رائچند هريجن، همير سومري جو دور 1400ع کان 1439ع تائين ٻڌايو آهي، جيڪو بعد جي تاريخي تحقيق مطابق ڪنهن به حالت ۾ 1351ع کان ٽپي نه ٿو سگهي، ڇو ته 1351ع کان سنڌ ۾ هر حالت ۾ سمن جي حڪومت شروع ٿي چڪي هئي. +لاکي ڦلاڻيءَ جو راڄ. +لاکو ڦلاڻي ڪڇ ۽ گجرات جي روايتن ۾ تمام گهڻو مشهور سگهارو حڪمران رهيو آهي. +سندس نالي ۽ حڪمرانيءَ جي ڇاپ اڄ به ڪڇ، گجرات، مارواڙ ۽ سنڌ جي علائقن تائين پکڙيل آهي. +لاکو ڦلاڻي اٽڪوٽ ٺهرايو هو، +لاکي ڦلاڻيءَ جو موت. +گجراتي روايتن ۾ اچي ٿو ته لاکو ڦلاڻي، جوناڳڙهه جي حڪمران گرهرپو يا گوراڙو (Graharipu or Garharo) جو دوست هو، ۽ وٽ مولراج سان ٿيندڙ جنگ دوران جڏهن گرهرپو، مولراج سولنگيءَ جي هٿان جهلجي پيو ته ان مهل لاکي ڦلاڻيءَ نهايت جرئت جو مظاهرو ڪندي پنهنجي دوست کي ڇڏائڻ لاءِ سر تريءَ تي رکي مقابلو ڪيو ۽ ان مقابلي ۾ مارجي ويو. +ٻئي طرف مارواڙ جا ذريعا ٻڌائين ٿا ته لاکو ڦلاڻي مارواڙ جي راٺوڙ راجا سياجيءَ جي هٿان ماريو ويو هو. +ڪرنل جيمس ٽاڊ به پوئين روايت کي ترجيح ڏني آهي. +کيس پنھنجي مامي راءِ کنگھار جي ذريعي 1010ع ۾ مارائي ڇڏيو. +ان وقت سندس ڄمار 99 سال ھئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37227.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37227.txt new file mode 100644 index 0000000..a3c986d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37227.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +پاڪستان جا انتظامي ايڪا +پاڪستان کي وفاقي گاديءَ جو ھنڌ، چار صوبن، قبائلي علائقا، آزاد ڪشمير اور گلگت ۽ بلتستان ۾ تقسيم ڪري سگھجي ٿو جيڪي ان جا وڏا وڏا علائقا آھن. +سرڪاري طور تي پاڪستان جا چار صوبا ۽ ھڪ وفاقي گاديءَ جو ھنڌ آهي جبھن جي لاءِ توھان ڏسي سگھو ٿا: پاڪستان جون انتظامي ايڪائيون. +پر ان کان علاوه ڪجھ علائقا آھن جيڪي اڃان باقاعده پاڪستان ۾ شامل نٿا ڪيا وڃن ۽ انھن جي آزاد حيثيت برقرار آهي جيئن آزاد ڪشمير، قبائلي علائقا ۽ گلگت ۽ بلتستان. +پر ان جي باوجود ھي علائقا عملي طور تي پاڪستان جي زيرِ اختيار آهن جيتوڻيڪ انهن کي پاڪستان جو حصو چيو ويندو آھي. +پاڪستان جي صوبون کي ضلعن ۾ ورھايو ويندو آهي. +آگسٽ 2000ع تائين صوبن کي ڊويزنن ۽ ڊويزنن کي ضلعن ۾ ورھايو ويندو ھو پر آگسٽ 2000ع ۾ ڊويزنون ختم ڪيون ويون ۽ ھاڻي صوبن کي ضلعن ۾ ورھايو ويندو آھي. +پاڪستان جي وزارتِ اطلاعات ۽ نشريات جي ويب سائٽ جي معلومات (120 مثلاً ضلعا) ۽ پاڪستان جي وفاقي ادارو براءِ شماريات جي ويب سائٽ تي 14 نومبر 2009ع تي ملندڙ معلومات (مثلاً ضلعن جي تعداد 113) ۾ فرق ھو ۽ ٻئي ۾ ضلعن جي تعداد اصل کان گھٽ ٻڌايل ھئي ڇو تہ نون ضلعن جي تشڪيل ٿي ھئي. +اھڙي طرح وزارتِ اطلاعات جي ويب سائٽ تي گلگت ۽ بلتستان جو ذڪر نه ھيو جڏھن تہ گلگت ۽ بلتستان ۾ چونڊون بہ ٿي چڪيون آھن ۽ ان جي آرڊيننس جاري ٿي ھاڻي ڪيترائي مھينا ٿي چڪا آھن. +اھو ئي سبب آھي تہ ھيٺ ڏنل معلومات انھن ٻنھي ويب سائٽس جي مدد کان علاوه ٻين ذريعن بشمول انگريزي وڪيپيڊيا سان مرتب ڪئي وئي آھي. +پاڪستان جي ورھاست جو نظام. +پاڪستان کي مختلف درجن ۾ تقسيم ڪيو ويو آهي. +سڀ کان پهريون درجو وفاق هوندو آھي جيڪو پوري ملڪ تي اختيار رڪندو آھي. +ٻيو درجو صوبي جو آھي جو ھڪ مخصوص صوبي ۾ مختار هوندو آهي ۽ ان کي وڌيڪ ڊويزن ۾ ورھايو ويندو آهي. +ٽيون درجو ڊويزن جو ھوندو آهي جنھن کي وڌيڪ ضلعن ۾ ورھايو ويندو آھي. +چوٿون درجو ضلعي جو آھي جنھن کي وڌيڪ تعلقن ۾ ورھايو ويندو آھي. +پنجون درجو تعلقي جو هوندو آهي جنھن کي وڌيڪ يونين ڪائونسلن ۾ تقسيم ڪيو ويندو آھي. +ڇھون درجو يونين ڪائونسل جو ھوندو آھي. +پاڪستان جي انتظامي ورھاست جو نقشو. +ھيٺين تصوير پاڪستاني حڪومت جي نظام جي ڇھن سطحن جو تعين ڪري ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37243.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37243.txt new file mode 100644 index 0000000..bb2d420 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37243.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +جارج برڪلي +جارج برڪلي ; +(12 مارچ 1685 ۾ ڄائو ۽ 14 جنوري 1753 م وفات ڪيائين) ڪلوئن جي بشپ ھجڻ ڪري اڪثر بشپ برڪلي جي نالي سان سڃاتو ويندو هو. +فلسفي ھيو ۽ امٽيريل ازم جو نظريو پيش ڪيو ھئائين جنھن کي بعد ۾ داخلي عينيت جو نالو ڏنو ويو +آئرلينڊ ۾ ڪلڪيني (Kilkenny) لڳ هڪ ڳوٺ ۾ ڄائو +جارج برڪلي ڊيڪارٽ کان پوءِ واري دؤر جو يورپ جي جديد فلسفي جو ھڪ وڏو مفڪر ھيو ۽ ريني ڊيڪارٽ ۽ جان لاڪ جي فلسفي جو نقاد ھيو. +ھن فلسفياڻي عينيت کي فروغ ڏنو ۽ ان جو دفاع ڪيو. +ھن اھو خيال ڏنو تہ رڳو ذھن ۽ خيال حقيقت آھن. +ھن جي خيال کان امونيل ڪانٽ ۽ ڊيوڊ ھيومز ڪافي متاثر ٿيا. +15 سالن جي عمر ۾، ڪلڪيني ڪاليج مان تعليم حاصل ڪري، ھي ڊبلن جي ٽرنيٽي ڪاليج ۾ داخل ٿيو. +1707 ۾ ٽرنيٽي ڪاليج جو فيلو ٿيو جلد ئي اينگليڪن چرچ ۾ منصب سان نوازيو ويو. +ٽرنيٽي ڪاليج ۾ ھن جو عينيت وارو فلسفو ظاهر ٿيڻ لڳو جنھن ۾ ھن ڊيڪارٽ، جان لاڪ، نڪولس ميلبرانچ، آئزڪ نيوٽن ۽ ٿامس ھوبس جي تعليم جو جواب ڏنو +ذاتي زندگي. +زندگي جي ٽيھن واري ڏھاڪي م ھي چار سال يورپ گھميو ٽرنيٽي م ھن جي نالي ٿيڻ سان کيس 1724 م ڊين آف ڊيري طور مقرري ٿي. +ان عرصي دؤران ھن برموڊا ۾ ڪاليج جي قيام لاءِ تياري ورتي. +1728 ۾ پنھنجي نئين ڪنوار ائن فارسٽر کي ساڻ ڪري آمريڪا جي رياست رھوڊ آئلينڊ جي شھر نيوپورٽ روانو ٿيو جتي ھي نئين منصوبي لاء برٽش پارليامينٽ طرفان فنڊ ملڻ جي اوسيئڙي ۾ رھيو پر کيس پيسا نہ مليا ۽ 1731 م کيس واپس موٽي اچڻ لاءِ مجبور ڪيو ويو. +1734 ۾ ھن جي ڪلوئن ۾ بطور بشپ مقرري ٿي اھڙي طرح ھي آئرلينڊ موٽي آيو جتي ھن پنھنجو آخري ڪتاب:Siris لکيو. +"فلسفو". +"هن پنهنجي فلسفي جو آغاز لاڪ جي نظرين تي تنقيد سان ڪيو. +هن جو چوڻ هو ته جيڪڏهن تجربو اسان جي علم جو بنياد آهي، ته پوءِ ان جو مطلب ٿيندو “To be is to be perceived” يعني ”ڪنهن شيءِ جي وجود جو دارومدار ان ڳالهه تي آهي ته اسان کي ان جو ادراڪ ٿي رهيو آهي يا نه“. +ٻين لفظن ۾ هن اهو چوڻ ٿي چاهيو ته مادي جو جدا ڪو وجود ڪونهي ۽ مادو اسان جي شعور يا ذهن جو مرهون منت آهي. +جڏهن ته برڪلي شين جي الڳ وجود جو انڪار ڪونه ڪيو آهي، هڪ لحاظ کان هو شين جي وجود جو قائل آهي، پر انهن جي مادي وجود کي نٿو مڃي. +هو صاف صاف چوي ٿو ته انهن جي وجود جو دارومدار اسان جي ذهن يا شعور تي آهي؛ يعني جيستائين ڪو ذهن شيءِ جو ادراڪ ڪري رهيو آهي، تيستائين اهي شيون موجود آهن. +ليڪن پوءِ سوال پيدا ٿو ٿئي ته جيڪڏهن ڪنهن ڪمري ۾ ماڻهو موجود نه آهي ته ڇا ان ڪمري ۾ رکيل سڀ شيون غائب ٿي وينديون. +ان جي جواب ۾ برڪلي جو چوڻ آهي ته خدا جي ذهن ۾ مادي جو وجود قائم رهي ٿو، تنهنڪري اهي مادي شيون اتي موجود آهن. +اهڙيءَ طرح برڪلي ماديت جي پنهنجي ليکي وجود واري تصور کي رد ڪري، موضوعي تصوريت يا داخلي آدرشيت (Subjective idealism) جو بنياد رکي ٿو +"وفات". +"هن 14 جنوري 1753ع تي آڪسفورڊ، انگلنڊ ۾ وفات ڪئي +1753 م آڪسفورڊ ۾ پنھنجي ٽن پٽن مان ھڪ پٽ جارج جي تعليم خاطر منتقل ٿيڻ بعد جلد ئي وفات ڪري ويو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37246.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37246.txt new file mode 100644 index 0000000..b71665c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37246.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +سنڌ جو آڳاٽو جاگرافيائي نقشو +ڪتاب: غرايب الفنون و مُلح العيون“ (کين کي حيرت ۾ وجهندڙ ۽ عجيب مهارتن جو ڪتاب) هڪ نامعلوم عرب جاگرافيدان لکيو آهي. +هيءُ ڪتاب 12ع صدي عيسوي جي آخر ڌاري يا 13ع صدي عيسوي جي وچ ڌاري مصر ۾ مرتب ڪيو ويو هو. +هيءُ ڪتاب پراڻن ڪتابن جي هڪ واپاري سئم فاگ کي هٿ لڳو. +هن واپاري 2002ع ۾، ان ڪتاب کي 100000 هڪ لک پائونڊن ۾ بوڊليئن ڪتبخاني، جامع آڪسفورڊ کي وڪڻي ڏنو ۽ جامع آڪسفورڊ، هن ڪتاب کي پنهنجي ڇپائي واري پروجيڪٽ ۾ شامل ڪري، هن ۾ ضروري واڌارا ۽ اضافا ڪيا آهن. +هن ڪتاب ۾ دنيا جا ناياب قديم ٻه نقشا ۽ ڪجھ ٻيا جاگرافي جا نقشا ۽ تصويرون ڏنيون آهن. +هن ڪتاب جي اهميت ان ڪري به آهي ته هن ڪتاب ۾ سنڌو درياءجو آڳاٽو نقشو ڏنو ويو آهي. +سنڌو ندي جو هيءُ نقشو ٿٻيٽ (تبت) کان شروع ٿئي ٿو ۽ سنڌ سان لڳندڙ هندي وڏي سمونڊ تائين جي آڳاٽن تاريخي ماڳن جي واقفيت ڏئي ٿو. +هن ڪتاب جو ليکڪ جيڪو هڪ نامعلوم عرب اسڪالر ۽ جاگرافيدان آهي، اهو اسڪالر لکي ٿو ته مون هن سائنس يا دانائي جو بيان جو ، عظيم فلسفيدانن ۽ اعليٰ ڄاڻ رکندڙ عالمن، جهڙوڪ جعفر بن محمد البلخي، محمد بن ابرهيم فرازي، خالد بن عبدالمالڪ مرُورُودي، محمد بن موسيٰ الخوارزمي، سند بن علي (سنڌي عالم, سنڌي بن علي)، حبش الله بن عبدالله، الحسن بن مصباح، بني نوبخت ۽ ٻين جي حڪايتن مطابق ڪيو آهي، مون سندن حڪايتن کي صفائي ۽ وضاحت سان پيش ڪيو آهي، شال ڌڻي سڳورو مون کي ڪامياب ڪري ۽ دعا آهي ته ڌڻي تعاليٰ مون کي ان ۾ سچائي ۽ مهارت ڏئي! +هن ڪتابَ ــ ڪتاب غرايب الفنون و مُلح العيون“ ۾ ڏنل 800 سو ورهيه آڳاٽي سنڌ جو نقشو ڏنل آهي. +سنڌ جي جاگرافيائي حدن جا ڄاڻون هڪ ئي راءِ سان سهمت آهن ته سنڌ جون حدون، قنوج(ڪنياڪُبجا) تائين پکڙيل هيون. +تنهن زماني ۾ قنوج جو شهر ننڍي کنڊ لاءِ مکيه واپاري مرڪز هو. +هتي ڪيتريون ئي بازارون ۽ ڳوٺ هئا. +انهن ڏينهن منجھ، عربن جي اچڻ وقت قنوج جو راجا راءِ هرچندرا (Raja Raai Harchandar) هو. +هيءُ شهر اتر ۽ اتر ــ اولھ هندوستان جي گاديءَ جو هنڌ هو. +9ع صدي عيسوي ڌاري گُرجرَ ــ پَرتيهارَا گهراڻي جا فردَ هن شهر تي حاڪم هئا. +کين 370 بوُداد؟ +۽ 2500 هاٿي هئا. +قنوج کي محمود غزنوي 1018ع ۾ تاراج ڪري ڇڏيو. +سنڌ کان قنوج ويندڙ شاهراه تي هيٺيان شهر آباد هئا. +جهڙوڪ تطيز ، داوربور ( ديپالپور) ايروي ، دوراز ، باناشور ( ٿانيسور) سوروه ، مهروه ، بروَر ۽ قنوج کان چين ويندڙ رستو بابِ چين (china gate) کان ٿيندو, چين جي شهر شِيان ۾ داخل ٿيندو هو. +قنوج جي اتر طرف فريان (اله آباد) بنارس ، نقذ ( پٽنا) ۽ اڳيان ولهاس (لهاسا ـ تبت ) ۽ باب چين آباد هئا. +هن ,ڪتاب جي خالق جاگرافيدان ڄاڻايو آهي ته ساحل هند تي ديبل ـ سندان, مڪران ـ نيرون آباد هئا. +ان وقت منصوره عربن جو مکيه شهر ٿي ويو هو. +کيس اڳ ۾ برهمڻ آباد چوندا هئا. +هن شهر کي پوء 771ع ۾ گاديءَ جي هنڌ جو درجو ڏنو ويو. +عرب عباسي بادشاهت جي عرب گورنر عمر بن حفص بن ابي سوفره المُهَلبِي، عباسي خليفي منصور جي نالي جي مناسبت سان، هن شهر جو نالو منصوره رکي ڇڏيو. +هن ماهر جاگرافيدان ڄاڻايو آهي ته سنڌو کي 6 ٻيون نديون هيون,(پر قديم مذهبي تاريخ جي ڪتابن ۾ سنڌو کي سپت سنڌُو چيو ويو آهي, مطلب ستن ندين وارو ملڪ, اگر سرسوتي درياء کي ان ۾ شامل ڪجي ته پوء ڳاڻاٽو پورو ٿئي ٿو) جيڪي سنڌو ۾ پونديون هيون. +هيء سنڌوُ درياه جبال اڪبيت( هماليه ٿٻيٽ (Tibet) مان وهي نڪري ٿو ۽ سندس منزل ساحل هند آهي. +هن ملتان (Multan) بابت لکيو آهي ته هيءُ شهر سون جو کلندڙ دروازو آهي، هن شهر ۾ حجاج بن يوسف جو ڀاءُ محمد بن يوسف فاتح ٿي، داخل ٿيو هو. +تنهن هتان 400 بهار (Bahaar) سون لٽيو ۽ هڪ بهار. +هڪ مڻ جي برابر هو. +هن نقشي ۾ آڪسورڊ يونيورسٽي جي اسڪالرن تحرير ڪيو آهي, ته ملتان شهر کي هڪ لک ڳوٺ هئا، ملتان جي حدن اندر تطيز شهر جا رهواسي بت پرست هئا ۽ هن لکيو آهي ته هن شهر جو اصل نالو مولتان (Moltaan) يا مولستان (Molistaan) هو,(متان اهو اشارو چول يا ڪول قوم ڏانهن هجي, جيڪا چولسان ۾ آباد آهي) ۽ هتي يحيٰ نبي رهيو هو، هتان هندوستان جي پهرين حد شروع ٿئي ٿي, هي شهر مسلم سنڌ جو مکيه مرڪز ۽ سينٽرل سنڌ جو گاديءَ جو هنڌ هو, ملتان کان 124 ميل پري اتر ـ اوڀر ۾ داور بور (ديپالپور) شهر هو. +جتان هڪ ندي نڪري سنڌو کي ڀرتي ڪندي هئي, هتي جي راجائن کي بوُره جي لقب سان سڏيو ويندو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37258.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37258.txt new file mode 100644 index 0000000..fd1d17d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37258.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +بين الاقوامي اخلاقيات +بين الاقوامي اخلاقيات (Baynalaqwaami Ikhilaaqiyaat) يا انٽرنيشنل موريلٽي (International Morality) هڪ تصور آهي، جيڪو جنهن تحت بين الاقوامي لاڳاپن جو عمل، قومن جي وچ ۾ اهڙن گڏيل اخلاقي قدرن ۾ مڃيل اصولن مطابق ٿيڻ گهرجي، جيڪي ظاهر ۾ ڀلي ته بين الاقوامي قانون جو حصو نه هجن. +عام طرح هي تصور بين الاقوامي سرشتن ۾ گهڻي عرصي کان تڪراري رهيو آهي ۽ عالمي سياست ۾ ٿيندڙ مختلف سرگرمين کي اخلاقي ضابطن هيٺ رکڻ يا نه رکڻ جي حوالي سان وڏا بحث ٿيا آهن. +هڪ پاسي سياسي حقيقت پسنديءَ (Political Realism) ۾ يقين رکندڙ حلقو، يورپي مفڪرن هابس ۽ ’ميڪا ويلي‘ کان متاثر ٿيندي چوي ٿو، ته اخلاقي قدر رياست جي اندروني معاملن تائين محدود آهن، ۽ بين الاقوامي تعلقات جي حوالي سان سياست ۾ اخلاقيات نالي ڪنهن شئي جو وجود ناهي. +هن حلقي موجب هر رياست جي ترجيح قومي مفادن سان لاڳاپيل هجڻ ڪري، ٻين قومن سان لاڳاپا رکندي، انصاف، آزادي، ۽ برابري جون ڳالهيون ڪرڻ بيوقوفيءَ ڀريو عمل آهي. +جديد دور ۾ اي ايڇ ڪار، مارگنٿا، آر ڊبليو ٽڪر ۽ هينري ڪسنجر هن موقف جا وڪيل آهن. +سندن چوڻ موجب رياستي مفادن جي تڪميل لاءِ، ضابطي جو هجڻ ضروري آهي، ۽ انصاف جي تلاش ۾ وقت وڃائڻ سان، بي ضابطگي وڏي ڏڦيڙ کي جنم ڏيندي. +اهي دانشور سيڪيورٽي معاملن کي فلاحي قدمن مٿان ترجيح ڏين ٿا. +ان ورتاءَ جي مخالفت ۾ ”خيال پرست“ (Idealists) چون ٿا ته جيڪڏهن انسان ڪن اخلاقي معيارن مطابق زندگي گذارڻ ضروري ٿو سمجهي، ته پوءِ رياست کي به ائين ڪرڻو پوندو. +سٺو رويو سٺائيءَ کي جنم ڏئي ٿو، تنهن ڪري بين الاقوامي برادريءَ ۾ صلح ۽ خير جي رويي سان رهڻو پوندو. +هي حلقو انساني حقن جي احترام، عالمي انصاف جي حصول ۽ خود اختياريءَ وارن حقن جي حمايت ڪندي، انفرادي فائدي کي، اجتماعي چڱائيءَ تي قربان ڪرڻ جو درس ڏئي ٿو. +هن نظريي جي وڏن حامين ۾ جرمنيءَ جو ناميارو مفڪر ’امانوئيل ڪانٽ‘ ، آمريڪي صدر ’ووڊورو ولسن‘ ۽ دنيا جا ٻيا انسان دوست دانشور شامل آهن. +هن حلقي جي خيال مطابق ،موجوده دور جو سياسي ۽ سماجي سرشتو نقصن سان ڀرپورآهي. +ان ڪري جيڪڏهن دنيا ۾ امن سلامتي ڀائيچاري ۽ ماحولياتي مسئلن جو حل ڪڍڻو آهي ته پوءِ عالمي ٻڌي ۽ رٿابندي لازمي آهي هنن ٻنهي روين جي وچ تي ٻيا به ڪيترا ئي ننڍا وڏا ۽ نظريا آهن، جيڪي بين الاقوامي اخلاقيات بابت وضاحتون ڏين ٿا. +جديد دور جا نظرياتي رويا دان مٿين ٻنهي نظرين جي انتها پسنديءَ کي رد ڪندي وچ واري واٽ وٺڻ جي حمايت ڪن ٿا. +انهيءَ خيال جي وڪالت ڪندڙن موجب عالمي لاڳاپن ۾ مُلڪي سرحدن کان مٿانهين سطح جون ذميواريون ۽ حق بيشڪ موجود آهن ۽ انهن جو احترام به ضروري آهي، پر انهن حقن جي ساڀيا مروج سياسي نظام جي محتاج آهي. +موجوده سياسي نظام ۾ اڃا تائين اهڙيون حالتون پيدا نه ٿي سگهيون آهن جو ذميواريون ۽ حقن جي تحفظ کي عملي طور ممڪن بنائي سگهجي. +بيشڪ غربت، بک ، وسيلن جي کوٽ ۽ فطري الميا دنيا جا انتهائي اهم ۽ وڏا مسئلا آهن ، پر انهن جو حل گهر ٻاري ڏياري ڪرڻ، يعني پنهنجي رياستي مُفادن کي نظر انداز ڪرڻ سان ممڪن نه آهي. +دنيا ۾ ايثار ۽ قربانيءَ جي ضرورت آهي پر رياستي سرحدن جي سياسي اهميت، روايتي اخلاقي قدرن ۽ دوائن کان وڌيڪ اهم آهي، تنهنڪري ان کي نظرانداز ڪرڻ نهايت مشڪل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37263.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37263.txt new file mode 100644 index 0000000..a5e0288 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37263.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +سنڌي ٻوليءَ جو امتحان پاس ڪرڻ لازمي +سنڌ جي ڪمشنر مسٽر پرنگل ، 1847ع ۾ تعليمي ۽ ٻين سڀني مسئلن کي سامهون رکي هڪ تفصيلي رپورٽ ٺاهي بمبئي حڪومت کي موڪلي ته سنڌ ۾ تعليمي ادارا کوليا وڃن ۽ سنڌي زبان کي سرڪاري درجو ڏنو وڃي ته جئين آفيسر آساني سان سنڌي زبان جو امتحان پاس ڪري سگهن. +بمبئي سرڪار جي گورنر سر جارج رسل ڪلرڪ (1800- 1889ع) ، مسٽر پرنگل جي سفارشن جو گهرائي سان جائزو ورتو. +ڪئپٽن جارج اسٽئڪ جي ڊڪشنري جي اشاعت جي منظوري لاءِ وٽنس اڳي پيل هو. +24 اپريل 1848ع ۾ بمبئي جي گورنر جارج ڪلرڪ (George Clerk) ، مسٽر پرنگل جي سفارشن تي نوٽ لکندي اعلان ڪيو تھ سنڌ ۾ سرڪاري زبان سنڌي ھوندي، ھن سمورن آفيسرن کي ھدايت ڪئي تھ ھو ارڙھن مھينن ۾ سنڌي سکي وٺن. +سندس فيصلي ۾ ٽي حڪمناما واضح هئا، جنهن ترجمو هيٺ ڏجي ٿو: +اسان کي گھرجي تھ اسان سرڪاري ڪاروبار لاءِ ملڪي ٻولي (سنڌي) کي متعارف ڪرايون. +مونکي سمجھھ ۾ نٿو اچي تھ اسان جا روينيو ۽ انصاف کاتي جا آفيسر (چاھي سندن کاتن ۽ ڪچھرين جو ڪم ڪھڙي بھ نموني ڇو نھ مقررڪيو وڃي) فارسي يا انگريزيءَ جھڙي ھڪ ڌاري ٻوليءَ ذريعي ڪيئن اثرائتي نموني ڪم ھلائي سگھندا. +آفيسرن کي ارڙھن مھينن جو وقت ڏجي ٿو تھ سنڌي زبان جو امتحان پاس ڪري وٺن. +مان سمجهان ٿو ته سندن امتحان جي تياري ۾ گرامر ۽ ڊڪشنري جي اشاعت ۾ مدد ٿيندي، ان لاءِ مان ليفٽيننٽ اسٽئڪ کي اشاعت جي اجازت ٿو ڏيان. +6 سيپٽمبر 1851ع تي فريئر ھڪ سرڪيولر جاري ڪيو، جنھن ۾ سنڌي ڪامورن کي سنڌي امتحان پاس ڪرڻ لاءِ ھدايت ڪئي. +سنڌ جي تڏهوڪي ڪمشنر سر بارٽل فريئر هڪ ھدايت نامي ذريعي سنڌ ۾ نوڪريءَ جي خواهشمند يورپي ڪامورن ۽ سندس پروموشن لاءِ سنڌيءَ ۾ امتحان لاءِ لازمي طور امتحان پاس ڪرڻ، امتحان جو ڪورس، امتحان جو انتظام ، جڳهه، تاريخ ، ڪاميٽيءَ وغيره جو طريقار جو اعلان ڪيو. +هن ڄاڻايو ته ”اڄ کان پوءِ ڪنهن به کي سول عملدار طور ڀرتي نه ڪيو ويندو يا کيس ترقي ڏني نه ويندي جيستائين هو سنڌي ٻوليءَ ۾ عام ڳالهه ٻولهه جو امتحان پاس نه ڪندو. +سنڌي ٻوليءَ جي عالم ٻول چال جو امتحان هيٺين ريت ورتو ويندو: +هڪ ڪاميٽي جوڙي ويندي، جنهن ٻوليءَ جي ڪيترن به ماهرن کي شامل ڪري سگهجي ٿو،ان ۾ گجراتي، مراٺي يا فارسيءَ جي ترجمان طور پاسي ڪيلن کي به شامل ڪيو ويندو. +اميدوارن کان هيٺين شعبن ۾ امتحان ورتو ويندو: +• هو سندس هيٺين سطح جي سنڌيءَ ۾ سندس گفتگو ٻڌندا +• کيس چيو ويندو ته هن سنڌيءَ ۾ جيڪا هيٺين سطح جي گفتگو ڪئي آهي، ان کي لکي ڏيکاري +• کيس چيو ويندو ته منشيءَ طرفان چيل هيٺين سطح جي سنڌي لفظن کي انگريزيءَ ۾ پيش ڪري +• منشيءَ کي ڪنهن به درخواست يا قائدي يا سرڪاري پڌرنامي جي باري ۾ سنڌي ٻوليءَ ۾ هدايتون جاري ڪري. +• منشيءَ طرفان اصطلاحي جملن جي سنڌيءَ مان انگريزي ۽ انگريزيءَ مان سنڌي ٻوليءَ ۾ زباني ترجمو ڪري ٻڌائڻ. +• امتحان ۾ سنڌيءِ استمال ٿيندڙ رسم الخط ، اميدوار جي مرضيءَ مطابق هوندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37269.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37269.txt new file mode 100644 index 0000000..48515e4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37269.txt @@ -0,0 +1,61 @@ +ٺيٺ ٻولي +سڀني ملڪن ۾ جيڪي اُپڀاشائون ڪم اچن ٿيون، تن مان ڪنهن هڪڙيءَ کي گهڻو شرف ملي ٿو ۽ اها ئي ڪتابن ۾ ڪم اچي ٿي. +ڪڇ (Kachh) ۽ لسٻيلو (Lasbbelo) هاڻوڪيءَ سنڌ کان ٻاهر آهن، تنهنڪري ڪڇڪي (Kachhki) ۽ لاسيءَ (Laasi) جي ڳالهه ڇڏي، باقي اتر سنڌ جي اپڀاشائن تي ويچار ڪبو، ته ڄاڻ ٿيندي، ته هر ڪا پنهنجي پنهنجي جاءِ تي ٺيٺ (اُچي) سنڌي آهي ۽ ٺيٺ يا معياري ٻولي (Standard dialect) ٿي ڪم اچڻ جي لائق آهي، مثلاً: سري ۾ شڪارپور طرف جي ٻولي مٺي ۽ رسيلي آهي. +ساميءَ جي سلوڪن (Saami'a jaa sulook) جي سنڌي، سچل (Sachal)، بيدل ۽ بيڪس جي رسالن جي سنڌي درسي ڪتابن ۾ ڪم آڻبي، ته بيشڪ سونهندي. +لاڙ جي هندن جي ٻولي جيڪي سو ڪَچي آهي، باقي لاڙ جي مسلمانن جي ٻولي گهٽ ڪانهي. +شاهه جو رسالو گهڻو ڪري سمورو لاڙي ٻوليءَ ۾ لکيل آهي ۽ اها ٻولي درسي ڪتابن ۾ ڪم اچڻ جي بيشڪ لائق آهي. +ساڳيءَ طرح ساهتي پرڳڻي(نوابشاهه ضلعي) توڙي سيوهڻ طرف جي ٻولي ٺيٺ آهي، پر هن وقت درسي ڪتابن ۾ رڳو وچولي، خاص ڪري حيدرآباد ۽ ان جي ڀرپاسي جي ٻولي ڪم اچي ٿي ۽ اها ئي سڀني کان وڌيڪ ٺيٺ ۽ معياري ٻولي ليکجي ٿي. +ان جو ڪارڻ هيءُ آهي، ته سنه 1853ع ۾ جڏهن سنڌ جي تعليم کاتي وارن پهريون گهمرو اسڪولن جي ڪم اچڻ لاءِ درسي ڪتاب جوڙايا، تڏهن هنن اهو ڪم حيدرآباد جي ڪن معزز هندن ۽ مسلمانن تي رکيو ۽ سڀاويڪ طرح ڪتابن لکڻ ۾ هنن اها ٻولي ڪم آندي، جا پاڻ ڳالهائيندا هئا. +ائين حيدرآباد ۽ ان جي ڀرپاسي وارن هنڌن جي ٻوليءَ کي شرف مليو ۽ هن وقت اها ئي ڪتابي ٻولي ٿي ڪم اچي؛ پر انهيءَ تي ڪو ڌار نالو رکيل ڪونهي، تنهنڪري وچولي جي لهجي ۾ ليکجي ٿي. +وچولي ۾ ساهتي پرڳڻو (نوشهرو، ڪنڊيارو وغيره) اچي وڃي ٿو؛ پر انهيءَ پاسي ’چيو اٿس‘ بدران چون ’چيو اٿائين‘. +اهو نمونو درسي ڪتابن ۾ ڪونهي، تنهنڪري ئي چئجي ٿو ته رڳو حيدرآباد ۽ ان جي ڀرپاسي جي ٻولي ٺيٺ يا معياري ٻولي (Standard dialect) ٿي ۽ اها ئي ڪتابي سنڌي سڏجي ٿي. +سنڌ جي پالي ٻولي. +مهاراجا اشوڪ پاڻ مگڌ يعني بهار جي ڏاکڻي، ڀاڱي ۾ رهندو هو؛ پر اتي جي پالي ٻوليءَ کان سنڌ جي پالي ٻولي وڌيڪ ٺيٺ هئي. +سنڌ مان ڪي اڪريل نوشتا ڪونه لڌا آهن، ته به هن ڳالهه لاءِ ثابتيون آهن. +گنڌار (قنڌار) پرڳڻي ۾ شهباز ڳڙهيءَ طرفان مهاراجا اشوڪ جي وقت جا جيڪي به ڪتبا (اڪريل نوشتا) لڌا آهن، تن ۾ ڪم آيل ٻولي، قديم سنسڪرت کي گهڻو ويجهي آهي، پر انهيءَ ساڳئي مهاراجا جا جيڪي ڪتبا بهار طرفان لڌا آهن. +تن جي ٻولي سنسڪرت کان گهڻو ڦريل آهي. +هيءَ حقيقت ڊاڪٽر سنيتي ڪمار چئٽرجي جي ٺاهيل ’بينگالي ٻوليءَ جي تاريخ‘ (جلد 1، صفحي 44 ۾) ۽ ٻين ڪن ڪتابن ۾ ڄاڻايل آهي. +سر گريئرسن پنهنجي جوڙيل ’لنگئسٽڪ سروي آف انڊيا‘ ۾ لکيو آهي، ته گنڌار (قنڌار) پرڳڻي وارن نوشتن ۾ جيڪا پالي ٻولي ڪم آيل آهي، تنهن ۾ اُچارن سان لاڳاپو رکندڙ ڪي ڪي اهڙيون خاص ڳالهيون آهن، جي اڄ تائين داردڪ ٻولين (ڪشميري وغيره)، سرائڪي ۽ سنڌيءَ ۾ نظر اچن ٿيون، مثال ڏنو اٿس، ته سنسڪرت لفظ ’ڀڪت‘ جو اچار پاليءَ ۾ بگڙجي ٿيو ’ڀت‘ (Bhatta) (’ت‘ اکر ٻَٽو)، پنجابي، لهندا (پنجاب جي الهندي طرف جي ٻولي، ديري غازي خان واري ۽ سرائڪي)، ۽ سنڌيءَ ۾ به چون ’ڀت‘، باقي هندستاني، گجراتي، مراهٽي وغيره ۾ چون ’ڀات‘ يعني ٻَٽي ’ت‘جو چار ڪڍي ڇڏيو اٿن، ۽ انهيءَ کوٽ جي مجرائيءَ لاءِ لفظ جي منڍ واري ’اَ‘ جي اچار کي وڌائي ’ا‘ ڪيو اٿن. +سر گريئرسن هيئن به چيو آهي ته آءٌ پنهنجي دل ڪري ائين سمجهان ٿو ته گنڌار طرف تڪش سلا ۾ جيڪا پالي ٻولي ڳالهائڻ ۾ ايندي هئي، سا ٻڌ ڌرم وارن پنهنجن ڌرمي پستڪن ۾ ڪم آندي. +انوُ (شوي) آرين جي جڏهن سنڌ ۾ صاحبي هئي ۽ گنڌار طرف درهيوُ آرين راڄ ٿي ڪيو، تڏهن انهن ٻنهي هنڌن جي سنسڪرت مڌيا ديش وارن آرين جي سنسڪرت کان وڌيڪ ٺيٺ هئي. +سنسڪرت پوءِ بگڙجي پالي ٿي، ته سنڌ ۽ گنڌار طرف جي پالي ٻولي به ضرور بهار ۽ ٻين هنڌن جي ٻوليءَ کان وڌيڪ ٺيٺ ٿيندي. +ٻي مکيه ڳالهه هيءَ به آهي، ٽه پالي ٻوليءَ جا نه رڳو اچار، پر ڪي لفظ به، جهڙا اسان جي سنڌي ٻوليءَ سانڍيا آهن، تهڙا ٻيءَ ڪنهن به ڏيهي آريا ٻولي نه سانڍيا آهن. +پاليءَ جا سنڌ ۾ نشان. +پالي ٻوليءَ جي اچارن ۾ هڪ مکيه ڳالهه، جا گهڻو ڌيان ڇڪي ٿي، سا هيءَ آهي، ته جن سنسڪرت لفظن ۾ دتيا يعني ٻٽا اکر يا گڏيل حرف صحيح آهن، تن جا اچار پاليءَ ۾ ڀَچي يا ملي هڪ روپ (Assimilate) ٿي ويا آهن. +مثلاً، سنسڪرت ’سپت‘، پالي ’سَت‘، سنڌي ۾ به چئون ’ست‘(7)؛ پر هندستانيءَ وغيره ۾ چون ’سات‘- ڏسو ته اسان جا اُچار بجنسي پاليءَ وارا بيٺا آهن! +ٻيا مثال:. +سنسڪرت پالي سنڌي سنسڪرت پالي سنڌي ڌرم ڌم ڌرم-ڌم پريم پيم پريم- پيم سنسڪرت لفظ ’ڌرم‘ ۽ ’پريم‘ اسين هاڻ جيئن جو تيئن چئون ٿا، پر ڌمن مل ۽ ڌمي ٻائي (ڌرمي ٻائي) نالن ۾ نج پالي لفظ ’ڌم‘ ڪم آڻيون ٿا، جو ٻئي ڪنهن به ٻوليءَ ۾ ڪم نٿو اچي. +پيوي ٻائي نالي ۾ ’پيوي‘ نج پالي لفظ ’پيمي‘ (پريمي) آهي، جنهن ۾ ’م‘ کي مٽي ’و‘ ڪيو اٿئون. +سنڌ جي ڪن هندو ڇوڪرين ۽ زالن جو نالو ’ميمي‘ آهي اهو به اصل ۾ ساڳيو پالي لفظ ’پيمي آهي، جنهن ۾ ’پ‘ کي مٽي ’م‘ ڪيو اٿئون. +ڪٿي آهن ’ڌم‘ ۽ ’پيم‘ لفظ هندستاني ۽ ٻين آريه ٻولين ۾؟ +تڏهين چئبو ته شاباس اسان جي سنڌي ٻوليءَ کي آهي، جا قديم زماني جي پاليءَ وارا نشان اڄ تائين سانڍيندي پئي اچي. +سنڌيءَ ۾ اهڙا ڪيترائي لفظ آهن، جن جي اصلوڪي سنسڪرت صورت ايتريقدر مٽجي ويئي آهي، جو اهي سڃاڻڻ ئي مشڪل؛ پر پاليءَ ۽ پراڪرت جي اُچارن سان انهن جي ڀيٽ ڪجي، ته پوءِ سڃاڻڻ سولا ٿين ٿا. +مثلاً، سنسڪرت لفظ ’للاٽ‘ جو اُچار سنڌيءَ ۾ آهي ’نرڙ‘‘ هن ۾ هڪڙو به ساڳيو اکر ڪونهي، ته پوءِ سڃاڻجي ڪيئن؟ +سنسڪرت جو اُچار پاليءَ ۾ ٿيو ’نلاٽ‘، پراڪرت ۾ ’نڊال‘ (ڻڊال) سنڌيءَ ۾ نراڙ، نرڙ معنيٰ پيشاني. +ائين پالي ۽ پراڪرت ٻوليون سنڌي لفظن جي بنيادن ڳولي لهڻ ۾ وڏي واهر ڪن ٿيون. +سنسڪرت ۽ پاليءَ جي باريڪ ڀيٽ ڪرڻ سان، عالمن کي ڄاڻ پئي آهي ته ٻنهي ٻولين جي وچ ۾ جيتوڻيڪ فرق آهي، ته به پالي ٻولي سنسڪرت کي بلڪل ويجهي آهي. +ڊاڪٽر ڀنڊارڪر پنهنجن تقريرن ۾ ڄاڻايو آهي، ته اٽڪل روءِ پالِيءَ ۾ پنجن مان ٽي پتيون لفظ نج سنسڪرت آهن؛ باقي ٻن پتين ۾ به رڳو ٿوري تبديلي معلوم ٿئي ٿي. +سنسڪرت وياڪرڻ جي، پالي وياڪرڻ سان ڀيٽ ڪرڻ سان عالمن کي معلوم ٿيو آهي ته پاليءَ مان ’دووچن‘ (Dual) نڪري ويو آهي، اسمن جي حالتن ۽ فعلن جي گردانن ۾ به ٿورو ڦير آهي. +اهڙيءَ طرح ڪن جزوي ڦير ڦارين کان سواءِ، ٻنهي ٻولين جو وياڪرڻ به گهڻو ڪري ساڳيو آهي. +مطلب ته سنسڪرت کي جهڙي پالي ٻولي ويجهي آهي، تهڙي ٻي ڪا به پراڪرت ٻولي ويجهي ڪانهي. +حقيقتن ’پراڪرت‘، نالو ئي انهن ٻولين تي پيل آهي، جي پاليءَ کان وڌيڪ بگڙيل هيون. +جنهن صورت ۾ گوتم ٻڌ پنهنجو پرچار پالي ٻوليءَ ۾ ڪيو هو، ۽ ٻڌ ڌرم وارن جا ڌرمي پستڪ ان ۾ لکيل آهن، تنهن صورت ۾ پالي ٻولي ٻڌ ڌرم وارن جي پوتر ڀاشا يا پاڪ ٻولي ٿي ۽ ان جو مرتبو ٻين پراڪرت ٻولين کان مٿي ليکجڻ ۾ آيو. +مهاراجا اشوڪ جي وقت ۾ سنڌ ۾، ڪن هنڌ ”سٽوپ“ (Stupa) ٺهيا ۽ اهي تيرٿن جا هنڌ ليکجڻ ۾ آيا. +ان وقت ٻڌ ڌرم هيڪاري زور ورتو ۽ پالي ٻوليءَ به ترقي ڪئي. +مهاراجا اشوڪ، عيسوي سنه کان 227 ورهيه اڳي گذاري ويو. +کانئس پوءِ عيسوي سنه کان 180ع کن ورهيه اڳي، بختر (بئڪٽريا) طرف جا ڪي يوناني لوڪ پنجاب تي ڪاهي آيا ۽ پوءِ سنڌ جي به فتح ڪيائون. +سندن وقت جي نشاني، بختي، بغدي، ۽ بلغاري لفظ آهن. +بغدي بلوچن جا اَٺ ويهون اُٺن، +ڌاڙي خاطر ڌاريا، مهري ملوڪن. +ٽنگن ڊگها، وڃن سگها، جن جا چيريا چپ چُرن، +ڪنڌن ڪارا، پڇ ٻاهرا، جن جا کر نه کڙڪو ڪن، +نڪ ۾ نوڙي، وڃن ڊوڙي، بختي بلوچن، +منزل مارڻ، پوءِ نهارڻ، اهو عيب اُٺن، +وڃي واءِ چڙهن، ته به ڪنبن ڪين ’ڪبير‘ چوي. +بغدي معنيٰ بلغ (بلغ- بخارا) جو اُٺ؛ بختي معنيٰ بختر(بئڪٽريا) جو اُٺ – اهي ٻيئي يوناني لفظ آهن. +بئڪٽريا (بڪتر – بختر) جو قديم فارسيءَ ۾ اُچار’باختري‘ ۽ ”باخدي“ هو، ۽ اهو هاڻ ’بلخ‘ (بلغ) سڏجي ٿو*. +انهن نالن مان ’بغدي‘ ۽ ”بختي“ لفظ ٺهيا آهن. +اهي اُٺ ٻن ٿُوهن سان هئا ۽ پنڌ جا تکا هئا، تنهنڪري ٻنهي جي هاڻ معنيٰ آهي ’ڀلو مهري اُٺ‘. +(الف) بولغار جو شهر وولگا نديءَ جي ڪناري تي آهي. +اتي جي نانگ جي ورن وانگر حُقن جا نڙ سنڌ ۾ عام ٿيا. +ته اهي ’بلغاري‘ يعني بولغار جا سڏجڻ ۾ آيا: انهن نڙن سان ڦوڪ سٺي ڀري سگهجي ٿي، تنهنڪري پوءِ ’بلغاري‘ معنيٰ ٿي سٺي متل چلم يا چڱو متل حقو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37272.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37272.txt new file mode 100644 index 0000000..460ac2f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37272.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اُٻاوڙي طرت جي ٻولي +پنو عاقل، گهوٽڪي، ميرپورماٿيلو ۽ اٻاوڙو جيتوڻيڪ سکر ضلعي ۾ آهن، ته به انهن هنڌن جي ٻولي سکر ۽ روهڙيءَ کان ڪجهه قدر علحدي آهي ۽ شڪارپور جي ٻوليءَ وارو ميٺاج منجهس ڪونهي؛ باقي اچار چٽا اٿس. +ٻوليءَ جي نموني لاءِ هڪ مثال ڏجي ٿو: ’هڪڙي جا سمهي مٿي، ٻي جا پوي ٽيڙ، ته نه چڙهندو به چڙهي‘- يعني هڪڙي ڳالهه ته مٿي (کڏ تي يا پيهي تي) سمهي ٿي، ۽ ٻي ڳالهه ته ٽيڙ يعني ماڪ پوي ٿي، تنهنڪري (تپ) جيڪڏهن نه چڙهڻو هوندس، ته به چڙهندس. +هيءَ ڪَچي ٻولي چئبي جو جملو ئي اڻپورو آهي. +’تپ‘ لفظ ڪم آيل ڪونهي، تنهنڪري جيڪڏهن جملي جو مطلب نه ڏجي ها، ته گهڻن کي جيڪر سمجهڻ ۾ ئي ڪين اچي ها. +ٻي ڳالهه ته مٿئين جملي ۾ ’چڙهندو‘ لفظ ڪم آيل آهي، جنهن مان ظاهر آهي ته اُڀي جي ٻوليءَ جو اُٻاوڙي طرف جي سنڌيءَ تي اثر ٿيو آهي. +اهو اثر اتي جي مسلمانن جي ٻوليءَ تي هيڪاري وڌيڪ ٿيو آهي، جي، ’هلنداسين‘ بدران چون ’ڄُلنداسين‘ ۽ ’هوري هوري‘ بدران چون ’هولي هولي‘ يعني هوريا هوريا يا آهستي آهستي، اچار به بگڙيل اٿن- جهڙوڪ: چون ته ’هو ماڻهو ڳڙ پٽندو به وڃي، ته کَئندو به وڃي‘، يعني ڳڙ پٽيندو به وڃي ته کائيندو به وڃي. +’پٽيندو‘ بدران چون ’پٽندو‘. +پ ۽ ٽ ٻنهي جي مٿان زبر، ۽ ’کائيندو‘ بدران چون ’کئندو‘(ک جي مٿان زبر ۽ همزي مٿان پيش). +ڪيترا مسلمان ساڳي ئي جملي ۾ اڌ سنڌي ته اڌ اُڀي جي ٻولي ڪم آڻين ٿا- جهڙوڪ: چون ته ’آءٌ پيو تو کي ڳوليان‘، تون اِتي کڙوئي‘، يعني مان پيو تو کي ڳوليان، تون اِتي بيٺو آهين. +جيئن بهاولپور طرف وڃبو تيئن اُڀي جي ٻوليءَ جو اثر هيڪاري وڌيڪ معلوم ٿيندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37279.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37279.txt new file mode 100644 index 0000000..4ec62c9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37279.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +سنڌ ۽ پنجاب ۾ پئشاچن جون بيٺڪون +مهاڀارت (Mahabharata) واري لڙائي جنهن وقت لڳي، تنهن وقت دواپور جُڳ پورو ٿيڻ تي هو، ۽ ڪلجڳ شروع ٿي ٿيو. +انهيءَ وقت ڌاري ڪي پشاچ لوڪ آيا، جن جو ذڪر اِتهاسن ۽ پراڻن ۾ آهي. +اهي ڪير هئا، تنهن ڳالهه جو ذڪر هندن جي ڪنهن ڌرمي پستڪ ۾ ڪونهي. +سرگريئرسن پنهنجي ٺاهيل لنگئسٽڪ سروي آف انڊيا ۾ داردڪ ٻولين جي ذڪر ڪندي ڄاڻايو آهي، ته ٻولين جي کوجنائن مان ايتري ڄاڻ پئي آهي، ته قديم زماني ۾ جيڪي آريا لوڪ سدائين لاءِ ايران ۾ رهيا، تن جي آريه ٻولي جڏهن اڃا پورو ايراني نمونو اختيار نه ڪيو هو، تڏهن ايران وارن آرين مان ڪي هندستان ڏي آيا ۽ ڪافرستان کان وٺي ڪشمير تائين پنهنجا ماڳ جوڙي ويٺا. +منجهائن ڪن پنجاب ۽ سنڌ ۾ اچي بيٺڪون وڌيون. +انهن مان ڪي ايشيا ۽ يورپ ڏي به ويا ۽ اهي ’جپسي‘ (Gipsy) سڏجڻ ۾ آيا. +اهي به آريا هئا؛ پر ايران طرف گهڻو رهيا هئا، تنهنڪري سندين رهڻي توڙي ڪهڻي (ٻولي) ٻيءَ طرح جي هئي. +اهي ڪَچو گوشت ۽ مڇي ماس کائيندا هئا. +مڌيه ديش وارا آريا لوڪ به اڳي مڇي ماس کائيندا هئا، پر پوءِ اهڙا پڪا ويشنو ٿيا، جو مڇي ماس کي ڇهندا به ڪين هئا. +مڌيا ديش جي آرين هنن ايران مان آيل ماڻهن کي مڇي ماس کائيندو ڏٺو ته اهڙي بڇان آين جو کين ’پئشاچ‘ (Paishaach) نالو ڏنائون. +اهو نفرت يا ڌڪار جو لفظ آهي ۽ ڀوت جهڙي معنا اٿس. +سندين ٻوليءَ کي به سڏيائون ’ڀوت ڀاشا‘ يعني ڀوتن جي ٻولي. +ڪشمير جي پريان چترال ۽ گلگت طرف اڄ تائين ’درد‘ لوڪ رهن ٿا، جي انهن ايران کان پوءِ آيل آرين مان آهن.اهو سڄو پاسو سندن نالي پٺيان ’داردستان، سڏجي ٿو، تنهنڪري سندين ٻولين کي سرگريئرسن ’داردڪ‘ ٻوليون‘سڏيو آهي،. +ڪشمير طرف کان آيل پئشاچ لوڪن جي شايد سنڌ جي لاڙ واري ڀاڱي ۾ بيٺڪ هئي، جو اڄ به جهٻير ذات وارا مهاڻا اتي آهن. +جي هن وقت ڪشمير ۽ پنجاب ۾ به گهڻي انگ ۾ آهن. +داردڪ ٻولين ۾ ’گهوڙو‘ بدران چون ’گورو‘. +ڪراچي ضلعي واري لاڙ، خاص ڪري ٺٽي طرف جا اُچار به اهڙا ئي بگڙيل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37280.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37280.txt new file mode 100644 index 0000000..982b43f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37280.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +سنڌ جو مڌيا ديش سان ناتو +پنجاب ۽ سنڌ ۾ جنهن وقت پئشاچ لوڪن بيٺڪون وڌيون، تنهن وقت مڌيه ديش وارن آرين ۾ ذات پات جو ڀيد گهڻو هو. +ان وقت مڌيا ديش جي ٻاهرئين پاسي، يعني پنجاب، سنڌ، گجرات، بهار، بينگال ۽ ٻين هنڌ، جنهن کي جتان وڻندو هو سو تتان پرڻبو هو. +مڌيه ديش وارن آرين پوءِ قاعدو ڪيو، ته آرين جو سڱ ٻي ذات وارن ۾ نه ٿئي، ته منجهن نجو آرين جو رت هجي، ته آرين قوم سدائين ٻلوان رهي ۽ ورڻ شنڪر پيدا نه ٿين. +ٻين هنڌ لنگ جي پوڄا جو به رواج هو، جيئن قديم قومن ۾ هو. +ويدن کي مڃيندڙ آريا انهيءَ پوڄا جي برخلاف هئا. +اهڙن ڪارڻ جي ڪري ٻين هنڌن جي ماڻهن کي نالو ئي ڏنائون وراٽيا (Vratya) يعني نيات کان نڪتل يا ڪريا ڪرم کان رهت (Outcasts or riteless people). +هنن لاءِ هيءُ قاعدو ڪيائون ته کين پنهنجي نيات ۾ تڏهن گڏينداسون، جڏهن هو وراٽيا ستوم(Vratya-stoma) ڪندا. +هي شڌي ڪرڻ لاءِ هڪ يگيا هو. +پنجاب ۽ سنڌ، جتي پئشاچن بيٺڪون وڌيون هيون، تن لاءِ چيائون ته اهي ’مليڇ‘(جهنگلي يا پليد) ديش آهن ۽ مڌيه ديش مان جيڪو ايڏاهين ويندو تنهن کي پراچت ڪرڻو پوندو. +ههڙن سخت قاعدن جاري ٿيڻ ڪري پنجاب ۽ سنڌ جا رهاڪو، آرين جي نيات منجهان ئي نڪري ويا، هيءُ ڪلجڳ جو پهريون ڇٽو چئبو. +عيسوي سن کان ڇهه صديون کن اڳي، ٻڌ ڌرم ۽ جين ڌرم جاري ٿيا، جن ۾ ذات پات جو ڀيد هوئي ڪونه. +جيڪي ماڻهن برهمڻن کان سڙيا ويٺا هئا، تن اهي ڌرم سڀني کان اڳي اختيار ڪيا. +سنڌ ۾ ٻڌ ڌرم زور ٿيو، ته به برهمڻ اڃا گهڻيئي هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37281.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37281.txt new file mode 100644 index 0000000..07b910c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37281.txt @@ -0,0 +1,87 @@ +پراڪرت +پراڪرت جو لفظ ’پرڪرتي‘ يعني فطرت مان نڪتو آهي. +پراڪرت اولھ هندستان جي ماڻهن جي اصلوڪين ٻولين جو گڏيل نالو آهي. +هر خطي کي پنهنجي پراڪرت هئي ۽ ان جو پنهنجو نالو هو. +پراڪرت ٻوليءَ جو هڪ عوامي روپ هو. +ڪن ودوانن جو خيال آهي ته پراڪرت، سنسڪرت مان نڪتل ٻولي هئي. +پر ڪي گياني ان ڳالهه کي نٿا مڃن. +پراڪرت شاعريءَ کي پڙهڻ سان اندازو ٿئي ٿو ته اها ٻولي هاڻوڪي سنڌي ٻولي سان ويجهو واري ڪا ٻولي هئي. +آھي وچوليون انڊو آرين ٻوليون آھن +ارڌامگاڌي يا مگاڌي ۽ پالي،گنڌاري، مھاراشٽري ٻوليون به پراڪرت ٻوليون آهن. +پراڪت ٻوليءَ جي معنا پرڪرتيءَ مان پيدا ٿيل ٻولي. +’پرڪرتي‘ لفظ جي هڪڙي معنا آهي ’قدرت‘ (Nature)، ۽ ٻي معنا اٿس’اصلوڪي صورت‘, جنهن جو ضد آهي ’وڪرتي‘ معنيٰ ’بگڙيل صورت‘. +پراڪرت ٻوليءَ جي پرڪرتي يا اصلوڪي صورت آهي سنسڪرت تنهنڪري پراڪرت ٻولي معنا اصلوڪي صورت يعني سنسڪرت مان پيدا ٿيل ٻولي، جا قدرتي طرح يا پاڻمرادو سنسڪرت مان ٺهي پيئي. +اها ٻولي عام طرح ڪم ايندي هئي، تنهنڪري پراڪرت ٻولي معنيٰ عام يا رواجي ٻولي به آهي. +هر هڪ پرڳڻي جي پراڪرت پنهنجي پنهنجي هئي، تنهنڪري پراڪرت ٻولي معنيٰ پرڳڻي جي ٻولي به آهي. +هن وقت سنڌ جي پراڪرت هاڻوڪي سنڌي ٻولي آهي. +پالي يا قديم پراڪرت. +گوتم ٻڌ، جو عيسوي سن کان ڇهه صديون کن اڳي ٿي گذريو آهي، تنهن جي وقت ۾ سنسڪرت ٻولي اڪثر رڳو برهمڻ ڄاڻندا هئا. +ٻيا ماڻهو عام طرح هڪ جھوني پراڪرت ٻولي ڳالهائيندا هئا، جا هاڻ ’پالي‘ سڏجي ٿي. +انهيءَ ڪارڻ جي ڪري گوتم ٻڌ پنهنجي ڌرم جو پرچار انهيءَ قديم پراڪرت ۾ ڪيو، ته سندس متا ماڻهو پوريءَ طرح سمجهن. +هن حقيقت مان انسائڪلوپيڊيا برٽنيڪا واري اهو بلڪل پورو انومان ڪڍيو آهي ته عيسوي سن کان اٽڪل هڪ هزار ورهيه اڳي سنسڪرت ڦري پالي ٿي هئي، جنهنڪري گوتم ٻڌ کي انهيءَ ٻوليءَ ۾ پرچار ڪرڻو پيو هو. +ڪي يوروپي عالم چون ٿا، ته ’پالي‘ لفظ اصل ۾ آهي سنسڪرت لفظ ’پرالي‘، معنا سِٽ (ڪتاب جي)، ڌرمي ليک. +ٻڌ ڌرم وارن جا ڌرمي پستڪ ان ۾ لکيل آهن، تنهنڪري اهو نالو پيو اٿس. +ٻڌ ڌرم وارا چون ٿا، ته سنسڪرت ۾ ’پال‘ معنا پالڻ، تنهنڪري ’پالي‘ ٻولي معنيٰ اها ٻولي، جنهن ۾ ٻڌ ڌرم وارن جا ڌرمي متا پاليل يا سنڀاليل آهن. +هن وقت پالي ٻولي برما، سيام، ۽ سلون (لنڪا) جي ٻڌ ڌرم وارن جي پوتر ڀاشا يا پاڪ ٻولي آهي. +پالي ٻوليءَ جو واڌارو +ٻڌ ڌرم وارن ڪتابن ۾ لکيل آهي، ته گوتم ٻڌ پنهنجا پوتر چرن (پاڪ پير) اسان جي سنڌ پرڳڻي ۾ به گهمايا هئا، ۽ سنڌي ماڻهن به ٻڌ ڌرم اختيار ڪيو هو. +هن مان ظاهر آهي، ته ان وقت سنڌ ۾ پالي ٻولي چالو هئي، جنهنڪري اسان جا ماڻهو گوتم ٻڌ جو پرچار ۽ ٻڌڌرم جا ڌرمي پستڪ سمجهي سگهيا ٿي. +گوتم ٻڌ پنهنجي وقت ۾ ٻڌ ڌرم پکيڙيو، ته مڌيه ديش وارن آرين پنهنجي برهمڻي ڌرم پکيڙڻ جي ڪوشش پئي ڪئي. +مثلاً، عيسوي سن کان ڇهه صديون کن اڳي، اگست مني، ونڌيا جبل لتاڙي ڏکڻ هندستان ڏي ويو ۽ اتي وڃي برهمڻن جون بيٺڪون وڌائين. +ائين مدراس کاتي ڏي برهمڻي ڌرم ۽ سنسڪرت جي پکيڙ ٿي، ان وقت اتر هندستان ۾ ماڻهو عام طرح پالي ٻولي ڳالهائيندا هئا، تنهنڪري ڏکڻ هندستان ڏي پالي جي به پکيڙ ٿي. +عيسوي سن کان پنج صديون کن اڳي، وجيا نالي هڪ راجڪمار، ڪيترن ماڻهن سان ’لاٽ‘*مان لڏي سريلنڪا (سلون) ڏي ويو ته ٻڌ ڌرم ۽ پالي جي پکيڙ اوڏانهن به ٿي ۽ اتي جي پالي ٻولي پوءِ ڦري سنهالي (سنگهالي) پراڪرت ٿي، جا هندستان جي پراڪرت ٻولين جي ڏورانهين سؤٽ چئبي. +پراڪرت ٻولين جا قسم. +پالي ٻولي سڄي هندستان ۾ پکڙيل هئي ۽ پوءِ بگڙجي پراڪرت ٿي، ته هندستان جي جدا جدا ڀاڱن ۾ پراڪرت ٻولي پنهنجي پنهنجي نموني واڌارو ڪيو، جنهنڪري ان جا گهڻا نمونا ٿيا. +جين ڌرم وارن جا ڌرمي پستڪ انهن مان ڪن ۾ لکيل آهن. +اسانجن آڳاٽن ماڻهن انهن جا گرامر به ٺاهيا، جي اڄ تائين موجود آهن. +چنڊ نالي هڪ شخص عيسوي سنه کان ٽي سؤ کن ورهيه اڳي، يعني موريا گهراڻي جي صاحبيءَ ۾، پراڪرت ٻولين جو وياڪرڻ ’پراڪرت لڪشڻ‘ نالي جوڙيو هو، جنهن جو ترجمو ڊاڪٽر هورنل (Dr. +Hoernle) ڪيو آهي. +چنڊ کان پوءِ وررچي، جو مهاراجا وڪرماجيت جي دربار جي نون رتنن مان هڪ ليکيو وڃي ٿو، تنهن ’پراڪرت پرڪاش‘ ٺاهيو، جنهن جو ترجمو ڊاڪٽر ڪوويل (Dr: Cowell) ڪيو آهي. +جين ڌرم جو نامور اپاسڪ هيمچندر آچاريا، جو سن 89- 1088ع ڌاري احمد آباد ۾ ڄائو هو، تنهن ’هيم وياڪرڻ‘ جوڙيو، جنهن جي ا‎ٺين باب ۾ پراڪرت ٻولين جو وياڪرڻ ڏنو اٿس. +هيم وياڪرڻ جو ترجمو ڊاڪٽر پشل (Dr Pischel) ڪيو آهي. +هيمچندر آچاريا کان پوءِ تروڪرم، لڪشميڌر، مارڪڻڊيه، (عيسوي سترهين صديءَ ۾) ۽ ٻين، پراڪرت وياڪرڻ ٺاهيا. +انهن ڪتابن مان ڄاڻ پئي ٿي، ته پاليءَ واري زماني کان پوءِ، هندستان جي جدا جدا ڀاڱن ۾ جيڪي پراڪرت ٻوليون چالو هيون، تن مان ڇهه مکيه هيون: (1) مها راشٽر (2) ماگڌي (3) ارڌ ماگڌي (4) شؤر سيني (5) پئشاچي (6) اپڀرنش. +انهن ڇهن نالن مان ظاهر آهي ته پهريون چار پراڪرت ٻوليون جن هنڌن ۾ ڳالهائڻ ۾ اينديون هيون، تن هنڌن جا نالا مٿن رکيل هئا، ۽ پئشاچي پراڪرت، پشاچ لوڪن جي ٻولي هئي، جن بابت مٿي اڳيئي چيو ويو آهي ته ڪلجڳ شروع ٿيڻ وقت هنن پنجاب ۽ سنڌ ۾ اچي بيٺڪون وڌيون هيون +اپڀرنش‘ معنيٰ بگڙيل ٻولي، تنهنڪري اها ڪنهن خاص هنڌ جي ٻولي نه هئي؛ پر جيڪا به ٻين پراڪرتن کان وڌيڪ بگڙيل هئي سا انهيءَ نالي سان سڏبي هئي. +انهن ڇهن پراڪرتن مان مها راشٽريءَ جو درجو سڀني کان مٿي ڪري ليکيو اٿن. +جين ڌرم وارن جا ڌرمي پستڪ ان ۾ لکيل آهن. +اها وڏي ايراضيءَ ۾ چالو هئي ۽ اهڙي ته مکيه هئي، جو هيمچندر آچاريا جڏهن رڳو ’پراڪرت‘ لفظ ڪم آڻي ٿو، تڏهن مطلب ئي اٿس ’مهاشٽري پراڪرت‘. +پنهنجي گرامر ۾ گهڻو ذڪر ڪيو ئي ان جو اٿس. +ٻين پراڪرت نحوين به قاعدا رڳو مهاشٽري پراڪرت جا ڏنا آهن: ٻين پراڪرت ٻولين بابت رڳو ايترو ڄاڻايو اٿن ته اهي فلاڻين فلاڻين ڳالهين ۾ مهاشٽريءَ کان علحديون آهن. +اپڀرنش. +وچولي زماني جون پراڪرت ٻوليون، جي پاليءَ جو درجو لنگهي وڌيڪ ابتر ٿيون، سي پوءِ وڌيڪ بگڙيون.اهو سڀاويڪ آهي ته جَت، ڌنار ۽ ٻيا اڻپڙهيل ماڻهو لفظن جا اچار بگيڙين ٿا. +وقتي ساڱيا واڱيا به ٻوليءَ ۾ چُڪون ڪن ٿا. +ائين ٻولين ۾ بگاڙو پوي ٿو- پرپاليءَ واري زماني کان وٺي هندستان ۾ حالتون ئي اهڙيون اچي بڻيون، جو هڪٻئي پٺيان ڌاريا لوڪ ڪاهي پئي آيا ۽ انهن به اهي ئي پراڪرت ٻوليون اختيار ڪيون، ته پاڻ اچار وڌيڪ بگيڙيائون، جنهنڪري آڳاٽن نحوين، انهن بگڙيل ٻولين کي ’اپڀرنش‘ سڏيو آهي، جنهن جي معنا آهي مقرر درجي کان ڪِريل (Falicn from the normal) يعني بگڙيل يا کريل ٻولي. +اپڀرنش جو درجو سڀني پراڪرت ٻولين کان گهٽ ڪري ليکيو اٿن- هندستان جي جدا جدا ڀاڱن جون اهي اپڀرنش ٻوليون بگڙجي هاڻوڪيون هندي، سنڌي، گجراتي وغيره ٿيون آهن. +جنهنڪري چئبو ته آڳاٽين پراڪرتن ۽ هاڻوڪين ڏيهي ٻولين جو وچ وارو ڏاڪو اهي اپڀرنش پراڪرت ٻوليون آهن. +اپڀرنش جو ذڪر پراڪرت گرامر جوڙيندڙن هيمچندر آچاريا، تروڪرم، ڪرمڌيشور ۽ مارڪڻڊيه ڪيو آهي. +ڊنڊن پنهنجي ’ڪاويا درش‘ ۾ ڄاڻايو آهي ته اپڀرنش ٻولي، اميرن (اڀيرن يعني ڳنوارن يا مالدارن) جي ٻولي هئي ۽ سنڌ جا اهير اپڀرنش ۾ شعر چوندا هئا. +ان وقت جو سنڌ جو شعر ملي نٿو سگهي، باقي گجرات طرف جي ناگر اپڀرنش جو شعر موجود آهي، جنهن مان ٿورا ٽڪرا ڊاڪٽر ڀنڊارڪر پنهنجي ڪتاب “ Wilson Philological Lectures” ۾ ڏنا آهن. +سنڌ ۾ اهي ڪوبه سمجهي ڪونه سگهندو، ان ۾ ٻٽا، يعني ٻن سٽن وارا بيت آهن: سنڌ جو به قديم شعر ٻه سٽو يا ’دوهرو‘آهي. +پراڪرت جا مزيدار مثال. +پراڪرت ۽ اپڀرنش ۾ ٻه مکيه ڳالهيون گهڻو ڌيان ڇڪين ٿيون. +ڪيترن لفظن جي وچ ۽ پڇاڙيءَ مان، حرف صحيح ايتريقدر نڪري ويا آهن، جو هن وقت پراڪرتن ۾ سڀ ڪنهن لفظ جي پڇاڙيءَ ۾ هڪ نه ٻيو حرف علت يا ’هه‘ جو اچار آهي ۽ ٻيو ڪو به حرف صحيح ڪونهي! +لفظن مان ڄڻ ته هڏا ويا آهي نڪري، باقي رڳو ماس پيو لڙڪي! +مثلاً، سنسڪرت لفظ ’هرديا‘ معنا هردو يه دل، ۽ ’متر‘ معنا مِٽ(مائٽ). +پراڪرت ۾ انهن جا اچار ٿيا ’هنئه‘ ۽ ’منئه‘! +ڪنهن کي جيڪر اعتبار ۾ ئي ڪونه اچي، ته ڪو پراڪرت ڳالهائيندڙ، هن ريت لفظن مان حرف ڪڍي، رڳو ٻاتن وانگر (ءَ – ءَ – ءَ – يه، يه، يه) پيا ڪندا هئا. +پر ڏسون ٿا، ته اهي ساڳيا لفظ سنڌي ۾ آهي: پراڪرت لفظ ’هنئه‘ بدران چئون ’هنئون- هنئانءُ‘ معنا دل ۽ ’منئه بدران چئون ’مِنئون‘(ميان)‘ مثلاً ميان قادر بخش. +پراڪرت ٻوليءَ ۾ خود ’پراڪرت‘ لفظ جو اچار آهي ’پاييا‘، جنهنڪري ڌنپال آچاريا پنهنجي جوڙيل پراڪرت ڪوش (ڊڪشنريءَ) جو نالو ئي رکيو آهي ’پاييلڇي‘. +جيڪو اصل ۾ آهي سنسڪرت لفظ ’پراڪرت لڪشمي‘. +’لڪشمي‘ جو اچار بگڙي ’لڇمي‘ ۽ پوءِ ’لڇي‘ ٿيو آهي. +اهو اچارن جو نمونو اڄ تائين ڪجهه قدر لاڙ جي هندن ۾ آهي، جي ’ناريل بدران چون ’ناير‘! +مثلاً، ’بيڪانير‘ شهر بيکي نالي هڪ راجپوت جي نالي پٺيان سڏجي ٿو. +پراڪرت ڳالهائيندڙ گهُڻن وانگر ’ن‘ بدران ’ڻ‘ ايتريقدر ڪم آڻيندا هئا، جو پراڪرت ۾ اهڙا سڀ لفظ ’ن‘ بدران ’ڻ‘ سان شروع ٿين ٿا. +اسان شايد انهن جي اَڍ ڇڪي آهي، جو لفظن ۾ نڪ جو اُچار گهڻو گڏيون ٿا. +مثلاً ’تهجو‘ ۽ ’مهجو‘ بدران چئون ’تنهنجو‘ ۽ ’منهنجو‘، ۽ ’پري‘ بدران عام طرح چئون ’پرين‘، معنا پيارو. +انهيءَ هوندي به ايترو چئبو، پراڪرت ڳالهائيندڙن کان اسان جا اچار وڌيڪ مٺا آهن. +هن وقت سنڌيءَ ۾ ڪوبه لفظ ’ڻ‘ سان شروع ڪونه ٿو ٿئي: رڳو هڪ لفظ ’ڻوڻ‘(جمع ڻوڻيون) آهي، پر ان جو صحيح اُچار آهي ’روُڻ‘(جمع روڻيون). +درياء جو پاڻي اٿلي، ڪنهن بند کي ويڙهي ويندو، ته بند کي اول سيڪ ايندو، يعني ڀڄي آلو ٿيندو. +پوءِ روڻ پونديس، جنهن مان پاڻي ’روُن روُن‘ ڪري وهندو ۽ پوءِ بند کي گهارو پوندو. +اهو لفظ ’رون رون‘ (آواز) مان ٺهيل آهي. +اپڀرنش پراڪرت جا مثال. +سنسڪرت لفظن جا اُچار پراڪرت واري زماني ۾ ماڻهن هڪڙيءَ ريت بگيڙيا، ۽ گپت گهراڻي وارن جي صاحبيءَ ۾ جيڪي سنسڪرت لفظ وري نئين سر چالو ٿيا، تن جا اچار اپڀرنش واري زماني ۾ ماڻهن ٻيءَ ريت بگيڙيا- مثلاً، سنسڪرت ’هرديه‘، پراڪرت ’هنئه‘، سنڌي ’هنئون‘، پر اپڀرنش ۾ اچار ٿيس ’هج‘ (Hijja)، جنهن مان سنڌي لفظ ’هيج‘ ٺهيو آهي، ۽ معنيٰ اٿس دل جو چاهه يا خوشي- ’هيج‘ نه هوندو جن، سي ڪيئن وندر وينديون. +‘(شاهه)، اهڙيءَ طرح ساڳين سنسڪرت لفظن جون سنڌيءَ ۾ ڪيتريون علحديون علحديون صورتون آهن. +(الف) جيڪي لفظ پراڪرت ۾ ورهين کان چالو هئا، تن مان ڪيترن جا اچار پوءِ اپڀرنش ٿيا، يعني بگڙيا- مثلاً، سنسڪرت لفظ ’راجا‘ جو اچار پراڪرت ۾ ٿيو ’راڻا‘، ته اهو اپڀرنش ۾ وڌيڪ بگڙجي ٿيو’راءَ‘ سنڌ جي شاهي گهراڻي وارا حاڪم پاڻ کي ’راءَ‘(راجا) سڏيندا هئا. +اهو لفظ خود اپڀرنش پراڪرت جو آهي. +هن وقت اسين اهو لفظ ماڻهن جي نالن پٺيان گڏيندا آهيون- مثلاً: حشمتراءَ، بسنتراءَ، هن طرح چالو لفظن جا اُچار وڌيڪ بگڙيا، تنهن لاءِ تاريخي سبب به هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37282.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37282.txt new file mode 100644 index 0000000..d829fdd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37282.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +سنڌ تي ڌارين جون ڪاهون +ٻڌ ڌرم واري زماني کان ئي اڳي سنڌ جو پرڳڻو سڀيتا ۽ شاهوڪاريءَ سبب ملڪان ملڪ مشهور هو. +انهيءَ تي ايران جي بادشاهه دارا (پهرئين) جو وات پاڻي ٿيو، سو عيسوي سن کان 516 کن ورهيه اڳي پنجاب، گنڌار (قنڌار) ۽ سنڌ تي ڪاهي آيو. +انهن تنهين هنڌن جا رهاڪو سندن ڏن ڀروُ ٿيا. +ته ٽي سؤ سٺ (360) ٽڻلينٽ، يعني اتڪل ٻه سؤسٺ (260) مڻ، سون خالص جا سالياني ڍل طور کين ڏيندا هئا؛ ۽ ايتري ڍل ٻئي ڪنهن به هنڌان ڪا نه ملندي هيس. +انهي ٽنهي هنڌن جا نالا ايران جي هڪ ڪتبي (اُڪريل نوشتي) ۾ اڄ تائين لکيل آهن. +دارا بادشاهه جي پوين به ڪي سال اهو ڏن پئي اڳاڙيو، ان وقت پنجاب ۽ سنڌ ۾ ايرانين پنهجي آئيويٽا (الف- بي) چالو ڪئي. +اسان جا ماڻهو ديوناگري اکرن تي هريل هئا، ۽ هنن اکرن جي شڪل بيڊولي ڏٺائون، ته انهيءَ آئيويٽا تي نالو ئي رکيائون ’کر وشٺي‘ يعني گڏهه جا چپ! +سنسڪرت ۾ ’کر‘ معنيٰ خر يا گڏهه ۽ اوشٺ معنيٰ چپ. +اها آئيويٽا ڪئين ورهيه ساندهه پئي هلي ۽ هندستان مان عيسوي ٽينءِ صدي ڌاري غائب ٿي. +سن 1922ع ۾، موهن جي دڙي جي کوٽائي ٿيڻ وقت، اتي هڪ جهونو ٺل بيٺل هو، جنهن جي هڪ ديوار تي ڪي اکر ڪشن گهراڻي جي حاڪم وسديو پهرئين (158-177ع) جي وقت جا لکيل هئا. +آرڪيالاجيڪل کاتي جي سپرنٽينڊنٽ مسٽر رکلداس بئنرجيءَ اهي اکر سڃاتا، ته کر وشٺيءَ ۾ لکيل آهن- هن حقيقت موجب چئبو ته عيسوي ٻي صديءَ ۾ به اهي اکر سنڌ ۾ چالو هئا. +ايران جي ڪياني بادشاهن جو زور، عيسوي سن کان 330 ورهيه اڳي سڪندر اعظم ڀڳو. +ان وقت پنجاب، سنڌ ۽ گنڌار (قنڌار) ايراني حاڪمن جي هيٺ هئا، تنهنڪري سڪندر اعظم اهي به اچي هٿ ڪيا. +ان وقت الور (روهڙي) ۾ ’ميوسيڪنس‘ (موشڪن جو راجا) هو، تنهن اول آڻ مڃي ٿي، پر پوءِ پنهنجي برهمڻ وزيرن جي مت تي لڳي يونانين کي سامهون ٿيو، ته يوناني لشڪر کي اهڙي باهه وٺي ويئي، جو کيس جهلي ڪُهي ڇڏيائون، ۽ سڀني برهمڻن جون سسيون لهرائي انهن کي ڳجهن جو ڳاهه ڪيائون! +هيءَ حقيقت ’ڪئمبرج هسٽري آف انڊيا‘ جي جلد پهرئين ۽ ’سنڌ گزيٽيئر‘ جي صفحي پنجاسي ۾ به ڄاڻايل آهي. +سنڌ جا سوين برهمڻ قتل ٿي ويا، ته سنسڪرت جو جيڪو ٿورو گهڻو واڌارو انهن پئي ڪيو، تنهن کي ڄڻڪ ٻنجو اچي ويو ۽ پالي ٻوليءَ جو واهپو وڌندو رهيو-اڄ به سنڌ ۾ برهمڻ تمام ٿورڙا آهن. +سڪندر اعظم، پنهنجي پاران پنجاب ۽ سنڌ ۾ ڪي گورنر مقرر ڪري، پاڻ بئبلان ڏي موٽيو ۽ عيسوي سنه کان 323 ورهيه اڳي گذاري ويو. +سندس مرڻ جي خبر ٻڌي، ماڻهن يوناني لشڪر کي تڙي ڪڍيو ۽ پنهنجي پرڳڻي جا پاڻ والي ٿيا. +انهن ڏينهن ۾ مگڌ، يعني بهار جي ڏاکڻي ڀاڱي ۾، نند گهراڻي جي حاڪمن راج ٿي ڪيو. +سندن لشڪر جو سپهه سالار چندر گپت نالي هڪ جوڌو جوان هو، جنهن ڪيترا همراهه ساڻ ڪري پنجاب مان يونانين کي لوڌي ڪڍيو. +انهيءَ ڳالهه ۾ سوڀارو ٿيو، ته سنڌ به پنهنجي قبضي ڪيائين؛ بلڪ نند گهراڻي وارن جو به زور ڀڃي، پاڻ سڄي اتر هندستان جو والي ٿيو ۽ مؤريا گهراڻي جو بنياد وڌائين. +سڪندر اعظم کان پوءِ سندس بادشاهت جو ڪجهه ڀاڱو سيليوڪس نڪيٽر کي مليو. +پنجاب ۽ سنڌ هٿ ڪرڻ لاءِ هو عيسوي سن کان 305 ورهيه اڳي، پنجاب تي ڪاهي آيو. +ان وقت تائين مهاراجا چندر گپت اهڙو زور ورتو هو، جو سيليوڪس جي ساڻس پڄڻ جي جاءِ نه هئي. +مهاراجا چندر گپت اهڙو ته سوڙهو گهٽيس، جو سيليوڪس پنجاب ۽ سنڌ تان ته هٿ کنيو، پر پنهنجي ڌيءُ جو سڱ مهاراجا کي ڏيئي، ساڻس صلح ڪيائين ۽ افغانستان ۽ بلوچستان جا ڪي پاسا کيس ڏاجي ۾ ڏنائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37284.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37284.txt new file mode 100644 index 0000000..e41f696 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37284.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +سنڌ ڏانهن ڌارين جي ڌم +بئڪٽريا جي يونانين مٿان سنه 70ع ڌاري سٿين (ساڪ) لوڪ ڪاهي آيا. +کانئن اڳي ٻيا جيڪي ڌاريا ماڻهو آيا، سي ملڪ ڦُري هليا ويا؛ پر هي سٿين لوڪ هتي اچي کوپو کوڙي ويهي رهيا. +پوءِ به سٿين لوڪن جون ٽولين پٺيان ٽوليون هيڏانهن ڌوڪينديون پئي آيون. +راجپوتن مان راجا ساليواهن انهن سٿين يا ساڪ لوڪن کي ملتان کان ٽيهه ڪوهه پري ڪاهرور جي ويجهو اهڙي زوردار هار (شڪست) ڏني، جو سندس ماڻهن کيس لقب ڏنو ’ساڪاري‘ – يعني ساڪ لوڪن جي آري (دشمن). +هن وڏي سوڀ جي يادگيري قائم ڪرڻ لاءِ انهيءَ مهاڀاري لڙائيءَ واري سال (78ع) کان ساليواهن جو ساڪ يعني سنبت شروع ڪيائون، جو اڄ تائين هلندو اچي. +راجا ساليواهن جي پوٽي جو نالو ’ڀٽي‘ هو، جنهن جو اولاد جيسلمير جا ڀٽي راجپوت آهن. +سنڌ ۾ ڪا اهڙي پهر ڪانه هئي، جا ساڪن کي سامهون ٿئي، تنهنڪري هنن ڌارين جي ڌم اڪثر سنڌ ڏي هئي. +انهيءَ وقت ڌاري سٿين لوڪن جون ٻيون ٻه ذاتيون پنجاب ۽ سنڌ ڏي آيون: انهن مان هڪڙا ’جت‘ ۽ ٻيا ’ميد‘ (مير) هئا. +سنڌ ۾ جت اڄ تائين آهن. +راجپوتانا ڏي اهي پاڻ کي ’جاٽ (راجپوت)‘ سڏائين ٿا، سنڌ جي مهاڻن مان اڄ تائين ڪي ’مير‘ سڏبا آهن. +اهي سٿين لوڪ اصل تاتاري لوڪن مان هئا ۽ سنڌ ۾ اهڙو زور ٿي ويا، جو ان وقت سنڌ تي نالو ئي پيو ”اِنڊو-سٿيا“. +انهن نڪو ڪو نئون ڌرم آندو، نڪا ڪا اوچي ٻولي آندائون. +سندن وقت ۾ ٻڌ ڌرم زور هو، ته پاڻ به اهو اختيار ڪيائون ۽ ٻولي به اسان واري اختيار ڪيائون، پر پاڻ اُچار بگيڙيائون. +سندين صاحبيءَ ۾ سنڌ جو واپار روم سان هلندو هو. +سنڌي ماڻهو روم مان چڱو ٽَڪو ماري ايندا هئا، جنهن ڳالهه جي يادگيري اڄ به هڪ پهاڪو ڏياري ٿو- ”توڙي وڃي روم، ته به ڍوڍو ۽ ٿوم، لکيو لوح قلم ۾“. +مطلب ته روم ۾ وڃي ماڻهو شاهوڪار ٿئي ٿو، پر جيڪڏهن ڪنهن جو نصيب کُٽل هوندو، ته اتي به ڍوڍو ۽ ٿوم (غريباڻو روزگار) حاصل ٿيندس. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37286.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37286.txt new file mode 100644 index 0000000..c99e738 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37286.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +سنڌ پرڳڻو گپت گهراڻي جي صاحبي هيٺ +عيسوي سن کان 184 ورهيه اڳي، جڏهين موريا گهراڻي جو زور ٽٽو، تنهن کان وٺي اٽڪل 320ع تائين. +يعني ڀريا پنج سؤ ورهيه ساندهه، سنڌ پرڳڻي گهڻا لاهاچاڙها ڏٺا. +انهيءَ کان پوءِ 320ع ڌاري مڌيا ديش جي پنچالن جي ڪل وارن پنهنجو نالو ڪڍيو. +يجرويد واري زماني کان وٺي اهي پنچال، ڪانيا ڪبج (ڪنوج) ۾ راڄ ڪندا هئا، سندن ڪل وارن گپت گهراڻي جو بنياد وڌو ۽ سنڌ جي سٿين حاڪمن کي پنهنجو ڏن ڀروُ ڪيائون؛ پر سنڌ جي حڪومت جون واڳون وري به سٿين لوڪن جي هٿن ۾ ڇڏيائون. +گپت گهراڻي جي راڄ شروع ٿيڻ سان برهمڻن لاءِ ڄڻ ته سونو سج اڀريو؛ ڇاڪاڻ ته گپت گهراڻي وارا سڀ ڪريا ڪرم برهمڻن کان ڪرائيندا هئا. +ٻڌ ڌرم جاري ٿيڻ ڪري برهمڻن ٺوڪر کاڌي هئي، سي هينئر چيتي هلڻ لڳا ڪن لنگ جي پوڄا ٿي ڪئي ۽ ٺاڪردوار ٿي ٺاهيا، ته انهن ڳالهين تي اعتراض ڪونه اٿاريائون. +ائين ماڻهن جي ڀيت تي هلڻ لڳا ته ٻڌ ڌرم هوندي به، برهمڻي ڌرم وري پاڻ کڻڻ لڳو. +راجا سمدر گپت جو پٽ راجا چندر گپت (ٻيو)، جو عام طرح وڪرماجيت (وڪرمادنيه) سڏجي ٿو، تنهن جي جاکوڙ سان وديا پکيڙ چڱي ٿيي. +سندس دربار ۾ جيڪي عالم ۽ فاضل هئا، تن مان نوَ ڄڻا ’نوَ رتن‘(Nine gems) سڏجڻ ۾ آيا، جن مان هڪڙو ناميارو ڪوي ڪاليداس هو، جنهن جا سنسڪرت ناٽڪ مشهور آهن. +ٻيو وررچي هو. +گپت گهراڻي وارن جي صاحبيءَ ۾ ماڻهو سک سانت ۾ گذارڻ لڳا. +گهرن ۾ ڪٿائون ٿيڻ لڳيون ۽ ماڻهو پراڪرت لفظن بدران ڪيترا نج سنسڪرت لفظ ڪم آڻڻ لڳا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37287.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37287.txt new file mode 100644 index 0000000..d39891e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37287.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +سنڌ ۾ راءِ گهراڻي جو راڄ +گپت گهراڻي وارن جي راڄ شروع ٿيڻ کان پوءِ، ڏيڍ سؤ کن ورهيه ساندهه، هندستان جي ماڻهن امن امان ۾ گذاريو، پر پوءِ'هون‘ لوڪ هندستان تي ڪاهي آيا، جي ’هُون‘ به سڏبا هئا. +انهن مان ڪي گورجر، ڪي اهير(اڀير) ۽ ٻين ذاتين وارا هئا، پر سڀني کي گڏي ’هوڻ‘ (Huns) سڏيو اٿن- سندن مهندار ’مهر گل‘ نالي هو، جيڪو ڏاڍو ظالم هو: ٻيا ڪن سُڃ مان وسندي، پر هيءُ وسنديءَ مان سُڃ ڪرڻ وارو هو- گنڌار (قنڌار) طرف تڪش سلا يونيورسٽي هئي، تتي هن مهرگل جي ماڻهن ڦرلٽ ڪري ماڻهن جي گهرن کي باهيون ڏنيون. +هندن ۾ اهڙو هراس پيدا ٿيو، جو اهو سمورو پاسو خالي ڪري ويا ۽ هن وقت انهيءَ پاسي رڳو پٺاڻ رهن ٿا. +پنجاب جي الهندي طرف ڪيڪيا جو پرڳڻو، جو وديا جو وڏو مرڪز هو، سو به هنن هون لوڪن باهيون ڏيئي ساڙيو ۽ اتان جي هندن کي به لڏڻو پيو. +اڄ اهو ديري اسماعيل خان ۽ ديري غازي خان وارو پاسو ٻروچڪو ملڪ آهي. +اهي ئي هون لوڪ هئا، جن گپت گهراڻي جو خاتمو ڪيو ۽ سنڌ ۾ اچي راءَ گهراڻي جو راڄ قائم ڪيو. +اهي ئي لوڪ پهريائين شودر ليکبا هئا، پر برهمڻي ڌرم کي مڃڻ لڳا، ته برهمڻن گهڻي خوشيءَ سان سندين شڌي ڪري، کين کتري بنايو. +ڀانئجي ٿو ته اگني (باهه) ٻاري، هون هوم ڪري، سندين شڌي ڪيائون، جنهنڪري سندن اولاد ’اگني ڪل‘ يعني باهه جي خاندان مان پيدا ٿيل راجپوت (راجا جا پٽ) سڏجڻ ۾ آيو. +هندستان جي تازين جڙيل تاريخن ۾ راجپوتن جو زمانو سن 650ع کان وٺي ليکيو وڃي ٿو، انهن ڌارين لوڪن به اچي هندستان جون پراڪرت ٻوليون اختيار ڪيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37290.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37290.txt new file mode 100644 index 0000000..04cabf8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37290.txt @@ -0,0 +1,62 @@ +ڏيهي آريائي ٻوليون +هن وقت جيڪي سنسڪرت مان پيدا ٿيل ڏيهي آريائي ٻوليون يا هندو آريائي ٻوليون (سنڌي، هندي، گجراتي وغيره) چالو آهن، سي پراڪرت ٻولين جي اپڀرنش يا بگڙيل صورتن مان هيٺينءَ ريت پيداٿيون آهن: +(1) مهاراشٽري. +مرهٽن جي ملڪ کي ”مهاراشٽر“ يعني وڏو پرڳڻو يا وڏي حڪومت چئبو آهي، ۽ اتي جي ٻولي مهاراشٽري پراڪرت سڏبي هئي، جا پوءِ ”اپڀرنش“ ٿي، يعني بگڙي. +اها مهاراشٽري اپڀرنش پراڪرت وڌيڪ بگڙي، جنهن مان مراهٽي ۽ ڪوڪني ٻوليون پيدا ٿيون. +(2) ماگڌي. +بهار (Bihaar) جو ڏاکڻو ڀاڱو آڳاٽي زماني ۾ مگڌ ديش جي پراڪرت، سڏبي هئي. +اها ٻولي وڏي ايراضيءَ ۾ چالو هئي، تنهنڪري ان جي اپڀرنش يا بگڙيل صورت جا گهڻا نمونا هئا. +انهن علحدن نمونن مان هاڻوڪي بنگ ڀاشا يعني بينگالي ٻولي، آسامي، اُڙيا، يعني اوڙيسا جي ٻولي، منٿلي، ڀوڄپوري ۽ ناگپوري ٻوليون پيدا ٿيون آهن. +بينگالي ۽ آڙيا هڪٻئي کي گهڻو ويجهيون آهن. +(3) ارڌ ماگڌي- مگڌ يعني بهار جي ڏاکڻي ڀاڱي (بينگال وغيره) کان وٺي هاڻوڪي الله آباد جي دنگ تائين جيڪا پراڪرت چالو هئي، سا ”ارڌ ماگڌي“ يعني ”اڌماگڌي“ سڏبي هئي؛ ڇاڪاڻ ته ان ۾ اڌ جيتري ماگڌي ۽ اڌ جيتري پنجاب طرف جي شوُرسيني پراڪرت گڏيل هئي. +انهيءَ ارڌماگڏي جي اپڀرنش يا بگڙيل صورت مان ” پوربي هندي“ پيدا ٿي، جا اَگري ۽ ائوڌ جي گڏيل پرڳڻن (United provinces) جا پورپي ڀيّا ڳالهائيندا آهن +پڇمي هندي‘، جنهن کي عام طرح ’هندستاني‘(اڙدو) چئجي ٿو، سا هن ’پوري هندي‘ کان نرالي آهي- مثلاً: +پوربي هندي- ڀيين، ڪا ڪَروَت؟ +پڇمي هندي- ڀائي ڪيا ڪرتي هو؟ +پوربي هندي- موري اکيان، يعني منهنجون اکيون. +پڇمي هندي- ميري آنکين، يعني منهنجون اکيون. +اهڙيءَ طرح ٻيا منجهن گهڻا تفاوت آهن. +پوربي هنديءَ جون مکيه شاخون ائوڌي يعني ائوڌ (ايوڌا) جي ٻولي، بنڊيلي يعني بنڊيل کنڊ جي ٻولي ۽ ڪنوجي آهن. +تلسي ڪرت رامائڻ، ڪبير ڀڳت جا سلوڪ ۽ ٻيا ڪيترا پستڪ پوربي هنديءَ ۾ لکيل آهن. +(4) شَورسيني. +مهاڀارت جي زماني ۾ راجا ڪنس کان گهڻو اڳي مٿرا جو راجا شوُرسين هو، تنهنڪري مٿرا ۽ ان جو آسپاس وارو ملڪ سندس پٺيان شوُرسين سڏبو هو ۽ اتي جي ٻولي شوُرسيني پراڪرت ڪوٺجڻ ۾ آئي. +اها پراڪرت تمام وڏي ايراضيءَ ۾ ڦهليل هئي. +ڊاڪٽر سنيتي ڪمار چئٽرجي پنهنجي ٺاهيل بينگالي ٻولي جي تاريخ صفحي 113 ۾ ڄاڻايو آهي ته شوُرسيني اپڀرنش پنجاب جي الهندي طرف کان وٺي گجرات ۾ بينگال تائين چالو هئي، ۽ جيئن هينئر هندستاني ٻولي عام آهي، تيئن عام هئي. +ان جي اپڀرنش يا بگڙيل صورت جا گهڻا نمونا هئا. +(الف) مٿرا ۽ ان جي آسپاس واري ملڪ ۾ بلڪ دهليءَ تائين، شوُرسيني اپڀرنش چالو هئي، جا ڦري هاڻوڪي پڇمي هندي ٿي، جنهن جي مکيه شاخ ’برج ڀاشا‘، يعني برج جي ٻولي آهي*. +ڀڳت سورداس جي واڻي برج ڀاشا ۾ لکيل آهي. +(ب) مغلن جي صاحبيءَ ۾ اڪبر بادشاهه جي عدل ۽انصاف جون ساکون ٻڌي،ڪٿان ڪٿان جامسلمان دهليءَ ۾ آيا ۽ اتي جي هنديءَ ۾ سندن ڪيترا عربي ۽ فارسي وغيره لفظ گڏجي ويا. +اها گاڏڙ ٻولي پوءِ مغلن جي اُڙدَ يعني لشڪر جي ڇانوڻيءَ ۾ عام طرح ڳالهائڻ ۾ ايندي هئي، تنهنڪري ’اڙدو‘ يعني لشڪر جي ڇانوڻيءَ جي بولي نالو پيس- اڙدوءَ ۾ لکيل شعر جي ٻوليءَ کي عام طرح ’ريختہ‘سڏين ٿا، جنهن جي معنيٰ آهي ذرا يا ڪريل ٽُڪر. +ان ۾ ڪي جزا هنديءَ جا ته ڪي عربي ۽ فارسي وغيره جا آهن، تنهنڪري اهو نالو پيس. +مغلن جي لشڪر اها ٻولي پوءِ هندستان جي ڳچ ڀاڱي ۾ ڦهلائي، تنهنڪري ’هندستاني‘ سڏجڻ ۾ آئي. +هاڻ تفاوت هي آهي ته ’هندي‘اها چئجي، جنهن ۾ سنسڪرت بنياد جا لفظ گهڻا هجن ۽ اڙدو يا هندستاني اها آهي جنهن ۾ عربي، فارسي لفظ گهڻا مليل هجن- پر اڙدو به شوُرسيني پراڪرت مان پيدا ٿي آهي. +(ٻ) سڄي پنجاب ۾ اصل شوُرسيني پراڪرت چالو هئي، جنهن مان هندي ڌار ته اڙدو ڌار پيدا ٿي، پر الهندي طرفان پنجاب ڏي ڪشميري، سرائڪي ۽ ٻين داردڪ ٻولين جي لهر آئي، ۽ اتي جي ’تاڪ‘ لوڪن جي نالي پٺيان اها ’تاڪ اپڀرنش‘ سڏجڻ ۾ آئي، جا پوءِ ڦري پنجابي ٻولي ٿي- مطلب ته هنديءَ ۾ ڪشميري ۽ سرائڪي گڏجي ويئي، ۽ انهن جي ميلاپ مان پنجابي ٻولي ٺهي. +(ڀ) گجرات ۽ راجپوتانا ڏي به پنجاب واري شوُرسيني پراڪرت چالو هئي، جو مهاڀارت واري زماني کان وٺي، سري ڪرشن ۽ ڪيترا ٻيا جادوُنسي، دوارڪا طرف اچي رهيا هئا ۽ پوءِ به لڙهه وچڙ جام هئي، پر گجرات ۾ ڏکڻ طرفان مهاراشٽري، پراڪرت جي به لهر آئي. +هيءَ تاريخي حقيقت آهي ته جيئن مهاراجا اشوڪ پالي ٻولي ڦهلائي، تيئن 68ع ۾ راجا هالا مهاراشٽري پراڪرت جو ڦهلاءُ ڪيو. +مرهٽن به وارو ڏيئي گجرات تي پئي ڪاهيو. +انهيءَ ريت پنجاب واري شوُرسيني پراڪرت جي ميلاپ ڪري گجرات ۾ هڪ گاڏڙ ٻولي ٺهي، جنهن تي علحدو نالو ’سؤر شٽري پراڪرت پيو. +‘ ’سؤراشٽر‘ جو اچار بگڙجي ’سورٺ‘ ٿيو آهي. +سؤراشٽري يا سورٺي پراڪرت جو هڪ بگڙيل نمونو ’ناگر اپڀرنش‘ آهي (گجرات جا ’ناگر‘ برهمڻ اڄ تائين مشهور آهن). +ناگر اپڀرنش وڏي ايراضيءَ ۾ چالو هئي، تنهنڪري ان جا ٻه مکيه نمونا هئا: هڪڙو ناگر ۽ ٻيو اُپناگر. +گجرات تي نالو ’گورجر‘قوم تان پيو آهي ۽ انهن گورجرن جي ٻولي ’گورجر اپڀرنش‘ سڏبي هئي، جا ڦري هاڻوڪي گجراتي ٻولي ٿي آهي. +ناگر اپڀرنش جو ٻيو بگڙيل نمونو، جو اُجين ۽ ان جي آسپاس وارن هنڌن ۾ چالو هو، تنهن کي ’آونته اپڀرنش‘ چوندا هئا ۽ انهيءَ مان راجستاني يعني راجپوتانا طرف جون ٻوليون (مارواڙي ۽ جيسلميري وغيره) پيدا ٿيون آهن. +(ت) سنڌ ۾ جيڪا اپڀرنش چالو هئي، سا گهڻو بگڙيل هئي، تنهنڪري اها ’وراچڊ اپڀرنش‘ يعني گهڻو بگڙيل يا ردي ٻولي سڏبي هئي. +اها وراچڊ اپڀرنش وڌيڪ بگڙجي هاڻوڪي سنڌي ٻولي ٿي آهي. +سنڌ جي ٻولي وڌيڪ بگڙجڻ جا سبب اڳيئي ڄاڻايا ويا آهن. +وراچڊ اپڀرنش. +هندي، پنجابي ۽ گجراتيءَ وانگر سنڌي ٻوليءَ جو سمورو گهاٽ پنجاب واري شوُرسيني پراڪرت تي ٻڌل آهي؛ پر جيئن گجرات طرف جي ٻوليءَ تي ڌار نالو سؤراشٽري پراڪرت رکيل هو، تيئن سنڌ جي پراڪرت تي ڪو ڌار نالو رکيل هو يا نه، سا ڳالهه ڪنهن به ڪتاب ۾ ڄاڻايل ڪانهي. +ڊاڪٽر ڀنڊارڪر پنهنجين علم لغات بابت تقريرن (صفحي 232) ۾ هيئن چيو آهي ته جنهن صورت ۾ پراڪرت وياڪرت جي باري ۾ آندو آهي، تنهن صورت ۾ گجراتي، سنڌي، پنجابي ۽ هندي اهي چارئي قديم شوُرسيني پراڪرت جون عيوضياڻيون ڪري سمجهڻ گهرجن. +هيءَ به تاريخي حقيقت آهي ته پنجاب، گجرات، راجپوتانا ۽ سنڌ جي حڪومت ايامن کان گڏيل هئي ۽ انهيءَ ڪري انهن سڀني هنڌ شوُرسيني پراڪرت چالو ٿي هئي. +اهي ڳالهيون ڳڻي، سنڌي ٻوليءَ جي هن وقت جيڪڏهن پيڙهي ڇڪبي، ته چئبو ته وراچڊ اپڀرنش ان جي سڳي ماءُ ٿئي، پنجاب واري شوُرسيني پراڪرت (يا ان جو ڪو نمونو جو سنڌ ۾ چالو هو) ان جي ناني ٿئي، ۽ سنسڪرت ٻولي، جا رگ ويد واري زماني کان وٺي سڄي هندستان ۾ ڳالهائڻ ايندي هئي، سا ان جي پڙ ناني ٿئي، ۽ سنسڪرت خود انڊو-يوروپين ٻولين جي هڪ شاخ آهي، جنهنڪري سنڌيءَ جو جگري ناتو ايران ۽ يورپ جي ڪيترين ٻولين سان آهي. +وراچڊ اپڀرنش جون مکيه خاصيتون. +وراچڊ اپڀرنش ڦري هاڻوڪي سنڌي ٻولي ٿي آهي، سا پڪ اسان کي هن طرح ئي آهي، جو مارڪڻڊيه نالي هڪ پراڪرت وياڪرڻ جوڙيندڙ پنهنجي ٺاهيل وياڪرڻ ۾ چٽيءَ ريت ڄاڻايو آهي، ته سنڌ ۾ جيڪا اپڀرنش چالو هئي، سا ’وراچڊ اپڀرنش‘ يعني گهڻو بگڙيل يا ردي ٻولي سڏبي هئي. +مارڪڻڊيه ان جي ڪن مکيه خاصيتن جو به ٿورو ذڪر ڪيو آهي: پنهنجي وياڪرڻ ۾ چوي ٿو ته ’سنسڪرت ۽ پراڪرت لفظن جي اڳياڙيءَ واري ’ت‘ ۽ ’د‘ جو اچار، وراچڊ ۾ ڦيرائي ’ٽ‘ ۽ ’ڏ‘ ڪندا هئا‘- هيءُ هڪ چڱو ڏس ڏنو اٿس. +اڄ به ڏسون ٿا، ته هنديءَ ۾ چون ’تانيا‘ ته اسين چئون ’ٽامون‘، سنسڪرت ’دان‘ بدران چئون ’ڏاڻ‘- هتي ’د‘ کي ڦيرائي ’ڏ‘ ۽ ’ن‘ کي ڦيرائي ’ڻ‘ ڪيو اٿئون. +سنسڪرت ’دير گهه‘ بدران چئون ’ڊگهو‘: سنسڪرت لفظ ”سٿان“ جو اچار سنڌيءَ ۾ ’آسٿان‘ ۽ ’ٿان‘ آهي، پر ’ٺاڻ‘ به چئون: +’جت ٻجهن گهوڙا گهڻا، انهيءَ کي چون ٺاڻ‘(ديوانِ گل). +مارڪڻڊيا پنهنجي وياڪرڻ ۾ ٻي مکيه ڳالهه هيءَ ڄاڻائي آهي، ته وراچڊ اپڀرنش ۾ ’س‘ جو چار ڦيرائي ’ش‘ ڪندا هئا. +اها عادت به اسان ۾ برابر آهي- مثلاً، سنسڪرت لفظ سنهه، سيوا ۽ سيوڪ بدران چئون شينهن، شيوا ۽ شيوڪ. +فارسي لفظ ’شيخ‘ بدران ڪيترا چون ’شيخ‘. +اها عادت اڻپڙهيلن ۾ هيڪاري گهڻي آهي، جي ’خاصو‘ بدران چون ’کاشو‘ ۽ ’سائين‘ بدران چون ’شائين‘. +وراچڊ بابت مارڪڻڊيه ٻيو به ڪجهه چيو آهي، پر هن وقت وراچڊ کان سنڌي ٻولي گهڻو ڦريل آهي، تنهنڪري اهي ڳالهيون پوريءَ ريت سمجهڻ ۾ نٿيون اچن. +ڀانئجي ٿو ته ٻ، ‎ڄ، ڏ ۽ ڳ اکر، جي سنڌيءَ ۾ آهن ۽ هنديءَ وغيره ۾ ڪينهن تن جو ذڪر ڪيو اٿس. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37291.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37291.txt new file mode 100644 index 0000000..fd755dc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37291.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +داردي ٻوليون +داردڪ ٻولين (Daadirik bboliyoon) جو بنياد پئشاچ لوڪن وڌو، جن ڪشمير، پنجاب ۽ سنڌ ۾ اچي بيٺڪون وڌيون. +پراڪرت گرامر جوڙيندڙ مارڪڻڊيا، جنهن ڄاڻايو آهي ته سنڌ ۾ ’وراچڊ اپڀرنش‘ چالو هئي (جا ڦري هاڻوڪي سنڌي ٻولي ٿي آهي)، تنهن هيئن به لکيو آهي، ته سنڌ ۾ ٻي ٻولي ’وراچڊ پئشاچي‘ به چالو هئي ۽ گهڻو زور هن حقيقت تي ڏنو اٿس، ته وراچڊ پئشاچي جو مکيه نمونو ’ڪيڪيا پئشاچي‘ هو. +هيمچندر آچاريا پنهنجي ٺاهيل ’هيم وياڪرڻ ‘ ۾ ’چوُلڪا پئشاچي‘ جو به ذڪر ڪيو آهي. +انهيءَ ريت ڄاڻ ملي ٿي، ته پئشاچي جا جملي ٽي نمونا هئا. +اهي ٽيئي ڦري هاڻوڪيون ’داردڪ ٻوليون‘ ٿيون آهن. +چوُلڪا پئشاچي. +سر گريئرسن جي چوڻ موجب اها ٻولي ڪشمير ۽ ان جي الهندي طرف چالو هئي، جنهن مان ڪافرستان، چترال، ڪشمير ۽ داردستان (گلگت، شنا وغيره) جون ٻوليون پيدا ٿيون، جن سڀني کي گڏي ’داردڪ ٻوليون‘ سڏيو اٿس. +ڪيڪيا پئشاچي. +ڪيڪيا جو پرڳڻو، جنهن جو ذڪر اڳيئي ڪيوويو آهي، سو هاڻوڪي ديري اسماعيل خان ۽ ديري غازي خان کان وٺي ملتان جي حدن تائين هو. +ملتان وارو پاسو ’سؤوير‘ سڏبو هو ڪيڪيه ۽ سؤوير ٻئي ڀائر هئا، تنهنڪري سندن انهن ٻنهي پرڳڻن جي ٻولي ساڳي هئي. +انهن پرڳڻن ۾ پئشاچن بيٺڪون وڌيون، ته اتي جي پراڪرت ’ڪيڪيه پئشاچي‘ سڏجڻ ۾ آئي، جنهن مان هاڻوڪي ’لهندا‘ٻولي يعني پنجاب جي الهندي طرف جي ٻولي پيدا ٿي آهي، جا پنجاب جي اتر- الهندي ڏي ديري غازي خان، ديري اسماعيل خان ۽ ميانوالي تائين، ۽ پنجاب جي اتر- اڀرندي ڏي بهاولپور رياست جي حدن کان وٺي مانٽگومري (ساهيوال)، پنجاب واري گجرات ۽ ڪشمير طرف پيرپنجل واري گهاٽ تائين ڳالهائڻ ۾ اچي ٿي. +اها ملتان ڏي ’ملتاني‘ ۽ بهاولپور ڏي ’بهاولپوري‘ سڏجي ٿي. +اهو سڄو ٻروچڪو ملڪ آهي، پر ايڏهين ڪيترا پنجابي هندو به اها ٻولي ڳالهائيندا آهن، تنهنڪري پٺاڻ ۽ ٻيا ’لهندا‘ کي ’هندڪي‘ يعني هندن جي ٻولي به سڏيندا آهن. +وراچڊ پئشاچي. +پئشاچ لوڪن مان جن سنڌ ۾ بيٺڪون وڌيون، تن جي پراڪرت ٻولي وڌيڪ بگڙيل هئي، تنهنڪري اها ’وراچڊ پئشاچي‘ پراڪرت سڏجڻ ۾ آئي، جا ڦِري هاڻوڪي سرائڪي‘ ٻولي ٿي آهي. +هن مان ڏسڻ ۾ ايندو ته سنڌي ۽ سرائڪي ٻيئي اسان جي سنڌ پرڳڻي ۾ سن 1100ع ڌاري گڏ ڄايون هيون، جنهنڪري چئبو ته هڪ سَرتيون آهن. +اڄ به ٻنهي ٻولين جي وچ ۾ ڪو گهڻو تفاوت ڪونهي. +انهن جو وڌيڪ ذڪر اڳتي هلي ڪبو. +سنڌيءَ جو سرائڪي ۽ داردڪ ٻولين سان لاڳاپو. +صدين کان سنڌ، پنجاب ۽ ڪشمير جا رهاڪو هڪٻئي سان گهڻو لڙهه وچڙ ۾ آيا آهن، ۽ خود ڪشمير وارو پاسو، پنجاب سميت، ڪيترو وقت سنڌ جي حڪومت هيٺ ٿو، تنهنڪري سنڌيءَ جو انهن ٻولين سان ججهو ناتو ٿيو آهي. +اڄ به ڏسو ته سنڌي ٻولي سنڌ جي اتر ڏي اُٻاوڙي طرف سرائڪي يا اُڀي جي ٻوليءَ جو نمونو اختيار ڪندي، بهاولپور ڏي به اهو ئي بيک ڌاريندي، ملتاني ٻوليءَ سان وڃي گڏي آهي، ۽ ملتاني، لاهور ۽ امرتسر طرف، اَڻلَکي طرح ڦرندي وڃي پنجابيءَ سان گڏي آهي، جنهنڪري ائين چئي سگهجي ٿو، ته سرائڪي ٻولي ڄڻ ته وچون ڏاڪو يا وچ واري ڪڙي آهي، جا سنڌيءَ کي پنجابيءَ سان ڳنڍي ٿي، ۽ پنجابي ٻولي اتر ڏي ڪشميريءَ سان وڃي گڏي آهي. +انهيءَ ريت سنڌ کان وٺي ڪشمير تائين ٻولين جا پاڻ ۾ ڪڙو ڪڙي سان ڳنڍيو پيو آهي. +ٻولين جي انهيءَ ناتي مان اهو به سمجهي سگهجي ٿو، ته آڳاٽا پئشاچ لوڪ اهائي واٽ وڍي آيا هئا يعني ڪشمير کان پنجاب ۽ باهولپور ۾ بيٺڪون وجهندا، ۽ پوءِ سنڌ ۾ پنهنجا ماڳ جوڙي اچي ويٺا هئا. +هن وقت جيتوڻيڪ انهن سڀني هنڌن جون ٻوليون پنهنجي پنهنجي نموني آهن، ته به اُچارن ۽ نحوي بناوت (Grammatical formation) ۾ هڪٻئي سان گهڻيون مشابهت رکن ٿيون. +اهي ڳالهيون مناسب هنڌن تي کولي ٻڌائبيون. +انهن جي پڪي يادداشت ضميمي ٻئي ۾ ڏني ويئي آهي. +هتي رڳو چئن مکيه ڳالهين جو ذڪر ڪجي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37293.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37293.txt new file mode 100644 index 0000000..f68a061 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37293.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +سورٺ راءِ ڏياچ +سنڌ ۾ راءِ ڏياچ (راءُ دَياس) ۽ سورٺ (Sorathh) جو قصو مشهور آهي. +اهو راءِ ڏياچ (Raai Ddhiyaach)، جو سن 1010ع ۾ پنهنجو سونهارو سر ڏيئي، ڪاٺياواڙ (Kaathhyawaarr) جي تاريخ جا ورق پنهنجي رت سان رڱي ويو، سو سنڌ جي چوُڙا سما راجپوتن مان هو. +اهڙن لاڳاپن ڪري سنڌي ٻولي ايڏاهين چالو ٿي، جا اڄ تائين ڪاٺياواڙ جي اتر واري ڀاڱي ۾ ڳالهائڻ ۾ اچي ٿي ۽ ’ڪڇڪي‘ سنڌيءَ جي هڪ ننڍي شاخ ليکجي ٿي. +انهيءَ پاسي ڪڇڪي سنڌي اَڻلکي طرح ڦرندي ڦرندي گجراتي ٻوليءَ (Gujiraati) جي اُپڀاشائن سان وڃي گڏي آهي. +انهيءَ مان سمجهجي ٿو، ته گجرات ۽ سنڌ جي ٻوليءَ جي وچ ۾ ڪا ٻي ٻولي به چالو هئي، جنهن انهن ٻنهي کي پاڻ ۾ ڳنڍيو ٿي. +اهي به روايتون مشھور آهن ته راجا راءِ ڏياچ جهوناڳڙھ تي راڄ ڪندو هو، ۽ ٻيجل راء ڏياچ جو ڀاڻيجو هو ۔ ٻيجل لاءِ اڳڪٿي هئي ته هو راجا راءِ ڏياچ جو سر وٺندو، تنهنڪري ان کي صندوق ۾ وجهي درياه ۾ لوڙھيائون، اها صندوق راجا انيراءِ جي پرڳڻي ۾ هڪ چارڻ کي ملي ۽ ٻيجل کي ان پاليو ۔ ٻيجل سڪل آنڊن مان تندن جو سريلو ساز ٺاهيو هيو. +سورٺ ، راجا انيراءِ / راء کنگهار جي ڌيء ھئي، تنهن کي به صندوق ۾ وجهي لوڙھيائون جيڪا راءِ ڏياچ جي پرڳڻي ۾ رتني ڪنڀر کي ملي ۽ تنهن سورٺ کي پاليو، سورٺ جي سونھن جي هاڪ هئي، راجا انيراءِ وساري ويٺو ته سورٺ سندس ڌيءَ آھي، تنهن کي حاصل ڪرڻ لاء رِٿ جوڙيائين. +ان ڳالھ تان راءِ ڏياچ کي ڪاوڙ وئي ۽ سورٺ کي پاڻ وٽ حفاظت ۾ رکيائين. +راء ڏياچ سخي هو، سندس سخاوت جي هاڪ هئي، ان لاء راء کنگهار، ٻيجل کي لالچ ۽ لوڀ ڏئي راءِ ڏياچ جي سر وٺڻ لاء روانو ڪيو ويو۔ سورٺ جي سڀني حيلن هلائڻ جي باوجود ٻيجل نه مڙيو ۽ ٻيجل جي سريلي ساز تي راء ڏياچ سر ڏنو. +پوءِ ته راجا انيراءِ به ٻيجل تي ڪاوڙيو، هوڏانهن سورٺ کي باھ ۾ پاڻ کي ساڙيو، پوء ٻيجل به پڇتايو ساڳي باھ ۾ پاڻ اڇلايائين۔ +سورٺ مئي سک ٿيو، خيما هنيا کنگهار ، +ٿيو راڳ ، روپ سو، لڳي تند تنوار ، +سو ڍٽين پٽين پار، پسو! +راجا راضي ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37330.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37330.txt new file mode 100644 index 0000000..68a7adf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37330.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +سئو ورهين جي جنگ +سئو ورهين جي جنگ (Sao warhiyan jee jang) يا هنڊريڊ ييئرس وار (Hundred Years' War) اصل ۾ 1337ع کان 1453ع تائين فرانس ۽ انگلنڊ جي وچ ۾ لڳل ويڙهن جي سلسلي کي ’سئو ورهين جي جنگ‘ جي نالي سان ياد ڪيو وڃي ٿو. +فرانس ۾ تخت جي وارثيءَ جي مسئلي تان ٿيل گهرو اڻبڻت جي نتيجي ۾ لڳل هن جنگ جو اصل سبب، انگلنڊ جي فرانسي ٻولي ڳالهائيندڙ (۽ فرانسيسي پسمنظر رکندڙانگلنڊ جي مشهور بادشاهه ’فاتح وليم‘ جي نسب سان لاڳاپيل) حاڪم ’ايڊورد ٽئين‘ طرفان پنهنجي فرانسيسي ماءُ ’ايلينور‘ جي مائٽي ڳنڍيندي فرانس جي تخت تي دعوئ ڪرڻ هو. +انگلنڊ جي ٻئي بادشاهه ’فلپ ڇهين‘ پاران فرانس جي علائقي ’گئسڪوني‘ تي قبضي ۽ فرانسين طرفان اسڪاٽ قومپرستن جي حمايت ڪرڻ سان ڇڪتاڻ ۾ وڌيڪ تيزي آئي. +جنگ جي شروعات ’سُليس جي جنگ‘ (1340ع) سان ٿي، جنهن ۾ انگلنڊ کي سوڀ ته ملي، پر فرانس کي اڪيلو ڪرڻ لاءِ ’ايڊورد ٽئين‘ اتحادين مٿان وڏو پئسو خرچ ڪيو، جنهنجي نتيجي ۾ انگلنڊ ۾ سياسي بحران پيدا ٿي ويو. +1346ع ۾ بادشاهه ايڊورڊ وڏو لشڪر وٺي جنگ جي خيال سان ’نارمنڊي‘ پهتو. +سندس جواب ۾ فرانس جو بادشاهه به وڏي لشڪر سان اڳتي وڌيو ۽ ٻنهي جي لشڪرين وچ ۾ ’سريسي‘ (Crecy) جي علائقي ۾ ڏاڍي زوردار جنگ لڳي، جنهن ۾ انگلينڊ کي سوڀ ملي. +1356ع ۾ ’پوئيترس‘ جي ميدان ۾ بادشاهه ايڊورڊ ۽ فرانسي بادشاهه جي وچ ۾ نئين جنگ لڳي، جنهن ۾ فرانس کي هار ملي ۽ سندس بادشاهه به گرفتار ٿيو. +جنگ جي ٻئي حصي (1369ع کان 1396ع) ۾ فرانس کي بادشاهه ’فلپ پنجين‘ جي قيادت ۾ سوڀون مليون ۽ انگلنڊ پوئتي هٽيو. +1415ع ۾ انگلنڊ جي بادشاهه ’هينري چوٿئين‘ جي اڳواڻيءَ ۾ جنگ جو ٽيون ۽ آخري سلسلو شروع ٿيو، جنهن ۾ انگلنڊ کي سوڀ سان گڏ فرانسيسي تخت به مليو. +پر 1429ع ۾ جڳ- مشهور جنگي سورمي ’جون آف آرڪ‘ جي اچڻ سان جنگ جو نقشو تبديل ٿي ويو. +’جون‘ فرانس ۾ قومي خودداريءَ جي جاڳرتا آڻيندي ۽ قابض انگريز فوج سان وڙهندي 1440ع ۾ جان جو ٻليدان ته ڏنو، پر ان کانپوءِ فرانس جو فتحون وڌنديون ويون ۽ نيٺ 1454ع ۾ فرانس کي مڪمل طور آزاد ڪرايو ويو. +هن جنگ يورپ ۾ قوم پرستي، جنگ جي نئين هُنر، سياسي سمجهه ۽ عوامي ڪردار بابت نوان تصور پيدا ڪيا. +ڪن تاريخدانن 1688ع جي ’شاندار انقلاب‘ کان وٺي 1815ع جي ’واٽرلو‘ُ جي جنگ تائين ٻنهي ملڪن اندر ٿيل تڪرارن جي سلسلي کي ’سئو ورهين جي جنگ‘ ڪوٺيو وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37336.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37336.txt new file mode 100644 index 0000000..4af41b4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37336.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +قومي لاڳاپن جي ترقي ۾ ٻه رجحان +اسان کي قومن جي لاڳاپن جي واڌ ويجهه ۾ سرمائيداري سماج اندر ٻه رجحان ملن ٿا: +(الف) واجب قوميت +(ب) بين الاقواميت. +هي ٻئي رجحان سماجي واڌ ويجهه جي ضرورتن مان جنم وٺندا آهن ۽ تاريخي لحاظ کان ترقي پسند هوندا آهن، هي ٻئي رجحان سرمائيداري سرشتي جا عالمگير قانون آهن. +(الف) واجب قوميت: جنهن ۾ پنهنجي آزاد قومي رياست جي تشڪيل، پنهنجي ٻولي ۽ ثقافت جي ترقي ۽ ڦهلاءُ، قومي زندگي جي بيداري ۽ قومي شعور جي نشونما شامل هوندي آهي. +هن رجحان هيٺ هڪ قوم جا ماڻهو، پنهنجي قوم جي حقن جي حاصلات لاءِ جدوجهد ڪندا آهن، پنهنجي سياسي ۽ اقتصادي آزاديءَ ۽ هر قسم جي قومي ظلم ۽ جبر خلاف جنگ ڪندا آهن. +ان ڪري پنهنجي ماهيت جي لحاظ کان هي رجحان ترقي پسند هوندو آهي. +(ب) بين الاقواميت: هن رجحان تحت قومن جي وچ ۾ ڀائپي، برابري ۽ ڳانڍاپو پيدا ڪرڻ مقصد هوندو آهي. +هن رجحان تحت قومن کي هڪ ٻئي جي ويجهو آڻڻ، قومن جي وچ ۾ لاڳاپن کي سگهارو ڪرڻ، قومي نفرتن کي ختم ڪرڻ، قومن کي هڪ ٻئي جي سياسي، اقتصادي حاصلاتن ۽ تجربن مان فائدو حاصل ڪرڻ لاءِ سماجي زندگيءَ کي بين الاقواميت عطا ڪرڻ مقصد هوندو آهي. +اهڙي رجحان سرمائيداري سماج جي اوائلي دور ۾ ترقي پسند ڪردار ادا ڪيو هو. +سرمائيدار قومون، ننڍين ۽ غير اسريل قومن سان ڳانڍاپا ۽ لاڳاپا برابري ۽ ڀائپي وارن بنيادن تي رکڻ بدران، پنهنجي طاقت جي بنياد تي تي رکنديون آهن. +جنهن ڪري قومن جي وچ ۾ بين الاقواميت وڌڻ جي بدران ٽڪراءُ جي صورت اختيار ڪندي آهي ۽ قومن جو هڪ ٻئي جي ويجهو اچڻ وارو عمل خواب رهجي ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37337.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37337.txt new file mode 100644 index 0000000..ce38458 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37337.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +گهوٽالي کي مُنهن ڏيڻ جو هُنر +گهوٽالي کي مُنهن ڏيڻ جو هُنر (Ghottaalay kkhy muhun ddhiyann jo Hunur) يا ڪرائسز مئنيجمينٽ (Crisis Management) هڪ حڪمت عملي جو نالو آهي، جنهن ذريعي ڪا به تنظيم (حڪومت سميت) کيس، سندس شعبن/مفادن، ساڻس لاڳاپيل يا عام ماڻهن لاءِ نقصان جو ڪارڻ بڻجندڙ واقعن/معاملن کي منهن ڏيڻ جي رٿابندي ڪندي آهي. +ڪنهن به اداري کي درپيش بحران ٽن صورتن ۾ سامهون ايندا آهن. +(الف): جڏهن تنظيم جي مفادن کي للڪار ملي، (ب): اميدن جي خلاف ڪو واقعو ٿئي ۽ (ج): ڪنهن اهم معاملي جي حل لاءِ وقت تمام گهٽ هجي. +نامياري ڇيد- ڪارVenette S. +J جي خيال ۾ ” گهوٽالو اصل ۾ نوَن مامرن کي منهن ڏيڻ جي صلاحيت وڃائي چُڪل ڪنهن به پراڻي سرشتي جي ناڪاميءَ جو اعلان آهي. +“ اهڙي صورت ۾ تبديلي ئي اهو اڪيلو عنصر آهي، جنهن ذريعي پراڻ جي جاءِ تي نواڻ کي موقعو ڏيندي، مليل چُنوتيءَ (Challenge) کي منهن ڏيئي سگهجي ٿو. +ان حقيقت کان انڪار جي صورت ۾ ناڪامي اڻٽر ٿي وڃي ٿي. +Crisis Management اصل ۾ هڪ اهڙو ضابطو آهي ، جنهن ذريعي گهربل صلاحيتون ۽ ڏانءَ ڪتب آڻيندي، آڏو آيل صورتحال کي سُڃاڻڻ، سمجھڻ ۽ منهن ڏيڻ جي رٿابندي ڪئي وڃي ٿي. +اهو مرحلو مسئلي جي پيدا ٿيڻ کان وٺي حل ٿيڻ تائين جاري رهي ٿو. +ان سموري مرحلي کي ”گهوٽالي کي منهن ڏيڻ جي رٿا(Crisis Management Plan) چيو وڃي ٿو، جيڪو واقعي جي حيثيت ۽ شدت کي سامهون رکندي ترتيب ڏنو وڃي ٿو. +گهوٽالي کي منهن ڏيڻ جي صلاحيت ڪنهن به تنظيم جي ساک ۽ مڃتا لاءِ وڏي اهميت رکي ٿي ۽ بين الاقوامي ماحول ۾ سندس مرتبو طئي ڪرڻ ۾ اهم محرڪ ڳڻجي ٿي. +ان ڪري ڪنهن به حڪومت جي خوبين ۾ اها صلاحيت سڀ کان وڏو درجو رکي ٿي، ڇاڪاڻ جو عالمي سطح تي ڏينهون ڏينهن وڌندڙ ويساهه نه ڪرڻ جوڳا ايندڙ بُحران گُهر ڪن ٿا، ته هر حڪومت ۾ مناسب ۽ وقتائتو فيصلو ڪرڻ جي صلاحيت هجڻ کپي، جنهن سان اُها گهوٽالن جي زور ۽ غير يقيني گهٽائڻ ۽ انهن جي خاتمي لاءِ اهم ڪردار ادا ڪري سگهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37338.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37338.txt new file mode 100644 index 0000000..d14086b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37338.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +افغانستان جو گهوٽالو +افغانستان جو گهوٽالو يا افغانستان ڪرائسز (Afghanistan Crisis) اصل ۾ اڳوڻي سوويت يونين جي افغانستان ۾ وڏي پئماني تي فوجي مداخلت (ڊسمبر 1979ع ) جو عمل آمريڪا ۽ سوويت يونين وچ ۾ ٿڌي ويڙهه (Cold War)واري مُقابلي بازيءَ جو هڪ اهم مرحلو هو. +ان وچ ۾ پوڻ پٺيان سوويت يونين جي سياسي مقصدن کي آمريڪي انتظاميا ته هڪمدم رد ڪري ڇڏيو، پر سخت ۽ تڪڙي آمريڪي رد عمل جي نتيجي ۾ ”اُترائٽلانٽڪ اتحاد“ (NATO) ۾ ڏڦيڙ پيدا ٿيو. +ڇاڪاڻ ته اهم يورپي ملڪ سوويت يونين خلاف ’لامحدود پابندين‘ واري آمريڪي نيتيءَ جا مخالف هئا. +ان هوندي به آمريڪي سياسي قيادت سوويت مخالف حڪمت عمليءَ تي سختيءَ سان ڪاربند هئي، ڇاڪاڻ ته سوويت جي وچ ۾ پوڻ ٻنهي عالمي طاقتن جي وچ ۾ ڇڪتاڻ ۾ نرميءَ واري نيتي (Détente) ختم ٿي ۽ سوويت يونين طرفان والار پسنديءَ جي رجحان ۾ واڌارو ٿيو. +افغان مسئلي جي پسمنظر ۾ وڃڻ سان خبر پوندي ته افغانستان ۾ 1978ع جي بهار جي موسم ۾، انقلابي فوجي اهلڪارن جي هڪ گروهه مُلڪي صدر سردار محمد دائود جو تختو اونڌو ڪري ڪامياب حڪومتي تبديلي آندي. +جنهن جي نتيجي ۾ فوج جي قيادت ۽ مارڪس-وادي ”پيلپز ڊيموڪريٽڪ پارٽي آف افغانستان“ سان لاڳاپيل هڪ عُبوري اختيارن جي انقلابي ڪائونسل جوڙي وئي. +نئين قيادت سڌارا آڻڻ ۽ افغان سماج کي جديد بنائڻ لاءِ ڪوششون شروع ڪيون، ٻئي طرف مذهبي ۽ روايتي اڳواڻن اهڙين ڪوششن خلاف سخت مزاحمت جو مظاهرو ڪيو. +ان ڇڪتاڻ جي نتيجي ۾ افغانستان ۾ اسلامي بنياد پرستيءَ جي شروعات ٿي. +1978ع جي پڇاڙيءَ ۾ افغانستان ۽ روس جي ٻنهي حڪومتن”ٽريٽي آف فرينڊشپ، گڊ نيبرلينيس ۽ ڪوآپريشن“ تي صحيون ڪيون. +ان معاهدي جي هڪ شق هيٺ فوجي رخ ۾ سهڪار جي ڳالهه سان گڏ، ايشيا لاءِ اثرائتي سلامتيءَ ڀريي نظام جوذڪر پڻ ڪيو ويو. +انهيءَ افغان انقلابي حُڪومت ۽ سوويت يونين سهڪار جو افغان معاشري تي اُبتو بغاوت ڀريو اثر ٿيو. +افعانستان ۾ وڌندڙ بغاوت سبب سوويت يونين ڊسمبر 1979ع ۾ پنهنجون فوجون آنديون. +جنوري 1980ع تائين اهو انگ وڌي 80000 کي وڃي پهتو. +ان صورتحال جي نتيجي ۾ علاقائي عدم استحڪام جي صورت پيدا ٿي ۽ آمريڪا به جوابي حڪمت عملي جوڙڻ لاءِ متحرڪ ٿيو. +ان دوران ايران ۾ سندس سفارتڪارن کي يرغمال بنائڻ واري گهوٽالي ۾ ڦاٿل آمريڪا، اولهه يورپ ۾ پنهنجي ساک بحال رکڻ ۽ سوويت يونين کي اڳتي وڌڻ کان روڪڻ لاءِ، اڻ سڌيءَ طرح ساڻس مهاڏو اٽڪائڻ جو فيصلو ڪيو ۽ آمريڪا طرفان، افغان مجاهدين جي امداد شروع ڪئي. +سوويت فوج ۽ اسلامي مجاهدن وچ ۾ اها لڙائي روس کي ڏاڍي ڳري پئي ۽ جاني، مالي توڙي سياسي حوالن سان سندس تمام گهڻو نقصان ٿيو. +ان تڪرار سبب هڪ طرف دُنيا ۾ سوويت يونين جي فوجي صلاحيت آڏو سوال اُڀرڻ شروع ٿيا، ته ٻئي طرف روس اندر سياسي گهوٽالو وڏڻ لڳو. +انهيءَ وچ ۾ سوويت يونين اندر پراڻ- پسند قيادت جي جاءِ تي نوان تصور رکندڙ قيادت صاحبيءَ ۾ آئي، جيڪا روسي ڪميونسٽ پارٽيءَ جي اڳواڻ ميخائل گورباچوف (Mikhail Gorbachev) جي سرواڻيءَ ۾ اڳتي وڌي. +گورباچوف جي اقتدار ۾ اچڻ سان افغان گهوٽالي نئون ۽ هاڪاري رخ اختيار ڪيو. +نيٺ معاملي جو امن ڀريو حل ڪڍڻ لاءِ افغان گهوٽالي ۾ شامل ڌرين گڏيل قومن جي نگرانيءَ هيٺ 1988ع ۾ جينيوا ۾ هڪ معاهدي تي صحيون ڪيون، جنهن جا هيٺيان مُک نُڪتا هئا. +(1) افغانستان مان سوويت فوجون واپس گهرائڻ (2) افغان رياست جي اندروني معاملن ۾ مداخلت نه ڪرڻ (3) افغان مهاجرن جي پُر امن وطن واپسي ٿيڻ جوڳي بنائڻ. +سوويت يونين ۽آمريڪا طرفان معاهدي جي ضمانت هيٺ ٿيل اهڙي سهمتيءَ جي نتيجي ۾، عالمي برادريءَ سوويت يونين جي افغانستان مان واپسيءَ جي ڀليڪار ڪئي. +سوويت فوجن جي واپسيءَ کان پوءِ افغانستان ۾ پهريائين مُجاهدين ۽ پوءِ طالبان جون بُنياد پرست حڪومتون ٺهيون، جن افغان جهاد ۾ شامل عرب ۽ ٻين شدت پسندن سان گڏجي عالمي سطح تي اسلامي ڪٽرپڻي جي لاڙي کي جنم ڏنو. +ان جي نتيجي ۾ اسامه بن لادن جي تنظيم ”القاعده“ کي آمريڪا ۾ ٿيل 11 سيپٽمبر 2001ع وارن آپگهاتي حملن جو ذميوار قرار ڏنو ويو. +ان دهشتگرد ڪارروائيءَ جي حوالي سان آمريڪا افغان”طالبان“ کان اُسامه بن لادن کي سندس حوالي ڪرڻ ۽ ”القاعده“ تي پابندي مڙهڻ جي گُهر ڪئي، جيڪي پورا نه ٿيڻ ڪارڻ، آمريڪا 2002ع ۾ افغانستان تي ڪاهه ڪري طالبان حُڪومت ختم ڪري ڇڏي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37341.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37341.txt new file mode 100644 index 0000000..8b8ed0c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37341.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ڪانگو گهوٽالو +ڪانگو گهوٽالو يا ڪانگو ڪرائسز (Congo Crisis) اصل ۾ ائين شروع ٿيو جو بيلجيم 1960ع ۾ پنهنجي بيٺڪ ڪانگو کي آزادي ڏني، پر آزاديءَ وقت ملڪ ۾ اهڙن لائق ماڻهن جي کوٽ هئي، جيڪي حڪومت جون واڳون سنڀالي اُن جو ڪاروهنوار هلائي سگهن. +ان منجهيل صورتحال پٺيان بيلجيم جي سازش پڻ هئي، جنهن ڪانگو کي آزادي ڏيڻ کانپوءِ به ان تي پنهنجو سياسي اثر برقرار رکڻ ٿي گهريو. +سندس سازش هُئي ته ڪانگو جيترو ڪمزور هوندو، مٿس بيلجيم جو اثر اوترو مضبوط هوندو. +ان انڌ ڌنڌ واري ماحول ۾ پارليامينٽ جون چونڊون ڪرايون ويون، جن ۾ ڪابه هڪ سياسي جماعت گهڻائي (اڪثريت) حاصل نه ڪري سگهي، پر پئٽرس لوممبا جي ترقي پسند خيالن واري جماعت مضبوط ڌُر طور اڀري آئي. +اُن موقعي تي ملڪي سياسي جماعتن جي وچ ۾ حڪومت ٺاهڻ تان اڻبڻت پيدا ٿي پئي. +لوممبا جولاءِ 1960ع ۾ گڏيل قومن جي اداري کي مدد ڪرڻ جي درخواست سان گڏ بيلجيم کان پنهنجون فوجون ڪانگو مان واپس گهرائڻ جي گهر ڪئي. +بيلجم ۽ آمريڪا ان گهُر تي ڌيان نه ڏنو. +13 جولاءِ 1960ع تي سوويت يونين اعلان ڪيو ته بيلجيم ۽ ٻيون اولهه جون سگهاريون ڌريون ڪانگو جي ڦرلٽ ڪري رهيون آهن، جنهن جا خراب نتيجا نڪري سگهن ٿا. +ان چتاءَ کان پوءِ وڏي گهوٽالي جنم ورتو، جيڪو 1966ع تائين ڇهه ورهيه جاري رهيو. +ان گهوٽالي جو خاتمو صدر جوزف موپُوتو طرفان اقتدار تي قبضو ڪرڻ کان پوءِ ٿيو. +اِن گهوٽالي ۾ ڪانگو جي چونڊيل عوامي اڳواڻ پيٽرس لوممبا سميت هڪ لک ماڻهو موت جي بک بڻيا. +جڏهن ته گڏيل قومن جي سيڪريٽري جنرل همرشولڊ جو پڻ ان علائقي ۾ جهاز ڪرڻ سبب موت ٿيو. +همرشولڊ تڪراري ڌُرين ۾ ٺاهه ڪرائڻ لاءِ ان علائقي ڏانهن ويو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37347.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37347.txt new file mode 100644 index 0000000..ebbf01a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37347.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +2017 قطر جو سفارتي بحران +تاريخ: 5 جون 2017 هلندڙ (3'مهينا، 2 هفتا، 2 ڏينهن) +هنڌ: قطر +بحران يا گهوٽالي جي هاڻوڪي حالت: هلندڙ +مدمقابل ملڪ: سعودي عرب متحده عرب امارت بحرين مصر مالديپ يمن ماريطانيہ سينگال لبيا ڪيمرون صوماليلينڊ +حمايتي ملڪ : ايران • کاڌ خوراڪ جي مدد ۽ سفارتي حمايت ترڪي • کاڌ خوراڪ جي مدد ۽ فوجي ۽ سفارتي حمايت. +قطر جو سفارتي بحران ( Qatar Diplomatic Crisis) ان وقت اوچتو شروع ٿيو جڏهن ڪيترن ئي ملڪن قطر سان پنهنجا سفارتي لاڳاپا جون 2017ع ۾ ٽوڙي ڇڏيا. +جهڙوڪ سعودي عرب، بحرين، گڏيل عرب امارتون، ۽ مصر وغيره. +هنن ملڪن گڏوگڏ پنهنجا سفير بہ قطر مان واپس گهرايا، ۽ قطر تي سفري ۽ واپاري پابنديون بہ هڻي ڇڏيائون. +سعودي ۽ ان جي اتحادي ملڪن قطر تي الزام هيو تہ قطر دهشتگردن جي مدد ڪري رهيو آهي، ان جي ڪري سعودي ۽ جي اتحادي ملڪن اهڙو قدم کيو آهي، جڏهن تہ قطر ردعمل ۾ چيو اسين رڳو آمريڪا جي دهشتگردي خلاف جنگ ۾ مدد ڪري رهيا آهيون. +سعودي ۽ ان جي اتحادن مطابق قطر 2014 گلف ڪوپريشن ڪائونسل قانون جي ڀڃڪڙي ڪئي آهي ۽ انهن الجزيه قطر جا ايران سان لاڳاپن تي پڻ تنقيد ڪئي. +27 جولاءِ 2017ع، تي قطر جي وزير خارجہ الثاني صحافين سان ڳاليندي چيو تہ سعودي عرب، بحرين، گڏيل عرب امارت، ۽ مصر رڳو سرڪشي ڪري رهيا آهن، جڏهن تہ اهي هن مسئلي کي حل ڪرڻ لاء ڪو بہ قدم نہ ٿا کڻي سگهن. +جڏهن تہ هن سلامتي ڪائونسل ۽ گڏيل قومن جي سڀني ادارن کي اپيل ڪئي تہ هو هن مسئلي کي حل ڪرڻ ۾ ڪردار ادا ڪن. +24 آگسٽ 2017ع تي قطر علانيہ ۾ چيو تہ هو ايران سان مڪمل سفارتي تعلقات بحال ڪندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37360.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37360.txt new file mode 100644 index 0000000..77c38fd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37360.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +رنجيت سنگهه جي خلاف سيد احمد بريلوي جو جهاد +شيخ محمد اڪرام لکي ٿو ته توڙي جو سيد احمد شاھ بريلوي جي تعليم ناظره قران کان وڌيڪ نه هئي پر سيد احمد, شاهه عبدالقادر جي سلسلي نقشبنديا ۾ خليفو هو. +سن 1810ع ۾ سيد احمد ٽونڪ جي والي نواب امير خان وٽ سوار جي طور ڀرتي ٿي ويو. +جڏهن سيد احمد بريلوي، رام پور ويو ته اتي ڪيترائي ولائيتي افغان آيا ۽ انهن سيد احمد کي پنجاب ۾ سکن طرفان مسلمان ڇوڪرين کي زوريءَ کڻڻ ۽ انهن کي سک ڪري پنهنجون زالون ٺاهڻ جا قصا ٻڌايا ۽ کيس درخواست ڪئي ته، ”اَي سيد! +اوهان ولي الله آهيو، ڪجهه ڪيو ته جيئن انهن ڪافرن مان آجپو ملي. +“ يوپي مجاهدن جو لشڪر سيد احمد بريلوي جي قيادت ۾ پشاور پهتو ۽ 1826ع کان 1831ع تائين سکن جي خلاف جهاد جاري رکيو. +پر ان اسلامي لشڪر سکن کان مسلمان ڇوڪريون ڇڏائڻ جي بدران پٺاڻ ڇوڪرين ۽ عورتن سان مجاهدن جا وهانءَ (شاديون) ڪرائڻ شروع ڪري ڇڏيون. +ان جي نتيجي ۾ پشاور جي سردارن ۽ پٺاڻ عالمن جو يو پي جي مجاهدن جي خلاف هڪ گڏيل محاذ ٺهي ويو. +جن مجاهدن کي ”خارج از اسلام“ ۽ ”واجب القتل“ جا فتوا ڏنا. +مَلڪ سمهَ, پشاور جي حاڪم جي راضپي سان فيضلو ڪيو ته جيڪي به مجاهد تعلقي جي عشر ۽ انتظام تي مقرر آهن, انهن کي انهن ئي علائقن ۾ هڪ ئي رات ۾ قتل ڪري ڇڏيو وڃي. +مقرر يا طئي ٿيل رات تي عشا جي نماز کان پوءِ هر ڳوٺ ۾ نغارا وڳا ۽ صبح تائين سڀني اسلامي مجاهدن کي رڍن ۽ ٻڪرين وانگر ذبح ڪري انهن جو ڪم پورو ڪري ڇڏيو ويو. +سيد احمد سان گڏ باقي جيڪي سندس ساٿي هئا انهن کي راجا شير سنگھ جي لشڪرين بالاڪوٽ وٽ گهيري ۾ آڻي قتل ڪري ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37362.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37362.txt new file mode 100644 index 0000000..9d5fd8f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37362.txt @@ -0,0 +1,47 @@ +30 سيپٽمبر جو واقعو +30 سيپٽمبر 1988ع تي سنڌ جي ٻئي وڏي شهر حيدرآباد ۾ هڪ قيامت جو منظر پيش ڪندڙ واقعو پيش آيو. +جنهن ۾ اٽڪل 250 کان مٿي راهه ويندڙ بيگناهه ماڻهو ڪجهه منٽن جي اندر موت جي ور چڙهي ويا. +مرڻ وارن کي خبر ئي نہ پئي تہ انهن کي ڪھڙي ڏوھ جي سزا ملي. +مرڻ وارن ۾ سنڌ ۾ رهندڙ مختلف فرقن، مذهبن ۽ ٻولين سان لاڳاپو رکندڙ ماڻهو شامل هئا. +انهي قيامت اتي بس نہ ڪئي پر ٻئي ڏينهن پهرين آڪٽوبر 1988ع تي صبح جو سوير ڪراچي ۾ ساڳئي ڪاروائي ڪئي وئي ۽ سنڌي ڳالهائيندڙن کي ڳولي ڳولي ماريو ويو، انهي ۾ 80 کان مٿي ماڻهو پنهنجي زندگي بيگناھ وڃائي ويٺا. +ٻئي ڏينهن سنڌ جي تاريخ ۾ ناڪاري ۽ ڪارا ڏينهن آهن انهن واقعن سنڌ جي سياسي ۽ سماجي زندگي تي ڏاڍا ناڪاري اثر وڌا. +ان وقت سنڌ ۾ هڪ قوت سنڌ قومي اتحاد (Sindh Qaomi Itihaad) جي نالي سان اڀري رهي هئي، 20 مئي 1988ع تي سنڌ قومي اتحاد جو جي ايم سيد جي اڳواڻي ۾ بنياد رکيو ويو ۽ عبدالحميد جتوئي کي ان جو صدر مقرر ٿيو. +سنڌ قومي اتحاد ۾ نہ رڳو قومپرست ڌريون شامل هيون، پر ان وقت سنڌ جون هڙئي مُکيہ سماجي ۽ ادبي تنظيمون ۽ هر زبان ۽ نسل جا سنڌ دوست ماڻهون پڻ شامل هئا. +سنڌ قومي اتحاد جي ٺھڻ کان پوء حيدرآباد ۾ ڪجھ واقعا ڏاڍي تيزي سان ٿيا. +سنڌي شاگردن جو هڪ جلوس قمر ڀٽي جي اڳواڻي ۾ بسن ۾ سوار ٿي ڄامشورو کان حيدرآباد آيو ۽ نعرا هڻندو اولڊ ڪئمپس ڏانهن وڃي رهيو هو جو اوچتو اسٽيشن روڊ تي حيدرآباد ميونسپل ڪارپوريشن جي آفيس مان بسن تي فائرنگ ڪئي وئي. +ان وقت حيدرآباد جو ميئر ايم ڪيو ايم سان لاڳاپو رکندڙ افتاب احمد شيخ هو. +انهي واقعي جي ڪري حيدرآباد ۾ سنڌي ۽ اردو ڳالهائيندڙن ۾ اڃان ڇڪتاڻ وڌي وئي. +ڪجھ سياسي ۽ سماجي ڌرين جي وچ ۾ پوڻ تي سنڌ قومي اتحاد ۽ ايم ڪيو ايم ۾ ڳالهيون ٿيون، اهي ڳالهيون لطيف آباد ۾ سينيٽر اعجاز جتوئي جي بنگلي تي ٿيون. +سنڌ قومي اتحاد جي طرفان عبدالحميد جتوئي اعجاز جتوئي، شاھ محمد شاھ، عبدالواحد آريسر، عرفان مهدي ۽ ٻيا شريڪ ٿيا سنڌ قومي اتحاد طرفان هيٺيون ڳالهيون رکيون ويون. +مليل ڄاڻ موجب ايم ڪيو ايم جي وفد ميئر جي مسئلي تي پارٽي سان ڳالهائڻ لاء وقت گهريو. +ڳالهيون هلندي جيئي اسٽوڊنٽس فيڊريشن (Jeay Sindh Students' Federation) جو نمائيندو عرفان مهدي ٻاهر هليو ويو ۽ موٽي اچي چيائين تہ جيڪو بہ فيصلو ڪرڻو آهي هتي ڪيو ۽ اڄ ڪيو. +اسان وڌيڪ وقت ڏيڻ لاء تيار نہ آهيون، انهي تي ايم ڪيو ايم جي وفد پنهنجي مجبوري ڏيکاري ۽ ڳالهيون بنا نتيجي جي ختم ٿي ويون. +17 جولاء 1988ع تي آفتاب شيخ تي حملو ٿيو، پر هو بچي ويو ۽ انهي ڏينهن حيدرآباد مان 8 سنڌين جا لاش حيدرآباد کان ٻاهر ويا ۽ ائين اها ڇڪتاڻ وڌندي رهي. +22 جولاء تي جي ايم سيد سنڌ ۾ امن امان هي خراب صورتحال تي ڳالهائيندي چيو تہ اها حڪومت جي ناڪامي آهي ۽ انهي لاء حڪومت ۽ الطاف ٻئي ذميدار آهن. +انهي بيان اچڻ کان پوء ٻئي ڏينهن الطاف حسين جي ايم سيد سان ملڻ لاء پاڻ حيدر منزل آيو ۽ ٻنهي ڌرين ۾ غلط فهمين کي ختم ڪرڻ تي اتفاق ڪيو ويو. +ٻن وڏن جي ملاقات بہ سنڌ ۾ لساني ٽڪراءُ نہ روڪرائي سگهي ۽ نيٺ 30 سيپٽمبر جو واقعو پيش آيو. +اهڙي طرح سنڌ ۾ سنڌ جي ٻن آبادين جي وچ ۾ قومي هڪجهڙائي (اهم آهنگي) ڏڦيڙ جو شڪار ٿي وئي. +انهي واقعي لاء ڪير ذميدار آهي. +ان لاء يقين سان ڪجھ نٿو چئي سگهجي، پر ان زماني جي ڄاڻو ۽ باخبر صحافتي حلقن ان جو ذميوار قادر مگسي ۽ الطاف حسين جو ايجنسين جي هٿان کيڏجي وڃڻ ڄاڻايو هو. +ٽيهه سيپٽمبر ۽ پهرين آڪٽوبر وارن ٿيل انهن ڏکوئيندڙ واقعن تي سنڌي، اردو ۽ انگريزيءَ جي مشهور صحافي ۽ شاعر حسن مجتبا پنهنجي شاعري ذريعي پنهنجو ڏک هن ريت ونڊيو هو. +ٽيهه سيپٽمبر فرسٽ آڪٽوبر +ڪائي ڳالهه خوشِي جي ناهن +ڄڻ جيون کي گاريون آهن +۽ ماڻهو کي ڀونڊا آهن +هي، هو، قومي هيرا ناهن +غونڊا آهن۔ +حسن مجتبا +مني هولوڪاسٽ. +بي بي سي اردوءَ جي بلاگر حسن مجتبا، بي بي اردو ويبسائيٽ تي لکيو آهي ته، 30 سيپٽمبر جي ان شام اڃان بتيون ٻرڻ واريون ئي هيون جو بجلي هلي وئي. +ڏسڻ وارن ڏٺو ته تيزي سان ايندڙ ڪارن ۾ ويٺل هٿياربندن ڪلاشنڪوفن ۽ رائيفلن سان ماڻهن تي گوليون هلائڻ شروع ڪري ڏنيون. +اها ڏهڪائيندڙ ڪاروائي سڄي حيدرآباد شهر جي مختلف هنڌن تي هڪ ئي وقت ڏاڍي منصوبابنديءَ سان سرانجام ڏني وئي. +هن واقعي جي اکين ڏٺن شاهدن مان ڪجهه ٻڌايو ته ريشم گهٽي ۽ ٻين هنڌن تي انهن ٻن ٻن ڪلاشنڪوف بردارن کي ڪارن مان لهي پُٺ سان پُٺ ملائي عام راهه ويندڙ ماڻهن تي گوليون هلائيندو ڏٺو هو. +رپوٽ جي مطابق لڳ ڀڳ اڍائي سئو کان وٺي ٽي سئو تائين بي گناهه انسان ماريا ويا. +توڙي جو ٻئي ڏينهن اها خبر رڳو روزآني جنگ ۾ آئي هئي، جنهن ۾ الزام لڳايو ويو هيو ته حيدرآباد جي ٽيهه سيپٽمبر واري قتل عام ۾ قادر مگسي ۽ سندس ساٿي شامل آهن. +پر اڻڄاتل ذريعن مطابق اها ڳالهه 30 سيپٽمبر واري شام ئي حيدرآباد جي سنڌي وسندين ۾ پکڙجي چڪي هئي ته اها ڪاروائي اصل ۾ ڪنهن ڪئي آهي. +الزام طور ان قتل عام ۾ شامل جن ماڻهن جا نالا ورتا ويا هئا انهن ۾ قادر مگسي، جانو آرائين، نور جان مگسي، حسن چانڊيو، لائق چانڊيو ۽ ٻين جا نالا پڻ شامل هئا. +پهرين آڪٽوبر تي ٿيل سنڌي جو قتل عام. +چيو وڃي ٿو ته ٽيهه سيپٽمبر جي واقعو ٿيڻ کانپوءِ رات جو الطاف حسين جي صدارت ۾ ايم ڪيو ايم جي مرڪزي ڪاميٽيءَ جو اجلاس ٿيو هو، جيڪو حيدرآباد واري واقعي جي جواب ۾ پيدا ٿيندڙ ردعمل کي روڪڻ لاءِ سڏايو ويو هو، پر الطاف حسين جي سمجهائڻ ۽ ردعمل کي روڪڻ جي ڪوشش ڪرڻ جي صلاح جي باوجود ايم ڪيو ايم جي وڌيڪ ڪٽرپسندن جي زور ڀرڻ تي نيٺ ٻئي ڏينهن پهرين آڪٽوبر تي ردعمل ڏيڻ جي مجبورن منظوري ڏني وئي. +جوابي ڪاروائي طور ٻئي ڏينهن پهرين آڪٽوبر تي ايم ڪيو ايم ۽ ٻين مهاجر هٿياربند گروپن ڪراچي ۽ حيدرآباد جي مختلف علائقن ۾ چونڊي چونڊي لڳ ڀڳ اسي کان وٺي سئو تائين سنڌين کي قتل ڪيو. +جنهن جو لزام ايم ڪيو ايم جي اڳواڻن سليم شهزاد ۽ اشفاق چيف تي لڳو هو ته انهن جي هدايتن هيٺ پهرين آڪٽوبر جي ڪاروائي ٿي هئي. +حيدرآباد ۽ ڪراچي ۾ بيگناهه انسانن جو ٿيل اهو قتل عام ڪنهن به صورت مني هولوڪاسٽ کان گهٽ نه هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37385.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37385.txt new file mode 100644 index 0000000..ead3ccd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37385.txt @@ -0,0 +1,46 @@ +بنو اميه +اصل ۾ حضرت عثمان رضه جي شهادت کان پوِءِ حضرت عثمان رضه جي قصاص جو معاملو روز پڪڙي ويو. +امير ماويا جيڪو حضرت عثمان جو مائٽ هو ۽ شام جو گورنر هو، ان حضرت عثمان رضه جي قاتلن جي گرفتاريءَ جي گُهر حضرت علي رضه کان ڪئي، جيڪو حضرت عثمان جي شهادت کانپوءِ خليفو ٿيو هو. +بيبي عاعشه به حضرت عثمان جي قتل جي قصاص جي گُهر ڪئي. +حضور صلعم جا صحابه سڳورا به بيبي عاعشه جو ساٿ ڏيڻ لڳا ۽ حضرت علي رضه ۽ بيبي عاعشه جي وچ ۾ جنگ ٿي، جنهن کي جنگ جمل سان ياد ڪيو وڃي ٿو. +بيبي عاعشه جڏهن اُٽ تي ويٺي ته ان جون ٽنگون تلوار سان ڪٽي ڇڏيون ويو ۽ بيبي عاعشه جو پاکڙو ڪري پيو، جنهن تي اها ويٺي هئي. +بيبي عاعشه کي باندي ڪري يا ڪن روايتن جي مطابق رنجيرن ۾ جڪڙي حضرت علي جي درٻار ۾ پيش ڪيو ويو. +حضرت عثمان جا قاتل گرفتار نه ٿيڻ تي امير ماويه بغاوت ڪري ڇڏي ۽ دمشق ۾ پنهنجي خلافت جو اعلان ڪري ڇڏيو. +تنهن تي حضرت علي رضه لشڪر وٺي امير معاويه سان جنگ لاءِ روانو ٿيو ۽ امير ماويه ۽ حضرت علي رضه جي وچ ۾ جنگ ٿي، جنهن ۾ روايتن مطابق ٻنهي طرف جا لڳ ڀڳ نوي هزار مسلمان شهيد ٿيا. +ان جنگ کي جنگ صفين جي نالي ياد ڪيو وڃي ٿو. +مسلمانن جي هڪ ٻئي گورهه، جنهن کي خارجي چيو وڃي ٿو فتوا ڏني ته امير معاويه ۽ حضرت علي رضه ٻئي ڪافر ۽ مرتد آهن ۽ مسلمانن جا قاتل آهن، تنهنڪري ٻئي واجب القتل آهن ۽ ان گروهه طرفان ٻنهي کي قتل ڪرڻ لاءِ جٿا مقرر ڪيا ويا ۽ صبح جي نماز جو وقت مقرر ڪيو ويو. +انهن طرفان حضرت علي رضه شهيد ڪري ڇڏيو ويو. +ٻئي دمشق ۾ امير معاويه مسيت ۾ نماز لاءِ نه آيو هو، تنهنڪري اهو بچي ويو. +حضرت علي جي شهادت کانپوءِ امام حسن اڳيان هلي خلافت جي حق تان هٿ کڻي ويو ۽ امير معاويه بيت المال مان حضرت امام حسن ۽ حسين جو وظيفو مقرر ڪري ڇڏيو، جيڪواهي وٺندو رهيا ۽ حضرت امام حسن ڪيترائي ڀيرا پنهنجو وظيفو وڌائڻ جي گُهر به ڪئي. +امير معاويه پنهنجي پُٽ حافظ يزيد کي خلافت جو جانشين مقرر ڪيو ۽ حافظ يزيد، امير معاويه جي لاڏاڻي کان پوءِ خليفو ٿي ويو. +جيستائين حضرت امام حسن حيات هو، تيستائين وظيفو وٺندو رهيو. +حضرت امان حسن رضه جي رحلت کانپوءِ ڪوفو، جيڪو حضرت علي عليه السلام جي خلافت جي گادي جو هنڌ هئو، اتان جي شهرين خطَ لکي مديني پاڪ ڏانهن حضرت امان حسين عليه السلام کي اُماڻيا. +مديني پاڪ جي شهرين حضرت امام حسين کي روڪيو ته ڪوفي وارن تي اعتبار نه ڪري، ڇو جو انهن اوهان جي والد حضرت علي عليه السلام کي به شهيد ڪيو هو. +حضرت امام حسين عليه السلام پنهنجي ويڳي ڀاءُ حضرت عقيل رضه کي ڪوفي ڏانهن اُماڻيو ته اهو ڪوفين جو حال ڄاڻي کيس احوال ٻڌائي. +حضرت مسلم بن عقيل جي ڪوفي وارن ڏاڍي خدمت چاڪري ڪئي ۽ ان حضرٽ امام حسين کي خط لکيو ته حالتون ٺيڪ آهن، اوهان اچو. +ياد رهي ته مديني وارن امام حسين جو صحيح نموني سان ساٿ نه ڏنو هو، ان ڪري حضرت امام حسين مدينو ڇڏي مڪي پاڪ هليو ويو هو. +حضرت مسلم بن عقيل جا خط ملڻ کانپوءِ حضرت امام حسين روانو ٿيو ته ڪوفي ۾ اها ڳالهه پکڙجي وئي ته امام عليه السلام اچي رهيو آهي. +ان وقت ڪوفي جو گورنر ابن ذياد هو، جيڪو پهريان حضرت علي رضه جي فوج جو ڪمانڊر به رهي چڪو هو. +پر هاڻي يزيد جي طرفان ڪوفي جو گورنر هو ته ڪوفي جي شهرين تي سختي شروع ڪئي، تنهنڪري ڪوفي وارا حضرت مسلم بن عقيل کان ڦِري ويا. +حضرت مسلم بن عقيل، حضرت امام حسين رضه کي خط لکيو ته ڪوفي وارا اسان کان ڦِري ويا آهن، تنهنڪري اوهان هتي نه اچو، پر حضرت امام حسين عليه السلام اڳ ۾ روانو ٿي چڪو هو. +حضرت مسلم بن عقيل هڪ گهر ۾ پناهه ورتي پر ڪوفي وارن ابن زياد کي ان باري ۾ اطلاع ڏئي ڇڏيو ۽ حضرت مسلم بن عقيل کي شهيد ڪري ڇڏيو ويو. +حضرت امام حسين رضه کي جڏهن حضرت عقيل جي شهادت جي ڄاڻ ملي ته ڪوفي وڃڻ جي بدران ٻيو رستو ورتو ۽ فرات نديءَ جي هڪ شاخ جي ويجهو هڪ غير آباد ميدان ۾ پنهنجا خيما کوڙي ڇڏيا ۽ رات جو حڪم ڏنو ته جيڪڏهن ڪير واپس وڃڻ چاهي ته ضرور واپس وڃي. +جيڪي ماڻهو هئا رات جي اونڌاهه اهي سڀئي هليا ويا ۽ صبح جو رڳو ستر ڄڻا وڃي بچيا. +ابن زياد کي ڄاڻ ملي ته حضرت امام حسين درياءِ فرات جي ڪناري تي اچي خيما کوڙيا آهن ته ان پنهنجي لشڪر سان حضرت امام حسين عليه السلام جي خيمن جو گهيراءُ ڪري ورتو. +پوءِ ان مقام تي هڪ اهڙو واقعو ٿيو، جنهن کي دنيا ڪرب و بلا يعني ڏک ۽ الم جو نالو ڏنو. +جنهن کي دنيا يوم عاشور جي نالي سان ملهائي ٿي. +حضرت امام حسين عليه السلام امن ۽ صبر پيڪر هو. +هن جنگ ۾ حضرت امام حسين دشمن تي نه ڪو وار ڪيو ۽ نه ئي ان سان وڙهيو. +ڪجهه روايتن ۾ اهو به آهي ته پاڻ امن خاطر يزيد سان ملڻ لاءِ چيو ۽ ڪن روايتن ۾ آهي امام عليه السلام، ابن زياد کي چيو ته اهو سنڌ يا سيوستان وڃڻ ٿو چاهي. +امام حسين عليه السلام جي شهادت کانپوءِ به يزيدي نظام هلندو رهيو. +اتان کان ئي حقيقت معنا ۾ بنو اميه جي خلافت جي شروعات هئي. +حضرت علي عليه السلام کانپوءِ خلافت جون واڳون امير معاويه جي هٿ ۾ آيون. +جنهن تحت عرب خليفن جي خاندان 661ع کان 750ع تائين حڪومت ڪئي. +معاويه کانپوءِ سندس پٽ يزيد خلافت سنڀالي ۽ حڪومت سنڀاليندي ئي حضرت امام حسين عليه السلام کي سندس عزيزن ۽ دوستن سميت ڪربلا جي ميدان ۾ شهيد ڪرائي، سندن فرزند امام زين العابدين عليه السلام ۽ پاڪ بيبين کي قيد ڪرايائين. +يزيد کان پوءِ سندس پٽ معاويه ثاني تخت تي ويٺو. +جيڪو رڳو ٽي مهينا خليفو رهيو. +ان کانپوءِ عبدالملڪ ايڪيهه سال، وليد ڏهه سال ۽ ان کانپوءِ سليمان بن عبدالملڪ ۽ پوءِ عمر بن عبدالعزيز، پوءِ يزيد ثاني، هاشم بن عبدالملڪ، وليد بن يزيد، يزيد ثالث ۽ ابراهيم بن وليد حڪمران ٿيا. +بنو اميه جو آخري خليفو مروان بن محمد ٿيو، جنهن 132هه (750ع) تائين خلافت ڪئي. +اهڙي طرح بنو اميه جي نوي ورهين جي حڪمرانيءَ دؤر ۾ ڪل چوڏهن خليفا ٿي گذريا. +بنو اميه جي عهد کانپوءِ 132هه (750ع)۾ بنو عباس (عباسيه) گهراڻي جو دؤر حڪومت شروع ٿيو. +بنو عباس جي گهراڻي 656هه (1258ع) تائين حڪومت ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37395.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37395.txt new file mode 100644 index 0000000..80b2bd5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37395.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +ٻولين جون منزلون +جهڙيءَ ريت ٻالپڻ، جواني، ۽ پيري ماڻهوءَ جي جويت جون منزلون آهن، تهڙيءَ ريت ٻولين کي به ڪن منزلن مان لنگهڻو پوي ٿو. +هتي انهن جو ٿورو ذڪر ڪجي ٿو، ته سمجهڻ ۾ سولو ٿئي، ته سنڌي ٻولي هينئر ڪهڙيءَ منزل تي آهي! +(1) ٻولين جي پهرين منزل اها آهي، جنهن ۾ سڀ لفظ ”هڪ پدا“ يعني هڪڙي پد وارا (Mono syllables) هوندا آهن، ۽ ڪي به پڇاڙيون (Suffixes) ساڻن گڏيل نه هونديون آهن، اهي ساڳيا لفظ ڪٿي اسم ته ڪٿي فعل وغيره ٿي ڪم ايندا آهن؛ ۽ اها خبر ڳو جملن مان پوندي آهي ته فلاڻو لفظ جملي ۾ ڪهڙي ڪم آيو آهي. +هن کي ”شبد ويچاري“ يا ”نحوي ترتيب“ واري منزل (Syntactical Stage) چئبو آهي. +چينائي ٻولي انهيءَ منزل وارين ٻولين جو هڪ مثال آهي. +(2) ٻي منزل اها آهي، جنهن ۾ ڪي لفظ اسم، اسم فاعل وغيره ٿي ڪم اچڻ جي طاقت وڃايو ڇڏين، جنهنڪري اهي لفظن جي پٺيان پڇاڙين (Suffixes) وانگر گڏبا آهن ته اسم جي حالتن ۽ فعلن جي زمانن ۽ ضميرن جي سُڌ انهن مان پوندي آهي.اهڙيءَ ٻوليءَ کي مرڪب منزل(Agglutinative stage) واري ٻولي چئبو آهي، جنهن ۾ پڇاڙين پٺيان پڇاڙيون وَت گڏيندو! +سنٿالن جي ٻولي، توڙي تُرڪي، هنگاري ۽ فلش انهيءَ منزل واريون ٻوليون آهن. +(3) ٻولين جي ٽين منزل اها اهي، جنهن ۾ ڪي اسم، اسم فاعل وغيره ڌار لفظ ٿي ڪم اچڻ جي طاقت بنهه وڃايو ڇڏين، جنهنڪري اهي ٻين لفظن سان پڇاڙين وانگر گڏي ڪم آڻبا آهن، جيئن ٻولين جي ٻيءَ منزل ۾ ٿئي ٿو. +پر، هن ٽين منزل ۾ هيئن ٿئي ٿو، ته اهي پڇاڙيون سدائين لفظن سان ڳنڍيل رهن ٿيون، جنهنڪري اهي لفظ يڪا ليکڻا پون ٿا- مثال لاءِ وٺو سنسڪرت لفظ ”ڪار“ معنيٰ ڪم ڪندڙ يا جوڙيندڙ. +اهو ٻين لفظن سان گڏي ڪم آڻبو آهي، جهڙوڪ: سنسڪرت ”ڪنڀ“ معنيٰ ٿانءُ يا باسڻ ۽ ”ڪنڀڪار“ معنيٰ ٿانءُ جوڙيندڙ. +ساڳيءَ طرح ”لوهڪار“ معنيٰ لوهه جو ڪم ڪندڙ. +اهڙيءَ طرح اها ”ڪار“ پڇاڙي اهڙن لفظن سان سدائين ڳنڍيل رهي ٿي، جنهنڪري اهي يڪا لفظ ڪري ليکجن ٿا. +هن منزل وارين ٻولين کي ”سنجوڳي“ يا ”مجمل منزل“ (Syntactical stage) واري ٻولي چئبو آهي. +ان ۾ اهڙيون پڇاڙين گڏيل لفظن جو گردان يا ڦيرو ٿي سگهندو آهي، تنهنڪري اهي گردان يا ڦيري واريون ٻوليون (Inflectional Languages) به سڏبيون آهن. +سنسڪرت، گريڪ (يوناني) ۽ انهيءَ منزل واريون ٻوليون آهن. +(4) ٻولين جي چوٿين منزل اها آهي، جنهن ۾ لفظن جون اهڙيون پڇاڙيون، سمي پائي، گَسي پيسي وڃن ٿيون؛ جنهنڪري پهرينءَ منزل جي ٻولين وانگر اهي لفظ پڇاڙين کان سواءِ ٻيا ڀانئبا آهن، ۽ انهن جي ڦيري ڪرڻ لاءِ ڪي معاون يا مددي لفظ (Ausiliary words) انهن جي پٺيان گڏبا آهن- مثال لاءِ ساڳيا مٿيان سنسڪرت لفظ ”ڪنڀڪار“ ۽ ”لوهڪار“ وٺو، جن جا اچار سنڌيءَ ۾ ڪنڀار- ڪنڀر ۽ لوهار- لهار- لُهر آهن. +هتي ڏسو ته وچ مان ”ڪ“ نڪري ويو آهي، ته باقي ”آر“ پڇاڙي بچي آهي، جنهن جو اچار گهٽائي ”آر“ ڪريون ٿا: هاڻ ”ڪار“ لفظ سڃاڻڻ کان پري ٿي پيو آهي، ۽ ”ڪنڀار“ ۽ ”لوهار“ يڪا لفظ پيا ڀانئجن. +انهن جو ڦيرو ڪبو ته ڪي حرف جر ڪم آڻبا، جهڙوڪ ”ڪنڀار کان دلو وٺ“- هتي ”کان“ حرف جر ڪم آيو آهي، ۽ اهو ”ڪنڀار“ لفظ کان ڌار ٿيو بيٺو آهي، پر حالت جريءَ جي معنيٰ ظاهر ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿو. +هنن کي مفصل منزل (Analytical Stage) واريون ٻوليون چئبو آهي. +انگريزي ۽ فرينچ انهيءَ منزل واريون ٻوليون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37400.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37400.txt new file mode 100644 index 0000000..b7fab53 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37400.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ماني مت +پارس جي مذهبن ۾ زرتشت کانپوءِ جنهن مذهب تمام گهڻي مقبوليت حاصل ڪئي اهو ماني (Mani) مذهب هو. +ماني مذهب پنهنجي بانيءَ جي حوالي سان ماني سڏجي ٿو. +ماني 216 عيسويءَ ۾ بابل ۾ پيدا ٿيو هو. +ٻارانهن ورهين جي ڄمار ۾ ان تي فرشتو ”تو“ نازل ٿيو ان کان پوءِ لاڳيتو وحي ايندي رهي ۽ چويهه ورهين جي ڄمار ۾ کيس رسالت ۽ وحيءَ جو حڪم مليو. +تنهنڪري شاپور اول جي تاجپوشيءَ جي ڏهاڙي هن پنهنجي نبوت جو اعلان ڪيو ۽ ماڻهن کي خدا جي دين ڏانهن سڏيندي دعوا ڪئي ته خدا کيس فرشتي جي ذريعي ٻڌايو آهي ته اهو کانئس اڳواٽ آيل سڀني نبين جهڙوڪر زردشت، حضرت عيسا، مهاتما ٻڌ جي رسالت کي پورو ڪرڻ آيو آهي ۽ پاڻ (ماني) آخري نبي آهي. +مانيءَ مٿان وحيءَ جي ذريعي هڪ ڪتاب به لاٿو ويو، جنهن کي ماني خدا جو ڪلام سڏيندو هو. +مانوي مذهب جي تعليمَ. +بت پرستي نه ڪيو، ڪوڙ نه ڳالهايو، بخل نه ڪيو، ڪنهن جاندر جي جان نه وٺو، زنا نه ڪيو، چوري نه ڪيو، حيلي سازي ۽ جادوگريءَ کان بچو، مذهبي معاملن ۾ شڪ کي جاءِ نه ڏيو، ڪمَ ۾ سُستي نه ڪيو، ڏينهن رات ۾ ست يا چار ڀيرا عبادت ڪيو. +سال ۾ هڪ ڀيرو روزا رکو. +مانوي عقيدي جي مطابق جڏهن ڪو نيڪ مانوي مري وڃي ٿو ته ان کي جنت ملي ٿي. +جنهن ۾ ۾ سڀني عيش جي سهولتن سان گڏوگڏ حورون به شامل آهن. +ماني سڀني انسانن کان سٺو آهي يعني ”خير الناس“ آهي ۽ انسانيت کي ظلم جي اونڌاهه ۽ ڏاڍ کان بچائڻ آيو آهي ۽ جيڪي ماڻهو ان ڳالهه تي يقين نٿا رکن اهي سچائي کان وانجهيل آهن يا حقيقت جو رڳو ڪجهه حصو ڄاڻن ٿا (يعني ٻين نبين کي مڃڻ وارا). +ان زماني ۾ مانوي مذهب ڏاڍي مشهوري ماڻي ۽ تمام گهڻو پکڙيو. +هي مذهب نه رڳو ترڪستان، اتر آفريڪا، يورپ ۽ ايران ۽ عراق ۾ پکڙيو پر اوڀر واري پاسي افغانستان، ترڪستان ۽ چين تائين به پکڙيو. +جڏهن اولهه واري پاسي شام ۽ مصر کان ٿيندو قرطاجنه ۽ مراڪش پهتو، اتان پوءِ اسپين، اطاليا ۽ فرانس تائين پهتو ۽ پنهنجي بنيادي فلسفي نور ۽ ظلمت يا خير ۽ شر سان دنيا کي متاثر ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37410.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37410.txt new file mode 100644 index 0000000..c183a98 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37410.txt @@ -0,0 +1,93 @@ +ڦليلي +ڦليلي (Phuleli)، سنڌ جو هڪ مشهور واهه آهي، هن جي تعريف ۾ ڪيترائي گيت، غزل، نظم ۽ ليک لکيا ويا آهن. +ڦليلي واهه، عاملن ۽ ڀائيبندن جي قديم شهر حيدرآباد وچان وهي ٿو. +هن واهه جي پنهنجي تاريخ آهي، جنهن ڪري هن واهه الڳ سان مشهوري ماڻي آهي. +اڳ واهه جي ٻنهي ڪنارن سان ساوا گهاٽا ڇانودار وڻ هئا، جتي مسافر اچي آرام ڪندا هئا. +سنڌ نيشنل ڪاليج (Sindh National College) جي اڳوڻن هندو سنڌي ديوانن جي تحقيق موجب هن واهه تي ڦليلي نالو ان ڪري پيو، جو هن واهه جي ڪناري سان ڦولدار وڻ ۽ ٻوٽا جهجهي هوندا هئا. +انهن ڦولدار وڻن جي نسبت سان هن واهه ”ڦليلي“ سڌيو ويو. +هن واهه جي نسبت سان هڪ بازار جو نالو ڦليلي رکيو آهي. +هن واهه جي اونهائي ٻه کان ڇهه گز ۽ ويڪر 350 فوٽ آهي. +سنڌو درياهه مان نڪرندڙ هيءَ وڏي شاخ هئي، جنهن جو پراڻو وهڪرو ڪڇ جي رڻ ڏانهن ويندو هو، جيڪو 1775ع کان پوءِ به قائم هو. +ان کانپوءِ ٽالپر حڪمرانن، هن واهه تي خاص ڌيان ڏنو ۽ هن واهه مان ڪيتريون شاخون ڪڍرائي، غيرآباد زمينن کي آباد ڪرايو هو. +هن واهه کي مُهڙ وٽ ڦليلي (Phulaylee) ۽ پڇڙيءَ وٽ گوني (Gooni) چيو ويندو هو. +انگريزن جي صاحبيءَ ۾، هن واهه کي وڌيڪ سڌاريو ۽ وڌايو ويو. +ان زماني ۾ هن واهه جو هيڊ ورڪس ڄامشوري وٽ رکيو ويو. +سنڌ يونيورسٽيءَ (Sindh University) جي اڳوڻي وائيس چانسلر، غلام علي الانا جي تحقيق موجب، لوئر سنڌ بئراج جي اڏاوت کان اڳ، ڦليليءَ جي حيثيت هڪ ڦاٽ جي هوندي هئي، هي ڦاٽ ميرپور بٺوري تعلقي ۽ جاتيءَ رستي جي ڀر ۾ ڇتن جي ڳنڍي جي ويجهو گونگڙي سان وڃي ملندو هو. +پر لوئر سنڌ بئراج جي اڏاوت کان پوءِ ڦليليءَ ۽ پڃاريءَ جو منهن ڄامشوري وٽان ڪڍيو اٿن ۽ هاڻوڪي وقت حيدرآباد شهر پڃاريءَ (Pinjnaari) (ڦليليءَ) جي ڪپ تي آهي. +نئين وهڪري کان پوءِ، هي حيدرآباد تعلقي، ٽنڊي محمد خان تعلقي، ميرپور بٺوري، سجاول ۽ جاتيءَ تعلقن کي آباد ڪري ٿو. +دڙي شهر وٽان هن مان نئچل شاخ ۽ وزيراڻي شاخ نڪري ٿي. +هي واهه 11 لک 3 هزار 44 ايڪڙ زمين آباد ڪري ٿو. +حيدرآباد شهر وٽ، اڇيءَ ۽ ڪاريءَ موريءَ (Kaari moree) وچان ڦليليءَ واهه مان اولهه طرف، هڪ ننڍو واهه ڪڍيو ويو هو، جيڪو رشي گهاٽ (Rashi ghaatt) کان ٿيندو، ڊومڻ واهه (D'omann waah) سان ملي ويندو هو. +اتان اهو واهه سنگت موريءَ (Sangat moree) ڏي روانو ٿيندو هو، سنڌي زبان جي نامياري اديب ۽ مورخ عبدالقيوم ”صائب“ جي تحقيق مطابق، ”سنگت موريءَ کان اها واهه جي شاخ وهي، ٽن تلائن کي پاڻي پهچائيندي هئي. +اها ئي شاخ حيدرآباد جي قلعي کان ٿيندي، وري وڃي ڦليلي واهه ۾ پوندي هئي، جتي ڌوٻي ڪپڙا ڌوئيندا هئا. +ڦليليءَ جي ڪناري سان شوالا هوندا هئا، جتي هندو ڀائر سندن ڌرم مطابق پوڄا پاٺ ڪندا هئا. +ان کان ٿورو اڳيان، ڪرنل تروٽ جو باغ هوندو هو، جيڪو پوءِ حسن علي آفندي کي تحفي طور ڏنو ويو هو. +باغ سامهون، ٺوڙها چاڙهي وٽ، واهه جي شاخ جي ڪپ تي تولا رام هاءِ اسڪول (Raam High School) ۽ اسڪول جي سامهون ناري هنري شالا، سيٺ ڍولڻ مل تعمير ڪرايا هئا ۽ قلعي جي ڀر ۾ گردواري ماڙي هئي، جنهن ۾ سک ڌرم (Sikkh dharam) جي تعليم ڏني ويندي هئي. +هينئر اها عمارت هڪ پنجابي ڊاڪٽر فاروق نامي جي قبضي ۾ آهي“. +ڦليليءَ جي ٻنهي ڪنارن تي شاندار پر فضا باغ هوندا هئا، جن جو ذڪر انگريز سياحن پڻ ڪيو آهي. +ڦليليءَ جي اولهه طرف مندرن جو خوبصورت علائقو رشي گهاٽ سڏبو هو، جتي پپر جا گهاٽا وڏا ڇانودار، سندر وڻ هئا. +ڏياريءَ جي رات، ڏيئار ٻاري ڦليليءَ جي نذر ڪيا ويندا هئا، انهن ڏيئن جي چمڪ ماڻهن جي دلين کي سَرهو ڪندي هئي، ان رات ماڻهو هڪ ٻئي کان مٺايون، مصريون ۽ مرڪون وصول ڪندا هئا. +جڏهن، سانوڻ ۾ پاڻي چاڙهه کائيندو هو، تڏهن مرد توڙي عورتون، نئين پاڻيءَ جي اچڻ تي سرهاڻ ملهائيندا هئا. +رشي گهاٽ جي اولهه ۾ محمد شاهه وارن جو باغ هوندو هو. +باغ ۾ موتيو، موگرو، ٽانگر ۽ گلاب جا گل جام ٿيندا هئا، جن جو چونڊو پرهه ڦٽيءَ کان اڳ ٿيندو هو. +اهي گل صبح سوير بازار ۾ کپايا ويندا هئا. +باغن جا مالڪ،پاڙيسرين جو خاص خيال رکندا هئا ۽ هر ڏياريءَ تي پاڙيسرين کي لونگيون، ڪپڙا ۽ مٺايون سوغات ڪري ڏيندا هئا. +رشي گهاٽ جي ڀرسان شامداس پارڪ هوندو هو. +ڇا ته ان ۾ رونق هئي! +رڳو رنگ برنگي قسمين قسمين جا گل! +ڦليليءَ جي اوڀر ۾، مير رسول بخش ٽالپر جو باغ هوندو هو، جتي مير صاحب شام جو ماڻهن سان ڪچهري ڪندو هو. +سنڌي ماڻهن جي نيڪ جذبي سان خدمت ڪيائين. +مير سياستدان هو، ماڻهو کيس شير سنڌ چوندا هئا. +مير صاحب جي باغ جي ٿورو اڳيان، اولهه پاسي، حيدرآباد جي اعليٰ پاءِ جي درسگاهه، سنڌ نيشنل ڦليلي ڪاليج جي شاندار عمارت اڄ به قائم آهي. +هي ڪاليج اعليٰ تعليم ڏيڻ جي لحاظ کان اتم درجي تي پهتل هو. +اهو ڪاليج سنڌ ۾ رهندڙ پڙهيل لکيل ۽ سڌريل جاتيءَ جي يادگيري ڏياري ٿو. +اها جاتي واقعي درسگاهن جو تقدس ڪري ڄاڻندي هئي. +سندن هتان لڏي وڃڻ کان پوءِ تعليم، وڻج واپار، اڏاوت ۽ ترقيءَ جو عمل رڪجي ويو. +هن ملڪ جي مالڪن جي هتان وڃڻ کان پوءِ هيءُ وطن ويران ٿو ڀانئجي. +ڦليلي ڪاليج جي اتر ۾ ڍولڻ داس جو شاهي باغ هو، جنهن جا گل، ڦل ۽ ميوات هنڌين ماڳين مشهور هئا. +ڦليليءَ جي پل اڇي موريءَ کان اوڀر ڏي، پارسيءَ (Paarsi) جو مشهور باغ هو. +هن باغ ۾ هڪ اهڙو تلاءُ هو، جنهن جي مٿان ساڳوان جي ڪاٺ جو پويلين اڏيل هو، پويلين جي اندرين پاسي ڇت ۾ جنسيات جي باري ۾ اگهاڙيون مورتيون اڪريل هيون. +افسوس جو اڄ نه اهو باغ رهيو آهي. +ڦليليءَ واهه جي اولهه ڪناري، ٽنڊي مير محمود وٽ انگريزن جو تعمير ڪرايل پاور اسٽيشن هو، جتان حيدرآباد کي بجلي ڏني ويندي هئي. +ان پاور هائوس جو ٽاور پري کان پيو نظر ايندو هو. +ان ئي جاءِ تي ڦليليءَ مٿان ريلوي جي پل هئي، جنهن تي بيهي ڦليليءَ جو دلڪش نظارو پسي سگهبو هو. +ان پل تان جوڌپور، حيدرآباد ريلوي لائين گذرندي هئي، جيڪا سنه 1892ع ۾ تعمير ٿي، جنهن تي ان وقت 390738 رپيا خرچ آيو هو. +پل ڀرسان ڏکڻ ڏي، پاپي ڪانگريسيءَ جو سهڻو من موهڻو باغ هوندو هو، جنهن جا ڏاڙهون مٺا ۽ لذيذ هوندا هئا. +ڪانگريس پارٽيءَ جا ليڊر، هن باغ ۾ اچي پاپي جا مهمان ٿيندا هئا. +ورهاڱي کان پوءِ اهو باغ حسن علي آفندي جي پونيئر کي مليو، هتان اولهه طرف، ٻه اڍائي ميل پري دادا لوڪرام ڏوڏيجا جي انڊس گلاس ورڪس () فئڪٽري هئي. +ڦليليءَ جي اوڀر طرف، ريلوي لائين جي اورئين پاسي، ٽالپر حڪمران مير نصير خان جو دلڪش باغ پوکايل هوندو هو، جنهن ۾ جاوا، سيلون ۽ بنگال کان آندل ٻوٽا پوکيا ويا هئا. +باغ جي تلاءَ ۾ سنگمرمر مان ٺهيل ڳئون جي مُک واري مورتي لڳل هئي، جنهن جي وات مان پاڻي نڪري تلاءَ ۾ پوندو هو. +ڳوٺ جا ماڻهو عيد جي نماز هن باغ ۾ پڙهندا هئا. +هن باغ جي ڀرسان، بلڻ شاهه جي مقام ۾ سنڌي ادب جي ابي مرزا قليچ بيگ جو مرقد مبارڪ آهي، جتي پاڻ ابدي آرامي آهي، مير نصير باغ جي ڀرسان ڦليليءَ ڪناري، حيدرآٻاد ٽينري هئي، جتي جانورن جي کلن کي صاف ڪري، ان مان برٽش، انڊين آرميءَ لاءِ لانگ بوٽ ٺاهيا ويندا هئا. +ڦليليءَ ۾ ٻيڙين رستي تجارتي مال جي اچ وڃ ٿيندي هئي. +اهو مال بدين کان حيدرآباد ايندو ويندو هو. +ان وقت ڦليلي بازار اڇي موري وڏو واپاري مرڪز هو. +تنهن دور ۾، ديوان گوپالداس ڦليليءَ جي روح روان هوندو هو. +سندس دور ۾ ڦليليءَ جي علائقي ترقيءَ ڏي قدم وڌايا. +گوپالداس ڦليليءَ ۾ مارڪيٽ، اسپتال، ريڊنگ روم ۽ اسڪول اَڏايا هئا. +هن مهان انسان اسڪول جي اڳيان جانورن لاءِ پيئڻ جي پاڻيءَ جو هڪ حوض ٺهرايو هو ۽ مسافرن لاءِ الڳ پاڻيءَ جو نل هڻايو هو. +ڦليلي بازار جي وچ ۾ هڪ ميدان وٽ، ديوان تلسي داس موٽواڻي (Tulsi daas)، پاڻيءَ جو هڪ حوض ٺاهرايو هو، جنهن مان ٻهراڙي مان وکر کڻي ايندڙ جتن جا اٺ پاڻي پيئندا هئا. +جڏهن ڏکڻ جي هوا گهلندي، تڏهن ڦليليءَ جي پاڻيءَ ۾ لهرون ناچ ڪنديون هيون ۽ ساوڪ سان ڀريل ڪنارن تي ويٺل مختلف پکي گيت ڳائڻ شروع ڪري ڏيندا هئا. +وڻن جون سايون ٽاريون لڏنديون ۽ لمنديون هيون. +ڪي پکي ڪپ تي ويهي پيا چهنبن سان کنڀ سوئيندا هئا. +رات پوندي ئي کڙکٻيتا پنهنجي جسم جي روشنيءَ سان ساري ماحول جي منور ڪري ڇڏيندا هئا، جن جي جڳمڳ ساري رات جاري رهندي هئي. +اڇيءَ موريءَ (Achhi moree) جي ڀڪ سان، ڦليليءَ ڪناري تي قادر بخش ملاح وارن جو ڳوٺ هو، جتي سومار ملاح وارن جون ٻيڙيون پاڻيءَ ۾ بيٺل هونديون هيون. +سومار وارا پرهه ڦٽيءَ کان به اڳ، رڇ ۽ ڄار ميڙي سيڙي ٻيڙين ۾ رکي، ٻيڙيون پاڻيءَ ۾ هاڪاري مڇيون مارڻ ويندا هئا. +چاچو سومار نائکن کي ٻيڙيون صحيح نموني نيويگيٽ ڪرڻ جون وڏي واڪي هدايتون ڏيندو رهندو هو. +سندس واڪا پري کان پيا ٻڌڻ ۾ ايندا هئا. +سج اڃا ڪني نه ڪڍندو هو ته ٽوٻا پکي اچي نروار ٿيندا هئا. +واءُ ۾ پرڙن کي تيز ڦڙڪائي، پاڻيءَ ۾ غوطا ڏئي، مڇيون پڪڙي وٺندا هئا. +صبح سوير هڪ ڪولهي ماري، ڪناري تي مانڊاڻ منڊي، پکين جو شڪار ڪرڻ ايندو هو، سندس اهڙي ڪڌي ڪم تي، ماڻهن ڏاڍي بڇان لڳندي هئي، دل ئي دل ۾ کيس ڦٽڪار وجهندا هئا. +ڦليليءَ جي پاڻيءَ تي لکين ايڪڙ زمين آباد ٿيندي هئي، لکين ٽن اناج، ميوا، ڀاڄيون، ڪپهه ۽ ڪمند جي پيداوار ٿيندي هئي. +ڦليليءَ جي ڀرپاسي وارن ڳوٺن ۾ چوپائي مال جهڙوڪ ٻڪرين، مينهن، ڳئن ۽ ڏاچين جا اَڻکٽ ڌڻ هوندا هئا، جن مان ڪئين سير کير ملندو هو ۽ ٻيلن مان هزارين مڻ اڏاوتي ڪاٺ ۽ ٻارڻ لاءِ ڪاٺيون پيدا ٿينديون هيون، پر پوءِ به هيءُ علائقو سکيو ستابو ٿي نه سگهيو. +ڦليليءَ جي ڪپرن سان ٻير، نم، بڙ ۽ سرنهن جا اَڻڳڻ وڻ، گلن سندا ٻوٽا ۽ گلن واريون وليون ٿينديون هيون، وڻن جي ٻور، ٻوٽن ۽ ولين جي گلن تي قسم قسم جا اندازي کان ٻاهر پوپٽ، ڀئونر ۽ ماکيءَ جون مکيون اچي پر گهٽ ٿينديون هيون. +انهن وڻن ۾ اُتم قسم جي ماکي ٿيندي هئي، اتان جا ڌراڙ ماکي جي مانارن مان ماکيءَ جون چئونريون ڀري کڻي ويندا هئا. +ڦليليءَ واهه جي ڪنارن سان آباد ڳوٺن ۾، چوپائي مال لاءِ گاهه جو چارو جام ٿيندو هو ۽ کير ۽ مکڻ تما۾ گهڻو ٿيندو هو، چوپايو مال جڏهن ڪنارن تي چرڻ ايندو هو ته انهن جي ڳچين ۾ ڳانين سان ٻڌل ٽلين ۽ چڙين جو آواز پري کان هڪدم ڌيان ڇڪائي وٺندو هو. +ڦليلي واهه ڪيترن ئي اديبن ۽ شاعرن کي پاڻ ڏانهن ڌيان ڇڪايو، جن هن واهه جو پنهنجي ادبي شهپارن ۾ ذڪر ڪيو آهي. +جن ۾ پوپٽي هيراننداڻي ()، ڪاڪي هري موٽواڻي ()، سيد نثار حسيني، عبدالقيوم صائب، ممتاز مرزا، اسماعيل شيخ، حبيب الله مرزا، تنوير عباسي، تاجل بيوس، ليکراج عزيز وغيره جا نالا شامل آهن. +هن نئين دور ۾، فطرت ۽ ان ۾ موجود وڻن ۽ پکين سان پيار ڪندڙ، ٽنڊي ٺوڙهي ۾، ڦليليءَ ڪناري جنم ورتل اديب نصير مرزا وڏي چاهه سان ڦليليءَ جو ذڪر ڪيو آهي سندس شعر آهي ته، +يار ڦليليءَ پار رهي ٿو، جنهن جو نانءُ نصير، +يار ته ناهي يارن جو، ڄڻ آهي پير فقير. +آئون روزانو ڦليليءَ جي ڀرپاسي آباد پکيءَ، ڦليليءَ جي سونهن ۽ سينگار آهن. +شام جو اوڀر طرف، نيري آسمان، ڦليليءَ جي ڪناري سان، ساوڪ ڀريل وڻن مٿان، اهي اڇا پکي واهه تي پيا اڏامندا رهندا آهن. +ساڌو واسواڻي پکين کي پرماتما جا ٻار سمجهي، کين پيار ڪندو هو، سندن قول هو ته پيار نازڪ اٿو، ان جي سنڀال ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37415.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37415.txt new file mode 100644 index 0000000..739b43d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37415.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +هاڪڙو +هاڪڙو (Haakrro) ندي يا درياھ، جيڪو هن وقت سڪي چڪو آهي. +ان کي مختلف علائقن ۾ مختلف نالن سان سڏيو ويندو آهي. +جيئن: گهاگهر (Ghaaghar)، سرسوتي (Sarasvati)، نالاشڪر وغيره ۽ سنڌ ۾ ان کي ريڻي (Rainni)، واهندو، ۽ نارو پڻ سڏيو ويندو آهي. +اهو سوالڪ جابلو سلسلي مان نڪرندو هو ۽ ان ۾ جمنا ندي ۽ ستلج ندي سميت سنڌو ندي پنهنجي پاڻي جو ڪجھ حصو داخل ڪنديون هيون. +هاڪڙو درياھ جڏهن سنڌ جي هاڻوڪي سرحدن ۾ داخل ٿيندو هو ته ان وقت سندس اوڀارين ڪپ تي ونجڻوٽ ۽ ان کان پرتي اولهاين ڪپ تي ڏمڀ بٺي ۽ آخري ڇيڙي تي سمنڊ ۾ داخل ٿيڻ وقت نهٽو اولهاين ڪپ تي هوندو هو. +ان دؤر ۾ ڪڇ جو رڻ پنهنجي موجوده شڪل ۾ نه هوندو هو، پر اتي سمنڊ ڇوليون هڻندو هو ۽ رڻ ڪڇ هڪ سامونڊي نار هيو. +جنهن ۾ هاڪڙو درياھ ۽ اراولي ٽڪرين مان نڪرندڙ لوڻي ندي هاڻوڪي ننگر پارڪر وٽ ڇوڙ ڪنديون هيون. +هاڪڙو ندي، جيڪا 1226ع ڌاري سڪي وئي، سا قديم زماني ۾ گجرات (Gujraat) ۽ سوراشٽر مان لنگهي بهاولپور (Bahawalpur) ۽ ٿر (Thar) کي سائو ۽ سهڻو ڪندي هئي. +ان جي وهڪري بند ٿي وڃڻ سبب سنڌ جي ٿر پارڪر وارو علائقو رڻ پٽ ۾ تبديل ٿي ويو آهي. +آرين جي اچڻ کان پيشتر ڪڇ جو رڻ ۽ راجپوتانا جو ڪجھ حصو سمنڊ هيٺ هو ، ۽ ڪڇ جو رڻ کنڀات جي نار سان ڳنڍيل هو. +مهاڀارت جي زماني بعد عربي سمنڊ آهستي آهستي گهٽبو ويو ۽ سنڌو نديءَ جي هڪ شاخ هاڪڙو نالي اتر ۾ پنج ند وٽان نڪري بهاولپور، اڀرندي سنڌ يعني عمرڪوٽ ۽ ٿر وٽان لنگهي ننگر پارڪر وٽ ڪوريءَ جي نار(ڪڇ جي رڻ) ۾ ڇوڙ ڪندي هئي. +ابوالفضل آئين اڪبريءَ ۾ ۽ ٽاڊ صاحب ٽاڊ راجستان ۾ هاڪڙو نديءَ بابت اشارا ڏنا آهن. +رياست بهاولپور، جيسلمير ۽ ٿر ۾ سندس ڦٽل نشان اڃا ظاهر آهن. +ڪئپٽن ريڪس لکي ٿو ته سنڌونديءَ جي شاخ جي هاڪڙو نالي ننگر پارڪر وٽ ڇوڙ ڪندي هئي جنهن ۾ دنگيون ۽ جهاز هلندا هئا ۽ ويرواھ جي پاري ننگر وٽ جو مشهور بندر هو، اتي اچي بيهندا هئا. +ويراواھ جي ڀرسان هڪ ٽڪري آهي جنهن جو نالو ڏوتڙ آهي، ڏو معنيٰ ٻه ۽ تڙ معنيٰ درياءَ جو ڪنارو جتي دنگيون ۽ جهاز اچي بيهن. +چوڻ ۾ اچي ٿو ته انهيءَ ٽڪريءَ وٽ اڳي ٻن جهازن جي بيهڻ لاءِ تڙ هو، تنهن ڪري ئي کيس اهو نالو ڏنو ويو. +درياءُ جي پيٽ کي ”سنگها“ سڏين ٿا، جنهن ۾ هاڻي ڪڻڪ ۽ ٻي ربيع جي سموري پوک ٿئي ٿي. +ان وقت ٿر ۾ شايد ڀٽون ڪو نه هيون ۽ زمين بلڪل ساريکي ۽ هموار هئي ڪجهه زماني جي گذرڻ بعد سمجهجي ٿو ته ڌرتيءَ جي زلزلي سبب، زمين هيٺ مٿي ٿي ويئي ۽ هاڪڙو ندي بند ٿي ويئي. +ليڪن هاڪڙو ڪڏهن بند ٿي ان بابت يقيني طور چئي نٿو سگهجي. +ڪئپٽن ريڪس لکي ٿو ته عيسوي پهرينءَ صدي ۾ پاري ننگر وڏو بندرگاهه هو، جنهن مان انومان ڪڍي سگهجي ٿو ته هاڪڙو به شايد عيسوي پهرين صديءَ بعد بند ٿيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37440.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37440.txt new file mode 100644 index 0000000..b7ca340 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37440.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ميثاقِ مدينه +يهودين قرآن پاڪ جي انهيءَ تنقيد جي مخالفت نه ڪئي، اڃا به جڏهن انهن ڏٺو ته اوس ۽ خزرج وارن جي پاڻ ۾ ويڙهه ۽ جھيڙو ختم ٿي ويو آهي ته انهن به رسول الله ﷺ جن سان دوستيءَ لاءِ نيت ظاهر ڪئي ۽ هڪڙو ٺاهه تيار ٿي ويو. +انهيءَ ٺاهه جو آخري جملو ڏاڍو اهم آهي، جنهن مطابق پاڻ ڪريم ﷺ جن هڪ اهڙي امت (Nation) جا قاضي، حڪم ۽ امير سڏيا ويا، جنهن ۾ خدا پرست مسلمانَ ۽ خدا پرست يهودي بچاءُ (دفاعي) مقصد جي لاءِ گڏجي پيا هئا. +انهيءَ ٺاهه کي مديني جي ڀرپاسي ۾ رهندڙ قبيلن تي به لاڳو ڪيو ويو ته اهي سڀئي هڪڙي گڏيل سياسي مقصد جي لاءِ هڪڙي امت بڻجي پيا، +فردوه الي الله و الرسول. +ميثاقِ مدينه هڪ اهڙي پيڙهه هئي، جنهن تي مختلف مذهبن جا پيروڪار پاڻ ۾ گڏجي هڪ عالمي حڪومت قائم ڪري سگھن ٿا. +يورپ وارن ته گڏيل انسانيت جي مقصد لاءِ پنهنجي جوڙجڪ مان مذهب کي ٻاهر ڪڍي ڦٽو ڪري ڇڏيو، پر اهي انهيءَ هوندي به ڪامياب نه ٿي سگھيا، ڇو ته مذهبن جي گروهه بندي ۽ نئين مهانڊي جي ڪري پيدا ٿيندڙ اختلافن انساني اتحاد جي امڪانن کي ختم ڪري ڇڏيو. +پر اسان ڏسون ٿا ته مديني واري ميثاق ۾ مذهبي اختلاف سان ڪابه ڇيڙ ڇاڙ نه ڪئي وئي، اڃا به ان کي جيئن جو تيئن قائم رکندي امن، محبت ۽ ڀائيبندي وارن مقصدن تي گڏجي پوڻ لاءِ اتساهيو ويو. +مسلمانن پنهنجي سڄي تاريخ ۾ مديني واري ميثاق جي مثال مان تمام گھٽ ۽ ٿورو فائدو ورتو. +عالمي حڪومت ۽ انساني وحدت جي جوڙجڪ جي لاءِ ڪنهن به قسم جي ڪوشش نه ڪئي وئي، جڏهن ته اهو ئي ختم نبوت جو مقصد هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37448.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37448.txt new file mode 100644 index 0000000..f0241da --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37448.txt @@ -0,0 +1,49 @@ +نڪاح +عربن ۾ آڳاٽي زماني کان نڪاح جا مختلف طريقا هلندڙ هئا. +قرآن جي سورہ النساء جي آيت 3 ۾ نڪاحن جي حد چئن تائين مقرر ڪئي وئي. +ابن عباس ۽ ان جي شاگرد عڪرمہ مطابق اسلام جي آمد کان اڳ عربستان ۾ نڪاح جي ڪابه حد ڪانہ ھئي. +ھڪ شخص ڏھ ڏھ زالون رکي سگھندو ھو ۽ جڏھن گھڻين زالن جي ڪري خرچ وڌي ويندا ھئا تہ مجبور ٿي پنھنجي يتيم عزيزن، ڀائٽن ، ڀانيجن جون ملڪيتون ڦٻائڻ شروع ڪندا ھئا جنھن ڪري خدا نڪاح جي لاءِ چئن زالن جي حد مقرر ڪري ڇڏي. +ان ڳالھ تي امت جي فقيھن جو اجماع آهي تہ سورہ النساء جي آيت نمبر 3 ۾ نڪاح جي تعداد کي محدود ڪيو ويو آهي ۽ ھڪ ئي وقت چار کان وڌيڪَ زالن رکڻ جي منع ڪئي وئي آهي. +حديث جي روايتن ۾ بہ ان ڳالھ جي تصديق ٿئي ٿي. +ھڪ حديث مطابق طائف جو ھڪ رئيس غيلان جڏھن مسلمان ٿيو تہ ان جون 9 زالون ھيون. +نبي ان کي حڪم ڏنو ته چار رکي باقي ڇڏي ڏئي. +ھڪ ٻئي شخص نوفل بن معاويه کي پنج زالون ھيون ۽ نبي کيس حڪم ڏنو ته ھڪ ڇڏي ڏي. +زالن جي تعداد کي زالن ۾ عدل جي شرط سان مشروط ڪيو ويو. +ھاڻوڪو اسلامي طريقو. +نڪاح جو هاڻوڪو طريقو قريش قبيلي ۾ اسلام کان الڳ لاڳو هيو، جيڪو اسلام جي اچڻ کان پوءِ اسلامي طريقو مڃيو ويو. +2.نڪاح الا ستبضاع. +هڪڙو شخص پنهنجي زال کي چوندو هو ته جيئن تون پنهنجي حيض کان پاڪ ٿين ته فلاڻي سان وڃي هم بستري ڪجان، جيئن ان مان تو کي پيٽ ٿئي، ايستائين مڙس زال کان الڳ رهندو هئو، جيستائين ان کي يقين ٿي ويندو هيس ته ان مان هن کي پيٽ ٿي ويو آهي. +نڪاح جي هن طريقي کي عربي ۾ نڪاح الا ستبضاع چوندا هئا. +3 گھڻ مڙسي شادي. +ڏهن کان گھٽ ماڻهو صلاح ڪري گڏجي ڪنهن عورت سان، سندس رضا سان هم بستري ڪندا هئا، جنهن ۾ عورت ۽ مردن جو گڏيل راضپو هوندو هيو، جڏهن اهڙي عمل مان ٻار پيدا ٿيندو هيو ته، انهن ماڻهن کي گھرائيندي هئي، انهن مان جنهن کي پسند ڪندي هئي ان کي چوندي هئي ته هي ٻار تنهنجو آهي ۽ اهو ان کي قبو ليندو هو. +4.قياف شناس. +عربن ۾ اهڙيون عورتون هونديون هيو جيڪي، حيض کان پاڪ ٿيڻ کان پوءِ پنهنجي گھرن تي جھندا هڻي ڇڏينديون هيون، ڪيترائي ماڻهو گڏجي ان عورت جي گھر وڃي ان عورت سان هم بستري ڪندا هئا، انهن مان هوءَ پيٽ سان ٿي ويندي هئي، جڏهن ٻار ٿيندو هيس ته ،انهن ماڻهن ۽ قياف شناس يعني چهرا شناس کي گھرايو ويندو پوءِ اهو ڇوندو هو ته هن ٻار جا مهانڊا هن سان ملن ٿا پوءِ اهو ان ٻار جو پيءُ سمجھيو ويندو هو. +5.نڪاح مته. +هڪ مدت مقرر لاءِ هڪ عورت شادي ڪندا هئا ،مدي گزرڻ کان پوءِ اهي الڳ ٿي ويندا هئا، جنهن کي متو چوندا هئا. +6.البدل نڪاح. +هڪڙو شخص ٻئي کي چوندو هيو، تون منهنجي حق ۾ پنهنجي زال تان هٿ کڻ مان تنهنجي حق ۾ ٿيان ٿو، البدل نڪاح چوندا هئا. +7.نڪاح کي الشغار. +هڪ شخص پنهنجي عيوض ۾ پنهنجي ڌيءُ ڌئي زال وٺندو هيو جنهنجو حق مهر ڪونه ٿيندو هيو، جنهن نڪاح کي الشغار چوندا هئا. +8.نڪاح مقت. +پيءُ جي مري وڃڻ يا طلاق ڏيڻ جي صورت ۾ ان جي زال سان وڏو پٽ نڪاح وجھندو هيو، اهڙي نڪاح کي، نڪاح مقت چوندا هئا. +نڪاح جي حرمت. +قرآن جي سوره النساء جي آيت نمبر 22، 23 ۽ 24 ۾ نڪاح جي حرمت جي باري ۾ ھيٺين طرح فرمايو ويو آهي: +ابن ماجه ابن عباس جي روايت نقل آھي جنھن مان معلوم ٿئي ٿو ته حضور اڪرم فرمايو تہ: +فقيھن ۾ ان مسئلي تي اختلاف آھن. +امام احمد ان ڳالهه جو قائل ھيو تہ ان شخص کي قاتل ڪري ان جو مال ضبط ڪيو وڃي. +امام حنيفه، امام مالڪ ۽ امام شافعي مطابق جيڪڏهن ڪو محرم عورت سان زنا ڪري ٿو ته ان تي زنا جي حد جاري ٿيندي ۽ جيڪڏهن نڪاح ڪري ٿو تہ ان کي سخت عبرتناڪ سزا ڏني ويندي.ان ڳالھ تي شريعت ۾ اتفاق آهي تہ ڇوڪرن ۽ ڇوڪريون جيڪڏهن ڪنھن عورت جو کير پيتو آهي انھن لاء کير پياريندڙ عورت ماء جي برابر آهي ۽ ان جو مڙس سندن پيءُ جي برابر آهي ۽ انھن سان ڳنڍيل سڀيئي رشتا رضائي ماء ۽ رضائي پيءُ جي تعلق ۾ ايئن حرام آھن جيئن سڳي ماءُ پيءُ جي تعلق ۾ حرام ھوندا آھن. +حرمت رضاعت جي مقدار تي فقيھن ۾ اختلاف آھن. +امام ابو حنيفه ۽ امام مالڪ مطابق جيتري کير جي مقدار سان روزيدار جو روزو ٽٽي سگھي ٿو اوتري مقدار ۾ ٻار ڪنھن جو کير پيئي ته حرمت ثابت ٿي ويندي آهي. +پر امام احمد مطابق ٽي دفعا کير پيئڻ سان ۽ امام شافعي مطابق پنج دفعا کير پيئڻ سان حرمت ثابت ٿيندي آهي. +کير پيئندڙ ٻار جي عمر تي اختلاف آھن. +ام سلمه ، ابن عباس ۽ حضرت علي مطابق اعتبار رڳو ان زماني ۾ کير پيئڻ تي آھي جڏھن ٻار جو کير ڇڏايو نہ ويو ھجي ۽ ٻار جو مدار اڃان رڳو کير پيئڻ تي ھجي. +کير ڇڏائڻ کان پوء ڪنھن عورت جو کير پيئڻ ايئن آھي جيئن پاڻي پيئڻ. +، زھري، حسن بصري، قتادہ، عڪرمه ۽ اوزاعي ان روايت جا قائل آھن. +حضرت عمر، ابن مسعود، ابوھريرہ ۽ ابن عمر مطابق ٻن سالن جي عمر جي اندر جيڪو کير پيتو ويو ھجي ان سان حرمت رضاعت ثابت ٿيندي. +امام شافعي، امام احمد، امام ابو يوسف، امام محمد، امام سفيان ثوري ان راء کي قبول ڪيو. +امام ابو حنيفه، امام مالڪ پڻ ان راء جا حامي ھيا پر انھن مطابق اھا حرمت ٻہ سال کان ٻہ مھينا زائد عمر تائين کير پيڻ واري تي بہ آھي. +امام زفر ۽ امام ابو حنيفه جو مشھور قول مطابق رضاعت جو زمانو اڍائي سال جي عمر تائين آھي. +حضرت عائشه ۽ حضرت علي جي صحيح تر روايت مطابق ڪنھن بہ عمر ۾ کير پيئڻ سان حرمت ثابت ٿي ويندي يعني اصل اعتبار عمر جو نہ پر کير جو آھي، ۽ پيئڻ وارو جيڪڏهن پوڙھو بہ آھي تہ ان جو حڪم اھو ئي ٿيندو جيڪو کير پياڪ ٻار جو آھي. +فقيھن ۾ عروہ بن زبير، عطاء، ليث بن سعد ۽ ابن حزم ان راء جا حامي آهن. +نبي جي ھدايت آھي تہ ماسي ۽ ڀاڻيجي، پڦي ۽ ڀائٽي کي ھڪ ئي وقت نڪاح ۾ رکڻ حرام آھي. +ان معاملي تي اھو اصول سمجھڻ کپي تہ تہ اھڙين ٻن عورتن کي نڪاح ۾ جمع ڪرڻ حرام آهي جن ۾ جيڪڏهن ھڪ مرد ھجي ھا تہ ان جو نڪاح ٻئي سان حرام ھجي ھا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37457.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37457.txt new file mode 100644 index 0000000..9f8c558 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37457.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ڌيءَ يا پٽ +ميڊيڪلي ڌيءَ يا پُٽُ مرد جي جزن ۾ هوندو آهي، عورتن جي جزن ۾ نہ. +مرد جا جزا x ۽ y هوندا آهن, جڏهن تہ عورت جا جزا xx هوندا آهن. +جيڪڏهن مرد جو ايڪس جزو عورت جي ايڪس جزي سان ملي زرخيز ٿيندو تہ ڌيءَ ڄمندي ۽ جيڪڏهن مرد جو واءِ جزو عورت جي ايڪس جزي سان ملي زرخيز ٿيندو تہ پٽ ڄمندو. +اهو سڄو معاملو هونئن تہ قدرتي آهي، جنهن ۾ مرد يا عورت جو ڪو ڪردار نہ هوندو آهي. +آرين جي قديم دؤر ۾ نياڻيءَ کي قرب وچان ”پُتري“ (پُٽري) چئبو آهي، نه ته عام طرح ”پُٽ“ جو مونث آهي ”ڌيءَ“ (پراڪرت ڌيئا“)، جو اصل ۾ اهي سنسڪرت لفظ ”دُهتا“ ”دهتر“ (پارسي ”دختر“، ۽ انگريزي ”ڊاٽر“ (Daughter). +انهيءَ لفظ جو ڌاتو يا بنياد آهي ”دُهه“ (Duh) معنيٰ ڏهڻ، اڳي نياڻين تي ٻڪرين، گاين وغيره جي ڏهڻ جو ڪم رکيل هو، تنهنڪري مٿن اِهو نالو پيو. +مطلب ته ”پٽ“ لفظ ۾ هڪڙو خيال ۽ ”ڌيءَ“ لفظ ۾ ٻيو خيال سمايل آهي، تنهنڪري ايهي ٻه علحده لفظ مليا اٿئون.آڳاٽا لوڪ ائين وسنهندا هئا ته جيڪو ماڻهو بنا اولاد مري ٿو ۽ پنڊ ڀرائڻ ۽ پترن کي پاڻي ڏيڻ لاءِ ڪوبه پٽ ڪونهيس، سو ”پؤ“ نالي نرڪ (دوزخ) ۾ پوي ٿو. +انهي ئي سبب ڪري فرزند کي سڏيائون. +”پؤتر“ يعني ”پؤ“ نرڪ کان تارڻ وارو. +ماڻهن پٽ گهريائي انهيءَ ڪري ٿي ته جيئري ته ٻانهن ٻيلي ٿين پر مئي کان پوءِ به مائٽن جي ڪريا ڪرم ۽ سراڌ ڪري انهن جو نيتارو ڪن. +جنهن کي پنهنجو آنڊي ڄائو پٽ ڪونه هوندو هو، سو لاچار ٻئي جو پٽ (خاص ڪري ڏهٽو) گود وٺندو هو. +”گود ۾ وٺڻ“ معنيٰ ڌرم جو پٽ پٽ ڪرڻ. +اهو اصطلاح خود ڄاڻائي ٿو ته پرائو ٻار اڃا ٻاروتن ۾ ئي هوندو هو ۽ گويا هنج ۾ وهارڻ جيڏو هوندو هو، تڏهن کيس پنهنجو ڌرم جو پٽ ڪندا هئا، ۽ نه وڏي هوندي. +ائين پرائو پٽ پنهنجو ڌرم جو پٽ ڪندا هئا، ته به دل کي اهڙي فرحت نه ايندي هين، جهڙي پنهنجي ڄڻيل پٽ مان اچي ٿي. +وقت تي اهي ڌرم جا پٽ موٽي پنهنجن اصلوڪن مائٽن وٽ ويندا هئا. +(منڊل ستون، 4، 7-8). diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37476.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37476.txt new file mode 100644 index 0000000..938c5b6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37476.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ڦُلو ميگهواڙ +ڦُلو ميگھواڙ (Phuloo Meghwaarr) جو جنم تاريخي شهر اَمرڪوٽ ۾ 3 نومبر 1982ع تي، غريب موچي خاڪو ميگهواڙ جي گهر ۾ ٿيو. +سندس والدين سماجي متڀيد جي شڪار کان پاڻ بچائيندي ڪيترن ئي هنڌن ڏانهن لڏپلاڻ ڪندي آخر اچي امرڪوٽ ضلعي جي ڳوٺ غلام نبي شاھ جا پٽ وسايا. +سوانح. +ڦُلو ميگھواڙ، شروعاتي تعيلم سندس ئي ڳوٺ مان حاصل ڪئي. +يارهين جي داخلا ڊگري ڪاليج امرڪوٽ ۾ ورتائين جتي پڙهائي نه هئڻ ڪارڻ ٻارهين درجي ۾ قاسم آباد ڪاليج حيدرآباد ٽرانسفر ٿي پڙهائي جاري رکي. +ڪلاس اٽينڊ ڪرڻ کان پوءِ سڄو ڏينهن شمس العلماءَ عمر بن محمد دائودپوٽه لائبريريءَ ۾ سڄو ڏينهن پڙهائي ڪرڻ سان گڏوگڏ شام جي وقت ٽيوشنون پڙهائي، پنهنجي پڙهائي توڙي گُذر سفر جو وسيلو ڳولي ورتائين. +پوءِ روزگار جي ڳولا ۾ ڪُجهه وقت ڪراچيءَ جي گارمينٽ فيڪٽرين ۾ پاڻ روليندو ۽ ڳوليندو رهيو پر پڙهائي طرف دلي لڳاءُ ۽ چاهه کيس يونيورسٽي طرف مائل ڪندو رهيو ۽ ائين پوءِ ڪراچي يونيورسٽيءَ جي سنڌي شعبي ۾ پڙهڻ سان گڏ مختلف اخبارن ۽ رسالن ۾ پروف ريڊنگ ڪندو رهيو. +اُهو ئي سبب آهي جو هوءَ نه صرف پنهنجو سمورو فوڪس منزل تي رکي اڳتي وڌندو رهيو، پر پنهنجي گهر، ڳوٺ توڙي ڪميونٽي کي پڙهائڻ جو عزم کڻي اڳتي وڌندو رهيو. +شروعات پنهنجي ئي گهر کان ڪيائين پنهنجن ننڍڙن ڀائرن کي ڪراچي وٺي آيو جن کي ڪراچيءَ ۾ تعليم ڏيارائين، جنهن جو خرچ به پنهنجي ڪُلهن تي کنيائين، نه رڳو ڀائرن کي پر ڀيڻ کي پڙهائڻ سان گڏوگڏ، پاڻ پڻ پڙهندو رهيو. +سندس محنت، جذبي، علم سان چاهه ۽ مستقل مزاجيءَ جو اندازو انهيءَ ڳالهه مان لڳائي سگهجي ٿو. +يونيورسٽيءَ جي پهرين سال کان ئي ٿر، عمرڪوٽ ۽ ميرپورخاص ضلعي جي مختلف ڳوٺن مان 20 کان مٿي غريب شاگردن کي گھرائي بنا معاوضي جي تعليم ڏيارڻ جو بندوبست ڪيائين. +ڍاٽڪي ٻولي، ڍاٽڪي لوڪ ادب سماجي، ثقافتي ۽ لسانياتي اڀياس. +سنڌي شعبي مان گريجوئيشن توڻي ماسٽرس ۾ گولڊ ميڊل جهڙي مڃتا به پنهنجي نانءُ ڪري ورتائين. +اڄ ڪلھ وفاقي اردو يونيورسٽيءَ جي سنڌي شعبي جو قابل پروفيسر ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي جي نگرانيءَ هيٺ، ”ڍاٽڪي ٻولي، ڍاٽڪي لوڪ ادب سماجي، ثقافتي ۽ لسانياتي اڀياس“ جي عنوان تي ڊاڪٽوريٽ جي تحقيق ڪري رهيو آهي. +قابليت ۽ ذهانيت جو اندازو ان مان ئي لڳائي سگهجي ٿو ته شاهه عبداللطيف ڀٽائي چيئر پاران شايع ٿيندڙ ”ڪلاچي تحقيقي جنرل“ ۾ پاڻ شاگردي واري زماني کان لطيفيات ۽ ٻوليءَ جي موضوعن تي تحقيقي مقالا لکڻ سميت سنڌ جي مُختلف شهرن ۾ ٿيندڙ سنڌي ادب ۽ ٻوليءَ تي ٿيندڙ قومي ۽ بين الاقوامي ڪانفرنسن ۾ نه صرف مقالا پيش ڪرڻ پر وقت جي وڏن عالمن، ادب ۽ ٻوليءَ جي ماهرن ۽ لطيف جي پارکوئن اڳيان لطيفيات، ادب، لوڪ ادب، ٻولي ۽ خاص طور تي ڍاٽڪي ٻوليءَ جي بڻ بڻياد بابت پنهنجي الڳ راءِ رکڻ جي سگهه ساري سگهندو هو. +هيل تائين ويهن کان مٿي سندس تحقيقي مقالا مُختلف تحقيقي جرنلن ۾ شايع ٿي چُڪا آهن. +نوجوانن کي همٿائڻ، سچل هاسٽل ۽ شاھ، لطيف ۽ سامي هاسٽل. +ڦلو ميگهواڙ سنڌي نوجوانن کي ڪراچيءَ جي ادارن مان تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ هٿائيندو رهيو اهي. +انهيءَ سوچ کي حقيقت جو روپ ڏيارڻ لاءِ تعليم ۽ تحقيق جي شعور جي جاگرتا لاءِ ڪراچي سميت سنڌ جي ٻين ننڍن وڏن شهرن ۽ ڳوٺن ۾ ويهن کان مٿي ليڪچر پروگرام ۽ ٻه صوبائي سطح تي تعليمي ڪانفرنسون منعقد ڪرائي چُڪو آهي. +تعليمي حاصلات جي سلسلي ۾ کيس، سنڌ جي ٻهراڙيءَ سان لاڳاپو رکندڙ شاگردن جي ڪراچيءَ ۾ رهائش نه هُجڻ هِڪ وڏي ڏکيائي لڳي، جنهن ڪري پاڻ پنهنجي هڙان سچل ڳوٺ ۾ يونيورسٽيءَ جي سطح جي شاگردن لاءِ ’سچل هاسٽل‘ ۽ پرائمري، مڊل، سيڪنڊري ۽ هائير سيڪنڊري اسڪول جي شاگردن ۽ شاگردياڻين لاءِ ’شاھ لطيف ۽ سامي‘ هاسٽل جو بُنياد رکيائين. +جن کي پاڻ پنهنجي نگرانيءَ هيٺ هلائي رهيو آهي. +انهي عظيم ڪارج ۾ پوءِ سنڌ جو درد رکندڙ ڪُجھ دوستن جهڙوڪ ڊاڪٽر سليمان شيخ، ڊاڪٽر سونو مل کنگھاراڻي، ڊاڪٽر شيرين ناريجو، ڊاڪٽر امجد سراج، پروفيسر ڪنهيا لال ناگپال، ڊاڪٽر نندلال، پروفيسر اعجاز احمد قريشي، محترم مُشتاق راڄپر، ۽ مُحترم حريف خان چانڊيي سهڪار ۽ رهنمائي ڪئي، ۽ ڪندا اچن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37574.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37574.txt new file mode 100644 index 0000000..1734699 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37574.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +آمريڪي انقلاب +اتر آمريڪا ۾ برطانيا جي 13 باغي رياستن طرفان برطانيائي شهنشاهيت جي وچ ۾ ٿيل جنگ (جيڪا 1775ع کان شروع ٿي ۽ 1783ع ۾ ختم ٿي) کي ”آمريڪي انقلاب يا آمريڪي آزاديءَ جي جنگ“ چيو ويندو آهي. +هن جنگ ۾ 13 آمريڪي رياستن بغاوت ڪئي ۽ برطانيا کان آزاديءَ جو اعلان ڪندي 4 جولاءِ 1776ع تي گڏيل آمريڪي رياستن طرفان آزاديءَ جو پڌرنامو جاري ڪيو ويو. +ان ”بغاوت“ کي روڪڻ لاءِ برطانيا پنهنجون فوجون موڪليون. +ٻنهي ڌرين جي وچ ۾ پهرين لڙائي ”ليڪنسيگٽن“ جي جاءِ تي ٿي، جنهن ۾ برطانيا کي شڪست ملي، جڏهن ته ان کان پوءِ ٿيل ”بينڪرز هل“ ۽ ”بريڊ هل“ وارين ويڙهن ۾ نيٺ باغي لشڪرين هارايو. +هيءَ جنگ 1883ع ۾ پئرس ۾ ٿيل ٺاهه تحت ختم ٿي، جنگ ۾ برطانيا جي موقف کي شڪست ملي، جڏهن ته 13 رياستن گڏجي ”يونائيٽيڊ اسٽيٽس آف آمريڪا“ نالي ملڪ قائم ڪيو. +اِن جنگ ۾ آمريڪي سياسي اڳواڻن جارج واشنگٽن، ٿامس جيفرسن ۽ جان ايڊمز جو اهم ڪردار رهيو. +انهيءَ تبديليءَ جي نتيجي ۾ سڄي دنيا اندر برطانيا مخالف بيٺڪي تحريڪ کي هٿي ملي ۽ سندس قبضي- گيرين خلاف آجپي جي تحريڪن ۽ انقلابن جو اڻ کُٽ سلسلو شروع ٿيو. +اهو ئي سبب آهي جو انهيءَ جنگ کي عام طرح ”آمريڪي انقلاب“ يا آميرڪن ريووليوشن (American Revolution) سڏيو ويندو آهي. +هن انقلاب جي فرانس وارن تمام گهڻي حمايت ۽ مدد ڪئي، ڇاڪاڻ جو فرانس روايتي طور برطانيا جو ڏاڍو مخالف هو. +اِن جنگ ۾ آمريڪي عوام جي 45 سيڪڙو ماڻهن بغاوت جي حمايت ڪئي، 20 سيڪڙو برطانيا سان وفاداريءَ جي حق ۾ رهيا، جڏهن ته باقي 35 سيڪڙو آبادي اڻ ڌُري هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37575.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37575.txt new file mode 100644 index 0000000..06d40a6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37575.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +چيني انقلاب +مائوزي تنگ جي اڳواڻيءَ ۾ 1949ع ۾ بادشاهي نظام خلاف چين ۾ انقلاب آندو ويو، ان انقلاب ۾ چين جي هارين بنيادي ڪردار ادا ڪيو، جڏهن ته روس جي انقلاب ۾ پورهيتن اهم ڪردار ادا ڪيو. +مائوزي تنگ جي آندل انقلاب کي چيني انقلاب (Chinese Revolution) به سڏيو وڃي ٿو. +ثقافتي انقلاب. +چين جي ڪميونسٽ اڳواڻ مائوزي تونگ 16 مئي 1966ع ۾ هيءُ نظريو يا لاڙو چين ۽ خاص طرح اتان جي ڪميونسٽ پارٽيءَ ۾ آندو. +انهيءَ سرگرميءَ هيٺ مائوزي تونگ چيني ڪميونسٽ پارٽيءَ جي انهن ميمبرن کي ختم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي، جيڪي بچاءَ ۽ اقتصادي ميدانن ۾ سوويت يونين تي ڀاڙڻ جا حامي هئا. +اِن انقلاب ذريعي مائوزي تونگ چين کي پاڻ- ڀرو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. +ان کان سواءِ هن انقلابي حڪمت عمليءَ تحت چيني ڪميونسٽن ۽ عوام منجھ ملڪيت ۽ پئسي لاءِ چاهه وارن لاڙن جو خاتمو آڻڻ لاءِ کين چيني سماج جي پورهيتن سان هٿ ونڊائڻ جي هدايت ڪئي. +سياسي ليڊرن، انجنيئرن ڊاڪٽرن وغيره ۽ ٻين سفيد پوشن لاءِ پنهنجي شعبن ۾ ڪم ڪرڻ سان گڏ ڪجھ وقت هارپو، موچڪو ۽ حجامڪو وغيره ڪم به لازمي قرار ڏنو. +مائوزي تونگ هن حڪمت عمليءَ ذريعي ”مستقل انقلاب“ جو تصور ڏيئي، هر ان خيال ۽ روايت کي پاڙان پٽڻ جي ڪوشش ڪئي، جنهن مان بورجوا اثر جي ڌپ ايندڙ هجي. +اِن تحريڪ جو چيني فوج، نوجوانن ۽ ڪميونسٽ پارٽيءَ تي گهرو اثر پيو. +ڪميونسٽ اڳواڻن لِن پيائو ۽ ليو شائوچي جهڙن اڳواڻن انهيءَ انقلاب جي مخالفت ڪئي، جنهن جي نتيجي ۾ ساڻن گڏ اڻڳڻ ماڻهن کي پنهنجي زندگيءَ تان هٿ ڌوئڻا پيا. +1976ع ۾ مائوءَ جي ديهانت سان گڏ اِن ثقافتي انقلاب يا ڪلچرل ريووليوشن (Cultural revolution) جو خاتمو آيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37587.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37587.txt new file mode 100644 index 0000000..a4fc4d2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37587.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +محمد موسيٰ ڀٽو +محمد موسىٰ ڀٽو سنڌ جو مشهور مذهبي عالم ۽ اديب آهي ۔ پاڻ سنڌ ۾ وڌندڙ لادينيت ۽ مذهب بيزار لاڙي خلاف ڀرپور علمي محاذ وڙهيا ۔ ان مقصد خاطر سنڌ جي آزاد خيال اديبن ۽ شاعرن سان خط و ڪتابت شروع ڪيائون اسلام ڏانهن واپس اچڻ جي دعوت ڏنائون ۔ سندس ڪوششن سان سنڌ جي عظيم ۽ نامياري شاعر شيخ اياز لادينيت کي خيرباد چئي واپس اسلام طرف آيو ۔ سائين جي ايم سيد جي ڪتابن جي جواب ۾ جيڪي ڏٺو آهي مون لکيائون ۔ ان کان سواء به پاڻلڳ ڀڳ ڏيڍ سو سنڌي ٻوليَ ۾ پنجاھ مختلف زبانن ۾ ڪتاب لکي سنڌ ڌرتي جي خدمت ڪيائون ۔ +شروعاتي حالات. +حافظ موسىٰ ڀٽو صاحب حيدرآباد جا رهاڪو آهن ۔ شروع ۾ جماعت اسلامي سان گڏجي ڪم ڪيائون ۔ پر بعد ۾ سياست کي ڇڏي گوشه نشيني اختيار ڪيائون ۔ +ادبي خدمتون. +حافظ صاحب جو گھڻو ڪم سنڌي ٻوليَ ۾ ٿيل آھي ـ پاڻ سنڌي توڻي ٻين زبانن ۾ جملي 200 ڪتاب لکيا آھن ـ جنـ مان ڪجھ ڪتاب ھيٺيان آھن ـ +مين +آئينے ميں +ان کان سواء پاڻ "انجمن فڪر و نظر سنڌ " نامي ھڪ علمي اداري جا باني ۽ ماھوار بيداري رسالي جا ايڊيٽر به آھن ـ +سنڌي اديبن ڏانهن خط. +ڀٽو صاحب سنڌ جي نامور اديبن ڏانهن خط وڪتابت ذريعي دعوت موڪليائين ۔ پاڻ سائين جي ايم سيد ، رسول بخش پليجي ، محمد ابراهيم جويي ۽ شيخ اياز کي ڏانهن واپسي لاء دعوت نامه مڪا ۽ کين لادينيت پرچار کان روڪيائين ۔ +سندس محنت سان شيخ اياز تائب ٿيو ۽ دين مخالف لٽريچر بدران دعائيه ۽ مناجاتي اشعار لکڻ شروع ڪيا ۔ تنهن کان سواء لادين قوتن تي پڻ سخت نقطه چيني ڪيائين ۔ +شيخ اياز جو رجوع ٿيڻ. +سندس ڪوششن جو نتيجو ھو جو شيخ اياز دھريت کان بيزار ٿي واپس اسلام طرف آيو ـ نه صرف ايتتو پر بعد ۾ پاڻ دين بيزار فڪر کي سخت ننديندا ھءا ـ جنھن ڪري کين آزاد خيال ڌر طرفان سخت مخالفت کي منھن ڏيڻو پيو ـ جيڪي دانشور ۽ قلمڪار ھن کان شيخ اياز جو دفاع ڪندا ھءا ـ ھاڻي ساڳين دانشورن طرفان مٿس سخت تنقيدون ٿيڻ لڳيون ــ ڀٽي صاحب سندس ديندار حياتي جا لمحات پنھنجي ڪتاب "شيخ اياز جي زندگي جا آخري ڏھ سال " ۾ قلمبند ڪيا آھن ـ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37624.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37624.txt new file mode 100644 index 0000000..07e58e0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37624.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ادب جو نوبل انعام +ادب جو نوبل انعام (، سويڊش: Nobelpriset i litteratur) سوئيڊن پاران ڏنو ويندڙ ادبي اعزاز آهي. +الفريڊ نوبل جي وصيعت موجب، ادب لاءِ بهترين خدمتن عيوض، 1901ع کان هر سال اهو انعام ڏنو ويندو آهي. +انعام ڏيڻ لاءِ ڪڏهن ڪنهن مخصوص ادبي ڪم کي اهم ليکيو ويندو آهي، پر اڪثر ليکڪ جي سڄي زندگي جي ادبي ڪم کي ڏسي ان کي انعام سان نوازيو ويندو آهي. +ڪنهن به ملڪ جي ليکڪ کي انعام ڏيڻ جو فيصلو سوئيڊش اڪيڊمي ڪندي آهي ۽ اڪيڊمي هر سال آڪٽوبر جي شروعات ۾ ان جو اعلان ڪندي آهي. +ان انعام سان گڏ چار ٻين شعبن جي ماهرن کي پڻ، 1895ع تي الفريڊ نوبل پاران ڪيل وصيعت موجب انعام سان نوازيو ويندو آهي. +جيتوڻڪ ادب جو نوبل انعام دنيا ۾ هڪ وڏو اعزاز تصور ڪيو ويندو آهي، پر انعام ڏيڻ جي معاملي تي سوئيڊش اڪيڊمي تنقيد جو نشانو پڻ بڻجندي رهي آهي. +ڪيترن ئي گمنام ليکڪن کي انعام سان نوازيو ويو جڏهن ته دنيا جي مشهور ۽ گھڻو پڙهيا ويندڙ ليکڪن کي انعام ڏيڻ کان انڪار ڪيو ويو. +هن اعزاز تي ادب کان وڌيڪ سياست حاوي آهي، جتي انهن ليکڪن کي اعزاز کان محروم رکيو وڃي ٿو جيڪي سوئيڊش اڪيڊمي جي رُڪنن کان الڳ نظريا يا خيال رکندڙ هجن. +2016ع تائين 116 انعام کٽيندڙن مان 16 جو تعلق اسڪينڊ ينيويائي نسل سان آهي. +اڪيڊمي جو لاڙو دنيا بجاءِ يورپي ۽ سوئيڊش ليکڪن ڏانهن وڌيڪ آهي. +سباري مترا جي مطابق ادب جو نوبل انعام ڀل هڪ وڏو اعزاز هجي، پر سٺي ادب لاءِ اهو مقرر معيار ناهي. +الفريڊ نوبل پاران، انعام جي لاءِ مقرر ڪيل معيار واضع ناهن، ان لاءِ نوبل ڪاميٽي پاران اهي معيار مختلف وقتن تي تبديل ٿيندا رهن ٿا، هاڻوڪي سالن ۾ انعام جي معيار جو لاڙو انساني حقن لاءِ لکندڙن ڏانهن وڌيڪ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37626.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37626.txt new file mode 100644 index 0000000..8ffc7af --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37626.txt @@ -0,0 +1,37 @@ +موسيقي +موسيقي فن جي هڪ شڪل آهي، جنهن ۾ آواز ۽ خاموشي کي وقت ۾ اهڙي ترتيب ڏني ويندي آهي ته جيئن اُن سان سُر پيدا ٿيندا. +سرن ۽ سازن جي اهڙي سنگم کي موسيقي سڏجي ٿو ، جيڪا ٻڌندڙ جي ذهن ۽ دل کي موهي. +ان کي هڪ لطيف احساس ۽ اڻ ڏٺي يا عجيب غريب خوشي محسوس ٿئي. +مؤسيقي جي سازن ۽ آوازن سان گڏ ٻڌندڙ جهومن ۽ انگ جهومڻ لڳن. +شاعريءَ جو هڪ بنيادي جز موسيقي به آهي، جيڪا لفظن جي آوازن جي صورت ۾ هوندي آهي. +شيڪسپيئر چيو هو ته ”موسيقي روح جي غذا آهي. +گانو وڄائڻ جي علم کي به موسيقي چيو ويندو آهي.ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ:آواز مان نغمو پئدا ٿيو جيڪو لازمي طرح محبت سان لاڳاپيل آهي. +(جيتوڻيڪ مذهب ۽ جنگ ان کي ڪي قدر چورايو آهي) نغمي مان ناچ پئدا ٿيو جيڪو محبت جي هڪ رسم آهي ۽ نغمي ۽ ناچ موسيقيءَ مان جنم ورتو. +ان عشق واري ابتدا جي ڪري موسيقي تمام پري تائين پهتي ۽ موسيقيءَ، جنهن عشق مان جنم ورتو آهي اها ان سان اڃا تائين لاڳاپيل آهي ۽ ڪابه ڇوڪري ان کانسواءِ محبت ڪري نٿي سگهي. +اها ڇوڪري جيڪا موسيقيءَ جي ذريعي محبت جو اظهار ڪندي آهي شاديءَ کانپوءِ ٻه ٽي سال پيانو جي ويجهو نه ويندي آهي، جڏهن هڪ حيوان قبضي ۾ اچي چڪو هجي ته ان کي وڌيڪ مسحور ڪرڻ مان ڪهڙو فائدو؟ +مرد پنهنجي محبوبه آڏو وڏي آواز ۾ گيت ڳائيندو هو. +شاديءَ جي سخت ذميوارين جي بار هيٺان دٻجي هو موسيقيءَ جون صلاحيتون وڃائي ڇڏيندو آهي، ۽ رڳو مجبوريءَ جي ڪري اسٽراونسڪي، شوئن برگ ۽ رچرڊ اسٽراؤس جي سنگت ۾ ويهندو آهي. +پر رڳو محبت ٻڌڻ واري حسن جي انهن پاسن جي تشريح ڪري نٿي سگهي. +مٺي آواز جو مزو هڪ خودمختيار جزو آهي. +ساهه جو اچڻ وڃڻ، دل جو دهڪو، ايستائين جو جسم جو ٻه طرفو توازن اسان کي آواز جي ترنم جي هيٺاهين مٿاهين ڏانهن ڇڪي ٿو ۽ رڳو محبت جو جذبو ئي نه پر سمورو روح ان مان تسڪين حاصل ڪري ٿو. +اسان گهڙيءَ جي ٽڪ ٽڪ ۽ قدمن جي باقاعدي آواز ۾ ترنم ڳولهي لهندا آهيون، اسان جهولڻ، شعر، ناچ ۾ اُبتي چڪر، تضادن ۽ انتهائن کي پسند ڪندا آهيون.موسيقي پنهنجي ترنم سان اسان کي آٿت ڏيندي آهي ۽ پنهنجي لورين سان اسان کي انهن دنيائن ۾ وٺي ويندي آهي جيڪي هن دنيا کان گهٽ ظالم آهن. +موسيقي ڏک ختم ڪري سگهي ٿي. +هاضمي کي بهتر ڪري سگهي ٿي، محبت لاءِ تحرڪ پئدا ڪري سگهي ٿي ۽ ڀڄي ويل چرين کي جهلڻ ۾ مدد ڏيئي سگهي ٿي. +موسيقيءَ وسيلي پيراگوئي جي عيسائين انڊين غلامن ۾ ڪم وڌارو ۽ ڪم جي تڪليف کي گهٽايو. +هن جي ذريعي هڪ سپاهي سريلي تسڪين سان موت جي منهن ۾ وڃي سگهي ٿو. +هائيڊين ڪنهن جرنيل کان وڌيڪ هيلپس برگ خاندان جي خدمت ڪئي ۽ ان جي ڪنهن کي خبر ڪانهي ته روس جي زار جي فوجن جي همت روس جي عظيم قومي تراني ڪيئن وڌائي. +ٿُورو جو خيال هو ته موسيقي کان وڌيڪ انقلاب پئدا ڪرڻ واري ڪا شيءِ ڪانهي. +هو حيران هو ته اسان جا ٻيا ادارا ان کان اثرانداز ڇو نٿا ٿين، ٿورو هڪ انقلابي هو. +موسيقي اسان کي بي عملي ۾ آڻي سگهي ٿي ته اسان ۾ عمل جو جذبو به پئدا ڪري سگهي ٿي. +ٽالسٽاءِ گورڪيءَ کي چيو هو. +تون جتي غلام رکڻ چاهين اُتي توکي وڌ کان وڌ موسيقي پهچائڻ گهرجي ڇاڪاڻ جو موسيقي ذهن کي مڏو ڪري ڇڏيندي آهي. +هي پوڙهو روسي پيوريٽن، افلاطون سان اتفاق ڪري ها، جنهن جي زميني تصوراتي جنت ۾ ڪوبه شخص سورهن ورهين جي عمر کان پوءِ موسيقيءَ مان مزو وٺي نه ٿي سگهيو. +تجارت. +موسيقي جي صنعت موسيقي جي تخليق ۽ وڪرو سان سلهاڙيل آهي۔ +موسيقيت ۽ ترنم. +(Music and Melody):موسقيت ۽ ترنم جديد سنڌي شاعريءَ جي اهم خوبي آهي. +ترنم ۽ موسيقي شاعريءَ جو روح ٿيندا آھن، ڪو زمانو ھو جڏھن شاعري ۽ موسيقي روحاني اظھار جي ھڪ ئي فڪري چشمي جون پر اثر ڌارائون ھيون. +ھڪ ئي وقت شاعر سرجڻھار بہ ھو تہ موسيقار ۽ فنڪار بھ. +ان لاءِ اوائلي لوڪ گيت (سھرا، جمالا، کيچ ۽ ھمرچا) شاعري، موسيقي ۽ گائڪيءَ جي فن جو خوبصورت امتزاج آھن. +مثال طور نياز ھمايونيءَ جي ھيءَ مصرع ڏسو: تنھنجي دنيا سڀ رنگ سانول، مون وٽ روپ نڪو ٻھروپ الا! +تنھنجي دنيا چيٽ جا ميلا، منھنجي دنيا ھيکل ويا ڪل! diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37632.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37632.txt new file mode 100644 index 0000000..c4ba276 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37632.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +بااثر حلقا +بااثر حلقا، باخبر حلقا يا اَٽينٽِو پبلڪ (Attentive Public) جو اصطلاح اصل ۾ عام ِراءِ جي ڇيڻاڀور ڪرڻ ۾ استعمال ٿيندڙ اصطلاح آهي. +هيءُ اصطلاح، عام طور تي پاليسيءَ جي جوڙجڪ ۾ رياست اندر علمي، ڳردار ۽ ڄاڻ ڀريو ورتاءُ رکندڙ حلقي جي اهميت بيان ڪري ٿو. +هن حلقي ۾ سماج جو مٿيون حصو، جيڪو مملڪتي ڪاروبار هلائي ٿو، يا هيٺيون حصو (عوام) جنهن جو موقف ۽ سلوڪ وقت بوقت تبديل ٿيندو رهي ٿو، شامل نه آهي. +عام طرح سان اولھ جا ميڊيائي حلقا، اُن سان لاڳاپيل مضمون نويس، ڪالم نگار ۽ عوامي راءِ تي اثر انداز ٿيندڙ مُختلف فرد/ ادارا ”باخبر حلقا“ سڏجن ٿا. +اهي حلقا گهرو توڙي پرڏيهي معاملن تي ٽيڪاٽپڻي ڪندي، عوامي راءِ جوڙڻ ۽ عوامي راءِ کي حاڪم طبقن تائين پهچائڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪن ٿا. +توڻي سندن پهچ ۽ انگ محدود هُجي ٿو. +خاص ڪري ڪن مبصرن جي راءِ آهي ته پرڏيهي يا رياستي معاملن ۾ خاص مفاد رکندڙ گروھ (Interest Groups) ۽ سياسي جماعتون فيصلا سازيءَ ۾ وڏي اهميت رکن ٿا. +پر ”باخبر حلقا“ بظاهر ان قسم جي دلچسپي نه رکندي به، فيصلا-سازيءَ واري عمل سان اثرانداز ٿين ٿا ۽ سياسي قيادت جي فراهميءَ ۾ پڻ اهم ڪردار ادا ڪن ٿا. +اولھ جي مُلڪن يا خاص ڪري آمريڪا ۾ عوام طرفان سياسي معاملن ۽ پاليسي سازيءَ واري عمل ۾ گهَٽيل دلچسپيءَ کي ذهن ۾ رکندي، با خبر حلقا ”طاقت جي مرڪزن“ تائين، نه رڳو عوامي خواهشن کي پهچائين ٿا، پر گڏوگڏ سندن سرواڻي ڪندي کين مُختلف مرحلن تي سولايون به ڏين ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37645.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37645.txt new file mode 100644 index 0000000..9a7ea0f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37645.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +لوھم جو دڙو +لوھم جو دڙو، جيڪو ھاڻي شريف آباد ٿي ويو آھي. +نوي واري ڏھاڪي کان اڳ، لوهم جي دڙي (Loham jo Darro) جو آڳاٽو ماڳ ھڪ دڙي جي شڪل ۾ ھوندو ھئو. +جنھن کي وفاق جي سرڪاري ڪاڳرن ۾ ”لوھم جو دڙو“ ڄاڻايل ھئو. +مقامي ماڻھو ھن دڙي کي اونڌي شھر (Oondho shahir) سان ڀيٽيندا ھئا. +ھي ماڳ وفاقي نوادراتي کاتي پاران آرڪيولاجيءَ جي سائيٽ قرار ڏنو ويو ھئو. +پر پوءِ ھن تاريخي ماڳ کي سڪني ٻني قرار ڏيارائي، ھتي ٽن ماڻھن پھريان گهر ٺھرايا، جن ۾ ھڪ کي ان وقت پوليس لاڪ اپ به ڪيو، پر ٻن ڏينھن ۾ ئي ڏوڪڙن جي وٺ وٺان ۾ ھمراھ نه رڳو نڪري آيو پر ھڪ سال اندر ھن قديم ماڳ تي چار گھر ٻيا به ٺھي ويا ۽ ائين 1994ع ۾ ھن تي مڪمل طور تي ھڪ ڳوٺ نالي ”شريف آباد“ قائم ٿي ويو. +شريف آباد (Shareefabad) جي اسڪول جي هڪ استاد جاويد احمد آرائين ٻڌايو ته پوري ڳوٺ ۾ ھاڻي منو جريب اھڙو بچيو آھي، جنھن تي جايون ناھن ٺاھيل، باقي ھي سڄو تاريخي دڙو ھاڻي ڳوٺ ٿي چڪو آھي. +ھن ٻڌايو ته جڏھن هتي قبضو ڪري گھرن جا بنياد وڌا ويا ھئا ته اندران ھڏيون نڪري رھيون ھيون، ھڏين سان گڏ ٺڪرين جا ٽڪرا به ھوندا ھئا. +پر هاڻي ھي تاريخي ماڳ لوھم جو دڙو ناھي رھيو، پر جيڪڏھن پياري ڳوٺ جي ريلوي اسٽيشن واري ڦاٽڪ کان اترين پاسي ڏسبو ته مٿاھينءَ تي ھڪ ڳوٺ ضرور ملندو، جنھن جو نالو ھاڻي ”شريف آباد“ آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37661.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37661.txt new file mode 100644 index 0000000..49dfee4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37661.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ڳڙھي ياسين +ڏسو شھر جو سيٽلائيٽ ڦوٽو +ڳڙھي ياسين: شھر ڳڙھي ياسين تعلقي جو صدر ھنڌ آھي ۽ ھي شھر شڪارپور ضلعي ۾ آھي. +ڳڙھي ياسين، شڪارپور شھر کان پندرھن ڪلوميٽر جي پنڌ تي اولھ طرف واقع آھي. +سنڌ اسيمبليءَ جي اسپيڪر سراج دراني جو تعلق ھن شھر سان آھي.جاگرافي مطابق ھن جي بيھڪ اتر ۾ 27° 54' 0 ۽ اوڀر ۾ 68° 31' 0" ڊگري تي آهي ھي شھر شڪارپور کان 15. +م.جي فاصلي تي روڊ ذريعي ڳنڍيل آھي. +ھن شھر جو سنڌ اسيمبلي جو ميمبر پيپلزپارٽي سان لاڳاپيل آغا سراج احمد ڪوٽ دراني جي آغا صدرالدين جو پٽ آھي جيڪو 5 آڪٽوبر 1953 ۾ پيدا ٿيو. +پاڻ صوبائي وزير بہ رھي چڪو آھي ۽ 30 مئي 2013 کان 28 مئي 2018 تائين سنڌ اسيمبلي جو اسپيڪر رھي چڪو آھي.ھن شھر ۾ ھڪ سرڪاري مونو ٽيڪنيڪل ڪاليج پڻ واقع آهي. +31 مارچ 1998 تي پوري تعلقي جي آبادي +227,966 ھئي جيڪا 15 مارچ 2017 جي آدمشماري ۾ وڌي 315,883 ٿي وئي آھي جنھن مان شھر جي آبادي35,849 آھي باقي 280,034 +تعلقي جي ٻھراڙيءَ ۾ رهي ٿي. +فيڊرل شريعت ڪورٽ جي اڳوڻي چيف جسٽس `غا رفيق بارڪزئي دراني جو تعلق به ھن شھر سان اھي.ھن شھر جي ڀرسان ڳوٺ مانڌو جي وانڍ لڳ کيرٿر ڪئنال جي وچ تي پاڻي واري مسجد مشھور آھي. +برٽش انڊيا گورنمينٽ کيرٿر ڪئنال جي کوٽائي دوران لينڊ اڪئيزيشن تحت جوڻيجن جو ڳوٺ خالي ڪرائي کيرٿر ڪئنال اتان گذاريو ۽ ان رستي ۾ ھڪ مسجد بہ اچي پئي جنھن جي ڊاھڻ جو فيصلو ڪيو ويو جنھن جي مقامي ماڻهن مولانا تاج محمد امروٽي جي قيادت ۾ مخالفت ۽ مزاحمت ڪئي ۽ مسجد وٽان ڪئنال جو رخ تبديل ڪرڻ جو مطالبو ڪيو پر انگريز سرڪار مسجد ڊاھڻ کان لاچار ٿيڻ باوجود ڪئنال جو رخ تبديل نہ ڪيو ۽ مسجد کي وچ ڪئنال ۾ برقرار رکيو ويو جنھن بعد اھا پاڻي واري مسجد جي نالي سان مشهور ٿي وئي +تاريخ. +ھي شھر شڪارپور سان گڏ سکر ضلعي جو تعلقو ھيو.پھرين جون 1977 ۾ شڪارپور کي ضلعي حيثيت ڏئي سکر کان ڌار ڪيو ويو ۽ ڳڙهي ياسين کي شڪارپور جو تعلقو بڻايو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37663.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37663.txt new file mode 100644 index 0000000..b12578e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37663.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +برمودا ٽڪنڊو +برموڊا ٽِڪنڊو () جنھن کي ”شيطان جو ٽِڪنڊو“ ۽ ”وڃايَلن جو پاتال“ (Limb of the Lost) بہ چوندا آهن. +سمنڊ جي ھن پر اسرار ٽڪنڊي جو پھرين ”ميامي ٽڪنڊو“ نالو رکيو ويو، جنھن تي آمريڪا ڏاڍي ڪاوڙ ڪئي تہ ان سان سندس خوبصورت بندرگاھ ”ميامي“ ڊپ جي علامت بڻجي ويندو ۽ دنيا جا سياح ميامي اچڻ ڇڏي ڏيندا، ان کانپوءِ ان ٽڪنڊي کي ” پورٽوريڪو ٽڪنڊو “ سڏڻ جو فيصلو ٿيو، پر انھن بہ گوڙ ڪيو، پوءِ ”برمودا ٽڪنڊو“ رکيو ويو. +20 کن چورس ميلن جيترو آهي. +مشھوري. +ھي آمريڪا جي ڏکڻ اوڀر طرف ائٽلانٽڪ سمنڊ جي ايراضيءَ ۾ آهي ۽ ان جي ڀرپاسي ۾ ڪيئي پاڻيءَ جا جهاز، هوائي جهاز ۽ ٻيڙيون پراسرار حالتن ۾ گم ٿي ويون آهن. +هن ايراضيءَ ۾ اهڙي گمشدگين دنيا جو ڌيان ڇڪايو آهي، ڇاڪاڻ تہ گم ٿيل جهاز وغيره ايترا تہ گھڻا آهن، جو عام طرح ايتريءَ ننڍي ايراضيءَ ۾ انھن جو گم ٿيڻ اَڻٿيڻ جوڳو (ناممڪن) ٿو لڳي. +ان کان سواءِ انھن واقعن وقت آبهوا بہ بهتر چئي وئي آهي ۽ ان وقت ڪن بہ ڏکيائين جا اطلاع نہ مليا آهن. +مڪمل ڳولھا جي باوجود، ڪوبہ باقي بچيل ماڻهو، ٻُڏل جهازن جي رَهت سهت، لاش ۽ گم ٿيل جهازن مان وهيل تيل جو ڪو نشان پتو نہ مليو آهي. +ڪن حالتن ۾ تہ ٻيڙيون نھايت چڱي حال ۾ هيون ۽ رڳو انھن جا ملاح گم هئا. +ڪن ٻيڙين ۾ تہ ميزن تي تازو کاڌو رکيل هو، جانورن کي ڪو نقصان نہ پهتو هو، پر ماڻهو گم هئا. +هتي ايترا جهاز بلڪل گم ٿي ويا آهن ۽ انھن جي ڳولھا ۾ ويندڙ هوائي جهاز بہ غائب ٿي ويا آهن، جو ان ڳالھ جي منطقي سمجھاڻي اڻٿيڻي ٿي لڳي. +طوفان، هوا جي حالت، ميڪانڪي مسئلن ۽ انساني غلطيءَ ذريعي اِهي گمشدگيون سمجھائڻ محال ٿيون لڳن. +هنن عجيب وارتائن جا پراسرار سبب ڄاڻايا وڃن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37715.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37715.txt new file mode 100644 index 0000000..e2c2065 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37715.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ڪاٺ +ڪاٺ ھڪ ڪارباني ماو آھي، جنھن جي پيداوار وڻن جي ٿڙن ۾ وقت سان گڏ سخت ٿيندڙ حياتياتي مادي جي طور تي ٿيندي آھي. +ھڪ زندا وڻ ۾ ھي مادو پن ۽ ٻين وڌندڙ حصن تائين غذائي جزن ۽ پاڻي جي پھچ ڪندو آھي، ۽ گڏ ئي ھي وڻ کي سھارو ڏيندو آھي تہ جيئن وڻ پاڻ بيھي ڪري آخري اوچائي ۽ ماپ ٺاھي سگھي. +ڪاٺ وڻ جي ان مواد کي بہ چيو ويندو آھي، جنھن جي ھئيت ٿڙ جي مادي وانگر ھوندي آھي، مثال طور ڏارون ۽ ڪڏھن ڪڏھن پاڙون بہ چورائينديون آھن. +انساني تاريخ جي شروعات کان ئي انسان ڪاٺ جو استعمال ڪيترن ئي مقصدن جھڙوڪ ٻارڻ ۽ اڏاوت ۽ واپار جي طور تي ڪري رھيو آھي. +اڏاوت جي طور تي ان جو استعمال خاص طور عمارت، اوزار، ھٿيار، فرنيچر، پيڪيجنگ، ڪاٺ جو ڪم ۽ ڪاغذ وغيره ٺاھڻ ۾ ڪم ايندو آھي. +عام خاصيتون. +درين ۽ دروازن ۾ استعمال ٿيندڙ ھر قسم جو ڪاٺ پوريءَ طرح اسريل وڻن جي گودي جو، ھڪ جھڙي مادي وارو، سڌين رڳن سان، سٺي گڻ جو، چڱيءَ طرح تيار ٿيل (Properly seasoned) ، ھر ڪنھن قسم جي ننڍين ۽ وڏين ڳنڍين (knots) کان آجو ۽ ڀروسي وارو ھئڻ گھرجي. +ھر ڪنھن قسم جي ڪاٺ جا استعمال ٿيندڙ سنھا ٿاڦا (Scantlings) بلڪل صاف ۽ اجرا، سالم ۽ چوڪنڊا ھئڻ گھرجن. +ڪاٺ ۾ موجود پاڻيٺ ڏھ سيڪڙو کان وڌيڪ نہ ھئڻ گھرجي. +ھر ڪنھن قسم جي ڪاٺ جي تيار ٿيل اسمن کي اڳتي ھلي لڳائڻ کان پھرين سري (Fungus)، اڏوھي (Termite) ۽ ٻين ڪاٺ کي نقصان پھچائڻ وارن جيتن کان بچائڻ واسطي، انھن جي حفاظت لاءِ کين ڪنھن موزون جيت مار تيل يا ليپ جو چڱيءَ طرح تھھ چاڙھڻ گھرجي. +ڪاٺ جا قسم. +ڪاٺ جا ٻہ قسم ٿين ٿا، ھڪ سخت ڪاٺ (Hard wood) ۽ ٻيو نرم ڪاٺ (Soft wood). +(i) سخت ڪاٺ : +(Hard wood) ھن قسم جي ڪاٺ ۾ ساڳ (Teak) ، ٽالھي يعني شيشم(Sisso)، ٻٻر (Babul)، توت (Mulberry)، اکروٽ (Walnut) ۽ شاھ بلوط (Oak) وغيره اچي وڃن ٿا. +(ii) نرم ڪاٺ : +(Soft wood) ھن قسم جي ڪاٺ ۾ ديال (Deodar) ، پرتل (Spruce) ، پين (Pine) ۽ [چيل]] (Chir) وغيره اچي وڃن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37756.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37756.txt new file mode 100644 index 0000000..b2a904c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37756.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اک جسم جو اھو حصو جنھن ذريعي انسان ۽ جانور شيون ڏسي سگھندا آھن. +ڏسڻ انسان جي پنجن حسن مان ھڪ آھي. +انساني اک. +انساني اک گول شڪل جي ھوندي آھي. +اک جي اندروني حصي جا ٽي تھ ھوندا آھن: اسڪليرا:(sclera): يعني ٻاھريون تھ؛ ڪورائڊ:(choride) :يعني وچون تھ؛ ۽ ريٽينا:(retina): يعني اندروني تھ. +اسڪيلرا بلڪل شفاف ھوندو آھي جنھن کي ڪورنيا:(Cornea) بہ چوندا آهن. +اهو هڪ سنھي شفاف پردي ڪنجنڪٽو (conjunctive)سان ڍڪيل ھوندو آھي. +ڪورائڊ رنگدار ۽ نسن (vascular) ھوندو آھي.ان جي اڳئين حصي ۾ ڪورنيا جي پٺيان رنگين وٿي يا گول سوراخ ھوندو آھي جنھن کي ماڻڪي چئبو آهي جنھن جي چوڌاري پٺا يا مشڪون (muscles) ھوندا آھن جيڪي سسندا ۽ وڌندا آهن، جنھن ڪري ماڻڪيء جي جسامت بہ گھٽبي۽ وڌندي آهي. +ڪورنيا ۽ آئرس (Iris) جي وچ واري جاء کي پاڻياٺ وارو خانو Aqueous chamber چئبو آهي جنھن ۾ خاص قسم جي پاڻياٺي رطوبت (Aqueous humour) ڀريل ھوندي آھي.آئرس يا سوراخ جي پٺيان ھڪڙو محدب لينس يا بلور رکيل آهي، جنھن جي چوڌاري وارن جھڙا سنھڙا پٺا يا مشڪون ھونديون آھن جيڪي بلور جي گولائي کي گھٽ وڌ ڪري بدلائي جسم کي فوڪس تي آڻينديون آهن.بلور جي پٺيان ھڪ ٻيو شفاف خانو ھوندو آھي جنھن ۾ شفاف پاڻياٺ وٽريس ھيومر (vitreous humour) ڀريل ھوندي آھي.ھن خاني جي اندران حساس تھن (sensory layer)جو پڙدو ھوندو آھي، جنھن کي ريٽينا retina چئبو آهي. +ھن ريٽينا ۾ ٻن قسمن جا حساس نيوران ٿيندا آهن. +سين يا لٺ جھڙا نيوران (rods) جيڪي روشنيءَ کي محسوس ڪندا آهن ۽ ٻيا مخروط نيوران (cones) جيڪي رنگ محسوس ڪندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37772.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37772.txt new file mode 100644 index 0000000..5a16e69 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37772.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +حيرت انگيز عورت (2017 فلم) +حيرت انگيز عورت سال 2017ع جي آمريڪي سپر هيرو فلم آهي جيڪا ساڳئي نالي ڊي سي مزاحيا ڪردار تي ٺهيل آهي، جنهن کي وارنر برادرز، پڪچرز ورهايو (ڊسٽريبيوٽ) ڪيو آهي. +فلم جي اسڪرپٽ ڊڪي ڪامڪس منجهان ساڳئي نالي سان هڪ ئي شخص تي ٺهيل آهي. +فلم کي سينيما دنيا جي مزاحيا پٽي (ڪامڪ اسٽرپ) جو چوٿون حصو مڃيو وڃي ٿو. +گال گڊوتس راجڪماري ڊيانا / حيرت انگيز استري (مائي)، ڪرس پائن، ڪيين نيلسن، رابن رائٽ، ڊيني هيوسٽن، ڊيوڊ ٽائولس، اِيو برمينر ۽ لسي ڊيوس جي ڪردار ۾ ڪردار نڀائي رهيا آهن. +حيرت انگيز عورت اِن ڪردار جي پهرئين الڳ سينيما خصوصيت آهي جيڪا سينيما ۾ اسڪرين تي هلي آهي.اهو ڌيان ڏنو وڃي ته اهو ڪردار فلم ۾ هيو. +داستان. +حيرت انگيز مائي (عورت) کان اڳ، هيءَ اميزنس جي راڄڪماري ڊيانا،هڪ ناقابلِ شڪست وير بڻجڻ جي لاءِ تيار هئي. +هڪ محفوظ جنت ٻيٽ تي نڇائي وڃي ٿي، جڏهن هڪ پائليٽ سندن سامونڊي ڪناري تي جهاز تباهه ڪري ٿو ۽ ٻاهرئين دنيا ۾ هڪڙو وڏو تڪرار وجهي ٿو، ڊيانا اطمينان سان پنهنجو گهرتياڳي (ڇڏي) ٿي، ته هوء خطري کي روڪي سگهي ٿي. +تمام جنگجوئن جي خاتمي لاءِ ويجهي ماڻهوءَ سان وڙهي ٿي، ڊيانا پنهنجيون ڪُل شڪتيون (طاقتون) ۽ کيس سندس حقيقي پيش گوئي ارادو ملي وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37805.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37805.txt new file mode 100644 index 0000000..2c56acf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37805.txt @@ -0,0 +1,135 @@ +تارو +تارو (star) رات جو آسمان ۾ چمڪندڙ ٽٻڪن کي چيو ويندو آھي. +تارا ڌرتيءَ کان تمام گھڻي مفاصلي تي آھن. +سج ڌرتيءَ کي سڀ کان ويجھو تارو آھي. +تارا هائڊروجن (Hydrogen) ۽ هيليم (Helium) گيس جا ٺهيل هوندا آهن. +انهن جي مرڪز ۾ گرمي پد ڪجهه ڪروڙ ڊگري سينٽي گريڊ هوندو آهي. +ايتري گرمي هجڻ جي ڪري هائڊروجن جو فيوزن ري ايڪشن ٿيندو آهي، يعني هائڊروجن جا نيوڪليس پاڻ ۾ ضم ٿي هيليم جا نيوڪليس ٺاهيندا آهن، جنهن سان تمام گھڻي توانائي خارج ٿيندي آهي. +اها توانائي ئي پوءِ روشنيءَ جي صورت ۾ تاري مان ٻاهر نڪرندي آهي. +تارن جي سطح تي گرمي پد مرڪز جي ڀيٽ ۾ گھڻو گھٽ هوندو آهي ۽ اڪثر ڪري ڪجهه هزار ڊگري سينٽي گريڊ ئي هوندو آهي. +ڪائنات جي بگ بينگ سان شروعات ٿيڻ کانپوءِ ستت ئي تمام وڏي مقدار ۾ هائڊروجن ۽ هيليم عنصر ٺهيا. +جڏهن ڪائنات ڦهلجي وڏي ٿي ۽ نتيجي ۾ ٿڌي به ٿي تڏهن انهن عنصرن ڪشش ثقل جي زير اثر پهريان تارا (First Generation Stars) ٺاهيا. +تارا جڏهن هائڊروجن استعمال ڪري چڪندا آهن ته پوءِ وري هيليم فيوز ڪري بيريليم (Beryllium) ۽ ڪاربان (Carbon) وغيره ٺاهيندا آهن. +هيليم جي خاتمي کانپوءِ ڪاربان ۽ ٻيا عنصر جيڪي تارن ۾ ئي ٺهيا انهن کي فيوز ڪندا آهن ۽ آڪسيجن (Oxygen) ۽ ٻيا عنصر ٺاهيندا آهن. +اهو چڪر ائين هلندو رهندو آهي ۽ لوهه (Iron) جي ٺهڻ تي ختم ٿيندو آهي. +هن اسٽيج تي تاري جي مرڪز ۾ لوهه ۽ ٻاهرين تهن (Layers) ۾ مٿي بيان ڪيل عنصر هوندا آهن، ڇو ته مٿين تهن ۾ گرمي پد گھٽ هجڻ ڪري فيوزن ري اڪشن نه ٿيندو آهي. +لوهه تمام اسٽيبل (stable) هجڻ جي ڪري مرڪز ۾ به فيوز نه ٿيندو آهي. +نتيجي ۾ تارو ٿڌو ٿيندو آهي. +ٿڌي ٿيڻ جي ڪري ڪشش ثقل غالب اچي ويندي آهي ۽ تارو تمام جلدي سڪڙجي تباهه ٿي ويندو آهي. +ان عمل کي سپر نووا ڌماڪو (Supernova Explosion) چئبو آهي. +سڪڙجندي تاري جي مرڪز ۾ گرمي پد يڪدم وڌي ويندو آهي ۽ تمام تيزي سان لوهه جي فيوزن به شروع ٿي ويندي آهي. +لوه جي فيوزن سان ئي وڏا عنصر جھڙوڪ چاندي، سون، جست، پارو وغيره ٺهندا آهن. +هي عمل ايترو تيزي سان ٿيندو آهي جو ٻاهريان تهه گرمي پد جي شديد واڌ جي ڪري تيزي سان پري اڇلجي ويندا آهن ۽ تاري پنهنجي عمر ۾ جيڪي عنصر ٺاهيا هوندا آهن اهي به خلا ۾ پکڙجي ويندا آهن. +تاري جا صفا اندريان تهه نيوٽران تاري (Neutron Star) يا بليڪ هول (Blackhole) ۾ تبديل ٿي ويندا آهن ۽ تارو گم ٿي ويندو آهي. +اسان جو سج دير سان ٺهيل (Second Generation Star) تارو آهي جيڪو 5 ارب سال اڳ ٺهيو. +سج سان گڏ زمين ۽ ٻيا گرهه (Planets) به ٺهيا. +پهرين جنريشن جي تارن جا ٺاهيل عنصر سج، زمين ۽ ٻين گرهن کي ورثي ۾ مليا. +اڄ زمين تي موجود سون، چاندي، ٽامو، جست ۽ ٻيا عنصر پهرين جنريشن جي تارن جا ٺاهيل آهن. +جانورن ۽ انسان جو رت ڳاڙهو به هڪ ڪيميائي مواد هيمو گلوبن (Haemoglobin) جي ڪري هوندو آهي. +هيمو گلوبن ۾ موجود لوهه به انهن پهرين جنريشن جي تارن جو ٺاهيل ئي آهي. +جڏھن اسان رات جو آسمان ڏي ڏسندا آھيون اھي جهرمٽ جي صورت ۾ تارا ٽمڪندي نظر ايندا آھن. +تارا گئسن جا تمام وڏا گولا ٿين ٿا جيڪي رات جو چمڪن ٿا. +تارن جي انهيءَ ميڙ کي ناکئا ۽ جهاز ران پنهنجي سھولت خاطر نشاني طور استعمال ڪن ٿا. +ڪيترائي تارا سدائين پنهنجي ساڳي شڪل ۾ رهن ٿا ۽ هزارن سالن کان اسين انهن کي ڏسون پيا. +سائنسدانن دوربينيءَ وسيلي اِهو معلوم ڪيو تہ هر تارو حقيقت ۾ هڪ سج آهي. +تارا سج کان کان بہ تمام وڌيڪ پري مفاصلي تي آهن، ان ڪري ننڍا نظر اچن ٿا. +ويجهي ۾ ويجهو تارو پڻ زمين کان 37 ڪروڙ لک ڪلوميٽر پري آهي. +تارا هڪ ٻرندڙ گولي وانگر ٿين ٿا، پر تمام گهڻي مفاصلي تي هجڻ اھي تمام ننڍڙا نظر اچن ٿا ۽ سھڻي نموني ٽمڪندڙ ۽ چمڪندڙ نظر اچن ٿا. +ڪيترائي تارا سالن جا سال ساڳيءَ جاءِ تي رهن ٿا. +اسان جو سج بہ ھڪ تارو آھي جيڪو بلڪل 5 ارب سالن کان روشني ڏيئي رھيو آھي ۽ لڳ ڀڳ ايتري عرصي تائين چمڪندو رھندو. +رات جو نظر ايندڙ تارا سج کان لکين ڀيرا وڏا آھن پر اھي سج کان تمام گهڻو دور ھجڻ ڪري تمام ننڍا نظر اچن ٿا. +انهن تارن جي روشني لکن ڪروڙن سالن جو سفر طئي ڪري اسان وٽ پھچي ٿي. +ڪائنات جي بگ بينگ سان شروعات ٿيڻ کانپوءِ ستت ئي تمام وڏي مقدار ۾ هيڊوجن ۽ هيليم عنصر ٺهيا. +جڏهن ڪائنات ڦھلجي وڏي ٿي ۽ نتيجي ۾ ٿڌي ٿي تڏهن انهن عنصرن ڪشش ثقل جي زير اثر پھرين تارا (First Generation Stars) ٺاهيا. +اسان جي ڪائنات جو قطر تقريبن 90 ارب نوري سال آھي ھن ۾ ھڪ کرب کان وڌيڪ ڪھڪشائون موجود آھن ۽ ھر ڪھڪشان ۾ اربين تارا آھن. +ڪھڪشائون اسان کان ايتريون دور آھن جو اتي پھچڻ عملي طور تي ناممڪن آھي. +تيز ترين خلائي جھازن ۾ پرانھين ڪھڪشائن تي پھچڻ لاء اربين سال درڪار آھن. +جنھن ڪھڪشان ۾ اسان رھون ٿا ان ۾ چار کرب تارا پاتا وڃن ٿا ۽ ان مان 20 ارب تارا اسان جي سج وانگر ٿين ٿا. +اسان جي ڪھڪشان تقريبن 13 ارب سال پراڻي آھي. +ان جي آغاز ۾ تمام گهڻا تارا سپرنووا ٿي ڦاٽي رھيا ھئا پر ٻن ارب سالن کان پوء گرھن جو وجود ممڪن ٿي ويو ۽ جيسين زمين جو تعلق آھي تہ اھا صرف ساڍا چار ارب سال پراڻي آھي. +تاري کي سمجهڻ کان پھرين اچو تہ پھرين ڪھڪشان کي سمجهون. +اسانجي ڪائنات ۾ ٻہ هزار ارب ڪهڪشائون موجود آهن جڏهن تہ اسانجي ڪهڪشان ملڪي وي چار سئو ارب ستارن سان هڪ وچ واري ڪهڪشان جو درجو حاصل ڪري ٿي جيڪا نہ تہ وڏي آھي نہ ئي ننڍي. +ھبل جي تازين تصويرن مطابق اسان جي ڪھڪشان ملڪي وي جي هڪ حصي برج قوس Sagittarius Arm ۾ واقع آهي. +اسان جي ڪھڪشان ان طرح جي گھڻن وڏن وڏن برجن Arms سان ملي ڪري ٺھي آهي ۽ هي برج Arms اسانجي ڪهڪشان جي ۾ موجود بليڪ هول جي گردش ۾ چڪر لڳائي رهيا آهن. +دريا خان سنڌي مطابق اسان جنھن حصي ۾ رهون ٿا، ان کي ستن روشن برجن جو مجموعو جبار ٻانھن Orion Arm چئبو آهي. +اوهان کي انکي ريل گاڏي جي ڊٻن جي مثال سان سمجھي سگھو ٿا تہ اسان جبار ٻانھن Orion arm نالي ڊٻي ۾ ويٺل آهيون جڏهن تہ اسانجي پاڙيسري ڊٻي جو نالو برج، قوس ۽ راس آهن جيڪو اسان کي زمين کان عام اک سان ڏيکاربو آهي. +اسان جي ڪهڪشان کي ملڪي وي ان ڪري چئبو آهي تہ رات جو ان جو هڪ حصو قوس برج Sagittarius Arm ۾ زمين تھ ڏنڌلي رنگ جو ڏيکاربو آهي. +گرمين ۾ اوهان اڌ رات جي وقت زميني تھ تي ان حصي کي ڏسي سگھو ٿا پر ڇو تہ شھرن ۾ گھڻي روشني هوندي آهي جنھن ڪري جديد سروي موجب دنيا ۾ 33 سيڪڙو آبادي لائيٽي خرابي Light Pollution جي ڪري عام اک سان ملڪي وي جي ان حصي کي ناهي ڏسي سگھندي. +جيڪڏھن اوھان برج قوس Saggitarius Arm کي عام اک سان ڏسڻ چاهيو ٿا تہ ان لاءِ اوهانکي شھر جي روشني کان پري گرمي جي موسم ۾ اڌ رات جو ويران جڳھ تي وڃڻو پوندو جتي اوهان ان منظر کي ڏسي سگھو ٿا. +اسان مٿي پڙهيو تہ سج جبار ٻانھن Orion Arm کيرائين جي مرڪز ۾ موجود بليڪ هول جي گردش چڪر لڳائي رهيو آهي هي هڪ چڪر 23 ڪروڙ سال ۾ مڪمل ٿيندو آهي جڏهن تہ اسان جي سج جو ملڪي وي جي مرڪز کان فاصلو تقريبن 25 هزار نوري سال آهي. +اسانجي سج ۽ برج قوس Sagittarius Arm جي درميان گھرا گردشي ڪڪر موجود ٿين ٿا جن جو مايو اسانجي سج کان ڪروڙين گنا وڌيڪ آهي. +اهو ئي سبب آھي جو لاتعداد تارا هجڻ باوجود برج قوس Sagittarius Arm ۾ روشن ڏيکاربو ناهن ڇوجو گردش جي ان ڪڪرن جي ڪري انهن تارن جي روشني اسان تائين ناهي پھچي سگھندي. +ان گردش ۾ ڪڪرن جي ڊيگھ ٽي سئو نوري سال تائين آهي. +انهن ڪڪرن کي Great rift يا Dark rift جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو. +اهڙا ئي گردش جا ڪڪر اسانجي ڪهڪشان جي مرڪز جي ويجهي بہ موجود آهن جنھن سان اسانکي ملڪي وي جو مرڪز عام اک سان ڏيکاربو ناهي. +سائنسدانن جي اندازي مطابق اسان عام اک سان زميني تھ تي نو هزار تارا ڏسي سگھندا آهيون. +هي سڀ جا سڀ اسان جي ويجهي هڪ هزار نوري سال جي احاطي ۾ ايندا آهن جڏهن تہ اسان جي ڪھڪشان هڪ کان ٻہ لک نوري سال تي وسي ٿي ان جو مطلب هي آهي تہ ڪائنات ڇڏي اسان پنھنجي ڪھڪشان جو صرف هڪ سيڪڙو حصو عام اک سان ڏسي سگھندا آهيون. +ڪيترن سالن تائين ھي مڃيو پئي ويو تہ تارو اڪلوتو جسم ٿئي ٿو اھو ان ڪري جو اسان جو سج ائين نظر پئي آيو پر جلدي مشاھدي ۾ آيو تہ ڪڏھن ڪڏھن ٻہ يا ٻن کان وڌيڪ تارا پاڻ ۾ ھڪ ٻئي جي ڪشش تحت ھڪ گڏيل مقداري مرڪز Center of mass جي چوڌاري گهمندا رھن ٿا تہ ان کي ڪثرتي تارن جو نظام Multiple star system چيو وڃي ٿو. +ڪجھ تارا اھڙا ٿين ٿا جيڪي جيڪي وقت سان گڏ تبديل ٿيندا رھن ٿا اھڙن تارن کي متغير تارا Variable stars چئبو آھي. +تمام ستارا گرم ٽچڪندڙ گئسن جا ٺھيل ٿين ٿا انهن ستارن جا ٻاھريان تھ ايترا خالي ٿين ٿا جو اسان انهن کي گرم ڳاڙھي خلا چئون بيجا نہ ٿيندو. +ڪجھ ستارا ايترا گهاٽا ٿين ٿا جو ٻاھرين تھن جي مادي سان ڀريل ھڪ چمچو ڪيئي ٽن وزن جو ٿي سگهي ٿو. +گهڻا تڻا ستارا وڌيڪ ھيڊوجن گيس ۽ ٿوري ھيليم گئس جا ٺھيل ٿين ٿا ٻيا عنصر بہ ٿوري مقدار ۾ موجود ٿين ٿا جيئن آڪسيجن ۔ ڪاربان ۔ نيان ۽ نيٽوجن. +تارا ٻن نمونن جا ٿين ٿا. +(1) وزني تارا +(2) ننڍا تارا +(1) وزني تارا +وزني تارا اھي تارا آھن جيڪي سج کان ڏھوڻ وڏا ٿين ٿا ھي تارا تقريبن ڏھ لک سال ٻارڻ استعمال ڪري ڦڦڙجي نئين Red giant جي شڪل اختيار ڪن ٿا ان کان پوء تاري جو ڍڪ يا مرڪز ختم ٿي وڃي ٿو ان جا ٻھريان تھ ڦاٽي سپرنووا ۾ تبديل ٿي وڃن ٿا جنھن تاري جي ڍڪ جو مايو گهٽ ھجي ان کي نيوٽان تارو ۽ جنھن تاري جي ڍڪ جو مايو وڌيڪ ھجي ان کي ڪارونڀار چئبو آھي. +(2) ننڍا تارا +ھي تارا پھرين ڦڦڙجي پکڙجي ڳاڙھا ديو Red giant بنجن ٿا ۽ پنھنجي ٻاھرين تھن کي خلا ۾ پکيڙي ڇڏن ٿا. +ھي تارا سپرنووا وانگر ڦاٽڻ بجاء پنھنجن ٻاھرين تھن سان پنھنجي چوڌاري ھڪ شيل ٺاھن ٿا جو نيبولا گرھ سڏجي ٿو. +اندريون ڍڪي تھ سفيد بوني White dwarf وانگر چمڪي ٿو ۽ لکن سالن کان پوء ٿڌو ٿي ڪاري بوني Black dwarf ۾ تبديل ٿي روشني جي نيڪالي بند ڪري ڇڏي ٿو. +تارن جو چمڪڻ :- +گرم ٿين ٿا ۽ ھن شديد گرمي جي ڪري پنھنجي حرارت کي خلا جي سرد اونداھين ۾ پکيڙين ٿا ۽ حرارت روشني جي رٿ تي سوار ٿي اسان وٽ پھچي ٿي ان مظھر کي اسان روشني چئون ٿا. +ستارا ان ڪري گرم ٿين ٿا جو ان ۾ شديد ڪشش جي ڪري ھيڊوجن ۽ ھيليم جا وڏا وڏا ڪڪر ھڪ ٻئي سان رڳڙ جي ڪري حرارت پيدا ڪن ٿا جنھن جي ڪري حرارتي درجي جي وڌندي وڌندي ھڪ ڏينھن ۾ 15 لک پد تي پھچن ٿا جو ھيڊوجن جي فيوزن شروع ٿي وڃي ٿي جنھن جي حرارت ريڊيئيشن جو داٻ بنائي ٿي جيڪا ڪشش جي گرفت جو توازن ڪري ٿي ان حالت کي Hydro Static Equilibrium چون ٿا ان حالت کي ستارا گهڻي مدت تائين رکن ٿا. +ستارن جي چمڪڻ جو راز جوھري رچاء ردعمل Nucear fusion reactin آھي. +ستارن ۾ تمام گهڻي گرمي پد جي ڪري ھلڪا ايٽم (ھيڊوجن) ملي ڳرو عنصر ھيليم Helium ٺاھن ٿا. +ھن ردعمل جي ڪري تمام وڌيڪ توانائي روشني ۽ حرارت جي صورت ۾ خارج ٿئي ٿي ان ڪري تارا روشن ڏسڻ ۾ اچن ٿا ھي تارا ھر سيڪنڊ ۾ لکاھا ٽن مادي کي توانائي ۾ تبديل ڪن ٿا. +انهن جي عمر جو وڏو راز ھي آھي تہ ھي تمام وڏا ٿين ٿا ۽ تمام وڌيڪ ھيڊوجن رکن ٿا جڏھن جوھري ردعمل Fusion reaction جي لاء ھلڪا عنصر ختم ٿي وڃن ٿا تہ ستارا پنھنجي آخري ڏينھن ۾ داخل ٿين ٿا جتان سپرنووا جو جنم شروع ٿئي ٿو ۽ ڌماڪن جا وڏا ڦاٽ شروع ٿين ٿا. +تارن جو ٺھڻ :- +گهڻائي ستارا ھيڊوجن جا ٺھيل ٿين ٿا. +ھڪ ستاري جي چند ارب سال عمر ٿئي ٿي. +ستارو جيترو وڏو ھوندو اوتري ان جي عمر گهٽ ھوندي. +جيترو ننڍو ھوندو اوترو گهٽ ٻارڻ جي ڪري ان جي عمر وڏي ھوندي. +ستارا گئس ۽ آسپاس جي گئسي بادلن مان جنم وٺن ٿا جن کي اسان بونا تارا Nebula star چئون ٿا. +بونن تارا اندر ۽ آسپاس گئس جي باھمي ڪشش جي ڪري پاڻ ۾ ٽڪرائيندا رھن ٿا ايستائين جو ان ٽڪراء جي ڪري ڌوڙي بادل ۽ گئس سڪڙجڻ شروع ڪن ٿا. +ائين ھڪ ٻار ستارو پيدا ٿئي ٿو جنھن کي پروٽو اسٽار Proto star چيو وڃي ٿو. +ھاڻي ھي ٻار ستارو پنھنجي اندر دٻاء جي ڪري تمام وڌيڪ گهاٽو ۽ تمام وڌيڪ حرارت جي درجي تي پھچي ٿو. +آخرڪار نيم ستاري جو درجو ايترو وڌيڪ ٿي وڃي ٿو جو ان جي اندر خودڪار ايٽمي ڌماڪا شروع ٿي وڃن ٿا تہ ان وقت ان کي مڪمل ستاري جو درجو ملي وڃي ٿو. +اسان کي معلوم آھي ستارا ھيڊوجن جا ٺھيل ٿين ٿا. +ھر ستاري جي اندر ارتقائي مرحلا ھلندا رھن ٿا. +بٺي ۾ جيئن آڳ جلي ٿي ان مان گرمي نڪري ٿي گرمي کي لوھ جذب ڪري ٿو گرمي کي جذب ڪندي لوھ جا ايٽم تمام پرجوش ٿي وڃن ٿا پرجوش ٿيڻ جي ڪري ايٽم ۾ موجود اليڪٽران تبديل ڪن ٿا جڏھن ھي اليڪٽران واپس پنھنجي آربٽ ۾ پھچن ٿا تہ ھي حاصل شدھ توانائي کي فوٽان جي صورت ۾ خارج ڪن ٿا ھي فوٽان برقي چقمقي ٻني جو حصو ٿين ٿا. +ھاڻي ستارن تي غور ڪجي. +اھي جوھري رچ ردعمل جي مدد سان ابتدائي مرحلن ۾ نموني ھيڊوجن مان ھيليم ٺھندي رھي ٿي ھي مرحلو پروٽان پروٽان کان ٿيندو ھيليم تائين پھچي ٿو ان دوران پھرئين مرحلي جنھن ۾ پروٽان پروٽان سان ملن ٿا تہ نيوٽيڻا ۽ پازيٽران خارج ٿين ٿا پازيٽران جواخراج ان ۾ موجود پروٽان کي نيوٽران ۾ تبديل ڪري ٿو جنھن سان ھيڊوجن جو آئسوٽاپ ٻٽوپ Deuterium ٺھي ٿو جيڪو سنگل پروٽان سان ٻيھر ملي ٿو ۽ ھيليم ٽٽوپ Tritium جو ايٽم بنجي ٿو. +ان کان پوء ھيليم گئس ٺھي ٿي (پر ان دوران پروٽان خارج ٿئي ٿو) ان دوران فوٽان (گاما ريز) خارج ٿئي ٿي جنھن کي اسان روشني چئون ٿا ۽ ستارن ۾ بہ اھي رد عمل ٿين ٿا. +ھيڊوجن جلي جلي ھيليم ۾ تبديل ٿيندا رھن ٿا. +گرمي پد ۽ گهاٽائي ايتري گهڻي ٿي وڃي ٿي جو ھيڊوجن مان تبديل ٿيندڙ ھيليم بہ ھيڊوجن سان گڏ جلڻ شروع ٿي وڃي ٿي جنھن جي ڪري تاري جي گرمي ۽ شدت اڃان وڌيڪ وڌي وڃي ٿي. +ھاڻي وقت گذرڻ سان گڏ گڏ ھيليم جي راک ڪاربان جي صورت ۾ ستاري جي مرڪز ۾ جمع ٿيڻ شروع ٿيو وڃي ٿي. +ھيليم مان جڙندڙ راک يعني ڪاربان جڏھن ستاري جي مرڪز ۾ خاص مقدار کان وڌي وڃي ٿي تہ ستارو ھڪ ڌماڪي سان ڦڦڙجي تمام وڏي ڳاڙھي ديو Red giant جي صورت اختيار ڪري ٿو ۽ پنھنجي جسامت کان ڪيئي ڀيرا وڌيڪ وڌي وڃي ٿو. +جيڪڏھن جسامت وڏي ھجي تہ وڏا عنصر ٺھڻ لڳن ٿا ۽ ان جوھري ردعمل Fusion reaction جي ڪري زيادھ مادو ھجڻ جي وجھ کي ڪشش سڏيو پئي ويو پر ھي دعوا درست ناھي فزڪس جا ماھرن ان فيڪٽر کي ماپي ڏٺو آھي پوء بہ ھي عمل ممڪن ٿي نٿو سگهي ان ڪري فزڪس جا ماھر ان کي ڪوانٽم ٽنلنگ افيڪٽ چون ٿا جنھن ۾ ملين مان ھڪ ذرو سرنگھ جيئن خال وارو ٿي وڃي ٿو جي ڪشش ھجي ھا ھي ردعمل نہ ٿئي ھا. +لوھ مان نڪرندڙ ڳاڙھي رنگ جي فوٽان ۽ ستارن کان ايندڙ سفيد روشني ۾ موجود ڳاڙھا فوٽان ھڪ رنگ جا ٿين ٿا ھڪ ئي ٻني جا ذرا آھن ھڪ ئي ويولينٿ جا ٿين ٿا مگر انهن جي اخراج جي مقدار ۾ تمام وڏو فرق ٿئي ٿو. +ھاڻي ھي پروٽو اسٽار پنھنجي دٻاء جي ڪري تمام وڌيڪ گهاٽا ۽ تمام وڌيڪ درجہ حرارت تي پھچن ٿا. +جيڪڏھن ستارو ننڍو گهٽ مايي وارو ھجي تہ ھن حالت ۾ ان ۾ ھيڊوجن جو رچاء گهٽ ٿيندو ڇوجو ان ۾ ھيڊوجن گهٽ ھوندي نتيجي طور ننڍو ستارو پنھنجي ھيڊوجن جي گهٽ ٻارڻ جي ڪري گهڻي عرصي تائين رھي ويندو ۽ زيادھ عرصو جيئندو. +جيڪڏھن ستارو وڌيڪ وڏو ھوندو تہ ان کي گهڻو گرمي پد ھوندو تہ جيئن وڌيل ڪشش کي توازن ۾ رکي جنھن لاء ھن کي وڌيڪ ھيڊوجن درڪار ھوندي ۽ نتيجن گهڻي ھيڊوجن جي ٻرڻ ڪري ھي جلدي فنا جي درجي کي ڇھندو. +ڪي k قسم جا ستارا سڀ کان مايي ۾ ننڍا ٿين ٿا انهن جي عمر ڪائنات جي موجودھ عمر کان بہ وڌيڪ ٿئي ٿي ان ڪري اڄ تائين ڪنھن k قسم جي تباھ شدھ ستاري جو مشاھدو ناھي ڪيو ويو. +جيڪڏھن ستارو اسان جي سج جيترو ھجي تہ اھو سڪڙڻ لڳي ٿو ۽ سفيد بونو سيارو ٿي وڃي ٿو جنھن جي ھڪ چانھن جي چمچي جي وزن جي وزن جي برابر مادي جو وزن ڪيئي ٽن تائين پھچي سگهي ٿو. +ان جي ابتڙ جيڪڏھن ستاري جو وزن اسان جي سج کان ڏھ ڀيرا وڌيڪ ھجي تہ ھڪ ٻيو ڌماڪو ٿئي ٿو ۔ ھي ڌماڪو ڪائنات جي پرانھن علائقن کي روشن ڪري ڇڏي ٿو جنھن کي سپر نووا چيو وڃي ٿو. +سپر نووا جا شڪار تارا پنھنجي موت جي وقت اسان جي سج کان ھڪ سو ارب ڀيرا وڌيڪ روشني ۽ توانائي خارج ڪن ٿا. +ان کان پوء اھو ستارو ڪارونڀار ۾ تبديل ٿي وڃي ٿو انهي ڪارونڀار کي بليڪ ھول سڏيو وڃي ٿو. +جڏھن ڪوبہ ستارو موت جي قريب ھجي ۽ جيڪڏھن اھو ستارو سج کان ڏيڍ سو ڀيرا وڌيڪ وڏو ھجي تہ ان جو ڌماڪو سپرنووا کان بہ وڏو ٿئي ٿو جنھن کي ھائپر نووا سڏيو وڃي ٿو. +ھائپرنووا ايتري قدر وڏو ڌماڪيدار ٿئي ٿو جو منٽ ۾ ايڏي توانائي خارج ڪري ٿو جيتري توانائي اسان جو سج سٺ ارب سالن ۾ خارج ڪري ٿو. +ھائپرنووا مان ايتري قدر خطرناڪ ۽ طاقتور شعاع نڪرن ٿا جو ساڍا ست ھزار نوري سال کان پري ئي اسان جي زمين تي زندگي جو صفايو ڪري سگهن ٿا يعني جيڪڏھن ھائپرنووا اسان جي زمين کان ساڍا ست ھزار نوري سال جي دوري تي ھجي تہ ھائپر ڌماڪي جا شعاع جن کي ڳاما شعاعي ڌماڪا سڏيو وڃي ٿو اھي زمين تي قيامت برپا ڪري ڇڏين. +تارن جي چمڪ ۽ وٿي +فلڪياتي ماهر تارن جي چمڪ ناپڻ لاءِ (Magnitude scale مقداري پيماني) جو استعمال ڪندا آهن جيڪو هيفارڪس جي وقت کان 190ع کان 120ع اڳ مسيح کان هلندو پيو اچي قديم فلڪياتي ماهر تارن کي انھن جي چمڪ وسيلي ڇھن درجن ۾ ورهايو هئو +جنھن ۾ سڀ کان گھڻي چمڪ واري تارن کي first Magnitude Scale يعني پھرين مقداري پيماني واري درجي جا تارا چيو ويو جيڪي ٿورا گھٽ چمڪ وارا هئا انھن کي ٻئي ۽ انھي ريت انکان گھٽ چمڪندڙن تارن جي ٽين درجي وارن ائين ڇھ اي مقداري درجا بڻايا ويا ان اصول موجب جنھن تاري جو درجاتي نمبر جيترو ننڍو هوندو هئو اهو اوترو وڌيڪ چمڪ وارو ۽ جنھن جو جيترو وڌيڪ اهو گهٽ چمڪندڙ چورائبو هئو جديد فلڪيات ۾ بہ اهو طريقو آهي جيڪي ان کان وڌيڪ صحيح اندازن تائين تارن جي چمڪ ناپيندا آهن ڪجھ هتي اسان مثال رکنداسين تارو Theta Leonis ٽين درجي ۾ هوندي بہ انجو درجاتي نمبر 3. +34 آهي جيڪو صحيح آهي ڪجھ تارا ايترا چمڪندڙ آهن جو انھن جو درجاتي نمبر گھڻو گھٽ آهي ۽ انھي ريت سيرس Sirius نالي تارو جيڪو سڀ کان وڌيڪ چمڪندڙ تارو آهي انجو درجاتي نمبر منفي 1. +47 آهي +انھي طرح جديد فلڪياتدانن گھٽ چمڪندڙ تارن واري پاسي ۾ بہ واڌارو ڪيو آهي سڀ کان گھٽ چمڪندڙ تاري جو درجاتي نمبر ڇھ آهي پر جيڪڏهن اسان دوربين جو استعمال ڪريون تہ اسان انکان بہ گھٽ چمڪندڙ تارا ڏسي سگھون ٿا ائين اسانکي انکان بہ وڌيڪ وڏو درجاتي نمبر ڪتب ڪرڻو پوندو جيڪو ان تارن کي بيان ڪري +ان عددن کي Apparent Visual Magnitude يعني ايم وي ظاهري ڏسجڻ واري مقدار جي نالي سان سڃاتو ويندو آهي ۽ هي اسانکي ٻڌائيندي آهي تہ تارا زمين کان ڪيئن ڏيکاربا آهن جيڪي تارا گھڻو وڌيڪ پري آهن اهوئي گھٽ چمڪندڙ ۽ جيڪي ويجھو اهو وڌيڪ چمڪندڙ نظر ايندو آهي ظاهري ڏسجڻ واري مقدار وٿين کي نظر انداز ڪندي آهي ۽ خالي اسانکي اهو ٻڌائيندي آهي جيڪو زمين کان ڪيئن ڏيکاربا آهن پر اڄڪلھ جديد فلڪيات ۾ اسانکي وڌيڪ صحيح طريقن سان تارن جي چمڪ ناپيون آهن ان لاءِ اسان تاري جي روشني کي توانائي جي وهڪري جو طريقو ڪتب ڪندا آهيون ان طريقي سان اسان تاري جي روشني جي وهڪري کي ناپيندا آهيون جنھن کي هڪ ميٽر اسڪوائر عراضي ۾ هڪ سيڪنڊ ۾ گذاريو ويندو آهي ۽ هي طريقو ئي اسانکي تارن جي چمڪ جي باري ۾ صحيح معلومات ڏيندي آهي +28 آڪٽوبر 2019 8:56 منٽن تي رکيو ويو +سائنس جي دنيا +حوالا. +اصغر ساگر بلاگ +تارو +تارن جي چمڪ ۽ وٿي +28 آڪٽوبر 2019 8:56 منٽن تي رکيو ويو +سائنس جي دنيا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37819.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37819.txt new file mode 100644 index 0000000..79b992e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37819.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +واري +واري مٽيءَ قسمن مان ھڪ قسم آھي. +واري عام طور تي درياھن، ريگستانن، سمنڊن وغيره مان ملندي آھي. +واريءَ جا ڪيترن ئي ھنڌن تي ھنڌن تي استعمال ڪيا وڃن ٿا جھڙوڪ، پوکي راۡھي، اڏاوت، راند روند، شيشاسازي وغيره. +ريتي --(Sand) عام طرح سان ريتيءَ جا ٻہ درجا ٿيندا آھن، ھڪ موٽي ريتي (Coarse sand) ۽ ٻي باريڪ سنھي ريتي (Fine sand). +ريتي ھميشه علائقي پٽاندڙ سرڪار جي منظور ڪيل ھنڌ يا کاڻ (Quarry) جي ھئڻ گھرجي. +انھيءَ ۾ مٽي، ڪلر، ابرق، وڻن جا پن، جانورن جا سڙيل ھڏا ۽ کلون، ۽ ٻيو گند ڪچرو نھ ھئڻ گھرجي. +سنھي ريتي (Fine sand) اھڙي ھئڻ گھرجي، جيئن ١٦ نمبر جي ڇاڻي (No. +16 Sieve) مان ڇڻي وڃي ۽ جيڪڏھن ھڪ چورس اندر 100 x 100 خانن واري ڇاڻي مان ڇاڻجي تھ ٣٠ سيڪڙو کان وڌيڪ نھ ڇڻي. +ريتي يا واري اھڙي طرح صاف ھئڻ گھرجي جو اگر انھيءَ جي ھڪ لپ کڻي صاف پاڻيءَ سان ڀريل گلاس ۾ وجھي لوڏي چڱيءَ طرح ملائي ھڪ ڪلاڪ کن لاءِ ڇڏي ڏجي تھ ان جي مٿان مٽيءَ جو تھھ ڏھين حصي کان مٿي نھ رھي. +ھن قسم جي ريتي علائقي پٽاندڙ حڪومت جي منظور ڪيل جبلن يا کاڻين (Quarries) جي ھئڻ گھرجي، ۽ ھر ڪنھن قسم جي گند ۽ ڪچري جھڙوڪ نباتاتي مادن (Organic Substances)، مٽيءَ، وڻن جي سڙيل پنن، ڪلر ۽ مورم (يعني ميٽ ۽ چڪناھٽ واري مٽي) وغيره کان پاڪ ۽ صاف ھئڻ گھرجي. +اوساريءَ لاءِ موٽي ريتيءَ جو استعمال ڪرڻ مناسب آھي ۽ پلستر لاءِ ۽ مرمت وغيره واسطي سنھي يا باريڪ ريتي موزون آھي. +ھن قسم جي ريتي اھڙي ھئڻ گھرجي جو اگر ھڪ پل کڻي صاف پاڻيءَ سان ڀريل گلاس ۾ لوڏي چڱيءَ طرح ملائي ھڪ ڪلاڪ لاءِ گلاس ۾ ڇڏي ڏجي تھ تري ۾ بيٺل ريتيءَ مٿان مٽيءَ جو تھھ ڏھين حصي کان مٿي نھ ھجي، ٻيءَ صورت ۾ پاڻيءَ سان ڌئاري، صاف ڪرائي پوءِ استعمال ڪئي وڃي. +ريتيءَ کي صاف ڪرڻ وارن ڇاڻن جي ڄاري چورس خانن واري ھجي تھ بھتر آھي. +ڇاڻڻ وقت ڇاڻن کي ٤٥ ڊگريءَ کان وڌيڪ لاھاندي نھ ڏني وڃي. +بالڪل سخت، نقص کان پاڪ ۽ مضبوط، حڪومت جي منظور ڪيل جبلن ۽ کاڻين مان حاصل ڪري ۽ پٿرن کي ڪٽي روڙي يا بجري ٺاھي ويندي آھي. +اھا مٽيءَ، دز، وڻن جي پنن، نباتاتي مادن، نرم ۽ ڳريل پٿرن ۽ ٻئي گند ڪچري کان پاڪ ھئڻ گھرجي. +جيڪڏھن اھڙن پٿر جي ٽڪرن (يعني بجري يا روڙيءَ) جي لپ کڻي پاڻيءَ سان ڀريل گلاس ۾ ملائي لوڏي پوءِ ھڪ ڪلاڪ لاءِ ڇڏي وڃي تھ تري ۾ ويٺل پٿرن مٿان مٽيءَ جو تھھ ٥ سيڪڙي کان مٿي نھ ھئڻ گھرجي، ٻيءَ صورت ۾ اھڙي روڙيءَ کي ڌئاري، صاف ڪرائي ۽ سڪائي پوءِ استعمال ڪجي. +عام طرح سان روڙيءَ جي گھٽ ۾ گھٽ سائيز ½ انچ ۽ وڌ ۾ وڌ سائيز 11/2 انچ استعمال ڪئي ويندي آھي. +ٿلھي روڙي ھئڻ جي صورت ۾ انھيءَ کي ڀڃي ڪٽي گھربل سائيز تي بيھاري پوءِ استعمال ڪجي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37836.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37836.txt new file mode 100644 index 0000000..0f8f57b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37836.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +قرض جي ادائيگي +قرض چڪائي بئنڪ جي قرض جي بقاياجات متعلق ٿيل معاھدي مطابق طئي ٿيل تاريخن تي باقاعده ادائيگين جي عمل کي قرض چڪائي سڏيو ويندو آهي. +ان جو مطلب اھو آھي تہ ڪنھن قرض جي بقايا زر اصل ۾ باقائدگي سان قسطن ذريعي ادائيگي سان تخفيف آھي جيڪي قسطون طئي ٿيل تاريخن تي ادا ڪيون وينديون آهن. +ان کي سرعي (تڪڙو) تناسب پڻ سڏيندا آهن. +يا وري ادائيگيون جاري نقد رقمن جي ونھوار (cash flow) ، آمدني يا سنڪنگ فنڊ مان ڪيون وينديون آهن. +ڪنهن بہ هڪ ملڪ کان ٻئي ملڪ کي مليل قرض طور ڏنل انهن ڏوڪڙن جي ادائگي (Amortization)، جيڪي بظاهر ٻڏي چڪا هجن. +اها ادائگي قسطن ۾ ۽ آهستي آهستي ٿيندي آهي. +قرض جي اهڙي موٽ دوران قرض ڏيندڙ ۽ وٺندڙ رياستون، روايتي شرطن کان هٽي، ڪُجھ نوان معيار قائم ڪنديون آهن، تہ جيئن ٻنهي ڌُرين جي سهولت کي نظر ۾ رکندي ، معاملي کي خير خوبيءَ سان حل ڪري سگهجي. +اهو عمل واپاري تڪرارن کي گهٽائڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪندو آهي. +قرض کڻڻ کان پوء جڏھن مقرر وقت تي ادا ٿي نہ سگھندو آھي ۽ قرضي باقيدار ٿي ويندو آھي تہ پوء نئين معاھدي تحت رھيل زر اصل جي واپسي جي قسطن م ادائگي کي قرض چڪائي سڏيندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37838.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37838.txt new file mode 100644 index 0000000..d3cd7a7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37838.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +پاڪستاني عام چونڊون، 2018 +2018ع جون عام چونڊون 25 جُولاءِ 2018ع تي ٿي گذريون. +جون 2017ع ۾ اڪنامڪ ڪوآرڊينيشن ڪميٽي پاڪستان نئين سرڪاري ڇاپي خاني جي قيام جي قرارداد منظور ڪئي، جنهن جي مطابق اُنکي جون 2018ع تائين 864 ملين روپيا بطور قرض ادا ڪيو وڃي ته جيئن نوان ووٽ ڇاپيا وڃن۔ نادرا ۽ اليڪشن ڪميشن آف پاڪستان کي وڌيڪ هدايت ڪئي وئي ته شفاف چُونڊُن جي قيام لاءِ نئون سافٽ وئيرن ۽ جديد اوزارن جي حصول ۾ مدد ڪريو۔ وزير قانون زاهد حامد بيان ڏنو ته اُهي فردَ جيڪي 18 سال جي عمر تائين پهچي چڪا هُجن، اُنهن جي قومي شناختي ڪارڊ جي اجراءَ لاءِ اُنهن جي نالن جي فهرست تيار ڪئي ويندي ۔ +دهشتگردي. +چونڊ مهم دوران دهشتگرد ڪاروايون 10 جُولاءِ يعني چونڊن کان 15 ڏينهن اڳ شروع ٿيون. +10 جُولاءِ تي پشاور ۾ عوامي نيشنل پارٽي جي چونڊ ۾ مهم ۾ ڌماڪي سبب، بشير بلور جي پٽ هارون بلور سميت 22 ڄڻا اجل جو شڪار ٿي پيا. +13 جُولاءِ تي بنو ۾ جميعت علماءِ اسلام (ف) جي چونڊ مهم کي بم سان نشانو بڻايو ويو، جنهن جي نتيجي ۾ 4 قتل ۽ 25 زخمي ٿي پيا. +ان کان پوءِ مستونگ، بلوچستان ۾ چونڊ مهم دوران ڌماڪي ۾ اسلم رئيساڻي سميت 149 ماڻهو اجل جو شڪار ٿي ويا ۽ 186 زخمي ٿي پيا. +22 جُولاءِ تي ڊيرا اسماعيل خان ۾ خودڪش بم ڌماڪي ۾ پاڪستان تحريڪ انصاف جو اميدوار اڪرام الله گنڊاپور قتل ٿي ويو. +25 جُولاءِ يعني چونڊن واري ڏينهن تي ڪوئيٽا ۾ بم ڌماڪي جي نتيجي ۾ 31 ماڻهو قتل ٿيا. +تڪرار. +فارم 45. +فارم 45 هڪ ڪاغذ هوندو آهي، ۾ جنهن هڪ پولينگ اسٽيشن ۾ چونڊن کان پوءِ، ڪنهن اڳواڻ ڪيترا ووٽ کنيا ان جا تفصيل لکيل هوندا آهن، ان فارم ۾ رٽرننگ آفيسر ۽ چونڊ عملي جون صحيحون موجود هونديون آهن. +ايم ڪيو ايم پاڪستان جي اڳواڻ فيصل سبزواري چونڊون ختم ٿيڻ جي ڪجهه وقت کان پوءِ ئي پريس ڪانفرنس ڪندي چيو ته انهن کي فارم 45 تي نتيجا ڏيڻ بجاءِ سادي ڪاغذ تي نتيجا ڏنا پيا وڃن. +پاڪستان مسلم ليگ (ن) جي صدر شهباز شريف لاهور ۾ چونڊون ختم ٿيڻ جي ڪجهه ڪلاڪن کان پوءِ پريس ڪانفرنس ڪندي چيو ته سندن ڪيترن ئي پولنگ ايجنٽن کي فارم 45 تي سرڪاري نتيجا نه پيا ڏن وڃن. +ساڳي قسم جا الزام پاڪستان پيپلز پارٽي جي اڳواڻن پڻ پريس ڪانفرنس ڪندي هنيا ته فارم 45 بجاءِ خالي پنن تي نتيجا جاري ڪيا پيا وڃن. +اليڪشن ڪميشن آف پاڪستان، جي سيڪريٽري بابر يعقوب فتح الزامن کان پوءِ پريس ڪانفرنس ڪندي چيو ته هر پولنگ اسٽيشن تي فارم 45 موجود آهي، جن پارٽين کي شڪايتون آهن اهي اليڪشن ڪميشن وٽ جمع ڪرائين. +نتيجن ۾ دير. +ڇونڊون مڪمل ٿيڻ کان پوءِ نتيجا اچڻ ۾ ڪافي دير ٿي، اليڪشن ڪميشن آف پاڪستان، جي سيڪريٽري بابر يعقوب فتح مطابق نتيجن ۾ ديري جو سبب ٽيڪنيل مسئلو هو، جيڪو اليڪشن ڪميشن پاران ٺاهيل هڪ ايپ جو درست ڪم نه ڪرڻ سبب ٿيو. +هن چيو چونڊ نتيجن ۾ تاخير ڪنهن جي دٻاءُ سبب ناهي، پر آر ٽي ايس جي خرابي سبب دير ٿي آهي. +اليڪشن ڪميشن جي مطابق اهو ايپ پهرين دفعا پاڪستان ۾ استعمال ڪيو ويو ان کان اڳ اهو طريقار اپنايو نه ويو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37932.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37932.txt new file mode 100644 index 0000000..810b2f9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37932.txt @@ -0,0 +1,56 @@ +ٻار +ٻار ٻار انساني سماج جو ھڪ اھم حصو آهي. +آھي انسانن جو ورثو ۽ مستقبل آھن. +عربن ۾ ٽن سالن کان ڇھن سالن تائين عمر جي ٻارن کي شھدر چوندا آهن. +انھن انسانن کي چيو ويندو آھي جيڪي بالغپڻ جي عمر کي نہ پھتا ھجن، ڀلي ڇوڪرا ھجن يا ڇوڪريون.ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ:ٻار سان حاڪماڻو سلوڪ هن ۾ بغاوت پيدا ڪندو آهي. +اهو اصول نيوٽن جي حرڪت وارن قانونن وانگر يقيني آهي ۽ شايد آئن اسٽائن کان پوءِ به اهو اصول يقيناً صحيح رهندو. +اسان جڏهن حڪم ڏيندا آهيون تڏهن ٻار جي خودداريءَ جي لڪل صلاحيتن کي اُڀاريندا آهيون. +هر فرمان سان اسان مدافعت جي فوجن کي دعوت ڏيندا آهيون. +گهُرو ته اهو اوهان کي ملي ويندو، حڪم ڏيندؤ ته توهان کي مايوس ٿيڻو پوندو +ول ڊيورنٽ لکي ٿو ته :جيڪڏهن اوهان چاهيو ٿا ته اوهان جا ٻار حليم ٿين ته پهرين پاڻ حليم ٿيو. +جيڪڏهن اوهان چاهيو ٿا ته اوهان جا ٻار صفائي پسند ٿين ته پهريان پاڻ صفائي پسند ٿيو. +ان کانسواءِ ٻي ڪنهن شيءِ جي ضرورت ڪانهي. +ٻار سان سختيءَ سان ڳالهائڻ هن جي دل ۾ سخت گفتگوءَ جو نقش ويهارڻ آهي جنهن جي هو پاڻ اهل ڪري سگهي ٿو. +سٺيون خاصيتون رڳو سدائين سٺي مثال سان ئي پيدا ٿي سگهن ٿيون. +اهو ڏکيو ڪم آهي، ان لاءِ اسان جي شخصيتن کي نئين سر تعليم ۽ تربيت جي ضرورت آهي.اسان ٻار جي شخصيت جي تعمير ۾ ڇنڀڻ جي بدران تعريف کي رکي سگهون ٿا. +ڇنڀڻ ۽ نندڻ سان روح ڪومائجي ويندو آهي ۽ ڪنهن خاميءَ کي هميشه لاءِ نفرت جي قابل بڻائي ڇڏيندو آهي. +تعريف هر جيوگهرڙي کي وڌائيندي ۽ هر عضوي کي قوت بخشيندي آهي. +۽ ڪنهن به ڏکئي ڪم کي مقابلي ۽ فتح ۾ بدلائي ڇڏيندي آهي. +انانيت سان اسان دنيا کي متحرڪ ڪري سگهون ٿا. +ڪنهن ڪم جي خامين کي نندڻ جي بدران اسان کي گهرجي ته اسين جيترو ڪم ٿيل آهي ان تي نظر رکون ۽ ان جي تعريف ڪريون.ول ڊيورنٽ وڌيڪ لکي ٿو تہ:ڊڊرو چيو آهي ته سڀ کان پهرين هو پنهنجي ڌيءَ کي علم بدن جي تجزيي جو علم سيکاريندو، ان سلسلي ۾ مان تڪڙ نه ڪندس، ان معاملي ۾ جوانن جون پريشانيون اسان لاءِ تڪليفن جو سبب ٿيڻ نه گهرجن. +اسان کي گهرجي ته فطرت کي پنهنجو ڪم ڪرڻ ڏيون ۽ خطبي ڏيڻ ۽ ڪوڙ کان پاسو ڪيون. +ٻار جي قانوني حيثيت. +اقوام متحده جي چارٽر مطابق ٻار جي عمر ارڙھن سالن تائين آھي.دنيا جي ھر ملڪ جي قانون ۾ ٻار جي قانوني توصيف ان جي عمر جي حد جي بنياد تي ڪيل آهي. +مختلف ملڪن ۾ عمر جي حد پڻ مختلف آھي. +ڪن ملڪن ۾ اھا حد ساڳي آھي. +ٻار جي عمر جو تعين لاء ان جي عمر ان جي ڄمڻ کان وٺي بلوغت تائين شمار ٿيندي آهي. +بلوغت جي ھڪ حياتياتي وصف ٿيندي آهي جنھن مطابق ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين لاء ڪجھ مخصوص جسماني تبديليون ان جو تعين ڪرڻ ۾ مددگار ھونديون آھن. +ٻار جي بلوغت قانون ۾ ان جي جنسي يا جسماني بلوغت نہ ھوندي آھي پر اھا ملڪ جي قانونساز اداري طرفان عمر جي مقرر ڪيل حد ھوندي آھي. +بلوغت جي عمر سياسي ۽ قانوني حقن جي ابتدا لاء عالمي طور تي ارڙھن سال ھوندي آھي. +پر حقن ۽ ذميداري جي ٻين ڪيترن معاملن ۾ گھٽ به ھوندي آھي. +جيئن سنڌ چلڊرين ايڪٽ مطابق ڏوھارين جي بلوغت جي عمر 15 سال کان مٿي واري آھي. +يعني 15 سال ۽ ان کان گھٽ عمر وارو ٻار تصور ڪيو ويندو. +پاڪستان جوينائيل جسٽس سسٽم ايڪٽ ۾ ڏوھن جي ذميداري ۾ بلوغت ارڙھن سال جي عمر کان شروع ٿئي ٿي يعني ارڙھن سالن کان گھٽ عمر جو ڏوھاري ٻار تصور ڪيو ويندو. +شادي لاء پاڪستان ۾ چائيلڊ ميريج ريسٽرينٽ ايڪٽ تحت شادي جي لاء ڇوڪرن جي بلوغت جي عمر ارڙھن سال ۽ ڇوڪرين جي سورھن سال آهي. +ان عمر کان گھٽ وارا شادي لاء قانوني طور تي ٻار يا نابالغ تصور ڪيا ويندا تنھن ڪري انھن جي شادي ڪرائڻ قانون منع ڪئي آھي جيستائين آھي قانوني طور بالغ نہ ٿين. +ٻارن جا انساني حق. +آھي ٻارن جا مخصوص انساني حق آھن جن جي تحفظ لاء خاص توجھ ڏني ويندي آهي. +انھن ۾ ھڪ حق پنھنجي جنم ڏيندڙ ٻنھي ماء ۽ پيءُ سان گڏ رھڻ جو حق، ٻار جي سڃاڻپ جو حق، رياست جي خرچ تي ٻار جي خوراڪ ۽ تعليم جو حق، ٻار جي صحت جي سنڀال جو حق، آن جي لاء ان جي عمر مطابق ڏوھن لاءِ خاص قانون ھجڻ جو حق ۽ ٻارن جي بھبود جا حق شامل آهن. +ٻارن کان مزدوري ڪرڻ انساني حقن جي ڀڃڪڙي آهي. +اسلام ۾ ٻارن جا حق. +اسلام نئين ڄاول ٻار خاص طور تي نياڻين جي مارڻ جي سخت خلاف آھي ۽ ان اھڙي عمل تي سختي سان بندش وڌي. +ھي مذھب يتيم ٻارن جي جان ۽ مال جي سنڀال جو حڪم ڏئي ٿو. +قرآن ۾ فرمايل آھي تہ جيڪو يتيمن سان بدسلوڪي ڪندو تہ ان کي آخرت ۾ سزا ملندي. +ٻارن جي گود وٺڻ ۾ پاليندڙ والدين جي لاء قائدا ، کير پياڪ ٻارن جا حق ۽ ماء جي ذميداري، ٻارن جي سنڀال جي خرچي جي والدين تي ذميداري وغيره جو تعين پڻ ڪري ٿو. +اسلام ۾ ٻارن جي مذھبي فرضن جي شروعات ستن سالن جي عمر کان ٿيندو آهي. +ٻارن جون تنظيمون ۽ ادارا. +دنيا ۾ ٻارن جي سڀ کان وڏي تنظيم گڏيل قومن جو ادارو يونيسيف (UNICEF) آھي. +ان جو سڄو نالو "يونائيٽيڊ نيشنز انٽرنيشنل چلڊرينس ايمرجنسي فنڊ" آھي. +ٻارن جي جنسي تعليم. +ديانتداريءَ جو سڀ کان ڏکيو امتحان ٻار جي جنسي تعليم وقت سامهون ايندو آهي. +اسان هن جي جوشيلي تجسس جو ڇو بچاءُ ڪندا آهيون، جيڪو سائنس ۽ تعليم جو بنياد آهي. +منهنجو خيال آهي ته آمريڪا ۾ پروٽيسٽنٽ ورثي، اسان کي محبت جي جسماني پاسي کان ڊيڄاري ڇڏيو آهي. +تاريخي لحاظ کان ان جو سبب اهو آهي ته حيوان به پاسيرو ٿي لڳ ڪندا آهن ته جيئن ٻاهرين خطري کان محفوظ رهن. +انساني لحاط کان جيئن ته اسان شاديءَ جي عمر وڌائي ڇڏي آهي ۽ شادي جوانيءَ کان پري ٿي وئي آهي انڪري اسان پنهنجي ان بنيادي جبلت جي هر غير ضروري تحرڪ کان بچڻ شروع ڪيو آهي، هي هڪ ڏکيو سوال آهي.ول ڊيورنٽ پنھنجي ننڍڙي ڌيءَ ايٿل متعلق مثال ڏئي جنسي تعليم جي موضوع تي لکي ٿو تہ:اسان آخري گهڙيءَ تائين ايٿل جي ذهن کان ان سوال کي پري رکنداسين. +نئين دور جي هڻ وٺ جي زندگيءَ ۾ اهي سوال جلد پيدا ٿي ويندا ۽ ان کان اڳ جو ٻيا ڇوڪرا پنهنجي تصور مان انهن سوالن جا کيس جواب ڏين اسان پاڻ انهن جا جواب ڏيڻ ٿا گهرون، اسان انهن جا جواب به ٻين سوالن وانگر ڏينداسين. +ان معاملي ۾ تقدس کي وچ ۾ آڻڻ شرارت ۽ اڻ ڄاڻائيءَ کي وچ ۾ آڻڻ آهي، اسان کي هاضمي ۽ ساهه وانگر هڪ سائنسدان واري معروضيت سان ان جو ذڪر ڪرڻ گهرجي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37947.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37947.txt new file mode 100644 index 0000000..1fa3cd6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37947.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +ڊي اين اي +ڊي آڪسيربو نيوڪلڪ ائسڊ ، جنھن کي مختصرن ڊي اين اي سڏيو ويندو آهي، ٻن ڌاڳي نما ھڪٻئي سان ويڙھيل لڙھن جو ٺھيل ماليڪيول آهي جيڪو پيچدار شڪل جو ڌاڳي نما نيوڪليائي تيزاب ھوندو آھي، جنھن منجھ سمورن ڄاتل جاندارن ۽ وائرس جي پيدائش، وڏي ٿيڻ، ڪم ڪرڻ جي طريقن ۽ واڌ بابت جينياتي ترتيب موجود ھوندي آھي. +اھو ھڪ ڊگھو ماليڪيول آهي جنھن ۾ ھڪ مخصوص جينياتي ڪوڊ ھوندو آھي. +جيڪو کاڌن جي ترڪيبن واري ڪتاب وانگر جسم جي اندر سمورن قسمن جي پروٽين جي ٺاھڻ لاء ھدايتون رکندڙ ھوندو آھي. +اھو وراثتي خاصيتن کي والدين کان اولاد ۾ منتقل ڪرڻ جو سبب ٿئي ٿو. +1856 کان 1865 تائين بيان ڪيل مينڊل Mendel جي تجربن سان وراثتي ايڪن جو تصور ٺھڻ لڳو. +1869 ۾ سوئيٽزرلينڊ جي فريڊرڪ مائيسر (Friedrich Miescher) گھرڙن جي مرڪزن ۾ ھڪ اھڙو مادو دريافت ڪيو جنھن ۾ تمام گھڻي نائٽروجن موجود ھئي پر کيس معلوم نہ ھيو تہ اھو ڊي اين اي سڏجندو. +اھو مادو گھرڙي جي مرڪز مان حاصل ڪيو ويو ۽ مرڪز کي نيوڪليس چئبو آھي. +ھن سائٽوپلازم مان نيوڪلس کي ڌار ڪري ان کي الڪلائين جي ڳار سان صاف ڪري ان کي تيزابي شڪل ۾ آندو جنھن کي ھن نيوڪليئن (nuclein) جو نالو ڏنو جيڪو بعد ۾ ڊي اين اي سڏجڻ شروع ٿيو. +فريڊرڪ مائيسر اھو تيزابي مادو (دريافت ڪيل ڊي اين اي) ھڪ مڇي جي پيپ مان حاصل ڪيو. +ھن جو خيال ھو تہ ھي مادو جنسي زرخيزي ۽ وراثتي خاصيتن جي منتقلي جو ذريعو ٿي سگهي ٿو. +1895 میں ايڊمنڊ ڪروموسومز (موروثي ڌاڳا) ماء ۽ پي طرفان يڪسان منتقل ھجڻ جي بنياد تي انهن جي وراثت ۾ اھميت جو خيال ظاھر ڪيو. +ان کان پھرين والٽر فليمنگ +مک مرڪز (nuclein) جي مورثي ڪروموسومز سان ڳانڍاپو محسوس ڪري چڪو ھيو ۽ ان لاء پھريون ڀيرو ڪرومٽن (chromatin) لفظ استعمال ڪيو ھو. +پوء ٽائمس غدود ۽ خمير جي گھرڙن تي تجربو ڪندي جرمني جي البرخت ڪوسل اھو دريافت ڪيو تہ نيوڪليئن اصل ۾ ٻہ تيزابي مادا آھن جن ۾ ھڪڙو ڊي اين اي ۽ ٻيو آر اين اي آھي. +جاندارن جي اندر اھي ڪيميائي مادا يعني ڊي اين اي جينياتي ترتيبن جا مڪمل مجموعا ٺاھيندا آھن جن کي جينوم سڏيو ويندو آهي انساني جينوم ۾ ٽي ارب بنيادي ايڪن (Base) جا جوڙا ڳنڍيل ھوندا آھن ۽ ان ۾ 23 ڪروموسومن جا جوڙا پڻ شامل آهن. +سڀني انسانن ۾ انھن بنيادي ايڪن جو 99 سيڪڙو بنيادن جي ترتيب ھڪجھڙي ھوندي آھي. +1953 ۾ جيمز واٽسن، فرانسس ڪرڪ، مئوريس ولڪنس ۽ روزالينڊ فرينڪلن ڊي اين اي جي ٻٽي وڪوڙيل ڌاڳن واري پيچدار ڏاڪڻ واري شڪل (double helix) دريافت ڪئي. +واٽسن، ڪرڪ ۽ ولڪنس کي 1962 ۾ ڊي اين اي جي ان ماليڪيولن واري شڪل دريافت ڪرڻ تي طب جو نوبل پرائيز مليو. +ڊي اين اي جي جوڙجڪ. +ڊي اين اي ھڪ وروڪڙدار ڏاڪڻ وانگر ٺھيل ھوندو آھي جنھن جا پاسا ڄڻ تہ ٻن ھڪ ٻئي سان وڪوڙيل ڌاڳن وانگر ھوندا آھن جن جي وچ ۾ ڪروڙين ڏاڪا ھوندا آھن. +ھر ڏاڪي ۾ ٻہ بنيادي ايڪا (Base) ڳنڍيل ھوندا آھن يعني ھر ڏاڪو ھڪ جوڙو ھوندو آھي جن جو ڏاڪي جي وچ تي سنگم ھائڊروجن بانڊ سڏبو آهي. +اھي بنيادي ايڪا ھيٺين چئن قسمن جا ھوندا آھن: +مٿين بنيادي ايڪن جي ترتيب وارو جينياتي ڪوڊ ھر جيو گھرڙي جي مرڪز ۾ موجود ھوندو آھي جيڪو مورثي ھوندو آھي يعني والدين مان ٻارن ۾ منتقل ٿيندڙ آهي. +ڊي اين اي ماليڪيولن جو ٺھيل ھوندو آھي جن کي نيوڪليوٽائڊ چوندا آهن. +ھر نيوڪليوٽائڊ کنڊ ۽ فاسفيٽ گروپن جو ٺھيل ھوندو آھي جن جا بنياد نائٽروجن ھوندا آھن انھن بنيادن جا چار قسم مٿي بيان ٿيل آھن. +انھن چئن بنيادن جي ڊي اين اي جي ڏاڪڻ جي ڏاڪن واري ترتيب کي جينياتي ڪوڊ يا جينياتي مجموعو چوندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37961.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37961.txt new file mode 100644 index 0000000..072f6f4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd37961.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +تير ڪمان +تير ۽ ڪمان ٻئي ملي ڪري ھڪ ھٿيار ٺاھن ٿا. +تير ڪمان قديم جنگي اوزار آهي، ان سان شڪار، راند ۽ جنگ ڪئي وڃي ٿي. +تير ۽ ڪمان مختلف موادن مان ٺاھيا وڃن ٿا، جھڙوڪ: لوھ، ڪاٺ، پلاسٽڪ وغيره. +تفصيلي تعارف. +تير لاءِ ڪمان ضروري آهي. +”ڪمان“ پارسي لفظ آهي. +ان لاءِ نج سنڌي لفظ آهي ”سينڱ“، جنهن جي بنيادي معنيٰ آهي ”سڱ مان ٺهيل“.هي لفظ ڄاڻائي ٿو ته ڪنڍي مينهن، جنهن جو سڱ وريل ٿئي ٿو، يا هرڻ وغيره جو وريل سڱ، اڳي ڪمان ڪري ڪم آڻيندا هئا. +ڪمان لاءِ ٻيو لفظ اسان وٽ آهي ”چاپ“، جو نج سنسڪرت لفظ آهي ۽ بنيادي معنيٰ اٿس ”بانس جي وريل ڪاٺي“، جيئن پروفيسر آپٽي واريءَ سنسڪرت ڊڪشنريءَ ۾ ڄاڻايل آهي. +هن ريت اهي لفظ ڄاڻائين ٿا ته آڳاٽا لوڪ ڪنهن جانور جو وريل سڱ يا بانس جي مڙيل ڪاٺي، ڪمان وانگر ڪتب آڻيندا هئا. +آڳاٽن ماڻهن اهي سولا سهنجا رستا اختيار ڪري تير ڪمان جوڙيا ته پکين جو شڪار ڪرڻ سولو ٿئي. +مطلب ته ضرورت وقت اهو هنر سيکاريائون ۽ پوءِ ان ۾ ترقي ڪيائون. +جيڪڏهن هٿ ڪيل شڪار ڪو ماڻهو يا جانور کسڻ ايندن، يا ڪو مرون خود کين کائڻ ايندو ته ڪمانن جا تير ڪهڙو بچاءُ ڪندا؟ +اهڙيءَ حالت ۾ مضبوط تيرن جوڙڻ جي ضرورت ٿي +تاريخ. +پنجاب ۽ سنڌ جا آڳاٽا آريه لوڪ پوءِ لڙائين ۾ به اهي مضبوط تير ڪم آڻڻ لڳا؛ پر اول تيرن جي چهنبن کي ڪنهن زهر جو مک ڏيئي ڇڏيندا هئا، (اٿرو ويد منڊل چوٿون 776؛ منڊل پنجون 18،8 ۽ ڀيٽيو رگ ويد مندل ڇهون 75، 15). +انهيءَ تير لڳڻ ڪري ڪنهن کي رڳو رهڙ پئجي ويندي هئي، ته به زهر جهٽ رت ۾ ملي، اڳلي کي ماري وجهندو هو. +اهو زهر ملائڻ جو رواج آفريڪا ۾ بلڪل گهڻو هو، جنهن جا ڪيترا مثال مسٽر هينري سٽئنلي ڏنا آهن. +ماڻهون پوءِ ٽامو، لوهه وغيره مارڻ سکيا، ته عام طرح تيرن جون چهنبون رڪ مان جوڙيندا هئا. +رگ ويد جي منڊل ڇهين (75،11) ۾ ”ايومکم“، (Ayo-Mukham) لفظ ڪم آيل آهي، جنهن جي معنيٰ آهي لوهه جي منهن (چهنبن) وارو. +هن مان پڌرو آهي ته رگ ويد واري زماني ۾ ئي رڪ جي راسين (نوڪرن) وارا تير ڪم ايندا هئا. +اهو رواج پوءِ ڪلهوڙن جي صاحبيءَ تائين ساندهه هلندو آيو.جيئن وقت ويو گذرندو، تيئن سنڌو ماٿر جي رهاڪن تير اندازيءَ ۾ حيرت جهڙي ترقي ڪئي. +انهيءَ ڳالهه جو ججهو ذڪر مها ڀارت ۽ ڪن پراڻن ۾ آهي، جي رگ ويد واري زماني کان گهڻو پوءِ ٺهيا، تنهنڪري انهن جو ذڪر پوءِ ڪبو، هتي رڳو ايترو ڄاڻائجي ٿو ته رگ ويد واري زماني ۾ اڳاٽن آرين وٽ جيڪي رڪ جي راسين (نوڪن) سان تير هوندا هئا، تن سان پک به ٻڌندا هئا، ته انهن جي رفتار تکي ٿئي، پکن ٻڌل تير ڇهه مان ڇمڪندو، ڪڙڪڙ ڪندو ويندو هو. +هيءَ ڳالهه رگ ويد جي منڊل ڇهين جي سُوڪت 75 ۾ ڄاڻايل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38023.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38023.txt new file mode 100644 index 0000000..919fb5f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38023.txt @@ -0,0 +1,64 @@ +ٻين مھاڀاري جنگ +ٻي عالمي جنگ () انساني تاريخ جي سڀ کان وڏي، ڊگهي ۽ خونريز ۽ تباهي مچائيندڙ لڙائي ٻي عالمي جنگ هئي، جيڪا پهرين سيپٽمبر 1939ع تي پولينڊ تي جرمنيءَ جي حملي سان شروع ٿي ۽ 2 سيپٽمبر 1945ع تي وڃي پُڄاڻي تي پهتي (ختم ٿي)، جڏهن آخري محوري طاقت جپان سرڪاري طرح پنهنجي شڪست تسليم ڪئي. +ٻي عالمي جنگ هونئن ته جپان جي چين ۾ مداخلت سان پهرين سيپٽمبر 1939ع کان اڳئي شروع ٿي چڪي هئي، سا جرمني جي غير مشروط طور هٿيارن ڦٽا ڪرڻ سان يورپ ۾ 8 مئي 1945ع تي ختم ٿي هئي. +هيءَ جنگ جزوي طرح 1930ع ۽ 1940ع جي ڏهاڪن ۾ ايشيا ۾ جاري هئي. +ان کان سواءِ هيءَ جنگ آفريقا جي ڪن حصن ۽ آمريڪا جي ڀر وارن ملڪن ۾ به وڙهي پئي وئي. +بعد ۾ هن جنگ دوران مختلف سمنڊن ۾ وڏين طاقتن جي بحري فوجن، جهازن ۽ آبدوزن سان تمام وڏيون ۽ خطرناڪ لڙايون ٿيون هيون. +هيءَ انساني تاريخ جي وڏي ۾ وڏي لڙائي هئي، جنهن ۾ دنيا جا ذري گھٽ سڀئي ملڪ سڌي ۽ اڻ سڌي طرح شامل ٿي چڪا هئا، جنهن ۾ پراڻن آزمايل هٿيارن سان گڏ نوان خطرناڪ هٿيار به استعمال ٿيا ۽ آخر ۾ ته ايٽم بم به استعمال ٿيو، جيڪو آمريڪا جپان جي ٻن شهرن هيروشيما ۽ ناگاساڪيءَ تي ڪيرايو هو. +ٻي عالمي جنگ جا بنياد پهرين عالمي جنگ جي خاتمي سان ئي پئجي چڪا هئا. +اهو هن طرح ته پهرين عالمي جنگ (1914ع کان 1918ع) جي فاتح اتحادي طاقتن، شڪست کاڌل جرمنيءَ کان جيڪو صلح نامو ”ٽريٽي آف ورسائيليز“ (Treaty of Versailles) زرو زبردستيءَ سان صحيح ڪرايو هو، تنهن ۾ جرمنيءَ کي نهايت ذلت وارا شرط قبول ڪرڻا پيا هئا. +مثال طور، اتحادين جرمنيءَ جي ڪن خاص علائقن تي، جتي جرمنيءَ جا فولاد جا ڪارخانا ۽ هٿيارن ٺاهڻ جون فيڪٽريون هيون، قبضو ڪري پنهنجون فوجون ويهاري ڇڏيون. +جرمنيءَ تي پنهنجي اندروني انتظام کان وڌيڪ فوج رکڻ تي بندش وجھي ڇڏي ۽ اتحادي طاقتن هٿيار ٺاهڻ تي به پابندي لڳائي ڇڏي ۽ خاص طور فرانس کي، جنهن تي جرمنيءَ جي حملي سان پهرين مھاڀاري جنگ وڏي پئماني تي شروع ٿي هئي ۽ جنهن ۾ فرانس کي وڏو جاني ۽ مالي نقصان پهتو هو. +ان کي War Reparations يعني جنگي نقصانن جو معاوضو ڀري ڏيڻ به اتحادين جرمنيءَ کان قبول ڪرايو هو. +پهرين مھاڀاري جنگ ۾ جرمنيءَ جي شڪست سبب جرمنيءَ جي پراڻي بادشاهت کي ختم ڪري، ان جي جاءِ تي جمهوري نظام رائج ڪيو ويو ۽ جرمنيءَ کي ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ يعني عوامي جمهوريه قرار ڏنو ويو، جيڪا شروعاتي ڪاميابي کانپوءِ ناڻي واڌ، مهانگائيءَ، بيروزگاري ۽ اقتصادي مسئلن ۽ جرمنيءَ جي سندس مخالف طاقتن هٿان قومي ڦر لٽ سبب سخت ڪمزور پئجي ويئي. +ملڪ ۾ مختلف شدت پسند سياسي تحريڪون ۽ سياسي جماعتون پيدا ٿي پيو. +جن مان هڪڙي ڪميونسٽ پارٽي هئي ۽ ٻي هئي ايڊولف هٽلر جي نازي پارٽي. +هٽلر ۽ ان جي نازي پارٽيءَ جرمنيءَ جي ٻي مھاڀاري جنگ ۾ شڪست کانپوءِ جي ذلت جو الزام هڪڙو اتحادي طاقتن طرفان جرمنيءَ کان زوري مڃايل ورسائيليز معاهدي ۽ ٻيو يهودين تي لڳايو. +هٽلر جي نظر ۾ (الف) يهودين جو جرمنيءَ تي ايترو ته مضبوط اقتصادي ۽ مالي تسلط هو، جو جرمني پنهنجي دفاع جو پورو انتظام نه ڪري سگھي ۽ (ب) يهودي اندران جرمنيءَ سان ڪوڙا ۽ اتحادين سان سچا هئا. +يورپ ۾ جنگ جي شروعات. +جرمني ۽ روس هڪٻئي جا جاني دشمن هئا. +پر ڪن فوجي ۽ سياسي مصلحتن جي ڪري انهن في الحال پاڻ ۾ هڪٻئي خلاف جارحيت نه ڪرڻ جي معاهدي تي صحيحون ڪيون ۽ انهن معاهدي جي هڪ ڳجھي راز مطابق پولينڊ، بالٽڪ سمنڊ جي ڀر وارا ملڪ ۽ فن لينڊ کي پاڻ ۾ اڌو اڌ ڪري ورهائي کڻڻ جو به فيصلو ڪيو هو. +پهرين سيپٽمبر 1939ع تي ان وقت يورپ ۾ باقاعدي وڏي جنگ شروع ٿي ويئي، جڏهن جرمنيءَ پولينڊ تي حملو ڪري ڏنو، جنهن جي حفاظت لاءِ انگلنڊ ۽ فرانس ٻنهي لکت ۾ اڳيئي خاطريون ڪرايون هيون. +ٻئي پاسي کان روس به پولينڊ تي حملو ڪري ڏنو. +ٻنهي حملي آورن پولينڊ اڌو اڌ ورهائي کنيو. +پولينڊ جي فوجن شڪست کاڌي، پر ڪجهه فوجي آخر تائين اتحادين پاران قابض فوجن خلاف وڙهندا رهيا. +جرمنيءَ فرانس تي فوج چاڙهي، پر ٻنهي ملڪن جون فوجون 10 مئي 1940ع تائين هڪٻئي تي صرف فائرنگ ڪنديون رهيون. +جرمني ۽ روس جي خوفناڪ لڙائي. +ٻي عالمي جنگ جو فيصلو جرمني ۽ روس جي شديد، طويل ۽ خونريز جنگ جي نتيجي ۾ وڃي ٿيو. +هٽلر روس سان جنگ ۾ شڪست کانپوءِ هر محاذ تي پوئتي پوندو ويو. +تان جو دشمن جرمنيءَ کي چئن ئي طرفن کان گھيري ويا. +هٽلر جي Minister for Armament يعني (هٿيارن واري وزير) البرٽ اسپيئر پنهنجين ياداشتن ۾ لکيو آهي ته، ”ڪابينا جي جنهن اجلاس ۾ هٽلر روس تي حملي جو پلان (Operation Barbarossa) ”آپريشن باربروسا“ جي منظوري ڏني، ان وقت هو فرانس کي ڏيڍ مهيني جي مختصر جنگ ۾ اڳئي شڪست ڏئي چڪو هو ۽ کلندي کيس چيو هئائين ته: +يعني ”فرانس سان ٿيل جنگ جي نسبت آپريشن باربروسا ته اسان لاءِ هڪ ٻارن جي راند ثابت ٿيندي. +“ پر ائين ٿيو ڪونه. +روس تي حملي هٽلر کي ائين تباهه ڪري ڇڏيو، جيئن ڏيڍ سؤ سال اڳ ۾ نيپولين جي لکين سپاهين جي زبردست فرينچ فوج کي روس ۾ تباهه ڪيو ويو هو. +نيپولين پنهنجي چند هزار جان نثار سپاهين سان وڏي مشڪل سان پنهنجي جان بچائي واپس فرانس پهچي سگھيو هو. +جيتوڻيڪ هن ماسڪو شهر تي به قبضو ڪري سڄي شهر کي ساڙائي ڇڏيو هو ۽ هٽلر جي فوج تي ماسڪو کان 35 ميل پري رهجي وئي هئي. +برطانيه جي فيلڊ مارشل منٽگو مري ته چيو هو ته: ”جنگ جي وڏن اصولن ۾ هاڻي هن اصول جو به اضافو ٿيڻ کپي ته:(Never march on Moscow) يعني ”ماسڪو تي ڪڏهن به حملو نه ڪجو. +“ فاتح روسي فوج ۽ برلن تي روسي حملي جي اڳواڻي ڪندڙ جنرل زوخوف جرمنيءَ جي شڪست ۽ روس جي فتح جو وڏو سبب اهو ٻڌايو هو ته، ”هٽلر پنهنجي طاقت جو حقيقت کان وڌيڪ ۽ اسان جي طاقت جو حقيقت کان گھٽ اندازو لڳايو هو. +“ ساڳيو جرمن وزير جنگ البرٽ اسپيئر پنهنجين يادگيرن ۾ اهو به لکي ٿو ته، ”بعد ۾ روس هٿان جرمنيءَ جي شڪست تي تبصرو ڪندي هٽلر وڏي اداسيءَ سان کيس چيو هو ته: +يعني ”مستقبل اسان جي طاقتور پاڙيسري (روس) جو آهي، ڇاڪاڻ جو جرمن قوم پاڻ کي (روسين جي ڀيٽ ۾) ڪمزور ثابت ڪيو آهي. +روس تي حملو ڪندڙن لاءِ وڏي ۾ وڏي مسئلو هميشه لاءِ پنهنجين فوجن کي هٿيار، بارود، کاڌي، تيل ۽ ضروري شين جي سپلاءِ جو رهيو آهي ۽ ٻيو وڏي ۾ وڏي مسئلو روس جي خوفناڪ سردي هئي. +جنهن ۾ روسين کان سواءِ ٻيا ٻاهران حملي آور نه ٿي وڙهي سگھيا. +روسين ۽ سردي ٻنهي سان وڙهڻ مشڪل هو. +جرمنيءَ سان به ائين ٿيو. +جرمنيءَ جو پلان هو ته ايندڙ سردين کان اڳ ۾ روسين کي شڪست ڏني ويندي. +ائين ٿيو ڪونه روسي پويان هٽندا ۽ ملڪ خالي ڪندا ويا ۽ پويان فصل ۽ ٻيون ضرورت جون شيون به برباد ڪندا ويا. +اهڙيءَ طرح جرمنيءَ کي دوبدو وڙهڻ جو موقعو ئي ڪونه مليو، جو روسي فوجن کي ختم ڪري سگھي. +ان کانپوءِ جرمن فوجون پيشقدمي ڪندي 5 ڊسمبر 1941ع تي ماسڪو کان 35 ميل پري پهچي بيهي رهيون، جو انهن جي سپلاءِ لائين ان کان وڌيڪ سلامت ڪانه هئي ۽ روسي گوريلا فوجون هر هنڌ انهن تي حملا ڪري رهيون هيون، جرمن ته ايتري روسي علائقي تي قبضو ڪري چڪو هو، جو روسي اهو 1944ع تائين جرمن فوجن کان مس خالي ڪرائي سگھيا هئا. +هٽلر جي فوجين لينن گراڊ شهر (موجوده نالو پيٽرزبرگ) کي گھيري ۾ آڻي ڇڏيو ۽ هٽلر حڪم ڪيو ته، ”هن شهر کي صفحهء هستي تان مٽايو وڃي ۽ ان جي سڀني شهرين کي ماريو وڃي. +“ هٽلر روسين کي ” Subhuman Race“ يعني انساني سطح کان گھٽ نسلن جا ماڻهو قرار ڏيندو هو، جن کي ماري تباهه ڪري ڇڏڻ ڪو ڏوهه ڪونه هو، هو جرمن قوم کي ئي انسان ذات جي اعليٰ قوم تصور ڪندو هو، هن جي خيال ۾ جنهن کي ئي دنيا تي حڪومت ڪرڻ جو حق حاصل هو، هٽلر لينن گراڊ شهر کي گھيرو ڪري ويهي رهڻ جو حڪم ڏنو، جيئن هن شهر جي باشندن کي اڃيو ۽ بکيو ماري ختم ڪري ڇڏجي. +ساڳئي وقت بمبار جهازن ۽ توپن جي گولي باري به شهرين تي جاري رهي. +هن شهر جي گھيري جي نتيجي ۾ انهن جا ڏهه لک ماڻهو مري ويا. +اهو گھيرو 900 ڏينهن جاري رهيو. +42-1941ع جو سيارو ڪاٽڻ بعد جرمن فوج ماسڪو تي حملي جو پروگرام بدلائي اسٽالن گراڊ شهر (موجوده نالو وولگو گراڊ) تي حملو ڪيو ۽ ان تي قبضو ڪيو، جنهن کان پوءِ اسٽالن گراڊ جي گھٽين ۾ جنگ شروع ٿي ويئي. +هيءَ جنگ ايتري ته شديد ٿي وئي، جو شهر جي چؤڌاري موجود سڄي جرمن فوج کي شهر ۾ وڙهڻ لاءِ موڪليو ويو ۽ جرمنيءَ جي مددگارن رومانيه ۽ هنگريءَ جي فوجين کي شهر جي ٻاهران حفاظت لاءِ مقرر ڪيو ويو. +روسين ڇا ڪيو، جو هن شهر تي جوابي حملو ڪري هنگري ۽ رومانيه جي ڪمزور فوجين کي ختم ڪري ڇڏيو ۽ شهر ۾ موجود جرمن فوج کي پنهنجي گھيري ۾ آڻي ڇڏيو. +جرمن فوج جي ڇهين ۽ ستين ڊويزن جا لکين فوجي بنا مدد بنا سپلاءِ، بنا کاڌي ۽ بنا بارود جي شديد مصيبت ۾ اچي ويا. +1943ع جي شروعات ۾ باقي بچيل جرمن فوج شڪست قبول ڪندي هٿيار ڦٽا ڪيا ۽ تيستائين شديد ترين خوني جنگ ۾ جرمني ۽ روس جا ڪل 20 لک ماڻهو مارجي ويا. +جن مان 5 لک شهري ۽ باقي ٻنهي ملڪن جا سپاهي هئا. +هٽلر ضد ۾ اچي آخر تائين جرمن سپاهين کي جنگ جاري رکڻ لاءِ چيو، پر جرمن فوج جي سپهه سالار مجبور ٿي هٿيار ڦٽا ڪيا، جيتوڻيڪ هن کي ائين ڪرڻ کان روڪڻ لاءِ هٽلر هن کي جنرل مان فيلڊ مارشل جي عهدي تي ترقي ڏئي ڇڏي، جو اوستائين ڪنهن به جرمن فيلڊ مارشل ڪنهن دشمن اڳيان هٿيار نه ڦٽا ڪيا هئا. +هن جنگ کانپوءِ جرمنيءَ جي فوج جو زور ٽٽي پيو ۽ روسي فوجن اڳتي وڌڻ شروع ڪيو. +تان جو اهي وڃي مئي 1945ع ۾ خود جرمنيءَ اندر برلن جي شهر تي پهتيون. +ان کان اڳ 1945ع جي بهار ۾ جرمنيءَ ڪرسڪ جي هنڌ وٽ روسي فوجن تي تاريخ جو وڏي ۾ وڏو ٽينڪن وارو حملو ڪيو ۽ اتي دنيا جي ٽينڪن جي وڏي ۾ وڏي لڙائي ٿي. +هزارين ٽينڪن ۽ لکين فوجن، ٻنهي پاسن کان جنگ ۾ حصو ورتو، جنهن ۾ به آخرڪار جرمنيءَ کي شڪست ۽ روس جي فتح ٿي. +هن جنگ ۾ ٻنهي پاسي وڏو جاني ۽ مالي نقصان ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38027.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38027.txt new file mode 100644 index 0000000..7d1dcc2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38027.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +يتيم +يتيم ان ٻار کي چيو ويندو جنھن جو والدين مان ڪوئي ھڪ ماءُ يا پيءُ يا ٻئي حال حيات نہ ھجن. +قرآن جي سورہ النساء ۾ فرمان آھي ته: +سورہ النساء جي آيت نمبر 6 مطابق يتيمن جي مال سنڀالڻ جي ذميداري لاء نگھبان ڏسي تہ يتيم بالغ ٿيڻ جي عمر ۾ پھچڻ سان گڏوگڏ ان جي عقلي نشونما ڪيئن آھي. +ان ۾ پنھنجا معاملا پنھنجي ذميداري سان ھلائڻ جي اھليت ڪيتري آهي. +ملڪيت جي صورت ۾ ٻہ شرطون آھن: بلوغت جي عمر ۽ رشد يعني ملڪيت سنڀالڻ جي سمجھ. +پھرين شرط تي اسلامي فقيھن جو اتفاق آهي. +ٻئين شرط بابت امام حنيفه جي راء آھي تہ بلوغت جي عمر ۾ جيڪڏهن يتيم ۾ مال سنڀالڻ جي اھليت نہ ھجي تہ ولي يا نگھبان وڌ ۾ وڌ ست سال ٻيا انتظار ڪري ۽ پوء ان يتيم ۾ چاھي رشد يا سمجھ اچي يا نہ اچي ٻنھي صورتن ۾ امانت ان جي حوالي ڪري ڇڏي. +امام ابو يوسف، امام محمد ۽ امام شافعي جي خيال مطابق سمجھ يا رشد اھڙي صورت ۾ لازمي شرط آھي. +مولانا مودودي جي خيال مطابق ان صورت ۾ معاملو عدالت ڏي رجوع ٿيڻ کپي تہ اھا نگراني لاء مناسب بندوبست جو فيصلو ڪري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38032.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38032.txt new file mode 100644 index 0000000..30c601c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38032.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +زال +زال +زال شادي جي رشتي ۾ زنانو ساٿي ھوندو آھي. +ھڪ شادي جي تحت جيڪو جوڙو وجود ۾ ايندو آھي ان ۾ نر مڙس ۽ مادي زال چورائيندي آھي. +سنڌي ٻوليءَ ان جي لاءِ گھرواري، وني، جوءِ ۽ زوجہ جا لفظ بہ استعمال ٿيندا آھن.مڙس جي مرڻ کان پوءِ ان کي بيواھ يا رن زال چوندا آهن. +انگريزي جي لفظ وائيف جي معنیٰ عورت آھي. +سنڌي ، اردو ۽ ڪيترين ئي ٻين ٻولين ۾ زال لاء عورت جو لفظ پڻ استعمال ٿيندو آهي.شادي کان پوءِ زال اڪثر مڙس جو نالو پنھنجي نالي سان لڳائيندي آهي پر اھو لازمي ناھي تہ ھر ڪلچر ۾ ايئن ٿئي. +زال جو سڏڻ لاء احترام بخش خطاب انگريزي ۾ مسز ھوندو آھي سنڌي ۾ مسلمان عورت لاءِ مسمات ۽ ھوندو عورت لاءِ شريمتي استعمال ٿيندو آهي.زال شادي کان اول مڙس سان رشتي ۾ مڱيندي سڏبي آھي ، شادي وقت ڪنوار ۽ شادي کان پوءِ زال سڏبي آھي. +اسلام ۾ زالن جا حق ۽ فرض. +اسلام م زالن جا پنھنجي مڙسن تي جيڪي خاص شرعي حق مليل آهن انھن ۾ نڪاح ۾ مرضي جو حق، حق مھر، مڙس تي خرچ جو حق، ٻار جي سنڀال جو جھوليءَ وارو حق، مڙس جي ملڪيت ۾ وراثت جو حق، ڏاج جي سامان جي مالڪي جو حق، شادي ۾ گھوٽيتن طرفان مليل تحفن جي مالڪي جو حق ۽ خلا حاصل ڪرڻ جو حق شامل آهن. +ان جي فرضن ۾ مڙس جي فرمانبرداري، مڙس جي ملڪيت جي نگھباني، مڙس کي زنشوئي جو حق ڏيڻ شامل آهن. +قرآن سوره النساء ۾ فرمايو آھي ته: +حديث ۾ آيو آھي تہ نبي فرمايو تہ: +عورت تي مڙس جي اطاعت کان خالق جي اطاعت مقدم آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38211.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38211.txt new file mode 100644 index 0000000..8ba91c2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38211.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +نسلي گروھ +نسلي گروھ يا ماڻھن جو اھڙو گروھ جنھن جي شناخت يا سڃاڻپ اجتماعي ھڪجھڙائي يا مشابھت سان ٿئي مثال طور: ساڳيا ابا ڏاڏا، ساڳي ٻولي، ساڳي تاريخ، ساڳيو سماج، ساڳي ثقافت، يا ساڳي قوم ، ساڳيو وطن وغيره. +عام طور تي اھو وراثت واري حالت ھوندو آھي جيڪا ان معاشري جي بنياد تي بيٺل حالت ھوندي آھي جنھن ۾ اھو گروھ رھندو آھي. +ان جي وڌيڪ سڃاڻپ ۾ ساڳيو وطن، ساڳيو مذھب، ساڳيو لھجو، ساڳي ڏند ڪٿا، ساڳي رھڻي ڪھڻي، ساڳيون ريتون رسمون، ساڳي جسامت سان بہ ٿيندي آهي. +نسلي گروھ ڪڏهن ڪڏهن قوم يا ماڻھن جي لاءِ لفظ طور استعمال تيندو آھي. +دنيا ۾ ھاڻوڪي دؤر ۾ سڀ کان وڏو نسلي گروھ چين جا ھان نسل جا ماڻهو آھي. +حسب نسب، بُڻ بُڻياد يا ايٿينسٽي (Ethnicity) يا اصل نسل يا بڻ بڻياد مان مراد آهي، ڪنهن خاص نسل سان لاڳاپيل هجڻ. +هڪ قوم جو ڪنهن به ٻيءَ قوم سان واسطيداري پنهنجن طئي ڪيل ثقافتي ۽ لساني معيارن موجب ڪري ته ان عمل کي نسب پرستي (Ethnocentrism) سڏجي ٿو. +سياست ۾ هن نظريي مطابق هڪ گروھ کي پنهنجي ٻوليءَ ۽ ثقافت تي فخر هوندو آهي؛ پر اهو فخر گھڻو ڪري (اڪثر) مخالف گروھ جي ٻوليءَ ۽ ثقافت سان متڀيد تي ٻڌل هوندو آهي. +جڏهن ته Ethnicity ذريعي انسانن جي هڪ مخصوص گروھ کي ان جي نسل سان لاڳاپيل خاصيتن جي بُنياد تي عالمي سماج ۾ سُڃاڻپ تي زور ڏنو وڃي ٿو. +اها سُڃاڻپ تاريخي حاصلات ۽ حالتن مطابق تبديل ٿيڻ جي صلاحيت هُجڻ ڪارڻ هڪ نسلي گروھ کي قومن جي برادريءَ ۾ الڳ حيثيت ڏياري ٿي. +نسليت، ثقافتي ۽ نسلي فرقيواراڻي گروهن وچ ۾ لاڳاپي (تعلق) جو بنياد ثقافتي ساڙ ۽ سماجي متڀيد تي ٻڌل هوندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38223.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38223.txt new file mode 100644 index 0000000..5f459ce --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38223.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +سيد ميان ٻڍل شاھ +سيد ميان ٻڍل شاھ مٽياري سيدن جي سنائي شاخ جي اميناڻي پاڙي مان هو. +سندس جنم نوابشاھ ۾، 1894ع ڌاري ٿيو. +ابتدائي تعليم مقامي اسڪول ۾ ورتائين، کيس سيد غلام حيدر شاھ نالي ڀاءُ هو. +هي ننڍا ئي هئا ته 1904ع ڌاري سندن والد وفات ڪري ويو. +انهيءَ زماني ۾ نوابشاھ طرف جون زمينون اڃا پوريءَ طرح آباد نہ ٿيون هيون پر پوء سدا واھ ۽ ناري واھ جي نڪرڻ ڪري، هي خطو سر سبز ۽ آباد ٿي ويو ۽ انهيءَ ڪري سندن ملڪيت ۽ پيدائش به وڌي ويئي، نوابشاھ شھر ضلعي جو هيڊ ڪوارٽر ٿيو. +اهو شهر سندس والد سيد ميان نواب شاھ جي نالي تي ٻڌل آهي. +وڏي ٿيڻ کان پوءِ هن آسپاس جي زميندارن سان دوستاڻا تعلقات وڌايا. +سندس بنگلو سدائين مهمانن سان ڀريو پيو هوندو هو، ٿوري وقت اندر سندس سنگت جو هڪ وڏو گروھ بنجي ويو، جنهن ۾ وڏيرو خان محمد کڏهري ،وڏيرو الهه اوڀايو ڪيريو، وڏيرو علي خان ڪيريو، ميان محمد معصوم کنيارن وارو، هسو خان گپچاڻي، وڏيرو محمد فاضل لاکو، شھمير خان راهو، دين محمد جويو ۽ ٻيا ڪيترا ماڻھو شامل هئا. +ضلعي لوڪل بورڊ جو ميمبر، تعلقي لوڪل بورڊ نوابشاھ جو پريزيڊنٽ ۽ پهرين جولاءِ 1940ع کان 10 فيبروري 1942ع تائين، نوابشاھ ميونسپالٽيءَ جو پريزيڊنٽ ٿي رهيو. +سن ۾ 1924ع مارچ ڌاري سڏايل مٽياري سيدن جي ڪانفرنس ۾، پنهنجي پاڙي جي مڙني سيدن سميت شرڪت ڪئي هئائين. +سندس طبيعت ذيابيطس ڪري ٺيڪ نه رهڻ لڳي ۽ اٺيتاليھ سالن جي عمر ۾، 22 جنوري 1942ع مطابق ۲۲ محرم ۱۳۶۱ھ تي وفات ڪيائين، کيس هڪ فرزند ميان نواب شاھ نالي ٿيو، ليڪن اهو مستانو هو. +ھن جو ڀاءُ ميان غلام حيدر شاھ نوابشاھ ميونسپالٽيءَ ۽ تعلقي لوڪل بورڊ نوابشاھ جو پريزيڊنٽ رهي چڪو هو، نوابشاھ ميونسپالٽيءَ جو، هڪ دفعي 13 آگسٽ 1947ع کان 10 آڪٽوبر 1949ع تائين، ٻئي دفعي 21 ڊسمبر 1952ع کان 20 ڊسمبر 1957ع تائين، پريزيڊنٽ رهيو. +1953ع کان ون يونٽ ٿيڻ تائين، سنڌ اسيمبليءَ جو ميمبر ٿي رهيو. +ڀاءُ جي گذرڻ کان پوءِ، هن جي طبيعت به ٺيڪ نه رهي. +اڪثر بيمار گذاريندو هو. +نيٺ 11 فيبروري 1963ع، مطابق 15 رمضان 1382هه تي، نوابشاھ ۾ وفات ڪيائين. +کيس ٽي فرزند آهن؛ ميان غلام رسول شاھ، امير حسن شاھ ۽ نواز علي شاھ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38224.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38224.txt new file mode 100644 index 0000000..f6e207c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38224.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +امام بخش ڳاھو +رئيس امام بخش خان ڳاھو جي وڏن جو تعلق اصل ٽنڊو الهيار ضلعي جي ديھ ڳاهڪيءَ جي ڳوٺ ڪامل ڳاهو سان ھو. +اتان ڪلهوڙن جي حڪومت جي آخر ۽ ٽالپرن جي شروعات ڌاري لڏي، گھوڙا ٻاري تعلقي ۾ پنهنجو ڳوٺ ٻڌي اچي ويٺا. +سندن پڙڏاڏي جي نالي سان ديھ حيات ڳاهو، ديھ پتڻ حيات ڳاھو ۽ ديھ ٻيلو حيات ڳاهو اڃا تائين يادگار آهن. +ميرن جي دؤر حڪومت ۾ هن قبيلي مان ڪيترا ميرن جا ڪارندا ٿي رهيا، جن مان رئيس ڪامل خان ڳاهو خاص هو، جنهن کي فرزند رئيس حيات خان ڳاھو پيدا ٿيو، جنهن جي نالي تي اھي ٽي ديھون قائم آھن. +رئيس حيات خان کي رئيس نور محمد خان نالي فرزند پيدا ٿيو، جنهن کي چار فرزند ٿيا: 1. +رئيس آگيڏنو خان، 2 رئيس صاحبڏنو خان، 3. +رئيس ڪامل خان ۽ 4. +رئيس يار محمد خان موجوه ڳوٺ تي نالو انهيءَ آگيڏني خان جي ڪري پيو. +رئيس آگيڏني خان کي ست فرزند ٿيا، جن مان ميان علي بخش خان کي ٻه فرزند ٿيا: رئيس امام بخش خان ۽ رئيس الهڏنو خان. +رئيس امام بخش خان 4 جنوري 1902ع تي ڄائو. +ابتدا ۾ قرآن شريف پڙهيائين، پوءِ ستين درجي تائين سنڌي پڙهي، سڪندر نامي تائين فارسي پڙهيائين، انهيءَ تعليم حاصل ڪرڻ بعد، هن زمينداري ڪم ۾ دلچسپي وٺي، زمين سڌاري ۽ ملڪيت وڌائي. +سال 1928ع ۾، ڊسٽرڪٽ لوڪل بورڊ ڪراچيءَ جو ميمبر ٿيو ۽ ٽيهن سالن تائين لاڳيتو ميمبر چونڊيو آيو. +ڪجهه وقت تعلقي گهوڙا ٻاريءَ جو پريزيڊنٽ ۽ 1933ع ۾ ضلعي لوڪل بورڊ جو وائيس پريزيڊنٽ ٿيو، سنڌ جي عام زميندار ڪلاس وانگر، هي ڪامورن سان لاڳاپي ۽ طاقتور گروهه سان دوستي رکڻ جو اختيار ڪندو آيو، جنهن ڪري کيس 1931ع ۾ ڪمشنر صاحب جي درٻار جي ڪرسيءَ جي سند ملي. +1943ع ۾ وائسراءِ هند کان، قيصر هند جو تمغو انعام مليس. +ان کان سواءِ کيس ٻيا ڪيترا آفرين ناما به عطا ٿيا. +سال 1942ع ۾ کيس ’خان صاحب‘ جو لقب مليو. +انهيءَ وقت کان جي پي به ٿيو. +ضلعي لوڪل بورڊ ڪراچيءَ ۾ جڏهن منهنجو مسٽر گبسن ڪليڪٽر ڪراچيءَ سان اختلاف ٿي پيو، تڏهن هي صاحب قاضي عبدالرحمان، چيف آفيسر لوڪل بورڊ، جي سرڪاري گروهه جو سرگرم رڪن ٿي رهيو. +جڏهن سنڌ جدا ٿيڻ کان پوءِ، [[مسلم ليگ ][جماعت زور وٺڻ لڳي، تڏهن هي ان ۾ داخل ٿي ويو. +هڪ وقت تعلقي مسلم ليگ جو پريزيڊنٽ ۽ صوبي مسلم ليگ جو ميمبر ٿي رهيو. +آخر ۾ جڏهن چڱو اثر ۽ رسوخ حاصل ڪري ويو، تڏهن ڳاهن گڏجي، کيس سرداريءَ جي پڳ ٻڌائي. +هن اڪثر طاقت ۾ آيل ماڻهن سان دوستاڻا تعلقات رکڻ جي ڪوشش پئي ڪئي آهي. +وڏيرو محمد عثمان سومرو ۽ [[قاضي عبدلرحمان]] سندس شخصي دوستن مان هئا، ازانسواءِ سردار واحد بخش خان ڀٽي ۽ خانبهادر محمد ايوب کهڙي سان به چڱا تعلقات هئس، جن کي انهيءَ حد ۾ زمين به خريد ڪرائي ڏنائين. +کيس چار فرزند آهن: آگيڏنو خان، نور محمد خان، پير محمد خان ۽ محمد حيات خان. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38226.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38226.txt new file mode 100644 index 0000000..55a49e4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38226.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +خير محمد چانڊيو +لاڏيون ، شاھ بندر جي خانبهادر خير محمد خان ولد رئيس ڏتل خان چانڊيو جا وڏا اصل غلام محمد خان خاصي چانڊين جي ڳوٺ (تعلقي دادو) جا ويٺل هئا، جتان سندن وڏو ڏاڏو رئيس باگو خان، مائٽن سان ڪن ڳالهين تي اختلاف ٿيڻ ڪري، لڏي اچي ٽنڊي محمد خان جي ڀر ۾ ڳوٺ ٻڌي ويٺو. +ان کي ٽي پٽ ٿيا. +هر هڪ رئيس صوڀو خان، رئيس گل محمد خان ۽ رئيس خير محمد خان، ڪجهه وقت اتي رهڻ بعد، ميرن جي صاحبيءَ ۾، هو اتان لڏي اچ سجاول جي ڳوٺ ۾ ويٺا، جتي چڱي زمين هٿ ڪيائون. +رئيس گل محمد خان اتي ئي رهجي ويو، ليڪن رئيس صوڀو خان ۽ خير محمد خان اتان لڏي اچي شاهبندر تعلقي ۾ لاڏين جي ڀر ۾ پنهنجو ڳوٺ، صوڀي خان چانڊئي جي نالي، ٻڌي ويهي رهيا. +رئيس صوڀي خان کي ٽي فرزند ٿيا: رئيس چاڪر خان، رئيس ڏتل خان ۽ رئيس امام بخش خان، صوڀي خان جي ڀاءُ خير محمد خان کي صرف هڪ نياڻي ٿي، جا سندس سؤٽ رئيس ڏتل خان کي پرڻائي ويئي. +رئيس ڏتل خان کي چار فرزند ٿيا: رئيس صوڀو خان، رئيس محمد علي خان، رئيس خير محمد خان ۽ رئيس محمد حسن خان. +رئيس ڏتل خان جي اولاد مان خانبهادر خير محمد خان ٽيون نمبر فرزند هو : ليڪن سندس والده رئيس خير محمد خان وڏي جي نياڻي هئي، جنهن ڪري کيس ناناڻي ملڪيت به ملي. +پاڻ محنت ۽ سرجوشيءَ سان زمين سڌاريائين ۽ يورپين آفيسرن سان لاڳاپا رکي، طاقت وٺي ويو. +ان وقت جا يورپين عملدار جنهن سان لاڳاپو رکندا هئا، ان کي ورسائي ڇڏيندا هئا ؛ جنهن ڪري سرڪاري زمين کيس سستي مالڪاڻي تي ملي ويئي. +آهستي آهستي سيڪنڊ ڪلاس آنرري مئجسٽريٽ مقرر ٿيو. +اول ۾ کيس خان صاحبيءَ جو لقب مليو، پوءِ هو خانبهادر ٿيو. +هي ڪراچي ضلعي لوڪل بورڊ جو ميمبر، 1921ع کان 1937ع تائين هلندو آيو. +ٻيءَ جنگ جي زماني ۾ ڪراچي ضلعي لاءِ کيس نيشنل وار فرنٽ جو ليڊر نامزد ڪيو ويو. +تعليمي هاسٽلن، اسڪولن، اسپتالن وغيره جي خير جي ڪمن ۾ هن آفيسرن جي چوڻ تي ڪافي پئسو ڏنو. +پر ميان ڀلڻ شاهه نورائيءَ واري سان سندس معتقداڻو ۽ دوستاڻو رستو هو. +ڪو به ڪم، باهمي مشوري کانسواءِ نه ڪندا هئا، جيڪڏهن ڪن ماڻهن کي پير صاحب ۾ ڪم پوندو هو ته خانبهادر ذريعي کيس چوائيندا هئا. +اهڙيءَ طرح، خانبهادر کي پير صاحب ذريعي ڪم لاءِ چوائڻ ضروري ليکيو ويندو هو. +نواب غيبي خان ڏانهن، قومي سردار هئڻ ڪري، سندس گهڻي مراد هوندي هئي، جنهن لاڙ جي چانڊين جو، پنهنجي طرفان، خانبهادر کي چڱو مڙس ۽ نائب مقرر ڪيو ھو. +خانبهادر 9 جولاءِ 1954ع تي وفات ڪئي. +پنهنجي بنگلي واريءَ مسجد جي ڀر ۾ مدفون ٿيل آهي، کيس پنج فرزند آهن: رئيس محمد يوسف خان، رئيس خان محمد خان، رئيس حاجي الهڏنو خان، رئيس بچل خان ۽ رئيس باگو خان،. +سندس پهريون نمبر فرزند ابتدائي تعليم ڳوٺ مان وٺي، پوءِ ڪراچيءَ جي سنڌ مدرسي ۾ انگريزي پڙهي، مئٽرڪ پاس ڪرڻ کان سواءِ، وڃي زمينداري ڪم سان مشغول ٿيو. +ڪيترا سال ضلعي لوڪل بورڊ ڪراچي ۽ ٺٽي جو ميمبر، پريزيڊنٽ ۽ لوڪل بورڊ اسڪول جو چيئرمين ٿي رهيو. +سنڌ بمبئي کاتي کان علحده ٿيڻ بعد هو سنڌ اسيمبليءَ ۾ ميمبر چونڊجي آيو. +پهرين شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ جي ”آزاد سنڌ پارٽي ءَ“ جو ميمبر هو، پوءِ جدا جدا پارٽين جو ميمبر ٿي رهيو. +سمورو وقت سنڌ اسيمبليءَ جو ميمبر رهيو. +ون يونٽ ٿيڻ بعد، مغربي پاڪستان اسيمبلي ءَ جو به ميمبر چونڊيو. +هن وقت هو نيشنل اسيمبليءَ جو ميمبر آهي، سنڌ اسيمبليءَ ۾ پارليامينٽري سيڪريٽري، چيف پارليامينٽري سيڪريٽر ۽ پيرزادي عبدالستار جي وزارت ۾ وزير به ٿي رهيو آهي. +ڪجهه وقت نيشنل اسيمبليءَ ۾ پارليامينٽري سيڪريٽري هو. +کيس محمد موسيٰ نالي هڪ فرزند آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38227.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38227.txt new file mode 100644 index 0000000..c500e03 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38227.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +محمد عثمان سومرو +هي صاحب متوءَپوٽي سومرن جي قبيلي مان ميان ابوبڪر سومري جي اولاد مان آهي. +ميان ابوبڪر کي ميان احمد خان فرزند ٿيو، جنهن جي فرزند جو نالو وڏيرو خان هو، جنهن کي ان وقت ۾ چڱي شهرت حاصل ٿي. +هي زمانو ميرن جي حڪومت جو آّخري وقت هو. +سندس دوستي انهيءَ وقت جي مکيه بهادرن، مُلا عبدالرحمان ۽ چاڪر خان جوکئي سان هئي. +هن جي به، چاڪر خان وانگر، برفتن سان مخالفت هئي. +انهيءَ وقت ڌاري برفت جبل مان هيٺ لهي ڦريون ۽ ڌاڙا هڻڻ ۾ مشهور ٿي ويا هئا. +انهن سان مقابلو ڪرڻ معمولي ڳالهه نه هئي، پر هي مرد همت جهليو مقابلو ڪندو آيو. +پاڻ موجوده لُڪن جي بنگلي جي ڀر ۾ وَڍَ، نالي سان ڳوٺ ٻڌو هئائين، ٿوري وقت کان پوءِ سندس پويان ان ڳوٺ کي ڇڏي، ٻئي پڊ ڀنڀڏائيءَ تي اچي ويٺا،۽ ڳوٺ ٻڌائون. +انهيءَ وقت ۾ دريا جي ٻوڏن، مال جي چاري ۽ آباديءَ جي سهولت خاطر، اڪثر پڊ بدلائڻا پوندا هئا. +وڏيري خان سومري کي منٺار نالي فرزند پيدا ٿيو، جنهن جي پٽ تي وري ڏاڏنهنس ”خان“ جو نالو رکيو ويو. +ان کي فرزند وڏيرو محمد هاشم ٿيو، جنهن موجوده سومرن جو ڳوٺ ٻڌايو هو. +وڏيري محمد هاشم کي ميان محمد نالي فرزند پيدا ٿيو، جنهن کي ٻه فرزند ٿيا: وڏيرو محمد عثمان سومرو ۽ حاجي محمد فاضل سومرو. +وڏيرو محمد عثمان 7 فيبروري 1902ع مطابق 28 شوال 1319 هه تي ڄائو هو. +سندس تعليم ڳوٺ جي اسڪول ۾ ٿي، جڏهن سندس والد آڪٽوبر 1919ع ۾ وفات ڪئي ته، سڀني راڄن گڏجي هن کي پڳ ٻڌائي. +هتي جا وڏا اصل وڏا مالدار هئا، جنهن ڪري پڊ بدلائيندا رهندا هئا؛ ليڪن جڏهن هڪ جاءِ تي پڪا ٿي ويٺا ته ڪافي زمينداري ڪيائون. +ٺٽي جو شهر تعليم يافته ماڻهن، ديوانن، وڏن زميندارن ۽ سيدن جو مرڪز آهي. +هتي جا ماڻهو آسپاس تي ڇانيل پئي رهيا آهن، پر هن نوجوان جي رهوڻيءَ ۽ همت ڪري، سندس اثر ويو وڌندو، جنهن ڪري 1921ع ۾ ضلعي لوڪل بورڊ جو ميمبر چونڊجي ويو، ۽ 1925ع ۾ ضلعي لوڪل بورڊ ڪراچيءَ جو ميمبر پڻ چونڊيو. +1932ع ۾ تعلقي لوڪل بورڊ جو پريزيڊنٽ چونڊيو. +جڏهن دادو ضلعو جدا ٿيو ته عملداري اثر ڪري، خانبهادر الهه بخش گبول ضلعي لوڪل بورڊ جو پريزيڊنٽ چونڊيو، ۽ سندس دوستيءَ ۾ رهڻ ڪري، هن کي ڪراچيءَ جي لوڪل بورڊ اسڪول بورڊ جو چيئرمين چونڊايو ويو، جنهن عهدي تي 1936ع تائين رهيو. +انهيءَ وچ ۾، ذاتي لياقت ۽ لاڳاپي ڪري، ايترو اثر ۽ رسوخ پيدا ڪري ويو هو، جو سنڌ جدا ٿيڻ بعد 1937ع جي اليڪشن ۾، ٺٽي ڊويزن طرفان سنڌ اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊجي ويو. +26 آڪٽوبر 1928ع ڌاري، سردار واحد بخش خان ڀٽي جي تحريڪ سان، هڪ ٻانهن، مائي خانزادي ابڙي گم ٿي ويئي هئي ؛ چوڻ ۾ آيو ٿي ته وڏيري محمد عثمان وٽ ڇڏيل هئي، ۽ جيڪا اتي ئي مري ويئي. +سرڪار طرفان ميان واحد بخش خان ۽ سندس ساٿين، ۽ ميان محمد عثمان سومري تي ڪيس ٿيو، جنهن مان گهڻيءَ تڪليف ۽ خرچ بعد هي آزاد ٿيا هئا. +انهن ڏينهن کان ميان واحد بخش خان ۽ سندس سنگت سان هن جي دوستي ٿي ويئي. +واحد بخش خان جي وفات بعد، انهيءَ لحاظ ڪري، هن نبي بخش خان جي مرڪزي اسيمبليءَ جي اليڪشن ۾ مدد ڪئي هئي.اهو رستو پوءِ به هو قائم رکندو آيو. +سنڌ اسيمبليءَ جي چونڊن بعد هي اتحاد پارٽيءَ جو ميمبر ٿي رهيو، ۽ خانبهادر الهه بخش سومري سان سندس دوستاڻا تعلقات ٿي ويا. +جڏهن اتحاد پارٽي مخالفت ۾ هئي، ته هي ان سان گڏ هو. +خانبهادر الهه بخش وزيراعظم ٿيو ته به هي سندس مددگار هو، ٿوري وقت بعد جڏهن ڍلن وڌڻ جي سوال تان اتحاد پارٽي مخالف ٿي ويئي ته هن دوستيءَ جو لحاظ رکندي، خانبهادر الهه بخش جي مدد قائم رکي. +سنڌ اسيمبليءَ ۾ 1945ع تائين رهندو آيو، تان جو اسلام جي نعري ۽ انگريزن جي مدد سان، چند مسلم ليگي سياستدان سنڌ اسيمبليءَ جي اڪثر جاين تي قبضو ڪري ويا. +1939ع کان 1942ع تائين، پاڻ ضلعي لوڪل بورڊ ڪراچيءَ جو پريزيڊنٽ ٿي رهيو. +1926ع کان 1935ع تائين ٺٽي ميونسپالٽيءَ جو ميمبر ٿي رهيو. +پوءِ هن اسان سان ”عوامي محاذ“ ۾ شرڪت ڪئي، ۽ 1953ع جي سنڌ اسيمبلي اليڪشن لاءِ اميدوار بيٺو ليڪن ٺٽي شهر جي قديم خاندانن جي مخالفت، سنڌ سرڪار جي وزيرن طرفان مخالفن جي کلم کلا مدد ۽ گهڻي پئسي خرچڻ ڪري، سندس مخالف اميدوار، حاجي صادق علي ميمڻ کيس شڪست ڏيئي ويو. +1942ع ۾، ڳوٺ سليمان سومري ۾، سنڌ جي سومرا قبيلي هن کي سرداريءَ جي پڳ ٻڌائي. +پاڻ گهڻو وقت سردريءَ جا فرائض انجام ڏيندو آيو، تيستائين جيستائين حاجي مولابخش جي فرزند احمد ميان سومري، پيءُ جي هوندي پاڻ کي پڳ ٻڌائي، انهيءَ اتحاد کي نه ٽوڙيو. +کيس پنج فرزند ٿيا: 1. +ميان محد علي خان، 2. +ميان عبدالرحمان خان، 3. +ميان محمد خان، 4. +ميان عبدالستار خان، ۽ 5. +ميان عبدالرحيم خان. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38228.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38228.txt new file mode 100644 index 0000000..075731b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38228.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +اڻ ٽر صورتحال ھن صفحي کي انگريزي وڪيپيڊيا جي صفحي "Fait Accompli" سان نہ ڳنڍيو وڃي. +اهڙو مامرو يا حاصلات جنهن کي مَٽائي يا پوئتي نہ ڪري سگهجي ۽ اھو اَٽل هجي، مثال جي طور تي ڪو بہ سگهارو ملڪ يا ڪجھ اتحادي ملڪ گڏجي اوچتو اهڙو فيصلو يا ڪم ڪن، جنهن سان ڀرپاسي جي علائقن ۾ عام ونھوار مطابق هلندڙ معاملا متاثر ٿين، تہ ان کي اڻ ٽر صورتحال (Fait Accompli) جي اصطلاح سان سڃاتو وڃي ٿو. +اهڙي فيصلي يا ڪم ۾ گهڻي قدر نقصان ٿيڻ جا امڪان هوندا آهن. +اڻ ٽر صورتحال يا "فيٽ اَڪمپلاءِ" Fait Accompli جو وڏو مثال اپريل 1982ع ۾ ارجنٽائين طرفان ڏکڻ ائٽلانٽڪ سمنڊ ۾ موجود فاڪلينڊ ٻيٽن تي، اوچتو قبضو ڪرڻ واري وک هئي. +انهن ٻيٽن تي برطانيا جو 1833ع کان قبضو هو. +پر ارجنٽائين انهن ٻيٽن تي (جاگرافيائي لحاظ کان ويجهو هُئڻ ڪري) پنهنجو حق ڄمائڻ ٿي چاهيو. +اِن بحران دوران ڳالهين منجهان ڪو فائدو نہ ڏسي، ارجنٽائين 14،000 فوجين جي طاقت سان اوچتو فاڪ لئنڊ ٻيٽن تي قبضو ڪيو. +برطانيا، بين الاقوامي سطح تي ڪوششون وٺڻ سان گڏ جوابي فوجي طاقت ڪتب آڻيندي، ارجنٽائين کان جون 1982ع ۾ قبضو واپس ڇڏائي ورتو. +اِن هار سبب ارجنٽائين جي ساک کي تمام گهڻو نقصان پهتو. +مبصرن جو چوڻ آهي تہ ٻنهي ڌُرين جي طاقت کي نظر ۾ رکندي، ارجنٽائين کي ھاڃو کائڻ کان سواءِ ڪو چارو نہ هُو ۽ ان صورتحال جو ٽرڻ اڻ ٿيڻ جوڳو (ناممڪن) هُئو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38259.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38259.txt new file mode 100644 index 0000000..f382f72 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38259.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +پير غلام مجدد سرهندي +مٽياري جي ھن صاحب جا وڏا افغانستان کان 1214هه ڌاري لڏي اچي مٽيارين جي ڳوٺ ۾ رهڻ لڳا. +سندن خاندان جا مريد اڳي ئي سنڌ ۾ هئا. +پهرين هو سنڌ ۾ اچي، گشت ڪري، نذرانا وٺي، موٽي واپس ويندا هئا، پر افغانستان ۾ حالتون سازگار نه ڏسي، سنڌ ۾ هميشھ لاءِ لڏي آيا. +سندن خاندان جو مفصل احوال ”عمدة المقامات“ ۾ ڄاڻايل آهي. +ميان غلام مجدد، 6 رجب 1300هه مطابق، 13 مئي 1883ع تي، مٽياري شهر ۾ ڄائو هو. +هن ديني تعليم مولوي حاجي حسن الله صاحب پاٽائيءَ کان مٽيارين ۾ ورتي ۽ ان وٽ ئي تحصيل ڪري، دستاربندي ڪيائين.ان کان پوءِ، 1321هه مطابق، 1904ع ۾، حج بيت الله ۽ زيارت نبوي لاءِ حجاز ويو، ۽ خيريت سان موٽي آيو. +سندس والد، خواجه عبدالحليم مجددي، 1331هه مطابق، 1913ع ۾ وفات ڪئي، جنهن کان پوءِ وڏي فرزند هئڻ ڪري کيس سجاده نشينءَ جي دستار ٻڌائي ويئي. +ابتدائي زماني ۾ پاڻ مذهبي احڪام جي تبليغ ۽ تعليم جي اشاعت ۾ وقت گذارڻ لڳو، جڏهن 1920ع ۾ خلافت تحريڪ شروع ٿي، ته ان ۾ دلچسپي وٺن شروع ڪيائين ۽ خلافت ڪانفرنس ۾ وڃي تقريرون ڪندو هو. +هڪ ٻه ڪانفرنس پاڻ وٽ به سڏائي هئائين. +پير سرهنديءَ کان علاوه، ان وقت سنڌ جي مکيه پيرن مان پير صاحب جهنڊي وارو، ڪي راشدي پير، مولانا تاج محمد امروٽي، مولوي غلام احمد صاحب ملڪاڻي ۽ ڪاماري شريف ورا پير، انهيءَ هلچل ۾ حصو وٺي رهيا هئا. +خوب جوش خروش سان تقريرون ٿينديون هيون، ان ڪري ڪيترا ڪارڪن جيلن ۾ ويندا هئا. +انهيءَ سلسلي ۾ پهرين جن سنڌي پيرن کي گرفتار ڪري مٿن ڪيس هلايا ويا، سي پير محبوب شاھ ، (جهنڊي واري سائين رشدالله جو ننڍو ڀاءُ)، ۽ پير تراب علي شاهه راشدي هئا. +سندن گرفتاريءَ ڪري ملڪ ۾ ڏاڍو گوڙ پيدا ٿيو ؛ ليڪن هنن معافي وٺي، پير گروهه جي وقار کي ڌڪ هڻي ڇڏيو هو. +ٻيا پير ته مولوي فيض الڪريم جي جاري ڪيل فتويٰ تي- ته خلافت تي ترڪن جو حق ڪو نه هو- صحيحون ڪري، وڏي بدناميءَ جو باعث بڻيا هئا. +ليڪن سنڌي پيرن مان هي پهريون هو، جنهن 8 کان 10 جولاءِ 1921ع تي، ڪراچيءَ ۾ مولانا محمد علي ”جوهر“ جي صدارت هيٺ ڪوٺايل خلافت ڪانفرنس ۾ شريڪ ٿي، ان ۾ پاس ڪيل هن ٺهراءَ کي ٽيڪو ڏنو هو ته مسلمانن کي انگريزي فوج ۾ ڀرتي نه ٿيڻ گهرجي. +انهيءَ سلسلي ۾، هن کي مولانا محمد علي ”جوهر“ ، مولانا شوڪت علي، مولانا حسين احمد مدني، مولانا نثار احمد ڪانپوري،ڊاڪٽر سيف الدين ڪچلو، شنڪر آچاريا ۽ تيرٿداس وينڪمرامن سان گڏ، ٻه سال جيل جي سزا ڪاٽڻي پيئي. +جنهن استقلال سان هن رتنا گري جيل ۾ اها سزا ڪاٽي، تنهن هن کي آل انڊيا شهرت جو مالڪ بڻائي ڇڏيو. +جيل ۾ هن قرآن شريف ياد ڪيو. +ان کان پوءِ هي مختلف سياسي ۽ سماجي تحريڪن ۾ حصو وٺندو رهيو. +جڏهن ڪانگريس کان ڪي سياسي ڪارڪن علحده ٿيا ته هي به جدا ٿي وڃي مسلم ليگ ۾ شامل ٿيو. +آخر وقت ۾ حيدرآباد ۾ رهندو هو ۽ سيد علي اڪبر شاھ سان گڏجي، جامعہ عربيه مدرسو برپا ڪرايائين. +پير صاحب عربيءَ جو وڏو عالم هو. +خلق جي خدمت پنهنجي زندگيءَ جو مقصد ڪري ڇڏيو هئائين. +16 جمادي الثاني 1377 هه، مطابق 9 جنوري 1958ع تي وفات ڪيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38263.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38263.txt new file mode 100644 index 0000000..347e043 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38263.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +امير معاويہ +معاويه بن ابي سفيان اموي خلافت جو باني ۽ پهريون خليفو آهي. +هو هڪ جليل القدر صحابي ۽ ڪاتب الوحي پڻ هو. +سندس والد صاحب جو نالو ابوسفيان هو , جيڪو اسلام جو سخت مخالف هو , پر فتح مڪه کان بعد سڄي خاندان ۽ قبيلي سميت اسلام قبل ڪيائين. +حضرت عمر فاروق رضي الله عنه جي دور ۾ حضرت معاويي کي شام صوبي جو والي مقرر ڪيو ويو , جتي هن ٿوري عرصي ۾ پنهنجون پاڙون مظبوط ڪري ورتون. +چوٿين خليفي حضرت علي رضي الله عنه جي خلافت سنڀالڻ شرط پاڻ قتل عثمان رضه جي بهاني بغاوت ڪري ورتي. +امير المومنين علي بن ابي طالب رضي الله عنه سان سندس صفين جي ميدان تي تاريخي جنگ لڳي. +19 رمضان 40 هجري ۾ خارجي ٽولي جي ٽن ماڻهن فجر جي وقت ڌاري حضرت علي , حضرت عمرو بن عاص ۽ حضرت معاويه تي هڪ ئي وقت خنجر سان حملو ڪيو , حضرت علي رضي الله عنه ان تي شهيد ٿي ويا , جڏهن ته معاويه ۽ عمرو بچي ويا. +حضرت علي رضي الله عنه کان بعد سندس پٽ حضرت حسن رضي الله عنه خليفا ٿيا , پر پاڻ مسلمانن صلح ۽ ٺاھ ڪرائڻ خاطر خلافت تان دستبردار ٿي , معاويه بن ابي سفيان کي خليفهء اسلام مقرر ڪيو. +ان کان بعد مسلم گهرو ويڙه جو خاتمو ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38265.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38265.txt new file mode 100644 index 0000000..ba39bea --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38265.txt @@ -0,0 +1,32 @@ +محمد صادق کڏي وارو +19-مولانا ميان عبدالله جو ھي پٽ 15 مارچ 1874ع مطابق، 25 محرم 1291هه تي، ڪراچيءَ جي محلي کڏي ۾ ڄائو هو. +سندس ابتدائي تعليم کڏي جي ”مظهرالعلوم“ مدرسي ۾ ٿي. +مولانا احمد الدين جهڙي تجربيڪار ۽ قابل استاد جي هٿ هيٺ عربي ۽ فارسي تعليم حاصل ڪري، علمي تڪميل لاءِ ديوبند جي مدرسي ۾ ويو، جتي شيخ الهندي مولانا محمود الحسن جي شاگرديءَ جو شرف حاصل ٿيس. +مولانا سيد حسين احمد مدني، مفتي ڪفايت الله دهلوي، مولوي سيد انور شاهه ۽ مولانا عبيدالله سنڌي، سڀ سندس همڪلاسي هئا. +هو 1886ع ۾ ديوبند مان فارغ التحصيل ٿي، موٽي ڪراچيءَ آيو. +ديوبند ۾ هن جي مستقل مزاجي، علمي صلاحيت، ذهني لياقت، حقگوئيءَ ۽ بيريائيءَ جو سندس استاد شيخ الهند تي خاص اثر ويهي ويو، جنهن ڪري هو پنهنجي سياسي تحريڪ جي سلسلي ۾ وقت بوقت پيو کيس گهرائيندو هو ۽ کيس رازدان خصوصي سمجهي، سنڌ ۾ تحريڪ جو سربراهه مقرر ڪيو هئائين. +مولوي صاحب جميعت الانصار جو پڻ رڪن هو. +اھا ترڪن جي مدد لا قائم ٿي ھئي جڏھن انگريزن عراق تي حملو ڪيو تہ مولانا ان وقت فتويٰ ڏني ته انگريز جي لشڪر ۾ ڀرتي ٿي، ترڪن سان لڙڻ ڪفر آهي. +مولانا جي انهيءَ فتويٰ ۽ ٻين عالمن جي پٺڀرائيءَ بلوچستان ۾ خاص اثر پيدا ڪيو، جنهن ڪري سردار نور الدين مينگل جي اڳواڻيءَ هيٺ، انگريزن خلاف بغاوت ٿي پيئي. +انهيءَ ڪري انگريزن جي بلوچستان مان لشڪر جي ڀرتي هڪ طرف روڪجي پيئي، ته ٻئي طرف مڪاني بغاوت کي روڪڻ لاءِ انگريزن کي گهڻو لشڪر هتي روڪڻو پيو، جنهن ڪري ترڪن جي گهيري هيٺ آيل جنرل ٽائون شيڊکي هتان جي مدد وقت تي پهچي نه سگهي ۽ هو مجبوراً ترڪن اڳيان پيش پيو. +جمعيت الانصار جي انهن سرگرمين کي روڪڻ لاءِ، برٽش سرڪار کي سخت قدم کڻڻا پيا ۽ ان جي مکيه ميمبرن کي گرفتار ڪيائون. +شيخ الهند محمود الحسن ۽ مولانا حسين احمد مدنيءَ کي حج تان گرفتار ڪرائي، مالٽا ۾ رکيائون. +مولانا محمد صادق کي چئن سالن تائين ڪاروار جيل ۾ رکيو ويو. +مولانا عبيدالله سنڌي، پتي پوڻ تي، شيخ محمد ابراهيم (مولانا محمد صادق جي مامي جو پٽ) ۽ مولانا عبدالله لغاريءَ سان هجرت ڪري، افغانستان هليو ويو. +قيد کان رهائيءَ بعد مولانا محمد صادق خلافت تحريڪ ۾ شريڪ ٿيو ۽ آل انڊيا خلافت ڪاميٽيءَ جي ورڪنگ ڪاميٽيءَ جو ميمبر ٿي ڪم ڪرڻ لڳو. +1920ع ۾ مولانا کي ڪراچي شهر ۾ سڏايل خلافت ڪانفرنس جي مرحبائي ڪاميٽيءَ جو صدر چونڊيو ويو. +پوءِ سنڌ خلافت ڪاميٽيءَ جو ڪڏهن صدر ۽ ڪڏهن نائب صدر پئي رهيو. +ٻين به ڪيترين تحريڪن ۾ حصو ورتائين. +مثلاً؛ جنگ بلقان ۽ طرابلس جي موقعي تي هندستان مان فند ڪٺي ڪرڻ ۾ حصو ورتائين. +سمرنا ۾ يونانين جي ظلمن خلاف احتجاجي جلسا ڪرايائين. +فلسطين ۾ اتحادين جڏهن يهودين کي ملڪ جو ٽڪرو ڏنو ۽ يهودين عربن کي اتان لڏائڻ شروع ڪيو ۽ انهيءَ لاءِ هندستاني مسلمانن جي همدردي حاصل ڪرڻ لاءِ 1933ع ۾ ، مفتي اعظم فلسطين امين الحسين ڪراچيءَ آيو ته مولانا کيس همدرديءَ جو يقين ڏياريو. +1938ع ۾، خالق ڏني هال ڪراچيءَ ۾ تبليغي ڪانفرنس، مولانا حسين احمد مدنيءَ جي صدارت هيٺ ڪوٺايائين. +کڏي جي مسلمانن تي مولانا جو گهڻو اثر هوندو هو ۽ انهن خلاف تحريڪ ۾ مولانا جو سٺو ساٿ ڏنو. +سيد حاجي عبدالرحيم شاهه سجاول واري، پير صاحب جهنڊي وارن ۽ پير صاحب ڪاماري وارن سان گهاٽا دوستاڻا تعلقات هئس. +مولانا جو جمعيت العلماءِ هند سان تعلق هو، ان جي ورڪنگ ڪاميٽيءَ جو ميمبر ۽ سنڌ صوبائي شاخ جو صدر ٿي رهندو آيو. +مدرسه دارالعلوم ديوبند جي مشاورتي ڪاميٽيءَ جو به ميمبر رهندو آيو. +مسلم ليگ ۾ آخر تائين شموليت نه ڪئي. +کڏي واري ”مظهر العلوم“ مدرسي جو ڪم اعزازي طور تي ڪندو هو. +سندس گذر معاش جو مدار طبابت تي هو، جنهن مان ٻه چار جايون ٺهرايائين، جن جي مسواڙ مان گذارو ڪندو هو. +کيس ڇاهٺ ورهين جي آخري ڄمار ۾ 1940ع ۾ فرزند ڄائو، جنهن جو نالو محمد اسماعيل رکيائين. +مولانا صاحب 18 جون 1953ع، مطابق 1372هه تي اسي سالن جي عمر ۾ وفات ڪئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38267.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38267.txt new file mode 100644 index 0000000..da2a689 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38267.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +ارتقا جو ڪيس +1925ع ۾ ارتقائي نظريي کي آمريڪا جي نصابي ڪتابن ۾ شامل ڪيو ويو ۽ اُتان پادرين جي طبقي ۽ سائنسي سوچ رکندڙن جي وچ ۾ ارتقا يا تخليق جي نظرياتي جهيڙي جي شروعات ٿي. +" 1987ع ۾ آمريڪي سپريم ڪورٽ اندر ٻه طبقا هڪٻئي جي آمهون سامهون هئا، هڪ طبقو پادرين جو هو ۽ ٻيو سائنسي سوچ رکندڙ. +ٻنهي ڌرين جي وچ ۾ جهڳڙو به عجيب نوعيت جو هو. +يعني، ارتقا درست آهي يا تخليق! +پادرين جو ٽولو جيڪو پاڻ کي تخليقي يا ”فطري سائنس“ جو حامي چورائي رهيو هو، سو انهيءَ ڳالهه جي حق ۾ هو ته، ”اڄ کان چند هزار ورهيه اڳ خدا تعاليٰ هيءَ ڌرتي تخليق ڪئي هئي ۽ انهيءَ تي حياتي پڻ. +“ جڏهن ته ٻيو گروهه سائنسي سوچ رکندڙ هو ۽ ارتقا تي بحث ڪرڻ ٿي چاهيائين. +اُن جي دعويٰ هئي ته، ”زمين ڪائنات جي درجي بدرجي وجودجڻ جي سلسلي ۾ ٺهي هئي، ۽ اُن تي حياتي وڌيڪ ارتقائي منزلون طئي ڪري، هاڻوڪيءَ شڪل ۾ ظاهر ٿي آهي. +“مقدمي جي ڪارروائيءَ دوران ٻنهي طبقن پنهنجا پنهنجا مؤقف پيش ڪيا، ٻنهي ڌرين پنهنجيءَ پنهنجيءَ ڳالهه کي صحيح ۽ سچ ثابت ڪرڻ لاءِ دليل ڏنا. +ٻنهي ڌُرين کي ٻُڌڻ کانپوءِ عدالت عاليه ٻن جي ڀيٽ ۾ ستن ووٽن جي اڪثريت سان ارتقا جي حق ۾ فيصلو ڏنو ۽ گڏوگڏ اهو حڪم پڻ صادر فرمايو ته، ”جن پبلڪ اسڪولن ۾ ارتقائي سائنس پڙهائي وڃي ٿي، اُتي تخليقي نظريو نه پڙهايو وڃي ۽ جتي ارتقائي سائنس نٿي پڙهائي وڃي، اُتي انهيءَ جي پڙهائيءَ جو بندوبست ڪيو وڃي. +“ يعني ڪائنات جي وجودجڻ جي سلسلي ۾مذهب ۽ سائنس کي قطعي طور تي جدا جدا ڪيو ويو. +انهيءَ فيصلي تي ارتقا جي حامين جي سرهائي هڪ فطري ڳالهه هئي. +پٿرايل بوتن (Fossils) بابت ڄاڻ رکندڙ جڳ مشهور ماهر اسٽيفن جي- گولڊ چيو ته ”کيل ختم ٿي چڪو، ميدان هاڻي اسان جي هٿ ۾ آهي. +“ هڪ ٻئي ماهر چيو ته، ”تخليقات جا حامي هاڻي اسڪولن ۾ ارتقا سان گڏ تخليق جي موضوع تي بحث ڪرڻ لاءِ اُستادن کي مجبور ڪري نه سگهندا. +“ تخليقات جي حامين جي وڪيل پنهنجن خيالن جو اظهار ڪندي چيو ته، ”تخليقات اڃا مُئي نه آهي. +اُها زندهه آهي ۽ اُنهيءَ جي تدريس جا موقعا اڃا به ايترائي روشن آهن، جيترا اڳي هئا. +“ هڪ ٻئي حاميءَ چيو ته، ”اهو ته فقط ڪورٽ جو فيصلو آهي، اسين سُتت ئي ٻيهر عدالت جو در کڙڪائينداسين، ۽ اسان کي پڪ آهي ته اُنهيءَ ڀيري اسين سُٺيءَ اڪثريت سان ڪيس کٽنداسون، ڇو ته ڪورٽ سڳوريءَ تخليقي نظريي تي پابندي فقط اسڪول لاءِ وڌي آهي ۽ سابه اُتي، جتي ارتقا جي تعليم ڏني وڃي ٿي، پر پبلشرن کي انهيءَ بابت ڪتاب ڇاپڻ کان جهليو نه ويو آهي. +تخليقات جي پرچار تي بندش نه وڌي ويئي آهي. +ارتقا جي هيءَ جيت محض وقتي آهي. +“ جيڪي ماڻهو وچٿرا هئا، يعني نه ته ڪٽر مذهبي ۽ نه ئي ارتقا کي حرف آخر سمجهندڙ، تن جو رايو هو ته، ”انهيءَ فيصلي کان پوءِ اُستادن کي انهيءَ ڳالهه جو موقعو ملندو ته اُهي وڌ ۾ وڌ جديد نظرين ۽ علمي موضوعن کان پنهنجن شاگردن کي آگاهه ڪري سگهندا ۽ اهڙيءَ ريت آزادانه بحث مباحثي لاءِ هڪ نئون ميدان جُڙي پوندو. +“ ڪيس ته خير پنهنجيءَ پڄاڻيءَ تي پهتو، پر جھڳڙو نہ نبريو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38289.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38289.txt new file mode 100644 index 0000000..0043a65 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38289.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +مثنوي چنيسر نامہ +مثنوي چنيسر نامه: (فارسي) +هيءَ فارسي مثنوي ادارڪي بيگلاري، ڏهين صدي هجريءَ جي شاعر جي تصنيف آهي. +ادراڪيءَ سنڌ جي ترخان حاڪمن جي تاريخ ”بيگلار نامہ“ پڻ لکي هئي، جا هڪ مستند دستاويز آهي ۽ گهڻو وقت اڳ، ’سنڌ مسلم ادبي سوسائٽيءَ‘ طرفان سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪري شايع ڪرائي ويئي هئي. +”ليلا چنيسر“ سنڌ جي هڪ مشهور عشقيه ڪهاڻي آهي، جنهن جو دور ستين صدي هجري چيو وڃي ٿو. +هن ڪهاڻيءَ جي تاريخي حيثيت مشڪوڪ آهي، ڇو ته ان ۾ ڄاڻايل ڪردار، جغرافيه مقامات آهي ۽ ٻيون ڪيتريون ڳالهيون يا ته بنهه ڪوڙيون آهن يا وري انهن جي بيان ۾ تضاد آهي ۽ بعض ڳالهيون عقل سليم جي مڃڻ کان بعيد آهن. +انهيءَ ڪري جيسين اهڙا تاريخي ماخذ ۽ دستاويز منظر عام تي اچن، جيڪي هن ڪهاڻي کي سچو ثابت ڪن، تيسين اسين ليلا-چنيسر جي ڪهاڻيءَ کي محض ”لوڪ ڪهاڻي“ ئي سمجهنداسون ۽ اهڙي قسم جون ڏندڪٿائون ٿوري گهڻي فرق سان ڪيترن ملڪن ۽ قومن ۾ مشهور آهن. +پر انهن حالتن جي باوجود، هڪ ڳالهه بلڪل صاف ۽ مسلم آهي ته سنڌ جي عشقيه داستانن ۾ بداخلاقي، بي راهروي ۽ غير صحتمند ماحول ڪڏهن ڪونهي. +بهرحال ليلا-چنيسر جي ڪهاڻيءَ جي ندرت سببان ئي شايد ادراڪي بيگلاري هن قصي کي پنهنجي مثنويءَ جي موضوع بڻايو. +هيءَ مثنوي سنڌ ۾ فارسي ادب جو سنگ ميل آهي، ڇو ته ان کان پوءِ ئي ٻين شاعرن جون تخليقون منظر عام تي آيون ٿيون ڏسجن. +انهيءَ زماني (ارغون ۽ ترخان) ۾ لکيل ٻيون به مثنويون آهن: شاهه جهانگير هاشميءَ جي مثنوي ”مظهر الاثار“ جا شاهه حسين ارغون تاءِ 940 هجري ۾ لکي ويئي ۽ ”ترنم عشق“ مثنوي جيڪا ٺٽي جي محمد مقيم شاعر، مرزا جاني بيگ جي دور ۾ لکي. +مير معصوم شاهه بکريءَ جو ”خمسه“ ته چند سال پوءِ لکيو ويو هو ۽ ان کان اڳ، مثنوي ’چنيسر نامه‘ جو ملڪ ۾ چرچو هئو. +ادراڪيءَ انهيءَ صدين جي پراڻي قصي کي، ڪنهن به رنگ روپ ڏيڻ کان سواءِ نهايت، سادي نموني ۾ بيان ڪيو آهي، ۽ اسان جي سنڌي شاعرن، انهيءَ ڪهاڻي مان جيڪي نڪتا ڪڍيا آهن يا ڪن منظرن کي دلڪش بڻايو آهي، سا ڳالهه هن مثنويءَ ۾ ڪينهي. +ان ڪري ٽيڪنيڪي ۽ فني نڪته نگاهه کان هن مثنوي ۾ جيڪا خاص خوبي ڪينهي. +پر انهيءَ سڌي ۽ سادي مثنوي طرز ادا هوندي به ادراڪيءَ ڪيترا معرڪي جا شعر چيا آهن. +جنهنڪري شاعرانه طور مثنوي جو مقام دلپسند ٿي پيو آهي. +ازنسواءِ هن مثنويءَ جو بحر، مولانا جاميءَ جي مثنوي ”يوسف وزليخا“ جهڙو آهي، جنهنڪري مثنوي اثرائتي ٿي پيئي آهي. +محبوب جي حسن جي تعريف، عشق جي راهه ۾ معشوق سان ملڻ جي اميد تي تيز روي ۽ تڪليفن جو مقابلو ۽ معشوق (عورت) جا لطيف احسان بيان ڪرڻ وقت شايد ادراڪيءَ جي سامهون جاميءَ جي يوسف وزليخا هئي، ڇاڪاڻ ته رات جي دلڪش ڪهاڻي يا معاملاتي شعر، هوبهو مولانا جاميءَ جي رنگ ۾ چيل معلوم ٿين ٿا. +’زليخا‘ بهرحال هڪ نبيءَ جي عورت هئي، diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38290.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38290.txt new file mode 100644 index 0000000..3413851 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38290.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +مثنوي مظهرالا آثار +مثنوي مظهرالا آثار: (فارسي). +هيءُ فارسي مثنوي سيد شاهه جهانگير هاشميءَ( متوفي 946 هجري) جي تصنيف آهي، جنهن ۾ تصوف جي مختلف رموز جو بيان ٿيل آهي. +ڏهين صدي هجري، ايران ۽ سنڌ لاءِ وڏن انقلابن ۽ مهمّن جو دور هو ڇو ته انهيءَ صديءَ جي پهرئين چوٿائيءَ ۾ جي قومون ظهور پذير ٿيون، جن ملڪ ۾ انقلاب ۽ خونريزيءَ جو عالم برپا ڪري ڇڏيو. +هڪ طرف سلطنت بزرگ تيموريان تي هرات جي بادشاهه سلطان حسين يقرا جي وفات کان پوءِ تنزل آيو جو بابر جي شخصيت نمودار ٿيڻ کان پوءِ ختم ٿيو. +ٻئي طرف شاهه اسماعيل صفوي. +مذهبي مسند ڇڏي، شاهي تخت تي ويٺو ۽ ٽئين طرف کان محمد خان شيباتي، اتر اوڀر تي نمودار ٿيو، ۽ قتل ۽ غارت گريءَ جي بازار گرم ڪري ڇڏيائين. +سنڌ ۾، انهيءَ وقت (914 هجري) ڄام نظام الدين ننده وفات ڪئي. +طويل مدت حڪمرانيءَ ڪرڻ سببان هن سلطنت جو انتظام پختو ٿيو.، ڄام نظام الدين جي پٽ فيروز ۽ سندس هڪ رشتيدار ڄام صلاح الدين جي وچ ۾ 914 کان 927 هجري تائين جنگ رهي. +وزيراعظم دريا خان جي همت ۽ تدبير سان فيروز، حڪومت ته حاصل ڪئي پر ڄام صلاح الدين گجرات جي مدد سان فوج ڪشي ڪئي. +فيروز ’سوي‘. +(سيبي) جي حاڪمن ڏانهن هٿ ڊگهيڙيو، ۽ شاهه بيگ محرم 928 هجري ۾ سنڌ ۾ آيو ۽ ڄام صلاح الدين کي شڪست ڏنائين. +هو سبي واپس وڃڻ بدران سنڌ جو حاڪم بڻجي ويٺو ۽ سندس وفات (22- شعبان 928 هه) کان پوءِ سندس پٽ شاهه حسن ارغون تخت تي ويٺو. +جنهن 929 هه ۾ فيروز سان ٽڪر کاڌو جنهن ۾ ويهه هزار ماڻهو ٻنهي طرفن جا قتل ٿيا ۽ شاهه حسن ارغون سڄي سنڌ جو مالڪ ٿيو. +ارغونن جي تسلط کان پوءِ ايران ۽ قنڌار کان ڪيترا علمي خاندان سنڌ ۾ اچي ٺٽي ۽ بکر ۾ آباد ٿيا. +جن ۾ شاهه قطب الدين به هو جيڪو بکر ۾ اچي رهيو هو ۽ سنڌ جو پهريون ’شيخ الاسلام‘ مقرر ٿيو. +سندس هڪ عزيز شاهه جهانگير هاشمي به 930هه ۾ اچي بکر ۾ سڪونت پذير ٿيو. +هو شيرين ڪلام شاعر ۽ متدّين صوفي بزرگ هو، تذڪرن ۾ آيو آهي ته شاهه جهانگير مولانا جاميءَ جو همعصر هو. +۽ سندس صحبت مان گهڻو فيض پرايو هئائين. +سندس ديوان، ابيات، قصيده ۽ هيءَ مثنوي، سندس باڪمال شاعريءَ ۽ عقدن جي غمازي ڪن ٿا. +مثنوي مظهر الا آثار، هاشمي صاحب، ”خمسه نظامي“، ”مطلع خسرو“ ۽ ”تحفته الاحرار جامي“ جي جواب ۾ لکي ۽ ان کي ابو عبدالله، شاهه حسن ارغون جي نالي منسوب ڪيائين. +تصوف جو حلقهء اثر ان وقت وڌندو آهي، جڏهن ملڪ ۾ افراتفريءَ جون حالتون هونديون آهن ۽ ماڻهو دنياداريءَ کان تنگ اچي، مذهب جي آڙ ۾ لڪندي، سڪون ۽ بي فڪريءَ جي تلاش ڪندا آهن. +هن مثنويءَ جي محرڪ به سنڌ جون هنگامي حالتون ڏٺيون هيون. +هن مثنويءَ ۾ تصوف جا اسرار ۽ معرفت الاهيءَ جون رمزون ۽ تزڪيه نفس جا نڪتا، نهايت دلنشين ۽ آسان پيرايي ۾ بيان ٿيل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38291.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38291.txt new file mode 100644 index 0000000..7fbb30f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38291.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +مثنويات هيررانجها +مثنويات هيررانجها: (مثنوي هير- راجهان فارسي) : +سنڌ ادبي بورڊ، فارسي مطلبوعات جي سلسلي ۾ هي ڪتاب شايع ڪرايو آهي، جنهن ۾ سنڌيءَ ۾ لکيل چار فارسي مثنويون ۽ هڪ طويل قطعو شامل آهن. +پهرئين مثنوي مير عظيم الدين ”عظيم“ ٺٽوي جي آهي. +”عظيم“، مير فتح علي خان ٽالپر جي دربار جو ملڪ الشعراء هو ۽ 1214 هجري ۾ ’هير رانجھا مثنوي لکي هئائين. +ان کان پوءِ مير ٺارو خان ٽالپر جي درٻار جي شاعر، مير ضياءالدين ”ضيا“ 1215 هجري ۾، ”آزاد“، وري مير مراد علي خان ٽالپر جي وقت ۾ ۽ پوءِ مرحوم ولي محمد خان لغاريءَ (المتوفي 1247هجري ) انهيءَ موضوع تي مثنويون لکيون. +هن ڪتاب ۾ روهڙيءَ جي هڪ صوفي شاعر مرحوم قادربخش ”بيدل“ (1230-1289هه ) جو هڪ طويل قطعو پڻ شامل ڪيو ويو آهي. +انهن پنجن ئي مثنوين کي يڪجا شايع ڪرڻ سان، انهن شاعرن جي هڪٻئي سان ڀيٽ ڪري سگهجي ٿي، ۽ سندن طرزانشاء جي خصوصيتن جو اڀياس پڻ ڪري سگهجي ٿو. +هير و رانجها جو عشقيه داستان- گو، پنجاب جي پيداوار آهي پر ان روماني قصي کي نه فقط برصغير هندوستان ۽ پاڪستان جي مختلف زبانن (هندي، پنجابي، سرائڪي، اردو، پشتو، بلوچي ۽ سنڌي) ۾ منظوم ڪيو ويو آهي. +پر انگريزي، فرينچ، فارسي ۽ عربيءَ ۾ پڻ طبع آزمائي ڪئي ويئي آهي، ۽ معلوم ائين ٿو ٿئي ته پاڪستان جي ڪنهن به عوامي حڪايت تي ايتري تحقيق ۽ تحريري مواد ڪين ملي ٿو جيترو ’هير و رانجها‘ جي حڪايت تي مهيا آهي. +سنڌي ۽ سرائڪي زبان ۾ سنڌ جي شاعرن جهڙوڪ. +روحل، مراد فقير، فقير حمل خان لغاري، فقير بيڪس، امام بخش خادم، سيد حيدر شاهه، فقير غلام علي ’مسرور‘ خليفي نبي بخش خان جو ڪلام اسان جي اڳيان آهي. +پنجاب جي قصي تي ايترن سنڌي شاعرن جي طبع آزمائي ڪرڻ، هن علائقي جي ماڻهن جي روشن ضميريءَ ۽ وسعت قلبي جو مظهر آهي ۽ پڻ انساني اخوت ۽ ادب جي بي تعصبي واري رجحان جي غمازي ڪري ٿو +هي ڪتاب وڏي تختيءَ تي چار سؤ صفحن تي مشتمل آهي. +شروع ۾ 94 صفحن تي مشتمل، پاڪستان جي مشهور انشاء پرداز جناب حفيظ هوشيارپوري جو عالمانه مقدمه آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38293.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38293.txt new file mode 100644 index 0000000..eb40833 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38293.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ذب ذبابات الدراسات +ذب ذبابات الدراسات (عربي): +سنڌي ادبي بورڊ جو هي عربي ڪتاب آهي، جيڪو مخدوم محمد هاشم ٺٽويءَ جي پٽ مخدوم عبداللطيف ٺٽويءَ جي ياد گار تصنيف آهي. +هي ڪتاب جو ٻيو حصو آهي. +ڪتاب جي نالي جي معنيٰ آهي ”مکيون اڏائڻ“ يعني مخدوم محمد معين جي تصنيف ”دراسات اللبيب“ ۾ جيڪي ڳالهيون مخدوم عبداللطيف کي غلط نظر آيون تن جو هن ڪتاب ۾ رد ڏنو ويو آهي. +مذهبي معاملن ۽ مسئلن ۾، اهڙن مناظرن يا بحثن يا رد ڪد جو رواج سنڌ ۾ ئي موقوف ڪينهي، پر اهو حال ساري عالم اسلام جو آهي، ۽ دراصل اهي متنازع فيہ مسئلائي آهن جن سببان ملت اسلاميه ۾ هميشہ انتشار ۽ ڪمزوري رهي آهي. +قديم ٺٽي جهڙي شهر ۾ ڪنهن به عالم جي ڪا ڳالهه بناچون وچرا جي مڃي وڃي، سونا ممڪن هو. +هن ڪتاب ۾ مخدوم عبداللطيف، جيڪو ٺٽي ۾ علامه محمد معين جو همعصر هو، ۽ اتي ئي 1775ع ۾ وفات ڪيائين. +اهو ثابت ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي ته اسلامي قانون ۾ ’تقليد‘ جي هڪ عليحده ۽ اهم ۽ صحيح حيثيت آهي ۽ علامه محمد معين جو نظريو غلط آهي. +مخدوم صاحب اها ڪوشش اهل-سنت جي نظريي موجب، روايتي انداز سان ڪئي آهي، ۽ ان لاءِ حديثن جا حوالا ڏنا آهن. +سندس تحرير مان اها ڀليءَ ڀت ڄاڻ پوي ٿي ته پنهنجي نظريي بابت سندن مطالعو نهايت وسيع آهي، پر ان ۾ ڪا به نئين يا طبعزاد ڳالهه ڏسڻ ۾ ڪين ٿي اچي. +ازنسواءِ طرز تحرير، انشاء پردازي ۽ عربي زبان تي اهڙو عبور نظر نٿو اچي، جيڪو علامه محمد معين جي ڪتاب ”دراسات اللبيب“ جي خصوصيت آهي. +هن ڪتاب ۾ جن موضوعات تي بحث ڪيو ويو آهي، انهن ۾ اسلامي شريعت جي چئن مڪتبن طرفان ڄاڻايل ماخذ، جيئن ته قرآن، سنت، اجماع ۽ قياس پڻ آهن، ۽ بحث جا دليل اهي ساڳيا آهن جيڪي اڳ هر ساڳئي نظريي واري عالم طرفان بيان ڪيا پئي ويا. +پر انهيءَ هوندي به ائين ڪين چئي سگهبو، ته هن ڪتاب جي اشاعت بيڪار ۽ بي مقصد آهي ڇو ته هن ڪتاب ذريعي سنڌ جي هڪ عالم- دين جي حالات کان واقفيت ٿئي ٿي. +ارڙهين صديءَ جي سنڌ جي مذهبي ۽ تمدني حالتن ۽ عربي زبان جي رواج جو پتو پئجي ٿو. +ازنسواءِ هن ڪتاب ۾ بحث دوران، مخدوم عبداللطيف ڪيترن ڪتابن ۽ ڪيترن عالمن جا اقوال پنهنجي نظريي جي تائيد ۾ نقل ڪيا آهن، جنهن مان معلوم ٿو ٿئي ته ڪهڙن عالمن،هن علائقي جي مذهبي ۽ ثقافتي تحريڪن ۾ حصو پئي ورتو. +هي ڪتاب پڻ مولانا محمد عبدالرشيد نعمانيءَ جي تحقيق، محنت ۽ ڪاوش جو نتيجو آهي،جنهن صاحب هن ڪتاب کي نه فقط ايڊٽ ڪيو آهي، پر ان ۾ نالن ۽ مقامات جون فهرستون شامل ڪري، ان کي محققن لاءِ وڌيڪ ڪار آمد بڻايو آهي. +جيئن ته نعماني صاحب خود علامه محمد معين جي عقيدن جو معتقد ڏسڻ ۾ ٿو اچي، تنهنڪري ”دراسات اللبيب“ وانگر هن ڪتاب ۾ ’تعليقات‘ (وضاحت ۽ تشريح) طور ڪوبه مضمون شامل ڪين ڪيو اٿس. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38294.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38294.txt new file mode 100644 index 0000000..a0eb77e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38294.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +فرھنگ جعفري +فرهنگ جعفري:(ڪتاب): +’فرهنگ جعفري‘ ٽن جلدن ۾، اٽڪل ساڍن سترهن سَون صفحن جو هڪ ضخيم ڪتاب آهي، جنهن کي سنڌي ادبي بورڊ، پنهنجي روايتي اندز سان نهايت سهڻي ٽائيپ ۽ ديده زيب ڪَور سان شايع ڪيو آهي. +سنڌي ٻوليءَ ۾ جديد يا قديم سائنسي علمن متعلق ڪتابن جي اڻاٺ آهي. +ورهاڱي کان اڳ علم ڪيميا، علم طبعي ۽ علم بدن وغيره جهڙن موضوعن تي ڪتاب ڇپيا هئا، پر آزاديءَ کان پوءِ ادبي بورڊ ئي ان پاسي ڌيان ڏنو آهي. +ڊاڪٽر علي احمد قاضيءَ جي لاجواب ڪتاب ’تن ۽ تندرستي‘ کان سواءِ، ’مهراڻ‘ ۾ ڊاڪٽر فضل رحيم، ڊاڪٽر نور احمد سومري ۽ ٻين عالمن جا جوهري طاقت ۽ ائٽم تي سٺا سٺا مضمون شايع ٿيا آهن، جن مان ثابت ٿئي ٿو ته سنڌي زبان ۾ سائنسي مضمونن کي چڱيءَ طرح نڀائڻ ۽ سمجهائڻ جون سموريون صلاحيتون موجود آهن. +انهيءَ ڏ ِس ۾، بورڊ جو هيءُ ڪتاب فرهنگ جعفري هڪ سنگِ ميل جي حيثيت رکي ٿو. +انهيءَ جا پهريان ٻه جلد سنڌي مشهور ۽ ڄاڻو حڪيم مرحوم محمد جعفر صاحب جا تصنيف ڪيل آهن، جن کي سنڌيءَ جي مشهور اديب ۽ شاعر ۽ طبيه ڪاليج جي پروفيسر نياز همايونيءَ نئين سر سڌاري ترتيب ڏني آهي. +ٽيون جلد نياز همايونيءَ جي پنهنجيءَ ڪوشش جو نتيجو آهي. +دوائن جي علم ۽ يوناني طب متعلق ههڙو همه گير ڪتاب شايع ٿيڻ، سنڌي ٻوليءَ لاءِ هڪ نيڪ فال آهي. +جديد طبي علم يعني ايلوپٿي، يوناني طب جي تجربن ۽ نسخن جي آزمائشن جي بنياد تي پيدا ڪيل علم آهي، بلڪ ائين کڻي چئجي ته ايلوپٿي يوناني طب جي هڪ جديد ۽ سڌريل صورت آهي. +فرهنگ جعفري ۾، حڪيم محمد جعفر مرحوم جي آزمايل دوائن ۽ نسخن کي سليس سنڌي ۾ سمجهايو ويو آهي. +دوائن جا اثر، ڪيفيتون ۽ خصوصيتون تفصيل سان ڏنل آهن. +ساڳيءَ طرح مرضن جي تشخيص ۽ مختلف نسخن جي ترڪيبن ۽ تاثير جي مڪمل معلومات ڏني ويئي آهي. +سڀ کان اهم اها ڳالهه آهي ته مرضن ۽ دوائن، گلن ۽ ٻوٽن، جڙين ۽ ٻوٽين وغيره جا سنڌي نالا ڳولي يا مقرر ڪري، انهن کي مروج عربي، هندي، ترڪي ۽ فارسي نالن جي سامهون ڏنو ويو آهي. +ان سان گڏ جديد طبي علم جي بنياد تي تاثيرن، ترڪيبن ۽ ڪيفيتن جا انگريزي، نالا پڻ ڏنا ويا آهن، جئن معلومات وڌيڪ ڪارآمد ٿئي، ۽ يوناني طب کي ’جديد علم‘ جي روشنيءَ ۾ سمجهي سگهجي. +ٽيون جلد ته سڄو سنڌيءَ ۾، انگريزي دوائن جي علم يعني ميٽريا ميڊيڪا کي تفصيلي. +طرح سمجهايل آهي، جو سنڌي ٻوليءَ جو سائنسي معلومات ۽ هڪ قيمتي اضافو آهي. +هڪ طرح ته ڪم از ڪم چئن ٻولين يعني عربي، هندي، ترڪي ۽ انگريزي لفظن جي سنڌي لفظن ۾ چڱي موچاري سائنسي ۽ طبي لغت تيار ٿي پئي آهي؛ ۽ ٻئي طرف دوائن ۽ مرضن جي علم جي سائنسي تحقيق سنڌيءَ ۾ مهيا ڪئي ويئي آهي. +ان ڪري هيءُ ڪتاب سنڌي ٻوليءَ ۾ هڪ نادر اضافو آهي، جو نه رڳو حڪيمن ۽ طبيبن لاءِ نهايت ئي ڪارائتو ٿيندو، بلڪ اهو پڻ ثابت ڪري ٿو ته سنڌي ٻوليءَ ۾ سائنسي علمن کي نڀائڻ جون سموريون صلاحيتون موجود آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38299.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38299.txt new file mode 100644 index 0000000..9015896 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38299.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +سيف الملوڪ (سرائڪي شاعري) +سيف الملوڪ: +’سنڌي ادبي بورڊ‘ جو ڇپايل ڪتاب ’سيف الملوڪ‘ عرف ’سفلنامون‘، سرائڪي زبان جي مشهور شاعر مولوي لطف علي جو جوڙيل آهي. +مولوي لطف علي جي والد جو نالو غياث الدين هو، ۽ هو سماٽ قوم جو نيجڙو ذات جو هو. +سندس ولادت ضلعي رحيم يار خان جي ڳوٺ بهاولپور ۾ اٽڪل 1145هجريءَ ڌاري ٿي. +مولوي لطف علي خان جا سرائيڪي بيت، سڄي ملڪ ۾ مشهور آهن، ۽ انهن کي انهي ڪري به وڏي اهميت آهي، جو هن خطي جا ٻيا ڪيترائي شاعر سندس ڪلام کان متاثر ٿيا ۽ انهيءَ جي تتبع ۽ رنگ تي سرائڪي ٻوليءَ ۾ ڪلام چيائون، جن مان حمل خان لغاريءَ جو نالو قابل ذڪر آهي. +’سيف الملوڪ ۽ بديع الجمال‘ جو هي قصو ساري دنيا ۾ مشهور آهي، تنهن کي مولوي لطف عليءَ نهايت ئي وڻندڙ بامحاوره ۽ پختي سرائڪي ٻوليءَ جي نظم ۾ چيو آهي، نظم ايترو ته عاليشان ۽ اثرائتو آهي، جو ڪيترن ئي ٻين شاعرن کي سندس نظم ڏسي رشڪ ٿيو ته هو به ساڳيءَ ٻوليءَ ۾ هن قصي کي نظم ۾ چون-ڪيترن شاعرن اهڙيون ڪوششون به ڪيون مگر لطف علي واري درجي کي حاصل ڪري نه سگهيا. +هي منظوم سرائڪي قصو 264 عنوانن تي مشتمل آهي، جنهن کي هن بلند پايه شاعر عروج تي پهچائي ڇڏيو آهي. +سندس بهترين سرائڪي نظم جو هڪ مثال پيش ڪجي ٿو: +مرد ملوڪ اڳي ملڪان دي در دل دا درد سڻائي، +باپ ميڏا هي شاهه مصر دا عاصم نام سڏائي، +هي زابر ايران اُتي پر ترڪستان ڪنبائي، +او ڪامل سليماني ڪپڙا کول ميڪون ڏ ِ کلائي، +هي تصوير پري دي تـِس تي-تيغ ميڪون ڀڙڪائي، +ڌي شهپال بديعل بانو، بدل ٻهون بدلائي، +مهرو ملڪ اِرم وچ هردم، حسني طبل وڄائي! +شاعر، قصي جي شروعات ۾ سرور ڪائنات، چئن يارن، امامن، ۽ معصومن، جي تعريف نظم ۾ ڪئي آهي انهيءَ کان پوءِ بهاولپور جي نواب، بهاول خان ثالث جي تعريف ڪئي اٿس، انهيءَ کان پوءِ قصو شروع ڪيو اٿس. +سيف الملوڪ جي اول ۾، ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ جو هڪ محققانه مقدمون ڏنل آهي، جنهن ڪتاب جي شان ۽ عظمت ۾ حد کان وڌيڪ اضافو ڪيو آهي. +45 صفحن جي هن عالمانه مقدمي ۾ مولوي لطف عليءَ جي سوانح حيات سندس تصنيفن، ٻولي، لطف علي رحه شاعري ۽ اصل قصي جي سٽاءَ، مختلف ڇاپن ۽ تاريخي پس منظر تي نهايت ئي اعليٰ نموني ۾ تبصرو ٿيل آهي. +جيڪو پُر معلومات ۽ دلچسپ آهي. +176 صفحن جي هن خوبصورت ڪتاب جي ڇپائي ۾ ’سنڌي ادبي بورڊ ڪرائي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38306.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38306.txt new file mode 100644 index 0000000..821567a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38306.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ديرو +محمد نامدار خان بوزائي لکي ٿو تہ:ڪلھوڙن جو مذھبي عقيدو سندن تاريخ جو اڻ ٽٽ حصو آھي. +سندن عقيدو سياسي طاقت جو سرچشمو ھو. +اُن کان انڪار اوندھه ۾ لٺين ھڻڻ جي برابر ٿيندو. +سنڌ جي عام ماڻھن سندن پاسو اُن وقت ورتو، جڏھن پاڻ فقيري ۽ اڻھوندي واري حالت ۾ ھئا. +سندن مريدن جو وڏو حلقو ھو، جنھن ۾ ڪيئي قبيلا ڏسجن ٿا. +اُنھن جي مذھبي پاليسي ۾ پيرڀائي واري خاصيت کي مولانا ابوالڪلام آزاد ڏاڍو ساراھي ٿو: ”ھي ماڻھو عجيب غريب عادتن سان رھندا ھئا، جيئن صحابه ڪرام جو طور طريقو ھو. +“ (تذڪره، ص 41، جاويد بردارس لاھور)، ص 54تي وڌيڪ لکي ٿو ته: گهڻي معلومات ”تذڪره الواصلين“ ۾ شيخ دائود واري باب ۾ آھي. +ھي معلومات عجيب ۽ دل کي وڻندڙ آھي ، جنھن ۾ تعجب خيز تجربن جو ذڪر ملي ٿو. +دل چوي ٿي ته اُنھن سچار ماڻھن جي ڳالھه پئي ڪجي ۽ ٻُڌجي. +“ وڌيڪ لکي ٿو ته: ”صديون گذري ويون آھن پر اڄ به اُنھن جو ذڪر ٿئي ٿو ته دل چوي ٿي ته ڪاش اسين اُن دور ۾ ھجون ھا ته اسان جي دلين تي ڪھڙو اثر ٿئي ھا. +ھي ماڻھو شھرن ۽ آبادين کان پري پنھنجين مخصوص ڪالونين ۾ رھندا ھئا، جنھن کي پاڻ ”دائرو“ سڏيندا ھئا. +مقامي لساني اثرن جي ڪري ھي لفظ ’ديرو‘ يا ’ديره‘ ۾ تبديل ٿي ويو آھي، پر اڄ به ڪٿي ڪٿي اھي لفظ اصل صورت ۾ موجود آھن. +لاھور ۾ دائره لنگر خان، ڪوٽ ادو ۾ دائره دين پناھه، دائره دراز (جو ھاڻي دراز سڏجي ٿو، جتي سچل سرمست جي درگاھه موجود آھي)، تربت ۾ دائره گرگي بالگٽور، وغيره. +ھن ڏس ۾ نئون ديرو (لاڙڪاڻو) ته پنھنجي اصليت جي بنھه چٽائي ڪري ٿو ۽ ان طرح سان دائره بستي، جو ملتان کان ٻاھر آھي. +ديره اسماعيل خان ۽ ديره غازي خان به دائره آھن، ڇو ته اُھي مھدوي آباديءَ سبب گهڻو مشھور آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38326.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38326.txt new file mode 100644 index 0000000..b0e57e1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38326.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +سنڌي نثر +سنڌي نثر جي اوسر صحيح معنيٰ ۾ انگريزن جي دَور ۾ شروع ٿي. +اُن جي ارتقا جا اولين اُهڃاڻ هئا سنڌي درسي ڪتاب ۽ انگريزي ۽ ٻين هندستاني ٻولين مان ترجما. +انگريزن جي دَور جي شروع ٿيڻ (1843ع) کان اڳ ڪابه باقاعده ۽ معياري صورتخطي ڪانه هئي. +مسلمان ۽ هندو عامل (Officer) عربي رسم الخط واري سنڌي استعمال ۾ آڻيندا هئا، جڏهن ته عام هندو ۽ ڀائيبند ديوناگري (Devnagri) لپي حرف علت (Vowel Signs) کان سواءِ ڪتب آڻيندا هئا. +جيڪي هندو سک مت جو مطالعو ڪندا هئا ۽ سک پنٿي سڏائيندا هئا، سي وري گرمکي لپي استعمال ڪندا هئا، برهمڻ ۽ ودوان طبقو عام علمي وهنوار ديوناگري لپيءَ ۾ هلائيندو هو. +سڀ کان اول سنڌي ڪتاب، جيڪو ديوناگري لپي ۾ مليو، سو هو بائبل جو ترجمو ”متي جو انجيل“ +هي ڪتاب ڪلڪتي ۾ ڇپجي حيدرآباد مان 1825ع ڌاري پڌرو ٿيو. +حيدرآباد جو ڊپٽي ڪلڪيٽر ڪئپٽن اسٽئڪ (Captain Stack) ۽ ارنيسٽ ٽرمپ (Ernest Trumpp) ، جيڪو هڪ جرمن پادريءَ ۽ مبلغ هو، تن به مذهبي ڪارج ۽ مقصدن ڪري سنڌي ٻوليءَ لاءِ هڪ باقاعده نثر، جنهن جو گرامر لسانيات جي قاعدن جي مقرره اصولن تي بيٺل هجي ۽ جنهن جي پيڙهه پُختي هجي، جو بنياد رکيو. +1850ع/1849ع کان پوءِ شروعاتي دور ۾ خاص طور تي اِهي ٻئي يورپي صاحب قابل تعريف ۽ قابل ذڪر آهن، جن سنڌي نثر جي ترقي ۽ ترويج لاءِ ابتدائي ڀرپور ڪوشسون ورتيون. +اُن ئي زماني ۾ جيڪي گرامر تي ڪتاب ڇپيا، تن جو تفصيل هن ريت آهي: +جيڪو بقول پروفيسر اجواڻي ڪو به خاص علمي ڪم نه هو] +هي آخر الذڪر ڪتاب، جيئن اُن جي نالي مان ظاهر آهي، انگريزيءَ ۾ لکيل آهي، پر آخر ۾ ضميمي ۾ ”آکا ڻي راءِ ڏياچ ۽ سورٺ جي“ ديوناگري آئيوٽا ۾ لکيل آهي؛ ڇاڪاڻ ته موجوده عربي-سنڌي لپي اڃا تائين سرڪاري طور ٺاهي مروج ڪانه ڪئي ويئي هئي. +اجواڻي صاحب جي لکڻ موجب هيءُ قصو سنڌي-ديوناگري لپيءَ ۾ منشي اُڌارام ٿانورداس لکيو هو. +ديوناگري جي حامي علمي حقلن جي سخت مخالفت جي باوجود سنڌ جي ڪمشنر سربارٽل فريئر جي لاڳيتي دلچسپي سان عربي-سنڌي اسڪرپٽ 1852ع ۾ تيار ڪري سرڪاري طور تي رائج ڪيو ويو. +پهريان سنڌي ڪتاب هئا تعليم کاتي جا اسڪولي درسي ڪتاب. +اهي گهڻو ڪري هئا قصا، لوڪ ڪهاڻيون ۽ آکاڻيون جيڪي به گهڻي قدر ٻين ٻولين تان ترجمو ٿيل هئا. +اوائل ۾ ته گهڻو ڪري انگريزي خوانده ڪي ايڪڙ ٻيڪڙ هوندا هئا ۽ عام پڙهيل لکيل مسلمان عربي، فارسي، ۽ هندو پڙهيل لکيل وري سنسڪرت، هندي ۽ گجراتي جا ڄاڻو هئا، تنهن ڪري اِهي درسي ڪتاب هندي ۽ فارسي ٻولين تان ترجمو ٿيا. +هن نشست ۾ 1854ع ۾ لکيل ”ڀنڀي زميندار جي ڳالهه“ جو نثري نمونو پيش ڪجي ٿو. +آئنده ارادو آهي ته ڪئپٽن اسٽئڪ جي اولين سنڌي گرامر جي پٺيان ضميمي ۾ ڏنل ”آکاڻي راءِ ڏياچ ۽ سورٺ جي“ به نموني طور پيش ڪجي. +جيڪڏهن پڙهندڙن جي دلچسپي قائم رهي ته سيد ميران محمد شاهه (اول) جي ”سڌاتوري ڪڌاتوري جي ڳالهه (1855ع) ۽ 1861ع ۾ لکيل ”مفيد الصبيان“ جا نثري شاهڪار به نموني طور پيش ڪبا. +اِهي ٽيئي مضمون اصل ۾ هنديءَ تان ترجمو ٿيل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38347.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38347.txt new file mode 100644 index 0000000..5400bb4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38347.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اسحاق بن سليمان +اسحاق بن سليمان بن علي هاشمي: +يعقوبي ء ابن اثير لکيو آهي تہ سالم پنهنجي مقرري کان پوءِ چوٿين سال معزول ڪيو ويو ۽ هارون رشيد ان جي جاءِ تي 174 هه ۾ اسحاق بن سليمان هاشمي کي والي سنڌ مقرر ڪيو، ۽ مڪران به هن جي ئي تصرف ۾ ڏنو. +اسحاق بن سليمان سنڌ لاءِ مڪران جو مهندار بڻجي آيو، پر اڃا سال ئي مس حڪومت جو مزو ماڻيو هئائين ته هن فاني دنيا کان هميشه جي لاءِ موڪلائي هليو ويو. +تفصيلي احوال. +بلاذري مطابق هو وڏو نيڪ ۽ پرهيزگار انسان هو. +سندس وفات کان پوءِ پٽ يوسف جانشين بڻيو. +ان کان پوءِ، 174 هه ۾، اسحاق بن سليمان بن علي هاشمي والي ٿي آيو. +هن انهيءَ ئي سال وفات ڪئي، جنهنڪري سندس پٽ، يوسف بن اسحاق، سندس قائم مقام بنيو.ابن خلدون ۽ يعقوبي لکيو آهي تہ اسحاق سنڌ ۾ داخل ٿي ٿورائي ڏينهن حڪومت جي واڳ پنهنجي هٿ ۾ رکي، ته اهڙي مرض اچي کيس ورايو جو سگهو ئي دنيوي حڪومت کان موڪلائي هميشگي واري وطن ڏي هلڻ جون تياريون ڪرڻ لڳو. +اسحاق جي نسبت چيو وڃي ٿو ته هو نهايت ئي پاڪباز ۽ ديندار شخص هو. +آخر هن پنهنجي پٽ يوسف کي پنهنجو جانشين مقرر ڪري عالم آخرت ڏي روانو ٿي ويو.يوسف بن اسحاق پيءُ جي انتقال بعد ڪن ڏينهن تائين سنڌ جي حڪومت ڪندو رهيو، مگر هن جي انتظام جو ڍنگ هارون رشيد کي پسند نه آيو تنهنڪري کيس معزول ڪري ڇڏيائين diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38350.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38350.txt new file mode 100644 index 0000000..5357e8c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38350.txt @@ -0,0 +1,57 @@ +عمر دوم +عمر بن عبدالعزيز ھباري +متوڪل، عمر بن عبدالعزيز جي نالي سند موڪلي. +هن، نالي ماتر خليفي جي اطاعت قائم رکي، خودمختيار حڪومت قائم ڪئي ۽ هباري سلطنت جو بنياد وڌو. +ھباري خاندان. +ان کان پوءِ سندس اولاد مان سنڌ جا حڪمران ٿيندا رهيا. +هباري، قريشي قبيلي جي هڪ شاخ بنو اسد مان هئا. +هبارين اسود جي اولاد مان منذر بن زبير، سنڌ جي واليءَ حڪم بن عوانه سان سنڌ ۾ آيو. +عمر بن عبدالعزيز ان جو پوٽو هو، جنهن قبائلي جهيڙي ۾ قريشين جي سرداري ڪري، 240 هه (854ع) ۾، خليفي المتوڪل کان سنڌ جي ولايت جي سند حاصل ڪئي. +سنڌ ۾ منصوره جي ويجهوبانيه نالي شهر ۾ سندن خاندان رهندو هو. +هتان ئي سنڌ تي حڪمراني ڪندو رهيو. +کانئس پوءِ، عباسي خلافت طرفان، سن 255 هه ڌاري، ابوالصمہ سنڌ جو والي ٿي آيو. +ان کان پوءِ، سن 258 هه ۾، خليفي معتمد (256-279 هه) پنهنجي ڀاءُ ابو احمد الموفق کي، اسماعيل بن اسحاق قاضي ۽ ابو سعيد انصاريءَ سان، يعقوب بن ليث صفار ڏانهن قاصد ڪري موڪليو، ۽ بلخ، تخارستان، پارس، ڪرمان، سجستان ۽ سنڌ ملڪن جي حڪومت جو پروانو، عهدنامو، ۽ جهنڊو کيس عنايت ڪيو؛ انهيءَ تي يعقوب خوش ٿي انهن کي نوازيو. +يعقوب بن ليث سترهن سال ۽ نوَ مهينا اميري ڪئي، ۽ خراسان، سيستان، ڪابل، سنڌ، هندستان، فارس ۽ ڪرمان، سڀ سندس پرڳڻا هئا. +کانئس پوءِ، سن 265 هه ۾، خليفي معتمد اهي سڀ ۽ ٻيا ملڪ عمرو بن ليث ( 265-287هه) کي عطا فرمايا.هباري خاندان جي حقيقت اها آهي ته قريش قبيلي جي هڪ شاخ بني اسد جو هڪ ماڻهو بهار بن اسود نالي هو، ان جي اولاد مان هڪ شخص منذر بن زبير 121 هه (39 ــ 738ع) ۾ (گورنر سنڌ) حڪم بن عوانه سان گڏ سنڌ ۾ آيو ۽ هتي ئي رهي ڪري ساڳيو رنگ ڍنگ اپنايائين. +عمر بن عبدالعزيز انهيءَ شخص جو پوٽو هو. +مسعودي مطابق عمر بن عبدالعزيز جو خليفي المتوڪل جي اجازت ۽ حڪم سان سنڌ جي اڇي، ڪاري جو مالڪ بڻيو هو، سو هڪ قريشي نسل جو شخص هو. +هن جو ڏاڏو هبار بن اسود بن عبدالعزيز بن قصي القريشي حضرت رسالت پناه ﷺ جي صحابن ڪرامن مان هو +تھذيب الاسماء لنووي ۾ لکيل آهي تہ +هبار پهريائين ته جناب رسول خدا ﷺ جي سخت مخالفت ڪئي هئي، مگر آخر مڪي فتح ٿيڻ بعد ايمان آندو ۽ اسلامي احڪامن جي اطاعت ۾ نهايت ئي مضبوطي سان استقامت ڪئي +اصابه لابن حجر عسقلاني مطابق هبار بن اسود جي ماءُ جو نالو فاحته بنت عامر بن قرضه قشيريه هو +ايليٽ لکي ٿو ته اصل ۾ هي ماڻهو عرب جا رهاڪو آهن، مگر سنه 111 هه ڌاري هن خاندان سنڌو دريا جي آسپاس ۾ اچي سڪونت اختيار ڪئي +ابن حوقل مطابق سنڌ ۾ انهن ماڻهن سڀ کان اول مڪان بانيه کي پنهنجي رهڻ جي جاءِ مقرر ڪئي +بانيه ۾ ئي رهندي رهندي هنن پنهنجي ڪوششن ۾ ايتري قدر ڪاميابي حاصل ڪئي ۽ خلافت جي ضعف ۽ عربن جي قومي جهڳڙن مان ايترو فائدو حاصل ڪيو جو نيٺ منصوره جي حڪومت سندن هٿ ۾ اچي وئي. +عمر بن عبدالعزيز جي زماني جا حالات بلڪل نٿا معلوم ٿين ته هن ڪهڙا ڪهڙا انتظام ڪيا ۽ رعيت سان سندس ڪهڙو سلوڪ ڪيو. +ان جو وڏو سبب فقط هي آهي جو خلافت بغداد جي زوال سان گڏ عرب جي مؤرخن به سنڌ جي حالات ڏي ڪو ڌيان نه ڏنو +مسعودي مطابق هن خاندان کي هاڻي اگرچه دارالخلافت سان ڪو سياسي تعلق نه رهيو هو، مگر عراق ۽ عرب سان خانگي تعلقات برابر قائم هئا، جيئن ته قاضي ابو الشوارب جي خاندان ۾، جو عراق جي طرف مقيم هو ۽ هبارين ۾ جن جي هٿ ۾ سنڌ جي حڪومت هئي ڏاڏاڻي مٽي مائٽي هئي +تنهن کان سواءِ به ثابت آهي ته عمر بن عبدالعزيز جي لياقت ۽ دانائي جي عراق ۾ هاڪ هئي. +ان ڳالهه جو بلڪل پتو نٿو پوي ته عمر بن عبدالعزيز هباري پاڻ پنهنجي سر ڪيترو وقت حڪومت ڪندو رهيو. +غالباً هن جي عمر وڏي هئي. +تخت خلافت تي گهڻن ئي خليفن جو ويهڻ، هن پنهنجي اکين سان ڏٺو ۽ يعقوب صفاري جي لڙائين جا شعلا سيستان ۽ ڪرمان ۾ هن جي آکين آڏو بلند ٿيا، ۽ خليفي معتمد جڏهن ٻين ملڪن سان گڏ سنڌ جي حڪومت به صفارين کي ڏني تڏهن عمر بن عبدالعزيز کي لاچار صفاري بهادر جي اطاعت ڪرڻي پيئي. +مگر انهي هوندي به هن جي وفاداري جي ثبوت ۾ هي ئي دليل ڪافي آهي، جو پنهنجي آخري وقت تائين هن بغداد جي خليفي جو ئي خطبو جامع منصوره ۾ جاري رکيو +ھباري حڪمران. +سنڌ ۾ هباري خاندان جو زور وڌي ويو هو؛ عمر بن عبدالعزيز جي والي ٿيڻ کان پوءِ سندس زور اڃا به وڌيو. +جيتوڻيڪ عمر بن عبدالعزيز کان پوءِ مٿي بيان ڪيل والي مقرر ٿيا، تڏهن به سنڌ ۾ حقيقي حڪومت هبارين جي هئي. +مرڪزي حڪومت جي ڪمزور ٿيڻ کان پوءِ، عمر بن عبدالعزيز جي پٽ، عبدالله بن عمر، سنڌ جي حڪومت تي سن 270 هه (883ع) ۾ قبضو ڪيو. +ڪي بغاوتون ٿيون، پر هن انهن کي زير ڪري ڇڏيو. +انهيءَ ڪري ’بانيه‘ بدران منصوره کي گاديءَ جو هنڌ بنايائين، جو پوءِ مستقل طرح گاديءَ جو هنڌ رهيو. +عمر بن عبدالعزيز جي حڪومت. +هارون جي قتل ٿيڻ کان پوءِ عمر بن عبدالعزيز هباري جيڪو ڏاڍو هوشيار ۽ ڦڙتيلو انسان هو، سنڌ منصوره تي قبضو ڪري ويهي رهيو ۽ خليفي متوڪل علي الله کي لکيائين ته مان توهان جو وفادار آهيان، جيڪڏهن سنڌ جي حڪومت منهنجي هٿن ۾ ڏني وڃي ته مان ان کي چڱي نموني سان هلائيندس. +خليفو جيڪو اڳ ۾ ئي بغاوتن کان پريشان ويٺو هو، عمر کي گورنريءَ جو پروانو ڏياري موڪليائين. +اهڙيءَ طرح هباري خاندان جي حڪومت سنڌ ۾ شروع ٿي. +عمر بن عبدالعزيز صرف نالي ماتر خلافت سان لاڳيل رهيو. +حقيقت ۾ خودمختيار هو. +هو ”باتيا“ ۾ رهي ڪري حڪومت هلائيندو هو، جيڪو منصوره کان ٿورو پري هو. +ان کان پوءِ ڪڏهن به خلافت کي پنهنجي طرفان سنڌ ڏانهن ڪو والي موڪلڻ نصيب نه ٿي سگهيو. +هن جڏهن سنڌ جي صاحبي جو تاج پنهنجي سر تي رکيو ته وڏي حڪمت ۽ هوشياريءَ سان سڄي سنڌ کي پنهنجو پوئلڳ بڻايو ۽ خليفي کي به پنهنجي خودمختياريءَ جي ٻڙڪ نه پوڻ ڏنائين. +عمر هر هنڌ بدستور خليفي جو خطبو جاري رکيو آيو. +247 هه (62 ــ 861ع) ۾ معتمد علي الله جڏهن يعقوب بن ليث صفاري کي سندس گذارش تي طبرستان، جرجان، ري، آزربائيجان، ڪرمستان، سجستان ۽ سنڌ، مطلب ته سڀني اڀرندي ملڪن جو گورنر جنرل بڻايو ته عمر هباري به انهيءَ جي حڪم هيٺ اچي ويو. +عمر بن عبدالعزيز جو دؤر ڏاڍو امن ۽ آسيس وارو دؤر هو ۽ عمر ڪامياب حڪمران ليکيو وڃي ٿو. +پر سندس حڪومت جي آخري حد جي خبر نٿي پوي، چيو وڇي ٿو ته هن 270 هه يا ان کان ٿورو اڳ وفات ڪئي +سر زمين سنڌ کي هاڻي دارالخلافت بغداد سان بلڪل ٿورو تعلق وڃي رهيو. +جيتوڻيڪ عمر بن عبدالعزيز خلافت جي ئي حڪم سان سنڌ جو والي مڃيو ويو، مگر هن کان پوءِ ڪڏهن به خلافت کي پنهنجي طرفان ڪو والي موڪلڻ نصيب نه ٿيو. +سنڌ جا ڪيترائي ڀاڱا هن کان اڳ عربي نسل حڪمرانن جي تابع ٿي. +آزادي جي سند حاصل ڪري چڪا هئا ۽ باقي جيڪو حصو اڃان تائين خلافت جي تابع هو. +ان جي قسمت عمر بن عبدالعزيز هباري جي هٿ ۾ اهڙي طرح ڏني ويئي جو وري کانئس بلڪل وٺڻ ۾ نه آئي. +ڇو ته هن کان پوءِ سنڌ جي حڪومت اصلي ورثي طور هن جي ئي خاندان ۾ رهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38384.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38384.txt new file mode 100644 index 0000000..5ac3be8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38384.txt @@ -0,0 +1,64 @@ +مير نصير خان ٽالپور جعفري +مير محمد نصير خان ٽالپر: بن مير مراد علي خان ٽالپر محرم سن1219هه ۾ حيدرآباد واري پڪي قلعي ۾ تولد ٿيو. +مير مراد علي خان ٽالپر شهزادي جي تعليم لاءِ ايران جي هڪ جيد عالم ۽ سنڌ جي وڏي عالم آخوند محمد بچل ”انور“ کي مقرر ڪيو، ٻنهي اتاليقن شب وروز محنت ڪري، هن ذهين شهزادي جي تعليم تربيت ڪئي. +مير محمد نصير خان ٽالپر سن. +1840ع بمطابق سن1255هه تي مسند اقتدار تي جلوه افروز ٿيو، سندس لقب سرڪار فيض آثار ۽ سجع هن ريت هو: علي حسن حسين دستگير خدايارباوز محمد نصير +سزد گرنهد برثر يا سرير کسه راکه باشد محمد نصير +علم وادب جي ناتي سان مير محمد نصير خان ٽالپر جو دور نهايت درخشان ۽ روشن شمار ٿئي ٿو. +مير محمد نصير خان ٽالپر پاڻ به هڪ وڏو ۽ اعليٰ پايي جو شاعر هو. +سندس تخلص ”جعفري“ هو. +کيس فارسي، اڙدو، ۽ سنڌي زبانن تي ڪمال عبور حاصل هوندو هو. +۽ انهي ڪري پاڻ ٽنهين زبانن ۾ شعرو شاعريءَ تي طبع آزمائي ڪئي هيائون. +سندن مشهور تصنيفات مان چند ڪتابن جا نالا هيٺ ڏجن ٿا: +ديوانِ فارسي سن 1233هه، مثنوي مرزا صاحبان منظوم منقش، نقاش مير حسن شيرازي سن1260هه، ديوانِ جعفري اڙدو سن 1261هه، خطوطه جعفري (فارسي) ازانسواءِ، سنڌي زبان ۾ هڪ مرثيو، ٻه غزل ۽ سرائڪي زبان ۾ به ڪجهه شعر شامل آهن +مير نصير خان ٽالپر جي علم ۽ فن شاعري جي خوبين ۽ ڪمال متعلق هڪ انگريز مؤرخ هيٺيئن ريت رقم طراز آهي: +مير محمد نصير خان ٽالپر مير علي خان ٽالپر جو ننڍو پٽ آهي. +مياڻيءَ جي جنگ کان پوءِ جلدي انگريزن ميرن کي گرفتار ڪيو، جن ۾ مير محمد نصير خان ٽالپر نه هو جنهن کي تاريخ 17 فيبروري سنه 1843ع ڌاري تخت تان لاهي انگريزن پهريائين ڪئمپ ۾ نظر بند ڪيو پوءِ ستت ي ٻين ميرن سان گڏ جلا وطن ڪري، بمبئي، پوني، ساسور ۽ پوءِ ڪلڪتي ۾ نظر بند ڪيو. +مير محمد نصير خان ٽالپر دوران قيد بند انگريزن کي اُهي واعدا ۽ عهد ناما ياد ڏياريا جن ۾ هنن باربار اهو اقرار پي ڪيو تَه هو ڪنهن صورت ۾ سنڌ تي قبضو نه ڪندا ۽ نه ئي هو ڪو اَهڙو ارادو رکن ٿا؛ ڇاڪاڻ ته سنڌ جي اميرن ۽ برطانيه سرڪار جا دوستيءَ وارا تعلقات سد سڪندريءَ کان به وڌيڪ پڪا ۽ پُختا آهن. +مير نصير خان ٽالپر پنهنجي هڪ مراسلي ۾ جيڪو هن بورڊ آف ڊائريڪٽر جي ڪورٽ ۾ تاريخ 22 سيپٽمبر سنه 1743ع موڪليو هو، تنهن ۾ هن انگريزن کي ياد ڏياريو هو ته: منهنجي والد جي وفات تي جيڪو خط گورنر جنرل هندستان طرفان موصول ٿيو هو، ان ۾ صاف ۽ واشگاف لفظن ۾ اقرار ڪيو ويو هو ته برطانيه سرڪار اسان جي ملڪ تي تسلط قائم ڪرڻ جو ڪربه ارادو نه ٿي رکي‌‌…… ۽ انجيل مقدس جي مطالعي دوران مون پڙهيو هو ته عيسائي مذهب پنهنجي پيروڪارن کي دوستن سان دوستي پڪي ڪرڻ جي تلقين ڪري ٿو +ڇاڪاڻ ته دوستي ئي اَهڙو درخت آهي، جنهن جو ڦل مٺو ۽ دائمي ٿئي ٿو. +مگر انگريزن مذڪوره وعدن ۽ عهد نامن کي نظر انداز ڪري سنڌ تي قبضو ڪيو ۽ اُن وقت جي گورنر جنرل لارڊ ايلنبرو جي احڪامن تحت تاريخ 13 مارچ سن 1843ع تي مير محمد نصير خان ٽالپر، مير محمد خان ٽالپر، مير صوبدار خان ۽ مير شهداد خان ٽالپر کي گرفتار ڪري، سنڌ مان جلا وطن ڪري؛ هڪ آگبوٽ ۾ سوار ڪري ساموندي رستي بمبيءَ روانو ڪيو. +ان کان پوءِ جلدي ٻين ميرن کي سر چارلس نيپئر جي حڪمن تحت بمبيءَ روانو ڪيو، جن ۾ مير حسن علي ٽالپر، مير محمد خان ٽالپر ۽ مير مراد علي خان ٽالپر شامل هئا. +اَهڙي ريت سنڌ جي حڪمرانن کي گرفتار ڪري پهرين بمبيءَ ۾ پُهچايو ويو، جتي هنن کي، هڪ مهيني لاءِ ترسايو ويو. +ان کان پوءِ اُتان منزلون ڪندا اُهي اسير پوني پهتا، جتي ٻن ڏينهن جي قيام کان پوءِ ساسور روانا ٿي ويا. +شهر ساسور پوني کان اٽڪل 24ميل پري واقع آهي. +اُتي ميرن کي تقريباً هڪ سال تائين نظر بندي کان پوءِ ميرن کي ڪلڪتي مُنتقل ڪيو ويو، جتي هو آخر تائين نظر بندر رهيا. +سنڌ جي شاعرن سنڌي زبان کان علاوه فارسي زبان ۾ طبعزاد مثنويون تصنيف ڪيون. +انهي لاءِ خاص ڪري ٽالپر جو دور تمام مشهور آهي، جنهن ۾ خصوصاً مير محمد نصير خان ٽالپر قابلِ ذڪر آهي، جنهن فارسي زبان ۾، مثنوي مرزا صاحبان مُنقش، نقاش مير حسن شيرازي سنه 1235هه ۾ لکي ۽ ٻي جيڪا مثنوي جعفري جي نالي سان مشهور آهي، اها به فارسي زبان ۾ مير صاحب سنه 1260هه ۾ لکي تيار ڪئي. +فارسي زبان ۽ اَدب ۾ فردوسي، مولانا جلال الدين رومي، شيخ سعدي مثنويءَ جا موجد ۽ ابا تسليم ڪيا وڃن ٿا_ ۽ حقيقت ۾ انهن جي ئي مثنوين ڪري فارسي اَدب ۾ شاعري جو ڳاٽ ٻين زبانن جي شاعريءَ کان اوچو نظر اچي ٿو. +حالانڪ انگريزي شاعريءَ ۾ (Heroic couplet) يعني ته پُراڻي رزميه شاعريءَ جي قسم جا ڊگها نظم موجود آهن، پر اُنهن کي مثنوي سان ڪابه نسبت نه ٿي ڏئي سگهجي عربي اَدب ۾ شاعري جي صنف ۾ ”رجز“ جي هيئت عين مثنوي جهڙي آهي. +پر عربي ”رجز“ فارسي مثنوي جو مٽ نه ٿو ٿي سگھي. +مذڪوره مثنويءِ ۾ اهو پڻ ٻُڌائي ٿو ته ڪلڪتي جيل ۾ ڪيپٽن ايم_ ايف گارڊن جيڪو ان جيل جو نگران ۽ آفيسر اعليٰ هوندو هو، سوکين ڪنهن رعايت ۽ سهولت مهيا ڪري ڏيڻ جو مجاز نه هوندو هو. +مثنوي جي هن حصي ۾ مير صاحب ڪجهه سهولتن جو پڻ ذڪر ڪيو آهي، جيڪي ان وقت جي گورنر جنرل جي حڪمن تحت کين مليون هيون. +انهن سهولتن مان هڪ اِها به هُئي ته مير صاحب دوران قيد سير وتفريح ڪرڻ لاءِ آزاد هُئا ۽ برطانيه سرڪار طرفان کين گهوڙي گاڏيون به مهيا ڪيون ويون هيون، جيڪي سنڌ جي حا ڪمن جي شايانِ شان نَه هيون ۽ مير صاحب مثنويءَ ۾ طنزيه طور چوي ٿو. +برائي من آن گاڙي واسپه ها +به بي اطلاعي نموده رها +ڪلڪتي ۾ دوران قيد مير صوبدار خان، مير محمد نصير خان ٽالپر پنهنجي مُهرن سان هڪ عرضداشت مٿن نگران ڪيپٽن ايم_ايف گارڊن جي معرفت اُن وقت جي نئين مقرر ٿي آيل گورنر جنرل هندستان لارڊ ها رڊنج ڏانهن رواني ڪئي هُئي، جنهن ۾ هنن پنهنجي بي جرم خطا، مسلسل نظر بندي ۽ قيد جي معاملن ۾ مُداخلت ڪرڻ لاءِ عرض ڪيو هُئائون _اُن عرضداشت جو متن هن ريت هو: +”اسان کي اَوهان جي تقرري بحيثيت گورنر جنرل هندستان ٿي اَچڻ تي دل خوشيءَ ۽ نهايت مسرت ۽ قلبي سڪون ميسر ٿيو آهي. +اُن سان گڏ دِل ۾ هڪ موهوم اُميد پيدا ٿي آهي ته توهان اَسان کي پنهنجي حضور ۾ شرف باريابيِءَ جو موقعو ضرور فراهم ڪرڻ فرمائيندا ته جيئن اَسان خود پنهنجي زباني انهيءَ ظلم ستم ۽ زيادتين جو برملا اِظهار ڪري سگهون، جيڪي اَسان تي آڳوڻي گورنر جنرل لارڊ ايلنبرو ۽ سندس گماشتي چارلس نيپئر بي جرم خطا روا رکيون آهن. +جنهن جي نتيجي ۾ تاحال اَسين سڀ هِتي نظر بند آهيون، پر ڪافي وقت گذرڻ کانپوءِ به اَوهان ياد ڪرڻ جي تڪليف گوارا نَه ڪئي، تنهنڪري اَسان جي گذارش آهي ته پنهنجي حضور ۾ شرف يابيءَ جو موقعو فراهم ڪرڻ جي عنايت فرمائيندا، جيڪا اَسان جي نهايت خوشيءَ ۽ مسرت جو باعث ٿيندي. +جيتوڻيڪ اَسين برطانيه سرڪار جا حامي ۽ مددگار هُئاسين، مگر جيڪي ظلم ۽ ستم لارڊ ايلنبرو ۽ سندس گماشتي چارلس نيپئر ڪيا. +اُهي اَوهان کان مخفي نه هوندا. +مذڪوره ظلمن ۽ ذهني تڪليفن جي باوجود اَسان کي قوي اُميد آهي ته برطانيه سرڪار اَسان سان مهرباني ۽ انصاف جو سلوڪ ڪندي. +مهر مهر مهر مير صوبدار ٽالپر مير محمد خان ٽالپر نصيرخان ٽالپر +مگر مذ ڪوره عضداشت جو جواب ايف_ ڪيوري سيڪريٽري، گورنر جنرل هندستان، ڪيپٽن ايم_ ايف گورڊن وسيلي ميرن کي موڪليو هو. +اُن جو متن هن ريت هو: ”تنهنجي خط جي جواب ۾ مون کي حڪم ٿيو آهي ته تو کي مطلع ڪريان ته گورنر جنرل صاحب اَسير ميرن سان بار ڪپور ۾ شرف باريابي بخشڻ کان پنهنجي معذوري ڏيکاري آهي؛ ڇاڪاڻ ته گورنر جنرل صاحب حڪم احڪام صادر نه ٿو ڪري سگهي. +جنهن سان انهن اسيرن جي حالت ۾ ڪنهن قسم جي تبديلي جي توقع هجي، بهري حال جيڪڏهن هو ملاقات لاءِ بضد آهن ته پوءِ گورنر جنرل صاحب سهولت کي مدنظر رکي ڏينهن ۽ وقت مقرر ڪندو. +مٿين جواب کان پوءِ وري جلد اسير ميرن هڪٻي عرضداشت بتاريخ 2 رمضان سن 1260هه بمطابق 11 آڪٽوبر 1844ع ڌاري گورنر جنرل هندستان لارڊ هارڊنج ڏانهن ڪيپٽن ايم_ايف گورڊن جي معرفت موڪلي، جنهن جو متن هيٺين ريت هو: +”اسان جي پهرين خط جي حوالي مطابق جيڪو اسان حضور جن کي ڪيپٽن ايم_ايف گورڊن معرفت موڪليو هو، اُن جو جواب اسان کي مذڪوره آفيسر معرفت مليو. +خط جي متن جو ترجمو ڪيپٽن جي منشيءَ اسان کي ٻڌايو. +ان مان معلوم ٿئي ٿو ته حضور جن کي، اسان جي معاملن ۾ ڪو به حڪم احڪام صادر فرمائڻ جو ڪُلي اختيار نه آهي، جنهن سان اَسان کي ڪو فائدو پهچي ۽ موجوده صورتحال ۾ ڪا تبديل واقع ٿئي.اَسان جو اهو خيال هو ته حضور جن کي اَسان جي برطانيه سرڪار کي امداد ۽ دوستي جي بدلي ۾ جيڪو ظلم، ستم ۽ نا انصافي پلئه پئي اُن جي حضور کي ڀليءَ ڀت پروڙ هوندي، پر جيئن ته حضور جن کي اَسان جي معاملن ۾ ڪنهن به قسم جي حڪم احڪام جاري ڪرڻ جو ڪو به اختيار نه آهي. +ته پوءِ اَسان به حضور جن کي اَهڙي قسم جي تڪليف نه ٿا ڏيڻ چاهيون. +ان کان پوءِ اَسان لاءِ فقطه هڪ راه باقي کليل رهي ٿي يعنيٰ ته اسان مان ٻن يا ٽن فردن کي حضور جن فقطه ايتري اجازت مرحمت فرمائين ته اسان انصاف ۽ داد رسيءَ لاءِ لنڊن روانا ٿيون _ ۽ اُتي ملڪه معظمهٰ مهاراڻيءَ، وزيرن ۽ عوام جي نمائيندن اَڳيان پنهنجو ڪيس پيش ڪريون ته جيئن اسان کي جلد از جلد انصاف پلئه پئي،“ +مهر مهر مهر مير صوبدار ٽالپر مير محمد خان ٽالپر نصيرخان ٽالپر +مگر مذڪوره عرضداشت جو به ڪو خاطر خواه نتيجو نه نڪتو ۽ گورنر جنرل هندستان لارڊ هارڊنج جي سيڪريٽري طرفان ڪيپٽن ايم_ ايف گورڊن جي معرفت جيڪو جواب مليو، اُن جو متن هن ريت هو: +”اوهانجو خط مورخه 15 آڪٽوبر ٻين دستاويزن سميت اميرانِ سنڌ طرفان عرضداشت بنام گورنر جنرل هندستان موصول ٿيو. +ان خط ۾ جيڪا استدعا ڪئي وئي آهي ته ٻن يا ٽن ميرن کي اجازت مرحمت فرمائي وڃي، ته هو پنهنجو سارو ڪيس وڃي ملڪه عاليه اڳيان پيش ڪن، پُهتو جواب ۾ توهان کي اطلاع ٿو ڏجي ته گورنر جنرل آن ڪائونسل اَهڙي درخواست جي منظوري ڏيڻ جو مجاز نه آهي. +اُن جواب موصول ٿيڻ کان پوءِ معلوم ٿو ٿئي ته مير صاحب بلڪل مايوس ۽ نااُميد ٿي چڪو هو. +۽ پوءِ سارو معاملو هو خدا جي درگاه ۾ پيش ڪري ٿو ۽ مثنويءَ جو اختتام مندرج ذيل دعائيه الفاظن ۾ ڪري ٿو: +نهاديم ماڪار خود برقضا چه سازس خدا ؤنبي خدا +دهم شاه مشڪلڪشا مرتضا به اولد امجاد خيرالوريٰ +به کن جعفري شڪر هردم مدام به آلِ محمد هزارن سلام +مگر مير محمد نصير خان ٽالپر جي عمر وفا نه ڪئي ۽ مير صاحب ڪلڪتي جي دوران قيد وبند بتاريخ 7 ربيع الثاني اڱاري ڏينهن سنه 1261هه وفات ڪئي. +مير محمد نصير خان جي تاريخ وفات سندس بزم سخن جي هڪ شاعري ميرزا عباس هن ريت چئي: +عدد هشت وچان رکن تو مزيد ”قصر جنت نصيب وي کرديد“ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38387.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38387.txt new file mode 100644 index 0000000..902f8e1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38387.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +مخدوم غلام حيدر صديقي +سروري خاندان جي مخدوم غلام حيدر صديقي جي نسب جو سلسلو حضرت ابوبڪر صديق رحه جن سان وڃي ملي ٿو. +ھي 1898ع پيدا ٿيو ۽ 1953ع ۾ وفات ڪيائين. +سندن فڪر ۽ سمجهه موجب سنڌ جي مسلمانن توڙي ٻين باشندن جي سياسي، معاشي ۽ سماجي پستيءِ جو علاج هن خطي جي ماڻهن جي تعليمي پسماندگي دور ڪرڻ سان ئي ممڪن هو. +جڏهن پين ان ڳالهه جو پورو يقين ٿي ويو ته پاڻ پنهنجو سمورو ٿوجهه ۽ توانائي تعليمي ترقيءَ طرف مرڪوز ڪيائون. +مخدوم غلام حيدر جي تعليمي سرگرمين جو اهو پس منظر آهي. +اهو زمانو آزاديءَ جي تحريڪن جي عروج جو زمانو هو. +قيام پاڪستان جو اوائلي دور هو. +جڏهن سنه 1940ع ۾ مخدوم غلام حيدر هالا ۾ پرائمري اسڪول کولايو. +سنه 1942ع هالا ۾ انگريزي اسڪول کوليائون سنه 1943ع ۾ هن کي هاءِ اسڪول بنائي، ان جو بورڊنگ هائوس ٺهرايائون. +سنه 1944ع ۾ هالا هاءِ اسڪول سان ملحقه وڏو مدرسو ۽ جامع مسجد ٺهي راس ٿي. +سنه 1945ع ۾ پاڻ ايڊيوڪيشن سوسائٽي هالا رجسٽر ڪارايائون، جنهن جي مدد سان سندن تعليمي سرگرميوم زياده تيز ۽ موثر ٿيڻ لڳيون. +شفيع محمد شهنشاج ۽ماستر نارائڻ داس سندن ڪم ڪار ۾ مدد ڪندا رهيا. +سنه 1947ع ۾ هالا۾ ڪاليج جي عمارت جي تعمير جو ڪم شروع ٿيو سنه1951ع ۾ ڪاليج جُڙي راس ٿيو ۽ ڪاليج ۾ پڙهائيءَ جو ڪم شروع ٿيوسنه 1951ع جي آخر ۾ سروري ڪاليج جي مسجد ٺهي تيار ٿي. +سنه 1948ع ۾ هن ڪاليج لاءِ وسيع ’طالب الموليٰ هاسٽل‘ ٺهي مڪمل ٿي. +مخدوم حيدر جي تصنيف ۽ تاليف به خالص ديني خذمت لاءِ هئي سندن تصنيفات ۾ اسلامي تصوف (1932) سوانح عمري حضرت مخدوم نوح (1933) اسوه محمدي (1935) نبوي اخلاق (1935) شامل آهن.ڪيترا ڪتاب پنهنجي خرچ سان ۽ امداد سان ٻين عالمن کان به لکرائي ۽ڇپرائي تقسيم ڪرايائون. +صفائيءِ تي تمام گهڻو توجه ڏيندا هئا. +سفيد لباس وڻندو هون، سادي وضع، سفيد پڳ، سفيد سونهاري، پيرن ۾ سليپر، سفر ۾ ڪارو ڪوٽ يا ڪاري شيرواني، هٿ ۾ ننڍي تسبيح، هميشه با وضو رهڻ، درود شريف ڪثرت سان پڙهڻ سندن معمول ۾ شامل هو.سندن خذمتون ۽ عظمتون سندن تصنيفات ۽ علم پروريءَ وڏين تاريخ ساز شخصيتن ۽ دانشورن کي پاڻ ڏي متوجهه ڪيو. +جن ۾ شمس العلماءَ مرزا قليچ بيگ، دشمن العماءِ ڊاڪٽر دائود پوٽو، علام آءِ. +آءِ. +قاضي، پير حسام الدين راشدي، پير علي محمد راشدي، جناب جي-ايم سيد، پروفيسر سيد غلام مصطفيٰ شاهه، غلام محمد گرامي، مولاناغلام مصطفيٰ قاسمي، مخدوم امير احمد، آخوند عبدالرحمان، ان هالائي ۽ ٻيا ڪيترا عالم ڪهي وٽن حاضر ٿيندا هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38463.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38463.txt new file mode 100644 index 0000000..a5bc811 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38463.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +انجنيئرڱ ۽ ٽيڪنيڀياس جي مهراڻ يونيورسٽي +مهراڻ يونيورسٽي آف انجنيئرنگ اينڊ ٽيڪنالاجي ، ڄامشورو، (MUET) جنھن کي مقامي طور تي مھراڻ يونيورسٽي ڄامشورو سڏيو ويندو آهي، ڄامشورو يونين ڪائونسل ، ڪوٽڙي تعلقي، ڄامشوري ضلعي، سنڌ ۾ واقع آھي.ھي يونيورسٽي انجنيئرنگ ۽ ٽيڪنالاجي جو اعليٰ تعليمي ادارو آهي، جتي بيچلرس، ماسٽرس ۽ پي ايڇ ڊي جون سندون آڇيون وينديون آهن.ھن يونيورسٽي ۾ انجنيئرنگ، ٽيڪنالاجي ۽ سائنس جي تحقيق پڻ ٿيندي آهي. +تفصيلي تعارف. +سن 1972ع ۾ سنڌ يونيورسٽي انجنيئرڱ ڪاليج جي نالي سان هڪ ڪاليج قائم ڪيو ويو، جنهن کي اڳتي هلي يونيورسٽيءَ جو درجو ڏنو ويو مهراڻ يونيورسٽي پاڪستان جي وڏين يونيورسٽين ۾ شمار ٿي ٿِي. +هائير ايجوڪيشن ڪميشن طرفان جاري ڪيل رينڪڱ ۾ سن 2005 ۾ مهراڻ يونيورسٽي پوري پاڪستان ۾ ٽيون نمبر حاصل ڪيو. +2016 تي ان جو شمار انجنيئرنگ جي ادارن ۾ ڇھين نمبر تي ھيو ۽ ھائر ايجوڪيشن وارن ادارن ۾ پنجين نمبر تي ھيو +هن وقت مهراڻ يونيورسٽيءَ ۾ ڪل 16 شعبا آهن. +جن ۾ هينئر تقريباً ست هزار کان وڌيڪ شاگرد تعليم پرائي رهيا آهن. +هن وقت ڊاڪٽر محمد اسلم عقيلي جامعہ مهراڻ جي نائب چانسلر طور اداري جو سربراهہ آهي. +ھن اداري جو قيام 1963 ۾ پاڪستاني صنعتي گھرجن پٽاندر سنڌ يونيورسٽي انجنيئرنگ ڪاليج جي حيثيت سان ، سنڌ يونيورسٽي سان لاڳاپي جي بنياد تي عمل ۾ آيو ۽ 1973 تائين اھو لاڳاپو برقرار رھيو ، پوء ان سال ڪاليج کي يونيورسٽي جو درجو ڏنو ويو ۽ نئين درجي کان پوءِ 450 شاگردن تي مشتمل پھرين بيچ جنوري 1974 ۾ داخل ٿي. +ان وقت ڪل ست شعبا ھيا جن ۾ سول، ميڪينيڪل، اليڪٽريڪل، اليڪٽرانڪس، ميٽلرجي، ڪيميڪل ۽ انڊسٽريل انجنيئرنگ شامل ھئا. +شروعاتي دور ۾ ڪلاس گورمنٽ ڪالج آف ٽيڪنالاجي، نوابشاه ۾ ورتا ويندا هئا. +1976 ۾ جڏهن يونيورسٽي جي ٽئين بيچ آئي ته ڪلاسن کي ڄامشوري ڏانهن منتقل ڪيو ويو. +جٿي شاگردن جو تعداد وڌي 1500 ٿي ويو. +مهراڻ يونيورسٽي جو شمار پاڪستانن جي بهترين ادارن ۾ ٿئي ٿو. +هي ادارو آئي ايس او 9000 سرٽيفائيڊ آهي. +يونيورسٽي ۾ انڊرگريجوئيٽ، پوسٽ گريجوئيٽ، ڊاڪٽورل تعليم سميت ٻيا پروگرام پڻ ڪرايا وڃن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3864.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3864.txt new file mode 100644 index 0000000..3ca2e7d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3864.txt @@ -0,0 +1,241 @@ +قرآن +ھن مضمون ۾ صفائيءَ جي ضرورت آھي. +قرآن يا قرآن مجيد () اسلام جو بُنيادي ڪتاب آهي. +اسلامي عقيدي مطابق قرآن عربي ٻوليءَ ۾ تقريباً 23 سالن جي عرصي ۾ محمد صلي الله عليه وآله وسلم جَن تي نازل ٿيو. +قرآن جي نازل ٿيڻ جي عمل کي وحي چيو ويندو آهي. +۽ هِي ڪتاب مشهور فرشتي حضرت جبرئيل عليه السلام جي ذريعي محمد صلي الله عليه و آله وسلم جَن تي نازل ٿِي. +قرآن شريف ۾ 30 سيپارا آهن. +جن ۾ نيڪي ۽ حڪمت جون ڳالهيون بيان ٿيل آهن. +قرآن شريف اسلامي قانون جو پهريون ماخذ بہ آهي. +مسلمانن جو بنيادي عقيدو آهي تہ قرآن ۾ اڄ تائين ڪابہ کوٽ ناهي ٿي سگھي ۽ هِن کي دُنيا جو اڪيلو محفوظ ڪتاب هئڻ جي حيثيت حاصل آهي. +جنهن جو حقيقي مفهوم تبديل ناهي ٿي سگھيو ۽ پُوري دُنيا ۾ ڪروڙن جي تعداد ۾ ڇپجڻ جي باوجود بہ هِن جو مَتَن هڪجهڙو آهي. +هِن جي ترتيب نزولي نہ پر محمد صلي الله عليه وسلم جِي ڏَسيل ترتيب مطابق اسلام جي پهرين خليفي ابوبڪر صديق جي خلافت جي دور ۾ هِن کي سهيڙيو ويو. +هِن ڪَم جي اڳواڻي زيد بِن ثابت انصاري ڪَئي. +قرآن جو سڀ کان پهريون ترجمو سلمان فارسي ڪيو، جيڪو سورة الفاتحه جو فارسي ترجمو هو. +قرآن کي دنيا جي واحد اُن ڪتاب جي حيثيت پڻ حاصل آهي جيڪو لکين ماڻهن کي زباني ياد آهي. +۽ هِي دنيا م سڀ کان وڌيڪ پڙهيو ويندڙ ڪتاب آهي، جنهن کي مسلمان روز هر نماز ۾ پڻ پڙهندا آهن ۽ انفرادي طور تي تلاوت پڻ ڪندا آهن. +قرآن جي تشريح کي اسلامي اصطلاح ۾ تفسير چيو ويندو آهي، جيڪو مختلف ٻولين ۾ ڪيو پيو وڃي. +قرآن جو ترجمو پڻ دُنيا جي اهم ٻولين ۾ ٿِي چُڪو آهي. +جڏهن تہ صرف سِنڌي ٻوليءَ ۾ ترجمن جو چڱو تعداد آهي. +مسلمان هرسال رمضان مهيني ۾ تراويح دوران گھٽ ۾ گھٽ هڪ ڀيرو مڪمل قرآن جماعت ساڻ ٻُڌندا آهن. +قرآن اسلامي دُنيا ۾ مسلمانن جي عام زندگي، عقيدن ۽ نظرين، اسلامي فلسفي، اسلامي سياست، سماجيات، اخلاقيات، فني علمن جي تشڪيل ۾ بنيادي ڪردار ادا ڪيو آهي. +عرب جڏھن سنڌ ۾ آيا تہ پاڻ سان گڏ اسلامي تعليمات لاءِ قرآن شريف بہ کڻي آيا. +ان ڏس ۾ ڪيترن ئي مستند روايتن ۾ اچي ٿو تہ قرآن شريف جو پهريون ترجمو سنڌيءَ ۾ ڪيو ويو. +قران پاڪ جو پھريون منظوم سنڌي ترجمو مولوي احمد ملاح (1877-1970ع) ڪيو اھي. +ان کان علاوه ڪيترن ئي عالمن قرآن شريف جا سنڌيءَ ۾ ترجما ڪيا ۽ تفسير لکيا آهن +نالي جو سبب، معنيٰ ۽ نالا. +لفظ قرآن. +قرآن شريف ”قرآن“ عربي زبان جو لفظ آهي، جنهن جي معنيٰ گهڻو پڙهيل ڪتاب يا قرئت ڪيل آهي. +قرآن ۾ لفظ ”قرآن“ تقريباً 70 ڀيرا آيو آهي ۽ چند معنائن ۾ استعمال ٿيو آهي. +هِي عربي ٻولي جي فعل قرأ جو مصدر آهي جنهن جي معنيٰ آهي ”هُن پڙهيو“ يا ”هُن تلاوت ڪَئي“. +سرياني ٻوليءَ ۾ هِن جي مساوي (ܩܪܝܢܐ) qeryānā) جو لفظ آهي جنهن جو مطلب آهي ”صحيفو پڙهڻ“ يا ”سبق“. +جيتوڻيڪ کوڙ مغربي عالم هِن لفظ کي سرياني ٻوليءَ مان ورتل سمجھن ٿا، پر اڪثر مسلمان عالم هِن جي اصل خود لفظ قرأ کي قرار ڏنو آهي +بهرحال محمد جي دور ۾ هِي هڪ عربي اصطلاح ٿِي چُڪي هُئي. +لفظ قرآن جو هڪ اهم مطلب ”تلاوت ڪرڻ“ آهي جيئن قرآن جي شروعاتي آيت ۾ بيان ڪيل آهي : ”يقيناً هِن کي سهيڙڻ ۽ هِن جي تلاوت اسانجي ذميداري آهي“. +ٻين آيتن ۾ قرآن جو مطلب ”هڪ خاص حصو جنهن جي تلاوت (محمد صلي الله عليه وسلم) ڪئي“ به آهي نماز ۾ تلاوت جي هِن مطلب جو کوڙ جاين تي ذڪر ٿيل آهي جيئن هِن آيت ۾ آهي : “۽ جڏهن قرآن پڙهيو وڃي تہ اُن کي غور سان ٻُڌو ۽ خاموش رهو“. +جڏهن تہ ٻين صحيفن جيئن توريت ۽ انجيل سان گڏ اهو لفظ استعمال ڪيو وڃي تہ اُن جو مطلب ”ترميم ٿيل صحيفو“ پڻ ٿي سگھي ٿو. +فرقان. +قرآن پنهنجي پاڻ کي الفرقان (حق ۽ باطل وچ ۾ فرق ڪندڙ)، امّ الڪتاب، هديٰ (رهنمائي)، حڪمة (دانائي)، ذڪر (ياد) ۽ تنزيل (وحي يا مٿان کان هيٺ موڪلي ويندڙ شئي) بيان ڪري ٿو. +هڪ ٻي اصطلاح الڪتاب به آهي، جيئن ته عربي ٻوليءَ ۾ ٻيا صحيفا مثال طور توريت ۽ انجيل لاءِ به استعمال ٿئي ٿي. +قرآن مان اسم صفت ”قرآني“ آحي. +مصحف جي اصطلاح اڪثر مخصوص قرآني مسودن لاءِ استعمال ٿئي ٿِي پر اِن سان گڏ ئي هِي اصطلاح قرآن ۾ گذريل ڪتابن لاءِ پڻ استعمال ٿِي آهي. +تفھيم القرآن مطابق فرقان ان شئي کي چئبو آهي جنھن سان حق ۽ باطل جو فرق چٽو ٿئي ۽ اردو ۾ ان جي سڀ کان وڌيڪَ ويجھو لفظ کسوٹی (ڪسوٽي) آهي. +مولانا مودودي مطابق قرآن ۾ لفظ فرقان جو استعمال جو مطلب آھي دين جو اھڙو علم ۽ سمجھ جنھن سان ماڻھو حق ۽ باطل ۾ تميز ڪندو آھي +قرآن ۽ مذھب. +قرآن ۾ مذهب جو اهو تصور ڏنو ويو آهي ته سڀ مذهب هڪ آهن. +اهو هڪ هجڻ انهيءَ مقصد ۽ مفهوم ۾ نہ آهي تہ سڀئي مذهب پنهنجي موجوده شڪل ۽ صورت ۾ هڪ جهڙا ۽ سچا آهن. +پر ان جو مطلب اهو آهي تہ پنهنجي اصل جي اعتبار کان سڀ مذهب هڪ هئا. +پر پوءِ جي تبديلي، ڦيرڦار ۽ واڌاري جي نتيجي ۾ اهي هڪ ٻئي کان مختلف ٿي ويا. +قرآن شريف ۾ ارشاد ٿيو آهي تہ: +قرآن ڪريم جي ان آيت ۾ مذهبن جي جيڪا نوعيت ٻڌائي وئي آهي، سا هيءَ آهي ته خدا انسانيت جي شروعات هڪ پيغمبر سان ڪئي. +ان کي پنهنجي علم سان نوازيو، ته جيئن اهو ماڻهن کي ان علم کان واقف ڪرائي. +قرآن شريف ۾ ٻڌايو ويو آهي تہ: +انهن لفظن ۾ فطرت جو هڪ قانون ٻڌايو ويو آهي، جنهن کي خدا ابدي طور تي سڄيءَ دنيا ۾ قائم ڪري رکيو آهي. +ماڻهو چاهي ڪهڙي به ملڪ ۽ ڪهڙي به زماني ۾ هجي. +اهو ڪهڙي به حالت ۾ هجي، هر هنڌ ۽ هر حال ۾ اهي فطرت جي ان قانون کي ڪم ڪندي ڏسندا. +موجوده دنيا ان رنگ ۽ ڍنگ تي ٺهيل آهي تہ، هتي ڪنهن بہ شخص جي لاءِ سدائين هڪجهڙيون حالتون ناهن هونديون. +تاريخ. +اسلامي روايتن مطابق محمد (صلي الله عليه وسلم) تي پهريون ڀيرو غارِ حرا ۾ اُن وقت نازل ٿِي جڏهن پاڻ تنهائيءَ ۾ عبادت لاءِ اُتي ويل هُئا. +ان کان پوءِ هِي سلسلو ”وحي“ 23 سالن تائين جاري رهيو. +حديثن ۽ اسلامي تاريخ مطابق مديني واري هجرت کان پوءِ جڏهن محمد جَن اُتي هڪ آزاد اسلامي معاشرو قائم ڪري ورتو ته پاڻ پنهنجن صحابين کي قرآن جي تلاوت ۽ ان جي روزانه نازل ٿيڻ واري حڪمن کي ياد ڪرڻ ۽ ٻين کي سيکارڻ جو حڪم فرمايائون. +روايتن ۾ هِي به آيل آهي ته بدر واري ويڙھ (جنگ بدر) کان پوءِ جڏهن ”قريش“ جا کوڙ ماڻهون مسلمانن وٽ قيدي بڻجي آيا ته اُنهن ۾ کوڙ ماڻهن مسلمانن کي لکڻ پڙهڻ سيکارڻ جي بدلي پنهنجي آزادي حاصل ڪئي. +اهڙي طرح آهستي آهستي کوڙ مسلمان ٿيڻ لڳا. +قرآن کي پٿرن، هڏين ۽ کجين جي ڦرهن تي لکيو ويو. +اڪثر سورتون شروعاتي مسلمانن جي استعمال هيٺ هيون ڇوته اُن جو ذڪر سُنّي ۽ شيعه ٻنهي جي روايتن ۾ مليو آهي. +جيئن ته محمد (صلي الله عليه وسلم) جو قرآن کي تبليغ لاءِ استعمال ڪرڻ، دعائن ۾ اُن جو پڙهيو وڃڻ ۽ تلاوت جي انداز ۾ بيان ڪرڻ جو ذڪر حديثن مان ملي ٿو. +632 عيسويءَ ۾ محمد (صلي الله عليه وسلم) جي وفات تائين قرآن هڪ ڪتاب جي شڪل ۾ موجود نه هو. +سڀئي عالم اِن ڳالھ تي متفق آهن تہ محمد صلي عليه وسلم جَن خُود وحي جِي ڪتابت نہ ڪندا هُئا. +صحيح بخاري ۾ محمد (صلي الله عليه وسلم) جي وحي جي ڪيفيت جو حال هِيئن لکيل آهي ته ”بسا اوقات (وحي) گھنٽي وڄڻ وانگيان نازل ٿيندي هُئي“ ۽ عائشه کان روايت آهي ته، ”مون هڪ تمام ٿڌي ڏينهن ۾ حضور تي وحي نازل ٿيندي ڏٺو ۽ (جڏهن وحي ختم ٿِي ته ) سندن مٿي تي پَگھر جا ڦُڙا ٽِمي رهيا هُئا“. +قرآن جي بيان مطابق محمد (صلي الله عليه وسلم) تي پهرين وحي هڪ ڪشف سان نازل ٿِي هُئي. +وحي نازل ڪرڻ واري هستي جي باري ۾ هِي بيان ڪيو ويو آهي ”مضبوط طاقتن وارو“ اُهو جيڪو ”بلند ترين اُفق تي هو. +پوءِ هُو ويجهو آيو، پوءِ هُو هيٺ لٿو. +ايتري تائين جو هُو ٻن وکن جي مفاصلي تي ٿي ويو اُن کان به ويجھو“. +ويلچ (Welch) جيڪو هڪ اسلامي عالم آهي، Encyclopedia of Islam ۾ لکي ٿو ته هُو اهو يقين رکن ٿا ته وحي جي نزول وقت محمد (صلي الله عليه وسلم) جي ڪيفيتن جي ظاهري شڪل بيان ڪئي وئي آهي اُها صحيح ٿي سگھي ٿِي ڇاڪاڻ ته وحي جي نازل ٿيڻ کان پوءِ ڪافي پريشان ٿي ويا هُئا. +ويلچ مطابق، وحي جي موقعي تي محمد (صلي الله عليه وسلم) کي ڇرڪائيندڙ جھٽڪا سندن ويجھن ماڻهن لاءِ اِن ڳالھه جو ثبوت بڻيا هوندا ته محمد (صلي الله عليه وسلم) جِي وحي جو مبدا مافوق الفطرت آهي. +مُحمد (صلي الله عليه وسلم) جا ناقدين انهن مشاهدن جي آڌار تي کين مجنون، جادوگر سڏيندا هُئا ڇوته عربن جي تاريخ ۾ اهڙا کوڙ ٻيا ماڻهون بہ اهڙن تجربن جا دعويدار هُئا. +ويلچ وڌيڪ اِهو بہ چوي ٿو تہ هِي ڳالھ اڻ چِٽِي آهي تہ اهڙا مشاهدا محمد (صلي الله عليه وسلم) جي نبوت جي دعويٰ کان پهرين آهن يا پوءِ جا. +قرآن محمد (صلي الله عليه وسلم) کي اُمّي قرار ڏنو آهي جنهن جو عام طور تي ”اڻ پڙهيل“ مطلب ٿئي ٿو. +پر اِن جو مطلب حقيقت ۾ ڪُجھه ڳُوڙهو آهي. +قرون وسطيٰ جا مفسّر جهڙوڪه طبري مطابق هِن اصطلاح جا ٻه مطلب آهن: پهريون هِي ته عام طور تي لکڻ ۽ پڙهڻ جي قابل نه هجڻ جڏهن ته ٻيو هِي ته گذريل ڪتابن ۽ صحيفن کان اڻڄاڻ هُجڻ. +(جيئن ته اڪثر مفسّر پهرين مطلب کي وڌيڪ ترجيح ڏيندا آهن). +ان کان علاوه، محمد جو ناخوانده هُجڻ سندن نبوّت جي سچائيءَ جو هڪ دليل سمجھيو وڃي ٿو. +جيئن ته امام فخر الدين رازي چون ٿا تہ، جيڪڏهن محمد (صلي الله عليه وسلم) لکڻ پڙهڻ تي پوري مهارت رکندا هُئا تہ اُن تي هِي شڪ ڪري سگھجي ٿو ته اُنهن پنهنجي ابن ڏاڏن جا ڪتاب پڙهيا هوندا. +ڪُجهه عالم جهڙوڪه ”واٽ“ ٻين معنيٰ کي وڌيڪ ترجيح ڏين ٿا. +محمد (صلي الله عليه وسلم) جو ذڪر پاڪ قرآن شريف ۾ چار ڀيرا، حضرت ابراهيم جو ذڪر 79 ڀيرا، حضرت موسا جو ذڪر 136 ڀيرا ۽ فرعون جو ذڪر 74 ڀيرا آيو آهي. +ترتيب. +قرآن جا باب ۽ ورهاست. +قرآن هڪ وڏو ڪتاب ڪتاب آهي، اُن جي ورهاست حضرت محمد صلي الله عليه وسلم جَن پنهنجي زندگيءَ ۾ فرمائي چُڪا هُئا ۽ اِها رهنمائي ڪري چُڪا هُئا ته هِن آيت کي ڪهڙي سورت ۾ ڪِٿي رکڻو آهي. +پاڻ صلي الله عليه وسلم جي زندگي ۾ قرآن جا بيشمار حافظ هُئا ۽ محمد صلي الله عليه وسلم شعبان ۽ رمضان جي مهينن ۾ قرآن جو کوڙ ڀيرا ختمو پڙهندا هُئا جيڪو ظاهر آهي ته ڪنهن ترتيب کان بغير ممڪن ناهي. +قرآن جو اعجاز هِي آهي ته اڄ تائين ۾ ڪابه تبديلي ناهي ٿِي سگھي. +پهرين صدي هجري ۾ لکيل قرآن جيڪو ترڪي جي عجائب گھر ۾ توپ ڪاپي ۾ آهي يا ايران جي شهر مشهد ۾ امام علي رضا عليه السلام جي روضه جي عجائب گھر ۾ آهي، ان ۾ بعينه هِي ئي قرآن خطِ ڪُوفي ۾ ڏسي سگھجي ٿو جيڪو اڄ جديد طباعت کان پوءِ به اسانجي اڳيان آهي. +هِن کي ستن (7) منزلن ۾ ورهايو ويو آهي، ان کان علاوه هِن جي هڪ کي ٽيهن (30) سيپارن ۾ پڻ ورهايو ويو آهي. +قرآن کي سورتن ۾ پڙهڻ ورهايو ويو آهي. +قرآن ۾ 114 سورتون آهن جنهن مان ڪُجهه وڏيون ۽ ڪُجهه ننڍيون آهن. +سڀ کان وڏي سورة البقرة آهي. +سورتن ۾ موجود مضمون کي آيتن جي شڪل ۾ ورهايو ويو آهي. +قرآن ۾ 6،666 آيتون آهن. +هيٺ هِن جي ورهاست پيش ڪئي وئي آهي. +مختلف حديثن ۽ روايتن مان ڄاڻ ملي ٿي ته خليفي عبدالملڪ جي خلافت جي دور ۾ جڏهن حجاج بن يوسف عراق جو گورنر هو، ته ان قران پاڪ ۾ تصيح ڪري ان جا نوان جُلد انهن سڀني علائقن ۾ ورهايا جيڪي عربن جي صاحبي هيٺ هئا. +موجوده زماني ۾ ننڍي کنڊ جي عالمن قرآن جي نظم (ترتيب) تي گھڻو ڪم ڪيو آهي ۽ ان لحاظ کان قرآن کي مضمونن ۽ ترتيب جي لحاظ کان بابن ۾ تقسيم ڪيو ويو آحي. +حميد الدين فراهي، امين احسن اصلاحي ۽ جاويد احمد غامدي جو ڪم هِن سلسلي ۾ نمايان آهي. +انهن عالمن قرآن جي سورتن کي ستن بابن ۾ ورهايو آهي. +انهن جي ڪم جو خلاصو جاويد احمد غامدي جي الفاظن ۾ هيئن آهي ته : +قرآن جي ٻولي. +قرآن جي ٻولي فصيح عربي آهي جنهن کي اڄ به ادبي مقام حاصل آهي ۽ انکان علاوه عربيءَ جا کوڙ لهجا (مصري، مراڪشي، لبناني، ڪويتي وغيره) پيدا ٿِي چڪا آهن. +قرآن جي ٻوليءَ کي اڃا تائين عربي لاءِ هڪ معيار جي حيثيت حاصل آحي. +عربي جا وڏا عالمَ جن ۾ غيرمُسلم به شامل آهن قرآن جي فصيح، جامع ۽ انساني نفسيات سان ملندڙ جلندڙ ٻوليءَ جي تعريف ۾ رطب اللسان آهن. +ايتري وڏي ڪتاب هئڻ باوجود به هِن ۾ ڪابه گرامر جي غلطي موجود ناهي. +بلڪه عربي ابجدي اکرن جي لحاظ کان جيڪڏهن ابجد جي عددن کي نظر ۾ رکيو وڃي ته قرآن ۾ هڪ جديد تحقيق مطاق جيڪا ڊاڪٽر الخليفه جَن ڪمپيوٽر تي ڪئي آهي، قرآن ۾ باقاعده هڪ حسابي نظام موجود آهي جيڪو ڪنهن انسان جي وس ۾ ناهي. +قرآن ۾ قصا به آهن ۽ تاريخي واقعا به آهن، فلسفو به ملندو ۽ منطق به ، ڳُوڙهيون سائنسي ڳالهيون به آهن ۽ عام انسان جي زندگي گذارڻ جو طريقو به. +جڏهن قرآن نازل ٿيو ان وقت جيڪا عربي رائج هُئي سا تمام فصيح هُئي ۽ اُن دور ۾ شعر ۽ ادب کي وڏي اهميت حاصل هئي حالانڪه هِي ممڪن ناهي ته قرآن ۾ ڪابه غلطي هُجي ۽ دشمن ان متعلق ڳالهيون ڪن. +بلڪه قرآن جي دعوا هئي ته هِن جهڙي هڪ آيت به ٺاهي ڏيکاريو پر اُن دور ۾ ماڻهون پنهنجي ٻوليءَ جي فصاحت ۽ جامعيت جي ڪري ٻين کي عجمي (گونگو) چوندا هُئا، هِن ڳالهه ۾ ڪامياب نه ٿِي سگھيا. +قرآن ۾ موجود حروف مقطعات. +حروفِ مقطعات (عربي: مقطعات، حواميم، فواتح )¬. +قرآن مجيد جون اڪثر آيتن جي شروع ۾ اچن ٿا ۽ الڳ الڳ پڙهيا وڃن ٿا، انهن کي آياتِ مقطعات ۽ انهن اکرن کي حروفِ مقطعات چيو ويندو آهي، مثال طور: الم_ هِي قرآن جي 29 سورتن جي شروع ۾ آيل آهي. +هِي ڪُل 14 اکر آهن. +ا،ل،م،ص،ر،ڪ،ه،ي،ع،س،ج،ق،ن. +مسلمان عالم جون گڏيل نظريو آهي ته ان جو حقيقي مطلب الله کي ئي خبر آهي. +اڪثر عالمن مطابق هِي عربي لفظن جا مخفف آهن ۽ ڪُجهه عالمن مطابق هِي ڪُجهه رمز، راز (code) آهن. +هِي اکر 29 سورتن ۾ پهرين آيت طور آيل آهن ۽ سورة الشوريٰ (سورة نمبر 42) ۾ ٻين (2) آيت طور به آيل آهن. +يعني هڪ کان پنج اکرن تي مشتمل 30 جوڙ (combinations) آهن، جيڪي 29 سورتن جي شروعات ۾ قرآن ۾ ملن ٿا. +ترجما. +قرآن جا ترجما پُوري دنيا جي اهم ٻولين ۾ ٿي چُڪا آهن ۽ کوڙ سارا ترجما جاري آهن. +وڏين ٻولين ۾ ترجما هڪ کان وڌيڪ ماڻهن مختلف دورن ۾ ڪيا آهن. +قرآن جا يورپي ۽ ٻين ٻولين ۾ ترجما غير مسلمانن پڻ ڪيا آهن. +اهڙي طرح ڪُجهه ترجما بنا عربي متن جي پڻ شايع ڪيا ويا آهن، جڏهن ته رومن رسم الخط ۾ پڻ مختلف سببن ڪري ترجما ٿِيا آهن. +قرآن جو سڀ کان پهريون ترجمو فارسي ٻوليءَ ۾ ٿيو جيڪو سلمان فارسي ڪيو. +مغربي ٻولين ۾ پهريون لاطيني ٻوليءَ ۾ ترجمو ٿيو جيڪو رابرٽ ڪيٽون 1143ع ۾ ڪيو هو. +قرآن جو پهريون انگريزي ترجمو اليگزينڊر راوس 1649ع ۾ ڪيو. +جڳ مشهور سياح بزرگ بن شهريار پنهنجي سفرنامي ”عجائب الهند“۾ ڄاڻايو آهي ته 270هه/884ع ڌاري سنڌ جي راڄڌاني منصوره جي عالم، ڪشمير جي راجا جي لاءِ قرآن پاڪ جو ترجمو ۽ تفسير لکيو هو. +ان حوالي مطابق برصغير هندوپاڪ ( سنڌ ۽ هنڌ) ۾ اهو قرآن پاڪ جو”پهريون ترجمو“ آهي، جيڪو هن خطي جي مقامي ٻوليءَ ۾ لکيو ويو، انهيءَ ترجمي کان علاوه، برصغير جي تاريخ ۾ اُن کان پهريائين قرآن پاڪ جي ڪنهن به ترجمي ۽ تفسير جو ذڪر ڪونه ٿو ملي، بزرگ بن شهريار جو اهو مذڪوره حوالو، جيتوڻيڪ مستند ۽ بي مثل آهي ۽ جديد دور جي عالمن ۽ مورخن، پنهنجن لکيتن ۾ پڻ ان حوالي کي ڪتب آندوآهي، +قرآن جو سنڌي ۾ پھريون ترجمو. +280هه ۾ سنڌ جي هڪ راجا، عبدالله بن عمر هباري واليء ۽ منصوره ڏي لکي موڪليو ته مذهب اسلام جي عقائد ۽ تعليم تي سنڌي زبان ۾ ڏانهس جيڪو اصل ۾ ته عراق جو باشندو هو ليڪن کيس سنڌ ۾ رهندي هڪ مدت گذري چڪي هئي، جنهن ڪري سنڌي زبان خواهه ٻين مقامي زبانن ۾ کيس ڪمال حاصل هو، ۽ بيحد ذهين ۽ فهميدو هو. +سنڌي نظم جو ڪتاب: عراقي عالمَ، عبدالله جي فرمائش تي، هندو راجا لاءِ اسلامي عقيدن تي هڪ ڪتاب سنڌي نظم ۾ تصنيف ڪيو. +راجا ڪتاب پڙهي نه فقط اسلام کان متاثر ٿيو، بلڪ خود مصنف جي علمي مرتبي جوبه مٿس ايترو اثر پيو جو عبدالله ڏي لکي موڪليو ته انهيءَ مصنف کي سندس دربار ۾ موڪليو وڃي. +شاعر وٽس ٽي سال رهيو. +273هه ۾ جڏهن هو عبدالله سان مليو، تڏهن هن کيس ٻڌايو ته ”راجا دل ۾ مسلمان ٿي چڪو آهي، مگر مخالفت جي خوف کان ظاهر نٿو ٿئي. +ساڳئي شاعر راجا جي فرمائش تي ڪلام مجيد جو به سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪيو، جنهن کي راجا روزانه بلاناغي ٻڌندو هو. +هڪ دفعي سورة ياسين جي هڪ آيت جو جڏهن هن کي ترجمو ٻڌايو ويو، تڏهن هو تخت تام يڪدم هيٺ لهي آيو. +۽ دوباره ترجمو ٻڌي ٻه ٽي قدم اڳتي وڌي، زمين تي سجدي ۾ ڪري پيو، ۽ سجدي جي دوران ۾ ايترو ته رنو جو سندس ڳل به آليءَ مٽيءَ ۾ ڀرجي پيا. +جڏهن گهڻيءَ دير بعد سجدي مان اٿيو، تڏهن بلند آواز ۾ بي اختيار سندس زبان مان نڪتو: ”بيشڪ اهو ئي رب معبود آهي، جيڪو ازلي ۽ ابدي آهي. +“ ان مان ظاهر ٿئي ٿو ته عربن جي دؤر ۾ سنڌ جي هندن جي زبان سنڌي هئي؛ سنڌي زبان لکڻ-پڙهڻ ۾ به ايندي هئي؛ ڪلام پاڪ جي ترجمي تي اهو پهريون ڪتاب سنڌيءَ ۾ تصنيف ٿيو؛نظم جو به اهو سنڌيءَ ۾ پهريون ڪتاب آهي؛ سنڌي زبان اڄ کان 11 سئو ورهيه اڳ به ايتري آسان ۽ علمي هئي، جو بيروني نسل جا ماڻهو به ان کي پسند ڪري ۽ ان ۾ ايترو ڪمال پيدا ڪندا هئا جو بلا تڪلف نظم ۽ نثر لکي ويندا هئا +پيداوار جا ذريعا. +سماج جي معاشي نظام جي بهتريءَ جو دارومدار پئداواري وسيلن تي آهي ۽ ان جو مکيه ذريعو زمين يا ٻني آهي. +قرآن مجيد ۾ زمين جي باري آيل آهي ته: +”ولقد مکناکم في الارض وجعلنا لکم فيها معايش“ (اعراف) +سنڌي ۾ ترجمو:اسان توهان کي زمين تي حڪومت ڏني آهي ۽ توهان لاءِ زمين ۾ زندگيءَ جو سامان رکيو اٿئون. +شاهه ولي الله ڪمائڻ جي بنيادي وسيلن مان پوکي راهيءَ (زراعت) کي ايتري اهميت ڏني آهي جو جنهن به ملڪ ۾ ان جا وسيلا موجود نه هوندا ۽ ان کان بي پرواهي ڪئي وئي ته ان ملڪ جي حالت ڪڏهن به سڌري نه سگهندي. +ان ملڪ جي تباهي لازمي آهي ڇاڪاڻ ته ڪچي مال جي پيداوار کان سواءِ واپار هلي ئي نه سگهندو ۽ نہ وري هنر ۽ ڪاريگريون ئي ڪارائتيون ٿي سگهنديون. +شاهه ولي الله چئي ٿو ته: +”پوءِ جيڪڏهن (ڪنهن به) ملڪ جي رهواسين جي گهڻائي هنر ۽ ڪاريگري ۽ شهري سياست ۾ رڌل رهندي ۽ پوک يامال جي حفاظت ۽ پالنا ڏي ٿورا ماڻهو ڌيان ڏيندا ته انهن جي دنياوي شهري زندگي خراب ٿي پوندي. +قرآن ڪريم جي نزولي ترتيب. +جيستائين يورپي محققن جو تعلق آهي، انهن سڀني ۾ سر وليم ميور جو نالو سڀني کان مٿاهون نظر اچي ٿو. +هي اهو پهريون ماڻهو آهي جنهن قرآن جي مختلف سورتن کي نزولي ترتيب ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي. +نوئل ذيڪي پڻ انهيءَ ڳالهه جو اعتراف ڪري ٿو ته ميور کي قرآني سورتن جي ترتيب جو خيال سڀ کان پهريان آيو. +مارگو ليوث پڻ ميور جي ”لائف آف محمد“ تي تبصرو لکيو آهي. +جتيوڻيڪ هو پنهنجي لکڻي ”محمد“ ۾ هو ميور جي ”سيرت محمدﷺ“ کي پاڻ ڪريم جي باري ۾ اعتدال واري لکڻي سمجهي ٿو. +ڄڻ ته ان جو خيال آهي ته ”هاڻي اهڙن ڪتابن جي ضرورت نه آهي“. +ميور پنهنجي دليلن ۾ ڪيترن ئي جائين تي ته ڪمزور حديثن کي دليل طور به استعمال ڪري ٿو. +هن جي اها دعوا بنا ڪنهن سند جي آهي ته ”شروعاتي سورتون ۽ قول محفوظ نه رکيا ويا، جيئن ته انهن کي وحي محفوظ سمجھيو ويو“. +هن جو خيال آهي ته شروعاتي وحيءَ جا ڪاتب حضرت ورقهؒ، حضرت عليؒ، ۽ بي بي خديجهؒ (رسول الله ﷺجي گھر واري) هئا. +هن جيڪا ڪجهه سورتن کي تاريخي ترتيب ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي آهي سا انهيءَ لاءِ وڌيڪ دلچسپ آهي جو اهو پهريون يورپي عيسائي عالم آهي، جنهن قرآن پاڪ جي سورتن کي تاريخي ترتيب ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي. +ميور قرآن جي سورتن جا ڇھ دؤر ٻڌائي ٿو. +اهي هيٺ ڏنل آهن: +ميور، پاڻ ڪريم ﷺ جي زندگيءَ جا جيڪي مختلف دؤر سڏيا آهن، سي مسلمان تاريخدانن جي بيانن ۾ ڪڍيا ويا آهن. +پر نوئل ديڪي جو خيال صحيح آهي ته ميور، قرآن جا ڇهه دؤر مقرر ڪرڻ ۾ غلطي ڪئي آهي ان کانسواءِ هن وٽ پنهنجي بيان لاءِ ڪابه سند نه آهي ته هو پهرين دؤر جي سورتن کي وحي نه سڏي. +ڄڻ ته هن قرآن پاڪ جي 18 سورتن کي انهيءَ ڪري قرآن پاڪ مان خارج سڏيو، جو اهي ان جي گمان ۾ رسالت کان اڳ واريون سورتون آهن. +ان کانسواءِ هو 21 سورتن جي باري ۾ اهو مڃي ٿو ته مان انهن کي ڪنهن خاص دؤر سان واڳي نٿو سگھان، ڇو جو کيس انهن جي نزول واري زماني جي پڪ نه آهي. +ڊاڪٽر گستاف وائل، قرآن جي سورتن جي نزولي ترتيب ڄاڻڻ جي ڪوشش ڪئي. +هن جو ڪتاب ”تمهيد قرآن“، جيڪو 1878ع ۾ ٻيو ڀيرو ڇپيو، انهيءَ موضوع تي هڪ مشهور ڪتاب آهي. +نوئل ديڪي ان مان گھڻي مدد ورتي آهي ۽ گھڻو ڪري هن جي ئي خيالن جي پابندي ڪئي آهي. +هن جي پهرين ڪوشش اها هئي ته پاڻ ڪريم ﷺجي سيرت ۽ قرآن جي ٻوليءَ جو مطالعو ڪري. +هن جو چوڻ آهي ته رڳو ان ئي نموني سان اسان ڪنهن حد تائين قرآن پاڪ جي مختلف سورتن جي تاريخ ڄاڻي سگھون ٿا. +”محمد ﷺ جي عربي سيرت نگارن جي مدد سان اسان قرآن جي انهيءَ حصي جي تاريخ مقرر ڪري سگھون ٿا، جن ۾ ڪي تاريخي واقعا ذڪر ڪيل آهن. +جتي اها ڳالهه نه آهي، اتي جيڪا شيءِ مددگار ٿي سگھي ٿي سا وحيءَ جي صورت ۽ ان جي معنويت آهي“ انهيءَ ڪري هن پاڻ ڪريم ﷺ جي زندگيءَ کي ٽن حصن ۾ ورهائيو آهي: +شروع ۾ (محمد ﷺ هڪ سڌارڪ جي طور تي ظاهر ٿين ٿا. +انهيءَ زماني ۾ مٿن جوش ۽ جذبي جو زور آهي. +سندن ٻولي قافيي واري آهي، انهيءَ ۾ شاعريءَ واري سچي چاشني آهي. +انهن سورتن ۾ سندن مقصد تبليغ جو ذڪر آهي. +انهيءَ ۾ اها روحاني ڇڪتاڻ آهي، جنهن جي آخر ۾ کين پڪو ويساهه ٿي وڃي ٿو ته کين سچ پچ الله تعالىٰ مقرر ڪيو آهي ته جيئن پاڻ قوم جي باطل پرستي کي ختم ڪن ۽ بت پرستي جي جاءِ تي هڪ قدرت رکندڙ ۽ هر شيءِ تي نظر رکندڙ الله تعالى جي پوڄا کي جاري ڪن، جيڪو بد ڪردار ۽ بي ايمان کي گھڻو ڪري هن دنيا ۾ جھجھي سزا ڏئي ٿو. +پر هن کان پوءِ اچڻ واري زندگي ۾ ته پڪ سان سزا ڏيندو. +ان سان گڏوگڏ ايمان وارن ۽ نيڪ عمل ڪندڙن کي چڱو بدلو ڏيندو آهي ۽ ڏيندو. +انهيءَ زماني سان لاڳاپيل سندن اهي جملا آهن، جيڪي پاڻ سڳورن پنهنجي مخالفن تي ڪيائون. +اهي مخالف جيڪي کين ذليل ۽ ڪوڙو سمجھندا هئا. +انهيءَ ۾ اهي آيتون به آهن، جيڪي الله تعالىٰ سندن صبر ۽ ثابت قدمي جي لاءِ نازل ڪيون آهن. +هن زماني جي ڪيترين ئي سورتن ۾ بهشت جي دلپسند رهڻي ۽ خوشين ۽ دوزخ جي اهنجن کي مادي رنگ ۾ رڱيو آهي ۽ انهيءَ ۾ قيامت جي ڏينهن وارين سختين کي دل ڏاريندڙ لفظن ۾ بيان ويو ڪيو آهي. +باقي سورتن ۾ دعائون، گيت ۽ بد دعائون وغيره آهن. +اسان کي اهو سمجھڻ جي ڪوشش ڪرڻي آهي ته ”وحي جي صورت“ مان وائل جو ڇا مطلب آهي. +صورت مان ان جو مطلب مختلف سورتن جي ڊيگھه آهي. +ڇو جو هن جو خيال آهي ته قرآن جي سورتن جي تدوين اهڙي طرح ڪئي وئي آهي جو ڊيگھه ۽ ننڍائيءَ جي لحاظ کان ڊگھيون سورتون پهريان ۽ ننڍيون سورتون آخر ۾ رکيون ويون آهن. +انهيءَ ڪري ننڍڙيون سورتون شروعاتي سورتون آهن. +”معنىٰ“ سان انهيءَ جو مطلب پاڻ ڪريم ﷺ جي انهيءَ تعليم سان آهي، جيڪا انهن سورتن ۾ ڏني وئي آهي. +انهيءَ تعليم جي باري ۾ هن جو خيال آهي ته اهي “هڪ اهڙي ماڻهو ڏني هئي، جيڪو پنهنجي شروعاتي دؤر ۾ جوش ۽ جذبي سان ڀريل هو ۽ هن کي پڪ نه هئي ته هو الله جو پيغمبر آهي، پر هو پنهنجو پاڻ کي رڳو هڪ سڌارڪ سمجھندو هو“. +ان کانسواءِ شروعاتي دؤر وارين سورتن جي باري ۾ جيڪي روايتون آهن، سي ايتريون ته ٽڪراءَ ۾ آهن جو اسان کي انهن سورتن جي اندر ئي ڪنهن اهڙي شيءِ کي ڳولي لهڻو آهي، جنهن مان خبر پئجي سگھي ته اها سورت ڪهڙي زماني سان واسطو رکي ٿي. +اسان ڪنهن سورت کي رڳو ڊگھي نه هئڻ جي ڪري يا انهيءَ ۾ جوش ۽ جذبي نه هئڻ يا شاعريءَ وارو قافيو نه هئڻ جي ڪري شروعاتي دؤر ۾ بنا ڪنهن مناسب سبب جي نٿا رکي سگھون. +وائل جو چوڻ آهي ته ”ٻئي دؤر ۾ محمد (ﷺ) هڪ نئين مذهب جي باني جي حيثيت سان ظاهر ٿيا آهن. +سنجيدا مٿانهين تخيل پرستيءَ جي بدران غور ۽ فڪر ظاهر ٿيڻ لڳي ٿو. +شاعري جي جاءِ تي خطابت جو زور معلوم ٿئي ٿو. +سندن ٻولي سنجيدا ۽ منطقي ٿي وڃي ٿي ۽ اڳ وانگر دلي جوش ۽ جذبو باقي نٿو رهي“. +”سورتون ڪجھه ڊگھيون ٿي وڃن ٿيون ۽ انفرادي طور ايماني جزن جي تشريح ڪن ٿيون. +يا آڳاٽن ماڻهن ۽ نبين جي قصن کي اهڙي ته اثرائتي انداز ۾ بيان ڪن ٿيون جو مؤمنن جي ايمان ۾ سگھه ۽ مخالفن جي دلين ۾ ڊپ پيدا ٿي وڃي ٿو. +حقيقت ۾ محمد (ﷺ) پنهنجو پاڻ کي آڳاٽن نبين وانگر سمجھن ٿا ۽ پنهنجي وات مبارڪ مان اهي ڳالهيون ڪن ٿا جن جي ڳالهه جو رخ مڪي وارن ڏانهن هوندو آهي. +اهي ٻڌائن ٿا ته انهن نبين کي ان دؤر جي ماڻهن غلط سمجھيو هو، ايتري تائين جو حق جي سوڀ ٿي ۽ گنهگار شرمندا ڪيا ويا ۽ تباهه ڪيا ويا. +انهيءَ دؤر سان اهي سورتون به لاڳاپو رکن ٿيون جن ۾ انهن ڪفر گاڏڙ مطالبن جي خلاف دليل آهن، جيڪي نبوت جي ثبوت جي لاءِ معجزي گھرڻ جي صورت ۾ ڪيا ويندا هئا. +پر پاڻ سدائين وحيءَ جي سچائي جي لاءِ ان جي معنوي سچائي ۽ صوري ڪمال ڏانهن اشارو ڪري ٻڌائن ٿا ته اهو ئي پڪو ٺڪو نشان (معجزو) ان جي خدائي مآخذ (وحي) هجڻ جو آهي. +انهيءَ زماني سان لاڳاپيل ڪيترائي خواب آهن جن ۾ پاڻ ﷺ جن سان جِنن عقيدت جو اظهار ڪيو. +انهيءَ ۾ بيت المقدس تائين اڌ رات جو سفر (معراج) به آهي. +اهي آسماني سفر سندن دؤر جي ماڻهن جي نظرن ۾ خواب هو. +انهيءَ دؤر ۾ ڪجھه اخلاقي حڪم عيسائين جي تثليث ۽ حضرت عيسا جي سوريءَ (صليب) تي چاڙهڻ کي رد ڪيو آهي. +انهن سڀني کانسواءِ ڪيتريون ئي شيون جي الله، وحي، قيامت ۽ حشر جي باري ۾ آهن، اڳ ۾ ئي پڙهي ٻڌايون ويون آهن، سي هر هر ورجايون ويون آهن“. +وائل جي چوڻ موجب، هن زماني جي خاص ڳالهه اها آهي ته پاڻ ڪريمﷺ هڪ نئون مذهب پيش ڪن ٿا ۽ پنهنجو پاڻ کي ٻين نبين وانگر سمجھن ٿا. +جيستائين ”نئين مذهب“ جو تعلق آهي، اسان انهيءَ جي دعوى ڪري سگھون ٿا ته اهو قرآن پاڪ ۾ موجود نه آهي. +حقيقت ۾ پاڻ سمورن مذهبن جي بنياد توحيد کي عقليت جي اصولن موجب مڃيو آهي، جنهن جو اسان اڳتي هلي تجزيو ڪنداسين. +هن دؤر ۾ ڪنهن حد تائين ڊگھين سورتن کي بنا ڪنهن سبب جي وائل جاءِ ڏني آهي. +يعني هن کي انهن سورتن ۾ جوش ۽ جذبو نظر نٿو اچي. +جيتوڻيڪ اهو ظاهر آهي ته پهرين ئي سورت ۽ ان کان پوءِ واريون سورتون به ايتري ئي سنجيده ٻولي ۽ فصاحت سان بيان ڪيون ويون آهن جهڙيون ٻيون سورتون آهن. +هُن هِن دؤر ۾ جن سورتن کي رکيو آهي، تن جو صحيح تجزيو ڪيو آهي. +پر سمجھه ۾ ايئن ٿو اچي ته هن اصل عربي قرآن جي بدران ان جي ترجمن مان ڪم ورتو آهي. +ڇو جو قرآن پاڪ ۾ پاڻ ڪريم ﷺ جن جي آسماني سفر جو ڪٿي به ذڪر نه آهي. +۽ پاڻ ڪريم ﷺجي دؤر وارن ماڻهن نه، پر قرآن پاڪ ئي اسرىٰ واري واقعي کي خواب سڏيو آهي. +ٽئين دؤر جي باري ۾ وائل جو خيال آهي ته ”هن جي ٻولي بلڪل رواجي هئي. +اها نه رڳو ان وقت ڪؤڙي سمجھه ۾ ايندي آهي جڏهن پاڻ قانون ۽ حڪم جاري ڪندا آهن ۽ غزون جو حال بيان ڪندا آهن، پر ان وقت به ڦڪي ٿي ويندي آهي جڏهن پاڻ خدائي صفتن، ڪائنات جي سونهن، قيامت واري ڏينهن جي سختين ۽ بهشت جي شان ۽ رونقن کي ظاهر ڪن ٿا“. +وائل جو اهو ڪو ڪمال نه آهي ته هن کي خبر پئجي وئي ته هن دؤر جون سورتون ۽ آيتون ڊگھيون آهن. +جيڪڏهن ڪو ماڻهو مدني دؤر جي سورتن جو ترجمو پڙهندو ته اهو سولائي سان انهن شين کي ڏسي سگھي ٿو. +وائل جون انهيءَ دؤر جي باري ۾ اميدون بلڪل ئي غير ضروري آهن. +ڇو جو هو گھري ٿو ته مڪي سورتن وانگر هن دؤر جو بياني اندازبه ”شاعراڻو“ هو. +هن کي اهو ڄاڻڻ گھربو هو ته بياني انداز جي تبديلي رڳو اتفاقي يا غير ضروري نه هئي. +حقيقت اها آهي ته جاهليت جي شاعري بيٺل يا غير تخليقي بڻجي وئي هئي ۽ هن پنهنجي زندگي ۽ شڪل صورت مٽائي ڇڏي هئي. +اها رڳو تڪبندي وڃي رهي هئي. +اهڙيءَ طرح قرآن ڪريم انهيءَ شاعريءَ کي گمراهي سڏيو ۽ هن هڪ نئون بياني انداز ايجاد ڪيو. +پاڻ ڪريم ﷺجن عرب وارن جي اڳيان جيڪي نثر جا قسم پيش ڪيا سي عرب جي ادبي تاريخ ۾ هڪ تخليقي دماغ جي سمورن ڳڻن کي پيش ڪن ٿا. +ظاهر آهي ته بحث هيٺ آيل مسئلي جي نوعيت جي لحاظ کان بياني انداز پڻ بدلبو رهندو آهي. +انهيءَ ڪري جيڪڏهن قانونن کي نظم يا شاعراڻي نثر ۾ بيان ڪيو وڃي ته اها بلڪل غير فطري شيءِ هوندي. +قرآن ڪريم جو هڪ مقصد اهو به هو ته سادي نثر جا نمونا ايجاد ڪري ۽ شاعري ۽ شاعرن کي تمام ئي پوئتي ڇڏي وڃي. +هڪ قانونساز مان اها اميد ڪرڻ ته هو قانونن کي شاعريءَ ۾ ادا ڪري، هڪ عجيب قسم جو خيال آهي. +وائل کي ڪيتريون ئي تاريخي شيون ڊگھين سورتن ۾ مليون جن ۾ بيان ڪيل خيال سان هن انهن کي مدني دؤر ۾ جاءِ ڏني. +پر اهو ياد رکڻ گھرجي ته انهن سورتن ۾ ڪيترائي اهڙا رڪوع آهن جيڪي مختلف وقتن ۾ نازل ٿيا آهن ۽ انهن کي مختلف سورتن ۾ مضمونن جي اعتبار کان پوءِ گڏ ڪيو ويو آهي. +انهن جي ترتيب تنزيلي نه آهي. +تنهن ڪري اسان کي ڪن مدني سورتن کي ڪيترن ئي حصن ۾ ورهائڻو پوندو ته جيئن انهن کي صحيح طور تي تاريخ وار ترتيب ڏئي سگھجي. +اهڙو اتفاق تمام ئي گھٽ ٿيو آهي جو هڪ پوري سورت (مدني دؤر ۾) ٻي سورت کان پوءِ تاريخي حيثيت سان گڏ نازل ڪئي وئي هجي. +تلاوت. +قرآن جي لفظن کي اُن جي اکرن کي زبان سان صحيح اُچار سان ادا ڪرڻ جي علم کي تجويد چوندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3881.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3881.txt new file mode 100644 index 0000000..47da9e6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd3881.txt @@ -0,0 +1,62 @@ +نور احمد ڪاتيار +منزل مراد ۽ منزل مردار ۾ وڏو فرق هوندو آهي. +منزل مراد زنده قومن کي ملندي آهي ۽ منزل مردار زنده قومن جي مرده ماڻهن جو مقدر بڻجندي آهي. +منزل مراد جا مسافر حق ۽ انصاف جي رستي جي چونڊ ڪن ٿا. +جڏهن ته منزل مردار جا مسافر ڪوڙ، مڪاري ۽ ظلم ۽ ناانصافي جي رستي تي هلندا آهن. +منزل مراد تي پهچندڙن کي زندگي، آزادي ۽ خلق خدا جي فتح جو احساس ٿيندو آهي. +جڏهن ته منزل مردار تي پهچندڙ موت جي ڊپ ۾ مبتلا هجن ٿا ۽ طاقت هجڻ باوجود خلق کان ڊنل هوندا آهن. +منزل مراد تي هر طرف خوشي ۽ جشن ملهائيندي ڏسڻ ۾ ايندا ۽ منزل مردار تي صرف موت جهڙي خاموشي ۽ سازش جو رقص ڏسڻ ۾ ايندو آهي. +پاڪستاني قوم کي 16 مارچ 2009ع واري ڏينهن تي پنهنجي منزل ملي چڪي آهي. +جسٽس افتخار محمد چوڌري سميت سمورن هٽايل ججن جي بحالي سڄي دنيا ۾ پاڪستاني قوم جو افتخار بڻجي چڪي آهي. +اها شروعات شاندار آهي. +جسٽس افتخار چوڌري دنيا جو واحد منصف آهي. +جنهن کي هڪ ظالم ڊڪٽيٽر ٻه ڀيرا پنهنجي عهدي تان هٽايو. +ڊڪٽيٽر وٽ ٽينڪون ۽ بندوقون هيون. +جڏهن ته منصف وٽ رڳو منزل مراد جي مسافرن جو ساٿ هو. +16 مارچ پاڪستان ۾ انصاف جي فتح جو ڏينهن آهي. +ان فتح ۾ وڪيلن، سول سوسائٽي، ميڊيا ۽ سياسي ڪارڪنن سميت هزارن ملڪ واسين جو اهم ڪردار آهي. +جيڪو پنهنجي گهر ۾ ويٺو منزل مراد جي مسافرن جي حق ۾ دعائون گهري رهيو هو اهو به ان ۾ شريڪ آهي، پر انصاف جي تقاضا اها آهي ته منزل مراد تائين فتح جو جهنڊو پهچائيندڙ مجاهدن جي همت ۽ بهادري جو اعتراف کليل دل سان ڪيو وڃي. +اسان کي اهو وسارڻ نه گهرجي ته انصاف لاءِ جدوجهد جي ان سفر ۾ ڪجهه ماڻهو شروع کان وٺي آخر تائين ثابت قدم رهيا. +ڪي ماڻهو سفر ۾ شامل ٿيا، پر پوءِ وري پنهنجن همسفرن کي ڇڏي لٽيرن سان وڃي مليا ۽ قافلي تي راتاها پئي هنيائون انهن مان ڪيترا لٽيرا وري سفر ۾ شامل ٿي ويا ۽ منزل مراد تي پهچي قوم کي مبارڪباد ڏئي رهيا آهن. +دير آيد- درست آيد، پر انصاف اهو ناهي ته سڀني کي خوش رکڻ لاءِ سڀني کي هڪ نظر سان ڏٺو وڃي ۽ سڀني جي هڪجهڙي تعريف ڪئي وئي. +انصاف اهو آهي ته جنهن جي سڀ کان وڌيڪ قرباني آهي ۽ گهڻي جدوجهد آهي، ان جو به ذڪر ڪيو وڃي. +ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته سڀ کان وڌيڪ همت ۽ مڙسي جسٽس افتخار محمد چوڌري ڏيکاري، جيڪو هر قسم جي لالچ ۽ دٻاءُ باوجود سينو سپر ڪري ثابت قدم بيٺو رهيو. +وڪيل اڳواڻن به ٻن سالن تائين قربانيون ڏنيون. +ميڊيا ۽ سول سوسائٽي جي قابل فخر ڪردار جو به سڀني کي اعتراف آهي، پر ٿورو سوچو، جيڪڏهن 15 مارچ تي نواز شريف به ٻين اڳواڻن وانگر روپوش ٿي وڃي ها يا نظربندي جو حڪم قبول ڪري ها؟ +ته ڪجهه ڪلاڪن جي هنگامي کان پوءِ لانگ مارچ 15 مارچ جي شام تائين ئي پنهنجو دم ٽوڙي ويهي ها. +پنجاب جي گورنر سلمان تاثير ۽ سندس ساٿي رحمان ملڪ جا حوصلا بلند ٿي وڃن ها ۽ ٻي ڏينهن هو نواز شريف، قاضي حسين احمد، عمران خان کي گرفتار ڪرڻ لاءِ انساني حقن کي لتاڙي ڇڏين ها. +فتح وري به قوم جو مقدر بڻجي ها، پر اهڙي شان سان فتح نه ملي ها جهڙي جيڪا 16 مارچ جي صبح ٿيڻ کان اڳ دنيا کي سڀ کان وڏي فتح جي خبر ملي. +15 مارچ منجهند ڌاري نواز شريف اها ئي مڙسي ڏيکاري جيڪا 18 آڪٽوبر 2007 تي محترمه بينظير ڀٽو ڪراچي ۾ ڏيکاري هئي. +بينظير ڀٽو به سمورن خطرن جي پرواهه نه ڪندي. +ٽرڪ تي چڙهي وئي هئي ۽ سندس چؤطرف لکين ماڻهو گڏ ٿي ويا هئا. +نواز شريف سمورين پابندين کي ٽوڙي گهر کان ٻاهر نڪتو ته عوام جو هڪ وڏو سيلاب سندس پويان ڇوليون هڻندو آيو. +انهيءَ سيلاب کي ڏسندي 15 مارچ جي شام تائين ايبٽ آباد هري پور طرف کان هزارين ماڻهو پير سوهاوا رستي اسلام آباد جي پهاڙن تي چڙهي ويا. +جڏهن ته بنون ۽ ڪوهاٽ کان هلندڙ قافلا تر نول چؤڪ تي گڏ ٿي رهيا هئا. +اٽڪ پل ۽ مري ٽول پلازا بند ڪيو ويو هو، پر اسلام آباد اندر رهندڙ ماڻهن جي چهرن تي ظاهر ٿيندڙ بغاوت کي منزل مرادر جا مسافر پڙهي چڪا هئا. +ان دوران مولانا فضل الرحمان عدليا جي آزادي جي تحريڪ کي صرف پنجاب ۾ اقتدار جي راند قرار ڏئي صوبائي تعصب کي اڀارڻ جي ڪوشش ڪئي پر فورن اتي موجود سنڌ جي قومپرست ۽ عوامي اڳواڻ رسول بخش پليجي صاحب ان ڪوشش کي ناڪام بڻائي ڇڏيو. +نواز شريف عدليا جي آزاديءَ لاءِ پنجاب ۾ پنهنجي پارٽي جو اقتدار قربان ڪيو ۽ 15 مارچ تي جان جو جوکم کڻي منزل مراد جي سفر تي نڪتو. +پاڪستان جي عوام سندس ڪردار کي هميشه ياد رکندي ۽ مولانا فضل الرحمان جي ڪردار کي به ياد رکندي. +مون وٽ لاتعداد خط، اي- ميلون ۽ ايس ايم ايس آيا آهن. +مولانا فضل الرحمان جي بيان تي اندرون سنڌ، صوبي سرحد ۽ بلوچستان ۾ نواز شريف لاءِ حمايت وڌي آهي. +وڌيڪ چالاڪي به سٺي ناهي هوندي. +جن ماڻهن 15 مارچ تي پنهنجو پاڻ کي وڏو چالاڪ سمجهندي صوبائي تعصب ذريعي انصاف جي فتح کي روڪڻ جي ڪوشش ڪئي. +اهي ان قابل ناهن رهيا ته ڪڏهن پشاور، راولپنڊي، لاهور، ڪراچي يا ڪوئٽه جي بار ايسوسيئيشن جي اجلاس ۾ آئيندا مهمان مقرر ٿي سگهن. +ان جي داخلا ممنوع ٿي چڪي آهي. +ٻي طرف نواز شريف هاڻي پاڪستان جي ڪنهن به ڪنڊ کان نڪرندو ته سندس پويان وڏا وڏا قافلا نڪرندا. +هتي مان عوام کي خبردار ڪرڻ گهران ٿو، دشمن هٿيار ضرور ڦٽا ڪيا آهن، پر اهو ٻيهر به حملو ڪري سگهي ٿو. +دشمن کان خبردار رهن ڇو ته مردار خورن جي فطرت تبديل نٿي ٿي سگهي. +نواز شريف کي قومي مفاهمت ڏانهن ضرور اچڻ کپي، پر اها مفاهمت غير ملڪي ايجنڊا جي تڪميل جي ذريعي نه ٿيڻ کپي. +اهي ماڻهو جيڪي ڪالهه تائين وڪيلن جي تحريڪ جا مخالف هئا. +ان تحريڪ جي جن حامين ميڊيا کي دهشتگرد چيو پئي. +هاڻي اهي ماڻهو نواز شريف کي مشورا ڏئي رهيا آهن ته دهشتگردي خلاف جنگ کي پاڪستان جي قومي ايجنڊا بڻايو. +هٽلر جا پيروڪار اهي لبرل فاشٽ اسان کي ڀارت سان مفاهمت لاءِ درس ڏين ٿا پر جڏهن اسان سوات ۽ باجوڙ ۾ مفاهمت جي ڳالهه ڪريون ٿا ته اهي توائي ٿيو وڃن ٿا. +اسان کي ياد رکڻ گهرجي ته پاڪستان ۾ دهشتگردي يا انتها پسندي، جنرل مشرف جي پاليسين جي رد عمل ۾ پيدا ٿي آهي. +مشرف جي پاليسي پاڪستان جي تباهي جي پاليسي آهي. +ان ڪري چالاڪي ۽ عياري ذريعي ان پاليسي کي نواز شريف لاءِ قابل قبول بنائڻ لاءِ ڪوششون ڪيون وڃن پيون. +نواز شريف ان پاليسي کان پري رهي ۽ في الحال مثياق جهموريت تي عمل ڪرائڻ جون ڪوششون ڪري. +16 مارچ پهرين منزل مراد آهي، مثياق جهموريت تي عمل در آمد اسان جي مرادن جي ٻي منزل آهي. +دهشتگردي جي مسئلي جو تعلق ادارن جي ڪمزوري سان آهي. +ادارن جي ڪمزوري مثياق جهموريت تي عمل در آمد سان ختم ٿيندي. +اها منزل اسان کي افهام تفهيم سان ملي ته ڏاڍو ڀلو ٿيندو ۽ جي ائين نه ٿيو ته پوءِ قوم هڪ ٻي لانگ مارچ لاءِ تيار رهي. +مردار خور گهڻي چالاڪي ۽ مڪاري نه ڏيکارين. +(روزاني جنگ 19 مارچ 2009ع جي ٿورن سان) diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38819.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38819.txt new file mode 100644 index 0000000..890963d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38819.txt @@ -0,0 +1,117 @@ +سنڌ جا سڪا +ڪلهوڙن جي اوائلي دور ۾ مغلن جي حڪومت هئي، ان ڪري سنڌ ۾ سندن نالي جا سونا سڪا، مهرون، چانديءَ جا سڪا رپيه ۽ ٽامي جا سڪا، جن کي ’دام‘ ۽ ’فلوس‘ چيو ويندو هو، هلندڙ هئا. +ان کان پوءِنادرشاهه ۽ افغان حاڪم احمد شهاه دراني جي نالي سان سڪا ڪلهوڙن جي انتظام هيٺ رائج هئا، جنهن جو ذڪر اڳ ۾ ٿي چڪو آهي. +ميان نور محمد ڪلهوڙي جي وفات (1167هه/1353ع) کانپوءِ سندس وڏو پٽ محمد مراد ياب خان (1167هه-1753ع/1170هه-1757ع) ۽ ان کان پوءِ ميان نور محمد جو پنجون نمبر پٽ ميان غلام شاهه 1170هه-1753ع کان 1186هه-1772ع ۽ ان کان پوءِ سندس پٽ ميان محمد سرفراز خان (1186هه-1772ع/1189هه-1776ع) سنڌ جا حاڪم ٿيا. +ايئن سمجهجي ته ميان سرفراز جي معزولي کان پوءِ حڪومت نالي ماتر ڪلهوڙن جي پر مڪمل اختيار ليکي ۽ ٽالپر اميرن جي هٿ ۾ رهيو. +انهن جن ڪلهوڙن حاڪمن کي تخت تي ويهاريو، انهن ۾ ميان محمود خان (1189هه/1776ع) ميان غلام شاهه جو ٻيو نمبر پٽ ان کان پوءِ ميان نور محمد جو ڇهون نمبر پٽ ميان غلام نبي 1189هه/1776ع کان 1190هه 1776ع ۽ ان کان پوءِ سندس ڀاءُ ميان عبدالنبي 1190هه/1777ع کان 1199هه/1784 ۽ ڪجهه وقت صادق علي خان شامل آهن. +اهي سمورا افغان حاڪمن جا ڏن ڀرو هئا، سندن دؤر ۾، سنڌ جي ٽڪسالن ٺٽي، بکر ۽ حيدرآباد مان مٿيان سمورا ڪلهوڙا حاڪم اڳ وانگر افغان حاڪمن جي نالي جا سون، چاندي ۽ ٽامي جا سڪا ٺپي سنڌ ۾ جاري رکندا هئا. +ميان نور محمد ڪلهوڙي تائين ٺپيل سڪن جو ذڪر اڳ ۾ ٿي چڪو آهي. +محمد مرادياب جي حڪومت جو سونو سڪو بهاولپور جي توشي خاني ۾ موجود آهي، جيڪو افغان حاڪم احمد شاهه جي بادشاهي جي سن جلوس 8 يعني 1168هه ۾ بکر مان جاري ٿيل آهي. +هن سڪي جي هڪ پاسي هي فارسي شعر لکيل آهي: +”حڪم شد از قادر بيچون باحمد بادشاهه +سڪه زن برسيم وزرازاوج ماهي تابماهه“ +هن قسم جي شعر لکڻ جو رواج مغل دور جي حڪمرانن جي وقت کان جاري هو، جنهن کي نادرشاهه، احمد شاهه ۽ ٻين افغان حاڪمن پڻ برقرار رکيو. +هن سڪي جي ٻئي پاسي روايتي لکڻي ۽ ضربخاني جو نالو هن ريت لکيل آهي. +”جلوس ميمنت مانوس- 8 ضرب بهکهر“ +هن سڪي جي سائيز هڪ انچ کان معمولي گهٽ آهي، جڏهن ته وزن 5-53 گرين آهي، جيڪو ايراني اشرفي جي برابر آهي. +احمد شاهه جي نالي بکر مان جاري ڪيل هڪ ٻيو سونو سڪو پڻ بهاولپور جي توشي خاني ۾ موجود آهي، جنهن جي وچ ۾ گول دائري اندر هيءَ عبارت لکيل آهي: +”احمد شاهه در دران“ +جڏهن ته ان جي چوڌاري ساڳيو مٿي ذڪر ڪيل فارسي شعر لکيل آهي. +سڪي جا پاسا ڪٽيل آهن. +ٻئي پاسي جي لکت اڳ ۾ ذڪر ڪيل سوني سڪي جي ٻئي پاسي جهڙي آهي. +صرف سنه جلوس جي بدران ”1177“ هجري سن لکيل آهي. +هي سڪو ميان غلام شاهه جي دور جو آهي. +هن سوني مهر جو وزن 168 گرين آهي. +ساڳئي قسم جا چانديءَ جا سڪا بکر جي ضربخاني جا ٺپيل ملن ٿا، جيڪي احمد شاهه جي سن جلوس 8 کان وٺي ملن ٿا. +هنن جي لکيت به بلڪل ساڳي مٿئين ذڪر ڪيل سڪي وانگر آهي. +صرف فارسي بيت ۾ ”زن“ جي بدران ”زد“ لکيل آهي. +هنن سڪن جو وزن 176 گرينکان 178 گرين تائين آهي. +سائيز هڪ انچ کان معولي ننڍي اٿن. +(سڪو نمبر-1) هي سڪا 1168هه کان وٺي، 1180هه تائين لاڳيتو ملن ٿا. +1181هه ۽ 1182هه جا سڪا اڃا تائين نه لڌا آهن، جڏهن ته وري سنه 1183هه ۽ 1184هه جا سڪا ملن ٿا ۽ احمد شاهه جي آخري ٻن سالن 1185هه ۽ 1186هه جا سڪا هٿ اچي نه سگهيا آهن. +مٿي ذڪر ڪيل بکر جي چانديءَ جي رپين مان هڪ جنهن تي سن جلوس-9 لکيل آهي، عام طرح لکيل نالي ”بهکهر“ جي بدران ”بهکر“ لکيل آهي. +بکر مان جاري ٿيل ”احمد شاهي فلوس“ يعني ٽامي جو سڪو ميان نور محمد ڪلهوڙي جي حڪومت کان پوءِ جو نه مليو آهي. +ٺٽي جي ضربخاني مان ميان نور محمد جي زماني جو سڪو نه مليو آهي. +جڏهن ته ان کان پوءِ جا چانديءَ جا ٿلها ننڍي سائيز جا رپيا مليا آهن. +هنن سڪن تي سنئين پاسي ٽن قطارن ۾ ساڳيو فارسي بيت لکيل آهي، جيڪو احمد شاهه دراني جي اڳ ۾ ذڪر ڪيل سڪن تي آهي. +اُبتي پاسي جي لکت به ساڳي آهي. +صرف ضربخاني جو نالو بکر بدران ”تته“ لکيل آهي ۽ سن 1171هه اٿس. +هن سڪي جي سائيز منو انچ ۽ ون 176 گرين آهي. +(سڪو نمبر-2) ساڳئي قسم جا سڪا سنه جلوس 14 (1173هه) ۽ سنه 1174هه جا پڻ مليا آهن، جيڪي سڀئي انڊين ميوزيم ڪلڪتي ۽ برٽش ميوزيم لنڊن ۾ موجود آهن. +احمد شاهه 1160هه/1747ع کان 1186/1772ع جي نالي ڪلهوڙا حاڪمن سنڌ جي ضربخانن مان جيڪي سڪا جاري ڪيا هئا، انهن مان صرف مٿي ذڪر ڪيل سڪا هن وقت تائين ملي سگهيا آهن. +احمد شاهه پنهنجي حياتيءَ ۾ ئي پنهنجي پٽ تيمور شاهه کي سنه 1170هه/1757ع ۾ سنڌ، ديره جات ۽ پنجاب جي علائقن مٿان نظام (گورنر) مقرر ڪيو هو. +سندس ان حيثيت سان سنڌ مان جاري ٿيل ڪجهه سڪا پڻ مليا آهن، جيڪي سندس احمد شاهه جي دور حڪومت ۾ سنڌ مٿان سنه 1170هه/1757ع کان سنه 1176هه/1772ع تائين ”نظام“ هجڻ جو پختو ثبوت آهن. +تيمور شاهه نظام جي حيثيت ۾ رڳو بکر جي ضربخاني مان ئي سڪا جاري ڪيا آهن. +هن پنهنجي سنڌ مٿان گورنري جي پهرئين سال جيڪو سڪو جاري ڪيو هو، اهو چانديءَ جو آهي، جنهن تي بکر جي بدران ”ضرب سنڌ“ لکيل آهي. +سڪي جي هڪ پاسي. +”بعالم يافت سڪه تيمور شاهه نظام +بحڪم خدا و رسول انام“ +فارسي شعر لکيل آهي، جنهن جي معنيٰ ٿيندي ته: ”دنيا کي حاصل ٿيو سڪو حڪومت ڪندڙ تيمور شاه جو، خدا ۽ انسانيت جي پيغمبر جي حڪم سان. +بيت جي لفظ ”نظام“ جي هيٺان سنه 1170هه لکيل آهي. +هيءَ سموري لکيت هڪ ٽيڻي گول دائري ۾ آهي. +جڏهن ته ٻئي پاسي به ساڳئي طرح ٽيڻي دائري ۾ هيءَ روايتي عبارت لکيل آهي. +”جلوس ميمنت مانوس سنه احد ضرب سند“ +هن سڪي جي سائيز انچ کان ڪجهه گهٽ ۽ وزن 176 گرين اٿس. +(سڪو نمبر-3) تيمور شاهه نظام جا ٻيا سڪا به ساڳئي قسم جي لکيت وارا آهن ۽ وزن ۽ سائيز به ساڳي اٿن، پر انهن تي ”ضرب سنڌ“ جي بدران ”ضرب بکر“ لکيل آهي. +(سڪو نمبر-4) هن قسم جا سڪا سنه 1173هه، 1177هه، 1178، 1181هه، 1182هه، 1183هه، 1184هه، 1185هه ۽ 1186هه جا رڪارڊ ڪيا ويا آهن. +تيمور شاهه جي نالي جا مٿي ذڪر ڪيل سڪا احمد شاهه جي دور ۾ سندس نالي سان جاري ٿيل ٻين سڪن سان گڏ هلندا هئا. +احمد شاهه جي گذارڻ کان پوءِ سنه 1186هه/1772ع ۾ تيمور شاهه افغان جو بادشاهه ٿيو ۽ سنڌ به سندس پتيءَ ۾ آئي. +تيمور شاهه (1186هه/1772ع کان 1207هه/1793ع) افغانستان جي حڪومت حاصل ڪري سنڌ ۾ ميان سرفراز ڪلهوڙي کي ئي سنڌ جي حڪومت تي برقرار رکيو هو، جنهن ڏن ڏيڻ ۽ افغان حاڪمن جا سڪا سنڌ جي ضربخانن مان ٺپڻ وارو وعدو پورو ڪيو. +بکر جي ضربخاني مان ٺپيل تيمور شاهه جو سونو سڪو جيڪو هن وقت تائين لڌو آهي، سو سنه 1196هه جو آهي، جنهن جي سنئين پاسي فارسي بيت، چئن سٽن ۾ هن طرح لکيل آهي: +”چرخ مي آرد طلا ونقره از خورشيد و ماه +تاڪند برچهره نقش سڪه تيمور شاه. +معنيٰ ته: ”دنيا جي گردش آندا سون ۽ چاندي، سج ۽ چنڊ وٽان، جنهن تي پلٽيو ويو چٽُ تيمور شاهه جي سڪي جو. +“ سڪي جي ابتي پاسي بادشاهه لاءِ دعا ۽ ضرب خاني جو نالو، سن سميت هن ريت اُڪريل آهي: +”جلوس ميمنت مانوس سنه 1196 ضرب بهکهر“ +هن سڪي جو وزن اٽڪل 170 گرين ٿيندو، هي سڪو بهاولپور جي توشي خاني ۾ موجود آهي. +(سڪو نمبر-5) تيمور شاهه جي سونن سڪن جهڙا چانديءَ جا سڪا پڻ نظر اچن ٿا، جيڪي هن وقت تائين صرف 1189هه ۽ 1190هه جا مليا آهن. +جن جي سبتي پاسي ساڳيو شعر چئن سٽن ۾ لکيل آهي. +پر ابتي پاسي روايتي لکڻي بدران ٽن مختلف قسمن جي دائرن ۾ صرف ”ضرب بهکهر“ ۽ سن لکيل آهي. +(سڪو نمبر-6)تيمور شاهه جا بکر مان جاري ڪيل چانديءَ جا سڪا به تمام خوبصورت آهن. +هنن جي سبتي پاسي وچ ۾ ”سڪه تيمور شاهه“ ۽ ان جي چوڌاري ساڳيو فارسي بيت لکيل آهي. +سڪي جي ابتي پاسي وچ ۾ محرابي ليڪن ۾ عام روايتي لکڻي، ضربخاني جو نالو ۽ سن لکيل هوندو آهي. +هي سڪو سائيز ۾ هڪ انچ کان ڪجهه گهٽ ۽ هنن جو وزن 172 گرين کان 177 گرين تائين آهي. +هي سڪا تيمور شاهه جي حڪومت جي پهرئين سال 1186هه کان وٺي ڪلهوڙن جي حڪومت جي آخري سال يعني 1199هه تائين جا سواءِ هڪ سال سنه 1194هه جي عام جام ملن ٿا. +(سڪو نمبر-7) مٿي ذڪر ڪيل سڪن جهڙا ڪجهه سڪا اهڙا به مليا آهن، جن تي سموري لکيت، وزن ۽ سائيز ته ساڳي آهي، پر انهن تي ”بکر“ جي بدران ”ضرب سند“ لکيل آهي. +(سڪو نمبر-8) +ساڳئي قسم جي ڪجهه سڪن تي جيڪي وزن ۽ سائيز ۾ ڪجهه هلڪا آهن، ”ضرب حيدرآباد سند“ پڻ لکيل نظر اچي ٿو. +هنن جي سائيز منو انچ ۽ وزن 117 گرين آهي. +هن قسم جا سڪا سائيز ۾ ننڍا آهن، جڏهن ته سڪن ٺاهڻ وارو لکيت جو ٺپو وڏو هوندو هو. +ان ڪري پاسي وارا اکر ڪٽجي ويل آهن. +هنن سڪن تي ڪو به سن لکيل نه آهي. +(سڪو نمبر-9) +تيمور شاهه جا بکر مان جاري ٿيل ڪجهه ٽامي جا سڪا پڻ مليا آهن، جن کي ”فلوس“ چيو ويندو هو. +هنن سڪن جي سبتي پاسي. +”تيمور شاهي فلوس“ ۽ ابتي پاسي، ”ضرب بهکهر“ يا ”ضرب بکهر“ لکيل آهي. +هن قسم جي سڪن تي سنه جلوس 8 ۽ 9 يعني هي 1194هه ۽ 1195هه جا آهن. +جڏهن ته ڪجهه سڪن تي هجري سن 1194 ۽ 1198 پڻ نظر اچي ٿو. +هن قسم جي سڪن جو وزن 192، 200، 247، 249 گرين رڪارڊ ڪيو ويو آهي ۽ سائيز ۾ هڪ انچ کان ٿورو گهٽ آهي. +(سڪو نمبر- 10) +مٿي ذڪر سمورا سڪا جيڪي مغلن ۽ پٺاڻن جي نالي سان سنڌ جي ٽڪسالن مان ڪلهوڙن جي دور ۾ جاري ڪيا ويندا هئا ۽ سڄيءَ سنڌ جي واپار ۾ ڪم ايندا هئا. +مغلن جي دور حڪومت ۾ سنڌ جي ضرب خانن کان سواءِ پوري هندستان جي ٻين به ڪيترن شهرن ۾ ضربخانا موجود هئا، جتان پڻ سڪا ٺپجي سندن پوري بادشاهيءَ وارن علائقن ۽ سنڌ ۾ هلندڙ هئا. +انهن ۾ داراالخلافت دهلي، جنهن کي شاهجهان آباد چئبو هو ۽ اوٽاوا، اٽڪ، اجمير، اُجين، احمد آباد، ارڪات، اسلام آباد، اعظم نگر، آگرو، الهه آباد، اوڌ، اورنگ آباد، برهانپور، بريلي، بنارس، پٽنه، پشاور، جوڌپور، جيپور، جهوناڳڙهه، ديره جات، ديره، سرهند، سورت، فرخ آباد، قنوج، ڪابل، ڪشمير، گواليار، لاهور، لکنو، مرشدآباد، ملتان، نارنول وغيره مشهور هئا. +مغلن کان پوءِ نادرشاهه ۽ افغان حڪمرانن احمد شاهه ۽ تيمور شاهه جي نالي جا سڪا ڪلهوڙن جي دور ۾ سنڌ جي ضربخانن مان جاري ٿيل هلندا هئا. +ان کان سواءِ هندستان، افغانستان ۽ ايران جي ٻين به ڪيترن ضبرخانن مان جاري ٿيل سڪا سندن سمورن علائقن ۾ سنڌ ۾ رائج هئا. +انهن ۾ ملتان، بهاولپور، پشاور، ديره، ديره جات، سرهند، لاهور، ڪابل، هرات، قنڌار ۽ ڪشمير خاص طرح شامل آهن. +مٿي ذڪر ڪيل هندستاني، ايراني ۽ افغاني سڪن کان سواءِ ڀرپاسي جي ٻين خودمختار حڪومتن جا سڪا پڻ واپاري ڏيتي ليتي ۾ استعمال ٿيندا هئا، انهن ۾ ڪڇ، جيسلمير، جوڌپور، جيپور، بيڪانير، نوان نگر، پوربندر، جهوناڳڙهه ۽ گجرات جي سڪن جو پڻ واهپو هوندو هو. +مٿي ذڪر ڪيل سڀني قسمن جا سڪا سموري سنڌ جي مختلف حصن ۽ قديم آثارن مان لڌا آهن، جيڪي انهن جي هن سرزمين تي رائج هجڻ جو ثبوت آهن. +نتيجو: سنڌ جا ڪلهوڙا حڪمران پاڻ کي عباسي سڏائيندا هئا، ڪيچ مڪران کان سنڌ ۾ آيا ۽ پيري مريديءَ مان وڌندي وڃي سنڄي سنڌ جي حڪومت هٿ ڪيائون ۽ هندستان جي مغل حاڪمن جا تابعدار هئا. +مغلن جي ڪمزور ٿيڻ بعد نادرشاهه افشار، احمد شاهه ابدالي ۽ ٻين افغان حاڪمن جو ڏن ڀريندڙ هئا. +بلوچستان مان لڏي آيل ٽالپر سندن فوج جو مرڪزي حصو ۽ اڳواڻ هئا. +سندن باهمي اتحاد ۽ اعتماد ئي ڪلهوڙن جي حاڪميت جو سبب هو، جيڪو اڳتي هلي ٽٽي پيو ۽ سندن طاقت ڪمزور ٿي پئي ۽ اهي ڏار وڌندا وڃي ڪلهوڙن جي زوال جو سبب بنيا. +سنڌ ڪلهوڙن جي دور حڪومت ۾ وري متحد ٿي هڪ ملڪ جي شڪل اختيار ڪئي. +ملڪي وڻج ۽ واپار کي ترقي ملي. +ڪلهوڙا حاڪمن جي واهن کوٽائڻ ۾ دلچسپي وٺڻ ڪري، سنڌ هڪ زرخيز ۽ خوشحال ملڪ ٿي پيو. +حاڪمن ۽ جاگيردارن جي آمدنيءَ ۾ اضافو ٿيو ۽ غريب ڪڙمي ڪاسبي پڻ خوشحال ٿيا. +سنڌ ۾ بلوچ قبيلن جي اچڻ ۾ اضافو ٿيو ۽ انهن کي جاگيرون ڏيئي نوازيو ويو. +ڪلهوڙن جي حڪومت جي شروعات کان نادر شاهه، احمد شاهه، تيمور شاهه ۽ سندن فوجي سردارن جهان خان ۽ مدد خان سنڌ تي ڪاهون ڪري جيڪا ڦرلٽ ۽ ڪوس ڪيو، ان کي سنڌ واسي ڪڏهن به نه وساريندا. +اهو سنڌ جي تاريخ جو هڪ سياهه ۽ بدترين باب آهي. +ڪلهوڙن جي حڪومت جي شروعاتي دور ۾ مغل حڪمرانن جا جاري ڪيل سون، چاندي ۽ ٽامي جا سڪا هلندڙ هئا. +ٺٽي ۽ بکر ۾ ضربخانا قائم هئا، جتان اهي سڪا ٺپي سموري ملڪ ۾ هلايا ويندا هئا. +انهن کان سواءِ هندستان، ايران، گجرات ۽ ڪڇ جا سڪا پڻ هتي رائج هئا. +نادرشاه جي هندستان تي حملي ۽ مغلن جي هارائڻ کان پوءِ سنڌ تي پهريائين نادرشاهه ۽ پوءِ افغان حاڪمن احمد شاهه ۽ تيمور شاهه جي حڪومت قائم ٿي ۽ انهن جي نالي جا سون، چاندي ۽ ٽامي جا سڪا ٺٽي بکر ۽ حيدرآباد جي ٽڪسالن مان ٺپي سموري سنڌ ۾ هلايا ويندا هئا. +انهن سان گڏ هن دور ۾ پڻ هندستان، ايران، افغانستان، ڪڇ ۽ گجرات جا سڪا هلندڙ هئا. +مٿي ذڪر ڪيل سمورن سڪن تي فارسي رسم الخط رائج هئي. +ڪجهه سڪن تي عربي عبارتون پڻ لکيل هونديون هيون. +هن وقت تائين ڪلهوڙا دور جا اٽڪل ويهه کن نمونا حاصل ٿي چڪا آهن، پر اهي سمورا هندستان جي مغل حاڪمن ايران جي نادرشاهه ۽ افغانستان جي احمد شاهه ۽ تيمور شاهه جي نالي سان جاري ٿيل آهن. +ڪلهوڙا حاڪمن جو پنهنجي نالي سان جاري ٿيل ڪو به سڪو نه مليو آهي، جنهن مان معلوم ٿئي ٿو ته هنن پنهنجي نالي سان ڪوبه سڪو جاري نه ڪيو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38822.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38822.txt new file mode 100644 index 0000000..bdb914b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38822.txt @@ -0,0 +1,71 @@ +سنڌ انڊر دي مغلس (ڪتاب) +سنڌ انڊر دي مغلس ("Sindh under the Muguls") ”تاريخ مظهر شاهجهاني“ جو انگريزي ترجمو آھي جيڪو 1990ع ۾ شايع ٿيو. +پسمنظر. +سن 513ھ ۾ ”چچ نامي“ جي تاليف کانپوءِ سنڌ ۾ تاريخي ماخذن جي تياريءَ جو سلسلو منطع ڏسجي ٿو. +مير معصوم 1009ھ ۾ ”تاريخ معصومي“ لکي ان سلسلي کي وري بحال ڪيو. +1017ھ ۾ ”بيگلار نامہ“ ۽ 1030ھ ۾ ”تاريخ طاهري“ لکيا ويا ۽ ان طرح سنڌ بابت ڪتابن لکڻ جو نہ کٽندڙ سلسلو شروع ٿي ويو. +1044ھ ۾ سنڌ جي تاريخ تي هڪ وڌيڪ ۽ ڇرڪائيندڙ ڪتاب لکيو ويو؛ جنهن بابت ٽن صدين تائين علمي دنيا کي ڪا بہ خبر پئجي نہ سگهي. +هن ڪتاب جي باري ۾ انڪشاف تڏهن ٿيو جڏهن سيد حسام الدين راشدي مرحوم، امير خاني ساداتن بابت پنهنجي تصنيف معروف محقق ڊاڪٽر محمد ناظم کي، نظر ثاني ۽ تنقيدي راءِ لاءِ پيش ڪئي. +ان بعد راشدي صاحب اهو ڪتاب حاصل ڪيو ۽ ان تي تحقيقي ڪم ڪيو. +هي ڪتاب امير خاني سيد ميرڪ يوسف ”تاريخ مظهر شاهجهاني“ جي نالي سان لکيو. +ان جا ٻہ حصا هئا ۽ ٻيو حصو ئي سنڌ بابت هو. +پير صاحب مرحوم صرف تاريخ سنڌ وارو حصو ايڊٽ ڪيو ۽ ادبي بورڊ جي ذريعي انکي 1962ع ۾ شايع ڪيو. +هن ڪتاب جي ڇپڻ سان اهي سڀ مفروضا ختم ٿي ويا، تہ ڪو مغل دور ۾ سنڌ اندر کير ماکيءَ جو نديون وهي رهيون هيون، امن هو ۽ ماڻهن سک جي ننڊ ڪئي ٿي. +عوام مطمئن ٿي مغل بادشاهن جي ڊگهي عمر لاءِ دعائون ٿي گهريون. +شهر ۽ واهڻ آباد وسندڙ هئا. +آبپاشي نظام درست ۽ ٻنيون ٻار آباد هئا. +حقيقت ۾ سنڌ اندر سڀڪجھ ان جي ابتڙ ٿي رهيو هو ۽ عوام دريا خان جي شهادت (1520ع) کان وٺي مغل زوال تائين ڏاڍا ڏکيا ڏينهن ڏٺا. +اهڙي ڪتاب جي اڀياس کانپوءَ سنڌ ۾ مغل دور جي پرستارن کي پريشانبي ٿي ۽ انهن ان جي درست ۽ صحيح هجڻ تي سوال ڪرڻ شروع ڪيا. +ٻئي طرف علي ڳڙھ يونيورسٽيءَ جي عرفان حبيب پنهنجي ڪتاب ”مغل طريقئه زراعت“ ۾، مظهر شاهجهاني کي ڪتب آندو ۽ نتيجا اخذ ڪرڻ ۾ ڪاميابي حاصل ڪئي. +اصل ۾ ڪتاب اندر ڏنل مواد جي تصديق، ان دور ۾ ڪمپنيءَ جي رڪارڊ ذريعي بہ ٿئي ٿي، جن کي سنڌالاجيءَ شايع ڪيو. +تاريخ مظهر شاهجهانيءَ جي اهميت جي پيش نظر سنڌي ادبي بورڊ ان جو سنڌي ترجمو پڻ 1979ع ۾ شايع ڪرايو. +هي ترجمو محترم نياز همايوني ڪيو هو ۽ جاگرافيائي ماڳن بابت حاشيا ايم-ايڇ پنهور صاحب لکيا هئا. +بهرحال ”تاريخ مظهر شاهجهاني“ جي فارسي اشاعت ذريعي، دنيا جي اهم علمي مرڪزن ۽ اعليٰ قيادت درسگاهن ۾ مڃتا ٿي ۽ مغل دور جي مطالعي ۾ انکي اهم حيثيت حاصل ٿي وئي. +ملڪ جي نامياري اسڪالر ڊاڪٽر سليم اختر صاحب آسٽريلين نيشنل يونيورسٽيءَ ۾ رهندي، پنهنجي علمي پراجيڪٽ (شايد ڊاڪٽوريٽ جي مقالي لاءِ)، آخرڪار ”تاريخ مظهر شاهجهاني“ جي انگريزي ايڊيشن طرف توجھ ڏنو. +هونئن تہ پاڻ ڪم جي پورائي لاءِ بورڊ جي مذڪوره ٻن ڇاپن کي آڏو رکيائون، ليڪن گڏوگڏ پنجاب يونيورسٽيءَ ۾ موجود قلمي نسخي کي ئي اساس بنائي ڪم جو پورائو ڪيو ويو. +سڄي رٿا کي ٽن اهم حصن: تعارف، ڪتاب جو ترجمو ۽ تبصرو ۾ تقسيم ڪري نباهيو ويو آهي. +تعارف واري حصي ۾ ٽي ننڍا عنوان ڏسجن ٿا (1) سنڌ ۾ ارغونن کان ڪري مرزا غازي بيگ جي وفات تائين واري تاريخ (2) مصنف ۽ سندس خاندان (3) ڪتاب. +ٻيو اهم حصو مظهر شاهجهانيءَ جي انگريزي ترجمي تي مدار رکي ٿو. +ٽيون ۽ آخري مکيہ شخصيتن ۽ ڪن انتظامي عهدن، جي ان وقت رائج هئا؛ بابت نهايت قيمتي نوٽس ڏنا ويا آهن. +ان طرح ڊاڪٽر سليم اختر صاحب پنهنجي پوري ڪم کي رائج ۽ قبول ڪيل نالي جي بدران ”سنڌ انڊر دي مغلز“ جو نالو ڏنو. +هي ڪتاب نيشنل انسٽيٽيوٽ آف هسٽاريڪل اينڊ ڪلچرل ريسرچ اسلام آباد ۽ سنڌ گورنمينٽ جي ڪلچر ڊپارٽمينٽ گڏجي 1990ع ۾ شايع ڪيو. +هي ڪتاب محققن: سيد حسام الدين راشدي مرحوم، پروفيسر رياض الاسلام ۽ ايم. +ايڇ صديقيءَ جي نالي منسوب ڪيو ويو آهي. +ڪتاب جي تياريءَ لاءِ راشدي صاحب مرحوم جي علمي تعاون جو پڻ ڀرپور اعتراف ڪيو ويو آھي. +تنقيدي جائزو. +هيٺ ڪتاب جو مختصر تنقيدي جائزو پيش ڪجي ٿو: +ڪتاب ۾ انٽروڊڪشن جو پهريون حصو، سنڌ ۾ ارغونن کان ڪري مرزا غازي بيگ جي پڄاڻيءَ تائين، پيش آيل اهم واقعن، سياسي تبديلن ۽ فوجي مهمن تي لکيو ويو آهي. +هن ۾ سٺ مکيہ ڳالهيون آيون آهن ۽ اهو جائزو 8 صفحن تي مشتمل آهي. +حقيقت ۾ سنڌ جي هڪ صديءَ جي تاريخ تہ ان طرح يڪجاءِ ٿي آهي، ليڪن ان جي ڪا خاص ضرورت بہ نہ هئي. +جڏهن تہ انگريزي زبان ۾ ئي ٻہ ڪتاب بِنھ ويجهڙائيءَ ۾ ڇپيل ۽ دستياب ملن ٿا، جي مذڪوره دور جي مطالعي ۾ مدد ڪن ٿا. +هڪ آهي ايم. +ايڇ صديقيءَ جي ٿيسز ”هسٽري آف دي ارغونس اينڊ ترخانس آف سنڌ“ ۽ ٻيو آهي انصار زاهد خان جو ”هسٽري اينڊ ڪلچر آف سنڌ“. +انٽروڊڪشن جي ٻئي حصي ۾ ميرڪ يوسف ۽ سندس خاندان بابت لکيو ويو آهي. +هي حصو ان لحاظ کان ڪارائتو آهي جو سنڌ جي هن ممتاز علمي ۽ سياسي خاندان بابت، سنڌ کان ٻاهر جي عالمن لاءِ مواد ڪٺو ڪري ڏنو ويو آهي. +البتہ سنڌي پڙهندڙن جي لاءِ ”تذڪرة امير خاني“ جي صورت ۾، اڳ ۾ ئي بهترين تر هن ڏس ۾ ڪا نئين ڳالھ نہ ڪئي آهي. +ڪتاب جي انٽروڊڪشن جو ٽيون حصو ”مظهر شاهجهاني“ بابت آهي، جو بِنھ مختصر، اڌورو ۽ نامڪمل آهي. +ڏهين صديءَ ۾ سنڌ جي تاريخ نويسيءَ ۾ سنڌ بابت، نهايت ننڍو نوٽ لکيو ويو آهي ۽ ”تاريخ طاهري“ جي لکجڻ جو سال بہ غلط ڏنو ويو آهي. +ان دور ۾ ڪن مکيه ڪتابن: ترخان نامہ ۽ ذخيرة الخوانين جو نالو به نه کنيو ويو آهي. +ٻئي طرف شاه حسن جي درٻار ۾ ٻن تذڪرن جي تياريءَ بابت به خاموشي اختيار ڪئي وئي آهي، جي فخري هرويءَ لکيا ۽ انهن جي تاريخي حقيقت تسليم شده آهي. +حقيقت ۾ تعارف جو هي حصو بِنهه مايوس ڪن آهي. +ڪهڙو نہ بهتر ٿئي ها جو هن حصي تي جامع نموني ۾ لکجي ها ۽ اهو جائزو بہ وٺجي ها ته، ڇا ان نوعيت جو ڪو تاريخي دستاويز مغل انڊيا جي ڪنهن ٻئي حصي ۾ بہ لکيو ويو يا نہ؟ +ڪتاب جو ٻيو حصو ”تاريخ مظهر شاهجهاني“ جي ترجمي تي مشتمل آهي. +مظهر شاهجهانيءَ جو سنڌ جي تاريخ وارو حصو ئي ترجمو ڪيو ويو آهي. +ڊاڪٽر سليم اختر صاحب جي فارسي ۽ انگريزي ٻولين تي پوري مهارت ۽ رواني هن ترجمي ذريعي چٽي ٿي بيهي ٿي. +ترجمو نهايت احتياط، مڪمل خبرداري ۽ پوري ذميداريءَ سان ڪيو ويو آهي. +جاگرافيائي ماڳن جا نالا، ماڻهن جا نالا، سنڌي قبيلن ۽ ذاتين بابت ڪم ذميداري سان ڪيو ويو آهي. +خالص سنڌي اچارن لاءِ فارسي تحرير کي ئي ترجمي وقت ترجيح ڏني وئي آهي. +جڏهن تہ انگريزي زبان ۾ ايتري صلاحيت آهي جو، ڪنهن حد تائين سنڌي نالن کي درست شڪل ڏئي سگهجي ٿي. +ڊاڪٽر صاحب ان وقت جي انتظامي عهدن، عملدارن ۽ يونٽن کي بہ ترجمي ذريعي صحيح شڪل ڏيڻ ۾ ڪامياب ويو آهي، جيئن سرڪار، ملڪ، پرڳڻہ، صوبو وغيره. +متن ۾ جتي جتي وضاحت جي ضرورت محسوس ڪئي وئي آهي اتي ننڍڙن ستارن ذريعي نشاندهي ڪيل آهي. +ڪتاب جو آخري حصو تبصري يا ڪمينٽريءَ تي مشتمل آهي. +هي تبصرو نہ تہ ڪتاب جي اندر آيل واقعن بابت آهي ۽ نہ وري ڪو فوجي مهمن تي، يا خود مصنف جي کوجنا، راءِ ۽ سنڌي قبيلن لاءِ اختيار ڪيل گارگند تي آهي. +ليڪن مرتب يا مترجم خاص توجھ جاگرافيائي ماڳن جي نشاندهي، ڪتاب ۾ ذڪر هيٺ آيل ماڻهن ۽ ان دور جي انتظامي ٻوليءَ جي تشريح تي ڏنو آهي. +ان هوندي به ڪتاب جا هي ٻہ پويان حصا، سڄي ڪم تي حاوي آهن ۽ مغل دور جي حوالي سان، سنڌ جي اڀياس ۾ خاص ڪري ٻاهرين دنيا ۾ ڪارائتا ثابت ٿيندا. +اڳ موجود مواد يا ڪيل کوجنا کي مقدمي ۾ دهرائڻ جي ضرورت نہ هئي. +ان جي بجاءِ ڊاڪٽر ايم. +سليم اختر صاحب ان ڳالھ تي توجھ ڏئي ها تہ، آخر سنڌ ۾ مغل دور ۾ ايتري بيچيني ڇو هئي، سنڌي قبيلن انفرادي يا اجتماعي ويڙهه ڇو ٿي ڪئي، ان جو آخرڪار اڳتي حل ڇو نڪتو، مغل منصبدارن ۽ شهنشاهن ڇو سنڌ سان ايترو لاتعلقيءَ وارو رخ اختيار ڪيو ۽ مصنف ڪيئن ايتري اهم تصنيف تيار ڪئي؟ +ان کان علاوه ”مظهر شاهجهاني“ جيئن تہ خاص ”سيوهڻ“ جي مطالعي تي مدار رکيو ٿي، تنهن صورت ۾ تعليقات ۽ حاشين ذريعي، مغل دور جي باقي اڌ صديءَ بابت مواد مهيا ڪري، وڌيڪ اڀياس لاءِ راهون پيدا ڪجن ها. +جهڙيءَ طرح راشدي صاحب مرحوم ”تحفته الڪرام“ تي ڪم ڪندي، ٺٽي جي صوبيدارن بابت وڌيڪ ڄاڻ ڏني ۽ مواد جمع ڪري شايع ڪيو، ان ريت ٺٽي جي گورنرن بابت هڪ مڪمل ۽ معتبر باب تيار ٿي پيو، جنهن لاءِ محققن کي وڌيڪ پريشاني نہ ٿيندي. +انهن سڀني ڳالهين جي باوجود بہ سچ تہ، ڊاڪٽر ايم. +سليم اختر صاحب، هي ڪتاب انگريزيءَ ۾ شايع ڪري، سنڌالاجيڪل اسٽڊيز ۾ هڪ اهم واڌارو ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38836.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38836.txt new file mode 100644 index 0000000..26acabc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38836.txt @@ -0,0 +1,132 @@ +گچيرو +گچيري جو پراڻو شهر، سنڌ صوبي جي نواب شاهه ضلعي جي موجوده شهر ”موري“ کان پنجن ميلن جي مفاصلي تي، اولهه ڏکڻ جي ڪنڊ تي، سنڌو درياهه جي”بچاءَ بند“ جي اندر، سنڌو درياهه جي کاٻي ڪناري تي آباد آهي. +موجوده گچير ٰي شهر جي اولهه ۾، انهيءَ قديم شهر جا کنڊرات ۽ واريءَ جا وڏا دڙا موجود آهن. +هن شهر تي ”گچيري“ جي نالي پوڻ جو اصل ڪارڻ معلوم ٿي نه سگهيو آهي، ته هن شهر تي اهو نالو ڪيئن، ڪڏهن ۽ ڪهڙيءَ طرح سان پيو ۽ هونءَ ته سنڌ جي هميشه کان وٺي اها روايت پئي رهي آهي ته هر ڳوٺ، واهڻ، بستيءَ ۽ شهر جي مٿان نالو، اتان جي رهندڙ ڪنهن نه ڪنهن قبيلي جي پريي مڙس، قومي سردار يا ڪنهن موقعي يا واقعي پٽاندڙ پوندو آهي. +انهن مڙني ڳالهين جو احوال ”گچيري“ جي سلسلي ۾ اڃان تحقيق طلب آهي. +ان باري ۾ اسان کي تحقيق ڪندي، جيڪي مختلف احوال ۽ روايتون ملي سگهيون آهن، تن کي هت بيان ڪجي ٿو: +هن شهر جو نالو ”گچيري“ پنهنجي سر هڪ علحدي نوعيت واري معنيٰ ۽ مفهوم رکي ٿو. +شهر جي محل وقوع جو جيڪڏهن باريڪ بينيءَ سان جائزو وٺبو، ته اهو چڱيءَ طرح سان معلوم ٿئي ٿو ته هيءُ شهر سنڌو درياهه جي ڪچي واري ايراضيءَ ۾ آهي، انهيءَ ڪري هن شهر جو اصل نالو”ڪچيرو“ پيو هوندو، جو پوءِ اڳتي هلي”ڪ“ جو اکر ”گ“ ۾ تبديل ٿي ”گچيرو“ سڏجڻ ۾ آيو ۽ اڄ تائين انهيءَ نالي سان سڏبو اچي. +انگريزن جي دور حڪومت ۾ به هيءُ شهر ”ڪچيرو“ سڏبو هو. +انهيءَ لاءِ اها ثابتي آهي ته انگريزن جي زماني جو، موچين جي پاڙي ۾، عام ڪچي رستي تي هڪ ڪتبو، مسجد جي ڀرسان لڳل آهي، جنهن تي انگريزيءَ ۾ ”ڪچيرو“ (KACHERO) لکيل آهي. +ان مان اهو ظاهر ٿئي ٿو ته هيءُ شهر ٻنهي نالن سان به پيو سڏبو هو، پر پوءِ ”گچيرو“ ئي باقي اصل لاءِ قائم رهجي ويو. +”گچير ٰي“ شهر جي چوڌاري دشمن جي حملي کان بچاءَ لاءِ هڪ وڏي کاهي کوٽيل هئي، جا هن وقت به درياهه جي آبڪلانيءَ وقت پاڻيءَ سان ڀرجي ويندي آهي.انهن پراڻن کنڊرن جي مٿان هن وقت ”سيد عالم شاهه، جو مشهور قبرستان واقع آهي. +اهي قديم آثار ۽ کنڊرات اٽڪل ستن ايڪڙن جي ايراضيءَ ۾ آهن. +مير محمد معصوم بکري“ هن طرح سان لکي ٿو ته: +”محمد بن قاسم، سيوستان (سيوهڻ) جو علائقو فتح ڪرڻ کانپوءِ پنهنجي فوجي مشيرن سان صلاح ڪرڻ کانپوءِ ”الور“ تي حملي ڪرڻ کان اڳ ۾ ”برهمڻ آباد“ ي حملي ڪرڻ جو ارادو ڪيو هو، ليڪن محمد بن قاسم جو پنهنجو ارادو هو ته سڀ کان پهريائين راجا ڏاهر جي تخت گاهه ”اروڙ“ کي فتح ڪرڻ گهرجي ۽ ان کانپوءِ باقي ملڪ جو حصو فتح ڪجي. +آخر ۾ اهو فيصلو ڪيو ويو ته ”ٽلٽي“ جي سامهون درگاهه پار ڪري،تخت گاهه ”اروڙ“ ڏانهن پيش قدمي ڪرڻ گهرجي. +هوڏانهن راجا ڏاهر اهو معلوم ڪري وڏو لشڪر سامهون ٿيڻ لاءِ موڪليو. +راجا ڏاهر جو لشڪر ”گچيري جي ڍنڍ“ جي ڪناري تي اچي لٿو. +محمد بن قاسم پنهنجي فوجي سپهه سالار ”عبدالله بن علي ثقفي“ کي ”رفيان“ وٽ راجا جي فوجن جي مقابلي لاءِ گچيري جي ڍنڍ وٽ موڪليو. +ٻنهي ڌرين جي وچ ۾ مقابلو ٿيو. +راجا جي فوج جا ڪافي ماڻهو ڍنڍ جي پاڻيءَ ۾ غرق ٿي ويا ۽ ڪافي جان بچائي ڀڄي ويا. +“علامه ڊاڪٽر عمر بن محمد دائودپوٽو، ”تاريخ معصومي“ جي ”تعليقات“ ۾ ان ڳالهه جي وضاحت ڪندي لکي ٿو ته: +”اسان جو گمان آهي ته جيڪڏهن محمد بن قاسم ٽلٽيءَ جي سامهون سنڌ جو درياهه ٽپيو هوندو ته پوءِ ضرور انهيءَ جاءِ جي ويجهو ڇانوڻي هنئين هوندائين، جا اڄڪلهه ”گچيري“ جي نالي سان مشهور آهي". +”ميرڪ يوسف“،”تاريخ مظهر شاهجهاني“ ۾ تفصيل سان ڏنو آهي. +”لاکاٽ“ وارو پرڳڻو ”گچيري“ جو دنگئي هو. +لاکاٽ پرڳڻي جي لاکن ۽ سميجن - انڙن جو پاڻ ۾ ڪافي اختلاف هو. +ٻگهيا، سميجن - انڙن جا طرفدار هئا. +اسان جيتري قدر ان دور جي تاريخي حالتن جو جائزو ورتو آهي ته ان دور ۾ لاکا به سنڌ جي ٻين قبيلن وانگر امن پسند هئا ۽ هتان جي مقامي ماڻهن جي خلاف ڪونه هئا. +پر مغل گورنرن جي پاليسي لاکن ۽ سميجن - انڙن جي وچ ۾ ڪافي شڪ شبها ۽ اختلاف پيدا ڪري وڌا هئا. +انهن باهمي اختلافن مان هنن پنهنجا سياسي مقصد پئي حاصل ڪيا. +انهيءَ ڇڪتاڻ ۾ ”گچيري“ جي ٻگهين، سميجن - انڙن جي طرفداري ڪري، مغل اهلڪارن کي سالياني ڍل ڏيڻ کان انڪار ڪيو. +مير ابو البقا، جو مير ابوالقاسم ”نمڪين“ جو وڏو پٽ هو، سن 1017هه ۾ پنهنجي پيءُ جي پاران ”سيوهڻ سرڪار“ جو نائب مقرر ٿي آيو. +”تذڪره اميرخاني“ ۾ ميرڪ يوسف جي حوالي سان اچي ٿو ته: ”مير ابوالبقا جي سميجن جي هڪ شاخ ٻگهين سان ويڙهه ٿي هئي. +ٻگهين جي شورش کي بند ڪرڻ لاءِ سيوهڻ آيو. +ان دؤر ۾ سيوهڻ صوبي ۾ درياهه جي اورئين ڀر ٽي پرڳڻا هئا: هڪ جوڻيجن جو، ٻيو خطو ۽ ٽيون لاکاٽ جو وغيره. +جوڻيجن جي پرڳڻي ۾ ڪوريجا، پنهور ۽ شيخ آباد هئا ۽ سميجن جي قوم مان ٻگهيا گهڻي تعداد ۾ رهندا هئا. +“ مير ابوالبقا ٻگهين جي شورشن کي بند ڪرڻ ۽ باقاعدي ڍل وصول ڪرڻ جا تمام سخت اپاءَ ۽ قدم کنيا. +ميرڪ يوسف امن پسند ٻگهين کي تاريخ ۾ بدنام ڪرڻ لاءِ الزام هڻندي چوي ٿو ته: +”ٻگهين جو سمورو قبيلو ڏوهاري هو. +خون، ڦر ۽ ڌاڙا هڻڻ سندن رات ڏينهن جي ڪرت هئي. +منجهانئن نه صرف رعيت ڏکويل هئي، بلڪه خود سرڪاري ماڻهو به آزاريل هئا. +ماڻهن جو مال ۽ ملڪيت ته کائي کپائي ڇڏيندا هئا، پر سرڪاري اُجارو به هضم ڪري ويندا هئا. +”ميرڪ يوسف“ جي انهيءَ مٿين بيان مان ظاهر ٿئي ٿو ته ”گچيري“ جا ٻگهيا، مغل حاڪم کي ڍل ۽ محصول نه ڏيڻ ڪري عتاب هيٺ آيا ۽ انهيءَ ڪري ئي ميرڪ يوسف مٿن خون ۽ ڦرلٽ ڪرڻ وغيره جا الزام به مڙهي ڇڏيا. +مير صاحب پنهنجي تاريخ ۾ وقت جي حڪومت کي مغل سلطنت جي پاڙن کي مضبوط ڪرڻ لاءِ ڪافي صلاحون ۽ رٿون به ڏيندو هليو آهي. +ميرڪ يوسف ان دور جي سياسي ۽ معاشي حالتن جو نقشو چٽيندي هن طرح لکي ٿو ته: ”سن 1001هه - 1007 هه ڌاري مقصود بيگ ۽ بختيار بيگ هڪ ٻئي پٺيان سيوهڻ سرڪار جا حاڪم مقرر ٿي آيا. +بختيار بيگ وڏو سرجوش سپاهي هو. +هي ست ورهيه سيوهڻ جو حاڪم ٿي رهيو. +هن جو زمانو خوشحالي وارو دور هو. +پاڻ آخرين دور ۾ بيمار ٿي پيو. +سندس حالت ڏاڍي نازڪ ٿي ويئي. +هن جي پٽن عبدالرحمان ۽ بابا بيگ، پنهورن جي سردار کي سڏائي سيوهڻ جي قلعي ۾ بند ڪرايو، پر بهاءُالدين پنهور نالي هڪ سردار اڃان ٻاهر هو. +انهيءَ وچ ۾ ربيع جي فصل ۾ لابارو پيو ۽ بختيار بيگ 8-1007 هه ۾ اکيون پوري ڇڏيون. +اهو لابارو پيل فصل ”ڪوريا“ نالي هڪ هندوءَ شاهي درٻار مان ٺيڪي تي کڻي، ”جيسر“ نالي پنهنجي هڪ گماشتي جي حوالي ڪيو. +انهيءَ وچ ۾ سميجن موقعو وٺي، پنهورن ۽ ڪوريجن کي زمينن تان هڪالي، پاڻ مالڪ بنجي ويٺا، هنن پنهورن ۽ ڪوريجن سان وڙهڻ لاءِ درياهه جي اورئين ڀر ”بکر“ جي راڄڌانيءَ ۾ ”لاکيرن“ جي ڳوٺ ۽ ”ڳاهن“ جي پرڳڻي ۾ ”بهڻن“ جي ڳوٺ ۾ اچي باهيون ڏنيون ۽ اها ساڳي ڪار ڪندا وڃي ”ڪانهري“ ۽ ”سامتاڻي“ کان نڪتا، جتي بهاءُالدين پنهور ويٺل هو. +پنهور ۽ ڪوريجا پاڻ ۾ متحد ٿي، چئن پنجن هزارن جي فوج سان درياهه پار ڪري اچي جوڻيجن جي ڳوٺ ”ٻٻري“ ۾ گڏ ٿيا، جتي جيسر، هندو گماشتو به اچي ساڻن شامل ٿيو. +ٻئي طرف سميجا - انڙ به اٽڪل پنجن ڇهن هزارن جو لشڪر تيار ڪري اچي ”گچيري“ جي ڳوٺ ۾ ڪٺا ٿيا، جو پڻ ساڳئي پرڳڻي ۾ هو. +آخر ٻنهي ڌرين جي وچ ۾ ”گچيري“ وٽ سخت ويڙهه ٿي، جنهن ۾ جيسر، پنهورن ۽ ڪوريجن جي سوڀ ٿي. +سيوهڻ سرڪار جي انهن مٿين سياسي حالتن جي ابتريءَ کي آڏو رکندي، ميرڪ يوسف، مغل شاهي درٻار ۾ انهن حالتن کي بهتر بنائڻ ۽ سازشين ۽ وڳوڙين کي سخت سزائون ڏيڻ جي سلسلي ۾ سيوهڻ سرڪار جي حاڪم جي فوجي قوت کي وڌائڻ ۽ مضبوط بنائڻ لاءِ هيٺينءَ ريت مشورو ڏيندي لکي ٿو ته: ”ڪوريجن ۽ پنهورن جي پاسي به سميجن جون جيڪي زمينون آهن، اهي ”جوڻيجن“ جي پرڳڻي ۾ داخل ڪري، مٿين ٻنهي قومن ۾ ورهائي ڏجن، پر انهن تي واجبي ڍل وجهڻي پوندي. +انهيءَ احسان عيوض ماڻهو دل لائي ٻنيون آباد ڪندا. +”گچيري“ ۾ هڪ قلعو قائم ڪري، ان ۾ هڪ سئو سوار ۽ پنجاهه توبچي رکيا وڃن، جتي سيوهڻ جي جاگيردار پاران ٿاڻو هئڻ گهرجي. +ميرڪ يوسف جي ان بيان مان اهو گمان ظاهر ٿئي ٿو ته ”گچيري“ ۾ شايد اڳ ۾ ڪو اهڙو مضبوط قلعو ڪونه هو. +جي هو به ته اهو ايترو مضبوط نه هو، جو فوجي ضرورتون پوريون ڪري سگهي. +انڪري مير صاحب صلاح ڏيندي، مٿيون بيان ڪيل رٿون ڏنيون آهن. +ساڳئي وقت انهيءَ بيان مان اهو به معلوم ٿئي ٿو ته مغلن جي دور ۾ ””گچيري“ شهر جي فوجي ۽ سياسي اهميت ڪيتري قدر اهم هئي. +مغلن جي صاحبيءَ جي سج غروب ٿيڻ کانپوءِ سنڌ ۾ ڪلهوڙن (سن 1131هه- 1719ع کان 1197-83-1782ع) جي حڪومت جو سج اڀريو. +انهيءَ دور ۾ به هن شهر کي هر لحاظ کان وڏي اهميت حاصل هئي. +ميان يار محمد ڪلهوڙو قلات ۾ پورا ٻه ورهيه جلاوطنيءَ ۾ گذارڻ کانپوءِ سن 1113هه ۾ سنڌ ڏانهن وريو. +سنڌ ۾ اچڻ کانپوءِ پنهنجي معتقد مريد ۽ بهادر سپاهي راڄي فقير ۽ ٻين فقيرن کان بيعيت وٺي، التماس خان بروهيءَ جي مدد سان اچيمنڇر ڍنڍ جي ڪناري تي ڇانوڻي هنيائين. +جتان اڳتي وڌي ”سامتاڻي“ ۽ ”ڳاهان“ تي قبضو ڪيائين. +ان کانپوءِ ميان صاحب پنهنجي ڀاءُ ميان مير محمد ڪلهوڙي کي لشڪر ساڻ ڏيئي ”مرکپور“ روانو ڪيو، جنهن آسانيءَ سان ان تي قبضو ڪري ”جمشيد گاهي“ تي پڻ قبضو حاصل ڪيو. +اهڙيءَ طرح سان ميان مير محمد اڳتي وڌي ”فتح پور“ جو قلعو پڻ فتح ڪيو. +هوڏانهن ميان يار محمد ڪلهوڙي خود باقي ڇڙوڇڙ ٿيل سرائين جي لشڪر کي ڪٺو ڪري، ”گچيري“ کي پڻ قبضي ۾ آندو ۽ پنهورن جي گاديءَ واري هنڌ ”شڪارپور“ کي فتح ڪري، ان جو نالو ”خدا آباد“ رکي، پنهنجو تخت گاهه بنائي خود رهڻ لڳو. +”تاريخ ڪلهوڙا“ جو مصنف مولانا غلام رسول مهر ان واقعي کي وري هنن لفظن ۾ بيان ڪندي لکي ٿو ته: +”سنڌ مان ميان صاحب کي نڪري وڃڻ ۾ گهٽ وڌ، ٻه سالن جو عرصو گذري ويو. +انهيءَ عرصي ۾ سرائي درويش، ميان صاحب وٽ اچڻ لڳا، انهن مان راڄو ليکي قابل ذڪر آهي. +ميان صاحب انهن سڀني کان فرمانبرداريءَ جو ڀروسي جهڙو انجام ورتو، ۽ پوءِ قلات مان نڪري سنڌ جو رخ ڪيائين. +التماس خان بروهي پنهنجي گروهه سان گڏ ساڻس همراهه هو. +زيديءَ (بلوچستان) مان لنگهي، ميان صاحب منزلون ڪندو، منڇر ڍنڍ جي ڪناري سانوهه ۽ نئنگ پهتو، جي هٽڙي تعلقي ۾ آهن. +قيصر خان پنهور کان سامتاڻي ڳوٺ ڦريائين ۽ ڳاها ۾ لڏو لاهي، پنهنجي ڀاءُ ميان مير محمد خان کي مختلف سرائين سان گڏ اڳتي موڪلي ڏنائين. +جتي جتي سرائي رهندا هئا، سي ميان صاحب جي اچڻ جو احوال ٻڌي پنهنجي مهم ۾ مشغول ٿي ويا. +اهڙيءَ طرح مرکپور ۽ گاهي جمشيد قبضي ۾ اچي ويا، ۽ فتح پور کي دشمنن جي قبضي مان آزاد ڪرايو ويو. +پوءِ خود ميان صاحب به پنهنجي ساٿين سان اچي مليو. +ان کانپوءِ ميان گچيرو، شڪارپور (خدا آباد) کاري ۽ ڪنڊياري جا شهر آزاد ڪرايا“. +ڪلهوڙن پنهنجي دور حڪومت ۾ هن شهر جي فوجي اهميت ۽ ضرورتن کي محسوس ڪندي ”داد واهه“ جي ڪنڌيءَ تي ”گچيري“ شهر جي اوڀر ۾ هڪ پڪ - سرائون قلعو تعمير ڪرايو هو. +هن ورت اهو قلعو ڊهي تباهه ٿي ويو آهي. +ان جا ٿورا ڪي گهڻا نشان هن وقت ڪٿي ڪٿي نظر اچن ٿا. +ممڪن آهي ته ميرڪ يوسف، ”گچيري“ جي جنهن قلعي ٺهرائڻ جي پنهنجي مغل حڪومت کي رٿ ڏني هئي، هي قلعو اهوئي هجي، جنهن کي ڪلهوڙا حڪمرانن پنهنجي دور ۾ ٻيهر نئين سر مرمت ڪرائي مضبوط ڪيو هجي. +ڪلهوڙن کان پوءِ ٽالپورن جي دور حڪومت (1197هه/ 1783ع - 1259هه -1843ع) ۾ هن شهر جو وڌيڪ احوال ڪونه ٿو ملي سگهي. +پر ايترو سو معلوم ٿئي ٿو ته ٽالپورن جي دور ۾ هيءُ علائقو مير ٺاري خان جي جاگير ۾ هو. +سنڌ جي ٽالپورن، سکن ۽ افغانن جي اوچتن حملن جي بچاءَ لاءِ گچيري شهر جي اتر ۾ ٻن ڪوهن جي مفاصلي تي هڪ ڪچو قلعي نما ٺهرايو هو، جو هن وقت به سنڌو درياهه جي بچاءَ بند جي اندر اولهه ۾ صحيح ۽ سالم حالت ۾ ڏسڻ ۾ اچي ٿو. +سن 1843ع ۾ سنڌ کي انگريزن فتح ڪيو. +انگريزن جي صاحبيءَ ۾ هيءُ شهر وڏي اوج تي هو. +زندگيءَ جي هر شعبي ۾ سچائي، صفائي ۽ صداقت جو روح پئي نظر آيو. +ماڻهو سکيا ستابا هئا. +ان پاڻي جام هو. +نواب شاهه ضلعي ۾ هيءُ شهر زرعي لحاظ کان اهم ۽ مکيه هو. +هتان جا هندو واپاري سنڌ ۽ ڏيسارون سان واپار ڪندا هئا. +انگريزن جي دور ۾ هندن جي آبادي مسلمانن کان گهٽ هئي. +فتح خان ٻگهيو ۽ محمد صالح ٻگهيو هن شهر جا وڏا زميندار ۽ اثر رسوخ وارا ماڻهو هئا. +هندن ۽ مسلمانن جو پاڻ ۾ ايڪو ۽ ٻڌي هئي. +منجهن ميٺ ۽ محبت جام هئي. +شادي ۽ غميءَ ۾ هڪ ٻئي وٽ شريڪ ٿيندا هئا. +شهر وڏيءَ رونق وارو هو. +شهر جون گهٽيون وڏيون ۽ ڪشاديون هيون. +سڄو ڏينهن واپار جي گهما گهمي لڳي پيئي هوندي هئي. +هتان جا هندو خواهه مسلمان پڪا مذهبي هئا. +گچير ي ۾ هڪ هندن جو مندر به هو، جتي هو آزاديءَ سان پنهنجا ڪريا ڪرم ڪندا هئا. +هندن ۾ ”ڀڳت“ جو رواج تمام گهڻو هو. +هر سال سياري جي آخر ۾ هتي شوَ جو ميلو لڳندو هو. +موجودهه پرائمري سنڌي اسڪول جي ڏکڻ ۾ قديم زماني کان وڏو پپر جو هڪ وڻ آهي، جنهن جي هيٺان شوَ جي ميلي جو انتظام ڪيو ويندو هو. +ان مندر جي هڪ ديوار اڃان صحيح ۽ سالم حالت ۾ بيٺي آهي. +هاڻي انهيءَ پراڻي مندر وٽ ميان محمد صديق ٻگهيي جي اوطاق آهي. +انهيءَ مندر جي اوڀر ۾ هندو ياترين لاءِ هڪ ڌرم شالا يا مسافر خانو ٺهيل هو، جو هن شهر جي هندو سيٺين ۽ ديوان ڪيولرام گڏجي ٺهرايو هو. +ڌرم شالا جي ڀر ۾ کوهه پڻ کوٽايل آهي. +هن وقت انهيءَ هنڌ ”يونين ڪائونسل“ جي عاليشان عمارت تعمير ڪيل آهي. +مسلمانن جي محلن ۽ پاڙن ۾ مسجدون ٺهيل هيون، جن مان اڄ به ڪيتريون ئي اڃان تائين قائم بيٺيون آهن، هن شهر ۾ وڏا وڏا جيد عالم، بزرگ ۽ صاحب فن ماڻهو رهندا هئا. +مسجدن جي ڀرسان مڪتب ۽ مدرسا هئا، جن ۾ ديني خواه دنيوي علمن ۽ فنن جو درس ڏنو ويندو هو. +انگريزن جي صاحبيءَ کان اڳ ۾ هن شهر جي مسلمانن جي مدرسن ۽ مڪتبن ۾ هندو پڻ مسلمانن سان گڏ عربي ۽ فارسيءَ جو درس وٺندا هئا. +پوئين زماني ۾ منشي ريوا چند ۽ نارائڻ سنگهه عربي ۽ فارسيءَ جا وڏا ڄاڻو ٿي گذريا آهن. +گچيري ۾ پراڻي زماني کان وٺي ٻگهيا قوم ڪثرت سان آباد آهي، جنهن جو اسان مٿي تاريخي لحاظ کان ذڪر ڪري آيا آهيون. +ان کان سواءِ هن شهر ۾ ٻيون به ڪيتريون ئي قومون آباد آهن، جهڙوڪ: سهتا، سومرا، ميمڻ، ميربحر، ڪنڀر وغيره. +هن وقت ميمڻ قوم جا ڪافي گهر لڏي پلاڻي موري شهر ۽ ان جي آسپاس وڃي ويٺا آهن. +هتي ڪپڙي جي رنڱاوت جو ڪم ڏاڍو سٺو ٿيندو هو. +رنڱاوت جي ڪم سان گڏوگڏ ڪپڙي جي اُڻت جو ڪم به گهڻو ٿيندو هو. +اِيسٽ انڊيا ڪمپني پڻ رنڱيل ڪپڙي جي خريد ڪرڻ لاءِ پنهنجو هڪ گماشتو گچيري ۾ رهايو هو. +هن وقت اهي سڀ هنر ماٺا ٿي ويا آهن. +هن موجوده دور ۾ شهر جي آدم شماري اٽڪل ٻه هزار کن ٿيندي. +شهر ۾ هڪ پرائمري سنڌي اسڪول، انگريزي هاءِ اسڪول ۽ نياڻين جي تعليم واسطي به اسڪول قائم آهي. +شهر ۾ هڪ وڏي جامع مسجد، هڪ وڏي دڙي تي اڏيل آهي. +شهر جي آباديءَ جي لحاظ کان نمازين لاءِ ڪافي آهي. +مسجد شريف جي اڏاوت مان ظاهر ٿئي ٿو ته اها پوئين دور جي فن تعمير جو نمونو آهي. +هيءَ جامع مسجد ڏاڍي ڪشادي ۽ هوادار آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38837.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38837.txt new file mode 100644 index 0000000..ebd39fa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38837.txt @@ -0,0 +1,128 @@ +شاھ ايليا +دراصل ”شاهه ايليا“ دنيا جي بي نظير ڊرامانويس وليم شيڪسپيئر جي ڊراما ”ڪنگ ليئر“ جو ترجمو آهي، جو سنڌ جي مايه ناز اديب ۽ شاعر مرحوم مرزا قليچ بيگ سال 1900ع ۾ ڪن معمولي ڦيرين ڦارين سان مڪمل ڪري سنڌي ادب ۾ هڪ بهترين ڪتاب جو اضافو ڪيو. +ڊاڪٽر شمس الدين عرساڻي لکي ٿو تہ:اها ته هڪ مڃيل حقيقت آهي ته ترجمو ڪنهن به حالت ۾ اصل جي برابر ٿي نٿو سگهي، تاهم جيڪڏهن ترجمان قابل قدر ۽ لياقت ۽ قابليت جو مالڪ آهي ته سندس ترجمو اصل جون سڪون لاهي ٿو ڇڏي. +مرحوم مرزا صاحب سنڌ جو اعليٰ پايه جو مڃيل اديب ۽ عالم آهي. +سندس ڪيترائي انگريزي ڪتاب ترجمو ڪيل آهن، جن جي ياداشت ڏيڻ هتي ضروري نه آهي. +ان ۾ ڪو شڪ ڪونهي ته مرزا صاحب ”ڪنگ ليئر“ جي ترجمي ۾ وڏيءَ محنت ۽ قابليت کان ڪم ورتو آهي ۽ شيڪسپيئر جا اهي سڀيئي خيال، جي هن کي پنهنجي اداڪارن جي واتان چوائڻ مقصود هئا، اهي هر صورت ۾ برقرار رکيا ويا آهن، ۽ جيترو ٿي سگهيو آهي، اوترو انگريزي اصطلاحن جو ترجمو به موزون سنڌي اصطلاحن ۾ ڏيئي ڊرامي جو اصل روح قائم رکيو اٿس. +ٻوليءَ جي سلاست، جا هڪ چڱي ڊرامي جي وڏي ۾ وڏي خوبي آهي، جنهنڪري هر هڪ پڙهيل خواهه اڻ پڙهيل تماشبين به ان کي ٻڌي ۽ سمجهي سگهي، تنهن جو بلڪل پورو پورو خيال رکيو ويوآهي. +انگريزي نالن کي بدلائي قديم تاريخي نالا ڏنا ويا آهن ۽ ڪيترن مناسب هنڌن تي مترجم موزون شعر لکي ڊرامي کي وڌيڪ دلچسپ بنايو آهي. +البت ڪن راڳن ۾ اهڙا الفاظ ڪم آندا ويا آهن، جن جي آڻڻ کان پرهيز ٿي سگهي ٿي، ۽ ڪرڻ به مناسب هئي. +مثلاً ائڪٽ ٻئي، پردي ٻئي ۾ زابلون جيڪو راڳ ڳائي ٿو، ان ۾ نامناسب الفاظ وڏي انداز ۾ موجود آهن، جهڙوڪ منهن ڪارو ڪر، حرامي، ڪتي جا ڦر، ڪتي جا پڇ، احمق، لچا، گيدي، مرون، رهزن، بدمعاش، ڪارا ڪتا، پادر کائڻ وارا کودڙا ۽ گولاڙا وغيره. +ٽريجڊي ڊرامو. +ڊاڪٽر شمس الدين عرساڻي لکي ٿو تہ: ايليا“ هڪ ٽرئجيڍي يا غم انجام ڊرامو آهي ۽ ساڳئي وقت هڪ روماني ڊرامو به آهي. +شيڪسپيئر جي روماني ڊرامن ۾ اڪثر ڪري، اهي ٽي اتحاد، جن کي وقت، جاءِ ۽ عمل جو اتحاد سڏجي ٿو، تن کي مطلق نظرانداز ڪيو ويو آهي، انهن ۾ وقت جو لحاظ نه رکيو ويو آهي ۽ بعضي اهڙا ڊراما غير محدود وقت تائين هليا هلندا آهن. +انهن جو عمل به هڪ جاءِ کان ٻي جاءِ تائين ڦرندو رهندو آهي ۽ منجهن ڪيترائي ٻيا ننڍا ننڍا پلاٽ به داخل ڪيا ويندا آهن، جي مکيه پلاٽ سان گڏوگڏ هليا هلندا آهن. +شاهه ايليا ۾ پڻ اهائي ڳالهه نمايان صورت ۾نظر اچي ٿي. +شيڪسپيئر جا ڊراما موجوده دؤر جي دستور موجب هرگز اسٽيج تي اچي نٿا سگهن، ڇاڪاڻ جو شيڪسپيئر اهي ڊراما، خاص ايلزبيٿ واري زماني لاءِ لکيا هئا، جڏهن هڪڙو ئي ڊرامو هفتن تائين پيو هلندوهو ۽ منجهس سينرين ۽ پردن جي لهڻ چڙهڻ جو ڪوبه لحاظ رکيل نه هوندوهو. +”شاهه ايليا“ يا ”ڪنگ ليئر“ جي ڊرامي ۾ شيڪسپيئر کي عوام جي اڳيان هڪ وڏو اصلاحي سبق پيش ڪرڻو هو. +لهٰذا هن کي خيالات جو هڪ لاڳيتو سلسلو قائم ڪرڻو هو، تنهنڪري هن انهن جي اسبابن ۽ نتيجن جي وضاحت ڪرڻ لاءِ مٿي ذڪر ڪيل ٽن اتحادن کان گريز ڪرڻ لازمي سمجهيو، ان ڪري شاهه ايليا هڪ اهڙي ته روماني ٽرئجيڊي ٿي آهي، جنهن جا ڪيترا ڀاڱا اسٽيج تي آڻڻ مشڪل ٿي پون ٿا. +ڊرامي ۾ ادب جي ٻين شاخن وانگر اها ڳالهه ضروري آهي ته ٻين ڳالهين سان گڏ، ان دور ۾، جنهن ۾ ڊرامه نويس پيدا ٿيو ۽ ڪم ڪيو، ان ۾ جيڪا زندگيءَ جي نوعيت يا عوام جو طور طريقو هو، ان کي ملحوظ رکيو وڃي. +اهوئي سبب آهي جو هن ڊرامي ۾ ٻولي، اشارات، عادات ۽ خيالات به اهي ئي ايلزبيٿ جي زماني جا ڏنل آهن ۽ سال 1400ع جي انگريزي قوم جي حياتيءَ جو عڪس نظر اچي ٿو. +لارڊ رسڪن جو چوڻ آهي ته شيڪسپيئر پنهنجي ڊرامن ۾ ايترا سورما (هيرو) پيدا نه ڪيا آهن، جيتريون سورميون (هيروئن) پيدا ڪيون آهن. +سندس سڀني ڊرامن ۾ فقط ڪو هڪ به هيرو نظر نه ايندو، مگر ان جي برعڪس سندس ڪوبه اهڙو ڊرامو نظر نه ايندو، جنهن ۾ هڪ باڪمال عورت نه آندي ويئي هجي. +مثلاً ڪارڊيليا يا صوفيا، ڊيسڊيمونا، ازبيلا، آئموجن ۽ هرموئن وغيره. +هن جيڪي به عورتون پيدا ڪيون آهن، تن بابت پوپ جو چوڻ آهي ته: ”جيڪڏهن انهن هيروئن جون گفتارون سندن نالن ڏيڻ کان سواءِ ئي ڇپايون وڃن، ته به اهي جيڪر نهايت آسانيءَ سان انهن ڏي منسوب ڪري سگهجن ٿيون. +خاص طور هيءَ حالت انهن هيروئن سان لاڳو ٿي سگهي ٿي، جي سندس غم انجام ڊرامن ۾ پيش ڪيون ويون آهن. +بهر صورت، اهي گفتارون محض عورتن جون ئي سمجهيون ۽ اهي ڪڏهن به مردن جي واتان اچي نٿيون سگهن. +ايڪٽ پھريون. +شاهه ايليا ۾ حسب دستور پنج ائڪٽ آهن. +پهرين ائڪٽ ۾ مکيه پلاٽ جي وضاحت آهي. +هن ۾ ڪل پنج پردا آهن. +پهرين پردي يا سين ۾ مکيه پلاٽ ۽ باءِ پلاٽ، ٻنهي جو انڪشاف ٿئي ٿو. +مکيه پلاٽ ۾ شاهه ايليا ۽ سندس ٽي ڌيئرون ملڪا، زلفا ۽ صوفيا ۽ ملڪيت جي تقسيم ۽ باءِ پلاٽ ۾ روبيل ۽ سندس ٻه پٽ شمعون ۽ شمسون. +ازانسوءِ شاهه ايليا جي وزير زابلون جو شهر بدر ٿيڻ، منسا جو نامنصفانه تقسيم تي اظهار افسوس ڪرڻ، شاهه ادر وس جو صوفيا کي بنا ڏاج قبول ڪرڻ، ملڪا جي شاهه ايليا سان بدسلوڪي، شمعون جي ڀاءَ سان دغابازي ۽ شمعون جي روپوشي وغيره سڀ ڪجهه ظاهر ڪيو وڃي ٿو. +ايڪٽ ٻيون. +ائڪٽ ٻئي ۾ جملي چار پردا آهن، جن ۾ پيچيدگيون يا مونجهارو پيدا ٿئي ٿو ته آخر ڇا ٿيندو ۽ تماشبين نتائج لاءِ نهايت منتظر رهن ٿا. +زابلون ۽ شمشاد جو تڪرار ۽ زابلون جو ڪاٺ پوڻ، شمعون جو پنهنجي پيءَ روبيل کي پنهنجي ڀاءُ شمسون جي برخلاف ڪرڻ، زلفا ۽ شاهه ڪالاب جي شاهه ايليا سان روگرداني، شاهه ايليا جو اهڙي شاڪ سببان دماغي توازن وڃائڻ ۽ جهنگ جي طرف، طوفان، بجليءَ ۽ بارش ۾ نڪري وڃڻ وغيره. +هتي سڀ پلاٽ پاڻ ۾ گڏجي مسجي هڪ اهڙو ته مونجهارو پيدا ڪن ٿا، جنهن کي سلجهائڻ جي خواهش پيدا ٿئي ٿي ته اڳتي هلي الاجي ڇا ٿيندو. +ايڪٽ ٽيون. +ائڪٽ ٽئي ۾ ڪل ست پردا آهن ۽ منجهس ڪشمڪش وڌندي ٿي وڃي ۽ ڊرامو پنهنجي انتهائي عروج تي پهچي وڃي ٿو. +شاهه ايليا ديوانگيءَ جي حالت ۾ کلي ميدان ۾ مينهن ۽ طوفان ۽ کنوڻ ۾ هليو وڃي ٿو ۽ کيس ان حالت ۾ صوفيا سان ڪيل بي انصافيءَ جو احساس ٿئي ٿو ۽ پردي ٻئي ۾ چوي ٿو ته: +”آءٌ به انسان آهيان، پر جيترو ظالم آهيان، تنهن کان وڌيڪ ٻين مون سان گناهه جهڙي هلت ڪئي آهي. +“ روبيل جون اکيون به هن سين ۾ ڪڍيون وڃن ٿيون ۽ ڪالاب جو زخمي ٿيڻ وغيره اهڙا واقعات آهن، جي سڀ گڏجي هن ائڪٽ ۾ هڪ زبردست ڪشمڪش پيدا ڪري وجهن ٿا. +ايڪٽ چوٿون. +ائڪٽ چوٿين ۾ ڪل ست پردا آهن ۽ هتي ڊرامو پنهنجي انتها کي پهچي ٿو، يعني ڪلائيمڪس جي منزل تي اچي ٿو ۽ صورت حال نهايت خطرناڪ بنجي پوي ٿي. +روبيل جو پنهنجي پٽ شمسون سان نابينيءَ جي حالت ۾ گڏجڻ، شمعون جو پاڻ کي نانگي فقير جي صورت ۾ مخفي رکڻ، ججال جي بادشاهه منسا سان سندس راڻي ملڪا جو اختلاف ۽ شمعون سان عشق و محبت، جيشان جي بادشاهه حالاب جو موت، ملڪا جي پنهنجي ڀيڻ زلفا سان رفاقت جي شروعات، صوفيا کي شاهه ايليا جي مصيبتن جو اطلاع ملڻ ۽ طبيب ۽ نوڪرن سان اچڻ. +مطلب ته سڀ واقعات هن ائڪٽ ۾ اچي جمع ٿين ٿا. +هن ائڪٽ جي ڇهين ۽ ستين سين خاص اهميت واريون آهن. +ڇهين سين کي Steep سين يا ٽڪريءَ جي چوٽيءَ واري سين چئجي ٿو. +هن ۾ روبيل کي خودڪشيءَ جو خيال ٿئي ٿو. +سندس پٽ شمسون کيس بنا سڃاڻپ ڪرائڻ جي ساڻس چرچا ڪري ٿو. +مثلاً، جڏهن روبيل کيس چوي ٿو ته: ”بابا! +تنهنجو آواز مون کي ڦريل معلوم ٿو ٿئي. +تون اڳي کان بهتر ٿو ڳالهائين، جهڙو لفظن ۾ تهڙو معنيٰ ۾. +“ تڏهن شمسون چويس ٿو ته:”پريا مڙس، تون ڀلجين ٿو، پوشاڪ کان سواءِ ٻي ڪابه شيءِ بدليل ڪانهي. +“ هتي روبيل جي ملاقات شاهه ايليا سان پڻ ٿئي ٿي ۽ سندس حالت تي افسوس جو اظهار ڪري ٿو ۽ چوي ٿو ته: ”افسوس عجيب انسان بگڙي پيو آهي. +هيءُ سارو جهان نيٺ ائين خراب ۽ نابود ٿي ويندو. +افسوس! +جيڪي ڳالهائين ٿو، سو معنيٰ وارو به آهي ۽ بي معنيٰ به. +چريائيءَ جي حالت ۾ به عقل جون گفتارون پيو ڪري. +“ هن سين ۾ واقعي شاهه ايليا جون سڀئي گفتارون ديوانگيءَ جي رنگ ۾ پــُـرمعنيٰ ۽ زندگيءَ جي فلسفي سان ڀرپور آهن. +هن ئي سين ۾ شهزادي ملڪا جي فتنه انگيز نوڪر شمشاد جو موت ٿئي ٿو ۽ شمسون کي ملڪا جو خط، جو هن ڊراما جي ولئن شمعون ڏي لکيو آهي، سو هٿ اچي وڃي ٿو ۽ اهو ئي خط ائڪٽ پنجين ۾ اڳتي هلي عقده ڪشائي ڪري ٿو. +هتي ئي شاهه ايليا تندرست ٿئي ٿو ۽ شهزادي صوفيا، جا هن ڊرامي جي هيروئن آهي، ان جي ڪمال اخلاق جو اندازو به هتي ئي لڳائي سگهجي ٿو. +ستين سين ۾ جڏهن شاهه ايليا ڪجهه طبيعت ۾ بهتر آهي، تڏهن صوفيا چويس ٿي ته”پيارا بابا، شل تندرستي اوهان جي بيماريءَ جو علاج منهنجي چپن تي آڻي، جو اوهان جو مٿو ۽ منهن چمان ۽ جيڪو رنج ۽ غم اوهان کي هن پيريءَ جي عمر ۾ منهنجي ٻن ڀينرن رسايو آهي، سو جهٽ ۾ دور ڪري ڇڏيان. +“ (چمي ڏئيس ٿي). +ايڪٽ پنجون. +ائڪٽ پنجين ۾ عقده ڪشائي ٿئي ٿي. +هن ائڪٽ ۾ ڪل ٽي پردا آهن. +پهرين پردي ۾ ملڪا ۽ زلفا جي رقابت ظاهر ٿئي ٿي ۽ شمسون، منسا کي ملڪا جو لکيل خط ڏئي ٿو. +ٻي سين فقط هڪ صفحي جي آهي، جنهن ۾ شاهه ايليا جو جنگ ۾، صوفيا سميت گرفتاريءَ جو انڪشاف ٿئي ٿو ۽ ٽئين پردي ۾ ملڪا جي خط ظاهر ٿيڻ شرط زلفا ۽ ملڪا جو تصادم ٿئي ٿو. +منسا، شمعون کي دغا، نمڪ، حرامي ۽ باغي هجڻ جي تهمت هيٺ گرفتار ڪري ٿو. +شمعون، منسا سان ثبوت پيش ڪرڻ لاءِ شرط ٻڌي ٿو. +ڍنڍ ورو گهمي ٿو. +شمسون اچي ٿو ۽ ٻنهي ڀائرن جي ترار هلي ٿي ۽ منسا خط ظاهر ڪري ٿو. +شمعون ۽ ملڪا تهمون قبول ڪن ٿا. +شمسون جو هن وقت تائين بدليل ويس ۾ لڪل هو، سو پاڻ کي ظاهر ڪري ٿو. +امير زابلون جي به واقفيت ڪرائي ٿو. +اوچتو ملڪا ۽ زلفا جي موت جي خبر هڪ نوڪر آڻي ٿو ته هڪ کي زهر مليوآهي ۽ ٻيءَ آپگهات ڪيو آهي. +شمعون هڪدم پڌرو ڪري ٿو ته هن شاهه ايليا ۽ صوفيا جي قتل جا حڪم جاري ڪري ڇڏيا آهن، جلدي قلعي ڏي ماڻهو موڪليو وڃي ۽ نشانيءَ طور پنهنجي تلوار ڏئي ٿو، مگر ماڻهوءَ جي پهچڻ کان اڳ صوفيا کي قتل ڪيو وڃي ٿو، جنهن جو لاش شاهه ايليا پاڻ کڻي اچي ٿو. +اتي شمعون جي موت جي پڻ خبر اچي ٿي ۽ شاهه ايليا زابلون کي سڃاڻي ٿو. +شاهه ايليا معصوم صوفيا جي لاش کي ڀاڪر وجهي روئي ٿو ۽ فرط محبت کان هانءُ ٻڏي وڃيس ٿو ۽ دم نڪري وڃيس ٿو. +مطلب ته پنجين ائڪٽ ۾ سڀني ڳالهين جو انڪشاف ٿئي ٿو ۽ سڄو ڊرامو غم انجام ۾ پورو ٿئي ٿو. +وڌيڪ تعارف. +هن ڊرامي ۾ زندگيءَ جي فلسفي سان گڏوگڏ هڪ عورت جي جذبات جي پوري تصوير پڻ چٽي ويئي آهي. +شڪسپيئر جي عورت يا ته انتهائي اعليٰ اخلاق ۽ ڪردار جي مالڪ آهي يا بلڪل بدڪردار ۽ بداخلاق آهي. +هن ڊرامي جي هيروئن شهزادي صوفيا جو ڪردار ايڏو ته بلند ۽ اعليٰ ڪري ڏيکاريو ويو آهي، جو هڪ فرمانبردار ۽ والد سان محبت رکندڙ ڌيءَ اهڙي ٻي هرگز ملي نه سگهندي، جيتوڻيڪ کيس سندس والد پنهنجي جائز حق کان به محروم ڪيو هو. +هــــِـن طرف صوفيا ته هــُـن طرف سندس ٻن ڀينرن جي بي درد دل ۽ نافرماني به ضرب المثل آهي، جن سان پيءُ ايڏي مهرباني ڪئي، مگر هنن پنهنجي پيرسن پيءُ جي مهربانيءَ جو قطعي قدر نه ڪيو ۽ مٿس ڪوبه رحم نه آندو. +ائڪٽ چوٿين جي سين ٽين جي پڇاڙيءَ ۾ زابلون چوي ٿو ته: ”هي سڀ قسمت جو ڪم آهي. +اسان جي حالت سڄي آسمان جي گردش تي منحصر آهي، نه ته ساڳئي ماءُ - پيءُ مان ٻن مختلف طبيعتن جا ٻار ڪيئن پيدا ٿين! +هڪڙو صالح ته ٻيو ناصالح. +هن ڊرامي ۾ شيڪسپيئر قسمت يا تقدير جو گهڻو قائل ڏسڻ ۾ اچي ٿو، جو ان وقت جو مضبوط عقيدو هو. +سڄي ڊرامي ۾ جڳهه جڳهه تي تقدير جي مٿاهين هٿ ۽ مضبوط چنبن جي اپٽار ڪيل آهي ۽ زماني جي رفتار تي انسان جو ڪوبه اختيار نه ڏيکاريو آهي. +ائڪٽ پهرين جي سين پهرينءَ ۾ روبيل چوي ٿو ته”ڪهڙو نه خراب زمانو اچي ويو آهي، حڪيمن گهڻيئي دليل ڏنا آهن، پر خدا جي قدرت پنهنجو اثر پاڻيهي وڃيو ظاهر ڪري. +“ ٽئين ائڪٽ جي ڇهين پردي ۾ شاهه ايليا شمسون کي چوي ٿو ته: ”هن ڳالهه ۾ خدا جي قدرت، بندي جي صنعت کان ٻاهر آهي، يعني تقدير کي ڪابه تدبير آڏي اچي نه ٿي سگهي. +“ زابلون چوي ٿو ته: ”هي سڀ قسمت جو ڪم آهي، اسان جي حالت سڄي آسمان جي گردش تي منحصر آهي. +“ ائڪٽ چوٿين جي پردي چوٿين ۾ روبيل چوي ٿو ته”اسين زماني جي هٿ ۾ اهڙا آهيون، جهڙيون ٻارن جي هٿ ۾ مکيون. +هو اسان کي چرچي ۾ ماري رکي ٿو! +شاهه ايليا ۾ ڇاڪاڻ ته عورت جي ڪردار جا ٻيئي پاسا ڏيکاريل آهن، يعني رحمدلي ۽ سنگدلي، تنهنڪري عورت جي ڪردار کي نهايت وضاحت سان بيان ڪيو ويو آهي. +بد عورت لاءِ خاص طور تي قابل قدر اشارا ڏنا ويا آهن. +مثلاً ائڪٽ ٽئين جي پردي ستين ۾ مسخرو چوي ٿو ته: +جيڪو بگهڙ جي غريبت، گهوڙي جي تندرستيءَ، ڇوڪريءَ جي محبت ۽ گنديءَ رن جي قسم تي اعتبار ڪري ٿو، ان جهڙو ٻيو ڪوبه چريو ڪونهي. +”ساڳئي پردي ۾ هڪ نوڪر زلفا جي روش ڏسي چوي ٿو ته ”بيقياس زال ساري عمر جيتري رهي، پڇاڙيءَ ۾ پنهنجو فطري موت مري ته پوءِ سڀ زالون ڦري ڏائڻيون ٿي پونديون ۽ انهن مان پس پيش خير ڪونه ٿيندو. +“ ائڪٽ چوٿين جي ڇهين سين ۾ ملڪا کي منسا چوي ٿو ته: ”ڪي هوش ڌار، شيطان رَن! +جن ڀوت ۾ ناشائستگي اهڙي بري نه ٿي لڳي جهڙي زال ماڻهوءَ ۾. +تون برابر اندر ۾ شيطان آهين، ليڪن زال جي شڪل اٿيئي، تنهنڪري توکان ٽريو ٿو وڃان. +“ ائڪٽ چوٿين پردي ٻئي ۾ شاهه ايليا چوي ٿو ته”چيلهه کان مٿي زالون آهن، باقي هيٺ رڳيون گڏهيون يا ڪــُـتيون آهن. +ڪمر تائين ملائڪن جي حوالي آهن، هيٺ رڳو شيطان جي بلي، جنهن ۾ ظلمات، باهه گرمي، بدبوءِ ۽ عذاب سڀ وڃي گڏ ٿيا آهن. +خوشامد پسنديءَ ۽ چرب زبانيءَ تي ڀروسو ڪرڻ جي نقصانن ۽ پيريءَ جي عيبن بابت به هن ڊرامي ۾ گهڻائي دانائيءَ جا نڪتا بيان ڪيل آهن. +مثلاً ائڪٽ پهرين جي پردي پهرين ۾ صوفيا پنهنجي پيءُ شاهه ايليا کي چوي ٿي ته: ”منهنجي زبان، سڻڀي نه آهي ۽ مون کي خوشامد ڪرڻ جو هنر نه ٿو اچي، جو دل ۾ هڪڙي رکان ۽ وات سان ٻي چوان. +اهڙي ڪوڙي زبان ۽ اهڙي طمع واري اک مون کي جيئن نه هجي تيئن چڱي. +اگرچ ان ڪري مون کي دنيائي نقصان ۽ اوهان جي ڪاوڙ سهڻي پوي ٿي. +“ ٻئي هنڌ ملڪا کي صوفيا چوي ٿي ته: +”پاڻهي خبر پوندي ته ظاهر لباس ڪرڻ وارا نيٺ ڪهڙا ٿا رنگ ظاهر ڪن! +جيڪي اندر ۾ هڪڙي ۽ ٻاهر ٻي رکندا آهن، سي آخر خراب خوار ٿيندا آهن. +“ ائڪٽ ڇهين جي پردي چوٿين ۾ زلفا پيءَ کي چوي ٿي ته: بابا توهين ڪراڙا ٿيا آهيو، اوهان جي پوئين وهي آهي، اوهان کي پنهنجي چڱائيءَ جي هينئر گهڻي خبر ڪانه ٿي پوي. +“ ٻئي هنڌ چوي ٿي ته ”ڀيڻ ملڪا، ڏس ته ٻڍاپڻ ۾ ڪهڙو نه تيسو ۽ خفو ٿي پيو اٿس. +هڪڙي ڳالهه تي بيهي ئي نه ٿو. +“ وري هڪ هنڌ ملڪا چوي ٿي ”ڪراڙن ۽ ننڍڙن ٻارن جي وچ ۾ ڪوبه تفاوت ڪونهي، مهل ڏسي هنن کي شاباس به ڏجي ۽ جهڻڪبو به. +انهيءَ کان علاوه هن ڊرامي ۾ ضرورت، احتياج ۽ گهرج بابت جيڪي اشارا ڪيا ويا آهن، سي به دانائيءَ کان خالي نه آهن. +مثلا ائڪٽ چوٿين جي پردي چوٿين ۾ شاهه ايليا چوي ٿو ته: ”لاچاريءَ ۾ سڀڪجهه روا آهي، گهرج جو عذاب ڏاڍو بڇڙو آهي. +“ ائڪٽ ڇهين جي سين ۾ شاهه ايليا ڪکن جي ڀونگي ڏسي چوي ٿو ته: ”گهرج ۽ لاچاري ڪهڙي نه بري شيءِ آهي. +ڪين جهڙي شيءِ به قيمتي ٿيو پوي. +ان کان سواءِ اولاد جي ناصالح هجڻ جي شڪايت، وڏن جي پيري اچڻ شرط اولاد جي ملڪيت هٿ ڪرڻ جي لالـچ، حرامڙي اولاد جي خرابي، خودڪارني جو نتيجو ڀوڳڻ، نيڪي ۽ عقل هڪ ڪميني جي نظر ۾ مڙئي ڪمينائي آهن. +”ڪير کڻي حاڪم هجي ته به انهيءَ جو حڪم پيو هلندو. +ڦاٽلن ڪپڙن ۾ ننڍڙا قصور به وڏا گناهه ڏسبا آهن ۽ ريشم ۽ زريءَ جي ڪپڙن ۾ اهي لڪي ويندا آهن ۽ ڏسبائي ڪونهن - جڏهن اسين ڄمون ٿا، تڏهن اسان جي رئڻ مان مطلب آهي ته اسين هن احمقستان ۾ اچي داخل ٿيا آهيون. +دشمن جي ڳجهه معلوم ڪرڻ لاءِ هن جي دل چيرڻ به روا آهي. +ماڻهوءَ کي هن دنيا مان وڃڻ مهل به ايترو صبر ۽ تحمل هئڻ گهرجي، جيترو هن دنيا ۾ اچڻ مهل - ماڻهوءَ کي زماني جي ڊؤل تي هلڻ گهرجي. +حيف آهي انهيءَ کي جيڪو دير سان پڇتائي - پئسي واري جو نصيب زور آهي، ڪنگال آهي ڪو پڇئي ڪونه - پيءُ سائو ته اولاد به صالح ۽ جي پيءُ ســُـڃو ته اولاد ناصالح - اسان وٽ ڪي هوندو آهي ته سست ٿيندا آهيون، جي نه هوندو آهي ته نيٺ انهيءَ ڪري فائدو پهچندو آهي. +بهرحال هي ڊرامو ادبي لحاظ کان نهايت پسنديده ۽ شڪسپيئر جو هڪ اعليٰ شاهڪار غم انجام ناٽڪ آهي، جيتوڻيڪ جيئن مٿي ذڪر ڪيو ويو آهي ته ان کي اسٽيج تي آڻڻ ۾ ڪافي فني رڪاوٽون در پيش آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38838.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38838.txt new file mode 100644 index 0000000..a1ea7f6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38838.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +مسجد ابن طولون +خليفه بغداد معتزباالله جي ڪمزور دور حڪومت ۾ ترڪ فوجي وڏي طاقت حاصل ڪري چڪا هئا ۽ خليفو انهن جي هٿ ۾ هڪ بي وس حاڪم هو. +سنه 253 هه ۾ خليفي هڪ ترڪ سردار بابڪيال کي مصر جي گورنري عطا ڪئي. +بابڪيال خود بغداد ڇڏڻ لاءِ تيار نه هو، تنهن ڪري هن پنهنجي هڪ زبردست سردار احمد بن طولون کي پنهنجو نائب ڪري مصر روانو ڪيو. +هن جو پيءُ طولون هڪ ترڪ شهزادو، جو ننڍپڻ ۾ فرغانه جي جنگين ۾ قيد ٿي خليفي جي درٻار ۾ پهتو ۽ اتي ئي شاهي غلامن ۾ داخل ٿيو. +ساڻس گڏ سندس پٽ احمد پڻ دارالخلافه ۾ تعليم ۽ تربيت وٺي حڪومت جي ڪاروبار ۾ مهارت حاصل ڪئي هئي. +احمد بن طولون کي مصر ۾ نائب مقرر ڪيو ويو، جتي هن ايتري مهارت حاصل ڪئي جو خليفه وقت کي به مٿس ڪو زور نه هو، اگرچ احمد خطبي ۾ خليفه بغداد جو نالو قائم رکيو. +خليفه معتزل کان پوءِ خليفي مهــدَي پڻ احمد بن طولون کي مصر جو پروانو عطا ڪيو. +احمد بن طولون مصر جو انتظام نهايت سهڻي نموني سان هلايو ۽ عام ڀلائيءَ جي ڪمن ۾ خوب پيسو خرچ ڪيائين ۽ عوام سندس حڪومت مان نهايت خوش هو. +احمد مصر ۾ جيڪي تعميرات ۽ رفاه عام جا ڪم ڪيا، انهن ۾ سندس ٺهرايل (مسجد ابن طولون) اڄ ڏينهن تائين قائم آهي. +هي مسجد ان زماني جي فن تعمير جو هڪ نادر نمونو آهي. +هن مسجد جو سنگ بنياد سنه 876ع ۾ رکيو ويو، چئن سالن جي مختصر عرصي ۾ يعني 879ع ۾ ٺهي راس ٿي. +هن مسجد جو نقشو بلڪل عمرو بن العاص جي مسجد جهڙو آهي، جا مصر جي پهرين مسجد آهي. +جيڪا عمروبن العاص سن 21 هجري مطابق سنه 642ع ۾ تعمير ڪرائي هئي. +ابن طولون جي مسجد جي ايراضي هن مسجد جي اڌ جيتري آهي. +مسجد جي وچ ۾ هڪ چورس ڪشاده اڱڻ آهي ۽ انهيءَ جي ٻنهي پاسن کان ٻه ڪشاده ورانڊا آهن، جيڪي ڪيترن ئي وڏن ٿنڀن تي محرابن وانگر ٺهيل آهن. +هنن محرابن جون ڪمانون مٿي وڃي چهنبدار ٿين ٿيون ۽ انهن جو هيٺيون پيلرن وارو حصو گهوڙي جي نال وانگر آهي جيڪو هيٺ ويڪرو ٿيندو ويو آهي ۽ اها خاص عربي طرز تعمير آهي، ڇو ته گهوڙو عرب جو خاص قومي نشان آهي. +هنن محرابن جا ٿنڀا عام رواجي ٿنڀن جهڙا نه آهن، پر انهن ٿنڀن جي ڪنڊن کي اهڙي طرح ٺاهيو ويو آهي جو ڄڻ چئني ڪنڊن تي چار ننڍا ننڍا ٿنڀا نظر اچن ٿا. +انهن ٿنڀن جو هيٺيون حصو مشرقي فن تعمير جو نمونو ڏيکاري ٿو. +اهڙي نموني اهي چئن پيلرن وارا ٿنڀا ۽ مٿان نوڪدار محرابون هڪ عجيب منظر پيدا ڪن ٿيون ۽ اهڙي طرز تعمير گاٿ قومن جي ديولين ۽ عبادتگاهن ۾ عام نظر اچي ٿي. +انهن محرابن جي مٿان ڇت مسجد عمرو بن العاص جي ڇت وانگر تعمير ٿيل آهي، ۽ مٿانئس ڪي به نقش نگار اڪريل ڪونهن. +ليڪن اهي نوڪدار محرابيون جڏهن ڪنهن گنبذ جي سامهون تعمير ڪيون وڃن ٿيون ته سندن مٿي کنيل ڪماندار گردنون ڄڻ ته گنبذ جي سامهون تمام نازڪ ۽ خوشنما نظارو پيش ڪن ٿيون ۽ گنبذ جي بلندي ۽ عظمت کي نهايت وضع دار ۽ خوبصورت بنايو ڇڏين، خاص ڪري مشرقي اڏاوت جي ٿورو دٻيل گنبذ جي خوبصورتي کي چمڪايو ڇڏين. +هن مسجد جي اندرين اڏاوت عام طرح جيئن مسجدن ۾ محراب ٿيندو آهي. +اهڙي نموني سان هڪ شاندار ڪمان تي محراب آهن جنهن جو رخ ڪعبة الله شريف ڏي آهي ۽ محراب جي سڄي هٿ تي هڪ عاليشان منبر آهي، جنهن تي خطيب بيهي خطبو ڏيندو آهي. +مسجد طولون جي اندرئين ۽ ٻاهرين ڀتين، ٿنڀن، ڪمانن ۽ جارن تي قرآن پاڪ جون آيتون نهايت خوش خطي سان ڪاٺ جي تختن تي اڪريل آهن، جنهن مان وقت جي ڪاريگرن جي عظيم عظمت ظاهر ٿئي ٿي ۽ ڏسندڙ داد ڏيڻ کان سواءِ رهي نه ٿو سگهي. +مشهور مؤرخ فلپ - ڪي - هٽي، ”هسٽري آف عربس“ ۾ لکي ٿو ته مسجد طولون ۾ قرآن پاڪ جو 17/1 حصو ڪاٺ تي اڪريل آهي. +هي فن خطاطي ۽ عمارت سازي جو خاص عربي نمونو پيش ڪري ٿو. +ان کان سواءِ درين جي مٿان، پاسن کان ۽ محرابين جي مٿان ڪيترا گل ڦل ۽ ٻوٽا نهايت خوبصورتيءَ سان بنايا ويا آهن. +جنهن سان مسجد جي خوبصورتي وڌي ويئي آهي. +مسجد طولون جون ٻاهريون ديواريون ڪنگريدار آهن، هي سڄي مسجد پڪ سري ٺهيل آهي ۽ مٿانئس گچ جو پلستر ٿيل آهي ۽ مسجد ۾ نقش نگار، گل ۽ ٻوٽا پڻ گچ سان اهڙي طرح اڪر تي ٺهيل آهن جو ڄڻ اصل گل ۽ ٻوٽا پيا سمجهه ۾ اچن. +هن مسجد تي ڪيترائي مينار ٺهيل هئا. +هر گنبذ ۽ هر ڪنڊ تي مينار هو، جيڪي سڀ هن وقت ڊهي ويا آهن. +هن وقت فقط هڪ مينار نظر اچي ٿو. +هن مينار جي خوبصورتي به ڏسڻ وٽان آهي. +هي مينار هيٺان بلڪل هم چورس آهي، وچ ۾ ڇهه ڪنڊو ۽ مٿي اٺ ڪنڊو آهي، جنهن ۾ اڪيچار دريون نظر اچن ٿيون. +مسجد جي وسيع اڱڻ ۾ هڪ وڏو پاڻيءَ جو حوض آهي، جنهن جي وچ ۾ هڪ ڦوهارو آهي، جنهن مان حوض کي پاڻي ملي ٿو. +ان جي چوڌاري وضو ڪرڻ جون سندليون آهن، جي پڻ پختي گچ سان خوبصورت ٺهيل آهن. +ڦوهاري واري عمارت جي دروازي تي وڏيون دريون آهن، جن جي مٿان ڪمان عيوض ٽڪنڊيون محرابيون ٺاهيون ويون آهن. +سڄي عمارت جو فرش ٽائلس وانگر ڪاشيءَ جي رنگين سرن سان فرشبندي ڪيل آهي. +مطلب وچين دور جي مسلمانن دين جي سربلنديءَ سان گڏ دنيا جي علمن ۽ هنرن ۾ به زبردست ترقي ڪئي ۽ ايندڙ دنيا جا معلم بنيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38883.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38883.txt new file mode 100644 index 0000000..ddd6184 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38883.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ريڊيو پاڪستان حيدرآباد +ريڊيو پاڪستان حيدرآباد 1955ع ۾ اُن وقت جي وفاقي وزيراطلاعت ۽ نشريات پير علي محمد شاهه راشديءَ ذاتي توجهه۽ تحريڪ سان وجود ۾ آيو. +ريڊيو حيدرآباد هڪ ڪلوواٽ جي ٽرانسميٽر سان، هومسٽيڊهال جهڙي عام ۽ ننڍري عمارت ۾ قائم ٿيو.مختصر عمارت، مختصر سامان. +۽ مختصر ماڻهو! +پر انهن مختصر ماڻهو منڊل لڳائي ڇڏيا. +ذوق سليم وارا ماڻهون ڇڪجي آيا. +نوجوانن جا ميڙ لڳي ويا. +آڊيش پيا ٿين، راڳي پيا راڳ ڳائين، مشاعرن جا منڊل پيا ٿين، ناٽڪ نويس ۽ پنهنجي ناٽڪن ۽ ڪردارن سان گڏ سڄي سنڌ کي سنوارڻ جو عزم ڪيو پيا اچن مقرر پنهنجي تقريرن وسيلي پنهنجي ڏاهپ جا نقطا پيا بيان ڪن، ٻارڙا پيا گيت ڳائن، ٻارڙن ۽ عورتن جا الڳ پروگرام پيا ٿين. +پر انهيءَ سڄي سلسلي کي سنوارڻ ۽ ڳنڍڻ لاءِ ڪيترن ئي ڊائريڪٽرن، پروگرام پروڊيوسرن، ڊيوٽي آفيسرن ۽ انجنئرن ڏينهن رات محنت ڪئي. +1962 ع ۾ نئين عمارت ۾ منتقلي ٿي. +120 ڪلو واٽ جو هاءِ پاور ٽرانسميٽر لڳو ۽ ٻه چينل ٿيا. +شروع کان وٺي ريڊيو جا ڊائريڪٽر سجاد حيدر، حميد نسيم، ايم، بي، انصاري، اي ايم، چاڳلا، الياس عشقي، عنايت بلوچ ، بدرعالم، آغا سليم، شڪيل فاروقي ۽ ٻيا انهيءَ ڪوشش ۾ رڌل رهيا ته مڻيادار ماڻهو مڙن ۽ ميلومچي، ڪيترا نوجوان پروڊيوسرن جي صورت ۾ ايندا ويا؛پيراسحاق سرهندي، الله بخش، مصطفيٰ قريشي، سڪندر بلوچ، انور بلوچ]]، ممتاز مرزا، سرور بلوچ، عبدالڪريم بلوچ ، نور اظهر جعفري ۽ ٻيا ڪيترا. +سنڌي ادب ۽ تحقيق جي حوالي سان هن اداري، هوا جي لهرن تي جيڪي ڪجهه ڏنو اُهو سمورو مواد جي گڏ ڪجي ته هزارين ڪتاب ٺهي سگهن ٿا.حيدرآباد تان جن پروڊيوسرن ڊرامن جي سرپرستي ڪئي ۽ محنت ڪري سٺا ڊراما پيش ڪيا. +سي هيا؛ آغاسليم، زيب عاقلي. +ايم، بي، انصاري، الياس عشقي، الله بخش شاهه بخاري، منظورنقوي، مصطفيٰ قريشي، عبدالڪريم بلوچ، پيراسحاق سرهندي، سڪندر بلوچ، سرور بلوچ، انور بلوچ، مراد علي مرزا، ممتازمرزا، ابراهيم شيخ، زاهد قلباڻي، گل حسن قريشي، جهانگير قريشي ۽ ٻيا.حيدرآباد ريڊيو جا اُهي پروگرام ڪيئن وسرندا، جيڪي ادبي ۽ لوڪ پسند حيثيت رکندا هئا : ”جهڙا گل گلاب جا “، ”گلدستو“، ”نئون سج“، وغيره. +صالح محمد شاهه ( فتح خان) جي ڳوٺاڻي ڪچهريءَ ۾ ڏاهپ جا نقطا وسارڻ جهڙا نه آهن سندس بزرگيءَ وارا انداز ڪيترا نوجوان ۽ پوڙها اڄ به اُن وانگر ڳالهائيندا آهن. +ان طرح سندس ساٿي ”گنهور خان “ (عبدالڪريم بلوچ)جو ڪردار به وسارڻ جيهڙو ڪونه آهي. +لطيف سرڪار جي ڪلام کي تحت اللفظ پڙهڻ جو انداز سندس شاه سائينءَ سان عقيدت منديءَ جو وڏو اظهار هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38895.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38895.txt new file mode 100644 index 0000000..f3a018d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38895.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +مولانا حاجي محمد ھالائي +مولانا حاجي محمد هالائي +مولانا مولوي حاجي محمد مرحوم هالائي ابن آخوند محمد اسماعيل ابن آخوند دين محمد، ساڪن هالا پراڻا ضلعو حيدرآباد، تاريخ 27 رمضان المبارڪ 1276 هه ۾ تولد ٿيا. +شروعات کان ئي کين تحصيل علم جو گهڻو شوق هو. +چنانچه صرف و نحو جا ڪتاب مرحوم مولانا مولوي خليفي حاجي عبداللطيف صاحب ساڪن هالا نوان کان پڙهي، پاٽ ضلعي دادو ۾ مرحوم مولانا مولوي حسن الله صاحب پاٽائي جن وٽ وڃي ڪجهه وقت پڙهيائون. +ان کان پوءِ حيدرآباد سنڌ ۾ اچي، مرحوم مولانا مولوي محمد حسن صاحب ڪنڊي وارن وٽ جملي درسي ڪتاب نصاب مطابق پڙهي فارغ ٿيا، ۽ اتي ئي پنهنجي مشفق استاد جي ارشاد موجب 2-3 سال درس ڏيندا رهيا. +ان بعد پنهنجي وطن اچي درس و تدريس جو سلسلو جاري ڪيائون. +مولانا حاجي محمد صاحب مرحوم ربيع الاول 1309هه ۾ حج بيت الله جو سفر اختيار ڪيو، ۽ اتي مسلسل 12 مهينا قيام ڪيو. +انهيءَ عرصي ۾ مولانا عبدالحق صاحب الله آبادي مهاجر کان اوّليات احاديث پڙهي، حديث، فقہ جي باقاعدي سند ۽ اجازت ورتائون، ۽ پوءِ پنهنجي وطن واپس اچي ديني خدمات ۽ تدريس علم ۾ مصروف رهيا. +مولانا مرحوم جو مدرسہء محمديه اڄ تائين موجود آهي، جنهن مان هزارين طالب فيضياب ٿي ويا اهن ۽ ٿيندا پيا وڃن. +مولانا مرحوم جي طبع جلالي ۽ بيپرواهه هوندي هئي. +پاڻ وقت جا مسلّم عالم ۽ مفتي هئا. +علاوه ازين حديث، فقہ ۽ علم تصوف جا به نڪته دان ۽ نڪته سنج هئا. +مثنوي مولانا روم رحه ۽ مڪتوبات امام ربّاني تي کين گهڻو عبور حاصل هو. +وقت بوقت تصوف جي باريڪ نڪتن ۽ رموز تي حضرت مولانا و هادينا مرحوم خواجه حافظ محمد حسن صاحب سرهندي مجددي دامت برڪاتهم جن سان سندن بحث مباحثا ۽ خط و ڪتابت ٿيندي رهندي هئي. +اهڙيءَ طرح سان مسائل فقہ ۾ به حضرت علامه مولانا عبدالغفور صاحب همايوني جن سان سندن نوشت و خواند بطور مباحثه رهندي هئي. +پاڻ پهرين حضرت مولانا شيخ ولي محمد بن شيخ محمد اسحاق ساڪن ملاڪاتيار جا مريد ٿيا هئا، مگر انهن جي وفات بعد وري حضرت خواجه آقا مولانا حاجي عبدالرحمان سرهندي مجددي ٽکڙائي جن جي بيعت ڪيائون. +مولانا مرحوم نقشبندي طريقي جا هئا. +پاڻ پرهيزگار، تهجدگذار، شب خيز ۽ بي ريا عالم هئا. +ڪنهن به صاحب ثروت ۽ مالدار جي پاس خاطري نه ڪندا هئا ۽ هميشہ توڪل علي الله رهي پنهنجو وقت گذاري ويا. +مولانا مرحوم جي وفات 4 ربيع الثاني 1336هه ه فالج جي عارضي ۾ ٿي. +سندن مزار هالا پراڻا ۾ مرجع خلائق آهي.مولانا حاجي محمد مرحوم پنهنجون ڳچ تصنيفون ڇڏي ويو آهي، جن مان هيٺ ڄاڻايل ڪافي مشهور آهن: +(1) الفتاويٰ المحمديه في احڪام الاحمديه (عربي ٻه جلد)، (2) فتاويٰ احمديه (سنڌي)، (3) خلاصته الاثار المحمديه والاخبار الاحمديه (عربي)، (4)حقوق الزوجين (سنڌي)، (5) شرح ماءة احاديث (سنڌي)، (6) مسائل اربعين في سنة سيد المرسلين، (7) رموزالفرقان (سنڌي)، (8) المسائل الخمسة في دفع توهمات الشيعہ (سنڌي)، (9) تمام العناية ترجمہ بداية الهداية (سنڌي)، (10) رساله در امور طبعيہ، (11) حل الترڪيب منطق (عربي)، (12) رودايه (عربي و سنڌي)، (13) قصه بيبي بلقيس (سنڌي)، (14) ڪشف الجان (سنڌي)، (15) خلاصة الاصول، (16) عشرين مسائل فارسي، (17) رموز الفرقان (سنڌي)، (18) فيض الصمد ترجمہ ”ايها الولد“ (سنڌي)، (19) رساله در معرفت نبض و قاروره، وغيره. +مولانا مرحوم جي همعصرن ۾ هيٺين بزرگن جا اسماء گرامي قابل ذڪر آهن: حضرت علامه مولانا مولوي عبدالغفور صاحب همايوني عليہ الرحمة، (2) مولانا مولوي حاجي لعل محمد صاحب مرحوم متعلوي، (3) مولانا المرحوم مولوي عبدالرزاق صاحب بوبڪائي، (4) مولانا المرحوم مولوي مفتي محمد سعدالله صاحب خيرپوري، (5) مولانا المرحوم مولوي عبدالرزاق صاحب بختيارپوري، (6) حضرت مولانا المرحوم مولوي غلام محمد صاحب ملڪاڻي، (7) حضرت مولانا المرحوم مولوي قاضي سيد حاجي اسدالله شاهه صاحب ٽکڙائي، ۽ (8) مولانا مولوي قاضي علي محمد صاحب هالائي، وغيره. +مولانا مولوي حاجي محمد صاحب مرحوم جي چند نامياري شاگردن جا نالا هي آهن: +(1) مرحوم مولوي حاجي عبدالرحمان صاحب سمّوي ساڪن نصپور، (2) مولوي جان محمد مرحوم بختيارپوري، (3) مولوي حڪيم قاضي معين الدين هالائي، (4) مولوي خليفه حافظ حاجي محمد هالائي، (5) مولوي ميان احمد مرحوم هالائي، ۽ (6) حڪيم مولوي ميان عبدالله هالائي، وغيره. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38897.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38897.txt new file mode 100644 index 0000000..90a5e36 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38897.txt @@ -0,0 +1,159 @@ +پير پاڳارو ڇهون +تعارف. +پير پاڳارو سيد صبغت الله شاھ ثاني +پير پاڳاري جي خاندان ۾ آزاديءَ لاءِجدوجهد جو بنياد صبغت الله اول (وفات 1246 هه) وڌو، جڏهين سنڌ مان هو صاحب سيد احمد شهيد جو ٻانهن- ٻيلي ٿي بيٺو، ۽ کيس رسد جو سامان توڙي مجاهدن جا دستا مدد طور ڏنائين. +انهن مجاهدن کي ئي پهريائين ”حُر“ يعني ’آزاد‘ سڏيو ويو. +هن خاندان ۾ اهو آزاديءَ جو جذبو موروثي طور هلندو پئي آيو، ۽ صبغت الله شاهه اول جي اولاد مان سندس نالي پويان سڏيل سيد صبغت الله شاهه ثانيءَ ۾ انهيءَ جذبي جو هئڻ بلڪل ممڪن هو. +سنڌ مان، پير پاڳاري جي خاندان طرفان، سيد احمد شهيد جي حمايت ۽ سنڌ مان حرن مجاهدن جي دستن جو جهاد لاءِ وڃڻ وارو واقعو (29- 1830ع)، ان وقت هندستان ۾ انگريزن جي اسرندڙ حڪومت کان ڳجهو ڪونه هو. +انهيءَ ڪري، جڏهين تيرهن ورهيه کن پوءِ انگريزن سنڌ تي قبضو ڪيو، تڏهين پير پاڳاري جي خاندان کي خاص طور- اک ۾ رکيائون: انهيءَ ڪري ئي پير پاڳاري جنابحزب الله شاهه (1847- 1890ع) جي وقت ۾ حرن توڙي عام جماعت جو رخ ڦري انگريزن جي خلاف ٿيو، ۽ انگريزن اهو نفرت جو جذبو آخرڪار ٻي حُر تحريڪ (1896ع) ۾ نمايان ٿيو. +انهيءَ واقعي بعد، پير پاڳاري ۽ جماعت جي خلاف انگريزي حڪومت منظم طور تي ڪاروايون شروع ڪيون: جماعت مان هر سَگهي ۽ صحتي نوجوان کي لوڙهن اندر بند ڪيو ويو، ۽ هر چُرندڙ ۽ طاقتور فرد کي ويسارپور ضلعي احمد نگر ڏانهن جلا وطن ڪيو ويو. +اهو لوڙهن (Concentration camps) جو سلسلو هلندو پئي آيو، تان جو شمس العلماء شاهه مردان (عرف ڪوٽ- ڌڻي) انگريزن کي مطمئن ڪرڻ جي +ڪوشش ڪئي. +1914ع واري لڙائيءَ ۾ حڪومت آزمائش طور کانئن ماڻهو گهريا. +پير صاحب جن پنج سؤ ماڻهو ڏيڻا ڪيا ۽ ٻي مالي مدد ڪئي، تڏهين وڃي لوڙهن جو خاتمو ٿيو. +انهيءَ هوندي به، انگريزن هن گاديءَ کي اک ۾ رکيو. +ٻئي طرف، پير صاحب پاڳاري توڙي سندن جماعت به انگريزن جي غير مسلم ۽ ڌاريءَ حڪومت، جنهن مٿن ايتريون سختيون ڪيون هيون، تنهن کي نفرت جي نظر سان ٿي ڏٺو. +ننڍپڻ. +ٻيو ته سيد صبغت الله شاهه ٻارهن ورهين جي ننڍيءَ وهيءَ ۾ تخت ۽ طاقت جو صاحب ٿيو. +سندن ولادت 13 صفر سن 1327 هه ۾ ٿي، ۽ پنهنجي والد شمس العلماء جناب شاهه مردان شاهه جي وفات (7 ربيع الاول 1339 هه) بعد ’پير پاڳاري‘ جي حيثيت ۾ دستاربندي ڪيائون. +سندن ننڍي عمر هئڻ ڪري، هڪ طرف سندس ويجهن ۽ وڏن عزيزن کي اميد ٿي ته هيءُ ننڍڙو پير پاڳارو سندن صلاح سان اُٿندو ويهندو، ۽ انهيءَ ڪري سندن ذاتي اثر رسوخ ۾ پڻ واڌارو ٿيندو، ٻئي طرف انگريزي حڪومت جي هوشيار ڪارپردازن سوچيو ته هن ننڍي پير تي اثر وجهي سندس نشونما اهڙي نموني سان ڪجي، جئن هو خانداني روايات کان منهن موڙي انگريزن جو دوست ۽ وفادار ٿي رهي، ٽئين طرف دربار جي جهونن خدمتگارن ۽ جماعت جي ڪن وڏن خليفن کي آسرو ٿيو ته هو پير صاحب کي پنهنجي مرضيءَ موجب هلائيندا. +مگر، ننڍي هوندي کان ئي صبغت الله شاهه جي شخصيت ۾ هڪ خاص انفراديت هئي: هو هڪ آزاد طبع جو مالڪ هو، جنهن کي خارجي ضابطن خلاف نفرت هئي؛ هو پنهنجو پاڻ سوچيندڙ هو، انهيءَ ڪري مشورن کي محض مشورا ڪري ٿي ڄاتائين، ۽ ٻين جي صلاحن کي جئن جو تئن مڃڻ لاءِ تيار نه هو. +ذاتي طور هو هڪ جرائتمند، جفاڪش ۽ محڪم ارادي جو مالڪ هو، ۽ سندس شخصيت ۽ ڪردار جو روح خوداعتمادي ۽ ارادي جي مضبوطيءَ ۾ سمايل هو. +ٻئي ڪنهن شخص جي حالت ۾ ننڍي وهيءَ ۾ انهن وصفن جو هجڻ باعث غنيمت بنجي ها، پر پير پاڳاري سيد صبغت الله شاهه لاءِ اهي خوبيون آزمايش جو سامان کڻي آيون. +خذمتگار ۽ خليفا کڻي خاموش رهيا، پر ويجهن عزيزن توڙي انگريزي حڪومت جي ڪارپردازن جون اُميدون پوريون نه ٿيون. +پير صاحب پنهنجن عزيزن توڙي انگريزي حڪومت جي آفيسرن جي اشارن موجب هلڻ کان صاف انڪار ڪيو، ۽ انهيءَ ڪري اهي ٻِئي طرف هن ننڍي پير پاڳاري جا مخالف ۽ هڪ ٻئي جا دوست بنجي پيا. +پير پاڳاري ٿيڻ بعد سيد صبغت الله شاهه هڪ ڀيري سندن چاچي مرحوم پيرپاڳاري جناب علي گوهر شاهه ثاني جي نالي انگريزن طرفان مليل ڪو آفرين نامون فريم ۾ بنگلي جي ڀت تي ٽنگيل ڏٺو. +چيائون ته ’اسان جا وڏا ڪهڙا نه سادا هئا: خدا تعاليٰ سندن ذاتي عزت ايترو بلند ڪئي، پر تنهن هوندي به هي رکي ڇڏيا اٿن‘ ائين چئي، اُهو آفرين نامون ۽ فريم لهرائي ڀڃائي ڇڏيائون. +گرفتاري ۽ سزا. +انگريزي حڪومت کي هن ننڍي پير پاڳاري جي لاغرض طبيعت خدشي ۾ وجهي ڇڏيو، ۽ هنن کيس ننڍيءَ وهيءَ ۾ انگريزي حڪومت جي طاقت جو چٽڪو چکائي آڻ مڃائڻ جا سامان پيدا ڪيا. +خوش قسمتيءَ سان حڪومت کي پير صاحب جن جي پنهنجن عزيزن مان فريادي ۽ شاهد ملي ويا، ۽ ننڍين ڳالهين کي وڏو ڪري، تيليءَ مان ٿنڀ بنائي، پير صاحب جن تي سکر ۾ ڪيس هلايو ويو. +پير صاحب جن جي طرفان ’جناح‘ صاحب وڪالت ڪئي. +چون ٿا ته جناح صاحب کي راز طور ٻڌايو ويو ته حڪومت هر حالت ۾ پير صاحب کي نه ڇڏيندي، انهيءَ ڪري هو سندس وڪالت نه ڪري؛ پر جناح صاحب نه مُڙيو: ڪورٽ ۾ آيو، مگر جج طرفان ٿيندڙ زيادتين تي احتجاج ڪري هليو ويو. +حڪومت پير صاحب کي ڏهن سالن جي سزا ڏيئي سنڌ کان ٻاهر اُماڻيو. +وطن کان دور انهيءَ وڏي عرصي ۾، پير صاحب جن پنهنجن وڏن جي تعليمات کي سمجهڻ جي ڪوشش ڪئي. +رتناگري جيل ۾، سندن جد امجد عالي جناب محمد راشد روضي ڌڻي رحه جي ملفوظات جو خاص طرح گهرو مطالعو ڪيائون؛ ازان سواءِ ٻيا فارسي، اردو ۽ سنڌي ڪتاب ڪافي پڙهيائون، ۽ انهن ڪتابن مان پنهنجا انتخابات تاليف ڪيائون. +جڏهن رتنا گري جيل مان کين مدناپور مرڪزي جيل، ڏانهن منتقل ڪيو ويو، تڏهن اُتي پڻ پنهنجو مطالعو جاري رکيائون. +انهيءَ عرصي ۾ هندستان جي سياست کي پڻ پوريءَ طرح سمجهڻ جي ڪوشش ڪيائون، ۽ غالباً انگريزن کي ملڪ مان تڙي ڪڍڻ واري حڪمت علميءَ تي پڻ انهيءَ عرصي ۾ غور ڪيائون. +اتي مختلف جماعتن جي سياسي ورڪرن سان پڻ سندن تبادله خيالات ٿيندا رهيا. +جيل مان آزادي ۽ تحريڪ لاءِ تياري. +پير صاحب جن جي آزاد ٿيڻ ۾ اڃا سال ڏيڍ کن هو ته پويان حڪومت طرفان جماعت جي خيالات ۽ رجحانات معلوم ڪرڻ جي مهم شروع ڪئي ويئي. +هر هڪ ٿاڻي جي حد اندر رهندڙ مريدن کي گهرايو ويو، ۽ بالغن جوانن کان وٺي پير مردن تائين سڀني جا نالا لکيا ويا. +ان بعد، سڀني کي ضلعي جي ايس. +۽ ڪليڪٽر جي آڏو پيش ڪيو ويو. +غالباً حڪومت طرفان اها هڪ قسم جي پيش قدمي هئي؛ ڇاڪاڻ ته پير صاحب جن جي انقلابي رجحانات جو حڪومت کي پتو پئجي ويو هو، ۽ کين خدشو هو ته پير صاحب جن واپس پهچي نه معلوم ڪهڙو رويو اختيار ڪري: انهيءَ ڪري پير صاحب سان جماعت جي عقيدتمنديءَ کي پرکڻ ۽ پير صاحب جي طاقت کي ڪٿڻ لاءِ خاص اهي قدم کنيا ويا. +سنڌ ۾ واپس اچڻ بعد، پير صاحب پهريائين پهريائين پنهنجي مريدن جي اصلاح ۽ تربيت طرف توجهه ڪيو. +پهريائين حڪم ڪيائون ته ”اسان جا مريد هر قسم جي نشي کان پرهيز ڪن“. +انهيءَ تي ٻيڙين ۽ چلمن جي موالين تماڪ پن ڇڏي ڏنو، ۽ پنجاهه سٺ ورهين جي ڪن موالين ڪونڊا ڀڃي ڇڏيا ۽ ڏنڊا ساڙي ڇڏيا. +نفسيات طور جماعت تي هن حڪم جو وڏو اثر پيو. +ان بعد حڪم آيو ته ”عورتون عاج جا چوڙا نه پائين“- جماعت جي سڀني عورتن چوڙا ڀڃي ڇڏيا. +پير صاحبن جن صرف اهي حڪم ڪين ڏنا، پر پاڻ پنهنجي سر جانچ ڪيائون ته ڪيتري قدر انهن جي پوئواري ڪئي وڃي ٿي. +سانگهڙ جي ڀرسان گڙنگ لڳ سندن واسطي جماعت هڪ بنگلو ٺهرايو هو، جتي پاڻ مريدن جون دعوتون وٺندا هئا. +هن گڙنگ واري بنگلي کي پير صاحب جن پنهنجي نئينءَ تحريڪ کي عملي جامي پهرائڻ لاءِ ڄڻ مرڪز مقرر ڪيو. +بنگلي جي چوڌاري مريدن جا ميڙا لڳا پيا هوندا هئا. +رات جو پير صاحب جن پوشاڪ بدلائي، کٿا اوڍي، جماعت جي ويس ۾ فقير بنجي وڃي جماعت ۾ گهمندا هئا. +جيڪي ماڻهو لڪچوريءَ ٻيڙي پيا پيئندا هئا، انهن جون جايون ۽ پٿاريون جانچي صبح جو گهرائي، انهن کي پوري تنبيهه ڪندا هئا. +انهيءَ پڪڙپڇاڙ جو وڏو اثر پيو، ۽ سڄيءَ جماعت ۾ غائبانه طور حڪم مڃڻ جو مادو پيدا ٿيو. +ان بعد حڪم ڏنائون ته ”جماعت جو ڪو به ماڻهو ولايتي ڪپڙو نه پائي ۽ پنهنجي ملڪ جو اڻيل ڪپڙو پائي“؛ ۽ ٻيو ته ”ڳوٺن ۾ مسلمان توڙي هندو پاڻ ۾ متفق ٿي رهن ۽ ڪوبه فساد ٿيڻ نه ڏنو وڃي“. +انهن حڪمن مان ظاهر آهي ته پير صاحب جن جي ذهن ۾ پبلڪ طرفان هن ڌاري حڪومت خلاف هڪ متحده محاذ قائم ڪرڻ جا خيال هئا. +انگريزن جي بيدار مغر حڪومت کي اڳ ئي اون هئي، مگر ولائتي ڪپڙي پائڻ خلاف نڪتل حڪمن بعد حڪومت جي سڄي مشنري تحرڪ ۾ اچي ويئي، ۽ پير صاحب جي جماعت تي چوڪسيءَ جا حڪم نڪري ويا. +انهيءَ دور ۾ پير صاحب جن طرفان حڪم پهتو ته ’جماعت جا اهي ماڻهو، جي غازين جي صف ۾ شامل ٿيڻ چاهين، سي پنهنجا نالا لکائين‘.جماعت جي اڳواڻ فقيرن کي حڪم مليو، جن پنهنجي حدن اندر ڳوٺ ڳوٺ ۾ وڃي غازين جا نالا لکيا، ۽ اهڙيون لسٽون تيار ڪري پيش ڪيائون. +پير صاحب جن کي فقط نالن جي ضرورت ڪانه هئي، پر کين هر هڪ ماڻهوءَ کي نظر مان ڪڍڻو هو ته ڪيتري پاڻيءَ ۾ آهي. +گڙنگ واري بنگلي تي پير صاحب جن جدا جدا وقتن ۽ موقعن تي انهن غازين جو معائنو ڪيو. +پاڻ ڪرسي وجهي ويهندا هئا؛ پوءِ مختلف طرفن جا غازي، اٽڪل پندرهن کان وٺي ٽيهن تائين ٽولا ٽولا ڪري، اندر گهرائيندا هئا. +حڪم هوندو هو ته اندر اچن ته قطار ڪري بيهن پوءِ جڏهن قطار ڪري بيهندا هئا ته پير صاحب جن کانئن پڇندا هئا ته ”اوهان سڀ غازي ٿيا آهيو؟ +“ فقير چوندا هئا ته ”هائو قبلا“. +جواب ۾ پاڻ چوندا هئا ته ”فقيرو اوهان کي مبارڪ هجي جو اوهين غازي ٿيا آهيو؛ اوهان تي صد رحمت هجي؛ انشاءالله پاڻ پار آهيون، اسان مان جيڪي هوندا سي رنگ ڏسندا! +“ البت جيڪڏهن ڪنهن به شخص کي ذرا سست ۽ لُڏيل ڏسندا هئا ته ان کي همتائيندا هئا. +ڪي ٽولا اندر وڃڻ وقت ئي نعرا هڻندا جماعتي راڳ ڪندا ويندا هئا. +انهن موقعن لاءِ جماعت طرفان هڪ ڪافي رائج ٿي ته: +”سورهيه سرجو سانگو لاهي، +آيا مرد ميدان تي ڪاهي؛ +سر ڏنوسون مرشد کي، +پوءِ عيد اسان لئه آهي. +اڪثر ٽولا اها ڪافي چوندا پير صاحب جن جي آڏو وڃي بيهندا هئا. +پير صاحب جن جي طرفان، ظاهري طرح ’غازي‘ بنجڻ ۽ سِر ڏيڻ جو مقصد بيان ٿيل ڪونه هو، پر ’غازي‘ جي لقب خودبخود فقيرن ۾ اهو خيال پيدا ڪيو ته ’غازي‘ بنجي سِر قربان ڪرڻو آهي. +پير صاحب جن انگريزن جي تسلط کان پوريءَ طرح آگاهه هئا. +پاڻ اندروني طور جماعت جي اصلاح ڪندا رهيا، ۽ کين قرباني ڏيڻ لاءِ تيار ڪندا رهيا. +سنڌ ۾ ھندو مسلم فساد. +ان وقت مسجد منزل گاهه وارو معاملو شروع ٿي چڪو هو ۽ هندن ۽ مسلمانن جي ڇڪتاڻ وڌي ويئي هئي. +پير صاحب جن ان وقت غازين کي ڳوٺن ۽ شهرن ۾ امن امان قائم ڪرڻ لاءِ حڪم ڏنا، ۽ انهيءَ طرح حڪومت طرفان غازين جي ڀرتيءَ جي آڙ ۾ جيڪي الزام گهڙجي رهيا هئا، تن کر رد ڪيو ويو. +انهيءَ عرصي ۾ خود پير صاحب جن جي ڳوٺ جي هندن تي حملي لاءِ تياريون ڪرايون ويون: پس پرده مقصد اهو هو ته جيڪڏهين خود پير صاحب جن جي ڳوٺ جي هندن کي ماريو ويو، ته امن رکڻ خاطر غازين جي ڀرتيءَ وارو بهانو ٽٽي پوندو. +جنهن رات اها سازش عمل ۾ اچڻي هئي، انهيءَ کان ڏينهن اڳ پير صاحب جن کي سانگهڙ ۾ بنگلي تي اطلاع پهتو ۽ اتان فوري حڪم نڪتا، جنهن تي پير صاحب جن جي ڳوٺ جي غازين پنهنجي طاقت جو اهڙو ته مظاهرو ڪيو، جو حملي آور حملي جي همت ئي نه ڪري سگهيا. +ٻئي ڏينهن، شهر جا هندو وفد ڪري سکر جي ڪليڪٽر وٽ پهتا ته پير صاحب جن جي غازين رات اسان جي جان بچائي آهي. +اهڙيون تارون مٿي حڪومت کي به پهتيون. +انهيءَ ڪري ”غازين” جي وجود کي حڪومت طرفان ’خطرناڪ‘ ثابت ڪرڻ جي جيڪااسڪيم هئي،سا في الحال ناڪامياب ٿي. +بغاوت جون تياريون ۽ سرڪاري حڪمت عملي. +حڪومت طرفان هاڻي هڪ ٻي حڪمت عملي سوچي ويئي. +هن واقعي کان ٿورو پوءِ، سکر جي ڪليڪٽر طرفان پير صاحب جن کي ملاقات لاءِ پيغام پهتو. +پير صاحب جن خليفي احمد کي موڪليو ته وڃي ڪليڪٽر سان ملي. +سکر جو ڪليڪٽر ڪوٺاوالا هو، جنهن سان خليفو احمد وڃي مليو ۽ گجراتيءَ ۾ ساڻس ڳالهايائين. +ڪليڪٽر پارسي هو ۽ گجراتي سندس مادري زبان هئي. +هو خليفي احمد سان نهايت سهڻو پيش آيو، ۽ کيس چيائين ته ”پير صاحب جن کي هڪ خاص پيغام ڏيڻو آهي ته ’امن قائم ڪرڻ ۾ پاڻ جيڪو ڪم ڪيو اٿن، ان کان خوش ٿي سرڪار سندن لاءِ هڪ تلوار ۽ هڪ بندوق انعام طور مقرر ڪئي آهي، ۽ پڻ سندن واسطي خطاب جي سفارش منظور ڪئي آهي‘: اميد ته پير صاحب جن هي انعام قبول ڪندا“. +خليفي احمد سڄو احوال اچي پيش ڪيو. +پير صاحب جن چيو ته ”ڪليڪٽر جو اسان جي طرفان شڪريو وڃي ادا ڪر ۽ کيس چؤ ته هٿيار اسان وٽ موجود آهن، ۽ ’پيرپاڳاري‘ جو خانداني خطاب ئي اسان لاءِ ڪافي آهي. +“ خليفي احمد موٽي اچي ڪليڪٽر سان خبر ڪئي، جنهن تي ڪليڪٽر چيو ته ”پير صاحب جن وڏي غلطي ٿا ڪن- گورنمينٽ سندن انڪار کي شڪ جي نگاهه سان ڏسندي! +“ بس، گورنمينٽ طرفان پير صاحب جن جي خيالات ۽ رجحانات جي هيءَ آخري آزمائش هئي. +هن بعد حڪومت کي يقين ٿيو ته پير صاحب کي گورنمينٽ سان وفادار ٿي رهڻ بابت ڪوبه ڀروسو نٿو ڪري سگهجي. +انهيءَ عرصي ۾ حڪومت طرفان، پوليس آفيسرن معرفت، پير صاحب جن جي مڙني برجستن مريدن خلاف ڪاغذي ڪاروايون مڪمل ٿي چڪيون هيون. +پير صاحب جن هينئر سانگهڙ لڳ گڙنگ واري بنگلي کي اچي مرڪز بنايو، ۽ سڄا ڇهه مهينا اتي رهڻ جو پروگرام رکيائون- انهيءَ لاءِ ته هن ڌاريءَ حڪومت جي زبردستيءَ کي مُنهن ڏجي. +پاڻ خاص برجستن ماڻهن کي سپاهيانه زندگيءَ جي تربيت ڏنائون ۽ پوريءَ طرح آزمايائون. +انگريزن خلاف سڄي جماعت ۾ عام طرح، ۽ غازين ۽ ٻين چونڊ اڳواڻن ۾ خاص طرح، هڪ نفرت جو جذبو پيدا ٿي چڪو هو. +چئي نٿو سگهجي ته ان وقت پير صاحب جن جي طرفان انگريزن جي مخالفت جي سلسلي ۾ ڪهڙي حڪمت عملي پيش نظر هئي. +جيتوڻيڪ عام طرح اها ڳالهه مشهور ٿي چڪي آهي ته پير صاحب جن پنهنجي مريدن کي بندوقن ۽ رائفلن جي ٽريننگ ڏيئي انگريزن خلاف سنئين سڌي لڙائيءَ لاءِ تيار ٿي ڪيو، مگر انهيءَ قسم جي راءِ جي ڪابه تصديق ٿي نٿي سگهي. +انهيءَ ۾ ڪوبه شڪ ڪونهي ته پير صاحب جن سڄيءَ جماعت توڙي غازين کي بيدار پئي ڪيو، ۽ ڪن خاص چونڊ فقيرن کي سندن حال آهر پوريءَ طرح ٽريننگ ڏيئي تيار پئي ڪيو، مگر اهو چئي نٿو سگهجي ته اها تياري ڪنهن فوري مقابلي لاءِ هئي. +پير صاحب جن جي پيش نظر البته جماعت بنديءَ، اتحاد ۽ طاقت پيدا ڪرڻ جا فوري نظريا هئا- انهيءَ لاءِ ته آيندي واري جدوجهد ۾ ڪاميابي حاصل ڪجي. +ٻئي طرف، انگريزي حڪومت پير صاحب جن کي ذهني طور پنهنجو باغي تسليم ڪري، ڪنهن به صورت ۾ فوري ٽَڪرجي صورت پيدا ڪري، پير صاحب جن کي گرفت هيٺ آڻڻ ٿي چاهيو. +انهيءَ اسڪيم کي ڪامياب بنائڻ لاءِ هيٺيان طريقا اختيار ڪيا ويا: (1) هر قسم جي ڏوهه کي بنا جانچ جونچ جي حُرن ڏانهن منسوب ڪري، خاص خاص برجستن ماڻهن جي گرفتاريءَ لاءِ رڪارڊ ٺاهيا ويا؛ (2) ننڍن وڏن حرن لاءِ حد جي پوليس ٿاڻن تي هفتيوار حاضريون مقرر ڪيون ويون- ڪن تي هفتي بدران هر ٽئين روز، ٻئي روز، بلڪ روزاني حاضريون مقرر ڪيون ويو؛ (3) پير صاحب جن جي گڙنگ واري بنگلي تي چوڪسي لاءِ پوليس جو مختصر عملو مقرر ڪيو ويو، ته من انهن تي حملو ٿئي ته پير صاحب خلاف ڪارروائي ڪري سگهجي. +پير صاحب جن انهن ٽنهي قدمن خلاف احتجاج ڪيو. +خاص طرح، گورنمينٽ جو توجهه روزانه حاضرين ڏانهن ڇڪايو ته ’جيڪي ماڻهو روزاني اٺن ڏهن ميلن جي مفاصلن تان پيدل هلي اچي ٿاڻن تي حاضريون ڏيندا، سي پنهنجي ٻارن ٻچن لاءِ ڪهڙي وقت پورهيو ڪري سگهندا: فقط ”حر“ جي نالي کان متنفر ٿي، غريبن ۽ اشرافن کي هن قسم جي روزاني تڪليف ۾ مبتلا ڪرڻ انصاف ناهي! +“ باوجود هنن احتجاجن جي، حڪومت ويتر سختيءَ کان ڪم ورتو. +انهيءَ تي پير صاحب جن حاضري ڏيندڙ ماڻهن مان ڊزن کن برجستن ماڻهن کي گهرايو ۽ کين چيو ته ”فقيرو، هاڻي اڳتي لاءِ اوهين حاضري نه ڏيو! +ڪن جو چوڻ آهي ته انهيءَ حڪم جو اهو مطلب هو ته ’اوهين حاضري ڏيڻ کان انڪار ڪريو ۽ پنهنجن ڳوٺن ۽ گهرن ۾ پنهنجو ڪم ڪار ويٺا ڪريو: ڀل حڪومت اوهان کي گرفتار ڪري- آخرڪار ڪيترن کي گرفتار ڪري پوري پوندي! +‘ ٻين جو چوڻ آهي ته پير صاهب جن حڪومت جي ضد ۽ ناانصافيءَ کان تنگ ٿي، انهن چونڊ ماڻهن کي چيو ته ’اوهين روپوش ٿي وڃو، ۽ حاضرين لاءِ ٿاڻن تي هرگز حاضر نه ٿيو؛ ڏسون ته گورنمينٽ ڇا ٿي ڪري؟ +‘ بهرحال، پير صاحب جن کي يقيني طور هڪ قسم جي ’سول نافرماني‘ مدنظر هئي. +اهي چونڊ فقير انهيءَ ڪم موجب حاضرين تي ڪونه ويا ۽ پنهنجي گروهه جي مصلحت موجب روپوش ٿي ويا. +جڏهن حڪومت طرفان پير صاحب تي زور پيو، ته پير صاحب جن چيو ته سرڪار انهن ماڻهن کي ڳولي هٿ ڪري. +ٻئي طرف، چونڊ سرڪاري ڪامورا هن سڄي معاملي سان وابسته ڪيا ويا، جن انتظامي تدبر کان ڪم وٺڻ جي بدران، مليل هدايتن موجب، ويتر هن باهه کي ڀڙڪايو ۽ پير صاحب ۽ فقيرن خلاف هر قسم جون رپورٽون حڪومت کي موڪليندا رهيا. +پير صاحب انهيءَ ڪري جڏهين به اهي پاڻ يا سندن نائب پير صاحب جن کي ملڻ ٿي آيا ته پير صاحب جن کين انهيءَ نگاهه کان ٿي ڏٺو. +پير صاحب جن کي ڪن مريدن ۽ ٻين خيرخواهن طرفان مشورا ڏنا ويا ته انهن ڪامورن کي خوش ڪجي؛ مگر پاڻ چيائون ته رشوت ڏيڻ اسان جي مذهب ۾ حرام آهي. +گرفتاري. +بهرحال، هيٺان موڪليل رپورٽن جي بناء تي، پير صاحب جن کي گڙنگ بنگلي تان نظربنديءَ جي حالت ۾ ڪراچيءَ وٺي ويا، جتي کين وڏي وزير چيو ته ’اوهان کي حفاظتي قانون موجب هتي ڪراچيءَ ۾ رهڻو آهي ۽ ٻاهر نه وڃڻو آهي‘. +پير صاحب جن چيو ته ’جيڪڏهن اسان جو ڪو قصور هجي ته سرڪار اسان تي مقدمو هلائي، يا هت ڪراچيءَ ۾ رهڻ بابت تحريري حڪم ڏئي ته اسين انهيءَ پابندي خلاف قدم کڻون‘. +مگر انهيءَ جو ڪوبه جواب ڪونه مليو. +انهيءَ تي پير صاحب جن آخري طور وڏي وزير (سر غلام حسين) کي چيو ته ’هيءَ بندش بيقاعدي آهي ۽ هت اسين وڌيڪ نه رهنداسون- اوهان کي جيڪي ڪرڻو هجي سو ڪندا‘. +ائين چئي، پير صاحب جن راتو رات موٽر ذريعي ڪراچيءَ مان گڙنگ جي بنگلي تي پهتا. +کين يقين ٿي ويو هو ته حڪومت بهرحال سندن ذات جي خلاف ڪارروائي ڪندي؛ انهيءَ ڪري فقيرن کي حڪم ڏيئي ڇڏيائون ته جي معاملو وڌي وڃي ته ڏنل هدايتن موجب هڪ پوري نظام هيٺ جدوجهد جاري رکن. +اتان درگاهه شريف تي پهتا، ۽ جيڪي ڪي مختصر حڪم احڪام ڏيڻا هئا سي ڏنائون. +ٻئي ڏينهن سندن نظربندي عمل ۾ آئي، ۽ کين ڪراچيءَ پهچايائون. +رياستي ڪاروائي. +ان بعد، حڪومت طرفان پير صاحب جن جي خلاف بغاوت جي مقدمي لاءِ مواد گڏ ڪيو ويو. +ٻئي طرف، سرويچ حُرن ڪارروايون شروع ڪيون. +حڪومت طرفان، حُرن جي همت کي ڪمزور ڪرڻ لاءِ، پير صاحب جن جي گڙنگ واري بنگلي کي گهيرو ڪرائي، سندن ڪٽنب کي نظر بند ڪيو ويو ۽ ٻاهران سڀ لانڍيون ساڙايون ويون. +ان بعد بنگلي تي بمباري ڪئي ويئي، ۽ درگاهه شريف تي پير صاحب جن جي حويلين ۽ ڪوٽ کي بارود ذريعي ڪيرايو ويو. +پر، اهي ڪارروايون حرن جي همت کي پست نه ڪري سگهيون، ۽ هنن مردن ”مارشل لا“ کي مڙس ٿي منهن ڏنو. +ان وقت سر زمين سنڌ جي هنن سورهين جيڪي پوليس ۽ ملٽريءَ سان مقابلا ڪيا، انهن ۾ سندن حڪمت عملي ۽ بهادريءَ تي هڪ جدا مضمون لکڻ جي ضرورت آهي. +انهن مقابلن ۾ زالن به پنهنجن مردن جو ساٿ ڏنو، ۽ ڪن زالن جي همت ۽ بهادريءَ جا ڪارناما حيرت انگيز آهن: مطلب ته پير صاحب جن جي ڏنل تربيت انهيءَ حد تائين مؤثر ثابت ٿي، جو اڳواڻ (پير صاحب) جي غير حاضريءَ جي باوجود سپاهين (حُرن) پنهنجي نظام ۽ انتظام هيٺ جنگ جاري رکي. +مقابلن ۾ وڏا مارجي ويا ته ننڍن سندن جايون ڀريون. +انهيءَ دور ۾ ڪيترائي ملڪي ماڻهو، انگريزي حڪومت جي زور ۽ اثر هيٺ، جاسوس بنجي فقيرن جي پويان پيا. +فقيرن جوابي حملا ڪري بدلو پئي ورتو. +انهيءَ جنگ ۾ بيشڪ سُڪن گڏ ساوا به سڙي ويا: هڪ طرف ملڪ جا ڪي غريب ماڻهو بيگناهه مارجي ويا، ته ٻئي طرف ”مارشل لا“ جي آڙ ۾ ملٽريءَ وارن قهر ڪري ڇڏيا: نه فقط حُرن، پر پير صاحب جي عام مريدن توڙي سندن تعلقدارن کي ٻارين ٻچين گرفتار ڪيو ويو ۽ کين نهايت بيدرديءَ سان جيلن ۽ ڪئمپن ۾ بند ڪيو ويو، جتي سوين ٻارڙا، زالون ۽ ٻڍڙا، بک ۽ بيماريءَ جي وگهي مري ويا! +حيدرآباد جيل ۾ انگريزن پنهنجن جاسوسن کي برقعا پارائي ’حُرن جي سڃاڻپ‘ لاءِ ٿي موڪليو، ۽ انهن برقعي پوشن فقط پنهنجي آقائن اڳيان سرخرو ٿيڻ لاءِ نوجوانن تي هٿ ٿي رکيا، ۽ انهن نوجوانن کي محض انهيءَ ’سڃاڻپ‘ جي بنياد تي ڦاسيءَ تي لٽڪايو ٿي ويو! +چون ٿا ته هڪ دفعي، هڪ اهڙي برقعي واري، هڪ اهڙي ماڻهوءَ تي اچي هٿ رکيو جو ”مارشل لا“ کان اڳ جو قيدي هو- تنهن جڏهن دانهون ڪيون،تڏهن وڃي ’برقعي پوشن‘ جي قلعي کلي. +مقدمو ۽ سزا. +بهرحال، انهيءَ هيبتناڪ ماحول ۾، سنڌ جي ڪن وڏيرن ۽ زميندارن کان زبانيون ڏياري، پير صاحب جن تي جان جي سزا مقرر ڪئي ويئي. +چون ٿا ته پير صاحب جن دستور موجب هميشہ شب خيز هوندا هئا. +هڪ انگريز آفيسر اچي ساڻن شطرنج راند ڪندو هو، ۽ پاڻ ان کان سڀ رانديون کڻندا هئا. +حياتيءَ جي آخري رات به انهيءَ آفيسر پير صاحب جن سان راند ڪئي، ته من پير صاحب جن کي پنهنجي جان جو فڪر هجي ۽ انهيءَ ڪري کانئن راند کڻي سگهي: پر پير صاحب جن کانئن دستور موجب وري به رانديون کٽيون، ۽ اها آخري رات پاڻ نهايت گهري ننڊ ڪيائون. +ان وقت سنڌ ۾ مارشل لا ۽ آفيسرن جي رعب تاب ذريعي اهڙو ته هيبتناڪ ماحول پيدا ڪيو ويو، جو پير صاحب جن جي حمايت ۾ ڪن ٿورن کي حق جي ڪلمي چوڻ جي توفيق ٿي. +ان وقت مسلم ليگ پوري طاقت ۾ هئي. +جڏهنعليڳڙهه مسلم يونيورسٽيءَ مان ڪي شاگرد ان وقت وفد وٺي دهليءَ ۾ مرحوم لياقت علي خان کي وڃي مليا، تڏهن هن چيو: ’اسان کي پير صاحب پاڳاري لاءِ پوري همدردي آهي، پر سنڌ جي مسلم ليگي ليڊرن ۾ جرات ڪانهي جو پير صاحب جي حمايت ۾ ڪو هٿ ڊگهيرين، ۽ اسان کي مداخلت جو موقعو ڏين‘. +بهرحال، پير صاحب جن 1943ع ۾، اٺين بجي، ويهين مارچ تي، سر ڏيئي سرها ٿيا. +چون ٿا ته مقدمي وقت حڪومت طرفان ڪن ماڻهن کي پير صاحب ڏانهن موڪليو ويو ته جيڪڏهن پير صاحب معافي وٺي ته حڪومت سندن ’معافيءَ‘ تي غور ڪندي. +پير صاحب جن چيو ’معافي هڪ الله ۽ الله جي رسول کان وٺبي، نصاري کان ڪهڙي معافي وٺبي! +‘ جڏهن شروع ۾ پير صاحب فقيرن کي تربيت پئي ڏني، تڏهن ڪنهن هڪ فقير چيو ته ’قبلا، انگريزن کي تڙي ڪڍڻ ۾ ڪيئن ڪامياب ٿبو! +‘ انهيءَ تي پير صاحب جن چيو ته ’انشاءالله، اسان ۽ توهان مان جيڪي هوندا سي پاڻيهي رنگ ڏسندا! +‘ بهرحال، پيرصاحب جن 1943ع ۾ پنهنجي جان جي قرباني ڏني، ۽ 1947ع ۾ انگريزن ٽپڙ ٻڌا. +ذاتي زندگي. +پير صاحب جن جي ذاتي زندگيءَ بابت هيٺيون مختصر حقيقتون معلوم ٿي سگهيون آهن: (1) بسا اوقات پنهنجي ماني پاڻ پچائيندا هئا؛ (2) صبح جو وڏي اسر اٿي ورزش ڪندا هئا ۽ ان بعد نماز ادا ڪندا هئا؛ (3) اڪثر موقعن تي پاڻ فقيرن سان گڏجي بيهي ڪم ڪندا هئا: هڪ دفعي ڪيٽيءَ ۾ لانڍين کي لوڙهو پئي آيو ته پاڻ به اچي پُور کڻي لوڙهو ڏيڻ لڳا؛ هڪ دفعي فقيرن ڪڻڪ جون ڳوڻيون کڻي مٿي گدام تي ٿي رکيون ته پاڻ به اچي ڪم ۾ شامل ٿيا، ۽ ڳوڻين کي ڪُنڊن ۾ مضبوط هٿ وجهي يڪي اڇل سان مٿي سَٿيءَ تي پئي چاڙهيائون؛ (4) جيڪڏهن سندن ڪو فقير نقد آڻي نذر طور ڏيندو هو ۽ چوندو هو ته ’قبلا، قبول پوي‘ ، ته پاڻ چوندا هئا ’قبول‘؛ پر جيڪڏهن ڪو لک صلواة جو اچي پيش ڪندو هو ته چوندا هئا ته ’قبول، آفرين هجيئي! +‘ ائين چئي مٿن دعا گهرندا هئا؛ (5) سندن دستور هو ته پئسي جو نذرانو هٿ ۾ نه وٺندا هئا، پر جيڪڏهن ڪو فقير وِرِهَ (کٻڙ جون پاڙون) جا ڏندڻ آڻي نذراني طور پيش ڪندو هو ته هٿ ڊگهيري کانئس وٺندا هئا؛ (6) هڪ دفعي سيٺارجن کان اوڀر ميرواهه تعلقي ۾ ”تَلي“ جي دعوت تي هڪ مائي چڻن جي پلي ڇَٻيءَ ۾ وجهي تحفي طور کڻي آئي- پير صاحب جن چيس ته ’امان، اها سٺي رڌي به تون سگهندينءَ: جوئر جون مانيون ۽ اهو ساڳ رڌي کڻي اچ، جماعت دعوتيءَ جي دعوت کائيندي، مان تنهنجي دعوت کائيندس‘؛ (7) سانگهڙ لڳ گڙنگ واري بنگلي تي هڪ ڊپٽي ڪليڪٽر کانئن پڇيو، ’ڀلا ڪهڙي سبب کان گورنمينٽ ۽ گورنمينٽ جي ڪامورن جي عزت نٿا ڪريو؟ +‘ پير صاحب جن جواب ڏنو ته ’عام هلت چلت ۽ اطوار ڏسڻ بعد جڏهن اوهان جي عزت ڪرڻ جو رڳو خيال اچي ٿو، ته مون کي پنهنجي نسل ۾ شڪ ٿو پوي ته آءٌ ڪو ’حسيني‘ آهيان! diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38898.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38898.txt new file mode 100644 index 0000000..a0cba7b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38898.txt @@ -0,0 +1,114 @@ +جان محمد جوڻيجو جان محمّد خان جوڻيجو (، پيدائش: 1886ع)سنڌ جو ٻيون ۽ لاڙڪاڻي جو پھريون بئريسٽر ، ۽ لا، جنهن کي رئيس المهاجرين پڻ چيو وڃي ٿو، سنڌي سياستدان هو، جنهن خلافت تحريڪ جي حق ۾ ۽ برطانوي حڪومت خلاف جدوجهد ۾ سرگرم رهيو. +پاڻ افغانستان جي انجمن مهاجرين هند جا پڻ سربراهه هئا. +ننڍپڻ ۽ تعليم. +رئيس جان محمد ولد رئيس ڪريم بخش خان جوڻيجو تاريخ 2 جنوري سال 1888ع (1304 ھ) تي پنهنجي اباڻي ننڍڙي ڳوٺ ڌامراهن تعلقي ۽ ضلعي لاڙڪاڻي ۾ ڄائو +سندس والد بزرگ، حاجي ڪريم بخش خان، شهر جو معزز زميندار ۽ دولتمند ماڻهو هو ان زماني ۾ خوشحال خاندان پنهنجي اولاد کي ننڍپڻ ۾ فارسي ۽ عربي تعليم پنهنجي گهر ۾ ڏيارڻ لازمي سمجهندا هئا ۽ جان محمد جوڻيجي به خانگي طرح عربي فارسي تعليم ڳوٺجي مدرسي ۾ جنوري 1893ع ۾ حاصل ڪرڻ بعد 1903ع ۾ چار درجا سنڌي سنڌ مدرسو اسڪول لاڙڪاڻو (هاڻوڪو گرلس ڪاليج) ۾ پڙهڻ بعد 13 آگسٽ 1907ع تي سنڌ مدرسته الاسلام ڪراچي ۾ داخلا ورتي ۽ 1909ع ۾ مئٽرڪ پاس ڪيائين.اتي مسٽر عبدالرحمان حسن علي بئريسٽر ۽مسٽر علي گوهر ڀُٽي سان صحبت هوندي هيس. +مسٽر علي گوهر جي ولايت وڃڻ ڪري مٿس به ولايت وڃڻ جو شوق ٿيو. +سال 1910ع ۾ اعليٰ تعليم لاءِ انگلينڊ روانو ٿيو. +هو ان وقت تعليم جي گهٽ سهولتن سبب 21 سالن جي عمر ۾ مئٽرڪ پاس ڪري سگهيو. +هو سنڌ مدرسي ڪراچي وارن ڏينهن ۾ تقريرن ۾ گهڻو حصو وٺندو هيو ۽ سنڌ مدرسو ڊبيٽنگ سوسائٽي جو سيڪريٽري به رهيو. +سال 1913ع ۾ بار ايٽ لا پاس ڪري ٻه سال لنڊن ۾ بئريسٽري پريڪٽس ڪيائين پر سال 1915ع ۾ پنهنجي وطن واپسي وريو ڪراچيءَ ۾ ميٽريڪيوليشن جي امتحان ۾ شريڪ ٿيڻ کان پوءِ هُو پنھنجي خيال سان ڪليڪٽر کان پاس وٺي في الحال خرچ راهه ٻه هزار رُوپيا هٿ ڪري ولايت ڏانھن قانون جي تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ تيار ٿيو جو تقريباً هو سال 1910ع ۾ انگلينڊ ڏانھن بئرسٽري جي امتحان لاءِ سنڌ مان روانو ٿي ويو. +اُن کانپوءِ ولايت جي سفر ۽ اتي رهڻ ۽ تعليم جي خرچن جو سمورو بار سندس والد بزرگ جي ذمه هيو. +بئرسٽري جي امتحان پاس ڪري پهريان ڪراچي ۾ پوءِ وري لاڙڪاڻي ۾ وڪالت شروع ڪيائين +سندس پوين جي چوڻ موجب پهريائين مرحوم کي في الحال وطن ڏانهن موٽڻ جو خيال ڪونه هو، ان ڪري سندس والدين سخت پريشان ٿي پيا. +هڪ دفعي خواب ۾ ڏٺائين ته پاڻ لنڊن شهر جي هڪ بازار ۾ گهمي رهيو آهي، ته اوچتو هڪ فقير ڳل تي چماٽ وهائي ڪڍيس ۽ چيائينس ته ’پٺيان عزيز روئي رهيا اٿيئي، ۽ تون هتي گهمي رهيو آهين! +‘ هڪدم سجاڳ ٿي پيو، ۽ ڳوٺ ورڻ لاءِ نهايت پريشان ٿي پيو – پوءِ جلد ئي اچي ڳوٺ پهتو. +ھارين جي خدمت. +سنڌي مسلمانن ۾ غلام محمد خان ڀرڳڙيءَ کان هي ٻيو نمبر نوجوان هو، جنهن بئريسٽريءَ جو امتحان پاس ڪيو. +سندس بلند اخلاقيءَ جو اندازو ان مان لڳائي سگهجي ٿو، جو انگلينڊ کان موٽڻ بعد سندس آزاد طبيعت ۾ ڪنهن به قسم جو فرق نه آيو. +آزمودي وڌائڻ لاءِ، ڪجهه وقت پهريائين ڪراچيءَ ۾ رهيو، پر پوءِ لاڙڪاڻي ۾ اچي مستقل طرح وڪالت جو ڌنڌو اختيار ڪيائين. +ٿوري ئي عرصي ۾ سندس والد بزرگوار وفات ڪئي، جنهنڪري زمينداري ڪاروبار به سندس سر تي اچي ويس. +انهيءَ زماني ۾ هارين نارين سان ڏاڍا سهنج ڪري، مقروض هارين کي قرض کان آجو ڪيائين. +ان کان سواءِ، ٻيون به هر قسم جون سهوليتون ڏنائين انهيءَ ڪري ڪڙمي کيس ڏاڍو ڀائيندا هئا.پيءُ جي وفات کان پوءِ هن لاڙڪاڻي ۾ پنھنجي رهڻ ۽ وڪالت جي آفيس لاءِ هڪ دُو منزله بنگله جو بنياد وجهرايو جو اهو بنگلو اڳتي هلي خلافت ڪميٽي ۽ هجرت ڪميٽيءَ جي دفترن لاءِ وقف ٿيو ۽ لاڙڪاڻي ۾ وڪالت وارن ڏينھن ۾ هن وٽ روزانه سوين ماڻهو سندس آفيس ۾ موجود رهندا هئا.هن انهيءَ زمانه ۾ 2 مسلمان وڪيل پگهار تي ڀائيوار رکيا هئا جي اُن جي غير حاضري يا ٻين حالتن ۾ سندس هدايت موجب ڪيس هلائيندا هئا. +هارين جي سرپرستي ڪئي ۽ هڪ هاري ميوي خان جي پٽ ڪامريڊ عبدالقادر کوکر (جيڪو اڳتي هلي سنڌ ۾ هاري تحريڪ جو باني اڳواڻ بڻيو +کي پنهنجي خرچ تي سنڌ مدرسته الاسلام ڪراچي ۾ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ موڪليو. +هن جاگيرداري دور ۾ پنهنجن هارين مٿان تمام اڳوڻا قرض معاف ڪري کين آزاد ڪيو ۽ هر هڪ هاري جي اسڪول ۾ پڙهندڙ اولاد کي وظيفا ڏنا. +مسلم ليگ ۾ شموليت. +برصغير هند ۾ جڏهن مسلم ليگ وجود ۾ آئي ته رئيس غلام محمد خان ڀرڳڙي جي ڪوشش سان سال 1917ع ۾ ڪراچي ۾ مسلم ليگ جي شاخ قائم ٿي ۽ سنڌ جي پهرين چند باني مسلم ليگ ميمبرن ۾ جان محمد جوڻيجي جو نالو شامل آهي. +هتان ئي سندس ذهن قومي لاڙي ڏانهن منتقل ٿيو +1917ع ۾، جڏهن مرحوم غلام محمد خان ڀرڳڙيءَ جي ڪوشش سان ڪراچيءَ ۾ مسلم ليگ جي شاخ کُلي، تڏهن پهريائين جيڪي چند ميمبر ٿيا، تن ۾ رئيس به هو. +اتان کان سندس قومي زندگي شروع ٿي، ۽ ٿوري ئي عرصي ۾ ’فنا في القوم‘ کي وڃي پهتي. +تعليمي جي واڌاري لاءِ خدمت. +مارچ 1918ع ۾، شيخ عبدالعزيز صاحب سنڌ ۾ ”عربي – انگريزي اسڪول“ جي قيام لاءِ سکر ۾ هڪ تعليمي ڪانفرنس سڏائِي، ان ۾ جان محمد خان فراخدليءَ سان حصو ورتو ۽ رٿيل اسڪول ۾ ٻن شاگردن لاءِ اسڪالرشپون ڏيڻيون ڪيائين. +خلافت تحريڪ ۾ ڪردار. +ترڪي سلطنت جي ورهاڱي جي سوال تي پهريائين پهريائين لکنؤ ۾ هڪ آل انڊيا مسلم ڪانفرنس سڏائي ويئي هئي، جنهن ۾ هيءَ رٿ پاس ڪئي ويئي ته 17 آڪٽوبر 1919ع تي ننڍن وڏن شهرن ۾ ترڪي جي سلطنت جي بقا لاءِ دعا گهري وڃي: انهيءَ ڏينهن کي ’پهريون يوم خلافت‘ سڏيو وڃي ٿو. +انهيءَ وقت اهڙو ڏينهن ملهائڻ سٿرو نه هو؛ پر اسان جي رئيس، حضرت پير تراب علي شاهه جي مدد سان، سر ٽوڙ ڪوشش وٺي، پنهنجي بنگلي جي سامهون عيدگاهه ۾ ڌام ڌوم سان هڪ عام جلسو ملهايو. +نومبر 1919ع ۾ آل انڊيا خلافت ڪانفرنس دهليءَ ۾ سڏائي ويئي،جتي اهو ٺهراءُ پاس ڪيو ويو ته ’ايندڙ صلح – جشن، جو نومبر جي 13 کان 16 تاريخ تائين ٿيڻو آهي، ان جي خلاف بائيڪاٽ ڪيو وڃي‘- جنهن جي تصديق ’جميعت العلماء هند‘ به ڏني. +17 آڪٽومبر 1919ع تي هن مسئلي بابت دهلي ۾ آل انڊيا خلافت ڪانفرنس منعقد ٿي، سنڌ مان مولانا تاج محمود امروٽي، سيٺ عبداللہ هارون، پير تراب علي شاهه راشدي، شيخ عبدالعزيز ۽ بئريسٽر جان محمد جوڻيجي شرڪت ڪئي. +هن موقعي تي سڄي هند ۽ سنڌ ۾ ترڪي جي بقا لاءِ ”يوم خلافت“ ملهائڻ جو فيصلو ڪيو ويو. +آل انڊيا مسلم ڪانفرنس پڻ لکنو اجلاس ۾ تائيد ڪئي +ڪانفرنس ۾ سنڌي ليڊرن جي وفد مان لاڙڪاڻي ضلعي جي هلچل سندس ذمي ڪئي ويئي. +هن موٽي اچي پير تراب علي شاهه جي رفاقت سان زبردست هلچل هلائي. +”صلح-جشن-ڏينهن“ تي لاڙڪاڻي مان ڪارن جهنڊن سان سرگس ڪڍي ويئي، ۽ هڙتال پڻ ڪئي ويئي +تاريخ 4 جنوري 1920ع تي حيدرآباد سنڌ ۾ پهريون دفعو خلافت جو جلسو ٿيو، جنهن ۾ رئيس مرحوم لاڙڪاڻي ضلعي جي ظلمن متعلق هڪ ولوله انگيز تقرير ڪئي. +تاريخ 6-7-8 جون تي وري سندس سرٽوڙ ڪوشش سان لاڙڪاڻي ۾ ٻي خلافت ڪانفرنس، زير صدارت پير صاحب جهنڊي واري جي، منعقد ٿي، جنهن جي استقباليه ڪاميٽيءَ جو سيڪريٽري پاڻ هو. +هن ڪانفرنس ۾ مولانا شوڪت علي، مولانا محمد علي، مولانا عبدالجبار لکنوي، مولانا آزاد، رئيس غلام محمد خان ڀرڳڙي، سيٺ عبدالله هارون، مولانا امروٽي،مهاتما گانڌي، ڊاڪٽر ڪچلو، وغيره جن شرڪت ڪئي. +ڪانفرنس جي آخري ڏينهن تي فيصلو ٿيو ته سنڌ جو هڪ وفد بمبئيءَ وڃي، سنڌ ۾ ڪامورن جي ٿيل ظلمن بابت گورنر جو ڌيان ڇڪائي. +انهيءَ فيصلي مطابق، هڪ سفارت تيار ٿي بمبئيءَ ويئي، جنهن ۾ پير صاحب جهنڊي وارو، مولوي دين محمد ”وفائي“ ۽ ٻيا ڪيترا معزز شريڪ هئا. +ان سفارت جو لسان الوفد رئيس صاحب هو. +بمبئيءَ ۾ ڇويهن ڏينهن جي رهڻ کان پوءِ به گورنر کين ملاقات جو موقعو نه ڏنو، ليڪن سندن وڃڻ مان هڪ ٻيو فائدو ٿيو جو کين آل انڊيا خلافت ڪانفرنس جي اجلاس (جو غلام محمد خان ڀرڳڙيءَ جي زير صدارت منعقد ٿي رهيو هو) ۾ شريڪ ٿيڻ جو موقعو مليو. +اپريل 1920ع ۾، سيوهڻ ۾، مولانا عبدالڪريم ”درس“ جي زير صدارت، خلافت جلسو ملهايو ويو هو، جنهن ۾ رئيس مرحوم ۽ ٻين زوردار تقريرون ڪيون. +هجرت بابت ٺهراءُ پاس ڪيو ويو، جنهن جيڪب آباد واريءَ ڪانفرنس ۾ عملي صورت اختيار ڪئي. +جيڪب آباد واريءَ ڪانرنس ۾ رئيس مرحوم پهريائين پهريائين قطع تعلقات جو سوال اٿاريو. +جيڪب آباد۾، ساڳئي ئي سال، مولانا تاج محمود امروٽيءَ جي زير صدارت، خلافت جلسو منعقد ٿيو. +جلسي ۾ تقرير ڪندي رئيس صاحب اعلان ڪيو ته ”مان سرداريءَ جي ٻيو نمبر ڪرسي، ميونسپل ڪمشنري، لوڪلبورڊ جي ميمبري، بئريسٽريءَ جي ڊگري – سڀ ترڪ ڪريان ٿيو ۽ ڍل ڏيڻ کان به انڪار ڪريان ٿو! +“ سندن تقرير جو اهو اثر ٿيو، جو ”ترڪ موالات“ جو جوش اهڙو ته ڦهلجي ويو جو ڪيترن ماڻهن حيثيت سارو انگريزن سان قطع تعلقات جا اعلان ڪيا. +افغانستان ڏانهن هجرت. +انهيءَ کان پوءِ، هجرت جي سانباهي لاءِ باقاعدي هجرت – ڪاميٽي مقرر ٿي، جنهن جو صدر پير تراب علي شاهه، ۽ سيڪريٽري رئيس مرحوم چونڊيا ويا. +ڪيترن ماڻهن ڪابل ڏانهن هجرت ڪرڻ لاءِ دفتر ۾ نالا داخل ڪرايا. +سندن بنگو هجرت – ڪاميٽيءَ جو دفتر ڪيو ويو. +مئي مهيني جي 24 تاريخ، حيدرآباد ۾ پير تراب علي شاهه جي زير صدارت جلسو منعقد ٿيو، جنهن ۾ رئيس مرحوم جي صحيح سان بمبئيءَ جي گورنر جي پوليٽيڪل سيڪريٽريءَ ڏانهن تار به ڪئي ويئي. +ان کان پوءِ حڪومت سندن ٻنين کي پاڻي ڏيڻ بند ڪري ڇڏيو، پر رئيس صبر ڪري هجرت جي تياريءَ ۾ لڳو رهيو. +ساري هندستان ۾ هي پهريون سنڌي مجاهد هو، جنهن هجرت ڪئي. +مٿس سنڌ ۽ سنڌي جيترو به ناز ڪن، اوترو ٿورو آهي. +جولاءِ 1920ع تي پهريائين پهريائين لاڙڪاڻي شهر مان، اسپيشل ٽرين ڀاڙي ڪري، ساڍن ستن سون مهاجرن جو ساٿ ساڻ ڪري، افغانستان روانو ٿيو. +ضلعي خلافت ڪانفرنس جو اٺون اجلاس، جو زير صدارت رئيس الاحرار مولانا شوڪت علي صاحب جي 2، مارچ 1924ع سکر ۾ منعقد ٿيو، ان ۾ ضلعي سيڪريٽريءَعبدالستار آدم جيڪا رپورٽ پيش ڪئي (جا پوءِ ڇپائي ويئي)، ان جي صفحي 9 تي سيڪريٽريءَ رئيس جي هجرت کي هن طرح ساراهيو آهي: ”هجرت جو معاملو؛ جنهن گورنمينٽ کي هڪدم پريشان ڪري ڇڏيو، انهيءَ جي ڪاميابيءَ جا سهرا سڄي هندستان ۾ جنهن هستيءَ جي سر تي سونهن ٿا، سو رئيس المهاجرين نواب مرحوم جان محمد خان جوڻيجو هو، جو سنڌ مان پهرين مهاجرن جي اسپيشل ٽرين وٺي ويو“. +مهاجرن کي لاڙڪاڻي کان روهڙيءَ تائين سڀني اسٽيشنن تائين هزارن ماڻهن الوداع ڪئي. +سنڌ کان ٻاهر پڻ هنن مهاجرن جي بلڪل چڱيءَ طرح مرحبا ٿي. +هي قافلو 19 جولاءِ جلال آباد ۾ پهتو. +افغان سرڪار کين سهوليتون ڏنيون، مگر پوءِ گهڻن مهاجرن وڃڻ ڪري بي بندوبستگي ٿي پئي. +آڪٽوبر مهيني ۾ رئيس المهاجرين هڪ وفد ساڻ ڪري اول مقصد سرانجام ڪرڻ لاءِ مولانا محمد علي ”جوهر“ جي ملاقات لاءِ روانو ٿيو. +مولانا انهن ڏينهن ۾ ”ترڪ موالات“ جِي ڪاليج جي شاگردن ۾ تبليغ ڪري رهيو هو، ته رئيس صاحب به وڃي ساڻن شريڪ ٿيو؛ ۽ ان بعد مولانا صاحب سان گڏجي هندوستان جي گهڻن شهرن جو گشت ڪيائين. +نومبر جي پوين تاريخن ۾ الله آباد واري ڪانگريس اجلاس ۾ شرڪت ڪري، لاڙڪاڻي موٽي آيو ته کيس سنڌ جي جڊيشنل ڪمشنر جو نوٽيس پهتو، جنهن ۾ حڪم مليو هو ته ڪراچي اچي ۽ جيڪب آباد وارين تقريرن بنسبت جواب ڏي؛ پر رئيس صاحب وڃڻ جي بجاءِ کين هي جواب موڪليو ته ”جيئن ته مان افغانستان جي بادشاهه جي رعيت آهيان ۽ انجمن مهاجرين هند جي طرفان موڪليل آهيان، تنهنڪري جيڪڏهن انهن جو حڪم ايندو ته ايندس، نه ته نه“. +نيٺ بمبئيءَ ويو، جتي کيس ”بمبئي خلافت ڪاميٽيءَ“ طرفان پنجاهه لک روپيا بروقت امداد ڏني ويئي، جا هڪدم ڪابل رواني ڪيائين، ۽ پنجن لکن رپين ڏيڻ جو واعدو ٿيو. +ڪابل ويندي کيس سرحد تي روڪيو ويو، جتي کيس ويهه ڏينهن لڳا. +پشاور ۾ فارسيءَ ۾ تقرير ڪيائين، جنهن ۾ پاڻ کي افغان رعيت ڄاڻايائين، ۽ وڃڻ کان روڪڻ جو اظهار ڪندي انگريز حڪومت کي خوب ننديائين. +پشاور مان به کيس نڪري وڃڻ جو نوٽيس مليو، جنهنڪري لاهور آيو ۽ اتان لکنو ۽ ائوڌ خلاف ڪانفرنس ۾ شريڪ ٿي فارسيءَ ۾ تقرير ڪيائين. +شروع ۾ افغانستان جي حاڪم امير امان الله خان سنڌ مان آيل مهاجرن کي زمينون ۽ روزگار ڏيڻ جو واعدو ڪرڻ کان علاوه انهن لاءِ رهڻ جو پڻ بهتر بندوبست ڪيو ۽ جلال آباد ۾ هڪ شاندار قلعو ”وڏو ڪوٽ“ ڏنو جنهن ۾ هڪ لک ماڻهن جي ماپڻ جي گنجائش هئي. +مهاجرن کي سٺو کاڌو خوراڪ به ڏني پر پوءِ مهاجرن جو تعداد وڌندو ويو ته مسئلا پيدا ٿيندا ويا ۽ بئريسٽر ”انجمن مهاجرنين هند“ قائم ڪري مهاجرن جي مسئلن لاءِ چندو جمع ڪرڻ شروع ڪيو. +جنهن کي بمبئي خلافت ڪميٽي 50 لک رپيا چندو ڏنو ته جيئن مهاجر پاڻ پنهنجن پيرن تي بيهن پر تاريخ پنهنجي باب ۾ هن ايشيا ۽ يورپ جي وڏي تحريڪ جي تباهي جا ڪارڻ ڄاڻائي ٿي. +جڏهن سنڌي مسلمان اڳواڻن پاران شاندار جدوجهد جي نتيجي ۾ ترڪي ۽ افغانستان جي باري ۾ انگريزن هٿان آزادي وارو مطالبو منظور ٿيندي نظر اچي رهيو هو پوءِ ٻيو قدم هن هجرت کي برصغير هندستان مان قافلي جي صورت ۾ ترڪي پهچائڻ هيو. +انگريزن محسوس ڪيو ته ايشيا جي مسلمانن جي قائد بئريسٽر جان محمد جوڻيجي ماحول انگريزن خلاف ٺاهي ورتو آهي ۽ جلد اهو مسلمانن جو اڀرندڙ تيز طوفان يورپ خلاف سڄي دنيا جي مسلمانن کي متحد ڪري عالمگير مسلم تحريڪ جي شڪل نه اختيار ڪري ان لاءِ انگريزن افغانستان جي امير امان ا﷢ خان (جيڪو 1919ع جي انقلاب بعد تخت تي ويٺو) جي وزير ڪابل محمود طرزي وسيلي سازش ڪندي غداري جو ٻج وڌو ۽ افغانستان جي حاڪم ساڻ معاهدو ڪيو. +جنهن ۾ انگريز افغانستان کي تسليم ڪرڻ جو فيصلو ڪيو پر انگريز هن معاهدي ۾ امير افغانستان ۾ موجود مهاجرن کي ٻاهر نه وڃڻ ڏيندو ۽ اهڙا اپاءَ وٺندو جنهن جي نتيجي ۾ سڀ پريشان ٿي واپس سنڌ ۽ ٻين علائقن ڏانهن هليا وڃن ۽ کين ڪو به تحفظ نه ڏنو ويندو +پنهنجي مطالبي منظور ٿيڻ بعد افغانستان عالم اسلام جو ساٿ ڇڏي ڏنو نتيجي ۾ خلافت تحريڪ کي ڪاپاري ڌڪ لڳو. +تحريڪ کي جدوجهد ۾ پيش قدمي ڪرڻ بدران پنهنجو دفاع ڪرڻ به مشڪل ٿي ويو. +سنڌي مهاجرن ۽ ٻين کي وڏي ڪوٽ قلعي مان ڌڪيو ويو. +سرڪار تمام ڏنل سهولتون واپس ورتيون جنهن ۾ پهريان قلعي جو پاڻي بند ڪيو ويو پوءِ کاڌي پيتي جون شيون نه ڏيڻ، بيماري ۾ علاج نه ڪرائڻ. +مطلب ته ڪابل جي مسلمانن پنهنجي سر زمين تي هنن سان انسانيت سوز ۽ حقارت وارو سلوڪ ڪيو. +قلعي کي مجاهدن جي قافلي بدران جيل خانو بڻايو ويو. +نيٺ مجبور ٿي مهاجر ڪوٽ کان ٻاهر نڪتا. +ڪيترا گرمي سبب مري ويا. +ڪيترا بيمارين ۾ مئا. +ڪيترا خاندان بک ۾ ڪابل يا ٻين شهرن مان خيرات وٺي هندستان پنجاب ۽ سرحد جا مهاجر پنهنجي وطن واپس وريا پر 18 هزار مهاجرن ۾ 760 سنڌي مهاجرن کي گهڻيو اذيتون ۽ ٻچڙن کي مصيبتون ڏسڻيون پيون. +ڪيترن مهاجرن جون زالون گم ٿيڻ جا اطلاع پڻ آهن +جڏهن اها حالت ٿي ته بئريسٽر جوڻيجي وري سنڌ ڏانهن قدم رکيو. +تاريخ 30 سيپٽمبر 1920ع تي لاڙڪاڻي پهتو ۽ تاريخ 4 آڪٽوبر 1920ع تي هڪ وڏو جلسو ڪيائين. +هتي اچڻ شرط جڊيشل ڪمشنر پاران کيس جيڪب آباد ۾ اڳ قابل اعتراض تقرير جي حوالي ساڻ ڪراچي حاضر ٿيڻ جو حڪم مليو. +جنهن جو هن جواب ڏنو ته مان هاڻي افغانستان جو باشندو آهيان +سنڌ مان مهاجرن جي واپسي لاءِ پئسا گڏ ڪري علي ڳڙهه مولانا محمد علي جوهر وٽ پهتو ۽ هندستان جي ڪيترن ئي شهرن جو دورو ڪيو. +نومبر ۾ هن احمد آباد خلافت ڪانفرنس کي خطاب ڪيو. +ڊسمبر ۾ ناگپور آل انڊيا ڪانفرنس ۾ شرڪت بعد بمبئي خلافت ڪميٽي مهاجرن جي مدد لاءِ ان وقت هڪ لک رپيا منظور ڪيا ۽ پهرين مليل قسط جا پنجاهه هزار رپيا هڪدم افغانستان ڏياري موڪليا. +هڪ دفعو هو وري لاڙڪاڻي پهتو ۽ آخر 15 جنوري 1921ع تي ڪابل وڃڻ لاءِ پشاور پهتو جتي ڊپٽي ڪمشنر کيس روڪيو، لڳاتار 20 ڏينهن هن کي اجازت نه ملي پوءِ هن 5 فيبروري 1921ع تي پشاور ۾ هڪ احتجاجي جلسو ڪيو، جنهن ۾ هزارين ماڻهن شرڪت ڪئي. +هن فارسي ۾ تقرير ڪندي پاڻ کي افغانستان جو شهري ثابت ڪيو ۽ پشاور ۾ هڪ وڏو سياسي طوفان کڙو ڪيو. +نتيجي ۾ ڊپٽي ڪمشنر کيس سرحد مان نيڪالي ڏني پوءِ لاهور آيو ۽ مارچ 1921ع ۾ لاهور ۾ هڪ وڏو جلسو ڪري پنهنجي حوصلي ۽ جدوجهد ايمان جو ڀرپور اعلان ڪيو. +لاهور کان لکنو پهتو +تاريخ ۾ مسلمانن جي مسلمانن مٿان ظلم ۽ ستم جي هن دل ڏکوئيندڙ مثال رئيس المهاجرين بئريسٽر جان محمد جوڻيجي جي سوچ مقصد ۽ سياسي زندگي کي ڪاپاري ڌڪ هنيو. +هو هارائجي پيو +هن باقي زندگي جا ڏينهڙا مايوسي ۽ نااميدي ۾ هندستان جي اڳواڻن سان گذارڻ جو فيصلو ڪيو ڇاڪاڻ ته پنهنجي ديس واسين 760 سنڌي مهاجرن جي خاندانن جي تباهي بعد هن پاڻ واپس لاڙڪاڻي اچي پنهنجي گهر کي ٻيهر آباد ڪرڻ، زندگي گذارڻ کي ضمير خلاف تصور ڪيو +وفات. +مولانا محمد علي ”جوهر“ جي سنگت ۾ اجمير جي خلافت ڪانفرنس ۾ شريڪ ٿيڻ لاءِ آيو. +اتي کيس ٿورو بخار ٿي پيو ۽ جلسي ۾ اچي نه سگهيو، پر پنهنجي فارسيءَ ۾ لکيل تقرير پڙهڻ لاءِ موڪليائين. +سندس بخار وڌي وڃي خوفناڪ بيماريءَ جي صورت اختيار ڪئي – تان جو 27 رجب المرجب 1339هه، برابر 16 اپريل 1921ع تي، مسافر ۽ مهاجر جي حالت ۾، حضرت ولي الهند خواجه معين الدين چشتي، غريب النواز، جي درگاهه اجمير شريف ۾، صبح جي وقت وفات ڪري ويو. +33 سالن جي ڄمار ۾ 16 اپريل 1921ع تي اجمير هندستان ۾ وفات ڪئي ۽ کيس وصيت مطابق اجمير شريف جي درگاهه ڀرسان دفن ڪيو ويو. +سندس وفات بابت پڻ مختلف رايا آهن. +ڪي خبرون آهن ته خلافت تحريڪ جي ناڪامي سبب دلبرداشته ٿي بيمار ٿي پيو ۽ ڪي خبرون آهن ته کيس زهر ڏنو ويو هو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38900.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38900.txt new file mode 100644 index 0000000..3136382 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38900.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +سنڌ ۽ بمبئي ريزيڊنسي +سنڌ کي بمبيء کان ڌار ڪرڻ واري جدوجهد تي ته تمام گهڻو مواد ملي ٿو پر سنڌ کي بمبي ريزڊنسي سان ڇو ملايو ويو ان لاء ڪو خاص سبب يا حوالو ڪونه ملي ٿو. +سنڌ کي بمبئي ۾ شامل هڪ تاريخي ڪارڻ هي به هيو. +1843ع ۾ انگريزن سنڌ فتح ڪئي. +هئي. +ٻين تمام گھڻين رٿائن سان گڏ هنن هڪ نج سنڌي فوجي دستو به تيار ڪيو هو ۽ انهن جي تربيت ڪري مختلف محاذن تي موڪلڻ لڳا. +ان وقت انگريزن جي سامهون پنجاب کي فتح ڪرڻ به هڪ هئو ۽ انلاءِ هنن کي سنڌ جي سرزمين ۽ فوجي وسيلا استعمال ڪرڻ هئا، تنهنڪري انگريزن سنڌين جي فوجي تربيت تي خاص ڌيان ڏنو. +ان وقت هڪ قانون هئو ته جيڪڏهن ڪوبه فوجي پنهنجي صوبي کان ٻاهر ويڙھ ڪرڻ ويندو ته ان کي اٺ روپيه واڌو پگهار فارن الاونس جي صورت ۾ ملندي. +1854ع ۾ جڏهن انگريزن پنجاب تي مهم جوئي ڪئي ۽ سنڌ رجمينٽ جا دستا متحرڪ ڪيا ته سنڌ جي فوجين مطالبو ڪيو ته هنن کي قانون مطابق اٺ روپيه واڌو پگهار ڏني وڃي نه ته هو ڊيوٽي تي نه چڙهندا. +جيئن ته مرڪزي سرڪار اها رقم خرچ نه پئي ڪرڻ چاهي، تنهنڪري هنن ان جو اھو نبيرو ڪڍيو ته سنڌ کي بمبئي ريزيڊنسي سان ملائجي ته جيئن ان جو علائقو وسيع ٿي وڃي ۽ ڪوبه فوجي يا آفيسر واڌو پگهار جو مطالبو ڪري نه سگهي. +اهڙي طرح 1854ع ۾ مرڪزي سرڪار جو حڪم نامو جاري ٿيو ۽ سنڌ ، بمبي سان شامل ڪئي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38905.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38905.txt new file mode 100644 index 0000000..29540c2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38905.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ڪليم ٻٽ +ڪليم ٻُٽ 04 اپريل 1984 تي ضلعي دادو جي تعلقي مهيڙ جي ڳوٺ ٻُٽ سرائي ۾ ڄائو، سندس جنم سنڌ جي ناليواري تعليمدان، محقق ۽ ليکڪ ڊاڪٽر الهه رکيو ٻُٽ جي گهر ۾ ٿيو. +هن وقت تائين 12 جي لڳ ڀڳ ناول لکندڙ ڪليم ٻُٽ جي ٻي سڃاڻپ صحافي طور به آهي. +ڪليم ٻُٽ هن وقت ميڊيا اسٽڊيز مان ايم فل ڪري رهيو آهي ۽ جنگ جي رپورٽنگ (وار رپورٽنگ) تي ايم فل جي ڊگري لاءِ تحقيقي مقالو لکي رهيو آهي. +تعليم. +ڪليم ٻُٽ شروعاتي تعليم ڄامشورو جي مهراڻ يونيورسٽي پبلڪ اسڪول مان شروعاتي تعليم حاصل ڪئي. +سال 2002_2003 ۾ حيدرآباد جي سچل سرمست ڪاليج مان انٽر ڪامرس ڪئي. +سال 2004 ۾ سنڌ يونيورسٽي جي شعبي بي بي آءَ ۾ داخلا ورتي ۽ 2007 ۾ ايم بي آءَ (ايڇ آر ايم) حاصل ڪئي. +جنهن کانپوءِ هن سال 2009 ۾ ماس ڪميونيڪيشن ۾ پريويس کان داخلا ورتي ۽ سال 2010 ۾ ماسٽرس جي ڊگري حاصل ڪري صحافتي ميدان ۾ پير پاتو، ۽ سال 2017 ۾ هن ماس ميڊيا ۾ ايم فل اسڪالر طور داخلا ورتي. +صحافتي ميدان. +ڪيلم ٻُٽ سال 2010 ۾ ڊيلي ريجنل ٽائيمز (انگريزي) جو سب ايڊيٽر ٿيو، ان کانپوءِ هن 2014 ۾ روزاني جيجل (سنڌي) ۾ رپوٽر طور ڪم ڪرڻ شروع ڪيو. +سال 2015 کان هو ڊيلي ٽائيمز (انگريزي) لاءِ فري لانسر طور ڪم ڪندو رهيو ۽ سنڌ جي تاريخ جي حوالي سان سريز لکي، جنهن جا ڪجهه مضمون هندوستان ٽائيمز ۾ به ڇپيا. +سال 2016 کان هو آن لائين انڊس نيوز جي انگريزي شعبي جي انچارج طور ڪم ڪري رهيو آهي. +ادبي خدمتون. +ڪليم ٻُٽ لکڻ جي شروعات سال 2006 کان ڪئي، پر سندس پهرئين ڪهاڻي سزاءِ موت سال 2009 ۾ پنڌرهن روزا عبرت ميگزين ۾ ڇپي، ان کانپوءِ سندس لکڻيون مختلف رسالن ۽ اخبارن ۾ ڇپجنديون رهيون آهن، سندس مشور تخليقن ۾ ڪنڊن جي سيج (ناوليٽ)، گمنام ليکڪ (ناوليٽ)، عاشق زهر پياڪ (ناوليٽ)، لانگ مارچ (ناول)، ڏاهر (ناول) وغيره شامل آهن. +ڪليم ٻُٽ هن وقت تان 12 کان وڌيڪ ناول لکي چڪو آهي، سندس ڇپيل ڪتاب هن ريت آهن: +جڏهن ته ڪيلم ٻُٽ جا مختلف رسالن ۾ چپيل ناوليٽ هن ريت آهن : +ان کانسواءِ ڪليم ٻُٽ مائي جندو نالي هڪ آرٽ پلي به لکيو آهي، جڏهن ته سرڳ، سنڌ ۽ سر (ناول) ۽ ڪراچي تنهنجا ڪيڏا روپ (ناول) ڇپائي واري مرحلي ۾ اٿس. +ان کانسواءِ ڪليم ٻُٽ جون 100 کان مٿي ڪهاڻيون سنڌ ۽ هند جي رسالن ۾ چپجي چڪيون آهن، انهن رسالن ۾ ٽي ماهي مهراڻ، هندواسي، مهاوار لوڪ، مهاوار هزار داستان، 15 روزا عبرت ميگزين وغيره شامل آهن. +هو هن وقت ڄامشورو جي سنڌ يونيورسٽي سوسائٽي ۾ رهندو آهي. +خارجي ڳنڍڻا. +ڪليم ٻُٽ جا سنڌسلامت ڪتاب گھر تي ٻيا ڪتاب +ڪليم ٻُٽ جو فيسبڪ تي پروفائل diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38908.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38908.txt new file mode 100644 index 0000000..74a023d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38908.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +اتر بحرالڪاهل معاهدي واري تنظيم +نارٿ ايٽلانٽڪ ٽريٽي آرگنائيزيشن:; ناٽو اتر بحرالڪاهل معاهدي واري تنظيم : هڪ بين السرڪاري تنظيم جو وجود سرد جنگ جو نتيجو هو. +يورپ ۾ سوويت اثر کي ختم ڪرڻ ۽ آمريڪي مفادن کي بچائڻ لاءِ سُست سمنڊ (بحرالڪاهل ) جي اتر جي ملڪن هڪ ٺاھ تي صحيون ڪيون، جنهن کي نيٽو چيو وڃي ٿو. +ان ٺاھ تي 4 اپريل 1949ع ۾ واشنگٽن ڊي-سي ۾ صحيون ڪيون ويون. +شروع ۾ هي ٺاھ بيلجيم، ڪئناڊا، ڊينمارڪ، فرانس، آئس لينڊ، اٽلي، لڪسمبرگ، هالئنڊ، ناروي، پورچوگال، برطانيا ۽ آمريڪا جي وچ ۾ ٿيو هو. +ترڪي ۽ يونان 1952ع ۾، جرمني 1955ع ۾ ۽ اسپين 1982ع ۾ هن ٺاھ ۾ شموليت اختيار ڪئي. +اهو هڪ قسم جو دفاعي ٺاهه آهي، جنهن ۾ هر ميمبر ملڪ کي سلامتيءَ جي ضمانت ڏيندي چيو ويندو آهي، ته ڪنهن به رڪن ملڪ خلاف اڳرائيءَ جي صورت ۾ باقي رڪن ملڪ گڏجي ان جي حفاظت ڪندا. +نيٽو جي سيڪريٽري ’لارڊ اسمي‘ نيٽو تنظيم بابت دلچسپ تذڪرو ڪندي چيو هو ته: هن اتحاد جو مقصد سوويت يونين کي دُنيا جي اهم هنڌن تان ٻاهر ڪڍي، آمريڪي دخل کي وڌائڻ ۽ جرمنيءَ کي دٻاءَ هيٺ رکڻ هو. +جيتوڻيڪ ”جرمن ڀت“ جي ڪِرڻ کان پوءِ هن اتحاد پنهنجو پُراڻو رنگ مٽائي اوڀر يورپ جي ڪيترن پراڻن ويرين سان نه رڳو سنگت رکي، پرکين نيٽو جو ميمبر به بڻايو. +هاڻوڪي دور ۾ عراق ۽ افغان مسئلن جي ڪري نيٽو جو ڪردار نئين سر طئي ٿيو آهي ۽ آمريڪي سرواڻي ۾ اهو اولھ جي قومن جو سياسي، فوجي توڻي معاشي طرح ”سرواڻ اتحاد“ بنجي چڪو آهي. +پنهنجي قيام کان پوءِ، نيٽو پنهنجي ميمبرن جي انگَ ۾ 7 ڀيرا واڌارو ڪيو آهي، جنهن جي نتيجي ۾ البانيا، بلغاريا، ڪروشيا، چيڪ ريپبلڪ، اسٽونيا، سلاويڪيا، ترڪي، اسپين، ليٽويا، لٿوئانيا، پولنڊ ۽ رومانيا سندس ميمبر بڻيا. +ان تنظيم جو مرڪز بيليجم جي شهر ’برسلز‘ ۾ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38909.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38909.txt new file mode 100644 index 0000000..ec27ee3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd38909.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +برتري +اثر, داٻو, برتري يا اِنفلوئنس (Influence) اصل ۾ لاطيني ٻولي جي لفظ influentia مان ورتل هي اصطلاح ڪنهن به شخص، تنظيم، سگهاري قوت وٽ موجود صلاحيت جي نشاندهي ڪري ٿو، جنهن ذريعي اُها ڪنهن ٻئي شخص، تنظيم ۽ رياست جي فيصلن، روين، راين ۽ لاڙن تي اثرانداز ٿي کيس پنهنجي مرضيءَ مطابق هلڻ تي مجبور ڪري سگهي. +بين الاقوامي لاڳاپن ۾ ان صلاحيت کي ’اثر جي دائري‘(Sphere of Influence) جي ذريعي بيان ڪيو وڃي ٿو. +يعني اهڙو علائقو يا پرڳڻو، جنهن تي ڪنهن به رياست، تنظيم يا اختياريءَ کي سياسي، ثقافتي، معاشي ۽ فوجي حوالي سان اثر حاصل هجي. +عام طور تي اها حاصلات اثر رکندڙ ۽ اثر قبول ڪندڙ وچ ۾ ٿيل ڪن رواجي معاهدن هيٺ ڏسڻ ۾ ايندو آهي، پر هروڀرو ڪنهن خاص معاهدي يا انتظام جي ضرورت نه آهي. +ان قسم جو لاڳاپو بنا ڪنهن لکت ۾ ٿيل انجام جي به ٿيڻ جوڳو (ممڪن) آهي. +جيتوڻيڪ ان قسم جو لاڳاپو جڏهن چوٽيءَ تي پهچندو آهي، ته اثر هيٺ آيل رياست جي حيثيت ڏَنَ- ڀرو، بيٺڪ يا نيم ٻانهي رياست جهڙي ٿي ويندي آهي. +هيڻين رياستن مٿان سگهارين رياستن/قومن جي اثر وارو معاملو ڏاڍو پراڻو آهي ۽ اڄ به ’سپر پاورز‘،’گريٽ پاورز ۽ ’مڊل پاورز‘ جي نالي ۾ قائم آهي. +’اثر‘ جا مختلف قسم ٿيندا آهن. +ٻي وڏي ويڙھ واري دور ۾ جاپان ڪوريا 1910ع کان 1945ع تائين ، ويٽنام، منچوريا، تائيوان ۽ چين تي پنهنجو اثر سڌي سنئين حڪومت قائم ڪرڻ ذريعي رکيو ( جيتوڻيڪ جاپان 1895ع کان تائيوان تي قبضو برقرار رکيو ، پر 1945ع ۾ ٻيهر چين پنهنجي حڪومت قائم ڪئي) ، جڏهن ته ڪيوبا سوويت روس کان پري هوندي به سندس اثر هيٺ رهيو. +ٻئي طرف ايران ۽ ٿائيلينڊ وري اهڙا ملڪ آهن، جيڪي ’بفر رياستون‘ هجڻ ڪري هڪ ئي وقت ٻن سگهارين طاقتن ترتيبوار سوويت روس، برطانيا، فرانس ۽ برطانيا جي اثر هيٺ رهيا. +ساڳي طرح جرمني ٻن حصن ۾ ورهائجي ٻن عالمي طاقتن جي اثر هيٺ رهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39006.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39006.txt new file mode 100644 index 0000000..6d503ed --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39006.txt @@ -0,0 +1,134 @@ +جان رسڪن +جان رسڪن ( 8 فيبروري 1819 ۾ ڄائو ۽ 20 جنوري 1900 ۾ وفات ڪيائين). +زندگي. +هو هڪ شراب جي واپاريءَ جو سڪيلڌو پُٽ هو، سندس نيپاج عيسائي مذهب جي نيمن ۽ تقاضائن مطابق ٿيو. +اڃا ننڍڙو ئي هو، ته ”انجيل“، پوپ (Pope) جي ”هومر“ (Homer)، اسڪاٽ (Scot) جي ناولن ۽ ”پلگرمس پراگريس“ (Pilgrim’s progress) جهڙن مشهور ڪتابن سان روشناس ٿيو. +انهن سڀني ڪتابن جو سندس زندگيءَ ۽ تصنيفات تي گَهرو اثر پيو. +سندس والد اڪثر تجارت جي سلسلي ۾ مسافريون ڪندو هو، تنهنڪري هن کي به پنهنجي پيءُ ماءُ سان گڏ مسافريءَ ڪرڻ جو موقعو ملندو رهيو. +انهيءَ ڪري، ننڍڙيءَ ڄمار ۾ انگلنڊ، سئٽزرلئنڊ ۽ اٽليءَ جهڙن وڻندڙ ملڪن جي اندرين ڀاڱن جي ڏسڻ جو موقعو مليس. +سندس والده، قدرتي نظارن کي، هن جي تعليم جو ذريعو ڪري، استعمال ڪندي هئي. +اهڙي نموني پرورش پاتل ”جان“، ننڍيءَ اوستا ۾ ئي، ادبي تصنيفات لکڻ جو لائق بنجي ويو. +ستن سالن جي ڄمار ۾، هڪ شعر لکيائين، جنهن ۾ ڪڪرن، وڄ ۽ گجگوڙ جو بيان ڏنل هو. +نون سالن جي ڄمار ۾ ”ڪائنات“ جي موضوع تي هڪ شعر لکيائين. +جڏهن پندرهن سالن جو ٿيو، ته هڪ مقالو ”دي جيالاجيڪل اسٽرنٽا آف مائونٽ بلئنڪ“ موئونٽ بلئنڪ جو طبقات الارضي معائنو (The Geological Strata of Mount Balnc) ڇپي پڌرو ڪيائين. +هيتريءَ تربيت جي باوجود، سندس لياقتن اڃا پوري ڪماليت حاصل نه ڪئي هئي. +جڏهن آڪسفورڊ يونيورسٽيءَ ۾ بي. +اي جي امتحان لاءِ تياري ڪري رهيو هو، ته ماڻس، سندس نظرداري ڪرڻ جي خيال کان وڃي، انهيءَ شهر ۾ رهي هئي ۽ پاڻ ماءُ سان هر روز گڏجي شام جي چانهه پيئندو هو. +هن عرصي ۽ شاديءَ واري ناخوشگوار زماني کا سواءِ، ٻاونجاهه سالن جي ڄمار تائين، باقي سمورو وقت هو پنهنجي لنڊن واري گهر ۾ رهندو آيو، جتي پنهنجي ماءُ کي هر روز انجيل جا ٽڪرا پڙهي ٻڌائيندو هو. +جيتوڻيڪ ماءُ سان مذهبي متن ۾ هم خيال رهڻ گهڻو اڳ ڇڏي ڏنو هئائين، تاهم هن جو گهڻو احترام ڪندو هو. +ٽرنر (Turner) جهڙي مصور پنهنجي لياقت جو سڪو اڃا ڪو نه ڄمايو هو، تنهن کان اڳ رسڪن سندس تصنيفات جو دلداده رهيو. +سترهن سالن جي عمر ۾، رسڪن ٽرنر سان اختلاف رکندڙ نقادن کي، هن جي بچاءُ ۾ اطمينان بخش جواب ڏنا، ان سلسلي ۾ سندس ”ماڊرن پينٽرس“ (”جديد مصور“) ڪتاب جي پهرئين جلد جي شايع ٿيڻ سان فني دنيا ۾ هلچل مچي ويئي، ۽ رسڪن جي هن ڪتاب جي اهڙيءَ مشهوريءَ ٽرنر جي نالي کي هر هنڌ چمڪايو ۽ مشهور ڪيو. +هن جي تصنيف جو ڳچ ڀاڱو، جنهن جو فن سان واسطو آهي، سو پندرهن سالن جي عرصي ۾ تيار ٿيو. +سيون لئمپس آف آرڪيٽيڪچر“ (”عمارتسازيءَ جا سَت شمعدانَ“) (Seven Lamps of Architecture) جي ڇپجي پڌري ٿيڻ سان، هن جي علم وادب ۾ پيدا ٿيل عام دلچسپيءَ ۾ وڌيڪ اضافو ٿيو. +ان بعد ”اسٽونس آف وينس“ (وينس جا پٿر (stones of Venice) جنهن کي ڪارلائل (Carlyle) ”سرمنس ان اسٽونس“ (Sermons In Stones) يعني ”پٿرن ۾ معرفت جا دفتر“ ڪري سڏيو آهي، سو به جلد ئي ظاهر ٿيو. +ان ڪتاب ۾ وينس واري گوٿي طرز تعمير (Gothic Architecture of Venice) کي فن عمارتسازيءَ جو هڪ اهو مثال بيان ڪيو ويو آهي، ”جنهن جي هر نشاني ۾ قومي ايمان ۽ گهريلو اخلاق جا آثار موجود آهن. +“ 1848ع ۾، يوفيمياگري (Euphemia Gray) نالي هڪ عورت سان شادي ڪيائين. +ننڍي هوندي ان عورت جي استدعا تي هڪ پَرين جي آکاڻي (The King Of Golden River)”سوني نديءَ وارو بادشاه“ جي سري سان لکي هئائين. +افسوس، جو جنهن دلگهريءَ محبوب سان شادي ڪيائين، سا هميشه لاءِ سندس ٿي رهڻ لاءِ تيار نه ٿي. +ڪجھ وقت گذرڻ بعد، يعني 1853ع ۾ پنهنجي هن زال کي مجبور ٿي طلاق ڏنائين. +اڳتي هلي، ان مائيءَ واري هڪ نقاش، سر جان ملائس (Sir John Millais) سان شادي ڪئي. +ان بعد، رسڪن پنهنجي زندگي ليڪچرار جي حيثيت سان (مزورن جو ڪاليج- (Working Men’s College ۾ جيڪو عيسائي اشتراڪيت (Christian Socialism) جو هڪ مرڪز هو، ايف. +مائيس (F. +Mauice) ۽ چارلس ڪنگسلي (Charles Kingsley) سان آرٽس ليڪچرار جي حيثيت سان همڪنار رهيو. +سن 1857ع ۾ مئنچيسٽر ۾، فن جي سياسي اقتصاديات (Political Economy of Art) جي موضوع تي تقريرون ڪيائين، جي بعد ۾ ”اي جاءِ فار ايور“ (A joy for Ever) (دائمي مسرت“ جي عنوان سان شايع ٿيون. +هنن ليڪچرن مان سندس سماجي خدمت جي ابتدائي رجحان جو پتو پوي ٿو، ۽ اُنهيءَ سماجي خدمت جي جذبي سندس زندگيءَ جي باقي حصي تي بلڪل گهرو اثر ڪيو. +کيسز انسانذات لاءِ ايترو ته انس محبت هئي، جو سندس ذهن مان پوءِ خالص فن جو خيال تقريباً هميشه لاءِ موڪلائي ويو. +1860ع ۾، هن جي حياتيءَ ۾ نمايان تبديلي آئي، ۽ آنٽ دس لاسٽ (Unto This Last) وارا مضمون ڪارن هول مخزن (Cornhill Magazine) ۾ ڇپرائي، سياسي اقتصاديات جي ماهرن جو توجهه ڇڪايائين. +هن انهن کي نهايت زوردار نموني للڪاريو ۽ پنهنجي چئلينج کي مرڻ گهڙيءَ تائين واپس نه ورتائين. +نه رڳو ايترو پر وقت بوقت انهيءَ چئلينج کي وري وري وڌيڪ زور سان پنهنجي تحريرن، تقريرن ۽ پڻ عملي ڪارگذارين جي صورت ۾، دهرائيندو رهيو. +سندس اهو خيال هو ته عمدي فن جو واڌارو فقط انهيءَ قوم ۾ ممڪن آهي، جا قوم اخلاقي طرح ممتاز آهي. +1849ع ۾ سئٽزرلينڊ ۽ اٽليءَ جي ڪاشتگارن جي پست هالت جي دردناڪ خبرن سندس دل کي نهايت غمگين ڪيو. +ورڪنگ مينس ڪاليج ۾، مذڪور مسئلن تي ليڪچر ڏيندي، کيس انهيءَ ڏس ۾ وڌيڪ چٽي ۽ گهري معلومات ملي ۽ 1859ع ۾ جيڪا معمارن جي هڙتال ٿي هئي، تنهن ڪارن هل مخزن ۾ هن ڪتاب وارن مقالن جي ڇپجڻ لاءِ تڪڙو موقعو پيدا ڪيو. +هڪ هنڌ پاڻ چيو اٿس ته ”هنن انجڻين ۽ حريص تجارت جو غلبو موجوده وقت ايترو ته قبضي کان ٻاهر نڪري ويل ڏسان ٿو، جو نه فقط عمارتسازيءَ جي مطالعي کي ترڪ ڪري ڇڏيو اٿم ۽ ائين سمجهان ٿو ته دشمن جي گهيري هيٺ آيل هڪ شهر ۾ بند ڪيو ويو آهيان ۽ پنهنجو فرض ٿو سمجهان ته ان شهر جي بيشمار باشندن لاءِ کاڌ ۽ خوراڪ جي هٿ ڪرڻ جا رستا سوچيان. +پوءِ، ان زماني جي تسليم شده سياسي اقتصاديات خلاف، جو هن جهنڊو بلند ڪيو، ان جا چٽا نشان هُن جي هن مشهور معروف ڪتاب ”انٽ دس لاسٽ“ ۾ واضع آهن. +ساڳئي نظريي جي وڌيڪ اپٽار سندس لکيل ڪتابن ”مُنرا پَلويرس“ (Munera Pulveris) ”ٽائيم ائنڊ ٽائيڊ“ (وقت ۽ وير _ (Time and Tide ۽ سسيم ائنڊ لليز“ (Sesame and Lilies) مان نمايان آهي. +منجهائن پويون ڪتاب اهو آهي، جنهن ۾ ٻين ڳالهين سان گڏ، ڪتابن متعلق پنهنجا خيال ظاهر ڪيا اٿس، ۽ پڻ عورت ذات کي پنهنجي مخصوص پاڪيزه انداز ۾ خطاب ڪيو اٿس- هي ڪتاب سندس مقبول ترين ڪتابن مان هڪ آهي. +سال 1870ع ۾، آڪسفورڊ يونيورسٽيءَ ۾، سندس ڪيل تقريرن مان پهرينءَ تقرير جي مضمون مان ظاهر آهي ته هن جا نظريا جيئن پوءِ تيئن زياده پختگي حاصل ڪري رهيا هئا. +هي تقريرون ۽ ليڪچر هن ”فن لطيف“ جي موضوع تي، پروفيسر جي حيثيت سان، آڪسفورڊ يونيورسٽيءَ ۾، قريب قريب پندرهن سال ڏنا، پر اهي سڀ ليڪچر فن جي موضوع تي گهٽ ۽ سماجي مسئلن تي زياده هئا. +انهيءَ دور ۾ پنهنجي سماجي نظريي جو اعلان ”فارس ڪليويجيرا“ (Forsclavigera) جي شايع شده خطن ذريعي پڌرو ڪندو رهيو ۽ ساڳيو وقت سماجي سڌارن متعلق تجربا به ڪيائين- جيتوڻيڪ اهي زياده تر ڪامياب نه ٿيس. +هن علمي دائري ۾، سينٽ جارج ڪمپنيءَ (St. +George Company) وارو تجربو سندس ٻين سڀني تجربن کان مشهور چيو وڃي ٿو. +هن ڪمپنيءَ جي کولڻ جي اهائي مراد هئي ته هٿ جي پورهيي کي همتائجي ۽ مشينن جي پورهيي کي هٽائجي ۽ گهٽ ڪجي. +انهيءَ مقصد کي پوري ڪرن لاءِ، مالي امداد جي ضرورت هئي. +انهيءَ ڪري رسڪن، ڪمپئنيءَ جي حمايتن کان، سندن ملڪيت جي ڏهين حصي جي طلب ڪئي. +منجهانئن هرڪو دم دلاسي ڏيڻ وارو هو، ۽ ڪنهن به هڙان مدد ڪانه ڪيس. +ان جو نتيجو اهو نڪتو، جو پنهنجي پيءُ کان حاصل ٿيل پونجي، اٽڪل هڪ لک ستونجاهه هزار پائونڊ، انهيءَ ڪم ۾ استعمال ڪري ڇڏيائين، ۽ پنهنجو گذران ڪتابن جي نفعي مان ڪندو رهيو- ڇاڪاڻ ته خالص پئسي جي سيڙپ واري نفعي کي استعمال ڪرڻ گناهه سمجهندو هو. +1871ع ۾، رسڪن جي ماءُ گذاري ويئي، ۽ مادرانه شفقت جو سايو هميشه لاءِ سندس سر مٿان کڄي ويو. +ان جو نتيجو اهو نڪتو، جو تنهائيءَ ۽ ملال جي زندگي گذارڻ لڳو. +اهڙيءَ زندگيءَ هن کي ٻي شادي لاءِ ويچار ڪرڻ تي مجبور ڪيو. +روزلا ٽچ (Rosela Touche) نالي هڪ ڇوڪريءَ سان ننڍي هوندي کان وٺي، سندس واقفيت هئي. +نيٺ 1872ع ۾، انٽيويهن سالن جي ڇوڪريءَ سان شادي ڪرڻ جي خواهش ڏيکاريائين. +ڇوڪري مذهبي ڳالهين ۾ ڏاڍي انتها پسند هئي، پر رسڪن مذهبي ڳالهين ۾ آزاد خيال هو، تنهنڪري اهڙي آزاد مذهب واري ماڻهوءَ سان شادي ڪرڻ هن لاءِ ممڪن نه هو، سو نيٺ مجبوراً انڪار ڪيائين. +رسڪن کيس شاديءَ لاءِ چوندو رهيو، پر هيءَ ڇوڪري پنهنجي خيال کان ذرو به نه هٽي. +ويچاريءَ جي ڪا عمر ٿوري هئي سو هن واقعي کان ٽن سالن جي عرصي بعد، هن دنيا مان لاڏاڻو ڪري ويئي. +جيتوڻيڪ انڪار ڪندي رهي، ته به رسڪن کي دل سان پيار ڪندي هئي. +۽ رسڪن جي به ساڻس ڏاڍي محبت هئي- هن جي انڪار سندس پهرينءَ زال جي بيوفا ٿي وڃڻ واريءَ ضرب کان کيس وڌيڪ چوٽ هنئي. +ويچاري دلشڪسته رسڪن جي بدني طاقت جواب ڏيئي بيٺي، ۽ ذهني قوتون صفا بيڪار ٿي پيس. +1878ع ۾ سندس دماغي پريشاني ويتر وڌي ويئي، ۽ ان جو اثر سندس ڪتابن ”جافر ڪليويجيرا“ ۽ آڪسفورڊ ليڪچرس“ تي به ڪافي پيو؛ ايتريقدر، جو انهن ڪتابن ۾ڪيتريون پيچيدگيون رهجي ويون. +جي پوءِ ڪڏهن به صفا ٿي نه سگهيون. +انهيءَ صدمي کان پوءِ، هو وري موٽي سالم حالت ۾ نه آيو. +مذڪور حالتن جو نتيجو اهو نڪتو، جو 1884ع ۾، هن آڪسفورڊ ۾ ليڪچر ڏيڻ بند ڪري ڇڏيا، ۽ ڪونسٽن (Coniston) شهر واري گهر ۾ وڃي سڪونت پذير ٿيو. +انهيءَ گهر ۾ تيستائين پنهنجو وقت گذارڻ لڳو، جيستائين دماغي پريشانيءَ سبب 1899ع ۾، هن دنيا مان رحلت ڪري ويو. +مذڪور حالت ۾ به سندس قلم مان اهو ڪتاب نڪتو آهي، جو سندس سڀني ڪتابن جو سرمور آهي، انهيءَ ڪتاب۾ سندس شروعاتي زندگيءَ جواحوال ڏنل آهي، جوهن پنهنجي ڊائريءَ جي آڌار تي، ان وقت جيڪا سندس دل جي حالت هئي، ان مقابلو ڪري، پيش ڪيو آهي. +رسڪن جي زماني وارو انگلنڊ. +رسڪن صنعتي انقلاب (Industrial Revolution) واري دور جي وچ ۾ پيدا ٿيو، جنهن انقلاب ارڙهين صديءَ جي پڇاڙيءَ ۽ اوڻهين صديءَ جي شروعات ۾ عوام جي زندگيءَ جي ڳچ پهلوئن کي هيٺ مٿي ڪري ڇڏيو. +هن دور ۾ ٻاڦ ۽ تيل تي هلندڙ انجڻيون ايجاد ڪيو وييون. +گهرو ڪارخانا تباه ۽ برباد ٿي ويا. +وڏا وڏا ڪارخانا برپا ٿيا. +زراعت جو ڪاروبار رولي ۾ اچي ويو. +ننڍڙن زميندارن کي زمينون وڪڻڻيون پيون. +مالدار ۽ ننڍا ڪاشتگار بکون ڪاٽڻ لڳا. +شهه ڪاريگر مزور ٿي ڪم ڪرڻ لاءِ مجبور ٿيا. +اهڙيءَ طرح ماڻهن جي خود مختاري موڪلائي ويئي، ۽ هر ڪنهن ماڻهوءَ دولتمند روزگار ڏيندڙ طبقي تي مدار ٿي رکيو. +ڪيترا ماڻهو پنهنجي حيثيت سڌارڻ جي خيال کان شهرن ڏي لڙي پيا. +پر شهرن ۾ پڻ حالت اهائي هئي جيڪي ڪاريگر صنعتي انقلاب کان اڳ پنهنجو ڪچو مال خريد ڪري، ڪتي، اُڻي ۽ مال تيار ڪري وڪرو ڪندا هئا، سي انجڻين جي تيار ٿيل مال جو مقابلو ڪري نه سگهيا. +انهن جي حيثيت هر هنڌ ڪاريگر جي درجي کان نڪري، وڃي ڪارخاني جي مزورن جي درجي تي پهتي، اُجرتون ايتريون ته گهٽجي وييون، جو عزت واري زندگي گذارڻ به ناممڪن ٿي پيئي. +انهيءَ ڪري هر ڪٽنب جا تقريباً سڀ ماڻهو، چئن سالن جي ٻارن کان وٺي وڏن تائين، مزوريءَ ۾ رڌل رهندا هئا. +تخمينو لڳايو ويو ته 1835ع ۾ اٽڪل ٽيهه لک رڳو ننڍا ٻار مزوري جو ڪم ڪندا هئا، جن کي هفتي جي ڪم لاءِ ٻارهن آنن جي قريب اُجرت ملندي هئي. +ان وقت ڪم ڪندڙ چاليهه لکن بالغ مزرون منجهان گهڻو حصو ڇهن رپين کان وٺي نون رپين تائين هفتي ۾ڪمائيندو هو. +ان وقت جي قانونن مطابق مزور جماعتون ٺاهڻ يا هڙتال ۾ شرڪت ڪرڻ تي سخت پابنديون پيل هيون. +۽ جيڪڏهن ڪو به انهن جي انحرافي ڪندو هو، ته يا جيل جو منهن ڏسندو هو يا شهر نيڪاليءَ جهڙي سزا نصيب ٿيندي هيس. +جيڪڏهن ڪو به مزور ڪارخانيدار سان ڪيل اقرارنامي جي ڀڃڪڙي ڪندو هو، ته مٿس مقدمو هلايو ويندو هو. +وڏي مصيبت جي ڳالهه اها هئي، جو گهڻو ڪري سڀئي مئجسٽريٽ خود انهن ڪارخانن جا مالڪ هوندا هئا، ۽ انهن مزورن تي مقدما به پاڻ هلائيندا هئا. +هنن گهٽ اجرتن ڏيڻ جي رواج کي آقي باقي انهيءَ ڳالهه هٿي ڏني، جو انهن مزورن جي معصوم ٻارڙن کي نيلام ڪيو ويندو هو، ۽ مقاطعدار انهن کي خريد ڪري، سندن مائٽن کان ٻن سئو ميلن جي مفاصلي جي دوريءَ تائين به وٺي وڃي ڪم ۾ لڳائيندا هئا. +1825ع جو هڪ مثال آهي ته هڪ ٻاويهن سالن جي عورت کي انهيءَ ڪري جيل ۾ موڪليو ويو جو هن اهو اقرارنامو ٽوڙيو هو، جنهن موجب هن پهرئين سال واسطي ٽن رپين هفتي جي مزوريءَ جي حساب سان، ۽ ٻئي سال جي واسطي ساڍن ٽن رپين هفتي جي مزوريءَ ڪرڻ جو اقرار ڪيو هو. +هن جو گذارو، سندس چوڻ موجب، صرف رُکي مانيءَ ۽ پاڻيءَ تي ٿيندو هو. +ننڍڙا ٻارڙا ڪارخانن ۾ تمام گهڻو وقت ڪم ڪندا هئا. +1733ع ۾، ڪارلائل لکيو ته ”ننڍڙا ٻارڙا، جي سورهن ڪلاڪن جي حساب سان روزانو ڪم ڪن ٿا ۽ هر هڪ دم سان ڪپهه جي دز جو چڱو حصو پنهنجي ڦڦڙن ۾ نين ٿا، سي اڪثر ڪري انجڻين جي ڦيٿن جي مٿان ننڊ جي گيرٽ ۾ پئجي رهن ٿا، ۽ انهن کي يا ته چمڙي جي چهبڪ سان جاڳايو وڃي ٿو يا انجڻين جي ڦيٿي جي هلڻ سان سندن کوپڙيءَ مٿان ڌڪ لڳي ٿو ۽ هو جاڳي پون ٿا. +وڌي افسوسناڪ حيرت انگيز هيءَ ڳالهه هئي ته جن مزورن کي وڏيون اجرتون حاصل ٿينديون هيون، تن کي وري ووٽ ڏيڻ جو اختيار ڪو نه هو، جيستائين وڃي 1823ع ۾ پهريون ”سڌاري وارو قانون“ پاس ٿيو. +وقت جي ”سياسي اقتصاديات“ جو، جنهن تي رسڪن ايتريءَ شدت سان حملو ڪيو آهي، اهو وڏي ۾ وڏو اصول هو ته ڪوبه ماڻهو ڪارخانيداريءَ جي ڳالهين ۾ دخل نه ڏئي، ڇاڪاڻ ته اهڙي روس ملڪ جي واڌاري ۽ ترقيءَ جي نقطه نگاهه کان هڪ عظيم گناهه آهي ان جو نتيجو اهو نڪتو، جو جڏهن پارليامينٽ ۾ مزورن جي ڪم جي روزاني عرصي يا حد مقرر ڪرڻ لاءِ يا ڪارخانن ۾ مزورن کي ڪم ڪرڻ وقت ڪن سهولتن ڏيڻ لاءِ جيڪا به ڪوشش ڪئي ٿي ويئي، ان کي هر وقت اکيون ٻوٽي رد ڪيو پئي ويو. +اڳتي هلي، گهڻيءَ مٿاڪُٽ ۽ جدوجهد کان پوءِ، جيڪي به مزورن جي حمايت ۾پهريان قاعدا پاس ٿيا، سي بنهه ناڪامياب ثابت ٿيا، ڇاڪاڻ جو هڪ ته ڪارخانيدار انهن تي عمل ڪرڻ کان انڪار ڪندا هئا، ۽ ٻيو ته انهن قاعدن جي ڀڃڪڙين خلاف ڪيس هلائيندڙ مئجسٽريٽ به اڪثر خود ڪارخانيدار ئي هئا. +اهي حالتون تيستائين جاري رهيون، جيستائين 1842ع ۾، ارڙهن سالن کان گهٽ عمر وارن ٻارن جي واسطي روزانو ڏهه ڪلاڪ (مانيءَ جي وقت کان سواءِ) ڪم ڪرڻ جو مدو مقرر ٿيو. +تنهن هوندي به ڪارخانن کان سواءِ ٻين هنڌي تي، تنهن زماني کان وٺي اڃا تائين ننڍن ٻارن جي ڪم جا ڪلاڪ مقرر نه ٿيا ۽ نه ٿي سگهيا آهن، +وقت جي سياسي اقتصاديات، ڪارخانيداريءَ ۽ ٻين ڳالهين ۾ ٻاهرئين دخل جي روش جي مخالف هئي، مگر ٻاهرئين اناج جي آمدنيءَ جو ملڪ اندر دخل ان کي ڏاڍو پسند هو. +”تجارتي حفاظت“ جي قانون مطابق انهيءَ انجي قيمت ايترو ته چوٽ چڙهي ٿي ويئي، جو ڪيترن مزورن کي خريدڻ جي قوت نه هئڻ سبب، بک ڪاٽڻي ٿي پيئي. +اڪثر ڪري ماني گچ (Plaster) مان ٺاهي ويندي هئي. +زندگيءَ جي ضروريات تي ڳاٽي ڀڳا محصول مڙهيا ويندا هئا. +حڪومت جي طرفان ڪو به تعليم جو بندوبست ڪو نه هوندو هو، ۽ روزاني ڪم جا ڪلاڪ اهڙي ته نموني سان مقرر ٿيل هئا جو مائٽن کي اها گهڙي به نصيب نه ٿيندي هئي جو هو پنهنجي اولاد کي رڳو دستوري ۽ رواجي معلومات وارين ڳالهين کان به واقف ڪري سگهن. +اوهان کي هيءُ ٻڌي عجب لڳندو ته 1842ع ۾، ڏکڻ ويلس (South Waels) جي سڄي ملڪ ۾ پنجاهه سالن جي عمر وارن يا گهٽ عمر وارن ماڻهن ۾ هڪ به پڙهيل ڪونه هو. +شهرن کا سواءِ ٻهراڙين ۾ به بلڪل سوڙهيون * اونداهيون جايون جوڙيون وينديون هيون، ڇاڪاڻ ته ائين ڪرڻ سان جاين جا مالڪ مسواڙ جي صورت ۾ زياده پئسو حاصل ڪري سگهندا هئا- ٿوري پئسي سان جيتريون گهڻيون جايون جڙيون ٿي، اوترا گهڻا پئسا هو مسواڙين کان حاصل ڪري ٿي سگهيا. +هن حيواني بي انصافيءَ جو احساس تيستائين سرمائيدار ڌر کي نه ٿيو، جيستائين پنهنجو سڄو ملڪ پليگ جي بيماريءَ ۾ وڪوڙيل نه ڏٺائون. +سال 1855ع ۾ پليگ جي بيماري گهر گهر پکڙجي ويئي. +هزارين گهر تباهه ٿي ويا. +ان وقت جڏهن هيءَ پليگ جهوپڙين مان ٻاهر منهن ڪڍي، شاهوڪارن جي محلن ۾ داخل ٿي (ڇاڪاڻ ته محلن ۾ رهندڙن جا ڪپڙا انهن پليگ زده جهوپڙين جي رهواسين ئي جوڙيا هئا)، تڏهن شاهوڪار پنهنجي دولت جي طاقت سان، جنهن تي کين ايترو ناز هو ۽ جنهن جي ميڙڻ جو حرص سندن انسانيت کي گهٽيو بيٺو هو. +هن موتمار پليگ کان پنهنجي ۽ پنهنجي گهر جي پيارن ڀاتين جي ڪنهن به صورت ۾ جند ڇڏائي نه سگهيا. +1855ع جي هيءَ پليگ بيماري ڪانه هئي، پر خدائي قهر هو. +ائين ٿي ڏسڻ ۾ آيو ته هيءَ هڪ عملن جي شامت هئي. +واپاري طبقي جو اهو اصول هوندو هو ته سستي اگهه ۾ شيءِ خريد ڪري. +مهانگي اگهه ۾ وڪڻندا هئا ۽ اهڙي نموني مايا ميڙيندا هئا. +جڏهن انساني آه هڻي هنڌ ڪيو، تڏهن قدرت جي هن قهر ان وقت جي ڪن ماڻهن کي آخر محسوس ڪرايو ته حقيقي دولت مان مراد پئسن جو حصول نه هو. +ماڻهن محسوس ڪيو ته اهڙي واپار ۽ زراندوزيءَ ۾ ضرور ڪا خامي هوندي، جنهن جي نتيجي طور اهڙو قهر نازل ٿيو هو. +صنعتي انقلاب ۽ ”دخل نه ڏيڻ“ واريءَ پاليسيءَ انگلنڊ کي سڄيءَ دنيا ۾ شاهوڪار ۾ شاهوڪار ملڪ بنائي وڌو، پر اهڙي مالي واڌاري جو سبب به نوجوان ۽ معصوم ٻارڙن، جي قرباني هئي، جن کي بکون ڏيئي، سخت پورهيي ۾ پيڙيو ويندو هو. +هزارين ماڻهو اهڙا به هئا، جن جي تندرستي تباهه ٿي چڪي هئي ۽ ڪيترائي جاهل ۽ غلاميءَ جي زندگي بسر ڪري رهيا هئا. +جنهن وقت رسڪن ”انٽ دس لاسٽ؟ +جي عنوان سان ڪتاب شايع ڪيو، ان وقت ملڪ اندر ڪي قدر سڌارا اچي چڪا هئا؛ پر کين حاصل ڪي ڪين ٿيندو هو. +انهن مشڪلاتن جي ڪري، اهي مزور بک، مرض ۽ ٻين مصيبتن جو شڪار ٿيندا هئا. +اهڙين تڪليفن کي برداشت ڪرڻ ڪا جهڙي تهڙي ڳالهه ڪانه هئي، تنهنڪري هنن کي مجبوراً غم غلط ڪرڻ لاءِ شراب جي نشي ۾ مدهوش رهڻ جي ڪوشش ڪرڻي پوندي هئي. +ان جو نتيجو اهو نڪرندو هو، جو سندن عمر ڏاڍي ٿوري ٿيندي هئي. +ڪارخانيدارن جو ايترو ته زور هوندو هو، جو خود حڪومت کي به پنهنجي ڪم ۾ دخل ڏيڻ نه ڏيندا هئا. +ان وقت ”سياسي اقتصاديات“ جو علم سرمائيدارن جي بچاءُ ۾ ڪافي دليل پيش ڪندو هو. +ان جو اهو چوڻ هو ته هر ڪنهن ماڻهوءَ جي عمل جو محرڪ صرف سندس پنهنجو غرض آهي، تنهنڪري ڪارخانيدارن ۽ مزورن کي جيڪڏهن پنهنجي پنهنجي حال تي ڇڏي ڏبو، ته هو جيتري دولت چاهين ۽ جيئن چاهين تيئن پيدا ڪن ۽ جمع ڪن، ۽ سندن ڪارگذارين ۾ حڪومت ڪابه دست اندازي نه ڪندي، ته ان مان مجموعي طرح ملڪ ۽ قوم کي فائدو پهچندو. +ڪارخانيدران جي بچاءُ ۾، اقتصادي ماهر ائين چوندا هئا ته انهن جو گڏ ڪيل سرمايو ته سڄي قوم جي لاءِ فائديمند آهي! +هنن اقتصادي ماهرن جي نظر ۾ نقد ناڻو ۽ زندگيءَ جا مادي فائدا ئي قوم جي دولت هئا، ۽ انسان جيڪي حقيقي دولت اهن تن ۾ سندن اک ئي ڪانه ٻڌندي هئي. +رسڪن تي ٿامس ڪارلائل (Thomas Carlyle 1795-1881) جي نظريي جو ڪافي اثر هو. +هن نه فقط طمع، حرص يا هٻڇ جي پوڄا جي اخلاقي دليلن سان مخالفت ڪئي پر هڪ پاڪ ۽ صاف نئين سياسي اقتصاديات جي ايجاد ڪرڻ جو ڪم به پاڻ تي هموار ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39017.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39017.txt new file mode 100644 index 0000000..bc4070e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39017.txt @@ -0,0 +1,148 @@ +آذربائيجان +آذربائيجان جنھن جو سرڪاري نالو ريپبلڪ آف آذربائيجان آھي جيڪو يوريشيا جي ڪوھ قاف جبلن جي علائقي وارو ھڪ خودمختيار ملڪ آھي جيڪو اوڀر يورپ ۽ اولھ ايشيا جي سنگم تي واقع آهي ۽ ھڪ وحداني نيم صدارتي ريپبلڪ آهي. +ان جي اوڀر ۾ ڪيسپئن سمنڊ، اتر ۾ داغستان جي روسي ريپلڪ، اتر اولھ ۾ جارجيا، اولھ ۾ آرمينيا ۽ ترڪي ۽ ڏکڻ ۾ ايران واقع آھن. +تفصيلي تعارف. +ھن ملڪ 1918ع ۾ روسي ايمپائر کان آزادي ماڻي مسلم اڪثريت واري ھڪ پھرين سيڪيولر، ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ ٿيو. +1920ع ۾ ھي ملڪ سوويت يونين ۾ آذربائيجان سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ طور شامل ڪيو ويو. +موجوده آذربائيجان واري ريپبلڪ سويت يونين جي ٽٽڻ سان 30 آگسٽ 1990ع ۾ سوويت يونين کان آزاد ٿي وجود ۾ آئي سيپٽمبر 1991 ۾ ان ملڪ جي آرمينيائي نسل جي ماڻھن جي اڪثريت واري علائقي نگورنو ڪاراباخ علحدہ ٿي ارتسخ ريپبلڪ طور علحده ٿي آذربائيجان ۽ آرمينيا وچ ۾ ھڪ تڪراري علائقو بڻجي ويو. +جنھن سان ٻنھي ملڪن وچ ۾ نگورنو ڪاراباخ جنگ جو آغاز ٿيو جيڪا 1994ع ۾ جنگ بندي ذريعي ختم ٿي.ببين الاقوامي برادري طرفان نگورنو ڪاراباخ جو علائقو آذربائيجان جو حصو قرار ڏنل آھي پر ٻنھي ملڪن کي ڳالھين ٻولھيون وسيلي تڪرار جي نبيري لاءِ زور ڏنو ويو آهي. +آذربائيجان ھڪ وحداني، نيم صدارتي ريپبلڪ آهي. +اھا دنيا جي ڇھن ترڪ رياستن (ترڪي ، آذربائيجان، قزاقستان، ڪرغزستان، ازبڪستان ۽ ترڪمانستان ) مان ھڪ آھي ۽ ترڪ ڪائونسل ۽ ترڪسوئي جو فعال رڪن آهي. +ھن ملڪ جا دنيا جي 182 ملڪن سان سفارتي لاڳاپا ۽ دنيا جي 38 بين الاقوامي تنظيمن جي رڪنيت حاصل آھي آهن جن ۾ گڏيل قومن جو ادارو (جنھن جو 1992ع ۾ رڪن ٿيو) ۽ ڪائونسل آف يورپ، غيرجانبدار تحريڪ، او ايس سي اِي، نيٽو، پارٽنرشپ فار پيس پروگرام پڻ شامل آهن. +ھي ملڪ گئام، خودمختيار رياستن جي دولت مشترڪه جو ۽ ڪيميائي ھٿيارن جي روڪ واري تنظيم جق باني رڪن آهي. +ھن ملڪ کي ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن ۾ مبصر جو درجو پڻ رکي ٿو. +ملڪ جي 97 سيڪڙو آبادي مسلمان آهي ان ھوندي بہ ملڪ جي آئين ۾ اسلام کي سرڪاري مذھب جي حيثيت ناھي مليل ۽ ھي ھڪ سيڪيولر ملڪ آھي. +دنيا ۾ ھي ترقي پذير ملڪ آھي جنھن جي انساني ترقي جو اشاريو درجي ۾ 87 نمبر تي شمار ٿئي ٿو ھن ملڪ جي معاشي ترقي ۽ تعليمي تناسب جي شرح مٿاھين آھي. +ملڪ جو نالو. +موجوده دؤر جي اشتقاقي علم مطابق لفظ "آذربائيجان" آتروپات جي بادشاهي واري سرزمين مان نڪتل آهي جنھن کي يونانين آتروپاتين جو نالو ڏنو ھو. +ھڪ خيال مطابق اھو نالو فارسي جي ٻن لفظن آذر جنھن جي معنيَ باھ آھي ۽ پائيگان جنھن جي معنيَ محافظ آھي. +اھڙي طرح آذربائيجان جي معنيَ آھي "باھ جو محافظ" جيڪو اشميني ايمپائر جي دور ۾ پارسي ساتراپ (گورنر جي برابر عھدي جو نالو) ھيو جنھن جي ان ساتراپ واري عھدي کي کي سڪندراعظم پڻ ميديائي علائقي ۾ برقرار رکيو ھو. +آذربائيجان نالي جون اشتقاقي جڙون پراڻي دؤر ۾ ان علائقي جي غالب زرتشتي مذھب منجھ کتل آھن لفظ آتروپان خود ھڪ قديم ايراني لفظ جو ھڪ يوناني اچار آھي جنھن جو ذڪر يوناني مؤرخن ڊائيوڊورس سڪولوس ۽ استرابو ڪيو. +ھڪ ھزار سالن جي عرصي دوران آتروپان لفظ وچولي فارسي ۾ تبديل ٿي آتروپتڪان ۽ پوء فارسي ۾ تبديل ٿي آزربذگان ۽ پوء آذربائيگان ۽ بعد ۾ نئين فارسي ۾ آذربائيجان ٿي ويو. +موجوده ملڪ لاء ان نالي جو پھريون ڀيرو استعمال 1918ع روسي انقلاب سان روسي ايمپائر جي خاتمي بعد آذربائيجان جي ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ جي قيام وقت مساوات پارٽي جي حڪومت ڪيو +تاريخ. +ھن ملڪ واري علائقي ۾ سڀ کان قديم ترين آبادي جا آثار پٿر جي دؤر تائين پراڻا آھن. +اھي آثار آزوخ غار ۾ گروچي ثقافت سان تعلق رکندڙ آھن ان کان سواءِ قديم آبادين ۾ نائين صدي قبل مسيح واري سيٿيائي تھذيب شامل ھئي جنھن بعد ھن خطي تي ايران کان ايندڙ ميديائي ماڻھن جو غلبو ٿيو جن جو تھذيبي مرڪز اراس ندي جو ڏاکڻو پاسو ھيو. +ميديائي 900 ق م کان 700 ق م تائين ايمپائر قائم ڪري ڇڏي جنھن کي 550 ق م ۾ اشميني ايمپائر فتح ڪري پنھنجو حصو بڻائي ڇڏيو اشميني ايمپائر ۾ ھتي زرتشتي مذھب ڦھلجي ويو +موجوده آذربائيجان جي اولھندي پاسي ڪوھ قاف وارو حصو ماضي ۾ ڪوھ قاف وارو البانيا سڏبو ھو. +ساساني ايمپائر ڪوھ قاف واري البانيا کي 252ع ۾ خراج ڏيندڙ رياست ۾ تبديل ڪري ڇڏيو جڏھن ته ان البانيا جي بادشاھ ارنير چوٿين صدي عيسويءَ ۾ عيسائيت اختيار ڪري ان کي سرڪاري مذھب بڻائي ڇڏيو ساساني ايمپائر جي قائم رھڻ تائين آذربائيجان جي ان اولھندي حصي ۾ البانيا واري رياست پنھنجي علحده بادشاهت سميت ساساني ايمپائر جي ماتحتي ۾ قائم رھي. +البانيائي بادشاھ جو اختيار نالي ماتر ھوندو ھو ۽ اصل اختيار ساساني ايمپائر طرفان مقرر ڪيل مرزبان (فوجي گورنر) وٽ ھيا. +ستين صدي عيسويءَ جي پھرين اڌ ۾ خلافت راشده ساساني ايمپائر جو خاتمو آندو تي البانيا خلافت جي جزوي ماتحتي ۾ رھي. +اموي خلافت 667ع ۾ ڪوھ قاف واري البانيا جي بادشاھ جاونشر جي مزاحمت کي ڪچلي البانيا کي پنهنجي خراج ڏيندڙ رياست بڻايو. +عباسي خلافت جي زوال سان علائقي ۾ کوڙ مقامي شاھي خاندانن جي حڪومتن کي جنم ڏنو جن ۾ سالاري خاندان، ساجي خاندان ۽ شدادي خاندان جون بادشاھتون شامل آهن. +يارھين صدي عيسويءَ جي شروعات ۾ آذربائيجان واري علائقن تي وچ ايشيا جا ارغوز ترڪ قابض ٿيندا ويا جن پنھنجي نسلي سڃاڻپ ترڪمان جي نالي سان ڪرائي انھن گھراڻن اڳتي ھلي سلجوق ايمپائر قائم ڪئي. +اھي ترڪ موجوده آذربائيجان جي علائقن ۾ 1067ع ۾ داخل ٿيا ھئا. +انھن جي آمد کان پھريان ھتي جا رھاڪو آرمينيائي ٻولي، ايراني ٻولين ۽ پراڻي آذري ٻولي سميت کوڙ انڊو يورپي ٻوليون ڳالهائيندڙ ھيا جن جي جاء ترڪ ٻولين ورتي.پراڻي آذري ٻولي ترڪ ٻولين سان ملي موجوده آذربائيجاني ٻولي بڻجي وئي ٻولين جي علم جي ڪجھ ماھرن جو خيال آهي تہ ايران واري آذربائيجان صوبي ۾ ڳالھائي ويندڙ تاتي ٻولي پڻ ان پراڻي آذري ٻولي مان ٺھي. +شروانشاھي نالي مقامي گھراڻي جي بادشاهت تيموري ايمپائر جي خراج ڏيندڙ رياست ھئي ۽ اردوئي زرين جي توقتمش سان جنگ ۾ تيمور لنگ جي مدد ڪئي. +تيمور لنگ جي وفات بعد ٻه خودمختيار ۽ ھڪٻئي جون مخالف رياستون: قرا قويونلو ۽ اق قويونلو وجود ۾ آيون. +شروانشاھي گھراڻي خراج جي ادائيگي باوجود پنھنجي علائقي ۾ 861ع کان ڪيترين ئي صدين تائين وڌ کان وڌ خودمختياري قائم رکي ۽ 1501ع ۾ ايران جي صفوي گھراڻي جي حاڪمن شروانشاھي رياست تي قبضو ڪيو ۽ اڳتي ھلي صفوي گھراڻي شيعا مذھب اختيار ڪيو تہ ملڪ جي سموري سني آبادي کي شيعا آبادي ۾ تبديل ڪري ڇڏيو صفوين شروانشاھي گھراڻي کي صفوي بادشاهت جي ماتحتي ۾ 1538ع تائين اقتدار ۾ برقرار رکيو. +ان سال صفوي بادشاھ تھماسپ پھرين (دور حڪمراني: 1524–1576) مڪمل طور تي ھٽائي شروان کي صفوي ايمپائر جو صوبو بڻائي ڇڏيو. +ان بعد سني عثماني خلافت 1578 کان 1590 تائين صفوي ايمپائر سان جنگون ڪري موجوده آذربائيجان جي حصن تي قبضا ڪيا. +سترھين صدي جي شروعات ۾ عباس پھرين (دور حڪمراني: 1588–1629) +انھن کي آذربائيجان مان ٻاھر ڪڍيو. +باڪو ۽ ان جي پسگردائيءَ تي روس 1722 ۽ 1723 واري فارس جي صفوي ايمپائر سان جنگين جي نتيجي ۾ مختصر مدي تائين قبضو ڪيو. +صفوين بعد ايران يا فارس تي افشري گھراڻي جي حڪمراني جو آغاز ٿيو. +ان خاندان جي نادر شاھ (دور حڪمراني: 1736–1747) جي وفات بعد کوڙ ننڍيون خانيٽون وجود ۾ آئيون جن جا حاڪم ايرن جي حڪمران گھراڻي سان تعلق رکندڙ ھئا ۽ ايران جي شھنشاھ کي خراج ڏيندڙ ھيا وچ ايشيا ۽ اولھ جي واپاري شاھراھن جو تسلط ۽ انھن جي معاملن جي سنڀال پڻ انھن ننڍين خانيٽن جي ذميداري بڻجي وئي ان بعد آذربائيجان جو علائقو لاڳيتو ھڪٻئي پٺيان ايراني زنديه ۽ قجر گھراڻن جي حڪمراني ۾ رھيو ارڙھين صدي عيسويءَ ۾ روسي ايمپائر خلافت عثمانيه ۽ ايراني ايمپائر کان جارحاڻي طاقت ۾ سبقت وٺي ويو 1804 ۾ روسي ايمپائر ڪوھ قاف واري حصي ۾ گنجه شھر تي حملو ڪيو جنھن سان گنجا واري جنگ ڇڙي. +روس ۽ فارس وچ ۾ 1814ع کان 1813ع تائين جنگون جاري رھيون روسي ايمپائر کي فوجي برتري ھجڻ ڪري روس جنگ کٽي +گلستان واري معاهدي ذريعي قجر گھراڻي واري ايران جارجيا ۽ داغستان سميت کوڙ خانيٽن تي روسي ايمپائر جو حق تسليم ڪيو آراس ندي جي اتر ۾ موجوده آذربائيجان وارا علائقا اڃان ايران جي تسلط ۾ ھئا جن تي اوڻويھين صدي ۾ روسي ايمپائر قابض ٿي ڏھاڪو سال بعد 1826ع ۾ گلستان واري معاهدي جي ڀڃڪڙي جي ڪري روس ايران جي موجوده آرمينيا ۽ اولھ آذربائيجان واري علائقن تي مشتمل ايروان خانيٽ تي حملو ڪري قبضو ڪيو 1828 تائين ھلندڙ جنگ جو نتيجو آخرڪار ترڪمنچائي واري معاھدي جي صورت ۾ نڪتو جنھن ذريعي ايراني قجر ايمپائر ايروان خانيٽ سان گڏوگڏ نخجوان خانيٽ ۽ موجوده آذربائيجان واري ھڪ وڏي علائقي تي مشتمل لنڪران خانيٽ يا تالش خانيٽ روسي ايمپائر جي حق ۾ تان مجبورن دستبردار ٿي وئي آذربائيجان جا باقي حصا ايراني تسلط ۾ رھيا. +ڪوھ قاف وارو پورو علائقو روسي ايمپائر جو حصو ٿي ويو ۽ آراس ندي ٻنھي ملڪن وچ ۾ سرحد بڻجي وئي جيڪا سوويت يونين جي ٽٽڻ بعد آذربائيجان جي ريپبلڪ ۽ ايران وچ ۾ سرحد طور برقرار آھي. +آذربائيجاني نسل جا ماڻھو اھڙي طرح آذربائيجان جي ريپبلڪ ۽ ايران ۾ ورھائجي ويا +پھرين خودمختيار ريپبلڪ. +پھرين جنگ عظيم ۾ روسي ايمپائر جي خاتمي سان موجوده آذربائيجان، جارجيا ۽ آرمينيا جو وفاق ٽرانسڪاڪيشن ڊيموڪريٽڪ فيڊريٽو ريپبلڪ جي نالي سان وجود ۾ آيو جيڪو ٿورو وقت قائم رھي سگھيو مئي 1918ع ۾ اھا وفاقي ريپبلڪ ٽٽي وئي ۽ آذربائيجان جي مساوات پارٽي آذربائيجان ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ جي نالي سان خودمختيار رياست جي قيام جو اعلان ڪري ڇڏيو اھڙي طرح پھريون ڀيرو آذربائيجان نالي جو استعمال ڪيو ويو. +ان کان اول اھو نالو ايران جي اتر اولھ واري علائقي لاء استعمال ٿيندو ھو. +مسلم دنيا ۾ اھا جديد پارلياماني ريپبلڪ ھئي ھن مسلم دنيا جي اھا پھرين ريپبلڪ ھئي جنھن سڀ کان اول عورتن کي عام چونڊڻ ۾ ووٽ ڏيڻ جو حق ڏئي مردن جي برابر سياسي حق ڏنا باڪو ۾ باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي جو قيام ٿيو جيڪا اوڀر واري مسلم دنيا ۾ پھرين جديد يونيورسٽي ھئي +سوويت يونين ۾. +مارچ 1920ع ۾ سوويت روس جو باڪو تي حملو اڳواٽ ئي متوقع ھيو ڇوته ولاديمير لينن چئي چڪو ھو ته سوويت روس باڪو جي تيل کانسواءِ قائم رھي نه ٿو سگھيآذربائيجان جي آزادي کان 23 مھينا بعد بالشيوڪ 11ھين سوويت سرخ فوج آذربائيجان تي حملو ڪري گھري آئي ۽ اھڙي طرح +28 اپريل 1920ع تي آذربائيجانن سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ قائم ٿي. +آزاد رياست جي فوج مزاحمت ڪئي ھئي جنھن ۾ 20000 ھزار آذربائيجاني فوجي مارجي ويا هئا 13 آڪٽوبر 1921ع تي روسي، آرمينيا، آذربائيجان ۽ جارجيا جي سوويت سوشلسٽ ريپبلڪن ترڪي سان قارص وارو معاھدو ڪيو. +جنھن مطابق اڳوڻي ارس ريپبلڪ آذربائيجان سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ اندر نخچيون خودمختيار سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ ۾ تبديل ٿي وئي ۽ ٻئي پاسي زينگزور آرمينيا جي حوالي ٿيو ۽ ترڪي گيومري شھر (اڳوڻو "اليگزينڊروپول") آرمينيا کي واپس ڪرڻ لاء راضي ٿيو. +ٻين جنگ عظيم دوران سوويت يونين جي توانائي واري اسٽريٽجڪ پاليسي ۾ اھم ڪردار ادا ڪيو. +سوويت يونين جي اوڀر واري جنگي محاذ تي 80 سيڪڙو تيل جي رسد باڪو مان ڪئي وئي هئي 1941 کان 1945ع تائين آذربائيجان جو ھر پنجون ماڻھو جنگ ۾ جرمن فوج سان وڙھيو ھو. +ان وقت آذربائيجان جي ڪل آبادي 34 لک ھئي جنھن مان لڳ ڀڳ 681000 ماڻھو جنگي محاذ تي وڙھيا جن مان ھڪ لک کان مٿي عورتون ھيون لڳ ڀڳ 250000 آذربائيجاني جنگي محاذ تي مارجي ويا. +130 آذربائيجاني ويڙھاڪن کي سوويت يونين جو ھيرو قرار ڏنو ويو. +آذربائيجاني ميجر جنرل آزي اسلانوف کي ٻہ ڀيرا سوويت يونين جو ھيرو قرار ڏنو ويو +سوويت يونين مان آزادي. +ميخائيل گورباچوف جي گلاسنوسٽ واري سياست جي نتيجي ۾ سوويت يونين جي کوڙ ھنڌن تي احتجاجي مظاھرن ۽ نسلي ٽڪرائن جو آغاز ٿيو جن ۾ نگورنو ڪاراباخ پڻ شامل ھيو جيڪا آذربائيجان سويت سوشلسٽ ريپبلڪ جو ھڪ خودمختيار علائقو ھيو. +ماسڪو جي نگورنو ڪاراباخ جي مسئلي تي نظراندازي ان تڪرار۾ ويتر اضافو ڪري ڇڏيو جنهن ڪري آزادي جا مطالبا شروع ويا جنھن جو نتيجو بليڪ جنوري واري واقعي جي صورت ۾ ٿيو جنھن واقعي ۾ 93 آذربائيجاني ۽ 29 سوويت فوجي مارجي ويا ان واقعي بعد آذربائيجان ايس ايس آر جي سپريم ڪائونسل +سوويت سوشلسٽ جو لفظ نالي مان خارج ڪري آذربائيجان ريپبلڪ جي خودمختياري جو اعلان ڪري ڇڏيو ۽ آذربائيجان ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ جو جھنڊو اختيار ڪري ڇڏيو 1991 جي آگسٽ ۾ ماسڪو ۾ سوويت فوجي بغاوت جي ڪوشش ناڪام ٿيڻ کان پوءِ 18 آڪٽوبر 1991ع تي آذربائيجان جي سپريم ڪائونسل سوويت يونين کان آزادي جو اعلان ڪيو جنھن جي توثيق ڊسمبر 1991ع آذربائيجاني قوم ريفرينڊم جي ذريعي ڪئي. +جڏھن تہ سوويت يونين پڻ سرڪاري طور تي 26 ڊسمبر 1991ع تي ختم ٿي ويو. +ملڪ ھن وقت يوم آزادي 18 آڪٽوبر تي ملھائيندو آھي. +نگورنو ڪاراباخ جو مسئلو. +ملڪ جي آزادي سان نگورنو ڪاراباخ جي اڪثريت واري آرمينيائي آبادي آرمينيا جي پٺڀرائي سان نئين رياست ۾ گڏ ھلڻ کان انڪار ڪيو جنھن ڪري جنگ ڇڙي پئي 1994ع ۾ جنگ جي خاتمي تي آرمينيائي آبادي نگورنو ڪاراباخ سميت آذربائيجان جي 14 کان 16 سيڪڙو ايراضي تي قابض ٿي وئي ان جنگ دوران آرمينيائي اڪثريت وارن علائقن ۾ آرمينيا نسلي گروھ آذربائيجاني ماڻھن جا قتل عام پڻ ڪيا جن ۾ مالبيلي ۽ گشڪولر وارو قتل عام، گاراداگلي قتل عام ، اگدابن قتل عام ۽ کوجئلي وارو قتل عام شامل آهن. +30000 کان وڌيڪَ ماڻھو ان جنگ ۾ مارجي ويا ۽ ڏھ لکن کان وڌيڪَ بي گھر ٿيا گڏيل قومن جي سڪيورٽي ڪائونسل قرارداد نمبر 822، 853، 874 ۽ 884 ذريعي آرمينيائي فوج کان آذربائيجاني علائقا فورن خالي ڪرڻ جا مطالبا ڪيا ڪيترائي روسي ۽ آرمينيائي 1990واري ڏھاڪي ۾ آذربائيجان ڇڏي ويا 1970 جي آدمشماري مطابق آذربائيجان ۾ 5,10,000 روسي ۽ 4,84,000 آرمينيائي رھندڙ ھيا +آذربائيجان جي سياست. +12 نومبر 1995ع ۾ ملڪ ۾ نئون آئين نافذ ڪيو ويو جنھن ۾ ملڪ جو سياسي نظام صدارتي ريپبلڪ جي جوڙجڪ ڏنل آهن. +رياست جا ٽي شعبا آهن: عملداري ڪندڙ شعبو، قانونساز شعبو ۽ عدالتي شعبو. +قانونسازي جو ادارو ملڪ جي ھڪ ايواني نيشنل اسيمبلي جنھن کي آذربائيجاني ٻولي ۾ ملي مجلس سڏيندا آهن. +جڏھن ته نخجوان خودمختيار ريپبلڪ جي قانونسازي جو ادارو سپريم نيشنل اسيمبلي آهي. +ملي مجلس جا 125 رڪن آھن جن کي ڊٽيز سڏين ٿا جيڪي اڪثريت واري ووٽ جي بنياد تي پنجن سالن جي مدي لاء چونڊجندا آھن +2010 ۾ نيو آذربائيجان پارٽي اليڪشن ۾ سموريون 125 سيٽون کٽي آئي. +مخالف ڌر جي مساوات پارٽي ۽ آذربائيجاني پاپولر فرنٽ پارٽي ھڪ بہ سيٽ نہ کٽي سگھي. +ملڪ جو چيف ايگزيڪيوٽو ملڪ جو صدر آھي جيڪو سڌي چونڊ ذريعي ست سالن لاء چونڊجي ايندو آهي. +وزيراعظم کي پڻ ايگزيڪيوٽو اختيار مليل آهن. +صدر پنھنجي ڪابينه پڻ جوڙيندو آهي جيڪا صدر ۽ پارليامينٽ آڏو جوابده آھي. +آذربائیجان جي ڪابينه وزيراعظم، ان جي ڊپٽين، ۽ وزيرن تي مشتمل ھوندي آھي. +صدر کي نيشنل اسيمبلي جي فيصلي کي ويٽو ڪرڻ جو اختيار پڻ آهي. +پارليامينٽ جي 95 سيڪڙو ووٽن جي اڪثريت صدر جي ويٽو کي رد ڪري سگهي ٿي. +عدالتي اختيار آئيني ڪورٽ، سپريم ڪورٽ ۽ معاشي ڪورٽ وٽ آھن جن ۾ ججن جي نامزدگي صدر ڪندو آهي. +1993ع ۾ ملڪ جي چونڊيل صدر ابوالفضل ايلچي بيگ جي خلاف ڪرنل صورت حسينوف فوجي بغاوت ڪري ان جي حڪومت جو تختو اونڌو ڪيو جنھن سان آذربائيجان سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ وارو اڳواڻ حيدر علييف اقتدار ۾ آيو 1994ع ۾ صورت حسينوف وزيراعظم جي عھدي تي رھندي بغاوت جي ھڪ ٻي ڪوشش صدر حيدر علييف جي خلاف ڪئي پر ناڪام ٿي ويو. +کيس گرفتار ڪري بغاوت جو مقدمو هلايو ويو 1995 ۾ حيدر علييف جي خلاف ھڪ ٻي ناڪام فوجي بغاوت اومون نالي خاص پوليس جي يونٽ جي ڪمانڊر روشن جوادف ڪئي جنھن ۾ اھو ڪمانڊر مارجي ويو. +اومون جا اسپيشل يونٽ نتيجي ۾ ٽوڙي ختم ڪيا ويا. +ملڪ جي حڪومتي افسرشاھي ۾ ڪرپشن وڌي وئي آڪٽوبر 1998ع ۾ حيدر علييف ٻئي مدي لاء وري چونڊجي آيو 2003ع ۾ حيدر علييف وفات ڪري ويو ۽ سندس پٽ الھام علييف نيو آذربائيجان پارٽي جو چيئرمين ٿيو. +آڪٽوبر 2013 ۾ ھي ٽئين مدي لاء صدر چونڊجي آيو +پرڏيھي ناتا. +آذربائيجان جي ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ توڻي ٿورو عرصو قائم رھي پر ان ڇھن ملڪن سان سفارتي تعلقات قائم ڪيا جن ۾ جرمني ۽ فنلئنڊ پڻ شامل ھيا بعد ۾ سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ جي حيثيت ۾ آذربائيجان سوويت يونين ۾ رھيو ۽ 1990 ۾ سوويت يونين جي زوال بعد ھڪ سال ۾ ئي دنيا جي ملڪن جي وڏي اڪثريت آذربائيجان جي آزادي کي تسليم ڪري چڪي ھئي. +سڀ کان دير سان تسليم ڪندڙن ۾ بحرين شامل آھي جنھن کيس 6 نومبر 1996ع ۾ تسليم ڪيوآذربائيجان جا باقائده ٻہ طرفا سفارتي لاڳاپا سڀ کان اول ترڪي، پاڪستان، يونائيٽيڊ اسٽيٽس، اسرائيل ۽ ايران سان قائم ٿيا +سڀ کان خاص ناتن لاء آذربائيجان جو لاڙو ترڪي طرف وڌيڪ رھيو آھي ھن ملڪ جا 158 ملڪن سان سفارتي لاڳاپا قائم آهن ۽ 38 بين الاقوامي تنظيمن جو رڪن آهي +آذربائيجان جي پرڏيهي پاليسي جي ترجيحن ۾ ان جي پنھنجي علائقائي سالميت جي بحالي، نگورنو ڪاراباخ تي ۽ ان سان لڳولڳ ستن علائقن تي قبضو خالي ڪرائڻ، يورپي ۽ يورو ايٽلانٽڪ ڍانچي جو حصو ٿيڻ، بين الاقوامي سلامتي ۾ پنھنجو ڪردار ادا ڪرڻ، بين الاقوامي ادارن سان سھڪار ڪرڻ، علائقائي سھڪار ۽ باھمي لاڳاپا رکڻ، دفاعي صلاحيت وڌائڻ شامل آهن. +آذربائيجان بين الاقوامي دھشتگردي سان مقابلي لاءِ عالمي اتحادن جو سرگرم رڪن آھي ۽ اھو يارھن سيپٽمبر تي ٿيل نيويارڪ ۾ دھشتگردي جي واقعي بعد دھشتگردي جي خلاف سھڪار ڪندڙ پھرين صف وارن ملڪن ۾ شامل ھيو ھن ملڪ ڪوسووو، افغانستان ۽ عراق ۾ امن قائم ڪرڻ واري ڪوششن ۾ عملي ڪردار ادا ڪيو. +آذربائيجان نيٽو جي پارٽنرشپ فار پيس (امن لاء شراڪت) واري پروگرام جو پڻ سرگرم رڪن آهي. +ھن ملڪ جا يورپي يونين سان پڻ بھتر لاڳاپا آهن ۽ مستقبل ۾ ھن ملڪ جو يورپي يونين ۾ شامل ٿيڻ جو پڻ امڪان موجود آهي. +جاگرافي. +جاگرافيائي لحاظ کان آذربائيجان يوريشيا جي ڏکڻ ڪوھ قاف واري خطي ۾ واقع آهي ۽ ڏکڻ-اولھ ايشيا ۽ اوڀر يورپ تائين ڦھليل آھي. +ان جي جاگرافيائي بيھڪ اتر واري ويڪرائي ڦاڪ ڦاڪ ۾ پور وڇوٽ°38 ۽°42 ڊگرين کان اوڀر طرف ڊگھائي ڦاڪ ۾ °44 ۽ °51 ڊگرين تي واقع آهي. +ملڪ جي سرحدن جي ڪل ڊيگھ آھي جنھن مان 1,007 ڪ م آرمينيا سان، 756 ڪ م ايران سان، 480 ڪ م جارجيا سان، 390 ڪ م روس سان ۽ 15 ڪ م ترڪي سان ملن ٿيون ان جو. +سامونڊي ڪنارو آھي ۽ ڪيسپين سمنڊ اندر ان جي سامونڊي حد آھي. +آذربائيجان جو خطو اتر کان ڏکڻ طرف ۽ اولھ کان اوڀر تائين ڦھليل آھي. +آذربائيجان جا ٽي مکيه طبعي نقش آھن: اوڀر ۾ ڪيسپين سمنڊ؛ اتر ۾ ڪوھ قاف جبلن جون قطارون؛ ۽ وچولي حصي ۾ واقع وسيع ميداني علائقا. +ھن ملڪ جبلن جون ٽي قطارون آھن: وڏو ڪوھ قاف، ننڍو ڪوھ قاف ۽ ڪوھ تالش. +انھن ٽنھي جبلن جون قطارون ملڪ جي 40 سيڪڙو حصي تي ڦھليل آھن +آذربائيجان جي سڀ کان وڏي چوٽي مائونٽ بازاردوز آھي جيڪا (4,466 m) بلند آھي. +سڀ کان اونھو مقام ڪيسپين سمنڊ ۾ واقع آهي جيڪو (−28 m) اونھو آهي. +ڌرتي جا لڳ ڀڳ اڌ گل فشان (mud volcanoes) آذربائيجان ۾ واقع آھن ھن ملڪ ۾ 8,350 نديون ۽ نالا واقع آھن جن مان رڳو 24 نديون 100 ڪلوميٽرن کان وڌيڪ ڊگھيون آھن ۽ سڀئي ملڪ جي اوڀر ۾ ڪيسپين سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪن ٿيون ملڪ جي سڀ کان وڏي ڍنڍ جو نالو ساريسو ڍنڍ(پيلي ڍنڍ) (67 km2) آھي. +سڀ کان ڊگھي ندي ڪور ندي آهي جنھن جي ڊيگھ (1,515 km) آهي جيڪا آرمينيا مان آذربائيجان ۾ داخل ٿي ڪيسپين سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿي. +آذربائيجان جا چار وڏا ٻيٽ ڪيسپئن سمنڊ ۾ واقع آھن جن سڀني جي گڏيل ايراضي 30 چورس ڪلوميٽر آھي. +سياسي ۽ انتظامي ورهاست. +آذربائيجان ۾ ڏھ معاشي ريجن (خطا) ، 66 رَيئَن (ريئنلر)، 77 شھر آھن. +شھرن مان 12 ريپبلڪ جي سڌي سئين اختيار ھيٺ آھن. +آذربائيجان ۾ ھڪ خودمختيار ريپبلڪ پڻ شامل آهي جنھن جو نالو نخجوان خودمختيار ريپبلڪ آهي. +ھر معاشي خطي جي گورنر جي مقرري صدر ڪندو آهي. +نخچيون جي ريپبلڪ جي حڪومت جي چونڊ ان علائقي جي عوام جي چونڊيل پارليامينٽ ڪندي آهي. +آذربائيجان جون 10 ريجن (صوبا) ۽ انھن جا ريئن (ضلعا): +معيشت. +1991ع ۾ آزادي حاصل ڪرڻ بعد آذربائيجان بين الاقوامي مالياتي فنڊ، عالمي بينڪ، يورپين بينڪ فار ريڪنسٽرڪشن اينڊ ڊولپمينٽ، اسلامي ترقياتي بئنڪ ۽ ايشيائي ترقياتي بئنڪ جو رڪن ٿيوآذربائيجان سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ جي سرڪاري بينڪ آذربائيجان جي نئشنل بينڪ ھئي جيڪا سوويت يونين جي مرڪزي بينڪ جي ماتحت ڪم ڪندي ھئي. +آزادي کان پوءِ 1992ع ۾ ان کي آذربائيجان جي مرڪزي بينڪ جو درجو ڏنو ويو. +مرڪزي بينڪ آذربائيجان جي سمورين ڪمرشل بئنڪن جي نگراني ڪري ٿي ۽ ملڪ جي ڪرنسي: آذربائيجاني منات جا سمورا معاملا سنڀالي ٿي. +ڪمرشل بئنڪن ۾ ٻہ وڏين بينڪن جا نالا يوني بينڪ ۽ سرڪاري انٽرنيشنل بئنڪ آف آذربائيجان آھن. +ھن ملڪ ۾ 2007 جي پھرين ٽماھي ۾ افراط زر %16. +6 تي پھتو ھو. +قومي آمدني %29 ۽ ماھوار اجرت %25 تائين پھتيون ھيون معيشت ۾ جڏھن توانائي جو شعبو تيزي سان ترقي ڪري اڀرندو آهي ۽ جيڪڏهن ان سان گڏ غيرتوانائي وارا شعبا پوئتي پئجي ويندا آهن تہ غيرتوانائي واريون برآمدون انتھائي مھانگيون ٿي وينديون آهن ۽ نتيجي ۾ افراط زر وڌي ويندي آهي اھڙي صورتحال کي معاشيات ۾ ڊچ ڊزيز (ڊچ ماڻھن وارو مرض) سڏيندا آهن جيڪو آذربائيجان جي معيشت ۾ محسوس ڪيو ويو آهي. +2000 واري ڏھاڪي ۾ افراط زر تي ضابطو آندو ويو جنھن لاء پھرين جنوري 2086ع تي ملڪ کي نئين ڪرنسي (نئون آذربائيجاني منات) جاري ڪرڻي پئي. +2088ع ۾ آذربائيجان کي عالمي بئنڪ جي ڊوئنگ بزنس رپورٽ ۾ دنيا ۾ اصلاحون آڻيندڙ ڏھن چوٽي جي ملڪن ۾ شمار ڪيو +آذربائيجان جو ٻہ ڀاڱي ٽي علائقو تيل ۽ قدرتي گيس جي ذخيرن سان سرشار آهي +ملڪ ۾ ھيٺين ڪوھ قاف وارو علائقو معدنيات سان مالا مال آهي جتان سون، چاندي، لوھ، ٽامو، ٽائٽينيم، ڪروميم، ميگنيز، ڪوبالٽ، موليبڊينيم، سرمو ۽ ڪچن ڌاتن وارو پٿر لڀن ٿا. +سيپٽمبر 1994ع ۾ اسٽيٽ آئل ڪمپني آف آذربائيجان ريپبلڪ (SOCAR) جي 13 مشھور ڪمپنين سان 30 سالن جي مدي لاء معاھدن تي صحيحون ڪيون جن ۾ آمريڪا جي ايموڪو، ايڪسون موبيل، برطانيا جي بي پي، روس جي ليوڪ آئل ۽ ناروي جي ايڪئينار ڪمپنيون شامل ھيون مغربي ڪمپنيون آذربائيجان جي تيل جي ذخيرن تائين وڌيڪ اونھائي ۾ پھچ رکندڙ آھن جيستائين سوويت يونين واري دؤر ۾ پھچڻ ممڪن نہ ھو ان ڪري آذربائيجان دنيا ۾ تيل جي ڳولها ۽ دريافت جي لحاظ کان دنيا جا اھم ترين ھنڌ رکندڙ ملڪ آهي. +حڪومت ملڪ جي ڪلي معاشيات (macro economics) جي پائيداري، تيل جي ذخيرن جي سنڀال ۾ شفافيت ۽ ايندڙ نسلن لاء وسيلن جي تحفظ لاء آذربائيجان جي رياستي تيل جو فنڊ ملڪ جي بجٽ کان اضافي فنڊ قائم ڪيو آهي. +آذربائيجان جي 54. +9 سيڪڙو زمين زرعي آھي. +2007ع ۾ ھتي +4,755,100 ھيڪٽر زمين زراعت لاء مخصوص ھئي ساڳي سال ملڪ ۾ ٻيلن وارا ڪل وسيلا 13 ڪروڙ 60 لک ڪيوبڪ ميٽر ھيا. +آذربائيجان جي زرعي تحقيقاتي ادارا ھتي گاھن جي ميدانن, چراگاھن, باغباني، سب ٽراپيڪل فصلن، سائي ڀاڄي، انگوري شراب واري زراعت، انگوري شرابسازي، ڪپھ جي فصلن ۽ طبي ٻوٽن جي پوکي تي زور ڏئي رھيا آھن. +ڪجھ علائقن ۾ اناج، پٽاٽا، چقندر ۽ ڪپھ جا فصل پڻ پوکيا ويندا آهن. +تماڪ، چوپايو مال، کير واريون شيون، انگوري شراب ۽ صاف ڪيل اسپرٽ پڻ اھم فارمي پيداوار شامل آهن. +ڪيسپين جي ماھيگيري واري صنعت اسٽرجن مڇي ۽ بلوگا مڇي جي زوال پذير اسٽاڪ تي مشتمل آهي 2002 ۾ آذربائيجان جي واپاري ٻيڙن جو تعداد 54 ھيو. +زندگي جا انواع. +ھن ملڪ ۾ مئمل جاندارن جون 106 جنسون آهن، مڇين جون 97 جنسون، پکين جون 363 جنسون، جلٿل جاندارن (amphibian) جا 10 قسم، ريڙهيون پائيندڙ جاندارن جا 52 قسم رھندڙ آھن. +ملڪ جو قومي جانور ڪاراباخ وارو گھوڙو آھي. +ھتي وڏن ٻوٽن جا 4,500 قسم آھن. +ڪوھ قاف ۾ پيدا ٿيندڙ 67 سيڪڙو ٻوٽن جون جنسون آذربائيجان ۾ پيدا ٿين ٿيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39042.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39042.txt new file mode 100644 index 0000000..9c4b57e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39042.txt @@ -0,0 +1,59 @@ +لاھري بندر +لاهري بندر هيءُ اصل لاڙي بندر يعني لاڙ جو بندر هو. +جو اڳوڻي ٻگهياڙ درياھ تي هو ۽ سمنڊ کان ست اٺ ڪوهه هو. +اتي شهر جي بچاءَ لاءِ وڏو ڪوٽ هوندو هو. +جو بلوچي ۽ مڪراني چور چوري ڪندا هئا. +انهيءَ بندر کان مال ٺٽي ڏي ويندو هو. +جو اتان چاليهه ڪوهه پري هو. +اتان هڪ ڪوهه پنڌ تي ڌاراجا شهر آهي، جو ڌاراجا جي راڻي جو شهر هو، جنهن کي ميان غلام شاهه ڪلهوڙي جي اشاري تي ماري ڇڏيائون. +انهيءَ ڦٽل شهر جا نشان اڃا ظاهر آهن. +اتر ڏي ڳاڙهين سرن جو هڪڙو جهونو ڪوٽ آهي ۽ انهيءَ کان اڌ ڪوهه پنڌ تي بالو شاهه جو قبو آهي. +جنهن تي گهڻا مهاڻا ۽ جت زيارت لاءِ ايندا آهن. +جنت السنڌ مطابق:لاهري بندر جنهن ديول کان پوءِ ناموري حاصل ڪئي، سو ديول کان پنجن ميلن جي مفاصلي تي سمنڊ کان ويهه ميل اندرئين پاسي مهراڻ جي هڪڙيءَ اولهندي واري شاخ تي واقع هو، ابن بطوطا جي بيان موجب خوبصورت ۽ مالدار شهر هو. +سندس بيان موجب ايران ۽ يمن جا جهاز مال آڻيندا هئا. +محمد تغلق هي بندر قاضي علاءَ الملڪ هراتيءَ کي جاگير ڪري ڏنو هو. +بندر جي سالياني آمدني ويهه لک دينار هئي. +ٺٽي جي بنياد پوڻ کان پوءِ به لاهريءَ جو اقبال واپار جي ڪري ترقي ڪرڻ لڳو. +شيخ ابو الفضل ’آئين اڪبريءَ‘ ۾ لاهريءَ جي تعريف ڪري ٿو ۽ ان جي سالياني آمدني هڪ لک اٺٽيهه هزار رپيا لکي ٿو. +سنڌ جي مصروف ترين بندرگاھ. +سنڌو درياء جي بگهياڙ شاخ هو. +اتان سمنڊ هڪ ڏينهن جي پنڌ تي (يعني اندازاً ڏهه ميل) پري هو. +ٺٽو شهر، لاهري بندر کان دريائي رستي سان ٻن ڏينهن جي مفاصلي تي هو. +لاهري بندر بابت پهريون حوالو البيروني جي ڪتاب الهند مان ملي ٿو ته درياء سنڌ سمنڊ ۾ پوڻ کان اڳ ٻن شاخن ۾ ورهائجي ويو ٿي، انهن مان هڪ وڏي شاخ ۽ ٻي ننڍي شاخ هئي. +لوهاراڻي بندر انهيءَ ننڍي شاخ تي هو. +(موجوده تحقيق موجب انهيءَ ننڍي شاخ کي بگهياڙ تسليم ڪيو ويو آهي +البيروني جي لکڻ موجب، بندر جو اصل نالو ”لوهاراڻي“ هو، جيڪو پوءِ لاڙي، لاهري، لاهوري ۽ لهري به اُچارجڻ ۾ آيو، پر گهڻو مشهور ”لاهري“ ٿيو. +ان دؤر جي مشهور سـَّياح البشاري مقدسي جي چوڻ موجب انهيءَ زماني تائين ڀنڀور (ديبل) جي حالت ابتر ٿي چڪي هئي، جنهن ڪري ان جي بدران لاهري بندر کي استعمال ڪيو ٿي ويو، جيڪو ننڍو شهر آهي. +چوڏهين صدي جي اوائل ۾ ابن بطوطه لاهري بندر ڏٺو. +هو لکي ٿو ته ”سمنڊ جي ڪناري تي هڪ سهڻو شهر آهي. +کيس هڪ وڏو بندر آهي، جيڪو ديبل کان به گوءِ کڻي ويو آهي. +هن بندر تي يمن، فارس (ايران ۽ عربستان) ۽ ٻين ملڪن جا ماڻهو واپار سانگي اچن ٿا. +هن بندر مان ساليانو سٺ لک رپيا محصول اڳڙندو آهي. +“ سترهين صديءَ ۾ هند ۽ سنڌ ۾ داخل ٿيڻ جو مکيه لنگهه سنڌو درياء هو، جنهنڪري لاهري هڪ مشغول بندر هو. +هند جي پرڏيهي ۽ سنڌ جي سامونڊي واپار جو مکيه مرڪز هو، جنهن پورچوگيزن، انگريزن ۽ ڊچن کي ڇڪي آندو. +سڻائي ڪناري سبب ٻن سَون کان ٽن سَون ٽنن جا جهاز، جي ان وقت وڏا جهاز ليکبا هئا، مال لاهڻ ۽ چاڙهڻ لاءِ اچي لنگرانداز ٿيندا هئا. +ليڪن اوليت ۽ اهميت پورچو گيزن کي حاصل هئي، جيڪي تجارت خاطر گهڻ سامونڊي رستن تي ڇانيل هئا ۽ اڪثر بندرگاهن ۾ سندن واپاري ڪوٺيون هيون. +سر ٽامس رو لکي ٿو ته ”لاهري بندر ۾ پورچوگيز چڱيءَ طرح ڄميل هئا ۽ گهڻي انداز ۾ رهندڙ هئا. +کين پنهنجي جنگي جهازن ۾ ايراني نار ڏانهن مال نيڻ جي هڪ هٽي حاصل هئي. +انگريزن جي پهرئين واپاري وفد کي 1613ع ۾ لاهري بندر منجهه پير کوڙڻ ۾ به انهيءَ ڪري ناڪامي حاصل ٿي هئي جو پورچوگيزن اهو دڙڪو ڏنو هو ته جيڪڏهن انگريزن کي بندرگاه ۾ داخل ٿيڻ جي اجازت ڏني وئي ته هو بندر ڇڏي هليا ويندا. +جيئن ته ان وقت جي گورنر محصول اڳاڙڻ جو حق هڪ مقرر ٿيل رقم جي عيوضي ڏيئي ڇڏيو هو، تنهنڪري ان ڌمڪي جو ايترو اثر ٿيو جو هن انگريزن جي وفد کي انهيءَ دليل تي قبول نه ڪيو ته جيڪڏهن پورچو گيز هليا ويا ته پوءِ بندر جو واپار بند ٿي ويندو. +پورچوگيزن جو سرڪاري روزنامچو لکندڙ ائنٽونيڪارو 1613ع ۾ لکي ٿو ته هي بندر تمام وڏو آهي ۽ آدمشماري تمام گهڻي آهيس. +انگريزي ڪوٺين وارا به انهيءَ بيان جي پٺڀرائي ڪندي لکن ٿا ته جيتوڻيڪ شهر جي اڏاوت سٺي نه آهي، تڏهن به منجهس ڪافي آدم آباد آهي ۽ ضرورت جون سموريون شيون چڱيءَ طرح موجود آهن. +اورنگزيب جي ڏينهن ۾ دهلي حڪومت جو هڪ آفيسر هن بندر لاءِ لکي ٿو ته: ”سنڌ جو مکيه بندر آهي. +موتين ۽ ٻين املهه شين کان مشهور آهي. +هتي اٽڪل چار هزار جهاز ۽ ٻيڙيون آهن. +تاريخ طاهري جي مصنف بذات خود هن بندرگاه کي ڏٺو ۽ پنهنجي يادداشت قلمبند ڪئي اٿس ته: ٺٽي شهر ۽ لاهري بندر جي وچ ۾ ٻن ڏينهن جي بري توڙي بحري سفر جيترو مفاصلو آهي ۽ ان کان پوءِ سمنڊ تائين پهچڻ لاءِ هڪ ڏينهن جي سفر جيترو ٻيو مفاصلو آهي. +اُتي هڪ ننڍو واهه آهي (جنهن کي ٺٽي جي ٻوليءَ ۾ نار چون ٿا) جيڪو بندر سان ڳنڍيل آهي. +اهو ڪن هنڌن تي تقريباً ڏهه طناب ويڪرو آهي ته ڪن جاين تي انهيءَ کان به وڌيڪ. +انهيءَ مان لنگهي ڪونه ٿو سگهجي. +بندر ۽ سمنڊ جي وچ ۾ هڪ وسنئن آهي، جنهن کي ”سُئي مياڻي“ چوندا آهن. +ان هنڌ مير بندر جا پهريدار ڀريل هٿيارن سان هميشه هوندا آهن. +جڏهن به ڪو جهاز نار ۾ داخل ٿيندو آهي ته هو بندوق ڇوڙي ان جي اچڻ جو اطلاع ڏيندا آهن. +جنهن جي جواب ۾ وري – گهاٽ تان بندوق ڇوڙي بندر جي ماڻهن کي جهاز جي خبر ڏني ويندي آهي. +بندر جا ماڻهو وري جهاز جي اچڻ جو اطلاع ٺٽي جي واپارين ڏانهن اُماڻيندا آهن ۽ پاڻ ٻيڙين ۾ چڙهي نار جي مُنهن وٽ ويندا، تيستائين پهريدار جهاز بابت پوري پڇا ڳاڇا ڪري ڇڏيندا آهن. +جيڪڏهن جهاز پنهنجي ئي بندر جو آهي ته ان کي اندر اچي لاهري بندر ۾ لنگر هڻڻ جي اجازت ڏني ويندي آهي، پر جي ٻئي ڪنهن بندر جو آهي ته اهو اڳتي وڌي نه سگهندو، بلڪ ان جو سامان لاهي ٻيڙين ۾ وجهي شهر ڏانهن اُماڻبو آهي.بندرگاه جي نه فقط حفاظت جو جوڳو بندوبست هو، پر مال جي محصول وغيره جي وصوليءَ ۾ مقرر شاخ کان وڌيڪ وٺڻ يا واپارين کي زير بار ڪرڻ جي ڪابه شڪايت نه هئي. +سترهين صديءَ جي سياحن جي لکيت سان معلوم ٿو ٿئي ته هر بندرگاه تي محصول جي شرح مقرر نه هوندي هئي، پر لاهري بندر جي محصول وٺڻ واري دفتر تي محصول جو نرخ لکيل هوندو هو. +ڪوبه لالچي عملدار پنهنجي مرضي مطابق ان ۾ ڪابه ڦير گهير آڻي نه سگهندو هو ۽ نه ئي ڪي نوان محصول مڙهي سگهيو ٿي. +بهرحال، هي بندرگاه، پنهنجي اٺن سّون سالن جي شاندار تاريخي اوج ۽ عروج ماڻي، قدرت جي انهيءَ ساڳيءَ ستم ظريفي جو شڪار بنجي برباديءَ جي منزل کي پهتو، جنهن جي ڪري کائنس اڳ يا همعصر بستيون ۽ بندر برباد ٿيا. +درياء جو پيٽ واريءَ ۽ رءُ سان ريٽجڻ لڳو، جنهن ڪري منجهس غورابن ۽ ٻيڙين جي آمدورفت مشڪل ٿيڻ لڳي. +انهيءَ دوران ٻيا بندر، جيئن ته اونگا بندر، شاه بندر، بستا بندر، ڌاراجا ۽ ڪراچي اُسري پيا ۽ لاهري بندر جي اهميت گهٽجي وئي، تان جو سندس نالو نشان به نه رهيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39085.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39085.txt new file mode 100644 index 0000000..dccf785 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39085.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +خدا آباد +خدا آباد : پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي دادوءَ جو ھڪ ننڍڙو شھر.خدا آباد کي يار محمد خان ڪلهوڙي پنهنجي حڪومت جو تختگاهه بڻايو. +ڪن روايتن مطابق ان جو پراڻو نالو شڪارپور پنهواري هو. +خدا آباد کي ڪلهوڙن وڏي ترقي ڏني، اڄ به پنجاهه ايڪڙن تي ڦٽل شهر موجود آهي. +ٻه عمارتون، هڪ جامع مسجد ۽ ٻيو ميان يار محمد ڪلهوڙي جو مقبرو صحيح صلامت آهن، جيڪو ميان غلام شاهه جوڙايو هو +خداباد انگريزي (Khudabad) +سنڌ جي ضلع دادو جو قديم شهر آهي جيڪو دادو جي ڏکڻ ۾ 10 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي اندس هاءِ وي سان قائم آهي. +مغلن جي دور ۾ تڏهوڪي ملتان جي گورنر شهزادي معزالدين ڪلهوڙن جي مرڪزي شهر ڳاڙهي (هاڻ خيرپور ناٿن شاھ تعلقو) تي لڳ ڀڳ 1799ع يا 1700ع ۾ حملو ڪيو هو. +ٻنهي ڌرين جي فوجن ۾ گاج ڪناري کوڙ (ٽوڙ) جي مقام تي سخت جنگ لڳي جنهن ۾ ٻنهي پاسي وڏا جنرل ماريا ويا. +تحفته الڪرام جي مصنف ميرعلي شير قانع موجب علائقو رت سان لت پت ٿي ويو هو. +ميان يار محمد ڪلهوڙو گرفتار ٿيو ۽ ملتان ۾ 28 ساٿين سان شهيد ڪيو ويو ۽ ميان يارمحمد ڪلهوڙو پيش پوڻ بجاءِ قلات هليو ويو. +ڪجهه عرصو قلات ۾ رهڻ کان پوءِ ميان يارمحمد واپس سنڌ آيو ۽ ڳوٺ ڳاها کي مرڪز بڻائي زور وٺڻ شروع ڪيو. +ميانوال ڪمانڊرن ۽ ڪارنن جي مدد سان سامتاڻي، مرکپور، فتحپور (دادو تعلقي ۾ اڄ به اهي ڳوٺ آهن) قبضي هيٺ آندائين. +1701ع ۾ مغل شهنشاهت جو پروانو ۽ خدايارخان جو خطاب حاصل ڪري پنهورن جي ڳوٺ “شڪارپور پنهورڪيءَ” تي اثر قائم ڪري اُتي خداباد جي نالي سان نئون شهر ٻَڌائين جيڪو تاريخ ۾ خداباد-1 جي نالي سان مشهور آهي. +هيءُ ڪلهوڙن جو پهريون وڏو تخت گاھ رهيو آهي. +هن شهر جي باري ۾ ڪيترن ئي محققن ۽ مورخن جا بيان ملن ٿا ته هن شهر ۾ حڪمرانن جي حويلين سان گڏ ٻيون به ڪيتريون ئي خوبصورت عمارتون جڙيل هيون. +هيءُ شهر وڏي ايراضيءَ تي ڦهليل هو. +هن شهر ۾ گلن جي باغن سان گڏوگڏ مختلف ميون جا باغ به هئا. +سنڌ دريا جي وجهو هجڻ ڪري واپار جو مرڪز به هو. +هن شهر ۾ ميان يارمحمد ڪلهوڙي جامع مسجد جو بنياد رکيو جنهن جو ڪم ميان نورمحمد ڪلهوڙي مڪمل ڪرايو. +هيءُ مسجد طرز تعمير جو اعلى نمونو آهي. +هن جي ديوارن تي اسلامي ۽ مغل آرٽ جي اثر هيٺ بهترين چٽسالي ٿيل آهي. +هن شهر جي ويجهو ميان يار محمد ڪلهوڙي جو مقبرو به موجود آهي. +هت ريلوي اسٽيشن پڻ آهي. +تاريخ. +ميان يارمحمد ڪلھوڙي جي وقت ۾ سنه 1113هه (سنه 1701ع) ڌاري ڪلهوڙن زور ورتو ۽ پنوهرن کان شڪارپور هٿ ڪري اتي پنهنجو مکيه شهر ٺهرايائون ۽ انهيءَ تي خدا آباد جو نالو رکيائون، ۽ اتان پوءِ ٻيا پاسا هٿ ڪرڻ لڳا. +ميان يار محمد جا ٻه پٽ، نور محمد ۽ محمد خان، جي هيستائين قلات ۾ هئا، سي به اتي اچي رهڻ لڳا. +سنه 1170هه (سنه 1757ع) ۾ جڏهن ميان غلام شاهه گاديءَ تي ويٺو، تڏهن انهيءَ شهر کي درياهه ويڙهي ويو، تنهن ڪري ميان اهو ڇڏي پنهنجي پيءُ جي ٻڌل شهر حيدرآباد، سنڌ جي ويجهو ٻيو شهر ٻڌو، جنهن کي الهه آباد سڏيائين. +فقط سندس مائيتو ڀاءُ محمد مرادياب خدا آباد ۾ رهندو آيو ۽ عطر خان هن کي اتي رهائيندو آيو ته مُلڪ جي طمع رکي. +سنه 1172هه (سنه 1759ع) ۾ ميان غلام شاهه جڏهن ٻڌو ته ڪي کوسا سردار خدا آباد جي شهر تي ڪاهي ڦر ڪري هليا ويا آهن، تڏهن اتي اچي انهن کوسن سردارن کي مارائي ڇڏيائين ۽ شهر جي سنڀال لاءِ ماڻهو مقرر ڪيائين. +سنه 1186هه (سنه 1772ع) ۾ ميان يار محمد سرفراز اڳوڻُ خدا آباد ڇڏي نئون خدا آباد جوشهر هالن کي ويجهو ٻڌايو ۽ سگهوئي پوءِ ميرن ٽالپرن سان ناسازي ٿيڻ لڳيس ۽ مير بهرام ۽ سندس پٽ مير سهراب کي ماريائين، جي خدا آباد ۾ دفن ڪيا ويا. +اهو واقعو سنه 1189هه ۾ ٿيو ۽ ٻئي سال ۾ مير فتح خان بلوچن جو لشڪر وٺي خدا آباد کي گهيرو ڪيو ۽ زور سان اندر گهڙيو. +ميان محمد سرفراز پنجن ڇهن ماڻهن سان ڀڄي هڪڙي مهاڻي جي ٻيڙيءَ ۾ چڙهي حيدرآباد ۾ آيو، جنهن کي به وري ميرن اچي گهيرو ڪيو. +سنه 1197هه (سنه 1782ع) ۾ مير بجار خان ميان عبدالنبيءَ کي گاديءَ تي وهاريو ۽ پاڻ به پنهنجن بلوچن سميت اچي خدا آباد ۾ رهيو. +جڏهن پوءِ عبدالنبي ڀڄي وڃي مدد خان کي وٺي آيو، اهو سردار خدا آباد ۾ آيو ۽ ماڻهن سان ظلم ڪرڻ ۽ آسپاس جا ملڪ ڦرڻ لڳو، تڏهن مير عبدالله، جو عمرڪوٽ ۾ هو، سو لشڪر وٺي مدد خان سان وڙهڻ آيو. +مدد خان نڪري مير جي منزل گاه وٽ ويو ۽ پوءِ عبدالنبيءَ جي حرڪت معلوم ڪري موٽي هليو ويو. +ميان عبدالنبي پشيمان ٿي مير وٽ اچي پيش پيو ۽ اڳتي لاءِ قسم کنيائين، تنهن ڪري مير کيس خدا آباد ۾ وري به گاديءَ تي وهاريو. +سنه 1201هه ( 1786ع) ۾ عبدالنبي ڀڄي قلات جي خان کان مدد وٺي خدا آباد تي ڪاهي آيو، مير فتح علي خان تڏهن ونگ جي پاسي ويل هو، پر عبدالنبي نااميد ٿي سيوهڻ جي پاسي هليو ويو. +سنه 1197هه (سنه 1783ع) ۾ مير فتح علي خان، تيمور شاه بادشاهه جي ڏسڻ کان پوءِ سنڌ جو پڪو حاڪم ٿي آيو ۽ خدا آباد ڇڏي شاهپور جو نئون شهر ٻڌي انهيءَ ۾ اچي رهيو. +سنه 1202هه (سنه 1787ع) ۾ اتان نڪري حيدرآباد اچي تخت گاهه ڪيائين ۽ پوءِ انهيءَ شهر کي سينگارڻ لڳو. +سنه 1217هه (سنه 1802ع) ۾ مير فتح علي خان وفات ڪئي ۽ سندس لاش خدا آباد ۾ کڻي وڃي دفن ڪيائون، جو سندس وڏا اتي دفن ڪيل هئا.مير ڪرم علي خان پهريون مير هو، جو حيدرآباد ۾ رکيو ويو. +انهيءَ کان اڳي ميرن کي خداآباد ۾ رکندا آيا. +مير ڪرم علي خان سنه 1244هه (سنه 1828ع) ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39086.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39086.txt new file mode 100644 index 0000000..46c7231 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39086.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +درٻيلو +درٻيلو (انگريزي: Darbelo) سنڌ جي ضلعي نوشھرو فيروز جي تعلقي ڪنڊياري جو هڪ ننڍڙو شھر يا ڳوٺ آھي. +تاريخ. +عربن جي فتح کان پوءِ، سلطان آرام شاھ جي راڄ ۾ جڏهن سنڌ ۽ ملتان ناصرالدين قباچہ کي ملي، تڏهن درٻيلي جو پرڳڻو هندو حاڪم راڻي ڀنر سهتي راٺوڙ جي هٿ ۾ هو. +سنہ 908ھ (سنہ 1502ع) ڌاري جڏهن مرزا شاه حسن ۽ ڄام فيروز جي وچ ۾ ويڙھ پئي هلي، تڏهن مرزا شاھ حسن پنھنجي پاران درٻيلي ۾ مير فرخ کي حاڪم مقرر ڪيو ۽ پاڻ بکر ويو، جنهن کي وڃي وسايائين. +سنہ 970ھ (سنہ 1562ع) ۾ مرزا عيسيٰ ترخان ۽ سلطان محمود خان جي وچ ۾ ويڙھ لڳي، جا پھرين سيوهڻ ۾ ٿي ۽ پوءِ درٻيلي ۾. +پهرينءَ ۾ سلطان محمود شڪست کاڌي ۽ ٻيءَ ۾ صلح ڪيائون. +سنہ 998ھ (سنہ 1589ع) ۾ جڏهن اڪبر بادشاھ نواب خان خانان کي مرزا جاني بيگ سان وڙهڻ لاءِ سنڌ ڏي موڪليو، تڏهن مير معصوم شاه بکر وارو اڪبر بادشاھ وٽ سلام تي ويو ۽ انھيءَ کيس درٻيلي ۽ چانڊڪي ۽ ڪاڪڙيءَ جي جاگير ڏني. +درٻيلي شھر ۾ مولانا سعد درٻيلوي، عبدالله متقي، مخدوم قاضي محمد عثمان، سيد الھندو شاھ جھڙيون مشھور شخصيتون پيدا ٿيون. +سياستدان سيد ظفر علي شاھ جو تعلق بہ ھن شھر سان آهي.سيد الھندو شاھ پاران جوڙايل ڏھن ڪمرن ۽ ٻارھن ايڪڙن تي مشتمل حويلي اڃان ھتي موجود آھي. +ھن شھر ۾ تاريخي مسجدون، مقام ۽ درگاهون موجود آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39089.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39089.txt new file mode 100644 index 0000000..0d894c7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39089.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ڪوٽ سبزل +ڪوٽ سبزل يا سبزل ڪوٽ يا سبزل ڳڙھ : پاڪستان جي صوبي پنجاب جي ضلعي رحيم يار خان جو هڪ ننڍڙو شھر آھي ۽ سنڌ-پنجاب سرحد جي قريب اين-5 نيشنل ھاءِ وي تي واقع آهي. +تاريخ +سنه 1218هه (سنه 1803ع) ۾ جڏهن مير غلام علي خان سنڌ جي گاديءَ تي هو، تڏهن اچ جي هڪڙي آبروءَ واري سيد ذوالفقار علي شاه کي دادپوٽن جي سردار محمد صادق خان ستايو ۽ تڪليف ڏني ۽ هو مير وٽ دانهين آيو. +ميرن کي سيدن سان گهڻي محبت هئي، تن هن جي سفارش خان ڏي لکي؛ پر خان پاڻ اُچ جي سڀني سيدن کي اڳي کان زياده تڪليف ڏني. +تنهن تي مير ڪاوڙجي طاهر خدمتگار کي وڏي لشڪر سان بهاولپور تي چاڙهي موڪليو. +هن بهاولپور جي حد اندر گهڻا ڳوٺ ورتا ۽ خان کي اهڙو تنگ ڪيو، جو هن صلح ڪيو، ۽ سيدن کي جيڪا جاگير اڳي مليل هئي، سا هنن کي ڏنائين، ۽ سبزل ڳڙهه جو قلعو ۽ ان جي آسپاس وارو پرڳڻو مير کي ڏنائين ۽ خان جو پٽ بهاول خان اول ۾ ڏنائين، جو حيدرآباد وٺي آيا. +انهيءَ کي ميرن گهڻو مان ڏنو. +ڪي ڏينهن رکي پوءِ هن کي موٽائي موڪليائون. +انهيءَ وقت کان وٺي سبزل ڪوٽ ميرن جي هٿ ۾ رهيو ۽ پوءِ خيرپور وارن ميرن جي حصي ۾ آيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39092.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39092.txt new file mode 100644 index 0000000..81f977e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39092.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +فتح پور +فتح پور: (سنڌ) سنڌ جو ھڪ اڳوڻو تاريخي شھر. +سنه 925هه (سنه 1519ع) ۾ جڏهن مرزا شاهه بيگ ارغون قنڌار مان شال ۾ آيو ۽ آسپاس جا ماڻهو پاڻ سان ڪري سيويءَ تي ڪاهيائين، تڏهن سيويءَ جي قلعي جا ماڻهو سڀ ڀڄي فتح پور ۾ ويا، جو شهر اتان پنجاهه ڪوهن تي هو. +شاه بيگ فتح پور تي ڪاه ڪئي. +اتي سيويءَ جو حاڪم پيرولي برلاس اچي پهتو ۽ سندن وچ ۾ جنگ لڳي، جنهن ۾ شاه بيگ فتحياب ٿيو. +وري ٻئي سال ۾ شاه بيگ فتح پور ۽ گنجابه _گندا واهه) ۾ لشڪر گڏ ڪري دريا خان سان وڙهڻ لاءِ آيو، جو ڄام فيروز جي لشڪر جو مهندار هو. +سنه 390هه (سنه 1523ع) ۾ اڪبر بادشاهه مجاهد خان کي سلطان محمود خان سان وڙهڻ لاءِ موڪليو ۽ فتح پور هن کي جاگير ڪري ڏنائين. +سنه 1113هه (سنه 1706ع) ڌاري ميان دين محمد جي ڏينهن ۾ فتح پور جو سردار مير پنوهر هو. +ڪلهوڙن فتح پور وڃي ورتو، تنهنڪري هو دهليءَ جي بادشاهه ڏي دانهين ويو. +جڏهن ميان دين محمد بادشاهي لشڪر سان وڙهندي پڪڙجي پيو ۽ فتح پور پنوهرن کي مليو، تڏهن ميان يار محمد وري فتح پور پنوهرن کان ورتو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39093.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39093.txt new file mode 100644 index 0000000..247aa05 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39093.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ڪڪرالھ +ڪڪراله جو پرڳڻو شاه بندر جي الهندي سمنڊ تائين هوندو هو. +سنه 995هه (سنه 1567ع) ڌاري مرزا محمد باقي ترخان جي وقت ۾ ڄام ڏيسر ڪڪراله جو حاڪم هو. +مرزا جان بابا محمد باقيءَ سان ٺٽي ۽ مڪليءَ جي وچ تي وڙهي شڪست کائي ڪڪراله جي ڄام وٽ مدد لاءِ آيو؛ پر هن مدد نه ڏنيس، تڏهن سميجن ڏي هليو ويو. +سگهوئي پوءِ وري به جان بابا ۽ مرزا باقيءَ جي وچ ۾ لڪيءَ وٽ لڙائي لڳي ۽ وري به جان بابا شڪست کائي ڪڪراله ڏي ڀڳو. +يادگار مسڪين به تڏهن ساڻس هو، پر سگهو ئي پوءِ هو ٻئي مارجي ويا. +سنه 1009هه (سنه 1600ع) ڌاري ڄام ڏيسر جو پٽ ڄام هاله ڪڪراله جو حاڪم هو. +انهيءَ سرحد تي ڪن جاگيردارن جي زمين تي دخلو ڪيو هو ۽ ڦرلٽ ڪئي هئائين ۽ ڪي ماڻهو ماريا هئائين، تنهنڪري مرزا غازي بيگ لشڪر وٺي ڪڪراله تي ڪاهي ويو. +ڄام هاله جي مائٽن مان هڪڙو ڄام داؤد سندس سوُنهو ٿيو. +ڄام هاله شڪست کائي ڀڳو. +مرزا غازي ڄام داؤد جي ڌيءَ سان شادي ڪئي ۽ ڪڪراله جو ملڪ ورهائي ٽي ڀاڱا ڪيائين. +هڪڙو ڄام داؤد کي ڏنائين ۽ ٻه ڀاڱا پنهنجي ملڪ سان گڏي ڇڏيائين. +سنه 1151هه (سنه 1738ع) ۾ جڏهن نادر شاهه سنڌ ۾ اچڻ وارو هو ۽ ميان نور محمد ڪلهوڙي جو راڄ هو، تڏهن ميان جي لاڙڪاڻي ڏي وڃڻ ڪري ڪڪراله جي ڄام ۽ ڌاراجه جي حاڪم پاڻ ۾ شامل ٿي جهازن تي لشڪر چاڙهي پهرين کاٽ تائين ۽ پوءِ نصرپور تائين آيا، پر ڪلهوڙن توبون هڻي ڀڄائي ڪڍيو. +جڏهن نواب مير خان دهليءَ جي بادشاه شاه جهان جي پاران ٺٽي جو نواب هو، تڏهن بادشاه نواب کي حڪم موڪليو ته اڳوڻي نواب شريف خان کي ۽ سندس دوست ڪڪراله جي ڄام ۽ ٻين کي مارائي ڇڏي، جو هن شاه جهان کي ٺٽي ۾ اچڻ وقت تڪليف ڏني هئي، جڏهن هو اڃا شاهزادو هو، نواب انهيءَ حڪم جي تعميل ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39095.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39095.txt new file mode 100644 index 0000000..5fc4b13 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39095.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +محمد طور +محمد طورسومرن جي ڏينهن ۾ اهو شهر مکيه شهر ۽ سندس پاسي ۾ پيو ٿرڙيءَ جو شهر هو. +محمد طور سومرو سنه 654هه (سنه 1256ع) ۾ سنڌ جي گاديءَ تي هو ۽ پندرهن ورهيه راڄ ڪيائين. +انهيءَ اهو شهر ٻڌو، جو سندس نالي پٺيان سڏجڻ ۾ آيو. +سنگهار سومري کان پوءِ سندس زال هيموُ پاڻ ادڪ جي ڪوٽ ۾ رهي ۽ پنهنجن سڳن ڀائن کي محمد طور ۽ ٿرڙيءَ ۾ رکيائين. +اهو سنه 720هه (سنه 1320ع) ڌاري هو، جڏهن غازي ملڪ سنڌ ۽ ملتان جو لشڪر وٺي پونئين غزنوي بادشاه خسرو خان کي لاهي پاڻ دهليءَ جو بادشاه ٿيو. +جڏهن سنه 752هه (سنه 1351ع) ڌاري سومرن جي حڪومت پوري ٿي ۽ سما آيا، تڏهن پونيون سومرو حاڪم سپڙ سمن سان وڙهندي مارجي ويو ۽ سومرا محمد طور ڇڏي ڪڇ ڏي هليا ويا؛ پر اتي به ابڙي سمي نه ڇڏين، ۽ سڀني کي ماري ڇڏيائين. +جڏهن سما حاڪم ٿيا، تڏهن هنن محمد طور جو شهر ڦٽائي ڇڏيو ۽ انهيءَ جي جاءِ تي ساموئي ۽ ٻيا شهر ٻڌائون. +اهي سڀ شهر درڪ پرڳڻي ۾ هئا. +ڪتاب تاريخ سومرا سنڌ مطابق :مؤرخن جو رايو آهي ته: ديرڪ پرڳڻو سنڌ جي سري ۾ هو. +هنن جو خيال آهي ته لاڙ يا ٿر واري ڪنهن حصي ۾ هو، ان محمد تور جي باري ۾ ڪجهه به چئي نٿو سگهجي ته ڪٿي هو؟ +هينري ايليٽ تاريخ طاهري جي حوالي سان لکي ٿو، ”سومرن جو پهريون تخت گاهه طور هو، جو ديرڪ پرڳڻي ۾ الور جي ويجهو ۽ درياء سنڌ جي ڪپر تي هو. +دلوراءِ جي ظلم کان جڏهن درياء وهڪرو ڦيرايو ۽ الور ڦٽي ويو، تڏهن سومرا به محمد تور ڇڏي وڃي ٻين هنڌن ۾ ويٺا ”ايليٽ جو اهو بيان پڻ مبهم آهي. +ائبٽ جي بيان موجب گنگرو واهه جي ڪپ تي هو جو ريڻ جي هڪڙيءَ شاخ مان نڪرندو هو. +ائبٽ سندس عروج جو زمانو سنه 900ع کان سن 1000ع تائين ڏيکاري ٿو. +اڄ تائين هن شهر جي قلعي ۾ محلاتن جا نشان بيٺل آهن. +اڄ تائين جڏهن برسات پوندي آهي ته سچا موتي ۽ جواهر لڀندا آهن. +هن شهر ۾ وڏا وڏا عالم رهندا هئا. +ايليٽ صاحب جو قول آهي ته: ديرڪ پرڳڻو هاڻوڪي ڇاڇري ۽ بدين تعلقن جي طرف هو. +محمد تور جي ويراني ٿي ٿري شهر ٿري کان پوءِ ڀانئجي ٿو ۽ ٿي سگهي ٿو ته ٿري شهر جي ويراني تي محمد طور آباد ٿيو هجي، جو وڌيڪ ترين قياس آهي. +ڊاڪٽر دائود پوٽه صاحب مرحوم لکي ٿو ته: محمد طور ٿري کانپوءِ سومرن جو تخت گاهه هو. +ان ويران شهر جا دڙا تعلقي ميرپور بٺوري ۾ شاهه ڪپور جي پسگردائيءَ ۾ گونگري واهه جي ڪناري تي موجود آهن. +ڊاڪٽر صاحب وڌيڪ تاريخ طاهريءَ جي حوالي سان لکي ٿو ته: هن حقير (طاهريءَ جي مصنف) بلڪه گهڻن ماڻهن ان شهر جا دڙا عبرت جي اکين سان ڏٺا آهن. +انهيءَ جڳهه جي ويران ٿيڻ کانپوءِ، ان طرف جي ماڻهن جو اولاد، سمن جو دؤر ۾ ساڪوره (ساڪره) ۾ آباد هو، ٻيو ڳوٺ ٻڌي ويٺا، جنهن کي محمد طور سڏين ٿا. +”ڊاڪٽر صاحب هن شهر جي ويران ٿيڻ جا ٻه سبب بيان ڪيا آهن. +(1) درياهه سنڌ جي وهڪري جي رخ بدلائڻ ڪري، هي شهر ڦٽي ڀڙڀانگ ٿي ويو. +(2) علاءُ الدين جي سپـﮧ سالار، سالار خان جي اڳواڻيءَ ۾ هن شهر کي ويران ڪري ڇڏيو. +يادرکڻ گهرجي ته: علاؤ الدين نه پر جلال الدين خوارزمي سومرن سان وڙهيو هو. +ان جو تفصيل ڪنهن ٻئي ڀيري پيش ڪيو ويندو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39096.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39096.txt new file mode 100644 index 0000000..d9714a2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39096.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +نصر پور +نصرپور انگريزي (Nasarpur) پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ٽنڊو الهيار ضلعو جو ھڪ شھر ۽ جيڪوٽنڊو الهيار تعلقو کان 11 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آھي.شھر کان ست ڪلوميٽرن جي فاصلي تي تاجپور ريلوي اسٽيشن آهي. +سنڌ جي مشھور شاعر شاھ عنايت رضوي جو تعلق ھن شھر سان آهي.شھر ٻن يونين ڪائونسلن تي مشتمل آهي ۽ ان جي آبادي اٽڪل +52 ھزار آهي. +تاريخ. +سنه 720هه (سنه 1320ع) کان پوءِ جڏهن سومرن جي سنڌ تي حڪومت هئي ۽ دودو گاديءَ تي هو، تڏهن هن ٿرڙي ۽ محمد طور مان نڪري نصرپور تائين پنهنجو ملڪ وڌايو. +سنه 880هه (سنه 1484ع) ڌاري جڏهن ڄام سڪندر گاديءَ تي هو ۽ صغير هو، تڏهن سيوهڻ ۽ بکر جي حاڪمن فساد ڪيو، جنهن تي هو ٺٽي مان نڪتو ۽ بکر ڏي وڃڻ جو ارادو ڪيائين، پر جڏهن نصرپور ۾ آيو، تڏهن سندس هڪڙو نوڪر مبارڪ نالي، جو بهادر شخص هو، تنهن پاڻ کي ڄام سڏايو پر ٽن ڏينهن جي اندر هن کي ماڻهن ڀڄائي ڪڍيو. +سنه 928هه (سنه 1521ع) ۾ مرزا شاه بيگ جي مرڻ ڪري مرزا شاه حسن نصرپور ۾ پيءُ جي گاديءَ تي ويٺو، جو اهو شاه بيگ ٺٽي مان نڪري گجرات ڏي ٿي ويو ۽ رستي ۾ بيمار ٿي مري ويو. +سنه 942هه (سنه 1535ع) ۾ همايون بادشاه گجرات تي ڪاهي آيو. +انهيءَ وقت گجرات جي بادشاه جي پاران خضر خان پَٽن ۾ حاڪم هو. +بادشاه جي حڪم سان مرزا شاه حسن نصرپور مان نڪري پٽن جي ڪوٽ کي اچي گهيرو ڪيو. +پر خضر خان هن کي هڪ لک رپيا رشوت ڏني ۽ هو هليو ويو. +سنه 976هه (سنه 1568ع) ۾ مرزا محمد باقي ترخان جي وقت ۾ سلطان محمود خان ارغون سردارن جي منٿن تي نصرپور جي قلعي کي اچي گهيرو ڪيو، پر خضر خان هن کي هڪ لک رپيا رشوت ڏني ۽ هو هليو ويو. +سنه 976هه (سنه 1568ع) ۾ مرزا محمد باقي ترخان جي وقت ۾ سلطان محمود خان ارغون سردارن جي منٿن تي نصرپور جي قلعي کي اچي گهيرو ڪيو، پر اڪبر بادشاهه جي ملتان ۾ اچڻ جو ٻڌي، گهيرو لاهي بکر ڏي هليو ويو. +سنه 978هه (سنه 1570ع) ۾ مرڻ کان ٿورو اڳي مرزا محمد باقي، اڪبر بادشاهه جي اچڻ جو ٻڌي سنڌ جي جدا جدا ڀاڱن ۾ پنهنجا حاڪم مقرر ڪري ڇڏيا. +نصرپور ۾ پنهنجي هڪڙي پٽ مرزا شاه رخ کي رکيائين ۽ شير علي ڪوڪه کي سندس مدد لاءِ رکيائين. +ٻئي پٽ مرزا پاينده کي سيوهڻ ۾ رکيائين، پر سگهوئي شاه رخ مري ويو، تڏهن سندس جاءِ تي قاسم ارغون کي نصرپور جو حاڪم ڪري رکيائين. +سنه 998هه (سنه 1585ع) ۾ جڏهن اڪبر بادشاه نواب خان خانان کي سنڌ ڏي موڪليو ۽ هو سيوهڻ تي ڪاهي آيو، تڏهن مرزا جاني بيگ هن کي سامهون ٿيڻ لاءِ نڪري اچي نصرپور وٽ درياهه تي ٻيڙين ۾ منزل ڪئي. +سگهو ئي اتي ٻيڙين جي جنگ لڳي، جنهن ۾ مرزا جي طرفان خسرو خان شڪست کاڌي. +سنه 1008هه (سنه 1599ع) ۾ مرزا غازي بيگ جي راڄ ۾ شاه قاسم ارغون جو پٽ ابوالقاسم سلطان، جو مرزا جاني بيگ جو سالو هو ۽ بهادر شخص هو ۽ نصرپور جو حاڪم هو، تنهن فساد ڪيو. +تنهنڪري مرزا ٺٽي مان وڏي لشڪر سان هن تي ڪاهي آيو، پر پوءِ پاڻ ۾ صلح ڪيائون ۽ ابو القاسم نصرپور ۾ رهيو. +سنه 1201هه (سنه 1612ع) ڌاري خسرو خان چرڪس، جنهن کي مرزا غازي بيگ فساد ڪرڻ کان پوءِ ٺٽي ۾ رکيو هو، تنهن اتي سرڪاري پيسن جي نسبت ۾ خيانت ڪئي هئي، تنهن کي سائين ڏنه هندو خان حساب چڪاسڻ بعد گرفتار ڪرڻ لاءِ نصرپور ۾ آيو ۽ خسرو خان جي چورت تي ابوالقاسم سلطان سامهون ٿيڻ لڳس؛ پر نيٺ هن قلعو ورتو ۽ خسرو خان کي به گرفتار ڪيائين. +سنه 1151هه (سنه 1738ع) ۾ نادر شاهه بادشاهه سنڌ ۾ آيو ۽ ميان نور محمد بندوبست لاءِ لاڙڪاڻي ويو. +پٺ تي ڌاراجه ۽ ڪڪراله جا ڄام وجهه وٺي لشڪر ٻيڙين تي چاڙهي نصرپور تائين آيا ۽ ملڪ ۾ ڦرمار ڪرڻ لڳا؛ پر ڪلهوڙن ڪنارن تان توبون ڇوڙي هنن کي ڀڄائي ڪڍيو. +سنه 1168هه (سنه 175ع) ۾ ميان نور محمد جي چوڻ تي ديوان گدومل بادشاهه کان سَنَد ۽ خلعت وٺي آيو ۽ ميان محمد مرادياب کي نصرپور ۾ پيءُ جي گاديءَ تي ويهاريائون ۽ ڏاڍيون خوشيون ڪيائون. +سنه 1172هه (سنه 1759ع) ۾ ميان غلام شاهه ۽ ميان عطر خان ٻنهي ڀائرن جو جهيڙو لڳو ۽ جنگ ٿي. +آخر پرچاءُ ڪيائون ۽ ملڪ وراهيائون. +شاه ڳڙهه کان نصرپور تائين ملڪ ميان غلام شاه کي مليو ۽ ٺٽو باقي حصي سان عطر خان ۽ سندس ڀاءُ احمد يار خان کي مليو. +پر سگهوئي وري هنن پونين ٻن ڀائرن جو پاڻ ۾ تڪرار ٿيو. +تنهن تي ميان غلام شاه نصرپور ۾ هيءَ خبر ٻڌي هنن جي ملڪ تي ڪاهي ويو ۽ آسانيءَ سان سڄي سنڌ پنهنجي هٿ ڪيائين. +سنه 1201هه (سنه 1786ع) ۾ جڏهن ميان عبدالنبي قلات جي خان جي مدد وٺي آيو، تڏهن مير فتح علي خان ونگ جي پاسي شڪار تي ٿي ويو. +نصرپور ۾ گهڻا بلوچ سردار به ساڻس ويا. +سندن غير حاضريءَ ۾ ڪاڇي جا ڪي بلوچ اچي ملڪ ڦري هليا ويا، جن کي پوءِ مير اچي سزا ڏني.هاڻوڪي دور جا مؤرخ نصرپور جي عام هِجي ”ناصر پُور“ ٻُڌائين ٿا. +ٻڌايو وڃي ٿو ته سلطان فيروز شاهه تغلق جي هڪ امير هيءُ شهر تعمير ڪرايو هو، جيڪو ساڱري درياهه جي ڪناري سان واقع هو. +پر وڌيڪ صحيح ايئن ٿيندو، ته پراڻي شهر کي نئين سر اڏايو ويو هو. +کيس دهلي جي تغلق سلطان 751هه (1350ع) ۾ هڪ هزار لشڪر ڏئي انهيءَ مقصد سان موڪليو هو ان کان پوءِ نصرپور ۾ ترخان رهندا هئا. +هن گهراڻي پنهنجي مختصر حڪومتي دور ۾ شهر کي ڏاڍو سهڻو بڻايو. +چوڏس باغن جي بهاري لڳي پئي هوندي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39100.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39100.txt new file mode 100644 index 0000000..de86954 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39100.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +پنھور +پنھور يا پنھوار: قريش خاندان عربن جي نسل مان آھن، جيڪي سندن فتح سنڌ کان پوءِ سنڌ ۾ مقيم ٿئي ويا. +ھي حضرت حارثؓ جو اولاد آھن. +پنهوارن جي اڪثريت منصوره موجوده سانگهڙ ۽ اروڙسکر جي علائقي ۾ زياده رهائش پذير هئا۔ +هي قبيلو مارئي جي لوڪ ادب قصي سبب به مشھور آھن۔ +1692ع هنن جو هڪڙو بزرگ اسڪالر علامه مخدوم محمد هاشم ٺٽوي ؒ 1761ع ڏيھ توڙي پرڏيھ ۾ مشھور آھي۔ +ھنن جو ھڪڙو سردار مير پنھوار نالي سنه 1108ھ (سنه 1696ع) ڌاري ميان نصير محمد ڪلھوڙي جي ڏينھن ۾ بکر جي حاڪم کان لشڪر وٺي آيو، جنھن جو سپه سالار سيويءَ جو حاڪم مرزا خان پِني ھو ۽ ميان نصير محمد سان وڙھيو، جو ھن اُتي اچي نالو ڪڍيو ۽ مريد گڏ ڪيا ھئائين. +پر پوءِ صلح ٿيو ۽ ميان کي اورنگزيب بادشاھ ڏي ڏياري موڪليائون، جنھن بند رکيس، پر پوءِ سگھوئي ڀڄي نڪتو ۽ وري اچي پنھوارن جي رياست سامتاڻي دادو ۾ کاريءَ جو شھر ٻڌي انھيءَ ۾ رھيو ۽ ھٽڙيءَ جو ڳوٺ پنھنجن مريدن ۽ فقيرن کي ڏنائين. +سنه 1113ھ (سنه 1706ع) ڌاري ميان نصير محمد جي مرڻ کان پوءِ سندس پٽ ميان دين محمد سان وري لڙائي ڪيائون،پر نيٺ ھن انھن کي جيتي پنھنجي زيردست ڪيو. +اُنھن مان گھڻا پنهوار نڪري ٺٽه شڪار پور ۽ اروڙ سکر ۾ اچي رھيا، جو سندن خاص شھر ھئا؛ +ميان يار محمد ڪلھوڙي جي ڏينھن ۾ ڪلھوڙا اُتي به آيا ۽ پنھنجو شھر خدا آباد ٻڌائون ۽ اتان آسپاس سيوستان ۾ پکڙڻ لڳا. +پنھوار قبيلو واپار سبب سومرن ۽ سمن سان به ڳنڍيل آھن. +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39101.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39101.txt new file mode 100644 index 0000000..7e738c1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39101.txt @@ -0,0 +1,83 @@ +جت: ھيءُ نج سنڌي قوم آھي ۽ قديم سنڌ ۾ به ھوندي ھئي. +پھرين ڪڇي ۾ ھئا، اُتان ڏکڻ ڏي آيا. +جاتيءَ جو تعلقو خاص سندن ھو ۽ نالو به انھي قوم کان پيس. +ھو اصل کان اُٺ رکندا ۽ پاليندا چاريندا آيا آھن. +جھنگلي ماڻھو ھئڻ ڪري ھو سنڌيءَ ۾ سڏبا به ڄٽ آھن. +ھيءُ جت بلوچن وانگي ھارون مڪرانيءَ جو اولاد سڏبا آھن، جيئن مٿي ذڪر ڪيو ويو.جت جنهن کي عربي زبان ۾ ”زَط“ چيو ويو آهي. +ڪتاب ”لسان العرب“ ۾ لکيل آهي ته:جت هڪ ڪاري رنگ جي نج سنڌي قوم آهي، جيڪا قديم زماني کان وٺي عرب علائقن ۾ وڏي تعداد ۾ آباد هئي. +ڪن تاريخدانن ته بلوچستان جي ماڻهن کي جت ڪري لکيو آهي. +”هي ڪاري رنگ جا سنڌي ۽ هندي جنس جا آهن. +“ڊاڪٽر غلام علي الانا پنهنجي مقالي: ”جت قوم، ان جي تاريخ، سنڌ ثقافت ۾ انهن جي ڪردار جو اڀياس“ ۾ مختلف ناميارن محققن جهڙوڪ: ڀارت جي عالم ڪالڪا رنجن ڪانونگو، ڪرنل ٽاڊ، بيليو ، هنٽر ، ائٽڪن ، ڊاڪٽر ذيگرڊ ويسٽ فال ، ڊاڪٽر هينز ويسٽ فال ۽ ايليٽ جي حوالن سان لکي ٿو، ته جت اصلوڪا ڏکڻ سنڌ جا رهاڪو لوڪ آهن، جيڪي پوءِ ڪن سببن جي ڪري، لڏپلاڻ ڪندا، ڌرتيءَ جي گهڻن ملڪن ۾پکڙجي ويا. +”جت لفظ، عالمن جي ڪنن تي پهريون دفعو ’جيتي‘ ، ”يـُـتي“ ۽ ’ييٿا‘ جي ڌار ڌار نالن جي صورتن م پهتو. +اهي قبيلا ”آمو دريا“ (Oxus river) واري خطي جا رهاڪو هئا، پر ٻوليءَ جي ماهرن پهريون دفعو هن راءِ تي اعتراض ڪيو. +ڊاڪٽر ٽرمپ ۽ جان بيس دعوا ڪئي ته ”جت قبيلا خالص هند آريائي نسل سان واسطو رکن ٿا ڇاڪاڻ ته انهن جي ٻولي، جسماني بناوت ۽ ڊول، هند - آريائي نسل وارن ماڻهن جهڙو آهي ۽ انهن جي ٻولي هنديءَ جو لهجو لڳي ٿي، پر انهن ٻنهي ماهرن اُن راءِ طرف ڪوبه ڌيان ڪونه ڏنو ته جتن جي نسل جا سٿين قوم سان به ڪي اهڃاڻ ۽ نشان پار ملن ٿا. +هنن ماهرن کي، سائنس جي انهن ترقي يافته نتيجن شايد خاموش رهڻ تي مجبور ڪيو، جنهن موجب هيءُ قول قبول ڪيو ويو هو ته: ”ڪنهن قوم جي حسب نسب لاءِ ٻولي ڪو دليل مهيا نٿي ڪري“.مشهور اينٿا لاجسٽ، محترم بيليو (Bellew) جتن کي بلوچ نٿو ڪوٺي، پر هن جي خيال موجب جت، سنڌو ماٿر جي هيٺئين خطي (لاڙ) جا اصلوڪا رهاڪو آهن ۽ هت ڪٿان به ٻاهران ڪونه آيا، بلڪ هتان ئي ٻين پاسن طرف پکڙيا. +بيليو پنهنجي مشهور ڪتاب ’افغانستان ۾ وسيل قبيلا‘ (The Races of Afghanistan) ۾ لکي ٿو: ”جت، ڪٺي ۽ سٿيا، اصل سنڌو ماٿر جا رهاڪو آهن، جيڪي هندو ڪش جبلن ڏانهن لڏي ويا هئا. +يورپي ماهرن جي خيال موجب جت (gaetes) ۽ ڪٺي (Catti) هن علائقي ۾ وڏي تعداد ۾ نظر اچن ٿا. +جتن کي هاڻ هت (افعانستان ۾) ’گوجر‘ سڏيندا آهن. +هو وڌيڪ ڄاڻ ڏيندي لکي ٿو: ”جت، ڪٺي ۽ سٿيا، افغانستان ۾ پنجين ۽ ڇهين صدي عيسويءَ ڌاري لڏي آيا، پر هت (افغانستان ۾) هاڻ جتن جي نالي سان ڪوبه قبيلو نه ٿو رهي، اهي هاڻ ”گوجر“ سڏبا آهن“. +جڏهن ته هنٽر جو چوڻ آهي ته: ”افغانستان ۾ رهندڙ جت، بلاشڪ جتن جي قبيلن سان واسطو رکن ٿا ۽ انهن منجهان آهن. +جت جيڪي هاڻ لاهور کان وٺي ڪراچيءَ تائين آباد آهن، ۽ جن جو بڻ بنياد پڻ پنهنجا پار پتا وساري چڪو آهي، انهن جو تعداد وڏي آباديءَ تي مشتمل آهي“. +”جت“ قبيلا اصل ۾ سنڌو ماٿر جي هيٺئين خطي جا (يعني لاڙ ۽ ڪڇ جا) رهاڪو آهن، جيڪي هتان ٻين طرفن لڏي ويا. +بيليو هن ڏس ۾ وڌيڪ لکي ٿو: ”سنڌو ماٿر جي هيٺين خطن مان ڌڪجڻ کان پو“، جتن پنجاب جو رخ ڪيو ۽ اتي هاري بنجي سهارو ورتائون ۽ ”جاٽ“ سڏجڻ لڳا. +محترم بيليو پنهنجي تحقيق ۾ ڄاڻائي ٿو ته سوات جي واديءَ ۽ افغانستان ۾ رهندڙ ”گوجر“، اصل ۾ ”جت“ آهن، جيڪي سنڌو ماٿر جي هيٺئين خطي (لاڙ) مان لڏي، اتر ۽ اتر اوڀر ۽ اتر اولهه طرف وڌيا“. +بيليو ساڳي ڳالهه ڪجهه واڌارن سان هن ريت ڪري ٿو ته: ”پنجين ۽ ڇهين صدي عيسويءَ ۾ جتن ۽ ڪٺين، مقامي رهاڪن گنڌارين کي، اولهه طرف ”هيلمند“ (Helmand) جي واديءَ ڏانهن ڀڄائي ڪڍيو. +هن دعويٰ جي تصديق هن حقيقت مان به ملي ٿي ته جتن جي باقيات هن وقت به هنن علائقن ۾ پشاور جي واديءَ ۾ پکڙيل نظر ايندي، پر هاڻ هو پاڻ کي جت نه، پر ”گوجر“ سڏيندا آهن. +هنن جي ڪرت ۽ ڌنڌو مال جا ڌڻ پالڻ ۽ کيتي ٻاڙي ڪرڻ آهي“. +جتن جي پهچ ۽ پکڙجڻ جي باري ۾ محترم ڪالڪا رنجن جو اڀياس آهي ته: ”هاڻ سنڌو ماٿر کان اڳتي بلوچستان، پشاور جي واديءَ ويندي سليمان جبلن جي قطار تائين، جتن جي پکڙيل آبادي نظر ايندي آهي. +اٽڪ ڊسٽرڪٽ گزيٽيئر ۾ لکيل آهي ته: ”اها خبر نٿي پوي ته جت، هت ڪٿان آيا ۽ ڪڏهن آيا؟ +ممڪن آهي ته اهي اوڀر کان آيا هجن، جيتوڻيڪ هو (جت) هتي جا اصلوڪا رهاڪو نه آهن، پر اهو پڪ سان چئي سگهجي ٿو ته عام راجپوتن ۽ جتن جي وچ ۾ ظاهري ڏيک ويک، شڪل ۽ صورت ۽ قدڪاٺ ۾ ڪوبه فرق ڪونهي. +هتي جت آبادگار (Cultivators) ۽ هاري آهن“. +سمٿ(V. +A Smith) جو چوڻ آهي ته: ”جڏهن بيسمار، بالا، انڊو - سٿين گجر ۽ هـُـن قبيلا ڇهين صديءَ ۾ ڀارت لڏي آيا، تڏهن اُنهن مان جيڪي شان مانَ سان رهڻ لڳا تن کي راجپوت سڏيو ويو ۽ اُهي قبيلا، جن زراعت جو پيشو اختيار ڪيو، تن کي جـَـت سڏيائون. +هن جي تحقيق مطابق، ”جت، گـُـجرن کان ٿورو پوءِ، پر ساڳئي وقت ۾ ننڍي کنڊ ۾ لڏي آيا هئا. +هـُـو سڄي ملڪ ۾ پکڙجي ويا هئا ۽ اثر رکندا ويا، نيٺ پرمار راجپوتن، دهليءَ تي سندن قبضي کي ختم ڪيو ۽ کين مالوا طرف ڌڪي ڪڍيو، ۽ راٺوڙ، بيڪانير تي قابض ٿيا، ڀاٽين جيسلمير تي قبضوڪيو ۽ جتن کي اُتان ڀڄائي ڪڍيائون. +ايٽڪن جتن جي اصل نسل جي باري ۾ پنهنجي ڄاڻ هن طرح پيش ڪري ٿو ته: ”جت سنڌي قبيلو آهي، پر سٿين قوم جي باقيات هن ۾ شامل آهي، جيڪي آڳاٽي زماني ۾ هن طرف لڏي آيا. +هنن جو رڪارڊ ڪڇي ٻوليءَ جي ”نوڌا“ (Nudha) ۾ موجود آهي، جتان اهي قبيلا ڏکڻ سنڌ ڏانهن لڏي ويا، جتي هنن جي اڪثر آبادي آهي. +مشهور سياح، ابن حوقل، ڏهين صديءَ عيسويءَ ۾ هنن کي هن علائقي ۾ ڏٺو. +هي اُٺن جا وڳ ڌاريندا هئا ۽ اُٺن جي ڪري هيءُ علائقو مشهور هو. +اڄ ڏينهن تائين هي قبيلا ساڳيو ڌنڌو اختيار ڪريو اچن. +جتن جي باري ۾ جرمن ماهرن ۽ محققن، ڊاڪٽر زيگ ويسٽ فال(Dr. +Sigrid Westphal) ۽ سندس وڏ وڙي زال ڊاڪٽر هائينز ويسٽ فال (Dr. +Heinz Westphal) جي راءِ پڻ وڏي اهميت واري آهي. +هنن ٻنهي ماهرن، جتن جي اصل نسل ۽ حسب نسب توڙي لڏپلاڻ جي باري ۾ وڏي جاکوڙ ڪري تحقيقي رپورٽ لکي. +هنن هن سلسلي ۾ جرمنيءَ کان جتن جا اُبتا پيرا کنيا ۽ مصر، اُردن، عراق، ايران، افغانستان، بلوچستان، صوبه سرحد، لسٻيلي، پنجاب، ڪوهستان، اُتر سنڌ، لاڙ، ڪڇ ۽ راجسٿان ۾ جتن جي لڏپلاڻ وارا ماڳ ۽ مڪان ڏٺا، اُنهن جا پار پتا پڇيا. +انهيءَ تحقيق جي آڌار تي هو لکن ٿا ته: ”جت قوم قديم سنڌ ۾، اسلام جي ظهور کان اڳ، لاڙ واري حصي، ڪڇ ۽ راجسٿان ۾ آباد هئي. +هن قوم جا مختلف قبيلا ۽ پاڙا، اسلام جي سنڌ ۾ آمد کان اڳ، سنڌ مان لڏي بلوچستان، لس ٻيلي جي رياست، قلات جي رياست، ايران، عراق، اردن، عربستان ۽ اڃا به اڳتي وڌي وڃي آباد ٿيا. +جڏهن ته ڪالڪا جي ڪيل تحقيق موجب: ”جت ۽ راجپوت ساڳئي نسل سان واسطو رکن ٿا، ڇاڪاڻ ته جسماني بناوت، ٻولي، اخلاق، اُٿڻ ويهڻ جي آدابن ۽ اصولن، طبعي رجحان ۽ جذبن، سوچ ۽ راڄوڻي سمجهه توڙي سماجي نگاهه کان اڄ جا جت، هندن جي ٻين تن ذاتين جي ڀيٽ ۾ قديم آرين جا نمائنده ۽ وارث لڳن ٿا. +هن ڏس ۾ ڊاڪٽر زيگ ويسٽ فال ۽ ڊاڪٽر هائينز ويسٽ فال تاريخ جي حوالي سان لکن ٿا: +”هيءَ هڪ تاريخي حقيقت آهي ته وڪرماجيت کي ساڪ (سٿين) حمله آورن سان 57 ق. +م ۾ مقابلو ڪرڻو پيو هو ۽ اها به حقيقت آهي ته ننڍي کنڊ جي سڀني اتر - اولهه وارن حصن ۾ انهن(ساڪن/ سٿين) جو سڪو ڄميل هو، پر ساڪ / سٿيا انهن خانه بدوش ٽولن جو مجموعي نالو هو، جن ڪجهه صديون اڳ برصغير کي پنهنجن حملن جو نشانو بنايو هو. +ڪجهه عرصي کان پوءِ انهن (ساڪ ۽ سٿين لوڪن)،اُٺ ۽ مينهن پاليندڙ جت قبيلن سان پاڻ کي ضم ڪرڻ آسان سمجهيو، ڇو ته هنن جي پنهنجي روزمره واري زندگي، جتن جي زندگيءَ وانگر خانه بدوش هوندي هئي. +اهو به هڪ انومان (Hypothesis) آهي ته جت قوم اڳ ۾ آيل ساڪن / سٿين جي باقيات مان هجن، جيڪي حملي کان پوءِ هت رهجي ويا هجن ۽ هتي ئي آباد ٿي ويا هجن. +ڪالڪا ”سرجيمس ڪئميل (James Camphell) جي حوالي سان جتن کي ٻاهران آيل ٿو سڏي، جيڪي ننڍي کنڊ ۾ 150 ق - م کان 100 ق - م تائين حمله آورن سان گڏ آيا. +ڪالڪا، ايليٽ جي حوالي سان وڌيڪ ڄاڻ ڏئي ٿو ته: ”اسان وٽ ڪوبه مستند تاريخي احوال ڪونهي ته جت، اُتر - اولهه واي علائقي طرف ڪيئن لڏي ويا ۽ ننڍي کنڊ جي سرحدن کان ٻئي طرف اڳتي ڪيئن ويا، جڏهن ته ننڍي کنڊ جي تاريخ جي اوائلي ۽ ابتدائي زماني ۾ انهن کي منصوره کان ڪرمان تائين ۽ ان کان سواءِ ايران جي سرحدي علائقن ۾ عرب سياحن، جاگرافيدانن ۽ مؤرخن، کيتي ٻاڙي ۽ مال پالڻ وارن ڌنڌن ۾ مشغول ڏٺو. +”هڪ راءِ هيءَ به آهي ته: جت اصل ۾ هند - آريائي لوڪ آهن، جيڪي اوڀر وارن علائقن کان لڏي آيا ۽ نه ڪ انڊو - سٿين، جيڪي ”آمو دريا“ (Oxus river) کان آيا هئا. +بلاشڪ جتن جا ڪي قبيلا ۽ پاڙا، ننڍي کنڊ مان، پنهنجي گهر ڀاتين سان گڏ، اُتر طرف لڏي ويا ۽ ڪن صدين جي گذرڻ کان پوءِ، ايران جي سرحدي علائقن کان سنڌوءَ جي اڀرندي ڪناري طرف واپس لڏي آيا، يعني هو(جت) دراصل برصغير جا اصلوڪا رهاڪو آهن ۽ کين (جتن کي) لغوي لحاظ کان ساڳين آوازن جي بنياد تي ’جيتي‘ gaete) ، يـُـتي، (Yuti) ”ييٿا“ (Yetha) يا ”انڊو- سٿيا، سڏڻ صحيح نه آهي. +“ساڳي راءِ ڊاڪٽر زيگ ويسٽ فال ۽ سندس گهر واري ڊاڪٽر هائينز فال ويسٽ جي آهي، جنهن مان معلوم ٿو ٿئي ته جت قبيلا، بلوچستان کان سنڌ ۾ لڏي ڪونه ويا هئا، پر ان جي برعڪس هي قبيلا، سنڌ مان بلوچستان، پنجاب، ايران ۽ عراق طرف لڏي ويا هئا. +هنن ٻنهي جرمن ماهرن جي راءِ موجب: ”عراق ڏانهن لڏي ويل جـَـت، اڃا تائين عراق جي ڏاکڻين حـصي ۾ آباد آهن ۽ پنهنجي مختلف رهڻي ڪهڻيءَ جي ڪري، عراق جي ٻين قومن کان مختلف آهن ۽ عراقي هنن کي ’مـَـدانَ‘ سڏيندا. +”عراق جا مـَدانَ (جت) سـَـرَن ۽ ڊَڀن وارين ڊٻن تي، ڪکن مان ٺهيل وانڍن ۽ ويڙهن ۾ رهندا آهن. +هو ڊڀن ۽ سـَـرن جهڙن گاهن ۽ ڪانن مان تڏا، تؤنريون ۽ ٻيون شيون ٺاهي وڪڻندا آهن. +هنن جو مکيه ڌنڌو مينهون پالڻ آهي. +پاڻيءَ جي گهٽجي وڃڻ ۽ سڪي وڃڻ سبب، هي ماڻهو پنهنجا ڌڻ ڪاهي، گاهه ۽ پاڻيءَ جي سانگي گهمندا وتندا آهن. +هو مينهن جي کير ۽ مکڻ تي گذر ڪندا آهن. +مکڻ ڀروارن شهرن ۾ وڪڻندا آهن. +’عرب‘ ۽ ’مدان‘ هڪ ٻئي مان شاديون ڪونه ڪن، بلڪ سڀ عرب قبيلا مدانن کي پاڻ کان گهٽ درجي وارو سمجهندا آهن. +بلوچستان ۾ لڏي ويل جتن کي، سندن زبان جي ڪري ’جدگال‘ (جو يعني جت+ گال يعني ٻولي) سڏيو ويو. +زيگ ويسٽ فال جي پنهنجي تحقيق ۾ ڄاڻائي ٿو ته: ”جدگال، راءِ گهراڻي جي حڪومت واري زماني (492ع کان 642ع) ۾ سنڌ مان لڏي، بلوچستان جي ڪڇي ۽ لس ٻيلي وارن علائقن ۾ پکڙجي ويا ۽ اتي ئي ويهي رهيا. +هت هن قوم (جدگال) جا گهٽ ۾ گهٽ چاليهه پاڙا رهن ٿا. +سنڌ جو مشهور مؤرخ، جناب رحيمداد خان مولائي شيدائي پنهنجي ڪتاب ”جنت السنڌ“ ۾ لکي ٿو: ”راءِ گهراڻي جي حاڪم راءِ ديوائج (ديوراج) جي حڪومت واري زماني ۾، جدگال سنڌ جي فوج ۾ هوندا هئا. +پنجين صدي عيسويءَ ڌاري ’سفيد هـُـن‘ (White Huns) بلوچستان ۾ آيا، انهيءَ زماني ۾ جت قبيلا پڻ گهڻي تعداد ۾ بلوچستان ۾ اچي آباد ٿيا ۽ عربن جي ڪاهن وقت يعني ستين صدي عيسوي ۾ بلوچستان ۾ ميد ۽ جت قومون گهڻي تعداد ۾ آباد هيون. +ميد ڏکڻ ۾ سمنڊ جي ڪناري تي آباد هئا ۽ جـَـت (جد گال)، ڪڇي، لس ٻيلي ۽ مڪران ۾ آباد هوندا هئا +جناب مير احمد يار جي راءِ موجب: جدگال، بلوچستان واري علائقي ۾، بلوچ قبيلن کان اڳ آباد ٿيا هئا. +هو لکي ٿو: ”اها مڃيل حقيقت آهي ته بلوچ قبيلا، بلوچستان جا اصلوڪا رهاڪو نه آهن، پر مڪران ۽ بلوچستان ۾ بلوچ قبيلن چوٿين صدي عيسويءَ کان اچڻ شروع ڪيو. +بلوچ قبيلن جي اچڻ کان اڳ هن علائقي ۾ دراوڙ، عرب، ايراني، بروهي، راجپوت ۽ جدگال گهڻي تعداد ۾ رهندا آهن. +بلوچستان جي ڊسٽرڪٽ گزيٽيئر ۾ ڄاڻايل آهي ته: ”جنهن زماني ۾ ابن حوقل مڪران پهتو هو، تنهن زماني ۾ يعني ڏهين صدي عيسوي ۾، مڪران تي جدگالن جو قبضو هو، جيڪي قديم زماني کان هت رهندا هئا ۽ اُن زماني ۾ ڪرمان کان هيٺ سارو ملڪ، سنڌ جي سرحد ۾ داخل هو ۽ اُتي جا رهاڪو سنڌي سڏبا هئا ۽ لشڪر ۾ به سنڌي جوانن جي اڪثريت هوندي هئي، اُنهن مان ڪي اڃا تائين بلوچستان، دشت ۽ ڪرمان واري ايراضيءَ ۾ رهن ٿا ۽ پاڻ کي جدگال سڏائين ٿا. +انهن جي ٻولي به سنڌي آهي جنهن کي هو جدگالي سڏيندا آهن“. +”مجمل التواريخ ۾ هڪ دلچسپ وارتا بيان ڪيل آهي. +اُن ۾ ڄاڻايل آهي ته: سنڌ جي جتن ۽ ميدن گڏجي راجا ’ڌريو ڌن‘ جي دربار ۾ پنهنجا نمائنده موڪليا ۽ عرض ڪيائون ته ’راجا ڌريو ڌن‘ انهن (جتن ۽ ميدن) جي مٿان ڪنهن کي حاڪم مقرر ڪري، ’جت‘ ۽ ’ميد‘ سنڌونديءَ جي ’بهار‘ ڇاڙ وٽ رهندا هئا، ’ميدن‘ جي جتن تي چڙهت هئي. +’ميدن‘، ’جتن‘ تي ڏاڍا ظلم ڪيا، جنهن ڪري ’جتن‘ جا ڪافي قبيلا سنڌ مان لڏي، پنجاب ۾ ’پنج ند‘ جي ٻيءَ ڀر وڃي ويٺا، پر ڪڏهن ڪڏهن ٻيڙين جي وسيلي، ’ميدن‘ تي حملو ڪندا هئا، جن وٽ رڍن جا وڏا ڌڻ هوندا هئا. +’جتن‘ جي انهن لڳاتار حملن، ’ميدن‘ کي ڪمزور بنائي ڇڏيو. +’جتن‘ جي حملن جي ڪري بيشمار ميد مارجي ويا ۽ آخرڪار ’جتن‘، ’ميدن‘ جي ملڪ ۾ ڦرلٽ مچائي، ۽ ’ميدن‘ کي مطيع بنائي ڇڏيو. +ڪشميري برهمڻ انهيءَ دور ۾ سنڌ ۾ آيا. + ڪتاب جو نالو ؛ لاڙ جا ماڳ مڪان مصنف؛ محمد سومار شيخ ايڊيشن؛ پهريون 2006ع ڇپائيندڙ؛ سنڌي ادبي بورڊ ڄام شورو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39120.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39120.txt new file mode 100644 index 0000000..8c66c0b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39120.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +سنڌي ٻولي قومي ٻولي +سنڌي ٻولي قومي ٻولي هڪ تحريڪ جو نالو آهي، جنهن جو مقصد پاڪستان جي آئين ۾ رهندي سنڌي ٻولي کي پاڪستان جي سرڪاري (قومي) ٻولي بڻائڻ آهي. +هن تحريڪ کي شروع ڪندڙ سنڌ جو ساڃاهه وندر طبقو آهي، هن هلچل جي شروعات گهڻو اڳ ٿي هُئي، پر ويجهر ۾ ڪجهه سالن کان ان هلچل ۾ ڪڏهن تيزي سان اُڀار آيو آهي ته ڪڏهن ماٺ رهي آهي. +تاريخي پسمنظر. +سنڌ ۾ عربن جي ڪاهه کان اڳ سنڌي ٻولي ۾ تعليم ۽ اڀياس ڏنو ويندو هيو. +سنڌ جي حڪمراني ڪندڙ مختلف ڌارين توڙي مقامي حڪمرانن جي دور م سنڌي ٻولي کي ڪڏهن سرڪاري حيثيت ملي ته ڪڏهن انکي نظرانداز ڪيو ويو. +سنڌي ٻولي بل 1972 ، سنڌ جي وڏي وزير ممتاز ڀٽو طرفان سنڌ اسيمبلي ۾ 3 جُولاءِ 1972ع تي پيش ڪيو ويو. +1970ع واري ڏهاڪي ۾ سنڌ اندر ٻوليءَ وارا وڳوڙ ٿيڻ کانپوءِ، 3 جولاءِ 1972ع تي ”دي سنڌي ٽيچنگ، پروموشن اينڊ يُوز آف سنڌي لينگوئيج بل“ 1972ع ۾ پيش ڪيو ويو. +ان بل کي سنڌ اسيمبليءَ 7 جولاءِ 1972ع تي 62 مان 50 ميمبرن جي ووٽن سان پاس ڪيو ۽ ان بل تي گورنرسنڌ پاران 16 جولاءِ تي صحيح ڪري ان کي ايڪٽ جو درجو ڏنو. +سوشل ميڊيا تي هلچل. +16 مارچ 2018ع تي جڏهن سنڌ جي راڄڌاني واري شهر ڪراچي ۾ موجود ڊائو ميڊيڪل يونيورسٽي اسپتال جي ڊاڪٽر فهيم عامر پاران ڊاڪٽرياڻي رابعه بيبي کي مريضن سان سنڌي ڳالهائڻ تي شوڪاز نوٽيس ڏئي، يونيورسٽي ۽ اسپتال ۾ سنڌي ٻولي تي پابندي هئين وئي. +سنڌ صوبي جي وزير اعليٰ سيد مراد علي شاهه سميت اعليٰ اختيارن ان واقعي جي سخت لفظن ۾ مذمت ڪندي نوٽيس پڻ ورتو، ان ڏينهن ڪراچي سميت سموري سنڌ ۾ احتجاج ڪري مذمتي قرارداتون پيش ڪيون ويون. +انهن احتجاجن هڪ عظيم نعري سنڌي ٻولي قومي ٻولي کي جنم ڏنو. +چند نوجوانن ان کي هيش ٽيگ "SindhiBoliQomiBoli#" جي صورت ڏني جيڪو ڏسندي ڏسندي ٽوئيٽر تي ٽاپ ٽرينڊ بڻجي ويو، 24 ڪلاڪن اندر 6000 کان وڌيڪ ٽوئيٽس جي مدد سان اهو ترينڊ 17 مارچ 2018 کان 18 مارچ 2018 تائين ٽوئيٽر پاڪستان جي ٽاپ ٽين ٽرينڊس جو حصو رهيو، اهو ٽوئيٽر جي تاريخ ۾ پهريون سنڌي ٽرينڊ هو. +سنڌ جي مختلف شهرن ۾ سنڌي ٻولي کي قومي ٻولي جو درجو ڏيارڻ لاءِ احتجاجي مظاهرا ڪيا ويا. +مظاهرين مطالبو ڪيو تو سنڌي ٻولي کي قومي ٻولي جو درجو ڏئي، سنڌ جي تعليمي ادارن ۾ سنڌي ٻولي کي لازئي قرار ڏنو وڃي. +جاڳرتا مهمون. +سنڌ ۾ مختلف تنظيمن جنهن ۾ سنڌي ادبي سنگت پاران سنڌي ٻولي کي قومي ٻولي بڻائڻ جي لاءِ مختلف وقتن تي جاڳرتا مهم، ريليون، گڏجاڻيون ۽ سيمينار ڪيا ويا. +سنڌي سياستدانن پاران ڪوششون. +سنڌ سان واسطو رکندڙ مختلف پارٽين جي سياسي اڳواڻن سنڌي ٻولي کي قومي ٻولي بڻائڻ لاءِ مختلف وقتن تي پاڪستان جي قومي اسيمبلي ۽ سينيٽ ۾ بل پيش ڪيا ويا، جيڪي مختلف وقتن تي مختلف سبب ڄاڻائي رد ڪيا ويا. +پاڪستان ۾ قومي ٻولين جو تضاد. +پاڪستان گهڻ قومي ملڪ آهي، جنهن ۾ مختلف قومون آباد آهن، جن ۾ چار اهم وڏيون قومون جهڙوڪ سنڌي، پنجابي، پشتون ۽ بلوچ رهن ٿيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39124.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39124.txt new file mode 100644 index 0000000..76970b5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39124.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +قرامطي +ڪرمتي, قرامطي: ڪرمت مڪران ۾ ھڪڙو مڪان آھي، جتان ھيءُ ماڻھو آيل ٿا سڏجن ۽ انھيءَ ڪري بلوچن ۾ داخل ٿي سگھن ٿا، جيئن بروھي ۽ مڪراني آھن. +پر ڪرمطي قوم جا ماڻھو مصر جي پاسي بادشاھ ٿي گذريا، جن جو مذھبي فرقو صوفين ۽ اسماعيلي شيعن يعني بوھرن ۽ خواجن وانگي ھند ۽ سنڌ ۾ به اچي نڪتو. +امڪان آھي ته ڪرمتي ماڻھو سما يا سومرا ھجن، ڇا لاءِ جو گھڻا سومرا ڪرمتي فرقي جا ھئا. +اھي ڪرمتي، قديم وقت کان ساڪري جي پاسي رھندا ھئا ۽ سندن سردار کي جاگيرون مليل ھيون ۽ اڃان به اٿن. +عمان ۽ بحرين، بلوچستان جي آمهون سامهون آهن. +بلوچن مڪران جي ميدن کي شڪست ڏيئي، جاٽن جي مقابلي ۾ پنهنجو طرفدار ڪيو هو. +سنڌ جي عربي حڪومت يمانين ۽ نيزارين جي جهڳڙن ڪري ڪمزور ٿي چڪي هئي. +بلوچن ۽ ميدن گڏجي منصوره تي ڏکڻ کان ۽ جاٽن اتر کان حملا ڪرڻ شروع ڪيا هئا. +سنڌ جي ڪاهه وقت بلوچن عربن کي مدد ڏني هئي ۽ ڪجهه وقت بني اميه سلطنت جا طرفدار هئا، سي جلد سازشي جماعتن جا طرفدار ٿي بيٺا: مثلا، هشام بن عبدالملڪ جي زماني ۾ بني اميه سلطنت اندر ٽي مخالف جماعتون پيدا ٿيون هيون: +(1) شيعا جن کي پهريائين علوين سان ۽ پوءِ فاطمين (Faatmeen) سان همدردي هئي، (2) خود بني اميه وارا، جيڪي حڪومت جا حامي هئا ۽ حجاز تائين پکڙيل هئا ۽ (3) خارجي، جيڪي ظاهري علوين جا طرفدار هئا، پر مٿين جماعتن کي پاڻ ۾ ويڙهائي تماشو ڏسندا هئا. +بلوچ جيڪي فطري جنگجو هئا، سي پهرينءَ ۽ پوئينءَ جماعت سان شامل هئا. +ڪابه انقلابي تحريڪ خراسان يا عراق ۾ منهن ڪڍندي هئي، ته جهٽ ان جو اثر مڪران، سجستان ۽ سنڌ تي پوندو هو. +امين ۽ مامون جي جنگ وقت بلوچن خراسان جي لشڪر ۾ ڀرتي ٿي، طاهر ذواليمين جي جهنڊي هيٺ، مامون جو طرف ورتو هو. +جاٽن، بصري ڏانهن ويندڙ سڙڪ تي، لٽ مار مچائي ڏني هئي. +هيڏانهن ميدن سنڌو نديءَ جي ڊيلٽا کان وٺي ويندي مڪران جي ڪناري تائين فساد کڙا ڪيا هئا. +بڪير بن ماهان بلوچ عباسي تحريڪ جو داعي ۽ نقيب هو، سندس دعوت تي سنڌو نديءَ کان وٺي فرات تائين رهندڙ بلوچي قبيلا، ميد ۽ جاٽ عباسين جا طرفدار ٿي بيٺا. +سنه 128هه ۾ ابو مسلم خراساني بلوچن جي هڪڙي سردار جديع ڪرمانيءَ جي مدد سان عباسين جي ڪاري جهنڊي کي مرو جي جبلن تي کوڙڻ ۾ ڪامياب ٿيو هو. +منصور عباسي بغداد جي تعمير کان پوءِ بلوچن جي يادگار لاءِ بغداد جي هڪڙي دروازي تي ’باب خراسان‘ نالو رکيو هو. +بلوچن مان اڄ به هڪڙو قبيلو مڪران ۾ ’نقيب‘ سڏجي ٿو. +خاران جا نوشيرواني نواب منوچهر جي نسل مان آهن، جي عمر بن عبدالعزيز جي دعوت تي مسلمان ٿيا هئا. +ڊي بوئر، ڊچ مستشرق جي بيان موجب، سنه 281هه ۾، ڪوفي جي هڪڙي غالي شيعي حمدان قرامطيءَ (Qaraamati) نئون مذهب يا فرقو ٺاهيو. +انهيءَ ئي سال قرامطي معتقدن مان يحيا بن مهدي بحرين ۾ وارد ٿي ۽ اهڙيءَ طرح بحرين فسادن جو مرڪز بنجي ويو. +سنه 286هه ۾ ابو سعيد الجنابيءَ کُليءَ طرح بحرين وارن کي نئين مذهب جي دعوت ڏني. +سنه 287هه ۾، هن شامي لشڪر کي شڪست ڏيئي، بصري تي قبضو ڪيو ۽ پوءِ حجر به سندس قبضي هيٺ اچي ويو. +سنه 291هه ڌاري قرامطي يمن تائين پکڙجي ويا. +سنه 311هه ۾ قرامطين ابو طاهر سليمان بن ابي سعيد جنابيءَ جي اڳواڻيءَ هيٺ مڪه معظمه تي ڪاهي، ڪعبي پاڪ مان حجر اسود (Hajir Aswad) پٽي، پاڻ سان عراق ڏانهن نيو ۽ ان جي نتيجي ۾ حج ڪيترا سال صفا بند ٿي ويو. +آخر خليفي مطيع بالله کين وڏي رقم ڏيئي، حجر اسود خانه ڪعبه ۾ موٽائي آندو. +سنه 355هه ۾ آل بويه وارن عمان تي ڪاهي، قرامطين کي شڪست ڏني. +بلوچن به ڪرمان کان وٺي سنڌ جي سرحد تائين ڏهڪاءُ ۽ ڦرمار ڪرڻ جي نتيجي ۾ بويه وارن کان شڪست کاڌي. +بويه وارن کان هارائڻ کان پوءِ، قرامطين، مڪران جي ڪناري کي وسايو. +ستت ئي سندن مڪران جي رند بلوچن سان مائٽي ٿي ويئي. +سندن تحريڪ بلوچستان ۾ اهڙو زور ورتو، جو مڪران کان سروان ۽ نوشڪي ۽ سيستان تائين رهندڙ بلوچن ۽ براهوئن جا قبيلا ساڻن شريڪ ٿي ويا. +تنهن کان پوءِ ميدن کي شڪست ڏيئي، مڪران جي بندر ’ڪلمت‘ کي مرڪز ٺاهي، سنڌ ۽ گجرات جي ڪناري وارن شهرن تي ڌاڙا هڻڻ لڳا. +بلوچن ۾ هڪڙو قبيلو قمراطي آهي، جو ڪلمتي سڏجي ٿو. +انهن عمان کان نڪري مڪران جي بندر ڪلمت کي وسايو. +اڄ به سندن سرداري قائم آهي. +ڪلمتين پورچوگيزن سان جنگيون جوٽيون هيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39148.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39148.txt new file mode 100644 index 0000000..261f62e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39148.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +مير عبدالله سلطان +مير عبدالله سلطانسيوھڻ سان تعلق رکندڙ ھڪ شاعر. +سيوستان جي مشهور عالمن ۽ شاعرن مان ٿي گذريو آهي. +هُو پنهنجي تخلص ”خان عريضيءَ“ سببان مشهور آهي. +هو بکر جي مشهور سيد مير ابوالمڪارم جو پـٽ هو، جو وري مير غياث الدين رضائي سبزواريءَ جو پٽ هو. +اهو پونيون سيد ڪتاب ”حبيب السير“ جي مصنف آخوند مير جو ڏهٽو ۽ سلطان جنيد صفويءَ جو پوٽو هو. +اهو مرزا شاهه بيگ ارغون جي مقربن مان هو ۽ انهيءَ سان گڏ سنڌ ۾ آيو.مير ابوالمڪارم وري مرزا شاهه حسن ارغون ۽ سلطان محمود خان بکر واري جي اميرن مان هو ۽ انهي جي پاران وڪيل ٿي شاهه اسماعيل صفوي وٽ ويو هو. +مير عبد﷢ سلطان، جو سيوستان ۾ ڄائو هو، سو جھانگير بادشاهه جي زماني ۾ مرزا غازيءَ سان گڏ هوندو هو ۽ جڏهن مرزا قنڌار ۽ ٺٽي جو حاڪم ٿيو، تڏهن وڪيل ٿي ايران جي شاهه ڏي ويو ۽ خراسان ۾ امام رضا جي زيارت ڪري موٽيو ۽ مرزا جي مرڻ کان پوءِ ٺٽي ۾ نواب مقرر ٿيو. +پر شاهجھان بادشاهه جي راڄ ۾ ڪنهن سبب ڪري شريف الملوڪ کي ڪاوڙايائين ۽ نواب امير خان اچي مير عبد﷢ ۽ سندس طرف وارن کي ستايو، تنهنڪري مير مٿئين ۽ سندس ڀاءَ پنهنجو عهدو ڇڏي ڏنو، اگرچ مرزا عيسٰي ترخان ۽ ٻين رهي پوڻ لاءِ گھڻو زور ڪين، نيٺ مُلا محب علي سنڌيءَ جي معرفت ڄام تماچيءَ کام پنجاهه هزار دام پگهار وٺي اچي ٺٽي ۾ رهيو. +انهن مان به ڪي مشهور عالم، فاضل، شاعر ٿيا، جن جو ذڪر ٺٽي واري فصل ۾ ايندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39164.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39164.txt new file mode 100644 index 0000000..d179568 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39164.txt @@ -0,0 +1,70 @@ +طھر جي رسم +طوھر يا خطنو يا ختنو عربي ۾ مردن جي طوھر لاءِ خطن (khitan) ۽ عورتن جي طوھر لاءِ خفد (khafd) لفظ استعمال ڪندا آهن. +لفظ طوھر طھارت يا پاڪائي مان نڪتل آهي. +مردن جو طوھر ھڪ جراحي يا سرجري وارو عمل آھي جنھن ۾ مرد جي جنسي عضووي جي چوٽي ۾ زائد کل کي گولائي ۾ ڪٽي ڌار ڪيو ويندو آهي. +طوھر جي رسم وڏي پيماني تي آسٽريليا ۽ آفريڪا جي اصل قديم رھاڪن ۽ مخصوص مذھبي گروھن جھڙوڪ مسلمانن، يھودين ۽ عيسائين ۾ مروج آھي. +موجوده دؤر ۾ طوھر صحت صفائي جي لاء ڪرايو وڃي ٿو پر شاھدين مان پتو پئي ٿو ته ان جي ڪرائڻ جا کوڙ ٻيا سبب آھن. +بائيبل جي روايت مطابق طوھر خدا جو ابراھيم، ان جي اولاد ۽ عبرانين سان ھڪ عھد آھي. +اسلام ۾ طوھر سنت آھي ۽ ھر مرد مسلمان لازمي طور تي جسم جي پاڪائي لاء ڪرائندو آھي. +قرآن ۾ طوھر لاء خدا جي عھد واري روايت موجود ڪانہ آھي نہ وري مسلمان ان روايت کي مڃن ٿا. +عالمن مطابق طوھر جي رسم اسلام کان اڳ عربستان ۾ رائج ھئي ۽ اسلام بہ ان کي قبول ڪيو. +قرآن ۾ طوھر جو ڪوبه ز ذڪر ڪانھي پر حديث ۾ ان جو ذڪر ٿيل آهي. +ھڪ حديث ۾ ذڪر ٿيل آهي تہ ابراهيم طوھر ڪرايو ھيو. +فقيھن مطابق اھو سنت يا واجب ۾ اچي ٿو. +طوھر ھاڻي اسپتالن ۾ ڊاڪٽر ڪندا آهن. +ڪافي مسلمان علائقن ۾ حجم بہ اھو ڪم ڪندا آهن. +ڪن مسلمان معاشرن ۾ ڄمڻ کان يآ بالغ ٿيڻ کان ستين ڏينھن تي طوھر ڪرايو ويندو آهي. +ترڪي ۾ طوھر اسپتالن م ڊاڪٽر ڪندا آهن ۽ ان لاء عمر 6 يا 7 سال ھوندي آھي. +ھن معاشرن ۾ طوھر لاء وڏو جشن ڪيو ويندو آهي جنهن ۾ طعام پڻ کارايا ويندا آهن. +ڪٿي وري شادي سان گڏ طوھر جو جشن بہ شامل ڪيو ويندو آهي. +عورتن جي طوھر جي رسم. +ان رسم کي طب ۾ ڪلٽورڊيڪٽومي (clitoridectomy) چوندا آهن ۽ انساني حقن جي لاءِ جاکوڙيندڙ ان کي زناني جنسي عضوي جي بگاڙ (Female Genital Mutilation) ۽ مختصرن FGM چون ٿا ڇوته انھن مطابق ان طوھر سان عورت جي جسماني ۽ جذباتي نقصان ٿيڻ ڪري مريض ٿي ويندي آهي. +اھا رسم مسلمانن ۾ ننڍي پيماني تي مروج آهي ۽ مسلمانن جي اڪثريت ان کي قبول نه ڪندي آهي. +اصل ۾ اھا اتر آفريڪا ۽ صحارہ ريگستان جي ڪجھ علائقن جي ھڪ قديم رسم آھي ۽ ان کي بعد ۾ ان علائقن جي عيسائين ۽ مسلمانن به اپنايو.ڪجھ اسلامي فقيھن ان رسم کي لازمي قرار ڏنو انھن مطابق عورت جي عضوي ۾ لبن (clitoris) جي چوٽي کي ڪٽرائڻ کپي. +ڪن ھنڌن تہ جنسي عضوي جو پورو ٻاھريون حصو ڪٽيو ويندو آهي. +ان طريقي جي طوھر جي فقيھن مخالفت ڪئي آھي ۽ سندن خيال مطابق ان قسم جو طوھر علائقائي رسم مطابق ٿئي پيو. +عورتن جو طوھر دايون، حجم وغيره ڪندا آهن. +ان طوھر ۾ انفيڪشن ٿيڻ جو امڪان تمام گھڻو ھوندو آھي ڪڏھن ڪڏھن تہ سنگين خرابيون ٿي وينديون آهن. +مردن جي طوھر وانگر عورتن جي طوھر کي بہ پاڪائي سڏيو وڃي ٿو ۽ ان کي شادي لاء ان جي تياري سڏيندا آهن. +عورتن جي طوھر ۾ مردن وانگر جشن يا خوشي ڪانه ڪئي ويندي آهي. +سنڌ ۾ طوھر جي رسم. +هي رسم گهڻو ڪري تڏهن ادا ڪبي آهي، جڏهن پُٽ اٺين سال ۾ پير پائيندو آهي. +حال سارو مجلس لاءِ پلاءَ، ٻوڙ ۽ ٻيا لذيذ طعام تيار ڪبا آهن ۽ راڳيندڙ گهرائبا آهن ۽ ڪن گهراڻن ۾ آتشبازي جو بندوبست ڪبو آهي، ڇوڪر کي گيڙو رتا ڪپڙا پهرائي، موڙن سان سينگاري، گهوڙي تي چاڙهي شهرن مان سرگس ڪري گهمائيندا آهن. +اُن سان گڏ باجا وڄائيندا، راڳ ڳائيندا ۽ بندوقن جا ٺڪاءَ ڪندا هلندا آهن. +گهر موٽڻ تي حجام طهور ڪندو اٿس. +هتي به طهر ساڳئي نموني ڪبو آهي، جيئن عربستان ۾ ڪبو آهي. +پر هتي ايڏا سٺا حجام ڪونهن. +زخم تي گيهه، ميڻ ۽ نم جي پٽي ڪندا آهن. +ڦٽ گهڻو ڪري اٺن- ڏهن ڏينهن ۾ ڇُٽي ويندو آهي پر ڪڏهن ڪڏهن اينگهه به ڪندو آهي. +طهر کان پوءِ هڪدم ڪپڙا ۽ پئسا ڇوڪر جي مٿان گهوري، حجام ۽ لنگهن کي ڏيندا آهن. +جڏهن ڇوڪر ڇٽندو آهي، تڏهن کيس ٻاهر ڪڍي پير ڌوئاريندا آهن ۽ ڪجهه خرچي ڏيندا اٿس، ۽ غريبن کي کارائيندا ۽ خيرات ڏيندا آهن. +جيڪي غريب خرچ نه ڪري سگهندا آهن، سي رڳو حجام کي سنت جا ٻه چار پئسا ڏيندا آهن. +هتي ڇوڪرين جو طهر ڪونه ٿيندو آهي. +ڪي ماڻهو ته ٻار ڄمڻ سان ناڙي موڙڻ مهل ئي طُهر ڪرائي ڇڏيندا آهن، ڪي وري ڇٺيءَ تي طهر ڪرائيندا، پر زالون انهي ماٺ ميٺ جي طهر ۾ ڏاڍيون ناراض هونديون آهن. +چونديون آهن ته ”امان صدقي، ڪو اڌڙيل جو پٽ ته ڪونهي جو گنگ ٻوڙ ۾ طهرائي ڇڏجي. +جڏهن ٻار پنجن ڇهن سالن جو ٿيندو آهي تڏهن مائٽ ٻار جي طهر جو بندوبست ڪندا آهن. +پهرين پهرين طهر جو ڏينهن ٻڌندا. +ڏينهن ٻڌي طور کان اڳ دهل بيهاريندا- جنهن ڏينهن دهل بيهندا ان ڏينهن زالون هڪ ٻئي تا ڏاڍا رنگ وجهنديون آهن، مبارڪون مبارڪون ٿي وينديون، ان ڏينهن دهلن جون بسريون ڪري راڄ ۾ ورهائيندا آهن. +جنهن ڏينهن دهل بيهندا آهن انهي ئي شام جو ٻُڪي پوندي آهي. +ٻڪي ساڳي شاديءَ جي ٻڪيءَ وانگر ٿيندي آهي جنهنجو ذڪر ڊاهريءَ ۾ ٿي گذريو. +پوءِ روز صبح شام دهلاري دهلن جو دس وڄائيندا آهن. +۽ کين روز گهور ملندي آهي، تان جو اچي طهر جو ڏينهن ٿيندو. +هوڏي طهر جا دهل بيٺا هوڏي ناناڻن ڪوٺي جي بندوبست ۾ لڳي ويندا. +ڪوٺو طهر جي سامان کي چوندا آهن جنهن ۾ هنڌ،کٽ، ڪپڙن جو وڳو، ڪلهن لاءِ بوڇڻ. +گوڏ لاءِ حلواڻي ريٽو، وڃڻون، ڳوٿري رومال، ٽي وهاڻان وغيره هوندا آهن ۽ وري پيءُ ماءُ موڙٽ، ٻٽ کهنبو وغيره تيار ڪرائيندا آهن. +دهلن کان پوءِ زالون شادي وانگر آڌي آڌيءَ تائين دهل ڪٽينديون آهن، روز رات جو ڳائڻ وڄائڻ ٿيندو آهي. +انهي وچ ۾ حجام، برادريءَ ۽ سنگت ساٿ وارن کي طهر جون سگهريون دعوتون ڏئي ڇڏيندو آهي. +بس پوءِ جيئن پئي طهر جي تاريخ ويجهي ايندي تيئن ڄاڃي مانڃي ايندا ويندا اوڙي پاڙي کي به سڏ سلح اچي ويندا. +پوءِ طهر کان هڪ رات اڳ گهوٽ کي رات جو زالون ميندي لائينديون آهن، پوءِ ڏاڍا ڳائڻ ٿيندا ۽ زالون سرورَ جو سڏ ڏينديون آهن. +سو هيئن جو پنج پاءُ مينديءَ جا پنجن ٿالهن ۾ ڀڄائي هڪ صندل تي رکنديون ۽ سرور جي سڏ ڏيڻ واري اُتي سرور جو سڏ ڏيندي آھي. +اها سڄي رات ڳائيندي وڄائيندي گذرندي صبح جو يعني طهر واري ڏينهن مهمانن کي نيرن کارائڻ کان پوءِ وري ڳائڻ وڄائڻ ۽ ٻنپهرن جي ماني ٿيندي جنهن کي ”جنڃ“ چون. +ٻاهر ڇني ۾ به مهمانن کي ماني کارائين ان کان پوءِ هرڪو پنهنجي سرندي سارو پوئو پهت ڏئي، ٽه پهريءَ جو طهر واري ٻار کي وهنجاري سهنجاري کيس نوان ڪپڙا پارائي گهر ۾ کٽ تي ويهاريندا پوءِ عزيز قريب دهلن ڌمامن سان ايندا، جيڪي اچي کيس موڙ ٻڌندا ڳانو ٻڌڻ کان پوءِ گهور ٿيندي ۽ ان کان پوءِ سرگس ٿيندي. +سرگس لاءِ اڳ ۾ ئي گهوڙو سينگاريو بيٺو هوندو گهوٽ کي وٺي اچي گهوڙي تي چاڙهيندا اهو سرگس به ائين ئي ٿئي جيئن شاديءَ جي: سرگس ٿيندو آهي راڳ به ساڳيا ڳائين. +هوڏي گهوٽ وڃي سرگس تي هيڏي گهوٽ ماءُ کي پاڻيءَ جو ٿالهه ڀري پير اگهاڙا ڪرائي ان ۾ بيهارين ۽ سندس مٿي تي جَنڊ جو پُڙ رکن جنهن کي ٻه زالون پاسن کان جهلي بيهن ۽ گهوٽ ماءُ جي هٿن ۾ سُٽ ڏين جنهن کي پئي هٿن ۾ ڦيرائيندي آهي. +گهوٽ ڀيڻ کي وري پير اگهاڙا ڪرائي ڳچيءَ ۾ ڪپڙو وجهرائي مٿي تي ڪلام الله شريف رکائين تيسين جيسين طهر ٿئي. +هوڏي گهوٽ سرگس تان ٿي واپس ايندو، پوءِ کيس حلواڻ جي گوڏ ٻڌائي، ٺِڪر جي پاٽ اونڌي ڪري اُن تي ويهاري پير هيٺيان رپيا رکائي سوني جهرڪي ڏيکاري ڇڏيندا. +ائين طهر ٿيڻ کان پوءِ مبارڪون مبارڪون ٿي وينديون، عزيز قريب طهر جي گهور ڏيندا جيڪا حجام کڻي، طهر ٿيڻ کان پوءِ انهيءَ ٻار کي آڻي هنڌ تي سمهاريندا پوءِ ٻار جو روز علاج ٿيندو، جيسين ڦٽ ڇٽي. +انهي وچ ۾ کيس گيهه کنڊ گهڻي کارائين. +حلوا، سيرا، چلا، بسريون، مطلب ته جيڪي کائي. +هٿ ۾ هر وقت رک لاءِ ڪاتي ڏينس، ڦٽ ڇٽڻ کان پوءِ پاڻي وجهنس، انهيءَ ڏينهن به يا بسريون ڪن يا ديڳ لاهين، پوءِ ڪپڙا پارائي ڳانو ڇوري ڇڏيندس +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39178.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39178.txt new file mode 100644 index 0000000..29f1261 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39178.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ٿيلس +ٿيلس آف مليٽس( Thales of Miletus), مليٽس وارو ٿيلس: ھڪ ماھر فلڪيات ھو 624 قبل مسيح ۾ ايشيا مائنر يعني موجوده ترڪيءَ ۾ يوناني نوآبادي ۾ پيدا ٿيو کيس مغربي فلسفي جو باني سمجھيو ويندو آھي.، پر ھي سائنس جي ابتدائي ترقيءَ جو محرڪ ھو. +کيس پنھنجي زندگيءَ ۾ ئي رياضي، طبعيات ۽ فلڪيات جو عالم تسليم ڪيو ويو. +ھي ھڪ سج گرهڻ جي پيشنگوئي جي ڪري مشھور ٿيو. +ان پيشنگوئي سان موجوده ترڪيءَ ۾ موجود درياءَ ھيلائس جي ڪناري تي ميڊيا وارن ماڻهن ۽ لڊيا جي ماڻهن جي وچ ۾ شروع ٿيڻ واري جنگ کي روڪي ڇڏيو ۽ انھن جي پندرهن سالن کان ھلندڙ دشمني ختم ٿي وئي.جنگ شروع ٿيڻ کان ٿورو اڳي ٿيلز اچي اعلان ڪيو تہ" ديوتا توھان جي جنگ تي ناراض آهن ۽ آھي ڪجھ دير ۾ سج کي غائب ڪري ڇڏيندا ۽ جيڪڏھن توھان جنگ کان توبھ نہ ڪئي تہ ھميشہ لاءِ اوندھ ٿي ويندي". +اھڙي طرح سج گرهڻ جي ڪري کين يقين ٿي ويو ۽ جنگ ٽري وئي. +سئو سال بعد ھيروڊوٽس ان واقعي کي قلمبند ڪيو. +ھن 546 قبل مسيح ۾ وفات ڪئي +ھي مشھور ست يوناني ڏاھن مان ھو. +ارسطو کيس يونان جو پھريون فلاسافر سمجھندو ھو.ھي پھريون شخص ھيو جنھن دنيا ۽ ڪائنات کي سمجھڻ جي ڏندڪٿائي طريقي جي بدران نظرئي يا مفروضي يا ٻين لفظن ۾ سائنسي طريقي سان سمجھڻ جي شروعات ڪئي. +رياضي ۾ ھن پھريون دفعو اھرامن جي اوچائي ۽ پاڻيءَ جي جھازن جي سمنڊ ۾ دوري ماپڻ لاءِ جاميٽري جو استعمال ڪيو. +زندگي. +خيال آهي ته ٿيلس شايد مليٽس ۾ 620 قبل مسيح ۾ ڄائو ھوندو. +اٿينز جي قديم ليکڪ اپالوڊورس جي خيال مطابق ٿيلس 625 ق م ۾ ڄائو. +قديم يوناني ليکڪن ھن جي وڏن جي نسبت فونيشين سان پڻ ڳنڍي آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39182.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39182.txt new file mode 100644 index 0000000..c06da5d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39182.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ايڪيوپنڪچر +ايڪيوپنڪچر: +علاج جو ھڪ قسم جيڪو چيني طب ۾ ٻہ ھزار سالن کان وٺي مرڪزي حيثيت رکندو آيو ھو. +شھزادي چنگ جونگشن. +(Jing Zhongshan)جي مقبري مان چار سونيون سيون مليون آھن جيڪو اولھ واري ھان گھراڻي سان تعلق رکندڙ ھو ء ان جو دؤر 206 ق.م. +کان 9 عيسويءَ تائين ھو. +چين جي صوبي شنتونگ (Shandong) ۾ بہ اوڀر جي ھان گھراڻي جي مقبري ۾ اڪريل مورت ملي آهي جنھن ۾ ڪا مخلوق انساني مٿي ۽ ٻانھن ۽ پکيءَ جي جسم سان ڏيکاريل آهي جيڪا گوڏن تي ويٺل ھڪ مريض جو ايڪيوپنڪچر سان علاج ڪري رھي آھي +ھن علاج جي طريقي ۾ جسم ۾ سيون ٽنبيون وينديون آھن. +اھو طريقو زياده تر سور جي علاج طور اختيار ڪيو ويندو آهي.اھو محدود مدي وارو علاج آھي. +ڊگھي وقت لاءِ موثر ناھي.اھو مھارت سان ٿئي تہ ٺيڪ نہ تہ انفيڪشن ٿيڻ جا امڪان رھن ٿا.اھو ٻہ معلوم ٿيو آھي تہ ھن علاج جي طريقي سان وچڙندڙ بيماريون ۽ انفيڪشن ھڪ مريض مان ٻئي ۾ سين جي استعمال سان ڦھلجن ٿا. +سائنس جي علمن سان اڃان ان علاج جي تائيد نہ ٿي سگھي آھي. +ايڪيوپنڪچر جي پريڪٽس جا ڪيترائي طريقا نڪتا آھن پر آمريڪا ۾ سڀ کان وڌيڪ چين جي روايتي طب يا ٽريڊيشنل چائنيز ميڊيسن ,TCM, استعمال ٿيندو آهي.سيون ڊيگھ ۾ ننڍيون ۽ وڏيون ھونديون آھن.اھي 13 کان 130ملي ميٽر تائين ھونديون آھن.ننڍيون سيون منھن ۽ اکين جي ڀرسان استعمال ٿينديون آهن. +چمڙيءَ جا گھنج ڪڍڻ لاءِ سين جي استعمال کي ڪاسميٽڪ ايڪيوپنڪچر چئبو آھي. +ايڪيوپنڪچر جي استعمال جا ٻيا به ڪيترائي طريقا آهن جن ؛ اليڪٽرڪ ايڪيوپنڪچر:جنھن ۾ بجلي جي ھلڪي ڪرنٽ سان اثر پيدا ڪيو ويندو آهي؛ فائر ايڪيوپنڪچر:جنھن ۾ سيون باھ ۾ گرم ڪري پوء ٽنبيون وينديون آهن؛ ماکي جي مک جي زھر وارو طريقو جنھن ۾ ماکيءَ جي مک جو زھر چمڙيءَ تي لڳائي پوء سئي ٽرنبي ويندي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39183.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39183.txt new file mode 100644 index 0000000..bb80d43 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39183.txt @@ -0,0 +1,54 @@ +ارشميدس +ارشميدس يا ارڪميدز قديم دنيا جو ھڪ عظيم يوناني رياضيدان، جاميٽري جو ماھر ۽ مشيني انجنيئر ھو. +۾ موجوده اٽلي جي ٻيٽ سسلي ۾ جي علائقي سرڪيوس يا سرقوسه ۾ پيدا ٿيو. +ھن کي ھر دؤر جي عظيم رياضيدانن مان ھڪ سمجھيو ويندو آھي +اسڪندريه ۾ اقليدس جي اسڪول ۾ تعليم حاصل ڪرڻ واري دور کي ڇڏي ڪري ھن پنھنجي سموري زندگي سلسلي جي علائقي سرڪيوس يا سرقوسه ۾ گذاري. +ھي سسلي جي سندس وقت جي شاھي حاڪمن ھيئرو ۽ سن جي پٽ گيلون جو ويجھو دوست رھيو ۽ جلد ئي درٻار م ذھين سائنسدان طور مشھوري ماڻي جنھن بادشاھ جا تمام ڏکيا مسئلا حل ڪيا. +جي ھڪ ڪھاڻي مشھور آھي تہ ھڪ دفعي بادشاھ ھيئرو ھڪ سوناري کي سون جو مخصوص مقدار ڏئي ان کان سونو تاج ان سون جي وزن جيترو ٺاھڻ جو ڪم سونپيو. +سوناري اھو تيار ڪري بادشاھ آڏو پيش ڪيو. +بادشاھ کي شڪ ٿيو ته سوناري تاج ۾ چاندي ملائي ساڻس خيانت ڪئي آهي پر تاج جو وزن پوء بہ ڏنل سون جيترو ھيو جنھن ڪري بادشاھ پنھنجي ان شڪ کي ثابت نہ ڪري سگھيو پر اھو مسئلو بادشاھ ارشميدس آڏو رکيو. +ارشميدس پاڻي جي ٽب ۾ وھنجڻ لاء جيئن گھريو تہ ھن جي ڌيان ۾ ڪجھ پاڻي ٽب کان ٻاھر ڪرندي نظر آيو. +ارشميدس اھا ڳالھ سمجھي ۽ ثابت ڪيو ته ڪنھن شئي جو وزن جيترو پاڻي جي مڪمل ڀريل ٽب داخل ٿيندو تہ اوتري وزن جيترو پاڻي ٻاھر ھارجي ويندو. +ان اصول کي سائنس ۾ ارشميدس وارو اصول سڏيو ويندو آهي. +ھن ان طريقي سان ثابت ڪري ڏيکاريو تي اھو تاج نج سون جو ٺھيل نہ ھيو. +چيو وڃي ٿو ته ان دريافت تي ارشميدس ٽب مان نڪري خوشيءَ م اگھاڙو گھٽين ايوريڪا! +ايوريڪا! +چوندي ڊڪندو ڏٺو ويو ھو. +ھن جو ھڪ قول پڻ مشهور ٿيو ھو جنھن ۾ ھن چيو ھو تہ: "مونکي بيھڻ جي جاء ملي تہ مان ڌرتي کڻي سگھان ٿو". +بادشاھ ھيئرو حيران ٿي کيس اھو ثابت ڪرڻ جي فرمائش ڪئي ھئي. +سن وقت ارشميدس بيرم ۽ پلين جا اصول دريافت ڪيا ھيا. +ھن بيرم ۽ پلي جي مدد سان ڪرين ٺاھي تمام ڳوري بحري ٻيڙي کي پتڻ تان سمنڊ ۾ اڪيلي سر لاھي ڏيکاريو. +ھن پاڻي کي ھيٺان کان مٿي ڇڪڻ وارو پمپ پڻ ايجاد ڪيو جنھن کي ارشميدس وارو پيچ چون ٿا جيڪو اڃان تائين دنيا جي مختلف حصن ۾ ڪتب اچي ٿو. +ايجادن سان مشھوري باوجود ھن سڀ کان وڌيڪَ رياضي لاء ڪم ڪرڻ پسند ڪيو. +ارشمیدس پراڻي دور سميت ھر دؤر جو ھڪ وڏو رياضيدان ليکيو ويندو آهي. +ذاتي زندگي. +ارشميدس 287 ق م ۾ ميگنا گريشيا (عظيم يونان) پراڻي دؤر واري ڪالوني ۾ سسلي جي بندرگاھ واري شھرسرڪيوس ۾ پيدا ٿيو ۽ 75 سالن جي ڄمار تائين زنده رھيو. +سندس پيءُ جو نالو فڊئاس +ھيو جيڪو غير معروف فلڪياتيدان ھيو. +يوناني سوانح نويس پلوٽارڪ مطابق ارشميدس وارو دؤر سسلي جي بادشاھ ھيئرو ٻيون وارو دؤر ھيو. +ارشميدس جي ھڪ دوست سندس آتم ڪٿا لکي ھئي پر اھا محفوظ رھي نہ سگھي.ھن شادي ڪئي يا نہ يا ھن کي اولاد ھئي يا نہ ان جو ڪو تفصيل ڪونہ ملي سگھيو آهي باقي اھا پڪ آھي ته جواني ۾ ھي قديم مصر جي شھر اسڪنديه ۾ پڙھڻ ويو ھو ۽ مشھور رياضيدان ساموس وارو ڪونان ۽ اريٽوسٿينز سندس ھمعصر ھيا. +ھي ساموس واري ڪونان کي پنھنجو دوست مڃيندو هو. +علمي خدمتون ۽ ايجادون. +ھن جاميٽري، ھائڊرو اسٽيٽڪس، مشينن جي انجنيئرنگ جو وڏو واڌارو ڪيو ۽ جاميٽري جا وڏا مسئلا حل ڪيا. +ھن سڄن يا پورن انگن جي حسابن جا ابتدائي طريقا وضع ڪيا جن کي ھن نڪاس جا طريقا سڏيو جن جي مدد سان ھن ونگن وارين شڪلين جي ڊيگھ ۽ پکيڙ جي ڳڻپ ڪئي. +بعد م گولي ۽ ويلڻ جي، ۽ مخروطي شڪل ۽ بيضوي گولي تي لکندي ھن گولي ۽ ٻين ٺوس شين جي حجم ۽ سطحي پکيڙ ماپڻ لاءِ پڻ ان طريقن جو استعمال ڪيو. +ھن ترندڙ جسمن تي لکندي ھائڊرو اسٽيٽڪس ۽ توازن جي رياضي جو واڌارو ڪيو ۽ ان سان گڏوگڏ بيرم جا قانون، مخصوص ڪشش ثقل جو خيال ۽ ڪيترن ئي شين جي مرڪزي ڪشش ثقل جي ڳڻپ جا طريقا وضع ڪيا. +رياضي ۾ ھن ڪيوبڪ مساواتن کي حل ڪرڻ جا، ٻئين مولن جي تخميني لڳائڻ جا، سلسلي وارن حسابن ڪرڻ جا طريقا ڏنا. +ان کان سواءِ ھن ريتلي ڳاڻيٽي ذريعي تمام وڏن انگن استعمال ڪرڻ جو خيال پڻ ڏنو. +جڏهن رومي سرڪيوس تي حملو ڪرڻ لاء بحري ٻيڙن تي ويجھا ٿيا تہ ھن رومي جھازن کي سامونڊي ڪناري کان پري رکڻ لاءِ ڪارگر ھٿيار ٺاھيا جن ۾ منجنيق، ھڪ ڪرين جنھن سان بحري جھازن کي ٻاھر ڪڍيو ويندو هو ۽ موت جي قطار (Death Array) پڻ ايجاد ڪيا. +جنھن سان سج جا ڪرڻا دشمنن جي جھازن تي آئينن جي مدد سان مرڪز تي آڻي باھ لڳائي ويندي هئي. +ھن ارشميدس پيچ پڻ ايجاد ڪيو. +جنھن جو اڄ تائين آبپاشيءَ ۾ استعمال ٿيندو آهي. +اھو اوزار ھن مصر ۾ قيام دوران ٺاھيو. +ھن دائري جي گھيري مان ان جي قطر جي نسبت جو اندازو لڳائڻ جو طريقو بہ سمجھايو. +ھن ليور ۽ چرخي جا اصول بہ مرتب ڪيا جنھن ۾ پاء شامل آھي +جنھن چيز تي ھن کي فخر ھو اھو ھن جو ٻڌايل رياضي جو اصول ھو ته ھڪ ننڌي کان ننڍي +ويلڻ جيڪا ڪنھن گولي سان صحيح طريقي سان فٽ ٿي سگھي اھا گولي جي جسامت کان ڏيڍوڻو ھوندي آھي. +ارشميدس جي قبر تي ھڪ ويلڻ ۽ ھڪ گولو نصب ٿيل آھي. +قتل. +۾ ھڪ رومي سپاھي جي ھٿان مارجي ويو. +ان وقت ارشميدس واري تي ڪجھ جاميٽري جون شڪليون ٺاھي ان تي غور ڪندي ويٺل ھيو تہ ھڪ رومي سپاھي کيس حملو ڪري قتل ڪيو ان کان بي خبر ھوندي تہ ھي ڪير ھيو ۽ ڇا ڪري رھيو ھو. +چوڻ ۾ اچي ٿو ته رومي جنرل مارسيلز کي جڏهن ارشميدس جي قتل جي خبر پئي تہ ڏاڍو ناراض ٿيو ھو ان جنرل کيس يوناني ڏندڪٿائن جي ھڪ ديو ھڪاٽانڪريز سان تشبيهه ڏيندي جاميٽري جو ھڪاٽانڪريز سڏيو ھو. +ھن کي علم رياضي جي ھڪ وڏي ماھر طور مڃتا ڏيندي ھن جي موت کان ڪجھ عرصو بعد ھن جي مقبري تي سلينڊر ۽ گولي جون شڪليون ٺاھيون ويون ھيون. +سندس وفات کان 137 سال بعد سسيرو (Cicero) سندس مقبرو ڳولي لڌو ھيو ۽ ان جي صفائي ڪرائي ھئي ۽ مقبري تي اڪريل سيلينڊر ۽ گولي جو پڻ ذڪر ڪيو ھو. +1960 واري ڏھاڪي ۾ پينوراما ھوٽل جي اڱڻ ۾ سندس قبر واري جاء ھجڻ جي دعوا ٿي ھئي پر ڪا مضبوط شاھدي ڪانه ملي سگھي ۽ سنس قبر واري جاء اڃان نامعلوم آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39247.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39247.txt new file mode 100644 index 0000000..6b4d8ec --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39247.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +اک جي ماڻڪي +اک جي ماڻڪي اک جو تاري جي وچ واري جاء تي ھڪ سوراخ ھوندو آھي جيڪو روشنيءَ کي ريٽينا تائين پهچائيندو آهي. +اھا ڪاري رنگ جي ٿيندي آهي.انساني اک جي ماڻڪي گول ٿيندي آھي پر ڪجھ جانورن ۾ ايئن نه ھوندو آھي جيئن ٻلي جي ماڻڪي ھڪ اڀي چير نموني ھوندي آھي. +ٻڪرين ۾ وري افقي نموني جي چير وانگر ھوندي آھي. +ڪيٽ فش يا ٻلي جھڙي مڇيءَ جي ماڻڪي ڇلي وانگر ھوندي آھي. +ماڻڪيء جو ڪم. +ماڻڪي اک جي تاري جي وچ ۾ سوراخ ھوندو آھي جنھن مان روشني اک جي اندر داخل ٿيندي آھي.اک جي تاري کي ايناٽامي ۾ آئرس (Iris) چئبو آهي جيڪو ماڻڪيء جي چوڌاري لسي يا ھموار مشڪ (smooth muscle) وارو سسندڙ يا سڪڙجندڙ بناوٽ ھوندو آھي. +آئرس يا اک جو تارو اھڙي طرح ماڻڪيء واري سوراخ کي گھٽ وڌ ڪري اک ۾ داخل ٿيندڙ روشنيءَ جي مقدار کي ڪنٽرول ڪندو آهي.آئرس ۾ لسن مشڪن جا ٻہ گروپ ھوندا آھن: پيوپلاء اسفنڪٽر(sphincter pupillae) ۽ ڊائليٽر پيوپلاء (dialator pupillae).جڏھن اسفنڪٽر پيوپلاء سسندو آھي ته آئرس يا اک جو تارو ماڻڪيء کي ننڍو ڪري ڇڏيندو آهي.ڊائليٽر پيوپلاء ماڻڪيء کي ويڪرو ڪندو آهي.اھڙي طرح انھن جي مدد سان ماڻڪي ننڍي وڏي ٿيندي رھندي آھي ۽ صرف گھربل روشني اک جي اندر داخل ٿيندي آھي. +ماڻڪي اوندھ ۾ ڪشادي ۽ روشنيءَ ۾ سوڙهي ٿي ويندي آھي. +اونداهي ۾ ماڻڪيء جو قطر يا ويڪر 2 کان 4 ملي ميٽر ۽ روشنيءَ ۾ 3 کان 8 +ملي ميٽر ٿي ويندي آھي. +انساني عمر جي گروپن ۾ ان قطر يا ويڪر جي صورتحال مختلف ھوندي آھي. +15 سالن جي عمر ۾ ويڪر 4 کان 9 ملي ميٽر تائين رھندي آھي 25 سالن جي عمر کانپوءِ فردن فردن ان ويڪر جي ماپ مختلف رھندي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39254.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39254.txt new file mode 100644 index 0000000..f6c9f18 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39254.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +پرشن پوئيٽس آف سنڌ +پرشن پوئيٽس آف سنڌ-----PERSIAN POETS OF SINDH ھڪ ڪتاب جو نالو آهي. +جنھن جو ليکڪ آهي ڊاڪٽر هرومل ايسرداس سدارنگاڻي. +ڪتاب جي سائيز ڊيمي ۽ صفحا 366 آھن.ناشر: سنڌي ادبي بورڊ ڄام شورو، سال 1987ع. +ڊاڪٽر هرومل ايسرداس سدارنگاڻي هند، سنڌي ۽ ايران تائين، فارسي علم- ادب جي هڪ پارکو ۽ استاد جي حيثيت ۾ وڏي عزت ۽ توقير جي نگاهه سان ڏٺو وڃي ٿو. +شاهه لطيف جي شعر ۽ سوانح سان کيس خاص انس آهي. +ان کان علاوه سنڌي شاعر جي حيثيت سان پڻ اسان جي ادبي تاريخ ۾ ڊاڪٽر صاحب جو منفرد مقام آهي. +تبصري هيٺ آيل ڪتاب ”پرشين پوئيٽس آف سنڌ“ يعين ”سنڌ جا فارسي گو شاعر“- اصل ۾ هڪ تحقيقي ٿيسز هو، جنهن تي بمبئي يونيورسٽي سال 1946ع ۾، فاضل مصنف کي ڊاڪٽوريٽ جي ڊگري ڏني هئي. +ان وقت سدارنگاڻي صاحب ڊي. +سنڌ ڪاليج ڪراچي ۾ فارسي شعبي جو استاد هو ۽ پاڻ هي تحقيقي ڪم ساڳئي ڪاليج جي پروفيسر ۽ عالم آنجهاني ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ جي رهبريءَ ۾ پورو ڪيائون. +پاڪستان ٺهڻ بعد سدارنگاڻي صاحب دهلي يونيورسٽيءَ سان وابسته ٿي ويو. +ان دوران تهران يونيورسٽي وڌيڪ مطالعي لاءِ، ڊاڪٽر صاحب کي موقعو ڏنو، جتي رهي پاڻ فارسي زبان ۾ ”پارسي گويان هند و سن“ نالي هڪ ڪتاب تيار ڪيائون. +هي ڪتاب ايران ۾ شايع ٿي چڪو آهي. +پهرين مئي 1986ع تي عزيز دوست نفيس احمد ناشاد جي گهر، ٻن پهرن جي کاڌي تي ڊاڪٽر سدارنگاڻي صاحب سان سٺي ملاقات ٿي. +ان موقعي تي مون ”پارسي گويان هند وسند“ جي ڪيفت معلوم ڪرڻ گهريو، تڏهن پاڻ چيائون ته سواءِ جزوي ڦيرڦار جي اهو ڪتاب ”پرشين پوئيٽس آف سنڌ“ جو فارسي الٿو آهي. +تبصري هيٺ آيل ڪتاب پهريائين سال 1956ع ۾ ڇپيو هو. +سنڌي ادبي بورڊ ايڪٽيهن سالن بعد، ساڳئي ڪتاب جو ٻيو ڇاپو وڏي اهتمام سان 1987ع ۾ شايع ڪيو آهي. +ڪتاب جو متن پنجن بابن تي مشتمل آهي. +پهريون باب سمن بادشاهن تائين مطالعو ڏئي ٿو. +ٻيو باب ارغون، ترخان ۽ مغل دور تي مشتمل آهي. +ٽيون باب ڪلهوڙا دور بابت آهي. +چوٿون باب ٽالپرن ۽ پنجون باب برطانوي زماني تي محيط آهي. +هر باب جي شروعات ۾ مذڪوره دور جي سياسي جائزي وٺڻ سان گڏ فاضل مصنف ثقافتي ۽ ساهتي صورتحال جو پڻ ڀرپور جائزو ورتو آهي. +بادشاهن، حاڪمن ۽ اميرن طرفان فارسي ادب جي واڌاري ۾ ورتل دلچسپي پڻ چٽي ڪئي وئي آهي. +هر شاعر جي سرسري سوانحي خاڪي ڏيڻ بعد، سندس شعر مان اقتباس ڏئي، ان جو انگريزي ۾ مفهوم پڻ ڏنو ويو آهي. +سدارنگاڻي صاحب هڪ نقاد ۽ پارکو عالم هجڻ جي ناتي سان، اهو پڻ چٽو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي، ته ڪهڙي شاعر تي هندي يا ايراني شاعر جو ڪيترو اثر پيو آهي؟ +ڪتاب جي آخر ۾ 26 صفحن جي ببليوگرافي ۽ انڊيسڪ سبه شامل ڪيل آهي. +ڊاڪٽر هرومل صاحب هي تحقيقي ڪتاب تڏهن تيار ڪيو هو، جڏهن سنڌ بابت سنجيده اڀياس اڃا مس شروع ٿيو هو. +ان بعد پاڪستان ٺهيو ۽ سنڌي ادبي بورڊ پوري آب و تاب سان تحقيق ۽ اشاعت طرف وک وڌائي. +اداري جي ابتدائي شاعتن مان ”پرشين پوئٽس آف سنڌ“ به هڪ ڪتاب هو، جيڪو ڪارٽيج پيپر تي پڌرو ٿيو هو. +هن ڪتاب جي اشاعت علمي ۽ ادبي دنيا لاءِ معلومات، ڄاڻ ۽ تحقيق جا نت نوان نقطا ۽ پهلو پيدا ڪيا. +يورپ، ايران، هندستان ۽ پاڪستان ۾ جتي ايراني ۽ فارسي ادب جو اڀياس ٿيو، اتي هن ڪتاب جو هجڻ ضروري سمجھيو ويو. +قديم فارسي تذڪرن، تاريخي ماخذن ۽ بياضن جي ايڊيٽنگ کان ڪري جديد کوجنا ۽ تحقيق تائين- عالمن ۽ محققن ڊاڪٽر سدارنگاڻي صاحب جي ”پرشين پوئٽس آف سنڌ“ کان مدد وٺڻ ضروري سمجھي. +سنڌي ادبي بورڊ، شاهه ولي الله اڪيڊمي، مرڪزي تحقيقات فارسي اسلام آباد، ريسرچ سوسائٽي آف پاڪستان، اقبال اڪيڊمي لاهور، پاڪستان هسٽاريڪل سوسائٽي، اداره تاريخ ادبيت مسلمانان پاڪ و هند لاهور، تهران يونيورسٽي ۽ اداره تحقيقات علوم آساي ميانه وغربي دانسگاهه ڪراچيءَ جي عالمن جهڙوڪ: مرحوم سيد حسام الدين راشدي، ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ، علامه غلام مصطفيٰ قاسمي، ڊاڪٽر علي رضا نقوي، اعجاز الحق قدوسي، ڊاڪٽر رياض الاسلام، ڊاڪٽر معين الحق، ڪرنل خواجه عبدالرشيد ۽ ڊاڪٽر ظهور الدين احمد- تبصري هيٺ آيل ڪتاب کي وڏي وقعت ۽ قدر جي نگاهه سان ڏٺو آهي ۽ پنهنجي علمي ڪم دورنا، ان کي آڏو رکڻ ضروري سمجھيو. +هن ڪتاب جي تياري ۽ اشاعت بعد، سنڌ جي فارسي علم ۽ ادب بابت، سنڌي ادبي بورڊ نمايان ڪم ڪيو آهي. +ڪيترائي ديوان، ڪليات ۽ قصيدا جديد ايڊيٽنگ جي زيور سان آراسته ڪري شايع ڪيا ويا آهن. +متعدد تاريخي ماخذ پڻ مفيد حاشين، مقدمن ۽ تحقيقات سان ڇپيا ويا آهن. +ڊاڪٽر معين الحق، فريد بکريءَ جو ”ذخيرة الخوانين“ شايع ڪري چڪو آهي. +سدارنگاڻي صاحب- مقالات الشعرا- ڪرن بابت پڻ هاڻي ڪافي نئين ڄاڻ ملي آهي ۽ انهن مان اڪثر ڇپجي علمي دنيا ۾ پنهنجي جاءِ پيدا ڪري چڪا آهن. +بهرحال جڏهن ڊاڪٽر سدارنگاڻي هي ڪتاب تيار ڪيو، ان جي ڀيٽ ۾ اڄ سنڌ جي فارسي شعر توڙِ نشر بابت ڏهه ڀيرا وڌيڪ معلومات مهيا ٿي چڪي آهي. +ان جي باوجود به ”پرشين پوئٽس آف سنڌ“ سنڌ جي علمي ۽ ادبي تاريخ جو هڪ مثالي ماخذ آهي ۽ ان جي افاديت ورهين تائين برقرار رهندي. +لائق مصنف جي زندهه هوندي، هن ڪتاب جو ٻيون ايڊيشن ظاهر ٿيو آهي، ان ڪري بهتري ٿئي ها، جيڪڏهن پاڻ ان ۾ ڪجھ اهم درستيون ۽ سڌارا، نت نئين مليل ڄاڻ جي روشني ۾ ڪن ها. +سنڌي ادبي بورڊ جا ميمبر ۽ اهلڪار، هن بيش بها ڪتاب جي دوباره اشاعت تي مبارڪباد جا مستحق آهن. +سنڌي جي فارسي نثر بابت ڪجھ ورهيه اڳ، محترم ڊاڪٽر گل حسن لغاري هڪ تحقيقي مقالو تيار ڪيو هو. +هن مقالي جي تياريءَ تي لغاري صاحب کي سنڌ يونيورسٽي ڊاڪٽوريٽ جي ڊگري ڏني هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39255.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39255.txt new file mode 100644 index 0000000..980b311 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39255.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +نوابشاھ ضلعو (ڪتاب) +نواب شاهه ضلعو +عزيزم محترم ڊاڪٽر قريشي حامد علي خانائي صاحب جو ڪتاب ”نواب شاهه ضلعو- تاريخي شهر ۽ شخصيتون) نظر مان گذريو، جيڪو تازو ”نواب شاهه ڊسٽرڪٽ ڪلچرل سوسائٽي نواب شاهه“ جي طرفان شايع ٿيو آهي. +هيءُ ڪتاب اصل ۾ انهن مقالن جو مجموعو آهي، جيڪي خانائي صاحب نواب شاهه ضلعي جي مختلف شهرن بابت وقت بوقت لکيا ۽ مختلف رسالن ۾ شايع ٿيا. +هر مقالي ۾ شهر جو تاريخي ۽ جاگرافيائي پس منظر ڏيئي، ان شهر جي عالمن، فاضلن، شاعرن ۽ مک ماڻهن جو مختصر نموني جامع تعارف ڏنو ويو آهي. +جيتوڻيڪ هيءُ ڪتاب جدا جدا مقالن جو مجموعو آهي، پر اهي مقالا هڪ ئي سلسلي جون جدا جدا ڪڙيون آهن، انهيءَ ڪري ان کي مقالن جي مجموعي بجاءِ هڪ موضوع تي پرڀرو ڪتاب چئي سگهجي ٿو ۽ اهو موضوع آهي: نواب شاهه جا شهر ۽ انهن جو مُک شخصيتون. +نوابشاهه ضلعي واري ايراضي ڪنهن زماني ۾ ”ساهتي“ پرڳڻي جي نالي سان مشهور هئي، انهيءَ ڪري هن ڪتاب کي ”ساهتي پرڳڻي جي علمي ۽ ثقافتي تاريخ“ به چئي سگهجي ٿو. +ان جي پورائيءَ لاءِ محترم خانائي صاحب شروع ۾ ”ساهتي پرڳڻي جو تاريخي پس منظر“ به ڏنو آهي ۽ ان کان پوءِ هڪ مقالو ساهتيءَ جي قديم درسگاهن بابت به آهي. +محترم خانائي صاحب سمورا مقالا وڏيءَ محنت ۽ محبت سان لکيا آهن، ۽ تحقيق جو حق ادا ڪيو آهي. +ساهتي پرڳڻي ڪيتريون ئي علمي ۽ ادبي شخصيتون پيدا ڪيون آهن، جن جو هن ڪتاب ۾ هڪ هنڌ گڏ احوال ملي وڃي ٿو. +اها هڪ وڏي علمي خدمت آهي. +سنڌ جي تاريخ ادب ۽ ثقافت تي ڪم ڪندڙن کي هن ڪتاب مان وڏي مدد ملي سگهي ٿي. +اهڙا ڪتاب جيڪڏهن سڀني ضلعن بابت شايع ٿين ته سنڌ جي تاريخ، ادب ۽ ثقافت جون وڃايل وٿون وري هٿ اچي سگهن ٿيون ۽ سنڌ جي علمي، ادبي، ثقافتي ۽ سياسي تاريخ لکڻ لاءِ اهڙا ڪتاب ڏاڍا ڪارائتا ٿي سگهن ٿا. +ڪتاب جو مقدمو ان وقت جي نوابشاهه ضلعي جي ڊپٽي ڪمشنر محترم عبدالغفار سومري جو لکيل آهي، جنهن جي تعاون سان هيءُ ڪتاب شايع ٿي منظر عام تي آيو آهي. +ان لاءِ آءٌ سومري صاحب کي مبارڪباد ڏيان ٿو. +محترم سومرو صاحب علم دوست آهي ۽ وڏي مطالعي وارو آهي. +هن علامه اقبال جي هڪ اگريزي ڪتاب جو سنڌيءَ ۾ ترجمو ڪيو آهي ۽ ڪجھ علمي ۽ تحقيقي مقالا لکيا اٿس. +سومري صاحب هن ڪتاب جي مقدمي ۾ سنڌ جي تاريخ جي سلسلي ۾ ڏاڍيون ڪارائتيون ڳالهيون بيان ڪيون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39258.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39258.txt new file mode 100644 index 0000000..48f32eb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39258.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +ايجوڪيشن ان سنڌ (ڪتاب) +سنڌ ۾ تعليم ۽ تدريس جي تاريخ خود سنڌ جيتري قديم آهي. +موهن جي دڙي کان موجوده دور تائين، ننڍي کنڊ جي هن خطي ۾ علم جي روشني به رهي ته عالمن ۽ استادن جو سلسلو به موجود رهيو آهي. +زماني جي تبديلي ۽ روحاني توڙي مادي قدرن جي بدلجڻ سان سنڌ ۾ به، تعليم ۽ ان جي نصاب ۾ ڦيرگهير ٿيندي رهي آهي. +ان پس منظر ۾ سنڌ جي تعليمي تاريخ جو هڪ ڊگهو سلسلو رهيو آهي. +ارمان آهي جو اسان جي تهذيبي تاريخ جي هن اهم پهلوءَ تي هيل تائين ڪو جامع ۽ مفصل ڪتابن ڪونه لکيو ويو هو. +خوشيءَ جي ڳالھ آهي، جو سنڌ جي هڪ ماهر تعليم ۽ عالم محترم حبيب الله صديقي ان ڏس ۾ پيش رفت ڪري، ”سنڌ ۾ تعليم: ماضي ۽ حال“ عنوان سان انگريزيءَ ۾ هڪ محققانه ڪتاب تحرير ڪيو آهي، جنهن جي عالمانه افاديت ۽ اهميت جي پيش نظر هن موضوع تي ڪم ڪندڙ مستقبل جي محققن لاءِ بنيادي رهنمائي ميسر رهندي. +جناب حبيب الله صديقي پنهنجي شاگرديءَ کان وٺي ملازمت تائين، علم جي تحصيل توڙي درس وتدريس جي معاملي ۾ انتهائي ڪامياب ۽ نمايان رڪارڊ جو مالڪ رهيو آهي. +سنڌي شاعر جي حوالي سان ته سندس واکاڻ ٻڌبي پئي رهي آهي، تاهم زير تبصره ڪتاب جي ڇپجڻ سان کيس علمي ۽ ادبي دنيا ۾ پڻ خوشگوار ڀليڪار ڏني ويندي، شهرت ۽ نمام و ونموه کان پهلوتهي اختيار ڪندي، خاموشي سان مطالع ڪرڻ ۽ سنجيده ۽ پُرمايه علمي ڪم ڪرڻ صديقي صاحب جي خاص خوبين مان نمايان خوبي آهي. +”سنڌ ۾ تعليم- ماضي ۽ حال“ ڪتاب 642 صفحن تي مشتمل آهي، جنهن ۾ متعدد باب ۽ حصا آهن. +باب پهرئين ۾ تعليم جي روايت تي لکندي سنڌو ماٿر جي تهذيبي عهد جي حوالي سان گفتگو ڪيل آهي. +ٻئي باب ۾ ”تعليم جو قديم سرشتو“ عنوان سان ٽن حصن ۾ برهمڻن، ٻوڌين، ايرانين ۽ يونانين جي علم ۽ تحصيل جي پس منظر کي چٽو ڪندي سنڌ جو ذڪر ڪيو ويو آهي. +چوٿون باب سنڌ ۾ عربن جي اچڻ، اسلامي ادارن جي قيام، مختلف علمي مرڪزن، استادن ۽ عالمن توڙي جدا جدا تهذيبي مرڪزن تي مدار رکي ٿو. +هت هي شعوري ڪوشش ڪئي ويئي آهي ته ڪيئن سنڌ جو دانش ۽ ڪتاب، هن دؤر ۾ اسلامي دنيا ۾ پهتا. +هن باب کي عربن کان غلام گهراڻي تائين محيط ڪيو ويو آهي. +باب پنجون ٻن حصن ۾ تي مشتمل آهي، جنهن ۾ سومرن ۽ سمن جي دؤر ۾ ٿيل تعليمي ترقي بحث هيٺ آندل آهي. +هن دور تي فاضل مصنف اختصار کان ڪم ورتو آهي، پر ڏنل مواد ڪافي معلومات ڏئي ٿو. +سمن جي دؤر ۾، صديقي صاحب، هڪ تصنيف ”آداب المُتعلمين“ جو ذڪر ڪيو آهي. +هي هڪ نئون تحقيقي انڪشاف آهي، جنهن تي تفصيل سان روشني وجهڻ جي ضرورت باقي آهي. +ڇهون باب ارغونن، ترخانن ۽ مغلن جي زماني ۾ سنڌ ۾ تعليمي صورتحال بابت آهي. +مخدوم بلاول رح جي شهادت، سنڌي عالمن جي لڏپلاڻ، مقامي ماڻهن جي تڪليف ده حالت، شهري تعليمي مرڪز، مشهور عالم ۽ استاد توڙي نصاب ۽ ڪتاب- جهڙن عنوانن تي نهايت ئي جامع انداز سان سير حاصل بحث ڪيو ويو آهي. +روايتي تعليم جي حوالي سان آخري ستون باب ٻن حصن تي مدار رکي ٿو. +پهرئين حصي ۾ ڪلهوڙن ۽ ٻئي حصي ۾ ٽالپرن جي دور ۾ سنڌ جي تعليمي تاريخ تي روشني وڌل آهي. +سنڌي زبان، عالم ۽ صوفي توڙي نصابي ڪتابن جي فهرست ۽ حاڪمن جو تعليم ڏي رجحان جهڙا اهم عنوان ستين باب جي زينت بنيا آهن. +اهڙيءَ طرح سنڌ جي هزارن سالن جي روايتي تعليمي تاريخ کي فاضل مصنف صرف ڏيڍ سئو صفحن تي ختم ڪيو آهي. +بنده جي خيال مطابق، ان بعد ڪتاب جو حقيقي معنيٰ ۾ آغاز ٿئي ٿو. +اٺون باب سنڌ اندر مغربي تعليم جي پکڙجڻ بابت مواد فراهم ڪري ٿو. +هن باب جا ٽي حصا آهن، جن ۾ سنڌ ۾ ابتدائي انگريزي تعليم، تعليم عام ماڻهن لاءِ ۽ مقامي ماڻهن جو ڪردار- بحث هيٺ آندل آهن. +سنڌ ۾ پهريائين مغربي تعليم ڪيئن رائج ٿي، سنڌي زبان بطور ذريعهء تعليم هڪ سئو سالن ۾ تعليم جي واڌاري بابت جاري ڪيل ضابطا ۽ قانون، تعليم جو عوامي سطح تائين پهچڻ، جھڙا موضوع دلچسپ انداز ۾ تحرير ڪيا ويا آهن. +هن باب جي آخر ۾ مقامي زميندارن، اديبن، سياستدانن ۽ استادن جي سنڌ ۾ تعليمي ترقيءَ ۾ ادا ڪيل ڪردار کي تفصيلي طور اجاگر ڪيو ويو آهي. +ان سلسلي ۾ قومي هڏڏوکين ۽ سماج سڌارڪن جو يڪجا ذڪر ڪيو ويو آهي. +نائون باب پاڪستان ۽ انگريزن جي دور ۾ مقامي ديني تعليم بابت آهي. +هن باب ۾ ڏيکاريو ويو آهي ته، ڪيئن روايتي تعليم زندهه آهي. +ديني تعليم جا ڪهڙا مرڪز قائم آهن ۽ ان ڏس ۾ ڪهڙن ڀلارن عالمن حصو ورتو آهي. +ڏهون ۽ آخري باب، جديد تعليم بابت آهي، جيڪو قيام پاڪستان کان پوءِ سنڌ جي تعليمي ترقيءَ جي عڪاسي ڪري ٿو. +حڪومت پاڪستان ۽ وزارت تعليم، سنڌ سرڪار ۽ ان جو تعليم ۽ ڪلچر ڊپارٽمينٽ، پ. +آخر ۾ ضميما، ببليوگرافي، حوالا، حاشيا ۽ انڊيڪس ڏنا ويا آهن. +سنڌ جي تعليمي ۽ تدريسي تاريخ بابت هن کان اڳ متعدد عالمن قلم کنيو آهي، جن ۾ ڊاڪٽر محمد جمن ٽالپر ۽ سيد مصطفيٰ علي بريلوي قابل ذڪر آهن، تاهم اسان جي تاريخ جي هن اهم باب کي محترم حبيب الله صديقي صاحب وڏي جاکوڙ ۽ تحقيقي ڪشالي کان پوءِ هڪ خاص نوع ۾ مڪمل ڪيو آهي. +اهڙن خشڪ ۽ وساريل عنوانن تي ڪم ڪرڻ بلاشبه هڪ ڪٺن ڪم هو، ۽ ان کي توڙ تي پڄائڻ لاءِ ڪيئي جتن ڪرڻا پيا هوندا، ليڪن اسان جو ”پهرئين جامع ڪتاب“ کي هر طرح معياري بنائڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. +بلاشبه صديقي صاحب جي هن ڪتاب Education in Sind جون ڪيئي خوبيون آهن. +خود سنڌ جي تعليم بابت انگريزي زبان ۾ هڪ ڪتاب جو لکجڻ ۽ ڇپجڻ هڪ اهم پيش رفت تصور ڪئي ويندي. +هن ڪتاب کي وڌيڪ جاذب ۽ دلڪش بنائڻ لاءِ، لائق محقق، جابجا فارسي ۽ سنڌي بيت، مناسبت سان درجا ڪيا آهن. +جتي هن ڪتاب ۾ ڪيئي خوبيون آهن، اتي هن ۾ ڪجھ ڪميون به نظر اچن ٿيون. +مثال طور سنڌ جي مقامي حڪمران خاندان پاران تعليم ۽ تدريس ۾ ورتل دلچسپي ۽ خود انهن زمانن ۾ ٿيل تعليمي ترقيءَ بابت نهايت اختصار کان ڪم ورتو ويو آهي. +سومرن ۽ سمن توڙي ڪلهوڙن ۽ ٽالپرن جي سياسي زوال ۽ آغاز بابت ڪجھ تفصيل سان لکڻ جي ضرورت هئي. +ان کان علاوه ڪتاب جي رٿابنديءَ ۾ پڻ اڃا اصلاح جي گنجائش باقي هئي.هڪ طرف سنڌ جي هزارن سالن جي تعليمي تاريخ کي صرف ڏيڍ سئو صفحن تي پابند ڪيو ويو آهي، ڇاڪاڻ ته ٻئي طرف جديد دور جي ڏيڍ سئو سالن کي پنج سئو صفحن تي آندو ويو آهي. +اميد آهي ته فاضل مصنف طرفان ورندڙ ڇاپي ۾ مناسب اصلاح لاءِ توجھ ڏنو ويندو. +ڪتاب جي آخر ۾ ضميمن جي شامل ڪرڻ سان ڪتاب جي افاديت ۾ اضافو آيل آهي. +مغل دور ۽ ٽالپر دور ۾ نصابي ڪتابن جر مڪمل لسٽ مصنف جي علمي ادراڪ ۽ اعليٰ تحقيقي شعور جي نشاندهي ڪري ٿي. +سنڌ جي تعليم، ان جي مسئلن، لاهين چاڙهين، موجوده دور ۾ آيل تعليمي الحطاط ۽ زوال بابت لکڻ جي بهرحال وڏي گنجائش موجود آهي. +توقع آهي ته محترم حبيب الله صديقي هن ڪتاب کان پوءِ ان راهه تي گامزن رهندو. +Education in Sind- Past and Present انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي وڏي اهتمام سان شايع ڪيو آهي. +لائق ليکڪ محترم حبيب الله صديقي سان گڏ، ڪتاب جي ناشر محترمه مهتاب اڪبر راشدي پڻ مبارڪباد جي مستحق آهي، جنهن ۾ سنڌ جي تعليمي تاريخ بابت هڪ جامع ۽ تفصيلي ڪتاب ميسر ڪيو آهي.رائمري کان يونيورسٽي تعليم، مغربي تعليم ۽ سائنسي تعليم توڙي جديد ٽيڪنالاجي، مختلف تهذيبي ۽ ادبي ادارا، لائبرريون ۽ ڪتب خانا، وغيره هن باب ۾ تفصيلي بحث هيٺ آيا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39260.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39260.txt new file mode 100644 index 0000000..d0b9c28 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39260.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +لائبريري سائنس جي تعليم. +(ڪتاب) +يلائبرري سائنس جي تعليم (ڀاڱو ٻيو) +هن ڪتاب جو مصنف مسٽر شاهه محمد بلوچ، لائبريرين گورنمينٽ مسلم سائنس ڪاليج حيدرآباد، سنڌ يونيورسٽي طرفان قائم ڪيل لائبرري سائنس جي شعبي جي اولين شاگردن مان هڪ آهي، جنهن پنهنجي مهارت حاصل ڪيل موضوع تي هي ضخيم ڪتاب ٻن ڀاڱن ۾ لکيو آهي. +پهرئين ڀاڱي ۾ لائبرري سائنس جي عام ۽ بنيادي حقيقتن جي وضاحت ڪرڻ کان پوءِ ٻيو ڀاڱو خاص فني نوعيت جو لکيو اٿس. +سڄو ڪتاب ڇهن مکيه بابن ۾ ورهايل آهي ۽ اهي ئي ڇهه باب آهن جيڪي لائبرري سائنس ۾ پڙهايا وڃن ٿا. +ڪتاب جي ترتيب ڪورس مطابق آهي، جيڪو ماسٽرس ڊگري حاصل ڪرڻ لاءِ پڙهيو وڃي ٿو. +پهرئين ۽ ٻئي باب ۾ ڪتبخاني جي رٿابندي ۽ تنظيم نهايت وضاحت سان سمجھائي وئي آهي. +ٽيون ۽ چوٿون باب نهايت اهم ۽ مڪمل فني نوعيت جا آهن ۽ سموري ڪورس ۾ اهميت وارا آهن. +تنهن کان سواءِ ڪجھ اوڻاوا به آهن. +هنن ٻنهي بابن تي اڃا ڪجھ وڌيڪ روشني وڌي وڃي ها ته جيڪر لائبرري سائنس ۾ ايم. +ايل. +ايس. +جي ڊگري حاصل ڪرڻ لاءِ هي هڪڙو ئي ڪتاب ڪافي سمجھيو وڃي ها. +هن ڪتاب لکڻ ۾ مصنف کي ڪيتري ڏکيائي محسوس ٿي هوندي ۽ ڪيتري محنت ۽ مشقت ڪرڻي پئي هوندي ، تنهن جو اندازو ڪتاب ۾ پيش ڪيل ببليو گرافي مان لڳائي سگهجي ٿو، جنهن ۾ ڏٺو ويندو ته هڪڙي بلڪل نئين موضوع تي ۽ سو به فني ۽ سائنسي موضوع، جنهن تي اڳ م ڪو به سنڌي ڪتاب نه لکيو ويو هجي، تنهن تي قلم کڻڻ وڏي همت ۽ مڙسيءَ جو ڪم آهي. +انهيءَ لاءِ بيشڪ مصنف کيرون لهڻيون. +ٻوليءَ جي لحاظ کان مصنف، ڪتاب کي اهڙي پيرائي ۾ پيش ڪيو آهي جهڙوڪر هن رڳو سنڌي ڪتاب پڙهي، هيءَ اوکي ۽ اڻائي تحقيق ڪئي آهي. +مصنف کي جيڪڏهن ڪو سنڌيءَ ۾ مواد ڏسڻ لاءِ ميسر ٿي سگهيو آهي، ته اهو چئن رسالن ۾ مختلف ليکڪن جي عام نوعيت جي مضمونن کان سواءِ ٻيو ڪجھ به نه آهي. +باقي انگريزي ڪتاب، اينسائڪلوپيڊيائون ۽ چند اردو ڪتاب حوالا ڪڍڻ لاءِ مصنف کي ملي سگهي آهن ۽ ان جي باوجود ڪتاب کي اهڙي جامعيت سان لکيو اٿس جو محسوس ئي ڪونه ٿو ٿئي ته مصنف ڌاري ٻوليءَ مان مواد هٿ ڪري ان کي هڪ ئي رنگ ڍنگ واري زبان ۾ ادا ڪيو آهي. +نهايت سادي، پروقار ۽ رائج زبان ۾ سائنس جي ڏکين +لفظن ۽ جملن کي موڙيو اٿس. +سنڌ يونيورسٽيءَ لائبرري سائنس جو شعبو سن 1965ع کان جاري ڪيو آهي ۽ اڄ تائين ڪئين شاگرد هن موضوع ۾ اعليٰ تعليمي ڊگريون حاصل ڪري فارغ ٿي چڪا آهن، پر انهن مان ڪنهن به ايتري همت ۽ جرئت نه ساري، جو پنهنجن ايندڙ دوستن لاءِ، سنڌيءَ ۾ ڪتاب لکي راهه هموار ڪري سگهن. +هن موضوع تي دوستن پنهنجي قلم کي جنبش ڇو نه ڏني، تنهن جو سبب اهيو نه ٿو ٿي سگهي ته انهن کي وقت نه ملي سگهندو هوندو يا مالي حالت اجازت نه ڏيندي هوندي، بلڪه صحيح حقيقت اها آهي ته هڪڙي بلڪل نئين ۽ فني نوعيت جي موضوع تي پهريون ڀيرو سنڌيءَ ۾ ڪتاب لکڻ تمام ڏکيو ۽ محنت طلب ڪم آهي. +انهيءَ لحاظ کان به مصنف شاهه محمد بلوچ کي صد آفرين هجي، جنهن سنڌي ۾ هڪ عدد سائنسي ڪتاب لکي ٻوليءَ جو حق ادا ڪيو آهي. +مصنف جي عرق ريزيءَ کي ڏسي وري ڪتاب جي قيمت کي ٿو ڏسجي ته قيمت گهٽ آهي، پر ڇاڪاڻ ته مسٽر شاهه محمد بلوچ هي ڪتاب شاگردن لاءِ لکيو آهي، تنهن ڪري ان جي قيمت کي گهٽائڻ خاطر هن پنو سادو استعمال ۾ آندو آهي. +ڪتاب لائبرري سائنس جي شاگردن، استادن ۽ ڪتب خانن سان واسطو رکندڙ عملي ۽ خود محققن لاءِ فائديمن آهي. +هونءَ ته لائبرري سائنس جي سکيا واقعي هڪ خشڪ مضمون ۽ ٿڪائيندڙ موضوع آهي، پر ان هوندي به مسٽر شاهه محمد بلوچ جو ادبي رنگ ڍنگ ۾ هيڏو انمول خزانو سنڌيءَ ۾ پيش ڪرڻ سندس دروانديشي، موضوع سان محبت ۽ جفاڪشيءَ جو چٽو ثبوت آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39279.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39279.txt new file mode 100644 index 0000000..45d3049 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39279.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +بياض +بياض بياضن ۾ عام طور شعرن جو انتخاب هوندو هو، پر ان سان گڏ ذاتي 77 خنداني حال، خاص خاص سن ۽ ڄمڻ مرڻ جون تاريخون، ڪن اهم حادثن ۽ واقعن بابت يادگيريون هونديون هيون. +ڪڏهن ڪڏهن اهم مختصر تاريخي واقعا ۽ معلومات ۽ مجرب نسخا به بياضن ۾ لکي محفوظ ڪرڻ جو رواج هو. +سنڌ ۾ اهڙا بياض تمام گهڻا آهن. +تحقيق ۾ بياضن جي به اهميت قديم ڪتابن جيتري هوندي آهي ڇو ته بياضن ۾ شاعرن جو مڪمل ڪلام ۽ زندگي جو احوال ڏنل هوندو آهي. +اهڙي طرح شاعرن جي ڪلام ۽ حياتي جون شهادتون ملي سگھن ٿيون جنهن سان مواد جي تحقيق ٿي سگھي ٿي. +بياض ۾ غير مشهور شاعرن توڙي مشهور شاعرن جو ڪلام به ڏنل هوندو آهي. +اهو ڪلام ڪڏهن تاريخي ترتيب تي مرتب ٿيل هوندو آهي ۽ ڪڏهن وقت جي لحاظ کان ترتيب ڏنل هوندو آهي ۽ ڪن بياضن ۾ شاعرن جو منتخت ڪلام گڏڪيل هوندو آهي. +اهڙي طرح بياضن ۾ ننڍن توڙي وڏن شاعرن جو ڪلام هوندو آهي تنهنڪري بياضن مان ڪنهن تحقيق لاءِ وڌ ۾ وڌ شاعرن جو ڪلام ملي سگھي ٿو. +بياض ۾ ڇپيل ڪلام کان سواءِ اڻ ڇپيل ڪلام ملندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39283.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39283.txt new file mode 100644 index 0000000..1457b3e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39283.txt @@ -0,0 +1,50 @@ +رسالو +رسالو_(_Treatise )بنيادي طرح ’رسالو‘ عربي زبان جو لفظ آهي، جنهن جي لغوي معنيٰ آهي ”پيغام، سنيهو يا نياپو“. +اهو ڪتاب، جنهن ۾ڪنهن بزرگ شخصيت جو ڪلام هوندو آهي، ان کي به ’رسالو‘ چوندا آهن ڪن اهم مفيد موضوعن تي مختصر ڪتاب هوندو آهي، جن ۾ ڪنهن علم يا فن بابت مختلف، ڪارائتا ۽ دلچسپ مضمون لکي محفوظ رکبو آهي.جيئن ته مشهور فارسي لغت ”غياث اللغات“ ۾ موسيقي، منطق ۽ عروض وغيره جي موضوعن تي رسالا شامل آهن. +اهڙا رسالا فارسي ۾ جام لکيا ويا آهن. +فارسي ۾ ننڍي کنڊ ۾ نظم جي ڪتابن کي به رسالو چيو ويو آهي. +حضرت ميان مير سنڌي لاهوريءَ جي مريد خاص ۽ شاهجهان، ان جي ڌيءَ جهان آرا ۽ پياري ،پٽ دارا شڪوه جي مرشد ملا شاهه بدخشي جي مثنوين کي ”رسالي“ جو نالو ڏنو ويو آهي، جيئن ته ”رساله حمد و نعت“ ، ”رساله ولوله“ ۽ ”رساله نسبت“. +ڪن رسالن ۾ هڪ کان وڌيڪ موضوعن تي ننڍا ننڍا مقالا گڏ ڪري ”رسالي“ جو نالو ڏنو ويندو آهي. +سنڌي ۽ اردو ۾ ماهوار ميگزين کي رسالو انهيءَ ڪري چيو وڃي ٿو ته ان ۾ جدا جدا موضوعن تي مضمونن کان سواءِ شاعرن جو ڪلام به هوندو آهي. +محترم ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ جهڙي محقق ۽ عالم به شاهه عبداللطيف ۽ لطف الله قادريءَ جي رسالن جي سلسلي ۾ اهڙن رسالن جو ذڪر ڪيو آهي، پر خبر نه ٿي پوي ته سنڌي شاعرن جي ڪلام کي رسالي جو نالو ڪڏهن کان وٺي ڏنو ويو آهي ۽ پهريون رسالو ڪنهن ۽ ڪڏهن گڏ ڪيو هو +سنڌي شاعرن جا رسالا. +سنڌي شاعرن جي ڪلام کي ”رسالي“ جو نالو انهيءَ ڪري ڏنو ويو آهي ته ان جي هر سُر (فصل) ۾ جدا جدا راڳن، لوڪ داستانن ۽ موضوعن بابت ڪلام گڏ ڪيو ويندو آهي. +اهڙا رسالا رڳو سنڌي شاعرن ئي مرتب ڪيا آهن. +ڪنهن ٻيءَ ٻوليءَ ۾ شاعرن جي ڪلام کي رسالو نه چيو ويو آهي. +سنڌي رسالي جي ترتيب نهايت سهڻي ۽ مڪمل آهي. +رسالي جي انهيءَ ترتيب جي جاچ ڪبي ته معلوم ٿيندو ته اهڙو سهڻو انداز ۽ نئين ترتيب اک ڇنب ۾ پيدا نه ٿي هوندي، ان جو ضرور ڪو پس منظر هوندو، ڪا تاريخ هوندي. +هن مختصر مضمون جو مقصد انهيءَ پس منظر جي ڳولا آهي +شاھ جو رسالو. +سنڌي رسالي جي معياري ترتيب اسان کي حضرت شاه عبداللطيف ڀٽائيءَ جي رسالي جي صورت ۾ نظر اچي ٿي. +دراصل رسالي جي ترتيب جا تجربا انهيءَ رسالي جي سلسلي ۾ ئي ٿيا آهن ۽ رسالي جي ترتيب ۾ شاهه جي رسالي کي ئي مرڪزي حيثيت حاصل رهي آهي. +شاهه جي رسالي کان اڳ ڪو رسالو اهڙي ترتيب هيٺ مرتب ٿيو هو يا نه؟ +ٿيو هو ته ان جي ترتيب ڪهڙي هئي؟ +ان ۾ ڪهڙا ڪهڙا سر هئا ، ان بابت ڪجھ چئي نه ٿو سگھجي ، ڇو جو ان کان اڳ جو ڪو رسالو اڃا تائين ملي نه سگھيو آهي +شاهه جي بزرگ همعصر شاعر ميين شاهه عنات رضوي به رسالو مرتب ڪيو يا ان جو ڪلام بياض جي صورت ۾ هو؟ +ٻنهي صورتن ۾ ان جي ترتيب ڪهڙي هئي؟ +ميين شاهه عنات رضوي جي ڇپيل رسالي جي ترتيب تي ته شاهه جي رسالي جو ا ثر نمايان آهي. +ميين شاهه عنات جي ڪلام ۾ انهيءَ خاندان جي ٻين شاعرن جو ڪلام به شامل هو، پر ڇپيل رسالي ۾ موجوده ترتيب ۾ گڏ ڪيل آهي. +جيڪڏهن اصل خطي نسخي ۾ ائين آهي ته شاهه عنات جو ڪلام به بياض جي صورت ۾ هوندو. +شاهه عنات رسالي يا بياض جو انداز ڪهڙو آهي، اسان کي پڪ نه آهي، پر ڇپيل رسالو شاهه جي رسالي جي انداز ۽ ساڳي ترتيب ۾ مختصر ڪيل آهي +شاهه جي رسالي کان اڳ سنڌي شاعرن جو ڪلام مجموعن جي صورت ۾ نٿو ملي ۽ گھڻو ڪري بياضن، ملفوضات يا تصوف جي ڪتابن ۾ درج ٿيل آهي. +پر شاهه جي رسالي جي ترتيب (توڻي بياض جي صورت ۾ ڇو نه هجي) خاص آهي. +انهيءَ ترتيب جا ٻه نمونا آهن. +پهريون نمونو سُر سهڻي سان شروع ٿئي ٿو ۽ ٻئي سلسلي جي شروعات سُر ڪلياڻ سان ٿئي ٿي. +پر ٻي ترتيب وڌيڪ رائج ۽ مقبول آهي. +اڄ بازار ۾ عام طور جيڪي رسالا ملن ٿا، انهن جي شروعات سُر ڪلياڻ سان ٿئي ٿي ۽ محققن انهيءَ ترتيب کي معياري قرار ڏنو آهي، ڇو جو انهيءَ جو سلسلو شاهه ڪريم جي درگاهه واري گم ٿيل رسالي سان ملي ٿو. +البت شاهه جي درگاهه تي رکيل سڀ کان جھوني رسالي ”گنج“ جي شروعات سُر سهڻي سان ٿئي ٿي +رسالي جي ترتيب موسيقي تي ٻڌل آهي. +ان جي هر هڪ باب يا فصل کي سرود يا سُر چون ٿا ۽ وڌيڪ تعداد ۾ سُر ڪنهن نه ڪنهن راڳ جي نالي سان منسوب آهن هر سُر ۾ جيترو ڪلام آهي، سو انهيءَ سُر سان منسوب راڳ ۾ ڳايو ويندو آهي. +اهڙي ريت سُر يا سرود رسالي جو هڪ باب يا فصل به آهي ۽ راڳ به.اهو لفظ ٻنهي معنائن ۾ ڪتب آندو ٿو وڃي +شاهه جي رسالي ۾ ٽيهه سُر آهن. +رڳو علامه آءِ - آءِ- قاضي مرحوم جو مرتب ڪيل رسالو اُڻٽيهن (29) سُرن تي مشتمل آهي، انهيءَ ڪري ڪن صاحبن وٽ اختلافي ٿي پيو آهي. +جھُونن رسالن جي جدا جدا نسخن ۾ ٻٽيهه (32) کان (36) تائين سُرن جا نالا ملن ٿا ، پر ٽيهن کان مٿي وارا سُر الحاقي آهن. +اهي سُر شاهه سائين جا چيل ڪونهن. +انهن ۾ ٻين شاعرن جو اهڙو ڪلام آهي، جو شاهه جي محفلن ۾ ڳايو ويندو هو. +البت ٻين شاعرن جي رسالن ۾ سُرن جو تعداد شاهه سائين جي رسالي جي مقابلي ۾ تمام گھٽ آهي. +ميگزين. +رسالو __(Magazine)؛ +مختلف ليکڪن جي لکڻين کي گڏي ڇپايل ڪتاب کي ”رسالو” ڇيو ويندو آهي. +رسالن جا مختلف قسم آهن. +جيئن هفتيوار رسالا، پندرهن روزه رسالا، ٽماهي رسالا يا ساليانا رسالا وغيره. +انگريزن جي دؤر۾ ’رسالي‘ لفظ سنڌي ادب ۾ مخدوم معين ٺٽويءَ جو شاهه لطيف کي جواب ”رساله اويسيه“ نئين معنيٰ ورتي، يعني ادبي ، سياسي، سماجي، فنون لطيفه ۽ فلمي دنيا جي مختلف موضوعن تي مبني شعر ۽ نثر جي ترتيب کي پڻ رسالو سڏيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39287.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39287.txt new file mode 100644 index 0000000..594d8eb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39287.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +مشاھير اسلام ( ڪتاب) +مشاهير اسلام ڪتاب ”مشاهير اسلام“ انسٽيٽيوٽ آف سنڌ الاجي شايع ڪيو.، ڪتاب جو مصنف مولانا عبدالرحيم منگسي صاحب آهي. +ڪتاب جي ضخامت 94 صفحا آهي ۽ مشاهير اسلام، جن جي سلسلي ۾ لکيو ويو آهي، انهن جو تعداد 54 آهي، جنهن ۾ هر مشاهير انهيءَ پايي جو آهي جو ان لاءِ هڪ هڪ ڪتاب جي ضرورت آهي. +ليڪن مولانا صاحب نهايت اختصار کان ڪم وٺي درياءَ کي ڪوزي ۾ بند ڪرڻ جو فرض سرانجام ڏنو آهي. +عام معلومات جيڪا ڪنهن تمام اڻ ڄاڻائي واري طبقي لاءِ هجي، ان جي پيش نظر ڪتاب لکيل ٿو ڏسجي. +مشاهير جو هر اسم اهڙو آهي، جيڪو هن دور ۾ روشناسي جي خيال کان ڪافي توجه لهڻي. +مشاهيرن جي سلسلي ۾ صرف انهن جي حياتي جي احوال کي مختصر صورت ۾ قلمبند ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ويئي آهي، جيڪا پنهنجي جاءِ تي قابل قدر آهي ۽ پڙهندڙن لاءِ ان جو مطالعو فائدي جو باعث آهي. +انهن مشاهيرن ۾ صحابه به آهن ته ائمه حديث به آهن، ائمه فقه به آهن ته صاحبِ تصوف به آهن. +اختصار جي صورت ۾ هر مشاهير جي سلسلي ۾ جيڪو عام تصور علمي حلقن ۾ آهي، اهو پڙهڻ کان پوءِ تشنه رهجي وڃي ٿو. +هي ڪتاب جنهن وقت جو لکيل آهي، ان وقت جي لحاظ کان اهو صحيح هو، ليڪن جنهن وقت ۾ ان جي اشاعت هڪ اهم سنڌي اداري طرفان ٿي آهي، ان صورت ۾ اداري تي ڪي فرض به عائد ٿين ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39288.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39288.txt new file mode 100644 index 0000000..ef3b590 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39288.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +سنگاپور ويندي ويندي (ڪتاب) +سنگاپور ويندي ويندي سنڌي ٻوليءَ ۾ سفرنامن جي صنف کي ترقيءَ جون منزلون طئه ڪرائي عروج تي رسائڻ وارن ۾ الطاف شيخ سڀ کان اڳڀرو آهي. +سفرناما اڳ به لکيا ويندا هئا پر سفرنامن کي دلچسپ ۽ بامقصد بنائڻ ۾ الطاف شيخ جو وڏو هٿ آهي. +سفر ڪرڻ وارا به ڪيترائي آهن. +سفر جي روئداد کي قلمبند ڪرڻ جو ڏانءُ الطاف وٽ آهي. +شروع کان ئي الطاف پنهنجن سفرنامن ۾ ڳالهين مان ڳالهه ڪندو، ڪيترائي مزيدار واقعا ۽ ٽوٽڪا ٻڌائيندو رهيو آهي، جن مان ڪيترن ئي واقعن جو تعلق سندس ذات سان پڻ آهي. +الطاف شيخ جو تازو سفرنامو ”سينگاپور ويندي ويندي“ پڻ سندس سفرنامن جي سلسلي جي هڪ ڪڙي آهي، حالانڪ هو صاحب سامونڊي ۽ سيلاني زندگيءَ کي وقتي طور ترڪ ڪري ملائيشيا جي شهر ملاڪا ۾ ٽن سالن جي عرصي لاءِ زميني زندگي گهاري رهيو آهي. +مذڪوره ڪتاب سينگاپور جي فقط ٻن ڏينهن جي سفر جي احوال تي مشتمل آهي. +حسب معمول سينگارپور ويندي ويندي حال احوال ڪندي ماضي ۽ حال جا ڪيترائي واقعا ۽ دلچسپ ڳالهيون ٻڌائڻ لڳي ٿو. +الطاف شيخ پنهجي سفرنامن ۾ پنهنجي وطن سنڌ کي ڪڏهن به وساريو نه آهي. +ڏيهه پرڏيهه جي قديم توڙي جديد شهرن، ڳوٺن، واهڻن، رستن، گهٽين جي هميشه ڀيٽ سنڌ جي شهرن سان ڪندو آهي، اهڙي طرح وطن جي سڪ سيني ۾ سمائي پيو گهمندو آهي. +دنيا جي ترقي يافته ملڪن ۾ جديد زماني جي ٽيڪنالاجي،فلڪ بوس عمارتون، ۽ رنگين شيون ڏسي به هميشه سنڌ جي اڄوڪين حالتن ۽ اسان جي پوئتي پيل علائقن جي حالت ياد ايندي اٿس ۽ ان جو ذڪر دکدائڪ نموني ۾ ڪندو آهي. +پڙهندڙ کي احساس ڏيارڻ جي ڪوشش ڪندو آهي ته اسان جي پوئتي پوڻ جا ڪهڙا ڪارڻ آهن ۽ دنيا جون ڪي قومون ڇو اڳتي وڌي ويون آهن. +سينگاپور به هڪ اهڙو ئي ٻيٽ، شهر ۽ ملڪ آهي، جنهن گذريل ڏهن ٻارهن سالن ۾ جيڪا ترقي ڪئي آهي، تنهن کيس اوسي پاسي جي مڙني ملڪن کان سکيو ستابو ۽ الڳ ٿلڳ بنائي رکيو آهي. +الطاف شيخ جي سفرنامن جي هڪ وڏي خوبي هيءَ آهي ته ڪتاب ۾ تمام جهجهي، سٺي ۽ تازه ترين معلومات هوندي آهي. +”سينگاپور ويندي ويندي“ ڪتاب ۾ نه صرف سينگاپور جي باري ۾ اهم معلومات مهيا ڪري ٿو پر ملائيشيا ملڪ جي باري ۾ پڻ ڪافي ڪجهه ٻڌائي ٿو. +اتي جي ماڻهن جي باري ۾، سندن اٿڻي ويهڻي ۽ رهڻي ڪرڻي، سندن ٻولي، مذهب، ويندي شادي مرادي لاءِ پڻ مختلف ماڻهن سان ٿيل گفتگو قلمبند ڪئي اٿس. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39307.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39307.txt new file mode 100644 index 0000000..9264cf8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39307.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +شاھجھاني مسجد ٺٽو +مسجد شاهجهاني، هن مسجد جي مسقف حصن ۽ ان جي گنبذن اندران ٽائيلس جو جيڪو خوبصورت ڪم ڪيو ويو آهي، اهو اسلامي فنڪاريءَ جي تمام اوچن چند نمونن مان هڪ آهي.مسجد جو اوڀاريون ۽ اولاهيون حصو ڇت هيٺ آهن، جنهن تي ٽي وڏا گنبذ مرڪزي آهن. +اتر ۽ اولهه جي ديوارن سان پڻ ڇتائيون رواق آهي، جيڪو غالباً مدرسن جي مقصد لاءِ ٺاهيو ويو آهي. +ٻيئي رواق ونگن تي آهن ۽ متعدد ونگون هرڪ رواق هيٺان آهن. +مسجد جو رقب 305x170 فوٽ آهي. +وچ ۾ تمام ڪشادع صحن آهي، جنهن ۾ هڪ وقت ۾ ئي ٽي هزار عبادتگذار، نماز پڙهي سگهن ٿا. +رواقن مٿان، ننڍا ننڍا جملي 92 گنبذ آهن. +محڪمـﮧ آثار قديمـﮧ جي رپورٽ (نمبر 8- طبع بمبئي 1879ع) مان معلوم ٿئي ٿو ته انهيءَ مسجد تي شاهجهاني دؤر جا نَوَ لک رپيا خرچ ٿيو هو. +مسجد جي ڪرسي پٿر جي آهي، ۽ باقي عمارت ننڍين سرن جي آهي. +اندر داخل ٿيڻ لاءِ ڏکڻ کان دروازو آهي، ۽ اوڀارين مسقف عمارت جي ڏاکڻيءَ ڪنڊ کان پڻ هڪ ننڍو دروازو آهي، جنهن مان نڪري اميرخاني محلي ۾ داخل ٿجي ٿو. +مسجد جي ٻنهي ڇتائن عمارتن ۾ داخل ٿيڻ لاءِ وچ تي هڪٻئي جي سامهون عاليشان ۽ بلند ونگن تي دروازا آهن، اتريون ۽ ڏاکڻيون رواق ٻاهر کليل آهي ۽ دروازن جي بجاءِ منجهس ٺل آهن. +انهيءَ جامع جي داخلي دروازي اڳيان ڏکڻ کان جيڪو ڪشادو ميدان پيو آهي، انهيءَ ۾ ٺٽي جو ”قلعـﮧ حاڪم نشين“ هو، ۽ مسجد خود غالباً ڀائي خان جي محلي ۾ هئي. +اوڀر کان مير احمد بيگ جو محلو هو، جنهن جاءِ تي بعد ۾ امير ابوالبقا امير خان پنهنجو محلو آباد ڪيو، جيڪو اڄ تائين موجود آهي. +اهو مسجد وارو علائقو، شهر جو مرڪزي ۽ اهم حصو هو، ڇاڪاڻ ته ارغوني دؤر کان وٺي مغل نوابن تائين، بادشاهه، حاڪم ۽ انهن جا امير امراءَ انهيءَ ايراضيءَ ۾ رهندا هئا. +شهر خواه سنڌ جي سياست انهيءَ ايراضيءَ ۾ فيصل ٿيندي هئي. +انهيءَ حصي ۾ مغلن جا فرمان پهچندا هئا، ۽ انهيءَ حصي مان ملڪ تي حڪم صادر ٿيندا هئا. +لٽ مار، ڦر ڌاڙي، قتل ۽ غارتگريءَ جا واقعات، جيڪي ٺٽي شهر خواه ملڪ ۾ ڌارين حڪامن ڪرايا، تن سڀني جو منبع شهر جو اهو حصو هو، ۽ اهو ئي شهر جو حصو اڄ برباد ۽ ويران آهي_ اهي آهن خدا جي قدرت جا رنگارنگي کيل! +اها مسجد، شاهجهان جي دؤر ۾ ٺٽي جي نواب امير ابوالبقا امير خان پنهنجي صاحبيءَ جي زماني ۾ ٺهرائي، مسجد ۾ ڪتبا هيٺينءَ ريت آهن، جن مان مختلف تاريخن جو پتو پوي ٿو. +اولهائين، ڇتائين عمارت جي داخلي دروازي تي، ٻاهران ٽن ڪنارن تي، بخط ثلث: +انهيءَ حصي جي وڏي مرڪزي گنبذ هيٺان عمارت مثمن آهي، انهيءَ مثمن جي پاسن تي بخط ثلث هي ڪتبو آهي: +اوڀاري عمات ۾ اندر، داخلي دروازي جي ڏاکڻي پاسي کان هي ڪتبو ٽن پٿر جي ٽڪرن تي آهي: +هيءُ ڪتبو عبدالله ڪاتب جو لکيل آهي، ۽ ان مان 1068هه فرش هڻائڻ جو سال معلوم ٿئي ٿو، جيڪو مير سيد جلال رضويءَ وزير( +هڻايو. +اهو سال شاهجهان جي حڪومت جو آخري سال هو. +انهيءَ اوڀارين حصي ۾ طاق جي اندرئين طرف خط ثلث ۾ هي ڪتبو آهي: +انهيءَ اوڀارين حصي جي داخلي دروازي جي ٻاهران هيٺيا ٻه ڪتبا دروازي جي ڏاکڻي ۽ اترئين پاسي کان پٿر جي ٻن سرن تي اڪريل آهن، ڏکڻ کان بخط نستعليق. +اترئين طرف کان ٻن سٽن ۾ مٿئين ڪتبي وانگر: +ڏکڻ کان جيڪو رواق آهي، ان ۾ داخلي دروازي جي اولهائين طرف ٻئي نمبر ونگ جي مٿان هي ڪتبو آهي: +مسجد ۾ هن وقت ڪل اهي ڪتبـﮧ آهن، جن جا سال ترتيبوار هيٺينءَ طرح آهن: 1054، 1057، 1068، 1104_ محڪمه آثار قديمـﮧ وارن مٿين ڪتبن جي سالن مان اهو نتيجو ڪڍيو آهي ته سال 1054هه ۾ مسجد ٺهڻ شروع ٿي؛ 1057هه ۾ جُڙي راس ٿي؛ شاهجهان جي آخري سال 1068هه ۾ مير سيد جلال رضويءَ وزير ( +فرش هڻايو، ۽ عالمگير جي پوئين دؤر ۾ 1104هه ۾ مسجد ۾ ڪي ترميمون ٿيون.انگريزن پنهنجي دؤرِ حڪومت ۾ ان جي ٻه دفعا مرمت ڪرائي. +پهروين دفعو سر بارٽل فريئر 1272هه (1855ع) ۾ ، ۽ ٻيو دفعو مسٽر جيمس ڪمشنر 1311هه (1894ع) ۾ ٿي(3). +هن وقت تائين مسجد جي حالت بلڪل زبون ٿي چڪي هئي. +مسجد آثار قديمـﮧ جي تحفظ ۾ آهي، ليڪن ان جي مرمت پي.ڊبليو.ڊي وارا ڪري رهيا آهن، جنهن ڪري ان جي تاريخي ۽ تعميري روش خواهه خوبي ختم ٿي چڪي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39310.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39310.txt new file mode 100644 index 0000000..862f65d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39310.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +مخدوم محمد هاشم جي مسجد +مخدوم محمد هاشم جي مسجد:مخدوم محمد هاشم ٺٽوي جي پاڙي ۾ سندن اها مسجد هئي. +انهيءَ مسجد منجهان سنڌ جي سَوَن مسلمانن فيض پرايو. +ڏاڍي برڪت ۽ خير واري مسجد هئي. +انهيءَ ئي مسجد ۾ مخدوم صاحب جن ويهي پنهنجيون ڪيتريون لازوال تصنيفون مڪمل ڪيون. +دين جي خدمتگذاري انهيءَ مسجد مان موصوف ويٺي ڪئي. +انهيءَ مسجد مان ئي هن دين متين جي فروغ ۽ استقامت لاءِ سنڌ جي حاڪمن ڏانهن خط لکيا، ۽ اهائي اُها مسجد سڳوري هئي، جنهن ۾ ويهي انهيءَ عظيم شخصيت، فقهي مسئلن مطابق فتوائون جاري ڪيون، جن سنڌ ۾ اسلامي قاعدي قانون کي نئين جلا بخشي. +مخدوم صاحب عليه رحمت جو دستور هو ته پاڻ هر جمعي تي جامع خسرو ۾ وعظ جي مجلس منعقد ڪندو هو، ۽ پنهنجي انهيءَ مسجد شريف ۾ هر روز ٽه_پهريءَ جو حديث سڳوريءَ جو درس ڏيندو هو. +مخدوم صاحب کان پوءِ (1174هه) سندن فرزند مخدوم عبداللطيف پنهنجي والد جي مسند تي ويهي، ساڳئي برڪت واري شغل کي جاري رکيو. +مخدوم جڏهن 1187هه ۾ ميان محمد سرفراز جي لشڪر ۾ قضا جي عهدي تي مقرر ٿي اوڏانهن ويو، تڏهن سندس فرزند ميان ابراهيم اها خدمت بجا آڻڻ شروع ڪئ، تا وقتيڪه هو بزرگ ٺٽي مان لڏي پهرين ڪراچيءَ ويو، اتان مستقل طرح ڪڇ جي مڏئي شهر ۾ وڃي ويٺو. +انهيءَ مسجد ۾ صبح جي وقت مخدوم صاحب وڏي جي وقت کان مدرسو قائم ٿيندو هو، ۽ ٽه_پهريءَ بعد فقط حديث جو درس ڏنو ويندو هو. +اها مسجد ٽالپر حڪومت تائين قائم هئي، جنهن بعد ٺٽي ۾ نه مخدوم صاحب جو ڪو اولاد رهيو، نه مدرسو باقي رهيو ۽ نڪو حديث جي درس ڏيڻ وارو ڪو رهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39314.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39314.txt new file mode 100644 index 0000000..d0d155c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39314.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +عالي جان واھ +عالي جان واه، اهو واهه ٺٽي جي شهر منجهان يا شهر سان متصل وهندو هو. +انهيءَ ئي واهه کي غالبا خانواهه به سڏيندا هئا، ڇاڪاڻ ته معصوميءَ ۽ طاهريءَ ۾ ان جو نالو خانواهه آيو آهي. +انهيءَ واهه جي سلسلي ۾ روايت آهي ته اُهو ڄام نظام الدين جي وزيراعظم ۽ سپهه سالار درياه خان شهيد کوٽايو هو، تاڪه انهيءَ جي ذريعي شهر جي آسپاس خواهه ساڪري جون زمينون آباد ٿين. +انهيءَ واهه وٽ، شاهه بيگ سان درياه خان دولهه جو آخري مقابلو ٿيو، جنهن ۾ سنڌ جي سموري لشڪر درياه خان سميت شهيد ٿي ملڪ مٿان سر ڏنو، ۽ شاهه بيگ سنڌ کي انهيءَ جنگ جي ذريعي کٽيو. +مرزا باقيءَ جڏهن خودڪشي ڪئي، ان وقت سندس پٽ مرزا مظفر بدين کان هلي اچي عالي جان واهه جي ڪپ تي لٿو، تاڪه شهر ۾ داخل ٿي پڳ ٻڌي، ليڪن اميرن پائنده بيگ کي پڳ ٻڌائي، مملڪت جو مختار ڪل ان جي پٽ جاني بيگ کي بڻايو. +مرزا اهو اطلاع سڻي، عالي جان واهه جي ڪپ تان منزل ڪوچ ڪري بدين موٽي ويو. +شاهه قاسم خان بيگلار جي پٽ ابوالقاسم سلطان، جڏهن مرزا غازيءَ سان بغاوت ڪئي، (1010هه) ان وقت مرزا ڏي نياپو موڪليائين ته تو ۽ منهنجي وچ ۾ ”بارگاه واهه“ جي حد آهي_ هي پاسو منهنجو ۽ پريون پاسو تنهنجو. +جيڪڏهن اها ڳالهه تسليم نه آهي ته پوءِ مان ٺٽي پهچي عالي جان واهه کي اچي سرحد بڻائيندس. +مير قانع جي قول مان معلوم ٿئي ٿو ته اهو اوهه قلعـﮧ حاڪم نشين جي اوڀارين دروازي جي سامهون وهندو هو، ڇاڪاڻ ته اڀرندي دروازي کان نواب احمد يار خان (1116_1119هه) ان تي پُل ٻڌرائي هئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39316.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39316.txt new file mode 100644 index 0000000..651ee85 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39316.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +قلندر شهباز جي مزار +سڀ کان پھريون، سلطان فيروز تغلق جي دؤر ۾، ملڪ اختيار الدين والي سيوستان، روضو مبارڪ، 7 رجب 757ھه جو ٺھرايو _ ھڪ ڪتبي مان اھو معلوم ٿئي ٿو. +ٻئي ڪتبي مان پتو پوي ٿو ته روضي مٿان گنبذ، ملڪ جلال الدين، 7 صفر 757ھ جو جوڙايو. +ديندار خان (سيد ڀورو عرف ديندار خان _ وفات 1045ھه) جي ڪتبي مان پتو پوي ٿو ته مرزا جاني بيگ به انھيءَ گنبذ جي مرمت ڪرائي، ۽ فيروزي دؤر جا اھي ڪتبا ھن لھرائي ھيٺ رکي ڇڏيا. +شاھجھان جي زماني ۾، جڏھن ديندار خان مرمت ڪرائي، ان وقت ھن وري انھن ڪتبن کي ديوار ۾ ھڻائي ڇڏيو. +ديندار خان، 1040ھه ۽ 1041ھه ۾، روضي ۾ ڪجھه ترميمون ڪيون؛ سڄي خانقاھه جي مرمت ڪرائي ۽ ايوان ۾ فرش ٻڌارايو؛ ٻه مسجديون به 1043ھه ۾ خانقاھه اندر تعمير ڪرايون. +انھيءَ ساڳئيءَ ديندارخان، ڇٽي امراڻيءَ جو مقبرو به 1044ھه ۾ ٺھرايو. +مرزا جانيءَ جي پٽ مرزا غازيءَ (1008_ 1021ھه)، والد جي اڌ رھيل مرمت کي تڪميل تي پھچايو. +ميان غلام شاھه 1173ھه ۾ درگاھه کي ھڪ نشان پيش ڪيو، خانقاھه ۽ روضي جي نئين سر مرمت ڪرائي، ۽ ھن وقت جيڪا ڏيوڍي آھي؛ سا انھيءَ وقت ميان غلام شاھه ٺھرائي.ٽالپري عھد ۾، مير ڪرم علي خان درگاھه جي مرمت ڪرائي، ۽ درگاھه ۾ چانديءَ جو دروازو ھڻايوسيوهڻ ۾ عارف ڪامل لعل شهباز قلندر جو مقبرو پهريائين سلطان فيروز شاه تغلق، پوءِ مرزا جاني بيگ تعمير ڪرايو هو. +پوءِ شاهجهان صاحبقران ثانيءَ جي ڏينهن ۾ نواب سيد ديندار خان بخاريءَ مقبري جي صحن کي فرش هڻائي اتي ٻه مسجدون تعمير ڪرايون. +ساڳئي نواب سنه 1042هه ۾ شيخ ڇٽي امراني درويش جي مقبري تي گنبذ تعمير ڪرايو ۽ صحن ۽ ديوارن تي ڪاشيءَ جون سرون هڻايون. +ساريءَ سنڌ اندر آثار قديمه جي نظرن ۾ ٺٽي کي جيڪا اهميت آهي، سا ٻئي ڪنهن به شهر کي حاصل ڪانه آهي. +هتي جي جامع مسجد شاهجهانيءَ جو نمونو مغليه آهي. +بنياد مضبوط پٿر جو رکيل اٿس، ان کان پوءِ مضبوط ۽ پڪين سرن سان عمارت آهي. +مسجد جي ڍڪيل حصي ۾ هشت پهلو عمارت تي هڪ وڏو گنبذ اڏيل آهي، جنهن تي رنگين ڪاشيءَ جو خوشنما ڪم ڪيل آهي. +ڇت ۾ ڪل 92 گنبذ ننڍا وڏا اٿس، جن ۾ ٽي اندريان گنبذ بلڪل اهم آهن. +’لب تاريخ‘ واري جو چوڻ آهي ته هن مسجد جو ڪم مير ابوالبقا امير خان ولد نواب ابوالقاسم بکريءَ شاهجهان جي حڪم سان سنه 1054هه ۾ شروع ڪرايو ۽ ان کان پوءِ مسجد جي تڪميل سنه 1068هه ۾ ٿي. +آثار قديمه (اولهندي هندستان کاتي) جي رپورٽ ۾ ڏيکاريل آهي ته مسجد جو ڪم سنه 1052هه ۾ ختم ٿيو. +مٿس 9 لک رپيا خرچ ٿيو. +ڪتبي تي سنه 1104هه لکيل آهي، يعني عالمگيري دور ۾ به انهي مسجد جي تعمير ٿي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39323.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39323.txt new file mode 100644 index 0000000..dc9d5ef --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39323.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +سيمنٽ +سيمنٽ يا سيمينٽ (Cement) عام طرح سان مختلف ڪارخانن ۾ تيار ٿيل خاڪي رنگ جو سيمينٽ (Ordinary Portland Cement) تعميراتي ڪمن ۾ استعمال ڪيو ويندو آھي. +خاص حالتن ۾ سامونڊي علائقن يا ڪلراٺي علائقن ۾ ڪلر روڪ سيمينٽ (Sulphate Resisting Cement) پڻ استعمال ڪيو ويندو آھي. +انھيءَ کانسواءِ خوبصورتيءَ ۽ آرائش واسطي سفيد سيمينٽ (White Cement) پڻ استعمال ڪيو وڃي ٿو ۽ خاص طور تي فرشن، موزئيڪ ۽ سنوسيم جي ڪم لاءِ ھن قسم جو سيمينٽ استعمال ڪيو وڃي ٿو. +سيمينٽ جيترو تازو ھجي اوترو چڱو، ڇاڪاڻ تہ ٽائيم گذرڻ سان انھيءَ جي قوت ۾ گهٽتائي ٿيندي وڃي ٿي. +جيڪڏھن سيمينٽ کي ڪجهہ وقت لاءِ رکڻو پوي تہ بند رکيو وڃي جيئن اھو ڳنڍا ۽ ڳوڙھا نہ ٿي وڃي. +جيڪڏھن پراڻي سيمينٽ ۾ ڳنڍا ٿي وڃن تہ اھو استعمال لائق نہ ٿو رھي. +پاڻي ملائڻ بعد سيمينت ٣٠ منٽن کان پوءِ سيٽ ٿيڻ شروع ٿيندو آھي انھيءَ سبب ڪري پاڻي ملائڻ بعد سيمينٽ ٣٠ منٽن اندر استعمال ڪيو وڃي. +ڇھن مھينن کان وڌيڪ رکيل سيمينٽ تجربيگاه (Laboratory) مان چڪاس (Test) ڪرائي پوءِ استعمال ڪيو وڃي. +اڄ ڪلھ سيمينٽ ٥٠ ڪلو گرامن جي ٻورين ۾ دستياب آھي. +قسم. +ڪن خاص حالتن ۾ ڪم جي نوعيت مطابق ھيٺ ڄاڻايل قسمن جا سيمينٽ پڻ استعمال ڪيا ويندا آھن: +ھن قسم جو سيمينٽ جلدي سخت ٿي پنھنجي قوت پڪڙيندو آھي انھيءَ ڪري ھن قسم جي سيمينٽ کي High early strength Cement پڻ چيو ويندو آھي. +ھن جي بناوت بہ عام رواجي سيمينٽ (Ordinary Portland Cement) وانگر ھوندي آھي. +ھنن ٻنھي قسمن جي سيمينٽ ۾ صرف اھو فرق ھوندو آھي، جو ھن قسم جي سيمينٽ کي عام رواجي سيمينٽ جي ڀيٽ ۾ تمام باريڪ ۽ سنھو بنايو ويندو آھي. +ھن قسم جو سيمينٽ ٽن ڏينھن اندر ايتري طاقت (Strength) وٺندو آھي جيتري عام سيمينٽ ١٤ ڏينھن اندر وٺندو آھي. +انھن خاصيتن سبب ھن قسم جو سيمينٽ اھڙن ڪمن لاءِ استعمال ڪبو آھي جن کي جلدي پورو ڪرڻو ھجي. +جيئن تہ نالي مان صاف ظاھر آھي تہ، ھن قسم جو سيمينٽ صرف اھڙن ڪمن لاءِ فائديمند آھي جتي ھيءُ سيمينٽ جلدي ڄمي وڃي ۽ پاڻيءَ ۾ حل نہ ٿي وڃي جھڙوڪ سامونڊي (Marine) ۽ وير جا (Tidal) ڪم. +ھن قسم جي سيمينٽ جو شروعاتي ڄمڻ جو ٽائم (Initial Setting time) ٥ منٽ ۽ مڪمل ڄمڻ جو ٽائيم (Final Setting time) ٣٠٠ منٽ ھوندو آھي. +ھن قسم جي سيمينٽ کي گرمي، ڪيميائي شين، تمام تيز قسم جي تيزابن ۽ ٻين اھڙين شين سان مقابلي ڪرڻ جي تمام گھڻي قوت ھوندي آھي انھي سبب ڪري سمنڊ جي پاڻيءَ، ڪيمايائي شين جي استعمال وارين جڳھين ۽ ٻين اھڙن ھنڌن تي استعمال ڪيو ويندو آھي. +ھن قسم جي سيمينٽ جو شروعاتي ڄمڻ جو ٽائيم استعمال ڪرڻ جي ٻن ڪلاڪن بعد شروع ٿيندو آھي ۽ مڪمل ڄمڻ جو ٽائيم شروعاتي ڄمڻ جي ٽائيم کان پوءِ ٻن ڪلاڪن ۾ پورو ٿيندو آھي. +٤: گهٽ گرميءَ وارو سيمينٽ (Low Heat Cement). +پاڻي وجهڻ سان ھيءُ سيمينٽ عام رواجي سيمينٽ جي ڀيٽ ۾ گهٽ گرمي خارج ڪندو آھي ۽ انھيءَ سبب تمام ڳرن ڪمن جھڙوڪ : وڏن بندن (Dams) وغيره لاءِ استعمال ڪيو ويندو آھي. +٥: رنگين سيمنٽ (Coloured Cement). +ھن قسم جو سيمينٽ گھربل رنگ ۽ روغن (Pigments) وجھي تيار ڪيو ويندو آھي ۽ ھن جي بناوت ۽ ٻيا ڪيميائي عمل عام رواجي سيمينٽ جھڙا ھوندا آھن. +ھن جو استعمال سينگار وارن ۽ آرائشي (Decorative) ڪمن تي ٿيندو آھي. +٦: اڇو سيمنٽ (White Cement). +ھيءُ سيمينٽ لوھ جي آڪسائيڊ (Iron Oxide) ۽ ٻين اھڙين ناقص خرابين کان پاڪ ۽ صاف ھوندو آھي ۽ چن واري پٿر (Chalk or Carboniferous Lime Stone) يا چيني مٽيءَ (Chine Clay) مان ٺاھيو ويندو آھي. +انھن کان علاوه تازو ايجاد ڪيل سيمينٽ تازو ايجاد ڪيل سلئگ سيمينٽ (Slag Cement) جنھن جون خاصيتون ۽ ڪيميائي عمل عام رواجي سيمينٽ جھڙيون آھن، استعمال ڪيو ويندو آھي. +ھن قسم جي سيمينٽ استعمال ڪرڻ ۾ صرف ترائي ڪجهہ وقت وڌيڪ (١٤ کان ٢١ ڏينھن) ڪرڻي پوي ٿي ۽ ھيءُ عام پورٽلئنڊ سيمينٽ کان سستو آھي. +سرڪاري ڪمن تي ھن قسم جو سيمينٽ تيستائين استعمال ڪرڻ نہ ڏنو وڃي جيستائين ڪن خاص مجبورين جي حالت ۾ مٿين بالا آفيسرن جھڙوڪ: چيف انجنيئر سپرنٽينڊنٽ انجنيئر يا ايگزيڪيوٽو انجنيئر وغيره کان اجازت نہ ملي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39326.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39326.txt new file mode 100644 index 0000000..19f0b87 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39326.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +مسالو +مسالو--Cement Mortar +ھن قسم جو ڳچ نشاندھي ڪيل تناسب جھڙوڪ ١:١، ١:٢، ١:٣، ١:٤، ١:٥ ۽ ١:٦ وغيره، مطلب تھ ھڪ حصو سيمينٽ ۽ ھڪ کان ڇھ يا ان کان وڌيڪ حصا جابلو ريتيءَ جو ھئڻ گھرجي. +ھن قسم جي مسالي يا گچ ۾ ھميشه ڇاڻيل ريتي استعمال ڪرڻ گھرجي. +ھن قسم جو گچ عام طرح سان ٻن طريقن رستي ٺاھيو ويندو آھي. +ھڪ ھٿ جي ملاوٽ (Hand mixing) ۽ ٻي مشيني ملاوٽ (Machine mixing) ٻنھي طريقن جو تفصيلوار بيان ھيٺ ڏجي ٿو. +ھٿ رستي ملاوٽ Hand mixing)) +ھن قسم جو طريقو ٿوري مقدار ۾ گھربل گچ جي نوعيت وارن ڪمن ۾ اختيار ڪيو ويندو آھي ھن طريقي سان گچ ٺاھڻ لاءِ سڀ کان پھريائين ھڪ اڻ ٽمندڙ ٿلھو يا دڪو (Non- porous platform) ٺاھيو ويندو آھي. +ڇاڻيل ريتيءَ کي سڪل حالت ۾ ڄاڻايل ماپ جي حساب سان ڍڳ جي صورت ۾ انھيءَ ٿلھي تي رکيو ويندو آھي ۽ ڄاڻايل تناسب سان سڪل سيمينٽ کي ريتيءَ جي ڍير مٿان ھڪ ڪرو پٿاريو ويندو آھي. +انھيءَ کانپوءِ انھن ٻنھي شين کي سڪل حالت ۾ ڪوڏر يا بيلچي سان ٻھ يا ٽي دفعا ڪلٽيون ڏيئي ملائبو آھي تھ جيئن ريتي ۽ سيمينٽ پاڻ ۾ ملي ھڪ ڪري رنگ جا ٿي وڃن. +ان بعد انھيءَ سڪل مسالي جي ڍير جي وچ ۾ ٿوري کڏ (Depression) ٺاھي ويندي آھي. +انھيءَ کان پوءِ گھربل مقدار ۾ آھستي آھستي پاڻي ملائي ٻھ يا ٽي دفعا ڪلٽيون ڏيئي گچ (Mortar) ٺاھبو آھي. +عام طرح سان ھڪ سيمينٽ جي ٻوريءَ جي گچ ٺاھڻ لاءِ اٽڪل ٢٨ ليٽر پاڻي استعمال ٿيندو آھي. +ھن ڳالھھ جو خاص خيال رکيو ويندو آھي تھ گچ ھميشه ايتري مقدار ۾ ٺاھيو وڃي، جيترو اڌ ڪلاڪ اندر استعمال ٿي سگھي. +پاڻيءَ سان ملي تيار ٿيل گچ اگر اڌ ڪلاڪ اندر استعمال نھ ٿيندو تھ اھو ڄمڻ (Set) لڳندو ۽ استعمال لائق نھ رھندو. +اھڙو گچ خارج ڪيو وڃي. +مشين مڪسر رستي ملاوٽ Machine mixing)) +ھن طريقي جي ملاوٽ ۾ پھرين گھربل انداز جو ٥ يا ١٠ سيڪڙو پاڻي ملاوٽ واري مشين جي ڊرم ۾ وڌو وڃي. +انھيءَ کان پوءِ سڪل حالت ۾ پوريءَ طرح ۽ گھربل تناسب سان ملايل سيمينٽ ۽ واريءَ جي ملاوٽ کي مڪسر اندر وجھي ايتريقدر ملائجي، جيئن ھڪ ڪرو ۽ موافق گچ ٺھي وڃي. +ھيءُ طريقو وڏن ڪمن لاءِ جتي مسالي جو گھڻو مقدار درڪار ھوندو آھي، اختيار ڪيو ويندو آھي، جيئن شروعاتي ڄمڻ (Initial Setting) کان اڳ استعمال ٿي وڃي +چوني وارو مسالو (White Lime Mortar) +ھن قسم جو گچ ڄاڻايل مقدار ۾ ٺاريل چن (Slaked Lime) ۽ جابلو ريتيءَ (Hill Sand) کي گھربل تناسب (جھڙوڪ ١:١، ١:٢ يا ١:٣ وغيره) کي ملائي ۽ انھيءَ کي ڍڳن يعني ڏاندن رستي ھلندڙ گھاڻي (Bullock-driven mortar mill) يا مشيني قوت رستي ھلايل چڪيءَ (Power-driven mortar mill) ۾ پيھين ٺاھيو ويندو آھي. +استعمال ٿيندڙ چن کي ھميشه ڪم واري ھنڌ ھڪ انچ اندر ٦٤ خانن واري ڇاڻي مان ڇاڻي ۽ ٺاري ٺاھيو ويندو آھي. +ننڍن ڪمن ۽ مرمت وارن ڪمن لاءِ کڏون کوٽي انھيءَ اندر ھن قسم جو مسالو تيار ڪري سگھجي ٿو. +گھاڻي ۾ تيار ٿيل گچ واسطي ھميشه پھرين چن ۽ واري کي سڪل حالت ۾ ملايو ويندو آھي ۽ انھيءَ بعد گھاڻي اندر پاڻي ملائي گھٽ ۾ گھٽ ١٨٠ گھمرا ڏيئي ٺاھيو ويندو آھي. +ھن قسم جو گچ ھميشه ايتري انداز ۾ ٺاھيو وڃي جيترو ھڪ ڏينھن اندر استعمال ڪري سگھجي. +اھڙيءَ طرح ھر ٻئي ڏينھن تازو گچ ٺاھيو وڃي ۽ گذريل ڏينھن جي ٺاھيل ۽ بچيل گچ کي اڇلائي خارج ڪيو وڃي. +جيڪڏھن سيمينٽ ۽ سڻيءَ جي استعمال جي ضرورت ھجي تھ ڄاڻايل ۽ گھربل انداز ۾ ٺھيل چن جي گچ ۾ مختلف کيپن سان ايتري انداز ۾ ٺاھي استعمال ڪبو رھجي جيترو اڌ ڪلاڪ اندر استعمال ٿي سگھي. +اھڙي قسم جو گچ (چن ۽ نيرو پلستر (Lime neru plaster) جي ڪم ۾ استعمال ٿيندو آھي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39328.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39328.txt new file mode 100644 index 0000000..04ea609 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39328.txt @@ -0,0 +1,56 @@ +اوساري +سرن جي اوساري ھڪ رازڪو ڪم آھي جنھن سان سرن کي گاري يا مسالي سان جوڙي بار ٺاھبا آھن جنھن کي انگريزي م ڪورس سڏين ٿا. +ھڪٻئي مٿان سرن جا بار ٺاھي ڀت تيار ڪئي ويندي آهي. +اوساري سرن سان يا بلاڪن سان ڪئي ويندي آهي ٻنھي جي بناوت م فرق ھوندو آھي. +برطانيا م سر جي ماپ کان گھٽ ھوندي آھي ۽ بلاڪ جي ماپ ان کان وڏي ھوندي آھي. +پاڪستان سميت پوري دنيا ۾ ڪانسي جي دؤر کان وٺي ھاڻي تائين اوساري ۾ سڀ کان گھڻو استعمال سر سان ٿيندو رھيو آهي. +اڄ کان 2600 ق م ۾ سنڌ جي موئن جي دڙي واري ۽ بلوچستان جي مھرڳڙھ واري تھذيب ۾ اوساري ۾ پڪي سر جو استعمال عام ھيو. +سر ۽ اوساري متعلق فني اصطلاح. +سنڌ ۾ ھڪ معياري سر 9 انچ ڊگھي ۽ 4 انچ ويڪري ۽ 2 انچ ٿلھي ھوندي آھي ھوندي آھي. +ان جي ٻنھي 9 انچي ڊگھن پاسن کي سنڌي ۾ ٻانھين ۽ انگريزي ۾ اسٽريچر سڏين ٿا ۽ ويڪر وارن پاسن کي سنڌي ۾ سيرو ۽ انگريزي ۾ ھيڊر سڏيو ويندو آهي. +ڀت جي اوساري ۾ سرن جي سڌن بارن سان جيڪا ظاھري عمودي ڪنڊ ٺھي ٿي ان کي سنڌي ۾ ڪڇ ۽ انگريزي ۾ ڪوئن (Quoin) چون ٿا. +ڪوئن اصل ۾ فرانسيسي ٻولي جي لفظ ڪوائن مان نڪتل آهي جنھن جي معني ڪنڊ آھي. +سر مٿان وچ ۾ ٺاھيل اھا کڏ جنھن ۾ اڪثر طور سرن ٺاھيندڙ ڪمپنيءَ جو مختصر نالو پڻ ڄاڻايل ھوندو آھي انھيءَ کي سنڌي ۾ دٻي ۽ انگريزي ۾ فراگ يا انڊينٽ سڏيو ويندو آھي، ھيءَ کڏ گاري يا مسالي ڀرڻ سان ٻن سرن درميان پڪڙ يا گرفت مھيا ڪرڻ ۽ سر جو وزن گھٽائڻ جو پڻ ڪم ڏيئي ٿي. +ڊيگھ يا ويڪر جي رخ ۾ ڀڳل سرن جي ٽڪرن کي ٽوٽا سڏيو ويندو آهي جيڪي اڌ، چوٿ وغيره ھوندا آھن. +اوساريءَ جي ٻنڌ يا بانڊ جي ترتيب کي پوري ڪرڻ ۽ انھيءَ کي برقرار رکڻ واسطي استعمال ٿيندڙ سرن جي اڌڙن کي فالس ھيڊر ڪوٺجي ٿو. +ديوار جي سامھين ۽ پٺئين پاسي جي وچ واري حصي کي انگريزي ۾ ھرٽنگ (Hearting) سڏجي ٿو. +ديوارن ۾ دروازن، درين ۽ روشندانن لڳائڻ واسطي ٺاھيل جارن جي اڀن پاسن کي ٻانھيون Jambs چئجي ٿو. +دروازن يا دري وغيره جي چؤڪاٺي يا فريم ۽ جاري جي وچ ۾ بچيل جڳھ کي رويل (Reveal) چئجي ٿو. +ديوار جي لڪل ۽ نظر نہ ايندڙ پٺين سطح کي پٺ يا بئڪ ڪوٺجي ٿو. +ديوار جي ٻاھرين ظاھر ۽ سامھون نظر ايندڙ سطح کي مھڙ سڏجي ٿو. +اوساري م سر رکڻ جا ڇھ طريقا ھوندا آھن: +اسٽريچريا ٻانھين وارو طريقو: ھن طريقي سان سر کي سڌو اھڙي طرح رکيو ويندو آهي جو بار ۾ سر جي ٻانھين وارو پاسو سامھون ديوار ۾ نظر اچي +سيلر يا خلاصي: ھن طريقي م اوساري م سر کي اڀو رکيو ويندو آھي اھڙي طرح جو ان جو پيٽ يا بيڊ سامھون ڀت ۾ نظر اچي; +رو لاڪ يا قطار بند طريقو: ھن طريقي ۾ سر کي پاسيرو اھڙي طرح رکيو ويندو آهي جو ان جو سيرو اڀو سامھون نظر اچي; +اوساري جي ٻنڌ جا قسم. +اوساريءَ جي ڪابہ ترتيب جنھن ۾ سرن کي مسالي رستي پاڻ ۾ اھڙيءَ ريت جڪڙيو وڃي جيئن ديوار جي ظاھر توڙي باطن وارن حصن ۾ لڳايل سرن جي ھڪ ٻئي مٿان بارن ۾ لڳاتار عمودي جوڙ نہ ھجن ته انھيءَ کي ٻنڌ (Bond) يا ٻنڌڻ(Bonding) ڪوٺيو وڃي ٿو. +عملي لحاظ کان ٻنڌن جي ترتيب جا اٽڪل اٺ قسم آھن جن ۾ اسٽريچر بانڊ، ھيڊر بانڊ، انگلش بانڊ، فليمش بانڊ، رئڪنگ بانڊ، ڊاياگونل بانڊ، ھيرنگ بون بانڊ، گارڊن وال بانڊ، ڊچ بانڊ، انگلش ڪراس بانڊ شامل آهن. +ٻانھين واري بانڊ. +اسٽريچر بانڊ يا ٻانھين ٻنڌ واري ترتيب ۾ اوساريءَ جا سڀيئي بار سلسليوار ۽ سرن جي ڊگھائيءَ جي رخ جي صورت م ۽ اھڙي نموني لڳايا ويندا آھن جيئن ھر بار جا عمودي جوڙ انھيءَ جي ھيٺئين ۽ مٿئين بار جي عمودي جوڙن سان نہ ملن، جيئن ۾ ڏيکاريل آھي. +ھن قسم جي ترتيب پردي يا پارٽيشن واري ديوارن +۽ پَورِين ديوارين (Cavity walls) لاءِ موزون رھي ٿي. +سيرو واري ٻنڌ. +ھيڊر بانڊ يا سيرو ٻنڌ واري ترتيب ۾ ديوار جي ڊيگھ جي رخ ۾ سڀيئي سيرون (Headers) صورت ۾ لڳايون وينديون آھن. +کوھن، گولائيءَ وارن مٿاڇرن، ڪانسن (Cornices) مورچن ۽ تمام ٿلھين ديوارن لاءِ ھيءَ ترتيب موزون رھي ٿي. +انگريزي ٻنڌ. +انگلش بانڊ يا انگريزي ٻنڌ جي ترتيب ۾ ھڪ ڇڏي ٻئي جي حساب سان ٻانھين يا اسٽريچر ۽ سيرو يا ھيڊرز کي ھڪ ٻئي سان ۽ ھڪ ئي لائين يعني رخ ۾ اھڙي نموني لڳايو ويندو آھي جيئن ھر ٻيو سيرو يا ھيڊر، ٻانھين يا اسٽريچر جي وچ جي آڌار تي رھي، ھن قسم جي ترتيب ۾ ديوارن کي پاڻ ۾ گوني ڪنڊ تي جڪڙڻ واسطي استعمال ڪيو ويندو آھي. +جنھن ۾ ديوارن جي ھڪ ٻئي وچان گذر يا انٽرسيڪشن واري ڪنڊ کان ساڍا چار انچ پري مکيه ديوار جي ھر ٻئي ردي يا ھڪ ڇڏي ٻي سرن جي بار ۾ Closer داخل ڪرڻ سان ۽ 2 1²/4 اوچي ۽ ترڇي ديوار (Cross wall) جي ٿولھ جيئن ترشي ديوار مکيه ديوار ۾ چڱيءَ طرح ڦٻي وڃي. +¾ سر استعمال ڪرڻ سان سرن جي ٽڪڻ جي محنت ۽ زيان جو بچاءُ ٿئي ٿو.انگلش بانڊ جي ترتيب سان ٺھندڙ مختلف ٿولھ جي سرن جي ٿنڀن ٺاھڻ جو طريقو ٿيو وڃي. +فليمش ٻنڌ. +فليمش نيدرلينڊز ۽ بيلجيئم واري علائقي يا ڊچ ٻولي جي ان علائقي واري لھجي کي سڏين ٿا. +فليمش بانڊ يا فليمش ٻنڌ ۾ ساڳئي ئي ھڪ بار ۾ ھڪ ڇڏي ٻئي جي حساب سان سلسليوار پھرين اسٽريچر ۽ انھيءَ سان لڳ سيرو يا ھيڊر رکيا ويندا آھن. +ھر ٻئي بار ۾، انگلش بانڊ ريت، انھيءَ جي ڇيڙي تي ڪئين ھيڊر لڳائڻ کان پھرين ڪئين ڪلوزر يا سر جي بيڊ يا پيٽ جو اڀو اڌ لڳايو ويندو آھي جيئن صحيح نموني جو چڙھاڪو (lap) ٺھي بيھي. +ھڪ سر جي موٽائي وارو ٻٽو فليمش ٻنڍ: سرن جي (اڪي ۽ ٻڌي) بارن جا مٿيان حصا ۽ انھن جي پاسن جو سامھون وارو ڏيک +رنگين ڪوڊ وارا پلان جن اوڀر اولھ واري ديوار جون سرون ڏيکارجندي. +ساڄي پاسي کان اوڀر اولھ جي ديوار جو سامھون وارو ڏيک +ھيرنگ بون بانڊ. +ھيرنگ بون بونڊ (Herring Bone Bond) کي +سرن جي فرشن جي نقشڪاريءَ ۾ استعمال ڪيو ويندو آهي. +ھن ۾ ٻنھي طرفن کان ۽ وچ کان ٤٥٠ تي سرون لڳايون وينديون آھن. +گارڊن وال ٻنڌ. +ھن قسم جي ٻنڌ احاطن، اڱڻن ۽ باغن جي چؤڌاري لڳايل ديوارن، وچ منجھان پؤرين ديوارن (Cavity Walls) جي مھڙ ۽ ٻين اھڙن مقصد وارين ديوارن واسطي استعمال ڪئي ويندي آھي. +ھن قسم جي ٻنڌ ۾ ٺاھيل ديوارن جو اڳ ۽ پٺ انگلش بانڊ يا فليمش بانڊ جي نمونن مان ڪنھن بھ ھڪ نموني ۾ ٺاھيو ويندو آھي. +گرميءَ ۽ سرديءَ جي اثر ۽ برسات وغيرھ دوران پاڻيءَ جي سيڪ جي اثر جو مقابلو ڪرڻ واسطي پڪل سرن جون پؤري ديوار يا ڪيوٽي وال نھايت ئي فائديمند رھي ٿي. +ھن قسم جي ديوارن ٺاھڻ واسطي اڪثر طور تي گھٽ ۾ گھٽ ساڍا چار انچ ٿلھي ديوارن وچ ۾ ٻہ يا اڍائي انچن جي خالي وٿي رکي ويندي آهي. +پٿرن جي اوساري. +پٿر جي اوساري جا ٽي نمونا يا طريقا آھن؛ ھڪ ڇيڻيءَ سان گھڙيل پٿر جي اوساري، ٻي ھٿوڙن سان گھڙيل پٿرن جي اوساري ۽ ٽين اڻ گھڙيل پٿرن جي اوساري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39329.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39329.txt new file mode 100644 index 0000000..8123465 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39329.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ڊي پي سي (اڏاوت) +ڊي پي سي (Damp Proof Course i. +C): سرن ۾ پاڻي جذب ڪرڻ جي خاصيت ٿئي ٿي انھيءَ سبب ڪري جاءِ جي سڀني ديوارن ۾ پلنٿ ليول مٿان ڪنھن غير جاذب شيءِ جو تھ ڏيڻ جي ضرورت پوي ٿي جنھن کي عام طرح سان ”ڊي-پي-سي“ چيو وڃي ٿو. +ھيءَ تھ ھيٺينءَ زمين جي آلاڻ کي سرن جي سوراخن منجھان مٿي چڙھڻ کان روڪي ٿو. +پلنٿ ليول زمين جي ھموار ڪيل ليول کان گھٽ ۾ گھٽ ٦ انچ مٿي ھئڻ گھرجي، جيئن جاءِ جي ٻاھرين ديوارن جي چوڌاري ھوا تي اڏامي جمع ٿيل مٽي ۽ ٻيو گند ڪچرو آلو ٿي ديوار جي مٿئين حصي کي نقصان پھچائڻ جو سبب نہ بڻجي. +انھيءَ واسطي اسان وٽ عام طرح سان 1:2:4 جي ملاوٽ جو 11/2" کان 3" ٿلھو سيمينٽ ڪانڪريٽ جو تھ ڏيئي انھيءَ مٿان ڏامر جا ٻہ تھ چاڙھيا ويندا آھن. +انھيءَ کان علاوھ مختلف علائقن ۽ مختلف ملڪن ۾ زمين جي نوعيت ۽ عمارت جي معيار مطابق ڊي-پي-سيءَ واسطي ايليومينم جون چادرون (Aluminum Sheets)، شيھي جون چادرون (Lead Sheets)، ڏامر جون چادرون (Bitumen Felts)، سليٽ پتر جون تختيون (Two Courses of Slates)، غير جاذب قسم جون سرون، واٽر پروف سيمينٽ جھڙوڪ پڊلو ۽ غير جاذب نھرا پٿر وغيره استعمال ڪيا ويندا آھن. +پڊلو گھڻو ڪري ھڪ عام سيمينٽ جي ٻوريءَ پويان ٥ پائونڊ استعمال ڪيو ويندو آھي ڇاڪاڻ تھ زيادھ پڊلو استعمال ڪرڻ سان سيمينٽ ڪانڪريٽ ۾ ڏار پيدا ٿي پوندا آھن. +ساڳئي مقصد سان برسات دوران پاڻيءَ جو مٿان کان ھيٺ رسي نقصان پھچائڻ کي روڪڻ واسطي ٽيڪي وارين ديوارن (Parapet Walls) ھيٺان ڊي پي سيءَ جو تھھ چاڙھيو ويندو آھي. +سم وارن علائقن ۾ ديوارن جي اندرئين ۽ ٻاھرئين يعني ٻنھي پاسن کان پلنٿ ليول تائين ڊي پي سيءَ جو اڀو تھھ چاڙھي انھيءَ کي پلنٿ ليول مٿان چاڙھيل ڊي پي سيءَ جي سڌي تھھ سان ملايو ويندو آھي. +ڊي پي سيءَ جو تھھ فرش جي ليول سان سنوت ۾ ھئڻ گھرجي. +عام طرح سان پلنٿ ليول زمين جي ليول کان گھٽ ۾ گھٽ 11/2 فوٽ کان ٢ فوٽن تائين مٿي رکڻ موزون رھي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39338.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39338.txt new file mode 100644 index 0000000..df425d3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39338.txt @@ -0,0 +1,79 @@ +آر سي سي (اڏاوت) +آر سي سي، جابلو ريتي (Fine Aggregate)، بجري يا روڙي يا پٿرن جي ننڍن ٽڪرن Course Aggregate) ۽ سيمينٽ (Cement) جي آميزش کي پاڻيءَ سان ملائي، سخت ڪري جيڪو مرڪب ٺاھجي انھيءَ کي سيمينٽ ڪانڪريٽ چئجي ٿو ۽ جيڪڏھن انھيءَ مرڪب ۾ لوھ جي سيخن (Reinforcement) جو استعمال ڪيو وڃي تہ انھيءَ کي آر-سي-سي يعني رينفورسڊ سيمينٽ ڪانڪريٽ چئجي ٿو. +مٿي ڄاڻايل مرڪب ۾ سيمينٽ، جابلو ريتيءَ ۽ پٿر جي سنھن ٽڪرن کي پاڻيءَ سان ملائي، پاڻ ۾ جوڙڻ جو ڪم ڪري ٿو. +ھن قسم جي ڪانڪريٽ ۾ چند خاصيتون ھي آھن تھ : سٺي مشابھت رکي ٿو، گھربل شڪل ۾ آسانيءَ سان آڻي سگھجي ٿو، ھن ۾ ٽٽڻ جي سگھھ (Crushing Strength) تمام گھڻي ٿئي ٿي، يعني آسانيءَ سان ٽٽي نٿو سگھي، نھايت ئي پائيدار رھي ٿو، باھھ جي اثر سان مقابلي ڪرڻ جي قوت رکي ٿو، پؤرو (Pervious) نھ ٿو ٿئي ۽ پنھنجي زندگيءَ دوران گھٽ مرمت طلب ڪري ٿو. +٢-٥ ملاوٽ جا طريقا (Methods of Mixing) : +عام رواجي ننڍن ڪمن لاءِ ھٿ سان ملائڻ جو طريقو (Hand Mixing) استعمال ڪيو ويندو آھي. +باقي وڏن ڪمن لاءِ جتي ڪانڪريٽ جي تمام گھڻي انداز جي ضرورت پوي ٿي اتي مشين رستي ملائڻ جو طريقو (Machine Mixing) استعمال ڪيو وڃي ٿو. +(i) ھٿ رستي ملائڻ جو طريقو (Hand Mixing) : +ھن طريقي موجب گھربل انداز ۾ سيمينٽ ۽ جابلو ريتيءَ کي سڪل حالت ۾ چڱيءَ طرح ملائجي تھ جيئن ٻنھي جو رنگ گڏجي ھڪ ڪرو ٿي وڃي. +پوءِ ڪنھن اڻ ٽمندڙ (Imprevious) ٿلھي يعني پلئٽفارم تي پٿر جي ٽڪرن (جيڪي گھربل سائيز جا ھجن) يا روڙيءَ کي گھربل انداز ۾ ڍڳ ڪجي ۽ انھيءَ ڍير مٿان ريتي ۽ سيمينٽ واري آميزش کي ھڪ ڪرو پٿارجي. +انھيءَ بعد آھستي ۽ روانيءَ سان گھربل انداز ۾ (اٽڪل ھڪ سيمينٽ جي ٻوريءَ پويان ٥ يا ٦ گيلن) پاڻي ملائي بيلچي سان گھٽ ۾ گھٽ ٽي ڪلٽيون کارائي چڱيءَ طرح سان ملائجي تھ جيئن سمورو مادو ھڪ رنگ جو ۽ استعمال جوڳو ٿي وڃي تھ پوءِ استعمال ڪجي. +ھٿ سان ملاوٽ واري طريقي ۾ سيمينٽ گھربل انداز کان ١٠ سيڪڙو وڌيڪ استعمال ڪيو وڃي. +(ii) مشين رستي ملائڻ جو طريقو : (Machine Mixing) +ھيءُ طريقو نھايت ئي آسان، گھٽ وقت وٺندڙ ۽ فائديمند آھي. +ھن ۾ گھربل سامان جھڙوڪ؛ سيمينٽ، ريتي ۽ روڙيءَ جو گھٽ زيان ٿئي ٿو ۽ مزدوريءَ جي پڻ بچت ٿئي ٿي. +مڪسر مختلف ماپن جا ٿين ٿا ۽ ھڪ عام مڪعب وال (One Cubic Yard) جي ڊرم واري مڪسر لاءِ، مال جي ملائڻ واسطي گھٽ ۾ گھٽ ٻن منٽن جو ٽائم درڪار آھي. +وڌيڪ سائيز جي حالت ۾ ھر مزيد ھڪ مڪعب وال لاءِ، وڌيڪ ١٥ سيڪنڊ درڪار آھن. +تجربن رستي معلوم ٿئي ٿو تھ ٻن منٽن اندر ملايل ڪانڪريٽ ١٥ سيڪنڊن اندر ملايل ڪانڪريٽ جي نسبت ۾ ٢٠ کان ٣٥ سيڪڙو مضبوط ٿئي ٿو. +طور جيڪڏھن 1:2:4 جي نسبت سان سيمينٽ ڪانڪريٽ ٺاھڻو آھي تھ پھرين گھربل سائيز جي پٿر جي ٽڪرن جون چار پتيون يا چار حصا، پوءِ جابلو ريتيءَ جا ٻھ حصا ۽ پوءِ ھڪ حصو سيمينٽ، مڪسر جي ڊرم ۾ وجھجي. +انھيءَ بعد ٿورو مڪسر کي ھلائجي جيئن اھي ٽيئي شيون شڪل حالت ۾ پاڻ ۾ ملي وڃن. +انھيءَ کان پوءِ آھستي ۽ روانيءَ سان ٥ کان ٦ گئلن پاڻي ھلندڙ مڪسر ۾ ملائجي جيستائين گھربل انداز ۾ پاڻي ۽ سيمينٽ جو تناسب (Water Cement Ratio) ملي. +انھيءَ بعد اھو ٺھيل مرڪب ھڪ پڪي ۽ اڻ ٽمندڙ پلئٽفارم تي لاھي استعمال ڪبو رھجي ۽ اھڙي رفتار سان مختلف گھربل کيپون (Batches) تيار ڪري استعمال ڪبيون رھجن. +ھڪ ڪانڪريٽ مڪسر ڪلاڪ اندر ١٥ کان ٢٠ ملاوٽون تيار ڪري ٿو. +ھڪ سيمينٽ جي ٻوريءَ جي نسبت سان 11/4 ڪعب فوٽن جون پيتيون تيار ڪرائي ريتي ۽ بجريءَ جي ماپ لاءِ استعمال ڪجن تھ بھتر آھي. +سيمينٽ ڪانڪريٽ جي ھر ھڪ کيپ جي جھڪاءُ پرک (Slump Test) ڪرڻ ضروري آھي جيئن گھربل گھاٽاڻ جي ملاوٽ حاصل ڪري سگھجي. +عام طرح سان عمارتن لاءِ ٣ انچن کان ٤ انچن جي جھڪاءُ ۽ فرشن ۽ رستن لاءِ 11/2 انچ کان ٢ انچن جي جھڪا$ جي اجازت ڏني وڃي ٿي. +مختلف قسمن جي ڪمن جو جھڪاءُ ۽ جھڪاءُ پرک جو بيان ھيٺ ڏجي ٿو. +٣-٥ جھڪاءُ پرک : (Slump Test) +ھن قسم جي ٽيسٽ لاءِ مخروط (Cone) شڪل جي فولاد (Steel) جو ڪالب جيڪو مٿان ٤ انچ قطر (Diameter) جو، ھيٺان ٨ انچ قطر جو، ١٢ انچ ڊگھو ۽ ٻن فوٽن جي ڌاتوءَ جي چرندڙ 5/8 انچ قطر جي سيخ لڳل ڪالب استعمال ڪيو ويندو آھي. +ھن قسم جي پرک ھلندڙ ڪم واري جاءِ تي آسانيءَ سان ڪري سگھجي ٿي. +ھن قسم جي ٽيسٽ ۾ سڀ کان پھرين چڱيءَ طرح جانچي ڏسجي تھ مخروط شڪل وارو ڪالب بالڪل صاف آھي ۽ انھيءَ اندر ڪنھن بھ قسم جو سيمينٽ جو تھھ ڄميل نھ آھي. +انھيءَ کان پوءِ انھيءَ ڪالب کي ھڪ لسيءَ (Smooth) ۽ اڻ ٽمندڙ سطح جھڙوڪ لوھھ جي پليٽ تي رکي انھيءَ کي قابو جھلي بيھجي. +بعد ۾ تازي ٺھيل ڪانڪريٽ مڪس کي ڪالب جي ¼ حصي تائين وجھي گوليءَ جي پڇڙي واريءَ شيخ کي ٢٥ ڦيرا ڏيئي ڌڪ ھڻي ۽ دٻائي (To Tamp) رکجي. +اھڙيءَ طرح مختلف تھن جي صورت ۾ (يعني ٽوٽل چار تھھ) ھر ھڪ تھھ کي ٢٥ ڦيرا ڏيئي آخري تھھ کي دٻائڻ بعد ڪالب کي ھڪدم مٿي کڻي وٺجي. +انھيءَ ڪالب جو مٿيون حصو ۽ ترو کليل ھوندا آھن. +ڪالب ڪڍي وٺڻ بعد ڊولائتي (Moulded) سيمينٽ ڪانڪريٽ کي ڍرو ٿيڻ ڏنو وڃي ۽ انھيءَ جي اوچائي ڍري ٿيڻ بعد ماپي وڃي. +اصلوڪي اوچائي ۽ ڍري ٿيڻ بعد واري اوچائيءَ واري تفاوت کي جھڪاءُ يعني Slump چئجي ٿو. +٤-٥ پاڻي ۽ سيمينٽ جو تناسب +سيمينٽ ڪانڪريٽ جي ملاوٽ لاءِ گھربل گھاٽاڻ (Consistency) ۽ چلت (Work ability) لاءِ گھٽ ۾ گھٽ مقدار ۾ گھربل پاڻي ۽ گھربل انداز ۾ سيمينٽ جي تناسب کي ”واٽر سيمينٽ رئشو“ چئجي ٿو. +عام ڪانڪريٽ جي ملاوٽ لاءِ پاڻي جو مقدار ريتي ۽ بجريءَ جو ٥ سيڪڙو (تور جي حساب سان) ۽ انھيءَ کان علاوھ گھربل سيمينٽ جو ٣٠ سيڪڙو ھئڻ گھرجي. +ولوڙيل ڪانڪريٽ (Vibrated Concrete) لاءِ پاڻيءَ جو مقدار ٢٠ سيڪڙي تائين گھٽ ھئڻ گھرجي. +٧-٥ لوھھ يا سريئي جو ٻڌڻ : (Binding of Steel) +لوھ ھميشھ ڄاڻايل ڊزائن مطابق ٻڌڻ گھرجي. +اھو زنگ يعني ڪٽ کان پاڪ ۽ بالڪل صاف ھئڻ گھرجي. +لوھھ جي سيخن کي سڀ کان پھريائين مقرر ڪيل ڊيگھھ مطابق ڪاٽي ۽ موڙي ھيٺ ئي تيار ڪيو ويندو آھي. +انھيءَ کان پوءِ شٽرنگ جي مٿان ڄاڻايل ڊزائن مطابق نشان لڳائي تيار ڪري مضبوطيءَ سان ١٦ نمبر (16 SWG) جي تار سان بلڪل سوگھو ٻڌو ويندو آھي جيئن ڪا بھ سيخ لڏي نھ سگھي. +لوھھ جي سيخن جي ھيٺان ۽ ھر طرف ڊزائن مطابق ڪانڪريٽ جو تھھ (Cover) ڏنو ويندو آھي، جيئن لوھھ ھر طرف کان ڍڪجي وڃي يعني لوھھ جي سيخن کي ٻڌڻ بعد شٽرنگ کان مٿي رکڻ لاءِ ڊزائن مطابق تھھ ڏيڻ واسطي مقرر ڪيل سائيز جا سيمينٽ ڪانڪريٽ جا گٽڪا ڏيڻ گھرجن. +اگر لوھھ جي سيخن کي شٽرنگ کان ڪافي مٿي رکڻو آھي تھ مقرر ڪيل سائيز مطابق لوھھ جون گھوڙيون ٺاھي ڏنيون وڃن. +لوھھ جي آخري ڇيڙي تي صحيح گرفت لاءِ ڪنڊا (Hooks) ٺاھيا ويندا آھن. +جيڪڏھن ٻن سيخن کي ٻڌي ڊيگھھ مطابق لڳائڻو آھي تھ ٻنھي سيخن جي ڪجھھ حصي تائين ڊيگھھ جي صورت ۾ چڙھاڪو (Overlap) ڏيئي ھڪ ٻئي سان تار رستي مضبوطيءَ سان ٻڌو ويندو آھي. +اھو چڙھاڪو لوھھ جي سيخ جي قطر کان ٥٠ دفعن کان گھٽ نھ ھجڻ گھرجي ڇتين (Slabs) ۽ ڪامن (Beams) ۾ بار جي سبب کان ڪتر (Shear) ۽ منفي جھڪاءُ (Negative bending moment) کي روڪڻ لاءِ تقريبن ڊيگھھ جي ¼ حصي کان ٤٥ ڊگرين جي ڪنڊ تي لوھھ جي سيخن کي موڙي ديوارون يا ڪالمن جي مٿان کڻي اچبو آھي. +ڪانڪريٽ جي ڀرائيءَ کان پھرين چڱيءَ طرح جانچي ڏسجي تھ لوھھ چڱيءَ طرح مضبوطيءَ سان ۽ ڄاڻايل ڊزائن مطابق ٻڌل آھي. +انھيءَ کان علاوھ اھو بھ ڏسڻ گھرجي تھ شٽرنگ ۾ ڪنھن بھ قسم جا سوراخ ۽ ٻيا نقص نھ آھن ۽ انھيءَ جي ھيٺان ڏنل ٿوڻيون ۽ ٿنڀا تمام مضبوطيءَ سان ٻڌل آھن ۽ شٽرنگ ڪنھن بھ ھنڌ جھڪيل نھ آھي. +ڪانڪريٽ کي مٿان زور سان نھ اڇلائجي ائين ڪرڻ سان سيمينٽ ڪانڪريٽ جا جزا ھڪ ٻئي کان الڳ ٿي ويندا. +ڪالمن ۽ ديوارن جي صورت ۾ ڪوشش ڪري ڪانڪريٽ کي پوري اوچائيءَ تائين ڀرجي جيئن تعميراتي جوڙن (Construction Joints) جي ضرورت نھ پوي. +ليڪن، انھيءَ ڳالھھ جو بھ خيال رکڻ گھرجي تھ سيمينٽ ڪانڪريٽ جي ڀرائيءَ جي عمودي طرف (Vertical Direction) رفتار ھڪ ڪلاڪ اندر ٣ فوٽن کان وڌيڪ نھ ھئڻ گھرجي. +تمام گھڻي انداز ۾ لوھھ وارن ڪانڪريٽ جي جزن جھڙوڪ سيمينٽ ڪانڪريت پٽين (Ribs) وغيرھ جي صورت ۾ بجريءَ (Course Aggregate) جي وڌ ۾ وڌ سائيز ٻن مکيھ سرين جي وچ ۾صاف فاصلي کان (5mm) 0. +185" گھٽ يا لوھھ کي گھربل گھٽ ۾ گھٽ تھھ (Cover) کان (5mm) 0. +185" گھٽ ھئڻ گھرجي. +مٿين ٻنھي ملھن مان گھٽ ۾ گھٽ ملھھ وٺڻ گھرجي. +انھيءَ ڳالھھ جو خاص ڌيان رکڻ گھرجي تھ سيمينٽ ڪانڪريٽ جي ملاوٽ، آميزش يا مسالي جي تيار ٿيڻ ۽ انھيءَ مسالي کي پٿارڻ جي وچ م ٢٠ منٽن کان وڌيڪ ٽائيم نھ لڳي. +جيئن سيمينٽ جي شروعاتي سيٽنگ جي عمل، طريقي ۽ رفتار ۾ رخنو نھ پوي. +جنھن ھنڌ ولوڙڻ يا ڌوڻ (Vibrators) جي ضرورت ھجي تھ اھا سيمينٽ ڪانڪريٽ جي پٿارڻ تائين لڳاتار جاري رھڻ گھرجي. +نھرائي (Compaction)، ڪانڪريٽ مسالي ۾ پاڻي ملائڻ جي ٣٠ منٽن اندر پوري ڪرڻ گھرجي. +تمام گھڻي ڌوڻ (over vibration) سبب بجريءَ جا جزا ڌار ٿي ويندا آھن، انھيءَ سبب اھا ٿيڻ نھ ڏجي. +شٽرنگ جڏھن مقرر ميعاد بعد لاٿي وڃي تھ ڪانڪريٽ جو مٿاڇرو کڙ ٻڙ (Honey Combing)، سوراخن ۽ ٻين نقصن کان پاڪ ۽ صاف ھئڻ گھرجي. +سيمينٽ ڪانڪريٽ کي لڳاتار پٿارڻ گھرجي پر جيڪڏھن اھا ڀرائي گھڻي آھي ۽ اھا ھڪ ڏينھن اندر مڪمل ٿي نھ ٿي سگھي تھ انھيءَ کي ڪنھن بار جھليندڙ ديوار يا بيم تي ختم ڪري انھيءَ کي ٣٠ ڊگرين جي ڪنڊ تي سلامي ڏيئي ۽ تمام کھري (Rough) ۽ کڙٻڙ جي حالت ۾ ڇڏڻ گھرجي جيئن ايندڙ ڏينھن جو ڇڏيل ڪم آساني ۽ سلامتيءَ سان جڙي سگھي. +ٻئي ڏينھن جي مٿي ذڪر ڪيل ڪم شروع ڪرڻ جي حالت ۾ اڳئين ڇڏيل سلاميءَ کي ٽڪ ھڻي، وڌيڪ کھرو ڪري، انھيءَ کي صاف ڪري پاڻي جو جھجھو ٽيھو ڏيئي بالڪل نجي سيمينٽ جو ھلڪو تھھ ڏئي پوءِ تازي تيار ٿيل ڪانڪريٽ سان وڌيڪ ڪم چالو رکجي، جيڪڏھن ڀرائي تمام گھڻي ٿلھي آھي جا ھڪ تھھ سان پوري نھ ٿي ڪري سگھجي تھ ھر ٻيو تھھ پھرئين تھھ جي ڄمڻ کان اڳ ۾ ڏنو وڃي. +اٽڪل ١٥٠ فوٽن کان وڌيڪ ڊيگھھ وارين اڏاوتن جي حالت ۾ واڌ وارو جوڙ (Expansion Joints) ڏيڻ تمام ضروري آھي. +آر سي سيءَ جا بنياد (Footings) ۽ ديوارون (Walls) +ٿنڀا (Columns) +پاڻيءَ اندر سيمينٽ ڪانڪريٽ جو ڪم +نرم +نھيءَ کان علاوه ڪانڪريٽ پٿارڻ کان اڳ تھھ اندران دٻايل ۽ لڪل تارن (Concealed Wiring) جي صورت ۾ انھيءَ ڳالھھ جو ڌيان رکڻ گھرجي تھ بجليءَ جا پائيپ (Electric Conduits) صحيح طرح لڳل آھن. +بجليءَ جي پکن جا ڪنڍا (Fan hooks) پڻ ڀرائيءَ کان اڳ ۾ لڳائڻ گھرجن، جيئن بعد ۾ ڇت کي کوٽڻو نھ پوي +سيمينٽ ڪانڪريٽ جي ٻاھرين تھن کي شٽرنگ لاھڻ بعد، جلد ئي پاڻي ڏيئي آلو ڪري صاف ۽ خالص سيمينٽ جو ھلڪو تھھ (Neru) ڏيئي بعد ۾ سيمينٽ ڪانڪريٽ جو پلستر چاڙھي لسو ڪرڻ گھرجي. +٩-٥ لوھھ جي سيخن جي ڊزائن +لوھ جي سيخن جي ڊزائن ڪنھن قابل ماھر انجنيئر يا ڪنھن سند يافتھ اداري کان ڪرائڻ گھرجي. +ڪجھھ سادن ۽ ننڍن ڪمن لاءِ ڪجھھ لنٽيلن (Lintels) ۽ ڇتين (Slabs) جي ڊزائن اندازي مطابق ھيٺ ڏجي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39341.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39341.txt new file mode 100644 index 0000000..24ff7e1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39341.txt @@ -0,0 +1,135 @@ +انسان، جاندارن ۽ قيمتي سامان وغيرھ کي اس، مينھن ۽ ٻين موسمي اثرن کان بچائڻ لاءِ ڪنھن وٿاڻ (Enclosure) يا چؤديواريءَ مٿان مھيا ڪيل ڪنھن بھ قسم جي ڍڪ کي ڇت چئجي ٿو، يا ٻئي نموني ائين بھ چئي سگھجي ٿو تھ ڇت جڳھھ جو اھو اھم حصو آھي جيڪو اس، مينھن ۽ ٻين موسمي اثرن ۽ چوري چڪاريءَ کان محفوظ رکي ٿو. +ڇتين جا قسم. +ڇتين جا ڪيترائي قسم آھن، جھڙوڪ؛ +(iii) ھڪ طرف سلاميءَ واريون ڇتيون +(iv) ٻئي طرف سلاميءَ واريون نوڪدار ڇتيون +ڇتين جي ڪن مختلف قسمن جو تفصيلوار بيان ھيٺ ڏجي ٿو. +سڌيون ڇتيون. +عام طرح سان اڄ ڪلھ رھائشي جاين لاءِ سڌين ڇتين کي وڌيڪ پسند ڪيو وڃي ٿو، ڇاڪاڻ تھ ھن قسم جي ڇتين کي سولائيءَ سان باھھ روڪ (Fire Proof) بڻائي سگھجي ٿو. +ازنسواءِ ھن قسم جي ڇتين کي مٽيءَ جو تھھ ڏيئي سولائيءَ سان ٿڌو رکي سگھجي ٿو. +تعميراتي طريقن جي لحاظ کان ھن قسم جي ڇتين کي ترتيب وار ھيٺئين ريت ورھائي سگھجي ٿو. +مٿي ڄاڻايل قسم جي ڇتين مان ڪن خاص ۽ گھڻو استعمال ٿيندڙ ڇتين جو تفصيلوار بيان ھيٺ ڏجي ٿو. +آر-سي-سيءَ جون سڌيون ڇتيون. +ھن قسم جي ڇتين جو استعمال اڄڪلھھ عام ۽ مقبول ٿي چڪو آھي ۽ گھڻ منزلھ عمارتن لاءِ ڪارآمد پڻ آھي. +ھن قسم جي ڇت کي ٿڌو رکڻ لاءِ عام طرح سان گرم علائقن ۾ ٽن انچن کان چئن انچن تائين مٽيءَ جو تھھ ڏيئي انھيءَ جي مٿان گاري جو پلستر (Mud Pluster) يا سيمينٽ ۽ ريتيءَ جي مسالي سان سرن جون ٽائيلون مضبوطيءَ سان لڳايون وينديون آھن ۽ انھيءَ ڳالھھ جو خاص خيال رکيو ويندو آھي تھ ھر جوڙ ۾ مسالو چڱيءَ طرح لڳايو وڃي جيئن برسات ۽ موسمي اثرن سبب کلي نھ وڃي. +جوڙن بعد درزون چڱيءَ طرح ورتيون وينديون آھن. +انھيءَ ڳالھھ جو پڻ خيال ڪيو ويندو آھي تھ پاڻي ڪھڙي بھ ريت ڇت تي بيٺل نھ رھي. +ڇت جي سلامي احتياط سان رکي ويندي آھي ۽ فالتو مسالو، سرن جا ٽڪرا ۽ ٻيو اھڙي قسم جو گند ۽ ڪچرو صاف ڪري اڇليو ويندو آھي. +جيڪڏھن ڇت تمام وڏي آھي تھ انھيءَ کي مختلف حصن ۾ ورھائي سلامي ڏني ويندي آھي. +تقريبا 1:60 کان 1:40 جي تناسب جي سلامي مناسب سمجھي ويندي آھي. +ڇتين کي پاڻيءَ روڪ بڻائڻ +ڇتين کي پاڻيءَ روڪ بڻائڻ لاءِ انھيءَ جي مٿين سطح (Surface) کي عام طرح سان صاف ڪري انھيءَ کي چڱيءَ طرح سڪايو ويندو آھي، انھيءَ کان پوءِ ڏامر (Bitumen) کي (190. +44o C) 400o F گرمي جي درجي تائين پگھاري سطح جي مٿان ٻن عليحده تھن جي صورت ۾ پوريءَ طرح پٿاريون ويندو آھي، جيئن ٻنھي تھن جي مجموعي ٿولھھ 1/16 انچ بيھي. +اھڙيءَ صورت ۾ ١٠٠ مربع فوٽن تي ٣٤ پائونڊ ڏامر استعمال ٿيندو آھي. +انھيءَ بعد ڏامر جي مٿان جابلو ريتيءَ جو ھلڪو تھھ ڏنو ويندو آھي، اھڙي طرح جيئن ١٠٠ مربع فوٽن تي ھڪ مڪعب فوٽ جابلو ريتي استعمال ٿئي، انھيءَ بعد گھربل اوچائي٤ ۾ مٽي ڀري انھيءَ مٿان مٽيءَ جي گاري جو پلستر يا سرن جي ٽائيلن جو تھھ ڏنو ويندو آھي. +ڏامر جي مٿان جابلو ريتيءَ جو ڇڻڪار انھيءَ ڪري ڪيو ويندو آھي، جيئن اھو ڏامر جي تھھ کي مٽيءَ جي تھ کان جدا رکي. +درجہ اول ٽائيل ڇتين (First class tile roofing) ۽ درجھ دوم ٽائيل ڇتين (Second class tile roofing) جي صورت ۾ ڏامر جو تھھ سرن يا ٽائيل مٿان لڳايل سيمينٽ پلستر جي مڪمل ترائيءَ ۽ انھيءَ جي چڱيءَ طرح سڪڻ بعد ڏنو ويندو آھي ۽ آر-سي-سيءَ جي سلئب جي صورت ۾ پڻ انھيءَ جي مڪمل ترائي ۽ چڱيءَ طرح سڪڻ بعد ڏنو ويندو آھي. +انھيءَ کان علاوھ ڇتين کي پاڻيءَ روڪ بڻائڻ لاءِ ٻيو اھو بھ طريقو آھي تھ ڏامر جي بجاءِ ٠٤ يا ٠٥ گيج جي شفاف پلاسٽڪ يا پاليٿين چادر (04/05 Guage polythene sheet) استعمال ڪجي. +انھيءَ صورت ۾ انھيءَ ڳالھھ جو چڱيءَ طرح خيال رکڻو آھي تھ اھا پاليٿين جي چادر ڪنھن بھ ھنڌان ڦاٽل نھ ھجي ۽ گھڻي ايراضيءَ جي حالت ۾ سلاميءَ جي طرف اھي شيٽون يا چادرون ھڪ ٻئي مٿان چڱيءَ طرح چڙھيل (Over-laped) ھئڻ کپن. +اھي شيٽون ڇت جي مٿان تيڪي (Parapet wall) جي ھيٺ تائين ھئڻ گھرجن ٻيءَ صورت ۾ جيڪڏھن شيٽ کي صرف تيڪي تائين ڇڏيو ويندو تھ برسات جو پاڻي تيڪي جي ھيٺان لنگھڻ جي ڪوشش ڪندو ۽ ڇت کي نقصان پھچائيندو، پاليٿين پلاسٽڪ ھڪ ھڪ نباتاتي مرڪب آھي ۽ انھيءَ ۾ عمر ڀر جٽاءُ ۽ پائيداريءَ جي خاصيت آھي. +ھن تي تيزابيت (Acid) ۽ چانيھي يا کار (Alkali) جو اثر نھ ٿو ٿئي. +پاڻيءَ کي ٽمڻ (Water proofing) کان روڪڻ لاءِ ڏامر جي ٺھيل ٺڪيل چادر جنھن کي بٽومين فيلٽ (Bitumen felt) سڏيو وڃي ٿو، انھيءَ جو بھ استعمال ڪيو ويندو آھي ۽ اھا ڪنھن بھ شڪل يا ڊؤل جي ڇت ۽ بناوت لاءِ استعمال ڪري سگھجي ٿي. +ھيٺ ڏنل فھرست ۾ مختلف قسمن جي بٽومين فيلٽ ۽ انھيءَ جي گھٽ ۾ گھٽ تور ڄاڻايل آھي. +درجہ اول ٽائيل ڇتيون. +ھن قسم جون ڇتيون آر-سي-سي، ڪاٺ يا لوھھ جي ڪامن،، پٽين، ٽيئرن ۽ گرڊرن مٿان 12"x6"x1 1/4" جي سائيز جي سرن جي ٽائيلن جا ٻھ تھھ ڏيئي ٺاھيون وينديون آھن. +ھن قسم جي ڇتين جي تعمير ھيٺئين ريت ڪئي ويندي آھي؛ +(i) سرن جي ٽائيلن جو پھريون تھھ، پٽين مٿان جيڪي 12" جي پور وڇوٽيءَ تي ڪامن مٿان (يا لوھھ جي گرڊرن مٿان ٽيئر رکي) رکيون وينديون آھن، 1:6 جي تناسب ۾ سيمينٽ ۽ جابلو ريتيءَ جي مسالي سان يا 1:2 جي تناسب ۾ چن ۽ سرخيءَ جي گچ سان لڳايو ويندو آھي. +انھيءَ ڳالھھ جو خاص خيال رکيو ويندو آھي تھ ھر ھڪ جوڙ ۾ مسالو چڱيءَ طرح لڳل ھجي. +(ii) سرن جي پھرئين تھھ مٿان اڌ انچ جي ٿولھھ ۾ 1:6 جي تناسب جو سيمينٽ پلستر چاڙھي انھيءَ بعد ٽائيلن جو ٻيو تھھ مٿي ڄاڻايل طريقي سان چاڙھيو ويندو آھي پر خاص طرح سان اھو خيال ڪيو ويندو آھي تھ سرن جي ٻئي تھھ جا جوڙ پھرئين تھھ جي جوڙن سان نھ ملن بلڪ انھن جوڙن جي ابتڙ ھجن. +ائين ڪرڻ سان مٿئين تھھ جا جوڙ ھيٺئين تھھ جي جوڙن سان نھ ملندا ۽ ڇت ٽمڻ (Leakage) جو امڪان گھٽ رھندو. +(iii) ٽائيلن جي ٻئي تھھ مٿان اڌ انچ جو 1:6 جي تناسب وارو سيمينٽ پلستر چاڙھيو ويندو آھي +(iv) بعد ۾ سيمينٽ پلستر جي مٿان ڏامر جو تھھ (مٿي ڄاڻايل طريقي سان) چاڙھي، انھيءَ جي مٿان جابلو ريتي ڇٽي ويندي آھي، جيئن ڇت پاڻيءَ روڪ ٿي. +(v) انھيءَ بعد ڇت کي ٿڌو رکڻ لاءِ ٽن کان چئن انچن جي ٿولھھ ۾ مٽيءَ (جيڪا ڪلر ۽ ٻئي گند ڪچري کان پاڪ ۽ صاف ھجي) جو تھھ ڀري، انھيءَ مٿان ھڪ انچ جو مٽيءَ جي گادي جو پلستر ڪري، انھيءَ جي مٿان ڇيڻي جي ليپائي ڪبي آھي. +سرن جي ڀتين جي مٿان ۽ گرڊرن جي ھيٺان لوھھ جي بيڊ پليٽ ڏيڻ تمام ضروري آھي، جيئن گرڊرن جي بار سبب ڀتين جا گرڊر سان ملندڙ حصا ڪمزور ٿي، ٽائيم گذرڻ سان جھڪاءُ آڻي، نقصان نھ پھچائين. +گرڊرن ۽ ٽيئرن جي صورت ۾ کين ڇت تي چاڙھڻ کان پھرين سنڌور (Red Oxide) جي پينٽ جو تھھ ڏيئي، سڪائي پوءِ انھيءَ مٿان انئمل پينٽ جا ٻھ تھھ چاڙھي پوءِ ڀتين مٿان چاڙھجن، جيئن انھن مٿان ڪٽ (Rust) سولائيءَ سان نھ چڙھي. +جيڪڏھن ائين نھ ڪبو تھ ٽائيلن چاڙھڻ بعد گرڊرن ۽ ٽيئرن جا صرف ھيٺيان حصا پينٽ ڪري سگھبا ۽ ٻيا دٻيل حصا پينٽ بنا رھجي وڃڻ جي حالت ۾ وقت گذرڻ سان ڪٽبا ويندا ۽ نتيجي ۾ اھي تمام گھٽ ٽائيم ھلندا. +نتيجي ۾ ڇت تي ڪيل سمورو ڪم ايترو پائيدار نھ ٿيندو ۽ ٺھيل ڇت پنھنجي ٽائيم کان اڳ ۾ بدلائڻي پوندي. +ڇيڙن وارين ديوارن جي اندرين حصن ۽ پٽين يا ٽيئرن جي وچ ۾ ٣ انچن کان ٩ انچن جو مفاصلو ھئڻ گھرجي. +ڇت جي ٽيڪي جي ديوار مٿان گولو (Drip Course) ڏيڻ ضروري آھي، جيئن مينھن جو پاڻي انھيءَ کي نقصان نھ پھچائي +درجہ دوم ٽائيلن جون ڇتيون. +ھن قسم جي ڇت جي تعمير پڻ درجھ اول ڇت جي تعمير وانگرگ ٿيندي آھي. +فرق صرف اھو آھي تھ ھن قسم جي ڇت ۾ ٽائيلن جو صرف ھڪ تھھ چاڙھيو ويندو آھي ۽ ڊرپ ڪورس جي بجاءِ سيمينٽ ڪانڪريٽ جو گولو (C. +Coping) ڏنو ويندو آھي. +جئڪ آرچ ڇتيون. +ھن قسم جي ڇت ۾ سرن يا سيمينٽ ڪانڪريٽ جون ڪمانيون (Arches) تعمير ڪيون وينديون آھن ۽ انھن ڪمانن جا ڇيڙا پالتو لوھھ (Mild Steel) جي ڪامن (Joists) مٿان رکيا ويندا آھن ۽ جئائسٽ وري ديوارن يا بيمن تي ٽڪيل ھوندا آھن.جئائسٽ ٣٠ انچن کان ٤٥ انچن جي مفاصلي تي رکيل ھوندا آھن. +ڪانڪريٽ جي ٿولھھ ڪمانيءَ جي چوٽيءَ (Crown) وٽ گھٽ ۾ گھٽ ٦ انچ ھئڻ گھرجي ۽ ڪمانيءَ جي بلندي ھن قسم جي ڇت ۾ اھا خامي آھي تھ اھا سڌي سطح (Plain Surface) نٿي رھي. +آخري ڇيڙن وارن حصن کي افقي ڇڪ (Horizontal thrust) کان روڪڻ لاءِ لوھھ جي جئائسٽ جي ٻاھرين جوڙن (Pairs) وٽ ٻنڌ سيخون (Tie rods) لڳايون وينديون آھن. +ٽاءِ راڊس ٦ فوٽن جي مرڪزي (6 feet centre to centre) مفاصلي تي ھئڻ گھرجن. +جئڪ آرچن جا گھيرا (Rings) اڀ سرا (Brick on edge) يا سڌين سرن (Bricks on flat) جا ھئڻ گھرجن. +رينفورسڊ برڪ ڇتيون. +ھي ڇتيون پڻ آر-سي-سيءَ جي ڇتين وانگر ۽ سڌيون ھونديون آھن، فرق صرف اھو ھوندو آھي جو سيمينٽ ڪانڪريٽ جي جاءِ تي سرون استعمال ڪيون وينديون آھن. +سرن ۾ ڇت جي ڊيگھھ ۽ ويڪر جي طرف لڳاتار جوڙ ڇڏيا ويندا آھن ۽ انھن جوڙن ۾ ڊزائن مطابق لوھھ جو سريو استعمال ڪيو ويندو آھي. +جوڙن جي ٿولھھ ٽي ڀاڱي چار انچ رکي ويندي آھي، جنھن اندر سيمينٽ ۽ ريتيءَ جو مسالو ڀريو ويندو آھي. +جيڪڏھن جوڙن کي سيمينٽ ڪانڪريٽ سان ڀرڻو ھجي تھ انھيءَ صورت ۾ جوڙن جي ٿولھھ ڏيڍ انچ کان ٻن انچن تائين رکڻ گھرجي. +مکيھ سريو (Main reinforcement) ٿوري فاصلي طرف ۽ ورڇيندڙ سريو (Distribution bars) وڌيڪ فاصلي طرف وجھڻ گھرجي ۽ ورڇيندر سريو مکيھ سريي جي مٿان لڳائڻ گھرجي. +رينفورسڊ برڪ جي ڪم جي ٿولھھ ھڪ سر جي ٿولھھ کان ٻن سرن جي ٿولھھ تائين ھئڻ گھرجي. +ٻيءَ صورت ۾ وڌيڪ ٿولھھ واري ڇت نھايت ئي مھانگي پوندي. +ڇت جي مٿان ٻيو سمورو ڪم ائين ڪرڻ گھرجي جيئن آر-سي-سيءَ جي ڇت لاءِ ڄاڻايل آھي. +ھن قسم جون ڇتيون ڀروسي جھڙيون نھ ٿيون رھن ۽ انھيءَ سبب ڪري گھٽ استعمال ٿين ٿي +ڇپرن واري يا ڪکائين ڇت. +ھن قسم جون ڇتيون عام طرح سان ٻن طرفن کان سلامي ڏيئي ٺاھيون وينديون آھن، جيئن برسات جو پاڻي ڇت جي مٿان بيھي نقصان نھ پھچائي. +ھن قسم جي ڇت ٺاھڻ لاءِ 1 ½ انچ ڊايا ميٽر جي بانس جا ٽڪڙا ھڪ فوٽ جي پور وڇوٽيءَ جي مفاصلي تي رکي ۽ انھن جي خلاف گوني ڪنڊ تي ڇھن انچن جي پور وڇوٽيءَ جي مفاصلي تي چڱيءَ طرح لڪڙا ٻڌي جوڙ جڪ (Frame work) ڪئي ويندي آھي. +انھيءَ بعد ٦ انچن کان ١٢ انچن جي ٿولھھ تائين سر، ٽوئا يا ڇپريون، ٽن ٽن انچن جي تھن جي صورت ۾ چاڙھيون وينديون آھن. +اڪثر طور تي پھريون تھھ بانس جي لڪڙن سان جوڙي جڪي تيار ڪري چاڙھيو ويندو آھي. +ڇت جي رال (Pitch) ٣٥ ڊگرين جي لڳ ڀڳ رکي ويندي آھي. +ھن قسم جي ڇت اگر ھنرمندي ۽ ڪاريگري سان ٺاھي وڃي تھ سٺي نموني اڻ ٽمندڙ ۽ پاڻيءَ روڪ رھي ٿي. +انھيءَ کان سواءِ ھن قسم جي ڇت ۾ باھھ لڳڻ جا امڪان تمام گھڻا رھن ٿا ۽ اڏوھي ۽ جيت لڳڻ جو خطرو پڻ رھي ٿو. +جيڪڏھن انھن سڀني خطرن کان احتياط ڪيو وڃي تھ ھن قسم جي ڇت جو مدو ١٥ سالن کان وڌيڪ نھ ٿو رھي. +ائسبيسٽاس سيمينٽ جي ڇت. +ھن قسم جي ڇت نھايت ئي عمده قسم جي ائسبيسٽاس ۽ سيمينٽ جي گڏيل مرڪب مان ٺھيل اھڙين چادرن سان ڍڪي ٺاھي ويندي آھي جن ۾ ڪنھن بھ قسم جو نقص جھڙوڪ ڦوٽ، ڏار، ڀڳل ڪنڊون ۽ پاسا وغيرھ نھ ھئڻ گھرجن. +ھن قسم جي ڇت ۾ ڪٽ يا زنگ (Rust) لڳڻ جو خطرو نھ ٿو رھي. +ھنن تي نھ اڏوھي لڳي ٿي سگھي ۽ نہ ئي وري انھن تي رنگ ڪرڻ جي ضرورت پوي ٿي، البتہ سردين ۾ انھن جي ھيٺان آلاڻ پيدا ٿي پوي ٿي. +ھن قسم جي ڇتين ۾ باھ جو مقابلو ڪرڻ، ۽ موسمي اثرن کي ڪنھن حد تائين روڪڻ جي خاصيت رھي ٿي. +ھنن ڇتين ۾ (7mm) 9/32 in. +واري ٿولھھ جي چادرن استعمال ڪرڻ جي صورت ۾ ڪامن (Purlins) جي وچ ۾ وڌ ۾ وڌ ٥ فوٽ ٣ انچ (1. +6m) جو فاصلو ۽ ¼ انچ (6 mm) جي ٿولھھ وارين چادرن جي حالت ۾ ٤ فوٽ ٦ انچ (1. +4 m) ھئڻ گھرجي. +چادرن جو لسو پاسو ھميشھ مٿان ۽ وڪڙن وارو پاسو ھيٺان ھئڻ گھرجي. +انھيءَ کان سواءِ پاسي وارو چڙھاڪو (Side lap) گھٽ ۾ گھٽ اڌ وڪڙ جيترو، جيڪو عموما (4. +5 cm) 13/4" جي برابر ھوندو آھي ۽ ڇيڙن وارو چڙھاڪو (End lap) گھٽ ۾ گھٽ (15 cm) 6" جي برابر ڏنو وڃي. +جڏھن تھ پاسن وارا آزاد حصا گھٽ ۾ گھٽ (40 cm) 1'-4" اڌارن کان ٻاھر نڪتل ھئڻ گھرجن. +چادرن کي قابو ڪرڻ لاءِ آڌار وارين پٽين وٽ چادرن جي وڪڙن جي چوٽين (Crowns) ۾ (8 mm) 3/16" جا ڊرل مشين رستي سوراخ ڪڍي قلعي دار j (Galvanised) ۽ L جي صورت وارا ڪنڍا (Hooks) استعمال ڪري ڏامر ۽ قلعي دار (Galvanised iron) وائيسر (Washer) ڏيئي انھن کي چادرن مٿان، نٽ پٺيان نٽ جي حساب سان جڪڙيو وڃي ۽ انھيءَ ڳالھھ جو خاص خيال ڪيو وڃي تھ سوراخ ڪڍڻ واسطي چادرن کي ڪنھن ٻيءَ شيءِ سان ھرگز ڀڳو ۽ چيريو نھ وڃي انھن نٽن کي پھريائين ڍرو ڇڏيو وڃي ۽ جڏھن ڪافي چادرون وڇائجي وڃن تھ پوءِ انھن کي سوڙھو ۽ قابو ڪيو وڃي. +سوراخن جو قطر (Diameter) استعمال ٿيندڙ بولٽن جي قطر کان 1/16 انچ وڌيڪ ھئڻ گھرجي. +نقصان کان بچاءُ واسطي چادرن کي مٿي چاڙھي وڇائڻ لاءِ تختا يا ڏاڪڻون استعمال ڪرڻ گھرجن. +جيڪڏھن ڪنھن بھ چادر کي نقصان پھچي تھ انھيءَ کي اڇلائي خارج ڪرڻ گھرجي ۽ انھيءَ جي جاءِ تي ٻي چادر استعمال ڪجي. +تمام گھڻي احتياط ڪندي بھ جيڪڏھن انھن چادرن ۾ ڪي نظر انداز ڪرڻ جوڳا ٽنگ ٿي پون تھ انھن کي ڏامر يا ٻئي ڪنھن اھڙي مرڪب سان بند ڪري سگھجي ٿو بشرطيڪ انھن مان پاڻي ٽمي نہ سگھي. +ھن قسم جي ڇتين ۾ استعمال ٿيندڙ ائسبيسٽاس سيمينٽ جي چادرن جا ٽي قسم ٿيندا آھن جن جو ڪجھھ تفصيل ھيٺ ڏجي ٿو. +ھن قسم جون چادرون 2. +758 فوٽ (7 cm) ويڪريون ١.٣١٢ فوٽن کان ٨٤.٩ فوٽ (٤.٠ ميٽر کان ٣ ميٽرن تائين) ڊگھيون ۽ ¼ انچ (6 mm) ٿلھيون ٿينديون آھن. +انھن ۾ مجموعي طرح سان ٥.٧ وڪڙ ٿيندا آھن ۽ ھڪ کان ٻئي وڪڙ تائين اٽڪل 5 ¾ انچن جو مفاصلو ٿيندو آھي، جڏھن تھ وڪڙ جي چوٽيءَ ۽ تري يعني ھيٺ تائين اوچائي ١٣.٢ انچ (5. +4 cm) ٿيندي آھي. +ھي چادرون ٻن قسمن جون ٿينديون آھن.، ھڪڙيون ننڍيون چادرون ۽ ٻيون وڏيون. +ننڍيون چادرون ٥.٢ فوٽ (76 cm) ويڪريون 3 ½ فوٽن (1. +07 mm) کان 12 ½ فوٽن (3. +9 m) تائين ڊگھيون ۽ ¼ انچ (6 mm) ٿلھيون ٿينديون آھن. +ھن ۾ وڪڙن جي اوچائي ھڪ انچ (2. +54 cm) کان 1. +86 cm) تائين ۽ ٻن وڪڙن جي وچ ۾ درمياني مفاصلو ٠٩.٢ انچ (5. +3 cm) ٿيندو آھي ۽ ھر چادر ۾ ٥.١٠ وڪڙ (Corrugations) ٿيندا آھن. +وڏيون چادرون 3 3/8 فوٽن کان 3 ½ فوٽن تائين (٠٥.١ ميٽرن کان ١.١٠ ميٽرن تائين) ويڪريون، 3 3/8 فوٽن کان ١٠ فوٽن تائين ( ٠٤.١ ميٽرن کان ٠٥.٣ ميٽرن تائين) ڊگھيون ۽ ¼ انچ (6 mm) ٿلھيون ٿينديون آھن. +ور وڪڙن جي اوچائي 3/16" (اٽڪل ٥ سينٽيميٽرن کان ٥.٤ سينٽيميٽرن تائين) ۽ ان وڪڙن جي وچ وارو مفاصلو 5 ¾ انچ (146 cm) ٿيندو آھي. +ھي چادرون اٽڪل 3 5/8 فوٽ (١٣.١ ميٽر) ويڪريون، ٤ فوٽن (١.٢٢ ميٽر) کان ١٠ فوٽن (3. +05 m) تائين ڊگھيون ھونديون آھن ۽ ھنن شيٽن ۾ ور وڪڙن جو تسلسل نھ ھوندو آھي، بلڪ ھر وڪڙ کان پوءِ ھموار سطح ھوندي آھي. +ھر چادر ۾ اٽڪل چار وڪڙ ٿيندا آھن. +ھن قسم جون چادرون وڏين عمارتن جھڙوڪ گودامن، سينيما گھرن ۽ ڪارخانن ۾ استعمال ٿينديون آھن. +لوھ جي جستي ۽ ناليدر چادرن جون ڇتيون. +ھن قسم جي ڇتين ۾ ١٦ گيج کان وٺي ٢٤ گيج جون لوھھ جون جستي ۽ ناليدار چادرون استعمال ڪيون وينديون آھن. +استعمال ڪرڻ کان اڳ ۾ انھن ڳالھين جو خاص خيال رکيو وڃي تھ ھن قسم جي ڇت ۾ ڪم ايندڙ شيٽون چڱيءَ طرح ۽ بلڪل پختيءَ طرح جستي ملمعي چڙھيل آھن. +جيڪڏھن انھن پڙ ڇن ۾ ڪٽ، سفيد پائوڊر جھڙا ٽڪرا، گاٺ ۽ ڦوٽ نظر اچي تھ اھڙن پڙڇن (Sheets) کي ھرگز استعمال نھ ڪجي. +ھيءُ پڙڇ ھميشھ ڪاٺ يا لوھھ جي گرڊرن ۽ ڪامن (Purlins) مٿان ڇھن انچن (15 cm) جو ڇيڙن وارو چڙھاڪو (End Overlap) ۽ ٻين وڪڙن (Corrugations) جو ھر سائيڊ کان سائيڊ وارو چڙھاڪو (Side lap) ڏيئي رکيا ويندا آھن. +پڙڇن کي قابو رکڻ لاءِ ڪامن مٿان چاڙھڻ کان اڳ ۾ کين زمين تي رکي گھربل ھنڌن تي ڪنھن تکي اوزار سان ٽنگ ڪڍي، انھيءَ بعد مٿي چاڙھي کين بولٽن، اسڪرن، ڪلين ۽ ڪوڪن (Rivets) وغيره سان قابو ڪرڻ گھرجي ۽ اھي سوراخ ھنن چادرن ۾ ھيٺان کان مٿي پار ڪرڻ جي حساب سان ۽ ھميشھ وڪڙن جي چوٽيءَ وٽ ڪڍڻ گھرجن. +انھن شيٽن کي ھميشھ ملمعي وارن نٽن، بولٽن، ڏامر جي وائيسرن (Washers) ۽ جستي ملمعي وارن وائيسرن وسيلي ڪامن (Purlins) سان مضبوط ڪري جڪڙيو وڃي. +اھي ڪنڍا ۽ بولٽ 5/16 يا ٨ ملي ميٽر جي قطر جا ۽ L يا J جي شبيھھ جا ٿيندا آھن. +پيچن ھيٺان واشر مضبوطي حاصل ڪرڻ لاءِ لڳايا ويندا آھن. +ھنن پڙڇن کي لڳائڻ وقت انھيءَ ڳالھھ جو خاص خيال ڪيو وڃي تھ پلون وٽ انھيءَ چادر جي گھٽ ۾ گھٽ ھڪ نالي (Corrugation) ٻيءَ ناليءَ جي مٿان چڙھيل ھجي ۽ ڊگھا پاسا ٣ انچن کان ٥ انچن تائين (يعني ٧.٥ سينٽيميٽرن کان ١٤ سينٽيميٽرن تائين) ھڪ ٻئي مٿان چڙھيل ھئڻ گھرجن. +ھن قسم جي ڇت ۾ ڪم ايندڙ چادرون ٢ فوٽ ٣ انچن کان ٤ فوٽ ٤ انچن ( 65 cm کان 126 cm) تائين ويڪريون، ٥ فوٽن کان ١٥ فوٽن (٥.١ ميٽر کان ٥.٣ ميٽرن) تائين ڊگھيون 1/16 انچن کان ¼ انچ (1. +66 mm کان 6. +56 cm) تائين ٿلھيون اٺن (٨) وڪڙن سان ۽ ھر ھڪ وڪڙ جي وچ کان ٻئي وڪڙ (pitch) جي وچ تائين ٣ انچن (7. +6 cm) جي مفاصلي واريون ٿينديون آھن. +ھيءُ پڙڇ تور ۾ ھلڪا ۽ لڳائڻ (Fixing) ۾ سولا ٿين ٿا. +البتھ موسمي اثرن کي روڪڻ لاءِ ٺيڪ نٿا ٿا رھن ۽ انھن منجھان گرمي توڙي سردي آسانيءَ سان لنگھي (To transmit) سگھي ٿي. +بھرحال ھيءُ پڙڇ پائيدار ۽ باھ جو مقابلو ڪرڻ جي لائق آھي. +ھن قسم جون ڇتيون 1:5 جي تناسب کان وڌيڪ سڌيون نھ رکڻ گھرجن ۽ عام طور 1:2 جي تناسب واريون ڇتيون بھتر رھن ٿيون. +1:2 ½ جي تناسب وارين نصب ڪيل (Pitched) ڇتين جي صورت ۾ ڇيڙي وارو چڙھاڪو (End overlap) ٩ انچن (23 cm) کان گھٽ ھئڻ نھ گھرجي. +ھن قسم جون ڇتيون ڇاپرن (Sheds) ۽ ڪارخانن وغيره لاءِ استعمال ڪيون وينديون آھن. +ھن قسم جي ڇتين جو مٿاڇرو ھڪ ڪرو ھئڻ گھرجي ۽ انھن شيٽن جا ور وڪڙ (Corrugations) سڌا ۽ ھموار ھئڻ گھرجن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39342.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39342.txt new file mode 100644 index 0000000..7b54fcb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39342.txt @@ -0,0 +1,373 @@ +فرش +فرش عمارت جي انھيءَ حصي کي چئجي ٿو جيڪو عمارت کي مختلف طبقن ۾ تقسيم ڪري ٿو جھڙوڪ زميني فرش يا گرائونڊ فلور (Ground Floor)، فرسٽ فلور، سيڪنڊ فلور وغيره. +ھيءُ عمارت جو اھو حصو آھي جنھن جي مٿان انسان سولائيءَ ۽ بنا خطري چرپر ڪري سگھي ٿو. +عمارت جي معيار جو اندازو انھيءَ ۾ لڳايل فرش سان ڪيو وڃي ٿو. +فرش ھميشھ صاف ۽ سٿرو، لسو ۽ سوراخن کان پاڪ ۽ اھڙو ھئڻ گھرجي جنھن منجھھ ڪا بھ پاڻيٺ وغيره جذب ٿي نھ سگھي. +ٻين لفطن ۾ ائين چئي سگھجي ٿو تھ اھو بنا سوراخن جي ۽ اڻ سمندڙ (Impervious) ھئڻ گھرجي. +ھيٺئين منزل کان علاوه يا مٿاھين منزلن جا فرش تمام مضبوط ۽ پختا ھئڻ گھرجن. +جيئن ماڻھو انھن مٿان بنا خوف خطري۽ سلامتيءَ سان رھي سگھن. +زميني فرش (Ground Floor) جيئن تھ سنئون سڌو ڌرتيءَ جي مٿان ٺاھيو وڃي ٿو انھيءَ جي ڪري انھيءَ جي ھيٺ واري ڌرتي ڌمڪ سان چڱيءَ طرح دٻيل، سوڙھي ۽ نھري (compact) ھئڻ گھرجي ۽ انھيءَ ڌرتي ۽ فرش جي وچ ۾ نوعيت ۽ ضرورت مطابق اھڙو تھھ ڏنو وڃي جيئن انھيءَ منجھان پوسل (Moisture) لنگھي نھ سگھي. +اھڙي قسم جا تھھ (Sub-floors) فرشن کي پاڻيءَ روڪ (Water proof)، آواز روڪ (Sound proof) ۽ نباتات اڀري اچڻ کي روڪڻ ۾ تمام گھڻي مدد ڪن ٿا. +فرشن جا قسم. +فرش جا قسم جو دارومدار انھن ۾ استعمال ڪيل مال (Material) جي نوعيت تي رکي ٿو +مٽيءَ جا فرش. +ھيءُ فرش ڪلر کان پاڪ ۽ تمام سٺي قسم جي مٽيءَ سان ٺاھيا وڃن ٿا. +انھن ۾ مٽيءَ کي گھربل ليول تائين ڇھن ڇھن انچن جي تھن جي صورت ۾ ۽ ھر ھڪ تھھ کي چڱيءَ طرح پاڻيءَ جو ٽيھو ڏيئي ڌمڪ يا ٻي ڪنھن اھڙي شيءِ جھڙو (Compactors) وغيره سان دٻائي ۽ ڳتي ٺاھيا وڃن ٿا. +ھن قسم جي فرشن جي سطح اھڙي ڳتيل (Consolidated) ھئڻ گھرجي جو انھيءَ جي مٿان بوٽ جي کڙيءَ ھڻڻ سان صرف ھلڪو نشان ٿئي. +ھن قسم جا فرش گھوڙن جي طنبيلي ۽ چوپائي مال جي ڇاپرن ۾ استعمال ڪيا ويندا آھن.فرش عمارت جي انھيءَ حصي کي چئجي ٿو جيڪو عمارت کي مختلف طبقن ۾ تقسيم ڪري ٿو جھڙوڪ زميني فرش يا گرائونڊ فلور (Ground Floor)، فرسٽ فلور، سيڪنڊ فلور وغيره. +ھيءُ عمارت جو اھو حصو آھي جنھن جي مٿان انسان سولائيءَ ۽ بنا خطري چرپر ڪري سگھي ٿو. +عمارت جي معيار جو اندازو انھيءَ ۾ لڳايل فرش سان ڪيو وڃي ٿو. +فرش ھميشھ صاف ۽ سٿرو، لسو ۽ سوراخن کان پاڪ ۽ اھڙو ھئڻ گھرجي جنھن منجھھ ڪا بھ پاڻيٺ وغيره جذب ٿي نھ سگھي. +ٻين لفطن ۾ ائين چئي سگھجي ٿو تھ اھو بنا سوراخن جي ۽ اڻ سمندڙ (Impervious) ھئڻ گھرجي. +ھيٺئين منزل کان علاوه يا مٿاھين منزلن جا فرش تمام مضبوط ۽ پختا ھئڻ گھرجن. +جيئن ماڻھو انھن مٿان بنا خوف خطري۽ سلامتيءَ سان رھي سگھن. +زميني فرش (Ground Floor) جيئن تھ سنئون سڌو ڌرتيءَ جي مٿان ٺاھيو وڃي ٿو انھيءَ جي ڪري انھيءَ جي ھيٺ واري ڌرتي ڌمڪ سان چڱيءَ طرح دٻيل، سوڙھي ۽ نھري (compact) ھئڻ گھرجي ۽ انھيءَ ڌرتي ۽ فرش جي وچ ۾ نوعيت ۽ ضرورت مطابق اھڙو تھھ ڏنو وڃي جيئن انھيءَ منجھان پوسل (Moisture) لنگھي نھ سگھي. +اھڙي قسم جا تھھ (Sub-floors) فرشن کي پاڻيءَ روڪ (Water proof)، آواز روڪ (Sound proof) ۽ نباتات اڀري اچڻ کي روڪڻ ۾ تمام گھڻي مدد ڪن ٿا. +مٽيءَ جي گادي جي ليپي جا فرش. +ھن قسم جي فرشن ۾ گاري جي ليپي ھيٺان مٿي ڄاڻايل فرشن مطابق تياري ڪئي ويندي آھي ۽ پوءِ انھن مٽيءَ جي فرشن مٿان مٽيءَ جي ليپي جو تھھ ڏئي ۽ انھيءَ مٿان اٽڪل ھڪ ڀاڱي اٺ انچ ٿلھو ڇيڻي جو ليپو ڏيئي فرش کي ھڪ ڪرو ڪري ٺاھيو ويندو آھي.اسان جي ملڪ جي ٻھراڙين ۾ ھن قسم جا فرش عام طرح سان ٺاھيا ويندا آھن. +انھن جي ٺاھڻ ۾ تمام خبرداريءَ کان ڪم وٺڻو پوندو آھي ۽ انھن کي تمام سھڻي نموني سنڀالي (Maintain) قائم رکيو ويندو آھي. +گرمي توڙي سردي، ٻنھي موسمن ۾ ھن قسم جي فرشن ۾ گرميءَ جو درجو (Temperature) ھڪ ڪرو رھندو آھي ۽ انھيءَ ڪري ھن قسم جا فرش اگھاڙي پيرين ھلندڙ ماڻھن لاءِ تمام عمده رھن ٿا. +ھن قسم جا فرش تمام سستا، سولائيءَ سان ٺھيل ۽ مرمت ڪرڻ ۾ پڻ آسان ۽ انھيءَ سبب ڪري ڪجھھ پائيدار رھن ٿا +پڪن فرشن لاءِ بنياد. +پڪن فرشن ٺاھڻ لاءِ انھن جي ھيٺان پختي بنياد ٺاھڻ جي ضرورت پوندي آھي جيئن زمين مان نڪرندڙ پوسل، نباتاتي ٻوٽن جي واڌ ۽ ٻين شين کي روڪي سگھجي. +انھن بنيادن کي پختو بڻائڻ لاءِ انھن ھيٺان ڪتب آيل مٽيءَ کي چڱيءَ طرح سان گھربل ليول جي حساب سان ڇھن-ڇھن انچن جي مٽيءَ جي تھن ۽ ھر ھڪ تھھ کي چڱيءَ طرح نھرو (Compact) ڪري ۽ انھيءَ جي مٿاڇري کي چڱيءَ طرح سان سڌو ڪري انھيءَ جي مٿان ڪاري واريءَ (Pit of river Sand) جو ٽن-ٽن انچن جي حساب سان گھربل تھھ ڏيئي ٺاھيو ويندو آھي. +انھيءَ حساب سان مذڪورھ فرش جي ھيٺئين لاغر ڪانڪريٽ جي تھھ (Layers of lean concrete) کي بنياد (Base) ۽ انھيءَ ھيٺان وڇايل واري جيڪا مٽي ۽ بنياد جي وچ ۾ گديلي (Cushion) جو ڪم ڏئي ٿي، انھيءَ کي اندريون تھھ (Under layer) ۽ انھيءَ ھيٺان تيار ڪيل ۽ ھموار ڪيل ڀراءُ کي ھيٺيون بنياد (Sub-base) چئبو آھي. +اڳتي ھلي مختلف فرشن جي بيان ڪرڻ جي سلسلي ۾ ھر جاءِ تي ھنن لفظن جي تفصيلي بيان ڪرڻ بجاءِ انھن کي ساڳي نالي واري صورت ۾ استعمال ڪيو ويندو. +انھيءَ ڪري ھنن لفظن کي چڱيءَ طرح ڌيان ۾ رکيو وڃي.مٿي ڄاڻايل واريءَ جي تھن کي ايترو دٻايو وڃي، جيئن انھن جي ٿولھھ ٽن انچن مان ڦري ٻھ انچ بيھي فرش کي گھربل ليول، بنياد (Base) ۾ ڏني وڃي. +عام گھريلو فرشن ۾ 1:4:8 يا 1:6:12 جي تناسب وارو سيمينٽ ڪانڪريٽ جو تھھ ڏنو وڃي. +عام طرح سان انھيءَ بنياد (Base) جي ٿولھھ ٤ انچ رکي ويندي آھي. +جيڪڏھن علائقي ۾ تمام گھڻي سم سبب انھيءَ جو مٿي فرشن تائين پھچي نڪري اچڻ جو انديشو ھجي تھ انھيءَ حالت ۾ آزمايل ۽ اعتبار جوڳا سم روڪ مرڪب استعمال ڪجن ۽ گھڻي اڏوھيءَ وارن علائقن ۾ انھيءَ کي مارڻ جون ڪيميائي دوائون ھيٺئين بنياد (Sub-base) جي مٿان پٿاري پوءِ انھيءَ مٿان بنياد ٺاھيو وڃي غسلخاني جا فرش، ڪمرن جي فرشن کان گھٽ ۾ گھٽ ڏيڍ انچ ھيٺ رکڻ گھرجن. +ليول ڪرڻ لاءِ پھرين ديوارن تي نشان لڳائڻ گھرجن. +پڪين سرن يا ٽائيلن جا فرفش. +ھن قسم جي فرشن لاءِ تمام عمديون پھرئين درجي واريون پڪل، چونڊيل سٺي ڳاڙھي رنگ واريون، سخت ۽ لسيون سرون استعمال ڪيون وينديون آھن. +سرن لڳائڻ کان اڳ بنيادي سطح Base) کي تارن واري برش سان صاف ڪري ۽ پاڻيءَ سان ڌوئبو آھي. +سلئبن جي مٿان، گرائونڊ فلور کان علاوھ ٻن منزلن جي صورت ۾، سلئبن کي تازي صورت واري حالت ۾ تارن واري برش سان کھرو ڪري ۽ پوءِ سرن لڳائڻ جي وقت مذڪورھ سطح کي ڌوئي، انھن مٿان ڪريل ۽ اکڙيل ڳنڍن ڳوڙھن ۽ ٻئي ابور کي مال صاف ڪري پوءِ انھن مٿان سرن يا ٽائيلن جي فرشبندي ڪئي ويندي آھي سرن کي استعمال ڪرڻ کان اڳ ۾ کين چڱيءَ طرح پاڻيءَ ۾ ٻوڙي تر (Soak) ڪيو ويندو آھي. +ٽِيپ (Pointing) نھ ڪرڻ جي صورت ۾ سرن جا جوڙ 3/16 انچن کان وڌيڪ نھ رکبا آھن ۽ جوڙن مان ٻاھر نڪري آيل مصالحي (Mortar) کي چوناڙي يا ماري (Trowel) سان ماريو (Struck) ويندو آھي يا انھيءَ کي آلي ڪپڙي سان اگھي صاف ڪيو ويندو آھي. +جڏھن تھ ٽيپ ڪرڻ واري حالت ۾ جوڙ 3/8 انچن کان وڌيڪ ٿلھا نھ رکبا آھن ۽ تازي حالت ۾ جوڙن ۾ ڪم آيل مصالحي کي ھڪ انچ تائين گھرو اکيڙيو (Rake) ويندو آھي، جنھن سطح تي فرشبندي ڪرڻي ھوندي آھي انھيءَ کي ¾ انچن جي ٿولھھ ۾ مصالحو پٿاريو ويندو آھي. +ڪم ختم ٿيڻ کان پوءِ ھن قسم جي فرشن کي ٦ ڏينھن تائين آلو رکيو ويندو آھي ۽ ٽيپ ڪرڻ جي حالت ۾ ٽيپ ڪرڻ کان پوءِ کين ١٤ ڏينھن تائين آلو رکڻو ھوندو آھي ھن قسم جي فرشبنديءَ ۾ انھيءَ ڳالھھ جو خاص خيال رکيو ويندو آھي تھ ھر ھڪ جوڙ ۾ خاص طور اڀي جوڙ ۾ مصالحو مٿي تائين چڱيءَ طرح ڀريل ھجي. +جيڪڏھن ڪم ھلندڙ ھجي تھ انھيءَ ڪم جي پوري ٿيڻ تائين ھن قسم جي فرشن کي سج، مينھن، پاري يا ٿڌ، گھم ۽ موسم جي ڦرندڙ گھرندڙ اثرن کان بچاءُ ۾ رکجي.ھن قسم جي فرشن کي تيار ڪرڻ کان پوءِ کھري ڪاربورنڊم پٿرStone) (Corborundum سان گسائي لسو ڪري ڌوئي پوءِ استعمال ڪيو ويندو آھي. +ھي فرش گھڻو ڪري گھر جي اڱڻن (Courtyard) جي لاءِ ٺاھيا ويندا آھن. +سيمينٽ ڪانڪريٽ جا فرش. +ھن قسم جا فرش عام طرح سان نھايت ئي گھڻو مقبول آھن. +ھن قسم جا فرش ڪچي بنياد (Sub-base) جي تيار ڪرڻ کان پوءِ انھيءَ مٿان 1:4:8 يا 1:6:12 جي تناسب وارو سيمينٽ ڪانڪريٽ جو (Base) بنياد وجھي انھيءَ جي مٿان شيشي، ايليومينم (Aluminium) وغيره جي پٽين جا چوڪنڊا خانا ٺاھي انھن ۾ گھربل ٿولھھ (جيڪا اڪثر ڪري ١ انچ کان ٤ انچن تائين ھوندي آھي) مطابق 1:2:4 جي تناسب جو سيمينٽ ڪانڪريٽ استعمال ڪري ٺاھيا ويندا آھن. +اھا فرشبندي خانن ذريعي انھيءَ ڪري ورڇي ويندي آھي جو سموري مطلوبہ ايراضي ۾ لاڳيتو فرش وجھڻ سان موسمي اثرن جي تبديليءَ سبب ڪانڪريٽ جي سوس ۽ واڌ سبب فرش ۾ ڏار پئجي ويندا آھن. +شيشي جي پٽين استعمال نھ ڪرڻ جي صورت ۾ گھربل فرش کي لڪيرن جي صورت ۾ سھڻي نموني عليحدھ عليحدھ خانن ۾ ورھائي پوءِ ھڪ ڇڏي ٻيو يعني واري سر Alternate) ڪاٺ جي پٽي ڏيئي مقرر ڪيل ٿولھھ جي حساب سان ڀريو ويندو آھي. +ٻنھي صورتن ۾ انھن خانن کي ھڪ ئي انداز ۾ ورھايو ويندو آھي. +پٽين استعمال نہ ڪرڻ جي صورت ۾ ھڪ واري سان ڀريل فرش جي خانن کان پوءِ واري سر ڀرڻ وارا خانا ٢٤ ڪلاڪن کان پوءِ ڀريا ويندا آھن. +ھر ھڪ خاني جي ايراضي ١٦ مربع فوٽن کان وڌيڪ نھ رکي ويندي آھي ۽ انھن خانن جي ننڍي ۾ ننڍي سائيڊ (پاسو) ٣ فوٽن کان ۽ وڏي ۾ وڏو پاسو ٦.٥ فوٽن کان وڌيڪ نھ ھئڻ گھرجي. +ھن قسم جي فرشبندي ٺاھڻ لاءِ مٿي ڄاڻايل ڳالھين سان گڏو گڏ ٻين ھيٺين ڳالھين جو خاص خيال رکيو وڃي. +(i) شيشي يا ائليومينم جون پٽيون جيڪي فرش کي مختلف خانن ۾ ۽ ھڪجھڙي انداز (Symmetrical) ۾ ورھائڻ لاءِ استعمال ڪيون وينديون آھن، اھي 1/8 انچن (3 mm) ٿلھيون ۽ گھربل انداز جي ٽاپنگ (Topping) جيتريون اوچيون (Deep) ھئڻ گھرجن. +(ii) خانن ۾ ورھائڻ کان اڳ ۾ چوني جي ڪانڪريٽ (Lime Concrete) يا سيمينٽ ڪانڪريٽ جي بنيادي فرش (Base) کي، جيڪو بالڪل ھڪ ڪري (Uniform) تھھ جي صورت ۾، چڱيءَ طرح ڳتي نھرو ڪيل (Compacted) ۽ گھربل فرش جي حساب ۾ بالڪل صحيح، انھيءَ جي پور وڇوٽ (Parallel) ۽ ھڪ ئي دفعي سان وڌل ھوندو آھي. +گھٽ ۾ گھٽ ستن ڏيھن تائين ترائي (Curing) ڪري، سخت بنائي ۽ بعد ۾ فرش وجھڻ وقت پھريائين انھيءَ کي لوھھ جي تارن واري برش سان صاف ڪري انھيءَ مان مٽي ۽ ابور کي مال کي ڪڍي ۽ سڪل ھئڻ جي حالت ۾ پاڻيءَ جو ٽيھو ڏيئي بعد ۾ خالص سيمينٽ ۽ پاڻيءَ جي پتري مرڪب جو تمام ھلڪو ٽيھو ڏيئي پوءِ انھيءَ مٿان فرش (Topping) وڇايو وڃي. +(iii) زميني سطح کان مٿي تيار ڪيل منزلن واسطي سيمينٽ ڪانڪريٽ جي ڇتين (Slabs) وجھڻ وقت جلد ئي انھن مٿان ھن قسم جو فرش وڌو وڃي ۽ وقت گذري وڃڻ جي حالت ۾ انھن کي ٿورو گھرو ڪري اٽڪل ڏيڍ انچ ٿلھو، گھٽ مقدار واري سيمينٽ ڪانڪريٽ جھڙوڪ 1:6:12 يا 1:4:8 جي تناسب وارو، تھھ چڙھي پوءِ انھيءَ مٿان ھن قسم جي ٽاپنگ (Topping) چاڙھي وڃي. +(iv) بنياد (Base) کي ڪڏھن بھ لسو نھ ڪيو وڃي تھ جيئن ٽاپنگ انھيءَ سان مضبوطيءَ سان جڪڙجي وڃي. +(v) سيمينٽ ڪانڪريٽ جو مسالو گھاٽو (Dense) رکيو وڃي، جيئن انھيءَ جو جھڪاءُ (Slump) ڏيڍ انچ کان نھ وڌي. +عام ڪمن لاءِ ھڪ ڪعب فوٽ تي ساڍن چئن کان پنجن گيلن تائين پاڻي استعمال ڪجي. +پاڻي ۽ سيمينٽ جو تناسب Water Cement Ratio) 0. +04کان نھ وڌڻ گھرجي ۽ چلت (Workability) کي سيمينٽ ڪانڪريٽ ۾ استعمال ٿيندڙ پٿر جي ٽڪرن ۽ جابلو ريتيءَ (Aggregate) جي انداز کي ملائي بيھارڻ (Adjustment) رستي ضابطو ڪيو وڃي +vi) ھڪ خاني (Panel) جو مال ھڪ ئي دفعي (Lot) سان ملائي، ۽ سيمينٽ ملائڻ کان ٥ منٽن اندر مال ملائڻ واري تختي (Mixing board) تان فرش تي ويھي آھستگيءَ سان لاھي، خانو ڀري، انھيءَ کي ڪرني ۽ سڌي پٽيءَ (Straight edge) وسيلي پٿاري، سنئون ڪيو وڃي. +پٿارڻ بعد انھيءَ کي ٥ کان ١٠ منٽن تائين اٽڪل ٥ پائونڊن جي ڪاٺ جي ٿاڦيءَ سان زور سان ٿڦڪيون ڏيئي سوڙھو ڳتيو وڃي، جيئن انھيءَ ۾ ڄمڻ کان پوءِ سنھن سوراخن پيدا ٿيڻ جو انديشو نھ رھي. +(vii) سيمينٽ ڪانڪريٽ کي خانن ۾ پٿارڻ کان پوءِ شروعاتي ٽائيم ۾ انھيءَ کي تمام گھڻو ٿاڦڻ کان پاسو ڪيو وڃي. +اھو جڏھن سخت ٿيڻ لڳي تھ انھيءَ کي تڪڙو تڪڙو لوھھ جي ڪرنيءَ (Trowel) سان ماريو وڃي. +سخت ٿيڻ کان اڳ ۾ سڌيءَ پٽيءَ ذريعي انھيءَ کي چڪاسيو وڃي ۽ جيڪڏھن ڪجھھ ھيٺاھيون مٿاھيون (Undulations) نظر اچن تھ انھن کي ختم ڪرڻ گھرجي. +ازانسواءِ ٿاڦيءَ سان ٿڦڪين ڏيڻ بعد جيڪڏھن ڪو فالتو باريڪ مال (Stuff) نظر اچي تھ انھيءَ کي يڪدم خارج ڪيو وڃي. +(viii) جيڪڏھن ٿڦڪين ڏيڻ سان سطح جي مٿان سيمينٽ جي ڪريم جي پيسٽ نڪري اچي تھ ائين ڄاڻجي تھ مصالحي ۾ تمام گھڻو ۽ ضرورت کان وڌيڪ پاڻي پئجي ويو آھي. +اھڙي مال کي خانن مان ڪڍي ۽ ٻئي اھڙي ٺاھيل مال کي خارج ڪيو وڃي. +(ix) مٿي ڄاڻايل پٿارڻ ۽ دٻائڻ (Ramming) واري سلسلي کي آلي حالت ۾ ملايل (Wet mixing) ڪانڪريٽ جي ٽائيم کان پوءِ ٣٠ منٽن اندر پورو ڪرڻ گھرجي. +(x) ھڪ ڇڏي ٻئي خاني ڀرڻ جي صورت ۾ ٻئي ڏينھن تي خانن ٺاھڻ وارين رھنمائي پٽين (Screeds) کي خبرداريءَ سان ڪڍيو وڃي ۽ ٺاھيل چونڪن يا خانن (Panels) جي پاسن کي چڪاسيو وڃي ۽ انھن کي ڀڄڻ نھ ڏجي. +انھن پاسن تي ڪنھن اڻ جاذب (Non-absorbent) ڪاغذ کي رکي ۽ مٿي تيار ٿيل چونڪي مٿان ويڙھيو وڃي، جيئن اڳتي ھلي رھيل خانن کي ڀرڻ وقت نئون مال اڳ ۾ ٺھيل چونڪن جي +ڪنارن سان چنبڙي نھ پوي ۽ نھ ئي وري ٺھيل چونڪن مٿان پٿارجي وڃي. +گھڻي خيال رکڻ کان پوءِ بھ جيڪڏھن ڪجھھ مصالحو انھن مٿان ڪري پوي تھ انھن کي تازي حالت ۾ ئي صاف ڪري ھٽايو وڃي. +(xi) ٽئين ڏينھن تي ڇڏيل خانا جيڪي ھڪ ڇڏي ٻئي (Alternate) جي اصول تي ڀرڻا آھن، انھن کي پورو ڪيو وڃي ۽ انھن جي ڀرڻ وقت اڳ ۾ ٺھيل چونڪن کي نقصان ٿيڻ نھ ڏجي. +ھنن ڇڏيل خانن کي ڀرڻ تائين اڳ ٺاھيل چونڪن جي ڀِڳل سڻيءَ جي ڳوڻ رستي چڱيءَ طرح ترائي ڪرڻ گھرجي ۽ انھن کي ترائيءَ جي مدي تائين ھرگز سڪڻ نھ ڏجي. +سموري فرش مڪمل ٿيڻ کان پوءِ انھن مٿان جابلو واريءَ سان ٻارا ٺاھي، انھن اندر مسلسل پاڻيءَ جا دٻا ٺاھي اٽڪل ١٤ ڏينھن تائين ترائي ڪئي وڃي. +(xii) ھن قسم جي فرش جي مٿاڇري کي سڪل سيمينٽ يا گھڻي سيمينٽ ۽ واريءَ جي مرڪب کي انھيءَ مٿان ڇڻڪاري ڪڏھن بھ لسو ۽ پختو ڪرڻ نھ ڏنو وڃي. +ڇاڪاڻ تھ خراب سطح کي لڪائڻ لاءِ اھو ھڪ حسين ڌوڪي جي برابر آھي. +سيمينٽ ڪانڪريٽ جي فرشن جا قسم٬. +ن قسم جي فرشن کي ٺاھڻ وارن طريقن جي لحاظ کان ٻن نمونن ۾ ورھائي سگھجي ٿو. +ھڪ غير مفرد (Non-monolithic) ۽ ٻيو ھڪ جان يا مفرد (Monolithic). +غير مفرد (Bonded) فرشن ۾ ڪانڪريٽ جو مٿيون تھھ اڪثر ھيٺئين تھھ (Base) جي وجھڻ کان ٽي ڏينھن پوءِ وڌو ويندو آھي، جيئن اھي ٻئي يڪ جان نھ ٿين، پر الڳ الڳ رھن. +اھي فرش بھ يا تھ ھڪ تھھ جي صورت ۾ يا ٻن تھن جي صورت ۾ وڇايا ويندا آھن. +ھڪ تھھ (Single layer) جي صورت ۾ گھڻو ڪري (4 cm) 1 5/8 ٿلھو تھھ ھڪ ئي وقت وڇايو ويندو آھي. +ٻن تھن (Two layers) جي صورت ۾ مٿي ڄاڻايل ٿولھھ کي ٻن حصن ۾ اھڙي نموني ورھايو ويندو آھي، جيئن ھڪ ئي وقت اھي ٻيئي تھھ پاڻ ۾ ملي وڃن. +ھن ۾ ھيٺ واري ڪچي تھھ (Base) سان ملندڙ تھھ جي ٿولھھ ١ انچ (2. +5 cm) رکي ويندي آھي ۽ سڀ کان مٿئين تھھ جي ٿولھھ 5/8 انچ (1. +5 cm) رکي ويندي آھي. +ازانسواءِ ھيٺئين تھھ ۾ گھڻو ڪري 1:3:6 جي تناسب ۾ ۽ مٿئين تھھ ۾ 1:2:3 جي تناسب ۾ سيمينٽ ڪانڪريٽ استعمال ڪيو ويندو آھي ھڪ جان يا مفرد (Monolithic) قسم جا فرش اٽڪل ¾ انچ (2 cm) ٿلھا ۽ ھيٺئين ڪچي ڪانڪريٽ (Base) سان گڏو گڏ ٺاھيا ويندا آھن، جيئن ٻئي تھھ پاڻ ۾ ھڪ ٻئي سان چڱيءَ طرح ملي ۽ سڪڻ کان پوءِ ھڪ ٿي وڃن. +ھيٺئين بنياد (Base) ۽ ھن تھھ جي وڇائڻ ۾ ٤٥ منٽن کان ٤ ڪلاڪن تائين وقفو ڇڏيو ويندو آھي ۽ ھن قسم جي فرش ۾ 1:2:4 جي تناسب وارو سيمينٽ ڪانڪريٽ استعمال ڪيو ويندو آھي. +عام طرح سان ھي مفرد قسم جا فرش اڄڪلھھ مروج نھ آھن. +فرشن جي مٿاڇري کي سخت بڻائڻ. +سيمينٽ ڪانڪريٽ جي مٿاڇري کي جڳھھ جي ۽ ضرورت جي نوعيت مطابق سخت ڪندڙ مرڪبن جھڙوڪ جست (Zinc) ۽ مئگنيشيم فليوئوسليڪيٽيڊ (Magnesium Fluosilicated)، سوڊيم سليڪيٽ (Sodium Silicate) ۽ ٻين اھڙين ڪيميائي دوائن ملائڻ سان مضبوط بڻايو ويندو آھي. +ھن ۾ زنڪ يا مئگنيشيم جي فليوئوسليڪيٽ جي اڌ پائونڊ کي ھڪ گئلن پاڻيءَ ۾ ملائي پھريون ليپ ڏنو ويندو آھي، انھيءَ کان پوءِ ضرورت مطابق ھر ٻيو ليپ ھر گئلن پاڻيءَ ۾ ٻن پائونڊن جي حساب سان ڏنو ويندو آھي. +انھن ليپن ڏيڻ کان اڳ ۾ فرش کي چڱيءَ طرح سان ڌوئي، ھر ابور کي مال، تيل، رنگ ۽ ٻئي ھر ڌارئي مادي (Foreign substance) کان پاڪ ۽ صاف ڪرڻ گھرجي. +ھن قسم جو ليپ ھڪ گئلن ۾ ١٣٠ مربع فوٽ والاري (Cover) ٿو، سڪڻ کان پوءِ ھن فرش کي تمام گھڻي خيال سان ڪپڙي سان اگھڻ گھرجي. +ھيءُ فرش گھڻو ڪري رستن، گھٽين، فوٽ پاٿن، وڏن سماعت خانن (Auditoriums)، عام ميڙ وارن ھنڌن وغيره لاءِ استعمال ڪيا ويندا آھن. +مستحڪم سيمينٽ ڪانڪريٽ جا فرش. +C Floors) ھن قسم جي فرشن ۾ پڻ سيمينٽ ڪانڪريٽ جي فرشن ۾ ڄاڻايل ڳالھين جو خيال ڪيو ويندو آھي. +ھنن ۾ ڇتين وانگر ۽ ڊزائن مطابق لوھ جون سيخون استعمال ڪيو وينديون آھن، انھيءَ ڪري ھي فرش سيمينٽ ڪانڪريٽ جي فرشن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ مضبوط ٿيندا آھن. +ھنن فرشن ۾ سيمينٽ ڪانڪريٽ جو مٿيون تھھ ٦ انچن (15 cm) کان ٨ انچن (20 cm) تائين وڌو ويندو آھي. +ھنن فرشن ۾ بنيادي تھھ گھڻو ڪري اٽڪل ٤ انچ گھرو وڌو ويندو آھي. +مٿئين تھھ جي اڌ عمق (Depth) تي لوھ جو ڄار اھڙي نموني وڇايو ويندو آھي، جيئن اھو ھيٺئين تھھ کان مٿي اڀريل رھي ۽ انھيءَ جي مٿان سيمينٽ ڪانڪريٽ جو گھربل تھھ (Cover) چڙھي. +ھن قسم جا فرش اھڙن ھنڌن تي ٺاھيا ويندا آھن، جن تي ڳري مشينري، ٽرئفڪ ۽ ٻين اھڙين ڳرين شين جي چرپر ٿيڻي ھوندي آھي، جھڙوڪ؛ ڪارخانا، جديد فيڪٽريون، ھيليڪاپٽرن ۽ جھازن جا رستا (Runways) ۽ لارين ۽ موٽرن بيھارڻ وارا دالان وغيره. +سيمينٽ ڪانڪريٽ جي فرشن جون خاصيتون. +(i) ھن قسم جي فرشن کي پنھنجي پسند مطابق مطابق گھربل رنگ ملائي خوبصورت بڻائي سگھجي ٿو. +(ii) ھنن فرشن جي سنڀال سولائيءَ سان ڪري سگھجي ٿي ۽ انھن تي گھٽ خرچ لڳي ٿو. +(iii) ھنن فرشن جي اڏاوت آسان ۽ پائيدار ھئڻ سبب انھن کي عام طرح سان رھائشي، تجارتي ۽ مجلسي عمارتن لاءِ استعمال ڪيو وڃي ٿو. +(iv) ھن قسم جي فرشن ۾ باھھ سان مقابلو ڪرڻ جي ڪافي قوت ٿئي ٿي. +(v) ھي فرش غير جاذب (Impervious) ۽ ٺوس ٿين ٿا. +(vi) ھنن کي آسانيءَ سان ڌوئي صاف ڪري سگھجي ٿو. +موزائيڪ يا ٽيرازو فرش. +ھن قسم جي فرشن لاءِ پڻ بنياد ساڳئي نموني ٺاھيو ويندو آھي جيئن پھرين ڄاڻايو ويو آھي، انھيءَ جي مٿان ھن قسم جي فرشن کي ٻن تھن جي صورت ۾ ٺاھيو ويندو آھي. +ھيٺئين تھھ ۾ ١ انچ کان ¾ انچ (٢.٥ کان ٢ سينٽيميٽر) جي عمق ۾ گھربل تناسب (جھڙوڪ؛ 1:2:4 يا 1:2 ½ :3 ½ وغيره) ۾ سيمينٽ ڪانڪريٽ جو تھھ وڌو ويندو آھي ۽ مٿيون تھھ ¼ انچ (6 mm) ٿلھو رکيو ويندو آھي ۽ انھيءَ ۾ بلوري پٿر (Marble chips) جا ٽڪرا ملايا ويندا آھن. +ھن ۾ بلوري پٿر جي ٽڪرن ۽ سيمينٽ جو تناسب عام طرح سان 1:2 يعني ھڪ حصو سيمينٽ ۽ ٻھ حصا بلوري پٿر جا ٽڪرا ھوندو آھي ۽ ٻيو تھھ پھرئين تھھ چاڙھڻ کان پوءِ ٻئي ڏينھن چاڙھيو ويندو آھي. +مٿئين تھھ کي گھربل تھھ کان ٿورو وڌيڪ ٿلھو رکيو ويندو آھي جيئن انھيءَ جي ڪٽڻ ۽ گسائڻ کان پوءِ اھو پوريءَ ۽ گھربل ٿولھھ ۾ بيھي. +ھن ۾ استعمال ٿيندڙ جابلو ريتي ٿلھي (Coarse) گھربل سائيز جي ۽ صاف ھئڻ گھرجي. +بلوري ٽڪر (Marble chips) مضبوط ۽ 1/16 انچن کان 1/8انچن (1. +55 mm کان 3 mm) جي سائيز جا ھئڻ گھرجن. +وڏي سائيز جي ڪمرن ۽ ھالن ۾ ¼ انچن جي سائيز تائين بلوري ٽڪر استعمال ڪري سگھجن ٿا. +بي ڊبليو ڊيءَ جي اسپيسيفڪيشنس مطابق مٿيون بلوري ٽڪرن جو تھھ 3/8″ کان گھٽ نھ ھئڻ گھرجي. +جڏھن تھ ھيٺيون سيمينٽ ڪانڪريت جو تھھ ١ انچ کان گھٽ نھ ھئڻ گھرجي ۽ اھي ٻئي تھ يڪجان (Monolithic) ھئڻ گھرجن جيئن موزائيڪ فلور جي فرش جي ٽاپنگ جي جملي ٿولھھ 1 3/8″ کان گھٽ نھ بيھي. +انھيءَ کان سواءِ ٻين ھيٺين ڳالھين جو خاص خيال رکيو وڃي. +(i) سيمينٽ ڪانڪريٽ جي ھيٺئين تھھ ٺاھڻ تائين عليحده خانن ٺاھڻ، سيمينٽ ڪانڪريٽ جي ملائڻ، انھيءَ کي پٿارڻ، انھيءَ جي گھاٽاڻ ۽ واٽر سيمينٽ رئشو (پاڻيءَ ۽ سيمينٽ جو تناسب) اڳ ۾ ڄاڻايل سيمينٽ ڪانڪريٽ جي فرش مطابق ھئڻ گھرجي. +(ii) بلوري ٽڪرن کي استعمال ڪرڻ کان اڳ کجيءَ جي ڦرھن جي ڇٻن ۾ وجھي چانورن وانگر پاڻيءَ سان ڌوئي بالڪل صاف ڪري سڪائي پوءِ استعمال ڪرڻ گھرجي. +(iii) سڀ کان پھرين سيمينٽ ڪانڪريٽ جي بنياد تي، جيڪو سنوت ۾ ۽ کھرو ڇڏيو ويندو آھي، گھربل ٿولھھ جي عمق وارين پتل (Brass)، ٽامي(Copper)، جست (Zinc)، شيشي (Glass)، يا ٻڙي نمبر (Zero Number) جي بلورن جي چوري جي ٺھيل پٽين سان ھڪ ڪرا، سھڻا ۽ گھربل ڊزائن جا خانا ٺاھيا وڃن. +(iv) گھربل تناسب جي حساب سان ماپ وارين پيتين ذريعي سيمينٽ ۽ بلور جي ٽڪرن کي پھرين سڪل حالت ۾ ڪنھن صاف پڪي فرشي ٽڪري تي پر ڪوشش ڪري تغاريءَ يا ٻئي ڪنھن اھڙي ٿانو (Container) ۾ وجھي ٿورو ٿورو پاڻي ملائي ايتري گھاٽاڻ (Workability) تائين بيھارجي جيتري ۾ اھو استعمال ڪرڻ جي لائق بڻجي، پوءِ انھيءَ کي خانن اندر لاھي ترتيب سان لوھھ جي ڪرنيءَ ذريعي پٿاري ٿڦڪيون ڏيئي ڳتيو وڃي. +جيڪڏھن ٿڦڪين ڏيڻ سان انھيءَ مان ڪريم نڪري تھ اھڙي ملاوٽ کي خارج ڪيو وڃي. +(v) ڪوشش ڪري بلوري ٽڪرن جو تھھ Mosaic topping) ايتري ٽائيم اندر ڏنو وڃي جيتري ۾ ھيٺيون سيمينٽ ڪانڪريٽ جو تھھ لچڪدار (Plastic) حالت ۾ ھجي. +(عام طرح سان اھو ٻئي ڏينھن ڏنو ويندو آھي) پر جيڪڏھن ھيٺيون تھھ بالڪل سڪي وڃي تھ پوءِ انھيءَ مٿان خالص سيمينٽ ۽ پاڻي جو ھلڪو تھھ (Slurry) ڏيئي پوءِ جلد ئي انھيءَ مٿان موزائيڪ جي داڻي جو تھھ چاڙھجي. +انھيءَ تھھ مٿان ھلڪيون ٿڦڪيون ڏيئي انھيءَ کي ڪرني ۽ ليول واري پٽيءَ سان سڌو ڪري ۽ بالڪل صحيح ليول ۾ بيھارجي. +(vi) ليول بيھارڻ ۽ ڪرنيءَ سان ٻھ ٽي گھمرا ٿڦڪيون ڏيئي ڳتڻ کان پوءِ اگر مٿاڇري تي ڪرنيءَ جا داغ ٿي بيھن تھ انھن کي ميساڻ جي ڪوشش ھرگز نھ ڪجي ڇاڪاڻ تھ اڳتي ھلي مٿان گسائڻ (Grinding) کان پوءِ اھي داغ خود بھ خود ميٽجي ويندا. +(vii) انھيءَ کان پوءِ يڪدم ئي موزائيڪ جي تازي پيل فرش مٿان ڪرنيءَ جي مدد سان خالص سيمينٽ جو تھھ چاڙھي ۽ انھيءَ مٿان ترائيءَ واسطي آليون ڳوڻيون رکجن. +(viii) ٽن ڏينھن بعد انھيءَ فرش جي مٿان تمام کھرن ڪاربورئنڊم بلاڪن رستي خوب طرح سان ھن فرش جي گسائي ڪئي وڃي. +اھا گسائي، مشين استعمال ڪرڻ سان تڪڙي ۽ عمدي رھي ٿي. +ڪن خاص حالتن ۾ مشين نھ ھئڻ سبب انھيءَ کي ھٿ رستي انھن بلاڪن سان (جن کي عام طرح سان بٺي ڪوٺيو وڃي ٿو) زور سان رڳڙي لسو بنائي سگھجي ٿو. +رڳڙائي يعني گسائي فرش مٿان سنھي ريتي ۽ پاڻي ھاري خوب طرح سان ڪرڻ گھرجي جيستائين داڻو ظاھر ٿي بيھي. +(ix) پھرين گسائي کان پوءِ فرش جي تھھ مٿان ڪجھھ سوراخ ٿي پون تھ انھن جي خالص سيمينٽ سان مرمت ڪرڻ گھرجي ۽ فرش کي سڪڻ نھ ڏجي. +(x) ٻي رڳڙائي وري پنجن ڏينھن کان پوءِ وچولي کھرن ڀترن يعني بٺين سان ڪئي وڃي ۽ گشائيءَ دوران جيڪڏھن سوراخ وغيره نظر اچن تھ انھن جي خالص سيمينٽ سان مرمت ڪجي. +انھيءَ سموري ڪم دوران فرش کي تر رھڻ ڏنو وڃي +(xi) آخر ۾ سنھن بٺين (Fine Sand-blocks) رستي رڳڙي ۽ تمام گھڻي پاڻي ھارڻ بعد انھيءَ کي بالڪل صاف ۽ چِٽو ڪيو وڃي ۽ اھڙا فرش جن ۾ آخري گسائيءَ کان پوءِ بھ موزائيڪ جو داڻو نظر نھ اچي تھ انھن کي خارج ڪري ٻيھر ٺھرائڻ گھرجي. +(xii) آخري گسائيءَ کان پوءِ ھنن فرشن کي ھلڪي صابڻ (Mild Soap) سان ڌوئي تمام گھڻي پاڻيءَ سان صاف ڪري پوءِ سڪڻ لاءِ ڇڏي ڏنو وڃي ۽ جڏھن اھي بالڪل چڱيءَ طرح سان سڪي وڃن تھ انھن مٿان آغزئيلڪ ائسڊ جو پائوڊر (Oxalic Acid Powder) ھاري لڪڙن مٿان سڻيءَ جون ٻوريون لپيٽي تمام گھڻي زور سان گٺو وڃي ۽ انھن کي سڪڻ لاءِ ڇڏي ڏنو وڃي. +سڪڻ کان پوءِ وري ٻيھر پھرئين جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ (Oxalic Acid Powder) پائوڊر ھاري ڪپڙي جي گدين (Cloth pads) سان انھيءَ کي گسايو وڃي ۽ انھيءَ کي سڪائي پوءِ چڱيءَ طرح صاف ڪجي. +(xiii) انھيءَ بعد فرش کي ڪنھن صاف تيل ۽ ڪاٺ جي ٻوري سان ڍڪي ڇڏجي ۽ رنگ روغن ۽ ٻين جاءِ جي سمورن ڪمن پوري ٿيڻ بعد انھن کي تمام سٺي پالش ڪري، ۽ صاف سٽ (Cotton Waste) سان زور سان گسائي چمڪندڙ بنايو وڃي. +(xiv) رنگين فرشن ٺاھڻ واسطي سڪو ملائڻ وقت سفيد سيمينٽ ۾ گھربل رنگ سڪل حالت ۾ ملائي، پوءِ مٿي ڄاڻايل ھدايتن مطابق اڳتي وڌجي. +ٽيرازو ڊئڊو ۽ اسڪرٽنگ. +ان قسم جي سطح ٺاھڻ لاءِ انھن سڀني ڳالھين جو خيال ڪيو ويندو آھي جيڪي موزائيڪ فلورنگ ۾ ڄاڻايون ويون آھن. +اجڪلھھ جي رواج مطابق غسلخانن ۽ بورچيخانن کي ڇڏي ٻين سڀني ڪمرن وغيره ۾ موزائيڪ فلورنگ سان گڏ ان جھڙو ئي ڊئڊو ٣ انچن کان ٤ انچن تائين چئني ڀتين تي چاڙھيو ويندو آھي. +انھيءَ طرح سان ڪمرا وغيرھ سھڻا بھ لڳندا آھن ۽ فرش ڌوئڻ وقت انھن ڪمرن جون ڀتيون پڻ خراب نھ ٿينديون آھن. +جڏھن تھ بورچيخانن ۽ غسلخانن ۾ انھيءَ جي اوچائي اٽڪل ٦ فوٽن تائين رکي ويندي آھي. +پلستر ڪيل ڀتين جا اھي حصا جن تي ھيءُ ڊئڊو چاڙھيو ويندو آھي اھي کھرا ڇڏيا ويندا آھن ۽ ڄاڻايل عمق مطابق انھن جي مٿان گھربل ڊئڊو ڪرڻ لاءِ سيمينٽ ۽ ريتيءَ جو تھھ چاڙھي انھيءَ جي سيٽ ٿيڻ کان اڳ موزائيڪ جي داڻي ۽ سيمينٽ جو تھھ چاڙھيو ويندو آھي. +داڻو (Chips) اڪثر ڪري 1 ½ نمبر جو استعمال ڪيو ويندو آھي. +ٿورو ماربل پائوڊر ملائڻ سان انھيءَ کي گسائڻ ۾ آساني رھندي آھي انھيءَ ڪري فرش توڙي اسڪرٽنگ جي ڪم ۾ سيمينٽ ھڪ حصو، ماربل پائوڊر ½ حصو ۽ داڻو ٢ حصا ملائي مناسب قسم جي آميزش حاصل ڪري سگھجي ٿي. +اسڪرٽنگ ۽ ڊئڊو سڌا، ليول ۽ ساھل ۾ ھئڻ گھرجن ۽ فرش سان چڱيءَ طرح مليل (Flush) ھئڻ گھرجن. +اھا ڳالھھ ذھن ۾ رکڻ گھرجي تھ فرش جو ڊئڊو ۽ ڀتين جي اسڪرٽنگ ۾ ڪٽائيءَ کان پوءِ گھٽ ۾ گھٽ ٧٠ سيڪڙو داڻا ھڪ ڪرا ڦھليل ۽ ظاھر ھئن گھرجن. +پٿر جا فرش. +(Stone or Flagged Floor) ھن ۾ استعمال ٿيندڙ فرش جو بنيادي تھھ اڳ ۾ ڄاڻايل خاصيتن وارو ھئڻ گھرجي ۽ فرش اندر استعمال ٿيندڙ پٿر ھڪ ئي سائيز جا ڀلي نھ ھئڻ گھرجن، ليڪن انھن جي گھٽ ۾ گھٽ ٿولھھ ڏيڍ انچ، ويڪر ١٤ انچ ۽ ڊيگھھ اڍائي فوٽن کان وڌيڪ نھ ھئڻ گھرجي.انھن پٿرن جو مٿاڇرو تمام سھڻي انداز ۾ گھڙيل، گول ٽڪرن ۽ ورن وڪڙن کان پاڪ ھئڻ گھرجي. +انھن کي استعمال ڪرڻ کان اڳ ۾ گھٽ ۾ گھٽ ھڪ ڪلاڪ تائين پاڻيءَ جي حوض اندر ڀڄائي رکڻ گھرجي.انھن جي ھيٺان وڇايل بنياد (Base) بالڪل ھڪ ئي ليول ۾ ھئڻ گھرجي. +انھن کي ھڪ ئي انداز جي ويڪر ۽ اھم لنگھھ (Main entrance) جي ديوار جي پور وڇوٽ ھئڻ گھرجن. +انھن جي ھڪ قطار جا جوڙ ٻيءَ گڏو گڏ قطار جي مفاصلي کان گھٽ ۾ گھٽ ٨ انچن کان گھٽ نھ ھئڻ گھرجن، جيئن ھڪ قطار جا جوڙ ٻيءَ قطار کان ٽٽل رھن. +انھن جو بنياد سرن جي فرفش جي بنياد وانگر ھئڻ گھرجي ۽ انھن جا جوڙ عام طرح سان 1/8 انچن جي ٿولھھ جا ۽ 1:2 جي تناسب جي سيمينٽ ۽ ريتيءَ جي گاري جا ھئڻ گھرجن. +پٿر ھميشھ پختي تھھ، جيڪو مترڪي (Mallet) جي ڌڪن ھئڻ سان جانچي سگھجي ٿو، مٿان لڳائڻ گھرجن ۽ ھيٺئين بنياد جي نرم حصن (Soft patches) کي ٻاھر ڪڍي ٻيھر مضبوط ٺاھڻ گھرجي. +پٿر جي چؤنڪن (Slabs) جي ڪنارن کان گاري (Mortar) کي پکڙجڻ نھ ڏنو وڃي ۽ ٽيپ نھ ڪرڻ جي صورت ۾ جوڙن ۾ آيل مال کي ڪرنيءَ (Trowel) رستي فلش (Flush) ڪيو وڃي. +جيڪڏھن ٽيپ (Pointing) ڪرڻ مقصود ھجي تھ جوڙن کي ڪاٺ يا لوھھ جي ھڪ جھڙي ٿولھھ وارين پٽين رستي ¼ انچن کان گھٽ ويڪرو نھ رکيو وڃي. +جڏھن ھر ھڪ پٿر جي چؤنڪن جي قطار لڳي وڃي تھ ڪاٺ يا لوھھ جي پٽين کي ڪڍي، جلد ئي جوڙن کي 1:1 جي تناسب واري سيمينٽ ۽ واريءَ جي گاري سان ڀريو وڃي ۽ انھيءَ کي پٿرن جي مٿاڇري کان 1/16 انچ ھيٺ ڪرنيءَ سان ٽڪي ٽيپ ڪئي وڃي. +ڪم ھلندي ھنن فرشن جي ترائي جاري رکي وڃي ۽ ڪم پوري ٿيڻ کان پوءِ بھ ١٤ ڏينھن تائين ترائي ضرور ڪجي ۽ تيار ٿيل ففرش مٿان ڪنھن بھ قسم جا نشان ۽ گاري جا داغ ٿيڻ نھ ڏجن ۽ اھڙي قسم جا داغدار فرش ڪڏھن بھ قبول نھ ڪيا وڃن. +فرش جي ڪنھن بھ حصي مٿان ٽن ڏينھن تائين ڪنھن کي بھ ھلڻ نھ ڏنو وڃي ۽ انھن مٿان ٧ ڏينھن تائين ڪنھن بھ وزنيءَ شيءِ کي آڻڻ نھ گھرجي. +چينيءَ جي چؤنڪن جا فرش. +ھن قسم جي فرشن واسطي ھيٺيون تھھ (Base) سرن جي فرش وانگر ٺاھڻ گھرجي. +چمڪدار چينيءَ جا چؤنڪا گھربل سائيز ۽ رنگ مطابق ھئڻ گھرجن. +ٽائيلن لڳائڻ کان پھريائين ھيٺئين تھھ مٿان گھڻي سيمينٽ واري گارري کي پٿارڻ گھرجي. +انھيءَ بعد چؤنڪن کي ڪاٺ جي ھٿوڙي ۽ گز جي مدد سان گھربل انداز ۽ گھربل سلاميءَ مطابق لڳائڻ گھرجي ۽ انھن کي لڳائڻ کان اڳ گھٽ ۾ گھٽ ٣٦ ڪلاڪن تائين پاڻيءَ جي حوض اندر ٽٻائي رکڻ گھرجي. +ٽائيلن کي گاري مٿان رکي، ھٿوڙي جي مدد سان زور سان ائين لڳائن گھرجي، جيئن ھيٺيون مسالو جوڙن مان ٻاھر نڪري اچي. +فالتو مال کي يڪدم آلي حالت ۾ ڪنھن ڀِڳل ڪپڙي سان اگھي صاف ڪرڻ کپي. +بھتر تھ ائين آھي تھ ڪاٺ جي ويلڻ رستي ٽائيلن کي دٻايو وڃي، جيئن ٽائيلن جي مجموعي سطح ھموار رھي. +ٽائيلن لڳائڻ کان ٢٤ ڪلاڪ گذرڻ بعد جوڙن ۾ ٽاٽ يا ڪنھن برش جي مدد سان سيمينٽ ۽ ريتيءَ جي رٻڙي (Slurry) ڀرڻ گھرجي. +ٽائيلن لڳائڻ کان پوءِ ٽن ڏينھن تائين انھن مٿان ڪنھن بھ وزني شيءِ کي ھلڻ يا رکڻ نھ ڏنو وڃي. +انھيءَ بعد انھن مٿان پالش ڪري، انھن کي صابڻ سان صاف ڪرڻ گھرجي. +ھن ۽ ٻين سڀني قسمن جي ٽائيلن جي فرش لاءِ ٽائيلن کي گھربل سائيز ۽ نموني ۾ ٽڪڻ جي حالت ۾ صرف ڪارائي استعمال ڪئي وڃي جيئن انھن جا ڪنارا تکا ۽ صاف رھن ۽ انھن جا جوڙ دلڪش رھن. +جاءِ جي مڪمل ٿيڻ تائين ھن قسم جي فرشن کي ڪاٺ جي فالتو ٻوري يا ڪنھن ٻي شيءِ سان ڍڪي رکڻ گھرجي جيئن اھو جاءِ جي رنگ روغن ۽ ٻئي ڪنھن اھڙي شيءِ جي داغن وغيره کان صاف رھي +بلوري پٿر يا سنگمرمر يا سنگ موسيٰ جا فرش. +ھن قسم جا فرش پٿر جھڙي سخت شيءِ جي سنگمرمر جي ھڪ جھڙن چؤنڪن يا تختن (Slabs) استعمال ڪرڻ سان ٺاھيا ويندا آھن. +ھن قسم جي فرشن وڇائڻ کان اڳ انھن جو ھيٺيون تھھ (Base) اڳ ۾ بيان ڪيل فرشن جي تھھ وانگر ٺاھيو ويندو آھي. +ھنن کي ھيٺئين تھھ سان جوڙڻ واسطي 1:2 جي تناسب وارو چوني جو گچ يا سيمينٽ ۽ واريءَ جو گچ ¾ انچن جي ٿولھھ ۾ ھيٺئين تھھ مٿان پٿاريو ويندو آھي. +ھنن جي جوڙن ۾ چوني جي لاپي (Lime putty) استعمال ڪئي ويندي آھي ۽ انھيءَ کي جوڙن اندر زور سان ڀريو ويندو آھي. +انھن جوڙن کي بالڪل صاف ۽ خوبصورتيءَ سان ٺاھيو ويندو آھي ۽ انھن جوڙن جي ويڪر 1/16 انچن کان وڌيڪ نھ رکڻ ڏني ويندي آھي. +پٿر جي سرن جي ٿولھھ ڪنھن بھ صورت ۾ ¾ انچ کان گھٽ نھ رکي ويندي آھي. +انھي پٽيءَ جي نموني ۾ فرشبندي ڪرڻ واسطي ڪو بھ سنگمرمر جو ٽڪر ١٨ انچن کان گھٽ ڊگھو نھ رکڻ ڏنو ويندو آھي. +انھيءَ کان سواءِ ھيٺ ڄاڻايل ھدايتن جو پڻ خاص خيال رکيو ويندو آھي. +(i) سنگمرمر جون سرون گھربل رنگ، قسم ۽ سائيز جون ھئڻ گھرجن. +ڪن اٽليءَ جي سفيد ۽ آسماني ماربل جھڙين سرن استعمال ڪرڻ جي صورت ۾ ۽ گھربل انداز جي ڊزائن ۾ نھ ھئڻ جي صورت ۾ جيڪڏھن پالش ڪرڻ کان پوءِ انھن جو رنگ ساڳيو نھ بيھي تھ انھيءَ فرشبنديءَ کي خارج ڪرڻ گھرجي ڇاڪاڻ تھ ھن قسم جي ماربل جي ٽڪرن جو رنگ پالش ڪرڻ بعد ئي اصلي صورت اختيار ڪندو آھي. +(ii) ھي سنگمرمر جا ٽڪرا بالڪل صحيح طرح ڪارائيءَ رستي وڍيل، سڀني پاسن کان بالڪل چؤڪور، ھڪ ئي ٿولھھ ۾ ۽ ھڪ ئي سنوت ۾ ھئڻ گھرجن ۽ ڏاڪڻ، دروازن ۽ ورانڊن کان ٻاھر نڪتل ڪنارن جي صورت ۾ ھنن جا ڪنارا بُل نوز (Bul-nose) جي صورت ۾ ھئڻ گھرجن +(iii) اڀن جوڙن ۾ استعمال ٿيندڙ چوني جي پٽيءَ ۾ چوني جي مقدار جيترو کؤنر استعمال ڪرڻ گھرجي +(iv) ڪم ھلڻ دوران ۽ انھن ماربل جي ٽڪرن جي لڳائڻ کان پوءِ کين ١٠ ڏينھن تائين پاڻيءَ سان تر رکڻ گھرجي (v)جڏھن فرش پوريءَ طرح ڄمي يعني سيٽ (Set) ٿي وڃي تھ انھيءَ کي ڪاربورئنڊم پٿر (Carborandum Stone)، يا ڪنھن ٻئي سخت پٿر ۽ کھريءَ ريتيءَ ذريعي تمام گھڻو پاڻي جالاري گٺو وڃي ۽ انھيءَ لاءِ جيڪڏھن مشين استعمال ڪجي تھ نھايت ئي بھتر آھي. +جوڙن جي پالش لاءِ نھايت ئي نرم (Soft) پٿر استعمال ڪجي. +جڏھن کھرائپ ختم ٿي وڃي تھ واري ڌوئي مٿاڇري کي تمام سنھي ڪاربورئنڊم جي پٿر، سر يا ايمري پائوڊر سان گسائي لسو ڪيو وڃي +(vi) لسي ڪرڻ کان پوءِ فرش تي پٽي پائوڊر ھاري انھيءَ کي اوني ڪپڙي جي گدين (Felt pads) يا ناريل جي ڇلڪن جي کوپن رستي گھي، تمام جھجھي پاڻي سان پالش ڪيو وڃي ۽ جاءِ جي ڪم ھلڻ دوران ھن فرش کي داغن ۽ ٻئي نقصان کان بچائي رکڻ گھرجي. +سڪل سرن جي فرشبندي. +ھن قسم جي فرشبندي ۾ پھرئين درجي جون ۽ ڪوشش ڪري ھر عليحدھ ۽ لڳاتار ٽڪري ۾ ھڪ جھڙي رنگ جون سرون استعمال ڪيون وينديون آھن. +زمين جي مٿاڇري کي چڱيءَ طرح پاڻي ھاري ڌمڪ يا نھرو ڪندڙ مشين (Compactors) ذريعي وھاري نھرو ڪيو ويندو آھي ۽ انھيدءَ کي صحيح طرح سان گھربل سلاميءَ ۽ ڪئمبر (Camber) ۾ رکيو ويندو آھي. +انھيءَ جي مٿان اڌ انچ ٿلھو مٽيءَ جي گاري جو ليپو ڏيئي يا چئن انچن جو ڪاري واريءَ (River or pit sand) جو تھھ ڏيئي انھيءَ مٿان گھربل نموني ۾ سڪل سرون ڄمائي انھن جي فرشبندي ڪئي ويندي آھي. +ھن فرشبندي ۾ ڪوشش ڪري بالڪل باريڪ جوڙ رکيا وڃن ۽ ڪو بھ جوڙ ¼ انچ کان وڌيڪ ويڪرو نھ ھئڻ گھرجي. +ڇاڪاڻ تھ سرن کي ھڪ ٻئي سان جوڙڻ لاءِ ڪنھن بھ قسم جو مسالو استعمال نٿو ڪيو وڃي بلڪ انھن کي ھڪ ٻئي سان جوڙڻ لاءِ ڪنھن بھ قسم جو مسالو استعمال نٿو ڪيو وڃي بلڪ انھن کي ھڪ ٻئي سان زور سان جڪڙي قابو رکيو وڃي ٿو. +فرشبندي ختم ڪرڻ کان پوءِ انھيءَ مٿان ڪاري واري ھاري جوڙن کي انھيءَ واريءَ سان ڀريو ويندو آھي ۽ فرش مٿان بچيل فالتو واريءَ کي ٻھاري صاف ڪيو ويندو آھي، ھن قسم جي فرش ۾ سرن کي اڀي صورت ۾ رکيو ويندو آھي. +ڇاڪاڻ تھ ھن قسم جو فرش سڌين سرن جي فرشن کان مضبوط ٿيندو آھي. +ڪن خاص حالتن ۾ سيمينٽ ۽ جابلو ريتيءَ جو تمام پٽڙو گارو ھاري سرن جي جوڙن کي صرف مٿان جوڙڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو آھي اھو گارو سرن جي جي درزن ۾ مٿئين حصي منجھان داخل ٿيندو آھي. +ھن قسم جي فرشبندي گودامن، رستن، اڱڻن، رستن ۽ چبوترن لاءِ ڪئي ويندي آھي. +ڪاٺ جا فرش. +ھن فرش تمام گھڻا مھانگا ھوندا آھن، ڇاڪاڻ تھ اھي تمام عمدي ڪاٺ جا ٺاھڻا ھوندا آھن. +انھيءَ ڪري ھنن جو استعمال گھڻو ڪري جابلو علائقن (Hilly areas) جھڙوڪ مري وغيره جي اھڙن ھنڌن تي ڪيو ويندو آھي، جتي ڪاٺ تمام گھڻو ۽ سستو پوي ٿو. +انھيءَ کان سواءِ ڪن خاص حالتن (جتي سانت جي ضرورت ھوندي آھي) ۾ ھنن فرشن جي ضرورت پوندي آھي، جھڙوڪ ناچ خانھ (Dancing Halls) ۽ سماعت خانھ (Auditoriums) وغيره. +ھن قسم جا فرش بالڪل پختا ۽ سخت ھئڻ گھرجن جيئن اھي وڌيڪ کان وڌيڪ بار کڻي سگھن. +انھيءَ کان سواءِ ھن قسم جي فرشن کي خوبصورتيءَ جي لحاظ کان نھايت ئي لسو ھئڻ گھرجي. +جيئن تھ ڪاٺ ۾ مڙڻ جي نمايان خاصيت ٿيندي آھي، انھيءَ ڪري اھڙن فرشن ۾ ھر ھڪ فوٽ جي فاصلي (Span) تي 1/40 کان 1/30 انچن جي حساب سان اوچائي (Camber) ڏيڻ گھرجن. +مفرد يا ھيڪوٽا فرش. +ھن قسم جي حالت ۾ ھڪ ئي طريقي سان ڪامون يا شھتير (Bridging joists) کوڙي انھيءَ مٿان ڪاٺ جا تختا لڳايا ويندا آھن. +اھي ڪامون ھر پاسي کان ديوار جي ڪڙين (Wall plates) مٿان رکيون وينديون آھن. +اھي ڪامون اھڙيون تھ سخت ھئڻ گھرجن جو انھن مٿان ڪاٺ جي تختن کي ڪوڪن رستي ٺوڪڻ ۾ ڪا بھ تڪليف محسوس نھ ٿئي. +انھن ڪامن جي اصلي ۽ بنيادي گھرج اھا آھي تھ اھي بالڪل سخت ۽ مضبوط ھئڻ گھرجن تھ جيئن اھي گھڻي کان گھڻو بار جھلي سگھن. +انھيءَ مقصد واسطي اھي حساب ڪيل قوت کان وڌيڪ سخت قوت واري ڪاٺ مان ٺاھيون وينديون آھن. +انھن شھتيرن جي ويڪر گھڻو ڪري ٢ انچن کان گھٽ نھ رکي ويندي آھي ۽ اھي ھڪ شھتير جي مرڪز کان ٻئي شھتير جي مرڪز تائين ھڪ فوٽ جي مفاصلي جي حساب سان رکيا ويندا آھن. +وڌيڪ مفاصلي رکڻ سان انھن جي مڙڻ جو انديشو رھندو آھي ۽ اھو مڙڻ (Deflection) ھر ٻن شھتيرن جي مرڪزي مفاصلي جي 1/333 حصي کان وڌيڪ نھ ھئڻ گھرجي. +ھنن ڪامن کي تازي گاري (Green mortar) يا اوساريءَ سان لڳڻ نھ ڏنو وڃي، نھ تھ انھن جو ڪاٺ ڳرڻ لڳندو، جيئن تھ ھن قسم جي فرشن کي ھر حالت ۾ سڪل رکڻو آھي انھيءَ ڪري شھتيرن ۽ ڀتين جي ڇيڙن جي وچ ۾ ھوا جي پوري گذر واسطي وٿي ڇڏي ويندي آھي.ڊزائن ڪرڻ بعد شھتيرن کي صحيح ماپ ۽ جاءِ تي کوڙي، انھيءَ مٿان ١ انچ کان 1 ½ انچ ٿلھا ڪاٺ جا تختا لڳائي ڪاٺ جا فرش تيار ڪيا ويندا آھن. +ٻٽا فرش. +ھن قسم جي فرشن ۾ سڄي ڪمري جي فاصلي مطابق شھتير (Bridging joists) نھ کوڙيا ويندا اھن ۽ انھيءَ جي برعڪس اھي ٻين شھتيرن جن کي ٻڌندڙ شھتير يا صرف ٻڌندڙ (Binding joists or Binders) ۽ ٽيڪنيڪي ٻوليءَ ۾ ”بائينڊرس“ سڏيو ويندو آھي، انھن مٿان رکيا ويندا آھن. +ھي بائينڊرس، مٿان رکيل شھتيرن ھيٺان ٩٠ ڊگريءَ جي سڌي ڪنڊ تي کوڙيا ويندا آھن ۽ انھن ٻڌندڙ شھتيرن کي ديوارن مٿان ٦ کان ٨ فوٽن جي فاصلي تي رکيو ويندو آھي. +ڪوشش ڪري ھي فرش درن کان ڪجھھ ھٽائي رکيا ويندا آھن. +ھن قسم جا فرش ھڪ تھھ وارن فرشن کان وڌيڪ مضبوط ٿيندا آھن ۽ اھي آواز کي ٻاھر وڃڻ کان بھتر نموني ۾ روڪي سگھندا آھن. +ليڪن ھيٺ وارين ديوارن تي ڪن نڪتن وٽ ھنن جو بار اچي ڪٺو ٿيندو آھي. +ھنن فرشن جي عمق، اوچائي وڌڻ سان گڏو گڏ وڌي ٿي، انھيءَ سبب جاءِ جي اوچائي پڻ وڌائڻي پوي ٿي ۽ نتيجي ۾ ھي فرش نھايت ئي مھانگا پون ٿا. +انھيءَ ڪري ھي فرش گھڻو ڪري ڇتين ۾ استعمال ڪيا وڃن ٿا ھن قسم جا فرش ١٢ فوٽن کان مٿي واري مفاصلي لاءِ ٺاھيا وڃن ٿا ۽ انھن ۾ ”بائينڊرس“ جا ڇيڙا ڀتين ۾ نھ کوڙيا ويندا آھن پر اھي کليل ڇڏيا ويندا آھن تھ جيئن انھن کي ھوا لڳي سگھي +ڪاٺ جي پڃري يا ٽِيڻن شھتِيرن وارا فرش. +جيڪڏھن ڪنھن ڪمري يا وڏي ھال جو ننڍي ۾ ننڍو فاصلو (Short span) اٽڪل ٢٥ فوٽ يا انھيءَ کان وڌي وڃي تھ ھن طريقي جا ڪاٺ جا فرش ٺاھيا وڃن. +ھر فرش گرڊرن، بائينڊرس، شھتيرن (Bridging joists) ۽ ڪاٺ جي تختن رستي ٺاھيا وڃن ٿا. +ھن قسم جي فرشن ۾ سڀ کان پھرين، ڪمري جي ننڍي فاصلي جي رخ ۾ ١٣ کان ٢٠ فوٽن جي وٿيءَ تي گرڊر رکيا ويندا آھن. +اھي وٿيون بائينڊرس رستي، جيڪي گرڊرن جي گوني ڪنڊ (Right angles) جي طرف رکيون وينديون آھن، ڀريون وينديون آھن. +فرش جي گھٽ ۾ گھٽ ٿولھھ رکڻ لاءِ بائينڊرس کي گرڊرن اندر ٽسڪ ۽ ٽينن جوائنٽس (Tusk and Tennon joints) رستي قابو ڪيو ويندو آھي. +گرڊرن جي ڇيڙن ۽ ديوارن جي وچ ۾ ھوا جي گذر واسطي وٿي ڇڏي ويندي آھي جيئن ڪاٺ ڳرڻ کان محفوظ رھي. +جيئن تھ ھن قسم جي فرشن ۾ ھڪ وڌيڪ ڪاٺ جي گرڊر جو اضافو ڪجي ٿو ۽ ٻڌندڙ شھتيرن (Binding joists) کي انھيءَ سان جوڙي ڪاٺ جو پڃرو ٺاھيو وڃي ٿو، انھيءَ سبب ڪري گرڊرن جي ڪمزور ٿيڻ جو انديشو رھي ٿو. +انھيءَ انديشي کي روڪڻ لاءِ ٻڌندر شھتيرن جي ڇيڙن کي لوھھ جي پٽين (Iron Stirrups) ذريعي عليحدھ رکيو وڃي ٿو. +مکيھ گرڊرن ۽ ٻڌندر شھتيرن کي ايتري حد تائين اونھو رکيو ويندو آھي جيتري ۾ ڇت ۾ ڏار پوڻ نھ ڏنا وڃن. +شھتير (Bridging joists) ٻڌندڙ شھتيرن کان ترڇا (Across) رکيا ويندا آھن ۽ انھن کي يا تھ ٻڌندڙ شھتيرن جي مٿان رکيو ويندو آھي يا تھ انھن کي مضبوطيءَ سان جڪڙي فريم ٺاھيو ويندو آھي. +شھتيرن جي ھڪ وچ کان ٻئي وچ تائين ١ فوٽ کان 1 ½ فوٽ تائين مفاصلو ڇڏيو ويندو آھي ۽ آخر ۾ ڪاٺ جي تختن کي انھن مٿان رکي فرش ٺاھيو ويندو آھي. +بائينڊرس کي گرڊرن سان اھڙي نموني ۾ جڪڙيو ويندو آھي جيئن انھن جو مٿاڇرو ڪاٺ جي گرڊرن جي مٿاڇري کان بالڪل ٿورڙو رھي. +ليڪن، شھتير (Bridging joists) بائينڊرس مٿان ائين رکيا ويندا آھن، جيئن انھن جو مٿاڇرو گرڊرن جي مٿاڇري کان بالڪل ٿورڙو مٿي بيھي. +انھيءَ طريقي سان ھن قسم جي فرشن جي ٿولھ گھٽائي سگھجي ٿي. +زميني يا ھيٺيان فرش. +ھنن فرشن کي پڻ ڪاٺ جي ڳرڻ جي انديشي واسطي پوسل کان روڪڻ لاءِ خاص اپاءُ ورتا ويندا آھن، انھيءَ ڪري ھنن جي ھيٺا سيمينٽ جا ٻھ تھھ ڏنا ويندا آھن. +عام طرح سان ھيٺيون تھھ گھٽ ملاوث جھڙوڪ 1:6:12 جي تناسب واري گاري سان ۽ مٿيون تھھ 1:2:4 جي تناسب واري گاري سان ڏنو ويندو آھي. +ھر ھڪ تھھ جي ٿولھھ سراسري طور ٣ انچ رکي ويندي آھي ۽ انھيءَ طرح سان پوري تھھ جي مجموعي ٿولھھ ٦ انچ رکي ويندي آھي. +فني (ٽيڪنيڪي) لحاظ کان انھيءَ کي ”سائيٽ“ يا ”اوور سائيٽ“ (Site or Oversite) سڏيو ويندو آھي. +انھيءَ تھھ جي مٿان ٦ فوٽ ۽ ٥ انچ جي ھر ھڪ مرڪزي مفاصلي کان ٻئي مرڪزي مفاصلي جي حساب سان ٤ انچ ٿلھيون ڪاٺ جي تختن (Sleepers) يا پٿر جي بلاڪن يا پڪسري اوساريءَ رستي ننڍيون ديوارون ٺاھي، جن کي (Dwarf walls) چئبو آھي، انھن مٿان ڪاٺ جون وال پليٽون (Walls plates) لڳايون وينديون آھن. +اھي ديوارون ڪمرن جي ٻنھي طرفن يعني ويڪر ۽ ڊيگھھ جي رخ ۾ ۽ ھڪ جھڙي انداز جي وڇوٽيءَ تي ٺاھيون وينديون آھن. +شھتير جن کي (Bridging joists) سڏيو وڃي ٿو ۽ عام طرح سان ٤ انچ x ٤٤ انچ جي سائيز جا ٿين ٿا، انھن کي پليٽن جي مٿان چاڙھي ڪلن ڪوڪن ۽ پيچن وارن اسڪرن ذريعي قابو ڪيو وڃي ٿو. +آخر ۾ گھٽ ۾ گھٽ ھڪ انچ ۽ وڌ ۾ وڌ ڏيڍ انچ ٿولھھ وارا ڪاٺ جا تختا شھتيرن مٿان جوڙي ھن قسم جا فرش ٺاھيا ڃن ٿا +ڪاٺ جي تختن ھيٺان کليل حصي مان ھوا جي بالڪل پوري گذر واسطي ھيٺ ڏنل ديوارن ۾ ٽنگ ڇڏيا ويندا آھن ۽ انھيءَ کان سواءِ چوڪيءَ جي ليول (Plinth level) ھيٺان پڻ سوراخن وارن بلاڪن جون ديوارون ٺاھيون وينديون آھن. +وال پليٽن لڳائڻ کان اڳ ۾ ھيٺ وارين ننڍين ديوارن ۽ پاسي وارين ڀِتين مٿان 1 ½ انچ ٿلھو پوسل روڪڻ وارو سيمينٽ ڪانڪريٽ جو تھھ (D. +C) چاڙھيو ويندو آھي. +ھن قسم جي فرشن ۾ عام طرح سان، شھتيرن ۽ تختن لاءِ ديال جو ڪاٺ استعمال ڪيو ويندو آھي. +تمام اھم عمارتن لاءِ ڪنھن خاص سبب لاءِ ساڳ جو ڪاٺ (Teak wood) پڻ استعمال ڪيو ويندو آھي ۽ ڪڏھن وري ساڳ جي ڪاٺ جا تختا ۽ ديال جي ڪاٺ جا شھتير استعمال ڪيا ويندا آھن. +ڪن حالتن ۾ شيشم جي صحيح تيار ٿيل ڪاٺ جا تختا پڻ لڳايا ويندا آھن +رٻڙ جا فرش. +ھن قسمن جي فرشبنديءَ واسطي گندڪ ملايل رٻڙ جا مرڪب، جيڪي رٻڙ ۾ اھڙي طريقي سان ملائي ٺاھيا ويندا آھن تھ جيئن انھيءَ جي مضبوطي ۽ لچڪ وڌي وڃي، سي استعمال ڪيا ويندا آھن. +انھن جي شڪل بالڪل سڌي ۽ پلين چادر جھڙي، يا چادرن ۾ خانا ٺاھي پلين يا چٽسالي ڪيل چؤنڪن جي نموني ۾، ۽ يا تھ عليحده عليحده چؤنڪن جي صورت ۾ ٿيندي آھي. +اھي فرش سيمينٽ ڪانڪريٽ يا اھڙي ڪنھن ٻئي ٺوس ۽ سخت بنيادي تھھ (Base) مٿان ٺاھيا ويندا آھن. +فرش چاڙھڻ کان پھرين بنياد کي ھر ڪنھن قسم جي دز (Dust) ۽ ٻين اھڙين شين جھڙوڪ پوسل، چڪنائيءَ وغيرھ کان پاڪ ۽ صاف ڪيو ويندو آھي. +انھيءَ کان سواءِ بنيادي تھھ ۾ جيڪي بھ ھيٺاھيون ۽ مٿاھيون ھونديون آھن، انھن کي بالڪل چڱيءَ طرح سان صحيح ڪري ليول ڪيو ويندو آھي. +استعمال ٿيندڙ رٻڙ 1/8 انچن کان ½ انچن جي معيادي ٿولھھ جو ٿيندو آھي ۽ ھميشھ گندڪ (Suphur)، ٽمڻ ۽ کھراڻ کان پاڪ قسم جو رٻڙ استعمال ڪيو ويندو آھي. +انھيءَ کان سواءِ انھيءَ ڳالھھ جو چڱيءَ طرح خيال ڪيو ويندو آھي تھ انھيءَ جو مٿاڇرو لسو ھجي ۽ پاڻيءَ ۽ ڪنھن سٺي معيار واري صابڻ يا ڪنھن اھڙيءَ ٻيءَ شيءِ سان ڌوئڻ يا پالش ڪرڻ سان انھيءَ جي رنگ تي ڪو اثر نھ پوي. +رٻڙ چاڙھڻ لاءِ انھيءَ جي ھيٺئين پاسي کي کھرو ڪيو ويندو آھي ۽ ھڪ ئي وقت ٢٥ مربع فوٽن کان وڌيڪ ايراضيءَ تي نھ چاڙھبو آھي. +رٻڙ چاڙھڻ کان پھرين بنيادي فرس مٿان ڪنھن سٺي چنبڙائيندڙ (Adhesive) مرڪب جو ھڪ جھڙو تھھ چاڙھي انھيءَ کي ڏھن کان پندرنھن منٽن تائين کليل ڇڏي ڏبو آھي تھ جيئن انھيءَ کي ھوا لڳي. +بعد ۾ انھيءَ مٿان گھربل قسم ۽ ڊزائن جي رٻڙ جو پوش چاڙھي انھيءَ مٿان سھڻي نموني زور ڏيئي چنبڙايو ويندو آھي تھ جيئن فرش جي بنيادي تھھ ۽ رٻڙ جي چادر جي وچ ۾ ھوا نھ رھي ۽ رٻڙ فرش سان بالڪل چڱيءَ طرح ۽ سڌائيءَ ۾ چنبڙي. +انھيءَ لاءِ عام طرح سان ننڍو لوھ جو رولر استعمال ڪيو ويندو آھي. +انھيءَ کان پوءِ رٻڙ جي فرش کي گھٽ ۾ گھٽ ٽن ڏينھن تائين آزاد ڇڏيو ويندو آھي ۽ انھيءَ کي ڪنھن سٺي صابڻ سان ڌوئي استعمال ڪيو ويندو آھي. +ھن قسم جا فرش اھم جاين، آفيسن، اسپتالن، سينيمائن ۽ ھوٽلن وغيره ۾ استعمال ڪيا ويندا آھن. +معياري تعليمي درسگاھن ۽ آڊيٽوريم اندر پڻ ھن قسم جا فرش پسند ڪيا ويندا آھن، ڇاڪاڻ تھ ھنن مٿان ھلن سان آواز نٿو ٿئي ۽ سانت رھي ٿي. +لينوليم جا فرش. +ھنن فرشن کي پڻ رٻڙ جي فرشن وانگر سيمينٽ ڪانڪريٽ يا ڪاٺ وغيره جي بنياد مٿان لينوليم جو پلاسٽڪ جھڙو پوش چاڙھي ٺاھيو ويندو آھي. +ڪيميا جي خيال کان لينوليم السيءَ جي تيل (Linseed oil)، ڪارڪ جي دز، ڪاٺ جي ٻوري ۽ رنگ وغيره جو مرڪب آھي، جنھن کي ڪنھن مناسب تھھ جھڙوڪ ڪنوس (Convas) مٿان پٿاري فرش جو پوش ٺاھيو ويندو آھي. +اھو پوش خوشنما نمونن ۾ ٺاھي، بنيادي فرش مٿان چاڙھي، ھن قسم جا دلڪش فرش ٺاھيا ويندا آھن. +لينوليم جا رٻڙ جي فرش وانگر الڳ الڳ چؤنڪ پڻ ٺاھيا ويندا آھن، انھن کي لينوليم جا چؤنڪا سڏيو ويندو آھي. +ھي فرش رٻڙ جي فرشن جي ڀيٽ ۾ سستا ٿيندا آھن ۽ انھن کي وقفي وقفي سان وارنش ۽ ميڻ (Wax) لڳائڻ سان ھن قسم جي فرشن جي سنڀال ڪري انھن کي پائيدار بڻائي سگھبو آھي. +لينوليم عام طرح سان رولن وانگر ويڙھيل ٿانن جي صورت ۾ ملندي آھي، جنھن کي ڪنھن مناسب ڳنڍيندڙ مرڪب (Adhesive) رستي چنبڙايو ويندو آھي. +انھيءَ بعد انھيءَ تھھ مٿان وارنش لڳائي، کين چمڪايو ويندو آھي. +موٽر ڪارن، لارين، جھازن ۽ ريل گاڏين وغيره جا فرش، پڻ لينوليم سان ٺاھيا ويندا آھن ۽ ھن قسم جا فرش رھائشي گھرن، اسپتالن، آفيسن ۽ ريسٽورانن لاءِ بھ نھايت موزون رھن ٿا. +ڪارڪ جا فرش. +ھن قسم جا فرش اھڙين جاين يا جاين جي انھن حصن لاءِ ڪارآمد آھن، جن کي سانت وارو يعني بنا گوڙ وارو (Noiseless) ٺاھڻو ھوندو آھي، جھڙوڪ آڊيٽوريم، پبلڪ لئبرريون، ٿئيٽر ۽ چرچون (گرجائون) وغيره.ھي فرش ڪارڪن جي چادرن يا ڪارڪ جي ٽائيلن جي صورت ۾ دستياب ھوندا آھن. +ڪارڪ جي شيٽن يعني چادرن جي تياري ڪارڪ جي ٽائيلن کان مختلف نموني جي ٿيندي آھي، ڇاڪاڻ تھ ٽائيلن ۾ صرف ڪارڪن استعمال ٿيندو آھي ۽ چادرن ۾ ڪارڪ جا ڇلڪا ۽ ٻورو، السيءَ جو تيل، ڪاٺ جو ٻورو ۽ رنگ وغيره استعمال ٿيندا آھن. +ٻنھي قسمن جي فرشن جو ڪجھھ بيان ھيٺ پيش ڪجي ٿو. +ڪارڪ جي ٽائيلن جا فرش. +ھن قسم جي فرش ۾ ڪارڪ جا چؤنڪا استعمال ڪيا ويندا آھن ۽ اھي چؤنڪا مختلف ماپن ۾ دستياب ھوندا آھن. +داونن يعني بارڊرن (Borders) لاءِ ١ کان ٣ فوٽن تائين ويڪريون ۽ ٦ فوٽ ڊگھيون ڪارڪ جون پٽيون پڻ ٺھنديون آھن. +انھن ٽائيلن جي ٿولھھ ¼ انچن کان 5/8 انچن تائين ٿيندي آھي. +اھڙين ٽائيلن جو ترو سڌو يا جھريءَ وارو ٿيندو آھي. +ھي ٽائيلون سيمينٽ ڪانڪريٽ يا ڪاٺ جي ھيٺئين تھھ (Sub base) مٿان لڳايون وينديون آھن. +جيڪڏھن ھيٺيون تھھ ڪاٺ جو آھي تھ انھيءَ کي نرم ھئڻ گھرجي يا تھ ٻي صورت ۾ انھيءَ مٿان پِلاءِ (Ply) لڳائي وڃي. +ٽائيلن لڳائڻ کان پھرين ھيٺيون تھھ بالڪل صاف ۽ ھڪ جھڙو ھئڻ گھرجي، جنھن مٿان نرم گديءَ جو پترو تھھ چاڙھيو وڃي، جيئن ڪاٺ جي لڏڻ سان ٽائيلن جي تھھ کي ڪو نقصان نھ پھچي. +انھن ٽائيلن کي خاص قسم جي ڏامر ذريعي نرم گديءَ سان چنبڙايو ويندو آھي ۽ آخري حصي يا ڪنڊن وارن چؤنڪن کي ڪوڪن ذريعي قابو ڪيو ويندو آھي. +جيڪڏھن ھيٺيون تھ (Base) سيمينٽ ڪانڪريٽ جو ھوندو آھي تھ انھيءَ مٿان 1:3 جي تناسب وارو سيمينٽ ۽ گاري جو تھھ چاڙھي ۽ مٿاڇري کي بلڪل سنوت ۾ آڻي، سڪڻ ڇڏي ڏنو ويندو آھي. +سڪڻ کان پوءِ انھيءَ کي تمام چڱيءَ طرح صاف ڪري انھيءَ مٿان ڏامر (Bitumen) جو ھڪ جھڙو تھھ چاڙھي، انھيءَ مٿان ٽائيلون وڇايون وينديون آھن. +ڪارڪ اوڪ (Oak) يعني شاھ بلوط جي سدا بھار وڻن جي کل مان تيار ڪيو ويندو آھي. +ھيءُ وڻ بحريھ روم جي قريبي ملڪن ۾ ٿيندا آھن، جنھن جي کل تمام گھڻي ٿلھي ٿيندي آھي. +انھيءَ کل کي ھر اٺن يا ڏھن سالن کان پوءِ لاٿو ويندو آھي، جنھن کي اٻاري، ٿورڙو آلو ڪيو ويندو آھي ۽ پوءِ انھن کي ڇلي ۽ خوب طرح سان گسائي، گرم ويلڻن مان ايتري وقت تائين لنگھائبو رھبو آھي جيستائين انھيءَ کل مان شيري جھڙي گھاٽي شيءِ ٻاھر نڪري اچي. +انھيءَ گھاٽي شيءِ نڪرڻ سان ڪارڪ جي اندر سنھا سوراخ نھ رھندا آھن ۽ اھو وڌيڪ سخت ۽ ٺوس ٿي ويندو آھي. +ھيءُ شيري جھڙو مادو ڪارڪ جي ذرن کي پاڻ ۾ ھڪ ٻئي سان چنبڙائي رکندو آھي ۽ انھيءَ کان پوءِ انھيءَ ڪارڪ کي گھربل ماپ جي چؤنڪن جي صورت ۾ ڪاٽي وٺبو آھي. +ڪارڪ جي چادرن جا فرش. +ھن قسم جي فرشن ۾ ڪارڪ جي ٽائيلن بدران ڪارڪ جون شيٽون استعمال ڪيون وينديون آھن. +ھن قسم جون چادرون مختلف ماپن ۽ رنگن ۾ دستياب ھونديون آھن. +ھنن چادرن کي پڻ ٽائيلن وانگر ھيٺئين سيمينٽ ڪانڪريٽ يا ڪاٺ جي سخت ۽ ٺوس تھھ مٿان چنبڙائي استعمال ڪيو ويندو آھي. +پي-وي-سيءَ جا فرش. +ھن قسم جا فرش گھريلو جاين، ريل گاڏيءَ جي دٻن، دفترن، آڊيٽوريم جي ھالن ۽ ٿئيٽرن وغيره لاءِ موزون رھندا آھن. +ھي فرش پڻ رٻڙ يا لينوليم جي فرشن وانگر ٺاھيا ويندا آھن ۽ ھن قسم جا فرش گھڻو ڪري زيبائش لاءِ ئي ٺاھيا ويندا آھن. +ھنن فرشي چادرن ۽ چؤنڪن جي ٿولھھ 1/16 انچن کان ¼ انچن تائين ٿيندي آھي. +ھيءُ پي-وي-سيءَ جو مرڪب جديد دور جي ايجاد آھي جيڪو ٿرموپلاسٽڪ بائينڊرس، فلرس ۽ رنگن مان ٺاھيو وڃي ٿو. +ھن قسم جون چادرون ٣ فوٽن، 3 ½ فوٽن ۽ ٦ فوٽن جي ويڪرائيءَ ۾ ۽ چؤنڪا ١ فوٽ، ٢ فوٽن ۽ ٣ فوٽن جي سائيز ۾ دستياب ھوندا آھن ۽ اھي ھڪ قسم جو لچڪدار ۽ اڻ ٽمندر مٿاڇرو مھيا ڪنديون آھن. +شيشي جا فرش. +~ھن قسم جا فرش گرائونڊ فلور ۾ اھڙن حصن تي ٺاھيا ويندا آھن، جن جي ھيٺان تھھ خانا ھجن ۽ انھن تھھ خانن ۾ روشني پھچائڻ جي ضرورت ھجي. +ھن قسم جا فرش مختلف نمونن ۾ ڪاٺ جا مضبوط فريم ٺاھي انھن ۾ عمارتي شيشي جون شيٽون يا چؤنڪا وجھي تيار ڪيا ويندا آھن. +عمارتي شيشو عمدي قسم جو ۽ مضبوط استعمال ڪيو ويندو آھي ۽ انھيءَ جي ٿولھھ ¼ انچن کان 5/8 انچن تائين ٿيندي آھي +ائسفالٽ جا فرش. +ھن قسم جي فرشن جا ٻھ نمونا ٿيندا آھن، ھڪ ائسفالٽ ٽائيلن جا فرش ۽ ٻيا ائسفالٽ ماسٽڪ فرش. +ھنن ٻنھي نمونن جا فرش سستا، لچڪدار (Resilient)، اڻ جاذب (Non absorbent) ، پوسل روڪ (Moisture proof) ، تيزاب روڪ (Acid proof)، تيل (Oil) ۽ گريس (Greese) سان مقابلو ڪندڙ ٿيندا آھن. +انھن خاصيتن سبب ائسفالٽ ٽائيلن وارا فرش سرڪاري آفيسن ۽ اسڪولن وغيره جھڙين عمارتن ۽ ائسفالٽ ماسٽڪ قسم جا فرش گودامن، ڀانڊن، ڪارخانن ۽ ٻين اھڙي نوعيت جي عمارتن ائسفالٽ جي چؤنڪن کي سخت بنياد مھيا ڪرڻ لاءِ سيمينٽ ڪانڪريٽ جي فرش مٿان ھڪ ٻئي سان ڳنڍي ھن قسم جو فرض ٺاھيو ويندو آھي. +پر جيڪڏھن ڪاٺ جي فرش مٿان ھن قسم جو فرش ٺاھڻو ھوندو آھي تھ انھيءَ صورت ۾ سڀني ڪاٺ جي پٽين ۽ تختن کي مضبوطيءَ سان ڪوڪن وغيرھ جي رستي جڪڙيو ويندو آھي. +ٽائيلن وڇائڻ کان پھرين ڪاٺ جي سطح مٿان ائسفالٽ، بٽومين يا رچيل ائسفالٽ جي اوني ڪپڙي (Asphalt saturated felt) جو اٽڪل 3/8 انچن جو ٿلھو تھھ پٿاريو ويندو آھي. +اھڙيءَ طرح ائسفالٽ ماسٽڪ فرش (Asphalt mastic floor) ٺاھڻ واسطي انھيءَ کي گرم ڪري، ڪنھن ٺوٺ سطح، جھڙوڪ ڪاٺ يا سيمينٽ مٿان پٿاري ھن قسم جو فرش ٺاھيو ويندو آھي. +فرشن جي سنڀال ۽ مرمت. +ھن قسم جي فرشن کي ڪوشش ڪري روزانو آلي پوچيءَ سان ڌوئڻ گھرجي. +جڏھن اھو فرش تمام گھڻو گندو نظر اچي تھ انھيءَ کي نرم صابڻ ۽ پاڻيءَ سان ڏوتو وڃي. +صابڻ جي تھھ کي فرش جي ڪنھن بھ ٽڪري تي بنا ڌيان جي ڇڏڻ نھ ڏنو وڃي. +ڇاڪاڻ تھ فرش ترڪڻو ٿي پوندو. +انھيءَ کان سواءِ فرش جو اھو ٽڪرو جھڪو (Dull) ٿي پوندو. +فرش جي ڌوئڻ واسطي سوڍا کار يا ٻين اھڙين تيز شين استعمال ڪرڻ کان پاسو ڪيو وڃي مرمت ڪرڻ لاءِ جيڪڏھن فرش جو ڪو بھ حصو ٽٽي يا ڪنھن بھ نموني مرمت طلب ھجي تھ انھيءَ صورت ۾ سمورو پانيل يا خانو (Panel) ھيٺئين تھھ تائين ڪڍي، بنيادي ڪانڪريٽ کي سخت برش سان صاف ڪري، انھيءَ کي پاڻيءَ سان آلو رکي، ھڪ رات تائين ڇڏي ڏيڻ گھرجي. +رات گذرڻ کان پوءِ بيٺل پاڻيءَ کي ڪڍي صاف ڪري، صاف سيمينٽ جو ھلڪو تھھ چاڙھو وڃي ۽ پوءِ انھيءَ مٿان گھربل ٿولھھ ۽ گھربل تناسب، جھڙوڪ 1:2:4 يا اھڙو ڪو ٻيو موزون تناسب واري سيمينٽ ڪانڪريٽ جو تھھ چاڙھيو وڃي. +انھيءَ بعد ڪانڪريٽ کي دٻائي، پاسن واري فرش جي ٿولھھ برابر آندو وڃي، جيئن سموري فرش جي ليول ھڪ جھڙي ٿي وڃي. +انھيءَ ڳالھھ جو بھ خيال ڪيو وڃي تھ جيئن پاسن وارن پانيلن جا ڇيڙا نھ ڀڄن. +انھيءَ بعد نئين ٺاھيل پانيل کي ڏھن ڏينھن تائين تر رکيو وڃي. +موزائيڪ يا ٽيرازو فرش. +ھن قسم جي فرشن ۾ پڻ ڪنھن بھ حصي جي خراب ٿيڻ سان انھيءَ کي سيمينٽ ڪانڪريٽ جي فرشن وانگر پانيل جي شڪل ۾ ھيٺئين تھھ تائين ڪڍي ساڳئي رنگ ۽ داڻي جي ملاوٽ ۽ انھيءَ لڳ فرش جي ليول جي برابر رکڻ گھرجي. +ھن قسم جي فرشن کي پڻ صاف پاڻيءَ ۽ پوچيءَ رستي ھر روز صاف ڪيو وڃي. +پوچيءَ لاءِ پراڻا ان جا سوئيٽر پائيدار رھن ٿا ۽ انھن سان صفائي پڻ سٺي نموني ٿئي ٿي. +اھڙا داغ جي پوچيءَ جي رستي صاف نھ ٿي سگھن، تھ انھن کي ھلڪي آگزئيلڪ ائسڊ (Dilute oxalic acid) رستي ميساري آلي ڪپڙي سان صاف ڪري سڪڻ ڇڏي ڏنو وڃي. +صفائيءَ واسطي ڪڏھن بھ سوڍا کار يا تکي تيزاب کي استعمال نہ ڪيو وڃي. +گھڻي ٽائيم گذرڻ يا ڪنھن ٻئي سبب ڪري موزائيڪ جو فرفش تمام گھڻو خراب ٿي وڃي تھ انھيءَ کي ڪنھن عمدي قسم جي پالش سان چٽو ۽ چمڪندر بڻايو وڃي. +انھيءَ لاءِ سڀ کان پھرين ھلڪي آگزئيلڪ تيزاب سان فرش کي صاف ڪيو وڃي. +تيزاب سان ڌوئڻ کان پوءِ انھيءَ کي آلي ڪپڙي جي پوچيءَ سان صاف ڪري پوءِ ڪنھن صاف نرم ڪپڙي سان چوھڻ رستي سڪايو وڃي. +بعد ۾ عمدي قسم جي پالش کي صاف ريشمي سٽ يعني ڪاٽن ويسٽ سان فرش مٿان مھٽي انھيءَ کي چمڪايو وڃي. +پالش ڪرڻ وقت فرش کي تمام گھڻو لسو ۽ سڻڀو رکڻ کان پاسو ڪيو وڃي، جيئن تِرڪڻ جو امڪان نھ رھي. +موزائيڪ وجھڻ وقت ضرورت کان وڌيڪ پاڻي استعمال ڪرڻ سبب سڪڻ کان پوءِ فرش اندر سنھڙا ڏار (Hair Cracks) پيدا ٿي پوندا آھن، جن جي مرمت ڏاڍي مشڪل ٿي پوندي آھي. +بھرحال انھن ڏارن اندر ڪنھن بھ قسم جي دز، مٽي ۽ پاڻيءَ داخل ٿيڻ کان روڪڻ لاءِ انھن کي صاف سيمينٽ جي ھلڪي ۽ عمدي ڪريم سان صاف پاڻيءَ رستي مھٽيو وڃي، جيئن انھيءَ ڪريم رستي اھي ڏار چڱيءَ طرح ڀرجي وڃن. +انھيءَ بعد اٽڪل ڏھن ڏينھن تائين مرمت ڪيل حصن جي پاڻي رستي ترائي ڪئي وڃي. +ڪاٺ جا فرش. +ھن قسم جي فرشن کي اڏوھي لڳڻ ۽ ڳرڻ کان ڪنھن سٺي اڏوھي مارڻ جي دوا ۽ موزون پالش رستي بچائي رکڻ گھرجي. +خراب ٿيل يا ڳري ويل فرش جي ڪاٺ جي حصي کي ھڪدم ڪٽي ڪڍي انھيءَ جي جاءِ تي موزون ڪاٺ لڳايو وڃي ۽ انھيءَ کي رندي ذريعي ٻئي فرش جي ليول سان سڌو ڪيو وڃي، جيئن نئين ڪاٺ واري حصي ۽ پراڻي ڪاٺ واري حصي جي ليول ۾ ڪنھن بھ قسم جو فرق نھ رھي. +لينوليم ۽ رٻڙ جا فرش. +ھن قسم جي فرشن جي سنڀال واسطي کين ڪنھن ھلڪي صابڻ ۽ آلي ڪپڙي سان صاف ڪبو رھجي ۽ انھن کي وقفي سان پالش ڪبو رھجي. +صاف ڪرڻ واسطي گھڻي پاڻيءَ جي استعمال ڪرڻ کان پاسو ڪيو وڃي، جيئن اھو ھيٺئين چنبڙائيندڙ مسالي جي تھ تائين پھچي فرش کي نقصان نھ پھچائي. +جڏھن ھن قسم جو فرش تمام گھڻو ميرو ٿي وڃي تھ انھيءَ کي ڪنھن عمدي صاف ڪندڙ (Cleanser) مرڪب رستي صاف ڪيو وڃي. +ھن قسم جي فرش کي تيز صابن رستي زور سان ملي صاف ڪرڻ کان احتياط ڪيو وڃي. +ھن فرش ۾ ھيٺا ڪاٺ جو بنياد ھئڻ جي صورت ۾ گھڻو ڪري ڏار پئجي ويندا آھن ۽ اھو ڪڏھن ڪڏھن ھيٺان اکڙجي پوندو آھي. +اھڙن فرشن جي مرمت، ٿيل نقصان جي نوعيت تي مدار رکي ٿي. +ائسفالٽ جا فرش. +ھن قسم جي فرشن کي صاف ۽ پائيدار رکڻ لاءِ کين گرم پاڻي ۽ ڪنھن عمدي نموني جي شيءِ (Detergent) سان ڌوئڻ گھرجي. +انھيءَ بعد کين آلي ڪپڙي سان، اگھي ھر ڪنھن قسم جي سڻڀ جي داغن جھڙوڪ تيل، گريس ۽ چرٻيءَ وغيره کان پاڪ ڪيو وڃي، جيئن انھن جي چيڙھھ سان مٽي ۽ ٻيو اھڙي قسم جو گند ڪچرو ڄمي خراب ۽ گدلو نظر نھ اچي. +ھن قسم جي فرشن واسطي تمام گھڻو ڌيان رکڻو پوندو آھي، ڇاڪاڻ تھ اڪثر ڪري ھيٺئين فرش جي خراب ھئڻ جي صورت ۾ ائسفالٽ ڦنڊي پوندو آھي. +انھيءَ صورت ۾ خراب حصي کي تمام گھڻي خيال سان ڪڍي انھيءَ جي جاءِ تي نئون ائسفالٽ وڇائي انھيءَ کي ٻئي پراڻي لڳل ڀر واري فرش جي سنوت ۾ آندو ويندو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39343.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39343.txt new file mode 100644 index 0000000..4c3a412 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39343.txt @@ -0,0 +1,107 @@ +دروازو +دروازو---Door يا Gate. +اردوءَ ۾ دروازہ: +جديد دور جي عمارتن ۾ گھڻو ڪري ڪاٺ جا دروازا استعمال ڪيا وڃن ٿا. +تاڪن جي حساب سان اھي ھڪ تاڪ وارا (Single-leaf doors) ۽ ٻن تاڪن وارا (Double-leaf doors) ٿين ٿا +جاءِ اندر مختلف قسم جي ڪمرن ۾ استعمال جي نوعيت مطابق انھن جي ماپ جو تعين ڪيو وڃي ٿو. +اھي اھڙي ماپ جا ھئڻ گھرجن جيئن انھن ڪمرن ۾ گھربل سامان آسانيءَ سان لنگھي سگھي. +عام طرح سان غسلخانن ۽ بيت الخلاءِ اندر داخل ٿيڻ لاءِ دروازن جي ماپ 6′-4″x2′-6″ رکجي تھ بھتر آھي. +ٻين ڪمرن لاءِ دروازن جي سراسري ماپ 7′-0″x3′-8″ رکي ويندي آھي ۽ ڪوشش ڪري 6′-4″x3′-0″ کان گھٽ نھ رکي ويندي آھي. +بھرحال دروازن جي ماپ واسطي ڪنھن بھ قسم جو پڪو پختو قائدو مڙھيل نھ آھي. +ڪچيءَ طرح ۽ اندازي جي حساب سان ھيٺئين فارمولا سان دروازن جي ماپ جو تعين ڪري سگھجي ٿو. +ويڪر =(Width) اوچائي 4-(Height) فوٽ +ڪمرن اندر دروازا ڪنڊ کان اٽڪل ٦ انچن کان ٩ انچن تائين پري رکجن تھ بھتر آھي، ليڪن انھن جي لڳائڻ لاءِ جديد طرز جي عمارت جي علم کي ذھن ۾ رکڻ وڌيڪ سٺو آھي. +اڄڪلھ دروازن جي چؤڪاٺن ۾ چائنٺ (Sill) نھ لڳائي ويندي آھي، ڇاڪاڻ تھ انھيءَ جي لڳائڻ سان ھڪ تھ ٿاٻي کائڻ جو تمام گھڻو انديشو رھي ٿو ۽ ٻيو تھ صفائي ڪرڻ ۾ دقت ٿئي ٿي، ليڪن ايئرڪنڊيشنڊ ڪمرن لاءِ چائنٺ لڳائڻ تمام ضروري آھي تھ جيئن تاڪن ھيٺان وٿي نہ رھي. +وڏن شھرن ۾ آر-سي-سيءَ جي بوتي وارين عمارتن ۾ 4 ½ انچن جي اوساريءَ وارين ڀتين ۾ ڀت جي پوري ٿولھھ تائين ويڪرا چؤڪاٺا استعمال ڪيا وڃن ٿا. +عام رواجي ۽ سرڪاري عمارتن ۾ چؤڪاٺن لاءِ 0′-4″x0′-3″ جي سائيز جون ڪاٺ جون پٽيون گھڙايون وينديون آھن +دروازو ھڪ حرڪت وارو ڍانچو آهي جنھن ذريعي ڪنھن چوديواريءَ يا گاڏي وغيره ۾ ڪنھن جي داخلا يا روڪ کي ڪنٽرول ڪرڻ لاءِ استعمال ڪبو آهي. +عام طور تي ان جو ھڪ يا ٻه تاڪ ھوندا آھن جيڪي درين يا بغير درين جي ھوندا آھن. +تاڪ چاھي ھڪڙو ھجي يا ٻہ ، چوڪاٺي يا چونڪي سان انجيسن جي مدد سان ڳنڍيل ھوندو/ھوندا آھن ۽ انھن کي بند ڪرڻ لاءِ ڪڙو يا ڪنڍو لڳائي استعمال ڪيو آھي جنھن ۾ تالو لڳائبو آهي. +اھي ھوا ۽ روشنيءَ جي ضابطي لاءِ بہ استعمال ٿيندا آھن. +جاءِ اندر داخل ٿيڻ ۽ انھيءَ جي مختلف اندرين حصن جو پاڻ ۾ رابطو رکڻ لاءِ دروازا لڳايا ويندا آھن. +موسم آھر انھن کي کولي رکڻ سان جاءِ اندر روشني وڌندي آھي ۽ انھيءَ کان سواءِ ھوا جو گذر پڻ سٺيءَ طرح سان ٿيندو آھي. +انھيءَ سان گڏ دروازن لڳائڻ سبب چوريءَ ٿيڻ جو انديشو گھٽ رھندو آھي ۽ گھر ۾ رھندڙ ڀاتين جي پوشيدگي (Privacy) رھندي آھي. +دروازن جا قسم. +'پٽين وارا دروازا' +ھن قسم جا دروازا بلڪل سادا ۽ عام ھوندا آھن. +ھنن جو استعمال ٻھراڙين ۾ گھڻو ٿيندو آھي. +ھي ڪاٺ جي اڀين تاڪين سان ٺاھيا ويندا آھن ۽ اھي تاڪيون وري سڌين ٽيڪ وارين پٽين (Ledges) سان مضبوطيءَ سان جڪڙيل ھونديون آھي. +اڀريون تاڪيون (Battens) گھڻو ڪري ھڪ انچ ٿلھيون ۽ ڇھھ انچ ويڪريون ھونديون آھن ۽ اھي V جوڙ سان کانچي ۾ جڪڙيل ھونديون آھن، جنھن کي ٽيڪنيڪي يعني فني لغت ۾ Tongued and Grooved چوندا آھن. +سڌيون پٽيون (Ledges) گھڻو ڪري ڏيڍ انچ ٿلھيون ٿينديون آھن ۽ انھن کي اڀين تاڪين (Battens) مٿان اشڪنجي سان جڪڙي قابو ڪيو ويندو آھي. +ٽي سڌيون پٽيون استعمال ڪيون وينديون آھن؛ ھڪ مٿان، ٻي وچ ۾ ۽ ٽين ھيٺان. +تاڪ کي T نموني جي انجيسن ذريعي ٽنگيو ويندو آھي، جيڪي سڌين پٽين مٿان لڳائبيون آھن. +ھن قسم جا دروازا اھڙن ھنڌن تي لڳايا ويندا آھن، جتي خوبصورتي درڪار نھ ھوندي آھي. +سڌين ۽ وتر وارين پٽين وارا دروازا +بنيادي طرح ھي دروازا سڌين پٽين وارن دروازن جھڙا ھوندا. +(پٽين وارا دروازا) +آھن ۽ فرق صرف اھو آھي تھ ھنن کي وڌيڪ پختو بڻائڻ لاءِ سڌين پٽين جھڙي ماپ جون وڌيڪ پٽيون وتر ۾ (DiagonallY) لڳايون وينديون آھن. +انھيءَ ڳالھھ جو خاص خيال رکيو ويندو آھي تھ وتر وارين پٽين کي ٽنگيل پاسي کان مٿي سلامي ڏني وڃي، جيئن اھي دٻاءُ (Compression) ۾ رھي، مضبوطي مھيا ڪن. +عام طريقي سان سڌيون پٽيون ھڻي، دروازي کي چاڙھي، پوءِ انھن مٿان ڪوڪن رستي وتر واريون پٽيون (Battens) لڳائبيون آھن. +ھي دروازا پڻ سادن ۽ عارضي ڪمن تي استعمال ڪيا ويندا آھن. +چؤڪاٺن (فريمن) ۽ پٽين وارا دروازا +ھن قسم جي دروازن ۾ ڊولائتي نموني چؤڪاٺا ٺاھي ۽ تاڪ ھنيا ويندا آھن، جنھن سبب انھن جي مضبوطي وڌندي آھي. +ازانسواءِ انھن ۾ اٽڪل چار انچ ويڪريون ۽ ڏيڍ انچ ٿلھيون پاسن واريون اڀيون پٽيون (Styles) لڳائڻ سبب مضبوطيءَ سان گڏ اھي پرڪشش ۽ وڻندڙ لڳندا آھن. +جڏھن تھ سڌيون ٽيڪ واريون پٽيون (Ledges) ۽ اڀيون تاڪيون (Battens) پڻ معمول مطابق لڳايون وينديون آھن +چؤڪاٺن اندر ٽيڏين پٽين وارا دروازا +ھي دروازا ذري گھٽ چؤڪاٺن ۽ پٽين وارن دروازن جھڙا ٿيندا اھن. +ھنن ۾ صرف وتر وارين وٽين جو اضافو ڪيو ويندو آھي، جنھن سبب ھي وڌيڪ مضبوط ۽ پائيدار ٿيندا آھن ۽ گھڻو ڪري ٻاھر لڳايا ويندا آھن +چؤڪاٺن ۽ ھموار تختن وارا دروازا +ھن قسم جا دروازا نھايت ئي عام ۽ تمام گھڻو استعمال ۾ ايندا آھن. +تاڪن جي فريم کي عمودي ۽ افقي پٽين ذريعي متعدد حصن ۾ ورھايو ويندو آھي، انھن پٽين ۾ پانيلن (Panells) کي جوڙڻ واسطي جھري ٺھيل ھوندي آھي جن ۾ ھموار يعني سڌا يا مٿي اڀريل پانيل ڦاسائي تاڪ تيار ڪيا ويندا آھن. +انھن جون ڊزائينون مختلف ٿينديون آھن، ليڪن ٺاھڻ جو طريقو ساڳيو ئي ھوندو آھي. +پانيلن جو تعداد دروازي جي نوعيت ۽ ماڻھن جي پسند تي مدار رکي ٿو. +ھن قسم جي دروازن ۾ سسڻ جو رجحان گھٽ ھوندو آھي. +ھنن دروازن جي عام رواجي سائيز 7'-0″x4′-0″، 7'-0″x3′-0″، 6'-6″x4′-0″ وغيره رکي ويندي آھي. +تاڪن جي ٿولھ مختلف ڳالھين تي مدار رکي ٿي جھڙوڪ، ڪم جي نوعيت، دروازن لڳائڻ وارو ھنڌ، پانيلن جو تعداد وغيره. +تاڪن جي ٿولھھ اٽڪل ١ انچ کان 1 ½ انچ رکي ويندي آھي. +شيشن ۽ تختن وارا دروازا +گھرن ۽ ڪمرن اندر انھن جي نوعيت مطابق ۽ گھربل روشنيءَ پٽاندڙ سمورا تاڪ شيشي جي پانيلن يا تختن يا ڪجھھ حصي تئين شيشي جي پانيلن ۽ بچيل حصي تائين ڪاٺ جي پانيلن سان ٺاھي استعمال ڪيا ويندا اھن. +عام طرح سان شيشي ۽ ڪاٺ جي حصن جو تناسب 2:1 رکيو ويندو آھي. +شيشي کي روڪڻ لاءِ ڪاٺ جون سنھيون پٽيون (Beads) يا پٽي (Putty) لڳائي ويندي آھي. +شيشي واري ايراضي وڌائڻ جي صورت ۾ تاڪ جي وچين سڌي پٽيءَ (Lock rail) جي مٿان وارين تاڪ جي پاسي وارين اڀين پٽين (Styles) جي ويڪر گھٽائي ويندي آھي.ھن قسم جا دروازا آفيسن، اسپتالن، لائبرين، شاپنگ سينٽرن ۽ شورومس وغيره ۾ لڳايا ويندا آھن +فلش ڊورس : (Flush Doors) +ھن قسم جي دروازن جي بناوت ۾ پختا ۽ گھربل طرح سان تاڪن جا فريم ٺاھي انھن مٿان ڪمرشل پلاءِ يا ٽِيڪ پلاءِ (Commercial ply or Teak ply) وغيره لڳائي ويندي آھي. +ھي دروازا ٽن قسمن جا ٿيندا آھن جھڙوڪ فريم وارا فلش ڊورس، پؤرا فلش دروازا (Hollow flush doors) ۽ ورقن يا تھن وارا فلش دروازا (Laminated flush doors) فريم وارن فلشن دروازن جا تاڪ مضبوط ٿيندا آھن ۽ اھي ٻاھرين اڀين پٽين (Styles)، سڌين پٽين (Rails)، ننڍڙين پٽين (Ribs) ۽ پلاءِ ووڊ (Plywood) مان ٺاھيا ويندا آھن. +پھرين تاڪ جي فريم لاءِ انھن ۾ ڪم ايندڙ جوڙجڪ کي ٺاھي، انھن مٿان ٻنھي پاسي پلاءِ ووڊ جا تختا لڳايا ويندا آھن. +پترن ورقن يا تھن مان ٺھيل دروازن کي نھرا دروازا (Solid doors) سڏيو ويندو آھي. +انھن دروازن ٺاھڻ واسطي ڪاٺ جي سنھن ورقن کي تمام گھڻي داٻ سان گلوءَ رستي ڳنڍي ھڪ نھري (Solid) مضبوط قسم جو ٻنھي پاسن کان سڌو تختو ٺاھي (جنھن کي تاڪ جو نھرو اندر Solid core کڻي چئجي) انھيءَ مٿان ٻنھي پاسي پلاءِ جي سنھي چادر چاڙھي، تاڪ ٺاھيا ويندا آھن +انھن جا ٻئي ٻاھريان پاسا ٻين دروازن جي ڀيٽ ۾ جلدي ميرا نھ ٿيندا آھن ۽ انھن کي سولائيءَ سان صاف ڪري سگھبو آھي. +ڄاريءَ وارا دروازا +ھن قسم جي دروازن جي تاڪن لاءِ، انھن جي اڀين ۽ سڌين پٽين ۾ چؤڪور خانن ۾ ننڍي کانچي اندر ڄاري ڦاسائي، انھيءَ کي مضبوطيءَ لاءِ ڪوڪن سان اھڙي نموني ۾ جڪڙي تھ جيئن ڄاريءَ ۾ ڪنھن بھ قسم جو گھنج نھ رھي. +پوءِ انھيءَ مٿان چؤڌاري ڪاٺ جي سنھي پٽي (Beading) چاڙھي ويندي آھي. +تاڪن جي تالي واريءَ سڌي پٽيءَ (Lock rail) مٿان آٽوميٽڪ اسپرنگ لڳايا ويندا آھن، تھ جيئن ڌڪي سان ٻاھر کولڻ کان پوءِ اھي خودبخود جلدي بند ٿي وڃن. +ھن قسم جا دروازا قدرتي ھوا جي ڦھلاءُ (Circulation) سان گڏ ھر ڪنھن قسم جي اڏامندڙ جيوڙي جھڙوڪ مڇر ۽ مک وغيره کي اندر داخل ٿيڻ کان روڪڻ لاءِ نھايت ئي ڪارآمد رھن ٿا. +انھيءَ ڪري گھرن، اسپتالن، رڌڻن، ڄاريءَ جي ڪٻٽن، مٺائيءَ وغيره جي دڪانن، ھوٽلن ۽ ٻين اھڙين جڳھين تي ڪثرت سان استعمال ٿين ٿا. +جھڪيل يا لڙيل پٽين وارا دروازا +ھن قسم جي دروازن جي تاڪن ۾ سنھيون پٽيون اھڙي نموني ٽيڏيون لڳايون وينديون آھن تھ جيئن انھن جي وچ ۾ ھڪ جھڙي وٿي رھي. +اھي پٽيون سڄي تاڪ يا انھيءَ جي ڪنھن بھ حصي ۾ لڳايون وينديون آھن. +اھي ايتري ٽيڏائيءَ (Inclination) تي لڳائبيون آھن، تھ جيئن ٻاھرين نظر اندر نھ پوي ۽ نھ ئي وري اندران ٻاھر ڏسي سگھجي. +اھڙا دروازا ھوا جي گذر سان گڏ پوشيدگي (Privacy) پڻ مھيا ڪن ٿا. +ڦرندڙ دروازا +ھن قسم جي دروازن ۾ پوري وچ تي ٽيڪ مٿان آمھون سامھون چار تاڪ اھڙي نموني لڳايا ويندا آھن، جي صرف ھڪ ئي طرف ڦري سگھن. +اھڙي نموني ماڻھو انھن منجھان ھڪ پاسي داخل ٿي سگھندو آھي ۽ ٻئي طرف کان ٻاھر نڪري سگھندو آھي. +اھڙن دروزن ۾ مرضيءَ مطابق شيشا يا ڪاٺ جا سنھا تختا (Panells) لڳايا ويندا آھن. +ھي دروازا گھڻيءَ رش وارن ھنڌن لاءِ موزون رھن ٿا ۽ انھيءَ سبب انھن کي ھوٽلن ۽ تماشگاھن (Theatres) وغيره ۾ لڳايو ويندو آھي. +گسڪندڙ دروازا +ھن قسم جا دروازا سڄي ۽ کاٻي پاسي گسڪي سگھندڙ تاڪن وارا ٿيندا آھن ۽ اھي اندر يا ٻاھر نھ کلي سگھندا آھن. +انھن جا تاڪ مرضيءَ مطابق ڪاٺ جي ۽ شيشي جي پانيلن لڳائڻ سان بلڪل اونداھا، بلڪل روشن ۽ ڪنھن حصي تائين روشن بنائي سگھجن.ھي دروازا گدامن، ڇاپرن، دڪانن ۽ نماءُ وارن ڪمرن وغيرھ ۾ لڳايا ويندا آھن ۽ جڳھھ بچائڻ جي خيال کان گھرن ۾ پڻ استعمال ڪيا ويندا آھن. +ويڙھجندڙ دروازا +ھي دروازا لوھ جا ٺھيل ھوندا آھن ۽ مٿان کان ھيٺ لاھي بند ڪري سگھبا آھن ۽ ساڳئي نموني ھيٺ کان مٿي ويڙھي کولي سگھبا آھن. +انھيءَ سبب انھن کي ويڙھجي سگھجندڙ دروازا (Collapsible doors) چئبو آھي. +انھن ۾ لوھھ جي ٿلھي چادر جو فريم ٺھيل ھوندو آھي، جنھن ۾ دروازي جي سولائيءَ سان ھيٺ مٿي چرڻ لاءِ کانچو ڇڏيل ھوندو آھي. +مٿي وري ھڪ قسم جو ڊرم (Drum) ھوندو آھي، انھيءَ ۾ اسپرنگ لڳل ھوندا آھن، جي دروازي جي لوھي پتري تاڪ کي سولائيءَ سان ھيٺ مٿي ڪرڻ ۾ مدد ڪندا آھن. +وڏي سائيز جي تاڪ جي صورت ۾ بال بيئرنگ (Ball Bearings) پڻ لڳل ھوندا آھن. +ڊرم جو قطر (Diameter) ٨ انچن کان ١٢ انچن تائين ٿيندو آھي. +دروازي جي اسپرنگن ۽ بيئرنگن کي ميڻ (grease) وغيره ڏئي، انھن کي ڪٽ کان بچائي رکڻ سان گڏ تاڪ کي ٿوري ئي ڌڪي ۽ ڇڪ ڏيڻ سان دروازو آسانيءَ سان بند ڪري ۽ کولي سگھجي ٿو +ھي دروازا موٽر گيراجن، نماءُ وارن ڪمرن (Show rooms)، دڪانن ۽ گودامن وغيره ۾ استعمال ڪيا ويندا. +':ڳتجندڙ دروازا" +ھي دروازا لوھھ جا ٺھيل ھوندا آھن. +ھن ۾ استعمال ٿيندڙ جوڙجڪ ۾ ٻنھي اڀن پاسن اندر ناليءَ وانگر خال ڇڏيل ھوندو آھي، جن سان اٽڪل 5/8 انچ کان ¾ انچ ويڪريون لوھھ جي پٽين جون ناليون (Channels) ڳنڍيل ھونديون آھن. +اھڙيءَ طرح انھن پٽين ۾ اتڪل اڌ انچ کان 5/8 انچ ويڪرو اڀو خال (Gap) ٺھي بيھندو آھي. +اھڙي قسم جا ٽڪرا ھڪ ٻئي جي وچ کان اٽڪل 3 ¾ انچن جي مفاصلي تي ٺھي بيھندا آھن، جن کي ھڪ ٻئي سان لوھھ جي ڪيئنچيءَ جي انداز وارن لوھھ جي ٽڪرن (Cross Iron pieces) سان ڳنڍيو ويندو آھي. +ھن قسم جي ٺھيل لوھھ جي پختن پٽين جي ٽڪرن سان ٺھيل خالن وارن تاڪن کي پاسن طرف ڌڪي يا ڇڪي کوھي ۽ بند ڪري سگھبو آھي. +ھن قسم جا دروازا ڪافي مضبوط ٿيندا آھن ۽ مارڪيٽ ۾ داخل ٿيڻ وارن کليل حصن، گيراجن ۽ ٻين اھڙن ئي کليل ھنڌن تي استعمال ڪيا ويندا آھن +تاريخ. +قديم تاريخي دروازن ۾ سليمان جي ھيڪل (Temple of Solomon) قابل ذڪر آھي جيڪو زيتون جي ڪاٺيءَ جو ٺھيل ھيو.قديم مصر ۾ به ھڪ يا ٻن ڪلاڪن جي دروازن جو استعمال ٿيندو ھو. +قديم آثارن جي ماھرن سوئيٽزرلينڊ مان پنج ھزار سال پراڻو دروازو دريافت ڪيو آھي. +پراڻي دور ۾ مذھبي عبادت گاھن جي دروازن تي سون ۽ چانديءَ جي دروازن لڳائڻ جو پڻ تائين تاريخ ۾ ذڪر ملي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39353.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39353.txt new file mode 100644 index 0000000..4bd612f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39353.txt @@ -0,0 +1,50 @@ +دري +دري---Window ": اردوء ۾ :کھڑکی "': ڀت ، ڇت، در ۽ گاڏيء ۾ اھڙو سوراخ آھي جتان ھوا، روشني ۽ آواز اندر داخل ٿيندو آھي. +جديد درين ۾ شفاف يا چمڪيلا يا روشن شيشا لڳايا ويندا آھن. +انھن جي قسمن ۾ آئي برو دري، فڪسڊ دري، سنگل ھنگ دري ، ڊبل ھنگ دري، سيش دري، ھاريزہنٽل سلائيڊنگ سيش دري ، ڪيس واري دري، آننگ دري، ھوپر دري، ٽلٽ ۽ سلائيڊ دري، ٽلٽ اينڊ ٽرن دري، سائيڊ لائيٽ دري،جالوسي يا لوورڊ دري، ڪلريسٽري دري، اسڪاء لائيٽ دري، ڇت يا روف واري دري، اوريل دري، ٿرمل دري، ڊئيوڪلٽين دري، تصوير واري دري، ايمرجنسي اگزٽ دري، فرينچ دري،ٽرپل پينل واري دري.جاءِ اندر مختلف ڪمرن جي نوعيت مطابق انھن کي ھر موسم آھر ھوا ۽ روشني پھچائڻ لاءِ درين جو لڳائن تمام ضروري آھي. +اھي اھڙي انداز ۾ لڳائڻ گھرجن،، جيئن ھوا جو گذر انھيءَ جي رخ پٽاندڙ، بنا ڪنھن رنڊڪ جي ۽ صحيح طرح سان ٿئي. +برٽش قائدن مطابق درين جي ايراضي ڪمري جي فرش جي ايراضيءَ (Carpet Areas) جو گھٽ ۾ گھٽ ڏھون (1/10) حصو ھئڻ گھرجي. +تاريخ. +رومين سڀ کان اول شيشي جو استعمال درين ۾ ڪرڻ جي ابتدا ڪئي. +انھن ان ٽيڪنالاجي جي آغاز رومي مصر جي شھر اسڪندريہ ۾ سن 100عيسويء ڪيو. +پيپر واريون دريون قديم جپان، ڪوريا ۽ چين ۾ وڏي پيماني تي استعمال ٿينديون ھيون جيڪي ڏاڍيون سستيون ھيون. +انگلينڊ ۾ شيشي جو استعمال درين ۾ سترھين صدي عيسويءَ ۾ عام جام ٿي ويو ھو. +درين جا قسم. +درين جي مختلف قسمن جو مختصر تفصيل ھيٺ بيان ڪجي ٿو. +پانيلن واري دري +ھن قسم جون دريون، دروازن وانگر ھڪ تاڪ يا ٻن تاڪن جون ٿينديون آھن، جن کي ڪاٺ جي فريم سان انجيسن ذريعي لڳايو ويندو آھي ۽ ھن قسم جون دريون عام طرح سان استعمال ڪيون وينديون آھن، جن ۾ پانيلن اندر ڪاٺ جي پترن تختن کي گھربل نموني ۾ لڳايو ويندو آھي. +انھيءَ کان سواءِ سمورن پانيلن اندر ڪاٺ جي سنھن تختن کان علاوھ ڪجھھ حصي تائين شيشا ۽ ڪجھھ حصي تائين ڪاٺ جا سنھا تختا لڳايا ويندا آھن. +اھڙن ڪمرن ۾ جتي روشنيءَ جي گھڻي ضرورت ھوندي آھي تھ سڀيئي پانيل شيشي جا رکبا آھن. +شيشن کي قابو ڪرڻ واسطي ڪاٺ جون سنھيون پٽيون استعمال ڪيون وينديون آھن، جن کي (Sash bars) سڏيو ويندو آھي. +ھن قسم جي درين جا تاڪ اندر يا ٻاھر کولي سگھبا آھن. +ڪن حالتن ۾ درين لاءِ ڇڏيل خالن کي ٻن حصن ۾ ورھايو ويندو آھي، انھيءَ لاءِ چؤڪاٺي اندر اڪثر طور تي مٿان کان انھيءَ جي چوٿين حصي تائين ھڪ وڌيڪ سڌي پٽي لڳائي ويندي آھي ۽ مٿئين حصي ۾ شيشو لڳائي ڇڏبو آھي. +دريءَ جو اھو حصو دائين بند رھندو آھي ۽ انھيءَ کي کولي ۽ بند ڪري نھ سگھبو آھي. +اھڙي قسم جي شيشي جي حصي کي فئن لائيٽ (Fan Light) سڏيو ويندو آھي. +اھڙيءَ طرح سان ھڪ تھ دري ۽ روشندان لاءِ الڳ الڳ لنٽيل ٺاھڻ جي ضرورت نھ پوندي آھي ۽ ٻيو تھ ڪاٺ جي بچت پڻ ٿيندي آھي. +ھن قسم جو نظام دروازن سان گڏ پڻ ڪري سگھبو آھي. +درين ۽ دروازن مٿان ھڪ کتل (Fixed) روشندانن جي جاءِ تي کلندڙ ۽ بند ٿيندڙ روشندان پڻ لڳائي سگھبا آھن. +اھڙا ڪمرا جن ۾ عليحدھ طرح سان روشندان لڳائڻ جي گنجائش نھ ھوندي آھي تھ انھيءَ ھنڌ ھن قسم جو بندوبست ڪيو ويندو آھي. +ٻاھر نڪتل دري +ھن قسم جي دري ڪمري جي ٻاھرين ديوار کان ٻاھر تي نڪتل ھوندي آھي. +مطلب تھ ھي دريون صرف ڪمري جي ٻاھرين ديوارن ۾ لڳايون وينديون آھن ۽ اھي ٻاھرين ڀتين کان ٻاھر نڪتل ھونديون آھن. +پانيلن واري دري +ھي دريون گھڻن ئي ڊؤلن جون ٿينديون آھن، جھڙوڪ، چؤڪور، گول ۽ گھڻ ڪنڊائتيون (Polygonal) وغيره. +ھن قسم جي درين جو ٻاھر نڪتل ڀاڱو (Projection) دريءَ جي فرش واريءَ ليول کان يا فريم جي ھيٺئين سڌي پٽيءَ (Sill) کان شروع ٿيندو آھي. +ھن قسم جي درين لڳائڻ سا عمارتن جي خوبصورتي وڌي ٿي. +ھنن جي لڳائڻ سان ڪمرا ھوادار، ڪشادا ۽ روشن رھن ٿا. +ڪنڊائتي دري +ھن قسم جون دريون ڪمرن جي ڪنڊ وٽ لڳايون وينديون آھن. +انھن جي لڳائڻ سان ڪمرا ھوادار رھن ٿا ۽ عمارت جي خوبصورتي وڌي ٿي. +ھن قسم جي دريءَ لڳائڻ سان چؤڪاٺي جي وچين ٻانھن ٻنھي طرفن جو ڪم ڏئي ٿي ۽ اھڙيءَ طرح سان ھڪ ٻانھن جي بچت ٿئي ٿي +روشندان +ھن قسم جون دريون روشندان ڀر واري ورانڊي ۽ ڪمرن جي ڇتين جي مختلف اوچائيءَ سبب انھن جي وچ واري ديوار جي حصي ۾ مٿينءَ ڇت جي نزديڪ لڳايا ويندا آھن. +ھيءُ تاڪ جي ٻاھرين اڀين پٽين کي ٻنھي پاسن کان مدارن يا ٽيڪن (Pivots) تي ٽيڪي لڏڻ جي انداز ۾ لڳايون وينديون آھن ۽ تاڪ جي مٿئين ۽ ھيٺئين سڌي پٽيءَ جي پوري وچ تي ڇلا (Rings) لڳائي، انھن ۾ رسين جو ھڪ ھڪ ڇيڙو ٻڌي ان جي ٻئي لٽڪيل ڇيڙي کي ڇڪ ڏيڻ سان انھن کي کولي ۽ بند ڪري سگھبو آھي.ساڳيءَ ليول وارن ڪمرن جي ڇت ۾ لڳائڻ واريءَ صورت ۾ انھن کي روشندان (Ventilators) سڏيو وڃي ٿو جيڪي ڪمرن کي روشن رکڻ سان گڏ ڪمرن کي ھوادار پڻ بنائن ٿا. +ڊارمر ونڊو +ھن قسم جون دريون سلاميءَ وارين ڇتين جي سلاميءَ واري سطح (Slopping surface) تي لڳايون وينديون آھن. +اھي ٻن قسمن جون ٿينديون آھن، ھڪ گيبل ٽائيپ ۽ ٻيون ڇاپري ٽائيپ (Gabel type and shade type). +گيبل ٽائيپ دريون ڇتين جي مٿئين نوڪدار ڀاڱي تي لڳايون وينديون آھن ۽ ڇاپري ٽائيپ دريون چؤڪور اڀي حصي تي لڳائبيون آھن. +اھڙيءَ طرح انھن جو انداز ڇتين جي قسم تي منحصر آھي. +لالٽين نما دري +ڊگھين ۽ مسلسل جاين ۾ آمھون سامھون ٺھيل ڪمرن جي وچ واري لنگھھ (Passage) کي روشن ۽ ھوادار بڻائڻ لاءِ ھن قسم جون دريون مھيا ڪيون وينديون آھن، جيڪي ھڪ ئي ليول وارين ڇتين مٿان اڀريل نموني لڳايون وينديون آھن ۽ انھن جي مٿي اڀريل پاسن کان روشني پھچائڻ واسطي انھن پاسن ۾ شيشا لڳايا ويندا آھن. +روشندان يا اسڪاءِ لائيٽ +ھن قسم جا روشندان سلاميءَ وارين ڇتين ۾ اھڙي ريت لڳايا ويندا آھن تھ جيئن انھن جي چوٽي ڇت جي سطح سان پوروڇوٽ رھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39355.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39355.txt new file mode 100644 index 0000000..dab6b51 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39355.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +فلش ٽوائليٽ +فلش ٽوائليٽ ___فلش پائخانو__فلش ڪاڪوس:فلش ٽئنڪس : (Flush Tanks) ڪاڪوس جي چلھن منجھان پاڻيءَ جي وسڪاري سان گند کي خارج ڪرڻ لاءِ (To Flush) ٻن قسمن جون ٽانڪيون لڳايون وينديون آھن. +ھڪ مٿين ليول واريون ٽانڪيون (High level flushing Cisterns) ۽ ٻيون ھيٺين ليول واريون ٽانڪيون (Low level flushing Cisterns). +مٿين ليول واريون ٽانڪيون بِير (Cast Iron) جون ٺھيون ھونديون آھن ۽ اھي اڪثر ڪري پاڪستاني چلھن مان گند خارج ڪرڻ لاءِ لڳايون وينديون آھن. +گھڻي ۽ بي احتياطيءَ سان استعمال ٿيندڙ جاين تي، جھڙوڪ ھاسٽلون، ڪارخانھ، اسپتالون، سرڪاري دفتر ۽ عوامي جايون وغيره، ھميشھ ھن قسم جي ٽانڪين جي استعمال کي ترجيح ڏني ويندي آھي. +ٽانڪيءَ جي تري ۽ چلھي جي مٿاڇري جي وچ ۾ اڪثر طور ساڍن ڇھن فوٽن جي اوچائي رکي ويندي آھي. +ھيٺين ليول واريون ٽانڪيون اڪثر ڪري ڪموڊن (English type) يعني انگريزي نموني جي چلھن مٿان سيٽ کان ٿورو مٿي لڳايون وينديون آھن ۽ معياري عمارتن واسطي چينيءَ جون ۽ ھڪ ئي سيٽ (Set) واري چينيءَ جي قسم ۽ رنگ جون ھونديون آھن. +انھيءَ کان علاوه رواجي ڪمن واسطي گھٽ معيار واري چيني (Porcelain) سٺي قسم جي پينٽ جي تھھ چڙھيل ٽين ۽ پلاسٽڪ جون ٽانڪيون (Low Level Cisterns) پڻ استعمال ڪيون وينديون آھن. +اسان وٽ ٻنھي قسمن جي ٽانڪين ۾ ٢ کان ٣ گيلن پاڻيءَ جي گنجائش ھوندي آھي. +پيشابدانن (Urinals) کي صاف رکڻ واسطي ھر پيالي مٿان ھڪ گئلن واري ٽانڪي استعمال ڪئي ويندي آھي. +گھڻي استعمال ٿيندڙ ۽ عام پبلڪ وارين جاين تي پيشابدانن جي قطار واسطي ھڪ کان ٽن گئلن پاڻيءَ جي گنجائش واريون آٽوميٽڪ ٽانڪيون بھتر رھن ٿيون جن ۾ ھڪ منٽ اندر ½ گئلن پاڻيءَ جي رسد جي گنجائش رکي ويندي آھي ۽ انھن ۾ بال والو (Ball valve) ۽ پاڻيءَ جي اٿل (Overflow) جي ضرورت نھ پوندي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39356.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39356.txt new file mode 100644 index 0000000..3da4431 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39356.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +پيشابدان +پيشابدان (پيشاب گهر، پيشاب جي شيشي، موترڻي) (Urinal، , ) +پيالي نموني پيشابدان پير جي ليول کان اٽڪل 2″-6″ مٿي لڳايا ويندا آھن ۽ انھن ھيٺان ٢ انچ ڊايا ميٽر جا ويسٽ پائيپ (Waste pipes) لڳايا ويندا آھن. +پيشاب جي اثر کي نظر ۾ رکندي شيھي جي پائيپن کي ترجيح ڏني ويندي آھي، ليڪن عام رواجي طرح خرچ جي بچاءَ واسطي پي-وي-سيءَ (P. +C) جا ويسٽ پائيپ استعمال ڪيا ويندا آھن. +تمام گھڻو استعمال ٿيندڙ ۽ گھڻن ماڻھن وارين جڳھين واسطي قطار ۾ لڳل پيشابدانن واسطي ٧ پيشابدانن يا ١٤ فوٽ چينيءَ جي ڊگھي ناليءَ (Channel) پويان ھڪ نالي واري موري (Outlet) لڳائڻ گھرجي ۽ نالي اھڙي لاھانديءَ سان ٺاھي وڃي جيئن پيشاب تيزيءَ سان خارج ٿي وڃي. +قطار ۾ لڳل پيشابدانن واسطي ھر ٻن پيشابدانن جي وچ ۾ ٻھ فوٽ مفاصلو ڇڏڻ گھرجي ۽ انھن ۾ پيشاب نيڪال ڪرڻ وارن سوراخن مٿان بندوقن ٺاھڻ واسطي استعمال ٿيندڙ ڌاتوءَ (Gun-metal) جي ڄاري لڳائڻ گھرجي. +پيشابدانن کي تقسيم ڪندڙ وچ واريون ۽ انھيءَ کان سواءِ ساڄي ۽ کاٻي طرف واريون ڀتيون سرن ۽ سيمينٽ جي پلستر سان ھرگز نھ ٺاھيون وڃن ۽ ٻئي ڪنھن اڻ چوھيندر روغن جي تھھ چڙھيل چينيءَ جي ٽائيلن (Glazed Tiles) يا بلوري پٿر (Marble Tiles) جي ٽائيلن ڳنڍڻ واسطي تمام سنھا جوڙ ڇڏيا وڃن، جيئن انھن منجھ پيشاب جذب ٿي نھ سگھي +عورتن لاء. +عورتن لاء پڻ پيشاب دان ھوندا پر اھي غير معروف آھن. +عورتون بہ مردن وارو پيشابدان استعمال ڪري سگھن ٿيون پر ان لاءِ انھن کي ھڪ مخصوص پرزي جي مدد کپندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39363.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39363.txt new file mode 100644 index 0000000..bb121ad --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39363.txt @@ -0,0 +1,50 @@ +لاھور +لاھور پاڪستان جي صوبي پنجاب جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر آھي. +آبادي ۽ پکيڙ ۾ ڪراچي کان پوءِ پاڪستان جو ٻيون نمبر سڀ کان وڏو شهر آهي. +آبادي م دنيا جو 26ھون وڏو شھر آھي. +پاڪستان جو ٻيو نمبر وڏو مالدار شھر آھي. +ان جي مساوي قوت خريد واري جي ڊي پي جو تخمينو 2019 ۾ 84 ارب ڊالر ھيو ھي شھر پنجاب جو تاريخي ثقافتي مرڪز آهي ۽ پاڪستان جو سڀ کان وڌيڪَ معاشرتي اعتدال پسندي ترقي پسند خيالن وارو ڪاسموپوليٽن شھر آھي ھي شھر پاڪستان جي دل سڏبو آهي. +ننڍي کنڊ ۾ ھڪ مشھور چوڻي ھئي تہ: "جنھن لاھور نہ ڏٺو آھي اھو پيدا ئي نه ٿيو آھي". +ون يونٽ واري دؤر (1956ع کان 1970ع تائين) ۾ ھي شھر مغربي پاڪستان جو گادي جو ھنڌ رھيو. +لاھور جو پاڪستاني ثقافتي تي ڳوڙهو اثر رھيو آھي. +اھو پاڪستان جي اشاعتي صنعت ۽ ادب ۽ تعليم جو مرڪز رھيو آھي ھتي پاڪستان جون ھراول درسگاهون واقع آهن +ھي شھر پاڪستان جي فلمي صنعت جو پڻ مرڪز آھي جنھن کي لاليووڊ پڻ لاھور جي نسبت سان سڏيو ويندو آهي. +شھر پاڪستان ۾ قوالي جو پڻ مرڪز آھي شھر پاڪستان م سياحت جي صنعت جو پڻ اھم مرڪز آھي اتي لاھور جو ڪوٽ وارو حصو، مشھور بادشاھي مسجد، وزير خان مسجد، سکن جون مختلف زيارتن واريون جڳھون، صوفي اوليائن جون درگاهون، شاھي قلعو، شاليمار باغ نہ رڳو سياحن جي توجھ وٽان آھن پر انھن مان اڪثر يونيسڪو طرفان عالمي ورثو قرار ڏنل آھن. +نالو. +لاھور جي نالي جي ابتدا ڪيئن ٿي اھو اڃان تائين واضع ٿي نہ سگھيو آهي. +مسلمانن اتي آمد بعد ان شھر کي لھوار، لھار ۽ رھوار سڏيو البيروني پنھنجي يارھين صدي واري ھڪ لکڻي ۾ ھن شھر لاء لھاوار نالو استعمال ڪيو. +امير خسرو ان شھر لاءِ لھانور لفظ استعمال ڪيو ياقوت الھماوي پنھنجي لکڻي ۾ ھن شھر جو نالو لَوھُور ۽ لھاور لکيو راجپوتن جي ذريعن ھن شھر جو نالو لاوڪوٽ استعمال ڪيو. +ھڪ خيال مطابق لاھور لفظ رواور لفظ جي ھڪ بگڙيل صورت آهي ڇوته سنسڪرت جي نالن مان اکر ر جي ل ۾ بگاڙ عام ھئي ويدن ۾ راوي ندي لاءِ "اراوتي" ندي جو لفظ ڪتب آيل آھي جيڪو لڳي ٿوته اڳتي ھلي "ارياتياور" طور اچارجڻ لڳو +ھڪ ٻئي خيال مطابق اھو لفظ لوھار مان نڪتل آهي. +ھندن جي رامائڻ جي داستاني روايت ۾ "لاوا" واري شھر جو ذڪر ٿيل آهي ۽ خيال آهي ته لاھور اصل ۾ لاوپور يا لاواپوري لفظ مان نڪتل آهي رامائڻ مطابق لاوا شھر جو بنياد شھزادَي لاوا رکيو ھو جيڪو سيتا مان رام جو پٽ ھيو. +قصور شھر لاء پڻ ساڳي روايت بيان ڪئي وڃي ٿي (جيڪو دراصل مغلن جي دور ۾ افغانين اڏايو ھيو) ته ان لاوا جي جاڙي ڀاء ڪشا جو نالو قصور شھر تي پيو جيڪو بگڙي قصور ٿيو +تاريخ. +ھندو روايتن مطابق سورياونسي گھراڻي جو باني ڪينيڪسين ھن شھر مان لڏي آيل ھيو لاھور جو آڳاٽي دور وارو رڪارڊ ڪانہ ٿو ملي سڪندراعظم جي مؤرخن سندس 326ق م ۾ ھتي حملي ڪرڻ واري دور ۾ ھن شھر جي ھجڻ جو ڪوبه ذڪر نہ ڪيو آهي جنھن مان لڳي ٿو ته اھو يا تہ اڃان قائم نہ ٿيو ھو يا وري غيرمعروف ھيو. +ٽالمي پنھنجي نقشن واري گزيٽيئر جاگرافيا ۾ چناب ۽ راوي لڳ لابوڪلا شھر ھجڻ جو ذڪر ڪيو آهي جيڪو شايد قديم لاھور يا موجوده لاھور واري جاء تي اڳوڻو شھر ھجي چيني سياح ژوئانژينگ 630ع ۾ ھن علائقي جي سفر دوران ھڪ شاداب شھر جو نالي کان سواءِ ذڪر ڪيو آهي جيڪو شايد لاھور ھجي لاھور جي نالي جي ذڪر وارو سڀ کان پھريون مسودو حدود العالم آھي جيڪو 982ع جو لکيل آهي جنھن ۾ لاھور جو متاثر ڪندڙ مندرن، وڏين بازارن ۽ وڏن باغن واري شھر طور تذڪرو ٿيل آھي +آنندپال واري ھندو شاھي (ڪابل شاھي) ايمپائر واري دور م لاھور پنجاب جي گادي ھيو. +آنندپال گادي کي وائھند مان اتي منتقل ڪيو ھو ان کان بعد محمود غزنوي جي ڪاھن جي ڪري گادي لاھور مان سيالڪوٽ منتقل ڪئي وئي. +غزنوي دور. +افغاني سلطان محمود غزنوي حملو ڪري ھن شھر واري علائقي تي قبضو ڪري غزنوين جي راڄ جي شروعات ڪئي ۽ شھر انھن جي ايمپائر جي ٻيون نمبر گادي بڻجي ويو +1021ع ۾ سلطان محمود غزنوي پنھجي مشھور غلام ملڪ اياز کي اتان جو گورنر مقرر ڪيو. +1034ع ۾ ملتان جي باغي گورنر نيئالتگين لاھور تي قبضو ڪيو. +1036 ۾ ملڪ اياز سندس فوج کي شھر مان تڙي ڪڍيو پر شھر تباھ ٿي چڪو ھو ۽ ان جو حفاظتي ڪوٽ حملي ۾ ڊھي چڪو ھو. +سلطان ابراهيم غزنوي جي مدد سان اياز شھر جي نئين سر تعمير ڪئي ۽ کيس ٻيھر آباد ڪيو. +1037 کان 1040ع تائين ملڪ اياز شھر کي ڪوٽ ڏياري وري قلعي ۾ تبديل ڪيو. +اياز جي گورنري دوران 1043 کان 1044ع تائين وري ھي شھر ھندو شھزادن جي ڪنفيڊريشن طرفان محاصري ھيٺ رھيو ملڪ اياز جي دؤر ۾ شھر ثقافتي ۽ تعليمي مرڪز بڻجي ويو ۽ شاعري جي ڪري شھر جو چرچو رھيو. +1152ع ۾ خسرو شاھ جي دؤر ۾ لاھور کي +باقاعده اوڀر واري غزنوي ايمپائر جو گادي وارو شھر بڻايو ويو. +1163ع ۾ غزني شھر کسجي وڃڻ بعد ھي شھر پوري غزنوي ايمپائر جو اڪيلو گادي وارو شهر بڻجي ويو غزنوي دور وارو سڄو شھر موجوده لاھور جي شاھ عالمي بازار جي اولھ واري ۽ ڀٽي گيٽ جي اتر واري علائقن تي مشتمل ھيو. +مملوڪن وارو دؤر. +1187ع ۾ غورين لاھور تي قبضو ڪيو جنھن سان غزنوين جي ھن شھر تان حڪومت ختم ٿي. +1206ع ۾ سلطان معزالدين محمد غوري جي قتل بعد لاھور ھندوستان واري مملوڪ گھراڻي جي سلطنت جو گادي جو هنڌ بڻايو ويو. +مملوڪ يا غلام گھراڻي جي سلطان قطب الدين ايبڪ لاھور شھر ۾ ترڪستان، عظيم خراسان، فارس ۽ دجلا۽ فرات واري وادين جي شاعرن ۽ عالمن ھن شھر جو رخ ڪيو. +ان دور ۾ فارسي ٻولي وارا شاعر فارس ۽ خراسان جي شھرن کان بہ وڌيڪ تعداد ۾ لاھور شھر ۾ ھيا. +قطب الدين ايبڪ جي وفات بعد غوري ڪارندن جي پاڻ ۾ تڪرار ٿيڻ بعد 1217ع ۾ مختصر وقت ملتان جي گورنر ناصر الدين قباچه اتي قبضو ڪيو پر پوء دھلي جي مملوڪ سلطان التمش +قبضو واپس ورتو +چنگيز خان جڏھن موجوده ازبڪستان ۾ خوارزم تي چڙھائي ڪئي تي اتان جو حاڪم جلال الدين منڪبرني اتان ڀڄي پنجاب آيو ۽ 1223ع ۾ مقامي کوکرن جي مدد سان لاھور تي قبضو ڪيو. +1228ع م التمش جي فوج کانئس قبضو واپس کسيو تہ جلال الدين اتان نڪري اچ تي قبضو ڪيو. +منگولن جي حملن جي خدشن سبب گادي کي مملوڪ سلطانن دھلي منتقل ڪيو جيڪا انھن حملن کان محفوظ جاء ھئي +باوجود ان جي لاھور ننڍي کنڊ ۾ اسلامي ثقافت جو وڏو مرڪز رھيو. +دھلي ۾ التمش جي وارثن جي حڪومت دوران لاھور واري گورنري دھلي جي اثر م گھٽ رھي ڪبير خان اياز جي دؤر ۾ لاھور لڳ ڀڳ خودمختيار علائقو ھيو 1241ع ۾ منگولن ھن شھر تي حملو ڪري ڦرلٽ ڪئي ۽ شھر کي تباھ ڪري ڇڏيو منگولن پنھنجي ھڪ سردار تغرل جي حاڪميت ۾ شھر تي ڪجھ سال قبضو برقرار رکيو. +1266ع ۾ غياث الدين بلبن شھر کي ٻيھر فتح ڪيو. +1287 م منگولن وري تيمور خان جي حاڪميت ۾ اتر پنجاب تي قبضو ڪيو اھڙي طرح لاھور ھڪ سرحدي علائقو بڻجي ويو ۽ منگولن جي حملن ڪري لاھور جي علائقي جو انتظامي مرڪز ديپالپور کي بڻايو ويو 1305ع م منگولن وري لاھور تي حملو ڪيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39374.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39374.txt new file mode 100644 index 0000000..21fea8b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39374.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +تڏ : Crickets :گريلس ڪيمپيسٽرس: +تڏ : Crickets :گريلس ڪيمپيسٽرس:جو تعلق گرلڊاء يا گرلڊي Gryllidae ڪٽنب سان تعلق رکندڙ جيت جو نالو آهي جيڪو ٻوڙن واري تڏ يا ٽٽيگنائيڊاء (Tettigoniidae) جو مائٽ آھي ۽ بيبي گھوڙي(grasshopper) جو پري جو مائٽ آھي. +گرلڊاء ڪٽنب جي جيتن جا جسم سلينڊر وانگر گولائي ۾ ھوندا آھن, کين گول مٿا جن ۾ اينٽينائون ھونديون آھن ۽ ان جي پٺيءَ تي پليٽ وانگر ھڪ لسو ۽ نمايان ڍڪ ھوندو آھي جنھن کي پرونوٽم (pronotum) چوندا آهن. +گرلڊاء جو پيٽ جتي ختم ٿيندو آھي اتي ٻہ ميخون (cerci) ھونديون اٿس. +مادي جيتن کي پيٽ جي آخري ڇيڙي تي آويپوزيٽر (ovipositor) ھوندو آھي جيڪو پڇ وانگر ھوندو آھي ۽ آنا لاھڻ استعمال ٿيندو اٿس. +انھن جي پٺين ٽنگن جون رانون (femora) وڏيون ھونديون آھن جيڪي ان کي ٽپ ڏيڻ ۾ طاقت ڏينديون آهن ۽ آھي جھليدار (membranous) جيڪي ساڪن رھڻ وقت چٻيو ھونديون آھن. +انھن جا پر سخت ء چمڙيءَ نما ڍڪ (elytra) ھوندا آھن.گرلڊاء خاندان ۾ تڏين جا ڪجھ اھڙا قسم بہ آھن جيڪي جسم جي انھن حصن کي ھڪٻئي سان مھٽي چر چر جو آواز (chirping) ڪڍنديون آهن. +انھن جو ڊگھي ۾ ڊگھو قسم ڍڳي تڏ (bull cricket) جنھن کي بائيولاجي ۾ برانڪي ٽروپز (Brachytrupes) چوندا آھن ان تڏ جي ڊيگھ آھي. +ڌرتيءَ تي تڏن جي گرلڊاء يا گرلڊي خاندان ۾ 900 قسم ملي چڪا آهن انھن مان سندن سڀ کان گھڻو تعداد ڌرتي جي ٽراپيڪل پٽي ۾ ملي ٿو. +انھن جون رھڻ جون جايون ٻيلن، وڻن ٻوٽن، چراگاهن، سمنڊ ڪنارن ۽ غارن ۾ ھونديون آھن. +تڏ رات جو جيت آھي ۽ پنھنجي تکي آواز جي ڪري مشھور آھي. +اھو آواز نر مادين کي متاثر ڪرڻ لاء پنھنجي جسم ۾ حرڪت آڻي ڪڍندا آهن.مرزا قليچ بيگ پنھنجي ڪتاب ۾ تڏ جو ذڪر ڪندي لکي ٿو تہ: "وڏي تِڏ موچاري ننڍي مڪڙ جيڏي ٿيندي آهي. +اُها وڻ جي پاڙ ۾ زمين منجهه ٽنگ ڪري رهندي آهي، رات جو ٻاهر نڪري آواز ڪندي آهي ۽ سلا زيان ڪندي آهي؛ انهيءَ کي مارڻ جو رستو اهو آهي ته سندس ٽُنگ سهي ڪري منجهس پاڻي وجهبو ته نڪري ايندي. +پوءِ وٺي ماري ڇڏجيس". diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39462.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39462.txt new file mode 100644 index 0000000..f014258 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39462.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +جنگو خان جمالي +جنگو خان جمالي (انگريزي: Jangu Khan Jamali) ڪلھوڙن جي دور جو سپھ سالار ٿي گذريو آهي. +ميان نصير محمد ڪلھوڙي جي ڏينهن ۾ ميانوال تحريڪ جو مُک ڪارڪن ۽ سالار هو. +اول جوهي شهر کان هڪ ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي ڳوٺ جنگو جمالي (موجوده ڳوٺ قاسم جمالي) ۾ رهائش پذير هو. +جوهيءَ ۾ مقيم پياري کوسي ميان نصير محمد ڪلهوڙي جي ميانوال تحريڪ خلاف بغاوت جو جھنڊو بلند ڪيو هو تہ ميان صاحب جنگو جمالي کي کيس سيکت ڏيڻ جو ڪم سونپيو هو. +پيارو کوسو جوهي ڇڏي ڌؤنڪ ماٿري ۾ قيام پذير ٿيو پر سندس سورش ۾ ماٺ نہ آئي تہ ميان صاحب جنگو جمالي کي ٻيهر کيس مات ڏيڻ ۽ ٽنڊو رحيم خان لڳ گري جبل واري لڪ جي نگهداشت طور مقرر ڪيو ۽ پيارو کوسو کي مات ڏيڻ جو چيو. +جنگو خان جمالي اصل ڳوٺ ڇڏي نئي هليلي جي ڪناري ڳوٺ هليلي قائم ڪري ويٺو ۽ پياري کوسي کي مات ڏنائين. +ميان نصير جي ڏينهن ۾ بُلي کوسي جي سرگرمين کي بہ جنگو جمالي ٻُجو ڏنو ۽ ڪائي لڳ جنگو جمالي جي اڳواڻي ۾ لڳل جنگ ۾ بلو کوسو مارجي ويو هو. +جنگو جمالي لڳ ڀڳ ميان نور محمد ڪلھوڙي جي ڏينهن تائين ميانوال تحريڪ جو اهم رڪن رهيو. +سندس مدفن ڳوٺ هليلي (مراد جمالي) جوھي تعلقي، ضلعي دادو لڳ نئي هليلي جي ساڄي ڪناري اونچي ٽڪريءَ تي آهي جيڪو جنگو جمالي جي قبرستان طور مشهور آهي. +جنگو جمالي جي مقبري سان گڏ قبرستان ۾ ٻين مقبرن جي ديوارن تي شاندار چٽسالي سنڌ جي ورثي جو شاندار مثال آهي. +ڳوٺ هليلي ۾ جنگو خان جي جوڙايل مسجد جي ديوارن تي چٽسالي بہ آرٽ جو نادر نمونو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39585.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39585.txt new file mode 100644 index 0000000..18f7351 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39585.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڪائي غارون +ڪائي غارون (انگريزي: Kai Caves) پاڪستان جي صوبي سنڌ جي سيوھڻ تعلقي جي دادو ضلعي جي شهر سيوهڻ شريف کان اٽڪل 40 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي کيرٿر جبل جي سليسلي جي ڪائي ماٿريءَ ۾ واقع آهن. +هت غارن جا ٻہ ماڳ آهن. +غارن وارو هڪ ماڳ محمد خان نوحاڻي ڳوٺ کان ڏکڻ طرف مٿانهين ٽڪريءَ تي آهي جيڪو عزيز ڪنگراڻي ڳولي لڌو ۽ ٻيو ڳوٺ جي اولھ ۾ هيٺانهين ٽڪري تي آهي جيڪو تاج صحرائي ڳولي لڌو، جيڪي مقامي طور ست گھريون (ست غارون) جي نالي سان مشهور آهن ڇاڪاڻ تہ هت ست غارون آهن. +غارن جا ٻئي ماڳ هڪ ٻئي جي اوڀر اولھ ۾ آهن. +ڪائي ماٿريءَ جي جبلن ڏانهن نهار ڪجي ٿي تہ ايئن لڳي ٿو تہ ماٿري قديم زماني ۾ جبلن جي هيٺ رهي هُئي. +هت جبلن مان قدرتي چشمي جي واهي بہ وهي اچي ٿي جاڪا صدين کان ڪائي مٿري کي سيراب ڪري ٿي. +قديم آثارن جي ماهرن جي راءِ آهي تہ هيءُ غارون سنڌو تهذيب جي پٿر جي نئين دور نيوليٿڪ (Neolithic) دؤر جون آهن. +تاج صحرائي جي کوجنا موجب غارن جي آس پاس ڪائي ماٿري ۾ بُلي جي بُٺي، نُڪو بُٺي ۽ نئيگ شريف ڪئلڪوليٿڪ (Chalcolithicl) دؤر جون بستيون بہ آهن، ڪاني ماٿري ۾ هڪ قديم ماڳ آهي جيڪو هاڻ پنج تن جي باغ سان مشهور آهي. +نئيگ ماٿري جيان هت وهندڙ واهيءَ تي اٽي پيهڻ لاءِ جنڊ يا جانڊھ بہ آهي جيڪو واهيءَ جي پاڻيءَ جي تيز وهڪري تي هلي ٿو ۽ ماڻهو ان پيهن ٿا. +تاج صحرائي هت زرتشتي يا زردشتي آثار بہ ڳولي لڌا هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39594.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39594.txt new file mode 100644 index 0000000..151fd60 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39594.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +لاڳتن جي تفاوت وارو نظريو +لاڳتن جي تفاوتن وارو نظريو ____ Doctrine of :Cost Differences +ڪلاسيڪي ليڪن جي راءِ موجب ٻن ملڪن ۾ واپار، شين جي لاڳتن ۾ فرق هجڻ ڪري ٿئي ٿو. +هئبرلر پنهنجي ڪتاب ’بين الاقوامي واپار‘ ۾ لکي ٿو ته ”انهيءَ سوال جو جواب ته ڪهڙو ملڪ ڪهڙيون شيون درآمد ڪندو، ۽ڪهڙيون شِون برآمد ڪندو، ڪلاسيڪل نظريي مطابق هيءُ آهي ته هر ڪو ملڪ اهي شيون پيدا ڪندو جن جي لاءِ هن کي هنن ڳالهين. +جهڙوڪ آب و هوا، زمين جي طاقت، ان ملڪ جا ٻيا قدرتي وسيلا، سندس ماڻهن جون اندروني خصوصيتون، ۽ ان کان سواءِ سندس حقيقي موڙي جيڪا هن جي گذريل دور جو ورثغو آهي، جيئن ته جڳهيون، ڪارخانا، مشينري ۽ امدنيءَ جي ذريعن وغيره ڪري خاص مناسبت هوندي، اهڙو ملڪ صرف اهڙي قسم جون شيون پيدا ڪندو، ۽ واڌو پيدائش جي بدلي ۾ ٻين ملڪن کان اُهي شيون گهرائيندو، جن جي پيدا ڪرڻ لاءِ يا ته سندس ذريعا اڻپورا هوندا، ۽ يا ته وري هو اهي شيون بلڪ پيدا ڪري نه سگهندو هوندو“. +مطلب ته هرڪو ملڪ صرف اُهي شيون پيدا ڪندو جن جي پيداوار ۾ ان کي خاص مهارت حاصل هوندي. +اهڙيءَ طرح پنهنجي گهرج کان وڌيڪ مقدار ۾ پيدا ڪيل شيون ٻين ملڪن کي موڪليندو، ۽ اتان وري اهي شيون گهرائيندو، جن جي پيدا ڪرڻ ۾ کيس خاص مهارت حاصل ڪانه هوندي. +اهڙي نموني ٻنهي وارپار ڪندڙ ڌرين کي فائدو رسندو. +پرهاڻي سوال ٿو پيدا ٿئي ته ٻن مختلف ملڪن ۾ شين جي لاڳت ۾ فرق ڇو ٿو اچي؟ +ان جو مکيه سبب صرف هي آهي ته ٻنهي ملڪن ۾ پيدائش جا جزا ساڳيا نه آهن. +هر هڪ ملڪ قدرتي طور پيدائش جي جدا جدا جزن سان نوازيل هوندو آهي. +ڪن ملڪن ۾ زمين ۽ محنت وڌيڪ هوندي آهي، ته ڪن ۾ وري موڙي وڌيڪ هوندي اهي. +ان ڪري هر هڪ ملڪ ۾ پيدائش جي جزن جي لاڳت به نسبتي طور جدا جدا ٿيندي آهي. +ڪو ملڪ جنهن ۾ زمين تمام سٺي ۽ گهڻي هوندي، ظاهر آهي ته اتي زرعي پيداوار گهٽ لاڳت سان پيدا ٿي سگهندي. +ان جي برعڪس جيڪڏهن ڪنهن ملڪ ۾ موڙي به گهڻي هوندي، ۽ مزور به قابل هوندا، ته اتي پڪو مال تمام سستي اگهه ۾ تيار ٿي سگهندو. +ان ڪري ثابت ٿيو ته شين جي لاڳت ۽ قميت جدا جدا ملڪن ۾ جدا جدا ٿيندي. +انهن ملڪن ۾ لاڳتن جي فرق هئڻ ڪري، واپار آسانيءَ سان ٿي سگهندو. +اهي فرق يا ته مطلق لاڳتن وارا هوندا، يا وري نسبتي لاڳتن وارا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39596.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39596.txt new file mode 100644 index 0000000..e29bd67 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39596.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +جزن جي قيمت جي برابري وارو نظريو +جزن جي قيمتن جي برابريءَ وارو نظريو +بين الاقوامي واپار جي ڪلاسيڪي نظريي مطابق هر ڪنهن ملڪ اندر پيدائش جا جزا آسانيءَ سان مڪمل طور منتقل ٿي سگهن ٿا. +ان ڪري مختلف ملڪن ۾ انهن جزن جون قيمتون مطلقا يا نسبتي طور تي هڪجهڙيون وڃي ٿينديون. +پروفيسر برٽل اوهلن 1933ع ۾ هن نظريي ۾ ڪجهه ترميمون ڪري قابل قدر اضافو ڪيو، هن ڪافي بحث کان پوءِ هيٺيان نتيجا ڪڍيا. +(1) جيڪڏهن جزن جي تبديلي نه به ٿئي، تڏهن به بين الاقوامي واپار ۾ شين جي چرپر يا نقل پذيري، ڪجهه قدر جزن جي نقل پذيريءَ جو ڪم سرانجام ڏيئي سگهي ٿي. +(2) بين الاقوامي واپار ۾ شين جي چرپر جزن جي مطابق ۽ نسبتي قيمتن ۾ ڪجهه قدر هڪجهڙائي آڻيندي. +مطلب ته اوهلن جي هن نظريي جو مکيه مقصد اهو آهي ته پيدائش جي جزن جون حقيقي قيمتون مختلف ملڪن ۾ ساڳيون هجڻ کپن. +هتي هيءَ ڳالهه واضع هجڻ کپي ته اوهلن جو هيءُ نظريو اِي ايف هيڪشر (E. +Hecksher) جي نظريي تي مدار رکي ٿو. +اوهلن پنهنجي بين الاقوامي واپار جي نظريي جو مرڪزي بنياد مٿي بيان ڪيل تخيل تي ٻڌو. +هن جو هيءُ نظريو ته پيدائش جي جزن جون قيمتون، جزن جي نقل پذيريءَ کان سواءِ شين جي آزادانه چرپر ڪري به ڪجهه قدر هڪجهڙيون وڃي ٿينديون، گهڻي قدر قابل قبول آهي، ڪو به ملڪ رڳو انهيءَ شيءِ جي پيداوار ۾ خاص مهارت حاصل ڪري برآمد ڪندو، جنهن شيءِ جي پيدا ڪرڻ جا جزا اتي گهڻا هوندا ۽ پيدائش جي جزن جي قيمتن ۾ واپار شروع ڪرڻ کان اڳ جيڪي فرق هوندا سي خاص مهارت حاصل ڪري هڪٻئي سان واپار ڪرڻ ڪري ڪجهه قدر دور ٿي ويندا. +اوهلن پنهنجن لفظن ۾ هيٺينءَ ريت بيان ڪري ٿو: +”ٻن حصن ۾ پيدائش جي جزن جي پوري نقل پذيري نه هجڻ جو پورائو ڪجهه قدر شين جي چرپر يا نقل پذيريءَ سان ٿي سگهي ٿو“. +هو اڳتي هلي لکي ٿو: +”جزن جي قيمتن جي برابريءَ واري رجحان مان اها مراد آهي ته انهن جو بهتر استعمال ٿي سگهندو، جنهن ڪري جيڪڏهن ڪنهن ملڪ کي جاگرافيءَ جي نڪتهء نگاهه کان خاص فائدو هوندو ته اهو به گهٽجي ويندو“. +تنهن ڪري ايئن چئبو ته اوهلن جي جزن جي قيمتن جي براربريءَ متعلق کوجنا معقول آهي، هي نظريو جنهن پٽاندر ٻن ملڪن ۾ پيدائش جي جزن جون قيمتون ساڳيون هجڻ کپن، هيٺين فرض ڪيل ڳالهين تي مدار رکي ٿو: +هر قسم جي مارڪيٽ ۾ مڪمل چٽاڀيٽي. +آمدرفت تي لاڳت جي عدم موجودگي. +مختلف ملڪن ۾ شين جي آسانيءَ اسان مڪمل طور تي نقل پذيريءَ، پر پيدائش جي جزن جو تبديل نه ٿي سگهڻ. +شين جي هڪجهڙي پيداوار واري اصول تحت پيدائش. +پيدائش ۾ گهٽجندڙ سرحدي پيداوار واري اصول جو اطلاق. +مختلف ملڪن ۾ پيداوار لاءِ جزن جو ساڳيو پيداواري استعمال. +پيداوار جي جزن جو وصفي طور تي خاصيت يا قسم ۾ ساڳيو هجڻ، جيتوڻيڪ اهي مختلف مقدار ۾ هجن. +جن به شين ۾ واپار هلي ٿو تن ۾ پيدائش جا جزا مختلف مقدارن ۾ استعمال ٿين ٿا، يعني ته ڪن شين جي پيداوار لاءِ گهڻي زمين، ڪن جي لاءِ گهڻو پورهيو گهرجي، ته وري ڪن جي لاءِ گهڻي موڙي گهربل آهي. +بين الاقوامي خاص مهارت اڻپوري ٿئي ٿي، ڇاڪاڻ ته واپار کان پوءِ ئي ملڪ سڀ شيون پيدا ڪن ٿا، ڏٺو وڃي ته هي نظريو مذڪوره فرض ڪيل ڳالهين تحت بلڪل ٺيڪ نظر ايندو، پر اهي فرض ڪيل ڳالهيون ظاهري طور حقيقت تي مبني نه آهن، ان ڪري هي نظريو کليءَ طور درست نظر نٿو اچي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39598.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39598.txt new file mode 100644 index 0000000..137a24e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39598.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +مل جو بين الاقوامي قدرن يا ملھ وارو نظريو +جان اسٽورٽ مل. +مل جو بين الاقوامي قدرن يا ملهن وارو نطريو___Mill’s Theory of International Values: +تقابلي لاڳتن واري اصول بيان ڪرڻ وقت اسان ڏٺو ته انگلنڊ ۾ مشروبات جي هڪ ايڪي جي بدلي ۾ ڪپڙي جو 42 مليو ٿي، ۽ پورچو گال ۾ هڪ ايڪو مشروبات جو 488 ۾ ملي ٿو. +اسان اهو به ڏٺو ته پورچو گال کي فائدو صرف تڏهن ٿيندو، جڏهن کيس مشرويات جي هڪ ايڪي جي عيوض ۾، 42 ايڪي کان گهٽ ڪپڙو ڏيڻو پوي، يعني ته واپار جي نرخن جون حدون (بينالاقوامي مٽاسٽا جو تناسب) سندن گهرو مٽاسٽا جي تناسب تي مدار رکن ٿيون، ۽ اهي گهرو نسبتون هر ملڪ ۾ پورهئي جي قابليت تي مدار رکن ٿيون +مطلب ته جنس جي مٽاسٽا جي نرخن جي حد مشروبات جي هڪ ايڪي جي بدلي ۾ ، ڪپڙي جي 488 ايڪي ۽ 42 ايڪي جي وچ ۾ بيهندي. +هاڻ ڏسڻو آهي ته انهيءَ حد اندر اها ڪهڙي نسبت آهي، جنهن تي جنسن جي مٽاسٽا ٿيندي. +انهيءَ مسئلي کي جان اسٽوئرٽ مل، سندس”ٻپاسي طلب“ واري اصول وسيلي حل ڪيو آهي. +هن جو چوڻ آهي ته: ”مٽاسٽا جي صحيح نرخن جو دارومدار هڪ ملڪ جي، ٻئي ملڪ جي شين لاءِ طلب جي گهرائيءَ ۽ لچڪ تي آهي. +هيءَ نسبت انهيءَ حالت ۾ مستحڪم ليکبي، جڏهن هر ملڪ جي برآمد ڪيل مال جي ڪمائي سندس درآمد ڪيل مال جي خرچ جي برابر ٿيندي“ انهيءَ ڪري چئبو ته مل (Mill) جي خيال موجب، بين الاقوامي قدر يا قيمتون، جن تحت پرڏيهي واپار ٿيندو، تن جو تعين ٻپاسي طلب واري واپاري اصول تحت ڪيو ويندو. +مٽاسٽا جي تناسب جي مستحڪم حالت صرف تڏهن ٿيندي، جڏهن روانگي ۽ آمدنيءَ واري مال جون قيمتون هڪ جيتريون ٿينديون. +مثال طور جيڪڏهن پورچو گال ۾ انگلنڊ جي سامان لاءِ چٽاڀيٽيءَ ۾ وڌيڪ طلب آهي ته پوءِ واپار جا نرخ انگلنڊ جي فائدي ۾ ويندا، ۽ انگلنڊ کي وڌيڪ نفعو ٿيندو. +انهيءَ ڪري انگلنڊ جي ڪمائي وڌندي، جنهنڪري مال روانگي ڪندڙ ڪارخانن جي مزدورن جي مزوري وڌائڻي پوندي. +نتيجي ۾ سڄي ملڪ ۾ ضروريءَ جا اگهه وڌندا. +اهڙيءَ طرح سڀني ماڻهن جي آمدني وڌندي، ۽ ان سان گڏوگڏ قيمتون پڻ چڙهنديون. +قيمتن جي چڙهڻ ڪري لازمي آهي ته انگلنڊ ۾ روانگيءَ وارين شين تي پيداواري خرچ وڌي ويندو، ۽ اهي مهانگيون ٿي وينديون، ۽ انگلنڊ جي ڪمائي گهٽجي ويندي؛ ڇاڪاڻ ته شين مهانگين ٿيڻ ڪري سندن طلب ٻاهرين ملڪن ۾ گهٽجي ويندي، ان جي ابتڙ پورچو گال جي ڪمائي وڌي ويندي، ڇو جو ان وقت پورچو گال جو روانگي مال چٽاڀيٽيءَ ۾ سستو هندو، جنهنڪري انگلنڊ ۾ ان جي طلب وڌيڪ ٿيندي. +آخرڪار نتيجو اهو نڪرندو جو واپار جا نرخ انگلنڊ جي خلاف، ۽ پورچو گال جي فائدي ۾ ٿيندا. +بهرحال ضرورتن ۽ قيمتن جي اثر هيٺ طلب ۾ ٿيندڙ تبديلين جي ڪري آخرڪار مستحڪم حالت تڏهن وڃي بيهندي جڏهن روانگي مال جي ڪمائي ۽ آمدني مال جو خرچ برابر ٿيندا. +مٿئين بحث مان نتيجو هي ٿو نڪري ته: +(الف) واپار جي جنسن جي مٽاسٽا ۾ نرخن جون حدون، ملڪن جي سندن گهرو واپاري نرخن تي مدار رکن ٿيون، ۽ اهي گهرو نرخن جون نسبتون هر ملڪ منجھ پورهئي جي قابليت تي مدار رکن ٿيون. +(ب) انهن حدن اندر حقيقي نرخ ڪهڙا ٿيندا، تن جو دارومدار هر ملڪ جو ٻئي ملڪ جي شين جي شين جي طلب تي آهي. +(ج) صرف انهن جنسن جي مٽاسٽا وارا نرخ مستحڪم ليکيا ويندا، جن جي ڪري هڪ ملڪ جي درآمد ڪيل مال تي آيل خرچ ۽ برآمد ڪيل سال مان ڪمائي برابر رهنديون. +انهيءَ ڳالهه جو ذڪر ڪرڻ به لازمي آهي ته ”مل“ صرف واپار واپار جي جنسن جي مٽاسٽا وارن نرخن جو ذڪر ڪيو ۽ نه ڪي شين جي ناڻي ۾ قيمتن جي وسيلي جو بيان ڪيائين. +انهيءَ ڪري هن اڄڪلهه جي بين الاقوامي واپار جي نظريي ۾ اهم ڪردار ادا ڪندڙ مالي برابري، ۽ آمدني ۽ قيمتن جي لاڳاپي جھڙن مسئلن کي بلڪل نظرانداز ڪري ڇڏبو. +پروفيسر فرئنڪ بي. +گرهام، مل جي ٻپاسي طلب واري نظريي تي ننڪتچيني ڪندي لکي ٿو ته، ”هن (.ل) رسد کي بلڪل نظرانداز ڪري ڇڏيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39600.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39600.txt new file mode 100644 index 0000000..c5ca697 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39600.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +تفريط زر +تفريط زر ____ (Deflation): +ادائگيءَ جي توازن ۾ ناهموزني دور ڪرڻ جو هڪ طريقو اهو به آهي ته ملڪ اندر ناڻي جو مقدار گهٽايو وڃي، ناڻي جي مقدار ۾ ڪمي اچڻ ڪري شين جون قيمتون ڪري پونديون، جنهنڪري ٻاهريان ملڪ اتان مال گهرائيندا. +اهڙيءَ ريت ملڪ جي روانگي واري مال ۾ ڪافي اضافو ٿيندو ۽ پرڏيهي ناڻو وڌيڪ مقدار ۾ ڪمائي سگهبو. +ٻئي طرف ناڻي جي گهٽ مقدار هجڻ ڪري ماڻهن جي آمدني گهٽجي ويندي، ان ڪري درآمدات گهٽجي وينديون. +مطلب ته ايئن ڪرڻ سان هڪ طرف برآمدت وڌنديون ۽ ٻئي طرف درآمدات گهٽبيون ۽ توازن جي کوٽ پوري ڪري سگهبي. +اهو ته کڻي ٺيڪ هجي پر سوال ٿو اٿي ته ڪيتري حد تائين ناڻي جو مقدار گهٽايو وڃي، شيون ڪيترو سستيون ڪيون وڃن ۽ عام قيمت جي سطح ڪيترو گهٽائي وڃي؟ +هر شيءِ جي ٺهڻ ۾ رڳو هڪ جزو ڪم ڪونه ٿو اچي، بلڪ پيدائش جي سڀني جزن کي ملائڻ بعد ئي شيءِ کي وجود ملي ٿو. +ان ڪري سندس ٺاهڻ تي خرچ لڳايل جزن تي ڏنل اجرت مان معلوم ڪري سگهجي ٿو، تنهنڪري روانگيءَ واري شيءِ جي قيمت سندس ٺاهڻ تي آيل خرچ کي نظر ۾ رکي مقرر ڪئي وڃي ٿي. +ان ڪري ڪنهن شيءِ جي قيمت گهٽائڻ معنى ته ان شيءِ کي مٿس آيل خرچ کان به گهٽ قيمت تي وڪڻڻ، ايئن ڪيو ويو ته فائدو ته فائدي جي ماڳ، اٽلو واپار مان ڇيهو پائبو. +پرڏيهي ناڻو ته گهوريو، مورڳو ٽوٽو ڳچي ۾ پوندو. +ان ڪري ناڻي جو مقدار گهٽائي ملڪي شين کي سستي ڪرڻ سان ڪو خاص فائدو ڪونهي. +ازانسواءِ ٻيو نقصان هيءُ به آهي ته ناڻي جي مقدار گهٽائڻ وسيلي شين سستين ڪرڻ سان ملڪي ڪارخانن تي به خراب اثر پوندو. +رسد جي اصول موجب جن بانيڪارن جو شيءِ تي ٺاهڻ جو خرچ گهڻو هوندو، سي شين جي سستي ٿيڻ ڪري مال ٺاهڻ بند ڪري ڇڏيندا، ڇو ته سندن خرچ قيمت کان وڌيڪ آهي، ان ڪري هو اها شيءِ بازار ۾ وڪڻي نه سگهندا، جنهن ڪري ڪارخانا ئي بند ٿي ويندا ۽ پدائش گهٽجي ويندي. +ملڪ ۾ بيروزگاري وڌي ويندي ۽ ماڻهن جي آمدني به گهٽجي ويندي. +انهيءَ ڪري ملڪ جي اندروني اقتصادي حالت بلڪل ڇيهون ڇيهون ٿي ويندي. +اهڙي طريقي سان توازن بجاءِ خود، اٽلو اقتصادي حالت به بدتر ٿي پوندي. +هاڻوڪي محاوري ۾ ’ناڻي جي مقدار ۾ ڪمي آڻڻ‘ نفرت آميز اصطلاح سمجهيو ويندو آهي. +انهي ڪري ان ج بدران ناڻي جي گهڻائيءَ کي روڪڻ (افراط زر کي گهٽ ڪرڻ) جي اصطلاح ڪم آندو وڃي ٿو. +مطلب ته هي رڳو ڪنهن خاص حد تائين (يعني وڌيڪ طلب کي روڪڻ جي حد تائين) ڪارآمد ٿي سگهي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39602.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39602.txt new file mode 100644 index 0000000..bb46061 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39602.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +سون جو معيار +سون واري سرشتي ۾ ڪاغذي نوٽ سون جي مقرر ڪيل ملھ مطابق تبديل ٿيندا آهن +سون واري سرشتي تي مدار رکندڙ نظريو ___ +هي نظريو، اقتصاديات جي ڪلاسيڪي ماهرن ڊيوڊ هيوم ۽ ڊيوڊ رڪارڊو جي دماغي ڪاوشن جو نتيجو آهي. +ڪلاسيڪي ماهر هميشه آزاد واپار جا حامي ۽ واپاري رڪاوٽن جي سخت خلاف رهيا آهن. +هن نظرئي ۾ پڻ آزاد واپار تي خاص زور ڏنو ويو آهي. +هن نظريي موجب آزاد واپار جي اثر هيٺ جيڪڏهن سون ملڪ ۾ ايندو ۽ نڪرندو رهندو ته ملڪ جي ادائگيءَ جو توازن پاڻمرادو هموزن ٿيندو رهندو. +انهيءَ پاڻمرادي هموزنيءَ لاءِ ضروري آهي ته واپار ڪندڙ سڀني ملڪن ۾ سون وارو سرشتو رائج هجي. +هاڻي جيڪڏهن هڪ ملڪ ٻاهران وڌيڪ مال گهرائي ٿو ته ضرور هن کي ٻاهرين ملڪن کي سون ڏيڻو پوندو، تنهنڪري ملڪ اندر سون جو مقدار گهٽجي ويندو. +انهيءَ ڪري ملڪ ۾ ناڻي جي رسد گهٽجي ويندي ۽ نتيجي ۾ ملڪ جي عام قيمتن جي سطح پڻ ڪري پوندي ۽ ملڪ ۾ سستائي ٿي ويندي ۽ شيون سستي اگهه تي وڪامنديون. +ٻئي پاسي ٻيو ملڪ جنهن پهرئين ملڪ کي پنهنجون شيون وڪرو ڪري ڏنيون هونديون، تنهنجي ڪمائي وڌي ويندي، سندس سون جو مقدار به وڌندو، جنهن ڪري ملڪ ۾ ناڻي جي رسد وڌندي ۽ ناڻي جي مقدار وڌڻ ڪري طلب وڌندي ۽ شين جون قيمتون به چوٽ چڙهڻ لڳنديون. +ٻين لفظن ۾ عام قيمتن جي سطح وڌي ويندي. +لازمي آهي ته ملڪ ۾ سخت مهانگائي هجڻ ڪري اهو ملڪ اهي شيون ٻاهران گهرائيندو جتان کيس سستي اگهه تي ملنديون. +پهرئين ملڪ مان جتي هاڻي هن ملڪ جي مقابلي ۾ شيون سستيون هونديون، اتان شيون گهرايون وينديون، جنهنڪري وري پهرئين ملڪ ۾ سون جو مقدار وڌندو ۽ پوئين ملڪ ۾ گهٽبو، اهڙيءَ طرح ملڪ ۾ سون جي اچڻ وڃڻ ڪري ڪجهه عرصي بعد ادائگيءَ جي توازن ۾ کوٽ پاڻمرادي پوري ٿي ويندي. +مگر سون جي سرشتي تحت ادائگيءَ جو توازن پاڻمرادو تڏهن هموزن ٿيندو، جڏهن ٻن خاص قاعدن جي پابندي ڪئي ويندي. +جيڪڏهن واپار ڪندڙ ملڪ انهن اصولن جا پابند نه رهيا ته توازن پاڻمرادو هموزن ٿي نه سگهندو. +اهي ٻه قاعدا پوءِ جن کي سون واري سرشتي جي راند يا کيڏ جا قاعدا (Rules of Gold Standard Game) سڏيو وڃي ٿو، اهي هي آهن: +پهريو قاعدو هي آهي ته سون جي چرپر کي ڇڏي ڏنو وڃي ته اها قيمتن تي پنهنجو پورو اثر ڏيکاري، يعني ته جڏهن ڪنهن به ملڪ ۾ سون جو مقدار وڌي وڃي ته پوءِ ملڪ ۾ ڪارپت يا اعتبار به اوترو ئي وڌايو وڃي، معنى ته ناڻي جو مقدار به وڌايو وڃي. +جڏهن وري سون ملڪ مان ٻاهر وڃي، يعني سون جو مقدار گهٽجڻ لڳي، ته پوءِ ملڪ ۾ ڪارپت يا اعتبار کي به گھٽايو وڃي، يعني ته ناڻي جو مقدار گهٽايو وڃي. +ٻيو قاعدو هيءُ آهي ته مالي ۽ واپاري نيتون اهڙي نموني سان ٺاهيون وڃن، جيئن ادائگيءَ جي توازن ۾ هم آهنگي پيدا ڪري سگهجي. +اهي ملڪ جن جي ڪمائي وڌيڪ آهي، انهن کي گهرجي ته برآمدات جي مقابلي ۾ درآمدات زياده گهرائين ۽ اهڙا ڪي به طريقا اختيار نه ڪن جن جي ڪري سندن درآمدات گهٽجي وڃن، ڇاڪاڻ ته سندن درآمدات ٻين ملڪن جون برآمدات آهن، جن مان ڪمايل پئسن مان ئي هو سندن قرض لاهيندا. +پر ڏٺو وڃي ته هنن قاعدن تي عمل نه ڪيو ويو، جنهن ڪري سون واري سرشتي جي پڄاڻي آئي ۽ ملڪن انهيءَ کي بلڪل ترڪ ڪري ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39605.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39605.txt new file mode 100644 index 0000000..e102380 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39605.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +بين الاقوامي مالياتي مرڪز +بين الاقوامي مالي مرڪز (International Financial Centres) موجوده دور ۾ تقريبن هر ملڪ کي ٻين ڪيترن ملڪن سان ناڻي جي معملي ۾ ڏي وٺ ڪرڻي پوي ٿي. +جيڪڏهن هر ملڪ جي بئنڪ ٻين سڀني ملڪن جي بئنڪن سان پنهنجن کنڌن بابت ويهي لکپڙه ڪري ته هڪ قسم جي گيهل ٿي پوندي، ۽ ناڻي جي مختلف مسئلن کي منهن ڏيڻ تڪليف جو باعث ٿيندو. +ان ڪري اهڙي قسم جا مسئلا ڪن خاص پرڏيهي مالي مرڪزن وسيل حل ڪري سگهجن ٿا، جتي سڀني ملڪن جي نمائندگي اتي جي بئنڪ جي شاخ ڪندي. +خاص ڪري اهڙا ٻه مالي مرڪز، لنڊن ۽ نيويارڪ گهڻي اهميت رکن ٿا. +لنڊن واري مرڪز ۾ ڏي – وٺ پائونڊن ۾ ٿيندي آهي، تنهنڪري ان کي پاونڊ جو دائرو ۽ نيويارڪ واري مرڪز ۾ وري ڊالر ۾ ڏي وٺ ٿيڻ ڪري ان کي ڊالر وارو دائرو ڪوٺجي ٿو. +پائونڊ جي دائري ۾ انگلينڊ، ڀارت، سلون، برما، آسٽريليا، ڏکڻ آفريڪا ۽ آئرس ريپبلڪ اچي وڃن ٿا. +هن دائري اندر دنيا جو 27 سيڪڙو واپار هلي ٿو. +ڊالر جي دائري ۾ هيٺيان ملڪ اچي وڃن ٿا: ڪئناڊا، ڪئبين اپٻيٽ، آمريڪا، فلپائين ۽ جپان. +جيئن ته مٿي لکي آيا آهيون ته پائونڊ واري دائري جو مرڪز لنڊن، ۽ ڊالرواري دائري جو مرڪز نيويارڪ ۾ آهي؛ انهيءَ مان اهو مطلب نه آهي ته ٻنهي دائرن جو پاڻ ۾ ڪوبه تعلق نه آهي. +ڪن ملڪن کي ته ٻنهي مرڪزن سان واسطو رهندو آهي، ۽ وقت تي ٻنهي مان ڪم وٺڻو پوي ٿو. +انهن مرڪزن کان سواءِ پئرس، برلن، روم، ائمسٽرڊم، ۽ ٽوڪيو ۾ پڻ اهڙا مرڪز آهن، جي ساڳيءَ طرح ناڻي جي ڏي وٺ ۾ مدد ڪن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39606.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39606.txt new file mode 100644 index 0000000..af1d8c8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39606.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +فارين ايڪسچينج ريٽ +پرڏيهي مٽاسٽا جو اگهه ___ (Rate of Foreign Exchange): +مٽا سٽا جي اگهه مان مراد آهي ٻن ملڪن جي ناڻن ۾ تناسب. +ٻين لفظن ۾ ايئن چئجي ته ملڪي ناڻي جي ايڪي عيوض پرڏيهي ملڪ جي ناڻي جو مقدار. +مطلب ته مٽاسٽا جي اگهه مان مراد هيءَ آهي ته ملڪي ناڻي جي قيمت ٻئي قسم جي ناڻي ۾ ڪيتري آهي. +بهرحال مٽاسٽا جي حالت ۾ هڪ ناڻي جي ڀيٽ ۾ ظاهر ڪئي ويندي آهي. +پوءِ اها چاهي ڪهڙي به سڪي ۾ لکي وڃي. +عملي طرح مٽاسٽا جي اگهه لکڻ لاءِ ڪابه پابندي ڪانهي. +هر ملڪ پنهنجي سڪي ۾ ٻاهرين سڪي جي قيمت ڏيکاريندو آهي؛ جيتوڻيڪ آمريڪا ۾ ڊالر جي مقابلي ۾ ٻاهرين سڪن جي ۽ پاڪستان ۾ وري پاڪستاني روپئي ۾ قيمت ڏيکاري ويندي آهي. +هتي اها ڳالهه خاص طور تشويشناڪ آهي ته هڪڙي ناڻي جو ٻئي ناڻي سان ڪهڙو تناسب رکيو وڃي، ڇاڪاڻ ته اڪثر جدا جدا ملڪن جي ناڻن ۾ تبديليون اينديون رهن ٿيون، جن جو اثر ملڪن جي اقتصادي حالت تي پوي ٿو. +اهو اثر ڪن حالتن ۾ خطرناڪ صورت اختيار ڪري ٿو. +انهيءَ ڪري ضروري آهي ته مٽاسٽا جو اگهه اهڙو هجي، جيڪو ملڪ جي ادائگيءَ جي توازن کي برقرار رکي ۽ ڪنهن به قسم جو اقتصادي بحران پيدا نه ڪري. +سون واري سرشتي هيٺ مٽاسٽا جا اگهه. +ڪن به ملڪن ۾ جيڪڏهن سون جا سڪا راج هجن يا نوٽ وغيره ڪنهن خاص اگهه تي سون ۾ آسانيءَ سان تبديل ٿيندڙ هجن، ته چئبو ته اهڙن ملڪن ۾ سون وارو سرشتو رائج آهي. +ڪنهن به ملڪ جو ناڻو مڪمل طرح سان سون واري سرشتي تي تڏهن سمجهيو ويندو آهي، جڏهن: +(الف) حڪومت ڪنهن خاص مقرر قيمت تي سون جو ڪيترو به مقدار سواءِ ڪنهن روڪ ٽوڪ جي ڳنهي ۽ وڪرو ڪري، ۽ +(ب) ملڪ اندر سون اچڻ تي يا ملڪ مان سون نڪرڻ تي ڪابه پابندي نه هجي. +هن سرشتي هيٺ هلندڙ ملڪن جي هر ماڻهوءَ کي اها اڳ ئي خبر هوندي ته کيس سندس ملڪ ۾ ئي وٽس ناڻي جي عيوض ڪيترو سون ملندو، ۽ وري سندس اهو سون ٻاهرئين ملڪ جي ناڻي جو ڪيترو مقدار خريد ڪري سگهندو. +سون واري سرشتي هيٺ هلندڙ ملڪن ۾ سندن ناڻي جي مٽاسٽا جو اگهه ضربخاني واري خريدي يا برابري اگهه جي لڳ ڀڳ ٿيندو. +ضربخاني واري برابريءَ مان مراد آهي ته مٽاسٽا جو اگهه ٻنهي ملڪن جي ناڻي ۾ سون جي سمايل مقدار مطابق برابر ٿيندو. +پهرين مهاڀاري لڙائيءَ (1914ع) کان اڳ انگلينڊ ۽ فرانس، ٻنهي ملڪن ۾ سون وارو سرشتو رائج هو. +انگلينڊ واري گنيءَ ۾ 98815ء 7 گارم سون (12/11نج) هو، ۽ فرانس ۾ فرينچ نيپولين (200 فرئنڪ) ۾ 45161ع 6 گرام سون (10/9 نمبر( هو. +حساب لڳائي ڏسنداسين ته هڪ انگريزي گني 2215ء 257 فرئنڪن جي برابر هئي. +سون تي هلندڙ ناڻي جي سرشتن ۾ مٽاسٽا جا اگهه انهيءَ طريقي سان مقرر ڪيا ويندا آهن. +اسان جي مثال مطابق فرانسي مال گهرائيندڙ کي پئرس ۾ 2215ء 25 فرئنڪن ڏيڻ مان لنڊن ۾ هڪ پائونڊ ملندو، ۽ ٻئي طرف انگريز مال گهرائيندڙ کي لنڊن ۾ هڪ پائونڊ ڏيڻ سان فرانس ۾ 2215ء25 سون ملندو. +نقدي يا سون واريون حدون. +سون واري سرشتي تحت هڪ ملڪ ۾ سون جي موڪلڻ ۽ آڻڻ تي ڪابه بندش ڪانه هوندي آهي. +پر ڏٺو وڃي ته هڪ ملڪ مان ٻئي ملڪ ۾ سون موڪلڻ تي ڪجهه خرچ اچي ٿو. +جهڙوڪ: آمدرفت جو خرچ، ومو ۽ وياج وغيره. +انهيءَ ڪري فرانس جو ماڻهو انگلينڊ ڏانهن سون رڳو ان حالت ۾ موڪليندو، جڏهن مٽاسٽا جو اگهه برابري واري حد کان سون جي موڪلن تي آيل خرچ کان مٿي هوندو. +فرض ڪريو ته فرانس مان انگليڊ ۽ انگلينڊ مان فرانس ڏانهن سون موڪلڻ تي جملي خرچ 3ء فرئنڪ اچي ٿو، هاڻ جيڪڏهن مٽاسٽا جو اگهه 2215ء 25 فرئنڪ برابر هڪ پائونڊ کان 3ء فرئنڪ کان به مٿي هوندو ته پوءِ فرانس مان، انگلينڊ ڏانهن سون موڪليو ويندو. +انهيءَ حد کي فرانس جي نقطه، نظر کان سون جي روانگي واري حد، ۽ انگلينڊ جي نقطه نظر کان سون جي گهرائڻ واري حد چئجي ٿو. +انهيءَ کي روڪڙ جي مٿانهين حد يا سون واري مٿانهين حد به سڏيو وڃي ٿو. +اها حد مٽاسٽا جي برابريءَ واري اگهه ۾ آمدرفت جو جملي خرچ وغيره ملائڻ سان معلوم ڪئي وڃي ٿي. +اسان جي مثال ۾ اها 5215ء 25 فرائنڪ برابر هڪ پائونڊ ٿيندي. +ٻئي طرف روڪڙ جي هيٺانهين حد يا سون واري هيٺانهين حد به هوندي آهي، جيڪا مٽاسٽا جي برابري واري اگهه مان آمد روفت وغيره تي آيل جملي خرچ ڪاٽڻ سان معلوم ڪئي ويندي آهي. +اسان جي مثال ۾ اها 9215ء 24 فرئنڪ برابر هڪ پائونڊ ٿيندي. +جيڪڏهن مٽاسٽا جو اگهه هن حد کان به هيٺ ڪرندو ته پوءِ انگريز مال گهرائيندڙ ، فرانس کي سون وڪڻندا. +سون واري سرشتي هيٺ مٽاسٽا جو اگهه سون وارين هنن ٻن مٿانهين ۽ هيٺانهينءَ وارين حدن اندر ڦرندو گهرندو رهندو. +انهن ٻن حدن اندر مٽاسٽا جي اگهه ۾ ڦيرڦار، ٻاهرين ملڪ جي ناڻي لاءِ طلب ۽ سندس رسد تي دارومدار رکندي. +سون واري سرشتي هيٺ مٽاسٽا جي اگهه مقر ڪرڻ لاءِ، سون واريون حدون ڪافي ڪارآمد آهن، ڇاڪاڻ ته انهن مان هڪ اهو اندازو لڳي ٿو ته ڪيتري حد تائين ڏينهون ڏينهن مٽاسٽا جو اگهه مٽاسٽا جي بازار ۾ ڦرندو گهرندو، ۽ ٻي طرف اهو به معلوم ٿئي ٿو ته برابريءَ واري اگهه کان حقيقي مٽاسٽا جو اگهه ڇو گهٽ وڌ ٿئي ٿو. +هيءَ ڳالهه ڪرڻ ضروري آهي ته جيڪڏهن هڪ ملڪ ۾ سون وارو سرشتو ۽ ٻئي ملڪ ۾ چاندي وارو سرشتو رائج آهي ته پوءِ مٽاسٽا جو برابريءَ وارو اگهه، سون واري سرشتي تحت هلندڙ ملڪ ۾ چانديءَ جي سون ۾ قيمت، ۽ چانديءَ واري سرشتي هيٺ هلندڙ ملڪ ۾ سون جي چانديءَ ۾ قيمت کي خيال ۾ رکي مقرر ڪيو ويندو. +اڻمٽندڙ ڪاغذي سرشتي هيٺ مٽاسٽا جا اگهه. +اسان مٿي ڏٺو ته سون واري سرشتي هيٺ هلندڙ ملڪن منجهه مٽاسٽا جي اگهه مقرر ڪرڻ ۾ ايڏي ڏکيائي نٿي ٿئي، پر اڻمٽندڙ ڪاغذي سرشتي هيٺ مٽاسٽا جي اگهه مقرر ڪرڻ ۾ تمام گهڻي تڪليف آهي. +هن سرشتي هيٺ هلندڙ ملڪن وچ ۾ مٽاسٽا جا اگهه، قوت خريد جي برابريءَ واري نظريي تحت مقرر ٿين ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39607.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39607.txt new file mode 100644 index 0000000..7234b05 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39607.txt @@ -0,0 +1,96 @@ +خريداري سگهه برابري +مساوي قوت خرید يا قوت خريد جو برابري وارو نظريو: جنھن کي مختصرن (P۔P۔P) لکيو ويندو آهي. +مساوي قوت خريد جو نظريو ٻڌائي ٿو تہ جڏھن ٻن ملڪن جي پنھنجي ملڪ اندر قوت خريد ھڪجيتري ھوندي آھي تہ انھن جي ڪرنسين وچ ۾ مٽاسٽا جي شرح ۾ ھڪ توازن ھوندو آھي مثال طور: جيڪڏهن توھان يو ايس ڊالر مٽائي يورو وٺي انھن مان ٻنھي ملڪن جي بازار مان ڪجھ شيون خريد ڪندؤ تہ اھي توھان کي اوتريون ئي ملنديون جيتريون ان يو ايس ڊالر سان ملن ھا. +ان طريقي جي ڦيرڦار سان مختلف ڪرنسي جي قوت خرید جي مٽاسٽا جي شرح برابر رھندي آھي. +مطلب اھو ٿيو تہ ڪن بہ ٻن ملڪن جي وچ ۾ ڪرنسي جي مٽاسٽا جي شرح جي برابري ٻنھي ملڪن جي شين ۽ خدمتن جي قيمتن جي سطحن جي تناسب سان توازن ۾ اچي ٿي. +مٽاسٽا جي شرح جي مساوي قوت خريد ٻنھي ملڪن ۾ قيمتن ۾ شين جي لاڳت مان ظاهر ٿيندي آھي ۽ ان ۾ قيمتن ۾ شامل منافعو، ٽيڪس شمار نه ٿيندو آهي نہ ئي وري معيار يا کڻائي کي ويچاربو آهي. +قيمتن ۾ شامل منافعي جي شرح مختلف ملڪن ۾ مختلف ٿي سگھي ٿي. +شين جو معيار بہ مختلف ملڪن ۾ مختلف ٿي سگھي ٿو، مختلف ملڪن ۾ انھن تي ٽيڪس جي شرح مختلف ٿي سگھي ٿي ۽ انھن جي منتقلي جو خرچ مختلف ملڪن ۾ مختلف ٿي سگھي ٿو. +ملڪن جي جي ڊي پي جي سطح پڻ گھٽ وڌ ٿي سگھي ٿي. +ان جي ڪري مساوي قوت خريد رڳو شين جي لاڳت تي استعمال ٿيندي آھي. +مساوي قوت خريد جو نظريو ٻڌائي ٿو تہ جڏھن ٻن ملڪن جي پنھنجي ملڪ اندر قوت خريد ھڪجيتري ھوندي آھي تہ انھن جي ڪرنسين وچ ۾ مٽاسٽا جي شرح ۾ ھڪ توازن ھوندو آھي. +جيڪڏهن ٻنھي ملڪن مان ڪنھن ھڪ جي اندر شين جو قيمتون ناڻي جي ڦھلاء سبب وڌي وينديون تہ ان ملڪ جي ڪرنسي جي ملھ ۾ مٽاسٽا جي شرح طرف ڪمي اچي وڃي ٿي. +مساوي قوت خريد جو بنياد قيمت ۾ ھڪجھڙائي وارو قانون آھي. +مثال طور جيڪڏهن ھڪ آمريڪي ڊالر ڪيناڊا جي ڏيڍ ڊالرن جي برابر ھجي تہ ڪئناڊا جي ڪنھن بہ شھر ۾ 750 ڪيناڊائي ڊالرن ۾ ملندڙ ٽي وي سيٽ آمريڪا جي شھرن ۾ 500 آمريڪي ڊالرن ۾ ملندو. +پر جي اھو ساڳيو ٽي وي سيٽ ڪئناڊا ۾ 700 ڪيناڊائي ڊالرن ۾ ملندو ۽ آمريڪا ۾ وري 500 آمريڪي ڊالرن ۾ تہ ھرڪوئي اھو ٽي وي سيٽ ڪئناڊا مان خريدڻ کي ترجيح ڏيندو. +جيڪڏهن اھا خريداري وڏي پيماني تي ٿيندي تہ آمريڪا جا صارف ڪيناڊائي شيون وٺندي ٻولي لڳائيندي انھن کي مھانگو ڪندا ويندا ايستائين جو ٻنھي ملڪن ۾ ٽي وي سيٽ جي قيمت مساوي ٿي وہندي. +ھن ھڪجھڙي قيمت جي قانون جا ٽي شرط آهن. +مساوي قوت خريد کي معاشيات جي ماھرن ٻن قسمن ۾ ورھايو آھي: مطلق مساوي قوت خريد ۽ نسبتي مساوي قوت خريد. +اھا مطلق ان صورت ۾ سڏبي آھي جڏھن ٻن ملڪن جي قوت خريد جي شرح ۾ توازن برقرار رھي. +نسبتي ۾ ٻنھي ملڪن ۾ ساڳي شئي جي قيمتن ۾ فرق اچي وڃڻ کان پوءِ واري صورتحال اچي وڃي ٿي جنھن جو سبب ھڪ ملڪ ۾ ناڻي جي ڦھلاء ۾ واڌارو ھوندو آھي. +اڻمٽندڙ ڪاغذي سرشتي تحت مٽاسٽا جي اگهه مقرر ڪرڻ لاءِ اقتصاديات جي هڪ سئيڊش ماهر، پروفيسر گسٽاوڪيسل هڪ پراڻي اصول تي پنهنجو نئون نظريو وجود ۾ آندو، جنهن کي قوت خريد جي برابريءَ وارو نظريو سڏجي ٿو. +هي نظريو، مطلق ۽ تقابلي طريقن ۾ بيان ڪيل آهي. +انهيءَ ڪري سندس ٻه حصا آهن: هڪڙو هن نظريي موجب ملڪن جي ناڻي جي مٽاسٽا جا اگهه، انهن ناڻن جي پنهنجن ملڪن اندر قوت خريد جي نسبت ۾ مقرر ڪيا ويندا آهن. +ٻين لفظن ۾ ته ملڪ اندر قيمتن آهر، ناڻي جي مٽاسٽا جا نرخ ڪٿي سگهبا. +مثال طور پاڪستان ۾ ڪڏهن ڪن شين جو خاص تعداد 100 رپين ۾ ملي ٿو، ۽ ساڳيون شيون جيڪڏهن آمريڪا ۾ 10 ڊالرن ۾ ملن ٿيون ته چئبو ته پاڪستاني سـﺆ روپيه آمريڪي 10 ڊالرن جي برابر آهن. +ٻنهي ملڪن اندر مٽاسٽا جو اگهه، هڪ پاڪستاني روپيو، 01 آمريڪي ڊالر جي برابر ٿيندو. +اهڙيءَ طرح سان ٻن ملڪن اندر عام قيمتن جي سطح کي خيال ۾ رکي، مٽاسٽا جا اگهه مقرر ڪيا وڃن ٿا. +حقيقي اگهه قوت خريدار جي ارد گرد ڦرندا گهرندا رهندا. +جيستائين ملڪن جي قيمتن جي عام سطح ساڳي هوندي، تيستائين سندن مٽاسٽآ جي اگهن ۾ ڦيرڦآر ڪانه ايندي. +حقيقت ۾ هيءَ برابري واري حد، آمدرفت جي خرچ ۽ محصول وغيره جي خرچ جي حد اندر ڦرندي گهرندي، ۽ اها سون وارين حدن جيان مستحڪم يا پختي نه آهي. +باريڪ بينيءَ سان جيڪڏهن ڏٺو وڃي ته هن نظريي موجب پروفيسر ڪئسل ڪنهن نئين تحليل کي جنم نه ڏنو آهي، کائنس اڳ اقتصاديات جي ڪلاسيڪي ماهر رڪارڊو اهڙو اصول پيش ڪيو، جنهن موجب آزادانه مٽاسٽا ۾ اگهه، ناڻي جي ضربخاني جي برابري يا خريد واري طاقت تي منحصر آهي. +انهيءَ اصول يا هن اصول ۾ ڪو خاص تفاوت نه آهي. +پهرينءَ حالت ۾ ناڻي سان خريد ڪيل سون کي خيال ۾ آڻي، انهيءَ نسبت ۾ ٻين ناڻن کي بدلي سگهبو هو، ۽ پوئينءَ حالت ۾سون جي عيوض عام شين جي سطح کي جڳهه ڏني ويئي آهي. +پر ڪئسل جي نظريي ظاهر ٿيڻ وقت، پهرين عالمي جنگ ختم ٿيڻ ڪري، ڪافي وڳوڙ واريون حالتون هيون، ۽ ناڻي جي مٽاسٽا جي مقرر اگهه نه هئڻ ڪري مختلف ملڪن کي ڏيتي ليتيءَ جي معاملي ۾ ڪافي رنڊڪون ۽ تڪليفون درپيش آيون،. +جنهن ڪري واپاري ڏاڍو پريشان هئا. +انهن لاءِ هيءَ هڪ سلجهيل قدم هو، جنهن ڪري هو هن مان ڏاڍو متاثر ٿيا، ۽ ڪئسل جوهر طرف نالو ٿي ويو. +حقيقت ۾ هن نطريي ۾ انيڪ خاميون آهن: +پهريائين ته هن نظريي پٽاندڙ مٽاسٽا جا اگهه عام قيمتن جي سطح آهر مقرر ٿين ٿا. +عام قيمتن جي سطح جو اشاريه يا ڏسڻن انگن تي دارومدار آهي، اهي ڏسڻا انگ محض خيالي جوڙجڪ آهن، جن تي اعتماد رکڻ بيوقوفي آهي. +انهن مان ڪو پورو پنو، صحيح ۽ رياضياتي نتيجو اخذ ڪري نٿو سگهجي. +تنهن ڪري عام قيمتن جي سطح پڻ صحيح نٿي چئي سگهجي. +اهڙن اگهن ۾ پڻ غلطيِءَ جو امڪان آهي. +ٻيو ته هن نظريي مطابق ٻن مختلف ملڪن جون عام قيمتن جون سطحون ڀيٽيون ويون آهن. +پر حقيقت ۾ سموريون شيون بين الاقوامي واپار ۾ نٿيون شامل ڪيون وڃن. +واپار ڪن مخصوص شين ۾ ٿئي ٿو. +مثال طور جاءِ يا جڳهه آهي. +اها ڪنهن ملڪ ۾ ڪيتري به کڻي سستي هجي، پر اها اتان گهرائڻ ناممڪن آهي. +اهڙيءَ طرح هڪ ملڪ اندر ٻيون به ڪيتريون خذمتون، بئنڪاري، انشوئرنس، ۽ سرڪاري سهولتون وغيره آهن، جن تي ڏنل اجرتن جو ملڪ جي عام قيمتن جي سطح تي اثر پوي ٿو. +پر اهي هڪ ملڪ مان ٻئي ملڪ ڏانهن منتقل ڪري نه سگهبيون آهن. +ٽيون ته ٻڌن اگهن ۽ ريزڪي اگهن ۾ گهڻو تفاوت ٿئي ٿو. +ڏسڻن انگن ۾ ريزڪي اگهن جو اثر رهي ٿو. +پر پرڏيهي واپار ۾ ٻڌا اگهه مقرر ڪيا ويندا آهن. +ان ڪري خريداري طاقت جون حدون، مختلف ملڪن ۾ سموري پيدا ٿيل مال کي مد نظر رکي، جاچڻ گهرجن. +از انسواءِ، ملڪ ۾ ٻاهران گهرايل مال جو پڻ قيمتن تي اثر پوي ٿو. +ان ڪري وڌيڪ بهتر آهي ته ملڪ جي بازار ۾ سموري مال (گهرو توڙي ٻاهران گهرايل) کي ڌيان ۾ آندو وڃي. +ايئن ڪرڻ سان به مٽاسٽا جي بلڪل صحيح اگهه جو اندازو لڳائڻ مشڪل آهي. +چوٿون ته جملي گهروشين جي قيمتن ۽ بين الاقوامي واپار ۾ داخل ٿيندڙ شين جي قيمتن جو رجحان ساڳيو نه هوندو آهي؛ يعني ته جيڪڏهن گهرو شين جي قيمت وڌي يا گهٽي ته پرڏيهي واپار ۾ داخل ٿيندڙ شين جي قيمت پڻ گهٽبي يا وڌندي. +جيڪڏهن خاص طور پرڏيهي واپار کي ملڪ جي اقتصادي زندگي ۾ ڪافي دخل آهي، ته پوءِ گهڻي عرصي بعد مٽاسٽا جو اگهه قيمتن جي سطحن جو رجحان به ساڳيو نه ٿيندو. +انهيءَ مان مراد آهي ته هي نظريو ڊگهي عرصي وارو آهي، يعني ته اهو گهڻي مدت گذرڻ کان پوءِ صحيح ثابت ٿيندو. +پر عملي نڪتي مان، ٿورو مدو وڌيڪ اهم آهي. +اهوئي سبب اهي جو ڪينس چيو آهي ته گهڻي عرصي کانپوءِ اسين سڀ مري چڪا هونداسين. +ازانسواءِ اهو به ڏٺو ويو آهي ته پرڏيهي واپار ۾ داخل ٿيندڙ شيون هيمشه ساڳيون نه آهن. +پر اهي وقت گذرڻ سان ڦرنديون گهرنديون رهن ٿيون. +انهيءَ جو دارومدار به مٽاسٽا جي اگهه تي پڻ آهي. +جيڪڏهن ٻاهر پرڏيهي ناڻي جي قيمت وڌي وڃي ٿي ته پوءِ اهڙو ملڪ ٻيون شيون به ٻاهر موڪليندو جيڪي هيستائين گهرو استعمال ۾ اينديون هيون؛ ڇاڪاڻ ته هاڻي وڌيڪ مال ٻاهر موڪلڻ هن لاءِ وڌيڪ فائدي وارو ٿيندو. +پنجون ته انهيءَ کان سواءِ گهرايل مال جو اندازو مقرر ڪرڻ، گهرايل مال تي ڳرو محصول مڙهڻ، ۽ واپار تي بندش جو به ملڪ جي عام قيمتن تي اثر پوي ٿو، جنهن ڪري اهي ڦرنديون گهرنديون رهن ٿيون، ۽ انهن جي پاڻ ۾ نسبت هڪ جهڙي نه ٿي رهي. +انهيءَ ڪري اصلي اگهن ۽ خريداري طاقت واري حد جي وچ ۾ چڱو تفاوت رهجيو وڃي. +ان کان علاوه موڙيءَ جي تبديلي ۽ ادائگيءَ جي توازن ۾ باطني جزن وغيره جو پڻ مٽاسٽا جي اگهن تي اثر پوي ٿو. +نظريي جي ٻئي حصي ۾ ڪئسل جو چوڻ آهي ته ملڪ اندر عام قيمتن جي سطح ۾ ڦير گهير جو اثر مٽاسٽا جي اگهن تي پوندو، پر مٽاسٽا جي اگهه ۾ تبديلين جو اثر عام قيمتن جي سطح تي نه پوندو. +حقيقت ۾، ڪئسل جي نظريي جي هن ۾ ڪابه صداقت نه آهي. +ناڻي جي ملهه گهٽجڻ ڪري ملڪ جون اندروني قيمتون چڙهي وينديون، ۽ پرڏيهي شين جون قيمتون گهٽجي وينديون، نه رڳو ايترو پر مٽاسٽا جي اگهه ۾ ڦيرڦار جو اثر مختلف ملڪن ۾ مختلف ٿيندو. +فرض ڪريو ته انگلينڊ جي پائونڊ جو ملهه ڪري ٿو پوي، ته ان جو نتيجو اهو نڪرندو، جو گهرايل مال مهانگو ٿي ويندو. +جيئن ته انگلينڊ جي گهرايل مال ۾ ڪچو مال به آهي ان ڪري اهي شيون جيڪي انهيءَ ڪچي مال مان تيار ٿي وڪامنديون هونديون، سي به مهانگيون ٿي وينديون. +ٻئي طرف وري روانگيءَ وارو مال سستي ٿيڻ ڪري ججهي تعداد ۾ ٻاهر موڪليو ويندو. +لالچ تي لڳي مال موڪليندڙ ادارا پنهنجي شين جون قيمتون وڌائيندا، ڇوته پائونڊ جي ملهه گهٽجڻ ڪري جيڪڏهن سندن وڌايل قيمت ۽ پائونڊ جي گهٽيل قيمت ۾ ڪجهه تفاوت هوندو، تڏهن به سندن مال جي ٻاهرين طلب وڌندي، ۽ کين ڪافي فائدو رسندو. +اهڙيءَ طرح هڪ طرف پائونڊ جو ملهه گهٽبو ته ٻئي طرف ان جي اثر ڪري ملڪ جون عام قيمتون وڌنديون. +ساڳئي وقت انگلينڊ جي مارڪيٽ جي وڌڻ ڪري ٻين ملڪن جا مال موڪليندڙ ادارا چٽاڀيٽي ڪري پنهنجي بازار نه وڃائڻ ڏيندا. +جنهن ڪري آهستي آهستي شين جا پرڏيهي اگهه به گهٽبا رهندا. +اهڙيءَ طرح پائونڊ جو ملهه گهٽجڻ ڪري نه رڳو انگلينڊ ۾ قيمتون وڌنديون، پر پرڏيهي چٽاڀيٽيءَ سبب پرڏيهي قيمت ۾ به ڪمي ايندي. +مٿي لکي آيا آهيون ته مٽاسٽا جي اگهه ۾ ڦيرڦار جو اثر مختلف ملڪن ۾ مختلف ٿيندو. +انهيءَ جو دارومدار درآمد ٿيندڙ ۽ برآمد ٿيندڙ شين جي طلب جي لچڪ تي آهي. +هڪ ملڪ جيڪو پنهنجي لاءِ کاپي واريون شيون زياده تعداد ۾ گهرائي ٿو، ۽پنهنجا سمورا ذريعا انهن شين تي صرف ڪري ٿو، جيڪي هو ٻاهر موڪلي ٿو، ته اهڙيءَ صورت ۾ ان ملڪ تي اگهن جو گهرو اثر پوڻ لازمي آهي. +ڇاڪاڻ ته اهڙن ملڪن جو سڄو دارومدار، شيون ٻاهران گهرائڻ ۽ موڪلڻ تي آهي، ۽ اگهن جي تبديليءَ جو اثر سندن سڀني شين جي قيمتن تي پوندو، جنهن ڪري سندن عام قيمتن جي سطح ۾ ڦيرڦار به ضرور ايندي. +جيتوڻيڪ اها ڦيرڦار هر ملڪ ۾ مختلف انداز ۾ايندي، پر اهو نتيجو اخذ ڪري سگهجي ٿو ته مٽاسٽا جي اگهن ۽ ملڪ اندر عام قيمتن جو پاڻ ۾ خاصو سنٻنڌ آهي. +انهن جو اهو ر شتو يا نسبت، قوت خريد جي برابريءَ وسيلي معلوم ڪري سگهجي ٿي. +پر ان نظريي لاءِ حالتون ساز گار نٿيون بيهن، ڇو ته اڄڪلهه هر ملڪ محصول وغيره مڙهيو ڇڏي، ۽ ان کان علاوه انهن شين کي چونڊڻ جو به مسئلو آهي، جن جون قيمتون ڏسڻن انگن ۾ شامل ڪيون وڃن تنهن ڪري محض اهو هڪ خيالي نظريو ٿيو پوي. +بهرحال مٽاسٽا جا اگهه قوت خريد جي برابري کان هيٺِن سببن ڪري مختلف ٿيندا. +(i) پرڏيهي واپار ۾ داخل ٿيندڙ (درآمد ۽ برآمد شين جي قيمتن ملڪ جي عام قيمتن ۾ فرق جي ڪري، +(iii) مال جي کڻاڻيءَ جو برآمد ۽ درآمد تي اثر، +(iv) جيڪڏهن هڪ ملڪ شيون، ۽ ٻيون خذمتون موڪلي ٿو ته پوءِ ٻنهي جي کڻاڻيءَ يا ڀاڙي ۾ فرق، جا مختلف قانون، ۽ +(v) غير اقتصادي سبب جيڪي ٻن ملڪن جي وچ ۾ شين جي ڏي وٺ ۾ رڪاوٽ وجهن ٿا. +جيتوڻيڪ هن نظريي ۾ ڪيتريون ئي خاميون آهن، تنهن هوندي به ناڻي جي ميتيءَ جي نقطه نظر کان عملي طور تي اهو نظريو ڪافي اهميت رکي ٿو. +اهو سڀني قسمن جي ناڻن سان لاڳو ٿئي ٿو. +’جارج اين هام‘ پنهنجي ڪتاب ”ناڻي ۽ بئنڪاريءَ جي اقتصاديات“ ۾ لکي ٿو: +”اسانکي ناڻي جي قوت خريد جي برابريءَ وارو نظريو ڪو خاص اميد افزا نٿو نظر اچي، ۽ اسين انهيءَ نتيجي تي پهچون ٿا ته قوت خريد جون برابريون، مٽاسٽا جي برابريءَ واري اگهه لهڻ ۾ ڪارآمد نه آهن، ۽ نڪي بين الاقوامي ادائگين جي برابري ۾ ڦيرڦار معلوم ڪرڻ ۾ ڪارآمد آهن. +پر تنهن هوندي به جڏهن اسان اونداهيءَ ۾ڻ ڦاٿل آهيون، ۽ ٻي ڪاه واهه نه آهي جيئن ته اڪثر عرصو مٽاسٽا جي ضابطي هيٺ رهڻ کانپوءِ، يا تمام گهڻي افراط زر کانپوءِ، ملڪ مونجهاري ۾ هوندا آهن، ته پوءِ اهو ڪارآمد هوندو آهي، ۽ لڳ ڀڳ اها حد معلوم ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿو جنهن اندر برابريءَ وارو اگهه ٿي سگهي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39608.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39608.txt new file mode 100644 index 0000000..6293046 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39608.txt @@ -0,0 +1,117 @@ +جنرل ايگريمنٽ آن ٽيرف اينڊ ٽريڊ +محصولن ۽ واپار بابت عام ٺاهه وارو ادارو ____ +هي ادارو عارضي طور، ٿوري مدي لاءِ قائم ڪيو ويو هو، پر پوءِ اهو پڪو ٿي ويو. +دنيا جي ملڪن جي تواريخ ۾ پرڏيهي واپار تان رڪاوٽون گهٽائڻ ۽ بين الاقوامي تجارت لاءِ قوانين ٺاهڻ جي اها پهرين ڪامياب ڪوشش آهي. +هن اداري جا ميمبر دنيا جا مکيه واپاري ملڪ آهن. +جن ۾، دنيا جي واپار جو 5/4 ڀاڱي کان وڌيڪ واپار هلي ٿو. +عام ٺاهه واري هن اداري سندس قائم ٿيڻ واري وقت 1937ع کان وٺي، محصولن ۽ واپاري پابندين گهٽائڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. +ٺاهه واري اداري وارا ملڪ، پاڻ ۾ هڪ هنڌ ملي عالمي واپار، ترقي ڪندڙ ملڪن جي واپار ۽ زرعي پيداوار ۾ واپار جي موجوده مسئلن، ۽ علاقائي اقتصادي ميلاپن جي مسئلن تي خيالن جي ڏي وٺ ۽ سوچ ويچار ڪندا آهن. +هن اداري عالمي واپار جي واڌاري لاءِ به اهم ڪم ڪيو آهي.، +گئٽ __GATT جي ابتدا. +1930ع واري عظيم اقتصادي موڙيءَ يا لاهه کانپوءِ، دنيا جي هر ننڍي خواه وڌي ملڪ لاءِ سندن ادائگين جو توازن مٿي جو سور بنجي پيو. +سون جي سرشتي ختم ٿيڻ کان پوءِ قيمتن جي گهٽجڻ ۽ وڌڻ ڪري واپار کي هيڪاري ڪافي ڌڪ لڳو. +ان ڪري هر ملڪ کي مجبور ٿي اپاءَ سوچڻا پيا. +جهڙي ريت مليريا کي روڪڻ لاءِ ”ڪونين“ زياده پيدا ڪرڻ بدران، بهتر آهي ته مڇرن کي ناس ڪرڻ جا اپاءَ وٺجن. +تهڙيءَ ريت ادائگين جي توازن ۾ ناهموزني دور ڪرڻ لاءِ سڀني ملڪن کي پنهنجي واپار ڏانهن ڌيان ڏيڻو پيو، جيڪو ئي ان جو صحيح اُپاءَ هو. +هر ملڪ واپار تي بندش وجهڻ لاءِ، طرح طرح جا طريقا استعمال ڪرڻ شروع ڪيا. +گهرايل مال کي ڳرا محصول مڙهيا ويا، مال جو اندازو مقرر ڪيو ويو، ۽ مٽاسٽا تي ضابطو رکيو ويو. +نتيجي ۾ پرڏيهي واپار ذري گهٽ بلڪل رڪجي ويو. +انهن رڪاوٽن ۾ ٻيءَ عالمي جنگ کانپوءِ هيڪاري واڌارو ٿيو. +تنهن ڪري، ڪنهن اهڙي ٺاهه جي ضرورت محسوس ڪئي ويئي، جنهن پٽاندڙ سڀئي ملڪ واپار ۾ هڪ ٻئي جو ساٿ ڏين، ۽ پرڏيهي واپار تي وڌل بندشون ۽ رڪاوٽون ختم ڪن. +جيئن مٿي ڄاڻايو اٿئون ته 1944ع واپاري بريٽن ووڊس ڪانفرنس ۾ ادائگين جي گهڻطرفي سرشتي قائم ڪرڻ، ۽ ملڪن کي سندس ادائگين جي توازن ۾ ٿور مدي وارين دشوارين کي درآمداتي. +پابندين جي مدد سان منهن ڏيڻ لاءِ، مدد ڪرڻ واسطي بين الاقوامي ناڻي وارو فند قائم ڪيو ويو. +انهيءَ ساڳيءَ ڪانفرنس ۾ فند سان گڏوگڏ، عالمي واپار جي واڌاري واسطي، هن اداري بابت به رٿون پيش ڪيون ويون. +مارچ 1946ع ۾ گڏيل قومن جي سماجي ۽ اقتصادي ڪائونسل هڪ بين الاقوامي واپار ڪانفرنس ڪوٺائي، جنهن موجب هڪ ڪاميٽي ٺاهي ويئي، جنهن کي مختلف ملڪن درميان واپاري تعاون وڌائڻ لاءِ مهم شروع ڪرڻ جو ڪم سونپيو ويو. +ان ڪاميٽيءَ پاڻ ۾ مشورا ڪري، ڪن مقصدن کي سامهون رکي، هڪ اداري کولڻ جي رٿ ڪائونسل آڏو ويچارڻ لاءِ پيش ڪئي. +انهيءَ رٿيل اداري کي بين الاقوامي واپاري ادارو ڪوٺجي ٿو. +ان اداري جو ڪچو خاڪو 1947ع ۾ تيار ڪيو ويو، جيڪو گڏيل قومن جي 1948ع واري اجلاس ۾ پيش ڪيو ويو. +اهو اجلاس هوانا ۾منعقد ڪيو ويو. +اجلاس ۾ ان خاڪي تي 52 ملڪن صحيحون ڪيون. +پر ڊسمبر 1950ع ۾ آمريڪي سرڪار جي مخالفت ڪري ادارو وجود ۾ اچي نه سگهيو. +اداري جي وجود ۾ نه اچڻ جو هڪ ڪارڻ اهو به هو ته ان ۾ ڪيترين متضاد ڳالهين جو خيال رکيو ويو هو. +مثال طور بين الاقوامي آزاد واپار جو خيال هڪ طرف، ته قومي بنياد تي روزگار مهيا ڪرڻ جا مسئلا وغيره ٻئي طرف، جنهن ڪري مونجهارو پيدا ٿي پيو. +مسٽر ونڌان وائيٽ، آمريڪا ۾ پنهنجي هڪ تقرير ۾ جيڪا هن اپريل 1959ع ۾ ڪئي، بين الاقوامي واپاري اداري جي ناڪام ٿيڻ بابت وضاحت ڪندي چيو ته: ”هن اداري جي وجود ۾ نه اچڻ جو بنيادي ڪارڻ اهو هو ته آزاد ۽ گهڻطرفي واپار جي حامين ۽ قومي بنياد تي مڪمل روزگار جي حامين جي وچ ۾ ٽڪر ٿي پيو. +انهن ٻنهي متضاد مقصدن کي حاصل ڪرڻ لاءِ هڪ منجهيل ٺاهه جو خاڪو تيار پئي ٿيو، جنهن لاءِ آمريڪي سرڪار جي منظوري ملي نه سگهي“ بهرحال هيءُ بين الاقوامي واپاري ادارو اڄ ڏينهن تائين ڪاغذي ڪاررواين کان مٿي اڀري نه سگهيو آهي.، +جڏهن اڃا بين الاقوامي واپاري اداري جي خاڪي جي تياريءَ جو ڪم هلي رهيو هو، ته انهيءَ وچ ۾ مٿي ڄاڻايل ڪاميٽيءَ جي ميمبر حڪومتن، هن اداري جي وجود ۾ اچڻ تائين ترسڻ کان سواءِ ئي محصولن ۽ واپاري پابندين مٽائڻ لاءِ ڳالهيون ٻوليون شروع ڪيون ۽ محصولن ۽ واپار بابت هڪ ٺاهه بابت فيصلو به ڪري ڇڏيو. +جنهن تي 30 آڪٽوبر 1937ع ۾ صحيحون ڪيون ويون. +هن ٺاهه کي ”محصولن ۽ واپار بابت عام ٺاهه جو نالو ڏنو ويو. +اهو ٺاهه پهرين جنوري 1948ع کان عمل ۾ آيو. +جيئن ته آمريڪا طرفان، 1930ع ۾ تمام ڳرا محصول مڙهيا ويا هئا، تنهن ڪري هن ٺاهه بابت هڪ اهم تاثر اهو هو، ته آمريڪي محصولن ۾ گهڻي قدر ڪمي ايندي، ۽ اهڙي طريقي سان اولهه يورپ جي ملڪن کي اقتصادي ڇوٽڪاري ۾ مدد ملندي. +مطلب ته، محصولن ۽ واپار بابت عام ٺاهه وارو ادارو، جيڪو ڪو پهريائين عارضي طور وجود ۾ آيو هو، سو 1948ع کان وٺي هڪ مستقل بين الاقوامي اداري ۾ تبديل ٿي ويو. +گهڻو ڪري سڀئي اهم واپاري ملڪ منجهس شامل آهن. +هي ٺاهه هڪ رسمي ادارو ناهي، پر هڪ اهڙو عهدنامو آهي، جنهن کي سڀئي ملڪ گڏجي عمل ۾ آڻين ٿا. +ميمبر ڌريون وقت بوقت عام فائدي جي ڳالهين سوچڻ ۽ حل ڪرڻ لاءِ ملنديون رهن ٿيون.، +ميمبر سازي ۽ انتظام. +هن اداري جا شروع ۾ 23 ميمبر هئا، ۽ پو3 وڌندا ويا. +نومبر 1971ع تائين 80 ملڪ مڪمل طور تي ميمبر هئا، ۽ ٻن ملڪن کي خصوصي ڳالهين ٻولهين ۾ شريڪ ٿيڻ جي اجازت ڏنل آهي. +پاڪستان هن اداري جو باقاعدي ميمبر آهي. +اداري جي انتظام هلائڻ لاءِ ننڍي پيماني واري هڪ غير رسمي تنظيم آهي، جيئن ته اداري جون جوابداريون وڌنديون ويون تنهن ڪري ضروي سمجهيو ويو ته هن جي تنظيم کي به سڌاريو ۽ وڌايو وڃي. +انهيءَ سلسي ۾ مئي ۽ جون 1960ع ۾ هن اداري جو جيڪو سورهون اجلاس ٿيو جنهن ۾ نمائندن جي هڪ ڪانفرنس ٺاهڻ جو فيصلو ڪيو ويو. +ان ڪانفرنس جو مکيه ڪم اهو آهي ته اجلاس جي وچ واري عرصي ۾ جيڪي ضروي ڳالهيون آڏو اچن تن تي ويچار ڪري، ۽ اداري جو ڪم ڪار باقاعدگيءَ سان هلائي. +انهن ڪمن ۾ ورڪنگ ڪميٽين تي نظرداري ۽ اداري جي اجلاسن لاءِ تياري وغيره اچي وڃن ٿا. +ڪائونسل، ميمبر ملڪن جي انهن ٿاڦيل نمائندن تي مشتمل آهي، جيڪي رضا خوشيءَ سان سونپيل جوابداري سر تي کڻڻ لاءِ تيار آهن.، +اداري جا متا. +هن اداري جا چند مکيه اصول آهن جن جي بنياد تي سندس سڄو خاڪو تيار ڪيو ويو آهي. +خاڪي جو مضمون تمام منجهائيندڙ آهي. +ڇاڪاڻ ته اداري جا قاعدا قانون ۽ وري اهي ڳالهيون جيڪي انهن قاعدن قانونن جي اثر کان بالا آهن، انهن جو ذڪر ۽ اپٽار وغيره منجهائي وجهن ٿا. +شايد اهوئي ڪارڻ آهي جو هڪ ڀيري، هڪ آمريڪي سينٽر هن اداري لاءِ چيو: ”جيڪو ماڻهو واپار ۽ محصولن بابت عام ٺاهه واري اداري جو مضمون پڙهندو سو پڪ سان چريو ٿي پوندو“. +هن اداري جو بنياد ٽن اصولن تي آهي: +(i) هن اداري هيٺ محصولن جي گهٽتائي يا پابنديءَ بابت ڳالهه ٻولهه ڪري سگهجي ٿي (محصولن جي خاتمي بابت ڪوبه فائدو ڪونهي). +(ii) هي ادارو تجارتي هلت چلت بابت دستور عمل ٻڌائي ٿو. +(iii)ميمبر ملڪن جي وچ ۾ واپاري اختلافن جا فيصلا نيبرڻ. +جيئن ته هن اداري جو مکيه مقصد، اهو آهي ته محصولن کي گهٽايو وڃي. +انهيءَ سلسلي ۾ ڪيترائي قانون ٺاهيا ويا آهن ته جيئن محصولن ۾ ڏنل ڇوٽ قائم رهي. +محصولن جي باري ۾ ڳالهين ٻولهين لاءِ پنج اهم ڪانفرنسون ٿي چڪيون آهن، ۽ ڇهين ڪينڊي رائونڊ ڪانفرنس مئي 1964ع ۾ شروع ٿي. +پهرين ڪانفرنس جيڪا 1947ع ۾ جنيوا ۾ ٿي. +انهيءَ ۾ عالمي بنياد تي محصولن گهٽائڻ بابت اهم قدم کنيا ويا. +ان کان پوءِ به انهيءَ سلسلي ۾ مکيه ٽي ڪانفرنسون 1949ع ۾ انيسي، 1951ع ۾ ٽارڪوائي ۽ 1956ع ۾ جنيوا ۾ ٿيون، ان کان سواءِ مختلف ملڪن ۾ به محصولن گهٽائڻ متعلق ڪئين ڳالهيون ٻولهيون ٿينديون رهن ٿيون. +نتيجي ۾ اٽڪل 60000 بين الاقوامي واپاري شين تان محصول گهٽايا ويا آهن ۽ انهن جا گهه هڪ ٻئي جي راءِ مطابق مقرر ڪيا ويا آهن. +جيڪي به ملڪ پاڻ ۾ ڳالهه ٻولهه وسيلي، وهنواري طور هڪ ٻئي کي ۾ محصولن ۾ رعايتون ڏيندا آهن، انهن رعايتن بابت ٻين ميمبر ملڪن کي به آگاهه ڪيو ويندو آهي، ۽ اهي پڻ خودبخود اهڙين رعايتن جا حقدار ٿي ويندا آهن. +پر جيڪڏهن ڪنهن ميمبر ملڪ کي اهڙين رعايتن کان محروم رکڻو آهي ته پوءِ اهڙو اعلان اڳ ۾ ئي قلم 35 تحت ڪيو ويندو آهي. +1955ع ۾ جڏهن جپان هن اداري ۾ شامل ٿيو ته 14 ملڪن انهيءَ فقري تحت اعلان ڪيو ته هو جپان کي اهي رعايتون ڏيڻ لاءِ ٻڌل نه آهن، جيڪي هو ٻين ملڪن کي ڏيندا. +انهيءَ غير امتيازي سلوڪ کي قومن سان”گهڻي رعايتي هلت“ سڏجي ٿو. +يعني ته جيڪڏهن ڪوبه ميمبر ملڪ ڪنهن ميمبر سان ڪا رعايت ڪندو ته اها ساڳي رعايت خودبخود هن کي ٻين ميمبر ملڪن کي به ڏيڻي پوندي. +پر ”قومن سان گهڻي رعايتي هلت“ واري اصول جو اطلاق ٽن حالتن ۾ نٿو ٿئي: +هڪ ته، دولت مشترڪه جي ميمبر ملڪن جي وچ ۾ موجود شاهي ترجيح کي انهيءَ اصول کان آجو رکيو ويو آهي، يعني ته هو اهي رعايتون ٻين ميمبر ملڪن کي نه ڏيندا. +ساڳيءَ طرح فرانس ۽ سندس ڪالونين جي وچ ۾ محصولن جا ترجيحي اگهه به انهيءَ اصول جي اطلاق کان آجا آهن. +جيتوڻيڪ اهو چٽيءَ طرح سان بيان ٿيل آهي ته جيڪي موجود رعايتون هڪ ٻئي کي ڏنل آهن، سي ئي انهيءَ اصول جي اطلاق کان بالاتر رهنديون، ۽ نڪي کين نيون رعايتون ڏنيون وينديون، ۽ نه وري کين مليل موجوده رعايتن کي وڌايو ويندو. +ان هوندي به هڪ ٽيڪنيڪل بنياد تي 1955ع ۾ انگلينڊ کي اجازت ڏني ويئي ته هو دولت مشترڪه جي غير ميمبر ملڪن کان گهرايل مال تي لڳايل غير متعين محصولن کي وڌائي. +ٻي ڳالهه جنهن ۾ هيءُ اصول لاڳو نه ٿيندو، سا گهٽ ترقي يافته ملڪن سان واسطو رکي ٿي. +فقري 28 تحت، ترقي ڪندڙ ملڪن کي اجازت ڏني وئي آهي ته هو سندن نوعمر صنعتن جي بچاءَ لاءِ يا زراعت جي ڪنهن خاص شاخ جي ترقيءَ لاءِ امتيازي سلوڪ ڪري سگهي ٿي. +ٽين ڳالهه جنهن تي هن فقري جو اطلاق نه ٿيندو، سا علائقائي ميلاپ متعلق آهي، جيئن ته ڪسٽم ٻڌي ۽ آزاد واپاري ايراضين وغيره لاءِ فقري 24 ۾ ڄاڻايل آهي ته جيئن ته علائقائي ميلاپ جي ڪري، ٻڌيءَ وارن ملڪن اندر ٻين ملڪن سان ٿيندڙ واپار تي نين رڪاوٽن وجهڻ کان سواءِ ئي محصول گهٽايا وڃن ٿا، ان ڪري انهيءَ کي ان اصول کان مستثنى قرار ڏنو وڃي. +مثال طور يورپي اقتصادي جاتي ۽ آزاد واپاري جماعت وغيره. +هن اداري جو مکيه متو واپاري هلت چلت لاءِ دستور عمل بابت آهي، جنهن تحت گهرو صنعتن جو بچاءُ رڳو ڪسٽم محصولن وسيلي ڪيو وڃي ۽ ٻيا واپاري اُپاءَ نه ورتا وڃن، ڇاڪاڻ ته محصولن ۾ ڏنل رعايتن جو اثر، درآمدي ڪوٽائن جي وسيلي ضايع ڪري سگهجي ٿو. +انهيءَ ڪري هن اداري طرفان درآمدي ڪوٽائن جي استعمال جي منع آهي پر ڪيتريون ئي ڳالهيون آهن جن تي هن اصول جو به اطلاق نٿو ٿئي، جهڙوڪ: اهي ملڪ جن کي ادائگين جي توازن بابت ڏکيائيون در پيش آهن يا سندن پرڏيهي مٽاسٽا جا ذريعا گهٽ آهن، تن کي اجازت ڏني وئي آهي ته هو اهڙيون پابنديون لڳائين. +پر شرط اهو آهي ته اهڙين پابندين عائد ڪرڻ کان اڳ اهي ميمبر ملڪن سان صلاح مشورو ڪن، مطلب ته هڪ ملڪ پنهنجي پرڏيهي مالي حالت ۽ ادائگين جي توازن جي بچاءَ لاءِ اهڙيون پابنديون عائد ڪري سگهي ٿو، عام طور اهڙيون پابنديون غير امتيازي نموني لڳايون وينديون آهن، ان کانسواءِ ترقي ڪندڙ ملڪ انهن حالتن، جن ۾ محصولن جو استعمال عمل ۾ نٿو اچي سگهي، تن ۾ پنهنجي صنعتن جي بچاءَ خاطر مقداري پابنديون عائد ڪري سگهن ٿا. +هن اداري جي وجود ۾ اچڻ وقت يا ان کان ڪيترا سال پوءِ محصولن کان وڌيڪ ٻين پابندين جو استعمال وڌيڪ ٿيندو رهيو، ادائگين جي توازن جي ڏکيائين ۽ خاص طور تي ڊالر ايراضيءَ سان کوٽ جي ڪري ڪيترن ئي ملڪن ڪن شين جي درآمد تي پابند عائد ڪري ڇڏي ۽ ٻين شين جي حالت ۾ ٻطرفي يا عالمي بنياد تي ڪوٽائون مقرر ڪري ڇڏيون. +جن ملڪن هي طريقا استعمال ٿي ڪيا تن کي وقت بوقت سندن ادائگين جي توازن جي ڏکيائين بابت صلاح مشوري ڪرڻ لاءِ ميمبر ملڪن طرفان مدعو پڻ ڪيو ويو. +انهيءَ سلسلي ۾ 1958ع ۾ ميمبر ملڪن طرفان ادائگين جي توازن ۾ ڏکيائين سبب لڳايل سمورين درآمدي پابندين جو جائزو ورتو ويو، جنهن ۾ اهو نبيرو ڪيو ويو ته جن ملڪن طرفان اهي پابنديون عائد ڪيون ويون آهن سي جيڪڏهن ترقي يافته آهن ته سال بسال ۽ جيڪڏهن ترقي ڪندڙ آهن ته پوءِ هر ٻئي سال سندن ادائگين جي توازن ۾ ڏکيائين ۽ انهن جي حل لاءِ طريقا ڳولڻ ۽ انهن پابندين جو ٻين ملڪن تي اثر وغيره بابت صلاح مشورو ڪن. +1959ع ۾ ٽوڪيو واري اجلاس ۾ فيصلو ڪيو ويو ته ميمبر ملڪن طرفان ادائگين جي توازن جي بنياد تي لڳايل پابندين کي ختم ڪيو وڃي، انهيءَ سلسلي ۾ برطانيه سميت ڪافي ملڪن طرفان ادائگين جي توازن جي بنياد تي لڳايل پابندين تي غور ڪيو ويو، ۽ اهو فيصلو ڪيو ويو ته جيڪي ملڪ انهيءَ بنياد تي پابنديون عائد ڪن سي هن ٺاهه واري اداري کي آگاهه ڪن، جيڪي ملڪ انهن پابندين جي ڪري متاثر ٿيندا، انهن جي درخواست تي صلاح مصلحت ڪئي ويندي ۽ جيڪڏهن صلاح مصلحت مان ڪو کڙتيل نه نڪتو ته پوءِ اثرانداز ٿيندڙ ملڪن کي اختيار ڏنو ويندو ته هو انهي ملڪ کي سندن طرفان ڏنل سڀيئي رعايتون ۽ سهولتون وغيره ختم ڪري ڇڏين. +ٺاهه جو ٽيون اصول يا مَتُو جيئن مٿي بيان ڪري آيا آهيون، اهو آهي ته ميمبر ملڪن جي وچ واري اختلافن جا فيصلا ڪيا وڃن. +ڪنهن به ملڪ کي ٻئي ملڪ لاءِ شڪايت هوندي آهي ته هو اها ميمبر ملڪن جي اڳيان پيش ڪندو، جنهن تي سڀئي غور ڪري ٻنهي ملڪن جو پاڻ ۾ صلح ۽ ٺاهه ڪرائي ڇڏيندا. +مثال طور 1952ع ۾ هندوستان، پاڪستان خلاف شڪايت ڪئي ته پاڪستان سڻيءَ جي قيمتن ۾ هندوستان سان ناانصافي ٿو ڪري، بهرو وٺندڙ ملڪن هند سرڪار ۽ حڪومت پاڪستان کي ٺاهه ڪرڻ لاءِ زور ڀريو ۽ ٻنهي ملڪن ڳالهيون هلائي پاڻ ۾ ٺاهه ڪيو، ان ٺاهه پٽاندر پاڪستان هندوستان کي سڻي ڏيڻ جو انجام ڪيو، اهڙيءَ طرح سان هن ٺاهه واري اداري طرفان هيل تائين ڪيترائي پريشان ڪن مسئلا حل ڪيا ويا آهن. +هن اداري مان هڪ فائدو اهو به آهي ته سالياني ڪانفرنس ۾ مختلف ملڪن جي نمائندن کي هڪٻئي ان ملڻ جو موقعو ملي ٿو، جنهن ڪري کين هڪٻئي جي واپاري تڪليفن جي ڄاڻ پوي ٿي ۽ هو پنهنجي مسئلن جا مناسب حل ڳولي سگهن ٿا.، +ٺاهه وارو ادارو ۽ ترقي ڪندڙ ملڪ. +هن وقت ٺاهه واري اداري جي ڪارڪردگيءَ ۾ تمام گهڻو اضافو اچي چڪو آهي، اڄڪلهه بين الاقوامي واپار کي مختلف ملڪن جي اقتصادي ترقيءَ جي نقطهء نظر کان ڏٺو پيو وڃي، گذريل ڏهن پندرهن سالن ۾ ترقي ڪندڙ ملڪن جي واپار طرف خاص توجهه ڏنو پيو وڃي ۽ انهي سلسلي ۾ هڪ ته ترقي ڪندڙ ملڪن سان ”ٺاهه“ طرفان ڪافي نرميءَ وارو برتاءُ ڪيو پيو وڃي ۽کين سهوليت ڏني پئي وڃي ۽ ٻيو ته سندن واپار ۽ ترقيءَ لاءِ پروگرام مهيا ڪيو پيو وڃي، واپاري نيتيءَ جي اهم وسيلن جي سلسلي ۾ ترقي ڪندڙ ملڪن جي حيثيت هيٺينءَ ريت آهي.، +محصول. +جيتوڻيڪ ترقي ڪندڙ اڪثر ملڪن طرفان محصول جا اگهه مقرر ڪيل آهن، پر تنهن هوندي به هنن کي جيڪي ڪينيڊي رائونڊ وارن ترقي يافته ملڪن طرفان رعايتون مليل آهن تن کي هو پنهنجي طرفان جوابي سهولتون يا رعايتون ڏيڻ لاءِ ٻڌل نه آهن. +کين محصولن ۾ گهڻي حد تائين آزادي آهي ته هو جيڪي مناسب سمجهن اوتريون ڊيوٽيون مڙهين، جن حالتن ۾ سندن محصولن جا اگهه ڪن ملڪن سان مقرر ڪيل آهن، تن حالتن ۾ هو انهن ۾ وري ڳالهه ٻولهه جي وسيلي ترميم آڻي سگهن ٿا يا ختم ڪري سگهن ٿا. +مقداري پانديون Quantitative Restrictions +ترقي ڪندڙ ملڪ سندن ادائگين جي توازن جي تحفظ لاءِ مقداري ضابطا اختيار ڪري سگهن ٿا. +سندن ترقي ڪندڙ صنعتن جي حالت ۾ جيڪڏهن محصولن جو استعمال نٿو ڪري سگهجي ته پوءِ مقداري پابنديون به عائد ڪري سگهن ٿا.، +عنايتون Subsidies. +ترقي ڪندڙ ملڪ آزاديءَ سان پنهنجي برآمدي مال لاءِ عنايتون ڏيئي سگهن ٿا. +پر هنن کي انهيءَ هڪ عام جوابداريءَ جو خيال به ڪرڻوآهي ته بنيادي پيداوار جي سلسلي ۾ ايتري حد تائين عنايتون ڏين، جو دنيا جي واپار ۾ جن ٻين ملڪن جو حصو آهي تنهن کي نقصان نه پهچائين. +نه ته ٻيءَ حالت ۾ اهي بچاءَ خاطر انهن تي ڊيوٽيون يا محصول مڙهيندا. +بهرحال اهي ملڪ مناسب طور برآمدي مال لاءِ ايتري قدر عنايتون ڏيئي سگهن ٿا، جو ٻين کي نقصان نه پهچي. +رياستي واپار يا سرڪاري واپار (State Trading) +جن ترقي ڪندڙ ملڪن ۾ حڪومت طرفان پرڏيهي واپار ڪيو وڃي ٿو، انهن کي کپي ته درآمدات جي حالت ۾ پنهنجي ڏيتي ليتي تمام رواجي تجارتي بنيادن تي ڪن، ته جيئن ٺاهه وارن اصولن جي ڀڃڪڙي نه ٿئي. +مٿين رعايتن کان سواءِ ترقي ڪندڙ ملڪ ٻين عام سهولتن جن جو مٿي بيان ڪري آيا آهيون، انهن جا به حقدار آهن. +جهڙوڪ: قومن سان گهڻي رعايتي هلت واري فقري تحت کين دنيا جي اٽڪل 70 ملڪن سان واپار ڪرڻ جون سهوليتون ملن ٿيون، جيڪي عام طور ٻطرفي ڳالهه ٻولهه وسيلي ممڪن نه آهن. +ان کان سواءِ جيڪڏهن سندن حقن يا جوابدارين جي سلسلي ۾ ڪورڳڙو ٿي پوي ٿو ته پوءِ اهو به ٺاهه جي تحت نبيري سگهجي ٿو. +ٺاهه هڪ قسم جو بي الاقوامي چبوترو مهيا ڪري ٿو، جنهن ۾ اهي ملڪ واپار متعلق رڪاوٽن وغيرهه تي بحث مباحثا ڪري حل ڳولي سگهن ٿا. +وقت بوقت مختلف اجلاسن ۾ ترقي ڪندڙ ملڪن جي واڌاري لاءِ ڪي نه ڪي قدم کنيا پئي ويا آهن. +مثال طور 55-1954ع ۾ اهو فيصلو ڪيو ويو ته ميمبر ملڪ سندن زرعي شين جي بچت اهڙي نموني سان استعمال ڪندا، جيئن عالمي مارڪيٽ ۾ ايتري ڦيرڦار نه اچي، جو ٻين ميمبر ملڪن کي نقصان پهچي. +1963ع واري اجلاس ۾ وزيرن انهيءَ ڳالهه جي ضرورت جو اظهار ڪيو ته ٺاهه ۾ ترقي ڪندڙ ملڪن جي سلسلي ۾ وڌيڪ جوابدارين لاءِ جواز پيدا ڪيو وڃي. +انهيءَ ڏس ۾ هڪ ڪميٽي مقرر ڪئي وئي، جنهن مارچ 1964ع ۾ واپار جي ترقيءَ لاءِ خاڪو پيش ڪيو. +مطلب ته هن ٺاهه تحت ترقي ڪندڙ ملڪن جي واڌاري لاءِ ممڪن قدم کنيا پيا وڃن، پر هاي اڃا تائين ناڪافي آهن ڏسجي ته ترقي يافته ملڪ ڪيتريءَ حڊ تائين پنهنجي ترقي ڪندڙ ڀائرن جي مفاد لاءِ قرباني ڏين ٿا.، diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39609.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39609.txt new file mode 100644 index 0000000..d3cafd3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39609.txt @@ -0,0 +1,94 @@ +اقتصادي ميلاپ +اقتصادي ميلاپ ___ Economic Integration +عام طور ميلاپ جي معنى ڪن جزن کي ملائي هڪ ڪرڻ آهي. +پر علم اقتصاديات ۾ اهو لفظ انهيءَ معنى ۾ استعمال نٿو ٿئي. +بيلا بلاسا جو رايو آهي ته: +”اسان اقتصادي ميلاپ جي تشريح هڪ قسم جي طريقه ڪار يا واٽ ۽ معاملاتي صورتحال ۾ ڪريون ٿا. +طريقه ڪار يا واٽ مان مراد آهي ته اهڙا طريقا جن جي وسيلي مختلف قومي رياستن جي اقتصادي يونٽن جي وچ ۾ ٿيندڙ امتياز کي ختم ڪيو وڃي، ۽ معاملاتي صورتحال مان مراد آهي ته اقتصادي نقطه نظر کان قومن درميان ٿيندڙ امتياز جي مختلف قسمن جو نه هجڻ“. +ٻِن لفظن ۾ اقتصادي ميلاپ مان مراد آهي ته ڪنهن ايراضيءَ اندر سلوڪ کي ختم ڪيو وڃي. +اقتصادي ميلاپ جا ڪيترائي قسم آهن، جيڪي اقتصادي ميلاپ جي مختلف درجن تي ٻڌل آهن، جهڙوڪ: آزاد واپاري ايراضي، ڪسٽم ٻڌي، عام يا هڪجهڙي مارڪيٽ،. +اقتصادي ٻڌي ۽ مڪمل اقتصادي ميلاپ. +ان کان علاوه ترجيحي واپار، ۽ ڊگهي مدي وارا واپاري معاهدا به ميلاپ جا قسم ليکيا وڃن ٿا. +انهن جو ذڪر هيٺ ڪجي ٿو، +آزاد واپار ايراضي (Free Trade Area). +ڪي به ٻه يا ٻن کان وڌيڪ ملڪ، جيڪڏهن پاڻ ۾ ملي هڪ ٻئي جي واپار تان پابندوين هٽائي ڇڏين، ته اهڙي قسم جي ميلاپ کي آزاد واپاري ايراضي سڏجي ٿو. +بيلابلاسا لکي ٿو: +”آزاد واپاري ايراضيءَ جي حالت ۾ پاڻ ۾ واپار ڪندڙ ملڪ هڪ ٻئي جي شين تان محصول (۽ وصفي پابنديون) ختم ڪريو ڇڏين. +پر اهڙا ميمبر ملڪ ٻين ملڪن جي خلاف جيڪي آزاد واپاري ايراضيءَ جا ميمبر نه آهن، تن جي شين جي لاءِ پنهنجي مرضيءَ مطابق علحدا محصول مڙهين ٿا“ ،. +مطلب ته آزاد واپاري ايراضيءَ وارا ملڪ هڪ ٻئي لاءِ محصول جو ساڳيو اگهه مقررڪن ٿا، پر مختلف ملڪن لاءِ جيڪي ايراضيءَ جا ميمرب نه آهن، تن جي شين لاءِ پنهنجي مرضيءَ مطابق، محصول جا مختلف اگهه مقرر ڪن ٿا. +يورپ جي آزاد واپاري جماعت E. +A جيڪا 1959ع ۾ ٺهي، ۽ لئٽن آمريڪي آزاد واپاري جماعت جيڪا مانٽيويڊو عهدنامي تحت وجود ۾ آئي. +آزاد واپاري ايراضيءَ جا مثال آهن. +ڪي ملڪ آزاد واپاري ايراضي انهيءَ ڪري به چاهيندا آهن، جو کين پنهنجي مرضيءَ پٽاندر غير ملڪن سان واپار ڪرڻ جي اجازت هوندي آهي، يعني ته اُهي انهن غير ميمبر ملڪن سان محصول جو ڪهڙو به اگهه مقرر ڪري سگھن ٿا.، +ڪسٽم ٻڌي__ (Customs Union). +ڪسٽم ٻڌي به اقتصادي ميلاپ جو هڪ قسم آهي، جنهن مطابق مختلف ملڪ پاڻ ۾ ملي هڪ ٻئي جي واپار تان پابنديون به هٽائين، ۽ ساڳئي وقت ٻاهرين ملڪن (يعني غير ميمبر ملڪن) لاءِ هڪجهڙا محصول پڻ لڳائين. +ڪسٽم ٻڌيءَ مان مراد آهي: ”ٻه يا ٻن کان وڌيڪ ڪسٽم علائقن جي عيوض، هڪ ڪسٽم علائقو قائم ڪيو وڃي ته جيئن: +(i) تجارتي ٻڌيءَ جي مختلف علائقن ۾ ٿيندڙ اٽڪل سموري واپار تان ڊيوٽيون ۽ ٻيون تجارتي پابنديون ختم ڪيون وڃن، يا گهٽ ۾ گهٽ انهن شين، جيڪي انهن علائقن اندر پيدا ٿين ٿيون، تن جي واپار تان محصول وغيرهه ختم ڪيو وڃي، ۽ (ii) ڪسٽم ٻڌيءَ جي سڀني ميمبرن طرفان غير ميمبر ملڪن سان ٿيندڙ واپار جي حالت ۾ هڪجهڙا محصول ۽ تجارتي پابنديون عائد ڪيون وڃن ٿيون“، +بيلابلاسا لکي ٿو: ”ڪسٽم ٻڌي قائم ٿيڻ ڪري هڪ طرف ميمبر ملڪ واپار ۾ هڪ ٻئي سان امتيازي سلوڪ ختم ڪيو ڇڏين، ۽ ٻئي طرف اهي غير ميمبر ملڪن لاءِ هڪجھڙا محصول مقر ڪن ٿا“،. +مطلب ته ڪسٽم ٻڌيءَ هيڍ ميمبر ملڪ ڌارين ملڪن، مان گهرايل مال تي هڪجهڙا محصول مڙهين ٿا، جنهن کي ”بيروني محصولن جي هڪجهڙي ديوار“ سڏجي ٿو؛ يعني ته ڌاريون ملڪ، ڪسٽم ٻڌيءَ وارن ملڪن مان ڪنهن به ملڪ ۾ جيڪڏهن ڪا شيءِ موڪليندو ته سڀني ملڪن ۾ ان شيءِ لاءِ محصول جو اگهه ساڳيو هوندو.، +عام يا هڪجهڙي مارڪيٽ___ (Common Market). +عام يا هڪجهڙي مارڪيٽ، ميلاپ جو اهم ڏاڪو آهي، جنهن هيٺ ٻنهي، واپار ۽ پيدائش جي جزن جي چرپر تي پابنديون ختم ڪيون وينديون آهن. +تنهن ڪري هيءُ ميلاپ طرف ڪسٽم ٻڌيءَ کان هڪ قدم اڳتي آهي. +ڇاڪاڻ ته ڪسٽم ٻڌيءَ ۾ رڳو واپار تان پابنديون ختم ڪيون وڃن ٿيون، پر عام مارڪيٽ ۾ ته پيدائش جي جزن جي چرپر تان پڻ پابنديون ختم ڪيون وڃن ٿيون. +پر عام مارڪيٽ ۾ ته پيدائش جي جزن جي چرپر تان پڻ پابنديون ختم ڪيون وڇن ٿيون. +اڄڪلهه عام يا هڪجهڙي مارڪيٽ واري ميلاپ کي ڪيترن ئي سببن ڪري ترجيح ڏني وڃي ٿي: +هڪڙو ته شين جي مارڪيٽ وڌڻ ڪري، شيون وڏي پئماني تي پيدا ڪيون وينديون. +جنهن ڪري وڏي پئماني تي پيداوار مان ٿيندڙ اندروني توڙي بيروني ڪفايتون حاصل ٿينديون. +ٻيو ته خاص مهارت يا مخصوصيت ڪري، خاص طور تي وڏي مشينري، انجنيئري سامان ۽ ٻين موڙيءَ جي سامان مان فائدا ٿين ٿا. +ٽيون ته هن قسم جي ميلاپ جي ڪري، جيئن ته ملڪن جا ذريعا گڏجي استعمال ٿين ٿا، تنهن ڪري هنن ۾، دنيا جي ٻين ملڪن سان چٽاڀيٽيءَ جي صلاحيت ۽ قابليت پيدا ٿئي ٿي. +چوٿون، مارڪيٽ وارن ملڪن ۾، جيڪڏهن ڪي گهٽ ترقي يافته علائقا آهن ته پوءِ انهن جي ترقي گڏيل ذريعن وسيلي سولائي سان ڪري گهجي ٿي. +پنجون، جيئن ته هنن ملڪن ۾ ميلاپ ڪري چٽاڀيٽيءَ جي صلاحيت پيدا ٿئي ٿي، انهيءَ ڪري وڌيڪ چٽاڀيٽيءَ سببان نه رڳو پيداواري صلاحيت وڌي ٿي، پر فائدا پڻ ٿين ٿا. +ساڳئي وقت عام مارڪيٽ مان ڪي نقصان به آهن. +اقتصادي لحاظ کان، خودڪفيل ٿيڻ وارين پاليسين اختيار ڪرڻ سان، ملڪي ذريعن جو استعمال صحيح نٿو ٿئي، اهي ذريعا ٻين شين جي پيداوار ۾ استعمال ٿيڻ سان جيڪر وڌيڪ فائدو پهچائين ها. +پروفيسر جيڪب وائنر ڪسٽم ٻڌيءَ جا ٻه اثر بيان ڪري ٿو: هڪ واپار پيدا ڪندڙ يا ايجاد ڪندڙ اثر، ۽ ٻيو واپار ڦيرائيندڙ اثر. +واپار پيدا ڪندڙ اثر مان مراد آهي ته ڪسٽم ٻڌي ٺهڻ کان اڳ، ميمبر ملڪ ڪا شيءِ پاڻ صنعتي بچاءَ هيٺ ٺاهيندو هو، پر هاڻي ڪسٽم ٻڌيءَ کان پوءِ اها شيءِ ٻئي ميمبر ملڪ مان گهرائي ٿو، جتي اها سستي اگهه تي تيار ٿئي ٿي. +اهڙي قسم جو اثر فائدي وارو آهي، ڇاڪاڻ ته واپار جاري ٿيڻ ڪري انهيءَ ملڪ جي ماڻهن کي شيءِ سستي اگهه تي ملي ٿي، ۽ ان کان سواءِ سندس ذريعن جو وڌيڪ صحيح استعمال ٿئي ٿو. +واپار ڦيرائيندڙ اثر مان مراد آهي ته ڪسٽم ٻڌي ٺهڻ کان اڳ ۾ اهو ملڪ ڪنهن ٽيئن ملڪ کان شيءِ سستي اگهه تي گهرائيندو هو، پر هاڻي ٻڌيءَ جي ميمبر هجڻ ڪري هن کي اها شيءِ ڪجهه وڌيڪ اگهه تي ٻٽي ميمبر ملڪن کان خريد ڪرڻي پوي ٿي. +تنهن ڪري اهو اثر نقصانڪار آهي، ڇاڪاڻ ته هڪ ته انهيءَ ملڪ جي ماڻهن کي اها شيءِ اڳي کان مهانگي ملي ٿي، ۽ ٻيو ته ملڪ جي وسائل جو استعمال صحيح نٿو ٿئي. +ان ڪري چئبو ته عام مارڪيٽ ٺاهڻ هڪ غير اقتصادي ۽ نقصانڪار عمل ٿيندو، ڇو جو واپار ڦيرائيندڙ اثر جي ڪري هڪ ته دنيا جي پيداوار گهٽبي، ۽ ٻيو ته ماڻهن جو عام معيار زندگي ڪٿي نه ڪٿي ضرور گهٽبو، پر ان سلسلي ۾ جي – اي ميڊ لکي ٿو ته ”ڪسٽم يونين جي ٺهڻ ڪري معاشي بهبودي گهٽجڻ جي بدلي وڌيڪ وڌندي، جيڪڏهن ميمبر ملڪن طرفان ٻڌيءَ کان اڳ ۾ مڙهيل محصول جو اگهه گهڻو آهي“ ،. +پروفيسر وائنر جڪي ٻه اثر، واپار پيدا ڪندڙ ۽ واپار ڦيرائيندڙ بيان ڪيا آهن، تن مان صافي فائدي جي ڪٿ نٿي ڪئي وڃي؛ يعني ٻين لفظن ۾ ايئن چئجي ته اهو نٿو ڏٺو وڃي ته صافي فائدو ڪيترو ٿيو؟ +’ميڊ‘ انهيءَ ڏس ۾ رهنمائي ڪري ٿو. +سندس طريقي موجب: ”هڪ طرف، جيترو واپار ٿيو، ۽ انهيءَ تي لاڳت ۾ جيتري واڌ آئي، ٻنهي کي پاڻ ۾ ضربيو وڃي ٿو. +ٻئي طرف جيترو وڌيڪ واپار پيدا ٿيو، ۽ انهيءَ تي لاڳت ۾ جيتري ڪمي آئي، ٻنهي کي پاڻ ۾ضربيو وڃي ٿو“ پوءِ اندازو لڳايو وڃي ٿو ته ڪيترو صافي فائدو حاصل ٿيو. +هيءَ طريقو ٺيڪ آهي بشرطيڪ هڪجهڙي طلب هجي، ۽ پيدائش، پيداوار واري هڪجهڙي اصول تحت ٿيندي هجي. +’ميڊ‘ هنن شرطن کان بچڻ لاءِ وري طلب ۽ رسد جي آخري لاڳتن جي تبديلين کي خيال ۾ رکي ٻڌائي ٿو ته جملي واپار تي ٽن قسمن جا اثر ٿيندا. +جيڪي پهرئين درجي، ٻئي درجي ۽ ٽئين درجي وارا هوندا. +ميڊ جي خيال مطابق پهرئين درجي وارا اثر هميشه فائدي وارا هوندا. +ٻئي درجي وارا اثر جنهن طرف تبديل جو رخ هوندو، اڪثر ڪري ان طرف ٿيندا. +ادائگين جي توازن ۾ جيڪا به اوڻائي هنن ٻن اثرن جي ڪري ٿيندي، سا جيڪڏهن مناسب پاليسيون عمل ۾ آنديون وينديون، ته پوءِ ٽئين درجي وارن اثرن ڪري دور ٿي ويندي،. +ميڊ جي هن بيان مان اهو اندازو لڳائڻ مشڪل آهي ته ڪسٽم ٻڌي فائدي واري آهي يا نه؟ +ان کان علاوه سندس تجزيو پڻ محدود آهي، جنهن ڪري ڪن حالتن ۾ ڪسٽم ٻڌيءَ جي خلاف نتيجا نڪرن ٿا. +مثال طور هڪ ته ميڊ هر واپاري ملڪ اندر سرحدي لاڳتن ۽ سماجي قدرن ۾ ڪوبه فرق ڪونه ٿو محسوس ڪري؛ ٻيو ته پيداوار جي وڌندڙ اصولن کي خيال ۾ نه رکيو ويو آهي؛ ٽيون ته ڪسٽم ٻڌيءَ جي ڪري واپاري ملڪن ۾ آمدنيءَ جي ورهاست تي جيڪي اثر ٿيندا، سي هن تجزيي هيٺ خيال ۾ نه آندا ويا آهن؛ چوٿون ته هن مان هڪ ڳجھو مفروضو ظاهر ٿئي ٿو ته واپار تي رڪاوٽون رڳو درآمد محصول جي شڪل ۾ آهن، نڪي ڪي ٻيون آهن. +مثال طور مقداري ضابطا وغيرهه. +پنجون، ميڊ اهو فرض ٿو. +ڪري وٺي ته اهي پاليسيون اختيار ڪيون وڃن ٿيون، جيڪي ملڪ ۾ مڪمل روزگار آڻين ٿيون، ۽ ادائگين جي توازن کي هموزن ڪن ٿيون. +حقيقت ۾ ڏٺو وڃي ته هي فرض ورتل ڳالهيون هن تجزئي کي تمام محدود ڪندڙ آهن. +انهيءَ ڪري ماڻهو ائين چوڻ ۾ حق بجانب آهي ته عام مارڪيٽ جي ٺهڻ ڪري سموري دنيا جي پيدائش جا جيڪي وسيلا آهن تن جي بهترين استعمال تي ڳپل کن اثر پوندو. +انهيءَ ڪري هن ڏس ۾ محصولن ۽ واپار بابت عام ٺاهه واري اداري جي قلم 24 ۾ ڄاڻايو ويو آهي ته عام مارڪيٽ کي تمام گھڻيون پابنديون ته وجھڻ کپن. +ڇاڪاڻ ته ائين ڪرڻ سان دنيا جي پيدائشي وسيلن تي اثر پوندو. +اقتصادي ٻڌي ۽ مڪمل اقتصادي ميلاپ. +اقتصادي ٻڌي ۽ مڪمل اقتصادي ميلاپ، ميلاپ جا اهي قسم آهن، جيڪي مٿي بيان ڪيل ميلاپ جي قسمن کان وڌيڪ اثرائتا آهن. +بيلا بلاسا لکي ٿو.، +”اقتصادي ٻڌي ۽ عام مارڪيٽ ۾ اهو فرق آهي ته عان مارڪيٽ۾ شين ۽ پيدائش جي جزن جي چرپرتان پابنديون هٽايون وڃن ٿيون. +پر هن ۾ انهيءَ سان گڏ ڪي قدر قومي اقتصادي پاليسين جي هڪجھڙائي ڪئي وڃي ٿي، ته جيئن هنن مختلف پاليسين جي ڪري جيڪو امتياز هو سو دور ٿي وڃي“ ۽ مڪمل اقتصادي ميلاپ ۾ وري سڀني ناڻي وارين، مالي، سماجي ۽ واپاري چڪرن خلاف پاليسين وغيره جي هڪجھڙائي ڪئي وڃي ٿي، ۽ هڪ قومي اختيارين کان مٿانهين اٿارٽي مقرر ڪئي وڃي ٿي، جنهن جي هدايتن تي سڀئي ميمبر ملڪ عمل پيرا ٿيڻ لاءِ ٻڌل آهن“.، +مطلب ته مڪمل اقتصادي ميلاپ مان مراد آهي ته سڀني ميمبر ملڪن جي تجارتي ۽ مالي پاليسي ساڳي هجي، ۽ هڪ ئي اختياري مقرر ڪيل هجي، جيڪا انهن پاليسين بابت وقت بوقت سوچي ۽ عمل ڪرائي. +ان کان سواءِ مڪمل اقتصادي ميلاپ لاءِ سماجي ميلاپ جو هجڻ به ضروري آهي. +ڇاڪاڻ ته اهڙي قسم جو ميلاپ، اقتصادي ميلاپ کي وڌيڪ موثر بڻائيندو آهي. +انهيءَ ڪري اقتصادي ميلاپ مان مراد نه رڳو اقتصادي، پر سماجي ميلاپ پڻ آهي.، +ترجيحي واپار__ (Preferential Trading). +ترجيهي واپار اقتصادي سهڪار جو هڪ مکيه قسم آهي، جنهن هيٺ مختلف ملڪ پاڻ ۾ هڪٻئي جي شين سان واپار ۾ ترجيحي برتاءُ ڪندا آهن. +ان جو بهترين مثال شاهي ترجيح (جنهن کي دولت مشترڪ واري ترجيح جي نالي سان سڏجي ٿو) آهي، ان جو ذڪر مٿي، چوٿين باب ۾ ڪيو ويو آهي. +ٻيو اهم مثال يورپي اقتصادي سهڪار واري جماعت (O. +جو واپار کي وڌيڪ آزاد بنائڻ متعلق پروگرام آهي، جنهن مطابق ميمبر ملڪن 1949ع ۾ هڪ ٺاهه ڪيو ته هو 15ڊسمبر 1949ع تائين پنهنجن خانگي کاتن تحت درآمدات تان مقداري پابندين جو 50 سيڪڙو گهٽ ڪندا. +انهن درآمدات ۾ کاڌو، کاڌي وارو سامان، ڪچو سامان ۽ پڪو مال شامل هئا.، +ڊگهي مدي وارا واپاري معاهدا. +ڊگهي مدي وارا واپاري معاهدا، ٻطرفن واپاري جوڙجڪن جا نمونا آهن، جيڪي ڪنهن هڪ يا وڌيڪ پيداواري شين متعلق ڪيا ويندا آهن. +ڊگھي مدي وارا معاهدا هڪ سال کان وڌيڪ عرصي لاءِ ڪيا ويندا آهن. +هن مان ڪافي فائدا به آهن. +مثال طور اهي ملڪ جيڪي زرعي شيون ٻاهر برآمد ڪن ٿا، تن جي شين کي مقرره قيمت تي وڪڻي سگھجي ٿو. +انهيءَ خاطري هجڻ ڪري سندن ادائگين جي توازن ۾ پُختگي قائم ٿئي ٿي. +ان کان سواءِ معاهدي واري ڌر، عالمي مارڪيٽ ۾، قيمت ۾ ٿيندڙ ڦيرين گھيرين جي اثر کان به بچيو وڃي. +ٻيو، جيئن ته هنن ملڪن کي معاهدي جي ڪري اڳ ۾ ئي معلوم هوندو آهي ته سندن مٽاسٽا جي ڪمائي ڪيتري ٿيندي، ان ڪري اڳ ۾ ئي انهيءَ بنياد تي خرچ جي ضروري رٿابندي ڪن ٿا. +هن مان نقصان هيءُ آهي ته معاهي واري ڌر کي عالمي مارڪيٽ ۾ قيمت جي ڦيرين گھيرين مان جيڪو فائدو ٿئي ها، سو ڪونه ٿيندو. +ازانسواءِ معاهدي مطابق، شين جو مقرر تعداد ٻاهر موڪلڻو پوندو آهي. +جيڪڏهن پيداوار انهيءَ تعداد کان وڌيڪ ٿي ته بهتر، نه ته کين گھرو ضرورتن کي گھٽائي به اوترو مال موڪلڻو پوندو؛ جنهن ڪري گھرو مارڪيٽ ۾ شين جي ڪمي ٿي پوندي، جنهن جو ملڪي روزگار ۽ ترقيءَ تي خراب اثر پوندو.، diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39632.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39632.txt new file mode 100644 index 0000000..2ea89b5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39632.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +جعفر +جعفر،، (ھندي:جائفل)،، علم نباتات مطابق اھي مائريسٽيڪا نسل جي کوڙ جنسن جي ٻوٽن جا ٻج ھوندا آھن جيڪا مصالحي طور کائڻ جي شين ۾ خوشبو ۽ ذائقي لاءِ استعمال ٿيندا آهن. +ان جو مصالحي طور جھجھو استعمال خارش پيدا ڪندو آھي ۽ ان سان ذھن پڻ متاثر ٿيندو آهي. +روايتي طبي علاج طور استعمال ٿيڻ باوجود ان جو شمار طبي خصوصيتن وارين دوائن ۾ نہ ٿيندو آهي. +عام جعفر يا جائفل. +جعفر يا جائفل جو شمار مصالحن ۾ ٿيندڙ آھي. +انھن ٻجن کي پيھي يا پيسي پائوڊر ڪري مصالحو ٺاھيو ويندو آهي. +ان جي تاثير گرم ۽ ذائقو ھلڪو مٺو ھوندو آھي ۽ ان کي مختلف کاڌن ۽ شربتن ۾ ذائقي ڏيڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي. +ھنن ٻجن کي ڇھ کان اٺ ھفتا اس ۾ سڪايو ويندو آهي. +ان عرصي دوران ٻج جي کوپي اندر جائفل يا جعفر سسي ننڍو ٿي کوپي کان الڳ ٿي ويندو آھي ۽ ٻج جي کوپي کي لوڏائڻ سان اندران کڙڪندو آھي. +ڪاٺي وغيره سان ڌڪ ھڻي کوپي کي ڀڃي جائفل يا جعفر ٻاھر ڪڍبو آهي.اھي ڀوري ناسي رنگ نما بيضوي شڪل جا ھوندا آھن +جائفل جي ٻوٽن جي پوکي. +ھن ٻوٽن جو سڀ کان عام قسم جنھن جو تعلق جائفل جي واپار سان ھوندو آھي ان جو نالو مائريسٽيڪا فريگرينس آھي جيڪو انڊونيشيا جي بانڊا ٻيٽن، ملوڪو ٻيٽن يا انڊونيشيا جي مصالحي وارن جزيرن تي ڪثرت سان پوکيو ويندو آهي. +فرھنگ جعفري ۾ ان جي سڃاڻپ جي ذڪر مطابق:ميرانجهڙي رنگ تي عناب جي داڻن جيڏا، داڻا ٿين ٿا، ذائقي ۾ تيز ۽ خوشبودار ٿيندا آهن. +طبي خاصيت. +يوناني طب مطابق: دل ۽ دماغ کي خوش ڪن ٿا، معدي ۽ جگر کي تقويت ڏين ٿا طعام کي هضم ڪن ٿا، بک کي وڌائين ٿا، قوت باهه کي زياده ڪن ٿا، فالـج، لقوي، الٽين، وات جي خوشبودار ڪرڻ لاءِ، سيني، آنڊن جي رطوبت کي خشڪ ڪرڻ لا”، کنگهه، ڦڦڙن، ڪن ۽ اکين جي بيمارين ۾ مفيد آهي.، diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39893.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39893.txt new file mode 100644 index 0000000..f727369 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39893.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +ٿوھر +ٿوهر ھڪ ٻوٽي جو نالو آهي سنڌ ۾ عام ڪو نه ٿئي، ڪوٽڙيءَ کان پرتي ڪراچي طرف جيڪا پٿرائتي ڳاڙهي زمين آهي ان ۾ جام ٿئي ٿو ۽ ڪراچيءَ جي ويجهو ملير وٽ تمام گهڻي انداز ۾ ٿئي ٿو. +ٿر ۾ جيئن مهراڻي يا رڻ جي ڪنڌيءَ کي ويجهو تيئن ٿوهر جام. +جيئن پرتي اوڀر ڏي تيئن گهٽيا ويندا، تان جو ڇاڇري تعلقي جي وچ ۽ اوڀر واري ڀاڱي ۾ ٿوهرن جو نشان به ڪو نه لڀي. +ٿوهر ٻڪرين ۽ ڇيلڙين لاءِ ڏڪار جي وقت ۾ واحد آسرو آهن. +جنهن سال برساتون ڪو نه پون، گاهه ڪو نه اڀرن، چاري جي لاءِ پن نالي کي نه ڏسجي، تڏهن اهي ٿوهر ئي آهن جن جي شاخن جون ڪچڙيون چوٽيون ڳاڙهن گلڙن واريون کير سان ٽمٽار ٿيل، ٻڪرين جي جياپي جو وسيل آهن. +ڪي ٿوهر ايڏا وڏا هوندا آهن جو درخت پيا نظر ايندا آهن بعضي سندن پکيڙ زمين جا ڏهه پندرهن فوٽ همچورس والاري ويندي آهي. +سياري جي موسم ۾ مسافرن لاءِ ٿوهر سيءَ لاهڻ جو نسخو آهي. +ٿوهر جي ڪاٺي وري اهڙي ٻري، جهڙو اڳڙين جو موئرو يا ڪا تيل جي ڏياٽي ٻري. +جيئن سخت هوا لڳي تيئن شعاع ۽ شعلو ڪري. +ٿوهر جي وڻ ڀٽن ۽ لاهن تي، ننڍن دڙن ۽ مٿاڇري واري ڪُنئري زمين تي جام ٿئي. +ڏهرن جي سخت زمين ۾ ڪونه اُڀري، تنهنڪري مهراڻي، ڇاڇري شهر کان اولهه طرف سڄي تعلقي ۾، مٺي تعلقي جي به اتر-اولهه ۾ جام ٿئي. +اسلام ڪوٽ کان ڏکڻ-اوڀر ۽ ڇاڇري تعلقي جي اوڀر پاسي سڄي ڪنٺي واري ڀاڱي ۾، جتي وڏا ڏهر ۽ زمين ڪجهه سخت آهي، اتي نالي ماتر به ڪونه ٿئي. +کائڙ ۾ به ڪونه ٿئي، البت ننگرپارڪر جي ڪارونجهر ٽڪريءَ ۾ ٿيندو آهي +هن جو ٿڙ هڪ هوندو آهي، مگر زمين سان لاڳو ان مان ٽاريون اهڙيءَ طرح نڪرنديون آهن، جو چوڌاري زمين جي سنوت ۾ پکڙيون پيون هونديون آهن، ۽ هڪ يڪو گهاٽو مُڇو پيو لڳندو آهي، ٽاريون روُل جهڙيون ٿلهيون ۽ ڦيڦيون ٿينديون آهن جن کي ”ڏانڊا“ چئبو آهي. +ٽاريون روُل جهڙيون ٿلهيون ۽ ڦيڦيون ٿينديون آهن جن کي ”ڏانڊا“ چئبو آهي، جن ۾ اندر نرم ڳڀ ۾ اڇو کير ٿيندو آهي جو دوائن ٺاهڻ ۾ ڪم ايندو آهي. +ٽارين تي ننڍا، پر تکين چُهنبن سان ڪنڊا ٿيندا آهن. +ٽارين جي ڇيڙن تي ننڍا ڳاڙها گل ٿيندا آهن، جي ٻڪريون چاهه سان کائينديون آهن. +هن ۾ پن تمام ننڍا مائيدار ٿين. +ٿوهر جو ڏانڊو ڪپي برساتي موسم ۾ زمين ۾ هڻي ڇڏبو ته اُڀري وڻ ٿي ايندو. +ڏڪار ۾ جڏهين برسات نه پوندي آهي، تڏهين ٻيا وڻ سُڪي ويندا آهن، يا ڪومائجي ويندا آهن، گاهه ته اصل ڪونه ٿئي، ان وقت به ٿوهر سائو ۽ سرسبز ٿيو بيٺو هوندو آهي. +ٻڪريون ۽ ڇيلڙا پن ۽ گل کائي ڍؤ ڪندا آهن. +هن ۾ رڳا ڏنڊا ڏنڊا ٿين، سي به اندر ڦيڦا، جي ڪنهن به ڪم ڪونه اچن. +گهڻن سالن بعد نيٺ وڻ سُڪي اتي ئي ڍير ٿيو پيو هوندو آهي، جو نيٺ ڀڄي ڀُري ختم ٿي ويندو آهي ۽ وري نوان وڻ اُڀرندا آهن +ڪي ٿوهر ننڍا ۽ ڪي وڏا ٿيندا آهن، جن جي چوڌاري گهيرو ڪافي ٿيندو آهي. +هي وڻ گرم آهي. +سيري جو ڊاڀي ڪرڻ وقت مسافر ڪنهن مٿاهين هنڌ تي، ڀٽ جي تِڙڪول واري پاسي ٿوهر جو وڻ ڳولي، ان جي ڀرسان زمين ٻُهاري پاٿاري ٺاهي سمهي پوندا آهن ته سيءُ گهٽ پوندو آهي. +ٿوري اوڇڻ هوندي به رات گذاري ويندا آهن. +هن جا ڏنڊا ڦيڦا ٿيندا آهن، تنهنڪري سُڪڻ بعد جلد وڏو مَچ ڪري سڙندا آهن. +بعضي سياري جو مسافر سيءُ لاهڻ لاءِ سُڪل ٿوهر نهاري تِيلي ڏيندا آهن ته هڪدم ڀنڀٽ ٿيو پوي ۽ چوڌاري ڪافي مفاصلي ۾ سيءَ جو نالو به ڪونه رهي، سيءُ لاهي وري روانا ٿين diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39906.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39906.txt new file mode 100644 index 0000000..f55ee9f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39906.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +جوناٿن سوفٽ +”جوناٿن سئفٽ“ هجوناٿن سُئفٽ (1665ع _1745ع) هڪ غريب گهراڻي ۾ ڄائو هو، اڃا جڏهن ٽن سالن جو ٿيو ته پيءُ وفات ڪري ويس، تنهنڪري هن جي تعليم جو بار سندس چاچي تي پيو، جيڪو هڪ وچولي درجي جو وڪيل هو. +سئفٽ اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ ڊبلن کان لنڊن ۾ آيو، جتي پوءِ هو ”سروليم ٽيمپل“ جو ذاتي سيڪريٽري اچي ٿيو. +سر وليم ٽيمپل راڻيءَ (آئن) جي درٻار جو هڪ امير هو، جيڪو ڪجهه وقت وزير به ٿيو هو. +هن جي ذريعي سئفٽ جي لنڊن جي مختلف سياسي حلقن سان واقفيت ٿي، جنهن جو اڳتي هلي سئفٽ جي ذاتي زندگيءَ ۽ فن تي تمام گهڻو اثر پوڻو هو. +ارڙهين صديءَ جي انگريزي سياست ۾ رشوتستاني، اقرباپروري، پارٽيبازي، سياسي سازشن ۽ چالبازين جو دور هو. +پر ظاهري طرح انهن سياسي خرابين کي ايمانداري، اخلاق پرستي ۽ اميرانه نفاست پسنديءَ جي پُر فريب پردن ۾ لڪايو ويندو هو، سئفٽ جي زندگيءَ جو ڳچ حصو ان سياسي ماحول ۾ گذريو. +راڻي آئن جي ڪابينا جي ڪن وزيرن سان هن جا دوستانه تعلقات هئا. +ملڪ جي سياسي معاملن ۾ هن سان مشورا ڪيا ويندا هئا، ۽ امير ۽ وزير ننڍين توڙي وڏين دعوتن ۾ هن کي هميشه گهرائيندا هئا. +سئفٽ سياسي حلقن ۾ مقبوليت ۽ اهميت فقط پنهنجي قلم جي زور تي پيدا ڪئي، پر هو ان ماحول ۾ ترقي ڪري نه سگهيو +سئفٽ دوستيءَ جي ناتن ۽ ذاتي لاڳاپن ۾ سياسي چالبازين جي دخل اندازيءَ کي هميشه برو سمجهندو هو، تنهنڪري هن جا امير ۽ وزير دوست هميشه سندس سادگيءَ مان فائدا وٺندا رهندا هئا. +پر پڇاڙيءَ تائين هن جي مستقبل کي سڌارڻ ۾ هنن پاڻ سندس ڪا خاص مدد ڪانه ڪئي. +سئفٽ جي هيءَ آرزو هوندي هئي ته کيس بشپ (وڏي پادريءَ) جو عهدو حاصل ٿئي. +پر جيستائين ”ڊچيس آف سمرسيٽ“ جيئري رهي، هو بشپ ٿي نه سگهيو، ڊچيس آف سمرسيٽ جنهن تي هن پنهنجي ٻئي مڙس کي مارائڻ جي تهمت مڙهي هئي، راڻي آئن جي خاص درٻارين مان هئي، ۽ سدائين سئفٽ جي خلاف راڻي آئن جا پيئي ڪَن ڀريندي هئي. +هوءَ راڻيءَ جي وفات کانپوءِ مُئي. +گهڻين نااميدين کان پوءِ سئفٽ کي سينٽ پئٽرڪ چرچ (ڊبلن _آئرلينڊ) جو ڊِين (پادري) مقرر ڪيو ويو. +هو هڪڙي هنڌ چئي ٿو ته ”منهنجي درٻاري دوستن هڪ اهڙي ملڪ ۾ منهنجي تقرري ڪرائي آهي، جتي آءٌ پاڻ کي ملڪ بدر سمجهان ٿو. +“ هن انهن دوستن جي وزارتن کي بچائڻ لاءِ مضمون لکيا، ساڻن سازشن ۾ شريڪ ٿيو، ۽ دشمن پيدا ڪيائين. +پر آخر ۾ نتيجو هي مليس، جو هڪ ننڍي عهدي ڪاڻ لنڊن ڇڏڻي پيس. +جيتوڻيڪ سياسي ماحول ۾ رهي، هن کي ڪو خاص مالي فائدو نه ٿيو، پر ان مان سندس ادب ۾ سياسي ۽ سماجي طنز جي فني لياقتن کي جرڪڻ جو سٺو موقعو مليو. +ان زماني ۾ هن ”هڪ ٽب جي ڪهاڻي“ (A Tale of Tab) جهڙو هڪ اعليٰ مضمون لکيو، جيڪو عيسائيت جي ڪئٿولڪ ۽ پيوريٽن فرقن تي هڪ عميق طنز آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39912.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39912.txt new file mode 100644 index 0000000..9551b3e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39912.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +شيخ عبدالقادر +شيخ محمد قادر +بمبئيءَ پرڳڻي جي سورت شهر جو رهاڪو هو. +پهريائين بمبئيءَ جي لوڻ کاتي ۾، ۽ پوءِ سنڌ جي روينيو کاتي ۾ هيڊ منشيءَ طور مقرر ٿيو، ۽ ترقي ڪندي ڪندي وڃي ڊپٽي ڪليڪٽريءَ تائين پهتو. +اتان اورينٽل ٽرانسليٽر مقرر ٿي بمبئيءَ ويو، ۽ مير امام بخش خان جي پوئين زماني ۾ خيرپور جو وزير مقرر ٿي آيو. +قد ۾ ڊگهو، بت ۾ سنهو، رنگ جو ڀورو، ڏاڙهي ڪوڙهيل، مڇون مختصر - هڪ راڻو مڙس هو. +هميشه چيناسلڪ جي پتلون ۽ ان تي کليل گلي سان ڊگهو ڪوٽ پائيندو هو، ۽ مٿي تي گول سلڪ جي مختصر پڳڙي، جيڪا ويٺوڙي ٽوپيءَ تي ويڙهيل هوندي هئي. +شوق هوس ته زميندارن جي ڇوڪرن کي تعليم ڏياري سياست ۾ آڻي، جيئن هو چڱيءَ طرح هندن جو مقابلو ڪري سگهن. +انهن ڏينهن ۾ هندن جو ڏاڍو زور هوندو هو، تعليم، واپار، ۽ سياسي شعور ۾ مسلمانن کان گهڻو اڳ ۾ هئا. +پر وقت گذرندي هو ڪانگريسي سياست ۾ ڪاهي پيا، جنهنڪري انگريزي حاڪم کانئن پهريون دفعو بدظن ٿي، مسلمانن کي همٿائڻ ۽ اڳتي ڪرڻ لڳا. +ان معاملي ۾ مسلمان سرڪاري آفيسرن کان ڪم ورتو ويندو هو، جن جو غير سرڪاري طرح اڳواڻ خيرپور جو وزير هوندو هو. +شيخ محمد قادر کي جيڪو به چڱو نوجوان نظر آيو، تنهن جي سرپرستي ۽ حوصله افزائي ڪيائين.سندس ڪوششن سان سکر مان ”سنڌ زميندار“ اخبار جاري ٿي، جيڪا زميندارن ۽ عام مسلمانن جي حقن جي حفاظت ڪندي رهي. +ان جو پهريون ايڊيٽر ماستر عبدالوهاب هو.پر شيخ قادر 1925ع ۾ ئي، رتناگيري ضلعي جو ڪليڪٽر مقرر ٿي، خيرپور کي خيرباد چئي ويو هو. +شيخ صاحب جي ٻي اسڪيم هئي ته زميندارن جي اولاد کي تعليم ڏيڻ لاءِ هڪ ”زمينداري ڪاليج“ کوليو وڃي. +ان باري ۾ لک کن رپيا چندو گڏ ڪرايائين. +ارادو هوس ته اهو ڪاليج سکر ضلعي ۾ رُڪ اسٽيشن جي قريب قائم ڪيو وڃي. +پر سندن بدلي ٿي وڃڻ کان پوءِ اسڪيم ختم ٿي ويئي، ۽ گڏ ٿيل پئسن مان ڪراچيءَ ۾ ”ليسلي ولسن مسلم هاسٽل“ ٺهرايو ويو، جنهن جو نالو، پاڪستان ٺهڻ بعد ڦيرائي ”جناح هاسٽل“ رکيو ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39958.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39958.txt new file mode 100644 index 0000000..dd37761 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39958.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +يثرب +يثرب: مديني منوره جو پراڻو نالو جيڪو سعودي عرب ۾ واقع آهي. +حضرت محمد صه جي ان شھر ۾ آمد کان اڳ اھو حجاز جي اتر اولهه ۾ واقع هڪ خيابان ھيو جيڪو ڳاڙھي سمنڊ جي ڪناري کان اٽڪل ھڪ سئو ميلن جي مفاصلي تي ۽ مڪي کان 300 ميلن جي فاصلي تي واقع آهي. +پھرين اتي عرب آباد ٿيا ۽ پوءِ يھودي بہ اتي آباد ٿيا جيڪي بابل ، يونان ۽روم جي حاڪمن جي ظلم ڪري فلسطين مان ڀڄي آيا ھيا انھن يھودين يثرب، خيبر،فدڪ ۽ ٻين اتر اولھ عربستان ۾ پنھنجيون بستيون اڏيون ھيون. +يثرب ۾ انھن جا ٽي قبيلا ھيا: بني نظير، بني قريظہ ۽ بني قنوقہ. +پھرين يھودين جي آبادي يثرب ۾ عربن کان وڌيڪ ھئي ۽ انھن جو يثرب تي غلبو ھيو بعد ۾ چوٿين صدي عيسويءَ ۾ يمن کان ٻہ بت پرست قبيلا اوس ۽ خزرج لڏي آيا ۽ يثرب ۾ آباد ٿيا جنھن ڪري يھودين جو غلبو پورو ٿي ويو. +انھن يھودين کان زمينون ھٿ ڪري کين شھر کان ٻاھر ڪيو. +انھن عرب قبيلن ۾ اتحاد ڪانہ ھيو. +ڇھين صدي عيسويءَ۾ انھن ٻن قبيلن جي پاڙن جو تعداد ويھ ٿي چڪو ھو. +ٻنھي قبيلن جو پاڻ ۾ جھيڙو شروع ٿيو ۽ يثرب اھڙي طرح ٻن ڌرين ۾ ورهائجي ويو. +بنو نظير ۽ بنو قريظہ اوس وارن جي مدد ڪري رھيا ھئا ۽ بني قينوقہ بنو خزرج جي. +سن 616 عيسويءَ ۾ ٻنھي قبيلن وچ ۾ جنگ لڳي جيڪا جنگ بعاث جي نالي سان مشھور آھي. +ان جنگ ۾ خزرج وارن کي شڪست ملي ۽ انھن جا کجين جا باغ ساڙيا ويا. +پر پوءِ به بني اوس قبيلو پنھنجو شھر تي غلبو حاصل نه ڪري سگھيو. +اسلام جي اچڻ بعد انھن کي امن مليو ۽ يثرب شھري رياست جي شڪل اختيار ڪئي ۽ بعد ۾ ان جو نالو مدينو پئجي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39969.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39969.txt new file mode 100644 index 0000000..037876d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd39969.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +لبرل ازم +آزاد خيالي يا لبرل ازم (Liberalism) مان مراد فرد جي ذاتي آزاديءَ جي حق کي مڃڻ آھي. +لبرل ازم ۾ اھا ڳالھ مڃي وڃي ٿي ته ھر انسان آزاد پيدا ٿيو آھي. +ڇو جو انساني اوسر تڏھن ئي ٿي سگھي ٿي جڏھن کيس آزادي عمل ۽ اظھار جي آزادي حاصل هجي ۽ ھر ھوشمند بالع فرد پنھنجا فيصلا پاڻ ڪري سگھڻ جو اختيار رکندو ھجي. +ان تي والدين، ڌرم، مذھبي پيشوا، سماج ۽ رياست جي گھٽ ۾ گھٽ مداخلت ھجي. +لبرل ازم انسانن جي شخصي ۽ ذاتي اسپيس جي احترام ڪرڻ جو نالو آھي. +ڪنھن به انسان جي ذاتي زندگي جي معامري ۾ فيصلا ڪرڻ جو حق ڏيڻ لبرل ازم جي اھم وصف آھي. +ڪنھن فرد جي آزادي سان ڪنھن ٻئي فرد جي آزاديءَ کي ڪو ھاڃو نه پھچندو ھجي ان کي لبرل ازم چئجي ٿو. +لبرل ازم ۾ توھان پنھنجي ذات، زندگي، بدن، رزق ۽ شوق جا پاڻ مالڪ آھيو. +لبرل ازم جي ابتڙ مذھب، اقدار، رياست جي نالي تي ڪنھن به فرد جي آزادين کي رد ڪري ان کي رڍن ۽ ٻڪرين وانگر هلائڻ جو مطلب اھو آھي ته لبرل ازم جي پاليسي تي عمل نه ٿي رھيو آھي. +لبر ازم جو اصطلاح سياسي ادب ۽ فلسفي ۾ استعمال ٿيندو آهي. +جيڪو 18 ۽ 19ع صديءَ ۾ وچولي طبقي سان منسوب ڪيو ويو. +وچولي طبقي وارن، وچئين دؤر جي پراڻن سياسي ، سماجي، مذهبي ۽ اقتصادي نظرين سان لاتعلقيءَ جو اظهار ڪيو ۽ پاڻ کي آزاد خياليءَ جا علمبردار سڏيو. +آزاد خياليءَ جي مڃيندڙن پاڻ کي جمهوريت ۽ معاشي سڌارن جو امين ڪوٺيو. +آزاد خيالي يا لبرل ازم تاريخي لحاظ کان جاگيرداري ۽ شهنشاهيت خلاف سترهين صديءَ ۾ شروع ٿيل هڪ فڪري تحريڪ آهي، جنهن يورپ ۾ مذهب، معيشيت، سياست ۽ سماجي شعبن ۾ نوان لاڙا آندا. +هن تحريڪ ”فرد“ جي آزاديءَ جي وڪالت ڪندي، سندس صلاحيتن ۽ خوبين جي آزاد اظهار لاءِ ماحول فراهم ڪيو ۽ معاشري ۾ آزاد چٽا ڀيٽيءَ ۽ انساني فلاح وارو ماحول جوڙڻ تي زور ڏنو. +اڳتي هلي اها تحريڪ سڄي دُنيا ۾ ڦهلجي وئي. +آزاد خياليءَ جي تحريڪ عام طرح هر سماج جي وچولي طبقي پاران هلائي وڃي ٿي، جيڪا قدامت پسندي ۽ ڪليسيائي داٻي کي ٽوڙي، اخلاقي حدن اندر رهندي، انساني راءِ جي مڃتا جي قائل آهي. +”آزاد خياليءَ“ ۾ فرد کي ڳالهائڻ، چونڊڻ ۽ ذاتي ملڪيت جي واڌ ويجهه وارا حق ڏنا ويندا آهن. +ارڙهين صديءَ جي ”ڪلاسيڪل لبرلزم“ ۽ ويهين صديءَ جي ”سوشل لبرلزم“ وارين تحريڪن دنيا ۾ وڏيون تبديليون آنديون. +دنيا ۾ اڪثر وڏا انقلاب، آزاديءَ جون تحريڪون ۽ انفرادي حقن جي تحفظ لاءِ ٿيل جاکوڙون، هن نظريي جي اثر هيٺ حاصل ٿيون. +هن نظريي جي ڪري عالمي سطح تي سهڪاري ۽ امن جو ماحول جُڙيو ۽ ٻين رياستن لاءِ پرامن بقا ئي باهميءَ واري اصول تي زور ڏنو ويو. +هي نظريو عالمي برادريءَ ۾ ٿيندڙ تڪرارن جي حل لاءِ ڳالھين ٻولين ۽ ٻين پرامن سرگرمين تي زور ڏئي ٿو، جان لاڪ، روسو، والٽيئر ۽ ٻيا يورپي ڏاها هن نظريي جا وڏا وڪيل مڃيا وڃن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40011.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40011.txt new file mode 100644 index 0000000..6731bd0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40011.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +سيمي ڪولون +اڌ دم __ (؛)__ (Semi Colon): +هيءَ بيهڪ جي نشاني مرڪب ۽ پيچيده جملن جي مختلف حصن کي ڌار ڪرڻ مھل ڪم ايندي اھي، مثال: ھن جو مدو پورو ٿيو، ھو چارج ڏئي ھليو ويو. +مٿئين جملي جون ٻھ ٻيون صورتون ھي ٿي سگھن ٿيون: 1: ھن جو مدو پورو ٿيو؛ ھو چارج ڏئي ھليو ويو. +2: ھن جومدو پورو ٿيو ۽ ھو چارج ڏئي ھليو ويو. +اهڙو جملو جنهن ۾، هڪ کان وڌيڪ جملا شامل هجن، ۽ جن جو پاڻ ۾ لاڳاپو هجي ۽ حيثيت جي لحاظ کان هر هڪ جدا ننڍو جملو هجي، جيڪو خود زور ڀريو ۽ الڳ خيال رکندڙ جملي جي حيثيت جهڙو هجي ۽ جن کي جيڪڏهن جدا ڪري لکجي ته خود هڪ جملو ٿي پوي ته اهڙن جملن جي حيثيت ۽ خيال کي الڳ ڪري ڏيکارڻ لاءِ اڌ دم ڏنو ويندو آهي. +اهڙا جملا مداري جملا نه هوندا آهن پر اهي جملا مکي جملي جي خيال سان واسطو ضرور رکندا آهن ۽ جملي ۾ اهڙن جملن جي ثانوي حيثيت هوندي آهي. +موجوده وقت لکيتن ۾ اڌ دم تمام گهٽ استعمال ڪيو وڃي ٿو، ۽ اڌ دم جي بدلي ٿورو دم ڏنو وڃي ٿو يا مرڳو ننڍا ننڍا جملا ڪري لکيا وڃن ٿا. +هن نشاني جو خاص مقصد هوندو آهي ته هر ننڍي لاڳاپيل جملي کان پوءِ ٿورو دم کان وڌيڪ بيهجي، ته جيئن انهيءَ لاڳاپيل خيال وارو جدا حيثيت رکندڙ آساني سان سمجهي سگهي ۽ جملو به اثرائتو معلوم ٿي. +مثال: +1- هي ڇوڪرو تمام ذهين آهي؛ تنهنڪري امتحان ۾ پهريون نمبر اچي ٿو؛ پر سست آهي؛ تنهنڪري ڪوبه ڪم جلدي نٿو ڪري. +2- اڄ ڪلهه، اسانجي سماج جي تباهي جا بنيادي مسئلا آهن: بي روزگاري جو وڌڻ؛ شين جي قيمتن ۾ واڌارو؛ ۽ اخلاقي خرابين جو پئدا ٿين” +3- انساني ويس ۾، تون اشرف المخلوقات آهين؛ دنيا جي ويس ۾، تون شيطان جو پوئلڳ آهين؛ خواهشن جي دائري ۾، تون بيحد لالچي آهين؛ عقل جي لحاظ کان، تون انصاف پسند، رحم دل، داناءُ، ظالم ۽ بي عقل آهين. +4- احمد اسڪول ويو آهي؛ محمد اندر ڪمري ۾ آهي. +اڌ دم ۽ ليڪ. +هي نشاني پوءِ ايندڙ جملي کي اهميت وارو ۽ زوردار بنائڻ لاءِ ڏني وڃي ٿي. +انهيءَءَءَ کان سواءِ ايندڙ جملي کي جدا ڪري ڏيکارڻ لاءِ به ڏني ويندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40048.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40048.txt new file mode 100644 index 0000000..5e10173 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40048.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +اناالحق +انا ال-حق (عربي: أنا الحقيقة) هڪ مختصر داستان آهي جو مشهور صوفي منصور ال-حلاج جي زندگي تي ٺھيل آهي، جنھن کي فرد جرم الزام لڳائي قتل ڪيو ويو ھيو. +اهو عام طور تي خليل جبران جي انداز ۾ لکيل وئيڪوم محمد بشير پاران لکيل "انارگھ نميشم" گڏ ڪرڻ جو حصو آهي. +اھو عام طور تي خليل جبران جي انداز ۾ وئڪوم محمد بشير جي لکيل انارگھا نميشام جي گڏ ڪرڻ (ڪليڪشن) جو حصو آھي. +”آءٌ خود حق آهيان“، (منصور حلاج جو بي خوديءَ وارو نعرو). +ڪن صوفين وٽ وحدت الوجود جو لازمي ۽ منطقي نتيجو ”انا الحق“ آهي. +انهيءَ عروج تي پهچي، حسين بن منصور حلاج 310ھ ۾ پهريون دفعو ”انا الحق“ جو نعرو هنيو.منصور جي شهادت کان پوءِ اسلامي دنيا ۾ صدين بعد الله جي عشق سان سرشار بي باڪ ۽ همت ڀريو صوفي سچل سرمست پيدا ٿيو، جنهن منصور واري جذبي مدهوشي ۽ بي باڪيءَ سان انا الحق جو نعرو هنيو: ”منصوريءَ جي موج ۾، ٿو انا الحق الايان واديءَ وحدت جي، گهوري سر گهمايان. +“ - سَچو منصور حلاج کي ان نعري لڳائڻ جي ڪري ڪفر جو الزام لڳائي ماريو ويو. +پلاٽ. +حسين بن منصور [صڪ] ال-حلاج کي وڏي آواز ۾ ”اناال-حق“، ”اناال-حق” "(آئون حق سچ آھيان، آئون حق سچ آھيان)" چئي واڪا ڪوڪون ڪرڻ جي الزام ۾ مذمت طور ڳچيءَ ۾ ڦاھي وجھي ماريو ويو ھيو. +آرٿوڊوڪس ان جو مطلب ھيئن سمجھيو تہ ھو پاڻ کي خدا ھئڻ جي دعويٰ ڪري رھيو آھي، جڏهن تہ هن پنهنجي نفساني روحاني فڪرمنديءَ ۾ ڇَڙو پنهنجي پاڻ کي فنا "(پنھنجي پاڻ کي پورو ختم) " ڪرڻ جو اعلان ڪيو ھيو. +منصور ال-حجاج ڦاسي تي چڙھي چُڪو ھيو، جنھن جي مَٿي کي اوچو (مٿانھون) رکيو ويو ھيو، نہ ھن جو موت جلد ٿيو نہ ئي ھن تي ماڻھن جي گارين جي ھُل ھنگامي سبب سندس آواز ٻُڏو ھيو. +پاڻ اوسيتائين وڏي(بلند) چِٽو آواز ۾ 'انا ال-حق'، 'انا ال-حق'چوندو رھيو، جيسيتائين سندس روح وڏي عرش تي پنھنجي زندگيءَ جي بلند مقام ڏانھن پرواز ڪري وئي. +ريمارڪس تاثر. +بشير "عن الحق " ۽ "احم برهماسمي" جي "اپنيش مهاواڪيا" جي وچ ۾ متوازي نقشو چٽيو "آهي" ، جنھن "جو" مطلب آهي "تہ مان براھما (هندو خدا جنھن دنيا کي پيدا سَرجيو (پيدا ڪيو)) +بشير اھو اصطلاح ان نيت سان ڪم آندو آھي تہ خدا ھرھڪ جي 'پاڻ' (اندر/نفس) ۾ سمايل آھي. +ڪهاڻي کي اهڙي ريت لکيو ويو آهي جھڙي ريت اسلام ۾ راسخ العمل (آرٿوڊوڪس ريتن) جي عمل تي حملو ڪيو ويو ھجي. +"بصيرت نيشمي" جي ايڊيشن ۾ جيڪو 1982 ع ۾ شايع ٿيو هو، بشير هڪ نوٽ شامل ڪيو جنهن ۾ لکيل ھيو تہ "هيءَ ڪهاڻي ڪجھ چاليھ سال اڳ لکي وئي ھئي، هاڻي مون کي يقين آهي ته عام انسانن جيڪي صرف وڏي سگھ واري جي پيداوار آھن چئي رهيا آهن ”آئون ھڪ خدا آھيان“ سو چوڻ هڪ گناھ آهي. +مون پڻ اها دعويٰ ڪئي ھئي تہ ڪم هڪ حقيقي ڪهاڻي تي ٻَڌل آهي، پر هاڻي؛ اهو رڳو هڪ خيالي تصور (فينٽسي) طور وٺو". +ان کي هن جي اڳوڻي عقيدن کان هڪ چِٽي (واضع) تبديلي سمجهيو ويندو آهي. +نقادن جو چوڻ ھيو تہ بشير پنهنجي اڳ ڪيل ڪم جي ڀيٽ ۾ ھاڻي بعد جي زندگي جي لحاظ کان وڌيڪ مذهبي بڻجي چڪو هو، ۽ ھن پنھنجي اڳ ڪيل ڪمن جي مخالفت ڪئي ھئي. +ھن اھو نوٽ پڻ مزاح کان بغير نہ ڇڏيو ھيو؛ ان نوٽ جو انت (اختتام) پڻ "انا ال-حق" جي ناري سان ڪيو ويو، جيڪو ڪھاڻي جي مُک (مرڪزي) ڪردار وانگر ھيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40072.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40072.txt new file mode 100644 index 0000000..35788d1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40072.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +غلام شاھ جيلاني +غلام شاھ جيلاني انگريزي (Ghulam Shah Jeelani) اردو (غلام شاہ جیلانی) (جنم: 7 آگسٽ 1957ع)،(وفات:13 سيپٽمبر2019ع) ، پاڪستان پيپلز پارٽي پارليمنٽيرينز سان لڳاپيل، سنڌ پاڪستان جو سياستدان هو جيڪو 2008ع کان وفات تائين سنڌ صوبائي اسيمبلي جو ميمبر رهيو. +شروعاتي زندگي ۽ تعليم. +غلام شاھ جيلاني 7 آگسٽ 1957ع ۾ نئيگ شريف جي گادي نشين سيد الله بخش شاھ جيلاني جي گهر ۾ جنم ورتو هن بين الاقومي سياسيات ۾ ايم.اي سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو مان پاس ڪئي +سياسي شروعات. +هيءُ پاڪستان پيپلز پارٽي پارليمنٽيرينز جي ٽڪيٽ تان صوبائي اسيمبلي سنڌ جي تڪ پي ايس 75دادو-V تان 2002ع جي عام چونڊن ۾ صوبائي اسيمبلي سنڌ جي رڪن طور چونڊ لڙيو پر ناڪام رهيو ۽ڊاڪٽر منظور حسين لغاري ڪامياب رهيو. +هيءُ 2008ع ۾جي عام چونڊن ۾ پاڪستان پيپلز پارٽي پارليمنٽيرينزءَ جي اميدوار طور پي ايس 75-دادو-II t تڪ تان ڪاميابي حاصل ڪئي ۽ ميمبر صوبائي اسيمبلي سنڌ چونڊجي ويو. +غلام شاهه جيلاني 2013ع جي عام چونڊن ۾ پي ايس 75-دادو-II تڪ تان ٻيهر صوبائي اسيمبلي سنڌ جو ميمبر چونڊيو ويو. +جولاءِ 2016ع ۾ سيد مراد علي شاهه جي وڏ وزارت دوران سنڌ ڪابينا ۾ شامل ڪيو ويو ۽ اوقاف کاتي لاءِ وڏي وزير جو خاص صلاحڪار مقرر ٿيو. +وفات. +غلام شاھ جيلاني مختصر علالت کان پوءِ 13 سيپٽمبر 2019ع تي ڪراچي جي هڪ نجي اسپتال ۾ وفات ڪري ويو. +کيس نئيگ ماٿري ۾ واقع سندس اباڻي ڳوٺ نئيگ شريف ۾ دفن ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40097.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40097.txt new file mode 100644 index 0000000..5c613ae --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40097.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +بورجوازي +بورجوازي __ بورژوازي __(Bourgeoisie):(; ) مارڪسي نظريي موجب اهو طبقو جيڪو پيداواري ذريعن تي قابض هجڻ جي ڪري يا سرمائيدارانه نظام جي قاعدن موجب، محنت ڪش طبقي جو استحصال ڪري. +مطلب ته بوزروائي اهو طبقو آهي، جيڪو سرمائيدار طبقي جي پٺڀرائي ڪندو آهي. +نالو ۽ معني. +اھو فرينچ ٻوليءَ جو گھڻ معنائون لفظ آهي.جديد فرانسيسي لفظ بورژوا (bourgeois) پراڻي فرينچ لفظ بورجواژ "burgeis" مان نڪتل آهي جنھن جي معني آهي مارڪيٽ ٽائون. +اھو لفظ وري پراڻي فرينڪش ٻوليءَ جي لفظ بورجوا مان نڪتل آهي جنھن جي معني آهي شھر. +اصطلاحن بورژوازی جي معني آهي شھر جو رھاڪو.انگريزيء ۾ بورجوازي يا بورژوازي جي معنيَ آهي سرمائيداراڻو حاڪم طبقو جيڪو سماج اندر انتھائي سياسي ۽ معاشي مفاد رکندڙ آهي. +فرينچ انقلاب (1789 کان 1799) ۾ شھري ۽ ٻھراڙيءَ جي سڃاڻپ لاء مذڪر ۽ مونث وارا ٻہ لفظ مروج ٿيا جن تحت ٻھراڙيءَ جي اميرن ۽ عورتن لاء لفظ فيوڊل آرڊر ۽ شھر جي اميرن ۽ عورتن لاء لفظ بورژوازي سڏجڻ لڳو. +ان انقلاب ۾ عام ماڻھن بوربن خاندان جي بادشاھ لوئيس سورھين کي ان جي اميرن سميت ھٽائي ڇڏيو.ان سبب ڪري اڻويھين صديءَ ۾ لفظ بورژوازي عام طور تي سرمائيداراڻي سماج جي مٿئين حاڪم طبقي جو سياسي ۽ معاشرتي نعمل بدل بڻجي ويو. +تاريخي طور تي فرانس جي وچين دؤر ۾ لفظ بورجوا ڪوٽن وارن تجارتي شھرن ۾ ھنرمندن ، ڪاريگرن، واپارين ۽ ٻين کي چيو ويندو هو جن بورجوازي يا بورژوازي ٺاھي اتان جو زميندارن ۽ ھارين جي وچ ۾ ، ۽ مزدورن ۽ پيداواري ذريعن جي مالڪن جي وچ ۾ سوشيو ايڪانامڪ طبقو بڻجي ڪردار ادا ڪرڻ لڳو اھڙي طرح بورژوازي ھڪ وچولو طبقو نروار ٿيو.ان ۾ بزنس ڪندڙ ماڻھو جن جو سرمايي تي اختيار ھيو شھرن جي اندر بورژوازي جي ظھور کي ممڪن بڻايو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40170.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40170.txt new file mode 100644 index 0000000..94af58c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40170.txt @@ -0,0 +1,73 @@ +تحقيق +تحقيق __(Research) +تحقيق روايتن جي ڇنڊ ڇاڻ جو علم آهي. +ڪنهن مسئلي جي ڀروسي جوڳي حل ۽ صحيح نتيجن تائين پهچڻ لاءِ تحقيق اهو منظم عمل آهي، جنهن ۾ حقيقتن جي ڳولا ۽ انهن جي ڇنڊ ڇاڻ جو تفصيل وار بيان لڪل هجي ٿو. +ان ڪري چئي سگهجي ٿو ته تحقيق جو تعلق ڪنهن مسئلي ۽ ان جي ڀروسي جوڳي حل جي ڳولا سان وابسته آهي. +اهو حل يا نتيجو ڀروسي جوڳو هئڻ لاءِ هڪ خاص انداز ۾ اڀياس لازمي آهي. +ڪنهن مسئلي جو حل ۽ ملندڙ نتيجا، ڪنهن به قسم جي شڪ شبهي ۽ ان جي امڪاني حد تائين رد نه ڪري سگهڻ سان ئي تحقيق جي عمل جي ڪاميابيءَ جو دارومدار رهي ٿو. +سنڌي لغت موجب تحقيق جو مطلب: ”پڪ ڪرڻ، خاطري ڪرڻ ڪنهن ڳالهه جي تهه تائين پهچڻ آهي. +ساڳي ريت انگريزي ڊڪشنرين ۾ “Research” جي معنيٰ ”ڳولڻ“ (ٻيهر ڳولڻ) ۽ اصطلاحي معنيٰ ” ڪا به حقيقت ڳولي پڌري ڪرڻ“ آهي، جنهن جو مقصد ته ڪنهن به موضوع تي گهري نظر وجهي، ان جي هر پاسي کان ڇنڊ ڇاڻ ڪئي وڃي ته ان موضوع تي وڌيڪ ڄاڻ ملي سگهي. +تحقيق جو مقصد آهي فطرت يا انساني زندگيءَ جي الڳ الڳ مسئلن جو حل تلاش ڪرڻ. +تحقيق انساني علم ۽ ڄاڻ کي وڌائي ٿي. +حقيقت ۾ انساني تهذيب، تمدن ۽ سڀيتا جي ارتقا تحقيق جي عمل سان ٿي. +ڪنهن به علمي شاخ تي تحقيق ڪندڙ کي ’محقق‘ چئبو آهي. +ان جا به معيار مقرر ڪيل آهن. +(1) دليل بازيءَ جي قوت رکندڙ هجي. +(2) حافظي جي قوت رکندو هجي، (3) ذهني سچائي رکندڙ هجي، (4) موضوع ۾ دلچسپي ۽ ان کي نڀائڻ جو حوصلو رکندو هجي، (5) مسئلي جي حل لاءِ وٽس جستجو وارو جذبو هجي. +انگريزي ۾ Search لفظ جي لفظي معنيٰ ڳولا ڪرڻ ۽ Research معنيٰ واري ڳولا ڪرڻ يا خبرداري سان ڳولا ڪرڻ آهي. +اصطلاحي لحاظ کان معنيٰ اٿس نئين معلومات بابت ڳولا ڪرڻ يا ائين چئجي ته ٿيل ڳالهه جي تصديق ڪرڻ. +تحقيق ۾ هر بيان، ڪنهن نه ڪنهن شهادت يا شهادتن تي مدار رکندو آهي، يعني هر اظهار کي ٻين جي شهادتن جي مدد سان قابل فهم بنايو وڃي ٿو. +تحقيق ۾ هر بيان جي تصديق به ٻين جي شهادتن جي مدد سان ڪئي وڃي ٿي؛ ته جيئن ان کي تحقيق جوڳو بنائي سگهجي يا ائين چئجي ته اها باترتيب ڪنهن ڳالهه جي ڳولا، جنهن ۾ معلومات جي واڌاري جو پڪو ارادو هجي ۽ جيڪا قابل اظهار ۽ تصديق جوڳي هجي يعني تحقيق ٿيل مواد جو نتيجو اهڙي انداز سان ڪڍجي جو ٻين لاءِ قابل فهم هئڻ گهرجي. +Rummel تحقيق جي وصف بيان ڪندي چوي ٿو ته ”تحقيق ڪنهن ڳالهه جي ڳجهن رازن کي ڳولڻ، ڪنهن ڳالهه جي ترقي ۽ علم کي وڌيڪ پروڙڻ کي چيو وڃي ٿو. +اهو هڪ ذهني ڪوشش جو سلسلو آهي جيڪو سون سالن کان هلندو اچي ٿو ۽ سچ يا حقيقت جي ڳولا ۾ مقصد ۽ هئيت کي تبديل ڪندو رهي ٿو. +“ وڌيڪ لکي ٿو ته: ”تحقيق نون طريقن سان نئين معلومات حاصل ڪرڻ کي چيو وڃي ٿو“جيئن J. +Rummle لکي ٿو ته ”تحقيق هڪ قسم جي معلومات واسطي تلاش آهي، جيڪا ڪن منطقي اصولن تي يا سائنسي جديد طريقن تي ڪئي وڃي ٿي، جنهن جو ڪو خاص مقصد هوندو آهي. +“ ”اها نئين معلومات جيڪا موجود معلومات ۾ واڌارو آڻي. +“تحقيق جو مقصد ٿيو ماضي جي ڪيل تحقيقن جي غلطين کي رد ڪرڻ، نوان اصول، نيون ڳالهيون، نوان خيال، نئوان گمان معلوم ڪرڻ ته جيئن پراڻين تحقيقتن کي مائيدار يا وسيع بنائي ڪنهن نئين تعلق ۽ نئين ترتيب سان پيش ڪيو وڃي، جنهن ۾ نيون شهادتون ڏنيون وڃن.پر عام طور تي تحقيق جو مقصد انسان ذات جي ذهني، جسماني ۽ روحاني اصلاح هئڻ گهرجي، پوءِ چاهي اها ڪهڙي قسم جي هجي ۽ ڪهڙن اصولن تي ڪئي وڃي. +”تحقيق معنيٰ قديم ۽ ذخيم لکييت کي نئين انداز سان پيش ڪرڻ يا ائين چيو وڃي ٿو ته خاص اهميت واري تحقيق جيڪا عالم ڪن ٿا. +“”سچ لاءِ سچ جي کوجنا ڪئي وڃي (To discover truth for truth) ۽ انهي سچ جي ڳولا لاءِ ڪهڙو طريقو اختيار وڃي تنهن بابت هي راءِ ڏني وڃي ٿي ته ”ٺوس ۽ غير جانبدارنه حقيقت جو تجزيو ڪيو وڃي“ انهي لحاظ کان آڪسفورڊ انگلش ڊڪشنري (1933) ۾ ڏنل تحقيق معنيٰ معلومات (Knowledge) جيڪا ڪنهن سچ، حقيقت ۽ اصول کي ثابت ڪرڻ لاءِ حاصل ڪئي وڃي“. +”تحقيق جو قسم يا اصول ڪهڙو به هجي، پر انهي جي تجزئي جو قدر ڪرڻ، انهي جي دائري جي وسعت تي مدار رکندو آهي“ +تحقيق ڪندڙن لاءِ ضروري ڳالهيون. +(1) تحقيق ڪندڙ مسئلي جي ماضي جي آزمودن، ۽ کوجنائن جي معلومات جي مدد سان مسئلي جي حل ۽ تجزئي جي اصول لاءِ ڪي خيال هٿ ڪري. +(2) انومان جي مدد سان معلومات حاصل ڪري ۽ مسئلي جي حل کي اڳتي وڌائي نتيجو پيش ڪري. +(3) انومان عقلي طور صحيح چونڊي، حقيقتن سان فيصلن کي پرکي، تصديق ڪري. +(4) منطقي اصولن تي حقيقتن ۽ شهادتن کي پرکي. +(5) جيڪو شڪي مواد گڏ ڪيو ويو آهي يا جنهن جو بيان صحيح نه هجي، انهيءَ کي رد ڪري نئين مواد ۽ معلومات کي حاصل ڪري. +(6) جنهن مواد جو تجزيو ڪري، يا مواد جي ترتيب مقرر ڪري، يا جيڪا معلومات ڏيڻ چاهي، اهو مختصر ڪري پيش ڪري. +(7) نون طريقن تي نئين معلومات ڏئي، +(8) اهڙا نوان مسئلا يا ڳالهيون جيڪي هن تحقيق دوران معلوم ڪيون آهن ۽ اڳي حل ٿيل نه آهن، انهن کي ظاهر ڪري. +(9) تحقيق جي سڀني ضروري مرحلن تي عمل ڪري. +(10) منطقي اصولن تي هر حقيقت ۽ شهادت کي پرکي. +(11) جيڪڏهن تحقيق دستاويزي آهي ۽ معلومات مڪمل آهي ته پوءِ تحقيق ڪندڙ جو حافظو مسئلي جي حل لاءِ ڪافي آهي. +(12) تحقيق جا ذريعا اعتبار جوڳا هئڻ گھرجن، مواد جي تجزئي ۾ سلسلو هئڻ گھرجي، مسئلي جي حل لاءِ نئين معلومات حاصل ڪرڻ ضروري آهي. +(13) تحقيق ڪندڙ غير جانبدار هئڻ گھرجي ۽ هر هنڌ تي سندس ايمانداري ظاهر ٿئي. +تحقيق ۾ هر ڳالهه يقيني، حقيقي مڪمل ڏئي. +(14) تحقيق ڪندڙ کي جذبات کان پري رهڻ گھرجي ۽ آزاد ذهن جي مدد سان مواد جو تجزيو ڪري ۽ تحقيق ۾ ڪو خيال منجھيل هئڻ نه گھرجي. +(15) تحقيق ڪندڙ مشاهدن کان اڻ واقف نه هئڻ گھرجي ۽ تحقيق جي هر ڳالهه کي تاريخ جي روشني ۾ پرکي. +(16) تحقيق ڪندڙ نه رڳو تحقيق ڪرڻ وقت خارجي حالتون يا حقيقتون شامل ڪري ، پر انهيءَ سان گڏ رويا، قدر ۽ ٻيون واسطو رکندڙ ڳالهيون به تحقيق ۾ شامل ڪري ته جيئن تحقيق جو نتيجو حالتن جي لحاظ کان صحيح نڪري. +تحقيق جا قسم. +عام طور تي تحقيق کي ھيٺين قسمن ۾ ورھايو ويو آهي. +تاريخي تحقيق. +(Historical Research):تاريخي تحقيق ۾ خاص طور هميشہ اهو ٻڌايو ويندو آهي ته ڇا ٿيو هو؛ ۽ انهي ۾ اهم ڳالهه جو تجزيو ڪيو ويندو آهي. +اهڙي طرح هر صحيح ڳالهه کي ڦاهر ڪري محفوظ ڪيو وڃي ٿو. +تاريخي تحقيق انهي لاءِ به ڪئي ويندي آهي ته ماضي جي ڳالهين کي مقصد جي لحاظ کان ترتيب وار رکيو وڃي ته جيئن ماضي حال کي سمجهڻ ۾ مددگار ٿئي. +تاريخي تحقيق ۾ نشانيون، تبدليون، واڌارا، شخصي ترقي، حالتون، تحريڪون، جماعتون، حقيقتون وغيره تحقيق جو مواد هونديون آهن، جن جي تجزئي ڪرڻ سان نتيجو ڪڍيو ويندو آهي. +بياني تحقيق. +(Descriptive Research):بياني تحقيق جو مقصد هوندو آهي، ڇا آهي؟ +انهي ۾ ڪنهن جون ڪارگذاريون، تجربا ۽ سمجهاڻيون، موجوده حالتون، بناوت ۽ ماحول جو قدرتي نماءُ جو طريقو، بيان ٿيل هوندو آهي. +هن تحقيق ۾ تحقيق ڪندڙ جي نظر ڪن حالتن کي روڪڻ يا ترقي ڏيڻ تي به هوندي آهي ته ڪيئن ڪو شخص، جماعت يا ڪا شيءِ موجوده وقت ۾ ڪم ڪري ٿي. +تجرباتي تحقيق. +(ExperimentalResearch):تجرباتي تحقيق اهو ٻڌائيندي آهي ته آئينده ڇا ٿيندو؟ +جيڪڏهن ڪن ڳالهين ۽ خبرن کي روڪيو وڃي ته نتيجو ڇا نڪرندو ۽ جيڪڏهن انهن کي ڇڏيو وڃي ته نتيجو ڇا نڪرندو؟ +هن تحقيق ۾ هر ڳالهه جا سبب ۽ اثر ظاهر ڪيا ويندا آهن جن جو تعلق نتيجي سان واسطو رکندو آهي. +علمي تحقيق. +(Academies Research):هي تحقيق جو اهو قسم آهي، جنهن ۾ ڪنهن سٺي لئبرري ۾ ويهي تحقيق ڪجي؛ انهيءَ جو واسطو لئبرري ۽ ڪتابن سان هجي. +هن تحقيق ۾ نشانيون، حقيقتون ۽ قدرون جيڪي ماضي ۾ انسان جي علمي زندگي ۾ ٿي گذريون آهن، تن کي ڳولڻ هوندو آهي. +هن تحقيق ۾ ڪنهن هڪ خاص مسئلي تي به تحقيق ڪئي وڃي ٿي ۽ ڪيترن مسئلن کي ملائي به تحقيق ڪئي وڃي. +سائنسي تحقيق. +(Scientific Research):هي تحقيق ليبارٽري ۾ ڪئي ويندي آهي. +هي تحقيق ڪيميا، رياصي، دوائن، زميني حالتن، معدنياتي ۽ انساني جسم وغيره تي ڪئي ويندي آهي. +سماجي تحقيق. +(Social Research):هن تحقيق ۾ انسان جي پنهنجي سماجي ماحول ۽ حالتن تي تحقيق ڪئي ويندي آهي؛ جنهن ۾ ٻين جي سماجي حالتن کي سمجهڻ بابت تمام گهڻي معلومات ملندي آهي، جنهن ۾ جدا جدا تحريڪن، امدادي ادارن وغيره کي سمجهڻ ۽ سمجهائڻ ۾ مدد ملي ٿي. +فني تحقيق. +(Technological Research): ٽيڪنڪي تحقيق اها تحقيق آهي، جيڪا ڪنهن مشينري يا ڪارخاني ۾ ڪئي وڇي ٿي؛ يا اڄ ڪلهه جي اقصادي مسئلن جي تحقيق کي به ٽيڪنڪي تحقيق چيو وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40174.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40174.txt new file mode 100644 index 0000000..de224b3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40174.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +تذڪرو +تذڪرو اهڙو ادب يا تخليق آهي، جيڪو دراصل سوانح ۽ سفر نامي جي صنفن جي ذمري ۾ اچي ٿو. +ڇو ته ليکڪ جتي وڃي، يا جتان جو سير سفر ڪري ٿو، اتي جي ماڻهن ۽ ماحول ۽ ملڪي حالتن سان سندس واسطو پوي ٿو، تن کي پنهنجي مشاهدي ۽ تجربي جي آڌار تي قلمبند ڪري ٿو. +سنڌ ۾ انگريزن جي قبضي وقت انگريز عملدارن/فوجين سفرناما ۽ تذڪرا لکيا، جن ۾ رچرڊ برٽن، ميڪمرڊو، ايسيٽوڪ، جيمس برنس، آر- هيوز ٿامس وغيره اهم آهن. +تذڪره نويسي هڪ فن به آهي. +سنڌ ۾ ماضيءَ ۾ لکيل ڪيترائي فارسي تذڪرا ملن ٿا، جن جي پير حسام الدين راشدي ۽ ٻين عالمن ترتيب ۽ تدوين ڪري سنڌ جي تاريخ کي نئين رخ ڏيڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. +تذڪرن ۾ ڪافي شاعرن جي ڪلام کي پيش ڪيو ويندو آهي جيتوڻيڪ انهن ۾ مڪمل ڪلام ته نه هوندو آهي پر ايترو ضرور هوندو آهي جنهن جي مدد سان ڪنهن تحقيق ۾ امداد ملي سگھي ٿي. +اهڙي طرح تذڪرا به تحقيق دوران ڪافي مددگار ثابت ٿيندا آهن.تذڪري جو هڪ قسم اهڙو به هوندو آهي، جنهن ۾ ذاتي ۽ خانداني حالات يا آتم ڪهاڻي لکندا آهن، جيئن ته علامه عنايت الله خان مشرقي ۽ مولانا ابوالڪلام آزاد جون آتم ڪهاڻيون آهن، ٻنهي کي تذڪري جون نالو ڏنو ويو آهي. +تذڪري جو ٻيو قسم هڪ اهڙو بياض آهي؛ جنهن ۾ شاعرن جي ڪلام کان سواءِ انهن جي حياتيءَ جو مختصر احوال به لکيو ويندو آهي. +اهڙن تذڪرن جو تعداد فارسي ۽ اردوءَ ۾ تمام وڏو آهي. +اهڙن تذڪرن ۾ سنڌ جا مشهور فارسي تذڪرا : مقالات الشعرا، تڪلمهء مقالات الشعرا يا تذڪره شعراءِ ٽکڙ ۽ تذڪره شعراءِ سکر آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40176.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40176.txt new file mode 100644 index 0000000..2993428 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40176.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ترائيل +ترائيل __(Triolet): +”ترائيل“ فرانس جو هڪ مقبول نغمو آهي. +جنهن جي معنيٰ آهي: (ٽريئو-Trio = ٽه ياري يا ٽه سُرو راڳ+ ليٽ- =Let (بندش). +اُهو نظم يا شعر، جنهن ۾ ساڳئي سُر واريون ٽي سٽون پوري بندش سان سرجيون وڃن. +مطلب ته ’ترائيل‘ اُهو شعر آهي، جنهن ۾ ساڳي سٽ ٽي ڀيرا اچي، پوري مضمون کي هڪ هنڌ بند ڪري ٿي. +هيءَ صنف گذريل ٿوري عرصي کان سنڌي شاعريءَ ۾ به رواج ۾ آئي آهي. +”ترائيل“ جي سڄي نظم ۾ ڪل اٺ سٽون ٿينديون آهن، جيڪي ٻن بندن ۾ ورهايل هونديون آهن، يعني هر هڪ بند ۾ چار سٽون ٿين ٿيون. +اصل ۾ هر هڪ بند ٽن سٽن تي مدار رکي ٿو، جن جي سٽاءَ هن ريت آهي. +پهرئين بند جي پهرين ۽ ٽين سٽ هڪ ٻئي سان هم قافيه ۽ ساڳئي رديف ۾ هونديون آهن، باقي ٻي (وچ واري سٽ انهن ٻنهي سٽن کان قافيي ۾ مختلف ۽ آزاد هوندي آهي. +انهيءَ بند جي آخر ۾ وري پهرين سٽ هوبهو ساڳي موٽي ايندي آهي، جيڪا چوٿين سٽ هوندي آهي. +ٻئي بند جي پهرين سٽ وري پهرئين بند جي پهرين ۽ ٽين سٽ سان هم قافيه ۽ ساڳئي رديف سان ايندي آهي؛ باقي ٻي سٽ پهرئين بند جي ٻيو نمبر سٽ سان هم قافيه ۽ ساڳئي رديف ۾ هوندي آهي ۽ ٽين سٽ، پهرئين بند جي بلڪ ساڳي پهرين سٽ هوندي آهي. +هن بند ۾ چئن سٽن جو وزن پورو رکڻ لاءِ، پهرين بند جي ٻي سٽ پڇاڙيءَ ۾ هوبهو ساڳي موٽي ايندي آهي. +اهڙيءَ طرح ڏسبو ته سڄي نظم ۾ پهرين سٽ ٽي ڀيرا اچي ٿي؛ يعني پهرين، ٽين ۽ ستين سٽ ٽئي هوبهو ساڳيون ٿين ٿيون ۽ شعر جي ٻي سٽ موٽي اٺين سٽ ٿئي ٿي ۽ ڇهين سٽ انهن ٻنهي (ٻي ۽ اٺين) سٽن سان هم قافيه ۽ ساڳئي رديف ۾ اچي ٿي. +اهوئي سبب آهي جو هن شعر کي ٽه سُرو راڳ يعني ”ترائيل“ (Triolet) نالو ڏنو ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40178.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40178.txt new file mode 100644 index 0000000..9e3186f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40178.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +ترجمو +ترجمو +هڪ ٻوليءَ جو مواد/ادب ٻي ٻوليءَ ۾ اٿلائي آڻڻ کي ترجمو ڪرڻ جو عمل چئبو آهي. +ترجمن جي مرحلن ۾ انتھائي محنتڪنشي جي ڪري 1940 واري ڏھاڪي م خودڪار مشيني طريقي سان ۽ ڪمپيوٽر وسيلي ترجمي يا ترجمي م ڪمپيوٽر کان مدد وٺڻ وارن طريقن ۾ ڪنھن حد تائين ڪاميابي ماڻڻ جي ڪم جي شروعات ٿي انٽرنيٽ جي ابتدا ان ڪم ۾ زبردست تيزي آڻي ڇڏي گوئٽي (1749- 1832ع) ٻه صديون اڳ بلڪل صحيح چيو هو ته ”دنيا جي ادب جو تصور ترجمن جي چوڌاري ڦِري ٿو“ ۽ اِنهي ڳالهه ۾ ڪو وهم ۽ گمان به ناهي ته زبانن کي سمجهڻ جون رڪاوٽون رڳو ترجمن سان ئي دور ٿي سگهن ٿيون +ارڙهين ۽ اڻويهين صدين دوران جرمن ٻوليءَ جي ليکڪن مشرق جي شاهڪار ڪتابن جا ترجما ڪيا هئا. +گوئٽي خود ”ديوان حافظ“ جي ترجمي کان متاثر ٿيو هو. +هندستان جي ڪلاسيڪي ادب جرمن ترجمن جي صورت ۾ گس ڳوليو هو ۽ نتيجي ۾ جرمن مستشرقين جا پوءِ جا نسل اُڀريا، جن يوروپي اسڪالر پيدا ڪيا ۽ پوءِ يوروپي ادب جي تاريخ ۽ فڪر گهڻي ڀاڱي مشرق جي وري اُسرڻ جي نتيجي ۾ وڌيا ويجهيا. +فرينچ انقلاب پنهنجي ورثي لاءِ عربي ادب ۽ فلسفي جو قرضي آهي. +اها تاريخ جي پڄاڻي ناهي. +آمريڪي انقلاب، فرينچ انقلاب جي By Product آهي اسان سنڌي ڳالهائيندڙ ڪيترين ئي ڳالهين سان گڏ انگريزي، فرينچ، جرمن، رشين، اسپينش، ايتري قدر جو ننڍي کنڊ جي ٻولين ۾ سرجندڙ ادب جي ڀيٽ ۾ گهڻو پوئتي آهيون. +چيني ۽ عربي ٻولين وٽ Information Units (جيڪي 155 بلين درڪار هوندا آهن) به ناهن، جيڪي ترقي ۽ واڌاري لاءِ گهٽ ۾ گهٽ گهربل آهن. +مثال طور جيڪي لکها لفظ سائنسي لفظن جي ڀنڊار (Vocabulary) سان لاڳاپيل آهن، اُنهن تي ڪم ئي نه ٿيو آهي. +آئون سمجهان ٿو ته سنڌي زبان اُنهن جا هڪ جهڙا/هم معنى لفظ به جوڙي نه سگهي آهي. +اِنهيءَ ڪري جيڪڏهن انهيءَ ڏس ۾ اڳڀرو وڌڻو آهي ته ترجمي ۽ اُن جي هنر کي نظرانداز ڪرڻ سولو ناهي. +حقيقت ۾ سنڌي ٻوليءَ ۾ اُن جي هڪ وڏي تعداد جي ضرورت آهي، جنهن ۾ موضُعن جي فراواني ۽ گوناگونيت هئڻ تمام ضروري آهي. +جنهن ٻوليءَ ۾ جيترا گهڻا ترجما ٿيندا، اُن ٻوليءَ جي ترقيءَ ۽ واڌاري جا امڪان اوترا وڌيڪ روشن ٿيندا، پوءِ چاهي اُهي غير معياري، معيار جي سطح کان ڪِريل ۽ اردوءَ مان ڇو نه هجن، ڇو جو اُهي بهتر معيار لاءِ هڪ ڏاڪي جي حيثيت رکن ٿا. +اها ڳالهه بي معنى آهي ته ڪا خاص ٻولي ترجمي جي مقصد لاءِ سڻائي ۽ آدرشي حيثيت رکندي آهي. +دنيا ۾ اهڙي ڪابه ٻولي ناهي، جنهن پنهنجيون خوبصورتيون ۽ راز مترجمن سان نه ونڊيا هجن، دنيا جي سموري ادب جي وڏي حصي کي اسين تڏهن پڙهي ۽ پسند ڪري سگهنداسين، جڏهن اُهو اسان کي ترجمي جي صورت ۾ مهيا ٿيندو. +اِهو ڪم اُهي اهلِ قلم ۽ لائق ليکڪ ڪري سگهندا، جيڪي ٻين ٻولين تي عبور رکندا هوندا ۽ کين اُهي ٻوليون ترجمو ڪرڻ ۾ آسان لڳنديون هونديون. +ترجمي ۾ مهارت جو درجو، هڪ مترجم جو ٻئي مترجم کان بهتر ٿي سگهي ٿو، پر سڀ کان اوچي چوٽيءَ تي وري به جاءِ خالي هوندي آهي. +ائين برابر آهي ته هڪ غير معياري ترجمي جي ڀيٽ ۾ معياري ترجمو پسند ڪيو ويندو آهي پر ادب هڪ اهڙو ميدان آهي، جتي خوش آئيند حادثا اهو ياد ڏياريندا آهن ته مقصد کي ڇڏي ڏيڻ بدران ڪوشش ڪرڻ ۽ ناڪام ٿيڻ بهتر آهي. +اشتقاق. +انگريزي لفظ ٽرانسليشن لاطيني لفظ "ٽرانسليٽيو" مان نڪتل آهي. +جيڪو وري ٻن لفظن ٽرانس(معني: پار يا آرپار يا ٻئي پاسي) ۽ فيري(معني: کڻي وڃڻ، کڻي اچڻ يا آڻڻ) اھڙي طرح ٽرانسليشن جي معني آھي ھڪ ٻولي مان ٻي ٻوليءَ ۾ آڻڻ ہا کڻي اچڻ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40193.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40193.txt new file mode 100644 index 0000000..5be54cc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40193.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +نقش نگاري +تصوير نگاري__نقش نگاري __(Carving): +قديم زماني جي ماڻهن پنهجين سوچن ، خيالن ، ريتن رسمن ۽ مذهبي لاڙن کي سڀ کان اڳ پٿر تي اڪيري، تڏهن اڃا جڏهن ڪاغذ نه ٺهيو هو. +پٿر تي نڪتل چٽن ۽ تصويرن اڪيرڻ جي فن کي نقش نگاري يا تصوير نگاري سڏجي ٿو. +دنيا جي هر ان خطي ۾ جتي اوائلي تهذيبن جنم ورتو آهي پٿر تي اُڪر/تصويرنگاريءَ جا نمونا ملن ٿا. +هندستان ۽ پاڪستان ۾ ڪيترن هنڌن تي هن قسم جا چٽ مليا آهن. +تاريخ کان اڳ واري دؤر۾ پٿر تي ٿيل اڪثر نقش نگاريءَ ۾مختلف جانورن جون تصويرون، شڪار جا منظر ، مذهبي لاڙن يا رجحانن کي ظاهر ڪندڙ علامتون ۽ انهن بابت تجريدي چٽ، ان زماني جي سماج جي ڪافي حد تائين نشاندهي ڪن ٿا. +سنڌ ۾ کير ٿر جبل جي مختلف هنڌن تي اوائلي دؤر جي ماڻهن ۽ جانورن جون ابتيون سبتيون شڪليون نڪتل ملن ٿيون، انهن ۾ سرهن ۽ گرن جون تصويرون شامل آهن. +خاص ڪري ڪتي جي قبر ڏانهن ويندي سيتا نئن جي ٻئي ڪناري تي ”شاھ ڪنڀ“ وٽ اهي شڪليون ڪافي تعداد ملن ٿيون. +ان سلسلي ۾ بدر ابڙي جو ڪتاب ”کيرٿر ۾ چٽسالي“(2011ع) شايع ٿي چڪو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40202.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40202.txt new file mode 100644 index 0000000..fb37bb2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40202.txt @@ -0,0 +1,52 @@ +تقدير +تقدير يا لکيو يا قسمت تقدير اھڙي طاقت آهي جيڪا ھڪ خيال مطابق دنيا جي اندر ٿيندڙ واقعن جو اڳواٽ تعين ڪري ٿي. +اھا حادثي ۽ موقعي واري خيال کي رد ڪري ٿي ۽ اڪثر ان کي دنيا ۽ آخرت ۾ ماڻھن جي قسمت سمجھيو ويندو آھي. +تقديري جبريت ھڪ عقيدو آهي جنھن مطابق تقدير جا مقرر ڪيل واقعن اڏو انسان بي وس آھي ٻين لفظن انسان پنھنجي يا ٻين جي تقدير کي تبديل نہ ٿو ڪري سگهي. +قديم مذھبن ۾ تقدير. +قديم ميسوپوٽاميا ۾ ماڻھن جو خيال هو تہ قسمت انھن ديوتائن جي ھٿ ۾ آهي جن جي خدمت لاء انسانن کي پيدا ڪيو ويو ھو. +قديم يونان م تقدير کي ٽن عورتن جي صورت ۾ ڏيکاريو ويو ھو يا چيو ويندو ھو تہ قسمت زيوس ديوتا جي ھٿ وس ھئي. +قديم سميري ۾ ماڻھو. +جي قسمت لاء خدائي تقدير جو عقيدو ھيوبابل جي مذھب جي عقيدي ۾ نابو ديوتا لکت جو ديوتا ھيو ۽ اھا انساني تقدير اڪريندو ھو جيڪا اشوري ۽ بابلي مندرن وارا ديوتا، خاص طور تي انوناڪي ديوتا، انسانن سان منصوب ڪندا ھئا. +عيسائيت ۾ تقدير. +عيسائي مفڪرن تقدير متعلق قديم خيالن جي نئين سر تشريح ڪندي کين خدائي ڪارسازي (Divine Providance) سان ملايو جنھن ۾ انسان کي بہ چڱي ۽ بري وچ ۾ چونڊ ڪڻ جو اختيار پڻ ڏيکاريو ويو. +عيسائي دينيات خدا جي قدرت کي انساني آزاد اختيار سان ٺھڪندڙ عقيدي جي حق ۾ مصروف رھي آھي. +اسلام ۾ تقدير. +اسلام کي اڪثر جبريت واري مذھب طور پيش ڪيو ويو آهي. +خدا جي جوڙيل تقدير ۽ انساني اختيار جي آزادي متعلق مسلمانن ۾ ٻہ مختلف فڪري رجحانن فروغ ورتو. +انھن ۾ ھڪ خيال تقديري جبريت جو آھي ۽ ٻيو خيال انساني اختيار وارو آھي. +ان موضوع تي مسلمانن جي انھن پاڻ ۾ ٽڪرائجندڙ فڪري رجحانن جا بنياد قرآن جي آيتن ۾ آھن جن ذريعي اھي پنھنجي پنھنجي موقف جي حمايت ڪن +خدا جي اڻ مٽ شان ۽ قدرت تي قرآن ٻڌائي ٿو تہ: +۽ اھو تہ: +انھن آيتن جي بنياد تي ھڪڙي خيال وارا دليل ڏيندا آهن تہ ماڻھن سان واقع ٿيندڙ ھر ڀلو يا برو خدا طرفان طئي ٿيل آهي. +اھو خيال مشھور عربي فقري انشاءالله (جيڪڏهن الله ايئن چاھيو تہ) مان پڻ ظاھر ٿئي ٿو جيڪو مسلمان ھر مستقبل ۾ ٿيندڙ سرگرمي رٿڻ وقت چوندو آهي. +ھڪ ٻي آيت ۾ قرآن چئي ٿو تہ: +ان فڪر وارن مسلمانن مطابق اھا آيت ٻڌائي ٿي تہ انساني تقدير ھڪ خدائي ڪتاب يا ڪتبي ۾ اڳواٽ لکي وئي آهي. +قرآن ٻڌائي ٿو ته ھر پيدا ڪيل چيز جي وجود جو ھڪ مدو مقرر ڪيل آھي جنھن کي اجل سڏيو ويو آهي. +ايتري قدر جو ماڻھن جو موت بہ مقرر ٿيل آهي. +خدا پاران ھر واقعي يآ ھر چيز جي اڳواٽ مقرر يا طئي ڪرڻ وارو خيال سني دينيات جو ۽ خاص طور تي اشعري مڪتبه فڪر جو عقيدو آهي جنھن کي اسلام جي شروعاتي دؤر جي حاڪمن کان پڻ مڃتا مليل ھئي جيڪي پنھنجي اخلاقي ڪمزورين باوجود ان خيال سان پنھنجي اقتدار کي ان دليل سان تحفظ ڏئي رھيا ھيا تہ اھو اقتدار کين خدا جو عطا ڪيل آھي. +غير جبريت پسند آزاد اختيار جا حامين انسانن کي پنھنجي زندگي گذارڻ ۽ پنھجي قسمت پاڻ ٺاھڻ جي وڏي ذميداري رکي آھي. +ان خيال وارا پڻ دليل طور قرآن جون کوڙ آيتون ٻڌائندا آھن جن ۾ خدا جي حتمي فيصلي جي ڳالھ ڪيل آھي ۽ اھو پڻ ٻڌايل آهي تہ خدا جو اھو فيصلو تڏهن ٿيندو جڏهن انسان تقدير جي بدران پنھنجي اختيار سان نيڪ يا گنھگار ٿيندو. +ھڪ آيت مطابق فرمايو ويو آهي تہ: +خواجه حسن بصري (وفات:728ع) انساني اختيار واري خيال جو حامي هو. +ھن بنو اميه جي 685ع کان 705ع تائين خليفي رھندڙ عبدالملڪ بن مروان کي ان خيال جي سمجھائڻ جي ناڪام ڪوشش ڪئي ھئي. +سندس دليل اھو ھو تہ خدا صرف نيڪي جو حڪم ڏنو آهي ۽ بدي انسانن ۽ شيطان جي ڪري ٿيندي آهي. +عراق ، شام، عربستان، يمن ۾ ھن جھڙا ٻيا ھن سميت قادري سڏيا ويندا آھن. +قادري جو مطلب اھي ماڻھو آھن جيڪي انسان جي خوداراديت واري خيال جا حامي آهن. +اسلامي مذھبي فڪر ۾ ان شروعاتي رجحان اسلامي دين ۾ متعزلي روايت کي فروغ ڏنو ۽ سني دين جي اشعري مڪتبه فڪر جي رد ۾ شيعن جي دين ۾ عقليت پسند فڪر جي قيام جو سبب بڻيو. +اوڻوھين صدي کان وٺي مستشرقن، عيسائي مشنري، اتر آمريڪا ۽ يورپ جي سياحن مطابق بيمارين جي سببن ۽ بدقسمتي واري تقدير جي جبريت وارو خيال مسلمانن جي +عام ھئي. +انھن مطابق ڪجھ مسلمانن صحت جي انتھائي لازمي سنڀال کان اھو چئي انڪار ڪيو ته مريض جي قسمت خدا جي وس ۾ ھوندي آھي. +تقديري جبريت جي اھڙي عقيدي باوجود مسلمان معاشري ۾ مرضن جا علاج ڳوليا ويا پر جڏھن اميد ختم ٿي ويندي ھئي تہ ان تقديري جبريت کي قبول ڪيو ويندو ھيو. +اھا بہ حقيقت آهي ته مسلانن ۾ سعودي عرب جي وھابين وانگر قدامت پسند تقديري جبريت وارا خيال غالب ھجڻ باوجود اھو نہ وسارڻ گھرجي تہ اسلام جي وچولي دؤر واري تھذيبن ۾ طب جي سائنس جو سڀ کان گھڻو استعمال ٿيندو ھو. +ھاڻوڪي دؤر ۾ جديد اسلامي اصلاح پسند مسلم دنيا ۾ آزاد اختيار واري فڪر کي فروغ ڏئي رھيا آھن جن جي خيالن سان سني اسلام جي اشعري مڪتبه فڪر جي ٺاھيل تقديري جبريت جي قدامت پسند خيال جي گرفت ڪمزور ٿي رھي آھي ۽ مسلمانن ۾ مثبت ترقي پسند سوچ ۾ اضافو ٿي رهيو آهي. +تقدير ۽ ادب. +تقدير ۽ تدبير- ٻئي عام اصطلاح آهن. +تقدير، قدرت تي ڀاڙڻ جو تصور آهي ۽ تدبير انساني عمل جي مترادف آهي. +يوناني ادب ۾ عام طور چيو ويندو هو ته انسان جي ڀوڳنا سندس تقدير جي ڪري آهي. +اڳتي هلي شڪسپيئر جي ڊرامن ذريعي فلسفو تبديل ٿيو ته انسان جي سزا جو نصيب سندس عمل آهن. +تقدير جو فلسفو صدين کان ڊرامن، ناولن ۽ ڪهاڻين جو موضوع رهيو آهي. +فلسفو. +رواقي عقيدي م خدائي تقديري جبريت وارو نظريو موجود ھيو. +رواقي عقيدو فلاسافر زينو رواقي جي نالي سان منصوب آھي. +ايپيڪيورين فلسفو ان خدائي تقديري جبريت جي نفي ڪندڙ ھو. +ان مطابق جيستائين انسان جا عمل ارادي وارا آھن تيستائين اھي معقول آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40210.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40210.txt new file mode 100644 index 0000000..27d8884 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40210.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +تمدن +تمدن يا مدنيت عربي زبان جو لفظ آھي، جنھن جي لغوي معنيٰ ”شهريت“ آھي. +هي لفظ ’مدن‘ يعني شهر مان ورتل آهي. +”شھريت يا شھري زندگي. +” انسان سمجھ ۽ شعور وارو جانور اھي. +مختصر طور تمدن جي تعريف اها ٿيندي ته ھر قوم کي پنھنجيون مخصوص، تاريخي، سماجي، ثقافتي ۽ مذھبي روايتون ٿينديون اھن. +سندن ضرورتون ۽ روحاني تمنائون هونديون اھن، جنهن ڪري ڪا قوم انفرادي ۽ اجتماعي طور ترقي ڪندي آهي. +هر قوم جون مختلف سياسي، مذھبي ۽ معاشرتي جماعتون ۽ ادارا، فن، نقش نگاري، شعر،راڳ ۽ ناچ جا طور طريقا مختلف رواج رسمون هوندا آهن. +تمدن انساني فطرت جي ٽن مکيہ جبلتن سان تعلق رکي ٿو، جيڪي آهن: (i) پنھنجو بچاءُ ڪرڻ، (ii) ھم جنس سان تعلق ۾ رھڻ ۽ (iii) اولاد جي پيدائش، پالنا ۽ پرورش ڪري، انساني نسل کي بقا ڏيڻمدنيت کي شھريت يا تمدن پڻ چوندا آهن. +نالا ۽ اشتقاق. +مدنيت لفظ مدينو مان نڪتل آھي ۽ مدينو لفظ جي معني شھر آھي. +مدنيت جي معني شھريت آهي جنھن کي انگريزي ۾ سوڪس چون ٿا. +سوڪس (civics) لاطيني ٻولي جي لفظ سوس civis مان نڪتل آهي جنھن جو ڌاتو سوٽس civitas آھي.انھن ٻنھي جي معني ترتيبوار شھري ۽ شھر آھي. +علم تمدن. +رياست جي قديم صورت شھري رياست واري ھئي ۽ قديم يونان ۾ ھر شھر جو درجو رياست وارو ھيو ۽ ھر شھر جا پنھنجا قانون ھيا جن مطابق انھن جو انتظامي ڌانچو ڪم ڪندو هو ۽ شھرين جا حق ۽ فرض طئي ٿيل ھيا. +يونان جي انھن رياستن ۾ جمھوري نظام ھيو. +ھر اھو شخص جيڪو رياست جي قانوني ۽ انتظامي معاملن ۾ شريڪ ھوندو ھو ان کي رياست جو شھري سڏيو ويندو هو. +تنھنڪري مدنيت جي علم ۾ شھري جو مقصد رياست جو رھاڪو نہ پر رياست جي قانون ۽ نظم و نسق جي معاملن ۾ شريڪ ھجڻ آهي شھري ھجڻ جو اھو خيال ارسطو جو ڏنل آھي.اڄوڪي دور جي رياست جي بناوٽ شھري ناھي بلڪہ اھا پنھنجي اندر ڪيترائي شھر رکي ٿي ۽ ان م رھندڙ سڀ ان جا شھري سڏبا آهن.رياست جي دائري وسيع ٿيڻ سان ان جي شھرين جي حقن ۽ فرضن جو دائرو به وسيع ٿي ويو آهي. +شھريت يا مدنيت جو علم رياست جي شھرين جي انھن حقن ۽ فرضن متعلق علم آھي ۽ اھو انھن جي رياست سان تعلق رکندڙ سرگرمين جو بہ جائزو وٺي ٿو.اھو رياست ۽ شھري جي تعلق بابت آگاهي ڏئي ٿو.ھي علم رياست جي شھري جي معاشرتي، نفسياتي، معاشي،اخلاقي، سياسي ۽ مذھبي زندگي جي بابت ڄاڻ ڏئي ٿو. +ھي علم شھري زندگيءَ ۽ ان جي مسئلن تي روشني وجھي ٿو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40221.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40221.txt new file mode 100644 index 0000000..fd581d9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40221.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +ٿياسافيڪل سوسائٽي +ٿياسافيڪل سوسائٽي__ (Theosophical Society): +ٿياسافي يوناني لفظ آهي جنهن جي معنى آهي نيڪيءَ جو فلسفو. +هي اڌ فلسفي ۽ اڌ مذهبي مڪتبِ فڪر آهي، جنهنن مطابقبنيادي سچايون سڀني مذهبن ۾ موجود آهن ۽ مذهبي اختلاف بي معنيٰ آهن، هن تحريڪ (ٿياسافيءَ ) جي باني(Helena Blavatsky)ھيلينا پترونا بلئواٽسڪي(1831 -1891ع) هئي، جنهن تبت جي دوري کان پوءِ 1875ع ۾ ’نيويارڪ ٿياسافيڪل سوسائٽي‘ قائم ڪئي. +جيئن ته سوسائٽيءَ جا نظريا برهمي عقيدن سان وابسته هئا. +ان ڪري آمريڪا کان وڌيڪ هندستان ۾ هن نڪتهء نظر کي پذيرائي ملي. +سوسائٽيءَ جو صدر دفتر مدراس منتقل ڪيو ويو. +ڪراچي ۾ ايم. +جناح روڊ تي ٿياسافيڪل هال آهي. +آمريڪي ٿياسافيڪل سوسائٽيءَ جو صدر دفتر ”وهيٽن“ ۾ آهي. +حيدرآباد سنڌ جو بيسنت هال، جيڪو ايني بيسنت جي نالي سان قائم آهي، اهو به ٿياسافيڪل تعليمات جو مرڪز رهيو آهي. +تاريخ. +ھيلينا بلائواٽسڪي، ڪرنل ھينري اسٽيل آلڪاٽ، وليم ڪئان جج ۽ ٻين گڏجي ھن سوسائٽيءَ جو بنياد 1875 ۾ وڌو +پھرين گروپ پنھنجو صدر مقام انڊيا ۾ رکيو ۽ اڄڪلھ اھو گروپ دنيا ۾ ڦھليل آھي.آلڪاٽ سوسائٽيءَ جو پھريون صدر ٿيو۽ 1907 ۾ پنھنجي وفات تائين ان عھدي تي رھيو. +ڪجھ سال بعد آلڪاٽ ۽ بلئواٽسڪي انڊيا ھليا ويا جتي مدراس رياست جي اڊيار شھر ۾ بين الاقوامي صدر مقام قائم ڪيائون. +ان شھر کي ھاڻي چنائي چون ٿا.انھن اتي مشرقي مذھبن جو اڀياس شروع ڪيو جيڪو سوسائٽيءَ جي ايجنڊا پڻ ھيو. +سن 1891 ۾ ھيلينا وفات ڪري وئي.ڪجھ عرصي بعد ڪرنل آلڪاٽ ۽ وليم جج جي وچ ۾ اختلافن جي ڪري 1895 ۾ ٿياسافيڪل سوسائٽي ورھائجي وئي وليم جج ڌار ٿي ويو ۽ آمريڪا واري سوسائٽي ان جي قيادت ۾ علحده ٿي وئي.اصل سوسائٽي ڪرنل آلڪاٽ ۽ بيسنت جي حصي ۾ آئي جيڪا اڊيار ۾ ھئي ۽ ان جا باقيات اڃا به موجود آهن. +وليم جج وارو گروپ ٽٽي ٻن حصن ۾ ورهائجي ويو. +ھڪ گروپ جي سربراھ ڪيٿرائن ٽنگلي (Katherine Tingley) ٿي ۽ ٻئي گروپ جو وري ھنگروو سربراھ بڻيو جنھن جو گروپ باقي رھي نہ سگھيو. +ڪيٿرائن وارو گروپ اڃا باقي آهي جنھن جو نالو ٿياسافيڪل سوسائٽي انٽرنيشنل صدر مقام، پئسادينا، ڪيليفورنيا آھي.سن 1902 ۾ رڊولف اسٽينر ٿياسافيڪل سوسائٽيءَ جي جرمن آسٽريائي ڊويزن جو جنرل سيڪريٽري ٿيو. +ھن اتي اولھ جي موضوعن وارو ڪورس جاري رکيو. +ھن جا ايني بيسنت سان حضرت عيسي جي روحاني حيثيت ۽ ھڪ نوجوان جدو ڪرشنا مورتيءَ تي سخت اختلاف ٿي پيا اھڙي طرح ھن جي قيادت ۾ جرمن آسٽريائي ميمبرن جو وڏو حصو سوسائٽيءَ کان علحده ٿي ويو جن اينٿروپوسافيڪل سوسائٽي جو بنياد وڌو.جيڪا سوسائٽي اڄ به موجود آهي ۽ ان جون آمريڪا ۽ ڪئناڊا ۾ ڪيتريون ئي شاخون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40227.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40227.txt new file mode 100644 index 0000000..1bce475 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40227.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ٿيسارس +ٿيسارس __(Thesaurus): +هم معنيٰ ۽ ساڳئي تصور وارن لفظن جي فهرست تي مشتمل ڪتاب يا لغت. +ٿيسارس ھڪ ريفرنس بڪ آھي جنھن ۾ لفظن جي لسٽ ۾ ساڳئي گروپ وارا ھم معني لفظ (synonymous) ۽ ڪڏهن ڪڏهن لفطن جا ضد (antonymous) پڻ ڏنا ويندا آهن. +لفظن جي اھا لسٽ الف ب واري ترتيب ۾ ھوندي آھي.ان ھوندي بہ اھا ڊڪشنري کان مختلف ھوندي آھي جنھن ۾ صرف لفظن جي معني يا تعريف ڏنل ھوندي آھي.پيٽر مارڪ روجي ھن جديد ريفرنس بڪ جو خالق آهي. +تاريخ ۾ ٿيسارس نموني ڪتاب جو ذڪر ٻين صدي عيسويءَ ۾ موجوده لبنان جي قديم شھر ببلاس +(Byblos) ۾ ملي ٿو جتي يوناني ٻوليءَ جي گرامردان ھيرينئس فلان (Herennius Philon) ان جيان ڪتاب لکيو. +چوٿين صدي عيسويءَ ۾ سنسڪرت ٻوليءَ ۾ امراسمھا نالي اسڪالر امراڪوش (Amarakosha) نالي سان اھڙو ڪتاب لکيو. +پر جديد ٿيسارس روجي واري آھي جيڪا 1805 ۾ پيٽر مارڪ روجي Peter) (Mark Roget ۾ لکي ۽ 1852 ۾ شايع ڪئي وئي ۽ ان سال کان پوءِ لاڳيتو اڄ تائين ڇپجندي پئي اچي ۽ اھا دنيا۾ انگريزيءَ جي اڄ به مشھور ٿيسارس آھي. +نالو ۽ معني. +لفظ ٿيسارس (Thesaurus) سورھين صديءَ جي نئين لاطيني زبان جي لفظ thēsaurus مان نڪتل آهي جيڪو يوناني ٻوليءَ جي لفظ θησαυρός يعني "thēsauros" جو لاطيني ترجمو آھي جنھن جي معني آهي خزانو يا ڀانڊو (storehouse). +لفظ "thēsauros" جو اشتقاق غير معروف آھي ڊگلس ھارپر (Douglas Harper) مطابق ان جو ڌاتو يوناني ٻوليءَ جو فعل τιθέναι يعني ٽيٿينائي آھي جنھن جي معني آھي "رکڻ" diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40285.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40285.txt new file mode 100644 index 0000000..598943f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40285.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +جاگيرداري +جاگيرداري نظام (Feudalism) هڪ سماجي معاشي صورتحال، جيڪا غلاميءَ واري يا قديم پئنچائتي نظامن جي ٽوڙ ڦوڙ کان پوءِ سامهون آئي ۽ تقريباً سڀني ملڪن ۾ موجود رهي. +حڪمرانن جي طرفان ڪنهن وفادار ملازم يا خدمتگار کي سندس خدمت جي عيوض، گذاري لاءِ انعام طور مليل زمين کي جاگير چئبو هو. +جاگيردار ۽ هاري، جاگيرداري معاشري جا مرڪزي طبقا رهيا آهن، جاگيردار جا ساٿي اڪثر حڪمران ۽ مفادپرست مذهبي اڳواڻ رهيا، حڪمران طبقي ۾ سماجي جاگيرن جو هڪ سلسلو ترتيب ڏنل هو ۽ ننڍا جاگيردار، وڏن جاگيردارن جا زيردست هوندا هئا. +ننڍي کنڊ ۾ جاگيرداري نظام دهليءَ جي سلطنت متعارف ڪرايو. +سنڌ تي قبضي ڪرڻ کان پوءِ انگريز سرڪار حڪم جاري ڪيو تہ جاگيردار ۽ اهي ماڻهو، جيڪي 17 فيبروري 1843ع تائين، جن زمينن تي قابض هئا، حاضر ٿي سلاميءَ جو پروانو حاصل ڪن ۽ پنهنجي معاف ڪيل ڍل واري زمين تي قابض ٿين. +1949-1948ع ۾ سنڌ حڪومت هڪ ائڪٽ ذريعي سنڌ مان جاگيرداريون ختم ڪري، اهي زمينون پشت بہ پشت هارپو ڪندڙ هارين ۾ ورهائي کين مالڪاڻا حق ڏيئي ڇڏيا. +پر اهي حق صرف ڪاغذن ۾ ئي رهيا. +جاگيرداري نظام اڄ بہ پنهنجي استحصال سميت سنڌ تي قابض آهي. +سنڌي ترقي پسند ادب جو وڏو مرڪزي موضوع جاگيرداري نظام رهيو آهي. +سنڌي اديبن پورهيت، هاري ۽ مزدور کي ملڪ جو هيرو ڪري پيش ڪيو آهي ۽ جاگيردارن، وڏيرن ۽ سرمائيدارن جي ظلم تي ڦٽڪار ڪئي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40294.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40294.txt new file mode 100644 index 0000000..c7f10da --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40294.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +جديديت +جديديت __(Modernism): +جديديت، اهڙي تحريڪ آهي، جنهن 20 صديءَ کان اڳ واري موسيقي، پينٽنگ، ادب، آرڪيٽيڪچر خلاف زلزلو برپا ڪري ڏنو. +ان زلزلي جو مرڪز ته ويانا هو، پر ان جا اثر فرانس، جرمني ۽ برطانيہ ۾ به ٿيا ۽ ان اثر تحت ،Futurism, Dadaism ۽ Cubism جون تحريڪون آيون، ڊاڊا ازم جي تحريڪ ‘Anti Art’ (آرٽ مخالف) تحريڪ هئي. +جديديت واري زور شور وارو زمانو 1910ع کان 1930ع وارو هو، جنهن جا وڏا پادري اديب هئا: ٽي ايس. +ايليٽ (1888-1965ع)، جيمس جو ائس (1882-1941ع)، ازرا پائونڊ (1885-1972ع)، وينڌم لويس (1882-1957ع) ، ورجينيا وولف (1882-1941ع)، اسٽينونس، ڪافڪا (1883-1924ع)، رلڪي (1875-1926ع) وغيره. +سنڌيءَ ۾ جديديت جي لاڙي هيٺ لکڻ وارن ۾ مدد علي سنڌي، مشتاق شورو ۽ ماڻڪ جا نالا شامل آهن. +جديديت جون ڪجهه خاصيتون. +داخليت ۽ اثريت (Impressionism and Subjectivity) جديديت تحت سرجندڙ ادب ۾ ماڻهوءَ جي اندر جي وارتا کي اڪيلي گفتگو يا يڪ ڪلامي (Monologue) يا خود ڪلامي (Soliloquies) جي ذريعي پيش ڪرڻ ۽ ڪهاڻيءَ کي ڪردار جو محتاج بنائڻ به شامل هو، نه ته قديم يا ڪلاسڪ ادب ۾ رڳو فرضي ڪهاڻين تي زور هوندو هو. +ماڻهوءَ جي فطرت ۽ ان جي داخلي ڪيفيتن، احساسن ۽ وارتائن بجاءِ جديديت ۾ اهو لاڙو متعارف ٿيو، جنهن تحت ماڻهوءَ جي اندر جا مسئلا بيان ڪيا ويا، جن ۾ Stream of Consciousness (شعور جي وهڪري) تحت ورجينيا وولف ۽ جيمس جوائس سرفهرست آهن. +صنفن جا دائرا ٽوڙيا ويا. +مثال طور شاعريءَ ۾ نثري نظم ۽ ناول کي شاعريءَ ۾ پيش ڪرڻ. +ٽوٽڪن وارو ادب بنا ترتيب جي متعارف ڪرائڻ اهڙو لاڙو جنهن مطابق Reflexivity هجي ته جيئن شعر، ناول، ڊرامو پنهنجي فطرت مطابق معاملا (Issues) اڀاري سگهي. +مطلب ته جديدت ادب ۾ نوان گس ڏنا، نوان تجربا ڪيا ۽ ڪلاسڪ ادب جي دائرن کي ٽوڙيو جنهن ۾ اصولن تحت ادب سرجندو هو. +جديديت پڄاڻان يا بعد جديديت. +(Post Mordernism):جديديت پڄاڻان ( Post Modernism) کي جديديت ( Modernism) جو ابتڙ يا ان جو تسلسل يا ان جو عمل يا ان جو رد عمل چئي سگهجي ٿو. +هڪڙي حوالي سان چئي سگهجي ٿو ته Post معنى ان کانپوءِ اچڻ يا ان جو تسلسل يعني ”جديديت“ کي رد ڪد ڏيئي ان جي ابتڙ ڳالهه ڪرڻ. +پوسٽ ماڊرنزم جو لفظ زندگيءَ سان واسطيدار هر کيتر سان جڙيل آهي، پوءِ ادب هجي، فنون لطيفہ هجي، فئشن، هجي، فلم، ناٽڪ، موسيقي، سماجي وهنوار هجي يا ٽيڪنالاجي هجي. +پوسٽ ماڊرنزم بنيادي طور تي هڪ لاڙو آهي. +جديديت وارو ادب يا فن جديديت واري اثر هيٺ سرجيل تخليق کي چيو ويندو آهي، جيڪا هڪ هلچل يا تحريڪ هئي، جيڪا يورپ ۾ روشن خيالي (Enlightenment) جي نالي سان 18 صديءَ ۾ شروع ٿي.جڏهن ته ’بعد جديديت‘، جديديت جو تسلسل آهي. +پر ان جا اصول ۽ متا مختلف آهن. +جديديت پڄاڻان جي ادبي نظرئي کي ٺاهڻ ۾ سو سيئر، فوڪو، دريدا، لاڪان، پال دي مان، رولان بارٿ، جوليا ڪريٽيو ۽ ٻين جي فڪر ۽ نظرين جو وڏو ڪردار آهي. +’جديديت پڄاڻان‘، دراصل ’ساختيات ۽ رد ساختيات‘ (Structuralism and Post Structuralism) جي نظرين کان بنيادي استفادو حاصل ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40299.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40299.txt new file mode 100644 index 0000000..a9c98fb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40299.txt @@ -0,0 +1,47 @@ +ھوجمالو +ھو جمالو سنڌ جو مشھور ۽ دلپسند لوڪ گيت آھي جيڪو شادين، جشن يا خوشي جي موقعن تي سنڌ ۾ ڳاتو ويندو آهي. +جنھن جي ڳائڻ وقت ناچ ٿيندو آھي، جنھن کي ”جمالو ناچ“ چوندا اھن. +لفظ جمالو لاء اديبن جي مختلف راين مطابق خيال آهي ته اھو ڪنھن شخص جو نالو ھو، جيڪو ڪنھن سبب گھر کان ٻاھر ويل ھو ۽ جڏھن واپس ايو تہ سندس اچڻ جي خوشيءَ ۾ گيت ڳايا ويا. +جمالو گيتن مان معلوم ٿئي ٿو تہ ھو پھلوان ۽ قداور ھو، جيئن: ”جنھن جا پير پنج سير ”ھو جمالو“. +سنڌ جي لوڪ گيتن ۾ ھو جمالي کي وڏي اھميت حاصل آھي. +ھيءُ گيت سنڌ جي قومي ۽ ثقافتي اھڃاڻ جي حيثيت رکي ٿو ۽ ھن گيت جي ڌن تي قومي رقص ڪيو ويندو آھي. +هيءُ گيت سنڌي ماڻهن جي نفسيات سان جڙيل آهي. +جَمالَي ۾ ڪيترن شاعرن وقت به وقت نيون ڳالهيون به شامل پئي ڪيون آهن، جھڙوڪ ’جيڪو سکر واريءَ پل تي، ھو جمالو‘ وغيره. +ھڪ روايت مطابق ’جمالي‘ جو واقعو ميرن جي دور جو آھي. +پروفيسر حاجي محمد اسماعيل آغا مطابق: "گول پڙ ٺاهي، وچ ۾ سازنده بيهاري، باجماعت يا گروپ جي صورت ۾ اهو رقص ڪيو ويندو آهي، جيڪو هر ڪنهن جي وس کان ٻاهر آهي. +مگر ڳوٺاڻن جي سـُـتيءَ ۾ اهو رقص پيل هوندو آهي، تنهن ڪري ڳوٺاڻن جي رڳ رڳ ۾ رچيل آهي. +جن ڏاڏن، پڙڏاڏن کان پئي ان جي مشق ڪئي آهي. +جيئن ئي ڀير تي ڏونڪو لڳو، ”هوجمالو“ جي تال وڄت ۾ آئي، ان جي صدا ڪن پئي ته ڳوٺاڻا پاڻ مرادو ٿڙڪڻ شروع ٿيو وڃن ۽ رقص جاري ٿيو وڃي. +بلا مبالغه چئي سگهجي ٿو ته هو جمالو سنڌي عوام جي مزاج ۽ فطرت سان هم آهنگ رقص آهي“ +ڊاڪٽر عبدالڪريم سنديلي موجب ته :”جمالو آڳاٽي وقت ۾ ڪو ڪوپو ،اڙٻنگ شخص هو ،جيڪو گهر کان ٻاهر ويل هو ،جنهن جي موٽي اچڻ تي خوشيءَ ۾ سندس ئي نالي سان گيت ڳايائون ،جنهن بعد ان لوڪ گيت کي پذيرائي ملي. +“اهڙيءَ ريت ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ موجب ته :”هيءُ لوڪ گيت هميشه خوشيءَ جي موقعي تي ڳايو ويندو آهي.هن گيت جا مضمون جمالي جو جدا ٿيڻ ،سندس وڇوڙي تي افسوس ،جمالي جو موٽي اچڻ ۽ سندس اچڻ تي خوشي ۽ سندس ڳڻن جو تذڪرو آهي. +“ڊاڪٽر بلوچ وڌيڪ لکي ٿو ته ’جمالو ‘نالي هڪ شخص هو ،جيڪو پنهنجي ساٿين کان وڇڙي ڪي سال لاڙ وڃي رهيو ۽ جتن سان گڏ گذاريائين ۽ جڏهن ڪجهه عرصي بعد موٽي آيو ،تڏهن سندس ساٿين توڙي سڪ ۽ حب وارن ناچ ڪيا ۽ سندس نالي سان گيت به ڳايائون ۽ پوءِ اهو گيت اڳتي هلي سنڌ جي ثقافتي ورثي جي اهم وٿ بڻجي پيو “.جيئن ته جمالو لوڪ گيت آهي. +ھو جمالو ٻول. +وقت گذرڻ سان هن گيت ۾ واڌارا ٿيندا رهيا آهن: +منهنجو جمالو جتن سان +هو جمالو! +منهنجو لڙي ويو لاڙ ڏانهن +هو جمالو! +منهنجو کٽي آيو خير سان +هو جمالو! +اهڙيءَ ريت جمالي گيت ۾ ’جمالي ‘جي سونهن ،ڏندن ،چپن ،اکين ،پڳ ،منڊيءَ ،لڪڻ ۽ جتيءَ وغيره جي تعريف واريون مصرعون به سڄي سنڌ ۾ مشهور آهن.باقي هن گيت ۾ ماضي قريب جا ڪي اهڃاڻ به ملن ٿا ’منهنجو سکر واري پل تي ‘يا ڪي اهڙيون ٻيون مصرعون وقت سر وڌنديون رهن ٿيون ،جيڪي سماجي تبديليءَ ڏانهن نشاندهي ڪن ٿيون. +هيٺ ’جمالي‘ گيت جون ڪجھ مصرعون ڏجن ٿيون: +ناچ جو طريقو. +پروفيسر حاجي محمد اسماعيل آغا ھوجمالو ناچ يا رقص جي ادائگي جو طريقو ھيٺين طرح بيان ڪيو آهي: +جيڪو سکر واري پل تي. +سکر واري پل جو ھن لوڪ گيت ۾ ذڪر سکر جي لينسڊائون پل متعلق آھي. +ھن پل جي خاصيت ھئي ته ان ۾ ڪوبه ٺلھ ڪونہ ھيو جنھن ڪري ھڪ لوڪ ڪھاڻي جنم ورتو ۽ روايت ۾ اچي وئي. +ڪھاڻي مطابق جڏهن ھيء پل تيار ٿي تہ ٺلھ نہ ھجڻ ڪري ريل جي ڊرائيورن ڊپ جي ڪري ھن پل تي ريل ھلائڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو جنھن ڪري انگريزن کي مشڪل پيش آئي ۽ انتظاميه ان کي حل ڪرڻ جو انوکو منصوبو جوڙيو. +سکر جيل جي جمالو نالي موت جي سزا جي قيدي کي ٽرين ھلائڻ سيکاري معاھدو ڪيو تہ پل تان ريل کي پار ڪندو تہ کيس معافي ڏني ويندي اھڙي طرح جمالو پل تان ريل کي پار ڪري ڏيکاريو ۽ ان جي زال مڙس جي ڪاميابي جي خوشي ۾ ھو جمالو نالي گيت ڳايو اھڙي طرح ان لوڪ گيت جي ابتدا ٿي. +ان روايتي ڪھاڻي جي اڃان ڪٿان ثابتي ڪانہ ٿي آهيref name =" مولائي شيدائي " > ڪتاب جو نالو ؛ تاريخ سکر :مصنف؛ رحيمداد خان مولائي شيدائي ؛ڇاپو: پهريون سال؛ 1992ع ڇپائيندڙ؛ +سنڌي ادبي بورڊ . +جمال بلوچ وارو قصو. +ھڪ روايت مطابق ھو جمالو جي ابتدا جمال بلوچ جي واقعي سان ٿي ھئي جنھن جو تعلق اتر سنڌ سان ھو. +ان جي علائقي تي دشمن چڙھائي ڪري آيا ھئا ۽ ان ڳوٺاڻن سان گڏجي دشمنن سان مقابلو ڪري ويڙھ کٽي ھئي. +جڏھن اھو واپس ڳوٺ موٽي آيو تہ ان جي استقبال م عورتون نڪري آيون ۽ ھو جمالو منھجو کٽي آيو خير سان ڳائڻ شروع ڪيو. +عمر میمڻ جي ھوجمالو ڊاڪيومينٽري. +ھو جمالو تي انگلينڊ ۾ رھندڙ عمر ميمڻ جي ٺاھيل ھڪ وڊيو ڊاڪيومينٽري مشهور آهي. +بي بي سي اردو جي ھڪ رپورٽ مطابق ھو جمالو لوڪ گيتن م پھريون گيت آهي جنھن تي دنيا جي 120 ملڪن جا ماڻھو ناچ ڪري چڪا آهن. +پنجابي لوڪ گيت لڊي ھي جمالو. +پنجابي ٻولي م پڻ ھڪ لوڪ گيت لڊي ھي جمالو پا مشھور آھي جنھن تي پڻ جمالو رقص ڪيو ويندو آهي. +ان جا ٻول ھيٺ ڏجن ٿا: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40317.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40317.txt new file mode 100644 index 0000000..7651eb3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40317.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +جھولڻو +جهولڻو __(Jhoolnoo): +حضرت سچل سرمست (1739-1829ع) جي رسالي ۾ هڪ انوکي صنف ”جهولڻو“ ملي ٿي، جيڪا اڳ ۾ ڪنهن به سنڌي شاعر وٽ نظر نه ٿي اچي. +البته روحل فقير جي هندي ڪلام ۾ ”جهولڻو“ ملي ٿو، پر فني سٽاءَ جي لحاظ کان روحل فقير (1734-1804ع) جي هندي جهولڻي ۽ سچل سرمست جي جهولڻي ۾ فرق آهي. +روحل فقير جي هندي جهولڻي ۾ اڪثر چار سٽون ٿين ٿيون، ۽ هر سٽ جو وزن عام بيت جي وزن کان وڏو ۽ اينگهه وارو ٿئي ٿو. +سچل سرمست جي جهولڻي جو هر بند گهڻو ڪري اَٺن سٽن جو ٿئي ٿو، ۽ نائين سٽ وراڻيءَ جي اچي ٿي. +سچل سرمست جي رسالي ۾”سسئي پنهون“ بابت جهولڻو ملي ٿو، جنهن ۾ اهڙا پنجاهه بند آهن. +هر بند يا بيت کان پوءِ جيڪي وراڻيون اچن ٿيون، اهي پاڻ ۾ هم قافيه آهن. +هر بند جي سٽ جو وزن ننڍو ۽ گهڻو ڪري هندي جهولڻي جي سٽ جي اڌ جيترو آهي. +ڄڻ چئن سٽن کي اَٺ سٽون ڪري رکيو ويو آهي. +قافيو بند جي سمورين سٽن جي آخر ۾ اچي ٿو، ۽ هر بند يا بيت جو جدا جدا قافيو آهي. +حضرت سچل سرمست جي ”سسئي ۽ پنهون“ جي جهولڻي مان هڪ بند هيٺ ڏجي ٿو: سرتيون سڀ ٿيس صلاحي، هو تان راهه وٺي پيا راهي، ڇوٿينءَ ڪڍ تنين جي ڪاهي، ڏونگر ڪيم ڏسائج ڏاهي، حـَـبَ ۾ ڪونه ڪندءِ همراهي، هت ٿو سنگ منجهائي ساهي تڏهن ڇپ ڪرڻ تو ڇاهي، پر هو اهڙو امر الاهي: ٻيا سڀ ويهه تون وهم وساري diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40389.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40389.txt new file mode 100644 index 0000000..e04f5f5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40389.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +لامذهبيت +دهريت (): ”دهر“ جي معنيٰ ”زمانو“ يا ”دنيا“ آهي. +دهريت واري نظريو رکندڙ ماديت پرست هوندا آهن ۽ ڪنهن به خدا جي وجود يا تصور کان انڪار ڪندا آهن. +هي نظريو ڪميونزم جي دور ۾ وڌيڪ اُڀريو. +ناستڪ ماڻهو مادي کي ڪڏهن نه ختم ٿيندڙ ۽ مستقل مڃيندا آهن. +سندن خيال موجب زمانو ازلي ۽ ابدي آهي ۽ دنيا جي زندگيءَ کان پوءِ ڪا به زندگي ناهي. +۽ قدرت جي قانون جو عمل دنيا جي هر ڪم جو ذميوار آهي جنهنڪري دنيا جُڙي هئي، جنهن ۾ تبديلي ٿيندي رهندي آهي، ناستڪ ماڻهو هر ڳالھ ۾ منطق ۽ سبب ڳولهيندا آهن ، پر انهن سڀني ڳالهين جي هوندي هو هڪ مٿانهين ذات جا به قائل آهن جنهن کي هي قدرت يا فطرت سڏيندا آهن +دهريت جي لغتي معني ۾ هڪ اهڙي مفهوم لاءِ استعمال ٿيندو آهي تہ جڏهن ڪوئي خدا (ديوتائن) جو انڪاري هجي ۽ زمانو (وقت) جي ازلي ۽ ابدي صفت جو قائل هجي. +اهو مفهوم ئي لفظ دهريت مذهب کان انڪاري هجڻ واري مطلب ۾ پڻ استعمال ڪيو ويندو آهي؛ ان کي انگريزي ۾ atheism سڏبو آهي جڏهن ته لغتي معنائن atheism جو درست سنڌي ترجمو لامذهبيت (يا فارسي عبارت ۾ ناخدائي) سڏيو ويندو آهي؛ لفظ دهریت بذات خود سيڪيولرازم ۽ materialism سان وڌيڪ ويجهو آهي. +لفظ دهريت منجهان ئي ان جو شخصي استعمال يعني دهريو ، ملحد جا لفظ پڻ اَخذ ڪيا ويندا آهن. +ناستڪ (دهريو، ڪافر، ناستڪ، لامذهب ملحد يا الحق)، اهو شخص جيڪو خدا يا ديوتائن جي وجود ۾ عقيدو نٿو رکي يا خدا جي وجود ۾ گهٽ يقين رکندو آهي. +ناستڪ جو عالمي ڏهاڙو 17 مارچ آهي، جنهنجي شروعات 2013 ۾ ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40393.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40393.txt new file mode 100644 index 0000000..9ccdc27 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40393.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ديوان +ديوان (Deewan) فارسي لفظ آهي، جنهن جي لغوي معنيٰ آهي، ”ماڻهو جي گڏ ٿيڻ جي جاءِ. +“ مجازا ’ڪچهري‘. +اصطلاحي معنيٰ موجب، ڪنهن شاعر جي الف- ب واري قافيي تي جوڙيل غزل جي مجموعي کي ”ديوان“ چئبو آهي. +هن جي ڪن غزلن ۾، قافيي جي پٺيان ’رديف‘ به استعمال ڪيو ويندو آهي، پر اهو ضروري نه آهي. +سنڌي ٻوليءَ ۾ الف-ب جي 52 (ٻاونجاهه) اکرن جي قافيي تي، پهريون مڪمل ديوان، آخوند گل محمد هالائيءَ جوڙي تيار ڪيو، جو ”ديوان گل“ جي نالي سان سنه 1272هجريءَ ۾ پهريون دفعو بمبئيءَ مان ڇپجي پڌرو ٿيو، جنهن کان پوءِ ٻين سنڌي شاعرن به ديوان لکڻ شروع ڪيا. +هن وقت سنڌي زبان ۾ اهڙا ڪيترائي ديوان ڇپيل توڙي اڻ ڇپيل صورت ۾ موجود آهن. +”ديوان گل“ کان پوءِ جيڪي ديوان هن وقت تائين سنڌيءَ ۾ ڇپجي چڪا آهن تن مان ڪن جا نالا هت پيش ڪجن ٿا: ”ديوان قاسم“، ”ديوان بلبل“، ”ديوان قليچ“، ”ديوان بيڪس“، ”ديوان نجفي“، ”ديوان حافظ“، ”ديوان صوفي“، ”ديوان احسن“، ”ديوان عطا“، ”ديوان اسير“، ”ديوان فاضل“، ”ديوان حامد“، ”ديوان فدا“، ”ديوان بيوس“، ”ديوان خاڪي“، ”ديوان قادري“، ”ديوان ڪوجهي“، ”ديوان غلام اڪبر“، ”ديوان انجم“، ”ديوان سانگي“، ”ديوان بيدل“، ”ديوان مجروح“، ”ديوان مسڪين“، ”ديوان واصف“، ”ديوان حفيظ“، ”ديوان مفتون“، ”ديوان سام“ ۽ ”ديوان طالب الموليٰ“. +ديوان (عھدو يا خطاب). +ڪلهوڙن، ٽالپرن ۽ اوائلي انگريزن جي دؤرن ۾ سرڪاري ملازم جيڪي عامل جي عهدي تي فائز هوندا هئا، انهن کي جڏهن ترقي ملندي هئي تڏهن انهن کي ديوان جي عهدي تي فائز ڪيو ويندو هو. +جڏھن انگريزن ملڪ جو نظام سنڀاليو تڏھن لکت پڙھت فارسيءَ ۾ ھلندڙ هئي سرڪاري دفترن آڏو ويٺل عامل ان کي فارسيءَ ۾ لکندا ھئا ۽ انگريز آفيسرن کي وري انگريزيءَ ۾ ترجمو ڪري ڏنا ويندا ھئا. +مطلب ته ديوان پنهنجي دؤر جا ڪامورا هوندا هئا. +مثال طور ديوان ننديرام، ديوان اڌارام. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40454.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40454.txt new file mode 100644 index 0000000..72b40b3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40454.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +رومانوي تحريڪ +رومانوي تحريڪ __(Romantic Movement): +سنڌي ادب جي تاريخ ۾ رومانوي ادب آڳاٽو اھي، پر اھو سنڌي ڪلاسيڪل ادب جي خلاف بغاوت جو نتيجو نه اھي. +جديد مفهوم ۾ رومانويت جا اهم عنصر: جذبو، تخيل، حسن ۽ سچ، سنڌي شاعريءَ جا به اهم جزا آهن. +يورپ ۾ رومانوي تحريڪ جي شروعات کرانسيسي اديب جان جيڪسن روسو کان ٿئي ٿي، پر ھن تحريڪ کي اکتي وڌائڻ ۾ انگريز شاعرن وليم ورڊس ورٿ (1770-1850ع) ۽ سيموئل ٽيلر ڪالرج (1772- 1834ع) جو وڏو ھٿ ھو. +سندن شعر جو مجموعو ”Lyrical Ballads“ 1798ع ۾ شايع ٿيو، جيڪو نيو انگريزي ڪلاسيڪي ادب خلاف بغاوت ھو. +جنهن ۾ هن ان دَور ۾ ڪلاسيڪل روايتن جي سخت پابندي ڪرڻ واري لاڙي: ’نئين ڪلاسيڪيت‘ جي خلاف بغاوت ڪندي ادب ۾ نوان لاڙا متعارف ڪرايا ۽ خيال جي ڀيٽ ۾ جذبي کي اهميت ڏيڻ جي ڳالهه ڪئي. +سنڌيءَ ۾ هن تحريڪ کي تنوير عباسيءَ ترجمي ذريعي متعارف ڪرايو. +هن عنوان سان Preface to Lyrical Ballads کي ”سريلن گيتن جو مهاڳ“ ترجمو ڪيو +18صدي جي عقليت پسندي ۽ ڪلاسيڪي ضابطن جي سخت گيريءَ جي خلاف انساني جذبن ۽ احساسن جي حق ۾ هڪ ردعمل شروع ٿيو، جنهن رومانويت جي لاڙي کي جنم ڏنو، جنهن ۾ شاعريءَ جي عنصرن ۾ خيال بدران جذبي ۽ تخيل کي اهميت ملي، ڏکي مصنوعي ٻوليءَ بدران عوام جي ٻولي کي ترجيح ڏني وئي. +ھيءَ تحريڪ تمام تيزيءَ سان وڌي ۽ ڪيترائي شاعر ۽ اکسانوي اديب ھن تحريڪ کان متاثر ٿيا. +ڌرتيءَ سان محبت بھ رومانوي تحريڪ جو حصو اھي. +موجوده دور ۾ بھ ھي رجحان سنڌي ادب تي ڇانيل اھي. +سنڌي افسانوي ادب ۽ شاعري ۾ موھن ڪلپنا، گوبند مالھي، ڪرشن کٽواڻي، سندري اتمچنداڻي، شيخ اياز، امر جليل، علي بابا، اغا سليم، قاضي خادم، طارق عالم ابڙو، اڪاش انصاري، اياز گل ۽ نور الھديٰ شاھھ نمائنده رومانوي ليکڪ اھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40471.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40471.txt new file mode 100644 index 0000000..1778e14 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40471.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ساختيات +ساختيات (Structuralism) نظرئي مؤجب عمل جي ڀيٽ ۾ بيهڪ ۽ بناوٽ کي اهميت حاصل هوندي آهي، هن نظرئي جو بنياد مشهور لساني ماهر فرڊيندي سوسيور (1857-1913ع) وڌو، جنهن کي لسانيات جي علم (Linguistics) جو ابو چيو ويندو آهي. +هن نظريي ۾ لسانيات، ڏند ڪٿائون، آرٽ ۽ سماجي تنظيمون اچي وڃن ٿيون. +ساختياتي لسانيات ۾ پاڻ ۾ مربوط عنصري نظام جي لحاظ کان ٻوليءَ جو مطالعو ڪيو ويندو آهي. +ان حساب سان ساختيات جو ادبي تنقيد تي تمام گهڻو اثر رهيو آهي. +ساختيات جي تحريڪ هڪ لکڻيءَ کي ساڳي قسم جي ٻين لکڻين سان ڳنڍڻ جي حامي آهي، جنهن کي Intertexuality چئبو آهي. +اها المتلقيت (Abslutilism) بيشڪ ته ٻاهرين عنصرن يا ٻين سرشتن سان واسطو رکڻ کي اهميت نہ ٿي ڏئي، پر ساڳي قسم جي ٻين لکڻين جي تناظر ۾ تحرير کي پنهنجي تجزئي جو حصو بڻائي ٿي. +ساختيات پڄاڻان. +ساختيات پڄاڻان (Post-Strucaturalism) وارن، ساختيات جي اصولن کي ڦيرائي انهن جو هڪڙو در پيش ڪيو ۽ چيو ته ٻوليءَ ۾ معنيٰ نما (Signifier) ۽ تصوير معنيٰ Significal ڪي حتمي شيون يا اصول ناهن، جن سان ڪا قطعي معنيٰ (Absolute Meaning) ڏسي سگهجي. +ساختيات پڄاڻان جي نقادن نٽشي جي ان فلسفي تي هن تحريڪ جو بنياد رکيو آهي ته: ”There is no meaning but interpretations“ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40519.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40519.txt new file mode 100644 index 0000000..ec26a75 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40519.txt @@ -0,0 +1,87 @@ +سنڌو لکت +سنڌو لکت ()، نشانين جو مجموعو آهي، جيڪا سنڌو تهذيب جي ماڻهن، ڪوٽڏجي ۽ هڙاپا واري دور ۾ 3500 کان 1900 قبل مسيح ۾ جوڙي هئي. +جن مُهرن تي اها لکت لکيل آهي اهي بيحد ننڍا آهن، ان لاءِ اهو چوڻ مشڪل آهي ته اهي نشانيون لکت سرشتو آهي يا نه، ڪيترن ئي ڪوشش باجود ان لکت کي ڪير پڙهي نه سگھيو آهي، تنهن باوجود ان تي ڪوششون هلندڙ آهن. +سنڌو لکت سان ميل کائيندڙ ٻي ڪا به لکت اڃان تائين موجود ناهي نه ئي ڪا گھڻ لساني مُهر موجود آهي، جنهن جي ذريعي لکت کي پڙهڻ جي ڪوشش ڪجي. +لکت ۾ ڪجهه تبديلون آهن، جن جي باري ۾ خيال ڪيو وڃي ٿو ته مختلف جڳهن تي لکت ڪجهه تبديل ٿيندڙ هئي. +هڙاپا لکت واري پهرين مُهر جي اشاعت 1875ع ۾ اليگزينڊر ڪننگھام جي چٽيل عڪس ذريعي ڪئي وئي. +ان کان پوءِ 4 هزار کان وڌيڪ لکت واريون مُهرون لڌيون ويون، جن مان ڪيترا ميسوپوٽيميا جا همعصر آهن. +1970ع ڌاري ايراوٿم مهاديون 3700 مُهر ۽ 417 نشانين کي مخصوص انداز ۾ ترتيب ڏئي پيش ڪيو. +جنهن ۾ هن ڄاڻايو ته عام اکرن ۾ اڪثر 5 نشانيون آهن، وڏي سٽ صرف 14 نشانين تي مشتمل آهي. +هن ئي سنڌو لکت متعلق ٻڌايو ته اها ساڄي کان کاٻي پاسي لکي ويندڙ رسم الخط هئي. +ڪجه عالم، جي.آر هنٽر، ايس. +رائو، جوهان نيوبيري، ڪرشنا رائو ۽ سڀاش ڪاڪ جي دليل مطابق سنڌو لکت، برھمي رسم الخط سان ملندڙ جهلندڙ آهي. +پر ٻيا ماهر جيئن ايراوٿم مهاديون، ڪامل زوئليبيل، آسڪو پارپولا جي مطابق سنڌو لکت دراوڙي ٻولين جي نسل مان آهي. +ريمنڊ الچين مسلسل ان خيال جو حامي آهي ته ڀل ڪيترن جي خيال مطابق برھمي مٿان، آرامي لکت جو اثر هجي، پر برهمڻي لکت مٿان ڪجه سنڌو لکت جو اثر پڻ آهي. +مجموعا. +هن لکت جون نشانيون، شروعاتي هڙاپا ۽ سنڌو تهذيت مان مليون، جنهن جي باري ۾ اندازو آهي ته 35 سو قبل مسيح جون آهن. +پُختي هڙاپا وارو دور، 2600 قبل مسيح کان 1900 قبل مسيح ۾ سنڌو لکت جون نشانيون سڌن ۽ چوڪنڊن مُهرن، اوزارن ۽ ٿانون ۾ لڌيون ويون. +اهي نشانيون ڪيترن ئي قسمن سان لکيل آهن، جيئن نقش ٿيل، گھڙيل وغيره، لکت پڻ ڪيترن ئي قسمن جي شين ذريعي ڪيل آهي، جيئن پٿر، هڏن، ٽامي، چاندي ۽ سون وغيره سان. +اڪثر جانور، ڍڳن، هاٿين، گينڊن، مينهنن ۽ ڏندڪٿائي يونيڪارن جون نشايون اکرن سان گڏ ڏنل آهن جيئن اڻپڙهيل ماڻهو سمجهي سگھن ته اها مُهر اصل ڪٿي جي آهي. +هڙاپا جو آخري دور. +1900 قبل مسيح کان پوءِ، هڙاپا جي پُختي دور جي آخر ۾، نشانين جو باترتيب استعمال ختم ٿي ويو. +1100 قبل مسيح ۾، هڙاپا ۾ نشانين جي ڪجهه استعمال جون شاهديون ملن ٿيون، اهو دور هندوستان ۾ لوهه واري دور جي شروعات هو. +گجرات جي بيت دورڪا سمنڊ ڪناري کوٽائي مان پراڻي سنڌو تهذيب جون نشانيون مليون آهن، جنهن ۾ هڪ ٽن مٿن وارو جانور، مٽي جي ٿانءُ تي چٽيل نشانيون جنهن لاءِ چيو وڃي ٿو ته اهي آڳاٽي هڙاپا جي لکت آهي، اتان هٿ آيل ٿانءُ 1528 قبل مسيح جا آهن، ان لاءِ اهو دليل ڏنو وڃي پيو ته آڳاٽي هڙاپا جي ٻولي 1500 قبل مسيح تائين جاري هئي. +خصوصيتون. +اکر گھڻي ڀاڳي تصويري صورت ۾ آهن ۽ ڪجهه خيالي نشانيون پڻ آهن. +لکت گھڻي ڀاڱي ساڄي کان کاٻي طرف لکيل آهي، ڇو ته ڪيترن ئي جاين تي اکر کاٻي پاسي گھٽ وڌ ٿيل آهن، ان لاءِ سمجهيو وڃي ٿو ته لکڻي ساڄي پاسي ٿيندي هئي ۽ جاءِ نه بچڻ جي صورت ۾ کاپي پاسي جڳهه ڇڏي ڏبي هئي. +نشانين جو تعداد 400 آهي، اهو لکڻي لاءِ تمام گھڻيون نشانيون آهن، ان لاءِ هن ٻولي کي "لوگو گرام" تصور ڪيو وڃي ٿو. +ڀاڃ متعلق سوال. +مائيڪل وٽزل ۽اسٽيوو فارمر جي مطابق سنڌو جي ڪا لکت ناهي، پر اهي صرف خاندانن، خدائن، قبيلن ۽ مذهبي نشانيون آهن. +2004ع جي هڪ مضمون ۾ فارمر، سپروٽ ۽ وٽزل سنڌو لکت متعلق ڪيترائي دليل پيش ڪيا ته هي ڪا لکت سرشتو ناهي. +هنن ڄاڻيو ته ڪي به اکر لکت ۾ ٻيهر استعمال نٿا ٿين، جيئن عام ٻولين ۾ ٿين ٿا. +آسڪو پارپولا، فارمر، سپروٽ ۽ وٽزل جي ٿيسزز جو 2005ع ۾ جائزو وٺندي چيو ته اهي دليل تمام ڪمزور آهن. +هن چيني ٻولي جي ڪيترن ئي اکرن (نشانين) جي باري ۾ ٻڌايو جيڪي تمام ٿوري مقدار ۾ استعمال ٿين ٿا. +هن دليل کي رد ڪندي اهو چيو ته جيئن ته مُهر تمام ننڍا آهن ان ۾ اکرن جو ورجاءُ ممڪن ناهي. +2009ع جي هڪ تحقيقي لکڻي ۾ راجيش پي. +اين. +رائو، ايراوٿم مهاديون ۽ ٻين سائنس جرنل ۾ لکيو، جنهن ۾ هنن ان خيال کي رد ڪيو ته سنڌو لکت، لکت جو سرشتو ناهي، هن لکڻي جو تت هو ته سنڌو لکت سميري لکت جيان لوگو گرام يا رگويد جي سنسڪرت سان ملندڙ لکت آهي. +تنهن هوندي هنن محتاط ٿي اها دعوا نه ڪئي ته ٻين ٻولين سان ملڻ جي باوجود هي لکت لکڻي سرشتو آهي يا نه. +جواب ۾ سپروٽ ان ڳالهه تي زور ڏنو ته ايراوٿم مهاديون ۽ ٻين جي لکڻي ۾ اسان جي موقف کي درست سمجهي جواب نه ڏنو ويو، سندس خيال موجب ان لکڻين ۾ نظرياتي کوٽ هئي. +سپروٽ چيو ته راجيش پي. +اين. +رائو، ايراوٿم مهاديون ۽ ٻين جي ماڊل کي جيڪڏهن ميسوپوٽيميا جي مذهبي نشانن جيڪي لکت وارو سرشتو ناهي، ان سان لاڳو ڪجي ته نتيجو سنڌولکت جهڙو ايندو. +ايراوٿم مهاديون ۽ سپروٽ جا هڪ ٻي کي جواب 2010ع ۾ ڇپيا. +ڀاڃ جون ڪوششون. +سنڌو لکت جي ڀاڃ بابت ڪيتريون ئي دعوائون ڪيون ويون، پر انهن تي سڀ عالم متفق ناهن. +هيٺ ڏنل مسئلا لکت جي ڀاڃ ۾ وڏيون رڪاوٽون تصور ڪيون وينديون آهن: +هي موضوع ڪيترن ئي ماهر تحقيقدانن ۾ مشهور آهي، ۽ ڀاڃ جون ڪيتريون ئي دعوائون پڻ ڪيون ويون آهن. +دراوڙي مفروضو. +روسي عالم يوري نوروزوف ڪمپيوٽر ذريعي جائزو وٺي تجويز ڪيو ته سمجهه نه ايندڙ لکت دراوڙي ٻولين ۾ مان آهي. +اها تجويز هينري هيرس جي ڪم جي پيروري هئي،جيڪو پڻ ان خيال جو هو ته سنڌو لکت دراوڙي ٻولين مان هڪ آهي. +فن لينڊ جي عالم آسڪو پارپولا مطابق سنڌو ۽ هڙاپا لکتون، دراوڙي ٻولين جي خاندان مان آهن. +پارپولا 1960 ۽ 80 واري ڏهاڪي ۾ ۽ سويت يونين جي ماهر نوروزوف ڪيترن ئي مُهرن کي پڙهڻ جي دعوا ڪئي. +ڪيترائي ماڻهو هيرس ۽ نوروزوف جي ڀاڃ سان متفق آهن. +ان ڳالهه جي پڪ تڏهن ٿي جڏهن هڙاپا مان مليل هڪ مُهر ۾ مڇي ۽ تارو چٽيل هو. +۽ دراوڙي ٻولي ۾ مٿي ۽ تاري لاءِ هڪ ئي لفظ ”من” استعمال ٿيندو آهي. +1994ع تائين پارپولا جو ڪيل ڪم سندس ڪتاب سنڌ لکت جي ڀاڃ () ۾ آيل آهي. +ايراوٿم مهاديون، جيڪو پڻ دروڙي مفروضي جو حامي آهي، ان مطابق ”اميد آهي ته اسان دواڙي، هڙاپن ۽ ڏکڻ انڊيا جي دراوڙي ٻولين جو هڪ ٻي سان ڳانڍاپو ڳولي وٺنداسين. +اهو هڪ مفروضو آهي [ +پر مونکي يقين ناهي ته آئون سنڌو لکت کي سمجهي سگهندس ۽ مونکي ان تي افسوس به ناهي“. +مهاديون جي مطابق، تامل ناڊو جي علائقي ميئيلاڊوٿورائي مان ملندڙ هڪ پٿر ۾ اهي ئي نشانيون آهن جيڪي سنڌو لکت ۾ آهن. +هن جي مطابق هڙاپا جي پڇاڙي ۽ ڏکڻ هندوستان ۾ هڪ ئي ٻولي رائج هئي. +مئي 2017ع ۾ ٽامل ناڊو مان ملندڙ ڀانءُ جن ۾ تير جا نشان هئا، انهن کي موهن جي ڌڙي مان مليل ساڳي قسم جي نشانين جي يادگيري قرار ڏنو وڃي ٿو. +سنسڪرتي مفروضو. +ايس. +رائو سنڌو لکت جي ڀاڃ جو دعويدار آهي، هن لکت کي فونيقي لپي سان ڀيٽائي ۽ مختلف نشانين کي آواز پڻ ڏنا. +هن جي ڀاڃ جو نتيجو سنسڪرت جيان آهن. +ان ڀاڃ ۾ انگن جا آواز سنسڪرت ايڪا، ترا، چاتوس، پانتا، هاپتا/سپتا، داسا، داوداسا، ساتا (1، 3، 4، 5، 10، 12، 100) جهڙا آهن. +هن جي مطابق نشانين جي بناوٽ فونيڪي اکرن جي بناوٽ جهڙي آهي. +فونيڪي لکت هراپا جي لکت مان ارتقا ڪئي آهي، هي ان دعوا جي پڻ نفي آهي جنهن موجب فونيڪي لکت سينائي لکت مان نڪتل آهي. +سنڌو ۽ برھمي لکت ۾ ڳانڊاپي تي ڪيترائي ماهر متفق آهن. +ٻنهي لکتن جون ڪيتريون ئي نشانيون هڪ جهڙيون آهن. +گريگوري پاسل پنهنجي ڪتاب (Indus Age: The Writing System) ۾ تجويز ڏني ته سڀاش ڪاڪ جو اهو خيال درست آهي ته سنڌو لکت جون برھمي سان هڪجهڙايون آهن. +متفرق مفروضا. +سنڌو لکت بابت ڪيترائي مفروضا موجود آهن، انهن مان هڪ مفروضو اهو آهي ته هي لکت انڊو-آريائي ٻولين سان تعلق رکي ٿي، پر ان مفروضي سان ڪيترائي مسئلا آهن. +جيئن هندوستاني-يورپي تهذيب سان تعلق رکندڙ ماڻهو حجرت پسند هئا ۽ انهن جي حجرت ۾ گھوڙن جو وڏو ڪردار هو، پر ننڍي کنڊ ۾ 2000 قبل مسيع کان پهرين ڪنهن به مُهر تي گھوڙي جو نشان نه مليو، ان لاءِ چيو ويندو آهي ته اها لکت آريائي نه آهي، پر انهن کان اڳ جي آهي. +ٻي مفروضي موجب، سنڌو لکت جو تعلق منڊا ٻولين جي خاندان مان آهي. +ٻولين جو اهو خاندان اوڀرندي هندوستان ۽ ڏکڻ اوڀر ايشيا ۾ ڳالهائي ويندي آهي. +پر هن مفروضي سان پڻ اهو مسئلو آهي ته جيڪي لفظ منڊا ٻولي ۾ آهن انهن ۾ سنڌو لکت يا هڙاپا جو ڪو عڪس نظر نٿو اچي. +عالمن سنڌو نشانين کي قديم فارس جي ٻولي ايلامي سان ڀيٽين ٿا، ڇو ته ٻئي ٻوليون هڪ ٻي سان هم عصر آهن. +علمن کي ايلامي ٻولي هڪ گھڻ لساني مجسمي مان ملي جيڪو فرانس جي لوف ميوزم ۾ رکيل آهي. +ان مجسمي ۾ هڪ ڄاتل ٻولي اڪدي ۾ لکيل اکر آهن ٻيو ايلامي ۾. +هن قديم ٻولي کي سنڌو لکت سان ڀيٽائڻ سان ڪيتريون ئي هڪجهڙايون مليون آهن. +ڍولاويرا مان مليل بورڊ ڊگھو آهي، جنهن جي لکڻي ۾ هڪ نشاني جو چار دفعا ورجاءُ ٿيو آهي، نشانين جي ورجاءُ سبب ماهر ان نتيجي تي پهتل آهن، ته سنڌو جون نشانيون اصل ۾ لکت سرشتو آهي. +انڪوڊنگ. +سنڌو لکت کي آئي ايس او 15924 جو معياري ڪوڊ Inds جاري ڪيو ويو آهي. +لکت کي يونيڪوڊ جي گھڻ لساني ضمني ٻولين ۾ داخل ڪرڻ لاءِ 1999ع ۾ پيش ڪيو ويو، پر اڃان تائين ان کي قبول نه ڪيو ويو. +2017ع ۾ موهن جو دڙو عالمي ڪانفرنس ۾ سنڌي ٻولي جي ماهرن امر فياض ٻرڙو ۽ شبير ڪنڀار آگاهي ڏني ته سنڌو لکت جي 1839 نشانين لاءِ ڪمپيوٽر اکر () جوڙيا ويا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40520.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40520.txt new file mode 100644 index 0000000..2ab2aab --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40520.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +سنڌي ادبي سنگت +سنڌي ادبي سنگت (Sindhi Adabi Sangat) سنڌي اديبن جي هڪ تنظيم آهي، سنڌي ساھتيا جي ھن سَڀا سنڌي ٻوليءَ ۽ ادب جي ترقيءَ ۾ حصو ورتو آهي. +”سنڌي ادبي سنگت“ جي پهرين شاخ جو بنياد اپريل 1947ع تي ڪراچيءَ ۾ وِڌو ويو، ۽ ھِن سَڀا جو پهريون سيڪريٽري جنرل گوبند مالهي (1921-2001ع) کي بڻايو ويو ھيو. +سنگت جي ان پھرئين شاخ قائم ڪرڻ کان اڳ، ڊي جي سنڌ ڪاليج ۾ پروفيسر ڊاڪٽر هوتچند مولچند گربخشاڻيءَ (1884-1947ع) جي سربراهيءَ ھيٺ ”سنڌي ادبي سرڪل“ 1946ع ۾ ، قائم ٿيو هو. +ھن سَڀا جي ميڙ جناح ڪورٽس ۽ ميٺارام هاسٽل تي احسان بدوي (1925-1965ع) ۽ نورالدين سرڪيءَ (1927-2007ع) جي هاسٽلن وارن ڪمرن، سميت ڊاڪٽر اياز قادريءَ (1927-1997ع) جي جاءِ ڌني رام بلڊنگ تي ٿيندا ھيا. +1956ع ۾ ڪراچيءَ ۾ سنگت جي مکيا تنظيم سازي ڪئي وئي، جنهن ۾ 12 شاخن کي شامل ڪيو ويو. +انھيءَ دوران سنگت جو آئين منظور ڪيو ويو ۽ اياز قادري کي سيڪريٽري جنرل بڻايو ويو، انکانپوءِ سنڌي ادبي سنگت جا سيڪريٽري جنرل مقرر ڪيا ويا، جن ۾ شمشير الحيدري (1932-2014ع)، تنوير عباسي (1934-1999ع)، رشيد ڀٽي (1933-1988ع)، تاج بلوچ، تاج جويو، ادل سومرو، اياز گل، شمس سومرو، مختيار ملڪ، ذوالفقار سيال، ممتاز بخاري ، يوسف سنڌي، مشتاق ڦل، سولنگي (ھينئر) ان جا سيڪريٽري جنرل رهيا آهن. +1954ع ۾ پاڪستان سرڪار ملڪ ۾ ڪميونسٽ پارٽي تي بندش وجھڻ سان گڏوگڏ انجمن ترقي پسند مصنفين تي بہ روڪ وجھي ڇڏي. +ڪراچي ۾ موجود ترقي پسند سنڌي اديبن جن مان اڪثريت نوجوان شاگردن جي ھئي، ھڪ نئين جماعت سنڌي ادبي سڱت جو بنياد وڌو. +ھن جماعت جون ڪچهريون جناح ڪورٽس ۽ ميٺارام ھاسٽل ۾ ٿينديون هيون. +مرحوم احسان بدوي سڱت جو پھريون سيڪريٽري ۽ مرحوم عبدالغفار انصاري جوائنٽ سيڪريٽري ھيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40522.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40522.txt new file mode 100644 index 0000000..c095af3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40522.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سنڌيون +سنڌيون ___(Sindhi Educational Movement): +”سنڌيون“ دراصل اهي سنڌي مذهبي ڪتاب هئا، جيڪي سنڌي عالمن پنهنجي ترتيب ڏنل/جوڙيل عربي-سنڌي الف-ب ۾ لکيا. +سن 1700ع ۾ مخدوم ابوالحسن ٺٽوي (1661-1711ع) جي جوڙيل الف-ب جيتوڻيڪ سڄيءَ سنڌ ۾ نافذ نه ٿي سگھي، پر سنڌ جي ڪيترن ئي مڪتبن ۽ مدرسن ۾ اھا پنھنجي اھميت مڃرائي چڪي ھئي. +ملڪ جي اڪثر درسگاھن ۾ مادري زبان وسيلي تعليم جو سرشتو قائم ٿي چڪو هو. +وقت جي جيد عالمن ۽ استادن ان تحريڪ ۾ حصو ورتو. +سنڌي ميڊيم مدرسا قائم ٿيا. +ھن تحريڪ ھيٺ جيڪا الف-ب جوڙي ويندي ھئي، ان کي “سنڌي” سڏيو ويندو ھو. +مثال طور “مخدوم ابوالحسن جي سنڌي”، ”مخدوم محمد هاشم ٺٽويءَ جي سنڌي“، ”مخدوم ضياءُ الدين جي سنڌي“ وغيره وغيره. +ڊاڪٽر غلام علي الانا پنهنجي ڪتاب ”سنڌي ٻوليءَ جو اڀياس“ ۾ چيو آهي ته”مغلن جي راڄ جو آخري عرصو ۽ ڪلهوڙن جو ابتدائي دؤر سنڌي زبان لاءِ نوان نياپا، نوان موڙ، نيون ڌارائون ۽ نوان ماپا کڻي آيو. +هڪ طرف مخدوم ابوالحسن ، مخدوم ضياءُ الدين (1677-1757ع)، مخدوم محمد هاشم ٺٽوي (1691-1760ع) ، شاهه عنايت شهيد، مخدوم محمد معين ٺٽوي ۽ شاهه لطيف سنڌي زبان ۾ نئون روح ڦوڪي ان کي تاحيات ۽زنده جاويد بنائي ڇڏيو ۽ اهڙي عام فهم ٻوليءَ ۾ صوفياڻو پيغام سنڌ وارن کي ڏنو، جنهن نه صرف سڄيءَ سنڌ پر سنڌي زبان کي امر بنائي ڇڏيو. +“ ’سنڌيون‘ عنوان سان ڊاڪٽر عبدالجبار جوڻيجي جو ڪتاب سن 1970ع ۾ ڇپيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40608.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40608.txt new file mode 100644 index 0000000..fc4625d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40608.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +عروضي سنڌي شاعري +عروضي سنڌي شاعري، سنڌي شاعريءَ ۾ عروضي شاعريءَ جا ابتدائي اھڃاڻ ڪلھوڙن جي دور (1700-18782ع) کان ملن ٿا. +هن دور ۾ نور محمد خستہ ۽ ٻيا نالا ملن ٿا. +ھن تحريڪ جا باني علم عروض ۽ فارسيءَ کان متاثر ھئا. +ھنن عروض جي مشھور ۽ مقبول صنف ”غزل“ تي طبع ازمائي ڪئي. +الف ــ ب رديف وارا مڪمل ديوان لکيا. +ان کان علاوه مخمس، مسدس، مثنوي، قطع، مستزاد، رباعيءَ جھڙين عروضي شاعريءَ جي صنفن تي طبع ازمائي ڪئي. +سنڌي ٻوليءَ ۾ عروضي شاعريءَ جي باقاعدگي تحريڪي مشڪل ٽالپرن جي دور ۾ نظر اچي ٿي. +ھن دور ۾ سيد ثابت علي شاھ ۽ سچل سرمست عروض جا وڏا شاعر ھئا. +ھن قسم جي شاعريءَ تي مڪمل فارسي اثر ھو. +انگريز دور جا ۽ ورھاڱي کان پوءِ جا ڪيترائي شاعر فارسي تشبيھون ۽ ترڪيبون استعمال ڪرڻ ۾ فخر محسوس ڪندا ھئا. +کارسي جي ھن تحريڪ ھيٺ شاعري ۾ ائين محسوس ٿيندو ھو تہ ڄڻ بلبل گل مٿان ڦيرا پائي رھي اھي، پروانو شمع مٿان جلي خاڪ ٿي رھيو اھي، عاشقن جا جيرا ۽ بڪيون پچي رھيا اھن، پيمانا ۽ ميخانا مشتاقن سان ڀرجي ويا اھن، ساقي جي ھٿ ۾ جامَ ۽ پيالا اھن، عاشقن جو وصال، نرگسي نيڻ، خمار، من، مستي، ستمگر دليون، نرگسي اکيون، دراز زُُلف وغيره ھن شاعريءَ ۾ رائج ھئا. +ھن قسم جي تحريڪ ۾ خليکو گل محمد، غلام محمد شاھ گدا، مير عبدالحسين سانگي، ميون وڏل حيدري، مرزا قليچ بيگ، مرزا ٻڍل بيگ، اغا فتح علي شاھ، مير گل حسن خان خيرپوري ۽ ٻيا ڪيترائي شامل اھن. +اڳتي ھلي ھن عروضي تحريڪ ۾ نمايان تبديلي اچي ويئي. +سنڌ جي شاعرن عرب کان ايران ۽ ايران کان سنڌ تائين پھتل غزل کي ھڪ نئين روپ ۾ بدلائي ڇڏيو. +ان ۾ معشوق جي ذڪر، عورتن جي حسن ۽ دانھن بدران صوفياڻون صلاحون، ناصحاڻا نقطعا، سنڌ جي سياسي، سماجي ۽ اخلاقي موضوعن جو بيان ٿيڻ لکو ان ڏس ۾ بيشمار شاعرن جو سھڪار شامل رهيو، جن ھن تحريڪ کي وڌايو ۽ ترقي ڏياري. +ھن تحريڪ کي سنڌ ۾ کيئلداس ’فاني‘، ڪشنچند ’بيوس‘، شيخ اياز، هري دلگير ۽ ٻين جديد شاعرن هٿي ڏني ۽ سنڌي ٻوليءَ جي مسئلن جي اظھار جو بھترين ذريعو بڻايو. +موجوده دور ۾ پڻ غزل تي عروضي تحريڪ جو اثر غالب اھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40623.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40623.txt new file mode 100644 index 0000000..f288ed0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40623.txt @@ -0,0 +1,59 @@ +غزل +غزلمختيار احمد ملاح لکي ٿو تہ غزل، بنيادي طرح عربي زبان جو لفظ اھي، جنھن جي لغوي معنيٰ اھي ’عورت سان ڪلام ڪرڻ يا عشق محبت ونڊڻ‘. +ڪن محققن جو رايو آهي ته غزل فارسي لفظ غزال مان ورتل آهي جنهن جي معنى هرڻي آهي. +هرڻ جي ڇال جي نسبت غزل جي هر شعر جي الڳ موضوع تحت ملائي وئي. +اصطلاحي زبان ۾ ائين چئجي، تھ ”غزل ۾ عشق محبت جو راز سمايل ٿئي ٿو. +يعني عورت جي حسن ۽ نزاڪت، سينگار، جوڙ ۽ جنسار جي چٽيءَ طرح واکاڻ ٿيل ھوندي اھي.عربي قصيدي ۾ ”غزل“ شروعاتي حصو ھوندو ھو، جنھن کي ”تمھيد“ يا ”تشبيب“ چئبو ھو. +قصيدي ۾ ساراھجندڙ شخص جي ثنا شروع ڪرڻ کان اک شاعر ڪي اھڙيون ڳالھيون ڪندو ھو، جن جو انداز عاشقاڻو ھوندو ھو. +عربيءَ جي اثر ھيٺ، ايراني شاعريءَ ۾ بھ قصيدن جي روايت ائي ۽ انھن جي ”تشبيب“ ۾ بھ عشق، حسن، شباب جو ذڪر ھوندو ھو.ايران ۾ فارسي شاعر رودڪيءَ (941ع-880ع)، قصيدي جي شروعاتي حصي يعني تشبيب کي الڳ ڪري ان جو نالو ”غزل“ ۽ ائين شاعريءَ جي ھڪ نئين صنک رائج ٿي. +تنھن کان پوءِ غزل گوئيءَ جو ھڪ سلسلو شروع ٿيو. +جيڪو اڄ تائين ڪيترين ئي ٻولين ۾ جاري اھي.اھستي اھستي، عشقيھ مضمون سان گڏوگڏ اخلاق، فلسفي، تصوف، سياسيات ۽ سماجيات وغيره جا خارجي موضوع پڻ غزل ۾ اچڻ لکا. +سنڌي شاعريءَ جي ھن صنف ’غزل‘ ۾ نمايان تبديلي آندي وئي اھي، جنهن ۾ ڪيترا مختلف موضوع شامل ٿيا اھن، جن ۾ جذبات جي کراوانيءَ ۽ تخيل کي خاص جاءِ حاصل اھي. +انھيءَ جدت ۽ انفراديت، غزل کي سخن جي سانچي ۾، حقيقي معيار بخشيو اھي. +صنف کي نه صرف ’عروضي قالب‘ ۾ پر ماترڪ ڇندن ۾ به لکيو وڃي ٿو. +غزل جو هر بيت ٻن سٽن جو ھوندو اھي. +جنھن ۾ مڪمل مضمون ھوندو اھي. +پھرين بيت جون ٻئي مصرعون ھم قافيه ھونديون اھن. +ان شعر کي ’مطلع‘ چئبو آهي. +باقي ٻين بيتن جون پويون مصرعون پھرين بيت سان ھم قاکيھ ھونديون اھن. +آخر ۾ ’مقطع‘ هوندو آهي، جنهن ۾ شاعر جو ’تخلص‘ ڪم ايندو آهي، غزل جي هر شعر ۾ جدا موضوع هوندو آهي. +غزل ۾ پنجن کان گھٽ ۽ سترھن کان مٿي بيت نه هوندا هئا، پر هاڻي 100 ۽ ان کان مٿي بند لکيا ويا آهن، اهڙن شاعرن ۾ اردوءَ جا ناصر ڪاظمي، سنڌيءَ جا وفا ناٿن شاهي، ج. +منگهاڻي ۽ سعيد سومرو شامل آهن. +ڊاڪٽر اسد جمال پلي مطابق غزل عربي صنف آهي، قصيدي جي محدود بندن مان ٺهيو آهي، عروض جي ماهرن غزل لاءِ وڌ ۾ وڌ ٻارهن بند مقرر ڪيا آهن. +غزل جي لغوي معنى آهن: عورتن سان ڳالهيون ڪرڻ، عورتن جون ڳالهيون ڪرڻ يا عورتن جي زبان ۾ ڳالهيون ڪرڻ. +ڪن محققن ’غزل‘ کي ”غزالا“ (هرڻيءَ جي ڇال) سان به منسوب ڪيوآهي، جنهن جو مطلب شاعر جو مختلف بندن ۾ هڪ خيال کان ٻئي خيال ڏانهن ڇال آهي. +قدامت جي لحاظ کان چون ٿا ته ’توريت‘ ۽ ’زبور‘ جي ڪن حصن ۾ به موزون غزل موجود آهن. +عربي مان غزل فارسي ۾ مروج ٿيو، جتان سنڌي ٻوليءَ ۾ آيو. +اُردوءَ جي محقق ڪيلم الدين احمد غزل کي ’نيم وحشي صنف‘ ڪوٺيو آهي. +لڳ ڀڳ ساڳي ڪيفيت مولانا غلام محمد ”گرامي“، ”وفا“ پلي جي ڪلام تي تبصرو ڪندي ٽماهي ”مهراڻ“ جي ”شاعر نمبر“ (1969ع) ۾ ”خمريات“ جي دائري ۾ چئي آهي. +سنڌي غزل. +ڊاڪٽر اسد جمال پلي لکي ٿو تہ:سنڌيءَ ۾ غزل ايران مان آيو، انهيءَ ڪري مٿس فارسي غزل جو اثر باقاعده غالب آهي. +سنڌيءَ ۾ غزل نه صرف صنف جي حيثيت سان آيو، بلڪ مضمونن جا سڀيئي سوڻ ساٺ به پاڻ سان گڏ کڻي آيو. +ايران سان ثقافتي تعلقات ۽ فارسي جو تمام گهڻو عرصو سنڌ جي سرڪاري زبان رهڻ، اُنهيءَ جا خاص سبب آهن، جڏهن سنڌيءَ ۾ غزل لکجڻ شروع ٿيو، تڏهن نه صرف اُن وقت سرڪاري زبان فارسي هئي، بلڪ سنڌ۾ پهريائين فارسي غزل آيو. +سنڌ جي درٻارن ۾ فارسي غزل عام طرح سان ليو ۽ پڙهيو ويو. +سنڌيءَ جي شاعرن فارسي غزل لکڻ شروع ڪيو. +فارسي غزل جا سنڌي شاعرن ديوان مڪمل ڪيا. +سنڌ۾ فارسي اخبارن، خاص طرح ”مطلع الخورشيد“، ”اِڪليل“ ۽ ”مفرح القلوب“ فارسي غزل کي شايع ڪري عام ڪيو. +فارسي غزل جا مشاعرا منعقد ڪيا ويا. +هنن مشاعرن ۾ شاعرن کي اهو احساس ٿيو ته جيڪي ڳالهيون فارسي غزل ۾ آهن، اُهي سنڌي عوام تائين ”سنڌي غزل“ جي شڪل ۾ پهچائجن. +اهڙيءَ طرح سنڌيءَ ۾ غزل لکيو ويو، جيڪو نه صرف فارسي زبان جي اثر هيٺ لکيو ويو. +مگر مڪمل ايراني تهذيب ۽ تاريخ جي اثر هيٺ لکيو ويو، جنهن ۾ فارسي ادب جي عشقيه داستانن جهڙوڪ وامق عذرا، شيرين فرهاد، يوسف زليخا ۽ ليلى مجنون کان وٺي ايراني بهادرن جو ذڪر به خوب ٿيو. +فارسي محاورا، تشبيهون ۽ فارسي غزل جو مزاج ۽ موضوع خاص طرح گل و بلبل، ساغر و مينا، بهار و خزان، شمع و پروانه، پيرِ مغان، محتسب، زاهد و ناصح، صنم خانه ۽ رقيب جي تصور کان وٺي آه و فغان جا به فارسي انداز سنڌي غزل ۾ گونجيا، عشقيه بيانن ۾ محبوب جي ثنا ۽ ساراهه، حسن جي مدح سرائي، محبوب جو قد، زلف، رخ، رخسار، خال خَط، دهن و لب، مزگان ۽ چاده غبغب به فارسي طرح سان شامل ٿيا. +اڳتي هلي ”سنڌي غزل“ لکيو ويو، اُن جا مشاعرا ٿيا. +ديوان لکيا ويا ۽ سڀيئي عروض جا ساڳيا قاعدا ۽ قانون سنڌي غزل سان لاڳو رکيا ويا ۽ اهڙي طرح سنڌي غزل سرجي وڏو ٿيو. +غزل کان علاوه ٻيون به صنفون فارسي مان سنڌيءَ ۾ آيون. +مگر غزل خاص طرح استاد شاعرن جي توجهه جومرڪز رهيو ۽ اُن جي قاعدن ۽ قانونن جو خاص خيال رکيو ويو، جنهن ڪري سنڌي غزل اڄ تائين به پنهنجي اصلي حسب نسب (فارسي غزل) کي وساري ڪو نه سگهيو آهي. +سنڌي ۾ ”غزل“ تمام گهڻو لکيو ويو آهي. +غزلن جا مجموعا، ڪليات ۽ ديوان لکيا ۽ ڇپيا واي. +آهستي آهستي ”ديوان“ به غزل لاءِ غزل جي خاص ”الف – ب وار“ ترتيب لاءِ مخصوص ٿي ويو. +شروع ۾ ديوان ۾ ٻيون به صنفون ڏبيون هيون ۽ ترتيب جي به پابندي ڪانه هئي، پر بعد ۾ اُن جي هڪ مخصوص حيثيت ٺهي ويئي ۽ مشاعرن خواه ادبي محفلن ۾ صاحبِ ديوان شاعر جي هڪ خاص عزت، احترام ۽ اُستادانه حيثيت قائم ٿي. +وقت سان گڏ غزل جي موضعن ۾ تبديلي ۽ وسعت آئي ۽ فلسفي ۽ تصوف کان وٺي جديد سائنسي موضوعن تائين غزل کي سينگاريو ۽ سنواريو ويو.فارسيءَ کي ڇڏي منجهس ٻين ٻولين جا لفظ خاص طور هندي ۽ انگريزي زبانن جا مروج خواه غير مروج لفظ آندا ويا. +”بندن“ جي پابندي به ٽوڙي ويئي، عروض جي قاعدن ۽ قانونن کي پُٺ ڏني وئي. +رديف ۽ قافين جي پابندي جو خيال نه ڪيو ويو، جنهن سبب غزل جي اصلي صورت متاثر ٿي. +مگر هيءَ جدت ۽ نواڻ گهڻو وقت قائم رهي نه سگهي ۽ آهستي آهستي اُستاد شاعرن خواه غزل جي دنيا ۾ لاقانونيت پيدا ڪندڙن محسوس ڪيو ته غزل جي سونهن ۽ وصف سخت متاثر ٿي آهي ته ”غزل“ وري پنهنجي فني حدنڏانهن موٽ کاڌي آهي. +البته موضوع ۽ زبان طرف ڪابه روڪ رڪاوٽ نه آئي آهي، پر غزل پنهنجي تغزل ۾ ئي ٺهي ٿو. +سنڌي غزل ۾ پهريون ”ديوان“ جڏهن آخوند گل محمد ”گل، مڪمل ڪيو ته ازخود نج سنڌي لفظ سنڌي غزل جي مجبوري بنيا. +اُنهن لفظڻ شروع ۾ غزل جي غنائيت کي ضرور متاثر ڪيو، مگر اِهو ديرينه مطالبو پورو ٿيو ته غزل ۾ نج سنڌي لفظ استعمال ڪيا وڃن. +آخوند گل محمد ”گل“ جي هن ابتدائي ڪوشش کي بعد جي صاحبِ ديوان ۽ استاد شاعرن وڌيڪ مشق ڪري پنهنجي فن ۽ خيال سان آسان ۽ عام فهم بنائي ڇڏيو، جنهن ۾ خاص طرح مولانا حاجي احمد ملاح (”ديوانِ احمد“)، مخدوم محمد زمان طالب المولى (”ديوانِ طالب المولى“) ۽ معمور يوسفاڻي (”ديوان معمور“) جون ڪوششون واضح مثال آهن. +اِنهن ديوانن جي تسلسل ۾ اِنهن کان به آڳاٽو هڪ وڏو اهم، معتبر ۽ نهايت سگهارو نالو شمس العلماء مرزا قليچ بيگ جو آهي، جنهن جو ”ديوانِ قليچ“ غزل جي شاعرن لاءِ هڪ ”مستند نصاب“ جي حيثيت رکي ٿو. +مرزا قليچ بيگ جي شخصيت ۽ سندس فن جي تعارف ادبي حلقن کان ڳجهو ڪونهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40658.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40658.txt new file mode 100644 index 0000000..62ba004 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40658.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +قطعو +"قطعو"' (Qat'o or Maqta) عربي لفظ آهي، جنهن جي لغوي معنيٰ آهي ”ڪپيل يا وڍيل ٽڪرو“. +اصطلاحي معنيٰ موجب، اهو نظم يا شعر جو ٽڪرو، جو چئن هموزن مصرعن، سِٽُن يا ٻن شعرن تي مشتمل هوندو آهي ۽ منجهس هر ٻيو نمبر مصرع قافيي واري ٿيندي آهي.قطعي ۾ گهٽ ۾ گهٽ ٻہ شعر يا انهيءَ کان وڌيڪ شعر بہ آڻي سگهجن ٿا. +هن ۾ ڪڏهن ڪڏهن غزل وانگر پهريون شعر يعني ”مطلع“ بہ ايندو آهي، جنهن جي ٻنهي مصرعن ۾ قافيو ۽ رديف هوندو آهي ۽ اُن سان باقي شعرن جي هر ٻيو نمبر مصرع قافيہ دار يا ساڳئي رديف ۾ ايندي آهي. +قطعي ۾ قافيي سان گڏ رديف ملائڻ يا رڳو قافيو آڻڻ، شاعر جي مرضيءَ تي ڇڏيل هوندو آهي. +هن ۾ ڪنهن مقرر بحر يا وزن جو قيد آهي ئي ڪونہ، جنهن ڪري ڪنهن بہ بحر يا وزن تي چئي سگهجي ٿو. +قطعي ۾ اڪثر هڪ مضمون يا هڪ خيال مسلسل پيش ڪيو ويندو آهي. +هن ۾ گهڻو ڪري عشق ۽ محبت جا راز ۽ ڪڏهن ڪڏهن اخلاقي نڪتا بہ سمجهايا ويندا آهن. +”مقطع“ عربي لفظ آهي، جنهن جي لفظي معنيٰ آهي، ”وڍيندڙ يا ڪاٽيندڙ“. +اصطلاحي معنيٰ ۾ غزل يا قصيدي جو اهو آخري ٻن مصرعن وارو بند، جنهن تي سڄو نظم اچي پورو ٿئي. +مقطع ۾ شاعر اڪثر پنهنجو تخلص آڻيندا آهن. +پوءِ اهو شاعر تي منحصر آهي تہ، هو انهيءَ ۾ پنهنجو تخلص پيش ڪري يا نہ، جنهن لاءِ ڪا بہ پابندي نہ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40664.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40664.txt new file mode 100644 index 0000000..31317f9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40664.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +قومي ترانو +قومي ترانو اهو نظم جنهن ۾ ڪنهن ملڪ جي عوام جي قومي ۽ اجتماعي امنگن جو اظهار ۽ عظمتن جي علامت هجي ۽ سرڪاري سطح تي پنهنجي ملڪ جي نمائندگي ڪندڙ هجي ان کي ’قومي ترانو‘ سڏيو ويندو آهي. +هر ملڪ کي پنهنجو قومي ترانو هوندو آهي. +قومي تراني ۾ موسيقي جو به خيال رکي ويندو آهي. +قومي ترانو قومي موقعن، اسڪولن، ٻين تعليمي ادارن ۽ قومي ادارن ۾ ڳايو ويندو آهي. +پاڪستان جو قومي ترانو حفيظ جالنڌري لکيو آهي ۽ ان جي ڌن احمد علي چاڳلا ٺاهي آهي. +هندستان جو قومي ترانو ٽئگور جو لکيل آهي +تاريخ. +قومي ترانن کي يورپ ۾ پذيرائي اڻويھين صدي ۾ ملي پر انھن جي موجودگي گھڻو پراڻي آھي. +يورپ جو سڀ کان پراڻو قومي ترانو نيدرلينڊز جو آھي جنھن کي ولھيلمس جيڪو 1568 ۽ 1572 جي وچ ۾ ڊچ انقلاب دوران لکيو ويو هو. +ان جي موجوده ڌن 1626 کان ٿورو اڳ ٺاھي وئي ھئي جيڪا سترھين صدي ۾ مشھور ٿي پر ان ڌن کي سرڪاري حيثيت 1932 ۾ ملي.دنيا جو سڀ کان وڌيڪَ پراڻو قومي ترانو: ڪميگايو جپان جو آھي جيڪو ھائين دؤر(794–1185) ۾ جو نظم آھي پر ان جي ڌن اڃان نہ ٺھي سگھي ھئي جيڪا 1880 ۾ ٺاھي وئي. +فلپائين جو قومي ترانو لوپنگ ھنيرا جي ڌن 1898 ۾ تيار ڪئي وئي جيڪا اسپين کان آزادي جي تقريب۾ وڄائي وئي جيڪا شاعري کانسواءِ ٺھي ٻئي سال اسپينش ۾ ٻولي ۾ فلپيناس جي نالي سان نظم لکيو ويو جنھن جا ٻول ان ڌن جي مطابق لکيل ھيا جنھن جو 1962 ۾ ٽيگالوگ نمونو ٺاھيو ويو. +يونائيٽيڊ ڪنگڊم جو قومي ترانو گاڊ سيو دي ڪئين دولت مشترڪہ جي علائقن ۾ ملڪن جو قومي ترانو اھي. +ان تراني جي شروعات 1619 ۾ ٿي. +جيڪڏهن شاھي سربراھ بادشاھ ھوندو آھي تہ پوء ان تراني ۾ راڻي جي جاء تي بادشاھ اچاربو آهي: "گاڊ سيو دي ڪنگ". +اسپين جو قومي ترانو رايل مارچ (اسپيني:Marcha Real) آھي جيڪو 1761 ۾ لکيو ويو پر ان کي قومي تراني جو درجو 1770 ۾ مليو. +ڊينمارڪ جو موجوده قومي ترانو 1780 ۾ اختيار ڪيو ويو. +فرانس جو قومي ترانو 1792 ۾ لکيو ويو ۽ 1795 ۾ اختيار ڪيو ويو. +سربيا اوڀر يورپ جو پھريون ملڪ ھيو جنھن قومي تراني اختيار ڪرڻ جي شروعات ڪئي.ان جو ترانو 1804 ۾ اختيار ڪيو ويو. +ڪينيا جو قومي ترانو پھريون ترانو آھي جيڪو قومي تراني ٺاھڻ جي ھڪ ڪميشن جي مقرري سان 1963 ۾ برطانيا کان آزادي حاصل ڪرڻ بعد تيار ڪيو ويو. +ويلز جو قومي ترانو سڀ کان پھريون ويلز جي رگبي راند جي نيوزيلينڊ سان مقابلي ۾ ڳاتو ويو ھو جنھن بعد اھو سرڪاري طور تي قومي ترانو قرار ڏنو ويو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40674.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40674.txt new file mode 100644 index 0000000..a4eda66 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40674.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +ڪافي (شاعري) +ڪافي ("Kaafi") لوڪ ادب جي پياري شاخ اھي جنهن جو موضوع مجازي عشق جو درد ۽ فراق ھوندو اھي. +ڪافي جي گفتگو گھڻو ڪري عورت جي زباني ڪئي ويندي آھي. +ڪافي جڏهن پنهنجي ارتقا جون منزلون طئہ ڪيون تہ ان ۾ حُسن ۽ عشق کان علاوه ٻيا بہ ڪيترائي موضوع شامل ٿي ويا. +ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ جي خيال مطابق”عربن جي حڪومت واري دؤر ۾ يا ان کان پوءِ سنڌ جي شاعرن پنهنجن ڪن مخصوص نظمن لاءِ قافي ۽ ڪلام جا نالا استعمال ڪيا، جي عربي شاعريءَ جي ’قافيتہ‘ ۽ ’ڪلمتہ‘ جي ترجماني هئا. +جن جي معنى آهي: ”منظوم ڪلام، اڪثر ماهرن ڪافيءَ کي ٺاٺ سڏيو آهي، جنهن مان ٻيون راڳڻيون نڪتيون آهن. +هن سلسلي ۾ منظور نقوي لکي ٿو ” هي راڳ (ڪافي) ”هر پريا ميل“ ٺاٺ مان امير خسرو جي ايجاد آهي، هن جي ڳائڻ جو وقت اڌ رات ۽ ٽاڪ منجهند مقرر ڪيو ويو ۽ راڳداري موجب اَروهي ۽ امروهي جي سڀني سُرن لڳڻ سبب انهي کي ڪافي ڪوٺيائين. +ڪافي دراصل سنڌ جي ايجاد آهي، جنهن جي پکيڙ سڄي سنڌو ماٿريءَ ۾ ٿي. +پنجابي ۽ سرائڪيءَ ۾ ڪافيون موجود آهن. +جڏهن تہ امير خسروءَ (1253-1325ع) واري علائقي ۾ ڪافي موجود ڪانهي. +ڪافي سنڌ ۾ ايترو تہ مشهور ٿي جو ان سنڌ کان ٻاهر بہ سفر ڪيو ۽ سنڌ کان ٻاهر ڳائجڻ لڳي. +برهانپور ۾ جيڪي سنڌي لڏي ويا هئا. +انهن ۾ هڪ بزرگ شيخ لاڏجيو (1523-1598ع) نالي هو. +جيڪو اتي سنڌ جي ياد تازي ڪرڻ لاءِ سنڌي ڪافيون ڳائي ٻُڌائيندو هو، جنهن جو ذڪر ’آئينِ اڪبريءَ‘ ۾ آهي ۽ ڪافيءَ کي سنڌ جو راڳ سڏيو ويو آهي. +سٽاءَ جي لحاظ کان ڪافي ۾ هڪ، ٻن يا ٽن سٽن جو ھم قافيھ ٿلھھ ھوندو اھي، جنھن کان پوءِ ٽن کان مٿي ان جا بند ھوندا اھن جيڪي پنھنجي جاءِ تي مصرعن جي لحاظ کان ھم قافيہ ھئڻ کانپوءِ وراڻيءَ ۾ ٿلھ جي ھم قافيہ ھوندا اھن. +سنڌي شاعريءَ ۾ سچل سرمست ڪافيءَ جو وڏي ۾ وڏو شاعر اھي. +ان کان سواءِ مصري شاهه، بيدل، صوفي صادق، پکن ڌڻي، منٺار فقير، محمد فقير کٽياڻ، ڇتو فقير سولنگي، خوش خير محمد هيسباڻي، شاھ نصير، عثمان فقير سانگي، رکيل شاهه، خيرل شاھ ۽ ٻيا ڪافي گو اهم شاعر ٿي گذرا آهن. +مرزا قليچ بيگ ۽ سانگيءَ بہ ڪجھ ڪافيون چيون آهن. +جديد شاعرن ۾ محمود طالب الموليٰ، استاد بخاري ۽ بردي سنڌيءَ ڪافيون لکيون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40715.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40715.txt new file mode 100644 index 0000000..5f34ffb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40715.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ڪيڏارو +ڪيڏارو __(Kedaro): +ڪيڏارو معنى ”جنگ جو ميدان“ ۽ برصغير ۾ ڪيڏارو/ڪيڏار هڪ راڳڻي جو نالو آهي، جيڪا موسيقيءَ جي چند ڄاڻن چواڻِي ڪلياڻ ٺاٺ ۾ شمار ٿئي ٿي. +هن سر ۾ ميداني جنگ ۽ اتان جي حالات واقعن جو بيان اهڙي ته انداز سان ڪيو ويندو آهي، جهڙوڪر اکين اڳيان ٿيندو هجي؛ ظاهر آهي ته منظرنگاري هن جو خاص جز آهي.ڊاڪٽر گربخشاڻيءَ موجب: ”ڪيڏارو سنسڪرت لفظ ’ڪيدار‘ جي بگڙيل صورت آهي، جنهنجي معنى آهي ’جنگ جو ميدان‘. +هندستاني گوئين موجب ’ڪيداري‘ هڪ راڳڻي جو نالو آهي، جا ديپڪ راڳ جي پنجن ڀاريائن (زالن) مان هڪ آهي. +شاهه لطيف جي سر ڪيڏاري جو شمار رزميه شاعريءَ ۾ ڪري سگھجي ٿو، هن سر ۾ شاهه لطيف ڪربلا جي شهيدن جي همٿ، شجاعت ۽ بهادريءَ کي بيان ڪيو آهي. +سنڌي ادب ۾ سُر ڪيڏارو ٻن ٽن خاص حوالن سان چيو ويو آهي، هڪ: ڪربلا جو واقعو؛ ٻيو: کرڙيءَ جي جنگ جو احوال، ٽيون شاهه عنات جهوڪ واري جي شهادت جو واقعو. +’کرڙيءَ جي جنگ‘ ميرن ۽ شاهه شجاع الملڪ جي وچ ۾ سکر جي ڀر ۾ کرڙيءَ جي ميدان تي لڳي، جنهن ۾ سنڌ جا جوڌا پنهنجون چيلهون هڪٻئي سان ٻڌي پنهنجي ڌرتيءَ جي تحفظ لاءِ لڙيا ۽ ڪافي شهيد ٿي ويا؛ جن جي جوانمردي ۽ شهادت جو احوال خليفي نبي بخش لغاريءَ پنهنجي ڪلام ۾ سُر ڪيڏاري جي نالي سان ڪيو آهي. +باقي سنڌ جي اڪثر شاعرن جي سر ڪيڏاري ۾ ڪربلا جي حوالي سان شاعري ڪئي آهي. +صوفي صادق فقير ۽ شاهه عنات شهيد سلسلي جي شاعرن ’جهوڪ واري واقعي/ميرانپور جي معرڪي‘ تي به ڪيڏارو چيو آهي. +جديد شاعرن ۾ استاد بخاري، راشد مورائي ۽ خاڪي جويي وغيره سنڌ جي سورهين ۽ قومي واقعن تي ”جديد ڪيڏارا“ لکيا آهن. +.ڪيڏارو : راڳ ” ڪيڏارو“ به سنڌ جي پيداوار آهي، ڪن جو خيال آهي ته راڳداريءَ جو ”ڪدارو“ ۽ ”ڪيڏارو“ هڪڙو ئي نالو آهي، پر نه. +راڳداريءَ جو ڪدارو يا ڪداري جا قسم هن راڳ کان بلڪل جدا آهن. +هي راڳ عام ورتاءَ جو راڳ نه آهي، پر هي راڳ مخصوص آهي، محرم جي ڏينهن لاءِ. +”نغارن“، ”تعزين“، ”گهوڙن“، يا ”سيجن“، سان مڱڻهار فقير شرناءِ تي ڪيڏارو و‎ڄائين. +محرم کان سواءِ ٻئي ڪنهن به محفل يا شاديءَ ۾ ڪيڏار نه وڄايو ويندو آهي. +هي راڳ به شاه لطيف ﷥ جي ڏينهن کان وجود ۾ آيل آهي، ۽ اڄ تائين هلندو اچي ”ڪيڏارو راڳ ڪافي ٺاٺ جو راڳ آهي ۽ ”کاڊو سمپورن“ آهي، يعني هن راڳ ۾ ويندي صرف ڇهه سر لڳن ۽ ايندي ست ئي سر لڳن. +هن راڳ جي آروهي هي آهي: +روهي: سارکب تيور، مڌم شڌ، پنچم اچل، نکاد تبور ، سا. +امروهي: سا، نکار تيور، ڌيوت تيور، پنجم، اچل، مڌم شد، گنڌار ڪومل، رکب تيور، سا. +هن راڳ جي ”سا“ وادي ۽ پنجم سوادي ليکي ويندي آهي، هن راڳ کي سندس هم جنس راڳن جهڙوڪ ”ديسي“ يا ”سنڌورا“ کان جدا ڪرڻ لاءِ آروهيءَ ۾ ”گنڌار“ جو ڪمن به لڳائين ۽ ”نکاد“ ظاهر به ڪن ته هن راڳ جي شڪ ٻين راڳن کان جدا ٿيو وڃي. +رسالي جو ڪيڏارو ۽ راڳ ڪيڏارو، ٻيئ شاهه لطيف ﷥ ايجاد ڪيا. +هي دليل آهي ته جي ٻيو ڪو ڪيڏاري جا بيت لکي ها، ته سر نه ٺاهي سگهي ها، مگر اهو شاهه لطيف ﷥ ئي هو، جيڪو بيت به ٺاهيندو هو ته انهن جا سر به تيار ڪندو هو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40740.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40740.txt new file mode 100644 index 0000000..b71b418 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40740.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +سيڪيولرازم +سيڪيولر ازم, سيڪيولرزم () مان مراد اها آهي ته مختلف، مذهبن، ڌرمن، عقيدن، فرقن ۽ مسلڪن جا ماڻهو ڪنهن به سماج ۾ امن، شانتي ۽ ڀائيچاري سان تڏهن ئي رهي سگهن ٿا. +سيڪيولرزم هڪ اهڙو نظام جنهن ۾ هر مذهب جي ماڻهن لاءِ بنا مت ڀيد جي قبوليت ۽ رواداري هجي ۽ ڪنهن به مذهب کي ٻئي تي فوقيت جو تصور نه هجي. +اهڙي رياست جتي مذهب سياست (رياست) کان جدا هجي ۽ رياست جي رٿا بنديءَ تي مذهب جو سڌو سنئون دخل نه هجي. +سيڪولر رياست جو ڪو به سرڪاري مذهب نه هوندو آهي. +ان جي آئين موجب سمورن مذهبن کي برابريءَ جو درجو حاصل هوندو آهي۽ ڪنهن خاص مذهب جي مڃڻ وارن سان ترجيحي يا امتيازي سلوڪ نه ڪيو ويندو آهي. +سيڪولر رياست جو مقصد مختلف مذهبن ۾ تڪرار کي ختم ڪرڻ ۽ سندن مڃيندڙن ۾ يڪجهتي پيدا ڪرڻ هوندو آهي. +جڏهن مذهبن، ڌرمن، عقيدن، فرقن، ۽ مسلڪن کي ذاتي ۽ شخصي قرار ڏنو وڃي ۽ هر هڪ کي پنهنجي عقيدي ۽ مذهب جي مطابق هلڻ جي آزادي هجي. +پر اها آزادي نه هجي ته اهو پنهنجا عقيدا، ريتون ۽ رسمون ٻين تي مڙهي. +باقي ٻيا رياستي، حڪومتي، سماجي، سياسي، قانوني، معاملا زندگي ۽ زماني جي گهرجن مطابق گذاريا وڃن. +سيڪيولر ازم جو مطلب آهي، هر انسان جي هڪجيتري عزت بنا ڪنهن مذهب، ڌرم، عقيدي، فرقي، رنگ، نسل، قوميت، ٻولي، صنف، جنسي ورتاءَ ۽ بنا ڪنهن سياسي راءِ جي فرق جي عزت ۽ احترام، آزادي ۽ تحفظ ڏيڻ آهي. +سيڪيولرازم جو سادو ۽ سولو مطلب اھو آھي ته ھڪ اھڙو سماجي ۽ سياسي ورتاءُ، جنھن ۾ اھو مڃيو وڃي ته، عقيدي يا مذھب جو لاڳاپو ڪنھن به انسان جي پنھنجي ذات سان آھي، يعني اھو ان جو ذاتي معامرو آھي ۽ ان ۾ ڪنھن ٻئي کي اعتراض يا مداخلت ڪرڻ جو حق ڪونھي. +ان کانسواءِ رياست، قانون ۽ سماج کي به ڪنھن جي ذاتي مذھب ۽ عقيدي ۾ مداخلت جو حق ناھي ھوندو ۽ نه ئي عقيدي ۽ مذھب جي بنياد تي ان سان ٻين کان ڪو الڳ سلوڪ ڪيو ويندو آھي. +نه رڳو اھو پر سيڪيولرازم جو مطلب ”لادينت“ بلڪل به ناھي پر سيڪيولرازم جو مطلب ھر ڪنھن جي عقيدي ۽ مذھب جو احترام آھي. +”تنھنجو ڌرم تو لاءِ ۽ منھنجو دين منھنجي لاءِ“ ئي اصل ۾ سيڪيولرازم جو صحيح ۽ ٺيڪ ترجمو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40772.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40772.txt new file mode 100644 index 0000000..766eb10 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40772.txt @@ -0,0 +1,57 @@ +ماديت پسندي +ماديت پسندي (Materialism) روحاني قدرن جي ڀيٽ ۾ مادي شين کي ترجيح ڏيڻ. +دنيا جي مسئلن ۽ شين ۾ ايترو ته گهرائي ۾هليو وڃڻ، جو روحانيت وارين شين کان پري ٿي وڃجي. +ماديت پسند گهڻو ڪري اهڙين شين جي وجود کان به انڪار ڪندا آهن، جن کي جسماني وجود نہ هجي.ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ: ماديت اهڙي فلاسافي آهي جنهن کي انهن ذهنن قبول ڪيو، جن فطرت کان مٿاهن اعتقادن کي رد ڪري ڇڏيو. +انڪري هي دنيا جي باري ۾ پهريون تصور آهي جيڪو ڪنهن اهڙي قوم ۾ اُڀري ٿو، جنهن ۾ سرڪاري مذهبي عقيدا ختم ٿيڻ وارا هوندا آهن. +سقراط کان اڳ وارن مفڪرن کي، بيڪن ۽ فٽشي انهن فلاسافرن کان وڌيڪ سمجهندا هئا جن جو مقام هنن کانپوءِ اچڻ وارن فلاسافرن کان مٿاهون هو ۽ جيڪي ماده پرست هئا. +ٿيلس، اناڪسي مينڊر Anaximander ۽ اناڪسي مينس Anaximenes ڪائنات جي تشريح ڪئي تہ اها پاڻي، باهه ۽ هوا مان پيدا ٿي آهي. +ليوسي پس Leucippus ۽ ڊيموڪريٽس Democritus ماديت کي ايٽمن جي شڪل ڏني جنهن جي ڪري قدامت پرست تيستائين مطمئن رهيا جيستائين جديد طبعيات ۾ ڪيميا، ائٽم کي ڀڃي ذرن ۾ نہ ورهايو. +انهن سادين فلاسافين کي ڪيترن سالن تائين زينو جي شڪ پسندي ۽ اناڪسي گورس Anaxagoras جي دوئي وارن نظرين سان گڏ پنهنجو پاڻ کي قائم رکيو. +تنهن کان پوءِ سقراط خارجي دنيا کان منهن ڦيريو ۽ خوديءَ کي ڳولهي ڪڍيو جيڪا مادي کان ايتري ته مختلف هئي جو سقراط ان کي موت کان مٿاهون سمجهيو، افلاطون مادي کي ڪجهه نه چيو ۽ ٻين سڀني ذهن کي احترام لائق شين کان وڌيڪ احترام سان ڏٺو. +هن خارجي دنيا کي ذهن جا تصور ۽ ان جي جوڙجڪ ۽ عمل کي Idea جي اثر هيٺ سمجهيو ۽ ڪائنات هن کي ڪنهن تخليقي روح جي سوچيل ڪائنات جو نقل لڳي. +حياتيات جي ماهر ارسطو کي دنيا بدلجندڙ ۽ پتوڙيندڙ لڳي، جنهن کي هو ائٽمن ۽ خال ۾ بدلائي نه سگهيو. +هن لاءِ دنيا جي اصليت روح آهي. +هر مادي ۾ فعاليت آهي جيڪا تيستائين مطمئن نٿي ٿئي جيستائين ان جي تڪميل نٿي ٿئي. +هر هيئت اعليٰ درجي جو مادو آهي ۽ هر حقيقت ۾ ترقيءَ جو جوهر موجود آهي. +جنهن کي ماديت پوريءَ طرح بيان ڪري نٿي سگهي. +سو سالن ۾ ماڻهن ڊيموڪريٽس کي وساري ڇڏيو. +ايپي ڪيورس هن جو اوتار ۽ انتقام هو. +هڪ لحاظ کان هو پلانڪ، بوهر ۽ ڪيوريز جو پيشرو هو. +هن ائٽم ۾ آزادي ۽ غير يقينيت کي ڏٺو ۽ ان کي تخريب ۽ فنا جي علامت سمجهيائين. +سڀ شيون آزاد هيون ۽ سڀني کي ختم ٿيڻو هو. +ليوڪريٽس Lucretius جيڪو زندگيءَ کان بيزار هوندو هو ان جو ٻڌو ته هر شيءِ مرندي ته هن کي ڏاڍي خوشي ٿي. +هن کي اها ڳالهه سٺي پر ڏکوئيندڙ لڳي ته شاعر به ائٽم جا ٺهيل آهن ۽ هر شيءِ ۽ هر ائٽم ختم ٿي ويندو ۽ سڀني کي زندگيءَ جي ڏکن کان نجات ملندي. +پوءِ مسيحيت آئي ۽ پندرنهن سو سالن تائين فلاسافيءَ ۾ مادي جي اهميت ختم ٿي وئي. +شروع وارن ڪن مسيحي مدرسن لاءِ روح هڪ اعليٰ قسم جو گيس هو، پر گهڻي ڀاڱي مادو زوال ماڻيندڙ فرشتو هو۔ فلاسافيءَ جو شيطان هو ۽ روح جي آزمائش جو قيدخانو هو. +عجيب ڳالھ آهي تہ اڪئناس Aquinas جي فلاسافي ۾ مادي کي اعليٰ رتبو مليو. +مادي کي قوت جي لحاظ کان وقت جيترو قديم سمجهيو ويو ۽ اهو ”انفراديت جو اصول“ بڻجي ويو. +پنهنجي محدوديت ۽ هيئت جي وسيلي وحدت ڪثرت ۾ بدلجي وئي ۽ روح جي سمنڊ کي ننڍن ننڍن نالن ۾ ورهائي انهن کي غيرفاني روح سڏيو ويو. +بهرحال ڊي ڪارٽ جي زماني ۾ مادي جي حقيقت کي مڃيو ويو. +پر اها حقيقت آهي ته فرانس جي ان مفڪر مادي کي واحد حقيقت نہ مڃيو ۽ پنهنجي فلاسافيءَ ۾ خودي ۽ فڪر جي شروعات ڪري هن تصور پرستيءَ جا دروازا کولي ڇڏيا. +اهي ٻئي اڳتي هلي مادي جا زبردست دشمن ثابت ٿيا. +هن خارجي دنيا کي ميڪانڪي مڃيو ۽ هن لاءِ اعليٰ ترين جانور به مشين هو. +ماڻهوءَ جي روح کانسواءِ هر شيءِ طبعيات جي اصولن جي پابند هئي. +ايستائين جو هاضمو، ساهه کڻڻ، جسم جي پاڻياٺ ۽ ٻار جو ڄمڻ سڀني ميڪانڪيت جي عظمت جو اعلان ٿي ڪيو. +ڊي ڪارٽ جي سخت فلاسافيءَ جي ڪري ماديت کي هڪ نئين جواني ملي. +جديد فلاسافي ٻن وڏين تحريڪن جو مجموعو آهي ۽ هيگل جي لفظن ۾ ”ٻن متضاد تصورن جو مرڪب آهي“، پهرين فلاسافي خارجي دنيا کان شروع ٿي ٿئي. +جنهن ۾ مادو، طبعيات، مڪينڪس ۽ حساب شامل آهن. +هيءَ فلاسافي ڪائنات جي فطرت کان مٿاهين تشريح جي خلاف احتجاج جي نمائندگي ٿي ڪري، ان شخص جي اندر جي احتجاج جهڙي، جيڪو خودفريبين کان آجو ٿي ويو هجي. +اها ڪائنات جي مشاهدي مان حقيقت جا اصول ٺاهيندي آهي ۽ پوءِ انهن قانونن مطابق ذهن جي تشريح ڪندي آهي. +ان جا لازمي نتيجا ماديت، ميڪانڪيت، جبريت ۽ عمليت هوندا آهن. +اها فلاسفي ان ڳالهه تي فخر ڪندي آهي ته اها مادي کان شعور تائين پڄي نٿي سگهي، هن جا سورما گليلو، ڊي ڪارٽ، هابس، نيوٽن، ڊيڊرا، هال باخ، لاميٽري، هائيڪل، اسپينسر، رسل ۽ ويسٽن آهن، ان جي برابر ۽ ان جي مخالف تحريڪ شعور کان شروع ٿئي ٿي پر شعور کان مادي تائين نٿي پڄي، ان جي شروعات داخلي دنيا ۾ يقين سان ٿي ٿئي. +هن جو واسطو ذهن، نفسيات، علم جي فلسفي ۽ اخلاق جي فلسفي سان آهي. +هيءَ فلاسافي مادي نظريه حيات جي خلاف احتجاج جي نمائندگي ڪري ٿي ۽ سڀ شيءِ کي احساس ۽ خيال سمجهندي آهي ۽ مادي کي ذهن جي ڪيفيت کان وڌ نه سمجهندي آهي، هن جا لازمي نتيجا آهن. +روحانيت، تصور پرستي، قوت ۽ ارادي جي آزادي ان جا سورما آهن. +ڊي ڪارٽ، برڪلي، فٽشي، هيگل، شوپنهار، نٽشي، برگسان ۽ وليم جيمس، اهي متضاد فلاسافيون پاڻ ۾ نر ۽ ماديءَ وارو اختلاف رکن ٿيون. +اهي تڏهن فائديمند ٿينديون جڏهن انهن جا اختلاف ختم ٿيندا. +پهرين تحريڪ سترهين ۽ ارڙهين صديءَ جي فلاسافيءَ واري فڪر تي حاوي رهي. +اسپينوزا ان تحريڪ کان پاسيرو رهيو ۽ ڪنڊ ۾ ويهي ان مسئلي کي منهن ڏيندو رهيو. +هن دنيا کي وحدة الوجود جو حل ڏنو، هن جي خيال ۾ مادو ۽ ذهن حقيقت جا داخلي ۽ خارجي رُخَ آهن، هرهڪ شيءِ ۾ ڪنهن نه ڪنهن نموني زندگي موجزن آهي. +يورپ ان تي اعتبار نه ڪيو، ان جي ابتڙ هابس حقيقت کي مادي ۾ بدلائي ڇڏيو ۽ هر ان لفظ ۽ محاوري کي بي معنيٰ چيو جنهن سان مادي حالت جو اظهار نٿي ٿيو۔ گيسينڊي وڏي نيازمنديءَ سان ڊي ڪارٽ جي ورثي واري ان تصور تي ته مادو ۽ ذهن هڪ ٻئي کان مختلف آهن، اعتراض ڪيا ۽ اعلان ڪيو ته فلاسافي ڊيموڪريٽس کان اڳتي نه وڌي آهي. +نيوٽن وڏي خلوص سان پنهنجي دينداريءَ جو اعلان ڪيو ۽ خروج جون عجيب ۽ غريب تفسيرون ڪيون ساڳئي وقت هن خارجي دنيا جو حرڪت جي قانون جي روشنيءَ ۾ اهڙو صاف ۽ ترتيب وارو تجزيو ڪيو جو سندس تجزيو جڏهن فرانس پهتو ته اتان جي منطق پسندن کي ان نتيجي تي پڄڻو پيو ته اهي قانون صوف جي ڪرڻ کان وٺي ڪنهن ڇوڪريءَ جي عبادت ڪرڻ جي عمل تي حاوي آهن. +لاميٽري La Mattrie وڏي بي باڪيءَ سان ”ماڻهو مشين آهي“ ڪتاب لکيو ۽ ٻڌايو ته ڪيئن مختلف جسماني حالتون جيئن جوش يا بيماري، ماڻهوءَ جي ذهن تي اثر ڪن ٿيون ۽ ان جي جسماني ساخت جو پتو ڏين ٿيون. +هولباغ ماڻهوءَ ۽ مادي کي منطق جي سخت نظام ۾ آندو. +هيليٽيس اخلاق ۾ نيڪيءَ کي مادي قانون ۾ آندو. +ڊڊرو کي پڪ نه هئي ته فلسفي جو علم شعور جي تشريح ڪري سگهي ٿو. +هو اسپينوزا جي پيروي ۾ چوڻ تي مجبور ٿيو ته مادو ۽ ذهن هڪ آهن پر هن ان وقت تائين پاڻ کي ماده پرست چوڻ جو قسم کنيو جيستائين دنيا جي هر بادشاهه ۽ هر پادريءَ کي ڦاهي نه ٿي ڏني وڃي. +ماديت ۽ اشتراڪيت ٻئي ڀائر آهن، هڪ باغي ۽ ٿڙيل نوجوانن جو جبر ۽ رجعت پسند جي منهن ۾ لهرائيندڙ جهنڊو آهي ۽ ٻيو پڪي وهيءَ جي انهن ماڻهن جو جهنڊو آهي جيڪي وڏي سڪون سان ان کي لهرائن ٿا ۽ پوءِ اهو سوچي ان کي ويڙهي ٿا ڇڏن ته هيءَ سندن ذهني بلوغت جي عمر آهي جنهن ۾ نوڙت ۽ نرمي پيدا ٿيندي آهي ۽ هو هن دنيا جي غير دانشمنديءَ وارن مسئلن کي محسوس ڪندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40774.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40774.txt new file mode 100644 index 0000000..1bbf918 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40774.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +مارڪسي فلسفو +مارڪسي فلسفو يا مارڪسزم (Marxism) ماديت پسند فلسفي جي سائنسي شڪل آهي. +هي فلسفو سادو ۽ پورهيتن جي حقن جو فلسفو آهي. +مارڪس چوي ٿو تہ اهو چوڻ غلط آهي تہ ماده جي حيثيت اول ۽ روح يا شعور جي حيثيت ثانوي آهي. +هن جي راءِ آهي تہ مادو اصل آهي، شعور ۽ روح مادي جي ئي پيدائش آهن. +مارڪسي فلسفو، هڪ انقلابي نظريو آهي، جنهن مطابق هر ڪا شيءِ تبديل ٿيندڙ آهي ۽ اها تبديلي ترقيءَ ڏانهن وڃي ٿي. +ڪارل مارڪس(1883ء-1818ء) ۽ سندس ساٿي فريڊرڪ اينگلز جي مرتب ڪيل نظرين جي مجموعي کي مارڪسزم سڏيندا آهن. +اھو سائنسي علمن وانگر سماج جي ارتقا جو علم آهي جنھن مطابق سرمائيداري واري سماج جو خاتمو اڻٽر آھي جنھن جي جڳھ ڪميونسٽ سماج وٺندو ۽ ان تبديلي جو ذريعو سوشلزم آھي. +مارڪسزم جا قائدا سماجي ارتقا جي دريافت آھن جيڪي ڪنھن جي خواھش سان تبديل نہ ٿا ٿي سگھن. +مارڪس 5 مارچ 1822ع ۾ پنھجي دوست ويدميئر کي کليل ھڪ خط ۾ لکيو آهي ته: “جدید معاشري ۾ طبقن وچ ۾ ڪشمڪش جي موجودگي جو سھرو ان جي مٿان ناھي پر ان کان اڳ سرمائيداري وارن تاريخدانن ان طبقاتي ڪشمڪش جي تاريخي ارتقا کي ۽ سرمائيداري جي معاشياتدانن طبقاتي معيشت کي تفصيل سان بيان ڪري چڪا ھيا. +ھن نئين ڳالھ اھا ڪئي ھئي تہ: +مارڪسزم جي فلسفي جي بنياد تي ڪميونسٽ ميني فيسٽو لکيو ويو جنھن جو نعرو ھيو تہ: "دنيا جا مزدورو متحد ٿي وڃو!" +ڪارل مارڪس مطابق سرمائيداراڻي نظام اندر اھا خامي موجود آهي ته اھو مسلسل وڏي پيماني تي لاھا چاڙھا پيدا ڪندو آهي ۽ آخرڪار پاڻ کي پاڻ ئي ختم ڪري ڇڏيندو. +اھو ھڪ غير مستحڪم ترين نظام آھي. +غلامي وارو نظام ۽ جاگيرداراڻو نظام سماج ۾ کوڙ صدين تائين قائم رھيا پر اُنھن جي ڀيٽ ۾ سرمائيداراڻو نظام جنھن چيز کي ڇھندو آھي ان کي تبديل ڪري ڇڏيندو آهي. +ان نظام ۾ نہ رڳو برانڊ تيزي سان تبديل ٿيندا آهن پر ڪمپنيون ۽ صنعتون پڻ تخليقي عمل جي نتيجي سان ٺھنديون ۽ ختم ٿينديون آهن. +ان سان گڏوگڏ انساني رشتا پڻ ختم ٿي نئين روپ ۾ ٻيھر جڙندا آهن. +مارڪس کي يقين ھو ته ھڪ عوامي انقلاب ضرور ايندو جنھن ذريعي ڪميونسٽ سماج قائم ٿيندو جيڪو وڌيڪ پيداوار ڏيندڙ ۽ وڌيڪ انسان دوست نظام ھوندو. +مارڪسزم وارو فلسفو جدلياتي ماديت ۽ تاريخي ماديت جي نظرين تي مشتمل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4082.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4082.txt new file mode 100644 index 0000000..867dcf6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4082.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +مير فتح علي شاه +مير فتح علي شاه اسلام ۾ ڦهليل فرقيواريت جي خاتمي ۽ مسلمانن ۾ ٻڏي پيدا ڪرڻ لاءِ مسلم نوجوانن ۾ هڪ تحريڪ جوآغاز ڪيو. +انهي مشن کي وڏائڻ لاءِ پاڻ ڪيتريون ئي مضمون تحرير ڪيا. +پاڻ هن وقت اسلامڪ پريڇنگ سينٽر جا صدر آهن +ولادت. +مير فتح علي شاه 18 جنوري 1985 عيسوي جي صبح سنڏ جي تاريخي شهر عمرڪوٽ جي لڳ ڳو ڇيله ۾ هڪ سيد گهراڻي ۾ جنم ورتو، سندن گهراڻو علمي ۽ ادبي لحاظ کان هڪ تاريخي حيثيت رکي ٿو ، سندس والد سيد علي محمد شاه عاجز عمرڪوٽ ضلعي جي مشهور و معروف شخصيتن مان هڪ آهن ، سندن ڏاڏو ميون محمد حسن شاهه پنهجي دور جو ڪامل ولي گذريو آهي جنهن بابت قاضي عبدالرحمان هاليپوٽو پنهجي هڪ مقالي ۾ لکن ٿا ته مرحوم ميان حاجي محمد حسن شاهه وڏو عالم ۽ علم دوست ٿي گذريو آهي سندس سڄي زندگي درس تدريس ۽ عالمن جي خدمت ۾ گذري ، ميون صاحب مولودن جو به وڏو شائق هو ، سنڌ جا مشهور مولودي جسڪاڻي ۽ مڱڻهار وٽس سال ۾ ٻه ٽي ڀيرا ايندا هئا ، ميئن صاحب جي چانهه جڳ مشهور هئي ، جيڪا صبح ۽ شام هلندي هئي ۽ جنهن ۾ هر وقت 25 کان 30 ماڻهو شريڪ هوندا هئا ، ميون صاحب ٻانگ ۽ نماز جي وقت جو سخت پابند هو ، نماز به پاڻ پڙهائيندو هو ۽ ٻانگ به گهڻو ڪري پاڻ ڏيندو هو هي بزرگ به پنهنجي اباڻي قبرستان چيلهه ۾ آرامي آهي. +پاڻ حضرت شاه اسماعيل رح بن سيد تاج الدين عرف شاهه طريل جي اولاد مان آهن جن جي آخري آرامگاه ضلعي بدين جي قديم شهر ٽنڊي باگي ۾ آهي. +هي بزرگ دين اسلام جي تبليغ جي سلسلي ۾ هتي آيا هئا. +تعليم. +مير فتح علي شاه پنهنجي تعليم دور جو آغاز آبائي ڳوٺ چيلهه کان شروع ڪيو جنهن بعد پبلڪ اسڪول حيدرآباد ۾ داخلا ورتائون ، جنهن بعد کين سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو ۾ سائيڪالاجي ڊپارٽمنٽ ۾ داخلا ملي ، سندن ڪتاب نمي دانم ۾ پاڻ ڪجه مضمون سائيڪالاجي تي پڻ لکيا اٿن +فرقيواريت. +دين اسلام ۾ وڏندڙ فرقيواريت ۽ مولوين جي ذاتي جهڳڙن جي ڪري اسلام کي جيڪو نقصان پهتو آهي ان جي مثال دنيا جي آڌو آهي ، مسلمان تفرقي جي وجه سان دنيا جي ڪمزور قوم بڻجي ويا آهن. +مير فتح علي شاه مسلمانن ۾ ديني شعور پيدا ڪرڻ ۽ متحد ٿي رهڻ لاءِ تحريرن کان آغاز ڪيو. +جن مان ڪجه هن ريت آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4083.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4083.txt new file mode 100644 index 0000000..deb01f8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4083.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +هارون يحيٰ +هارون يحيٰ جنهن جو اصل نالو عدنان اوقتار آهي پاڻ ترڪي جي شهرانقراه ۾ سن 1956 ۾ پيدا ٿيا ، ابتدائي تعليم ممارسنان يونيورسٽي ۽ استنبول يونورسٽي مان حاصل ڪئي. +سن 1980 تائين سندن ڪيتريون ئي مختلف موضوعات تي لکيل ڪتابون شايع ٿي چڪيون هيون. +تعارف. +گهري تحريرهارون يحيٰ مسلم دنيا جي انهن مڃيل عالمن منجهان هڪ آهي جنهن پنهنجي سموري زندگي اسلام کي سمجهڻ ، ان کي جديد تحقيقات جي ذريعي پوري دنيا جي آڏو آڻڻ ۾ گذاري ڇڏي سندن تمام تحقيق دنيا جي ڪيترين ٻولين ۾ منظرِ عام تي اچي چڪي آهي. +هارون يحيٰ پنهنجو تحريري نالو ٻھ پيغمبرن جي مقدس نالن کي جوڙي رکيو. +حضرت هارون جيڪو الله جو نبي ۽ حضرت موسيٰ جو ٻانهن ٻيلي هيو ۽ حضرت يحيٰ جيڪو حضرت عيسيٰ جي وقت ۾ اهلِ يهود کي پاڻي جو بپتسمو ڏيندو هو +تحقيقات. +هارون يحيٰ هينئر تائين زندگي سان وابستہ انيڪ موضوعات قرآن ۽ جديد سائنس جي روشني ۾ لکي چڪو آهي جيڪي تعداد ۾ +جي قريب آهن ، کين انهي ڪم تي ڪيترائي ڀيرا پريشانين کي بہ منهن ڏيڻو پيو، ليڪن جوان مردي ۽ همٿ سان انهن معاملات جو مقابلو ڪيو نتيجي ۾ اڄ پوري دنيا کين هڪ عظيم معلم جي حيثيت سان سڃاڻي ٿي. +جهڙي ريت هر مسلمان جي خواهش هوندي آهي تہ کيس پنهنجي پالڻهار جي رضا نصيب ٿئي. +انهي خواهش پٽاندڙ مصنف پنهنجي تمام زندگي دين جي خدمت ۾ وقف ڪري ڇڏي. +سندن خدمتون دنيا جي ڪيترين ئي زبانن ۾ ترجمون ٿي چڪيون آهن جهڙوڪه انگريزي ، اردو ، عربي فارسي، سنڌي، فرانسيسي، ڊچي، روسِي ، چيني ،هندي، ترڪي وغيره شامل آهن. +تنهن کان سواءِ سندن تحقيق مضمونن، ۽ ڪتابن کان سواءِ آڊيو ۽ وڊيو ۾ پڻ موجود آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40881.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40881.txt new file mode 100644 index 0000000..ec9dbec --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40881.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +نفسياتي تنقيد +نفسياتي تنقيد __(Psychological Criticism): +نفسياتي تنقيد جو اهم قسم ۽ طريقو آهي، جنهن ۾ ليکڪ جي لکڻين مان خود ليکڪ جو نفسياتي جائزو ورتو وڃي يا ائين چئجي ته ليکڪ جي نفسياتي صورتحال کي ڌيان ۾ رکي سندس شهپاري جو مطالعو ڪيو وڃي. +نفسياتي تنقيد جو وجود اوڻويهين صدي عيسويءَ ۾ پيو، جڏهن ناليواري نفسيات دان سگمنڊ فرائيڊ، نفسيات جي علم کي فلسفي کان ڌار ڪري هڪ جدا علم جي حيثيت ۾ متعارف ڪرايو. +نفسياتي تنقيد ۽ ٻين قسمن جي تنقيدن ۾ فرق اهو آهي ته ٻين تنقيدن ڪن فڪري لاڙن ۽ تحريڪن مان جنم ورتو آهي. +جڏهن ته نفسياتي تنقيد علم نفسيات جي هڪ ضمني شاخ آهي. +جديد نفسيات ۾ شخصي تصورن جو رجحان ۽ ادب ۽ ٻين تخليقي فنن جو تجزيو ڪرڻ نفسيات جي اڀياس ۾ شامل آهي تنهنڪري نفسياتي تنقيد ٻين تنقيدن جي ڀيٽ ۾ ادب ۽ فن جي وڌيڪ ويجهو آهي. +ادب لاشعور جي پيداوار هوندو آهي تنهنڪري ادب تي صحيح معنيٰ ۾ تنقيد توڙي تحقيق به نفسياتي اصولن تحت لاشعوري محرڪن جي ڳولا ذريعي ئي ڪري سگهجي ٿي. +ٻي صورت ۾ ڪيل تنقيد ۽ تحقيق محض سطحي محسوس ٿيندي.نفسياتي مطالعي جا به ڪيترائي پهلو ٿين ٿا، جيئن ليکڪ جو نفسياتي مطالعو. +سندس تخليقي عمل جو مطالعو ، تصنيف جي ڪردارن يا موضوعن جو مطالعو ، تصنيف جو پڙهندڙ تي اثر ۽ ان جو مطالعو وغيره. +نفسياتي تنقيد اڪثر ڊرامي جي فن سان لاڳو ٿئي ٿي، جنهن ۾ وري خاص طور تي ڪردار ۽ ڪردار نگاريءَ تي گهڻو زور ڏنو وڃي ٿو ۽ انهيءَ ذريعي ليکڪ جي شخصيت جو نفسياتي مطالعو ڪيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40922.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40922.txt new file mode 100644 index 0000000..dda4fde --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40922.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ھمہ از اوست +همه اَز اوست يا ھمه اوست فارسي مقولو آهي، جنهنجي لفظي معنيٰ آهي ”هم= سڀ+آز=کان+اُو=اُهو (الله) اَست= آهي. +“ يعني ”سڀ ڪجھ خدا تعاليٰ جي طرفان ئي آهي. +“ صوفين جي هڪ گروھ مطابق، دنيا جي هر هڪ شيءَ الله تعاليٰ جي ئي پيدا ڪيل آهي؛ يعني هر هڪ چيز جو جوڙيندڙ يا ٺاهيندڙ خود خدا آهي. +تنهن ڪري هو انهيءَ ڳالھ تي ڀروسو رکن ٿا تہ، جا بہ شيءَ دنيا ۾ نظر اچي ٿي، سا الله تعاليٰ جي طرفان ئي آهي ’همه اوست‘ يا ’وحدت الوجود‘ جي ابتڙ، صوفين جو ٻيو حلقو ڪائنات جي هن تعبير کي نہ رڳو مڃي نٿو، پر اهڙي تصور وارن صوفين کي ”ملحد ۽ زنديق“ جي لفظن سان ياد ڪري ٿو. +حسين بن منصور حلاج ۽ ٻيا صوفي، جيڪي وحدت الوجود/همه اوست جا حامي هئا، انهن خلاف فتوائن ڏيڻ ۽ سزائن ڏيارڻ ۾ ان ٻئي قسم جي سوچ وارن جو دخل رهيو آهي. +جيڪي صوفي ’وحدت الوجود‘ يا ’همه اوست‘ کي نٿا مڃين، اُهي ’وحدت الشهود‘ يا ’همه از اوست‘ ۾ يقين رکن ٿا. +هنن جو چوڻ آهي ته خالق ۽ مخلوق جي وجود کي ’هڪ وجود‘ قبول ڪرڻ، حقيقت ۽ شريعت جي خلاف آهي. +سندن چوڻ آهي تہ اسلامي تعليمات جو بنياد شريعت آهي، جنهن موجب خالق ۽ مخلوق جا ٻہ وجود آهن، هڪ ’وجود امڪاني‘ ۽ ٻيو ’وجود وجوبي‘. +ان نقطئہ نظر کي ’وحدت الشهود‘ يا فارسي اصطلاح موجب ’همه از اوست‘ سڏيو وڃي ٿو. +حضرت مجدد الف ثاني، هن نقطئہ نظر جو وڏو شارح هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40992.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40992.txt new file mode 100644 index 0000000..5ee007f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd40992.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +پاڪستان جو وزيراعظم +وزيراعظم پاڪستان ( ، پاڪستان جي حڪومت جو سربراھ ھوندو آھي. +۽ رياست جو چيف ايگزيڪيٽو آھي. +وزيراعظم ملڪ جي انتظاميہ جو سربراھ ھوندو آھي، قومي اسيمبلي ۾ سرڪار جي سربراهي ڪندو آهي، گڏيل مفادن واري ڪائونسل ۽ حڪومتي ڪابينہ جي سربراهي ڪندو آهي.قوم جو اڳواڻ ھوندو آھي ۽ ملڪ جا سمورا داخلي ۽ خارجي معاملا ان جي ڪنٽرول ۾ ھوندا آھن. +گذريل چونڊيل وزيراعظم نوازشريف ھيو جنھن کي ملڪ جي سپريم ڪورٽ نا اھل قرار ڏئي ڇڏيو. +ھن جي جاء شاھد خاقان عباسي ورتي. +وزيراعظم کي قومي اسيمبلي جا ميمبر چونڊيندا آهن ۽ اڪثر اھو قومي اسيمبلي ۾ اڪثريتي پارٽي جو سربراھ ھوندو آھي. +آئين مطابق انتظامي اختيار وزيراعظم کي ھوندا آھن جيڪو ڪابينہ جوڙي انتظام سنڀاليندو آهي.ملڪ جي فوجيسربراھن جي مقرري ۽ ٻين اھم معاملن ۾ آئين مطابق وزيراعظم صدر جو مکيہ صلاحڪار ھوندو آھي. +آئين جي ارڙھين ترميم ذريعي وزير اعظم جي عهدي جي اختيارن ۾ سڀني شعبن متعلق چڪاس ۽ توازن آندو ويو. +پاڪستان ۾ وزيراعظم جو عھدو 1960 کان 1973 تائين ۽ وري 1977 کان 1985 تائين وزيراعظم جو عھدو موجود نہ ھيو انھن عرصن ۾ ملڪ ۾ مارشلا جو دؤر ھيو ۽ فوجي ڊڪٽيٽرن ملڪ جي صدر جو عھدو سنڀالي وزيراعظم جا اختيار پاڻ وٽ رکي استعمال ڪيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41025.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41025.txt new file mode 100644 index 0000000..81a793b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41025.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +جيو گھرڙو +جيو گھرڙو ياسيل (Cell) انگريزي لفظ سيل لاطيني ٻوليءَ جي لفظ سيلا "cella" مان نڪتل آهي جنھن جي معني آهي ننڍڙو ڪمرو. +اھو ھڪ ھر جاندار جو ھڪ بنيادي جسم رکندڙ ،ڪم وارو حياتياتي ايڪو ھوندو آھي. +ان کي زندگيءَ جو سڀ کان ننڍڙو يونٽ چوندا آهن. +انھن کي زندگيءَ جي عمارت جي ھڪ سر بہ چوندا آهن.جيو گھرڙي ۾ سائٽوپلازم ھوندو آھي جيڪو ھڪ جھلي يا ميمبرين ۾ ھوندو آھي جن ۾ بايو مالڪيول ھوندا آھن جن ۾ پروٽين ۽ نيوڪلڪ ائسڊ شامل ھوندا آھن.جيو گھرڙو سائنسدان رابرٽ ھوڪ 1665 ۾ دريافت ڪيو. +جيو گھرڙي جو مرڪز nucleus. +اھو گھرڙي جي اندر ھڪ اھم بناوٽ ھوندو آھي جيڪا سڀني ڪمن تي ڪنٽرول ڪري ٿي. +مرڪز گول يا مستقل شڪل جو ٿئي ٿو ۽ حيواني گھرڙن ۾ عام طور تي وچ ۾ ۽ نباتاتي گھرڙن ۾ ھڪ وڏي خول جي موجودگيءَ جي سبب گھرڙي جي جھلي membarane جي ويجھو ٿئي ٿو. +جيو گھرڙي جو مرڪز 1831 ۾ رابرٽ برائون دريافت ڪيو. +نيوڪلوپلازما ۾ مرڪز ٻچو nucleoles ھوندو آھي جيڪو ڌاڳن جو ٺھيل ڄار ٿئي ٿو، جيڪو ڪروميٽين ڄاري (chromatin network) سڏبو آهي.جنھن ۾ ڌاڳن جھڙيون بناوٽون ٿين ٿيون.ھي ٻٽي مرڪزي جھلي ۾ ڍڪيل ھوندو آھي جنھن کي نيوڪليئر ميمبرين nuclear memberane چون ٿا.ھن جھلي ۾ بيشمار سوراخ ٿين ٿا، جيڪي نيوڪليئر پورز (nuclear pores) سڏبا آهن.انھن ۾ ھڪ گھاٽو مادو ڀريل ھوندو آھي جيڪو نيوڪلوپلازما (nucleoplasma) سڏبو آهي.ڪروميٽين ڄاري جا ڌاڳا ڪروموسوم سڏبا آهن جيڪي ڊي.اين.اي.جا ٺھيل ھوندا آھن ۽ مورثي خاصيتون رکندڙ ٿين ٿا ۽ گھرڙي جي ڪمن کي ڪنٽرول ڪرڻ ۽ ھلائڻ جو اھم ڪم انجام ڏين ٿا +جيو گھرڙن جي ڀت. +ھيء حيواني گھرڙي ۾ موجود نه ھوندي آھي.اھا نباتاتي گھرڙي، بيڪٽيريا ۽ فنگاء جي گھرڙي جي سڀ کان ٻاھرين بي جان حد ھوندي آھي.اھا سيليلوز جي tissues سان ٺھيل ھوندي آھي جيڪي ڪيلشيم پيڪٽيٽ سان ڳنڍيل ھوندا آھن. +بيڪٽريائي گھرڙي جي ڀت پروٽين ۽ ڪاربوھائيڊريٽس سان ٺھي ٿي.فنگاء جي ڀت فنگاء سيليلوز ۽ ڪائتن جي ٺھيل ھوندي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41026.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41026.txt new file mode 100644 index 0000000..202e3b7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41026.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ٽيڪسانامي +ٽيڪسانامي: Taxonomy ھڪ سائنس جو نالو آهي جيڪا جاندارن جي درجابندي جي لاءِ ٺھيل قانونن جي باري ۾ علم حياتيات جي ھڪ شاخ آھي جنھن ۾ جاندارن جي بناوٽ ۾ موجود گڏيل ۽ اختلافي خاصيحتن تي بحث ڪيو وڃي ٿو. +ھن علم وسيلي جاندارن جي وضاحت، سڃاڻپ، درجہ بندي ۽ انھن جي نالن رکڻ جي مدد ملي ٿي. +حياتياتي ماهرن جانورن جي لکن ۾ قسمن کي مختلف گروھن ۾ ورھائي ڇڏيو آهي جيئن انھن جي مطالعي ۾ آساني ٿئي. +مخصوص قسم جي خاصيتن وارن جاندارن کي ننڍن گروھن ۾ تشڪيل ڏنو ويو آهي ۽ انھن جي گڏيل خاصيتن جي بنياد تي وڏا گروھ يعني ڪنگڊمز ٺاھيون ويون آهن. +ٻہ گروھي ۽ ان کان پوءِ پنج گروھي درجابندي نظام شروع ڪرايا ويا جنھن سان سڀني جاندارن جي باري ۾ مطالعي کي آسان بڻايو ويو. +انھن گروھن جا نالا ترتيبوار ھن طرح آھن: ڊومين ; ڪنگڊم، +فائلم ، ڪلاس،آرڊر ، فيملي ۽ جينس ۽ جنس. +حياتياتي درجابندي ڪرڻ جو بنيادي ايڪو اسپيشيز يا جنس آهي. +جنس اھڙن جاندارن جو گروھ آھي جنھن جون طبعي خاصيتون ھڪجھڙيون ٿين ٿيون. +ويجھڙائيءَ جي ملندڙ جلندڙ اسپيشيز کي گڏائي جنرا genera چئبو آهي. +جنرا کي گڏائي فيمليز، وري فيمليز کي گڏائي آرڊرس، وري آرڊرس کي گڏائي ڪلاسز ۽ ڪلاسز کي گڏائي فائلا phylla يا بڻ بڻياد ۾ رکيو ويندو آهي.اھڙي طرح فائلا يا بڻ بڻياد کي گڏائي ڪنگڊمز ۾ رکيو ويندو آهي. +اهڙي سائنسي ڄاڻ يا مشاهدو جنهن جو واسطو جاندارن جي درجي بندي سان هجي ته ان کي جنس بندي يا ٽئڪسانامي (Taxonomy) چئبو آهي (ٽئڪساس - ترتيب ، نامس - قانون )۔ تنهن ڪري ٽئڪسانامي جو واسطو جاندارن جي قانوني ترتيب يا درجي بندي سان هوندو آهي ۔ وصف (Definition ) هي حياتيات جي اهڙي شاخ آهي جنهن جو واسطو جاندارن جي بناوتن هڪجهڙائي ۽ فرق جي تشريح سڃاڻپ درجي بندي ۽ نالي ڏيڻ سان آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41033.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41033.txt new file mode 100644 index 0000000..50449cd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41033.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +مفروضو +مفروضو يا انومان مشاھداتي حقيقتن ۽ اڳ جمع ڪيل معلومات ۽ ڊيٽا جي آڌار تي ماھر ھڪ ذھن لڳائيندا آهن تہ مختلف پيدا ٿيندڙ سوالن جو موزون جواب ڪھڙو ٿي سگھي ٿو. +اھڙو ذھين اندازو ھڪ بيان جي صورت ۾ مفروضو سڏجندو آهي. +تحقيق ٿيندڙ مسئلي سان ڪنهن نہ ڪنهن طرح واسطو رکندڙ ڪي حقيقتون ذهن ۾ اڳي سوچيل ويچاريل هونديون آهن، جن جي مدد سان مسئلي جي خاصيتن جي ڪا نہ ڪا ترتيب مقرر ڪئي ويندي آهي. +اها آزمائشي ترتيب هوندي آهي، جنهن جي مدد سان مسئلي جي خاصيتن جي جانچ ڪئي وڃي ٿي ۽ انهيءَ ”آزمائشي ترتيب يا فرض ڪيل ڳالھ يا گمان کي انومان چيو وڃي ٿو“ يا ائين چئجي ته انومان اهو وقتي ويچار يا خيال يا رٿ هوندي آهي جيڪا ڪنهن مسئلي جي حل لاءِ قبول ڪئي وڃي ٿي، تہ مسئلو ڇا آهي؟ +جڏهن بہ ڪنهن مسئلي کي پرکيو وڃي ٿو تہ انهيءَ وقتي ويچار کي مسئلي جو بنياد بنائي پرکيو وڃي ٿو ۽ اهڙي طرح مسئلي جي سچ يا حقيقت کي ڳوليو وڃي ٿو. +۽ جڏهن انومان جي پرک مڪمل ڪئي ويندي آهي، تڏهن اهو سچ يا حقيقت اصول جي روپ ۾ ظاهر ٿيندو آهي. +ڪڏهن ڪنهن مسئلي جون ڪي نيون حقيقتون ڪنهن نہ ڪنهن طرح ڪيترن ئي انومانن کي پرکڻ کان پوءِ ظاهر ٿينديون آهن، جيڪي ڪڏهن غلط ۽ ڪڏهن صحيح ٿينديون آهن. +اهڙي طرح جيڪي بہ حقيقتون اڄ تائين تحقيق جي مدد سان اسان تائين پهتيون آهن، اهي غلط يا صحيح جيئن بہ ظاهر ٿيون آهن. +تمام گهڻي تجزئي ۽ پرک کان پوءِ قبول ڪيون ويون آهن. +انومان ڪن وجودي حقيقتن جي حالتن جي ذهن ۾ هجڻ ڪري خيال ۾ ايندو آهي، جن جو تعلق ٻين مسئلن سان هوندو آهي، جيڪي مسئلي کي پرکڻ لاءِ ڪم ايندا آهن. +اهي مسئلا زندگي ۾ اڳي پرکيل هوندا آهن ۽ انهن تي تحقيق ٿيل هوندي آهي ۽ انهن جي مدد سان آئينده جي تحقيق جي رهنمائي ٿئي ٿي ۽ نئين تحقيق ڪرڻ ۾ مدد ملي ٿي. +اهڙي طرح تحقيق ۾ انومان ڪنهن آزمائشي گمان، فرض ڪيل ڳالھ يا ڪنهن خيالي سوچ کي چيو وڃي ٿو، جنهن جي مدد سان مسئلي جو نتيجو ڳوليو وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41106.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41106.txt new file mode 100644 index 0000000..e5ce650 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41106.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +پلوٽونيم +پلوٽونيم:Plutonium :ھڪ تابڪاري وارو ڪيميائي عنصر آهي جنھن جي نشاني يا علامت Pu آھي ۽ ان جو ائٽمي نمبر 94 آهي.اھو سلور-گري رنگ جو نظر ايندڙ ايڪٽنائيڊ ڌاتو آهي جيڪو ھوا ۾ ظاهر ٿيڻ سان ڦٽڻ لڳندو آهي. +آڪسيجن سان ملڻ ڪري ان تي ھلڪو تھ چڙھي ويندو آهي.ھن عنصر ۾ عام طور تي ڇھ ايلوٽروپ allotropes ۽ چار آڪسيڊيشن واريون حالتون ھونديون آھن. +اھو ڪاربان، ھيلوجن halogen، نائٽروجن، سليڪان ۽ ھائڊروجن سان تعمل (react) ڪندو آهي. +جڏھن پلوٽونيم کي گھميل ھوا ۾ رکبو آهي ته آڪسائيڊ ۽ ھائڊرائيڊ ٺاھيندو آهي ايستائين جو اھو ڦھلجي مقدار ۾ 70 سيڪڙو وڌي ويندو آهي ۽ پوء اھي آڪسائيڊ ۽ ھائڊرائيڊ ڇڻڻ لڳندا آهن ۽ ان ڇاڻ کي پائروفورڪ pyrophoric چئبو آهي.اھو انسان لاءِ ھاڃيڪار بہ اھي ڇوتہ ان ۾ تابڪاري آهي جيڪا جڏهن ۾ داخل ٿي انھن ۾ جمع ٿي ويندي آهي +پلوٽونيم سڀ کان پھرين 14 ڊسمبر 1940 ۾ ڪيليفورنيا يونيورسٽي، برڪلي، ۾ 60 انچن جي سائيڪلوٽران cyclotron ۾ يورينيم 238 جي ڊيوٽران deyteron جي بمباري ڪرڻ سان حاصل ڪئي وئي.پھرين نيپچونيم 238 (جنھن جي ھاف لائيف 2. +1 ڏينھن ھئي) کي ڪيميائي ترڪيب ۾ گذاريو ويو جنھن کان پوءِ ان ۾ اليڪٽران خارج ڪندي ان مان تابڪاري گھٽائي وئي يا بيٽا ڊڪي beta-decay ڪئي وئي اھڙي طرح نئون عنصر دريافت ٿي ويو جنھن جو ائٽمي نمبر 94 ھو ۽ ائٽمي وزن 238 ( ھاف لائيف 87. +7 سال) ھيا. +جيئن ته يورينيم جو نالو يورينس سياري تي رکيو ويو، ۽ نيپچونيم جو نالو نيپچون سياري تي رکيو ويو ھو اھڙي طرح ان عنصر نمبر 94 کي پلوٽو جي نالي تي پلوٽونيم نالو رکيو ويو جو ان وقت پلوٽو جو اڃان سيارن ۾ شمار ٿيندو هو. +جنگي رازداري جي ڪري ان جي دريافت کي 1948 تائين مخفي رکيو ويو. +پلوٽونيم ڪائنات جو اھڙو عنصر آهي جنھن جو ائٽمن جو نمبر سڀ کان وڌيڪَ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41194.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41194.txt new file mode 100644 index 0000000..a0d7a53 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41194.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +انگولا +انگولا : ()( جو سرڪاري نالو "انگولا جي ريپبلڪ" آھي. +آفريڪاجي ڏاکڻي پاسي وارو ھڪ ملڪ آهي ۽ آفريڪا جو پکيڙ ۾ ستون وڏو ملڪ آهي ۽ ان جون سرحدون ڏکڻ ۾ ناميبيا سان، اتر ۾ ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف ڪانگو، اوڀر ۾ زيمبيا ۽ اولھ ۾ اينٽلانٽڪ سمنڊ سان ملن ٿيون. +ان جي ھڪ ايڪسڪليو پڻ آهي جنهن جون سرحدون ٻن ملڪن ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف ڪانگو ۽ ريپبلڪ آف ڪانگو سان ملن ٿيون. +اھا ايڪسڪليو انگولا جو صوبو آهي جنھن جو نالو ڪئبنڊا آهي. +انگولا جي گادي جو هنڌ لوئانڊا آھي جيڪو ملڪ جو سڀ کان وڏو شهر آهي. +تاريخ. +انگولا صدين کان پورچوگال جي ڪالوني يا بيٺڪ رھيو آھي.ان قبضي دوران مقامي قبيلن جون پورچوگيزي حاڪمن سان لڙايون ھلنديون آيون. +ڊگھي عرصي تائين ھلندڙ آزاديءَ جي جنگ ذريعي ھڪ مارڪسٽ ۽ ليننسٽ پارٽي موومينٽ آف پيپلز فار لبريشن آف انگولا ڊاڪٽر اگستينو نيتو جي سربراهي ۾ 1975 ۾ آزادي ماڻي جنھن ملڪ ۾ سوويت يونين۽ ڪيوبا جي مدد سان ھڪ پارٽيءَ واري جي حاڪميت واري سوشلسٽ رياست قائم ڪئي جنھن کان پوءِ ملڪ ۾ خانہ جنگي شروع ٿي وئي ھڪ اينٽي ڪميونسٽ پارٽيءَ جنھن جو نالو پارٽي نيشنل يونين فار ٽوٽل انڊپينڊنس آف انگولا ، مختصر نالو يونيتا سوشلسٽ حڪومت سان ڪميونزم جي خاتمي لاءِ مزاحمت ڪئي.ان باغي پارٽي جي مدد يونائيٽيڊ اسٽيٽس ۽ ڏکڻ آفريڪا جي نسلي حڪومت ڪري رهيا هئا. +اھا لڙائي 2002 ۾ ختم ٿي جڏهن ھڪ يونيٽري صدارتي ريپبلڪ قائم ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41239.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41239.txt new file mode 100644 index 0000000..40d31a2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41239.txt @@ -0,0 +1,132 @@ +ابخازيا +ابخازيہ: ھڪ تڪراري علائقو ۽ جزوي طور تي ڪجھ ملڪن (روس، وينيزئيلا، نائورو، نڪاراگوا ۽ شام ) طرفان تسليم ڪيل رياست جو نالو آهي جيڪا ڪارو سمنڊجي اوڀر واري ڪناري تي، ڪوھ قاف جبلن جي ڏکڻ طرف، جارجيا جي ڏکڻ-اولھ طرف واقع آهي.ان جي پکيڙ ھم چورس ڪلوميٽر ۽ آبادي 245,000 لڳ ڀڳ آهي. +ان جي گاديءَ جو هنڌ سکم آهي. +اھا ھڪ خوداختيار ريپبلڪ ھجڻ جي دعويدار آھي جارجيا جو ابخازيه تان ڪنٽرول ختم ٿي چڪو آھي پر جارجيا سرڪاري طور تي ان کي پنھنجو حصو سمجھي ٿو ۽ دنيا جي ملڪن جي اڪثريت ان حق کي ۽ ابخازيه جي جلاوطن حڪومت کي مڃي ٿي. +تڪراري علائقو. +ابخازيہ جي علحدگي پسندن جي ھڪ سياسي پھچان ريپبلڪ آف ابخازيہ يا ابخازيہ جي حڪومت جي نالي سان آھي +ابخازيہ کي اڃان تائين صرف ھڪ ملڪ تسليم ڪيو آهي جيڪو روس آھي باقي بين الاقوامي برادري ان کي جارجيا جو حصو سمجھي ٿي. +ھن وقت جارجيا جي حڪومت جو ابخازيہ تي ڪنٽرول ناهي. +ابخازيہ جي موجوده حيثيت جارجيا ۽ ابخازيہ وچ ۾ ۽ روس ۽ جارجيا جي تعلقاتن ۾ اھم تڪراري معاملو آهي. +ابخازيہ سويت يونين جي پوئين دور يعني 1980 واري ڏھاڪي ۾ ئي سويت يونين جي ٽٽڻ کان اڳ علحدہ سويت سوشلسٽ ريپبلڪ جو درجو ماڻي چڪي هئي. +علائقي ۾ اڪثريت ابخاز نسل جي ماڻهن جي ھئي جنھن جو جارجين نسل جي ماڻهن سان ٽڪراء وڌندو ويو ۽ 1992 کان 1993 دوران ابخاز ۽ جاجين لڙائي ۾ جارجيائي ڪنٽرول جو ان علائقي مان خاتمو ٿي ويو. +جارجيائي ماڻھن جا علائقي مان نيڪال ٿي ويو ۽ علائقي ۾ علحدگي پسندن جي ڊي فيڪٽو حڪومت قائم ٿي وئي. +1994 ۾ علحدگي پسندن ۽ جارجيا جي وچ ۾ سيز فائر ٿيو پر تڪرار اڃان حل ٿي ناھي سگھيو. +28 آگسٽ 2008 ۾ جارجيا جي پارليامينٽ ابخازيہ کي روسي قبضي ۾ والاريل علائقو قرار ڏنو ۽ جارجيا جي ان موقف جي وڏي پيماني تي عالمي برادريءَ جي اندر تائيد ڪئي وئي. +نالو. +ابخازي پنھنجي وطن کي ابخازي ٻولي ۾ Аԥсны (اپسني) سڏيندا آهن جنھن جي معنيَ آهي "روح (soul) جو ديس" اپسني جي ٻي معني "لافاني ماڻھن جو ديس" آھي اپسني جو رڪارڊ تي پھريون ذڪر ستين صدي عيسويءَ ۾ آرمينيائي ٻولي جي ھڪ لکت ۾ پسين ۽ پسينوئن جي نالي سان ملي ٿو. +لڳي ٿو تہ ان لفظ ذريعي اپسيلين يا اپسيلي جو تذڪرو ڪيو ويو آهي لفظ "ابخازيتي" جو تاريخ ۾ پھريون ذڪر جارجيا جي اتھاس ۾ ملي ٿو. +ان جو ذڪر ابساغيه طور ٿيل آهي جيڪو جارجيا جي بادشاھت ۾ اولھ جارجيا وارو علائقئ جو نالو ھيو ۽ مسلمانن جي ذريعن ان کي ابخازيه سڏڻ شروع ڪيو. +ھڪ ٻئي خيال مطابق روسي ٻولي ۾ جارجيا واري ان ابساغيه کي ابخازيه سڏڻ شروع ڪيو ويو ۽ پوء ٻين ٻولين ۾ پڻ روسي ٻولي مان ان جو نالو ابخازيه ورتو ويو. +تاريخ. +ارڙھين صدي عيسويءَ تائين. +نائين ۽ ڇھين صدي ق م ۾ ابخازيه وارو علائقو ڪولخيس واري قديم بادشاهت جو حصو ھيو ڇھين صدي ق م ۾ يونانين اتي ڪاري سمنڊ واري ڪناري تي پيتسوندا ۽ ڊائوسڪيورئس شھرن ۽ پنھنجون واپاري ڪوٺيون قائم ڪيون ھيون. +63ق م ۾ ابخازيه وارو علائقو ليزيڪا بادشاهت جو حصو ھيو. +پھرين صدي عيسويءَ ۾ رومن امپائر ليزيڪا فتح ڪيو تہ ابخازيه جو سمنڊ کان پرتي وارو اندروني حصو انھن جي قبضي هيٺ آيو چوٿين صدي عيسويءَ ۾ ليزيڪا آزادي ماڻي پر بازنطيني ايمپائر جي ي زير اثر رھيو. +ملڪ جي ماڻھن جي اڪثريت عيسائيت کي مڃيندڙ ھئي ۽ ليزيڪا جو گاديءَ جو هنڌ ان وقت ايناڪوپيا شھر ھيو جيڪو ھن وقت نيو آٿوس جي نالي سان ابخازيه ۾ واقع آهي. +ڇھين صدي عيسويءَ واري دؤر ۾ بازنطيني ايمپائر ۽ ساساني ايمپائر وچ ۾ ويھ سالن تائين ابخازيه جي علائقي لاء جنگ ھلندي رھي جنھن کي ليزڪ جنگ سڏيندا آهن. +550ع ۾ ابساغيائي ماڻھن بازنطيني ايمپائر جي خلاف بغاوت شروع ڪئي ۽ ساساني ايمپائر کي مدد لاء پڪاريو جنھن ڪري ان جنگ جو آغاز ٿيو. +736ع ۾ اموي خليفي مروان ٻئين جي دؤر ۾ عربن ابساغيه تي حملو ڪيو جنھن کي ليئون پھرين ، ليزڪ ۽ ابيريائي پرنسپلٽي وارن گڏجي پسپا ڪيو. +عربن سان ڪامياب مزاحمت ڪري ابساغيه جي شھزادي ليئون ٻئين خزرين سان گڏجي 778ع ۾ بازنطيني ايمپائر کان آزادي جو اعلان ڪري ڇڏيو ۽ پنھنجي گادي موجوده جارجيا جي شھر ڪوتائيسي منتقل ڪئي. +ان جي دؤر ۾ يوناني ٻوليءَ جي جاء جارجيائي ٻولي ورتي +اولھ جارجيا ۾ 850 کان 950ع تائين ابخازيه جي بادشاھت جي واڌ ويجھ ٿيندي رھي. +اوڀر جارجيا ۾ جارجيا جي بادشاھت قائم ھئي جنھن جو بادشاھ باغرات ٽيون ھيو. +اھي ٻئي بادشاھتون پاڻ ۾ ملي ھڪ ٿي ويون. +1240ع ۾ منگولن جارجيا کي اٺ دومان (فوجي سيڪٽرن) ۾ ورھائي ڇڏيو ۽ ابخازيه اھڙي طرح ساني ڊڊائني (Tsotne Dadiani) نالي دومان جو حصو رھيو. +سورھين صدي عيسويءَ ۾ جارجيائي بادشاھت ٽڪرن ۾ ورهائجي وئي جن مان ھڪ ٽڪرو شروانشيدزي گھراڻي جي ابخازيه جي پرنسپلٽي ھيو جيڪا ايمريٽي بادشاهت جي خراج گذار ھئي. +1570 واري ڏھاڪي ۾ خلافت عثمانيه جي بحريه سکمي واري قلعي تي قبضو ڪيو اھڙي طرح ابخازيه خلافت جي زير اثر ٿي ويو ۽ ابخازين جي اڪثريت مسلمان ٿي وئي. +ابخازيه ان دؤر ۾ پنھنجي خودمختياري پڻ برقرار رکي. +1801ع ۾ ابخازيه روسي ايمپائر کان تحفظ ورتو. +1810 ۾ روسي ايمپائر ابخازيه جي خودمختيار حيثيت ھجڻ جو اعلان ڪيو 1864ع ۾ روسي ايمپائر ابخازيه کي پنھنجي ايمپائر ۾ شامل ڪري ڇڏيو. +ابخازي مزاحمت کي چيڀاٽي مسلمانن کي خلافت عثمانيه ڏانھن نيڪالي ڏني وئي +ارڙھين صدي بعد. +اوڻويھين صديءَ ۾ ابخازيه تي ڪنٽرول لاء روسي ايمپائر ۽ خلافت عثمانيه وچ ۾ مقابلو جاري رھيو تہ ابخازي عوام مذھب جي بنياد تي ورھائجي ويو. +1801ع ۾ جارجيا کي زار واري روسي ايمپائر ۾ ضم ڪيو ويو جنھن بعد ابخازيه کي روس سان تعلق قائم ڪرڻ جي پھرين ڪوشش پرنس ڪَلَيش بَي 1803ع ۾ ڪئي. +2 مئي 1808ع تي ڪليش بي کي پنھنجي پٽ اسلان بي قتل ڪري ڇڏيو جيڪو خلافت عثمانيه جو حامي هو 2 مئي 1810ع تي روسي بحريه سکم ڪيل تي حملو ڪري اسلان بي کي ھٽائي ان جي مخالف ڀاء سفير علي بي (1810-1821) کي حاڪم بڻايو جنھن عيسائيت جو مذھب اختيار ڪيو ھو ۽ پنھنجو نئون نالو جارج رکيو ھو. +ابخازيه اھڙي طرح 1810ع ۾ روسي ايمپائر ۾ شامل ٿي ان جي ھڪ خودمختيار پرنسپلٽي ٿي ويو تنھن ھوندي بہ جارج ۽ ان جي جانشين جي حڪومت رڳو سکم-ڪيل ۽ بزيب تائين محدود ھئي. +1853 کان 1856ع تائين ٿيل ڪرائميا واري جنگ ۾ روسي فوج کي ابخازيه ڇڏڻو پيو ۽ پرنس ميخائيل (1822–1864) خلافت عثمانيه جي پاسي ٿي ويو. +1864ع ۾ روس جي زار ابخازيه کي روسي ايمپائر ۾ ضم ڪري ھڪ فوجي صوبي جو درجو ڏنو، اھڙي طرح شروانشيدزي گھراڻي جي ي راڄ جو خاتمو ٿي ويو +ابخازيه ۾ ان وقت 40 سيڪڙو آبادي مسلمان ھئي ۽ 1864ع کان 1878ع تائين انھن جو ۽ ڪوھ قاف جي علائقي جي مسلمانن جو وڏو تعداد خلافت عثمانيه طرف ھجرت ڪري ويو. +انھن مسلمانن جي جاء تي ابخازيه ۾ آرمينيائي، جارجيائي، روسي ۽ ٻيا اچي آباد ٿيا. +ان ٻاھرين آبادي جي آمد سان ابخازي اقليت ۾ تبديل ٿي ويا. +1917ع جي روسي انقلاب بعد 1918ع ۾ خودمختيار جارجيا وجود ۾ آئي جنھن ۾ ابخازيه پڻ واقع ھئي. +1918ع ۾ جرمني جي مدد سان جارجيا وارن بالشيوڪ خطري کي رد ڪري ڇڏيو. +1921 جي آئين ذريعي ابخازيه کي خودمختياري ڏني وئي. +1921ع ۾ بالشويڪ سرخ فوج جارجيا ۾ گھري آئي جنھن سان جارجيا جي ان مختصر خودمختياري جو خاتمو ٿيو. +ابخازيه کي سوشلسٽ سوويت ريپبلڪ جو درجو ڏنو ويو پر ساڳي وقت ان کي عھدنامي واري ريپبلڪ قرار ڏيندي ان کي جارجيائي سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ سان گڏ ڪيو ويو +1931ع ۾ جوزف اسٽالن ابخازيه کي جارجيا جي سوشلسٽ ريپبلڪ اندر ھڪ خودمختيار سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ قرار ڏنو. +جارجيائي ٻولي کي غالب ڪيو ويو تعليمي ادارن مان ابخازي ٻولي ختم ڪئي وئي. +ڪميونسٽ پارٽي جارجيا جي اڳواڻ ڪينڊڊ چرڪوياني ابخازيه کي جارجيائي رنگ ۾ تبديل ڪرڻ جي حمايت ڪئي +اسٽالن جي موت بعد ابخازي ماڻھن کي چيڀاٽڻ جي پاليسي ۾ نرمي آئي +ھاڻي ابخازي ماڻھن کي حڪومت ۾ وڏو ڪردار ادا ڪرڻ جي اجازت ملي. +ننڍڙين سوويت ريپبلڪن جي ثقافت ۽ ادب جي واڌ ويجھ ڪئي وئي. +ابخازي ٻولي کي آئين ۾ ابخازيه سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ جي سرڪاري ٻولي جو درجو ڏنو ويو +سوويت يونين جي زوال بعد. +1980واري ڏھاڪي ۾ سوويت يونين زوال پذير ٿيڻ شروع ڪيو تہ ابخازي ۽ جارجيائي نسلي ٽڪراء ڪر کنيو. +جارجيا جي خودمختيار ٿيڻ واري عمل سان ابخازيه جي خودمختياري لاء خطرو وڌي ويو 1988ع ۾ ابخازيه جي پراڻي يونين ريپبلڪ واري درجي جي بحالي جا مطالبا شروع ٿي ويا ابخازي ماڻھن لينن جي ڏسيل قومن جي حق خوداراديت جو مطالبو ڪيو. +انھن مطابق 1931ع ۾ سندن خوداراديت واري حق کي اورانگھيو ويو. +جون 1988ع ۾ ھڪ پڌرنامو ابخاز ليٽر جي عنوان سان ميخائيل گورباچوف ڏي موڪليو ويو. +16 جولاءِ 1989ع تي سکمي ۾ جارجيائي ۽ ابخاز نسلي فساد شدت اختيار ڪري ويو جنھن ۾ 16 جارجيائي مارجي ويا ۽ 137 زخمي ٿيا. +مارچ 19990ع ۾ جارجيا پنھنجي خودمختياري جو اعلان ڪيو ۽ ريپبلڪ آف جارجيا 17 مارچ 1991ع ۾ ٿيندڙ ريفرينڊم جو بائڪاٽ ڪيو پر ابخازي ماڻھن ان ۾ حصو وٺي سويت يونين ۾ رھڻ لاء ووٽ ڏنو. +ابخازيه ۾ غير جارجيائي آبادي جارجيا جي خودمختياري واري ريفرينڊم جي خلاف ووٽ ڏنو پر جارجيائي اڪثريت جارجيا جي خودمختياري جي حق ۾ ووٽ ڏنو +9 اپريل 1991ع تي جارجيا زيوائد گيمسخرڊيا جي اڳواڻي ۾ پنھنجي خودمختياري جو اعلان ڪري ڇڏيو. +گيمسخرڊيا جي دؤر ۾ ٻنھي ڌرين ۾ اقتدار ۾ شراڪت ۽ مقننه ۾ ابخازي نمائندگي جي وڌائڻ واري ايگريمينٽ ٿيڻ ڪري حالات قابو ۾ رھيا جلد ئي گيمسخرڊيا جي حڪومت خلاف ٽينگيز ڪيٽوواني جي سربراھي ۾ ھٿياربند جدوجهد جو آغاز ٿيو جنھن سبب جنوري 1992ع ۾ گيمسخرڊيا جي خلاف فوجي بغاوت ٿي ۽ پاڻ ملڪ ڇڏي ڀڄي ويو. +سوويت يونين جو اڳوڻو پرڏيهي وزير ايڊورڊ شيورڊناڊزي ملڪ جو سربراھ ٿيو. +21 فيبروري 1992ع تي جارجيا جي حاڪم فوجي ڪائونسل سوويت دؤر واري آئين کي منسوخ ڪري پراڻو 19211ع وارو جارجيا جي ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ واري آئين کي بحال ڪري ڇڏيو. +ابخازي ماڻھن جي اڪثريت ان کي پنھنجي خودمختيار حيثيت جي منسوخي قرار ڏنو باوجود ان جي ته آئين ۾ ابخازيه جي خودمختياري جو ذڪر ھيو 23جولاء 1992ع تي ريپبلڪ جي سپريم ڪائونسل ۾ ابخاز ڌر ابخازيه جي جارجيا کان آزادي جو اعلان ڪيو. +ان اجلاس ۾ جارجيائي نمائندن اجلاس جو بائيڪاٽ ڪيو. +ابخازي ماڻھن جارجيائي آفيسرن کي آفيسن مان ڪڍڻ شروع ڪيو جنھن سان تشدد جي شروعات ٿي. +ابخاز اڳواڻ ولاديسلاف آردزنبا روسي سياستدانن ۽ فوجي جنرلن سان تعلقات وڌائي ڇڏيا ۽ جارجيا سان جنگ لاء تيار ٿي ويو +جارجيا سان جنگ. +آگسٽ 1992ع ۾ جارجيائي حڪومت گيمسخرڊيا جي حامين تي جارجيا جي وزير داخله کي اغوا ڪرڻ ۽ ان کي ابخازيه ۾ يرغمال ڪري رکڻ جو الزام لڳايو. +جارجيائي حڪومت 3000 فوجين جو ھڪ دستو سکمي ۾ ڪاروائي ڪرڻ لاء موڪليو. +ان ڪاروائيءَ ۾ فوجين آڏو معمولي مزاحمت ھئي پر انھن اتي قتل، ڦرلٽ ۽ مار ڪٽ شروع ڪري ڏني ابخازي فوجي يونٽن کي سکمي کان گدئوتا ۽ تڪوارچلي شھرن ڏي ڌڪي ڪڍيو ويو. +ان شڪست بعد جارجيائي حڪومت خلاف ابخازي علحدگي پسندن جي ويڙھ شروع ٿي وئي. +ڪوھ قاف جي جابلو ماڻھن جي ڪنفيڊريشن ان ويڙھ ۾ ابخازين جو ساٿ ڏنو. +سيپٽمبر جي مھيني ۾ ابخازي ۽ روسي نيم فوجي دستن ھڪ وڏو حملو ڪري ابخازيه جي شھر گاگرا تي قبضو ڪيو. +شيورڊناڊزي روس تي باغين جي فوجي مدد ڪرڻ جو الزام لڳايو. +1992جي پڇاڙيءَ ۾ سکمي جي اتر اولھ پاسي وارو ابخازيه جو ھڪ وڏو علائقو علحدگي پسندن جي ڪنٽرول ۾ اچي چڪو ھو. +جولاء 1993ع تائين تڪرار ڪنھن بہ نتيجي تي نہ پھچي سگھيو پر پوء ابخازي علحدگي پسندن سکمي جي چڙھائي ڪئي ۽ سخت بمباري ڪئي جنھن دوران شيورڊناڊزي سکمي ۾ ڦاسي پيو ان وچ ۾ جولائي جي پڇاڙيءَ ۾ روس جي ٽياڪڙي سان ٻنھي ڌرين ۾ سوچي وارو صلح جو معاھدو ٿيو. +16 سيپٽمبر 1993ع ۾ وري جنگ ڇڙي پئي ابخاز فوجين سکمي ۽ اوڪسمڪائرہ تي حملو ڪيو ۽ گڏيل قومن جي سڪيورٽي ڪائونسل +جي جنگبندي جي مطالبي ۽ مذمت جي پرواھ نہ ڪئي ۽ ويڙھ جاري رکي 27 سيپٽمبر 1993 تي ڇتي ويڙھ بعد سکمي ابخازي فوج جي قبضي هيٺ اچي ويو. +شيورڊناڊزي مشڪل سان جان بچائي اتان نڪري ويو. +سکمي ۾ جارجيائي نسل وارن جو قتل عام ڪيو ويو. +ابخازي فوجين جلد ئي ابخازيه جي ٻين علائقن تي قبضو ڪري ورتو باقي اپر ابخازيه جو ننڍڙو ٽڪرو جارجيائي فوج جي ڪنٽرول ۾ رھيو سو بہ 2088ع تائين. +جنگ کان بعد وارو ابخازيه. +3 آڪٽوبر 2004 تي ابخازيه ۾ صدارتي چونڊون ٿيون. +روس رئول خدجمبا (Raul Khadjimba) جي حمايت ڪئي جيڪو ابخازيه ۾ ولاديسلاف آردزنبا کان پوءِ 2083 کان 2004 تائين ابخازيه جو وزيراعظم رهيو. +پر ھي سرگي بگاپش کان چونڊن ۾ ھارائي ويو. +سپريم ڪورٽ ان نتيجن کي ڪالعدم قرار ڏنو جنھن بعد ڌرين ۾ معاھدو ٿيو جنھن تحت بگاپش صدر جو ۽ خدجمبا نائب صدر جو اميدوار ٿيو. +نئين چونڊ ۾ انھن 90 سيڪڙو کان وڌيڪَ ووٽ حاصل ڪيا. +روسي روبل ابخازيه جي ڊي فيڪٽو ڪرنسي ٿي وئي. +روس ابخازي ماڻھن لاء پاسپورٽ پڻ جاري ڪيا. +جارجيا روسي امن فوج تي جارجيا جي فضائي حدن جي خلاف ورزي جا الزام پڻ لڳايا. +12 آگسٽ 2088 تي ابخازيه جي باقي جارجيا واري علائقي مان جارجيائي فوج ۽ جارجيائي شھري نڪري ويا. +26 آگسٽ تي روس ابخازيه کي ھڪ خودمختيار ملڪ طور تسليم ڪري ڇڏيو +28 آگسٽ 2008 تي جارجيا جي پارليامينٽ ھڪ قرارداد وسيلي ابخازيه جي روسي قبضي ۾ آيل خطو قرار ڏنو ويو +جاگرافي. +ابخازيه جي ايراضي جارجيا جي اولھ واري پڇڙ تائين آهي. +اتر ۽ اتر اوڀر ۾ روس کي ابخازيه کان جدا ڪن ٿا. +ان جي اوڀر ۽ ڏکڻ اوڀر ۾ جارجيا، ۽ ڏکڻ ۽ ڏکڻ-اولھ ۾ ڪارو سمنڊ واقع آهي. +ابخازيه جو اتريون حصو جابلو آھي ۽ سڀ کان اوچيون جابلو چوٽيون ان جي اتر اوڀر ۾ واقع آھن جن مان کوڙ سامونڊي سطح کان اوچيون آھن. +ابخازيه ۾ ساحلي ٻيلا ۽ ان جي اترئين حصي ۾ گليشيئر ۽ برف وارن ھنڌن تي ترش ميون جي پوک پڻ ٿيندي آهي. +ابخازيه جي زرخيز زمينن ۾ چانھن، تماڪ، ميون وغيره جي پوک ٿئي ٿي. +ابخازيه جي سرزمين ۾ کوڙ ننڍيون نديون پڻ واقع آھن جن ۾ ڪوڊوري ندي، بزيب ندي، گالدزگا ندي، گومستا نديئ ۽ انگوري ندي شامل آھي جيڪا جارجيا ۽ ابخازيه وچ ۾ سرحد بڻجي الڳ ڪري ٿي. +ڪاري سمنڊ ۽ ڪوھ قاف جبلن جي اڙ جي ڪري ھتان جي موسم ڌيمي آھي. +ساحلي علائقن جي موسم سب ٽراپيڪل آهي دنيا جي سڀ کان اونھي غار ابخازيه جي اولھندي ڪوھ قاف جبلن ۾ واقع وريووڪينا غار آھي. +سياسي نظام. +ابخازيه نيم صدارتي ريپپلڪ آھي قانونسازي جا اختيار پيپلز اسيمبلي آهي جنھن جا 35 چونڊيل رڪن آھن. +ٻئي طرف جارجيا جي حامي ابخازيه جي خودمختيار ريپبلڪ جي جلاوطن حڪومت پڻ قائم آھي جنھن کي جارجيا اصل قانوني حڪومت تسليم ڪري ٿو. +ابخازيه واري جنگ دوران علحدگي پسندن جي سکمي تي قبضي ٿيڻ وقت اھا حڪومت ۽ ابخازيه جي وزيرن واري ڪائونسل جارجيا جي شھر تبلسي منتقل ٿي ويا. +انتظامي ورهاست. +ابخازيه جي ريپپلڪ ستن ريئن يا ضلعن ۾ ورھايل آھي جن جا نالا انھن جي صدر مقام وارن شھرن جي نالن تي رکيل آھن. +انھن ۾ گوئتا ريئن، سکمي ريئن، گاگرا ريئن، گلريپشي ريئن، اوڪسمڪائرہ ريئن، تڪوارچلي ريئن ۽ گالي ريئن شامل آهن. +انھن مان تڪوارچلي ريئن يا ضلعي کان علاوه سڀ سوويت يونين واري دؤر جا آھن. +تڪوارچلي ضلعي جو قيام 1995ع ۾ عمل ۾ آيو جيڪو گالي ضلعي ۽ اوڪسمڪائرہ ضلعي جي ڪجھ علائقن کي ڌار ڪري انهن مان ٺاھيو ويو. +ضلعي سربراھ جي مقرري ريپبلڪ جو صدر چونڊيل ضلعي اسيمبليءَ جي رڪنن مان ڪندو آهي. +معيشت. +ابخازيه جي معيشت نومبر 2014ع واري روس سان ٻطرفي معاھدي ذريعي روسي معيشت منجھ جَڙيل آهي. +ھي ريپپلڪ روبل کي ڪرنسي طور استعمال ڪري ٿي. +ٻئي گڏيل معيشت ۽ يوريشيئن ڪسٽمز يونين ۾ ڀاڱيدار آھن سياحت ھن ريپبلڪ جي اھم صنعت آھي 2007 ۾ رڳو روس مان ڏھ لک سياح ھتي گھمڻ آيا. +ھن ريپبلڪ جي زمين تمام زرخيز آهي جنھن ڪري زرعي پيدوار جي وڏي فراواني آھي جن ۾ تماڪ، ميوون وارو شراب، چانھن ۽ ميوا خاص طور تي نارنگي ۽ ھئزل نٽ شامل آهن. +انگوري ندي تي واقع انگوري ڊيم تي ھائڊرو پاور اسٽيشن لڳل آھي جيڪو ھن ريپبلڪ جي بجلي جو وڏو ذريعو آهي +2012 جي پھرين ڇھ ماھي ۾ ابخازيه جا وڏا واپاري ڀائيوار روس ۽ ترڪي ھئا جن جو واپار ۾ حصو ترتيبوار 64 سيڪڙو ۽ 18 سيڪڙو ھيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41251.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41251.txt new file mode 100644 index 0000000..164eaf0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41251.txt @@ -0,0 +1,85 @@ +وراثت جو اسلامي قانون +وراثت جو اسلامي قانون:اسلامي نظام ۾ ورثي ۽ وراثت جي ورھاست کي وڏي اھميت حاصل آھي. +ورثي لاءِ اصول ۽ قائدا قرآن پاڪ ۾ موجود آھن جڏھن ته انھن جي تشريح سنت نبويءَ ۾ ڪئي وئي آھي. +قرآني حڪم مطابق وراثت جي صحيح طريقي سان ورھاست ڪرڻ گھرجي جنھن جو تفصيل ملڪي قانونن ۾ درج آھي. +وراثت جي ورھاست جا بنيادي اصول. +وارث، منقوله ۽ غير منقوله جائداد مان حصي وٺڻ لاءِ حقدار بڻيا. +وارثن ۽ سندن حصن جو تعين شرعي حڪمن موجب ڪيو ويندو. +وارثن ۾ پھرئين درجي وارن وارثن کي Sharers يا ذوي الفروض ڪوٺيو ويندو آھي. +ھي اھي وارث آھن. +جن جا حصا شريعت مقرر ڪيا آھن. +ھي تيرنھن فرد آھن يعني پيءُ، ڏاڏو، ماءُ شريڪ ماٽيلو ڀاءٌ، ڀيڻ، مڙس، زال، ماءُ، ڌيءُ، پوٽي، سڳي ڀيڻ، پيءُ شريڪ ماٽيلي ڀيڻ ۽ ڀاءُ ڏاڏي ۽ ناني. +متوفي جي خوني يعني رت جي مٽيءَ وارا مائٽ جن جو تعلق پھرئين درجي يعني Sharers سان ھوندو آھي. +اھي ٻئي ۽ ٽئين درجي جي وارثن کي وراثت کان محروم ڪري ڇڏيندا آھن. +نسل ۾ ويجھا مائٽ، ڌيءُ ۽ پٽ ان بعد پوٽا پوٽي ۽ پوءِ سندن ولاد، جڏھن نسب ۾ نزديڪ ترين ماءُ پيءُ آھن. +پوءِ ڏاڏو، ڏاڏي ۽ ان کان مٿي. +متوفيءَ جا وارث اھي ئي هقدار ھوندا جيڪي جيئرا ھوندا آھن. +ورٿي جي ورھاست متوفي جي مذھب ۽ فرقي مطابق ٿيندي ۽ نه وارث جي مذھب ۽ فرقي پٽاندر. +وراثت جي ورھاست ۽ اثاثن جو تفصيل. +متوفي يا گذاري ويندڙ جي اھا ملڪيت ورھائي ويندي آھي جنھن جو ھو ٻئي ڪنھن جي شرڪت يا ڀائيواريءَ کان سواءِ پاڻ مالڪ ھوندو. +پوءِ اھا ملڪيت، سندس زور بازوءِ جو نتيجو ھجي يا وري کيس ورثي ۾ ملي ھجي يا گفٽ طور حاصل ٿي ھجي يا جنھن جا حق ھن خريد ڪيا ھوندا. +ھاڻي سڀ کان پھرين گذاري ويندڙ، جي منقوله ۽ غير منقوله جائداد جي تفصيل جي فھرست جوڙي ويندي. +جيڪڏھن گذاري ويندڙ، پنھنجي حياتيءَ ۾ پنھنجي زال يا مڙس سان ازدواجي تعلق ختم ڪري ڇڏيو ھوندو ته ان صورت ۾ ھو ھڪ ٻئي جي ورثي مان حقدار نه ھوندا. +گذاري ويندڙ ڏانھن رھيل قرضن جي تفصيل، بيماريءَ جو خرچ، ڪفن دفن جو خرچ، زال جي ادائگيءَ قابل مھر جي رقم وغيره جو به حساب ڪيو ويندو. +گذاري ويندڙ جيڪڏھن ڪنھن جي حق ۾ وصيت ڪئي آھي ته ان جو تفصيل پڻ مرتب ڪيو ويندو ۽ پوءِ اھا سموري رقم جيڪا گذاري ويندڙ تي واجب آھي. +مثال قرض، بيماري، ڪفن، دفن تي خرچ زال جي مھر جي رقم، عدت ٽئين نان نفقعو. +اگر متوفيءَ ڪا وصيت ڪئي آھي ته ھڪ ڀاڱي ٽي (ٽيون حصو) ڪٽيو ويندو ۽ باقي ملڪيت وارثن ۾ ورھائي ويندي. +سني مڪتب فڪر موجب وارثن جو تفصيل. +ذوي الفروض (Sharers) +عصبات (Residuaries) +ذوي الارحام (Uterine Relations) +شيئررس يا ذوي الفروض. +اسلامي قانون وراثت ۾ ذوي الفروض ۾ اُھي وارث شامل آھن، جيڪي ڪن مخصوص حالتن ۾ مقرر ٿيل ورٿي جي رقم وصول ڪندا آھن. +عصبات (Residuaries). +عصبات ۾ اھي وارث شامل ھوندا آھن جن جا حصا قرآن ۽ سنت ۾ مقرر نه ھوندا آھن. +پر ھو Sharers جا مقرر حصا ڪڍڻ کان پوءِ بچيل ورثي جا حقدار ھوندا آھن ۽ قرآني حڪم مطابق ھڪ حصو عورت کي ملندو آھي ۽ ٻه حصا مڙد کي، +عصبات جي تفصيل ڪجھ ھن ريت آھي +ذوي الارحام (Uterine Relations). +ذي الارحام ۾ اھي وارث شامل آھن جن جو تعلق گذاري ويندڙ سان ڪنھن عورت جي ناتي سان ھجي ۽ انھن کي ملڪيت مان حصو فقط ان صورت ۾ ملندو آھي، جڏھن Sharers يا Residuaries منجھان ڪو به وارث موجود نه آھي. +جيڪڏھن نانو يا پڙنانو نه ھجي ته مامو ۽ ماسي پر جي اھي به موجود نه آھن ته سندن اولاد. +فقه جعفريه مطابق وارثن جو تفصيل. +فقه جعفريه ۾ سمورن وارثن کي ٻن حصن ۾ ورھايو ويو آھي. +ذوي الفروض جن جا حصا قرآن موجب مقرر آھن ۽ جن تي سڀني کي اتفاق آھي. +عصبات جيڪي باقي بچيل ورثي جا حقدار آھن. +فقه جعفريه ۾ رت جي رشتي جي وارثن کي ٽن درجن ۾ ورھايو ويو آھي. +پھرين درجي جي وارثن جي موجودگيءَ ۾ ٻئي ۽ ٽئين درجي جا وارث محروم رھندا آھن. +پھرين درجي جي وارثن جي غير موجودگيءَ ۾ ٻئي درجي ۽ ٻئي درجي جي وارثن کي وراثت مان حصو ملندو آھي. +البت زال ۽ مڙس ڪنھن به درجي جي وارثن سان گڏ ھڪ ٻئي جي ورثي ۾ مقرر حصي لاءِ حقدار ھوند ا آھن. +پھرين درجي جي وارثن ۾ ماءُ، پيءُ، پٽ ڌيءُ ۽ ان جي اولاد پوءِ ڀلي ھو ڪيترو نه ھيٺين درجي جو ھجي شامل آھي، اولاد جي موجودگيءَ ۾ گذاري ويندڙ جي حصي مان ماءُ پيءُ کي ڇھون حصو ملندو آھي. +البت جيڪڏھن اولاد موجود نه ھجي ته ماءُ کي ٽيون حصو ۽ بقي پيءُ کي ملندو. +ٻئي درجي جي وارثن ۾ ڏاڏو، ڏاڏي، نانو، ناني، ڀاءُ، ڀيڻ ۽ ان جو اولاد شامل ھوندو آھي. +ڀاءُ پيڪن جي غير موجودگيءَ ۾ سمورو ورثو ڏاڏي ڏاڏيءَ ۾ ھڪ حصو ۽ ٻن حصن جي حساب سان ورھائبو. +ٽئين درجي جي وارثن ۾ چاچا پڦيون، ماما، ماسيون ۽ ان جو اولاد شامل آھي، چاچن ۽ پڦين کي ورثي جا ٻه، ٽيان حصا ملندا جڏھن ته مامي ۽ ماسين کي ھڪ ٽيون حصو ملندو. +انھن جي غير موجودگيءَ ۾ انھن جي اولادن کي اھو حصو ملندو. +يتيمن جو وراثت ۾ حق. +مسلم عائلي قانون 1964ع جي ايڪٽ چار تحت جيڪڏھن گذاري ويندڙ جو پٽ يا ڌيءَ سندس حياتيءَ ۾ ئي گذاري وڃن ته سندس وفات کان پوءِ سندس پوٽا ۽ پوٽيون، ڏھٽا ۽ ڏھٽيون، ماءُ پيءُ جي قائم مقام ھئڻ جي صورت ۾ ان جو حصو وٺندا ۽ کين ڏاڏي ۽ ناني جي وراثت مان اوترو ئي حصو ملندو. +جيڪو کيس سندن والدين جي حياتيءَ جي صورت ۾ ملڻو ھئو. +ذڪر ڪيل ايڪٽ چار ۾ ترميم لاءِ اسلامي نظرياتي ڪائونسل سفارش ڪيل آھي، ته جيڪڏھن ڪنھن ماڻھوءَ جي حياتيءَ ۾ سندس ڌيءُ يا پٽ فوت ٿي وڃن ۽ ٻيو پٽ يا ڌيءُ سندس وفات وقت جيئرا ھجن ته ان ڌيءُ ۽ پٽ جو اولاد پنھنجي ناني ۽ ڏاڏي جي وراثت مان ايترو حصو کڻندو، جيتري جي وصيت سندس ناني يا ڏاڏي سندن حق ۾ ڪئي ھوندي. +بشرطيڪ اھا وصيت مجموعي طور تي ميت جي ابتدائي واجبات ادا ڪرڻ بعد ڪل ورثي جي ٽئين حصي کان وڌ نه ھجي. +البت جيڪڏھن ڏاڏي يا ناني، ذڪر ڪيل اولاد جي حق ۾ وصيت ناھي ڪئي ته ان ڏاڏي يا ناني جي وارثن تي لازم آھي ته ذڪر ڪيل اولاد کي ايترو نفقو ادا ڪن جيترو عائلي عدالت متعلقه ڪمن تي غور ڪرڻ کان پوءِ اسلامي شريعت مطابق انھن لاءِ تجويز ڪيو آھي. +قرآن فرمائي ٿو ته: +ھن آيت ۾ ميت جي وارثن کي خطاب آھي ۽ کين ھدايت ڪئي وئي آهي تہ ميراث جي تقسيم وقت خاندان م غريب۽ مسڪين، ۽ يتيم ٻار اچن تہ کين بہ ڪجھ نہ ڪجھ ڏيو توڻي اھي وارث نہ بہ آھن پوءِ بہ انھن سان تنگدلي نہ ڪيو. +حديث ۾ اچي ٿو ته جنگ احد کان پوء حضرت سعد بن ربيع جي زال پنھنجي ٻن ڌيئن کي وٺي نبي جي خدمت ۾ حاضر ٿي ۽ عرض ڪيائين تہ "يا رسول الله! +ھي سعد جون ڌيئرون آھن جيڪو توهان سان گڏ ھو ۽ احد ۾ شھيد ٿي ويو. +انھن جي چاچي پوري ملڪيت تي قبضو ڪري ڇڏيو آھي ۽ انھن لاء ھڪ داڻو بہ نہ ڇڏيو آهي. +ھاڻي ھنن ڇوڪرين سان ڪير نڪاح ڪندو ". +ان موقعي تي سورہ النساء جي مٿين آيت نمبر 8 نازل ٿي. +وراثت مان محروميءَ جا سبب. +عام طرح ھيٺ بيان ڪيل ڪنھن وارث کي وراثت جي حق محروم ڪري سگھجي ٿو. +غير مسلمان شخص، مسلمان جو وارث نه ٿو ٿي سگھي. +قاتل کي مقتول جي حصي مان ورثو نه ملندو، مثال ڪو پٽ پيءُ کي قتل ڪري ته ان پٽ کي ورثو نه ملندو. +حرام النسب (بنا نڪاح جي پيدا ٿيندو اولاد) پنھنجي مائٽن جي ورثي جو وارث نه ٿو ٿي سگھي. +عورت جي وراثت لاءِ قانوني تحفظ. +ڪنھن به شخص جي وفات کان ھڪدم پوءِ، سمورا وارث سندس ملڪيت جا حقدار بڻجي ويندا آھن، جن کي ڪنھن به حالت ۾ پنھنجن حصن کان محروم نه ٿو ڪري سگھجي. +سپريم ڪورٽ جي ڏنل فيصلي (پي ايل ڊي 1990 صفحو1) مطابق ڀاءُ، ڀيڻ، زال يا ڌيءُ کي زندگيءَ ۾ ڏنل تحفن يا ٻين خرچن باعث کين سندن ورثي جي حق کان محروم نه ٿو ڪري سگھجي. +اھڙي طرح ڌيءُ جي شاديءَ تي ٿيندڙ خرچ، ڏاج ۽ ٻيا تحفا، ورثي جي حق جو نعم البدل ناھن ۽ نه زال کي مھر جي ادائگي کيس سندس ورثي جي حق کان محروم ڪري سگھي ٿي يا متاثر ڪري سگھي ٿي. +ملڪي قانون مطابق اھا متعلقه ادارن جي ذميواري آھي ته گذاري ويندڙ جي جائداد جي سڀني وارثن پوءِ توڙي اھي مڙد ھجن يا عورتون انھن جي نالي منتقلي ٿئي. +جائداد يا ملڪيت جي منتقليءَ کان پوءِ ڪو وارث پنھنجو حصو وڪڻڻ چاھي يا گفٽ طور ڏيڻ چاھي ته اھو کيس اختيار آھي. +پر وارث جي نالي جائداد جي منتقليءَ کان سواءِ، گفٽ ۾ ملڪيت ڏيڻ کي مشڪوڪ تصور ڪيو ويندو. +اسلامي نظرياتي ڪائونسل تجويز ڪري ٿي ته نمبردار، چئرمن، يونين ڪائونسل علائقي جي ڪائونسل جي ذميواري آھي ته ٽيھن ڏينھن اندر گذاري ويل جي ملڪيت ۽ وارثن جو تعين ڪري بئنڪ اڪائونٽ جي صورت ۾ فيصلي کان اڳ ڪفن دفن لاءِ گھٽ ۾ گھٽ ھڪ وارث کي گھٽ ۾ گھٽ ڏھ ھزار رپيا عدالت جي فيصلي کان سواءِ بئنڪ مينيجر، شاھدن جي تصديق سان ڏئي ته جيئن وارثن کي تڪليف نه ٿئي. +قرآن فرمائي ٿو ته: +مٿين آيت مان واضح طور تي پنج قانوني حڪم ڏنا ويا آهن: +حڪومت جو حصو. +ڪجھ مسلمان ملڪن جي رياستن مغربي تقليد ۾ وفات ٽيڪس (Death Duty) رائج ڪئي آھي جنھن جو مقصد اھو آهي ته حڪومت بہ ميت جي ميراث ۾ وارٽ آهي. +اسلام ۾ حڪومت جو حصو صرف تڏهن ٿيندو آهي جڏھن مرڻ واري جو ڪوبه قريب يا بعيد رشتيدار نہ ھوندو آھي ۽ ان جو سمورو ورثو متروڪ شين (unclaimed property) وانگر بيت المال ۾ داخل ٿي ويندو آهي. +حڪومت جي حصو ھجڻ جي ٻي صورت مرحوم جي وصيت ھوندي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41253.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41253.txt new file mode 100644 index 0000000..94c6aa0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41253.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +وصيت +وصيت: (Bequest) +قرآن مجيد ۾ وراثت جو قانون مقرر ڪرڻ سان گڏو گڏ ماڻھوءَ کي مرڻ کان اڳ پنھنجي ملڪيت مان وصيت جي به ھدايت ڏنل آھي. +ڪوبه عاقل بالغ شخص پنھنجي منقوله يا غيرمنقوله ملڪيت جي باري ۾ وصيت ڪري سگھي ٿو، جيڪا زباني يا تحريري صورت ۾ ٿي سگھي ٿي. +وصيت ڪرڻ وقت ٻه مسلمان عاقل ۽ بالغ مڙد يا ھڪ مڙد ۽ ٻن عورتن جي موجودگي بطور شاھد ضروري آھي. +البت موت وقت جيڪڏھن مسلمان شاھد موجود نه ھجي ته اھل ڪتاب مان عادل ۽ عاقل ۽ بالغ ٻن مڙدن جي وصيت ضروري آھي. +فرمان نبوي موجب وصيت جي اجازت رڳو ھڪ ڀاڱي ٽئين حصي تائين محدود آھي. +۽ رڳو انھن ماڻھن جي حق ۾ جائز آھي جيڪي وارثن جي فھرست ۾ شامل نه ھجن. +ھن اصول تحت والدين جي موجودگيءَ ۾ ڀيڻ، ڀاءُ ۽ ڏاڏي ۽ ڏاڏيءَ جي حق ۾ وصيت ٿي سگھي ٿي. +ڇو ته مائٽن جي موجودگيءَ ۾ ھي وارث جي حق ۾ يا ڪنھن غير وارث جي حق ۾ ٽئين حصي کان وڌيڪ جائداد جي وصيت کي ڪورٽ ۾ چئلينج ڪري سگھن ٿا ۽ ٽئين حصي کان وڌ وصيت کي منسوخ ڪرائي سگھن ٿا. +رگ ويد. +قديم هندن ۾ لکيل وصيت (Will) ڪرڻ جو رواج هئو ئي ڪونه، سموري ملڪيت جو مالڪ پيءُ هوندو هو. +پيءُ کان پوءِ سندس سڀ ملڪيت سندس پٽن جي ٿيندي هئي. +ڪنهن کي پٽ نه هوندو هو، ته سندس سموري ملڪيت سندس ڏهٽن کي ملندي هئي، نه ڌيئن کي. +اڄ به اهو ئي قائدو آهي. +رواجي طرح ڀاءُ پنهنجي ملڪيت مان پنهنجيءَ ڀيڻ کي حصي ڏيڻ لاءِ ٻڌل ڪونه هوندو هو (رگ ويد، منڊل ٽيون، 31، 2). +انهيءَ هوندي به جيڪڏهن ڪنهن ڇوڪريءَ کي سندس دل وٽان گهوٽ نه ملندو هو، يا ڪنوارو رهڻ پسند ڪندي هئي، يا ڪنهن مرض ۾ مبتلا هئڻ سبب سڄي عمر ڪنواري رهندي هئي ۽ اهڙيءَ حالت ۾ پيءُ جي ملڪيت مان حصو گهرندي هئي، ته ملندو هوس (منڊل ٻيون، 7، 17) انهيءَ ريت ڀائر پنهنجا ڀال ڀلائيندا هئا. +ته ڀيڻ عزت آبروءَ سان سکي سهنجي جيوت ڪاٽيندي هئي ۽ ڪنهن ٻئي جي محتاجي ڪڍڻي ڪانه پوندي هيس. +جيڪڏهن اباڻي ملڪيت ماڳهين خير ڪا هوندي هئي، ته پوءِ ڇوڪري لاچار ٿي، ڪا ڪرت ڪار وڃي ڪندي هئي، ۽ وقتي لالچن ۾ ڦاسندي هئي. +جنهن ڇوڪريءَ جو اوهي نڪو واهي هوندو هو، تنهن جي پٺيان لفنگا پوندا هئا، ۽ ڪي ته آخر کليو کلايو بد پيشو اختيار ڪنديون هيون (رگ ويد، منڊل پهريون، 124، 7، چوٿون، 5، 5). diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4126.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4126.txt new file mode 100644 index 0000000..124ead1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4126.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +پير پاڳارو +پير پاڳارو يا سنڌ جي اندر حضرت سيد راشد شاھہ پٽ بقادار شاھ جي وفات کان پوء پيدا ٿيندڙ ٻن موروثي گادين مان ھڪ گادي جو ھڪ لقب آھي. +پاڳارو جي معني آهي پڳ وارو ۽ ٻي گادي ھئي جھنڊي وارو. +ٻنھي گادين جي چونڊ راشدي خاندان مان وراثت جي بنياد تي ٿيندي آھي.سائين جي ايم سيد پنھنجي ڪتاب جنب گذاريم جن سين ۾ لکيو آهي ته: راشدي سيد لڪياري سيدن جي شاخ شمار ڪيا وڃن ٿا. +انهن جي نسب جو سلسلو سيد علي مڪيءَ جي سنڌ ۾ اچڻ کان شروع ٿئي ٿو. +سيد علي مڪيءَ بابت چوڻ ۾ اچي ٿو ته هو مڪي شريف کان 512هه، مطابق 1118ع ڌاري لڏي سنڌ ۾ آيو. +سندس اولاد لڪيءَ جي ڳوٺ ۾ سڪونت ڪرڻ سبب لڪياري سڏجڻ لڳي. +لڪيءَ جو مشهور معروف ولي الله شاهه صدرالدين جو نسب هن طرح هن سان ملي ٿو: سيد صدرالدين بن شاهه محمود بن شاهه حسين بن شاهه جڪن بن سيد علي مڪي. +شاهه صدرالدين جو ڀاءُ سيد بهاءُالدين هو. +راشدي خاندان جي جدا مجد سيد محمد راشد جي نسب جو شجرو هيٺينءَ طرح سيد بهاءُالدين تائين پهچي ٿو: سيد محمد راشد بن سيد محمد بقا بن سيد محمد امام بن سيد فتح محمد بن سيد شڪرالله بن سيد عثمان بن شاهه کٽڻ بن شاهه سنجر بن شاهه بولن بن شاهه جسين بن سيد امير علي بن سيد ناصرالدين بن سيد عباس بن سيد بهاءُالدين. +سيد محمد راشد شاهه پهرين شعبان 1233هه، مطابق 6 جون 1818ع تي وفات ڪئي. +کيس 2 فرزند ٿيا: (1) سيد صبغت الله شاهه اول، جو صاحب دستار يا پاڳارو سڏيو ويو ۽ (2) سيد محمد ياسين شاھ جو صاحب علم يا جهنڊي وارو سڏجڻ لڳو. +پير صبغت الله شاھ 5 رمضان 1246هه مطابق 18 فيبروري 1831ع تي وفات ڪئي. +کيس ٻه فرزند ٿيا: (1) سيد علي محمد شاهه وڏو، ۽ (2) سيد علي گوهر شاهه،(ان جي اولاد مان پير صاحب پاڳاري وارا آهن). +سيد علي محمد شاهه ننڍي ڀاءُ جي فائدي ۾ دست بردار ٿيو. +ٻنهي ڀائرن جي وفات جا سال هيٺينءَ طرح آهن: سيد علي محمد شاهه جي وفات 14 ربيع الاول 1284هه مطابق 17 جولاءِ 1867ع تي ٿي، سيد علي گوهر شاهه عرف بنگلي ڌڻي، تخلص"اصغر" جي وفات 11 جمادي الاول 1263هه، مطابق 28 اپريل 1847ع تي ٿي +سيد علي محمد شاهه کي پنج فرزند ٿيا، جن مان سيد پير شاهه هڪ هو. +سيد پير شاهه(متوفي: 22 شعبان 1341هه، مطابق 12 جنوري 1931ع) کي سيد محمد حامد شاهه(متوفي: 31 مارچ 1937ع) فرزند ٿيو، جنهن کي ٽي فرزند ٿيا: (1) سيد پير علي محمد شاهه راشدي، (2) سيد حسام الدين شاهه راشدي،(جيڪو سنڌ جو مشهور اديب ۽ مؤرخ آهي) (3) سيد احمد شاهه، ٻئي طرف پير علي گوهر شاهه کي پير حزب الله شاهه عرف تخت وارو، (تخلص: مسڪين) فرزند ٿيو(متوفي: 4 محرم 1308هه مطابق 21 آگسٽ 1890ع) ان جو فرزند پير ميان شاهه مردان شاهه(متوفي: 7 ربيع الاول 1340هه: مطابق 9 نومبر 1921) ٿيو، جنهن جو فرزند صبغت الله شاهه دوم ٿيو(متوفي: 20 مارچ 1943ع) ان جو فرزند سڪندر علي شاه ملقب به شاهه مردان ثاني آهي. +جيڪو پير پاڳارو بڻيو جنھن جي وفات بعد سندس وڏو پٽ پير صبغت الله شاھ پير پاڳارو ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41282.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41282.txt new file mode 100644 index 0000000..8f6d7ab --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41282.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +ڏائڻ +ڏائڻ (انگريزي:Witch) +ڏائڻ جو ڏنڊ ڪٿائي تصور آهي. +کيس عورت سمجهيو ويندو آهي. +نهايت بدصورت شڪل تصور ڪئي ويندي آهي جنهن جا ڏند ٻاهر نڪتل ۽ ڊگها سمجهيا ويندا آهن. +سنڌ جي لوڪ ادب ۾ لوڪ ڪهاڻيون آهن جنهن ۾ ڏائڻ کي خونخوار پيش ڪيو ويو آهي. +ڪن روايتن ۾ ته تازي ويايل عورت جو هانءُ ڪڍڻ لاءِچراخ تي چڙهي ايدي آهي. +ڏائڻ بابت دنيا ۾ مختلف تصور ۽ ڪٿائون آهن. +سنڌ ۾ به صدين کان ڏائڻ جي ڏند ڪٿا رائج آهي. +ھندي لفظ چڙيل پڻ ڏائڻ وانگر استعمال ٿيندو آهي پر ٻنھي وچ ۾ تصوراتي ۽ ثقافتي فرق آھي. +چڙيل ھڪ انتقام وٺندڙ بدروح جو نالو آهي جيڪو ڪھاڻين مطابق ڪنھن حامله عورت جي موت يا ٻار ڄڻڻ دوران موت مان پيدا ٿيندو آهي. +اتر ھندوستان جي رياستن ۾ چڙيل جو رھائشي ھنڌ قبرستان لڳ جھنگ ۾ ھوندو آھي. +ڏائڻ کي چڙيل کان وڌيڪ طاقتور سمجھيو ويندو ھو۔. +ڏند ڪٿا جو پسمنظر. +ھزارن سالن کان وٺي اڄ تائين سنڌ جي گھراڻن ۾ وڏي عمر جون عورتون پنھنجي ننڍڙن ٻارڙن کي ڏائڻن وغيره جا لوڪ قصا ۽ ڪھاڻيون رات جو ٻڌائي ننڊ ڪرائينديون آيون آھن. +ڏائڻ جو خوف سنڌي ٻھراڙيءَ ۽ خاص ڪري عورت تي ته ايترو ڇانيل ھوندو ھو، جو جڏھن به ٻھراڙيءَ ۾ ڪائي عورت ويم ڪندي ھئي ته جيستائين ان کي رت ايندو رھندو ھو، تيستائين رات جو گھر ۾ روشني ڪئي ويندي ھئي ۽ ھڪ ماڻھو ڏائڻ جي اچڻ جي ڀَوَ کان ساري رات واري تي جاڳندو ئي رھندو ھو. +ڏائڻ اصل ۾ سھڻي، پرڪشش ۾ من موھڻي عورت کي سڏيو ويندو ھو، جنھن جو نڪ چھنبدار، چپ سنھڙا ۽ رنگ گورو ھجي. +پر ان جي ابتڙ، لوڪ قصن ۽ ڪھاڻين ۾ اھڙي دلفريب ۽ دلربا عورت کي جيڪا مرد کي پنھنجي حسن جو غلام بڻائي کائي کپائي ڇڏي، چٿر مان تشبيھ ڏيندي ڀوائتي، خوفائتي، مرد جو رت چوسيندڙ ۽ پوين پيرن ھلندڙ ڏيکاريو ويو آھي. +ڪجھ ڏاھن جو خيال آھي ته ڏائڻ ھڪ عورت کي تصور ڪيو ويندو آھي، جيڪو پدرشاھي سماج جو عورت ڏانھن ناڪاري رويو آھي. +ڇو ته مڙداڻو سماج عورت جي بھادري، جرئت ۽ ھمٿ کي برداشت ڪرڻ بجاءِ ان کي حقارت آميز نالن سان سڏڻ ۾ خوشي محسوس ڪري ٿو. +تاج جويو مطابق ننڍي ھوندي سندس ۰ ڳوٺ ۾ ھڪ پوڙھي عورت جو ٻڪريءَ جو ٻچڙو اڌ رات جو بگھڙ کڻي ڀڳو ۽ ھوءَ نه رڳو اُن جي پٺيان ڀڳي پر بگھڙ کي ماري ٻچو ڇڏائي واپس آئي. +سماج ان سورھيه عورت جي بي ڊپائيءَ ۽ بھادريءَ کي ساراھڻ بجاءِ کيس ڏائڻ جو لقب ڏنو. +اسان وٽ نئين آيل ڪنوار کان پوءِ جيڪڏھن ساھرن جي گھر ۾ گھوٽ، ڏير، سس يا سھري مان ڪنھن جو به موت واقع ٿئي ٿو ته اھڙي عورت کي نڀاڳي، بدنصيب ۽ ڏائڻ چيو وڃي ٿو جيڪا گھر ۾ پير رکڻ شرط گھر ڀاتي ڳڙڪائي وڃي. +ھندي سماج ۽ ادب ۾ به ڏائڻ کي ”پڇل پيري“ يعني پوين پيرن واري يا کڻي ابتي پيرين ھلڻ واري ڪوٺيو ويو آھي ۽ ڏيکاريو ويو آھي ته ڏائڻ کي چوٽيءَ ڀر جھلي ۽ وارن جي چوٽين ڪٽڻ يا پيرن جون کُڙيون ڏنڀڻ سان سان صحيح ڪري سگھجي ٿو. +ڏائڻ جو تصور نه صرف قصن ۽ ڪھاڻين ۾ ملي ٿو پر لوڪ ادب ۾ به ڏائڻ کي ڪنھن نه ڪنھن روپ ۾ دلچسپيءَ واري انداز ۾ پيش ڪيو ويو آھي. +ڏائڻ جو ذڪر اياز ھن طرح ڪري ٿو: +شيخ اياز کي خبر ھئي ته لفظ ”ڏائڻ“ جو صحيح اچار ۽ مفھوم ڇا آھي پر ٻولين ۾ ڪي لفظ اھڙا ھوندا آھن جيڪي عوام الناس جي زبان جي چرخيءَ تي چڙھي پنھنجي اصل شڪل وڃائي غلط العام واري چَڪيءَ ۾ پيسجي ھڪ نئين شڪل وٺي ظاھر ٿيندا آھن، جيڪي پوءِ ٻوليءَ واري لغت ۾ درست سمجھيا ويندا آھن. +ھن ديويءَ لاءِ يوناني خوش الحانن کان اھا پروپئگنڊا ڪرائي ويندي ھئي ته ھن ديويءَ جو ڪم اھو آھي ته شڪار ڪرڻ، تير اندازيءَ ڪرڻ ۽ انھن سنڌي عورتن جي مردن کي مارڻ ۽ سندن ڪچو ھيانءُ ڪڍي کائڻ جيڪي يونين خلاف جنگ ۾ حصو وٺندا. +ھن لاءِ ھڪ ڪتاب پڙھي ٻڌايو ويندو ھو ته وڏي انتقامڻ ديوي آھي. +پنھنجو انتقام وٺي رھندي آھي ۽ ڪنھن کي به ڪونه بخشيندي آھي. +ھڪ دفعي ھوءَ ڪنھن تلاءَ ۾ وھنجي رھي ھئي ته اپالو ديوتا جي پوٽي اڪيٽو پنھنجي ڪتن سميت شڪار سانگي تلاءَ تي کيس اگھاڙو وھنجندي ڏسي ورتو، جنھن تي ھن ديويءَ ڪاوڙ ۾ اچي اڪيٽو کي ماڻھوءَ منجھان ڦاڙھو بڻائي ڇڏيو ته سندس ئي ڪتن اُن کي چيري ڦاڙي کائي ڇڏيو. +جڏھن ڊيليا يا ڊائنا ديويءَ جون اھي خبرون سنڌي مائرن، ڀينرن ۽ زالن کي پيون ته گھَر گھَر سنڌي جوڌن جي وڙھڻ جا سڀ دروازا بند ڪري ڇڏيا ته اھا ڊائنا جيڪو لفظ سنڌي لھجي مطابق ڏائڻ ۽ ڏائڻا استعمال ٿيڻ لڳو، ته سڀن جا ھيانوَ ڪچائي کائي ماري ڇڏيندي، اھڙيءَ طرح سنڌي عورت يونانين جي پروپئگنڊا کان ايتري ته حراسجي وئي جو ھن پنھنجي ڪنھن به ڀاتيءَ کي يونين خلاف ڳالھائڻ کان روڪي ڇڏيو ۽ ان پروپئگنڊا جو ڊپ اڄ تائين ڪا به عورت ڏائڻ جي روپ ۾ ھٿ ڪونه آئي آھي جنھن کي ڏسي اھو يقين ڪجي ته اھا حقيقي ڏائڻ آھي. +ڏائڻ محض ھڪ يوناني ڏند ڪٿا ئي چئي سگھجي ٿي، جنھن جو ڊپ اڃا تائين پڙھيل توڻي اڻ پڙھيل عورتن ۾ جيئن جو تيئن برقرار رھندو پيو اچي. +ھن لفظ کان ايتري ته نفرت ڪئي ويندي آھي جو جيڪڏھن ٻه عورتون پاڻ ۾ وڙھندي سخت ٿي وينديون ته ھڪ ٻئي کي ڏائڻ جھڙن لفظن سان سڏينديون آھن +ڏائڻ لفظ جي شروعات. +سنڌ ۾ سڪندراعظم جي آمد بعد يوناني ديوين جا قصا پڻ آيا انھن ۾ آرٽمس ديوي جيڪا ڊيلوس ٻيٽ تي سنٿ جبل وٽ پيدا ٿي ھئي ان جا قصا پڻ شامل هئا، ان کي ڊيلوس ٻيٽ جي ڪري ڊيليا، ڊائنا ۽ سنٿا جي نالن سان به سڏيو ويندو ھو، پر سنڌ ۾ سندس نالو ڊيليا يا ڊائنا گھڻو مشھور ٿي ويو ھو. +جيئن ھندي زبان جو لفظ ڊولي سنڌي زبان ۾ ڏولي ٿي ويو. +زبان جي ان ئي قائدي مطابق يونانين جي ساڙولي، انتقامي ۽ شڪارڻ ديوي آرٽيمس جنھن کي سنڌ اندر ڊيليا يا ڊائنا مان تبديل ٿي ڏائڻا ۽ پوءِ ڏائڻ ٿي ويو. +ڏائڻ لفظ سنسڪرت جي لفظ ڊاڪني Dakini مان نڪتل آهي جيڪو پٽالا جي ھڪ غيرمعمولي ھستي جو نالو آهي جيڪا ڪالي ديوي جي ٽوليءَ ۾ ھڪ آدمخور زنانو شيطاني روح ھو. +ان جو ذڪر وچولي دور جي پراڻن ۾ ٿيل آھي جن ۾ ڀڳوت پراڻ، برھما پراڻ، مارڪنڊيہ پراڻ ۽ ڪٿاسارتساگر شامل آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41289.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41289.txt new file mode 100644 index 0000000..0b9194e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41289.txt @@ -0,0 +1,46 @@ +ماءٌ +ماءُ:mother : موجوده انگريزي لفظ Mother وچولي دور جي انگريزي لفظ moder مان ۽ اھو وري قديم انگريزي جي لفظ mōdor مان نڪتل آهي جيڪو وري پروٽو جرمنڪ لفظ mōdēr مان نڪتل آهي. +ايسٽ فرسين East Frisian ۾ ان لفظ کي muur ، ڊچ ٻوليءَ ۾ moeder، جرمن ٻوليءَ ۾ +Mutter چوندا آھن. +اھي سڀ [پروٽو انڊو يورپين]] لفظ méh tērمان نڪتل آھن.آئرش ٻولي ۾ ماء کي +máthair توچيرين Tocharian ٻوليءَ ۾ mācar ۽ +mācer, لٿونين ٻوليءَ ۾ mótė، لاطيني ۾ māter، يوناني ۾ μήτηρ ، سلاوڪ Slavic ٻولي ۾ mati، روسي ۾ мать يا (mat’)، فارسي ۾ مادر madar، عربي ۾ ام، سنسڪرت ۾ ماتر (मातृ ) , اردو ۾ ماں يا امی ، ھندي ۾ ماتا ۽ سنڌي ۾ ماء يا امان چوندا `ھن ۔ +والدين ۾ مرد کي پيءُ ۽ عورت کي ماءُ سڏيندا آهن. +جيڪي عورتون پيٽ سان ھونديون آھن انھن کي بہ اميد واري ماء ي ٿيندڙ ماءُ ی بائلاجیڪل ماء پڻ سڏيو ويندوآهي. +بائيلاجيڪل ماء جيان اھڙو درجو اڃان پيء کي نہ ملندو آھي. +ٻين جو ٻار ايڊاپٽ ڪندڙ ماء يا ويڳي ماءُ کي نان بائيلاجيڪل ماء پڻ سڏيو آهي. +جانورن ۾ بہ ٻارن کي جنم ڏيندڙ ۽ ان جي پالنا ڪندڙ ماديءَ کي ماء چيو ويندو آھي. +ٻار دنيا ۾ اچڻ کان اڳ ماءُ جي پيٽ ۾ پرورش حاصل ڪندو آھي. +هر هڪ انسان هڪ ئي وقت ڪيترن ئي رشتن سان لاڳاپيل رهي ٿو. +پٽ به آهي ته ڀاءُ به ڀائيٽيو به آهي ته ڀاڻيجو نه، ماروٽ به آهي ته ماسات به، ساڳيءَ ريت هو هڪ ئي وقت ڪنهن جي اکين جو نور ۽ محبت جو بيڪر آهي ته ڪنهن جي نفرت ۽ حقارت جو ڪارڻ! +پر مڙني رشتن ۽ ناتن، لڳ ۽ لاڳاپن ۾ ماءُ جو رشتو هڪ اهڙو رشتو آهي، جيڪو هر حال ۾ بي پناهه محبت جو مجسمو آهي. +ماءُ ٻار کي 9 مهينا پيٽ اندر پالي ٿي. +پردن اندران سندس هر طرح پرگهور لهي ٿي، رڳن ۽ نسُن جي سهاري کيس کاڌو پهچائي. +سرجڻ کان پيدا ٿيڻ تائين سور سهي ٿي. +تنهن کان پوءِ راتين جو راتيون نيڻن جي ننڊ حرام ڪري، پنهنجو سک ۽ آرام ڦٽائي، سونهن ۽ سينگار ختم ڪري، اولاد کي هر حال ۾ سکيو ڏسڻ گهري ٿي، ان جي بدلي کيس جيڪي تڪليفون ۽ اهنج عذاب سهڻا پون ٿا، تن کي هوءَ اندر واري اڪير وچان برداشت ڪندي پيئي سُرور محسوس ڪندي آهي +اولاد لاءِ سندس اهڙي شفقت، پيار ۽ پاٻوهه جي ڪري ئي اها چوڻي مشهور ٿي آهي ته ”پيءُ مئي ٻار اڌ ڇورو ٿيندو آهي، پر ماءُ مئي سڄو ڇورو“ ڇاڪاڻ ته پيءُ ، ماءُ جي بنسبت اولاد جو ايترو اونو نه رکي سگهندو آهي. +پيءُ ڪيترن ٻين ڪمن کي اولاد کان وڌيڪ ڄاڻيندو آهي. +پر ماءُ اولاد جي ڀيٽ ۾ ٻي هر شيءِ قربان ڪرڻ لاءِ به تيار ٿي ويندي آهي. +هوءَ پاڻ کي ڏکيو بکيو رکي به اولاد کي هر لحاظ کان سک پهچائيندي رهندي آهي. +ماءُ جي اها محبت ئي آهي جا اولاد جي هر موڙ تي رهنمائي ڪري ٿي. +محبت جا ٻه قسم ”وجدائي“ ۽ ”ورداتي“ چيا وڃن ٿا. +وجدائي يعني اهڙي محبت جا قدرتي طور تي پيدا ٿيندي هجي، جنهن کي ٻين لفظن ۾ نطري محبت به چئجي ٿو اهڙيءَ محبت لاءِ جيئن ٿڌ تيئن وڌ وارو مثال پوريءَ ريت ٺهڪي اچي ٿو. +ان کي اول کان آخر تائين بي پناهه خلوص ۽ محبت جو اميري يا عريبي،سونهن يا ڪوجهائيءَ سان ڪو واسطو نه هوندو آهي، نه وري اها ڪا مختلف دورن ۾ وڌبي گهٽبي آهي. +هن محبت واري درجي ۾ ماءُ واري محبت شمار ڪئي وڃي ٿي. +ماءُ پنهنجي اولاد سان محبت، بغير ڪنن مفاد يا لالچ جي ڪندي آهي، اها محبت جنهن کي ڪيڏا به ڏک ۽ ڏاکڙا، اهنج ۽ عذاب خم ڪري نه ٿا سگهن. +بلڪ جڏهن به ڏکن ڏاکڙن مُنهن ڪڍيا آهن ته اها بي لوث محبت ويتر وڌيڪ آزمائش جي گهڙين منجهان گذرڻ لاءِ تيار نظر اچڻ لڳي آهي. +سروگيٽ Surrogate ماء. +ڪن عورتن ۾ ڳڀيل بيضو fertilized ovum ٺھڻ جي صلاحيت موجود ھوندي آھي پر اھي ٻار جي پيٽ ۾ پرورش جي صلاحيت نه رکنديون آهن تنھن ڪري ٻار ٻي عورت جي پيٽ ۾ پنھنجو ڳڀيل بيضو رکرائي ان جي پيٽ ۾ پرورش ڪرائي ان کان ڄڻائينديون آھن. +اھڙي ٻار ڄڻيندڙ ماء عيوضي يا سروگيٽ ماء سڏبي آھي. +ماءُ جو پيار. +ماء جو پيار انساني ايجاد ناھي پر ھڪ حيواني ورثو آهي ۽ اھو جبلن کان به جھونو آهي.جيئن ارتقا دوران انسان کان اڳ جن حيوانن جي ڀاڱي ۾ پٺيءَ ۾ ڪرنگھو آيو تيئن ماء جو پيار به سندن ڀاڱي ۾ آيو جيڪو ان دؤر جي نشاني آھي.اھو بلڪل ساڳي شئي آھي جيڪو پکين چوپاين ۾ موجود آهي. +ڀولڙي جي ماء پنھنجي ٻچي کي انساني ماء جھڙو نفيس پيار ڪري ٿي.جڏھن ڀولڙي جو ڪو ٻچو مري وڃي ٿو تڏھن ھوء ان جو ننڍڙو مئل جسم ڏينھن جا ڏينھن کنيو پئي ھلندي آھي، کائڻ ڇڏي ڏيندي آهي، ۽ گھڻو وقت ماٺ ئي ماٺ، ڏک ۾ ڀري ويٺي ھوندي آھي.پکين جون مائرون اڪثر پنھنجي ٻچن کي بچائيندي پنھنجي جان قربان ڪري ڇڏينديون آهن. +بلڪہ ايئن ئي رڇن، شينھن، واڳن ۽ ڪيترن ئي حيواني جنسن جون ماديون ڪنديون آهن. +ايئن ڀلا ڇو آھي تہ ننڍڙن جي بچاءَ جي ھي جبلت گھڻي قدر مادي جانورن ۾ رکيل آهي، جيڪي عام طرح سڀني حيواني جنسن ۾ ڪمزور ھونديون آھن. +ڪرنگھي وارن جانورن ۾ ته گھٽ ۾ گھٽ نر سدائين مادين کان سگھارا ھوندا آھن، ۽ جسماني طرح ھن بچاء جي ڪم لاءِ پنھنجين مادين کان وڌيڪَ مناسب ۽ لائق ھوندا آھن. +قدرت طرفان ھي ڪم نر جانورنجي حوالي ڇو نہ ڪيو ويو آهي؟ +ڇا، ھيء جبلت مادي جانورن جي سيني ۾ رکي، جيڪي ان جي پوري ڪرڻ لاءِ ايتريون سگھاريون ناھن،ڪٿي قدرت کان ڪا غلطي تہ ڪانہ ٿي آهي؟ +عام طور تي چيو ويندو آهي ته انساني ماء پنھنجي ٻار کي پيءُ کان وڌيڪ پيار ڪري ٿي، ڇاڪاڻ تہ ٻار ماء جي جسم جو ھڪ حصو آهي.پر اھا بلڪل صحيح ناهي. +ماڻھن م ماء جو پيار پيء جي پيار کان پختو ان ساڳي سبب ڪري آھي جنھن سبب ڪري ھڪ پکي جي ٻچي جي ماء يا ڪنھن رڇ جي ٻچي جي ماء پنھنجي ٻچي کي ان جي پيءُ کان وڌيڪ پيار ڪري ٿي. +ماء ۾ پنھنجي ٻچي لاءِ پيار جي ابتدا زندگي جي انساني شڪل ٺھڻ کان اڳ جي دؤر مان ٿيل آهي۽ حيوانن جي انساني جنس کي اھو اتان کان ورثي ۾ مليو آهي. +اوائلي وحشي حالت ۾ جتان ھي ھي جبلت شروع ٿي ماء ئي ٻار جي ڄمڻ مھل موقعي تي موجود رھندي ھئي۽ ان ڪري ماء ئي ٿي سگھي پئي جنھن جي سيني ۾ اھا جبلت ڪارائتي ثابت ٿي سگهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41320.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41320.txt new file mode 100644 index 0000000..1a86f5b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41320.txt @@ -0,0 +1,72 @@ +عائشہ +حضرت بيبي عائشہ رضہ: حضرت رسول الله ﷺ جن جي گهر واري ۽ پهرين خليفي حضرت ابوبڪر رضه جي نياڻي هئي، هوءَ پيءُ جي طرف قريشي، ۽ ماءُ جي طرفان ڪناني هئي. +هوءَ نبوت جي چوٿين ورهيه ۾ ڄائي هئي، ۽ مسلماني رواجي دستور موجب هن جي پرورش ٿي. +شادي. +جڏهن ته حضرت رسول الله ﷺ جن جي پهرينءَ بيبي خديجہ رضه وفات ڪئي، تڏهن سندن خير خواهن کين ٻيءَ شاديءَ جي صلاح ڏني، ۽ ڪي آڇون به ٿيڻ لڳيون. +انهيءَ وقت، حضرت محمد ﷺ جن جي عمر پنجاهه ورهيه هئي،. +نبوت جي ڏهين ورهيه پاڻ بيبي عائشہ رضه سان نڪاح ڪيائون، جا ڇهن ورهين جي هئي. +ساڳئي وقت ۾، بيبي ”سوده“ سان به سندن نڪاح ٿيو. +ٽن ورهين کان پوءِ حضرت محمد ﷺ جن، سڀني مسلمانن سميت، مڪي مان هجرت ڪري مديني ويا، ۽ اُتي وڃي رهڻ لڳا.سندس شادي 623 ۾ مديني ۾ ٿي ، ان وقت سندس عمر نو سال ھئي +جيتوڻيڪ مديني ۾ رهي حضرت محمد ﷺ جن ٻين به گهڻين بيبين سان نڪاح ڪيو، ته به جيتري محبت بيبي عائشہ رضه سان هين، اهڙيءَ ٻيءَ ڪنهن سان نه هين. +جيتوڻيڪ ظاهري رواجي سلوڪ سڀني سان هڪجهڙو رکندا آيا. +ٻيون ڪي بيبيون هن کان زياده خوبصورت هيون. +جيئن ته صفيه ۽ زينب - مگر عقلمنديءَ جي ڪري، هيءَ سڀني ۾ برک هئي. +اڪثر جڏهن پاڻ سفر تي ويندا هئا، تڏهن هيءَ بيبي پاڻ سان نيندا هئا. +پوءِ ڪڏهن پاڻ سان گڏ ساڳئي اُٺ تي، ۽ ڪڏهن ڌار ٻئي اُٺ تي. +حضرت محمد ﷺ جن پڇاڙيءَ وارو حج جو ڪيو، تنهن ۾ به هيءَ بيبي بہ ساڻن گڏ هئي. +کيس ڪا اولاد ڪانہ ٿي. +عائشہ وٽ نبيءَ جو غم. +جڏهن حضرت محمد ﷺ جن وفات ڪئي، تڏهن هيءَ بيبي ارڙهن ورهين جي هئي ۽ جڏهن حضرت محمد ﷺ جن قريب المرگ ٿيا، تڏهن بيبين جي اجازت سان، بيبي عائشہ رضه جي گهر اچي ترسيا، ۽ دم به اتي ڏنائون. +انهيءَ وقت سندن مٿو بيبيءَ جي جهوليءَ ۾ هو. +حضرت محمد ﷺ جن جي وفات ڪري سڀني بيبين کي _ خاص طرح بيبي عائشہ رضه کي ڏاڍو مصيبت جهڙو صدمو پهتو، ليڪن صبر ڪري وقت گذاريائين، پر جيسين جيئري هئي. +تيسين اهو غم نه وساريائين. +والد جي وفات. +حضرت محمد ﷺ جن جي وفات کان ٻه ورهيه پوءِ، بيبيءَ کي ٻيو صدمو سهڻو پيو- يعني سندس پيءُ حضرت ابو بڪر رضه جو، جو حضرت محمد ﷺ جن کان پوءِ، سندس جاءِ تي پهريون خليفو مقرر ٿيو هو. +جنگ جمل. +655ع ۾ حضرت عثمان رضه، ٽئي خليفي جي قتل ٿيڻ کانپوءِ، جڏهن حضرت علي ڪرم الله وجهه خليفو ٿيو، تڏهن حضرت عثمان رضه جي قاتلن کي سزا ڏيڻ مشڪل نظر ٿي آيو ۽ انھن نئين خليفي جي بیعت ان مطالبي سان مشروط ڪري ڇڏي ۽ حضرت علي ڪرم الله وجهه پاران ڪاروائي کي بیعت سان مشروط ڪيو ويو جنھن جي نتيجي م 656ع ۾ جنگ جمل یا جنگ بصرہ 13 جمادی الاولیٰ 36ھ (7 نومبر 656) بصرہ، عراق ۾ ٿي. +بيبي عائشہ رضه مديني مان لشڪر جي قيادت ڪندي رواني ٿي ۽ اھڙي طرح جنگ جمل جو واقعو پيش آيو جنهن م بيبي صاحبه جي لشڪر کي شڪست آئي. +جنگ جي خاتمي وقت بيبي صاحبه اٺ تي سوار ھئي ۽ لھڻ کان انڪار ڪيو ۽ ان سان بي ادبي ڪرڻ جي ڪنھن کي جرئت ڪانہ ھئي ان ڪري اٺ جون چارئي ٽنگون تلوارن سان ھڪ ئي وقت وڍيون ويون جنھن بعد بيبي صاحبه اٺ تان ھيٺ لٿي ۽ کيس ادب سان مديني واپس پھچايو ويو. +اٺ جي ان واقعي تي ان جنگ جو نالو جمل پئجي ويو. +جمل عربي ۾ اٺ کي چوندا آھن. +وفات. +حضرت محمد ﷺ جن جي وفات کان 47 ورهيه پوءِ، 57 هجري سن ۾ (676ع) 678ع ۾ معاويي جي خلافت جي ڏينهن ۾، بيبي عائشہ رضه وفات ڪئي، ۽ ”جنت البقيع“ ۾ دفن ڪئي ويئي. +انهيءَ وقت سندس عمر 66 ورهين جي هئي. +بيبي صاحبه جي شخصيت. +بيبي عائشہ رضه رسول الله ﷺ جن جي خدمت ۽ صحبت ۾ نو ورهيه رهي، ۽ کين گهڻي پياري هئي. +هوءَ ڏاڍي قابل هئي. +ٻين بيبين کان ته زياده علم واري هئي، پر گهڻن اصحابن کان به وڌيڪ هئي. +گهڻن مسئلن ۾ ماڻهو کانئس پڇا ڪندا هئا، ۽ هوءَ خوشيءَ سان انهن کي پورا جواب ڏيندي هئي. +هـن کي ”اُم المؤمنين“، يعنيٰ مؤمن جي ماءُ ڪري سڏيندا هئا، ۽ علميت ۽ فضيلت جي ڪري سڀ ماڻهو کيس ڏاڍي تعظيم ڏيندا هئا. +ڪن ڳالهين ۾ ته هن جي راءِ ٻين سڀني کان _ بلڪ وقت جي خليفي کان به _ علحدگي هوندي هئي، انهيءَ لاءِ هوءَ قرآن ۽ حديث جي حجت آڻيندي هئي. +هن بيبيءَ وٽان حضرت محمد ﷺ جن جون ”هڪ هزار ٻه سئو ڏهه“ حديثون ماڻهن کي مليون ۽ انهن جا بيان ڪندڙ وڏا وڏا اصحابي هئا جن ۾ حضرت عمر رضي الله تعاليٰ عنہ ۽ انهيءَ جو پٽ عبدالله، ۽ ابو هُريره، ۽ ٻيا شامل هئا. +انسائيڪلوپيڊيا آف اسلام مطابق ان ٻہ ھزار کان مٿي حديثون بيان ڪيون. +علم سان گڏ هوءَ ذهين، فصيح ۽ حاضر جواب به ڏاڍي هوندي هئي. +حديثن جو بيان ڪندي. +هن جي تقريرن مان فصاحت ۽ بلاغت ظاهر پيئي ٿيندي هئي. +حضرت محمد ﷺ جن جي وفات کانپوءِ، ته هوءَ سڄو وقت عبادت ۾ گذاريندي هئي. +ٿوري خطا ڪندي هئي، ته ورهين تائين شرمندي رهندي هئي. +دل جي سختي به هئي. +هڪڙي دفعي ستر هزار درهم خيرات ڪيائين، مگر سندس ڪپڙا جي پراڻا ۽ ڦاٽل هئا، تن جي بدران ٻيا نوان وٺي نه ڍڪيائين، ٻئي ڀيري سندس ڀاڻيجي عبدالله هڪ لک درهم ڏانهس موڪليا، سي بيبيءَ ڪجهه غريب مائٽن کي ۽ ڪجهه مسڪينن، محتاجن ۽ فقيرن کي ڏيئي ڇڏيا، ۽ هڪڙو پئسو به نه بچايائين. +انهيءَ هوندي به وفات وقت چوڻ لڳي ته ”جي آءٌ هڪڙو پٿر هجان ها يا هڪڙو وڻ هجان ها ته چڱو هو، ته من ماڻهو وڍي اڇلائي ڇڏين ها ۽ دنيا ۾ مون کي ڪوبه نه ڄاڻي سڃاڻي ها، يا جي آءٌ نه ڄمان ها، ته چڱو هو“. +بيبي عائشہ رضه جي فصاحت ۽ بلاغت مشهور آهي. +سندس قابليت ۽ چڱن اخلاقن ڪري حضرت رسول الله ﷺ جن کيس ٻين بيبين کان زياده پسند ڪندا هئا. +ساڻس گهڻي گفتگو ڪندا هئا. +۽ خــانــگي ڪمن ڪارين ۾ اڪثر سندس صــلاح وٺــندا هــئا. +جيــڪي عورتون حضرت محمد ﷺ جن کان ڪو دين جو مسئلو پڇڻ اينديون هيون، ته بيبي عائشہ رضه جي معرفت پڇنديون هيون، ۽ خود سنديس به اها عادت هوندي هئي، ته جيڪا ڳالهه نه سمجهندي هئي، سا هڪدم حضرت محمد ﷺ جن کان پڇي پڪ ڪندي هئي. +انهيءَ ڪري سندس علمي مايو زياده ٿيو، ۽ حضرت محمد ﷺ جن جي وفات کانپوءِ جيڪي ڏکيا ڏکيا ديني مسئلا وٽس ايندا هئا، تن جا فيصلا قرآن ۽ حديث موجب عمديءَ طرح ڪندي هئي. +خود خليفا پاڻ ۽ ٻيا اصحاب به،ڪن ڳالهين ۾، هن جي راءِ توڙي حديثون کانئس پڇندا هئا. +قديم شاعرن جا شڪر به کيس گهڻا ياد هئا. +حشمت واري به اهڙي هئي، جو وڏا حاڪم، عالم ۽ زبردست بهادر به سندس اڳيان ايندي پيا ڏڪندا هئا. +سچي ۽ راستباز ۽ انصاف پسند به هوندي هئي. +پنهنجي چڱائي وساري، ٻين کي چڱو چوندي هئي. +پاڻ لکي ٿي ته ”وفات کان ٿورو اڳڀرو، حضرت محمد ﷺ جن پنهنجين بيبين کي فرمايو ته ”اوهان مان سڀني کان اڳي مون وٽ هُن جهان ۾ اُها بيبي ايندي، جنهن جا هٿ زياده وڏا هوندا. +“ حضرت محمد ﷺ جن جي وفات کانپوءِ، اسين سڀ ڄڻيون، ڀتين تي پنهنجا هٿ ماپينديون هيون سين ته ڪنهن جا هٿ وڏا آهن. +اسان مان سڀ کان ننڍا هٿ زينب جا هئا، پر سڀني کان اڳي انهيءَ وفات ڪئي، تڏهن اسان سهي ڪيو، ته وڏن هٿن جي معنيٰ آهي”سخاوت ۽ فياضي“. +ڇالاءِ جو زينب اسان سڀني مان زياده سخي هئي. +“ بيبي عائشہ رضه انهيءَ ڳالهه تي فخر ڪندي هئي ته رسول الله ﷺ جي بيبين مان آءٌ ئي هڪڙي ڪنواري آهيان، منهنجا ماءُ _ پيءُ ٻيئي هجرت ڪري مديني ۾ آيل آهن. +حضرت محمد ﷺ تي هميشه منهنجي ئي گهر وحي نازل ٿيندو هو، ۽ وفات مهل حضرت محمد ﷺ جن جو مٿو منهنجي جهوليءَ ۾ هو، ۽ هُو منهنجيءَ ئي جاءِ ۾ دفن ٿيا. +“ بيبي عائشہ رضه اڃا ننڍڙي هُئي، ته خواب لڌو هئائين ته ”ٽي چنڊ منهنجي جهوليءَ ۾ اچي ڪِري پيا آهن. +انهيءَ وقت ته ان جو تعبير ڪنهن کي خيال ۾ نه ٿي آيو، سندس وفات کان پوءِ اهو تعبير ٿيو ته ” اول حضرت رسول الله ﷺ پاڻ، ٻيو پڻس خليفو حضرت ابوبڪر رضه، ۽ ٽيون خليفو حضرت عمر رضه وفات کان پوءِ سندس ڪوٺيءَ ۾ دفن ڪيا ويا. +بيبي صاحبه جي شاعري. +بيبي صاحبه شاعر پڻ ھئي. +مرزا قليچ بيگ سندس شعر پنھنجي ڪتاب ۾ نقل ڪيا آهن جن مان ھڪ ھيٺ ڏجي ٿو : diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41323.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41323.txt new file mode 100644 index 0000000..8070580 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41323.txt @@ -0,0 +1,52 @@ +رابعہ بصري +رابعہ العدويہ القيصيہRābiʿa al-ʿAdawiyya al-Qaysiyya () (714/717/718 — 801 CE) +ھڪ صوفي عورت ھئي اھا دنيا جي ڪجھ حصن ۾ بيبي رابعه بصري جي نالي سان مشهور آهي +تفصيلي تعارف. +بيبي ”رابعه“ اسماعيل جي ڌيءُ هئي، جو عدوي قبيلي مان هو، ۽بصري جو رهندڙ هو، وڏي ڪماليت وارو ماڻهو هو. +رابعه کي ٽي ڀيڻون وڏيون ٻيون به هيون، پاڻ چوٿين هئي، تنهن ڪري ”رابعه“ جو نالو مليس، زهد ۽ تقويٰ توڙي علم ۽ فضل ۾ هوءَ مشهور آهي، علم حديث ۽ قرآن ۾ هوءَ قابل عالمن کان وڌي هئي. +تصوف ۾ هن جو تمام وڏو درجو آهي، ۽ ڪشف ڪرامات ۾ به ملڪن ۾ مشهور ۽ ضرت المثل آهي. +وڏا وڏا بزرگ ۽ اولياء سندس خدمت ۾ ايندا هئا، ۽ سندس صحبت مان فائدو حاصل ڪندا هئا. +خواجہ حسن بصري ۽ سفيان ثوري سندس صحبت جا ڏاڍا شائق هئا، ۽ اڪثر کانئس مسئلا پڇڻ ايندا هئا. +ابراهيم ادهم به ساڻس ملاقات ڪئي هئي. +اهي ٽيئي بزرگ، مشهور اولياء ٿي گذريا آهن. +هوءَ سڄي رات نماز پڙهندي هئي. +صبح تائين بيٺي هوندي هئي _ اٽڪل هزار رڪعتون هڪ رات ۾ پڙهندي هئي. +وفات به سجدي ۾ ئي ڪيائين، جا سنه 185هه (801ع) ۾ ٿي، سندس قبر بصري ۾ آهي. +جڏهن رابعه وڏي ٿي، تڏهن پڻس جي مرضي ٿي ته هن جي شادي ڪريان، پر هوءَ خدا جي عبادت ۾ اهڙي محو هئي، جو چيائين ته ”جي آءٌ انهيءَ ”سنت“ تي عمل ڪنديس، ته گهڻا ”فرض“ مون کان ترڪ ٿي ويندا، تنهن ڪري شادي نه ڪنديس“ هوءَ دنيا کان تارڪ هئي، تنهنڪري هوءَ شاديءَ کان نفرت ڪندي هئي. +جيئن حضرت عيسيٰ عليه السلام دنيا کان تارڪ ٿي، ڇڙهو رهيو. +اهو پهاڪو مشهور آهي،” ته نه سڀ مڙس حضرت عيسيٰ آهن، ۽ نه سڀ عورتون رابعه بصري آهن“. +هوءَ اهڙي بي پرواهه رهندي هئي، جو بادشاهه، وزير ۽ امير هن جي خدمت ۾ آيا، پر ڪنهن کي به ڪو ڪم نه چيائين، نه ڪنهن وٽ ڪو احتياج يا ضرورت ظاهر ڪيائين. +سڄي عمر توڪل ۽ قناعت سان گذاريائين. +هڪڙي ڀيري ڪا شيءِ گهربل هيس، جا وٽس ڪانه هئي، ماڻهن چيس ته فلاڻي شخص وٽ آهي، انهيءَ کان گهرندينءَ ته ملندوءِ. +پاڻ چيائين ته ”دنيا جي ڪنهن به شيءِ جو سوال جڏهن آءٌ خدا کي نٿي ڪريان، جو مالڪ الملڪ آهي، تڏهن اهڙي شخص کي ڇا سوال ڪنديس، جو حقيقت ڪري ڪنهن به شيءِ جو مالڪ ناهي! +نقل آهي ته ڪنهن ظريف، بيبي رابعه کي چيو ته “مڙسن جا ٽي رتبا آهن، جي زالن کي نصيب ناهن، هڪڙو ته مڙس پوري عقل وارا آهن، ۽ زالون ناقص العقل مشهور آهن، جو ٻن زالن جي شاهدي هڪڙي مڙس جي مَٽ آهي. +ٻيو ته زالن جو دين به ناقص آهي، جو هر مهيني ڪيترا ڏينهن عبادت کان رهجي وڃن ٿيون، ۽ ٽيون ته ڪابه عورت پيغمبريءَ جي درجي کي نه پهتي. +بيبي رابعه جواب ڏنو ته ”سچ آهي، ليڪن زالن ۾ وري ٽي فضيلتون آهن، جي مڙس ۾ نه آهن. +هڪڙي ته زال کدڙي ڪانه ٿيندي، کدڙا رڳو مڙسن سان لاڳو آهن، ٻيو ته ڪنهن به عورت خدائيءَ جي دعويٰ ڪانه ڪئي، اها بي ادبي ۽ اهو ڪفر رڳو مڙسن کان ٿيندو اچي، ۽ ٽيون ته سڀ پيغمبر، اولياء ۽ ٻيا بزرگ عورت جي پيٽ مان ٿا پيدا ٿين، ۽ هنن جي جهولي ۾ ٿا پلجن! +هڪڙي ڀيري” سفيان“ کانئس ”ايمان“ جي معنيٰ پڇي: هن چيو ته ”ايمان اهو آهي، ته ماڻهو الله جي بندگي نه بهشت جو اميد تي ۽ نه دوزخ جي ڊپ کان ڪري. +پر محض محبت ۽ شوق کان ڪري“، پوءِ پنهنجا جوڙيل ڪيترائي معرفت جا شعر پڙهيائين. +هو تمام چڱو شعر چوندي هئي، جنهن جي معنيٰ حقاني هوندي هئي. +ڪنهن شخص پڇيس ته ”رسول الله ﷺ جي محبت تنهنجيءَ دل ۾ ڪيتري آهي؟ +“ هن جواب ڏنو ”خالق جي محبت، منهنجيءَ دل ۾ ڪنهن به مخلوق جي محبت لاءِ جاءِ ڪانه ڇڏي آهي“. +خدا کي ڏسڻ جي نسبت ۾ پڇيائونس. +چيائين ته ”ڏسڻ کانسواءِ پُوڄڻ ڪهڙو آهي. +جي هن کي نه ڏسان، ته جيڪر سندس پرستش به نه ڪريان! +“ پڇيائونس ته ”شيطان کي دشمن رکندي آهين، يا نه؟ +“ جواب ڏنائين ته ”آءٌ رحمان جي دوستيءَ ۾ اهڙي مشغول آهيان، جو شيطان جي دشمنيءَ بابت خيال ڪرڻ جي فرصت نه اٿم“. +پنهنجي نالي چوندي هئي ته ”آءٌ هُن جهان کان آئي آهيان، ۽ وري به هُن جهان ڏي وينديس“ مگر مون کي ارمان اهو ٿو ٿئي، ته ماني هِن جهان جي ٿي کان، ۽ ڪم هُن جهان جو ٿي ڪريان! +”صالح مِري“ اولياء هڪڙي ڀيري چيو ته ”جيڪڏهن ڪو در پيو کڙڪائيندو، ته نيٺ اهو کلندو. +“ رابعه چيس ته ”ڪيستائين پيو کڙڪائيندين ته پٽجي _ پهرين ٻڌاءِ ته در هُن ڪو پوريو به آهي ڇا، جو پٽي؟ +“ هڪڙي ڀيري پنهنجي ڪوٺيءَ ۾ در بند ڪريو، عبادت ۾ مشغول ويٺي هئي، بهار جي موسم هئي، مينهن وٺو هو، ٻاهر خدائي رنگ ماڻهن پئي ڏٺا، هڪڙي اچي ڪوٺيءَ جي در وٽ سڏ ڪري چيس ته ”بيبي، نڪري ٻاهر ٿيءُ، قادر جي قدرت ڏس! +“ هن کي جواب ڏنائين ته ”تون لنگهي اندر آءٌ، ته خود قادر کي ڏسين، ”قادر، جو مشاهدو چڱو، يا سندس ”قدرت“ جو؟ +“ هوءَ خدا کي سوال ڪندي هئي، ته ”يا خدا“ جيڪا دنيا ۾ منهنجي قسمت ڪئي اٿئي، سا پنهنجن دشمنن کي ڏي، ۽ جيڪا آخرت ۾ منهنجي قسمت ڪئي هجيئي، سا پنهنجن دوستن کي ڏي _ منهنجي لاءِ رڳو تون پاڻ بس آهين! +“ هڪڙي ڀيري بيبي رابعه، حسن بصريءَ ڏي ٽي شيون ڏياري موڪليون ، شمع جو ٽڪر، سُئي ۽ وار، ۽ چوائي موڪليائينس ته ”شمع وانگي پاڻ به پيو سڙ، ۽ ٻين کي به روشني پيو ڏي، سُئي وانگي پاڻ اگهاڙو رهه، ۽ ٻين جا ڪپڙا تيار ڪري انهن جو ستر ڍڪ، ۽ وار وانگي ضعيف ۽ نستو ٿي گذار، ته تنهنجو ڪم ٺهي اچي! +بيبي رابعه جو گهڻو عربي شعر آهي. +نموني لاءِ سندس مناجات مان چار بيت ڏجن ٿا. +احبڪ حبين _ حب الهويٰ +وحبا لانڪ اهل لذالڪ: +فاما الذي انت اهل لہ، +فڪشفڪ لي الحجب حتي اراڪ، +فاما الذي هو حب الهويٰ، +فشغلي بذڪرڪ عمن سواڪ: +فلا الحمد في زاد لا ذالڪ لي، +ولڪن لڪ الحمد فِي ذا وذاڪ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41326.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41326.txt new file mode 100644 index 0000000..7a9be6f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41326.txt @@ -0,0 +1,37 @@ +شجرت الدر +شجرت الدر +هيءَ خاتون مصر جي ”ايوبيه“ گهراڻي جي ستين بادشاهه، ”ملڪ صالح“ جي سُريت هئي. +ننڍي هوندي هن کي کان چڱي تعليم مليل هئي، جنهن ڪري بادشاهه وٽ هن جو ڏاڍو قدر هو. +بادشاهه مان هن کي هڪڙو پٽ به ڄائو،جنهن جو نالو ”خليل“ رکيو ويو، ۽ جنهن ڪري هن کي ”اُم خليل“ جي ڪُنيت ملي. +مگر اهو جلدئي مري ويو. +هن کي بادشاهه پاڻ سان جنگين ۾ به کڻندو هو. +بادشاهه ملڪ صالح پاڻ به ڏاڍو نيڪ، عقلمند ۽ بيدار مغز هو. +تاريخ وارن هن جي گهڻي تعريف ڪئي آهي. +هن ملڪ ۾ ڏاڍا سڌارا ڪيا، ۽ فساد بند ڪيائين، ۽ هڪڙو وڏو مدرسو ”قصرين“ ۾ قائم ڪيائين. +بحري فوج تيار ڪرايائين. +سن 647هه ۾، فرانس جي بادشاهه” لوئي“ سان ”دمياط“ جي ويجهو وڙهڻ لاءِ ويو، ته اوچتو چالهين ورهين جي عمر ۾ ۽ ڏهن ورهين جي حڪومت کانپوءِ، مري پيو. +اهڙيءَ پريشانيءَ جي حالت ۾ ”شجرة الدر“ ڏاڍو همت جو ڪم ڪيو: مَلڪ صالح جا ٽي پٽ هئا، مگر انهيءَ وقت فقط هڪڙو پٽ ”توازن شاهه“ جيئرو هو، جو ”ڪيفا“ ۾ هو. +”شجرة الدر“ لشڪر کي بادشاهه جي مرڻ جي خبر نه ٻڌائي، رڳو سخت بيماريءَ جي حالت ظاهر ڪيائين، ۽ ڳجهه ڳوهه ۾ هڪڙو قاصد ”توازن شاهه“ ڏي موڪليائين، جو آيو، ۽ ”شجرة الدر“ ائين ظاهر ڪيو، ته بادشاهه پٽ کي پنهنجي طرفان مدارالمهام يا جانشين ڪيو آهي. +جڏهن هو دمشق ۾ وڃي”مَلڪ اعظم“ جي لقب سان تخت نشين ٿيو، تڏهن بادشاهه جي مرڻ جي خبر ظاهر ٿي. +انهيءَ وچ ۾ فرانسيسي لشڪر مسلمانن تي ڪاهه پئي ڪئي، مگر ”شجرة الدر“ تجويز سان انهن کي سامهون پئي ٿي. +نيٺ بحري فوج جي مدد سان، هن ”لوئيءَ“ جي لشڪر کي شڪست ڏني. +هن جا 115 آفيسر ماريا، ۽ 33 جهاز گرفتار ٿيا. +سگهوئي پوءِ، ”لوئي“ پاڻ به گرفتار ٿي پيو، جنهن کي وٺي هوءَ قاهره ۾ آئي. +توازن شاهه، تخت تي ويهڻ کانپوءِ ”شجرة الدر“ جو احسان وساري، سندس برخلاف ٿيو، ۽ هن کي دڙڪا ڏيڻ لڳو. +مملوڪن جي فوج ”شجرة الدر“ سان مليل هئي، ۽ اُها فوج ڏاڍي زور ڀري هئي. +تنهن توازن شاهه کي ماري وڌو. +تخت جو وارث ڪونه هو، تنهن ڪري زور سان شجرة الدر کي تخت تي ويهاريائون، ۽ امير عزالدين ( يا معز الدين) کي لشڪر جو سپهه سالار مقرر ڪيائون. +(اُهو اصل مَلڪ صالح جو زر خريد غلام هو). +هن راڻيءَ مُلڪ جا سڀ فساد بند ڪرائي ڇڏيا، ۽ ڏاڍو سڌارو ڪيائين. +هن فرانس سان عهد نامو ڪيو، جنهن موجب ”لوئي“ بادشاهه کي مارايائين: پنهنجا مسلمان قيدي وري ورتائين، ۽ ”دمياط“ جو گهڻن ورهين کان فرانسيسي وٺي ويا هئا، سو موٽائي ورتائين، اَٺ لک دينا، لُٽ جي چٽي، به هنن کان ڀرائي ورتائين. +لوئي فرانس پهچڻ شرط عهد شڪني ڪري، جنگ شروع ڪئي، تنهن تي شجرة الدر هن سان جُٺ ڪرڻ لاءِ هڪڙو عربي قصيدو هن ڏي موڪليو، جنهن جو پهريون بيت هن طرح هو: +”قل للفرانس اذا جئتہ، مقال صدق عن قوه من نصيح. +انهيءَ قصيدي جو مطلب هي هو ته ”اي قاصد تون جڏهن فرانس ۾ لوئيءَ وٽ وڃين، تڏهن چئجئينس ته آءٌ توکي نصيحت ڪندڙ وانگي سچ ٿو چوان، ته تو بي عقلي ڪري پنهنجن پنجاهه هزار سنگيتن کي قبر ۾ وجهي ڇڏيو، جن مان فقط ڪي زخميل وڃي بچيا آهن، جي اسين ٻيو ڀيرو توتي قصد ڪري آياسين، ته اهو ساڳيو مڪان، جتي تون هيترا ڏينهن قيد هئين، اهو تنهنجي لاءِ اڃا خالي پيو آهي! +هيءُ قصيدو ٻڌي ”لوئي“ شرمندو ٿيو، ۽ جنگ جو خيال لاهي ڇڏيائين. +سگهوئي پوءِ شجرة الدر، سردار عزالدين سان شادي ڪئي. +اڳي انهيءَ خاندان مان ڪا زال بادشاهه نه ٿي هئي، تنهن ڪري ماڻهن حلب جي واليءَ، ”ملڪ ناصر“، آخرين عباسي خليفي به پنهنجي دعوي پيش ڪئي. +شجرة الدر ڏٺو ته ماڻهن جي راءِ مرد بادشاهه ڏي آهي، ۽ وڙهڻ سان مفت خونريزي ٿيندي، تنهن ڪري پاڻ بادشاهي ڇڏي، پنهنجي مڙس عزالدين جي فرمانبرداري قبول ڪيائين، جو بادشاهه ٿيو. +انهيءَ طرح هن راڻيءَ مڙيئي ٽي مهينا حڪومت ڪئي، مگر تمام چڱي ڪئي، ۽ سڀني مصر جي بادشاهن کان مشهور ٿي ويئي. +شجرة الدر، مڙس کي حڪومت جي ڪم ۾ مدد ڏيندي آئي، ستن ورهين کان پوءِ ، سنه 655هه (1257ع) ۾، عزالدين ”موصل“ جي حاڪم جي ڌيءُ سان کڻي شادي ڪئي، تنهن تي شجرة الدر ڏاڍي ڪاوڙي، ۽ محسن جوهريءَ سان سازش ڪري، هن کي حمام ۾ مارائي ڇڏيائين. +انهيءَ وير وٺڻ لاءِ، عزالدين جي هڪڙي سُريت _ جنهن مان هن کي هڪڙو پٽ هو. +ڪنهن بهاني تي پنهنجون ڪي ٻانهيون وٺي، شجرة الدر جي گهي ويئي، ۽ اتي انهيءَ کي خنجر هڻي ماري وڌائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41327.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41327.txt new file mode 100644 index 0000000..39e4cea --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41327.txt @@ -0,0 +1,82 @@ +قرت العين +قرت العين +”قرت العين“، جنهن جو اصلوڪو نالو ”زرين تاج“ آهي، سا حاجي مُلا محمد صالح قزوينيءَ جي ڌيءُ هئي، جو ايران جي مشهور ۽ نامور عالمن مان مُک ماڻهو هو. +اهو عيسوي اڻيهين صديءَ جي شروعات ۾ رهندو هو. +ملا صالح، فقہ جي علم ۾ قابل هو، انهيءَ جي گهراڻي ۾ ڪيترائي ٻيا وڏا وڏا عالم ۽ فاضل ٿي گذريا هئا. +انهيءَ جو ڀاءُ حاجي محمد تقي، يعنيٰ، قرة العين جو چاچو، قزوين جو مجتهد هو، ۽ ملا محمد تقي جو پٽ ملا محمد نهايت وڏو عالم هو، انهيءَ ڪري قرة العين، خاندانيءَ جي ڪري، روشن دماغ ۽ فاضل ۽ فياض هئي. +هن کي علم جي وڌائڻ جو شوق گهڻو هو، غور ۽ خوض ڪرڻ جي عادت هوندي هيس، ۽ علم جي تحصيل ۾ سخت محنت ۽ ڪوشش ڪندي هئي. +ننڍڻ کان ئي هن کي علمي مذاق کان سواءِ ٻيو شغل ڪونه هوندو هو. +جڏهن ڪٿي سندس فاضل ۽ عالم مائٽ مٽ گڏ ٿيندا هئا، تڏهن علمي مباحثو ۽ تذڪروهلندو هو. +انهيءَ ۾ هوءَ شامل ٿيندي هئي، ۽ ڏاڍي ڌيان سان هنن جون ڳالهيون ٻڌندي هئي. +انهيءَ ڪري، سندس چاچو خواهه ٻيا مائٽ کيس گهڻو پسند ڪندا هئا، ۽ آفرين ۽ مانُ ڏيندا هئا. +هڪڙو ته هن کي خداداد حُسن، حيا ۽ عمدو ذهن هو. +ٻيو ته هوءَ پاڪدامن ۽ پرهيز گار هئي، تنهن ڪري سگهوئي قزوين ۾ پنهنجي علميت، قابليت ۽ بلند خياليءَ جي ڪري مشهور ٿي ويئي، ۽ سندس خاندان بلڪ سارو شهر هن تي فخر ڪرڻ لڳو. +قرة العين جي شادي سندس سئوٽ ملا محمد سان ٿي هئي، ليڪن افسوس ته انهن جي اڻبڻت ٿي پيئي ۽ انهيءَ جي پڇاڙي چڱي نه ٿي. +قرة العين، هميشہ وانگي پنهنجي علمي ڪمن ۾ مَشغول رهي، بلڪ مذهبي ۽ علمي ڳالهين ۾ سندس شوق ۽ دلچسپي زياده ٿيڻ لڳي. +انهيءَ وقت ڌاري هن کي خبر ملي ته هڪڙو نوجوان شيرازي، مرزا علي محمد نالي، ”مهدي“ هئڻ جي دعويٰ ٿو ڪري، ۽ گهڻائي ماڻهو هن جي پيروي ٿا ڪن، انهيءَ سان قرة العين خط ڪتابت ڪرڻ لڳي. +نيٺ سچيءَ دل سان هن جي شاگرد ۽ مريد ٿي، ۽ انهيءَ جي تعليم پکيڙڻ ۾ ڪوشش ڪرڻ لڳي. +انهيءَ ڪم لاءِ، سفر ڪرڻ ۽ ظاهر ظهور وعظ ڪرڻ لڳي. +مرزا علي محمد جو پيءُ اصل سوداگر هو، ۽ پنهنجي وطن شيراز ۾ سوداگري ڪندو هو. +هو پنهنجي پٽ کي ننڍيءَ عمر ۾ ڇڏي مري ويو، ۽ سندس مامي هن کي پالي وڏو ڪيو ۽ تعليم ڏني. +مامس هن کي ابي_ ڏاڏي واري ڪم ۾ لڳايو _ يعني سوداگريءَ ۾ _ پر هن جي طبعيت اهو ڌنڌو مناسب نه سمجهيو، تنهن ڪري بيزاريءَ مان شيراز ڇڏي ڪربلا هليو ويو، ۽ حاجي سيد ڪاظم جي مدرسي ۾ وڃي شاگرد ٿيو، جو شيخيه فرقي جي باني شيخ احمد احسانيءَ جو جانشين هو، انهيءَ مشهور بزرگ ۽ عالم وٽ سوين ماڻهو ايندا هئا. +ٿوري وقت کان پوءِ، حاجي سيد ڪاظم وفات ڪئي، ۽ مرزا علي محمد موٽي شيراز هليو ويو. +پر، هن جي انهيءَ وچ ۾ پنهنجي قابليت ڏيکاري هئي، ۽ هڪڙو عمدو ڪتاب به تصنيف ڪيو هئائين، تنهن ڪري سڀني شاگردن ۽ مريدن، پاڻ ۾ صلاح ڪري، مرزا علي محمد کي سڏي، کيس سيد حاجي ڪاظم جو جانشين ڪيو. +سگهوئي پوءِ مرزا علي محمد ”مهدي“ هئڻ جي دعوا ڪرڻ لڳو، ۽ ”باب“ جو لقب پاڻ تي رکي. +هڪڙي نئين شرعيت تيار ڪيائين، ۽ هڪڙي نئين تعليم ڏيڻ ۽ پکيڙڻ لڳو. +انهيءَ جا مختصر اُصول هي هئا: ”انسان جي هدايت لاءِ ”مشيت اُوليٰ“، يعنيٰ خدا جي مرضي، هميشہ هڪڙي نه ٻئي انسان جي صورت ۾ حلول ڪري اچي ٿي، اهڙن انسانن کي پيغمبر ٿو سڏجي ، حضرت آدم عليه السلام کان وٺي حضرت محمد ﷺ جن تائين جيڪي پيغمبر ٿي گذريا آهن، تن جون جيتوڻيڪ صورتون علحديون هيون، مگر في الحقيقت هو سڀ هڪ هئا، ۽ مشيت اوليٰ جدا جدا صورتن جي وسيلي يا انهن جي واتان ٿي ڳالهايو. +حضرت محمد ﷺ جن کان 1270 ورهيه پوءِ، انهيءَ مشيت اوليٰ، مرزا علي محمد ”باب“ ۾ حلول ڪيو آهي. +اهو سلسلو هميشہ قائم رهندو، ۽ انهيءَ جي ڪابه انتها ڪانه ٿيندي. +انهيءَ بابت حضرت محمد ﷺ جن اڳي ئي خبر ڏيئي ڇڏي هئي، ته مون کانپوءِ امام مهدي ايندو_ اهـــو ”مهدي“ مرزا علي محمد ”باب“ آهي. +انهيءَ ڳالهه جي سچائيءَ ۽ ثابتيءَ لاءِ مرزا علي محمد هڪڙو ڪتاب لکيو، جنهن جو نالو هن”بيان“ رکيو، جو قرآن مجيد جي جواب ۾ آهي. +انهي ”نئين مذهب“ ملڪ ۾ هلچل مچائي ڏني. +ساري ايران ۾ هُل پئجي ويو. +ماڻهو هن جي رفيقن ۽ شاگردن جي برخلاف ٿيا، ۽ انهن کي ايذاءُ رسائڻ ۽ انهن جا خون ڪرڻ لڳا، قزوين جو مجتهد، حاجي ملا محمد تقي، انهيءَ جو زبردست مخالف ٿيو، اهو اڳي ئي شيخ احمد احسانيءَ ۽ انهيءَ جي مريدن جو مخالف هو، تنهن هينئر” باب“ ۽ انهيءَ جي طرفدارن _ يعني بابين ۽ شيخين _ تي ”ڪافر“ هئڻ جي فتوا ڏني _ پر انهيءَ ساڳئي محمد تقيءَ جي خاندان مان، قرة العين هن نئين فرقي جي طرفدار پيدا ٿي.مرزا علي محمد ”باب“ ، قرة العين جي تعريف ٻڌي هئي. +تنهن انهيءَ کي آڻي پنهنجو مصاحب ڪيو. +پوءِ سگهوئي هن ”مهدي“ کان لنگهي، ”رسول“ هئڻ جي دعويٰ ڪئي، ۽ انهيءَ ۾ قرة العين هن کي دل جان سان مدد ڏيڻ لڳي. +پهرين ته هوءَ ڪربلا ۾ وڃي فصاحت ۽ بلاغت سان وعظ ڪرڻ لڳي، ۽ هزارين ماڻهو وٽس گڏ ٿيندا هئا. +اتي جي حاڪم، عالمن جي ڪفر جي فتوا تي، قرة العين کي گرفتار ڪرڻ جو حڪم جاري ڪيو، پر قرة العين ڀڄي بغداد ڏي ويئي. +اتي ترڪيءَ جي سلطان هن کي وعظ ڪرڻ جي اجازت نه ڏني، تنهنڪري هوءَ همدان ۾ آئي. +اتي گهڻن عالمن کي بنائي ”بابي“ ڪيائين. +مرزا علي محمد هن کي ”طاهره“ جو لقب ڏنو، همدان مان وري قزوين ۾ موٽي آئي، ۽ اُتي هن بهادر ۽ همت واريءَ زال ارادو ڪيو ته تهران ۾ وڃي خود ايران جي بادشاهه کي ”بابي“ ڪريان. +هوءَ رواني به ٿي پر پڻس ڪي ماڻهو موڪليا، جي زور ڪري هن کي رستي تان موٽائي وٺي آيا. +اهڙيءَ هلت ڪري قرة العين جي مڙس، ملا محمد، کيس طلاق ڏيئي ڇڏي ڏنو. +ملا محمد تقي، قزوين جو مجتهد ۽ قرة العين جو چاچو، پنهنجيءَ پياريءَ ۽ قابل ڀائٽيءَ ۽ نُنهن جي ڪافر هئڻ تي ڏاڍو ڪاوڙيو _ بلڪ ڏک ۽ غم کان رت جون هنجون هارڻ لڳو، ۽ فتويٰ ڏنائين ته اڳتي مرزا علي محمد ”باب“ ۽ شيخ احمد احسانيءَ تي لعنت ڪرڻ ۾ اچي. +انهي حرڪت ڪري بابي ڏاڍا ڪاوڙيا، ۽ کيس مارڻ جي پٺيان پيا. +سنه 1265هه (1848ع) ۾ ، هڪڙي ڏينهن، مرزا صالح بابيءَ ٻين ٻن ڄڻن سان گڏ، وجهه ڏسي، مسجد ۾ ملا محمد تقيءَ کي ماري وڌو، سندس پٽ ملا محمد، يعني قرة العين جي مڙس، پيءُ جي خون جي تهمت قرة العين تي آندي، جنهن ۾ هوءَ گرفتار ٿي، پر اهو ڏوهه مٿس ثابت نه ٿيو، تنهن ڪري هن کي ڇڏي ڏنائون. +انهيءَ کان پوءِ قرة العين پنهنجي وطن. +قزوين“ هميشہ لاءِ ڇڏي ڏنو، ۽ خراسان ڏي ويئي، اتي ڪي ڏينهن گذاري، مازندران آئي، ۽ جتي ڪٿي پنهنجي مذهب جي پڌرائيءَ لاءِ وعظ ڪندي رهي. +انهيءَ وقت ڌاري، بابين ۽ شاهي فوج جي وچ ۾ سخت لڙائي شروع ٿي. +بابي قيد ٿيڻ لڳا، انهن سان گڏ قرة العين به قيدي ٿي، ۽ زنجيرن ۾ ٻڌجي تهران آئي. +ايران جو بادشاهه، ناصر الدين شاهه قاچار، هن جي صورت ۽ قابليت ڏسي، حيرت ۾ پيو ۽ مٿس گهڻو رحم آيس، تنهنڪري هن کي آزاد ڪرايائين _ رڳو احتياط لاءِ شهر جي ڪوٽوال جي نظر ۽ حفاظت هيٺ رکايائينس. +پر هيءَ تي اتي به نه رهي، ۽ زور شور سان پنهنجي مذهب جو وعظ ڪندي رهي. +ان جو اهڙو اثر ٿيڻ لڳو، جو گهڻا سندس پاسي اچڻ لڳا. +سن 1274هه ( 1857ع) ۾ ڏاڍو خراب اتفاق ٿي پيو، اهو هي ته ناصر الدين شاهه کي، شڪار ڪندي، ٽن بابين، تپاچو هڻي، گهوڙي تان ڪيرائي، گهوگهو ڏيئي ٿي ماريو، ته ماڻهن هنن کي پڪڙي وڌو. +تپاچو به گسي ويو. +انهيءَ تي سرڪاري حڪم جاري ٿيو ته سڀ بابي _ مڙس توڙي زالون _ هڪدم گرفتار ٿين. +رڳو جيڪو ”باب“ تي لعنت ڪري، تنهن کي ڇڏي ڏجي. +انهيءَ واقعي ۾ هزارين بابي، عذاب کائي. +خوشيءَ سان مئا. +ويچاري قرة العين به انهيءَ مصيبت کان بچي نه سگهي. +ڪوٽوال هن کي شاهي درٻار ۾ وٺي آيو، جتي وڏا وڏا عالم گڏ هئا. +انهن جو روبرو، هن کان پڇيو ويو ته ”تون بابي آهين ڇا؟ +“ قرة العين، ڊپ کان سواءِ چيو ته “آءٌ آهيان. +ساهه بچائڻ جي لاءِ پنهنجيءَ دل جي شاهديءَ ۽ سچ جي برخلاف، ٻي ڳالهه نه ڪنديس! +“ پاڻ، اُتي بيهي ڏاڍيءَ فصاحت سان پنهنجي عقيدي جي چڱائيءَ جو بيان ڪرڻ لڳي. +ساري درٻار حيران ٿي ويئي. +جڏهن بس ڪيائين، تڏهن به ڳچ تائين ته بادشاهه توڙي اُمراعه ۽ علماءُ ماٺ ۾ هئا. +نيٺ، ڏاڍي رنج ۽ افسوس سان، هن جي قتل جي فتوا ڏنائون. +پوءِ هن کي گُهٽي مارائي. +هن جو لاش هڪڙي ڦٽل کوهه ۾ وجهي، انهيءَ کي پهڻن سان ڀري ڇڏيائون _ ڪن جو چوڻ آهي، ته انهيءَ کي ساڙي ڇڏيائون. +انهيءَ طرح هن لائق، قابل، خوبصورت ۽ ثابت قدم زال جي حياتي پوري ٿي. +جيتوڻيڪ هن جو موت هيبتناڪ ۽ خواريءَ جهڙو هو، مگر هوءَ بهادريءَ جي رستي مرڻ سان، اعليٰ درجي جي جوانمردي ڏيکاري ويئي. +اهو افسوس جهڙو موت، هن جي قابليت ۽ عزت تي پردو نٿو وجهي. +قدرت قرة العين کي جهڙي ظاهري خوبي ڏني هئي، تهڙي باطني، جهڙي صورت ۾ هوءَ چڱي هئي، تهڙي سيرت ۾ ، نه رڳو فصاحت ۽ بلاغت ۾ هوءَ لاثاني هئي، پر هن جو عربي ۽ فارسي نثر توڙي نظم حيرت جهڙو هو. +هن جي غزلن ۽ شعرن مان ڪي ٿورا نموني لاءِ هتي ڏجن ٿا. +اگر اَن صنم ز سر ستم پيء ڪشتنِ من بيگناه، +لقد استقام بسيفہ، فقد رضيت بما رضا. +تو و ملڪ و جاه سڪندري، +من و رسم و راه قلندري. +اگر اَن خوش ست تو درخواري، +وگر اين بدست مرا سزا. +چہ شده ڪه اَتش حيرتي نہ زنم بقبائه طورِ دل، +فسڪڪتہ ود ڪڪتہ متد ڪدڪا متزلزلا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41333.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41333.txt new file mode 100644 index 0000000..9237a2e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41333.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +رضيہ سلطانہ +رضيه سلطانه +رضيه بيگم، جنهن کي پوءِ ”رضيه سلطانه“ جو نالو ۽ ”بلقيس جهان“ جو لقب مليو، سا سلطان شمس الدين التمش جي ڌيءُ هئي، ۽ سلطان رڪن الدين جي ڀيڻ هئي، سنه 634 هجري، مطابق 1336ع ۾ رڪن الدين کي جڏهن ماڻهن ستن مهينن جي راڄ کانپوءِ دهليءَ جي تخت تان لاٿو، تڏهن سندس ڀيڻ رضيه بيگم کي تخت تي ويهاريائون. +هن جو راڄ ٽي ورهيه هليو. +جيتوڻيڪ هن حڪومت تمام ٿوري ڪئي، تڏهن به تمام چڱي ڪئي. +”فرشتو“ پنهنجيءَ تاريخ ۾ لکي ٿو، ته، ”هن بيگم ۾ هر طرح جي شاهاڻي لياقت هئي، ۽ منجهس ٻيو عيب ڪوبه ڪونه هو، سواءِ هن جي ته هوءَ زال هئي. +هوءَ حڪومت جي ڪم ۾ اهڙي هوشيار ۽ خبردار هئي، جو جڏهن پڻس التمش دکن وارين جنگين تي ويو هو يا جڏهن گواليار فتح ڪرڻ ويو هو، تڏهن پٽن کي ڇڏي ڌيءُ کي ولي عهد ٺهرائي، حڪومت جو ڪم سندس حوالي ڪري ويو هو. +جڏهن هوءَ پاڻ بادشاهه ٿي، تڏهن به هن چڱي حڪمراني ڪئي. +اميرن مان ٻه فرقا ٿي پيا هئا، ۽ جن ڀاڻس کي تخت تان لاٿو هو، تن مان هڪڙو هن جي تخت نشينيءَ جي به برخلاف هو. +انهيءَ جماعت جو مهندار گذريل ٻنهي بادشاهن جو وزير هو، ۽ اُهي ماڻهو اهڙا زور وارا هئا، جي جيڪڏهن دهليءَ تي ڪاهي اچن ها، ته شاهي لشڪر کي شڪست ڏين ها، پر راڻيءَ رضيه جي عقلمندي سندن لشڪر کان زور هئي. +هن تجويز ڪري، پنهنجن دشمنن جي وچ ۾ اهڙي بداتفاقي وڌي، جو هنن جو سارو منصوبو ٽٽي پيو، ۽ ماڻهو ڌار ڌار ٿي سندس پيش اچي پيا. +پوءِ جيڪي شرارتي۽ فسادي هئا، تن کي مارايائين، ۽ٻين کي مهرباني ڏيکاري پرچايائين ۽ راضي ڪيائين، ۽ سگهوئي ملڪ ۾ سانت ۽ صُلح ٿي ويو. +”ابن بطوطہ“ لکي ٿو، ته ”رضيه مردانو لباس ڍڪي، گهوڙي تي چڙهي ٻاهر نڪرندي هئي، شڪار به ڪندي هئي. +هڪڙي ڀيري پڻس التمش شڪار تي ويو هو، رضيه ۽ ٻيون ڪي بيگمون به ساڻس هيون، هڪڙو شينهن التمش تي ڪاهي آيو، رضيه، بهادريءَ سان ترار کڻي، شينهن کي ٻه _ ٽي ڌڪ هڻي ڪيرائي وڌو _ جي ائين نه ڪري ها، ته التمش ضرور زخمي ٿي پوي ها. +حڪومت جي تخت تي به هوءَ اهڙيءَ حشمت ۽ رعب سان ويهندي هئي، جو امير امراءُ وٽس ڪنبندا ايندا هئا. +درٻار ۾ هوءَ شاهي پوشاڪ ڍڪي ويهندي هئي، ۽ پاڻ ڪم جو نيڪال ڪندي هئي. +هن قاعدا قانون سڌاريا، ۽ گذريل حڪومت ۾ جيڪي خرابيون ملڪ ۾ اچي پيون هيون، سي سڀ برطرف ڪيائين. +مطلب ته انصاف ۽ جرائت سان حڪمراني ڪيائين. +پر، هڪڙو نامناسب ڪم ڪيائين، جنهن ڪري ماڻهو منجهانئس ناراض ٿيا: هوءَ پنهنجي حويلي جي حبشي داروغي، ”ياقوت“ تي ڏاڍي مهربان هئي، ۽ انهيءَ کي ”اميرالامراء“ جو خطاب کڻي ڏنائين. +اهو هميشه سندس حاضريءَ ۾ رهندو هو، ۽ گهوڙي ته به اهو چاڙهيندو هوس. +سردارن ۽ اميرن کي اها ڳالهه تمام ناپسند آئي، سي فساد ڪرڻ لڳا. +مَلڪ اعزالدين، مَلڪ سيف الدين ۽ ملڪ علاو الدين جهڙا گهڻا زور ڀريا امير دشمن ٿي بيٺس، ۽ پاڻ ۾ صلاح ڪري، لشڪر وٺي، دهليءَ کي ڦري آيا، جيڪو ٻاهريون لشڪر رضيه جي مدد لاءِ ٿي آيو، تنهن کي به يا هٽائي ٿي ڇڏيائون، يا ته پاڻ سان ملائي ٿي ڇڏيائون. +انهيءَ هوندي به، رضيه سلطانه پنهنجي اڪيلي همت ۽ مردانگيءَ سان اُنهن سڀني کي شڪست ڏيئي ڇڏي. +وري لاهور جي حاڪم فساد ڪيو، تنهن تي به پاڻ پنهنجي سر فوج وٺي ڪاهي ويئي، ۽ فساد بند ڪيائين. +انهيءَ کانپوءِ، وري ڀٽنڊا جي حاڪم ”التونيه“ ياقوت حبشيءَ جي تڪليفن کان تنگ اچي سرڪشي ڪئي، ته انهي تي به ڪاهي ويئي، پر پنهنجن نوڪرن جي سازش ڪري گرفتار ٿي پيئي، ۽ ”ياقوت“ مارجي ويو. +تنهن کانپوءِ اٽڪل ۽ محبت سان ”التونيه“ کي پنهنجو ڪيائين _ بلڪ، ضرورت ڄاڻي، انهيءَ سان شادي به ڪيائين. +پوءِ ٻيئي گڏجي، دهلي جي تخت لاءِ، ٻين اميرن سان جنگ ڪرڻ لڳا. +انهن مان مُک اعزالدين بُلبني هو، جو التمش جو ناٺي هو، ۽ جنهن جو خطاب ”الف خان“ هو. +انهن جي وچ ۾ به وڏيون جنگيون ٿيون، جن ۾ رضيه گرفتار ٿي پيئي، پر ڏاڍي چالاڪي سان قيد مان ڀڄي نئين سر لشڪر گڏ ڪري وڙهڻ لاءِ آئي. +ٻه _ ٽي ڀيرا دهليءَ جي تخت لاءِ چوٽ ڏنائين، پر سندس هاڻوڪو لشڪر نئون ڀرتي ٿيل هو، تنهنڪري اهو شڪست کائي ڀڳو، ۽ پاڻ مڙس سميت قيد ٿي پيئي، ۽ ٻيئي قتل ڪيا ويا. +پوءِ ڀاڻس معز الدين ”بهرام خان“ کي اميرن تخت تي ويهاريو. +رضيه سلطانه، ظاهري حُسن کان سواءِ، باطني حسن به رکندي هئي، ۽ گهڻن علمن مان واقف هئي. +مذهب جي ڏاڍي پابند هئي. +دهاڙي قرآن پڙهندي هئي. +شعر به گهڻو پڙهندي هئي، ۽ پاڻ شعر به چوندي هئي. +پردي کانسواءِ تخت تي ويهي ، درٻار جو ڪم ڪندي هئي ۽ مقدما فيصل ڪندي هئي. +سڀ فرمان اڪثر هن جي قلم سان جاري ٿيندا هئا. +جنگ ۾ فوج جي سپهه سالار به پاڻ ٿيندي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41334.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41334.txt new file mode 100644 index 0000000..c50a94e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41334.txt @@ -0,0 +1,87 @@ +ارجمند بانو بيگم +ارجمند بانو بيگم +هيءَ ”تيمورلنگ“ يا ”تمرلنگ“ بادشاهه جي بيبي (زال) هئي. +هن جو اصل نالو ”امة الحبيب“ هو، ۽ سلطان يزدانيءَ جي ڌيءُ هئي. +جو ايران جي ”ڪاؤسي“ نسل مان هو، ۽ آتش پرست هو، جو پوءِ اسلام تي آيو هو. +هن جا ڪي وڏا به ، خليفي عمر رضه جي ڏينهن ۾ مسلمان ٿيا هئا. +”امة الحبيب“ جا پيءُ _ ماءُ مسلمان ٿيا، ليڪن پاڻ في الحال نه ٿي _ نڪي هنن کي زور ڪيو. +هوءَ ڏاڍي هوشيار ۽ قابل هئي، تنهن ڪري آزاد رهندي هئي. +نيٺ تيرهن ورهين جي عمر ۾ هوءَ مسلمان ٿي. +هوءَ اهڙي همت واري ۽ مرداني هئي، جو مڙساڻي پوشاڪ ڍڪيندي هئي، ڇوڪرن وانگي علمي توڙي جنگي تعليم وٺندي هئي، ۽ گهوڙي سواري، تير اندازي ۽ سپاهگيريءَ جو هنر چڱي طرح سکي. +شريف ماڻهن جي صحبت ۾، هن جي اخلاقي تعليم به گهڻي وڌي. +تنهن کانپوءِ، هوءَ ڀرتي ٿي. +بادشاهي جنگي مدرسي ۾ سورهن مهينا وڃي رهي، جنهن ۾ هن کي جنگي عملدار ٿيڻ جي سَنَد ملي. +گهڻن شهزادن ۽ وڏن ماڻهن شاديءَ لاءِ ڇڪيس، پر هن سڀني کي جواب ڏيئي ڇڏيو، جو ڄاتائين ته بهادر عورت جي لاءِ اهو هڪڙو قيد ۽ بند آهي +اڻويهين ورهين جي عمر ۾ هوءَ تُرڪي جي سلطان ”بايزيد، جي فوج ۾ وڃي بيٺي، ۽ سگهوئي پنهنجي هوشياريءَ، چالاڪيءَ، ايمانداريءَ ۽ عقلمنديءَ جي ڪري ”ليفٽيننٽ“ جو عهدو حاصل ڪيائين. +هيءَ خوبصورت عورت، چوويهن ورهين تائين فوجي نوجوانن جي وچ ۾ اهڙيءَ پاڪدامنيءَ سان رهي، جيئن ڪا ڀيڻ پنهنجن ڀائن جي وچ ۾ رهي. +سلطان بايزيد هن جي جرائت ۽ بهادريءَ جي بيحد تعريف ڪندو هو، ۽ ڏاڍا گهڻا انعام ڏيندو هو.انهيءَ وقت ڌاري بايزيد جي تميور بادشاهه سان جنگ شروع ٿي، ۽ ”امة الحبيب“ به انهيءَ جنگ ۾ وڙهي. +آخر بايزيد کي شڪست آئي، ۽ ”امة الحبيب“ ٻين بهادرن سان گڏ قيد ٿي پيئي. +انهيءَ وقت هن کي زرهه ۽ هَود پيل هو، ۽ هٿيار لڳل هوس. +تيمور هن کي دشمن جي طرف وارن مان، سڀني کان زياده بهادريءَ ۽ همت سان وڙهندي ڏٺو هو، تنهنڪري هن ڏي سندس خاص ڌيان ٿيو. +هن جي ڪشادي پيشاني، ڪشادو سينو، مضبوط هٿ _ پير ۽ خوبصورت شڪل ڏسي، سڀڪو حيران ٿي ويو. +جڏهن پهريندي سڀ قيدي آيا، تڏهن تيمور حڪم ڪيو ته سڀني کي قتل ڪريو. +هيءُ حڪم ٻڌي، ”امة الحبيب“ تيمور جهڙي شوخ، ضدي ۽ خونخوار بادشاهه کي جرائت ڪري، عرض ڪيو ته ”اي امير، مون کي ڪو عرض ڪرڻو آهي، ۽ جيسين آءٌ پنهنجيءَ دل جو احوال ڪري نه رهان، تيسين مون کي روڪ نه ٿئي“. +تيمور جي اجازت ملڻ تي هن هڪڙي ڏاڍي دلچسپ تقرير ڪئي، جنهن جو مختصر مطلب هي هو ته ”اي بادشاهه، تو جو بي سبب بايزيد تي چڙهت ڪئي، ۽ هزارن خدا جي بيگناهه بندن جي خونريزي ڪئي، سو تو اهڙو ڳرو گناهه ڪيو آهي، جنهن جو ٻوجهه قيامت تائين تنهنجيءَ گردن تي رهندو تو ڏاڍيءَ بيرحميءَ سان ستر هزار بيگناهه تُرڪ ٺڳيءَ سان سُرنگهه جي وسيلي اڏائي ڇڏيا، ۽ انهن جي پيارن ٻچن کي يتيم، ۽ زالن کي بيوهه ڪيو. +بوجو توکي يقين رکڻ کپي ته تو انهن بهادر ترڪن جي رت ۾ پنهنجي گهوڙي جا سُنب نه ڀريا، پر اسلام جي بيخ ڪني ڪئي، ۽ جن مسلمانن يورپ ۾ فتحون ڪيون، ۽ ڪيئي بادشاهتون زير و زبر ڪيون، تن تي تو بيرحمي ۽ ظلم ڪيو! +جيتوڻيڪ بادشاهه بايزيد، نياز سان، خلق جي بچاءَ لاءِ، توکي صلح جو پيغام موڪليو ته به تو هٺ ۽ وڏائيءَ کان هن جي ڳالهه نه مڃي: پڪ ڄاڻج ته نيٺ هڪڙي ڏينهن تنهنجي به حياتي پوري ٿيندي، ۽ خدا جي اڳيان توکي حاضر رهڻو پوندو _ پوءِ انهيءَ جي سوال جو ڪهڙو جواب ڏيندين؟ +آءٌ هن بابت ٻيو وڌيڪ چوڻ نٿي گهران، فقط هيترو عرض ڪريان ٿي ته جڏهن اسين سڀ قيدي ٿيا آهيون، ۽ اسان جا هٿ پير زنجيرن سان ٻڌل آهن. +تڏهن تون اهو ڪهڙو بُزدلي ۽ نفرت جهڙو حڪم ٿو ڏين ته هن بيوسيءَ جي حالت ۾ اسان کي قتل ڪن! +“ ائين چئي، ”امة الحبيب“ مٿي مان پنهنجو لوهه جو خود لاهي هيٺ اچلايو، ۽ چوڻ لڳي ته ”ڏس، ڏس! +اي بادشاهه، آءٌ هڪڙي ناتجربيڪار عورت آهيان: انهيءَ مان ئي تون کڻي قياس ڪر ته جنهن قوم جون زالون اهڙيون بيڊپيون ۽ همت واريون آهن، تن جا مرد ڪهڙا نه بهادر ۽ دلير هوندا! +تيمور توڙي ٻيا درٻاري، هن جي گفتگو ٻڌي ۽ هن جي صورت ڏسي، حيران ٿي ويا. +تيمور جهڙي زبردست ۽ قهار شخص هن کي نرميءَ سان فقط هيترو چيو ته ”اي بهادر خاتون، جيڪي تو چيو سو سڀ درست ۽ بجا آهي، ليڪن حقيقت هي آهي ته جدا جدا فتحن حاصل ٿيڻ ڪري، اسان کي هيءُ نئون خيال دل ۾ آيو، هاڻ وڃ، مون توکي ۽ تنهنجن نثار قيدين کي معافي ڏني. +هيءُ ٻڌي، ”امة الحبيب“ بادشاهه کي سلام ڪيو، ۽ پنهنجن همراهن سميت آزاد ٿي، وري وڃي بايزيد جي لشڪر سان گڏي. +هن جي وڃڻ کانپوءِ تميور شاهه سلطان يزدانيءَ ڏي ڌيءُ جي سڱ ڏيڻ جو پيغام موڪليو. +هن تميور کي خونخوار بادشاهه ڄاڻي انڪار ٿي ڪيو، پر جڏهن ڌيءُ سان صلاح ڪيائين ۽ هن جو اعتراض ڪونه ڏٺائين، تڏهن قبول ڪيائين. +تيمور ڏاڍو خوش ٿيو، ۽ ٻئي ڏينهن يارهن هزار فوج وٺي ”جبل الطير“ جي ميدان ۾ آيو، جتي يزدانيءَ جي ٻاويهه هزار فوج لٿل هئي، اتي هن جو نڪاح ٿيو، ۽ تيمور ڪابِين ۾ چين جو ملڪ لکي ڏنو. +يـزدانيءَ به پنهنجيءَ ڌيءُ کي ججهو ڏاج ڏيئي ۽ چڱيون نصيحتون ڪري رخصت ڏني، ۽ ”امة الحبيب“ شاهي محلات ۾ اچي داخل ٿي. +سندس نالو مٽائي، ”حميده بانو بيگم“ رکيو ويو. +جيتوڻيڪ تيمور کي اڳيئي ٽي بيگمون ٻيون به هيون، ته به هن بيگم سگهوئي پنهنجي ظاهري ۽ باطني حسن، روشن دماغيءَ، بيدار مغزيءَ چڱن اخلاقن ۽ عادتن جي ڪري، نه رڳو تيمور جهڙي جابر ۽ قهار بادشاهه کي، پر ساري حرمسراءِ جي بيگمن کي موهي ڇڏيو، ۽ اهڙي هر دلعزيز ٿي ويئي، جو ڳالهه ڪرڻ کان ٻاهر! +انهيءَ کانپوءِ جڏهن به ڪڏهن بادشاهه جنگ تي ويندو هو، تڏهن حميده بانو بيگم ساڻس رهندي هيس، ۽ اڪثر خوفناڪ وقتن ۽ هنڌن تي، هٿيار ڍڪي، بهادرن جهڙي جوانمردي ڏيکاريندي هئي +هڪڙي ڀيري ”اصطخر“ جي حاڪم شريف حسن فساد ڪيو، ۽ باغي ٿيو، حميده بانو، زور ڪري بادشاهه جي اجازت وٺي، ٻارهن هزار فوج ساڻ ڪري اوڏي وئي، شريف حسن، ٺڳي ڪري ڏانهنس نياز نامو لکيو، جنهن ۾ هن عذر خواهي ڪئي ۽ معافي گهري، ۽ لکيائين ته جنهن وقت بيگم ايندي، تنهن وقت قلعي جو دروازو کولي ڇڏيندس. +انهيءَ تي ڀروسو ڪري، بيگم منزلگاهه ۾ بيخبر سُتل هئي، ته رات جو اوچتو دغاباز شريف حسن لشڪر سميت اچي مٿن پيو ۽ بيگم تنبوءَ کي گهيرو ڪري ويو. +حميده بانو بيگم هڪدم اُٿي، ۽ هٿيار ڍڪي اڪيلي ٻاهر آئي. +ڊڄڻ کانسواءِ، هڪل ڪري چيائين ته ”اي دغا باز ٺڳ شريف حسن، ڪٿي آهين؟ +نڪري هيڏي ٿيءُ ۽ پنهنجي بهادري ڏيکار! +“ شريف حسن جو جوان پٽ سندس سامهون آيو، تنهن کي جهٽ ۾ هڻي ڪيرائي وڌائين، پوءِ لشڪر ۾ تير هڻن لڳي. +شريف حسن جو حڪم هو ته هن کي ماريو نه، پر جيئرو قيد ڪريو. +ايتري ۾ بيگم جا پهري وارا پنج سئو سوار به ٿيار ٿي اچي پهتا ۽ پيادا به آيا، پوءِ دشمن جي وچ ۾ ڪاهي پيا. +بيگم خود پنهنجيءَ ترار سان ڪيترائي ماڻهو ماري وڌا، دشمن کي خوف ٿيو، جو سمجهائون ته سڄو لشڪر اچي اسان تي ڪاهي پيو آهي، سي ڊپ ۾ اٿي ڀڳا ۽ حميده بانو بيگم فتحياب ٿي. +انهيءَ لڙائيءَ ۾ هن کي تمام گهڻا زخم رسيا. +اُتان ڪوچ ڪري، ٽيهن ميلن جي مفاصلي تي ”سلطانيه“ جي ڳوٺ ۾ اچي منزل ڪيائين، جتي ڦٽن جو علاج ڪيائين، ۽ سگهوئي ڇُٽي چڱي ڀلي ٿي. +انهيءَ لڙائيءَ ۾ بيگم جا ٽي هزار ماڻهو ماريا ۽ گهڻا زخمي ٿيا. +انهيءَ هوندي به، هن بهادر بيگم وري ”اصطخر“ تي ڪاهيو، ۽ باغي حاڪم سان وڃي وڙهي. +نيٺ يارهين ڏينهن قلعو فتح ڪيائين. +شريف حسن جنگ ۾ مارجي ويو، ۽ هن جي زال ۽ ٻار گرفتار ٿي هن وٽ آيا. +انهن سان هن ڏاڍي مهربانيءَ جي هلت ڪئي. +پوءِ ”اصطخر“ ۾ ٻيو هڪڙو معتبر فوجي عملدار ڇڏي، پاڻ موٽي تيمور وٽ آئي +هيءَ بيگم، عربي ۽ فارسي زبان کانسواءِ، چيني ۽ زردشتي ٻولي به ڄاڻندي هئي، ۽ راڳ يا علم موسيقيءَ ۾ به ماهر هئي، شاعره به هئي. +عربيءَ ۽ ترڪي زبان ۾ شعر چوندي هئي _ اڪثر انهيءَ جو مضمون بهادريءَ ۽ همت جو هوندو هو. +حاضر جواب في البديهه شعر چوڻ واري به ڏاڍي هئي، نثر ۾ به چڱي انشاء پردازي ڪندي هئي. +گهڻا فرمان سرڪاري عهديدارن ڏي سندس هٿ جا لکيل هوندا هئا، ۽ جيڪي رپورٽون يا عريضيون بادشاهه وٽ اينديون هيون، تن جا جواب به بادشاهه جي حڪم سان هوءَ پاڻ لکندي هئي. +هن ڪي ڪتاب به تصنيف ڪيا _ خاص ٻه ڪتاب جي تميور جي مرڻ کانپوءِ هن قسطنطنيه ۾ رهي لکيا، تن مان هن جي قابليت ثابت ٿئي ٿي. +هڪڙي جو نالو”خواتين ترڪي“ آهي. +۽ ٻئي جو امير تميور جا ”فتوحات هنديه“.پهريون تمام وڏو ڪتاب آهي. +جو ترڪيءَ جي شريف زالن بابت آهي، ۽ انهيءَ ۾ زالن کي چڱيون چڱيون نصيحتون به ڪيل آهن، ۽ ٻيو ڪتاب ”فتوحات“ ته هڪڙو تاريخي خزانو آهي، جنهن ۾ امير تيمور جي بهادرين، عادتن، اخلاقن، توڙي ٻئي ملڪي ۽ قومي احوال جو بيان آهي. +انهن ٻنهي ڪتابن جو فرانسيسي ٻوليءَ ۾ ترجمو ٿيل آهي، ۽ انهيءَ مان وري ٻين يورپي ٻولين ۾ به ترجمو ٿيل آهي. +حميده بانو بيگم کي سبڻ _ ڀرت ڀرڻ جو به شوق هوندو هو، ۽ زرهون به ٺاهي ڄاڻندي هئي، تيمور بادشاهه سندس هٿ جون جڙيل زرهون جنگ ۾ ڍڪيندو هو، هڪڙي ڳالهه سا هن جي بابت ناخوشيءَ جهڙي هئي، ته هوءَ دين اسلام جي سخت پابند نه هئي، نڪي پنج ئي وقت نماز پڙهندي هئي _ فقط نالي جي مسلمان هئي. +بلڪ ڪڏهن ڪڏهن اڪيلائيءَ ۾ ته پنهنجي اڳوڻي زردشتي مذهب ڏي ميل رکندي هئي. +هن جا مذهبي خيال هڪڙي وڏي خط مان معلوم ٿا ٿين. +جو هن هڪڙي مشهور آتش _ پرست سردار ڏي لکيو هو. +اهوئي سبب آهي جو عربي نويس هن کي اڪثر مُلحد ۽ ڪافر سڏيندا آهن +مٿي چيو ويو آهي ته تيمور کي ٻيون به ٽي بيگمون هيون: انهن مان ٻه تميور جي حياتيءَ ۾ مري ويون. +۽ باقي حميده بانو بيگم ۽ فخر النساءَ بيگم رهيون. +جڏهن تيمور سخت بيمار ٿيو، تڏهن حميده، پيار مان پڇيس ته ”حضور، منهنجي لاءِ ڪهڙو حڪم آهي؟ +“ تيمور چيو ته پياري حميده، آءٌ حڪم ڪريان ٿو ته مون کان پوءِ توکي تخت تي ويهارين“. +پوءِ ته سگهو ئي تيمور مري ويو، ۽ حميده بيگم جو ماٽيجو پٽ، يعني فخرالنساء جو پٽ ميرالنشاهه، ٻين ڪن سردارن سان ڏاڍي ڪُشت خون ڪرڻ کانپوءِ بادشاهه ٿي تخت تي ويٺو. +حميده بانو بيگم، پنهنجو زر ۽ جواهر ساڻ کڻي، سڌي گرجستان جي تخت شهر ”ٽفلس“ ۾ وڃي رهڻ لڳي. +تيمور بادشاهه 36 ورهيه بادشاهي ڪئي، ۽ سنه 807هه (1404ع) ۾، ايڪهتر ورهين جي عمر ۾ وفات ڪيائين. +حميده بانو بيگم کي تميور مان ست ٻار ٿيا، پر اهي سڀ ننڍي هوندي ئي مري ويا، تنهن ڪري اولاد جي نه هئڻ ڪري، هوءَ ڪتابن پڙهڻ سان دل وندرائيندي هئي. +پردو ڪونه ڪندي هئي، ۽ باغن، جهنگلن ۽ بازارن ۾ گهوڙي تي چڙهي گهمندي هئي. +گهڻن خود غرض سردارن کيس مخفي طرح چيو ته ”جي چوين ته اسين ميرالنشاهه کي ماري، توکي تخت تي ويهاريون، جيئن تيمور بادشاهه جي مرضي هئي، مگر هن نيڪ خاتون کي بادشاهيءَ جي لالچ نه ٿي، ۽ هنن کي صاف چيو ته ”مون کي دين ۽ دنيا جي سرخرو ئي گهرجي. +“ ٽفلس ۾ جڏهن حميده بانو بيگم جي نسبت ۾ خوف جون خبرون اُٿڻ لڳيون، تڏهن هوءَ وري قسطنطنيه ۾ اچي رهي، جتي وفات ڪيائين. +حميده بانو بيگم وٽان مُئي کانپوءِ، ڪو مال خزانو ڪونه نڪتو. +هڪڙو وڏو ڪتبخانو نڪتو، جنهن ۾ اٽڪل پوڻا ٻه لک ڪتابن جا هئا. +انهن مان گهڻا مڙئي علم هيئت ۽ تاريخ جا هئا. +هن جي عمر پوري اڻهٺ ورهيه هئي. +ٽن ڏينهن جي تپ کان پوءِ وفات ڪري وئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41335.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41335.txt new file mode 100644 index 0000000..36f9767 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41335.txt @@ -0,0 +1,73 @@ +نورجهان +نورجهان:Nur Jahan: +(born Mehr-un-Nissa) (31 May 1577 – 17 December 1645) مغل شھنشاھ جھانگير جي ويھين ۽ آخري زال ھئي. +تفصيلي تعارف. +نورجهان، جنهن جو اصلوڪو نالو”مهرالنساء بيگم“ هو، ۽ جنهن کي پهرين ”نور محل“ جو لقب مليو هو، سا مرزا غياث الدين جي ڌيءُ هئي. +هن مرزا جي پيءُ، يعني نورجهان جو ڏاڍو محمد خان تڪلو، اصل ايران هو،تهران جو ويٺل هو، ۽ سرڪاري وڏي عهدي تي هو. +پر مرزا غياث غريب ٿي ويو، ۽ پنهنجيءَ حالت سڌارڻ لاءِ، ايران مان نڪري، ٻين ملڪن ڏي سفر ڪرڻ لڳو، جيسين قنڌار تائين پهتو، تيسين زياده مفلس ۽ مسڪين ٿي ويو. +قنڌار ۾ پهچڻ شرط ”نورجهان“ ڄائي. +اهڙيءَ ڪمبختيءَ جي حالت ۾، پرديس ۽ سفر جي وچ ۾، معصوم ٻار جي پرورش ۽ پرداخت ڪرڻ به هنن کي بار ٿي لڳو، تنهنڪري، لاچار ٿي، ماءُ _ پيءُ ٻار کي شاهي سَڙڪ جي ڪناري سان کڻي ڇڏيو، جتان سُجهين ٿي ته خود سندن قافلو صبح جو لنگهڻو آهي. +قافلي جي هڪڙي سوداگر جي انهيءَ تي نظر پئجي ويئي، ۽ خوبصورت ٻار تي ڏاڍو قياس ۽ رحم آيس، تنهن انهيءَ کي کڻي کنيو، ۽ ارادو ڪيائين ته انهيءَ کي پنهنجو ٻار ڄاڻي پرورش ڪندس ۽ تعليم ڏيندس. +قافلي ۾ ٻي ڪا زال کير پيارڻ واري هٿ اچي نه سگهي، تنهن ڪري آسانيءَ سان خود سندس ماءُ کي، اُجورو ڏيئي، دائي ڪري رکيائين. +انهيءَ ٻار جي صدقي، انهيءَ سوداگر، ٻار جي ماءُ _ پيءُ ۽ انهيءَ جي پٽن جي گهڻي سنڀال لڌي. +هن مرزا غياث توڙي سندس وڏي پٽ کي رواجي ماڻهو نه سمجهيو، جو سندن هلت شريفن جهڙي هئي _ جيتوڻيڪ هو مسڪين هئا. +تنهنڪري هو انهن کي مدد ۽ مانُ ڏيڻ لڳو. +جڏهن اُهو سوداگر دهلي ۾ آيو، تڏهن انهن کي اڪبر بادشاهه وٽ نيائين، جتي پيءُ ۽ پٽ کي ڪا گهٽ عهدي جي نوڪري ملي، جنهن مان هو پنهنجي لياقت ۽ هوشياري ڏيکاري، مٿي چڙهڻ لڳا. +انهيءَ وچ ۾ نورجهان وڌندي وڏي ٿيندي ويئي، ۽ جنهن ٿي ڏٺس سو سندس حُسن تي حيران ٿي ٿيو +ماڻس اڪبر بادشاهه جي محل سراءِ ۾ ويندي هئي، اُنهيءَ سان گڏ نورجهان به ويندي هئي. +اُتي شهزادي سليم يعني ”جهانگير“ جي مٿس نظر پيئي، ۽ هو مٿس عاشق ٿي پيو. +هن جي گستاخي جي هلت نورجهان جي ماءُ کي نه وڻي، تنهن راڻيءَ سان شهزادي جي شڪايت ڪئي. +راڻيءَ اڪبر جي ڌيان تي اها ڳالهه آندي، جنهن شهزادي کي سخت فهمائش ڪئي، ۽ مرزا غياث کي صلاح ڏنائين ته ڌيءُ کي پرڻائي ڇڏي، جيئن هوءَ محل سراءِ مان نڪري وڃي، ۽ جهانگير هن کي وري نه ڏسي. +ان موجب، نورجهان کي ”شيرافگن خان“ هڪڙي ايرانيءَ جوان سان پرڻائي ڇڏيائون جو تازو آيل هو، ۽ بادشاهه جي نوڪريءَ ۾ داخل ٿيو هو. +انهيءَ خان کي اڪبر بادشاهه بنگال ۾ هڪڙي جاگير ڏني، جتي هو زال سميت هليو ويو، پر، انهيءَ ڪري جهانگير بس ڪري نه ويٺو. +جڏهن اڪبر بادشاهه وفات ڪئي، ۽ جهانگير تخت تي ويٺو، تڏهن پهرئين ئي ورهيه کان پوءِ هن وجهه وٺي، پنهنجي ٿڃ _ شريڪ ڀاءُ قطب الدين ڪوڪلتاش کي بنگال جو صوبيدار ڪري موڪليو ۽ هن کي سمجهائي ڇڏيائين ته نورجهان کي منهنجي لاءِ هٿ ڪرڻ جو بندوبست ڪجئين. +هن گهڻائي مٿا هنيا ته شيرافگن خان _ جنهن جو اصل نالو ”علي قلي خان“ هو، ۽ شينهن کي يڪي سر مارڻ ڪري اهو لقب مليو هوس. +زال کي بادشاهه جي خوشيءَ لاءِ طلاق ڏئي، پر هو غيرت وارو شخص هو، تنهن صاف انڪار ڪيو، ۽ سرڪاري نوڪريءَ کان به اسعيفا ڏيئي ڇڏيائين. +پوءِ قطب الدين هن کي پاڻ وٽ حڪم رکي گهرايو. +شيرافگن وٽس خنجر لڪائي کڻي ويو. +جڏهن هن بي آبروئيءَ جهڙي گفتگو ڪئي، تڏهن خنجر ڪڍي قطب الدين کي هڻي ماري وڌو، انهيءَ جي نوڪرن پوءِ، شيرافگن کي به اتي جو اتي ماري رکيو. +صوبيدار جهڙي حاڪم جي خون جي سزا جي عذر تي، نورجهان کي قيد ڪري، دهليءَ ڏي ڏياري موڪليائون، اُتي ستت ئي جهانگير کيس، منٿون آزيون ڪري، شاديءَ جي رٿ پيش ڪئي، پر نورجهان پهرين هن کي پنهنجي پياري مڙس جو خوني سمجهي، هن کان نفرت ظاهر ڪئي، پوءِ هن جي گهڻي ستائڻ تي، زياده زبردستيءَ جي ڊپ کان، نيٺ راضي ٿي، ۽ سندس شادي وڏي شاهي تجمل سان جهانگير سان ٿي. +نورجهان کي اهڙو اعليٰ درجو نصيب ٿيو، جو هندستان ۾ اڳي ڪنهن به راڻيءَ کي نه ٿيو هو. +هن جو پيءُ وزيراعظم مقرر ٿيو، ۽ ”عماد الدوله“ جو خطاب مليس، هن جي ڀاءُ ابو الحسن کي به هڪڙو وڏو سرڪاري عهدو مليو، ۽ ”آصف جاه“ جو خطاب مليس، شهنشاهه جهانگير ڪوبه ڪم نورجهان جي مرضيءَ کانسواءِ نه ڪندو هو. +مطلب ته هن جي مرضي قاعدو هو. +ڪي نورجهان جي صحبت ڪري، ۽ ڪي پڻس وزير جي ڪري _ جو ڏاهو ۽ انصاف وارو هو_ جهانگير پنهنجي چال گهڻي سڌاري، ۽ ملڪ ۾ گهڻا سڌارا ٿيا. +اڃا به شوخ ۽ ظالم هوندو هو. +مگر جهڙا قهر اڳي ڪندو هو، اهڙا وري نه ڪيائين _ جيتوڻيڪ اڃا به شراب نوشيءَ کان بس نه ڪئي هئائين، ته به رات جو پنهنجيءَ ڪوٺيءَ ۾ لڪي پيئندو هو، ۽ ڏينهن جو اميرن جي اڳيان درٻار ۾ حاضر رهندو هو. +نورجهان شاهي درٻار ۾ به گهڻا سڌارا ڪيا، ۽ خرچ گهڻو گهٽايو، زنانيون پوشاڪون نئين نموني جون پيدا ڪيائين، ۽ گلابي عطر به سندس صنعتگري سمجهيل آهي.جهانگير کي جيڪي موهيو هو، سو نه رڳو هن جي خوبصورتيءَ ۽ ناز انداز، پرسندس حاضر جوابيءَ ۽ في البديهه شعر گوئيءَ ۾ به_ سنه 1021 هه (1612ع) ۾ جڏهن ميواره سان جنگ ٿي، تڏهن شهزادو ”خورم“ يا ”شاهجهان“ اوڏي موڪليو ويو، ۽ اهو فتح سان موٽي آيو. +شاهجهان جو ڏاڍو مان ٿيو. +هو تازو نورجهان جي ڀائٽيءَ ”نور محل“ سان پرڻيو هو، تنهنڪري نور جهان به سندس طرفدار ٿي کيس چاڙهڻ ۾ مدد ڏني، ۽ نيٺ اهو ولي عهد مقرر ٿيو، جيتوڻيڪ کانئس وڌو”پرويز“ ويٺو هو، جنهن کي دکن ۾ جنگ ڪرڻ لاءِ روانو ڪيو ويو، ۽ هو اتي وڃي فتحياب ٿيو سگهوئي پوءِ جهانگير ”مندوءَ“ ۾ سخت بيمار ٿي پيو. +پرويز تڪڙو دهليءَ ڏي ويو، پر اُتان موٽايو ويو، ۽ خسرو، جو اُتي هو، سو اوچتو مري ويو يا ماريو ويو، تنهنڪري شاهجهان جي شهنشاهه ٿيڻ جي پڪ ٿي. +پر، ملڪ ۾ فساد ئي انهيءَ ڳالهه تان هو.نورجهان جنهن جي مدد هن کي ضروري هئي، سا هاڻ پري رسي، انهيءَ وقت ڌاري، نورجهان، پنهنجي ڌيءُ جا شيرافگن مان هيس، سا بادشاهه جي ننڍي پٽ”شهريار“ سان مڱائي هئي، تنهنڪري به هاڻ سندس خيال انهيءَ ڏي ٿيو، ۽ نه شاهجهان ڏي. +تنهن کان سواءِ هيستائين پڻس وزير روڪيندو آيس، سو به اتفاق سان هاڻ مري ويو. +تنهن ڪري جهانگير سڄوئي سندس هٿ ۾ هو، ۽ ڀاڻس آصف جاه _ جنهن جي ڌيءُ شاهجهان جي گهر ۾ هئي – سندس هٿ ۾ چڱو اوزار هو، تنهن ڪري هوءَ شاهجهان جي برخلاف ۽ ”شهريار“ جي فائدي ۾ ٿي بيٺي، انهيءَ وقت ڌاري، ايراني قنڌار تي اچي قابض ٿيا هئا. +نور جهان جي صلاح سان، بادشاهه”شهريار“ کي وڏي لشڪر سان اوڏي روانو ڪيو، ۽ مُک عهديدار ۽سردار، جي شاهجهان سان دکن ۾ هئا، تن کي به حڪم مليو ته شهريار سان وڃن. +شاهجهان جون جاگيرون به بدلجي شهريار کي مليون، ۽ کيس چيو ويو ته گجرات ۽ دکن ۾ پنهنجي لاءِ جاگيرون ڳولي. +انهيءَ ڪري شاهجهان فساد برپا ڪيو ۽ جهانگير _ جو ڪشمير گهمي لاهور ۾ آيو هو _ شاهجهان تي ڪاهي آيو، ۽هو پاسو ڪري هليو ويو. +”خانخانان“ ۽ ”مهابت خان“ سردار ۽ ”پرويز“ پٺيانئس روانا ڪيا ويا، جن بنگال ۾ هن کي وڃي شڪست ڏني ۽ هو وري دکن ڏانهن ڀڄي ويو. +نيٺ تنگ ٿي، سنه 1035هه ۾ 1625ع ۾ اچي پيءُ وٽ پيش پيو. +پوءِ نورجهان مهابت خان جي پٺيان پيئي. +۽ هن کي دهليءَ ۾ گهرايائين. +پر مهابت خان کي شڪ پيو، سو راجپوتن جو لشڪر وٺي جهانگير جي منزل تي ڪاهي اچي پيو _ جو ڪابل ڏي ٿي ويو _ ۽ هن کي کڻي قيد ڪيائين. +هيءُ ٻڌي، نورجهان، مردانو ويس ڪري، ڏوليءَ ۾ چڙهي، بادشاهه جي جاءِ تي لشڪر ۾ ويئي، ۽ پنهنجي ڀاءُ ۽ ٻين سردارن کي سڏي هنن کي ڌمڪايائين، ۽ لشڪر ساڻ وٺي، بادشاهه کي ڇڏائڻ لاءِ، مهابت خان جي منزل گاهه تي ڪاهي ويئي. +گهڻيءَ مشڪلات سان درياه لنگهي، ڏاڍا حملا ڪيائين، ۽ تمام گهڻي بهادري ڏيکاريائين. +ڏاڍا تير لڳس. +هاٿيءَ جو هود ئي رت سان ڀرجي پيو، ۽ نيٺ خود سندس هاٿي به زخمي ٿي پاڻيءَ ۾ ڪري پيو. +آخر نورجهان ڀڄي نه سگهي، تڏهن ارادو ڪيائين ته بادشاهه سان گڏ پاڻ به قيد ۾ رهي، ته من هڪٻئي سان مشورت ڪندا رهن _ آخر ائين ڪيائين. +نورجهان جي صلاح سان، بادشاهه مهابت خان جي خوشامد ڪرڻ لڳو، ۽ هن کي پنهنجو خير خواهه سڏيائين، ۽ نور جهان جي نالي ڪوڙ ڪري چيائين ته هوءَ اسان جي خير خواهه نه آهي. +انهيءَ تي هو ٺڳجي ويو. +نورجهان، مخفي طرح نئون لشڪر جاسوسي نائبن جي معرفت گڏ ڪري، راجپوتن کي جيتي، بادشاهه کي قيد مان ڪڍائي ويئي، ۽ پاڻ به نڪتي، اهڙو زور ڏيکاريائين، جو مهابت خان لاچار ٿي ساڻس شرط ٺهرائي صلح ڪيو، ۽ بادشاهه سان پرتو. +بادشاهه پوءِ کيس شاهجهان تي ڪاهي وڃڻ لاءِ حڪم ڏنو. +پاڻ وري ڪابل مان لنگهي موٽي لاهور آيو، ۽ پوءِ ڪشمير روانو ٿيو. +پر رستي ۾ سخت بيمار ٿي پيو، ۽ ٻيءَ منزل تي مري ويو، سندس عمر سٺ ورهيه هئي. +بس، بادشاهه جي مرڻ تي نورجهان جو زور به پورو ٿيو. +ڀاڻس آصف جاه شاهجهان جو طرفدار ٿيو، ۽ ڀيڻ کي کڻي نظربند ڪيائين، لاهور ۾ شهريار تي ڪاهي ويو، ۽ لڙائيءَ ۾ هن کي ماريائين. +سنه 1628ع، شاهجهان آگري ۾ شهنشاهه مقرر ٿيو. +نورجهان گوشه نشين ٿي گذاريو. +ساليانو ساڍا ستٽيهه لک رپيا خرچ لاءِ ملندا هئس. +مڙس کانپوءِ اڇي سادي پوشاڪ ڍڪيندي هئي ۽ ٻئي رنگ جو ڪوبه ڪپڙو نه ڍڪيندي هئي. +ڪوبه تماشو نه ڏسندي هئي، ۽ مڙس جي ماتم ۾ رهي. +نيٺ، سن 1056هه (1646ع) ۾ مري ويئي. +لاهور ۾ جهانگير جي قبي جي ويجهو جيڪو قبو پنهنجي لاءِ ٺهرايو هئائين، تنهن ۾ دفن ڪئي ويئي. +جنهن تي هڪڙي شاعر ترت هيءُ بيت چيو ته: +نور جهان گرچہ بصورت زن ست +در صف مردان زن شيرافگن ست. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41339.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41339.txt new file mode 100644 index 0000000..bc2566d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41339.txt @@ -0,0 +1,54 @@ +روشن آرا +روشن آرا بيگم +(3 سيپٽمبر 1617 – 11 سيپٽمبر 1671) ھيء مغل شاھي فيملي جي سڀ کان بدنام عورت ھئي جنھن اورنگزيب کي اقتدار ۾ ڪردار ادا ڪيو. +تفصيلي تعارف. +هيءَ بيگم اورنگزيب جي ننڍي ڀيڻ هئي، ۽ طبع ۾ هن سان گهڻي مشابهت رکندي هئي، انهيءَ جي ماءُ ارجمند بانو بيگم هئي، جنهن جو مشهور لقب”ممتاز محل“ هو. +انهيءَ جي سنڀال هيٺ، هن ننڍي هوندي کان پرورش پاتي. +شاهجهان هن جي تعليم ستي النساء خانم جي حوالي ڪئي، جا مشهور ملڪ الشعراء ”طالب آملي“ جي ڀيڻ هئي ۽ ”نظيرا“ جي زال هئي، جو ٻئي مشهور شاعر ”رڪنا ڪاشيءَ“ جو ڀاءُ هو. +ستي النساء خانم ڏاڍي قابل عورت هئي. +طب، قرات، ۽ ٻين علمن ۾ ڏاڍي هوشيار هئي. +شاعري ته سندس ورثو هو. +هوءَ گهڻو وقت ”ممتاز محل“ جي صحبت ۾ رهندي هئي، ۽ هاڻي هوءَ روشن آرا کي باقاعدي تعليم ڏيڻ لڳي، جنهن ڪري سگهوئي هن علم ۽ هنر ۾ ڪماليت حاصل ڪئي. +روشن آرا جي وڏي ڀيڻ جهان آرا هئي، جا شاهجهان جي راڄ ۾ سندس حڪومت جو ڄڻ ساهه هئي. +انهيءَ جي صلاح کان سواءِ، بادشاهه ڪوبه ڪم نه ڪندو هو. +انهن ٻنهي ڀيڻن جي وچ ۾ هميشہ اڻبڻت رهندي هئي. +جيسين شاهجهان جو بخت زور ۽ ستارو غالب هو، تيسين جهان آرا جو اقبال روز بروز وڌندڙ هو، ۽ روشن آرا جو حسد به زياده ٿيندو ويو. +نيٺ، سنه 1064هه (1653ع) ۾، روشن آرا جو نصيب تازو ٿيڻ لڳو، ۽ شاهجهان جي بيماريءَ هن جي پٽن ۾ خانه جنگي پيدا ڪئي. +اورنگزيب عالمگير به، دکن مان، ڏاڍي زور سان تختگاهه آگري ڏي روانو ٿيو، رستي ۾ دارا شڪوه جي لشڪر کي شڪست ڏيندو آيو، ارادو ڪيائين ته آگري جو قلعو قبضي ۾ آڻي. +انهيءَ وقت پڻس شاهجهان، محبت جو خط لکي، کيس سڏيو. +اورنگزيب وڃڻ لاءِ تيار ٿيو. +بادشاهه قلعي جي سنڀال لاءِ اندر توڙي ٻاهر پورو بندوبست رکايو هو. +قلعي جو هيءُ انتظام ڏسي، روشن آرا لڪ چوريءَ پنهنجي ڀاءُ اورنگزيب کي چوائي موڪليو ته قلعي ۾ متان اچين، نه ته خير ڪونه ٿيندو. +هي خبر ٻڌي اورنگزيب پيءُ وٽ وڃڻ جو ارادو رد ڪيو، ۽ روشن آرا جي خير خواهيءَ ڪري سندس گهڻو شڪر گذار ٿيو. +انهيءَ وقت کان وٺي، روشن آرا سان هن جي محبت قائم ٿي، تنهن کانپوءِ به هوءَ هميشہ قلعي جي اندر جون خبرون هن کي ڏيندي رهندي هئي. +ڀائن جي توڙي پيءُ ۽ پٽن جي وچ ۾ جيڪا خانه جنگي هلي، تنهن جو آخر نتيجو اهو ٿيو ، جو اورنگزيب عالمگير پنهنجي چالاڪيءَ سان قلعو پنهنجي قبضي ۾ آندو، ۽ پاڻ بادشاهه ٿيو. +هن جي تخت تي ويهندي ئي، روشن آرا جو ستارو چمڪيو. +شاهي خاندان ۾ هاڻي انهيءَ جي عزت سڀ کان زياده ٿيڻ لڳي. +ملڪي ڪمن ۾ بادشاهه هن جي صلاح مشورت تي هلڻ لڳو. +جهڙيءَ طرح اڳي شاهجهان، جهان آرا جي مشورت تي هلندو هو. +هن جي جاگير وڌائي ويئي، ۽ سڀ امير اُمراء هن وٽ نذر پيش ڪندا هئا، ۽ هوءَ انهن کي خلعتون عطا ڪندي هئي. +جهان آرا بيگم وانگي، هوءَ به ڏاڍو شان شوڪت ۽ تجمل رکندي هئي. +”برنيز“ صاحب پنهنجي سفر نامي ۾ لکي ٿو ته ”روشن آرا جي سواريءَ کان زياده تجمل واري سواري، خيال ۾ اچي نه سگهندي. +هيءَ بيگم ”پيگوءَ“ جي تمام عمدي ۽ وڏي قد واري هاٿيءَ تي اهڙِ هودي ۾ چڙهي ٿي، جنهن جي سونهري ۽ لاجوردي رنگن جي چمڪاٽ ڏسڻ جي لائق آهي. +سندس هاٿيءَ جي پٺيان ڇهه ٻيا هاٿي هلن ٿا، جن تي محل جون معزز زالون ويهن ٿيون، جن جا هودا به گهڻو ڪري اهڙا ئي ٺاهه ٺوهه وارا آهن. +شهزاديءَ جا وڏا وڏا ۽ خاص خاص خواجه سرا قيمتي پوشاڪن ۾ گهوڙن تي سوار ٿين ٿا، ۽ هٿن ۾ لڪڻ اٿن. +هن جي هاٿيءَ جي چوڌاري ڪشميري ۽ تاتاري زالن جو رسالو هلي ٿو. +اهي ڏاڍي سينگار سان، خوبصورت ۽ تکن گهوڙن تي چڙهيل آهن. +انهن کان سواءِ ٻيا به ڪيترائي خواجه سرا گهوڙن تي هلن ٿا، جن سان گڏ گهڻائي پيادا نوڪر، وڏيون لٺيون کنيو، شهزاديءَ جي کٻي، سڄي ۽ اڳيان، ماڻهن کي پاسي ڪندا هليا هلن. +انهن سٺ _ ستر هاٿين جو آهستي آهستي هلڻ، هودن جو چمڪڻ، خوبصورت ۽ عمديون پوشاڪون، ۽ بيشمار خدمتگارن جو انبوهه، ڏسندڙ جي دل تي شاهي شان ۽ شوڪت جو هڪڙو عجيب اثر ٿو وجهي. +جي آءٌ انهن کي عقل جي نظر سان نه ڏسان، ته جيڪو جاهلن وانگر بيشڪ انهن کي ”ديويون، سڏيان. +هودن ۾ ويٺل هي حسين بيگمون ائين پيون ڏسجن، جو ڄڻ ته پريون هوا ۾ پيون اُڏامن! +مطلب ته روشن آرا جي عروج، عالمگير جي سلطنت جي شروع ۾ ئي ڪمال ڪيو پر سگهوئي پوءِ انهيءَ کي زوال آيو، انهيءَ جو سبب هيءُ ته عالمگير ستت ئي بيمار ٿي پيو، ۽ حڪومت جو سڀ ڪم ڪار روشن آرا پنهنجي ذمي ڪيو. +سڀ حڪم احڪام سندس ئي نالي سان جاري ٿيڻ لڳا، شاهي مهر به سند حوالي ٿي، جا فرمانن تي هوءَ پاڻ هڻندي هئي. +اميرن کي هن بادشاهه وٽ اچڻ ۽ هن جي خير عافيت پڇڻ يا هن کي حال احوال ڏيڻ کان روڪيو. +بلڪه محلات جون بيمگون به بادشاهه کي پنهنجن اکين سان نٿي ڏسي سگهيون. +عالمگير جو علاج به سندس ئي حڪم موجب ٿيندو هو. +انهيءَ ڪري سڀ ماڻهو ڪاوڙجڻ ۽ بدگمان ٿيڻ لڳا. +عالمگير جي جيڪا تمام پياري هندوراڻي هئي، تنهن کي به اچڻ نه ڏنائين. +بلڪ هن کي ڳل تي ڏاڍي چماٽ هنيائين. +جڏهن ڪن ڏينهن کانپوءِ عالمگير بهتر +ٿيو، تڏهن روشن آرا جون اهي ڳالهيون ٻڌي، هو ڏاڍو ناراض ٿيو بادشاهه جو رنج ڏسي محلات جون سڀ زالون هن جي طرفداري ڇڏي ڏيڻ لڳيون. +انهيءَ هوندي به ، بادشاهه هن جي جاگير گهٽائي ڪين، ۽ نه هن کي ڪا زياده تڪليف ڏنائين، ته به روشن آرا بلڪل نااميد ۽ دل شڪستي ٿي، ۽ بادشاهه کان موڪلائڻ لڳي، انهيءَ لاءِ ته وڃي ٻئي هنڌ رهي، پر بادشاهه موڪل نه ڏنيس، ڇالاءِ ته انهن ڏينهن ۾ هوءَ بادشاهه جي ڌيئن کي تعليم ڏيندي هئي، ۽ هن کان بهتر انهن جي سنڀالڻ واري ٻي ڪانه ٿي سجهي. +انهيءَ طرح ڪي ڏينهن گذاري هن دهليءَ ۾ ئي وفات ڪئي ۽ دفن به اتي ئي ٿي. +روشن آرا جي وفات بابت بادشاهه پنهنجي ڪتاب ”عالمگير نامه“ ۾ گهڻو ئي ڪي لکيو آهي، جنهن مان هن جي گهڻي تعريف معلوم ٿي ٿئي، ٿوري جنسي فارسي عبارت هتي ڏجي ٿي: ”آن ملڪه عصمت بخصايل حميده و شمايل پسنديده و محبت باگرامي برادر انصاف داشت، بادشاهه روشن آرا از مهاجرت چنين محترمہ شفيقہ دل غمگين و ديده نمي شد. +ناکام برضاي قادر مختار پرداختہ زاد راحلہ بجا آورد، و خيرات و مثوبات بخوشنوديءَ ارواح پاک نزاد مهيا ساخته، متعلقان مرحوم را از کور اناث بفراوان عنايت و رعايت از لباس تعزيت بيرون آور دند. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41342.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41342.txt new file mode 100644 index 0000000..dc661ee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41342.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +بادشاھ بيگم (اول) +بادشاهه بيگم: +هيءَ بيگم، اورنگزيب عالمگير بادشاهه جي ڌيءُ ۽ محمد اعظم شاهه جي حقيقي ڀيڻ هئي، جو پڻ ”دلرس بانوءَ جي پيٽان هو، هن کي دستور موجب، ننڍي هوندي کان قرآن شريف پڙهائڻ کانپوءِ مذهبي تعليم ڏني ويئي. +ٿورن ورهين ۾ هوءَ لکڻ پڙهڻ ۾ ڏاڍي هوشيار ٿي. +ذهن تمام چڱو هوس، تنهن ڪري هڪڙو ٻڍو عالم پڙهائڻ لاءِ رکي ڏنائونس، جنهن ضروري علم سڀ سيکاريس. +بادشاهه پاڻ مذهب جو پابند هو، سو اڪثر هن جو امتحان وٺندو هو، ۽ هن جي ترقي ڏسي ڏاڍو خوش ٿيندو هو. +هڪڙي ڀيري عالمگير ڪنهن جنگ کان موٽي آيو، تڏهن درٻار جي شاعرن فتح جي مبارڪباديءَ لاءِ ڪي قصيدا پيش ڪيا، بادشاهه بيگم به هڪڙو قطعو جوڙي محلات جي بيگمن جي طرفان موڪليو. +بادشاهه خوش ٿيو، مگر هو اڪثر شعر کي پسند نه ڪندو هو، تنهن اُنهيءَ ڪاغذ جي پٺيان لکيو ته ”برخوردار من! +شاعريءَ جي اجائي ۽ لاحاصل مشغوليءَ ۾ رهڻ توکي مناسب نه آهي. +هيءُ هنر، جو فخر جي لائق آهي، ته عام ماڻهن لاءِ آهي، نه عزت ۽ اعليٰ درجي وارن ماڻهن لاءِ،“ انهيءَ وقت کان وٺي، شهزاديءَ شاعريءَ کان توبهه ڪئي، ۽ رڳو مذهب جي ضروري علم، ۽ رياضي ۽ هيئت جي علمن جو محاورو ڪندي هئي. +قرآن شريف سان خاص محبت هوندي هيس. +هن جي علمي لياقت ڏسي، بادشاهه کيس گهڻو پسند ڪندو هو. +شهزاديءَ ”بدر النساء“ جي ماءُ نواب ٻائيءَ کي ريس ٿيندي هئي، ۽ بادشاهه کي چوندي هئي ته تون ”دلرس بانوءَ“ جي اولاد جي پاسداري ٿو ڪرين. +بادشاهه ٻنهي ڀيڻن جو سندس روبرو امتحان وٺندو هو، جنهن ڪري نواب ٻائي شرمندي ٿيندي هئي. +جيتوڻيڪ بدر النساء به گهڻو پڙهيل هئي، ته به بادشاهه بيگم ڏاڍي ذهين ۽ قابل هوندي هئي. +بادشاهه بيگم ڏاڍي خوبصورت هئي، ۽ شرم ۽ حيا به گهڻو هوندو هوس. +علم ۽ تدبر، دانائي ۽ بردباريءَ، ۽ عالي حوصلگيءَ ۽ فياضيءَ ۾ محلات جي بيگمن ۾ لاثاني هئي. +عالمگير جهڙو خبردار ۽ خدا پرست ماڻهو، جو هن جي تعريف ڪندو هو، سو بي سبب نه هو. +جيتوڻيڪ هوءَ فضول خرچ ۽ اسراف واري نه هئي، ته به خير ۽ فيض جا ڪم گهڻا ڪيائين. +فيض الله خان ڪوڪو، جو بادشاهه بيگم جو ٿڃ _ شريڪ ڀاءُ هو، ۽ ڏاڍو صالح ۽ پرهيز گار ماڻهو هو، سو ديوانو ٿي پيو، تنهن تي هن ڪيترائي هزار رپيا خرچيا ۽ ٻيا به گهڻائي فيض جهڙا ڪم ڪيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41343.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41343.txt new file mode 100644 index 0000000..e3b5de4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41343.txt @@ -0,0 +1,44 @@ +صاحب جي بيگم +صاحب جي بيگم: +هيءَ بيگم، اميرا لامراء نواب علي مراد خان جي ڌيءُ هئي، جو شاهجهان بادشاهه جي راڄ ۾ سڀني اميرن کان مٿي هو، ۽ ڪشمير ۽ پنجاب جي صوبن جو حڪم هو. +بلخ جي اُزبڪ بهادرن سان جنگ ڪرڻ ۾ هن نالو ڪڍيو هو. +هڪڙي ڀيري هن بادشاهه کي پاڻ وٽ مانيءَ جي دعوت ڏني هئي، ته سئو رڪابيون سون جون ڍڪن سان، ۽ ٽي سئو چانديءَ جون، دسترخاني تي رکيون هئائين. +هن لاهور ۾ راوي نديءَ مان هڪڙي نهر شهر ۾ آندي هئي، جنهن جي ڪناري تي مشهور ”شالامار باغ“ تيار ٿيو، جنهن تي اٺ لک رپيا لڳا. +انهيءَ نواب جي اها ڌيءُ، امير خان ”مير ميران“ جي زال هئي، جو ڪابل جو مشهور حاڪم هو. +ڪابل ۾ مغلن جي بادشاهيءَ منجهه تمام گهڻا فساد ۽ جنگيون ٿيون هيون. +عالمگير جي زماني ۾ به افغانن فساد ڪيو، ۽ ايمن خان بادشاهه ٿي ويٺو، تنهن کي جيتي، بادشاهه حڪومت امير خان جي حوالي ڪئي، جنهن بهادريءَ سان فساد بند ڪيو، ۽ عقلمنديءَ ۽ تجويز سان ماڻهن کي ٺاهي فرمانبردار ڪيو. +هيءَ بيگم ڪابل جي حڪمرانيءَ ۽ انتظام ۾ مڙس سان شامل ۽ شريڪ رهندي هئي، ۽ انهيءَ جي مشورت سان ملڪرانيءَ جو ڪم تمام چڱي طرح هلندو هو. +هڪڙي ڀيري اورنگزيب عالمگير بادشاهه، رات جي وقت خلاصگيءَ ۾، صوبن جون رپورٽون پئي پڙهيون، ته ڪابل جي رپورٽ ۾ هن نواب امير خان جي وفات جي خبر لکيل ڏٺي. +بادشاهه کي ڏاڍي ڳڻتي ٿي. +ڪابل جي فسادي ماڻهن جو حال سجهيس ٿي. +نواب ارشد خان، جو گهڻا ڏينهن ڪابل ۾ ديوان ٿي رهيو ۽ اُتي جو چڱو واقف هو، تنهن کي هڪدم گهرائي چيائين ته ”امير خان مري ويو. +اهڙي سرڪش ملڪ جو حاڪم کان سواءِ رهڻ، خوف کان خالي نه آهي _ ڊپ آهي ته ٻئي صوبيدار جي پهچڻ کان اڳي، بغاوت نه پکڙجي وڃي“. +ارشد خان جرﺃت ڪري عرض ڪيو ته قبلا، امير خان جيئرو آهي، ڪير ٿو چوي ته مري ويو آهي“! +بادشاهه چيو ته ”ڪابل جي رپورٽ ۾ ائين لکيل آهي“ ارشد خان چيو ته ”حضور، اهو برابر هوندو، مگر افغانستان جي حڪومت جو انتظام ”صاحب جي بيگم“ جي عقلمنديءَ ۽ سياڻپ تي منحصر آهي، جيسين اُها اُتي هوندي، تيسين بد انتظاميءَ جو ڊپ ڪونهي. +“ بادشاهه هڪدم فرمان جاري ڪيو ته ”جيسين شهزادو شاهه عالم ڪابل ۾ اچي، تيسين اها بيگم حاڪم ٿي رهي“. +انهيءَ وچ ۾ صاحب جي بيگم کي ڏاڍيون مشڪلاتون پيش آيون، جي هن بهادريءَ سان اُڪاريون. +خوفناڪ ڪوهستان مان صحيح سلامت لشڪر وٺي اچڻ، ڏاڍن جوانمردن جو ڪم آهي. +هيءَ بيگم، لشڪر جو انتظام قائم رکي، اهو ڪوهستان لنگهي، ميدان ۾ آئي. +پنهنجي مڙس امير خان جي مرڻ جي ڳالهه بلڪل ڳجهي رکيائين. +هڪڙو شخص پنهنجي خير خواهن مان، جنهن جي امير خان جهڙي شڪل هئي، تنهن کي انهيءَ جي پوشاڪ ڍڪائي ۽ آئينه دار پالڪيءَ ۾ ويهاري، فوج کي منزل بمنزل ڪوچ ڪرائيندي آئي. +سپاهين توڙي عملدارن _ سڀني ائين پئي ڄاتو ته سردار جيئرو آهي، ۽ ڏهاڙي صبح جو دستور موجب، پالڪيءَ وٽ اچي سلام ڪري ويندا هئا. +جڏهن لشڪر ڪوهستان لنگهي ميدان تي آيو، تڏهن هن بيگم حقيقت جي ڳالهه ظاهر ڪئي، ۽ پاڻ مڙس جي ماتمداريءَ ۾ ويٺي. +افغان سردار سڀ پري پري کان تعزيت جي لاءِ آيا، ۽ انهيءَ عذر سان اچي هنن لشڪر جو بندوبست تمام پورو ڏٺو، جنهن ڪري فساد جو خيال دل ۾ نه آين. +بيگم هنن کي ڏاڍي عزت ۽ آبروءَ سان ملي. +جڏهن هو معذرت ڪري پنهنجن پنهنجن جاين تي ويا، تڏهن بيگم چوائي موڪلين ته ”جيڪڏهن بادشاهه جي فرمانبرداريءَ ۾ هليا ايندؤ، ته اوهان جو جيڪو وظيفو مقرر آهي، سو دستور موجب پيو ملندوَ، پر جي فساد يا سرڪشيءَ جو خيال هجيوَ ته بسم الله، آءٌ به تيار آهيان ۽ منهنجو لشڪر به تيار آهي، اچو ته ميدان ۾ فيصلو ڪريون. +جي آءٌ زال ماڻهو فتحياب ٿيس، ته قيامت تائين منهنجو نالو مشهور رهندو، پر جي خدانخواسته اوهين فتحياب ٿيؤ، ته زال ماڻهوءَ سان جنگ ڪرڻ ۽ جيتڻ ڪري اوهان جو نالو نه ٿيندو، بلڪل بدنامي ٿينديوَ_ ۽ فساد کي ته پوءِ بادشاهه پاڻ به نيٺ بند ڪري سگهندا“ افغان سردارن کي پڪ هئي ته ”صاحب جي بيگم“ ڪا رواجي بيگم نه آهي، سو هڪدم سر جهڪائي فرمانبردار رهيا، ۽ آئيندي جي خير خواهيءَ جو انجام ڪري، پنهنجي پنهنجي وطن هليا ويا. +شاهه عالم کي ڪابل پهچڻ تائين گهڻو وقت لڳي ويو، تيسين ”صاحب جي بيگم“ بلڪل خاطر خواهه بندوبست رکيو آئي ٻه ورهيه برابر هن ڪابل جو انتظام رکيو، ۽ اتي جي حڪومت هلايائين، پوءِ برهانپور ۾ شاهي درٻار ۾ اچي حاضر ٿي، جتي بادشاهه تمام گهڻو مانُ ڏنس، ۽ تنهن کانپوءِ، بادشاهه کان موڪل وٺي، حج پڙهڻ ويئي. +عربستان ۾ به هن سخاوت حد کان وڌيڪ ڏيکاري. +مڪي جا شريف ۽ ٻيا معزز ماڻهو، سندس استقبال لاءِ اڳيان آيا. +”صاحب جي بيگم“ کي پنهنجو اولاد ڪونه هو، پنهنجي مڙس جو اولاد هوس، جنهن کي هوءَ پنهنجي اولاد وانگي سنڀاليندي هئي. +اُهي، هن بادشاهه جي برهانپور واريءَ درٻار ۾ کيس حوالي ڪيا، جن کي بادشاهه چڱا چڱا عهدا ڏنا. +هڪڙي ڀيري ”صاحب جي بيگم“ جي پالڪي هڪڙي گهٽيءَ مان لنگهيو ٿي وئي، ته اوچتو هڪڙو مست بادشاهي هاٿي سندس سامهن آيو. +بيگم جي چوبدارن گهڻو ئي پيلبان کي رڙيون ڪري چيو ته هاٿيءَ کي پاسي ڪر، پر هو ڪجهه به ڪري نه سگهيو. +جڏهن هاٿي سڌو پالڪيءَ کي ويجهو آيو، تڏهن بيگم جي ماڻهن انهيءَ کي سونڊ ۾ تير هنيا. +هاٿيءَ ڪابه پرواهه ڪانه ڪئي. +۽ هڪدم پالڪيءَ تي سونڊ لاتائين. +ڪهار، ڊپ کان پالڪي زمين تي اڇلائي، هڪڙي پاسي ڀڄي ويا. +بهادر بيگم بيحواس نه ٿي: جيئن هاٿيءَ جي سونڊ پالڪيءَ تي آئي، تيئن ٽپ ڏيئي، پالڪيءَ مان لهي، پاسي واري هڪڙي صراف جي دڪان ۾ گهڙي ويئي، ۽ در بند ڪري ڇڏيائين. +پر، انهيءَ ڳالهه جي ڪري امير خان ڏاڍو ڪاوڙيو، جو چيائين ته بيگم پردو ڇڏي ٻاهر نڪتي. +ٿوري عرصي کانپوءِ، بادشاهه جي سمجهائڻ سان، هنن جو پاڻ ۾ پرچاءُ ٿيو. +بادشاهه چيس ته ”بيگم ائين ڪرڻ سان پنهنجو به پردو رکيو، ۽ تنهنجي به ناموس قائم رکيائين، جي هاٿي سونڊ ۾ کڻي پري اڇلائي ڇڏييس ها ته ڪهڙو حال هئي ها؟ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41344.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41344.txt new file mode 100644 index 0000000..b7a566b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41344.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +پونجي خاتون +پونجي خاتون +هيءَ خاتون دکن هندستان جي بادشاهه، يوسف عادل شاهه، جي بيبي هئي. +انهن ڏينهن عادل شاهي گهراڻي جو تخت _ شهر بيجارپور هو. +سنه 916هه (1510ع) ۾ جڏهن يوسف عادل شاهه وفات ڪئي، تڏهن سندس صغير پٽ اسماعيل عادل شاهه تخت تي ويٺو، ۽ڪمال خان دکني نائب السلطنت مقرر ٿيو، جو ننڍڙي شهزادي جي نالي تي حڪومت هلائيندو هو. +هڪڙي ڏينهن انهيءَ کي دل ۾ خيال آيو ته ”ڇو نه اهو نالو به لاهي ڇڏيان، ۽ آءٌ خود بادشاهه ٿيان! +“ پونجي خاتونءَ کي سندس ارادي جي خبر پئجي ويئي، تنهن ڪوشش ڪئي ته ڪمال خان کي برطرف ڪريان، پر درٻار جا امير ۽ فوج جا سردار سڀ ڪمال خان جي حوالي هئا _ هوءَ ويچاري ڇا ڪاري ٿي سگهي؟ +هن کان سواءِ ٻيو چارو ڪونه ٿي ڏٺائين، ته يا ڪمال خان کي گم ڪجي، يا عادل شاهي خاندان گم ٿي وڃي. +هن وجهه ڏسي، يوسف تُرڪ کي، جو صغير شهزادي اسماعيل جو ”ڪوڪ“ يا ٿڃ _ شريڪ ڀاءُ هو _ سمجهائي، ڪمال خان ڏي موڪليو، جنهن ماٺ ماٺ ۾ هڪڙي ئي خنجر جي ڌڪ سان ڪمال خان کي پورو ڪري ڇڏيو. +يوسف ته هڪدم پڪڙيو ويو، ۽ اُتي جي اُتي قتل ڪيو ويو. +ڪمال خان جي ماءُ، انهيءَ وقت ڪمال خان جي پٽ صفدر خان کي سڏي، کيس همٿايو ته”اسماعيل عادل شاهه ۽ پونجي خاتون کي ماري، تون تخت تي ويهي رهه، جو اهو وجهه چڱو آهي، ۽ ساري فوج توسان شامل رهندي“. +پوءِ سمجهايائينس ته ”پيءُ جي مرڻ جي خبر ظاهر نه ڪر، ماڻهن کي وڃي چئو ته ڪمال خان ٿو چوي ته مون کي اسماعيل عادل شاهه جي سسي گهرجي، سا لاهي آڻي ڏيو“. +پونجي خاتون کي اڳئي ئي سُجهيو ٿي ته اسان تي آفت اچڻي آهي. +قلعي ۾ انهيءَ وقت ڪمال خان جي طرف جا ٽي سئو مغل ۽ ٻه سئو دکني ۽ حبشي سپاهي موجود هئا، انهن کي پونجي خاتون سڏي چيو ته ”اوهان کي خبر آهي ته هيءُ تخت عادل شاهه جو آهي، اسماعيل اڃا ٻار آهي، ڪمال خان، اسان کي برطرف ڪري، پاڻ بادشاهه ٿيڻ ٿو گهري: اوهان مان جيڪي اسان جا خيرخواهه، طرفدار ۽ وفادار آهن. +سي قلعي ۾ رهي اسان جي مدد ڪريو، ۽ جيڪي پنهنجو ساهه پيارو ڪن، سي قلعي مان نڪري وڃن. +اوهين دشمنن جي گهڻائيءَ کان نه ڊڄو ڪمال خان کي پنهنجي نمڪ حرامائيءَ جي پاڻيهي سزا ملندي“. +پڪ هئي ته اهڙيءَ حالت ۾ ڪير ٿو پونجي خاتون جو طرف وٺي؟ +ٽن سون مغلن مان اڍائي سئو، ۽ حبشين ۽ دکنين مان فقط سترهن سپاهي پونجي خاتون جا طرفدار ٿيا، ٻيا سڀ، قلعي مان نڪري، وڃي صفدر خان سان گڏيا. +اها عقلمندي ڪري. +هن خاتون دشمنن کي قلعي مان ڪڍي ڇڏيو، نه ته جيڪر پهرين خود انهن مان خرابي پهچيس ها، تنهن کانپوءِ هن هيئن ڪيو جو چئني پاسن کان قلعو کڻي بند ڪيائين، انهن ٻن _ ٽن سون سپاهين کي محلات جي ڇت تي بيهاري ڇڏيائين، ۽ پاڻ پونجي خاتون، دلشاد آغا خواجه سراءِ، يوسف عادل شاهه جي ڀيڻ، ۽ ٻيون ڪي زالون، اسماعيل عادل شاهه سان گڏ، تير _ ڪمان هٿ ۾ کڻي، ڇت تي بيهي رهيون. +صفدر خان وڏو لشڪر وٺي قلعي تي ڪاهي آيو. +ڇت تان پونجي خاتون ۽ سندس طرفدارن، انهن تي پهڻ آڻي وسايا، اتفاق سان، انهيءَ وقت مصطفيٰ آقا، عادل شاهي خاندان جو هڪڙو قديم نمڪ حلال سردار، پنجاهه توبون توپچين سميت وٺي، خاتون جي مدد لاءِ اچي نڪتو _ اُهي مٿي اچي توبون هڻن لڳا، صفدر خان پنهنجيءَ ماءُ جي حڪم پٺيان، موٽي ويو ته وڏيون توبون آڻي قلعي کي ڀڃي ڀوري اُڏائي ڇڏي. +پونجي خاتون ۽ ٻين زالن ڏٺو ته جي اهي توبون آيون، ته پوءِ اسين ڪي به ڪري نه سگهنديونسين، انهيءَ کان اڳي ڪا تجويز ڪبي، ته ڪري سگهبي. +سو، سڀني اهو ٺهراءُ ڪيو ته مرد سپاهي سڀ لڪي وڃن، ۽ زالون اتي بيٺيون رهن دشمن سمجهندو ته سپاهي زالن کي قلعي ۾ ڇڏي، پاڻ ڀڄي ويا آهن. +نيٺ ائين ڪيائون _ سپاهي هيڏي هوڏي لڪي ويا، ۽ زالون بيهي رهيون. +دشمنن جڏهن فقط زالن کي ڏٺو ، تڏهن خوش ٿي قلعي تي ڪاهي آيا، ۽ قلعي جو دروازو ڀڃي وڌائون، زالن آڱر به نه چوري بيٺي تماشو ڏٺائون. +صفدر خان مرضي هئي ته پهريون دروازو ڀڃي ٻيو به ڀڃي، ته اوچتو لڪيل سپاهين ٻاهر نڪري مٿن اهڙي زور سان حملو ڪيو، جو هي بيهي نه سگهيا. +انهيءَ طرح، ٻن _ ٽن سون ماڻهن، هڪڙيءَ وڏيءَ فوج سان وڙهي، هنن کي شڪست ڏني، ۽ پنهنجو قلعو بچايو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41395.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41395.txt new file mode 100644 index 0000000..e871ebf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41395.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +پينھون +پينهون خاص ڪري سنڌ جو کاڄ آهن. +گهڻو ڪري سرند گهرن ۾ ٺاهيندا آهن، پينهون،سارين کي اوٻاري ڀڃي پوءِ ننگهه ۾ڪُٽي ٺاهيندا آهن، پر لاڙائين پٽ ۾ غريبن جي گهرن ۾ به آئي وقت لاءِ ضرور رکيل هوندا آهن، پينهن کي زالون ڪڏهن عام طرح رڌينديون آهن، ڪڏهن چنگالي ڪري ڪڏهن وري پسائي کير سان کائينديون آهن. +سنڌ جون زالون عام طرح سان پينهون هيئين رڌينديون آهن: ڇا ڪنديون آهن، جو پهرين پهرين پينهن کي ڇنڊي چونڊي، ٻرٽ ڪڍي، هڪ پاڻيءَ مان آڇلائي، ٻئي ۾ ٿورو وقت پسائي رکنديون آهن. +هوڏي ديڳڙي ۾ گيهه ۽ ڦوٽا وجهي ٽڙڪائينديون آهن. +پوءِ انهيءَ ۾ پسيل پينهون وجهي، مٿان قدر آهر کنڊ وجهي، ٿورو پاڻيءَ جو ٽيهو ڏئي ڇڏي ڏينديون. +ٻه گهڙيون سهي، پوءِ ديڳڙي کي دمي ڇڏينديون آهن. +پوءِ ديڳڙو لاهي، تر ٺرڻ کان پوءِ وڌائي ڏينديون وينديون، پر جي چنگالي رڌڻي هوندين ته ائين پسيلن پينهن کي ٽڙڪايل گيهه ۾وجهي، کنڊ ۽ گيهه ٻيو به جام وجهنديون آهن، پاڻي جو رڳو نالو هوندو آهي، پوءِ پينهون گيهه ۽ کنڊ جي چاش ۾ رجهي تيار ٿي ويندا آهن. +انهيءَ چمنگاليءَ کي عام پينهن وانگر دم ڪونه ڏين. +چنگالي وري اهڙي ڳري ٿئي، جو ٿوري کائڻ سان ڍوء ٿيو وڃي، ڀلا ايترو گيهه ۽ کنڊ ڪٿان ٿي کاڌي ٿئي! +پر زالون رڳو اهو کاڌو سهنج ڪري رڌينديون آهن. +وري هلڪو کاڌو، به پينهن کان پوءِ بس آهي، سو وري هيئن ته ڇاڪنديون آهن، جو پينهن کي گهڙي کن پسائي رکنديون آهن ته هڏ مرين پوءِ مٺو کير ڪري، انهيءَ ۾ پينهن مان پاڻي ڪڍي اهي پينهون وجهينديون کير ۾، گهڙي کن کان پوءِ واه جا ٿيو پون، بنان باهه جي کاڌو تيار! diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41407.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41407.txt new file mode 100644 index 0000000..a6e67eb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41407.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +جھنڊ +جهنڊ جي رسم، ٻهراڙيءَ ۾ جيڪي ماڻهو عقيقو نہ ڪندا آهن، اهي وري ٻار جي جُهنڊ ڪندا آهن. +اها جهنڊ يا تہ ڪنهن وليءَ تي باسيندا آهن يا تہ مرشد هٿ سان چڳ ڪپيندو آهي. +باقي وار حجام لاهيندو آهي. +جي مرشد چڳ ڪپيندو تہ اهو ٻار مريد بہ انهي جو ئي ليکبو آهي،جڏهن ٻار ڪجھ وڏو ٿيندو آهي تڏهن جهنڊ جو ڏينهن مقرر ڪري شريڪن کي ڏاڍيون دعوتون دڙيون ڏيندا آهن. +پهرين پهرين گهر ۾ ڌوم ڌام سان ڳائڻ وڄائڻ ٿيندو آهي، جڏهن زالون هڙئي اچي گڏ ٿينديون آهن تڏهن ڳائينديون وڄائينديون ٻار کي کڻي اينديون مرشد وٽ ياڪنهن وليءَ تي.جتي جهنڊ ياسيل هوندي اٿن. +پوءِ اتي ديگ ڀت جي لهرائينديون يا ڪُٽي يا پتاشا يامٺائي ورهائينديون پر ورڇ جهنڊ لهڻ کانپوءِ ورهائينديون آهن. +جهنڊ سوا پهر سج کان اڳ به لهرائينديون آهن پوءِ يا مرشد يا انهيءِ درگاه جو مجاور پهريون چڳ ڪپيندو. +گهڻو ڪري سڄي پاسي پهرين چڳ ڪپيندا آهن باقي مٿو حجام ڪوڙيندو پوءِ ورڇ ورهائي ڳائڻ وڄائڻ ڀت پوت ڪندا آهن. +فقير يا مرشد کي جيڪو جيتري پڄي سگهي اوتري موکا رکي. +جهنڊ جي ڏينهن ماءُ سائي سٿڻ. +گج يا ڳاڙهو ڀرت تي چولو ۽ مٿي کهنبو ڪندي آهي. +ان ڏينهن جيسين جهنڊ لهي تيسين ٻار جي ماءُ ٻار جو پيءُ ۽ حجام نيرانا هوندا آهن. +جيسي حجام جهنڊ لاهي تيسين ماءُ ڪٺمال يا سٽ جو اوبرو هٿن ۾ پئي ڦيرائيندي بہ آهي ۽ هڪ وک اڳتي هڪ وک پوئتي پئي کڻندي بہ آهي تيسين جيسين پيءُ ٻار جي جهنڊ لهرائي کڻي ايندو آهي، ماءُ وٽ پوءِ ماءُ پيءُ کي 5 روپيہ يا پنج آنا يا پنج پئسا ڏئي پٽ وٺندي آهي، جهنڊ لاءِ سوڻ بسريون ڪندا آهن، جي يارهن لپن يارهن ٻڪن يارهن پائن ۽ يارهن سيرن جي ڪڻڪ جي اٽي جون ڪنديون آهن جي جهنڊ کان پوءِڏاڏي پوٽن ۾ ورهائي ڇڏينديون آهن. +۽ اهي ٻار جي مٿي تان لٿل وار ڪنهن ڳاڙهي اڳڙيءَ ۾ ٻڌي ڪنهن سائي وڻ ۾ ٻڌي ڇڏيندا آهن. +جهنڊ گهڻو ڪري ايڪيهين مهيني لهرائيندا آهن جي نہ هيءَ بہ سکا آهي جڏهن کپين تڏهن ڏين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41409.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41409.txt new file mode 100644 index 0000000..b604d1d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41409.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ڏندن جو سوڻ +ڏندن جو سوڻ: +سوڻ ته زالون هر ڪم ۾ ٺاهيو ويٺيون هونديون آهن، ٻيون ڳالهيون ته ٺهيو پر رڳو شل نه ٻار کي پهرين هيٺين ڏندن اچڻ جي بدران مٿيان اچن- زالون چونديون ته خيرين سالحين ناناڻن کي ڪو چڱو آهي ڇا؟ +سوڻ ضرور ٿيندو، جي ٿورو ضد ڪبو ته ڳالهائڻ جون گهٽيون بند پهرين مٿيان ڏند اچڻ ته ناناڻن کي چڱو ناهي ان ڪري سوڻ به ڪو ناناڻن مان ڪري. +گهڻو ڪري اهو سوڻ مامو ڪندو آهي. +جي مامو نه هجي ته ٻار جي ماءُ جنهن کي ڀاءُ ڪري سڏيو هجي يا سندس سوٽ ماسات اهو سوڻ ڪري. +اهو سوڻ هيئن ڪندا آهن جو مامو ٻار کي کڻي انهي هنڌ ايندو آهي جتي ٽن ٻُنين جا ٻنا ملندا هوندا آهن. +اتي مامو هڪ ڪکن جي جهوپڙي ٺاهي، ان ۾ ٻار کي ويهاري سندس اڳيان جست جي وٽيءَ ۾ ٺهيل ڪُٽي رکندو آهي. +پوءِ ڇا ڪندو جو جهوپڙيءَ کي هڪ پاسي کان باهه ڏيندو ۽ جهٽ ڏئي ٻار کڻي وٺي ڀڄندو. +پاڻ ڀڄندو به ويندو ۽ چوندو به ويندو ته ” هيٺين هوندي مٿيان آيا هيٺين هوندي مٿيان آيا“- ٻار کي کڻڻ مهل اها ڪٽي ۽ وٽي انهي ڀُنگي ۾ ئي ڇڏي ايندا آهن. +زالون گهڻو ڪري ٻارن تي اولڙو يا تڙڪو ٿيڻ ڪونه ڏينديون آهن. +جي کڻي ٿي به پئي بجو ڏئي ڇڏينديون آهن. +جي ڪنهن ٻار کي دَست يا اُلٽيون ٿي به پيون ته چونديون ته امان صدقي سَٽ آئي اٿس يا چونديون ته دَئي جو حساب ٿيو اٿس. +جي واقعي ڪٿي ٻار ڪريو هوندو ته ان جاءِ تي پاڻي هاري ڇڏينديون جي ٻار بيمار ٿي پيو ته چونديون اِهو ڌِڪ کاڌو اٿس ٻار کي سٽ پئجي وئي آهي. +کڻي ڦوڪارو ڏياريوس ته ساڳيوئي چڱو ڀلو ٿي پئي. +پوءِ ڇا ڪنديون جو ڦوٽن جي ڪَڻ سنهي ڪري چپٽي ڀري ٻار جي زبان تي رکي آنڱر ٻار جي تارونءَ تي رکي آنچر جي زور تي ٿورو ٻار کي کڻي وات وات ۾ وٺي ڦوڪ ڏينديون ته ڦوٽا وڃي ڪاڪڙي کي لڳندا. +ٻار اُٺ جي ليڏوڻي ۽ اسپنگر جي چپڙي چاڙهجي ڇڏينديون جي ٻار جي ڌڪ کائڻ مهل، هڪيون بيٺل هونديون ته جهَٽ ڏئي وات ۾ آنڱر وجهي تارون تي رکي ٻار کي مٿي کڻي ڪاڪڙي ۾ ڦوڪ ڏئي ڇڏينديون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41411.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41411.txt new file mode 100644 index 0000000..6e0a3ef --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41411.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سک (رسم) +سکائون:سک:سکان: سنڌ جي ھڪ ثقافتي رسم جو نالو آهي. +ڪنهن زال جي ٻار نه بچندو آهي يا پٽ نه ٿيندو آهي يا پيٽ نه ٿيندو آهي يا ڪو ٻار يا وڏو بيمار هوندو آهي ته زالون ٻار ٿيڻ يا بچڻ جون يا چڱڀلائيءَ جون سکائون باسينديون آهن هونءَ عام ته پڙ مٺايون ڪٽيون ۽ ديڳيون باسيندا آهن. +پر ڪن ڪن پِيرن تي خاص خاص شيون ڏينديون آهن. +جيئن قلندر شهباز تي زالون ٻارن جا دُر باسينديون آهن. +ميان جي قبي تي مڇي ماني، کِرٽئي پير تي کرٽئي واري ٻار جو بند پيل چولو ۽ ست لولا. +سومري پير تي کاهي کڻندا آهن ۽ ڪاٺين جي ڀري ڏيندا آهن، ڪهاڙي پير تي پنيءَ مراد ڪاٺ جو ڪهاڙو گهڙي ڏين. +ڪؤنر ئي پير تي آس پڄي ته کير جو ڪونرو ڀري ڏين. +رسوتي يا ڳڙ نڪري ته شاه صدر جو ڳڙ باسين وغيره وغيره ان باسين کان سواءِ پَڙ، مٺايون،پتاشا، لڏون کارڪون، مصري، ڪُٽي وغيره ڏاڍي ڌوم ڌام سان ڏين. +جي پير ويجهو هوندو آهي ته دعوتون دڙيون ڏئي زالون زنبون آڻي گڏ ڪنديون، ڏاڍا ڪپڙا گنديون پائي باسيل سکان ٿالهن ۾ وجهي، جنهن سُکان باسي هوندي يا ان جو ٻيون عزيزياڻيون ڳائينديون، وڄائينديون، نچنديون ڪڏنديون اينديون، انهي پير تي جتي سکان باسين هوندي اٿن. +هونءَ ته گهڻائي ڳيچ، لاڏا چونديون آهن پر سکان جا خاص ڳيچ چونديون آهن +پوءِ پير تي اچي پَڙ ٻڙ وجهي، مٺايون ورهائي جي ديڳ باسينهوندي اٿن تي ديڳ لاهي ڏاڍا ڳائڻ وڄائڻ ڪري وري به ڳائينديون وڄائينديون گهر اينديون آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41416.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41416.txt new file mode 100644 index 0000000..a111e82 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41416.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +نــــڙ : +نڙ سنڌ جو خاص ساز آهي، ۽ قديم زماني کان سندس تاريخ ملي ٿي. +اڳي اڳي جڏهن لاريون، موٽرون ۽ ريل گاڏيون نه هونديون هيون، تڏهن سنڌ جا ماڻهو اٺن تي سفر ڪندا هئا ۽ اهي اٺ هڪ قطار ۾ قافلو ڪري هلندا هئا. +پوءِ اهي قافلا ڪيچ مڪران کان ديبل، اروڙ بلڪ ملتان تائين هلندا هئا، ڀاڙي تي اٺ ڏيڻ، لڏ پلاڻ، بار لاهڻ، سرواڻي ڪرڻ، سڄو ڪم ميرجتن جي حوالي هوندو هو. +پوءِ اهي قطار جي اٺن جي گوڏين ۾ گهنگهرو ٻڌي ڇڏيندا هئا، ۽ ڳچيءَ ۾ چڙا يا گهنڊ ٻڌندا هئا، جنهن جو مطلب هي هوندو هو ته جي ڪو اٺ قطار مان ڇڄي وڃي، ته چڙي ۽ گهنگهرن جي آواز تي خبر پئجي وڃي، ۽ کيس ڳولي لهجي پر جي اٺ قطار ۾ هلن ته سندن گهنگهرو ۽ چڙا هڪ قسم جو تال ۽ موسيقي پيدا ڪندا آهن. +پوءِ انهيءَ موسيقي تي سروان بيت ڏيندو ۽ باقي اٺن وارا هونگارو جهلائيندا. +انهيءَ قسم جي بيتن ۽ هونگاري جو مقصد صرف هيءُ ئي هوندو هو ته اٺن وارا غافل ٿي سمهي نه رهن، ۽ وقت به سولو گذرندو وڃي. +عرب ملڪ ۾ اهو رواج جدي خوانيءَ ۾ملي ٿو وري جڏهن قافلي وارا منزل ڪندا هئا، تڏهن کين چورن ڌاڙيلن کان حفاظت ۾ رهڻ لاءِ جاڳڻو پوندو هو. +ان ڪري وقت گذارڻ لاءِ بيتن جي محفل ڪندا هئا،پر اتي اٺن جي چڙن ۽ ڇيرن جو آواز نه هوندو هو، انڪري نڙ ايجاد ڪيائون. +رات جو منزل جي محفل ۾ نڙ ۽ نڙي وڄائيندا هئا، ۽ انهن لهرن تي بيت ڏئي وقت گذاريندا هئا. +آهستي آهستي نيون سواريون وجود ۾ اينديون ويون، ۽ اٺن جي قافلن جو رواج نڪرندو ويو، پر ٻهراڙين ۾ نڙ ۽ نڙي تي بيت ڏيڻ جو رواج رهجي ويو، جيڪو اڄ ڏينهن تائين هلندو اچي +نڙ، ڪنگور مان ٺاهيندا آهن. +سڌي سوڌي ڪنگور کي وڍي، انهيءَ تي ڏاڍا انگ اکر هڻي، ٻنڌين سان مضبوط ڪري پارا ۽ رنگ هڻي، پوءِ هيٺئين حصي ۾ چار سوراخن تي آڱريون رکي سُرَ ڪڍن، اهو ڪنگور جو نڙ ڏيڍ فوٽ سوا فوٽ مس ٿئي. +انهيءَ ڪنگور جي نڙ وڄائڻ وارو هڪ ئي سنڌ ملوڪ فنڪار، شاهه محمد نابينا اهڙو ٿي گذريو آهي،جنهن ويرون واهي ڇڏيون! +نڙ جي چئن سرن مان سڀ راڳ ۽ لهرا ڪڍندو هو. +راقم الحروف کي ياد آهي، ته جڏهن چين جو وزيراعظم چواين لائي، حيدرآباد آيو هو، تڏهن سندس محفل ۾ شاه محمد نابينا، نڙ وڃايو هو، چو اين لائي شاه محمد جي نڙ تي ايترو ته وجد ۾ آيو جو ڊوڙي اچي کيس ڀاڪر پاتائين، ۽ کيس چين اچڻ جي خاص دعوت ڏنائين، پر هن عظيم فنڪار جو حياتيءَ ساٿ نه ڏنو! +شاه محمد جيتوڻيڪ اکين کان نابين هو، تنهن هوندي به وقت اهڙو صحيح ٻڌائيندو هو، جو وڃي ٿيا خير! +واچ سدائين ٻڌل هوندي هئس.بيتن جي ڪچهريءَ ۾جيڪ نڙ وڄايا ويندا آهن، اهي ڪنگور جي نڙ کان وڏا ٿيندا آهن ۽ ڪاٺيءَ جا هوندا آهن، جنسار انهن تي به ساڳيو رکندا آهن. +انهن نڙن ۾ نڙائي، نڙي به وڄائيندا آهن. +انهن نڙن وڄائڻ جون ٻه چالون ٿينديون آهن، هڪ چال جو تار اٺن جي قدم قدم هلڻ جهڙو ٿيندو آهي ۽ ٻيو تار اٺڻ جو ڊوڙ جي رفتار تي. +جڏهن نڙائي پهريون لهرو وڄائي ٻئي تي لهندو آهن، تڏهن بتين ڏيڻ وارو ڪن تي هٿ رکي بيت ڏيندو آهي، ۽ بيت پورو ٿيندو آهي ۽ پڇاڙيءَ واري سٽ تي هونگاري وارا هونگارو جهلائيندا آهن. +اڄڪلهه نڙ جا بيت سانوڻ فقير جا مشهور آهن. +نوناريءَ جا بيت به ڀلا، پر ساوڻ سان لڳي ڪونه!. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41417.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41417.txt new file mode 100644 index 0000000..905569f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41417.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +دنبورو +دنبورو: دنبوري: +سنڌ جو هڪ عام ساز آهي، جيڪو ڇپر ۾ مشهور آهي. +ڇپر وارا هن ساز تي مورا ۽ لوليون ڏين. +هن ساز جو ٺاهه تانپوري ۽ ستار تان ئي ورتل ٿو ڏسجي، پر تانپورو يا ستار وڏا سازٿين، دنبوري انهن کان گهڻي ننڍي ٿئي، دنبوري ڪاٺ مان ٺاهين، پهرين هيٺ اڌ گول وانگر پيٽ ٺاهين، جنهن کي پيٽ به چون، شڪم به چون، ان شڪم جي مٿان سنهون تختو هڻن، جنهن کي پلڪ يا پاٽيو چون، مٿان ٻه فوٽ کن پورو اڌ گول ڳن وجهي، جنهن کي ڳن به چون، ڏانڊي به سڏين. +ان ڳن جي مٿئين حصي ۾ پاسن کان ڪليون يا ڪيريون هڻن، جنهن ۾ تارون ڇڪبيون آهن. +دنبوري ۾ ٽي تاريون وجهن جيڪي ڪيرين کان ٿينديون ڳڻ کان ٿينديون شڪم جي هيٺيان ٻڌبيون آهن. +اها ٿي سادي دنبوري جنهن تي رڳو سر ۽ لئي جهلائڻ لاءِ مضراب هڻندا آهن، ۽ تار تي مورو يا لولي چوندا آهن. +انهي دنبوري ۾ ٿورو اضافو ڪري، ان جي ڳن يا ڏنڊي تي ڇهه تارن جا بند هڻندا آهن. +جن مان راڳ يا ٻول ڪڍندا آهن. +۽ پهرين تار تي آڱر رکي ستار وانگر جدا جدا سر ڪڍندا آهن. +انهي قسم جي دنبوري کي ”بندين واري دنبوري“يا ”گهريگ“ سڏين، انهي گهريگ جي پهرين تار ٻولن واري تار سڏين، ٻيءَ تار کي ”جهالارو“ يا ”سر ڏيڻ واري تار“ ۽ ٽي تار کي ”گهور“ سڏين سنڌ جو هي ساز اڪيلو به سٺو وڄي ۽ سنگت ۾ چڱو رنگ رچائي. +انهيءَ دنبوري کان ڪجهه وڏيٽڙو شاهه جو دنبورو ٿيندو آهي، جنهن تي شاهه جا راڳي جماڻي چنڊآڻي راڳ ڪندا آهن، پر شاهه جي دنبوري ۾ مضراب جو رنگ جدا ٿيندو آهي، فقير بيتن مهل ڍار واري، سٽ تي مضراب هڻندا آهن، وري وائي چوڻ مهل تي مضراب هڻندا آهن. +پهريون ويندي، ٻيو ايندي، ۽ ٽيون ويندي. +اهو ٽيون مضراب زور سان هڻن، اهڙيءَ طرح جو هٿ جو بڪ به دنبوري تي لڳي. +اصل ۾ اهي ٽيئي مضراب ته ڇا پر شاه جو سارو ڪلام ٽن مضراين تي ٻڌل آهي، ۽ اهي ٽي مضراب ٽن ٻولن تي رکيل آهن. +اهي ٽي ٻول آهن؛ ”آ، لا، هوُ“! +اهو آهي شاه جي ڪلام جو بهر وزن يا لئي تال، شاه جي دنبوريءَ ۾ ستار وانگر آخري تار چڪاري جي به ٿئي، جيڪا ٻين تارن جي سر سان ملي سٺو آواز پيدا ڪندي آهي. +انهي دنبوري جي بناوٽ به ساڳي ٿئي،جيڪا بيان ڪئي وئي آهي. +سنڌ جي سازن ۾ شاه لطيف ڪينري، ڪماچ ۽ سرندي کي به ڳايو آهي. +پر اهي ساز هندستان ۾ وڌيڪ مشهور آهن، ۽ ٻيو ته اهي سڀ ساز سرندي جي ئي ڊول جا آهن ۽ هي به سبب آهي ته اهي ساز هن وقت ايترا مشهور نه آهن، انڪري انهن جو ذڪر ترڪ ڪجي ٿو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41426.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41426.txt new file mode 100644 index 0000000..b0250c9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41426.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +بلا +بلا : سنڌيءَ ۾ نانگ کي چوندا آهن. +سنڌ ۾ بلائون به گهڻن قسمن جون ٿينديون آهن، جن مان ”ارڙ“ کان سواءِ ٻين سڀني ۾ زهر هوندو آهي، مثلاً: ”واسينگ“، ”گڊا“، ”کپر“، ”گهوڙيال“، ”لنڊيون“، ”ڪوراڙيون“، ”ڪنڀاريون“، ”لهاريون“، ”ٻه منهنيون“، ”ارڙ“، ”ڪلاڌاري“، ”پيئڻيون“، ”کڻ“، ”سرنگ“، وغيره انهن سڀني بلائن مان تکي ”گهوڙيال“ ٿئي، چون ٿا ته گهوڙي جهڙي تکي ڊوڙي ٿي، ان ڪري ئي سندس نالو ”گهوڙيال“ پيو آهي، ۽ اڇل ڏئي ڌڪ هڻڻ ۾ ”لنڊي مشهور آهي، ۽ ”واسينگ“ نانگ جو وير وٺڻ مشهور آهي، سندس وير وٺڻ جون سنڌ ۾ ڪيتريون ئي ڏند ڪٿائون مشهور آهن. +”کڻ، وري سانڊيءَ وانگر ٿيندو آهي. +کڻ ۾ اهڙو زهر ٿيندو آهي، جو جتي ٿورڙي رهڙ آئي همراهه اتي ئي پورو. +ان ڪري ان کي چوندائي آهن، ”هڻکڻ“ يعني ڌڪ لڳو ته کڻي وڃي قبر ڀيڙو ڪريوس! +بچندو ڪونه! +ڇو جو علاج ڪرڻ جيترو وقت ئي ڪونه ملي. +علاج رسڻ کان اڳ ئي ماڻهو مريو وڃي. +”ٻه-منهنن“ بلا ڇهه مهينا هڪڙو منهن کوليندي آهي، ڇهن مهينن کان پوءِ وري اهو منهن بند ٿي ويندو اٿس، ۽ وري پڇ وارو منهن کلندو اٿس. +هي بلا به ذري گهٽ بي ضرر ٿيندي آهي. +”ارڙ“ بلا ۾وري زهر اصل ڪونه ٿئي، ٿئي به سڀني بلائن کان وڏي ۽ ٿلهي، پر زهر ذات ڪونه ٿئيس! +ارڙ رڳو ڳهيندي آهي، يا وري وجهه وٺي زور ڏيندي آهي. +انهيءَ زور ۾ چون ٿا ته هڏا به ڀڃيو ڇڏي. +ڪن جو چوڻ آهي ته ارڙ جي اکين ۾ اهڙي ته ڪشش هوندي آهي جو جنهن ڏي ڏسندي آهي، انهيءَ کي وري چرڻ جي به طاقت ڪانه ٿيندي آهي، تان جو وڃي وات هڻندي اٿس يا ور وجهنديس باقي ”ڪلاڌاري“ نانگ ۾ ته اهڙو زهر ٿيندو آهي، جو وس ڪندي جوڳي سنڍيندا به ڪونه اٿس ڪو اهڙو قابل جوڳي هوندو آهي، جو ڪلاڌاري نانگ سان ويڙهه کائيندو، جهڙي تهڙي جي جاءِ ناهي، ”ڪلاڌاري“ ناگن جو رڳو ڦوڪ ۾ ئي اهڙو زهر ٿيندو آهي، جو ڦوڪ ڏيڻ سان سامهون سڀ شيون ساڙي ڇڏيندو آهي. +”پيئڻ“ بلا وري چوندا آهن ته رات جو ننڊ ۾ ساهه پي ويندي آهي، پر حقيقت ائين نه آهي. +بلڪ هئين ٿو ڀانئجي ته ستل ماڻهو جي نڪ ۾ پنهنجي زهري ڦوڪ ڏئي ويندي آهي، پوءِ جيئن ٻيو ڏينهن جو تڙڪو ٿيندو ۽ انهيءَ ماڻهوءَ کي سج جي روشنائي ۽ گرمي لڳندي، تيئين زهر ويندو چرندو، تان جو ٿوري وقت ۾ هڻي اوراٽي ماري وجهندو. +پيئن گهڻو ڪري وارياسيءَ زمين ۾ ٿيندي آهي. +ٿر ۾ پيئڻ تمام گهڻي ٿئي. +ان ڪري ٿري ماڻهو پيئڻ جي زهر کان بچڻ لاءِ بصر کائي ۽ بصر ڀڃي ڀرسان رکي رکندا آهن. +پيئڻ، بصر جي ڌپ تي ڪانه ايندي آهي. +ٿري پيئڻ جي پيتل ماڻهوءَ جو علاج به ڪندا آهن، diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41428.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41428.txt new file mode 100644 index 0000000..e32f893 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41428.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +علم (عزاداري) +علم: سنڌ ۾، گهڻو ڪري عام آهن ۽ سگهڻو ڪري هر شيعي جي گهر جي اڳيان يا اوطاق جي اڳيان علم نصب ٿيل ضرور نظر ايندو. +اها سندن عقيدي جي خاص نشاني به آهي. +علم هڪڙي سڌي ۽ مناسب ڪاٺيءَ جو ٺهيل هوندو آهي، جنهن جي مٿئين حصي کي جنهن ۾ چار ڪاٺيون سڌيون ۽ چار پاسيريون لڳل هونديون آهن ان کي مدن چوندا آهن. +مدن جي مٿان هڪ ڪاٺي هوندي آهي ان ۾ بيرق وجهندا آهن ۽ بيرق واري ڪاٺي جي مٿان ٽامي جي قلعي ڪيل يا چانديءَ يا سون کي ڪلس چاڙهيندا آهن. +علم چاڙهڻ کان اڳ ماڻهو علم کي سائو يا ڳاڙهو رنگ ڏيندا آهن، ڪي ته وري علم ۽ مدن تي ڪمانگري جو اعليٰ ڪم ڪرائيندا آهن پوءِ نئين ڪپڙي جي بيرق ٺهرائي اها ۽ ڪلس وجهي محرم جي چنڊ ڏسجڻ سان نهايت احترام سان سينه زني ڪندي، نقاره وڄائيندي، ڪنهن مناسب جاءِ تي نصب ڪندا آهن علم کي سال جي موسمن جي هوائن جي لوڏن کان بچائِ لاءِ ڪجهه رسيون جن ۾ ٿوري ٿوري وڇوٽيءَ تي نم يا سرنهن جون سبز ٽاريون لڳل هونديون آهن، آڻي انهن جو هڪ پاسو مدن جي ڀرسان ۽ ٻيو پاسو ڪنهن مناسب هنڌ تي مناسب هنڌ تي مضبوط ٻڌي ڇڏيندا آهن، انهن رسين کي سهرا چوندا آهن. +ائين هر سال محرم جي چنڊ ڏسڻ سان علم نصب ڪندا آهن ۽ وري ذوالحج مهيني جي آخرين ڏهن ڏينهن ۾ علمن کي لاهي مناسب مرمت ڪري وري سينگاري محرم جي چنڊ ڌسجڻ سان چاڙهي ڇڏيندا آهن. +علم لاهڻ مهل علم ۾ جيڪو بيرق جو ڪپڙو بچيل هوندو آهي، ان جو ليڙون ليڙون ڪري تبرڪا عقيدتمند ڳچين يا ٻانهن ۾ ٻڌندا آهن. +ڪي ماڻهو وري علم کي رنگ ڏيڻ جي بدران مٿس ڪپڙي جو غلاف چاڙهيندا آهن،. +اهو ڪپڙو گهڻو ڪري ڪارو هوندو آهي. +اهي علم سپاهه حسينيءَ جي علمبردار حضرت عباس عليه السلام سان منسوب هوندا آهن. +۽ جڏهن تعزيه يا علم وغيره نڪرندا آهن، تڏهن ماتمي، انهن نصب ٿيل علمن پٽ به ايندا آهن. +عَلم گويا هڪ نشان به آهي ته هتي عزاداري آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41429.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41429.txt new file mode 100644 index 0000000..945930f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41429.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +نغارو +نغارو، نقارو، سنڌ ۾ نقاره کي عموماً نغارا چوندا آهن. +ماتمي علم لهڻ کان نغارا وڄائڻ شروع ڪندا آهن، نقارا گهڻو ڪري معمولي حالتن ۾ صبح جو سويل ، منجهند جو ۽ رات جو دير سان وڄائيندا آهن، پڙ جي اچڻ مهل ”ياحسين“ ۽ پڙ جي ترسڻ محل ”ڊڍ“ ۽ پڙ جي هلڻ مهل ”ٽاهو“ وڄائيندا آهن. +نقارن وڄائڻ جو رواج ملتان کان آيو، پر هاڻي ته هتي ملتان کان به وڌيڪ رواج آهي، گهڻُو ڪري هر پڙ تي ٽي-چار جوڙيون نقارن جون ضرور هونديون آهن ۽ وڄائڻ وارا به استاد ڪاريگر ٿي گذريا آهن، جن ۾ امام علي شيدي کي امام علي شاه جي پڙ تي پاڻ نغارا وڄائيندي ڏٺو. +انهيءَ ۾ ڪو شڪ ڪونهي ته نقارن وڄائڻ ۾ امام علي شيدي جو ٻيو ڪوبه ثاني ڪونه هو. +نقارن ۾ ڪل ڇهه تال وڄائيندا آهن، جن مان پهرين ”ياحسين“ وڄائيندا آهن. +”ياحسين جي تال ۾ ڇهه ماترائون ٿيندو آهين، جن جا ٻول هي آهن: ڌا-ڌنا-ڌا- ڪتا. +ياحسين کان پوءِ شاه پنجن تنن وڄائيندا آهن. +هن تال ۾ به ڇهه ماترائون ٿينديون آهن جن جا ٻول آهن؛ ڌا-ڌنا-تنا- ڪٽ، ان کان پوءِ ”حسن حسن“ وڄائيندا آهن، جنهن تال جون ٻه ماترائون هوندو آهن جن جا ٻول آهن: ڌن-تا، ان کان پوءِ ”ٽاهو“ وڄائيندا آهن، ٽاهوءِ ۾ پنج ماترائون ٿينديون آهن جا ٻول آهن: ڌنا-ڌا- تان-تان، ٽاهو پڙ جي رخصت ٿيڻ مهل وڄائيندا آهن ۽ آخر ۾ لولي وڄائيندا آهن جنهن جون يارنهن ماترائون ٿينديون آهن. +لوليءَ جا ٻول آهن: ڌا-ڌا-ڌي-ڌانا-تڪ-تات-نا-ڌي. +نقاري وڄائڻ وارا پوءِ نغارا وڄائيندي هر تال تي چوٽون ۽ مختلف ٽڪا (ٺيڪا) رکندا آهن. +ڏهي جي سڄي ڏينهن پڙهن تي نغارن تي رڱي ”ڊڍ“ وڄائيندا آهن، ۽ پڙ هلندي هلاري ” يا حسين“ يا ”ڊڍ“ وڄائيندا هلندا آهن. +ٻهراڙين ۾ ڏهي جي ڏينهن جيڪا ٻانهن تي پِٽ ڪندا آهن انهي تي به ”ڊڍ“ وڄندي آهي ۽ زالون جيڪي پڙ چونديون آهن اُتي به ”ڊڍ“ وڄائينديون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41430.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41430.txt new file mode 100644 index 0000000..053c5a5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41430.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +پيئڻ بلا +پيئڻ بلايا پيئڻ نانگ: هڪ قسم جي بلا ٿيندي آهي جيڪا سنڌ جي ٿر واري حصي ۾ يا وارياسن هنڌن تي ڏسبي آهي، هن بلا جي ڊيگهه وڌ ۾ وڌ چار فوٽ ۽ ٿولهه اڌ انچ جي برابر ٿيندي اٿس. +سندس رنگ مٽيءَ جهڙو هوندو آهي ۽ اونداهيءَ ۾ گهڻو ڪري ڏسڻ ۾ ئي ڪانه ايندي آهي ۽ روشنيءَ ڏي لڙي به ڪانه. +ٿر ۾ هُن بلا کي ڀوڪڻ چوندا آهن. +هي بلا چڪ يا ڏنگ ڪانه هڻي پر ستل ماڻهوءَ جي وات يا نڪ ۾ يا تہ زهر هاري يا زهري ڦوڪ ڏئي. +ائين اهو زهر ستل ماڻهوءَ جي بدن ۾ هليو وڃي ۽ ڦوڪ ڏيڻ يا زهر هارڻ کان پوءِ اها بلا ستل ماڻهوءَ کي پڇ جو ڌڪ هڻي هوشيار ڪري ويندي آهي. +جيئن سج جو تڙڪو يا روشني لڳندي ويندي تيئن سندس بدن ۾ زهر پکڙجي اثر ڪندو ويندو ۽ ماڻهو ويندو اهربو تان جو ٿوري ئي وقت ۾ مري ويندو آهي. +هن بلا کان بچڻ جو اپاءُ هي آهي ته يا ته سڄي رات ماڻهو ويٺو يا ٻيو هجي يا ڀرسان ڪا بتي ٻرندڙ هجي يا باهه جي روشني موجود هجي. +يا اهو ماڻهو ٿورو ڪچو بصر کائي ۽ بيو ڀرسان رکي سمهي ڇو جو هي بلا روشني ۽ بصر جي بوءِ کان ڀڄندي آهي. +ٿري ماڻهن کي جي رارت جو ٻنيءَ جي رکوالي ڪندي يا مال سان هوندي ڪٿي رات پوندي آهي ته هو ڇا ڪندا آهن جو پاڻ سان هڪ ڪپڙي جي ڳوٿري رکي پوءِ رات جو سمهڻ وقت اها ڪپڙي جي ڳوٿڙي رکي چاڙهي ڳچيءَ وٽان ٻڌي پوءِ سمهندا آهن. +پيئڻ گهڻو ڪري سانوڻ جي مهيني کان وٺي سياري جي شروعات تائين مار ڪري. +هن بلا جي زهر واري جو هيئن علاج ڪندا آهن: جو مريض کي ڪنهن اونداهي ڪوٺيءَ ۾ بند ڪري ڇڏيندا آهن، اهڙي طرح جو ڪوبه سج جو ڪرڻو ڪٿا به نه اچي. +ايستائين جو ڪٿي ڪا ڦوٽ يا سوراخ هوندو آهي ته انهيءَ کي به بند ڪريو ڇڏين پر ٿر ۾ جيئن ته ڪکاوان گهر ٿين ۽ انهن مان تڙڪو ايندو رهندو آهي، ان ڪري اهي وري ڇا ڪن جو منجي آڻي انهن جي پاون ۾ پانگارون ٻڌي مريض کي منجيءَ تي ويهاري پوءِ کيس پانگارن جي ذريعي ڪنهن اونهي کوهه ۾ پاڻي جي دنگ تائين لاهي پوءِ مٿي پڳ تي پانگارون ٻڌي ڇڏين پوءِ چوٿين- پنجين ڏينهن کان پوءِ مريض کي ٻاهر ڪڍن ٿر ۾ جيئن ته کوهه سوء پر هن کان به اونها ٿين ان ڪري هيٺ تائين روشنيءَ جي رسڻ جو امڪان ئي ڪونه هوندو آهي. +ٻيو ته وري مريض واري کوهه کي ڏينهن جو مٿان رلي ٽپڙ سان ڇانئي ڇڏين، ائين ٽن –چئن ڏينهن ۾ مريض جي بدن مان زهر جو اثر نڪري وڃي پوءِ کيس ٻاهر ڪڍن. +ڪي وري پيئڻ جي زهر جي اثر لاهڻ پوءِ سنباهي پکيءَ جا آنا ڪچا پيارين، ائين ڪرڻ سان به پيئڻ جي زهر جو اثر ٺهيو وڃي. +ڪي وري اهڙي مريض کي ڳاڙهي ڦٽڪي کارائين. +پهرين ته مريض کي ڦٽڪي جو ذائقو ئي معلوم نه ٿيندو پر جڏهن ذائقو معلوم ٿيڻ لڳي تڏهن ڦٽڪي کارائڻ بند ڪجي. +چون ٿا ته پيئڻ جي زهر جو اهو هڪ-ٽڪ علاج آهي. +اڳي کان ائين مشهور آهي ته هيءَ بلا سُتي ماڻهو جو ساهه پي ٿي وڃي، ان ڪري ماڻهو مريو وڃي ۽ انهي ئي سبب جي ڪري انهي بلا کي سڏڻ ئي ”پيڻ“ لڳا يعني پي وڃڻ واري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41433.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41433.txt new file mode 100644 index 0000000..e5af7ea --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41433.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +عربي اسڪرپٽ +عربي اسڪرپٽ: عربي رسم الخط: +عربي ٻوليءَ کي لکڻ جو جيڪو طريقو آهي ان کي عربي اسڪرپٽ چون ٿا. +کوڙ دنيا جون ٻوليون ھن رسم الخط ۾ لکيون وڃن ٿيون. +جن ۾ آذربائيجاني، پشتو، فارسي، ڪردش، لورش، اردو ، سنڌي وغيره شامل آهن. +”عرب ۾ لکڻ پڙهڻ جو رواج گهٽ ئي هجي، مدت کان هلندو اچي ٿو. +تمام قديم زماني کان حميري ۽ نابتي خط هو، (جنهن جا ڪتاب نهايت ڪثرت سان يورپ ۾ پڙهيا وڃن ٿا) ۽ اسلام کان ڪجهه پهريائين اهو خط ايجاد ٿيو هو، جيڪو عربي خط چيو ويندو هو؛ جنهن ڪيتريون صورتون بدلائي اڄ هيءَ صورت اختيار ڪئي آهي“”جيڪي پيغام رسول ڪريم ﷺ تائين پهچندا هئا، اهي پنهنجي اصحابن کي يا حفظ ڪرائي ڇڏيندا هئا يا لکائي ڇڏيندا هئا (هن مقصد لاءِ ڪجهه جليل القدر اصحابي رضه مقرر هئا. +جن کي ڪاتبان وحي چيو وڃي ٿو. +حضرت ابوبڪر صديق رضه، حضرت عمر رضه، حضرت عثمان رضه، حضرت علي رضه، حضرت امير معاويه رضه، حضرت زيد بن ثابت رضه، ۽ حضرت عبدالله بن مسعود رضه تمام مشهور آهن). +انهن ڏينهن ۾ ڪاغذ ڪونه هو، انهي ڪري ماڻهو کجين جي شاخن، سفيد پٿرن ۽ چمڙي جي ٽڪرن تي لکندا هئا“”خود عهد نبوي ۾ قرآن، سنت ۽ سيرت جي سکڻ ۽ سيکارن لاءِ هڪ باضابطه تعليم گاه ’صفه‘ جي نالي سان قائم هئي، جتي شاگردن جو تعداد هڪ هڪ وقت ۾ 80 (اسي) 80 (اسي) تائين هوندو هو. +انهي تعليمي مدرسي ۾ تعليم ڏيڻ جو ڪم اصحابه رضه ڪندا هئا. +“حضور جن کان پوءِ حضرت ابوبڪر رضه ٻن سالن ۾ قرآن مجيد مرتب ڪرايو؛ ۽ حضرت عثمان رضه، جڏهن ڏٺو ته لغت جي اختلاف جي ڪري لفظن ۾ اختلاف پيدا ٿئي ٿو ته پاڻ سڀني مسلمانن کي هڪ ئي قرآت تي گڏ ڪرڻ لاءِ، لغت قريش ۾ قرآن کي لکي تمام امت کي هڪ مصحف تي جمع ڪري ڇڏيو؛ ۽ اهوئي مصحف آهي جو اڄ به اسان جي سامهون موجود آهي. +اهو ئي سبب آهي جو حضرت عثمان رضه کي جامع القان چيو ويندو آهي. +حضرت عمر احڪام جاري ڪري هر ڪنهن حديث کي گڏ ڪرڻ جو حڪم ڏنو، ۽ اٺين صدي عيسوي ۾ اسلام سام، عراق، فلسطين، مصر، ايران، افريقا، اسپين، ۽ انڊونيشا ۽ چين تائين پهچي ويو. +انهي مان ثابت آهي ته اسلام جي اچڻ کان اڳي عربن وٽ لکڻ لاءِ ڪانه ڪا صورتخطي هئي ۽ وٽن لکڻ جو رواج شروع کان هوندو هو. +”ابتدا ۾ صرف خانداني معرڪا (نسب ناما) ۽ لڙاين جا واقعا محفوظ رکندا هئا“ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41452.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41452.txt new file mode 100644 index 0000000..70863a4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41452.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +وچون عدد وچون عدد: ميڊين (Median): وچون- درميانو- وچٿروانگن اکرن جي مرڪزي جهڪاءُ جي پيماني لاءِ ٻيو طريقو وچون عدد هوندو آهي. +يعني عددن جي سلسلي جي وچ واري عدد کي وچون عدد چيو وڃي ٿو ۽ اهڙي طرح هي عدد سلسليوار عددن جو مرڪز هوندو آهي ۽ سندن اڳيان ۽ پٺيان سلسلي ۾ هڪجهڙا عدد هوندا آهن ۽ هي عدد پوري سلسلي کي پورن ٻن حصن ۾ ورهائيندو آهي. +غير گروهي مواد (Ungrouped Data) جو وچون عدد هن طرح سان ڳوليو ويندو آهي. +سمجهو ته عددن جو سلسلو هن ريت آهي: 6، 9، 12، 14، 18 انهن پنجن عددن جي وچ وارو عدد آهي 12. +يعني وچون عدد (Median) ٿيو 12. +پر جيڪڏهن غير گروهي مواد (Ungrouped) هن طرح هجي يعني 6، 9، 15، 18 ۽ 22 ته اهڙي حالت ۾ وچ وارن ٻن عددن کي جوڙ ڪري انهن کي ٻن سان وند ڪجي ته ٻنهي عددن جي وچ وارو عدد نڪري ايندو. +مٿي ڏنل عددن ۾ 12 ۽ 14 وچ وارا عدد آهن جن جو جوڙ ٿيو 26 ۽ اڌ ٿيو 13 يعني وچون عدد ٿيو 13. +طريقو وچون عدد Median +سلسلي ۾ وچون عدد انهيءَ عدد کي چيو وڃي ٿو جنهن کي اڳيان % 50 عدد هجي ۽ پٺيان به %50 عدد هجن. +ڪنهن سلسلي ۾ جڏهن مثال قدر هجن ته وچون عدد عام طور تي سلسلي ۾ سراسري قدر جو سٺو نتيجو ڪڍي ٿو. +هي طريقو حسابي طريقي کان بلڪل جداگانه آهي. +جيڪڏهن ڪنهن هڪ (Unit) جي پيماني جي خاصيتن ۾ تفاوت آهي ته پوءِ سراسري صحيح نتيجو نه ايندو. +انهيءَ حالت ۾ ضروري آهي ته وچون عدد هٿ ڪيو وڃي، جنهن ۾ مٿيون ۽ هيٺيون اڌ برابر ڪري ۽ اهڙي وچين عدد کي ورتو وڃي ۽ اهو ئي صحيح نتيجو ٿي سگهي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41456.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41456.txt new file mode 100644 index 0000000..86c0f29 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41456.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +راڄپر +راڄپر سنڌ جي هڪ قبيلي جو نالو آهي. +راڄپر معنيٰ راجا جي اولاد، ٻين لفظن ۾ راڄپر راڄپوت جو ٻيو نالو آھي. +راڄپر سماٽ ذاتين مان آهن ۽ راڄپر سميجا سان پُشت ۾ ملن ٿا. +راڄپر سنڌ جي نوشهرو فيروز ضلعو، خيرپور ضلعو، نوابشاهه ضلعو، سانگهڙ ضلعو، لاڙڪاڻو ضلعو سميت سنڌ جي تمام ننڍن وڏن شهرن ۾ آباد آهن. +راڄپر قبيلي جا ڪجه ماڻهو ڀارت (انڊيا) ۾ پڻ آباد آهن. +ڀارت ۾ هڪ ڳوٺ جو نالو راڄپاري پڻ آهي. +راڄپر قبيلو سنڌ جو وڏو قبيلو آهي جنهن ۾ تقريبن 70 کان مٿي پاڙا (نُکون، يا سب ڪاسٽ) آهن، جن ۾ ٻانڀڻ، ڪُٻر، ويسر، جوڳي، مانڊڻ، صمداڻِي، نانگور، وڏهر، پاتا، بگهڙ، ڏوڏيجا، ڏنگيجا، لکوجا، وغيره شامل آهن.هن قبيلي جو موجوده سردار خالد احمد خان راڄپر آهي، جيڪي اصل پڊعيدن شهر ويجهو هڪ ڳوٺ چيهو شريف جا رهاڪو آهن. +تاريخ. +راڄپر ڪشتري (Kshatriya) راجپوت آهن، هي اصلوڪا هندو سنڌي هئا، جيڪي پوءِ مسلمان ٿيا. +راڄپر سنڌو درياه ذريعي واپار ڪندڙ بحري جهازن کان ناڪو (محصول، ٽيڪس) اوڳاڻيندا هيا.ھي قبيلو دريائي قزاڪ (پائريٽس Pirates) ھيو. +سنڌو درياھ جي ساڄي ڪپ تي ھيو ۽ ان جي ٻئي طرف سنڌو درياھ جي کاٻي ڪپ تي ڪَڪِڙي پُرڳڻي سان لڳو لڳ درٻيلي جو پُرڳڻو ھو(جيڪي مير معصوم جي جاگير ۾ اچي ويا)، جتي سھتن ۽ راڄپرن جا راڄ ھُيا، جيڪي پنھنجي پيدائشي حقن لاءِ ڌارئين جي غلبي کي برداشت ڪرڻ لاءِ تيار نہ ھيا. +بکر جي مغل نواب سيد بايزيد بُخاريءَ جي اطاعت ھنن جي قومي مذھب ۾ حرام ھُئي. +جنھنڪري ھو سدائين بکر جي مُغل نواب سان مُھاڏو اٽڪائيندا رھندا ھيا. +راڄپر سنڌ جو ويڙهاڪ قبيلو رهيو آهي، راڄپر قبيلي تي مغل بادشاھت جي دؤر ۾ اوچتو جنگي حملو ڪيو ويو، جڏھن سنڌ تي حملي آور ۽ پوءِ سنڌ جو گورنر بڻجي ويل عيسيٰ خان تُرخان جي حُڪم سان بکر سرڪار جي ڪمانڊر سيد بايزيد بخاريءَ راڄپرن تي اوچتو جنگي حملو ڪيو ھيو. +ان وقت راڄپر مسجد ۾ عيد جي نماز پڙھي رھيا ھيا ۽ نماز ۾ مشغول سنڌين تي اچي مغل فوج ڪڙڪي، جتي ھزارين بي ھٿيار سنڌين کي قتل ڪيو ويو ۽ باقي بچي ويل مرد، عورتن ۽ ٻارڙن کي قيد ڪري وڃي بکر جي قلعي ۾ بند ڪيائون. +اندازن جيڪڏھن اھا عيدالفطر ھُئي تہ ان حساب سان تاريخ 12 آڪٽوبر، 1616ع (1 شوال 1025ھجري) جيڪڏھن اھا عيدالاضحٰ ھُئي تہ ان حساب سان حملي جي تاريخ 20 ڊسمبر 1616ع (11 ذوالحج 1025ھجري) ٿيندي. +هيءَ جنگ هالاڻيءَ جي ڀرسان لڳي هُئي، جنهن ۾ اندازي موجب 3000 کان 4000 جي لڳ ڀڳ بي ھٿيار راڄپر سپاھين جو قتلام ڪيو ويو. +عيسيٰ خان تُرخان ۽ مدد خان پٺاڻ جي پوئئنيرن مان هينئر آغا سراج دُراني وارا شڪارپور جا رهاڪو آهي +شجرو. +راڄپر قبيلي جو شجرو رائيڌڻ کان شروع ٿيل ڄاڻايو ويو آهي، جنهن مان سمون، انڙ ۽ ان جي اولاد ۾ 28 ڀائرن مان راڄپر به هڪ هو، جنهن مان هي قبيلو اسريو. +راڄڙن ۾ به هنن مان راڄپار نالي سان هڪ پاڙو آهي. +پاڙا. +راڄپر قبيلي جا 57 کان مٿي پاڙا آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41458.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41458.txt new file mode 100644 index 0000000..8cad5f0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41458.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +نموني بندي +سيمپلنگ: نموني طور : Sampling: +جڏهن ڪنهن تحقيق ۾ يا گهربل معلومات لاءِ وقت گهٽ هوندو آهي ۽ مواد گهڻو يا تحقيق جو دائرو وڏو هوندو آهي، تڏهن ٿوري وقت ۾ گهٽ خرچ سان جلدي ۾ نتيجو ڪڍڻ لاءِ پوري مواد مان ڪي نموني طور مثال ورتا ويندا آهن، جن کي پوري مواد لاءِ نمائندو تصور ڪيو ويندو آهي ۽ انهيءَ نموني طور ورتل مثالن مان ورتل مواد جو تجزبو ڪري ۽ نتيجو ڪڍيو ويندو آهي. +انهيءَ لاءِ ضروري هوندو آهي، ته جيڪو نموني طور مواد ورتو وڃي اهو ايترو ننڍي انداز ۾ يا ٿورو نه هجي جو غلط نتيجو نڪري اچي پر ايترو مواد هجي، جنهن مان نتيجي ڪڍڻ ۾ مدد ملي سگهي. +سمجهو ته ڪنهن ملڪ ۾ ماڻهن جي اقتصادي حالت کي ڏسڻو آهي پر جيئن ته پوري ملڪ جي ماڻهن جي اقتصادي حالتن معلوم ڪرڻ لاءِ وقت، محنت ۽ پئسي جي ضرورت هوندي آهي تنهن ڪري انهن ٽنهي ڳالهين کي نظر ۾ رکندي يا انهن ٽنهي جي ڪمي جي ڪري پوري ملڪ مان ڪن خاص شهرن يا ڳوٺن کي، جن کي ضروري سمجهيو ويندو آهي يا جن کي نمائندگي جي لاءِ ضروري سمجهيو ويندو آهي. +تن کي تحقيق لاءِ چونڊيو ويندو آهي. +انهيءَ لاءِ هڪ ڳالهه جو خيال رکڻ گهرجي ته تحقيق ڪندڙ کي اهڙي تحقيق ۾ پنهنجي پسند جا نمونا نه چونڊڻ گهرجن، پر اهڙا نمونا چونڊڻ گهرجن جيڪي پوري تحقيقي دائري جي نمائندگي ڪن. +جيڪڏهن ائين نه ڪيائين ته ٿي سگهي ٿو ته نتيجو صحيح نه اچي سگهي. +رينڊم سيمپلنگ Random Sampling. +عام کنيل نمونن ۾ تحقيق ڪندڙ جو شخصي لڳاءُ نه هوندو آهي. +هن ۾ تحقيق ڪندڙ کي جيڪي نمونا اڳيان هوندا آهن، انهن تي تحقيق ڪندو آهي. +هن جو طريقو هيءُ هوندو آهي ته سمجهو ته ڪنهن ملڪ جي اقتصادي حالتن تي تحقيق ڪرڻي آهي، انهيءَ لاءِ سڀني شهرن ۽ ڳوٺن جي لسٽ تيار ڪئي ويندي آهي ۽ انهن مان ڪنهن مقرر نمبرن تي ايندڙ شهرن يا ڳوٺن کي چونڊيو ويندو آهي، جن تي تحقيق ڪئي ويندي آهي. +سمجهو ته هر پنجن نمبرن کان پوءِ ايندڙ شهر کي چونڊڻو آهي. +اهڙي طرح سڄي لسٽ مان پنجين پنجين نمبر تي ايندڙ شهرن يا ڳوٺن کي چونڊيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41469.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41469.txt new file mode 100644 index 0000000..8905149 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41469.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ڊيش +ڊيش : ليڪ: (-) : Dash: +ڪنهن مڪمل جملي کان اڳي جيڪڏهن، معنيٰ طور، يا سمجهاڻي طور ڪجهه لکيو وڃي ۽ پوءِ جملو شروع ڪيو وڃي ته اهڙي حالت ۾ سمجهاڻي ۽ جملي جي وچ ۾ ليڪ ڏني وڃي پر جيڪڏهن پهريائين جملو ۽ پوءِ سمجهاڻي ته اهڙي حالت ۾ دم (Colon) جي نشاني ڏني ويندي آهي. +يا ائين ته جيڪڏهن ڪنهن جملي جو پورو مطلب نه نڪري ۽ جملي جي سمجهاڻي لاءِ ڪي خاص لفظ ڏيڻا هجن ته وڇوٽي يا ليڪ ڏني وڃي. +مثال: +1- هن کي مار ڏني، برو ڀلو چيو، ۽ هن جو سامان در کان ٻاهر اڇلايو - احمد تمام خراب رويو اختيار ڪيو. +2- جنگ، امن، سياست ۽ محبت - اسان ڪيترن ئي موضوعن تي ڳالهيون ڪيون. +3- هوڏانهن مير به انگريزن سان ناتي ڳنڍڻ ۾ ناراض هئا، جيتري قدر انگريز پاڻ - خاص ڪري اهڙي طاقت سان، جنهن مان کين ڊپ هو. +4- انگريزن کي هاڻي ميرن سان گهاٽي رستي رکڻ جي ڪا خاص ضرورت ڪانه هئي - خاص ڪري جڏهن هنن ميرن کي جاهل قوم ڪري ٿي لکيو. +افسانوي ادب ۾ ليڪ جملي ۾ خيال جي وضاحت، اهميت ۽ سمجهاڻي لاءِ استعمال ڪئي وڃي ٿي ۽ ڪڏهن ڪڏهن ٿوري دم لاءِ به ليڪ استعمال ڪئي ويندي آهي، جنهن جو مطلب لفظن کي وڌيڪ نمايان ڪرڻ هوندو آهي. +يا انهي لاءِ ليڪ ڏني ويندي آهي ته جذبي جي جهڙي شدت لکندڙ ۾ هجي اهڙي پڙهندڙن ۾ به پئدا ڪئي وڃي. +اهڙي طرح ٽوڪ ۽ طنز طور استعمال ٿيل فقرن جي اڳيان به ليڪ ڏني ويندي آهي. +جيئن تحقيقي لکيتن ۾ ڪنهن لفظ يا ڳالهه جي سمجهاڻي لاءِ ڏنگيون ڏنيون وينديون آهن تيئن افسانوي ادب ۾ وري ڏنگين جي بدلي ۾ اڳيان پٺيان ليڪون ڏنيون وينديون آهن. +انهي کان سواءِ ليڪ جي پٺيان آيل فقري ۾ نئين خيال جي نشاندهي به ڪئي ويندي آهي. +مثال: +مير فتح علي خان ملڪي حڪومت ۾ پنهنجي ٽن ڀائرن - غلام علي، ڪرم علي، مراد علي، کي به ڀائيوار ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41512.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41512.txt new file mode 100644 index 0000000..3f141a1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41512.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +چندرونش +چندرونش, چندرونسي گھراڻو (Chandravamsha) رگ ويد ۾ ڄاڻايل چندرونسي گهراڻي وارا آريه لوڪ جدا جدا ڪلن ۾ ورهايل هئا، جن مان پنجن ڪلن يا گهراڻن وارا مکيه هئا، جنهنڪري ”پنج جن“ يعني پنج ڄڻا يا پنجن نياتن وارا(Five folds or five peoples) رگ ويد ۾ گهڻا گهمرا ڪمآيل آهي. +مطلب ته چندرونسي گهراڻي وارن جون پنج مکيه شاخون هيون، ۽ هر شاخ وارا پنهنجي ڪنهن وڏي ڏاڏي جي نالي پٺيان سڏبا هئا. +انهن پنجن شاخن يا نياتن مان هڪڙا سڏبا هئا يدو (يادؤ يا جادؤ ونسي)، ٻيا تروسو، ٽيا پُرو، چوٿان آنُو ۽ پنجان درهيون. +اهي ڪير هئا، سا ڳالهه رگ ويد ۾ ڄاڻايل ڪانهي؛ پر اتهاسن ۽ پراڻن مان سندن سربستو احوال ملي ٿو. +راجا پروروس، جنهن بابت مٿي اڳي ئي چيو ويو آهي ته چندرونسي گهراڻي جو بنياد وڌو هئائين، تنهن جو پڙ پوٽو راجا يياتي هو، جنهن کي ٻه راڻيون هيون: هڪڙيءَ جو نالو ”ديويائي“ هو، جا آسرن جي گرؤشڪر آچاريه جي نياڻي هئي، ۽ ٻيءَ جو نالو ”سرمشٺا“ هو، جا دئتن، دانون ۽ اسرن جا راجا ”ورس پرون“ (Varsparuan) جي نياڻي هئي. +راجا يياتيءَ کي راڻي ديويائيءَ مان ٻه پٽ، يڊو ۽ تروسو ۽ راڻي سرمشٺا مان ٽي پٽَ، درهيو، انو ۽ پرو هئا. +انهن پنجن پٽن جو اولاد سندن ئي نالن پٺيان سڏبو هو. +مطلب ته اهي ”پنج جن“ اصل هڪڙي ئي ڏاڏي جو اولاد هئا؛ پر پوءِ وچ ۾ گهڻيون پيڙهيون پئجي ويون هيون، جنهنڪري رگ ويد ۾ اهي الڳ الڳ شاخون هيون. +ڪي پنهنجي ويجهي ڏاڏي تي ڪي ڪنهن ڏورانهين ڏاڏي جي نالي پٺيان پاڻ کي سڏائيندا هئا. +ائين جملي چاليهن کن خاندانن جا نالا رگ ويد ۾ ڄاڻايل آهن؛ پر منجهانئن مکيه وري به ”پنج جن“ هئا. +اهو ”پنج جن“ وارو خيال هن وقت ”پنچات“ لفظ ۾ سمايل آهي؛ جنهن جي اصل معنيٰ هئي ”پنجڪن ڄڻن جو ميڙ“. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41513.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41513.txt new file mode 100644 index 0000000..ca50dd3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41513.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +يادو ونسي گھراڻو +يادو ونسي خاندان يا جادو ونسي گهراڻو راجا پروروس جنھن چندر ونسي گهراڻي جو بنياد وڌو، سو وچ هماليه جبل واريءَ واٽ کان آيو هو. +سندس ئي ڪل مان راجا بياتيءَ جي ٻن پٽن يدو ۽ تروسو، جي اولاد بابت رگ ويد ۾ ڄاڻايل آهي تہ اهي سمنڊ جي رستي آيا هئا، ۽ اندر ديوتا پنھنجيءَ ٻاجهہ سان کين سلامتيءَ سان آڻي پھچايو هو. +انھيءَ باري ۾ کوجنائن ڪرڻ سان يوروپي عالمن کي يقين ٿيو آهي تہ اهي يدو ۽ تروسو آريہ لوڪ بابل يا بئبلان (بئبلونيا) کان سمنڊ رستي اول سنڌ ۾ اچي رهيا هئا. +اڳي انھيءَ طرف کان ماڻھو دنگين ۽ جھازن ۾ چڙهي، ايراني نار وارو ڪنارو ئي ڪنارو ڏيئي، سنڌونديءَ جي ڇوڙ وٽ اچي لھندا ھئا. +انھن کوجنائن جا وڏا بيان رايل ايشياٽڪ سوسائٽين جي جنرل ۾ ڏنل آهن. +جن مان ٿورو مضمون سن 1910ع ۾ ڪراچيءَ جي ڊي. +سنڌ ڪاليج مسيلنيءَ ۾ ڇپجي پڌرو ٿيو. +ھن مان ائين سمجهجي ٿو تہ يدو ۽ تروسو آريہ لوڪ وچ ايشيا کان اولاھندي ايشيا طرف ٽڙي پکڙي ويا هئا، ۽ پوءِ اتان سمنڊ جي رستي سنڌ ڏي آيا هئا، يا هيئن بہ چئجي تہ ھندستان ۾ اچڻ کانپوءِ ايڏانھن ويا هئا ۽ سمنڊ جي رستي موٽيا هئا. +هرحال ايترو پڪ سان چئبو تہ رگ ويد واري زماني ۾ ئي آريہ لوڪ سمنڊ جو سفر ڪندا هئا، ۽ پروفيسر مئڪڊونيل جو چوڻ تہ رگ ويد آرين سمنڊ ڏٺو ئي ڪونہ ھو، سا بنھ غلط ڳالھ آھي. +يدو آريہ لوڪ راجا يدوءَ جو اولاد هئا، تنھنڪري يادؤ (جادؤ) ۽ يادؤ ونسي (جادؤنسي) يعني راجا يدوءَ جو اولاد سڏبا هئا. +شري ڪرشڻ بہ جادؤ ونسي ڪل مان هو، جنھنڪري چئبو تہ سندس ابا ڏاڏا اصل ڪجهہ وقت سنڌ ۾ هئا. +جيسلمير جا ڀٽي راجپوت، ۽ سنڌ، ڪڇ ۽ ڪاٺياواڙ جا سما راجپوت بہ جادؤ ونسي ڪل مان آهن. +رگ ويد موجب يدو آرين سان گڏ بيا تروسو آريہ لوڪ سمنڊ جي رستي آيا ھئا. +انھن بابت پراڻن ۾ ڄاڻايل آهي تہ ھنن پوءِ ڏکڻ ھندستان ۾ وڃي پنھنجون بادشاھتون برپا ڪيون جي پانڊيہ، چول، ڪيرل وغيره نالن سان مشھور ٿيون. +اتر هندستان جي ڪن آرين ۽ ڏکڻ هندستان جي چول لوڪن پوءِ بئبلونيا ۾ ٻين پاسي بيٺڪون وجهي، يورپ تائين وڻج واپار پئي ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41514.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41514.txt new file mode 100644 index 0000000..36ea659 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41514.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +لنگ +لنگ: +ڪيترن يوروپي عالمن کي کوجنائن ڪرڻ سان معلوم ٿيو آهي ته دنيا جي سڀني پوڄائن مان لنگ جي پوچا جو رواج نهايت قديم آهي. +قديم مصر ملڪ جا رهاڪو ۽ آڳاٽا يوناني ۽ رومن لوڪ ”پريئپس“ (Priapus) کي پوچيندا هئا. +قديم بت پرست يهودي ”بيئل پيور“ (Baal peor) کي، ۽ ڪي قديم لوڪ ”بچوس (Bachhus) کي پوڄيندا هئا. +اهي سڀ ديوتائن ڪري ليکبا هئا، پر اهي سڀ لنگ جون پوڄائون هيون. +يوروپي عالمن جو اهو به چوڻ آهي ته لنگ جي پوچا انهيءَ قديم زماني جي آهي، جنهن ۾ ماڻهو بلڪل اٻوجهه هوندا هئا، ۽ ائين وسهندا هئا ته قادر ۽ سنديس قدرت هيءُ جهان ائين پيدا ڪيو آهي، جيئن مرد ۽ زال جي ميلاپ ٿيڻ ڪري ٻار پيدا ٿئي ٿو. +انهيءَ سبب لنگ کي ديوتا ڪري پوڄڻ لڳا. +قديم دراوڙ لوڪ لنگ جا پوڄاري هوندا هئا، جيئن رگ ويد مان معلوم ٿئي ٿو. +ويجهڙائيءَ ۾ مهن جي دڙي مان ڪيترا لنگ لڌا آهن، جا ڳالهه سر جان مارشل ڄاڻائي آهي. +مصنف کي ائين سمجهڻ ۾ اچي ٿو ته اهي دراوڙ هئا، جي سنڌو ماٿر مان اول ڏکڻ هندستان ڏي ويا، ۽ پوءِ الهندي ايشيا ۽ يورپ ڏي وڻج واپار سانگي بيٺڪون وڌائون، ۽ انهيءَ پاسي لنگهه جي پوڄا جو رواج به ڦهلايائون، جنهنڪري ناروي ۽ اسڪئنڊينيويا طرفان مهاديو جي مندرن جا نشان لڌا آهن، جا حقيقت پروفيسر نلسن ڄاڻائي آهي. +آرين ۾ جيڪي ”آنو“ آريه هئا، تن به شايد قديم دراوڙ لوڪن سان لهه وچڙهه ۾ اچڻ سبب لنگ جي پوڄا جو رواج اختيار ڪيو هو. +حقيقت ڪيئن به هجي، پر اها پڪ آهي ته جيڪي انو آريه لوڪ هئا، تن جي هڪ شاخ وارا پاڻ کي ”شوي“ آريه لوڪ سڏيندا هئا، ۽ اهي لنگ جا پوڄاري هوندا هئا، جيئن رگ ويد ۾ ڄاڻايل آهي. +پوءِ جيئن ڊاڪٽر انباش چندرداس ڄاڻايو آهي، انهن شوي آرين جي نالي پٺيان لنگ جي پوڄا تي نالو ئي پيو ” شو جي پوڄا“. +آرين جي ڌرم ڪرم ۽ پوڄائن ۾ ڦير هو، ته اول هڪ ٻئي لاءِ نفرت هين، ۽ وقتي پاڻ ۾ وڙهندا هئا؛ پر سنڌو ماٿر ۾ پوءِ ٺهي ٺڪي ويٺا ۽ صلح سانت ۾ پنهنجيءَ سڀيتا جو ڦهلاءُ ڪيائون. +مها ڀارت واري زماني ڌاري لنگ جي پوڄا بلڪل عام ٿي ويئي، جنهنڪري لنگهه جي پوڄارين ڏانهن پوءِ ڪوبه نفرت جي نگاهه سان ڪونه نهاريندو هو.هاڻوڪن هندن مان به ڪيترا وشنو ڀڳوان diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41515.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41515.txt new file mode 100644 index 0000000..c546dd0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41515.txt @@ -0,0 +1,49 @@ +کيتي +کيتي: +قديم زماني کان وٺي کيتي هڪ اُتم ڌنڌو ڪري ليکيو ويو آهي. +اڄ به چوڻي آهي ته ”نيچ نوڪري، اُتم کيتي، وڌندڙ واپار“.اڳي سڄي سنڌو ماٿر ۾ ڪيترن هنڌ ”بن“ يا گهاٽا جهنگ لڳا پيا هوندا هئا، ماڻهو وڻ وڍي، پوک لاءِ زمين صاف ڪندا هئا. +اها جهنگل شگافي ڳچ اراضيءَ ۾ ڪندا هئا. +اهي ”اُروا“ يعني ڪشادا پٽ ننڍن ننڍن ٽڪرن (نمبرن) ۾ ورهائي، هر هڪ ”کيٽ“ ڌار ڪندا هئا، (منڊل ڏهون 101، 4). +هن مان ائين سمجهجي ٿو ته هرهڪ ”اَٺاس“ (اٺ جريب زمين) يا ”سورهاس“ (سورهن جريب زمين) کي ”کيٽ“ سڏيندا هئا، رگ ويد ۾ اهو به ڄاڻايل آهي ته هرهڪ کيٽ نهايت خبرداريءَ سان ماپي ڇڏيندا هئا، (منڊل پهريون 110، 5). +هن مان ظاهر آهي ته سڀ ڪنهن کي پنهنجي ٻني ڌار هوندي هئي. +اهي ٻنيون سندن ڳوٺن جي آسپاس هونديون هيون. +اڄ به ڪيترا هاري ناري پنهنجي پنهنجي ٻني ٽڪر جي آسپاس گهرڙا اَڏيو. +ڳوٺڙا ٻڌيو ويٺا آهن. +جيڪي وڏا زميندار آهن سي به پنهنجو ”بنگلو يا اوطاق ٻنيءَ جي نزديڪ جوڙيل ٿا، ۽ سندن هارين نارين انهيءَ اوطاق جي آسپاس ڀنگين ۾ رهن ٿا، ۽ اهو انهيءَ زميندار جو ڳوٺ سڏجي ٿو. +اڳي به هوند وارن وٽ نوڪر چاڪر ۽ ٻانها يا غلام پورهيو ڪندا هئا، ۽ پاڻ رڳو مٿان نظرداري ڪندا هئا رگ ويد جي منڊل پهرئين (112، 6) ۾ ڄاڻايل آهي ته ”ٻج ڇٽڻ جو هنر اشوني ڪمار ديوتائن منو ڀڳوان کي سيکاريو“. +هن منجهان ائين سمجهجي ٿو ته اڳاٽن رشين کي شايد الهام ٿيو ته ٻج ڇٽڻ ڪري پوک ٿي سگهندي. +ساڳي منڊل پهرين (112، 5) ۾ ڄاڻايل آهي ته ٻنيءَ کي هر ڏيڻ جو طريقو جنهن رشيءَ سڌاريو تنهنجو نالو ”پرٿوُ! +“ هو، جو ”پرٿي“ به سڏبو هو. +اهو پرٿو رشي ”وئنيه“ Vainya يعني وين Vena رشيءَ جو اولاد به سڏيو ويو آهي، (منڊل اٺون 9، 10). +هر جي چونيءَ کي ”ڦال“ چوندا هئا. +(منڊل چوٿون 57، 8)، اڄ به اهو ئي ويدڪ لفظ ڪم پيا آڻيون؛ پر عام طرح چئون ”ڦار“ يعني ”ل“ کي مٽي ”ر“ ڪيو اٿئون ۽ اها اسان سنڌي ماڻهن جي اصل عادت آهي (جل – جر ۽ ٿل – ٿر). +هر کيڙڻ ۽ نار ڪاهڻ لاءِ هن وقت اُٺ ۽ ڏاند ڪم اچن ٿا، پر اڳي گهوڙا به ڪم آڻيندا هئا، جو سنڌو ماٿر ۾ گهوڙا نهايت گهڻا هوندا هئا، زمين کي هر ڏيڻ مهل ڪو رشي گهرائيندا هئا. +جو هر جوٽيندو هو، ۽ اوڏي مهل ويدن جا منتر اُچاريندو هو. +ائين پوڄا ڪري پوءِ ڪم شروع ڪندا هئا. +چوپاسيءَ ۾ براهمڻن کي گهرائي، هڪ وڏو يگيه ڪندا هئا، جو ”ستر“ (Satta) سڏبو هو اهو يگيه ٻه ٽي مهينا سانده بلڪه وڌيڪ وقت تائين پيو هلندو هو. +يگيه جي مراد اها هئي ته اندر ديوتا ۽ ٻيا ديوتائون پرسن ٿين، ته مندائتا مينهن وسن ۽ فصل ڀلا ٿين، ۽ مال لاءِ چارو مئو ٿئي. +انهيءَ مراد سان رشي به سنڌو نديءَ ۽ ٻين ندين جي ڪنارن تي ويهي، مٺيءَ للڪار سان ويدن جا منتر اُچاريندا هئا. +جولاءِ – آگسٽ وارو مهينو ”سانوڻ“ سڏجي ٿو، جو اصل ۾ آهي سنسڪرت لفظ ”شراوڻ“، ۽ ڌاتو اٿس ”شروعڻ“ معنيٰ سڻڻ يا ٻڌڻ. +سانوڻ ۾ جتان ڪٿان ويدن جي منترن جا مٺا آلاپ ٻڌڻ ۾ پيا ايندا هئا، تنهنڪري اهو نالو رکيو اٿن. +هن مان ڏسڻ ۾ ايندو ته جيئن آريه لوڪ ويا دنوي ڳالهين ۾ ترقي ڪندا، تيئن دل جو لاڙو ڌڻيءَ جي پاسي وڌندو وين جو ڄاتائون ٿي ته فصل ڀلا تڏهن ٿيندا، جڏهن ڌڻيءَ جو فضل ٿيندو، رشين کي به پنهنجيون ٻنيون ٻارا هوندا هئا، ۽ چوپايو مال به ججهو هوندو هون تنهنڪري ايشور کي آراڌنا ڪندا هئا ته اهو مالڪ پنهنج مهر ڪري! +انهيءَ سبب ”هٿ هوندو هون ڪم ڪار ۾، ته به چٽ هوندو هون ڪرتار ۾! +پاڻي. +اڳي ماڻهو پوک اڪثر درياهه جي ڀرسان (ڪچي ۾) ڪندا هئا. +جن ڳوٺن کي درياهه ويجهو نه هوندو هو، تن ۾ کوهه کوٽيندا هئا. +رگ ويد جي منڊل پهرئين (105، 17) ۾ ”ڪوپ“ لفظ ڪم آيل آهي، جنهن جو بگڙيل اُچار سنڌيءَ ۾ ”کوهه“ آهي. +هن وقت به ڪا پوک ”موڪي“، ڪا ”چرخي“، ته ڪا ”چرخي مدد موڪي“ ٿئي ٿي. +رگ ويد جي منڊل پهرئين (سُوڪت 116، 7) ۾ ”ڪنڀ“ (ٿانءُ). +۽ سُوڪت، 117 (12) ۾ ”ڪلس“ (لوٽي ڪنگري) لفظ ڪم آيل آهي. +وڏي ڳالهه ته گهٽو چڪر“ لفظ به ڪم آيل آهي، جنهن مان هيڪاري ظاهر آهي ته کوهن مان پاڻي ڪڍڻ لاءِ مالهه ۾ ڪنگريون يا لوٽيون ٻڌندا هئا، جنهنڪري چئبو ته هاڻوڪو رواج رگ ويد واري زماني کان وٺي هلندو پيو اچي. +رگ ويد جي منڊل ڏهين (25، 4؛ 101، 5 – 7) ۾ ”آشمچڪر“ لفظ ڪم آيل آهي، جنهن جي اکري معنيٰ آهي ”پٿر جو چڪرو“. +هن مان سمجهجي ٿو ته جتي نار نه هوندو هو، تتي کوهه جي مٿان سرائيءَ ۾ پٿر جي ٺهيل ”ڀوُڻ“ يا گرڻي (Pulley) هوندي هئي، ٿر ۾ ۽ ٻين ڪيترن هنڌ اڄ تائين دستور آهي ته چم جو ڪوس يا ٻوڪو رسيءَ ۾ ٻڌي، اها رسي ڪاٺ جي ٺهيل ڀوُڻ تي رکي، ڍر ڏيندا وڃن، ته ڀُوڻ وڃي ڦرندي ۽ رسي پاڻمرادو وڃي هيٺ کوهه ۾ پوندي. +جڏهن ڪوس پاڻيءَ سان ڀرجي ويندو آهي، تڏهن رسي ڇڪيندا آهن، ته ڪوس ڇڪجي مٿي ايندو آهي. +انهيءَ ريت پاڻيءَ ڪڍڻ لاءِ جيڪو رسا ڪم آڻيندا آهن، تن کي سنڌيءَ ۾ ”ورت“ چئبو آهي، جو اصل ۾ آهي سنسڪرت لفظ ”ورترا“ ۽ اهو رگ ويد ۾ ڪم آيل آهي. +مطلب ته کوهن مان پاڻي ڪڍڻ جو هي ٻيو نمونو به رگ ويد واري زماني کان وٺي هلندو پيو اچي. +تفاوت رڳو هي آهي.رگ ويد جي منڊل پهرئين (4، 8 ۽ 10) ۾ ”اَوٽ“ (Avata) لفظ ڪم آيل آهي، جنهن جو اُچار سنڌيءَ ۾ آهي ”آڏ“. +کوهه جو پاڻي آڏ مان وهي، ٻنيءَ جي ٻارن ۾ وڃي پوندو هو. +مطلب ته هزارها ورهيه اڳي جيڪو رواج سنڌو ماٿر ۾ جاري هو، سو ساڳيو اڄ تائين اسان جا ماڻهو هلائيندا پيا اچن،ڪ بلڪ لفظ به ساڳيو ئي ڪتب آڻين، جنهنڪري اهو محاورن ۾ به اچي ويو آهي. +مثلاً تري ته درياهه، نه ته آڏ تي بيهي رهي. +“ ٻنيءَ جي مٿان قسمين قسمين آفتون اچيو ڪڙڪن. +پارو پيو يا ماڪڙ پيئي ته فصل ئي چٽ! +ڪڻڪ وغيره کي ”رتي“ لڳي يا ٻيو ڪو مرض وڪوڙي ويو ته به فصل ڇٽو! diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41519.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41519.txt new file mode 100644 index 0000000..ebf51e9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41519.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +شڪنتلا +شڪنتلا:Shakuntala +(Sanskrit: "Śakuntalā") ھندوازم ۾ مھاڀارت ڪتاب جو ھڪ ڪردار آهي. +مھاڀارت مطابق اھا دشيانتا Dushyanta جي زال ھئي ۽ شھنشاھ ڀرت جي ماء ھئي. +ان جي نالي تي ڪافي ڪتاب ۽ ڊراما پڻ لکيا ويا جن ۾ ڪاليداس جو ڊرامو "اڀيجن شڪنتلا" (Recognition of Shakuntala)پڻ مشھور آھي. +نهايت قديم زماني ۾ وشوامتر نالي هڪ رشي ٿي گذريو آهي، هو اصل کتري هو؛ پر پنهنجيءَ تپشيا جي ڪري راج رشي بلڪه يرهم رشي سڏجڻ ۾ آيو. +اهڙي ته تپشيا ڪيائين جو خود اِندر ديوتا کي ڊپ لڳو، ته هيءُ ڪنهن وقت منهنجو اِندرآسن (راجا اِندر جو آسڻ) کسيندو. +راجا اِندر پوءِ ”ميڻيڪا“ نالي هڪ اَپسرا (پريءَ) کي موڪليو، جنهنجي خوبصورتيءَ وشوامتر کي ايتري قدر موهيو، جو هن جوڳ آسڻ ويڙهي ڇڏيو ۽ سندس سنگ ۾ گذارڻ لڳو. +کيس پوءِ انهيءَ اَپسرا مان هڪ نياڻي ڄائي، ميڻيڪا اِهو ٻار ڪنهن جهنگ ۾ ڦٽو ڪري، آڪاس ڏي اُڏامي ويئي. +انهيءَ ٻار تي ”شڪَنُت“ يعني پکي اچي مڙيا. +ڪڻو نالي هڪ رشيءَ اها ٻالڪي ڏٺي، ته پکين کي هڪالي، اها پنهنجي نياڻي ڪري وڃي، پاليائين ۽ نالو رکيائينس ”شڪُنتلا“ (شڪنت + لا) يعني ”پکين مان لاڀ ٿيل يا حاصل ٿيل“، اها شڪنتلا پوءِ راجا دشينت سان پرڻي ۽ ”ڀرت“ نالي پٽ ڄائس، جنهنجي نالي پٺيان سڄو هندستان هاڻ ”ڀارت ورش“ ۽ ”ڀارت کنڊ“ سڏجي ٿو، انهيءَ ڀر جو اولاد ”ڀرت آريه“ لوڪ سڏبا هئا؛ جي پُروُ آرين جي هڪ شاخ مان هئا. +رگ ويد واري زماني ۾ انهن مان ڪي سرسوتيءَ ته ڪي شتدري (ستلج) نديءَ جي ڪناري تي رهندا هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41524.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41524.txt new file mode 100644 index 0000000..5a23cb4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41524.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +پيءُ +انساني نسل کي اڳتي وڌائڻ جي لاءِ عورت ۽ مرد جو جنسي گاڏڙ لازمي آهي. +معاشري ۾ ھن قسم جي گاڏڙ جي قانوني شڪل کي شادي جو نالو ڏنو ويندو آهي، جنھن جي اجازت ۽ ذڪر تقريبن سڀني مذھبن ۾ موجود آهي. +ھن ميلاپ جي نتيجي ۾ توليدي عمل مڪمل ٿيندو آهي ۽ ٿيڻ واري ٻار جي لاءِ ھو مرد ۽ عورت، ٻار جا حياتياتي ۽ معاشرتي پيءُ ۽ ماءُ چورائيندا آھن. +ماءُ پيءُ جي جوڙي کي والدين بہ چيو ويندو آهي. +پيءُ کي عربي ٻوليءَ ۾ "اب" چوندا آھن، ھي لفظ قرآن مجيد ۾ مختلف اعرابن سان 119 ڀيرا آيو آهي، اب جو جمع آباء آهي ۽ ھي قرآن مجيد ۾ 64 ڀيرا آيو آهي، اب جي حقيقي معنيٰ والد آهي پي مجازي طور تي ان کي بہ اب چيو ويندو آھي جيڪو ڪنھن شيءِ جي ايجاد، ظهور، اصلاح‌ جو سبب بڻجي. +پيء: والد: ابو: فادر ٻار جو والد ھوندو آھي ۽ ان جو سنڀاليندڙ ھوندو آھي ۽ ان جا ٻار سان سماجي ۽ قانوني تعلق پڻ جڙيل ھوندا آھن. +ايڊاپشن ۾ ايڊاپٽ ڪندڙ پيء جو ٻار سان تعلق قانوني ھوندو آھي. +بائيلاجيڪل پيء وري ان پيء کي چوندا آھن جيڪو ڪنھن ٻار جي پيدائش ۾ پنھنجو مني جو جزو يا اسپرم رضاڪارانہ طور تي جنسي تعلق يا ڊونيشن طور ڏيندو آهي. +ويڳو پيء ٻار جي ماءُ جو مڙس ھوندو آھي پر ٻارعورت جي پھرين مڙسن مان ھوندو آھي تنھن ڪري قانوني لحاظ کان اھو ٻار ويڳي پيءُ جي ذميداري ناھي ھوندو. +ملازم پيء کي پيرنٽل ليو جو حق. +ملازمن کي پيرنٽل ليو يا والدين واري موڪل جو حق ڪافي ملڪن ۾ مليل آھي جنھن تحت نئين ٻار ڄمڻ تي ملازم پيء کي ٻار جي سنڀال لاء موڪل ڏني ويندي آهي.سويڊن ۾ ان قسم جي پگھار سميت موڪل جو حق 1976 ۾ ڏنو ويو ۽ ھن وقت يورپ جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ ملازم والد کي اھو حق مليل آھي. +تاريخ. +رگ ويد واري زماني ۾ گڏيل ڪٽنب جو رواج عام هوندو هو (صفحو 98)، جنهنڪري هرڪو پيءُ يا ڪٽنب جو پريو مڙس گهر جو وڏو هوندو هو، ۽ گهر جي سڀني ڀاتين جي مٿان کيس ڪُلي اختياري هوندي هئي. +”پتا“ (پيءُ) لفظ جي بنيادي معنيٰ آهي ”سنڀاليندڙ“، اِهو لفظ خود ڄاڻائي ٿو ته گهر سنڀالڻ ۽ گهر جي ڀاتين جي سار سنڀال لهڻ جو بوجو پيءُ تي هوندو هو. +چوڻ به آهي ته ”باري کڻن بار، ڪونهي ڪم ڪچن جو“. +گهر گهر ۾ اهي وڏڙا مائٽ هوندا هئا، جي سڄي گهر جو بوجو پاڻ تي کڻي ويٺا هوندا هئا، ۽ آڌيءَ کٽيءَ کي پاڻيهي پيا منُهن ڏيندا هئا، جنهنڪري ننڍڙا سڀ ڳڻتيءَ کان ڇٽا پيا هوندا هئا. +گهر جو پروهت به پيءُ هوندو هو. +ڏهاڙي يگيه جي اگني دکائڻ، اگنيءَ ۾ ڇاهوتي وجهڻ، ويدن جا منتر اُچارڻ ۽ ٻيا اهڙا ڪم جي هينئر براهمڻ ڪن ٿا، سي سڀ گهر جو وڏو ڪندو هو. +اُن وقت به براهمڻ هئا، جي اڪثر برهم وديا جا ڄائو هئا، تنهنڪري براهمڻ سڏبا هئا. +اهي راجائن جي ڪُلَ جا پروهت هوندا هئا. +ٻين گهر ٻارين کي به ڪا پوڄا ڪرائڻي هوندي هئي يا ڪو وڏو يگيه ڪرڻو هوندو هو، ته ڪنهن رشيءَ يا براهمڻ کي گهرائيندا هئا، نه ته رواجي روز مره جي پوڄا پاڻيهي ڪندا هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41530.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41530.txt new file mode 100644 index 0000000..03bbac8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41530.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ڏير +ڏير: ڪنھن بہ عورت جي مڙس جو ڀاءُ ان عورت جو ڏير سڏبو آهي. +, ڀيرومل مهرچند آڏواڻي پنهنجي ڪتاب قديم سنڌ ۾ لکي ٿو تہ رگ ويد ۾ ”ديور“ لفظ ڪم آيل آهي، جنهن جو اُچار سنڌيءَ ۾ آهي ”ڏير“ ۽ معنيٰ اٿس ”مڙس جو ڀاءُ“. +پروفيسر مئڪس ملر جي ڪثرتي خيال موجب انهيءَ لفظ جو ڌاتو يا بنياد آهي ”دِوَ“ معنيٰ راند ڪرڻ. +هن لفظ مان اها سڌ پوي ٿي ته ڏير ۽ ڀاڄائي پاڻ ۾ ڀاءُ ڀيڻ وانگر رانديون ڪندا هئا، تنهنڪري ”ديور“ (ڏير) جي اصل معنيٰ هئي ”راند ڀائي“ يا ”راند ساٿي“ (A play – mate). +اڄ به ڪيترن هنڌ ڏير ۽ ڀاڄائي گڏجي پتي راند، ۽ ٻي وندر ور ونهن ڪن ٿا. +ڪي ائين ڀائيندا آهن ته سنسڪرت لفظ ”ديور“ اصل ۾ آهي ”دوي ور“ يعني ٻيو مڙس. +اهو هن ڪري چون ٿا ته، جو ڏير پنهنجيءَ ڏنيل ڀاڄائيءَ سان پرڻجي سگهي ٿو. +ڀيرومل اختلاف رکندي لکيو آهي تہ حقيقتاً ڀاڄائيءَ سان پرڻجڻ جو رواج هندن ۾ نڪي اڳي عام هو، نڪي هينئر عام آهي. +اڄ به ڏير جو ڀاڄائيءَ سان پرڻجڻ هڪ نهايت ڪسي ڳالهه ليکجي ٿي، تنهنڪري ائين سمجهڻ ته ”ڏير“ اصل ۾ ٻيو مڙس ڪري ليکبو هو، سا بنهه غلط ڳالهه آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41531.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41531.txt new file mode 100644 index 0000000..9c094a5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41531.txt @@ -0,0 +1,41 @@ +نيوڳ +نيوڳ: (Levirate): +ڏير ۽ ڀاڄائيءَ جي ميلاپ بنسبت اڳي هڪ نهايت عجيب رواج به ڪجهه وقت هلندڙ هو، جو ”نيوڳ“ سڏبو هو. +رگ ويد واري زماني ۾ عام دستور هيءُ هوندو هو ته جنهن زال جو مڙس مري ويندو هو، سا پنهنجي پتيءَ سان گڏ چکيا تي چڙهي، پاڻ کي جلائي ڀسم ڪندي هئي. +اهو ئي رواج ڪي صديون ساندهه هلندو آيو. +ڪن حالتن ۾ وڌوا پنهنجي ڏير يا مڙس جي ڪنهن ويجهي عزيز سان پرڻبي هئي. +وقتي هيئن به ٿيندو هو ته جنهن جوان زال کي پنهنجي پتيءَ مان ڪو اولاد نه هوندو هو، سا پنهنجي نسل قائم رکڻ لاءِ ڏير سان ڪجهه وقت گڏ رهي، ٻار ڄڻيندي هئي، (رگ ويد، منڊل ڏهون، 40، 2). +ڏير سان گڏ رهڻ لاءِ وهانءَ جا ساٺ سوڻ ڪونه ٿتيندا هئا، جو اهي سڄي عمر زال مرس ٿي گڏ نه گذاريندا هئا. +انهيءَ رواج جو مثال مهاڀارت مان به ملي ٿو. +مهاڀارت واري زماني ۾ ويد وياس پنهنجيءَ وڏيءَ ڀاڄائيءَ انيڪا سان هڪواريءَ سنجوڳ ڪري ”ڌر تراشٽر“ (ڪورون جو پيءُ) ڄڻيو. +ساڳئي ويد وياس پنهنجيءَ ننڍيءَ ڀاڄائيءَ انبالڪا مان ”پانڊو“ (پانڊون جو پويءُ) ڄڻيو. +اهي ٻار ڄاوا ته پوءِ ويد وياس ڪڏهن به وري پنهنجين ڀاڄاين جي ويجهو ڪونه ويو، جو انهيءَ ٿوري وقت سنجوڳ ڪرڻ جي مراد رڳي ايتري هئي ته پٽ پيدا ٿئي، جو ڪُل جو نالو قائم رکندو اچي. +انهيءَ رسم کي ”نيوڳ“ سڏيندا هئا. +انهيءَ رواج جو منو سمرتيءَ (9، 89 – 70) ۾ به ذڪر ڪيل آهي. +شلوڪ 70 ۾ چيل آهي ته ڀاڄائيءَ جو ناتو پنهنجي ڏير سان فقط تيستائين رهندي جيستائين پٽ ڄمندس. +راجا ڌر تراشٽر ۽ راجا پانڊو توڙي جو وڏو گهراڻا آريا هئا، ته به هيءُ نيوڳ جو رواج سڀني آرين ۾ عام نه هو. +اهو گهٽ ذات وارن جو رواج هو، جنهنڪري وڏ گهراڻن آرين انهيءَ رواج کي پوءِ زور وٺڻ ته نه ڏنو، پر پاڻ صفا بند ڪري ڇڏيائون، جنهنڪري رڳو گهٽ ذاتين وارا اهو رواج پوءِ هلائيندا آيا. +اڄ تائين اوريسا جا ڪي گهٽ ذات ورا هندو پنهنجي نياڻي انهيءَ ماڻهوءَ سان پرڻائيندا آهن، جنهن کي ڪو ڀاءُ هوندو آهي، ته مڙس مري وڃڻ جي حالت ۾ هوءَ ڏير سان پرڻجي سگهي، ۽ هميشه لاءِ وڌوا ٿي رهڻو نه پويس. +ساڳيءَ طرح آگري ۽ ائوڌ جي گڏيل پرڳڻن، ۽ بهار جا ڪي گهٽ ذات وارا هندو ڏنيل زال کي پنهنجي ڏير مان اولاد پيدا ڪرڻ جي اجازت ڏيندا آهن. +مطلب ته وڏ گهراڻن هندن اِهو رواج بنهه بيهودو سمجهي ٿڏي ڦٽو ڪيو، جنهنڪري هن وقت رڳو ڪي گهٽ ذات وارا هندو اهو رواج هلائيندا پيا اچن، پر اهو به سڀني هنڌ عام ڪونهي. +هيءُ نيوڳ جو رواج خود ائين پيو ڄاڻائي ته اهو اصل آرين جو جاري ڪيل نه هو، نه ته جيڪر نيوڳ جا گهڻي ئي مثال اتهاسن ۽ پراڻن مان ملن. +تاريخ جي اڀياس مان مصنف کي ائين سمجهڻ ۾ اچي ٿو ته اهو رواج اصل بني اسرائيل (يهودين) جاري ڪيو هو، ۽ هنن کي ڏسي ڪجهه وقت آرين به لاچاري حالتن ۾ اهو روا ڪيو، پر ان کي ڪڏهن به زور وٺائڻ جي ڪوشش نه ڪيائون. +رگ ويد واري زماني ۾ ئي اُتر هندستان ۽ ڏکڻ هندستان جا واپاري وڻج واپار سانگي بئبلونيا، سيريا يا شام ملڪ ۽ الهندي ايشيا جي ٻين هنڌن ڏانهن ويندا هئا، ۽ پوءِ اتي پنهنجون بيٺڪون به وڌائون، بلڪ منجهائن ڪي يهودين ۽ ٻين سيميٽڪ قومن سان سنڱ ڳنڍي ويٺا. +انهيءَ گهڻي ۽ گهاٽيءَ لهه وچڙ جو هڪ اثر هي ٿيو، جو بني اسرئايلن جو هيءُ رواج ڪن آرين به اختيار ڪيو، پر رڳو لاچاري حالتن ۾ بني اسرائيلن ۾ نيوڳ جو رواج نهايت قديم زماني کان هو، ۽ پوءِ حضرت موسيٰ ان کي زور وٺايو. +اها حقيقت عيسائين جي انجيل مان ڀليءَ ڀت معلوم ٿئي ٿي. +انجيل ۾ چٽيءَ ريت لکيل آهي ته حضرت موسيٰ جو چوڻ هو ته ”جيڪڏهن هڪڙو ڀاءُ بنا اولاد جي مري وڃي، ته ٻيو ڀاءُ پنهنجيءَ ڏنيل ڀاڄائيءَ مان سندس نالي ٻار پيدا ڪري. +“ حضرت موسيٰ جي فرمودي موجب قديم يهودي هيئن ڪندا هُئا، جو ڪنهن جو هڪڙو ڀاءُ مري ويندو هو، ته سنديس ڏنيل زال ٻئي ڀاءُ سان گڏ رهندي هئي ۽ بيو ڀاءُ بنا اولاد جي مري ويندو هو ته پوءِ ٽئين، چوٿين، پنجين، ڇهين ۽ ستين ڀاءُ سان به گڏ رهي ٻار ڄڻيندي هئي“! +انجيل جي جهوني عهدنامي (Old Testament) مان معلوم ٿئي ٿو ته قديم يهودين ۾ اصل قاعدو ئي اهو هو ته ”جيڪڏهن ڀائر گڏ رهندا هجن، ۽ منجهائن ڪو هڪڙو بنا اولاد جي مري وڃي، ته فوتيءَ جي زال ڪنهن ڌارئي سان نه پرڻجي. +سندس ڏير کيس پنهنجي زال ڪري ساڻس سنجوڳ ڪري، ۽ جيڪو پهريون ٻار ڄمي، سو فوتيءَ جو اولاد ليکجي، ته بني اسرائيل ۾ فوتيءَ جو نالو قائم رهي“. +هن قائدي موجب پنهنجيءَ ڏنيل ڀاڄائيءَ مان ٻار پيدا ڪرڻ ڏير جو فرض هوندو هو. +جيڪڏهن ڪو ڏير پنهنجيءَ انهيءَ فرض ادا ڪرڻ کان انڪار ڪندو هو ته سنديس ڏنيل ڀاڄائي شهر جي بزرگن وٽ دانهياڻي ٿي ويندي هئي، ۽ مکي ۽ پئنچ سندس ڏير کي گهرائي سمجهائيندا هئا. +انهن بزرگن جي چوڻ کانپوءِ به جيڪڏهن ڪو ڏير پنهنجيءَ ڀاڄائيءَ جي ويجهو نه ويندو هو، ته هوءَ انهن بزرگن جي روبرو ڏير کي منهن ۾ ٿڪ هڻندي هئي، ته لوڪ ڏسي ته هيءُ اهڙو نالائق آهي، جو پنهنجي ڀاءُ جي نالي ٻار پيدا ڪرڻ کان انڪار ڪري ٿو، ۽ ٻيا عبرت وٺن ته جيڪو ڏير پنهنجو اهو فرض ادا نه ڪندو، سو ٿڪ لعنت جوڳو ٿيندو! +هيءُ رواج هن وقت گهڻن کي عجيب لڳندو، پر آڳاٽن يهودين جا قاعدا اجهي اهي هئا، جي سندن پاڪ ڪتاب (انجيل) ۾ لکيل آهن. +آڳاٽن آرين به ”نيوڳ“ جو رواج ڪجهه وقت قائم رکيو، ۽ انهيءَ ۾ ڪو اهم ڪونه ايندو هئن. +ايترو آهي ته ڀيشم پتامہ پنهنجي پيءُ جي دل وٺڻ لاءِ سڄي عمر برهمچاري ٿي رهڻ جو پرڻ ڪيو هو، ۽ پوءِ چيائونس ته پنهنجين ڀاڄاين سان ڪجهه وقت گڏ رهي پتر سنتان پيدا ڪر ۽ ائين ڪرڻ کان صفا انڪار ڪيائين، ته ڪنهن به ڏوراپو ڪونه ڏنس. +هن مان ظاهر آهي ته يهودين وانگر آريه لوڪ پنهنجين ڀاڄاين مان ٻار پيدا ڪرڻ لاءِ ٻڌل ڪونه هوندا هئا. +هن وقت جي ڪري اهو ”نيوڳ“ جو رواج ”نهَ يوڳ“ (اجوڳ) يعني نامناسب يا غير واجبي آهي. +ايترو آهي ته ڏير جو وهانءُ هن وقت جيڪڏهن ڏنيل ڀاڄائيءَ سان ٿئي ٿو ته وهانءُ جا ساٺ سوڻ ڪن ٿا، ۽ هو جيستئاين جيئرا آهن، تيستائين زال مڙس ٿي گڏ گذارين ٿا، پر اهڙا وهانءَ به بلڪل ٿورڙا ٿين ٿا +نيوڳ جو رواج آفريڪا ۾ پڻ ھيو جتي وڏي ڀاء جي زال جي شادي ننڍي ڀاءُ سان ڪرائي ويندي ھئي پر اھڙي حالت ۾ عورت اڪثر وڏي عمر جي ڪري ٻار ڄڻڻ جي لائق نہ ھوندي ھئي. +يھوديت ۾ ان قسم جي شادي واري رواج مطابق پنھنجي ڀاءُ جي بيواھ سان شادي کان پوءِ پھريون ٻار ان مئل ڀاء جي اولاد سڏبو هو ۽ اھو ان جي ملڪيت جو وارث ٿيندو ھو. +اسلام ڀاء جي بيواھ سان شادي جي اجازت ڏئي ٿو پر شادي سان عورت پنھنجي پھرين مڙس جي وارث نہ رھندي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41532.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41532.txt new file mode 100644 index 0000000..c838cf2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41532.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +ستي (رسم) +ستي: ھندو مذھب ۾ ستي ھڪ ديوي جو نالو آهي جيڪا شو ديوتا جي زال ھئي، جنھن پنھنجي مڙس جي پيءُ ھٿان بي عزتي ٿيڻ تي پنھنجي جان ڏني ھئي. +لفظ ستي جي معنيَ ھڪ حياء واري عورت سمجھيو ويندو ھو. +ويدڪ زماني ۾ عام دستور هيءُ هوندو هو ته وڌوائون مڙسن جي لاشن سان گڏ پاڻ کي به لڪڙا ڏيئي جلائي پورو ڪنديون هيون. +اهي ”ستيون“ سڏبيون هيون. +اهو رواج ڪيئن پيو، سا ڳالهه ڪٿي به ڄاڻايل ڪانهي. +ڊاڪٽر ابناش چندر داس جي خيال موجب انهيءَ رسم جي مراد هيءَ هئي ته مرڻ کان پوءِ به مردن جي گهرو سک لاءِ زالون ساڻن گڏ هجن. +اهو سچ آهي ته ڪن قديم لوڪن جا اهڙا خيال هوندا هئا. +مثلاً قديم مصر ملڪ جا ماڻهو ائين وسهندا هئا ته هر ڪنهن انسان کي مرڻ کانپوءِ ٻئي جهان ۾ به انهن شين جو کپ پوي ٿو، جي شيون هن جهان ۾ ڪم آڻيندو هو. +انهيءَ سبب پراڻيءَ کي دفن ڪرڻ مهل مڻيا، ڪپڙا، بسترو ۽ ٻيو گهرو سامان بلڪ گاڏيون ۽ ٻيڙيون به ساڻس گڏ دفن ڪندا هئا! +اڄ تائين هندن ۾ به دستور آهي ته ڪو مرد مرندو آهي ته کيس سوني منڊي پائيندا آهن، ۽ ڪا زال مرندي آهي ته هن کي نڪ ۾ نٿڙي يا ڪنن ۾ ڪو زيور پائيندا آهن ته ڀلي ته مڻيو منڊي ساڻ هجيس، پر مصنف جي راءِ موجب ستي لڪڙيءَ جو رواج اهڙي خيال کان ڪونه پيو ٿو ڏسجي. +”ستي“ لفظ خود ڄاڻائي ٿوته جيڪي ستياڻيون پتو رت ڌرم پالن ڪنديون هيون، ۽ پنهنجن مڙسن سان سچي پچي پريت هوندي هين، ۽ کانئن هڪڙو پل به پاسي ٿيڻ نه چاهينديون هيون، سي پتيءَ کان پوءِ پنهنجو جيئڻ جاڙ (آڪيارٿو) سمجهي، ساڻس گڏ چکيا تي چڙهنديون هيون، ته مرڻ کانپوءِ به هڪٻئي سان گڏ هجون، ۽ اسان جي پريت هلندي اچي. +مطلب ته پتورت اِسترين جي پنهنجي پتيءَ سان ججهي پريت هئڻ سبب ستي لڪڙيءَ جو رواج وڌو. +سندن اهڙن خيالن سبب اڄ تائين چوڻي آهي ته: پريت تو ائسي ڪيجئي، جئسي هندو ڪي جوءِ، جيتي جي تو سنگ رهي، مـــئي ڀي ســـتي هـــوءِ. +يعني پريت ته اهڙي ڪجي، جهڙي هندوءَ جي زال ڪري ٿي، جيئري ته مڙس سان رهي ٿي، پر مڙس جي مرڻ کانپوءِ به ستي ٿئي ٿي. +ٻيو هڪ سنڌي پهاڪو آهي ته ”ستي لڪڙن کان موٽڻ (پاڻ نه جلائڻ) ڪسي ڳالهه ليکبي هئي، ۽ پوءِ اهڙيءَ زال جو مان نه رهندو هو. +مطلب ته مانُ ٿيندو ئي انهن زالن جو هو، جي پنهنجي پتيءَ سان گڏ پاڻ کي به لڪڙا ڏيئي پورو ڪنديون هيون. +ستي لڪڙيءَ جي رواج جو ذڪر اٿرو ويد جي منڊل ارڙهين (3، 1) ۾ آهي. +اهو رواج رگ ويد واري زماني ۾ به هو، پر سڀڪا وڌوا پاڻ کي ڪانه جلائيندي هئي. +رگ ويد جي منڊل ڏهين، سُوڪت اٺين (اَشٽڪ ستين جي ڇهين اڌ ڀاءُ جي ورگ ٻئي) ۾ جيڪي لکيل آهي، تنهن جو ترجمو ڪن عالمن ڪيئن ته ڪن ڪيئن ڪيو آهي. +گهڻن عالمن ان جو ترجمو هيئن ڪيو آهي: +جيڪڏهن هيءُ ترجمو صحيح آهي ته چئبو ته جنهن مهل ڪا ستي پنهنجي مئل پتيءَ جي چکيا وٽ پاڻ جلائڻ لاءِ وڃي ليٽندي هئي، تنهن مهل سندس ڪنارو ڏير يا ٻيو ڪو، جو ساڻس پرڻجڻ چاهيندو هو، سو هٿ کان وٺي اُٿاري ايندو هئس. +اهڙيءَ طرح هن ٿوري مضمون مان ستي لڪڙيءَ توڙي وڌوا وواهه جي رواج جا اُهڃاڻ ملن ٿا. +ايترو چئبو ته ستي ٿيڻ جو رواج وڌيڪ عام هو. +انگريزن جي صاحبيءَ جي اوائل واري وقت تائين به اهو رواج هلندو پئي آيو، پر پوءِ لارڊ وليم بينٽڪ جي ڏينهن ۾ برهمو سماج جي بنياد وجهندڙ راجا رام موهن راءُ جي سرجوشيءَ سان سرڪاري قاعدي پٽاندر بند ٿيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41546.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41546.txt new file mode 100644 index 0000000..1ca387a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41546.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +اپسرا +اپسرا: apsara: آڪسفورڊ ڊڪشنري مطابق apsaras ۽ جمع apsarases پاڻي ۽ ڪڪرن جي مخلوق جنھن جو ذڪر ھندو ڏندڪٿائن ۽ ٻڌن جي ثقافت ۾ ٿيل آھي. +انھن جا ٻہ قسم ڏيکاريل آھن لوڪيڪا جن جو تعداد چوٽيھ آهي ، ۽ ٻيو قسم ديويڪا جن جو تعداد ڏھ آھي. +ارواسي، ميناڪا، رمڀا، تلوتما، ڀردواج انھن ۾ ناليواريون اپسرائون آھن اپسرا کي همت ٻولي ۾ وڌياڌاري "vidhya dhari" يا تيپ اپسر tep apsar" (ទេពអប្សរ) ، پالي ۾ اڪچرا accharā'، ويٽنامي ۾ بوسالاتو bố sa la tư، انڊونيشيائي ٻولي ۾ بداداري "bidadari" ، ملائي ۾ براد دالي "biraddali"، انگريزيءَ ۾ nymph چوندا آهن. +ھندو ڏند ڪٿا مطابق اپسرا ھڪ خوبصورت ، روحاني عورت جو نالو آهي جيڪا جوان ۽ رقص جي ھنرن جي ماھر ھوندي آھي. +آھي اڪثر اندر ديوتا جي درٻاري موسيقار گنڌارا جون زالون سڏبيون آهن. +ديوتائن جي محلن ۾ گنڌاروا جي موسيقيءَ تي اھي رقص ڪنديون آهن ۽ ديوتائن جي دل وندرائينديون آھن ۽ ڪڏهن ڪڏهن ديوتائن ۽ انسانن کي جنسي طور تي ھرکائينديون بہ آھن. +اھي آسمان ۾ رھنديون آھن ۽ ملائڪن وانگر اڏامنديون آھن.اھي پنھنجي مرضيءَ سان پنھنجو روپ بدلائي سگھنديون آهن. +جوئا يا راند ۾ قسمت جي ڦيري تي بہ قادر ھونديون آھن +آڳاٽا لوڪ وسهندا هئا ته حورون يا پريون به آهن – انهن کي ”اَپسرائون“ (اپڇرائون) سڏيندا هئا. +اپسرائن بابت وسهندا هئا ته انهن کي پاڻيءَ ۾ تڙڳڻ وڻندو آهي، تنهنڪري مٿن اهو نالو رکيائون. +”اپ“ معنيٰ پاڻي ۽ ”سر“ معنيٰ سرڻ يا چرڻ، جنهنڪري اپسرا معنيٰ پاڻيءَ ۾ سرندڙ يا تڙڳندڙ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4157.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4157.txt new file mode 100644 index 0000000..43bda6c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4157.txt @@ -0,0 +1,126 @@ +سنڌو ديش +سنڌو ديش +سنڌوديش ھڪ نعرو آھي جيڪو پاڪستان جي قيام لاءِ جدوجھد ڪندڙ بنگلاديش جي قيام کان پوءِ متاثر ٿي ڪري ھڪ قوم پرست بزرگ سياستدان ۽ عدم تشدد جي نظريي تي ھلندڙ غلام مرتضي سيد ( ايم سيد) ڏنو. +جنھن جي پوئلڳن ان جي رھبري ۾ جيئي سنڌ تحريڪ ذريعي سنڌ صوبي جي علحدگي جي تحريڪ ھلائڻ جو پروگرام ماڻھن م ڦھلائڻ جي ڪوشش ڪئي پر سنڌ جي ماڻھن ۾ انھن کي ڪڏھن بہ پذيرائي نہ ملي سگھي. +جيئي سنڌ تحريڪ جنھن شيخ اياز جي ڪپر ٿو ڪن ڪري ڪتاب ۾ لکيل سنڌو ديس جي نالي سان نظم کي قومي ترانو قرار ڏنو اھو شاعر بہ ھن حلقي کي خير باد چئي ڇڏيو ۽ ان جي سنڌ يونيورسٽي جي وائيس چانسلر ٿيڻ تي ان جي مذمت ڪندا رھيا.سنڌ جي اندر ھڪ ڊگھو وقت ماڻھن ۾ تاثر رھيو تہ قومپرستن جي ھن تحريڪ جي تعليمي ادارن ۾ چن سان سنڌ جي وڏن تعليمي ادارن جي تعليم ڏاڍي متاثر ٿي ۽ تعليم شاگردن جي سياسي جھيڙن جي ور چڙهي وئي ۽ تعليمي ادارا بند رھڻ لڳا. +شاگردن ۾ ھن تحريڪ جي شاگرد اڳواڻن ڏوھاري سرگرمين کي فروغ ڏنو جنھن جو اعتراف ھن تحريڪ جي ھڪ شاگرد اڳواڻ عزيز ڀنگوار ھڪ ڪتاب : مان ڏوهي آهيان، لکي ڪيو. +قديم سنڌو ديش. +دؤر قديم ۾ سنڌو ديش ملڪ قائم ٿيل ھو. +سندس مسلمان حملا آور قاہ ڪري ختم ڪري ڇڏيو. +آزاديءَ جي تمنا. +اها سنڌين جي ڪردار جي خاص نشاني آهي، ۽ تاريخ ان تي شاهد آهي ته جيڪڏهن ڪنهن وقت ڌارين مٿن زوريءَ يا اندروني بي اتفاقيءَ ڪري تسلط قائم ڪيو آهي ته به جلد يا بدير، موقعي ملڻ تي هنن غلاميءَ جو ڳٽ ڳچيءَ مان لاهي پئي ڇڏيو آهي. +ايراني، يوناني، عرب، مغل ۽ انگريز سامراجن وقتي مٿن قبضو رکيو، پر نيٺ انهن کي ڪڍي، وري سنڌين آزادي حاصل ڪئي آهي +سنڌيجي ڪلاسيڪل شاعرن هميشه آزاديءَ جا گيت پئي ڳاتا آهن. +مارئيءَ جو عمر ڪوٽ جي بند کان آزاديءَ جو ذڪر، دودي سومري جي بهادريءَ جا راتين جون راتيون جي اڳي قصا بيان ڪرڻ، موجوده شاعرن جا سنڌ جي آزاديءَ لاءَ شعر لکڻ، سنڌي ڪردار ۾ آزاديءَ جي امنگ جي سدا حيات هئڻ جا ڪجھ مثال آهن +هن وقت جڏهن اسلام، پاڪستان، مسلم قوم، اسلامي نظام حڪومت جي ڌوڪن سان مهاجر پنجابي سامراج، سنڌ کي غلام بڻائي ان تي پنهنجو تسلط قائم ڪيو آهي، ته سنڌي شاعرن صاف چيو ڇڏين ته +نيٺ ته ڊهندي ڪيسين رهندي +دوکــي جـــــــي ديـــــوار، وويــــــــار! +ســنــڌڙي کــي سـر ڪير نه ڏيندو +جي ايم سيد پاڪستان ٺھڻ کان اڳ ٻہ قومي نظريي جو حامي ھيو ۽ آل انڊيا مسلم ليگ جي ورڪنگ ڪاميٽيءَ ۾ سنڌ جي ٻن ميمبرن ۾ پڻ شامل ھيو. +قائداعظم سان سندس محبت جي انتھا ايتري قدر ھئي جو سنڌ اسيمبلي ۾ قائداعظم تي قاتلاڻي حملي جي افواھ ٻڌڻ تي صدمو رسڻ ڪري بي ھوش ٿي ويو ھو. +ھن جي جدوجھد سان پھريون دفعو برٽش انڊيا ۾ سنڌ اسيمبلي پاڪستان جي قيام لاءِ قرارداد پاس ڪرائي. +ان وقت سنڌ م ھندن جي تعصب جي خلاف مسلمانن کي متحد ڪندڙ سن جي ھن سيد مسجد منزل گاهه تحريڪ جي بہ قيادت ڪئي جنھن جي نتيجي م سکر ۾ ھندو مسلم فساد ٿيا ۽ ھڪ ھزار کان مٿي سنڌي ھندو مارجي ويا ۽ لڳ ڀڳ پورو سکر شھر تباهي جي ور ٿي ويو جنھن جي جاچ لاءِ انگريز سرڪار ھڪ ٽربيونل پڻ جوڙيو جنھن جا تفصيل پير علي محمد راشديءَ پنھنجي ڪتاب اھي ڏينھن ۽ اھي شينھن ۾ ڏنو آھي. +1946 م جي ايم سيد جا قائداعظم سان اختلاف اليڪشن م پارٽي ٽڪيٽن جي ورهاست جي مسئلي تي ٿيا ھئا جنھن ڪري کيس مسلم ليگ ڇڏڻي پئي. +پاڪستان ٺھڻ کان پوءِ بہ ھن ڪڏهن پاڪستان جي قيام جي مخالفت نہ ڪئي ۽ پارلياماني سياست سان ڳنڍيل رھيو. +ون يونٽ جي قيام جي ڪري ھن جي خيالن ۾ ڦيرو آيو. +ان جو ھڪ سبب اھو بہ ھيو تہ قائداعظم وانگر ھي بہ سنڌ جي بمبئي صوبي جو حصو بڻجڻ جي خلاف ھيو. +قائداعظم پنھنجي چوڏھن نڪتن م سنڌ جي بمبئي کان جدائي ء ان جي صوبائي حيثيت جي بحاليءَ جو مطالبو ڪيو ھو.ون يونٽ ۾ اچڻ سان کيس ان پراڻي حالت جي قائم ٿيڻ جي علامت نظر آئي پر پوء به ھي پاڪستان جو حامي ھيو پر وقتي طور تي سياست کان پاسيرو ٿي ادبي سرگرمين ۾ مصروف رھيو. +1970 ۾ ون يونٽ جي خاتمي کان پوءِ وري سياسي سرگرمين م شامل ٿيو ۽ اليڪشن ۾ پڻ حصو ورتائين پر پيپلزپارٽي جي اميدوار ملڪ سڪندر کان ھارائي ويو. +بعد ۾ بنگلاديش جي قيام کان پوءِ سنڌوديش ڇو ۽ ڇالاءِ نالي ڪتاب لکي پنھجي حلقن م نئون خيال رکيائين پر پنھنجي سڄي حياتي ۾ کيس ماڻھن کان موٽ ڪانہ ملي سگھي. +ان جا پوئلڳ اختلافن جو شڪار رھيا ۽ تحريڪ ۾ گروپبندين جو سلسلو ھلندو رھيو. +ھڪ وڏو تعداد سندس خيالن کي خير باد چئي ملڪي سياست جي ڌارا ۾ شامل ٿي ويو. +قادر مگسي، شاھ محمد شاھ، گل محمد جکراڻي انھن م شامل آھن. +سنڌوديش ننڍو ملڪ. +سنڌديش کي غلام رکڻ وارا مهاجر پنجابي سامراججا دلال ۽ ايجنٽ چون ٿا سنڌوديش ننڍو ملڪ آهي، تنهن ڪري آزيدي ممڪن ناهي، انهيءَ سلسلي ۾ پهرين ڳالھ هيءَ آهي، ته سنڌوديش ننڍو ملڪ نه آهي، بلڪه اقوام متحده جي 135 ميمبر ملڪن مان 91 جي، هيٺ نقشي ۾ ڏيکاريل آهن، ڪيترين ڳالهين جهڙوڪ ايراضي، آدمشماري يا پيدائش ۾، وڌيڪ آهي، هن کان گهڻا ملڪ آزاد مملڪيون ٺاهيو، اقوام متحده جا ميمبر بڻيو ويٺا آهن. +سنڌوديش جي ا يراضي 56447 چورس ميل آهي. +ان جي آدمشماري 1،40،00000 ماڻهن تائين پهچي ويئي آهي. +ان مان صوبي خواھ مرڪز کي 500 ڪروڙ روپيا ساليانا ٽيڪس ملن ٿا +جيڪڏهن ڪويت ۽ قطر جهڙن ملڪن کي مڪمل آزادي حاصل آهي، اهي سندن گهٽ ايراضي ۽ آدمشماريءَ ۽ انڪم جي باوجود اقوام متحده جا ميمبر بڻجي سگهن ٿا، ته سنڌ ڪهڙو ڏوھ ڪيو، جو مسلم قوم اسلام ۽ پاڪستان جي نالن کي کيس آزاديءَ کان محروم رکيو وڃي ٿو! +سنڌ پڻ آزاديءَ بعد ترقي ڪري، انڪم وڌائي، انهن جيتري يا انهن کان به وڌيڪ انڪم ڪري سگهي ٿي. +سنڌوديش کي ائين ننڍي ملڪ هجڻ جي طعني هڻندڙن جي ان ڳالھ کي صاف ڪرڻ کانپوءِ، ان مان هنن جيڪي خدشا ظاهر ڪيا آهن، انهن جي وضاحت پيڻ ڪرڻ لازمي آهي ـ +ڀارت جا سنڌي. +جيڪڏهن سنڌ مان لڏي ويل سنڌي هندو، پنهنجي هر قوم سنڌين کي مدد ڏين ۽ ڀارتي سرڪار کي مجبور ڪري، سندن مظلوم سنڌي ڀائرن جي مدد لاءِ تيار ڪن، ته ان ۾ ڪهڙو ڏوھ آهي اها فطري ڳالھ آهي، سنڌ جي آزاديءَ بعد گهڻا سنڌي هندو، جي هن وقت ڀارت اندر چڱي جائداد ۽ نوڪريون حاصل ڪري ويا آهن، سي شايد پوئتي موٽي نه اچن. +پر جيڪي موٽي ايندا سي اهي هوندا، جن کي وطن لاءِ محبت هوندي ۽ هو صرف ان جي تعمير ۽ ترقيءَ ۾ مدد ڪرڻ لاءِ ايندا ۽ استحصال لاءِ نه ايندا، هن وقت ڀارت جي سماجي زندگيءَ ۾سمائجي ويا آهن. +ممڪن آهي، ڪيترا منجهانئن نه اسان جي آزاديءَ جي جدوجهد ۾ دلچسپي وٺن، ۽ نه وري اتان ٺهيل ٺڪيل زندگيءَ کي ڇڏي موٽي هتي اچن. +هتي صرف اهي ايندا، جن کي اسان جي قومي آزاديءَ ۾ اصولن ڪري همدردي هوندي. +اهي جنگ آزاديءَ ۾ شامل ٿيڻ ڪري، سنڌ ۾ اسان سان هڪجهڙا حصيدار ٿي سگهن ٿا ـ +نوٽ. +جي ايم سيد مسجد منزل گاهه تحريڪ جي قيادت ڪئي ۽ پنھنجي ڪتاب سنڌ ڳالھائي ٿي ۾ ھن اعتراف ڪيو آھي تہ سنڌ جي ھندن ۾ مسلمانن خلاف تعصب ھيو ۽ انھن ٽرانسفر آف پراپرٽي ايڪٽ ۽ سنڌ ٽيننسي ايڪٽ م سنڌي مسلمان ھارين جي حق ۾ ھن جي تجويز ڪيل ترميمن ۾ سندس ساٿ ان جي ڪري نہ ڏنو تہ ان سان ھندو بنين يا وياج جو ڌنڌو ڪندڙن کي نقصان پئي ٿيو، جنهن سبب جي ڪري جي ايم سيد کي آل انڊيا مسلم ليگ ۾ شامل ٿي مسلمانن لاءِ جدوجھد جي ضرورت پئي.مسجد منزل گاهه تحريڪ سان ٿيل فسادن جي ڪري ھڪ ھزار سنڌي ھندن جي مارجي وڃڻ ڪري علامہ آء آء قاضي کيس خط لکي ميار ڏني ھئي تہ شاهہ صاحب توھان مان اھا اميد نہ ھئي.ھن جو آخري وقت تائين اھو نظريو رھيو تہ 1954 کان اڳ سنڌ ۾ آيل ڌاريا سڀ سنڌي آهن. +ھن جو اھو خيال ظاهر ڪري ٿو تہ ھي سنڌ مان ھندن جي نيڪالي ۽ مسلمانن جي آمد جو مخالف نہ ھيو. +پاڪستان سنڌين لاءِ جيل کان بدتر. +پاڪستان سنڌ ۽ سنڌين لاءِ جيل کان بدتر آهي. +شاھ صاحب فرمايو آهي ته: ـ +قسمت قيد ڪياس، نه ته ڪير اچي هن ڪوٽ ۾ +ان ڪري سنڌين جي، پاڪستان جي ڊهڻ ، سنڌوديش جي آزاد ٿيڻ جي خواهش فطري آهي. +امير خسروعليه الرحمت فرمايو آهي ته: ـ +ڪافر عشق مسلامني مرادرڪار نيست +هر رگ من تار گشـت حاجـت زناز نيست +يعني عشق جو ڪافر آهيان. +اوهان جي مسلمانيءَ جي مون کي ضرورت نه آهي. +منهنجي رڳ رڳ جڻيا ٿي ويئي آهي +هاڻ سنڌيان حالت تي پهتا آهن، جو مهاجر پنجابي غلامي هيٺ رهڻ کان منڪر ٿي چڪا آهن. +پاڪستان جيڪڏهن بهشت آهي، ته آزاد سنڌ وارو دوزخ کين وڌيڪ قبول آهي. +سنڌين لاءِ اها خوشي ٿوري ٿيندي ته هن غلاميءَ کان آزاد ٿي ۽ خودمختياري بنجي اقوام متحده جا ميمبر بنجن ـ +سنڌوديش جي قيام مان فائدا. +سنڌ ۽ سنڌي هزارين ورهين کان جدا ملڪ ۽ قوم رهيا آهن، انهيءَ ڪري هنن جي آزاديءَ، فطري ڳالھ ۽ سندن جنم جو حق آهي، جيڪڏهن پکيءَ کي هڪ طرف سوني پڃري ۾رکي، طرح طرح جا طعام کارائجن ۽ ٻئي طرف ٻاهر آزاديءَ جي هوا کي، سوني پڃري ۾ صدها نعمتن کان وڌيڪ پسند ڪندوـ +عمر بادشاھ مارئيءَ کي زوريءَ کڻي، محلات ۾ اچي رهايو هو. +جتي طرح طرح جا طعام ريشمي ۽ زربفت جا ڪپڙا، عاليشان محل ۽ سوين سکن جا سامان موجود هئا. +پر مارئيءَ کي سدائين پکن، جهوپڙين، پنهوارن لنبن، لاڻن، ڏٿ، کٿن، ۽ لوين ۽ ڦاٽل ڪپڙن جي ياد ستائيندي رهندي هئي. +سدائين دعائون گهرندي هئي ته شال! +موٽي ملڪ وڃي، مارن سان ملي. +هوءَ سدائين ڪوٽن جي ڪرڻ ۽ تالنجي ٽٽڻ لاءِ دعا گهرندي هئي ۽ چوندي هئي ته: ـ +ايءَ نه مارن ريت، جو سيڻ مٽائين سون تي +البت پاڪستان کي ختمڪري سنڌوديش قائم ڪرڻ لاءِ سنڌين کي وڏين مشڪلاتن کي منهن ڏيڻو پوندو. +هي مهاجر پنجابي سامراجي، جن کائي ڏٺو آهي، سي مٿي مارائي کانسواءِ سنڌ کي آزاد ڪرڻ نه ڏيندا. +تنهن ڪري آزاديءَ لاءِ قربانيون ڏيڻ ضروري آهن. +هيڪر تباهي ايندي، پوءِ فائيدا حاصل ٿيندا ـ +الف: سنڌ جا صل رهاڪو جن مان ڪي عرب نسل جا، ڪي بلوچ، پٺاڻ، ڪي گجراتي، ڪي پنجابي هئا، سي سنڌ ۾ رهڻ بعد ان جو ڪلچر ۽ زبان اختيار ڪري ويا آهن +ب: سنڌي هتي جا ڄاول نپنل آهن، سندس وڏا هن ملڪ ۾ دفن ٿا آهن.انهن کي ملڪ سان اڪيچار محبت ٿي ويل آهي. +اهي سنڌ جي زبان، ڪلچر، روايات، سياسي مفاد ۽ ملڪ جي ترقيءَ لاءِ ڪوشش ڪندا رهن ٿا +ت: سنڌين مان جيڪڏهن ڪي واپار، گذر معاش خاطر ملڪ کان ٻاهر ويندا هئا ته به اتان پئسا ڪمائي خرچ اچي سنڌ ۾ ڪندا هئا +ث: سنڌين ٻئي ڪنهن ملڪ ۽ قوم تي حملو نه ڪيو آهي.نه وري ڪنهن جو استحصال ڪيو آهي +پنجاب. +سنڌ ۾ 26 سال رهڻ جي باوجود هو نه سنڌي زبان سکيا آهن، نه ان جو ڪلچر اختيار ڪيو اٿن. +مورڳو سنڌي زبان ۽ ڪلچر جي منظم طريقي سان ختم ڪرڻ جي پٺيان اچي پيا آهن. +سنڌ جي پاڻي پيئڻ، کاڌي کائڻ ۽ ان ۾ جاءِ پناھ ملڻ جي باوجود انهن پاڻ کي لکنوي، بديوني، دهلوي سڏائي ڪراچيءَ ۽ ٻين وڏن شهرن تي غير سنڌين جا نالا رکي، ان جي قديم روايات کي مٽائڻ جو گناھ ڪيو آهي +پنجون دليل سنڌي عوام کي مهاجر پنجابي سامراجي ۽ سندن ايجنٽ، پنهنجي تسلط هيٺ رکڻ لاءِ، اهو ڏين ٿا ته پاڪستان دنيا جي وڏي اسلامي سلطنت آهي، انهيءَ کي ٽوڙڻ ڪري اسلام کي نقصان پهچندو. +اها ڳالھ به سراسر غلط آهي، پاڪستان دنيا جي وڏي اسلامي سلطنت نه آهي، انڊونيشيا، روس چين ڀارت ۽ بنگلاديش ۾ هن کان وڌيڪ مسلمان رهن ٿا +اهو به صحيح نه آهي ته پاڪستان جي ٽٽڻ ڪري، اسلام کي نقصان پهچندو. +پاڪستاني حڪومتن جو اسلام سان واسطو ڪونه رهيو آهي. +اهڙا نعرا حڪمران طبقي، سنڌي عوام جو توجھ ملڪ جي حقيقي مسئلن، جهڙوڪ سنڌي قوم ۽ سنڌوديش جي آزاديءَ، ترقيءَ ۽ تعمير کان هٽائي، سندس سامراج ۽ استحصال قائم رکڻ لاءِ هنيا ٿي +مون کي پتو آهي ته سنڌين مان ڪيترائي اهڙا آهن، جي هر حاڪم اڳيان پاڻ کي ڪمزور سمجهي، پنهنجي غلامانه ذهنيت سبب ناچارگيءَ جو دليل پيش ڪندا آهن. +اهي انگريزن جي ڏينهن ۾ به هئا، ۽ هاڻي به آهن، پر انهن جي موجودگي ڪڏهن به حق جي آواز کي جهڪو ڪري نٿو سگهي. +سنڌي هزارن سالن کان جدا قوم رهيا آهن ۽ هر ٻاهرئين تسلط کان آزادي پئي حاصل ڪئي اٿن هن سامراج کان به آزادي حاصل ڪري ويندا. +تاريخ ثابت ڪري ٿي ته آخر فتح حق وارن کي نصيب ٿئي ٿي ـ +محبت. +انساني ۽ حيواني ڪردار ۾ اهو تفاوت آهي ته پهرئين ۾ محبت کي اتحاد ۽ امن جو رهبر سمجهي، ان موجب زندگيءَ جو ڪاروبار هلايو وڃي ٿو. +ٻئي ۾ خود مطلبيءَ جو اثر هيٺ نفرت جي راھ وٺڻ ڪري، بدمني ۽ فساد پيدا ٿين ٿا. +سنڌين جي سياست، سماجي دستورن ۽ مذهبي عقيدن تي محبت جو جذبو حاوي رهيو آهي. +سنڌ جي درويشن جو اهو ئي پيغام هو، بقول شاھ عبداللطيف عليه : ـ +ڪونهي آ ڳھ اهڙو، جهڙي محبت من +مهمان نوازي. +سنڌين ۾ مهمانوازي گهر ڪري ويٺل آهي، ڳوٺ ۾ ڪنهن مسڪين وٽ اتفاق سان ڪو مهمان گهر لنگهي آيو، ته ٻارن جا هٿ جهلي به کاڌو کيس ڏيندا آهن. +جي گهر ڪجھ به نه هوندو اٿن، ته قرض کڻي به ان کي کارائيندا آهن، ٻاهران آيلن جي اهڙيءَ طرح مرحبا ڪري سِٺو به گهڻو اٿن. +ان ڪري وٽن مثل مشهور آهي ته: ـ +آئي ٽانڊي ڪاڻ، بورچياڻي ٿي ويٺي +سنڌين ۾ قومي بيداري پيدا ٿي رهي آهي. +ان ڳالھ کان انڪار ڪرڻ، حقيقتن کان منهن موڙڻ جي برابر ٿيندو ته سنڌ جي مٿاهين طبقي جي اڪثريت مهاجر پنجابي سامراج جي ڊپ ۽ لالچ ڪري، انهن جي پويان هلي رهي آهي پر جهڙيءَ طرح هو لالچ خاطر ڌارين جا پوئلڳ ٿي رهڻ لاءِ تيار آهن، ساڳيءَ طرح سان هو سنڌين جي هٿ ۾ طاقت اچڻ بعد، انهن جي پوئلڳيءَ ۽ فرمانبرداريءَ ڪرڻ لاءِ تيار ٿي ويندا. +هي ابن الوقت هميشه حالتن کي ڏسي، ڍنڍ جي پکين وانگر، ساون سرن ڏي رخ بدلائيندا آهن +پوليس کاتو. +پوليس کاتي جي ماڻهن کي پريڊ ڪرڻ، چورين جي ڳولا ڪرڻ، جاسوسي ڪرڻ، ٽريفڪ جو ڪنٽرول ڪرڻ، فسادن کي روڪڻ، بندوق هڻڻ وغيره جا ڪم سپرد ٿين ٿا. +نظام اسلاميءَ جا طرفدار ٻڌائي سگهندا ته هو اهو ڪم ملن جي حوالي ڪندا، يا پوليس عملدارن جي مٿان هدايتن لاءِ مُلن کي مقرر ڪري ڪم هلائيندا ـ +پاڪستان ۾ مثالي حڪومت قائم ڪرڻ. +ـ هتي انسانن جا بنيادي حق محفوظ نه آهي +ـ هتي ننڍين قومن تي مهاجر پنجابي استحصال جاري آهي +ـ هتي رشوت ستاني عام جام آهي +ـ نشو ۽ شرابخوري، ننڍي پيماني کان وڏي پيماني تائين جاري آهي +ـ هتي جوا قانون جائز آهي +ـ هتي وياجخوري هر هنڌ هلي رهي آهي +ـ هتي بليڪ مارڪيٽي، سمگلنگ، چوريون، ڌاڙا بند نه ٿي سگهيا آهن +ـ هتي بيگناھ ماڻهن کي، ، مختلف راءَ رکڻ ڪري، بنا ڪيس هلائڻ جي سزائون ڏنيون وينديون آهن +ـ هتي بدڪردار، ڌوڪيبازي، بداخلاق ۽ فرعون صفت سياستدانن کي عوام جو ليڊر ڪوٺيو وڃي ٿو +ـ هتي بک ۽ بيروزگاري ۽ ڊاڪ زني عام جام آهي +ـ هتي ظلم ، استحصال رواجي ڳالهيون آهن +سنڌو ديش ڇو ۽ ڇالاءِ ـ رھبرِسنڌ سائين جي ايم سيد +ٻاھريان ڳنڍڻا. +جيئي سنڌ قومي محاذ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41593.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41593.txt new file mode 100644 index 0000000..4140780 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41593.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +راجا چندر 0 148727 2020-02-10T15:35:22Z JogiAsad /* حوالا */ wikitext text/x-wiki +راجا چندر سين: +برھمڻ گھراڻي جو سنڌ جو حاڪم جنھن سنڌ تي ساڌا ست سال حڪومت ڪئي. +تفصيلي تعارف. +ٻڌ مذهب جي پوئلڳ چچ جي وڏي ڀاءُ چندر پڳ سنڀاليندي ئي زوريءَ ماڻهن کي ٻڌ مذهب اختيار ڪرڻ تي مجبور ڪيو پر پوءِ به عوام کانئس خوش هو. +جنهن وقت چچ گذاري ويو ان وقت متو (سيوستان جو راجا) جيڪو اڳ ۾ ئي ڀڄي وڃي هندستان ويٺو هو، قنوج جي راجا سيهرس بن راسل ڏانهن ويو ۽ چيائينس ته سنڌ جو راجا هاڻي دنيا ۾ نه رهيو آهي ۽ تخت تي سندس ناتجربيڪار راهب ڀاءُ چندر ويٺو آهي، جيڪو سڄو ڏينهن عبادت ۽ مطالعي ۾ مصروف آهي. +جيڪڏهن هاڻي حملو ڪري اهو ملڪ منهنجي حوالي ڪيو ته ڍل طور ڍير دولت جو اوهان جي خزاني ۾ جمع ڪندو رهندس. +سيهرس پنهنجي ڀاءُ برهاس بن ڪسائس کي سپهه سالار بڻائي متي سان گڏ هڪ وڏو لشڪر ڏئي روانو ڪيو. +چچ جو ڏوهٽو جيڪو ڪشمير جي سرحد تي حڪمران هو. +اهو به برهاس ۽ متي سان ملي ويو. +ٻنهي پنهنجي لشڪر کي چندر جي حد ۾ هاسي ندي جي ڪپ تي اچي گڏ ڪيو ۽ ڀرسان واري قلعي ديوهپور (ديبالپور) تي قبضو ڪيو جتان اڳتي وڌي بندڪاهويا پهچي مهينو ترسيا ۽ پوڄا پاٽ ڪئي. +اتان چندر ڏانهن اطاعت ڪرڻ جي ڌمڪي موڪليائون. +چندر همت هارڻ بدران فوجي تياريون شروع ڪري ڏنيون ۽ چچ جي پٽ ڏهرسينا کي برهمڻ آباد فوج کي تڪڙو ڪرڻ لاءِ موڪليو. +هيڏانهن چچ جي ننڍي پٽ ڏاهر کي وري الور جي حفاظت جي ذمينداري سونپيائين. +انهن سڀني تدبيرن دشمن جي ارادن کي مٽيءَ ۾ ملائي ڇڏيو ۽ چندر ڪاميابيءَ سان ست سال حڪومت ڪندو رهيو ۽ نيٺ 48هه (668ع) ۾ پنهنجي موت مري ويو. +لئمبرڪ لکي ٿو ته:چيو وڃي ٿو ته چندر جي بادشاهيءَ ستن سالن تائين جٽاءُ ڪيو، ۽ هن جي مرڻ پڄاڻان، ڏاهر الور ۾ سندس تخت تي ويٺو. +اهو به چيو وڃي ٿو ته چندر جي هڪ پٽ نالي راج پاڻ کي برهمڻ آباد ۾ آباد ڪيو، پر جلد ئي هن ڏهرسيه لاءِ اها جاءِ خالي ڪئي. +هن ڳالهه تي اعتبار ڪرڻ ڏکيو آهي ته چچ جي انهيءَ وڏي پٽ پنهنجي ريٽجڻ کي، توڻي عارضي وقت لاءِ ائين چپ چاپ کڻي تسليم ڪيو هوندو، خصوصاً هن ڪري، جو اها ڳالهه انهيءَ اصول سان ٽڪر کائي رهي هئي، جنهن موجب خود هن جي مٿان چندر کي ٽِپايو ويو هو. +جنت السنڌ جو بيان. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ: " چچ کان پوءِ سيلائج جو ٻيو پٽ، چندر گاديءَ تي ويٺو، جو وڏ تپسوي هو. +هن ٻڌ ڌرم کي زور وٺايو. +سيوهڻ جو راجا متو سندس خلاف قنوج جي راجا سيهرس کان مدد گهرڻ ويو. +ڪشمير جو راجا رمل چچ جو ڏوهٽو به، دشمن سان مددگار ٿي بيٺو، مگر چندر پنهنجي سلطنت کي بچائڻ ۾ ڪامياب ٿيو. +حڪومت جي اٺين سال چندر مري ويو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41596.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41596.txt new file mode 100644 index 0000000..e62128a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41596.txt @@ -0,0 +1,203 @@ +راجا چچ +چچ پٽ سيلائج سنڌ جو حاڪم جنھن سنڌ ۾ برھمڻ گھراڻي جي راڄ جو بنياد وڌو. +ان کان اڳ ھي راء گھراڻي جي آخري راجا جو وزير ھيو جنھن جي وفات کانپوءِ سندس بيوہ راڻي سھاندي جي مدد سان ھي سنڌ جو راجا بڻجي راڻي سھاندي سان شادي ڪيائين. +ھن راجا ٿيڻ بعد اسڪلندہ، ملتان، سيوستان ۽ برھمڻ آباد فتح ڪيا. +چچ نامو موجب سنڌ جي راءِ گهراڻو جي دور ۾ انهن وٽ راهب ٿي درٻار ۾ آيو هو. +راء سهاسي ٽيون جي راڻي سُهاندي يا شڀا ديوي جي ويجهو ٿي ويو ۽ نيٺ راءِ سهاسي جي مرڻ کان پوءِ 632ع ۾ نه صرف شڀا ديوي سان شادي ڪيائين پر سنڌ ۾ برهمڻ گهراڻي جي حڪمراني جو بنياد رکيائين ۽ 662ع تائين حڪمراني ڪيائين. +کيس سُونهن ديوي يا سونهاندي يا شڀا ديوي مان ڏهر سينا، ڏاهر ۽ مايِين يا ۾آهين جو اولاد ٿيو. +کانئس پوءِ سندس پاءُ چندر بن سيلائج تخت تي ويٺو جنهن 8 سال حڪمراني ڪئي. +سنڌ جي ھڪ وڏي محقق محمد حسن پنھور 1964 ۾ ڇپيل سندس ڪتاب Ground Water in Hyderabad and Khairpur ۾ انگريز ماھر ھينري ڪزنس Henry Cousens جي ڪتاب Antiquities of Sindh جو حوالو ڏيندي لکيو آھي ته سنڌوءَ جي وھڪري ۾ تبديليون نوابشاھه ضلعي اندر گھڻيون ٿيون ۽ سڪندر اعظم جي زماني کان وٺي سنڌو درياھه پنھنجو وھڪرو مٽائيندو 18 ميل اولھه ۾ ھليو ويو آھي ـ اڳي سنڌو لُھاڻي ڍوري مان لنگھندو ھو جيڪو نوشھري فيروز تعلقي ۾ ھو ـ پنھور صاحب لکي ٿو ته جڏھن ستين عيسوي صديءَ (641 عيسويءَ ۾ _ بن قاسم جي حملي کان ستر ورھيه اڳ) ۾ چيني سياح يان چانگ Yuan Chwang سنڌ ۾ آيو ھو ته ان وقت ھتي چچ جي بادشاھت ھئي ۽ سنڌو ندي ڪنڊياري تعلقي ۾ اُترئين پاسي 17 ميل پري وھندي ھئي جتان ديھات نالي ھنڌ وٽان چچ ندي ٽِپي بغاوت کي چيڀاٽڻ آيو ھو ـ ھُو وڌيڪ لکي ٿو ته اٺين عيسوي صديءَ ۾ به سنڌو ندي لُھاڻي ڍوري مان لنگھندي ھئي جيڪو نوشھري فيروز کان ٻه ٽي ميل اوڀر ۾ لنگھندو ھو ۽ ذري گھٽ نائين صديءَ ۾ به سنڌوءَ جو وھڪرو لُھاڻي ڍوري وٽان ھو ـ انگريز ليکڪ ايڇ ٽِي لئمبرڪ به پنھنجي ڪتاب ”ھسٽري آف سنڌ _ اَ جنرل انٽروڊڪشن“ (جِلد پھريون _ سنڌي ادبي بورڊ 1964) ۾ لکي ٿو ته چچ بادشاھه ديھات ڳوٺ وٽان مھراڻ ندي ٽپيو ھو جيڪو ڪنڊياري تعلقي جي سرحد تي ھو، جتي موجوده سنڌو درياھه جو پراڻو وھڪرو لُھاڻي ڍوري مان لنگھندو ھو۔. +راجا مھرت سان جنگ. +ايڇ ٽي لئمبرڪ روايتي ڪھاڻي جو ذڪر ڪندي لکي ٿو ته:. +چچ پنهنجي محبوبه کان صلاح پڇي ٿو، سُهندي مٿس کلي ٿي ۽ چوي ٿي، +اهڙيءَ طرح، شرمسار ٿي، چچ پنهنجو لشڪر گڏ ڪيو، ۽ ان جي مهنداري پاڻ ڪئي، اهڙي قبضي جو هڪ دلچسپ خواه امڪاني واقعو هيءُ آهي ته هاڻي هن مخالف ڌر جي نمايان ۽ اهم شخصيتن کي قيد مان آزاد ڪيو، جيڪي سابق حڪومت جي تختي اونڌي ٿيڻ کان وٺي جيل ۾ رهيا هئا، ۽ هن کين انعامن ۽ اڪرامن سان نوازي ۽ ڪجهه وعدا وعيد ڏيئي، سندن وفاداري ڳنهي ورتي. +انهيءَ ڳالهه مان گهٽ ۾ گهٽ هي اندازو ضرور ٿئي ٿو ته ملڪ تي ڪاهه ڪري ايندڙ کي اتان جي تخت تي جيڪا دعويٰ هئي، سا خود چچ جي دعويٰ جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ وزنائتي ڪانه هئي +ٻنهي لشڪرن جي وچ ۾ زبردست جنگ ٿي، ۽ جيئن ته ڪنهن هڪ ڌر کي ٻئي جي مٿان نمايان فتح حاصل ٿيندي نه پئي معلوم ٿي، ان ڪري ”مهارت بادشاهه“ صلح جي شرطن طئي ڪرڻ لاءِ صلح مشورو ڪيو ۽ اها تجويز پيش ڪئي ته هو ۽ چچ دوبدو مقابلي ذريعي پنهنجون دعوائون طئي ڪن. +چچ اها ڳالهه قبول ڪئي، پر هن هڪ شرط تي ته، جيئن ته هو هڪ برهمڻ هو ۽ شهسوار نه هو، ان ڪري هو ٻيئي پيادل مقابلو ڪن. +اها ڳالهه مهارت قبول ڪئي؛ پر حرفتي چچ پنهنجي سئيس جي هٿان پنهنجو گهوڙو پنهنجي پٺيان گهرايو، ۽ جيئن ئي هو مقابلي لاءِ اڳتي وڌيو، تيئن آخري گهڙيءَ ۾ ٽپ ڏيئي گهوڙي تي چڙهي ويٺو ۽ ان کي ڪڏائيندو اڳتي وڌيو ۽ پنهنجي مخالف کي ترار سان ڌڪ هڻي ٻه اڌ ڪري ڇڏيائين. +ان کان پوءِ سنڌ جي لشڪر هڪدم نئين سر حملو ڪري دشمن کي ڀڄائي ڇڏيو، ۽ چچ فاتح بڻجي الور واپس آيو. +اهو واقعو اسان کي افضل خان سان شيواجيءَ جي دغابازيءَ واري مقابلي وارو واقعو ياد ڏياري رهيو آهي. +چچ کي حڪومت ڪندي اڃا ٻه چار مهينا ئي مس گذريا هئا ته سهاسي جي موت جي خبر سندس ڀاءُ چتور جي راجا مهرت کي پئي ته سندس اندر باهه وانگر ڀڙڪڻ لڳس. +وڏو لشڪر ساڻ ڪري راجا چچ کان ڀاءُ جو بدلو وٺڻ لاءِ اچي الور نڪتو. +شهر کان ٽي ميل پري خيما کوڙي چچ ڏانهن خط اماڻيائين ته جنهن تخت تي تون ويٺو آهين اهو اسان جي خانداني ملڪيت آهي. +جنگ لڳي راجا مھرت مارجي ويو ۽ ان جي فوج کي شڪست ملي.ايڇ ٽي لئمبرڪ ھن جنگ واري واقعي جو تنقيدي جائزو وٺندي لکي ٿو ته:هن ڳالهه جو وڏو امڪان آهي ته ”جتور“ مان مطلب ”جئپور“ آهي،۽ نه ”چتور“، پر ٻنهي صورتن ۾ انهيءَ علائقي جي صحيح سڃاڻپ جي راهه ۾ هڪجهڙي مشڪلات درپيش آهي. +اهي ٻيئي جايون راجپوتانا جي اڀرندي طرف آهن ۽ ساڳئي وقت انهن علائقن ۽ سنڌ جي وچ ۾ عظيم گرجرا بادشاهيءَ حائل هئي. +انهن جا سردار گهڻو ڪري ان بادشاهي جي پاريهر حڪمران جا باجگذار ۽ شايد کشتري نسل جا هئا. +هيءَ ڳالهه انتهائي غيرامڪاني معلوم ٿئي ٿي ته اهڙي اعليٰ مرتبي وارا امير سنڌ جي گهٽ خاندان وارن راءِ بادشاهن سان شاديءَ ۽ سڱابنديءَ ذريعي تعلق رکندا هجن؛ ۽ هيءَ ڳالهه ويتر وڌيڪ غير امڪاني نظر اچي رهي آهي ته انهن جو بالاحاڪم پنهنجي سرحد وچان کين لشڪر سميت لنگهي سنڌ جي بادشاهي فتح ڪرڻ لاءِ وڃڻ جي اجازت ڏئي ها. +هن ڳالهه جو وڌيڪ امڪان آهي ته جيڪڏهن اسين انهيءَ ملڪ کي سنڌ جي پاڙيسري ملڪ طور تسليم ڪرڻ ۾ صحيح آهيون، جيڪو هن وقت جيسلمير جي نالي سان مشهور آهي، ته پوءِ اها ڪوشش رمل جي سردار طرفان شايد سندس بالاحاڪم گرجرا قوم جي بادشاهه سان طئي ڪيل انتظام ۽ سندس اڳواٽ منظوريءَ سان ڪئي ويئي هوندي. +چندر جي وليعھدي. +راجا چچ پنهنجي ڀاءُ چندر کي الور جو والي بڻائي فرمان جاري ڪيائين ته هي راهبن جو سردار هاڻي هر ماڻهوءَ جو سردار آهي. +منهنجي موجودگي ۽ اڻ موجودگيءَ ۾ سڀني ملڪي معاملن کي هي نڀائيندو. +راجا جي ان حڪم تي سڀني وزيرن ۽ ڪارندن اطاعت جو دم ڀريوچچ الور ۾ پنهنجي ڀاءُ چندر کي منصب تي ويهاري پاڻ لشڪر سوڌي آڻ نه مڃيندڙ راجائن کي سيکت ڏيڻ لاءِ نڪري پيو. +سڀ کان پهريان ان لشڪر ڀاٽيا (بابيا) جيڪو بياس درياءُ جي ڏکڻ کان هو، تي حملو ڪيو. +خونريز جنگ لڳي ۽ آخر ڀاٽيا جي والي ڀڄي وڃي اسڪلنده ۾ پناهه ورتي. +ايڇ ٽي لئمبرڪ لکي ٿو ته چچنامي مطابق چچ کي سندس راڻي سُهنديءَ مان ٻه پٽ هئا، جن مان هڪ جو نالو ڏهرسيه ۽ ٻئي جو ڏاهر هو، ۽ هن کي ٻائيءَ نالي هڪ ڌيءَ به هئي، جيڪا ائين پيو معلوم ٿئي ته سندس ٻيءَ زال مان هئي. +چچ جي مرڻ تي، جيڪو عام طور سن 671ع ڌاري ٿيل سمجهيو ويندو آهي، تخت ۽ تاج جو ورثو انهن ٻنهي پٽن مان ڪنهن به هڪ کي نه مليو، بلڪ اهو هن جي ڀاءُ چندر کي مليو، جيڪو، اسين مٿي ڏسي آيا آهيون، الور جي حاڪم جي حيثيت ۾ ڪم ڪندو رهيو هو. +مشرق جي بادشاهين ۾ اها روايت، جنهن جي ذريعي پٽ جي ڀيٽ ۾ هڪ ڀاءُ وارث بڻبو آهي، انهيءَ حالت ۾ موزون هوندي آهي، جڏهن پٽ صغير هوندو آهي، يا ٻئي ڪنهن نموني ۾ حڪومت هلائڻ جي لائق نه هوندو آهي، ۽ انهيءَ روايت تي سنڌ ۾ ڪلهوڙن ۽ ٽالپر گهراڻن ۾ عام طور عمل ڪيو ويندو هو. +هيءَ حقيقت ”تذڪري“ مان واضح آهي ته چچ جي ٻنهي پٽن مان هڪ به نابالغ ڪونه هو؛ انهن ٻنهي کي سندن چاچي، تخت تي ويهڻ کان ٿوروئي پوءِ، سخت خطرن جي حالت ۾ اهم فرض سونپيا هئا؛ پر اسان کي ڪابه اهڙي ڳالهه نظر نٿي اچي، جنهن مان اندازو ٿئي ته انهن مان ڪنهن هڪ به تخت لاءِ دعويٰ ڪئي هجي. +اها ڳالهه يقيناً عجيب معلوم ٿيندي، خصوصًا ان ڪري، جو چندر لاءِ چيو وڃي ٿو ته هو اڃا به پنهنجو گهڻو وقت مذهبي معاملن ۾ صرف ڪندو ٿي رهيو. +”تذڪري“ جي تحرير مان شايد اهو اندازو ڪري سگهجي ٿو ته چندر لاءِ شاهي اختيار جي اهميت، خاص ڪري هڪ اهڙي ملڪ ۾ جتي گهڻي ڀاڱي اڃا ٻڌ ڌرم ڇانيل هو، فقط ايتري هئي، جو ان وسيلي هو اتي پنهنجي ايماني عقيدي، يعني برهمڻڪي مذهب، کي پکيڙي سگهيو ٿي. +اسڪلنده جي فتح. +جڏهن چچ کي خبر پيئي ته ڀاٽيا جي والي اسڪلنده ۾ پناهه ورتي آهي ته پاڻ اسڪلنده جي هڪ هلندي پڄندي واري ماڻهو شجاع ڏانهن جنهن سان سندس پراڻا واسطا هئا، کي پيغام موڪليو ته جيڪڏهن تون اسڪلنده جي راءِ چتر (چتيسر) کي مارائيندين يا قيد ڪرائيندين ته تو کي اسڪلنده جو والي بڻائيندس. +شجاع ان جو ذمو کڻي ضمانت طور پنهنجو پٽ چچ ڏانهن اماڻيو. +آخرڪار شجاع، چتر کي سازش ڪري مارائي وڌو ۽ سندس سر چچ ڏانهن موڪلي انعام ۽ اسڪلنده جو قبضو ورتو. +لئمبرڪ مطابق:سڀ کان اڳ ۾ هن انهيءَ صوبي تي ڪاهه ڪئي، جيڪو بياس نديءَ جي ڪناري هو، ۽ هن ان جي ڏاکڻي ڪپ تي بيٺل قلعي ”بابيا“ تي حملو ڪيو، جنهن جي گورنر، نالي چَتيرا يا چَتر، هن سان جنگ ڪئي ۽ ان ۾ شڪست کاڌي. +چَتر ڀڄي، وڃي قلعي اندر پناهه ورتي، ۽ جڏهن ان جي گهيري کي ڪجهه عرصو گذري ويو، تڏهن هو راتو رات قلعي مان ڪنهن طرح سان ڀڄي ويو، ۽ اسڪلند نالي صوبي جي گاديءَ واري شهر ڏانهن وڃي نڪتو. +چچ هن جي پٺيان ويو، ۽ پنهنجي هڪ حاشيه بردار سان، جيڪو انهيءَ هنڌ موجود هو، ان باري ۾ خط و ڪتابت ڪيائين، جنهن ۾ هن کيس وعدو ڏنو ته جيڪڏهن هو چَتر کي قتل ڪندو ته کيس قلعي ۽ صوبي جو گورنر بنايو ويندو. +انهيءَ سازش جي ڪاميابيءَ سان تڪميل ڪئي ويئي، ۽ شهر جا معزز چچ جي اڳيان پيش پيا، ۽ انهن نئين گورنر جي اطاعت ڪرڻ جو اقرار ڪيو +سڪا ۽ ملتان جي فتح. +اسڪلنده کان فارغ ٿي ڪري چچ سڪا ۽ ملتان ڏانهن وڌيو، جتي راجا سهاسي جو ويجهو مائٽ بجهيراءُ حڪومت ڪندو هو. +بجهيري جڏهن چچ جي حملي جو ٻڌو ته لشڪر جرار تيار ڪري اچي راوي ڪناري پهتو، هوڏانهن سڪا جو گورنر سندس ڀائٽيو سيهول (سوهيول) ۽ ان جو سؤٽ اجسين چچ جي مقابلي لاءِ اچي نڪتا. +راءِ چچ ۽ سندس لشڪر بياس نديءَ جي ڪناري تي هن ڀر ٽن مهينن تائين ترسي پيو ڇاڪاڻ ته درياءَ جو گرمين ڪري پيٽ تمام ويڪرو هو. +جڏهن پاڻي لٿو ته درياءُ پار ڪري وڃي سيهول سان جنگ جوٽيائين ۽ سڪا جي قلعي جو گهڻي وقت تائين گهيرو ڪري کيس اتان ڀڄڻ تي مجبور ڪيو، سيهول سڪا مان ڀڄي وڃي ملتان ۾ پناهه ورتي. +هيڏانهن چچ سڪا شهر ۾ داخل ٿي دشمن جي فوج مان پنج هزار سپاهين کي موت جو کاڄ بڻائي ۽ باقين کي گرفتار ڪري غلام بڻايو. +چچ سڪا ۾ پنهنجي هڪ خاص ماڻهوءَ عين الدين ريحان مدني کي سردار بڻائي ملتان ڏانهن روانو ٿيو ملتان جو حاڪم بجهيراءَ وڏو لشڪر ساڻ ڪري هاٿين تي چڙهي مقابلي لاءِ شهر کان ٻاهر آيو، آخر بجهيراءَ مجبور ٿي ڪري چچ اڳيان هٿيار ڦٽا ڪيا ۽ کيس ملتان جو قبضو ڏئي ڪري ٻارن ٻچن سوڌو ڪشمير جي جبلن ڏانهن نڪري ويو. +چچ ملتان ۾ داخل ٿيو. +ملتان هڪ ٺاڪر جي حوالي ڪري چچ برهماپور، ڪرار ۽ اشهار ۾ آيو جتان جي والين بنا ڪنهن ٽڪراءَ جي اطاعت قبول ڪئي. +اتان وڌي ڪري چچ مشهور قلعي شاڪلها وٽ پهتو، جيڪو ڪمبا جي نالي سان به سڃاتو ويندو هو. +شاڪلها تاڪيا کان ڪجهه پرڀرو ڪشمير جي سرحد ويجهو هو. +هتي چچ هڪ مهيني تائين ديرو ڄمائي ويٺو رهيو ۽ آس پاس جي سردارن کي سيکت ڏئي امن امان قائم ڪري، سنڌ جي سرحد جي دنگ طور ٻه وڻ لڳايا، جن جي جوان ٿيڻ تائين اتي ئي ترسيو ۽ پوءِ الور ۾ واپس آيو +پنجاب تي راءِ سهاسيءَ جا مائٽ حڪومت ڪندا هئا، جن کي چچ هڪ ٻئي پٺيان ماري مڃايو. +بياس نديءَ واري قلعي ببيا کي فتح ڪري، اتي جي راجا چتيسر کي مارائي، هن اسڪلنده (اُچ) جو قلعو فتح ڪيو. +اچ مان فارغ ٿيڻ کان پوءِ چچ سڪه جي راجا سوهيول کي شڪست ڏئي ملتان ڏانهن وڌيو. +هتي جو راجا بجهيراءِ هاٿين جي دستي سان مقابلو ڪريڻ لاءِ نڪتو، پر پوءِ امان گهري ملتان ڇڏي ڀڄي ويو. +ملتان فتح ڪرڻ کان پوءِ برهماپور، ڪروڙ، اشهار ۽ شاهڪلا جي راجائن کي ڪابل تائين مات ڪري، ڪشمير جي سرحد تي ديار جا وڻ پوکرائي، چچ الور ڏانهن موٽيو +لئمبرڪ لکي ٿو تہ:بادشاهه هاڻي ملتان ڏانهن پيشقدمي ڪئي، جيڪو هڪ وڏي پرڳڻي جي گاديءَ جو شهر هو، جنهن تي باجيراءِ نالي هڪ حڪمران حڪومت ڪندو هو، ۽ چيو وڃي ٿو ته اهو راءِ سهاسيءَ جو ويجهو مائٽ هو. +پهرين جنگ ”سِڪا“ نالي هڪ شهر تي قبضي ڪرڻ لاءِ ڪئي ويئي. +جنهن لاءِ چيو ويو آهي ته ”اڀرندي طرف ملتان جي سامهون“ هو. +چچ بياس ندي پار ڪري ويو، ۽ دشمنن، باجيراءِ جي پٽ سيهوال ۽ سندس سؤٽ اَجئه سين کي، جنگي فن ۾ شڪست ڏيئي، ملتان طرف ڀڄائي ڪڍيو. +انهيءَ وچ ۾ چچ ”سِڪا“ قلعي تي حملو ڪيو، ۽ سنڌ جي هڪ اهم ۽ وڏ گهراڻي نواب کي انهيءَ شهر جي چارج وٺڻ لاءِ مقرر ڪيو. +پوءِ هن راوي نديءَ کي پار ڪيو، جيڪا انهيءَ زماني ۾ ملتان جي ڏکڻ کان وهندي هئي، ۽ هن اتي راجا باجيراءِ جي مکيه لشڪر سان سخت جنگ ڪئي، جنهن کي پڻ آخر ۾ قلعه بند شهر ۾ پناهه وٺڻ لاءِ مجبور ٿيڻو پيو +الور ڏانهن موٽ. +راجا چچ الور واپس اچي سال تائين آرام ڪندو رهيو ۽ پوءِ پنهنجي وزير کي گهرائي اولهه ۽ ڏکڻ جو حال ورتائين. +وزير وراڻيو واقعي اوهان جي اوڀر ڏانهن وڃڻ ڪري ڏاکڻي علائقي وارا والي بي فڪر ٿي ويٺا آهن ۽ ڍل ڏيڻ کان کٿو جواب ڏنو اٿائون. +سيوستان طرف روانگي. +انهيءَ صلاح کان پوءِ چچ دهتايت ڳوٺ وٽان مهراڻ پار ڪري جيڪا سما قوم ۽ الور جي سرحد هئي،ٻڌيا ۽ سيوستان ڏانهن روانو ٿيو. +ٻڌيا تي ان وقت سرڪونڌ پٽ ڀنڊرگو ڀاگو حڪمراني ڪندو هو ۽ پرڳڻي جو تخت گاهه ڪاڪا راڄ هو. +اتان جي ماڻهن کي سيويس چوندا هئا. +چچ تيزيءَ سان قلعي تي حملو ڪري فتح ڪري ورتو ۽ اتان جي ئي هڪ ٻئي حاڪم ڪاڪا جي پٽ وڪيي هر سال ڏن ڏيڻ جو واعدو ڪري اطاعت قبول ڪئي. +هتان چچ سڌو سيوستان تي چڙهائي ڪئي. +سيوستان جو گورنر متو، مقابلي جي سگهه نه ساري سگهيو ۽ قلعي ۾ وڃي قيد ٿيو. +هفتي جي گهيري کان پوءِ آڻ مڃي اچي چچ اڳيان ايلاضي ٿيو. +چچ مٿس رحم کائي سندس گورنري واري حيثيت رهڻ ڏني پر ساڻ نائب جي حيثيت ۾ پنهنجو ماڻهو مقرر ڪري ڇڏيائينس. +ڪجهه ڏينهن اتي رهي ڪري چچ برهمڻ آباد اچي نڪتو. +لئمبرڪ لکي ٿو ته:هن جي طرفان سندس بادشاهيءَ جي ڏاکڻن علائقن ۾ ڪيل ڪارروايون البت وڌيڪ مضبوط ۽ پختن بنيادن تي بيٺل معلوم ٿين ٿيون. +هو هڪ سال تائين الور ۾ قيام ڪرڻ کان پوءِ ”مهراڻ کي ”ديهايت“ نالي هڪ ڳوٺ وٽان پار ڪري، جيڪو سما ۽ الور جي درميان سرحدي ڳوٺ هو“، ٻُڌيه ۽ سيوستان طرف ويو +ٻُڌيه جي سردار جي نالي کي جدا جدا نموني لکيو ويو آهي، ۽ هوديوالا اها راءِ ڏيئي ٿو ته ”باگهو“ لقب يا ذات جي نالي جي اصلي شڪل شايد ”ڀڪو“ هجي، جنهن مان اهو انومان نڪري ٿو ته هو شايد ٻڌ ڌرم جو ٻائو هو هن جي گاديءَ واري شهر جو نالو ”ڪڪراج“ هو، جتان جي رهاڪن کي ”سيوي“ سڏيو ويندو هو. +چچ حملو ڪري سيوُين جو قلعو قبضي ۾آندو- ڪن جي طرفان انهيءَ کي جديد ”سبي“ سمجهيو ويو آهي، حالانڪ ان ”سيوين“ جي شهر جو اتر طرف ايتري وڏي مفاصلي تي هئڻ غير امڪاني نظر اچي ٿو،-- ۽ سردار جي پٽ پنهنجي پيءُ جي پاران آڻ مڃي. +معلوم ٿئي ٿو ته هنن کي سندن سابق عهدن ۽ اختيارن تي اتي ئي قائم رکيو ويو +ائين پيو نظر اچي ته سيوستان ۾پڻ واقعن جي ڌارا ذري ۾ گهٽ ساڳيوئي رخ اختيار ڪيو؛ اتان جي ”مَتا“ نالي گورنر پهريائين مقابلو ڪيو، پر شڪست کائڻ تي هن پاڻ کي چچ جي رحم و ڪرم تي ڇڏي ڏنو. +بادشاهه فراخدليءَ جو مظاهرو ڪندي، ”مَتا“ کي سندس اڳوڻي عهدي تي بحال ڪيو، پر ساڳئي وقت پنهنجن معتمدن منجهان هڪڙي کي شاهي مفادن جي حفاظت ڪرڻ لاءِ هن جي مٿان نظرداريءَ لاءِ مقرر ڪيائين +برهمڻ آباد جي والي ڏانهن پيغام. +برهمڻ آباد جي ويجهو پهچڻ کان پوءِ چچ برهمڻ ۽ لوهاڻا جي والي لاکن، سمن ۽ سهتن جي سردار اگهم ڏانهن پنهنجي اطاعت ڪرڻ جو پيغام اماڻيو. +انهن ئي ڏينهن ۾ هڪ خط اگهم جو سيوستان جي گورنر متي جي نالي پڪڙجي پيو جنهن مان ٻنهي جي سازش جو ڀانڊو ڦاٽي پيو. +ان خط ۾ ٻنهي جي اتحاد ۽ هڪ ٻئي جي هر طرح سان مدد ڪرڻ جو ذڪر هو اگهم لوهاڻي جي خط پڪڙجڻ جي خبر جڏهن متي کي پئي ته ڀڄي وڃي ريگستان جي راجا نيرمل وٽ ويٺو، جنهن کي ڀٽي به چون ٿا. +وري ٻيهر اگهم ڏانهن پيغام موڪليو ته ”تون پنهنجو پاڻ کي هن دؤر جو وڏو راجا سمجهين ٿو ۽ تو کي پنهنجي انهيءَ خانداني رياست تي وڏو ناز آهي پر مون کي دولت ۽ طاقت، وراثت ۾ ناهي ملي، ايشور جي ان ۾ مهرباني شامل آهي. +هي سڄو ڪم انهيءَ ذات جو آهي جنهن جو ڪوئي شريڪ ناهي. +منهنجي هر ڪم ۾ سيلائج جي دعا ۽ مولا جي مدد شامل هوندي آهي ۽ مان ٻي ڪنهن کان ڪائي اميد ناهيان رکندو. +منهنجي سڀني ڪاميابين جو سرچشمو اها ئي ذات آهي. +پر جيڪڏهن تون پنهنجي طاقت ۽ قوت کي ذاتي ڪوشش جو نتيجو سمجهين ٿو ته پوءِ زوال تنهنجي ويجهو آهي ۽ تو کي مارڻ جائز آهي. +برهمڻ آباد جي فتح. +ان پيغام کان پوءِ چچ، اگهم تي حملو ڪيو، پر ان وقت هو دوري تي ٻاهر ويل هو ۽ حملي جي خبر پيس ته جلدي واپس اچي فوج کي تيار ڪيائين، جنگ جو بغل وڳو. +ٻنهي طرفن کان تيزي سان حملا ٿيڻ لڳا، پر چچ جي اڳيان ڪنهن کي بيهڻ جي طاقت هئي! +اگهم ڀڄي وڃي قلعي ۾ ويٺو ۽ قنوج جي راجا راسل جي پٽ ستياب کان مدد لاءِ ماڻهو موڪليائين پر جواب اچڻ کان اڳ ۾ ئي الله کي پيارو ٿي ويو. +سندس پٽ سربند سال ڊگهي محاصري جي سٽ نه سهي سگهيو ۽ چچ سان اچي ٺاهه ڪيائين اگهم جو هڪڙو ٻڌمت جو پروهت جوشمني المعروف ٻڌرڪو مرشد هو ۽ هو مشهور بتخاني ٻڌنو وهار ۾ ڪنوهار بت جو پڄاري ۽ سنڀاليندڙ هو. +اگهم پاڻ ٻڌ مذهب جو پيروڪار هجڻ ڪري ٻڌر ڪو جي هر صلاح تي آمنا صدقنا چوندو هو. +اگهم جي مرڻ کان پوءِ ٻڌرڪو، مندر ۾ وڃي عبادت ۾ مشغول ٿي ويو. +ٻڌرڪو جي ڀڳتي ۽ بندگي ڪري شهر ۾ سندس هزارين پوئلڳ هئا. +هن اصطرلاب کڻي حساب ڪتاب لڳايو ته هي ملڪ راجا چچ جي حوالي ٿيندو ۽ هو منهنجو معتقد رهندو. +جڏهن چچ سوڀارو ٿي شهر ۾ داخل ٿيڻ لڳو ته ڪنهن ان ڊگهي محاصري جو سبب پروهت ٻڌرکو جي چالاڪين ۽ چالبازين کي ٻڌايو. +پاڻ عهد ڪيائين ته ان کي هٿ ڪري سندس کل لهرائي نقارن تي مڙهائيندس ته جيئن هر وقت ڪٽيو وڃي. +ٻڌرڪو کي ان ڳالهه جي خبر پئي ته چيائين ”چچ کي ايتري طاقت ناهي جو مون کي مارائي سگهي. +چچ شهر ۾ داخل ٿيندي ئي سربند ۽ ٻين ماڻهن کي اجازت ڏني ته هو هتي رهڻ چاهين ٿا ته آزادي سان رهن ۽ وڃڻ پسند ڪن ٿا ته انهن جي مرضي. +سربند اتي ئي رهي پيو چچ برهمڻ آباد ۾ ڪجهه ڏينهن رهڻ کان پوءِ اگهم جي بيوه گهرواري کي پنهنجي عقد ۾ ورتو ۽ پنهنجي ڀائٽيي ڌرسيا جي ڌيءَ کي سربند سان شادي ڪرايائين. +ٻٽن ڏينهن جي آرام کانپوءِ پنهنجي وزيرن کان ٻڌرڪو ڀڳت جي باري ۾ معلومات ورتائين جن کيس ٻڌايو ته هو ڪنوهار بت جي پوڄارين مان آهي، تنهن ڪري اتي ئي هوندو. +چيو وڃي ٿو ته سندس دانائي ۽ ڪمالات ڪري سڀ ڀڳت ۽ پروهت وڏي عزت ڪندا اٿس. +چچ فوج ساڻ ڪري ڪنوهار بتخاني ڏانهن وڌيو ۽ سپاهين کي چئي ڇڏيائين ته منهنجي هڪ اشاري سان سندس سسي ڌڙ کان ڌار ڪري ڇڏجوس. +بتخاني وٽ پهچي چچ اندر داخل ٿيو ته ٻڌرڪو ڳوهيل مٽي مان مهر سان وڏي ڌيان ۽ گيان سان بت پيو ٺاهي. +چچ احترام خاطر ڪلاڪ بيٺو رهيو. +ٻڌرڪو جڏهن فارغ ٿيو ته چيائين ”سيلائج ڀڳت جو پٽ آيو آهي“ چچ جواب ڏنو ها عبادت گذار پروهت! +پروهت گاهه جي ٺهيل موڙي تي چچ کي ويهاري پڇا ڪئي ته خير ۾ آيو آهين؟ +چچ چيو، مان چاهيان ٿو ته تون برهمڻ آباد ۾ هلي سربند کي پنهنجي قيمتي مشورن سان نوازيندو رهه. +پروهت وراڻيو مون کي تنهنجي حڪومت جي ڪائي ضرورت ناهي. +مون کي انهن معاملن سان ڪائي دلچسپي ناهي. +پوءِ چچ چيس، ڀلا اهو ٻڌاءِ ته تون سربند جي منهنجي خلاف مدد ڇو ڪئي؟ +مان ته سر بند کي مصالحت جو مشورو ڏنو هو ڇو ته هو پيءُ جي مرڻ کان پوءِ ڏاڍو پريشان هو. +منهنجي خيال ۾ دنيا جي سرداريءَ کان ٻڌ جي خدمت ۽ فقيري بهتر آهي. +ان سان آخرت ٺهي ٿي. +پروهت جواب ڏنو. +چچ جي گهڻي چوڻ کان پوءِ آخر پروهت پنهنجي قبيلي ۽ پيروڪارن سوڌو شهر آيو ۽ چچ جو ساٿاري بڻجي ويو ۽ مندر جي حفاظت جي به ضمانت ورتائين. +هن ٻڌنو وهار مندر جي قديم عمارت کي جوڙائڻ جي خواهش ظاهر ڪئي، جيڪا چچ خوشيءَ سان قبولي ورتي. +ان کان پوءِ چچ برهمڻ آباد قلعي ۾ اچي ملڪي معاملن کي نئين سر سنواريو ۽ جتن ۽ لوهاڻن کي سڌاري، انهن جي ڏنگن سردارن کي قلعي ۾ نظربند ڪري مٿن قوم تي هيٺيان قاعدا ۽ قانون مڙهيا. +اصلي تلوار ساڻ نه کڻندا. +ريشمي، مخمل ۽ ٻيا قيمتي ڪپڙا نه پائيندا. +گهوڙي سواري لغام بنا ڪندا. +پير ۽ مٿي اگهاڙا گهمندا. +برهمڻ آباد جي گورنر جي باورچي خاني لاءِ ڪاٺيون ڍوئيندا ۽ سندس لاءِ جاسوسي ۽ ٻيون خدمتون ڏيندا. +جيڪڏهن انهن مٿين قانونن جي پابندي نه ڪئي ته پوءِ کين سخت سزا ڏني ويندي. +اهڙيون شرطون لاڳو ڪري انهن مان ڪن چڱن ماڻهن کي چونڊي ڪري ملڪي معاملن ۾ شامل ڪيو ويو. +جنت السنڌ جي بيان مطابق:"ڪجهه وقت الور ۾ آرام وٺڻ کان پوءِ لشڪر ۽ سامان گڏ ڪري، هي اورچ ۽ سمجهدار راجا ڏکڻ اولهندي طرف ڪاهي ويو. +اتي سيوستان جي راجا متو ۽ ٻڌيا (ٻڌاپور) جي حاڪمن سندن آڻ مڃي. +فقط برهمڻ آباد جي راجا اگهم لوهاڻي مقابلي لاءِ تياري ڪئي، پر هو ان وچ ۾ مري ويو. +هتي جي ٻڌنوڌار جي مندر جي وڏي پنڊت ٻڌرڪوءَ، چچ کي بشارت ڏني ته هو سڄو ملڪ فتح ڪندو. +ستت ئي اگهم جو پٽ سريند اچي سندس پيش پيو. +چچ سريند جي بيوه ماءُ کي نڪاح ۾ آڻي، پنهنجي ڀائٽي جي ڌيءُ ڌرسيا، سريند کي شادي ڪرائي. +فارغ ٿيڻ کان پوءِ، جاٽن ۽ لوهاڻن تي سخت پابنديون وجهي مڪران پهتو"لئمبرڪ مطابق:چچ هاڻي برهمڻ آباد طرف وڌيو، آگهم جي فوج کي شڪست ڏنائين ۽ ان کي ڀڄي قلعي ۾ پناهه وٺڻ تي مجبور ڪيائين؛ پر چچ لاءِ اهو قلعو اڏول ثابت ٿيو. +اسان کي ٻڌايو ويو آهي ته سڄي سال تائين بي نتيجي جنگ گهلبي رهي، ۽ اهو سڄو مقابلو وڏي ڀاڱي هڪ ٻوڌ ٻائي جي اثر جي سڌي نتيجي ۾پيش ٿي رهيو هو، جنهن لاءِ شهزادي توڙي سندس ماڻهن کي وڏو احترام هو. +آگهم پاڻ گهيري ۾ مارجي ويو ۽ سندس پٽ سربند هن جو جائنشين مقرر ٿيو. +ائين پيو معلوم ٿئي ته آخرڪار انهيءَ ٻائي، ٻُڌگوئي يا ٻڌراکو، کي نيٺ پڪ ٿي ويئي ته چچ کي نيٺ به ڪاميابي حاصل ٿيندي، ۽ پوءِ سربند چچ سان صلح ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +اسان کي ٻڌايو وڃي ٿو ته اهو صلح ”قبيلن جي سردارن جي وچ ۾ پوڻ سان ٿي سگهيو. +“ صلح جا شرط بيحد نرم ۽ فائدي وارا هئا،۽ انهن هيٺ سربند کي چچ جي حڪومت ۾ اتان جي گورنر جي حيثيت ۾ قائم رکيو ويو +برهمڻ آباد جو صوبو سنڌ اندر ٻڌ ڌرم وارن جو مکيه ۽ مضبوط ڳڙهه هو، ۽ چچ اهو محسوس ڪيو ته هو اتي ڦهليل مذهب جي فائدي ۾ رهڻ سان ئي ملڪ تي قبضو قائم رکي سگندو. +ٻوڌ اميرن ۽ وڏن ماڻهن جي تعاون ۽ حمايت کان سواءِ هو اتان جي ”سخت ۽ ڪٺور فطرت“ رکندڙ جتن ۽ لوهاڻي قبيلي جي ماڻهن تي انهن سخت قاعدن ۽ قانونن کي مسلط ڪرڻ جي اميد ڪري نه پئي سگهيو، جن جو ”تذڪري“ ۾ ذڪر ڪيو ويو آهي، مثلاً مٿن سواريءَ لاءِ هني استعمال ڪرڻ جي منع، مٿي تي پٽڪي ٻڌڻ جي منع ۽ اوچن ڪپڙن پائڻ جي منع عائد ڪرڻ، ۽ ٻئي طرف هنن تي اهو لازم ڪري ڇڏڻ ته هو برهمڻ آباد جي حاڪم لاءِ ٻارڻ جون ڪاٺيون مهيا ڪن، جيڏانهن وڃن اوڏانهن ڪتا ساڻ رکن، ۽ پنهنجي حاڪمن لاءِ جاسوسن ۽ سونهن جو ڪم ڏين وغيره. +هن ڳالهه جو به امڪان نظر اچي ٿو ته اهي اڻ سڌريل ماڻهو، جيڪي بظاهر اُهي ساڳيائي ماڻهو هئا، جن يوئان چوانگ جي قول مطابق ”جان وٺڻ کي پنهنجو ڌنڌو بڻايو هو“، گهڻي زماني کان وٺي ملڪ لاءِ هڪ وڏي شامت بڻيا ٿي رهيا، ۽ چچ پهريون حڪمران هو، جنهن انهيءَ مسئلي کي اثرائتي طريقي سان هٿ ڳنڍيا. +جيڪڏهن اهو سچ آهي ته پوءِ اها ڳالهه هن حقيقت کي سمجهڻ ۾ مدد ڏئي ٿي ته هو انهيءَ صوبي جي ماڻهن کان سندس حڪومت کي تسليم ڪرائڻ ۾ ڪامياب ڪيئن ٿيو +ڪرمان جي فتح. +چچ هتان فارغ ٿي ڪري 2 هه (613ع ) ايران جي قبضي هيٺ آيل ڪرمان تي ڪاهه ڪئي. +هي اهو زمانو هو جڏهن ايران جو بادشاهه ڪسريٰ بن هرمز گذاري چڪو هو ۽ سندس تخت تي هڪ عورت قابض هئي، جنهن جي ڪري سڀ امير ۽ وزير پريشان هئا چچ سڀ کان اڳ ۾ ارمابيل (لس ٻيلو) پهتو، جتان جو راجا ٻڌ مذهب جو پنڊت ۽ راجا سيهرس راءِ جي گورنرن جي اولاد منجهان هو ۽ ايمانداري ڪري اتي مقرر ڪيو ويو هو، پر پوءِ بغاوت ڪري خود مختار بڻجي ويو. +ارمابيل جي راجا کي جڏهن چچ جي اچڻ جي خبر پيئي ته سندس آڌرڀاءُ لاءِ شهر کان ٻاهر نڪري آيو. +چچ کانئس وفاداريءَ جو واعدو وٺي پنج پور جنهن کي عرب تاريخدانن، فنزپور لکيو آهي، پهتو ۽ اتي هڪ پراڻي قلعي جي مرمت ڪرائي هندن جي رسم مطابق پنجتوري يعني پنجن سازن واري نوبت رکرائي ڪري جيڪا باک ڦٽڻ ۽ سج لهڻ مهل وڄائي ويندي آهي، ڪرمان ۽ مڪران جي وچ واري ندي جي ڪپ تي خيما کوڙيائين. +ان جاءِ تي کجي جا وڻ پوکي ايران ۽ سنڌ جي اوڀر کان حد قائم ڪيائين، جيڪا اڄ تائين موجود آهي.جنت السنڌ ۾ مولائي شيدائي صاحب لکي ٿو تہ:ارمن بيل کي زير ڪرڻ کان پوءِ قنزپور (پنجگور) جي قلعي کي نئين سر تعمير ڪرائي، مڪران جي سرحد ڪرمان وٽ کجور جا وڻ پوکرائي پوءِ جهالاوان ۽ سراوان کان ٿيندو، ڪڇيءَ پهتو. +اتي جي ڪردن سندس آڻ مڃي، چچ مٿن هڪ لک درهم ۽ هڪ سؤ گهوڙا ساليانو خراج مقرر ڪري، الور ڏانهن موٽيو، جتي آخري دم تائين وڏي دٻدٻي ۽ شان سان حڪومت ڪندو رهيو. +سندس حڪومت جملي چاليهه ورهيه قائم رهي. +مولائي شيدائي وڌيڪ لکي ٿو تہ:حضور ﷺ جن ايران جي ڪسريٰ خسرو پرويز کي اسلام جو دعوت نامو موڪليو هو، پر هن مغروريءَ سان ڦاڙي ڦٽو ڪيو. +اڳتي هلي هو پنهنجي پٽ هٿان مارجي ويو ۽ سندس اهڙيءَ ريت قتل ٿيڻ کان پوءِ عظيم الشان سلطنت اندر بادشاهه گردي پيدا ٿي ۽ ان جي ابتريءَ جو دؤر شروع ٿيو. +خسرو جي پٽ شيرويه فقط اٺ مهينا حڪومت ڪئي، هن پنهنجي خاندان جي 15 شهزادن کي مارائي ڇڏيو. +کانئس پوءِ سندس پٽ اردشير ستن ورهين جي عمر ۾ تخت تي ويٺو، پر ڏيڍ سال گذرڻ بعد، حڪومت جي اراڪين جوان شير کي تخت تي ورهايو. +جو قضا الاهي هڪ سال اندر مري ويو. +درٻارين پرويز جي ڌيءُ بوران دخت کي تخت تي ٿاڦيو(1) جنهن تي شاهي خاندنا ۾ ڏڦيڙ پوڻ ڪري درٻارين وري يزدگرد کي تخت تي آندو، جو ان وقت فقط 16 ورهين جو هو. +يزدگرد جي تخت تي ويهڻ وقت، خلافت صديقيءَ جو زمانو هو، جڏهن سنه 11 هجري (سنه 632ع) ۾ اسلامي لشڪر ايران کي شڪست ڏيئي، حيراه ۽ عراق جي ڪن حصن تي قبضو ڪيو هو. +تڏهن مٿينءَ ابتريءَ مان چچ بن سيلائج به فائدو وٺي، دشت ندي ٽپي، سنه 635ع ۾ ڪرمان تي ڪاهه ڪئي هئي، مگر ايراني سلطنت اڃا مضبوط هئي، وٽس لشڪر ۽ خزانن جي ڪابه ڪمي ڪانه هئي، فقط قوم مان اخلاق محاسن فنا ٿي ويا هئا ۽ چچ ڪرمان تي قبضي ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي نه سگهيو هو. +قندابيل تي ڪاهه. +اتان چچ ارمابيل واپس پهچي توران آيو ۽ يورال ندي کان مٿان ٿيندو اچي قندابيل (قنڌار) تي حملي ڪرڻ جو سوچي سيني درياءُ جي ڪپ تي خيما هڻي سندن گهيرو ڪري ويهي رهيو. +ڪجهه ڏينهن کان پوءِ شهرين مجبور ٿي ڪري سؤ خچر ۽ هڪ لک درهم ڍل طور ادا ڪيا ۽ آئنده ڏيڻ جو به واعدو ڪيائون. +خلافت سان چڪريون. +حضرت فاروق اعظم رضه کانپوءِ، سنه 24 هجريءَ ۾ پڻ جڏهن حضرت عثمان غني رضي الله تعاليٰ عنـﮧ جو دورِ خلافت شروع ٿيو ته: بصري جي حاڪم عبدالله بن عامر مڪران جي حاڪم عبدالرحمان بن سمره کي اجازت ڏني ته: سنڌي فوج کي جا راجا چچ جي اولو العزميءَ جي سبب، مڪران جي سرحد تي گڏ ٿي ڪري، حملي ڪرڻ جي پڻ ڌمڪي ڏيئي رهي هئي، ان تي حملو ڪري، ٻاهر ڪڍي ڇڏي. +انهيءَ ڪري، عبدالرحمان بن سمره پنهنجي قبيلي جي جوانن کي همراهه ڪري، سنڌ جي فوج تي حملو ڪري ڏنو. +سنڌ جي فوج ڀڄي ويئي، ۽ سامونڊي علائقن تي، عربن جي مال سان ڀريل جهازن کي لٽ ڦر ڪرڻ کان علاوه پڻ سندن سامونڊي واپار ڪرڻ کي روڪڻ جي ڪوشش ڪئي. +ڇاڪاڻ ته: پهرئين صدي عيسويءَ ۾ مسلمان واپار ڪرڻ جي سانگي سامونڊي ڪنارن سان، مالابار سيلون ۽ جزيرهء چين تائين، ايندا ويندا رهندا هئا. +جنهنڪري عبدالرحمان بن سمره ڪيڪان تائين جو سامونڊي علائقو سنڌ جي راجا کان کسي ورتو. +جنهن کي اڄ ڪوڪن سڏيندا آهن. +هن حملي کي سنڌ تي، اسلام جو پهريون حملو چئي سگهجي ٿو. +ڇاڪاڻ ته: اصلي سنڌ ۾ اڃا تائين، اسلامي لشڪر داخل نه ٿيو هو. +ان کان ڪجهه ڏينهن پوءِ سنڌ ۾ راجا چچ جي حڪومت جي ڏينهن ۾ حضرت عثمان ابن ابي عاص پنهنجي ڀاءُ مغيره جي اڳواڻيءَ ۾ هڪ بحري ٻيڙو ديبل جي بندرگاهه ڏانهن اماڻيو. +چچ نامي ۾ ان جو احوال هن طرح آهي. +”مغيره جڏهن ديبل تي حملو ڪيو ان وقت ديبل تي چچ طرفان ساميو بن ڏيوائچ والي هو. +ساميو لشڪر سان گڏ قلعي کان نڪري مغيره سان مقابلو ڪيو. +مغيره تلوار ڪڍي الله اڪبر چئي لشڪر ۾ گهڙي پيو ۽ مارجي ويو. +سنڌ تي اهو مسلمانن جو پهريون باقاعده حملو هو.مولائي شيدائي جنت السنڌ ۾ لکي ٿو تہ:خليفي "عثمان رضه جي ڏينهن ۾، چچ اسلامي سلطنت سان ڇيڙڇاڙ ڪرڻ لڳو. +اميرالمومنين عثمان رضه مڪران جي والي عبدالرحمان بن ثمره کي فسادن روڪڻ لاءِ حڪم جاري ڪيو. +ٻيو گهمرو وري چچ جي چرچ تي مڪران جي سرحد تي وڏو فساد ٿيو، مگر ڪرمان جي حاڪم حارث بن عامر، سنه 38هه ۾ ويهن هزارن فسادين کي روڪڻ ۽ دٻائڻ ۾ ڪامياب ٿيو. +سنه 42هه ۾، راشد بن عمر چئن هزارن فوجين سان مڪران جي سرحد تي نگراني ڪرڻ لاءِ مقرر ٿيو. +چچ هڪڙي ڀيري هڪ پهاڙي دري (لڪ) کان ڏهن هزارن فوجن سان اوچتو اسلامي ڇانوڻيءَ تي ڪاهه ڪئي؛ مٿين مهم ۾ هو ڪامياب ٿي نه سگهيو ۽ سندس اٺ هزار فوجي، مجاهدن هٿان شهيد ٿيا، مگر راشد بن عمر وڙهندي شهيد ٿيو. +سنه 52هه ۾ چچ جي مئي کان پوءِ، سندس ڀاءُ ندر سنه 60هه تائين حڪومت ڪئي. +مٿين اَٺن سالن اندر، هن اسلامي سلطنت سان ڪا ڇيڙڇاڙ ڪانه ڪئي، مگر چندر جي مرڻ کان پوءِ ڏاهر سنڌ جو حاڪم ٿيو، جو هٺيلو، متعصب ۽ لالچي هو. +هو چچ جي پاليسي اختيار ڪري مڪران ۾ فسادن جي باه ڀڙڪائڻ لڳو، حالانڪ مڪران کان سواءِ سنه 38هه ۾، خلافت حيدريءَ جي زماني ۾ تغار بن صغير ۽ حارث بن مره عبديءَ، ويهه هزار باغين کي سڪست ڏيئي، قيقان (جهالاوان) تي اسلامي جهنڊي کي کوڙيو هو، جنهن جون حدون سنڌ سان لاڳو هيون +سنه 39هه (سنه 659ع) تائين حارث بن عبديءَ حضرت علي المرتضيٰ رضه جي حڪم سان، سرحد جو ڪاميابيءَ سان انتظام رکيو. +سنه 44هه (سنه 664ع) ۾ امير معاويه بن ابوسفيان جي دمشق جي تخت تي ويهڻ وقت، سيستان، ڪرمان ۽ قيقان ۾ فساد ٿيا. +سنه 42هه ۾ حارث عبدي قيقان جي باغين سان وڙهندي شهيد ٿيو. +خليفي معاويه بصري جي ولايت جون واڳون عبدالله بن عامر جي حوالي ڪيون، جنهن مهلب کي سرحد جي نگرانيءَ تي مقرر ڪيو. +هن سنڌ جي اتر وارن ضلعن تي حملا ڪرڻ شروع ڪيا. +چچ جو وفات. +مٿئين معاهدي کان پوءِ چچ واپس الور آيو ۽ ڪجهه عرصي کانپوءِ چاليهه سال حڪومت ڪري 40 هه (660ع) ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. +سندس گهر واري سونهن ديوي مان ٻه پٽ ڏاهر ۽ ڏهرسين ۽ هڪڙي ڌيءَ مائين هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41618.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41618.txt new file mode 100644 index 0000000..b162949 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41618.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +تميم بن زيد عتبي +تميم بن زيد عتبي:هشام جنيد کان پوءِ تميم بن زيد عتبي کي سنڌ جي گورنر جي وزارت ڏئي موڪليو. +بلاذري لکي ٿو تہ:جڏهن جنيد سنه 111 هجري ۾ سنڌ کي خالي ڪري خراسان هليو ويو تڏهن خالد قسري ان جي جاءِ تي تميم بن زيد عتبي کي سنڌ جو والي مقرر ڪري موڪليوهي ئي اهو تميم آهي جنهن کي ”فرشته“ محمد بن قاسم جو جانشين ٻڌايو آهي.يعقوبي لکي ٿو تہ فوجي سپاهين کي انعام اڪرام ڏيڻ سان جيترو هن خوش ڪيو اوترو ٻي ڪنهن کي ٿورو نصيب ٿيو هوندو. +سنڌ جي خزاني مان هن هڪ ڪروڙ اسي لک درهم طاطري (هڪ هندستاني سڪو جو عربي ٻن درهمن ۽ هن زماني جي اٺن آنن جي برابر هوندو هو) خلافت جي خزاني ۾ موڪليا +تفصيلي تعارف. +ميم تمام ڪمزور، سست، رحمدل ۽ سخي انسان هو، جنهن جي ڪري ملڪي وهنوار بگڙي ويو ۽ بدنظمي پيدا ٿي ويئي. +تميم جي سڀ کان وڏي غلطي اها هئي جو هن مقامي سردارن کي نظرانداز ڪري صرف پنهنجن فوجي سردارن کي روب ۽ دٻدٻي جو ذريعو بڻايو. +جنيد جي ٻنهي پاسن جي سردارن ۾ اهڙا اختلاف پيدا ٿيا جو معاملو جهيڙي تائين وڃي پهتو. +حالتون جڏهن تميم جي هٿن مان نڪري ويون ته پاڻ عراق ڏانهن ڀڄڻ لڳو، اڃان سنڌو درياءُ پار ڪري ديبل ويجهو ”ماءِ الجواميش“ (مينهن جو پاڻي) واري ڍنڍ وٽ پهتو ته بيمار ٿي پيو ۽ ٻٽن ڏينهن جي اندر الله کي پيارو ٿي ويو. +تميم جي سخاوت جو اندازو ان مان لڳائي سگهجي ٿو ته پنهنجي دؤر ۾ هن هڪ ڪروڙ اسي ڪروڙ طاطري درهم خلافت جي خزاني ۾ جمع ڪرايا. +سندس ڳاڻيٽو عرب جي سخين ۾ ٿيندو هو.تميم سان گڏ جيڪي ماڻهو سنڌ ۾ آيا هئا، انهن ۾ هڪڙو سپاهي بني يربوع قبيلي جو نوجوان خنيس به هو. +خنيس جي ماءُ طي قبيلي مان هئي، هوءَ هڪ ڏينهن عرب جي مشهور شاعر فرزدق وٽ آئي ۽ ڏاڍي بيوسيء ۽ لاچاريءَ وچان فرزدق کي پنهنجي پيءُ جي قبر جو واسطو وجهي چوڻ لڳي ته، مون کي پٽ جي جدائي جهوري وڌو آهي، تون تميم کي منهنجو پٽ واپس موڪلڻ لاءِ لک. +فرزدق ڪراڙيءَ جي اکين ۾ لڙڪ ڏسي نه سگهيو ۽ تميم ڏانهن هي شعر لکي موڪليائين. +تميم کي جڏهن فرزدق جو اهو منظوم خط مليو ته نالي جي ڪري منجهي پيو، ڇو ته اهو خنيس جي جاءِ تي حبيش به پڙهڻ ۾ اچي پيو. +تنهن ڪري حڪم ڏنائين ته انهيءَ اچار سان جيڪو سپاهي به لشڪر ۾ هجي پنهنجي گهر موٽي وڃي. +تميم جي گورنريءَ واري وقت ۾ سنڌ کي تمام گهڻو ڌڪ رسيو، ڪيترائي علائقا مسلمانن جي هٿن مان کسڪي ويا ۽ بلاذري (وفات 279هه) لکي ٿو ته اڃا تائين اهي واپس ناهن ملي سگهيا.مولائي شيدائي لکي ٿو تہ: تميم بن زيد سست هو. +سندس غفلت ڪري سنڌ جي عربن جو زور گهٽجڻ لڳو. +سندس ناڪاميءَ جو وڏو سبب هن ريت هو ته سندس ڏينهن ۾ ڪنهن باهمي نااتفاقيءَ جي ڪري عربن جي قبيلن ۾ فساد پئجي ويو. +هو ڪمزور جماعت جو طرفدار ٿيو؛ تنهن ڪري سنڌ جا عرب سندس مخالف ٿي بيٺا. +سندن خوف ڪري عراق وڃڻ جي ارادي سان ديبل پهتو ۽ اُتي جي ’ماءِ الجواميش‘ ڍنڍ جي ڪناري تي اجل جو شڪار ٿي ويو.تميم کان پوءِ خالد جي سفارش سان حڪم بن عوانه ڪلبي سنڌ جو حڪمران مقرر ٿي آيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41625.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41625.txt new file mode 100644 index 0000000..7a47fc1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41625.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +حڪم بن عوانا ڪلبي +حڪم بن عوانه ڪلبي: +تميم جي وفات کانپوءِ عراق جي گورنر جنرل خالد قشري خليفي کان منظوري وٺي حڪم بن عوانہ ڪلبي کي سنڌ جو گورنر ڪري موڪليو، جيڪو پاڻ سان گڏ فاتح سنڌ محمد بن قاسم جي پٽ عمرو بن قسم کي به وٺي آيو.بلاذري مطابق تميم کان پوءِ خالد جي سفارش سان حڪم بن عوانه ڪلبي سنڌ جو حڪمران مقرر ٿي آيو. +هي پاڻ سپاهيانه طبيعت جو ماڻهو نه هو ۽ انهي ئي سببان خراسان جي حڪومت وقت هو هڪ وڏي الزام هيٺ اچي معزول ٿيو هو، تنهنڪري محمد بن قاسم جي پٽ عمرو کي ٻانهن ٻيلي طور پاڻ سان وٺيو آيو، جو سپهه گيري ۾ وڏو هوشيار ھيو. +سمورا اختيارات ان جي هٿ ۾ ڏيئي ڇڏيا ۽ هن جي ئي مرضي مطابق حڪومت ڪرڻ جو ارادو ڪيو. +تفصيلي تعارف. +حڪم جڏهن هتي پهتو ته ڏٺائين هر طرف رتوڇاڻ لڳي پئي هئي، ان وقت ڪو اهڙو ٺڪاڻو نه هو جنهن کي مسلمانن جو مضبوط ڳڙهه بڻائي سگهجي.رحيمداد خان مولائي شيدائي مطابق ھن جو نالو حڪم بن عوام ھيو. +تميم کان پوءِ، خالد جي سفارش سان، حڪم بن عوام ڪلبي سنڌ جو والي ٿي آيو ۽ پاڻ سان فاتح سنڌ غازي محمد بن قاسم رحه جي فرزند عمرو کي ساڻ وٺي آيو، جو پيءُ وانگر فن سپه گيري ۾ ماهر هو. +حڪم جي ڏينهن ۾ سنڌ جي حالت ابتر هئي. +ننڍن ڳوٺن کان سواءِ شهر جا نو مسلم سڀ مرتد ٿي ويا هئا. +شهرن ۾ امن امان ڪين هو، تنهن ڪري هن سنڌو نديءَ جي ڇوڙ کان اوڀرندي طرف نئون شهر ’محفوظه‘ آباد ڪرايو. +عمر بن محمد قاسم گهڻيون سوڀون حاصل ڪيون. +سندس سوڀن جي يادگار لاءِ سنڌو نديءَ جي اولهندي ڪپ تي هڪڙي ٻيٽ تي هڪ ٻيو ’منصوره‘ تعمير ڪرايو ويو، جو پڇاڙيءَ ۾ سنڌ جو تختگاهه ٿي رهيو. +سنڌ جا جيڪي به شهر دشمنن فتح ڪيا هئا، سي حڪم جي زماني ۾ عمرو فتح ڪيا هئا. +6 ربيع الثاني سنه 125هه ۾ هشام بن عبدالملڪ وفات ڪئي ۽ سندس گاديءَ تي وليد بن يزيد عبدالملڪ ويٺو، جنهن خالد قسريءَ کي عراق جي گورنريءَ تان معزول ڪري، يوسف بن عمرو کي گورنر مقرر ڪيو. +يوسف ثقفيءَ خالد جي مقرر ڪيلن والين سان بدسلوڪي اختيار ڪئي. +خالد، حڪم بن عوامه جو مربي هو. +هوڏانهن هو عراق جي گورنريءَ کان معزول ٿي ويو ۽ هيڏانهن ساڳئي وقت حڪم بن عوامه هندن جي هڪڙي لشڪر سان سنڌ ۾ وڙهندي شهيد ٿي ويو. +حڪم جي ڏينهن ۾ ڪيترائي سنڌي عراق، حجاز ۽ دمشق ۾ وڃي ساڪن ٿيا هئا ۽ ڪيترائي ملازمت ۽ فوجي نوڪرين سانگي عراق ۽ شام تائين پهتا هئا. +وليد ابن يزيد شرابي هو، ايتري قدر شراب جو شوقين هو، جو هن شراب جو هڪڙو حوض تيار ڪيو هو. +محفوظا شهر جو بنياد. +حڪم پهريون ڪم اهو ڪيو جو سنڌو درياءَ جي منڍ ۾ اوڀر طرف 113هه (32 ـــ 731ع) تي شهر محفوظا جو بنياد رکيائين ۽ پوءِ سنڌ ۾ ٽڙيل پکڙيل انهن عربن کي اچي آباد ڪيائين، جن سنڌ جي فتح ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو هو، ڇاڪاڻ ته اهي ئي مسلمانن جي اصل طاقت هئا. +حڪم جڏهن پنهنجي قبيلي جي ساٿين کان ان نئين اڏجندڙ شهر جي نالي جي صلاح ورتي ته ڪنهن دمشق چونڊيو ته ڪنهن حمص ۽ ڪنهن تدمر رکڻ لاءِ چيو. +(تدمرجي عربي ۾ معنيٰ برباد ٿيڻ آهي) حڪم اهو نالو ٻڌي رڙ ڪندي چيو دمر الله عليک يا احمق (بيوقوف خدا تو کي برباد ڪري) چڱو مان ان جو نالو محفوظ رکان ٿو. +ان کان پوءِ حڪم محفوظا شهر کي سنڌ جي گاديءَ جو هنڌ بڻايو ۽ پاڻ اتي ئي رهي پيو. +حڪم پاڻ سان گڏ آيل محمد بن قاسم جي ڳڀرو پٽ عمرو جيڪو ڏاڍو سياڻو ۽ سيبتو هو، کي سپه سالار بڻائي لشڪر سان گڏ باغين جي پاڙ پٽڻ لاءِ روانو ڪيو. +عمرو بن قاسم هر هنڌ سرڪشن جا ڪنڌ ڀڳا ۽ انهن کي فرمانبردار بڻايو. +عمرو ڪيترائي علائقا فتح ڪري پنهنجي پيءُ جي روايت کي پاڻي ڏنو. +منصوره جو بنياد. +عمرو بن قاسم جڏهن سنڌ ۾ اسلام جو ڌاڪو ڄمائي ۽ مسلمانن جا پير پختا ڪري موٽي رهيو هو ته 120هه (737ع) ۾ پنهنجي ڪاميابين جي يادگار طور سنڌو درياءَ جي اولهندي ڪناري تي محفوظا جي بلڪل سامهون هڪ شهر (منصوره) جو بنياد رکيائين، جيڪو پوءِ سنڌ جو دارالحڪومت بڻيو. +عراق جي گورنر جنرل جو تبصرو. +عراق جو گورنر جنرل خالد قشري سنڌ جي ماڻهن جي باري ۾ چوندو هو ته ”اهي به ڏاڍا عجيب ماڻهو آهن جو جڏهن انهن تي عرب جو دريا دل ۽ سخي انسان تميم کي مقرر ڪيو ته هو ان کان ڪاوڙجي ويا ۽ بخيل ترين حاڪم ڏنو مان ته کانئس ڏاڍا خوش ٿيا. +“بلاذري لکي ٿو تہ سنڌ جا اُهي سڀ شهر جن تي دشمن قابض ٿي ويا هئا حڪم جي زماني ۾ عمرو وري ٻي دفعي فتح ڪري ورتا. +هن جي حڪومت ۾ سنڌ جا ماڻهو بلڪل خوش رهيا ۽ اسلام جي غلبي سان هر جڳهه امن و امان قائم ٿي ويو. +خالد قسري اڪثر تعجب ڪندو هو ته مون هڪ فياض جوان مرد عرب (تميم) کي سنڌ جو والي مقرر ڪيو ته هر طرف کان ناراضپي جو آواز کڙو ٿي ويو ۽ ان کان پوءِ مون سڀني کان زياده بخيل ۽ نالائق شخص (حڪم) کي موڪليو ته اُن کان سڀ ماڻهو راضي ٿي ويا ۽ جيڏانهن تيڏانهن تحسين ۽ مرحبا جو آواز بلند ٿي ويو +آخري ايام ۽ موت. +120 هه ۾ خالد ڦري جي جاءِ تي عراق جو گورنر جنرل يوسف بن عمر ثقفي کي ڪيو ويو. +گورنري جون واڳون وٺندي ئي هن خالد جي رکيل سڀني عملدارن کي هٽائي ڇڏيو. +حڪم به خالد طرفان ئي مقرر ٿيل هو ان ڪري هو سوچڻ لڳو ته اهڙو ڪوئي ڪارنامو ڪجي جنهن سان يوسف جي دل ۾ گهر ڪجي نه ته عهدي ڇڏڻ واري خواري کان موت بهتر آهي. +اتفاق سان انهن ئي ڏينهن ۾ سنڌين جي هڪڙي جماعت بغاوت ڪري وڌي، حڪم انهن کي سيکت ڏيڻ لاءِ پنهنجو نالو روشن ڪرڻ واسطي جنگ ۾ وڏي دليري سان وڙهندو رهيو ۽ آخر 221هه (738ع) ۾ شهادت جو جام نوش ڪيائين. +حڪم سنڌ جي اندرين ۽ ٻاهرين انتظامن کي سڌاريو ۽ وڏي سياڻپ سان حجازي ۽ يمني مسلمانن جي وچ ۾ هلندڙ جهيڙو ٽاريو، جيڪي ان وقت سنڌ ۾ آباد هئا. +نه ته اها گهرو ويڙهه سنڌ لاءِ ڏاڍي ڪنڊائتي ثابت ٿئي ها. +انهيءَ حڪم سان منذر بن زبير هباري به آيو هو جنهن جي پوٽي هتي حڪومت ڪري هباري حڪومت جي پيڙهه رکي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41626.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41626.txt new file mode 100644 index 0000000..48ace32 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41626.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +عمرو بن محمد بن قاسم +عمرو بن محمد بن قاسم: +حڪم جي شهادت کان پوءِ ان سان گڏ آيل عمرو بن +محمد بن قاسم ۽ يزيد بن عراره سنڌ جي گورنريءَ جا دعويدار ٿي بيٺا. +عراق جي گورنر جنرل يوسف بن عمر ثقفي ٻنهي جا نالا خليفي ڏانهن اماڻيا پر خليفي عمرو بن قاسم جي منظوري ڏني.سندس ڏينهن ۾ مسلمانن هندن کي شڪستون ڏنيون. +سندس ڏينهن ۾ عربي زبان ترقي ڪئي.يعقوبي لکي ٿو ته حڪم جي شهادت کان پوءِ سنڌ ۾ ٻه شخص وڏي طاقت وارا هئا، هڪ عمرو بن محمد بن قاسم ۽ ٻيو يزيد بن عرار. +انهن ٻنهين ۾ مخالفت پيدا ٿي پيئي ۽ ٻئي پنهنجو زور ڏيکارڻ لڳا. +مگر عراق جو گورنر يوسف بن عرو ثقفي کي جڏهن اها خبر پيئي تڏهن دربار خلافت مان اجازت وٺي پنهنجي ثقفي نسل محمد بن قاسم جي پٽ کي سنڌ جو والي مقرر ڪيو. +تفصيلي تعارف. +عمرو بن قاسم سنڌ جي ڪرسي سنڀاليندي ئي يزيد کي قيد ڪري ڇڏيو. +ٻنهي جي جهيڙي جو دشمنن خوب فائدو ورتو ۽ اچي منصوره کي ويجهو پهتا. +عراق جي گورنر جنرل يوسف چار هزار سپاهي سنڌ ڏانهن موڪليا، جن جي پهچندي ئي دشمن جو ڪٽڪ ڀڄي ويو ۽ عمرو بن قاسم پنهنجي فوج کي مضبوط ڪرڻ شروع ڪيو. +جڏهن فوج هر طرح سان طاقتور بڻجي ويئي ته مئن بن زائده دشمنن تي اهڙا حملا ڪيا ۽ راتين جو راتاها هنيا جو انهن جا ڳچ سپاهي تلوار جو کاڄ بڻيا ۽ باقي ڇڙوڇڙ ٿي ڀڄي ويا. +آخر دشمنن جو راجا راءِ پاڻ وڙهڻ لاءِ نڪتو، مسلمان ته ان کي سڃاڻيندا نه هئا، پر جڏهن فوج ۾ شامل سنڌي سپاهين راجا کي ڏٺو ته رڙيون ڪرڻ لڳا ته اهو آهي راءِ، اهو آهي راءِ. +مسلمان فوج اهو ٻڌندي ئي راءِ تي ڪڙڪي پيئي پر هو گهوڙو ڀڄائي نڪري ويو. +اهڙيءَ طرح عمرو بن قاسم جو هر هنڌ ڌاڪو ڄمي ويو ۽ سندس بهادريءَ جو چرچو ٿيڻ لڳو. +مروان بن يزيد بن مھلب. +جڏهن هو دشمنن کي سبق سيکارڻ ۾ مصروف هو ته سندس لشڪر جي هڪ سپاهي مروان پٽ يزيد بن مهلب پنهنجي ساٿين سان موقعو ڳولهي مال متاع ۽ سواري جا جانور ڪنهن طريقي سان پنهنجي قبضي ۾ ڪري ورتا. +عمرو بن قاسم کي جڏهن خبر پئي ته مروان جو پيڇو ڪيائين ۽ هڪڙي هنڌ پهچي مٿس اهڙو حملو ڪيائين جو سڀ ڇڙوڇڙ ٿي ويا ۽ مروان ڪٿي لڪي پيو. +عمرو بن قاسم سڀني سپاهين کي معاف ڪيو ۽ انهن مان ئي هڪڙي مروان کي پڪڙي عمرو اڳيان آندو، جنهن کيس قتل ڪرائي ڇڏيو. +يعقوبي لکي ٿو تہ سڀني شهرن تي عمرو جو ڌاڪو ويهي ويو. +سندس لشڪر ۾ يزيد بن مهلب جو پٽ مروان به هو جنهن مٿي ذڪر ڪيل لڙائي وقت پنهنجي رفيقن سان گڏ عمرو جو مال و اسباب ۽ ڪيترا سواري جا جانور وغيره لٽي ورتا هئا. +جڏهن اها خبر عمرو کي پهتي تڏهن هن پنهنجي سرويچ سردار مئن بن زائده شيباني ۽ ٻين کي حڪم ڏنو ته يڪدم هن کي گرفتار ڪيو وڃي. +ماڻهو کيس ڳولي وٺي آيا ۽ آخر هو عمرو جي هٿان قتل ٿي ويو +پڇاڙي. +6 ربيع الثاني 125هه (743ع) ۾ هشام بن عبدالملڪ ڳلي جي بيماريءَ وگهي گذاري ويو.وليد اچڻ سان هشام جي سڀني عملدارن کي هٽائي ڇڏيو، تن ۾ عمرو بن محمد بن قاسم به هو، جيڪو 126هه (44ـ ــــــ 743ع) ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41627.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41627.txt new file mode 100644 index 0000000..8f82e6f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41627.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +يزيد بن عرار +يزيد بن عرار: +وليد، عمرو بن محمد قاسم کان پوءِ يزيد بن عرار کي سنڌ جو گورنر ڪري موڪليو. +هو انيڪ صلاحيتن جو مالڪ هو، حڪومت جون واڳون سنڀاليندي ئي اندروني انتشار جو خاتمو آندائين ۽ اوسي پاسي جي سرڪش راجائن تي اهڙا حملا ڪيائين جو اسلامي حڪومت جو هر طرف دٻدٻو ويهجي ويو. +جمادي الثاني 126 هه (744ع) ۾ خليفو وليد مارجي ويو ۽ ان جي جاءِ تي سندس ڀاءُ ابراهيم صرف نالي ماتر خليفو ٿيو ابراهيم جي خلافت کي ڪوئي به تسليم نه ڪندو هو، ان ڪري ٽن چئن مهينن اندر ئي ڀڄي ويو ۽ سندس ڀاءُ مروان الحمار بن محمد خلافت سنڀالي. +مروان جيترو وقت رهيو باغين سان جهيڙيندو رهيو ۽ آخر ذوالحج 132هه (759ع) ۾ باغين هٿان مارجي ويو. +اهڙيءَ طرح اموي حڪومت پنهنجي پڄاڻيءَ تي پهتي ۽ بني عباس جا ڏينهن شروع ٿيا +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ ھن جو نالو زيد بن عرار ھيو.وڌيڪ لکي ٿو تہ:وليد بن يزيد، عمر جي رقيب زيد بن عرار کي سنڌ جو والي مقرر ڪيو. +سندس ڏينهن ۾ رعايا ظلمن کان گهڻو تنگ ٿي. +ان کان سواءِ شاهي خاندان جي فردن ۾ ڏڦيڙ پئجي ويو. +نتيجو هي نڪتو جو 28 جمادي الثاني سنه 126هه، وليد بن يزيد قتل ٿي ويو ۽ سندس سؤٽ يزيد بن وليد بن عبدالملڪ دمشق جي تخت تي ويٺو، جو يزيد الناقص جي لقب سان سڏجڻ لڳو، مگر سندس عمر وفا نه ڪئي ۽ 20 ذوالحج 126هه ۾ وفات ڪري ويو. +سندس گاديءَ تي ابراهيم بن وليد بن عبدالملڪ ويٺو. +بني اميه حڪومت اندروني سازشن ڪري تيزيءَ سان تنزل ڏانهن قدم کڻڻ لڳي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41628.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41628.txt new file mode 100644 index 0000000..9b74733 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41628.txt @@ -0,0 +1,72 @@ +منصور بن جمھور ڪلبي +منصور بن جمھور ڪلبي. +جمادي الثاني 126 هه (744ع) ۾ خليفو وليد مارجي ويو ۽ ان جي جاءِ تي سندس ڀاءُ ابراهيم صرف نالي ماتر خليفو ٿيو ابراهيم جي خلافت کي ڪوئي به تسليم نه ڪندو هو، ان ڪري ٽن چئن مهينن اندر ئي ڀڄي ويو ۽ سندس ڀاءُ مروان الحمار بن محمد خلافت سنڀالي. +مروان جيترو وقت رهيو باغين سان جهيڙيندو رهيو ۽ آخر ذوالحج 132هه (759ع) ۾ باغين هٿان مارجي ويو. +اهڙيءَ طرح اموي حڪومت پنهنجي پڄاڻيءَ تي پهتي ۽ بني عباس جا ڏينهن شروع ٿيا. +سنڌ جي حڪومت. +انهن ئي ڏينهن ۾ جڏهن اموي خلافت ۾ ڏڦيڙ پکڙيل هو ،هڪ منصور بن جمهوريه به هو جنهن اتان ڀڄي ڪري سنڌ ۾ اچڻ چاهيو، ڇو ته يزيد بن عرار سندس مائٽ هو. +پر يزيد بن عرار کي جڏهن خبر پئي ته منصور ڏانهن هڪ خط لکيائين ته جتي پهتو آهين، اتان واپس موٽي وڃ ۽ هيڏانهن اچڻ جو آسرو نه ڪر. +منصور کي ان خط تي ڏاڍي ڪاوڙ آئي ۽ جواب ۾ لکيائين ته مان تو کي پنهنجو مائٽ سمجهي توڏانهن اچڻ چاهيو هو پر تون جيڪا اوپرائپ ۽ انا ڏيکاري آهي، ان جو نتيجو توکي ضرور ڀوڳڻو پوندو. +ان وقت منصور سنڌو درياءَ جي ڪناري سدوسان شهر ۾ هو، اتي قبضو ڪري ٻيڙيون ٺهرايائين ۽ پوءِ سامان سرو کڻي درياءَ پار ڪري يزيد بن عرار جي مقابلي لاءِ نڪتو. +يزيد کي جڏهن ان ڳالهه جي خبر پئي ته لاپرواهي سان معمولي لشڪر ساڻ ڪري منصوره کان نڪتو. +ٻئي لشڪر آمهون سامهون ٿيا، منصور پنهنجي جان تان سوس پلي وڙهيو ۽ يزيد تي اهڙا حملا ڪيائين جو هن کي ميدان ڇڏي ڀڄڻو پيو. +منصور به پويان لڳو آيو پر يزيد منصوره شهر ۾ گهڙي ويهي رهيو. +هيڏانهن منصور به شهر جو سخت محاصرو ۽ رستا بند ڪيون ويٺو رهيو. +نيٺ ڪجهه ئي ڏينهن ۾ يزيد پناهه جو طلبگار ٿيو پر منصور جواب ڏنس ۽ چيائينس ته پهريان شهر منهنجي حوالي ڪر پوءِ ان ڳالهه کي ڏٺو ويندو. +يزيد بن عرار وٽ ٻي ڪا واهه نه بچي هئي ان ڪري پاڻ کي منصور جي حوالي ڪري ڇڏيائين ۽ معافي جو طلبگار ٿيو، پر منصور کي ذري برابر به رحم نه آيو ۽ يزيد کي جيئرو ڀت ۾ ٽنبرائي ڇڏيائين. +منصور پاڻ سنڌ تي قبضو ڪري منصوره ۾ حڪومت هلائن لڳو ۽ پنهنجي ڀاءُ منظور کي قندابيل ۽ ديبل جو حاڪم بڻايائين. +سنڌ تي منصور جو ئي قبضو هو ته اموي گهراڻي جو ڏيئو اجهامي ويو ۽ بني عباس جو سج اُڀرڻ لڳو +مولانا الحليم شرر مطابق ان کان پوءِ منصور سنڌ جي حڪومت پنهنجي هٿ ۾ ورتي ۽ خود منصوره ۾ سڪونت اختيار ڪئي ۽ پنهنجي ڀاءُ منظور کي جو ساڻس گڏ آيو هو قندابيل ۽ ديول جو حڪمران مقرر ڪري روانو ڪيو. +هاڻي هنن ڏينهن ۾ بني اُميه جي حڪومت اندروني فسادن ۾ ايتري قدر ڦاٿل هئي جو سنڌ جي طرف بلڪل توجه ڪري نه سگهي، جيتوڻيڪ اها خبر به پيس ته منصور سنڌ تي قابض ٿي ويو آهي ۽ خلافت جي مقرر ڪيل حاڪم تي هن وڏو ظلم ڪيو مگر اُتان کانئس بدلي وٺڻ لاءِ ڪا به ڪارروائي ٿي نه سگهي ۽ منصور پوري زور ۽ بلڪل بي فڪري سان ملڪ سنڌ کي پنهنجو تابع فرمان بڻائي ڇڏيو. +منصور سنه 130 هجري جي قريب يا هڪ سال اڳي پوءِ سنڌ ۾ داخل ٿيو مگر هن جو مفصل حال معلوم ٿي نه سگهيو ته ڪهڙي طرح حڪومت ڪيائين، فتح مندي ۽ جهاد جي اعتبار سان ڪيئن رهيو. +هتي جي هندن ۽ مسلمانن سان هن ڪهڙو برتاءُ ڪيو مگر قياس ائين چوي ٿو ته هن کان سواءِ وڙهڻ جهڙڻ جي ماٺ ڪري ويٺو نه ٿيو هوندو ڇو ته ابتدا کان وٺي هن جي حياتي هميشه خونريزين ۽ لڙائين ۾ گذري هئي ۽ پڇاڙي ۾ به هن عباسي حڪومت جي اڳيان مرڻ گهڙي تائين مٿو نه جهڪايو. +عباسي خلافت پاران مفلس عبدي جي ڪاھ. +ابو مسلم خراساني جيڪو عباسي خلافت جو نائب امير هو، مفلس عبدي سجستاني کي فوج سان گڏ سنڌ موڪليو، جيئن منصور کي گرفتار ڪري حڪومت پنهنجي هٿ ڪري. +مفلس تخارستان رستي سنڌ پهتو ته ديبل جي حاڪم منصور جي ڀاءُ منظور اچي سندس رستو روڪيو، ٻنهي وچ ۾ خونريزي جنگ لڳي ۽ آخر منظور مارجي ويو. +منظور جي مرڻ جي خبر جڏهن منصور کي پهتي ته ڏاڍو صدمو رسيس، بدلي وٺن لاءِ وڏي تياري سان مفلس جي مقابلي لاءِ ميدان ۾ نڪري آيو. +ٻنهي فوجن هڪٻئي تي موت مار حملا ڪيا پر مفلس هار کاڌي ۽ منصور هٿان گرفتار ٿيو، جنهن هن کي جلد قتل ڪرائي ڇڏيو. +بلاذري لکي ٿو ته سفاح جي خليفي ٿيڻ شرط حڪومت عباسيه جي ابتدائي زماني ۾ ابو مسلم خراساني جو هن حڪومت جو باني مباني ۽ نائب خلافت هو تنهن پنهنجي طرفان مفلس عبدي نالي هڪ سيستاني شخص کي سنڌ ڏي روانو ڪيو ته وڃي منصور کي گرفتار ڪري اُتي جي حڪومت پنهنجي هٿ ۾ وٺي +يعقوبي لکي ٿو ته مفلس عبدي کي جيڪو پهريون پهريون ميدان گرم ڪرڻو پيو سو منصور جي ڀاءُ منظور جي مقابلي ۾ هو جو پنهنجي ڀاءُ جي طرفان ديول جو حاڪم هو. +منظور هن پهرين ئي لڙائي ۾ مارجي ويو ۽ مفلس عبدي ڪاميابي ۽ فتح مندي جو جهنڊو ڦڙڪائيندو اڳتي وڌيو +يعقوبي مطابق منصور کي جڏهن پنهنجي ڀاءُ جي مارجي وڃڻ جي خبر ملي تڏهن دنيا سندس اکين ۾ اوندهه ٿي وئي ۽ هي اڃان انهيءَ غم ۽ اندوه ۾ هو ته مفلس اچي منصوره کي ويجهو پهتو. +منصور اها خبر ٻڌي دل ۾ پڪو ارادو ڪيو ته جيئن به ٿي سگهندو تيئن پنهنجي ڀاءُ جي خون جو بدلو ضرور وٺندس، چاهي انهي ڪوشش ۾ جان هلي وڃي ته پرواهه نه آهي. +غرض ته هو وڏي جوش و خروش سان نڪري مفلس جي سامهون مقابلي لاءِ ميدان ۾ آيو. +مفلس جيتوڻيڪ منصور جي مقابلي ۾ سامهون ٿيو مگر هو هڪ تجربيڪار ۽ بهادر سپهه سالار هو، جو زماني جون ڪيئي ٺوڪرون کائي کائي وڏو تجربيڪار ٿي ويو هو. +اهڙي تجربيڪار شخص سان مفلس جهڙو اڻ آزمودگار ڀلا ڪهڙو مقابلو ڪري ٿي سگهيو. +لڙائي شروع ٿي، منصور پنهنجي ڀاءُ جي بدلي وٺڻ لاء شاهي فوج جي سپاهين جا پير اُکيڙي ڇڏيا. +ساري فوج ڀڄي ويئي ۽ مفلس عبدي کي منصور جي سپاهين قيد ڪري منصور جي اڳيان آندو. +تنهن هڪدم کڻي کيس جلاد جي حوالي ڪيو ۽ ساڻس گڏ ٻيا جيڪي ماڻهو منظور جي قتل ۾ شريڪ هئا تن سڀني کي مارائي ڇڏيائين +منصور اگرچه خلفاءَ بني اُميه جو مقرر ڪيل والي نه هو مگر اُن زماني جي يادگار ضرور هو ۽ ڀلا هي سنڌ جو هڪ ننڍڙو والي هڪ عظيم الشان سلطنت جو مقابلو ڪيترو ڪري ٿي سگهيو مگر تڏهن به هن جيڪي ڪيو سو سندس بهادري جو شاندار مثال هو +موسيٰ بن ڪعب جو حملو. +مفلس عبدي جي خبر جڏهن ابو مسلم خراساني کي پئي ته ڏاڍو ڏک ٿيس. +خليفي سفاح کان اجازت وٺي ويهه هزار فوجون موسيٰ بن ڪعب تميمي کي ڏئي سنڌ موڪليائين. +موسيٰ قندابيل پهچي سنڌ جي حالتن جو جائزو ورتو ۽ اتان منصوره جي رهاڪن سان جيڪي سندس فوجن جا مٽ مائٽ هئا، ڳجها رابطا ڪري مٿن هٿ رکي پنهنجو ڪيو. +جڏهن چڱيءَ طرح دلجاءِ ٿيس ۽ سندس فوجن حڪمت عملي تيار ڪري ورتي ته منصوره تي ڪاهه ڪرڻ لاءِ اڳتي وڌيو. +سنڌو درياءُ اورانگهڻ کان پوءِ ٻنهي فوجن جون تلوارون هڪ ٻئي سان ٽڪرائجڻ لڳيون ۽ ميدان نعرن سان گونجڻ لڳو. +منصور حملي جي سٽ نه سهي سگهيو ۽ هار کائي منصوره شهر ۾ لڪڻ گهريو پر خبر پئجي چُڪي هئس ته شهري ۽ فوج موسيٰ جي ڀر ٿي بيٺا آهن، ان ڪري هندستان ڏانهن ڀڄڻ کي بهتر سمجهيائين. +رستو تمام ڏکيو هو ان ڪري اڌ ۾ ئي رلي ويو ۽ موسيٰ جي فوجن هٿ چڙهي جان کان هٿ ڌوئي ويٺو. +ابن اثير ۽ فتوح البلدان مطابق هو پاڻ ئي رڻ ۾ رلي بک، اڃ وگهي مري ويو. +موسيٰ 124هه ۾ سنڌ تي قبضو ڪري انتظام ٺيڪ ڪيا ۽ منصوره شهر جي مرمت ڪرائي شهر جي جامع مسجد کي وڏو ڪرائي وڌيڪ خوبصورت بڻايائين. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ:شاهي فوج جي شڪست ۽ مفلس جي مارجي وڃڻ ڪري، ابو مسلم سخت غصي ٿيو. +هن سفاح کي اجازت لاءِ لکيو ۽ پوءِ هڪڙي ٻئي تجربيڪار عملدار موسيٰ بن ڪعب تميميءَ کي سنڌ ڏانهن چاڙهي مڪو، جو ويهن هزارن فوجن سان قندابيل پهتو. +سندس قبيلي وارا جيڪي منصوره ۾ رهندڙ هئا، تن سان اڳواٽ خط و ڪتابت ڪري گهڻن کي پنهنجي طرف ڪيائين، پوءِ منصوره تي ڪاهي ويو. +منصور هاڻي اڪيلو ٿي پيو، جنهن ڪري شڪست کائي راجپوتانا ڏانهن ڀڄي ويو ۽ وري سندس پتو نه پيو. +سندس اهل و عيال جهازن تي چڙهي گجرات ڏانهن هليا ويا. +سنه 134هه ۾ موسيٰ بن ڪعب سڄيءَ سنڌ تي قبضو ڪيو. +هن منصوره جي مرمت ڪرائي، مسجدين ۾ اضافو ڪيو ۽ پوءِ وطن جي اڪير ۾ عراق ڏانهن هليو ويو، جتي 141هه ۾ وفات ڪيائين. +ماه ذوالحج سنه 136هه (9 جون، سنه 754ع) ۾ ابوالعباس سفاح وفات ڪئي ۽ سندس ڀاءُ ابو جعفر منصور گاديءَ تي ويٺو. +منصور، ابو مسلم کي مارائي ڇڏيو. +ابو مسلم عباسين جي طرفداري ڪندي ڇهه لک ماڻهو مارايا هئا. +يعقوبي مطابق موسى بن ڪعب خلافت جي حڪم ملڻ شرط بقول يعقوبي ويهه هزار فوجي ۽ ابن اثير مطابق ٻارھن ھزار فوجي وٺي روانو ٿيو ۽ شهر قندابيل ۾ پهچي اُتي رهي پيو. +هن ۽ سندس رفيقن منصوره ۾ رهندڙ پنهنجي پنهنجي قبيلي جي ماڻهن سان خط و ڪتاب جو رستو جاري ڪيو جنهن جو نتيجو هي ٿيو جو ٿورن ئي ڏينهن ۾ سڀني قبيلن جي گهڻن ماڻهن کي هن منصور کان ڇني پنهنجو ڪري ورتو. +مطلب ته اهڙي طرح سازش ۾ ڪامياب ٿي ۽ منصور جي فوج جي گهڻن ماڻهن سان ڳجها عهدناما ڪري جڏهن کيس پوري خاطري ٿي تڏهن لشڪر کي اڳتي وڌائي ويو. +يعقوبي ۽ بلاذري مطاب منصور وڏي غلطي ڪئي جو جڏهن موسى قندابيل ۾ رهي سندس برخلاف کڏون کوٽي رهيو هو تڏهن هن ڪنهن به قسم جي پرواهه نه ڪئي ۽ اُن وقت مقابلي لاءِ نڪتو جڏهن موسى منصوره کي ويجهو اچي پهتو. +پوءِ ٻئي فوجون اچي پنهنجي پنهنجي پاسي درياءَ جي ڪناري تي پهتيون ۽ ٻئي هڪٻئي کي اُميد ۽ خوف جي نگاهن سان ڏسي رهيون هيون. +آخر موسى پنهنجي فوج کي پار اُڪاري وڌو ۽ ٻنهين طرفان حملو شروع ٿي ويو. +منصور جي فوج ٿوريئي دير بعد ڀڄڻ شروع ڪيو ۽ منصور هي حالت ڏٺي تڏهن کيس به سواءِ ڀڄڻ جي ٻي ڪا واه نه رهي +منصور جي پڇاڙي. +بلاذري لکي ٿو ته:منصور لڙائي دوران پنهنجي فوج جي ارادي کي سمجهي ويو ۽ شهر وارن تي پڻ سندس ڪو اعتبار نه رهيو هو، تنهن ڪري شهر ۾ پناهه گزين ٿيڻ جو به ارادو نه ڪيائين، بلڪ هن کي پنهنجي رفيقن مان به ايترو خوف پيدا ٿي چڪو هو جو ڪنهن هڪڙي کي به پاڻ سان نه کنيائين ۽ اڪيلي سر اُٿي ڀڳو. +ناواقفيت ۽ اڻ سونهائي جي ڪري بدقسمتي سان وڃي راجپوتانا جي ريگستان ۾ پيو، جتي ڦري ڦري اهڙي هنڌ وڃي ڦاٿو جو ڪو به ماڻهو ڏسڻ ۾ نه آيس ۽ اُڃ ۽ بک وگهي الاجي ڪٿي مري ويو +يعقوبي لکي ٿو ته منصور گرفتار ٿيو ۽ ماريو ويو +منصور جو خاندان. +منصور جي شڪست جي خبر جڏهن انهي شخص کي پهتي جنهن کي هو منصوره ۾ پنهنجو جانشين ڪري ڇڏي آيو هو تڏهن اُن جيسين موسى شهر ۾ اچي داخل ٿئي تنهن کان اڳ ڦڙتي ڪري هڪدم منصور جي اهل و عيال کي جهازن تي سوار ڪري پنهنجي ۽ منصور جي ٻارن ٻچن جي جان بچائي گجرات ۾ وڃي پهتو ۽ اُتي ويهي پنهنجي حياتي جا ڏينهن پورا ڪيا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41633.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41633.txt new file mode 100644 index 0000000..954ba4b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41633.txt @@ -0,0 +1,61 @@ +عمر بن حفص عتڪي +عمر بن حفص عتڪي: +خليفي منصور، عينيہ کي سيکت ڏيڻ لاءِ عمر عتڪي کي سنڌ جو گورنر ڪري ۽ ساڻ عقبہ کي صلاحڪار طور موڪليو. +عمر وڏو دلير ۽ اڏول انسان هو ان ڪري ماڻهو کيس ”هزار مرد“ جي لقب سان سڏيندا هئا +عمر بن حفص 142 هه کان 151ھ تائين سنڌ ۾ رھيو +تفصيلي احوال. +ٻئي عمر عتقي ۽ نالي وارا بهادر 142هه (60 ــ 769ع) تي فوج سان گڏ سنڌ ۾ پهتا، سڌو منصوره تي حملو ڪرڻ چاهيائون پر عينيه کين منصوره ۾ گهرڻ نه ڏنو ۽ هو ديبل ۾ ئي رهي ڪري تياريون ڪرڻ لڳا. +ماڻهو جيئن ته عينيه کان اڳ ۾ ئي بيزار هئا، تنهن ڪري هو اتان نڪري عمر عتڪي وٽ اچڻ لڳا. +عينيه هڪ ٻن جهڙپن ۾ سمجهي ويو ته هاڻي چاڙهو ڪونهي، تنهن ڪري عمر ڏانهن ٺاهه جي درخواست موڪليائين پر عمر پهريان منصوره حوالي ڪرڻ لاءِ چيس. +ان واعدي تي منصوره تي عمر قبضو ڪري ورتو ۽ عينيه کي زنجيرن ۾ جڪڙي خليفي ڏانهن روانو ڪيائين، رستي مان عينيه، ڀڄي ويو پر يمني ماڻهن رخج وٽ پڪڙي وڌو ۽ ماري منڍي دارالخلافت ڏانهن اماڻيائون. +عمر بن حفص منصور ۾ رهي ڪري ملڪي معاملن کي سڌارڻ جي ڪوشش ڪئي +سنڌ ۾ اھل تشيعت جي تبليغ. +انهن ئي ڏينهن ۾ خليفي منصوره جي وقت ۾ 144هه تي علوين، اهل بيت جو ڦڏو جيڪو اموي دؤر کان وٺي هلندو پيو اچي، کڙو ڪيو ۽ اهو معاملو باهه وانگر ڀڙڪي اٿيو. +عبدالله بن حسن جي پٽن مان محمد جيڪو ”نفس زڪيہ“ جي لقب سان مشهور هو ۽ ان جو ڀاءُ ابراهيم علوين جي ڀر وٺي، عباسي حڪومت جي خلاف اٿي بيٺا. +محمد تمام نيڪ، پرهيزگار ۽ نماز روزي جو پابند هو، سندس بزرگيءَ کي مڃيندڙ هزارين مريد حجاز ۽ عراق ۾ هئا، جيڪي مسعودي مطابق محمد جي چوڻ تي سندس بيعت لاءِ اچي گڏ ٿيا. +يافعي مطابق جيڪڏهن منصور حڪمت عملي کان ڪم نه وٺي ها ته ڪوفي ۾ ئي هڪ لک تلوارون هن جي خاتمي لاءِ لڪيل موجود هيون +نفس زڪيه رمضان 145هه (762ع) ۾ مديني پاڪ ۾ عباسي فوج سان مقابلو ڪندي حميد بن قحطبه هٿان مارجي ويو ۽ سندس منڍي منصور اڳيان پيش ڪئي ويئي +محمد (نفس زڪيه) جو ٻيو ڀاءُ ابراهيم گهمندڙ ڦرندڙ ماڻهو هو، هو جڏهن اچي بصري ۾ پهتو ته ماڻهن سندس هٿ تي بيعت ڪئي ۽ ابراهيم طاقت جي زور تي بصره جي والي سفيان بن معاويه کي به مجبور ڪري آڻ مڃائي ۽ پاڻ تخت تي قبضو ڪري ويٺو. +بصري کان پوءِ اهواز کي به پنهنجي هٿ هيٺ ڪيو ۽ عراق ڏانهن فوجون اماڻيائين. +ان وچ ۾ ابراهيم کي ڀاءُ محمد جي مرڻ جي خبر پئي ته صدمي ۾ هڪ لک فوج وٺي ڪوفي ڏانهن وڌيو، جڏهن احمزا ۾ پهتو ته منصور کي خبر پئي ۽ هن عيسيٰ بن موسيٰ کي ابراهيم جي مقابلي لاءِ موڪليو. +احمزا ۾ ٻنهي فوجن جا گهوڙا اچي گڏ ٿيا. +پهرين حملي ۾ عيسيٰ جي لشڪر ۾ ٽاڪوڙو پئجي ويو پر پوءِ پاڻ کي سنڀالي ورتائون ۽ همت ڪري ابراهيم جي فوج مٿان ڪڙڪي پيا. +ابراهيم ڏاڍي ديده دليريء ڏيکاري ۽ چڱي دير تائين وڙهندو رهيو پر پوءِ هڪ تير اچي ڳچيءَ ۾ لڳس ۽ انت آڻي ڇڏيائينس. +عيسيٰ سندس منڍي 762ع ۾ منصور ڏانهن موڪلي +محمد (نفس زڪيہ) پنهنجي زندگي ۾ ئي علوي حڪومت جي ڦهلاءُ لاءِ پنهنجي پٽن کي مختلف پرڳڻن ڏانهن موڪليندو هو. +انهيءَ سلسلي طور هن 144هه (62 ــ 761ع) ۾ هڪ پٽ عبدالله بن محمد جيڪو ”عبدالله اشتر“ جي نالي سان مشهور هو، کي سنڌ ڏانهن موڪليو. +سنڌ ۾ ان وقت عمر بن حفص جي حڪومت هئي، جيڪو هو ته عباسين جو نمائندو پر سادات گهراڻي سان همدردي جي ڪري عبدالله جو چڱو ڀلو آڌرڀاءُ ڪيائين، عبدالله جيئن ته هڪ واپاري جي حيثيت ۾ عمر بن حفص وٽ آيو هو ۽ ڀلا گهوڙا سوکڙيءَ طور ڏنا هئائين، تنهن ڪري ان جي ترسڻ جو عمر جوڳو بندوبست ڪيو. +ڪجهه ڏينهن کان پوءِ عبدالله جي هڪ مانهوءَ وڏي سياڻپ سان پنهنجي اچڻ جو عمر سان مقصد بيان ڪيو ۽ ابراهيم ۽ نفس زڪيہ (محمد) جي لشڪر جو عباسين سان مهاڏو اٽڪائڻ جو حال اوري کانئس مدد طلب ڪري ورتي. +عمر انهيءَ ڄار ۾ آسانيءَ سان ڦاسي پيو ۽ شهر جي عزتدار ماڻهن کي گهرائي عبدالله اشتر جي بيعت ڪرايائين. +عبدالله اشتر اڇا ڪپڙا پائي هر جمعي تي خطبوڏيندو هو +هيڏانهن هي تياريون هلي رهيون هيون ته سنڌ ۾ بغداد کان هڪ جهاز اچي پهتو. +ان جهاز مان هڪڙو واپاري لٿو، جيڪو عمر بن حفص جي زال جو خط کڻي آيو. +خط ۾ لکيل هو ته نفس زڪيه (محمد) ۽ ابراهيم ٻئي عباسين هٿان شهيد ٿي ويا آهن. +عمر اهو خط کڻي عبدالله اشتر وٽ آيو ۽ کيس پيءُ ۽ چاچي جي موت جي خبر ٻڌائي ساڻس ڏک جو اظهار ڪيائين، عبدالله اشتر ڏاڍو غمگين ٿيو پر عمر چيس، توهان پريشان نه ٿيو مان توهان کي هتان جي هڪ هندو راجا ڏانهن موڪليان ٿو جيڪو آهي ته هندو پر نبي اڪرم صلي الله عليہ وسلم ۽ ان جي خاندان سان ڏاڍي حب اٿس، تنهن ڪري هو توهان کي شهزادن وانگر رکندو ۽ ڪا تڪليف ٿيڻ نه ڏيندو. +جيئن ته هو خودمختيار آهي، ان ڪري خليفو به مٿس دٻاءُ نه وجهي سگهندو. +عبدالله اشتر هندو راجا وٽ پهتو ته هن سندس ڏاڍي عزت ڪئي. +اوسي پاسي کان ماڻهو گڏ ٿي اچي عبدالله اشتر جي بيعت ڪرڻ لڳا ۽ هو به زيديه فرقي جي ڦهلاءَ لاءِ هيڏانهن هوڏانهن ڦرڻ لڳو +مولانا ابو ظفر ندوي مطابق سنڌ ۾ شيعت جو ٻج ان وقت پيو +عبدالله اشتر ڏهن ٻارهن سالن تائين هندو راجا وٽ رهيوپيو، ان جي خبر جڏهن خليفي منصور کي پئي ته هن عمر کان عبدالله اشتر جي سنڌ ۾ رهڻ جو جواز پڇيو.عمر ڏاڍو پريشان ٿيو ۽ سڀني اعتماد وارن ماڻهن کي گهرائي کانئن صلاح پڇي ته توهان جي ڪهڙي راءِ آهي؟ +ڀري ميڙ مان هڪ شخص اٿيو ۽ عرض ڪرڻ لڳو ته حضور! +توهان سڄو الزام منهنجي مٿان هڻي، خليفي اڳيان پيش ڪريو، خليفو پاڻ ئي مون کي معاف ڪري ڇڏيندو. +عمر بن حفص چيو ”چريا، اهڙي خوشفهميءَ ۾ نه رَههُ، هو توکي قتل ڪرائي ڇڏيندو“ ان وراڻيو ته، ڪا ڳالهه ناهي، جيڪڏهن قتل به ٿي ويس ته توهان تي قربان، عمر نيٺ ان شخص جو نالو منصور ڏانهن اماڻن جو حڪم ڏنو. +دارالخلافت پهچندي ئي خليفي منصور ان شخص کي مارائي ڇڏيو +ميمڻ عبدالمجيد سنڌي لکي ٿو تہ:عبدالله بن محمد، معروف به الاشتر بن محمد، سنڌ ۾ آيو. +عمر بن حفص پنهنجي فطري رجحان جي ڪري چشم پوشي ڪئي، ۽ اهڙيءَ طرح هو پاڻ سنڌ ۾ شيعت جي تحريڪ کي فروغ ڏيڻ ۾ معاون ٿيو. +حضرت عبدالله کي هڪ راجا جي حڪومت ۾ ترسائي ڇڏيائين، جتي هو پنهنجي تبليغي ڪم ۾ مصروف رهيو. +اتفاق سان منصور کي اها کڙڪ پئجي ويئي، جنهن ان جي گرفتاريءَ جو حڪم موڪليو. +حڪم جي تعميل ۾، هڪ ٻئي فدائيءَ کي اشتر جو نالو ڏيئي دارالخلافه موڪليو ويو، جتي هو قتل ڪيو ويو. +انهي هوندي به خليفي منصور، عمر بن حفص جي خلاف قدم کڻڻ چاهيو ٿي، پر سندس خلاف هڪ ته ڏوهه جو ثبوت ڪو نه هوس، ٻيو ته هو سندس تدبر ۽ دانائيءَ جو قائل هو +جڏهن اها خبر خليفي کي بغداد ۾ پهتي، ته هن ”هزار مرد“ کي عمان موڪلي سندس جاءِ تي هشام تغلبيءَ کي سنڌ جو گورنر مقرر ڪيو ۽ حڪم ڪيو ته عبدالله جي تحريڪ کي ختم ڪري ۽ عبدالله جو انت آندو وڃي. +هشام انهيءَ ڪم لاءِ پنهنجي ڀاءُ سفاح کي مقرر ڪيو. +سفاح، لاڙ ۾ رهي عبدالله جي هر چرپر تي نظر رکندو رهيو. +هڪ ڏينهن جڏهن عبدالله پنهنجي ڏهن ساٿين سان ’رڙي‘ ٻيلي ۾ شڪار ڪري رهيو هو، ته سفاح هن تي اوچتو حملو ڪيو، جنهن ۾ عبدالله پنهنجي ساٿين سميت شهيد ٿي ويو. +سندس آخري آرام گاهه ۽ انهن ٻين شهيدن جي قبرن جي خبر نه آهي، ته ڪٿي آهن. +خارجين جي تبليغ. +هيڏانهن خارجين به سنڌ ۾ پنهنجي فرقي کي وڌائڻ لاءِ 142هه (60 ــ 759ع) ۾ حسان بن مجاهد همداني کي رقه کان موڪليو جيئن عباسين سان ٽڪرجي سگهي، پر عمر بن حفص انهن کي ڪنڌ کڻڻ نه ڏنو ۽ حسان نامراد موٽي ويو +عمر بن حفص بن عثمان جي زماني ۾ شيعه ۽ خارجي فرقن جا مبلغ سنڌ ۾ آيا. +142 هه (759ع) ۾ خارجي فرقي جو مبلغ، حسام بن مجاهد همداني سنڌ ۾ داخل ٿيو، پر عمر بن حفص سادات جو طرفدار هو، جنهنڪري خارجين کي سندس حمايت حاصل ٿي نه سگهي، انهيءَ ڪري هي مبلغ واپس موصل هليا ويا. +سنڌ مان واپسي. +عمر بن حفص کي خليفي منصور 151هه (69 ــ 768ع) ۾ ترقي ڏئي آفريقا جو گورنر ڪري موڪليو. +پر عمر جي باري ۾ شڪ ضرور رهيس. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41634.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41634.txt new file mode 100644 index 0000000..a4870d1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41634.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +ھشام بن عمرو تغلبي +خليفي منصور کي عبدالله اشتر جي ٻڙڪ پئجي چُڪي هئي، ان ڪري هشام بن عمرو تغلبي کي سنڌ جو گورنر ڪري اهو حڪم ڏئي موڪليائين ته عبدالله اشتر کي جبل ڀيڙو ڪري، سڌو هٿ نه اچي ته جنهن راجا وٽ رهي ٿو ان تي حملو ڪري ڏي. +تفصيلي احوال. +هشام جڏهن سنڌ ۾ پهتو ته انهيءَ سوچ ۾ هو ته عبدالله اشتر جي گرفتاريءَ کان ڪيئن پاڻ کي بچائجي؟ +ڇاڪاڻ ته هو به اهل بيت جي مڃيندڙن مان هو، ان ڪري خليفي سان مختلف بهانا ڪندو رهيو. +انهن ئي ڏينهن ۾ سنڌ جي هڪڙي علائقي ۾ ڪن ماڻهن بغاوت جو جهنڊو کڙو ڪيو. +اهو علائقو ان راجا جي ڀرسان هو، جنهن عبدالله اشتر کي پناهه ڏني هئي. +هشام پنهنجي ڀاءُ سفيح کي بغاوت ڪچلڻ لاءِ موڪليو. +جڏهن هو اتي پهتو ته اتفاق سان عبدالله اشتر به ڏهن سوارن سان شڪار جي ڳولها ۾ اچي رهيو هو. +سفيح کيس گرفتار ڪرڻ لاءِ اڳتي وڌيو. +ساٿين سمجهايس ته عبدالله اشتر اهل بيت مان آهي، ان ڪري کيس گرفتار ڪرڻ مناسب نٿو لڳي، پر سفيح نه مڙيو ۽ عبدالله اشتر به مهاڏو اٽڪائڻ لاءِ اڳيان آيو ۽ وڙهندي وڙهندي الله کي پيارو ٿي ويو. +اها خبر جڏهن هشام کي پهتي ته ڏاڍو ناراض ٿيو پر هٿ جي وڍي کي ڪير چئي. +خليفي وٽ جڏهن هشام طرفان اها خبر پهتي ته ڏاڍو خوش ٿيو پر اڃا تائين اهو خوف هيس ته ڪٿي عبدالله اشتر جا پوئلڳ سندس پٽ کي نه پڳ ٻڌرائي اڳيان آڻن، ڇو ته عبدالله اشتر جو پٽ۽ زال اڃا تائين هندو راجا وٽ مهمان طور ٽڪيل هئا. +هشام راجا کان انهن جو هٿ گهريو پر راجا ڏيڻ کان نابري واري، تنهن تي هشام مٿس 151 هه (69 ــ 768ع) تي حملو ڪيو. +راجا مڙسي سان مقابلو ڪيو پر گهڻو وقت بيهي نه سگهيو ۽ هار کاڌائين. +انهيءَ حملي ۾ عبدالله اشتر جا ڪيترائي ساٿي ڪم اچي ويا. +هشام، عبدالله جي گهر واري ۽ ڇوڪري کي خليفي منصور جي درٻار ۾ موڪليو، خليفي وري انهن کي مديني ڏانهن اماڻي ڇڏيو. +ڪاميابيون: +انهن جهڳڙن کان واندو ٿي ڪري هشام ٻاهرين معاملن ڏانهن ڌيان ڏنو ۽ مختلف علائقن کي ماڻڻ لاءِ ڪوششون شروع ڪيائين. +پنهنجي هڪ سپه سالار عمر بن جمل کي هڪ فوجي دستي سان گڏ جنگي ٻيڙي تي گجرات جي اولهندي بندرگاهه نارند ڏانهن موڪليو. +هشام منصوره ۾ پنهنجي ڀاءُ بسطام کي نائب بڻائي پاڻ هندستان جي اترئين پاسي تي ڪاهه ڪئي ۽ ڪشمير جي دنگ تائين وارو علائقو فتح ڪري ورتائين. +ان کان پوءِ ملتان ڏانهن مڙيو ۽ درياءُ اورانگهي قندابيل (گنداوا) پهتو، اتان جي راجا کي تڙي ڪڍيائين ۽ ملڪي وهنوار پنهنجي ماڻهن جي هٿن ۾ ڏئي ڪري پاڻ هڪ بحري ٻيڙي تي ڀڙوچ جي بندرگاهه گندهار ۾ اچي پير کوڙيائين، گندهار تي قبضو ڪري فتح جي يادگار طور هشام هت هڪ عاليشان مسجد جوڙائي جيڪا گجرات ۾ پهرين مسجد هئي. +اهي ڪاميابيون ماڻي هشام منصوره ۾ واپس آيو ۽ ملڪي خوشحالي ۽ عوام جي ڀلائيءَ لاءِ جوڳا اُپاءَ ورتائين، جنهن سان سڄو ملڪ سکيو ستابو ٿي ويو. +اندروني شورشن کي به ٻنجو ڏنائين ۽ ماڻهن مس مس سک جو ساهه کنيو. +ماڻهو هشام کي ڀاڳ ڀريو سمجهندا هئا ۽ هر هنڌ هن جي هاڪ هلندي هئي، هشام جي زماني ۾ سنڌ مان پهريون ڀيرو هڪ عالمن جو وفد خليفي منصور جي درٻار ۾ پهتو. +چيو وڃي ٿو ته انهن ۾ هڪ سنسڪرت جو وڏو عالم به هو جنهن منصور اڳيان سدهانت پيش ڪيو ۽ خليفي جي حڪم تي درٻار ۾ موجود رياضيءَ جي ڄاڻو ابراهيم فزاري ان کي عربيءَ ۾ ترجمو ڪيو. +تاريخ مان اهو ڏس به ملي ٿو ته عربن 9 تائين حسابي انگ هندن کان سکيا، ان ڪري عرب ان کي حساب هندي يا هنديه ارقام چوندا آهن. +ٿي سگهي ٿو ته انهيءَ سنسڪرت عالم جنهن سدهانت خليفي اڳيان پيش ڪيو هو، اهو عربن کي سيکاريو هجي. +خليفي منصور هشام جي ڪارگزارين کان خوش ٿي 156هه (73 ــ 772ع) ۾ سنڌ سان گڏ ڪرمان جي گورنري به ان جي حوالي ڪري ڇڏي ۽هشام تمام سهڻي طريقي سان ٻنهي صوبن جو انتظام هلائيندو رهيو. +سنڌ ۾ پنج ڇهه سال ترسي هشام 157هه (74 ــ 773ع) ۾ پنهنجي وطن هليو ويو ۽ اتي ئي دم ڌڻي حوالي ڪيائين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41646.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41646.txt new file mode 100644 index 0000000..c998f8e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41646.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +عيسي بن جعفر +عيسيٰ بن جعفر: +هارون رشيد هاڻي عيسيٰ بن جعفر بن منصور کي آزمايو. +ان به سعيد وانگر محمد بن عدي ثعلبي جهڙي نااهل انسان کي پنهنجو نائب ڪري سنڌ اماڻيو. +محمد بن عدي جي ڪري قبائلي اختلافن کي وڌيڪ هوا ملي ۽ معاملو جڏهن هٿن مان نڪتو ته هو ملتان ڀڄي ويو. +ملتان وارن کي ڊپ ٿيو ته ابن عدي جي اچڻ ڪري اهو وبال (گهرو ويڙهه) اسان جي ڳچيءَ ۾ به نه پئي، تنهن ڪري ابن عدي سان مقابلو ڪري کيس اتان تڙي ڪڍيائون ۽ هو مجبور ٿي منصوره موٽي آيو. +نائب محمد بن عدي. +يعقوبي لکي ٿو ته ڪثير جي بداخلاقين جون دانهون هارون الرشيد جي ڪنن تي پهتيون تڏهن سعيد جي هن غفلت ۽ لاپرواهي تي رنج ٿي سنڌ جي حڪومت هن جي هٿ مان ڪڍي پنهنجي سؤٽ عيسى بن جعفر بن منصور جي حوالي ڪئي، ۽ ڪل اختيارات سندس هٿ ۾ ڏيئي ڇڏيا. +جڏهن سعيد کي فقط دولت عشرت پسند بنائي سنڌ جي حڪومت کان خارج ڪيو تڏهن سمجهو ٿا ته عيسى جو ڪهڙو حال هوندو جو خود شاهي خاندان مان هو، سو به نه فقط معمولي بلڪ هڪ نهايت ئي معزز ۽ محترم شهزادو هو تنهن پنهنجي طرفان محمد بن عدي کي مقرر ڪري روانو ڪيو. +محمد بن عدي کي عيسي بن جعفر کي ڪثير جي جاء تي نائب ڪري موڪليو جيڪو هڪ عجيب فتنه انگيز شخص هو، جنهن منصوره ۾ قدم رکڻ شرط اهڙيون ڪارروائيون شروع ڪيون جو يڪا يڪ هڪ ٻئي جي تعصبي لڙاين جي باهه وڏي زور سان ڀڙڪي اٿي. +هن يار وري انهي باهه ۾ تيل وجهي وجهي اهڙآ شعلا بلند ڪيا جو سڀ قبيلا پاڻ ۾ وڍجي ڪٽجي مرڻ لڳا. +جڏهن انهن جي لڙائين جو خوب ڍؤ ڪري تماشو ڏسي رهيو هو، تڏهن منصوره کان نڪري ملتان ڏي روانو ٿيو. +ملتان وارا هن جي فتنه پردازين جو حال ٻڌي ايتري قدر بگڙيا ويٺا هئا جو دل ۾ پڪو ارادو ڪري ڇڏيائون ته چاهي ڇا به ٿي پوي مگر ان جي اطاعت ڪڏهن به نه ڪنداسين +يعقوبي لکي ٿو ته محمد بن عدي جڏهن ملتان جي ويجهو پهتو تڏهن ڏٺائين ته ملتان جا رهاڪو وڏي ساز و سامان ۽ جوش خروش سان سندس مقابلي لاءِ موجود آهن. +هن يڪدم لڙائي شروع ڪئي تڏهن ملتان وارا اهڙي مردانگي سان لڙيا جو کيس شڪست آئي. +اها ئي سندس خوش نصيبي هئي جو خير سان پنهنجي ڪن همراهن سميت ڀڄي جان بچائي سگهيو. +ملتان وارن ڪامياب ٿي سندس سمورو مال ۽ اسباب لٽي ورتو ۽ پنهنجي ڪاميابي تي خوشي جا ترانا ڳائيندا وڃي ملتان ۾ داخل ٿيا +معزولي. +هارون رشيد کي جڏهن هي حال معلوم ٿيو تڏهن جيتوڻيڪ خانداني لحاظ جي ڪري ڪو ڪلمون زبان تي نه آڻي سگهيو مگر دل ۾ عيسى بن جعفر جي غفلت تي نهايت ئي رنجيده ٿيو ۽ مجبوراً سنڌ جو انتظام خاص پنهنجي هٿ ۾ رکيو. +محمد بن عدي جو هاڻي ڪنهن به طرح سنڌ ۾ حڪومت ڪرڻ جي لائق نه رهيو هو تنهن کي معزول ڪري عبدالرحمان نالي هڪ شخص کي پنهنجي طرفان مقرر ڪري سنڌ ڏي روانو ڪيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41649.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41649.txt new file mode 100644 index 0000000..ed7f78c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41649.txt @@ -0,0 +1,68 @@ +دائود بن يزيد +داؤد بن يزيد بن حاتم مهلبي: +هارون رشيد وڏي ويچار کان پوءِ 184هه ۾ آخر داؤد بن يزيد جهڙي علم دوست، انسان پرور ۽ عاقل انسان کي سنڌ جو گورنر بڻايو پر پنهنجي وطن سان محبت ڪري هو به هيڏانهن اچڻ بدران پنهنجي ڀاءُ مغيره کي موڪليائين.جڏهن ھارون رشيد کي معلوم ٿيو ته ايوب کان به ڪو سوجهرو نه ٿيو تڏهن آخر هن سنه 184 هجري ۾ دائود بن يزيد بن حاتم مهلبي کي سنڌ جو والي مقرر ڪري روانو ڪيو. +دائود سان گڏ هڪ شخص ابو الصمد نالي به هندوستان ۾ وارد ٿيو هو جنهن ڪنهن وقت کان پوءِ بغاوت ڪئي، جنهن جي نسبت بلاذري لکي ٿو ته منهنجي وقت ۾ هن جي بغاوت جو جهنڊو کڙو ڪيل هو. +يعقوبي مطابق +دائود به ذرا آرام طلب هو مگر ان سان گڏ هو هڪ اهڙي سخت گير طبيعت جو آفيسر هو جو جيڪڏهن ڇيڙيو وڃي ته پوءِ شايد هن کان وڌيڪ ڦڙتي وارو ۽ جفاڪش به ڪوئي ثابت نه ٿئي. +سندس زماني ۾ به ڪو وقت سنڌ جو ساڳيو حال رهيو ڇو ته ابتدا ۾ جڏهن رشيد سنڌ جي حڪومت هن جي هٿ ۾ ڏني تڏهن هن دل ۾ چيو ته ياران وطن کي ڇڏي ڪير ٿو هيڏي پراهين مسافري تي وڃي. +سو پاڻ اتي ٿي ويهي رهيو ۽ پنهنجي ڀاءُ مغيره کي پنهنجو نائب ڪري هندوستان موڪلي ڏنو +تفصيلي احوال. +مغيره جي پهچڻ کان اڳ ئي سنڌ ۾ نزارين (حجازين) اهڙو زور پڪڙيو جو حڪومت به کانئن دٻجي ويئي. +انهن پاڻ ۾ صلاح ڪئي ته يمنين (قحطانين) کي هتان تڙي ڪڍي سنڌ کي چئن حصن ۾ ورهائجي، جيئن هڪ ۾ قريش، ٻئي ۾ قيس، ٽين ۾ ربيعه ۽ چوٿين ۾ تراري (سڀئي حجازي قبيلا) رهن. +يعقوبي لکي ٿو ته مغيره رستي ۾ ئي هو ۽ اڃان هند ۾ داخل ئي نه ٿيو هو ته يڪا يڪ نزاري ماڻهو اٿي کڙا ٿيا ۽ ايتري قدر جوش و خروش سان بگڙيا جو حڪومت دٻجي ويئي، ۽ جڏهن انهن خود حڪومت کي دٻائي ورتو تڏهن پاڻ ۾ ٺهراءُ ڪيائون ته ساري سنڌ کي چئن حصن ۾ تقسيم ڪيو وڃي. +هڪ حصي ۾ قريشي رهن، هڪ ۾ قبيلي قيس وارا ۽ هڪ ۾ ربيعه وارا ماڻهو رهن ۽ چوٿين حصي ۾ به ڪو نزاري قبيلو ئي رهايو وڃي. +يماني ماڻهن لاءِ ڪا به زمين باقي نه ڇڏجي ۽ جيئن به ٿي سگهي تيئن انهن کي هتان اصلي ٻاهر ڪڍي ڦٽو ڪجي. +اها هڪ اهڙي تجويز هئي جنهن کي خلافت ڪنهن به طرح منظور ڪري نٿي سگهي، مگر نزاري پنهنجي هن ارادي تان لهن ئي نه، ۽ چون ته اسان يمانين کي پنهنجي ملڪ ۾ اصلي رهڻ نه ڏينداسين +مغيرہ جي فوج ڪشي. +مغيره جڏهن منصوره پهتو ته ترارين کيس شهر ۾ گهرڻ نه ڏنو ۽ چيائونس ته جيڪڏهن هو مٿيان شرط مڃي ته پوءِ اچي حڪومت ڪري. +پر مغيره شرط قبول نه ڪيا ۽ شهر جو گهيرو ڪري ويهي رهيو. +تراري جڏهن تنگ ٿيا ته مغيره کي چيائون هو شهر ۾ ڀل اچي پر جڏهن اسان ٻي دروازي کان نڪري وڃون. +مغيره اهو به نه مڃيو، آخر ٻنهي وچ ۾ خونريز جنگ لڳي، جنهن ۾ مغيره کي شڪست آئي ۽ هو سنڌ جي ٻي علائقي ۾ هليو ويو. +اتان پنهنجي ڀاءُ داؤد کي سڄو قصو لکي موڪليائين.اها ڳالهه پڌري آهي ته ائين ڪئين پسند ڪري سگهبو ته شهر جا سڀ ماڻهو نڪري وڃن، باقي رهيو تعصب تنهن ۾ به يمانين سان ظلم ٿي رهيو هو ۽ نزاري هنن کي ستائي رهيا هئا. +يعقوبي لکي ٿو ته پوءِ ڀلا ائين به ڪو ٿي سگهيو ٿي ته مظلومن جي مدد نه ڪئي وڃي. +هاڻي مغيره ڪري سو ڇا ڪري، نيٺ انهن سان ڪنهن به ڳالهه جو صاف واعدو ته نه ڪيائين مگر حڪمت عملي سان شهر وارن جي دلجوئي ڪري آخر دروازا کولرائي ورتا ۽ حڪومت جي واڳ پنهنجي هٿ ۾ ڪئي. +پر وري اها ئي نزارين جي هٿان يمانين تي زيادتي ٿيڻ لڳي +مغيره ازروءِ انصاف نزارين کي دٻائڻ ۽ ڏوهارين کي سزا ڏيڻ گهريو تڏهن هو پنهنجي طاقت جي گمان تي بگڙي کڙا ٿي ويا. +يعقوبي لکي ٿو ته آخر لڙائي جو رنگ ڄمي ويو، هڪ طرف مغيره جي فوج مظلوم يمانين سميت هئي ۽ ٻئي طرف انهن جي مقابلي ۾ نزاري قبيلا هئا. +نزارين جي قوت دراصل بلڪل گهڻي هئي ۽ وري اُن سان گڏ قومي تعصب کين لڙايو به وڏي جوش و خروش سان. +تنهنڪري هنن خوب مضبوطي ۽ جانبازي سان مقابلو ڪري يمانين ۽ شاهي طرفدارن کي سخت شڪست ڏني. +مغيره شڪست کائي منصوره کان نڪري هليو ويو ۽ وڃي سنڌ جي ڪنهن ٻئي شهر ۾ رهيو +دائود جي فوج ڪشي. +داؤد کي جڏهن خبر پئي ته ڪاوڙ مان وڏو ڪٽڪ ساڻ ڪري اچي منصوره نڪتو. +ترارين شهر جا دروازا بند ڪري جنگ ڪرڻ شروع ڪئي ۽ ويهن ڏينهن تائين پير ڄمائي بهادريءَ سان وڙهندا رهيا. +داؤد مٿن تيرن جو وسڪارو ڪندو رهيو پر انهن آڻ نه مڃي ۽ ڪيترن مهينن تائين دروازو بند ڪيون ويٺا رهيا. +داؤد جي مسلسل محاصري کين ساڻو ڪري وڌو ۽ حملن جي سٽ نه سهي ڪري آخر داؤد جي لشڪر جي تلوارن جو کاڄ بڻيا. +داؤد منصوره جي هر محلي ۽ ڳليءَ مان ترارين جي ماڻهن کي ڪڍي ڪن کي قتل، قيد ۽ ڪن کي شهر بدر ڪيو. +اهڙيءَ طرح منصوره ۾ امن وري موٽي آيو ۽ سنڌ جي هر شهر مان داؤد، ترارين جي پاڙ پٽي. +اهڙيءَ طرح سچي سنڌ ۾ سرهائي پکڙجي وئي. +يعقوبي لکي ٿو ته دائود کي جڏهن هي خبرون پهتيون تہ ڀاءُ جي شڪست تي کيس وڏو صدمو پهتو، سو هڪ وڏي فوج تيار ڪري سنڌ تي ڪاهي آيو. +نزارين کي کي منصوره پهچڻ کان اڳ رستي وارن شھرن ۾ ماريندو ۽ سزائون ڏيندو اچي منصوره جي ڀتين هيٺان تنبو کوڙايا. +شهر وارن شهر جا دروازا ته بند ڪري ڇڏيا مگر دائود بلڪل آزاديءَ سان تلوار بلند ڪري اهڙو زوردار حملو ڪيو جو منصوره کان ٻاهر جيڪي لڙائيون ٿيون تن ۾ نزارين جو وڏو تعداد قتل ٿي ويو +منصوره کان ٻاهر جڏهن لڳاتار ويهن ڏينهن تائين قتل جي بازار گرم رهي تڏهن زبردستي شهر جا دروازا کوليا ويا ۽ نزارين کي سندن فتنه پردازين جي عيوض ۾ خوب سزائون ڏيئي حڪومت جي واڳ پنهنجي هٿ ۾ ورتي، مگر ايتري وڏي قتل عام ۽ اهڙي خونريزي کان پوءِ به نزارين جا حوصلا پست نه ٿيا، انهن فساد جي باهه کي وسامڻ نه ڏنو ۽ ڪيترن مهينن تائين برابر جنگ ۽ هنگامو برپا رهيو. +يعقوبي لکي ٿو ته هن پهريائين منصوره جي اندر نزارين جا محلا ۽ جايون بلڪل خاڪ ۾ ملائي ڇڏيون ۽ عام طرح کين ماري ۽ جلاوطن ڪيو تڏهن وڃي منصوره ۾ امن امان قائم ٿيو +يعقوبي مطابق شهر منصوره جو انتظام ڪري هن سنڌ جي ٻين شهرن ڏي رخ رکيو، ڇو ته نزارين جي ڀڙڪايل باهه سڀني طرفن پکڙيل هئي تنهنڪري هن عام طرح سنڌ جا اهي سڀ شهر، ڳوٺ ۽ محلا جتي نزاري رهندا هئا تباه ۽ برباد ڪري ڇڏيا. +گهرن جا گهر ويران ٿي ويا تڏهن مس وڃي ملڪ کي سندن فسادن کان ڇوٽڪارو مليو ۽ حڪومت کي پنهنجي قوت وڌائڻ ۽ امن و امان سان حڪمراني ڪرڻ جو موقعو مليو +دائود اهڙي همت ۽ مردانگيءَ سان هندوستان جي فتنن ۽ فسادن کي ميٽي ڇڏيو جو هارون رشيد کي هن جي بيدار مغزي تي ڀروسو ٿي ويو ۽ وري هن کي ڪنهن ٻئي نئين والي مقرر ڪرڻ جي ضرورت ئي پيش نه آئي، تان جو سندس آخري وقت تائين هي ئي سنڌ جو حڪمران رهيو. +انهن فسادن جي بند ڪرڻ بعد دائود نهايت ئي انصاف ۽ عمدگيءَ سان حڪومت ڪئي. +ٻاهرين راجائن تي هڪ بہ حملو نہ ڪيو +حڪيم ماڻڪ چند عرف مڻڪو. +خليفو هارون رشيد 192 هه ۾ رقه کان بغداد آيو ۽ اتان هڪ مهم جي سلسلي ۾ خراسان وڃڻ جو ارادو ڪيائين، توڙي جو طبيعت خراب به هئس. +شاهي طبيب جبرئيل بن بختيشوع خليفي سان گڏ هوندي به هارون سنڌ جي گورنر داؤد معرفت قنوج جي راجا ڏانهن خط لکيو ته مان هڪ ڊگهي سفر تي بغداد کان نڪري رهيو آهيان ۽ طبيعت به ٺيڪ ناهي، ان ڪري توهان پنهنجو خاص طبيب مڻڪو (ماڻڪ چند) مون ڏانهن موڪليو، جنهن کي بلخ پهچي موٽائي ڇڏيندس. +مڻڪو خراسان پهتو ۽ هارون رشيد جو علاج شروع ڪيائين، پر مرض جهڪو نه ٿيو ۽ هارون طوس جي وڻندڙ موسم ڪري اتي موٽي آيو پر بيماري سندس زندگيءَ جو ڏيئو اجهائي ڇڏيو. +موڪلائڻ وقت هارون انهيءَ طبيب کي قنوج پهچائڻ جي وصيت ڪئي جنهن کي پورو ڪيو ويو. +تاريخ الاطباءِ جي صفحي نمبر 33 تي آهي ته طبيب مڻڪو شاهي خرچ تي خليفي وٽ پهتو ۽ ان جو علاج ڪيائين، جنهن سان هو چاڪ چڱو ڀلو ٿي ويو. +هارون طبيب کي انعام ۽ اڪرام سان نوازي دارالترجمي ۾ اهم حيثيت ڏئي رکيو، جتي هو سنسڪرت ڪتابن جو ترجمو ڪرڻ سان گڏ ٻين جي مدد به ڪندو هو. +هن شاناق جي ڪتاب ”السموم“ جي ترجمي ۾ ابو حاتم بلخي جي وڏي مدد ڪئي. +ساڳي ئي دؤر ۾ اسان کي هڪ ٻي هندستاني طبيب صالح بن بهلا جو نالو به ملي ٿو، جيڪو شاهي طبيب جبرئيل جي قد ڪاٺ جو حڪيم هو. +هن هارون الرشيد جي ڀيڻيوئي جي مرض جو ڪامياب علاج ڪري وڏي شهرت ماڻي، جنهن کي شاهي طبيب جبرئيل جواب ڏئي چڪو هو ۽ سندس موت جي اڳڪٿي ڪري ڇڏي هائين. +193 هه (8 ــ 807ع) ۾ خليفي هارون رشيد وفات ڪيائين. +مامون رشيد جي خلافت جي شروعات. +ھارون رشيد جي وفات کان پوءِ محرم 198 هه ۾ مامون تخت تي ويٺو پر سنڌ جي گورنري تي داؤد کي ئي سهڻي انتظام جي ڪري رهڻ ڏنائين. +انهيءَ زماني ۾ بني ڪنده جو آزاد ڪيل غلام ابوالصمه سنڌ پهتو ۽ ڪجهه ڏينهن بعد قبضو ڪري ورتائين. +هو انهن ماڻهن مان هو جيڪي اڳ داؤد سان سنڌ ۾ آيا هئا. +پڄاڻي. +205 هه (21 ــ 820ع) تي داؤد سنڌ جي ويهه سال حڪومت هلائي وفات ڪئي. +هو وڏو دلير ۽ مضبوط ارادن وارو انسان هو. +سنڌ جي عرب دؤر جي گورنرن ۾ جنيد کانپوءِ هن جهڙو جوان نٿو ملي. +سندس دؤر کي سنڌ جو سنهري دؤر چيو وڃي ٿو.ابن اثير ۽ ابن خلدون لکن ٿا تہ سنه 205هجري ۾ دائود عالم فاني کي ڇڏي عالم آخرت ڏي راهي ٿيو. +مامون هن جي خدمتن جو قدر سڃاڻي سندس جاءِ تي سندس پٽ بشير کي سنڌ جو والي مقرر ڪيو، ۽ هن کانئس انجام ورتو ته هو هر سال ڏهه لک درهم خلافت جي خزاني ۾ داخل ڪندو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41650.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41650.txt new file mode 100644 index 0000000..99c83b8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41650.txt @@ -0,0 +1,39 @@ +بشر بن دائود +بشر بن داؤد مهلبي: +مامون رشيد، داؤد جي وفات کان پوءِ سندس پٽ بشر کي سنڌ جي گورنري ڏني. +هو شروعات ۾ ته دارالخلافت واعدو ڪيل پئسا موڪليندو رهيو پر پوءِ ارڏو ٿي بيٺو ۽ نافرماني اختيار ڪري خودمختياريءَ جو اعلان ڪيائين. +مامون 212 هه (28 ــ 827ع) تي بشر جي خبر وٺڻ لاءِ حاجب بن صالح کي سنڌ جو گورنر ڪري موڪليو پر حاجب ڊڄڻو هئڻ ڪري بشر سان مقابلو نه ڪري سگهيو.ابن اثير ۽ ابن خلدون لکن ٿا ته سنه 205هجري ۾ دائود عالم فاني کي ڇڏي عالم آخرت ڏي راهي ٿيو. +مامون هن جي خدمتن جو قدر سڃاڻي سندس جاءِ تي سندس پٽ بشير کي سنڌ جو والي مقرر ڪيو، ۽ هن کانئس انجام ورتو ته هو هر سال ڏهه لک درهم خلافت جي خزاني ۾ داخل ڪندو +بشير چار پنج سال سنڌ جي حڪومت تي رهيو مگر پنهنجي فضول خرچين جي سببان سرڪاري روپيا خزاني ۾ داخل ڪري نه سگهيو، جنهن تي ماڻهن کي طرح طرح جا خيالات قائم ڪرڻ جو موقع ملي ويو. +هيءَ خبر مامون جي ڪنن تي ان طرح وڌائي وڃي پهچائي ويئي ته هو سرڪاري پئسا کائي ويو ۽ بغاوت تي تيار آهي. +حاجب بن صالح جي مقرري. +مامون حاجب بن صالح کي حڪم ڏنو ته سر زمين سنڌ ۾ پهچي بشير بن دائود کان سرڪاري طلب وصول ڪري ۽ اُتي جي حڪومت پنهنجي هٿ ۾ وٺي. +سڀ منزلون طئي ڪري هو مڪران ۾ داخل ٿيو جتان بشير جي حڪومت شروع ٿئي ٿي. +ڇو ته دائود جي قبضي ۾ سنڌ سان گڏ مڪران به هو جو هن جي مرڻ بعد ساڳي طرح بشير جي قبضي ۾ ڏنو ويو هو +بشير مڪران جي حڪومت تي پنهنجي طرفان پنهنجي هڪ ڀاءُ کي مقرر ڪيو هو. +حاجب مڪران پهچڻ شرط ان سان مليو ۽ پنهنجي اچڻ جو سبب بيان ڪيو، مامون جو پروانو ڏيکاريو ۽ کانئس گهر ڪئي ته مڪران جي حڪومت منهنجي حوالي ڪر. +بشير جي ڀاءُ چيو ته ”بيشڪ اوهان جي حڪم جي تعميل اکين سان ڪئي ويندي، مگر توهان اول منصوره ۾ وڃو ۽ بشير جي هٿان سمورا انتظام وٺي پنهنجي هٿ ۾ ڪريو، تنهن کان پوءِ جڏهن بشير مون کي لکندو تڏهن آئون به هتي جي حڪومت اوهان جي حوالي ڪندس، ڇو ته آئون ته قاعدي موجب بشير جو ئي تابعدار آهيان. +“ يعقوبي لکي ٿو ته ٻنهي جي وچ ۾ بحث ايتري قدر وڌي ويو جو حاجب سخت غصي ۾ اچي مامون کي لکي موڪليو ته بشير بغاوت ڪري بيعت ٽوڙي ڇڏي ۽ وڙهڻ لاءِ تيار آهي +ابن اثير ۽ ابن خلدون جو بيان آهي ته بشير حاجب کي شڪست ڏني ۽ هو منصوره تي شڪست کائي مڪران ۾ واپس ويو ۽ اتان اچي پوءِ مامون کي هي اطلاع ڏنو +يعقوبي مطابق حاجب هي خط حقيقت جي خلاف رڳو ان ڪري لکي موڪليو ته کيس بشير ۽ ان جي عزيزن تي ظلم ۽ زيادتي ڪرڻ جو وجهه ملي، ۽ انهي ئي غرض تي هو جواب اچڻ جي انتظار ۾ اتي مڪران ۾ ئي ويهي رهيو ته سندس خواهش مطابق جواب اچڻ تي فوج تيار ڪري ڪافي قوت سان منصوره ۾ داخل ٿئي. +مگر هن جو نتيجو بلڪل برخلاف نڪتو. +مامون کي بشير جي نافرماني جو يقين نه ٿيو پر ان سان گڏ حاجب جي نسبت هي خيال به قائم ٿي ويو ته ضعيف، ڪمزور ۽ بي همت آهي. +غسانبن عباد جي مقرري. +مامون اميرن سان مشاورت ڪري غسان کي مقرر ڪرڻ جو فيصلو ڪيو يعقوبي لکي ٿو ته غسان جي نسبت پڪي راءِ قائم ڪري محمد بن عباد تغلبي کي جو بصري جي شهر ۾ نهايت ئي اثر وارو ماڻهو هو ۽ اتي هڪ سردار جي حيثيت رکندو هو، پاڻ وٽ گهرايو ۽ کيس چيائين ”تو ڪا ٻي ڳالهه ٻڌي آهي؟ +بشير باغي ٿي ويو. +“ محمد عرض ڪيو ”سائين! +ڇا مجال جو ائين ٿئي، هو اهڙو ماڻهو ئي ڪونهي جنهن ۾ اهو گمان ڪري سگهجي، هن هرگز بغاوت نه ڪئي هوندي. +“ مامون چيو ”چڱو تڏهن آئون تنهنجي ڀاءُ غسان کي اوڏاهين روانو ٿو ڪريان ۽ تون به ساڻس گڏجي وڃ. +“ محمد بن عباد چيو ”جيڪو حڪم ٿئي، آئون وڃڻ لاءِ تيار آهيان. +يعقوبي ۽ ابن اثير مطابق حاجب کي ناڪاميءَ جو الزام ڏيئي واپس گهرايو ويو ۽ غسان سنه 213 هه ۾ گهڻي فوج وٺي پنهنجي ڀاءُ سميت سنڌ ڏي روانو ٿيو. +غسان پاڻ سان گڏ يحى بن خالد برمڪي جي پٽ موسى کي به پاڻ سان کنيو ڇو ته ان جي لاءِ به مامون حڪم ڏنو هو ته بشير کي گرفتار ڪري حڪومت جي واڳ موسى جي هٿ ۾ ڏيئي ڇڏج ۽ کائنس اقرار وٺج ته سالاني ڏهه لک درهم خلافت جي خزاني ۾ نذر ڏيندو رهي. +انهن تجويزن ۽ تيارين سان غسان سر زمين سنڌ ۾ داخل ٿيو +جڏهن غسان منصوره جي ويجهو پهتو ۽ بشير کي هن جي اچڻ جي خبر پهتي تڏهن هو سندس استقبال لاءِ شهر کان ٻاهر نڪتو. +يعقوبي لکي ٿو ته جيئن بغداد ۾ ٻڌو ويو هو ان جي خلاف غسان هتي اچي ڏٺو ته ڪجهه به نه هو. +بشير کان ڪنهن به قسم جي مخالفت ۽ نافرماني ظاهر نه ٿي، ۽ جڏهن سندس معزولي ۽ موسى جي مقرري جو حال ساڻس بيان ڪيو ويو تڏهن هن فرمان خلافت جي اڳيان يڪدم ڪنڌ جهڪائي ڏنو ۽ خود بخود حڪومت جي ساري دفتر ۽ انتظامن جي چارج موسى جي هٿ ۾ ڏيئي ڇڏي +بشر بن دائود جي مامون رشيد وٽ پيشي. +غسان موسى کي والي سنڌ جي حيثيت سان منصوره ۾ ڇڏي ۽ بشير کي ساڻ وٺي بغداد ڏي ڪوچ ڪيو، سنه 216 هه ۾ بشير کي وٺي آڻي مامون جي خدمت ۾ حاضر ڪيو. +مامون بشير جي مخالفت جو حال ٻڌي قبيلي مهلب جي ٻين به ڪيترن ئي ماڻهن کي قيد ۾ رکي ڇڏيو هو. +ابن اثير لکيو آهي ته جڏهن غسان بشير کي وٺي آيو ۽ سندس سفارش ڪري يقين ڏياريو ته هن کان ڪا به نافرماني ظاهر نه ٿي آهي تڏهن مامون سمجهي ويو ته هيءَ خاص حاجب جي زيادتي آهي. +پوءِ يڪدم سڀني مهلبي ماڻهن کي ڇڏي ڏنائين جي بي خطا ۽ بي قصور عربي رسمن موجب گرفتار ڪيا ويا هئا بشير جي ذمي جا سرڪاري طلب باقي رهيل هئي سا به مامون سندس فرمانبرداري سبب خوش ٿي ڇڏي ڏني ۽ بشير جون سڀ خطائون معاف ڪيون. +بشير ۽ سندس قبيلي جا جيڪي به ماڻهو گرفتار ڪيا ويا هئا تن سڀني کي انعام ڏنائين"/>. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41651.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41651.txt new file mode 100644 index 0000000..56abf23 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41651.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +غسان بن عباد +غسان بن عباد: +213 هه تي مامون رشيد، غسان بن عباد مهلبي کي پنهنجي ڀاءَ محمد بن عماد سوڌي سنڌ روانو ڪيو ۽ حڪم ڏنائين ته سنڌ جي صورتحال سڌاري باغي بشر کي منهنجي خدمت ۾ پيش ڪيو وڇي ۽ اتان موٽڻ وقت سنڌ جون واڳون موسيٰ بن يحييٰ بن خالد برمڪي جي حوالي ڪيون وڃڻ. +تفصيلي احوال. +213 هه (29 ــ 229ع) ۾ جڏهن غسان منصوره پهتو ته بشر مهاڏو اٽڪائڻ کان سواءِ ئي حڪومت غسان جي هٿن ۾ ڏئي ڇڏي.غسان، بشر کي پڪڙي جيل ۾ واڙي ڇڏيو.جڏهن سنڌ جون حالتون سڌرڻ لڳيون ته غسان مامون جي حڪم مطابق گورنريءَ جي ڪرسيءَ تي موسيٰ برمڪي کي ويهاريو. +216 هه ۾ غسان، بشر کي وٺي بغداد پهتو ۽ سندس سفارش ڪندي مامون جي حوالي ڪيائي. +خليفي مامون، بشر ۽ جيڪي مائٽ سندس گرفتار ڪيا ويا هئا، تن سڀني کي معاف ڪري آزاد ڪري ڇڏيو. +جنهن زماني ۾ غسان سنڌ ۾ آيو هو ۽ واپس وڃڻ جا سانباهه ڪري رهيو هو ان وقت هتان جي هڪ راجا بالاچندر غسان کي پنهنجي درٻار ۾ بي ادبي سان سڏرايو، غسان انهيءَ گستاخيءَ جو راجا کي سبق سيکارڻ چاهيو هو پر پوءِ پوئتي موٽڻ جي تڪڙ ڪري رهجي ويو. +چيو وڃي ٿو ته غسان سان گڏ مشهور طبيب ابراهيم بن فرازون به سنڌ آيو هو. +ابراهيم جڏهن هتي مور کاڌو ته حيران ٿي ويو ۽ چوڻ لڳو مان زندگيءَ ۾ ڪڏهن اهڙو لذيذ گوشت ناهي کاڌو. +ان کان پوءِ هو جيترو عرصو سنڌ ۾ رهيو مور جو گوشت کائيندو رهيو. +مؤرخ يعقوبي لکي ٿو ته جڏهن غسان منصوره جي ويجهو پهتو ۽ بشير کي هن جي اچڻ جي خبر پهتي تڏهن هو سندس استقبال لاءِ شهر کان ٻاهر نڪتو ۽ وڏي تعظيم ۽ تڪريم سان هن کي هٿ هٿ ۾ ڏيئي وٺي آيو. +جيئن بغداد ۾ ٻڌو ويو هو ان جي خلاف غسان هتي اچي ڏٺو ته ڪجهه به نه هو. +بشير کان ڪنهن به قسم جي مخالفت ۽ نافرماني ظاهر نه ٿي، ۽ جڏهن سندس معزولي ۽ موسى جي مقرري جو حال ساڻس بيان ڪيو ويو تڏهن هن فرمان خلافت جي اڳيان يڪدم ڪنڌ جهڪائي ڏنو ۽ خود بخود حڪومت جي ساري دفتر ۽ انتظامن جي چارج موسى جي هٿ ۾ ڏيئي ڇڏي. +غسان انهن سڀني ڳالهين جي پورائي ڪري سنڌ جي دفتر ۽ ٻين ڪمن جي بخوبي اصلاح ڪئي ۽ سڀ ڪم ٺاهي ٺوڪي موسى کي خوب سمجهاڻيون ڏيئي ٻڌايو ته انتظام هن طرح رکڻ گهرجي.،طبقات الا طباء ۾ غسان سان گڏ آيل طبيب ابراهيم بن فزارون جو بيان آهي ته غسان کي هتي مور جي گوشت ڏاڍو پسند آيو. +هو چوندو هو ته مون پنهنجي عمر ۾ هن کان سٺو گوشت ٻيو ڪو به نه کاڌو آهي. +هو جيترا ڏينهن هتي رهيو، مور جو گوشت ڀڃي ڀڃي پئي کاڌائين diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41652.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41652.txt new file mode 100644 index 0000000..5479994 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41652.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +موسي بن يحيٰ برمڪي +موسى بن يحى برمڪي: +غسان جي وڃڻ کانپوءِ موسيٰ بن يحيٰ بن خالد برمڪي جڏهن سنڌ جو واڳون سنڀاليون ته حالتن جو جائزو وٺڻ بعد سڀ کان پهريان ان راجا ڏانهن راغب ٿيو جنهن غسان سان گستاخي ڪئي هئي. +تفصيلي احوال. +موسيٰ راجا بالا جي علائقي اڀرندي ضلعن ڏانهن هڪ فوجي جٿو اماڻيو. +جڏهن لشڪر اتي پهتو ته راجا پنهنجي فوج سان گڏ مقابلي لاءِ آيو پر مسلمانن جي حملي جي سٽ نه سهي سگهيو ۽ گرفتار ٿي موسيٰ اڳيان آندو ويو. +راجا پنج لک درهم موسيٰ کي آڇيا پر هن نه مڃيو ۽ قتل ڪرائي ڇڏرايائينس.عرب مؤرخ بلاذري لکيو آهي ته هي راجا پهريائين اسلامي سلطنت جو مطيع هو پر پوءِ کائونس بغاوت جا آثار پڌرا ٿيڻ لڳا،تنهنڪري موسى مٿس چڙهائي ڪري گرفتار ڪيو ۽ گرفتاري کان پوءِ جيتوڻيڪ گهڻي ئي منت ميڙ ڪيائين ۽ لالچ ڏنائين مگر موسى کيس معافي نه ڏني ۽ قتل ڪري ڇڏيو. +موسيٰ جي زماني ۾ سنڌ مان جيڪا رقم بغداد ويندي هئي تاريخدانن مطابق خرچ پکو ڪڍي ڪري اٽڪل ڏهه لک درهم هوندي هئي. +موسيٰ جو ڳاڻيٽو سنڌ جي ڪامياب گورنرن ۾ ٿئي ٿو. +هن ملڪ جي سڀني معاملن تي خاص ڌيان ڏنو ۽ انيڪ سڌارا آندا. +حجازي قبيلا به سندس دٻدٻي ۽ روب اڳيان چپ ڪري ويهي رهيا. +218 هه (34 ــ 833ع) ۾ خليفو مامون رشيد هن فاني دنيا کي الوداع چئي آخرت جي سفر ڏانهن هليو ويو، ان وقت سنڌ جو گورنر موسيٰ بن يحييٰ ئي هو.مامون کان پوءِ 218ع ۾ هارون جو وچون پٽ ابو اسحاق جنهن جو لقب معتصم باالله هو، خليفو ٿيو. +معتصم باالله جي زماني ۾ 221 هه (36 ــ 835ع) تي سنڌ جو گورنر موسيٰ برمڪي لاڏاڻو ڪري ويو. +سندس وصيت مطابق پٽ عمران برمڪي کي گاديءَ تي ويهاريو ويو +پڄاڻي. +مامون جي پڇاڙي تائين منصوره جي حڪومت موسى برمڪي جي هٿ ۾ هئي ۽ معتصم جي ابتدائي زماني ۾ به اُهو ئي حڪمران هو. +ان جي نسبت مؤرخن جو چوڻ آهي ته هو هڪ نيڪ ۽ فياض فرمانروا هو. +هن بلڪل انصاف ۽ عدل پروري سان حڪومت ڪئي ۽ سنڌ ۾ پنهنجي نيڪين ۽ رهم دلين جون گهڻيون يادگارون ڇڏيون، ۽ آخر ڪن ڏينهن بعد پنهنجي حياتي جو مدو پورو ڪري سنه 221 هه ۾ عالم آخرت کي روانو ٿيو ۽ مرڻ وقت پنهنجي پٽ عمران کي پنهنجو جانشين مقرر ڪري ويو. +عرب مؤرخ بلاذري لکي ٿو ته دارالخلافت ۾ جڏهن هيءَ خبر پهتي تڏهن خليفي معتصم بالله به عمران کي سنڌ جو والي تسليم ڪيو ۽ حڪومت جو پروانو لکي ڏانهس ڏياري موڪليو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41653.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41653.txt new file mode 100644 index 0000000..ba53eb3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41653.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +عمران بن موسي برمڪي +عمران بن موسيٰ برمڪي: +معتصم باالله جي زماني ۾ 221 هه (36 ــ 835ع) تي سنڌ جو گورنر موسيٰ برمڪي لاڏاڻو ڪري ويو. +سندس وصيت مطابق پٽ عمران برمڪي کي گاديءَ تي ويهاريو ويو جنهن جي منظوري معتصم باالله به ڏني. +قيقان تي حملو. +عرب مؤرخ بلاذري لکي ٿو ته عمران کي جڏهن خليفي پاران حڪومت جو پروانو ملي ويو تہ سڀ کان اول هن قيقان تي حملو ڪيو جنهن تي جاٽ قوم جو قبضو ٿي ويو هو. +جاٽن کي سندن سرڪشي ۽ بي فرماني سبب خوب سزائون ڏنيون ۽ بلڪل چڱي طرح انهن جي پاڙ پٽي قيقان تي قبضو ڪيو. +هي ڪارروائيون ڪري هو واپس آيو. +موٽڻ وقت رستي ۾ دريا جي ڪناري هڪ مناسب مڪان ڏسي اتي نئون شهر ٻڌايو، جنهن جو نالو ”بيضاءِ“ رکيائين ۽ ان ۾ فوجي ڇانوڻيون ٺهرائي منصوره ۾ هليو ويو. +اعجازالحق قدوسي مطابق عمران جڏهن ذمينواري سنڀالي ته ان وقت جاٽن وري ٻيهر ڪر کنيو پر عمران جي بروقت ڪارروائي انهن جي پاڙ پٽي ڇڏي. +هن ان علائقي ۾ هڪ شهر ”بيضاءِ“ اڏيو ۽ اتي هڪ فوجي ڇانوڻي به قائم ڪئي، جيئن وري ڪوئي فتنو کڙو نه ٿئي. +قندابيل تي فوج ڪشي. +شهر قندابيل (گنداوي) جيڪو جبلن تي اڏيل هو، تي محمد بن خليل نالي هڪ شخص قبضو ڪري ويٺو هو ۽ ماڻهو خلافت کان منهن موڙي ويٺا هئا، تن کي عمران سٺي سيکت ڏني ۽ شهر تي قبضو ڪري سرڪش ۽ فتني باز سردارن کي اتان لڏائي قصدار موڪليو. +بلاذري لکيو آهي ته هي شهر جبل جي چوٽي تي هو ۽ نهايت مضبوط، مگر عمران جڏهن اچي هن شهر کي گهيرو ڪيو تڏهن محمد بن خليل ٿورا ڏينهن قلعي بند ٿي ويهڻ بعد آخر عاجز ٿي ٻاهر نڪتو ۽ مقابلو ڪيو، جنهن ۾ عمران کيس شڪست ڏيئي وڃي شهر تي قبضو ڪيو ۽ اتي جي سڀني سرڪش ۽ فتنه پرداز عرب سردارن کي اتان لڏي وڃي شهر قصدار ۾ رهڻ جو حڪم ڏنو. +انهي طريقي سان سڀ فسادي ماڻهو قندابيل مان نڪري ويا ۽ امن امان قائم ٿي ويو +ميد قوم جي بغاوت. +هو اڃا انهيءَ فتني کان واندو ئي مس ٿيو هو ته ميد قوم جي بغاوت جي خبر به اچي پهتس. +جلدي ۾ گهوڙا ڊوڙائي وڃي ميدن جي علائقي ۾ پهتو ۽ ساڻن جنگ جوٽيائين. +انهيءَ جنگ ۾ ٽي هزار ميد تلوار جو کاڄ بڻيا. +ميدن کي ماري مڃائي عمران اروڙ پهتو ۽ جاٽن کي پنهنجي اڳيان پيش ڪرڻ جو حڪم ڏنائين. +جاٽ جڏهن حاضر ٿيا ته انهن جي هٿن تي مهرون هڻائي مٿن ڍل مقرر ڪيائين ۽ حڪم ڏنائين ته راجا چچ جي زماني جي رسم مطابق پاڻ سان گڏ هڪ ڪتو رکن. +اهڙي حڪم کان پوءِ هڪ ڪتي جي قيمت پنجاهه درهمن تائين پهچي ويئي. +ان بعد عمران ٻيهر ميدن تي اچي ڪڙڪيو پر هو قلعي اندر ڀڄي ويا. +قلعي ٻاهران مٺي پاڻي جي هڪ واهي وهندي هئي، جنهن مان شهر وارن کي پيئڻ جو پاڻي ملندو هو. +عمران ڇا ڪيو جو سمنڊ مان کاٽي کڻائي ان جو کارو پاڻي اچي ان واهيءَ ۾ ملايائين، جنهن جي ڪري شهر وارا پاڻي ڍڪ لاءِ سڪي مئا پر تڏهن به شهر جا دروازا نه کوليائون. +هو ڪجهه ڏينهن کان پوءِ ضرور آڻ مڃين ها پر هيڏانهن نزاري ۽ يماني جهڳڙي وري ٻيهر ڪر کنيو ۽ عمران کي واپس موٽڻو پيو.ساڳيو واقعو عرب مؤرخ بلاذري جي بيان مطابق وري ھينئن آهي ته عمران هنن ماڻهن سان جيڪي لڙايون ڪيون تن ۾ به خونريزي گهڻي ٿي. +خاص قوم ميد مان ٽي هزار ماڻهو قتل ٿي ويا مگر انهي هوندي به انهن اطاعت جو اقرار نه ڪيو تڏهن عمران وڌي وڃي سندن شهر گي گهيرو ڪيو ۽ ارادو ڪيائين ته چاهي ڪجهه به ٿي پوي مگر هنن کي جوڳي سزا ڏيڻ ڌاران اصل نه ڇڏبو. +هن گهيري جي وقت ۾ عمران هڪ پٿر جو مضبوط رستو ٺهرايو جو ”سڪته الميد“ جي نالي سان مشهور ٿيو. +پوءِ هو شهر کان ٿورو هٽي وڃي دريا جي ڪناري تي منزل انداز ٿيو ۽ اتي انهن جاٽن کي، جي گرفتار ڪري پاڻ سان وٺي آيو هو، پاڻ وٽ گهرايو ۽ سندن هٿن تي مهرون لڳرايون ۽ کين حڪم ڏنو ته جڏهن به توهان کان حاضري ورتي وڃي تڏهن راجا چچ جي جاري ڪيل فرمان موجب توهان مان هر شخص هڪڙو ڪتو پاڻ سان ضرور آڻي جنهن ڪري هو آساني سان سڃاپجي سگهي. +ان حڪم جو هي نتيجو ٿيو جو ڪتن جي قيمت وڌي ويئي ۽ ڪن وقتن نه به مليا ٿي ۽ آخر هڪ هڪ ڪتو پنجاهه پنجاهه درهم (ساڍا ٻارنهن روپيا) تي وڪاڻو ٿي +بلاذري وڌيڪ لکيو آهي ته ان کان پوءِ عمران وڏي زور سان ميدن تي حملو ڪيو جنهن ۾ جاٽ قوم جي انهن سردارن جي اسلام قبول ڪيو هو کيس نهايت ئي زوردار مدد ڏني. +عمران هن حملي وقت نه فقط ميدن جي شهر تي گهيرو ڪري ٻاهرين مدد روڪي، بلڪہ شهر جي وچان جيڪا مٺي پاڻي جي نهر وهي پئي ان ۾ سمنڊ وٽان کاٽي کڻائي ان جو کارو پاڻي آڻي هن نهر ۾ ملايو جنهن ڪري نهر جو پاڻي پيئڻ جي لائق نه رهيو ۽ شهر وارا پاڻي جي هڪ سرڪي لاءِ به سڪي رهيا. +مگر انهي هوندي به شهر جا دروازا نہ کليا ۽ اطاعت ڪانہ ٿي +حجازي ۽ يمني قبيلن جو تعصب ۽ عمران جو قتل. +حالتون اهڙيون ٿي ويون جو عمران کي يمنين جو پاسو کڻڻو پيو، جنهن جي ڪري حجازي (نزاري) سندس خلاف ٿي ويا ۽ حجازين جي هڪ سردار عمر بن عبدالعزيز هباري وڏي چالاڪي سان عمران کي پنهنجي تلوار جو شڪار بڻايو. +عمران جي قتل سان سنڌ کي وڏو نقصان رسيو، ڇو ته اڃا ميدن جو ئي چڱيءَ طرح خاتمو نه ٿيو هو ۽ هيڏي وڏي هاڃي ته ٻين سردارن جو من به وڌائي ڇڏيو ۽ هرڪوئي شهر ڦٻائي ويهي رهيو. +مؤرخ بلاذري جي بيان مطابق يمانيه ۽ نزاريه عربي قبائل جو تعصب سنڌ جي اندر ڀڙڪي اٿيو. +عمران يمانيه ماڻهن جو طرفدار هو. +بس انهي دشمني سبب نزاري ماڻهو سندس جان وٺڻ جي پٺيان تيار ٿي ويا. +عمر بن عبدالعزيز هباري جو هبار بن اسود جي نسل مان هو ۽ پنهنجي جرئت ۽ لياقت جي سببان سڀني نزارين جو سردار مڃيو ٿي ويو، سو يڪايڪ اُٿي کڙو ٿيو ۽ هڪ فوج وٺي عمران جي مقابلي لاءِ نڪتو +عمران ميدن جي گهيري ۾ ايتري قدر سرگرم هو جو ٻئي ڪنهن به معاملي جي طرف ڪا توجه نٿي ڪيائين. +هن کي عمر جي رواني ٿيڻ جي ڪا به خبر نه هئي ۽ هو نهايت ئي تيزي سان منزلون طئي ڪندو اهڙو اوچتو اچي ڪڙڪيو جو عمران جو لشڪر هوشيار به نه ٿيو ته هن چالاڪ حريف يڪايڪ حملو ڪري عمران کي ماري وڌو. +هي عمر بن عبدالعزيز ٽن پيڙهين کان هندوستان ۾ رهندڙ هو ۽ هن جو ڏاڏو حڪم بن عوافه ڪلبي سان گڏ سنڌ ۾ وارد ٿيو هو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41654.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41654.txt new file mode 100644 index 0000000..b691c4f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41654.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +عنبسا بن اسحاق +عنبسا بن اسحاق: +عمران کان پوءِ 226 هه عنبسه بن اسحاق سنڌ جو گورنر ٿي آيو ۽ حالتن کي پنهنجي ضبط ۾ آندائين. +نامور ترڪي سردار ايتاخ جي سفارش تي عنبسه سنڌ جي والي واري عهدي تي مقرر ڪيو ويو هو +تفصيلي احوال. +تحفة الڪرام جي حاشيي مطابق ايتاخ التر کي سنڌ جو گورنر مقرر ڪيو ويو هو، جنهن پنهنجي طرفان عنبسه کي موڪليو. +پر يعقوبي مطابق معتصم باالله پاڻ هن کي مقرر ڪيو هو ۽ هو الواثق جي عهد تائين رهيو.سندس گهڻو وقت انهن سردارن سان مهاڏو اٽڪائڻ ۾ گذريو، جيڪي عمران جي قتل کان پوءِ خودمختيار بڻجي شهرن تي قبضو ڪري ويٺا هئا.عمران جي مارجي وڃڻ جي خبر جڏهن معتصم کي پهتي تڏهن هن کي اها ڳالهه نه وڻي ھن يڪدم عنبسه بن اسحاق ضبي کي سنڌ جو والي مقرر ڪري روانو ڪيو. +عمر بن عبدالعزيز اگرچه هڪ لائق والي کي ماري وڌو هو، ۽ پاڻ به ذاتي طور هڪ وڏي قوت وارو ماڻهو هو ڇو ته سنڌ جي مسلمانن تي تن ڏينهن ۾ هن کان زياده ٻئي ڪنهن به ماڻهو جو اثر نه هو، مگر خليفي معتصم جي طرفان عمران جي جاءِ تي جڏهن عنبسه بن اسحاق ضبي مقرر ٿي آيو تڏهن هن کي سواءِ اطاعت ۽ فرمانبرداري جي ٻيو ڪو چارو نظر نه آيو. +ان سان گڏ هي به صاف معلوم ٿئي ٿو ته خود عنبسه جي دل تي به عمر جي طاقت جو ايترو اثر پيل هو جو جيتوڻيڪ خلافت جي منشا هيءَ هئي ته هن جي طاقت ٽوڙي ڇڏجي، مگر عنبسه کيس ڪجهه به نه ڪيو ۽ ٻين سڀني پاسن جي مسلمانن سردارن جتي جتي بي فرماني ڪئي انهن سڀني کي خوب سزائون ڏيئي هي به ثابت ڪري ڏيکاريو ته هو ڪو دل جو ڪمزور نه هو +يعقوبي لکي ٿو ته عنبسه جڏهن سنڌ جي حڪومت تي مقرر ٿي آيو تڏهن هن جي منصوره ۾ پهچڻ کان اڳ عربي نسل جا ڪيترائي وڏا اثر وارا سردار گهڻن شهرن کي دٻائي ويهي رهيا هئا مگر جڏهن هو منصوره ۾ داخل ٿي ويو، تڏهن مجبوراً سڀني سواء عثمان نالي سردار جي اطاعت جو گردن جهڪائي ڏنو، ۽ سندس خدمت ۾ حاضر ٿي سنڌ جي حڪومت ملڻ جي مبارڪباد ڏني. +عنبسه هڪ لشڪر وٺي مٿس چڙهائي ڪري ويو. +عثمان شهر ۾ لڪي وڃي پناهه ورتي ۽ اهڙي مضبوطي ۽ حڪمت عملي سان مقابلو ڪندو رهيو جو حملي ڪندڙن کي نون سالن جي لاڳيتي گهيري کان پوءِ مس وڃي فتح نصيب ٿي +ديبل ۾ تعميراتي ڪم. +عنبسه ديبل جون عمارتون ۽ روڊ رستا ٺاهرايا. +ديبل جي مندر جيڪو محمد بن قاسم جي منجنيقن جو نشانو بڻجي ويران پيو هو. +جو مرڪزي منارو ٽوڙائي ان مٿان ڇت لڳرائي کيس سينٽرل جيل طور ڪتب آندائين. +منارو جي بچيل پٿرن سان شهر جي مرمت ڪرائي وئي. +بلاذري مطابق عنبسا بن اسحاق، منصوره جي سڀني انتظامن کان واندو ٿي، شهر ديول جي واٽ ورتي، هيستائين سرڪاري ڏوهارين کي بند رکڻ لاءِ سنڌ ۾ ڪا به خاص عمارت موجود نه هئي. +عنبسه کي هتي جي فسادن، بغاوت ۽ آپي خاني ٽولن کي دٻائڻ لاءِ گهڻن ماڻهن جي قيد ۾ رکڻ جي ضرورت پيش آئي. +تنهنڪري هن ديول ۾ پهچي، انهيءَ قديم شڪسته حال مندر کي ان ڪم لاءِ رٿيو، جو محمد بن قاسم جي حملي وقت منجنيق عروس جي مار کائي چڪو هو ۽ ڏيڍ سؤ ورهيه گذري وڃڻ هوندي به هو اڃان تائين بيٺو زماني کي پنهنجو گذريل حال ٻڌائي رهيو هو. +عنبسه مندر جي طولائي گنبذ جي چوٽي ڀڃائي ڪيرائي ڇڏي ۽ سندس ڇت وري نئين سر عام جاين وانگي سنئين سڌي ٺهرائي ۽ اڳوڻي عمارت مان جيڪي پٿر نڪتا، سي شهر جي ٻين ضروري عمارتن جي مرمت ۾ ڪم آندا. +هن کي شهر ديول جي اصلاح جي بلڪل گهڻي خواهش هئي، جنهن ڏي هو هاڻي پوري آزادي ۽ فارغ البالي سان توجهه ڪري سگهيو +اھو سنڌ جو پھريون جيل يا سرڪاري قيد خانو ھيو +معزولي. +معتصم باالله جي وفات کانپوءِ 227هه ۾ سندس پٽ ابو جعفر هارون ملقب المعروف واثق باالله خلافت جي تخت تي ويٺو. +سنڌ ۾ ان وقت عنبسه ئي گورنر هو. +232هه ۾ واثق باالله جي وفات ٿي وئي. +جعفر بن معتصم ملقب (متوڪل علي الله) +232هه (47 ـــ 846ع) کان 246هه (61 ـــ 860ع) واثق جي وڃڻ بعد ان جو پٽ جعفر بن معتصم جنهن جو لقب متوڪل علي الله هو، خليفو ٿيو. +ان عنبسه کي لاهي هارون بن ابي خالد مروزي کي سنڌ جو گورنر بڻايو +مؤرخ يعقوبي مطابق سنه 232 هه کان سنه 247 هه تائين هاڻي سنه 232 هه آيو ۽ واثق بالله کي سفر آخرت پيش اچي ويو. +خلافت جو تاج المتوڪل بالله جي سر تي رکيو ويو. +هن تخت تي ويهڻ شرط واثق جي زماني واري نامور ترڪي سردار ايتاخ کي ڪنهن ناراضپي سبب قتل ڪرائي ڇڏيو. +سنڌ جو والي عنبسه انهي ئي جي سفارش سان ان عهدي تي مقرر ڪيو ويو هو. +جڏهن متوڪل خلافت جو تاج پنهنجي مٿي تي رکي ايتاخ کي تباه ڪري ڇڏيو، تڏهن سندس نظر هن جي مقرر ڪيل سردارن ڏي به ڊوڙڻ لڳي. +اهي خبرون ٻڌي عنبسه کي به اچي ڊپ ورتو ۽ آخر هن مصلحت ان ڳالهه ۾ ڏٺي جو سنڌ کي ڇڏي عراق هليو ويو. +انهيءَ لاءِ ته بغداد جي ويجهو پهچي ماڻهن کي پاڻ سان موافق ڪرڻ جي ڪوشش ڪري.اهڙي نازڪ وقت ۾ جڏهن ته اڳئي پر غضب نگاهون پئجي رهيون هيون، عنبسه جو پنهنجي هيڊ ڪوارٽر کي ڇڏڻ متوڪل جي لاءِ هڪ ڪافي بهانو هو. +هن يڪدم کيس معزول ڪري هارون بن ابي خالد مروزي کي سندس جاءِ تي مقرر ڪيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41655.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41655.txt new file mode 100644 index 0000000..2c119ee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41655.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ھارون بن ابي خآلد +هارون بن ابي خالد مروزي: 235 هه ۾ هارون جڏهن سنڌ جو گورنر ٿيو ته ان وقت سنڌ ۾ رب قبيلي (تراري) حجازين جو زور هو ۽ انهن جو سردار عمر بن عبدالعزيز هباري جنهن جو اڳ ۾ ذڪر اچي چڪو آهي، ايڏو طاقتور بڻجي چڪو هو جو سنڌ جا گورنر به ان کان ڊڄندا هئا. +تفصيلي تعارف. +هيڏانهن خلافت به ڪمزور ٿي چُڪي هئي ۽ جاهل ترڪي غلام ڇانئيل هئا. +ايران ۽ خراسان تي صفاري سندرو ٻڌي ويٺا هئا. +خلافت کان ڪي ئي صوبا پنهنجو پاند ڇڏائي چُڪا هئا ۽ انهيءَ سٿ ۾ سنڌ جي شامل ٿيڻ جا آثار به نظر اچي رهيا هئا. +هن ملڪ جي ننڍن ننڍن حصن تي ڪي ئي هندو ۽ مسلمان سردار سنڌ جي ماتحت حڪومت ڪندا هئا، جن مرڪز جي ڪمزوريءَ جو فائدو وٺندي سنڌ کي ڍل ڏيڻ بند ڪري ڇڏي ۽ سڌو سنئون مرڪز سان لاڳاپا رکڻ شروع ڪيا. +سندن اهو عمل ان ڪري ٿيو جيئن سنڌ جي گورنر جي فرمانبرداريءَ کان جان ڇٽي پئي. +اهڙي بي چيني واري دؤر ۾ 240هه (55 ــ 854ع) تي هارون مارجي ويو. +تاريخ يعقوبي مطابق هو مارجي نه ويو پر پنهنجي موت مري ويو. +بلاذري جي بيان مطابق هارون ڪي ٿورائي ڏينهن حڪومت ڪئي ته يڪايڪ سنڌ جي رهاڪو عربي قبيلن جا اچي پاڻ ۾ جهڳڙا پيدا ٿيا. +هارون جيڪا اصلاح جي ڪوشش ڪئي تنهنجو نتيجو اهو نڪتو جو فسادي ماڻهن سنه 240 هه ۾ سر زمين سنڌ جي ئي اندر کيس پورو ڪري ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41657.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41657.txt new file mode 100644 index 0000000..86b030a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41657.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +عمر بن عبدالله +تفصيلي تعارف. +ابو المنذر ڪنيت رکندڙ عمر بن عبدالله جڏهن 303 هه ۾ سنڌ جي حڪومت سنڀالي ته ان وقت مشهور عرب مؤرخ مسعودي سنڌ گهمڻ آيو، مسعودي هتي هڪ وڏي رئيس حمزه سان ملڻ جو ذڪر به ڪيو آهي. +عمر بن عبدالله جي ڏينهن ۾ ملڪ ترقي ڪئي ۽ منصوره جي پکيڙ ۾ واڌارو آيو،هڪ اندازي مطابق تقريباً ٽيهه لک ڳوٺ هئا، جتي ساوڪ ئي ساوڪ پکڙيل هئي. +عمر جو هڪ خاص وزير رياح هو ۽ شهر جو قاضي بي اشوارب جي خاندان مان هو. +عسڪري اعتبار کان به هي ملڪ سگهه رکندڙ هو، پنج هزار اسي جنگي هاٿي ۽ چاليهه هزار پيادل سپاهي سنڌ جي گورنر وٽ موجود هئا. +منصوره جا عام ماڻهو سنڌي ڳالهائيندا هئا جڏهن ته سرڪاري عملدارن جي گفتگو گهڻو ڪري سنڌي ۽ عربي ۾ ٿيندي هئي. +واپار جي ڪري ملڪ کي ان وقت وڏو فائدو رسيو ۽ سنڌ جو مال ٻين ملڪن جي منڊين ۾ پهتو، ملڪ جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ پنهنجو سڪو هلندو هو. +عمر بن عبدالله جي زماني ۾ هباري حڪومت جو بغداد سان گهڻو تعلق نه رهيو هو صرف خليفي جو هتي نالو ورتو ويندو هو. +هيڏانهن عباسي حڪومت به اندروني طور تي طاهري، ساماني، صفاري ۽ طولوني ڌڙن ۾ ورهائجي چڪي هئي ۽ مرڪز ڪمزور بڻجي چڪو هو، مقتدر جي دؤر ۾ مصر جي فاطمي حڪومت جو بنياد پيو جيڪا مرڪز کان صفا الڳ ۽ آزاد مذهبي فرقي جي وارث هئي. +انهيءَ حڪومت جو باني عبدالله مهدي جو پيءُ محمد الحبيب هيو جيڪو حمص ۾ رهندو هو ۽ حضرت امام صادق رضه جي پٽ اسماعيل جي اولاد مان هو. +سندس پوئلڳ جعفر صادق رضه کان پوءِ سندس پٽ اسماعيل جي امامت جا قائل هئا، تنهن ڪري سڀ کان اڳ ماڻهن کي ان طرف راغب ڪيائون ته عنقريب امام مهدي جو ظهور ٿيڻ وارو آهي ۽ هو علوي فاطمي هوندو. +فاطمي حڪومت جي صورت ۾ اچڻ کان اڳ اها تحريڪ تبليغ ذريعي يمن، حجاز، بحرين ۽ خراسان ۾ پکڙي ۽ وڌي ويجهي. +297 هه (10 ــ 909ع) ۾ الحبيب جي پٽ عبدالله جي هٿ تي رقاده ۾ ماڻهن بيعت ڪئي ۽ هن امير المؤمنين مهدي جو لقب اختيار ڪيو. +ان کان اڳ عباسي خليفن کان سواءِ ڪنهن به پاڻ کي امير المؤمنين نه چورايو هو. +تنهن ڪري فاطمي حڪومت جو بنياد ديني ۽ سياسي لحاظ کان عباسين جي مقابلي ۾ اچڻ هو ۽ اها خالص شيعيت ۽ اسماعيلي فڪر جي پرچارڪ هئي +سنڌ ۾ اسماعيلين جو پهريون پرچارڪ. +پهرئين فاطمي فرمانروا عبدالله المهدي سڄي دنيا ۾ پنهنجا پوئلڳ شيعت جي تبليغ لاءِ موڪليا. +ان طرفان سنڌ ۾ جيڪو پهريون اسماعيلي آيو اهو هيثم نالي شخص هو. +تنهن کان پوءِ ڪيترائي ٻيا اسماعيلي هتي موڪليندو رهيو پر پنهنجي ڪوششن ۾ منصوره ڪامياب نه ٿي سگهيو، ها ملتان جي ماڻهن ان تحريڪ کي قبول ڪيو جنهن جو ذڪر ايندڙ صفحن تي ملتان جي مد ۾ ڪنداسين. +بهرحال منصوره ۾ هباري خاندان جي حڪومت 401 هه (11 ــ 1010ع) تائين رهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41660.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41660.txt new file mode 100644 index 0000000..9dd5147 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41660.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +سبڪتگين +سبڪتگين: الپتگين جو غلام ھو جنھن جي بعد ۾ شادي پنھنجي مالڪ جي نياڻي سان ٿي. +367هه ۾ الپتگين گذاري ويو ۽ غزني جي گادي تي سندس پٽ اسحاق ويٺو پر نااهل ثابت ٿيو ۽ فوجي سردارن کيس لاهي ڪري ان جي جاءِ تي سبڪتگين جيڪو الپتگين جو ڄاٽو ۽ سپهه سالار هو، کي غزني جو امير بڻايو. +تفصيلي احوال. +سبڪتگين لاءِ چيو ويندو آهي ته هو الپتگين جو غلام هو. +سندس نسب جو سلسلو ايران جي بادشاهه يزدجرد سان ملي ٿو، ڪن مؤرخن کيس پيءُ طرفان ترڪ ۽ ماءُ طرفان ايراني ٻڌايو آهي. +سلطان سبڪتگين تقريباً ويهه سال غزني تي حڪومت ڪئي ۽ غزني کان ڪيترا سؤ ميل پري اڏيل شهر يست ۽ قصدار کي به فتح ڪيو. +ابو صالح منصور جي وفات کان پوءِ ان جو پٽ ابوالقاسم نوح بن منصور ثاني ساساني تخت تي ويٺو. +ان وقت نيشاپور ۽ هرات جا عامل باغي ٿي ويا، نيشاپور جي عامل ابو علي وري هرات جي عامل فائق کي هارائي اتان تڙي ڪڍيو ۽ پاڻ سڄي خراسان تي قبضو ڪري الڳ حڪومت قائم ڪري ويٺو. +فائق شڪست ملڻ کان پوءِ ديلمين وٽ ڀڄي ويو ۽ فخرالدوله ديلمي کيس لشڪر ڏئي ڪري وري بخارا تي ڪاهه ڪرڻ لاءِ موڪليو، جيڪو سامانين جو تخت گاهه هو. +هوڏانهن ترڪستان جو حاڪم بغرا خان به بخارا تي حملي ڪرڻ لاءِ آيو، اهڙيءَ طرح نوح بن منصور ٽن پاسن کان گهيري ۾ وڪوڙجي ويو ۽ آخر مجبور ٿي ڪري سبڪتگين کي مدد لاءِ خط لکيائين، پر هو ته اڳ ۾ ئي نوح کان ڊنو ويٺو هو ته ڪٿي اچي غزني تي حملو نه ڪري، تنهن ڪري فوج وٺي بخارا ڏانهن وڌيو. +اڃا سبڪتگين رستي ۾ ئي هو ته ترڪستان جو شاهه بغرا خان گذاري ويو ۽ سندس لشڪر واپس موٽي ويو. +سبڪتگين هرات ۾ نوح بن منصور سان ملي ڪري ابو علي، فائق، ۽ فخر الدوله کي شڪست ڏني. +ان جنگ ۾ ابو علي مارجي ويو ۽ فائق ترڪستان جي نئين بادشاهه ابلڪ خان وٽ هليو ويو. +انهيءَ ويڙهه ۾ سبڪتگين سان سندس پٽ محمود غزنوي به ساڻ هو. +نوح بن منصور انهيءَ سوڀ کان پوءِ سبڪتگين کي ناصر الدين ۽ پٽس محمود کي سيف الدوله جو خطاب ڏئي ڪري غزني سان گڏ خراسان به انهن جي حوالي ڪري ڇڏيو. +هي اهو وقت هو جڏهن قرامطي تمام گهڻو زور وٺي ويا هئا ۽ سبڪتگين انهن جو تدارڪ ڪرڻ جي فڪر ۾ هو. +ملتان جو امير ان وقت شيخ حميد هو، جنهن جو ذڪر اڳ ۾ اچي چڪو آهي. +368هه (79 ــ 978ع) ۾ سلطان سبڪتگين ڪابل فتح ڪري هندستان جي سرحد وٽ سخت حفاظتي انتظام ڪيا، ڇاڪاڻ ته غزني ۽ ڪابل جي سرحد لاهور ۽ ملتان سان مليل هئي. +لاهور جي راجا جئپال بن ستپال طاقت جي نشي ۾ هڪ وڏو فوجي ڪٽڪ وٺي پشاور ۽ جمرود کان ٿيندو اچي غزني جي سرحد تي حملو ڪيو. +ان وقت سبڪتگين پنهنجي پٽ محمود جي مدد لاءِ نيشاپور ويل هو، جتي ديلمي ۽ ٻيا باغي اڪيلو سمجهي مٿس حملو ڪيائون. +سبڪتگين طوس ويجهو جنگ ۾ مصروف هو ته غزني تي جئپال جي حملي جي خبر پيس، جنگ جو پاسو پلٽي جلدي اچي غزني پهتو ۽ جئپال تي بجليءَ وانگر ڪڙڪي پيو، جئپال حملي جي سٽ نه سهي مجبور ٿي ڪري سبڪتگين اڳيان اطاعت جو ڪنڌ جهڪايو ۽ واعدو ڪيائين ته پنجاب پهچي ڏنڊ ۾ جهجو سون ۽ چاندي موڪليندس. +اها جنگ غزني جي هڪ ڍنڍ ڀرسان ٿي. +راجا جئپال مهراڻ ٽپي واعدي خلافي ڪري ڇڏي ۽ هندستان جي ٻين راجائ381 هه تي جئپال ۽ سبڪتگين جي وچ ۾ ٻي جنگ ٿي. +ان وقت ملتان جو حاڪم شيخ حميد هو جيڪو اسماعيلي هجڻ ڪري فاطمي حڪومت جو فرمانبردار هو. +ان وقت فاطمي ۽ عباسي حڪومت جي اثر هجڻ ڪري چئي سگهجي ٿو ته شيخ حميد هندو راجائن جو ساٿ ڏنو هوندو يا وري احتياط طور غير جانبدار رهيو هوندو. +381هه (92 ــ 991ع) سلطان سبڪتگين شيخ حميد کان پڇاڻو ڪيو. +شيخ حميد سلطان جي طاقت ڏسي اطاعت ڪرڻ تي مجبور ٿيو ۽ سالاڻو خراج ڏيڻ جو واعدو ڪيو. +98 ــ 997ع ۾ سبڪتگين گذاري ويو ۽ سندس پٽ محمود حڪومت جون واڳون پنهنجي هٿ ۾ ورتيون.ن کي به جنگ لاءِ ڀڙڪايو ۽ سلطان سبڪتگين جي ماڻهن کي قيد ڪرڻ شروع ڪيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41672.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41672.txt new file mode 100644 index 0000000..083cfdb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41672.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سيف الملوڪ +سيف الملوڪ: +سلطان شهاب الدين پنهنجي هڪ فوجي جرنيل قطب الدين ايبڪ کي لشڪر سان گڏ سنڌ تي ڪاهه ڪرڻ لاءِ موڪليو. +قطب الدين ايبڪ سنڌ کي ٽن مهينن اندر فتح ڪري ۽ سنڌ جون واڳون سيف الملوڪ کي ڏئي پاڻ دهلي هليو آيو. +سيف الملوڪ (هجري سنه 582-1186ع) +جيئن قطب الدين کي ترت دهليءَ تي ڪاهه ڪرڻ جو حڪم مليو، تنهن ڪري هو سيف الملوڪ کي ملتان ۽ سنڌ جو گورنر مقرر ڪري پاڻ دهليءَ ڏي روانو ٿيو. +دهلي فتح ٿيڻ ڪري سلطان شهاب الدين محمود غوري قطب الدين کي دهليءَ جو گورنر مقرر ڪيو ۽ لاهور، ملتان خواهه سنڌ جا پرڳڻا به سڌيءَ طرح سندس زيردستيءَ ۾ ٿيا. +قطب الدين جيئن هندستان ۾ پنهنجي ملڪ جي حد وڌائيندو رهيو، تيئن سنڌ ۾ به هجري سنه 603 (1206ع) ۾، شهاب الدين محمد غوري کوکرن جي هٿان شهيد ٿيو، تنهن ڪري قطب الدين پاڻ کي دهليءَ جو خودمختيار بادشاهه سڏايو ۽ غلام گهراڻي جو مضبوط پايو ٻڌائين. +وڌيڪَ تفصيل. +سلطان شهاب الدين غوري جي وفات کان پوءِ هندستان جو غزني سان تعلق ختم ٿي ويو ۽ هتي خاندان غلامان جي آزادي ۽ خود مختيار حڪومت قائم ٿي، جنهن جو قطب الدين ايبڪ پهريون بادشاهه هو. +سلطان شهاب الدين کي ڪائي اولاد نه هئي، تنهن ڪري ان پنهنجي غلامن جي پرورش پنهنجي ٻچن وانگ ڪئي، جيڪي سندس شهادت کان پوءِ بادشاهه بنيا. +تن ۾ قطب الدين ايبڪ لاهور، تاج الدين بلدوز غزني ۽ ناصر الدين قباچو سنڌ ۽ ملتان جي تخت تي ويٺو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41673.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41673.txt new file mode 100644 index 0000000..242696d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41673.txt @@ -0,0 +1,79 @@ +ناصرالدين قباچو +ناصر الدين قباچو: +قطب الدين جي شادي تاج الدين يلدوز جي ڌيءَ سان ٿي هئي ۽ قطب الدين جون ٻه ڌيئرون ناصر الدين قباچي ۽ پنهنجي غلام شمس الدين التمش کي ڏنل هيون. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ: ناصرالدين قباچه قراخطائي ترڪي نسل مان هو. +هن اُچ کي پنهنجو تختگاه مقرر ڪيو، جت مضبوط قلعو هو. +شريف ادريسيءَ سنه 11300ع ۾ جڏهن ملتان کي ڏٺو هو، ان وقت راوي ندي شهر هيٺان وهندي هئي. +سنه 606هه (1210ع) ۾ قطب الدين ايبڪ وفات ڪئي. +سندس پٽ آرام شاهه لاهور جي تخت تي ويٺو، مگر هڪ سال کان پوءِ تخت تان لاٿو ويو. +التمش، جو ان وقت بيانه جو حاڪم هو، سنه 607هه (1210ع) ۾ اميرن جي اتفاق راءِ سان دهليءَ جي تخت تي ويٺو.سنه 612هه (1218ع) ۾ تاج الدين يلدوز پنجاب تي ڪاهه ڪئي، مگر التمش کان شڪست کائي گرفتار ٿي ويو. +سنه 614هه (1217ع) ۾ ناصرالدين قبچه پنجاب تي قبضي ڪرڻ لاءِ ڪوشش ڪئي، پر ڪامياب ٿي نه سگهيو. +التمش جي وزير نظام الملڪ بن ابو سعيد جنيديءَ اُچ تي ڪاهه ڪئي، ناصرالدين گجرات ڏانهن ڀڄي ويو، پر ٿورن ڏينهن کان پوءِ ديبل جي رستي کان سيوهڻ جي قلعي تي قبض: ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿيو. +سنه 625هه (1228ع) ۾ التمش بنگال جي باغين کي دٻائڻ کان پوءِ ڪامياب ٿي اوچ جي قلعي تي قبضو ڪيو. +التمش جي اچڻ جو ٻڌي، ناصرالدين بکر جي قلعي ۾ وڃي لڪو. +وري جڏهن دهليءَ جي لشڪر بکر تي ڪاهه ڪئي، تڏهن ناصرالدين خزاني جون ٻيڙيون ڀرائي ڀڄڻ جي ڪوشش ڪئي، پر خزانن سميت درياءَ ۾ ٻڏي مئو. +هن سنه 602هه کان سنه 625هه تائين، جملي 23 ورهيه سنڌ تي هن حڪومت ڪئي. +ڪيچ مڪران به سندس ماتحت هو. +وڌيڪ تفصيل. +تاريخ فرشتي جي ٻي جلد ۾ آهي ته ناصر الدين قباچو سلطان شهاب الدين غوري جو تمام بهادر ۽ ذهين غلام هو، سلطان شهاب الدين جي خدمت ۾ رهي ڪري هن بادشاهي جا اصول ۽ آداب سکيا. +جڏهن اچ جو امير گذاري ويو ته سلطان شهاب الدين اچ جي حڪومت ناصر الدين قباچي جي حوالي ڪئي ۽ کيس قطب الدين ايبڪ جي فرمان جو پابند بڻايو. +قطب الدين، ناصر الدين کي پنهنجون ٻه ڌيئرون هڪٻئي مٿان نڪاح ۾ ڏنيون. +ناصر الدين جو سنڌ ۽ ملتان تي مستقل قبضو. +چچ نامي مطابق: التمش سمورن فتح ڪيل ملڪ کي چئن وڏن پرڳڻن ۾ ورهايو: +(1) وچ وارو ملڪ، جنهن جي گاديءَ جو هنڌ دهلي هو. +سو شمس الدين التمش سڌيءَ طرح پنهنجي هٿ ۾ رکيو. +(2) اچ، ملتان ۽ سنڌ، جنهن جي گاديءَ جو هنڌ ملتان هو، سو ناصر الدين قباچه جي گورنريءَ ۾ ڏنائين، جيڪو التمش جو سنڍو ۽ قطب الدين جو ٻيو نمبر ناٺي هو ۽ آرام شاهه جي وقت ۾ اتي جو گورنر مقرر ٿيل هو. +(3) لکنؤ علاقي خلجي خاندان جي شهزادن جي سنڀال هيٺ ڇڏيائين. +(4) لاهور پرڳڻو تاج الدين يلدوز جي گورنريءَ ۾ ڏنائين. +ناصر الدين قباچه هڪڙو بي پرواهه ۽ بهادر شخص هو. +هو التمش جي ايتري پرواهه نه ڪندو هو، جيتري ٻيا گورنر ڪندا هئا. +هن بکر ۽ بکر کان گهڻو هيٺ سنڌ ملڪ پنهنجيءَ نظر مان ڪڍيو ۽ پنهنجي تابع ڪيو هو. +سلطان قطب الدين ايبڪ جي مرڻ کان پوءِ اميرن وزيرن (11 ــ 1210ع) ۾ سندس پٽ آرام شاهه کي دهلي جي تخت تي ويهاريو پر ان کي حڪومت هلائڻ جو ڍنگ نه هو. +انهيءَ زماني ۾ ناصر الدين قباچي سنڌ ۽ ملتان جي بچيل علائقي تي به قبضو ڪري پنهنجي آزادي جو اعلان ڪري پاڻ کي سلطان سڏرائڻ لڳو ۽ سنڌ ۽ ملتان ۾ پنهنجو سڪو ۽ خطبو جاري ڪرايائين. +غزني کان تاج الدين يلدوز ڪيترا دفعا سنڌ ڏانهن فوجون موڪليون پر نامراد موٽي ويون. +طبقات ناصري ۾ آهي ته سلطان قطب الدين جي وفات کان پوءِ 11 ــ 1210ع ۾ ناصر الدين اچ ۽ ملتان تي چڙهائي ڪئي. +ملتان کان پوءِ هندستان ديبل ۽ سنڌ جي شهرن، ڳوٺن ۽ قلعن تي قبضو ڪري پنهنجو خطبو پڙهايو ۽ تاج الدين يلدوز جي غزني فوجن کي ڪيترائي عالم فاضل ۽ ڏاها ناصر الدين جي درٻار سان واڳيل رهيا ۽ انعام ۽ اڪرام جا حقدار بڻجندا رهيا. +(طبقات ناصري ــ ص 57 ـ 56) +آرام شاهه جي اکڙائپ هندستاني حڪومت جا چار ڀاڱا ڪري ڇڏيا. +بنگال ۾ حسام الدين عوض آزاد ٿي ويٺو. +تاج الدين يلدوز غزني ۽ پوري پنجاب تي قبضو ڪري ورتو. +سنڌ ۽ ملتان ۾ ناصر الدين قباچي پنهنجو خطبو پڙهايو، باقي وڃي آگرو ۽ اودهه آرام شاهه جي هٿن ۾ رهيو. +اميرن وزيرن ملڪ جو اهڙو حال ڏسي بدايون جي امير شمس الدين التمش کي آرام شاهه جي جاءِ تي تخت تي ويهاريو. +آرام شاهه جي صرف هڪ سال حڪومت رهي +قطب الدين ايبڪ جو غلام ۽ ڄاٽو شمس الدين التمش 11 ــ 1210ع ۾ دهلي جو تخت سنڀاليندي ئي پنجاب تي قبضي ڪرڻ جو سوچڻ لڳو ــ اڃا هو سوچي ئي رهيو هو ته پنجاب کان تاج الدين لشڪر ڪاهي اچي دهلي تي حملو ڪيو پر التمش جي تلوار ناڪام ڪري ڇڏيس ۽ پوءِ بدايون جي جيل ۾ لوڙي مري ويو. +18 ــ 1217ع ۾ ناصر الدين پنجاب تي حملو ڪري لاهور تي قبضو ڪري ورتو ۽ سرهند تائين وڃي پهتو پر التمش کيس اڳيان اچي ملتان طرف ڀڄائي ڇڏيو. +22 ــ 1221ع ۾ سلطان جلال الدين خوارزم، چنگيز خان کان هار کائي پنهنجا گهوڙا سنڌو درياءَ ٽپائي اچي ناصر الدين ۽ التمش کان مدد گهريائين پر ٻنهي کيس جواب ڏنو ۽ هو مايوس ٿي واپس ويندي اچ شهر کي باهه ڏيندو ۽ ناصر الدين قباچي جي شهرن ۽ ڳوٺن کي برباد ڪندو ڪيچ ۽ مڪران رستي عراق وڃي نڪتو +ملتان تي مغلن جو حملو. +چنگيز خان جو پٽ چغتائي خان مغلن جو هڪ ڪٽڪ وٺي ملتان کي اچي گهيرو ڪيائين، ملتان جي حاڪم مقابلي ڪرڻ بدران عافيت ان ۾ سمجهي ته قلعي جا دروازا مضبوطيءَ سان بند ڪري ويهي رهجي. +مغل چاليهن ڏينهن تائين ملتان مٿان ويٺا رهيا پر ناصر الدين سياڻپ اها ڪئي جو شهر جي ماڻهن تي خوب خرچ ڪيو ۽ انهن ڏينهن ۾ کين عيش ۽ آرام پهچايو. +مغل آخر طويل گهيري کان تنگ ٿي ڪيچ ۽ مڪران هليا ويا. +ملڪ خان خلجي جو سيوستان تي قبضو. +27 ــ 1226ع ملڪ خان خلجي منصوره جي علائقي ۽ سيوستان جي شهرن تي قبضو ڪيو ته ناصر الدين قباچو سندس مقابلي لاءِ پهتو، ٻنهي فوجن جون تلوارون پاڻ ۾ ٽڪرايون ۽ ملڪ خان خلجي انهن تلوارن جو کاڄ بڻجي ويو. +ناصر الدين فتح جا جهنڊا لهرائيندو ملتان ۽ اچ ۾ موٽي آيو +شيخ بهاءُ الدين زڪريا جي حمايت التمش جي حق ۾. +سلطان ناصر الدين قباچو۽ سلطان شمس الدين التمش هڪٻئي جا دشمن هئا. +ملتان تي ناصر الدين جو قبضو هو ۽ ملتان ۾ رهندڙ بزرگ ۽ ولي شيخ بهاءُ الدين زڪريا وري سلطان شمس الدين التمش جي نيڪي ۽ پرهيزگاريءَ کان ڏاڍو متاٿر هو. +تنهن ڪري ملتان ۾ التمش جي وڌندڙ اثر ناصر الدين کي شيخ بهاءُ الدين تي ڪاوڙائي وڌو. +جيئن ته ان وقت ملتان جو قاضي مولانا شرف الدين اسفهاني به شيخ صاحب جو پوئلڳ هو، تنهن ڪري ٻنهي گڏجي ڪري سلطان التمش کي قباچي جي پرڪارن جي خطن ذريعي سڌ ڏني. +اهي اتفاق سان قباچي جي ماڻهن جي هٿ چڙهي ويا، قباچي جڏهن اهي خط پڙهيا ته شيخ ۽ قاضيءَ تي ڏمرجي پيو. +ٻنهي کي پنهنجي درٻار ۾ گهرائي شيخ صاحب کي پنهنجي ساڄي هٿ کان ۽ قاضي شرف الدين کي سامهون ويهاريائين ۽ پوءِ پهريون خط قاضيءَ کي ڏئي چيائين ته ”هي خط تنهنجو آهي؟ +“ قاضي جواب ڏيڻ بدران خاموش رهيو ۽ قباچي جي اشاري سان جلاد قاضي شرف الدين کي شهيد ڪري ڇيو. +وري شيخ بهاءُ الدين زڪريا کي پنهنجو خط ڏنو ويو ۽ شيخ صاحب وڏي سڪون ۽ اطمينان سان خط پڙهي ڪري بهادريءَ سان چيو ”ها هي منهنجو خط آهي ۽ مان الله جي حڪم سان لکيو آهي ۽ بلڪل صحيح لکيو آهي. +“ اهو ٻڌي ڪري قباچو ڏڪي ويو ۽ شيخ صاحب کان معافي گهري وڏي ادب ۽ احترام سان موڪلايو +التمش جي سنڌ ۽ ملتان تي ڪاهه. +1229ع ۾ سلطان التمش، ناصر الدين قباچي کي ڪچلڻ لاءِ سنڌ ۽ ملتان تي فوج چاڙهي آيو، ناصر الدين کي جڏهن خبر پئي ته بکر ڀڄي ويو ۽ پنهنجي وزير عين الملڪ حسين اشعري کي حڪم ڏنائين ته قلعي اچ جو سمورو خزانو بکر پهچائي. +سلطانالتمش پهريان لشڪر سان گڏ ٻن سردارن ملڪ عزالدين محمد ۽ ڪزلخان کي اچ موڪليو ۽ پوءِ پاڻ اچي هڪ مهيني تائين اچ جو گهيرو ڪريون ويٺو رهيو. +اتان پنهنجي وزير نظام الملڪ محمد بن اسعد کي ناصر الدين جي پويان موڪليو. +نظام الملڪ بکر جو گهيرو ڪري اچ موٽي آيو ۽ التمش کيس اچ جي زمينداري سونپي دهلي هليو آيو. +نظام الملڪ ٻن مهينن جي لاڳيتي گهيري کان پوءِ 27 جمادي الثاني 625 هه (1228ع) تي اچ جو قلعو فتح ڪري ورتو +ناصر الدين جو زوال. +فرشتي مطابق جڏهن نظام الملڪ اچ کان پوءِ بکر جو گهيرو ڪيو ته ناصر الدين کي هاڻي ٻي ڪا واهه نظر نه آئي ۽ پنهنجي مائٽن سان گڏ هيرا موتي ۽ ڌن دولت کڻي ڪنهن ٻيٽ ڏانهن نڪتو پر رستي ۾ ئي سندس ٻيڙي اونڌي ٿي پئي ۽ هو ٻڏي مري ويو، جڏهن ته ٻيون ٻيڙيون پنهنجي منزل تائين پهتيون. +طبقات ناصري ۾ وري آهي ته، هن اچ جي فتح جي خبر ٻڌي درياءُ ۾ ٽپو ڏئي انت آندو. +ناصر الدين ڪجهه ڏينهن اڳ ۾ پنهنجي پٽ ملڪ علاؤ الدين بهرام شاهه کي سلطان التمش جي خدمت ۾ موڪليو هو ناصر الدين ٽوٽل ٻاويهه سال سنڌ ۽ ملتان تي حڪومت ڪئي. +سندس مرڻ کان پوءِ سڄو خزانو سلطان التمش ڏانهن اماڻيو ويو ۽ سلطان ديبل کان وٺي سڄو ملڪ پنهنجي قبضي ۾ ڪري پنهنجا عامل مقرر ڪيا +ديبل جي والي ملڪ سنان الدين جي اطاعت. +ملڪ سنان الدين حبش جيڪو ان وقت ديبل جو والي هو، سلطان التمش اڳيان اطاعت جو ڪنڌ جهڪائي پاڻ کي سلطان سان ڳنڍي ڇڏيو. +ناصر الدين قباچي جا علمي ڪارناما. +قباچي جو دؤر علم جي حوالي سان سنڌ جو سنهري دؤر ڳڻيو وڃي ٿو. +ڇاڪاڻ ته گهگرن جي ظلمن ۽ مغلن جي ڪاهن جي ڪري اولهه پنجاب جو رستو خطري کان خالي نه هو، تنهن ڪري ترڪستان، افغانستان ۽ خراسان کان اچڻ وارن ملتان جو رستو ورتو ۽ جيڪي به عالم، فاضل ۽ صوفي ان زماني ۾ هندستان آيا تن کي اچ وٽان ئي گذرڻو پيو. +ڪيترائي سادات گهراڻا به هتان گذريا ۽ هي علائقو علمي مرڪز بڻجي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41683.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41683.txt new file mode 100644 index 0000000..b05c1dd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41683.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +نورالدين محمود +نورالدين محمود: +نظام الملڪ جي موٽڻ کان پوءِ سلطان التمش 630 هه (33 ــ 1232ع) ۾ نور الدين محمود کي سنڌ جو گورنر ڪيو. +تفصيلي احوال. +663 هه ۾ سلطان التمش لاڏاڻو ڪيو ۽ سندس پٽ رڪن الدين فيروز شاهه تخت تي ويٺو ته سمورو خزانو عيش عشرت ۽ تماشي ۾ لٽائي ملڪي معاملا پنهنجي ماءُ جيڪا هڪ ترڪي ڪنيز هئي، جي هٿ ۾ ڏئي ڇڏيائين. +اميرن وزيرن اهڙو حال ڏسي التمش جي وڏي ڌي رضيه سلطانه کي تخت تي ويهاريو. +رضيه سلطانه وڏي بهادر ۽ سياڻي سيبتي عورت هئي، جنهن دهلي جي تخت تي ويهي سنڌ کان وٺي برهم پترا تائين پکڙيل ملڪ کي وڏي نيڪنامي سان هلايو. +رضيه سلطانه طويل عرصي تائين حڪومت ڪندي رهي پر جڏهن جمال الدين ياقوت کي امير الامراءَ جو عهدو ڏنائين ته ترڪ ۽ افغان امير ڪاوڙجي ڪري بغاوت تي لهي آيا ۽ لاهور جي صوبيدار ملڪ اعزالدين بغاوت ڪري وڌي. +رضيه سلطانه ان بغاوت کي ڪچلڻ لاءِ لاهور ڏانهن وڌي ته ملڪ اعز الدين معافي جي درخواست ڪئي ۽ رضيه سلطان واپس دهلي موٽي آئي. +انهيءَ ڏينهن ۾ ڀٽنڊي جي والي، جمال الدين ياقوت جي اڳراين کان تنگ ٿي بغاوت ڪئي ته رضيه ياقوت سان گڏ اوڏانهن ڪاهه ڪرڻ لاءِ نڪتي پر ٻين اميرن وجهه وٺي ياقوت کي ماري وڌو ۽ رضيه سلطان کي گرفتار ڪري ملڪ التونيه ڏانهن موڪليو. +ان بعد دهلي جي تخت تي سلطان التمش جي پٽ معزالدين بهرام شاهه کي تخت تي ويهاريو ويو. +هوڏانهن ملڪ التونيه رضيه سان شادي ڪئي ۽ ٻئي زال مڙس هندو جاٽن ۽ گهگهڙن جو وڏو ڪٽڪ وٺي اچي دهلي تي چڙهائي ڪئي. +سلطان معز الدين به پنهنجن فوجن سان گڏ ڪيٿل ويجهو پهتو. +ٻنهي ۾ زورن جي جنگ لڳي پر رضيه سلطان ۽ ملڪ التونيه مقابلو نه ڪري سگهيا ۽ ڀاڄ کاڌائون. +واپس ويندي هڪ ڳوٺ ۾ هارين هٿان ٻئي مارجي ويا. +رضيه سلطانه کان پوءِ معز الدين بهرام شاهه 27 رمضان 637 (40 ــ 1239ع) تي دهلي ۾ تخت نشيني جون رسمون ادا ڪيون پر ٿوري ئي وقت ۾ سڀ سردار کانئس بدظن ٿي پيا. +انهيءَ وچ ۾ مغلن لاهور تي قبضو ڪري شهرين جو ڪوس ڪيو. +18 ذوالقعد 639 هه تي بهرام شاهه پنهنجي باغي سردارن هٿان ٻه سال، هڪ مهينو ۽ پندرهن ڏينهن حڪومت ڪري مارجي ويو. +بهرام شاهه کان پوءِ انهن سردارن رڪن الدين فيروز شاهه جي پٽ علاؤ الدين مسعود کي قيد مان ڪڍي تخت تي ويهاريو. +ان وقت سلطان التمش جي درٻار جي هڪ امير ملڪ اعز الدين بلبن دهلي تي قبضو ڪرڻ چاهيو پر درٻاري اميرن ۽ سردارن فيصلو ڪري اجمير، ناگور (مارواڙ) جنهن ۾ سنڌ به شامل هئي جاگير طور کيس ڏئي ڇڏيا. +منڪوتا جو ملتان ۽ اچ تي حملو. +سلطان مسعود جي حڪومت جون واڳون سنڀالڻ کان پوءِ 643 هه (1242ع) ۾ منڪوتا نالي مغل لشڪر وٺي اچي اچ ۽ ملتان تي ڪڙڪيو. +سلطان مسعود کي معلوم ٿيو ته سڀني صوبن کان فوجون گهرائي وڏي ڪٽڪ سان مغلن جي مقابلي لاءِ نڪتو. +اڃا هو بياس درياءُ جي ڪپ تي پهتو ته مغل سندس لشڪر جي دٻدٻي ۽ جلال کان ڊڄي خراسان ڀڄي ويا ۽ سلطان مسعود سوڀارو ٿيندي بکر پهتو. +”طبقات ناصري“ جو ليکڪ منهاج سراج به ان سفر ۾ ساڻس گڏ هو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41686.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41686.txt new file mode 100644 index 0000000..004ee15 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41686.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +ملڪ اعزالدين +ملڪ اعز الدين بزرگ: +648 هه ۾ سلطان ناصر الدين، ملڪ اعز الدين بلبن بزرگ کي سندس جاگير سنڌ موڪليو، 649 هه بلبن بزرگ جڏهن بغاوت ڪئي ته سلطان ناصر الدين ملتان جي والي ملڪ شير خان کي سندس بغاوت ڪچلڻ جو حڪم ڏنو. +ملڪ شير خان اچي اچ کي گهيرو ڪيو ۽ بلبن بزرگ نيٺ آڻ مڃي قلعو ملڪ شير جي حوالي ڪري ڇڏيو. +وڌيڪ تفصيل. +انهيءَ دؤر ۾ سنڌين بغاوت ڪري ملڪ شير خان کي شڪست ڏني. +ناصر الدين دهلي مان نڪري بياس درياءُ وٽ اچي لٿو ۽ ارسلان خان کي سنڌ جون واڳون ڏئي پاڻ واپس موٽي ويو. +651 هه کان پوءِ سنڌ ملڪ اعز الدين بلبن جي حوالي ٿي، جنهن جو نالو طبقات ناصري ۽ تاريخ مبارڪ شاهي ۾ ڪشلو خان به لکيل آهي. +655 هه (58 ــ 1257ع) ۾ گورنر سنڌ بلبن بزرگ، قتلغ خان ۽ ٻين سردارن کي پاڻ سان ملائي بغاوت ڪئي. +سلطان ناصر الدين الع خان لشڪر سان گڏ بغاوت ڪچلڻ لاءِ موڪليو.ان وچ ۾ دهلي جي شيخ الاسلام سي قطب الدين، قاضي شمس الدين ۽ ٻين چڱن مڙسن قتلغ خان ۽ بلبن بزرگ کي ڳجها خط پٽ لکي کين دهلي تي چڙهائي ڪرڻ لاءِ چيو. +انهن خطن جي خبر الغ خان کي پئي، جنهن سڄو احوال سلطان ناصر الدين کي لکيو ۽ گذارش ڪئي ته خط لکندڙن کي پنهنجن پنهنجن جاگيرن ڏانهن ڀيڙو ڪيو وڃي ته جيئن فساد وڌيڪ نه وڌي. +سلطان ناصر الدين خط ملندي ئي انهن مان ڪن کي قيد ڪري ڇڏيو ۽ ڪن کي پنهنجي علائقن ڏانهن اماڻي ڇڏيو. +پر اهي خط بلبن بزرگ ۽ قتلغ خان کي ملي چُڪا هئا، تنهن ڪري ٻئي ٻه سؤ ميل فاصلو ٻن ڏينهن ۾ طئي ڪري اچي لشڪر سان گڏ دهلي پهتا. +پر هيڏانهن سلطان ناصر الدين ته ڦاٽ ڦاٽڻ کان پوءِ اڳ ۾ ئي بندوبست ڪري ڇڏيا هئا، تنهن ڪري ٻنهي کي جڏهن انهيءَ راز جي خبر پئي ته موٽي وڃڻ ۾ ئي پنهنجي چڱائي سمجهيائون. +11 جمادي الاول 655 هه الغ خان ڪاميابي ماڻي موٽيو. +بلبن بزرگ سنڌ پهچي الغ خان وسيلي سلطان ناصر الدين کان معافي گهري. +سلطان کيس معاف ڪري سنڌ جي گورنريءَ تي قائم رکيو. +انهيءَ سال جي پڇاڙيءَ ۾ تاتاري مغلن خراسان کان اچي وري ملتان تي ڪاهه ڪئي، سلطان ناصر الدين به سندن مقابلي لاءِ وڏي ڪٽڪ سان ملتان طرف وڌيو، جنهن جي خبر ٻڌي مغل موٽي ويا. +سلطان ناصر الدين 664 هه (66 ـ 1265ع) تي لاڏاڻو ڪري ويو.سلطان غياث الدين بلبن جڏهن بادشاهت جو تاج پنهنجي مٿي تي رکيو ته پنھنجي پٽ سلطان محمد کي سنڌ ۽ پنجاب جو گورنر مقرر ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41688.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41688.txt new file mode 100644 index 0000000..a7751c0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41688.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ڪيخسرو +خان شهيدجي شهادت بعد سلطان بلبن سندس پٽ ڪيخسرو کي ملتان ۽ سنڌ جي گورنري ڏني پر بلبن پاڻ خان شهيد جي شهادت جو صدمو نه سهي سگهيو ۽ جلد الله کي پيارو ٿي ويو. +خان شهيد جي وفات تي مؤرخن مطابق خان شهيد جي درٻاري شاعر امير خسرو ڏاڍو ڏکوئيندڙ مرثيو لکيو هو جيڪو سلطان بلبن ٻڌڻ کان پوءِ بيمار ٿي گذاري ويو. +جنهن وقت سلطان غياث الدين بلبن جي وفات ٿي ان وقت سلطان جو پٽ ناصر الدين بغرا خان بنگال ۾ هو، تنهن ڪري اميرن وزيرن ناصر الدين جي پٽ معز الدين ڪيقباد جيڪو اتي موجود هو، کي دهليءَ جي تخت تي ويهاريو. +سترهن سالن جو ڪيقباد لاپرواهه هجڻ ڪري سلطنت جا سڀ ڪم ڪار سردارن ۽ صلاحڪارن جي حوالي ڪري پاڻ مزا ماڻن ۾ لڳي ويو +سلطان محمد جي وفات کان پوءِ غياث الدين بلبن پنهنجي پوٽي (سلطان محمد جي پٽ) ڪيخسرو کي ملتان ۽ سنڌ جي حڪومت حوالي ڪئي. +ڪيخسرو جو قتل. +ڪيقباد جي درٻارجي چالاڪ ۽ امير ملڪ شمس الدين جڏهن ڏٺو ته ڪيقباد جي مدهوشي ۽ عياشي ملڪ کي جلدي ٻوڙيندي ۽ ان کانپوءِ ملتان جو گورنر ڪيخسرو ئي سڄي ملڪ جو مالڪ بڻجندو ۽ مان محروم رهجي ويندس، تنهن ڪري ان کي ختم ڪرڻ جي صلاح سوچي ڪيقباد وٽ آيو ۽ عرض ڪيائين ته سرڪار! +توهان جي مقابلي ۾ صرف ڪيخسرو ئي آهي جنهن کي امير وزير پسند ڪن ٿا ۽ کيس توهان جي ڪرسي تي ويهارڻ جون رٿون رٿي رهيا آهن. +جيڪڏهن اوهان ان کي ڪنهن بهاني سان ملتان کان گهرائي رستي ۾ ئي ختم ڪرائي ڇڏيو ته اوهان جي ڪرسي هميشه لاءِ محفوظ ٿي ويندي. +ڪيقباد، ڪيخسرو ڏانهن حاضر ٿيڻ جو فرمان جاري ڪيو. +جيئن ئي هو رهتڪ وٽ پهتو ته اڳ ۾ ئي تاڙ ۾ ويٺل ماڻهن حملو ڪري کيس قتل ڪري وڌو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41689.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41689.txt new file mode 100644 index 0000000..6736925 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41689.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +نصرت خان +نصرت خان: +97 ــ 1296ع تي سلطان جلال الدين لاهور پهچي ڪري پنهنجي وچين پٽ ارڪلي خان کي ملتان ۽ اچ تي گورنر مقرر ڪيو ۽ نصرت خان کي سنڌ جي حڪومت ڏني پر ارڪلي خان جي نگرانيءَ ۾. +ارڪلي خان ڏاڍو کل مک ۽ دلير انسان هو، پنهنجي دؤر ۾ هو ٻه ڀيرا سنڌ آيو ۽ باغين کي ماري مڃائي سنڌ جون سرحدون وڌايائين. +وڌيڪ تفصيل. +تاريخ مبارڪ شاهي ۾ آهي ته سلطان جلال الدين جي حڪومت جي ٻي سال املڪ ڇجو (ڪشلي خان) کي هندو صلاحڪارن برغلايو ته خاندان بلبني مان هجڻ ڪري تخت جا مالڪ توهان آهيو، خلجي ڪير ٿيندا آهن اوهان جي حق تي ڌاڙو هڻڻ وارا!؟ +اها ڳالهه ملڪ ڇجو جي دل ۾ کپي ويئي. +هيڏانهن اودهه جو صوبيدار حاتم خان به ملڪ ڇجو جو هم خيال ٿي بيٺو. +ملڪ ڇجو ڪڙه ۾ شاهي تاج پنهنجي مٿي تي رکي مغيث الدين لقب اختيار ڪري پنهنجي بادشاهيءَ جو اعلان ڪيو ۽ اودهه جي علائقي ڪڙهه ۾ پنهنجو سڪو ۽ خطبو جاري ڪيائين. +92 ــ 1291ع ۾ هو هندن جو وڏو ڪٽڪ وٺي دهلي ڏانهن وڌيو. +هيڏانهن سلطان جلال الدين به پٽ ارڪلي خان سوڌي شاهي لشڪر سان دهلي مان مقابلي لاءِ نڪتو ۽ پٽ کي جوانن جو جٿو ڏئي ڪري ويهه ٻاويهه ميل اڳيان هلڻ لاءِ چيائين. +بدايون کان اڳي ملڪ ڇجو، ارڪلي خان سان وڙهڻ جي همت ساري نه سگهيو ۽ ڀڄي وڃي ڪنهن ڀرسان واري ڳوٺ ۾ لڪيو اتان جي سردار کيس پڪڙي ڪري سلطان جلال الدين جي خدمت ۾ پيش ڪيو. +سلطان ملڪ ڇجو کي ملتان موڪلي حڪم ڏنو ته هن کي نظربنديءَ ۾ ڪنهن به قسم جي تڪليف نه ڏني وڃي.سلطان جلال الدين ملڪ ڇجو کان پوءِ ڪڙهه جي صوبيداري پنهنجي ڀائٽيي ۽ ڄاٽي علاؤ الدين خلجي کي ڏني. +علاؤ الدين پنهنجي زال ۽ سس کان بيزار رهندو هو ۽ خاص ڪري سس کان ته ڏاڍو چڙيل هوندو هو. +هو جڏهن ڪڙهه ۾ پهتو ته ساڳيائي هندو سردار جن ملڪ ڇجو کي برغلايو هو هن جي ويجهو ٿيڻ لڳا، ڇاڪاڻ ته انهن کي علاؤ الدين جي زال ۽ سس کان بيزاريءَ جي خبر پئجي چُڪي هئي. +انهن علاؤ الدين کي يقين ڏياريو ته ملڪ ڇجو وٽ مال ۽ مڻيا نه هئا، جنهن جي ڪري ناڪام ٿيو، پر هو اقتدار آسانيءَ سان ماڻي سگهي ٿو. +نيٺ اهي پنهنجي اٽڪل ۾ ڪامياب ويا. +96 ــ 1291ع علاؤ الدين ديوگري (دکن) جو گهيرو ڪري راجا رام ديو کان ڇهه سؤ مڻ سون، هڪ هزار مڻ چاندي، ست مڻ موتي، ٻه مڻ مڻيا، چار هزار ريشمي ڪپڙن جا ٿان ۽ رياست مان ايلجپور جو علائقو وصول ڪيو پر ان مان شاهي خزاني جو ڀاڱو نه موڪليائين. +سلطان جلال الدين کي جڏهن ديوگريءَ جي سوڀ جي خبر پيئي ته پاڻ علاؤ الدين سان ملڻ لاءِ نڪتو. +17 رمضان 695هه (1296ع) تي جڏهن ڪڙهه ۽ مانڪپور جي وچ ۾ گنگا درياءُ جي ڪپ پهتو ته سندس ڀائٽي علاؤ الدين خلجي حملو ڪري ماري وڌو. +سلطان جلال الدين جي دؤر ۾ جيڪي عالم ۽ فاضل مختلف عهدن تي هئا تن ۾ اسان کي سنڌ جي هڪ عالم جلال الدين بکري جو نالو به ملي ٿو جيڪو مستوفي الممالڪ هو.سلطان علاؤالدين 1295 ۾ تاج پنهنجي مٿي تي رکي پنهنجي ڀاءُ الماس بيگ کي الغ خان ۽ ملڪ نصرت جليسري کي نصرت خان جو خطاب ڏنو. +انهيءَ سال سلطان علاؤ الدين پنهنجي ڀاءُ الغ خان ۽ هڪ سردار ظفر خان (الب خان) کي لشڪر سان گڏ ارڪلي خان جي مقابلي لاءِ ملتان موڪليو.ملتان پهچي انهن قلعي جو گهيرو ڪيو ۽ ٻه مهينا سانڌي ويٺا رهيا. +آخر شهر وارن ۽ ملتان جي ڪوتوال مجبور ٿي صلح جي درخواست ڪئي. +سلطان جلال الدين جي ٻنهي پٽن ارڪلي خان ۽ رڪن الدين کي گرفتار ڪري دهلي روانو ڪيو ويو، اڃا ابوهر وٽ پهتا ته سلطان علاؤ الدين جو حڪم پهتو ته ٻنهي ڀائرن جي اکين ۾ گرم سرائي ڦيري وڃي. +الب خان ٻنهي ڀائرن کي هانسي ڪوتوال حوالي ڪري پاڻ دهلي آيو. +اهڙي طرح ٻنهي ڀائرن ۽ سلطان رڪن الدين جي سردارن احمد چپ ۽ الغوزي جي اکين ۾ به گرم سرائي ڦيري انڌو ڪري گواليار قلعي جي جيل خاني موڪليو ويو. +ازانسواءِ ارڪلي خان جي اميرن ۽ سردرن کي به انڌو ڪري ڪهرام اماڻيو ويو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41694.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41694.txt new file mode 100644 index 0000000..aefd3b7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41694.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ملڪ غازي تغلق +05 ــ 1204ع ۾ سلطان علاؤ الدين مغلن کي ڪچلڻ واسطي پنهنجي تجربيڪار سپه سالار ملڪ غازي تغلق کي ڏهه هزار سوارن سان ديبالپور تي مقرر ڪيو ۽ ملتان، اچ ۽ سنڌ جو سڄو علائقو سندس هٿ هيٺ ڏئي ڇڏيو. +ملڪ غازي مغلن جي حملن کان بچاءُ لاءِ ملتان ۽ ديبالپور ۾ مضبوط قلعا جوڙايا. +مغلن جو حملو. +6 ــ 1205ع ۾ ڪيڪ ۽ اقبال مند مغل سردارن سٺ هزار مغل سپاهين سان گڏ ملتان تي پنهنجي ٻن سردارن محمد علي ترتق ۽ علي بيگ کي ڇڏائڻ لاءِ حملو ڪيو. +ملڪ غازي خان مڙسي سان انهن جو مقابلو ڪيو ۽ صرف چئن هزار سپاهين کان سواءِ باقي سڀ مغل تلوارن جو کاڄ بڻيا. +ڪيڪ کي گرفتار ڪري دهلي موڪليو ويو جتي کيس هاٿي جي هيٺان چيڀاٽيو ويو. +اهڙي شڪست کان پوءِ مغلن ملڪ غازي خان جي ڊپ کان گهڻي عرصي تائين هندستان تي حملو نه ڪيو. +8 ــ 1307ع ۾ علاؤ الدين وفات ڪئي. +اهو به مشهور آهي ته ملڪ ڪافور کيس زهر ڏيئي ماريو. +سلطان علاؤ الدين جي وڇوڙي کان پوءِ ان جي سڀ کان ننڍي فرزند پنجن سالن جي شهاب الدين کي ملڪ ڪافور جي مدد سان تخت تي ويهاريو ويو. +پندرهن ڏينهن کان پوءِ جڏهن ملڪ ڪافور قتل ٿي ويو ته سردارن علاؤ الدين جي ٻي پٽ مبارڪ شاهه خلجي جي مٿي تي بادشاهت جو ڇٽ رکيو ۽ هو سلطان قطب الدين مبارڪ شاهه جي لقب سان سڏجڻ لڳو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41695.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41695.txt new file mode 100644 index 0000000..9b826bc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41695.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +اليگزينڊريا +اسڪندريہ:Alexandria: ( يا ; عربي ۾ |الإسكندرية "") مصر جو ھڪ وڏو شھر،اھم تجارتي، صنعتي ،معاشي ۽ سياحت جو مرڪز جيڪو ميڊيٽرينين سمنڊ تي مصر جي اتر اولهه واري ڪناري تي واقع آهي. +ھن شھر جو بنياد سڪندر اعظم 332 ق.م ۾ وڌو ۽ جلد ئي يوناني تھذيب (Hellenistic civilization) جو مرڪز ٿي +ويو ۽ بعد ۾ ٽالمي بادشاھت (Ptolemaic Kingdom)، روم جي صوبي مصر جو ھڪ ھزار سالن تائين گاديءَ جو هنڌ رھيو. +يوناني اسڪندريہ لائيٽ ھائوس جي ڪري مشهور هو جيڪو دنيا جي ستن عجوبن مان ھڪ آھي. +ان کان علاوه اتي دنيا جي قديم لائبريري، تاريخي قبرستان (Necropolis) پڻ ان جي مشھوري جو سبب آهن. +اھو قديم دنيا جو روم کان پوءِ تمام وڏو شھر ھيو. +تاريخ. +اسڪندريہ جي عروج جو ڇھ سؤ ساله دور ٽين صدي قبل مسيح کان شروع ٿئي ٿو.ان دؤر ۾ انسان پنھنجي شعور جو تمام اھم سفر شروع ڪيو جيڪو اڄ اسان کي خلا جي ڪناري تي وٺي آيو آهي.ھن شھر جو بنياد سڪندر اعظم وڌو هو ۽ بعد ۾ ھن جي اڳوڻي محافظ ان کي مڪمل ڪرايو.سڪندر اجنبي تھذيب جي احترام ۽ کليل دل سان علمي تحقيق جي حمايت ڪندو هو.ھن پنھنجي جنرلن ۽ سپاھين کي ايراني ۽ ھندوستاني عورتن سان شادي ڪرڻ لاء ھمٿ افزائي ڪئي.ھن ٻين قومن جي ديوتائن جو احترام ڪيو.ھن پنھنجي استاد ارسطوءَ لاءِ ھاٿي گھرايو هو. +ان جو ھي شھر اسڪندريہ فراخدليءَ سان ٺھرايو ويو تہ اھو واپار، علم ۽ تھذيب جو مرڪز ٿي سگھي. +ھن شھر ۾ ٺھرايل 30 ميٽر ويڪريون سڙڪون ھن جي شان ۽ شوڪت ۾ اضافو ڪنديون هيون. +فن تعمير جا نفيس نمونن ۾ مجسما، سڪندراعظم جو مقبرو، روشنيءَ جو وڏو منارو شامل آهن جن مان روشني جو منارو قديم ستن عجوبن ۾ شامل آھي.پر اسڪندريہ جو سڀ کان وڏو عجوبو ان جي لائبريري ۽ ان سان لڳولڳ عجائب گھر ھيو.اھا لائبريري دنيا جو پھريون تحقيقي ادارو ھيو ۽ ان جا عالم پوري ڪائنات جو مطالعو ڪندا ھئا. +ھن لائبريري ۾ عالمن جي برادري ھوندي ھئي جيڪا طبعيات، ادب، طب، فلڪيات، جاگرافي، فلسفي، رياضي، جسمانيات،۽ انجنيئرنگ تي غور ڪري رهي هئي.اتي ذھانت جي پرورش ٿي رھي ھئي.اسڪندريہ جي لائبريري ۾ انسانن پھريون دفعو سنجيدگي۽ باقائدگي سان دنيا جا علم جمع ڪيا. +اندازي مطابق عروج واري دؤر ۾ ان لائبريري ۾ پنج لک ڪتاب ھوندا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41719.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41719.txt new file mode 100644 index 0000000..1fe1c79 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41719.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +خارجي +خارجي (عربي: الخوارج، واحد خارجي) هڪ اسلامي فرقو هو جيڪو اسلام جي پهرين صدي ۾ پهرين مسلمانن جي گهرو جنگ دوران ظاهر ٿيو، جيڪا ٽئين خليفي عثمان جي قتل کانپوءِ پيدا ٿيل قيادت جي بحران جي نتيجي ۾ لڳي هئي. +جولاءِ 657ع ۾ صفين جي جنگ دوران چوٿين خليفي عليءَ جي فوج جي ڪجهه سپاهين عليءَ طرفان پنهنجي حریف معاويه اول سان خلافت جي جانشينيءَ جو فيصلو ڪرڻ لاءِ ثالثي تي راضي ٿيڻ خلاف احتجاج ڪيو ۽ کانئس علحدگي اختيار ڪئي. +سندن چوڻ هيو ته اهو معاملو انسانن جي ثالثي تي ڇڏي ڏيڻ قرآن جي حڪمن جي خلاف ورزي آهي ڇو ته قرآن جو حڪم واظح هيو ته باغين خلاف جنگ ڪري سندن مٿان قابو پائڻ گهرجي. +علي سندن وفاداري واپس حاصل ڪرڻ ۾ ناڪام رهيو ۽ انهن جي باغي سرگرمين کانپوءِ جولاءِ 658 ۾ نهروان جي جنگ ۾ انهن کي شڪست ڏنائين. +ان جي باوجود، خارجي ختم نه ٿيا ۽ خلافت خلاف انهن جي بغاوت جاري هئي. +علي پاڻ جنوري 661ع ۾ ھڪ خارجي قاتل هٿان نماز پڙهندي مارجي ويو. +معاويه اول پاران 661ع ۾ اموي خلافت جي قيام کان پوءِ هن جي گورنرن خارجين کي قابو ۾ رکيو، پر 683ع ۾ ٻئي اموي خليفي يزيد جي موت ۽ نتيجي ۾ شروع ٿيل گهرو ويڙهه کان پوءِ حڪومتي انتظام ڪمزور ٿي پيو. +نتيجي ۾ خارجين جون حڪومت مخالف سرگرميون وري شروع ٿي ويون، جيڪي شهرن ۽ ٻين آباديءَ وارن علائقن جي خلاف مسلسل حملن تي مشتمل هيون. +بهرحال اندروني تڪرار ۽ ڀڃ ڊاھ انهن کي ڪافي حد تائين ڪمزور ڪري ڇڏيو. +اموين گھرو ويڙھ ۾ ڪاميابي حاصل ڪئي ۽ 696-699ع ۾ اموي گورنر حجاج بن يوسف هٿان شڪست کائڻ کان پوءِ خارجي بغاوتون وڏي حد تائين ختم ٿي ويون. +740ع جي ڏهاڪي ۾ جڏهن اموي خلافت پهنجي آخري زماني ۾ هئي ۽ وڏي حد تائين ڪمزور ٿي چڪي هئي، خلافت جي مختلف علائقن ۾ وڏي پئماني تي خارجي بغاوتون شروع ڀي ويون، پر انهن سڀني کي آخرڪار شڪست ڏني وئي. +جيتوڻيڪ ڪجهه خارجي بغاوتون عباسي دور ۾ به جاري رهيون، تقريبن سڀئي جنگجو خارجي گروپ آهستي آهستي ختم ٿي ويا ۽ انهن جي جڳهه غير متحرڪ اباضيا فرقي والاري. +اباضيا خارجي اڄ ڏينهن تائين اومان ۽ آفريڪا جي ڪجهه حصن ۾ موجود رهندا اچن. +خارجين جو نظريو هيو ته ڪوئي به مسلمان، قطع نظر ان جي ته هو ڪهڙي خاندان يا نسل مان آهي، خليفو ٿي سگهي ٿو، بشرط هي ته هو غيرمعمولي اخلاقيات جو حامل هجي. +جيڪڏهن خليفو گناهه جو مرتڪب ڀئي ٿو ته پو۽ ان تي فرض آهي ته هو توبھه ڪري ۽ آئنده لاءِ پنهنجو طرز عمل درست ڪرڻ جو عهد ڪري. +جيڪڏهن هو ائين نه ٿو ڪري ته پوءِ مسلمانن جو فرض آهي ته سندس خلاف بغاوت ڪري کيس معزول ڪن. +خارجي ڪبيره گناه ڪندڙ مسلمان کي مرتد شمار ڪندا هيا ۽ ڪجھه خارجي گروهن جو اهو عقيدو هيو ته جيڪڏهن اهڙا مرتد توبه تائب ٿي مذهب ۾ نئين سر داخل نه ٿا ٿين ته پوءِ سندن قتل جائز آهي. +موجوده زماني جي ڪيترن ئي مسلمان انتهاپسند گروپن کي سندن رجعت پسندي ۽ جنگي جنونيت جي ڪري خارجين سان تشبيهه ڏني وئي آهي. +ٻئي طرف، ڪجهه جديد عرب مورخن خارجين جي نسلي تعصب کان خالي ۽ جمهوري رجحانن جي تعريف ڪئي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41729.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41729.txt new file mode 100644 index 0000000..06b4f9a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41729.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڊونگ منگجو +ڊونگ منگجو: +Dong Mingzhu () ( ڄائي :1954) ھڪ چيني بزنس ڪندڙ عورت جو نالو آهي جيڪا گري اليڪٽرڪ اپلائينسز انڪارپوريشن آف جوھائي جي چيئر وومن آھي نيويارڪ ٽائمز مطابق ھي چين جي سڀ کان سخت بزنس وومن آھي +ذاتي زندگي ۽ ڪيريئر. +چين جي بزنس ۾ ھيء ڪامياب عورت مزدور خاندان ۾ پيدا ٿي ۽ ننڍپڻ ۾ ھن فوج ۾ سپاهي بڻجن چاھيو پئي. +ھن 1975 ۾ چين جي انھوئي( Anhui ) صوبي جي شھر ووھو (Wuhu) جي ھڪ مخصوص انسٽيٽيوٽ مان شماريات ۾ گريجوئيشن ڪري نانجنگ جي مڪاني حڪومت جي اداري جي ڪيميسٽري جي ليبارٽري ۾ انتظامي نوڪري حاصل ڪئي جتي 15 سال ڪم ڪيائين 3 سالن جي عمر ۾ 1990 ۾ بيواھ ٿيڻ کان پوءِ ھن پنھنجي ٽن سالن جي پٽ کي ننڍڙي جي ڏاڏي جي سنڀال ۾ ڏئي ليبارٽري واري نوڪري ڇڏي گئانگ ڊونگ صوبي جي شھر جوھائي ۾ نوڪري جي تلاش ۾ آئي ۽ ھيلي ڪمپني ( گري اليڪٽرڪ اپلائينسز انڪارپوريشن آف جوھائي جو پراڻو نالو) ۾ سيلز پرسن ٿي جتي ھن پنھنجي پرفارمنس تي تڪڙيون ترقيون حاصل ڪيون. +1994 ۾ ھي ڪمپني جي وڪري واري شعبي جي ھيڊ ٿي وئي. +2001 ۾ ھي گري اليڪٽرڪ اپلائينسز انڪارپوريشن آف جوھائي جي پريزيڊنٽ ٿي وئي. +2012 ۾ ھي ڪمپني جي چيئر وومن پڻ ٿي وئي. +ڊونگ منگجو جي مينجمينٽ ۾ ڪمپني دنيا جي سڀ کان گھڻا ايئر ڪنڊيشنر يونٽ ٺاھيندڙ ڪمپني بڻجي وئي. +2014 ۾ ھن ڪمپني جو روينيو 140 بلين يوئان ھيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41736.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41736.txt new file mode 100644 index 0000000..1bcbd7a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41736.txt @@ -0,0 +1,61 @@ +ملائڪ +ملائڪابراھيمي ۽ ڪجھ ٻين مذھبن ۾ ھڪ مخلوق جو نالو آھي. +جيڪا خدا ۽ انسانن جي وچ ۾ تعلق جو ڪردار ادا ڪندڙ آھي ۽ خدا پاران مختلف سونپيل ڪم پورا ڪندڙ آھي.اھي ڄاڻ ۽ طاقت ۾ انسان کان وڌيڪَ پر خدائن کان گھٽ سمجھيا ويندا آهن. +اھي لافاني نہ ھوندي بہ مرندا ڪانہ آھن. +نالو ۽ ھم معني لفظ. +قرآن ۾ واحد لاءِ ملك ۽ جمع لاءِ ملائكة لفظ استعمال ٿيو آهي. +تفھيم القرآن قرآن مطابق لفظ ملك جي عربي معني پيامبر آھي ۽ ان لفظ جو ترجمو فرشتو آھي. +.لفظ اينجل "angel" انگريزيءَ جو لفظ آهي ۽ اولڊ انگلش جي لفظ اينججيل ( "engel" ) جي بگڙيل صورت آهي جيڪو وري اولڊ فرينچ لفظ "angele" مان نڪتل آهي اھي ٻئي لفظ لاطيني لفظ ايجيلس "angelus" مان نڪتل آھن جنھن جي معني پيامبر يا پيغمبر "messenger"آھي. +لاطيني لفظ وري يوناني لفظ ايجيلوس "aggelos" مان ورتل آهي عبراني ۾ ان لفظ کي ملاڪ mal’ākh چئبو آهي جنھن جي معني بہ پيغامبر آهي.لفظ اينجل يوناني لفظ اينجلاس مان نڪتل آهي جنھن جي معني پيغامبر آھي. +ملائڪن جي تصور جي جي شروعات. +ملائڪن جو تصور سڀ کان اول 3000 سال قبل مسيح ۾ سميريا ۾ جنم ورتو. +سميري ماڻھو گھڻن خدائن تي يقين رکندڙ ھئا ۽ انھن جو عقيدو ھو تہ ملائڪ ديوتائن ۽ انسانن جي وچ ۾ پيغام پھچائڻ جو ڪم ڪندا آهن. +انھن جو خيال ھيو تہ ماڻھن جي اندر ھڪ روحاني ساٿي سڄي عمر انھن سان گڏ رھندو آھي، لڳي ٿو تہ اھو گارجين ملائڪ جو شروعاتي روپ ھيو. +قديم آثارن جي کوٽائي مان گھرو عبادتگاهن ۾ ڪجھ مورتون مليون آهن جن ۾ پرن وارا انسان ڏيکاريل آھن جيڪي مورتون ملائڪن سان منصوب ڪيل ھيون. +اھو رجحان بابل ۽ اشور جي تھذيبن ۾ بہ جاري رھيو +ملائڪن جو زرتشتي مذھب وارو تصور. +650 ق م ۾ زرتشت دعویٰ ڪئي ھئي تہ وٽس ملائڪ اچي توحيد واري مذھب جا اصول نازل ڪيا ھئا جيڪو بعد م زردشتي مذھب سڏجڻ لڳو. +ان مذھب م. +نازل ٿيندڙ ملائڪ جو نالو مٿراس ھيو جنھن کانسواءِ ڇھ وڏا ملائڪ +۽ ڪيترائي ننڍا ملائڪ ھيا. +زردشتي ملائڪن جي تصور کان يھوديت، عيسائيت ۽ اسلام پڻ متاثر ٿيو. +ملائڪ (اينجل) جو بائيبل وارو تصور. +بائيبل م ملائڪن کي بغير جنس واري خدا جي خدمتگار مخلوق طور ڏيکاريو ويو آهي ۽ اھي لازوال نہ ھجڻ باوجود مرندا ناهن ۽ انھن جو ڪم خدا جي حمد ڪرڻ آهي، آسماني ڪائونسل ۾ ڪم ڪندي خدا جي ھر حڪم جي تعميل ڪندا آهن. +انھن مان کوڙ پيغام پھچائيندڙ ھوندا آھن، ڪجھ ويڙھاڪ ء ڪجھ محافظ ھوندا آھن. +بائيبل جي تصور مطابق اھي روحاني مخلوق آھن ۽ نظر نہ ايندڙ آھن پر انساني روپ اختيار ڪري سگھندا آهن اھڙي جو انسان ۽ ان ۾ فرق ناممڪن ھوندو آھي. +بائيبل ڪٿي ڪٿي خدا ء ملائڪ ۾ فرق نہ رکيو آهي. +مثال طور بائيبل م لکيل آهي تہ خدا جو ملائڪ موسیٰ جي آڏو ٻرندڙ ٻوڙي ۾ نمودار ٿيو، پر ٻن آيتن بعد بيان ٻڌائي ٿو تہ خدا موسیٰ کي +ساڳي ٻوڙي مان سڏ ڪيو. +عبراني بائيبل ۾ ملائڪن جا ٻہ ٻيا قسم بہ ڏنل آھن جن ۾ ھڪ: سريفيم ، جيڪي نانگ وانگر ڇھن پرن وارا ھوندا آھن. +وچين دؤر جي عيسائيت ۾ کين اعلیٰ رتبي واري حيثيت ڏني وئي جن جي پھچ خدا جي تخت تائين ھئي، ۽ ٻيو قسم: چيروبيم :پرن وارا جيڪي انساني خصوصيتن وارا آھن جيڪي آدم ۽ ايو جي نيڪالي کان پوءِ عدن جي باغ جا نگھبان ھيا. +ملائڪن جو پراڻي عبراني بائيبل يا پراڻي عھدنامي ۾ مختصر ذڪر ٿيل آھي جنھن مطابق اھي پيغام کڻي ايندڙن وارو ڪم سرانجام ڏيندڙ آھن ان کان سواءِ آھي نگھبان، رھنمائي ڪندڙ ۽ خدا جي نمائندي وارو ڪم ڪندڙ ۽ خدا جي دشمنن تي حملو ڪندڙ آھن. +پراڻي عھدنامي جي بعد وارين لکڻين ۾ ملائڪ ڪردار ، نوعيت ۾ وڌيڪ اھم ڏيکاريا ويا آھن شايد اھو بابل ۽ زرتشتي مذھب جي اثر ڪري ڪيو ويو. +ھاڻي ملائڪ رومي بادشاھ ڪنسٽنٽائين اعظم(280–337)، کي راز به ٻڌائيندا ھيا ۽ اسپين جي شھر سيويل ۾ لڳل مجسمي وانگر پرن سان آھي نظر بہ اچڻ لڳا. +ڊينيئل واري ڪتاب ۾ پھريون دفعو جبرائيل ۽ ميڪائيل جو ذڪر ٿيو ۽ ملائڪن جو پورو سلسلا متعارف ڪيا ويا جن مان ميڪائيل کي ھڪ عظيم شھزادو ڪري ڏيکاريو ويو. +عھدنامن جي درميان وارو عرصو (چوٿين کان پھرين صدي قبل مسيح ۾ ) ملائڪيت جو تصور تمام وسيع ٿي چڪو ھو جيڪو شايد زرتشتي تصورات جو اثر هو. +ان خيال مطابق ملائڪن جو تعداد تمام گھڻو ھيو ۽ انھن کي ھڪ سلسلي واري ترتيب ۾ رکڻو پيو جنھن ۾ وڏن ملائڪن جي تصور جنم ورتو.ان کان علاوه ڌڪاريل ملائڪن جو تصور متعارف ٿيو اھڙي طرح نيڪي ۽ بدي جي ٻٽي خيال جنم ورتو. +ھن خيال ۾ ملائڪن کي مرضي سان فيصلو ڪرڻ ۽ خدا جي نافرماني ڪرڻ جي طاقت ھجڻ جي خيال. +جنم ورتو. +ڪجھ ملائڪ ملائڪاڻي فوج جو حصو بڻيا ۽ ڪجھ محافظ ۽ نگھبان جو ڪردار ادا ڪرڻ لڳا. +مثال طور رافيل ملائڪ ٽوبٽ کي بچائيندو آهي جڏھن ٽوبيٽ ميڊيا طرف سفر ڪري رھيو ھو. +عيسائين جي بائيبل يا (پھرين صدي عيسويءَ واري) نئين عھدنامي ۾ ملائڪ عیسیٰ مسيح جي پيدا ٿيڻ جو اعلان ڪن ٿا ۽ خدا جا ڪم ڪندا رھن ٿا. +انھن عیسیٰ مسیح جون ضرورتون پوريون ڪيون جڏهن ھو تنھا ڪيو ويو ھو. +ان ھوندي بہ آھي ھن کان درجي ۾ ھيٺ ھيا. +جيوڊ واري ڪتاب ۾ انھن ملائڪن جو بہ تذڪرو آھي جن فيصلي جي ڏينھن تائين گرفت ۾ رھڻ خلاف بغاوت ڪئي. +وحي واري ڪتاب ۾ نيڪي ۽ بدي جي طاقتن وچ ۾ فيصلا ڪن جنگ ۾ ملائڪن اھم ڪردار ادا ڪن ٿا. +ان ۾ وڏو ملائڪ ميڪائيل ملائڪن جي فوج جي قيادت ڪندي شيطان سان وڙھي ٿو جنھن ۾ شيطان کي شڪست ملي ٿي ۽ شيطان پنھنجي ساٿي ملائڪن سان گڏ زمين تي ڪري ٿو. +ملائڪ جو قرآن وارو تصور. +مولانا ابوالاعلي مودودي جي خيال مطابق آھي رڳو مجرد قوتون ناھن جيڪي تشخص نہ رکنديون ھجن، بلڪہ اھي شخصيت رکڻ واريون ھستيون يا وجود آھن.جن کان الله ڪائنات جي انتظام ۾ ڪم وٺي ٿو. +مولانا وڌيڪ لکي ٿو تہ اھي خدا جي سلطنت جا ڪارندہ آھن، جيڪي الله جي حڪمن کي نافذ ڪن ٿا. +اسلام ۾ بہ ملائڪ جو تصور ساڳيو يھودين ۽ عيسائين وارو آھي. +آھي خدا جا خدمتگار ۽ انسانن تائين وحي کڻي ايندڙ آھن ، تنھن ھوندي بہ اسلام ۾ اھي پنھنجي مرضيءَ وارا نہ ھوندا آھن ۽ آھي گناھہ يا خدا جي نافرماني نہ ٿا ڪري سگھن، اھڙي طرح اھي بدي جي طاقت نہ ھوندا آھن. +اسلام ۾ بہ ملائڪن جا درجا ھوندا آھن ۽ انھن کي مخصوص ڪم سونپيل ھوندا آھن. +مثال طور: جبرائيل جو ڪم خدا جي وحي پيغمبرن تائين پھچائڻ آھي جنھن ۾ قرآن محمد تائين پھچائڻ بہ شامل آھي. +دنيا جي ھر انسان سان زمين تي الڳ ملائڪ مامور ٿيل آھن جيڪي ان جا ڏوھ ۽ ثواب درج ڪندا آهن. +اسلام ۾ انھن جو تصور قرآن ۾ ڏنو ويو جيڪو اسلام کان اڳ زرتشتين ، يھودين ۽ وچ اوڀر جي عيسائين جي عقيدن سان مشترڪ آھي. +اسلامي روايتن مطابق اھي آسماني ڪعبي جي زيارت ڪندا آهن جھڙي طرح ڌرتي تي مسلمان ڪن ٿا. +اھي جنت ۾ ماڻھن کي خوش آمديد چوندا. +قرآن مطابق ڪجھ ملائڪن کي مخصوص ڪم سونپيا ويا آهن جن مان جبرائيل وحي پهچائيندڙ ملائڪ آھي، عزرائيل موت جو ملائڪ آھي. +مالڪ دوزخ جو نگھبان آھي، اسرافيل توتارو وڄائيندو تہ قيامت ٿيندي، منڪر ۽ نڪير قبر ۾ پڇا ڳاڇا ڪندا ۽ ملائڪ نور جي پيدائش آھن. +رواہتن مطابق اھي انساني روپ پڻ اختيار ڪري سگھن ٿا. +قرآن مطابق پيغمبر جي معراج تي وڃڻ وقت جبرائيل ساڻس گڏ سفر ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41752.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41752.txt new file mode 100644 index 0000000..1f32875 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41752.txt @@ -0,0 +1,55 @@ +وارھ تعلقو وارھ تعلقو يا وارہ تعلقو پاڪستان جي صوبي سنڌ جي قمبر شھدادڪوٽ ضلعي جو ھڪ تعلقو جنھن جو ھيڊ ڪوارٽر يا صدر مقام وارھ شھر آھي ھن جي نالي تي ھڪ ننڍو ڪئنال پڻ آهي جيڪو سکر بيراج کان ھن شھر طرف وھندڙ آھي ۽ ھن شھر کان اڳتي تعلقي خيرپور ناٿن شاھ ۾ ان واھ جي پڇڙ وھي ٿي. +ھن تعلقي ۾ ٻيا به ننڍڙا شھر ۽ ڳوٺ آھن جن ۾ لالو رائنڪ، گاجي کھاوڙ ۽ وڳڻ شامل آھن. +ھي تعلقو سنڌ جي صوبائي اسيمبليءَ جو تڪ پڻ آھي جتان گذريل پنجاھ سالن کان پيپلزپارٽي جا اميدوار چونڊجندا رھيا آھن. +ھن تعلقي جي معيشت زرعي آھي ۽ گھڻي ڀاڱي زرعي جنسن جو واپار ٿئي ٿو ۽ اتي سارين جا ڪارخانا پڻ آهن. +ھي تعلقو پھريون لاڙڪاڻي ضلعي جو حصو ھيو ۽ بعد قمبر شھدادڪوٽ ضلعي جي قيام وقت سھولت خاطر ان کي ان نئين ضلعي جو حصو بڻايو ويو ۽ ان کي بہ ٽوڙي ان جي ھڪ شھر نصيرآباد کي نئين ضلعي جو نئون تعلقو ٺاھيو ويو. +سال 1901ع کان وٺي اڄ تائين وارھ شھر ھن تعلقي جو صدر مقام آهي. +ايراضيءَ جي لحاظ کان ”اتر ۾ 27- 27 ڊگهائي ڦاڪ ۽ اوڀر ۾ 67- 51 ڊگهائي ڦاڪ ۾ آهي. +“ وارهه، تعلقو ٿيڻ کان وٺي نصيرآباد جي تعلقي ٿيڻ تائين ايراضي ۾ 417 چورس ميل تي پکڙيل ھو. +تاريخ. +سن 1843ع ۾ ٽالپرن جي صاحبيءَ جو خاتمو ٿيو ۽ انگريزن جي عهد جي ابتدا ٿي جن انتظامي لحاظ کان سنڌ کي ٽن ضلعن : شڪارپور، حيدرآباد ۽ ڪراچي ۾ ورھايو. +لاڙڪاڻي وارو سمورو علائقو شڪارپور کي ڏنائون. +شهدادڪوٽ تعلقي جو ڪجهه حصو جيڪب آباد ۾ شامل هو. +ڏوڪريءَ جو نالو ’لب درياھ‘ هو ۽ نصيرآباد تعلقو هو، جنهن ۾ موجوده وارھ تعلقو پڻ شامل آهي. +انهن ڏينهن يعني 1885ع ڌاري تعلقي نصيرآباد جو مختيارڪار مرزا قليچ بيگ هو. +ان وقت هن ڪاڇي واري علائقي ۽ ڏاڙهياري جبل جا انتظامي دورا ڪيا، ان دوران هڪ ڪتاب ”ڏاڙهياري جبل جو سير“ جي نالي سان لکيائين. +ان سفر جو احوال نهايت دلچسپ انداز ۾ ڪيو اٿس. +ڪتاب جي مطالعي مان ظاهر ٿو ٿئي ته هيءُ ڪتاب نصيرآباد ۾ ويهي لکيو اٿس، جيڪو انهيءَ سال ئي ڇپائي پڌرو ڪيائين. +1901ع ۾ لاڙڪاڻو ضلعو وجود ۾ آيو. +جڏهن انگريزن ٽالپرن کان سنڌ کسي پنهنجي قبضي ۾ آندي، تڏهن ان وقت هنن سنڌ اندر ڪافي انتظامي تبديليون ڪيون. +جن شهرن کي تعلقي يا سب ڊويزن جو درجو مليل هو، تن مان ڪن شهرن کي ضلعي جو درجو ڏنائون، ته ڪن کان وري اهڙيون سهوليتون ڦُري نَون اسرندڙ شهرن کي تعلقي جي حيثيت سان نوازيائون. +جڏهن 1901ع ۾ هنن لاڙڪاڻي کي ضلعي جو درجو ڏنو، تڏهن لاڙڪاڻي ضلعي ۾ ڪيترائي تعلقا شامل ڪيائون. +سال 1919ع جي سنڌ گزيٽيئر جي حوالي سان منظور ڪوهيار پنهنجي مضمون ۾ لکي ٿو ته: +اهڙيءَ ريت انگريزن انتظامي جوڙجڪ ۾ ڀَڃ گهڙ ڪري نصيرآباد کان تعلقي جي حيثيت کسي وارھ کي تعلقو ڪيائون. +انگريزن جي وچ واري دور سال 1885ع ۾ مرزا قليچ بيگ نصير آباد تعلقي جو مختيار ڪار هو. +جڏهن وارھ کي تعلقو بنايو ويو ته وري کيس وارھ جي مختيار ڪار طور سندس تقرر ڪيو ويو ۽ نصيرآباد کي وارھ تعلقي ۾ شامل ڪيو ويو.دين محمد ڪلهوڙو پنهنجي تصنيف ”قنبر- شهدادڪوٽ ضلعو (تاريخ جي وهڪري ۾)“ ۾ وارهه جي تاريخي قدامت ۽ بنياد تي لکي ٿو ته: ”هيءُ شهر ڪلهوڙن جي دور ۾ آباد ٿيو. +پر هيءُ شهر ڪنهن بادشاهه يا ڪنهن وڏي ماڻهوءَ ارادو ڪري ڪونه اڏايو هوندو، پر ڪن لاڏائو مالوند ماڻهن آباد ڪيو هوندو، جو پوءِ اڳتي هلي مشهور ٿيو. +ايم.ايڇ پنهور پنهنجي مضمون ۾ سن 1701ع کان 1758ع تائين قائم ٿيل ٽن وسندين (جنهن ۾ وارهه به اچي وڃي ٿو). +جي باري ۾ لکي ٿو: +”ٿڌ واري زماني جي حرارت ۾ ٿوري تبديلي آئي، ڪجهه گرمي ٿي ۽ ڪلهوڙن پوکي راهي ڏهن لکن ايڪڙن مان وڌائي ٻاويهه لک ايڪڙ تائين پهچائي ۽ ماڻهن جي آبادي 14 لکن مان وڌي وڃي 30 لکن کي رسي. +نوان شهر اُسريا، جن ۾ شهدادڪوٽ، قنبر، وارھ، ميهڙ، خيرپور ناٿن شاھ، ميرپور خاص، نئون خدا آباد (هالن جي ڀرسان)، شهدادپور، نوشهروفيروز، خانڳڙھ (جيڪب آباد)، فتح ڳڙھ، جوهي، دوست علي، رتن ديرو (رتو ديرو) ۽ وڳڻ شامل هئا. +نئون خداآباد گهڻو پوءِ ميان سرفراز خان سال 1772ع/ 1186هه ۾ ٻَڌايو. +هن کان گهڻو اڳ ٻيا شهر اسري چڪا هئا، جيئن مٿين تحقيق مان پڌرو آهي. +اهڙيءَ ريت ايم.ايڇ پنهور هنن شهرن جي اسرڻ ۽ قائم ٿيڻ جو تعين ڪري چڪو آهي، مطلب ته هنن ٻين شهرن جي اسرڻ يا قائم ٿيڻ سان پنهنجو سروڪار نه آهي، جو سندن گهرائيءَ ۾ وڃجي. +منهنجو مقصد صرف ’وارهه‘ جي قائم ٿيڻ يا اُسرڻ بابت آهي. +پنهور صاحب جي تحقيق مان پڌرو آهي ته ’وارهه‘ قديمي ۽ تاريخي شهر آهي، جيڪو ڪلهوڙن جي مٿئين مقرر ڪيل دور ۾ اسريو ۽ هوريان هوريان وڌي وڻ ٿيو. +1701ع کان 1718ع تائين ميان يارمحمد ۽ ميان يارمحمد کانپوءِ ميان نورمحمد جو دور ليکيو وڃي ٿو، ٿي سگهي ٿو ته وارهه ميان نورمحمد جي شروعاتي وقت ۾ قائم ٿيو هجي! +باقي پنهور صاحب اِهو نه ٻڌايو آهي ته ’وارهه‘ جو شهر ڪهڙي ڪلهوڙي حاڪم جي وقت ۾، ۽ ڪهڙي سال ۾ قائم ٿيو. +مٿي بيان ٿي آيو آهي ته هِتان سنڌو درياهه جو هڪ وهڪرو وَهندو هو، (جيئن نقشي مان ظاهر آهي)، جنهن جو پاڻي سڌو سنئون منڇر ڍنڍ ۾ وڃي ساهه پَٽيندو هو. +هن وهڪري تي ڪيئي نوان شهرآباد ٿيا ۽ اسريا، جن مان ’وارهه‘ به هڪ آهي. +ھن شھر کي تعلقي جو درجو 1901ع ۾ مليو. +آدمشماري. +1 مارچ 1998 جي آدمشماري مطابق هن تعلقي جي آبادي 169,448 ھئي جيڪا 15 مارچ 2017 جي آدمشماري جي نتيجي مطابق وڌي 229,971 ٿي وئي. +ان مان 69230 شھري آبادي ۾ ۽ باقي 160,734 ٻھراڙيءَ ۾ رھي پئي جيڪا ڪل آبادي جو 69. +9 سيڪڙو آھي. +تعلقي وارھ جي ڪل پکيڙ 750 ھم چورس ڪلوميٽر آهي ۽ ان پکيڙ ۾ موجوده آبادي جي ڪثافت يا گھاٽائي 306 ماڻھو في ھم چورس ڪلوميٽر آھي. +ھن علائقي ۾ آبادي جو واڌ جي شرح ۾ 2010 کان پوءِ گھڻو اضافو ٿيو آهي. +انتظامي ورھاست. +وارھ تعلقي جي پکيڙ 1,75,803 چورس ايڪڙن تي مشتمل آهي جنھن ۾ 3 سرڪلون، 12 تپا ۽ 42 ديھون واقع آھن. +وارھ تعلقي ۾ يارھن ديھون واقع آھن جن جا نالا ھيٺ ڏجن ٿا. +بلدياتي ورھاست. +10 يونين ڪاؤنسلون ۽ 3 ٽائون ڪاميٽيون آهن، +تپا. +وارھ تعلقي ۾ ڪل 12 تپا واقع آهن. +ديھون. +وارھ تعلقي ۾ ڪل 42 ديھون واقع آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41763.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41763.txt new file mode 100644 index 0000000..caee319 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41763.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +دھشتگردي +دھشتگردي: ٽيررزم: Terrorism: ڪنھن بہ ماڻھو، اداري يا حڪومت وغيره جي عمل يا پاليسي تي اثرانداز ٿيڻ لاءِ بيقصور شھرين کي تشدد جو نشانو بڻائڻ يا نشاني بڻائڻ لاءِ ڌمڪي ڏيڻ کي دھشتگردي چيو ويندو آهي. +انسائيڪلوپيڊيا برٽنيڪا مطابق ماڻھن ۾ ڊپ جو عام ماحول يا عام احساس پيدا ڪرڻ لاءِ منظم طريقي سان تشدد جو ھڪ اھڙو عمل جنھن جو محرڪ سياسي مقصد جي حاصلات ھجي ان کي دھشتگردي چئبو آهي.تاريخ ۾ دھشتگردي جو سھارو وٺندڙن ۾ اھڙيون سياسي تنظيمون بہ شامل رھيون آھن جيڪي کاٻي ڌُر واريون، ساڄي ڌر واريون، قومپرست، مذھبي ء انقلابي سڏبيون ھيون. +ان کان علاوه رياستي ادارا: فوج؛ پوليس؛ ۽ انٽيليجنس ايجنسيون, بہ اھڙين ڪارواين ۾ شامل رھيا آھن. +تاريخ ۾ خيال آھي ته دھشتگردي جي ابتدا رومي شھنشاھن کان ٿي. +تبرس (14 کان 37 عيسوي) ۽ ڪالي گولا (37 کان 41 عيسوي) ٻہ اھڙا بادشاھ ھيا جيڪي پنھنجي خلاف ڪا ڳالھ ٻڌڻ پسند نہ ڪندا ھئا. +مخالفن جون ملڪيتون ضبط ڪندا ھئا۽ ٻئي ڀيري مخالفت تي ماڻھن کي مارائي ڇڏيندا هئا. +فرانس ۾ 1793 ۾ سياسي انتقام جو سلسلو شروع ٿيو جيڪو پنج سال جاري رهيو. +1894 ۾فرانس جو صدر سادي ڪارنوٽ، 1897 ۾ آسٽريا جي شھزادي ايلزبيٿ، 1899 ۾ اسپين جو وزيراعظم ڪارنوواس، 1901 ۾ آمريڪي صدر ميڪنلي دھشتگردن جي گولين جو کاڄ ٿي ويا.مخالفن کي دٻائڻ لاء جرمني جي ھٽلر، اٽليءَ جي مسوليني ۽ سوويت يونين جي اسٽالن بہ دھشتگردي جو سھارو ورتو. +فلسطين ۾ تسلط قائم رکڻ لاءِ اسرائيل دھشتگردي جو سھارو ورتو. +برطانوي حڪمراني جو نادرن آئرلينڊ ۾ خاتمو آڻڻ لاءِ ريپبلڪن آئرش آرمي دھشتگردي جي شروعات ڪئي. +سريلنڪا +جي اترين علائقن ۾ پنھنجو تسلط قائم رکڻ لاءِ تامل ايلام دھشتگردي جي شروعات ڪئي. +پاڪستان ۽ افغانستان ۾ آمريڪي سرپرستي ۾ قائم ڪيل نامنھاد جھادي تنظيمن دھشتگردي جو آغاز ڪري ھزارين ماڻھن کي دھشتگردي جو کاڄ بڻايو. +1860 ۾ آمريڪا جي اڇي چمڙيء وارن ماڻھن ٽرپل ڪي KKK نالي تنظيم يا ڪو ڪلس ڪلان (Ku Klus Klan) ٺاھي جنھن اتان جي ڪاري رنگ جي ماڻھن کي دھشتگردي جو نشانو بڻايو ۽ اھا تنظيم اقليتي ماڻهن جي خلاف ھئي ۽ گورن ۾ ان کي پذيرائي ھئي.جرمني ۾ بادمنحاف تنظيم، جاپان جي تنظيم ريڊ آرمي، اٽليءَ جي تنظيم ريڊ برگيڊ ۽ ٻيون تنظيمون: پيوريٽو جي فالن، پيرو جي شاننگ پاٿ، ۽ فرانس جي ڊائريڪٽ ايڪشن دھشتگرد تنظيمون سمجھيون وينديون آهن ۽ انھن جون دنيا جي مختلف حصن ۾ ماتحت شاخون پڻ آهن. +ھڪ تنظيم جو نالو مافيا آهي جيڪا 1600 ۾ اٽليءَ ۾ قائم ٿي ۽ ان وقت اٽلي اسپين جي حڪمرانيءَ ۾ ھيو ۽ 1800 ۾ ان تنظيم کي پوري دنيا ۾ وڌايو ويو. +ان تنظيم ۾ گينگ کي فيملي چيو ويندو آهي. +چوڻ ۾ اچي ٿو تہ آمريڪا ۾ ھن وقت بہ ان جا 6000 ميمبر موجود آھن ۽ اھا تنظيم ھر سال 50 ارب ڊالرن جو فنڊ گڏ ڪندي آھي جيڪو جسم فروشي، منشيات ، ڌاڙن ء قتل جي وارداتن ذريعي حاصل ٿيندو آھي. +اسرائيل به موساد نالي تنظيم ٺاھي دھشتگردي شروع ڪئي جيڪا پوء ملڪ جي انٽيليجنس ايجنسي بڻجي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41764.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41764.txt new file mode 100644 index 0000000..0482d54 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41764.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +منشيات +منشيات: نشي آور شيون:نارڪوٽڪ ڊرگس: (Narcotic drugs): سائيڪوٽراپڪ سبسٽنس: +(Psychotropic substance): اھڙين شين جو نالو آھي جيڪي نشو پيدا ڪندڙ يا نشي آور ھونديون آھن. +نشي ۽ انسان جو تعلق تمام قديم آھي. +اڄوڪي دؤر ۾ جيڪي شيون غيرقانوني منشيات ۾ شامل آهن انھن مان ڪيترين ئي شين جو نفعي ڪمائڻ لاء رياستي سرپرستي ۾ واپار ڪيو ويندو ھو. +اڄ جي دؤر ۾ ھيروئن ھڪ خطرناڪ منشيات آھي جنھن جي ٽريفڪنگ ۽ سمگلنگ جي سزا دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ موت ۽ عمرقيد آھي اھا جرمنيءَ جي مشھور دوائن جي ڪمپني باير Bayer جي پراڊڪٽ ھئي ۽ ان جو استعمال کنگھ جي دوا طور ٿيند و ھيو ۽ ڊاڪٽرن جي ھدايت تي مريض ان دوا جو استعمال ڪندا ھيا جيڪا بعد ۾ بندش ۾ آئي. +آڪسفورڊ ڊڪشنري مطابق منشيات جي لاءِ انگريزي ٻوليءَ ۾ استعمال ٿيندڙ لفظ نارڪوٽڪ (narcotic) جي معني اھڙي دوا يا شئي آھي مزاج (mood) ۽ سلوڪ (behavior) تي اثرانداز ٿيندي آهي ۽ غير طبي مقصدن لاءِ غيرقانوني طور تي وڪرو ڪئي وڃي. +آڪسفورڊ ڊڪشنري وڌيڪ ٻڌائي ٿي ته narcotic (نارڪوٽڪ) مڊل انگلش ۾ اولڊ فرينچ لفظ مان آيو narcotique مان نڪتل آھي جيڪو وچولي دور جي لاطيني ٻوليءَ ذريعي يوناني ٻوليءَ مان آيو جيڪو يوناني لفظ narkōtikos مان نڪتل آهي. +يوناني ۾ جي narkoun لفظ جي معني آهي سن ڪرڻ (make numb). +دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪَ آفيم پيدا ڪندڙ ملڪ برما آھي جيڪو آفيم جو بين الاقوامي ٽريڊ سينٽر آھي. +ھيرروئن جيڪا ھيئر نشي طور استعمال ٿئي ٿي سابہ آفيم مان ٺھندي آهي. +ماضيءَ م برطانيا جي ايسٽ انڊيا ڪمپني نفعي حاصل ڪرڻ خاطر ڏکڻ ايشيا ۾ برما ۽ بينگال ۾ آفيم جي پيداوار لاءِ ڏوڏي جي فصل جي پذيرائي ڪئي ۽ حاصل ڪيل افيم کي چين جي منڊي ۾ فروخت ڪرڻ شروع ڪيو جنھن جي چيني شينگ حڪومت مخالفت ڪئي ۽ ان کي غير قانوني قرار ڏئي ڇڏيو.ايسٽ انڊيا ڪمپني جنھن بعد `فيم چين جي منڊي ۾ سمگل ڪرڻ شروع ڪيو.ان سمگلنگ جي چيني حڪومت مخالفت ڪئي ۽ ان کي روڪڻ شروع ڪيو جنھڻ تي برطانيا ۽ چين جا تعلقات خراب ٿي ويا ۽ ٻنھي ملڪن ۾ آفيم جي ان معاملي تي جڻگن جو آغاز ٿيو جيڪي آفيم جو جنگون (1840 کان 1842 تائين) سڏبيون آھن. +1840 ۾ پھرين جنگ افيم ۾ چين کي شڪست آئي. +1842 ۾ چين ۽ برطانيه وچ ۾ نانڪنگ معاھدو عمل ۾ آيو جنھن تحت چين کي تاوان ۽ پنھنجا ڪجھ علائقا برطانيا کي ڏيڻا پيا. +ان کان پوءِ ھڪ ٻي افيم جي جنگ برطانيه ء فرانس چين تي مسلط ڪئي جنھن بعد 1864 ۾ چين ۾ ٿائي ڦينگ گھراڻي جي سلطنت جو ان منشيات جي مسئلي جي ڪري خاتمو ٿي ويو. +ھي اھو دور ھيو جنھن ۾ برطانوي رياست پاڻ چين جي ماڻهن کي نشي جو عادي ڪري منشيات جي واپار ۽ سمگلنگ ذريعي نفعو ڪمايو. +اڄوڪي دؤر ۾ سموري دنيا ۾ منشيات جي خلاف سخت علائقائي ۽ بين الاقوامي قانون جوڙي ان جي پيداوار ، واپار ، سمگلنگ ۽ استعمال کي روڪيو ويو آهي. +منشيات جي خلاف ان بندشن ۾ ھيروئن، آفيم، چرس، ڀنگ، ڪوڪين، ۽ ٻيون ڪيميائي دوائون وغيره شامل آھن. +دوائن ۾ طبي مقصدن لاء يا تحقيق جي لاءِ نشي آور شين جي محدود اجازت مخصوص ادارن يا مھارت واري پيشن جي ماڻھن کي ڏني وئي آهي جنھن لاء خاص نگراني ء قانوني قائدا ۽ ضابطا جوڙيا ويا آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41765.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41765.txt new file mode 100644 index 0000000..13be5b9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41765.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ڪرپشن +ڪرپشن: Corruption: بدعنواني: +ڪرپشن يا بدعنواني ھڪ سماجي برائي جو نالو آھي جيڪا ڪنھن معاشري، ملڪ، رياست، سياسي، انتظامي، حڪومتي، معاشي ۽ معاشرتي نظام کي ناڪام يا ناڪاره بڻائي تباھي ، بربادي ، تنزل يا پستي ڏي وٺي وڃي ٿي. +ڪرپشن سري وانگر نظام جي ڪاٺ کي کوکلو ڪري ڪمزور ۽ ناس ڪري ڇڏيندي آهي.اھا سرڪاري توڻي غير سرڪاري ادارن ۾ ملندي آهي. +ڪرپشن يا بدعنواني جو سبب ناجائز طريقي سان دولت شھرت طاقت يا اقتدار جي حاصلات آھي. +ان جي نمونن ۾ غبن، فراڊ يا ڌوڪو، اختيار جو ناجائز استعمال يا فرض جي ادائگي کان انڪار يا پاسو ڪرڻ وغيره شامل آهن. +ڪرپشن سماج اندر صحيح ۽ غلط ، بري ۽ ڀلي ، اھل ۽ نا اھل ، حق ۽ناحق، انصاف ۽ نا انصافي جي وچ ۾ تميز يا فرق کي ختم ڪري سماجي قدرن ۽ سماجي اخلاقيات کي ناس ڪري ٿي. +جيڪڏهن تاريخ جو مشاھدو ڪجي تہ خبر پوندي تہ قومن ، تھذيبن ۽ معاشرن جي تباهيءَ جو وڏو سبب بدعنواني يا ڪرپشن رھي آھي. +اھا بي ايماني جو ھڪ وڏو قسم آھي ۽ ان جي محرڪن ۾ سڀ کان وڏو محرڪ لالچ آھي.اھو ھڪ اھڙو عارضي نفعو ڏيندڙ انفرادي عمل آھي جيڪو اجتماعي نقصان يا تباهي آڻي ٿو تنھن ڪري ھر معاشري ۾ اھو ڳڻتي وارو موضوع رھيو آھي جنھن ڪري ان کي روڪڻ لاءِ خاص قانون سازي ذريعي خاص ادارا جوڙيا ويندا آھن. +ڪرپشن جا قسم. +ڪرپشن جا قسم عام طور تي ان جي سائيز سان لاڳاپيل ھوندا آھن. +ننڍي يا پيٽي ڪرپشن ۽ ٻي وڏي ڪرپشن.ننڍي ڪرپشن۾ سسٽمڪ ڪرپشن (systemic corruption) بہ شامل ڪري سگھجي ٿي. +ننڍي پيماني واري ڪرپشن جو محرڪ ڪانہ ڪا سماجي يا معاشي مجبوري ھوندي آھي. +گھٽ آمدني يا گھٽ پگھار ، فلاحي رياست جو فقدان، سماجي ناانصافي ۽ محروميون، حقن کان محرومي، ظالماڻو نظام وغيره آھن. +ھن قسم جي ڪرپشن يا بدعنواني جي موجودگي انھن سببن جي موجودگي تي مدار رکندڙ آهي جيڪڏهن معاشي، سماجي، سياسي يا انتظامي تبديلي آڻي انھن سبب جو خاتمو ٿئي تہ ان قسم جي ننڍي سائيز واري ڪرپشن جو خاتمو يا ان جي نمايان ڪمي اچي ويندي. +وڏي پيماني تي جيڪا ڪرپشن آھي ان جو محرڪ لالچ ، بي انتھا دولت جو حصول ء اقتدار يا طاقت جي حوس وغيره آهن. +ان قسم جي ڪرپشن مجبوري نہ پر قانوني نتيجن جي خبر ھوندي ترجيحي آھي. +اھڙي ڪرپشن کي روڪڻ لاءِ قانون ذريعي روڪ ۽ سخت سزائون ملڪيتن جي ضبطگي وغيره جي ضرورت پوندي آهي جن جو تعين رياستي ادارن ذريعي ٿيندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41767.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41767.txt new file mode 100644 index 0000000..4298f8d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41767.txt @@ -0,0 +1,56 @@ +نيوٽن جي حرڪت جا قانون +نيوٽن جاحرڪت جا قانون: +نيوٽن جا حرڪت جا قانون فزڪس جا قانون آھن جيڪي ڪلاسيڪل ميڪينڪس جو بنياد آھن. +جيڪي جسم ۽ انھن تي اثرانداز ٿيندڙ طاقتن جي وچ ۾ تعلق ۽ انھن طاقتن جي اثر سان پيدا ٿيندڙ حرڪت جي باري ۾ بيان ڪن ٿا.نيوٽن جا حرڪت جا ٽي قانون آھن. +نيوٽن جا حرڪت جا قانون فزڪس جا قانون آھن جيڪي ڪلاسيڪل ميڪينڪس جو بنياد آھن جيڪي جسم ۽ انھن تي اثرانداز ٿيندڙ طاقتن جي وچ ۾ تعلق ۽ انھن طاقتن جي اثر سان پيدا ٿيندڙ حرڪت جي باري ۾ بيان ڪن ٿا. +نيوٽن جي حرڪت جا ٽي قانون آھن. +نيوٽن جو پھريون قائدو. +نيوٽن ٻيو قائدو. +نيوٽن جو ٽيون قائدو. +⏪(1) نيوٽن جو پھريون قائدو :- +جيڪو جسم سڪون واري حالت ۾ آهي، اُهو هميشہ سڪون واري حالت ۾ رهي ٿو، جيستائين اُن تي ڪو ٻاهريون زور اثر نٿو ڪري. +زور هڪ اهڙو ذريعو آهي جيڪو جسم جي سڪون واري حالت يا يڪسان حرڪت واري حالت کي تبديل ڪري ٿو. +هڪ جسم هميشہ هڪ طرف ئي حرڪت ڪندو جيستائين اُن تي ڪو زور عمل نہ ٿو ڪري. +جڏهن اسين بال اُڇلائيندا آهيون تہ اُهو يڪسان حرڪت ڪندو رهي ٿو ۽ ڪجھ فاصلو طئي ڪرڻ کانپوءِ رڪجي ويندو آهي ڇاڪاڻ تہ گاٺ جو زور اُن بال کي حرڪت ڪندو رهڻ کان روڪي ٿو. +نيوٽن جي پھرئين قائدي کي انرشا وارو قائدو بہ چئبو آهي. +جيترو ڪنھن جسم جو مايو وڌيڪ هوندو، اوترو اُن تي انرشا وڌيڪ هوندو، ڇاڪاڻ تہ ڪنھن جسم جي حالت کي تبديل ڪرڻ لاءِ ايترو ئي زور گهربل هوندو آهي. +فرض ڪيو تہ اوهان ڪنھن بس ۾ ويٺا آهيو، جڏهن بس هلڻ شروع ڪندي آهي تہ اوهان پاڻ کي پوئتي ڪرندي محسوس ڪندا آهيو ۽ جڏهن بس هلڻ بند ڪندي آهي تہ اوهان پاڻ کي اڳتي ڪرندي محسوس ڪندا آهيو. +انرشا اسان کي ساڳي ئي حالت ۾ رکندي آهي انهي ڪري جڏهن بس هلڻ شروع ڪري ٿي تہ اسان جو بدن پوئتي ئي رهڻ جي ڪري پوئتي ڪري ٿو ۽ بس جي اوچتو بيھڻ جي ڪري اسان جا پير تہ بس جي بيھڻ سان هڪدم بيھي رهندا آهن پر اسان جو مٿيون جسم اڳتي هليو ويندو آھي ان ڪري اسان جو جسم اڳئين طرف ڪري ٿو. +سيٽ بيلٽ بہ انهي قائدي جي بنياد تي ٺاهيا وڃن ٿا. +پھريون قانون ٻڌائي ٿو تہ جيڪڏهن نيٽ فورس يا طاقت (net force) زيرو ھوندي تہ جسم جي رفتار (velocity) يڪسان ٿي ويندي آهي. +رفتار اصل ۾ مقدار جو ويڪٽر آهي جيڪو جسم جي تيزي ۽ طرف ظاهر ڪري ٿو تنھن ڪري ايئن چئبو ته ڪنھن جسم جي رفتار يڪسان آھي تہ ان جو مطلب اھو ٿيندو تہ ان جسم جي ڪنھن رخ ۾ تيزي بہ يڪسان آھي. +⏪نيوٽن ٻيو قائدو :- +نيوٽن جي پھرئين قاعدي ۾ آهي تہ جيڪو جسم سڪون واري حالت ۾ آهي، اهو هميشہ سڪون واري حالت ۾ رهي ٿو، جيستائين ان تي ڪو ٻاهريون زور اثر نٿو ڪري. +پر ٻاهرين زور کان پوءِ ڇا ٿو ٿئي؟ +اهو وري نيوٽن جي ٻئي قائدي ۾ بيان ٿيل آهي. +نيوٽن جو حرڪت جو ٻيون قاعدو دراصل زور کي بيان ڪري ٿو جيڪو جسم جي سڪون واري حالت کي تبديل ڪري، اهو زور آهي. +جڏهن ڪنهن بہ جسم تي زور لڳائجي ٿو تہ اهو انهيءَ جسم ۾ تيزي پيدا ڪري ٿو. +ٻن مختلف جسم جن ۾ هڪ هلڪو ۽ ٻيو ڳورو آهي، ٻنهي تي ساڳيو زور لڳائجي ٿو تہ هلڪي جسم ۾ پيدا ٿيل تيزي ڳري جسم جي تيزي کان وڌيڪ هوندي آهي. +ڪنھن بہ جسم جي تيزي ان تي لڳايل زور جي مقدار سان سڌي نسبت رکي ٿي. +جڏهن ڪنهن جسم تي مسلسل زور لڳائجي ٿو تہ ان جسم جي تيزي ۽ ان جي رخ ۾ فرق اچي ٿو. +جيڪڏهن هڪ جسم اڳ ۾ ئي حرڪت ۾ آهي تہ ٿي سگهي ٿو ان جسم جي تيزي وڌي وڃي يا آهستي ٿي وڃي يا وري ان جو رخ تبديل ٿئي، اهو ان جسم تي لڳايل زور جي رخ تي منحصر آهي. +زور کي ”F“ ، مايي کي ”m“ ۽ لڳايل زور جي تيزي کي ”a“ سان بيان ڪيو وڃي ٿو. +رياضي مطابق تيزي ۽ زور جي تعلق کي هيٺين فارمولا ذريعي ظاهر ڪيو وڃي ٿو. +⏪نيوٽن جو ٽيون قائدو :- +ٻن جسمن جي باهمي عمل ۾ ٻہ زور شامل ٿين ٿا، هڪ کي عمل جو زور چئبو آهي ۽ ٻئي کي ردعمل جو زور چئبو آهي. +نيوٽن جي حرڪت جي ٽئين قاعدي ۾ هر عمل ۾ برابر ۽ مخالف ردعمل ٿئي ٿو. +مثال طور، جيڪڏهن اوهان ڪنھن ڀت کي ڌڪو ڏيو ٿا تہ اها ڀت بہ اوهان کي اوترو ئي زور سان واپس ڌڪيندي. +ڪنهن بہ جسم تي عمل ٿيندڙ زور ان جي مخالف ٿيندڙ ردعمل جي برابر هوندو. +جيئن هڪ هموار ميز تي هڪ ڪتاب سڪون واري حالت ۾ آهي، زمين جي ڪشش ثقل وارو زور ان ڪتاب کي هيٺاهين طرف ڌڪي رهيو آهي، ساڳئي ريت ميز ڪتاب کي مٿئين طرف ڌڪي رهي آهي. +اهي ٻئي زور متوازن هجڻ جي ڪري ڪتاب سڪون واري حالت ۾ آهي ۽ ان تي عمل ڪندڙ زور جو حاصل ٻڙي آهي. +راڪيٽ جو مٿي آسمان طرف وڃڻ بہ نيوٽن جي ٽئين قاعدي کي بيان ڪري ٿو. +راڪيٽ جي انجڻ ۾ ٻارڻ جي ٻرڻ سبب ڪيتريون ئي گيسون پيدا ٿين ٿيون. +اهي گئسون ڦوهاري جي صورت ۾ تمام گهڻي تيزي سان راڪيٽ جي پوئين پاسي کان ٻاهر نڪرن ٿيون ۽ ان جي ردعمل ۾ راڪيٽ ساڳي تيزي سان مٿين طرف حرڪت ڪري ٿو. +نيوٽن جو ٽيون قاعدو ٻڌائي ٿو ته جيڪڏهن A زور B مٿان لڳائي ۽ B وري ساڳيو زور A مٿان لڳائي تہ پھريون زور ايڪشن يا عمل سڏبو ۽ ۽ ٻيون زور وري ري ايڪشن يا رد عمل سڏبو. +ياد رھي تہ زور کي انگريزي ۾ فورس چوندا `ھن پر پراڻي انگريزي ۾ فورس کي لفظ ايڪشن سان ظاهر ڪندا ھئا تنھنڪري نيوٽن جو فورس جو ٽيون قائدو ايڪشن جو ٽيون قاعدو سڏبو آهي. +فزڪس جي ڊڪشنريءَ مطابق رد عمل جو ڪڏھن ڪڏھن ھڪ محدود حالت ۾ بہ استعمال ٿيندو آھي يعني ڪنھن ٽيڪ جو ڪنھن شئي تي ٽيڪ ڏيڻ سان ٿيندو آهي. +ان صورت ۾ عمل ان شئي تي ٽيڪ جي وزن جو نتيجو ھوندو آھي. +حرڪت جو پھريون قانون. +پھريون قانون ٻڌائي ٿو تہ جيڪڏهن نيٽ فورس يا طاقت (net force) زيرو ھوندي تہ جسم جي رفتار (velocity) يڪسان ٿي ويندي آهي. +رفتار اصل ۾ مقدار جو ويڪٽر آهي جيڪو جسم جي تيزي ۽ طرف ظاهر ڪري ٿو تنھن ڪري جڏهن ايئن چئبو ته ڪنھن جسم جي رفتار يڪسان آھي تہ ان جو مطلب اھو ٿيندو تہ ان جسم جي ڪنھن رخ ۾ تيزي به يڪسان آھي. +حرڪت جي ھن پھرين قانون کي رياضي جي مساوات م ھيٺين طريقي سان لکبو آھي: +ھي مساوات ٻڌائي ٿي ته +حرڪت جو ٽيون قانون. +نيوٽن جو ٽيون قاعدو ٻڌائي ٿو ته جيڪڏهن A زور B مٿان لڳائي ۽ B وري ساڳيو زور A مٿان لڳائي ته پھريون زور ايڪشن يا عمل سڏبو ۽ ۽ ٻيون زور وري ري ايڪشن يا رد عمل سڏبو. +ياد رھي تہ زور کي انگريزي ۾ فورس چوندا `ھن پر پراڻي انگريزي ۾ فورس کي لفظ ايڪشن سان ظاهر ڪندا ھئا تنھنڪري نيوٽن جو فورس جو ٽيون قائدو ايڪشن جو ٽيون قاعدو سڏبو آهي. +فزڪس جي ڊڪشنريءَ مطابق رد عمل جو ڪڏھن ڪڏھن ھڪ محدود حالت ۾ به استعمال ٿيندو آھي يعني ڪنھن ٽيڪ جو ڪنھن شئي تي ٽيڪ ڏيڻ سان ٿيندو آهي.ان صورت ۾ عمل ان شئي تي ٽيڪ جي وزن جو نتيجو ھوندو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41773.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41773.txt new file mode 100644 index 0000000..769f3b7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41773.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +جيو پاليٽڪس +'جيو پاليٽڪس:( Geo Politics): ارض سياست: زميني سياست: +رياستن جي وچ ۾ گڏيل تعلقن، پاليسين، سياست تي +جاگرافيائي حالتن ۽ محرڪن جي اثر انداز ٿيڻ کي زميني سياست يا جيو پاليٽڪس چئبو آهي. +جيڪڏهن ڪنھن ملڪ جي بيھڪ ٻيٽ واري آھي جيئن برطانيا، جاپان، آسٽريليا، انڊونيشيا، سنگاپور، آئس لينڊ وغيره تہ ان جي ان زميني حيثيت مطابق سامونڊي رستن جي وڏي اھميت آهي ۽ ٻين ملڪن سان تعلق رکڻ ۾ اھا +جاگرافيائي بيھڪ سياست تي اثرانداز ٿيندي. +ان جي ڀيٽ ۾ اھڙا ملڪ جيڪي لينڊ لاڪڊ آھن جيئن افغانستان، منگوليا، وچ ايشيا جون ڪجھ رياستون ، نيپال، ڀوٽان وغيره تہ انھن جي بيھڪ ۾ زميني رستا ڏاڍي اھميت رکن ٿا تنھنڪري ان جي ٻين ملڪن سان بين الاقوامي تعلقات جي سياست تي ان جي اھا بيھڪ اثرانداز ٿيندي. +جيو پاليٽڪس اصل ۾ ڪنھن بہ ملڪ جي خارجہ پاليسي جو حصو ھوندي آھي. +چين کي اولھ پاسي بندرگاهه نہ ھجڻ جي ڪري ڏکڻ کان سمنڊ رستي آفريڪا ۽ وچ اوڀر جي عرب ملڪن سان واپار ڪرڻ ۽ عرب ملڪن مان تيل درآمد ڪرڻ ۾ ڏاڍو مھانگو رستو استعمال ڪرڻو پئجي رهيو هو. +پاڪستان ۾ روڊن جو نظام بھتر ٿيڻ ۽ گوادر جي بندرگاهه تعمير ٿيڻ کان پوءِ پاڪستان چين جي بين الاقوامي تعلقاتن ۾ پاڪستان جي جاگرافيائي بيھڪ اھم بڻجي اثرانداز ٿي جيو پاليٽڪس تحت پاڪ چين ايڪانامڪ ڪاريڊور جي قيام جو سبب ٿي ۽ ٻنھي ملڪن م اھو معاھدو عمل ۾ اچي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41786.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41786.txt new file mode 100644 index 0000000..7c4c42b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41786.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ڪينبرا +ڪينبرا:Canberra: ( ) آسٽريليا جي راڄڌاني آھي جنھن جي آبادي چار لکن کان مٿي آهي. +تعارف. +اھو پکيڙ ۾ آسٽريليا جو سڀ کان وڏو ۽ آبادي ۾ اٺون وڏو شھر آھي اھو آسٽريليا جي گاديءَ واري خطي آسٽريليا جو راڄڌاني علائقو جي اترين ڇيڙي ۾ واقع آھي.ھن جا شھري ڪينبرن سڏبا آهن.وفاقي حڪومت جي جاء آھي جتي آسٽريليا جي پارليامينٽ ، وزيراعظم جي ۽ گورنر جنرل جون آفيسون واقع آھن. +ھي شھر 1908 ۾ سڊني ۽ ميلبورن وارن جي اتفاق نہ &هن جي ڪري ملڪ جو گاديءَ جو ھنڌ بڻيو. +1913 ۾ شھر جي تعميراتي ڪم لاءِ ٻن مشھور آمريڪي آرڪيٽيڪٽ والٽر برلي گرفن (Walter Burley Griffin) ۽ ميرئون ماھوني گرفن (Marion Mahony Griffin) جون خدمتون ورتيون ويون. +ھن شھر ۾ ڪيترائي سماجي ۽ ثقافتي ادارا آهن جن ۾ آسٽريلين وار ميموريل، آسٽريلين نيشنل يونيورسٽي، رايل آسٽريلين منٽ،آسٽريلين انسٽيٽيوٽ آف اسپورٽ، آسٽريلين نيشنل گئلري، آسٽريلين نيشنل ميوزيم، آسٽريلين نئشنل لائبريري،رايل ملٽري ڪاليج دنٽرون، آسٽريلين ڊفينس فورس اڪيڊمي شامل آهن. +نالي جي معني ۽ مطلب. +لفظ ڪينبرا ڪيمبرا ("Kambera") يا ڪينبيري "Canberry"مان نڪتل چوڻ ۾ اچي ٿو جن ي معني ملڻ جي يا ملاقات جي جاء آھي. +اھو لفظ ڪينبرا قديم رھاڪن جي ٻولي ۾ "Nganbra" بہ سڏجندو آهي جيڪو ان وفاقي گاديءَ وارو علائقي ۾ ھڪٻئي سامھون واقع ٻن جبلن مائونٽ اينسلي۽ بليڪ مائونٽين جي گڏيل منظر لاءِ استعمال ٿيندو آهي جنھن جي معنيٰ عورت جا ٿڻ آهي. +18 ڪئينبيان (Queanbeyan) اخبار جي مالڪ ۽ صحافي جان گيل (John Gale) لفظ "nganbra" يا "nganbira" جي تشريح ڪندي ان جي معني عورت جي ببن وچ ۾ وٿي واري جاء ٻڌائي ھئي ۽ ھن بہ انھن جبلن جو حوالو ڏنو. +جاگرافي. +ڪينبرا جي پکيڙ ۽ برنڊابيلا جبلن جي قطارن کان 150 ڪ.م جي فاصلي تي آسٽريليا جي اوڀر واري ڪناري تي واقع آهي. +ان جي اوچي جڳھ مائونٽ مجورا جي چوٽي آھي. +ان جي ٻين جلن ۾ مائونٽ ٽيلرMount Taylor مائونٽ انيسلي Mount Ainsli مائونٽ مگا مگا Mount Mugga Mugga بليڪ مائونٽين. +شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41830.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41830.txt new file mode 100644 index 0000000..a6c95df --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41830.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +چئلينجڊ ووٽ +چئلينجڊ ووٽ (Challenged Vote) پاڪستان ۾ اليڪشن جي قانون اليڪشن ايڪٽ 2017 مطابق چونڊ ۾ حصو وٺندڙ اميدوار يا ان جي پولنگ اسٽيشن تي مقرر ڪيل پولنگ ايجنٽ ڪنھن بہ ووٽر جي ووٽ ڏيڻ لاءِ بيلٽ پيپر حاصل ڪرڻ جي حق کي چيلينج ڪري سگھي ٿو. +ان لاءِ کيس معقول جواز پيش ڪرڻ ضروري آهي جھڙوڪ: ووٽر ساڳيو ماڻھو ناھي پر ڪو ٻيو آھي؛ ووٽر ٻيھر ووٽ ڏيڻ آيو آهي وغيره. +ووٽ چيلنج ڪندڙ ان لاءِ انڊرٽيڪنگ بہ ڏيندو تہ ھي ووٽر جي خلاف قانوني ڪارروائي لاءِ الزام عدالت آڏو ثابت ڪندو. +ان کان علاوه ووٽ چيلينج ڪندڙ في ووٽ جي حساب سان 100 روپيا پرزائيڊنگ آفيسر وٽ جمع ڪرائيندو. +جنھن بعد ووٽر کي پرزائيڊنگ آفيسر وارننگ ڏيندو تہ جيڪڏهن ووٽ غلط ثابت ٿيو تہ ان خلاف سخت قانوني ڪاروائي ٿيندي. +وارننگ بعد کانئس ڪائونٽر فوائل تي آڳوٺي جو نشان ۽ جيڪڏهن پڙھيل لکيل آهي تہ دستخط پڻ ورتا ويندا پوء کيس ووٽ استعمال ڪرڻ جو حق ڏنو ويندو. +پرزائيڊنگ آفيسر ان جو نالو لاڳاپيل لسٽ ۾ درج ڪندو جنھن تي پڻ ووٽر جي آڳوٺي جو نشان وٺندو. +اھو بيلٽ پيپر نشان لڳائڻ کان پوءِ ووٽر ويڙھي پرزائيڊنگ آفيسر کي ڏيندو جنھن ۾ ووٽ جي رازداري جو خيال رکيو ويندو ۽ ويڙھيل حالت ۾ چيليجڊ ووٽن واري لفافي ۾ اندر وڌو ويندو. +جيڪي سموري لاڳاپيل رڪارڊ سميت ريٽرننگ آفيسر جي حوالي ڪيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41852.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41852.txt new file mode 100644 index 0000000..916ea25 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd41852.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +عيوضي (قانون) +جڏهن ڪير قائم مقام مقرر ٿي ته ان جا ٽي مطلب ٿي سگھن ٿا. +قائم مقام ان لاءِ مقرر ڪيو ويندو آهي ته جيئن ملڪي استحڪام ۽ حڪومتي توڙي سرڪاري معاملا، ملڪ جي اصل حڪمران جي اڻ هوند ۾ به ڪنهن رڪاوٽ بجاءِ جاري رکي سگھجن. +آگسٽ 1991ع ۾ جڏهن سويت يونين ۾ حڪومت جو تختو اونڌو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي ته نائب صدر (تختو اونڌو ڪرڻ وارو اڳواڻ) گناڊي ينايوو پاڻ کي قائم مقام صدر چيو. +جڏهن ٽي ڏينهن کان پوءِ فوج کي ناڪامي ٿي ته ميخائل گورباچوف ٻيهر صدارتي ڪرسي تي ويٺو. +قائم مقام آفيسر اڪثر نگران جو ڪم ڪندو آهي. +ان جي فيصلن تي اڪثر تنقيد به ٿيندي آهي، ڇو ته اهو ماڻهن جي ووٽ ذريعي ڪامياب نه ٿيو آهي. +مثال طور آمريڪي دفاع جو سيڪريٽري آفيس ۾ وفات ڪري وڃي، ته آمريڪي دفاع جو نائب سيڪريٽري ان جي جاءِ سنڀاليندو، پر قائم مقام طور. +ان وقت تائين اهو قائم مقام ئي رهندو جيسيتائين آمريڪا جو صدر ۽ آمريڪا جو سينٽ کيس سرڪاري طور ان عهدي تي مقرر نه ڪري. +قائم مقام جو مطلب هر دفعي اهو ناهي هوندو ته ڪو اڳواڻ آفيس ۾ موجود ئي ناهي، ڪڏهن ڪڏهن ڪو اڳواڻ يا آفيسر ٻي آفيسر جي جاءِ تي محدود وقت لاءِ قائم مقام مقرر ٿيندو آهي، جيئن 2006ع ۾ اسرائيلي وزير اعظم آرئيل شيرون بيمار ٿي پيو ته نائب وزير اعظم ايحود اولمرٽ قائم مقام وزير اعظم مقرر ٿيو، جڏهن ته قوم جو اڳواڻ ۽ اصل وزيراعظم ايرئل شيرون ئي هو، ڇو ته هن جي نه وفات ٿي نه هن استيعفا ڏني. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42096.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42096.txt new file mode 100644 index 0000000..4d700de --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42096.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +سنڌ ۾ جبلن تي قديم نقش نگاري +سنڌ ۾ جبلن تي قديم نقش نگاري انگريزي (Ancient Rock Carvings of Sindh) پاڪستان جي صوبي سنڌ ۾ جبلن تي ٿيل نقش نگاري کيرٿر جابلو سلسلي ۾ ڳولي لڌي وئي آهي. +کيرٿر جابلو سلسلو 190 ميل (300 ڪلوميٽر) جي ڊيگھ ۾ اتر کان ڏکڻ طرف جيڪب آباد ضلعو، قمبر شهدادڪوٽ ضلعو، دادو ضلعو، ڄامشورو ضلعو کان ڪراچي تائين وپکڙيل آهي. +نقش نگاري جا ماڳ. +جبلن تي ٿيل نقش نگاري وارا ڪيترائي ماڳ ڳولي لڌا ويا آهن. +انهن ۾ جوهي تعلقي ۾ نئي نلي جي وهڪري ۾ حُر ڍورو، پيپر چورو، زيني ڍورو ۽ سزومزو ڍورو جڏهن ته جوهي شهر کان 35 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي جوهي تعلقو دادو ضلعي جي حدن ۾ گاج ندي جي ماٿري ۾ ڪيتريون ئي ڍوريون۽ ڍورا آهن جن ۾ شڪلوئي ڍوري، بزگر چوري، ميٽ ڍوري، فيضو گهروٽي ڍوري، سڪي ڍبڍ، قربان ڍورو قابل ذڪر آهن. +نئي نلي ڀرسان ڪلري ڍورو،پاڇل ڍورو، نئي تڪي وٽ خاشاني ڍورو به جوهي تعلقي ضلعي دادو ۾ آهن. +ساڳي وقت قمبر ويجهو نئي مزناڻي، ساهار ۽ خريجيلاڙڪاڻو ضلعو (هاڻ ضلعو قمبر شهداد ڪوٽ) ۽ نئي دلان خيرپور ناٿن شاه تعلقو ضلعو دادو ۾ ڄاڻايل نئين جي ڪناري جبلن تي قديم نقش نگاري موجود آهي. +جبلن تي نقش نگاري جو هنر کيرٿر جبل ۾ سالاري، کربي، راڌا، سنگهرو، بري، کينجي،ڇاهر، سيتا، انگئي کنڌاني، ڪڪڙاني،هليلي، ٻنڌڻي، نئيگ، اوشو ۽ بزگر نئين جي ڪناري پڻ ملي آهي. +جبلن تي چٽسالي جو هنر گڏاپ ڪراچي جي علائقي ۾ به مليو آهي. +بنان شڪ جي جوهي تعلقو، دادو ضلعو هن هنر ۾ شاهوڪار آهي. +نقش نگاري. +نقش نگاري ۾ مختلف قسم جون شيون جبلن تي کرڙي اڪريون ويون آهن. +انهن ۾ ڍڳي گاڏي، سن ٽاور، هڪ سڱا جانور، سرھ، گڊ، ٻارهن سڱا، ٿوهي وارا ڍڳا، ڍڳيون، ٻڌمت جا ڪيترائي ٺلھ،شينهن، بگهڙ،اُٺ، ناچڻيون سواستيڪا تير ڪماڻ، شڪاري،اُٺ سوار، گھوڙي سوار،بندوقون،تلوارون عورتون مرد، ناچڻيون، ڦيٿا ڊاٽس زردشتين جا دخمه، باھ وارا مندر (Fire Temple) وغيره اڪريل آهن. +جبلن تي نقش نگاري ۾ ٻُڌمت حاوي آهي. +قديم برهمي ، سنڌو تهذيب ۽ خروشٿي لکتون به نقش ٿيل آهن +قدامت. +ڪجهه ماهرن جوخيال آهي ته هي نقش نگاري جديد پٿر جي دور يا نيوليٿڪ (Neolithic) ۽ ڪئلڪوليٿڪ (Chalcolithic)جي دور ۾ نقش نگاريٿيل آهي ۽ ڪي ماهران راءِ جا آهن ته هيءُ نقش نگاري ڪنجهي يا ٽامي(Bronze Age) جي دور کان مڊويل عرصي ۾ جبلن تي ڪئي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42133.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42133.txt new file mode 100644 index 0000000..38e53dd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42133.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ٿوڪ فروش +ٻڌي جو واپاري يا ٿوڪ فروش (انگريزي: Wholesaling) اھڙو واپاري جيڪو پيداواري ذريعن يعني فيڪٽرين ۽ ڪارخانن تان وڏي پيماني تي شيون خريد ڪري پاڻ وٽ گڏ ڪندو آھي ۽ ٿوري مقدار ۾ ريزڪي وڪرو ڪندڙ واپارين کي وڪڻندو آھي. +عام طور ٻڌي جي واپار ۾ هڪ عام گرهاڪ کي شيون وڪرو نه ڪيو وينديون آهن. +ھي ريزڪي وڪري وارن واپارين ۽ پيداوار ڪندڙن جي وچ ۾ ھڪ واسطو بڻجي خدمت پيش ڪندو آھي. +ھي واپاري خريدارن جي خواھشن تي بہ نظر رکندو آهي. +پيداوار ڪندڙن جي ضرورت ھوندي آھي تہ انھن جي مال جو جلدي وڪرو ٿئي تہ جيئن پيداواري يونٽ فعال رھي، ان ڪري اھو ان پوزيشن ۾ نہ ھوندو آھي تہ پيداوار کي ٿوري مقدار ۾ وڪڻي. +ريزڪي واپاري جي ضرورت ھوندي آھي تہ ھو پيداوار ٿورو مقدار ۾ خريد ڪري جيتري ان وٽ صارف جي طلب ھجي. +ان ڪري پيداوار ڪندڙ ۽ ريزڪي واپاري جي لاء ٿوڪ فروش يا ٻڌي جي واپاري جو وجود ھڪ انتھائي ضرورت آهي. +ٿوڪ فروش يا ھول سيلر وڏي پيماني تي شين جو ذخيرو ڪندو آهي ۽ اھڙي طرح شين جي رسد کي ڪنٽرول ڪري شين جي قيمتن کي مستحڪم ڪندو آهي. +جيڪڏهن اھو ذخيرو نہ ھجي ء شين جي ڪمي ٿي وڃي تہ بازار ۾ شين جون قيمتون وڌي وينديون آهن.ان ڪري ٿوڪ فروش جي ھجڻ سان ريزڪي واپاري جو ڌنڌو خطري کان محفوظ ھوندو آھي. +ڇوتہ ان وٽ شين جي رسد متاثر نہ ٿيندي آھي.ٿوڪ فروش يا ھول سيلر ريزڪي واپاري يا رٽيلر کي شيون اوڌر تي ڏيڻ جي سھولت بہ ڏيندو آهي جيڪا سھولت کين پيداوار ڪندڙن کان نہ ملي سگھندي آھي.ٿوڪ فروش يا ٻڌي جو واپاري ريزڪي واپارين کان صارفن يا شين جو استعمال ڪندڙ خريدارن جي پسند معلوم ڪري صنعتڪارن تائين پھچائيندو آهي اھڙي طرح صارفين جي پسند جي شين جي پيداوار ۾ اضافو ٿيندو آهي.ريزڪي واپاري نئين شين جي باري ۾ +آگاھي بہ ٿوڪ فروش جي ذريعي حاصل ڪندو آهي. +ريزڪي واپاري مال پيداوار ڪندڙن کان وٺڻ جي ڀيٽ ۾ ٿوڪ فروشن کان آساني سان حاصل ڪندو آھي. +پيداوار ڪندڙ وٽ ايترو زياده پئسو نہ ھوندو آھي جو وڏي پيماني تي مارڪيٽن ۾ پيداوار جو ذخيرو ڪري ان جي ريزڪي واپارين تائين مارڪيٽنگ ڪري، انھن کي اوڌر تي سامان فروخت ڪري وري ان اوڌر جي اوڳاڙي جا بندوبست ڪري ۽ مارڪيٽ مان سڌو سنئون صارفن consumers جي پسند ء نا پسند بابت ڄاڻ حاصل ڪري سگھي. +ان ڪري پيداواري يونٽن کان شين جي صارفن تائين سھولت سان پھچائڻ واري مرحلي جي پائداري ٿوڪ فروش کان سواءِ ممڪن ناهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42158.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42158.txt new file mode 100644 index 0000000..b9b38c5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42158.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ديھ ٺوڙھا +__ديھ ٺوڙھا جو ديھ ميپ +___ديھ ٺوڙھا جي ڳوٺ شير محمد ٺوڙھا جي سيٽلائيٽ واري تصوير گوگل ارٿ جي سائيٽ تي. +ديھ ٺوڙھا: +پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي مٽياري جي تعلقي مٽياري جي ھڪ ديھ جو نالو جنھن ۾ ڳوٺ شير محمد ٺوڙھا ۽ ڳوٺ غالب خيبر واقع آھن. +ھن ديھ جو وڏو حصو آباد زرعي زمينن تي مشتمل آهي.ھن ديھ جون حدون ديھ ننڌيرو، ديھ اڏيرولال، ديھ کيبراڻي، ديھ وساڻ ۽ تعلقي ٽنڊي آدم جي ديھ ٻيلاڙو سان ملن ٿيون. +ھن ديھ مان روھڙي ڪئنال وھندڙ آھي ۽ ان جي کوٽائي وقت ھن ديھ جا سروي نمبر 30 ,40, 298, 303, 304, 306 روھڙي مين ڪينال ھيٺ اچي ويا.ھي ديھ مٽياري پي ايس 59 جي صوبائي تڪ ۽ مٽياري آهن اي 223 جي قومي اسيمبلي جي تڪ ۾ واقع آهي.ھن ديھ ۾ 1988 تائين 455 روينيو سروي نمبر ھيا. +اھا اڏيرولال تپي ۾ واقع آهي ۽ انتظامي طور تي اڏيرولال وليج ٿاڻي جي حدن ۾ شامل آھي.ھن ديھ مان ٽنڊو آدم ۽ کيبراڻي لنڪ روڊ گذري ٿو جيڪو اڏيرولال ديھ جي بائونڊري کان داخل ٿي کيبراڻي ديھ طرف نڪري ٿو.ھڪ ٻيو رستو اڏيرولال ۽ ھالا لنڪ روڊ بہ ھن ديھ مان گذري ٿو.ھن ديھ جو سڀ کان وڏو ڳوٺ شير محمد ٺوڙھا آھي جيڪو روھڙي ڪينال جي ڀرسان واقع آهي. +ديھ جو نالو بہ ان ڳوٺ جي نالي جي ڪري رکيل آھي. +ٺوڙھا سنڌ ۾ بلوچ ذات ٽالپرن جو ھڪ پاڙو سڏبو آھي. +شير محمد ٺوڙھا جي ڀرسان پير ڇتو جو مقام پڻ واقع آهي. +ھن ديھ ۾ وساڻ ديھ جي دنگ تي جتن جو ڳوٺ واقع آهي.ھن ديھ جا پراڻا دنگ ڪڙيو ناگڻ، ڪڙيو شير محمد، ڦٽل ڪڙيو الھ اڀايو شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42251.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42251.txt new file mode 100644 index 0000000..acce66f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42251.txt @@ -0,0 +1,32 @@ +الاباما +الاباما () آمريڪا جي ڏاکڻي پرڳڻي واري رياست آهي جنهن جي ڏکڻ ۾ تينيسي، اوڀر ۾ جارجيا، ڏکڻ ۾ فلوريڊا ۽ميڪسيڪو نار ۽اوڀر ۾ مسيسيپي آهي. +تفصيلي تعارف. +الاباما جنھن کي آمريڪن انگلش ۾ الابما پڻ اچاربو آھي ان کي "ڊڪسي جي دل" ۽ "ڪپھ واري رياست" پڻ چوندا آهن.ان جو گاديءَ جو هنڌ مونٽگومري ۽ آبادي ۾ سڀ کان وڏو شھر برمنگھم آهي جيڪو صنعتي شھر آھي. +پکيڙ ۾ سڀ کان وڏو شھر ھَنٽسوِل. +ھن رياست جو سڀ کان پراڻو شهر موبل آھي جنھن جو بنياد فرانسيسين رکيو ھو ۽ نوآبادڪارن 1702 ۾ ان کي فرينچ لوزيانا جو گاديءَ جو ھنڌ بڻايو. +ھن رياست ۽ ان ۾ ساڳي نالي سان واقع ندي جو الاباما نالو مسڪوجيئن(Muskogean) ٻولي ڳالهائيندڙ قبيلي جي نالي مان نڪتل آهي جنھن جا ماڻهو الاباما سڏبا ھئا.ان قبيلي جا ماڻهو ٻن ندين ھرھڪ ڪوسا ندي(Coosa River) ۽ ٽالاپوسا ندي(Tallapoosa River) جي سنگم واري پاسي جا رھندڙ ھئا. +الاباما ٻولي ۾ الاباما نسل جي ماڻهن لاءِ البامو (Albaamo) يا الباما (Albaama) ۽ جمع واري صورت ۾ البامھا (Albaamaha) استعمال ٿيل آهي +تاريخ. +يورپين مان سڀ کان اول 1540 ۾ اسپيني کوجنا ڪندڙ سورھين صدي عيسويءَ ۾ ھن رياست واري علائقن ۾ پھتا انھن کان 160 سال بعد فرانسيسين موبل (Mobile) شھر جو 1720 ۾ بنياد وڌو. +اھو شھر پوء پراڻي جاء تان موجوده مقام تي منتقل ٿيو ھو. +برطانيا ۽ فرانس ۾ ھلندڙ ست سالن جي جنگ بعد الاباما برطانيا جي قبضي ۾ آيو جنھن کي اولھ فلوريڊا جو حصو بنايو ويو. +اھڙي طرح 1763 کان 1783 تائين اتي برطانيا جو ڪنٽرول رھيو.ان بعد يونائيٽيڊ اسٽيٽس جي فتح بعد ان رياست جو علائقو گڏيل رياستن ۽ اسپين جي وچ ۾ ورھائجي ويو.اسپين اھڙي طرح الاباما جي علائقن تي 1783 کان 30 سال قابض رھيو جن ۾ موبل ۽ بالڊون (Baldwin) جا علائقا شامل ھئا. +1812 ۾ مسيسيپي وارو علائقو بہ ان۾ شامل ڪيو ويو. +13 اپريل 1813 ۾ موبل ۾ اسپين جي گئريزن گڏيل رياستن آڏو ھٿيار ڦٽا ڪيا ھن رياست جي برطانيا جي ڪنٽرول دوران 1770 واري ڏھاڪي ۾ برطانوي وفادار ٿامس باسيٽ ٽامبيگبي ندي جي ڀرسان ان ندي جي ئي نالي سان ضلعي ۾ آبادي جو بنياد وڌو ۽ ان ضلعي علائق۾ موجودہ موبل، ڪليرڪ ۽ واشنگٽن واريون ڪائونٽيون شامل ھيون. +گڏيل رياستن جي يونين 3 مارچ 1817 ۾ الاباما ٽيريٽري جو بنياد وڌو ۽ سينٽ اسٽيفنس کي ان جو گاديءَ وارو ھنڌ بڻايو جيڪو 1819 تائين رھيو. +جنھن بعد 14 ڊسمبر 1819 تي الاباما کي يونين جي 22وين رياست تسليم ڪري شامل ڪيو ويو. +ان جي شھر ھنٽسول کي پھرين آئيني ڪنوينشن جي مقام طور ڪانگريس لاءِ چونڊيو ويو جتي 5 جولائي کان 2 آگسٽ 1819 تائين نئين آئين ٺاھڻ لاء وفد گڏ ٿيندا رھيا. +ھنٽسول (Huntsville) کي عارضي طور تي الاباما جو گاديءَ جو هنڌ بڻايو ويو جيڪو 1920 تائين رھيو.جنھن کان پوءِ گاديءَ جو هنڌ اتان ڊيلاس ڪائونٽي جي شھر ڪھابا (Cahaba) منتقل ڪيو ويو +ڪھابا جيڪو ھاڻي گھوسٽ ٽائون (ghost town) سڏجي ٿو 1825 تائين ھن رياست جو گاديءَ جو هنڌ رھيو ھن رياست جي زمين زرخيز ھئي ۽ ڪپھ جي فصل لاءِ ڏاڍي موزون ھئي تنھنڪري رياست جي قيام سان ھتي آبادڪاري ۾ تيزي سان اضافو ٿيو سن 1810۾ ھن رياست جي آبادي ڏھ ھزار ھئي جيڪا 1830 ۾ وڌي ٽي لک ٿي وئي ھتي جي مقامي آبادي ڪثرت ۾ ريڊ انڊين قبيلن جي ھئي پر 1830 ۾ ڪانگريس ۾ انڊين رموول ايڪٽ (Indian Removal Act) پاس ٿيڻ کان پوءِ انھن کي ھن رياست مان بي دخل ڪري نيڪاليو ويوسن 1860 ۾ رياست جي آبادي 964201 تائين ٿي وئي جنھن ۾ 435080 ڪارا +آفريقي غلام ۽ انھن ڪارن مان آزاد ڪيل 2690 شامل ھيا. +ھن رياست جي آئين ۾ صرف گورن کي ووٽ ڏيڻ جو حق ڏنو ويو.ڏکڻ اوڀر کان آيل آبادگار ۽ واپاري ھتي ڪپھ جي پوکيءَ لاءِ پاڻ سان گڏ غلام وٺي آيا.غلام ڪاري چمڙي وارا ھيا ۽ انھن جي اضافي سان ھتي ڪپھ جي پوک ۾ وڏو اضافو ٿيو جنھن ڪري معاشي طور تي ھن رياست جي علائقي تي بليڪ بيلٽ ريجن نالو پئجي ويو. +1826 کان 1846 تائين ٽسڪالوسا ھن رياست جو گاديءَ جو هنڌ رھيو ۽ 30 جنوري 1846 ۾ الاباما جي قانونساز اسيمبلي گاديءَ جو ھنڌ ٽسڪالوسا کان مونٽگومري منتقل ڪرڻ جو فيصلو ڪيو ۽ نئين گاديءَ جي هنڌ ۾ قانونساز اسيمبلي جو پھريون اجلاس ڊسمبر 1847 ۾ ٿيو. +مونٽگومري اڄ تائين الاباما جي گاديءَ جي ھنڌ طور برقرار آهي. +خانہ جنگي وارو دؤر. +11 جنوري 1861 ۾ گڏيل رياستن جي يونين کان علحدگي جو اعلان ڪري آزاد ٿي وئي ۽ ڪجھ ڏينهن بعد ھي رياست آمريڪا جي رياستن جي ڪنفيڊريشن، جنھن جو نالو ڪنفيڊريٽ اسٽيٽس آف آمريڪا ھيو، ۾ شامل ٿي وئي. +ان ڪنفيڊريشن جو گاديءَ جو ھنڌ بہ شروع ۾ مونٽگومري ٿيو ۽ خانہ جنگي واري دؤر ۾ ٿيندڙ جنگن ۾ الاباما ڪنفيڊريٽ رياستن مان سڀ کان پيش پيش ھئي. +ان جي 1،20،000 سپاھين جنگ ۾ بھرو ورتو. +خانہ جنگي جو بنيادي سبب غلاميءَ جو خاتمو ھيو جيڪو يونين واري رياستن جو مطالبو ھيو ۽ ان وقت يونين جو صدر ابراھام لنڪن ھيو. +ڪنفيڊريشن واريون رياستون غلاميءَ جي خاتمي جون مخالف ھيون ۽ ان کي قائم رکڻ جي حق ۾ ھيون. +ڪنفيڊريشن جي رياستن نيٺ شڪست کاڌي ۽ ڪنفيڊريشن جو خاتمو ٿي ويو ان سان گڏوگڏ غلاميءَ جو بہ خاتمو ٿي ويو. +1865 ۾ آئين جي 13 ترميم تحت الاباما رياست جا ڪارا غلام سڀ آزاد ٿي ويا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42256.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42256.txt new file mode 100644 index 0000000..7a1c504 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42256.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +واشنگٽن ڊي سي +واشنگٽن ڊي سي: , جنھن کي ڊسٽرڪٽ آف ڪولمبيا پڻ سڏيو ويندو آهي يونائيٽيڊ اسٽيٽس جو گاديءَ جو هنڌ آهي. +.آمريڪا جي انقلاب کان پوءِ ھن شھر جو بنياد وجھي ان کي وفاقي گادي جي ھنڌ جو درجو ڏنو ويو. +شھر جو نالو آمريڪا جي باني ۽ پھرين صدر جارج واشنگٽن جي نالي تي رکيو ويو. +ھي شھر دنيا جي کوڙ بين الاقوامي ادارن جو پڻ صدر مقام آهي جنھن ڪري ھن شھر کي دنيا جو سياسي گاديءَ جو هنڌ پڻ سڏيو ويندو آهي. +ھن شھر ۾ ھر سال ٻہ ڪروڙ سياح گھمڻ ايندا آهن تنھن ڪري سالياني سياحت ۾ ھي شھر دنيا ۾ پھريون نمبر آھي. +ھن شھر جو بنياد ريزيڊنس ايڪٽ جي 16 جولاءِ 1790 ۾ توثيق سان ٿيو. +شھر جي مقام جي چونڊ پوٽوميڪ ندي جي ڪناري تي ڪئي وئي. +ملڪ جي آئين تحت ھڪ وفاقي ضلعو ٺاھيو ويو جيڪو ملڪ جي ڪنھن بہ رياست جو حصو نہ ھيو جنھن جي اندرين حڪمراني پڻ الڳ ھئي ۽ اھو آمريڪي ڪانگريس جي خاص اختيار ۾ آندو ويو. +ان نئين ضلعي جي لاء زمين آمريڪا جي ٻن رياستن ميري لينڊ ۽ ورجينيا ڏني جتي جارج ٽائون (ميري لينڊ واري ڏنل زمين تي) ۽ اليگزينڊريہ (ورجينيا جي ڏنل زمين تي) نالي وسنديون اڳواٽ موجود ھيون. +ان نئين وفاقي ضلعي: ڊسٽرڪٽ آف ڪولمبيا ۾ 1791 ۾ واشنگٽن شھر جو بطور ملڪي گادي جي ھنڌ جو بنياد وڌو ويو. +1846 ۾ ڪانگريس ورجينيا کي ان ضلعي ۾ ڏنل زمين موٽائي ڏني ۽ رڳو ميري لينڊ واري زمين برقرار رکي ان ضلعيکي ڊسٽرڪٽ آف ڪولمبيا نالو ڏنو ويو. +واشنگٽن جي آبادي جو 2018 ۾ لڳايل تخمينو 702,455 آھي. +اھو آمريڪا جو آبادي ۾ ويھون وڏو شھر آھي. +آمريڪا جي صدر، آمريڪي ڪانگريس ۽ آمريڪي سپريم ڪورٽ ٽنھي جو صدر مقام ھي شھر آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42265.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42265.txt new file mode 100644 index 0000000..366f796 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42265.txt @@ -0,0 +1,58 @@ +ايريزونا +ايريزونا (انگريزي: Arizona) آمريڪا جي گڏيل رياستن مان هڪ رياست آهي جيڪا آمريڪا جي پکيڙ جي لحاظ کان ڇهين وڏي رياست ۽ آباديءَ جي لحاظ کان چوڏهين وڏي رياست آهي. +هن رياست جي گاديءَ جو هنڌ فينڪس (Phoenix) آهي جيڪو هن رياست جو وڏي ۾ وڏو شهر پڻ آهي. +هن رياست جي اولھ ۾ آمريڪي رياستون نيوادا (Nevada) ۽ ڪيليفورنيا (California) موجود آهن جڏهن ته ڏکڻ ۽ ڏکڻ اولھ ۾ هن جون سرحدون ميڪسيڪو جي سونورا (Sonora) ۽ باجا ڪيليفورنيا (Baja California) سان ملن ٿيون. +ايريزونا آمريڪا جي 48هين رياست آهي جنهن کي 14 فيبروري 1912ع تي آمريڪا جي رياست جو درجو ڏنو ويو. +جيئن ته 14 فيبروري ”ويلنٽائن ڊي“ آهي انڪري هن رياست کي ”ويلنٽائن رياست“ پڻ ڪوٺيو وڃي ٿو. +تاريخي طور تي ايريزونا ميڪسيڪو جي الٽا ڪيليفورنيا جو حصو هئي ۽ 1821ع ۾ آزاد ميڪسيڪو جو حصو بنجي وئي. +1848ع ۾ ميڪسيڪو آمريڪا جنگ کان پوءِ هن رياست جي وڏي حصي تي آمريڪا قبضو ڪري ورتو. +1853ع ۾ هن جو ڏاکڻيون حصو آمريڪا ميڪسيڪو کان خريد ڪري ورتو. +ڏکڻ ايريزونا جي موسم ريگستاني آهي. +هتي اونهاري ۾ تمام گهڻي گرمي ۽ سياري ۾ ٺيڪ ٺاڪ سيءُ پوي ٿو. +اترايريزونا ۾ گهاٽا ٻيلا، وڏا وڏا جبل، گهريون کاهيون ۽ لَڪَ (canyons) موجود آهن جتي اونهاري ۾ تمام گهڻي گرمي ۽ سياري ۾ برفباري ٿئي ٿي. +هن رياست جي فليگشپ (Flagship)، الپائين (Alpine) ۽ توسان (Tucson) وارن علائقن ۾ برف تي ترڪڻ (Skiing) جون سهولتون موجود آهن. +هتان جو گهرين کاهين ۽ جابلو لڪن تي مشتمل گرانڊ ڪينئون نيشنل پارڪ (Grand Canyon National Park) دنيا جي ستن عجائبات مان هڪ عجوبو آهي. +هن علائقي ۾ ڪيترائي قومي ٻيلا، قومي پارڪ ۽ قومي يادگار ڏسڻ لاءِ ملندا. +هن رياست جي لڳڀڳ چوٿين حصي تي آمريڪا جي اصلوڪن رهاڪن (ريڊ انڊين) جا آستان موجود آهن. +خاص طور تي نواجو قبيلي جا اٽڪل ٽي لک ماڻهو هن رياست ۾ آباد آهن. +هنن اصلوڪن رهواسين کي 1924ع تائين ووٽ ڏيڻ جو حق حاصل نه هو. +ڪجھ علائقن ۾ ته کين 1948ع تائين ووٽ جو حق حاصل نه هو. +نالو ۽ مطلب. +ايرزونا اسپيني ٻوليءَ جي لفظ ايرزونڪ "Arizonac " مان نڪتل معلوم ٿئي ٿو جيڪو وري اوضم (O'odham) جي نالي ايلسونڪ مان نڪتل آهي جنھن جي معني آھي "پاڻي جو ننڍو چشمو".اھو نالو شروع ۾ پلانچاس ڊي پلاٽا، سونورا جي چاندي واري کاڻ جي ويجهو واري علائقي تي پيو +تاريخ. +جديد زماني کان هزارين ورهيه پهرين هتي آمريڪا جي اصلوڪن رهواسين جا ڪئين قبيلا آباد هئا. +هوهوڪام (Hohokam)، موگولون (Mogolon) ۽ پوئبلون (Puebloan) قبيلن جي ثقافت ۽ ريتون ۽ رسمون هن سڄي رياست ۾ رائج هيون. +هنن جون وسنديون ۽ واهڻ، جبلن تي ٿيل چٽسالي ۽ اهڙي قسم جا ٻيا تاريخي يادگار اڃا تائين موجود آهن جن کي ڏسڻ لاءِ سڄي دنيا مان هزارين سيلاني هن رياست جو رخ ڪن ٿا. +1539ع ۾ اسپين جو پادري مارڪوز ڊي نيزا يورپ جو پهريون ماڻهو هو جيڪو هنن اصلوڪن رهواسين سان لھ وچڙ ۾ آيو. +هن موجودھ ايريزونا رياست جا ڪجھ حصا گهمي ڏٺا ۽ هتان جي رهواسين سان ملاقاتون ڪيون. +انهن ڏينهن ۾ اسپين ۾ اها ڏندڪٿا مشهور هئي ته ايريزونا ۾ ست اهڙا شهر موجود آهن جيڪي سڄا سون مان ٺهيل آهن. +انهن شهرن کي ڳولڻ لاءِ اسپين جو سياح ڪورونيدو (Coronado) سال 1540ع کان 1542ع تائين اهي سونا شهر ڳوليندو رهيو پر کيس اهڙو ڪوبه شهر نه مليو. +ان ئي دور ۾ هتي پهريون ڀيرو اسپيني لوڪن پنهنجون وسنديون قائم ڪيون. +اٽليءَ جو پادري جُوسبيو ڪينو (1645ع ــ 1711ع) ٻيو وڏو يورپي پادري هو جيڪو هن علائقي ۾ عيسائي مذهب جي پرچار لاءِ آيو. +هن ڪيترن ئي اصلوڪن رهواسين کي عيسائي بنايو. +1752ع ۾ اسپين مان لڏي آيل ماڻهن ٽيوبيڪ (Tubac) شهر جو بنياد وڌو. +1775ع ۾ هنن ٽڪسن (Tucson) شهر قائم ڪيو. +1881ع ۾ جڏهن ميڪسيڪو اسپين کان آزادي حاصل ڪئي ته ايريزونا وارو علائقو ميڪسيڪو جو حصو بنجي ويو. +البت يورپ کان لڏي آيل اسپيني اتي ئي رهيا ۽ هنن هي علائقو نه ڇڏيو. +48 ــ1847ع ۾ آمريڪا ۽ ميڪسيڪو جي وچ ۾ جنگ لڳي جنهن ۾ آمريڪا سوڀارو ٿيو ۽ موجودھ ايريزونا جو وڏو حصو آمريڪا جو حصو بنجي ويو. +1848ع ۾ آمريڪا ۽ ميڪسيڪو جي وچ ۾ هڪ معاهدو ٿيو جنهن تحت آمريڪا 15 ملين ڊالر ميڪسيڪو کي ادا ڪري ايريزونا جا باقي رهيل حصا آمريڪا ۾ شامل ڪري ڇڏيا. +ھزراين سالن کان ايرزونا جو علائقو ريڊ انڊين قبيلن جو مسڪن رھيو جن جون ھوھوڪام (Hohokam), موگولان (Mogollon) ۽ اباڻي پيوبلان(Puebloan) ثقافتون علائقي اندر رواج ۾ ھيون. +تاريخ جي رڪارڊ مطابق يورپين مان پھريون دفعو مقامي ماڻهن سان ھڪ اسپيني عيسائي فرينڪسڪن مسلڪ جو نالي مارڪوس ڊي نزا(Marcos de Niza) 1539 ۾ رابطي ۾ آيو. +ميڪسيڪو مان ڪجھ اسپيني مھاجر ايرزونا ۾ پڻ لڏي اچي ويٺا جن ۾ عيسائي تبليغي شامل ھئا. +1821 ۾ ميڪسيڪو اسپين کان آزاد ٿيو تہ ميڪسيڪو جون حدون ڪيليفورنيا تائين ھيون ۽ ميڪسيڪو جي ڪيليفورنيا ٽيريٽري جو نالو اسپيني ٻوليءَ مطابق نووا ڪيليفورنيا (Nueva California) انگريزي ۾ نيو ڪيليفورنيا جنھن کي عام طور تي الٽا ڪيليفورنيا يا اپر ڪيليفورنيا سڏيو ويندو هو.ايرزونا ان وقت نيو ڪيليفورنيا جو حصو ھيو ۽ ميڪسيڪو ۾ شامل ھو. +1847ع ۾ آمريڪا ۽ ميڪسيڪو جي وچ ۾ جنگ ھلي ۽ آمريڪي فوج ميڪسيڪو سٽي۾ داخل ٿي تہ آمريڪا ميڪسيڪو جي اتر وارن علائقن جو دعويدار ٿيو ۽ موجوده ڪيليفورنيا رياست سميت موجوده ايرزونا جو علائقو آمريڪي قبضي ۾ اچي ويو جنھن جو نالو 1863 ۾ ايرزونا ٽيريٽري رکيو ويو ۽ 1912ع ۾ اھا رياست قرار ڏئي آمريڪا جي يونين۾ شامل ڪئي وئي. +1848ع واري گوئاڊلوپي ھڊالگو واري معاھدي (Treaty of Guadalupe Hidalgo) به ۾ اھو طئي ٿيو ته انھن آمريڪا جي قبضي ۾ ايندڙ علائقن ۾ ميڪسيڪو جي اڳوڻن شھرين جي ٻولي ۽ ثقافت برقرار رھندي ۽ آمريڪا انھن علائقن جي عيوض ان دؤر جا پندرهن ملين ڊالر( ھاڻوڪا 424269230. +77 ڊالر) معاوضو ميڪسيڪو جي ريپبلڪ کي ادا ڪندو +جاگرافي. +ايرزونا آمريڪا جي چوڪنڊين رياستن مان ھڪ رياست آھي. +اھا پکيڙ ۾ ڇھين وڏي رياست ۽ ان درجہ بندي ۾ نيو ميڪسيڪو کان پوءِ وڏي ۽ نيواڊا کان اڳ ۾ وڏي آھي. +ان جي پکيڙ جنھن جو 15 سيڪڙو زمين ماڻھن جي ذاتي ملڪيت آھي باقي سرڪاري آھي جنھن ۾ ٻيلا، رڻپٽ جبل، نيشنل پارڪ وغيره شامل آهن. +ھي رياست جابلو قطارن ۽ رڻپٽن جي ڪري سڃاتي وڃي ٿي ۽ ان جي ڏکڻ ۾ وسيع ميدان آھن جن ۾ زيروفائيٽ (xerophyte) وڻ ۽ ٿوھر جا ٻوٽا ڪثرت سان ملن ٿا. +سياسي انتظام. +ايرزونا جي قانونساز اسيمبلي ٻہ ايواني آھي جنھن ۾ وڏو ايوان سينيٽ اٿس جنھن جا 30 ميمبر آھن. +ٻيو ايوان رپريزنٽٽيٽوز جو آهي جنھن ۾ 60 ميمبر آھن. +1993 کان ھن رياست جي ايوانن ۾ ريپبلڪن پارٽيءَ جي اڪثريت آهي. +مذھب. +آمريڪا جي ٻين رياستن وانگيان ھن رياست جي اڪٽريت عيسائي مذھب سان واسطو رکي ٿي. +2010ع واري آدمشماريءَ مطابق عيسائيت کان پوءِ ھتان جو ٻيو نمبر وڏو مذھب ھندو مذھب آھي ۽ اٽڪل 32000 ماڻھو ھن مذھب سان واسطو رکن ٿا. +ھتي اٽڪل 20000 يھودي ۽ 19000 ٻُڌ پڻ آباد آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42310.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42310.txt new file mode 100644 index 0000000..3a41c16 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42310.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ديت +ديت : Diyat: +اسلامي قانون ۾ متعارف ڪرايل ھڪ سزا جو قسم جيڪا ھڪ قسم جي مالي سزا آھي ۽ اھا 30630 گرام چاندي جي ملھ جي برابر آهي. +پاڪستان پينل ڪوڊ جي قلم 53 ۾ ڏيکاريل ڏھن سزائن مان ھڪ قسم. +ديت ھڪ قسم جو معاوضو آھي. +پاڪستان پينل ڪوڊ جي قلم 323 ۾ ان جو ملھ ڏنل آهي جنھن مطابق ڪورٽ قرآن مجيد ۾ ڄاڻايل اسلامي تنبيھن (Injunctions of Islam) جي پابندي ڪندي ڏوھاري جي مالي حالت کي نظر ۾ رکندي ديت جي رقم جو تعين ڪندي آهي، ان لاء لازمي شرط (precondition) اھو آھي تہ ان ماليت 30630 گرام چاندي جي ماليت کان گھٽ نہ ھجي. +ان لاءِ وفاقي حڪومت سرڪاري گزيٽ ۾ اھڙو نوٽيفڪيشن ھر سال پھرين جولائي يا ڪنھن ٻي موزون تاريخ تي جاري ڪندي آهي جنھن م مٿئين مقدار ۾ چاندي جو ملھ پئسن ۾ ظاھر ڪيو ويندو آھي جيڪو ان مالي سال دوران ديت جو ملھ سمجھيو ويندو آھي. +قتل جي راضي نامي ۾ طئي ٿيندڙ بدل صلح ۽ ديت جي سزا ٻہ مختلف عمل آھن. +بدل صلح سزا ناھي بلڪ ٻنھي ڌرين جو راضپي سان طئي ڪيل معاوضو آھي تنھنڪري ان ۾ ديت جا مٿيان لازمي شرط لاڳو ناھن ٿيندا. +پاڪستان جي وفاقي سرڪار پاران 2014 کان 2015 واري مالي سال جي نوٽيفڪيشن مطابق 30630 گرام چاندي جو ملھ 19. +843 ھيو. +ديت جي ادائيگي جو قانوني طريقو. +ديت جي ادائيگي جو قانوني طريقو پاڪستان پينل ڪوڊ جي قلم 331، 337X ۽ 337Y ۾ بيان ڪيل آھي جن مطابق سزا ڏيڻ وقت عدالت ڏوھاري کي ديت جي ادائيگي لاءِ ٽن سالن تائين مھلت ڏئي ۽ انھن پئسن جي ادائگي لاءِ قسطن جي سھولت بہ ڏئي. +جيڪڏهن مقرر مدي ۾ ديت جي ادائيگي ۾ اھو ناڪام ٿئي تہ کيس ايستائين جيل ۾ رکيو وڃي جيستائين مڪمل ادائيگي نہ ڪري.عدالت کي اختيار آهي تہ ان ڏوھاري کان ديت جي رقم جيتري سيڪيورٽي يا ضامن وٺي کيس ضمانت تي آزاد ڪري تہ جيئن جيل مان اھو نڪري رقم جو بندوبست ڪري يا ڪمائي رقم ادا ڪري سگھي. +جيڪڏهن ادائيگي کان اڳ اھو سزا يافتہ ڏوھاري مري وڃي تہ ان جي وصولي سندس ڇڏيل ملڪيت مان ڪئي ويندي.ديت جيڪڏهن راضي نامي جي نتيجي م لاڳو ٿئي ٿي تہ ان جي ملھ جو تعين ان ساڳي مالي سال جي سرڪاري نوٽيفڪيشن تحت ٿيندو جنھن سال ڌرين جي وچ ۾ راضي نامو ٿيو ھجي. +قلم 331 پي.پي.سي. +تحت ديت جي ادائيگي يڪمشت يا قسطن ۾ ڪري سگھجي ٿي. +قسطن جي صورت ۾ ادائگي جو مدو ٽي سال کان مٿي نہ ھجڻ گھرجي جيڪو مدو عدالت جي فيصلي جي تاريخ کان شروع ٿيندو آهي ۽ ان مدي دوران ڏوھاري کي ضمانت تي آزاد ڪري سگھجي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42440.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42440.txt new file mode 100644 index 0000000..f0f1b19 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42440.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +جج:"جسٽس":قاضي: Judge: +پاڪستان ۾ جج لفظ جو تعارف پاڪستان پينل ڪوڊ جي قلم 19 ۾ ڏنل آهي. +ان مطابق جج جو مطلب رڳو ھر اھو ماڻھو جنھن کي سرڪاري طور تي ان عھدي تي مقرر ڪجي ناھي پر ان ۾ ھر اھو ماڻھو شامل آھي جنھن کي قانون اختيار ڏنو آهي تہ ڪنھن بہ قانوني ڪاروائي ۾, پوء کڻي ديواني ھجي يا فوجداري , حتمي فيصلو يا ججمينٽ ڏئي. +حتمي فيصلو جو مطلب اھڙو فيصلو جنھن خلاف اپيل داخل نہ ٿئي يا جيڪو مٿين عدالت ۾ برقرار رھي. +رومن قانون جو ھڪ متو (maxim) آھي تہ جج جو ڪم قانون ٺاهڻ نہ پر قانون کي لاڳو ڪرڻ آھي. +اسلام ان ڳالھ تي زور ڏئي ٿو جج کي نہ رڳو ڄاڻو ۽ اونھي سوچ وارو پر ان سان گڏوگڏ ايماندار ۽ عدل ڪرڻ وارو ھجڻ گھرجي. +اھڙو ڪارندو جيڪو قانون جو اعلي امتحان پاس ڪري قانون جي ڄاڻ رکي ۽ کيس ديواني يا فوجداري عدالت جي صدارت تي فائز ڪيو وڃي. +پاڪستان۾ ديواني عدالتن جي جج کي سول جج، سينيئر سول جج ۽ ڊسٽرڪٽ جج چوندا آهن. +اسپيشل ڪورٽن ۾ وري بينڪنگ جج، ليبر ڪورٽ جو جج چوندا آهن. +فوجداري عدالتن جي مقامي ججن کي ماجسٽريٽ، اسٽنٽ سيشن جج، ۽ سيشنس جج، خاص عدالتن ۾ دھشتگردي جي ڪورٽ جو اسپيشل جج. +منشيات جي ڪورٽن جو اسپيشل جج شامل آهن. +جج جي پگھار. +آمريڪا ۾ جج ۽ ماجسٽريٽ جي سالياني پگھار گھٽ ۾ گھٽ 29540 آمريڪي ڊالر ۽ وڌ ۾ وڌ 101690آمريڪي ڊالر آهي جيڪا اتان جي وچولي پگھار ليکبي آهي پر فيڊرل ڪورٽ سسٽم ۾ ججن جون پگھارون مٿئين درجي واريون آھن پر ھيٺين درجي جي ججن ۽ ماجسٽريٽن جي پگھار اتي بہ وچولي آهي. +وفاقي ججن جي آمريڪا ۾ سالياني پگھار 205100 ڊالرن کان 263300 ڊالر تائين آھي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42453.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42453.txt new file mode 100644 index 0000000..c3d0624 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42453.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +ايئرپورٽس سڪيورٽي فورس ايڪٽ 1975 +ايئرپورٽس سڪيورٽي فورس ايڪٽ 1975: Airports Security Force Act,1975: +ھي قانون ذوالفقار علي ڀٽو جي حڪومت 18 ڊسمبر 1975 ۾ اسيمبلي مان منظور ڪرائي ملڪ ۾ لاڳو ڪيو. +ان کان اڳ ھن قانون کي آرڊيننس ذريعي آندو ويو هو جنھن جو نالو ايئرپورٽس سڪيورٽي فورس آرڊيننس نمبر 12 سال 1975 ھيو جيڪو جن ايڪٽ جي پارليامينٽ مان منظوري سان منسوخ ٿي ويو.ھن ايڪٽ جو مقصد پاڪستان جي اندر ھوائي اڏن، ھوائي جھازن ۽ شھري ھوابازي جي تنصيبن جي حفاظت ۽ اتي قانون کي قائم رکڻ لاء ايئرپورٽس سيڪيورٽي فورس يا اي.ايس.ايف. +(ASF) جو قيام ھيو. +ھن قانون کي پوري ملڪ جي ھوائي اڏن تي لاڳو ڪيو ويو. +ھوائي اڏن جي تعريف. +ھن قانون ۾ ٻن قسمن جي ھوائي اڏن جو ذڪر آھي: ايئرپورٽ (airport) ۽ ايئروڊروم (aerodrome). +ايئروڊروم جو مطلب اھڙو زميني يا پاڻي جو علائقو جنھن جي اھڙي ڊزائين ھجي يا جتي اھڙيون تنصيبون ھجن جو ان ذريعي اتي جھازن جي لاھڻ ۽ اڏارڻ جي سھولت جو بندوبست ڪيل ھجي ان کي ايئروڊروم چئبو. +ھونئن تہ فوجي ايئر بيس بہ ايئروڊروم سڏجي ٿي پر ھن قانون ۾ اھا ايئروڊروم جي تعريف ۾ شامل ناھي ڇوتہ پاڪستان ۾ فوجي ايئر فورس لاءِ علحده قانون آھن. +ايئرپورٽ جي معني اھڙو ايئروڊروم جنھن کي وفاقي حڪومت جي نگرانيءَ ۾ شھري ھوابازي (civil aviation) جي سھولت لاء ڪافي ترقي ڏنل ھجي. +ايئروڊروم ۾ شھري ھوابازي جي معيار واري سھولت ڏنل نہ ھوندي آھي. +ايئر سروس جو ھن قانون تحت مطلب آھي پبلڪ ٽرانسپورٽ سميت ھر ڪم لاءِ شھري ھوابازي جي لاءِ جھازن جي سھولت ڏيڻ. +ھن قانون ۾ ھر قسم جي جھاز کي ايئرڪرافٽ سڏيو ويو آهي نہ رڳو جھاز پر ان ۾ ھوائي ڦوڪڻا(balloons), گلڊر به شامل آهن. +ايئرپورٽس سيڪيورٽي فورس جون ذميداريون. +ھن قانون تحت ايئرپورٽن جي حفاظت لاءِ فورس کي ايئرپورٽس سيڪيورٽي فورس سڏيو ويندو جنهن جو انچارج ڪمانڊر سڏبو ۽ ان فورس قائم ڪرڻ جو اختيار وفاقي حڪومت جو آهي. +ھن فورس جو ڪم ايئرپورٽن ۽ ايئروڊرومن تي ، جھازن، شھري ھوابازي جي تنصيبن کي ناجائز مداخلت يا اھڙي مداخلت جي خطري کان حفاظت ڏيڻ.ھي فورس ھر قسم جي سرڪاري، غيرسرڪاري، تنظيمن ي تنصيبن ۽ سامان جي حفاظت جي لاءِ بہ ذميدار ھوندي. +ھي فورس ايئرپورٽن تي موجود ماڻھن جي ايئرڪرافٽ رولز 1937 تحت مناسبت ھلت قائم رکڻ لاءِ بہ ذميدار ھوندي ۽ ايئرپورٽ جي اندر ھلندڙ زميني گاڏين جي حدن اندر ھلڻ لاءِ بہ ذميدار ھوندي. +ھن فورس جي اھا بہ ذميداري ھوندي تہ ايئرپورٽن تي امن ۽ امان قائم رکي ۽ اتي واقع ٿيندڙ ھر ڏوھ جي نوٽس وٺي.فورس جي لاءِ لازمي ھوندو تہ وفاقي حڪومت طرفان گزيٽ ۾ نوٽيفڪيشن ذريعي ڏنل ھر ذميداري جي بجاآوري ڪري.فورس سول ايويئيشن آرڊيننس 1960 جي ۽ سول ايويئيشن رولز 1978 ۾ ڄاڻايل حڪمن جي بہ بجا آوري ڪري. +ھن ايڪٽ جي قلم 6 تحت فورس جي آفيسرن جي اھا بہ ذميداري آهي تہ ھوائي جھازن جي مسافرن جي، انھن جي سامان جي ۽ ڪارگو وغيره جي حفاظت ڪري ۽ موثر قدم کڻي ھاءجيڪنگ ، سبوتاژ، ۽ بم ڌماڪن، خطرناڪ شين ، ھٿيارن ۽ بارود کڻڻ کي روڪي ، ۽ ڪسٽم ايڪٽ 1969 ۾ تحت ماڻھن ۽ انھن جي سامان جي تلاشي وٺي منشيات ڳولي. +فورس بڻ جي ڪمانڊر کي اختيار آھي تہ ھاءجيڪنگ ۾ جھاز جي لھڻ بعد فوج ۽ سول ايجنسين کي مدد لاءِ طلب ڪري سگھي ٿو. +ھن فورس جي آفيسرن کي پوليس ايڪٽ 1861 ۽ ڪرمنل پروسيجر ڪوڊ 1898 تحت ٿاڻي جي انچارج کي مليل سڀ اختيار پڻ حاصل آھن. +فورس جي ملازم خلاف ڪورٽ مارشل. +7 آگسٽ 1984 ۾ آرڊيننس نمبر 35 تحت قلم 7A کان قلم 7G جو اضافو ڪيو ويو جنھن تحت فورس ڪمانڊر ڪنھن بہ آفيسر يا ميمبر خلاف جنرل ڪورٽ مارشل ويھاري سگھي ٿو.ڪورٽ مارشل جي فيصلي خلاف اپيل ڊپٽي ڊائريڪٽر، چيف سيڪيورٽي آفيسر يا ٻئي ڪنھن جي آفيسر جيڪو سزا ڏيندڙ آفيسر کان بالا ھوندو ان وٽ 30 ڏينھن ۾ ٿيندي.فورس ڪمانڊر جي فيصلي خلاف نگراني ( revision)جي درخواست 30 ڏينھن جي اندر وفاقي حڪومت کي ڏئي سگھبي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42476.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42476.txt new file mode 100644 index 0000000..600842b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42476.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +چانگ ھينگ +چانگ ھينگ: Zhang Heng:ھڪ اچار "زھينگ ھينگ" بہ استعمال ۾ آھي جيڪو چيني اچار ناھي. +چانگ ھينگ 78 عيسويءَ ۾ ھينان صوبي جي نان ينگ شھر ۾ پيدا ٿيو ان وقت چين تي ھان خاندان جي حڪمراني ھئي.سترھن سالن جي عمر ۾ اديب بڻجڻ لاءِ پنھنجو شھر ڇڏي لوئيانگ اچي تعليم حاصل ڪئي پر اتي جي مختلف علمن جو ماهر ٿي ويو جن ۾ فلڪيات، رياضي، انجنيئرنگ وغيره. +ھي ھڪ شاعر, سائنسدان ۽ موجد بڻجي ويو. +ھن کي معمولي سرڪاري نوڪري ملي پر ھن جي مشھور ٿيڻ سان 115 عيسويءَ ۾ چين جي شھنشاھ آن تي ھو کيس طلب ڪري درٻار ۾ چيف فلڪياتدان (astronomer) مقرر ڪيو. +جتي بعد ۾ شھنشاھ جي درٻار جو امير پڻ بڻيو.ھن پاڻي تي ھلڻ وارو ڪائناتي گولو (armillary) ٺاھيو جيڪو اسماني جسمن جو ھڪ نمونو ھو. +ھن دنيا جو سڀ کان پھريون زلزلي کي ماپيندڙ اوزار (seismometer) ٺاھيو. +ان ايجاد تي 138 تائين ھن جو مذاق اڏايو ويو پر ان سال جڏھن 400 ڪلوميٽر پري ايندڙ زلزلي کي رڪارڊ ڪرڻ سان سڀ چپ ٿي ويا.ھن ھڪ اوڊوميٽر بہ ايجاد ڪيو جيڪو جانورن جي مدد سان ھلندڙ گاڏين جي پنڌ کي ماپيندڙ ھيو. +ھن ھڪ غير مقناطيسي قطب نما پڻ ايجاد ڪيو جنھن جي سئي ڏکڻ طرف رھندي ھئي.ھي چيني ٻوليءَ جو ھڪ وڏو شاعر پڻ ھيو. +120 عيسويءَ ۾ ھن ڪائنات جي روحاني زبان جي نالي سان ھڪ ڪتابچو مرتب ڪيو جنھن ۾ ھن لکيو تہ آسمان ڪڪڙ جي انڊي وانگر آهي جنھن ۾ زمين انڊي جي زردي مثل آهي جيڪا مرڪز ۾ اڪيلي آھي. +آسمان وڏو ۽ زمين ننڍي آھي.ھن 2500 چمڪندڙ تارن ۽ 124 تارن جي جھرمٽن جي ھڪ فھرست مرتب ڪئي ان کان علاوه ھن لکيو تہ 11520 ننڍا تارا پن آھن. +ھن جو خيال ھو تہ سج باھ وانگر ۽ چنڊ پاڻي وانگر آھن. +باھ روشني ڪڍندي آهي ۽ پاڻي ۾ وري ان جو عڪس ٺھندو آھي اھڙي طرح چنڊ جي چمڪ سج جي تيز روشني جي ڪري آھي. +ھن جو خيال ھو تہ چند جي اونداهي سج جي روشني جي رڪاوٽ ڪري ھوندي آھي. +چنڊ جو جيترو رخ سج طرف ھوندو آھي اوترو اھو روشن ھوندو آھي ۽ جيڪو حصو سج کان پري آهي اوترو اونداهو هوندو آهي. +ھن چنڊ گرهڻ لاءِ ٻڌايو ته سج جي روشني زمين جي وچ ۾ اچڻ جي ڪري چنڊ تي نہ ٿي پھچي تنھن ڪري چنڊ گرهڻ ٿيندو آهي. +ھن مطابق سيارا بہ پاڻي وانگر آھن جيڪي روشني کي موڙيندا آھن ان ڪري گرھڻ ۾ ايندا آهن ۽ جڏھن چنڊ سج جي رستي ۾ ايندو آهي تہ سج گرھڻ ٿيندو آهي. +ھن رياضي ۾ پاء pi جي مروج چيني ملھ ۾ غلطي کي دور ڪري درست ڪيو ھي 139 عيسويءَ ۾ وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42487.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42487.txt new file mode 100644 index 0000000..8c0744c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42487.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ابن ھيثم +حسن بن ابن الھيثم: Hasan Ibn al-Haytham (Latinized Alhazen ; سندس مڪمل نالو "" رياضيدان، طبعياتدان ۽ فلڪياتدان ھيو. +کيس جديد آپٽڪس جو ابو سڏيو ويندو +زندگيءَ جو احوال. +ابو علي حسن ابن الھيثم 965 ۾ بصري ۾ پيدا ٿيو. +کيس يورپ ۾ الھيزن جي نالي سان سڏيندا آهن.ھن بغداد ۾ تعليم حاصل ڪئي. +نوجواني ۾ ئي کيس بصري ۾ سرڪاري نوڪري ملي. +ھن لاء مشھور آھي تہ ھر سال مصر ۾ نيل درياء پاڻيءَ جي چاڙھ جي ڪري ٻوڏ ايندي هئي جنھن کي قابو ڪرڻ لاء ھن خليفي کي رٿ پيش ڪئي جيڪا منظور ڪئي وئي کيس قاھرہ موڪليو ويو. +جڏھن ھن نيل درياء جو جائزو ورتو تہ اسوان لڳ درياءَ جو پيٽ 1. +6 ڪلوميٽر ويڪرو ھو جنھن تي کيس اندازو ٿيو تہ موجود وسيلن ۽ ٽيڪنالاجي سان ڊيم ٺھڻ ممڪن ناھي جنھن ڪري ھن خليفي جي ڪاوڙ کان بچڻ لاءِ ديوانو ٿيڻ جو ناٽڪ ڪيو ۽ ٻارھن سالن تائين گھر ۾ نظربند رھيو جتي کيس اھم ڪم ڪرڻ يعني ڪتاب المناظر لکڻ جو موقعو مليو. +ھن جي شاگردن ۾ فارڏ جي شھر سيمنان جو سرخاب (سھراب) ۍ ھڪ مصري شھزادو ابوالوفا مبشر ابن فاطق مشھور آھن ان وقت ھن جو اھو گھر جامعہ الازھر جي لڳ واقع ھو ابن الھيثم 1040 ۾ وفات ڪئي. +سائنس لاءِ خدمتون. +ھن کي بصريات جي سائنس (Optics) جو باني چوندا آهن. +ھن جو اھم ڪم اک جي ڍانچي ۽ ۽ ان جي ڏسڻ جي عمل جو مطالعو ھيو. +ھن پاڇن ۽ عڪس جي عمل ذريعياھو ٻڌايو ته روشني شين سان ٽڪرجي سڌي لڪير وانگر سفر ڪندي اکين ۾ داخل ٿيندي آهي. +ھن اھو ظاھر ڪيو تہ اکين جي نظر جيستائين اکين جي پردي تائين نہ ٿي پھچي تہ ھڪ غير فعال مظھر آھي. +ھن اھو بہ ٻڌايو ته اقليدس ۽ بطليموس وارن جو اھو خيال صحيح ناهي تہ اکيون شعاع خارج ڪنديون آهن نہ ئي وري نظر اھڙن شعاعن مان نڪرندڙ آھي.ھن جي تحقيق مطابق ھر رنگدار جسم جي ھر ان نقطي جيڪو روشني سان منور ٿئي ان مان سڌي لڪير جيان روشني ۽ رنگ خارج ٿيندا آهن ۽ شين کي ڏسڻ لاءِ صرف اسان کي اکيون کولڻيون پونديون آهن تہ جيئن روشني اکين ۾ داخل ٿي سگھي. +ھن ڏاند جي اکين تي تجربا ڪري ڏٺو تہ روشني ھڪ باريڪ سوراخ يا پتلي مان اک ۾ داخل ٿيندي آهي ۽ ھڪ عدسي يعني لينز lense جي تي اچي پوء ھڪ حساس پردي تي پوندي آهي جنھن کي ھاڻي ريٽينا چون ٿا جيڪو اک جي پٺيان هوندو آهي.ھن مطابق اک بہ ھڪ عدسو يا لينز آھي. +ھن جو سڀ کان وڌيڪ نالي وارو ڪتاب المناظر (Book of Optics) آھي جيڪو ستن جلدن تي مشتمل آهي جنھن ۾ ھن نور جو نظريو ۽ بصارت جو نظريو ڏنو جيڪي ھن کانپوءِ 650 سالن تائين غالب رھيا. +ان ۾ ھن روشنيءَ جي رخ مٽجڻ جو بہ جائزو پيش ڪيو. +ھن ڪتاب يورپ جي پوء ايندڙ سائنسدانن کي ڏاڍو متاثر ڪيو جن ۾ فرانسس بيڪن بہ شامل ھو. +ھي ڪتاب ھن 1011 کان 1021 تائين واري عرصي ۾ لکيو ھو. +1030 ۾ ھن A discourse on light نالي ڪتاب ۽ ٻيو On the light of the moon نالي ڪتاب پڻ لکيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42572.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42572.txt new file mode 100644 index 0000000..e31f70e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42572.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ديھ ريڇل +ديھ ريڇل:Reechhal: +پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي مٽياري جي تعلقي مٽياري جي تپي سيکاٽ جي ھڪ ديھ جو نالو آھي.جيڪا 1960 ۾ قائم ڪئي وئي. +1980 تائين ان جي روينيو سروي نمبرن جو تعداد 1 کان 261 تائين ھيو. +ھن ديھ جا دنگ ديھ چارج 19 سي, ديھ ابڙيجاڻي، ديھ کيبراڻي ۽ درياءَ سنڌ سان لڳندڙ ٻيلي سان ملن ٿا. +ھن ديھ ۾ ڪو بہ سرڪاري منظور ٿيل ڳوٺ ڪانہ آھي.اھا ڪچي جي ديھ درياءَ سنڌ جي ڪپ تي واقع آھي ۽ گھڻي ڀاڱي ٻيلي کاتي جي ملڪيت آھي.ھن ديھ ۾ بورڊ آف روينيو جي 1980 جي رڪارڊ مطابق ريڇل ڍنڍ سروي نمبر 214 لڳ موجود ھئي جتي 1927 ۾ درياءَ وھندڙ ھو. +ديھ کيبراڻي کان ھڪ رستو مٽياري طرف ھن ديھ مان گذري ديھ ابڙيجاڻي ۾ داخل ٿئي ٿو +ھن ديھ ۾ گھلو واھ پڻ گزري ٿو. +ان کان علاوه نصير واھ نئون ۽ نصير واھ پراڻو بہ ھتان وھندا ھئا. +درياءَ جي ڀرسان وارا سروي نمبر گھڻي ڀاڱي درياءَ ھيٺ اچي ويا آهن ان ڪري انھن سروي نمبرن کي درياءَ خوردي زمين قرار ڏنو ويو آهي.انتظامي طور تي ھيء ديھ سيکاٽ ٿاڻي جي حدن ۾ شامل آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42596.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42596.txt new file mode 100644 index 0000000..8e296da --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42596.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ديھ جيندل ڪوٽ +ديھ جيندل ڪوٽ: +پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي مٽياري جي تعلقي مٽياري جي ھڪ ديھ جو نالو آھي جيڪا خود ھڪ تپو پڻ آهي. +ان ۾ ڳوٺ شيخ ٽيھڙ ، جيندل ڪوٽ، ڳوٺ دليل مڱريو ۽ ڳوٺ مشتاق حاجاڻو واقع آھن. +ھن ديھ جي اڪثر زمين زرعي آھي.ھن ديھ جون حدون مٽياري ضلعي ۾ ديھ ٻارچاڻي، ديھ ڀورڪو ۽ ديھ صاحب سمان سان ملن ٿيون ۽ حيدرآباد ضلعي ۾ تعلقي حيدرآباد جي ديھن اميلپر ۽ ملڪي سان ملن ٿيون. +ھن ديھ جو قيام 1883 ۾ ايسٽ انڊيا ڪمپني سرڪار جي دؤر ۾ عمل ۾ آيو. +1962 عيسويءَ جي ديھ جي نقشن مطابق ھن ديھ جي روينيو سروي نمبرن جو تعداد 1 کان 462 تائين ھيون انتظامي طور تي ھيء ديھ مٽياري ٿاڻي جي حدن ۾ آھي.ھي ديھ قومي اسيمبلي جي تڪ نمبر 223 ۽ صوبائي اسيمبلي جي تڪ نمبر 59 جو حصو آهي. +روينيو کاتي جي پراڻن نقشن مطابق ساندن واري ريلوي اسٽيشن کان ھڪ روڊ ھن ديھ مان گذري مٽياري طرف وڃي ٿو. +ديھ ٻارچاڻي مان مٽياري طرف ھڪ رستو ھن ديھ مان گذرندو ھو جيڪو روينيو کاتي جي 1962 واري نقشي ۾ ڦٽل ڏيکاريو ويو آهي. +ھن ديھ ۾ ٻيا ڳوٺ راضي وگھايل، ڳوٺ نورخان وگھايل، سروي نمبر 340 ۽ 363 جي وچ ۾ چنڊن جو ڳوٺ، سروي نمبر 101 ,106, 100 جي وچ ۾ درزين جو ڳوٺ، ڳوٺ لعل ڏنو، ڳوٺ ڏاتر ڏنو 1962 واري نقشي ۾ موجود ڏيکاريل آھن. +ديھ آرائين واري دنگ تي ڦٽل نصير واھ واقع اٿس. +ديھ ڀورڪو واري دنگ تي ڀورڪو واھ وھندڙ اٿس ھن ديھ جي جاگرافيائي بيهڪ 2999-34 آهي ۽ 1998 جي آدمشماري موجب ھن جي آبادي 4036 ھئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42619.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42619.txt new file mode 100644 index 0000000..ba40ea6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42619.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ديھ جھڪي +ديھ جھڪي () پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي مٽياري جي تعلقي مٽياري جي ھڪ ديھ جو نالو آھي جيڪا شاھپور تپي جو حصو آهي. +جنھن ۾ ڳوٺ الهڏنو ساند واقع آھن. +ھن ديھ جي جاگرافيائي بيھڪ 3597-31 آھي ۽ 1998 ۾ ھن ديھ جي آبادي 5691 ھئي. +پراڻن نقشن مطابق ھن ديھ ۾ ڳوٺ واحد ڏنو انڙ، ڳوٺ تاج محمد لغاري، ڳوٺ سيد حاجي لطف علي شاھ ڳوٺ پير نبي بخش، ڳوٺ صالح درس، ڳوٺ حاجي لطف علي شاھ ۽ ڳوٺ ڇٽو انڙ پڻ ھن ديھ ۾ واقع آھن. +ھن ديھ جو وڏو حصو زرعي زمينن تي مشتمل آهي.ھن ديھ جون حدون ديھ جاکري جويا، ديھ سومرا، ديھ شاھپور، ۽ ديھ تاجپور، ديھ سوھيڪي، ديھ آرائين سان ملن ٿيون.پراڻن نقشن مطابق ھي ديھ 1934 ۾ قائم ٿي. +ھن ديھ ۾ 1 کان 635 تائين روينيو سروي نمبر آھن ھن ديھ مان ريل جو بند روڙھي کان ڪوٽڙي طرف ويندڙ پڻ گزري ٿو ۽ ڳوٺ الھڏنو ساند ڀرسان ھڪ ريلوي اسٽيشن پڻ واقع آهي ھن ديھ ۾ سروي نمبر 384 ۽ 385 جي دنگ کان نصرپور کان ھڪ رستو ھن ديھ ۾ داخل ٿي گزرندڙ ھيو. +ھڪ رستو کٽياڻن جي ڳوٺ کان شاھپور طرف ويندڙ بہ ھن ديھ مان گذري ٿو. +نصير واھ ڪنھن وقت ھن ديھ مان وھندڙ ھيو جيڪو ڦٽي ويو. +ھن ديھ جي جاکري جويا دنگ تي ڄام ڊسٽريبيوٽري وھي ٿي.ھن ديھ ۾ ڪڙيو ڏوماڻي، ڪڙيو الھيار شاھ، ڪڙيو ميوي جو، ڪڙيو نم وارو پڻ اتان جا دنگ آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42703.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42703.txt new file mode 100644 index 0000000..c3601d5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42703.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +خواجا محمد آصف +خواجا محمد آصف يا خواجا آصف (، پيدائش: 9 آگسٽ 1949ع)، آهي، جيڪو عباسي ڪابينا ۾ آگسٽ 2017ع کان اپريل 2018ع تائين پرڏيهي معاملن جو ويز رهي چڪو آهي. +خواجا آصف جو تعلق پاڪستان مسلم ليگ نواز سان آهي، هي نواز شريف جي ٽئين حڪومتي دور ۾ پاڪستان جو دفاعي، پاڻي ۽ بجلي جو وزير رهي چڪو آهي. +خواجا آصف سياست جي شروعات، 1991ع ۾ نواز شريف جي پهرين حڪومتي دور کان ڪئي، جڏهن هو سينٽ جو رُڪن چونڊيو ويو. +1997ع کان هي وفاقي ڪابينا جو حصو رهندو آيو آهي، نواز شريف جي ٻين حڪومتي دور ۾، 1997ع کان 1999ع تائين هي پاڪستان جي نجيڪاري واري ڪميشن جو چيئرمين رهيو، عارضي طور هن 2008ع ۾ گيلاني جي ڪابينا ۾ وزارت پيٽروليم ۽ قدرتي وسيلا (پاڪستان) جو وزير رهيو، ان دور ۾ هن وٽ راندين واري وزارت پڻ هئي. +خواجا آصف 1993ع کان 1999ع ۽ 2002ع کان 2018ع تائين پاڪستان جي قومي اسيمبلي جو ميمبر رهيو آهي. +شروعاتي زندگي ۽ تعليم. +خواجا آصف، خواجا محمد صفدر جي گھر ۾، 9 آگسٽ 1949ع تي پنجاب جي شهر سيالڪوٽ ۾ پيدا ٿيو. + هن شروعاتي تعليم ڪيڊٽ ڪاليج حسن ابدال مان حاصل ڪئي. +هن بي. +جي سند گورمنٽ ڪاليج لاهور مان حاصل ڪئي ۽ قانون جي سند يونيورسٽي لا ڪاليج لاهور مان حاصل ڪئي. + خواجه آصف پيشي جي لحاظ کان بينڪر آهي، هي گڏيل اعراب امارت جي مختلف بينڪن ۾ 1999ع تائين ڪم ڪندو رهيو آهي. + هن کي هڪ پٽ ۽ ٽي ڌيئرن جو اولاد آهي. +هن کي 2007ع ۾، جنيوا جي سفارتڪاري ۽ عالمي لاڳاپن جي اسڪول پاران اعزاري ڊاڪٽري جي سند ڏني وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42809.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42809.txt new file mode 100644 index 0000000..cafc836 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42809.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +انڊين سول سروس +انڊين سول سروس:جنھن جو سرڪاري نالو امپيريل سول سروسھيو:مختصر صورت ۾ ان کي آء. +ايس. +:ICS:چئبو ھو. +ھندوستان ۾ ايسٽ انڊيا ڪمپني جي حڪومت ۽ پوء برٽش انڊيا حڪومت ۾ آفيسرن جي ڀرتي ڪرڻ لاء ھڪ سڀ کان وڏو ادارو ھيو جيڪو 1858 ۾ برٽش پارليامينٽ جي پاس ٿيل قانون گورنمينٽ آف انڊيا ايڪٽ 1858 تحت قائم ڪيو ويو ۽ 1947 ۾ پاڪستان ۽ ھندستان جي قيام وقت ختم ٿي ويو.برطانيہ ننڍي کنڊ تي ھن اداري جي آفيسرن ذريعي اٽڪل ٽيھ ڪروڙ ماڻھن تي حڪمراني ڪئي ھن اداري جو سربراھ برٽش حڪومت جو انڊہا لاءِ رياست جو سيڪريٽري ھوندو ھو جيڪو برٽش ڪابينه جو پڻ ميمبر ھيو. +ھن اداري جي چونڊيل لاڳيتو پھرين ھڪ ھزار آفيسرن جو تعلق يونائيٽيڊ ڪنگڊم سان ھيو. +آھي برطانوي شھري ھيا ء اتان جي تعليمي ادارن مان پڙھيل ھئا. +1905 ۾ پنج سيڪڙو بينگال کي نمائندگي ملي. +1947 ۾ ھن اداري جي چونڊيل آفيسرن ۾ 322 ھندستاني ۽ 688 انگريز شامل ھئا 1930 تائين ھندوستان جي ماڻهن جو تعداد تمام گھٽ ھيو ۽ سو بہ اھي ننڍن عھدن تي فائز ھيا. +1947 ۾ ھي ادارو ختم ٿي ويو ۽ ان جاءِ تي ٻہ ادارا ٺھيا جن مان ھڪ انديا ۾ : انڊين سول سروس ، ۽ ھڪ پاڪستان ۾ سينٽرل سپيرير سروس آف پاڪستان. +تاريخ. +پاڪستان جو مشھور آء سي ايس بيوروڪريٽ قدرت الله شهاب پنھجي آتم ڪٿا " شھاب نامه" ۾ لکي ٿو تہ:آء سي ايس ڦرلٽ۾ جنم ورتو ، لڙائين ۾ جوان ٿي، سلطنت آرائي ۾ عروج تي پھتي ۽ ننڍي کنڊ جي آزاديءَ سان ان جو خاتمو ٿيو. +آء سي ايس جي قيام کان اڳ ايسٽ انڊيا ڪمپني جي افسرشاھي تي تبصرو ڪندي قدرت الله شهاب لکي ٿو تہ :جڏھن ايسٽ انڊيا ڪمپني ھندوستان ۾ تجارت جي آڙ ۾ سياسي ڄار وڇايو تہ انگلينڊ مان ملازمن جو وڏو تعداد ھتي اندو جن جي ماھوار پگھار پنج پائونڊ ھوندي ھئي ۽ آھي ملازم گھڻي ڀاڱي ڪمپني جي ڊائريڪٽرن جا رشتيدار ۽ دوست ھوندا ھئا جن کي ڪمپني لاءِ واپار ڪرڻ سان گڏوگڏ پنھنجي ذاتي واپار ڪرڻ جي بہ اجازت ھئي. +انھن جو اھڙي طرح مقامي ھندو بنين سان تعلق جڙي ويو. +اھي مقامي راجائن ، واپارين، زميندارن کان زروي نذرانا وصول ڪندا ھئا.چند سالن ۾ ھتان لکين روپيا ميڙي انگلينڊ وڃي ملڪيتون خريد ڪري اتان جا نواب ٿي ويندا ھئا. +انھن جي ترقي ڏسي انگلينڊ جي ماڻهن جو ڪمپني جي ملازمت حاصل ڪرڻ ڏانھن رجحان وڌيو جنھن جو فائدو وٺندي ڪمپني جي ڊائريڪٽرن نوڪريون وڪڻڻ شروع ڪيون ۽ ھڪ نوڪري ھڪ ھزار کان ٽي ھزار پائونڊن ۾ وڪرو ٿيڻ لڳي.نوڪري پئسن تي ملي ھجي يا سفارش تي ٻنھي صورتن ۾ ڪمپني جي ملازم جي ڪوشش اھا ھوندي ھئي تہ ٿوري عرصي ۾ گھڻي کان گھڻو ڪمائي واپس وڃي عيش جي زندگي گذارين. +اھڙين حالتن ۾ آء سي ايس جو بنياد پيو. +قدرت الله شهاب مطابق آء سي ايس جو پھريون امتحان 1855 ۾ لنڊن ۾ ورتو ويو. +1864 ۾ پھريون ھندوستاني آفيسر آء سي ايس ۾ پاس ٿيو. +1871 ۾ ھندوستاني ماڻھن جو تعداد چار ٿي ويو جيڪي سڀ ھندو ھيا. +ايندڙ 50 سالن ۾ 1821 تائين جيڪي ھندوستاني آء سي ايس پاس ڪري نڪتا انھن ۾ تقريبن سڀ ھندو ھيا.جنھن جو مکيہ سبب اھو ھو تہ 1880 ء 1881 ۾ ھاء اسڪولن ۾ ھندو شاگردن جو تعداد 36686 ھیو جڏھن تہ مسلمان شاگرد صرف363 ھيو. +ساڳي سال ھندوستان ۾ 3155 ھندو گريجوئيٽ ھيا ۽ مسلمان صرف 75 ھيا. +1821 کان پوءِ مسلمانن جو تعداد وڌڻ شروع ٿيو جيڪو سر سيد جي تحريڪ جو نتيجو ھو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42948.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42948.txt new file mode 100644 index 0000000..a4efacb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd42948.txt @@ -0,0 +1,59 @@ +شيلا راماڻي +شيلا راماڻي ، (پيدائش: 2 مارچ 1932 — وفات 15 جُولاءِ، 2015) جنهن کي شيلا ڪيولراماڻي جي نالي سان پڻ سڃاتو وڃي ٿو، هندوستان جي اداڪاره هئي. +هن کي بالي ووڊ ۾ چيتن آنند متعارف ڪرايو. +هن جي سڃاڻپ ٽيڪسي ڊرائيور فلم ۾ اداڪاري ۽ پهرين سنڌي فلم اباڻا ۾ ڪردار ادا ڪرڻ آهي. +هي نوابشاھ، سنڌ ۾ ڄائي ۽ هي چند اداڪارئن مان هڪ هئي جن سنڌي هوندي هندوستاني فلمن ۾ ڪم ڪيو. +شِيلا جي نشيلن نيڻن ۾ ھڪ عجيب قسم جي ڪشش ھئي ۽ ھوءَ ھندستان ۾ وڏگھراڻي جي فيشني نخريلي ڇوڪريءَ طور مشھور ھئي. +فلمن ۾ ھيروئن توڙي سائيڊ ھيروئن طور به اڪثر کيس ماڊ گرل وارا ڪردار ملندا ھئا. +ذاتي زندگي. +راماڻي کي مس شيملا جو تاج 1950ع ڌاري پارايو ويو. +هن اڪثر فلمن ۾ امير ڇوڪري جو رول ادا ڪيو، هن پاڪستاني فلمن ۾ پڻ ڪم ڪيو، جنهن کان پوءِ هندوستان وئي ۽ اتي فلمن ۾ ڪم ڪرڻ لڳي. +شادي کان پوءِ هي آمريڪا رهڻ لڳي. +هن زندگي جا آخر ڏينهن مڌيا پرديش ۾ گذاريا. +هي 15 جُولاءِ 2015ع ۾ وفات ڪري وئي. +هن جو مڙس جال ڪواسجي هن جي وفات کان 3 ڏهاڪا اڳ فوت ٿي چڪو هو، ان کان پوءِ پنهنجي ٻن پٽن راهول ۽ ظال سان گڏ رهندي هئي. +شيلا راماڻيءَ جا وڌيڪ تفصيل. +فلمي صنعت تي 1950 ۽ 1960 واري ڏھاڪي ۾ شيلا راماڻيءَ نالي ھڪ اداڪارا راڄ ڪندڙ اداڪارا اصل سنڌياڻي هئي. +سندس جنم 1932ع ۾ سنڌ جي ساھتي پرڳڻي جي ننڍڙي شھر ڀريا ۾ ٿيو ھو. +سندس جنم جي تاريخ ڪِن ھنڌن تي 2 مارچ ته ڪن ھنڌن تي 2 اپريل لکيل آھي پر جنم جو سال 1932ع ئي آھي. +شِيلا جي ڄمار اڃان پندرھن ورھيه ھئي جو ننڍي کنڊ جو ورھاڱو ٿي ويو. +ان دوراننوابشاھ ۾ هڪ خوني واقعو ان وقت جي ڊپٽي ڪليڪٽر مسعود (کدرپوش) ڪرايو ھو، جنھن ۾ ھندستان لڏي ويندڙ سنڌي سِکن سان ڀريل ريل گاڏيءَ تي حملو ڪري سندن قتلام ڪرايو ويو. +انھيءَ واقعي جي دھشت ڀريا جي ڪيولراماڻي گھراڻي کي به سنڌ ڇڏي ھندستان لڏڻ تي مجبور ڪري ڇڏيو ھو. +شيلا جو والد ايف ايم ڪيولراماڻي پنھنجي ٻارن ٻچن کي ته وٺي ھندستان ھليو ويو، پر سندن ڪي مائٽ ڪراچيءَ ۾ ئي اسلام قبول ڪري رھي پيا جن ۾ شِيلا جو ھڪ چاچو شيخ لطيف عرف لَڇُو به شامل ھو جيڪو اڳتي ھلي پاڪستاني فلمي صنعت جو مشھور پروڊيوسر ٿيو. +ھندستان جي ٻين علائقن مان ٿيندا نيٺ آخر ۾ شِيلا جي خاندان دھليءَ جي اُتر ۾ 290 ڪلوميٽر پري ھماليائي جبلن واري علائقي مسُوريءَ ۾ رھڻ لڳو، جتي ھنن مسواڙ تي ھڪ ڪاٽيج ورتو ھو. +مسُوريءَ جي پُر فضا ماحول ۾ شِيلا پنھنجي سونھن ۽ صلاحيتن کي استعمال ڪرڻ شروع ڪيو ۽ 1948 ۾ حُسن جي مقابلي ۾ حصو وٺي ”مِس مَسُوري“ جو اعزاز ماڻي ورتائين ۽ وري جلد ئي مَسُوريءَ جي حدن مان نڪري پاڻ مڃائڻ جي ڪوشش ۾ 1950 ڌاري ”مِس شِملا“ واري حُسن جي مقابلي ۾ شريڪ ٿي، اھو اعزاز به کٽي ورتائين. +ايئن ڀريا ڄائي شِيلا ڪيولراماڻيءَ پنھنجي ڌرتيءَ کان ڌڪجي ڌار ٿيڻ باوجود ھمت نه ھاري ۽ ھندستان جي ان ڏورانھين علائقي ۾ ھڪ حيثيت ماڻي ورتي. +انھن ئي ڏينھن ۾ ڪيولراماڻي خاندان جي ھڪ ويجھي دوست شِري ناٿ جِي شِيلا جي سونھن ۽ صلاحيتن کي پرکي ورتو ۽ کيس ھندستان جي فلمي صنعت ۾ اڳيان آڻڻ جو فيصلو ڪيو. +ڪيولراماڻي خاندان جو شِري ناٿ جِيءَ تي وڏو ڀَروِسو ھو. +مَسُوريءَ ۾ رھندڙ سندن انھيءَ دوست جي ڪوششن سان چَيتن آنند شِيلا کي فلمن ۾ آندو. +شِيلا جي پھرين فلم ”بدنام“ ھئي، جيڪا 1952 ۾ رليز ٿي. +ھن فلم ۾ سندس نالو ھو ”چمپا“. +انھيءَ کانپوءِ ھن لاءِ فلمي دنيا جا در کُلي ويا ۽ ھُوءَ ڏاڍي سهڻي ۽ پُرڪشش اداڪارا ھجڻ جي ڪري ھندستان جي فلمي صنعت تي ڇانئجي وئي. +ساڳئي ورهيه ئي سندس ھڪ ٻي فلم ”آنند مٿ“ به رليز ٿي ۽ 1953 ۾ به ٻه فلون ”سُرنگ“ ۽ ”تين بتي چار راستي“ رليز ٿيس. +ھدايتڪار شانتارام جي فلم ”تين بتي، چار راستي“ ۾ شِيلا ھڪ سنڌي ڇوڪريءَ جو ڪردار ادا ڪيو، جنھن تي سنڌي ڪلام ”سِڪ ۾، او سِڪ ۾“ پڪچرائيز ڪيو ويو ھو. +اھو گيت رام پنجواڻيءَ جو لکيل ھو ۽ باليووڊ جي مشھور موسيقار گلشن صوفيءَ ڌُن ڪمپوز ڪئي ھئي. +گلشن صوفي پاڻ به سنڌي ھو. +پر شِيلا کي سڀ کان وڌيڪ مڃتا ۽ مشھوري 1954ع ۾ رليز ٿيل اداڪار ديوآنند جي فلم ”ٽيڪسي ڊرائيور“ سان ملي، جنھن ۾ ديوآنند سان ھيروئن طور ته ڪلپنا ڪارتڪ ڪم ڪيو ھو، پر شِيلا کي ھيروئن کان به تمام گھڻو پسند ڪيو ويو، جنھن ان فلم ۾ ھڪ اينگلو انڊين ڪلب ڊانسر جو ڪردار ادا ڪيو ھو. +انھيءَ فلم ۾ سندس نالو ھو سِلوِي. +ساڳئي ورهيه ئي سندس ٽي ٻيون فلمون ”نوڪري“، ”منگو“ ۽ ”مينار“ مارڪيٽ ۾ اچي ويون. +1955ع ۾ سندس فلم ”ريلوي پليٽفارم“ ۽ 1956 ۾ ”فنٽوش“ رليز ٿي ۽ انھيءَ ورهيه ئي شِيلا جي پاڪستاني فلم ”انوکي“ به رليز ٿي، جنھن لاءِ ھوءَ پنھنجي چاچي شيخ لطيف جي چوڻ تي فلم ۾ ڪم ڪرڻ لاءِ ڪراچيءَ آئي ھئي. +شِيلا انھن ڪجھ فلمي اداڪارائن مان ھڪ ھئي، جيڪي ننڍي کنڊ جي ورھاڱي کانپوءِ وري پاڪستاني فلمن ۾ ڪم ڪرڻ آيون ھيون ـ فلم ”انوکي“ ھاليووڊ جي فلم ”فيبيولس سينوريٽا“ جي ڪھاڻيءَ کان متاثر ٿي ٺاھي وئي ھئي، پر پاڪستان ۾ ان وڏو بزنيس ڪيو. +فلم ۾ زبيده خانم جو ڳايل گانو ”گاڙي ڪو چلانا بابُو ذرا ھلڪي ھلڪي ھلڪي، ڪھين دل ڪا جام نه ڇلڪي“ تمام گھڻو مشھور ٿيو ھو ـ فلم جي موسيقي حسن لطيف ۽ ھڪ بنگالي موسيقار تِمر بارن ڪمپوز ڪئي ھئي. +شِيلا جو چاچو شيخ لطيف مشھور پروڊيوسر ھو، جنھن جون فلمون رتن، خزان ڪي بعد ۽ دربارِ حبيب مشھور ھيون. +شِيلا ڪيولراماڻيءَ کي اھو به اعزاز حاصل ٿيو ته ھن ھندستان ۾ ٺھيل پھرين سنڌي فلم ”اباڻا“ (Abanna) ۾ ھيروئن جو ڪردار ادا ڪيو. +”اباڻا“ فلم ورھاڱي سبب سنڌ مان سنڌي ھندن جي لڏپلاڻ واري موضوع تي ٺھيل ھئي. +ھيءَ فلم 1958ع ۾ رليز ٿي، جنھن ۾ شِيلا ھڪ وچولي طبقي جي ڪُٽنب ۽ ريلوي ۾ ڪم ڪندڙ پيءُ جي ڌيءَ ۽ ھڪ معصوم پريميڪا جو ڪردار ادا ڪيو ھو، جيڪا شڪ جو شڪار ٿئي ٿي ۽ نيٺ ورھاڱي کانپوءِ ان شڪ جو نبيرو ٿئي ٿو. +ساڌنا شِوداساڻي (Sadhina Shivdasaanni)، ھڪ ٻي سنڌياڻي، جيڪا پاڻ به اڳتي ھلي باليووڊ جي مشھور اداڪارا ٿي، ھن فلم ۾ شِيلا جي ڀيڻ جو ڪردار ادا ڪيو ھو. +ان حوالي سان به ھڪ دلچسپ ڳالI مشھور آھي ته ساڌنا فلم جي شُوٽنگ وقت شِيلا کان جڏھن آٽوگراف گھريو ته ھن اھو چئي انڪار ڪيس ته ”ھڪ وقت ايندو جڏھن مان توکان آٽوگراف وٺنديس“، ۽ سندس چوڻ صحيح ثابت ٿيو جو ساڌنا باليووڊ جي وڏي اداڪارا بڻجي وئي. +شِيلا جي ٻين فلمن ۾ جنگل ڪِنگ (1959)، دي رٽرن آف مسٽر سُپرمئن (1960) ۽ آوارا لڙڪِي شامل آھن جڏھن ته 1962u ۾ رليز ٿيل فلم ”مان بيٽا“ سندس آخري فلم ھئي جنھن کانپوءِ 1963 ۾ شادي ڪري شِيلا فلمي دنيا کان سدائين لاءِ الڳ ٿي وئي. +ايئن ھوءَ ھڪ طوفان جيان ھندستاني فلمي صنعت تي ڇانئجي سورھن (ڪجھه اخباري رپورٽن موجب 18 فلمون) فلمن ۾ ڪم ڪري 1950ع ۽ 1960ع واري ڏھاڪي کي يادگار بنائي گُم ٿي وئي ۽ وڏي عرصي تائين ڪنھن کي به خبر ڪانه ھئي ته شِيلا ڪٿي آھي، +شِيلا ڪيولراماڻيءَ ھڪ پارسي صنعتڪار جال ايڊي ڪائوسجي Jall Edi Cowasji سان شادي ڪئي ھئي، جنھن کانپوءِ هنن ڪجھ وقت ممبئيءَ ۾ گذاريو ۽ پوءِ نيويارڪ ۾ به رھيا. +شِيلا شاديءَ کانپوءِ فلمي صنعت کان انھيءَ ڪري پري ھلي وئي جو ھن پنھنجي ڪُٽنب کي ئي فلمي دنيا کان پري رکڻ ٿي گھريو. +کيس ٻه پُٽ ڄاوا جن مان ھڪ راھُل (Rahul) وڏو ٿي پائلٽ ٿيو. +راھُل جي چوڻ موجب شِيلا 31 مارچ 1963ع تي صنعتڪار جال ايڊي ڪائوسجيءَ سان پرڻو ڪيو، جيڪو رنگساز ڪمپني بمبئي ڊائنگ جو مالڪ ھو. +شاديءَ کانپوءِ ھُو ممبئي ۾ رھيا، جنھن کانپوءِ ٽي ورهيه خرطوم ۽ ٽي ورهيه سريلنڪا ۾ رھيا. +1984ع ۾ مُڙس جي وفات کانپوءِ شِيلا پنھنجي ٻارن کي وٺي آسٽريليا ھلي وئي، جتي ھُوءَ سڊني ۽ سرفرس پئراڊائيز ۾ رھي. +نئين صديءَ جي ابتدا ۾ سندس طبيعت خراب رھڻ لڳي ته ھوءَ ڀارت جي مڌيه پرديش رياست جي شھر اندور ۾ مَھو Mhow واري علائقي (ھڪ اڳوڻي ڇانوڻي، جنھن کي 2003 ۾ ڊاڪٽر امبدڪر نگر جو نالو ڏنو ويو) ۾ پنھنجي مڙس جي گھر ۾ اچي رھڻ لڳي ۽ اُتي ئي 15 جولاءِ 2015 تي لاڏاڻو ڪري وئي. +شِيلا جو فرزند راھل ٻڌائي ٿو ته سندس امڙ راندين جي شوقين ھئي ۽ فٽبال ۽ سُئمنگ گھڻو پسند ھيس. +”بال روم ڊانسنگ جي ته وڏي ھَير ھيس ۽ اڪثر ڊانس لاءِ ھلي ويندي ھئي،“ ھن ھڪ ھندستاني اخبار کي انٽرويوءَ ۾ ٻڌايو ته پنج فُٽ چار انچ قد واري ھيءَ سندس سنڌياڻي ماءُ ڪپڙن لٽن جي به ڏاڍي شوقين ھئي ۽ وٽس ايترا ته وڳا ھوندا ھئا جو ھڪ وڳي جو ٻيھر پائڻ جو وارو ڇھن مھينن کان اڳ ڪونه ايندو ھو. +نوشھري فيروز ضلعي جي شھر ڀريا جا ڪي جھونا اڄ به ٻڌائن ٿا ته جڏھن فلم ٽيڪسي ڊرائيور رليز ٿي ھئي، تڏھن سندس گھراڻي کي سڃاڻيندڙ ھندو سنڌين ٻڌايو ھو ته شِيلا ڀريا جي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43038.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43038.txt new file mode 100644 index 0000000..2b5bafe --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43038.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ھيلي وارو پڇڙ تارو +هيلي جو پڇڙ تارو: +هيلي جو پڇڙ تارو يا پڇ وارو تارو تقريباً هر 76 سال بعد زمين وٽان گزرندو آهي، برطانوي ماهر فلڪيات ايڊمنڊ هيلي تحقيق ڪئي ته هي پڇڙ تارو 1758ء تي هڪ ڀيرو ٻيهر ظاهر ٿيندو ته هن پنهنجي دوست نیوٽن کي اِن بابت آگاهي ڏني. +پر 76 سالن بعد 1758ء ۾ جڏهين واقعی به پوڇڙ تارو ظاهر ٿيو ته ايڊمونڊ هيلي اُن تاري کي ڏسڻ لاءِ جيئرو نه هويو، ايڊمونڊ هيلي پڇڙ تاري جي ظاهر ٿيئڻ کان ڇھ سال اڳ فوت ٿي چُڪو هو، عالمي فلڪياتي اِداري ايڊمونڊ هيلي جي هِن بهترين ڪاوش کي مدِنظر رکي ڪري نه رڳو جس لهڻو چئيو پر پڇڙ تاري کي "هيلي پڇڙ تارو" جو نالو ڏنو. +ایڊمنڊ ھیلي کي پڇ وارن تارن سان ڏاڍي دلچسپي ھوندي ھئي ۽ اھا سندس خوشقسمتي ھئي تہ سندس حياتيءَ ۾ 1682ء ۾ پڇ وارو تارو ظاھر ٿيو. +ھن پاران ان جي دريافت تي ان جو نالو ھيلي جي نالي سان منصوب ڪيو ويو. +فلڪياتي رڪارڊ جي جاچ پڙتال مان اھو ظاھر ٿيو ته جيڪو پڇ وارو تارو ان ڏٺو ھو ساڳيو ئي ھيو 1530 ۽ 1606 ۾ ظاهر ٿيو ھو ۽ ٽنھي جي تاريخن ۾ 76 سال ۽ 10 ڏينھن جو فرق ھيو جنھن ڪري ان جي نمودار ٿيڻ واري مدي جو يقين ٿي ويو. +ايڊمنڊ ھيلي جي اڳڪٿي مطابق اھو تارو وري 1758ء – 1834ء – 1910ء +۽ 1986ء ۾ ظاھر ٿيو هي ٿيندو. +اڳڪٿي مطابق آخري ڀيرو اھو پڇڙ تارو 1986 ۾ ڏٺو ويو ۽ وري اھو 28 جولاءِ 2061 ۾ ظاھر ٿيندو ھي تارو سج جي چوڌاري بيضوي مدار تي گول چڪر لڳائيندو آهي. +اھو تارو برف جو ٺھيل ھوندو آھي ۽ گرمي لڳڻ جي ڪري ان مان بخار نڪرندا آھن جنھن سان ان جو ڊگھو پڇ ٺھي ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43525.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43525.txt new file mode 100644 index 0000000..85cc0c5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43525.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +ظهير الاسلام عباسي +ميجر جنرل ظهير الاسلام عباسي (پيدائش: 12 جنوري 1943ع – وفات:30 جُولاءِ 2009ع)، پاڪستان فوج جو اڳوڻو ڪمانڊر ۽ آفيسر هو. +هي سياچن جي ڇڪتاڻ وارن علائقن ۾ خدمتون سرانجام ڏيندو رهيو. +هن هندوستان جي فوج جي چوڪين تي حملا ۽ منصوبه بندي پڻ ڪئي. +1995ع تي بحيثيت ميجر جنرل، پاڪستان جي وزيراعظم بينظير ڀٽو جي حڪومت ڪرائڻ جي سازش ۾ ملوث هجڻ سبب هن کي ست سال قيد جي سزا ٻڌائي وئي. +عدالتي جانچ موجب انهي سازش ۾ فوج کان سواءِ ڪا ٻي سياسي تنظيم ملوث نه هئي. +فوجي ۽ ذاتي زندگي. +1963ع تي عباسي پاڪستان فوج جي بلوچ ريجمنٽ ۾ ڪميشن ذريعي شامل ٿيو. +1966ع ۾ هي ڪيپٽن طور ڪيڊٽ ڪاليج پيٽارو ۾ آفيسر اعليٰ جو نائب مقرر ٿيو. +1972ع ۾ هن جي شادي شاهده ظهير سان ٿي، جنهن مان ٻن نياڻين ۽ ٻن پٽن جو اولاد ٿيو. +هن جي هڪ ڌي اڳتي هلي ڪيڊٽ ڪاليج پيٽارو جي سينئر استاد ٿي. +عباسي 1971ع واري پاڪستان ۽ هندوستان جنگ ۾ اولھ واري محاذ تي حصو ورتو. +جنگ ۾ هن جي لازوال خدمتن جي ڪري هن کي 80ع ڌاري برگيڊيئر جنرل جي عهدي تي ترقي ڏني وئي. +عباسي فوجي ۽ انٽيليجنس آفسير طور ڪم ڪيو، جتي سويت يونين جي خلاف جنگ ڪندڙ مجاهدين جي وچ ۾ رابطه آفيسر طور خدمتون سرانجام ڏنائين. +1987ع کان 1988ع تائين، هن پاڪستان جي نيو دهلي ۾ سفارتي آفيس ۾ فوجي صلاحڪار طور ڪم ڪيو. +1 ڊسمبر 1988ع تي نيو دهلي جي پوليس عباسي کي هندوستان ۾ رابطن جي الزام ۾ گرفتار ڪري ورتو. +ڪي به ثبوت نه هجڻ ڪري هندوستان جي حڪومت هن کي ٻن ڪلاڪن جي اندر آزاد ڪري ڇڏيو. +هندوستان پاران هن کي ناپسنديده شخص قرار ڏئي ملڪ بدر ڪيو ويو. +سياچن ڇڪتاڻ. +اپريل 1984ع تي هندوستان ۽ پاڪستان جي وچ ۾ سياچن علائقي ۾ ڇڪتاڻ وڌي وئي، انهي ڇڪتاڻ جنگي صورتحال اختيار ڪري ورتي ۽ پاڪستان توڙي هندوستان جا هزارين فوجي قتل ٿي ويا. +برگيڊيئر طور 1991ع تي سياچن ۾ يونٽ ڪمانڊر طور مقرر ڪيو ويو، وزير اعظم نواز شريف ۽ آرمي چيف جنرل آصف نواز جي روڪڻ باجود هندوستاني چوڪين تي حملن سبب هن کي ساٿين سميت سندس عهدي تان لاٿو ويو. +بينظير حڪومت خلاف سازش. +عباسي کي سياچن ۾ فوجي حڪمن جي خلاف ورزي ڪرڻ کان پوءِ، ٻيهر پاڪستان جي چونڊيل حڪومت، کي ڪيرائڻ جي سازش ۾ ملوث هجڻ جي الزام ۾ عهدي تان لاٿو ويو. +هن تي الزام هو ته هي پاڪستان جي وزيراعظم بينظير ڀٽو جي حڪومت ڪيرائڻ ۽ پاڪستاني فوج جي سربراهه عبدالوحيد ڪاڪڙ کي پڻ عهدي تان هٽائڻ جي سازش ۾ ملوث هو. +1995ع جي ان سازش دوران عباسي جي ايڇ ڪيو ۾ انفينٽري ڪور جو ڊائريڪٽر جنرل هو، ان عهدي ۾ هي ڪنهن به فوجي جي نقل حرڪت جو زميوار نه هو، پر عباسي سميت ڪيترن ئي فوجي آفيسرن کي بينظير ڀٽو، وحيد ڪاڪڙ، ۽ ڪابينا جي ميمبرن کي قتل ڪرڻ جي الزام ۾ گرفتار ڪيو ويو، هن سازش جو مقصد پاڪستان ۾ حڪومت ۽ فوج جي اعلي ماڻهن کي قتل ڪري حڪومت تي قبضو ڪري ملڪ ۾ اسلامي قانون لاڳو ڪيو وڃي. +هن سازش کي تڏهوڪي عسڪري انٽيليجنس جي ڊائريڪٽر جنرل، ليفٽيننٽ علي قلي خان بي نقاب ڪيو. +ان کان پوءِ حڪومت ڪيرائڻ واري سازش ۾ ملوث آفيسرن کي گرفتا ڪري انهن جو ڪورٽ مارشل ڪيو ويو. +عباسي کي سزا اچڻ بعد خيبر پختونخوا جي شهر هري پور جي مرڪزي جيل ۾ قيد ڪيو ويو. +بعد ۾ شايع ٿيل ڪجهه رپورٽن ۾ ڄاڻايو ويو ته گرفتار ڪيل آفيسر حڪومت ڪيرائڻ جي سازش ۾ ملوث نه هئا، بلڪه اهي ڳجهي نموني ڪشمير ۾ وڙهندڙن کي هٿيار فرهام ڪري رهيا هئا، بينظير ڀٽو واشگٽن جي دٻاءُ کان پوءِ فوج جي اندر انهن عصرن خلاف ڪاروائي ڪرائي جيڪي ڪشمير هٿيار موڪلي رهيا هئا. +ان وقت آمريڪا هندوستان ۽ پاڪستان جي وچ ۾ ڇڪتاڻ گھٽائڻ لاءِ ڪوششون ڪري رهيو هو. +انهي سازش ۾ ملوث قاري سيف الله حڪومت طرفان سلطاني گواهه بڻجي ويو، فوجي عدالت جي مطابق عباسي سازش جو مک ڪردار نه هو، ان لاءِ کيس ست سالن جي سزا ڏني وئي، جڏهن ته برگيڊيئر مستظر بالله کي 14 سالن جي سزا ٻڌائي وئي. +انهي سازش کي انتهائي درجي جو خطرناڪ نه هجڻ سبب ڪنهن به جوابدار کي موت جي سزا نه ٻڌائي وئي. +قاري سيف الله کي سلطاني گواهه ٿيڻ سبب ڪا به سزا نه ملي. +آزادي. +عباسي کي 1995ع تي قيد ڪيو ويو، ۽ هي ست سالن تائين قيد رهيو ۽ 2002ع ۾ هن کي آزاد ڪيو ويو. +قيد دوران عباسي پاڪستان جي سپريم ڪورٽ ۾ سزا ختم ڪرڻ لاءِ 1997ع تي اپيل ڪئي. +آزادي کان پوءِ هن سياسي تحريڪ شروع ڪئي جنهن جو مقصد ماڻهن کي آئين ۾ اسلام موجب تبديلين لاءِ راضي ڪرڻ هو. +ساڳي مقصد سان هن هڪ ٻي تنظيم عظمت اسلام پڻ قائم ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43553.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43553.txt new file mode 100644 index 0000000..cc1aac1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43553.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +ڪانگو وائرس +ڪانگو وائرس (Congo virus) ڪا نئين بيماري ڪونهي، پاڪستان اندر 2002ع ۾ ڪانگو وائرس جي ڪري ست ماڻهو اجل جو شڪار ٿيا ۽ 2002ع ۾ جهڙي ريت ان بيماريءَ مشهوري ماڻي، ان سان عام شهرین سمیت ڊاڪٽرن ۽ نرسن ۾ بہ ڊپ ۽ هراس پکڙجي ويو هو۔ان وقت هن وچڙندڙ مرض سان گهٽ ۾ گهٽ 7 ماڻهو مري ويا هئا جن ۾ هڪ نوجوان لیڊي ڈاکٹر ۽ 4 معصوم ٻار بہ شامل هئا. +2016ع دوران بلوچستان ۾ ڪانگو وائرس جا 56 ڪیس رپورٽ ٿيا، جن ۾ 12 عورتون بہ شامل هيون. +ان خطرناڪ وائرس سان 13 مریض فوت ٿي ويا. +هيءَ سڄي دنیا ۾ تیزيءَ سان پکڙجندڙ بيماري آهي۔ +سڀ کان پهرين تہ اسان کي هن بیماريءَ جي باري۾ ڄاڻ هئڻ کپي تہ جيئن ان جي سببن کي سمجهندي احتیاطي تدبیرون اختيار ڪري سگھجن ۽ ان کان بچڻ جي ٿيڻ جوڳيون (هر ممڪن) ڪوششون ڪري سگھجن. +ڪانگو وائرس جو سائنسي نالو ”ڪريمين هيمريجڪ ڪانگو فيور“ آهي جنهن جا 4 قسم ٿين ٿا۔ جيڪڏهن ڪنهن کي کانگو وائرس لڳي وڃي تہ ان سان انفیڪشن کان پوءِ جسم مان رت وهڻ شروع ٿي وڃي ٿو۔ رت وهڻ سبب مریض جو موت ٿي سگهي ٿو۔ +هي وائرس گھڻو ڪري اتر افریقا ۽ ڏکڻ امریڪا، اوڀر یورپ‘ ایشاء ۽ وچ اوڀر وارن ملڪن ۾ ملي ٿو۔ انهيءَ ڪري ان مرض کان متاثر مریض جي خبر سب کان پهرين 1944ع ڌاري ڪریمیا ۾ سامهون آئي هئي، تنهن ڪري ان جو نالو ڪریمین ہیمرج رکيو ويو. +صحت جي ماهرن ۽ ڊاڪٽرن جو چوڻ آهي تہ ڪانگو وائرس جا ٽڪس Tick (ڄَووا) مختلف جانورن جهڙوڪ: رڍ، ٻڪري، ڳئون، مينهن ۽ اُٺ جي کَلَ تي ملن ٿا، جيڪي جانورن جي کل تي چمبڙي ان جو رت چوسيندا ٿا رهن ۽ اِهي ئي ان بیماريءَ کي پکيڙڻ ۾ مکيه ڪردار ادا ڪن ٿا۔ اهي ڄووا جيڪڏهن انسان کي چڪ پائين یا ڄووي کان متاثر جانور کي ذبح ڪندي بي احتیاطيءَ سبب قاصائيءَ جو هٿ وڍجي پوي تہ هي وائرس ان جي رت ۾ شامل ٿي وڃي ٿو. +اهڙيءَ ريت ڪانگو وائرس جانور مان انسانن ۾ هڪ انسان کان ٻئي جانور ۾ منتقل ٿئي ٿو ۽ متاثر ٿيل ماڻهو هڪ هفتي اندر پنهنجي جان وڃائي وجهي ٿو. +ڪانگو وائرس جا قسم. +1 ۔ ڊینگي وائرس (Dengue) +2 ۔ ایبولا وائرس (Ebola) +3 ۔ لیسا وائرس (LASSA) +4 ۔ ریفٽي ویلي وائرس (RiftVally) +مریض جون علامتون. +ڪانگو وائرس جو مریض تیز بخار ۾ مبتلا ٿي وڃي ٿو۔ان کي مٿي ۾ سور، دل ڪچي، الٽي، بُک ۾ ڪمي، ٿڪاوٽ، ڪمزوري ۽ غنودگی، وات ۾ ڇالا اکين تي سوڄ ٿئي ٿي۔ تیز بخار سبب جسم ۾ وائٽ سیلس انگ (تعداد) گهٽجي وڃڻ ڪري رت ڄمڻ جي صلاحيت متاثر ٿئي ٿي، جنهن ڪري مریض جي جسم مان رت نڪرڻ لڳي ٿو ۽ ٿوري ئي عرصي ۾ مريض جا ڦڦڙ متاثر ٿي وڃن ٿا، جڏهن تہ جگر ۽ بُڪيون بہ ڪم ڪرڻ ڇڏي ٿا ڏين ٿا، اهڙي طرح مریض جو موت ٿي وڃي ٿو. +لیبارٽري ٽیسٽ. +ڪانگو جي ٽیسٽ ڪنهن سٺي بائیوسیفٽي لیب ۾ ئي ٿي سگهن ٿ۔ ان مرض لاءِ تجویز ڪيل مختلف ٽیسٽون هن ريت آهن. +ڪانگو کان بچاؤ لاءِ احتیاطي تدبیرون. +ڪانگو کان بچاءُ ۽ ان تي قابو پائڻ ٿورو ڏکيو آهي ڇو تہ جانورن ۾ ان جون علامتون بظاهر نظر نٿيون اچن پر ان ۾ ڄوون ۽ چچڙن کي ختم ڪرڻ لاءِ ڪیمیائی دوا جو اسپري ڪيو وڃي. +وائرس کان متاثر مریض سان هٿ نہ ملائجي۔ +مریض جي سار سنڀال ڪرڻ وقت هٿن تي دستانا ضرور پائجن۔ +مریض جي عیادت کان پوءِ هٿ چڱي طرح ڌوئجن۔ +ڊگهي ٻاهين واري قمیض پهرجي۔ +جانورن جي پڙيءَ (منڊيءَ) ۾ ٻارن کي تفریح ڪرائڻ واري مقصد سان نه وٺي وڃو. +ڪپڙن ۽ چمڙي تي ڄوون کان بچاؤ جو لوشن لڳائڻ ڳهرجي۔ +جانورن جي خریداريءَ لاءِ فل ٻانهن وارا ڪپڙا پائي وڃو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43605.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43605.txt new file mode 100644 index 0000000..ddc3035 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43605.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +قطعي معيار جي نسبت +قطعي معيار جي نسبت: آزمائشي تناسب يا تڪڙي نسبت يا مالياتي علم ۾ قطعي معيار جي نسبت کي تڪڙي نسبت بہ سڏيو ويندو آهي اھا نسبت دراصل مالياتي پختگي جي نسبت جو ھڪ قسم آھي. +قطعي معيار جي نسبت سان ڪنھن بہ ڪمپني جي تڪڙي دسترس واري رقم يا اثاثن جي سگھ جي تور تڪ جو نالو آهي جن ذريعي ڪمپني پنھنجي مٿان جاري واجباتن جي تڪڙي ادائگي ڪري سگھي ٿي.تڪڙن يا فوري اثاثن ۾ اھڙا موجود اثاثا شامل ھوندا آھن جيڪي تمام جلدي پنھڻجي اصل قيمت مطابق رقمن ۾ تبديل ٿي سگھندا آھن. +اھڙي طرح قطعي معيار جي نسبت اصل ۾ رقمن ۾ فورن تبديل ٿيندڙ انھن موجود اثاثن ۽ موجود واجبات جي وچ ۾ ھڪ مالياتي نسبت جو نالو آهي. +عام حالت ۾ ڪمپني جي مالياتي ادائگي جي نسب 1:1 سمجھي ويندي آهي. +جيڪڏهن ڪنھن بہ ڪمپني جون رقمون ء فوري اثاثا جملي ان ڪمپني جي موجود واجبات کان گھٽ ھوندا تہ اھا ڪمپني واجبات جي فوري ادائگي ڪرڻ جي قابل نہ رھندي. +معاشيات جو ھڪ اصطلاح آهي ۽ لڪويڊٽي جو ھڪ اھم تناسب آھي. +اھو ڪنھن بہ ڪمپني جي موجود اثاثن جو ان جي ھڙني واجبات سان تناسب ھوندو آھي، پر اھي اثاثا فوري طور تي قابل تبديل ھجڻ کپن ۽ انھن ۾ گدام وارو سامان شامل نہ ھجڻ کپي. +اھو ڪنھن بہ ڪمپني جي مختصر مدي اندر ادائيگين ڪرڻ جي اھليت جو ھڪ پيمانو آھي. +ان کي سرعي (تڪڙو) تناسب پڻ سڏيندا آهن. +جيئن جيئن تناسب وڌندو آھي تيئن تيئن ڪمپني جي سيالي اثاثا يا لڪويڊٽي جي سائيز وڏي ٿيندي آهي ۽ ان جو مطلب اھو ھوندو آھي تہ ڪمپني پنھنجا سيالي اثاثن يا لڪويڊٽي جي استعمال سان جاري ذميدارين کي بھتر نموني منھن ڏيڻ جي قابل آھي +فارمولا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43670.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43670.txt new file mode 100644 index 0000000..20204ec --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43670.txt @@ -0,0 +1,124 @@ +روشني جا ڪرشما +سنسار جي عمر ۽ سائز روشني جي زبان ۾ لکيل آهي. +قدرت جي خوبصورتي ۽ تارن جي اندر موجود مواد، پولار، وقت جا قانون اهي سڀئي شروعات کان ئي موجود رهيا آهن پر اسان انهن کي ان وقت تائين نه ڏٺو جسيتائين اسان انهن کي ڏسڻ جي لاءِ اڃان به وڌيڪ طاقتور طريقي کي ايجاد نه ڪري ورتو. +تمام اڳ ڪٿي نه ڪٿي ڪنهن هڪڙي انسان روشني جي ڏيکاريل ڪمالن کي ڏسڻ جي لاءِ جهاتي ضرور پاتي هوندي. +ڪير ڄاڻي ٿو +ٿي سگھي ٿو ته روشني جي اهڙي عجيب نظاري پهرئين ماڻهو کي متاثر ڪيو هجي. +چين ۾ ٻه هزار سالن کان به اڳ موتزي (Mo Tze ) نالي سان فلسفيدان جي لاءِ اهو چيو ويندو آهي ته ان روشني جي مدد سان بند ٿيل ڪمري جي اندر تصوير ٺهڻ جو مشاهدو ڪيو هو. +اُهو دنيا جي پهرين ڪئميرا، ڪئميرا ابسڪيورا (camera obscura) جي وضاحت هئي جيڪا عڪس ٺاهڻ وارن انهن سمورن ڪئميرائن جو پهريون بنيادي نمونو هو. +روشني جي هن عجيب ۽ غريب خاصيتن کي استعمال ڪندي شايد دنيا جي پهرئين فلم ٺهي هئي. +روشني جي اُستاد موتزي هر قسم جي تاريڪي کي ختم ڪرڻ جي لاءِ ڪم ڪيو. +هڪ فوجي ماهر جنهن پنهنجي ڪاريگري جو استعمال فساد کي روڪڻ جي لاءِ ڪيو. +ان جي باري ۾ مشهور هيو ته هو پنهنجي پاڻ ۾ وڙهندڙن مختلف سلطتنتن جو سفر ڪري مختلف طريقن کي استعمال ڪري اُتان جي راجائن سان ڳالهيون ڪري انهن کي جنگ ڪرڻ کان روڪيندو هو. +قديم چين ۽ يونان جي ماڻهن اهو مشاهدو ڪيو ته روشني سان تمام گھڻا ڪمال ڏيکاري سگھجن ٿا. +پر ڪنهن به ننڍن ٻارن جيان يا ڪنهن هوشيار جي دماغ ۾ پيدا ٿيندڙ ان بنيادي سوال کي نه پڇيو. +ڇو؟ +ايسيتائين جو هڪ هزار سال اڳ عراق جي شهر بصره ۾ روشني جو هڪ ٻيو اُستاد ابن الهيزن رهندو هو. +ابن الهيزن جي اندر قدرت کي ڄاڻڻ جي جستجو هوندي هئي. +هو هر سوال پڇندو هو خاص طور تي انهن شين جي باري ۾ جن کي ٻيا ماڻهو ائين ئي ڇڏي ڏيندا هئا. +اُن سوال ڪيو ته اسان ڪنئين ڏسون ٿا؟ +ان کان اڳ ۾ ايندڙن مان ڪجھ مشهور ماڻهن اهو ٻڌايو هو ته اسان جي اکين مان ڪرڻا ٻاهر نڪرن ٿا ۽ جيڪا شيءِ اسان ڏسون ٿا اهي ڪرڻا انهن شين تائين سفر ڪري انهن سان ٽڪرائجي ڪري واپس اسان جي اکين تائين موٽي ايندا آهن. +پر ابنِ الهثيم اهو اعتراض اُٿاريو ته تارا تمام گھڻي مفاصلي تي موجود آهن انڪري اهو ناممڪن آهي ته اسان جي اکين مان ڪا شيءِ ايتري ڏور وڃي ڪري ٿوري ئي گھڙي ۾ ئي اکين طرف واپس اچي سگھي. +اهو اعتراض ڪمال جو هو پر ابنِ الهثيم اُتي ئي نه روڪيو ان اهڙن طريقن کي تلاش ڪرڻ ۾ لڳي ويو جن سان قدرت کي پنهجا راز خود ظاهر ڪرڻ تي مجبور ڪري سگھي. +يارهين صدي ۾ ابنِ الهثيم روشني سان لاڳاپيل پنهنجن انهن خيالن جي آزمائش جي ڪوشش ڪئي ڪيو جيڪي اهو ٻڌائين ٿا ته اسان ڪنئين ڏسون ٿا. +تنهنڪري اسان هن تجربي مان هڪ خيال کي ٺاهي سگھون ٿا ته روشني ڪهڙي ريت حرڪت ڪري ٿي. +ان هڪ تيز اُس واري ڏينهن ۾ هڪ خيمو لڳايو ۽ اُن کي اهڙي طرح سان بند ڪيو جو روشني جي فقط هڪ ئي شعاع اندر داخل ٿي سگھي. +پنهنجي دماغ جو استعمال ڪندي ۽ ڪاٺي جي هڪ سڌي ٽڪڙي (هڪ اسڪيل) جي مدد سان ابنِ الهثيم سائنس جي تاريخ ۾ هڪ عظيم ٽپو لڳايو. +اُن دريافت ڪيو ته روشني سڌي لڪيرن ۾ حرڪت ڪندي آهي. +پر اها ته اڃان شروعات ئي هئي. +ابنِ الهثيم اهو معلوم ڪيو ته ڪا به تصوير چاهي اها اک ۾ ٺهي يا ڪئمرا آف آبسڪيورا جي ذريعي تڏهن ئي ٺهي سگھي ٿي جڏهن روشني هڪ ننڍڙي سوراخ مان هڪ تاريڪ خاني (chamber) ۾ داخل ٿي سگھندي هجي. +اهو سوراخ اسان جي چوڌاري موجود ٻاهرين روشني جي ڪرڻن جي انتشار کي ڇنڊي ٿو. +سوراخ جيترو ننڍو هوندو روشني اوتري ئي گھٽ رُخن مان اندر داخل ٿي سگھندي ۽ نتيجي ۾ تصوير اُوتري ئي چمڪدار ٺهندي. +ابنِ الهثيم پنهنجي ڪئمرا آف آبسڪيورا ٺاهي ڪري وقت جي خليفن کي حيرت ۾ وجھي ڇڏيو. +ڪئمرا آف آبسڪيورا تيز روشني ۾ ئي بهتر طرح سان ڪم ڪندي آهي. +رات ۾ آسمان ۾ موجود تارن مان ايندڙ روشني ايتري نه هوندي آهي تنهنڪري اسان کي روشني کي گڏ ڪرڻ جي لاءِ وڏي سوراخ جي ضرورت هوندي سان گڏوگڏ اسان کي فوڪس (focus) کي برقرار رکڻ جي پڻ ضرورت هوندي. +دوربين پنهنجي بلور يا آئيني جي ڪنهن حصي تي پوندڙ سموري روشني کي گڏ ڪري ڇڏي ٿو ڇاڪاڻ ته هن ۾ ڪئمرا آف آبسڪيورا جي سوراخ جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ روشني اندر داخل ٿيندي آهي. +اها دنيا جي پهرئين دوربين آهي. +1609ع ۾ گليليو هن ئي دوربين کي استعمال ڪري آسمان جي طرف مشاهدو ڪيو هو هن جي مدد سان ان رات جي گھاٽي تاريڪ پردي کي هٽائي ڪري سنسار جي دريافت جي شروعات ڪئي هئي. +بلور جي ڪري دوربين جي اهو ممڪن بڻيو ته اها اسان جي اکين جي ڀيٽ ۾ روشني کي جمع ڪرڻ وارو حصو تمام وڏو ٿي ويو. +جديد دوربينين ۾ روشني کي گڏ ڪرڻ وارو تمام وڏو حصو، تمام گھڻا حساس ڊٽڪٽر (sensitive detectors) هوندا آهن جنهن جي ڪري اهي ساڳئي شيءِ کي ڪيترن ئي ڪلاڪن تائين ڏسي ڪري ان جي وڌ کان وڌ روشني گڏ ڪرڻ جي قابل هوندا آهن. +پولار ۾ موجود دوربينون جهڙوڪ هبل (Hubble) تمام سڀ کان ڏور ۽ تمام پراڻي ڪهڪشائين مان ايندڙ روشني کي ڏٺو آهي جنهن سان سنسار جي باري ۾ اسان جي سمجھ کي اڃان به بهتر بڻائي ڇڏيو آهي. +ابنِ الهثيم اهو دريافت ڪيو ته ڪهڙي طرح سان روشني سان عڪس ٺهن ٿا پر اها ان جي اُن عظيم ڪاميابي جي اڳيان ڪجھ به نه هئي. +انساني وجود جي دائري ۾ جيڪي به شيون آهن ان جي اُبتڙ روشني جون خاصيتون مختلف آهن. +مثال طور روشني جي رفتار کي ڏسو. +روشني جو بنيادي ذرڙو ڦوٽان آهي ڦوٽان جنئين ئي ڪنهن ائٽم يا ماليڪيول مان ٻاهر ٻاهر خارج ٿيندو آهي ته هڪدم سان روشني جي رفتار سان هلڻ شروع ڪري ٿو. +ڦوٽان ڪڏهن به ٻئي رفتار سان حرڪت نه ڪندو آهي ۽ اسان کي ڪنهن اهڙي تجربي جي باري ۾ خبر نه پئي آهي جنهن ۾ هڪدم سان ٻُڙي کان تمام گھڻي رفتار تي پهچي وڃي ٿي. +ايتري رفتار ڪنهن به شيءِ جي نٿي ٿي سگھي. +جڏهن اسان ٻين ذڙڙن جي رفتار وڌائي ڪري روشني جي رفتار جي برابر آڻڻ جي ڪوشش ڪيون ٿا ته انهن جي روڪاوٽ به وڌندي ويندي آهي ڇاڪاڻ ته اهي ذرڙا ڳرا ٿيندا ويندا آهن. +اڃان تائين ڪنهن به تجربي ۾ اهڙي ڪنهن به ذرڙي کي ٺاهيو نه ويو آهي جيڪو روشني جي رفتار جي برابر رفتار سان حرڪت ڪندو هجي. +روشني سان آئزڪ نيوٽن جو لڳاءُ ننڍپڻ کان ئي قائم ٿي چڪو هو. +جڏهن نيوٽن اڃان 20 سالن جو هيو تڏهن هو انڊلٺ جي رازن کي حل ڪندڙ پهريون انسان بڻجي ويو هو. +نيوٽن دريافت ڪيو ته سج جي روشني يا اڇي روشني انڊلٺ ۾ موجود سمورن رنگن جو ميلاپ هوندي آهي. +اها هڪ تمام وڏي دريافت هئي نيوٽن انهن نظر ايندڙ رنگن کي اسپيڪٽرم (spectrum) جو نالو ڏنو هو. +جيڪو لاطيني زبان مان ورتو ويو آهي جنهن جو مطلب ڀوت يا ڀوت جو پاڇو آهي. +پر روشني ۾ اڃان به وڌيڪ اچرج ۾ وجهڻ واري لڪيل ڄاڻ جنهن کي ڪائنات جي چاٻي چئي سگھجي ٿو ان کي نيوٽن دريافت ڪرڻ کان رهجي ويو. +ائين چئي سگھجي ٿو ته نيوٽن هڪ لحاظ کان لڪيل ڪائنات جي هڪ اهڙي دروازي جي سامهون کان گذري ويو جيڪو ايندڙ 150 سالن تائين بند ئي رهيو. +1800ع ۾ هڪ ٻئي سائنسدان کي اسان جي آسپاس موجود لڪيل دنيا جي باري ۾ هڪ اهم ثبوت هٿ اچي ويو. +رات ۾ وليم هرشل پنهنجي وقت جي سڀ کان وڏي دوربين سان آسمانن جو مطالعو ڪندو هو جڏهن ته ڏينهن ۾ هو تجربا ڪندو رهندو هو. +نيوٽن جي شروعاتي ڪم مان اهو ثابت ٿي چڪو هو ته سج جي روشني الڳ الڳ رنگن جو ميلاپ هوندي آهي ۽ اها سڀني کي خبر هئي ته سج جي روشني ۾ گرمي پڻ موجود هوندي آهي. +وليم هرشل جو سوال هو ته ڇا روشني جي ڪجھ رنگن ۾ ٻين رنگن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ گرمي هوندي آهي؟ +ڪنهن به سائنسي ڏاهي جي اها فطرت هوندي آهي ته هو اهڙا سوال به اُٿاري جن جي باري ۾ ٻين ڌيان نه ڏنو هجي ۽ پوءِ انهن تي تجربو به ڪري. +هرشل تجربي ۾ رنگ ۽ گرمي پد جي وچ ۾ رابطي جي چڪاس ڪئي جنهن مان اهو خبر پئي ته ڳاڙهو رنگ، نيلي رنگ جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ گرم هوندو آهي اها هڪ دلچسپ دريافت ته هئي پر اها ڪنهن انقلاب جيان نه هئي. +اهڙي طرح سان هرشل هڪ نئين قسم جي روشني کي دريافت ڪئي. +هرشل سڀ کان پهريئن اسپيڪٽرم ۾ ڳاڙهي رنگ واري ڇيڙي کان هيٺ موجود ڪنهن اڻڏٺل روشني جي موجودگي کي تلاش ڪيو. +انهيءِ سبب جي ڪري اُن جو نالو انفراريڊ رکيو ويو. +لاطيني زبان ۾ انفرا جو مطلب هوندو آهي هيٺ. +اها روشني نظر نه ايندي آهي. +اسان جون اکيون هن قسم جي روشني کي ڏسڻ جي لائق نه آهن پر اسان جي چمڙي هن روشني جي گرمي کي محسوس ڪري سگھي ٿي. +هاڻ اها واقعي هڪ وڏي دريافت آهي پر روشني جي اندر اڃان به تمام وڏا راز لڪيل هئا. +جنهن وقت وليم هرشل انگلينڊ ۾ پنهنجي تجرباتي ڪمري ۾ ويهي ڪري انفراريڊ روشني جي دريافت ڪري رهيو هو جوزف فران هوفر (Joseph Fraunhofer) نالي هڪ نوجوان ڇوڪرو تمام ڏکين حالتن ۾ ڦاٿل هو. +جوزف زهريلي ڪيميائي موادن سان ڀريل هڪ ديڳ جي ويجهو بيهي ڪري هن کي لڳاتار هلائيندو رهندو هو. +جوزف 11 سالن جي عمر ۾ ئي يتيم ٿي ويو هو ۽ ان کي ويشيل برگر (Weichselberger) نالي شاهي شيشن کي ٺاهيندڙ جي حوالي ڪيو ويو. +اُن جوزف کي اسڪول وڃڻ کان روڪي ڇڏيو. +جوزف ڏينهن ۾ شيشا ٺاهڻ واري ورڪشاپ ۾ ڪم ڪندو ۽ رات جو مالڪ جي گھر جا ڪم ڪندو هو. +پوءِ جوزف کي هڪ تمام وڏو موقعو ملي ويو جڏهن ويشيل برگر جو گھر ڍهي پيو. +بوويرا جو ٿيڻ وارو راجا ميڪسميلين (Maximilian) ترت حادثي واري جاءِ تي پهچي ويو ته جنئين ماڻهن جي مدد ڪري سگھي. +ميڪسميلين پنهنجي سلطنت جي رعايا ۾ تمام گھڻي دلچسپي وٺندو هو جيڪو اُن دور ۾ تمام عجيب ڳالھ هئي. +بوويرا جو مستقبل ۾ ٿيڻ وارو راجا جي نگراني ۾ اچڻ کانپوءِ نوجوان فارن هوفر کي نئين دنيا کي ڏسڻ جو موقعو ملي ويو ۽ فقط ايترو ئي نه پر راجا ميڪسميلين، جوزف کي پئسا ڏنا ۽ پنهنجي ڪائونسلر کان ضرورت پوڻ تي اُن ڇوڪري جي وڌيڪ مدد ڪرڻ جيِ به تاڪيد ڪئي. +ويشيل برگر ان کان زبردستي سان ڪم وٺندو رهيو ۽ اُن کي اسڪول وڃڻ کان روڪيندو رهيو پر راجڪمار جي ڪائونسلر جي مداخلت جي ڪري جوزف کي هڪ آپٽيڪل انسٽيٽوٽ ۾ نوڪري ملي وئي. +هن ننڍڙي مهرباني حقيقت ۾ تمام وڏو ڪم ڪري ڏيکاريو. +27 سالن جي عمر ۾ جوزف فارن هوفر سُٺي معيار جا بلور، دوربين ۽ ٻين نظري اُوزارن کي ٺاهيندڙ دنيا جو سڀ کان مشهور ڊئزايئنر بڻجي چڪو هو. +اولڊ بينيڊيڪٽبيورين ايبي (old Benediktbeuren Abbey) ۾ هوفر پنهنجي هڪ ڪمپني ٺاهي. +پراڻي زماني جي بينيڊڪٽين (Benedictine) جا راهب رازداري جو قسم کڻندا هئا. +هن قسم جي عام رواج ۽ فارن هوفر جي تجربيگاھ تائين رسائي جي اجازت نه ڏيڻ جي ڪري اُن پنهنجي ڪاروبار کي ۽ رياست جي رازن کي قابو ۾ رکيو. +فارن هوفر منشورن سان تجربا ڪري اهو معلوم ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيو هو ته درست بلورن (lenses) جي لاءِ ڪهڙو گلاس سڀني کان بهتر هوندو آهي. +هو حيران هو ته آخر ڪهڙي ريت ڪنهن منشور سان ٺهندڙ اسپيڪٽرم کي سان وڌيڪ بهتر طرح سان ڏسي سگھجي ٿو؟ +فران هوفر ٿيوڊولائٽ جيڪا دوربين جو هڪ قسم آهي ان کي ٺاهيو. +پر هن کان پهريائين اسان آواز جي لهرن تي غور ڪيون ٿا. +آواز جون لهرون ٻڌڻ ۾تمام گھڻيون خوبصورت لڳن ٿيون. +ٿورو سوچيو اهي ڏسڻ ۾ ڪيتريون خوبصورت لڳنديون. +توهان ڪڏهن هن ڳالھ تي غور ڪيو آهي ته آرگن پائيپ جي ڊيگھ الڳ الڳ ڇو هوندي آهي؟ +جڏهن ڪو ماڻهو بٽڻ کي دٻائي ٿو ته اهو دٻائيل هوا (compressed air) کي هڪ خاص قسم جي پائيپ ۾ موڪلي ٿو جنهن سان ڪجھ خاص قسم جون آواز جون لهرون ٺهن ٿيون. +ڪنهن به پائيپ جي ڊيگھ اهو ٻڌائيندي آهي ته هن جي اندر ڪيتري ڊيگھ واري آواز جي لهر سمائي سگھي ٿي. +ننڍي پائيپ مان توهان کي ننڍي آواز جي لهر ٻڌڻ ۾ ايندي. +گھٽ آواز جي لهرن جي پچ (pitch) يا فريڪوئنسي اُوچي هوندي آهي. +ٻن لهرن جي وچ واري مفاصلي کي لهري ڊيگھ (wavelength) سڏجي ٿو. +هڪ ڊگھو پائيپ ڊگھي آواز جي لهر کي پيدا ڪندو آهي جنهن جي پچ يا فريڪوئنسي گھٽ هوندي آهي. +آواز جون لهرون ڪنهن خالي جڳھ (vacuum) ۾ سفر ڪري نه سگھنديون آهن. +انهن کي اڳتي وڌڻ جي لاءِ ڪنهن مادي جهڙوڪ هوا، پاڻي، يا پاڻي جي ماليڪيولن جي ضرورت هوندي آهي پر روشني جون لهرون اڪيلي طور تي سفر ڪن ٿيون اهي پولار ۾ به آواز جي لهرن جي ڀيٽ ۾ لڳ ڀڳ ڏھ لک ڀيرا وڌيڪ تيزي سان حرڪت ڪري سگھن ٿيون. +هوا ۾ سفر ڪندڙ آواز جي لهري ڊيگھ روشني جي لهري ڊيگھ کان هزارين ڀيرا وڌيڪ هوندي آهي. +جهڙي طرح سان آواز جي لهري ڊيگھ اسان کي اهو ٻڌائيندي آهي ته اسان کي ٻڌڻ ۾ ايندڙ اُنهن جي پچ ڪيتري ٿيندي، ساڳئي ريت روشني جي لهري ڊيگھ مان اها خبر پوندي آهي ته اسان کي ڪهڙو رنگ نظر ايندو. +پر ڪهڙي سبب جي ڪري منشور سج جي روشني ۾ لڪيل سمورن رنگن کي ڦهلائي ڇڏي ٿو؟ +جڏهن روشني هوا يا پولار مان سفر ڪري ٿي ته اُن جا سمورا رنگ هڪ ئي اسپيڊ سان اڳتي حرڪت ڪندا آهن پر جڏهن اها ڪنهن شيشي جي ڪنهن ڪنڊ سان ٽڪرائجن ٿا ته روشني جي رفتار گھٽ ٿي ويندي آهي ۽ نتيجي ۾ هن جو رُخ تبديل ٿي ويندو آهي. +پرزم جي اندر هر هڪ رنگ مختلف رفتار سان حرڪت ڪندا آهي. +شيشي جي اندر واڳڻائي رنگ جي روشني جي رفتار جيڪي اسان کي نظر ايندڙ سڀ کان گھٽ لهري ڊيگھ رکي ٿي اها وڌ کان وڌ لهري ڊيگھ رکندڙ ڳاڙهي رنگ جي روشني جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ آهستي تي ويندي آهي. +رفتار جي هن فرق جي سبب رنگ الڳ الڳ ٿي ويندا آهن جنهن جي ڪري انهن جون لهرون ٿورو مختلف رُخن ۾ ڪري سفر ڪنديون آهن. +منشور انهيءِ ريت ڪم ڪندو آهي. +جوزف فارن هوفر هاڻي اهو ڪم ڪرڻ وارو هو جيڪو آئزڪ نيوٽن ڪري سگھندو هو پر نه ڪري سگھيو. +فزڪس ۽ فلڪيات جي ميلاپ جي نتيجي ۾ سائنس جي هڪ اهم شعبي اسٽروفزڪس (astrophysics) جو جنم ٿيو. +روشني جي انهن عمودي ڪارين لڪيرن ۾ هڪ راز لڪيل آهي ۽ جڏهن فارن هافر انهن کي ڏٺو ته هو حيران ٿي ويو؟؟ +هڪ اهڙو ڪوڊ جيڪو ڪنهن ٻاهرين دنيا جي برهمانڊ کان اسان وٽ پهتو آهي. +انهن ڪارين عمودي لڪيرن ۾ ڪهڙو پيغام لکيل آهي؟ +هن کي سمجهڻ، ڄاڻڻ ۽ هن جي جواب تلاش ڪرڻ ۾ لڳ ڀڳ سو سالن جو عرصو لڳو. +اهو ڪيترو نه خوبصورت آهي؟ +زمين جي ڪيميائي بناوت ۽ ان جي وايومنڊل، زندگي جي ارتقا ۾ خوبصورتي جا ڪيترائي نمونا موجود آهن. +اچو ته هڪ مثال جي طور تي مٿاڇري تي موجود اسان کي حيران ڪندڙ قدرت جي رنگن تي غور ڪيون. +اهو سڀ آخر ڇا ٿي رهيو آهي؟ +قدرت جا حيران ڪندڙ اهو ڳاڙهو، نيرو، رنگ آخر ڪنئين ٺهن ٿا؟ +سج کان ايندڙ روشني الڳ الڳ لهري ڊيگھن جي شڪل ۾ زمين تي پهچي ٿي. +انهن خاص گُلن جون پتڪڙيون سموري گھٽ توانائي ۽ ڊگھي لهري ڊيگھ واري ڳاڙهي رنگ جي لهرن کي جذب ڪن ٿيون پر اُهي پتڪڙيون وڌيڪ توانائي ۽ گھٽ لهري ڊيگھ رکندڙ نيلي روشني کي موٽائين ٿيون. +روشني ۽ پتن يا جي وچ ۾ جيڪا لھ وچڙ ٿئي ٿي ان جي نتيجي ۾ نيلو رنگ ٺهي ٿو. +سڀ کان ڊگھيون لهرون جنهن کي اسان ڳاڙهي رنگ جي طور تي ڏسندا آهيون انهن جي توانائي سڀ کان گھٽ هوندي آهي. +رنگن جي ذريعي ئي اسان جي اکين کي خبر پوندي آهي ته روشني جي لهرن ۾ ڪيتري توانائي موجود آهي. +ڊاڪٽر يوسف سومرو +انسٽيٽوٽ آف فزڪس، يونيورسٽي آف سنڌ، ڄامشورو سنڌ پاڪستان diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43688.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43688.txt new file mode 100644 index 0000000..cc1a327 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43688.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +ڪارگل جنگ +ڪارگل جنگ ، ، (اردو: ) يا ڪارگل ڇڪتاڻ يا ٽڪراءُ پاڪستان ۽ هندوستان جي وچ ۾ هڪ جنگي ڇڪتاڻ کي چيو ويندو آهي، جيڪا 1999ع جي مئي ۽ جون جي مهينن ۾ ڪشمير جي ضلعي ڪارگل ۽ لائين آف ڪنٽرول جي علائقن ۾ وڙهي وئي. +هندوستان ۾ هن تنازعي يا جنگ کي آپريشن وجي (سوڀ) جي نالي پڻ سڏيو ويندو آهي، هي آپريشن هندوستان ڪارگل جي علائقن کي خالي ڪرائڻ لاءِ شروع ڪيو هو. +هن جنگ جو سبب، پاڪستان جي فوجي سپاهين (شروع ۾ انهن کي ڪشمري مجاهدين چيو ويو) پاران لائين آف ڪنٽرول ٽپي ڪارگل ۾ هندوستان جي فوجي چوڪين تي قبضو ڪرڻ هو. +جنگ جي شروعات ۾، پاڪستان پاران موقف اختيار ڪيو ويو ته وڙهندڙ ڪشيمري مجاهد آهن، آپريشن وجي کان پوءِ مئل فوجين، ۽ پاڪستان جي وزير اعظم ۽ پاڪ فوج جي سربراهه جي بيانن مان ڳالهه واضع ٿي ته وڙهندڙ پاڪستان جي فوج جا اهلڪار هئا، جن جي اڳواڻي جنرل اشرف رشيد ڪري رهيو هو. +هندوستان جي فوج، هندوستاني هوائي فوج جي مدد سان، پاڪستان پاران قبضو ڪيل ڪيترن ئي جڳهن کي خالي ڪرايو، عالمي ۽ سفارتي دٻاءُ سبب پاڪستاني فوجين رهيل علائقن کي پاڻ خالي ڪري ڇڏيو. +ويجهي ماضي ۾ مٿاهين جبلن تي وڙهي ويندڙ جنگ جو هي مثال آهي، جنهن ۾ ٻنهي پاسن کان اهلڪارن کي رسد پهچائڻ ۾ دشواريون آيون. +هي پنهنجي نوعيت جي انوکي جنگ هئي، جتي ٻه ائٽم بم رکندڙ ملڪ هڪ ٻئي سان سڌي جنگ ۾ مصروف هئا. +انڊيا پاران 1974ع ۾ پهريون ائٽمي تجربو ڪيو ويو. +پاڪستان پاران ڳجهي نموني انهي ئي وقت کان ائٽم بم ٺاهڻ جون تياريون پڻ شروع ڪيون ويون ۽ 1998ع تي هندوستان پاران ٻيهر ائٽمي تجربي جي ٻن هفتن کان پوءِ پاڪستان پڻ پهرين ائٽم بم جو ڪامياب تجربو ڪيو. +جنگ جو هنڌ. +1947ع تي، برصغير جي ورهاڱي کان اڳ، ڪارگل بلتستان، ضلعي لداخ جو حصو هئي. +جنهن جي آبادي مختلف ٻولين، مذهبي ۽ نسلي گروهن ۾ ورهايل هئي، جيڪي سڄي دنيا کان اڳ مٿاهين چوٽين تي آباد هئا. +پهرين ڪشمير جنگ (1947 کان 48) سبب لائين آف ڪنٽرول جو جنم ٿيو، جنهن ۾ بلتستان ضلعو ٻن حصن ۾ ورهائجي ويو، ۽ لداخ سب ڊويزن ڪارگل ضلعو هندوستان جي انتظام هيٺ آيو. +1971ع جي جنگ ۾ پاڪستان جي شڪت بعد شملا مهادو ٿيو، جنهن ۾ ٻئي ڌريون راضي ٿيون ته اڳي لائين آف ڪنٽرول جو احترام ڪندي، اتي ڪا جنگ نه ڪئي ويندي. +ڪارگل ٽائون، سرينگر کان 205 ڪلوميٽر (127 ميل) فاصلي تي آهي. +هماليا جي ٻين علائقن جيان، کنڊ جي ٿڌي ۽ گرم آبهوا جو علائقو آهي. +جتي سياسي ۾ شديد سردي ۽ اونهاري ۾ گرمي پد 48 ڊگري تائين پهچيو وڃي. +هندوستان جي قومي شاهراه (اين ايڇ 1 ڊي) جيڪا سرينگر ۽ ليهه کي ڳنڍي ٿي، سا ڪارگل وٽان گذرندي آهي. +جنهن جاءِ تي هندوستاني سرحدن تي مداخلت ڪئي وئي، اها 160 ڪلوميٽر ڊگھي جابلو پٽي هئي، جتان سرينگر ۽ ليهه کي گڏائيندڙ روڊ هو. +انهي روڊ تي هندوستاني فوج جون چوڪيون 16 کان 18 هزار فوٽ اوچائي تي قائم هيون. +ڪارگل جي پوسٽن تي قبضو ڪرڻ جو مقصد مٿاهين چوٽين تي وهي رهڻ هو، ڇو ته مٿاهين چوٽين تي وٺيل فوجين کي جنگ دوران وڌيڪ موقعا ملندا آهن. +اهڙي جنگ ۾ پاڪستان کان وڌيڪ هندوستان کي فوجي گھربل هئا جيئن انهن مٿاهن علائقن کي خالي ڪري سگھن. +ڪارگل پاڪستان جي شهر اسڪردو کان 173 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي واقعي آهي، جتان پاڪستاني فوج کي مدد ملڻ پڻ آسان هو. +اڳئي ڪارگل ۽ اسڪردو جي وچ ۾ هڪ روڊ پڻ واقعي هو، جيڪو 1949ع تي بند ڪيو ويو. +پسمنظر. +1971ع واري جنگ کان پوءِ، تمام گھٽ واقعا پيش آيا جتي هندوستان ۽ پاڪستان جو فوجين سڌو جنگ ڪيو هجي. +انهن مان 1980ع جي ڏهاڪي هڪ محدود جنگ سياچن گليشير لاءِ وڙهي وئي ته جيئن مٿاهين چوٽين تي چيڪ پوسٽون قائم ڪجن، 90 جي ڏهاڪي ۾ ڪشمير جي علحدگي پسند تحريڪ جي سبب ڪافي ڇڪتاڻ رهيو، جنهن کي پاڪستان پاران مدد ڏني پئي وئي، ان کان سواءِ ٻنهي ملڪن 1998ع تي ائٽم بم جا ڌماڪا پڻ ڪيا، جنهن سان ماحول اتنهائي پيچيدا ٿي ويو. +انهي ڇڪتاڻ کي گھٽائڻ لاءِ ٻنهي ملڪن 1999ع تي لاهور مهادي تي صحيون ڪيون، جنهن ۾ ڪشمير جي مسئلي جو پرامن حل ڳولڻ جو چيو ويو. +1998 ۽ 99ع ڌاري پاڪستاني فوج جي ڪجهه عنصرن مهاجدن جي روپ ۾ پاڪستاني فوج جي سپاهين کي هندوستان جو سرحد ٽپايو، ان کي آپريشن بدر جو نالو ڏنو ويو. +هن آپريشن جو مقصد ڪشمير ۽ دلاخ جي وچ وارو رستو ڪٽي ڇڏڻ هو، ته جيئن هندوستاني فوج سياچن گليشير خالي ڪري ۽ ڪشمير سان لاڳيل سرحدي تڪرار جي حل لاءِ هندوستان تي دٻاءُ وڌو وڃي. +ان آپريشن سبب پاڪستان جو خيال هو ته ان سان ڪشيمر مسئلو عالمي برادري جي سامهون وڌيڪ نمايان ٿي ايندو، ۽ ڏهاڪن کان ڪشيمر ۾ وڙهندڙن جو مورال پڻ بلند ٿيندو. +پاڪستان جي ليفٽيننٽ جنرل شاهد عزير جيڪو بعد ۾ آئي ايس آئي جي انالائيسز ونگ جو سربراهه پڻ مقرر ٿيو، ان جي مطابق ڪارگل ۾ وڙهندڙ مجاهدين نه پر پاڪستاني فوج هئي. +جنوري 2013ع تي شاهد عزيز پاران ڊيلي نيشن ۾ لکيل مضمون ۾ ڄاڻيو ويو ته پاڪستاني فوجن مٿاهن علائقن تي ننڍن هٿيار سان قبضو ڪيو. +ڪجهه ليکڪن جي مطابق هن آپريشن جو مقصد آپريشن ميگدوت جهڙو ئي هو، جنهن جي ذريعي هندوستان سياسچن جي ڪيترن ئي علائقن تي چڙهائي ڪري پنهنجي اثر هيٺ آندو هو. +هندوستان جي آرمي چيف ويد پرڪاش ملڪ ۽ ٻين ماهرن مطابق هي پلاننگ ڪافي پراڻي هئي ۽ 80 ۽ 90 ڏهاڪي ۾ فوج طرفان ضيا الحق ۽ بينظير ڀٽو کي پڻ اها سفارش ڪئي وئي ته ڪارگل تي مداخلت ڪجي، پر ان خوف کان اهو عمل نه ٿيو ته ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ مڪمل ۾ جنگ لڳي سگھي ٿي. +ماهر جي مطابق اڳ کان سوچيل پلاننگ کي پرويز مشرف پاران آڪٽوبر 1998ع تي آرمي چيف ٺاهڻ وقت ٻهير کوليو ويو. +ڪارگل جنگ کان پوءِ نواز شريف پاران چيو ويو ته هو جنگ کان بي خبر هو، ۽ هن کي جنگ جي خبر ان وقت پئي جڏهن کيس اٽل بيهاري واجپائي ڪال ڪئي. +نواز شريف هن جنگ جي زميواري مشرف ۽ سندس ڪجهه ساٿين کي قرار ڏنو. +پاڪستاني ليکڪن مطابق ان جنگ جي باري ۾ صرف مشرف کان سواءِ ٽن جنرلن کي خبر هئي. +مشرف جي بقول نواز شريف کي 20 فيبروري تي واجپائي جي پاڪستان اچڻ کان اڳ 15 ڏينهن اڳ ان مسئلي تي بريفنگ ڏني وئي هئي. +جنگي سلسلو. +واقعا بلحاظ ڏينهن. +ڪارگل جنگ جا ٽي مُک مرحلا هئا. +پهريون، پاڪستان جي فوج پاران هندوستاني ڪشمير جي علائقن ۾ داخل ٿيڻ هو، جيئن اين ايڇ 1 کي آرٽلري ذريعي نشانو بڻائي سگھجي. +ٻيو مرحلو هندوستان جي فوج کي پاڪستان فوج مداخلت جي سڌ پوڻ ۽ ان جي جواب ڏيڻ لاءِ پنهنجي فوج کي متحد ڪرڻ ته جيئن ان جو جواب ڏجي. +ٽيون مرحلو هندوستان پاران ڪارگل ۾ آيل پاڪستاني فوجين خلاف جنگ ڪري سڄو علائقو خالي ڪرائڻ هو، جنهن تي هندوستان جي فوج ڪامياب وئي. +پاڪستان پاران قبضو. +1999ع جي فيبروري ڌاري پاڪستان جي فوج لائين آف ڪنٽرول جي هندوستاني پاسي تي ڪجهه هندوستاني چوڪين تي قبضي لاءِ اهلڪار روانا ڪيا. +اهلڪارن ۾ 4 کان 7 بٽالين شامل هئا ان سان گڏ ايس ايس جي جا خاص ڪمانڊو پڻ هئا. +ڪجهه رپورٽن مطابق اهلڪارن کي ڪشمير ۽ افغانستان جي جنگ جوئن جي مدد پڻ حاصل هئي. +ويد پرڪاش ملڪ جي مطابق اپريل 1999ع تي پاڪستاني فوجين مداخلت ڪئي. +پاڪستاني فوجين مشڪوهه وادي، دراس جي مارپولا رگڊ لائين، بٽالاڪ سيڪٽر، چوربٽالا سيڪٽر، جي مٿانهين چوٽين تي قبضو ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43901.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43901.txt new file mode 100644 index 0000000..193e9dd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd43901.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +متروڪا سنڌ +متروڪا سنڌ يا متروڪا جائداد () ننڍي کنڊ جي ورهاڱي کان ٿورو پهرين تائين سنڌي مسلمانن جون لڳ ڀڳ 25 لک ايڪڙ زميون هندو سيٺين وٽ گروي ٿي چڪيون هيون. +سنڌ اسيمبليءَ مارچ 1947ع ۾ سنڌ اسيمبلي مان لينڊ اونر مارٽگيج بل منظور ڪيو ۽ بل منظوري لاءِ گورنر سنڌ کي اُماڻي ڇڏيو هو. +ان قانون تحت هندن وٽ گروي ڪري رکيل ايراضي انهن زمينن جي حقيقي مالڪن کي واپس ملي وڃڻي هئي. +اهو بِل اڃان گورنر سنڌ وٽ ئي پيل هو جو آگسٽ ۾ ورهاڱو ٿي ويو ۽ پاڪستان ٺهي ويو. +پاڪستان جي ٺهڻ کانپوءِ گورنر جنرل محمد علي جناح جي هدايت تي گورنر سنڌ ان بل جي منظوري ڏيڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو. +جنهن جي نتيجي ۾ سنڌي هندن جي ڇڏيل سڀ زمينون ۽ ملڪيتون متروڪا جائيداد ("Matrooka Jaaidaad") جي زمري ۾ آڻي ڀارت کان آيل هندستاني پناھگيرن ۾ ونڊڻ جي شروعات ڪئي وئي. +ان عنصر مقامي آباديءَ تي ڏاڍا ناڪاري اَثر وڌا. +هندوستان کان آيل ۽ ايندڙ پناهگيرن، پناهگيرن جي آبادڪاري ۽ بحاليءَ وارن سرڪاري محڪمن ۽ آفيسرن جي ملي ڀڳت سان ۽ رشوتون ڏئي غلط طريقن سان ڪوڙن ڪليمن تي متروڪا دڪان، گھر ۽ وڏيون ايراضيون حاصل ڪري ورتيون. +جڏهن ته مقامي سنڌين کي شهرن ۾ گھرن جي خريداريءَ کان قانوني طور تي روڪي ڇڏيو ويو هو. +آباڪاريءَ جي قانونن ۾ هڪ نئين شق پڻ شامل ڪئي وئي، جنهن آهر فيصلو ڪيو ويو هو ته ملڪيت مقامي سنڌين کي وڪرو نه ڪئي ويندي. +اهڙي طرح دڪانن جي خريداري جي لاءِ به مقامي سنڌين تي پابندي لڳائي ڇڏي وئي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44111.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44111.txt new file mode 100644 index 0000000..23a8a39 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44111.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +گھريلو تڏ +گھريلو تڏ: House Cricket: +گھريلو تڏ: "ھائوس ڪرڪيٽ":اشيٽا ڊوميسٽيڪس:Acheta domesticus: گھرن ۾ ملندڙ ھڪ عام تڏ آھي جنھن جو اصل وطن اولھ ايشيا ۽ ڏکڻ ايشيا ھيو پر 1950 کان 2000 تائين اھا پالتو جانورن جي بھترين غذا ٿي وڃڻ جي ڪري پوري دنيا ۾ ڦھلجي وئي ٻارھين صدي عيسويءَ ۾ چين ۽ جپان جا ماڻهو ھن تڏ کي ان جي سريلي آواز جي ڪري گھرن ۾ پاليندا ھئا. +آھي تڏيون ڀوري ناسي رنگ جون ھونديون آھن ۽ 16 کان 21 ملي ميٽر تائين وڌنديون آهن. +نر ۽ مادي تقريبن ھڪجھڙيون ھونديون آھن پر مادين کي پيٽ جي آخري ڇيڙي ۾ آنن لاھڻ وارو ڊگھو پڇ ھوندو آھي جنھن کي آويپوزيٽر(ovipositor) چوندا آهن جنھن جي ڊيگھ 12 ملي ميٽر يا 0. +47 انچن تائين ٿيندي آھي. +جيڪو ڪاري ناسي رنگ جو هوندو آهي. +نرم کي وري پٺيان ٻہ ميخون (cerci) ھونديون آھن گھريلو تڏ جي زندگي ٻہ کان ٽي مهينا ٿيندي آھي جيڪا 26 کا 32 سينٽي گريڊ گرمي ۾ موافق آھي.اھا سياري ۾ بہ گرم جڳھن تي زندہ رھي سگھي ٿي. +تڏ جو وائرس. +آمريڪا ۽ يورپ ۾ پالتو جانورن جي کاڌي تيار ڪرڻ لاءِ تڏ جي پالڻ جي صنعت جو خاتمو ٿي ويو آهي جنھن جو سبب تڏ جي فالج وارو وائرس (cricket paralysis virus) آھي ،جيڪو يورپ ۾ 2000 ۾ ۽ آمريڪا ۾ 2010 ۾ ڦھليو ان وائرس تيزي سان ڦھلجي گھريلو تڏين کي ناس ڪري ڇڏيو جنھن ڪري ان تڏ جي جاء جيميڪا جي زميني تڏ(Jamaican field cricket) ولاري وئي جنھن ۾ ان وائرس سان مزاحمت ڪرڻ جي صلاحيت آهي +گھريلو تڏ بطور انساني خوراڪ. +گھريلو تڏين جي پالنا انساني خوراڪ لاء بہ ڪئي وڃي ٿي ان جو ڀڳل ٻوڙ غذائيت سان ڀرپور ھوندو آھي پر ٿائيلينڊ ۾ ان جو وڪرو اونھي تيل ۾ تري ڪيو ويندو آهي انھن کي پيھي انھن جو اٽو بہ ٺاھيو ويندو آهي ٻين جيتن وانگر ھن تڏ ۾ بہ مڪمل پروٽين ھوندي آھي.ان ۾ اوميگا 3 چرٻي وارو تيزاب ۽ اوميگا 6 چرٻي وارو تيزاب ھوندا آھن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44159.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44159.txt new file mode 100644 index 0000000..8dd735f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44159.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +خليفو نبي بخش +خليفو نبي بخش لغاري:Khlifo Nabi Bux: +مشھور سنڌي شاعر جو نالو آھي جنھن لاء تاج جويي لکيو آهي تہ:” +خليفو نبي بخش لغاري، سنڌ جي ڪلاسيڪي شاعريءَ جي جڳ مشهور ٽمورتي (شاهه، سچل ۽ سامي) ۾ هڪ اهڙي خوبصورت رتن جو اضافو آهي، جنهن طرف اسان جي علمي ۽ ادبي حلقن تمام گهٽ ڏيان ڏنو آهي. +سچل ۽ ساميءَ جي شاعريءَ جي روايت، منهنجي نظر ۾ لطيف جي ڪلاسيڪي روايت کان ڪجهه قدر مختلف ۽ منفرد رهي آهي. +لطيف جي شاعراڻي روايت جو تسلسل ۽ اُن ۾ خوبصورت واڌارو، جيڪڏهن سڄي سنڌي ڪلاسيڪي شاعريءَ ۾ ڳولبو ته سواءِ نبي بخش لغاريءَ جي شاعريءَ جي ٻئي هنڌ مشڪل لڀندو ؛ جهڙيءَ طرح شاهه لطيف، ميين شاهه عنات ۽ اُن کان اڳ جي شهري روايت جو تسلسل آهي. +شاهه لطيف راڳ جو ڄاڻو، نون سُرن ۽ موسيقيءَ جو موجد رهيو آهي ۽ سُر جي اها شناخت خليفي نبي بخش لغاريءَ وٽ به اسان کي سگهاري صورت ۾ ملندي +“ ڪتاب باھيون بيراگين جون ۾ تاج جويو وڌيڪ لکي ٿو تہ: +خليفي صاحب جي نه رڳو سُر ڪيڏاري واري شاعري، پر سُر ڪلياڻ، سُر گهاتو، سُر سارنگ ۽ سُر سسئيءَ جو ڳوڙهو مطالعو به اسان تي واضح ڪندو ته خليفي جي سموري شاعريءَ ۾ سنڌ جي سماجي، اقتصادي ۽ سياسي حالتن جو عڪس ۽ نقشو موجود آهي. +ضرورت ان ڳالهه جي آهي ته خليفي صاحب جي رسالي جي هر سُر جو، سندس دور جي تاريخ جي روشنيءَ ۾ مطالعو ڪيو وڃي. +اِن نموني سان پنهنجي نئين نسل کي سنڌ جي هن انتهائي اهم شاعر جي شاعريءَ جي اهميت ۽ فن مان واقف ڪري سگهندا سون +“ خليفي نبي بخش جي شاعري جو رسالو مشھور سنڌي اسڪالر ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ مرتب ڪري ڇپايو ان مان سر ڪيڏارو جا ڪجھ بيت ھيٺ ڏجن ٿا: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44227.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44227.txt new file mode 100644 index 0000000..7810334 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44227.txt @@ -0,0 +1,48 @@ +ميڪسم گورڪي +اليڪسي ميڪسيمووچ پيشڪوف يا ميڪسم گورڪي ، روسي ليکڪ ۽ اديب هو. +هي 16 مارچ (پراڻي نموني واري تاريخ 28 مارچ) 1868 ۾ زار اليگزينڊر ٻيون جي دور ۾ پيدا ٿيو، جيڪو ادب ۾ سماجوادي حقيقت پسنديءَ جي رجحان جو باني ۽ سياسي ڪارڪن پڻ ھو. +ھي ادب جي نوبل انعام جي لاءِ پنج دفعا چونڊيو ويو. +روس اندر اُٿندڙ سوشل ڊيموڪريٽڪ تحريڪ ۾ سرگرم رهيو ۽ کلي عام ھن زارشاھي جي حڪومت جي مخالفت ڪئي ۽ ان وقت جي بالشويڪي ڌر جي ولاديمير ايلڇ لينن ۽ اليگزينڊر باگدانوف جي ويجھو رهيو. +مئڪسم گورڪي پنھنجي عمر جو وڏو حصو جلاوطنيءَ ۾ گذاريو پھرين زار واري روس وقت ۽ پوء سوشلسٽ سوويت يونين جي وقت. +1932 ۾ جوزف اسٽالن جي دؤر ۾ سندس ذاتي دعوت تي سوويت يونين موٽي آيو ۽ پوء اتي رھيو ۽ جون 1936 ۾ وفات ڪيائين. +شروعاتي زندگي. +گورڪي نيزني نوگرٽ ۾ 16 مارچ 1868 ۾ پيدا ٿيو. +يارھن سالن جي عمر ۾ يتيم ٿي ويو ۽ سندس پرورش ڏاڏيءَ ڪئي ھن جا ڏاڏو۽ ڏاڏي ڏاڍا غريب ھيا ان ڪري ھن جي ابتدائي تعليم ڏھ سالن جي عمر بعد ھن جي تعليم بند ٿي وئي ۽ وڌيڪ تعليم حاصل ڪري نہ سگھيو.ھن ادب ، تاريخ ۽ روسي ۽ مغربي فلسفي ۾ مھارت پنھنجي ازخود مطالعي ذريعي حاصل ڪئي ھئي +1880 ۾ ٻارھن سالن جي عمر ۾ گھران ڀڄي ويو ۽ ڊسمبر 1887 ۾ 19 سالن جي عمر ۾ خودڪشي جي ڪوشش ڪيائين پر بچي ويو جنھن بعد پنج سال روسي ايمپائر ۾ پيرين پنڌ سفر ڪيائين ۽ مختلف نوڪريون ڪندو رھيو. +ھن ھڪ مقامي اخبار ۾ پڻ صحافت ڪئي ۽ جيھوديئل کليمدا جي نالي سان لکندو رهيو ھن گورڪي جو نالو 1892 ۾ اختيار ڪيو جڏهن ھن ٽبلسي شھر ۾ ڪوھ ڪاف نالي اخبار ۾ لکڻ شروع ڪيو. +لفظ گورڪي جي لفظي معني سخت آھي. +اھو نئون نالو ان وقت جي روسي زندگي ۾ اٻرندڙ ڪاوڙ جي عڪاسي ھيو ۽ ھڪ ڪڙي سچ جو اظھار ھيو.گورڪي پنھنجي ادبي زندگيءَ ۾ ليو ٽالسٽاء ۽ ولاديمير جي ڪورولينڪو مان ڏاڍو متاثر ھيو جيڪي ھن جا ھميشه دوست۽ صلاحڪار رھيا. +ھن جي شادي 1893 ۾ ايڪاترينا پيشڪوف (Ekaterina Peshkov) سان ٿي ھئي. +سياسي۽ ادبي مصروفيتون. +ھن جي ادبي ڪيريئر جو آغاز 1892 ۾ Marker Chudra ڪھاڻي لکڻ سان ٿيو. +گورڪي جي لکڻين ھن کي معاشري جو بي مثال آواز بڻائي ڇڏيو ۽ ھي روس جي سياسي، سماجي۽ ثقافتي تبديلي جو ھڪ سرگرم وڪيل بڻجي ويو. +1899 کان ھي ظاھر ظھور اڀرندڙ مارڪسي ۽ سوشلسٽ ڊيموڪريسي جي تحريڪ جو حامي ٿي ويو ۽ جلد ئي روسي دانشورن ۽ مزدورن ۾ ھڪ اھم شخصيت بڻجي ويو. +ھن زارشاھي جي کلي عام مخالف شروع ڪئي جنھن ڪري اڪثر گرفتار ٿيندو ھيو. +1902 ۾ ھن جي ملاقات لينن سان ٿي جيڪا دوستي ۾ تبديل ٿي وئي.ساڳي سال ھي اعزازي طور تي روسي ادب جو وڏو عالم قرار ڏنو ويو پر بعد ۾ روسي زار نڪولس ٻيون ھن جو اھو اعزاز منسوخ ڪري ڇڏيو.جنھن تي احتجاج ڪندي چيخوف ۽ ولاديمير ڪورولينڪو اڪيڊمي کي ترڪ ڪري ڇڏيو. +1900 کان 1905 تائين گورڪي جون لکڻيون زياده تر اميد ڏياريندڙ ھيون ۽ ھي اڃان بہ وڌيڪ مخالف ڌر جي تحريڪ ۾ سرگرم ٿي ويو جنھنڪري ٻيھر 1901 ۾ ٿوري وقت لاءِ جيل ۾ رھيو.ھن پنھنجو تعلق ماسڪو آرٽ ٿيئٽر سان جوڙيو پر ولاديمير نيمرووچ ڊانچينڪو سان اختلاف ٿيڻ جي ڪري 1904 ۾ ھي نيزني نوگرٽ ھليو آيو جتي پنھنجو ٿيئٽر قائم ڪيائين. +ڪانسٽنٽائن اسٽينسلاوسڪي +(Konstantin Stanislavski) ۽ ساوا موروزوف ان ڌنڌي لاء کيس رقم فراهم ڪئي.اسٽينسلاوسڪي جو خيال مطابق گورڪي جو ٿيئٽر پوري صوبي ۾ ٿيئٽرن جو ڄار وڇائڻ جو ھڪ ذريعو ھيو جنھن سان روس جي اسٽيج جي فن ۾ سڌارا آڻڻ جي اميد ھئي جيڪو 1890واري ڏھاڪي کان سندس ھڪ خواب ھيو. +ھن پنھنجي ڪجھ شاگردن کي آرٽ ٿيئٽر اسڪول ۽ آئوئسف تيخوميروف (Ioasaf Tikhomirov) روانو ڪيو جن اتي وڃي ڪم ڪيو پر سنسرشپ لاڳو ٿيڻ جي ڪري گورڪي ان پراجيڪٽ کي ترڪ ڪري ڇڏيو. +مالي طور تي ھڪ ڪامياب ليکڪ، ايڊيٽر ۽ڊرامہ نويس ھجڻ ڪري گورڪي روسي سوشل ڊيموڪريٽڪ ليبر پارٽي جي مالي مدد ڪئي ۽ ان سان گڏوگڏ حڪومت کان شھري حقن ۽ سماجي سڌارن جو مطالبو ڪندڙ لبرل ڊيموڪريٽس جي پڻ حمايت ڪئي. +9 جنوري 1905 ۾ انھن سڌارن جو مطالبو زار وٽ کڻي ويندڙ مزدورن جي جلوس تي وحشياڻي فائرنگ ڪئي وئي جيڪو ڏينھن 1905 جي خوني آچر جي نالي سان مشھور ٿيو ، ۽ ان 1905 جي انقلاب کي جنم ڏنو.ان واقعي کيس بنيادي نبيرن طرف مائل ڪيو اھڙي طرح لينن جي بالشويڪي ڌر جي صفا ويجھو ٿي ويو +1906 کان 1913 تائين گورڪي صحت جي مسئلي جي ڪري ۽ روس جي ظالماڻي ماحول کان بيزار ٿي ڪيپري ٻيٽ ۾ رھائش اختيار ڪئي.گورڪي جي ڪجھ لکڻيون سياسي طور وڏي اھميت واريون آھن.ھن 1901 ۾ ھڪ نظم Burevestnik يعني ولر کان ڇڳل طوفاني پکي +(The Stormy Petrel) لکيو ھو جنھن ۾ ھن روس ۾ انقلاب جي پيشنگوئي ڪئي. +1906 ۾ ھن آمريڪا ۾ انقلاب جا حامي دوست ٺاھڻ لاء دورو ڪيو ۽ رشين سوشل ڊيموڪريٽڪ ورڪرز پارٽي جي لاءِ فنڊ گڏ ڪرڻ لاء مشھور ناول ماء (Mat) يا (Mother) لکيائين.ھن لينن جي رسالي اسڪرا Iskra (چڻنگ) جي مالي مدد ڪئي. +پھرين بالشويڪ اخبار نووائيا زھيزن (نئين زندگي) ۾ مقالا لکيا ۽ ان جي مالي مدد بہ ڪئي ۽ زار بادشاھ جي آڪٽوبر واري پڌرنامي کي بہ ننديو جنھن ڪري گرفتاري کان بچڻ لاء اٽلي جي ڀيٽ ڪيپري ھليو ويو جتي 1913 تائين رھيو جنھن بعد روس واپس اچي تعليم جي واڌاري ۽ ثقافت جي ڪمن ۾ مصروف ٿي ويو ۽ آھي پھرين جنگ عظيم جي خاتمي ۽ 1917 جي انقلاب تائين جاري رکيائين. +ھي فيبروري واري انقلاب لاءِ اتساھ رکندڙ ھيو ان خيال ۾ تہ روس ھڪ لبرل ڊيموڪريٽ رياست بڻجندو. +اپريل 2017 ۾ لينن جي واپسي بعد ھن بالشويڪ اخبار Novaia zhizn (نئين زندگي) ۾ ھن بالشويڪي سوشلسٽ انقلاب جي پروپيگنڊا تي تنقيد ڪئي. +1921 ۾ روس جي اندر خانہ جنگي جي رتوڇاڻ ڪري سويت يونين ڇڏي اٽليءَ جي شھر سورينٽو (Sorrento) ۾ رھائش اختيار ڪئي. +ڪيپري سال. +1906ع کان 1913ع تائين گورڪي هڪ ٻيٽ ڪيپري ۾ رهيو، ان رهائش جو سبب هڪ ته هن جي صحت هئي، ٻيو روس ۾ ٻوسٽ وارو سياسي ماحول هو. +هي روس ۾ سماجي جمهوريت ۽ خاص ڪري بالشويڪن جي حمايت ڪندو رهيو، ۽ هن انٽولي لوناچارلسڪي کي پڻ پاڻ وٽ ڪيپري ٻيٽ ۾ رهائڻ لاءِ گھرايو. +ٻنهي گڏجي Literaturny Raspad تي ڪم ڪيو جيڪو 1908ع ۾ جاري ٿيو. +گورڪي جا ڪتاب. +گورڪي پنھنجو پھريون ڪتاب "Очерки и рассказы"(مضمون۽ ڪھاڻيون) 1898 ۾ لکيو جنھن ۾ کيس ڏاڍي مشھوري ملي اھڙي طرح ھن جي ليکڪ جي حيثيت سان پيشي جي شروعات ڪئي. +ھن پنھنجي لکڻي۾ ماڻھن جي ڏکن ڏاکڙن، مصيبتن، محروميون ۽ انھن سان معاشري ۾ ٿيندڙ زيادتين تي لکيو ۽ ماڻھن ۾ تبديلي جو روح ڦوڪيو.ھن جي ٻين ڪتابن ۾ ھيٺان ڪتاب شامل آھن: +رايا. +گورڪي روسي انقلاب جو پيشرو ۽ نقيب هو. +سندس فڪر انگيز ۽ انقلاب پسند تحريرن نه فقط روس جي عوام ۽ اهل فڪر ماڻهن کي متاثر ڪيو، پر دنيا جي وڏن وڏن اديبن ۽ مفڪرن کي به متوجهه ڪيو. +سندس تحريرن متعلق لينن جو چوڻ آهي ته گورڪيءَ جي تحريرن ۾ سماج ۽ ان جي عمراني تشڪيل متعلق نهايت عميق ۽ دوربين تنقيد موجود آهي: خاص طرح جاگيردارانه سماج جي خط و خال، ۽ انهن جي عوام ڪُش حيلن وسيلن، ۽ ادب، تاريخ، آرٽ ۽ مذهب جي آڙ ۾ سرمائيدارانه نظام جي تائيد ۾ پيدا ڪيل مقدس نظرين متعلق نهايت معقول ۽ تعميري تنقيد موجود آهي. +گورڪي صحيح معنيٰ ۾ مشاهده نگار ۽ معاشري جو پارکو هو. +سندس فن ۽ شخصيت متعلق پوريءَ دنيا جي اديبن ۽ عالمن خراج تحسين پيش ڪندي چيو آهي ته گورڪي پوريءَ انسانيت جو فنڪار، نقاد ۽ زبان هو. +سندس چوڻ آهي: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44228.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44228.txt new file mode 100644 index 0000000..586c38a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44228.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +نرسوارا وادا +هندوستان ۾ ”ڪو خدا ناهي“ جو تصور ايترو ته پراڻو آهي جو سنسڪرت ٻولي ۾ ان لاءِ هڪ الڳ سان ”نرسوارا وادا (Nasira-vada) جھڙو ٻول يا لفظ پڻ موجود آهي. +جنهن جو مطلب آهي ”ڪو خدا ڪونهي (Godlessness). +عام هندي ٻوليءَ ۾ ان کي ناستڪ (Naastak) چون ٿا. +آستڪ (Aastak) عقيدي ۽ نيڪ هئڻ کي چون ٿا. +ان حوالي سان ٽي سوچ ويچار ڌارائون يا اسڪول آف ٿاٽ آهن جن کي ناستڪ ويڇار سمجھيو وڃي ٿو. +جين ازم (Jainism)، ٻڌ ازم (Buddhism) چارواڪا (Charvaka)، جن آڳاڻي هندو ڌرم جي ويدانت (پوتر يا مقدس متن) کي رد ڪيو. +هندو ڌرم جيتوڻيڪ هڪ ڌرم کان وڌيڪ ميٿاڊالاجي آهي، پر ان سان گڏوگڏ اها هڪ فلاسافي پڻ آهي. +هندومت جون ٽي شاخون سمکيا، يوگا ۽ ميميسا) اهڙيون آهن، جيڪي شخصي خدا، خالق خدا يا اهڙو خدا جنهن سان نالن واريون ايٽريبوٽس يا خاصيتون سلهاڙيل هجن کي خدا کي رد ڪن ٿيون. +سمکيا ۽ يوگا ابدي خالق يا ابدي خدا کي نٿيون مڃن ۽ ميمسيا وارن جو چوڻ آهي ته ته ويد ڪنهن خدا، ڀڳوان يا ايشور نه لکيا آهن. +اهي هندو جيڪي ملحد آهن سي هندو مت کي مذهب جي بدران ان کي ”ويَ آف لائيف“ چون ٿا. +سوامي وويڪندا (Swami Vivekananda) جي سمجھاڻي جي مطابق، ڪجھ ڌرم يا مذهب چون ٿا ته جيڪو انسان، شخصي خدا کي نٿو مڃي، اهو ملحد آهي. +پر ويدانت چون ٿا ته جيڪو پاڻ کي (پنهنجي روح کي) خدا نٿو مڃي اهو ملحد آهي. +رَڳ ويد (Rigveda/ऋग्वेद) جيڪا تمام گھڻي آڳاٽي ڌرمي يا مذهبي لکت آهي، ان ۾ پڻ شڪ جا ڪيترائي اشارا ملن ٿا ته ڇا هن دنيا کي سچ پچ ۾ ڪنهن ديوتا، خدا يا ڀڳوان ٺاهيو آهي. +رڳ ويد ۾ هڪ هنڌ لکيل آهي ته ” هي ڪائنات ڪڏهن ٺهي، ڪيئن تخليق ٿي، +خدا ان کانپوءِ آيا جڏهن ڪائنات تخليق ٿي وئي. +“ برهما کي هڪ هنڌ چيو ويو آهي ته، ”هي جيڪو سڀ ڪجھ (everything) آهي اهو (nothing) آهي. +شروعاتي پَوِتر يا مقدس ويدن کان پوءِ ڪيترائي اهڙا مفسر پڻ آيا جن خالق پرسن خدا جي وجود جو انڪار ڪيو ۽ چيو ته ”انساني عمل“ ئي انساني زندگي کي سَرهائي ڏيڻ لاءِ اهم ۽ مکيه آهي. +450 ورهيه اڳواٽ انڊيا ۾ اهڙا به مذهبي فلاسفر يا مفسر پيدا ٿيا هئا جن وڏي واڪي ملحداڻا نظريا آڏو اندا يا مهتما ٻڌ وانگر خدا جي معاملي تي ماٺ رهيا. +ڪارواڪا يا چارواڪا (Charvaka) ته آهي ئي ماديت پسند فلسفو. +ڪارواڪا مابعد الطبيعاتي دنيا يا مرڻ کان پوءِ جي زندگي کي مڃڻ کان ئي انڪاري آهي. +چارواڪا جو زمانو ڇهين صدي عيسوي جو آهي. +مهاويرا ۽ گوتم ٻڌ جي هم عصرن ۾ به اهڙيون شخصيتون ملن ٿيون، جن ”تصور خدا“ ("Tasawar-e-Khuda") جو انڪار ڪيو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44335.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44335.txt new file mode 100644 index 0000000..6f16e82 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44335.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +جان مڪين +جان سڊني مڪين (ٽيون): (August 29, 1936 – August 25, 2018) ھڪ آمريڪي سياستدان ۽ آمريڪي بحريہ جو آفيسر ھيو. +آمريڪا جي رياست ايرزونا مان 1987 کان پنھنجي وفات تائين (25 آگسٽ 2018) تائين آمريڪي سينيٽر رھيو. +ان کان اڳ ٻہ دفعا آمريڪي ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز جو ميمبر پڻ رهيو. +2008 جي صدارتي اليڪشن ۾ آمريڪا جي ريپبلڪن پارٽي جو صدارتي اميدوار پڻ ھيو پر براڪ اوباما کان اليڪشن ھارائي ويو. +ذاتي زندگي. +جان مڪين 29 آگسٽ 1936 ۾ پاناما ۾ پاناما ڪئنال واري زون ۾ واقع آمريڪا جي نيول ايئر بيس ڪوڪو سولو ۾ پيدا ٿيو. +ان وقت پاناما آمريڪا جي ڪنٽرول ۾ ھو.ھن جي پيء جو نالو جان ايس مڪين جونيئر ۽ ماء جو نالو رابرٽا رائيٽ ھيو.ھن جي ننڍي ڀاءُ جو نالو جو مڪين(Joe McCain) ھيو ۽ سندس وڏي ڀيڻ جو نالو سئنڊي (Sandy) ھيو. +ھن جا وڏا اسڪاٽ آئرش ۽ انگريزي نسل جا هئا.ھي زندگيءَ ۾ 20 اسڪولن ۾ پڙھيو ھو. +1951 ۾ ھن جي خاندان اتر ورجينيا ۾ رھائش اختيار ڪئي، جتي مڪين اليگزنڊريہ جي ايپيسڪوپل ھاء اسڪول (Episcopal High School) ۾ داخل ٿيو ۽ خانگي بورڊنگ هائوس ۾ رھيو ھن پيءُ ۽ ڏاڏي وانگر ميري لينڊ، +ايناپولس (Annapolis) ، آمريڪي نيول اڪيڊمي ۾ داخل ٿيو جتي ھن گھڻا دوست ٺاھيا ۽ ليڊرن وانگر گذاريائين. +اتي ھي ھلڪي وزن وارو (lightweight) باڪسر بہ ٿيو. +تعليمي ميدان ۾ مڪين تاريخ ۽ ادب جي مضمونن ۾ ڀڙ ھيو ۽ ھن انھن مضمونن تي ڌيان گھڻو ڏنو جن کيس مشڪلات ٿيندي ھئي جن ۾ رياضي سرفهرست ھيو. +ھن 1958 ۾ پنھنجي گريجوئيشن مڪمل ڪئي. +تاريخ 3 جولاءِ 1965 ۾ 28 سالن جي عمر ۾ ھن جي شادي ڪيرول شيپ (Carol Shepp) سان ٿي جيڪا فلاڊليفيا م ھڪ ماڊل ھئي +ڪيرول کي شادي کان اڳ ٻہ ٻار ڊوگلس ۽ اينڊريو پڻ ھيا جيڪي مڪين ھن سان شادي ڪري ايڊاپٽ ڪيا +شادي کان پوءِ ھنن کي ھڪ ڌيءُ ڄائي جنھن جو نالو سڊني ھيو +ويٽنام جي جي قيد مان آزادي بعد جڏهن مڪين گھر موٽي آيو تہ خبر پيس تہ 1969 ۾ سندس زال جو بہ روڊ تي حادثو ٿي چڪو ھو. +ھاڻي ماڻھن ۾ مڪين کي وڏي مشھوري ملي چڪي ھئي. +اپريل 1979 ۾ ھن ملاقات سنڊي ھينسلي سان ٿي جيڪا ٽيچر ايروزينا جي شھر فونيڪس ۾ ھئي ۽ ان جي پيء جم ھينسلي کي بيئر جي ڊسٽربيوشن ڪمپني ھئي مڪين ۽ سنڊي پاڻ ۾ محبت جون ملاقاتون ڪرڻ شروع ڪيون جنھن بعد مڪين پنھنجي زال ڪيرول کي طلاق لاء زور ڀريو آخرڪار ڪيرول کيس فبروري 1980 ۾ طلاق ڏئي ڇڏي.طلاق جي عيوض ڪيرول ھن کان ڀہ گھر ۽ مالي مدد ورتي. +طلاق بعد ڻہ سندن تعلق خوشگوار رھيو. +جنھن بعد 17 مئي 1980 ۾ مڪين ھينسلي سان شادي ڪئي جنھن ۾ سينيٽر وليم ڪوھين ۽ سينيٽر گيري ھاٽ پڻ شرڪت ڪئي. +ھن جي ٻارن شادي ۾ شرڪت نہ ڪئي پر بعد ۾ اھي ساڻس پرچي ويا.شادي کان پوءِ ھن نيوي کان رٽائرمينٽ ورتي +فوجي ڪيريئر. +ھن پنھنجي پيء ۽ ڏاڏي وانگر آمريڪا جي نيول اڪيڊمي مان 1958 ۾ گريجوئيشن ڪئي. +سندس پيء جان ايس مڪين جونيئر ۽ ڏاڏو کان ايس مڪين سينيئر آمريڪي بحريہ ۾ ايڊمرل رھي چڪا ھئا.فلوريڊا جي پينساڪولا +(Pensacola) ۾ اڍائي سالن جي تربيت مڪمل ٿيڻ بعد 1960 ۾ فلائيٽ اسڪول مان فارغ ٿي ھي بحريہ جو ھواباز (naval aviator) ٿيو. +۽ ويٽنام جنگ ۾ ھوائي جھازن واري ٻيڙي تان زميني حملي وارو جھاز اڏائيندو رھيو جو کيس اي-ون اسڪاء ريڊر اسڪواڊرن ۾ ذميواري سونپي وئي.جنگ ۾ حصي وٺڻ جي درخواست خود مڪين جي پنھنجي ھئي.جنھن بعد ھن کي آپريشن رولنگ ٿنڊر۾ شريڪ ڪيو ويو. +29 جولاءِ 1967 ۾ جڏھن ھي ليفٽيننٽ ڪمانڊر ھو تہ يو ايس ايس ٻيلي جي باھ جي مرڪز ۾ باھ لڳل جيٽ جھاز مان ٻئي پائليٽ جي مدد لاءِ نڪتو جنھن جي جھاز کي بہ باھ لڳي ھئي ان وچ ۾ ھڪ بم ڦاٽو ۽ ان جا ٽڪرا ھن جي سيني ۽ ٽنگن ۾ لڳا ۽ ذري گھٽ مري چڪو هو. +ويٽنام ۾ آمريڪي فوجي آپريشن رولنگ ٿنڊر دوران بمباري جي 23 مشن تي 26 آڪٽوبر 1967 ۾ ھنوئي مٿان بمباري دوران ھن جو A-4E اسڪاء ھاڪ جھاز کي ميزائيل سان ڪيرايو ويو. +ھن جھاز مان سيٽ سميت ٽپو (ejected) ڏنو جنھن ۾ سخت زخمي ٿي پيو جو ڌماڪي وقت ھن جون ٻئي ٻانهون ۽ ٻئي ٽنگون ڀڄي پيون ھي پيراشوٽ جي مدد سان ھڪ ڍنڍ ۾ لٿو جتان کيس ويٽ ڪانگ ٻاھر ڪڍي آيا ۽ سندس ڪلھن کي رائفل جي بٽن جي ڌڪن سان چٿي ڇڏيو ۽ کيس سنگين جو ڌڪ پڻ ھنيائون کيس گرفتار ڪري ھنوئي جي جيل ۾ بند ڪيائون. +ھن جو شروع ۾ علاج ڪرڻ کان جواب ڏنو ھئائون ۽ ھن مٿان تشدد ڪري ھن کان تفتيش ڪرڻ لڳا. +جڏهن کين معلوم ٿيو تہ ھي ھڪ آمريڪي ايڊمرل جو پٽ آھي تہ پوءِ کيس علاج مھيا ڪيو ويو ۽ کيس جنگي قيدي قرار ڏنو ويو ۽ کيس ڇھ ھفتا اسپتال۾رکيو ويو. +ھن جو 50پائونڊ(,23ڪلوگرام) وزن گھٽجي چڪو ھو. +اسپتال کان پوء ھن کي ھنوئي جي ارد گرد مختلف ڪئمپن ۾ رکيو ويو. +مارچ 1968 ۾ ھن کي قيد تنهائي ۾ رکيو ويو جتي ھن ٻہ سال گذاريا. +ھن جو قيد دوران عام اقبالي بيان بہ ڪرايو ويو جنھن لاء سندس چوڻ ھو تہ اھو مسلسل تشدد ذريعي ورتو ويو. +جتي 1973 تائين تقريبن ساڍا پنج سال جنگي قيدي ٿي رھيو آخرڪار 14 مارچ 1973 ۾ کيس آزاد ڪيو ويو. +زخمن ھن ۾ تاحيات جسماني معزوريون پيدا ڪري ڇڏيون.ھي پنھنجون ٻانھون مٿي کان مٿي نہ ڪري سگھندو ھو آزادي کان پوءِ ھي گھر پنھنجي زال سنڊي ۽ ٻسرن سان گڏ رھيو. +1981 ۾ ھن نيوي مان ڪيپٽن جي عھدي تي اچي رٽائرمينٽ ورتي ۽ ايرزونا لڏي آيو جتي سياست جو پيشو اختيار ڪيائين. +سياسي ڪيريئر. +1982 ۾ مڪين آمريڪا جي ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز جو ميمبر چونڊيو ويو ۽ ان ايوان ۾ ھن ٻہ دفعا پنھنجون خدمتون سرانجام ڏنيون. +1987 ۾ مڪين ايرزونا رياست مان سينيٽر چونڊيو ويو ۽ ٽوٽل پنج دفعا ان پوزيشن تي چونڊجندو رھيو ۽ آخري دفعو 2016 جي اليڪشن ۾ چونڊجي آيو ۽ پنھنجي 25 آگسٽ 2018 تي وفات تائين ان عھدي تي قائم رهيو. +1990 جي ڏھاڪي ۾ ھن جي ئي ڪوششن سان آمريڪا ۽ ويٽنام جا سفارتي تعلقات بحال ٿيا. +ھي عراقي جنگ کي آمريڪا جي مڪمل ڪاميابي تائين جاري رکڻ جو حامي هو. +ھي سينيٽ جي ڪامرس واري ڪميٽيءَ جو 2003 کان 2005 تائين چيئرمين رھيو. +2000 ۾ ريپبلڪن پارٽيءَ اندر پنھجي صدارتي نامينيشن لاء مھم ھلائي پر ناڪام ٿيو، پارٽي ھن جي بدران ٽيڪساس رياست جي گورنر جارج ڊبليو بش جو نالو صدارتي چونڊ لاءِ منظور ڪيو. +نيٺ 2008 ۾ ريپبلڪن پارٽي ھن کي صدارتي اميدوار طور چونڊيو پر صدارتي اليڪشن ۾ ڊيموڪريٽڪ پارٽيءَ جي اميدوار براڪ اوباما کيس 365–173 جي فرق سان شڪست ڏئي. +ھن خارجي پاليسي ۾ قدامت پسند رجحان رکندي اوباما جي سخت مخالفت ڪئي. +2015 ۾ سينيٽ جي فوجي ملازمتن واري ڪاميٽيءَ جو چيئرمين مقرر ٿيو. +2017 ۾ڪينسر جي بيماري لڳڻ جي ڪري پنھنجي وفات تائين سينيٽ کي باقاعده وقت نہ ڏئي سگھيو +وفات. +2017 ۾ مڪين دماغي ڪينسر ۾ مبتلا ٿي ويو ۽ ان بيماري جي ڪري 81 سالن جي عمر ۾ 25 آگسٽ 2018 تي وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44395.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44395.txt new file mode 100644 index 0000000..ef109ff --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44395.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +جان ٽائلر +جان ٽائلر آمريڪا جو ڏھون صدر. +1814 ۾ ھڪ سال لاء نائب صدر بہ رھيو. +آمريڪي رياست ورجينيا جو ٽيويھون گورنر بہ رھيو.جان ٽائلر ورجينيا جي مشھور سياسي گھراڻي ۾ 29 مارچ 1790 ۾ جنم ورتو. +ھي ورجينيا جي اسيمبلي جو ميمبر ٿيو ۽ بعد ۾ ورجينيا جو گورنر چونڊيو ويو.صدر ھيريسن جي وفات تي ھي آمريڪا جو پهريون نائب صدر ٿيو ۽ پوء صدر جون ذميداريون بہ اختيار ڪيائين. +1861 ۾ خانہ جنگي شروع ٿيڻ بعد ھي ڪنفيڊريٽ رياستن جي ڪانگريس ۾ چونڊجي آيو +ذاتي ۽ سياسي زندگي. +جان ٽيلر 29 مارچ 1790 ۾ پيدا ٿيو. +ھن جو پيءُ وليم ٽائلر ورجينيا جي اسيمبلي جو چار سالن تائين اسپيڪر رھيو ، پوءِ ورجينيا جو گورنر ۽ رچمنڊ جي ڊسٽرڪٽ ڪورٽ جو جج پڻ رھيو. +ھن جي ماء جو نالو ميري ميرٽ ھيو جيڪا مشھور زميندار جي ڌيء ھئي. +جان ٽائلر جڏھن ستن سالن جو ھيو تہ اڌرنگ جي جھٽڪي ۾ گذاري وئي ٻن ڀائرن ۽ پنجن ڀينرن سان گڏجي چارلس سٽي ڪائونٽي ۾ شھر کان ٻاھر گرين وي پلانٽيشن ۾ پيء جي ٻارھن سؤ ايڪڙ زمين تي ٺھيل گھر ۾ ھن جي پرورش ٿي پيءُ ٻارن جي تعليم ۽ تربيت لاءِ بھترين استاد رکيا. +ٻارھن سالن جي عمر ۾ ھي ڪاليج آف وليم اينڊ ميري ۾ داخل ٿيو جتان 1807 ۾ سترھين سالن جي عمر ۾ گريجوئيشن مڪمل ڪيائين ان بعد ھن قانون جو مطالعو ڪيو. +ھي 19 سالن جي ننڍي عمر ۾ غلطي سان وقت کان اول ورجينيا بار جو ميمبر ٿي ويو ۽ رچمنڊ شھر ۾ وڪالت شروع ڪيائين 1813 ۾ ھن چارلس سٽي لڳ ووڊ برن پلانٽيشن واري زمين خريد ڪئي ۽ 1821 تائين اتي رھيو +21 سالن جي عمر ۾ 1811 ۾ چارلس سٽي ڪائونٽي مان ورجينيا جي ھائوس آف ڊيليگيٽس جو ميمبر چونڊيو ويو جتي لاڳيتا پنج سال رھيو +1913 ۾ سندس پيءُ وفات ڪري ويو ۽ کيس ورثي ۾ پيءُ جي زمين ۽ 13 غلام ورثي ۾ مليا +آمريڪي ڪانگريس جي ريپريزنٽيٽو جان ڪلوپٽن جي وفات جي ڪري سيٽ خالي ٿي تہ ھن لاء ڪانگريس جو رستو ھموار ٿيو ۽ ورجينيا جي ڊسٽرڪٽ 23 واري تڪ مان 1816 ۾ ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪن پارٽي جو ميمبر چونڊجي ويو آمريڪا جي ڪانگريس جي 16 اسيمبلي جنھن ۾ جان ٽائلر بہ ميبر ٿي چڪو ھو ان جو وڏو مسئلو غلاميءَ وارو سوال ھيو تہ اھا جاري رھي يا نہ. +ٽائلر جو خيال ھو تہ ڪانگريس کي غلاميءَ واري معاملي ڇيڙڻ جو اختيار ناھي ھن 1820 ۾ صحت جي خرابي جي جواز سان اليڪشن ۾ بيھڻ کان پاسو ڪيو. +ان جو ھڪ سبب اھو بہ ھو تہ ڪانگريس جي ميمبرن جي پگھار ڏاڍي گھٽ ھئي جنھن مان ٻارن جي تعليم مشڪل ھئي تنھنڪري ھن ٻيھر وڪالت شروع ڪئي پر1823 ۾ ٻيھر سياست ۾ شامل ٿي ويو ۽ ورجينيا جي ھائوس آف ڊيليگيٽس جو ميمبر چونڊيو ويو +ڊسمبر 1825 ۾ ھي ورجينيا جي گورنر جو اميدوار ٿيو ۽ ھن جان فلائڊ سان مقابلو ڪري +131–81 جي فرق سان اليڪشن کٽي ويو. +1827 جي جنوري ۾ جنرل اسيمبلي کيس آمريڪي سينيٽ جي لاءِ 115۽110جي فرق سان سينيٽر طور چونڊيو.ھن 4 مارچ 1827 ۾ سينيٽ جي مدي شروع ٿيڻ سان گورنر شپ تان استعيفا ڏني 1841 ۾ ھي آمريڪا جو پھريون نائب صدر ٿيو ان وقت ملڪ جو صدر ھيريسن ھيو.ٽائلر ان نئين وگ انتظاميہ ۾ اڪثر وقت گھر۾ گذاريندو هو +ھيريسن جي موت کان پوءِ 4 مارچ 1841 ۾ صدر جي حيثيت ۾ قسم کنيو. +ٽائلر آمريڪا جو واحد صدر آھي جنھن کي سڀ کان گھڻا ٻار ھيا +سندس پھرين زال ليٽيٽيا ڪرسٽين(November 12, 1790 – September 10, 1842) مان کيس اٺ ٻار ھيا. +سيپٽمبر 1842 ۾ ليٽيٽيا جي اسٽروڪ جي ڪري موت ٿيڻ بعد ٽائلر جوليا گارڊينر (July 23, 1820 – July 10, 1889) سان شادي ڪئي جنھن مان کيس ست ٻار ڄاوا. +ٽائلر غلاميءَ کي برو سمجھندي به ان جي حق ۾ ھو ھن جي غلامن جو تعداد چاليهن تائين ٿي ويو ھو.ھن جو خيال ھيو تہ غلاميءَ جي ھجڻ يا نہ ھجڻ جو فيصلو صرف رياستون انفرادي طور تي ڪري سگھن ٿيون ۽ اھو وفاق جو اختيار ناھي تہ غلاميءَ کي منسوخ ڪري ڊسمبر1841 ۾غلامي جي خاتمي جي حامي پبلشر جوشئا ليئيوٽ مٿس الزام ھنيو تہ ٽائلر غلام عورتن مان ڪيترائي ٻار ڄڻي وڪرو ڪيا ھيا پر ان الزام جو ڪو ثبوت نہ ملي سگھيو. +خانہ جنگي ۾ ٽائلر ڪنفيڊريٽ ڪانگريس ۾ ويھندو رھيو 1862 رچمنڊ شھر جي ھوٽل جي ڪمري ۾ وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44533.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44533.txt new file mode 100644 index 0000000..bbe4695 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44533.txt @@ -0,0 +1,47 @@ +فيصل آباد +فيصل آباد ; پاڪستان جو ٽيون ۽ پنجاب جو ٻيون وڏو شھر آھي جيڪو 1977 تائين لائل پور (Lyallpur) جي نالي سان مشھور ھو پوءِ ان جو نالو شاھ فيصل جي نالي تي فيصل آباد رکيو ويو. +تفصيلي تعارف. +برٽش انڊيا جي دؤر ۾ قائم ٿيل ھي شھر پھرين شھرن مان ھڪ شھر ھو جيڪو منصوبہ بندي سان ٺاھيو ويو ھو. +ھن وقت ميٽروپولس جي حيثيت وارو ھي شھر فيصل آباد ضلعي ۽ فيصل آباد ڊويژن جو صدر مقام آهي. +فيصل آباد ضلعي جي ايراضي 5856 چورس ڪلوميٽر آهي فيصل آباد ڊولپمينٽ اٿارٽي (FDA) جي ڪنٽرول وارو علائقو 1280 چورس ڪلوميٽر آهي. +> فيصل آباد جي بيھڪ پنجاب جي وچ ۾ ھجڻ ڪري چؤطرف سموري پنجاب سان روڊن ريلوي لائين ۽ ھوائي رستن ذريعي ڳنڌيل آھي جنھن ڪري ھي شھر صنعت ۽ پيداواري ورھاست جو ھڪ وڏو مرڪز ٿي ويو آهي. +ان کي تنھن ڪري پاڪستان جو مانچسٽر چوندا آهن +پنجاب جي جي.ڊي.پي. +جو 20 سيڪڙو حصو ڏيندڙ ھن شھر جي جي.ڊي.پي. +5 بلين ڊالر آهي ھن جي پسگردائيءَ پن زراعت جو مرڪز آھي جتي جون زمينون چناب نديءَ سان سيراب ٿين ٿيون. +ڪپھ، ڪڻڪ، ڪمند، مڪئي، مختلف سبزيون ۽ ميوا ھتي ڪثرت سان پوکيا وڃن ٿا.شھر ۾ وڏا ريلوي جا انجينيئرنگ ورڪشاپ، کنڊ ۽ ڪپڙي جا ڪارخانا واقع آھن. +سپر فاسفيٽ جي پيداوار جو مرڪز آھي. +ان کان علاوه زرعي اوزارن، پني، گھ جي صنعت جو پڻ مرڪز آھي. +ھتي جي صنعت۽ واپار جي نگراني لاءِ فيصل آباد چيمبر آف ڪامرس اينڊ انڊسٽري جيڪو پاڪستان جي فيڊريشن آف چيمبر آف ڪامرس اينڊ انڊسٽري کي رپورٽ ڏيندو آهي ادارو موجود آهي. +شھر کي ھڪ وسيع ڊراء پورٽ آهي. +ھن شھر ۾ بين الاقوامي ايئرپورٽ پڻ واقع آهي. +ھن شھر جي تعليمي ادارن ۾ ايگريڪلچرل يونيورسٽي, گورنمينٽ ڪاليج يونيورسٽي، ايوب ايگريڪلچرل ريسرچ انسٽيٽيوٽ،بيڪن هائوس اسڪول، ڊويزنل پبلڪ اسڪول فيصل آباد ۽ نيشنل ٽيڪسٽائيل يونيورسٽي واقع آھن.ھتي راندين لاء اقبال اسٽيڊيم پڻ واقع آهي ۽ ان سان تعلق رکندڙ ھن شھر جي ڪرڪيٽ ٽيم جو نالو فيصل آباد وولوز (Faisalabad Wolves) آھي.ھتان جي ھاڪي ج ٽيم ۽ سنوڪر جا رانديگر ملڪ ۾ ۽ ملڪ کان ٻاهر شھرت حاصل ڪئي +فيصل آباد جي تاريخ. +فيصل آباد يونيورسٽيءَ جي تحقيق مطابق ھن شھر جي جاء تي ھڪ وسندي جي موجودگيءَ جي شھادت ارڙھين صدي عيسوي تائين ملي ٿي جڏھن ھتي ٻيلن ۾ رھندڙ قبيلن ھتي رھڻ شروع ڪيو. +انھن آبادين جو تعلق جھنگ ۽ صندلبار جي قديم ضلعن سان ھيو ۽ ان وقت اھي ضلعا شاھدرہ کان شورڪوٽ ۽ سانگلا ھل کان ٽوبہ ٽيڪ سنگھ جي وچ ۾ واقع ھيا. +پراڻو لائلپور شھر انگريزن جي دؤر ۾ جھنگ ضلعي جو تعلقو ھيو ۽ 1904 ۾ کيس ضلعي جو درجو مليو ھن شھر جو نالو پنجاب جي ليفٽننٽ گورنر سر جيمز براڊ ووڊ لائل(James Broadwood Lyall) جي لوئر پنجاب جي چناب واري وادي ۾ آبادڪاري وارين ڪوششن جي نتيجي ۾ سندس ياد ۾ رکيو ويو. +ان جو خاندان وارو نالو لائل ۽ پور ملائي لائلپور نالو ٺاھيو ويو. +لفظ پور سنسڪرت ٻوليءَ جو لفظ آهي جنھن جي معني آهي شھر. +اھڙي طرح ان نالي جي معني ھئي لائل جو شھر ستر واري ڏهاڪي ۾ پاڪستان جي حڪومت ھن شھر جو نالو سعودي عرب جي بادشاھ فيصل جي نالي تي فيصل آباد رکيو جنھن جي معني آهي فيصل جو شھر +ارڙهين صديءَ ۾ مغلن جي بادشاھت جي خاتمي جي ڪري بينگال کان پنجاب تائين صوبن جي سياسي ۽ معاشي زوال اڳتي هلي پنجاب جي بہ تقسيم جو سبب بڻيو. +سال 1880 ۾ ھڪ انگريز آفيسر پوھم ينگOIE موجوده شھر جي جاء تي باقاعده نئون شھر جوڙڻ جي تجويز پيش ڪئي جنھن جو نقشو ھن برطانيا جي جھنڊي يونين جيڪ جي نموني تي ٺاھيو نقشي مطابق شھر جي وچ ۾ گھنٽا گھر(clock tower) ھو جتان يونين جيڪ جي پٽن وانگر اٺ روڊ چؤطرف نڪرن پيا. +جنھن جي سر جيمز براڊ ووڊ لائل حمايت ڪئي اھڙي طرح لائلپور نالي سان نئين شھر جي تعمير شروع ٿي جنھن جو 1979 ۾ جنھن جو نالو فيصل آباد رکيو ويو. +سال 1892 ۾ لائلپور تعلقي جي زرعي پيداوار جي اضافي سان ھن شھر کي برٽش ريلوي نيٽورڪ سان ڳنڍڻ لاءِ وزيرآباد ۽ لائلپور وچ ۾ ريلوي لائن وڇائڻ شروع ڪئي جيڪو ڪم 1895 ۾ مڪمل ٿيو. +Construction of the rail سال 1896 ۾ لائلپور جھنگ ضلعي جي تحصيل ھو.انوقت ان ضلعي جي ٻين تحصيلن ۾ جھنگ تحصيل کانسواءِ گوجرانوالا ۽ ساھيوال جون تحصيلون بہ شامل ھيا. +1904 ۾ لائلپور تحصيل کي ضلعي جو درجو ڏئي ان ۾ لائلپور تحصيل کان علاوه سمندري ، ٽوبہ ٽيڪ سنگھ تحصيلن سان گڏوگڏ سب تحصيل جڙانوالا شامل ڪيون ويون. +جڙانوالا کي بہ جلد ئي تحصيل جو درجو ڏنو ويو. +1906 ۾ پنجاب ايگريڪلچرل ڪاليج اينڊ انسٽيٽيوٽ قائم ڪيو ويو جنھن کي بعد ۾ زرعي يونيورسٽي جو درجو ڏنو ويو ھو. +شروع ۾ شھر جي سنڀال لاء ٽائون ڪميٽي ڪم ڪندي ھئي جنھن کي 1909 ۾ ميونسپل ڪميٽي جو درجو ڏنو ويو. +ھي شھر آھستي آھستي زرعي اوزارن ۽ اناج جو مرڪز ٿي ويو. +1930واري ڏھاڪي ۾ ھتي ٽيڪسٽائيل انڊسٽري ۽ فوڊ پروسيسنگ، فلور ملن جي ننڍين صنعتن جو آغاز ٿي چڪو ھو. +پاڪستان جي قيام کان پوءِ. +آگسٽ 1947 ۾ پاڪستان ۽ ڀارت جي قيام وقت ھندوستان جي تقسيم سان گڏ پنجاب بہ تقسيم ٿي ويو.اوڀر پنجاب ڀارت ۾ ۽ اولھ پنجاب پاڪستان ۾ شامل ڪيو ويو. +1977 ۾ ھن شھر جو نالو لائلپور مٽائي فيصل آباد رکيو ويو. +1985 ۾ ھي شھر ڊويزنل صدر مقام بڻيو. +ھن نئين ڊويژن ۾ ٽي ضلعا :فيصل آباد، جھنگ ۽ ٽوبہ ٽيڪ سنگھ شامل ڪيا ويا. +1980 واري ڏھاڪي ۾ ھن شھر ۾ غيرملڪي سرمائيڪاري جو تيزي سان اضافو ٿيو ھتان جا ماڻھو ملڪ کان ٻاهر وڃڻ شروع ٿيا ۽ ٻاھرين دنيا سان باھمي تعلقات بھتر ٿيڻ جي ڪري ھتي فنڊنگ ۾ اضافو ٿيو ۽ ترقي ۾ واڌ آئي. +شھر جو سياسي ۽ انتظامي ڍانچو. +فيصل آباد کي لوڪل گورنمينٽ آرڊيننس 2001 ذريعي سٽي ڊسٽرڪٽ ۾ تبديل ڪيو ويو جنھن ۾ سٽي گورنمينٽ جا ست شعبا آھن جن ۾ زراعت، ڪميونٽي ڊولپمينٽ، تعليم، فنانس ۽ پلاننگ، صحت، ميونسيپل سروسز، ۽ ورڪس اينڊ سروسز شامل آهن.ھر شعبي جو سربراھ ايگزيڪيوٽو ڊسٽرڪٽ آفيسر ھوندو آھي. +جڏھن تہ ڊسٽرڪٽ ڪوآرڊينيشن آفيسر وري انھن سڀني انتظامي شعبن جي نگراني ڪندڙ سربراھ ھوندو آھي. +سٽي ڊسٽرڪٽ کان علاوہ اٺ تحصيل ميونسپل ايڊمنسٽريشن پڻ آهن. +سٽي ڊسٽرڪٽ ۾ 118 يونين ڪاؤنسلون آهن جن جو ڪم سماجي معاشيات سان لاڳاپيل شمارياتي معلومات محفوظ ڪرڻ پڻ آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44571.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44571.txt new file mode 100644 index 0000000..4231948 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44571.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +ساهيوال +ساھيوال پنجاب جو ھڪ مشھور شھر ۽ ساھيوال ضلعي جو صدر مقام آھي. +تفصيلي تعارف. +ھي شھر لاھور کان 180 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آهي. +شھر جي آبادي 1998 جي مردم شماري مطابق 207388 آھي. +ھي شھر پکيڙ ۾ پنجاب جو چوڏھون وڏو شھر ۽ آبادي ۾ ٻاويھون وڏو شھر آھي. +ساھيوال شروع ۾ لاھور ڪراچي ريلوي لائين تي ھڪ ننڍڙو ڳوٺ ھوندو ھو جنھن تي 1865 ۾ پنجاب جي ليفٽننٽ گورنر سر رابرٽ مونٽگومري جو نالو ڏنو ويو. +اھڙي طرح مونٽگومري شھر قائم ٿي ويو. +بعد ۾ ان کي ضلعي درجو مليو. +ھتي راجپوتن جي کرل قبيلي جي ھڪ شاخ ساھي جا ماڻھو ڪثرت سان رھندا آھن جنھن ڪري 1967 ۾ ھن مونٽگومري شھر جو نالو تبديل ڪري ساھيوال رکيو ويو.راوي ۽ ستلج جي وچ ۾ واقع ھي شھر گھاٽي آبادي وارو علائقو آھي. +ھتان جا مکيہ فصل ڪڻڪ، ڪپھ، تماڪ پٽاٽو , ڦريون ۽ تيلي ٻج آھن. +تاريخ. +ساھيوال کان 35 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي 2600 ق م جي قديم آثارن جي موجودگيءَ مان ظاھر ٿئي ٿو تہ ھي علائقو ھڙاپا دور کان وٺي آباد آھي. +علائقو ڏکڻ ايشيا جي شاھي حڪومتن جو حصو رھيو آھي ۽ انھن تي وچ ايشيا کان ايندڙ حملو ڪندڙن جو ھڪ رستو پڻ رھيو آھي.مغلن جي ڪمزورٿہڻ ڪري ھي شھر ڏکن جي ڪنٽرول ۾ آيو. +انگريزن جي دؤر ۾ ھن علائقي ۾ ثرانس راوي علائقو شامل ڪري ان کي وڌايو ويو ۽ 1852 ۾ ضلعي صدر مقام گوگيرا ۾ ڪيو ويو. +جڏھن ريلوي لائن وڇائي وئي تہ ان لڳ ھڪ ڳوٺ جو نالو مونٽگومري رکيو ويو جنھن کي 1865۾ ضلعي جو صدر مقام بڻايو ويو 1857 جي بغاوت ۾ ساھيوال جي مسلمانن بہ آزادي جي جنگ ۾ حصو ورتو ۽ اتر ستلج وٽ بغاوت ڪئي. +مئي 1857 جي پڇاڙيءَ کان پھريان دھليءَ کان نڪتل ھڪ سفارتي وفد جڏھن ھريانا ۾ ندي پار ڪري سيرسا ۽ حصار مان گذريو تہ کرل ۽ ٻين قبيلن جي حملن جي زد ۾ اچي وہو. +ضلعي جي اختياري کين منھن ڏيندي پئي آئي. +26 آگسٽ 1857 تي جيل ٽوڙڻ جي ڪوشش ڪئي وئي ء ساڳي وقت گوگيرا ۾ قيد ٿيل ليڊر آحمد خان کرل حراست مان ڀڄي ويو پر کيس وري گرفتار ڪيو ويو ۽ بعد ۾ کائنس سڪيورٽي وٺي آزاد ڪيو ويو. +16 سيپٽمبر تي بغاوت زور ورتو ۽ ڪوٽ ڪماليہ تي حملو ٿي ويو ۽ ميجر چيمبرلين (Major Chamberlain) ملتان مان ھڪ ننڍي فوجي دستي سان مدد لاءِ روانو ٿيو جنھن کي به چيچاوطني ۾ راوي وٽ گھيريو ويو. +حالات تمام خراب ٿي ويا ان وچ ۾ لاھور مان ڪرنل پاٽن (Colonel Paton) وڏي نفري سان پھچي باغين تي حملو ڪري پسپا ڪيو ۽ باغي ٻيلن ۾ ڀڄي ويا ۽ نيٺ کين شڪست ملي جنھن بعد برطانوي فوجين باغي قبيلن کي سخت سزائون ڏنيون، انھن جا ڳوٺ ڊاٿا ويا ۽ انھن جو چوپايو مال ضبط ڪيو. +پاڪستان ٺھڻ بعد 1966 ۾ ڊسٽرڪٽ ڪائونسل جي رڪن مفتي ضياء الحسن جي ڪوششن سان مونٽگومري شھر جو نالو تبديل ڪري ساھيوال رکيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44612.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44612.txt new file mode 100644 index 0000000..1b354d4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44612.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +جڀو ڍورو +جڀو ڍورو پاڪستان جي صوبي سنڌ ۾ واقع ھڪ ساحلي ڍنڍ يا ڍوري جو نالو آهي جنھن کي انگريزي ۾ لئگون چوندا آھن. +آھي ڍورا سمنڊ يا دريائن يا ڍنڍن جي ڪنارن ڀرسان پاڻيءَ جو ڪجھ حصو علحده ٿي خشڪيءَ جي وچ ۾ اچي ٺھي ويندا آھن. +جڀو وارو ڍورو سمنڊ جي پاڻيءَ مان ٺھيل ھڪ وڏو، کارو يا لوڻياٺو ۽ اونھو ڍورو (Lagoon) آھي. +1971 ۾ ايران جي شھر رامسر ۾ گڏيل قومن جي اداري جو آبي زمينن (wetlands) جي تحفظ متعلق ڪنوينشن ٿيو ھيو جنھن تحت اھم بين الاقوامي اھميت وارين آبي زمينن کي رامسر ماڳ جو نالو ڏنو ويو.مئي 2011 ۾ جڀو ڍوري کي بين الاقوامي اھميت +وارن رامسر ماڳن جي آبي لسٽ ۾ شامل ڪيو ويو. +جاگرافي. +جڀو ليگون ڪراچي جي ڏکڻ اوڀر ۾ 135 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي سجاول ضلعي جي تعلقي جاتي ۾ 50 ميٽرن جي الٽيٽيوڊ تي واقع آهي. +ان جي پکيڙ 1745 چورس ايڪڙ آهي. +ھن قدرتي پوسل واري زمين لوڻياٺي ڪنارن سان خشڪي ۾ گھيريل ڍورن سان گڏوگڏ ڌٻڻ ۽ گپ تي مشتمل ھوندي آھي. +اھڙا ماڳ ٻين ساڳين ماڳن سان به ٽائيڊل لنڪ ڪئنالن ذريعي ڳنڊيل ھوندا آھن. +اتان جي آبهوا سامونڊي ھوندي آھي ۽ اتي سانوڻ جون برساتون (monsoon) ھر سال جون جي مھيني ۾ شروع ٿينديون آهن +جھنگلي جيوت. +ھي ماڳ پاڻي وارن پکين جي گھر آھي تقريبن 60000 کان ھڪ لک تائين مندائتا پکي (migratory birds) ھر سال اتي ايندا آهن. +پاڪستان جي زولاجيڪل سروي ڊپارٽمينٽ جي مطابق 1997 م ڪيل اٽڪل سروي ۾ 40 کان 50 ھزار آمريڪي فلمنڱگو(American flamingo) ۽ ننڍڙن جنتي پکين (Paradisaea minor) جي موجوگي رڪارڊ ڪئي وئي جيڪا پاڪستان ۾ انھن پکين جو سڀ کان وڏو ميڙ ھيو +ڍوري جي چوڌاري مٿاھين پاسي تمر (Tamarix) جا ٻوٽا آهن ۽ ھيٺاھون پاسو تازي پاڻيء جي ملڻ ڪري ڊڀ (Typha) جي ٻوٽن سان ڍڪيل رھندو آھي. +جيڪڏهن ڍورو اونھو ھوندو آھي تہ ساوڪ نالي ماتر ھوندي آھي +ماحولياتي حفاظت. +جڀو ڍوري واري علائقي ۾ چوڌاري مقامي ماڻهن جون زمينون آھن جن جي آمدني جو اھم ذريعو مڇيءَ جو شڪار ۽ مال پالڻ آھي. +سياري ۾ وڏي پيماني تي غيرقانوني شڪار ٿيندو آهي جنھن مندائتن پکين ۽ حيواني جيوت (fauna) کي گھٽائي ڇڏيو آهي. +ٽائيڊل لنڪ ڪينال جي ٺھڻ ۽ وڌندڙ زرعي ۽ صنعتي گدلاڻ ، ۽ کاري پاڻيءَ جي داخل ٿيڻ جي ڪري تازي پاڻيء واري ساوڪ گھٽجي وئي آهي.ھي ماڳ کي ماحولياتي قانون يا ان ماڳ کي بچائڻ واري موحولياتي تحريڪ ذريعي اڃان تائين ڪوبہ تحفظ نہ مليو آھي.رڳو زولاجيڪل سروي ڊپارٽمينٽ پاڪستان ۽ نيشنل انسٽيٽيوٽ آف اوشنوگرافي طرفان ڪجھ ريسرچ پراجيڪٽ تحت علائقي جي حيواني جيوت ۽ ٻوٽن جو مطالعاتي جائزو ورتو ويو آهي. +ICNU جو ڪوسٽل ايڪوسسٽم يونٽ، سنڌ وائلڊ لائيف ڊپارٽمينٽ ۽ سنڌ اينوائرنمينٽ پروٽيڪشن ايجنسي طرفان مقامي سطح تي اھڙي سجاڳي ۽ ماحولياتي تحفظ بابت سرگرميون ڪيون وينديون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44642.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44642.txt new file mode 100644 index 0000000..1dd5bd2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44642.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +شيخوپوره +شيخوپوره پاڪستان جي صوبي پنجاب جي ضلعي شیخوپورہ جو صدر مقام ۔ ھن شھر جو بنیاد مغل بادشاھ جھانگير 1607 ۾ رکيو. +ھي شھر آبادي ۾ پاڪستان جو 16 وڏو شھر آھي. +ھي شھر صنعت جو مرڪز آھي ۽ لاھور جو سيٽلائيٽ ٽائون آھي جو کائنس اتر اوڀر پاسي 40 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آهي. +نالي جي معني ۽ پس منظر. +ھن شھر جتي واقع آهي ان جو علائقي جو اصل نالو ويرڪ ڳڙھ يا ويرڪ فورٽ ھيو ۽ اتي جٽ قبيلي جا ماڻهو رھندا ھيا. +1607 ۾ جھانگير ھن شھر جو بنياد رکي کيس پنھنجو نالو ڏئي جھانگير آباد رکيو ھو ۽ ھن پاڻ اھڙو ذڪر پنھنجي سوانح تزڪ جھانگيري ۾ پڻ ڪيو ھيو.جھانگير جو ننڍپڻ جو +پنھنجي ماء جو ڏنل پيار وارو نالو شيخو ھيو. +ماڻھن بعد ۾ ھن شھر کي شيخوپورہ سڏڻ شروع ڪيو جنھن جي معنيَ آهي شيخو جو شھر. +تاريخ. +جھانگير ھڪ پراڻي شھر جانديالا شير خان جي ڀرسان ھن شھر جو بنياد وڌو. +ان وقت جانديالا شير خان مغل سلطنت ۾ ھڪ اھم صوبائي شھر ھيو He also erected the nearby +ھرن مينار ھتان جو ھڪ اھم ماڳ آھي جيڪو جھانگير بادشاھ پنھنجي پالتو ھرڻ مانسي راج جي مرڻ تي ان جي ياد ۾ ٺھرايو ھو ان وقت اھا جاء مغل بادشاھ جي شاھي شڪارگاھ ھوندي ھئي. +مغل سلطنت ڪمزور ٿيڻ بعد ھي شھر ڀٽي قبيلي جي ماڻھن جي ڪنٽرول م آيو.ان وقت ڌاڙيلن ۽ سکن ھن شھر تي حملا ڪرڻ شروع ڪيا ۽ علائقن تي قبضا ڪيا. +1797 ۾ دراني خاندان جي افغاني بادشاھ زمان شاھ دراني لاھور فتح ڪرڻ واري مھم دوران ھن شھر ۽ ان جي قلعي تي مختصر وقت لاءِ قبضو ڪيو هو. +ان کان پوءِ شھر جي قلعي تي ھڪ سک ڌاڙيل اندر سنگھ قبضو ڪيو ۽ لھنا سنگھ مجيٿيا جي فوج شھر تي قابض ٿي وئي اھڙي طرح شھر سک حاڪم سڪرچاڪيا مثل جي حڪومت ۾ لھنا سنگھ جي قيادت سميت شامل ٿي ويو. +رنجيت سنگھ طاقت جي استعمال سان ڀٽي قبيلن کي نيڪال ڪري پنڊي ڀاٽيان ۽ جلال پور طرف ڌڪي ڇڏيو. +1808 ۾ ھي شھر رنجيت سنگهه جي ڪنٽرول ۾ آيو ۽ 1847 تائين سکن جي حاڪميت ۾ رھيو پر پوءِ ھي شھر برٽش انڊيا جي ڪنٽرول ۾ آيو.انگريزن سکن جي آخري راڻي جند ڪئور کي گرفتار ڪري شيخوپوره واري قلعي ۾ 1848 تائين ڏھ مھينا قيد ۾ رکيو آخرڪار کيس جلاوطن ڪري ملڪ بدر ڪري ڇڏيو. +برٽش انتظاميہ ۾ ڀٽين کي سکن ھٿان ڦريل زمينون واپس ڏنيون ويون. +درياء راوي ۽ درياءَ چناب وچ واري سموري ايراضي کي گڏائي تمام وڏو ضلعو ٺاھيو ويو جنھن جو صدر مقام شيخوپوره شھر کي ڪيو ويو جيڪو ضلعو +ان صورت ۾ 1851 تائين قائم رھيو پوء ان جي ضلعي حيثيت ختم ٿي وئي. +1919 ۾ ھن شھر کي ضلعي جو درجو ڏنو ويو ۽ ايم ايم ايل ڪيري ھن ضلعي جو پھريون ايڊمنسٽريٽر ٿيو. +پاڪستان ٺھڻ وقت شيخوپوره ۾ سک آبادي ضلعي آباديءَ جو 19 سيڪڙو ھئي ۽ اقليت ھجڻ جي باوجود انھن جو مطالبو ھو ته سرحد واري ڪميشن ھن شھر کي نانڪانا صاحب سميت ڀارت ۾ شامل ڪري ڇوتہ نانڪانا صاحب شھر سک مذھب جي باني گرو نانڪ جي ڄمڻ جي جاءِ ھيو. +ھن شھر ۾ وڏي پيماني تي سک مسلم فساد شروع ٿي ويا جيڪي لاھور تائين ڦھلجي ويا. +ڏک آبادي ريڊڪلف لائين ڇڪجڻ کان پھريان ڀارت ھجرت نہ ڪئي ۽ 31 آگسٽ 1947 تائين سک ھن شھر ۾ ڦاٿل رھيا ۽ ڪوبہ نڪرڻ جو بندوبست نہ ٿي سگھين. +ھن شھر ۾ سکن "سچا سودا" نالي پناھگير ڪيمپ قائم ڪئي جنھن ۾ گجرانوالا ۽ ٻين پسگردائيءَ وارن علائقن مان ھڪ لک جي لڳ ڀڳ سک پناھ وٺڻ پھتا. +16 آگسٽ کان 19 آگسٽ 1947 تائين ڏھ ھزار ماڻھو ھن شھر ۾ فساد ۾ مارجي ويا. +وڏي تعداد ۾ سک عورتن کي پنھنجي مردن ان ڪري قتل ڪيو تہ جيئن اھي مسلمانن جي ھٿ اچي جنسي تشدد جو شڪار نہ ٿي سگھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44643.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44643.txt new file mode 100644 index 0000000..b9b9bbd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44643.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +قصور +قصور يا پاڪستان جي صوبي پنجاب جو ھڪ شھر جيڪو لاھور جي ڏکڻ ۾ ڀارت جي سرحد ڀرسان واقع آهي. +ھي شھر قصور ضلعي جو صدر مقام پڻ آهي. +1525 ۾ پختون مھاجرن ھن شھر جو بنياد وڌو ھو. +ھي شھر آبادي ۾ پاڪستان جو ويھون وڏو شھر آھي. +ھي شھر مشھور صوفي شاعر بابا بلي شاھ جي مزار جي ڪري مشھور آھي. +نالي جي معني. +قصور جو لفظ عربي ٻوليءَ جو آھي جنھن جي معني جاء يا قلعو آھي. +ھندو روايتن مطابق قصور جو نالو رامائڻ واري ڪوشا جي نالي تان پيو جيڪو رام ۽ سيتا جو پٽ ھو. +تاريخ جو رڪارڊ ان ڏند ڪٿائي روايت کي رد ڪري ٿو ۽ ظاھر ڪري ٿو تہ ھن شھر جو بنياد لڳ ڀڳ 1525 ۾ ھاڻوڪي اتر اولھ پاڪستان ۽ افغانستان مان ھجرت ڪري آيل پختونن جي ڪيشگي قبيلي اتي قلعي بند وسندي قائم ڪري وڌو +شھر جي تاريخ. +سنڌو ماٿري واري تھذيب ۾ قصور ھڪ زرعي علائقو ھيو جنھن ۾ ٻيلا پڻ واقع ھيا. +1525 ۾ محمد زئي پٺاڻن جي کيشگي قبيلي وارن ھتي لڏي اچي وسندي قائم ڪئي بابر بادشاھ ھن علائقي ۾ کوڙ ننڍڙا قلعا ٺھرايا ان دؤر ۾ پنجاب جا ماڻھو صوفي بزرگن جي ڪوششن سان مسلمان ٿي مذھبي اڪثريت ٿي چڪا ھئا. +مغلن جي دؤر ۾ ھن شھر ترقي ڪئي ۽ زراعت ۽ صنعت ۾ نمايان ٿي ويو.ھڪي بلي شاھ جھڙو عظيم صوفي شاعر سترھين صديءَ ۾ پيدا ٿيو ۽ پنھنجي شاعري سان ھن شھر کي مشھور ڪري ڇڏيائين.مغلن جي زوال بعد قصور احمد شاھ دراني جي قبضي۾ آيو سکن ٻہ دفعا دراني سامراج جي قبضي مان کسي پنھنجي قبضي ۾ آندو ھڪ دفعو 1747 ۾ جاسا سنگھ اھلواليا جي قيادت ۾ ۽ ٻيو دفعو 1763 ۾ دراني جي افغانستان موٽي وڃڻ بعد. +1807 ۾ رنجيت سنگھ جي سک ايمپائر ھن شھر تي قبضو ڪيو برٽش انڊيا جي دؤر ۾ ھتي آبپاشي جا ڪئنال کوٽيا ويا جن سان قصور جي علائقي جون زمينون وڏي پيماني تي آباد ٿيون. +1908 ۾ ھتي ھندو مسلم سک فساد گوشت جي وڪري واري معاملي تي ڇڙي پيا 12اپريل 1919 تي جليانوالا باغ واري قتل عام جي رد عمل م ھن شھر ۾ فساد ڇڙي پيو جنھن ۾ سرڪاري ملڪيتن کي ساڙيو ويو جن ۾ شھر جي ريلوي اسٽيشن بہ شامل ھئي +جنھنڪري 16 اپريل 1919 ۾ مارشلا لڳائي وئي پاڪستان جي قيام بعد اقليتي ھندو ۽ سک ھتان لڏي ويا ۽ڀارت مان مسلمان ھتي اچي قصور ۾ آباد ٿيا.آزادي بعد قصور چمڙي جي تياري جو اھم مرڪز بڻجي وي ۽ چمڙي جي صنعت جو ٽيون حصو ھن شھر ۾ آھي انڊيا جي فوج 9 سيپٽمبر 1965 ۾ قصور تي حملو ڪيو. +پر پاڪ فوج شھر جو ڪاميابي سان دفاع ڪيو. +ٻارن جي لاڳاتار ريپ ۽ قتل ٿيڻ بعد جنوري ۾ ھڪ ستن سالن جي ٻارڙي زينب جي ريپ ۽ قتل ٿيڻ جي ڪري شھر م پوليس انتظاميا جي خلاف فساد شروع ٿي پيو جنھن ۾ ٻہ شھري پڻ مارجي ويا شھرين جي زبردست احتجاج پوري ملڪ مان احتجاجي تحريڪ کي جنم ڏنو ۽ حڪومت معاملي کي سنجيدگي سان وٺي جاج جي جديد طريقن جي استعمال سان زينب جي قاتل جي گرفتاري ڪرائي جنھن کي دھشتگردي جي عدالت موت جي سزا ٻڌائي چڪي آهي. +جاگرافي. +قصور جي اتر ۾ لاھور ، ڏکڻ ۽ اوڀر ۾ پاڪ- ڀارت جي سرحد آھي. +ھي شھر ان سرحد جي ويجھو واقع آهي. +سرحد تي واگھا بارڊر وانگر گانڊا سنگھ والا بارڊر آھي جتي ٻنھي ملڪن جي جھنڊن لاھڻ ۽ چاڙھڻ جون تقريبون ٿينديون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44666.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44666.txt new file mode 100644 index 0000000..6734d71 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44666.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +حر مجاھد فورس +1965ع جي پاڪستان ۽ ڀارت وچ ۾ لڳل جنگ ڪشمير ۽ پنجاب جي ٻنھي پاسن کان شروع ٿي ۽ جنگ جو محاذ ڪشمير ۽ پنجاب تائين محدود ھيو. +جنگ ۾ ڪشمير ۽ پنجاب جي جنگي محاذن تي ھندوستاني فوج کي سرسي حاصل ھئي جن سيالڪوٽ سميت پاڪستان جي 450 ڪلوميٽر ايراضيء تي قبضو ڪري ورتو ھيو. +ھندوستاني فوج سنڌ راجسٿان بارڊر کي غير اھم سمجھي مدراس ريجمينٽ جي حوالي ڪيو جن کي ريگستان جي ڪا بہ خبر چار نہ ھئي. +ساڳي طرح پاڪستاني فوج سنڌ راجسٿان بارڊر پير پاڳاري جي مريدن جي حوالي ڪئي جن کي حر مجاھد فورس چوندا ھئا. +ھندوستاني فوج مدراس ريجمينٽ (Madras Regiment) کي رڳو سرحد بچائڻ جي ذميواري ڏني ھئي، پر ڪشمير ۽ پنجاب ۾ ڀارتي فوج جي فتح جون خبرون ٻڌي مدراس ريجمينٽ سنڌ تي ڪاھ ڪري ڏني. +سنڌي حرن جي جوابي ڪاھ ۾ مدراس ريجمينٽ پنھنجا حوصلا وڃائي ويٺي، ڇو تہ کين اميد ئي نہ ھئي تہ سٿڻ قميض ۾ نيم فوجي گروھ حر مجاھد سنڌ بچائي بہ سگھندا يا نہ؟ +حر مجاھد فورس (Hur Mujaahid Force) ھندوستاني سرحدن ۾ گھڙي راجسٿان جي موڻا ٻائو () تي قبضو ڪري 1600 ڪلوميٽر ايراضيء تي قبضو ڪري ورتو، جنھن ۾ وڏي فوجي ڇانوڻي ڪشنڳڙھ (Kishanggarrh) بہ ھئي. +حر مجاھدن جوڌ پور ۽ جيسلمير تي قبضي جو اعلان ڪيو، پر پاڪستاني فوج کين اڳتي وڌڻ کان روڪي ڇڏيو. +ڪشنڳڙھ جو قلعو فتح ٿيڻ کان پوءِ جنگ بنديء جو اعلان ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44678.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44678.txt new file mode 100644 index 0000000..6622d18 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44678.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +غير محفوظ جنسون +غير محفوظ جنسھڪ ڪيٽيگري يا درجي جو نالو آهي جيڪو انٽرنيشنل يونين فار ڪنزروييشن آف نيچر (ICUN) طرفان جاندارن جي جنسن جي ماحولياتي تحفظ متعلق ڪيل درجابندي ۾ شامل آھي. +ھن درجي ۾ آيل جنسن جي افزائش ۽ بقا لاء خطرو بڻيل حالات جيڪڏهن ختم نہ ٿا ڪيا وڃن ته آھي جنسون خطري ۾ اچي سگھن ٿيون، تنھن ڪري انھن کي غير محفوظ جنسون چيو ويندو آهي. +عدم تحفظ جي شروعات سڀ کان اول انھن جي رھڻ واري جاء جي تباهي يا خاتمي کي چئبو آهي. +انھن ۾ ڪي اھڙا جاندار بہ اچي وڃن ٿا جيڪي جانورن جي باغن ۾ قيد آھن انھن۾ فوجي طوطو (military macaw) پڻ شامل آهي.ھن درجي وارين جنسن کي انگريزي ۾ ولنرابل اسپيشيز ( vulnerable species) يا (VU) سنڌي ۾ غير محفوظ يا (غ.م) چئجي ٿو. +ھن وقت غير محفوظ جنسن جو تعداد 5196 جاندار ۽ 6789 ٻوٽا غير محفوظ جنسن جي فھرست ۾ شامل ٿي چڪا آهن. +جيڪڏهن 1998 سان ڀيٽ ڪجي ته ان سال جاندارن جون غير محفوظ جنسون 2815 ۽ ٻوٽن جون ترتيبوار 3222 ھيون. +ھن درجي جي جنسن خاص طور تي چوپائي مال کي محفوظ ڪرڻ جي ڪوششن ۾ انھن جا جينياتي مادا ڪڍي محفوظ ڪرڻ جو عمل پڻ شامل آهن. +ھن درجي جي چونڊ جا معيار. +انٽرنيشنل يونين فار ڪنزروييشن آف نيچر ھن درجي ۾ جنسون داخل ڪرڻ جا کوڙ معيار مقرر ڪيا آھن. +جنسي گروپ(taxon) غير محفوظ ٿيڻ جو مطلب اھو ناھي تہ اھي صفا خطري ۾ اچي ويون ھجن پر جيڪڏهن ھيٺ ڏنل پنج معيارن مطابق جيڪڏهن انھن جي نابود ٿي وڃڻ جو خدشو موجود ھجي تہ سمجھيو ويندو تہ اھي جنسي گروپ غير محفوظ آھن: +(1) آبادي ۾ لاٿ. +جيڪڏهن ان جنس جي مشاھداتي، ڪٿيل، دليلن سان حاصل ڪيل يا اندازي مطابق آبادي جو تعداد ڏھن سالن ۾ يا ٽن پيڙھين ۾، پوء ٻنھي عرصن مان جيڪو بہ ڊگھو ھجي، اڌ کان گھٽجي وڃي ان شرط سان تہ آبادي جي لاٿ جو سبب سمجھ ۾ ايندڙ ۽ ختم ٿي سگھندڙ ھجي تہ اھا جنس غير محفوظ سمجھي ويندي ھن معيار جي آزمائش ھيٺين مان ڪنھن به ھڪ سان ٿي سگھندي آهي: +(hybridisation)، ٻئي نسل مان بيماريون لڳڻ(pathogens), گدلاڻ ڪندڙ (pollutants), مقابلا ڪندڙ ۽ مفت خور جاندار (parasites) شامل آهن. +6.ٻئي ڏھاڪي ۾ ڏھن سالن اندر يا ٽن پيڙهين ۾ ، پوءِ جيڪو عرصو وڏو ھجي، جيڪڏهن ان جنس جي آبادي يا تعداد ۾ ويھ سيڪڙو لاٿ اچي ۽ ان جو مٿين 1 کان 5 تائين ڏنل سببن مان ڪو ھڪ سبب ظاھر ٿئي يا اندازي ۾ اچي. +(2) اثر جو دائرو. +جيڪڏهن جنسي گروپ جي وجود جو دائرو 20000 ھزار چورس ڪلوميٽرن جي علائقي کان گھٽ ھجي. +يا ان جي رھائش جو علائقو 2000 ھزار چورس ڪلوميٽرن کان گھٽ ھجي ۽ آھي ٻئي اندازا ھيٺ ڏنلن مان ڪي بہ ٻہ شرط ظاھر ڪن تہ سمجھيو ويندو تہ جنس غير محفوظ آھي: +(3) جنس جي بالغ جاندارن ۾ ڪمي. +جنسي گروپ جي آبادي جي اندازي جو تعداد گھٽجي يا ته 10000 ھزار بالغن جي اندر تي پھچي يا وري: +(4) آبادي جو مختصر ٿيڻ. +آبادي تمام گھٽجي وڃي يا ھيٺ ڏنل صورتن ۾ محدود ٿي وڃي: +(5) مقداري تجزيو. +مقداري تجزيي وسيلي ھڪ صدي جي عرصي دوران ان جنس جي جھنگلي جيوت جو گھٽ ۾ گھٽ 10 سيڪڙو نابود ٿي وڃڻ جو امڪان ظاھر ٿئي +جاندارن جي غير محفوظ جنسن جي مثالن ۾ جابلو زيبرا، ڪاري تاجدار ڪونج، نيري ڪونج، نيوزيلينڊ جو ڳاڙھو ناسي۽ ساون پرن وارو طوطو جنھن جو نالو آھي ڪيئا (Kea) , ھندوستاني چوپائي مال جو ھڪ جھنگلي قسم نالي گائو(Gaur), واڱڻائي طوطو نالي ھائئسنٿ ميڪا(hyacinth macaw) شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44864.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44864.txt new file mode 100644 index 0000000..04887f4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44864.txt @@ -0,0 +1,240 @@ +عرب اسرائيل جنگ 1948 +عرب اسرائيل جنگ 1948 جنھن کي اسرائيل ۾ جنگ آزادي سڏيندا آهن، اسرائيل جي نالي نئين قائم ٿيل رياست ۽ عرب ملڪن جي فوجي اتحاد جي وچ ۾ لڳل جنگ جو نالو آهي، جيڪا برطانيه جي ٻي مھاڀاري جنگ کانپوءِ نگراني ۾ آيل برطانوي فلسطين جي علائقي تي ڪنٽرول حاصل ڪرڻ لاءِ لڳي ھئي. +ھن جنگ کي "پھرين عرب اسرائيل جنگ" بہ چوندا آھن. +1917ع ۾ بالفور واري اعلان ۽ 1920ع ۾ برطانوي مينڊيٽ واري فلسطين جي قيام کان پوءِ يھودين ۽ عربن وچ ۾ ھلندڙ دٻاءُ واري حالت، تڪرار جي صورت اختيار ڪئي. +1936ع کان 1939ع جي وچ تائين ھلندڙ مخالفت، فلسطين ۾ عرب انقلاب کي جنم ڏنو ۽ وري 1944ع کان 1947ع تائي ھلندڙ يھودين جي مخالفت وري يھودي بغاوت کي جنم ڏنو. +انھن ٻنھي دٻاءُ وارين حالتن 1947ع ۽ 1948ع ۾ گھرو ويڙھ کي جنم ڏنو، خاص طور تي 29 نومبر 1947ع تي گڏيل قومن جي مينڊيٽ واري فلسطين جي ٽن حصن ۾ ورھائڻ جي اعلان بعد؛ جنھن تحت ھڪ حصو عربن جي رياست، ٻيون حصو يھودين جي رياست ۽ ٽيون حصو بين الاقوامي علائقو جنھن ۾ بيت المقدس ۽ بيت الحم جا شھر شامل ھيا. +15 مئي 1948ع تي فلسطين جي گھرو ويڙھ اسرائيل ۽ عرب ملڪن وچ ۾ تڪرار جي صورت اختيار ڪئي ۽ اسرائيل جي خودمختياري جي اعلان کانپوءِ مصر، اردن، شام ۽ عراق جون فوجون فلسطين ۾ داخل ٿي ويون. +انھن مان اردن 2 مئي تي يھودي سفارتڪارن سان ڳالھيون ڪري جنگ کان پاسو ڪرڻ جو واعدو ڪيو ھو. +جنگ جي نتيجي ۾ اسرائيل گڏيل قومن جي جنرل اسيمبلي جي قرارداد نمبر 181 موجب فلسطين جي تقسيم جي منصوبي تحت کيس مليل علائقي کان سواءِ فلسطيني رياست جي بہ 60 سيڪڙو حصي تي قابض ٿي ويو. +ان 60 سيڪڙو عرب علائقي ۾ جافا، لڊا،رملا، گليلي ۽ نيگيو جا ڪجھ علائقا شامل ھيا. +باقي 40 سيڪڙو فلسطين جا علائقا جن ۾ بيت المقدس کان تل ابيب روڊ جو وڏو حصو، اولھ بيت المقدس ۽ اولهندي ڪناري جا ڪجھ علائقا ٽرانس جارڊن يا اردن جي قبضي ۾ آيا، جيڪي اردن پنھجي ملڪ م ملائي ڇڏيا. +غزہ جي پٽي تي مصر جو قبضو ٿي ويو. +پھرين ڊسمبر 1948 ۾ تي جيروڪو ڪانفرنس ۾ 2000 فلسطيني وفدن فلسطين ۽ ٽرانس جارڊن جي انضمام جو مطالبو ڪري عرب اتحاد طرف قدم وڌايو. +پر فلسطيني عربن جي رياست قائم نہ ٿي سگھي. +تڪرار علائقي جي اندر نسلي مردم شماري جي تبديلي آڻي ڇڏي. +جنگ بعد اٽڪل ست لک فلسطينين کي بي گھر ڪري اسرائيل جي علاقن مان تڙيو ويو. +جن کي فلسطيني پناھگير چيو ويو. +پناهگيرن سان جيڪو گذريو ان کي النقبہ جو نالو ڏنو ويو يعني تباھي. +جنگ جي خاتمي کان پوء رڳو ٽن سالن ۾ ست لک يھودي اسرائيل لڏي آيا انھن ۾ وڏو تعداد انھن جو ھو جن کي عرب ملڪن مان تڙيو ويو ھو. +جنگ جو پسمنظر. +ٻين مھاڀاري جنگ جي خاتمي بعد عرب قومون برطانوي (ليگ آف نيشنز واري) مينڊيٽ وارن علائقن ۾ اڀرڻ لڳيون. +ٽرانس جارڊن وارو علائقي ۾ عربن جي ھاشمي خاندان جي عبدالله اول 1946ع ۾ ٽرانس جارڊن برطانيا کان آزاد ڪرايو ۽ 1949ع ۾ ان ملڪ جو نالو تبديل ڪري اردن رکيو. +آزادي کان پوءِ بہ شاھ عبدالله برطانيا جي زبردست اثر ھيٺ ھيو. +مصر بہ 1922ع ۾ آزاد ٿيو ۽ اتي قائم ٿيل بادشاھت بہ نالي ماتر خودمختيار ھئي ڇو تہ برطانيا اڃان اتي پنھجو اثر جاري رکندو پيو اچي ايستائين جو اينگلو ايجپٽن ٽريٽي، 1936 عمل ۾ آيو جنھن اتي برطانيا جي فوجي چرپر کي صرف سوئيز ڪئنال واري گيريزن تائين محدود ڪيو جيڪا بہ 1945ع تائين قائم رهي سگهي. +1943ع ۾ لبنان بہ آزاد رياست بڻجي ويو پر فرانسيسي فوج اتي پوء به 1946ع تائين رھي ۽ ساڳي سال شام بہ فرانس کان آزادي ماڻي. +1945ع ۾ مصر، عراق، شام، لبنان، يمن، ٽرانس جارڊن، ۽ سعودي عرب پاڻ ۾ ملي عرب ملڪن جي وچ ۾ ويجھڙائي وارين پاليسين کي رابطن ھيٺ رکڻ خاطر عرب ليگ ٺاھي، ۽ ھڪٻئي جي دفاع لاءِ معاھدي تي صحيحون پڻ ڪيون. +انھن مان سعودي عرب، مصر ۽ شام کي انديشو ھيو تہ ٽرانس جارڊن فلسطين کي مڪمل يا جزوي طور تي پنھنجي ملڪ ۾ ملائي ڇڏيندو ۽ ان سرزمين وسيلي شام ، لبنان ۽ حجاز تي حملي ڪرڻ يا انھن ملڪن کي ڪمزور ڪرڻ جي قابل ٿي سگھندو. +29 نومبر 1947 تي گڏيل قومن جي جنرل اسيمبلي قرارداد پاس ڪري فلسطين کي ٽن حصن ۾ ورھائڻ جي تجويز منظور ڪئي. +ان قرارداد جي يھودين آجيان ڪئي پر عرب ان تي ناراض ٿي پيا. +فلسطين ۾ پرتشدد مظاهرا شروع ٿي ويا، جيڪي وڌي 1947 ۾ وڏي پيماني تي گھرو جنگ جي صورت اختيار ڪري ويا. +جنوري کان پوءِ عرب لبريشن آرمي جون سرگرميون وڌي ويون ۽ انھن گليلي ۽ سماريا ۾ پنھنجي طاقت کي وڌايو. +عبدالقادر الحسيني سوين مجاھدن جي لشڪر سان مصر کان آيو ۽ فلسطين ۾ ڪجھ ھزار نوان مددگار ڀرتي ڪيا ۽ بيت المقدس ۾ ھڪ لک يھودين جو گھيرو ڪيو. +ان کي روڪڻ لاءِ يھودي اختيارين ھڪ سئو کن جنگي گاڏين جو قافلو روانو ڪيو. +الحسيني جي مجاھدن ھگانا جي ان قافلي کي تباھ ڪري ڇڏيو ۽ يھودين جو گھيرو تنگ ڪيو، سوين ھگانا جا ھٿياربند جيڪي گھيري اندر يھودين کي رسد پھچائڻ جي ڪوشش ڪن پيا، سي مارجي ويا. +حالات ڏاڍا خراب ٿي ويا ھئا پر يھودي آبادي قبضو ڇڏڻ لاء تيار نہ ھئي. +عرب آبادي بہ ان گھرو ويڙھ ۾ غير محفوظ ٿي وئي هئي. +ھائفا، جافا ۽ بيت المقدس مان ۽ يھودين جي اڪثريت وارن علائقن مان وچولي ۽ مٿئين طبقن سان تعلق رکندڙ لڳ ڀڳ ھڪ لک عرب لڏي ٻين علائقن يا اوڀر وارن ملڪن ڏانھن ھليا ويا. +اتي حالتون بگڙي وڃڻ ڪري آمريڪا فلسطين جي تقسيم واري تجويز تان ھٿ کڻي ويو ۽ عرب ليگ جي حوصلا افزائي ڪئي تہ جيئن عرب سمجھن تہ عرب لبريشن آرمي جي اضافي سان تقسيم جي تجويز جو خاتمو اچي ويندو. +ٻئي طرف برطانيا 7 فبروري 1948 تي فلسطين جي عرب علائقن کي ٽرانس جارڊن ۾ ضم ڪرڻ جي حمايت جو فيصلو ڪيو. +يھودين ۾ به ان خيال زور ورتو ته سندن شڪست جو سبب انھن جي ڪمزوري نہ پر چپ ڪري ويھي ڏسڻ واري پاليسي ھئي ان ڪري ڊيوڊ بين گوريان ھگانا جي نئين سر تنظيم سازي ڪئي ۽ فوج ۾ جبري ڀرتي کي لازمي بڻائي ڇڏيو. +ان ھر يھودي مرد ۽ عورت جي فوجي تربيت کي لازمي ڪري ڇڏيو. +گولڊا ميئر آمريڪا مان ھمدردن مان فنڊ گڏ ڪري موڪليو ۽ جوزف اسٽالن جي صيھوني مقصد جي حمايت جي فيصلي سان يھودين جا نمائندا اوڀر ۾ ھٿيارن جا اھم معاھدا ڪرڻ جي قابل ٿي ويا ۽ ھگانا جي ايجنٽن ٻي جنگ عظيم جو بچيل مرمت ٿيل جنگي سامان حاصل ڪري پنھنجي فوج جي سامان ۽ ان جي چرپر يا لاسجسٽڪ کي بھتر بڻايو. +آپريشن بليڪ ذريعي ھٿيارن جي مارچ جي مھيني تائين منتقلي ڪئي وئي. +بين گوريان ايگئيل آدين تي اھا ذميداري رکي تہ جيئن ئي برطانيا علائقو خالي ڪري تہ ھي فلسطيني عربن تي حملو شروع ڪري ڇڏي. +ان منصوبي جو نالو ڊاليٽ پلان (Plan Dalet) ھيو جيڪو مارچ ۾ جوڙيو ويو ۽ اپريل ۾ ان تي عملدرآمد ڪرڻو ھو. +ھڪ ٻيو منصوبو آپريشن نيچشن جو ھو جنھن تحت الحسيني طرفان ڪيل جيروسلم جو گھيرو ختم ڪرڻو ھو، پندرهن سؤ فوجي ھگانا جي گيواٽي برگيڊ ۽ پالماخ جي ھئرل برگيڊ حملا شروع ڪري جيروسلم طرف ويندڙ رستو 5 اپريل کان 20 اپريل تائين صاف ڪري ڇڏيو. +ٻئي مسلمان ۽ يھودي جيروسلم جي بين الاقواميت جي خلاف ھئا. +يھودي منصوبي بنديءَ سان شھر تي قبضو ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويا. +شھر عربن جي گھيري کان آزاد ٿي ھگانا جي قبضي ۾ اچي ويو. +ڪاروائي ڪامياب وئي ۽ آخري ٻن مھينن ۾ ڪافي کاڌ خوراڪ ٽرڪن وسيلي جيروسلم جي يھودين ۾ ورھائڻ لاء منتقل ڪئي وئي. +الحسيني مارجي ويو. +ھگانا جي ان آپريشن ۾ ارگون ۽ ليھي گروپن گڏجي فلسطين عربن جو تمام وڏو قتل عام ڪيو جيڪو تاريخ م ديرياسين قتلام جي نالي سان مشھور آھي جنھن جي وڏي پيماني تي مذمت ٿي. +ان جي نتيجي ۾ وڏي پيماني تي فلسطيني عرب ھن ڌرتيءَ تان لڏڻ تي مجبور ٿي پيا. +ٻئي طرف عرب لبريشن آرمي جي ھلندڙ آپريشن ناڪام ٿي ويو. +۽ گڏوگڏ دروز عرب انھن سان غداري ڪري يھودين سان ملي ويا. +ان ويڙھ دوران برطانيا پنھنجي فوج علائقي مان ڪڍي ويو، اھڙي حالتن عرب ملڪن کي مداخلت تي مجبور ڪيو پر انھن جي تياري ٿيل نہ ھئي ۽ آھي مناسب فوج نہ موڪلي سگھيا جيڪا بازي کي ڦيرائي سگھي ھا. +عربن جي اڪثريت ٽرانس جارڊن جي شاھ عبدالله اول طرف ڏسي رھي ھئي پر ھو پڻ نہ پيو چاهي تہ فلسطين جي آزاد عرب رياست ٺھي ڇوتہ ھو ان علائقي جي اردن ۾ انضمام چاھي پيو. +ھي ٻٽي راند کيڏي رھيو ھو ھڪ طرف يھودين جي اختيارين سان ڳالھيون ٻوليون ڪري رھيو ھو ۽ ٻئي طرف عرب ليگ ۾ بہ ويٺو هو. +حملي جي لاء ھگانا ڪاميابي سان ڪاروايون ڪيون جن ۾ آپريشن يفتاھ پن شامل آھي.۽ آپريشن بين امي جنھن ذريعي گليلي ۾ پنھنجي قبضي کي مضبوط بڻايو، ۽ آپريشن ڪلشون جنھن جيروسلم جي ٻاھران گڏيل محاذ جوڙيو. +شاھ عبدالله اول ۽ گولڊا ميئر جي وچ ۾ بي سود ڳالهين ٻولين جي نتيجي بعد 13 مئي تي ڪفار ايتزيئون قتل عام([Kfar Etzion massacre) ٿيو جنھن عرب ليڊرن کي محسوس ڪرايو تہ جيروسلم واري جنگ بي رحم ٿيندي. +14 مئي 1948 تي بين گوريان اسرائيل جي رياست جي قيام جو اعلان ڪري ڇڏيو جنھن تي عرب ملڪن مداخلت ڪئي اھڙي طرح گھرو ويڙھ ھلندي ھن پھرين عرب اسرائيل جنگ جي شروعات ٿي وئي. +جنگ جي تياري. +سيپٽمبر 1947 ۾ ھگانا وٽ 10489 رائفلون، 702 لائيٽ مشين گنون، 2666 سب مشين گنون، 186 ميڊيم مشين گنون، 672 ٻہ انچي مارٽر ۽ 92 ٽي انچي مارٽر 76 mm وارا موجود ھيا. +ع1946 ۾ بين گوريان طئي ڪيو تي يھودين کي نہ صرف فلسطيني عربن پر عرب ملڪن سان بہ بچاء لاءِ لڙائي ڪرڻي پوندي ان ڪري کين ڳورن ھٿيارن جي اشد ضرورت ھئي.جنھنڪري ھن يورپ مان ھٿيارن حاصل ڪرڻ لاءِ مھم ھلائي ۽ پھرين چند مهينن ۾ ئي ھي ھٿيارن جو گھڻو تعداد حاصل ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو +يھودين مخفي طرح تي ڳورا ھٿيار بہ گڏ ڪري ورتا. +يھودين ايجنٽن ٽي بوئنگ بي-17 فلائنگ فورٽريس بمبار جھاز آمريڪا کان خريد ڪري ورتا، ان کان علاوه ڪجھ ڪيورٽس سي-46 ڪمانڊو ٽرانسپورٽ جھاز ۽ ھڪ ڊزن ھاف ٽريڪس پن خريد ڪيا. +انجم جھازن کي نئين سر رنڱي زرعي سامان جو روپ ڏنو ويو. +اولھ يورپ ۾ ھگانا جي ايجنٽن پنجاھ 65 mm فرينچ مائونٽين گنون، ٻارھن 120mm مارٽر، 10 ايڇ-35 ھلڪيون ٽئنڪون ۽ وڏي تعداد ۾ ھاف ٽريڪس گڏ ڪيا. +مئي جي اڌ تائين يھودين چيڪو سلاواڪيا کان 25 ايويا ايس 199 ويڙھاڪ جھاز، 200 ھيوي مشين گنون، 5021 لائيٽ مشين گنون، 24500 رائفلون ۽ پنچ ڪروڙ ويھ لک گوليون خريد ڪيون. +ھوائي جھازن رستي ھٿيارن جي سمگلنگ غير يھودي آمريڪي ھوابازن جي مدد سان ڪئي وئي جن يھودين کي ھوابازي جي تربيت ڏني. +يھودين ھٿيارن جي پيدوار ۾ بہ اڳڀرائي ڪئي. +آڪٽوبر 1947 کان جولاءِ 1948 تائين 30 لک 9mm گوليون، 150000 ملس گرنيڊ، 16000 سب مشين گنون (اسٽين گنون)، 210 ٽي انچي 76mm مارٽر ٺاھيا. +ان کانسواءِ ڪجھ ڊيوڊڪا مارٽر پڻ پيداوار ۾ شامل ھيا جيڪي مقامي طور تي ڊزائين ڪري ٺاھيا ويا هئا. +نومبر 1947ع ۾ ھگانا ھڪ خفيہ نيم فوجي طاقت ھئي جيڪا 1920 جي جافا واري فسادن کان وٺي بي حد منظم طاقت ھئي ان جي ھڪ موبائل فورس ھش جي نالي سان ھئي جنھن ۾ 2000 ڪل وقتي ويڙھاڪ ھيا جن ۾ مرد ۽ عورتون شامل ھيون ۽ ان جا 10000 ويڙھاڪ محفوظ فورس ۾ شامل ھئا جن ۾ ويڙھاڪ جي عمر 18 کان 25 سال ھئي. +ھڪ ايئليٽ ،(elite) يونٽ يا چونڏيل گروپ، پلماخ ۾ وري 2100 ويڙھاڪ ۽ ھڪ ھزار محفوظ فورس جا جوان ھيا. +يھودين جي جملي فوجي طاقت 35000 ھزار جوان ھئي جن ۾ 15000 کان 18000 تائين ويڙھاڪ ۽ ٿلھي ليکي 20000 تائين گيريزن فورس ھئي انھن م ھزارن ۾ اھڙا ھيا جن ٻين جنگ عظيم ۾ برٽش آرمي ۾ ملازمت ڪري چڪا ھيا. +وليد خالدي مطابق يھودين وٽ ھڪ اضافي فورس يھودي آباديءَ واري پوليس پڻ ھئي جنھن ۾ 12000 ھٿياربند شامل هئا. +Few of the units had been جيڪي ڊسمبر 1947ع تائين تربيت يافتہ ٿي چُڪا هئا. +5 ڊسمبر 1947ع تي فوجي ۾ جبري ڀرتي شروع ڪئي وئي جنھن ۾ 17 کان 25 سالن تائين سڀ مرد عورتون فوج ۾ ڀرتي ڪيا ويا اھڙي طرح 21000 جوانن جو فوج ۾ اضافو ٿيو. +جلد ئي جبري ڀرتي ۾ 26 کان 40 سالن تائين مرد عورتون بہ شامل ڪيا ويا. +ارگون نالي تنظيم جي سرگرمين کي MI5 به دھشتگردي قرار ڏنو ۽ ان تنظيم تي برطانوي سرڪار چوڪسي رکي ھئي. +مارچ 1948ع تائين يھودين جي فوجي طاقت نفري ۾ عربن کان وڌيڪَ ھئي, کين ھگانا جي نگراني ۾ 35780 ڪل وقتي ويڙھاڪ فوجي ھيا. +عربن جي مؤثر ويڙھاڪن جو تعداد 12000 تائين ھيو. +ڪن مورخن مطابق عرب ويڙھاڪ فوجين جو جملي تعداد 23500 ھيو. +اھي پنھنجي آبادي جو تمام ٿورڙو حصو ھيا انھن جي ڀيٽ ۾ يھودي ويڙھاڪن ۾ انھن جي سمورن آبادي شامل ٿي چڪي ھئي. +عرب ليگ گڏيل قومن جي اداري طرفان ڏنل فلسطين جي تقسيم جي مخالفت ڪري ڇڏي ھئي ۽ اھا اسرائيل جي قيام جي سخت مخالف ھئي. +عرب ليگ جو مطالبو ھو تہ پھرين فلسطين کي آزاد ڪيو وڃي. +1947 جي پڇاڙيءَ ۾ عرب ليگ ھڪ عراقي رٽائرڊ جنرل اسماعيل صفوت جي سربراهي ۾ ھڪ فوجي ڪاميٽي جوڙي جنھن جو مقصد يھودين خلاف فلسطيني عربن جي فتح جي امڪانن جو جائزو وٺڻ ھو. +ڪاميٽي ان نتيجي تي پھتي تہ فلسطيني عربن جي فتح جي ڪابہ اميد ڪانھي ۽ عرب ملڪن جي مداخلت تمام ضروري آھي. +پوليٽيڪل ڪاميٽيءَ تنھن ھوندي بہ ان رپورٽ جي نتيجن کي رد ڪري ڇڏيو ۽ فوجي مداخلت کان سواءِ فلسطين جي تقسيم خلاف فلسطيني ھٿياربند جدوجهد جي مدد جي سفارش ڪئي. +اپريل 1948ع جي مھيني ۾ فلسطيني عربن جي شڪست تي فلسطين مان انھن ملڪن ۾ پناه وٺڻ لاءِ ايندڙ فلسطيني عربن جي حالت تي سندن ملڪن ۾ مداخلت لاءِ عوامي دٻاءُ وڌي ويو جنھن ڪري اڳواڻن فلسطين ۾ فوج موڪلڻ جو فيصلو ڪيو. +ان فوجي مداخلت لاءِ عرب ليگ پنھنجا ھيٺ ڏنل جواز گڏيل قومن جي اداري ۾ سيڪريٽري جنرل آڏو پيش ڪيا: +برطانيا جي سفير اليڪ ڪرڪبرائڊ 1976ع ۾ پنھنجي يادگيرين ۾ سندس عرب ليگ جي جنرل سيڪريٽري عبدالرحمان حسن اعظم پاشا لاء لکيو آهي تہ فوجي مداخلت کان ھڪ ھفتو اڳ ھن ساڻس گفتگو ۾ يھودين جي فوجي طاقت جو ذڪر ڪيو، جنھن تي اعظم پاشا ھٿ کي لوڏائي جواب ڏنو ھو تہ: +"انھن جي تعداد سان ڪو فرق نہ ٿو پئي، اسان کين سمنڊ ۾ ٻوڙينداسين". +عرب ملڪن جي فلسطين ۾ فوجي مداخلت جو ھڪ مقصد فلسطيني عربن کي بلڪل تباھي کان ۽ پاڻ کي فلسطيني پناھگير جي دٻاءَ کان بچائڻو ھيو +ھن جنگ ۾ شاھ عبدالله اول جو ڪردار اھم ھيو ڇو تہ ھي پاڻ کي عرب فوج جو سپريم ڪمانڊر بڻجڻ لاءِ عرب ملڪن کي راضي ڪري اھو عھدو حاصل ڪري چڪو ھو ۽ ھن جي ٽرانس جارڊن جي فوج برطانيا جي فوجي تربيت سان منظم ٿيل ھئي.مصر جو شاھ فاروق عرب دنيا م شاھ عبدالله اول جي چيمپئن تي پنھنجي لاءِ ھڪ خطرو سمجهي رھيو ھو. +سندس اھا بہ خواھش ھئي تہ ڏکڻ فلسطين مصر جي قبضي ۾ اچي جمال عبدالناصر ٻڌايو ھو تہ مصري فوج جي پڌرائي مطابق اھو صهيوني گروپن کي سيکيت ڏيڻ لاء ھڪ فوجي آپريشن ھو. +برطانيا جو پرڏيهي کاتو ۽ سي آء اي ان خيال جا ھيا تہ جيڪڏهن عرب ملڪن مداخلت ڪئي تہ جنگ کٽي ويندا. +مارٽن وان ڪريويلڊ جي مطابق فوج جي نفري ۾ عرب ملڪن ۽ اسرائيل برابر ھيا مصري جنرلن جو خيال ھيو تہ فوجي چڙهائي ڄڻ تہ بغير رڪاوٽ سان تل ابيب تائين ٻن ھفتن جي ھڪ پريڊ ھوندي مصر، عراق ۽ شام وٽ ھوائي فوجون ھيون. +مصر ۽ شام وٽ ٽئنڪون بہ ھيون. +سڀني وٽ جديد توپخانو بہ ھيو. +جنگ. +جنگ شروع ٿيڻ بعد فرانس چيڪوسلاواڪيا مان اسرائيل جي لاءِ ھٿيار موڪلڻ لاء فرانس جي زمين استعمال ڪرڻ جي اجازت ڏئي ڇڏي، ۽ پنھنجا ٻہ ھٿيارن وارا بحري جھاز نڪاراگوا لاءِ روانا ڪيا جيڪي درحقيقت اسرائيل جي مدد لاءِ نڪتا ھيا. +چيڪوسلاواڪيا اسرائيل جي مدد لاءِ وڏي پيماني تي ھٿيار موڪليا جن ۾ ويڙھاڪ ھوائي جھاز پڻ شامل ھيا. +پھرين جنگ بندي تائين، جولائي 1948ع ۾ اسرائيل پنھنجي ھوائي فوج، بحري فوج ۽ ٽئنڪ بٽالين قائم ڪري چڪو ھو. +جنگ ۾ حصو وٺندڙ عرب رياستن جو تعداد پنج ھيو جن ۾ مصر، ٽرانس جارڊن،عراق، شام ۽ لبنان شامل ھيا جن پنھنجي عام فوج جا مھم جو دستا فلسطين ۾ موڪليا. +جنھن بعد اضافي نفري بعد ۾ سعودي عرب ۽ يمن موڪلي. +جنگ وقت انھن ملڪن جي فوجين جو تعداد لڳ ڀڳ 23500 کان 26000 ھيو جن م مصري فوجي 10000، اردني 4500، عراقي 3000، شامي 6000، عرب لبريشن آرمي جا 2000، لبناني 1000 ۽ سون جي تعداد ۾ سعودي شامل ھيا.ان کان سواءِ ھڪ ھزار فلسطيني اڳي ئي ويڙھ ۾ شامل ھيا. +جنگ کان پھريان ان جنگ ۾ شامل عرب فوج جي ٽريننگ برطانيا ۽ فرانس جي ماھرن ڪئي ھئي.ان وقت اردن جي فوج جو سربراھ ليفٽيننٽ جنرل سر جان گلب ھيو. +شام چيڪوسلاواڪيا مان عرب لبريشن آرمي لاءِ ننڍا ھٿيار خريد ڪيا پر ھگانا جي سامونڊي مداخلت ڪري انھن جي بحري رسد نہ ٿي سگھي. +ٽرانس جارڊن جي فوج عرب ليجيئن عربن ۾ سڀ کان وڌيڪَ تربيت يافتہ ھئي، جنھن جو ڪمان اڃان برطانيوي آفيسرن وٽ ھئي. +ان ۾ فوجين جو تعداد 12000 تائين ھيو جيڪي چئن انفرنٽري ريجمينٽن ۾ ورھايل ھئي جنھن وٽ 40 توپون ۽ 75 ھٿيارن واريون گاڏيون هيون جنوري 1948 تائين ان ۾ 3000 مضبوط ٽرانس جارڊن سرحدي فورس جو اڃان اضافو ٿيو. +ان وقت ان فوج ۾ خدمتون ڏيندڙ برطانيا جي آفيسرن جو تعداد 48 ھيو. +ليجن جي ڪمانڊر جنرل گلب پاشا اردني فوج کي ھيٺين چئن برگيڊن ۾ ورهايو ھيو: +عرب ليجيئن جنگ ۾ مئي 1948ع ۾ شامل ٿي پر رڳو انھن علائقن ۾ وڙھي جيڪي شاھ عبدالله اول ٽرانس جارڊن جي لاءِ محفوظ ڪرڻ چاھيا پئي. +جن ۾ اوڀر ڪنارو ۽ اوڀر جيروسلم شامل ھيا. +اپريل ۾ بيلجيم جي سوئس ڪمپني برطانيا جي ايٿوپيا واري پرڏيھي معاملن واري آفيس جي ذريعي اردن ۽ مصر سان وڏي پيماني تي ھٿيارن جو سودو ڪيو پر ان جي رسد ۾ فرانس رڪاوٽ وڌي ۽ برطانيا جي ٽرانس جارڊن طرف ويندڙ ھوائي جھازن جي اسڪواڊرن کي لھڻ جي اجازت ڏيڻ کان انڪار ڪيو ۽ بيلجيئم تي سفارتي ڌٻاءُ وڌو تہ عرب ملڪن سان ھٿيارن جا سودا منسوخ ڪري. +1948 ۾ عراق جي فوج ۾ ڪل ٻارھن برگيڊ ھيون جن ۾ جملي 21000 کن فوجي ھيا، ۽ عراقي ھوائي فوج وٽ 100 جھاز ھيا جن مان اڪثر برطانوي ھيا.شروع ۾ عراق صرف 3000 فوجي فلسطين موڪليا. +ان کان علاوه چار انفرنٽري برگيڊون، ھڪ آرمرڊ بٽالين پڻ موڪليا ۽ انھن سڀني کي اردني رھنمائي ۾ ڪم ڪرڻو ھو. +عراق جو پھريون فوجي قافلو اپريل 1948ع ۾ جنرل نورالدين محمد جي ڪمان ۾ اردن +پھتو +1948ع ۾ مصر جي فوج جو تعداد 40000 ھيو. +ان جا 80 سيڪڙو فوجي وڏي عمر ۾ اچي چڪا ھيا ۽ فوجي ملازمت جي قابل نہ رھيا ھيا ۽ انھن جو سامان جي چرپر جو نظام اھڙو نہ ھيو جو سرحدن کان ٻاهر پري تائين مڪمل رسد پھچائي سگھي. +جنگ جي شروعات وقت مصر ڏھ ھزار مھم جوءُ فوجين کي فلسطين ۾ ميجر جنرل احمد علي المواوي جي ڪمان ۾ موڪليو جيڪا پنج انفرنٽري بٽالين تي مشتمل ھئي جن مان ھڪ آرمرڊ بٽالين ۾ برطانوي ننڍيون ٽئنڪون ايم ڪي 6 ۽ مالٽڊا 2 ٽئنڪون شامل ھيون، ھڪ بٽالين ڪيو ايف 25 توپنسان مسلح ھئي، ھڪ بٽالين سڪس پائونڊر توپن سان مسلح ھئي. +ھڪ بٽالين وچولي مشين گنن سان مسلح ھئي. +مصر جي ھوائي فوج مان 30 سپر مئرين اسپٽ فائر، 4 ھاڪر ھريڪين 20 ڪروڊ بمبار جھازن ۾ تبديل ڪيل سي 47 اسڪائٽرين جنگ ۾ شامل ھيا. +شام جي فوج ٽن انفرنٽري برگيڊ ۽ ھڪ آرمرڊ برگيڊ ۾ ورھايل 12000 فوجين حصو ورتو.ان کان سواءِ شامي ھوائي فوج جي پنجاھ جھازن حصو ورتو جن مان ڏھ جديد ۽ ٻي جنگ عظيم واري جنريشن جا ھيا.فرانس شام سان ھٿيارن جي وڪري جا معاھدا صحيحين ٿيڻ باوجود معطل ڪري ڇڏيا. +لبنانجي فوج سڀ کان ننڍي ھئي جنھن جي 3500 فوجين جنگ ۾ حصو ورتو. +گيلبر مطابق جون 1947 ۾ بين گوريان جو لبنان جي مئرونائٽ واري مذھبي قيادت سان معاھدو ٿيو جنھن تحت ڪجھ ھزار پائونڊن جي عيوض لبنان پنھنجي فوج کي فلسطيني جنگ کان ٻاھر ڪڍي ڇڏيو. +پر روگن ۽ شلائم مطابق لبنان جي ھڪ ھزار فوجين فلسطين ۾ ڪاروائي لاءِ گھري آيا ھيا ۽ اتر گليلي ٽپي آيا پر يھودي ويڙھاڪن کين روڪيو ۽ پسپا ڪندي ڏکڻ لبنان تائين پوئتي ڌڪيو ايستائين جو جنگ ختم ٿي. +پھرين ۽ ٻين جنگبندي دوران مصر ۽ عراق فوجي نفري ۽ فوجي سامان ۾ اصافو ڪيو.سعودي عرب جا ڪجھ سئو فوجي جيڪي جنگ ۾ حصو وٺڻ آيا اھي مصري ڪمان ۾ وڙھيا.انھن جو تعداد جنگ دوران 1200 تائين وڌي سگھيو.پھرين جنگبندي دوران سوڊان پنھنجي باقاعده فوج جون ڇھ ڪميٽيون مصر جي ڪمان ۾ وڙھن لاءِ موڪليون يمن ۽ مراڪش بہ ننڍڙا فوجي دستا موڪليا. +15 مئي 1948 تي برطانوي مينڊيٽ جي خاتمي جي تاريخ ھئي جيڪا 14 تاريخ تي رات جو ٻارهين بجي شروع ٿيڻي ھئي تنھنڪري 14 تاريخ تي برطانيا فلسطين مان نڪري ويو. +14 مئي 1948 تي برطانوي انتظاميہ جي نڪرڻ کان چند ڪلاڪ بعد بين گوريان اسرائيلي رياست جي قيام جو اعلان ڪيو. +اسرائيل جي قيام کان ڪجھ ڪلاڪن بعد عرب ملڪن حملو شروع ڪيو. +جلد ئي يھودي آباديون حملي جي زد ۾ اچي ويون. +ھگانا جون فوجون اڳواٽ ئي نئين قائم ٿيل رياست جي اولهندي سرحد تي پھچي چڪيون ھيون. +عربن جي ان حملي جي آمريڪا، سويت يونين ۽ گڏيل قومن جي سيڪريٽري جنرل تريگ لي مذمت ڪئي ھئي پوء بہ ريپبلڪ آف چين ۽ ٻين گڏيل قومن جي رڪن ملڪن ان جي حمايت ڪئي. +شروع ۾ اھا تجويز رٿيل ھئي تہ جنگ جي شروعات ۾ شام ۽ لبنان اتر کان، عراق ۽ ٽرانس جارڊن اوڀر کان حملو ڪندي چارئي نزرٿ ۾ گڏجي پوءِ ھائفا طرف وڌندا ۽ مصري ڏکڻ کان اڳتي وڌي تل ابيب ۾ داخل ٿيندا. +11 کان 13 مئي تائين دمشق ۾ ٿيل عرب ليگ جي اجلاس دوران شاھ عبدالله اول ان تجويز کي رد ڪري نئين تجويز رکي جنھن مطابق عراق کي جيزريل وادي تي حملو ڪرڻو ھو ۽ عرب ليجيئن رملا ۽ نابلوس تي حملو ڪري ٽنھي کي ھيبرون ۾ ملڻو هو. +12 مئي 1948 تي ان منصوبي جي خفيہ ڄاڻ فراس جي جيروسلم م موجود ڪائونسليٽ جنرل يھودين کي فراهم ڪري ڇڏي.يھودي فوج جو پھريون مشن اھو ھيو تہ عرب حملي آورن کي اڳتي وڌڻ کان روڪي. +جيئن ئي برطانيا يھودين جي ھجرت تي ۽ ھٿيارن جي رسد تي پابندي کي ھٽايو تيئن اسرائيلي فوجي طاقت ۾ تيزي سان اضافو شروع ٿي ويو ۽ ھگانا پيرا ملٽري فورس مان باقاعده فوج جي شڪل اختيار ڪئي. +ليھي ۽ ارگون تنھن کان سواءِ ھيون. +26 مئي 1948 تي اسرائيل IDF اسرائيل ڊفينس فورس قائم ڪئي جنھن ذريعي ھگانا، ليوي ۽ ارگون کي ھڪ مرڪزي ڪمان ۾ رکيو ويو. +مصر ڏکڻ پاسي کان 15 مئي 1948 تي ٻن آبادين تي حملو شروع ڪيو ۽ اھو مقابلا نرم جي جنگ۽ ڪفار ڊاروم جي جنگ جي نالي سان مشھور ٿيا.ان جنگ ۾ مصر توپن، ٽئنڪن وغيره ۽ ھوائي جھازن جو استعمال ڪيو پر يھودين جي سخت مزاحمت تي ٻنھي مقابلن ۾ مصري فوج ناڪام ٿي. +19 مئي تي يادمورديچائي واري جنگ لڳي ۽ ان محاذ تي يھودي فوج مصري فوج کي پنجن ڏينھن تائين اڳتي وڌڻ نہ ڏنو. +نيٺ مصري فوج جو ھڪ ڪالم اتر طرف ساحلي پٽي ڏي غزہ طرف وڌيو ۽ ٻيو ڪالم اوڀر ڏي بيرشيبہ طرف وڌيو. +۽ نيگيو جي پاس ي گھيرو ڪيو جنھن بعد جون جي مھيني ۾ نيگبا واري جنگ لڳي اسرائيلي فوج مصري فوج کي تل ابيب طرف پيشقدمي کي روڪڻ لاءِ گيواتي برگيڊ کي مقابلي ۾ لڳايو. +اتر کان پيش قدميءَ دوران مصري فوج 28 مئي تي اسدود پل کي تباھ ڪري ڇڏيو جيڪو تل ابيب طرف وڃڻ لاء رستي ۾ ھئي جنھن جو مطلب ھيو تہ تل ابيب طرف پيشقدمي نہ ڪرڻي ھئي جنھن سان ان محاذ تي اسرائيلين کي وڙھڻ جي ضرورت نہ پئي. +جيڪڏهن اھا پيش قدمي نہ رڪجي ھا تہ تل ابيب يھودين جي ھٿن مان نڪري وڃي ھا ڇوتہ اسرائيل وٽ ان پاسي ايتري فوج نہ ھئي جو تيل ابيب جو دفاع ڪري سگھي ھا. +29 مئي کان 3جون تائين اسرائيلي فوج آپريشن پليشيٽ ذريعي مصري فوج کي روڪيو. +6 جون تي نتزانم واري جنگ لڳي. +سڀ کان وڏو مقابلو جيروسلم واري جنگ ۾ اسرائيلي فوج ۽ عرب ليجيئن وچ ۾ ٿيو. +اسرائيلي لاترون وارو قلعو خالي ڪري ڇڏيو جيڪو عرب ليجيئن جي قبضي ۾ آيو. +لاترون واري عيسائين جي خانقاھ بہ اردني فوج جي قبضي ۾ آئي اھڙي طرح اردني فوج اسرائيلي ويڙھاڪن جيروسلم جي يھودين جي وچ ۾ رابطو ٽوڙي ڇڏيو. +لاترون قلعي جي واپسي لاءِ اسرائلين حملا شروع ڪري ڏنا جن ۾ انھن جو وڏو جاني نقصان ٿيو جنھن م 585 فوجي مارجي ويا ء انھن حملن ۾ اسرائيلي جنرل مڪي مارڪوس پڻ مارجي ويو +جيروسلم جي گھيري دوران يھودين ٻئي پاسي کان ھڪ نئون رستو برما روڊ ٺاھي پنھنجو شھر جي يھودين سان رابطو بحال ڪيو. +عرب ليجيئن اسرائيلي حملن کي ناڪام بڻايو ۽ جوابي حملن ۾ بيت سوسن ۽ گيزر تي قبضو ڪيو پر سخت لڙائي کان پوءِ پالماخ جي دستن قبضو ڇڏائي ورتو. +لاترون جي قبضي سان اردني فوج يا عرب ليجيئن اسرائيلي فوج جي کاڌي ۽ پاڻي جي رسد کي روڪي ڇڏيو. +17 مئي تي شاھ عبدالله اول اردني ڪمانڊر جان بگٽ گلب(گلب پاشا) کي جيروسلم ۾ داخل ٿيڻ جو حڪم ڏنو. +عرب ليجيئن شھر تي توپن ۽ مارٽر سان وڏي گولاباري ڪئي ۽ اسرائيلين کي عربن واري علائقي ۽ پراڻي شھر کان ڌڪي ٻاھر ڪڍيو. +عرب ليجيئن حراست م آيل سوين يھودين جي قتل عام ڪرڻ لاءِ تيار عربن کان پڻ بچايو. +بيت المقدس شھر جي ڏکڻ واري پاسي رامت رشيل ۾ جنگ جاري رھي. +عرب ليجيئن ان تي پڻ قبضو ڪيو پر پوء 26 مئي تائين اسرائيلي ويڙھاڪ قبضو وٺي ويا. +23 مئي تي آمريڪا جو ڪائونسليٽ جنرل ۽ اقوام متحده جي صلح واري ڪميٽيءَ جو رڪن ٿامس سي. +واسن ويسٽ جيروسلم ۾ فائرنگ ۾ مارجي ويو. +آڪٽوبر 1948 ۾ اسرائيل ھئرل برگيڊ +کي اڳتي آڻي جيروسلم جي ڪاريڊور جو قبضو وٺڻ لاءِ آپريشن جا ھا ھار شروع ڪيو. +عراقي فوج جون ٽي برگيڊ جن ۾ ٻه پيادا ۽ ھڪ آرمرڊ اتر اردن مان درياءِ اردن پار ڪري پھتيون ۽ گيشر تي حملو ڪيو پر ڪاميابي نہ ملي سگھي. +پوءِ نابلوس، جينن ۽ تلڪارم طرف پيشقدمي ڪئي. +29 مئي تي اسرائيلين عراقي فوج تي جينن وٽ حملو ڪيو جتي ٽي ڏينھن ڇتي جنگ ھلي ۽ عراقين پنھنجي پوزيشن جو دفاع ڪيو. +پھرين جون تي ڪارميلي برگيڊ ۽ گولاني برگيڊ جينن جو قبضو عراقي فوج کان کسي ورتو پر وري کين عراقي فوج پوئتي ڌڪيو ۽ مقابلي م 34 اسرائيلي فوجي مارجي ويا ۽ 100 زخمي ٿيا +شامي فوج بہ گليلي تائين وڌي آئي پر ڪا خاطرخواه ڪاميابي حاصل نہ ڪري سگھي. +6 جون 1948ع عرب لبريشن آرمي جون ٻہ برگيڊ ۽ لبناني فوج المالڪيہ ۽ القدس تي قبضو ڪيو جنھن بعد لبنان جنگ کان ٻاھر ٿي ويو. +10 جون تي شامي فوج مشمار ھاياردين ٽپي آئي جتي اسرائيل جي اوڊيڊ برگيڊ کين روڪيو. +پوء شامي فوج پسپائي واري پوزيشن ۾ رھي. +اسرائيلي ھوابازي وارو ڪم ھڪ ھوائي سروس SA ڪري رھي ھئي جنھن جو نالو شيروت اوائر ھيو ان ايئر سروس نومبر 1947ع ۾ ڪم شروع ڪيو ھو. +مارچ 1948ع ۾ گليلي اسڪواڊرن ۽ اپريل 1948ع ۾ نيگيو اسڪواڊرن ۾ ٺاھيو ويو. +15 مئي تي ايس اي کي اسرائيلي ايئر فورس جو درجو ڏنو ويو. +15 مئي تي رايل ايجپشن ايئر فورس(REAF) جي چئن اسپٽ فائر ھوائي جھازن تل ابيب تي بمباري ڪئي ۽ اسڊي ڊوو ايئرفيلڊ جتي ڪافي اسرائيلي جھاز بيٺل ھيا جن تي بمباري ڪري اسرائيلي جھازن کي تباھ ڪيو ۽ ڪن کي نقصان پھچايو ۽ پنج اسرائيلي پڻ مارجي ويا.انھن حملن ۾ ھڪ اسپٽ فائر جھاز ڪيرايو ويو. +شروع ۾ REAF بي ڌڙڪ حملا ڪري رھي ھئي ڇوتہ ان جي بمبار جھازن کي ڀڄائڻ لاءِ اسرائيل وٽ صلاحيت نہ ھئي رڳو زمين تان انھن کي نشانو بڻايو ويندو ھيو. +جيئن جيئن تل ابيب کي وڌيڪ مؤثر ايئر ڊفينس جي صلاحيت جي منتقلي ٿيندي وئي تيئن تيئن مصري ايئر فورس جي جھازن جو نقصان وڌندو ويو ۽ اھا غير مؤثر ٿيندي وئي. +ان جا پنج جھاز برطانيا جي ايئرفورس تباھ ڪيا جڏھن انھن غلطي سان رامت ڊيوڊ ايئر بيس تي حملو ڪيو. +انھن نقصانن کان پوءِ اسرائيلي علائقن تي ھوائي حملن جي شدت گھٽجندي وئي ۽ مئي جي پڇاڙيءَ ۾ اسپٽ فائر اسڪواڊرن ۽ انھن جا بھترين پائليٽ لڳ ڀڳ ختم ٿي ويا. +چيڪوسلاواڪيا مان 25 ايويا ايس-199 بمبار جھاز پھچڻ بعد ھوائي فورس جي طاقت جو توازن جلد ئي اسرائيل جي ايئر فورس جي حق ۾ ٿي ويو ۽ جنگ ھلندي اسرائيل چيڪوسلاواڪيا کان 65 اسپٽ فائر جھاز بہ خريد ڪيا جيڪي جنگ ھلندي پھچي ويا. +اسرائيلي ايئر فورس جا ڪيترائي پائلٽ مدد ۾ ٻاھران آيل ھئا يا جنگ عظيم ۾ تجربو رکندڙ وڏي عمر وارا ھئا. +3 جون تي پھريون دفعو اسرائيلي ايئر فورس مصر جا ٻہ جھاز تباھ ڪيا جيڪي تل ابيب تي بمباري ڪرڻ آيا هئا. +پھرين جون کان اسرائيل عرب ملڪن جي شھرن تي بمباري شروع ڪري ڇڏي، ۽ شروعات امان ڪئي، جنھن تي رات جو 50 کان 110 پائونڊن جا ڪيترائي بم ڪيرايا جنھن ۾ بادشاھ جي محل کي بہ نقصان پھتو ۽ 12 شھري مري ويا، 30 زخمي ٿيا. +برطانيوي ايئر بيس تي پڻ بمباري ٿي، جنھن تي برطانيا اسرائيل کي چتاءُ ڏنو تہ جيڪڏهن ٻيھر انجي ايئربيس تي حملو ٿيو تہ اسرائيلي جھاز ڪيرايا ويندا ۽ ان جي ايئر فيلڊن تي بمباري ڪئي ويندي. +جنھن بعد اسرائيل امان تي ٻيھر ڪڏهن حملو نہ ڪيو. +اسرائيل آريش، غزہ شهر، دمشق، ۽ قاھرہ تي بہ ھوائي حملا ڪيا. +جُولاءِ 1948 تائين اسرائيل پنھنجي فوج جو تعداد 63000 تائين وڌائي ويو ھو، ۽ 1949 جي بھار جي شروعات تائين ان جو تعداد وڌي 115000 ٿي ويو. +جُولاءِ 1948 ۾ عرب فوجين جو ڪل تعداد 40000 ھيو جيڪو آڪٽوبر 1948 ۾ وڌي 55000 تائين وڌيو ۽ 1949 ۾ ٿورڙو اضافو ٿيو. +صلح دوران اسرائيلي ڊفينس فورسز جو تجويز ڪيل تقسيم تحت عربن واري علائقي جي 9 وڏن عرب شھرن ۽ 50 ڳوٺن تي قبضو ٿي چڪو ھيو جن ۾ جيروسلم، جافا، ھائفا، ايڪر، سافيد، تبريئاس، بيسن، سماخ ۽ يبنا شامل ھيا. +جنين تي اڃان قبضو ڪانہ ٿيو ھو پر اتان جا رهاڪو شھر ڇڏي ويا. +عرب فوج 14 يھودين جي آبادي وارا علائقا قبضي ۾ آندا پر انھن مان گڏيل قومن جي تجويزيل تقسيم تحت اسرائيل جي حصي واري علائقي مان صرف ھڪ علائقو مشمار ھاياردين شامل ھيو. +پھرين جنگ بندي 11 جون 1948 کان 8 جولاءِ 1948 تائين قائم رهي جيڪا گڏيل قومن جي مداخلت سان عمل ۾ آئي.انھن 28 ڏينھن ۾ ھٿيارن جي رسد تي بہ پابندي لڳائي وئي.ان وچ ۾ ٻنھي ڌرين پنھنجي قبضن کي مضبوط ڪيو ۽ جنگبندي جون خلاف ورزيون پڻ ڪيون. +جنگبندي دوران ارگون الٽالينا نالي بحري جھاز تي خانگي طور تي ھٿيار منتقل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر انھن اھي ھٿيار اسرائيلي حڪومت جي حوالي ڪرڻ کان انڪار ڪيو، جنھن تي بن گوريان طاقت استعمال ڪندي هٿيار ضبط ڪرڻ جو حڪم ڏنو پر مزاحمت ٿيڻ جي ڪري انھن سان ڳالھيون ٿيون جنھن بعد بن گوريان جي حڪم تي ان جھاز تي حملو ڪري ٻوڙيو ويو.ان واقعي ۾ ڪيترائي اسرائيلي فوجي ۽ ارگون جا ڪارڪن ھڪٻئي سان وڙھندي مارجي ويا. +جنگبندي ختم ٿيڻ بعد مصري فوج جنرل نصيب جي ڪمان ۾ 12 جُولاءِ تي نيغبا تي حملو ڪري نيغبا واري جنگ شروع ڪئي. +ٻئي ڏينھن تي اسرائيلين ٽن محاذن تي حملو ڪري ڇڏيو. +ڏهن ڏينھن تائين جنگ ھلي پوء وري گڏيل قومن جي سيڪيورٽي ڪائونسل ھڪ دفعو ٻيھر 18 جُولاءِ کان جنگبندي جو مطالبو ڪيو. +جنگ جو ٽيون مرحلو 15 آڪٽوبر 1948 کان 10 مارچ 1949 تائين ھليو. +جنگ جي ٽئين مرحلي ۾ اسرائيل عرب فوج جي نيڪالي لاءِ لاڳيتا حملا شروع ڪري ڏنا. +24 آڪٽوبر تي اسرائيل آپريشن ھائرم شروع ڪري گليلي جا سمورا مٿيان علائقا قبضي ۾ ڪيا ۽ لبناني فوج کي واپس لبنان ۾ ڌڪي ڇڏيو. +شام جي فوج تي حملا ڪري ان جي ھڪ پوري بٽالين تباھ ڪري ڇڏي. +ھڪ اندازي مطابق پنجاھ ھزار فلسطيني عربن وڃي لبنان ۾ پناھ ورتو. +مھيني جي پڇاڙي ۾ اسرائيلي فوج گليلي جي سموري علائقي تي قبضو ڪري چڪي ھئي ۽ لبنان اندر پنج ميلن تائين علائقو ليتاني ندي تائين سندن قبضي ۾ اچي ويو.۽ لبنان جا 13 ڳوٺ اسرائيل جي قبضي ۾ آيا. +10 جولاءِ تي گلب پاشا عرب ليجيئن جي دفاع لاءِ فوني وار (phony war) جي بندوبست جو حڪم ڏنو. +اسرائيل تل ابيب۽ جيروسلم جي وچ وارن علائقن راملي ۽ ليڊا کي ھٿ ڪرڻ لاءِ آپريشن ڊيني شروع ڪيو. +رملي کي ھٿ ڪرڻ لاءِ 8000 اسرائيلي فوجي شهر ٻاھران گڏ ٿيا. +اھو پھريون آپريشن ھو جنھن ۾ کوڙ برگيڊ ھڪ ئي وقت استعمال ٿيون.شھر تي انھن اتر ۽ اوڀر کان حملو ڪيو ۽ شھر مٿان بمباري بہ ڪئي وئي نيٺ 11 جولاءِ تي شھر تي قبضو ڪيو، شھر جي عرب آبادي يا تہ ھجرت ڪري وئي يا وري کين زبردستي نيڪال ڪيو ويو. +جيروسلم کي ھٿ ڪرڻ لاءِ اسرائيلي فوج آپريشن ڪيديم شروع ڪيو. +جنگ کانپوءِ. +24 فبروري 1949ع ۾ اسرائيل مصر سان الڳ جنگ بندي جو معاھدو ڪيو. +23 مارچ تي لبنان سان، 3 اپريل تي اردن سان، 20 جُولاءِ تي شام سان الڳ الڳ معاھدا ڪيا. +جنگبندي واري تقسيم ۾ اسرائيل جي قبضي ۾ برطانوي مينڊيٽ واري فلسطين جو 78 سيڪڙو حصو آيو +جنھن ۾ 8000 چورس ميل جو علائقو اچي پيو، جنھن ۾ گليلي جو سڄو علائقو، جيزريل وادي ، نيگيو جو سڄو علائقو ، اولھ جيروسلم ، اسرائيلي سامونڊي ڪنارو ۽ وچولو علائقو شامل ھيا. +اسرائيل جي فوجي طاقت جي برتري ڪري اھا صلاحيت ھئي تہ ويسٽ بينڪ کي بہ ھٿ ڪري ۽ جنگبندي جي معاھدي تي صحيح کان اول جنرل ييگال ايلن جي اھڙي تجويز ھئي پر بين گوريان راضي نہ ٿيو ھن جنگ ۾ اسرائيل جا 6373 ماڻھو مارجي ويا جن ۾ 4000 کن فوجي ھيا باقي ان جا شھري ھئا. +انھن 2000 اھي ماڻهو به ھيا جيڪي ھولوڪاسٽ ۾ بچي ويا. +ھڪ اندازي مطابق عربن جي قتل ٿيلن جو تعداد 7000 ھيو جنھن ۾ 3000 فلسطيني، 2000 مصري، 1000 اردني ۽ 1000 شامي شامل ھيا. +فلسطيني مؤرخ عارف العارف مطابق عربن جو جاني نقصان 3700 ھيو جن ۾ 1161 مصري ,0562 اردني شامل ھيا. +ھڪ ٻئي اندازي مطابق فوت ٿيل فلسطيني عربن جو تعداد 13000 ھيو جن مان 1953 وڙھندي مئا. +گھرو ويڙھ ۽ ان بعد ھن جنگ دوران ڪل ٻارھن لک فلسطيني آبادي مان 750000 فلسطيني بي گھر ۽ بي وطن ٿيا. +1951 ۾ گڏيل قومن جي مصالحتي ڪميشن جي ڏنل انگ اکرن مطابق انھن بي گھر ۽ بي وطن فلسطيني آبادي جو تعداد 711000 ھيو. +هن تعداد ۾ اھي بي گھر شامل ناھن جيڪي اڃان اسرائيل جي قبضي ۾ آيل فلسطين ۾ رھيل ھيا. +ھن فلسطيني تڪرار ۾ 400 عربن جي ڳوٺن ۽ ڏھ يھودين جي ڳوٺن جي ماڻهن ھجرت ڪئي. +ھن تڪرار کان اڳ ٿيل آدمشماري مطابق 1947 ۾ فلسطين ۾ مسلمانن جو تعداد 1143336 ھيو. +جنگ بعد اسرائيل جي قبضي۾ علائقن ۾ عربن جو تعداد 156000 ھيو جيڪي اسرائيلي شھري ٿي ويا. +بي گھر فلسطيني پناھگير عرب ملڪن جي ڪئمپن ۾ منتقل ٿي ويا. +گڏيل قومن جو ھڪ ادارو UNRWA پناھگيرن جي انساني مدد لاءِ جوڙيو جيڪو فلسطيني مھاجرن جي مدد ڪري رھيو ھو. +عرب ملڪن فلسطيني عربن کي پنھنجي شھرين جي حيثيت ڏيڻ کان انڪار ڪيو رڳو کين ڪيمپن ۾ رھڻ جي اجازت ڏني ان شرط تي تہ اھي واپس ويندا. +پناھگيري حيثيت انھن جي اولاد ۾ بہ قائم رھي. +انھن عرب ملڪن ۾ پيدا ٿيندڙ اولاد کي بہ شھريت ڏيڻ کان انڪار ڪيو ويو سواءِ اردن جي جتي فلسطيني پناھگيرن جي اولاد کي اتان جي شھريت ڏني وئي. +عرب ليگ فيصلو ڪيو ته کين شھريت ناھي ڏيڻي تہ جيئن سندن شناخت قائم رھي ۽ انھن جو وطن واپس وڃڻ جو حق محفوظ رھي سگھي.اڄ بہ 14 لک کان وڌيڪَ فلسطيني 58 تسليم ٿيل پناھگيري ڪيمپن ۾ رھن ٿا. +,۽ پنجاھ لک کان وڌيڪَ فلسطيني اسرائيل کان ٻاهر رھن ٿا. +ھن تڪرار جي ڪري اٽڪل ڏھ ھزار يھودين کي عرب علائقن مان ھجرت ڪرڻي پئي. +مئي 1948 کان 1951 جي پڇاڙيءَ تائين ست لک يھودي اسرائيل ۾ پراڻن عرب علائقن ۾ اسرائيل جي سرحدن ويجھو اچي آباد ٿيا. +ٽي لک کان وڌيڪَ يھودي وچ اوڀر ۽ اتر آفريڪا جي مختلف ملڪن کان لڏي اسرائيل ۾ آيا. +انھن ۾ 100000 عراقي ھيا. +136000 کان 250000 يورپ مان لڏي آيا جيڪي ٻي جنگ عظيم ۾ بي گھر ٿيا ھيا، ۽ جرمني، آسٽريا ۽ اٽليءَ جي ڪيمپن ۾ رھيل ھئا. +270000 کان وڌيڪ اوڀر يورپ کان لڏي آيا، جن گھڻيا رومانيا جا رهندڙ ھئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44970.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44970.txt new file mode 100644 index 0000000..2b6f44d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd44970.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ھگانا +ھگانا لفظ جي معني دفاع آھي.اھو برطانوي مينڊيٽ واري فلسطين ۾ يھودين جي ھڪ نيم فوجي تنظيم جو نالو ھو جيڪا بعد ۾ اسرائيلي ڊفينس فورسز جو مرڪز بڻجي وئي. +ھن جو بنياد ھڪ گروپ جي صورت م عثماني ترڪن جي خلافت دوران پيو +يھودين 1907 ۾ خلافت عثمانيه ۾ فلسطين اندر پنھنجي دفاع لاءِ تنظيم بار-گيورا ٺاھي. +اھو ھڪ ننڍڙو گروپ ھيو جيڪو سالياني في جي عيوض اتي ھجرت ڪري ايندڙ يھودين جي حفاظت ڪندو هو.ان گروپ جا ڪڏهن بہ سو کان وڌيڪَ رڪن نہ ٿي سگھيا.اپريل 1909 ۾ ان جو نالو بعد ۾ تبديل ڪري ھشومر رکيو ويو جنھن جي معني چوڪيدار ھئي.ھشومر 1920 ۾ برطانوي مينڊيٽ واري فلسطين ۾ بہ ڪم جاري رکيو. +1920 ۾ يھودين۽ عربن وچ ۾ نسلي فسادن کان پوءِ ضرورت پيدا ٿي تہ ھڪ ملڪي سطح تي حفاظت لاءِ يھودين جي خفيہ تنظيم ٺاھي وڃي. +اھڙي طرح جون 1921 ۾ ھگانا جو بنياد وڌو ويو. +1931 ۾ ھگانا مان ھڪ ڌڙو ڌار ٿي ويو جيڪو وڌيڪ شدت پسند ھيو جيڪو ھگانا جي قيادت جي اڳرائي کان لنوائڻ واري پاليسي تي ناراض ھيو.ان ڌڙي پنھنجو نالو نئشنل ملٽري آرگنائيزيشن (عبراني ۾:"Irgun Tsva'i-Leumi") رکيو ء ارگون يا ايٽزيل جي نالي سان مشھور ٿيو.ٻي جنگ عظيم م ھگانا پرطانيا جي مدد ڪئي. +يھودي برطانيا جي فوج ۾ ڀرتي ٿي وڙھيا. +فوج اندر پھريون دفعو علحده يھودي برگيڊ ٺاھي وئي جيڪا يھودي جھنڊي ھيٺ برطانيا لاءِ جنگ وڙھي رھي ھئي.سن م پنج ھزار فوجي ھيا جن کي پھرين اتر آفريڪا ۾ پوء سيپٽمبر 1944 ۾ اٽليءَ ۾ جنگ م لڳايو ويو.ان برگيڊ کي 1946 ۾ ختم ڪيو ويو. +ٻي جنگ عظيم دوران 30000 فلسطيني يھودي انگريزي فوج ۾ داخل ٿي نوڪري ڏني. +14 مئي 1941 تي ھگانا پلماخ نالي ھڪ نئون ويڙھاڪ گروپ ٺاھيو. +جنرل بين گوريان ھگانا کي نيم فوجي تنظيم مان ھڪ فوج جي صورت ۾ آڻڻ ۾ وڏو ڪردار ادا ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45032.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45032.txt new file mode 100644 index 0000000..bc5dd92 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45032.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +يوڪيريئوٽا +يوڪيريئوٽس اھڙن جاندارن جو نالو آھي جنھن جي جيو گھرڙي کي جھلي ۾ ويڙھيل مرڪز ھوندو آھي. +جڏھن تہ بئڪٽيريا ۽ آرڪائيا کي مرڪز ڪانہ ٿيندو آهي يوڪيريئوٽس جو تعلق دائري يوڪيريئوٽا يا يوڪيريا سان آھي. +لفظ يوڪيريئوٽا يوناني ٻوليءَ جي ٻن لفظن مان نڪتل آهي: "يو " (يوناني:εὖ) جي معني آھي چڱو يا سچو پچو؛ "ڪيريون",(يوناني:κάρυον) جنھن جي معني آهي گورو +يوڪيريئوٽڪ جاندارن جي جيو گھرڙن جا عضوا جھلين ۾ ویڙھيل ھوندا آھن. +ڪجھ ٻوٽن ۽ الجاء جي جيو گھرڙن ۾ ڪلوروپلاسٽ پڻ ھوندو آھي. +انھن جي جھليدار نظام کي اينڊو ميمبرين سڏيو ويندو آهي.گھرڙن جو مرڪز ٻٽي جھلي ۾ ويڙھيل ھوندو آھي جنھن کي نيوڪلس ميمبرين يا نيوڪلس جو لفافو بہ چوندا آھن جنھن ۾ سنھا سوراخ ھوندا آھن جن ذريعي مادا اندر داخل يا خارج ٿيندا آهن اھي بناوٽ جون خاصيتون ھڪ گھرڙيائي جاندار آرڪيئا ء بئڪٽيريا ۾ نہ ھونديون آھن. +يوڪيريئوٽس گھڻ گھرڙيائي جاندار ھوندا آھن ۽ انھن جا گھرڙا پاڻ ۾ ملي مختلف نمونن جا تاندوراٺاھيندا آھن. +جانور ۽ ٻوٽا سڀ کان وڌيڪَ سڃاتل يوڪيريئوٽس آھن. +يوڪيريئوٽس جاندارن م پيدائش جو ھڪ طريقو جنسي ميلاپ وارو ھوندو آھي جنھن کي ميئوسس جنھن ۾ ھڪ گھرڙو ورھائجي ٻن ھڪ جھڙن جينياتي بناوٽ وارن گھرڙن م تبديل ٿي ويندا آهن. +.پيدائش جو ٻيو طريقو وري جنسي ميلاپ کان سواءِ ٿيندو آهي جنھن کي مٽوسس چوندا آهن جنھن م ڊي اين اي جو پيدائشي عمل گھرڙي جي تقسيم جي ٻن ڦيرن سان چار ھیپلائڊ مونث گھرڙا پيدا ڪندا آهن جيڪي جنسي گھرڙن يا گميٽ وارو ڪم ڪندا آھن. +انھن مان ھر گميٽ کي ڪروموسومز جو ھڪ سيٽ ھوندو آھي. +دنيا جي ننڍن جاندارن جون سموريون برادريون ھن حياتياتي دائري سان تعلق رکن ٿيون. +يوڪيريئوٽا جاندارن جي شروعات 1. +6 ارب سال کان 2. +1 ارب سالن واري دؤر ۾ ٿي جنھن کي پروٽيروزائڪ دؤر جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو. +مٽوڪونڊرين سواءِ ھڪ قسم جي جملي سڀني يوڪيريئوٽا جي گھرڙن جو ھڪ ننڍڙو جزو يا عضوو آھي.رڳو ھڪ يوڪيريئوٽا، جنھن جو نالو مونوسيرڪامنائڊز آھي، اھو عضوو وڃائي ڇڏيو آهي.مٽوڪونڊريا گھرڙي اندر کنڊ کي ايڊينوسائن ٽراء فاسفيٽ ۾ تبديل ڪري يوڪيريئوٽڪ گھرڙي کي توانائي فراھم ڪندو آهي.مٽوڪونڊريا م پنھنجو الڳ قسم جو ڊي اين اي, ٿئي ٿو جيڪو بناوٽ ۾ بئڪٽيريا جي ڊي اين اي وانگر ھوندو آھي جيڪو rRNA ۽ tRNA جينز کي پنھنجي ضابطي ۾ رکندو آهي ۽ آر اين اي کي پيدا ڪندو آھي, جنھن جي مشابهت يوڪيريئوٽا جي ڀيٽ ۾ بئڪٽيريا جي آر اين اي سان وڌيڪ ھوندي آھي. +تاريخ. +يوڪيريئوٽا وارو خيال ھڪ فرينچ حياتياتي ماھر ايڊورڊ چئٽن(1883-1947) سان منصوب ڪيو ويندو آهي. +لفظ پروڪيريئوٽ ۽ يوڪيريئوٽ وري ڪيناڊا جي حياتياتي ماھر راجر اسٽينيئر ۽ آمريڪا جي ڊچ نسل واري مائڪروبائيولاجي جي ماھر سي.بي.وان نيل 1962 ۾ ٻيھر متعارف ڪرايا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45066.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45066.txt new file mode 100644 index 0000000..bebd972 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45066.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +نائديريا +نائديريا () يوڪيريئوٽا جي ڪنگڊم اينيميليا جو بڻ يا فائلم جو نالو آهي جنھن ۾ ڏھ ھزار کان مٿي جنسون آهن. +ھن فائلم جون جنسون سمنڊ يا تازي پاڻيء ۾ ملنديون آهن. +اھي زياده تر سامونڊي جاندار آھن. +ھنن جاندارن جي انفراديت ان جي نائڊوسائيٽ نالي مخصوص گھرڙن جي ڪري آھي جن جي مدد سان ھي شڪار کي پڪڙيندا آهن. +انھن جي جسمن ۾ ميسوگليا، نالي سان ھڪ بي جان جيلي جھڙو مادو لڳل هوندو آهي جيڪو ايپيٿيليم جي ٻن تھن جي وچ ۾ سينڊ وچ وانگر پيل ھوندو آھي ۽ جن جي ويڪر ھڪ گھرڙي جي قد جيتري ھوندي آھي. +انھن جي جسماني شڪل ٻن قسمن جي ٿيندي آهي: ترندڙ ميڊوسا ۽ متحرڪ سيسائيل پولپ. +ٻئي شڪليون روشن بناوٽ واريون اٿن جن م انھن جي وات جي چوڌاري سونڍون ھونديون اٿن جيڪي نائڊوسائيٽ پيدا ڪنديون آهن. +ٻنھي شڪلين م انھن جو ھڪ جسماني سوراخ ۽ کوپو ھوندو آھي جيڪي ساھ کڻڻ ۽ ھاضمي جي نظام لاءِ ڪم ايندا آهن. +ھن بڻ جا جاندار گھڻي ڀاڱي ڪالونيون ٺاھي ھڪٻئي سان چنبڙي ھڪ جسم وانگر رھندا آھن اھي ھڪ مرڪز کان بغير ھڪ ڄار نما تنتي نظام ھيٺ تنتي پيغام وصول ڪندڙ رسيپٽرن ذريعي ھڪٻئي سان رابطو قائم رکندي ڪم ڪندا آهن. +نائديريا فائلم کي چئن مکيہ درجن م ورھايو ويو آهي:سيسائيلاينٿوزوئا؛ ترندڙ سائفوزوئا؛ ڪيوبوزوئا؛ ۽ ھائڊروزوئا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45076.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45076.txt new file mode 100644 index 0000000..2fefa7c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45076.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +آسيہ ارجينٽو +آسيہ ارجينٽو جنھن جو پيدائشي نالو آريہ ماريہ وٽوريہ روسہ ارجينٽو آهي 20 سيپٽمبر 1975 ۾ روم ، اٽلي ۾ پيدا ٿي. +پاڻ اٽلي جي مشهور اداڪاره ھجڻ سان گڏ ھڪ ماڊل ، سنگر ، ڊائريڪٽر، پروڊيوسر ۽ رائيٽر پڻ آهي. +سندس پيءُ اٽلي جو فلمساز ڊاريو ارجينٽو آھي. +ھن اداڪاره ون ڊيزل جي مشھور فلم XXX (ٽرپل ايڪس) -(2002) ۾ ، فلم لينڊ اف دي ڊيڊ(2005) ۽ فلم مئري اينٽونيٽ(2006) ۾ بھترين اداڪاري جي ڪري مشھور ٿي. +2017 ۾ ھاروي ونيسٽن جڏهن مٿس جنسي زيادتي جا الزام لڳايا ويا تہ ھيء مي ٽو (Me too) نالي عورتن جي حقن جي تحريڪ جي اڳواڻ ٿي وئي. +آگسٽ 2018 ۾ مٿس الزام لڳو تہ ھن 37 سالن جي عمر ۾ 17 سالن جي اداڪار جمي بينيٽ سان جنسي زيادتي ڪئي ان الزام جي ھن ترديد ڪئي ھئي +ڪيريئر. +ھن اداڪاري جي شروعات 9 سالن جي عمر ۾ ڪئي جڏھن ھن فلم سرجيو سيٽي ۾ ھڪ ننڍڙو ڪردار ادا ڪيو ھو. +ھن 18 سالن جي عمر ۾ پنھنجي پيءُ جي فلم ٽراما (1993) ۾ ڪم ڪيو جنھن تي کيس 1994 ۾ بھترين اداڪاري جي ڪري اٽليءَ جو فلم ايوارڊ: ڊيوڊ ڊي ڊوناٽيلو مليو. +1996 ۾ سندس فلم ٽريولنگ ڪمپينئن کي گرولا ڊي اورو نالي ايوارڊ مليو.جنھن بعد انگريزي فلمن ۾ ڪم شروع ڪيائين. +2002 ۾ ٽرپل ايڪس فلم ۾ ھڪ روسي سيڪريٽ ايجنٽ جو ڪردار ادا ڪري مشھور ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45092.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45092.txt new file mode 100644 index 0000000..3285c48 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45092.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +جوليا رابرٽس جوليا فيئونا رابرٽس +(born October 28, 1967) ھڪ اداڪارہ ۽ پروڊيوسر آھي. +ھيء 1990 ۾ ھاليوڊ جي دنيا ۾ رومانٽڪ مزاحيہ فلم پريٽي وومن م سندس اداڪاري جي ڪري چمڪي وئي جنھن فلم پوري دنيا ۾ 46. +40 ڪروڙ ڊالرن جو بزنس ڪيو.ان فلم ۾ اداڪاري تي ھن جي نالي جي چونڊ اٺن ايوارڊن لاءِ ٿي جن مان ھن ٽي ايوارڊ کٽيا جن م گولڊن گلوب ايوارڊ شامل آھن. +سن 2000 م ھن جو نالو فلم "ارين بروڪووچ" ۾ بھترين اداڪاري جي ڪري اڪيڊمي ايوارڊ لاء چونڊيو ويو. +ھن جي فلمن ھڪٻئي پٺيان دنيا جي اندر رڪارڊ بزنس ڪيو جنھن ڪري ھيء 1990 واري ڏھاڪي جي ھاليوڊ جي مھانگي ترين اداڪارئن ۾ شامل ھئي. +رڳو 1995 ۾ ڊيمي مور فلم "اسٽرپ ٽيز" لاء ان سال جو سڀ کان وڌيڪَ معاوضو ساڍا ٻارھن ڪروڙ ڊالر ورتو.جوليا پرٽي وومن فلم جو معاوضو ٽي لک ڊالر ورتو ھو 2003 ۾ کيس فلم "موناليزاس سمائيل"(Mona Lisa Smile) جو اڍائي ڪروڙ ڊالر معاوضو مليو. +مختلف ميگزين سروي ۾ ھن جو شمار دنيا جي حسين ترين عورتن ۾ ٿيندو رھيو آھي +ذاتي زندگي ۽ ڪيريئر. +پاڻ 28 آڪٽوبر 1967 ۾ آمريڪي رياست جارجيا جي شھر سمرنا ۾ پيدا ٿي بيٽي ليو بريڊيمس (1934–2015) ۽ والٽر گريڊي رابرٽس(1933–1977) جي گھر پيدا ٿي. +سندس پيءُ بپٽسٽ ۽ ماء رومن ڪيٿولڪ ھئي.ھي پاڻ ننڍپڻ کان رومن ڪيٿولڪ ھئي. +ھن جو ڀاءُ ايرڪ رابرٽس، ڀيڻ ليزا رابرٽس ۽ ڀائٽي ايما رابرٽس بہ اداڪاري جي ڌنڌي سان تعلق رکندڙ ھئا.ھن جي والدين جو پيشو بہ اداڪاري ۽ ڊراما نويسي ھيو. +جڏھن جوليا ماء جي پيٽ ۾ ھئي تہ ان وقت سندس پيءُ ماءُ جارجيا جي شھر ڊڪاٽر ۾ اداڪاري جي سکيا جو اسڪول ھلائندا ھئا جنھن ۾ مشھور سياسي اڳواڻ مارٽن لوٿر ڪنگ ۽ڪوريٽا اسڪاٽ ڪنگ جا ٻار ان اسڪول ۾ داخل ھيا.جوليا جو پيءُ سندن ڌي يولنڊا ڪنگ کي اداڪاري سيکاريندڙ ڪوچ ھيو.ان خدمت جي مھرباني جي اعتراف ۾ جوليا جي ڄمڻ جو اسپتال وارو بل مارٽن لوٿر ڪنگ ڀريو ھيو. +ھن جي والدين جي شادي 1955 ۾ ٿي ھئي ۽ 1971 ۾ سندس ماء طلاق جي لاءِ ڪيس داخل ڪيو ۽ 1972 م سندس طلاق منظور ٿي.جوليا 1972 کان جارجيا جي شھر سمرنا ۾ رھي ۽ اتي جي اسڪولن ۾ شروعاتي تعليم حاصل ڪئي. +1972 م سندس ماء مائيڪل موٽس نالي شخص سان شادي ڪئي جيڪو اڪثر بي روزگار ھوندو ھو.اھا شادي 1983 ۾ ٽٽي وئي. +جوليا جي ماء ظالماڻي ورتاء واري جواز تي طلاق ورتي. +جوليا جڏهن ڏھن سالن جي ھئي تہ سندس سڳو پيءُ ڪينسر ۾ وفات ڪري ويو. +ننڍي ھوندي جوليا جانورن جي ڊاڪٽر ٿيڻ پئي چاهيو. +اسڪولجي دؤر م جوليا ميوزڪل بئنڊ ۾ ڪليرينيٽ (توتارو) پڻ وڄائيندي ھئي. +سمرنا جي ڪئمپ بيل ھاء اسڪول مان گريجوئيشن کان پوء جارجيا اسٽيٽ يونيورسٽي ۾ داخل ٿي پر پوء تعليم ڇڏي نيويارڪ سٽي ھلي وئي جتي ھن اداڪاري جي ڪيريئر جو پيڇو ڪيو. +اتي ھيء ڪلڪ ماڊلنگ ايجنسي ۾ پڻ شامل ٿي ۽ اداڪاري جي ڪلاسن ۾ پڻ حصو ورتائين. +1988 ۾ ھن پھريون دفعو فلم "سئٽسفيڪشن" ۾ ليئم نيسن ۽ جسٽن بيٽمين سان گڏ ڪم ڪيو. +ٽيليويزن۾ ھن جي پھرين شرڪت ھڪ ڪرائيم اسٽوري ۾ ھڪ نوجوان زيادتي جو شڪار ٿيل ڇوڪري جي ڪردار سان ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4510.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4510.txt new file mode 100644 index 0000000..4e824d0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4510.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +جبار آزاد منگي +جبار آزاد منگي ڊراما نويس، ڪمپيئر ۽ شاعر جبار آزاد منگيءَ 18مارچ 1962ع تي نصيرآباد، ضلعي قنبر- شهدادڪوٽ ۾ جنم ورتو. +ايم. +اي ۽ ايل. +ايل. +بي آهي. +صحافت ۽ ريڊيو پاڪستان لاڙڪاڻي جي خبرن واري شعبي سان وابسته آهي. +۽ ريڊيو پاڪستان لاڙڪاڻي تان سنڌ جي تاريخ تهذيب، تمدن ۽ ٻوليءَ تي مشتمل پروگرام “ سنڌ رنگ” گذريل ويهن ورهين کان ڪري ريڊيو پاڪستان لاڙڪاڻي جي تاريخ ۾ ڊگهي ۽ وڌيڪ عرصو پروگرام ڪرڻ جو رڪارڊ ٺاهيو آهي، ان کان سواءِ شاعرن جي سرتاج حضرت شاھ عباللطيف ڀٽائيءَ جي فن ۽ فڪر تي مشتمل پروگرام “ وکر سو وهاءِ ” ۽ روزانو نشر ٿيندڙ ڊسڪ جاڪي پروگرام “ روح رهاڻ ” به سندس محنتن سبب ڪاميابيون ماڻي چڪا آهن. +جبار آزاد منگيءَ جا ڇھ ڪتاب جن ۾ 1:“ لفظ هوا ۾ خوشبوءِ”( ريڊيو اسڪرپت) 2: اندر ڪارو ڪانءُ (ڪهاڻيون) 3: ٽمون شرارتي ( ٻارن لاءِ ڪالم ڪهاڻيون) 4: تعلقي نصيرآباد جي جاگرافي 5: انت بحر عميق جو ( تعلقي نصيرآباد جي ڪلاسيڪل شاعر نور باداڻيءَ جي شاعري جو ڪتاب سهيڙن) 6: ايءُ عشق جو آواز( ريڊيو اسڪرپٽ) ڇپجي چڪا آهن. +هن جا لکيل 50 کان وڌيڪ ڊراما سنڌ جي مختلف شهرن ۾ اسٽيج ٿي چڪا آهن. +هيءُ المهراڻ سوشل ويلفيئر ائسوسيئيشن نصيرآباد، سنڌي ادبي سنگت ۽ سنڌ گريجوئيٽ ائسوسيئيشن نصيرآباد جو باني، پهريون صدر ۽ ڪنوينر رهيو آهي. +جبار آزاد منگيءَ جي شاعري ڪيترن ئي فنڪارن ڳائي خوب داد حاصل ڪيو آهي. +سندس لکيل هڪ گيت ’او مٺي او مٺي تڪي تنهنجي گهٽي‘ فنڪار شفيق منگيءَ جي آواز ۾ مقبوليت ماڻي آهي. +کيس خدمتن جي عيوض ڪيترائي اوارڊ، سرٽيفڪيٽ ملي چڪا آهن، جن ۾ سگا لاڙڪاڻي ڊويزن طرفان ’بهترين ڪارڪن‘ اوارڊ، 1995ع ۾ پاڪستان اسٽڊي سرڪل پاران ’بينظير ٽيلينٽ اوارڊ‘، ان وقت جي قومي اسيمبلي جي اسپيڪر ۽ اڳوڻي وزيراعظم يوسف رضا گيلاني هٿان مليل آهي. +مڃتا ايوارڊ قمبر شهدادڪوٽ ڊسٽرڪٽ هسٽاريڪل سوسائٽي، ثقافت کاتو حڪومت سنڌ، ڪلر آف قمبر شهدادڪوٽ فيسٽيول 2018 مڃتا ايوارڊ ۽ بهترين ڪهاڻيڪار سنڌ رنگ ڊائجسٽ سرٽيفڪيٽ ۽ ٻيا ڪيترائي ايوارڊ مليل اٿس. +هيءُ هن وقت منگي محلي / مھراڻ ڪالوني نصيرآباد ۾ رهائش پذير آهي. +سال 2015ع واري مڪاني چونڊن ۾ هُن پ پ پ جي اميدوار کي شڪست ڏئي آزاد اميدوار جي حيثيت ۾ چونڊون کٽي ورتيون. +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45158.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45158.txt new file mode 100644 index 0000000..cd024ab --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45158.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ڪابل جي لڙائي (1992 کان 1996) +ڪابل جي لڙائي ڪابل شهر ۾ 1992ع کان 1996ع تي ٿيندڙ مختلف لڙاين ۽ گھيراءُ جو نالو آهي. +1979ع کان 1989ع تائين افغانستان ۾ سوويت جنگ جي دوران، گھرو ويڙهه سبب ڪابل پڻ متاثر ٿيو. +اپريل 1992ع ۾، محمد نجيب الله جي حڪومت جي خاتمي کان پوءِ، افغان سياسي جماعتن ۾ امن معاهدا ٿيا، پر مجاهدين ۽ ڪميونسٽ جي ڪمانڊرن پاران طاقت جي رساڪشي سبب ڇڪتاڻ واري صورتحال جنم ورتو، ۽ انهي جو فائدو وٺندي عالمي ملڪن؛ پاڪستان، سعودي عرب، ايران ۽ ازبڪستان پنهنجي پروڪسيز کي مدد ڪرڻ شروع ڪيو. +سياسي پسمنظر. +1991ع ۾ سوويت يونين جي ٽٽڻ کان پوءِ، افغانستان ۾ سوويت يونين جي مدد سان قائم نجيب الله جي حڪومت پنهنجي اثر وڃائي ويٺي. +روس افغانستان کي تيل ڏيڻ بند ڪيو، جنهن جي ڪري نجيب الله جي حڪومت جي خاتمي جي شروعات ٿي. +اپريل 1991ع ۾ جنرل عبدالرشيد دوستم جون فوجون اترين اتحاد جي احمد شاهه مسعود جي فوجين کان الڳ ٿي، ڪابل تي ڪنٽرول حاصل ڪرڻ شروع ڪيو. +14 اپريل 1992ع تي، مسعود ۽ سندس فوجين پروان صوبي ۾ چريڪار ۽ جبل السراج تي بغير ڪنهن وڏي جنگ جي ڪنٽرول حاصل ڪري ورتو. +انهي موقعي تي اطلاع هئا ته ڪابل جي ٻاهران احمد شاهه مسعود 20 هزار سپاهي مقرر ڪيا آهن. +اهي به اطلاع هئا ته حڪومت جي ٻين ڊويزن جي سپاهي پڻ احمد شاهه مسعود جي اهلڪارن سال شامل ٿي ويا. +ان کان پوءِ جنرل محمد نبيل عظمي بگرام هوائي اڏي طرف وڌڻ لڳو، جنهن کان پوءِ هن ڪابل جي ٻاهرن وڌيڪ فوجي مقرر ڪرڻ شروع ڪيا، جيئن مسعود کي روڪي سگھجي. +مارچ ۾ نجيب الله طرفان عبوري حڪومت قائم ڪرڻ جي راضپي کان پوءِ، نجيب جو حڪومت تان اختيار ختم ٿي ويو، حڪومتي اتحادي مختلف ڌڙن ۾ ورهائجي ويا جنهن کان پوءِ اهو سوال پيدا ٿيو ته آخر نئين حڪومت کي اختيارن جي منتقلي ڪيئن ڪجي. +نجيب الله 17 اپريل تي فرار ٿيڻ جي ڪوشش ڪئي، پر رشيد دوستم جي فوجين جن جو ڪابل بين القوامي هوئي اڏي تي ڪنٽرول هو، کيس روڪي ڇڏيو. +ان کان پوءِ نجيب گڏيل قومن جي مهاجرن واري مشن ۾ پناهه ورتي جتي هي 1995ع تائين رهيو. +پرچمي جنرلن جي هڪ گروهه پاڻ کي عبوري حڪومت جو نالو ڏنو، سندس مقصد بيان کي ٻڌيو ويو ته اهو گروهه اڳتي هلي مقبول عسڪري جماعت احمد شاهه مسعود کي پاور سوپيندي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45179.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45179.txt new file mode 100644 index 0000000..227b800 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45179.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڄيٺمل پرسرام گلراج +ڄيٺمل پرسرام گلراج سنڌ جو مشھور اديب صوفي، ٿياسافسٽ شاھ لطيف جي ڪلام جي رمزن جو ڄاڻو ڪانگريس جو ڪارڪن ھيو ۽ کيس سنڌ سان ڏاڍو پيار هو. +ھن غلام محمد ڀرڳڙي جي صلاحڪار طور ڪم ڪيو ۽ ڀرڳڙي صاحب جي خيالن کي ڦھلائڻ لاءِ انگريزي ۽ سنڌي اخبارن جو ايڊيٽر ٿي ڪم ڪيائين.مالانا گرامي لکي ٿو تہ ھن ھندو مسلم فساد جي خلاف مضمون پڻ لکيو. +ڪانگريس جي تحريڪ دؤران مھاتما گانڌيءَ سان گڏ جيل پڻ ڪاٽيائين. +سندس طبيعت فقيراڻي هئي ۽ پيغمبر اسلام جي تعليم کان بہ متاثر ھيو ۽ سيرت تي ھڪ ڪتاب بہ لکيو هيائين. +ھن مسز ايني بيسنت سان گڏ ڪم شروع ڪيو ۽ ھن جي ڪوشش سان حيدرآباد، سنڌ ۾ بيسنت لاج جو بنياد وڌو ويو جيڪو حيدرآباد جو مذھبي، ڌرمي ۽ ثقافتي مرڪز بڻجي ويو. +ٿياسافي ۽ تصوف کي عام ڪرڻ لاءِ ھن 1923 ۾ "روح رھاڻ " نالي ھڪ رسالو شروع ڪيو جيڪو 1944 تائين جاري رھيو. +ھندوستان جي تقسيم کان پوءِ سنڌ ڇڏي بمبئي لڏي ويو جتي 7 جولائي 1948 تي وفات ڪري ويو. +سندس وصيت ھئي ته مرڻ بعد سندس چکيا جي خاڪ ۽ ھڏيون سنڌو درياءَ جي سپرد ڪيون وڃن +سندس ڪتاب. +سندس انگريزي ۽ سنڌي م ڪيترائي ڪتاب آھن جن مان ڪجھ ھيٺ ڏنل آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45221.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45221.txt new file mode 100644 index 0000000..6ed3f3d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45221.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ٽالپرن جي صاحبي (ڪتاب) +ٽالپرن جي صاحبي مرزا قليچ بيگ جو انگريزي ۾ لکيل ڪتاب جو نالو آهي. +ڊاڪٽر غلام محمد لاکو لکي ٿو تہ هي ڪتاب سنڌ جي تاريخ تي آهي. +ان جو ذڪر مرزا صاحب پاڻ پنهنجي ڪتاب ”سائو پن يا ڪارو پنو“ ۾ ڪيو آهي. +هي ڪتاب انگريزي زبان ۾ سال 1928ع ۾ لکيو ويو. +ڊاڪٽر الهه رکيو ٻُٽ هن ڪتاب جو نالو (Rules of Talpur) ڄاڻايو آهي مرزا صاحب ”اي هسٽري آف سنڌ“ جلد ٻيو جي پيش لفظ ۾ اشارو ڏنو آهي ته پاڻ برٽش دور تي ڪتاب لکندو ۽ اُن جي آخر ۾ هر دور جي سماجي توڙي طبعي حالتن تي به روشني وڌي ويندي. +اُن جو مطلب ته مرزا صاحب زندگيءَ جي بنهه آخر ۾ هن عنوان تي قلم کنيو ۽ ٽالپرن جي صاحبي (انگريزي) نالي ڪتاب لکي تيار ڪيو. +منهنجي خيال ۾ سنڌبابت لکيل هي ڪتاب وڏي اهميت رکي ٿو، ڇو ته مرزا صاحب کي ميرن بابت خاطر خواه ۽ مستند ڄاڻ هئي ۽ انگريزن جو دور سندس سامهون پئي هليو. +انگريزي زبان ۾ لکيل هن ڪتاب کي مرزا صاحب پارن سنڌ جي تاريخ جو ٽيون جلد سمجهڻ کپي. +هن اهم ڪتاب بابت سنڌ جي علمي ۽ ادبي ادارن توڙي سنڌ ثقافت کاتي کي هن ڪتاب جي ڇپائي طرف توجهه ڏيڻ کپي. +ڊاڪٽر غلام محمد لاکو لکي ٿو تہ مرزا صاحب جنهن وقت سنڌ جي تاريخ تي قلم کنيو، اُن وقت نه ته ماخذن تائين پهچڻ آسان هو ۽ نه وري تحقيق جا جديد معيار اڃا رائج ٿيا هئا. +اڄ جڏهن اسين سنڌ جي تاريخ بابت مرزا صاحب جي لکيل ڪتابن جو جائزو وٺنداسين تڏهن اُنهن ۾ اسان کي ڪي اوڻايون ۽ عيب به ڏسڻ ۾ ايندا. +ان هوندي به پنهنجي لکجڻ واري وقت کان وٺي اڄوڪي دور تائين هنن ڪتابن جي نهايت وڏي اهميت آهي. +شهرن ۽ مشاهيرن بابت مرزا صاحب جو ڪم اهميت جوڳو آهي. +ان کان علاوه انگريزي زبان ۾ سنڌ جي تاريخ بابت مٿي ذڪر ڪيل سندس ٻه ڪتاب مستقل اهميت رکندڙ ڪتاب آهن، ڇو ته اُهي هڪبين الاقوامي (انگريزي) ٻوليءَ ۾ آهن. +اهوئي سبب آهي جو برطانوي انسائيڪلوپيڊيا کان وٺي هند جي تاريخي مطالعي ۾، مرزا قليچ بيگ جا هي ڪتاب حوالي طور ڪتب آيا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45227.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45227.txt new file mode 100644 index 0000000..d5a73a5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45227.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +گرجي نامہ +گرجي نامہ ھڪ ڪتاب ۽ فارسي شاعري جو مجموعو جنھن ۾ مرزا قليچ بيگ ۽ ان جي خاندان جي شاعرن جو ڪلام ڏنل آهي.ڊاڪٽر گل حسن لغاري ھن ڪتاب تي تبصرو ڪندي لکيو آهي تہ:هيءُ ڪتاب محترمه خانم فائزه زهرا مرزا، ليڪچرر فارسي، گورنمينٽ خواتين ڪاليج مارگلہ (اسلام آباد) جي محنتن، تصحيح ۽ مقدمي سان، انتشارات مرڪز تحقيقات فارسي ايران و پاسڪتان، اسلام آباد مان تازو شايع ٿيو آهي. +هن اهم ۽ ناياب ڪتاب کي منظر عام تي آڻڻ جي لاءِ رهبري ڊاڪٽر محمد حسين تسبيحي ڪئي آهي. +”گُرجي نامہ“ جي نالي جي نسبت، خود مرزا صاحب پنهنجي اصل نسل ۽ وڏن ڏانهن منسوب ڪئي آهي. +۽ پاڻ پنهنجي ڪتاب ’سائو پن يا ڪارو پنو‘ ۾ لکي ٿو ته ”منهنجو نانو ۽ پيءُ، ٻيئي اصل جارجيا يا گرجستان جي گاديءَ جي هنڌ ٽفلس شهر جا ويٺل هئا. +اُتي ڄاوا هئا، تنهنڪري ”گُرجي“ يا ”جارجين“ سڏبا هئا ۽ اسين سندن اولاد اڃا تائين ”گُرجي مرزا“ سڏبا آهيون. +”گُرجي نامہ“ ۾ جن شاعرن جو ڪلام مرزا صاحب گڏ ڪيو آهي، اُنهن ۾ اول مرزا خسرو بيگ گرجي جا طبعزاد اشعار آهن، جن ۾ غزليات، مقطعات و مثنويات، مفردات، رباعيات ۽ قصائد شامل آهن. +سندس تخلص ”خسرو“ آهي. +مرزا خسرو بيگ کانپوءِ مرزا فريدون بيگ ”قانع“ جا چونڊ شعر، غزليات، رباعيات ۽ سَجعون ڏنل آهن. +هڪ رباعيءَ ۾ حضرت علي عليہ السلام کي خدا تعالى جي الهام جو خزانو قرار ڏئي ٿو. +الهام، اُها ڪيفيت يا حالت آهي، جنهن کي رب تعالى پنهنجي طرفان ٻانهي جي دل ۾ تلقين جي صورت ۾ وجهي ٿو. +مرزا فريدون بيگ ”قانع کانپوءِ مرزا قليچ بيگ پنهنجي اشعار کي ”قليچ“ جي تخلص سان پيش ڪيو آهي، جنهن ۾ غزل به آهن ۽ هر هڪ غزل کي عنوان ڏنو آهي. +مرزا خسرو بيگ ”خسرو“ ۽ مرزا فريدون بيگ ”قانع“ به ساڳي روش سان غزل چيا آهن ۽ رباعين ۾ به عنوان ڏيئي رباعيون لکيون آهن. +”گُرجي نامہ“ ۾ سندس پهرين غزل ”بگذار با دانشوران“ ۾ آهي ته دانشورن کي پاسيرو رک، حقيقت شناس ٿيءُ، سلوڪ ۽ عرفان جي مردن واير راهه اختيار ڪر، مڪر ۽ فريب سان شعر و سخن کي سينگاريندڙ دانشورن کي ڇڏي ڏي ۽ فضول بحث و تڪرار وارن کي پنهنجي حال ۾ رهڻ ڏي. +قليچ“ جي فارسي ڪلام ۽ گُرجي خاندان جي ٻين نيڪنام ۽ باوقار بزرگن جي منظوم شهپارن ۾ تاريخ، ثقافت ۽ سنڌ جي وسريل حالتن جي نشاندهي ٿئي ٿي. +”گرجي نامہ“ فارسي شاعريءَ جي صورت ۾ سنڌجو هڪ ”تاريخي ۽ تحقيقي دستاويز“ آهي، جنهن جو ڳوڙهي مطالعي جي ضرورت آهي. +محترمہ فائزه زهرا مرزا (بنت محترم اعجاز علي بيگ مرزا) کي جس هجي، جنهن پنهنجي پڙ ڏاڏي شمس العلماء جو هيءُ قيمتي خانداني دستاويز، نهايت سليقي سان ايڊٽ ڪري وڏي اهتمام سان شايع ڪيو آهي. +هيءُ ڪتاب شعر و ادب ۽ سخن جو بي مثال شاهڪار آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45241.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45241.txt new file mode 100644 index 0000000..ab23fdb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45241.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +پکي (ڪتاب) +پکي (ڪتاب) مرزا قليچ بيگ جي لکيل ھڪ ڪتاب جو نالو جيڪو علم الحيوان تي لکيل آهي.آزاد قاضي ھن ڪتاب جي اِڀياس تي لکيو آهي تہ مرزا صاحب جڏهن ڪوٽڙي جو ڊپٽي ڪليڪٽر هو، تڏهن هي ڪتاب لکيائين. +هيءُ ڪتاب ڊاڪٽر مرڊاڪ جي لکيل انگريزي ڪتابن تان مدد وٺي لکيو ويو، جنهن جو پهريون ڇاپو 1898ع ۾ شايع ٿيو، جنهن لاءِ تصويرون پڻ ڊاڪٽر مرڊاڪ ئي مرزا صاحب کي ڇپرائي ڏنيون هُيون. +ڪتاب جو ٻيو ڇاپو سيپٽمبر 1914ع ۾ شايع ٿيو تہ اُن وقت مرزا صاحب کي تصويرون ملي نه سگهيون، جنهن ڪري ٻيو ڇاپو تصويرن کان سواءِ شايع ڪيو ويو. +اُن کانپوءِ فقط ٻن مهينن بعد ساڳئي ئي سال ۾ ٽيون ڇاپو ساڳئي طريقي سان شايع ڪرايو ويو. +هن ڪتاب جو مَواد ٽن حصن تي مُشتمل آهي: هڪ ’عام پکي‘، جيڪو ڪتاب جو مرڪزي مواد آهي، ٻيو ’ولايتي پکي‘ ۽ ٽيون 'اُهي پکي'، جيڪي سنڌ ۾ ڏٺا وڃن ٿا. +اُن ڳالھہ طرف اشارو ڪندي مرزا صاحب لکي ٿو تہ ”پهرين اُنهن مان رڳو ڪِن مُکيہ ۽ مشهور پکين جو مُختصر بيان ڏينداسين ۽ پوءِ ڪِن ٻين ولايتي پکين جو ذڪر ڪنداسين. +پڇاڙيءَ ۾ جيڪي پکي سنڌ ۾ اچن ٿا، تِن جا نالا ڏينداسين. +“ مَٿئين مواد تيار ڪرڻ جي سلسلي ۾ مرزا صاحب جيتوڻيڪ ڪافي محنت ڪئي، پر پوءِ به اُن ڪيل ڪم کي پاڻ مڪمل نه پئي سمجهيائين، اُن ڪري اطلاع طور شروعات ۾ ئي لکيائين تہ ”هن ڪتاب ۾ رُڳو نموني لاءِ ڪي مُکيہ قِسم ڏنا ويا آهن، جن بابت ڪو عجيب غريب احوال ڏيڻو هو. +پَڇاڙيءَ ۾ جيڪي پکي سنڌ ۾ ڏِسبا آهن، تِن جا نالا نشان ڏنا ويا آهن. +ڪتاب ۾ ڏنل ٽن حصن تي مشتمل مواد جي پهرين حصي طور مختلف پکين جي عام جسماني بيهڪ، جهڙوڪ جسم جا حصا، پکين جون ٻوليون، پکين جي رهائش (آکيرا) ۽ پکين جا آنا وغيره جو ذڪر ڪيو ويو آهي. +ٻئي حصي طور وِلايت کان سنڌ ۾ ايندڙ پکين جي ذڪر ڪرڻ سان گڏ اُنهن کي عادتن جي حوالي سان هيٺين ٻن حصن ۾ ورهايو ويو آهي. +(الف) گهرن ۾ پالجندڙ پکي، اهڙن پکين ۾ ڪُڪڙ، بَدڪ، ٽَرڪي يا فيل مُرغ، قاز، ڪبوتر، قمريون، لوريون، ڪانءَ، جِهرڪيون، ڪاڪوٽا، بَگڙا ۽ تِتڙا (ڪارڙا) تِتر، چَڪور (اِهو آهي تہ جبل جو پکي پر پالبو پڻ آهي) اچي وڃن ٿا. +(ب) جهنگلي پکي، جن جو گهرن سان بہ واسطو هوندو آهي، اهڙن پکين ۾ مور، هَنس يا هَنج ۽ چَتون يا مِٺوُ وغيره. +سنڌ ۾ ٻاهران آيل پکين کي ٻن حصن ۾ ورهائي سگهجي ٿو. +هڪڙا ٻاهران آيل/ آندل اهڙا پکي، جيڪي مقامي ماحول ۾ هِري مِري وڃن ٿا ۽ ٻيا اهڙا پکي جن کي موسمياتي يا لاڏائو پکي چئي سگهجي ٿو. +اِهي پکي سنڌ ۾ هڪ خاص موسم ۾ ڪِن مخصوص جاين/ڍنڍن تي ايندا آهن. +اهڙن پرڏيهي پکين مان گهڻن جو تعلق سائبيريا وارن علائقن سان چيو وڃي ٿو، اِهي پاڻيءَ وارا پکي آهن. +اهڙا پکي مخصوص موسم ۾ سنڌ جي ڍنڍن ۽ ڍورن تي لهندا آهن، جن کي مقامي طور ’سانگ وارا پکي‘ پڻ چئبو آهي، ڇاڪاڻ تہ اهڙا پکي سنڌ ۾ مُستقل طور آباد ٿي نہ ويھندا آھن پر مخصوص مُند جي پوري ٿيڻ کانپوءِ واپس اُڏامي ويندا آهن. +مَقامي ماحول ۾ هِري مِري ويندڙ ٻاهريان پکي ڪي شوقين ماڻهو ٻاهران آڻي اُنهن کي گهرن يا فارمن ۽ تَلائُن ۾ رکندا آهن. +اهڙن پکين ۾ ٽَرڪي يا فيل مُرغ ۽ قاز مشهور آهن، اُنهن کانسواءِ مِرزا صاحب ٻاهران ايندڙ پکين جهڙوڪ: لوري، ڪاڪاٽو ۽ ڪِن ڪبوترن جو بہ ذڪر ڪيو آهي. +ڪتاب ۾ ٽئين حصي طور اهڙن پکين جو ذڪر ڪيو ويو آهي، جيڪي فقط سنڌ ۾ ڏِٺا وڃن ٿا. +اُنهن کي مِرزا صاحب ”سنڌ جا پکي“ سڏي ٿو ۽ لکي ٿو تہ ”اسان جو مطلب آهي ته اُنهن پکين جا نالا ڏيون، جي سنڌ ۾ لَڀندا آهن يا ڏِسبا آهن… جيڪي آهن تن مان ڪي مُکيہ ڏيون ٿا ۽ سُڃاڻپ لاءِ اُنهن جو مُختصر نِشان بہ ڏينداسين. +هن ڪتاب جو اهم حصو ”پکين جا قِسم“ آهي، جنهن جو تفصيل بيان ڪندي مِرزا صاحب لکي ٿو ته ”پکين جا هزارين عليحدہ قِسم آهن، جي عالِمن جدا جدا ذاتين ۽ جماعتن ۾ وِرهايا آهن. +هيستائين مِڙئي اَٽڪل ٻارهن هزار شُمار ڪيا اَٿن. +“ مِرزا صاحب جي قول موجب اُنهن ٻارهن هزار پکين کي علم خواص الاشياءَ جي ڄاڻندڙن هيٺين ٻن وڏين جماعتن ۾ وِرهايو آهي: (الف) هڪڙا ٽارين يا ڪاٺين تي ويهڻ وارا پکي، (ب) ٻيا زمين تي يا پاڻيءَ ۾ هلڻ وارا پکي. +ٽارين يا ڪاٺين تي ويهڻ وارن پکين ۾ ڳيرو، چَتون يا مِٺوُ ۽ ڪانءُ يا ڪانگ وغيره شُمار ٿين ٿا. +”جن جا ٻَچا جَلد آکيرو نٿا ڇڏين ۽ ڪِن ڏينهن تائين اُنهن جا مائٽ اُنهن کي کارائين ٿا. +“ اُهي اڏامڻ ۾ چالاڪ آهن. +زمين يا پاڻي تي هلڻ وارن پکين جا ”ٻَچا جلد آکيرو ڇڏين ٿا ۽ مائٽن جي نظر هيٺ کاڌو ڳولين ٿا“ اُهي پويان ڊوڙڻ يا ترڻ ۾ چالاڪ آهن. +پکين جي مٿي ذڪر ڪيل ٻِن وڏن گروپن کي مِرزا صاحب مُختلف نِشانين جهڙوڪ: چُهنب ۽ پيرن وغيره جي نِشانين جي بُنياد تي نون قِسمن ۾ ورهايو آهي، جن مان پنج پهرين جماعت جا ۽ چار پوئين جماعت جا آهن. +پهريان پنج هي آهن: +(3) سِڱ جهڙي چُهنب وارا پکي ۽ ڪَنگري جي ذات وارا +اهڙيءَ ريت پکين جي پوئين جماعت جا چار قِسم هي آهن: +(1) خانگي پکي ۽ ٻيا جي شڪار ڪبا آهن. +(چُهنب جو مٿيون ڀاڱو هيٺين تي چڙهيل، پيرن ۾ چار آڱريون، ٽي اڳيان ۽ هڪ پُٺيان). diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45277.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45277.txt new file mode 100644 index 0000000..c127831 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45277.txt @@ -0,0 +1,68 @@ +راء سھارس ٻيون +راجا سھارس راء ٻيون: سنڌ ۾ راء گھراڻي جو چوٿون بادشاھ جنھن سنڌ تي 626 تائين حڪومت ڪئي. +زندگي جو احوال. +فتحنامي مطابق راءِ سھارس جو موت ھيٺ ڄاڻايل حالتن ۾ ٿيو: +”سھارس راءِ ولد سھاسي راءِ جنھن جي حڪومت جون الھندي واريون سرحدون ڪُرد جبلن ۽ قيقا نان (قلات ۽ مڪران) تائين وسيع ھيون، تنھن پنھنجي گاديءَ وارو ھنڌ اَروڙ ۾ نھايت ڪاميابي نموني بدستور حڪومت ٿي ھلائي. +جڏھن اوچتو ئي اوچتو فارس طرف کان نيمروز جي بادشاه جي فوج اچي ڪرمان ۾ وارد ٿيو ۽ سھارس کي اھا خبر پھتي تھ ھن پاڻ پنھنجي سر پيشقدمي ڪري حملہ آور فوج سان سخت جنگ جوٽي، جنھن ۾ ٻنھي طرفن جا ڪئي جنگي جوڌا ڪسجي ويا. +ان بعد ايرانين سخت حملو شروع ڪري ڏنو، جنھن جي نتيجي ۾ سھارس جي فوج گھيري ۾ اچي ويئي. +پنھنجي مان شان ۽ عزت برقرار رکڻ خاطر سھارس پنھنجا قدم مضبوط کُپائي اَڏول ٿي بيھي لڙيو ۽ ان وقت تائين خونخوار جنگ ڪندو رھيو، جيستائين پاڻ قتل ٿي ويو. +ان بعد ايرانين جو بادشاه نيمروز واپس ٿيو (پنھنجي وطن ڏانھن). +راءِ سھاسي، سھارس جو پٽ، بعد ۾ پنھنجي پيءُ واري راج گديءَ تي ويٺو ۽ پنھنجي ملڪ جو طاقتور حاڪم ثابت ٿيو. +“راءِ خاندان جو پهريون راجا راءِ ديوائج هيو پر جڏهن نبي ڪريم صلي الله عليہ وسلم مديني پاڪ ڏانهن هجرت ڪئي ته ان وقت سنڌ ۾ راءِ سيهرس ٻئي جي حڪومت هئي ۽ ان وقت سنڌ جي گاديءَ جو هنڌ الور (اروڙ) شهر هو. +تاريخدانن مطابق هن شهر ۾ عاليشان ماڙيون، باغ باغيچا، آباد زمينون ۽ وڻ ٽڻ هئا. +جنهن سان شهر پر رونق هو. +راجا سيهرس وڏو ناڻي وارو ۽ نيڪ انسان هو. +سندس سخاوت، انصاف ۽ انسان پروري ڪري رعيت ڏاڍي رغبت ۽ محبت رکندي هيس +راجا سهارس جي حڪومت جون حدون: +راجا سهارس جي ملڪ جون حدون تمام وسيع هيون، اوڀر ۾ ڪشمير، اولهه ۾ مڪران، ڏکڻ ۾ محيط درياءَ کان ويندي سمنڊ تائين ۽ اتر ۾ ڪردان جبل ۽ ڪيڪا نان تائين ڦهليل هيون. +سهارس جا صوبا: +راجا سهارس پنهنجي ملڪ سنڌ کي چئن صوبن ۾ ورهائي ڪري چار صوبيدار مقرر ڪري ڇڏياهئا. +ذڪر ڪيل صوبا هيٺيان هئا. +برهمڻ آباد: ان صوبي ۾ نيرون ڪوٽ، ديبل، لوهاڻا، لاک ۽ سما ضلعا شامل هئا. +سيوستان: جنهن ۾ ٻوڌيا (ٻڌ پور) جنڪان (جمنڪان) رونجهان (روجيان) ۽ پايا جبل کان وٺي مڪران جي سرحد تائين وارو علائقو شامل هو. +اسڪلنده: ڀاٽيا، تلواڙو، چچپور ۽ ديوهپور جي ڪجهه زمين شامل هئي. +ملتان: ملتان جي ماتحت سڪا، برهمپور، ڪرور، اشهار ۽ تاڪيا کان وٺي ڪشمير جي حد تائين جا علائقا هئا. +۽ صوبي جي سرحد ڪشمير سان وڃي ملندي هئي. +مٿين صوبن جا الڳ الڳ گورنر مقرر هئا، جيڪي صوبي جو انتظام هلائيندا هئا ۽ راجا طرفان انهن کي ملڪ جي حفاظت ۽ عوام جي ڀلائي لاءِ خاص هدايتون ڏنل هونديون هيون. +راجا پاڻ الور ۾ رهندو هو ۽ ڪردارن. +ڪيڪانان ۽ برهاس شهر سندس نگراني هيٺ هو. +راجا سهارس جي اعليٰ انتظامي صلاحيتن ڪري گهڻي عرصي تائين ڪنهن به بغاوت ڪر نه کنيو. +تاريخ معصومي مطابق:الور مهراڻ نديءَ جي ڪناري تي هڪ نهايت وڏو شهر هو، جنهن ۾ بلند عمارتون،مضبوط محلاتون، ميويدار وڻن سان ڀريل باغ ۽ تمدن ۽ شهرت جو اهو سڀ سامان موجود هو، جنهن جي مقيم، خواه مسافر کي خواهش ٿي سگهي ٿي، انهيءَ طرف جي ملڪ ۽ شهرن جو مالڪ مختار ۽ صاحب اقتدار سيهرس راءِ بن ساهي هو، جيئن ته سيهرس راءِ نيڪوڪار ۽ عدالت پسند هو، ۽ عام خلق جون گردنون سندس قسمين قسمين مهربانين ۽ طرحين طرحين احسانن جي بار هيٺان سدائين جهڪيل هونديون هيون، تنهن ڪري عام ۽ خاص ماڻهن جا ٽولاسندس فرمانبرداري دل و جان سان ڪندا آهن، ۽ سندس ملڪ جون حدون اڀرندي طرف کان ڪشمير ۽ قنوج، الهندي طرفن کان مڪران ۽ عربي سمنڊ جي ڪناري يعني ديبل بندر جو هاڻي لاهري بندر جي نالي سان مشهور آهي، ڏکڻ کان سورت بندر ۽ ديو بندر ۽ اتر طرف کان قنڌار، سيستان، ڪوهه سليمان، ڪردان ۽ ڪي ڪنان جي حسردن تائين هيون. +هن ملڪ کي چئن حصن ۾ ورهائي، هر هڪ حصو هڪڙي حاڪم جي سنڀال هيٺ ڏيئي الور جي شهر کي پنهنجو تختگاه مقرر ڪيو، ۽ گهڻو زمانو عيش ۽ آرام ۾ گذاريائين، سندس ملڪ ۾ ڪنهن به امير خواه رعيتيءَ سرڪشي ڪانه ڪئي، سڀئي نهايت فرمانبرداري ڪندا رهيا.هن راجا پنهنجي بادشاهيءَ کي چئن صوبن ۾ ورهائي ڇڏيو هو، جن مان هڪ صوبيدار برهمڻ آباد ۾ رهندو هو ۽ نيرون ڪوٽ جو قلعو، ديبل، لوهاڻا، لاکا ۽ سمان پرڳڻا سندس حصو هئا. +ٻئي صوبيدار جو ماڳ سيوهڻ هو، جنهن جي هٿ هيٺ شهرٻڌاپور، جهنڪاڻ، ڪوهستان، روجهاڻ ۽ مڪران جي حدن تائين علائقو هو، ٽيون صوبيدار اسڪلنديءَ جي قلعي ۽ پابيا ۾ رهندو هو. +جيڪو تلواريا ۽ چچ جي قلعن نالي مشهور هو. +ٻودهه جي ڀرپاسي جي ايراضي هن صوبيدار جي هٿ هيٺ هئي. +چوٿين صوبيدار جو قيام ملتان ۾ هو ۽ سڪا، برهمپور، ڪرور، اشهار، کنڀ سندس هٿ هيٺ هئا. +۽ سندس علائقو ڪشمير جي سرحد تائين هو. +خود راجا جو مرڪزي شهر اروڙ هو ۽ ڪيروان، قيقانان ۽ نيراس جا شهر پنهنجي نگرانيءَ ۾ رکيائين. +پنهنجي شهزادن کي ويڙهه جي فن کان چڱي طرح واقف ڪيائين. +ويڙهه لاءِ کين هر وقت تيار رکندو هو ۽ هر قسم جو جنگي سامان، هٿيار ۽ گهوڙا انهن لاءِ تيار هوندا هئا. +ڪوشش ڪندو هو ته ديسي ڪاهن ۾ پٽ سکيا خاطر سدائين ۽ ضرور گڏ هجن. +کين تاڪيد ڪندو هو ته رعيت کي خوش رکن. +۽ هر هنڌ عاليشان عمارتون ٺهرائيندو هو. +بادشاهت ۾ فتني باز ۽ باغي ماڻهو نه هئا، جو جهڳڙا پيدا ٿين ۽ رعيت جي امن امان ۾ خلل پوي، ۽ اهو امن امان ڳچ عرصي کان قائم رهندو آيو هو. +ايرانين جو حملو. +اوچتو نيمروز جي بادشاه ڪرمان جي رستي اچي سنڌ تي ڪاهه ڪئي ۽ سنڌ جي ماتحت ڪيچ مڪران ۾ لٽ مار شروع ڪيائين. +اروڙ ۾ جڏهن راجا سيهرس کي ان جي خبر پئي ته وڏي لشڪر کي ساڻ ڪري اچي نيمروز جي مقابلي لاءِ پهتو پر قسمت سندس ساٿ نه ڏنو ۽ سيهرس ٻيو مارجي ويو. +تاريخ معصومي مطابق سيهرس وڏي دليري سان وڙهي رهيو هو پر اوچتو هڪ تير اچي ڀرسان پيل گاهه ۾ ڪريو ۽ ان کي باهه لڳي ويئي، جنهن ۾ راجا سڙي رک ٿي ويو ۽ نيمروز جي لشڪر مڪران وارن سان خوب ويڌن ڪئي. +هيڏانهن جڏهن سنڌي سپاهين کي خبر پئي ته سڀئي ڀڄي وڃي الور پهتا اميرن وزيرن سيهرس جي مرڻ کان پوءِ پاڻ ۾ صلاح ڪري سندس پٽ سهاسي کي گاديءَ تي ويهاريو. +وڏو جشن ٿيو ۽ موتي مڻيا راجا مٿان گهوريا ويا. +هاڻي بلوچستان ۽ مڪران سنڌ جي قبضي مان نڪري ايرانين جي هٿ چڙهي ويو. +صبح کان وٺي منجهند تائين لڙائي ۽ ڌڪا ڌڪي هلي، نيٺ نيمروز جو بادشاهه سنڌ جي حاڪم تي غالب پيو، ۽ انهيءَ کي ڀڄائي ڪيائين، ڀڄڻ واري وقت ۾ هڪ تير سيهرس جي نڙيءَ ۾ +لڳو. +نيمروز جو لشڪر اڌ رات تائين سيهرس جي لشڪر کي لٽي موٽي ويو. +ٻئي ڏينهن سنڌ جا سپاهي جيڪي ٽڙي پکڙي ويا هئا، سي گڏ ٿي الور جي تختگاهه ڏانهن روانا ٿيا. +“ ايڇ ٽي لئمبرڪ لکي ٿو ته :نمروز نالو سَجستان کي ڏنل آهي- روايتي طور اهو علائقو ڪيخسرو طرفان عظيم رستم کي سندس گذاري لاءِ عطا ڪيو ويو هو، جنهن کي ايران جي تاريخ ۾ مڪران جو فاتح سڏيو ويو آهي- ۽ ان جو ”بادشاهه“ جو ايراني شهنشاهت جو ڪو ماتحت حڪمران هوندو، جنهن پنهنجي خودمختياريءَ اعلان ڪيو هو. +اها ڳالهه پهرينءَ ئي نظر ۾ هيءُ خيال پيدا ڪري ٿي ته اهو واقعو يا ته ”هورمزد چوٿين، يا اٽڪل سنه 579ع ۽ 592ع جي وچ ڌاري خسرو پرويز جي بادشاهيءَ جي اوائلي حصي جي دوران ٿيو هو. +ايران کي انهيءَ عرصي ۾ خارجي جنگين ۽ داخلي طور بهرام چُوبِن جي بغاوت کي منهن ڏيڻو هو، جنهن نيٺ سنه 591ع ۾ سچ پچ تخت تي قبضو ڪري ورتو. +اهڙي وقت ۾ سيستان صوبي جي هڪ باغي گورنر لاءِ اها فطري ڳالهه هئي ته هو سرحد سان لڳ مڪران صوبي تي، جيڪو پڻ شاهه جي گرفت کان ترڪي نڪتو هو، قبضي ڪرڻ ذريعي، پنهنجي اقتدار ۽ نئين حاصل ڪيل طاقت کي مستحڪم ڪرڻ جو اهو موقعو غنيمت ڄاڻي، ان مان پورو پورو فائدو وٺي. +اها ڳالهه سهرس لاءِ پڻ قدرتي ڳالهه هئي ته هو پاڻ، جيڪو هڪ مغرور ۽ جنگجو شخصيت جو مالڪ هو، انهيءَ انعام کي حاصل ڪرڻ لاءِ پاڻ به ڪوشش ڪري +سنڌ جي حڪمران گهراڻي جي شان ۽ وقار ۾، بهرحال، هن شڪست جي نتيجي ۾ ڪا ڪمي نه ٿي آيل معلوم ٿئي، ۽ سهاسي پنهنجي پيءُ جي ڇڏيل ساڳيءَ ۽ سڄيءَ ساريءَ بادشاهيءَ جو جائنشين بڻيو. +”تحفته الڪرام“ جي مطابق، ”سهرس جو لشڪر هڪ هنڌ اچي هڪ منظم فوج وانگر جمع ٿيو ۽ انهن سندس پٽ سهاسيءَ کي تخت تي ويهاريو. +“ سهرس جي انهيءَ مهم بابت ”چچ نامي“ ۾ ڏنل تفصيلن مان اها ڳالهه ظاهر ٿئي ٿي ته هو سنڌ جي فوج جو فقط هڪ حصو ساڻ وٺي، اٻهرائيءَ ۾ اڳتي وڌيو هو، ۽ هن انومان ڪڍڻ لاءِ بنياد آهن ته هن جو پٽ لشڪر جو باقي حصو هن جي پٺڀرائيءَ ۽ مدد لاءِ پٺيان وٺي ويو هو +ان مان هيءَ حقيقت پڻ واضح ٿي بيهندي ته آخر ڇو ”نمروز جي بادشاهه“ نه فقط پنهنجي فتح کي يقيني بنائڻ لاءِ ڪو وڌيڪ اقدام نه ڪيو، پر ساڳئي وقت هو اڳتي وڌڻ بدران پنهنجي ملڪ طرف موٽي هليو ويو +جنت السنڌ جو بيان. +رحيم داد مولائي شيدائي جي ڪتاب جنت السنڌ جي مطابق: +موت جو سبب. +ايڇ ٽي لئمبرڪ مطابق صوبن جا گورنر، ڪن حالتن ۾ خود راءِ جا ويجها عزيز هئا؛ انهيءَ سرشتي ۾ هڪ هيءُ نقص آهي ته شاهي نسل جي گورنرن ۽ ماتحت حڪمرانن کي، غير شاهي نسل سان وابسته گورنرن جي ڀيٽ ۾، هڪ ڪمزور بادشاهه مان فائدي وٺڻ ۽ پنهنجي لاءِ آزاديءَ ۽ خود مختياريءَ جي اعلان ڪرڻ لاءِ وڌيڪ تحريص ۽ لالچ ميسر هوندي آهي. +اها ئي ڳالهه ايراني شهنشاهت ۾ بار بار واقع ٿيندڙ افراتفريءَ جو سبب هوندي هئي، ۽ تذڪرن مطابق، هڪ ماتحت گورنر جي اهڙيءَ نوعيت جي لالچ ئي راءِ سهرس کي هڪ اهڙي مقابلي ۾ڦاسائي ڇڏيو، جنهن جو نتيجو سندس موت جي صورت ۾ نڪتو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45282.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45282.txt new file mode 100644 index 0000000..d747c0c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45282.txt @@ -0,0 +1,84 @@ +راء سھاسي ٻيون +راجا سھاسي راء ٻيون: سنڌ جي راء گھراڻي جو پنجون ۽ آخري بادشاھ ھيو جنھن سنڌ تي 28 سال حڪومت ڪئي. +ھن جي وفات تي سندس زال راڻي سھاندي جي مدد سان ھن جي وزير چچ پٽ سيلائج اقتدار تي قبضو ڪري پنھنجي بادشاھي جو اعلان ڪيو ۽ سھاندي سان شادي ڪري پنھنجي راڻي جو درجو ڏنو. +حڪومتي دؤر. +سن 4 ھجري 626 اھو سال ھو، جڏھن راءِ سھارس مري ويو ھو ۽ سندس پٽ راءِ سھاسي تخت تي ويٺو. +حڪومت جو مذهب ٻڌ ڌرم هو، پر ڪمزوريءَ ڪري ڇڄي ان جا پوئلڳ گهڻن ئي فرقن ۾ ورهائجي ويا هئا. +برهمڻ سڄي هندستان اندر ٻڌ وارن جي مخالفت ڪرڻ ۾ رڌل هئا. +سنڌ جي حڪومت جي گهڻن ئي کاتن تي برهمڻ مامور هئا، جن جي اندروني پاڻ ۾ ٻڌي هئي. +راءِ سهاسي ثاني جبرو حاڪم ٿي گذريو آهي. +جهالاوان تي قبضي ڪرڻ کان سواءِ، لوهاڻن، لاکن، سمن، جاٽن، ڪردن ۽ ميڊ قومن سندس آڻ مڃي هئي. +فتحنامي مطابق راءِ سھارس جو موت ھيٺ ڄاڻايل حالتن ۾ ٿيو: +ھڪ فاتح حاڪم بجاءِ ان جي، جو سنڌين جي ملڪ طرف پيشقدمي ڪري، پنھنجي ملڪ ڏانھن واپس موٽي، اھو ڏيکاري ٿو تہ سھارس جنھن طريقي پنھنجي موت تائين بھادريءَ سان جنگ ڪئي، ان جو نتيجو اھو نڪتو جو حملہ آور فوج کي اڳتي وڌڻ جي جرئت ئي ڪانه ٿي. +سھارس جي ھار ۽ موت دراصل فتح ۾ تبديل ٿي ويا، جنھن ڪري راءِ سھاسي، جيڪو شڪست کاڌل جوڌي جو پٽ ھو، سو پنھنجي ملڪ ۾ وڌيڪ طاقتور ٿي ويو ۽ 4 ھجري مطابق 626ع ۾ نئين سنڌو سنبت جي ابتدا ٿيراءِ ساھسيءَ پنھنجي وزير چچ کي، راڻيءَ سونھنديءَ جي چوڻ تي، اندر وڃي مائيءَ سان ملڻ جي موڪل ڏيئي غلط فيصلو ڪيو ھو +ساهسي پنهنجي پيءُ وانگر نيڪ ۽ حليم ۽ حڪمت وارو شخص هو. +هر ڪم حڪمت سان ۽ حالتن پٽاندڙ ڪندو هو. +ملڪي ڪمن کان فرصت ملڻ بعد پورو پرڳڻو گهمڻ لاءِ نڪتو، ماڻهن سان مليو جليو، حال احوال ۽ ڏک سور پڇيائين. +ان کان علاوه باغين کي به سيکت ڏنائين ۽ پوءِ چئني گورنرن کي گهرائي هيٺيان اصول ٻڌايائين +پهريون قاعدو لشڪر متعلق هو. +ته سپاهين کي پنهنجي پگهار وقت سر ملڻ گهرجي. +عوام کان جيڪا ڍل ورتي وڃي ٿي اها ٽن قسطن ۾ وصول ڪئي وڃي ۽ جيڪي روڪ رقم جي صورت ۾ نٿا ڏيئي سگهن، انهن کان سندن هنر ۽ محنت جي صورت ۾ الور. +اوچ، مئو، سورائي ۽ سيوستان کي سينگارڻ ۽ مٿي ڪرڻ جي مدد طور ورتي وڃي. +واپاري مقرر ٽيڪس پوري وقت تي ڏين. +چوٿون قاعدو انهن هنرمندن لاءِ هو جيڪي سرڪاري خدمت لاءِ مختلف شهرن ۾ مقرر هئا. +راءِ ساهسي جي انهن اصولن، قاعدن ۽ قانونن ملڪ کي مستحڪم ۽ مضبوط بڻايو. +ٻڌيمن وزير. +راجا ساهسي جو ٻڌيمن نالي هڪ وزير هو، جنهن تي تمام گهڻو اعتبار ۽ اعتماد هيس ۽ سڀني ڪمن جي ذميواري سندس حوالي هوندي هئي. +ٻڌيمن پنهنجو منشي وري ”رام“ کي مقرر ڪيو، جنهن کي ٻڌيمن ڪري ساهسي وٽ وڏو اعتماد حاصل ٿيو. +راجا ساهسي جي درٻار ۾ چچ جو اچڻ. +چچ نائب وزير بڻجي ڪري وڏي شهرت ماڻي ۽ آخر وزير مواصلات سڏجڻ لڳو. +هڪ ڏينهن درٻار هلي رهي هئي، سڀ وزير مشير محفل ۾ موجود هئا ته هڪڙو سيوستان جو ڪارندو ڪجهه ڪاغذ کڻي اچي پهتو. +راجا ان جو جواب ڏيڻ لاءِ رام کي سڏ ڪرايو پر رام جي نه هجڻ ڪري چچ اها خدمت سر انجام ڏيڻ جي گذارش ڪئي. +راجا چچ کي گهرائي ڪاغذ سندس حوالي ڪيا. +چچ اتي ئي ڪاغذن جو اهڙو جامع ۽ خوش خط جواب لکيو جيڪو ٻڌي ڪري راجا ۽ درٻار ۾ ويٺل عالم ۽ فاضل ساراهه جا ڍڪ ڀرڻ لڳا. +ٻئي ڏينهن راجا رام سان مليو ته چچ جي ذهانت ۽ فصاحت جو ذڪر ڪرڻ لڳو ۽ کيس خيال رکڻ لاءِ چيو. +رام به چچ جي ايمانداري ۽ نيڪ نيتيءَ جي باري ۾ راجا کي ٻڌايو. +رام چچ جي قدرداني ڪندي کيس اهم ملڪي معاملن ۾ ڇوٽ ڏيئي ڇڏي. +ان کان پوءِ چچ بنا ڪنهن جهل پل جي راجا ساهسي جي درٻار ۾ ايندو ويندو هو ۽ راجا کيس سوکڙين پاکڙين سان نوازيندو هو، ڇو جو مستقبل ۾ کانئس ڪافي اميدون هيون. +جنت السنڌ جو بيان. +رحيم داد خان مولائي شيدائي جي مشهور ڪتاب جنت السنڌ ۾ ھن بادشاھ جو تعارف ھيٺين طرح ڏنل آهي: +ايڇ ٽي لئمبرڪ جو بيان. +راءِ سهاسي ٻئي جو بادشاهيءَ وارو زمانو، تذڪرن جي مطابق، پرامن ۽ آسودگي وارو هو. +”هن ملڪ ۾ پنهنجي اختياريءَ کي محسوس ڪرايو، ۽ هن جي پيءُ جي طرفان جيڪي چار شهزادا مقرر ڪيا ويا هئا، اهي هن جي تابعداريءَ ۾ رهيا ۽ هن جي اختياريءَ کي قبول ڪيائون. +انهن، هن جي لاءِ عزت ۽ احترام جي جذبي جو خوب مظاهرو ڪيو، پنهنجي دولت هن جي استعمال لاءِ سندس تصرف ۾ ڏني ۽ هن جي هر طرح ايمانداريءَ ۽ پوريءَ قوت سان پٺڀرائي ڪئي. +اهڙيءَ طرح سڄو ملڪ راءِ سهاسيءَ جي طاقت سبب وڌيڪ سلامتي ۽ تحفظ محسوس ڪرڻ لڳو، ۽ ماڻهو هن جي عدل ۽ انصاف واريءَ حڪومت ۾ نهايت خوش زندگي گذارڻ لڳا“. +اها ڳالهه ”چچ نامي“ ۾ درج آهي، ۽ جيسين ”تحفته الڪرام“ جو تعلق آهي، سو وڌيڪ ائين به چوي ٿو ته ”هن پنهنجي رعايا جون ڍلون ۽ محصول هن شرط تي معاف ڪيا ته هو اُچ، ماتيلا، سيئو راءِ، مائو يا مڏ، الور ۽ سيوستان جي ڇهن قلعن جي اوسارين جي مرمت ڪري ڏين “.راءِ وٽ رام نالي هڪ برهمڻ وزير هوندو هو، جيڪو ائين پيو معلوم ٿئي ته هن جي پاران مڪمل اختيارات جو مالڪ هو. +انهيءَ اعليٰ درجي واري امير وٽ هڪڙي ڏينهن هڪ نوجوان برهمڻ اچي حاضر ٿيو.هو الور جي ڀرپاسي ۾ رهندڙ هڪ برهمڻ خاندان جو فرد هو. +هن جو پيءُ سيلاج ۽ ڀاءُ چندر هڪڙي مندر جا خدمتگار هئا، ۽ هيءُ، يعني چچ. +ذڪر ڪيل وڏي وزير وٽ نوڪريءَ لاءِ ويو هو. +اتفاق سان هن کي پهرينءَ ئي ملاقات ۾ پنهنجي قابليتن جي مظاهري ڪرڻ جو موقعو ملي ويو. +هن رام جي اڳيان پاڻ کي ڏاڍيءَ خوبيءَ سان موکيو، جنهن تي هن کي هڪدم نوڪريءَ ۾ رکيو ويو. +ٿورو ئي عرصو پوءِ، وزير هڪ اهڙي موقعي تي غير موجود هو، جڏهن راءِ کي هن جي خدمات جي تڪڙي ضرورت هئي ۽ انهيءَ موقعي تي چچ هن جي نمائندگي نهايت ڪاميابيءَ سان ڪئي. +تنهن تي راجا خود نوجوان چچ جي نوڪري نائب وزير جي حيثيت ۾ پڪي ڪئي، رام پنهنجيون ڳريون ذميداريون اهڙن قابل هٿن ۾ سونپڻ ۾ پاڻ راضي ٿيو، ۽ هن نيٺ پوڙهي وزير جي مرڻ تي، چچ بلڪل قدرتي طور هن جي جتيءَ ۾ وڃي پير وڌو. +انهيءَ اهم ۽ مکيه عهدي تي پهچي، هن پنهنجي شهرت اڃا به وڌائي؛ ”هو عام رعايا سان شرافت، نهٺائيءَ ۽ رحمدليءَ سان پيش ايندو هو، تان جو ٿوري ئي عرصي ۾ هن جو سڄي بادشاهيءَ تي مضبوط قبضو ٿي ويو ۽ هن جو حڪم هر ڪوئي مڃڻ لڳو“. +چچ جي زندگيءَ ۾ انهيءَ وقت ڦيرو آيو، جڏهن راءِ سهاسيءَ هن کي پنهنجي راڻيءَ، سُهنديءَ جي موجودگيءَ ۾ ملاقات جو شرف بخشيو، جيڪا هن نوجوان خوبصورت برهمڻ تي عاشق ٿي پيئي. +شاهي جوڙو بي اولاد هو ۽ سهاسي مڪمل طور پنهنجي زال جي اثر هيٺ هو، جيڪا بظاهر زوردار ارادي ۽ اوڏي ئي زور دار جذبي ۽ جوش جي مالڪ هئي. +ان کان پوءِ واقعات انساني فطرت تي مبني دنيا جي ٻين به سوين عشقي افسانن جي طرز تي هڪٻئي جي پٺيان رونما ٿيا. +راڻيءَ هڪ حرفتي دلالڻ جي ذريعي چچ ڏانهن پيغام روانو ڪيو؛ چچ هن کي اهڙو جواب موڪليو، جنهن ۾اهڙن جذبن جو اظهار هو، جيڪي سندس صورتحال جي مطابق هئا؛ هن لاءِ پنهنجي آقا جي زال سان سازش ۾ شريڪ ٿيڻ جو خيال ئي نفرت لائق هو-ڇاڪاڻ ته هو هڪ وفادار نوڪر، هڪ هوشيار ماڻهو ۽ سڀ کان وڌيڪ هڪ برهمڻ هو: ”آءٌ اهو شرمناڪ ۽ نفرت جوڳو ڪم ڪري پاڻ کي داغ نه لائيندس. +تون ڪڏهن به مون مان اهو مقصد حاصل نه ڪري سگهندينءَ“. +پر هن جيڪي ڪجهه چيو ۽ بنان ڪنهن شڪ ۽ شبهي جي جيڪي به محسوس ڪيو، تنهن جو سڄو اثر عشق ۽ محبت جي سڪايل راڻيءَ جي هن منٿ ڪرڻ تي هاڪار ۾ ختم ٿي ويو، ته هو جنهن وقت راجا جي حاضريءَ ۾ اچي، تڏهن کيس پاڻ سان ملاقات جي اجازت ڏئي. +ان کان پوءِ مخفي ملاقاتون شروع ٿي ويون، ۽ چچ جا سڀ مضبوط ارادا پاڻي ٿي ويا. +سهاسي پنهنجي راڻيءَ توڻي وزير جي وفاداريءَ ۾ يقين رکندو هو، ان ڪري هو ٻيءَ هر ڳالهه ڏانهن انڌو هو؛ چچ ۽راڻي پنهنجي ليکي هوشياريءَ سان هلي رهيا هئا، ۽ جيتوڻيڪ هڪ درٻاريءَ کي شڪ پئجي چڪو هو ۽ هن راجا کي اهڙو اشارو به ڏنو ته معاملو ڪجهه گڙٻڙ آهي، پر هو ڪنهن تي به ڪن ڌرڻ لاءِ تيار ڪونه هو. +چچ وزير جي حيثيت ۾ پنهنجا فرض ادا ڪرڻ ۾ اڳي کان به وڌيڪ محنت سان ڪم ڪندو رهيو، ۽ جيئن ته هن کي بادشاهه جي مڪمل پٺڀرائي ۽ پورو پورو اعتماد حاصل هو. +ان ڪري سنڌ ۽ ان جي ماتحت علائقن تي هن کي مڪمل ۽ مطلق اختيار حاصل رهيو. +اتفاق سان سهاسي بيمار ٿي پيو، ۽ راڻيءَ کي ڏاڍو فڪر اچي لڳو. +هن چچ جو ڌيان ان طرف ڇڪايو ته جيئن ته بادشاهه بي اولاد آهي، ان ڪري هن جي مرڻ تي تخت و تاج سندس ويجهن عزيزن مان ڪنهن نه ڪنهن کي ورثي ۾ ملندو ۽ اهي سڀ راڻيءَ جا بدخواهه هئا. +هو راڻيءَ کي پنهنجي ملڪيت کان محروم ڪندا ۽ شايد هن کي زندهه به نه ڇڏين. +ٻئي طرف، جيڪڏهن چچ هن سان گڏجي مضبوطيءَ ۽ همت سان ان بحران جي وقت ۾ ڪم ڪندو، ته ان صورت ۾ هو نه فقط کيس بچائي سگهندو، پر ان سان گڏ تخت ۽ تاج تي به سندس پنهنجو قبضو ٿي سگهندو. +چچ کي اهو خيال آيو هوندو ته جيڪڏهن سهاسيءَ جي مائٽن مان ڪو هن جو جائنشين بڻيو، ته ان صورت ۾ راڻيءَ کان به وڌيڪ خطرناڪ صورتحال خود سندس لاءِ پيدا ٿيندي. +پوءِ ته هنن گڏجي، جيئن راجا ڪمزور ٿيندو ويو، هن جي حڪومت جي تختي اونڌي ڪرڻ ۽ ان تي قبضي ڪرڻ جي سازش سٽي. +منصوبو سڄو سُهنديءَ جو سٽيل هو، ۽ چچ محض هن جي چوڻ تي عمل ڪري رهيو هو. +ممڪن آهي ته قديم لکت ۾ بيان ڪيل اهي طريقا، جن تي هنن عمل ڪيو، دل مان گهڙيل افسانا هجن، پر منصوبي جا ڪجهه عنصر نمايان طور امڪاني نظر اچن ٿا، راجا جي موت کي راز ۾ رکيو ويو—سندس علاج ڪندڙ طبيبن کي محل ۾ نظربند ڪري ويهاريو ويو- ۽ راڻيءَ ۽ وزير پنهنجي اعتبار جوڳن ملازمن ۽ ساٿين سان گڏجي راجا جي انتهائي بااثر مائٽن کي دوکي سان محل اندر گهرائي قيد ڪيو، ۽ پوءِ اهو اعلان ڪيو ته راءِ سهاسي صحتياب ٿي رهيو هو، پر هن کي پنهنجي خلاف سازش جو سراغ مليو هو، جنهن مطابق سندس اهي مائٽ کيس قتل ڪرڻ جو منصوبو سٽي رهيا هئا! +ان کان پوءِ انهن سڀني کي، راجا جي فرضي حڪمن هيٺ، هڪدم قتل ڪرايو ويو- ۽ جيئن ته گهڻي وقت کان وٺي چچ جي قول کي خود سندس آقا جو چيو ڪري سمجهيو ويندو هو، چچ جي اهڙي بيان کي عام طور سچ سمجهي قبوليو ويو، ۽ پوءِ هن ڏوهه جي سازش ۾سڀني شريڪ ماڻهن کي وڏا وڏا انعام ۽ اڪرام ڏنا ويا، جن ۾ اهي ماڻهو به شامل هئا، جن غلط فهميءَ ۾ڪم ڪيو هو، ۽ اهي پڻ، جيڪي ڄاڻي ٻجهي چچ جي مفاد ۾ ڪم ڪري رهيا هئا. +پوءِ سڄيءَ بادشاهيءَ جي سڀني وڏن وڏن جاگيردارن ۽ نوابن کي ڪوٺايو ويو ۽ کين اهو اطلاع ڏنو ويو ته راءِ سهاسي کي اڃا به صحتياب ٿيڻ جي اميد آهي، پر هن انهيءَ وچ ۾ چچ کي پنهنجو نائب مقرر ڪيو آهي، راڻيءَ وري، انهيءَ موقعي تي گهڻن ئي بااثر نوابن ۽ دوستن تي فراخدلانه انعامن ۽ اڪرامن جي بارش ڪري، ڳالهه کي بهتر بنايو، ۽ انهن ماڻهن کي جاگيرون عطا ڪيون، جنهنڪري انهن سڀني وفاداريءَ ۽ فرمانبردايءَ جو حلف کنيو. +ڪجهه وقت کان پوءِ بادشاهه جي موت جو اعلان ڪيو ويو. +اسان کي اهو اندازو ڪرڻ گهرجي ته هن جي لاش کي خفيه طور اڳيئي ساڙيو ويو هوندو-ڇاڪاڻ ته سنڌ جي آبهوا انهيءَ معاملي ۾ دير مدار جي اجازت نه ٿي ڏيئي سگهي. +اهو نظر نه ٿو اچي ته سازشين راجا جي لاش جي ڪوڙي ۽ جعلي جلوس جو انتظام ڪيو يا پاڻ کي ايتريقدر طاقتور سمجهيو، جو اها پرواهه نه هين ته ماڻهو ان باري ۾ ڇا سمجهندا. +سندن خيال ۾ هڪ ئي ڳالهه هئي، جنهن جي پورائيءَ ۾ هو هر طرح جي اهتمام ۾ لڳا رهيا، پوءِ ماڻهو ڀلي ته جيئن وڻين تيئن وڃي سمجهن. +تخت ۽ تاج کي ڦٻائڻ جي سلسلي جو اهو پهريون مرحلو اهڙيءَ طرح ڪاميابيءَ سان سر ڪيو ويو. +انهيءَ نقطي تائين ڪهاڻيءَ جو قدر، سچي پچي تاريخ جي عڪس طور، ان جي امڪاني ۽ غيرامڪاني هئڻ جي متعلق اسان جي پنهنجي ذاتي خيالن کان وڌيڪ مضبوط ٻئي ڪنهن معيار ۽ پيماني سان نه ٿو ماپي سگهي. +ليڊي مئڪبيٿ وانگر مضبوط قوت ارادي رکندڙ ڪيترن ئي هندستاني راڻين جون اهڙيون حوصله مند ڳالهيون مشهور آهن، جن پردي جي پٺيان رهندي واقعات کي پنهنجي مرضيءَ موجب پئي موڙيو ۽ مرتب ڪيو آهي. +ڪيترن موقعن تي برهمڻ وزيرن به پنهنجي راجائن کي، جن جي خدمت ۽ وفاداريءَ جو اهي دم ڀرڻ جي دعويٰ ڪندا هئا، تخت تان لاهي، سندن جاءِ پاڻ والاري آهي ٿي سگهي ٿو ته ٻئي ڪنهن برهمڻ جو اهڙو ساڳيو مثال نه هجي، جنهن عين اهڙيءَ طرح رت جي درياهه مان لنگهي، تخت تي ناجائز طور قبضو ڪيو هجي جيئن چچ ڪيو، پر چچ هڪ ڀيرو پنهنجي ضمير جي خلاف عمل ڪري، ۽ زورآور سُهنديءَ جي تسلط هيٺ اچڻ کان پوءِ، حالات جي وهڪري ۾ اڳتي وڌندو رهيو. +هو ان سلسلي ۾ پاڻ کي ائين چئي سمجهائي پئي سگهيو ته ٻين برهمڻن کي به، جيڪي ٻين هنڌن تي هندستان ۾ تخت تي قابض ٿي ٿيا، پنهنجي اعليٰ جاتيءَ جي مخصوص روايتن کي ترڪ ڪري، کشتري فرقي وانگر هلڻو چلڻو ۽ عمل ڪرڻو ٿي پيو. +اسان کي انهيءَ زماني جي سنڌ جي سماج متعلق تمام ٿوري ڄاڻ حاصل آهي؛ پر بعد جي زماني جي تاريخ، جنهن تي اسين آڌار رکي سگهون ٿا، ڏيکاري ٿي ته هتان جا ماڻهو مجموعي طور شاهي خانداني انقلابن ڏانهن حيرت انگيز طور بي نياز ۽ بي پرواهه رهيا آهن، ۽ سندن رتبي ۽ رسوخ وارا ماڻهو گهڻو ڪري اڀرندڙ سج جي پوڄا ڏانهن مائل رهندا آيا آهن. +چچ اڳيئي ثابت ڪري چڪو هو ته هو حڪومت ڪري سگهڻ جو اهل هو؛ هاڻي هن اهو به ڏيکاريو ته هو ملڪ جي وڏ گهراڻن نوابن ۽ خاندانن تي اعتماد ڪرڻ ۽ سندن شان ۽ شوڪت کي گهٽائڻ بدران، ان ۾ اضافي ڪرڻ لاءِ تيار هو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45286.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45286.txt new file mode 100644 index 0000000..5fc3bad --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45286.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +جلولا واري جنگ +جلولا واري جنگ خلافت راشده ۽ ساساني ايمپائر جي وچ ۾ ھيء جنگ تيسيفان جي فتح کان پوءِ لڳي ھئي. +ان فتح کان بعد عربن فوجي دستا اولھ طرف بازنظيني ايمپائر جي سرحد لڳ قارديسيا ۽ ھيت جي قلعن کي ھٿ ڪرڻ لاءِ روانا ڪيا. +تيسيفان کسجي وڃڻ کان پوءِ فارسي لشڪر تيسيفان جي اتر اوڀر ۾ جلولا ۽ درياءَ دجلا جي اتر ۾ تڪرت ۽ موصول وٽ گڏ ٿيڻ شروع ٿي ويا پر مسلمان عربن کي سڀ کان وڌيڪَ خطرو جلولا وث ھيو جنھن علائقي جي عراق ، خراسان ۽ آذربائيجان جي رستن جي ڪري جنگي اھميت ھئي. +جلولا واري فارسي لشڪر جو ڪمانڊر مھران ھيو ان جو نائب جنرل فرخزاد ھيو، جيڪو قادسيہ واري جنگ ۾ ساساني لشڪر جي ڪمانڊر رستم فرخزاد جو ڀاءُ هو. +سعد بن ابي وقاص معاملي جي رپورٽ خليفي عمر بن خطاب کي موڪلي ء خليفي فيصلو ڪيو تہ پھرين جلولا واري محاذ کي منھن ڏجي بعد ۾ تڪرت ۽ موصول واري پاسي کي. +خليفي عمر ھاشم بن عتبہ کي جلولا واري مھم تي روانو ڪيو. +اپريل 637 عيسويءَ ۾ ھاشم 12000 فوجين جي لشڪر سان تيسيفان مان نڪتو ۽ جلولا وٽ ساساني لشڪر کي شڪست ڏئي جلولا جو محاصرو ڪيو جيڪو ست مهينا جاري رھيو جنھن بعد جلولا وارا پيش پيا ۽ جزيو ڏيڻ لاءِ تيار ٿي ويا. +جنگ جا ساساني ايمپائر تي اثرات. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ:جنگ قادسيه کان پوءِ، بلوچن جي سپهه سالار ’سياهه سوار‘ کي، جيڪو يزدگرد جي محافظ فوج مٿان هو، پڪ ٿي ته ايراني هرگز عربن کان کٽي ڪين سگهندا، تنهن ڪري هو بغاوت جو جهنڊو بلند ڪري اسلامي لشڪر سان وڃي شامل ٿيو. +ورهين کان بلوچن ۽ زط (جاٽ) قبيلن ايراني لشڪر ۾ ڀرتي ٿي، يونان تائين، درفش ڪايانيءَ هيٺ جنگيون جوٽيون هيون، سي هينئر ايراني فوجن کان ڇڄي عربن جا طرفدار ٿي بيٺا. +سنه 16هه (637ع) ۾ هشام بن عتبه، جلولا جي جنگ ۾ ايرانين کي شڪست فاش ڏيئي، آرمينيا، آذربائيجان، خراسان، سيستان، ڪرمان ۽ مڪران تي قبضو ڪيو. +زط (جاٽ)، بلوچ، اسواره، سيايحته، اندغار قومن اسلام اختيار ڪيو. +مٿينءَ شڪست کان پوءِ يزدگرد سانده اَٺن سالن تائين خاقان چين کان مدد وٺڻ جي اميد ۾ خراسان ۾ دربدر ڀٽڪندو رهيو. +آخر 23 آگسٽ سنه 651ع ۾ حضرت عثمان رضه جي زماني ۾ مرو جي هڪڙي جانڊاهي سندس قيمتي پوشاڪ هٿ ڪرڻ جي ارادي سان کيس قتل ڪري سندس لاش درياءَ ۾ لوڙهي ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45307.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45307.txt new file mode 100644 index 0000000..324b93c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45307.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +سومرو (امير) +سومرو(امير) سومرن جو ھڪ امير يا سردار جنھن ڏکڻ سنڌ جي علائقي تي سومرا گھراڻي جي حڪومت جو باني ۽ پھريون سومرو بادشاھ ٿيو. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ جيئن +سومرن جي بيان ۽ نالن ۾ مؤرخن جو اختلاف آهي، تيئن سندن تختگاهَن متعلق به مؤرخن ۾ اختلاف آهي. +ڪي ديرگ پرڳڻي کي سري ۾، ڪي لاڙ ۾ ۽ ڪي وري ٿر ۾ ڏيکارين ٿا. +ان ڪري سومرن جي اوائلي تختگاه محمد تور جي جاءِ وقوع متعلق چئي نه ٿو سگهجي ته سري ۾ هو يا ٿر ۾ هو.ديرگ پرڳڻي کي الور جي ڀر ۾ بيان ڪرڻ کان پوءِ ايليٽ وري لکي ٿو ته، ”ديرگ پرڳڻو جت سومرن جو تختگاه محمد تور واقع هو، سو هاڻوڪي ڇاڇري ۽ بدين تعلقن جي هنڌ تي هو! +يعني پارڪر ۽ ونگا بزار جي وچ ۾ ٿر جي وارياسي ميدان ۾ هو. +اهو ديرگ پرڳڻو ٿر جي وارياسي ميدان کان وٺي، هاڻُڪي ٺٽي شهر تائين ليکجڻ ۾ ايندو هو. +محمد تور جي جاءِ تي پوءِ ٿري شهر قائم ٿيو، جو بدين جي ويجهو هو. +سومرن جو ٻيو تختگاه وجيه ڪوٽ يا ويڳهيه ڪوٽ لاڙ پرڳڻي ۾ هاڻوڪي پراڻ ڍوري جي ڪناري کان پنجن ميلن جي مفاصلي تي هوندو هو. +مٿين ڦٽل شهرن جا نشان اڃا تائين ڏسڻ ۾ اچن ٿا. +محمد طور جي ويرانيءَ بعد، سومرن جو وڏو تعداد اتان لڏي، سمن سان گڏ سندن قديم شهر ساموئيءَ ۾ اچي رهيو، جو مڪلي ٽڪريءَ جي دامن ۾ هاڻوڪي ٺٽي شهر کان ٽن ميلن جي مفاصلي تي هو. +’بيگلار نامه‘ (دستخط صفحي 8) ۾ لکيل آهي ته سومرن سنڌ تي پنج سؤ ورهيه حڪومت ڪئي هئي ۽ سندن تختگاه مهاتم پور (مهاتم تور) هو. +خبر نه ٿي پوي ته هي شهر ڪٿ هو، مؤرخن جو گمان آهي ته شايد اهو ساڳيو محمد طور شهر هو، جنهن کي ’بيگلارنامه‘ جي صاحب مهاتم تور ڪري لکيو آهي.مير علي شير قانع ٺٽوي ’تحفة الڪرام‘ ۾، محمد يوسف جي ’منتخب التواريخ‘ تان نقل ڪري ٿو: +”جڏهن سلطان عبدالرشيد بن محمود جي سنڌ تي حڪومت هئي، تڏهن سنڌين سندس ڪمزوريءَ مان فائدو وٺي، سنه 445هه (1053ع) ۾ سومرن جي قبيلي ٿريءَ ۾ گڏ ٿي، سومره نالي هڪڙي بادشاهه کي اڳواڻ مقرر ڪيو، جنهن کي هڪڙو پٽ ڀونگر نالي سعد زميندار جي ڌيءَ جي بطن مان ڄائو. +ڀونگر پنج ورهيه حڪومت ڪئي ۽ سنه 461هه ۾ وفات ڪئي. +“جي- ايبٽ پنهنجي تحقيقات موجب سومرن کي راجپوت لکي ٿو، سندس بيان موجب سنڌ کان سواءِ ڪڇ، گجرات ۽ سورت تائين سندن حڪومتون هيون. +مولوي نجم الغني پنهنجي ’وقائع راجسٿان‘ ۾ سومرن متعلق جيڪا جديد تحقيقات ڪئي آهي، سا ايبٽ جي بيان کان وڌيڪ تحقيقات تي مبني آهي. +سندس بيان آهي ته سومرا سورج بنسي خاندان مان پرمار راجپوت آهن. +ڪي چون ٿا ته چندر گپت جو اولاد آهن، ڪن جي راءِ آهي ته اوڌ جي راجا رامچندر جي پٽ سپومتر جي شاهي نسل مان آهن. +پرمار راجپوتن جي نون راجائن ستلج کان وٺي دکن تائين چوڏهن حڪومتون کڙيون ڪيون هيون، جن جا چوڏهن تختگاه هي هئا: مهيشور، ڌار، مانڊو، اجين، چندر ڀاگا، چتور، آبو، چندراوتي، موميدنه، پرماوتي، امرڪوٽ، بکر، لوه دره ۽ پٽن. +مٿيان ڪي شهر هنن فتح ڪيا هئا ۽ ڪي نوان تعمير ڪرايا هئائون. +سندن پنجٽيهن خاندانن مان ڇهين خاندان مان امره سومره اسلام اختيار ڪيو هو. +“ گويا جيئن اندلس تي عربن جي اٺن صدين جي حڪومت ڪرڻ کان پوءِ اتي جي عيسائي رهاڪن ٻيهر ملڪ تي قبضو ڪيو هو، تيئن عربن جي سنڌ تي ڪاهه ڪرڻ کان پوءِ اٺن صدين گذرڻ بعد، سومرا سنڌ جا پهريان باشندا هئا، جن سنڌ تي وري قبضو ڪيو. +تاريخ سومرا سنڌ م لکيل آهي تہ:سن 445 هه ۾ سومرا ماڻهو ”ٿري جي آسپاس گڏ ٿي، سومري نالي شخص کي سرداري ۽ سلطنت جي مسند تي ويهاري، سندس تابعداري ڪرڻ لڳا. +هو گهڻو وقت قوم جي خدمت ڪندو ۽ حڪومت هلائيندو رهيو. +سنڌ ملڪ جي آسپاس کي فسادين جي شرارتن کان پاڪ صاف ڪيائين ۽ صاد نالي زميندار، جو ان حد ۾ خودمختياريءَ جو دم هڻي رهيو هو، کي ڪو حيلو ڪري ان جي نياڻي پنهنجي نڪاح ۾ آندائين، سومري کي ان زميندار صاد جي ڌيءَ مان ڀونگر نالي پٽ ڄائو. +سومري جو اهو پٽ ڀونگر جڏهن بلوغت جي حد کي رسيو ته سومرو گذري ويو. +سومرا گھرائي جو مذھب. +سومرا شروع ۾ اسماعيلي هئا. +مٿيون ثبوت دروزين جي خط مان پئجي سگهي ٿو، جيڪو سندن امام سنڌ جي سومرن جي سردار ابن سومر ڏانهن لکيو هو : +”ملتان ۽ هندستان جي موحدن جي نالي عموما ۽ شيخ ابن سومره راجا بل جي نالي خصوصا – اي معزز راجا بل، پنهنجي خاندان کي اٿار، موحدن ۽ ننڍي دائود کي سچي دين ۾ آڻ، ڇاڪاڻ ته مسعود ان کي تازو غلاميءَ کان آزاد ڪيو آهي. +تون پنهنجي فرض کي پورو ڪر ۽ دائود جي ڀاڻيجي عبدالله ۽ ملتان جي باشندن لاءِ توکي مقرر ڪيو ويو آهي، تان ته تقديس ۽ توحيد جي مڃڻ وارا جهالت، ضد، سرڪشي ۽ بغاوت ڪرڻ واريءَ جماعت کان ممتاز ٿي وڃن. +مٿئين خط مان جيڪي اهم نتيجا نڪرن ٿا، سي هيٺ ڏجن ٿا: +1- سومرا ۽ سندن باني، جيڪي سنڌ جا اصلي باشندا هئا، جن پوءِ سنڌ جي حڪومت هٿ ڪئي هئي، سي اسلام اختيار ڪرڻ وقت اسماعيلي فرقي ۾ داخل ٿيا هئا. +2- ملتان جو حاڪم ابوالفتح دائود وغيره ۽ سومرا هڪڙي مذهب جا پيرو هئا. +3- سومر غالبا سنڌ جي اسماعيلين جو شيخ ۽ امام هو، ڇاڪان ته ’شيخ‘ لقب اسماعيلي پنهنجي مذهبي سردار لاءِ استعمال ڪندا هئا. +جيئن شيخ الجپال حسن بن صباح. +4- ايئن معلوم ٿو ٿئي ته دائود ننڍو، ابو الفتح دائود جو پٽ هو، جنهن کي سلطان مسعود بن محمود غزنويءَ اسماعيلي مذهب کان توبهه ڪرڻ جي شرط تي آزاد ڪيو هو ۽ عبدالله ابوالفتح جو ڏوهٽو ۽ دائود اصغر جو ڀاڻيجو هو. +5- مٿئين خط مان اهو به معلوم ٿي سگهي ٿو ته دروزين ابن سومره راجا بل کي سلطان مسعود، عبدالله ۽ اهل ملتان وارن جي خلاف جنگ ڪرڻ لاءِ ڀڙڪايو هو ته قرامطي اسماعيلين جي سنڌ ۾ جيڪا قوت ضايع ٿي ويئي هئي، تنهن کي ٻيهر بحال ڪري سگهجي. +ايئن معلوم ٿو ٿئي ته ملتان ۾ قرامطين اهڙي بار بار ڪوشش ڪئي هئي، پر ڪامياب ٿي ڪونه سگهيا هئا. +6- پوئين اهم ڳالهه، جا خط مان معلوم ٿئي ٿي، سا سومره جي شخصيت متعلق آهي ته هو ڪو سنڌ جو طاقتور زميندار هو، جنهن صورت ۾ سومره جو پٽ سلطان مسعود جو معاصر هو، ته پوءِ چئي سگهبو ته سومرو پاڻ سلطان محمود (المتوفي 421هه) جو معاصرو هوندو. +7- سومرن مٿئين خط جي تاريخ کان ويهه ورهيه پوءِ سلطان عبدالرشيد بن محمود (المتوفي سنه 440هه) جي ڪمزور حڪومت جي زماني ۾ سنڌ جي حڪومت تي قبضو ڄمايو هو. +حقيقت ۾ قرامطين ۽ اسماعيلين جو مذهب مخلوط هو. +اسماعيلي اسلام سان گڏ هر هڪ ملڪ جي رسمن ۽ عقيدن کي شامل ڪندا هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45377.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45377.txt new file mode 100644 index 0000000..43cfcab --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45377.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +ڄام خيرالدين +ڄام خيرالدينڄام خيرالدين بن تماچيءَ جو سال ’تاريخ سنڌ‘ ڀاڱي-3، ص-182 ۾ 1383ع ڏيکاريل آهي. +مصنف لکي ٿو ته، ”سندس ڏينهن ۾ سلطان محمد تغلق سنڌ ۾ آيو هو. +حالانڪ محمد تغلق 752هه (1351ع يا 1352ع) ۾ وفات ڪري ويو هو. +ڄام خيرالدين، سلطان فيروز جي پيش پيو. +سلطان هن کي قيد ڪري سيوهڻ وٺي آيو، جتان خيرالدين ٻيڙين تي چڙهي ڀڄڻ جي ڪوشش ڪئي، پر پڪڙجي دهليءَ ڏانهن قيد ٿي ويو. +مٿيون بيان ’تاريخ سنڌ‘ ڀاڱي 3 ۾ صفحي 91 تي ڏنل آهي، مگر صفحي 146 ۽ 147 تي ساڳي تاريخ ۾ ڏيکاريل آهي ته ”ڄام خيرالدين سن جي ڳوٺ تائين فيروز شاهه جي لشڪر کي تڪليفون ڏيندو ويو. +جيئن ته فيروزشاهه کي جلد دهليءَ پهچڻو هو، تنهن ڪري ان ڄام خيرالدين جي گستاخيءَ تي ڪو ڌيان نه ڏنو ۽ سيوهڻ ۽ بکر کان ٿي سڌو دهليءَ روانو ٿيو. +تنهن کان پوءِ ڄام خيرالدين موٽي ساموئي آيو ۽ نهايت عدل انصاف سان حڪومت هلائڻ لڳو. +سندس انصاف متعلق ’معصومي‘ ۾ لکيل آهي ته ڄام خيرالدين هڪڙي هنڌ هڏن جو ڍير ڏٺو، پڇا ڪرڻ سان معلوم ٿيس ته ست ورهيه اڳ ڌاڙيلن ان هنڌ تي گجرات جي هڪڙي قافلي کي ڦري قافلي وارا ماريا هئا، جن جا اهي هڏا هئا. +ڄام خيرالدين اتي رهي، ڌاڙيل هٿ ڪري، مال سميت گجرات جي حاڪم ڏانهن روانا ڪيا ۽ لکي موڪليائنس ته ”ڌاڙيلن کي جوڳي سزا ڏيئي مال وارثن کي پهچايو وڃي. +تحفته الڪرام جو بيان. +مير معصوم جي چوڻ موجب: ”ڄام خير الدين“ ولد ڄام تماچي پيءُ جي مرڻ کان پوءِ، بادشاهه جي حڪم سان، دهليءَ کان سنڌ ۾ اچي ملڪ تي متصرف ٿيو. +هن جي ڏينهن ۾ سلطان محمد شاهه، طغي غلام جي پويان پئي، جيئن مٿي بيان ٿي آيو، ٺٽي جي سرزمين ۾ پهتو ۽ اتي گذاري ويو. +سلطان فيروز سندس جانشين ٿي، دهليءَ واپس وريو. +ڄام خير الدين”سن”تائين سندس تعاقب ڪري، ٻه ٽي دفعا ڪجهه ٽڪرا کائي واپس موٽي آيو. +هن رعيت کي عدل ۽ انصاف سان خوش رکيو. +نقل آهي، ته هو هڪ ڏينهن سير تماشي لاءِ نڪتو، ۽ هڪ کڏ ۾ ڪجهه هڏا پيل ڏسي، ٿورو وقت بيهي، حاضرين ڏانهن منهن ڪري چيائين، ته”ڪي مظلوم آهن، جي انصاف گهر رهيا آهن! +”جاچ مان معلوم ٿيو، ته ست سال اڳ هتي گجرات جو هڪ قافلو لٽيو ويو هو ۽ ماڻهو ماريا ويا هئا. +هن مال ڇڏائي، وارثن ڏانهن موڪليو، ۽ قاتلن کان قصاص ورتو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45402.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45402.txt new file mode 100644 index 0000000..fb180c5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45402.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +فرزانه جمالي مسئلو +فرزانه جمالي مسئلو سنڌ جي شهيد بينظير ڀٽو جنرل يونيورسٽي ۾ پيش آيو، جتي شاگردياڻي فرزانه جمالي سندس شعبي جي چيئرمين عامر خٽڪ مٿان جنسي هراسان ڪرڻ جو الزام لڳايو. +پسمنظر. +هي واقعو اپريل 2018ع کان هلندڙ هو. +جتي شهيد بينظير ڀٽو جنرل يونيورسٽي جي انگريزي شعبي ۾ آخري سال ۾ پڙهندڙ شاگردياڻي فرزانه جمالي کي سندس شعبي جي چيئرمين پاران جنسي هراسان ڪيو ويو. +فرزانه جمالي نوابشاهه جي ڳوٺ وسايو جمالي جي رهواسڻ آهي. +سندس والد جو نالو اعجاز جمالي آهي. +جنسي طور هراسان ڪرڻ وارين ڪوششن کان پوءِ فرزانه اها ڳالهه پنهنجي خاندان سان ڪئي، ان کان پوءِ سندس والد شهيد بينظير ڀٽو جنرل يونيورسٽي جي وائيس چانسلر ارشد سليم وٽ ويو، جنهن اهڙي واقعي کان انڪار ڪيو، ۽ کيس اعجاز جمالي مٿان خاموش رهڻ لاءِ دٻاءُ وڌو ويو. +واقعو. +هي واقعو پهريون دفعو 3 سيپٽمبر 2018ع تي ميڊيا ۾ رپورٽ ٿيو. +2 سيپٽمبر 2018ع تي شاگردياڻي فرزانه جمالي نوابشاهه جي پريس ڪلب تي پريس ڪانفرنس ڪئي؛ جنهن ۾ هن الزام لڳايو ته انگريزي شعبي جي چيئرمين عامر خٽڪ جنسي هراسان ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. +کيس فيل ڪرڻ، سال پوئتي ڪرڻ جون ڌمڪيون پڻ ڏنيون. +پريس ڪانفرنس ۾ هن اهو الزام پڻ لڳايو ته عامر خٽڪ ڪلاس مان ٻاهر ڪڍي ڇڏيندو هو، تذليل ڪندو هو ۽ کيس آفيس ۾ اڪيلي اچي ملڻ جو چوندو هو. +فرزانه جمالي جي پريس ڪانفرنس کان پوءِ يونيورسٽي جي انتظاميا، تعليم شعبي جي چيئرمين طيبه ظريف، ميڊيا اسٽيڊيز جي چيئرمين ڊاڪٽر زاهد چنا، ۽ ڪيمسٽري شعبي جي چيئرمين ڊاڪٽر لياقت زرداري تي مشتمل ٽي رڪني ڪاميٽي جوڙي. +جنهن کي ٽن ڏينهن ۾ رپورٽ پيش ڪرڻ جي هدايت ڪئي وئي. +عامر خٽڪ جي ڀاءُ اشرف خٽڪ مٿان فرزانه جمالي جي ڀاءُ، جيڪو ايڪنامڪس شعبي جو ليڪچرار آهي، ان يونيورسٽي جي زيرو پوائٽ وٽ حملو ڪيو؛ جنهن جو ڪيس نوابشاهه تعلقي جي پوليس ٿاڻي تي داخل ڪيو ويو ۽ پوليس فرزانه جمالي جي والد اعجاز جمالي کي گرفتار ڪري ورتو. +4 سيپٽمبر تي يونيورسٽي جي استادن ۽ شاگردن ميڊيا سان ڳالهائڻ کان انڪار ڪيو، ۽ يونيورسٽي اتنظاميا جي حق ۾ شاگردن ۽ ملازمن ڪاريون پٽيون ٻڌي احتجاج ڪيو. +پي ٽي آئي جو اڳواڻ حليم عادل شيخ فرزانه جمالي سان ملاقات ڪئي. +هن واقعي جو سنڌ جي وڏي وزير سيد مراد علي شاهه، سنڌ جي گورنر عمران اسماعيل، سنڌ پوليس جي آئي جي ڪليم امام واقعي جو نوٽيس وٺي رپورٽ پيش ڪرڻ جي هدايت ڪئي. +3 سيپٽمبر تي يونيورسٽي اتنظاميا پاران جوڙيل ڪاميٽي ختم ڪري نئين ڪاميٽي جوڙ وئي. +نئين ڪاميٽي ۾ وٽنري يونيورسٽي جي ڊين احمد سلطان جتوئي کي سربراهه مقرر ڪيو ويو. +فرزانه جمالي جي والد کي ڪورٽ ۾ پيش ڪيو ويو، جنهن کي عدالت ڊسٽرڪٽ جيل شهيد بينظير آباد موڪلي ڇڏيو. +5 سيپٽمبر تي فرزانه جمالي پاران وائيس چانسلر ارشد سليم ۽ عامر خٽڪ مٿان ايف آئي آر داخل ڪرائي وئي. +يونيورسٽي انتظماميا سوشل ميڊيا تي فرزانه جمالي خلاف ۽ عامر خٽڪ جي حق ۾ پوسٽون رکڻ جي هدايت ڪئي. +وڏي ويز پاران ڪميشنر نوابشاهه اڪرم خواجه کان رپورٽ طلب ڪئي وئي، پر فرزانه جمالي ڪمشنر تي بي اعتمادي ظاهر ڪئي. +فرزانه جمالي ۽ سندس وارثن تي معاملو ختم ڪرڻ لاءِ دٻاءُ وڌو ويو. +پاڪستان پيپلز پارٽي جي اڳواڻ شهلا رضا فون ڪري سندس مدد ڪرڻ جي آڇ ڪئي. +سنڌ جي وڏي وزير مراد علي شاهه پاران مهراڻ يونيورسٽي جي اڳوڻي وي سي اي ڪيو راجپوت، ڊي سي نوشهروفيروز انور شر ۽ ڊپٽي سيڪريٽري تعليم جي اڳواڻي ۾ جانچ ڪاميٽي جوڙي وئي. +احتجاج. +4 سيپٽمبر تي فرزانه جمالي جي والد جي گرفتاري، جيڪو پاڻ پرائمري استاد آهي، جي احتجاج ۾ گلاب جمالي جي پرائمري اسڪول کي بند ڪيو ويو. +ان کان سواءِ يوٿ ايڪشن ڪاميٽي ۽ پي ٽي آئي ڪارڪنن نوابشاهه پريس ڪلب ٻاهر احتجاج ڪيو. +جسقم پاران نوابشاهه ۽ ڄام صاحب ۾ فرزانه جمالي جي حق ۾ احتجاج ڪيا ويا. +5 سيپٽمبر تي مختلف قومپرستن تنظيمن واقعي خلاف نوابشاهه ۾ بک هڙتال ڪئي. +سڪرنڊ ۾ واقعي خلاف احتجاج ڪرڻ لاءِ 10 تنظيمن جي اي پي سي جوڙي وئي. +ان کان سواءِ مختلف تنظيمن قاضي احمد، حيدرآباد، شڪارپور، قمبر، سنڌ يونيورسٽي، جنت السنڌ زرعي يونيورسٽي ٽندو ڄام، ٽنڊو آدم، ميرواهه گورچاڻي ۾ فرزانه جمالي جي حق احتجاج ڪيا ويا. +ساڳي ڏينهن يونيورسٽي جي استادن عامر خٽڪ ۽ وي سي جي حق ۾ احتجاج ڪيو، سندس چوڻ هو ته هراسمنٽ وارو ميسج ڏيکاريو وڃي يا سي سي ٽي وي ڪيمرا جو رڪارڊ ڏٺو وڃي، هي ڪوڙو الزام لڳايو ويو آهي. +سنڌ جي يونيورسٽين جي آفيسرن جي تنظيم سنڌ يونيورسٽيز آفيسرس فيڊريشن هن واقعي جي مذمت ڪندي چيو ته اڪثر يونيورسٽي ۾ شاگردن سان اهڙو برتاءُ رکيو ويندو آهي. +نتيجو. +9 آڪٽوبر تي سنڌ ۾ سخت احتجاج کان پوءِ شهيد بينظير ڀٽو جنرل يونيورسٽي جي وائيس چانسلر ۽ الزام هيٺ آيل استاد عامر خٽڪ استعفي ڏئي ڇڏي. +استعفي ڏيندڙن جو موقف هو ته اڻ ڌري جانچ ممڪن بنائڻ لاءِ استعفي ڏني وئي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45428.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45428.txt new file mode 100644 index 0000000..4a95872 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45428.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +وليد بن عبدالملڪ +وليد بن عبدالملڪ يا وليد پھريون(ڄ:688 عيسويءَ ۾ )(و:23 فبروري 715 ۾ ) اموي خليفي جو نالو آهي جنھن 705 کان پنھنجي وفات تائين خلافت بنو اميہ تي حڪومت ڪئي. +ھن جي دؤر م خلافت جون حدون سڀ کان وڌيڪَ وڌيون ھيون جو سندس دؤر م اسپين ، وچ ايشيا ۽ سنڌ جا علائقا خلافت جو حصو ٿيا ھئا. +ھن تي الزام ھيو تہ ھن امام زين العابدين کي زھر ڏياريو ھيو. +سندس زندگي. +وليد مديني ۾ 668 ۾ عبدالملڪ بن مروان جي گھر ۾ پيدا ٿيو. +ھن جي ماء نجد جي ھڪ قبيلي بنو عبس قبيلي جي ھئي جيڪو بنو غفطان قبيلي جي شاخ ھيو. +عبدالملڪ بن مروان پنھنجي زندگيءَ ۾ ئي وليد جي لاء بعيت وٺي ڇڏي ھئي. +تاريخ معصومي ۾ مير معصوم بکري لکي ٿو تہ:ڪن تاريخ نويسن جي چوڻ موجب وليد هڪ ظالم حاڪم هو، پر گهڻن مورخن جي اعتقاد موجب هو بني اميه (جي گهراڻي) مان ڀلي ۾ ڀلو خليفو هو، ڇاڪاڻ ته دمشق واري جامع مسجد جا ”جامع بني اميه“ جي نالي سان مشهور آهي، انهيءَ ٺاهي هئي. +”تاريخ گزيدهه“ ۾ لکيل آهي ته ڇهه ڀيرا ڏهه ڏهه لک سونا دينار انهيءَ جي اڏاوت تي خرچ ڪيائين، چون ٿا ته هر روز ٻارنهن هزار ماڻهو انهيءَ مسجد تي ڪم ڪندا هئا. +مديني شريف ۾ رسول الله جي مسجد کي هن ڪشادو ڪرايو، ۽ بيت المقدس ۾ مسجد اقصى کي پڻ نئين سر اڏايائين، سڀ ڪنهن نابين کي سونهون ڏنائين، ۽ ڪوڙهين کي به ٻي مخلوق کان جدا ڪري، انهن لاءِ وجهه معاش مقرر ڪيائين، سندس خلافت جي زماني ۾ فرغانا تائين مارواءُ النهر جا شهر، ڪابل، سنڌ ۽ ملتان جون حڪومتون فتح ٿيون. +”تاريخ مرات الجنان“ ۾ هن طرح لکيل آهي، ته گهڻي ظلم هوندي به وليد گهڻو قرآن پڙهندو هو، ۽ رمضان شريف جي مهيني ۾ ٻارهن ختما پورا ڪندو هو. +”تاريخ گزيده“ ۾ لکيل آهي ته وليد پنهنجي خلافت واري زماني ۾ برپٽ جي رستي تي پاڻيءَ جا تلاءَ ٺهرايا هئا ۽ دمشق ۾ اسپتال ۽ مهمان خاني جو بنياد وڌو هئائين. +کانئس اڳ هيءُ رسم ڪانه هوندي هئي. +نماز جي ٻانگ لاءِ منارو ٺاهڻ سندس ايجاد آهي. +سندس وفات سن 96هه جي جمادي الاول مهيني ۾ ٿي. +هن جي عمر 49 سال ۽ ٿورو مٿڀرو هئي، ۽ سندس حڪومت جو عرصو 9 سال 8 مهينا ۽ ڪجهه قدر مٿڀرو هو. +ھن بري ۽ بحري فوج کي تمام مضبوط ڪيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45429.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45429.txt new file mode 100644 index 0000000..0aa0fce --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45429.txt @@ -0,0 +1,57 @@ +عبدالملڪ بن مروان +عبدالملڪ بن مروان +(پ: 646)(و:8 آڪٽوبر 705) بنو اميہ گھراڻي جي پنجون نمبر خليفو هو. +سندس پيدائش حجاز جي شھر مديني ۾ ٿي پر سندس جنم جي سال تي اختلاف آهي ھڪ خيال مطابق 646 ۾ ، ۽ ٻئي خيال مطابق 647 ۾ پيدا ٿيو ھي باقائده پڙھيل لکيل شخص ھيو ۽ کيس سياسي انتظام ھلائڻ جي صلاحيت ھئي.چوڏھين صدي عيسويءَ جي تاريخدان ابن خلدون سندس صلاحيتن جي وڏي تعريف ڪئي آهي ۽ لکيو آھي تہ عبدالملڪ پنھجي دور م رياستي معاملن ھلائڻ ۾ عمر بن خطاب جي پيروي ڪئي. +ھن جي دؤر ۾ عربي ۾ ترجما ٿيا ۽ مسلم دنيا جي لاءِ مخصوص سڪو سونو دينار جاري ڪيو ويو جنھن ڪري کيس بازنظيني ايمپائر جي جسٽينين ٻيون سان جنگ ڪرڻي پئي. +692 م سيباسٽوپولس واري جنگ +۾ بازنظيني فوج ليئونٽيوس جي ڪمان م ايشيا مائنر ۾ خلافت جي فوج سان مھاڏو اٽڪايو پر ھارائي وئي. +ھار جو ھڪ سبب غلامن جو بازنظيني فوج کي ڇڏي مسلمانن جي پاسي ٿي وڙھڻ بہ ھيو. +ھن جي دؤر م عربي کي سرڪاري ٻولي ڪيو ويو. +ھن زراعت ، واپار ۽ ٽپال جي نظام م سڌارا آندا +ذاتي زندگي. +ھن زندگيءَ جو ابتدائي دؤر مديني ۾ پيءُ سان گذاريو. +ھن شھر جي مذھبي حلقن ۾ پنھنجون جڙون مضبوط ڪيون.ھن اسلامي اصول قانون دمشق جي عالمہ ام دردہ صغرہ کان حاصل ڪئي جڏھن سورھن سالن جو ٿيو تہ معاويہ ٻئين ھن مٿان ذميداريون رکڻ شروع ڪيون. +683 ۾ ھن کي ۽ سندس پيءُ مروان کي مديني وارن شھر مان ڪڍي ڇڏيو ۽ دمشق ويندي ھن شامي فوج کي مديني تي چڙھائي ڪرڻ لاء ويندي ڏٺو.ھن جي ئي ڏنل صلاح سان مديني وارو تڪرار خوش اصلوبي سان حل ٿي ويو. +684 ۾ سندس پيءُ مروان خليفو ٿيو پر ھن اتر عربستان ء ڏکڻ عربستان جي قبيلن جي وچ م لڙائي ڪرائي ڇڏي. +سندس خلافت جو دؤر. +عراق ۽ حجاز م فوجي ڪاروايون. +685 م سندس والد مروان ٻيون جي وفات کانپوءِ خليفو ٿيو ان وقت ملڪ ٻين خانہ جنگي جي ور چڙهيل ھيو. +چند سالن ۾ ھن خلافت اندر فوجي مھمن ذريعي ضابطو حاصل ڪيو. +مسڪن واري جنگ ذريعي ھن بصري جي گورنر مصعب بن زبير کي شڪست ڏئي. +عراق م ٽي مختلف ڌريون : شيعا، خارجي ۽ عبدالله بن زبير ۽ سندس حامي پاڻ م وڙھي رھيا ھيا ساڳي وقت اموي اقتدار جي خلاف بہ جنگ م مصروف ھيا. +انھن مان عبدالله بن زبير اموي خلافت لاءِ خطرناڪ ٿي چڪو ھو ڇو تہ ھن پاڻ کي مڪي جو خليفو سڏائڻ شروع ڪيو ھو ۽ ٻيا صوبا بہ ھن جو پاسو وٺي رھيا ھئا. +عبدالملڪ ٽن سالن تائين انھن کان پاسو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي تہ جيئن اھي ٽئين گروھ پان م وڙھي ڪمزور ٿين اھڙي طرح وجھ جي انتظار ۾ ويٺو رھيو.ان عرصي ۾ عبدالله بن زبير جي ڀاء مصعب 687 ۾ شيعن کي شڪست ڏني جنھن بعد ھنن خارجين خلاف وڏو لشڪر تيار ڪيو.ان وچ م عبدالملڪ بن مروان پنھنجي جنرلن ۽ منتظمن مان ھڪ بھترين جي چونڊ ڪئي، جنھن جو نالو حجاج بن يوسف ھيو جو ان وقت حجاز جو گورنر ھيو، ۽ کيس مڪي ڏانهن عبدالله بن زبير تي چڙھائي لاءِ موڪليو. +حجاج شروع م 689 م ناڪام ٿيو جو کيس دمشق م بغاوت کي ڪچلڻ لاءِ واپس موٽڻو پيو. +ھڪ دفعو ٻيھر 690 ۾ ناڪام ٿيو. +جڏھن 691 ۾ اتر عربستان جي قبيلن ھن آڏو آڻ مڃي تہ پوء حجاج جي ڪاميابي جي شروعات ٿي. +حجاج مصعب جي فوجين کي رشوت ڏئي پنھنجي پاسي ڪرڻ شروع ڪيو ۽ انھن ذريعي مصعب کي مارائي ڇڏيو ان بعد ھي عبدالله بن زبير ڏي وريو جنھن جو زور مصر ء شام کان ٻاهر مڪي ۽ مديني سميت سموري خلافت تي ھيو. +عبدالله بن زبير پاڻ ھڪ صحابي ھيو جنھن بنو اميہ جي مخالفت ڪئي هئي 692 ۾ حجاج 12000 شامي فوجين سان مڪي جو محاصرو ڪيو ۽ پنھنجي اباڻي شھر طائف طرف پيشقدمي ڪري بغير مزاحمت جي اتي قبضو ڪيو جتي ھن پنھنجو ٺڪاڻو قائم ڪيو. +خليفي حجاج کي ھدايت ڪئي ھئي تہ عبدالله بن زبير سان ڳالھيون ٻولھيون ڪري ۽ کيس يقين ڏياري تہ پيش پوڻ سان کيس سزا نہ ڏني ويندي ۽ جي انڪار ڪري تہ کيس محاصري ذريعي بک ڏئي پيش ٿيڻ لاءِ مجبور ڪيو وڃي ء مڪي م خونخرابي کان پاسو ڪيو وڃي. +پر مذاڪرات ناڪام ٿيڻ بعد حجاج صبر نہ ڪري سگھيو ھن عبدالملڪ کي وڌيڪ فوج موڪلڻ ۽ حملي لاء اجازت ڏيڻ جي لاءِ مراسلو موڪليو. +فوجي اضافي ۽ حملي جي اجازت ملڻ بعد ابوقبيس جبل تان منجنيقن ذريعي مڪي مٿان پٿرن جي بمباري ڪئي. +پٿرن جو وسڪارو حج جي مھيني ۾ بہ جاري رھيو. +محاصرو ست مھينا جاري رھيو جنھن دوران عبدالله بن زبير جي ٻن پٽن سميت ڏھ ھزار ماڻھو وفاداري تبديل ڪري حجاج جي پاسي ٿي چڪا ھئا. +جنھن بعد مڪي ۾ آڪٽوبر 692 ۾ ويڙھ شروع ٿي جنھن م عبدالله بن زبير پنھنجي ھڪ ننڍي پٽ ۽ ڪجھ وفادارن سميت مارجي ويو. +لڙائي ۾ منجنيقن سان حملن م ڪعبي کي ڪافي نقصان پھتو. +بعد م ان جو تعميري ڪم ڪيو ويو. +عبدالملڪ بن مروان دمشق م ڪعبي جو غلاف سبرائي ڪعبي تي چاڙھائي ان روايت جو آغاز ڪيو. +حجاج جي ڪارڪردگي مان خوش ٿي عبدالملڪ کيس عراق ۽ ان سان لڳو لڳ علائقن جو بااختيار گورنر مقرر ڪيو ۽ کيس ھر ڳالھ جي ڇوٽ ڏئي ڇڏي.حجاج کي ڪوفي ۽ بصري م خارجين جي بغاوتن سان منھن ڏيڻو پيو ۽ ھن انھن کي ڪچلي ڇڏيو. +697 ۾ خارجين جو زور ختم ٿي ويو. +اتر آفريڪا ۾ فوجي ڪاروايون. +ھن جي دؤر ۾ اموي خلافت جي حدن ۾ اضافو ٿيو.اتر اولھ آفريقا، جنھن کي ان وقت مغرب سڏيندا هئا، ۾ 686 ۾ زھير بن قيس جي ڪمان ۾ خلافت جي فوج بازنظيني ايمپائر کي جنگ ممس ۾ ۽ ڪسيلا (ڪاسيليوس) جي ڪمان ۾ وڙھندڙ بربرن کي قيروان جي ميداني علائقي ۾ شڪست ڏئي افريقہ صوبو ۽ ان جي گاديءَ جي هنڌ قيروان جو قبضو حاصل ڪيو. +695 ۾ حسن بن نعمان بربرن جي مدد سان ڪارٿيج تي قبضو ڪيو. +۽ اٽلس جبلن طرف پيشقدمي ڪئي. +بازنظيني بحري ٻيڙا ڪارٿيج پھچي قبضو واپس ورتو پر 698 ۾ نعمان واپس موٽي بازنظيني شھنشاھ ٽيبريوس ٽئين کي ڪارٿيج واري جنگ ۾ شڪست ڏئي جنھن بعد بازنظينين سبتہ کي ڇڏي باقي سموري آفريقا تان دستبردار ٿي ويو. +حسن بن نعمان کي بربرن جي قبيلي زيناٽا جي سردار ڪاھنا زبردست شڪست ڏئي برقا تائين پوئتي ڌڪي ڇڏيو. +702 ۾ عبدالملڪ حسن جي فوج ۾ اضافو ڪيو ۽ وڏي فوج سان مقامي ماڻھن جي مدد سان پيشقدمي ڪري انھن کي پوئتي ڌڪي ڇڏيو ۽ ڪارٿيج کان اولھ طرف 85 ميلن جي فاصلي تي طبرقا جي جنگ ۾ زيناٽا قبيلي کي فيصلہ ڪن شڪست ڏني.ھن تيونس نالي ھڪ ڳوٺ آباد ڪيو جيڪو تباھ ٿيل ڪارٿيج کان ڏھ ميلن جي فاصلي تي ھيو. +جنھن بعد حسن بن نعمان جي جاء تي موسي بن نصير جي مقرري ٿي. +تعميراتي ڪم. +ھن بيت المقدس ۾ گنبذ صخرہ تعمير ڪرايو. +اھن اتي مسجد اقصي به ٺھرائي.جن جي حڪم سان سونا سڪا رجائي انھن جو رجيل پاڻياٺ گنبذ صخرہ تي ٻاھران چاڙھائي ان کي سونھري بڻايو ويو جنھن سان ان ۾ زبردست چمڪ پيدا ٿي. +ان تعميري ڪم جا انجنيئر راجا بن حيوا ۽ يزيد بن سلام ھيا. +ھن پھريون دفعو خلافت اندر مورت وارا سڪا ٺاهڻ ۽ رائج ڪرڻ جو آغاز ڪيو. +وفات. +ھن جي دؤر جا پويان ٽي سال سڪون سان گذريا. +ھن جي پيءُ فيصلو ڪيو ھو تہ عبدالملڪ کان پوء سندس ڀاءُ عبدالعزيز (جنھن جو پٽ عمر بعد ۾ خليفو ٿيو ھو ) خليفو ٿيندو پر ھي چاھي پيو تہ سندس پٽ وليد سندس جانشين ٿئي. +پر ھن اھو تڪرار نہ ڪيو. +ٿيو ايئن جو عبدالعزيز ھن کان اڳ وفات ڪري ويو جنھن بعد ھن پنھنجو فيصلو مڃرائي ڇڏيو تہ ساڻس بعد وليد۽ ان بعد سليمان تخت جو وارث ٿيندو.ھن 18 آڪٽوبر 705 ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45435.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45435.txt new file mode 100644 index 0000000..ad6bffc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45435.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +اسراريت +اسراريت يا ،باطنيت' مذھبي وجد يا حواسن جي متبادل ڪيفيت جو نالو آهي جن سان مختلف نظريا، اخلاقيات، مذھبي رسمون، ڏند ڪٿائون، روايتي قصا ۽ جادو وغيره لاڳاپيل ھوندا آھن. +اھا لڪل ۽ مڪمل سچ اندر بصيرت جي حاصلات ۽ مختلف مشاھدن ۽ عملن جي تائيد سان ايندڙ مڪمل انساني تبديلي جو حوالو ڏيندي آھي. +انگريزي لفظ مسٽس ازم اصل يوناني لفظ μυω :مان نڪتل آهي. +جنھن جي معني آھي "'مان لڪايان ٿو"،' اڄوڪي دور م ان جو مطلب ڏاڍو محدود پر ان جو اطلاق وسعت وارو آھي. +ان جي معني آهي جز جو ڪل , عظيم ھستي يا خدا سان وصال باطنيت جو تصور ھر مذھب ۾ ملي ٿو. +باطني مشاھدو درحقيقت اسراريت جو مکيه جز آهي.ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ:هاڻي تائين اسان رڳو تصور پرستن جي حواسن تي ڪيل حملي جو بچاءُ ٿي ڪيو ۽ هاڻي اسان منطق جي حوالي سان زندگيءَ جي مسئلن بابت ڳالهائينداسين. +پر ان کان اڳ اسان کي عقل تي اسراريت جي حملي جي ڳالهه ڪرڻي آهي. +هيوم چيو آهي ته عقل انسان جو مخالف ٿيندو ته انسان به عقل جي خلاف ٿي ويندو. +عقل خواهشن جي پورائيءَ لاءِ ڪو جواز پيدا نه ڪندو ته خواهشون عقل جي خلاف ٿي پونديون. +خواهشن تي ٻڌل زندگي جنهن جو عقل سان واسطو ڪونهي ان لاءِ چئي سگهجي ٿو ته اها عقل کان مٿانهون منطق ايجاد ڪندي جيڪو اسان جي خواهشن ۽ خوابن جو جواز هوندو. +ان مقصد لاءِ ڊيموڪريٽس تصور پرستيءَ جو بنياد وڌو. +ايليا جي شڪ پرست فلاسافر زينو اسراريت Mysticism جي واٽ ڪڍي. +سقراط کان هڪ صدي اڳ هن پنهنجن مونجهارن سان عقل تي اهڙيون چٿرون ڪيون جو عقل بي عقلي نظر اچڻ لڳو. +ايڪيلينز ڪُميءَ جي ڪڍ ٿو وڃي پر جيئن ته ڪُمي هن کان اڳ پنهنجيءَ جاءِ تان هلي هئي انڪري هو ڪُميءَ کي پڄي نٿو سگهي. +هو جڏهن پنهنجيءَ جاءِ تان ڪُميءَ واري هنڌ تائين پڄي ٿو ته ڪُمي اڳتي وڌي ٿي وڃي. +هو وري جڏهن ڪُمي واري هنڌ پڄي ٿو ته ڪُمي وري اڳتي وڌي ٿي وڃي ۽ اهو سلسلو ختم نٿو ٿئي. +اسين جيستائين اهو محسوس نه ڪيون ته عقل سڀ ڪجهه ثابت ڪري سگهي ٿو، معنيٰ ته عقل ڪجهه به ثابت نٿو ڪري سگهي. +ساڳئي طرح ڇٽل تير هڪ هنڌ بيٺل مڃيو ٿو وڃي. +ڇٽل تير هڪ پل ۾ هڪ هنڌ آهي انڪري اهو ان پل ۾ ساڪن آهي ۽ اهڙيءَ ريت هو پنهنجي رفتار ۾ هرهڪ پل ۾ ساڪن آهي. +اناطول فرانس ان مان اهو نتيجو ٿو ڪڍي ته دليلن سان هر شيءِ ثابت ٿي سگهي ٿي. +ايليا جي زينو ثابت ڪري ڏيکاريو هو ته اڏامندڙ تير هڪ هنڌ بيٺل آهي. +دليلن سان اسان ان جي ابتڙ ڳالهه به ثابت ڪري سگهون ٿا پر حقيقت هي آهي ته ابتڙ ڳالهه کي ثابت ڪرڻ ڏکيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45442.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45442.txt new file mode 100644 index 0000000..a421046 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45442.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +عينيت +عينيت تصور پرست تحريڪ جو پيغمبر پادري برڪلي هو. +هن چيو ته مادي کي اوهان احساس ۽ مشاهدي جي ذريعي سڃاڻو ٿا ان جي حقيقت حواسن جي شاهديءَ ۾ آهي، جيڪڏن ڪو ذهن ان جو مشاهدو نه ڪري ته ان جو وجود (جيتريقدر اسان چئي سگهون ٿا) ئي نه هجي. +نه رڳو ايترو پرڪانٽ ان ۾ وڌيڪ واڌارو ٿو ڪري ۽ چئي ٿو ته اهي احساس پنهنجي ليکي بي معنيٰ مجموعو آهن، اها مشاهدي جي قوت آهي جيڪا انهن وکريل احساسن کي ترتيب ڏيئي ڪا بامعنيٰ صورت ٿي ڏي. +يعني احساسن ۾ ترتيب ذهن آڻي ٿو ۽ انهن کي هڪُ به ذهن ٿو ڪري ۽ اهڙيءَ طرح ڪنهن به شيءِ جي رڳو اڌ کي مشاهدو ڪندڙ ذهن تخليق ٿو ڪري. +سوال ٿو پيدا ٿئي ته اهو ذهن جيڪو شين کي جوڙي ٿو يا تخليق ٿو ڪري پاڻ ڪيئن مادي جي پيداوار ٿي سگهي ٿو. +”اوهان ٺيڪ ٿا چئو“ انهن مان سڀ کان صاف ذهن رکڻ واري شوپنهار چيو: ”جنهن حقيقت کي اسين پوريءَ طرح سمجهي سگهون ٿا اها اسان جو پاڻ آهي، اها کِل جهڙي ڳالهه آهي ته اسان پنهنجي ان ”پاڻ“ کي اهڙي مادي ۾ بدلائي ڇڏيون جنهن کي اسان خيال جي صورت ۾ پنهنجن اڻ پورن حواسن سان حاصل ٿيل شاهدين سان سڃاڻون ٿا. +جيڪڏهن اسان مادي کي اندران ۽ ٻاهران اهڙيءَ طرح ڄاڻي سگهون ها جهڙيءَ طرح اسان پنهنجي پاڻ کي ٿا ڄاڻيون ته اسان مادي جي اصليت ۽ ارادي جي اها قوت ڏسون ها جيڪا اسان جي جسمن کان وڌيڪ اسان جي ذهنن جي ويجهو آهي. +اهڙين حالتن ۾ منطق جي نقطئه نگاهه کان ماديت لاءِ جاءِ ڪانهي، بخرموشوف ۽ مائرباغ ساده فلاسافر آهن: +اها ڪچي ڦڪي ماديت جيڪا اڻويهين صديءَ جي وچ ۾ ان خودفريبيءَ سان پيش ڪئي وئي ته هيءَ هڪ نئين فلاسافي آهي، اها احمقاڻي انداز سان حياتيءَ جي ارادي کان انڪار ٿي ڪري ۽ سڀ کان پهرين زندگيءَ جي حقيقتن جي طبعياتي ۽ ميڪانڪي قوتن سان تشريح ڪرڻ جي ڪوشش ٿي ڪري ۽ پوءِ انهن کي مادي جا ميڪانڪي اثر ٿي چوي. +روشني، حدت ۽ بجليءَ جون خاصيتون پري جي ڳالهه آهن مان اهو به نٿو مڃي سگهان ته عام ڪيميائي مرڪبن جي به ميڪانڪي تشريح ٿي سگهي ٿي. +انهن جي تشريح قوت سان ئي ڪري سگهجي ٿي. +نٽشي کي ماده جو اهو نظريو ۽ ارادي جي قوت جو تصور ورثي ۾ مليو هو جيڪو هن شوپنهار جي ارادي واري نظريي کان ورتو هو. +ڪو ديندار به ماديت جي ايترو خلاف نه هوندو جيترو راهبن ۽ دينيات جو مذاق اڏائيندڙ هي فلاسافر هو. +هن جو پروگرام هو ته ”ميڪانڪيت ۽ مادي کان بلڪل پرهيز. +“ ڇاڪاڻ ته اهي ٻئي هيٺين درجي لاءِ اظهار جا طريقا آهن ۽ اها نهايت گهٽيا شڪل آهي جيڪا ارادي جي قوت اختيار ڪندي آهي. +“ هڪ سٺي جرمن وانگر تصور پرستيءَ جي فلاسافيءَ کي هو پوريءَ طرح هضم ڪري ويو. +هن جو چوڻ آهي ته مادو فريب آهي، اهڙو وهم آهي جيڪو اسان حواسن مان حاصل ٿيندڙ شاهدين جي تشريح لاءِ گهڙيو آهي. +جيستائين مادي ائٽمن جو تعلق آهي هي هڪ اهڙي فلاسافي آهي جنهن جي پوريءَ طرح ترديد ٿي چڪي آهي ۽ يورپ جي علمي دنيا ۾ ڪوبه اهڙو شخص ڪونهي جيڪو ان کي اهميت ڏي. +هو شونپهار وانگر ان نتيجي تي پڳو ته اهو مفروضو پيش ڪري سگهجي ٿو ته ساري ميڪانڪي عمل ۾ جيڪا به قوت ڪم ڪري ٿي اها ارادي جي طاقت يا ارادي جو اثر آهي. +هڪ ائٽم ارادي جي قوت جو هڪ معمولي مقدار آهي. +تصور پرستيءَ انهن باغين تي حيرتناڪ اثر ڪيو جيڪي ماديت ڏانهن مائل هئا ته اها مذهبي عقيدن جي خلاف استعمال ٿي سگهي ٿي، هربرٽ اسپينر چيو ته مون کي جيڪڏهن چيو وڃي ته ٻن مان هڪ جي چونڊ ڪر، هڪُ ذهني واقعن کي مادي واقعن جي وسيلي سمجهڻ، ۽ ٻيو مادي واقعن کي ذهني واقعن جي وسيلي سمجهڻ ته مان پهرين جي چونڊ ڪندس، ۽ مايوسيءَ جو دلچسپ پيغمبر برٽرينڊرسل لکي ٿو: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45443.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45443.txt new file mode 100644 index 0000000..a58df11 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45443.txt @@ -0,0 +1,106 @@ +اخلاق +اخلاق انساني روين مان ھاڪاري روين مان ھڪ آھي. +جنھن ۾ ڪنھن جو ٻي سان ڳالھائڻ، ملڻ، ادب ڪرڻ، مھمان نوازي ڪرڻ وغيرہ شامل آھي. +تاريخ. +ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ:تاريخي ۽ لساني لحاظ کان اخلاق رسمن مان پيدا ٿيو آهي. +شروع ۾ اخلاق انهن رسمن سان مطابقت جو نالو هو جيڪي قبيلي جي صحت ۽ بقاءَ لاءِ ضروري هيون. +ڪجهه رسمون رڳو رواج آهن جيئن ميز تي ويهي ڇري ڪانٽي سان ماني کائڻ، انهن جو ڪو اخلاقي پاسو ڪونهي. +سلاد کي ڇريءَ سان ڪٽڻ ڪو گناهه ڪونهي، پر ان جي وڏي سزا آهي، ڪي رسمون جيئن هڪ شادي، هڪ کان وڌيڪ شاديون. +گهراڻي ۽ گهراڻي کان ٻاهر شادي، قبيلي ۾ ڪنهن کي قتل ڪرڻ ڏوهه ۽ قبيلي کان ٻاهر مباح آهي، اهي رسمون اجتماعي فائدي لاءِ سٺيون سمجهيون وينديون آهن. +اهي ئي رسمون اخلاقي اصول ٿي وينديون آهن. +جن کي نصيحت، پابندين ۽ جلاوطنيءَ سان محفوظ ڪيو ويندو آهي. +رواج اهي رسمون آهن جن جو درس گهٽ ڏنو ويندو آهي ۽ انهن تي عمل وڌيڪ ڪيو ويندو آهي ۽ اخلاق اُهي فرض آهن جن کي پوري ڪرڻ جي اميد اسان ٻين مان ڪندا آهيون. +اخلاقي نظام بدلبا رهن ٿا سوال آهي تہ اها ڪهڙي طاقت آهي جيڪا انهن کي بدلائي ٿي؟ +ڪهڙو سبب آهي ته ڪن جڳهن تي سٺا سمجهڻ وارا عمل ٻئي دور يا ٻئي هنڌ خراب سمجهيا ويندا آهن. +شايد زندگيءَ جي اقتصادي بنيادن ۾ تبديليءَ سان اخلاقي تصورن ۾ به تبديلي ايندي آهي. +تاريخ ۾ اهڙي قسم جا ٻه انقلاب آيا آهن. +هڪ شڪاري زندگيءَ مان زرعي زندگيءَ وارو انقلاب ۽ ٻيو زرعي زندگيءَ مان صنعتي زندگيءَ وارو انقلاب. +انساني ارتقا ۾ هي ٻه اهڙا انقلاب آهن جن تي ٻين واقعن جو دارومدار آهي. +انهن ٻنهي انقلابن کانپوءِ وارن دورن ۾ اهو اخلاقي نظام جيڪو زندگيءَ جي پراڻي انداز ۽ اجتماعي ڀلائيءَ جو امين هو، بيڪار سمجهيو ويو ۽ نئين دور ۾ آهستي پر وڏي اٿل پٿل سان بدلبو رهيو. +زرعي سماج جا اخلاق. +زندگي ارتقا جون منزلون لتاڙي شڪاري ۽ قبائلي سماج کان زرعي سماج تائين پهتي تہ نئين اخلاق جي ضرورت پيدا ڪئي ۽ ڪيتريون پراڻيون چڱايون پرامن زراعتي زندگيءَ ۾ خرابيون ٿي پيون. +محنت بهادريءَ کان وڌيڪ اهم، ڪفايت تشدد کان وڌيڪ ضروري ۽ امن جنگ کان وڌيڪ ڪارائتو ٿي پيو ۽ عورت جي سماجي حيثيت به بدلجي وئي. +هوءَ شڪار کان وڌيڪ ٻنيءَ جي ڪم ڪار لاءِ ڪارائتي ٿي. +هاڻي هوءَ گهر جا ڪيترا ڪم ڪري روزي ڪمائڻ واري عمل ۾ شريڪ ٿي سگهي ٿي. +انهن ڪمن لاءِ نوڪرياڻي مهانگي ٿي پئي. +شادي سستي هئي ۽ هرهڪ ٻارَ، جلد وڏو ٿي، پنهنجي کاڌ خوراڪ ۽ ڪپڙي لٽي جي خرچ کان وڌيڪ ٿي ڪمايو. +ٻار وڏو ٿيڻ کان اڳ ماءُ پيءُ سان گڏ ٻنيءَ تي ڪم ٿي ڪيو. +هن جي پڙهائي تي ڪجهه به خرچ نه ٿي ٿيو. +ڇوڪرا ته خير. +ڇوڪريون به گهڻي ڀاڱي ڪارائتيون هيون. +انڪري مامتا مقدس هئي. +ڄم تي ضابطو غيراخلاقي هو ۽ وڏا خاندان خدا کي پسند هئا. +اهو زراعتي نظام هو جنهن ۾ اسان جي موروثي اخلاقي نظام جي اوسر ٿي. +ٻنيءَ تي مرد جلد ئي ذهني ۽ مالي لحاظ کان بالغ ٿي ويو ٿي ۽ ويهن ورهين جي عمر ۾ ئي زندگيءَ جي معاملن کي ائين سمجهڻ شروع ٿي ڪيو جيئن اڄڪلهه چاليهن سالن جو ماڻهو، هن کي رڳو هڪ هر، هڪ مددگار ۽ موسمن جي تبديليءَ جو اندازو لڳائڻ واري ساڃهه جي ضرورت هئي. +هن کي جيئن ئي فطرت اشارو ڪندي هئي هو شادي ڪري ڇڏيندو هو ۽ جنسي لاڳاپن تي لڳايل پابندين کان بيزار نه ٿيندو هو ۽ تيستائين ان نظام کي صحيح سمجهندو هو جيستائين ان جي پاڻ ڀڃڪڙي نه ڪندو هو. +عورت لاءِ پاڪائي ضروري هئي جو پاڪائي نه هجڻ ڪري مامتا جي غيرمحفوظ هجڻ جو خطرو هو ۽ جڏهن مسيحت هڪ کان وڌيڪ شادي ڪرڻ ۽ طلاق تي پابندي وڌي، تڏهن ماڻهن ان کي انڪري صحيح سمجهيو جو هاريءَ جي زال جيڪي ٻار ٿي ڄڻيا انهن لاءِ ضروري هو ته اُهي جوان ٿيڻ تائين ماءُ پيءُ سان گڏ رهن ۽ جيستائين آخري ٻار جوان ٿيندو هو تيستائين جسم ڍلو ٿي ويندو هو ۽ زال مڙس جو روح جو رشتو به قائم ٿي ويندو هو ۽ نواڻ جي خواهش به گهٽجي ويندي هئي. +“ زراعت جي گهرجن تي ٻڌل عيسائيت جو اهو سخت اخلاقي نظام صحيح هو ۽ عمل ڪرڻ جهڙو هو ۽ وڏو فائدي وارو ثابت ٿيو، جنهن هڪ مضبوط نسل پيدا ڪيو ۽ هڪ صديءَ ۾ پوري کنڊ کي فتح ڪري ورتو. +اخلاق هميشه توقعات کان وڌيڪ گهُرَ ڪندو آهي ته جيئن سندس ضرورت جي شيءِ کيس ملي وڃي. +پاڪائي، ننڍي عمر جي شادي، هڪ شادي کان وڌيڪ شادي نه ڪرڻ ۽ طلاق کان منع ۽ گهڻو اولاد واري زرعي اخلاقي نظام تيرنهن سؤ سالن تائين يورپ ۽ ان جي بيٺڪن ۾ قائم رهيو. +اهو نظام انڪري به سولائيءَ سان قائم رهي ٿي سگهيو جو ٻنيءَ تي خاندان پيداوار جي ايڪائي هو. +خاندان جا ماڻهو گڏجي ٻنيءَ تي ڪم ڪندا هئا ۽ ان جي پيداوار کائيندا هئا ايستائين جو جڏهن صنعت پيدا ٿي ته اها گهرو صنعت هئي جنهن گهر کي هڪ نئون شعور، نيون مصروفيتون، نوان ڪم ۽ نئين اهميت ڏني. +ڏينهن وارو ڪم ڪار ختم ٿيندو هو ته هي خودمختيار جٿو شام جو ميز جي چوڌاري دائرو بڻائي ويهندو هو، رانديون ڪندو ۽ ڏورانهن ڏينهن بابت ڪتاب پڙهندو هو. +هر وک تي هر واقعو ڀاءُ، پيءُ، ماءُ، ٻار، زال، مڙس جي وچ ۾ لاڳاپا قائم رکڻ جي مقدس سازش ۾ شريڪ هو. +اهي چڱايون هيون مسيحي تهذيب جون! +سرمائيداراڻي سماج جا اخلاق. +زراعت کان صنعت ڏانهن تبديلي ماڻهن جي اخلاقي ڪردار تي اثر ڪرڻ شروع ڪيو. +ماليءَ طرح پاڻ ڀرو ٿيڻ به گهڻو ڪري ذهني بلوغت سان گڏ ٿي حاصل ٿيو. +رڳو هٿ جو پورهيو ڪرڻ وارا ايڪويهن ورهين ۾ پنهنجي پيرن تي بيهي شادي ڪري ٿي سگهيا. +انهن کان مٿاهين طبقي لاءِ مالي لحاظ کان پاڻ ڀرو ٿيڻ ڏکيو هو جو آرام ۽ فيشن جو معيار وڌندو ٿي ويو. +اهو مسئلو خاص ڪري مٿاهن عهدن وارن لاءِ هو. +تجارت ۽ صنعت ۾ اهڙا عنصر پيدا ٿيا جيڪي فردن جي پهچ کان ٻاهر هئا ۽ جيڪي ماڻهن جي ڪمن تي اثرانداز ٿي ٿيا ۽ ڪنهن به وقت کانئن ڪم ڇڏائي سگهيا ٿي +ڪارخانن جي وڌڻ سان هن پهريون دفعو عورت کي زندگيءَ جو پراڻو انداز بدلائيندي ڏٺو. +جيڪڏهن هن شادي ٿي ڪئي ته زرعي اخلاقي روايتن موجب کيس پنهنجي زال کي گهر جي چوديواريءَ ۾ قيد رکڻو هو پر هاڻي گهر جي اها اهميت ڪانه رهي هئي. +گهريلو عورت هڪ حسين ۽ بيڪار بوجهه هئي. +گهر جي سينگار جو هڪ ساهه وارو ٽپڙ هئي. +ان کان وڌيڪ هوءَ ڪجهه نه هئي، اهي سڀ ڪم جيڪي اڳ گهرن ۾ ٿيندا هئا هاڻي ڪارخاني ۾ ٿي رهيا هئا ۽ انهن جو معاوضو مرد جي ڪمائيءَ مان ٿي ادا ٿيو. +جيڪڏهن بيڪاريءَ کان بچڻ لاءِ عورت ماءُ ٿي ٿِي ته تڪليفون وڌي ٿي ويون. +ڇاڪاڻ جو هاڻي ويم لاءِ ڊاڪٽرن، نرسن، اسپتالن ۽ اوزارن جي ضرورت هئي جيڪو مهانگو ڪم هو ۽ نئين دور جي عورت پنهنجن نانن ۽ ڏاڏن وانگر سولائيءَ سان ٻار ڄڻي نٿي سگهي. +جيڪڏهن هن وڌيڪ ٻار ٿي ڄڻيا ته کيس وڌيڪ مشڪلاتن کي منهن ڏيڻو ٿي پيو ۽ هر ٻار مصيبت ٿي ثابت ٿيو. +ٻارن کي وڏيءَ عمر تائين تعليم ڏيڻي ٿي پئي، گهر جي مسواڙ ۽ سفر خرچ ٿي وڌيو، ٿيٽرن ۽ ناچ گهرن ۾ ٻارن سندن مزو ڦٽائي ٿي ڇڏيو. +هنن لاءِ نون ڪپڙن جي ضرورت ٿي پئي ته جيئن ٻين ٻارن کان گهٽ نظر نه اچن. +۽ وري جڏهن هو ڪمائڻ جهڙا ٿي ٿيا ته غيرذميواريءَ واري زندگي گذارڻ لاءِ کين ڇڏي ٿي ويا، يا وري نوڪريءَ جي سانگي يا ڪارخانن ۽ واپار جي مرڪزن جي مٽجڻ جي ڪري سندن گهر سان تعلق ٽٽي ٿي ويو ائين جيئن ڪنهن بم جي ڦاٽڻ سان ان جا پرزا جدا ٿي ويندا آهن. +انڪري شهر ۾ ماءُ ٿيڻ هڪ قسم جو غلام ٿيڻ جي برابر سمجهيو ٿي ويو. +نسل لاءِ اهڙي قرباني ڏيڻ کي يا ته ڪا سياڻي عورت ٽاريندي رهندي هئي يا وري ان جو موقعو اچڻ ئي ڪونه ڏيندي هئي. +جلدئي ڄم- روڪ عزت واري شيءِ ٿي پئي ۽ ڄم روڪ واريون شيون فلاسافيءَ جي مسئلن مان هڪ مسئلو ٿي پيون. +ڄم روڪ جي دوائن ۽ اوزارن جي عام ٿيڻ اسان جي اخلاق جي جلد بدلجڻ جو وڏو سبب آهي. +پراڻي اخلاقي نظام مطابق جنسي تعلقات رڳو شاديءَ سان جائز هئا ڇاڪاڻ جو جنسي تعلقات سان ولديت ڳنڍيل هئي ۽ ولديت جي ذميواري رڳو شاديءَ سان ئي عائد ٿي ٿئي. +پر هاڻي جنس کان ولديت جي جدا ٿيڻ سان اهڙيون حالتون ٿي ويون آهن جن جو اسان جا وڏا سوچي به نه ٿي سگهيا +، هن جي جنسي اُڃ اُجهائڻ لاءِ هزارين عورتون سندس واٽ نهارينديون آهن، شادي ان کان وڌيڪ ٻيو ڏئي به ڇا ٿي سگهي، جڏهن کان گهر فليٽن ۾ بدليا آهن تڏهن کان ٻارن کي مصيبت سمجهيو ٿو وڃي. +ڇڙا مرد پنهنجن دوستن کي ايڏي محنت ڪندو ڏسندا آهن جيڪا هو زالن جي آرام ۽ سندن هاڃيڪار بيڪاري کي قائم رکڻ لاءِ ڪندا آهن ڇاڪاڻ ته سندن زالن جي اها آرام ۽ بيڪاريءَ واري زندگي سندن رتبي جي ضرورت هوندي آهي. +کين حيرت ٿيندي آهي ته سندن دوستن کي ان بي مثال غلاميءَ ۾ آخر ڪهڙي مجبوريءَ ڦاسايو آهي. +هو اهو به ڏسندا آهن ته وچولي طبقي جا ماءُ پيءُ پنهنجن ڌيئرن کي زندگي ۽ شرافت جي اعليٰ معيارن جي تعليم ڏيندا آهن ته جيئن انهن جي شادي ڪنهن امير گهراڻي ۾ ٿي سگهي ۽ هو حيران ٿيندا آهن ته محدود آمدنيءَ وارا اهي ماءُ پيءُ خانداني اميرن سان ڪيئن برابري ڪري سگهندا. +هو پنهنجي کيسي تي نظر وجهندا آهن ۽ ڪجهه وقت لاءِ شاديءَ جو فيصلو ملتوي ڪري ڇڏيندا آهن. +شهر ۾ شاديءَ ۾ دير جو سبب جنس جي ترغيب ۽ ان جي پورائيءَ لاءِ هر سهولت جو موجود هجڻ آهي. +جنسي بلوغت پهرين جيان هاڻي به جلدي ٿي اچي پر مالي خوشحالي دير سان ٿي ٿئي. +خواهشن تي پابنديون زرعي اخلاقي نظام ۾ مناسب ٿي لڳيون پر صنعتي نظام ۾ غيرفطري ۽ ڏکيون ٿيون لڳن ڇاڪاڻ ته اڄڪلهه مرد ٽيهن سالن تائين شادي ڪري نٿو سگهي ۽ لازمي آهي ته جسم بغاوت ڪندو ۽ ماڻهوءَ جو پاڻ تي پراڻو وس نه هلندو، عصمت جيڪا زماني ۾ اخلاقي چڱائي سمجهي ويندي هئي هينئر کل جهڙي ٿي پئي آهي. +حياءَ جيڪو حسن کي وڌيڪ حسين بڻائيندو هو ختم ٿي ويو آهي. +مرد پنهنجن گناهن جي نون نون نمونن تي ناز ٿو ڪري ۽ عورت پنهنجو پاڻ ۽ مرد لاءِ هڪ جهڙي معيار جي گهُر ٿي ڪري جنهن مطابق ٻنهي کي لامحدود جنسي آزادي ملڻ گهرجي. +شاديءَ کان اڳ جنسي تجربو عام ڳالهه آهي. +پيشي واري جنسي تحرڪ پيدا ڪندڙ عورتبازي، گهٽين مان ڌڪجي وئي آهي جنهن جو سبب پوليس جي سختي نه پر پيشه ور عورتن جو مقابلي ۾ اچڻ آهي. +پراڻو زرعي نظام ذريون ذريون ٿي ويو آهي ۽ شهر جي واسين ماڻهن جي اعمالن کي ان معيار تي پرکڻ ڇڏي ڏنو آهي. +اخلاقي اضافيت. +هيءَ ڳالهه حيرت جهڙي آهي ته اخلاقي نظام بدلجندو رهندو آهي سينٽ آگسٽ کي (حضرت) ابراهيم جي گهڻن شادين واري ڳالهه ڏکي لڳندي هئي پر هن جي گهڻين شادين جي ان رخ کي ساراهيندو هو ته پراڻي دور جي يهودين لاءِ گهڻين زالن جو خرچ برداشت ڪرڻ ڪو گناهه نه هو ڇاڪاڻ ته اهو ان زماني جو رواج هو ۽ قبيلي لاءِ نقصانڪار نه هو. +جنگ جي زماني ۾ گهڻيون شاديون يقيناً رحمت هيون جو انهن سان اولاد وڌندو هو سماجي نظام کان اڳ قبائلي نظام ۾ مردن جو انگ عورتن جي انگ کان تمام گهٽ هو ۽ گهڻيون شاديون انهن حالتن جو منطقي نتيجو هيون، هڪ عورت مرد کانسواءِ رهڻ جي بدران مرد جي ڪجهه حصي تي ئي قناعت ڪندي هئي هڪ شادي قبائلي امن جو نتيجو آهي.اوڀر جو ماڻهو مٿو ڍڪي ۽ اولهه جا ماڻهو مٿو اگهاڙو ڪري ڪنهن جو احترام ڪندا آهن. +جپاني عورت (ٿي سگهي ٿو ته اڄڪلهه ائين نه هجي) ڪنهن مزور جي اوگهڙ ڏانهن ڌيان نه ڏيندي آهي پر ساڳئي وقت هو شرم ۽ حيا واري به هوندي آهي. +عرب عورت لاءِ مُنهن تان پردو هٽائڻ ۽ چيني عورت لاءِ پير اگهاڙا ڪرڻ فحاشيءَ جي برابر آهي. +انهن ٻنهي حالتن ۾ پردو تخيل ۽ خواهش کي اُڀاريندو هو ۽ انساني نسل لاءِ فائدي وارو هو. +ملائيشيا جا ماڻهو پنهنجن بيمارن ۽ پوڙهن کي جيئري پوري ڇڏيندا هئا ۽ انهن کي ختم ڪرڻ ئي رحمدليءَ جو اظهار هو. +لبوڪ جو چوڻ آهي ته چين ۾ ڪنهن پوڙهي لاءِ ڪفن جو تحفو ئي مناسب تحفو سمجهيو ويندو هو. +اڄ به سمجهيو وڃي ٿو خاص ڪري جڏهن هو بيمار هجي. +سمر ٿو چئي ته نيويرٽين جي ٻيٽ ۾ انساني گوشت ائين وڪامندو آهي جيئن اسان وٽ ڪاسائن جي دڪان تي جانورن جو گوشت، سلمان ٻيٽن مان گهٽ ۾ گهٽ ٻن چئن ٻيٽن ۾ ماڻهوءَ کي (خاص ڪري عورتن کي) دعوتن لاءِ سوئرن وانگر پاليندا آهن، اهڙا سوين مثال وڏي سولائيءَ سان گڏ ڪري سگهجن ٿا جن ۾ اهي ڳالهيون جيڪي اسان وٽ بداخلاقي سمجهيون وڃن ٿيون اهي ڪنهن زماني ۽ ڪنهن دور يا ڪنهن سرزمين تي سراسر اخلاق آهن، پراڻي زماني جي هڪ يوناني فلاسافر چيو هو ته اوهان ڪنهن هنڌ جون مقدس ۽ اخلاقي رسمون گڏ ڪيو ۽ انهن مان اهي رسمون ڪڍي ڇڏيو جيڪي ڪنهن ٻئي سماج ۾ غيرمقدس آهن ته پوءِ باقي ڪجهه به نه بچندو. +فطري اخلاق. +ڊارون جي زماني ۾ بيڪن جي ٻڌايل واٽ کي سائنسي جواز ملي ويو. +پهريان لڳو ٿي ته ڊارون جي نظريي جي اخلاقي معنيٰ نٽشي جي فلاسفيءَ جي حمايت هئي. +جيڪڏهن ارتقا، ”بقا لاءِ جدوجهد“ ۽ ”اعليٰ انسان جي بقا“ جو نالو آهي ته پوءِ زندگيءَ جي هر ميدان ۾ اخلاق جو معيار اهوئي هوندو ۽ ڪامياب انسان ئي نيڪ انسان سمجهيو ويندو ۽ اهڙيءَ طرح هڪ دفعو وري طاقت ئي نيڪي ٿئي ٿي. +هڪسلي ارتقا جي انهن نتيجن کان ڊڄي ويو. +هن ٽينيسن جي ان ڳالهه سان اتفاق ڪيو ته فطرت (معنيٰ ته فطرت جي چونڊ جو عمل) خونخوار ۽ سڀني اخلاقي قدرن جي دشمن آهي. +ظاهريءَ طرح ارتقا جو اهوئي مطلب هو ته طاقتور ڪمزور کي ختم ڪري ڇڏين (ڪارل پيٽرسن جهڙن ارتقا پرستن اڳ ۾ ئي خيرات جي خطرناڪ اثرن خلاف احتجاج ٿي ڪيو) پر اخلاق جو مطلب ته اهو آهي ته طاقتور ڪمزور جي مدد ڪن. +ارتقا جو مقصد هو ته جيئن به ٿئي هر ممڪن طريقي سان ڪامياب ٿيڻ گهرجي، پر اخلاق ٿي چيو ته ڪامياب ضرور ٿيڻ گهرجي ۽ انسانيت ۽ شرافت جي حدن ۾ رهي ڪاميابي ماڻڻ گهرجي. +اخلاق جو مطلب امن ۽ ارتقا جو مطلب جنگ هو. +هڪسلي ان نتيجي تي پهتو ته سماج جي اخلاقي ترقيءَ جو مدار قدرت جي قانونن جي پيروي ڪرڻ ۾ نه پر انهن جي خلاف جنگ ڪرڻ ۾ آهياسان هڪ ڏِنگي رستي کان پراڻي مانائتي رستي تي پهتا آهيون ته اخلاق جو معيار اجتماعي ڀلائي آهي. +پر اسان کي حياتياتي تصور مان اهو نتيجو نه ڪڍڻ گهرجي ته اسان جون جبلتون اسان جي عقل مطابق آهن. +قدرت ماکي جي ماناري، خاندان ۽ شڪاري دستن کانسواءِ، ڪنهن به اجتماع کي نه مڃيندي آهي. +بيڪن، ڊارون ۽ ڪروپا ٽڪن وڏي اميد پرستي ڏيکاري هئي جو چيو هئائون ته انسان ۾ پنهنجي حفاظت جي جبلت کان به وڌيڪ طاقتور اجتماعي تحفظ جي جبلت آهي. +اها ڳالهه خاندان جي حد تائين ته شايد صحيح هجي جوان ۾ محبت ۽ تعريف کانسواءِ ٻئي ڪنهن ٻاهرين محرڪ جي ضرورت ڪانه هوندي آهي. +ماڻهو جڏهن خاندان جي دائري کان ٻاهر ٿو اچي تڌهن اهي جبلتون ڪم ڪرڻ شروع ڪن ٿيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45464.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45464.txt new file mode 100644 index 0000000..14a5ae7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45464.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +حيا +حياول ڊيورنٽ لکي ٿو ته حياءُ هڪ چالاڪيءَ واري پسپائي آهي جيڪا ڊپ ۽ صفائي پسنديءَ مان پيدا ٿيندي آهي ۽ تهذيب ۽ رحمدلي سان وڌندي آهي. +اها خاصيت رڳو انسانن ۾ نه آهي پر حيوان مادي به لڳ جي مند کانسواءِ لڳ ڪرڻ کان لنوائيندي آهي. +Bcaumerchais چوي ٿو ته ”ماڻهو جانورن کان ان ڳالهه ۾ الڳ آهي جو بنان اُڃ جي پيئندو ۽ سڀني موسمن ۾ هم بستري ڪندو آهي. +“ مهذب ماڻهوءَ ۾ حياءُ محبت جي هڪ تمام سٺي نفسياتي ترقي آهي. +هو اهو عاليشان مقام حاصل ڪري سگهي ٿو ۽ ڪڏهن ڪڏهن روح جي محرڪات تي حاوي ٿي وڃي ٿو. +پراڻي زماني ۾ مليشيا ۾ عورتن ۾ خودڪشي ڪرڻ جي وبا پکڙي هئي تڏهن اتان جي ڪن عقلمند قانون سازن حڪم جاري ڪيو هو ته جيڪي عورتون خودڪشي ڪنديون انهن جي لاشن کي گهٽين مان اگهاڙو گهمايو ويندو ۽ عورتن جي خودڪشي بند ٿي وئي.ول ڊيورنٽ وڌيڪ لکي ٿو تہ:وليم جيمس جو خيال آهي ته حياءُ فطري ۽ جبلتي نه آهي پر حاصل ڪيل جذبو آهي. +عورتن ڏٺو ته فراخدلي ڌڪار پيدا ڪندي آهي ته هنن پنهنجو اهو مشاهدو پنهنجن ڌيئن ڏانهن منتقل ڪيو. +ڊڊرو Didero اڃا ڪجهه پوئتي وڃي ان دور جي ڳالهه ڪئي ته ساڙيل مردن عورتن تي پنهنجو مالڪاڻو حق قائم ڪرڻ لاءِ زوريءَ مٿن حياءُ مڙهيو. +ڪيترن قبيلن ۾ رڳو پرڻيل عورتون ڪپڙا پائينديون هيون جو سندن مڙس سمجهندا هئا ته اهڙيءَ طرح زالن تي سندن مالڪاڻا حق قائم رهندا. +پوءِ جڏهن عورتن کي قبضي ۾ رکڻ جي بجاءِ شادي ڪاروبار ٿي وئي تڏهن والدين ڏٺو ته ڪنواري ڇوڪريءَ جا وڌيڪ پئسا ٿا ملن ته هنن ڇوڪرين جي حياءُ جي پرورش ڪئي. +انهن مختلف وسيلن سان حياءُ اڀريو ۽ عورتن جو دلفريب حسن ٿي ويو. +بي حياءَ عورتون مردانيت وارن مردن لاءِ وقتي طور پرڪشش هونديون آهن. +نمائش ۾ احتياط ۽ حسن ۽ خوبيءَ جي اظهار ۾ اختصار سندن شڪار جا بهترين هٿيار آهن. +جڏهن بدن جي خاص عضون بابت اسان کي گهٽين ۾ سکيا ملندي ته ان سان اسانجو ڌيان ته ڇڪبو پر جذبات ۾ تحرڪ نه ايندو. +جوان ماڻهو جهڪيل نگاهن ڏانهن ڇڪبو آهي جو غير شعوري طور سمجهندو آهي ته ان حياءُ ۾ عورت جو روحاني طرح پاڻ ارپڻ جو جذبو لڪل آهي جيڪو عورت جو هڪ اعليٰ ڳڻ آهي. +حياءَ عورت جي پنهنجن انعامن ۾ بخيلي آهي جنهن مان مرد جي همٿ ۽ جرئت کي آزمائيندي آهي، کيس غير معمولي ڪم ڪرڻ لاءِ هرکائيندي ۽ هن جي انهن لڪل صلاحيتن کي اُڀاريندي آهي جيڪي عام ماڻهن جي زندگين جي تهن ۾ لڪل هونديون آهن. +ٿي سگهي ٿو ته مردن جا تعميري ڪارناما پکين جي رنگين شان وانگر جنسي حسن ۽ نمائش جي ڪري ٿي سگهيا هجن.حياء عام طور تي لباس ۽ ذاتي روش جي اھڙي طريقي جو نالو آهي جنهن ۾ ٻين ۾ شھواني ڪشش جو تاثر نہ ٿي سگھي. +حياء لاء استعمال ٿيندڙ انگريزي لفظ ماڊيسٽي لاطيني ٻوليءَ جي لفظ ماڊيسٽس (modestus) مان نڪتل آهي جنھن جي معنيَ آهي مقرر حد ۾ رھڻ ("keeping within measure") حياء جا معيار ھر معاشري جي بنياد تي مختلف رھندا آيا آهن ۽ مختلف معاشرن ۾ جسم جا ڪجھ حصا ظاھر ڪرڻ بيحيائي سمجھيو ويندو آھي. +ڪجھ معاشرن ۾ عورت پاران پنھنجو پورو جسم ڍڪڻ ۽ خاندان کان ٻاھرين مردن سان نہ ڳالھائڻ حياء جي علامت سمجھو ويندو آھي. +ڪن معاشرن ۾ ھڪ حصي وارو سوئمنگ لباس ۽ ڪن ۾ ٻن حصن يعني انگي ۽ ڪڇي وارو سوئمنگ لباس بہ حياء وارو سمجھيو ويندو آھي. +موجوده دور ۾ ڪن معاشرن ۾ مڪمل اوگھڙ کي بہ برداشت ڪيو وڃي ٿو. +ورلڊ نيڪڊ بائيڪ رائيڊ يا اگھاڙو ٿي موٽرسائيڪل ھلائڻ جي عالمي تقريب ان جو ھڪ مثال آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45465.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45465.txt new file mode 100644 index 0000000..744b380 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45465.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +اولاد +اولادٻار پيدا ڪرڻ سان مرد رڳو سماج ۽ نسل جي فرد هجڻ جا فرض ادا نه ڪندو آهي پر پنهنجي تڪميل به ڪندو آهي. +هو انهن ذميوارين کي قبول ڪندو آهي جيڪي بالغ ٿيڻ سان هن تي پونديون آهن. +هو پيءُ ٿيڻ واري پنهنجي جبلت جي تسڪين ڪندو آهي ۽ ٻارن کي پنهنجي پوڙهائپ جي خوشيءَ جو ضامن سمجهندو آهي ۽ گهڻي ڀاڱي موت جي صياد کان بچي ويندو آهي. +موت اسان جو گوشت ۽ رت کڻي ويندو آهي ۽ جوانن لاءِ جاءِ پيدا ڪندو آهي. +پر اهي جوان اسان جو رت، اسان جي زندگي ۽ اسان جو روح آهن. +اسان موت کي پنهنجي زندگيءَ جو رڳو هڪ حصو ڏيندا آهيون ۽ اسان جي زندگيءَ جو بچيل حصو، اسان کان نيپاج وٺي، زندگيءَ جي وهڪري مان نئون جسم وٺندو آهي. +اسان جا ٻار اسان کي ڏک ڏيندا آهن پر اهي اسان کي تمام گهڻي خوشي به ڏيندا آهن جيڪا محبت جي نشي کان به وڌيڪ مستي ڏيندڙ هوندي آهي. +مرد کي تڪميل حاصل ڪرڻ گهرجي پر هڪ الڳ شخصيت وانگر نه جيڪو مقابلي جي چنبي ۾ ڦاٿل آهي، پر هڪ وسيع شخصيت جي جُزَ جي حيثيت ۾، هڪ عاشق جي حيثيت ۾ جيڪو وٺڻ کان وڌيڪ ڏيندو آهي، هڪ پيءُ جي حيثيت ۾ جيڪو نسل جي بقاءَ لاءِ خوشيءَ سان زندگيءَ جي تسلسل ۽ بقا ۾ شريڪ ٿيندو آهي ڇاڪاڻ ته جُزَ جي ڪل سان سهڪار ئي اخلاق جي جان، زندگيءَ جو راز ۽ خوشيءَ جو سرچشمو آهي. +عورت فطريءَ طرح امن ۽ تحفظ جي طالب هوندي آهي، جنگ جي نه. +ڪن ساهوارن جي نسلن ۾ ته ماديءَ ۾ وڙهڻ جي جبلت ڪانه هوندي آهي. +هوءَ جڏهن به وڙهندي آهي ته پنهنجن ٻچن لاءِ وڙهندي آهي، هن ۾ جيڪڏهن تيزي آهي ته اها هوءَ تڏهن ڪم آڻيندي آهي جڏهن نسل کي خطرو هوندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4547.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4547.txt new file mode 100644 index 0000000..daa12eb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4547.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +دهلي +دھلي يا نئشنل ڪيپيٽل ٽيريٽري ڀارت جو ھڪ خطو جيڪو رياستي درجو رکي ٿو جنھن جو گاديءَ جو هنڌ دھلي شھر آھي. +ھن خطي جو پراڻو نالو چيف ڪمشنر وارو دھلي صوبو ھيو پوء ان جي جاء تي اسٽيٽس ري آرگنائيزيشن ايڪٽ آف 1956 جو قانون منظور ڪندي ساڳي سال يونين ٽيريٽري آف دھلي ۾ قائم ڪئي وئي پر 1992 م ان کي نئشنل ڪيپيٽل ٽيريٽري جو نالو ڏنو ويو. +ھن خطي جي ٽن طرفن اتر، اولھ ۽ ڏکڻ کان ھريانا رياست ۽ اوڀر پاسي اتر پرديش رياست واقع آھن. +ھن ٽيريٽري۾ 11 ضلعا 33 سب ڊويزنون ۽ 59 مردم شماري وارا شھر ۽ 300 کن ڳوٺ واقع آھن. +ھن رياستي خطي جو وڏي ۾ وڏو شھر دھلي شھر آھي ساڳي شھر جي لڳو لڳ نيو دھلي شھر واقع آھي جيڪو انڊيا جو گاديءَ جو هنڌ آهي. +ھن رياست جي پکيڙ 1483 چورس ڪلوميٽر آهي جيڪا پکيڙ ۾ انڊيا جي صوبائي رياستن ۽ خطن ۾ 31ھين نمبر تي آهي. +ھن رياست جون مکيه ٻوليون ھندي، انگريزي، اردو ۽ پنجابي آھي. +ھن رياستي خطي جي پنھنجي ليجسليٽو اسيمبلي آھي جيڪا 1956 ۾ منسوخ ٿيڻ بعد 1993 ۾ ھڪ دفعو ٻيھر بحال ڪئي وئي جيڪا ھن خطي جي حڪومت جي سربراھ وزيراعلي کي چونڊيندي آھي. +مرڪزي رياست جي طرفان ليفٽيننٽ گورنر مقرر ٿيندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45471.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45471.txt new file mode 100644 index 0000000..527081b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45471.txt @@ -0,0 +1,52 @@ +شخصيت (نفسيات) +شخصيت(نفسيات)ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ:پراڻي نفسيات انساني ڪردار تي غور ڪندي ماڻهن جي شخصيتن کي دموي، سوداوي، صفراوي، ۽ بلغمي سڀائن ۾ ورهايو هو. +اهي لفظ هونئن ته عجيب ٿا لڳن پر انهن جو مطلب اهوئي آهي ته ماڻهو خوش طبع، غمگين، جوشيلا يا انگريزن وانگر بردبار سڀاءَ وارا هوندا آهن. +ٿي سگهي ٿو ته انساني سڀائن جي اها ورڇ صحيح هجي پر اهي لفظ رڳو وصفن ڏانهن اشارو ٿا ڪن. +اهي انساني ڪردار جي وضاحت نٿا ڪن، جنهن جو تعين خانداني ورثي سان ٿيندو آهي. +اهڙي ورڇ ڪرڻ وارن لاءِ اسان ايترو اندازو لڳائي ٿا سگهون ته انساني شخصيت جي باري ۾ هنن جو هڪ دلچسپ نظريو بدني نظريو هو جنهن جو تعين رت يا سودا، صفرا يا بلغم سان ٿيندو هو. +”بين“ Baine شخصيتن کي عقلي، جذباتي يا ارادي واري شخصيتن ۾ ورهايو جيڪي عقل، جذبات يا ارادي جي حاوي هجڻ سان ٺهنديون آهن، پر جيئن ته ارادي واري شخصيت جذباتي به ٿي سگهي ٿي (جيئن الزابيٿ يا سڪندر جي هئي) يا عقلي به ٿي سگهي ٿي (جيئن نيپولين ۽ سيزر جي) ۽ عقلي شخصيت جذباتي ٿي سگهي ٿي (جيئن افلاطون، ايپي لارڊ، والٽيئر يا نٽشي).هر شخص ۾ ڪنهن حد تائين هر جبلت جو تضاد موجود آهي، ايمپڊوڪليس چيو هو ته هر شيءِ جو هاڪاري ۽ ناڪاري پاسو هوندو آهي. +جبلتن جي باري ۾ به اهو قول صحيح آهي، اسان ۾ خوراڪ جي ڳولها ۽ صحت لاءِ نقصانڪار شين کان پاسو ڪرڻ واريون جبلتون آهن، وڙهڻ، ڀڄڻ، حاوي ۽ مطيع ٿيڻ، تجسس سان اڳتي وڌڻ ۽ شڪ سان بيهي رهڻ. +حرڪت ڪرڻ ۽ شين کي انهن جي اصلي حالت مان بدلائڻ، ويهڻ، آرام ڪرڻ ۽ سمهڻ، محبوب سان پيار لاءِ اڳتي وڌڻ ۽ پاسو ڪرڻ، نمائش ڪرڻ ۽ شرم ۾ ڳاڙهو ٿيڻ، اڳواڻي ڪرڻ ۽ پٺيان لڳڻ، ڪنهن ڳالهه جي شروعات ڪرڻ ۽ اهل ڪرڻ، محفلون مچائڻ ۽ اڪيلائي پسنديءَ جون جبلتون اسان ۾ هڪ ئي وقت موجود آهن. +گهڻي ڀاڱي اسين فطري طور (۽ پنهنجي ذاتي ڪردار ۾) ڪنهن محرڪ، ڪنهن مسئلي ۽ ڪنهن صورتحال کي منهن ڏيڻ ۽ ساڳئي وقت ان کان نٽائڻ لاءِ تيار هوندا آهيون.شخصيت جي انهن عناصر جي تضادن سان اسان کي انساني شخصيتن جي بنيادي فرق جو پتو پوي ٿو. +اسان جيڪڏهن ماڻهن کي خوش ۽ اداس رهڻ وارن يا نيڪ ۽ خراب ۾ ورهائينداسين ته اسان تاريخي واقعن کي سمجهڻ يا پنهنجي پاڙيسرين سان لاڳاپا قائم ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي نه سگهنداسين. +قدرت ۽ تاريخ آڏو شخصيتن جو رڳو هڪ فرق قبول پوي ٿو ۽ اهو آهي هاڪاري ۽ ناڪاري، ڪمزور ۽ مضبوط هجڻ جو فرق. +اسان نيڪي ۽ بديءَ جي فرق جي مدد سان هزارين تصوراتي منصوبا ٺاهيندا آهيون، پر حقيقت، طاقت جي حوالي سان، انهن کي ختم ڪري ڇڏيندي آهي. +ظاهر آهي ته ڪي شخصيتون اهڙيون هونديون آهن جن ۾ هاڪاري اهڃاڻ (جيئن ويجهو وڃڻ، ڳولها، مغلوب ڪرڻ ۽ قابض ٿيڻ جي صلاحيت) وڌيڪ هوندا آهن. +انهن کي اسان هاڪاري شخصيتون سڏينداسين. +ڪن ماڻهن ۾ ناڪاري اهڃاڻ وڌيڪ هوندا آهن. +(جيئن فيصلو نه ڪري سگهڻ، ڀڄي وڃڻ، ڪنڊائتو ٿي وڃڻ ۽ نيازمندي). +ڪوبه مرد يا عورت مڪمل طرح سان هاڪاري يا ناڪاري نه هوندو آهي، سڀني ۾ ٻئي لاڙا ۽ اهڃاڻ هوندا آهن، جيڪڏهن اسان انهن لاڙن ۽ اهڃاڻن کي مڪمل طور تصور ۾ آڻڻ جي ڪوشش ڪريون ته اسان کي انهن حدن جي ڄاڻ ٿيندي جن ۾ انساني ڪردار هيڏانهن هوڏانهن ٿيندو رهندو آهي. +منفي شخصيت. +ول ڊيورنٽ مطابق:ناڪاري شخصيت ۾ جسم جي مضبوطي ۽ طاقت جو فقدان هوندو آهي. +هن کي کاڌو کائيندو ڏسو. +هن ۾ اشتها بلڪل نه آهي ۽ کاڌي جي باري ۾ حساس آهي، جلدئي بي مزي کاڌن کان بيزار ٿي ويندو آهي.جيڪڏهن هن کي بيعزتيءَ جو يا ڪو ٻيو خطرو محسوس ٿيندو آهي ته سارو ڏڪندو آهي. +هن کي اهڙي ڪاوڙ نه ايندي جنهن جي ڪري هو ڪو قدم کڻي. +پنهنجي ڪاوڙ ۾ پيو پڄرندو آهي، اهڙي ماڻهوءَ تي ڪاوڙ ڏيکاريندو آهي جنهن لاءِ هن کي پڪ هوندي آهي، ته اهو سندس پيش پوندو. +هو ذميواري ۽ آزمائش کان گهٻرائيندو آهي ۽ گهر ۾ حفاظت ۽ آرام سان رهڻ پسند ڪندو آهي، هو خطرن، ڪارنامن ۽ عزم جا افسانا ۽ طاقت جي فلاسافي پڙهڻ پسند ڪندو آهي.سوچيندو آهي ته جيڪڏهن دنيا وارا ٿورا به عقلمند هجن ته کيس پنهنجو ليڊر تسليم ڪن. +ڪنهن ڪم ۾ ڪامياب ٿيندو آهي ته ان جو ذميوار پاڻ کي سمجهندو آهي ۽ جيڪڏهن ناڪام ٿيندو آهي ته ان جو ڏوهه ٻين تي مڙهيندو آهي، اهو ماحول (يعني ٻين ماڻهن) حڪومت يا قسمت جو ڏوهه هو جو هو ناڪام ٿيو. +هو دنيا جي باري ۾ مايوسي ۽ پنهنجي باري ۾ اميد ڏيکاريندو آهي. +جسماني ڪمزورين جي ڪري هو تصور پرست هوندو آهي ۽ اها تصور پرستي ئي ڪڏهن ڪڏهن کيس ڪاميابي ڏيندي آهي. +هن جو تصور ڪنهن عمل يا مشاهدي کانسواءِ مابعدالطبعيات ۽ شاعريءَ جي دنيا ۾ آزاد گهمندو آهي. +هو جيڪڏهن ٿوري وقت لاءِ تصور جي انهن اڻ ڏٺل دنيائن کي ڇڏي ۽ محنت ڪري ته مثالي حسن ۽ مثالي فلاسافي تخليق ڪري سگهندو آهي، ادب ۽ فن ۾ نيون هيئتون روشناس ڪرائيندو آهي، اهڙو ماڻهو پنهنجي ڪمال ۾ هڪ عظيم فنڪار ٿي سگهي ٿو ۽ زوال ۾ هو سوچڻ وارو مفڪر نه پر اهڙو شخص ٿي سگهي ٿو جنهن جي عادت رڳو سوچڻ هجي. +هاڻي جيئن جيئن تهذيب ترقي ٿي ڪري ۽ زندگي ڳتيل ٿيندي ٿي وڃي ۽ زندگيءَ جي بقا لاءِ جسماني طاقت لازمي نه آهي رهي تيئن تيئن شهر ۾ اهڙن ڦرندڙ گهرندڙ ۽ پنهنجو پاڻ کي ڳارڻ وارن روحن جي گهڻائي ٿيندي ٿي وڃي. +مثبت شخصيت. +هو دنيا جي اکين ۾ اکيون وجهي نراڙ تي ٽوپي رکي سگهي ٿو.هن جا سڀئي لاڙا طاقتور آهن، هو وڏي شوق سان کاڌو کائيندو آهي. +حاصل ڪرڻ ۽ قابض ٿيڻ هن جي زندگيءَ جو اصول هوندو آهي. +جيئن ته هو ناڪاري شخصيت واري ماڻهوءَ کان وڌيڪ ڪامياب آهي انڪري هو چاهيندو آهي ته هر جديد قوم سندس جهڙي ٿئي. +جنگ جوئيءَ جي صفت هن جي مقصدن کي طاقتور بڻائيندي آهي، هن جون خواهشون بزدلن واريون سَڌون نه پر مضبوط قوتون هونديون آهن، هو پنهنجي خواهشن لاءِ ذميواريون ۽ خطرا کڻندو آهي ۽ سخت محنت ڪندو آهي. +هن ۾ نيڪي گهٽ ۽ جرائت زياده، ضمير گهٽ ۽ خودداري زياده هوندي آهي، هن جا مقصد عظيم الشان هوندا آهن، هو پابندين کي نفرت سان ۽ انڪساريءَ کي شڪ سان ڏسندو آهي، جيڪڏهن هن جو اهڙي ماڻهوءَ سان واسطو پوي جيڪو هن کان وڌيڪ مضبوط ۽ وڌيڪ پڪي ارادي وارو هجي ته به اُن جي آڏو جهڪندو نه آهي، پر رشڪ ۽ رقابت سان هن جي عزت ڪندو آهي. +هو آڻ مڃيندو آهي ته وڏي جنگ کانپوءِ مڃيندو آهي. +ہو هميشه ڳولها ۾ هوندو آهي، هرهڪ شيءِ هن کي دلڪش لڳندي آهي ۽ هن جو جاڳندڙ ذهن عجيب غريب شين سان کيڏندو آهي. +هن جو نظرين سان واسطو نه هوندو آهي، هن جي سوچ جو واسطو سڌوسنئون پنهنجي ڪم ۽ مقصد سان هوندو آهي. +هن کي اها ڳالهه سمجهه ۾ نه ايندي آهي ته ڪو ماڻهو اعليٰ حساب، شاعري، مصوري يا فلاسافيءَ جي تعريف ڇو ٿو ڪري، جيڪڏهن هو مفڪر آهي ته فڪر سان گڏ عمل سان به هن جو اهڙوئي تعلق هوندو آهي، هو ارسطو نه سينيڪا آهي، برڪلي نه بيڪن آهي، ڪانٽ نه والٽيئر آهي.گهڻو ڪري هو ملڻسار هوندو آهي، هو انهن ماڻهن کانسواءِ جن جا خيال عام ماڻهن جهڙا نه هوندا آهن، سڀني سان سٺي نموني ملندو آهي، هو شام جو اڪيلو رهڻ پسند ڪندو آهي پر هن جي اها اڪيلائي پاڻ لاءِ نه گهر لاءِ هوندي آهي. +هو پنهنجي اندر ۾ ليئو پائي ڏسڻ جو قائل نه هوندو آهي. +هن کي به ڪي نفسياتي مونجهارا هوندا آهن پر هو نفسيات جي ڳالهه نه ڪندو آهي. +هن جي زال هن کي پريشان ڪندي آهي ته هو ڪلب ويندو آهي ۽ ڪلب مان بيزار ٿيندو آهي ته ڪم ۾ مصروف ٿي ويندو آهي. +هن جي عمل واري زندگيءَ جون پابنديون هن ۾ ذهني انتشار پيدا ٿيڻ نه ڏينديون آهن.هو محبت ۾ پاڻ اڳتي وڌندو آهي ۽ سچائي ۽ ثابت قدمي جي ڪري عورتن ۾ مقبول هوندو آهي. +هو محبت ۾ ڪامياب ٿيندو آهي، هو جلدي شادي ڪندو آهي ڇاڪاڻ جو هو جلدي فيصلو ڪري سگهندو آهي. +هو تجسس سان اڳتي وڌڻ کي احتياط سان واپس ورڻ تي ترجيح ڏيندو آهي. +هو يارن ۽ زال جي ذميوارين کي ۽ اڪيلائيءَ کي پيشه ور ڇوڪرين کان سٺو سمجهندو آهي. +ڪٽنب جون ذميواريون کيس مضبوط بڻائينديون آهن. +هن کي خبر هوندي آهي ته طبيعت جي نرمي ۽ شرافت کي طاقت سان ڪيئن ملائجي، هن جا ٻار هن سان رڳو محبت نه ڪندا آهن پر سندس عزت به ڪندا آهن. +پڪي وهيءَ ۾ آرام جو هنر سکندو آهي ۽ پوڙهائپ ۾ پوٽن ۽ ڏوهٽن جي موجودگيءَ مان نئين زندگي حاصل ڪندو آهي، هو مرڻ گهڙيءَ تائين ان ڳالهه تي ٿورو به شڪ نه ڪندو آهي ته زندگي نعمت آهي. +هن کي رڳو ان ڳالهه تي افسوس ٿيندو آهي ته زندگيءَ جي راند هن کي هاڻي نون رانديگرن جي حوالي ڪرڻي پوندي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45475.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45475.txt new file mode 100644 index 0000000..8e60898 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45475.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +ترقي +ترقيوالٽيئر چيو هو ته جيڪڏهن ”تون مون سان ڳالهيون ڪرڻ ٿو گهرين ته پهرين پنهنجن اکرن کي چٽو ڪر. +“ ترقيءَ سان اسان جو مطلب ڇا آهي، موضوعي وضاحتن سان ڪم نه هلندو. +ترقيءَ جي تصور کي اسان ڪنهن هڪ مذهب يا ڪنهن هڪ اخلاقي نظام جي نقطهء نگاهه کان پرکي نٿا سگهون. +مثال اخلاقي نقطهء نظر کان ائين چوڻ ته ماڻهوءَ کي وڌيڪ رحمدل ٿيڻ گهرجي نٽشي جي پوئلڳن کي نه وڻندو. +ائين ئي ترقيءَ کي خوشيءَ جو واڌارو به چئي نٿا سگهون ڇاڪاڻ جو دنيا ۾ عقلمند کان وڌيڪ بيوقوف خوش آهن ۽ جن شخصيتن جو اسين احترام ڪيون ٿا انهن لاءِ خوشيءَ کان وڌيڪ انساني عظمت اهم آهي. +ڇا ترقيءَ جي ڪا اهڙي معروضي تشريح ٿي سگهي ٿي جيڪا هر فرد، هر جماعت ۽ هر جنس لاءِ قابلِ قبول هجي؟ +في الحال اسان ترقيءَ جي هيءَ معنيٰ ٿا ڪڍون ته ترقي انساني ماحول تي زندگيءَ جو وڌندڙ غلبو آهي ۽ ماحول انهن حالتن جو نالو آهي جيڪي اسان جي خواهشن جي پورائيءَ ۾ اسان جي مدد ٿيون ڪن. +انتشار تي ذهن ۽ مقصد جو، ۽ مادي تي هيئت ۽ عزم جو غلبو اصل ترقي آهي.ول ڊيورنٽ انساني ترقي جون اٺ منزلون ٻڌايون آهن: +فونٽيلين Fontellene چيو ھو تہ ”ماڻهوءَ جي دل سدائين هڪ جهڙي ٿي رهي پر عقل پنهنجي تڪميل لاءِ ڪوشان ٿو رهي. +جذبا، نيڪيون ۽ بديون اڄ به ساڳيون آهن پر علم وڌندو ٿو وڃي. +“ ايڪرمن Eckermann چيو: انسان جي ترقي هزار سالن جي ڳالهه آهي. +گوئٽي Goethe چيو: ”ڪهڙي خبر ته لکين سالن جي ڳالهه هجي. +انسانيت جيترو وقت قائم رهندي ان کي ترقيءَ لاءِ رستي جون رڪاوٽون ڏسڻيون پونديون. +ماڻهو وڌيڪ هشيار ۽ چالاڪ ته ٿيندا ويندا پر هو رڳو محدود عرصي لاءِ وڌيڪ سٺا، وڌيڪ خوش ۽ پنهنجي عمل ۾ وڌيڪ چالاڪ نه هوندا. +مان اهو وقت ڏسان پيو جڏهن خدا انسان کان بيزار ٿيندو ۽ هڪ نئون نسل تخليق ڪندو. +شوپنهار چيو هو ته: ”تاريخ جو اصل اصول آهي هڪ موضوع ۽ پر تفصيلن جو اختلاف“ نٽشي چيو: ”انسانيت ترقي نه پئي ڪري، انسانيت جو ڪو وجود ڪونهي. +دنيا هڪ وڏي جسماني تجربيگاهه آهي جنهن ۾ بيرحم فطرت پنهنجا تجربا پئي ڪري ۽ جنهن ۾ ڪي تجربا ڪامياب ٿا ٿين پر گهڻي ڀاڱي ناڪام ٿا ٿين. +“ ان جرمن رومانوي ڏاهي بحث کي ائين ختم ڪيو. +ڊزرائلي Disreali انهن ماڻهن مان هو جن سڀ کان پهرين مادي ۽ اخلاقي ترقي، طاقت ۾ واڌاري ۽ اخلاق ۾ بهتريءَ ۾ فرق ڪيو يورپ ترقي جي انڪري ڳالهه ٿو ڪري جو هن ڪن سائنسي انڪشافن جي مدد سان هڪ اهڙي سماج جو بنياد وڌو جنهن ۾ سائنس جي آسائشن کي تهذيب سمجهيو ٿو وڃي. +”مهذب يورپ خوش نه آهي. +هن جو وجود بخار ۾ ورتل آهي ۽ ان کي هو ترقي ٿو چئي. +پر سوال آهي ته ڪهڙي مقصد لاءِ ترقي. +رسڪن Ruskin ترقي جي معنيٰ دولت سمجهڻ واري ڳالهه کان انڪار ڪيو ۽ سوال ڪيو ته ڇا هي آسودا دڪاندار ۽ واپاري جانسن، شڪسپيئر يا ڇاسر جي دور جي انگريزن کان وڌيڪ سٺا انسان آهن. +“ ڪار لائل ۽ ٽالسٽاءِ اها ڳالهه مڃي ته انسان کي پنهنجا مقصد حاصل ڪرڻ لاءِ وسيلا ايجاد ڪرڻ گهرجن پر ان ايڏي طاقت مان ڪهڙو فائدو جو اها طاقت جيئن پهرين متضاد بيوقوفي ۽ خودڪشي وارن مقصدن لاءِ استعمال ٿيندي هئي. +هاڻي به ٿيندي رهي. +1890ع ۾ ارٿر بالفر Arthur Belfourپنهنجي حڪيماڻي ۽ زوردار انداز ۾ چيو ته انساني ڪردار ۽ اجتماعي تنظيم فڪر (جيڪو ترقي ڪندو ٿو رهي) تي ٻڌل نه آهي پر احساس ۽ جبلت تي ٻڌل آهي جيڪي هزارن سالن ۾ به نٿا بدلجن. +هن جو خيال آهي ته ان ناڪاميءَ جو سبب اهو آهي جو اسين پنهنجي وڌندڙ علم کي وڌيڪ خوشي ۽ دائمي امن حاصل ڪرڻ لاءِ استعمال ڪري نه سگهيا آهيون. +ٿي سگهي ٿو ته اهو وڌندڙ علم ئي اسان جي دور جي مايوسي جو سبب هجي Ecclesiastes (اهلِ مدرسه) چيو هو ته علم ۾ واڌارو ڏک ۾ واڌاري برابر آهي. +اناطول فرانس ”ساري ڪائنات ۾ سڀ کان غمگين مخلوق انسان آهي. +انسان کي اشرف المخلوقات چوندا آهن. +پر منهنجا دوست! +ڇا انسان اشرف الخلوؤات آهي؟ +“ترقي لاءِ ضروري نه آهي ته اها لڳاتار هجي. +ترقيءَ ۾ اوندها ۽ مايوسيءَ وارا دور به اچي سگهن ٿا. +پر جي آخري منزل بلند آهي ته پوءِ چئي سگهجي ٿو ته اسان ترقي ڪئي آهي. +ترقيءَ جي حوالي سان قومن ۽ دورن جي ڪٿَ ڪرڻ لاءِ اسان کي پنهنجي سوچ صحيح رکڻي پوندي. +صحيح ڪٿ ڪرڻ لاءِ اسان کي ٻن اهڙن قومن جي ڀيٽ ناهي ڪرڻي جن مان، هڪ جوانيءَ مان لنگهندي هجي ۽ ٻي ثقافتيءَ طرح پڪي وهيءَ ۾ هجي. +هڪ دور جي اوڻائين کي ٻئي دور جي چڱائين سان به ڀيٽڻو نه آهي. +جيڪڏهن اسين ڏسون ٿا ته آسٽريليا ۽ آمريڪا جهڙين ننڍي عمر واري قومن ۾ ذهني لاڙو تنظيمي، سياحتي ۽ سياسي معاملن ڏانهن آهي ۽ مصوري، شاعري، ۽ بت تراشيءَ ڏانهن نه آهي ته اسان کي سمجهڻ گهرجي ته هر دور کي هڪ خاص ذهن جي ضرورت هوندي آهي ۽ ثقافتي نوع جا ذهن تڏهن پئدا ٿيندا آهن جڏهن عملي نوع جا ذهن هنن لاءِ رستو صاف ڪري چڪا هوندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45476.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45476.txt new file mode 100644 index 0000000..1f9daa6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45476.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +باھ +باھ آڪسيجن جي مدد سان شين جي اخراجي گرمي يا ان جي اثر مان پيدا ٿيندڙ ٻرڻ جو ھڪ ڪيميائي عمل جو نالو آھي جنھن ذريعي گرم روشني ٻاھر نڪرندي آهي. +شين جي ان اخراجي گرمي کي علم ڪيميا ۾ ايڪسوٿرمڪ پروسيس ۽ ٻرڻ جي ان عمل کي ڪمبسشن چئبو آهي. +باھ جي گرم ھجڻ جو ڪيميائي سبب ان ٻرڻ جي عمل ۾ ماليڪيول واري آڪسيجن جي ڪمزور ٻٽي بانڊ O2 جو , ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ وارين شين جي طاقتور بانڊن ۾ تبديلي ۽ پاڻي جو (418 kJ per 32 g of O2) توانائي جاري ڪرڻ آھي. +ٻرڻ جي ان عمل ۾ گرمي جو درجو ھڪ اھڙي سطح تي ٿي ويندو آهي جو باھ جا شعلا ڀڙڪي پوندا آهن جنھن کي دکڻ جي پوائنٽ چوندا آهن. +شعلو باھ جو نظر ايندڙ حصو ھوندو آھي جنھن م ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ, پاڻي جا بخار، آڪسيجن ۽ نائيٽروجن شامل ھوندا آھن. +جڏھن اھي تمام گرم ھوندا آھن تہ انھن جون گئسون آئئنن ۾ تبديل ٿي پلازما پيدا ڪنديون آهن. +ٻرندڙ شين جي مادي ۽ ان جي ٻاھران لڳل ملاوٽ جي آڌارَ تي باھ جي رنگ ۽ ان جي شدت ۾ فرق ٿيندو آهي. +جڏھن ساون وڻن ٻوٽن وغيره کي باھ لڳندي آهي تہ باھ نائيٽروجن ٻاھر ڪڍندي آهي ۽ ٻيا عنصر جن ۾ پوٽيشيم ۽ فاسفورس شامل آهن خاڪ ۾ رھجي ويندا آهن ۽ جلد مٽي جو حصو ٿي ويندا آهن. +تاريخ. +هي قديم عنصر آهي، جيڪو زمين تي ٻين ’آدي‘ (هميشه قائم رهندڙ) عنصرن سان گڏ وجود ۾ آيو. +يونانين ۽ ان کان پوءِ مصرين جن چئن عنصرن کي بنيادي قرار ڏنو، تن ۾ باھ به شامل آهي. +هوا، باھ، پاڻي ۽ مٽي بنيادي عنصر آهن. +يوناني فلسفين کان پوءِ ايرانين باھ کي مقدس عنصر ڄاڻي، اُن جي پوڄا ڪرڻ شروع ڪئي. +بابل ۽ نينوا جي تهذيب ۾ باھ جي پوڄا لاءِ وڏا آتش ڪدا ٺاهيا ويا. +زردشتي دستور مطابق اُها جاءِ جتي مقدس باھ رکي وڃي ٿي، عموماً اٺ ڪنڊي ٺاهي ويندي هئي، جنهن جي وچ ۾ آتشدان هوندو هو. +آهستي آهستي اهو دستور ٿي ويو تہ مقدس باهه تي سج جي روشني نه پوي، تنهن ڪري عبادتگاهه اونداها رهڻ لڳا هئا. +31 هه/651ع ۾ جڏهن بلخ فتح ٿيو ته اَهڙن آتش ڪدن جي باھ هميشه لاءِ ٿڌي ٿي ويئي. +هندو ڌرم ۾ ’اندر ديوتا‘، باھ جو ديوتا سڏيو وڃي ٿو. +انساني زندگيءَ ۾ باھ جي اھميت. +باھ ماڻهوءَ کي آب و هوا جي محتاجيءَ کان آجو ڪيو ۽ کيس دنيا تي ڇانئجڻ جي اهليت ڏني. +باهه سان ئي ماڻهوءَ جا اوزار مضبوط ٿيا ۽ اهڙيون شيون جيڪي اڳ هو کائي نٿي سگهيو سندس خوراڪ جو حصو ٿيون. +سڀ کان اهم ڳالهه اها ٿي ته باهه ماڻهوءَ کي رات جو مالڪ بڻايو ۽ هن جي شامن ۽ صبحن کي روشن ڪيو. +ٿوري دير لاءِ ان زماني جو تصور ڪيو جڏهن ماڻهو اوندهه تي غالب نه ٿيو هو. +اڃا تائين اسان جي روايتن ۽ شايد ته اسان جي رت ۾ ان دور جو روپ موجود آهي. +ڪو وقت هو جو اوندهه ماڻهوءَ لاءِ عذاب هئي ۽ اونده کان ڊڄي هو پنهنجي غار ۾ هليو ويندو هو. +هاڻي اسين صبح کان اڳ غارن ۾ نٿا وڃون. +صبح جو سج اڀرڻ جي نظاري کان محروم ٿيڻ وڏي بيوقوفي آهي پر اوندهه جي ڊپ کان آزاد ٿيڻ به وڏي نعمت آهي. +ماڻهوءَ جڏهن پنهنجن هٿن سان روشن ڪيل ستارن سان رات کي روشن ڪيو ته هن جو روح روشن ٿي ويو ۽ زندگيءَ جي چرپر ۽ خوشي ماڻڻ جا امڪان وڌي ويا. +اسان شايد ڪڏهن به هٿرادو روشنيءَ جي ايجاد جا ٿورا لاهي نه سگهنداسين diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45479.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45479.txt new file mode 100644 index 0000000..984ba15 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45479.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +انسان جي جتماعي تنظيم +اجتماعي تنظيم: +ٻه ماڻهو پاڻ ۾ وڙهن ٿا، هڪ ٻئي کي ڪيرائي کيس قتل ٿو ڪري ۽ چئي ٿو ته جيڪو جيئرو آهي اهو صحيح آهي ۽ جيڪو قتل ٿيو اهو غلطيءَ تي هو. +اهو اڄ به بين الاقوامي جهيڙا نبيرڻ جو اهوئي طريقو آهي. +هنن جي ڀيٽ ۾ ٻه ماڻهو ٻيا ڏسو. +هي به وڙهن ٿا. +هڪ ٻئي کي چئي ٿو ته جهيڙو ڇڏيون جو متان جهيڙي ۾ مارجي نه وڃون، ان ڪري هل ته ڪنهن چڱي مڙس وٽ هلي نبيرو ڪرايون. +جنهن وقت هن هڪ ٻئي کي ائين ٿي چيو اهو وقت انسان جي تاريخ جو سڀ کان اهم وقت هو. +انهن مان هڪ ڄڻي جي به ناڪار سان وحشي پڻو جاري رهي ها. +پر هنن جي هاڪار سان تهذيب هڪ ٻيو مرحلو طي ڪري ورتو. +اهو مرحلو انتشار جي جاءِ تي تنظيم، وحشي پڻي جي جاءِ تي تدبر ۽ ڏاڍائيءَ جي جاءِ تي قانون جو احترام هو اجتماعي تنظيم فطرت کان مليل سوکڙي آهي جنهن جي پناهه ۾ رهڻ جي ڪري اسان ان جي اهميت کي نٿا سمجهون. +ان جي اهميت جي خبر تڏهن ٿي پئي جڏهن اسان دنيا جي اهڙن حصن ۾ سفر ٿا ڪيون جتي اڃا تائين انتشار ۽ بدنظمي آهي. +اسان جون اسمبليون سچ پچ ته اهڙيون ايجادون آهن جن تي اعتبار ڪري نٿو سگهجي ۽ جيڪي وچولي ذهن جي نمائندگي ٿيون ڪن. +پر ان هوندي به اسان کي زندگي ۽ جائداد جو تحفظ حاصل آهي ۽ ان جو قدر اسان تڏهن ٿا ڪيون جڏهن ڪو انقلاب يا ڪا گهرو لڙائي ان کي وحشي پڻي ۽ بربريت ۾ بدلائي ٿي ڇڏي. +اڄ جي دور جي سفر جي وچولي دور واري يورپ ۾ سفر سان ڀيٽ ڪيو جڏهن هرطرف رهزن هئا. +تاريخ جي ڪنهن به دور ۾ اهڙو انتظام ۽ اهڙي آزادي نظر نٿي اچي جيڪا اڄڪلهه جي انگلستان ۾ نظر ٿي اچي. +آمريڪا ۾ به جيڪڏهن اتان جي ميونسپالٽين ۾ قابل ماڻهن کي جاءِ ملي ته اتي به اهڙا امڪان پئدا ٿي وڃن. +اسان کي بهرحال سياسي خرابين ۽ جمهوري بدنظميءَ کان ايڏو پريشان ٿيڻ نه گهرجي. +سياست زندگي نه آهي زندگيءَ جو رڳو هڪڙو رُخ آهي +انهن جي خرابين جي تَہه هيٺ سماج ۾ روايتي نظام قائم آهي جيڪو ڪٽنبن، اسڪولن ۽ ٻين هزارين ادارن جي صورت ۾ اسان جي تخريب پرست فطرت کي تعاون ۽ نيڪيءَ ۾ بدلائي ٿو. +اسان کي ان ڳالهه جو خيال نٿو رهي ته اسين هڪ اهڙي سماجي نظام جو جزو آهيون جيڪو سوين نسلن جي ڪوشش ۽ ناڪامين، صدين جي علم ۽ دولت جو ڦل آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45483.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45483.txt new file mode 100644 index 0000000..c8862af --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45483.txt @@ -0,0 +1,48 @@ +رڻ ڪڇ +رڻ ڪڇ گجرات جو ھڪ وڏو لوڻياٺو علائقو آهي جنهن جو وڏو حصو ڀارتي رياست گجرات ۾ واقع آهي. +شروع ۾ رڻ ڪڇ ھڪ ضلعو ھيو جنھن جو ھڪ ٽڪرو سنڌ، پاڪستان ۾ ھيو. +اھو ٻن حصن ۾ ورھايل آھي: (1) وڏو رڻ ڪڇ ۽ (2) ننڍو رڻ ڪڇ +ڪڇ جو رڻ اڀرندي کان الهندي ڏانهن 80 ڪوهن ۽ اتر کان ڏکڻ کان 38 ڪوهن ۾ سڃ ئي سڃ لڳايو بيٺو آهي. +ٽاڊ راجستان گجراتي ڀاڱو پهريون ڇپايل ستو ساهتيه پستڪاليه احمد آباد سنبت 1982 ع ۾ ڄاڻايل آهي ته هن جي ڊيگهه 150 ميل ۽ ويڪر ڀڄ کان ٻلهياري تعلقي ڏيپلي تائين 80 ميل آهي.هن وقت رڻ جو گهڻو ڀاڱو سڪو پيو آهي صرف ڪٿي ڪٿي رڃ ڏسڻ ۾ ايندي آهي. +خصوصاً جڏهن پوٽو تپندو آهي تڏهن پريان پاڻيءَ جو ڏيکاءُ نظر ايندو آهي ۽ ويچارا هرڻ انهيءَ ڪوڙي ڏيک تي پاڻيءَ جي آسري تي ڊوڙي ڊوڙي ساهه ڏيندا آهن. +واقفڪار کان سواءِ ڪهڙو به ماڻهو هوندو ته هو هن ڪوڙي ڏيک کي حقيقت سمجهي ويهندو. +ٿر ۽ ڪڇ جي وچ ۾ آمدرفت اٺن جي ذريعي ٿئي ٿي، مگر برسات جي موسم ۾ رڻ سڄو پاڻي سان ڀرجي ويندو آهي ۽ ڪن ڪن هنڌن تي چئن بلڪ پنجن فوٽن تائين پاڻي ڪٺو ٿي ويندو آهي. +جاگرافي. +اھو ٿر ۾ گجرات رياست اندر واقع جيوت وارو زميني علائقو آهي ۽ موسمي گپ چڪ يا ڌٻڻ جو علائقو آھي. +لفظ رڻ معني آهي لوڻياٺي ڌٻڻ يا لوڻياٺي گپ چڪ. +اھا مٿاھين جاء ھوندي ۽ جتي وڻ ٽڻ پوکي سگھجن ٿا. +ھن علائقي ۾ سامونڊي کاريونڪوري ۽ سير پڻ واقع آھن جيڪي سنڌو درياءَ جي ڊيلٽا جو حصو آهن. +راجھستان ء گجرات جون کوڙ نديون ھن علائقي ۾ وھن ٿيون. +ڪڇ جو رڻ اڀرندي کان الهندي ڏي اسي ڪوهن ۾ ۽ اُتي کان ڏکڻ ڏي ستٽيهن ڪوهن ۾ سُڃ لڳائي بيٺو آهي. +ٽاڊ راجستان موجب اُن جي ديگهه 150 ميل ۽ ويڪر ڀُڄ کان ٻلهياري تائين 70 ميل آهي +اُن جي جملي پکيڙ 7 هزار چورس ميل آهي +ائين سمجهڻ نه گهرجي ته ڪو سن 1362ع ۾ انهيءَ سموري ايراضي ۾ پاڻي ڪونه هو. +اڄ تائين ڏيپلي تعلقي جي ڏکڻ طرف ڳوٺ رحمڪي بازار جي ويجهو پراڻ آهي. +پراڻ لفظ جي معنيٰ آهي پُراڻو درياءُ. +اڳي سنڌو ندي جي شاخ هتان وهندي هئي ته ڪڇ جي رڻ مان دنگيون ۽ جهاز هلندا هئا، جي ڪناري وارن بندرن تي اچي پڳهه هڻندا هئا. +ويڳاگڍ (وڳهه ڪوٽ)، وينگڍ (ونگو)، ٻلهياري، رحمڪي بازار ۽ ويراواهه سامونڊي بندر هئا. +نديءَ جو پاڻي گهاڙي شيخاڻي، تعلقي بدين وارو رڻ پسائي لکپت تائين پهچندو هو +سنڌ ۽ ڪڇ جو رڻ سمنڊ جي حصي جو پيٽ ٿو معلوم ٿئي ۽ پوءِ ڪنهن طبعي يا قدرتي سبب جي ڪري مٿي چڙهي آيو آهي. +هن ۾ ٻيو ڪوبه ساهوارو دائمي رهائش نٿو ڪري سگهي، سواءِ جهنگلي گڏهن (گورخرن) جي، جي رڻ جي ٻيٽن ۾ گاهه جي ڳولا لاءِ ڦرندا رهندا آهن. +ڪن ٻيٽن ۾ کارو پاڻي پڻ آهي +هاڻي رڻ جو گهڻو ڀاڱو سُڪو پيو آهي. +ڪٿي ڪٿي رڃ ڏسڻ ۾ ايندي آهي. +گرمي سبب ڪٿي ڪٿي پوٺو تپندو آهي ته پريان پاڻيءَ جي ڏيکاري پيو ڏيندو اهي ۽ ويچارا هرڻ پاڻيءَ جي آسري تي ڊوڙي ڊوڙي ساهه ڏيندا آهن. +واقفڪار کانسواءِ ٻيو ماڻهو به سچ پچ پاڻي سمجهندو. +ننڍڙو پٿر به پري کان جبل جي ڏيکاري پيو ڏيندو آهي +ٿر ۽ ڪڇ جي آمدرفت اُٺن رستي انهيءَ رڻ مان ٿيندي آهي، پر برسات پوڻ وقت رڻ ۾ پاڻي بيهندو آهي، جو بعضي ڪن هنڌن تي 4-5 فوٽ يا وڌيڪ اونهو به بيهندو آهي ۽ ڪٿي ڪٿي گرڻيون يعني ڌٻڻيون به آهن، جن ۾ جيڪڏهن ڪو ماڻهو يا وهٽ اٽڪيو ته نڪرڻ ئي مشڪل! +جيئن جيئن نڪرڻ لاءِ ڪوشش ڪندو، تيئن تيئن ويندو وڌيڪ ڦاسندو، تنهنڪري برساتي موسم (چوماسو) ۾ رڻ جي مسافري تڪليف واري آهي. +ڪٿي ڪو واريءَ جو دڙو آهي، جتي ننڍن ٻوٽن کانسواءِ ٻيو ڪجهه ڪونه ٿئي. +اهڙن هنڌن تي مسافر ساهي پٽي اُٺن کي چارو وغيره ڏيندا آهن +تاريخ. +ڪيترين ئي روايتن موجب راجپوتانا، ٿر ۽ ڪڇ جا ملڪ سمنڊ جي تري ۾ هئا. +جتي هينئر سُڪي آهي اُتي ڪو وقت اڳي پاڻيءَ جون لهرون پئي لڳيون پوءِ زلزلي سبب يا ٻي ڪنهن خدائي قدرت سبب زمين مٿي چڙهي آئي، جنهنڪري سمنڊ جو پاڻي هٽي ويو ۽ سُڪيءَ جا ڀاڱا ظاهر ٿي بيٺا، پر ڪڇ جي رڻ واري زمين اڃا هيٺ هئي ۽ اهو عربي سمنڊ جو ڀاڱو هو ۽ ان وقت سنڌو نديءَ جي هڪ شاخ هاڪڙو نالي پنجاب مان نڪري امرڪوٽ جي اڀرندي پاسي کان لنگهي ننگرپارڪر وٽان وهي ڪڇ جي رڻ ۾ ڇوڙ ڪندي هئي +مطلب ته ڪنهن وقت ڪڇ جي رڻ ڏي سمنڊ جو منهن هو ته ڪنهن وقت مٺي درياءُ جو.تاريخن مان معلوم ٿئي ٿو ته عيسوي سن کان سواءِ ٽي سئو ورهيه اڳي جڏهين سڪندر اعظم سنڌ مان ٿي لنگهيو تڏهين به اُتي سمنڊ جي پاڻيءَ ڇوليون پئي هنيون. +ڪي صديون پوءِ به اُتي پاڻي هو +60 عيسوي ۾ يوناني سياح پيريلس اُتان لنگهيو هو، جنهن به ڪڇ جي رڻ بابت ذڪر ڪيو آهي ته اُتي پاڻي هو. +الائسي ريڪلس چوي ٿو ته ”رڻ چوٿين صديءَ تائين کليل سمنڊ هو، پوءِ ڌرتيءَ جي سخت ڌوڏن سبب زمين هيٺ مٿي ٿي ويئي ۽ رڻ ٺهي پيو ۽ سمنڊ هٽي ويو. +ننگرپارڪر جي اتر- اڀرندي ۾ جو ويرانو آهي، سو دراصل سامونڊي بندر ۽ واپاري مرڪز هو“. +سن 1024ع ۾ سلطان محمود غزنوي سومناٿ جي مندر تي ڪاهه ڪرڻ بعد ڪڇ جي رڻ مان ٿي موٽيو، ته جنهن تنهن پئي ڊپ ڏنس ته هتي جون لهرون تنهنجو لشڪر لوڙهي ڇڏينديون. +شايد سگهوئي پوءِ پاڻي ڪو سڪو آهي جو سن 1360ع ۾ سلطان فيروز شاهه جي لشڪر ڪيتريون ئي راتيون رڻ ۾ گهاريون. +پر اُن وقت هتي جي پاڻيءَ جو ڪوبه ذڪر ڪونهي. +فقط ڪن خاص ٽڪرن ۾ پاڻي هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45520.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45520.txt new file mode 100644 index 0000000..dfc06ec --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45520.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ڪوٽڙي ڪبير +ڪوٽڙي ڪبير پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي نوشهرو فيروز جي تعلقي مھراب پور جي ھڪ يونين ڪاؤنسل جو نالو آھي جيڪا نيشنل ھاء وي 5 (N5) تي واقع آهي. +ڪوٽڙي ڪبير جو قديم ڳوٺ پڪي شاهي رستي تي، هالاڻي ۽ هنڱورجا جي وچ تي تعلقي ڪنڊياري ۾ واقع آهي. +غالبا سنڌ ۾ اسلام جي آمد يعني 2- صدي هجري (8 عيسوي) کان وٺي هيءُ ماڳ تعليم ۽ تدريس جو مرڪز بنيو. +هتي جا عالم گهراڻا، خاص طرح صديقي، قاضي، انصاري، مخدوم (جن مان ڪي هتا لڏي ٻئي پاسي ويا) صدين کان وٺي هتي آباد ٿيل آهن ، ۽ انهن آڳاٽي وقت کان وٺي علمي درسگاهون قائم ڪري علم جو چراغ روشن ڪيو. +مخدوم عبدالڪريم يا قاضي نظام الدين، جيڪي ڪوٽڙي ۾ مدفون آهن، انهن جو سلسلو هت باقي نه رهيو آهي، پر هتان جو صديقي گهراڻو، جنهن جي هڪ نيڪ ۽ نامور عالم ۽ بلند پايي جي صوفي درويسش ”شيخ ڪبير“، جنهن جي نالي پويان هيءُ شهر ”ڪوٽڙي ڪبير“ سڏجي ٿو، تنهن صدين کان وٺي اسلامي تعليم ۽ تبليغ جو سلسلو جاري رکيو آھي. +زباني طور مليل روايتن ۽ ڪن قلمي ڪتابن ۾ درج ٿيل عبارتن جي آڌار تي هن گهراڻي جو (قدري اڻپورو) شجرو مرتب ڪيو ويو اهي، جنهن مان معلوم ٿيندو ته بزرگ درويش ۽ عالم ”شيخ ڪبير“ سندس وڏي ڏاڏي مخدوم شيخ اسحاق جي اٺين پيڙهي مان هو. +شيخ اسحاق ڏهين صدي هجري ۾ گذاريو، پر سندس ولادت غالباً 9- صدي هجري ۾ ٿي. +کانئس مٿي وارو شجرو سلامت نه رهيو آهي، پر هي بزرگ حضرت ابوبڪر صديق رضه جي اولاد مان آهن ۽ سندن وڏا آڳاٽي وقت کان هت مقيم ٿيا. +مخدوم اسحاق جو پٽ مخدوم هارون ٿيو، جنهن سنه 971 هجري ۾ وفات ڪئي +ھن شھر ۾ اولياءَ شيخ الھيار جو مقبرو بہ مشھور آھي. +”ڪوٽڙي ڪبير“ وارو ماڳ انهيءَ رخ تي واقع آهي، جنهن رخ سان محمد بن قاسم ”ساوڙي“ (تعلقو نوابشاهه) کان پوءِ اروڙ طرف ڪوچ ڪيو ۽ واٽ تي ڪن ماڳن تي عرب قبيلن جا ڪي فرد آباد ڪيا. +ڪوٽڙي ڪبير جو ”سوا لک مقام“ پڻ هن ماڳ جي قدامت تي شاهد آهي. +ازانسواءِ هتي ڪن مقبرن ۽ مسجدن جي ”سِرن واري سٿ“ سان تعمير به انهيءَ اڏاوت جو نمونو آهي، جيڪا ڇهين صدي هجري يا ان کان اڳ رائج هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45521.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45521.txt new file mode 100644 index 0000000..8ed4f5b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45521.txt @@ -0,0 +1,63 @@ +وينجھرو +وينجھرو پاڪستان جي صوبي سنڌ جو ھڪ قديم ڦٽل شھر جو نالو آهي. +”وينجهرو“ جو شهر به ڪهن زماني ۾ سنڌ جو هڪ مکيه ۽ اهم شهر هو. +وينجهرو جو دڙو سنڌ صوبي جي نوابشاهه ضلعي ۾ سڪرنڊ تعلقي ۾ موجوده سڪرنڊ شهر کان قاضي احمد ويندڙ قومي شاهراھ N5 جي ڏکڻ ۾ مشائخ شاخ جي وٽ سان اڀرندي طرف واقعي آهي. +قديم دور ۾ هيءُ شهر هڪ وڏو پر رونق ۽ وسندڙ شهر هو. +هن وقت ھڪ کنڊر آھي. +نالو. +تاريخ مظهر شاهجهاني جي احوال مان هن شهر جي قدامت ۽ اهميت جي باري ۾ معلوم ٿئي ٿو ته هي شهر سنڌ جي هڪ قديم ذات ”وينجهر“ جي ماڻهن جو آباد ڪيل هو. +موجوده دور ۾ به وينجهر ذات جا ڪيترائي ماڻهو موري شهر ۽ ٻين ڪيترن آسپاس جي ڳوٺن ۾ رهن ٿا. +انهيءَ قوم جي پوئتان هن شهر جو نالو ”وينجهرو“ پئجي ويو. +تاريخ جي رڪارڊ جو احوال. +سنڌ جي تاريخ مان اهو واضح ٿئي ٿو ته ”وينجهرو“ سنڌ جي لاکاٽ پرڳڻي جو هڪ قديم شهر هو. +گويا هي شهر لاکاٽ ۽ خطي پرڳڻي جو درياهي واپاري پتڻ هو. +واپاري قافلا ۽ فوجي نقل و حرڪت جو هي مکيه مرڪز هو. +لاکاٽ ۽ خطي پرڳڻي جو اناج ۽ ٻيو واپار هن پتڻ جي ذريعي سنڌ جي قديم شهر نصرپور جي رستي گجرات ۽ ڪاٺياواڙ سان هلندو هو. +هن شهر جي آباد ٿيڻ جي باري ۾ تاريخي لحاظ کان ڪابه خبر ڪانه ٿي پوي ته هي شهر ڪڏهن ۽ ڪهڙي دور ۾ آباد ٿيو. +سنڌ جي تاريخ جا قديم ماخذ جهڙوڪ تاريخ معصومي، تاريخ طاهري ۽ تحفتہ الڪرام وغيره سڀ خاموش نظر اچن ٿا. +ليڪن هن دڙي جا کنڊرات ٻڌائن ٿا ته اڳئين زماني ۾ هي شهر وڏي ايراضيءَ وارو شهر هو. +هن وقت انهيءَ شهر جو ويرانو تقريباً ٽيهن ايڪڙن ۾ ڦهليل نظر اچي ٿو. +قديم دور ۾ شايد هن شهر کي ايتري فوجي اهيمت ڪانه هئي، جيتري مغل دور ۾ ڏني ويئي هئي. +هن جي باري ۾ ميرڪ يوسف تاريخ مظهر شاهجهاني ۾ ڪافي تفصيل سان روشني وڌي آهي. +پراڻي زماني ۾ هي شهر سيوهڻ کان اٽڪل تيرهن ڪوهن جي مفاصلي تي هو هن شهر ۾ سميجن انڙن جي پاڙن جا ڪيترائي ماڻهو رهندا هئا. +وينجهري شهر جي ويراني جي اوڀر ۾ هڪ وڏو ڍورو آهي، جو مقامي ماڻهن جي چوڻ موجب ته اهو درياهه جو پراڻو وهڪرو هو. +ليڪن اسان جي تحقيق موجب ته اهو درياهه جو ڍورو نه آهي، بلڪ ڍنڍ آهي، جنهن جي ڪناري تي وينجهري جو قلعو اڏيل هو. +سنڌو درياهه وينجهري شهر ۽ قلعي جي الهندي طرف کان وهندو هو ۽ اهو اڄ تائين ساڳيءَ طرح سان وهندو رهي ٿو. +تاريخ مظهر شاهجهانيءَ جي مصنف جي قول موجب پڻ اها ڍنڍ هئي انهيءَ ڍنڍ جي پاسن کان وقت جي حاڪمن عاليشان باغ رکايا هئا ته جيئن قلعو دشمن جي حملن ۽ سرگرمين کان محفوظ رهي. +هن وقت سڀڪجهه ويران ٿي چڪو آهي. +جيئن اسان مٿي بيان ڪري آيا آهيون ته وينجهرو لاکاٽ پرڳڻي جو هڪ اهم مرڪزي شهر هو. +هن پرڳڻي ۾ سميجن انڙن جون هميشہ شورشون پيون رهنديون هيون. +لاکا ۽ انڙ هر وقت پاڻ ۾ پيا وڙهندا هئا. +سيوهڻ سرڪار جي مغل انتظاميه هميشہ لاکن جو طرف وٺندي هئي. +ميرڪ يوسف لکي ٿو ته لاکن ۽ سميجن انڙن جي باهمي جهيڙن جو سبب اهو هو جو لاکا سيوهڻ جي مغل حاڪمن جا سميجن انڙن جي خلاف ڪَن ڀريندا هئا ۽ هنن جي خلاف جاسوسي پڻ ڪندا هئا +سميجن انڙن هن علائقي ۾ ڏاڍو گوڙ مچائي ڇڏيو هو، ايتريقدر جو لاکاٽ جي قلعي کان سواءِ بکر، ٺٽو ۽ جيسلمير وغيره سندن وڳوڙ کان آجا نه هوندا هئا. +لاکاٽ پرڳڻي جي سميجن انڙن ۽ مناهيجن کي مطيع ڪرڻ لاءِ مغل شاهي سرڪار وينجهري شهر جي ويجهو ڍنڍ جي ڪناري تي هڪ ڪچو مٽيءَ جو قلعو تعمير ڪرايو هو +تاريخ مظهر شاهجهاني جي مصنف انهيءَ قلعي جي باري ۾ جيڪي ڪجهه لکيو آهي، ان مان ايترو چئي سگهجي ٿو ته هي قلعو سن 1009هه يا 1013ھ جي لڳ ڀڳ سيوهڻ سرڪار جي صوبيدار مير ابوالقاسم ”نمڪين“ تعمير ڪرايو هو.سيد حسام الدين راشدي صاحب لکي ٿو ته ”سميجن جي وچ ۾ ”وينجهرو“ نالي هڪ ڳوٺ هو، جنهن ۾ مير نمڪين هڪ قلعو تعمير ڪرايو هو. +ساڳيءَ طرح سان مير صاحب حويلي پرڳڻي ۾ ”ديه ڳوٺ“- ۾ درياهه سنڌ جي ڪناري تي هڪ ٻيو قلعو تعمير ڪرايو هو. +“تاريخ مظهر شاهجهاني ۽ تذڪره اميرخاني جي مطالعي مان اهو ظاهر ٿئي ٿو ته اڪبر بادشاهه جي زماني ۾ مير ابوالقاسم ”نمڪين“ بکر جو جاگيردار ٿي آيو. +ميرابوالقاسم ”نمڪين“ وڏو بهادر، مدبر ۽ سياسي بصيرت جو مالڪ هو. +ان وقت سيوهڻ سرڪار جو انتظام به سندس حوالي ڪيو ويو. +مير ”نمڪين“ سن 1009هه ڌاري سيوهڻ پهتو هووينجهري جو قلعو ساڍن ٽن ايڪڙن جي ايراضيءَ ۾ آهي. +چوطرف مضبوط و پڪري ڪچي مٽيءَ جي ديوار ڏنل هئي، غالباً انهيءَ جي ساخت ڪوٽ واري هئي. +سموري ڪوٽ کي چار دروازا هئا، اندر قلعي ۾ ڦاسي گهاٽ پڻ ٺهيل هو، جتي بيگناهه سميجن، انڙن ۽ مناهيجن کي ڦاسيءَ تي چاڙهيو ويندو هو. +قلعي جي جوڙجڪ ۽بيهڪ تي ڪنهن به مورخ تفصيل سان وڌيڪ روشني نه وڌي آهي. +قلعي جي اندر رهائش لاءِ وقت جي حاڪمن ۽ عملدارن جون محلاتون، ماڙيون ۽ حويليون جوڙايون ويون هونديون، پر سڀ زماني جي انقلابن ۽ تباهين جي لهر ۾ لڙهي ويون. +اڄ انهن جو ڪوبه نشان باقي نظر ڪونه ٿو اچي. +هن قلعي ۾ هر وقت هڪ مضبوط فوج توبخاني سان رهندي هئي. +تاريخ مظهرشاهجهاني ۾ ميرڪ يوسف سيوهڻ سرڪار جي عملدارن کي مشورو ڏيندي چوي ٿو ته”لاکن واري پاسي وينجهرو قلعو آهي. +ان کي چڱي طرح سان مرمت ڪري، اُتي مضبوط فوج ۽ توبخانو رکيو وڃي ته جئن لاکن سان سميجن انڙن جي ڪابه هٿ چراند نه ٿئي. +“وينجهري قلعي جي اندر هن وقت پڪين سرن جون ڊٺل ٽي مزارون آهن جيڪي مغل ڪارندن جون ٿيون لڳن.مير ابوالبقا پنهنجي دور ۾ ٻيهر وينجهري جي قلعي جي مرمت ڪرائي هئي، ڇاڪاڻ ته سميجن انڙن قلعي جي ديوارين کي ڏاڍو نقصان رسايو هو. +مير ابوالبقا مير ڪامل کي سپاهه ڏيئي وينجهري جي قلعي جو ستقل طور حاڪم مقرر ڪيو هو. +مير ابوالبقا کان پوءِ شمشير خان اوزبڪ سيوهڻ سرڪار جو سن 1019هه کان 1023هه تائين ٻه ڀيرا حاڪم مقرر ٿي آيو هو. +هن جي دور ۾ پڻ سميجن انڙن ۽ مناهيجن جنگيون ڪيون هيون، جن ۾ ڌڻي پرتو خان سميجو ۽ طيب خان مناهيجو قتل ٿي ويا هئا. +ديه ڳوٺ جي هوسڙن کي مغل ڪارندن هن قلعي ۾ ڦاسيون ڏنيون هيون. +ان کان پوءِ ديندار خان جي دور ۾ سميجن وينجهري شهر ۽ قلعي تي قبضو ڪيو هو، جنهن کي وڏي تباهيءَ کان پوءِ وري واپس ورتو ويو هو. +مگر شهر ۽ قلعو اهڙو اُجڙي ويا جو وري انهيءَ ساڳئي اوج تي اچي نه سگهيا. +هن وقت وينجهري جو شهر ۽ قلعو ٻئي تباهه ٿي ويا آهن. +قلعي جا وينجهري شهر جي دڙن کان الهندي طرف سڏ کن پنڌ تي اڃا ڪجهه نشان ۽ اهڃاڻ باقي نظر اچن ٿا. +باقي شهر سمورو ويران ۽ ڀڙڀانگ ٿيو پيو آهي. +شهر جي تباهيءَ مان ظاهر ٿيئ ٿو ته دشمن جي حملي وقت هن شهر کي خوب لٽيو ۽ ڦريو ويو آهي ۽ اُن سان گڏ باهيون پڻ ڏنيون ويون آهن، جنهن جا نشان شهر جي سڙيل گهرن ۽ ديوارين مان پيا ظاهر ٿين. +اهڙيءَ طرح سان سمورو شهر زماني جي الٽ پلٽ سببان ناس ٿي ويو ۽ سمورو شهر دڙن ۽ ڀڙن جي صورت ۾ پکڙيو پيو آهي. +وينجهري جي تباهي شايد شاهجهان بادشاهه جي آخرين دور ۾ ٿي ويا شاهجهان کان پوءِ اورنگزيب جي تباهي شايد شاهجهان بادشهاه جي آخرين دور ۾ ٿي يا شاهجهان کان پوءِ اورنگزيب جي زماني ۾ ٿي هوندي. +اسان جو گمان آهي ته شاهجهان جي ايام اسيري جي دوران شهزادن جي تخت ۽ تاج واري ويڙهه ۾ هي شهر بلڪل اُجڙي ويو، جو پوءِ ڪڏهن به اُسري نه سگهيو. +ڪلهوڙن ۽ ٽالپرن جي دور ۾ هن شهر ۽ قلعي جو ڪوبه ذڪر ڪونه ٿو ملي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45533.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45533.txt new file mode 100644 index 0000000..8b85624 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45533.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +رھمڪي بازار +رھمڪي بازار بگڙيل نالو رحمڪي بازار پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي ٿرپارڪر جي تعلقي ڏيپلو جو ھڪ مشھور تاريخي ڳوٺ، جيڪو ماضيءَ ۾ ھڪ شھر ھيو جتي ڀر ۾ سنڌو درياهه جي ھڪ شاخ پراڻ درياءَ وھندو ھيو جتي ھڪ دريائي بندر واقع ھيو جيڪو گذريل اٺن ڏهن صدين ۾ مصروف بندر رھيو پر سنڌو درياهه جي وھڪري جي تبديلي جي ڪري ان جي پراڻ درياء واري شاخ ختم ٿي وڃڻ سان بندر ڦٽي ويو. +رھمڪي بازار جي جاگرافيائي بيهڪ 24. +31756 ڊگريون اتر ويڪرائي ڦاڪ ۽ 69. +15398 ڊگريون اوڀر ڊگھائي ڦاڪ تي واقع آھي. +اھو ڳوٺ سمنڊ جي سطح کان 33 ميٽر اوچو آهي.سندس ڀرسان ’پراڻ ‘درياهه جي وهڪري جا نشان اڃان موجود اھن. +قديم شهر ٿر جي مشھور ذات راهمن جو هو رهمڪي بازار جو اوج ارڙهين صديءَ جي اڌ تائين قائم رهيو ،جيستائين سنڌو درياهه رخ نه بدلايو.ميان غلام شاهه جي وقت ۾ درياهه پنهنجو رخ بدلائي ٻئي گس سان وهڻ لڳو ،جنهن جي نتيجي ۾ پراڻ وارو وهڪرو بند ٿي ويو.ٻيو ته مير مراد علي ٽالپر جي وقت ۾ کوسن ۽ واگهيلن هن شهر کي ڦري تباهه ڪيو هو. +برهاڙي جي مند ۾ پراڻ وارو پيٽ بدستور جاري رهندو هو، تان جو 1762ع ۾ ميان غلام شاهه سنڌ جي زمين کي سيراب ڪرڻ لاءِ درياء کي جيڪي بند ٻڌايا، انهن جي ڪري پراڻ وارو وهڪرو بلڪل بند ٿي ويو. +رهي کُهي ڪسر 1819ع واري زلزلي پوري ڪئي، جنهن ۾ سمنڊ جي پاڻيءَ ڪڇ جي رڻ واري سڄي زمين کي لوڻ کاڻ بنائي ڇڏيو. +اهي ئي سبب هئا جن جي ڪري رحمڪي بازار ۽ ان کان هيٺانهون علائقو ويران ٿي ويو، ۽ سرحدي بندر اجڙي ويا. +سنڌ گزيٽئر جي مصنف جي. +ڊبليو. +سٿ وري انهيءَ تباهيءَ جي ذميواري ميان غلام شاهه تي اڇلي وڌي آهي. +هو لکي ٿو ته: +”ڪڇ جي رڻ وارو ڪنارو گهڻو ڪري برباد ٿيل شهرن سان ڀريل آهي. +انهن مان گهڻا شهر سنڌ جي حاڪم ميان غلام شاهه ڪلهوڙي ۽ ڪڇ جي راجا جي وچ ۾ ٿيل جنگين ۾ تباهه ٿيا. +باقي بچيل 1819ع واري زلزلي ۾ پٽ پئجي ويا، رحمڪي بازار به انهن ڦٽل شهرن مان هڪ آهي. +هن شهر ۾ اڃا تائين ڦٽل قبا، مزارون ۽ مسجدون دڙن جي صورت ۾ يادگار نظر اچن ٿا. +رهمڪي بازار کي محض هڪ دريائي بندر جي حيثيت حاصل نه هئي، پر هڪ وڏي تجارتي مرڪز يا مارڪيٽ جي ڪري مشهور هو. +سڻائي بندر هئن ڪري مِٺي توڙي کاري جا ٻيڙا هتي آسانيءَ سان لنگر انداز ٿيندا هئا سنڌ ۽ ڪڇ جو ڳانڍاپو به هن ئي بندرگاهه وسيلي قائم ٿي رهيو. +هتان ئي ٻيڙن ذريعي وڏي سمنڊ ۾ داخل ٿي پنهنجي منزل ڏانهن وڃي سگهبو هو. +اڪثر انگريز سياحن سنڌ ۾ داخل ٿيڻ لاءِ هن ئي بندرگاهه تان سفر ڪيو. +اڄ به سنڌ ۽ ڪڇ جي درميان خشڪي وارو سفر رهمڪي بازار وٽان آساني سان ڪري سگهجي ٿو.ڏيپلي تعلقي ۾ رڻ جي ڪنڌيءَ تي جهونو ڳوٺ آهي. +اڳي مشهور بندر هو، مگر هاڻي اها رونق ڪانه رهي +نالو. +رهمڪي بازار بابت چيو وڃي ٿو ته ”راهما“ يا ”راهوما“ قوم جا ماڻهو ڪڇ مان ڪَهي اچي هن سر زمين تي آباد ٿيا، تنهنڪري انهيءَ ايراضي ۽ سندن بستيءَ کي راهمن جو شهر يا راهمن جي بازار جي نالي سان سڏيو ويو. +ليڪن سنڌ گزيٽيئر ۾ هن شهر کي ”رحيمڪي بازار“ ڄاڻايو ويو آهي، يعني ته ”رحيم“ نالي ڪنهن شخص جي آباد ڪيل بستي. +اهو شهر راهمن جو هجي يا رحيم جو، خود شهر جي نالي مان ئي ان جي حقيقت معلوم ڪري سگهجي ٿي. +”رحم ــ ڪي ــ بازار“ جي ٽن لفظن واري صورت مان پهريون لفظ ”رهم“ ڪنهن قوم (راهما) يا ڪنهن شخص (رحيم) جو مخفف آهي ته پوءِ ٻيو لفظ ”ڪِي“ حرف اضافت طور ڪم آيو آهي. +ٽيون لفظ ”بازار“غور طلب آهي. +سنڌ ۾ ”بازار“ جي نسبت سان اها واحد بستي آهي، جڏهن ته ٻيا شهر ”وَسئينء“، ”ڳڙهه“، يا ”ڪوٽ“ وغيره جي ترڪيب سان مروج آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45534.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45534.txt new file mode 100644 index 0000000..04c0ed8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45534.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +پراڻ درياء +پراڻ درياء سنڌ جو ھڪ ڦٽل درياءَ جيڪو سنڌو درياءَ جي ھڪ شاخ ھو جيڪو ٿرپارڪر واري پاسي وھندڙ ھيو.قديم زماني کان وٺي سنڌوندي پنهنجا وهڪرا پئي بدلايا آهن. +مسٽر آر ــ جي. +بئنرجِي، بهاولپور کان وٺي کير ٿر پهاڙ جي قطار تائين جملي ارڙهن هنڌن تي سنڌونديءَ جي وهڪرن جا رخ معلوم ڪيا، جن مان پُراڻ به هڪ وهڪرو هو. +وري پُراڻ جي نالي سان به ٻه ڍورا نظر اچن ٿا: هڪڙو اُڀرنديون پُراڻ ڍورو، جيڪو ضلعي ٿرپارڪر مان ڪُنري، فضل ڀنڀري ۽ نئين ڪوٽ کان ڦِرندو، ٿر جِي ڪَٺار سان وهي، ونگي پتڻ وٽان لنگهي، رهمڪي بازار وٽان وهندو، ڪڇ جي رڻ مان ٿي، وهي وڃي سمنڊ جي ڪوريءَ نار ۾ ڇوڙ ڪندو هو. +ٻيو الهنديون پُراڻ ڍورو، جيڪو جهُڏي شهر، محراب جي ڳوٺ، بدين ضلعي ۾ باغ جي شهر (قديم ٻنگار شهر)، ڏيهي جرڪس اولياء جي درگاهه وٽان لنگهي، نندي شهر جا اُتريان پَٽ پُسائيندو، ونگي پتڻ کان هيٺ اُڀرندئين پُراڻ ڍوري سان وڃي گڏبو هو. +ان بعد ٻئي ڍورا يڪي وهڪري جي صورت ۾ ڪوريءَ نار ۾ وڃي پوندا هئا. +پُراڻ جو اهوئي وهڪرو هو، جنهن جي پاڻيءَ تي ڪڇ جي رڻ واري ايراضي ۾ آبادي ۽ لکپت ۾ ساريال جي پوک ٿيندي هئي. +اهو سڄو علائقو پُراڻ جي پاڻيءَ تي سرسبز ۽ آباد هو. +ڪوريءَ نار کان وٺي ونگي پتڻ تائين، پُراڻ تي ٽي مشهور بندر هئا: علي بندر، رهمڪي بازار ۽ سنڌڙي. +پُراڻ جي هڪ ڇاڙ تي سومرن جو مشهور تختگاهه وڳهه ڪوٽ آباد هو، جيڪو رهمڪي بازار کان پنج ميل پري هو. +دراصل ڪڇ جي رڻ وارا بندر ۽ بستيون ڄڻ ته سرحدي چونڪيون هيون. +اُتي ڪوٽ اڏيل هئا، جن ۾ سنڌ يا ڪڇ جا سرحدي محافظ موجود هوندا هئا. +ڪڇ جو علائقو اڪثر سنڌ جي حڪومت ۾ شامل هوندو هو، پر جيڪڏهن ڪنهن راءِ يا راجا، ڪڇ جي خودمختاري جو قصد ڪيو هوندو، ته به سنڌ جي حڪومت جو ڏن ڀَرُو ٿي رهيو ٿي. +درياء جي ڦٽڻ جو سبب. +برهاڙي جي مند ۾ پراڻ وارو پيٽ بدستور جاري رهندو هو، تان جو 1762ع ۾ ميان غلام شاهه سنڌ جي زمين کي سيراب ڪرڻ لاءِ درياء کي جيڪي بند ٻڌايا، انهن جي ڪري پراڻ وارو وهڪرو بلڪل بند ٿي ويو. +رهي کُهي ڪسر 1819ع واري زلزلي پوري ڪئي، جنهن ۾ سمنڊ جي پاڻيءَ ڪڇ جي رڻ واري سڄي زمين کي لوڻ کاڻ بنائي ڇڏيو. +اهي ئي سبب هئا جن جي ڪري رحمڪي بازار ۽ ان کان هيٺانهون علائقو ويران ٿي ويو، ۽ سرحدي بندر اجڙي ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45535.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45535.txt new file mode 100644 index 0000000..31e1e79 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45535.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +مير لطف الله عرف متارو +مير لطف الله عرف متارو سنڌ جي ڪلهوڙا خاندان جي حاڪم ميان نورمحمد ڪلهوڙي جو وزير ھيو.مير لطف الله، ميان صاحب جو خاص وزير ۽ صلاحڪار هو. +سرڪاري دفتر ۽ ٻاهرين ملڪن سان خط و ڪتابت ڪرڻ جو دفتر پڻ سندس ئي سپرد هو. +سرڪاري فرمان ۽ لکپڙهون ۽ حڪومت جا نازڪ ۽ منجهيل سياسي مسئلا ۽ اهم مراسلا، مير لطف الله پاڻ لکندو هو. +مير لطف الله جي شروعاتي دور ۾ جيڪي به اهم سياسي خواهه ملڪي معاملا درپيش آيا، تن سڀني ۾ هن نهايت ئي تدبر، دانشمدي ۽ سياڻپ سان پنهنجا رايا ۽ مشورا ڏنا ۽ سندس انهن راين ۽ مشورن کي ميان نور محمد خان ڪلهوڙي وٽ وڏو وزن هوندو هو. +نه صرف ملڪي، بلڪ ڪلهوڙا خاندان جا گهرو مسئلا پڻ مير صاحب حل ڪندو هو، ۽ انهن ۾ کيس ڪافي دخل هوندو هو.ميان نورمحمدخان جي طرفان دهليءَ جي مغل درٻار ۾ سفير جي حيثيت ۾ رهندو هو ۽ سنڌ جي مفادات جي تحفظ جو ڪم ڪندو هو. +انهيءَ ڳالهه جي ثابتي منشي انند رام ”مخلص“ جي ”رقعات مخلص“ جي ديباچي مان ظاهر ٿئي ٿي. +ساڳئي وقت انهن خطن مان اهو به ظاهر ٿئي ٿو ته انند رام ”مخلص“ مير صاحب جو گهاٽو دوست هو ۽ مير صاحب جي معرفت ”مخلص“ جا دهلي سرڪار جي وزير اعتمادالدوله سان دوستي جا تعلقات استوار ٿيا هئا +مير لطف الله، ميان صاحب پاران سفارت ۽ وڪالت کان سواءِ ٻين به ڪيترن ئي ملڪ جي سياسي ۽ فوجي مهمن ۾ گڏ رهيو. +مير لطف الله سياسي بصيرت سان گڏ اعليٰ درجي جو فوجي جنرل پڻ هو. +پاڻ ڪيترين ئي فوجي صلاحيتن جو مالڪ هو. +سن 1158هه/1745ع ۾ جڏهن ميان نور محمد خان ڪلهوڙي ڪانجيءَ جي قلعي تي ڀرپور حملو ڪيو هو، ان وقت مير لطف الله به ميان صاحب سان گڏ رهيو هو ۽ قلعي جي فتح ۾ مير صاحب جو پڻ هٿ ونڊايائين. +ذاتي زندگي. +”گلدسته نورس بهار“ جي بيان مطابق مير لطف الله کي ڪلهوڙن جي دؤر ۾ وڏي اهميت حاصل هئي. +پاڻ سنڌ ۾ گهڻو ڪري پنهنجي عرفي نالي ”مير متارو“ سان مشهور رهيو آهي. +سندس حياتيءَ جي احوال متعلق شمس العلماء مرزا قليچ بيگ لکي ٿو: +مرزا قليچ بيگ جي تقليد ڪندي مولائي شيدائي مرحوم ”تاريخ جنت السنڌ“ ۾ مير صاحب جي باري ۾ لکي ٿوته: +”مير لطف الله عرف مير متارو ڪلهوڙن جي پاران دهلي درٻار ۾ سفير ٿي رهيو هو. +مير لطف الله عرف مير متارو ولد سيد عبدالڪريم، جو شاهه صدر لڪيءَ واري جي اولاد مان هو، ميان نورمحمد ڪلهوڙي جو وزير ٿي رهيو. +سندس تاريخ وفات محمد پناهه ”رجا“ ٺٽوي هن ريت ڪڍي آهي: +مير علي شير ”قانع“ ٺٽوي ”مقالات الشعراء“ ۾ سندس هڪ ڀاءُ جو ذڪر ڪيو آهي. +مير قانع سندس ڀاءُ جي وفات جو ساڳيو سال سندس وفات وارو ڄاڻايو آهي. +مير قانع لکي ٿو ته: ”مير لطف الله جو هڪ ڀاءُ مير شهزادو هو، جو پڻ 1160هه ۾ فوت ٿيو. +قاضي عبدالقادر هن جي وفات جي تاريخ هن ريت چئي: ”گرفته مسڪن باشد شهيد شهزاده“ 1160هه. +انهيءَ بيان مان ظاهر ٿئي ٿو ته مير صاحب جي ڀاءُ شهزادي ڪنهن جنگي مهم ۾ شهادت حاصل ڪئي هئي. +آخري ايام. +مير لطف الله سن 1160 هجريءَ ۾ هن فاني دنيا مان رحلت ڪئي. +مير صاحب کي ميان نورمحمدخان ڪلهوڙي جي طرفان دولتپور ۽ اُن جي آس پاس جي زمين جاگير ۾ مليل هئي. +مير صاحب پنهنجي حياتي جا ڏينهن خداآباد ۾ پورا ڪيا. +ان وقت اڃا محمد آباد جو وجود به ڪونه هو. +وفات کان پوءِ سندس لاش کي سندس جگير دولت پور صفن ۾ دفن ڪيو ويو. +مير لطف الله عرف مير متارو جي تربت دولتپور شهر ۾ قومي شاهراه جي بلڪل وٽ سان اڀرندي طرف کان ميان محمد حسن کهاوڙ جي تعمير ڪرايل ڪچي قلعي جي اولهه ۾ واقع آهي. +مير متارو جي وفات کان پوءِ اها جاگير محمد حسن کهاوڙ جي حصي ۾ آئي، جنهن اتي مٽيءَ جو ڪچو قلعو ٺهرايو هو. +مزار جي سادي اڏاوت هن پوئين ويجهڙائيءَ واري دور جي آهي. +هن وقت دولتپور جا مقامي ماڻهو ان کي ”پير يا درويش متارو“ جي نالي سان سڏين ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45553.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45553.txt new file mode 100644 index 0000000..322596e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45553.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +آل انڊيا مسلم ليگ +آل انڊيا مسلم ليگ, جيڪا مسلم ليگ جي نالي سان مشھور ھئي، ھڪ سياسي پارٽي ھئي جنھن جو بنياد نواب وقار الملڪ ۽ سر آغا خان ٽيون 30 ڊسمبر 1906 ۾ ڊاڪا ۾ رکيو. +ھن جماعت ھندوستان ۾ مسلمانن لاءِ علحده ملڪ قائم ڪرڻ لاءِ سخت موقف رکيو ۽ ان م ڪامياب ٿي وئي. +اھڙي طرح مسلمانن لاءِ پاڪستان جو بنياد پيو. +ھن پارٽيءَ جو بنياد سر سيد احمد جي علي ڳڙھ تحريڪ جي نتيجي ۾ پيو. +1912 تائين ھن تنظيم برطانوي راڄ جي حمايت ڪئي پر ان سال خودمختياري جو مطالبو ڪيو. +1913 ۾ محمد علي جناح انڊين نيشنل ڪانگريس ڇڏي ھن جماعت ۾ شامل ٿيو. +پھرين جنگ عظيم ۾ ھن تنظيم انڊين نيشنل ڪانگريس وانگر وري برطانوي راڄ جي حمايت ڪئي ۽ ٻنھي جماعتن گڏجي ڪم ڪيو ۽ 1916 ۾ لکنو پيڪٽ ذريعي انڊيا جي سڀني ماڻھن کي ووٽ جو حق ڏيڻ ۽ ڪائونسل ۽ علائقائي حڪومتن ۾ وڏي پيماني تي نمائندگيءَ جو حق ، مسلمانن کي جدا گانه چونڊن جو حق آهي ڏيڻ جو گڏيل مطالبو ڪيو. +1920 ۾ جناح جي گانڌي سان اختلافن سبب ھيء پارٽي انڊين نيشنل ڪانگريس کان اتحاد مان علحده ٿي وئي. +1935 جي اليڪشن ۾ ھن پارٽي کي ڪٿي بہ نمايان ڪاميابي نہ ملي سگھي جنھن بعد محمد علي جناح پاڻ مسلمانن جو واحد ترجمان بڻجي مسلمانن جي ووٽ کي گڏ ڪرڻ شروع ڪيو. +1940 ۾ لکنو جي پارٽي اجلاس ۾ مسلمانن لاء علحده وطن جو مطالبو ڪري ڇڏيو. +ان جي کيس زبردست موٽ بينگال ۽ پنجاب جي مسلمانن کان ملڻ شروع ٿي جن سندس وڏو آڌرڀاءُ ڪيو. +نتيجي ۾ 1945 جي عام چونڊن ۾ ھن پارٽي کي وڏي ڪاميابي ملي جنھن مطابق 533 مان 460 مسلمان ليجسليٽو اسيمبليء وارين سيٽن تي چونڊجي آيا. +اھڙي طرح ھندوستان جي تقسيم جي لاء راھ ھموار ٿي وئي ۽ 1947 ۾ ورھاڱو عمل ۾ آيو جنھن سان ھي پارٽي جو خاتمو عمل ۾ آيو ۽ پاڪستان ۽ انڊيا ۾ مسلم ليگ نالي نيون پارٽيون ٺھيون. +اھي نيون پارٽيون پنھنجي حيثيت برقرار رکي نہ سگھيون diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45555.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45555.txt new file mode 100644 index 0000000..69ae9f6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45555.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +ترخان +'ترخان يا طرخان لفظ ”ترخان“ خطاب آهي (يعني تعريفي لقب، جيڪو حاڪم کان مليل هجي) ۽ بالفتح ان جي لغوي معنيٰ ”خون ريز“ پڻ آهي. +اصطلاحي معنيٰ ”مطلق العنان“ آهي، جيڪي ڪجهه چاهي سو ڪري ۽ خدمت سببان معاف ٿئي ۽ نون پشتن تائين جيڪو قصور هن کان صادر ٿيو هجي سو پڻ معاف آهي. +خسروِ چنگيز خان هڪ جماعت کي ترخان جو خطاب ڏنو. +جيئن مشهور آهي ته ٻه ”ڪوربان“ جا پٽ جيڪي اذبڪ خان جي لشڪر جي، چنگيز خان کي خبر ڏيندا هئا. +ترخان قوم، ماوراء النهر ۽ خراسان ۾ انهن ئي ٻن ڇوڪرن جي اولاد مان آهي.ٻيو گروهه جيڪو، اعظم السلاطين مان آهي. +سو حضرت صاحبقران امير تيمور گورگان جي مذڪور خطاب مستطاب سان سرفراز ٿيو. +هنن جا سڀ قبيلا، امير ايڪوتمر جو اولاد سي، ارغون خان بن ابقا خان بن هلاڪو خان بن تولي خان بن چنگيز خان جي نسب مان آهن. +”ظفرنامه تيموري“ ۾ مسطور آهي ته جڏهن امير ايڪوتمر، تقتمش خان جي لڙائي ۾ جان نثار ٿيو، تڏهن حضرت صاحبقران، ان جي پوري قبيلي کي انهي موقعي تي، جيڪا هنن ثابت قدمي ۽ جرات اختيار ڪئي هئي، تن کي ”ترخان“ جي خطاب سان سرفراز فرمايو ۽ جن ترخانن سنڌ ۽ قنڌار تي حڪومت ڪئي سي به امير ايڪوتمر جي نسل مان آهن.لفظ ترخان ڪھڙي ٻوليءَ جو آھي ان تي مؤرخن جا اختلاف آھن. +ڪن جو خيال آهي تہ اھو اوڀر ايران جي ٻولين مان ھڪ ٻولي جو لفظ آهي جيڪا سوگادين ٻولي(Sogadian) يا ساڪا ٻولي ٿي سگھي ٿي. +ڪن مطابق ترڪي ٻوليءَ جو لفظ آهي.ڪن جو خيال آھي تہ منگوليائي ٻولي جو اھي.ترخان جو وجه تسميه بيان ڪندي، مير علي شير قانع ٺٽوي ۽ پير حسام الدين راشدي، جن کان منقول آهي ته هڪ دفعي حضرت صاحبِ قرآن امير تيمور 18 سالن جي ڄمار ۾ پنهنجن مصاحبن سان شڪار تي نڪتو، رستي ۾ بارش ۽ طوفان اهڙو لڳو جو تيمور ۽ ان جا ساٿي ان طوفان ۽ بادوباران سبب رستو ڀلجي پيا. +ازانسواءِ سخت سيارو ۽ اونداهي رات هئي. +بهرنوع رستي جي تلاش ۾ هيڏانهن هوڏانهن ڀٽڪندا پئي ڦريا ته اوچتو هنن کي جهنگ ۾ رهڻ وارن ماڻهن جا چند گهر ڏسڻ ۾ آيا. +امير تيمور ۽ ان جا ساٿي جڏهن انهن گهرن کي ويجهو پهتا، تڏهن اتي جي رهاڪن کين چور سمجهي، هنن سان وڙهڻ لاءِ ٻاهر نڪتا. +پر جلدئي هنن امير تيمور کي سڃاڻي ۽ پوءِ پرچائي پاڻ سان وٺي آيا. +ان بعد زمين تي ويهاري ۽ باهه ٻاري پنهنجي طاقت کان مٿي خدمت ڪري کين راضي ڪري مهمانداري جا حق بجا آندائون. +صاحبِ قرآن امير تيمور جڏهن 34 سالن جي عمر ۾ بادشاهي جي تخت تي ويٺو، تڏهن انهن ماڻهن کي گهرائي مٿن نهايت نوازشون ۽ مهربانيون ڪري کين ”ترخان“ جو خطاب ڏنائين، جنهن جي معنيٰ آهي ”نوڪري کان معافي ڏنل“ يا ”مطلق العنان“ يا ”بهادر“. +ان کانپوءِ ڄاڻايل قبيلو ”ترخان“ جي لقب سان مشهور ٿيو ۽ ترخان قوم انهن جي ئي اولاد مان آهي. +روايت آهي ته جڏهن امير تيمور جي، تقتمش خان سان لڙائي ٿي، تڏهن ساڳئي مٿئين قبيلي جو هڪ سردار ايڪوتمر نالي، امير تيمور جي طرف کان وڙهندي مارجي ويو. +ان کان بعد امير تيمور جي نظر ۾ ڄاڻايل قبيلي جي وقعت وڌي وئي. +جنهنڪري هنن کي ”ترخون“ جو لقب مليو، جيڪو رفتي رفتي ”ترخان“ ٿي پيو. +سنڌ جا ترخان فرمانروا انهيءَ ”ايڪوتمر“ جي اولاد مان آهن. +صاحبِ ترخان نامو: کان منقول آهي ته امير ايڪوتمر، صاحبِ قرآن امير تيمور جي اميرن مان هو ۽ تقتمش خان واري جنگ ۾ امير تيمور جي طرفان وڙهندي قتل ٿيو. +انهيءَ قرباني جي طفيل تيمور سندس اولاد کي ”ترخان“ جو خطاب ڏنو. +ظفرنامه جي مؤلف لکيو آهي ته انهيءَ معرڪي ۾ جن مردانگي ڏيکاري، تيمور انهن سڀني کي ترخان ڪري ڇڏيو. +وري اڳتي لکي ٿو ته: +۽ انهيءَ گهمسان واري لڙائي ۾ جيڪي ثابت قدم رهي سر ڌڙ جي بازي لڳائي وڙهيا، تن کي طرح طرح جي عنايتن ۽ نوازشن سان سرفراز ڪري هنن کي ”ترخاني“ جو لقب ڏنائين ۽ حڪم ڪيائين ته هن جماعت کي بارگاهه شاهي ۾ اچڻ کان نه روڪيو وڃي ۽ جيڪي ڏوهه هنن کان ٿيا هجن، بلڪ نـَـوَ ڏوهه ٿيا هجن يا هنن جي پٽن کي، تن بابت ڪابه پڇاڳاڇا هنن کان نه ڪئي وڃي.خراساني لهجي ۾ رئيس ۽ شريف کي ترخان چيو وڃي ٿو، ٻاراڻي راند جي سرپنچ کي به ترخان چئبو آهي. +(لغت شوستر) بيباڪ لاءِ به ترخان جو لفظ ڪتب آيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45556.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45556.txt new file mode 100644 index 0000000..ee395b8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45556.txt @@ -0,0 +1,54 @@ +شاھ بيگ ارغون شاھ بيگ ارغونشاهه بيگ پنهنجي والد امير ذوالنون جي وفات کان پوءِ، اتفاق راءِ سان قندھار حڪومت تي ويٺو. +هر اهو شخص جيڪو امير ذوالنون جي حياتيءَ ۾ پنهنجي منصب تي فائز هو، سو سابقه دستور مطابق، ائين ئي رهيو. +شاهه بيگ هميشه، علماء ۽ طلباء علم، جي صحبت ۾ گذاريندو هو.يرزا شا بيگ، لقب شاهه شجاع ابن امير ذوالنون،(1) سنڌ جو پهريون ارغون بادشاهه هو. +امير ذوالنون شروع کان ئي، ميرزا شاهه حسين بايقرا هرات جي حاڪم پاران (884هه-913هه) قنڌار جو گورنر هو ۽ ان کان پوءِ شال (ڪوئيٽا)، مستونگ، سيوي تي سندس قبضو رهيو. +ميرزا شاهه بيگ ارغون هرات ۾ ڄائو هو ۽ اتي پنهنجي والد جي تربيت ۾ علم حاصل ڪيائين. +ڦوهه جواني ۾ علمي ڪمالات ۽ آداب حاصل ڪرڻ ۾ مشغول رهي، ڪافي وقت عبادت ۽ طاعت ۾ گذاريندو هو. +شروع ۾ جڏهن پنهنجي پيءُ جي خدمت ۾ هرات جي تختگاهه ۾ رهندو هو، تڏهن هميشه هرات جي عالمن جي مجلس ۾ ويندو هو ۽ هفتي ۾ ٻه دفعا علمائن کي پنهنجي جاءِ تي دعوت ڪري گهرائيندو هو. +مطلب ته هي بذات خود پاڻ به عالم هو ۽ سندس دربار هميشه عالمن، شاعرن سان مزين هئي. +تفصيلي تعارف. +جڏهن محمدخان شيباني، سموري ولايتِ خراسان تي قبضو ڪيو ۽ فرهه جي آسپاس پهچي، قنڌار کي تابع ڪرڻ جو ارادو ڪيو، تڏهن فرهه گرم سير، جي حد ۾ پهچڻ بعد، شاهه بيگ، ايلچين کي محمدخان شيباني ڏانهن موڪلي، پنهنجي اطاعت ۽ فرمانبرداري جو وعدو ڪيو. +جنهن بعد محمدخان راضي ٿي واپس هليو ويو. +ڪجهه عرصي کانپوءِ 915هه ۾، شاهه اسماعيل صفوي ثاني، ولايت خراسان، کي قبضئه اقتدار ۾ ڪري ورتو ۽ محمدخان شيباني، انهي جنگ ۾ مارجي ويو. +سيوي جي فتح. +بابر جي ڪابل تي قبضي بعد خطرو محسوس ڪندي سيوي (سبي) فتح ڪرڻ جو ارادو ڪيائين.، 917هه ۾ قنڌار کان شال جي طرف اڳتي وڌيو پر شال ۾ ڪجهه ڏينهن ترسي وري شال مان ڪوچ ڪري سبيءَ ڏانهن وڌيو ۽ سبيءَ جي آسپاس پهچي قلعي کي پنهنجي گهيري ۾ ڪيائين. +سلطان برولي برلاس، جو اولاد هتي جو حاڪم هو، تنهن ٽي هزار بلوچ ۽ ٻيو لشڪر گڏ ڪري حملو ڪيو، شديد لڙائي لڳي. +نيٺ شاهه بيگ جي فتح ٿي ۽ سيوي جي لشڪر کي شڪست آئي. +ڪيترائي قتل ٿيا ۽ ڪيترائي سنڌ ڏي هليا ويا. +شاهه بيگ سيوي ۾ آيو ۽ ڪجهه ڏينهن اتي قيام ڪيائين. +باغن ۾ عمارتن جو بنياد رکيائين. +قلعي کي تعمير ڪرايائين ۽ پوءِ ڪجهه لشڪر سان، ميرزا عيسيٰ ترخان کي، جيڪو سندس وڏن اميرن مان هو، تنهن کي سبيءَ جي حڪومت سپرد ڪري پاڻ قنڌار هليو ويو +ٺٽي جي فتح. +.تاريخ 15 ماهه محرم الحرام 926هه جي، شاهه بيگ پنهنجي لشڪر سان درياء پار ٿي، ٺٽي جي نزديڪ پهتو. +ڄام نندي جو پٽيلو دريا خان، ڄام فيروز کي ٺٽي ۾ ڇڏي وڏو لشڪر ساڻ ڪري لڙائي لاءِ آيو. +فريقين ۾ سخت لڙائي لڳي، آخرڪار فتح ۽ ڪاميابي شاهه بيگ کي ٿي. +درياء خان پنهنجي ساٿين ۽ سمن جي لشڪر سميت شهيد ٿي ويو.ڄام فيروز کي جڏهن اها خبر ملي، تڏهن يڪدم ڀڄي ويو ۽ پيرار (پير پٺي) تائين غمگين صورت ۾ ڪٿي به نه ترسيو. +تاريخ 20 محرم تائين ٺٽي جي شهر کي، ڦري لٽي ۽ اتي جي رهاڪن کي ذليل ڪيائون. +ڪيترن ئي ماڻهن جا اهل و عيال قيد ٿيا. +آخر قاضي قاضن، جيڪو ان عهد جو فاضل هو، تنهنجي ڪوشس ۽ سفارش سان غضب جي باهه ٿڌي ٿي ۽ پوءِ منادي ڪرائي وئي ته ٺٽي جي ماڻهن جي مال ۽ عيال کي ڪوبه هٿ نه لائي +سيوستان جي فتح. +ان وقت شاهه بيگ پنهنجي اميرن ۽ مصاحبن سان صلاح ڪئي ته مملڪتِ سنڌ وسيع آهي. +جنهن جي ذميداري اسان کان نه ٿي سگهندي. +تنهنڪري مناسب آهي ته اڌ ملڪ ڄام فيروز جي حوالي ڪريون ۽ ٻيو اڌ پنهنجن اعتماد جوڳن جي سپرد ڪريون. +نيٺ سڀني جي راءِ اها ٿي ته لڪي جو جبل جيڪو سيوهڻ جي نزديڪ آهي، تنهن کان وٺي ٺٽي تائين، ڄام فيروز جي ماتحتي ۾ ڏنو وڃي ۽ باقي ڪوهه لڪي کان بالائي سنڌ تائين وارو حصو، شاهه بيگ جي حڪومت ۾ رهندو. +انجامن ۽ اقرارن جي قائدن کي پوري ڪرڻ کانپوءِ، شاهه بيگ منزلون ڪندو سيوستان ۾ پهتو. +جيڪي ماڻهو سيوستان ۾ هئا، سي شاهه بيگ جي لشڪر پهچڻ کان اڳ، ٽلٽي ڏي ويا. +سهتن ۽ سوڍن جي ماڻهن، اُتي حاضر ٿي، جنگ جي صورت اختيار ڪئي. +فريقين ۾ نهايت سخت لڙائي لڳي. +جنهن ۾ سهتا ۽ سوڍا شڪست ياب ٿيا. +سيوستان جو قلعو شاهه بيگ جي تصرف ۾ آيو.شاهه بيگ اندروني ۽ بيروني قلعي جي مضبوطي کي ڏسي پنهنجي امرائي عظام مان، جهڙوڪ ميرعليڪ ارغون، سلطان مقيم بيگلار، ڪيبڪ ارغون ۽ احمد ترخان کي سيوستان جي قلعي تي متعين ڪري، هرهڪ امرائي عظام کي حڪم ڏنائين ته قلعي ۾ پنهنجون حويليون ٺهرايو. +ان کانپوءِ بکر ڏي، رخ ڪري ۽ منزل به منزل سفر ڪندو سکر جي ميدان ۾ اچي لٿو. +ٿورن ڏينهن کانپوءِ شاهه بيگ بکر جي قلعي ۾ آيو ۽ شهر جي جاين ۽ محلاتن کي ڏسي سپاهين ۽ اميرن ۾ تقسيم ڪيائين. +قلعي کي ماپي حصا ڪري اميرن جي حوالي ڪري چيائين ته يڪدم الور جو قلعو جيڪو پهريون تختگاهه هو، تنهن کي به ڊهرائي، ان جون سرون بکر ۾ آڻي ۽ بکر جي آسپاس جيڪي ترڪن ۽ سمن جون جايون هيون سي به گهڻيون ڊاهي قلعي جي اڏاوت ۾ ڪم آڻجن ۽ نهايت ٿوري وقت ۾ قلعي جي عمارت کي مڪمل ڪيو وڃي. +ميرزا شاهه حسن ۽ ٻين اميرن کي خاص جايون مليون. +اهڙي طرح مير فاضل ڪوڪلتاش ۽ سلطان محمد مهردار وغيره کي به خاص جايون مليون. +هڪ سال گذرڻ بعد، قلعي جي ٺهرائڻ ۽ رعيت جي ضروري انتظام کان تسلي بخش ٿي، 928هه ۾ پائينده محمدخان کي بکر جي حڪومت تي مقرر ڪري، هڪ ڪثير لشڪر سان گجرات فتح ڪرڻ نڪتو وچتو خبر پئي ته بابر بادشاهه، بهره ۽ خوشاب جي آسپاس پهتو آهي ۽ کيس هندستان جي فتح ڪرڻ جو ارادو آهي. +تنهن تي حاضرينِ مجلس کي چيائين ته بابر بادشاهه سنڌ ۾ به اسان کي پنهنجي حال تي ڪونه ڇڏيندو ۽ اڳي پوءِ نيٺ هي ملڪ (سنڌ) به اسان کان يا اسان جي اولاد کان کسي وٺندو. +تنهنڪري اسان تي لازم آهي ته ڪنهن ٻئي ملڪ ڏانهن ڀڄون. +انهي ڳڻتي ۽ ويچار ۾ پوڻ ڪري سندس پيٽ ۾ ناگهاني درد ٿيو ۽ گهڻائي علاج ڪيائون ۽ دوائن ڏيڻ ۾ به ڪافي ڪوشش ڪيائون پر فائدو نه ٿيو. +شاهه بيگ گجرات پهچڻ کان پهرين ماهه شعبان 928هه ۾ آخرت ڏي سفر ڪيو. +”شهر شعبان“ هن جي تاريخ وفات آهي. +شاهه بيگ جي حڪومت جو سمورو عرصو پندرنهن سال آهي. +وفات. +شاهه بيگ هڪ سال جو مختصر عرصو، سنڌ تي حڪومت ڪئي. +تاريخ 11 ماهه محرم الحرام 927هه/1520ع جي، هي سنڌ داخل ٿيو ۽ تاريخ 22 ماهه شعبان 930هه/1523ع جي وفات ڪيائين diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45560.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45560.txt new file mode 100644 index 0000000..18fdb67 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45560.txt @@ -0,0 +1,78 @@ +شاھ حسن بيگ ارغون +مرزا شاھ حسن بيگ ارغونپنهنجي والد شاهه بيگ جي وفات کانپوءِ مسندِ حڪومت تي ويٺو. +اها رسم ماهه رمضان جي آخر ۾ ٿي ۽ عيد تي ظهيرالدين محمد بابر جي نالي سان خطبو پڙهيو ويو ۽ عيد جا ڏينهن اتي (نصرپور ۾) گذاريائين. +ان وچ ۾ خبر پئي ته، شاهه بيگ جي وفات کانپوءِ، ڄام فيروز ۽ ٺٽي جي ماڻهن خوشيءَ جا نقارا وڄائي جشن ڪيو آهي. +اميرن ۽ وزيرن گجرات هلڻ ۾ مصلحت نه ڏسي ٺٽي فتح ڪرڻ ۽ ڄام فيروز جي پاڙ پٽڻ لاءِ سفر کي طئي ڪيو جڏهن ڄام فيروز، ميرزا شاهه حسن جي اچڻ جي خبر ٻڌي تہ مقابلي جي طاقت ۽ لڙائيءَ جو تاب نه ساري ڀجي وڃڻ کي ترجيح ڏنائين. +ٿوري ئي وقت ۾ ٺٽي جو شهر خالي ڪري، درياءَ ڏي رخ ڪيائين. +ناڪام، ڪيچ جي ملڪ طرف وڃي رهيو. +ميرزا شاهه حسن فاتح ٿي، ٺٽي ۾ داخل ٿيو.سنڌ ۾ ارغون خاندان جو ٻيو بادشاهه ميرزا شاهه حسن بيگ ارغون هو. +جيڪو 928هه ۾ پنهنجي پيءُ شاهه بيگ جي وفات کان پوءِ نصرپور ۾ تخت حڪومت تي ويٺو. +هن چوٽيهه سال سنڌ تي حڪومت ڪئي. +هي بهادري ۾ پنهنجو مثال پاڻ هو. +بابر وٽ ملازمت. +ميرزا شاهه حسن اڃا ننڍو هو ته (921هه) ڪنهن ڳالهه تان پنهنجي والد شاهه بيگ کان ڪاوڙجي، بابر بادشاهه ڏي ڪابل هليو ويو. +جتي هن جي ملازمن ۾ داخل ٿيو. +بابر جهڙو تجربيڪار ۽ عقلمند بادشاهه، شاهه حسن جي هوشياري ۽ عقلمندي کي ڏسي پنهنجي مصاحبن کي اڪثر چوندو هو ته: +شاديون. +ميرزا شاهه حسن ٻه شاديون ڪيون. +پهرين شادي پنهنجي چاچي ميرزا محمدمقيم جي دختر ماهه بيگم سان ڪيائين، جيڪا سندس سڳي سؤٽ هئي. +هن مان هڪ نياڻي چوچڪ بيگم ٿيس جا ميرزا ڪامران سان پرڻايائين. +جڏهن ميرزا ڪامران حرمين شريفين ويو تڏهن چوچڪ بيگم به ساڻس گڏ هئي، مڙس جي وفات جي ستن مهينن گذرڻ بعد چوچڪ بيگم به اُتي وفات ڪئي ۽ دفن به اُتي ئي ٿي. +شاهه حسن ٻي شادي بابر بادشاهه جي امير، مير خليفي جي دختر ۽ محب علي خان جي همشيره گلبرگ بيگم سان ڪئي. +ليڪن زال مڙس جي وچ ۾ اڻبڻت هئڻ سبب ٻن سالن گذرڻ بعد ٻنهي جي وچ ۾ جدائي ٿي. +جنهن بعد گلبرگ بيگم همايون بادشاهه سان شادي ڪئي ۽ تادمِ حيات هن سان گڏ هئي. +سندس قبر دهلي ۾ آهي. +ميرزا شاهه حسن کي، ميرزا ابوالمنصور نالي هڪ فرزند ڄائو جيڪو ٻن سالن جي عمر ۾ وفات ڪري ويو. +ڄام فيروز سان جنگ. +ڄام فيروز چاچڪن ۽ راهمن جي ڳوٺ ۾ پهچي اٽڪل پنجاهه هزار سوار ۽ پيادا سنڌي ۽ سمان گڏ ڪري لڙائيءَ لاءِ تيار ٿيو ۽ ٺٽي جي شهر ۾ زلزلي جهڙو شور مچي ويو. +جڏهن ميرزا شاهه حسن کي صورتحال جي خبر ئي تڏهن ڪجهه لشڪر ٺٽي شهر جي حفاظت لاءِ موڪلي ۽ ڪجهه درياءُ پار ٿي منزلون ڪندو، ڄام فيروز سان لڙائي ڪرڻ لاءِ روانو ٿيو. +جڏهن انهن حدن کي ويجهو ٿيو تڏهن لشڪر کي تربيت ڏئي اڳتي وڌيو ته اوچتو مخالفن جو لشڪر سامهون ظاهر ٿيو. +جڏهن انهن ماڻهن مغلن جو لشڪر ڏٺو، تڏهن هڪدم گهوڙن تان لهي، مٿن تان پٽڪا لاهي، چادرن جا پلاند هڪٻي سان ٻڌي جنگ شروع ڪيائون. +سنڌ ۽ هند جي ماڻهن جو اهو قاعدو آهي ته جڏهن پاڻ، سرڌڙ جي بازي لڳائي ڪسجڻ جو فيصلو ڪندا آهن، تڏهن گهوڙن تان لهي، ننگا سر ڪري، چادرون ۽ ڪمربند هڪٻئي سان ٻڌندا آهن. +عاقبت الامر، ميرزا شاهه حسن صورتحال جو معائنو ڪري، پنهنجي اميرن کي فتح جي مبارڪ ڏني ۽ سپاهين کي تير و ڪمان هٿ ۾ کڻڻ جو ارشاد ڪيائين. +اميرن ۽ سپاهين تراريون تيزي سان کڻي حملو ڪيو ۽ دشمن جي لشڪر ۾ زلزلو آندو. +صبح کان شام تائين معرڪئه قتال و جدال گرم رهيو. +اٽڪل ويهه هزار ماڻهو ميدان ۾ مارجي ويا. +آخر ڄام فيروز کي شڪست آئي ۽ هو ناڪامياب ٿي گجرات هليو ويو جتي حياتي جا باقي ڏينهن گذاري فوت ٿي ويو +بکر ۾ واپسي. +ميرزا شاهه حسن اتان موٽي ٺٽي شهر ۾ منزل ڪري، فتح ۽ ڪاميابيءَ سان تغلق آباد ۾ قيام پذير ٿيو. +ڇهن مهينن کانپوءِ، بکر ھليو ويو. +شيخ ميرڪ پوراني، قنڌار مان سنڌ اچي سندس ملازمت سان منسلڪ ٿيو. +اچ ۽ ملتان جي فتح. +ٻن سالن کانپوءِ ميرزا شاهه حسن 930هه ۾ ملتان کي فتح ڪرڻ جي ارداي سان لشڪر تيار ڪيو. +931هه جي شروع ۾ ميرزا شاهه حسن ملتان جي طرف روانو ٿيو. +جڏهن اُچ ۾ پهتو، ته بلوچ ۽ لانگاهه لڙائي ڪرڻ لاءِ آيا ۽ ملتان جو لشڪر ميرزا شاهه حسن جي لشڪر کان سئوڻو هو. +سخت لڙائي لڳي. +آخرڪار ميرزا شاهه حسن کي فتح ٿي ۽ لانگاهن جو ڪيترو لشڪر قتل ٿي ويو. +اُچ جو قلعو فتح ٿيو ۽ ميرزا شاهه حسن اُچ جي عمارت کي ڊاهڻ جو حڪم صادر ڪيو.ان کانپوءِ ملتان جي محاصري بعد ملتان جي فتح ٿي.ٻن مهينن تائين ميرزا شاهه حسن ملتان ۾ ترسيو. +دوست ميرزا ۽ خواجه شمس الدين کي ٻه سؤ سوار ۽ هڪ سؤ پيادا، سؤ توبچي ڏئي، ملتان جو حاڪم مقرر ڪيائين ۽ هڪ عرضداشت بابر بادشاهه جي خدمت ۾ موڪلي ملتان جي پيشڪش ڪري، بکر واپس آيو ۽ پوءِ بکر کان ٺٽي روانو ٿيو. +هر طرف کان مطمئن ٿي شهر ۾ داخل ٿيو. +وفات. +پوئين وقت بکر ويو ھو ۽ ٺٽي واپسي دوران تاريخ 12 ربيع الاول 961هه جي ٺٽي کان ويهه ڪوهه پري، علي پوٽن جي ڳوٺ ۾ وفات ڪيائين. +هن ٻٽيهه سال حڪومت ڪئي. +ماهه بيگم ۽ شيخ عبدالوهاب لاش کي ٺٽي ۾ آڻي، مڪلي جي ٽڪري تي، ٻن سالن لاءِ بطور امانت جي، دفن ڪيو. +ٻن سالن گذرڻ بعد ميرزا عيسيٰ ترخان جناب مير سيد علي شيرازي ۽ ماهه بيگم جي هٿان ميرزا شاهه حسن جي لاش کي مڪي معظم ڏانهن موڪليو، جتي پنهنجي پيءُ (ميرزا شاهه بيگ ارغون) جي قبر ڀرسان سپرد خاڪ ٿيو.ميرزا شاهه حسن 896هه ۾ تولد ٿيو. +66 سال جيئرو رهيو. +34 سال حڪومت ڪري سومر ڏينهن تاريخ 12 ربيع الاول 962هه جي سومهڻي وقت علي پوٽي پتڻ، تعلقه سيوهڻ وٽ ٻيڙي ۾ لاولد ٿي وفات ڪيائين. +ميرزا شاهه حسن جو لاش ٺٽي کڻي ويا، جتي دريا جي ڪناري تي مير احمدولي جي حويلي ۾ بطور امانت جي دفنائي، ٽن مهينن گذرڻ بعد مڪلي جي ٽڪري تي هڪ عمارت تعمير ڪرائي وري اتي دفن ڪيائون. +ميرزا عيسيٰ بيگ ترخان ۽ ٻيا سمورا ارغون، خواهه ترخان امير، ماتمي لباس پهري ميرزا جي تابوت پويان دفن گاهه تائين پياده پا گڏجي هليا. +ٻن سالن جي گذرڻ بعد وري اُتان، لاش کڻائي مڪه معظمه ۾ سندس والد شاهه بيگ جي ڀرسان اتر طرف دفن ڪيائون ۽ اتي مڪي شريف ۾ سهڻي عمارت تعمير ڪرايائون جا مشهور هئي. +ترڪي ٻيڙي جو اميرالبحر سيدي علي رئيس، ڏهين صدي هجري جي ٽين چوٿائي جي شروع ۾ سنڌ ۽ هند ۾ پهتو، جنهن بابت هن پنهنجو سفرنامو لکيو آهي. +هي سنڌ ۾ ان وقت پهتو، جڏهن شاهه حسن ارغون جي اوج جو ستارو غروب ٿي چڪو هو. +ازانسواءِ علي رئيس، حاجي ماهه بيگم تي الزام لکيو آهي ته هن پنهنجي مڙس ميرزا شاهه حسن کي زهر ڏنو هو ۽ عدت گذرڻ بعد جلدئي ميرزا عيسيٰ ترخان سان نڪاح ڪيو. +بهرنوع هي ترڪي اميرالبحر تاريخ 20 ربيع الاول کان 15 شعبان 962هه تائين جمله پنج مهينا ۽ پنج ڏينهن سنڌ ۾ رهيو. +هن ميرزا شاهه حسن، ميرزا عيسيٰ ترخان، ميرزا سلطان محمود ۽ ٻين سمورن اميرن سان روبرو ملي ڳالهايو ۽ ڏٺو، علي رئيس، ميرزا شاهه حسن جي قطعه تاريخ وفات، ترڪي ٻولي ۾ چئي جا بکر ۾ ميرزا مرحوم جي وزير ملاياري ۽ ميرزا سلطان محمود بکري کي ٻين تحفن سان ڏنائين. +هي اميرالبحر هئڻ سان گڏ ترڪي ۽ چغتائي ٻولين جو پڻ شاعر هو ۽ تخلص ”ڪاتبي“ ڪيائين.علي رئيس، ميرزا شاهه حسن جي وفات سومر ڏينهن تاريخ 9 جمادي الاول 962هه (1- اپريل 1555ع) ٻڌائي ٿو، جا نهايت گهڻي ڀاڱي زياده درست آهي. +جيئن ته مير معصوم بکري پنهنجي تصنيف ۾ سومر ڏينهن 12 ربيع الاول 962هه لکي آهي. +ميرزا شاهه حسن جي زندگي جا آخري چند سال نهايت پريشاني ۾ گذريا. +هو خود معذور ٿي چڪو هو. +فالـج جي حملي سببان حڪيمن هدايت ڪئي ته ميرزا ٻيڙي ۾ سوار ٿي درياءُ ۾ زندگي بسر ڪري. +جنهنڪري ميرزا شاهه حسن اڪثر اوقات مرڪز بدران سفر حضر ۾ بسر ڪندو هو. +نتيجي ۾ جتي ٺٽي جي يڪجهتي ختم ٿي، اتي سندس دربارون ۽ محفلون به درهم برهم ٿي ويون. +هن جي پنهنجي ئي نوڪرن ۾ انتشار پيدا ٿيو ۽ (959-960هه) کان عام بغاوتون ٿيڻ لڳيون. +اميرن پاڻ ۾ جهيڙا ڪرڻ شروع ڪيا. +جنهنڪري هن جي پنهنجي قبيلي جا ماڻهو ۽ هن جا آورده ساٿي کانئس بيزار ٿي ويا. +اهڙي بدامني جي عالم ۾، ماهه محرم (962هه) جي شروع ۾ ميرزا عيسيٰ بيگ ترخان دارالسلطنت ٺٽي ۾ (Cotat upde) آڻي شهر تي قبضو ڪيو، جيتوڻيڪ بعد ۾ بظاهر ميرزا عيسيٰ ترخان، شاهه حسن ارغون سان (ربيع الاول 962هه) صلح ڪيو. +ليڪن ميرزا عيسيٰ جو اڃان ٺٽي تان ئي قبضو ختم نه ٿيو هو ته ميرزا شاهه حسن (بروز سومر 12 ربيع الاول 962هه) ۾ پنهنجي جان، جانِ آفرين جي سپرد ڪري هر خرخسي ۽ خدشي کان نجات حاصل ڪئي. +ارغونن جي حڪومت جي آفتاب غروب ٿيڻ بعد ترخانن جي حڪومت جو بنياد پيو. +هن خاندان جو پهريون فرمانروا ميرزا عيسيٰ بيگ ترخان هو، جيڪو غره ماهه جمادي الاول (962هه) جي تخت نشين ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45580.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45580.txt new file mode 100644 index 0000000..87c7045 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45580.txt @@ -0,0 +1,77 @@ +مرزا عيسي خان ترخان +مرزا عيسي خان ترخان ميرزا شاهه حسن ارغون کانپوءِ ٺٽي جي حڪومت ۽ سلطنت تي ويٺو.امير اڪوتمر جي اولاد جو ترخان ٿيڻ، هنن صفحن ۾ ڄاڻايو ويو آهي. +ميرزا عيسيٰ ترخان جو والد ميرزا عبدالعلي، سلطان محمود (899هه) بن ميرزا ابوسعيد (قتل 873هه) جي دؤر ۾ بخارا جو صوبدار هو، شيبان خان جي جنگ ۾ پنهنجي پٽن سميت قتل ٿي ويو. +ميرزا عيسيٰ ترخان ان وقت ٻار هو، جنهن کي مير ذوالنون ارغون، پالي وڏو ڪيو. +جيسين مير ذوالنون جيئرو هو، تيسين پاڻ سان رکيائينس (بلاخمن، ص 389) امير ذوالنون جڏهن پاڻ شيباني واري جنگ (913هه) ۾ قتل ٿيو ته ميرزا عيسيٰ ترخان سندس پونيرن سان ڳنڍيو آيو. +تفصيلي تعارف. +شروعاتي ڏينهن. +تاريخ طاهري ۾ لکيل آهي ته، ميرزا عيسيٰ بيگ ترخان جي تخت نشين ٿيڻ بعد، اُهي ارغون امير، جيڪي ميرزا شاهه حسن جا دست راست هئا ۽ جن عيسيٰ بيگ کي حڪومت ڪرڻ لاءِ منتخب ڪيو هو، سي هاڻي ميرزا جي مخالفت ڪرڻ ۾ مشغول ٿيا. +ڪيبڪ خان، فرخ تيمور ۽ ٻيا امراء شراب پيئڻ کانپوءِ مست ٿي، ميرزا عيسيٰ جي حويلي جي در تي ايندا هئا ۽ در جي اڳيان قالينن کي گهوڙن جي سنبن سان پامال ڪري گهوڙن تان لهندا هئا. +ڪو ڏينهن اهڙو نه ٿيندو هو، جو هو ميرزا عيسيٰ جي حويلي واري دروازي کي، تيرن ۽ نيزن سان پروڻ وانگر نه ڪندا هئا. +چوندا هئا ته ميرزا شاهه حسن جو خزانو تو وٽ آهي، سو هاڻي اسان کي ورهائي ڏي. +ليڪن ميرزا عيسيٰ بيگ انهن +بي وقارن کي نهايت حلم ۽ بردباري سان سمجهائي جواب ڏيندو هو ته منهنجو مال ۽ خزاني سان هرگز ڪو واسطو ناهي. +مرزا صالح ترخان. +ميرزا عيسيٰ پنهنجن پٽن مان وڏي پٽ ميرزا صالح ترخان کي وليعهد مقرر ڪري، مشڪل مسئلن کي حل ڪرڻ لاءِ، ملڪي امور کي نبيرڻ لاءِ، مطلب ته سموريون حڪومت جون واڳون وغيره. +وليعهد جي سپرد ڪيائين. +بهرنوع رسمي بادشاهي کانسواءِ باقي پاڻ وٽ ڪجهه به نه رکيائين. +14 ماهه شوال 961هه جي سيوستان جي قلعي کي محمود خان بکري جي ماڻهن کان خالي ڪرائي پنهنجي قبضي ۾ ڪيائين. +جڏهن اها خبر سلطان محمود خان کي پئي تڏهن لشڪر ڪٺو ڪري، بکر مان نڪتو ته جيئن مرزا صالح ترخان سيکت ڏي. +وري جڏهن اها سموري خبر ميرزا عيسيٰ ترخان کي پئي، تڏهن ٺٽي مان هڪ وڏي لشڪر سان نڪتو ته بکر کي فتح ڪري. +محرم الحرام جي شروع ۾ 962هه ۾ بکر جي آسپاس اچي وارد ٿيو. +سلطان محمود به هڪ وڏو لشڪر ساڻ ڪري لڙائي ڪرڻ لاءِ تيار ٿي آيو. +طرفين ۾ جنگ ٿي. +ٻه ٽي دفعا جهڙپون ٿيون. +جنهن ۾ طرفين جا ڪيترائي سپاهي قتل ٿي ويا. +سلطان محمود کي جڏهن مقابلي جي باقي طاقت نه رهي، تڏهن هو بکر جي قلعي ۾ قلعه بند ٿي ويٺو ۽ هوڏانهن ميرزا عيسيٰ ترخان قلعي کي مضبوط گهيرو ڪري، تنگ ڪرڻ شروع ڪيو. +جنهن کان قلعي ۾ ماڻهن جو ڪاروبار ۾ مشڪل ۽ خلل پيا. +لاچار سلطان محمود خان بکري، مير معصوم بکري جي ڏاڏي سيد مير ڪلان کي، ميرزا عيسيٰ ترخان ڏي موڪليو. +جنهن کيس حقوقِ آشنائي، دوستي ۽ اخلاص کان آگاهه ڪري، التماس ڪيو ته بکر سلطان محمود کي ڏي جو هندستان جي سرحد تي واقع آهي ۽ حقيقت ۾ آهي به هن جو، باقي سيوستان ماتحت نوڪرن ۽ رشته دارن سميت ميرزا عيسيٰ ترخان جو آهي. +ان وچ ۾ خبر پئي ته فرنگي ، لاهري بندر کان، ميرزا عيسيٰ ترخان جي لشڪر جي مدد لاءِ آيا هئا پر ٺٽي شهر کي خالي ڏسي ڦرلٽ ڪري ڪيترن ئي ماڻهن کي قيد ڪري شهر کي باهه ڏنائون. +جنهنڪري موقعي جي لحاظ کان ميرزا عيسي! +ترخان، سلطان محمود بکري جو عرض قبول ڪري، نئين سر عهدنامو ڪيو. +اهڙي طرح جهيڙي کي نبيري، منزل بمنزل وڃي ٺٽي پهتو. +جتي ملڪ جي عمارتن جي مرمت ۽ آبادي جي وڌائڻ جي ڪوشش ڪيائين. +اهڙي طرح مسندِ ڪامراني تي فارغ البالي سان حڪومت ڪندو رهيو.پورچوگيزين پاران ٺٽي جي ڦرلٽ جو اهو واقعو 963هه/ 57-1556ع ۾ ٿيو. +ان جو قصو هن ريت آهي ته: ميرزا عيسيٰ ترخان I بکر جي حاڪم سلطان محمود ڪوڪلتاش تي حملو ڪرڻ لاءِ پورچوگيزين کان مدد طلب ڪئي. +پورچوگيزين جو ايڪيهن ٻيڙن ۾ ست سو جنگي سپاهين/ڦورن جو لشڪر پيڊروبئيريٽو جي ڪمان ۾ لاهري بندر کان سنڌوءَ درياءَ وسيلي ٺٽي پهتو. +پورچوگيزين جي لشڪر پهچڻ کان اڳ ئي سلطان محمود ڪوڪلتاش ۽ ميرزا عيسيٰ ترخان I ۾ ٺاهه ٿي ويو. +اها ڳالهه ٻڌي پورچوگيزي ڪمان دار پيڊروبئيريٽو ڇتو ٿي پيو ۽ هن ٺٽي شهر ۾ گهڙي ڦرلٽ ۽ قتلام شروع ڪيو، جنهن ۾ اٺ هزار ماڻهو قتل ٿيا، ٺٽي مان ٻن ملين پائونڊن (20 لک پائونڊن) جيتري ڦرلٽ ڪئي وئي. +جڏهن ته سڄو شهر ساڙي خاڪ ڪيو ويو، ايشيا جي ملڪن ۾ ايڏي ڦرلٽ تاريخ ۾ ڪڏهن به ڪونه ٿي. +جڏهن ته پيڊروبئيريٽو جو هڪ ماڻهو به ڪونه مئو. +مرزا باقيءَ جي سرڪشي. +967هه جي شروع ۾ ميرزا محمد باقي پيءُ سان سرڪشي ڪري باغي ٿيو. +هن جي دعويٰ هئي ته آءٌ پيءُ جو وڏو پٽ آهيان ۽ وليعهد. +ميرزا صالح اصولاً وليعهد نه ٿو ٿي سگهي، بهرحال نوبت جنگ تائين پهتي، ميرزا محمد باقي لڙائي ۾ شڪست کائي سوڍن جي رهائشگاهه، وَنگي ڏانهن ويو. +جتي ساڻس جيڪي ارغون ٻڌل هئا سي پڻ سندس سنگت ۾ گڏجي عمرڪوٽ ۽ جيسلمير جي رستي کان بکر آيا، هتي ميرزا باقي، سلطان محمود بکري جي ملاقات جو شرف حاصل ڪيو. +سلطان محمود به کيس مهرباني جي ڀاڪر ۾ وٺي مٿس نوازشون ڪري، سندس واجبي خاطر تواضع ڪئي. +ميرزا عيسيٰ ترخان، فقط ميرزا محمد صالح ترخان جي دلداري خاطر، محمد باقي جي پٽ کي پڻ ٺٽي مان ڪڍي بکر ڏي موڪليو. +جيتوڻيڪ ميرزا محمد باقي هندستان وڃڻ جي ڏاڍي ڪوشش ڪئي، پر سلطان محمود خان انهي خيال کان ته متان هندستان کان ڪو لشڪر هيڏانهن آڻي ۽ پوءِ اهو لشڪر بکر مان ئي لنگهندو ۽ ممڪن آهي ته ملڪ جي نظام ۾ ڪو خلل پوي، سو انهي ڪري کيس هندستان وڃڻ کان روڪيندو آيو +مرزا محمد صالح جو قتل. +970هه ۾ ميرزا محمد صالح ترخان کي هڪ مريد نالي بلوچ قتل ڪيو. +قتل جو ڪارڻ اھو ھو تہ مرزا صالح ان مريد بلوچ جي قبيلي کي ڌاڙا هڻڻ ۽ چوريون ڪرڻ سببان قتل ڪيو ھو. +مريد بلوچ داد خواهي جي رسم مطابق، ميرزا جي اچڻ واري رستي تي بيهي، هڪ عريضي هٿ ۾ جهلي، فرياد فرياد چوڻ شروع ڪيو. +مرزا صالح هن کي پاڻ ڏي ويجهو سڏي ۽ گهوڙي تان جهڪي درخواست وٺڻ لڳو. +جنهن تي هن مرزا جي گردن ۾ هٿ وجهي پيٽ ۾ خنجر هنيو، جنهن بعد موتمار ۽ ڪاري زخم کان هو وڃي رحمتِ حق سان وڃي مليو. +مرزا باقيءَ کي معافي. +مرزا صالح جي قتل کانپوءِ مرزا عيسيٰ ترخان، پنهنجي پٽ مرزا جان بابا کي پنهنجو وليعهد ڪيو. +ڪجهه ڏينهن کانپوءِ، سلطان محمود بکري، مرزا باقي جي خطائن معاف ڪرڻ لاءِ درخواست ڪئي، جا قبول نه ٿي. +ڪي امير جيڪي امير محمد باقي جا طرفدار هئا، تن مرزا عيسيٰ کي چيو ته، آدابِ گفتگو ۾ اها ڳالهه سٺي نه ٿي لڳي ته توهان جو فرزند، سلطان محمود جو ملازم هجي. +مرزا عيسيٰ غيرت کان ڪنڌ کي هيٺ ڪري، جناب شيخ عبدالوهاب پوراني ۽ مير يارمحمد، جيڪو مرزا عيسيٰ ترخان جو ڀاڻيجو هو، تن کي ميرزا محمد باقي کي وٺي اچڻ لاءِ موڪليائين. +هي ٻئي مرزا محمد باقي کي وٺي اچي، مرزا عيسيٰ جي خدمت ۾ مشرف ٿيا. +مرزا عيسيٰ، سيوستان سندس جاگير ۾ مقرر ڪري کيس رخصت ڪيو. +ارغونن جي سرڪشي. +مرزا عيسيٰ بيگ، نهايت متحمل ۽ بردبار هو پر ارغونن ساڻس بيوفائي ۽ سرڪشي ڪري، مخالفت ۽ لڙائي جي ميدان ۾ قدم رکيو. +آخرڪار جڏهن صلح بعد ارغون درياء لنگهي رهيا هئا، تڏهن مرزا عيسيٰ جي ماڻهن اوچتو آتشبازي ڇوڙي، جنهنڪري هنن جا ڪيترائي ماڻهو تلف ٿيا ۽ باقي جيڪي بچيا سي شڪست کائي، پريشان ٿي بري حال ۾ بکر ڀڄي آيا ۽ سلطان محمود کي مدد لاءِ عرض ڪيائون. +سلطان محمود هرهڪ کي گهوڙي ۽ خلعت سان سرفراز ڪري، پنهنجا ڳپل نوڪر ساڻ ڏيئي سيوستان ڏانهن روانا ڪيائين. +سلطان محمود جي ماڻهن ارغونن سان ملي سيوستان جي قلعي جو محاصرو ڪيو. +هڪ ٻه دفعا قلعي تي چڙهيا به پر ڪجهه ڪري نه سگهيا. +جنهن بعد مرزا عيسيٰ ترخان به هڪ وڏي لشڪر سان ٺٽي مان نڪتو. +هو پهريائين هڪ فوج کي موڪلي چڪو هو ته هو، دشمن جي فوج کي قلعي کان پري هڪالي ڪڍي ۽ پوءِ اُنهن جي پٺيان پون. +ڳوٺ رفيان ۾ ٻنهي لشڪرن جي وچ ۾ لڙائي جي باهه ڀڙڪي ۽ سلطان محمود جا ڪيترائي ماڻهو قتل ٿيا ، مرزا عيسيٰ ترخان پٺتي ٿي، ڳوٺ درٻيلي جي ويجهو قيام ڪيو، جتي قلعو ٺاهي جنگ ڪيائين. +آخرڪار ماهه بيگم ۽ شيخ عبدالوهاب پوراني جي معرفت صلح ٿيو. +ان بعد مرزا عيسيٰ ترخان ٺٽي واپس ويو. +وفات. +974هه ۾ مرزا عيسيٰ ترخان وفات ڪئي. +سڪرات کان ڪجهه وقت اڳ ۾، سندس مرضي هئي ته، ارغونن، ترخانن ۽ ملڪ جي امراء ۽ حڪماء کي روبرو گهرائي ته جيئن هو مرزا جان بابا جي وليعهدي جي فرمانبرداري ڪن پر ماهه بيگم منع ڪيس ۽ ان مرزا باقيءَ کي نياپو ڪري گھرايو. +مرزا عيسيٰ ترخان چوڏنهن سال حڪومت ڪئي.مڪلي ۾ سندس مقبري جي ڪتبي تي تاريخ وفات 973 ھجري لکيل آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45581.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45581.txt new file mode 100644 index 0000000..2336e76 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45581.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +مرزا باقي خان ترخان +مرزا محمد باقي ترخان +ميرزا عيسيٰ ترخان (اول) جي وفات کانپوءِ حڪومت جي تخت تي مرزا محمد باقي ترخان ويٺو. +هو جابر حاڪم هو. +ٺٽي جي ارغونن جي شورش. +حڪومت جي شروعات ۾ حڪومت جي اختياري جون واڳون مير قاسم بيگلار ۽ مير جوجڪ وغيره جي سپرد ڪيائين. +ٻئي طرف ارغون نهايت بيباڪ هئا بلڪ بي پرواهي ۽ ڏاڍائي پئي ڪيائون. +تان جو نوبت ايستائين پهتي جو مرزا محمدباقي جي شهر واري ڪوٽوال کي منع ڪندا رهيا ته هو، مرزا محمدباقي جي ماڻهن کي محلئه مغلواڙه، محلئه ميرزائي ۽ محلئه اگر ۾ نه اچڻ ڏي. +ڇو جو اڌ شهر جو مرزا بازار ۾ شامل آهي ۽ اتر طرف جو تعلق مرزا محمد باقي سان آهي ۽ ڏکڻ طرف جي بازار جو اسان سان واسطو آهي. +هاڻي ته اشارا يا مخفي طرح به نه، بلڪ صاف صاف ظاهري طور، مرزا محمدباقي ڏي پيغام موڪليائون ته، جيڪڏهن خزاني ۽ ملڪ مان، اڌو اڌ ڪري، اسان کي ڏيندي ته اسان به تنهنجي حاڪميت قبول ڪنداسين، ورنه جنگ لاءِ تيار ٿي. +هن پهرين پنهنجي مصاحبن ۽ خاصخيلين سان صلاح ڪئي، جهڙوڪ ميان خليل مهردار (1) ۽ خسرو خان وغيره جن سان طئي ٿيو ته، ٻه هزار جنگي جوان سنڌي ڳوٺن مان جن ۾ ميربحر شامل ھئا آڻي قلعي ۾ رهايو. +ٻئي طرف کين خزانو ورھائڻ جي بھاني قلعي ۾ گھرايو ۽ قلعي جا در بند ڪرائي انھن جو قتل عام ڪرايو ۽ پوءِ ٺٽي ۾ ارغونن جو قتل عام ٿيو باقي ارغون اتان ڀڄي ڇڙوڇڙ ٿي ويا انھن مان ڪي بکر ھليا ويا. +مرزا جان بابا جي بغاوت. +975هه ۾ مرزا جان بابا جيڪو مرزا عيسيٰ ترخان جو وليعهد هو، تنهن حڪومت جي دعويٰ ڪئي ۽ هر طرف کان خاصو لشڪر جمع ڪري ٺٽي جي ويجهو پهچي، ميرزا محمدباقي جي ڪئمپ جي سامهون، کاهي، کوٽي مورچا هڻي جنگ شروع ڪئي. +جڏهن طرفين ۾ جنگ جي باهه جو ڀڙڪو روشن ٿيو، تڏهن ٻئي لشڪر ميدانِ جنگ ۾ دوبدو ٿيا. +مرزا جان بابا جي لشڪر کي شڪست آئي ۽ مرزا جان بابا پاڻ لڪائي شب خون ڪيائين +شاهه قاسم بيگلار جي مدد سان مرزا باقي تي حملو ڪرايو جنھن ۾ سندس زال زخمي ٿي پئي پر پاڻ بچي ويو. +رائحہ بيگم کي اوندھ ۾ زخمي ٿيندي ڏسي سمجھيو ويو تہ مرزا باقي مارجي ويو.مرزا محمد باقي جي لشڪر ۾ پڻ تفرقو مچي ويو پر جڏهن مرزا محمدباقي جڏهن ظاھر ٿيو تڏهن سندس لشڪر ۾ سندس سلامتي وارو نقارو وڄايو ويو، جنهن کان سڀني کي خبر پئجي وئي ته ميرزا محمد باقي جيئرو آهي. +جنهن بعد اهل لشڪر وري پنهنجون تلوارون هٿن ۾ ڪري، ميرزا جان بابا جا ماڻهو ڪثرت سان قتل ڪيا ۽ اوترائي ماڻهو ميرزا محمدباقي جا به قتل ٿيا. +ميرزا جان بابا لشڪر مان نڪري سميجن جي لشڪر طرف رخ ڪيائين ۽ هڪ سال اتي گوشئه تنهائي ۾ رهيو.ميرزا جان بابا جو لشڪر منتشر ٿي ويو هو، انڪري جو هو، جهنگلن ۾ مسافرن وانگر رُلندي، ملول ٿي چڪو هو. +هن جو رفيق نالي هڪ غلام به هو، جيڪو ميرزا جان بابا جو محرمِ راز پڻ هو. +تنهن هي پيغام خفيه طور، ميان سيد علي شيرازي کي موڪليو، جيڪو پنهنجي وقت جي ”اڪابرِ عظام“ مان هو ۽ ”شيخ الاسلام“ پڻ هو، ته جيڪڏهن ميرزا محمد باقي اسان جي گناهن کي درگذر ڪري ۽ قرآن مجيد تي قسم کڻي ته هو اسان کي ڪنهن به قسم جو ايذاءُ نه رسائيندو ته اسين هن جي ملازمت ۾ اينداسين. +سيد علي شيرازي، مختصر احوال، ميرزا محمد باقي سان ڪيو. +جنهن تي ميرزا محمد باقي مڪر ۽ فريب جا ڳوڙها اکين ۾ آڻي چيو ته ميرزا جان بابا ۽ يادگار مسڪين ترخان منهنجا ٻه بازو آهن ۽ قرآن مجيد هٿ ۾ جهلي، ڪلام رباني جو قسم کڻي چيائين ته ميرزا جان بابا ۽ يادگار مسڪين ترخان سان ملاقاتي ٿيڻ بعد، هنن کي ڪنهن به قسم جو جاني ۽ مالي نقسان نه رسندو ۽ آءٌ هنن جي رعايت ۽ تربيت ۾ ذرو به ڪسر نه ڇڏيندس. +آخر انهي نبيري بعد 979هه جي سيد علي شيرازي وچ ۾ پئي صلح ڪرايو ۽ ميرزا محمدباقي جي چوڻ تي ميرزا جان بابا ۽ يادگار مسڪين ترخان، اعتبار ڪري ميرزا محمدباقي وٽ پيش ٿيا جن کي باقي خان مارائي ڇڏيو +وفات. +آخر 993هه ۾ تلوار ۽ خنجر سان پاڻ کي زخمي ڪري پنهنجو ساهه قابضِ ارواح جي سپرد ڪيائين. +هن جي حڪومت ۽ سلطنت جي مدت سترنهن سال هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45582.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45582.txt new file mode 100644 index 0000000..25166fa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45582.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ائٽمي هٿيار گهٽائڻ جو معاهدو +ائٽمي هٿيار گهٽائڻ جو معاهدو (Aettami Hathyaar'a Ghattaainn jo Muhaaido) يا اسٽريٽجڪ آرمس رڊڪشن ٽريٽي (Strategic Arms Reduction Treaty or START) آمريڪا ۽ سوويت يونين جي وچ ۾ 31جولاءِ 1991ع تي ٿيل ٻه طرفي ٺاھ جو نالو آهي، جنهن ۾ ٻنهي ملڪن وٽ موجود 1600 جهازن، ميزائيلن ۽ ٽوٻر سامونڊي ٻيڙن تي 6000 کان وڌيڪ ائٽمي هٿيار لڳائڻ تي بندش مڙهي وئي. +هي معاهدو انساني تاريخ جو سڀ کان وڌيڪ ڳُوڙهو ۽ وڏو مُذاڪراتي سلسلو هو. +ان جي لاڳو ٿيڻ سان 2001ع تائين موجود 40 سيڪڙو ائٽمي هٿيارن جو خاتمو ممڪن ٿيو. +آمريڪي صدر رونالڊ ريگن ئي ان معاهدي کي START-I جو نالو ڏنو هو. +اسٽارٽ ون ٺاھ تحت ئي ٻنهي لڳ ڀڳ 6 هزارن جي انگَ ۾ ايٽمي هٿيار ختم ڪيا هئا. +2009ع ۾ ان معاهدي جو مُدو پورو ٿي ويو آهي. +تنهنڪري 3 جنوري 1993ع ۾ روس ۽ آمريڪا ان حوالي سان هڪ ٻيو ٺاھ START-II ڪيو هو. +ان ٺاھ تحت هڪ کنڊ کان بئي کنڊ تائين مار ڪندڙ ڏيهان ڏيهي ميزائلن جو انگ گھٽائڻ جو چيو ويوهو. +اڳتي هلي آمريڪا طرفان اينٽي ڀلاسٽڪ ميزائيل (ABM) ٺاھ تان هٿ کڻي وڃڻ ڪارڻ جواب ۾ روس 14 جون 2002ع ۾ اسٽار ٽو ٺاھ تان هٿ کڻي ويو هو. +پر پوءِ ٻنهي ملڪن واري START-III جي نالي سان ٺاھ ڪري هٿيارن ۾ لاٿ آڻڻ جو اعلان ڪيو هو. +پر اهو ٺاھ هيلنسڪيءَ ۾ ٿيل ڇڙين ڳالهين کان اڳيان وڌي نه سگھيو. +ان کانپوءِ ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ نئين شروعات يا نيو اسٽارٽ (NEW START) جي نالي سان پراڳ ۾ ڳالهين ۾ اڳڀرائي ٿي. +ان ٺاھ ۾ ايٽمي ميزائيل ڇوڙيندڙ لانچرن جو انگ گھٽائڻ ۽ ٻين ڪيترن ئي معاملن تي راضپو ڏيکاريو ويو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45584.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45584.txt new file mode 100644 index 0000000..eaa0322 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45584.txt @@ -0,0 +1,74 @@ +مرزا جاني بيگ ترخان +مرزا جاني بيگ ترخانپنهنجي پيءُ (ميرزا پائينده بيگ) جي جيئري ئي مسندِ سلطنت ۽ حڪومت تي ويٺو. +جيئن ته ميرزا جاني بيگ، ميرزا محمدباقي جو پوٽو هو، تنهنڪري سمورن ارغونن ۽ ترخانن يعني حڪومت جي اميرن ۽ مصاحبن، ميرزا جاني بيگ جي فرمانبرداري مڃي. +عزيزن سان سلوڪ. +مرزا عيسيٰ ترخان ٻيون پٽ جان بابا ترخان، جيڪو ميرزا محمدباقي جي خوف کان سميجن جي لشڪر ۾ وڃي لڪو هو، تنهن کي ميرزا جاني بيگ هزارن حيلن ۽ دلاسن سان نهايت عزت ۽ احترام سان ٺٽي ۾ آندو ۽ پنهنجي پڦي جو هن سان نڪاح وڌائين ۽ هن لاءِ جاگير، منصب جدا مقرر ڪيائين. +مرزا شاهه بابا ابن مرزا جان بابا ترخان کي به هندستان وڃڻ کان روڪي، هن تي نوازشون ۽ ڪرم نوازيون ڪري هن کي سندس لائق تحفا ڏئي، ٺٽي روانو ڪيائين ۽ حڪم ڪيائين ته سندس ننڍي پڦيءَ سان شاهه بابا جو نڪاح ڪيو وڃي. +مغلن سان جنگن جو پھريون دور. +ماھ ربيع الاول 994هه جي اڪبر بادشاهه، صادق محمدخان کي بکر جي حڪومت تي متعين ڪري، پڻ ٺٽي جي فتح ڪرڻ جو حڪم ڏنو. +جڏهن صادق محمد خان، ذي الحج 994هه ۾ سيوستان کي فتح ڪرڻ جو ارادو ڪيو، تڏهن مرزا جاني ترخان، ان خبر جي ٻڌڻ کانپوءِ پنهنجي فوجي بهادرن جي لشڪر کي موڪليو. +ڳوٺ پاٽ ۾ ٻئي لشڪر دوبدو مليا ۽ سخت جنگ لڳي، طرفين جا ڪيترائي ماڻهو جنگ ۾ مارجي ويا، ميرزا جاني بيگ ترخان جي طرف کان چند مشهور نوجوان جهڙوڪ: سلطان محمود پربندق ۽ مير ڪوچڪ بن سبحان قلي وغيره مقتول ٿيا ۽ رستم بدر دستم قيد ٿيو. +محمد صادق خان کي فتح ٿي. +سبحان قلي ارغون لشڪر جو سپهه سالار هو ۽ درياءَ جي ڪناري تي هڪ ننڍو قلعو ٺهرايائين ۽ مذڪوره قلعي کي پڻ جنگي هٿيارن سان سينگاريائين. +ان قلعي جي هيٺان ڪيتريون ئي ڊونڊيون (ننڍيون ٻيڙيون) بيٺل هيون. +سو موقعو ڏسي، سبحان قلي خان ارغون هڪ ڊونڊي ۾ سوار ٿي، ٻيو دفعو جنگ جي ارادي سان نڪتو.نهايت بهادري ۽ جوان مردي سان وڙهيو، ٻنهي طرفن جا ڪيترائي ماڻهو قتل ٿيا. +سبحان قلي ارغون، سپهه سالار کي ٻن ڊوندين سميت، صادق محمدخان جي ماڻهن گرفتار ڪيو، انهيءَ فتح کانپوءِ، صادق محمد خان سيوستان جي قلعي کي گهيرو ڪيو. +جڏهن محاصره کي چڱو وقت گذريو، تڏهن قلعي جي ديوار ۾ شگاف ڪري کوٽي، فصيل واري دروازي کي قلعي جي اڳيان بيهاريائون. +جنهن بعد قلعي ۾ رهندڙن يڪدم ٻي ديوار ٺاهي ورتي.ان گھيري وقت دھلي فتح جي خبر موڪلي صادق خان اڪبر بادشاھ کان ٺٽي تي حملي جي اجازت گھري. +ان وچ ۾ مرزا جاني بيگ جا اڪبر بادشاھ لاءِ تحفا سندس درٻار پھتا ۽ ان جي درٻار ۾ ٺٽي جي عالم جلال الدين شيرازي جي ڪردار ادا ڪرڻ سان اڪبر صادق خان کي واپس بکر موٽي وڃڻ جو حڪم ڏنو ۽ مرزا جاني بيگ لاء خلعت ۽ ھاٿي موڪليائين. +مغلن سان جنگن جو ٻيو دؤر. +998هه ۾ حضرت جلال الدين محمداڪبر بادشاهه دارالسطنت لاهور آيو کيس اطلاع مليو تہ جاني بيگ مستقل بادشاهت جو ارادو ڪري ٿو جنھن تي +نواب خان خانان کي هڪ ڪثير فوج سان ٺٽي ولايت جي فتح ڪرڻ لاءِ متعين ڪيو ويو. +نواب خان خانان پهرين بکر ۾ اچي، ٺٽي ۾ جنگ جي سامان ۽ جنگ جي ذخيره وغيره کي گڏ ڪرڻ ۾ مشغول رهيو. +ازنسواءِ گرم هوائن ۽ درياءَ جي ٻوڏن سبب ڪجهه ڏينهن بکر ۾ قيام ڪيائين. +جڏهن هوا ۾ اعتدال ٿيو، تڏهن ٺٽي ولايت ڏي وڃڻ جو ارادو ڪيائين. +جڏهن ميرزا جاني بيگ، سيوستان کي ويهن ڪوهن تي پهتو، تڏهن بختيار خان سيوستان جي قلعي جو محاصرو ترڪ ڪري، ميرزا جاني بيگ سان جنگ ڪرڻ لاءِ متوجه ٿيو ۽ خان خانان جو موڪليل لشڪر سو به لڪي واري جبل جي ويجهو پهتو. +ميرزا جاني بيگ سان سٺ هزار سوار هئا، تن مان ڏهن هزار جوانن جو ۽ پڻ ٻين ڪيترن پيادن سپاهين جو انتخاب ڪري سمورا لڪي جبل وٽان،درياءَ جي رستي ننڍين ٻيڙين ۽ توبن سميت تيار ٿي، ڇهن ڪوهن جي ويجهو پهتا. +هيڏانهن بختيار خان ۽ ٻين اميرن پنهنجي فوجن جون صفون تيار ڪري، ميرزا جاني بيگ ڏانهن رخ ڪيو. +ميرزا جاني بيگ به پنهنجي لشڪر جون صفون تيار ڪيون. +انهي وقت ٻئي فوجون هڪٻئي جي مقابل ٿيون. +بادشاهي لشڪر جي ثابت قدم نه هئڻ سبب ان ۾ ڀاڄ پئي جنهن تي جاني بيگ جو لشڪر اُن جي پٺيان پيو. +بادشاهي اقبال سان، ميرزا جاني بيگ جو هڪ مست هاٿي، ميرزا جاني بيگ جي فيلبان کي ڪيرائي، اُن جي ئي لشڪر ۾ وڃي پيو جنهن کان ميرزا جو لشڪر درهم برهم ٿي ويو. +پر ان هوندي به ميرزا جاني بيگ تقريباً ٻن هزار سوارن سان جگن جي ميدان ۾ شجاعت جو داد ڏيندو رهيو ۽ پنهنجي ذاتي جوان مردي سان بهادري جا ڪرتب ڏيکاريائين. +ٻئي طرف راجا داروجي، جيڪو پنج هزاري منصب تي هو ۽ پنهنجي وقت جو نهايت بهادر ۽ شجاع هو سو سخت زخمي ٿي پيو. +بلڪ هن کي جنگ جي ميدان ۾ ٽي چار ٻيا به ڪاري زخم رسيا. +هاڻي بادشاهي لشڪر، فوج در فوج ٿي، ميرزا جاني بيگ تي زبردست گهمسان وارو حملو ڪيو. +ليڪن هر دفعي ميرزا جاني بيگ پنهنجي لشڪر ۾ ثابت قدم رهيو. +باربار هرهڪ سان جوان مردي سان پئي جنگ ڪيائين. +بهر نوع ٽي چار دفعا عظيم جنگ واقع ٿي. +باهه واري خونريز، گهمسان جي جنگ ۾ طرفين جا ماڻهو سج لهڻ تائين مشغول رهيا. +ٻنهي طرفن جا سپاهي ۽ ڪيترائي نالي وارا امير ۽ منصبدار، بيشمار قتل ٿيا. +المختصر اُن ڏينهن اٽڪل اَٺَ هزار ماڻهو جنگ جي ميدان ۾ تلف ٿي ويا. +آخر فتح ۽ ڪامراني بادشاهي لشڪر کي ٿي. +جنهن بعد ميرزا جاني بيگ پاڻ کي جنگ جي ميدان مان هٽائي درياءَ جي طرف پهچايو. +جتان اُنڙپور جي ڳوٺ پهتو. +جيڪو جنگ جي ميدان کان ويهن ڪوهن جي مفاصلي تي هوميرزا جاني بيگ مسلمانن تي رحم کائي صلح جي منزل تي آيو. +پنهنجن ايلچين کي خان خانان ڏي موڪليائين ته آءٌ صلح ڪريان ٿو ۽ في الحال ٽيهه ننڍيون ٻيڙيون (ڊونڊيون) ۽ سيوستان جو قلعو توهان جي حوالي پڻ ڪريان ٿو. +آءٌ ٺٽي پهچي توهان سان صلح جو معاملو طئي ڪندس. +نواب خان خانان پنهنجي اميرن سان مشورو ڪيو. +جنهن تي سمورن اميرن متفق ٿي چيو ته، جڏهن هو سڀني ڳالهين کان تنگ ٿي مشڪل ۾ پيو آهي، تڏهن ٿو صلح ڪري؟ +اسان اڄ يا سڀاڻي تائين جنگ کي ختم ڪنداسين، سو اسان کي اهڙي صلح ۾ شڪ آهي ته ميرزا جاني بيگ ٺٽي پهچي، پنهنجي راءِ تان ڦري ويندو. +جنهن تي خان خانان چيو ته طرفين جا نيڪ ۽ خيرخواهه ماڻهو ماريا پيا وڃن. +تنهنڪري آءٌ هن سان صلح ڪرڻ چاهيان ٿو ۽ اهڙي قسم جو پيغام بندگانِ حضرت کي پڻ پنج هزاري جي معرفت موڪليون ٿا. +ان وچ ۾ ايلچين انجام ۽ اقرار ڪيا ۽ ننڍين ٻيڙين کي آندائون ۽ ڪنهن هڪ ماڻهو کي پڻ سيوستان موڪليائون ته هو قلعو حوالي ڪري ڏي. +ان کانپوءِ ميرزا جاني بيگ ٺٽي ويو. +خان خانان برسات جي موسم ڳوٺ ”سن“ ۾ گذاري، سياري جي شروع ۾ ميرزا ڏي متوجهه ٿيو. +جڏهن هو هڪ وڏي نهر جي نزديڪ ٺٽي کان ٽيهن ڪوهن جي فاصلي تي پهتو، تڏهن ميرزا جاني بيگ به پنهنجي هڪ وڏي اجتماع سان آيو. +خان خانان ۽ ميرزا جاني بيگ هڪ ٻئي سان ملي ملاقات ڪري نهايت خوش خرم ٿيا. +ان کانپوءِ ميرزا جاني بيگ هن جي هڪ وڏي دعوت ڪئي ۽ ٻئي ڏينهن خان خانان به پنهنجن اميرن سان ميرزا جي دعوت تي ويو. +سمورا شاهي امير ساڻس گڏ هئا. +وري اُن جي ٻئي ڏينهن امير خان خانان به وڏي دعوت ڪئي، ميرزا جاني بيگ به خان خانان وٽ آيو. +جنهن ۾ سمورا بادشاهي امير حاضر هئا جن ساڻس ڪچهري ڪئي.ان وچ ۾ شاهي فرمان پهتو ته امير خان خانان ۽ ميرزا جاني بيگ پنهنجي اهل و عيال ۽ خاصخيلين سميت ٺٽي مان نڪري عازمِ بارگاهه ٿين، ۽ ملڪ کي بادشاهي ڪامورن جي حوالي ڪيو وڃي. +ارغونن ۽ ترخانن جي حڪومت جو دؤر بالاستقلال 1000هه ۾ ختم ٿيو. +سنڌ ۾ اهو سمورو حڪومت جو دؤر 94 سالن جو هو. +جنهن مان 74 سال حڪومت ۾ برقرار رهيا ۽ ويهن سالن تائين ملڪ جي اميرن حڪومت ڪئي. +خاندان جي ٺٽي مان نيڪالي ۽ پويون دؤر. +ميرزا جاني بيگ ترخان، بکر ۾ پهتو، تڏهن پنهنجي پٽن ۽ اهل و عيال کي رخصت ڪيائين، ۽ پاڻ خان خانان سان گڏ مقرر تاريخ تي قدم بوسيءَ جي شرف کان مشرف ٿيو ۽ حضرت بادشاهه به ميرزا جاني بيگ جي طرف نهايت عنايت سان توجهه ڪيو. +جنهن بعد ڪمال شفقت ۽ عاطفت سان ظهور پذير ٿيو، ۽ کيس پنج هزاري منصب سان سرفراز ڪيائين. +سموريون جاگيرون وري ميرزا کي مقرر ڪري ڏنيون ويون. +بادشاهه اهو به حڪم ڪيو ته ميرزا جاني بيگ پنهنجن ماڻهن پٽن ۽ اهل و عيال کي ٺٽي وڃڻ لاءِ رخصت ڪري ۽ پوءِ پاڻ خود پنهنجي سر، حضور موفور السرور جي خدمت ۾ مسرور ٿي رهي. +ميرزا، شاهي ملازمت ۾ ايتري قدر ته قابلِ اعتماد هو جو، شهزادو خسرو سندس دامادي ۾ ٿيو. +وفات. +جڏهن حضرت بادشاهه دکن جي طرف متوجه ٿي، احمد ننگر ۽ اسير جا قلعا فتح ڪيا، تڏهن ميرزا جاني بيگ، سرسام جي عارضي ۾ مبتلا ٿي، ماهه رجب 1011هه ۾ دائمي جهان ڏي روانو ٿيو (سندس مقبري واري ڪتبي تي تاريخ وفات ۲۷ رجب ۱۰۰۹ ھ لکيل آهي). +ٺٽي ۾ ميرزا جاني بيگ جي حڪومت جو عرصو مجموعي طرح ارڙهن سالن جو هو. +جنهن مان ست سال حڪومت تي برقرار رهيو ۽ باقي يارنهن سال امير جي حيثيت ۾ بسر ڪيائين.سيد حسام الدين راشدي ”مرزا غازي ترخان“ ۾ ان جي مقرري جي باري ۾ لکي ٿو ته: مرزا جاني بيگ جي وفات 27 رجب 1009هه (1600ع) تي برهانپور ۾ ٿي ۽ ان جي ميت ٺٽي ۾ آڻي مٽي حوالي ڪئي ويئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45587.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45587.txt new file mode 100644 index 0000000..9c65408 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45587.txt @@ -0,0 +1,93 @@ +مرزا غازي بيگ ترخان +مرزا غازي بيگ ترخاندھلي جي مغلن جو ٺٽي جو گورنر ھيو پنھنجي والد جي وفات کان پوءِ سندس ان منصب لاءِ خان خانان جي سفارش تي مقرري ٿي.ماثر رحيمي جو مؤلف لکي ٿو ته مرزا غازي جي حق ۾ اڪبر طرفان به فرمان جاري ٿيو ۽ حڪم ٿيو ته اهو فرمان باب طالب اسفهاني بطور ايلچي ٺٽي کڻي وڃي ۽ مرزا غازي ۽ ان جي اميرن کي شاهي عنايتن سان نوازي، پوءِ جڏهن واپس اچي ته مرزا غازي کي پاڻ سان گڏ وٺيو اچي ته جيئن نوجوان حاڪم پنهنجي بادشاهه جي ديدار ۽ آستان بوسي جو شرف حاصل ڪري. +اڪبر نامه جي ليکڪ 1009هه جي واقعن جو ذڪر هن طرح ڪري ٿو ته: +بادشاهي حڪم موجب، پيءُ کان پوءِ خودمختيار ٿي تخت تي ويٺو. +اميرن جو کيس ننڍپڻ ۾ ڏٺو هو سو، سندس ڪا به عزت نٿي ڪيائون. +سندس ڀاءُ مرزا ابوالفتح جي زندگيءَ ۾، هڪ ڏينهن هيءُ سڀ سوار هئا ۽ هن (ابوالفتح) جي تعظيم خاطر کيس پوئتي ڇڏي ڏنو هئائون. +انهيءَ ننڍپڻ جي وقت چيو هئائين ته ”جيڪڏهن مون کي حڪومت ملي ته هنن بد باطن ٻه اکيائي ڪندڙن سان ڇا نه ڪندس؟ +“ جيئن ته الاهيءَ تقدير موجب مرزا ابوالفتح اڳڀرو وفات ڪري ويو هو. +جهڙيءَ طرح بيان ٿي آيو ۽ هن وقت هي ملڪ جو والي ٿي ويٺو، تنهنڪري پنهنجي ڪاروبار ڏانهن توجهه ڪرڻ لڳو ۽ هو پڻ ظاهرداري ڪرڻ لڳا. +پراڻن اميرن سان ڇڪتاڻ. +جيئن ته سندس طبيعت موزون هئي. +سخن جي مشق ڪندو هو، يعني شعر چوندو هو ۽ پوءِ صاحبِ ديوان ٿيو. +شاعرن جي عزت افزائي ڪندو هو. +جنهنڪري پري پري کان هر طرف کان، صاحب طبع شاعر سندس خدمت ۾ اچي حاضر ٿيا. +ازانسواءِ ان وچ ۾، ملا اسد ۽ ملا رشيد وغيره فقيراڻي لباس ۾ ايران مان وٽس آيا. +ملا اسد وجيهه، قصئه خوان ۽ فصيح هو. +ميرزا غازي بيگ هنن سڀني جي صحبت کان محظوظ ٿيو. +هنن کي منصب ۽ جاگيرن سان سرفراز ڪيائين، ملا اسد کي پنهنجي معلمي لاءِ ممتاز ڪري، بادشاهانه، شان و شوڪت سان گذاريائين ۽ پنهنجن ڪن قديم اميرن کي جيڪي دلسوزي ۽ گستاخي سان کيس عرض ڪندا هئا، جي اُهي پوءِ کيس ناگوار لڳندا هئا، ميرزا غازي بيگ انهن جي روبرو، نون اميرن کي، ”خان“ جي خطاب سان نوازي، اميرن سان منسلڪ ڪري ڇڏيو. +جهڙوڪ، خواجگي احمد سوداگر فرنگ کي، ”اعتماد خاني“ جي خطاب سان، سرفراز ڪري، پنهنجو وزيراعظم ڪيائين. +شهبازي کي جيڪو ڪبوتربازي جي خدمت تي مامور هو تنهن کي ”شهباز خاني“ جي خطاب سان سربلند ڪري پنهنجو مهردار ڪيائين. +بولي هندو خدمتگار کي ”دولترائي“ جو خطاب ڏنائين ملا مرشد کي ”مرشد خاني“ جي خطاب سان نوازيائين. +هاڻي اِنهن نون اميرن جي مرضي تي اَسين پراڻن اميرن ۽ خانن تي فوقيت کڻون. +خسرو خان جي ملاحظي مان معلوم ٿئي ٿو ته، هو اميرن مان نامدار، باوقار ۽ زبردست هو. +جنهن کي ڪير به هٽائي نه ٿي سگهيو. +نتيجي ۾ جديد اميرن، ميرزا غازي بيگ جي دل ۾ اها ڳالهه ويهاري ته هي قديم امير، نهايت بي ادب آهن. +انهن جي هوندي اسين پنهنجن ڪمن ڪارين کان مطمئن نه ٿا ٿي سگهون، جن جو سردار خسرو خان آهي. +جيڪڏهن خسرو خان اهڙي روش نه هلي ته سمورا امير توکان ڊڄن به ۽ توکان خوف به ڪن. +جنهن تي ميرزا غضبناڪ ٿي فرمايو ته جڏهن خسرو خان سلام تي اچي ته ان کي گرفتار ڪيو وڃي. +ميرزا عيسيٰ ترخان (ثاني) جيڪو ان وقت دربار ۾ موجود هو، تنهن نه ٿي چاهيو ته اهڙي قسم جا امير ختم ٿين، سو اُتان اُٿيو. +اتفاق سان قلعي کان ٻاهر در وٽ خسرو خان کيس مليو. +جنهن کي ميرزا عيسيٰ (ثاني) اشاري ۾ مٿئين ڳالهه کان آگاهه ڪري ڇڏيو. +جنهنڪري هو واپس هليو ويو. +ميرزا عيسيٰ ثاني کي نهايت ڳڻتي ٿي ته متان ڪير وڃي ميرزا غازي بيگ کي اها ڳالهه ٻڌائي، سو ميرزا عيسيٰ ثاني به ٺٽي مان نڪري سڌو دربار شاهي (دهلي) ڏي روانو ٿيو.خسرو خان چرڪس ترخاني اميرن ۾ سڀ کان مٿانهون مرتبو رکندڙ هو، سندس عروج مرزا جاني بيگ جي دؤر ۾ ٿيو ۽ مرزا غازي جي گورنري واري دؤر ۾ سندس شهرت ۽ عظمت عروج تي هئي. +خان خانان ۽ مرزا جاني بيگ وچ ۾ جيڪا جنگ لڳي ان ۾ خسرو چرڪس مرزا جاني طرفان وڏي بهادريءَ جو مظاهرو ڪيو. +خان خانان جڏهن مرزا جاني کي پاڻ سان گڏ هندستان وٺي ويو ته ٻين اميرن سان گڏ خسرو به مرزا سان هو. +اڪبر جڏهن نصرپور، چاچڪان، ٺٽو، هالا ۽ جوڻ مرزا جاني کي جاگير ۾ ڏنو ته ان جو انتظام هلائڻ لاءِ مرزا ٻين سان گڏ خسرو کي به هندستان کان ٺٽي موڪليائين. +جاني بيگ جي وفات کان پوءِ مرزا غازي جي نابالغ هجڻ ڪري ملڪ جو سڄو ڪاروهنوار خسرو هلائيندو هو ۽ ان جو سڄو خاندان ان ملڪ ۾ موج مستيون ڪندو هو. +ان جي ڪري مرزا کي وڏين وڏين مصيبتن سان منهن ڏيڻو پيو ۽ جوانيءَ ۾ به ان جي اثر کي گهٽ نه ڪري سگهيو. +جڏهن مرزا غازي بيگ حضور ڏانهن ٿي ويو، تڏهن احمد بيگ سلطان کي ٺٽي ۾ رهائڻ ٿي چاهيائين ۽ خسرو خان چرڪس کي جنهن کان اطمينان ڪونه هوس، پاڻ سان گڏ وٺي ٿي ويو. +خسرو خان کيس اتي ڇڏي وڃڻ لاءِ ماڻهو سفارشي آندا. +هوڏانهن احمد بيگ سلطان پڻ چيو ته ”ملڪي ماڻهو خسرو خان سان ٺهيل آهن، تنهنڪري منهنجي هت رهڻ جو ڪو به وزن نه ٿيندو. +“ تنهنڪري هن دفعي کيس پاڻ سان وٺي. +جڏهن حضور ۾ حاضر ٿي نوازشن سان سرفرازٿيو، تڏهن حضور جي حڪم سان هن کي وري ٺٽي موڪلي، خسرو خان کي فوجداري (معاملات) کان سواءِ ماليات ۾ دخل نه ڪرڻ بابت لکيائين. +مرزا غازي بيگ کي اهو انتظام ان ڪري ڪرڻو پيو جو خسرو اقتدار حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهيو هو ۽ سڀ محصول پاڻ وٺي هڙپ ڪري ويندو هو ۽ مرزا کي روپيو به نه ڏيندو هو. +خسرو چرڪس جي مائٽن ملڪ ۾ رڻ ٻاري ڏنو هو ۽ پنهنجي مرضيءَ سان پيا ماڻهن کي ماريندا ۽ لٽيندا هئا، جنهن جي ڪري ملڪ ۾ ڳنڀير صورتحال پيدا ٿي ويئي هئي. +شادي. +ڪڪراليءَ جي حاڪم ڄام ڏيسر جي پٽ ڄام هالي، مرزا جي ڪنهن جاگيردار کي سندس حدن اندر ڪهي فساد کڙو ڪيو، جنهن جي وير وٺڻ لاءِ مرزا مٿس حملو ڪيو. +بخت جي زور هجڻ ڪري، ڄام هالي جو هڪ مائٽ ڄام داؤد سندس لشڪر جو سونهون ٿي پيو، ۽ دشمن کي ملڪ مان هڪالي ڪڍيائين، جنهن ڪري اهو ملڪ مرزا جي هٿ ۾ آيو ڄام داؤد ملازمت جو شرف حاصل ڪري، پنهنجي نياڻيءَ جو سڱ مرزا کي ڏئي، انهيءَ ملڪ ۾ زمينداريءَ جي درخواست ڪئي. +هن جي حسن خدمتيءَ جي مد نظر تي (اها درخواست) قبول پيئي ۽ مٿئين ملڪ کي ٽي حصا ڪري، ڇڏيائون. +ڄامن جي هيءَ مائٽي مرزا غازيءَ جي خصوصيت آهي، ڇاڪاڻ ته اڳيان ارغون ۽ ترخان انهيءَ لاءِ ڏاڍي ڊڪ ڊوڙ ڪري ويا، پر ڪجهه نه وريو. +قنڌار ۾ جنگ. +شاهه بيگ خان جي قنڌار کان عرضداشت پهتي ته قزلباش جي لشڪر، قلعي جو محاصرو نهايت تنگ ڪيو آهي. +سو جيڪڏهن مدد لاءِ لشڪر نه موڪليندا ته قلعو هٿن مان نڪري ويندو. +جنهن تي حضرت بادشاهه، قرابيگ خان بهادر کي چند ٻين اميرن جو سردار ڪري موڪليو ۽ ميرزا غازي بيگ پڻ ان سان گڏ متعين ڪيائين. +جڏهن هو ملتان پهتا ته قضائي الٰهي سان قرابيگ خان اوچتو مرگ مفاجات ۾ وفات ڪري ويو. +اميرن جي مرضي هئي ته حضرت بادشاهه کي عرضداشت موڪلي، جواب جا منتظر ٿيون. +ليڪن ميرزا غازي بيگ، حڪم ڪيو ته ڪوچ جو نقارو وڄايو وڃي. +ان کانپوءِ پاڻ خود درياءَ پار ٿي، قرابيگ جي سپاهه کي دلاسا ڏئي چيائين ته، توهان جي پگهار ۾ ڏهونڻون، پنڌرهونڻون اضافو ڪيو ويندو، اهڙي طرح هنن کي پنهنجو ملازم بنائي روانو ٿيو. +جنهن تي سمورا امير لاچار ٿي، سندس پٺيان روانا ٿيا. +بهرنوع منزلن تي منزلون ڪندا قنڌار پهتو پر جڏهن قنڌار کي پنجن ڪوهن جي فاصلي تي پهتو، تڏهن ميرزا غازي بيگ، قزلباش کي گهيري ۾ آڻڻ لاءِ پنهنجن فوجن کي تيار ڪيو. +قزلباش جو لشڪر به جوش ۾ اچي تيار ٿيو. +جڏهن طرفين ۾ لڙائي ٿي، تڏهن جهانگيري اقبال سان، قزلباشن جي دلين ۾ دهشت ۽ خوف پيدا ٿيو. +بلڪ ميرزا غازي بيگ جي فوج کي ڏسي قزلباش جو لشڪر ڀڄي ويو. +ڪيترائي گهوڙا، ساز و سامان قزلباش ڀڄڻ مهل ڇڏي ويا جيڪي ميرزا غازي بيگ جي لشڪر کي هٿ آيا ۽ ٽن چئن ڪوهن تائين، قزلباشن جو تعاقب ڪيائون. +آخر ميرزا غازي بيگ، قلعي جي اندر سميت، فتح فيروزي سان آيو. +ميرزا شاهه بيگ خان ۽ ٻيا امير جيڪي قلعي ۾ هئا، تن اچي ميرزا غازي بيگ سان ملاقات ڪئي ۽ نهايت خوش ٿيا. +بالاتفاق، فتح جي مبارڪبادي جي عرضداشت دربار شاهي ڏي موڪلي وئي.تاريخ سنڌ ۾ قدوسي لکي ٿو تہ:سنه 1015هه ۾ شاهه بيگ خان جي ملازم حيدر جي نمڪ حراميءَ ڪري خراسان جو لشڪر، قنڌار تي ڪاهي، پورو سال شاهه بيگ خان تي گهيرو ڪري ويٺو. +دارالخلافت مان مرزا فره خان جنهن کي انهيءَ صوبي جي سرداري عطا ٿي هئي (هن مهم کي سر ڪرڻ لاءِ مقرر ٿيو. +مرزا (غازي) پڻ انهيءَ سان شامل ڪيو ويو. +بخت جي تائيد ڏسو، جو فره خان رستي ۾ گذاري ويو. +هن جي وڪيلن سندس ڇڏيل سامان ۽ لشڪر سندس پٽ وٽ پهچائڻ چاهيو، جو بکر ۾ رهندو هو. +مرزا، لشڪر جي بخشيءَ (خزانچي يا سيڪريٽري) کي چيو ته ”فره خان جي موت ڪري هن مهم کي دير ڪرائڻ، ۽ سندس لشڪر کي سندس پٽ ڏانهن منتقل ڪرڻ ۾ بادشاهه جي خير خواهي ڪا نه آهي. +اسان سڀ بادشاهه جا ملازم آهيون، سندس بخت اسان جو سردار آهي، تنهن ڪري بهتر آهي ته جنهن صورت ۾ منهنجو لشڪر ۽ خزانو منهنجي ملڪ ۽ جاگيرن مان اڃان مون وٽ نه پهتو آهي، توهان هي (سڀڪجهه) منهنجي حوالي ڪريو ته الله تي توڪل رکي هن مهم کي منهن ڏيان،. +بادشاهي امير هن باري ۾ ويچار ڪرڻ لڳا، ته هوڏانهن مرزا ڪوچ جو نغارو وڄائي، ٻاهر نڪتو. +لاچار سڀيئي هن جي مخالفت نافرمانيءَ جو سبب سمجهي سندس پويان لڳا. +حسن اتفاق ۽ بخت جي تائيد اهڙي ٿي، جو هيءُ اڃا قنڌار ويجهو ٻه ٽي منزلون ڪري پهتو ئي ڪين، ته خراسان جو لشڪر واپس ڀڄي ويو، ۽ ”فتحنامو“ مرزا جي نالي لکيو ويو. +فرزند غازي جو خطاب. +جهانگير بادشاهه، ميرزا غازي بيگ جي جرائت ۽ بهادري کي پسند ڪيو. +ميرزا کي عنايت ۽ شفقت سان، فرزندي جي خطاب سان ۽ پنج هزاري جي منصب کان ٻارهن هزاري جي منصب تائين سرفراز ڪيائين. +ٺٽي جي ولايت ۽ مملڪتِ قنڌار ۾ اضافو ڪري کيس جاگير ۾ ڏنائين. +قنڌار جي حڪومت به اضافو ڪري سندس سپردگي ۾ ڏنائين ۽ پنهنجي خاص دستخط سان فرمان جاري ڪيائين ته: +قصو مختصر روز بروز ميرزا غازي بيگ جو شان و شوڪت زياده ٿيندو ويو، جو هو جوان بخت پڻ سخاوت، فياضي ۽ همت جو هٿ ڪشادو رکندو هو. +جنهنڪري فاضل ۽ شاعر ايران ۽ توران مان ڪهي اچي وٽس حاضر ٿيندا هئا. +آخري ايام ۽ وفات. +ميرزا غازي ستن سالن تائين، بالاستقلال قنڌار جي حڪومت تي متمڪن رهيو ۽ ڪامياب حڪومت ڪيائين. +پنهنجي جودوسخا، مروت، شجاعت ۽ مردانگي جو داد ڏنائين. +ان ٿوري ئي عرصي ۾ هر ڪنهن تي مهربانيون ۽ احسان ڪرڻ سببان ملڪ جي هر طرف کان ايران ۽ توران بلڪ هندستان جي چؤطرف ۾ سندس نيڪنامي سان نالو مشهور ٿي ويو. +جمع جي رات ماهه صفر 1020هه ۾ وڃي حق جي رحمت سان مليو. +هن جي عمر ستاويهه سال هئي ۽ ڏهه سال حڪومت ڪيائين. +ٽي سال ٺٽي ۾ ست سال قنڌار ۾ رهيو. +سواءِ نيڪنامي جي پٺيان ٻيو ڪجهه به نه ڇڏيائين. +باغي، ڀائي خان ولد خسرو خان، ميرزا جي رحلت بعد اهو فاسد خيال دل ۾ ڪيو ته هو سندس قائم مقام ٿيندو. +جنهنڪري عوام ۾ هي بدنام ٿيو ته نمڪ حرامي ڪري، هن پنهنجي آقا کي گهٽو ڏئي ماريو آهي.ھن جي وفات جو سال ڪجھ تاريخي ڪتابن ۾ 1021 ھجري بہ ڏيکاريل آهي.تحفة الڪرام ۾ آهي ته مرزا جڏهن قنڌار ۾ بلند مرتبي کي پهتو ۽ سندس بخت ڏينهون ڏينهن وڌندو ويو، تڏهن سندس عزيزن مان ڪي جان جا دشمن ٿي بيٺا ۽ 1021هه ۾ عبداللطيف نالي خان زاد هٿان گهٽا ڏياري ۽ ڪن مطابق زهر ڏياري مارايو ويو.مرزا غازي جي ميت کي قنڌار کان ٺٽي آڻي مڪلي ۾ پنهنجي پيءُ مرزا جاني بيگ ڀرسان دفن ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45593.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45593.txt new file mode 100644 index 0000000..4711917 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45593.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +جيورادنو برونو +جيورادنو برونوجيڪو +1548 ۾ ڄائو ۽ 17 فبروري 1600 ۾ وفات ڪيائين. +سندس جنم نالو فلپو برونو ھيو. +ھي اٽليءَ جي رومن ڪيٿولڪ مذھب جي ڊومينيڪن سلسلي جو مينڊيڪنٽ رڪن ، فلسفي، رياضيدان، شاعر ۽ ڪائناتي نظريو ڏيندڙ ھيو. +ھي ڪائنات بابت ڏنل نظرين جي ڪري مشھور ٿيو جن ذريعي ھن ڪوپرنيڪس جي ڏنل ڪائناتي ماڊل ۾ اضافو آندو. +ھن ٻڌايو تہ ستارا اصل ۾ سج آھن جن جو پنھنجو پنھنجو نظام شمسي آھي جن ۾ زندگيءَ جو امڪان موجود آھي. +اھڙي طرح ھن ڪائناتي ڪثرت (cosmic pluralism) جو نظريو پيش ڪيو. +ھن ٻڌايو تہ ڪائنات لامحدود آھي ۽ ان جو ڪوبہ آسماني مرڪز ناھي. +سندس انھن خيالن تي ڪليسا 1593 ۾ بنيادي ڪيٿولڪ خيالن کان انڪار جو الزام لڳائي مقدمو ھلايو کيس ڏوھي قرار ڏئي ڪاٺين جي باھ ۾ زندھ ساڙي مارڻ جي سزا ٻڌائي.سن 1600 عيسويءَ ۾ کيس روم جي مستطيلي چوڪ ڪيمپو ڊي فيوري جي وچ تي باھ ۾ ساڙيو ويو جنھن کان پوءِ ھي تمام مشھور ٿي ويو ۽ کيس سائنس جو شھيد قرار ڏنو ويو. +ان ھوندي بہ تاريخدانن ان تي بحث ڪيو آھي تہ ھن جا علم فلڪيات بابت ويچار ھن جي فلسفي جي ٻين پھلوئن ۽ ھن جي دينيات جي ڀيٽ ۾ ان مقدمي لاءِ ڪيترو ذميدار ھيا.اڄ تائين ھن جي مقدمي کي اظھار جي آزادي ۽ سائنس جي ظھو جو ھڪ وڏو مقدمو سمجھيو ويندو آھي +ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ:هڪ وڏو انقلابي هو، جنهن جا شعلا ڪوهه ڪاف جبل جي برف پڻ وسائي نه سگهي. +’هو هڪ ملڪ کان ٻئي ملڪ ۽ هڪ فرقي کان ٻئي فرق طرف ڦرندو گهرندو رهيو ۽ جنهن دروازي کان اندر داخل ٿيو، ان کان ئي وري ٻاهر نڪري آيو. +هو هميشه تجسس ڪندو رهيو ۽ قدرتي ڪاروبار تي تعجب کائيندو رهيو. +آخرڪار عدالت فتويٰ ڏني، ته هن کي، جيتري قدر ممڪن ٿي سگهي، کيس جيئري جلايو وڃي. +هن رومانوي اٽليءَ ۾ ڪهڙي نه خيالن جي دولت آهي! +سڀ کان اول هو سندس خيال جي وحدانيت، سموري حقيقت پنهنجي بنياد ۽ سبب ۾ هڪ ئي وجود ۾ آهي، الله تعاليٰ ۽ حقيقت هڪ آهن. +سندس خيال موجب ذهن ۽ جسم هڪ آهن. +حقيقت جو هرهڪ جزو نفس ۽ مادي جو ٺهيل آهي، جن کي جدا نٿو ڪري سگهجي، ان ڪري فلسفي جو مقصد آهي، اڪثريت ۾ وحدانيت ڏسڻ، مادي ۾ ذهن ڏسڻ ۽ ذهن ۾ مادو ڏسڻ، هڪ مرڪب ڳولهي لهڻ، جنهن ۾ متضاد قوتون ملي هڪ ٻئي ۾ جذب ٿي وڃن، عالمگير وحدانيت جي اعليٰ علم تائين پهچڻ، ذهني طور خدا تعاليٰ سان عشق ڪرڻ جي برابر آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45598.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45598.txt new file mode 100644 index 0000000..8325a9d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45598.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڊيڪارٽ +ريني ڊيڪارٽ لاطيني ٻوليءَ ۾ ھن جو نالو ريناٽس ڪارٽيسيس جنھنجي صفت ڪارٽيسيس آھي. +ھي 31 مارچ 1596 ۾ پيدا ٿيو ۽ 11 فبروري 1650 ۾ وفات ڪيائين.پاڻ ھڪ فلسفي، رياضيدان ۽ سائنسدان ھيو. +فرانس جي بادشاھت جو شھري ھوندي بہ ھن زندگيءَ جا 20 سال (1629 کان 1649 تائين) ھن ڊچ ريپبلڪ ۾ گذاريا جتي ھن ڊچ فوج ۾ بہ نوڪري ڪئي. +ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ: ڊيڪارٽ جديد زماني جي داخليت (Subjective) ۽ خياليت (Idealistic) جو ابو هو. +سندس فرانسسي پوئلڳن ۽ انگريز دشمنن جي راءِ موجب سندن مرڪزي نڪتو آهي، شعور جي فوقيت يعني سندس خيال آهي ته ذهن پنهنجي پاڻ کي ٻي ڪنهن به شيءِ کان وڌيڪ تيزي سان ۽ سڌي طرح سڃاڻي ٿو. +ٻاهرين دنيا بابت ان کي معلومات حَسن (Sensation) ۽ ادراڪ (Perception) ذريعي ٿئي ٿي. +تنهن ڪري فلسفي کي شخصي نفس کان شروعات ڪرڻ گهرجي ۽ هنن لفظن ۾ پهريون دليل پيش ڪرڻ گهرجي ”مان شڪ ڪريان ٿو، تنهن ڪري مان آهيان. +“ (Cogito, ergo Sum) شايد هن شروعاتي نقطي ۾ جاڳرتا جي دور جي انفراديت سمايل هجي، بلڪل ان ۾ آئنده جي فڪر لاءِ ڪافي خيرو موجود هو. +هاڻي علميت (Epistemology) جي عظيم بازي شروع ٿي، جنهن ۾ ليبنيز (Leibnitz)، لاڪ (Loclce)، برڪلي (Berlceley)، هيوم (Hume) ۽ ڪانٽ (kant) حصو ورتو. +ٽن سئو سالن جي فلسفياڻي جنگ شروع ٿي وئي، جنهن جديد فلسفي کي هڪ طرف تحرڪ ۾ آندو، ته ٻئي طرف سندس تباهيءَ جو ڪارڻ بڻي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45614.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45614.txt new file mode 100644 index 0000000..b52146b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45614.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +شھريار مرزا +شھريار مرزا (ڄم، 16 جنوري 1605 –وفات، 23 جنوري 1628) جھانگير جو پنجون نمبر ۽ ننڍي ۾ ننڍو پٽ ھيو جيڪو 16 جنوري 1605 ۾ پيدا ٿيو ۽ 23 جنوري 1628 ۾ وفات ڪيائين. +جھانگير جي وفات کان پوء ھن پنھجي ويڳي ماءُ نورجھان جي مدد سان گادي نشين ٿيڻ جي ڪوشش ڪئي جيڪا سندس سس بہ ھئي.ان ڪوشش ۾ ھي ڪجھ وقت علامتن بادشاھ ٿيو پر شاھجھان کين ناڪام بڻايو ۽ کيس مارائي ڇڏيو. +تفصيلي تعارف. +سندس ماءُ اڪبر بادشاھ جي وفات وقت 1605 ۾ جھانگير جي رکيل ھئي. +شھريار مرزا جوان ٿي پنھنجي ويڳي ماءُ نورجھان جي اڳڄائي ڌيءَ +مھرالنساء بيگم سان ڪئي جيڪا شير افغن قلي خان جي نياڻي ھئي. +کين ھڪ ڌيءُ ڄائي جنھن جو نالو ارزاني بيگم ھيو نورجھان جي چوڻ تي جھانگير ڍولپور جو پرڳڻو ۽ قلعو ھن کي ڏنو جيڪو شھزادي خرم کي کپندو ھو. +شھريار اتي دريا خان افغاني کي نگران مقرر ڪيو پر نورجھان سيف الملڪ کي مقرر ڪيو 13 آڪٽوبر 1625 ۾ شھريار کي جھانگير ٺٽي جو گورنر مقرر ڪيو جتي سيف الملڪ ھن جي نائب طور ڪم ڪيو +تخت نشيني. +28 آڪٽوبر1627 ۾ جھانگير وفات ڪئي ۽ ان وقت نورجھان چاھيو پئي تہ شھريار تخت تي ويھي پر رڳو ٽي مھينا رھي سگھيو. +ھي لاھور ۾ ھيو ۽ ھڪدم شاھي خزاني کي قبضو ڪري ستر لک روپيا اميرن ۾ ورھايا. +جھانگير جي مرحوم پٽ دانيال جو پٽ بائيسنگھار بہ لاھور م اچي شھريار سان ملي ويو. +جلد ئي ممتاز محل جي پيء آصف خان چوٿون جي فوج ۽ شھريار جي فوج لاھور جي ڀرسان آمھون سامھون ٿيون. +آصف خان چاھي پيو تہ ان جو ڄاٽو شاھجھان بادشاھ ٿئي.آگري م شاھجھان جي وڏي پٽ داور تخت تي قبضو ڪري شاھجھان کي گرفتار ڪري قلعي ۾ قيد ڪيو ۽ پنھنجي تاجپوشي جو اعلان ڪري ڇڏيو ھو پر ٻن ٽن ڏينھن م آصف خان ان سان جنگ ڪئي جيڪا داور ھارائي ويو ۽ قلعي م پناھ ورتائين پر گرفتار ٿيو ۽ آصف خان ان کان اقتدار کسي شاھجھان کي آزاد ڪري ان جي حوالي ڪيو جنھن پنھنجي پٽ داور کي انڌو ڪرائي ڇڏيو.آصف خان پوء لاھور ڏي پيش قدمي ڪئي.آصف شھريار کي بہ گرفتار ڪيو. +موت. +۲۲ جمادالاول ۱۰۳۷ ھ ، 1628 عيسويءَ ۾ شاھجھان جي لاھور ۾ تاجپوشي ٿي ۽ ۲۶ جمادالاول ، 23 جنوري 1628 تي شاھجھان جي حڪم تي دوار ، سندس ڀاء گرشاسپ، شھريار، تھموراس، ھوشنگ، دانيال جا پٽ سڀني کي قتل ڪيو ويو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45617.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45617.txt new file mode 100644 index 0000000..df58d36 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45617.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +امير خان +امير خان18 ربيع الال 1039هه کان ڪجهه ڏينهن اڳ فرمان مليس ۽ 1041هه تائين ٺٽي جو صوبيدار رهيو +تفصيلي تعارف. +12 ربيع الاول 1039هه تي ملتان جي حاڪم يمين الدوله جي نائب امير خان کي اتان بدلي ڪري سنڌ موڪليو ويو ۽ هي ٺٽي جو ٽيون سنڌي نسل گورنر هو. +ماثر الامراءَ مطابق هو نواب ابوالقاسم نمڪين جو وڏو پٽ هو ۽ پنهنجي علم، فهم ۽ ڏاهپ ۾ ٻين کان نرالو هو، پيءُ جي وفات کانپوءِ ترقي ڪري جهانگير کان ٻه هزاري، پنج سؤ هزاري ۽ پنج سؤ سوار منصب ۽ يمين الدوله خطاب حاصل ڪري ملتان جي حڪومت تي مقرر ٿيو. +ٺٽي جي گورنري. +مرتضيٰ انجو جي موت بعد 1039هه تي امير خان کي ٺٽي جو گورنر ڪيو ويو. +بادشاهه نامي ۾ لکيل آهي ته: شاهجهان کي مرتضيٰ انجو جي موت جو اطلاع مليو ته امير خان جيڪو ان وقت ملتان جي حڪومت تي رکيل هو، جي منصب ۾ اضافو ڪري کيس ٺٽي جي گورنري ڏني. +تحفة الڪرام مطابق شاهجهان امير خان کي ٺٽي موڪلڻ وقت اها تنبيهه ڪئي ته شريف الملڪ جي دؤر وارن اهلڪارن کي سخت سزائون ڏئي پنهنجن عهدن تان لاٿو وڃي. +تنهن ڪري امير خان ٺٽي پهچندي ئي انهن همراهن کي پنهنجين نوڪرين تان هٽائي سزائون ڏنيون ۽ ڪڪرالي جي ڄام کي به جنهن شاجهان کي ٺٽي ۾ تڪليف پهچائي هئي، قيد ڪيو. +ان سان گڏ شاهجهان سان ٺٽي ۾ ڀلايون ڪندڙ حمل جت ۽ راڻي ڌاريجي کي وڏي عزت سان درٻار موڪليو. +امير خان جو ڀاءُ ميرڪ يوسف پنهنجي ڪتاب تاريخ مظهر شاهجهاني ۾ لکي ٿو ته: +هن شهر (ٺٽي) ۾ تمام گهڻا عالم، فاضل، شاعر ڪاتب، خدا پرست ۽ شريعت جا پابند ماڻهو رهن ٿا. +سڀئي ڌنڌي ڌاڙي ۽ ڪنهن نه ڪنهن ڪرت سان لاڳاپيل آهن، نڪامره ۽ ڪهر قوم کان ڊڄندا آهن، جن جي سردارن کي ترخانن پنهنجي هٿ ۾ رکيو آهي. +مغلن به قبضي وقت ڄام هالا، راڻو ۽ عمر کي عارضي عهدا ڏئي ٺٽي جي صوبيدار جي هٿ ۾ رکيو. +امير خان ٺٽي جي ڏنگي قوم ڪهر کي ماري مڃايو ۽ سندس سردار ڄام هالا جي سرڪشي کي ختم ڪيو. +ٺٽي جي صوبي چاچڪان ۾ مندره قوم جي ماڻهن به رڻ ٻاري ڏنو هو. +گڏوگڏ پاڻ ۾ وڙهندڙ قبيلن سميجا ڪهر، سميجا ساند، سميجا جوڻيجا، سميجا ڪيريا ۽ سميجا دل ۽ سوڍن جي ڪري ماڻهن جو سڪون آرام ختم ٿي چڪو هو، انهن سڀني کي امير خان سڌو ڪيو ۽ علائقي ۾ امن امان قائم ڪيو. +چاڪر هالا جي سرڪار به سڌارا آندائين پر 1041هه ۾ هتان بدلي ڪيو ويو. +جونا ڳڙهه ۾ مقرري. +1041هه (1631ع) تي شاهجهان ٺٽي کان بدلي ڪري امير خان کي جونا ڳڙهه ۾ رکيو. +ماثر الامرا ۾ آهي ته 46 ــ 1045هه ۾ جڏهن شاهجهان دولت آباد کان گادي واري هنڌ موٽي رهيو هو ته دڪن جي علائقي بيڙ جي حڪومت تي امير خان کي رکيائين. +سيوهڻ جي صوبيداري. +شاهجهان جي چوڏهين سال 1051هه تي (42ــ 1641ع) ۾ امير خان کي سيوهڻ جي صوبيداري ڏني وئي. +ٺٽي تي ٻيهر حڪومت. +هڪ سال سيوهڻ ۾ گذارڻ کانپوءِ امير خان کي ٻيهر ٺٽي بدلي ڪيو ويو. +شاهجهان نامي ۾ اها تاريخ 4 ربيع الاول 1052هه ٻڌائي وئي آهي. +ٺٽي جي شاهجهاني جامع مسجد جيڪا اڄ به سياحن جي نظرن جو مرڪز ۽ هر اک لاءِ ڏسڻ وٽان آهي، اها امير خان پنهنجي هن ٻين دؤر ۾ اڏائي. +1054هه ۾ مسجد ٺهڻ شروع ٿي 1057هه تائين جڙي راس ٿي ۽ نوَ لک خرچ آيو. +امير خان ٻيون به ڪيتريون ئي ٺٽي ۾ مسجدون ٺاهرايون. +امير آباد جو قيام. +امير خان پنهنجي صوبيداري جي پهرئين دؤر ۾ ٺٽي ۾ امير آباد جي نالي سان هڪ شهر به ٺهرايو، اڄ به جامع مسجد ڀرسان امير خاني پاڙو اتي موجود آهي. +وفات. +امير خان ابوالبقا سؤ سال کان مٿي زندگي گذاري 1052هه (43 ــ 1642ع) تي ٺٽي ۾ وفات ڪري ويو.ماثر الامراءَ مطابق امير خان روهڙيءَ ۾ پنهنجي خانداني قبرستان صفئه صفا ۾ پنهنجي پيءُ جي ڀرسان پوريل آهي، پر تحفته الڪرام سندس قبر مڪلي ۾ ڄاڻائي آهي. +انهيءَ ئي بنياد تي مسٽر هنري ڪزنس پنهنجي ڪتاب ۾ لکي ٿو ته: نواب خليل خان جي مقبري ڀرسان هڪ محراب ٽٽل پراڻو مقبرو موجود آهي، جنهن جي باري ۾ چيو وڃي ٿو ته اهو امير خان جو آهي، جيڪو 38 ــ 1037هه ۾ ٺهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45639.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45639.txt new file mode 100644 index 0000000..5d3e218 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45639.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +قباد بيگ ازبڪ +قباد بيگ ازبڪ5 محرم 1067هه تي اونگزيب جڏهن سلطان پور ۾ هو ته قباءَ کي 26 صفر 1067هه ۾ ٺٽي جي زمينداري سونپيائين ۽ 9 رمضان 1070 تي سندس ٺٽي مان بدلي ٿي. +عالمگير طرفان اهو پهريون ٺٽي جو صوبيدار هو +تحفة الڪرام ۾ آهي ته ظفر خان کانپوءِ 1069هه (1658ع) ۾ قباد خان ٺٽي جو نائب گورنر ٿي آيو. +هو شروع ۾ طنبيلن جو نگران هو. +نذر محمد جي آخري دؤر ۾ غوري قلعو سندس حُالي ڪيو ويو. +شاهجهان جي 19 سال شهزادو مراد بخش بدخشان ۽ بلخ کي فتح ڪرڻ لاءِ نڪتو ته قلعي ڪهمرد ۽ غور تي ڪاهه ڪرڻ لاءِ قليچ خان ۽ خليل الله کي موڪليائين، جن سان صرف ٽن سؤ سوارن سان قباد خان جنگ جوٽي، پر مقابلو نه ڪري سگهيو ۽ اچي امان گهريائين، قليچ خان کيس چئن پٽن سوڌي ڪابل شاهي درٻار ۾ موڪليو، جتي هڪ هزاري ۽ پنج سؤسوار منصب ۽ ويهه هزار انعام سان نوازيو ويو. +جنهن زماني ۾ دارا شڪوه ڀڄي اچي ملتان پهتو ته قباد خان، شيخ مير سان گڏ کيس پڪڙڻ آيو پر هو ٺٽي وٽان دريا ٽپي گجرات هليو ويو. +شيخ مير خان کي ٺٽي جي صوبيداري ڏني ويئي پر هن پنهنجي جاءِ تي قباد خان کي چار هزاري منصب ڏئي رکيو ۽ پاڻ هليو آيو. +تحفة الڪرام مطابق قباد خان جي زماني ۾ سنڌ ۾ سخت ڏڪار ۽ وبا پکڙجي ويئي هئي ۽ مٿان دارا شڪوه هڪ ٻي مصيبت اچي نازل ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45642.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45642.txt new file mode 100644 index 0000000..a44c395 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45642.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +عزت خان +عزت خان غضنفر خان پوءِ ٺٽي جو صوبيدار ٿي آيو ۽ 1080هه تائين رهيو +تحفته الڪرام مطابق ٻيو ڀيرو ۱۰۸۴ ھ ۾ ٺٽي جو صوبيدار ٿي آيو ۽ ڇهه سال رهيو. +تفصيل. +عالمگير پنهنجي حڪومت جي ڏهين سال عزت خان عرف عزت پير کي 1077هه تي بکر جي فوجداري کان بدلي ڪري ٺٽي جو صوبييدار ڪري رکيو. +هو دارا شڪوه جي ويجهو هو، تنهن ڪري ان جي سفارش تي کيس شاهجهان طرفان عزت خان خطاب ۽ ملتان جي گورنري ملي. +شاهجهان پنهنجي حڪومت جي اڪٽيهين سال عزت خان کي بهادر خان جي جاءِ تي لاهور جو گورنر ڪيو. +جڏهن عالمگير ۽ دارا شڪوه جو پاڻ ۾ جهيڙو شروع ٿيو ته عزت خان دارا شڪوه سان ملي ويو ۽ ان سان گڏ لاهور ۽ ملتان ۾ ڀٽڪندو رهيو. +دارا شڪوه ملتان مان تڙجي جڏهن بکر پهتو ته عزت خان کانئس الڳ ٿي عالمگير وٽ وڃي حاضر ٿيو ۽ ٽي هزاري ۽ پنج سؤ منصب سان نوازجي محمد شجاع سان جنگ ڪيائين. +عالمگيري حڪومت جي چوٿين سال هو سنجر خان جي جاءِ تي بکر جو فوجدار ٿيو ۽ ڇهن سالن کانپوءِ غضنفر خان جي وفات ڪرڻ بعد ٺٽي جو صوبيدار ڪيو ويو ۽ 1080هه تائين پورا ٻه سال ان عهدي تي رهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45709.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45709.txt new file mode 100644 index 0000000..5d5d3ed --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45709.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +رواج الميسار +اهل سنت جو رواج الميسار يا مطعه جي باري ۾ فقه جعفريه جي فتوا سان اختلاف رهندو پئي آيو آهي. +پر سعودي عرب جي شهر مڪي شريف ۾ اسلامي فقه اڪيڊميءَ پنهنجي ارڙهين اجلاس ۾ هڪ تمام اهم فتوا جاري ڪئي آهي. +اها فتوا ڏيڻ کان پهرين اسلامي فقه اڪيڊميءَ جي عالمن، نه رڳو ان موضوع تي اسلامي مفڪرن جي لکيل هزارين ڪتابن، روايتن، حديثن ۽ قران پاڪ جي ڪيترين ئي آيتن جو جائزو پڻ ورتو. +اسلامي فقه اڪيڊمي اصل ۾ رابطه عالم اسلامي تحت هڪ پاڻمرادو يا خودمختيار اسلامي علمي ادارو آهي، جيڪو فقه ۾ مسلم اُمت جي چونڊيل عالمن جو ڪَٺ آهي، ان جي ارڙهين اجلاس ۾ سٺ عالمن شرڪت ڪئي. +فتوا طلاق سان لاڳاپيل شادي، عارضي شادي، ڳُجھو وهانءُ (ڳُجھي شادي) روايتي وهانءُ، فرينڊ شپ شادي، سول ميرج ۽ تجرباتي وهانءَ (تجرباتي شاديءَ) جي باري ۾ آهي، جنهن ۾ رواج الميسار تحت اهڙن وهانئن (شادين) جي اجازت ڏني وئي آهي. +فتوا جاري ڪندڙ ڪندڙ عالمن موجب رواج الميسار سان نه رڳو معمر ڪنوارپڻي جو خاتمو ايندو، پر ان سان سيٽلائيٽ چئنلن طرفان پکيڙيل فحاشي ۽ ان جي محرڪ طور پيدا ٿيل اخلافي انحراف، نافرماني يا بي چيائيءَ کي به جھل ايندي. +فتوا جاري ڪندڙ عالمن موجب حلال شادين ۾ سولائي پيدا ڪرڻ سان نوجوان مسلمان مرد ۽ مايون غلط راھ تي وڃڻ کان پڻ بچي وينديون. +فتوا موجب، سڄي دنيا ۽ انسانيت لاءِ اسلام ئي انسانيت جو فڪري اثاثو يا طرز حيات آهي. +جيڪو فطري گھرجن آهر هڪ انصاف ڀريئي توازن سان نه رڳو مرد ۽ مائي (عورت) کي برابريءَ جا حق ڏئي ٿو، پر ڪيترن ئي لاڳاپن، تعلقاتن ۽ معاملن ۾ نارين کي وڌيڪ پُروقار اختيارن سان گڏوگڏ عزت به ڏي ٿو. +پر ان جي اُبتڙ ڪجھ خاص علاقائي ثقافتن ۽ ڪجھ قبيلائي روايتن کي هروڀرو اسلام جي روپ ۾ پيش ڪري، اسلام جي اصل روح کي هاڃو پھچايو ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45742.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45742.txt new file mode 100644 index 0000000..6e6fddf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45742.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +مواصلات جي تاريخ +مواصلات جي تاريخ مواصلات عام طور تي ھڪ جديد خيال تصور ڪيو ويندو آهي پر حقيقت ۾ ان جي ھڪ تاريخ آهي جنھن تحت منزلون طئي ڪندي اڄ انٽرنيٽ تائين پھتي آھي.ان جي ابتدائي شڪل ٽيليگرافي ھئي. +ٽيليگراف جي ابتدا آپٽيڪل ٽيليگراف سان ٿي جنھن ۾ دونھين جا سگنل يا جبلن جي چوٽين تي باھ ٻاري سگنل ڏيڻ سان ٿي ھئي اھو رابطي جي قسم قديم دؤر ۾ مروج ھيو. +بندرگاھن تي منارن ذريعي باھ جا سگنل، اڳتي ھلي ريلوي نظام ۾ بتي ذريعي اشارا ڏيڻ وغيره آپٽيڪل ٽيليگراف ۾ شامل آهن. +1792 ۾ فرانس جي ڪلاڊ چيپ سيمافور ڪميونيڪيشن ايجاد ڪئي جيڪا 1846 تائين استعمال ۾ رهي. +اھو بہ اشارتي مواصلات جو نظام ھيو جنھن جو استعمال نيپولين بونا پارٽ فوج ۾ ڪيو ۽ اھو يورپ کان آمريڪا تائين استعمال ۾ آيو. +آخري استعمال سويڊن جي ڪمرشل سيمافور لنڪ ذريعي 1890 ۾ ڪيو ويو. +1832 ۾ بيرن شلنگ برقي مقناطيسيت وارو ٽيليگراف ايجاد ڪيو جنھن جو سڀ کان اول ڪمرشل استعمال سر چارلس وھيٽ اسٽون ۽ سر وليم فوٿرگل ڪڪ گريٽ ويسٽرن ريلوي ۾ ڪيو. +اھو استعمال 13 ميلن جي فاصلي تي ٻن ريلوي اسٽيشنن:پيڊنگٽن اسٽيشن ۽ ويسٽ ڊريٽن، جي وچ ۾ 9 اپريل 1839 ۾ ٿيو. +ھن قسم جي ٽيليگراف جو حق محفوظ ۾ رجسٽريشن 1837 ۾ يونائيٽيڊ ڪنگڊم ۾ ٿي. +ھن برقي مقناطيسي ٽيليگراف کان پوءِ يونائيٽيڊ اسٽيٽس ۾ سموئيل مورس بہ 1837 ۾ برقي ٽيليگراف حق محفوظ ۾ رجسٽر ڪرايو جنھن مورس ڪوڊ پڻ متعارف ڪرايو جنھن سان ھن الفابيٽ جي استعمال ڪندي پنھنجي مددگار الفرڊ وائل سان رابطو ڪري ڏيکاريو، جنھن بعد ايندڙ ويھن سالن ۾ ھي نظام تيزي سان مروج ٿي ويو. +27 جولاءِ 1866 ۾ پھرين اينٽلانٽڪ سمند کي پار ڪندڙ ٽيليگراف ڪيبل جو ڪم ڪاميابي سان مڪمل ڪيو ويو جنھن سان آمريڪا ۽ يورپ وچ ۾ مواصلاتي رابطن جي شروعات ٿي. +ان کان اڳ 1857 ۽ 1858 ۾ سمنڊ ھيٺ تار وڇائي وئي پر اھو رابطو صرف چند ڏينھن رھيو ۽ پراجيڪٽ ناڪام ويو.ان بعد تار کان سواءِ ٽيليگرافي ، ٽيليگرام، ريڊيو، ٽيليويزن ۽ انٽرنيٽ جو دؤر شروع ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45755.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45755.txt new file mode 100644 index 0000000..3a50420 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd45755.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +پاڪستان ۾ غيرت جي نالي تي قتل +ڪارو ڪاري يا پاڪستان ۾ غيرت جي نالي ۾ قتل عام ، پاڪستان ۾ غيرت جي نالي ۾ ٿيل قتل عام جي لاءِ استعمال ڪيل اصطلاح آهي، ڪارو ڪاري جا واقعا سڄي دنيا ۾ سڀ کان وڌي پاڪستان ۾ ٿين ٿا؛ سڄي دنيا ۾ ڪارو ڪاري جي نالي ۾ 5 هزار قتل ٿيا، جنهن ۾ صرف پاڪستان ۾ هڪ هزار قتل ڪيا ويا. +ڪارو ڪاري مردم ڪشي آهي، جيڪو هڪ سماجي گروهه يا خاندان ٻي سماجي گروه يا خاندان خلاف ڪري ٿو، سندس خيال موجب برادري يا خاندان جي ڪنهن فرد جي هاڻ معاشري ۾ عزت باقي ناهي رهي. +جنهن لاءِ کيس قتل ڪيو وڃي ته جيئن معاشري ۽ برادري ۾ عزت ٻيهر بحال ٿي سگھي. +پاڪستان ۾ شامل علائقن ۾ هزارين سالن کان اها رسم هلندي اچي، توڙي جو ويجهي ماضي ۾ ان ڏوهه کي روڪڻ لاءِ قانون ضرور پاس ٿيا آهن، پر اڄ به اها رسم عام آهي. +انساني حقن لاءِ جاکوڙيندڙ تنظيمون، ۽ ڪارڪن مسلسل جدوجهد ۾ مصروف آهن ته اها رسم ڪنهن صورت ۾ ختم ٿي، پر سندن خيال آهي جيسيتائين عام ماڻهو ان جي مذمت نٿو ڪري ان وقت تائين ڪارو ڪاري کي روڪڻ مشڪل آهي. +پسمنظر. +غير جي نالي ۾ قتل، خون ڪرڻ جي زمري ۾ اچي ٿو، جنهن ۾ ڪنهن انسان کي سندس نامناسب رويي، جنسي خيال پيش ڪرڻ، خاندان جي مرضي مطابق شادي نه ڪرڻ، طلاق وٺڻ، جنسي ڏاڍي جهڙن مسئلن کي سامهون رکي ڪنهن عورت يا اڪثر ان سان گڏ ڪنهن مرد کي قتل ڪيو ويندو آهي +مخصوص ريتن ۽ رسمن موجب، عورتون اڪثر اتنهائي پابندي واري خانداني ضابطن موجب زندگي گذارين ٿيون. +عورت پاڻ کي عزتدار ثابت ڪرڻ لاءِ ضروري آهي ته معاشري يا خاندان جي ضابطن جي پاسداري ڪري، جيئن پردو ڪرڻ وغيره. +ڪارو ڪاري جو مسئلو انتهائي پيچده آهي، جتي ڪا عورت ضابطن جي خلاف ورزي نه به ڪري ته سندس کي نشانو بڻائي سگھجي ٿو، جيئن خانداني جهڙن ۾ عورتن کي قتل ڪرڻ، ٻي شادي ڪرڻ لاءِ الزام هڻي زال کي قتل ڪرڻ وغيره جهڙا مسئلا ڪنهن عورت کي ڪاري ڪري قتل ڪرڻ لاءِ عام آهن. +پاڪستان جي انساني حقن جي تنظيمن مطابق اڪثر ڪارو ڪاري جا واقعا ان وقت پيش ايندا آهن جڏهن ڪا عورت سندس مرضي مطابق شادي ڪرڻ چاهي،. +اهڙن موقعن تي مرد نه چاهيندا آهن ته عورت جي ورثي ۾ آيل ملڪيت جو ڪو ٻيو مالڪ بڻجي +1999ع تي ايمنسٽي انٽرنيشل جي هڪ رپورٽ موجب، ادارا ڪارو ڪاري کي روڪڻ، جوابدان کي سزا ڏڻ وارن معاملن ۾ ناڪام ثابت ٿيا آهن. +عورتن جي حقن لاءِ ڪم ڪندڙن جي مطابق، عورت کي ذاتي ملڪيت سمجهڻ، معاشري ۾ عزت، سياسي ۽ معاشي حال پاڪستان ۾ هڪ ٻي سان ڳنڍيل مسئلا آهن. +ان لاءِ اڪثر ڪري، اهڙن واقعن کي نظرانداز ڪيو ويندو آهي. +اڪثر قبائلي علائقا نيم خودمختيار آهن، جتي اصل حڪمراني انتهاپسندن جي آهي، ۽ سرڪاري ادارن پاران ملوث ماڻهن کي گرفتار ڪري سزا ڏيڻ پڻ انتهائي مشڪل آهي. +اصطلاح. +ڪارو ڪنهن به مرد کي ڪوٺيو وڃي ٿو، جڏهن ڪاري مان مراد عورت هجي ٿي،عام وصف ۾ جڏهن ڪو مرد ۽ عورت شادي کان سواءِ جنسي لاڳاپا قائم ڪن ته کين ڪارو ۽ ڪاري ڪوٺيو ويندو آهي. +عام طور غيرت جي نالي ۾ قتل کي ان لاءِ ڪارو ڪاري ڪوٺيو ويندو آهي. +ڪارو ڪاري جو اصطلاح سنڌ ۾ وڌيڪ استعمال ٿيندو آهي. +جڏهن هڪ دفعي ڪنهن عورت کي ڪاري قرار ڏنو وڃي، ته خاندان کي اها اجازت ملي ويندي آهي ته ڇوڪري ۽ ان سان گڏ ڪارو قرار ڏنل مرد کي قتل ڪري عزت ٻيهر بحال ڪن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46031.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46031.txt new file mode 100644 index 0000000..694f01f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46031.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ڏکڻ سوڊان +ڏکڻ سوڊان سرڪاري نالو ريپبلڪ آف سائوٿ سوڊان اوڀر وچ آفريڪا جو خشڪيءَ سان گھيريل ملڪ آهي. +ھن ملڪ پنھنجي آزادي ريپبلڪ آف سوڊان کان 2011 ۾ حاصل ڪئي. +ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ جبا آھي.ھن ملڪ جون سرحدون اتر ۾ سوڊان، اوڀر ۾ ايٿوپيا، ڏکڻ اوڀر ۾ ڪينيا ، ڏکڻ ۾ يوگنڊا، ڏکڻ اولھ ۾ ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف ڪانگو ۽ اولھ ۾ سينٽرل آفريڪن ريپبلڪ سان ملن ٿيون. +تاريخ. +ھن ملڪ جي خطي ۽ سوڊان تي مصر جي محمد علي واري شاھي خاندان جي حڪومت ھئي جنھن بعد اينگلو ايجپشن دؤر شروع ٿيو جيڪو سوڊان جي 1956 ۾ آزادي تائين جاري رھيو. +پھرين سوڊاني گھرو ويڙھ جي نتيجي ۾ ڏکڻ سوڊان جو خودمختيار خطو قائم ٿيو جيڪو 1983 تائين جاري رھيو. +ٻي سوڊاني گھرو ويڙھ جلد ئي شروع ٿي وئي جيڪا 2005 ۾ ڪامپريھينسو پيس ايگريمنٽ(جامع امن معاهدي) سان ختم ٿي جنھن ذريعي ڏکڻ سوڊان جي خودمختيار خطي جي بحالي ٿي ۽ ڏکڻ سوڊان جي خودمختيار حڪومت قائم ٿي ۽ ڏکڻ سوڊان جي آزادي لاء ٿيل ريفرنڊم جي نتيجي ۾ 9 جولاءِ 2011 تي ڏکڻ سوڊان ھڪ آزاد ملڪ جي حيثيت اختيار ڪئي. +ان ريفرنڊم ۾ 98. +83 سيڪڙو ماڻهن آزادي جي حق ۾ ووٽ ڏنو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46036.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46036.txt new file mode 100644 index 0000000..7355449 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46036.txt @@ -0,0 +1,70 @@ +اسپارٽا جو فوجي ڪميونزم +اسپارٽا جو فوجي ڪميونزم +پراڻي زماني ۾ بلقان ٻيٽ جو سڀ کان ڏاکڻو علائقو اسپارٽا سڏبو هو. +هيءُ نج زرعي علائقو هو. +اتي ڊورين قوم جا ماڻهو آباد هئا ۽ انهن جو بنيادي ڌنڌو ٻني ٻارو ڪرڻ هو. +اسپارٽا جي اتر ۾ ايٿنـز جو علائقو هو. +اتي آيونين قوم جا ماڻهو آباد هئا. +انهيءَ نالي پٺيان اڳتي هلي هن سڄي ملڪ کي يونان ۽ اتان جي ماڻهن کي يوناني سڏيو ويو. +ايٿنـز جا ماڻهو واپاري هئا ۽ سامونڊي واپار ۾ انهن جي جتيءَ ۾ ڪو پير وجهي نه سگهندو هو. +آيونين ۽ ڊورين قومون هڪ ٻئي جون حريف قومون هيون. +ايٿنـز ۽ اسپارٽا، ٻنهي جاين تي شهري رياستون قائم هيون جيڪي مڙئي پيون هڪ ٻئي جي ڪن-مهٽ ڪنديون هيون. +اسپارٽا جي سماجي سڌارن جو ذڪر سڀ کان اول تاريخ جي ابي هيروڊوٽس (484-425 ق.م) جي تصنيف ”تاريخ“ ۾ ملي ٿو. +هو لکي ٿو: +ان کان پوءِ هو ان حيرت جهڙي تبديليءَ جو سبب بيان ڪندي لکي ٿو: +پلوٽارخ مطابق اسپارٽن قانونساز لائڪرگس کي ھن زبردست فوجي نظام جي قيام جو باني سمجھيو ويندو آھي.اسپارٽا کي سرن بدران ماڻھن جي ديوار سان تشبيهه ڏيندڙ لائيڪرگس سماج کي فوجي معاشرو بڻائڻ لاءِ مردن جي طاقت ، فوج ڀرتي لاء موزونيت ۽ رياضت ۾ برابري کي اھميت ڏيندي ٻارن جي چونڊ تمام ننڍپڻ ۾ ڪرڻ شروع ڪئي وئي. +بزرگن جي ڪائونسل گيرئوسيا ٻارن جو معائنو ڪري ڪمزور ۽ معذور ٻارن کي ڌار ڪري ٽئيگيٽس جبل تي مرڻ لاءِ ڦٽي ڪرائي ڇڏيندا ھئا اھا روايت ايٿينز ۾ بہ ھئي. +جيڪي ٻار مضبوط ۽ صحتمند ھوندا ھئا انھن کي ستن سالن جي عمر ۾ اچڻ وقت سخت فوجي تربيت لاءِ چونڏيو ويندو هو +ول ڊيورنٽ جي راءِ آهي ته اسپارٽا جا قانون ۽ دستور ڪنهن هڪ شخص ڪو نه لکيا، پر مختلف وقتن ۾ مختلف ماڻهن اهو ڪم پئي ڪيو، سڌارن جي شروعات شايد لائي ڪرگس ڪئي تنهنڪري پوءِ ڪيل سڌارا به سندس نالي منسوب ٿي ويا. +جڏهن لائي ڪرگس استاد قرر ٿيو، تڏهن اسپارٽا جي زرعي زمين ڪجهه گهراڻن جي ملڪيت هئي باقي ٻيا ماڻهو هارين يا سرڙين جيان ٻنين ۾ ڪم ڪندا هئا. +ٻنيءَ تي انهن جو ڪو حق نه هو. +لائي ڪرگس آباد زمين جا 39-هزار هڪ جيترا ٽڪرا ڪيا ۽ انهن کي کيڙيندڙن ۾ هڪ جيترو ڪري ورهايو.اسپارٽا جي سياسي تنظيم به يونان جي ٻين شهري رياستن کان مختلف هئي. +لائي ڪرگس جي دستور مطابق اتي ٻه بادشاهه هوندا هئا ۽ ٻنهي کي لڳ ڀڳ هڪ جيترا اختيار هئا. +هڪڙي مجلس شورى (صلاحڪارن جي ٽولي) هئي جنهن جا ٻنهي بادشاهن سميت ٽيهه ميمبر هوندا هئا. +مجلس شورى جي ميمبرن لاءِ 60 سالن کان وڏو هئڻ ضروري هو. +ڄڻڪ هيءَ بزرگن جي ٽولي هئي. +هن ٽوليءَ کي اسپارٽا جا شهري سڄي عمر لاءِ چونڊيندا هئا پر شهر جا سکيا ماڻهو ئي هن ٽوليءَ جا ميمبر ٿي سگهندا هئا. +ان کان سواءِ هڪ شهري اسيمبلي به هئي. +ٽيهن سالن کان وڏي عمر جو هر شهري هن جو ميمبر هوندو هو. +هڪ مهيني ۾ هڪ گڏجاڻي ضرور ٿيندي هئي. +هيءَ اسيمبلي مجلس شورى جي چونڊ ڪندي، مئجسٽريٽ (منصف، عدل ڪندڙ، جج) ۽ مُکي (Ephors) مقرر ڪندي ۽ جنگ يا صلح ڪرڻ جو فيصلو ڪندي هئي. +ظاهري طرح سمورا اختيار اسيمبليءَ جي هٿ ۾ هئا، پر حقيقت ۾ اسپارٽا جي اڇي ڪاري جا مالڪ مُکي هوندا هئا. +شروع ۾ پنجن ڳوٺن ملي اسپارٽا جو شهر ٺاهيو هو ۽ هر ڳوٺ جو هڪ مکي هوندو هو، تنهنڪري اسپارٽا ۾ پنجن مُکين جي ريت پئجي وئي. +مکين کي ڏاڍا وسيع اختيار حاصل هئا. +هو بادشاهه کي به پنهنجي عدالت ۾ سڏڻ جا حقدار هئا. +دِيواني مقدمن جي سڀ کان مٿاهين ڪرسي (عدالت) انهن جي هئي ۽ امن ۽ قانون جو تحفظ به انهن جي حوالي هو. +پر اسپارٽا جي هر ماڻهوءَ کي شهري حق حاصل نه هئا. +اهو رتبو رڳو انهن ڪجهه هزار ماڻهن کي حاصل هو جن جو تعلق ڊورين قوم سان هو. +آباديءَ جي وڏي گهڻائي، جنهن کي هيلات (Helots) سڏيندا هئا، شهريت جي سڀني حقن کان محروم هئي. +هيلات حقيقت ۾ اسپارٽا جا قديم رهاڪو هئا يا غلام. +هو اسپارٽا جي شهرين جي زمين يا گهرن ۾ ڪم ڪندا هئا. +مالڪ انهن کان هر سال 120 بشل اناج ۽ مقرر مقدار ۾ شراب ۽ ميوا وٺندا هئا. +باقي بچيل پيداوار غلام پنهنجي استعمال ۾ آڻيندا هئا. +انهن ماڻهن (غلامن) جي حياتي ڏاڍي ڏکي هئي. +هر سال غلامن جو عام قتل اسپارٽا جي عجيب ريت هئي. +اهڙي وقت غلامن جي وسندين تي باقاعدي ڪاهون ٿينديون هيون ۽ مخبرن (چغلن) جي رپورٽ مطابق خود سَر (مٿي ڦرين) ۽ باغي غلامن کي چونڊي چونڊي قتل ڪيو ويندو هو. +انهن ظلمن جي ڪري اسپارٽا ۾ غلامن جون بغاوتون پيون ٿينديون رهنديون هيون. +اسپارٽا ۾ حقيقت ۾ هٿياربند سفيد پوش شهرين جو راڄ هو، تنهنڪري لائي ڪرگس جي سڀني اقتصادي ۽ سماجي سڌارن جو اڪيلو مقصد سٺا سپاهي پيدا ڪرڻ هو. +سفيد پوش شهرين سڄي ملڪ کي فوجي ڇانوڻيءَ ۾ تبديل ڪري ڇڏيو هو ۽ هر شخص جي زندگي رياست جي فوجي ضرورتن جي پابندي ڪندي هئي. +غلام غذا جو سامان پيدا ڪندا هئا ۽ شهرين جي تعليم ۽ تربيت اهڙيءَ طرح ڪئي ويندي هئي جو انهن جا جسم ته سگهارا ۽ مضبوط هجن پر انهن جي ذهن ۾ ملڪي قانونن جي اطاعت کان سواءِ ٻيو ڪو خيال به نه اچي سگهي. +ڇوڪرن کي ستن سالن جي عمر ۾ ئي گهر وارن کان ڌار ڪيو ويندو هو ۽ انهن جي تعليم ۽ تربيت رياست جي نگهبانيءَ ۾ ٿيندي هئي. +ٽيهنِ سالن جي عمر تائين انهن کي بيرڪن ۾ رکيو ويندو هو. +اتي انهن کي ڪشتي وڙهڻ، ترڻ، ڊوڙڻ، سواري ڪرڻ، تلوار، نيزا ۽ تير هلائڻ، مطلب ته اهي سمورا هنر سيکاريا ويندا هئا جن سان بدن ۾ ڦڙتي ۽ طاقت اچي. +پارا پوَن يا باهه وَسي، انهن کي هر موسم ۾ کليل آسمان هيٺ تڏي تي سمهڻو پوندو هو، ته جيئن جسم هر قسم جي سختيون سهڻ جو عادي ٿي وڃي. +هر سال قومي ڏڻ جي موقعي تي انهن کي آريمٽس ديوتا جي عبادتگاهه ۾ ايترا دفعا ٽڪا هنيا ويندا هئا جو زمين انهن جي رت جي رنگ سان ريٽي ٿي ويندي هئي. +انهن کي پڙهڻ لکڻ به سيکاريو ويندو هو پر بس واجبي. +اسپارٽا جي حڪمرانن کي نه علم ۽ حڪمت سان واسطو هوندو هو ۽ نه ڊرامي، شاعريءَ ۽ موسيقيءَ سان. +هنن کي ته رڳو تندرست ۽ ويڙها سپاهي گهربا هئا.اسپارٽا ۾ ڇوڪرين جي جسماني صحت جو به پورو پورو خيال رکيو ويندو هو، تنهنڪري ورزش، ڪشتي وڙهڻ ۽ ڊوڙڻ انهن لاءِ به لازمي هو. +ڏڻن جي موقعي تي مقابلي جي راندين ۾ هو ڇوڪرن جون مخالف ٿي شريڪ ٿينديون هيون. +اهو ئي سبب آهي جو هو ايٿنس جي عورتن وانگر نازڪ ۽ گهريلو نه هيون. +انهن جي سماج ۾ عورتن جو مڙس کان سواءِ ٻي مرد سان جنسي تعلق قائم ڪرڻ عيب نه سمجهيو ويندو هو، پر ان شرط تي ته ان جو مقصد صحتمند اولاد پيدا ڪرڻ هجي، تنهنڪري پروفيسر بري لکي ٿو، ته اسپارٽا ۾: +اسپارٽا ۾ نئون ڄاول ٻار رياست جي ملڪيت سمجهيو ويندو هو. +ڪو ٻار جيڪڏهن بيمار، ڏٻرو يا عيبدار پيدا ٿيندو هو، ته ان کي جبل جي چوٽيءَ تان هيٺ اڇلائي ماريو ويندو هو. +سماجي روايتن ۽ رياستي ضابطن جي ڪري اسپارٽا جي شهرين جي ذهنيت ڪجهه اهڙي قسم جي ٿي وئي هئي جو رِيس ۽ ساڙ انهن ۾ هيو ئي ڪو نه. +پلوٽارڪ جي چوڻ موجب، ان ڪري لائي ڪرگس رِيس ۽ جنسي هڪ هٽيءَ تي ٽوڪ منجهان کلندو هو ۽ ماڻهن جي ذهنيت تي مرڪندو هو ته ”اهي پنهنجن ڪُتن ۽ گهوڙن جو خيال ٿا رکن ۽ انهن مان عمدو نسل حاصل ڪرڻ لاءِ ٻيا خرچ ٿا ڪن، پر پنهنجين زالن کي گهرن ۾ بند ٿا رکن ته جيئن انهن جو اولاد سندن ئي نطفي مان پيدا ٿئي، پوءِ ڀل ته اهو اولاد ڪيترو ئي احمق، ڏٻرو ۽ بيمار ڇو نه هجي. +اها هڪ تاريخي حقيقت آهي ته اسپارٽا جا مرد ۽ عورتون پنهنجي سگهه سونهن ۽ تندرستيءَ جي ڪري سڄي يونان ۾ مشهور هيون. +نظام جو خاتمو. +لڳ ڀڳ 200 سالن تائين (560-380 ق.م) اسپارٽا جي اقتدار جو جهنڊو جهوليندو رهيو. +ان وچ ۾ هن پنهنجي سڀ کان وڏي حريف ايٿنز کي هَر هَر هارايو ۽ اڻ ڳڻ لڙاين ۾ پنهنجي طاقت جو زور مڃايو، پر ڪو به سماج، جنهن جو بنيادي مقصد جنگ ۽ جدل تي هجي ۽ جيڪو ملڪ جي گهڻائيءَ کي غلام بنائي انهن جي پورهيي سان پنهنجي قوت ۽ دولت جا محل اڏائي، پائدار نه ٿيندو آهي. +پوءِ اهو به ٿيو، ته جنگي سوڀن ۾ جيڪو مالِ غنيمت هٿ آيو ان جي ڪري خود شهرين ۾ طبقاتي فرق جو واڌارو ٿيو. +زمينون، جيڪي لائي ڪرگس جي اصول موجب سڀني شهرين ۾ هڪ جيتريون ورهايل هئڻ گهربيون هيون، اسپارٽا جي سَو گهراڻن تائين پابند ٿي ويون ۽ اسپارٽا جو سماج به يونان جي ٻين رياستن وانگر ٿي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46047.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46047.txt new file mode 100644 index 0000000..50997ca --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46047.txt @@ -0,0 +1,67 @@ +مزدڪ +مزدڪ,: 𐭬𐭦𐭣𐭪,(وفات:524 يا 528) ھڪ زردشتي موبيد ( زردشتي مذھب جو عالم)، ايراني عالم، سماج سڌارڪ، ۽ پيغامبر ھيو ۽ ساساني خاندان جي شھنشاھ قباد I جي دؤر ۾ ٿي گذريو. +ھن دعویٰ ڪئي تہ آھورا مزدا جو پيغامبر آھي.ھن سماجواديت جو خيال ڏئي سماجي تبديليءَ جي لاءِ ڪم ڪيو. +طبري جي چوڻ موجب مزدڪ مادرايا شهر ۾ پيدا ٿيو. +هي شهر دجله نديءَ جي ڪناري، ان جاءِ تي هو جتي اڄ ڪلهه قوت العماره آباد آهي. +هن جي پيءُ جو نالو بامداذ هو. +سندس ڄم-تاريخ جي خبر ڪانهي ۽ نه ئي اها خبر آهي ته هن جو يا سندس پيءُ جو تعلق ايران جي ڪهڙي طبقي سان هو. +ان واقعي مان، ته مزدڪَ قباد (488-531ع) کي تخت نشينيءَ جي شروعاتي زماني ۾ ئي پنهنجو هم خيال بڻائي ورتو هو، اسان قياس ڪري سگهون ٿا ته مزدڪ شايد 460ع جي لڳ ڀڳ پيدا ٿيو هو. +ان زماني ۾ ساساني سلطنت شديد اندروني گهوٽالي ۾ ڦاٿل هئي. +بازنطيني سلطنت ۽ هسپتالين سان جنگ جي ڪري ملڪ جي مالي حالت ڏاڍي خراب هئي ۽ ايران کي هر سال هڪ وڏي رقم هسپتالين کي ڏنَ طور ڏيڻي پوندي هئي. +ملڪ جي انتظام تي درٻاري اميرن ۽ زرتشتي ڪليسا جي ٻاون جو غلبو هو. +ويتر وري قباد جي پيءُ پيروز جي دؤر (459-488ع) ۾ لاڳيتو ڏڪر ۽ سوڪ جي ڪري رعيت ڏاڍي بدحال ۽ بيچين هئي، پر ان درد جو علاج حاڪمن وٽ نه هو. +مزدڪ جو ذڪر فارسي شاعري ۾ سڀ کان اڳ شايد فردوسيءَ (1010ع) ڪيو ۽ اردو ادب ۾ علامه اقبال. +فردوسي ايران جي هن انقلابي شخصيت جي عروج ۽ زوال جي ڳالهه افسانوي انداز ۾ ڪئي، پر اقبال پنهنجي هڪ نظم (1936ع) ۾ مزدڪ کي سوشلزم جي علامت طور استعمال ڪيو آهي. +ساساني حاڪمن جون حالتون لکندي، فردوسي شاهنامي ۾ لکي ٿو ته قباد (488ع-531ع) جي دؤر ۾، جن ڏينهن ۾ سوڪ ۽ ڏڪر جي ڪري رعيت سخت پريشان هئي، ته مزدڪ نالي هڪ شخص ظاهر ٿيو. +هُو علم ۽ دانش جو پتلو هو، تنهنڪري پنهنجي عقلمنديءَ، فضيلت ۽ چڱي ڳالهائڻ جي ڪري قباد جو خاص عزيز (مقرب) خاص بڻجي ويو ۽ شهنشاهه کيس پنهنجي خزاني ۽ فوج جو نگران مقرر ڪيو مزدڪ جي تعليم عوام ۾ ڏاڍي مقبول ٿي، ايتري قدر جو پاڻ قباد سندس پوئلڳ ٿي ويو، ڇو ته بادشاهه کي يقين ٿي ويو ته مزدڪ جي تعليم ماڻهن لاءِ خوشيءَ جو ڪارڻ آهي. +هن مزدڪ کي پنهنجي تخت جي ساڄي پاسي ويهاريو ۽ مزدڪ جو مذهب سڄيءَ دنيا ۾ پکڙجي ويو. +دولتمندن خوف ۾ اچي پنهنجي ملڪيت محتاجن جي حوالي ڪئي. +پر قباد جي ولي عهد خسرو اَنُو نوشيروان (ڪَـسرى) مزدڪي دين کان ناڪار ڪئي ۽ پارسي ڪلسيا جي ٻاون (مَوبدن) کي پنهنجو هم خيال بڻائي ورتو جيڪي پڻ مزدڪ جا جاني دشمن هئا ۽ بادشاهه کي چيو ته مزدڪ جيڪڏهن ٻاون جي ٻائي (مَوبدانِ مَوبد) کان مناظري ۾ کٽي وڃي، ته هو ان جو پوئلڳ ٿي ويندو. +بادشاهه نوشيروان جي صلاح قبول ڪئي. +نوشيروان، رازمهر، خراد، فرائين، بندوي ۽ بهزاد جي آتش ڪدن (باهه جي عبادت گهرن) جي وڏي ٻائي کي صورتحال کان واقف ڪيو ۽ مناظري ۾ شريڪ ٿيڻ جي دعوت ڏني. +مطلب ته شاهي درٻار ۾ مناظري جي ڪچهري لڳي. +هڪ طرف زرتشتي عالمن جو ٽولو هو ۽ ٻئي طرف مزدڪ. +وڏي ٻائي مزدڪ کي مخاطب ٿيندي چيو ته اي داناءَ! +تو دنيا ۾ هڪ نئون مذهب رائج ڪيو آهي، جنهن وسيلي عورت ۽ ملڪيت سڀني ۾ گڏيل ڪري ڇڏي آهي. +ٻڌاءِ ته پُٽ پنهنجي پيءُ کي ڪيئن سڃاڻيندو ۽ پيءُ پنهنجي پٽ کي ڪيئن سڃاڻيندو؟ +جيڪڏهن دنيا ۾ سڀ ماڻهو برابر ٿي ويا ۽ حاڪم ۽ رعيت جو فرق نه رهيو، ته ڪير ماڻهو محڪوم ٿيڻ پسند ڪندو ۽ حاڪم ڪير مقرر ڪندو؟ +اسان جو، توهان جو نوڪر ڪير ٿيندو ۽ بد ڪردارن کي دولت کان محروم ڪيئن ڪري سگهبو؟ +جڏهن ڪو مرندو، ته ان جي ملڪيت ورثي ۾ ڪنهن کي ملندي، جڏهن ته بادشاهه ۽ مزدور هم رتبي هوندا؟ +ان مذهب سان دنيا برباد ٿي ويندي. +سڀ آقا بڻجي ويندا ۽ ڪو به غلام نه رهندو. +جڏهن خزانو سڀني جي گڏيل ملڪيت هوندو، ته خزانچي ڪير ٿيندو؟ +وڏي ٻائي جي هيءَ تقرير قباد کي ڏاڍي وڻي، تڏهن سڄي مجلس هڪ آواز ٿي چيو ته مزدڪ کي شاهي درٻار مان ڪڍيو وڃي، ڇو ته هو الاهي دين کي برباد ڪري رهيو آهي، تنهنڪري قباد مزدڪ کي نوشيروان جي حوالي ڪيو ۽ نوشيروان مزدڪ ۽ سندس ساٿين کي زمين ۾ زنده دفن ڪري ڇڏيو. +مزدڪ جي تعليم. +مزدڪ اهو بدنصيب انقلابي آهي جنهن جون حالتون ۽ جنهن جو ذڪر ان جي مخالفن وسيلي ئي اسان تائين پهتو آهي. +جنهن مؤرخ به، پوءِ اهو زرتشتي هجي يا يهودي، عيسائي هجي يا مسلمان، مزدڪ جو ذڪر ڪيو آهي، مٿس ملامت جا تير وسايا آهن ۽ ان جي تعليمن کي بگاڙي پيش ڪيو آهي. +اهو سلسلو ارڙهين صديءَ تائين هلندو رهيو. +پر اڻوهين صديءَ ۾، جڏهن مغرب جي دانائن قديم ايران جي غير جانبدار تاريخ مرتب ڪرڻ شروع ڪئي، ته هنن تعصب جي ان ڍير ڪچري کي به صاف ڪيو جنهن ۾ مزدڪ جون صحيح حالتون دفن هيون. +مزدڪ جو عقيدو هو ته ڪائنات ٽن عنصرن ـــــــ باهه، پاڻيءَ ۽ مٽيءَ ــــــ جي ٺهيل آهي. +انهن ٽنهي شين جي ملڻ سان خير ۽ شر جا مدبر پيدا ٿيندا آهن. +(الملل والخل- از شهرستاني ص 197). +خير ۽ شر جي جنگ ۾ خير غالب ٿي ويو آهي پر اهو غلبو اڃا مڪمل نه ٿيو آهي، اڃا سوڌو جاري آهي ۽ دنيا جي ارتقا جو مقصد نور کي ظلمت کان مڪمل آزادي ڏيارڻ آهي. +خير جي مدبر مان مراد نور جو خدا آهي جيڪو عالمِ بالا (مٿين عالم، عرش) ۾ تخت تي ويٺو آهي، جيئن عالم سِفلي ۾ ايران جو بادشاهه. +ان جي حضور ۾ چار قوتون حاضر رهنديون آهن ــــــ تميز، حافظو، عقل ۽ سرور. +جيئن خسرو ايراني بادشاهيءَ جو دارومدار چئن شخصن تي آهي ـــــــ مَوبدانِ مَوبد، هيربذان هيربذ، سپاهه بد ۽ رامشگر (موسيقار). +اهي چار قوتون ڪائنات جو نظم ۽ نسق ستن وزيرن وسيلي هلائن پيون. +خداوندي درٻار جو اهو نقشو هوبهو ساساني درٻار جو چرٻو آهي ۽ اهو ڪو عجيب تصور ناهي، ڇو ته ملوڪيت جي پراڻي دؤر ۾ انسان، جيڪو قدرت جي قانونن کان اڻواقف هو، ڪائنات جي انتظام کي هڪ وسيع شاهي نظام جي انداز ۾ ئي سوچيندو هو. +سندس خيال هو ته جيئن ڌرتيءَ تي بادشاهه جي حڪومت آهي ۽ هو پنهنجن وزيرن ۽ درٻارين وسيلي حڪومت ڪري ٿو، اهڙيءَ طرح خدا به پنهنجن وزيرن ۽ درٻارين وسيلي ڪائنات تي حڪومت ڪندو آهي ۽ جيئن بادشاهه کي پنهنجن دشمنن خلاف وڙهڻو پوندو آهي، ساڳيءَ طرح خدا کي به شيطاني قوتن خلاف جنگ ڪرڻي پوندي آهي. +مزدڪ جنگ ۽ خونريزيءَ جي خلاف هو ۽ ماني وانگر پنهنجن مريدن کي گوشت کائڻ ۽ جانورن جي جان وٺڻ کان منع ڪندو هو. +سندس خيال هو ته لڙائيءَ ۽ جهيڙن جو بنيادي سبب عورت ۽ دولت هوندي آهي، تنهنڪري هن ”زنان را حلال گردانيد و اموال مباح داشت و تمام مردم را در اموال و نسوان شريڪ گردانيد چنانڪه در آب و آتش و علف (چراگاهه) شريڪ مي باشند“ (شهرستاني) +مزدڪ چوي ٿو ته ”خدا سڄيءَ ڌرتيءَ تي زندگيءَ جا وسيلا پيدا ڪيا ته جيئن سڀ ماڻهو هڪ جيترو، گهرج آهر، کائن ۽ ڪنهن به ٻئي جي ڀيٽ ۾ ڪنهن کي وڌيڪ حصو نه ملي، پر جبر ۽ قوت جي زور تي ماڻهن ۾ نابرابري پيدا ڪئي وئي ۽ ماڻهوءَ اها ڪوشش ڪئي ته ٻئي جو حصو ڇني پنهنجيون خواهشون پوريون ڪري، پر حقيقت ۾ ڪنهن به ماڻهوءَ کي ٻئي جي ڀيٽ ۾ مال ملڪيت ۽ عورتن جو وڌيڪ حصو کائڻ جو حق ڪونهي. +ان ڪري اهو ضروري آهي ته اميرن کان دولت ڦري مفلسن کي ڏني وڃي ۽ ان مساوات کي ٻيهر قائم ڪيو وڃي جيڪا شروع کان انسانذات ۾ هئي. +“ (ابنِ بطريق، طبري، ثعلبي، فردوسيءَ جي حوالي سان ڪرسٽن سين چيو). +ابنِ نديم ”الفهرست“ ۾ لکيو آهي ته ”مزدڪين جو ڪردار ڏاڍو پاڪائيءَ ڀريو ۽ نيڪ هوندو هو. +انهيءَ مذهب ۾ ڪنهن کي ايذاءُ ڏيڻ يا آزار پهچائڻ سخت منع هو. +زهد ۽ پارسائي هن جو شعار هو ۽ مهمان نوازيءَ ۾ ڪو به ماڻهو ساڻس ڪلهو هڻي نه سگهندو هو. +مزدڪ هڪ اهڙي سماجي انقلاب جي دعوت ڏئي رهيو هو جنهن وسيلي ساساني سماج جا صديون پراڻا طبقاتي رشتا تباهه ۽ برباد ٿيڻ جو امڪان هو. +نه اميرن ۽ نه ئي زرتشتي ڪلسيا جون زمينون باقي بچن ها، نه انهن جي حرم سرائن ۽ غلام گردشن جي رونق سلامت رهي ها، نه ڪوئي آقا رهي ها ۽ نه ڪو غلام. +مزدڪ جي تحريڪ هوري هوري عوام ۾ ايتري قبول پئجي وئي جو ”گهڻائيءَ ان کي قبول ڪري ورتو. +“ (ايران. +از پروفيسر گرشمان). +پوءِ اهو وقت به آيو جو پاڻ شهنشاهه مزدڪ کي پنهنجو پيشوا مڃي ورتو ۽ ڪجهه اهڙا قانون نافذ ڪيا جن جي ڪري رعيت جو ڪجهه بار هلڪو ٿيو ۽ عورتن کي شاديءَ جي حد تائين آزادي ملي. +سوال اهو آهي ته قباد پنهنجو اباڻو مذهب زرتشت ڇڏي مزدڪيت کي ڇو قبول ڪيو؟ +زرتشتي مَوبدن جي ويجهو قباد به مزدڪ جيان مجسم شيطان هو ۽ عياشي ۽ فتني فساد جو شوقين، پر غير جانبدار مَورخن جي راءِ موجب قباد نهايت دلير، سمجهدار، ڏاهو ۽ دورانديش ماڻهو هو. +هن درٻاري اميرن ۽ ڪلسيا جي ٻاون جي چنبي مان آزاد ٿيڻ پئي چاهيو، ڇو ته انهن ٻنهي طبقن جي طاقت ايتري وڌي وئي هئي جو بادشاهه انهن جي هٿن جو رانديڪو ٿي پيو هو. +اهي جنهن کي چاهيندا هئا، تخت تي ويهاريندا هئا ۽ جنهن کي چاهيندا هئا، تخت تان لاهي ڇڏيندا هئا. +بس، قباد لاءِ مزدڪي تحريڪ اهڙي ٻه منهي تلوار هئي جنهن سان هو ٻنهي قوتن کي ڌڪ هڻي پئي سگهيو، ڇو ته عوام مزدڪ جي تحريڪ جي حق ۾ هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46049.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46049.txt new file mode 100644 index 0000000..465cb25 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46049.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +حڪيم ماني +ماني يا حڪيم مانيماني جو پيءُ فاتڪ همدان جو رهاڪو هو پر وطن ڇڏي بابل ويجهو هڪ ڳوٺ ۾ آباد ٿي ويو. +ماني هڪ ڳوٺ ۾ 215ع ۾ انهيءَ جاءِ تي، جيڪا ساساني حڪومت جي گادي واري شهر طيسفون کان 60 ميل پري هئي، پيدا ٿيو. +وڏو ٿي هن زرتشت، عيسائيت، عرفانيت ۽ ٻين مذهبن جو مطالعو ڪيو ۽ حق جي ڳولا ۾ مختلف ملڪن جو سير ڪيو. +هو هندستان ۾ به آيو ۽ هندو مَت ۽ ٻڌ مَت جي پيشوائن (مذهبي اڳواڻن) سان مليو. +آخرڪار هن پنهنجي مذهب جي تبليغ شروع ڪئي ۽ فاقليط هئڻ جي دعوى ڪئي، جنهن جي خبر حضرت عيسى ڏني هئي. +هڪ حمديه تراني ۾، جيڪو پهلوي ٻوليءَ ۾ آهي، ماني چوي ٿو: ”مان بابل کان آيو آهيان ته جيئن حق جو آواز سڄيءَ دنيا کي ٻڌايان. +ماني جو مذهب عيسائيت، زرتشتيت ۽ ٻڌ مت جو معجون مرڪب هو. +ان جو بنياد نُور ۽ ظلمت جي جنگ (زرتشت)، تثليث (عيسائيت) ۽ تناسخ (ٻڌ مت) جي ميلاپ تي هو. +ماني جي مذهبي سماج جي زندگيءَ ۾ ٻن طبقن کي وڏي اهميت هئي. +اول وزيدگان (برگزيده، بزرگ ماڻهو) ۽ ٻيو نيوشگان (ٻڌڻ وارا، سامعين، عام پوئلڳ). +وزيدگان حقيقت ۾ ٻڌ مت جي ڀڪشن جيان هئا. +گوشت يا سبزي کائڻ ۽ شراب پيئڻ مٿن حرام هو، هُو نه ڪو ڌنڌو اختيار ڪري سگهيا ٿي ۽ نه شادي. +کين تاڪيد ڪيل هو ته هڪ ڏينهن جي خوراڪ ۽ هڪ سال جي پوشاڪ کان وڌيڪ پاڻ وٽ نه رکن ۽ پنهنجو سمورو وقت واعظ ۽ نصيحت ۾ گذارن. +نيوشگان تي اهڙي پابندي ڪا نه هئي. +ماني جي تعليم بابل ۽ ايران ۾ ڏاڍي قبول ٿي، تنهنڪري شاپور جا ٻه ڀائر مهرشاهه (بابل جي والي) ۽ پيروز (خراسان جو والي) ماني جا عقيدتمند ٿي پيا ۽ پوءِ شهنشاهه به سندس نئين دين کي قبول ڪري ورتو. +شاپور جي وفات کان پوءِ ان جو پٽ ۽ جانشين هرمزت (اول) به ماني جي پيروي ڪندو رهيو، پر هڪ سال کان پوءِ سندس ڀاءُ بهرام اول جڏهن تخت تي ويٺو ته مَوبدن جي وري قسمت ورِي پئي. +بهرام ڏاڍو عياش ۽ نا اهل حاڪم هو، تنهنڪري هن زرتشتي ڪليسا جي خوشامد ۾ پناهه ورتي. +يعقوبي روايت ڪري ٿو ته هن ماني کي جهلائي سڏايو ۽ حڪم ڏنو ته هو مَوبدانِ مَوبد سان بحث ڪري. +جيئن ته نتيجي جو فيصلو وڏي ٻائي جي راءِ تي هو، تنهنڪري ظاهر آهي ته ماني کي شڪست ٿي ۽ الحاد جي ڏوهه ۾ هن جي کل ڇڪي لاٿي وئي ۽ سِسي وڍي گنديشاپور شهر جي ڦاٽڪ تي ٽنگي وئي. +اهو واقعو 276ع جو آهي. +ماني جي قتل کان پوءِ سندس پوئلڳن کي ڳولي ڳولي ماريو ويو ۽ سخت سزائون ڏنيون ويون، پوءِ به سندن مذهب مٽجي نه سگهيو ۽ ڳجهي نموني جيئرو رهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46051.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46051.txt new file mode 100644 index 0000000..11282e4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46051.txt @@ -0,0 +1,178 @@ +يوٽوپيا (ڪتاب) يوٽوپيا (ڪتاب) مشھور ڪتاب جيڪو ٿامس مور لکيو ھو.سر ٿامس مور پنهنجي ڪتاب ـــــ يُوٽوپيا ـــــ جو گهڻو حصو 1516ع ۾ اينٽ ورپ (بيلجيم) ۾ لکيو هو. +اينٽ ورپ انهن ڏينهن ۾ يورپ جو سڀ کان وڌيڪ اهم واپاري بندرگاهه هو ۽ سر ٿامس مور اتي برطانوي واپارين جي ڪنهن ڪم سان ويو هو. +يوٽوپيا سفرنامي واري نموني تي لکيل آهي. +گهڻو ممڪن آهي ته سر ٿامس مور جي ملاقات اينٽ ورپ ۾ ڪنهن سامونڊي سوداگر سان ٿي هجي ۽ ان جي آتم ڪٿا ٻڌي سر ٿامس مور يوٽوپيا لکڻ جو منصوبو سٽيو هجي.سر ٿامس مور يوٽوپيا لاطيني ٻولي ۾ لکيو هو، جيڪا سورهين صديءَ ۾ يورپ جي تهذيبي ٻولي هئي. +اهو ڪتاب پهريون ڀيرو بيلجيم ۾ 1516ع ۾ شايع ٿيو ۽ ايترو ته پسند ڪيو ويو جو جلد ئي ان جا ترجما ٻين ٻولين ۾ ٿي ويا، پر يوٽوپيا جو پهريون انگريزي ترجمو مور جي وفات کان 16 سال پوءِ لنڊن مان ڇپيو. +دير جو سبب اهو هو ته ان وچ ۾ مور جي سِسي ڪپجي چڪي هئي ۽ ڪنهن کي به همٿ نه هئي ته هنري اٺين جي زندگيءَ ۾ مور جو ڪتاب برطانيا ۾ ڇپي ها.يوٽوپيا اسپين جي هڪ فرضي سياح جو فرضي سفرنامو آهي. +ان سياح جو نالو رافيل هيٿ ڪوڊي هو. +سر ٿامس مور جي چواڻي رافيل يوناني ۽ لاطيني ٻولين کان چڱيءَ طرح واقف هو ۽ وِس پوچي سان گڏ ٽي ڀيرا آمريڪا جو سفر ڪري چڪو هو، پر آخري ڀيري هو وِس پوچي سان گڏ نه موٽيو، پر اهڙن اڻ ڄاتل علائقن جي سير تي نڪري ويو جيڪي نقشن ۾ به ڪو نه هئا. +يوٽوپيا ۾ ذڪر ڪيل ملڪ به انهن ئي علائقن مان هڪ هو. +رافيل پنجن ڇهن سالن تائين انهن پرانهن ڏيهن جو سير ڪندو رهيو. +پوءِ هو ڪالي ڪٽ پهتو، جتي انهن ڏينهن ۾ اسپيني جهاز واپاري سامان کڻي ايندا رهندا هئا. +ڪجهه ڏينهن ڪالي ڪٽ ۾ رهي هو وطن واپس موٽي ويو. +رافيل جي ملاقات سر ٿامس مور سان اينٽ وَرپ ۾ ٿئي ٿي. +رافيل گفتگو ڪندي هڪ اهڙي ٻيٽ جون حالتون بيان ڪري ٿو جتي ماڻهو ڪميونسٽ اصولن مطابق زندگي گذاريندا آهن. +ان جزيري جو نالو يوٽوپيا (خيالي) آهي. +سر ٿامس مور رافيل جي سرگذشت ڏاڍي شوق سان ٻڌندو آهي ۽ لکي ڇڏيندو آهي. +رافيل جي داستان کي ٻن حصن ۾ ورهائي سگهجي ٿو. +پهرئين حصي ۾ سر ٿامس مور رافيل جي حوالي سان برطانيا جي سماجي براين جو جائزو ورتو آهي ۽ ٻئي حصي ۾ يوٽوپيا جي ڌرتيءَ جي جنت جا تفصيل لکيا آهن. +ان ٻيٽ جو مقصد هي هو ته پڙهڻ وارن تي ذاتي ملڪيت جون خرابيون ۽ ڪميونزم جون خوبيون واضح ٿي وڃن. +رافيل پنهنجي سير سفر دوران ڪجهه عرصو برطانيا ۾ به رهي چڪو هو ۽ اتان جي ظالم قانونن کان ذاتي طور واقف هو، تنهنڪري ڳالهين ڳالهين ۾ جڏهن برطانيا جو ذڪر اچي ٿو، ته رافيل برطانيا جي قانوني برائين ۽ برطانوي سماج جي خرابين تي آڱر کڻي ٿو. +مثال طور، ان زماني ۾ چوريءَ جي سزا موت هئي، تڏهن به چوريون وڌنديون ٿي رهيون. +هڪ هڪ ڦاهي گهاٽ تي ويهه ويهه چور روزانو ڦاهي چڙهندا هئا، پر چورن جي ڳاڻاٽي ۾ ڪا به کوٽ نه پئي ٿي. +رافيل چوي ٿو ته ”ڦاهي ڏيڻ وسيلي ته چورن جو تعداد گهٽجي نه ٿو سگهي پر جيڪڏهن حاجتمندن جي گذر جو بندوبست ڪيو وڃي ۽ انهن کي روزگار ملي پوي ته چوريون پنهنجو پاڻ گهٽجي وينديون. +اهو ڪٿان جو انصاف آهي ته توهان ڪنهن بدنصيب کي اول ته چوري ڪرڻ تي مجبور ڪيو ۽ پوءِ ان کي ٽياس تي ٽنگيو. +رافيل جي نظر ۾ چوري چڪاريءَ جو ٻيو سبب برطانيا جي نڪمن، بيڪار نوابن ۽ رئيسن جون عياشيون هيون. +”اهي پاڻ ڪو به ڪم ڪو نه ٿا ڪن، ويندي پاڻي به ٻين جي هٿان ٿا پيئن. +نتيجو اهو ٿو نڪري ته انهن جي اوطاقن ۾ مفت خور مصاحبن، جِي حضورين، خوشامدڙين ۽ نوڪرن جي رش رهي ٿي، پر جڏهن اهي ماڻهو پنهنجي آقا جي ڪم جا نه ٿا رهن يا آقا مري پوي ٿو، ته آقا جو اولاد انهن کي گهرن مان ڪڍي ڇڏي ٿو ۽ جيئن ته انهن کي ڪو به هنر نه ٿو اچي تنهنڪري هو چوري ڪندا رهن ٿا. +رافيل وٽ چوري جو اصل سبب اهو آهي ته نواب ۽ جاگيردار هاڻي اُن جو ڪاروبار ڪرڻ لڳا آهن. +هنن هارين کي ٻنين مان بي دخل ڪري ڇڏيو آهي، انهن جي چراگاهن کي لوڙهن ۾ بند ڪري ڇڏيو آهي ۽ انهن جون رڍون پاليون وڃن ٿيون. +زمين تان بيدخل ٿيڻ کان پوءِ هارين جي لاءِ ڳوٺ ۾ گذر جو ڪو به وسيلو نه ٿو رهي، ان ڪري هو روزگار جي ڳولا ۾ شهرن ڏانهن رخ رکن ٿا. +جن کي روزگار نه ٿو ملي، اهي چوري ڪرڻ تي مجبور هوندا آهن ۽ ڦاهيءَ تي لٽڪايا وڃن ٿا ۽ جيڪي پنندڙ فقير بڻجن ٿا انهن کي بدمعاش چئي قيدخاني ۾ وڌو وڃي ٿو. +بس اُن جي ڪاروبار ڪري هڪ طبقو امير مان وڌيڪ امير ۽ ٻيو غريب کان وڌيڪ غريب ٿيندو وڃي ٿو. +ان دولتمنديءَ سماجي براين جي لاءِ نوان نوان گهاٽ کولي ڇڏيا آهن. +مثال طور، چانهه (قحبه) گهرن، شراب خانن ۽ جوئا جي اڏن جو تعداد وڌندو وڃي ٿو ۽ ٻين اخلاقي براين کي واڌ ملي ٿا. +سر ٿامس مور رافيل کي چوي ٿو ته جيڪڏهن تون ڪنهن بادشاهه جو صلاحڪار بڻجي وڃين ته ڏاڍو فائديمند ثابت ٿيندين. +رافيل جواب ڏئي ٿو ته افلاطون کي به اها ئي غلط فهمي هئي ته بادشاهه جيڪڏهن فلسفي ٿي پوي يا فلسفي بادشاهه ٿي پوي ته ملڪ ۾ ماکيءَ ۽ کير جون نهرون وهڻ لڳنديون، تنهنڪري هن سسلي جي بادشاهه کي فلسفي بڻائڻ جي ڪوشش ڪئي، پر ناڪام ٿيو. +ان ڪري بادشاهن کي سٺن ۽ سچن صلاحڪارن جي نه، پر خوشامندي ۽ جِي حضورين جي گهرج هوندي آهي. +رافيل تنقيد جو سلسلو جاري رکندي چوي ٿو ته: +”جتي ملڪيت ذاتي هجي، جتي انسانيت جو معيار پيسو هجي، اتي اها ڳالهه لڳ ڀڳ ناممڪن آهي ته عوام تي انصاف سان حڪومت ڪري سگهجي ۽ رعيت خوشحال ۽ آسودي ٿئي. +جتي آڱرين تي ڳڻڻ جيترا دولتمند سڀ ڪجهه پاڻ ۾ ورهائي کڻن اتي گهڻائي ڪيئن ٿي سگهي ٿي، سڀني جون ضرورتون ڪيئن پوريون ٿي سگهنديون. +حقيقت اها آهي ته شين جي برابر ۽ انصاف ڀري ورهاست ان وقت تائين ممڪن نه آهي جيستائين ذاتي ملڪيت جو حق پاڙَون پٽيو نه وڃي. +جيستائين ذاتي ملڪيت جو رواج رهندو آباديءَ جي وڏي گهڻائي، جيڪا انسانيت جو اعلى جزو آهي، هيڻائيءَ ۽ بک جو بار کڻڻ تي مجبور هوندي. +اهو نُڪتو، ته طبقاتي سماج ۾ جتي دولت وڌائڻ جا سمورا وسيلا ـــــ زمين، فيڪٽريون ڪارخانا، بئنڪون، کاڻيون وغيره ـــــــ هڪ طبقي جي ذاتي ملڪيت هونديون آهن، اتي سماجي برابري ممڪن ناهي. +سر ٿامس مور اڄ کان ساڍا چار سَو سال اڳ سمجهي ويو هو، پر اسان جا اسلام پسند مفڪر ويهين صديءَ ۾ به هڪ طرف ذاتي ملڪيت کي مقدس سمجهن ٿا ته ٻئي طرف ماڻهن کي برابريءَ جو سبق به سيکارن ٿا. +سر ٿامس مور گڏيل ملڪيت جي خلاف اهو دليل پيش ڪري ٿو ته هر ماڻهو ذاتي فائدي لاءِ ڪم ڪري ٿو ۽ جڏهن ذاتي فائدي جو امڪان نه هوندو، ته پوءِ ماڻهو ڪم ڇو ڪندو ۽ جڏهن ماڻهو ڪم ڪرڻ ڇڏي ڏيندا، ته پوءِ شين جي گهڻائي ڪيئن ٿيندي؟ +رافيل ان اعتراض جو جواب دليل سان ڪو نه ٿو ڏئي، پر چوي ٿو ته جيڪڏهن توهان مون جيان پنج سال يوٽوپيا ۾ گذاريا هجن ها، ته توهان اهو اعتراض ڪڏهن به نه ڪيو ها. +ان تي سر ٿامس مور رافيل کي چوي ٿو، ته مهرباني ڪري اسان کي يوٽوپيا جون حالتون ٻڌاءِ. +رافيل جي روايت موجب يوٽوپيا جو ٻيٽ ڏکڻ آمريڪا جي ويجهو آهي. +ٻيٽ جي ڊيگهه لڳ ڀڳ 500 ميل ۽ ويڪر 200 ميل آهي. +ان ٻيٽ ۾ اڳي وحشي ماڻهو آباد هئا. +تڏهن بادشاهه يُوٽوپس ان کي فتح ڪيو ۽ اتي ڪميونزم جو بنياد وڌو. +بادشاهه جي نالي پٺيان اهو ٻيٽ يوٽوپيا سڏجي ٿو. +يوٽوپيا کي نظم ۽ ضبط جي سهولت خاطر 54 ضلعن ۾ ورهايو ويو آهي. +اهڙيءَ طرح ڄڻڪ اتي 54 شهر آهن. +انهن جي وچ ۾ 24 ميلن جو مفاصلو آهي. +رياست جي گاديءَ جو هنڌ اَمارُوت آهي. +يوٽوپيا جي رياست هڪ جمهوري وفاق آهي، جنهن ۾ ملڪ جي سڀني ضلعن کي هڪ جيترا حق ۽ اختيار حاصل آهن. +وفاق جو انتظام 162 رڪنن جي هڪ مجلس هلائيندي آهي، جنهن ۾ هر ضلعي مان ٽي نمائندا چونڊيا ويندا آهن. +زندگيءَ جي ضرورتن جي پيداوار ۽ ورهاست جا فرض انهيءَ مجلس جي حوالي آهن. +هر ضلعي ۾ ڇهه هزار گهراڻا ۽ ايتريون ئي ٻنيون آهن. +هر ٽيهن گهراڻن جو هڪ مُکي هوندو آهي، جنهن کي واسطيدار گهراڻن جا ماڻهو هر سال چونڊيندا آهن. +هر ڏهن مُکين تي هڪ مها مُکي هوندو آهي. +اهڙيءَ طرح هر ضلعي ۾ 200 مکي هوندا آهن جيڪي ڳجهي راءِ جي اصول تي پنهنجو حاڪم چونڊيندا آهن. +ضلعي جي انتظامي مجلس مها مکين ۽ حاڪمن تي ٻڌل هوندي آهي. +اها مجلس هفتي ۾ ٻه ڀيرا ضرور ملندي آهي. +ان جي هر گڏجاڻيءَ ۾ ٻِن مکين کي به صلاح مشوري لاءِ ضرور سڏايو ويندو آهي. +ان گڏيل ملڪ جو بنيادي ڌنڌو زراعت آهي، تنهنڪري هر مرد ۽ عورت جي لاءِ زراعت جي فن کان واقف هئڻ لازمي آهي، پوءِ ڀل ته اهي شهر ۾ رهندا هجن يا ڳوٺ ۾، تنهنڪري شهرين جي هڪ مقرر تعداد کي هر سال ڳوٺن ۾ وڃي رهڻو پوندو آهي ۽ انهن جي جاءِ تان ڳوٺاڻا شهرن ۾ ايندا آهن. +اهڙيءَ طرح شهر ۽ ڳوٺ جو رشتو ٽٽي نه سگهندو آهي ۽ نه ئي شهرين ۽ ڳوٺاڻن جي وچ ۾ فرق جي سماجي وٿي پيدا ٿيندي آهي. +فصل لڻڻ وقت شهرين جو هڪ مقرر تعداد ڳوٺن ۾ وڃي هارين جو هٿ ونڊائيندو آهي. +اهڙيءَ طرح هفتن جو ڪم ڏينهن ۾ پورو ٿي ويندو آهي. +هر ماڻهو لاءِ زراعت سان گڏ ٻيو هنر به سکڻو پوندو آهي، ان ڪري ماڻهو عام طرح پنهنجو اباڻو ڌنڌو اختيار ڪندا آهن، پر حقيقت اها آهي ته هر ماڻهوءَ لاءِ اباڻو ڌنڌو اختيار ڪرڻ ضروري هوندو آهي. +تندرست مرد۽ عورتون ڇهه ڪلاڪ ڪم ڪندا آهن - نه گهٽ نه وڌ، پر پوڙها، ٻار، بيمار ۽ علمي تحقيق ڪرڻ وارا ان فرض کان ڇٽل آهن. +انهن ڏينهن ۾ برطانيا ۾ مزورن کي ٻارهن چوڏهن ڪلاڪ روزانو ڪم ڪرڻو پوندو هو، پوءِ به ملڪ ۾ شين جي گهڻائي ڪا نه هئي، ان ڪري سر ٿامس مور کي رافيل جو اهو بيان شڪ ڀريو نظر اچي ٿو ته يوٽوپيا ۾ ماڻهو رڳو ڇهه ڪلاڪ ڪم ڪندا آهن. +ٿامس مور جي جواب ۾ رافيل چوي ٿو ته يوٽوپيا ۾ هر ماڻهو ڪم ڪندو آهي، جڏهن ته برطانيا ۾ نڪمن ۽ مفت خورن جو وڏو تعداد ٻين جي پورهيي تي گذارو ڪري ٿو. +”پادرين ۽ ڪليسا سان لاڳاپيل ڪيترا ماڻهو آهن جيڪي مورڳو ڪم ئي ڪو نه ٿا ڪن. +انهن ۾ دولتمندن، خاص طرح نوابن ۽ رئيسن کي شامل ڪيو ۽ انهن جي نوڪرن چاڪرن کي ۽ وري ڏنڊن مسٽنڊن فقيرن کي، ته پوءِ توهان کي اندازو ٿي ويندو ته اسان جي سماج ۾ مفيد ۽ تخليقي ڪم ڪندڙن جو تعداد ڪيترو ٿورو آهي. +يوٽوپيا ۾ علم ۽ فن جي تحقيق ڪرڻ وارن کي رياست کان وظيفو ملندو آهي. +گندا ۽ سخت مشقت جا ڪم قيدين کان ورتا ويندا آهن. +هي اهي ڏوهاري هوندا آهن، جيڪي ڪنهن به ٻئي ملڪ ۾ هجن ته ٽياس تي ٽنگجي وڃن. +ٻين ملڪن کان ڀڄي ايندڙ حاجتمندن کان به ان قسم جا ڪم ورتا ويندا آهن. +يوٽوپيا جا ماڻهو زراعت لاءِ ڏاند استعمال ڪندا آهن. +هو ڪڻڪ، داليون ۽ سبزيون پيدا ڪندا آهن. +انگور، صوف ۽ ناشپاتي سندن من پسند ميوا آهن. +انگور مان هو شراب به ٺاهيندا آهن ۽ سال ۾ ايترو اناج پيدا ڪندا آهن جيڪو شهرين ۽ ڳوٺاڻن ٻنهي لاءِ کوڙ هوندو آهي. +ان اناج جي بدلي ۾ هو شهر ۾ تيار ٿيڻ واريون شيون مفت وٺي ايندا آهن. +شهرن جيان ڳوٺن ۾ به هر گهر ۾ چلهه نه ٻرندي آهي، پر هر ڳوٺ جو هڪ گڏيل رڌڻو هوندو آهي ۽ سڀ ماڻهو پنهنجي مُکيءَ جي نگهبانيءَ ۾ گڏجي ويهي کائيندا آهن، پر جيڪڏهن ڪو ماڻهو چاهي ته گهر ۾ به (کاڌو) پچائي سگهي ٿو، پر گڏيل رڌڻي جي ڪري ٻارڻ ۾ بچت ٿيندي آهي ۽ وقت به بچندو آهي. +رات جي کاڌي کان پوءِ ماڻهو نچندا ۽ ڳائيندا آهن پر اٺين وڳي سمهڻ هليا ويندا آهن ۽ چئين وڳي جاڳندا آهن. +رڌڻي جو ڏکيو ڪم، مثال طور چلهو ٻارڻ ۽ ٿانوَ ڌوئڻ، قيدي ڪندا آهن، پر ديڳڙن جي نظرداري عورتن جو ڪم آهي. +سڀ ماڻهو، شهري هجن يا ڳوٺاڻا، اُن ۽ فليڪس جا سادا ڪپڙا پائيندا آهن. +هر گهراڻو ڪپڙو پاڻ اُڻندو آهي. +ڪنوارين ڇوڪرين جو لباس شادي شده عورتن کان ٻئي قسم جو هوندو آهي. +شهرن جي آبادي ڇهن هزارن کان وڌيڪ نه ٿي سگهندي آهي. +جيڪڏهن اها وڌي وڃي ته واڌو آباديءَ کي نئين شهر ۾ تبديل ڪيو ويندو آهي. +هر شهر جا چار هڪ جيترا حصا آهن. +هر حصي جي وچ ۾ هڪ بازار آهي، جتي ضرورت جون سڀ شيون مفت ۾ ملنديون آهن. +پيداوار گدامن ۾ جمع ڪئي ويندي آهي ۽ پيداوار جي گهڻائيءَ جي ڪري ڪنهن کي به آئيندي متعلق انديشو نه هوندو آهي. +ان ڪري ماڻهو ضرورت کان وڌيڪ شيون ذخيرو ئي نه ڪندا آهن. +شهر جا رستا 20 فوٽ ويڪرا آهن. +رستن جي ٻنهي پاسي گهرن جون قطارون آهن. +گهرُ گهرَ سان مليل آهي ۽ انهن جي پوئين حصي ۾ باغ هوندو آهي. +گهرن ۾ قلف ڪڙو لڳل نه هوندو آهي. +هر ڏهين سال ماڻهو ڪُڻا وجهي پنهنجا گهرَ بدلائيندا آهن، ڇو ته گهر ڪنهن جي ذاتي ملڪيت ناهن. +هر ٽيهن گهراڻن جو هڪ ڪشادو طعام گاهه هوندو آهي، جتي سڀ گڏجي ٺِڪر ۽ شيشي جي ٿانون ۾ کاڌو کائيندا آهن، پر ڪموڊ، سلفنچي ۽ ٿُڪدان وغيره سونَ ۽ چانديءَ جا هوندا آهن. +ساڳيءَ طرح قيدين جون هٿڪڙيون، ٻيڙيون ۽ زنجير به ڌاتن مان ٺاهيا ويندا آهن. +گهڻين زالن رکڻ جي اجازت ڪانهي. +شاديءَ کان اڳ ڇوڪرو ۽ ڇوڪرِي هڪ ٻئي کي اگهاڙو ڏسي سگهن ٿا، ته جيئن جسماني عيب جي خبر پئجي وڃي. +رافيل چيو ته اسان ان رواج تي اعتراض ڪيو، ته يوٽوپيا وارن جواب ڏنو ته جڏهن توهان گهوڙو خريد ڪيو ٿا، تڏهن ان جي زين لاهي ڏسو ٿا، ته جانور جي پٺ تي ڪو زخم ته ڪونهي، ته پوءِ توهان کي جنهن سان سڄي زندگي گذارڻي آهي، ان کي اگهاڙو ڏسڻ ۾ ڪهڙي برائي آهي. +جيڪڏهن زال مڙس گڏجي عدالت کي درخواست ڪن ته طبيعتن ۾ فرق جي ڪري اهي هڪ ٻئي سان زندگي گذاري نه ٿا سگهن، ته پوءِ کين طلاق ۽ ٻيءَ شاديءَ جي اجازت ملي ويندي. +يوٽوپيا ۾ ٻارن جي تعليم تي ڏاڍو زور ڏنو ويندو آهي. +ٻارن جي تعليم لازمي ۽ مفت هوندي آهي. +انهن جي نصاب ۾ حساب، موسيقي، منطق، جاميٽري ۽ نجوم وغيره شامل آهن. +تعليم مادري ٻوليءَ ۾ ملندي آهي. +اها ٻولي، رافيل جي خيال مطابق، فارسي ٻوليءَ سان ملندڙ آهي. +اهي ماڻهو اڳي وڻن جي ڇوڏن ۽ نرسل تي لکندا هئا، پر رافيل انهن کي ڪاغذ ٺاهڻ ۽ ڇاپي خاني جو استعمال سيکاريو، ته اهي ڏاڍو خوش ٿيا. +يوٽوپيا جا رهاڪو مذهب جي باري ۾ ڏاڍا آزاد خيال آهن. +ڪو به ڪنهن جي عقيدن ۾ مداخلت نه ڪندو آهي ۽ نه ئي ڪنهن کي زوريءَ پنهنجو هم عقيدو بڻائڻ جي ڪوشش ڪندو آهي. +ڪجهه ماڻهو سج جي عبادت ڪندا آهن، ڪجهه چنڊ جي ۽ ڪجهه ٻين سيارن (گرهن) جي، پر انهن کان هڪ بالاتر هستي آهي، جنهن کي هُو مٿرا (مهر) چوندا آهن. +هنن رافيل جي چوڻ تي، حضرت مسيح کي به قبول ڪيو، ڇو ته ”اسان انهن کي يقين ڏياريو ته حضرت مسيح به سوشلزم جي تعليم ڏئي ٿو. +هو ماڻهو رواقين جيان جسم کي ايذاءَ ڏيڻ يا بک ڪٽڻ ۽ رياضت جا سخت مخالف آهن. +ان جي ابتڙ، هو خوش رهڻ ۽ زندگيءَ جو مزو ماڻڻ وڌيڪ پسند ڪندا آهن، پر انهن وٽ مسرت ۽ شادمانيءَ جي حياتي اها آهي جيڪا عين قدرت مطابق هجي. +هو جنگ ۽ خون خرابي کي ڏاڍو خراب سمجهندا آهن ۽ بيمارن جي دوا درمل تي ڏاڍو ڌيان ڏيندا آهن، پر مرض جيڪڏهن لاعلاج ٿي وڃي يا مريض تڪليف سهي نه سگهي، ته ان کي خودڪشي ڪرڻ جي اجازت هوندي آهي. +يوٽوپيا جو داستان ختم ٿئي ٿو، ته سر ٿامس مور برطانوي ”دولت مشترڪه“ جو ذڪر وري ڪڍي ٿو. +رافيل چوي ٿو: ”ٻيا ملڪ ”دولت مشترڪه“ هئڻ جي دعوى ڪن ٿا. +ان دولت مشترڪه ۽ يوٽوپيا جي دولت مشترڪه ۾ فرق اهو آهي ته يوٽوپيا ۾ ڪا به شَي ڪنهن جي ذاتي ملڪيت ناهي. +ان جي ابتڙ برطانوي دولت مشترڪه ۾ هر ماڻهو پنهنجي ذاتي مفاد کي وڌائڻ جي ڳڻتيءَ ۾ لڳو رهندو آهي. +ان جو سبب اهو آهي ته هر ماڻهو ڄاڻي ٿو ته جيڪڏهن هن پنهنجي لاءِ ڪجهه نه بچايو، ته بک مرندو. +ڪٿي وري يوٽوپيا جي حقيقي دولت مشترڪه ۾ جتي سڀ شيون سڀني لاءِ گڏيل آهن، ڪنهن کي ڀل ۾ به اهو خيال نه ٿو اچي ته ذاتي استعمال جون شيون نه مليون، ته ڇا ٿيندو. +ڇو ته اتي گڏيل اسٽورن ۽ گدامن ۾ شين جي گهڻائي هوندي آهي. +اتي نه ته شين جي ورهاست ۾ بخل ڪيو ويندو آهي ۽ نه اتي ڪو حاجتمند يا فقير آهي. +يوٽوپيا ۾ جيتوڻيڪ ڪنهن وٽ ڪا ملڪيت ڪانهي، پر پوءِ به هر ماڻهو آسودو ۽ مطمئن نظر ايندو آهي. +ان کي نه پنهنجي گذر جي ڳڻتي هوندي آهي ۽ نه زال جي شڪايت جو اونو، نه پٽ جي بيروزگاريءَ جو انديشو ۽ نه ڌيءَ جي ڏاج جي مونجهه. +پڙهندڙن کي ياد هوندو ته افلاطون جي ڪتاب ”رعيتي راڄ“ (ريپبلڪ) جو بنيادي موضوع عمل ۽ انصاف آهي، پر سر ٿامس مور ڄاڻي ٿو ته دولتمندن جي قائم ڪيل رياست ۾ انصاف جي معنى اها آهي ته دولتمندن جي مفادن ۽ حقن کي قانوني تحفظ هجي، تنهنڪري هن جي دعوى آهي ته معاشي مساوات کان سواءِ حقيقي انصاف ممڪن ئي ڪونهي. +ان ڳالهه کي رافيل جي زباني، هو هيئن ٿو بيان ڪري: +”ڪنهن جي همٿ آهي ته يوٽوپيا ۾ جيڪا مساوات رائج آهي، ان جي ڀيٽ ٻين ملڪن جي انصاف سان ڪري؟ +مون کي ته انهن ملڪن ۾ نه انصاف نظر اچي ٿو ۽ نه مساوات، ڇو ته اهو ڪهڙو انصاف آهي جو هڪ شاهوڪار، جيڪو دولت مشترڪه لاءِ ڪو به مفيد ڪم نه ٿو ڪري، عيش ۽ آرام جي زندگي گذاري ٿو، پر هڪ غريب مزور، بار ڍوئيندڙ، لوهر، ڊکڻ ۽ هاري، جيڪي جانورن جيان گهرڙِن ٿا، جانورن کان به بدتر زندگي گذارن ٿا. +انهن جو روزانو اجورو هڪ ڏينهن جي ضرورتن لاءِ به ڪافي ناهي، ڪٿي وري ايترو بچائڻ جيڪو ٻڍاپڻ ۾ سهارو بڻجي سگهي. +”ڇا اها بي انصافي ۽ بي رحمي ناهي، ته اهي ماڻهو جيڪي پاڻ کي اميرن جي طبقي ۾ شمار ڪن ٿا ۽ شاهوڪار ۽ سندن خوشامدي ته آسودگيءَ ۽ فراغت (واندڪائيءَ) سان رهن ٿا ۽ ٻئي طرف پورهيو ۽ محنت ڪندڙن جو ڪو سهارو نه هجي، جڏهن ته انهن کان سواءِ ڪو به ملڪ جيئرو رهي نه ٿو سگهي. +ايترو ئي نه، پر دولتمند ماڻهو قانوني طور پورهيتن جي روزيءَ جو هڪ حصو هڙپ ڪري وڃن ٿا. +انهن جون اڳوڻيون بي انصافيون ڪو گهٽ هيون، جو هاڻي انهن بي انصافين کي قانوني تحفظ ملي ويو آهي. +”جڏهن مان اڄ ڪلهه جي هٿ ٺوڪيي دولتِ مشترڪه جي باري ۾ سوچ ڪيان ٿو، ته ان نتيجي تي پهچان ٿو ته اهو سڀ ڪجهه حقيقت ۾ مال متاع حاصل ڪرڻ لاءِ دولتمندن جي هڪ سازش آهي. +دولت مشترڪه جي آڙ ۾ هو نت نيون چالون ۽ تدبيرون اختيار ڪن ٿا ـــــــ پهريون، ناجائز طور گڏ ڪيل سرمائي جي بچاءَ جون ۽ ٻيو، غريبن جي پورهيي کي گهٽ کان گهٽ اجوري تي حاصل ڪرڻ جون. +انهن چالن کي هُو قانوني شڪل ڏين ٿا. +“ سر ٿامس مور جو خيال آهي ته دولت جي هوس هڪ اهڙو مرض آهي جيڪو انسان کي ذهني سڪون ۽ روحاني خوشين کان محروم ڪري ڇڏي ٿو. +ان جي ابتڙ سوشلسٽ سماج ان قاتل بيماريءَ کان محفوظ رهي ٿو. +”دولت جي هوس کان آزاد ٿي يوٽوپيا جا رهاڪو ڪيترين ڳڻتين کان آزاد ٿي وڃن ٿا. +سياهه ڪاري ۽ شرارت جون پاڙون ڪٽجي وڃن ٿيون، ڇو ته ڪير به نه ٿو ڄاڻي ته ڌوڪو، فريب، چوري چڪاري، مار پٽ، قتل، غداري وغيره پيسي سان گڏ ختم ٿي وڃن ٿا. +سر ٿامس مور يوٽوپيا ۾ انهن مسئلن جو مثالي حل پيش ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي جن جي ڪري هنري اٺين جي دؤر جو برطانوي سماج منجهيل هو. +مثال طور، رياست ڪهڙي قسم جي هجي، ملڪ جو نظم نسق ڪيئن هلايو وڃي، قانون ۽ عدالتون ڪيئن هجن، پيداوار ۽ ان جي ورهاست ڪهڙن اصولن هيٺ ڪئي وڃي، شهرن ۽ ڳوٺن جي وچ ۾ ڪهڙو رشتو هجي، ماڻهن جي رهڻي ڪهڻي ڪيئن هجي، دولتمندن جي عياشين ۽ عوام جي غريبيءَ جي ڪري سماج ۾ جيڪي اخلاقي برايون پيدا ٿين ٿيون، انهن کي ڪيئن ختم ڪيو وڃي، تعليم جو نظام ڪيئن هجي ۽ سماج ۾ مذهب جي ڪهڙي جاءِ هئڻ گهرجي. +سرٿامس مور ڳوڙهي سوچ ويچار کان پوءِ ان نتيجي تي پهتو ته سڀني خرابين جي پاڙ ذاتي ملڪيت آهي، خاص ڪري زمين ۽ ان جي پيداوار تي هڪ مخصوص طبقي جو قبضو. +سندس خيال آهي ته جيڪڏهن دولت جي پيداوار ۽ ورهاست سوشلسٽ اصولن تي ڪئي وڃي ته ملڪ جو نظم ۽ نسق ٺيڪ ٿي ويندو، استعمال جي شين جي گهڻائي ٿي ويندي، چوري چڪاري، مار پٽ، قتل غارت ۽ ٻيون اخلاقي برايون ختم ٿي وينديون، ماڻهو گذر جي ڳڻتيءَ کان آزاد ٿي امن ۽ آرام جي زندگي گذاري سگهندا، ۽ اٺن ڪلاڪن جو ڪم ڪرڻ کان پوءِ ماڻهوءَ وٽ کوڙ بچتو وقت هوندو، ته جيئن علم ۽ فن حاصل ڪري سگهي. +سر ٿامس مور جو دؤر سرمائيداريءَ جي واڌ ويجهه جو دؤر هو. +ان نظام جي گهر هئي ته ملڪ ۾ هڪ مضبوط مرڪزي حڪومت قائم هجي جيڪا سرمائيدار طبقي جي مفاد جي حفاظت ڪري سگهي. +اها حڪومت اهڙا قانون ۽ ضابطا ٺاهي جن وسيلي سرمائيداري نظام کي قوت ملي. +انهن حڪمن تي رياست جي ڪنڊڪڙڇ ۾ هڪ ڪرو عمل ڪيو وڃي. +رستا چورن ۽ ڌاڙيلن کان محفوظ هجن، ته جيئن واپاري مال جي چرپر ۾ ڏکيائي نه ٿئي. +وچين دؤر جي نوابن جو زور ختم ڪيو وڃي، ته جيئن اهي پنهنجي جاگيرن ۾ ڏاڍ نه ڪري سگهن ۽ رياست ۾ هر طرف امن هجي (سرمائيداري طبقو بد امنيءَ کان ڏاڍو ڊڄندو آهي). +سر ٿامس مور به هڪ مضبوط ۽ پُر امن مرڪزي حڪومت جو حامي آهي پر هو ڄاڻي ٿو ته سرمائيداري جي نام نهاد قومي رياست (دولت مشترڪ) دراصل پورهيتن کي ڦرڻ ۽ انهن جي پورهيي جو ناجائز فائدو وٺڻ جي هڪ منظم سازش آهي. +بادشاهه، ان جا درٻاري، سرڪاري عملدار ۽ عدالتون سڀ ان سازش جا پرزا آهن. +رشوت، بي ايماني، اقربا پروري ۽ خوشامد انهن جو شعار آهي. +ان ڪري رياست کي انهن خرابين کان پاڪ ڪرڻ لاءِ ضروري آهي ته معاشي مساوات سان گڏ سياسي مساوات به قائم هجي ۽ رياست جو نظم ۽ نسق مٿان کان هيٺ تائين ماڻهن مان چونڊيل نمائندن جي هٿ ۾ هجي. +اهي نمائنده عوام آڏو جوابده هجن ۽ عوام جڏهن چاهي انهن کي عهدن کان ڌار ڪري ڇڏي. +سرمائيداريءَ جي ٻِي خصوصيت شهري ۽ ڳوٺاڻي زندگيءَ جو تضاد آهي. +وچين دؤر جي سرمائيداري نظام ۾ شهرن جو تعداد ۽ انهن جي آبادي ڏاڍي گهٽ هوندي آهي. +ملڪي معيشيت جو مرڪز ڳوٺ هوندا هئا ۽ شهرن جي حيثيت ثانوي هئي. +اڃا به ائين چئجي ته شهر پاڻ به هڪ وڏي ڳوٺ يا قصبي کان وڌيڪ حيثيت نه رکندا هئا. +ان ڪري ڳوٺ ۽ شهر ۾ ڏاڍو ويجهو تعلق هوندو هو. +شهرين جا گهڻا ئي مائٽ مِٽ ڳوٺن ۾ رهندا هئا. +انهن جا اباڻا گهر ۽ ملڪيتون ڳوٺن ۾ هونديون هيون. +هُو پاڻ ۾ شادي ڪندا ۽ خوشيءَ ۽ ڏک جي موقعن تي هڪ ٻئي سان گڏبا هئا. +مطلب ته انهن جو هڪ پير شهر ۾ هوندو هو ته ٻيو ڳوٺ ۾. +سرمائيداري نظام انهن رشتن کي تباهه برباد ڪري ڇڏيو. +شهرن ۾ واپار، صنعت ۽ هنر جو واڌارو ٿيو ته ڳوٺن جا ماڻهو ٽولا ٽولا ٿي اچي شهرن ۾ آباد ٿيڻ لڳا. +معيشت جو مرڪز ڳوٺن کان بدلجي شهرن ۾ ٿي ويو ۽ ڳوٺن جي حيثيت ثانوي ٿي وئي. +ڪجهه عرصي کان پوءِ شهر خوشحاليءَ ۽ ترقيءَ جي نشاني بڻجي ويا ۽ ڳوٺ پسماندگيءَ ۽ بدحاليءَ جي. +سر ٿامس مور پنهنجي يوٽوپيا ۾ شهرن ۽ ڳوٺن جي وچ ۾ ان وٿيءَ کي ختم ڪرڻ لاءِ رٿون پيش ڪري ٿو. +هو اڳ ۾ ته شهرن جي آباديءَ جي هڪ حد مقرر ڪري ٿو، ته جيئن ڪو شهر ڪراچي جيان ايڏو وڏو به نه ٿي وڃي جو ان جو لنگر (گڏيل کاڌو) سنڀاليو نه سنڀالجي. +ٻيو ته هو شهرين کي فصل جي لاباري وقت ڳوٺن ۾ وڃي هٿ ونڊائڻ تي مجبور ڪري ٿو. +ٽيون ته هو ٿوري ٿوري وقت کان پوءِ شهرين کي ڳوٺن ۾ ۽ ڳوٺاڻن کي شهرن ۾ رهائش رکڻ جو حڪم ٿو ڏئي، ته جيئن شهر جا ماڻهو ڳوٺاڻي زندگيءَ ۽ ڳوٺاڻا ماڻهو شهري زندگيءَ جي مختلف پاسن ۽ طور طريقن کان چڱيءَ پر واقف ٿي وڃن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46061.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46061.txt new file mode 100644 index 0000000..aadf9a1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46061.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +مابلي +مابلي (1709ع-1785ع) فرانس جو ھڪ پادري ھيو پر سياست ۾ دلچسپي رکندڙ ھيو.اسپارٽا جي لائي ڪرگس کي پنھنجو ھيرو سمجھندڙ ھي شخص روسو کان ٽي سال وڏو هو. +جيتوڻيڪ اڄ ٿورا ماڻهو مابلي جي نالي کان واقف آهن، پر ارڙهين صدي ۾ سندس مقبوليت ۽ شهرت جو اندازو ان ڳالهه مان ڪري سگهجي ٿو ته هن جي لکڻين جا چوويهه جلد چئن ايڊيشنن ۾ ڇپيا ۽ هٿو هٿ وڪامي ويا. +پروفيسر اليگزينڊر گري (جيڪو سوشلسٽ تحريڪ جو سخت مخالف آهي) به اعتراف ڪيو آهي ته ”ان زماني ۾ هر ماڻهو موبلي کي پڙهندو ۽ هن جي لکڻين جو حوالو ڏيندو هو. +“ موسيوزا لڳ ڀڳ سَو سال پوءِ گواهي ڏني ته ”پيرس ۾ ڪتاب جي دڪانن تان سڀ کان وڌيڪ وڪرو مابلي جي ڪتابن جو ٿيندو هو. +مابلي جا فلسفياڻا خيال. +مابلي وٽ انساني برابري قدرتي قانون جو ئي هڪ پهلو آهي. +”قدرت اسان کي اڻڳڻ طريقن سان چوي ٿي ته توهان سڀ منهنجا آهيو ۽ مان توهان سڀني سان هڪ جيترو پيار ڪيان ٿي. +سڄي ڌرتي توهان مان هر هڪ جو ورثو آهي، جنهن وقت اوهان منهنجي چيچ ڇڏي ان وقت توهان سڀ برابر هئا. +“ اسان جون (بنيادي) ضرورتون هڪ جهڙيون آهن ۽ برابري جو سڀ کان وڏو ثبوت اهو ئي آهي. +قدرت هر ماڻهوءَ کي آزاد ۽ برابر ڪري پيدا ڪيو آهي. +قدرت نه بادشاهه پيدا ڪيا ۽ نه حاڪم، نه آقا نه غلام، نه امير نه غريب.جيڪڏهن ڪو ماڻهو ايئين چوي ته طبعي حالتن جي ڪري انسانن جي وچ ۾ فرق پيدا ٿي پوي ٿو، ته مابلي ان جي جواب ۾ چوي ٿو ته قدرتي صلاحيتون سڀني ماڻهن ۾ لڳ ڀڳ برابر هونديون آهن. +هي جيڪو اسان کي فرق نظر اچي ٿو، اهو حقيقت ۾ تعليم، تربيت ۽ رهڻيءَ ڪهڻيءَ جي فرق جو نتيجو آهي. +جيڪڏهن سڀني ماڻهن کي هڪ جيتريون سهولتون حاصل هجن ۽ انهن جي زندگي جو معيار سٺو هجي ته سندن خداداد صلاحيتون هڪ جيتريون چمڪڻ لڳن.مابلي جي خيال ۾ سماج جي سڀني براين جي پاڙ ذاتي ملڪيت ئي آهي. +بدديانتي، رشوت، چوري، ٻين جي مال متاع تي غاصباڻو قبضو، ٻين جي پورهيي مان ناجائز فائدو وٺڻ انهن سڀني جي ذاتي ملڪيت جي هوس آهي، تان جو جنگيون به ان ڪري ٿين ٿيون. +قدرت ذاتي ملڪيت جي اصول کي نه ٿي ڪري، پر ذاتي ملڪيت هڪ سماجي روايت آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46107.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46107.txt new file mode 100644 index 0000000..781ef9b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46107.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +شاهزيب خان جو قتل +شاهزيب خان جو قتل ، يونيورسٽي جي شاگرد شاهزيب خان جي قتل جي واقعي کي چيو ويندو آهي، جنهن کي 25 ڊسمبر 2012ع تي ڪراچي ۾ قتل ڪيو ويو هو. +هن واقعي سڄي ۾ ملڪ ۾ ڪاوڙ کي جنم ڏنو، ڇو ته قتل ڪندڙ پاڪستان جي امير ماڻهو جو پٽ هو. +7 جون 2013ع تي زميندار سڪندر جتوئي جي پٽ شاهه رخ جتوئي، سراج ٽالپر کي هن ڏوهه جي سزا ۾ ڦاسي جي سزا ڏني وئي. +قتل ۾ مدد فراهم ڪرڻ جي ڏوهه ۾ سجاد ٽالپر ۽ غلام مصطفي لاشاري کي عمر قيد جي سزا ڏني وئي. +سيپٽمبر 2013ع تي شاهزيب جي والدين ڊي ايس پي اورنگزيب خان ۽ امبرين اورنگزيب، هڪ قسمنامو جمح ڪرايو، جنهن ۾ چئني جوابدارن جي رهائي جي درخواست ڪيل هئي. +23 ڊسمبر 2017ع تي سنڌ هاءِ ڪورٽ کين رهائي ڏني. +1 فيبروري 2018ع تي پاڪستان جي سپريم ڪورٽ سنڌ هاءِ ڪورٽ کي حڪم ڪيو ته ٻئي ڪيس ٻيهر کوليا وڃن ۽ جوابدارن کي گرفتار ڪيو وڃي. +تفصيل. +24 ڊسمبر 2012ع جي رات، شاهزيب جي ڀيڻ سندس ڀيڻ جي شادي تقريب مان واپس گھر اچي رهي هئي ته غلام مصطفي لاشاري ان سان بدتمزي ڪئي، جنهن جي ڪري شاهزيب ۽ شاه رخ جتوئي ۽ ٻين جوابدارن جي وچ ۾ جهيڙو ٿي پيو. +جهيڙي کان پوءِ شاه رخ جتوئي ۽ سراج شاهزيب جو پيڇو ڪيو، ۽ کيس قتل ڪري ڇڏيو. +شروع ۾ ڪابه گرفتاري عمل ۾ نه آئي، جنهن کي سماجي رابطن واري ويبسائيٽن تي اهو مسئلو نمايان ٿي اڀريو. +7 جنوري 2013ع تي سراج ٽالپر، ساجد ٽالپر ۽ غلام مصطفي لاشاري کي قتل جي ڏوهه ۾ گرفتار ڪيو ويو، جڏهن ته شاه رخ جتوئي دبئي فرار ٿي ويو، جنهن کي پڻ بعد ۾ گرفتار ڪيو ويو. +ان کان پوءِ گواهن جوابدارن کي سڃاتو. +ڪيترن ئي آفيسرن جي تبديلي کان پوءِ نيٺ مارچ ۾ هنن خلاف ڏوهه داخل ڪيو ويو. +جون 2013ع تي مُک جوابدار شاه رخ جتوئي ۽ سراج ٽالپر کي موت جي سزا ڏني وئي. +موت جي سزا اچڻ بعد ميڊيا جي ڪيمرائن سامهون شاه رخ جتوئي مسڪرائي رهيو هو، جنهن کان پوءِ بيهر سماجي رابطن جي ويبسائيٽن تي ماڻهن پاران چڙ جو اظهار ڪيو ويو. +هن ڪيس 28 نومبر 2017ع تي نئون رخ کنيو، جڏهن سنڌ هاءِ ڪورٽ موت جي سزا آيل شاه رخ جتوئي جي ڪيس کي ٻيهر ٻڌڻ جو فيصلو ڪيو. +23 ڊسمبر 2017ع تي سنڌ هاءِ ڪورٽ شاهه رخ جتوئي ۽ ٻين جوابدارن کي ڪيس جي ٻيهر ٻڌڻي دوران ضمانت تي آزاد ڪري ڇڏيو. +ضمانت طور جوابدرن 5 لک رپين جا ضمانتي باند ڏنا. +ضمانت جو فيصلو ان قوت ڏنو ويو جڏهن شاهزيب جي خاندان ڪورٽ ۾ معاهدو پيش ڪيو، جنهن ۾ چيو ويو ته بغير ڪنهن رقم جي، شاهه رخ کي الله جي نالي تي معاف ڪيو ويو آهي. +سنڌ هاءِ ڪورٽ موت جي سزا ختم ڪندي حڪم ڏنو ته هاڻ سيشن ڪورٽ دهشتگردي جو مقدمو هلائي. +سول سوسائٽي پاران سنڌ هاءِ ڪورٽ جي فيصلي کي سپريم ڪورٽ ۾ چيئلنج ڪيو ويو، جنهن کان پوءِ سپريم ڪورٽ ضمانت رد ڪندي، جوابدارن جي گرفتاري جو حڪم ڏنو ۽ 24 ڪلاڪن ۾ سندس نالا اي سي ايل ۾ داخل ڪرڻ جو حڪم پڻ جاري ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46116.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46116.txt new file mode 100644 index 0000000..214f5f9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46116.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +پاڪستان جو سينيٽ 0 206354 2020-11-27T17:05:25Z KaleemBot خودڪار: اضافو زمرا +صفائي (14. +پاڪستاني سينيٽ يا پاڪستان جو مٿيون ايوان جيڪو پارليامينٽ يا مجلس شوریٰ جي مٿئين ايوان جو نالو آهي. +پاڪستان جي پارليامينٽ ٻہ ايواني آھي جنھن جو ٻيو ايوان ھيٺيون آھي جنھن کي قومي اسيمبلي چون ٿا. +ھن ايوان جو پھريون اجلاس 1973ع ۾ آئين جي آرٽيڪل 59 تحت ٿيو. +پاڪستان جي ھر صوبي جي نمائندگي ان جا 14 سينيٽر ڪندا آهن ۽ اٺ سينيٽر فاٽا جي علائقن جا آھن ۽ انھن سڀني جي رڪنيت جي مدت ڇھ سالن تائين ھوندي آھي. +پارليامينٽ جي اوڀر واري ونگ ۾ سينيٽ سيڪريٽريٽ واقع آهي ۽ نيشنل اسيمبلي اولھ واري ونگ ۾ واقع آهي.سينيٽ جي ھر اڌ ايوان جي اليڪشن ھر ٽئين سال ٿيندي آهي. +پاڪستان جو آئين سينيٽ جي تحليل جي اجازت نہ ٿو ڏئي. +تاريخ. +آزادي بعد پھرين آئيني اسيمبلي ڊسمبر 1947 ۾ چونڊي وئي ۽ ان کي آئين ٺاھڻ جو ڪم سونپيو ويو. +12 مارچ 1949 ۾ ان اسيمبلي قرارداد مقاصد منظور ڪئي جنھن ۾ بنيادي اُصول وضع ڪيا ويا جيڪي پھرين آئين جو حصو بڻيا پر ان آئين جي ٺھڻ کان اڳ ئي گورنر جنرل آئين ساز اسيمبلي کي آڪٽوبر 1954 ۾ ٽوڙي ڇڏيو. +مئي 1955 ۾ گورنر جنرل ٻي آئين ساز اسيمبلي جو اجلاس سڏايو جنھن پھريون آئين تيار ڪيو جيڪو 29 فبروري 1956 ۾ پاس ٿيو ۽ 23 مارچ 1956 کان ملڪ ۾ لاڳو ڪيو ويو. +اھو آئين پارلياماني نظام ۽ ھڪ ايواني پارليامينٽ وارو ھو.ان پھرين آئين جي نفاذ کان اڳ ملڪ 1935 واری انڊيا ايڪٽ تحت ھليو. +7 آڪٽوبر 1958 ۾ پاڪستان ۾ مارشل لا لڳائي آئين کي منسوخ ڪيو ويو. +فوجي حڪومت فبروري 1960 ۾ آئيني ڪميشن مقرر ڪري ان کي نئون آئين ٺاھڻ جي ذميداري سونپي جنھن 1962 جو آئين تيار ڪيو جنھن ۾ صدارتي نظام ۽ ھڪ ايواني پارليامينٽ ڏنا ويا. +اھو آئين 25 مارچ 1969 ۾ منسوخ ڪيو ويو.ڊسمبر 1971 ۾ سول حڪومت 1970 واري اليڪشن جي بنياد تي قائم ڪئي وئي جنھن 1972 ۾ عبوري آئين ڏنو ۽ نئين آئين ٺاهڻ جي تياري ڪئي. +اسيمبلي 12 اپريل 1973 ۾ نئون آئين پاس ڪيو جيڪو 14 آگسٽ 1973 ۾ نافذ ڪيو ويو.ھن آئين م پارلياماني نظام ۽ ٻہ ايواني پارليامينٽ ڏنا ويا.اھڙي طرح ھن آئين تحت پاڪستان جي تاريخ ۾ پھريون دفعو مٿيون ايوان سينيٽ جي نالي سان وجود ۾ آيو.شروعات ۾ سينيٽ جا 45 ميمبر رکيا ويا جيڪي 1977 ۾ وڌائي 63 ڪيا ويا. +وري 1985 ۾ وڌائي 87 ڪيا ويا 2002 ۾ پرويز مشرف ليگل فريم ورڪ آرڊر ذريعي تعداد وڌائي 100 ڪيو.وري 2011 ۾ پيپلزپارٽي جي حڪومت آئين جي 19 ترميم ذريعي 4 صوبن جا 4 اقليتي ميمبر شامل ڪري تعداد وڌائي 104 ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46122.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46122.txt new file mode 100644 index 0000000..512d647 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46122.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +ڊان (اخبار) +ڊان اخبار(انگريزي: DAWN) پاڪستان جي پراڻي ۽ گھڻو پڙهي ويندڙ انگريزي ٻولي واري اخبار آهي +هي پاڪستان جي ٽن گھڻو پڙهيو ويندڙ اخبارن مان هڪ آهي، هي اخبار ڊان گروپ آف نيوز پيپرز جو نمائنده اخبار آهي. +ڊان اخبار هيرالڊ پبليڪشن پاڪستان طرفان شايع ڪئي وڃي ٿي، جيڪا هيرالڊ مخزن جي ملڪيت آهي، ان سان گڏ هي ٽيڪنالاجي جو مخزن اسپائيڊر، ۽ مشهوري جي ڪمپني اروڙا پڻ هن اشاعت گھر جي ملڪيت آهن. +هن اخبار جو بنياد 26 آڪٽوبر 1941ع تي دهلي ۾ قائد اعظم محمد علي جناح، مسلم ليگ جي نمائنده اخبار طور رکي. +هن اخبار جو پهريون شمارو لطيفي پريس مان 12 آڪٽوبر 1942ع تي ڇپجي پڌرو ٿيو. +هن اخبار جون مرڪزي آفيسون سنڌ جي شهر ڪراچي، پنجاب جي شهر لاهور ۽ اسلام آباد ۾ واقع آهن، جڏهن ته هن جا نمائندا دنيا جي ڪيترن ئي ملڪ ۾ ڪم ڪن ٿا. +2010ع ۾ اخبار جي ڪُل سرڪيوليشن 1 لک 9 هزار هئي. +ڊان گروپ جو چيف ايگزيڪيٽو آفيسر حميد هارون آهن، ۽ هاڻوڪي ايڊيٽر ظفر عباس آهي. +24 مارچ 2016ع تي هي پاڪستان جي پهرين اخبار هئي جنهن ڦاهي جي سزا جي ٻيهر استعمال جي مخالفت ڪئي هئي. +ڊان جي تاريخ. +ڊان 1941ع تي دهلي مان شايع ٿيندڙ هفتيوار اخبار هئي. +قائد اعظم جي هدايتن موجب هي اخبار دهلي ۾ مسلم ليگ جي نمائنده اخبار ٿي سامهون آئي، هي انگريزي ٻولي ۾ مسلم ليگ جي واحد اخبار هئي جنهن ۾ تحريڪ پاڪستان جي مڪمل حمايت ڪئي ويندي هئي. +جناح هن اخبار جي مقصد جي باري ۾ ڳالهائيندي چيو: +ڊان هندوستاني مسلمانن جي خيالن جي عڪاسي ڪندي. +جنهن ۾ مسلم ليگجي جدوجهد، تعليم، معاشيت، سماجي ۽ خاص ڪري سياسي مسئلا آزادنه ۽ بغير خوف جي نمايا ڪيا ويندا. +بغير شڪ جي هي اخبار مسلم ليگ جي پروگرام ۽ پاليسين جي دفاع ڪندي. +هي برصغير جي ماڻهن جي حقن جي رکوال هوندي. +پوٿان جوزف جي جاءِ الطاف حسين جرنل ايڊيٽر طور سنڀالي، جنهن پنهنجي ادارين ذريعي مسلمانن کي پاڪستان جي تحريڪ ۾ حصو وٺڻ لاءِ جوش ۽ ولولو ڏنو. +هن جي اهڙين لکڻين سبب لارڊ مائونٽ بيٽن ۽ ڪانگريس پارٽي کي سخت چڙ آئي، ڇو ته اهي گڏيل هندوستان جا حامي هئي. +1947ع تي الطاف حسين ڪراچي آيو جتان هن ڊان جو مقامي شمارو 13 آگسٽ 1947ع تي شايع ڪرايو. +خوبيون. +ڊان خبرن جي ڏي وٺ جي اجازت نامي تحت ڊي انڊپيڊنٽ، دي گارجين، لاس انجلس ٽائيمز، ۽ واشگنٽن پوسٽ جون خبرون اڪثر شايع ڪندي آهي. +هر آچر تي اخبار ۾ مشهوري لاءِ ٽي حصا ”ايڊ بز“، ”آساميون“، ۽ “ريئل اسٽيٽ“ جي نالي سان مقرر ڪيل هوندا آهن. +24 ڪلاڪ خبرن جو چينئل. +ٻن مهينن جي تجرباتي نشريات کان پوءِ، ڊان اخبار پاڪستان جي پهرين انگريزي خبرن وارو چينئل ڊان نيوز جي شروعات ڪئي، جُولاءِ 2007ع تي مالي مسئلا درپيش اچڻ سبب مئي 2010ع تي ڊان نيوز جي ٻولي تبديل ڪري اردو ڪئي وئي. +وڪي ليڪس سان لاڳاپا. +19 مئي 2011ع تي ڊان ميڊيا گروپ ۽ وڪي ليڪس جي باني جولين آسانج جي وچ ۾ گڏيل اتفاق وارو مهادو طئي ٿيو جنهن موجب وڪي ليڪس جون آمريڪي سفارتڪارن بابت خبرون جن ۾ پاڪستان جو ذڪر هجي اهي ڊان ۾ پهرين شايع ٿينديون +ڊان ليڪس. +ڊان جي هڪ خبر ”هٿياربند خلاف ڪاروائي ڪيو يا عالمي اڪيلائي جا شڪار ٿيو: عوامي حڪومت پاران فوج کي آگاهي“ ملڪ ۾ وڏي تڪرار کي جنم ڏنو جنهن سبب انفارميشن جي وزير پرويز رشيد کي استعفي ڏيڻي پئي، ڇو ته تحقيقات ۾ سندس نالو آيو ۽ ان کي هٿ سان گھڙيل ڪهاڻي قرار ڏنو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46128.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46128.txt new file mode 100644 index 0000000..fca48ed --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46128.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +پاڪستان جي قومي اسيمبلي +پاڪستان جي قومي اسيمبلي ، پاڪستان جي پارليامينٽ جو ھيٺيون ايوان آھي جنھن جون 342 سيٽون آھن جن مان 272 تي سڌي چونڊ اليڪشن ذريعي ٿيندي آهي باقي 70 سيٽون عورتن ۽ مذهبي اقليتن لاء رکيل ھونديون آھن. +ھن ايوان جو سربراھ اسپيڪر ھوندو آھي. +ھر قومي اسيمبلي پنجن سالن لاءِ جڙندي آهي جنھن جي اھا مدت اسيمبليءَ جي پھرين گڏجاڻي کان شروع ٿيندي آھي جنھنکانپوءِ مدت جي پُڄاڻي ٿيڻ سان پاڻمُرادو ٽُٽي ويندي آهي. +آئين جي موجوده پوزيشن مطابق اسيمبلي جي ٽوڙڻ جا اختيار صدر وٽ ناھن رھيا پر وزيراعظم کي ڏنا ويا آهن. +3 اپريل 2022 تي عمران خان صدر پاڪستان کي قومي اسيمبلي ٽوڙڻ جو مشورو ڏنو جنهن کي صدر ڊاڪٽر عارف علوي قبول ڪيو ۽ اهڙي طرح 3 اپريل 2022 تي 15هين قومي اسيمبلي ٽوڙي وئي. +پاڪستان جي پھرين آئين ساز اسيمبلي. +پاڪستان جي پھرين پھرين اسيمبلي جو پھريون اجلاس 10 آگسٽ 1947 ۾ ڪراچي جي سنڌ اسيمبلي واري عمارت ۾ ٿيو. +11 آگسٽ تي قائد اعظم محمد علي جناح کي يڪراءِ ان اسيمبلي جو صدر چونڊيو ويو ۽ پاڪستان جي جھنڊي جي بہ رسمي منظوري ڏني وئي. +پاڪستان جي تيرھين قومي اسيمبلي. +پاڪستان جي تيرھين قومي اسيمبلي جي اليڪشن 18 فبروري 2008 ۾ ٿي ۽ اھا اسيمبلي آئين جي آرٽيڪل 52 تحت پنھنجو مدو پورو ڪندي 17 مارچ 2013 تي ٽٽي وئي. +پاڪستان جي چوڏھين قومي اسيمبلي. +پاڪستان جي چوڏھين قومي اسيمبلي لاء اليڪشن 11 مئي 2013 ۾ ٿي ۽ نون چونڊيل ميمبرن پھرين جون 2013 تي کنيو ھي اسيمبلي 31 مئي 2018 تي پنھنجو مدو پورو ڪري ٽٽي وئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46145.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46145.txt new file mode 100644 index 0000000..e1ec167 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46145.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +نيئلس ھينرڪ ابيل +ايبل نيئلس ھينرڪ:; (1802–1829) ناروي جو رياضيدان ۽ آلجبرا جو ماھر جيڪو جيڪڏهن 26 سال جي عمر ۾ وفات نہ ڪري ھا تہ اوڻويھين صدي جو سڀ کان وڏو رياضيدان ٿئي ھاا. +ھن ڪئنٽڪ مساوات جي ريڊيڪل ذريعي حل ڪڍي ڏنو جنھن حل جي تلاش ٽن صدين کان جاري ھئي. +ھن گروپ ٿيوري ۽ آلجبرا تي تحقيق ڪئي. +تعليم ۽ خدمتون. +ھن جي زندگي ڏاڍي غربت ۾ گذري. +ھن جي اسڪولي استاد ھن جي ذھانت کي سڃاڻيندي ھن جي مدد ڪئي ۽ کيس ليئونارڊ اوئلر، جوزف لوئيس لگرانج ۽ ٻين رياضيدانن جي باري ۾ پڙھايو ۽ ھن جي يونيورسٽي ۾ پڙھڻ لاءِ مالي مدد ڪئي. +1821 ۾ ايبل ناروي جي شھر ڪرسچنيا (موجوده:اوسلو) جي ڪرسچنيا يونيورسٽي ۾ داخل ٿيو ۽ آخري سال دوران ھن ڪئينٽڪ مساواتن (پنجين ڊگري واري پولي ناميل مساواتون) کي ريڊيڪلز ذريعي حل ڪرڻ لاء ڪم شروع ڪيو.ان وقت رياضيدان ڪئاڊريٽڪ، ڪيوبڪ ۽ ڪئارٽڪ مساواتن جي حل لاء عام فارمولا استعمال ڪندا ھئا پر اڃان ڪئينٽڪس تي اھڙو فارمولو نہ ٺھي سگھيو ھو جيڪو ايبل 1822۾ ٺاھيو. +ھن پنھنجو ريسرچ پيپر ڊينمارڪ جي رياضيدان فرڊيننڊ ڊيجن جي حوالي ڪيو تہ جيئين رائل سوسائٽي آف ڪوپن هيگن ۾ ڇپجي پر ڊيجن کي ايبل جي فارمولي جي منطق ۾ ڪجھ مونجھارو نظر آيو ۽ ان کيس انگي حسابن ۾ مثال ڏيڻ لاءِ چيو. +ھن پنھنجي مقالي ۾ انگي حسابن واري طريقي ۾ فارمولا ۾ ھڪ غلطي سڃاتي جنھن سان ھن کي خبر پئي تہ پنجين ۽ ان کان مٿي واري ڊگري جي مساواتن جا عام حل ڇو ناممڪن آھن. +ايبل اھا مشاھداتي دريافت 1825 ۾ ھڪ پمفليٽ ۾ ڇپائي ۽ بعد ۾ اپلائيڊ ۽ پيور ميٿميٽڪس جي جنرل ۾ ڇپائي لاءِ پيش ڪئي. +شروع ۾ ان کي ڪا خاطر خواهه موٽ نہ ملي پر پوءِ آھستي آھستي اھو يورپ جي رياضيدانن جي ڌيان ۾ ايندو ويو ۽ ان کي موٽ ملي. +ھن ھن جي سموري تحقيق سندس زندگي جي آخري ڇھن ستن سالن ۾ ٿي. +فرانس جي رياضيدان چارلس ھرمٽ ھن لاء چيو ھو تہ: +وفات. +ايبل کي برلن يونيورسٽي ۾ پروفيسر شپ ملي پر بدقسمتي سان کيس ٽيوبرڪيلاسس لڳي وئي ۽ 6 اپريل 1829 ۾ وفات ڪري ويو.پيرس ۾ کيس ٽي بي جي بيماري لڳي 1828 جي ڪرسمس تي ھن سليڊ کان فرولينڊ پنھنجي مڱيندي ڪرسٽين ڪيمپ سان ملڻ لاءِ سفر ڪيو جتي سندن جوڙي موڪلن جو مزو ورتو جنھن بعد جلد ئي وفات ڪيائين. +سندس خدمتن جي مڃتا. +1830 ۾ پيرس يونيورسٽي سندس موت بعد ان جي خدمتن جي مڃتا ۾ گرينڊ پرڪس ڏنو. +2002 ۾ ھن جي ٻہ سؤ سالا جنم ڏينهن تي نارويئن اڪيڊمي آف سائنس اينڊ ليٽرز سندس نالي سان سالياني ايبل پرائيز جي ڏيڻ شروعات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46146.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46146.txt new file mode 100644 index 0000000..b300d30 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46146.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +تڪافل +تڪافل جنھن جو ترجمو يڪجهتي يا گڏيل گرنٽي بہ ڪيو ويندو آهينقصان جي صورت ۾ رقمن جي واپسي يا ادائگي جو مددگار يا سھڪاري نظام آھي جيڪو اسلامي يا شرعي اصولن جي روشني ۾ وضع ڪيو ويو آهي جيڪو روايتي ويمي جو نعم البدل آھي. +تڪافل جي حامين جو خيال آهي تہ ويمي ۾ ربا يا وياج شامل آھي تنھن ڪري حرام (prohibited) آهيتڪافل ۾ ماڻھو يا ڪمپنيون خطرن جو فڪر رکن ٿيون ۽ نقصان جي صورت ۾ شامل ميمبرن جي باقاعده مدد ۾ رقم جي ترت ادائگي ڪندا رھن ٿا. +ان سموري مرحلي جي نگراني تڪافل جو آپريٽر ڪندو آهي 2011 جي آخر تائين تڪافل انڊسٽري ۾ 12 ارب ڊالرن تائين سيڙپ ٿي چڪي هئي ۽ 2017 ۾ ان جي حد 20 ارب ڊالرن تائين ٿيڻ جي پيشنگوئي ڪئي وئي ھئي. +1965 ۾ مڪي ۾ فقه جي عالمن تڪافل کي انشورنس يا ويمي جو نعم البدل قرار ڏنو. +پاڪستان ۾ مفتي محمد شفيع انشورنس جي بدلي ۾ وقف تي مشتمل تڪافل جو نظام متعارف ڪرايو. +1979 ۾ اسلامڪ انشورنس ڪمپني آف سوڊان وجود ۾ آئي جيڪا پھرين باضابطه تڪافل واري ڪمپني ھئي. +ملائيشيا ۾ مھاتير محمد جي دؤر ۾ 1983 ۾ اسلامي بينڪاري نظام سان گڏوگڏ تڪافل جو نظام بہ شروع ٿيو جنھن بعد ان کي وڏو فروغ مليو ۽ ھن وقت دنيا ۾ 50 کان مٿي تڪافل واريون انشورنس ڪمپنيون رجسٽر ٿيل آھن. +نالي جي معني. +تڪافل عربي زبان جو لفظ آهي جيڪو ڪفالت مان نڪتل آهي ۽ ڪفالت ضمانت ۽ سارسنڀال کي چوندا آهن۔ ٻين لفظن ۾ پاڻ ۾ ھڪٻئي جو ضامن بڻائڻ ۽ ھڪٻئي جي سار سنڀال ڪرڻ کي تڪافل چئبو آهي. +’تڪافل‘ جو بنیاد ڀائيچارو، امدادِ باھمی ۽ ’تبرع‘جي نظرئي تي آهي، جيڪو شریعت جي نظر ۾ پسندیدہ آھي. +جدید دؤر ۾ تڪافل کي روایتي انشورنس جي متبادل طور تي بطور اسلامي انشورنس استعمال ڪيو پيو وڃي۔ ھن نظام ۾ سمورا ميمبر پاڻ ۾ رسڪ شیئر ڪندا آهن ۽ آھي باھمي مدد ۽ ڀائيچاري سان مقرر اصولن ۽ ضابطن تحت امڪاني مالي خطرن کان محفوظ ٿي ويندا آهن. +تڪافل ۾ سڌي يا اڻ سڌي طرح وياج جو عنصر شامل نہ ھوندو آھي. +تڪافل جا ٻہ قسم ھوندا آھن: +قرآن ۽ سنت میں تڪافل جو تصور. +تڪافل جو تصور نئون نہ پر قرآن ۾ ۽ حديث ۾ موجود آهي. +قرآن ڪريم ۾ الله تعالي جو فرمان آهي ته: +وَ تَعَاوَنُوْا عَلَی الْبِرِّ وَ التَّقْوٰی(المائدہ 5:2) +ترجمو: نیڪي ۽ تقویٰ جي ڪمن ۾ ھڪٻئي سان سھڪار ڪريو۔ +اِِنَّمَا الْمُؤْمِنُوْنَ اِِخْوَۃٌ (الحجرات 49: 10) +ترجمو:مسلمان پاڻ ۾ ڀائر آهن۔ +ان سھڪار ۽ ڀائيچاري جي ضرورت آهي تي مسلمان ھڪٻئي جي مدد ڪن اھڙي طرح اھو تڪافل جو بنياد آھي. +ھڪ اصحابي نبي ڪريم صہ کان پڇيو تہ اي الله جا رسول صہ مان پنھنجي اٺ کي کي ٻڌي الله تي توڪل ڪيان يا ان کي ڇڏي ڏيان ۽ پوء الله تي توڪل ڪيان؟ +پاڻ سڳورن فرمايو تہ ايئن نہ ڪر ، بلڪہ پھرين اٺ کي ٻڌ ۽ پوء الله تي توڪل ڪر. +(جامع ترمذي، 2771) +تڪافل جو طريقو. +تڪافل جي نظام ۾ ڪمپني جي حيثيت وڪيل يا مينيجر واري ھوندي آھي، ان ۾ سڀ کان اول ڪمپني جا حصيدار ڪجھ رقم وقف ڪندا آهن جنھن مان حصيدارن جو تڪافل فنڊ يا PTF قائم ڪيو ويندو آهي جنھن مان حصيدارن جي حيثيت وقف ڪندڙن واري ھوندي آھي ۽ مالڪ نہ رھندا آھن پر ان وقف مان ملندڙ فائدي ۾ حصيدار ھوندا آھن. +تڪافل جا اصول. +نظرياتي طور تي تڪافل ھڪ امداد باھمي وارو ڌنڌو يا باھمي ويمو آھي جنھن ۾ ميمبر ھڪ مشترڪ بچت ۾ پيسا وجھندا ويندا آهن. +ان جو مقصد نفعو ڪمائڻ نہ پر ھڪٻئي جا بار کڻڻ ھوندو آھي. +تڪافل جا ھيٺيان اصول آهن: +فقه جا عالم. +فقه اڪيڊمي جي ڊسمبر 1985 ۾ ٿيل ٻئي اجلاس , ۾ روايتي واپاري ويمي کي حرام قرار ڏنو پر ساڳئي وقت سماجي ويمي کي جائز قرار ڏنو. +روايتي ويمي جي خلاف دليل. +اسلامي عالمن پھريون دفعو اڻويھين صدي جي آخر ۾ روايتي واپاري ويمي کي حرام قرار ڏيڻ شروع ڪيو قدامت پسند علم جو خيال آهي تہ ڪمرشل انشورنس ان ڪري منع ڪئي وئي آهي جو ان ۾ غير يقيني حالت، جوئا ۽ وياج جا عنصر شامل آهن +رواجي انشورنس جي حق ۾ دليل. +عالمن جي اقليت جو خيال آهي تہ ويمي ۾ جوئا جو عنصر شامل ناهي ڇاڪاڻ تي جوئا ۾ خطري جي ڪا حفاظت ناھي نہ ئي وري نقصان ۾ مدد ٿئي ٿي. +جڏھن ويميدار کي پاليسي پوري ٿيڻ تي پئسا ملندا آهن تہ ھو کٽيندڙ نہ بلڪہ معاوضو وصول ڪندڙ ھوندو آھي.شمارياتي طريقن ۽ سائنس اھڙا مرحلا پيدا ڪيا آهن جن ۾ غيريقيني ختم ٿي وڃي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46148.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46148.txt new file mode 100644 index 0000000..2d18222 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46148.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +غرر +غرر عربي ٻوليءَ جو لفظ آهي جنھن جي معني آهي غيريقينيت، خطرو، اتفاق يا انديشو آهي. +اسلامي فقه ۾ ربا يا وياج ۽ جوئا يا ميسر وانگر اھو ھڪ منفي لفظ آهي. +ڪنسائيز ڊڪشنري آف اسلامڪ ٽرمس مطابق غرر جي معني آهي "اھڙي شئي جو وڪرو جيڪا اڃان حال ۾ موجود نہ ھجي" مثال پاڻي ۾ موجود مڇي ، فصل جنھن جي ڪٽائي نہ ٿي ھجي. +فقه جي اصطلاح مطابق غرر اھڙي شئي جو وڪرو آھي جيڪا اڃان ھٿ ۾ ناھي يا اھڙي شئي جو وڪرو جنھن جا نتيجا اڻ ڄاتل ھجن يا جنھن ۾ ان شئي جي ملڻ يا نہ ملڻ صرف امڪاني ھجي. +فقه جي روشني ۾. +حنفي فقه ۾ غرر جو مطلب آهي اھڙي شئي جنھن جا نتيجا لڪل ھجن يا طئي نہ ڪري سگھجن يا جنھن جا نتيجن جو امڪان حتمي نہ ھجي ۽ اھو چئي نہ سگھجي تہ ڪجھ ٿيندو يا ڪجھ نہ ٿيندو. +” شافعي فقه ۾ بہ غرر جي تعريف ساڳي آهي. +شافعي اصول مطابق اھڙي حالت جي نتيجي جا گھٽ ۾ گھٽ ٻہ امڪان موجود ھجن ۽ اھو چئي نہ سگھجي تہ ٻنھي مان ڪھڙو نتيجو وڌيڪ امڪاني آھي. +حنبلي فقه مطابق غرر اھي شيون آھن جن جا نتيجا اڻ ڄاتل ۽ پڪ نہ ٿي تہ اھا ٿيندي يا نہ ٿيندي +ظاھري فقه جو ابن حزم لکي ٿو تہ غرر اھڙي حالت کي چئبو آهي جنھن ۾ خريدار کي خبر نہ ھجي تہ ان ڇا خريد ڪيو آھي يا وڪرو ڪندڙ کي خبر نہ ھجي تہ ان ڇا وڪيو آھي +اسلامي عالم القرافي مطابق غرر اھڙي شئي کي چئبو آهي جيڪا ڏسڻ ۾ تہ وڻندڙ ھجي پر ان جي اصل حقيقت حقارت واري ھجي. +ھاڻوڪي دؤر جي عالم مصطفیٰ الزرقا لکي ٿو تہ غرر اھڙي امڪاني شئي جو وڪرو آھي جنھن جو وجود ۽ خوبيون ان جي خطري واري نوعيت ڪري غير متوقع ھجن ۽ ان جو واپار جوئا وانگر ھجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4616.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4616.txt new file mode 100644 index 0000000..fa41a63 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4616.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +مفتي محمد رحيم سڪندري +شيخ الحديث حضرت علامه مولانا مفتي محمد رحيم سڪندري صاحب +ڄمڻ جو هنڌ ۽ تاريخ: 3 جنوري 1941 ع ڌاري ڳوٺ قادرپورٻيلو لڳ سکر ۾ ٿي ، بعد ۾ دريا پائڻ جي ڪري ڳوٺ مير محمد کوسا ( تعلقو ٺل ) لڏي ويا. +تعليم : سند الفراغ 1961 ع ( جامعه راشديه درگاه شريف پير جو ڳوٺ ) فاضل سنڌ يونيورسٽي فرسٽ پوزيشن 1960 ع ، شهادة العالميه ( ايم اي) تنطيم المدارس 1984 ع عربڪ ريفريش ڪورس 2002 ع بغداد يونيورسٽي عراق +منصب: خطيب جامع مسجد درگاه شريف حضرت پير سائين پاڳارا، پرنسپال ۽ شيخ الحديث جامعه راشديه درگاه شريف، مک خليفوچونڪي پار. +اساتذه ڪرام : (1) مولانا مفتي محمد صاحبداد خان جمالي ( مفتي اعظم پاڪستان) (2) مولانا مفتي تقدس علي خان بريلوي (3) مولانا فقير محمد صالح مهر (4) اما م المعقول والمنقول علامه سيد حسين امام اختر (5) علامه مولانا ڪريم بخش دايو(6) علامه مفتي عبدالصمد ميتلو رحمهم الله تعالى +استادي جو سلسلو: حضرت علامه مفتي محمد صاحبداد جمالي ، مولانا محمد صالح مهر جي توسط سان علامه مفتي محمد قاسم ياسيني ، مولانا محمد يعقوب ، علامه عبدالحليم ڪنڊوي ، محمد عاقل شاه هالاڻي کان ٿيندو امام العارفين حضرت پير سائين سيد محمد راشد روضي ڌڻي رضي الله عنه جي استاد مخدوم محمد آريجوي ۽ اتان علامه عبدالحڪيم سيالڪوٽي معرفت علامه سعد الدين تفتازاني تائين پهچي ٿو. +۽ ٻئي طرف حضرت علامه مفتي تقدس علي خان وٽ پڙهڻ ڪري صرف هڪ واسطي سان امام العصر مولانا شاه احمد رضا خان بريلوي تائين پهچي ٿو. +بيعت ۽ خلافت : سائين مفتي صاحب جن جا وڏا ناننگ جي طرفان ست پيڙهيا درگاه شريف جا مريد هئا، پاڻ پنهنجي ناننگ جي صحبت سان حضرت پير سائين پاڳارا جن جي مريدي ۾ داخل ٿيا. +حضرت پير سائين جن جا خليفا هجڻ سان گڏ چونڪي پار ( شڪارپور ، جيڪب آباد، لاڙڪاڻو، خيرپور ۽ بلوچستان) جا مک پڻ آهن. +علمي اعزاز: شاه عبداللطيف يونيورسٽي جي سنڊيڪٽ جا ميمبر ، جمعيت علماءِ سڪندريه جا سابق صدر، ماهوار الراشد جا چيف ايڊيٽر ، تنطيم المدارس ( اهل سنت) پاڪستان جا صوبائي نائب ناظم. +نمايان ڪارناما: سيرت رسول ﷺ تي مقالو (1960ع طالب العلمي جي دور ۾ لکيل مقالو، جنهن پوري صوبي ۾ اول نمبر حاصل ڪيو +فاضل عربي ( سنڌ يونيورسٽي ۾ فرسٽ پوزيشن حاصل ڪرڻ ) ۽ 27 ڏينهن ۾ ڪلام پاڪ جو حفظ ۽ تروايح ۾ پڙهڻ. +شايع ٿيل ڪتاب : ڪنز الايمان ( قرآن پاڪ جو سنڌي ترجمو ۽ تفسير) +(2) خزانة المعرفت ( ترجمو ، ملفوظات پير سائين تجر ڌڻي) +(3) اصغر سائين جو ڪلام ( پير سائين بنگلي ڌڻي جي شاعري ) +(4) ديوان مسڪين فارسي ( ترجمو، پيرسائين تخت ڌڻي جي شاعري) +(5) الحزب الاعظم ( ترجمو) +(6) الزبدة شرح قصيده برده +(7) رحمت ۽ برڪت جو پيغام ( پيرسائين پاڳاري جا خطاب ) +(8) جامعه راشديه جا پنجاه سال +(9) جامع الجوامع 1،2، ۽ 3 جلد ( پير سائين روضي ڌڻي جي فارسي لغت. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46173.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46173.txt new file mode 100644 index 0000000..64d1d86 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46173.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +تاريخ پيمائي جا اضافي طريقا +تاريخ پيمائي جا اضافي يا نسبتي طريقا ڊينمارڪ جو ڪرسچيئن ٿامسين، اڻويھين صدي جو ڪيوريٽر ھيو جنھن انساني ڪاريگري وارين شين کي گڏ ڪري ٽن قسمن ۾ ورھائي درجابندي ڪئي: +ان درجابندي جي نظام قديم آثارن جي ماضيءَ کي سمجھڻ ۾ وڏي مدد ڪئي. +ان نسبت ذريعي مصنوعي شين جي قدامت جو تعين ان شين جي استعمال واري وقت جي بنياد تي ڪيو ويندو آهي جنھن جا زمانا اڳواٽ مقرر ٿيل ھوندا آھن. +ٻيو طريقو ڪنھن واقعي جو اڳوٽ متعين وقت آھي مثال طور ڪنھن شخصيت جي مرڻ جي تاريخ يا ان علائقي تي قبضي جي تاريخ. +انھن تاريخن يا وقت جي نسبت سان شين جي قدامت جاچي ويندي آهي +اسٽريٽيگرافي وارو نسبتي طريقو. +انھن ۾ پھريون ۽ وڌيڪ بنيادي طريقو اسٽريٽيگرافي آھي آھي جنھن جي معنیٰ زمين جي تھن بابت علم جنھن جو تصور سڌوسنئون آھي.کوٽائي وقت آثار قديم جا ماھر زمين جي تھن جو مشاھدو ڪري تاريخ پيمائي ڪندا آهن. +زمين مان جيڪو مصنوعي شئي جنھن تي مان ملندي آھي ان جي عمر جو اندازو ان تي جي نسبت سان ڪيو ويندو آهي، اھڙي طرح ڪابہ مصنوعي شئي زمين مان جيتري وڌيڪَ اونھائي تي ملندي اھا اوتري وڌيڪ پراڻي ھوندي آھي. +قسط بندي وارو نسبتي طريقو. +نسبتي يا اضافي تاريخ پيمائي جو ٻيو طريقو قسط بندي وارو آھي. +اھو اسٽريٽيگرافي وانگر سمجھڻ ۾ ۽ عمل ڪرڻ ۾ سولو ناھي. +ان جو تعين سماج پاران ٺاھيل مصنوعي شين جي بناوٽ طريقن، نمونن ۽ مختلف قسمن مان ٿيندو آهي. +اھي مصنوعي شيون ڀلي کڻي ٺڪر جا ٿانو ھجن يا اڇلائڻ واري ھٿيار جون نوڪون، يا سينگار جو سامان، يا ڪپڙا ھجن پر انھن جي قسط بندي جو اصول ساڳيو ھوندو آھي.جيڪڏھن مصنوعي شئي پٿر جي ٺھيل ڀالي واري نوڪ آھي تہ ٻين مختلف جاين تان ان جھڙن ٻين پٿر جي نوڪن جي قسمن مان سراسري ڪڍي ويندي آهي اھڙي طرح ھر قسم جي نوڪ جي نسبت ان زماني سان ھوندي آھي جنھن زماني ۾ اھا مشھور ھئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46216.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46216.txt new file mode 100644 index 0000000..3cfe4af --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46216.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +فيلڪس ڊو ٽيمپل +فيلڪس ڊو ٽيمپل ڊي لا ڪروڪ (جنم:18 جولاءِ 1823؛ وفات:4 نومبر 1890) جنھن کي عام طور تي فيلڪس ڊو ٽيمپل جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو، فرانس جي بحري فوج جو ھڪ آفيسر ۽ مؤجد ھيو. +فرانس جي نارمن خاندان ۾ پيدا ٿيو. +ھن دنيا جي پھرين اڏرڻ واري مشين ايجاد ڪئي ھئي ۽ 1857 ۾ ان مشين ذريعي پھرين اڏام ڪئي ھئي. +ھن کي دنيا ۾ سڀ کان پھرين ملڪ کان ٻاهر پنھنج ايجاد ڪيل اڏامندڙ مشين تي اڏام جو اعزاز حاصل آهي جيڪا ھن 1874 ۾ ڪئي. +ھي جين مري لي برس جي دؤر جو مؤجد ھيو. +فوجي ڪيريئر. +ھي فرينچ نيوي اڪيڊمي(فرينچ:École Navale) ۾ 1838 ۾ داخل ٿيو. +ھن ٻين فرينچ ايمپائر اڪثر جنگي معرڪن ۾ شريڪ ٿيو خاص طور تي ڪرائميا واري جنگ، اٽلي ۽ آسٽريا ۾ فرانس جي فوجي مداخلت ۽ ميڪسيڪو ۾ فرانس جي فوجي مداخلت ۾ شامل رھيو. +41 سالن جي عمر ۾ فرانس واپس موٽي آيو ۽ ڪيپٽن (Capitaine de Frégate) ٿيو ۽ فرانس جي پروشيا سان جنگ ڪندڙ لوئا فوج(فرينچ:Armée de la Loire) ۾ شامل ٿيو.فرانس جي تخت جي دعويدار ھينري ڪائونٽ چيمبرڊ ۽ ليجٽيمسٽ خيال وارن جي حمايت ڪري کيس 1876 ۾ بحري فوج مان جبري نيڪالي ڏني وئي. +اڏامندڙ مشين (جھاز) جو پيٽنٽ يا حق محفوظ. +فيلڪس ڊو ٽيمپل 1857 ۾ پنھنجي ايجاد ڪيل ماڊل مشين واري جھاز سان مشيني طاقت جي زور تي پھرين ڪامياب اڏام ڪئي ان ھوندي بہ 1848 ۾ جان اسٽرنگ فيلو پاران ڪيل تجربن ۾ جھاز اڏائڻ جي پھرين دعویٰ پڻ ٿيل ھئي.فيلڪس ڊو ٽيمپل 1857 ۾ پنھنجي ايجاد ڪيل ھوائي مشين جي ڊزائين پيٽنٽ يا حق محفوظ ڪرائي، جنھن ۾ ڦيٿن کي مٿي کڻڻ ۽ ھيٺ ڪرڻ واري گيئر، جھاز کي اڳتي چوريندڙ پکو، 6 ايڇ پي انجڻ، ڊائھيڊرل ونگ(جھاز جي پرن ۾ لڳل افقي پٽيون) جو نمونو شامل ٿيل ھو. +ھن پنھنجي ڀاءُ لوئس سان گڏجي کوڙ وڏا ماڊل ٺاھيا ھيا. +ھنن جي ڪوشش اھا ھئي تہ اھڙي مشين ٺاھن جيڪا ماڻھو کي ھوا ۾ کڻي سگھي.ھنن اھو سمجھي ورتو تو ٻاڦ جي انجڻ تمام ڳوري ھجڻ ڪري اھا صلاحيت نہ پئي رکي. +1867 ۾ ھنن اسٽرلنگ انجڻ جي ڊزائين تيار ڪئي جيڪا بہ ڪافي نہ ھئي. +ھنن داخلي ٻرڻ جي عمل واري گيس انجڻ جي ڊزائين ٺاھي پر ان ۾ بہ اھا صلاحيت نہ ٿي سگھي. +آخرڪار تحقيق جاري رکندي ھي انجڻ ٺاھڻ م ڪامياب ٿي ويو جيڪا گھربل صلاحيت رکندڙ ھئي. +اھا مشين ھڪ ننڍي سائيز جي 39 کان 44 پائونڊ وزن رکندڙ تيز رفتار سان ڦيرو کائيندڙ ٻاڦ جي انجڻ ھئي جنھن جي پيٽنٽ يا حق محفوظ ڪرائڻ لاء ھن 28 اپريل 1876 ۾ درخواست ڏني. +انجڻ تمام ننڍڙن 1/8 انچ جي قطر وارن پائيپن سان سٿيل ھئي تہ جيئن ٿوري جاء ۾ وڌ کان وڌ ڪم ڏيکاري سگھي. +انھن پائيپن مان پاڻي تمام تيزي سان گردش ڪندو ھيو ۽ چوڌاري باھ جي شعلن ۾ ٻاڦ جي شڪل اختيار ڪندو ھو.اھا ھڪ ننڍڙي بوائلر وانگر ھئي. +ھڪ سيٽ وارو جھاز. +1874 ۾ ھنن ٻنھي ڀائرنفرانس جي شھر بريسٽ ۾ اليومنيم جو ھڪ سيٽ وارو جھاز ايجاد ڪيو جنھن جي پرن سميت ڪل موڪر 13 ميٽر ھئي ۽ ڪل وزن پائليٽ کان بغير 80 ڪلو ھيو. +ڪافي مشقون ڪرڻ کان پوءِ اھا ڳالھ مڃي وئي تہ ان جھاز ۾ پنھنجي مشين جي طاقت سان اڏرڻ جي صلاحيت ھئي پر ان لاء ھوا ۾ ان کي اوچائيءَ کان ڊوڙي ھيٺ ٽپو ڏيڻ جي ضرورت ھئي، جنھن بعد ھوا ۾ ٿورو وقت رھڻ کانپوءِ واپس زمين تي سلامتيءَ سان موٽي اچڻ جي صلاحيت ھئي.تاريخ ۾ مشين جي مدد سان انسان جي اھا پھرين اڏام ھئي. +فيلڪس جو اھو ھوائي جھاز 1878 ۾ پيرس ۾ عالمي ميلي ۾ نمائش لاءِ رکيو ويو ھو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46285.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46285.txt new file mode 100644 index 0000000..b5b3777 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46285.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +سلانوالي +پنجاب جو ضلعي نقشو جنھن ۾ وچ پنجاب ۾ سرگوڌا ضلعو فيروزي رنگ سان ڏيکاريل +سلانوالي پاڪستان جي صوبي پنجاب جي ضلعي سرگوڌا جو ھڪ شھر ۽ ان ساڳي نالي سان تحصيل جو صدر مقام آھي ھي شھر سرگوڌا جي ڏکڻ طرف فاروقا شھر کان 13 ڪلوميٽرن تي واقع آهي.ھتان جي آبادي مسلمان ۽ ٻولي پنجابي آھي. +شھر جي چوڌاري زرخيز زمينون آھن جتي ڪمند ، ڪڻڪ ، ڪپھ، تيلي ٻجن جا فصل ٿين ٿا. +نارنگين جا باغ پڻ واقع آھن. +ھي شھر سائٽرس ميون جھڙوڪ نارنگي، ڪينو ۽ ليمن جي واپار لاءِ بہ مشھور آھي. +تاريخ. +ھن شھر برٽش انڊيا جي دؤر ۾ اوڻويھين صدي جي آخر ۾ ترقي ڪئي ۽ شھر زرعي منڊي بڻيو جتي زرعي جنسن جو ٻڌو واپار ٿيندو ھو. +شھر جي پاسي ۾ ريلوي اسٽيشن جي قيام بہ ھن شھر جي معيشت ۾ واڌارو آندو. +ھتي کتري نسل وارا ھندو ۽ سک پڻ رھندا ھئا پر پاڪستان جي قيام بعد انھن جي آبادي ھتان لڏي انڊيا جي رياست ھريانہ جي شھر ڪرنال منتقل ٿي ويا ۽ انھن جون ملڪيتون ھريانہ جي ڪرنال واري پاسي کان لڏي آيل کتري مسلمان شيخن کي مليون جيڪي ھجرت ڪري آيا ھئا.ھتان جي ٻھراڙيءَ جا جٽ سک انڊيا لڏي ويا انھن جي جاءِ تي +راجپوت، آرائين، کوکر، پنجابي شيخ، گجر ، ڊوگر ۽ مسلمان جٽ ھن شھر جي اردگرد ڳوٺن ۾ لڏي اچي آباد ٿيا. +صوفي بزرگ. +ھن شھر ۾ پير محمد برخدار گيلاني قادري جي درگاھ واقع آهي جتي ان جو عرس پڻ ملھايو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46288.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46288.txt new file mode 100644 index 0000000..9a8249b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46288.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +ديپالپور، پاڪستان +ديپالپور پاڪستان جي صوبي پنجاب جي ضلعي اوڪاڙہ جو ھڪ شھر ۽ ساڳي نالي سان تحصيل جو صدر مقام آهي. +اوڪاڙہ کان 25 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي باري دوآبي تي بياس ندي جي ڪناري تي واقع آهي. +ھي تحصيل تيرھين ۽ چوڏھين صدي ۾ ٿيندڙ جنگن جي ميدان ھجڻ ڪري مشھور آھي. +ڀٽي قبيلو ھن علائقي سان گهڻو ڳنڍيل رھيو آهي. +ھتان جي ماڻھن جي ٻولي پنجابي آھي.ھتي رھندڙ ذاتين ۾ بيگوڪا (آرائين) پراچا، پٺاڻ، رائو، دولا (آرائين)، ميان، رامي (آرائين)، وٽو، ڪلسون (جٽ)، ڀٽي، جويا، کرل جوٽ, چندور (آرائين) شامل آهن.چندور ھتان جا سڀ کان پراڻا رھاڪو آھن. +تاريخ. +ماضي ۾ ھي شھر حفاظتي ديوار سان گھيريل ھو جيڪا 25 فٽ اوچي ۽ کاھين سان گھيريل ھئي. +ان جي مرمت فيروز شاهه تغلق جي ۽ خان خانان جي وقت ۾ ٿيندي رھي جڏهن خان خانان ھتان جو گورنر ھيو. +فيروز شاھ تغلق ھتي ھڪ مسجد پڻ ٺھرائي ۽ درياء ستلج مان ھڪ ڪئنال بہ کوٽرايو جنهن سان ھن شھر جي چوڌاري باغ آباد ٿيندا ھئا.بغداد کان ھڪ صوفي بزرگ بھاول حق قلندر لڏي اچي ديپالپور جي ڀرسان ڳوٺ پٿروال ۾ رھيو جنھن ھڪ حجرو ۽ مسجد ٺھرائي. +ان جي پوٽي شاھ مقيم سندس ڪم کي جاري رکيو +ھن شھر جي علائقي ۾ مرزا صاحبان جو قصو مشھور ٿيو جنھن جي تاريخ ۾ تہ ڪا شاھدي ڪانھي پر ھڪ لوڪ داستان ھيو جنھن مطابق جٽ ذات جي صاحبہ ھن درگاھ تي مرزا جي لاءِ دعا گھرڻ آئي ھئي. +مغل بادشاھ اڪبر اعظم پنھنجي پٽ سليم سان گڏ ديپالپور ۾ 1578 ۾ قيام ڪيو ھو جڏھن فريدالدين گنج شڪر جي زيارت لاءِ آيو ھو. +اڪبر ھتان واري بياس ۽ راوي جي دوآبي جو نالو باري دوآب رکيو ھو. +گرو نانڪ ديو بہ ھن شھر ۾ قيام ڪيو ھو. +مشھور صوفي بزرگ سائين عبدالرزاق پڻ ھتي آيو ۽ رھائش اختيار ڪيائين ۽ ھن علائقي ۾ وفات ڪيائين ۽ دفنايو ويو. +جتي دفنايو ويو ان جاء کي ھاڻي رزاقيہ دربار سڏيندا آهن. +ھڪ روايت مطابق ھن شھر جو بنياد سريچند رکيو ۽ سري نگر نالو ڏنائينس بعد ۾ سندس پٽ ھرسنگھ ھن شھر جي حفاظتي ديوار تعمير ڪرائي. +بعد ۾ راجا سالواھن جي پٽ ديپال ھي شھر ٻيھر تعمير ڪرائي ان کي پنھجو نالو ڏئي ديپالپور سڏايو. +سکن جي دؤر ۾ ھن شھر کي تعلقي جي حيثيت ڏني وئي ۽ 1810 تائين ھي شھر نڪئي خاندان جي جاگير ۾ رھيو جنھن بعد اھا جاگير پھرين کڙڪ سنگھ ۽ پوء 1828 ۾ سردار جوند سنگھ موڪل کي ملي جيڪو 1840 ۾ پنھنجي وفات تائين اتان جو جاگيردار رھيو، پوء سندس پٽ بيلا سنگھ سندس جانشين ٿيو ۽ انگريزن جي پنجاب تي قبضي ٿيڻ تائين بيلا سنگھ جي اھا جاگير قائم رھي. +ھتي قديم عمارتن ۾ لالو جسراج جو مندر، خان خانان جي تعمير ڪرايل مسجد، امام شاھ ۽ محمود شاھ نالي بزرگن جا مقبرا اڃان تائين موجود آهن. +1919 جي ھڪ رپورٽ مطابق ھي خطو مونٽگومري +(موجوده:ساھيوال) ضلعي جي تحصيل ھيو. +ھاڻوڪو شھر. +ھن شھر ۾ ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين لاء الڳ الڳ ڊگري ڪاليجون ۽ کوڙ سرڪاري ۽ پرائيويٽ اسڪول موجود آهن.تحصيل جون سموريون سرڪاري آفيسون ۽ ڪورٽون پڻ ھتي موجود آهن. +تحصيل ھيڊ ڪوارٽر اسپتال پڻ ھن شھر ۾ واقع آهي.پراڻو شھر ٽن دروازان: ٺٺياري گيٽ ، ملتاني گيٽ ۽ شمالي گيٽ جي اندر وارو پاسو آھي ۽ ٻاھران نيون جديد آباديون وسن پيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46357.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46357.txt new file mode 100644 index 0000000..1ebbc73 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46357.txt @@ -0,0 +1,60 @@ +اسڪردو +اسڪردو پاڪستانجي انتظامي صوبي گلگت بلتستان جي بلتستان ڊويزن جي اسڪردو ضلعي جو شھر جيڪو اسڪردو ضلعي ۽ بلتستان ڊويزن جو صدر مقام آهي. +اسڪردو نالو سان وادي لڳ ڀڳ 10 ڪلوميٽر ڪشادي آھي جنھن ۾ درياء سنڌ ۽ درياء شگر جي سنگم لڳ ھي شھر اڏيل آھي. +ھي شھر 2500 ميٽرن جي بلندي تي واقع آهي. +ھي شھر قراقرم جبلن جي قطار ۾ واقع اٺ ھزاري جو واحد رستو آهي. +اسڪردو جي ڀر ۾ درياء سنڌ قراقرم جبلن ۽ ھماليہ جبلن کي ورھائي ڌار ڪندي وھي ٿو. +اسڪردو جو نالو. +لفظ اسڪردوبلتي ٻولي جو لفظ سمجھيو وڃي ٿو جنھن جي معني آهي ٻن اوچن مقامن وچ ۾ ھيٺاھين زمين +اھي ٻہ اوچا مقام شگر شھر ۽ سدپارا ڍنڍ جو حوالو آھن. +اسڪردو جي تاريخ. +تاريخ جي ڪتابن ۾ اسڪردو جو ذڪر ماضي ۾ سورھين صدي تائين ملي ٿو. +مرزا حيدر (1499–1551) ان جو ذڪر تاريخ راشدي بلتستان ۾ بلتستان جي ضلعي طور ڪيو آھي. +يورپي لکڻين ۾ اسڪردو جو سڀ کان اول ذڪر فرانس جيفرينڪوئس برنيئر (1625–1688) پنھنجي لکڻي ۾ بطور اسڪردو شھر ڪيو آهي جنھن بعد يورپين جي ٺاھيل ايشيائي نقشن ۾ ان جي مقام کي ان نالي سان ظاھر ڪرڻ جي شروعات ٿي. +قديم تاريخ. +اسڪردو جو خطو ستين صدي عيسويءَ ۾ سانگزئن گنبو جي دؤر ۾ تبتي ايمپائر واري ٻڌن جي تھذيب جو حصو رھيو.تبتي تانتري لکڻيون نائين صديءَ تائين سموري بلتستان ۾ ملندڙ ھيون. +ھن خطي جي وچ ايشيا جي ڀرسان واقع ھجڻ جي ڪري اسڪردو ڪشغر جي ويجھو رھندڙ قبيلن سان ڳنڍيل رھيو. +اھو علائقو ھاڻي چين جو حصو آهي جنھن کي ژنجيانگ صوبو سڏين ٿا.نائين ۽ ڏھين صدي عيسويءَ ۾ بلتستان ان تبتي علائقن کان الڳ ٿي ويو ۽ ترڪ نسل جي مقپون خاندان جي حڪمراني ۾ اچي ويو.روايتن جي مطابق ان خاندان جو ابراھيم شاھ ڪشمير مان لڏي اتي اچي ھڪ مقامي شھزادي سان شادي ڪئي ۽ پوء ان خاندان جي حڪمراني جو بنياد وڌو. +مقپن خاندان جي حڪمراني. +1500 ۾ مقپن بوکا اسڪردو جو بنياد وجھي ان کي گاديءَ جو هنڌ بڻايو.ان دؤر ۾ ئي اسڪردو وارو قلعو ٺھيو. +مقپن بوکا بادشاھ ھن خطي جي معيشت کي مستحڪم ڪرڻ لاءِ ڪشمير ۽ چيلاس مان ھنرمند ڪاريگر گھرائي آباد ڪرايا. +ان جي ڀيٽ ۾ گلگت جو خطو تبتي اثر مان نڪري ويو باقي لداخ جي ويجھو وقوع جي ڪري بلتستان پوء بہ ان کان اثر وٺندو رهيو.سک جو خيال آهي تہ سک ازم جو باني گرو نانڪ 1510 کان 1515 جي وچ ۾ ٻئين اداسي سفر ۾ ھن شھر آيو ھيو +مغلن جو دؤر. +سورھين صدي عيسويءَ۾ تيموري يارڪينٽ خانيٽ جي سلطان سعيد خان اسڪردو ۽ بلتستان ۾ گھري آيو ھو. +سلطان سعيد خان جي ان حملي دھلي جي مغل بادشاھت جو ڌيان ڇڪايو ۽ 1586 ۾ اڪبر اعظم بلتستان فتح ڪيو.مقامي ميقپن حاڪمن مغلن سان وفاداري جو انجام ڪيو ۽ انھن کي ننڍڙي تبت جا حاڪم سڏيو ويو.شاھجھان جي دؤر م وري مغل فوج ظفر خان جي قيادت ۾ ھن علائقي ۾ داخل ٿي 1634 کان 1636 تائين ھن علائقي ۾ آدم خان ۽ سندس ڀاءُ عبداخان جي وچ ۾ تخت تي ويھڻ جي جھڳڙي نبيرڻ لاء ترسي.جنھن بعد ھي خاندان مڪمل مغلن جي ڪنٽرول ۾ رھيو.مغلن پنھنجي بادشاھت ۾ بلتستان جھڙن غير اھم علائقن ۾ فوج موڪلي ان طريقي سان پنھنجي خزاني جي ٽجوڙيءَ ۾ دولت جو اضافو ڪرڻ جي اھليت رکندا هئا. +ڊوگر خاندان جو راڄ. +1839 ۾ وانڪو لڪ ۽ ٿاڻو ڪن واري ميداني علائقن وارين جنگن ۾ ڊوگرن واري سپھ سالار زورآور سنگھ ڪھلوريا بلتي فوج کي شڪست ڏئي اسڪردو جي وادي ۾ داخل ٿيڻ لاءِ رستو صاف ڪيو، ۽ اسڪردو جو قلعو جمو جي ڊوگر شاھي خاندان پاران قبضي ۾ ڪيو. +سنگھ جي فوج قلعي جي گيريزن جي معافظ فوجين جو قتل عام ڪيو ۽ بلتي سردارن کي عام ماڻهن سامھون مارڪٽ ڪئي. +1841 ۾ ڊوگرن جي فوج تبت فتح ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر شڪست کاڌائون، لداخ وارن بہ بغاوت ڪئي.بلتين بہ راجا آحمد شاھ جي قيادت ۾ بغاوت ڪئي ۽ مھاراجا گلاب سنگھ ڊوگر پنھنجي سپھ سالار وزير لکپت کي اسڪردو ٻيهر قبضي ڪرڻ لاءِ موڪليو. +بلتين جي حاڪم کي مھاراجا ڊوگر کي سالياني خراج ادا ڪرڻ مجبور ڪيو ويو.اھڙي طرح محمد شاھ ھتان جو ڊوگرا حاڪمن پاران راجا ٿيو. +پر اصل اختيار ڊوگرن جي فوجي ڪمانڊر وٽ ھيا جيڪي 1851 تائين جاري رھيا جڏهن ڪيدارو ٿاڻيدار کي بلتستان جو حاڪم مقرر ڪيو ويو +ان وقت ڪرگل ۽ اسڪردو تي گڏائي ھلايو ويندو هو بعد ۾ لداخ جي ضلعي کي بہ بلتستان ۾ شامل ڪيو ويو. +اسڪردو کي بلتستان جو سياري جو ۽ ليھ اونھاري جو گاديءَ جو هنڌ بڻايو ويو. +مھتا منگل جي انتظامي سربراھي واري دؤر ۾ 1875 کان 1885 تائين اسڪردو جو صدر مقام رنڀير ڳڙھ ۾ ٺاھيو ويو ء ڪيتريون ئي ٻيون سرڪاري عمارتون ٺاھيون ويون. +سکن کي اسڪردو ۾ آباد ڪري اتي واپاري فرم برپا ڪيا ويا. +سک آبادي کي اسڪردو، شگر، ۽ کپلو ۾ آباد ڪري ان کي معاشي طور اسرڻ ۾ مدد ڪئي وئي. +1947 ۽ 1948 جي ڪشمير واري جنگ. +ھندوستان جي ورھاڱي کان پوءِ 22 آڪٽوبر 1947 تي مھاراجا ھري سنگھ ڊوگر جيئن ئي انڊيا ۾ شامل ٿيڻ جو اعلان ڪيو تہ قبائلي ماڻھن ڊوگر جي ان فيصلي خلاف نڪري آيا ۽ مزاحمت شروع ڪئيپھرين نومبر 1947 تي گلگت اسڪائوٽن بغاوت ڪري گلگت ايجنسي پاڪستان ۾ شامل ڪرائي. +پاڪستاني فوج جي برگيڊيئر اسلم خان گلگت اسڪائوٽن جي ڪمان سنڀالي ورتي ۽ 600 مقامي ماڻھن کي ڀرتي ڪري ھڪ فورس تيار ڪري ان کي منظم ڪري انڊيا جي قبضي ۾ آيل علائقن تي حملا شروع ڪيا.اسڪردو کي ھنن اھم نشانو بڻايو ان لاءِ جو اتان ئي گلگت کي خطرو ھيو. +ٻئي طرف اسڪردو واري گيريزن جو دفاع ڇھين جمون ڪشمير رياستي فوج ڪرنل شير جنگ ٿاپا جي ڪمان ۾ ڪري رھي ھئي. +شروع وارو حملو پسپا ڪيو ويو پر بعد ۾ شھر قبائلي فوج جي ھٿن ۾ اچي ويو. +اسڪردو گيريزن ڇھ مھينا ۽ ٽي ڏينھن ٿاپا۽ سندس فوج جي قبضي ۾ رھي نيٺ 14 آگسٽ 1948 ۾ ٿاپا فوج سميت پيش ٿيو. +اسڪردو جي جاگرافي. +ٽوپوگرافي. +اسڪردو سمنڊ جي سطح کان 2230 ميٽرن جي الٽيٽيوڊ تي واقع آهي جڏهن تہ ان جي چوڌاري جبلن جون چوٽيون سامونڊي سطح کان 4500 کان 5800 ميٽرن تائين بلند آھن.ھتي دنيا جا وڏا گليشيئر پڻ واقع آھن جن ۾ بالتورو گليشيئر، بيافو گليشيئر ۽ چاغو لنگما گليشيئر شامل آهن. +دنيا جي ٻين وڏي جابلو چوٽي ڪي 2 پڻ ھن علائقي ۾ واقع آهي جيڪا سمنڊ جي سطح کان 8611 ميٽر بلند آھي. +ان کان علاوه گاشربرم (8068 ميٽر)، مشابرم (7821 ميٽر) ديئوسائي نيشنل پارڪ، نانگا پربت(8126 ميٽر) +پڻ ھن علائقي ۾ واقع آهي +اسڪردو جي وادي درياء سنڌ ۽ درياء شگر جي سنگم وٽ 10 ڪلوميٽر وهڪري ۽ 40 ڪلوميٽر ڊگھي آھي. +اسڪردو جي آبھوا. +ڪوپن واري موسمي درجابندي مطابق اسڪردو جي موسم تمام ٿڌي آھي. +اونھاري ۾ وچولي ٿڌ ھوندي آھي. +ھتي ھيٺاھين ميدانن جي شديد گرمي ۽ چوماسي وارين برساتن جي پھچ ڪانھي ڇوتہ جبل انھن کي روڪي رکندا آهن. +ساڳين جبلن جي ڪري ھتي سياري ۾ شديد سردي ٿيندي آهي. +اپريل کان آڪٽوبر تائين ھتي سياحت واري موسم ھوندي آھي. +انھن مھينن ۾ ھتي جو گرمي پد 27 سينٽي گريڊ کان 8 سينٽي گريڊ تائين گھٽ وڌ ٿيندو رهندو آهي. +سياري ۾ گرمي جو پد 10-سينٽي گريڊ تائين ايندو آھي. +ھتي وڌ کان وڌ سردي جو رڪارڊ 7 جنوري 1995 جو آھي جو ان تاريخ تي گرمي پد 24- سينٽي گريڊ تائين ڪري پيو ھيو آھي. +ارضيات. +اسڪردو ڪوھستان-لداخ واري خطي ۾ واقع آهي ھن علائقي ۾ زمين جي ڌڏڻ جو عمل ٻين چوڌاري واقع خطن جي ڀيٽ ۾ تمام گھٽ آھي. +ھتان جو پٿر جي ريڊيو ميٽرڪ عمر پوڻا چار ڪروڙ کان ساڍا ڏھ ڪروڙ سال آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46665.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46665.txt new file mode 100644 index 0000000..cff34cf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46665.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +دي اسٽارز شائين ڊائون (ناول) +دي اسٽارز شائين ڊائون +سڊني شيلڊن جو 1992 ۾ لکيل ھڪ ناول +ناول جو سٽاء. +ناول م ھڪ ڪردار لارا ڪيمرون جي ڪھاڻي ٻڌايل آهي جيڪا ھڪ ڪامياب بلڊر ھئي جيڪا اسڪاٽ لينڊ جي نووا اسڪوٽيا جي ھڪ غريب خاندان مان ھئي ۽ ان جي ڄمڻ وقت سندس ماء ۽ جاڙو ڀاء مري ويا. +ان جو پيء ھڪ بورڊنگ ھائوس جو ملازم ھو ۽ ڪرائي جي وصولي وارو ڪم ڪندو هو. +لارا زندگي جي شروعات ۾ مردن جي معاشري ۾ پاڻ کي بچائڻ سکي ٿي ۽ پيء جي وفات بعد ان جي جاء تي ملازم ٿي ڪم جي شروعات ڪيائين ۽ ان سان گڏوگڏ بورڊنگ ھائوس جي بورچياڻي پڻ ٿئي ٿي +ھڪ شخص چارلس ڪوھن ھن مان متاثر ٿي کيس ھڪ تعميراتي ٺيڪو ڏيندو آھي ۽ ان لاء سٺي زمين حاصل ڪرڻ لاءِ سودي ۾ پئسن سان گڏ زمين جي مالڪ کي پنھجو جسم بہ حوالي ڪري ٿي ۽ اھڙي طرح ان ٺيڪي جي تڪميل سان پئسي واري ٿي آمريڪا جي شھر شڪاگو ۾ جائداد جو ڌنڌو شروع ڪري ھڪ بزنس ايمپائر ٺاھي ھڪ امير ترين عورت ٿي وڃي ٿي. +کيس ھڪ ذھين پيانو وڄائيندڙ فلپ ايڊلر سان پيار ٿي وڃي ٿو ۽ ساڻس شادي ڪري ٿي. +ان بعد ھر چيز، مڙس سميت، جيڪا حاصل ڪيائين اھا وڃائي وہھي ٿي ۽ پوء ٻيھر سڀ ڪجھ حاصل ڪري ٿي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46672.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46672.txt new file mode 100644 index 0000000..3a9585f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46672.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +صين +سنڌ جي علمي حیثیت پرکڻ لاءِ ھي حدیث شریف غور طلب آھي ته ’’علم حاصل ڪيو کڻي توھان کي صین ڇو نه وڃڻو پئي‘‘ +ھن جملي ۾ ”صین” (Sceen) کي ترجمن ۾ 'چین' لکيو ۽ پڙھجي ٿو جيڪو صحيح نه آھي. +جيڪڏھن اھو لفظ ’چین‘ ھجي ھا ته حدیث شریف ۾ ھن ريت اچي ھا، ’’علم حاصل ڪيو کڻي ان لاءِ توھان کي ’شین‘ وڃڻو پئي‘‘ ڇو جو ’چ‘ جي جگھ تي عربي ۾ ’ت‘ یا ’ش‘ استعمال ٿيندو آھي، ’ص‘ نه. +مثال طور جيڪڏھن ڪراچي جو لفظ عربي ۾ لکجي ته ’ڪراتشي‘ لکيو ويندو ’’ڪراصي‘‘ نه. +عبدالرحیم عباسي پنهنجي ڳالھ ٻولھ ۾ ان ڳالھ کي ثابت به ڪيو آهي. +عبدالرحیم عباسي نه رڳو سعودي عرب ۾ ڄائو ھيو پر عربي جي سڀني لَھجن جو ماھر به آھي، ِھِنَ ٻڌايو ته عربي جي اڻويھ لھجن منجھان ڪنھن ھڪ لھجي ۾ به ’چ‘ جي جاءِ تي ’ص‘ ناھي لکيو ويندو. +سو ھي لفظ ’صین‘ اصل ۾ ’سین‘ ٿيندو جو پراڻن عربی مسودن ۾ سنڌ لاءِ ڪتب ايندو هو یعني علم حاصل ڪيو پوء ان لاءِ توھان کي ڀلي صین (سین یعنی سنڌ) ڇو نه وڃڻو پئي. +گھڻو ڪري قدیم عربي ڪتابن ۽ دستاویزن ۾ سنڌ کي "صین" جي اسم سان ذڪر ڪیو ويو آھي، جيئن توریت ۾ ’’دشتِ صین‘‘ لکيل آھي. +دشت جي معني ته میدان، جھنگ يا ٿربر ۽ صین جي اتي به وضاحت سنڌ ٺھي ٿي یعني سنڌ جو میدان یا پرڳڻو. +ان کان سواءِ ’صین یا سین‘ لفظ ان دَور ۾ عام استعمال ٿيندو ھيو، جيئن اباسین ( سنڌو درياءُ)، کیت سین، ڏھر سین، چندرسین، جَي سين وغيره. +سنڌ ۾ سڀ کان پھرين ڪتابَ لکيا ویا هئا ۽ سنڌ قدیم دَور ۾ علم ۽ ادب جو مرڪز سمجھي ويندي ھئي، جتان ایران ۽ یونان تائين علم جي پکيڙ ٿيندي ھئي، ان تناظر ۾ چئي سگھجي ٿو ته یونان به علمي طور سنڌ جو شاگرد رھيو آھي‘‘ +پرڏيھي عالمن جي سنڌ سان عقیدت جو ھي عالم ھيو جو فردوسي جھڙي ایراني شاعر پنھنجي جڳ مشهور ڪتاب ’شاھنامه‘ ۾ لکيو آھي ته ’’ مونکي شراب ڏي 'مھیَن جو دڙو' جي مٽي جي پیالي ۾ ۽ جيڪر اھا مٽي منھنجي وڏڙن جي ھجي ھا‘‘ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46976.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46976.txt new file mode 100644 index 0000000..12e7095 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd46976.txt @@ -0,0 +1,32 @@ +شمس ‌الدين عرساڻي +تعارف. +ڊاڪٽر شمس‌الدين عرساڻي (1937 کان 2017) جي سڃاڻپ هڪ سنڌي ٻوليءَ جي چاهڪ طور ٿئي ٿي. +هُو سنڌي ٻوليءَ جي پهرين تنقيد نگار طور پڻ سڃاتو وڃي ٿو. +ڊاڪٽر عرساڻي سنڌيءَ جو استاد ۽ مشهور ليکڪ ٿي گذريو آهي، ڊاڪٽر عرساڻيءَ سنڌي ادب سان گڏ اردو ادب ۾ پڻ طبع آزمائي ڪئي آهي. +سندس ڪتاب سنڌي ادب جي مختلف صنفن تي پنهنجي خاص جڳهه والارين ٿا. +هن تنقيد نگاري کان علاوه سنڌي ٻولي، سنڌي مختصر ڪهاڻين، ٻاراڻي ادب، سائنسي ادب ۽ نصاب تي پڻ ڪم ڪيو آهي. +هن ادب جي ڊرامہ ۽ شاعريءَ وارن گوشن کي پڻ ڇهيو آهي. +ڊاڪٽر عرساڻيءَ جا ترجما ”رني ڪوٽ“ ۽ جڳ مشهور ڪتاب ڪاسماس جو ترجمو ”آفاق“ سنڌي ٻوليءَ کي سگهارو ڪرڻ ۾ پنهنجو اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. +ڊاڪٽر عرساڻي سرگرم حياتي گذاريندي سنڌي ٻوليءَ سان گڏ تعليم لاءِ پڻ تمام گهڻو جاکوڙيو. +هن سال 2002ع ۾ اوسر پيڙهڪا نالي سنڌي ٻولي، تعليم ۽ ثقافت جي ترقيءَ لاءِ امانتاڻو قائم ڪيو، جنهن جي هٿ هيٺ سنڌي ذريعہ تعليم جا 10 ادارا هلي رهيا آهن. +شروعاتي زندگي. +ڊاڪٽر شمس‌الدين عرساڻي 2ئين اپريل 1937ع ۾ هالا نوان جي شهر ۾ پيدا ٿيو پر ٻن سالن جي عمر ۾ ئي سندن وڏن حيدرآباد شهر جون گهٽيون اچي آباد ڪيون. +ان سبب ڊاڪٽر عرساڻي سموري تعليم حيدرآباد ۾ ئي پرائي. +ڊاڪٽر عرساڻيءَ جو ٻن سالن جي عمر ۾ والد عبدالله عرساڻي گذاري ويو. +سندس پرورش سندس ماءُ ۽ مامن ڪئي. +سندس هڪ ڀاءُ ضياءُالدين ۽ هڪ ڀيڻ نعمت جهان هئي، جيڪي ٻالڪ پڻي ۾ ئي هي دنيا ڇڏي هليا ويا. +ڊاڪٽر عرساڻي پنهنجي ماءُ جو اڪيلو پٽ رهجي ويو. +تعليمي ڪَريئر. +ڊاڪٽر عرساڻي پرائمري تعليم حيدرآباد جي هوپفل اسڪول مان حاصل ڪئي جڏهن تہ ميٽرڪ جو امتحان نورمحمد هاءِ اسڪول، انٽر سچل آرٽس ڪاليج ۽ ايم اي (سنڌي) جي ڊگري سنڌ يونيورسٽي مان حاصل ڪئي. +هن سنڌ يونيورسٽيءَ مان ”آزاديءَ کان پوءِ سنڌي افسانوي ادب جي اوسر“ جي موضوع تي 1980 ڌاري پي ايڇ ڊي جي سَنَدَ پڻ ورتي. +پروفيشل ڪريئر. +ڊاڪٽر عرساڻي سرڪاري نوڪريءَ ۾ سڀ کان پهرين قانون واري کاتي ۾ بحيثيت سرشتيدار پير پاتو، پر جلد ئي هن ان ملازمت کي الوداع چئي پنهنجي مزاج مطابق 1961ع ڌاري گورنمينٽ هاءِ اسڪول حيدرآباد ۾ بطور اسسٽنٽ ماسٽر پنهنجي ڪريئر جو آغاز ڪيو، هن سڪرنڊ ٽرينڱ ڪاليج ۽ حيدرآباد جي اليمينٽري ڪاليج ۾ پڻ بحيثيت استاد جي ڪم ڪيو، ڊاڪٽر عرساڻي 1966 ۾ سموري ويسٽ پاڪستان ۾ پهرين پوزيشن سان پبلڪ سروس ڪميشن جو امتحان پاس ڪري گورمينٽ ڪاليج لطيف آباد ۾ ليڪچرار بڻيو، هن گورنيمينٽ ڪاليج ٽنڊو محمد خان کي بحيثيت ليڪچرار پنهنجا ست سال ڏنا ۽ پرنسيپال جي حيثيت سان گورنمينٽ ڪاليج ماتلي ۾ ٻه سال ڪم ڪيو. +هن رٽائرمينٽ تائين پنهنجون خدمتون گورنمينٽ ڪاليج ڪاري موري کي عطا ڪيون، جتان هو ويهين گريڊ ۾ پروفيسر جي عهدي تان رٽائر ٿيو. +ايوارڊ. +ڊاڪٽر شمس‌الدين عرساڻيءَ کي پنهنجي حياتيءَ ۾ ڪيترين ئي ادبي، سماجي توڙي سياسي تنظيمن طرفان مڃتا سرٽيفڪيٽ ۽ ايوارڊ عطا ڪيا ويا، جنهن ۾ ترقي پسند پارٽي طرفان مادر وطن جو ايوارڊ ۽ ڊاڪٽر محبت ٻرڙو اڪيڊمي ايوارڊ سرفهرست آهن، ڊاڪٽر عرساڻي پاڪستاني سرڪار جي سنڌي ٻوليءَ سان مخاصمت واري رويي جي احتجاج ۾ حڪومت سنڌ طرفان ملندڙ نئين زندگي ايوارڊ کي وٺڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو. +ڊراما. +ان کان سواءِ ڊاڪٽر شمس‌الدين عرساڻيءَ "پاڳل پاڳل دنيا"، "شائق لطيفي"، ۽ "انسپيڪشن" جهڙا ڊراما پڻ تحرير ڪيا آهن. +ٻيو ڪم. +ڊاڪٽر عرساڻي، سنڌي ٻوليءَ جي مشهور ماهوار، ٽماهي، ڇهہ ماهي ۽ ساليانہ ميگزينن ۽ روزانہ اخبارن ۾ هڪ هزار کان وڌيڪ مضمون ۽ ڪالم لکيا، ان سان گڏ ڊاڪٽر عرساڻي اردو اخبار روزانہ جنگ ۾ پڻ ثقافت ڪي حقيقت جي نالي سان ڪيتري عرصي تائين آرٽيڪل لکيا، ڊاڪٽر عرساڻي، ٽہ ماهي اوسر رسالي جو ايڊيٽر پڻ رهيو ۽ ڪيترين ئي ادبي ۽ سماجي تقريبن ۾ صدارتي خطاب وسيلي سنڌي ٻوليءَ کي پنهنجو اصل مقام ڏيارڻ لاءِ پنهنجو اثرائتو ڪردار ادا ڪيو. +لاڏاڻو. +ڊاڪٽر شمس‌الدين عرساڻي طويل علالت بعد 22 آگسٽ 2017 صبح جو 5:00 وڳي راجپوتانہ اسپتال حيدرآباد ۾ وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4704.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4704.txt new file mode 100644 index 0000000..7088072 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4704.txt @@ -0,0 +1,194 @@ +سنڌو ٽِڪور +سنڌو ٽڪور يا سنڌوءَ جي ڇوڙ وارو علائقو اتي ٺهي ٿي جتي سنڌو درياءُ عربي سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿو. +هيءَ ٽڪور 16 هزار چورس ميلن يعني 41 هزار 4 سَو 40 چورس ڪلوميٽرن جي ايراضيءَ تي پکڙيل آهي، ۽ ان جو سمنڊ سان دنگ لڳ ڀڳ 130 ميل ڊگھو آهي. +سموري ٽڪور تي ڪيتريون ننڍيون ننڍيون وسنديون آباد آهن پر ڪو بہ وڏو شهر آباد نہ آهي. +ٽڪور کي ويجھي ۾ ويجھا شهر ٺٽو ۽ سنڌ جو وڏو ۾ وڏو شهر ڪراچي اولهہ طرف آهن. +سنڌ جو ٻيون وڏي ۾ وڏو شهر حيدرآباد سنڌو ٽڪور کان 130 ميلن جي فاصلي تي اتر ۾ واقع آهي. +سنڌو ٽڪور تي سراسري گرمي پد جُولاءِ جي مهيني ۾ 70 کان 85 درجا فارنهائيٽ جڏهن تہ جنوريءَ ۾ 50 کان 70 درجا فارنهائيٽ رهندو آهي. +ڪنهن عام سال ۾ ان ٽڪور تي 10 کان 20 انچ وسڪارو ٿيندو آهي. +ٻين ڪيترين ئي ٽڪورن جي ابتڙ، سنڌو ٽڪور غير زرخيز مٽين تي ٻڌل آهي ۽ تمام گھڻي دلدلي آهي. +سنڌو ٽڪور سانگي آبي پکين لاءِ تمام اهم علائقو آهي، تازي پاڻيءَ جي جانورن سان بہ ڀرپُور آهي. +سنڌو ٽڪور ۾ پلو، سنڌو بيرل، سنڌو گاروئا ۽ وڏي نانگ منهانڊي، مهاسير، ۽ ريٽا ڪيٽفش جهڙيون مڇيون لڌيون وڃن ٿيون. +سنڌو دريا جو ڇوڙ وارو علائقو. +ڇوڙ واري علائقي جي جاگرافي ۽ ان منجهان وهندڙ ڦاٽن جو مختصر احوال هن ريت آهي ته هتان جا ماڻهو پنهنجي جاگريافيائي نقطئه نظر کان سنڌو ماٿري جي هيٺئين حصي کي ٽن ڀاڱن ۾ ورهائيندا آهن. +جن مان هڪ سرو Upper Country، ٻيو وچولو Middle Country ۽ ٽيون لاڙ Sloping descending آهي، جيڪو لهوارو ٿيندو، هيٺ سمنڊ ڏانهن هلندو وڃي ٿو. +اهڙيءَ ريت سيوهڻ کان چاليهه ميل مٿي ستاويهه ڊگريون اُتر، ويڪرائي ڦاڪ تي، اتر سنڌ جو علائقو آهي، ان علائقي جي هيٺئين دنگ کان وٺي حيدرآباد تائين ”وچولو“ سڏيو ويندو آهي ۽ حيدرآباد کان وٺي سمنڊ تائين ساري پرڳڻي کي لاڙ کي لاڙ چوندا آهن. +جنهن جوءِ جو اوڙڪ ۾ احوال اوريو ويو آهي، سو سنڌ جي ڇوڙ وارو اهو تاريخي علائقيو آهي، جنهن تي سڪندر جي حملي دوران، ان جي مؤرخن جون پهريون نظرون پيون هيون، ان بابت سندن اتهاسن ۾ وِستار سان ڳالهيون به ڳائجڻ لڳيون هيون. +تنهن سمي، هن ڇوڙ واري علائقي جو اوڙڪ مٿيون پاسو ”پٽالا“ هو، جتان سنڌو، ٻه درياهيءَ ۾ ونڊجي ويندو هو. +سندس هڪ ڇاڙهه ڏکڻ – اوڀر ڏس تي ۽ ٻي ڏکڻ-اولهه پاسي لڙي ويندي هئي. +پر هڪ ڇاڙهه کي ”سِنڌو“ سڏيو ويندو هو. +هاڻي مامرو اهڙو منجهي ويو آهي جو ”پٽالا“ جي سڃاڻڻ جا امڪان ئي موجود ڪونه رهيا آهن. +مان انهن مؤرخن سان ڪڏهن به سهمت ڪونه آهيان، جيڪي هن ٿاڪ کي حيدرآباد يا ان جي ڀرپاسي ۾ سمجهن ٿا ۽ انهن سان به اختلاف را3 رکان ٿو. +جيڪي ”ٺٽي“ کي ”پٽالا“ سمجهندا آهن، منهنجو انومان آهي، جهن جا ڪيترا ڪارڻ به آهن، ته اهو ٿاڪ، حيدرآباد جي ويڪرائي ڦاڪ کان تمام گهڻو هيٺ ڪونه هو. +پر ان جي ڊگهائي ڦاڪ هن شهر کان گهڻو اوڀر طرف هئي. +ان ڪري مون کي پڪ ٿئي ٿي ته سنڌي، جنهن جاگرافيائي خطي کي ”لاڙ“ سڏيندا آهن. +سو گهڻي ڀاڱي ”پٽاليني“ Patalene واريءَ جوءِ سان ڀيتِ آهي ۽ اهوئي سنڌوءَ جو ڇوڙ وارو علائقو آهي، جيڪو يونانين جي وقت ۾ به موجود هو. +هن ڪتاب ۾ به ڇوڙ وارو علائقو سمنڊ کان وٺي مٿي اتر ڏس تي حيدرآباد يا پنجويهه ڊگريون ۽ ٽيويهه فوٽ ويڪرائي ڦاڪ اتر طرف تائين آهي، جيڪو اوڀر طرف ٿر جي ڀٽن ڏانهن وڌي وڃي سنڌوءَ جي صفا اوڀارين ڇاڙهه ”پراڻ“ سان ملي ٿو، جيڪو هاڻي سڪل آهي. +چارهه جي رُت ۾ سنڌوءَ جو پاڻي منجهس اچي ويندو آهي پر ڪنهن سمي اها چاڙهه ڪوري ڦاٽ سان ڳنڍيل هئي ۽ سنڌ ۽ ڪڇ جو دنگ ڏيکاريندي هئي. +هيءُ ڇور وارو علائقو اولهه پاسي وڃي جابلو علائقي سان ملندو هو. +اُهي جبل سنڌ جي جابلو سلسلي ڪوهستان کان هلندا اوڀر ۽ اولهه پاسي ننڍا ٿيندا نيٺ ختم ٿي وڃن ٿا. +سنڌوءَ جي ڇوڙ واري هن علائقي جي سرحدي ليڪ پنجاهه ميل اولهه-ڏکڻ هلي ٺٽي جي اوسي پاسي پهچي ٿي. +اتان کان سٺ ميل سر اولهه هلي ڪراچيءَ ڀرسان سمنڊ تائين توڙ ڪري ٿي. +اهڙيءَ ريت ڇوڙ واري علائقي جي ڪل ايراضي ڏهه هزار ميل همچورس بيهي ٿي. +ڇوڙ واري هن علائقي جي پاسن جي ڌار ڌار ماپ هن ريت آهي حيدرآباد کان هيٺان سنڌوءَ کان وٺي عمر ڪوٽ تائين نوي ميل ۽ عمر ڪوٽ جي اوڀر کان وٺي ڦاٽ جي ڇوڙ تائين هڪ سو پنجاهه ميل. +حيدرآباد کان ٺٽو ۽ ٺٽي کان وٺي ڪراچيءَ ويجهو ڪلفٽن جي ورياسي جوءِ جي ڏکڻ-اوڀر تائين اولهه وارو پاسلو هڪ سو ڏهه ميل ۽ سامونڊي ڪنارو هڪ سو پنجويهه ميل آهي ۽ اها ڪل پکيڙ پنجويهه هزار چورس ميل بيهي ٿي. +هي ميداني علائقو درياهن جي پُراڻن پيٽن سان هنڌين ماڳين کاڌل ۽ هيٺ مٿي لڳو پيو آهي. +ڪي قديم وهڪرا هن ڇوڙ واري علائقي منجهان آر پار ۽ لاڳيتا ڏسڻ ۾ ايندا. +ڪن جا نشان پتا ڪٿي ڪٿي وڃي چٽا رهيا آهن. +ڪن جا ته باقي وڃي ڪي اهڃاڻ رهيا آهن. +ڪي ته صفا رئجي ميسارجي ويا آهن. +پاڻيءَ جو هڪ تمام پراڻو وهڪرو ڪڏهن سنڌ جي صفا اوڀر طرف کان به وهندو هو. +سندس تاريخ ڏاڍي دلچسپ آهي. +ان جو نالو ”هاڪڙو“ هو. +ٿر جي ڀٽن جي ڀر ڏئي ”ڪڇ“ کان ويهه ميل مٿان وڃي ”پراڻ“۾ پوندو هو. +هاڻي هاڪڙي جو نالو هن درياه جي ان ٽڪري تائين محدود آهي، جنهن ۾ سنڌوءَ جي چاڙهه جو پاڻي هليو ويندو آهي. +موجوده دور ۾ هن کي ”نارو“ سڏيو ويندو آهي. +سرڪاري ڪاغذن ۾ هن جو نالو اڀرندو نارو Eastern Nara آهي. +پر ڪنهن زماني ۾ هي نجو ۽ آجو درياه هو ۽ ناري وارو هاڻوڪو وهڪرو ان جو ننڍو هو. +(1) هن قديم وهڪري جا نشان، سنڌ جي هڪ ڇيڙي کان ٻئي ڇيڙي تائين اڄ به ڏسي سگهجن ٿا. +هن وهڪري جو نالو ”وانڊاڻ“ Wandan هوندو هو. +هاڪڙو. +بهاول پور واري علائقي ۾ ان جو نالو ”هاڪڙو“ ٻڌڻ ۾ اچي ٿو. +پر بيڪانير ۽ راجپوتانا کان وٺي ويندي همايله تائين ان کي ”سڌارا“ Sudhara ۽ ٻين نالن سان سڏيو وڃي ٿو. +گم ٿيل درياه. +”ڪلڪته رويو“ ۾ هڪ سڄاڻ لکڻهار ”گم ٿيل درياه“ Last river جي عنوان سان هڪ مضمون لکيو هو. +سندس ويچارن مان ائين لڳو ٿي ته اهو ”گم ٿيل درياه“ ستلج کان سواءِ ٻيو ڪونه آهي، جيڪو صديون اڳ هڪ جابلو علائقي مان نڪري ور وڪڙ ڪندو اتر-اولهه اَهل ڪري، بياس جي ماٿري ڏانهن نڪري آيو هو. +پوءِ اولهه ڀرو سِرڪندو اوڙڪ وڃي بياس سان سنگم ڪيو هئائين. +اها ڳالهه ثابت ڪئي وئي آهي يا نه، تنهن جو پتو ڪونه آهي ته ان سڄي وهڪري کي هاڪڙي جي نالي سان سڏيو ويندو هو، پر ايترو سو يقين آهي ته سنڌ جي لاڙ جي ڀاڱي وارو ”هاڪڙو“ هڪ آجي ۽ نجي درياه جو حصو هو، جنهن جي سڪي وڃڻ ڪري ڏاڍو هاڃو ٿيو. +هزارين همچورس ميل تي مشتمل سکيو ستابو ۽ سکر سڻائي وارو وڏو علائقو، جنهن مان لکن ماڻهن کي پنهنجو چوڻو پاڻي ملندو هو. +سو سڪي بُٺ ٿي ويو. +ان پاڻيءَ ڌوڪي وڃي سنڌوءَ سان سنگم ڪيو، جنهن سان اڳيئي ٻين درياهن جو جام پاڻي ملي رهيو هو. +هن واڌو پاڻي ملڻ ڪارڻ هيٺ وڃي، سنڌوءَ بوڙ ٻوڙان لائي ڏني ۽ ملڪ اجاڙي ناس ڪري ڇڏيائين. +هاڪڙي کان چئن يا پنجن ميلن جي وٿيءَ تي، ”ٻنڌڻي“ Badahri نالي سنڌوءَ جو هڪ ڦاٽ هو، جيڪو هاڪڙي سان گڏوگڏ هلندو هو ۽ پراڻ ۾ پوڻ واري ماڳ کان ارڙهن ميل مٿي هاڪڙي سان ملي ويندو هو. +سنڌوءَ جو هيءُ ڦاتڪ رڳو چاڙهه جي رُت ۾ وهندو هو ۽ هاڪڙي سان وڃي ملندو هو. +هينئر هن ڦاٽ جو منڍ لٽجي ويو آهي. +ڪجهه ميلن تائين ايترو ته پورجي ۽ ميسارجي ويو آهي، جو سندس اهڃاڻ به ملي ڪونه سگهندا. +لڳي ايئن ٿو ته ڄڻ اهو اتر-اولهه ڏس کان اچي، سنڌ جي وچ واري ڀاڱي مان پنهنجي مکيه وهڪري کان ڇڳو آهي، ٻيو ڦاٽ جيڪو ساڳي طرف کان اچي ٿو، سو گهڻو ڪري مٿي بيان ڪيل ”ٻنڌڻي“ ڦاٽ جو مٿيون حصو آهي ۽ اهو به ساڳئي طرف کان ايندو ڏسڻ ۾ اچي ٿو. +هنن ٻنهي ڦاٽن جا نشان عرب راڄڌاني منصوره کان ڏکڻ-اوڀر ڏسڻ ۾ ڪونه ٿا اچن. +امڪان اهو آهي ته هيءُ اهو وهڪرو آهي، جنهن جو ”البيرونيءَ“ ذڪر ڪيو آهي، جيڪو سنڌوءَ کي منصوره وٽان ڇڏي، اوڀر (ڏکڻ-اوڀر) هليو ويندو هو، جيڪو ڪڇ جي دنگ سان وهندو هو. +هيءُ ان وهڪري جو نالو ”سنڌ ساگر“ Sindh Sagar ٿو. +”پراڻ“ وارو پراڻو وهڪرو. +سنڌوءَ جي سڀني ڇڏيو وهڪرن مان وڌيڪ اهم ”پراڻ“ وارو پراڻو وهڪرو آهي. +هن وهڪري کي سنڌ جي ٻن ماڳن وٽان چٽيءَ ريت ڏسي سگهجي ٿو. +هڪ حيدرآباد کان چوويهه ميل ۽ ٻيو ڇٽيهه ميل-اتر اوڀر ڏس تي آهي. +ٻئي ڇاڙهون پهريائين پنجاهه ميل ڏکڻ-اوڀر طرف هلي، حيدرآباد کان پنجيتاليهه ميل اوڀر، پر ٿورو ڏکڻ پاڻ ۾ ملي وڃن ٿيون. +اُن کان پوءِ اهو گڏيل وهڪرو پهريائين ڏکڻ پوءِ ڏکڻ-اولهه هڪ سو چايلهن ميلن کان به وڌيڪ پنڌ هڻي، ڪوري کاري ۾ داخل ٿئي ٿو ۽ وڌيڪ پنجاهه ميل ڪڇ مان ڪري سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿو. +هن وهڪري جو سنڌ وارو هيٺيون ڀاڱو هر جاءِ تان اڄ به اڌ ميل ويڪرو ڏسڻ ۾ اچي ٿو. +پر عام طور سندس ويڪر ميل جو چوٿون حصو آهي. +پراڻ جي الهندي پاسي اسان کي ڪيترائي پراڻا پيٽ ڏسڻ ۾ ايندا، جن مان ڪي ڊگها ته ڪي وري ننڍا آهن. +ڏسڻ ايئن اچي ٿو ته ڄڻ اهي ڪنهن درياه جي پراڻي وهڪري جا ٽڪرا ٽوتا آهن، مٿي بيان ڪيل وهڪرن مان ڪنهن جو به هڪ ۽ عام نالو ڪونه آهي. +هر هڪ جُوءِ ۾ سندس نالو ڌار ڌار آهي. +نالن مان به ايئن محسوس ٿئي ٿو ته اهي ڪنهن پوئين دور سان واسطو رکن ٿا، جيڪي ڪنهن خاص ايراضيءَ تائين محدود آهن. +اهڃاڻ مان ايئن لکي سگهجي ٿو ته ”پراڻ“ جهڙن وهڪرن جو مُنڍ ٻن ڦاٽن سان شروع ٿيو آهي. +انهن مان اتريون ڦاٽ سنڌ جي وچولي جي ڏاکڻين ڀاڱي مان سنڌوءَ کان ڇڳو آهي، سنڌوءَ جي هيءَ ڇاڙهه ڪڇ جي رڻ کان ڏهه ميل مٿان اچي پراڻ ۾ پوي ٿي. +سهوليت خاطر هن کان پوءِ هن ڪتاب ۾ مذڪوره وهڪري کي ”الهندو پُراڻ“ سڏيو ويندو. +ٻارنهن ميلن جي پنڌ تي اڃا به ڪجهه اولهه، ”ريڻ“ نالي سنڌوءَ جي هڪ ڇاڙهه آهي، جيڪا حيدرآباد کان ڏکڻ-اوڀر ڏس تي مکيه وهڪري کان ڇڄي، ڏکڻ طرف اسي ميل هلي سنڌ جي دنگ سان هڪ ”رڻ“ ۾ داخل ٿئي ٿي. +مون کي پتو ڪونه آهي ته هن جو پاڻي ان رڻ ۾ سڪي کپي وڃي ٿو. +يا ڪنهن وهڪري جي صورت ۾ وڃي سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿو. +هن وهڪري جو سرويرن به سنڌ جي رڻ واريءَ ڇَرَ کان اڳتي پتو ڪونه لڳايو آهي. +”ريڻ“ وارو وهڪرو ڪنهن پوئين دور سان واسطو رکي ٿو. +اڳئين صديءَ ۾ جڏهن سنڌو نصرپور وارو وهڪرو ڇڏي، حيدرآباد جي اولهه وارو موجوده رخ اختيار ڪيو هو، ته ريڻ وارو مٿي بيان ڪيل وهڪرو هميشه لاءِ سڪي ويو. +هيءُ ننڍڙو ۽ غير اهم وهڪرو هو. +هتان جا ڏيهي مورخ هن کي فارسيءَ ۾ ”جوه باره“ Jui bar يعني ننڍڙو وهڪرو سڏيندا هئا. +هن پراڻي وهڪري جو ڪجهه ڀاڱو ”ڦليلي ڦاٽ“ جي هيٺين حصي ”گونيءَ“ والاري ڇڏيو آهي، جيڪو حيدرآباد کان ڏهه ميل مٿان سنڌوءَ کان ڇڄي ٿو. +هن جا ٻيا حصا کوٽي، سڌاري، واه بڻايا ويا آهن، جڏهن شهنشاه همايون جي مٿان بدقمستيءَ جا ڪارا ڪڪر ڇانيل هئا ۽ سنڌ ۾ هيڏانهن هوڏانهن ڀٽڪي سياسي سگهه ماڻڻ لاءِ هٿ پير هڻي رهيو هو، تڏهن هن وهڪري يعني ريڻ کي تاريخ ۾ هڪ مکيه ماڳ ملي ويو. +پندرهن کان پنجٽيهه ميل اڃا به اولهه ڏس تي گنگڙو Gangro (گونگڙو) آهي. +هن وهڪري جي مٿئين پاسي جا اهڃاڻ ايترا ته ڊهي ويا آهن، جو لکي به ڪونه ٿا سگهجن. +مان سمجهان ٿو ته گنگر وهڪري جي منڍ کي، آبپاشي جي خيال کان کوٽائي سڌاري واه طور ڪتب آندو ويو آهي، هيءُ وهڪرو گهڻو ڪري ”ريڻ“ کان هيٺان ڪٿان سنڌوءَ کان ڇڄندو هو. +عام طور سندس رخ ڏکڻ طرف آهي ۽ ”سير“ ڦاٽ وسيلي سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪندو هو. +گنگڙي ۽ سِيرَ ڦاٽ جي ڪل ڊگهائي هڪ سو ويهه ميل هئي. +گنگري کي ساڄي طرف کان پهريائين پنياري ڦاٽ اچي ملندو هو، جيڪو جهرڪ شهر کان ڪجهه ميل ڏکڻ، سنڌوءَ کان ڇڄندو هو. +سنڌوءَ جي وهڪري جو هيءُ حصو ڪنهن پوئيند ور سان واسطو رکي ٿو. +اهڙيءَ ريت پنياري ڦات جو به ڪنهن پوئين زماني سان ڳانڍاپو آهي. +ٺٽي جي ويڪرائي ڦاڪ جي سامهون گنگڙو، ڪنهن پراڻي پيٽ مان وهندو آهي، سندس وهڪري جو رخ سر اوڀر ۽ سر اولهه ٿئي ٿو. +ان جو وهڪرو اٺن ڏهن ميلن کان پوءِ صفا ميسارجي ويو آهي. +هن جو پراڻو پيٽ باقي ٿورو وڃي بچيو آهي. +پر اهو ڪنهن سمي سنڌوءَ جو مکيه وهڪرو هوندو. +هيءَ حقيقت دلچسپيءَ کان خالي نه آهي ته سومرن سردان جي راڄڌاني ”محمد طور“، جيڪي ڪنهن زماني ۾ سنڌ جي لاڙ واري ڀاڱي جا حڪمران هئا (2) هن وهڪري جي ڏاکڻين ڪٺار سنا اڏيل هو. +ايئن سمجهڻ لاءِ ڪي سبب به آهن ۽ هن کان پوءِ به اها سچائي چٽي ٿي ويندي، ته سنڌوءَ جي هيءَ ڇاڙهه چوڏهين صدي عيسوي جي منڍ ۾ ئي سڪي وئي هئي. +گنگڙي کان اولهه ۽ سنڌوءَ جي موجوده وهڪري جي وچ تي، هڪ پراڻي وهڪري جو هيٺيون حصو اڃا به موجود آهي. +چيو ويندو آهي ته اڳئين صديءَ جي وچ ڌاري جڏهن سنڌوءَ پنهنجو وهڪرو اوچتو اولهه طرف مٽايو ته مذڪوره وهڪرو سڪي ويو. +جيڪڏهن سنڌ جي نقشي کي چڱيءَ ريت جاچي ڏسبو ته اسان کي معلوم ٿيندو ته حيدرآباد کان اتر، پر ٿورو اوڀر اهل پنجويهه ميل پري، جتان ان زماني ۾ سنڌو، ڏکڻ-اوڀر طرف وهندو هو، سو هڪدم گهنڊي هڻي، ٺونٺ وڪڙ ڪري، الهندي طرف انڙ پور ڳوٺ ڏانهن مُنهن ڪري ٿو. +ان کان پوءِ ڏکڻ ۽ ڏکڻ-اولهه ڏانهن وهڻ شروع ڪري ٿو. +هيءُ اهو ماڳ آهي، جتان درياه پنهنجو رخ بدلايو هو. +هن کان اڳ ڪيترن سالن تائين درياه جو رخ ڏکڻ-اوڀرندي رهيو ۽ نصرپور جو پاسو ڏئي وهندو رهيو هو. +مذڪوره شهر هن جي ڏائي ڪناري سان اڏيل هوندو هو، جتان ”ريڻ“ هن کان ڇڄي ڌار ٿيندو هو، اتان سندس وهڪري جو مُنهن سر ڏکڻ ڏسڻ ۾ اچي ٿو. +بعد ۾ ڏکڻ-اولهه ڏانهن رخ کي، ٺٽي ڏانهن منهن ڪري ٿو. +هن حقيقت کان مانهو پوريءَ ريت باخبر آهن، ته سنڌوءَ جو هيءُ وهڪرو نيٺ 1758ع ۾ سڪي ويو. +هن سان گڏ اهو به چيو ويندو آهي ته سڪي وڃڻ کان ٻه ٽي سال اڳ، هن وهڪري ۾ اڳئين جي ڀيٽ ۾ ٿورو پاڻي اچڻ لڳو هو. +درياه پنهنجي نئين وهڪري اندر پنهنجي پاڻيءَ جو سڄو مقدار وهائڻ ۽ ان کي پوري درياه ٺاهڻ ۾ ڪجهه وقت وٺندو آهي. +هن درياه جي ڇڏيل هن وهڪري جي پيٽ جي ساري ڊگهائي کي ”ڦٽو“ (4) سڏيو ويندو آهي، جيڪا اتڪل هڪ سو ميل ٿيندي. +هيءَ ڇڏيل پيٽ سنڌوءَ جي موجوده وهڪري کان ويهه ميل کن پري ٿيندو. +هن پراڻي پيٽ جا پويان سٺ ميل لاڳيتا ڏسڻ ۾ ڪونه ايندا. +ڇاڪاڻ ته ڪٿان ڪٿان اهو لٽجي ميسارجي ويو آهي، پر سندس اتريون پاسو چٽو پڌرو بيٺو آهي (5) ”ريڻ“ جي مُنڍ کان ٻارنهن ميل مٿي ماباڻ Manban نالي هڪ ڦات، ڦٽي مان ڇڄندو ڏسڻ ۾ اچي ٿو، جيڪو ڏکڻ اوڀر ڏانهن رخ ڪري ٿو. +سندس وهڪري کي سروير پنجويهن ميلن کان وڌيڪ جاچي ڏسي ڪونه سگهيا آهن، پر امڪان اهو آهي ته هيءُ وهڪرو الهندي پراڻ سان وڃي مليو هوندو ”ماباڻ“ ڦاٽ جو منهن ان ماڳ وٽان آهي، جتي واريءَ جا ڊها آهن ۽ اهي عامط ور انهن ٿاڪن وٽ ڏسڻ ۾ ايندا آهن، جتان ڪو ڦات درياه کان ڇڄي ڌار ٿيندو آهي، واري جا ٻيا ڊها ”ريڻ“ جي مُنڍ يا منهن وٽان ڏسڻ ۾ ايندا، پر اهي ننڍا آهن. +اڃا به ڪجهه الهندي هلبو، ته سنڌوءَ جي موجوده وهڪري تي وڃي بيهبو. +هتي سنڌوءَ جو وهڪرو، ڇوڙ واري هيٺئين جوءِ کي بن ڀاڱن ۾ ونڊي ٿو. +(6) جن مان هڪ وڏو ۽ ٻيو ننڍو آهي. +الهندو ڀاڱو ننڍو ٽڪنڊو آهي. +سندس ٽئي پاسا هڪ جيترا ڏسڻ ۾ ايندا. +ان جي هر پاسي جي ڊيگهه چوهٺ ميل آهي. +اهو تڪنڊو هن ريت آهي. +هڪ پاسي کان درياهه، ٻئي پاسي کان ساموندي ڪنارو ۽ ٽئين طرف کان جابلو علائقي جي وَٽِ آهي. +هن علائقي جي ڪل پکيڙ سترهن سو پنجاهه همچورس ميل بيهي ٿي. +اسان هن کي پنهنجي سهوليت لاءِ ”الهندو ڇوڙ“ سڏينداسون. +هن جوءِ کي اهونالو سونهين به ٿو، ڇاڪاڻ ته سنڌوءَ جون الهندي طرف واريون ڇاڙهون، هن جُوءِ جي پکيڙ اندر موجود آهن، جيڪي ڪنهن زماني ۾ هن وهڪري کان ڇڄي سمونڊ ۾ ڇوڙ ڪنديون هيون ۽ ڪي هاڻي به ڪري رهيون آهن. +انهن مان ٻه ڦاٽ اهڙا آهن، جن ڏانهن اسان جو ڌيان هڪدم ڇڪجي وڃي ٿو، انهن مان هڪ بگهياڙ ۽ ٻيو گهارو آهي. +پهريون ڦات ٺٽي کان ڇهه ميل ڏکڻ، سنڌوءَ کان ڇڄي ڇوڙ واري علائقي جي وچ مان لنگهي ڪيترين کارين جهڙوڪ: ريسل Rishal شيشه Shisha پيٽاڻي، Pitiani کڏي Khudi ۽ پِٽي Piti (ڦٽي) وسيلي سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪندو آهي. +بگهياڙ هڪ درياهي وهڪري جو نالو آهي، سندس گهڻو پاڻي ”شيشا“ کاريءَ ۾ ايندو آهي. +هن ٿاڪ کان اڳتي اولهه طرف هن وهڪري جو پاڻي کارا راهو Khara Raho ۽ ٻين کارين وسيلي سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿو. +بگهياڙ جو پٽيءَ وارو صفا الهندو ڇوڙ آهي. +جيڪو ڪراچيءَ کان ٻارنهن ميل ڏکڻ اوڀر ڏِس تي موجود آهي. +هاڻي بگهياڙ، چاڙه وارو وهڪرو نه آهي، پر گذريل ڪيترين صدين کان سنڌوءَ جي الهندي ڇاڙهه ۾ رهيو آهي. +هلندڙ صديءَ جي منڍ ۾ به اهو هڪ دائمي وهڪرو هو. +گهارو ڦاٽ، ڪوهستان علائقي جي وٽ سان اوڀر ۽ پوءِ ڏکڻ کان وهندو رهيو آهي. +جيڪو ڇوڙ واري علائقي جي صفا ڪناري سان آهي، جنهن جي ڊيگهه اٽڪل چاليهه ميل ٿيندي. +سنڌوءَ جي هيٺيئن حصي سان لڳاپيل هي وڏي ڊيگهه وارو ڦاٽ آهي. +هن ڦاٽ جو ٻيو حصو اوڀر ڏس تي ڪلريءَ ۾ شامل آهي،جيڪو هاڻي سنڌوءَ جو چارهه جي موسم وارو ڦاٽ وڃي رهيو آهي. +هيءَ ڦاٽ، ٺٽي کان ٿوري پنڌ تي اتر اوڀر، سنڌو کان ڇڄي ٿو ۽ ڪجهه فاصلي تائين الهندي هلي ڏکڻ اَهل ڪري، موڙو کائي، نيٺ وڃي بگهياڙ سان ملي ٿو. +”ڪلريءَ“ ۽ ”گهاري“ جي وچ ۾ ڏهن يا ٻارهن ميلن جي وِٿي ٿيندي، ٻنهي وهڪرن جي وچ تي ڪيترائي پراڻا پيٽ ڏسڻ ايندا. +ڪلري ڦات وارو موجوده ڏاکڻون وهڪرو، ٺٽي کان ست ميل اولهه طرف سنڌوءَ جي مکيه وهڪري مان کاٻي يا ڏاکڻي ڪٺار کان ڇڄي ڌار ٿيو آهي ۽ اڳتي ڌوڪيندو وڃي بگهياڙ ۾ پيو آهي. +هن ٿاڪ کان اولهه پاسي ٿورن ميلن تائين وهڪري جو پراڻو پيٽ لٽجي ويو آهي. +ان جو هيٺيون پاسو سامونڊي وير ڪارڻ کليل آهي، جيڪو کاري بڻجي ويو آهي. +پنهنجي موضوع جي هن حصي کي ختم ڪرڻ کان اڳ ۾، سمنڊ ڏانهن پکڙيل هڪ سو سالن جي پراڻي ڇوڙ واري علائقي جي دلچسپ سوال بابت منهن مونن ۾ رکي ڪجهه ويچارڻو پوندو. +گذريل صديءَ جي پوئين اڌ ۾ هن سامونڊي علائقي بابت گهڻي جاچ پڙتال ڪئي وئي آهي. +سنه 1843ع ۾ انگريزن سنڌ فتح ڪئي، ان کان پوءِ اهري جاچ پڙتال ڏانهن خاص ڌيان ڏنو ويو. +سو ويچار ڪري اسان هن تيجي تي پهتا آهيون ته سنڌوءَ جي مکيه ڇوڙن وارن ٿاڪن وٽان ڌرتي ڏاڍي تيز رفتاريءَ سان سمنڊ ڏانهن وڌي رهي آهي. +هن کان اڳئين جاچ پڙتال 1877ع ۾ ڪئي وئي هئي، جنهن مان اسان کي پتو پيو ته گذريل ڏهن سالن اندر سنڌوءَ جي مکيه ڇوڙن وتان ساڍا ٽي ميل اڳتي وڌي آهي. +ان ليکي سان هڪ سال ۾ هڪ ميل جو ٽيون حصو ڌرتي سمنڊ ڏانهن اڳتي وڌي رهي آهي. +اڳئين جاچ پڙتال (سروي) دوران ڪن ٿاڪن تي ڌرتيءَ جي اڳتي وڌڻ واري رفتار ۾ گهڻي گهٽتائي ڏسڻ ۾ آئي. +اهي جايون دريائي ڇوڙن جي بلڪل ڀرسان هيون. +انهن ڇوڙن مان هاڻي درياهي پاڻي ڪونه وهندو آهي ۽ حقيقي ڇوڙ وارا وهڪرا ٿورو اڳتي اولهه ڀرو سرڪي ويا آهن. +درياهه جي مکيه وهڪري کان ٿورو وٿيرڪو پر آسپاس ئي سامونڊي لهرون به هلڪيون سلڪيون آهن. +(7) ڪن ماڳن وٽ زمين سمنڊ ڏانهن ڏاڍي تيز رفتاريءَ سان وڌي رهي آهي. +پر اهڙا ماڳ مٽبا سٽبا رهندا آهن. +ڪٿي وري اهڙا ٿاڪ به آهن. +جتي سمنڊ پنهنجو وڃايل ڀاڱو وري هٿ ڪري وٺندو آهي. +درياهه ۽ سمنڊ جي انهيءَ ويڙهاند ۽ ڏي وٺ ۾ ڌرتي ڪيترو اڳتي وڌندي آهي؟ +تنهنجو جواب پڪ سان ڏئي ڪونه ٿو سگهجي. +نيل درياه جي ڇوڙ واري علائقي جي سمنڊ ڏانهن وڌڻ جي رفتار جو انومان چار ميٽر في سال آهي (8). +هي درياهه هڪ سال ۾ ٻه سو چاليهه ميلن ڪيوبڪ گز لت سمنڊ ۾ ڇڏيندو آهي. +(9) ان ليکي سان سنڌو ٻه سو سترهن ميل گز (10) لٽ في سال سمنڊ ۾ ڇڏيندو آهي. +ان ليکي سان سنڌوءَ جي ڇوڙ واري علائقي جي سمنڊ ڏانهن وڌڻ جي رفتار چار ميٽر في سال ٿي سگهي ٿي. +اسان جيڪي انگ اکر ورتا آهن، سي ان ڪري ڪجهه ويچار لهڻن ٿا، ته ميڊيٽيرينن سمنڊ ماٺيڻو ۽ هندي سمنڊ ڪولاهل وارو آهي ۽ منجهس لهرن جي لس ليٽ لڳي پئي هوندي آهي. +تنهن ڪري سنڌوءَ جي ڇوڙ وارو علائقو، نيل جي ڇوڙ واري علائقي جي ڀيٽ ۾ ڪجهه سُست رفتاريءَ سان سمنڊ ڏانهن اڳتي وڌندي آهي. +هيءَ ڳالهه به ڌيان ۾ رکڻ ضروري هوندي آهي، ته سڀني ڇوڙ وارن علائقن جو سمنڊ ڏانهن وڌڻ هڪ جهڙو ڪونه هوندو آهي ۽ اهو هر دور ۾ ڌار ڌار رهيو آهي. +جيڪڏهن موجوده دور ۾ نيل درياه جي ڇوڙ واري علائقي جي سمنڊ ڏانهن وڌڻ جي رفتار چار ميٽر سالياني آهي، ته قديم زماني ۾ سندس وڌڻ جي رفتار انهيءَ کان گهڻو وڌيڪ هوندي ”انڊنبرا رويو“ جي لکڻهار، جنهن جو حوالو مٿي ڏنو ويو آهي، سو هڪ تاريخي باڪو (شاهد) بيهاري اسان کي ٻڌائي ٿو ته اهڙيون به ڪي جڳهون آهن، جتان نيل درياه جي ڇوڙ وارو علائقو اڻٽيهه ميٽر ساليانو سمنڊ ڏانهن وڌندو آهي. +گذريل ٽيويهه سون سالن ۾ نيل درياهه جي ڇوڙ وارو علائقو ٽيٽيهه ميل سمنڊ ڏانهن وڌيو آهي- امڪان اهو آهي ته سنڌوءَ جي ڇوڙ وارو علائقو به ساڳين حالتن هيٺ ساڳي رفتار سان سمنڊ ڏانهن وڌي رهيو آهي، نه ته ٻيءَ حالت ۾ سندس وڌڻ جي رفتار گهڻي ڍلي رهي آهي. +بدقسمتيءَ جي ڳالهه اها آهي، ته هن مامري ۾ تاريخي شاهديون نٻل آهن، جن جي آڌار تي انومان ۽ انداز ڪري سگهجن ٿا، جيڪي وسهڻ جوڳا ڪونه آهن. +اهو کڻي ڪيئن به هجي، پر ان کي پرکي ڏسڻ چڱي ڳالهه آهي. +هن موضوع سان لاڳاپيل احوال هيٺ ڏنل باب ۾ پڙهندا. +گهارو ڪريڪ کان ابراهيم حيدري. +ڪنهن دور ۾ سنڌو درياهه گهارو ڪريڪ کان ابراهيم حيدري لڳ وهي سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪندو هو. +سنڌو درياهه منڍ کان وٺي ڪشمير کان سمنڊ تائين واپاري اچ وڃ جو وسيلو رهيو آهي. +ڇوڙ وٽ گسري (گذري)، واڳو ڏر، ريڙهي مياڻ، ابراهيم حيدري ۽ رتو ڪوٽ خوشحال بندر هئا. +اهي بندر هتي ڪهڙي به نالي سان، پر موجود هئا. +جنهن جي ڪري هن علائقي جي تاريخ قدامت واضح ٿئي ٿي. +سنڌو درياهه جي ساٿ ڇڏڻ ڪري ديبل وانگر قسمت جي ديوي به انهن علائقن مان موڪلائي وئي. +سمنڊ جي وڌڻ ڪري ڦٽي ڪريڪ، ڪورنگي ڪريڪ ۽ گهارو ڪريڪ جيڪي سنڌو جي مختلف ڇوڙن جا ويڪرا هئا سمنڊ ۾ اچي ويا ۽ رتو ڪوٽ وانگر گهڻا آثار سمنڊ جي نظر ٿي ويا. +اهي آثار اڄ به سمنڊ ۾ موجود آهن پر انهن تي تحقيق جي ضرورت آهي. +سنڌو ٽڪور جي تباهي. +هن وقت سنڌو درياءَ مان تازو پاڻي نہ ملڻ ڪري سنڌو ٽڪور ماحولياتي دٻاءُ جو شڪار آهي. +سنڌو ٽڪور جا تمر ٻيلا ۽ ان ۾ پلجندڙ سموري جنگلي جيوت توڙِي آبي جيوت جيئدان جي جنگ هارائيندي نظر اچي رهيا آهن. +سنڌو ٽڪور جا تمر ٻيلا جيڪي اڳي ooo هيڪٽرن تي پکڙيل هئا، سي هائي رڳو ooo هيڪٽرن تائين محدود رهجي ويا آهن. +ساڳيءَ ريت جھينگي ۽ پلي جو نسل پڻ خطري ۾ آهي ۽ ان ڪري نازڪ مرحلي مان گذري رهيو آهي جو سندن جياپو سمنڊ جي کاري پاڻي ۽ سنڌو درياءَ جي مٺي پاڻيءَ جي ميلاپ تي دارومدار رکي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4708.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4708.txt new file mode 100644 index 0000000..fa6daef --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4708.txt @@ -0,0 +1,228 @@ +قديم دور ۾ سنڌ مان سنڌوءَ جو وهڪرو +گذريل اڌ صديءَ جي سروي مطابق، سنڌو اڻٽيهه ڊگريون ويڪرائي ڦاڪ ۾ ستر ڊگريون ۽ پنجٽيهه فوٽ ڊگهائي ڦاڪ وٽ پنج ند جي سنگم کان پوءِ ڏکڻ اولهه رخ ۾ ٽي سو ميل يڪو (درياهي ماپ) وهي اچي ڇويهه ڊگريون ۽ ڇانوجاهه فوٽ ويڪرائي ۽ ستهٺ ڊگريون ۽ ٽيونجهاهه فوٽ ڊگهائي ڦاڪ جي ماڳ وٽ رسي ٿو. +هن وڏي سفر جا ٻه سو پندرهن ميل سنڌ جي حدن اندر ڪري ٿو. +مٿي بيان ڪيل آخري ماڳ وٽان سنڌو وري سر ڏکڻ جو رخ ڪري، انهيءَ ساڳئي رخ ۾ سٺ ميل کن وهي چويهه ڊگريون ۽ ويهه فوٽ ويڪرائي ۽ ستهٺ ڊگريون ۽ پنجونجاه فوٽ ڊگهائي ڦاڪ واري ٿاڪ وٽ اچي پهچي ٿو، جيڪو لڪي جي ٽڪرين جو اڀاريون پاسو ۽ ڀڳي ٺوڙهي جي چوٽيءَ جي سامهون آهي. +هتي هڪ صدي کان وٺي الهندي ڏانهن سرڪڻ واري سفر سنڌوءَ کي آڻي جابلو علائقي ڪوهستان جي آخري حد تائين پهچايو آهي. +ڏکڻ سنڌ ۾ هي جابلو علائقو ڪجهه اڳتي نڪري آيو آهي، تنهنڪري سنڌو هڪ سو اسي ميل جو وڏو وڪڙ ڪري ٺٽي پهچي ٿو. +سنڌوءَ ۾ اهڙي قسم جو ساڳو وڪڙ ڇوڙ واري علائقي ۾ به ڏسڻ ۾ اچي ٿو ۽ اهو ساڳو وڪڙ منجهس سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪرڻ تائين رهندو اچي ٿو. +اهڙيءَ ريت ڀڳي ٺوڙهي کان وٺي سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪرڻ تائين سنڌوءَ جو هيءُ وڪڙ ٻه سو سٺ ميل ڊگهو آهي، جنهن جي شڪل ونگ يا ڪمان Arc جهڙي آهي. +سامهون وارو پاسو هڪ سو سٺ ميل وچ واري گهرائي پنجاه ميل کن ٿيندي. +ويچارڻ سان سنڌ مان سنڌوءَ جو وهڪرو انگريزي اکر “S” جهڙو ڏسڻ ۾ ايندو. +سنڌوءَ جا پراڻا پيٽجيڪي سنڌوءَ جا سمنڊ تائين پراڻا وهڪرا آهن. +سي به لڳ ڀڳ ائين نظر ايندا. +سنڌوءَ جي وهڪري جي ناتي سان “S” اکر جو هيٺيون ڀاڱو وڌيڪ چٽو ڏسڻ ۾ ايندو، جيڪو اوڀر ڏس تي ڪجهه وڌيڪ نڪتل آهي. +ان زماني ۾ سنڌو موجوده وهڪري کان وڌيڪ اوڀر ڏانهن لڙيل هو. +ڇاڪاڻ ته کيس روڪڻ لاءِ ايڏانهن ڪا ٽڪري وغيره ڪانه هئي ۽ نه وري ڪا ساڪري سان گڏيل پڪي ڌرتي هئي. +ان جي ڀيٽ ۾ موجوده وهڪري جي اولهه ۾ جابلو علائقو آهي، جنهن کان اڳتي هو سرڪي ئي ڪونه ٿو سگهي. +هاڪڙي درياه جو وهڪرو به بلڪل ائين هو. +اهو گم ٿيل درياه جڏهن بهاولپور واري ”ديروار“ وٽ پهچندو هو، ته سنڌوءَ جيان اولهه ڏکڻ وارو عام وهڪرو اختيار ڪندو هو. +خيرپور وارين ٽڪرين تائين سندس رخ ساڳيو رهندو هو. +ان کان پنجاه ميل سر ڏکڻ وهڻ شروع ڪندو هو. +سندس اهو وهڪرو سيوهڻ (3) جي ويڪرائي ڦاڪ جي سامهون واري ماڳ تائين رهندو هو. +هتي پهچي سندس رخ هڪ سو ميل تائين ڏکڻ اوڀر ٿي ويندو هو. +اتان کان پوءِ ڏکڻ اولهه وهڻ شروع ڪندو هو. +۽ ڪوري کاريءَ سان هڪ سو ويهه ميل سفرڪري، سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪندو هو. +ڏسڻ ۾ ايندو ته هاڪڙو درياه به سنڌ ۾ پهچڻ کان پوءِ انگريزي اکر ايس “S” جهڙي شڪل اختيار ڪري ويندو هو. +سندس وڪڙ ووراڻا به بلڪل سنڌوءَ جي وڪڙن جهڙا ڏسڻ م ايندا. +هاڪڙي جي وهڪري جي خاصيت به ظاهر ظهور نظر اچي رهي هئي. +سندس عام وهڪري ۾ جيڪي وڪڙ آهن، تن جو ڪارڻ واريءَ جون ڀٽون آهن، پر سنڌوءَ جي وهڪري ۾ وڪڙن جو ظاهري سبب ڏسڻ ۾ ڪونه ٿو اچي. +جيڪڏهن سنڌو، ڏکڻ اولهه وارو عام رخ اختيار ڪري ها، ته سندس منهن سڌو جوهيءَ ڏانهن هجي ها. +جيڪو سيوهڻ کان چوويهه ميل اتر اولهه طرف واقع آهي. +تنهن کان پوءِ ”ساڪري گڏيل پڪي مٽي“ ۽ ٽڪريون ڦيرو ڏياري ان کي اچي منڇر ڍنڍ ۾ ڇڏن ها، پوءَ اڙل وسيلي سيوهڻ جو اتر ڏئي دولت پور جو رخ ڪري ها ۽ اتان ڏکڻ طرف سمنڊ ڏانهن لم ڏيڻ بدران ڏکڻ اوڀر ڏانهن ڊوڙ ڪري ها. +ويچارڻ گهرجي ته ستاويهه ڊگريون پور وڇوٽ گذرڻ کان هڪدم پوءِ درياه هڪ عام فطري، ڏکڻ-اولهه وارو رخ ڇڏي سر ڏکڻ ڇو وهي پيو؟ +ساڳي ويڪرائي ڦاڪ جي آمهون سامهون ائين هاڪڙي جي وهڪري جيان ٿيو. +جڏهن ته هاڪڙي وارو وهڪرو هن کان گهڻو پري اوڀر طرف آهي. +اها ڳالهه منهنجي سمجهه کان مٿڀري آهي. +درياه هميشه پيا پنهنجا پيٽ بدلائيندا آهن. +ڪي درياه هڪ سو ميل جي فاصلي تائين ڪڏهن هيڏي ته ڪڏهن هوڏي پيا ايندا ويندا آهن. +انهن جون ڇاڙهون به ٻن ٽن ميلن کان ٻارهن ميلن تائين پيون ڦرنديون گهرنديون آهن. +سندن وهڪري جي رخ کي گهڻو مٿان ڪپرن کائڻ ۽ پائڻ مان سمجهي وٺبو آهي، ته سندس آر ۽ جار ڪيڏانهن آهي. +مٿي اسان اها ڳالهه سمجهائي آيا آهيون، ته هر دور ۾ درياه جو وهڪرو انگريزي اکر ايس “S” جهڙو رهيو آهي. +ان جو سبب اهو آهي ته قديم زماني کان وٺي هتان جي مقامي جاگرافي ڪجهه اهڙي رهي آهي، جنهن جو مثال پٽالا وارو قديم ماڳ پڻ آهي. +ان ڪري اهو امڪان ئي نظر ڪونه ٿو اچي جو قديم زماني ۾ به موجوده دور جيان سنڌو، حيدرآباد وٽان لنگهندو هجي ۽ هيٺ وڃي گهاري ۽ سنڌ ساگر جي پيٽن مان وهندو هجي. +جيڪڏهن پٽيالا حيدرآباد هجي ها، ته سڪندراعظم جي زماني ۾ سندس صفا اولاهيون منهن، ڇوڙ واري علائقي جي انتهائي اولاهين دنگ سان نه هجي ها، پر ان کان گهڻو اوڀر طرف هجي ها جهڙيءَ ريت هاڻي آهي. +جيتريقدر سنڌوءَ جو صدين کان الهندي پاسي سرڪڻ جو سوال آهي ته اهو به هروڀرو لڳاتار ڪونه رهيو آهي. +جيڪڏهن اسان کي سندس موجوده وهڪري کان اوڀر طرف ڪيئي پراڻا پيٽ نظر اچن ٿا ته اهڙيءَ ريت ڪيترائي ڇڏيل پيٽ هن جي الهندي طرف به آهن (4) ان جو وڏو مثال ”سنڌ-ڍورو“ آهي، جيڪو سرحد ڀرسان ڪشمور کان پنجاه ميل هيٺ ۽ موجود وهڪري کان پنج يا ست ميل وٿيرڪو ۽ ان سان گڏوگڏ هلندو ڏسڻ ۾ اچي ٿو. +اهڙيءَ ريت ائين وسهڻ ته سڪندراعظم جنهن سنڌوءَ کي پنهنجي اکين سان ڏٺو هو، تنهن جو سڄو سارو وهڪرو موجوده وهڪري جي فقط اوڀر طرف کان وهندو هوندو، سو ممڪن ڪونه آهي. +جيڪڏهن ڪير کڻي ائين سمجهندو ته ان جا مناسب ۽ معقول سبب آهن. +اسن سندس جنگي مهمجا احوال پڙهيا آهن. +ڪتابن ۾ ڏنل حوالا گهڻا ملن ٿا. +پر اهي منجهيل آهن. +جاگرافيائي صورتحال به تفصيل سان ڪونه ڏنو ويوآهي. +انهنس ڀني ڳالهين کي نظر ۾ رکي، جيڪڏهن سنڌوءَ ماٿريءَ جو نقشو تيار ڪبو، ته ممڪن ئي ڪونه ٿيندو. +هڪ اهم حقيقت ٻي به آهي ته هنن سنڌ ماٿريءَ جي ٻئي گم ٿيل ويل درياه جو ڪو حوالو ئي ڪونه ڏنو آهي، جيڪا ڳالهه سمجهه ۾ نه ٿي اچي. +توڙي جو سندن جنگي ڪاروايون هن درياه جي ڪنڌين ڪنارن سان به جاري هيون ۽ تنهن زماني ۾ مذڪوره درياه پنهنجي اوج تي هو. +جيڪڏهن هن وهڪري جي ثابتي ڳولڻ جا جتن ڪبا، ته مائو سيڪئنس جي احوالن ۾ هن جا ڪجهه اهڃاڻ ملي ويندا. +سڪندر اعظم کي ٻڌايو ويو هو ته هن بادشاه جو ملڪ سڄي هندستان (37) ۾ وڌيڪ سکيو ستابو ۽ ساهوڪار آهي“ (5) ۽ يونانين اهو ملڪ اکين سان وڃي ڏٺو هو. +اهو علائقو اسان جي سڃاڻ موجب اروڙ جي اوسي پاسي ڪاٿي هو. +مان هن خيال جو آهيان ته اهو علائقو اڃا به ڪجهه اتر طرف هو. +موجوده بهاولپور علائقي جو ڏکڻ اولهه وارو سارو حصو ۽ سنڌوءَ جي اوڀر طرف وارو موجوده سنڌ جو گهڻو ڀاڱو ان علائقي ۾ شامل هو. +هن علائقي جي اترئين ڀاڱي ۽ سرحد کان پنجٽيهه ميل اتر ”مائو“ نالي هڪ قديم ماڳ آهي. +ڪئت ناهي ته ان قديم شهر جو مائوسيڪئنس سان ڪو لاڳو هجي. +هن (مائوسيڪئنس) لفظ جي پڇاڙي يوناني طرز جي آهي. +جنهن جي اسان کي پوري پڪ آهي. +اهڙي پڇاڙي اسان آسيڪئنس ۽ پورٽيڪئنس جي پڇاڙين ۾ به ڏسون ٿا، اهي سڀئي نالا هڪ ئي ماڻهوءَ جا آهن. +پتو نه آهي ته غلطي الائي ائرين Ariuan ڪئي آهي يا ڊايو ڊورس Diodorus ڪئي آهي. +انهن ٽنهي لفظن جي معنيٰ آهي قبيلي جو سردار يا مائوسيڪا، آسيڪا يا پروٽڪا جو ملڪ (6) لئسن Lassen جو بيان آهي ته ”مشيڪا“ هڪ قبيلي جو نالو آهي، جنهن جو وشنو پراڻو Vishnu Puran ۾ به ذڪر ملندو. +ڪئت ناهي ته اهو قبيلو اچي سنڌوءَ جي ڪنڌين سان آباد ٿيو هجي. +مائو ۽ مائوسيڪئنس جو پاڻ ۾ ناتو آهي يا نه، پر جيڪڏهن آهي ته ڪيترو آهي، تنهن جي اسان کي ڄاڻ ڪانه آهي. +مگر ان کان وڌيڪ امڪان جوڳي حقيقت اها آهي ته بهاولپور وارو علائقو ارڙو جي جابلو خطي کان وڌيڪ زرخيز ۽ آباد آهي ۽ اروڙ واري ايراضي ته جبلن ۽ ڀٽن سان ڀري پئي آهي. +اسان سمجهون ٿا ته سڪندر اعظم جي دور اورو سر سبز ۽ شاهوڪار علائقو بهاولپور وارو هو. +ڇاڪاڻ ته ان دور جي تاريخ ۾ هيءَ حقيقت موجود آهي، ته اهو سائو ڍائو علائقو ٻن وڏن درياهن جي وچ تي موجود هو. +هن علائقي جي زمين اڄ به ڀلي آهي. +پاڻي گهٽ هجڻ ڪري ماڻهو ايڪڙ ٻيڪڙ رهن ٿا. +پوکي راهي به ڇڊي پاڊي ٿئي ٿي. +سنڌوءَ جي چاڙهه جو پاڻي هاڻي هن علائقي جا پاسا پٽ اچي پسائيندو آهي، جنهن سان پنج ند جو پاڻي پڻ اچي ملندو آهي. +پر قديم زماني ۾ ائين ڪونه هو. +پنجاب جي درياهن جو گهڻو پاڻي هن گم ٿيل ويل درياهه Lost river کي ڀرتي ڪندو هو. +پوريءَ پڪ سان چئي سگهجي ٿو ته مائو جو قديم شهر سنڌوءَ جي ڪٺار سان وسندڙ هو. +ان کان ڏکڻ اولهه طرف ٽيهه ميل سِوِراءِ Seorae ۽ ان کان اٺٽيهه ميل هيٺ، سنڌ ۾ ماٿيلي جو شهر هوندو هو (7) اهي ٽئي شهر هڪ سِڌَ ۾ آهن ۽ انهن کان سنڌوءَ جو موجوده وهڪرو ٻارنهن کان پندرهن ميل پور وڇوٽ تي هلندو ڏسڻ ۾ ايندو. +جيڪڏهن سنڌو ٻاويهه صديون اڳي مائو ۽ ماٿيلي جي ماڳن ڀرسان وهندو هوندو، ته اها ڪا اڻ ٿيڻي ڳالهه به ڪانه آهي، پر اهڙين ڳالهين کي ثابت ڪري ڪونه ٿو سگهجي. +قوي امڪان اهو آهي ته اهو وهڪرو اروڙ وٽان گذرندو هوندو. +نقشن جي مطالعي مان به اسان کي ائين معلوم ٿئي ٿو. +ڪن نقشن مان اسان کي ائين معلوم ٿئي ٿو ته تڪرين ۾ موجود وِٿيون ايتريون ڪشاديون ڪونه آهن، جو سنڌو جي سڄي وهڪري جو پاڻي اتان گزري سگهي. +سمجهه ۾ ائين اچي ٿو ته درياهه اروڙ جي ويڪرائي ڦاڪ وٽ پهچي، هڪ کان وڌيڪ ڇاڙهن ۾ ورهائجي ڪيترين ئي ٽڪرين جي وٿين مان گذرندو هوندو. +روڙ واري وٿي، سنڌوءَ جي وڏي وهڪري جي ڀيٽ ۾ تمام سوڙهي ڏسجي ٿي. +سنڌ جي پراڻي راڄڌاني ڀرسان ته پاڻيءَ جو اهو لنگهه اڻويهه سو فوٽ مس ٿيندو. +پر وهڪري جو گهڻو دادومدار اونهائي تي به هوندو آهي. +پيل لٽ مان اهو معلوم ٿئي ٿو ته اهو لنگهه تانگهو آهي، ته پوءِ اعتراض لاءِ مناسب جواب ٺهي ڪونه ٿو سگهي. +پر جيڪڏهن ٽڪرين جو ترو لٽ واري مٿاڇري کان گهڻو هيٺ آهي، ته پوءِ سنڌوءَ جو موجوده پاڻي کان گهٽ وهڪرو هتان گذري سگهي ٿو. +سڪندر جي دور جا مورخ اهو ڪونه ٿا ٻڌائن ته پٽالا کان مٿان سنڌو ڇاڙهن ۾ ورهائجي ويندو هو ۽ اهو موضوع زير بحث به ڪونه آهي. +اهڙي ساڳي ماٺ اسان جاگرافي سان لاڳاپيل اهم نڪتن لاءِ پڻ ڏسون ٿا. +۽ نه وري پوئين دور مان لاڳاپيل اهرآ واقعا ڏسڻ ۾ اچن ٿا، جنهن مان هيءَ حقيقت ثابت ڪري سگهجي ته سنڌوءَ جو مکيه وهڪرو اروڙ واري وٿيءَ مان گذرندو هو. +چيو وڃي ٿو ۽ امڪان به اهو آهي ته سنڌو مان هڪ ڇاڙهه الهندي طرف ڦٽندي هئي. +ان جو نه رڳو امڪان آهي، پر حقيقت به آهي ته سنڌوءَجي اها اولاهين ڇاڙهه برابر وهندي هئي. +پر افسوس جي ڳالهه اها آهي ته سندس ذڪر نه قديم تاريخ ۾ ملي ٿو. +۽ نه پوئين دور جي ڪنهن ڪتاب ۾ اهڙو ڪو احوال ڏنل آهي. +اها ناممڪن ڳالهه ته ڪانه آهي. +اڄ انهيءَ اولاهين ڇاڙهه کي ڏسي سگهجي ٿو. +جيڪا ”الهندي ناري“ جي نالي سان ڄاتي سڃاتي وڃي ٿي. +هيءَ تمام قديم ڇاڙهه آهي. +اهو به ڏسڻ ۾ اچي ٿو ته مذڪوره ننڍو وهڪرو اٺين صدي عيسويءَ جي شروعات ۾ به موجود هو. +اها ننڍي ڇاڙهه روهڙيءَ کان پنجيتاليهه ميل ڏکڻ اولهه کان درياه مان ڇڄندي هئي. +اتر سنڌ جي هن علائقي ۾ سنڌو اولهه ڪناري سان گذريل ٽيهن سالن کان گهڻي کاڌ ڪندو رهيو آهي. +پنجٽيهه سال اڳ جڏهن لاڙڪاڻي واري علائقي جي سروي ڪئي وئي هئي، ته الهندي ناري جو منهن روهڙي کان اٺاويهه ميل پري اولهه ڏکڻ طرف هو. +قديم دور ۾ سندس منهن اڃا به وڌيڪ اتر طرف هوندو. +ٿي سگهي ٿو تها هو ڪنهن زماني ۾ اروڙ کان مٿان هو، ته پوءِ اهو ڪنهن زماني ۾ اتان وهندو هوندو، جتان هاڻي روهڙيءَ ڀرسان سنڌوءَ جو مکيه وهڪرو مٿي رهيو آهي. +ان کان پوءِ ٿورا ميل ڏکڻ، پوءِ اوڀر ۽ بعد ۾ لاڙڪاڻي علائقي جو رخ ڪندو هو. +امڪان اهو ڏسڻ ۾ اچي ٿو ته سڪندر جي زماني ۾ سنڌوءَ جو مکيه وهڪرو اروڙ وٽان مٽيندو هو ۽ اروڙ کان مٿان منجهائنس هڪ ڇاڙهه ڇڄندي هئي، جيڪا روهڙي ۽ بکر جو وچ ڏئي، اولهه ڏس تي وهندي هئي. +ان ڇاڙهه جي پيٽ مان هاڻي سنڌوءَ جو مکيه وهڪرو وهندو آهي. +هن ڇاڙهه جي قدامت جو وڏو ثبوت سيوهڻ جو پراڻو شهر آهي، جيڪو سندس ڪنڌيءَ سان آباد هو. +سڀئي تبصري نگار هن ڳالهه تي متفق آهن، ته سنديمان Sindeionan جو شهر سيوهڻ آهي، جڏهن هن شهر کي سڪندر فتح ڪيو هو ته ان وقت به تمام پراڻو هو. +هاڻي اسان کي پڪ ٿي وئي ته سنڌو قديم زماني کان وٺي سيوهڻ جو اوڀاريون پاسو ڏئي پئي وڙهو آهي. +ڇاڪاڻ ته ان جا مختلف پراڻا پيت هن شهر کان ڏهه ميل، ويهه ميل ۽ ٽيهه ميل پري ڏسڻ اچن ٿا. +ان زماني ۾ جڏهند رياه هن شهر کان ايترو پري هو ۽ هيءُ شهر هڪ سکئي ستابي علائقي جو صدر مقام به هو، ته ان حالت ۾ شهر جا ماڻهو پنهنجي استعمال واسطي پاڻي ڪٿان آڻيندا هوندا؟ +سوچڻ جي ڳالهه اها آهي ته ان علائقي جي آبادي ۽ خوشحالي ڪيئن ٿي هئي، جنهن جي ”ڪيترن شهر سڪندر جي آڏو آڻ مڃي هئي“ (8) جڏهن ته ان دور ۾ سنڌوءَ جو امڪاني وهڪرو هن علائقي کان گهڻو پري اوڀر کان وهندو هو. +هنن سڀني سوالن جو صحيح جواب اهو آهي، ته ان زماني ۾ الهندو نارو وهندو هو. +هن وهڪري بابت سڪندر جي مورخن ته هڪ حرف به ڪونه لکيو آهي، تنهن ڪري اسان اهو سوچڻ تي مجبور آهيون ته ان دور ۾ سنڌو سنڊيمان جي ڀرسان وهندو هوندو. +هنن حقيقتن مان اهو ثابت ٿئي ٿو ته سڪندر، راجا سانبس جي ملڪ ۾ خشڪيءَ رستي ڏکڻ ڏانهن پيش قدمي ڪري، اچي داخل ٿيو ۽ سندس راڄڌانيءَ جو نالو سنڊيمان هو. +قلعي جا دروازا کولي سڪندر جي آڻ مڃي وئي هئي. +هتي پهچندي کيس مائو سيڪئنس جي بغاوت جي ڄاڻ پئي. +تنهن ڪري موٽي کيس وري اتر طرف وڃڻو پيو. +هو بغاوت کي چڱيءَ پر منهن ڏئي، وري ڏکڻ هڪ شهر ڏانهن روانو ٿيو، جيڪو درياه جي ڪناري سان واقع هو ۽ راجا سامبس جي حڪمرانيءَ جي حدن اندر هو، پر سنڊيمان نه هو. +هن شهر وارن پهريائين، سڪندر جي آڻ مڃي هئي، پر پوءِ بغاوت ڪئي هئائون، امڪان آهي ته اهو شهر سنڊيمان کان اوڀر يا ڏکڻ اوڀر طرف ۽ هن علائقي کان سواءِ ڪنهن ٻئي علائقي ۾ هو، پر سامبس جي ملڪ جي حدن اندر هوندو. +سڪندر اتان کان گذري هڪ نهايت مضبوط قلعو فتح ڪري، پوءِ سنڊيمان پهتو هو. +مذڪوره قلعو يونانين سرنگهون هڻي کٽيو هو ۽ اهو ثابت ڪيو هئائون ته کين ڪابه طاقت روڪي ڪانه ٿي سگهي. +قوي امڪان اهو آهي ۽ ائرين جو بيان به ڪجهه ائين آهي، ته سڪندر اهو مضبوط قلعو سنڊيمان جي آڻ مڃڻ کان پوءِ سرنگهون هڻي فتحڪيو. +قلعي اندر رهندڙ فوج تمام ڪمزور هئي، سڪندر سان پنهنجو ٿورو لشڪر گڏ هو. +هن جي قتل عام جي ڪري ايترو ڊڄي ويا هئا، جو سندس لشڪر جي اچڻ جو ٻڌي نڪري هليا ويا. +هنن حقيقتن مان معلوم ٿئي ٿو تها هو شهر سنڊيمان کان پري هو، ٻيو ته ان جي اتر ڏس ۾ ڪونه هو. +سامبس جي ملڪ ۽ پٽالا جي وچ تي موجود سنڌوءَ جي وهڪري جو احوال سڪندر جي مورخن ڪونه ڏنو آهي، تنهنڪري مان تکو تکو اڳتي نڪري ٿو وڃان ته جيئن ڏسون ته پوئين دور جي مصنفن هن موضوع تي ڇا لکيو آهي. +اسان کي سنڌوءَ بابت تاريخي حوالا هڪ هزار جي وڏي وٿيءَ کان پوءِ ملن ٿا. +سڪندر جي زماني ۾ سنڌ جي لار واري علائقي ۾ قبائلي راڄ جو طريقو موجود هو. +جيڪو هاڻي ختم ٿي ويو هو ۽ ان جي جاءِ تي هڪ حڪمران جي بادشاهي هئي. +ان دور ۾ سنڌ جون حدون موجوده سنڌ جي حدن جيتريون هيون، ڪن اڻ چٽين تاريخي حقيقتن تي جيڪڏهن ويساه ڪبو ته معلوم ٿيندو ته ڪنهن زماني ۾ سنڌ جون اتريون سرحدون ڪشمير سان ملنديون هيون. +”تاريخ هندو سند“، جنهن جا گهڻا حوالا هن ڪتاب ۾ ڏنا ويا آهن، ان جو ليکڪ، هن ملڪ کي هندو سنڌ سڏي ٿو. +چيو ويندو آهي ته هن ملڪ جي راڄڌاني النور هڪ وڏو شهر هو ۽ درياه جي ڪناري تي آباد هو، جنهن کي سيحون محران سڏيو ويندو هو. +هيءَ تاريخ، سنڌ جو ذڪر ستين صدي عيسويءَ جي اڳياڙيءَ کان وٺي شروع ڪري ٿي، جنهن زماني ۾ راءِ سهرس پٽ راءِ سهراسي سنڌ جو حڪمران هو. +هن معرفت اسان کي اٽڪل 632 جي ٿوري گهڻي معلومات به ملي ٿي، جنهن مان اسان کي راجڌانيءَ جي هيٺئين پاسي درياه جي وهڪري جو اڻ سڌو اشارو ملي ٿو. +ان زماني چچ نالي هڪ برهمڻ سنڌ جو حڪمران هو. +هو پنهنجي راجڌاني مان نڪري درياه جي ساڄي طرف موجود ٻڌيه علائقي ڏانهن لشڪر سميت پيش قدمي ڪري رهيو هو، ڇاڪاڻ تها تان جي حڪمران هن خلاف بغاوت جو اعلان ڪيو هو. +هن سمن ۽ الور جي دنگ تي هڪ ماڳ داهيات Dahiayat وٽان درياه اڪريو هو. +هن قسم جي نالي مان ”دهات“ نالي هڪ ماڳ جي سڃاڻپ ٿئي ٿي. +جيڪو ڪنڊياري پرڳڻي جي اتر ۾ ۽ سمن جي علائقي ۾ موجود آهي. +هن ماڳ کان هيٺ ۽ مٿي درياه جو پراڻو پيٽ چٽو بيٺو آهي، جيڪو اتر کان ڏکڻ ويندو ڏسجي ٿو ۽ اسان کي هتي 632ع واري درياه جا واضح نشان ملي وڃن ٿا. +مذڪوره ماڳ اروڙ کان سٺ ميل کن هيٺ ٿيندو. +چوٽيهه سال کن اڳ اسان هن علائقي جي سروي ڪئي هئي ۽ پتو پيو ته موجوده وهڪرو ان پراڻي پيٽ کان سترهن ميل پري آهي. +يعني ٻارهن سو اٺاويهن سالن ۾ مذڪوره فاصلو طئي ڪري سگهيو آهي، ته ان ليکي سان سندس اولهه ڏانهن سرڪڻ جي رفتار ٽيوهه گز في سال آهي، جيڪا پنجهتر سال في ميل بيهي ٿي. +ان مان معلوم ٿئي ٿو ته انهن ٻارنهن صدين ۾ درياه ۾ اولهه ڏانهن ڪا تڪڙي تبديلي ڪانه آئي آهي ۽ سرڪڻجي سندس رفتار ڏاڍي سست رهي آهي ۽ اهو به ڏسڻ ۾ اچي ٿو ته ان عرصي دوران اهڙي ڪا وڏي اٿل به ڪانه آئي ٿي ڀانئجي ۽ نه وري اهڙو ڪو ڏاڍو ڌرتيءَ جو ڌوڏئي آيو آهي، جنهن کان متاثر ٿي درياهه تڪڙو اولهه ڏانهن هليو ويو هجي ۽ نه وري درياه اوڀر پاسي ئي وهڪرو مٽايو آهي. +پر زير بحث دور ۾ درياه جي صفا اترئين ڀاڱي ۾ وڏيون تبديليون ڏسڻ ۾ اچن ٿيون. +سنڌ جي قديم راڄڌاني اروڙ به ان ڪري تباه ٿي وئي، جو درياه ان کي ڇڏي ساڍا چار ميل اولهه هليو ويو. +اهڙن اهم واقعن ڪري ڪي قصا ۽ ڪهاڻيون بڻجي وينديون آهن. +اهڙيءَ ريت هن ڏکوئيندڙ وارتا تي به دلوراءِ ۽ سيف الملوڪ جو قصو ٺاهيو ويو ۽ اها به ڪرامت گهڙي ڏيکاري وئي ته درياه روهڙيءَ ڀرسان ٽڪريون چيري وهي نڪتو هو. +ساڳئي واقعي تي ليفٽيننٽ ايسٽ وڪ East wick اهڙو قصو، رايل ايشياٽڪ سوسائٽي بمبئي شاخ جي جنرل ۾ ڇپرايو هو، جيڪو جلد – I ص 203 تي ڏسي سگهجي ٿو. +سندس مقالي جو عنوان ”ڊراءِ ليوز“ آهي. +هن صاحب اهو سمجهيو هو ته هن خواجه خضر واري آستان تي ٺهيل مسجد ۾ لڳل ڪتبي مان، درياه جي رخ ڦيرائڻ جي تاريخ معلوم ڪري ورتي آهي. +ڪتبي تي لکيل تاريخ قبول ڪجي ته واقعي قديم دور سان واسطو رکي ٿي. +مسلمان فن سان لڳاپيل هيءَ لکت هندستان ۾ تمام قديم آهي، جيڪا 341هه يا 952ع جو سنه ڏيکاري ٿي. +پر ڳالهه اها آهي ته جيڪا هن لکت جي معنيٰ ليفٽيننٽ ايسٽ وڪ ڪڍي آهي، سا برابر ڪانه آهي. +هن صاحب بيت جي مٿئين اڌ جو ترجمو هن ريت ڪيو آهي: +جهن هيءَ درگاه تعمير ڪئي وئي، معلوم هجڻ گهرجي ته خواجه خضر جي پاڻي اچي ان جي چوڌاري گهيرو ڪيو. +هن لکت مان ملندڙ تاريخ کي ايسٽ وڪ صاحب، درياه جي تبديلي جي تاريخ سمجهي ورتي. +فارسيءَ جي منهنجي هڪ عالم دوست مذڪوره بيت جي معنيٰ هن ريت ڪئي آهي: +”جڏهن هيءَ درگاهه عالي تيارڪئي وئي. +جنهن کي خضر جو پاڻي هميشه گهيرو ڪيو بيٺو هوندو آهي“ +اهڙيءَ ريت اسان کي هن لکت مان هيءَ ثابت ملي ٿي ته سنڌوءَ يا ان جي ڇاڙهه جو پاڻي 341هه يا 952عڌاران بکر وٽان گذرندو هو. +اهووهڪرو ان وقت کان ڪيترو اڳي ان جاءِ تان مٽيندو هو، تنهن حقيقت حال جو پتو پئجي ڪونه سگهيو آهي. +جيڪڏهن مذڪوره ڪتبي جي لکت ”خضر جي پاڻي“ جو اشارو سنڌوءَ جي مکيه وهڪري ڏانهن آهي ته اهو 341هه يا 952ع کان ڏهاڪو سال کن اڳ هن ماڳ وٽان وهڻ شروع ٿيو هوندو. +ڇاڪاڻ ته عرب جاگرافيدان اصطخري ۽ ابن حوقل ان ڏهاڪي دوران سنڌ ۾ موجود هئا ۽ ٻنهي جا پنهنجن ڪتابن ۾ بيان آهن. +هونقشن ۾ به ڏيکارين ٿا ته سنڌو تنهن زماني ۾ اروڙ ڀرسان لنگهندو هو. +بکر جو ٻنهي ذڪر ڪونه ڪيو آهي، سر ايڇ اليٽ پنهنجي پهرئين جلد ۾ انهن تاريخن جا ٽڪرا ترجما ڪري اقتباس طورڏنا آهن، جنهن ۾ چيو ويو آهي ته ”اروڙ ڀرسان مهراڻ وهندو هو“ جيڪڏهن درياه هن شهر کان چار ميل به پري وهندو هوندو، ته به سندس بيان سچو آهي. +ڇاڪاڻ ته درياه جو چار ميل کان شهر کان پري وهڻ به ويجهو سمجهيو ويندو آهي. +پر هتي ”ويجهو“ جو لفظ ڪتب آندو ويو آهي، جنهن جو مطلب اهو آهي ته اروڙ مهراڻ جي ڪناري تي آباد هو. +ادريسيءَ به انهن ئي مصنفن وٽان معلومات حاصل ڪئي هوندي. +تنهن جو بيان آهي ته ”اروڙ مهراڻ جي ڪناري تي وسندڙ هو، جيڪو سندس اولهه پاسي کان وهندو هو“. +اهڙيءَ ريت سڀني شاهدين ۽ ثابتين تي غور ڪري هن نتيجي تي پهچي ٿو ته درياه اروڙ ڇڏي بکر وارو پاسو 950ع ڌاران ورتو هوندو، يا ان کان هڪ يا ٻه سال اڳ. +ان تبديليءَ جو سبب ڇا هيو؟ +تنهن لاءِ ڪجهه به چئي ڪونه ٿو سگهجي. +منهنجو انومان آهي ته درياه جي ڪا ڇاڙهه بکر ۽ روهڙيءَ وارين ٽڪرين وچان اڳ ۾ ئي وهندي هئي- ڀ ۽ ڪنهن وڏيءَ اٿل جي موقعي تي مکيه وهڪري به اروڙ کي ڇڏي ايڏانهن جو رخ ڪيو هجي. +جيتريقدر اتر سنڌجي هيٺئينن ڀاڱي ۾ درياه جي وهڪري جو تعلق آهي، ته ڪنڊياري ۽ نوشهري جي اوڀر طرف هن درياه جا ڪيترائي قديم وهڪا نظر اچن ٿا، جيڪي خيرپور جي وارياسي علائقي مان ايندا ڏسبا آهن. +انهن سڀني پراڻن پيٽن جو رخ سر ڏکڻ آهي. +معلوم ائين ٿئي ٿو ته اهي وهڪرا جڏهن ستاويهن ڊگرين جي برابر اچن ٿا، ته ڏکڻ اوڀر ڏانهن رخ ڪن ٿا. +يعني جڏهنس يوهڻ جي ويڪرائي ڦاڪ جي سامهون اچن ٿا، ته انهن وهڪرن جو ڏکڻ اوڀر ڏانهن لاڙو وڌيڪ چٽو ٿي وڃي ٿو. +سڪرنڊ جي اوسي پاسي وارو سارو علائقو اهڙو ڏسڻ ۾ اچي ٿو، جتي درياه جا پراڻا پيٽ جاڏي ڪاڏي ويندا پيا ڏسڻ ۾ ايندا ۽ ڌرتي جو مٿاڇرو درياه جي پراڻن يٽن سان چچريل پيو ڏسبو. +اتي ماڻهو پهچي وائڙو ٿيو وڃي ۽ سمجهي ڪونه ٿو سگهي ته ڪهڙو وهڪرو ڪهڙي دور ۾ وهندو هوندو! +ان ماڳ کان ڏکڻ اوڀر طرف لوهاڻو وهڪرو ڪيترن ميلن تائين وڌيڪ چٽو ڏسڻ ۾ اچي ٿو. +عرب جاگرافيدانن جي ڪتابن مان اسان کي پتو پوي ٿو ته اٺين صدي عيسويءَ ۾ سنڌوءَ جو پاڻي ان پيٽ مان وهندو هو. +ان کان بعد ڏهين صديءَ جي جاگرافيدانن جي تنصيفن مان پتو پوي ٿو ته ان صديءَ جي وچ ڌاران به سنڌوءَ جو پاڻي ان پيٽ مان وهي رهيو هو. +قوي امڪان اهو آهي ته ان وهڪري جي سڪي وڃڻ ڪري منصوره تباه ٿي ويو هوندو. +مذڪوره وهڪري توڙي جو ڇهه يا ست ميل هن شهر کان پري وهندو هو. +پر سندس دارومدار هن وهڪري جي پاڻيءَ تي هو. +معلوم ائين ٿئي ٿو ته ان وهڪري جيسُڪي وڃڻ جو واقعو تيرهن صدي عيسوي جي پڇاڙي يا چوڏهين صدي جي اڳياڙي ۾ ٿيو. +امڪان اهو آهي ته ”منصوره تباه رڳو درياهي ڇاڙهه جي سڪي وڃڻ ڪري ٿي هئي ۽ مذڪوره ڇاڙهه به ان ڪري سڪي وئي هئي جو مکيه وهڪرو پنهنجو ماڳ مٽائي اولهه پاسي هليو ويو. +درياه جي هن ڇاڙهه جو عرب جاگرافيدانن به ذڪر ڪيو آهي، جيڪا سڪرنڊ کان ڏهه ميل اوڀر ڪلري جي ماڳ وٽان مکيه وهڪري مان ڇڄندي هئي ۽ منصوره جو اوڀر پاسو ڏئي، ڏهه ميل ڏکڻ اولهه وهي، لوهاڻي سان وڃي ملندي هئي. +ان ڇاڙهه جي ڪل ڊيگهه پنجاهه ميل کن هئي. +هيءَ اڪيلي درياهي ڇاڙهه آهي، جنهن جو عرب جاگرافيدانن ذڪر ڪيو آهي. +هنن پنهنجن نقشن ۾ سنڌو درياه کي سِڌو ليڪو ڏئي ڏيکاريو آهي. +جڏهن ته هڪ ننڍيءَ ليڪ جو اڌ گول جهڙو دائرو ڪڍي ٻنهي پاسن کان وڏيءَ ليڪ سان ملائي، ان ڇاڙهه جي نشان ڏيکارڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. +ڀرسان هڪڙي ٻي به ڇاڙهه هوندي هئي. +چچ نامي ۾ سندس نالو ”جلوالي“ ڄاڻايل آهي ۽ ان ۾ لکيل آهي ته اها ڇاڙهه برهمڻ آباد شهر جي ڀرسان اوڀر کان وهندي هئي. +مذڪوره ننڍڙو وهڪرو سنڌوءَ مان وهندو هو يا هاڪڙي مان، تنهن لاءِ ڪجهه به چئي ڪونه ٿو سگهجي (44) منصوره ڀرسان وهندڙ ڇاڙهه کي عرب جاگرافيدانن ڪوبه نالو ڪونه ڏنو آهي. +امڪان آهي ته ان جو نالو جلوالي هجي. +جلوالي، جرواريءَ جي پراڻي شڪل صورت آهي. +خدا نه ڀلائي ته مان هڪ ڏيهي تاريخ ۾ ”جرواريءَ واه“ جو نالو پڙهيو آهي، جيڪو هن جوءِ ۾ هوندو هو، موجوده دور ۾ به جڏهن پاڻي ۾ چاڙهه ايندو آهي، ته اهو واه وهڻ لڳندو آهي. +ٻيو منصروه جي ٿرڙ ڀرسان ڄراڙيءَ نالي هڪ ڳوٺ به آباد آهي. +منصوره جي ماڳن کان ٽي يا چار ميل ڏکڻ طرف، اسان ان وهڪري جي اترئين ڀاڱي تي اچي بيهنداسين، جيڪو اتان ڏکڻ – اوڀر طرف رخ ڪري ٿو. +هن صورتحال مان اسان کي معلوم ٿئي ٿو ته هيءُ ماڳ ڪڏهن قديم ڇوڙ واري ٽڪنڊي جو سرو، هو. +مذڪوره ٿاڪ سمنڊ واري پاسي کان هڪ سو پنجاهه ميل پري ۽ سمنڊجي سطح کان ٻياسي فوٽ مٿي آهي (9) مذڪوره ماڳ ان هنڌ کان پنجاهه ميل کن اتر آهي، جهن کي آءُ ”پٽالا“ ڏانهن منسوب ڪريان ٿو، جيڪو سڪندر جي دور ۾ ڇوڙ واري ٽڪنڊي جو سرو هو. +منصوره ۽ ٺٽي جي ويڪرائي ڦاڪ جي وچ تي اسي يا نوي ميلن جي اندر، ان دور جي ڇوڙ واري ٽڪنڊي جي سري کي جاچڻ جي جاکوڙ ڪئي وڃي. +نقشن ۾ يا ڌرتيءَ تي ان سري کي ڳولڻ جا جتن ڪيا ويندا، ته اميد آهي ته اهو ماڳ ملي پوندو. +نيل درياه جي ڇوڙ واري ٽڪنڊي جو سرو ٻه هزار سال اڳ (10) ميمفس Memphis وٽ هو، جيڪو هاڻي قاهره کان هيٺ بطن البقره Batun-Al-Baqara وٽ موجود آهي. +معلوم ٿئي ٿو ته ڌرتي ايتري عرصي دوران فقط ساڍا سترهن ميل سمنڊ ڏي سرڪي آهي. +سنڌوءَ جي ڇوڙ واري ٽڪندي جو سرو سمنڊ ڏانهن تمام تيزيءَ سان وڌيو آهي ۽ اها هڪ خاص ڳالهه محسوس ٿئي ٿي. +نه ته عام طور تي سنڌوءَ جي ڇوڙ واري ٽڪنڊي جو سرو سمنڊ ڏانهن تمام تيزيءَ سان وڌيو آهي ۽ اها هڪ خاص ڳالهه محسوس ٿئي ٿي. +نه ته عام طور تي سنڌوءَ جي ڇوڙ واري علائقي جي سمنڊ ڏانهن وڌڻ جي رفتار نيل جي مقابلي ۾ تمام گهٽ آهي. +اها به هڪ حقيقت آهي ۽ لاڙ واري علائقي جي پاڻي جي مطالعي مان به پتو پوي ٿو ته ڇوڙ واري تڪندي کي جوڙيندڙ وهڪرا سڪي ويا آهن. +اڳئين صديءَ جي وچ ڌاران لاڙ جي علائقي اندر سنڌوءَ جي وهڪري ۾ تمام وڏي تبديلي آئي. +ان کان سواءِ درياه اولهه پاسي ڏانهن سرڪڻ ۽ کاڌ ڪري درياه جو وهڪرو وڌيڪ سڌو ٿي ويو. +اها هڪ فطري ڳالهه آهي، ته درياه هڪ خاص ماڳ ۽ وڪڙ وٽان ڇاڙهه ڇڏيندو آهي ۽ ڇاڙهن يا ڦاٽن کي نظر ۾ رکي، ڇوڙ جي ٽڪنڊي جي سري جو تعين ڪيو ويندو آهي. +جيتريقدر سنڌوءَ جو تعلق آهي ته ان جي هيٺئين ڀاڱي جي وهڪري ۾ ڪو خاص وڪڙ ڪونه آهي، تنهنڪري ڇوڙ واري وڏي ڇاڙهه اسان کي ڏسڻ ڪانه ايندي. +تنهنڪري هاڻي اهو چئي ڪونه ٿو سگهجي ته سنڌوءَ ۾ هڪ کان وڌيڪ به ڪي ڇوڙ آهن. +هن درياه جا هاڻي فقط ٻه ڦاٽ ساتا Sata ۽ اوچتو Ocho آهن، جيڪي سمنڊ ۽ ٺٽي جي وچ تي درياه کان ڌار ٿيندا آهن. +انهن مان ساتا، سترهن ارڙهن سال ٿيندا ته سڪي ويو. +ان جو سبب اهو هو ته اوچتي جي منهن کي کاٽي ڪرائي موڪرو ڪرايو ويو هو ۽ نتيجي ۾ درياه جو سارو پاڻي ان منجهان گذرڻ لڳو هو. +ڇوڙ وارو هيءُ ٽڪنڊو تمام ننڍڙو هو، جنهن جو تري وارو پاسو پندرهن يا سورهن ميل ۽ ڊگهائي ٽيهه ميل کن هئي. +هي حالتون تيستائين ڪونه بدلبيون، جيستائين سنڌو ڪنهن به فطري سبب کان لاڙ وارو پنهنجو موجوده وهڪرو بدلائي، اوڀر ڏانهنس رڪي وڃي ۽ هڪڙي ڦاٽ ڏکڻ – اولهه ڏانهن ڇڏي ۽ ٻيو ڪڇ جي رڻڏانهن موڪلي ته پوءِ سچو پچو سنڌوءَ جي ڇوڙ وارو ٽڪنڊو بڻجي پوندو. +سنڌوءَ جي وهڪري جي ماضيءَ جي تاريخ مان پتو پوي ٿو ته اهڙيون فطري حالتون ڪڏهن ڪڏهن پيدا ٿينديون آهن، پر ٿينديون ضرور آهن. +ذريعا. +سنڌي ٻولي اٿارٽي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47134.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47134.txt new file mode 100644 index 0000000..83e681f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47134.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +جل ترنگ +جلترنگ (پاڻيءَ جي لهر يا پاڻيءَ وارو ساز) هڪ مرڪب لفظ آهي، جنهن ۾ جل معني پاڻي ترنگ معني ساز يا آواز، ٻنهين جو گڏيل مطلب ڪڍجي ته ٿيندو پاڻيءَ وارو ساز. +ڪنهن ٿانو ۾ پاڻي وجهي ان مان سنهي تار يا اهڙي ڪنهن شيءِ سان سر نڪرن انهن کي جلترنگ سڏجي ٿو. +هي هڪ ساز جو قسم آهي جهن ۾ ستن پيالن کي پاڻيءَ سان ڀري ٻن ڪانين سان وڄائبو آهي، جنهن مان باجي وارو آواز نڪرندو آهي، ست يا چاليهه پيالا ڀري رکبا آهن يا گهٽ ۾ گهت پنج پيالا به رکبا آهن. +ٻين لفظن ۾ هڪ آبشار منجهان هيٺ ڪِرندڙ پاڻيءَ جي آواز کي پڻ جلترنگ چئبو آهي. +اتهاس. +جل-ترنگ جو سڀ کان پراڻو ذڪر 'وطسيانا جي ڪاماسترا' ڪتاب ۾ ملي ٿو، جيئن پاڻِيءَ سان ڀريل موسيقيءَ وارا گلاس وڄي رهيا آهن. +هي ساز سترهين صديءَ ۾ بال پنڊت ، سنگيت پاريجات ۾ متعارف ڪرايو هو. +ميڊيول ٽائز (دور) ۾ جل ترنگ کي جل يانترا پڻ سڏيو ويندو هيو ڪرشنا ڪٽ جي شاعرن (جن کي اشٽ-ڇاپ شاعر پڻ سڏيو ويندو هيو) ان اوزار بابت بيان ڪيو آهي. +وڄائڻ ۽ رکڻ جي ترتيب. +هن ساز ۾ ٻاويه چينيءَ جا پيالا جيڪي پنهنجي بيهڪ ۾ ترتيبوار ننڍا وڏا ٿيندا آهن تن کي گهرج آهر پاڻيءَ سان ڀري وڄائبو آهي ته هڪ سندر ساز پيدا ٿيندو آهي. +چينيءَ جي پيالن (ٿانوَ) کان اڳ انکي ڪنجهي، ٽامي يا پتل جي پيالن سان ڪَتب آڻبو هيو. +انهن پيالن جي ترتيب ڪجه اهڙي ريت هوندي آهي ته انهن پيالن مان هڪڙا وڏا ته ٻيا تال استان وارا پيالا بيهڪ سان ننڍا ٿيندا آهن. +اهي سڀئي پيالا گول دائري ۾ ساڄي پاسي کان ننڍا ۽ کاٻي پاسي کان وڏا پيالا رکيا ويندا آهن. +اهڙِي ريت انهن پيالن ۾ پاڻي ڀري اڍائي سبتڪن جا سر وٺبا آهن، جهڙوڪ (12+ 12+ 4) يعني سا- سا- ري- ري- گا- گا- ما- ما- پا- ڌا – ڌا – ني- ني – الخ ٻيو سبتڪ. +انکانپوءِ ڏونڪا کڻي پيالن جي ڪنارن تي ڌڪ هڻي گهربل سر وٺي لاڳاتار ٻنهي هٿن سان وڄائڻ سبب ڪي آوازي لهرون پيدا ٿينديون آهن، جل ترنگ کي وڄڻ لاءِ سورنهن پيالن ۾ پاڻي وجهي ۽ ڇهن پيالن کي خالي رکيو ويندو آهي ۽ انهن خالي پيالن ۾ ڳئوريون هلڪيون شيون جهڙوڪ پارو شربت وجهي رکيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4714.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4714.txt new file mode 100644 index 0000000..9b90be0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4714.txt @@ -0,0 +1,78 @@ +شڪارپور +شڪارپور پاڪستان جي صوبي سنڌ جي لاڙڪاڻي ڊويزن جو هڪ شهر آهي، جيڪو شڪارپور ضلعي جو صدر مقام آهي. +شڪاپور سنڌ جي وڏن شهرن ۾ ليکجي ٿو. +ماضي ۾ هي شهر واپار لاءِ اهم رهيو آهي. +قابل، قنڌار، سمر قند، بخارا ۽ تاشقند جا واپاري هتي ايندا هئا. +شڪارپور 1843ع کان 1901 تائين ضلعي صدر مقام رھيو جنھن بعد ان جو درجو صرف تعلقي جي صدر مقام جو رھيو ۽ ھڪ دفعو ٻيھر پھرين جولاء 1977ع ۾ ان کي ضلعي صدر مقام جو درجو مليو. +ھي شھر برٽش انڊيا واري دؤر ۾ ھندوستان جو پيرس سڏيو ويندو هو. +ھن کي دروازن جو شھر پڻ چوندا ھيا. +ماضي م ان جي چؤڌاري شھر ۾ ايندڙ ستن رستن تي ست در ھئا جن جا نالا لکي در، ھاٿي در، ڪرن در، ھزاري در، واڳوڻو در، سوي در ۽ خانپوري در ھيا ھڪ دري صديق ماڙي نالي پڻ مشھور ھئي. +ھن شھر جو ھڪڙو پاڙو صدر آھي. +صدر ڇانوڻي کي چوندا آهن. +ان شھر ۾ انگريزن 1843ع ۾ فوجي ڇانوڻي قائم ڪئي ھئي جيڪا 1861ع ۾ ختم ڪئي وئي ھئي. +شڪارپور ميونسپالٽي جو وجود 1855ع ۾ وڌو ويو. +شڪارپور سول اسپتال جو بنياد 1843ع ۾ قائم ڪيو ويو ۽ سن 1909ع ڌاري، ضلعي هيڊڪوارٽر جي حيثيت ختم ٿيڻ کان پوءِ هي اسپتال سکر منتقل ڪئي ويئي. +ليڊي ڊفرن فنڊ (عورتن جي اسپتال) 1893ع ڌاري قائم ڪئي ويئي، جا پوءِ 1911ع ۾ لاڙڪاڻي منتقل ڪئي ويئي. +وڪٽوريا ڊسپينسري 1857ع ۾ قائم ٿي ۽ 1920ع ۾ ان جو نالو لکميچند – ٽيڪچند ڊسپينسري رکيو ويو، جيڪو اڄ ڏينهن تائين قائم آهي. +سن 1932ع ۾ شڪارپور ۾ راءُ بهادر اؤڌوداس تاراچند ڇاٻڙيا موجوده سول اسپتال جو بنياد وڌو، اهڙي عظيم ڪارنامي سرانجام ڏيڻ تي ان وقت جي سرڪار کيس 1935ع ۾ “راءُ بهادر” جو شخصي خطاب ڏنو. +سن 1893ع ۾ جانورن جي علاج لاءِ پڻ هڪ ڊسپينسري قائم ٿي. +مٿين اسپتال ۽ ڊسپينسرين کان سواءِ مينڊا ٽرسٽ پاران، شڪارپور ۾ هڪ عورتن جي اسپتال ۽ هڪ اکين جي اسپتال قائم ڪئي ويئي، جنهن کي بعد ۾ سر هينري هالينڊ پنهنجي زور سان پنهنجي نالي پٺيان مشهور ڪيو. +تعليم کي ترقي ڏيارڻ لاءِ هن شهر ۾ اسڪول ۽ ڪاليج پڻ قائم ڪيا ويا، جهڙوڪ: مڊل اسڪول 1853ع (1873ع ۾ هن اسڪول کي هاءِ اسڪول جو درجو مليو، ورنيڪيولر اسڪول نمبر اول 1855ع، ورنيڪيولر اسڪول 2 – 1885ع، هندو سنڌي اسڪول نمبر اول 1885، پريتم ڌرم سڀا اسڪول 1889ع، شڪارپور هوپفل اڪيڊمي 1900ع، ٽريننگ اسڪول 1919ع، هندو سنڌي اسڪول 4 – 1904ع، نيوايريا هاءِ اسڪول 1932ع؛ ايشوري ٻائي سيتلداس گرلس هاءِ اسڪول 1937ع، ورهاڱي کان پوءِ شاهه عبداللطيف انسٽيٽيوٽ، گورنمينٽ گرلس ڪاليج ۽ ٻيا پرائمري ۽ مڊل اسڪول قائم ڪيا ويا. +تاريخ. +مرزا قليچ بيگ لکيو آهي تہ:«شڪارپور: هي شهر دائود پوٽن جو هو. +سنه 1617ع ۾ جڏهن هنن لکي جي مهرن کي جنگ ۾ شڪست ڏني. +تڏهن هيءُ شهر ٻڌائون ۽ پوءِ به سو کن ورهين تائين دائودپوٽن ۽ ڪلهوڙن جي وچ ۾ انهي شهر جي هٿ ڪرڻ لاءِ جهيڙو هليو آيو. +ميان يار محمد جي ڏينهن ۾ اهو شهر پنوهرن جي هٿ ۾ هو ۽ انهيءَ جو نالو خدا آباد رکيائون. +آخر احمد شاھ دراني هٿ ڪري منجهس هڪڙو افغان حاڪم ويهاري، انهيءَ کي سيوي جي پرڳڻي سان شامل ڪري ڇڏيو ۽ انهيءَ کان پوءِ افغاني قافلا اتي اچڻ لڳا ۽ واپار وڌڻ ڪري شاهوڪار اچي گڏ ٿيا. +اڪثر شهر ۾ سيد ۽ ملا ۽ افغان رهندا هئا. +انهن مان مشهور ماڻهو هي هئا. +(1) سيد محمد تقي بخاري ۽ سندس پٽ سيد ابو طالب ۽ سيد مير محمد (2) حاجي فقير الله اهي ٻئي فضيلت ۽ علميت ۽ پرهيز گاري وارا ماڻهو هئا. +نزديڪي ۾ ماڙي جو ڳوٺ آهي، جنهن ۾ لکي پير جي قبر آهي. +جنهن جي پٺيان لکيءَ جو ڳوٺ سڏجي ٿو. +اتي هڪڙو گرم چشمو به آهي. +» پروفيسر سيد محمد سليم لکي ٿو ته:”شڪارپور شهر جي قيام جي تاريخ انگريزن جي مرتب ڪيل گزيٽيئر (1906ع) ۾ 1617ع درج ڪيل آهي. +دراصل سڀ کان پهريائين هن تاريخ جو ذڪر ڪئپٽن اليگزينڊر پنهنجي سفرنامي ۾ ڪيو آهي. +هو 1828ع ۾ قنڌار جي رستي بخارا ڏانهن ويندي شڪارپور مان لنگهيو هو، ۽ ان وقت کيس ان تاريخ جي خبر پئي. +هو لکي ٿو ته: شڪارپور جي قيام جي تاريخ 1026هه مطابق 1617ع آهي. +لکيدر جي ٻاهران حاجي فقيرالله علوي رح جي مسجد ۾ هڪ ڪتبو موجود آهي، جنهن تي فارسي لَظ ”غوڪ“ درج آهي ۽ ابجد جي حساب سان انهن حرفن جو تعداد 1026هه ( 1617ع) ٿئي ٿو ۽ اها ان جي قيام جي تاريخ آهي. +شڪارپور +اڳي انهيءَ هنڌ ڌاري گهاٽا ٻيلا هئا ۽ حاڪم اتي شڪار لاءِ ايندا هئا ۽ انهيءَ ڪم لاءِ شڪار گاهه مقرر هئا. +داؤد خان ڪلهوڙن جي ڏاڏي کي اهو هنڌ مليل هو، جنهن جو اولاد داؤد پوٽا هئا ۽ اُهي انهيءَ هنڌ جا مالڪ هئا. +داؤد جي اٺين پيڙهي بهادر خان هو، جنهن کي اورنگزيب بادشاه وٽان لکي ۽ خانپور جاگير ٿي مليا. +انهي جو اُٻاوڙي جي مهرن جي سردار شير خان سان تڪرار ٿيو، جنهن لکي کسي پنهنجي هٿ ڪئي. +طرفين جي وچ ۾ سخت جنگ لڳي ۽ داؤد پوٽن فتح ڪئي ۽ لکي موٽي ورتي. +پوءِ انهيءَ فتح جي يادگيريءَ لاءِ شڪارگاهه جو جهنگ وڍائي ميدان صفا ڪرائي اتي شهر ٻڌايائون ۽ انهي جو نالو شڪارپور رکيائون. +اُهو سال سنه 1026هه (سنه 1617ع) هو، جو فارسي لفظ ”غوڪ“ مان ٿو نڪري، جنهن جي معنيٰ ڏيڏر آهي ۽ جو شهر جي لکي دروازي واري حاجي فقير الله واريءَ مسجد جي هڪڙي پهڻ تي اُڪريل آهي. +ميان دين محمد ڪلهوڙي جي ڏينهن ۾ شڪارپور ۽ سيويءَ جا حاڪم پنيءَ جا افغان هئا. +انهن سان ڪلهوڙن جو جهِيڙو هليو. +جڏهن سنه 1124هه (سنه 1712ع) ۾ شاهزادو معزالدين آيو، تڏهن ڪلهوڙا انهيءَ جي لشڪر سان وڙهڻ لڳا، جنهن ۾ ميان دين محمد گرفتار ٿي پيو. +پر انهيءَ کان پوءِ ميان يار محمد جي ڏينهن ۾ وري ڪلهوڙا زور وٺي ويا. +شڪارپور ۾ تڏهن پنوهر زور هئا، انهن کان ڪلهوڙن شڪارپور هٿ ڪيو ۽ اتي پنهنجو شهر ٻڌائون، جنهن کي خدا آباد سڏيائون ۽ اتان آسپاس جو ملڪ وٺڻ لڳا. +ميان يار محمد خدا يار خان جي خطاب سان سيويءَ جو حاڪم مقرر ٿيو ۽ پوءِ بکر آيو. +داؤد پوٽن ۽ پنين جو فساد ٿيو، جو هن اچي بند ڪيو. +اهي ڳالهيون سنه 1130هه (سنه 1717ع) ڌاري ٿيون. +يار محمد کان پوءِ ميان نور محمد جي ڏينهن ۾ سنه 1139هه (سنه 1726ع) ۾ هو وري به داؤد پوٽن سان وڙهيو ۽ نيٺ انهن کي جيتي اچي شڪارپور ۾ رهڻ لڳو. +پر 1150هه (سنه 1737ع) ۾ جڏهن نادر شاه آيو، تڏهن هن شڪارپور وري داؤد پوٽن کي ڏني ۽ سيوي افغانن کي، جيئن اڳي هو. +سنه 1197هه (سنه 1782ع) کان پوءِ جڏهن ميان عبدالنبي گاديءَ تي هو، تڏهن تيمور شاه بادشاه سنڌ تي ڪاهيو ۽ سندس لشڪر جو سردار عزت يار خان هو، تنهن کي مير بجار خان شڪارپور وٽ شڪست ڏني، اگرچ داؤد پوٽا، بروهي، افعان ٻيا سڀ شاهي لشڪر سان شامل هئا. +تنهن تي تيمور شاه پاڻ آيو، اچي مير بجار خان کي ڏاڍي آبرو ڏنائين ۽ ميان عبدالنبيءَ کي سنڌ جو پڪو حاڪم ڪيائين. +سنه 1207هه (سنه 1792ع) ۾ ڪن ماڻهن جي چورت تي تيمور شاهه وري سنڌ تي ڪاهي آيو ۽ مير فتح علي خان سامهون ٿيڻ لڳس، پر پوءِ صلح ڪيائون ۽ شاهه مير کي پڪو حاڪم مقرر ڪيو. +سنه 1218هه (سنه 1803ع) ۾ شاهه شجاع الملڪ سنڌ تي ڪاهه ڪئي ۽ مير غلام علي خان لشڪر وٺي شڪارپور آيو، پر پوءِ ڍل مقرر ڪري پٺ تي موٽي ويو. +سنه 1230هه (سنه 1814ع) ۾ شاه شجاع الملڪ عظيم خان کان ڀڄي حيدرآباد ۾ آيو. +مير ڪرم علي خان لشڪر ڏيئي شڪارپور ۾ آڻي رهايس. +عظيم خان ايوب شاه کي لشڪر ڏيئي هن کي ڀڄائڻ لاءِ شڪارپور آيو. +ٻئي لشڪر وڙهڻ لاءِ تيار ٿيا، پر سگهو ئي ميرن ٻارهن لک رپيا ڏيڻ قبول ڪيا ۽ شاه شجاع اتان ڀڄي لڌياني هليو ويو. +سنه 1233هه (سنه 1817ع) ۾ وري راجا رنجيت سنگهه نهال سنگهه جي هٿ هيٺ لشڪر سنڌ ڏي موڪليو. +مير ڪرم علي خان ۽ مير مراد علي خان انهيءَ کي سامهون ٿيڻ لاءِ شڪارپور ۾ لشڪر گڏ ڪيو، پر انگريزن جي دست اندازيءَ ڪري صلح ٿيو. +سنه 1244هه (سنه 1828ع) ۾ مير مراد علي خان جي وقت ۾ شاهه شجاع الملڪ وري به ڀڄي سنڌ ۾ آيو ۽ شڪارپور جو شهر ۽ ان جي پيدائش هن کي رهڻ ۽ خرچ لاءِ ڏني ويئي، پر مير جي مرڻ تي شاه شجاع الملڪ اُتي جو مالڪ ٿي ويهي رهيو ۽ آغا اسماعيل شاه، جو شڪارپور جو ناظم هو، تنهن جي اطلاع ڏيڻ تي مير نور محمد خان لشڪر موڪليو، جنهن سان خيرپور جو لشڪر به شامل ٿيو. +طرفين جي وچ ۾ جنگ ٿي. +گهڻا ماڻهو مئا.، آخر صلح ٿيو ۽ شاه شجاع ٻارهن لک رپيا وٺي نڪري هليو ويو. +سنه 1258هه _سنه 1842ع) ۾ سرچارلس نيپئر ميرن سان عهدنامو ڪيو ته مير انگريز سرڪار کي شڪارپور، ڪراچي، سبزل ڪوٽ ۽ عمرڪوٽ ڏيئي ڇڏين ۽ ٻيا به ڪي شرط هئا. +ميرن پهرين اُنهيءَ تي صحيح نه ٿي ڪئي، پر آخر ڪيائون +جاگرافيائي لحاظ کان شڪارپور نهايت ئي اهميت جوڳي جاءِ تي آباد آهي. +اِهي ئي ڪارڻ هئا، جو انگريزن سنڌ تي قابض ٿيڻ کانپوءِ شڪارپور کي سموري اُتر سنڌلاءِ ضلعي هيڊ وارٽر جي حيثيت ڏني. +مختلف وقتن تي هن شهر ۾ تعليمي، واپاري، ادبي، سياسي ۽ انتظامي لحاظ کان ڪيترائي اڪابر ايندا رهيا، جن شهر جي مان کي گهڻو واکاڻيو ۽ مرتبي کي وڌايو. +ڪيترن ئي عالمن، اديبن ۽ شاعرن کي هن شعر ۾ رهڻ جو موقعو مليو ۽ خود اُنهن جو به شڪارپور سان مختلف رخن کان هڪ خاص تعلق رهيو. +سنڌي ادب جي ابو شمس العلماء مرزا قليچ بيگ به سن 1891ع ۾ شڪارپور ۾ ائڪٽنگ ڊپٽي ڪليڪٽر ٿي سٽي مئجسٽريٽ جي اعلى عهدي تي فائز رهيو. +کٽاڻ جي صنعت. +شڪارپور کٽاڻ جي صنعت ڪري به مشهور آهي، ماضي ۾ کٽاڻ نيڀن پور ۾ سومرا، هاٿي در تي سومرا ۽ بوٽ بازار ۾ سُرها صديقي پنهنجن گهرن ۾ ٺاهيندا هيا پر هاڻي شڪارپور کٽاڻ ٺاھڻ جو ڪم انڊسٽري ۾ تبديل ٿي ويو آهي. +شھر ۾ مولابخش آچار ۽ سڪندر آچار کٽاڻ جا وڏا انڊسٽريل ہونٽ آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47156.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47156.txt new file mode 100644 index 0000000..196eb89 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47156.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +ماءِ پيور لينڊ +ماءِ پيور لينڊ (منهنجي پاڪ زمين () ) برطانيا پاڪستاني فلم ساز سرمد مسود پاران هدايتڪاري هيٺ سال2017ع ۾ جاري ٿيل برطانوي ڊراما فلم آهي. +هيءَ 90 هين اڪيڊمي ايوارڊز ۾ بهترين غير ملڪي ٻولي فلم جي لاءِ برطانوي داخلا طور چونڊي وئي هئي، پر اها نامزد نه ڪئي وئي هئي. +اهو پهريون ڀيرو ٿيو هيو ته برطانيا کي اردو ٻوليءِ جي ڪا فلم پيش ڪئي هئي. +حوصلي افزائي. +براڊفورڊ ۾ تارڪ وطن والدين کي پيدا ٿيل برطانوي پاڪستاني فلم ساز سرمد (سم) مسود، 2012ع جي ايڪپريس ٽريبيون دي ايڪسپريس ٽرائبيون ۾ نازو ڌاريجو جي ڪهاڻي " سنڌ ۾ سڀ کان مضبوط عورت" جي عنوان سان پڙھڻ کانپوءِ، نازو ڌاريجو جي زندگيءَ تي فلم جي بنياد رکي مسعود هن فلم کي "جديد دور جي پاڪستان ۾ هڪ فيمنسٽ ويسٽرن سيٽ، هڪ عورت جي غيرمعمولي منفرد سچي ڪهاڻيءَ تي ٻڌل قصو جنهن ۾ هوءَ ۽ سندس ڪٽنب جيڪي گڏجي 200 ڌاڙيلن کان پنهنجي گهر ۽ زمين جي حفاظت ڪن ٿا" طور بيان ڪيو آهي، جنهن ۾ هڪ عورتجي دليريءَ کي بيان ڪيو ويو آهي، اها هڪ منفرد فلم آهي جيڪا پنهنجي منفرد ڪهاڻي جي بنياد تي آهي. +فلمي خاڪو. +نازو ڌاريجو سنڌ جي هڪ ٻهراڙيءَ واري ڳوٺ ۾ پنهنجي والدين، ٻن ڀينرن ۽ هڪ ٻڍي ڀاءَ سان رهندي آهي. +فلم جي شروع ۾، سندس پيءُ پنهنجي ڌيئرن ۽ پنهنجي پُٽَ کي پڻ زمين جي قدر ڪرڻ ۽ ان جو دفاع ڪرڻ جي لاءِ حوصلاافزائي ڪئي آهي ته : " ڪجھ به ٿي پوي ڪوبه فرق نٿو پوي، توهان کي ان زمين جي حفاظت ڪرڻ جي ضرورت آهي. +هي صرف زمين ناهي، هي توهان جو اعزاز آهي +نازو جو والد ۽ ڀاءُ گرفتار ٿيڻ کانپوءِ، سندس هڪ سازشي چاچو خاندان جي زمين (فارم) تي دعويٰ ڪرڻ جي ڪوشش ڪري ٿو. +نازو، پنهنجي ماءُ ۽ ڀينرن سان گڏجي، پنهنجي زمين جو دفاع ڪري ٿي، ايتري قدر جو جڏهن سندن چاچي پاران ڀاڙي تي گهرائيل 200 هٿياربند ڌاڙيل حملو ڪري ڏين ٿا. +استقبال. +2017 ايڊنبرگ انٽرنيشنل فلم فيسٽيول ۾ پنهنجي پهرئين فلم شو کانپوءِ، ماءِ پيور لينڊ 90هين اڪيڊمي ايوارڊز ۾ بهترين داخلي غير ملڪي ٻوليءَ جي فلم جي لاءِ برطانوي داخلي (انٽري) طور چونڊي وئي هئي، پهريون ڀيرون برطانيا اردو ٻوليءَ جي فلم پيش ڪئي هئي. +جيئن ته هيءَ اڪيڊمي جي نامزد ٿيندڙ فلمن منجهان هڪ نه بڻجي سگهي، پر "آسڪر ڪنڪشن" پاران فلم جي پروفائيل کي فروغ ڏيڻ ۾ مدد ملي. +تجزئي ڪارن عام طور تي فلم جي خوبصورتي، ان جي جذباتي اثرن ۽ پاڪستاني نرتڪي سوهائي ابڙو جي نوجوان مکيا خاص ڪردار نازو ڌاريجو جي طور تي اداڪاريءَ جي تعريف ڪئي آهي. +فليش بيڪ جو وسيع پيماني تي استعمال ڪجه ماڻهن لاءِ دلچسپيءَ ته ڪجهه ٻين جي لاءِ مونجهارو رکي ٿو. +"گارڊين" ان فلم کي "سُٺو خيال ٿورڙو تيڏو ٿي ويو" چئي پنجن ستارن مان ٻه ستارا ڏنا. +"ٽائمز"، پاران ان فلم کي "ليريڪل, هارٽ-پوندنگلي تينسي اينڊ سٽرڪنگلي فيمنسٽ" چئي پنج ستارن منجهان چار ستارا ڏنا. +"روٽن ٽماٽر" ٽوماٽوميٽر تي ان فلم کي 94 سيڪڙو ڏنو، جنهن ۾ ناظرين جو اسڪور 75 سيڪڙو هيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4721.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4721.txt new file mode 100644 index 0000000..0d9f29f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4721.txt @@ -0,0 +1,408 @@ +ٺٽو +سنڌ جي پراڻن ۽ قديم شهرن مان ٺٽو هڪ قديم، تاريخي ۽ هڪ قابل ذڪر شهر آهي. +ٺٽي شهر جي قائم ٿيڻ، اُن جي تهذيب ۽ تمدن، رهڻي ڪهڻيءَ، رسم رواج، علم ادب تي تاريخي حوالن سان، ڪي قدر تحقيقي مواد سامهون آيو آهي. +جن مان مير علي شير قانع، مير محمد بن جلال ٺٽوي، امير خسرو دهلوي ۽ ادراڪي بيگلاريءَ کان سواءِ ڀيرومل مهرچند آڏواڻي، مرزا قليچ بيگ، سيد حسام الدين راشدي، ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ ۽ ڪن غيرملڪي مؤرخن، سياحن، جهڙوڪ جنرل هيگ، ميجر راورٽي، هيوز، ايٽڪن، پاٽنجر، مانرڪ، منوڪي، هئملٽن ۽ ڊاڪٽر سورلي تعريف جوڳو ڪم ڪيو آهي. +نالو. +1982ع ۾، مشهور بين الاقوامي آرڪيالاجسٽ ۽ مؤرخ، پروفيسر ڊاڪٽر احمد حسن دانيءَ، پنهنجي ڪتاب ‘Thatta Islamic Architecture’ ۾، ٺٽي جي باري ۾ بهترين تفصيل ڏنو آهي. +پروفيسر دانيءَ جي هيءَ تصنيف گهڻي قدر مير علي شير قانع جي لکيل ۽ مشهور بين الاقوامي مؤرخ سيد حسام الدين راشديءَ جي تصحيح ڪيل ۽ وڌايل فارسي زبان ۾ لکيل تاريخ، ’مڪلي نامه‘، تان ورتل آهي. +لفظ ’ٺٽو‘ ۽ ٺٽي شهر جي بنياد پوڻ واري سال متعلق به تاريخدانن ۾ گهڻو اختلاف آهي. +هن سلسلي ۾ مرحوم مرزا قليچ بيگ جو خيال آهي ته ”لفظ ٺٽو ’تهه تهه‘ لفظ مان ٺهيو آهي، جنهن جي معنيٰ آهي تهه مٿان تهه“. +مرزا صاحب ٻئي هنڌ لکي ٿو ته: ”ٺٽ چون ماڻهن جي گوڙ کي؛ ٺٺ چَوَن خشڪ ميدان کي؛ شايد اُنهن مان ٺٽو نالو نڪتو هجي. +“ ميجر راورٽيءَ جي راءِ موجب ”ٺٺ“ اصل ۾ سنسڪرت لفظ ’تٽ‘ آهي، جنهن جو اُچار سنڌي زبان ۾ ’تڙ‘ (درياءَ جو ڪپر يا ڪنارو) ٿيو، سنسڪرت ۾ ‘ٽاٽا اسٿا’ جي معنا به “درياهه جي ڪنڌيءَ تي وسندي” ٿئي ٿي.؛ ان طرح ’ٺٽ‘ معنيٰ آهي ”ڪنهن واهه يا درياهه وٽ ٻڌل ڳوٺ جتان پتڻ اُڪري پار پهچجي“. +6 1 ) ٺٽي جو اصل نالو ”سوامي گرهه“ يا ”سوامي ڳڙهه“ هو جو پوءِ ”تتيه ننگر“، يعني ”ٺٽو ننگر“ ٿيو، ڇو ته چچ ”تتيه“ جو پوڄاري هو. +ان لفظ ”تتيه“ مان ٺَڪُر“ ٺهيو، معنيٰ ”درياهه جو پوڄاري. +تتر جي معنيٰ، جو تاتي ۽ پالي. +”سوريم ۽ دريم“ ٻه مذهبي خيال پيدا ٿيا. +هڪڙا چون ته ”سورج“ خدا آهي ۽ ٻيا چون ته ”درياهه“ ڌرم آهي، يعني دريه جو تاتيندڙ ۽ پاليندڙ آهي. +ڀيرومل مهرچند آڏواڻي ’سنڌ جو سيلاني‘ ڪتاب ۾ لکيو آهي ته ”هتي ڪنهن زماني ۾ مهاڻا رهندا هئا، جي مڇي مارڻ کان سواءِ پتڻ به اُڪاريندا هئا. +اُها ’ٺٽ‘، ’ننگر‘ نالي هڪڙي مهاڻي جي سڏبي هئي. +“ ڀيرومل جو وڌيڪ خيال آهي ته ”عربي ۽ فارسيءَ ۾ ’ٽ‘ ۽ ’ٺ‘ نه هئڻ ڪري، پارسي زبان جي تاريخن ۾، ’ٺٽي‘ جي بدران ’تته‘ لکيل آهي. +“ ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ لکي ٿو ته: ”ٺٽِي، ٺٽ ۽ ٺٽو، اُن بستيءَ کي چوندا آهن، جيڪا درياهه جي ڪنڌيءَ يا ڪناري تي آباد ڪئي ويندي آهي“. +ڊاڪٽر بلوچ صاحب ۽ مرزا قليچ بيگ صاحب جي راءِ ۾ هڪجهڙائي آهي. +شهر جي اڏجڻ يعني هن شهر جي قائم ٿيڻ ۽ ويران ٿيڻ جو دارومدار سنڌو درياهه جي وهڪري، ۽ اُن جي تبديل ٿيڻ تي رهيو آهي. +جاگرافيدانن جو خيال آهي ته مهراڻ درياهه جي مکيه شاخ جڏهن هيلاين وٽ پهچندي هئي، تڏهن اُها وري ٻن شاخن ۾ ورهائجي ويندي هئي، جن مان هڪ ’ڪلري شاخ‘ هئي، جنهن جي اولهه ڪناري تي ’ساموئي‘ يعني سمن جي آبادي هئي. +ڪلري شاخ، ساموئي ۽ مڪلي ٽڪريءَ جي ڀر وٺي، ڪلان ڪوٽ کان ڦرندي، گُجي ۽ گهاري وٽان لنگهي، ڀنڀور ڏانهن وَهي، گهاري کاريءَ ۾ ڇوڙ ڪندي هئي. +ڀنڀور جي ويجهو، هيءَ شاخ ٻن نهرن ۾ ورهائجي ويندي هئي. +هڪ نهر، ڀنڀور جو ڏاکڻيون طرف وٺي، سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪندي هئي. +هن نهر کي ’سسئيءَ وارو درياهه‘ به چوندا هئا. +ٻي شاخ اولهه طرف وٺي، ڪورنگيءَ وٽ ’جهوڙي کاريءَ‘ ۾ ڪرندي هئي. +مهراڻ جي ٻي شاخ، جيڪا هيلاين وٽان ڌار ٿيندي هئي، تنهن کي ’بگهاڙ شاخ‘ چوندا هئا. +هيءَ شاخ (بگهاڙ) ٺٽي جي اوڀر طرف کان ٿيندي، ’پير پٺي‘ جي درگاهه واري ٽڪريءَ جي اوڀر وٽان ڦيرو کائيندي، موجوده شهر ’غلام الله‘ جو اُڀرنديون ڪنارو ڏيندي، ’وَر شهر‘ وٽان وڪڙ کائيندي، ميرپور ساڪري ڏانهن رخ رکندي هئي ۽ اُتان لاهري بندر وٽ، سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪندي هئي. +هن شاخ مان ’حجامڙو‘، ’ستاهه‘ ۽ ٻيون نهرون نڪرنديون هيون. +ٺٽو سنڌو درياهه جي هڪ شاخ جي ڪناري تي آباد هوندو هو. +درياهه جي انهيءَ وهڪري جي اوڀر طرف ’مهاڻن جي ٺٽ‘ نالي هڪ بستي آباد هوندي هئي. +ممڪن آهي ته اها ٺٽ، ’ننگر مهاڻي‘ واري هجي، جنهن جو حوالو ڀيرومل مهرچند ڏنو آهي. +ڊاڪٽربلوچ صاحب جو خيال آهي ته ”سما قبيلن انهيءَ ٺٽ کي آمد رفت، رسل و رسائل ۽ تمدن لاءِ مناسب بستي سمجهي، ’سمڪيءَ‘ مان لڏي، هن(ٺٽ) کي اچي آباد ڪيو، جا پوءِ ’ننگر ٺٽو‘ سڏجڻ ۾ آئي. +“< idrees ref name="سنڌيانا"/> +تاريخ. +شھر جو بنياد. +سنه 900هه ۾ ٺٽي شهر جو ڄام نظام الدين، نجومين کان ساعت ڀڇي بنياد وڌو. +ٺٽي شهر جو بنياد ڪڏهن پيو ۽ اُن جو بنياد ڪنهن وڌو؟ +اُن لاءِ به ماهرن جي راءِ ۾ گهڻو اختلاف آهي. +تاريخن ۾ عام طور ائين لکيل آهي ته ٺٽي جو بنياد، سما گهراڻي جي حاڪم، ڄام نظام الدين (ڄام نندي) پندرهين صدي عيسويءَ ۾ وڌو. +ڄام نندي جي حڪومت جو زمانو 1460ع کان 1508ع تائين ڄاڻايل آهي. +ڄام نندي پراڻي شهر جي آثارن مٿان نئين شهر جو بنياد وڌو، جيڪو ساموئي يا سماننگر کان فقط ٽي ميل پري هڪ ڪشادي ميدان ۾ واقع هو. +انهيءَ شهر ۾ 900 هه/ 1494ع، ڄام نندي پنهنجو تخت گاهه قائم ڪيو. +ٺٽي شهر جي قائم ٿيڻ جي سلسلي ۾، ميجر روارٽيءَ جو خيال آهي ته: ٺٽي جو بنياد سما گهراڻي جي ٽئين حاڪم ’ڄام بابيني‘ (ڄام ٻانڀڻيي) وڌو هو. +ميجر راورٽيءَ ’ڄام بابيني‘ جي تخت نشينيءَ جو سال 50 1349ع ڏنو آهي. +سندس خيال موجب جڏهن سما لاڙ ۾ طاقتور بڻجي چڪا هئا، تڏهن هن ئي حاڪم (ڄام بابيني)، ’ساموئيءَ‘ جي ويجهو پنهنجي تخت گاهه لاءِ نئون شهر ٻڌايو، جنهن تي ’ٺٽو‘ نالو رکيو ويو. +ليڪن مختلف تاريخن جي مطالعي مان معلوم ٿو ٿئي ته ٺٽي جو بنياد سما دور کان گهڻو اڳ پيو هو، هن سلسلي ۾ ڊاڪٽر احمد حسن داني لکيو ته ”ٺٽي کي سومرن جي حڪومت جي آخري دور سان به ملائي سگهجي ٿو. +هي شهر اُن وقت به چڱيءَ طرح آباد هو. +تيرهين صدي عيسويءَ ۾ ٺٽي جو شهر پنهنجي جاهه و جلال ۽ عظمت جي ڪري ڪافي شهرت حاصل ڪري چڪو هو. +جڏهن علاؤالدين خلجيءَ (1296 1316ع)، سومرن تي حملو ڪيو ۽ سندن تخت گاهه محمد طور کي تباهه ڪيو، ته سندس وڃڻ کان پوءِ سومرن وري ٺٽي تي قبضو ڪيو. +“ ڊاڪٽر داني پنهنجي ساڳئي ڪتاب ۾ لکي ٿو ته ”ٺٽي شهر، سومرن جي دور ۾ گهڻي ترقي ڪئي. +ابن بطوطه جيڪو 34 1333ع ڌاري سنڌ ۾ سير لاءِ آيو هو، ۽ سيوهڻ کان ٻيڙيءَ ذريعي لاهري بندر پهتو هو، تنهن ٺٽي شهر جي وجود ۾ هجڻ جي باري ۾ ڪوبه ذڪر نه ڪيو آهي، جنهن مان ائين ٿو لڳي ته ٺٽي جو شهر اُن زماني ۾ آباد ڪونه هو“. +ڊاڪٽر داني اڳتي لکي ٿو ته ”ابن بطوطه جو اهو منفي رويو مناسب نه ٿو لڳي، ڇاڪاڻ ته کيس تغلق حاڪمن جي ڀيٽ ۾ سما، خاندان جي باني ڄام اُنڙ جي باري ۾ پوري ڄاڻ هئي“. +سيد حسام الدين راشديءَ، امير خسرو دهلويءَ (651 725هه/ 1253 1324ع) جي ديوان ’تحفة الصغر‘ (671 هه) مان هڪ شعر هٿ ڪيو هو، جنهن ۾ ٺٽي جو ذڪر ملي ٿو. +ســروِ چـُو تـو اُچـه و دَر تـتـه نَباشَد +گـُل مِثلِ رُخِ خـُوب تو، الـبته نَباشَد +تو جهڙو قد و قامت ۾ نه ڪو اُچ ۾ آهي ۽ نه ئي وري ڪو ٺٽي ۾، گلن مثل تنهنجن ڳاڙهن ڳٽن جهڙو تنهنجو خوبصورت چهرو به اُتي نظر نه آيو +امير خسروءَ جي مذڪوره شعر مان اهو ثابت ٿو ٿئي ته تيرهين صدي عيسويءَ ۾ هو ٺٽي به آيو هو، ۽ اُن زماني ۾ ٺٽي جو شهر، پنهنجي شان شوڪت جي ڪري ڪافي شهرت حاصل ڪري چڪو هو. +ٺٽي شهر جا سڀ کان آڳاٽا اُهڃاڻ ۽ نشان جنرل هيگ (Haig) جي ڪتاب ۾ به ملن ٿا. +هُو، ڪننگهام جي حوالي سان ٺٽي کي ’ميناننگر‘ ٿو سڏي. +هن جي لکت مان ظاهر آهي ته: ’سڪندراعظم (328 ق. +م) پٽيالا جي فتح کان پوءِ، ميناننگر جي حاڪم کي شڪست ڏئي، ڪجهه لشڪر خشڪيءَ رستي روانو ڪيو هو“. +جنرل هيگ جي اِن بيان مان اهو ثابت ٿو ٿئي ته ٺٽي جو شهر سڪندراعظم جي حملي وقت به موجود هو. +ٺٽي شهر جي بنياد پوڻ جي باري ۾ جنرل هيگ جي راءِ ۾ يڪسانيت ڪانهي. +هڪ طرف هُو ٺٽي کي ميناننگر ٿو ڪوٺي، جيڪو سڪندراعظم جي حملي وقت به موجود هو، ته ٻئي طرف لکي ٿو ته ٺٽي جو بنياد 1340ع ۾ پيو. +راشدي صاحب جي راءِ موجب، امير خسرو دهلويءَ سندس مذڪوره ديوان 16 يا 19 ورهين جي عمر تائين چيل غزلن کي مرتب ڪري تيار ڪيو هو. +اُن ديوان ۾ هڪ غزل اُهو به آهي، جنهن جي مطلع ۾ امير خسروءَ ’تته‘ جو قافيو ڪم آندو هو. +هن غزل جي حوالي سان راشدي صاحب جي اها دعويٰ آهي ته ”ٺٽو، سال 667 هه/1268ع 671 هه/1272ع ۾ نه فقط آباد ۽ معروف هو، بلڪه ايترو بارونق ۽ متمدن شهر هو، جو شاعر اُتان جي خوبصورت گلن ۽ سروقد سهڻن جي تشبيهه، پنهنجي محبوب جي تعريف ۾ ڪتب آندي آهي“. +بهرحال ٺٽي جو اهو سمورو احوال، سومرن جي دور ۾ هن شهر جي وجود ۾ هجڻ ۽ جاهه و جلال لاءِ وڏو ثبوت آهي. +سومرن جي زوال وقت سنڌ ۾ ڄامن سمن جي حڪمراني شروع ٿي. +ڄام فيروزالدين انڙ 1350ع ۾ حڪمران بنيو. +ٻن سالن جي حڪومت بعد انڙ جي وفات تي علاؤالدين ڄام جوڻو ۽ سندس ڀائيٽو صدرالدين شاهه ڄام بابينو ثاني 1353ع ۾ سنڌ جا حڪمران بنيا. +ان دور ۾ محمد شاهه تغلق پنهنجي باغي غلام ’طغي‘ جي ڳولا ۾ سنڌ طرف ڪاهه ڪئي. +محمد شاهه سونڍا وٽ فوت ٿي ويو. +ان ريت تغلقن جو حملو ختم ٿيو. +فيروز تغلق مرحوم بادشاهه جو لاش کڻائي سيوهڻ پهتو. +جتي لاش کي امانت طور دفن ڪري، نئون بادشاهه فيروز تغلق دهلي روانو ٿيو. +1365ع ۾ فيروز ٺٽي تي حملي آور ٿيو. +پر کيس سوڀ حاصل نه ٿي. +فيروز ٽن سالن بعد 1368ع ۾ وري سنڌ تي ڪاهي آيو. +سيدن ۽ عالمن وچ ۾ پئي سمن ۽ تغلقن ۾ ٺاهه ڪرايو. +ڄام بابينو ۽ ڄام تماچي کي دهلي ۾ نظربند رکيو ويو. +ان سان گڏ ڄام توڳاچيءَ جي حڪومت به پوري ٿي. +علاؤالدين ڄام جوڻو اڪيلي سر (ٻيو ڀيرو) سنڌ جو حڪمران بنيو. +هن ارڙهن سال بادشاهي ڪئي. +1388ع ۾ فيروز تغلق فوت ٿيو. +ان بعد دهلي سلطنت ختم ٿيڻ شروع ٿي. +دهليءَ ۾ نظربند ڄام تماچي ٺٽي پهچي، ٻيهر سنڌ جي حڪومت سنڀالي. +سندس چاچي ڄام جوڻي جو دور پورو ٿيو. +سنڌ جي درويشن ۽ شاعرن ڄام تماچيءَ جي آجيان ڪئي. +شيخ حماد دعائيه بيت چيو. +جـوڻـو مَتِ اُوڻــو، ڄـام تـماچــي آءُ، +سٻاجهـي ٻاجهه پئي، تو سين ٺٽو راءَ! +’نوري ۽ ڄام تماچيءَ، واري داستان جو سورمو به هي ئي حاڪم هو. +سيد حسام الدين راشديءَ ’قصائد مطهر ڪڙهه‘ جو ذڪر ڪيو آهي، جيڪو ’مطهر‘ نالي شاعر 765هه/ 1363ع ۾ لکيو هو. +هن سلطان فيروز شاهه جي مدح ۾ ٻه قصيدا چيا هئا، جن ۾ ٺٽي جو به ذڪر موجود آهي. +ان ريت معلوم ٿئي ٿو ته ٺٽي جو شهر سمن جي حڪومت کان گهڻو اڳ، سومرن جي حڪومت جي زماني ۾ به مشهور شهر هو. +انهيءَ سموري وضاحت مان هيءُ ٿو ثابت ٿئي ته ٺٽو ڄام نظام الدين جي دور حڪومت کان ٻه سو ورهيه اڳ، نه فقط موجود هو، بلڪه جاهه و جلال وارو شهر ۽ سنڌ جو تخت گاهه به هو. +ديبل جو نالو تاريخ جي صفحن تان 658 هه/ 1259ع کان پوءِ گم ٿي ويو، ۽ 671 هه/ 1272ع کان اڳ، ٺٽو اُن (ديبل) جو قائم مقام بڻيو هو. +وچ ۾ فقط 9 يا 13 سالن جو وقفو رهيو. +امير خسروءَ جي شعر مان اهو معلوم ٿو ٿئي ته جنهن زماني ۾ اهو شعر لکيو ويو هو، اُن وقت دهليءَ ۾، ٺٽي شهر ۽ اُتي جي ماڻهن جي خوبصورتيءَ جي عام واکاڻ ۽ شهرت هئي، تنهنڪري اها ڳالهه مڃڻي پوندي (1) ٺٽو ۽ ديبل هڪ ئي وقت موجود هئا. +(2) ٺٽو 1253ع/ 651 هه ۾، امير خسرو جي ولادت کان به اڳ هڪ آباد شهر هو، (3) ٺٽو شهر اڳ ۾ موجود هو، پر اُن کي اهميت ديبل شهر جي زوال کان پوءِ ترت ملي. +اهوئي سبب هو، جو ماڻهن جي ذهنن تان ديبل جو نالو اڃا لٿو ئي نه هو، ته ٺٽي جي شهرت شروع ٿي وئي، جنهنڪري ماڻهن جي زبان تي ”ديبل ’ٺٽو“ گڏجي استعمال ٿيڻ لڳا. +(4) ڄام نندي جي دور (1460ع 1508ع) ۾ سنڌو درياءَ جي ڪلري شاخ، جنهن جي اوڀر طرف ٺٽي جو شهر آباد هو، سڪي وئي، تڏهن اهڙي حالت ڏسي، ڄام نندي موجوده ٺٽي شهر جي اُتر اوڀر طرف نئون شهر اڏايو هو. +جيتوڻيڪ انهيءَ شهر جي آثارن جو هاڻي ڪوبه وجود ڪونهي. +ڪجهه عرصي کان پوءِ، درياهه جي شاخ، ڄام نندي جي ٻڌايل شهر کان هٽي، پري وهڻ لڳي هئي. +ان ڪري ڄام نندي جي اڏايل شهر جا ماڻهو ڏکڻ اوڀر طرف لڏي ويا. +ٺٽو سمن جي دؤر کان مغلن جي دؤر تائين. +ٺٽي جي بڻ بنياد بابت امير خسرو جي شعر چوڻ واري سٽ تي به تحقيق جي ضرورت آهي. +هڪ ڳالهه يقيني آهي ته ٺٽي جي ابتدائي آباديءَ وارو دور اهوئي ساڳيو آهي، جڏهن سنڌونديءَ جي وچ وارو وهڪرو تبديل ٿيو، ۽ جڏهن سومرا خاندان جي حڪمراني زوال پذير هئي، ان جو اصل سبب اهو هو ته سنڌوندي پنهنجي ”پراڻ سرشتي“ وارو وچيون وهڪرو تبديل ڪري، اولهه طرف رخ ورتو هو، جنهن کي ٺٽي وارو سلسلو“ چئي سگهجي ٿو. +زوال پذير سومرن جي خوشحاليءَ جو دارومدار ئي انهيءَ پراڻ سلسلي تي هو، جنهن ۾ پوءِ پاڻيءَ جي آوت گهٽ ٿيندي وئي، نتيجي ۾ هن طرف جا فصل متاثر ٿيڻ لڳا ۽ علائقي جي اقتصادي حالت ڪمزور ٿيڻ لڳي. +ٺٽو ان وقت تائين هڪ ننڍي يا وڏي ننگر جي حيثيت حاصل ڪري ملڪ جي گاديءَ جو هنڌ بنجي چڪو هو. +هي دور تيرهين صديءَ جي آخر کان چوڏهين صديءَ جي وچ تائين جو دور هو. +ان ۾ به شڪ نه رهيو آهي ته ٺٽو سنڌونديءَ جي پيدا ڪيل بستي هئي، ۽ هن سنڌوءَ جي ڪُک مان ان وقت جنم ورتو، جڏهن ندي پنهنجو وچيون پراڻ سلسلي وارو وهڪرو مَٽي گهڻو اولهه طرف ٺٽي وارو رخ اختيار ڪيو. +خود لفظ ”ٺٽه“ جي معنيٰ مان انهيءَ حقيقت جي ڪافي حد تائين تصديق ٿئي ٿي. +”ٺَٽِي“، ”ٺٽ“ ۽ ”ٺٽو“، ٽيئي لفظ هڪڙي ئي صفتي معنيٰ رکندڙ آهن، جنهنجو مطلب آهي سنڌونديءَ جي ڪناري واري عارضي بستي. +جنهن ۾ فقط ماڇي مهاڻا مڇيءَ جو شڪار گڏ ڪري رکڻ ۽ نيڪال ڪرڻ لاءِ ڪتب آڻيندا هجن، اُن آباديءَ کي ’مياڻي‘ يا ’مياڻ‘ سڏبو آهي، پر جي اها آبادي جهجهي آهي ۽ ان ۾ مهاڻن کان سواءِ هاري ناري چوپائي مال جي ڌڻن سان ٿانئيڪا آهن ته پوءِ ٿوري مال واري وسنديءَ کي ٺٽي (ٺٽي معنيٰ ڌڻ)، ان کان وڌيڪ ڌڻ ڌنارن واري وسنديءَ کي ”ٺٽ“ ۽ اڃا به وڌيڪ گهڻي ڌڻ ڌنارن جي وسنديءَ کي ٺٽو چئبو. +اهڙا نالا فقط اهڙين وسندين تي رکيل ٿين ٿا، جيڪي لازمي طرح تي مکيه درياهه جي ڪپ يا ڪنهن دائمي وسندڙ شاخ تي آباد ٿيل هجن. +سنڌونديءَ ۽ ان جي ڦاٽن تي ڪيتريون ئي ٺٽيون ۽ ٺٽ موجود هئا؛ مثلاً ٺٽ ڳوراهو ۽ ٺٽ هوتچند وغيره، پر تاريخ ۾ انهن مان فقط وڏي ۾ وڏي وسندي يعني ”ٺٽي“ جو ذڪر موجود ۽ مشهور آهي. +ٺٽي جي موجوده محل وقوع يا بيهڪ توڙي ان جو چوڦير پراڻي سنڌوندي ۽ ان جي شاخن جي پاتالن جي ان سان سڌي سنئين سنٻنڌ جي صورتحال مان اها تصديق ٿئي ٿي ته ٺٽو سنڌونديءَ جي شاخن جي وچ ۾ واقع هو؛ ان جي معنيٰ ته هيءَ وستي آبڪلاڻيءَ جي موسم (مئي، جون کان آگسٽ ۽ سيپٽمبر) دوران پوريءَ طرح محفوظ رهندي هئي. +ان حقيقت جي تصديق فيروز شاهه تغلق جي ٺٽي خلاف مهمن (1350 1368ع) ۽ ان بعد شاهه بيگ ارغون جي هٿان ٺٽي جي فتح (1520ع) بابت تاريخ ۾ ڏنل حوالن مان به ٿئي ٿي. +مکيه درياهه، نواب شاهه (موجوده بينظير آباد) ۽ سڪرنڊ تعلقن جي ايراضين ۾ ڪنهن هنڌ تي پراڻ ڏانهن رخ رکندڙ پنهنجو اوڀر ڏکڻ وارو وهڪرو مَٽي، اولهه ڏکڻ طرف موڙ کاڌو. +درياهه جي انهيءَ نئين وهڪري، شهدادپور، نصرپور ۽ ٽنڊي محمد خان جو رخ ورتو ۽ اڳتي وري ڏکڻ اولهه طرف موڙ کائي ٺٽي ڏانهن رخ رکيو. +درياهه اتر ۾ چليا ۽ ڏکڻ ۾ خان سومرا ڳوٺ واري ايراضيءَ مان ڪنهن هنڌان پنهنجي مکيه وهڪري ۾ ڦيرو کائي وڃي ڏاکڻيون پاسو ورتو ۽ اهڙيءَ ريت ٺٽي واري ايراضيءَ جي اُڀرندي لڳ ويجهو ٿي وهڻ لڳو. +ڏکڻ طرف موڙ واري ور وٽان نديءَ جي هڪ معاون شاخ ان کان ڪٽجي جدا ٿي وئي، جا بعد ۾ انهيءَ پراڻي ڪلريءَ جي خشڪ ڍوري ۾ داخل ٿي وئي، جيڪو اسلامي دور کان گهڻو اڳ هڪ مکيه درياهه هو، بعد ۾ اها شاخ اڳتي ٻن شاخن ۾ ڦٽي نڪتي. +جن مان هڪڙي شاخ اتر ۽ مڪليءَ جي ٽڪرين وچان وهندي اڳتي ڏکڻ اولهه طرف گهاري جي رخ تي وهڻ لڳي، جڏهن ته ٻي شاخ مڪليءَ واري ٽڪري جي اُڀرندينءَ ڪڇ مان ڦيرا کائي پوءِ ڏکڻ طرف وهڻ لڳي. +سنڌونديءَ جي وهڪري ۾ انهيءَ تبديليءَ جي نتيجي ۾ سمن جا اهي راڄ، جيڪي مڪلي واري ايراضيءَ ۾ آباد هئا، سي ججهي ۽ دائمي وهندڙ پاڻيءَ مان سکيا ٿيا. +سمن جي پهرين اهم وسندي، جيڪا سندن راڄ يعني ساموئيءَ جي نالي سان مشهور ٿي، ۽ جيڪا سندن جاگيرداري اقتدار جو ابتدائي مرڪز پڻ ٿي، سا مڪلي ٽڪريءَ جي بلڪل اُترئين ڇيڙي وٽان وهندڙ ۽ گهاري طرف ويندڙ شاخ جي کاٻي ڪپر (ڏکڻ طرف) تي آباد هئي. +ان بعد سندن زرخيز زمينون مڪليءَ جي ٽڪرين جي اولهه طرف وڌنديون ۽ پکڙنديون ويون. +تڏهن کان ئي اهو علائقو ’سمڪي‘ (يعني سمن جو علائقو) سڏجڻ لڳو. +روينيو سرشتي جو اهو سرڪل، جنهن ۾ اها ايراضي شامل آهي، سو اڄ تائين انهيءَ ئي ’سمڪي سرڪل‘ جي نالي سان سڏجي ٿو. +سمن جي ٻي بستي مڪلي سلسلي جي اُڀرندينءَ ڪڇ مان وهندڙ شاخ جي اُڀرندي (کاٻي) ڪپر تي وڌڻ ويجهڻ لڳي. +هڪ طرف انهيءَ وسنديءَ جون زمينون وڏين زرخيز ڊيلٽائي ايراضين واريون هيون، جيڪي اُن جي اوڀر ۽ ڏکڻ_ اوڀر طرف پکڙيل هيون، ته ٻئي طرف انهيءَ شاخ جو اولهائون ڪنارو مڪليءَ جي ٽڪريءَ سببان پاڻيءَ جي کاڌ کان محفوظ ۽ مستحڪم هو،جنهنڪري ان جا گهاٽ ڏاڍي سهوليت ۽ سهنج وارا هئا. +اها آبادي، جا هونئن بنيادي طور محض هڪ مڇي مياڻ رهي ها، سا نيٺ هڪ ٺٽي بنجي وئي ۽ پوءِ وڌي تهان وڏو ٺٽ بنجي وئي. +سمن حاڪمن جڏهن اهو محسوس ڪيو ته اها صورتحال آمد رفت ۽ نقل حمل لاءِ وڌيڪ سڻائي ۽ فائديمند آهي ته هنن ساموئيءَ مان پنهنجا ديرا کڻي اچي انهيءَ ”ٺٽ“ ۾ قائم ڪيا، نتيجي طور اهو ٺٽ سرڪاري ننگر (راڄڌاني) بنجي ويو. +اهوئي ننگر بعد ۾ جلد پنهنجي ايراضيءَ ۽ پکيڙ ۾ وڌندو نيٺ وڃي وڏو ٺٽو ٿيو ۽ پُر اثر نالي سان مشهور ٿي ويو. +محقق انهيءَ خيال جا آهن ته شهر جا جيڪي ڀاڱا ٻين جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ مٿانهان آهن، سي ئي ان جا قديم حصا آهن. +هيٺينءَ وچور موجب، ڄاڻايل ڀاڱا شهر جا اوائلي مٿانهان حصا سمجهيا وڃن ٿا. +ارغونن ۽ ترخانن جي زماني (926 هه1520ع/ 962 هه / 1555ع) ۾ به ٺٽي کي وڏي شهرت حاصل هئي. +مغلن جي زماني ۾ ٺٽو وڏي اوج تي رسيل هو. +شهنشاهه اڪبر جي حڪومت واري زماني ۾، مرزا جاني بيگ (حڪومت 983 هه/1575ع 1009هه/ 1600ع) سنڌ جو حاڪم هو. +شهنشاهه اڪبر، عبدالرحيم خان خانان کي سنڌ فتح ڪرڻ لاءِ چاڙهي موڪليو ۽ هو 1000 هه/ 1592ع ۾ سنڌ تي ڪاهي آيو. +ڪيترن ئي هنڌن تي لڙايون لڳيون. +نيٺ ساڳئي ئي سال (1000هه/ 1592ع) مرزا جاني بيگ هارايو. +جنگ جي وقت جاني بيگ سڄي سنڌ ۽ خاص ڪري ٺٽي جو شهر مغلن جي حوالي ڪرڻ نه ٿي چاهيو، تنهنڪري اميرن کي لکي موڪليائين ته ٺٽي جي شهر کي جلائي ڀسم ڪري ڇڏيو. +مرزا جاني بيگ نيٺ پيش پيو. +خان خانان کيس عزت ۽ احترام سان اڪبري درٻار ۾ پهچايو، جتي شهنشاهه اڪبر مٿس مهرباني ڪري، سيوستان ۽ لاهري بندر کان سواءِ باقي سڄو ملڪ کيس موٽائي ڏنو، ۽ سندس پٽ مرزا غازي بيگ کي گورنر مقرر ڪيو، جيڪو ان وقت 16 سالن جي عمر جو هو. +مرزا غازي بيگ، علم ادب، فنونِ لطيفه ۽ تعميرات جي فن جو شوقين هو. +ٺٽي ۽ مڪليءَ تي هن جا تعمير ڪرايل ڪيترا يادگار موجود آهن. +مرزا غازي بيگ 1021هه/ 1612ع ۾ وفات ڪئي. +کانئس پوءِ مغلن جا هڪ ٻئي پٺيان سٺ کان به وڌيڪ ٺٽي لاءِ نواب (گورنر) مقرر ٿيا. +ميان نور محمد جي دور ۾ 1150 هه/ 1737ع ڌاري هي سلسلو ختم ٿيو. +ان ريت سموري سنڌ ڪهلوڙن جي حاڪميت ۾ اچي وئي. +ٺٽي جي ذڪر دوران سيد حسام الدين شاهه راشديءَ، مڪلي نامه ۾ عثمان نالي هڪ شاعر جي تصنيف ’مثنوي چتراوليءَ‘ مان ’دکني ٻوليءَ‘ ۾ هڪ شعر ڏنو آهي، جنهن ۾ شاعر جهانگيري دور جو بيان ٿو ڪري. +هن شعر ۾، هن شاعر ٺٽي جي جيڪا تعريف ڪئي آهي، تنهن مان اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته اُن زماني ۾ ’دکن ولايت‘ اندر به، ٺٽي ننگر جي وڏي شهرت هوندي هئي. +اهو شعر هن ريت آهي. +هيـري ســي ٺـٽـو نـگر سـوهـاوا +پيــين هـرن ســو بـن گـنجــاوا +'=سمن، ارغونن ۽ ترخانن جي دور ۾ ٺٽي ۾، ۽ مڪليءَ تي ڪيترائي مقبرا ۽ مسجدون تعمير ٿيون. +ساموئي ننگر ۾ شيخ حماد جو مقبرو، ۽ مڪليءَ تي ڄام نندي جو مقبرو، دولهه دريا خان جو مقبرو، مرزا عيسيٰ اول جو مقبرو ۽ ڪي ٻيا مقبرا موجود آهن. +ٺٽي شهر ۾ ترخان دور ۾ دابگيرن (دبگرن) جي مسجد تعمير ٿي. +تاريخ نويس اهو به لکن ٿا ته ترخان دور ۾، دابگيرن (دبگرن) جي مسجد، ٺٽي شهر جي وچ ۾ هوندي هئي. +مغلن جي دور ۾، هي شهر اُتر طرف وڌڻ لڳو. +جامع مسجد شهر جي انهيءَ حصي جي مرڪز ۾ هوندي هئي. +مکيه شاهي بازار، هن حصي جي اولهه طرف ۽ مغل باغ جي اوڀر طرف هوندي هئي +جيئن ته درياهه جي شاخ جي وهڪري ۾ تبديلي اچڻ جي ڪري، هن شهر جي جاءِ وقوع ۽ نالي ۾ تبديلي ايندي رهي آهي، تنهنڪري هن وقت، هن شهر جي اُنهن پراڻن ماڳن ۽ آثارن جو ڪوبه پتو نه ٿو پوي. +اهو به ممڪن آهي ته سما قبيلن ’ساموئي‘ يا ’سڪي‘ ڇڏي، هن بستيءَ کي نئين سر آباد ڪري هن جو نالو ’سما ننگر‘ رکيو هجي، ڇو ته مشهور مؤرخ ولبر فورس پنهنجي مشهور ڪتاب ‘The History of Kathiawar’ ۾ لکي ٿو ته ”ول راجپوت جي ’ويراول‘ ڪاٺِي قوم جي هڪ حسين ڇوڪريءَ سان شادي ڪئي. +اڳتي هلي سؤ راشٽر (ڪاٺياواڙ) جو اُتر اولهه وارو حصو، ڪڇ کان آيل جاڙيجن جي سرگرمين جو مرڪز بڻجي ويو. +هنن انهيءَ ايراضيءَ ۾ پنهنجون پاڙون پختيون پئي ڪيون. +پهرين جاڙيجا ۽ چوڙا سما جيسلمير جي ڀاٽين سان شامل ٿي ويا، ڇو ته اهي ٻئي گهراڻا ٺٽي واري ’سماننگر‘ جي سردار، ’نرپٽ سمي‘، جي اولاد مان هئا. +جڏهن چوڙا سما سؤراشٽر طرف نائين صديءَ جي پوئين حصي ۾ لڏي ويا، تڏهن سنڌ جي جاڙيجن سؤراشٽر طرف پنهنجا حملا شروع ڪيا“. +ولبر فورس جي هن راءِ مان اهو به ثابت ٿو ٿئي ته سماننگر (ٺٽو) نائين صدي عيسويءَ جي آخري حصي ۾ به آباد هو، جتان چوڙا سما لڏي ڪڇ طرف ويا. +ٺٽو شهر سومرن، سمن، ارغونن، ترخانن ۽ مغل نوابن جي زماني تائين، يعني چار سئو کن سال، سنڌ جو تخت گاهه رهيو. +انهن حڪومتن جي زماني ۾ هي شهر علم ادب، فن ۽ ثقافت، صنعت ۽ هنر، تهذيب ۽ تمدن جو مرڪز رهيو. +اهڙيءَ طرح اسلامي ادبيات، مذهبي تعليم، تبليغ ۽ اسلامي فن جي فروغ جي ڪري، ايران، افغانستان، شام، بغداد، بصري، سمرقند، بلخ، بخارا ۽ وچ ايشيا جي ٻين ملڪن ۽ شهرن تائين، هن شهر کي گهڻي شهرت حاصل هئي. +انهن ملڪن ۽ شهرن جا عالم، فاضل، اولياءَ، اڪابر، فنڪار، صوفي بزرگ ۽ درويش، اُتان لڏي، هت اچي آباد ٿيا. +اهوئي سبب آهي جو اسلامي دنيا ۾ هي شهر ’بغداد ثاني‘ سڏجڻ لڳو. +هت بيشمار مڪتب، مدرسا، درويشن جون درگاهون، خانقاهون، آستانا ۽ اوتارا قائم ٿيا، جتي پري پري کان شاگرد، علم جي پياس پوري ڪرڻ لاءِ ايندا رهيا. +هي شهر علم ۽ هنر، مڪتبن، مسجدن، خانقاهُن، محلن، ماڙين، باغن، باغيچن، گلن، ميون ۽ وڻج واپار جي ڪري دنيا ۾ مشهور ٿي ويو. +سيد حسام الدين شاهه راشديءَ، ”مڪلي نامه“ ۾ هن شهر جو مڪمل نقشو ڏنو آهي، جنهن ۾ سما گهراڻي جي حڪومت واري زماني کان وٺي مغلن جي نوابن جي راڄ تائين، ۽ اُن کان پوءِ واري دور ۾، هن شهر ۾ قائم ٿيل پاڙن، محل ماڙين، حويلين، بازارن، باغن، باغيچن، چؤڪن ۽ چؤرنگين جا نشان ۽ نالا ڏنا آهن، مطلب ته ٺٽو يارهين صديءَ کان وٺي، ارڙهين صديءَ جي وچ واري عرصي تائين، سنڌ جو اهم ترين شهر هو. +سڄي اُتر هندستان ۾ ٻيو ڪوبه اهڙو شهر نه هو. +تاريخ طاهريءَ جو مصنف لکي ٿو ته ”حقيقت ۾ ٺٽي جو بنياد ڪنهن اهڙي سڀاڳي گهڙيءَ ۾ پيو هو، جو هتي جي رهواسين، رنج ۽ تڪليف ڪڏهن به نه ڏٺي آهي؛ جيڪي ڪجهه وٽن آهي، اُن تي قناعت ڪندا آهن؛ جهڙو آرام ۽ خوشي هنن کي نصيب آهي، اهڙي ٻئي ڪنهن به هنڌ ورلي لڀندي“. +ترهين صديءَ جي هڪ مقامي مؤرخ، فريد بکريءَ جو رايو آهي ته ”ٺٽي کي ڌرتيءَ جي جنت سڏي سگهجي ٿو. +هتي جي رهواسين ڪڏهن به ڏکن جي گهٽيءَ ۾ پير نه پاتو آهي. +هنن جي دلين تي خوشي ۽ راحت آهي، ۽ ٿورن لفظن ۾ ائين کڻي چئجي ته ٺٽو ’عراق ثاني‘ آهي“. +ٺٽي شهر جي شاهوڪاري ۽ تونگري، انهيءَ حقيقت مان ئي پڌري ٿي ٿئي ته جڏهن پورچوگيزن جي ڪمانڊر، پيڊرو، مرزا عيسيٰ ترخان جي چوڻ تي، سندس مدد لاءِ، 1555ع ۾، ٺٽي تي ڪاهيو، ۽ پوءِ مرزا عيسيٰ کي شهر ۾ نه ڏسي هن (پيڊرو) سخت ڪاوڙ ۾ اچي، ٺٽي جي شهر کي باهه ڏياري ڇڏي. +انهيءَ باهه ۾ ويهن لکن سونين مهرن جي ملڪيت سڙي ناس ٿي وئي. +ٺٽي جي ڦرلٽ مان پورچوگيزن کي ايترو ته مال غنيمت حاصل ٿيو، جو ايشيا ۾ شايد ئي ڪٿان کين يا ٻين حملي آورن کي مليو هجي. +اهڙيءَ طرح ’نڪولس وٿنگٽن‘ 14 1613ع ۾، پورچوگيز سياح ’مانرڪ‘ 1641ع ۾، ڊچ سياح ’منوڪي‘ 1659ع ۾ ۽ انگريز سياح ’اليگزينڊر هئملٽن‘ 1699ع ۾ ٺٽي آيا هئا. +انهن مان هرهڪ ٺٽي جي تعريف ڪئي آهي. +انهن مان هئملٽن لکي ٿو ته ”هي شهر ملڪ جي وڏي مارڪيٽ آهي. +هيءُ هڪ تمام وڏو آسودو شهر آهي. +اٽڪل ٽي ميل ڊگهو ۽ ڏيڍ ميل ويڪرو آهي. +لاهري بندر کان هي شهر چاليهه ميل پري آهي؛ منجهس اولهه طرف هڪ وڏو قلعو ۽ پناهه گاهه آهي، جنهن ۾ پنج هزار ماڻهو ۽ گهوڙا رهي سگهن ٿا، جن جي رهڻ لاءِ جايون ۽ طبيلا آهن. +انهيءَ قلعي ۾ نواب جي رهڻ لاءِ عاليشان محلات آهي. +ٺٽو، سنڌونديءَ کان ٻه ميل پري آهي. +درياهه مان نهرون ڪڍي، شهر ۾ پاڻي پهچايو ويندو آهي. +شهر جي چوڌاري، بادشاهه جا تمام عمدي طرز جا ۽ وڻندڙ باغ آهن، جن ۾ هر قسم جا گل ڦل ۽ ميوا ٿيندا آهن. +انهن باغن ۾ ڏاڙهون ته خاص قسم جا ٿيندا آهن. +اهي اهڙا ته لذيذ ٿيندا آهن، جن جهڙا مون زندگيءَ ۾ ڪڏهن چکيا به نه آهن. +هي شهر دينيات، فلسفي ۽ سياسيات جي علمن کان گهڻو مشهور آهي. +هت چار سئو مدرسا آهن، جن ۾ مٿي ڄاڻايل مضمونن کان سواءِ، ٻيا مضمون به پڙهايا ويندا آهن. +انهن کان سواءِ هتي هندن جا گروڪل به آهن، جيڪي يونيورسٽين جهڙو درجو رکن ٿا. +ٽي سال اڳ يعني 1696ع ۾ هن ملڪ ۾ پليگ جي وبا اهڙي ته اچي پئي، جو اُن ۾ صرف ٺٽي شهر ۾ اَسي هزار ماڻهو موت جو شڪار ٿيا ۽ اڌ کان وڌيڪ شهر خالي ٿي ويو. +هن شهر جي اوڀر طرف، پورچوگيزن جي هڪ ديول ٺهيل هئي، جنهن جي ٻاهرين ڪوٺيءَ ۾ مقدس درويشن ۽ بزرگن جون پراڻيون تصويرون ٽنگيل هيون“. +جنهن زماني ۾ اورنگزيب عالمگير ملتان جو گورنر هو، اُن زماني ۾ سنڌ جو ملڪ به سندس نظامت هيٺ هو. +اُن زماني ۾، هُن پنهنجي والد، شهنشاهه شاهجهان، کي سنڌ جي باري ۾ ڪيترائي خط لکيا هئا. +انهن خطن مان معلوم ٿو ٿئي ته اورنگزيب وقت بوقت ٺٽي جا تحفا شهنشاهه شاهجهان جي خدمت ۾ موڪليندو رهندو هو. +اُنهن تحفن ۾ ٺٽي جون لونگيون، ڇيٽون، ٺٽي جي ٻين ميون سان گڏ بيداڻا ڏاڙهون ۽ ڪپڙو، خاص طور شهنشاهه شاهجهان کي موڪليندو هو. +ٺٽو يا نگر ٺٽو تمام جهونو شهر آهي. +چون ٿا ته اڳي انهيءَ هنڌ سمنڊ جو کارو پاڻي هو، جو پوءِ سڪي پٽ ٿيو ۽ جڏهين الور جو شهر ڦٽو ۽ درياهه سوستان يا سيوهڻ کان وهڻ لڳو ۽ جڏهين سومرن حاڪمن جو وڏو شهر محمد طور ڦٽو ۽ سما ڄام حاڪم ٿيا. +تڏهين مڪليءَ جي ويجهو سامائي جو شهر ٻڌائون ۽ پوءِ آسپاس ملڪ آباد ٿيڻ لڳو. +ڄام نظام الدين يا ڄام نندي سنه 900 هه جي پڇاڙيءَ ۾ نجومين کان پڇيو ته ڪهڙو نئون شهر ٻڌجي ۽ ڪهڙي هنڌ ٻڌجي. +هنن اها جاءِ ٻڌائي، جو انهيءَ هنڌ جي اڀرندي باغ هئا ۽ مهاڻا ماڻهو اتي ويٺل هئا ۽ زمين هيٺانهين هئي يعني لهه تهه جنهن جي معنيٰ آهي، هيٺانهين ڪن جو خيال آهي ته ٺٽ چون ماڻهن جي گوڙ کي ۽ ٺٽ چون خشڪ ميدان کي. +شايد انهن مان نالو نڪتو هجي. +ٺٽ نالي ڳوٺ سنڌ ۾ ٻئي هنڌ به آهي. +حڪيم عبدالرزاق اصفهان جي ذڪر ڪندي لکيو آهي ته تته اصل يونان جي زمين جو ڀاڱو آهي. +شايد انهيءَ جي معنيٰ ته سڪندر يونانيءَ جي هٿ هيٺ آيو. +گهڻو ڪري اڳوڻو ديبل يا ديول جو بندر. +جو ساڪري جي پرڳڻي ۾ هو. +سو ويران ٿيو. +تڏهين انهيءَ ۽ ٻين شهرن جا ماڻهو سڀ اچي اتي گڏ ٿيا ۽ ٺٽ ڪيائون. +ڪي تاريخ وارا ٺٽي کي سڪندر وارو پٽالو شهر ٿا ڄاڻن. +انهيءَ ۾ ته شڪ ڪونهي ته انهيءَ شهر درياهه جي پائڻ ڪري جايون پئي مٽايون آهن. +ٽي ڀيرا ته باهه ساڙي ناس ڪيس؛ پهرين سنه 1521ع ۾ مرزا شاهه بيگ ارغون ۽ پوءِ سنه 1555ع ۾ فرينچ ماڻهن ۽ پوءِ سنه 1591ع مرزا جاني بيگ جڏهين اڪبر لشڪر کي سامهون ٿي ٿيو، مطلب ته جيسين ڪلهوڙن سنڌ جو تختگاهه حيدرآباد ڪيو. +تيسين ٺٽو تختگاهه رهيو. +ڪلھوڙن جي دؤر کان قيام پاڪستان تائين. +سترھين صدي عيسويءَ جي آخري ڏهاڪي ۾ ٺٽي جو ستارو بدلجڻ لڳو ۽ اُن جو زوال شروع ٿيو، ڇاڪاڻ ته ميان يار محمد ڪلهوڙي (حڪومت 1700 کان 1718ع)، پنهنجي آزاد حڪومت قائم ڪندي ئي، پنهنجو تخت گاهه، ٺٽي مان ختم ڪري خداآباد کي بنايو. +پوءِ هي شهر آهستي آهستي ڦِٽندو ويو، ۽ ماڻهو هتان لڏي، تخت گاهه طرف وڃڻ لڳا. +ايتري قدر جو 1809ع ۾ (ميرن جي دور ۾) جڏهن ’هينري پاٽنجر‘ هت آيو، تڏهن هُن، هِن شهر کي کنڊرن جي صورت ۾ ڏٺو. +هُو لکي ٿو ته ”اسان تباهه ۽ ويران ٿيل کنڊرن مان تمام گهڻو مفاصلو پنڌ هلياسين، ۽ تنهن کان پوءِ شهر جي آباديءَ واري علائقي ۾ پهتاسين“. +”نادر شاهه جي حملي (1152هه/ 1739ع) وقت ٺٽي ۾ چاليهه هزار ڪوري هئا، ۽ ويهه هزار ٻيا ڪاريگر هئا. +اُن کان سواءِ صراف، اناج جا واپاري ۽ ٻين جدا جدا جنسن جا سٺ هزار تاجر هئا“. +اهڙيءَ طرح مسٽر سمٿ، ڪراچي ضلعي جي گزيٽيئر ۾ لکي ٿو ته ”ٺٽي جو ريشمي ۽ سوٽي ڪپڙو يورپ جي ملڪن ۾ مشهور هو. +قلمي شورو وڏي مقدار ۾ ملندو هو. +انهيءَ ڪري ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ قلمي شوري صاف ڪرڻ جا هت ڪارخانا لڳايا“. +قيام پاڪستان کان پوءِ. +موجوده وقت ٺٽي جي پراڻي جاهه و جلال، بادشاهن جي محلن ۽ ماڙين، نوابن جي قلعن ۽ ڪوٽن جو ڪوبه نشان هت موجود ڪونهي. +البت مختلف خاندانن جي پراڻن پاڙن، محلن، بازارين، حويلين، مسجدن جا نالا يا انهن مان ڪي مسجدون ۽ حويليون موجود آهن. +اهڙيءَ طرح مڪليءَ تي سمن، ارغونن ۽ ترخانن جي دور ۾ تعمير ٿيل مقبرن ۽ مسجدن کان سواءِ، ٺٽي شهر ۾ ڪي جايون، پاڙا ۽ بازاريون اڄ به شهر جي عظمت جي شاهدي ڏين ٿيون. +اُنهن ۾ خاص هي آهن: مير احمد بيگ محلو، مُلا محمد علي محلو، خواجه شڪر محلو، ساگر محلو، سُرهين جو محلو، محلو ڪِشمِشيان، محلو سنگتراش، محلو نقارچين، مغل واڙو، محلو غله بازار، محلو مسڪر، سهتيه محلو، تندسر محلو، محلو ٺٺ مولو، محلو قاضيان، محلو رضوي سادات، محلو ميرڪي سادات، اميرخاني محلو، شڪرالاهي سادات محلو، محلو انجوي سادات، جمنا سرزمين، اسلام پوره محلو ۽ پلنگ پاڙو. +انهن محلن ۽ پاڙن کان سواءِ هت ڪيتريون ئي مسجدون ۽ مندر به آهن، جيڪي پنهنجن سينن ۾ اڄ به مختلف دورن جا داستان سانڍيندا اچن. +اُنهن ۾ مسجد ولي نعمت، جامع فرخ، اميرخاني مسجد، محلو تند سر مسجد، دابگير (دبگر) مسجد، مُلا ملوڪ شاهه واري مسجد، مسجد لکي، مسجد اسلام پوره، مسجد ابوالقاسم نقشبندي ۽ مخدوم محمد معين مسجد. +اهڙيءَ طرح هيٺيون حويليون اڄ به مشهور آهن: خسرو خان حويلي، عرب ڪوڪي حويلي، خشتي حويلي، قاضي ابراهيم حويلي، مرزا فتح علي بيگ جو محلات ۽ مرزا عظيم الدين جو بنگلو. +هيٺيان چؤڪ ۽ بازاريون اڄ به جهونن ماڻهن کي ياد آهن: چؤڪ عبدالغني، چؤڪ ملڪ مانِ، جملي پير جو ميدان، غله بازار، مرزائي بازار، گودڙي بازار، گدا بازار، پٽيهٽ بازار، اميربيگ بازار، بازار قصاب، گلن جي بازار ۽ مڇي بازار. +انهن کان سواءِ ٺٽي جا هيٺيان باغ اڄ به مشهور آهن؛ مير ابو تراب باغ، مير سيد علي (ثاني) شيرازي باغ، خورشيد باغ ۽ مُشڪين باغ. +هن شهر تي وڏي تحقيق جي ضرورت آهي جنهن ۾ هن شهر جي تاريخ، تهذيب ۽ تمدن، وڻج واپار؛ هتي جي ماڻهن، سندن سماجي زندگي، ريتن رسمن ۽ سندن نسبي ۽ نسلي تاريخ تي تحقيق کان سواءِ هتي هڪ ميوزيم هئڻ گهرجي، جنهن ۾ اُهي سڀ شيون گڏ ڪري رکجن، جيڪي هن شهر جي مطالعي جي سلسلي ۾ مددگار بڻجن. +ٺٽو هن وقت سنڌ جو هڪ ضلعو آهي. +هي حيدرآباد ڊويزن جي چئن ضلعن مان هڪ آهي. +هن جي اتر ۾ ضلعو ڄام شورو ۽ ضلعو ڪراچي، اوڀر ۾ ضلعو حيدرآباد، ڏکڻ اوڀر ۾ ڀارت ۽ ڏکڻ اولهه ۾ عربي سمنڊ آهي. +ميرپورساڪرو، سجاول، ٺٽو، شاهه بندر، ڪيٽي بندر وغيره هن شهر جا مشهور تعلقا ۽ مشهور مقام آهن. +هن ضلعي جي آبادي تقريباً ساڍن 11 لکن کان مٿي آهي. +ٺٽي ۾ ڪيترائي عالم، شاعر، اديب، ڪاتب، عابد ۽ زاهد موجود آهن، ۽ هنرمند ماڻهن جي به ڪمي نه آهي، جيڪي پنهنجي هنر ۾ ڪمال رکن ٿا. +هتي جيڪو سامان تيار ٿئي ٿو، اهو عراق ۽ انگريزن جي مال کان ڪنهن به طرح گهٽ نه آهي +موجوده شهر سنڌ جي سما خاندان پنهنجي حڪمرانيءَ جي دوران 1340ع ڌاري پنهنجي درالسلطنت طور مڪليءَ جي دامن ۾ آباد ڪيو هو. +ان وٽ سنڌو درياهه ٺٽي جي ڀر مان وهندو هو. +سترهين صدي ۾ تجارت جي لحاظ سان هندستان جو ڪوبه شهر ٺٽي سان برميچي نه سگهندو هو. +سنڌو درياهه جي رستي لاهور، ملتان، ۽ بکر مان ٻيڙين ۾ تجارتي قافلا ٺٽي ۾ پهچندا هئا. +ارڙهين صديءَ ۾ ٺٽي تي زوال اچڻ شروع ٿيو. +اوڻيهين صديءَ جي وچ ۾ هن جي آبادي ٽن لکن مان گهٽجي صرف ستن هزارن تائين وڃي پهتي. +پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ هن شهر ٻيهر ترقي ڪئي. +ٺٽو شهر ڪراچيءَ کان 100 ڪلوميٽر ۽ ڪوٽڙيءَ کان 90 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي آهي. +هرقسم جي اچ وڃ جو ذريعو بسون، ڪوچ، ويگنون وغيره آهن. +ٺٽي جي ويجهو ريلوي اسٽيشن جنگشاهي آهي، جيڪا ٺٽي کان 13 ميلن پنڌ تي آهي. +هتي کنڊ جا پنج ڪارخانا آهن: ديوان شگرملز، ٺٽو شگر ملز، الآصف شگر ملز، شاهه مراد شگر مل ۽ لاڙ شگر مل. +هتي هڪ سيمنيٽ فئڪٽري پڻ آهي، جنهن سان هزارين ماڻهن جو روزگار وابسته آهي. +ٺٽو، ڪراچي شهر ۾ استعمال ٿيندڙ پاڻيءَ جي 60 سيڪڙو گهرج پوري ڪندو آهي. +ڪراچيءَ کي اهو پاڻي هاليجي ڍنڍ ۽ ڪينجهر مان ڏنو ويندو آهي. +انهيءَ مقصد تحت گهاري ۾ هڪ فلٽر پلانٽ نصب ڪيو ويو آهي. +ڪپهه، ڪمند، ڪيلو، ڪڻڪ ۽ چانور هتي جي اهم زرعي پيداوار آهن. +ڪوٽڙي بئراج جون چار نهرون ٻنين کي سيراب ڪنديون آهن. +هي ضلعو معدني دولت سان به مالا مال آهي. +مڪليءَ جي ويجهو تقريباً 20 ڪروڙ ٽن چُن جي پٿر جو ذخيرو دريافت ٿيو آهي، جيڪو ڪراچي اسٽيل مل ۾ استعمال ٿئي ٿو. +2008ع وارين چونڊن ٺٽي ضلعي مان عبدالواحد سومرو ۽ اياز شاهه شيرازي ايم. +اين. +اي چونڊيا ويا، جڏهن ته سنڌ جي ثقافت کاتي جي وزير سسئي پليجو، صادق علي شاهه (مرحوم عبدالجليل ميمڻ جي وفات بعد چونڊيل)، شاهه حسين شاهه شيرازي، محمد علي ملڪاڻي ۽ محمد عثمان جلباڻي، صوبائي اسيمبليءَ جا ميمبر چونڊيا ويا. +ٺٽي شھر جا قديم پاڙا، بازارون ۽ مشھور جايون. +ٺٽو شهر، جيڪو هن وقت ضلعي صدر مقام آهيام جا ھيٺيان قديم محلا آھن. +ڪاراڻي محلو: سڄوي ڪاراڻي محلو، جيڪو شاهي بازار جي ’ڀڳڙا بازار‘ واري ڀاڱي کان اولهه طرف واقع آهي ۽ پڻ ان جي اوڀر طرف هليو وڃي ٿو، جنهن ۾ ”اِڊر پاڙو“ به اچي وڃي ٿو. +شاهجهان واري جامع مسجد جي بنياد پوڻ کان اڳ اها مسجد، جامع مسجد طور استعمال ٿيندي هئي. +”مسجد ولي نعمت“ ۾ هڪ مدرسو به هو، جنهن ۾ مشهور صوفي بزرگ شاهه مراد (93 831هه/ 87 1427ع) تعليم ورتي هئي. +انهيءَ مان ظاهر ٿئي ٿو ته سمن جي حڪمرانيءَ جي پوئين دور ۾ ان اولهائين ڀاڱي جي اتر وارو پاسو مکيه شهري علائقو هو. +سمن جي حڪمرانيءَ ۾ اوائلي دور وارو قديم ٺٽو ڪٿي واقع هو؟ +انهيءَ ڏس ۾ هتي ٻه اهڙا اهم پاڙا آهن، جيڪي شهر جي بنيادي قدامت ڏيکارين ٿا. +جن مان هڪڙو آهي اسلام پوره وارو پاڙو، ۽ ٻيو آهي ”ٺٽ پاڙو يا ٺٺ پاڙو“، جيڪو تاريخي لحاظ سان هڪ اهم پاڙو آهي. +اهو پاڙو اسلام پوره پاڙي جي ڏکڻ ۾ آهي. +هن وقت انهيءَ ٺٽ پاڙي ۾ جايون جڳهيون ڪي گهڻي تعداد ۾ باقي نه رهيون آهن، ڪنهن وقت اهو محلو ايراضيءَ ۾ چڱو وڏو هو. +شهر جي هن حصي جي سڀ کان اهم ڳالهه اها آهي جو ان جو اهو قديم نالو يعني ”ٺٽ يا ٺٺ“ اڄ تائين باقي رهيو آهي. +20 1915ع تائين اتي ميمڻ قبيلي جا ڪيترائي گهر موجود هئا، جن جي فردن کي عام طور تي سندن ٺٽ محلي جي نالي پٺيان ”ٺٽيار“ سڏيو ويندو هو. +جن مان مشهور شخص حاجي عبدالله ٺٽيار ۽ ورايو ٺٽيار، 1918ع کان اڳ گذاري ويا هئا، ٺٽي شهر توڙي آسپاس ۾ جتن جو ڪافي تعداد صدين کان آباد آهي، جن کي ”نانگرائُو جت“ سڏيو وڃي ٿو. +محمد رمضان ميرجت چڱي ڄاڻ سڃاڻ وارو ماڻهو هو. +هن ئي ڏاکڻي ڀاڱي ۾ هڪ ٻي ٺٽِي (اوائلي آبادي) هئي، جنهن کي 866 کان 893 هجري (1462 کان 1488ع) دوران، درويش شاهه مراد جي سفارش سان ڄام نندي جي وزير ”لکدير“ ۽ سندس پٽ ”مُولي“ وسايو هو، جنهنڪري ان کي ”مولو ٺَٽي“ جي نالي سان سڏيو ويو. +هيءَ ”مُولو ٺٽي“ ان وقت تائين موجود هئي، جنهن وقت مير علي شير قانع تاريخ لکي رهيو هو. +ٺٺ يا ٺٽ محلو جيڪو ڏکڻ ۾ آهي ۽ اسلام پوره محلو جيڪو اتر ۾ آهي، سي ٻئي محلا انهيءَ ڍنڍ مثل کڏ جي اوڀرين ڪپ تي واقع آهن، جنهن کي. +”تند سر“ سڏيو وڃي ٿو، جنهن جو پيٽو پڻ درياهه جي پيٽ سان وڃي ٿو ملي. +”تندسر“ جي لغوي معنيٰ آهي پاڻيءَ جي هڪ ڀرپور وڏي ڇَرَ. +انهيءَ جي پکيڙ ٺٺ اسلام پوره واري اوڀرين ڪپر کان وٺي اولهه طرف مڪلي ٽڪريءَ جي لاهي تائين آهي. +پاڻيءَ جي اها ڍنڍ، جيڪا اڳئين درياهه يا ان جي ڪنهن شاخ جي پيٽ سان لاڳو هئي، سا اڀرندي ڪناري تي ٻيڙين لاءِ هڪ مثالي لنگر گاهه جو ڪم ڏيندڙ هئي. +پاڻيءَ جو جهجهو مقدار هتي سڄوئي سال، يعني آبڪلاڻيءَ توڙي سياري ٻنهي موسمن ۾ موجود هوندو هو. +ان جي اوڀرين ڪپر تي موجود ٻن جليل القدر بزرگن، لال ڇٽي ۽ ابراهيم شاهه جا مقبرا اها شاهدي ڏين ٿا ته هيءُ هنڌ هميشه هڪ مرڪز رهيو آهي. +ان جي آمهون سامهون درياهه جي اولاهين طرف مڪليءَ جي ٽڪريءَ جي ڪناري سان دريا خان جو ”ڪوٽ“ هو، جيڪو ڄام نظام الدين جو وزيراعظم ۽ سپهه سالار هو. +انهيءَ ڪري ئي وزيراعظم دريا خان شهر جي هن قديم ڏکڻ اوڀر وارين ايراضين جي آبپاشيءَ جي مسئلي تي گهڻو ڌيان ڏنو ۽ مشهور ”علي جان واهه“ (عرف خانواهه ڪئنال، جنهن کي هاڻي ”علي جاه“ سڏيو وڃي ٿو) کوٽايو. +اهو واهه ڪلريءَ مان پاڻي کڻي، ”وڏي الله کاهي“ (چئنل) وٽان ۽ پوءِ ”ننڍي الله کاهي“ (چئنل) وٽان وهندو هو. +معلوم ٿو ٿئي ته انهيءَ علي جاهه واهه جو ٿورو پاڻي پوڇڙيءَ جي ٻن کاهين مان (جن کي هاڻي ”گهاڙ مساڻ“ ۽ ”گهاڙ مڇي“ سڏجي ٿو) وهندو وڃي تندسر ڍنڍ ۾ ڇوڙ ڪندو هو. +آبپاشيءَ جي انهيءَ آڳاٽي سرشتي، بعد جي دورن ۾ ٻين واهن لاءِ راهه هموار ڪري ڇڏي، جن ٺٽي جي اوڀر واري ايراضيءَ کي خوبصورت باغن واري سرزمين بنائي ڇڏيو. +ڀيرومل مهرچند 1920ع ۾ هن شهر بابت لکي ٿو ته ٺٽي شهر ۾ ڪيتريون جايون ماڙين سان آهن، مڪليءَ جي ٽڪري نزديڪ هوندي به ڪا پٿر جي جاءِ ڪانهي. +شهر ۾ هندڪا پاڙا جڳيسيا، ٽوٽائي سيٺين جو پاڙو ۽ پلنگ پاڙو وغيره آهن. +ٻيو هڪ ”ٺٽ“ پاڙو آهي، جيڪو اصل هڪ ننڍو ڳوٺ هو، جو پوءِ شهر سان گڏجي ويو آهي. +انهيءَ ٺٽ تان ٺٽي ننگر تي نالو پيو آهي. +بازار جي ڀاڱن تي جدا جدا نالا رکيل آهن: مثلاً ڀڳڙا بازار، کجور بازار، صراف بازار، ڦول بازار وغيره. +بازار جي هڪ ڀاڱي جو نالو ”گيارس بازار“ آهي، اهو نالو گيارس جي ڏينهن کائڻ جي سامان وڪڻڻ ڪري پيو. +آڳاٽي وقت ۾ ٺٽي جا حاڪم جڏهن شهر کي چڪر ڏيڻ لاءِ نڪرندا هئا، تڏهن گدا (فقير) کان بخشش گهرڻ لاءِ اِتي اچي ڪٺا ٿيندا هئا، تنهنڪري اِهو نالو پيو. +ٺٽي ۾ مندرن، مسجدن ۽ قبن جو ڪاٿو ئي ڪونهي. +جنگشاهيءَ وارو رستو وٺي اچبو ته مڪليءَ جي ٽڪريءَ وٽ شنگهه ڀوانيءَ وارو مندر؛ ميونسپل ناڪي کان گُجي وارو رستو وٺي هلبو ته منشا ديويءَ جو مندر؛ جي اندر بازار ۾ وڃبو ته چؤنڪ بازار ۾ مندر؛ جنهن جي ڀر ۾ ننڍي جامع مسجد آهي. +شهر جي ٻاهران مساڻي طرف کڏيءَ جو مندر ۽ ستين جو آستان آهي. +ٺٽي جي شهر ڪنهن زماني ۾ راحت به ماڻي، ته عذاب به ڏٺا هئا. +ٽي گهمرا ته باهه ۾ جليو. +پهرين باهه شاهه بيگ ارغون 1521ع ۾ ڏياري، ٻيو گهمرو پورچوگيزن 1555ع ۾، ۽ ٽيون گهمرو 1591ع ۾. +اڪبر بادشاهه جو لشڪر جڏهن ٺٽي تي ڪاهي ٿي آيو، تڏهن مرزا جاني بيگ ڏٺو ته هاڻ ٺٽو هٿان ويندو، تنهن پنهنجي شهر کي پاڻهي باهه ڏياري! +انهيءَ پوئين دفعي ٺٽي جو شهر اهڙو جليو، جو وري پوريءَ طرح پاڻ سنڀالي نه سگهيو. +ٺٽي جا سيد علم جا صاحب هئا. +سنڌي شعر پهريائين ٺٽي ۾ ٺهيو. +پارسي شعر جوڙڻ لاءِ به هتي عمدا شاعر هئا، جن جا ڪلهوڙن ۽ ميرن جي صاحبيءَ ۾ لوازما ٻڌل هئا، جي پوءِ انگريزن جي صاحبيءَ ۾ بند ٿيا، جنهنڪري پارسي علم کي ڌڪ پهتو. +سنڌ جي هڪ تواريخ، مير علي شير قانع ٺٽويءَ جي ٺاهيل آهي ۽ ”تحفته الڪرام“ جي نالي سان مشهور آهي. +ڪلهوڙن جي صاحبيءَ ۾ ٺٽو وڏو واپاري مرڪز هو. +1758ع ۾، ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ پنهنجون ڪوٺيون ٺٽي ۽ اورنگا بندر ۾، ميان غلام شاهه ڪلهوڙي جي اجازت سان وڌيون، پر 1775ع ۾ سندس پٽ ميان سرفراز خان اُهي کڻائي ڇڏيون. +ٺٽي ۾ عاليشان عمارتن جي به اڳي ڪمي ڪانه هئي. +مرزا غازي بيگ جي وقت ۾، ميان خسرو خان ٺٽي جو خودمختيار حاڪم هو، تنهن اڪيچار ناڻو خرچي، ٽي سئو سٺ مسجدون، کوهه، پليون ۽ مسافرخانا وغيره جوڙايا هئا. +محلا. +مل شير، شيرخاناڻي، شاڪراڻي، شڪر الاھي، شاهه مبين، بٽواڻي، تندسر، کٽي محلو، مخدوم محلو، پتي ھٽ، قاضي محلو، عقيلي محلو، گيدڙن جو محلو، عابداڻي، ڪشمشي محلو، بٺالا محلو، چانداڻي محلو، عباسين جا ٻه محلا، لوھارن جو محلو، وڏن جو محلو، ڪاسائي محلو، اميرخاني محلو (جامع مسجد جي اوڀر اتر ۾) انگريزن جو محلو، رضوي محلو، شيرازي محلو، ڀاڀي محلو، جمال محلو، مس گر محلو. +پاڙا. +محلن ۾ جدا جدا پاڙا آھن، جيڪي ذات يا ڪنھن بزرگ جي مزار جي نالي پويان سڏجن ٿا: شاهه ڪمال پاڙو، کٽي پاڙو، کنڀاٽي پاڙو، سابوگر پاڙو، بخاري پاڙو، تندسر محلي ۾ واسواڻي پاڙو، ڪوٽائي پاڙو، وزن ڪشن جو پاڙو، غني پاڙو، ڀيلن جو پاڙو، حبشي پاڙو، درسن جو پاڙو وغيره. +ٻيا پاڙا ھي آھن. +وارين جو پاڙو، سون پاڙو، دبائي پاڙو، ساد پاڙو، لاسي پاڙو، حجام پاڙو، ماڻڪائي پاڙو، ميمڻ پاڙو، پلنگ پاڙو وغيره. +حويليون. +ڪجهه رھائشي جايون جيڪي اڃا موجود آھن. +ٺٽو پرڳڻو ۽ راڄڌاني. +هي پرڳڻو سترهين صديءَ ۾، ٺٽي سرڪار جي چئن پرڳڻين مان هڪ هو. +هن پرڳڻي ۾ چار راڄڌانيون هيون: (1) ٺٽو، (2) چاچڪان، (3) نصرپور ۽ (4) چاڪر هالا. +پهريون ٽيئي راڄڌانيون، درياهه جي هِن ڀر ٺٽي جي پاسي اچي ٿي ويون ۽ چوٿين راڄڌانيءَ درياهه جي ٻئي طرف هئي. +ٺٽي جو شهر ۽ پرڳڻي جي ڪافي ايراضي درياهه جي کاٻي ڪپ تي هوندي هُئي، جنهن مان سُڌ پوي ٿي ته درياهه جيڪو ٺٽي ۽ مڪلي ٽڪرين جي اتر پاسي وَهندو هو، سو گجي ۽ ٺٽي جي هاڻوڪي رستي کي وچان پار ڪري وهندو هو. +پرڳڻي جا ڪجهه حصا ٽڪرين تائين ڦهليل هُئا، جتي ڪهيري، ڪرمتي ۽ بلوچ، جيڪي حڪومت جا باغي هئا ۽ محال ڪوهستان ۽ ساڪري تعلقي جي ڏکڻ اولهه ۾ رهندا هئا، اها آبادي مغل حڪومت جي تابع هئي. +ٺٽي جي راڄڌانيءَ جا رعيتي ماڻهو ڏاڍا ”مسڪين“ هئا ۽ ڪابه ڪُڌائي نه ٿي ڪيائون، پر مهيرين ۽ نڱامرن جو هنن کي هر وقت خوف پئي رهيو، تنهنڪري ترخانن ٻنهي قبيلن جي سردارن سان صلح ڪري کين اطاعت ۽ امن ۾ آڻي ڇڏيو. +جڏهن ٺٽو جهانگير بادشاه جي عملدارن جي ماتحتيءَ ۾ آيو، ان سان گڏ ڄام هالي ۽ راڻي عمر کي راضي ڪري، پنهنجي راڄ سان آزاد ڇڏيو ويو، جيڪي هميشه ٺٽي جي صوبيدار جي خدمت ۾ رهندا هئا. +پوءِ ملڪ جي ضابطي ۽ بادشاهه جي حڪم سان ڪهيري ذات پنهنجي سردار ڄام هالي جي بادشاهي اقبال سان مير ابوالبقا هٿان نيست ٿي ويئي، پر نڱامرين آڻ نه مڃي، تنهن هوندي به راڻو عمر، جيڪو سندن سردار هو، سدائين فرمانبردار رهندو آيو. +هن شهر کي تاريخ جي روشني ۾ ڏٺو وڃي ته بارونق هجڻ سان گڏوگڏ علم ادب جو وڏو مرڪز رهيو آهي. +تاريخ جي آئيني ۾ هي شهر وڏن لاهن چاڙهن مان گذريو آهي. +هي شهر رونقن ۽ شادابيءَ ۾ قرطبه ۽ بغداد جو همعصر هوندو هو. +ٺٽو شهر ڪيترائي دفعا آباد ته ڪيترائي دفعا برباد ٿيو آهي. +”آئين اڪبري“ ۾ لکيل آهي ته ”ٺٽو هڪ بندرگاهه هو. +ملتان، لاهور، آگري ۽ احمد آباد سان ٺٽي جا خاص واپاري ناتا هئا. +هن شهر جو واپار گووا، سورت ۽ ملبار جي خاص بندرگاهن تائين پکڙيل هو“. +مرحوم پير حسام الدين شاهه راشدي پنهنجي ڪتاب ”ڳالهيون ڳوٺ وڻن جون“ ۾ هن شهر جي تاريخ، تمدن، ۽ تهذيب جي باري ۾ ڪافي روشني وڌي آهي. +هو لکي ٿو ته ”ٺٽي شهر ۾ 164 ذاتين جا ماڻهو رهندڙ هئا، جن مان قديم ذات ميمڻ برادري آهي. +هن وقت به ميمڻ برادريءَ جا ماڻهو ٺٽي جي ڪافي محلن ۾ آباد آهن. +مغلن جي دور ۾ به ٺٽي جو ڪاروبار تقريباً ميمڻ قوم جي هٿن ۾ هو. +تارہخ ۾ سياست جو مرڪز. +سياسي تاريخن ۾ به ٺٽي جو نالو بار بار آيو آهي. +ٺٽي ۽ ان جي آسپاس پهريون دفعو خليفي عبدالمالڪ امويءَ جي دور ۾ عرب وارد ٿيا. +هي علائقو اول اموي خلافت ۽ پوءِ عباسي مبلغن جي تابع رهيو. +ايستائين جو سال 1025ع ۾، خليفي قادرباالله عباسيءَ اُنهن کي ملتان ۽ اُچ مان ڌڪي ڪڍيو. +1026ع ڌاري محمود غزنويءَ جي وزير عبدالرزاق سنڌ تي حملو ڪري، ٺٽو ۽ سيوهڻ فتح ڪري عربن کي ڀڄائي ڇڏيو. +ٺٽي جي تاريخ ۾ ان کان پوءِ جو دور نهايت خراب رهيو. +حاڪم خود لٽ مار ۾ مصروف ٿي ويا. +انهيءَ دور ۾ ئي سومرن بغاوت ڪري ٺٽي تي قبضو ڪيو. +بعد ۾ 750 هه/ 1351ع ۾ سمن اقتدار تي قبضو ڪيو. +اهي حڪمران ”ڄام“ چوائيندا هئا. +ڄام نندي يعني ڄام نظام الدين پٽ ٻانڀڻي جو دور سمن حڪمرانن جو سونهري دؤر هو. +ڄام نندو وڏو نيڪ ۽ علم دوست انسان هو. +ڄام نندي چورن ۽ ڌاڙيلن کي ختم ڪرائي ڇڏيو. +قاضي عبدالله (جنهن جي قبر مڪليءَ تي آهي)، ان جي نماز ڄام نندي پڙهائي هئي. +ڄام نندي جي وفات کان پوءِ شاهه بيگ ارغون، (جيڪو بکر جو حڪمران هو)، ٺٽي تي پهريون حملو سال 1508ع ۾، ۽ ٻيو حملو 1521ع ۾ ڪيو، جنهن سان ٺٽي ۾ سمن جي حڪومت ختم ٿي. +مرزا شاهه بيگ چاهيو ٿي ته سنڌ کان سواءِ گجرات جي حڪومت به سندس هٿ اچي وڃي. +مرزا عيسيٰ جي زماني (975هه/ 1567ع) ۾، پورچوگيزن جمعي جي ڏينهن ٺٽي تي حملو ڪيو. +ماڻهو جمعي نماز ادا ڪري رهيا هئا. +”فرنگين شهر لُٽي، گهرن کي باهه ڏيئي ڇڏي. +مرزا عيسيٰ ان وقت بکر ۾ هئو؛ کيس خبر ملي ته فوراً ٺٽي پهتو. +هن شهر جي هڪڙي ديوار درياهه سان گڏ کڻائي ۽ هڪ نهر کوٽائي شهر ۾ اندر آندي. +هن هڪڙو نئون قلعو ”شاه بندر“ به تعمير ڪرايو. +همايون جڏهن شيرشاهه کان شڪست کائي ڀڳو، تڏهن لاهور کان ٿيندو بکر پهتو ۽ پوءِ اُتان نا اُميد ٿي ٺٽي ۾ آيو، پر مرزا شاهه حسن ساڻس جنگ ڪئي، تنهنڪري همايون لاچار ٿي ايران ڏانهن هليو ويو. +سال 1614ع ۾ ٺٽي کي مغلن الڳ صوبي جو درجو ڏنو. +ٺٽي ۾ مغليه دور جي هڪ مسجد توجهه لائق آهي. +شاهجهاني جامع مسجد، جيڪا 1054هه/ 1644ع ۾ تعمير ٿي. +هي مسجد مير ابوالبقا امير خاني تعمير ڪرائي. +مڪلي. +دنيا جو وڏي ۾ وڏو مقام، مڪليءَ ۾ آهي. +گهڻي ۾ گهڻا مدرسا، ٺٽي ۾ هيا. +پير پِٺو، هڪ پھتل بزرگ هيو، جنھن جي ڪري ٻاهريان حملي آور، ٺٽي تي ڪامياب حملو نه ڪري سگهندا هيا. +مڪلي سنڌ جو اهو تاريخي ۽ روحاني ماڳ آهي، جنهن کي ايشيا جو سڀ کان وڏو قبرستان چوندا آهن. +سنڌ جو دارالخلافه رهندڙ تاريخي شهر ٺٽي جي ڀرسان مڪليءَ جي ٽڪري هاڙهي جبل ۽ پٻ جبل جي هڪ شاخ آهي، جنهن تي سڀ کان وڌيڪ درويشن ۽ بزرگن جون مزارون آهن. +انهن کان علاوه مڪليءَ جي وڇڙيل حصن ۾، پير پٺو جي ٽڪري ۽ شيخ جاڙيو عرف پير جهاڙ جون ٽڪريون پڻ مشهور آهن، جن تي سنڌ جي ناليوارن بزرگن جون مزارون آهن ۽ انهن جو روحاني منظر ڏسڻ وٽان آهي. +ٺٽي لاءِ هي چوڻي به مشهور آهي ته، +مڪلي ٽڪري، ننگر ٺٽو ۽ پير پٺو، جنھن نه ڏٺو، تنھن ڪجهه نه ڏٺو. +مزارون ۽ مقبرا. +"شاهه ڪمال (محلو مسگر) پير عباس ۽ مسجد (ڪشمش پاڙو) محمود شاهه جي مزار (مسگر محلو) شاهه ڏنو مزار (مسگر محلو) بيبي قدم (مسگر محلو) لال شاهه بخاريءَ جي مزار (مسگر محلو) شاهه مبين جي مزار (شاهه مبين محلو) خواجه اشرف صفي جي مزار (شڪرالاھي محلو) شاهه لڌي جي مزار (کير بازار) يتيم مردان (واسواڻي مسجد) شاهه معظم ٻانگي جي مزار (واسواڻي محلو) شاهه حسين جو مقبرو (ميروشاهه جو تلاءُ) شاهه ابراھيم جيلاني جي مزار (تندسر محلو ڪنڀارن جي گھرن وٽ) نٿن شاهه جو مقبرو ۽ ڇتن شاهه جي مزار، شاهه ابراھيم (ڇاپائي محلو) ٽن بيبين جون مزارون (تندسر ڇاپاٽي پاڙو) ميرو شاهه شيرازي (ميرو شاهه جو کوهه)لال ڇتو (تندسر) مخدوم قاسم (تندسر ملاکڙي جو پٽ) شاهه برھان جي مزار (تندسر سوني منڊين جو پاڙو) شاهه حسين جيلاني (تندسر ڇانگن جو ڳوٺ) بيبي راڻي (تندسر عطارن جو پاڙو) حاجي سليمان جو مقبرو (تندسر ٽڪائين جو پاڙو) شاهه ابراھيم جي مزار (مغل واڙو) بابو شاهه بودلو (مغل وارو محله اگر) شاهه ڏني ايسار جي مزار (مغلواڙو ايسار) شاهه البو (پتڻ واري رستي تي) شاهه گوھر گنج (سھتيه گور گنج) شمس تبريز ۽ ٻئي درويش جي مزار (گور گنج) محراب شاهه جي مزار (سھتيه گورگنج) علي شاهه ناگائي (سھتيه گورگنج) ننگر فقير جي مزار (اگر) شاهه عبدالواحد جيلاني (مظبوطن جي ڊٻ) حسين شاهه بخاري (اگر) پير دادن شاهه ۽ ٻيون تربتون (مھدوي رضوي محلو) شاهه اسماعيل بخاريءَ جو مقبرو (اگر) لاکي شاهه جي مزار (اگر) ابراھيم شاهه بخاريءَ جي مزار (اميرخاني قلعو) شاهه صدر لڪياري جي مزار (جامع مسجد جو دروازو محلو اميرخاني) شاهه عبداللطيف (محلو اميرخاني) پير شاهه بخاري شيخ فريد شڪرگنج (غله بازار) شاهه محمد مڪي (غله بازار جو ڇيڙو ھن بزرگ جي مزار ڪچي قلعي حيدرآباد ۾ به آھي) شاهه حسين (غله بازار) شاهه مڪسين ۽ خاڪي شاهه (شاھي بازار) ابراھيم شاهه غازي (غله بازار) سيد اسماعيل (محله خواجه شڪر) ملوڪ شاهه. +پير سيبائتو ٻه تربتون گڏ (پلنگ پاڙو) پير آرڏو (تندسر چانگ پاڙو) جاڙا پير ٻه قبرون (مخدوم محمد ھاشم جي گھر وٽ) ٻڍل شاهه (کدڙن جي مڙھيءَ وٽ) شاهه گل ۽ شاهه گھوٽ (جمالين جي گرائونڊ ۾) لال ڇتو (تار پاڙي ۾) شاهه بندر (ھنومان مندر جي پاسي ۾ مڪلي جي دروازي وٽ) پير جڏڙو (مشھدي سيدن جي پاڙي ۾) وغيره". +مسجدون. +جامع مسجد. +ان جي قديم عمارتن مان جامع مسجد آهي. +جا شاهه جهان بادشاهه جي حڪم سان سنه 1647ع ۾ جڙي تيار ٿي ۽ نو لک رپيا مٿس لڳا. +ٻي دٻگرن جي مسجد آهي. +جا شهر جي وچ ۾ آهي، جنهن کي جڙئي اٽڪل ٽي سئو ورهيه ٿيندا ۽ امير خسرو خان ٺهرائي هئي. +جڏهين مرزا عيسيٰ ترخان جي ڏينهن ۾ اتي جو نواب هو. +ٻيون مسجدون. +مٿي ڄاڻايل پاڙن ۾ ڪيتريون ئي مسجدون جوڙايون ويون، جن جا نالا ڏجن ٿا: +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47229.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47229.txt new file mode 100644 index 0000000..446a1cf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47229.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ماهتاب محبوب 0 237248 2022-03-31T17:17:32Z JogiAsad : + wikitext text/x-wiki +ماھتاب محبوب سنڌي ادب جي ليکڪا, ڪھاڻيڪاره آهي. +ھوء ھڪئي وقت ڪھاڻيڪاره,خاڪا نويس,سفرناما نويس‚مضمون نگار ۽ ناول نگار پڻ آهي. +سوانح عمري. +ماھتاب محبوب 14 جولاء 1950ع تي ڪراچي ۾ جنم ورتو. +حيدرآباد ۾ جنم وٺندڙ مهتاب محبوب جو تعلق ڪلهوڙي پير جي خاندان سان هو. +سندس والد ميان سرفراز ڪلهوڙي جو سجاده نشين هو.ابتدائي تعليم ”سينٽ ميريز ڪانوينٽ“ ۽ ”مدرست البنات“ مان حاصل ڪرڻ کان پوء گورنميٽ گرلز ڪاليج حيدرآباد مان گريجويشن ڪيائين. +ادبي سفر. +ماھتاب محبوب پنهنجي ادبي سفر جي شروعات ٻالڪپڻي ۾ ٻاراڻي ادب سان ۽ پوء ڪھاڻين جي ترجمي سان ڪئي. +پھريان ھوء ماھتاب منور جي نالي سان لکندي ھئي.پر محبوب شيخ سان شادي ٿيڻ کان پوء ھوء ”ماھتاب محبوب“ جي نالي سان لکندي رھي آهي.ماھتاب محبوب جا ڪيترائي ڪتاب ڇپجي چڪا آھن جن ۾ : ”چاندي جون تارون “(ڪھاڻيون)”پره کان پھريان“(ڪھاڻيون) ”مٺي مراد“ (ڪھاڻيون) ”لھر لھر زندگي“(ڪھاڻيون) ”پلصراط“ (اردو ترجمي سان چونڊ ڪھاڻيون ”چاندي جون تارون ۽ پره کان پھريان“(گڏيل مجموعو ڪھاڻيون) ”اندر جنين اڃ“ (ھند جو سفرنامو) ”سرھي سرھي سار“(ھند جو سفرنامو) ”راھون چنڊ ستارا“(فار ايسٽ ۽ ٿائي لينڊ جو سفرنامو) ”ورھاڳي جو ورجاء“(مضمون ۽ ڪالم وغيره) ”خواب خوشبو ڇوڪري“(ناول) ”پيار پناھون ڇانورا“(ناول) ”جيء جھروڪا“(خاڪا) ”جيء جھروڪا“(ھندي ۾ ڇپيل) ”سوچون سمنڊ سامان“(يادگيريون خاڪا) شامل آھن. +مڃتائون:ادبي خدمتن جي حوالي سان ماھتاب محبوب کي ڪيترائي ايوارڊ ملي چڪا آهن. +جن ۾ قابل ڊڪر اعزار ”رائيٽر گلڊ ايوارڊ“ ”سنڌ لينگويج اٿارٽي ايوارڊ“ ”اڪيڊمي ادبيات ايوارڊ“ ”سوجھرو لائيف اچيومينٽ ايوارڊ“ نئين زندگي ايوارڊ“ انڊيا ۾ ”رام پنجواڻي ايوارڊ“ ۽ ڪئي ٻيا ايوارڊ شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47331.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47331.txt new file mode 100644 index 0000000..853997b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47331.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ڍڪ بازار، (شڪارپور) +ڍڪ بازار شڪارپور، هڪ پراچين تاريخي بازار آهي جيڪا شڪارپور شهر ۾ هندو سنڌين پاران آباد ڪئي وئي. +ڍڪ بازار لکي دَر کان شروع ٿئي ٿي ۽ 'اسٽورٽ گنج' وٽ پُوري ٿئي ٿي. +هن بازار ۾ اڪثر هندو سيٺين جا دُڪان هوندا هُئا، ۽ سندن واپار سڄِي دُنيا ۾ هَلندو هُيو، ۽ هو ڏيساور مان پڻ شيون آڻي هتي کپائيندا هُيا، جنهن ڪري سَسِتائپ ۽ روزگار جا جُجها ذريعا هوندا هيا. +هُنڊيءَ جو رواج (جنهن کي هاڻي بئنڪ ڊرافٽ سڏبو آهي) اهو شڪارپور جي هندو سيٺين جي ايجاد آهي جيڪو پوءِ سڄِ دُنيا ۾ رائج ٿي ويو. +هيءَ بازار شهر جي اُڀرندي ۽ اُلهندي جي وچ ۾ آهي ۽ هڪ مِيل ڊگهي بازار آهي. +هيءَ بازار ڪاٺين جي ڪئنچين جي مٿان ٽاٽ رکي ڍڪي وئي هُئي، جنهن ڪري گرمين جي مُند ۾ به ٿڌي رهندي آهي ۽ مينهوڳي مُند ۾ پڻ پاڻيءَ کان محفوظ رهندي هُئي. +هن بازار ۾ پِراچين دَوُر جو هر قسم جو سامان ملي ويندو هيو. +هن بازا ۾ ’تارا سنگهه جواهريءَ جي پڙي‘ مشهور هُئي، جنهن ۾ بصري جا موتي، رنگون جا ياقوت، برازيل جو پنو، لنڪا جو پکراج، آفريڪا جا هيرا، اٽليءَ جو موڱو جا ٻَڌا واپاري (هول سيل واپاري) هوندا هيا. +پاڪستان ٺهڻ کان اڳ هيءَ بازار پنهنجي اوج تي هُئي، جنهن کانپوءِ بي ڌِيانيءَ وِچان هيءَ بازار پنهنجي اوج وڃائي ويٺي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47369.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47369.txt new file mode 100644 index 0000000..3d9ee12 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47369.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +ڪشش ثقل 0 156260 2020-02-17T07:34:02Z 39. +254 /* حوالا */حوالو wikitext text/x-wiki +ڪشش ثقل (Gravity) +تحرير :- زاھد آرائين +ڪشش ثقل اھا قوت آھي جنھن جي ڪري زمين ھر جسم کي پاڻ ڏانھن ڇڪي ٿي سادن لفظن ۾ ڪنھن بہ شي جو وزن زمين جي ڪشش ثقل جي ڇڪيندڙ طاقت کي چئبو. +ان سلسلي ۾ ڪيترائي نظريا ملن ٿا جن ۾ نيوٽن ۽ آئنسٽائن جا نظريا سڀ کان بنيادي، مشھور ۽ معتبر آھن. +عام طور تي ان جو احساس اسان کي ڪنھن شي جي وزن سان ٿيندو آھي.اصل ۾ ڪنھن جسم جو زمين تي ڪرڻ وارو عمل زمين جي پاڻ ڏانھن ڇڪڻ واري ڪشش جي ڪري ئي ٿيندو آھي. +زمين جو مايو (Mass) ان تي ڪرندڙ شين جي نسبت ۾ تمام گھڻو آھي ان لاء زمين شئين کي پاڻ ڏانھن ڇڪي ٿي وٺي ۽ اھو اسان ان شئي جي وزن جي ذريعي محسوس ڪيون ٿا. +اھو ئي ڪارڻ آھي تہ جئين جئين اسين زمين جي مرڪز کان مٿي ڏور ٿيندي وينداسين تيئن وزن گھٽبو ويندو. +زمين تي وزن رکندڙ شيون پڻ زمين کي پاڻ ڏانھن ڇڪين ٿيون پر زمين جي مقابلي ۾ اھا قوت نہ ھئڻ جي برابر ھئڻ ڪري محسوس نٿي ڪري سگھجي. +ڪشش جي اھائي قوت آھي جنھن جي ڪري سڀ سيارا سج جي چوڌاري گھمن ٿا ۽ نظام شمسي سان گڏ ٻيا سڀ نظام قائم آھن. +ڪائنات ۾ ھر طرف اھائي قوت ڪم ڪري رھي آھي. +زمين تي جسمن جو ھئڻ، سمنڊ جو لھڻ چڙھڻ ۽ مايي جي سڀ جزن جو ھڪ ٻئي سان جڙي ڪري ٻيا جسم ٺاھڻ سڀ ڪشش ثقل جي ڪري ئي آھي. +ڪشش ثقل ھن ڪائنات جي چئن بنيادي قوتن مان آھي. +نيوڪلائي قوت +طاقتور نيوڪلائي قوت +برقي مقناطيسي قوت +ڪشش ثقل +انهن چئن قوتن مان ڪشش ثقل ڪمزور قوت آھي پر ھن جي موجودگي کان سوا ڪائنات جو نظام نہ ھلي سگهي ھا. +ڌم ڌماڪ Big bang کان پھرين جيڪا قوت رونما ٿي اھا ڪشش ثقل ھئي. +ڪشش ثقل ئي پھرين ڪائنات جي آرائش ڪئي. +اسان ڪائنات ۾ مادي ۽ توانائي جي شڪل ۾ جيڪا خلا ۽ جوڙ ۽ ترقي ڏسي رھيا آھيون انهن جي معمار ڪشش ثقل ئي آھي. +البرٽ آئنسٽائن مطابق خلا چادر وانگر آھي، جيڪو جسم يعني ڌرتي ۔ چنڊ يا ستارو وغيرھ جيترو ڳرو ھوندو اھو ايترو چادر م جهول پيدا ڪري ٿو جنھن جي ڪري ھلڪا جسم ڳري مايي واري جسم کي ڦرن ٿا. +اسان مان اڪثر ڄاڻن ٿا تہ سج جي ڪشش ثقل اسان جي زمين کي ان جي بنياد ۔ ان کي صحيح مقام تي رکندي ان کي سج کان دور رکي ٿي. +ڪشش ثقل بغير ڪنھن ذريعي جي خلا ۾ تمام تيزي سان سفر ڪري ٿي. +ھن ڪائنات جي ھر جسم جي مايي Mass ڪائنات ۾ موجود ٻين جسم کي پنھنجي طرف ڇڪڻ لاء ھڪ قوت کي خارج ڪري ٿي جنھن کي ڪشش ثقل چئجي ٿو. +ڪشش ثقل جو وڌيڪ ھجڻ يا گهٽ ھجڻ جسم جي مايي Mass ۽ ٻين جسمن جي درميان فاصلي تي آھي. +جيڪو جسم جيترو وڏو ان ۾ ڪشش ثقل اوتري وڌيڪ ۽ جيڪو جسم جيترو ننڍو ھوندو ان ۾ اوتري ڪشش ثقل گهٽ ھوندي. +جسمن ۾ فاصلو وڌڻ ڪري ڪشش ثقل بہ ڪمزور ٿي وڃي ٿي. +وڏن جسمن ۾ ھي قوت آساني سان محسوس ڪري سگهجي ٿي جڏھن تہ ننڍن جسمن ۾ ان جو اندازو لڳائڻ مشڪل آھي. +نيوٽن ۽ ڪشش ثقل :- +نيوٽن مطابق ڪائنات ۾ موجود جسم ھڪ قوت کي خارج ڪن ٿا ۽ ھڪ ٻئي کي پاڻ ڏي ڇڪن ٿا انهي ڇڪ کي ڪشش ثقل چئجي ٿو. +جيترو جسم ڳرو اوتري وڌيڪ ڪشش ثقل ۽ جيترو جسم ننڍو اوتري ڪشش ثقل گهٽ ھوندي ۽ جسمن جي وچ ۾ جيترو گهڻو فاصلو ھوندو اوتري ڪشش ثقل گهٽ ٿيندي ۽ جسم جي وچ ۾ جيترو گهٽ فاصلو ھوندو اوتري ڪشش ثقل وڌيڪ ٿيندي. +آئنسٽائن ۽ ڪشش ثقل :- +نيوٽن مطابق 2 ڪميت Mass ھڪ ٻئي کي پنھنجي ٻل تي پاڻ طرف ڇڪن ٿا. +نيوٽن پنھنجي نظريي ۾ خلا کي شامل نہ ڪيو ھو جيڪو ڪائنات ۾ جسمن کي ھڪ ٻئي کان الڳ ۽ پري رکي ٿو جڏھن تہ آئنسٽائن خلا کي شامل ڪندي چيو تہ ٻہ مايا ھڪ ٻئي کي پنھنجي طرف بغير واسطي جي ڪونہ ڇڪين ٿا پر وڏو مايو زمان ۽ مڪان جي چادر ۾ space & time fabric اھڙو جهول پيدا ڪري ٿو جنھن جي ڪري آسپاس ۾ خلا ۾ ترندڙ ننڍا جسم وڏي مايي جي طرف ڀڄي ڦرڻ لڳن ٿا يعني نيوٽن ڪشش ثقل کي مايي Mass مان نڪرندڙ ڪا قوت سمجهي ٿو جڏھن تہ آئن اسٽائن ڪشش ثقل کي زمان مڪان جي چادر تي ڪنھن ڪميت Mass جي پيدا ڪيل جهول کي چئي ٿو يا جهول واري حالت چئي ٿو. +نيوٽن ڪشش ثقل کي قوت چئي ٿو ۽ آئنسٽائن ڪشش ثقل کي وڏي پيماني تي ھڪ حالت Situation چئي ٿو. +مقداري ميڪانيات ۽ ڪشش ثقل :- +مقداري ميڪانيات جيڪا شين جو مائڪرواسڪوپڪ ويو ڏئي ٿي ان مطابق ڪڏھن بہ جسم کي نظر نہ ايندڙ ذرن يعني ثقلن Gravitons آھن جيڪي ڪشش ثقل جو سبب بنجن ٿا. +ثقلا اڃان تائين دريافت ٿي ناھن سگهيا. +گريويٽون لھرن جي صورت ۾ سفر ڪن ٿا. +جيڪڏھن ثقلن جو وجود آھي تہ ان جو ڪوبہ مايو نہ ٿيندو ۽ انهن جي حرڪت جو انداز spin or rotate ٿيندو. +ڪشش ثقل جسم جي مايي جي تناسب سان ان ڪري ٿئي ٿي ڇوجو ھر شي جيڪا مايو رکي ٿي اھا تمام ننڍن ذرن گريويٽونن تي مشتمل ٿئي ٿي جن خارج ڪري ٿي جيڪي ڪشش ثقل جو سبب بنجن ٿا. +جسم جو مايو جيترو وڌيڪ ٿيندو اھو گهڻا گريويٽون خارج ڪندو جن جي ڪري انهن جي ڪشش ثقل وڌيڪ پيدا ٿيندي. +گهڻا گريويٽون وڏي جسم جو چوڌاري بادل وانگر گهيريل ھوندا آھن. +جڏھن ٻن جسمن جي وچ ۾ فاصلو وڌي ٿو تہ ثقلن جي بادل جي گهاٽائي Density گهٽ ٿي وڃي ٿي جنھن جي ڪري ڪشش ثقل بہ گهٽ ٿي وڃي ٿي. +سج جي ڪشش ثقل نظام شمسي کي ٻڌل رکي ٿي. +فاصلو وڌڻ سان گڏ ھي ڪشش ڪمزور ٿي وڃي ٿي. +قريب ترين سياري تي ان جو گهڻو اثر ٿئي ٿو. +ستارا جيڪي سج کان پري ٿين ٿا انهن تي ڪشش ثقل اثرانداز نٿي ٿئي. +جڏھن شين کي اوچائي کان ھيٺ ڪيرايو وڃي تہ ڪشش ثقل جي ڪري انهن جي ڪرڻ جي رفتار تيز ٿئي ٿي. +حوالا. +سائنس جي دنيا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47377.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47377.txt new file mode 100644 index 0000000..cdaeec7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47377.txt @@ -0,0 +1,91 @@ +فوٽان +فوٽان یا نوریو روشني جي بنيادي ذرڙي، جو ھڪ قسم آھي. +اھو برقناطيسي فيلڊ جو ھڪ مقدار ھوندو آھي جنھن ۾ روشني جي صورت ۾ برقناطيسي تابڪاري ۽ برقناطيسي طاقت کي سانڍي کڻندڙ شامل ھوندا آھن. +نوریو جو غير متبدل مايو (Invariant mass) ٻڙي ھوندو آھي. +اھو خالي جاء منجھ ھميشه روشني جي رفتار ۾ ھلندو آھي. +نوریو جي لھر ۽ ان جي وصفن جو مقدار ھڪڙي حالت جا ٻہ الڳ پاسا ھوندا آھن جن کي ڪنھن بہ ميڪانيڪي نموني سان بيان نہ ٿو ڪري سگھجي. +نوریو جو جديد تصور ويھين صدي عيسويءَ جي شروعات ۾ آھستي آھستي البرٽ آئنئسٽائين ڏنو ھيو جنھن ۾ ان اھڙا تجرباتي مشاھدہ سمجھايا جيڪي روشني جي لھر جي نموني سان پيا ٺھڪن. +نوریو دور (Photon epoch). +بگ بينگ (Big Bang) کان پوء 10 سيڪنڊن تائين ڪائنات نحیفو (Leptons) ۽ ضد نحیفو (Anti-leptons) (جيئن برقیو ۽ اولیو) سان ڀرجي وئي ڇو جو ان وقت انهن کي جوڙڻ لاء توانائي گهڻي ھئي. +اھي جيئن تڪڙا جڙيا انهن ھڪ ٻئي کي فنا ڪرڻ شروع ڪيو پر بگ بينگ جي ڏھن سيڪنڊن کان پوء ڪائنات تمام ٿڌي ٿي وڃڻ جي ڪري ايتري تابڪاري (Radiation) نہ ٺھي سگھي جيڪا ان وقت خال کي ڀري جنھن سبب گهڻا نحیفو ۽ ضد نحیفو (برقیو ۽ اولیو) ڏھن سيڪنڊن ۾ ھڪ ٻئي کي فنا ڪري چڪا ھئا پر ڪجھ نحیفو باقي بچي ويا جيڪي اڄ تائين وجود ۾ آھن. +فنا ٿيندڙ برقیو ۽ اولیو ( مادا ۽ ضد مادا) وڏي توانائي وارن گاما فوٽانن ۾ تبديل ٿي ويا جيڪي 377,000 سالن تائين ڪائنات تي غالب رھيا. +ھن دور جي شروعات ۾ ڪائنات پاڻيٺ جھڙي شاکلو سان ڀرجي وئي جيڪا فوٽانن، پروٽانن، نيوٽرانن ، اليڪٽرانن ۽ نيوٽرينوئن(Neutrinos) مان ٺھيل ھئي. +بگ بينگ وقت جوھري رچاء (Nuclear fusion) جي رونما ٿيڻ جي ڪري ڪائنات پھرين تمام گرم ٿي وئي. +اولیو ۽ تعدیلو مستقل طور تي ھڪ ٻئي کي ڌڪ ھڻندا رھيا. +انهن ۾ ايتري گهڻي توانائي پيدا ٿي جو ھڪ ٻئي کي تابڪاري جي ڌماڪي سان تباھ ڪري سگهيا پئي يا ڪڏ ڏيئي سگهيا پئي پوء لڳ ڀڳ منٽ جي خاتمي تي ڪائنات ايتري ٿڌي ٿي وئي جو ٻٽوپ (Deuterium) ۽ ٽٽوپ ( Tritium) ٺاھڻ لاء ۽ پوء ھيليم جي مرڪزن ۽ لٿيم (lithium) جي ننڍي نسبت ۽ برليم (Beryllium) جي مرڪزن ٺاھڻ لاء نيوٽران ۽ پروٽانن سان ٻڌل رچاء وجود ۾ اچي ويو. +ھن مرڪزن جي ترڪيب (Nucleosynthesis) جو وقت ڪجھ منٽ ھليو ۽ انهي جي آخر ۾ گهڻا ھائڊروجن جا مرڪز ۽ ھيليم جا مرڪز تخليق ٿي ويا جيڪي ڪائنات ۾ سدائين رھندا. +ان ڪائنات جي شروعات واري وقت کان ھائڊروجن ڪائنات جو سڀ کان گھڻو عنصر بڻجي ويو. +بگ بينگ کان پوءِ وارن ڪجھ منٽن ۾ ئي (ڪاري مادي کي ڇڏي ڪري) سڀ عنصر ٺھي چڪا ھيا جن جو 75 سيڪڙو ھائيڊروجن ، 24 سيڪڙو ھيليم ھئي ۽ باقي ٻيا ھڪ سيڪڙو ھيا جن ۾ ڪاربان، نائٽروجن ، آڪسيجن پڻ شامل آھن جيڪي انساني جسم کي جوڙين ٿا. +ڪجھ عنصر فوٽان دؤر کان لکين سالن بعد رچاء (fusion) ذريعي تارن جي گهرائين ۾ جڙيا. +فوٽان دور جي وچ ۾ ھڪ ٻيو دلچسپ پڪو وقت (Time stamp) آيو. +بگ بينگ کان پوء وارن 70 ھزار سالن ۾ ڪائنات ۾ تابڪاري توانائي جي گھاٽائي ( Energy density) مادي جي توانائي واري گهاٽائي کان وڌيڪ ھئي جيڪا ظاھر ڪري ٿي تہ زمان (Space-time) تيزي سان پکڙجي رھيو آھ يا ايئن بہ ٿي سگھي ٿو تہ بگ بينگ کان پوءِ وارن جي 70 ھزار سالن ۾ ڪائنات ايترو وڌي وئي جو تابڪاري جي گهاٽائي مادي جي گھاٽائي کان گھٽ ٿي وئي ۽ مادو اسان جي نظام شمسي ٺھڻ تائين ڪائنات جي دور ۾ غالب ٿي داخل ٿيو ۽ لکين سالن تائين رھي آيو ان وقت تائين جڏھن ڪائنات ۾ مادي جي گهاٽائي ڪافي ھيٺ لٿي ۽ ڪاري مادي (Dark matter) ۽ ڪاري توانائي (Dark energy) جو زمان (خلائي وقت) جي ڦھلاء تي غلبو ٿيو +فوٽان جي تشڪيل. +طبعي ڪائناتي علم ۾ فوٽان Photon ڪائنات جي ابتدائي دور جي ارتقائي مرحلي جو اھو عرصو آھي جنھن ۾ فوٽان جو ڪائنات ۾ موجود توانائي تي غلبو ھيو. +بگ بينگ جي ڏھن سيڪنڊن گذرڻ کان پوء جڏھن گهڻا ليپٽان Lepton ۽ ضد ليپٽان Anti lepton ليپٽان دور Lepton ages کان پوء فنا ٿي ويا ھئا تہ فوٽان دور ۾ انهن جي شروعات ٿي ھئي. +جوھري مرڪز فوٽان دور کان پھرين ڪجھ منٽن دوران نيوڪلائي ترتيب جي عمل ۾ ٺھي چڪا هئا. +فوٽان دور جي باقي حصي ۾ گرم گهاٽا مرڪز، اليڪٽران ۽ پلازما (Plasma) بچي ويا ھئا. +بگ بينگ جي 379,000 سالن گذرڻ کان پوء ڪائنات جو گرمي پد ان نقطي تي اچي ويو ھو جتي مرڪز (Nuclei) اليڪٽرانن سان گڏجي وچولي جوھر (Moderation essence) کي بنائي سگهيا ٿي نتيجي طور ان وقت فوٽان جي مادي سان رلمل ٿي نہ سگهي. +ائين ڪائنات شفاف ٿي وئي ۽ ڪائناتي خورد لھرون پس منظر جا شعاع بنجي ويون ۽ جوڙجڪي روپ واقع ٿي ويو +فوٽان جي تاريخ. +فوٽان مقداري روشني، برقي مقناطيسي تابڪاري جو ننڍڙو توانائي وارو پيڪيٽ آھي. +1905ع ۾ البرٽ آئنسٽائين پنھنجي نظريو: فوٽو برقي اثر بابت آئنئسٽائين جي وضاحت پيش ڪيو جنھن ۾ ھن روشني جي ترسيل دوران توانائي جي الڳ پيڪيٽ جي وجود جو اظھار ڪيو. +1900 کان اڳ فزڪس سان لاڳاپيل ميڪس پلينڪڊ (Max Planckhad) نظريو ڏنو تہ حرارتي تابڪاري خارج ٿي الڳ ايڪن يا ڪئانٽا (Quanta) ۾ جذب ٿئي ٿي. +1923ع ۾ فزڪسي ماھر آرٿر ايڇ ڪمپٽون Arthur H. +Compton جي ايڪسري جي قدرتي ذرن Corpuscular nature of X-rays جي تشريح ڪرڻ کانپوء ھي نظريو عام استعمال ۾ آيو. +اصطلاح فوٽان يوناني لفظ فوٽو Photo تان ورتل آھي جيڪو 1926ع کان پوء رائج ٿيو. +فوٽان جي توانائي تابڪار اڳاڻ Radiation frequency تي مدار رکي ٿي. +سڀني تواناين جا ڏسڻي توانائي ذريعي وڏ توان گاما High-energy gamma ۽ ايڪسريزن X-rays کان زيرڳاڙھسري توانائي Low-energy infrared ۽ تابڪار لھرن Radio waves تائين فوٽان ٿين ٿا. +سڀ فوٽان روشني جي رفتار سان ھلن ٿا. +ماتحت ايٽمي جزن Subatomic particles ۾ شمار ڪندي فوٽان بوزون Bosons آھن جن کي ڪابہ چارج ناھي نڪي ساڪن مايو Rest mass رکن ٿا ۽ ٻور Spin جا ايڪا آھن. +اھي زميني جزا Field particles آھن جيڪي برقي چقمقي زمين Electromagnetic field رکن ٿا +فوٽان جي ماھيت. +فزڪس ۾ فوٽان برقي مقناطيسي توانائي جو بنڊل آھي. +اھو بنيادي يونٽ آھي جيڪو روشني جوڙي ٿو. +فوٽان کي ڪڏھن ڪڏھن Quantum of electromagnetic مقداري برقي مقناطيس طور ڄاتو وڃي ٿو. +خيال ڪيو وڃي ٿو تہ فوٽان ننڍڙن ذرڙن جا ٺھيل ناھن. +اھي قدرت جا بنيادي ايڪا آھن جن کي ابتدائي ذرا سڏيو وڃي ٿو. +فوٽان برقي مقناطيسي طاقت کي کڻندڙ ٿئي ٿو. +ھي ان وقت جڙيو جڏھن سج ذرڙن کي گرمي ۽ روشني ۾ تبديل ڪيو. +فوٽان کي ڪڏھن بہ تباھ ڪري نٿو سگهجي. +اھي تڏھن تباھ ٿي سگهن ٿا اھي جڏھن زمين مان گذري جذب ٿين ٿا. +جاذبيت جي مرحلي ۾ ھڪ يا ھڪ کان وڌيڪ فوٽان جوھري ذرن Nuclear particles يا ايٽم پاران جذب ٿي سگهن ٿا ۽ بنيادي طور تي تباھ ٿي سگهن ٿا. +فوٽان تڏھن پيدا ٿئي ٿو جڏھن وچٿري کان وڌيڪ مٿي آربٽ ۾ اليڪٽران An electron in a higher-than-normal orbit پنھنجي وچٿري آربٽ Normal orbit ۾ واپس اچي ٿو. +وڏي توانائي High energy مان وچٿري توانائي Normal energy ۾ اچڻ دوران اليڪٽران فوٽان کي تمام گهڻين خوبين Specific Characteristics سان توانائي جو سٿي A packet of energy طور خارج ڪري ٿو. +فوٽان بنيادي طور تي مقداري برقي چقمقي توانائي A quantum of electromagnetic energy آھي. +فوٽان Photon ھڪ بنيادي ذرو آھي جنھن مان روشني ۽ ٻيون تمام برقي مقناطيسي شعاعون Electromagnetic waves ٺھن ٿيون. +ڪنھن بہ توانائي جي فوٽون جي رفتار خلا ۾ روشني جي رفتار جي برابر ٿئي ٿي جيڪا 299,792,458 ميٽر في سيڪنڊ آھي. +جيڪڏھن ڪنھن فوٽان کي وڌيڪ توانائي ملي تہ ان جي اڳاڻ Frequency بہ وڌيڪ ٿئي ٿي جيئن ايڪسري جا فوٽون جڏھن تہ گهٽ توانائي وارا فوٽان گهٽ اڳاڻ Low frequency رکن ٿا. +روشني جي ماھيت ھميشہ انسان جي سمجھ کان بالاتر رھي آھي. +ويھين صدي جي آغاز تائين روشني کي لھر سمجهيو ويندو ھيو ڇوجو موڙي لھراڻ Diffraction ۽ رل مل اثر Interference جھڙن مشاھدن جي وضاحت ھن مفروضي سان ڪئي ويندي ھئي پر ھي مشڪل اچي رھي ھئي تہ ڪومپي ڦھلجندڙ اثر Compton scattering effect ۽ تاباني برقي اثر جھڙن مشاھدن جي وضاحت روشني کي لھر مڃڻ سان نہ پئي ٿي. +تمام ٻين ذرن وانگر فوٽان جي بہ سڀ کان سٺي وضاحت مقداري ميڪانيت Quantum mechanics سان ڪري سگهجي ٿي. +مقداري ميڪانيات مطابق ھر ذري ۾ خاص ذرا موجود ٿين ٿا ان ورتاء کي wave-particle duality چيو وڃي ٿو. +ذرا جيترا ننڍا ٿين ٿا انهن جا موجي خواص ايترا ايترا ئي واضح ٿين ٿا ۽ ذرو جيترو وڏو ٿئي ٿو اوترا ان جا موجي خواص جهيڻا ٿين ٿا. +اليڪٽران بہ ھڪ مقدار رکڻ وارو ذرو آھي پر واضح موجي خواص بہ رکي ٿو. +موجودھ نظريي مطابق فوٽون اھي خواص رکي ٿو. +سمورن فوٽانن جي رفتار بلڪل برابر ٿئي ٿي جيڪي خلا ۾ خلا ۾ 30 لک ڪلوميٽر في سيڪنڊ ٿين ٿا. +ھن کي عام طور تي c سان ظاھر ڪيو وڃي ٿو. +فوٽان جي خلا ۾ رفتار نڪي وڌائي سگهجي ٿي ۽ نڪي کٽائي سگهجي ٿي. +فوٽان جيڪڏھن ساڪن آھي تہ ان جي مقدار بہ ٻڙي ٿئي ٿي ۽ يعني فوٽان جو ساڪن مايو Rest mass ٻڙي ٿئي ٿو. +فھم لفظن ۾ فوٽان توانائي جو ذرو آھي پر مادي جو ذرو ناھي پر حرڪت ڪندڙ فوٽانن کي مقدار بہ ٿئي ٿي جيڪا ھن جي توانائي جي ڪري ٿئي ٿي ڇوجو آئنسٽائن مطابق توانائي ۽ مقدار E = mc2 تحت ھڪ ٻئي ۾ تبديل ٿين ٿا. +حرڪت ڪندڙ ھر فوٽان ۾ توانائي بہ ٿئي ٿي ۽ موميينٽم بہ. +خيال رھي تہ مومينٽم لاء مقدار جو ھجڻ ضروري آھي ۽ حرڪت جو ھجڻ بہ. +ھر فوٽون اڳاڻ Frequency رکي ٿو. +جيڪڏھن فوٽان وڌيڪ توانائي رکي ٿو تہ ان جي اڳاڻ بہ وڌيڪ ھوندي. +جيڪڏھن فوٽون گهٽ توانائي رکي ٿو ان جي اڳاڻ بہ گهٽ ھوندي. +خيال رھي تہ توانائي جي گهٽ وڌ ٿيڻ سان فوٽون جي اڳاڻ تي فرق نٿو پوي (ان جي ابتڙ اليڪٽران ۽ پروٽان تي چارج ٿئي ٿي +فوٽون جو ٻور نمبر. +Spin no ھڪ ٿئي ٿو ۽ ھي بوزون خاندان سان تعلق رکي ٿو ان جي برعڪس فرميون Fermion جو ٻور نمبر. +Spin no اڌ ۔ ڏيڍ ۽ اڍائي ٿئي ٿو. +ڪئار Quark جا 36 قسم ٿين ٿا پر فوٽان جي ھڪ قسم ٿئي ٿو. +ان ڪري حرڪت ٻن قسمن جي ڪري ٿو جنھن جي ڪري روشني جي تقطيب Polarisation بہ ٻن قسمن جي ٿئي ٿي. +اسٽينڊرڊ ماڊل مطابق فوٽان ۽ گلون Gluon بغير مايي Mass less جي آھن. +فوٽان جو ڪم. +فوٽان برقناطيسي زمين (برقي مقناطيسي زمين) Electromagnetic field جي ھيجان انگيزي Excitation آھي. +ھن جو بنيادي جسم صرف مقناطيسي زمين Magnetic field ٿئي ٿي جيڪا اسان Maxwell مساوات تان وٺون ٿا Quantisation جو سڌو سنئون نتيجو ھي ٿئي ٿو تہ ڪنھن بہ اڳاڻ Frequency ۾ فيلڊ جي توانائي مرحليوار وڌنڌي يا گهٽجندي. +ھي ھيجان انگيزي ئي فوٽان سڏرائي ٿي. +فرض ڪريو ڪا شي فوٽان کي خارج ڪري ٿي اصل ۾ برقناطيسي زمين (برقي چقمقي زمين) Electromagnetic field ۾ ھيجان انگيزي Excitation پيدا ٿئي ٿي. +ھن ھيجان انگيزي جون اھم خصوصيتون ٿين ٿيون جن ۾ توانائي ۽ حرڪت شامل آھن. +مساوات اسان کي ٻڌائي ٿي تہ ڪھڙي طرح ھي ھيجان انگيزي پکڙجي ٿي. +ھي اھو بہ ٻڌائي ٿي تہ ان جو مختلف جڳھن تي مشاھدو ڪرڻ لاء ڪھڙا امڪان ٿين ٿا. +آخر ۾ اسان فوٽان جو مشاھدو ڪريون ٿا ان جو مطلب ٿيو زمين Field مان اسان فوٽان کي ڪشيد ڪريون ٿا. +انهي مساوات ۾ سمجهاڻي طور فوٽان کي توب جي گولي جي شڪل جھڙو سمجهايو ويو آھي جيڪو تصوير ۾ ڏسي سگهجي ٿو ڇوجو فوٽان توب جي گولي وانگر ٿئي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4738.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4738.txt new file mode 100644 index 0000000..7fd8bc6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4738.txt @@ -0,0 +1,376 @@ +ڪمپيوٽر +ڪمپيوٽر یا شمارندو بجليءَ تي هلندڙ هڪ اهڙي مشين جو نالو آهي جيڪا مختلف ذريعن کان معلومات/ڊيٽا حاصل ڪري، ان کي پروسيس ڪري (ولوڙي) ۽ ان جو نتيجو ظاهر ڪري. +ڪمپيوٽر (چاهي اهو ڪهڙي به قسم ۽ سائيز جو هجي) جي ڪم کي ٽن حصن ۾ ورهائي سگھجي ٿو: ڊيٽا حاصل ڪرڻ، ان ڊيٽا کي پري ڊفائينڊ رولس (ڪمپيوٽر کي اڳواٽ سمجھايل اصولن) وسيلي پروسيس ڪرڻ (ڪنهن مرحلي مان گذارڻ) ،بعد ۾ پروسيس ٿيل ڊيٽا يعني انفارميشن يا رزلٽ کي ظاهر ڪرڻ يا ياداشت ۾ محفوظ ڪرڻ. +ايجاد جو سبب. +لفظ "ڪمپيوٽر" لاطيني ٻوليءَ جي لفظ ڪمپيوٽ Compute مان ورتل آهي جنهن جي معنى آهي حساب ڪتاب ڪرڻ ( to calculate). +ڪمپيوٽر جي ايجاد جو بنيادي مقصد حساب ڪتاب ڪرڻ هو، بعد ۾ انسان ان کي پنهنجي ڪم ۾ تيزي پيدا ڪرڻ لاءِ ڪم آندو. +ڪمپيوٽر وسيلي انسان ڪنهن ڪمري جي هڪ ڪنڊ ۾ ويهي پوري دنيا جو سير ڪري سگھي ٿو، خبر چار لهي سگھي ٿو. +ڪروڙين ميل پري ويٺل ٻئي انسان تائين پنهنجو نياپو يا پيغام سيڪنڊن ۾ پهچائي سگھي ٿو. +نه صرف ايترو پر دنيا جي ڪنهن به ڪنڊ ۾ ويٺل ماڻهوءَ کي ڪمپيوٽر تي لائيو Live يعني براه راست ڏسي ۽ ڳالهائي ٻولهائي سگھي ٿو. +بنياد. +ڪمپيوٽر جو بنياد رياضيءَ جي اصولن تي رکيل آهي. +آءِ – سي I. +C = Integrated circuit سان ملي ٺهيو آهي ۽ مائڪروپروسيسر جي ذريعي ڪم ڪندو آهي. +اڄ ڪمپيوٽر جيڪو ڪجھه به آهي اهو هارڊ ڊسڪ (ياداشت) جي بدولت آهي. +ڪمپيوٽر ۾ موجود سمورا پروگرام ۽ فائيل هارڊ ڊسڪ ۾ ئي محفوظ هوندا آهن. +هاڻي ڪمپيوٽر تاريخ جي مختلف دورن مان گذري پينٽيم (Pentium) 1،2،3،4 ۽ 5 (ڊيوئل پروسيسر) وغيره جي شڪل ۾ اسان جي آڏو آهر. +لفظ پينٽيم مان مراد جديد دور جا ڪمپيوٽر آهن، جيڪي موجوده دور جون سموريون ضرورتون پوريون ڪرڻ جون صلاحيتون رکن ٿا. +هي 1937 ۾ وجود ۾ آيو. +هاڻي شايد ئي ڪو شعبو آهي جتي ڪمپيوٽر جو استعمال نه ٿيندو هجي. +ڪمپيوٽر جي تاريخ. +پسمنظر. +جڏهن انسان ۾ عددن ۽ ڳڻپ جو شعور پيدا ٿيو، يعني پنهنجي ارد گرد موجود شين کي جوڙ ۽ ڪٽ ڪرڻ جو خيال هن جي دماغ ۾ پيدا ٿيو، ته ان سوچيو ته ٻه ۽ ٻه چار ٿيندا ۽ چئن مان ٻه ڪٽ ڪبا ته باقي ٻه بچندا، جڏهن انسان پنهنجي زندگيءَ ۾ اهي اعداد و شمار باقاعده استعمال ڪرڻ شروع ڪيا ته اها ڳڻپ وڌندي وئي، ۽ وڌندي وڌندي سو، پنج سو، ۽ هزارن جي حساب ڪتاب ۾ اچي وئي. +پوءِ انسان جي تخليقي ذهن هڪ اهڙي مشين جي ضرورت محسوس ڪئي جيڪا ان کي هن مشڪل مان ڪڍي سگھي. +ان ئي سوچ ويچار ۾ هڪ چيني سائنسدان هن خواب کي حقيقت جو روپ ڏيندي هڪ اهڙي مشين ٺاهڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو جيڪا جوڙ، ڪٽ، ضرب ۽ ونڊ جا بنيادي عمل حل ڪرڻ جي اهليت رکندي هئي. +هيءُ آلو (پرزو) چين ۾ ٺهيو، جنهن کي ايباڪس Abacus جو نالو ڏنو ويو. +ان کان پوءِ انسان کي پنهنجي ڪم ۾ تيزيءَ جي ضرورت پئي، چائنا جو هي آلو ايباڪس حساب ڪتاب جي معاملن ۾ ڪافي عرصو مددگار ثابت ٿيو. +جديد تاريخ. +1642ع ۾ فرانسيسي سائنسدان بليس پاسڪل (Blaise pascal) هڪ ٻي تخليق دنيا جي سامهون آندي جنهن جو نالو پاسڪل ڪلڪيوليٽر هو. +هيءَ مشين ڏهن مختلف حصن ۾ ورهائجي ڪم ڪندي هئي، هتان کان ئي اسان کي ڪمپيوٽر جي تاريخ جو پتو پوي ٿو. +ان بعد پاسڪل جي تخليق کي اڳتي وڌائيندي هڪ رياضي دان 1673 ۾ پاسڪل جي ڪلڪيوليٽر کي بهتر بنائڻ جي ڪوشش ڪئي ته جيئن اهو صحيح طرح جوڙ، ڪٽ، ضرب ۽ ونڊ ڪري سگھي. +پوءِ 1801 ۾ هڪ فرانسيسي سائنسدان جنهن جو نالو جولهس ميري جيڪورڊ هو، ان هڪ پنچ ڪارڊ ايجاد ڪيو، جيڪو مشين ۾ حساب ڪتاب کي سنڀاليندو هو، پر هي ڪارڊ صرف 1880 (هڪ هزار اٺ سو اسي) انگن تائين حساب ڪتاب ڪري سگھندو هو، معنى ته هن ڪارڊ ۾ 1880 عددن جي حساب ڪتاب جي صلاحيت هئي، جيڪي رياضيءَ جي ڪم ڪارين ۾ تمام گھٽ هيا. +ان بعد هڪ برطانوي رياضي دان چارلس بيبيج (Charles Babbage) هڪ اهڙي مشين ايجاد ڪئي جيڪا ان پٽ ۽ آئوٽ پٽ (Input & Output) جو ڪم سرانجام ڏيندي هئي. +هن مشين جي تخليق انسان جي ڪم ۾ ڪافي مدد ڪئي. +ان بعد هاورڊ يونيورسٽيءَ ۾ پهريون اليڪٽرو مڪينيڪل (Electro-mechanical) ڪمپيوٽر هاورڊ ايڪسن نالي سائنسدان بڻايو. +ان ڪمپيوٽر تي ڪم جي شروعات 1837 ٿي ۽ 1944 تائين ٺهي مڪمل ٿيو. +هي ڪمپيوٽر اليڪٽرو مڪينيڪل ڪمپيوٽر هيو، هن جو بنياد ويڪيوم ٽيوب(Vacuum tube) (ويڪيوم ٽيوب ڇاهي؟ +هي ڌاتوءَ جي ڪنڊيڪٽرس جو سيٽ آهي جيڪو ڪنهن شيشي يا ڌاتوءَ جي ٽيوب تي مشتمل هوندو آهي، ان ٽيوب مان سموري هوا/گيس ڪڍي ويندي آهي، ۽ ان اندر لڳل گرڊ، وولٽيج ڪنڊڪٽرس جي وچ ۾ بجليءَ جي ڪرنٽ تي ضابطو رکندي آهي. +ويڪيوم ٽيوبز، اليڪٽرڪ سرڪٽس جي سؤچنگ ۽ واڌاري (بجليءَ جي وهڪري جي) لاءِ استعمال ٿيندا هيا. +اڄ ڪلهه ويڪيوم ٽيوبز، ڪيٿوڊ ري ٽيوب cathode ray tube يعني CRT ۾ استعمال ٿيندا آهن، سي آر ٽي ڪنهن ٽي وي سيٽ يا ڪمپيوٽر مانيٽر اندر گرافڪس ۽ تصويرون وغيره ڏيکارڻ لاءِ استعمال ٿيل هوندي آهي). +بهرحال هي اليڪٽرو مڪينيڪل ڪمپيوٽر مارڪ ون جي نالي سان مشهور ٿيو، هي ڪمپيوٽر سائيز ۾ تمام وڏا هيا. +ان مان اسان اندازو لڳائي سگھون ٿا ته ڪمپيوٽر جي تاريخ ڪيتري پراڻي آهي، پر ان کي ويهين صدي عيسويءَ کان اڳ ڪمپيوٽر جو نالو نه ڏنو ويو هو. +ان دوران ئي سائنسدان هڪ نئين مشين ٺاهڻ ۾ مصروف هيا، جهڙي طرح پاسڪل ايباڪس نالي پرزو ٺاهيو هو، جنهن جو ڪم حساب ڪتاب ڪرڻ هو، ڪمپيوٽر جو بنياد به پاسڪل جي بنايل پرزي ايباڪس جي اصولن سان لاڳاپيل هيو. +ڪمپيوٽرن جي درجا بندي. +ڪمپيوٽرن جي درجا بندي ڪيترن ئي حوالن سان ڪري سگھجي ٿي. +جھڙوڪ تاريخ يعني جنريشن/دور جي حوالي سان درجا بندي (جنهن ۾ ڪمپيوٽر جي پهرين دور کان وٺي پنجين جنريشن تائين ۽ جديد يعني هلندڙ دور جي ڪمپيوٽرن ۽ انهن ۾ آيل تبديلين جو ذڪر اچي وڃي ٿو). +ان سان گڏوگڏ پروسيسنگ (ڪم ۽ صلاحيت) جي حوالي سان درجا بندي جنهن ۾ ڊجيٽل ۽ اينالاگ ڪمپيوٽر اچي وڃن ٿا ۽ ڪمپيوٽر جي ڪلاس/قسم جي حوالي سان درجا بندي (جنهن ۾ مائڪرو ڪمپيوٽر کان سپرڪمپيوٽر تائين اچي وڃن ٿا). +ڪمپيوٽر سائنس ۾ جيڪي باقاعدي تبديليون ۽ ترقيون ٿينديون رهيون آهن، انهن کي تاريخ جي حساب سان پنجن نسلن ۾ ورهائي سگھجي ٿو. +ڪمپيوٽر جو پهريون دور. +1924ع کا 1954ع تائين جيڪي ڪمپيوٽر ٺهيا انهن کي ”پهرئين دور جا ڪمپيوٽر“ جو نالو ڏنو ويو آهي، هي اليڪٽرو مڪينيڪل ڪمپيوٽر هيا. +هنن جو بنياد ويڪيوم ٽيوبز تي هو، هي ڪمپيوٽر سائيز ۾ تمام وڏا ها، ۽ تمام جلدي حرارت (گرمي) خارج ڪندا ها، انهن ۾ معلومات محفوظ ڪرڻ جي صلاحيت تمام گھٽ هئي، ۽ هي مڪينڪ ڊروماورڊ بلي لائينز ذريعي پنهنجي معلومات محفوظ ڪندا ها. +هنن جي ڪم جي صلاحيت ملي سيڪنڊن milliseconds (هڪ سيڪنڊ جو هزارئين حصي) جي رينج ۾ هوندي هئي، هن دور جا ڪمپيوٽر تقريباََ 20 کان 25 سالن تائين استعمال هيٺ رهيا. +ڪمپيوٽر جو ٻيون دور. +1952ع کان 1956ع جي عرصي ۾ ٺهيل ڪمپيوٽر ٻئين نسل جا ڪمپيوٽر چورائيندا آهن. +هي پهرين نسل جي ڪمپيوٽرن جي نسبت ڪجھه بهتر ثابت ٿيا، هنن جو بنياد ڪنڊڪٽرز ۽ ٽرانسسٽرز تي رکيو ويو، ۽ ان کان علاوه هي پهرين نسل جي ڪمپيوٽرن جي مقابلي ۾ سائيز ۾ ڪجھه ننڍا به هيا. +۽ هنن ۾ ويڪيوم ٽيوب جو استعمال نه ڪيو ويو هيو، جنهن سبب هي حرارت به گھٽ خارج ڪندا هيا، ۽ انهن جي ميموريءَ ۾ ڪور (ڪور جا هم معنى لفظ: non-volatile يا permanent يعني مستقل. +ڪور معنى ڊيٽا کي مقناطيسي magnetic طريقي سان مستقل طور تي محفوظ ڪرڻ جو طريقو يا انگريزيءَ ۾ ان کي هيئن چئبو Core: non-volatile magnetic storage method used in old computers ) مطلب ته انهن جي ميمريءَ ۾ ڪور استعمال ڪرڻ جي ڪري انهن جي ڪم جي صلاحيت ڪافي وڌي وئي هئي. +هنن ڪمپيوٽرن جي ڪم ڪرڻ جي رفتار مائڪرو سيڪنڊن (micro seconds) يعني سيڪنڊ جو ڏهه لکون حصو (one millionth of second) جي رينج ۾ هئي. +ياد رهي ته هي ٻئين نسل جا ڪمپيوٽر اليڪٽرانڪ ڪمپيوٽر هيا. +اليڪٽرڪ ۽ اليڪٽرانڪ ۾ فرق. +هي ٻئي اصطلاح بجليءَ تي هلندڙ شين لاءِ ئي استعمال ٿيندا آهن. +فرق صرف ايترو هوندو آهي ته ”اليڪٽرانڪس“ جي شين ۾ اهڙا پرزا لڳل هوندا آهن جيڪي بجليءَ کي ضرورت مطابق گھٽ وڌ ڪندا رهندا آهن. +جهڙوڪ: پکو، استري، آئرن، موٽر، بلب وغيره اهي سڀ شيون ”اليڪٽرڪ“ آهن، ڇو ته عام طور انهن ۾ بجليءَ کي گھٽائڻ وڌائڻ لاءِ ڪي به پرزا استعمال ٿيل نه هوندا آهن. +بجلي صرف انهن ۾ موجود تارن وغيره مان گذرندي آهي ته اها شي پنهنجو ڪم ڪندي آهي. +پر ”اليڪٽرانڪ“ شين جو بهترين مثال هڪ ٽيسٽر آهي جيڪو اسان بجليءَ جي ڪرنٽ ڏسڻ لاءِ استعمال ڪندا آهيون. +جيڪڏهن ڪا سنهي کان سنهي ڌاتوءَ جي تار کڻي بجليءِ جي تار کي ڇهجي ته زوردار ڪرنٽ لڳي سگھي ٿو. +پر ٽيسٽر کي بي خوف ٿي بجليءَ جي تارن سان لڳائي سگھبو آھي. +ان جو ڪارڻ دراصل هي آهي ته ان اندر اليڪٽرانڪ جو ننڍڙو آلو ڊائيوڊ وغيره لڳل هوندو آهي، جيڪو بجليءَ جي زور کي ضرورت مطابق ايترو گھٽ ڪري ڇڏيندو آهي جو اها انساني جسم تي ڪو خاص اثر نه ڪندي آهي پر ان ۾ ايتري طاقت ضرور هوندي آهي جو نتيجي ۾ ٽيسٽر ۾ لڳل بلب کي ٻاري سگھي، اهڙي ريت ٽي وي، ريڊيو، ڪمپيوٽر وغيره اليڪٽرانڪ ڊوائيسز آهن ڇو ته انهن ۾ اليڪٽرانڪ پرزا جهڙوڪ ڊائيوڊس، ٽرانزسٽرس، چپس ۽ سرڪٽس وغيره لڳل هوندا آهن، جيڪي بجليءَ کي ضرورت مطابق ٻين پرزن تائين گھٽائي وڌائي پيش ڪندا آهن. +پھتين فور جا ڪمپيوٽر اليڪٽرو مڪينيڪل ڪمپيوٽر هيا، جڏهن ته ٻئين دور کان وٺي هن وقت تائين هلندڙ ڪمپيوٽر اليڪٽرانڪ ڪمپيوٽر آهن. +ڪمپيوٽر جو ٽيون دور. +1964ع کان 1974ع جي عرصي ۾ ٺهيل ڪمپيوٽرن کي ”ٽئين نسل جا ڪمپيوٽرن“ جو نالو ڏنو ويو آهي، هي ڪمپيوٽر پنهنجي بهترين صلاحيتن جي ڪري ڪجھه جڳهن تي اڄ به استعمال ٿي رهيا آهن. +انهن جو بنياد انٽيگريٽيڊ سرڪٽس (IC=Integrated circuits) تي رکيل هو. +پهرين ٻنهي نسلن جي ڪمپيوٽرن جي نسبت هنن جي سائيز ڪافي ننڍي ڪئي وئي هئي ۽ هنن جي ڪم ڪرڻ جي صلاحيت نينو سيڪنڊن (Nano-seconds) يعني one billionth of second (سيڪنڊ جو هڪ اربون حصو. +يا 1000000000/ حصو) هو. +ڪمپيوٽر جو چوٿون دور. +1975ع کان 1983ع جي عرصي دوران ٺهيل ڪمپيوٽرن کي چوٿين نسل جا ڪمپيوٽر چيو وڃي ٿو. +هنن ڪمپيوٽرن جو بنياد مائڪرو پروسيسرز تي رکيل آهي. +مائڪرو پروسيسر تمام ننڍڙو پرزو (ڊوائيز) آهي، ۽ مائڪروپروسيسر جي استعمال سان هن نسل جا ڪمپيوٽر بي حد مختصر ٿي ويا، ۽ انهن جي ڪم ڪرڻ جي صلاحيت ٽئين نسل جي ڪمپيوٽرن جي مقابلي ۾ پنج کان ڏهه ڀيرا وڌي وئي. +چوٿين نسل جي ڪمپيوٽرن ۾ پهريون ڀيرو accept system متعارف ڪيو ويو. +هنن ۾ مائڪرو پروسيسر استعمال ٿيڻ جي ڪري هنن کي مائڪرو ڪمپيوٽر به چيو وڃي ٿو. +ڪمپيوٽر جو پنجون ۽ ڇهون دور. +پنجين نسل جي ڪمپيوٽرن تي ڪم 1983ع ۾ شروع ٿيو، ڪمپيوٽرن جو هي نسل اڄ به عام آهي، ياد رهي ته پنجين نسل جا ڪمپيوٽر چوٿين نسل جي تيز ترين ڪمپيوٽرن کان به 30 کان 40 ڀيرا وڌيڪ تيز رفتاريءَ سان ڪم ڪن ٿا. +هنن ڪمپيوٽرن ۾ ايڪسپرٽ سسٽم لڳل آهن جن ۾ هيءَ سهولت به موجود آهي ته هنن تي هڪ ئي وقت ڪيترين ئي ٻولين/زبانن ۾ ڪم ڪري سگھجي ٿو. +هنن ۾ ميموريءَ يعني ياداشت جي گنجائش به شروعاتي چئن نسلن جي مقابلي ۾ ڪافي حد تائين، بلڪه تمام گھڻي آهي. +چوٿين نسل کان پوءِ ڪمپيوٽر ٽيڪنالاجيءَ ۾ ايترو ته تيزيءَ سان تبديليون اينديون ويون ۽ هڪ ٻئي پويان بي انتها رفتار وارا ڪمپيوٽر مارڪيٽ ۾ ايندا ويا آهن. +جن ۾ پينٽيم (Pentium) 1،2،3،4۽ 5 ڪمپيوٽرن جي اسپيڊ 300 ميگا هرٽز کان وٺي گيگا هرٽز تائين آهي. +هي ڪمپيوٽر وڏي کان وڏي شيڊ يا گرافڪ نينو سيڪنڊز ۾ هڪ ملڪ کان ٻئي ملڪ تائين منتقل ڪري سگھن ٿا. +ڪمپيوٽرن جا قسم. +ڪمپيوٽر جا عام طور تي ھيٺيان ٽي قسم آھن: +ڊجيٽل ڪمپيوٽر. +اڄ ڪلهه عام استعمال ٿيندڙ ڪمپيوٽر ڊجيٽل ڪمپيوٽر آهن، هي ڪمپيوٽر ايترا عام آهن جو اڄ ڪلهه لفظ ڪمپيوٽر مان هنن قسم جي ڪمپيوٽرن جي ئي معنى ورتي وڃي ٿي. +هن قسم جي ڪمپيوٽرن کي ان ڪري ڊجيٽل ڪمپيوٽر چيو وڃي ٿو جو اهي ٻڙيءَ ۽ هڪ 0 ۽ 1 يعني ڊجيٽل سسٽم تي مشتمل ڊيٽا تي عمل ڪندا آهن. +اينالاگ ڪمپيوٽر. +هي ڪمپيوٽر اهڙن طبعي مقدارن (Physical Values) لاءِ استعمال ٿيندا آهن، جيڪي هڪ مسلسل پيماني سان گڏ هوندا آهن، جهڙوڪ گرمي پد، پريشر يا دٻاءُ هي عام طور تي ڊائل يا گراف تي مشتمل آئوٽ پٽ ڏيندا آهن، وولٽيج، دٻاءُ، رفتار ۽ گرمي پد وغيره ڪجھه اهڙيون خاصيتون آهن جيڪي هن قسم جي ڪمپيوٽرن سان ماپيون وينديون آهن. +هنن ڪمپيوٽرن جي مثال ۾ آٽوموبائيل، اسپيڊو ميٽر، ٿرماميٽر، ۽ بٺي ٿرماميٽر وغيره شامل آهن. +هاءِ برائيڊ ڪمپيوٽر. +هي ڪمپيوٽر ڊجيٽل ۽ اينالاگ جي گڏيل خصوصيتن تي مشتمل هوندا آهن، يعني هنن ۾ ڊجيٽل ۽ اينالاگ ٻنهي ڪمپيوٽرن جو صلاحيتون موجود هونديون آهن. +مثال طور تي ڪنهن اسپتال جي انتهائي نگهداشت واري شعبي ICU (Intensive care Unit) ۾ مريض جون اهم علامتن جهڙوڪ: نبض، دل جي ڌڙڪڻ جي رفتار، ۽ رت جو وهڪرو/دٻاءُ (بلڊ پريشر) ماپڻ لاءِ استعمال ٿيندو آهي. +هنن ۾ اهي شروعاتي ڪم ڪرڻ لاءِ اينالاگ ڊوائيسز استعمال ٿيندا آهن، پوءِ انهن تحت حاصل نتيجن کي ڊجيٽل فارم ۾ تبديل ڪيو ويندو آهي، ۽ ڊجيٽل فارم ۾ تبديل ٿيڻ کان پوءِ حاصل معلومات (يعني مريض جي مجموعي صورتحال) ڊجيٽل ڊوائيسز ڏانهن منتقل ٿيندي آهي، جيڪي (ڊجيٽل پرزا، داخل پروگرامن تحت) انهن جو جائزو وٺندا آهن، ۽ ضرورت وقت آٽوميٽڪ سسٽم تحت ڊاڪٽر تائين اطلاع پهچائيندا آهن. +ڊجيٽل ڪمپيوٽرن جا قسم. +ڊجيٽل ڪمپيوٽرن کي مختلف حوالن جي بنياد تي مختلف درجن ۾ ورهايو ويو آهي، انهن ۾ پروسيسنگ پاور يعني عمل ڪرڻ جي سگھه، اسٽوريج يعني ذخيري جي گنجائش، ياداشت، جسامت وغيره شامل آهن. +ھيٺ ڊجيٽل ڪميوٽر جا قسم ڏنل آھن: +سپر ڪمپيوٽر: هي ڪمپيوٽر موجوده ڪمپيوٽرن ۾ سڀني کان مٿاهان آهن، پوري دنيا ۾ سپر ڪمپيوٽرن جو تعداد تمام گھٽ آهي، هي ڪمپيوٽر اهڙن سائنسي عملن لاءِ استعمال ٿيندا آهن جن ۾ وڌ کان وڌ رفتار واري پروسيسنگ جي ضرورت هوندي آهي. +هنن جي رفتار ۽ طاقت عام ڪمپيوٽر کان 50000 ڀيرا وڌيڪ هوندي آهي. +۽ هڪ سيڪنڊ ۾ 18000000 (ارڙهن ڪروڙ) کان وڌيڪ حسابي ۽ سائنسي عمل ڪرڻ جي صلاحيت رکي ٿو. +(اڄ: جا سپر ڪمپيوٽر ان کان به تمام مٿاهان آهن) جهڙوڪ هي ڪمپيوٽر ملٽري آپريشنس، دفاع ۽ نيوڪليئر ريسرچ ۽ ٻين اهڙن اعلى سائنسي ڪارين لاءِ استعمال ٿيندا آهن +مين فريم ڪمپيوٽر: هي ڪمپيوٽر به ڪافي وڏا هوندا آهن پر سپر ڪمپيوٽرن کان ننڍا هوندا آهن. +هي ڪمپيوٽر بينڪن، انشورنس ڪمپنين، ايئر لائينز، ۽ وڏن وڏن سرڪاري ادارن ۾ استعمال ٿيندا آهن، جتي تمام گھڻي حسابي طاقت جي ضرورت هوندي آهي. +هي ڪافي قيمتي هوندا آهن ۽ هنن کي آپريٽ ڪرڻ ۽ صحيح صورت ۾ رکڻ لاءِ ڪافي ماڻهن جي ضرورت هوندي آهي. +هن قسم جي ڪمپيوٽرن لاءِ هڪ مخصوص ماحول ۽ ايئرڪنڊيشن ڪمرن جي ضرورت هوندي آهي. +مني ڪمپيوٽر:'هي ڪمپيوٽرننڍي پيماني جي ڪاروبار وغيره ۾ استعمال ٿيندا آهن، هنن جي قيمت به نسبتاً گھٽ هوندي آهي، هي ننڍن ادارن جهڙوڪ بينڪن جي شاخن، يونيورسٽين ۽ اسپتالن وغيره ۾ استعمال ٿيندا آهن. +مائڪرو ڪمپيوٽر: هنن ڪمپيوٽرن کي مائڪرو يا پرسنل ڪمپيوٽر به چيو ويندو آهي، هي ڪمپيوٽر 1970 ڏهاڪي جي آخري سالن ۾ ٺاهيو ويو. +هنن ۾ مقبوليت خودڪار برقيات ۾ ترقيءَ ۽ خود ڪار مائڪرو چپ جي ايجاد ٿيڻ سان آئي. +جيئن ته هن چپ جي قيمت گھٽ هجڻ جي ڪري پرسنل ڪمپيوٽرن جي قيمت به تمام گھٽجي وئي، ماڻهن جو وڏو تعداد ان لائق بڻيو جو هو هي ڪمپيوٽر خريد ۽ استعمال ڪري سگھن. +هنن ڪمپيوٽرن جي ترقيءَ ۾ ڏينهون ڏينهن واڌارو ايندو رهي ٿو، جنهن جو هڪ مثال ليپ ٽاپ (Laptop) ڪمپيوٽر ۽ پرسنل ڊجيٽل اسسٽنٽز (PDAs) آهن، هي به پرسنل ڪمپيوٽر ئي آهن، پر انهن جي جسامت/سائيز ۽ گھٽ وزن جي ڪري انسان ان کي باآساني هر جاءِ کڻي ۽ ڪاٿي به رکي سگھي ٿو، ليپ ٽاپ جي سائيز هڪ ننڍڙي بريف ڪيس جيتري هوندي آهي، مطلب اسان ان کي ضرورت پوڻ وقت بغل ۾ به جھلي سگھون ٿا، جڏهن ته پرسنل ڊجيٽل اسسٽنٽ هڪ موبائيل جي سائيز ۾ اچن ٿا، جن کي هڪ هٿ ۾ کڻي ڪمپيوٽري عمل سرانجام ڏياري سگهجن ٿا. +پرسنل ڪمپيوٽر. +موجوده ڪمپيوٽر جي ڍانچي کي تڏهن سمجھي سگھجي ٿو جڏهن انسان ۽ ٻين ساهوارن جي وجود ۽ ڍانچي کي سمجھڻ تي ٿورو زور ڏنو ويندو، ڇو ته انسان ڪمپيوٽر کي پنهنجي مشابهه يعني پنهنجو پاڻ کي سامهون رکي ٺاهيو آهي ۽ ان ڳالهه ۾ سائنسدان ڪافي حد تائين ڪامياب ٿي رهيا آهن ته ڪمپيوٽر کان هر اهو ڪم ڪرائين جيڪو انسان ڪري سگھي ٿو، يا وري ڪي اهڙا عمل به آهن جن کي سرانجام ڏيڻ لاءِ ماڻهن ۽ لاڳاپيل شين جي وڏي تعداد جي ضرورت پوي ٿي پر ڪمپيوٽر اهي سڀ ڪم جهڙوڪ 50 ماڻهن جو ڪم هو اڪيلي سر تمام مختصر وقت ۾ ڪري سگھي ٿو. +ڏٺو وڃي ته بنيادي طور انساني ڍانچو/وجود چئن شين تي مشتمل آهي، ۽ جيڪڏهن انهن چئن شين مان ڪا به هڪ شي کٽل آهي ته انسان نامڪمل آهي، جهڙوڪ +هڪ مڪمل ڪمپيوٽر به اهڙي ريت بنيادي ٽن شين تي مشتمل آهي. +هارڊويئر. +جهڙي ريت انساني جسم جي عضون تي غور ڪرڻ کان پوءِ اسان انهن کي ٽن بنيادي حصن ۾ ورهائي سگھون ٿا اهڙي ريت ڪمپيوٽر هارڊويئر به بنيادي ٽن حصن تي مشتمل آهي. +مواد کي دماغ/پروسيسر تائين پهچائڻ جا عضوا/ڊوائيسز کي ان پٽ ڊوائيسز چيو ويندو آھي. +انساني جسم ۾ اهي بنيادي پنج آهن، پر هڪ معياري ڪمپيوٽر ۾ (P. +C جيڪو اڄ ڪلهه اسان وٽ عام استعمال ۾ آهي) انهن جو بنيادي تعداد به عام طور تي پنج آهي. +ڪمپيوٽر ۾ ضرورت مطابق انهن جو تعداد گھٽائي توڙي وڌائي سگھجي ٿو. +ھيٺ مختلف ان پٽ ڊوائسز ڏجن ٿيون: +ڪي بورڊ: هي ٽائيپ رائيٽر جي ڪي بورڊ سان مشابهه آهي، البته هن ۾ ضرورت مطابق ڪافي بٽڻ/ ڪيز وڌيڪ (مخصوص ترتيب سان) شامل ڪيون ويون آهن جن جو گڏيل تعداد گھٽ ۾ گھٽ 110 تائين آهي، پر هاڻي اهڙا ڪي بورڊ به مارڪيٽ ۾ آيل آهن جن جي چاٻين/ڪيز جو تعداد ان کان وڌيڪ توڙي گهٽ به آهي، هن تي انگريزي الفابيٽ جا سمورا اکر، رياضيءَ جون مختلف نشانيون ۽ 0 کان 9 تائين انگ، ۽ ٻين مختلف ڪمن لاءِ ڪتب ايندڙ فنڪشن ڪيز شامل آهن). +ڪي بورڊ هڪ بنيادي ان پٽ ڊوائيس آهي، جنهن جو ڪم ڊيٽا/مواد (انسان کان مليل پيغامن) کي سِي- پِي- يُو (سينٽرل پروسيسنگ يونٽ) يعني ڪمپيوٽر جي دماغ تائين پهچائڻ آهي. +هن کان سواءِ عام ڪمپيوٽر سان ڪوبه رابطو قائم نٿو ڪري سگھجي. +مائوس: هيءَ هڪ پوائنٽنگ ڊوائيز آهي، هن جو ڪم ڪمپيوٽر اسڪرين (مانيٽر) تي موجود پوائنٽر/ڪرسر/ايرو (تير جو نشان يا اشارو) ذريعي مختلف آپشنز تي ڪم ڪرڻ آهي، يعني مائوس کي ڪنهن سڌي (پلين) جڳهه تي رکي ان کي هڪ هٿ جي مدد سان جنهن طرف ڦيرائبو ته اهو اشارو يا پوائنٽر اسڪرين تي ان طرف ڦرندو رهندو. +هن اوزار/ڊوائيز گرافڪس وغيره جي ڪم کي نهايت آسان ڪري ڇڏيو آهي، هن ڊوائيز کان سواءِ ڪمپيوٽر تي ڪم ڪرڻ انتهائي مشڪل ٿيو پوي، هڪ عام مائوس جي بناوٽ ۾ هڪ بال (جنهن ذريعي پوائنٽر کي گھڻ رخي Multidirectional پاسن ڏانهن موڙي سگھجي ٿو، مائوس کي گهمائڻ سان اهو بال به گهمندو، نتيجي ۾ اسڪرين تي پوائنٽر پڻ ساڳئي رخ ۾ چرپر ڪندو)، هن جي مٿاڇري تي ٻه بٽڻ (هڪ ساڄي ۽ هڪ کاٻي) به آهن جن کي رائيٽ بٽن ۽ ليفٽ بٽن جا نالا ڏنل آهن، هنن بٽڻن جو ڪم مختلف مرحلن ۾ مختلف هوندو آهي. +اڄ ڪلهه مارڪيٽ ۾ ڪجھه ٻين قسمن جا جديد مائوس پڻ اچي چڪا آهن. +اسڪينر: هي هڪ اهڙي ان پٽ ڊوائيز آهي، جنهن ذريعي ڪي به تصويرون، گرافَ، لکيل/ڇپيل مواد ڪمپيوٽر ۾ داخل ڪري سگھجي ٿو. +هڪ عام اسڪينر جي بناوٽ هڪ فوٽو اسٽيٽ مشين جهڙي هوندي آهي، البته فوٽو اسٽيٽ مشين جي سائيز ڪافي وڏي هوندي آَهي پر ان جي نسبت اسڪينر جي بناوٽ ننڍي هوندي آهي، جهڙي ريت فوٽو اسٽيٽ مشين جي مٿاڇري شيشي تي ڪو به ڪاغذ يا فوٽو وغيره رکي ان جي فوٽو ڪاپي ڪبي آھي اهڙي طرح ئي ڪو به ڪاغذي مواد اسڪينر جي شيشي جي مٿان رکي ان کي ڪمپيوٽر ۾ داخل ڪبو آھي. +مائوس ۽ ڪيبورڊ وانگر هن جا به مختلف قسم مارڪيٽ ۾ موجود آهن. +مائڪروفون/ مائيڪ: هن ان پٽ ڊوائيز جو ڪم آوازن کي ڪمپيوٽر ۾ داخل ڪرڻ آهي. +يعني هن وسيلي اسان پنهنجو آواز ڪمپيوٽر ۾ داخل ڪري محفوظ ڪري سگھون ٿا. +جديد ڪمپيوٽرن ۾ اسان آواز ذريعي ڪمپيوٽر کي هدايتون پڻ ڏئي سگهون ٿا. +ڊجيٽل ڪيميرا:هيءَ هڪ اهڙي قسم جي ڪيمرا آهي جنهن وسيلي مختلف شين، منظرن وغيره جون تصويرون ڪڍي بعد ۾(يا ساڳئي وقت) انهن کي ڪئبل/تار (يا بغير تار يا وئرليس سسٽم) وسيلي ڪمپيوٽر ۾ منتقل ڪري سگھجي ٿو، اڄ ڪلهه ڪافي اعلى معيار جون ڊجيٽل ڪيميرائون مارڪيٽ ۾ آيل آهن جن وسيلي نه صرف تصويرون پر مختلف ٽائيم ڊيوريشن تي مشتمل وڊيو رڪارڊنگز (فلم/مووي ميڪنگ آواز ۽ تصوير سان گڏ) به ڪمپيوٽر ۾ منتقل ڪري سگھجن ٿيون، اهي سهولتون ڪجھه جديد قسم جي موبائيل سسٽمز ۾ پڻ موجود آهن. +ان کان علاوه به ڪافي ان پٽ ڊوائيسز موجود آهن جن جو ڪم به اهڙي ئي قسم جو آهي، جهڙوڪ بارڪوڊ ريڊر، ڪارڊ ريڊر، لائيٽ پين، ٽچ اسڪرين، ڊرائنگ پيڊ، جواءِ اسٽڪ وغيره اهم آهن. +هن قسم جي ڊوائيسز جو ڪم (ان پٽ ڊوائيسز ذريعي) حاصل ڪيل ڊيٽا کي پروسيس ڪري انفارميشن ۾ تبديل ڪرڻ ۽ ميموريءَ ۾ محفوظ ڪرڻ آهي. +ياد رهي ته ڪمپيوٽر جي ايجاد جو بنيادي مقصد پروسيسنگ ئي آهي ٻين لفظن ۾ هيءُ ته ڪمپيوٽر پروسيسنگ جي ڪم لاءِ ئي ٺهيل آهي. +پروسيس (عمل): جڏهن چانھ ٺاهي ويند آهي ته سڀ کان پهريان کير، پاڻي، پتي ۽ کنڊ ڪنهن ٿانوَ ۾ وجھبي آھي ”ان پٽ“ ڏبي آھي. +پوءِ ان کي گئسن جي ميلاپ سان جنم وٺندڙ باهه يعني گرميءَ (پري ڊفائينڊ رول/”پروگرام“) جي ”پراسيس“ (عمل) مان گذاريو ويندو آھي. +يعني خالي کير کنڊ ۽ پتيءَ (ڊيٽا) کي تيستائين چانهن (انفارميشن/آئوٽ پٽ) جو نالو نٿو ڏئي سگھجي جسيتائين ان کي گرميءَ جي ”پراسيس“ مان نه گذارجي. +اهڙي ريت جيڪڏهن رياضيءَ جي بنيادي حسابي عمل يعني جوڙ ڪٽ جي پروسيس تي غور ڪبو ته اسان کي پروسيس جو مطلب آسانيءَ سان سمجھه ۾ اچي ويندو. +مثال طور پهريان ٻه مختلف عدد (ڊيٽا/ان پٽ) کڻجن، انهن کي پنهنجي ذهن وسيلي رياضيءَ جي پري ڊفائينڊ اصول جوڙ (پلس) جي عمل/پراسيس مان گذارجي ته نتيجو (انفارميشن/آئوٽ پٽ) ملندو. +يعني گهربل انفارميشن/معلومات تيستائين نه ملندي جيستائين انهن عددن/مواد/ڊيٽا/ان پٽ کي پنهنجي ذهن ۾ محفوظ ٿيل پري ڊفائينڊ اصول (پروگرام) مان پروسيس نٿو ڪجي. +ڪپيوٽر پروسيسنگ ۽ اسٽوريج ڊوائيسز به مختلف حصن تي مشتمل آهن، ڪمپيوٽر ۾ هنن جي اهميت ايتري آهي جيتري انساني جسم ۾ دماغ جي. +جيڪڏهن هڪ سالم انساني دماغ تي غور ڪبو ته اسان کي معلوم ٿيندو ته اهو ڪم ۽ بناوٽ جي حساب سان ٽن شين تي مشتمل آهي. +اهڙي نموني انساني دماغ به ڪمپيوٽر جي دماغ کي انهن ٽنهي شين تي مشتمل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. +يعني پروسيسنگ ۽ اسٽوريج ڊوائيسز جن ۾ سي پي يو يعني سينٽرل پروسيسنگ يونٽ اهم آهي، اهڙي قسم جي ساڳين ٽن خوبين تي مشتمل آهن. +پروسيسنگ ۽ ميمري ڊوائيسز جي فزيڪل بناوٽ ۽ انهن جا مختلف قسم/حصا +پراسيسنگ ڊوائيسز:هن کي ڪمپيوٽر جو ڪنٽرول يونٽ به چئبو آهي. +هن جي ڪم ۾ انپٽ ٿيل شي جو مقصد واضع ڪرڻ، ڊيٽا کي ٽرانسليٽ ڪرڻ مطلب انٽرپريئيٽ ڪرڻ، ايگزيڪيوٽيشن مطلب ان پٽ ٿيل ڊيٽا کي پروسيس ڪري نتيجي ۾ تبديل ڪرڻ آهي. +وصف جي لحاظ کان سي پي يو هڪ قسم جي چپ chip آهي، جيڪا ڪمپيوٽر جي دماغ جو ڪم ڏيندي آهي، هيءَ چپ ٽن حصن تي مشتمل هوندي آهي 1. +ڪنٽرول يونٽ 2. +ارٿ ميٽڪ ۽ لاجڪ يونٽ (رياضيءَ جا/حسابي عمل) ۽ 3. +ان پٽ آئوٽ/ پٽ يونٽ. +سي پي يو چپ جي معيار جو دارومدار هن جي رفتار ۽ جسامت تي هوندو آهي، چپ جي رفتار ميگا هٽز (ڪمپيوٽر ميمري ماپڻ جو ايڪو) سان ماپي ويندي آهي. +نوٽ: ياد رهي ته پرسنل ڪمپيوٽر جي پرزن ۾ جيڪو باڪس نما پرزو اسان کي نظر ايندو آهي ان کي به سِي پِي يو ئي چوندا آهن ، ڇو ته پروسينگ ۽ اسٽوريج وغيره جو سمورو ڪم ان ۾ اندر موجود مختلف پرزا ئي سر انجام ڏيندا آهن. +هن دٻي ۾ هيٺيان خاص پرزا موجود هوندا آهن. +ّپاور سپلاءِ: جيئن ته نالي مان ئي ظاهر آهي ته هي ڪمپيوٽر جي مختلف/مڙني پرزن کي ضرورت مطابق بجلي فراهم ڪندو آهي. +مڌر بورڊ: سي پي يو جو مين بورڊ آهي جنهن سان/تي ڪمپيوٽر جا اندروني ۽ بيروني پرزا ڳنڍيل هوندا آهن. +ان کان سواءِ هن دٻي ۾ ريم، سِي پِي يو چِپِ، هارڊ ڊسڪ ۽ تارون، وغيره وغيره موجود هونديون آهن. +اسٽوريج يا ميموري ڊوائيسز: اسٽوريج ڊوائيز مان مراد آهي ته ڪا به اهڙي ڊوائيز جنهن ۾ ڪا ڊيٽا/انفارميشن ٻيهر استعمال لاءِ محفوظ ڪري سگھجي. +مائڪروڪمپيوٽرس (پرسنل ڪمپيوٽرس) ۾ ٻن قسم جون اسٽوريج ڊوائيسز هونديون آهن. +پهرين قسم جي ميمريءَ ۾ ريم: شامل آهي، هيءَ ڪمپيوٽر اندر ننڍي ۽ ترت پهچ واري ميمري آهي، عام طور تي هيءَ هلندڙ پروگرامن (ٿيندڙ ڪمن) جي هڪ ڀاڱي ٽي حصي کي تيستائين پاڻ وٽ محفوظ رکندي آهي جيستائين انهن کي باقاعده هارڊ ڊسڪ وغيره تي محفوظ نٿو ڪجي، ان ڪري هن کي ٽيمپرري ميمري (عارضي ياداشت) به چيو ويندو آهي. +ڇو ته هن ۾ مواد تيستائين محفوظ هوندو جيستائين ڪمپيوٽر هلي رهيو آهي پر ڪمپيوٽر بند ٿيڻ کان پوءِ هن ۾ ڪابه ڊيٽا موجود نه هوندي آهي. +ٻئي قسم جي اسٽوريج ڊوائيسز: سيڪنڊري اسٽوريج ۾ ڊسڪ ڊرائيوز جهڙوڪ هارڊ ڊسڪ ، فلاپي ڊسڪ، سي ڊي وغيره +اچي وڃن ٿيون، جن ۾ محفوظ ڪيل ڊيٽا ڪنهن به وقت استعمال ڪري سگهجي ٿي. +هيءَ ياداشت مستقل ياداشت هوندي آهي)، آپريٽنگ سسٽمز توڙي ايپليڪيشن پروگرام پڻ سيڪنڊري اسٽوريج ڊوائيسز ۾ محفوظ هوندا آهن). +ڪمپيوٽر جي هنن عضون/ڊوائيسز جو ڪم پراسيس ٿيل ڊيٽا کي استعماليندڙ (يوزر) تائين پهچائڻ آهي. +لفظ آئوٽ پٽ: اهڙي قسم جي انفارميشن يا ڊيٽا (معلومات يا مواد) جيڪا سي پي يو يا مين ميمريءَ مان پراسيس ٿي (عملجي/مرحلجي) ٻئي ڪنهن ڊوائيز/پرزي جهڙوڪ مانيٽر (ڪمپيوٽر اسڪرين) يا سيڪنڊري اسٽوريج ڊوائيس جهڙوڪ فلاپي وغيره ڏانهن منتقل ٿئي، تنهن کي آئوٽ پٽ چئبو آهي. +"ڪجھه اهم آئوٽ پٽ ڊوائيسز جو مختصر تعارف ۽ اهميت نمبر وار هيٺ بيان ڪجي ٿي +مانيٽر: ڪمپيوٽر هارڊويئر جي آئوٽ پٽ ڊوائيسز ۾ هيءَ ڊوائيس پنهنجي ڪم جي اهميت جي ڪري سر فهرست آهي. +هن جي ظاهري بناوٽ عام ٽيليويزن جهڙي آهي ۽ هن کي ڪمپيوٽر اسڪرين يا ڊسپلي پڻ چئبو آهي. +هن ڊوائيس جو ڪم پراسيس ٿيل انفارميشن جهڙوڪ ٽيڪسٽ (اکر/لکت)، گرافڪس (تصويرون وغيره) ۽ وڊيوز/اينيميشن (فلم ۽ چرندڙ پرندڙ تصويرون)، حسابي نتيجن ۽ اڪائونٽس جي ڪمن وغيره کي سِي آر ٽِي (ڪيٿوڊ ريز ٽيوب) ۽ ايل سِي ڊِي اسڪرين ذريعي استعماليندڙ تائين پهچائڻ آهي. +مانيٽرس مختلف قسم ٿيندا آهن، هڪڙا ڊجيٽل مانيٽر جيڪي بهترين ڪوالٽيءِ جي رزلٽ ۽ رنگن جو تمام وڏو (پر محدود) ذخيرو ڊجيٽل فارم ۾ ڊسپلي ڪندا آهن. +۽ ٻيا اينالاگ مانيٽر جيڪي اڻ ڳڻيل (پر گهٽ معياري) رنگن ذريعي نتيجا ظاهر ڪندا/ڏيکاريندا آهن، وِي جِي اي (وزيوئل گرافڪ ايڊاپٽر) اينالاگ مانيٽر ۾ شمار ڪيا ويندا آهن. +پرنٽرس: هي آئوٽ پٽ ڊوائيسز ڪمپيوٽر ۾ موجود ڊيٽا يا انفارميشن جهڙوڪ ٽيڪسٽ، اميجز، گرافڪس وغيره کي ڪنهن پيپر (ڪاغذ يا پني)، شيٽ، پلاسٽڪ شيٽ، ٽرانسپيرنٽ شيٽ وغيره تي پرنٽ/ڇاپڻ لاءِ ڪتب آڻبيون آهن. +ياد رهي ته ڪمپيوٽر ۾ موجود ڊيٽا کي سافٽ ڪاپي ۽ جڏهن ته پرنٽر ذريعي ڪاغذ وغيره تي پرنٽ/ڇپيل معلومات/مواد کي هارڊ ڪاپي چيو وڃي ٿو. +هنن ۾ رنگين ۽ بليڪ ان وائيٽ پرنٽر مارڪيٽ ۾ موجود آهن. +پرنٽرن جا ڪافي قسم ٿيندا آهن جن جي درجه بندي مختلف حوالن سان ڪري سگھجي ٿي، جهڙوڪ: قسم جي حوالي سان، امپيڪٽ ۽ نان امپيڪٽ پرنٽرس. +معيار جي حوالي سان، پرنٽ ٽيڪنالاجيءَ جو استعمال. +رفتار جي حوالي سان، ڪمپيوٽر کان پرنٽر تائين ڊيٽا جي منتقليءَ جي رفتار ۽ ڇاپڻ جي رفتار، ۽ پرنٽ ڪرڻ جي طريقن، پرنٽ ڪوالٽيءَ، رنگن ۽قيمتن جي حوالن وغيره سان پرنٽرن جي درجا بندي ڪري سگهجي ٿي. +امپيڪٽ پرنٽر: هي پرنٽر ٽيڪسٽ (اکرن/لکڻين) ۽ سيمبلس (نشانين ۽ علامتن) وغيره کي سئيءَ نما چهنبدار شي سان، مس پٽيءَ (انڪ ربن) کي پني مٿان دٻائيندي ڇپيندا آهن، بلڪل ائين جيئن ٽائيپ رائيٽر ربن ذريعي پيپر تي پرنٽ ڇڏيندو آهي. +هن قسم جي پرنٽرس ۾ ڊيزي ويل پرنٽر ۽ ڊاٽ ميٽرڪس پرنٽر عام آهن. +ڊيزي ويل پرنٽرس ڊاٽ ميٽرڪس جي نسبت ڪافي بهتر ڪوالٽيءَ جي پرنٽ ڏيندا آهن. +پر هنن جي رفتار ڊاٽ ميٽرڪس پرنٽرس جي نسبت گھٽ آهي. +نان امپيڪٽ پرنٽرس: هنن قسم جي پرنٽرن ۾ ٻيا سڀئي پرنٽر اچي وڃن ٿا جهڙوڪ: ليزر پرنٽر، انڪ جيٽ پرنٽر ۽ ٿرمل پرنٽر. +"ليزر پرنٽرس":هي پرنٽر هاءِ ريزوليوشن (تمام گھڻن پگزلس جو تعداد، جن کي DPI يعني ڊاٽس پر انچ جي ايڪي سان ماپبو آهي) پرنٽرس آهن، هنن ۾ ليزر ٽيڪنالاجيءَ وسيلي ڊاٽ ميٽرڪس واري سسٽم تحت اعلى ڪوالٽيءَ جي پرنٽ ڪرڻ جي صلاحيت هوندي آهي. +هنن جي ريزوليوشن عام پرنٽرن جي نسبت تمام گھڻي هوندي آهي، جيڪا عام طور 300 dpi هوندي آهي۔ +"انڪ جيٽ پرنٽرز":هي پرنٽرز ڪريڪٽرن يا نشانين/گرافڪس وغيره کي اليڪٽريڪلي چارج ٿيل مس جي تمام ننڍڙن ڦڙن جي وهڪري وسيلي ڪاغذ وغيره تي پرنٽ ڪندا آهن. +مس جي انهن ننڍڙن ڦڙن جي چرپر بجليءَ جي اوزار وسيلي ڪنٽرول ٿيندي رهندي آهي. +ياد رهي ته هي به نان امپيڪٽ پرنٽر آهي. +"ٿرمل پرنٽرس": هن پرنٽر جي ڪم ڪرڻ جو طريقو به بلڪل انڪ جيٽ پرنٽر جهڙو آهي، يعني مس جي سنهڙن ڦڙن ذريعي پرنٽ ڪرڻ، فرق صرف ايترو آهي ته هن پرنٽر ۾ استعمال ٿيندڙ مس جا سنهڙا ڦڙا مس کي گرم ڪرڻ جي ڪري پيدا ٿيندا آهن. +هيءَ اهڙي آئوٽ پٽ ڊوائيد آهي جنهن وسيلي اسان ڪمپيوٽر ذريعي آواز ٻڌي سگھون ٿا، فلم ۽ گانا وغيره/ڏسي ٻڌي سگهون ٿا، مختلف گيمز مان لطف اندوز ٿي سگھون ٿا. +هاڻي اهو پڻ ممڪن آهي ته اسان ڪمپيوٽر ذريعي مائيڪ تي ڪجھه ڳالهايون ۽ اهو ان وقت ئي لائوڊ اسپيڪر ذريعي ٻڌي سگھجي، يعني اسان ڪمپيوٽر جي سائونڊ سسٽم ذريعي تقرير، پريزنٽيشن وغيره به ڏئي سگھون ٿا. +نوٽ: هن مرحلي تي ڪمپيوٽر جي ان پٽ ۽ آئوٽ پٽ ڊوائيسز بابت سکيو ويو، ان کان علاوه به هڪ قسم جون ڊوائيسز آهن جيڪي ٻئي ڪم يعني ان پٽ ۽ آئوٽ پٽ جو ڪم ڏينديون آهن، پر انهن جي لهه وچڙ سڌي سئين انسان سان نه هوندي آهي، پر اهي ان پٽ ۽ آئوٽ پٽ جو ڪم ٻين لاڳاپيل پرزن ڏانهن منتقل ڪرڻ لاءِ هونديون آهن. +اهڙي قسم جي ڊوائيسز کي سمجھڻ لاءِ انساني دماغ جو مثال وٺجي. +انساني دماغ ان پٽ ۽ آئوٽ پٽ جا ٻئي ڪم سرانجام ڏئي ٿو، پر اهو سڌيءَ طرح پاڻ نه ئي ان پٽ حاصل ڪري ٿو ۽ نه ئي آئوٽ پٽ ڏئي ٿو. +جهڙوڪ دماغ بذات خود ڪونه ٿو ڏسي پر اهو ڪم اکين کان ٿو وٺي، ۽ نه ئي وري بذات خود پاڻ ڳالهائي يا لکي ٿو پر اهو ڪم زبان ۽ هٿن کان ٿو وٺي. +ڪمپيوٽر جي اهڙي قسم جي ڊوائيسز ۾ موڊيم، پروسيسر، ريم وغيره اچي وڃن ٿيون. +هڪ ڪمپيوٽر جو جسم جنهن ۾ عام استعمال ٿيندڙ اوزارن کي ان پٽ، پروسيسنگ/اسٽوريج ۽ آئوٽ پٽ ڊوائيسز جي ڪئٽگريءَ / خانن ۾ ورهائي بيان ڪيو پيو. +پر اهو نه وسارجي ته اهو صرف ڪمپيوٽر جو جسم ئي هو ۽ بس. +ان کي ڪڏهن به مڪمل ڪمپيوٽر نه ٿا چئي سگھون. +توڙي جو هو فزيڪلي طور تي هر لحاظ کان مڪمل آهي. +ڇو ته ياد رهي ته ڪمپيوٽر پنهنجو پاڻ ڪابه شي، ڪو به عمل نه ڪندو آهي، هر شي هر ڳالهه هر عقل انسان ئي ان ۾ فيڊ/داخل ڪيو آهي. +جڏهن ان ۾ ٻين ضروري شين سان گڏ دماغ ته هجي ئي پر ان ۾ سوچ ۽ عقل به ضرور هجي، سوچ ۽ عقل (يعني آپريٽنگ سسٽم) کان سواءِ انسان جهڙوڪ ڊيڊ باڊي (مئل/لاش) ئي آهي. +اهڙي طرح ئي ڪمپيوٽر جو مڪمل جسم (هارڊويئر) توڙي جو اهو ڪيتري ئي ڳري قيمت جو ڇونه هجي پر سافٽ ويئر يعني آپريٽنگ سسٽم کان سواءِ نا مڪمل آهي. +سافٽويئر/پروگرام. +سافٽ ويئر يا ڪمپيوٽر پروگرام جي وصف هيئن ڪري سگھجي ٿي ته ڪو به پروگرام يا پروگرامن جو گروپ (هدايت يا هدايتن جو سيٽ/جٿو/ميڙ) جيڪو هارڊ وئير (جسم ۽ ان جي حصن کي) موقعن جي مناسبت سان هدايتون جاري ڪندو رهي ته هاڻي ڪهڙي حصي کي ڪهڙو ڪم ڪرڻ گھرجي. +سافٽ ويئر کي ٻن مکيه گروپن/قسمن ۾ ورهائي سگهون ٿا. +سسٽم سافٽويئر: سسٽم سافٽ ويئر (ڪمپيوٽري نظام هلائيندڙ هدايتون) سافٽ ويئر جو هي قسم ڪمپيوٽر ۽ ايپليڪيشن سافٽ ويئر (خاص مقصد لاءِ ڪتب ايندڙ هدايتن) کي ڪنٽرول ڪندو آهي. +۽ انهن کان مختلف ڪم وٺندو آهي، انهن کي حڪم جاري ڪندو رهندو آهي. +هن سافٽ ويئر وسيلي انسان ان لائق بڻجندو آهي ته هو ڪمپيوٽر سان رابطو قائم ڪري سگھي، هي سافٽ ويئر بنيادي ان پٽ ۽ آئوٽ پٽ جا ڪم سرانجام ڏياريندو آهي، ۽ ايپليڪيشن سافٽ ويئر (جهڙوڪ: ورڊ پروسيسرس (خط و ڪتابت جا پروگرام)، اسپريڊ شيٽس (رياضيءَ/حساب ڪتاب/اڪائونٽس بابت پروگرام) ۽ ڊيٽا بيس پروگرام (ڪنهن به مواد کي ٽيبل شيپ (کاتي واري طريقي/ ڳوڙهن انگن اکرن کي آسان طريقي) ۾ محفوظ ڪرڻ جو پروگرام) کي مختلف ڪم ڪرڻ ۾ هر وقت مدد ڪندو رهندو آهي. +سسٽم سافٽ ويئر جا ڪجھه مثال هي آهن. +ڊوس يا ڊاس: ڊسڪ آپريٽنگ سسٽم (DOS – Disk Operating System)، ونڊوز (Windows)، لينڪس ۽ يونڪس (Linux & Unix) ۽ ايپل وغيره +ايپليڪيشن سافٽويئر:سافٽويرس جو هي قسم مختلف (پر مخصوص) ڪمن لاءِ استعمال ٿيندو آهي، هن کي ڪنٽرول ڪندڙ سسٽم سافٽ ويئر هوندو آهي. +ايپليڪيشن سافٽ ويئر انسان پنهنجي ضرورت مطابق ڪمپيوٽر ۾ داخل ڪندو آهي. +جهڙوڪ جيڪڏهن ڪو اڪائونٽنٽ يا انجنيئر آهي يا ڪنهن کي رياضيءَ جا مختلف ڪم ڪرڻا آهن ته هو سپريڊ شيٽس ۽ ٻيا رياضيءَ بابت پروگرام ڪمپيوٽر ۾ داخل ڪري انهن تي ڪم ڪندو. +اهڙي نموني ورڊ پروسيسرس ۾ مختلف قسم جي خط و ڪتابت، لک پڙهه، ياداشتون، ڪتاب لکڻ، مضمون يا آرٽيڪل وغيره مختلف ٻولين لکي سگھجي ٿو. +ساڳئي طرح ڊيٽا بيس لاءِ ڌار سافٽ ويئر آهن، اسان کي جيڪڏهن تصويرن وغيره يعني گرافڪس تي ڪم ڪرڻو آهي ته اسان گرافڪس سافٽ ويئر استعمال ڪندا آهيون. +شاگردن جي سکيا لاءِ مختلف موضوعن تي بهترين سکيا سافٽ ويئر مارڪيٽ ۾ موجود آهن ته جيئن هو گھر ويٺي پنهنجي سبجيڪٽ جي بهترين نموني تياري ڪري سگھن، جهڙوڪ انجنيئرنگ، ميڊيڪل سائنس، ڪمپيوٽر سائنس وغيره لاءِ اعلى معيار جا سکيا سافٽ ويئر (لرننگ ٽيوٽرس) تيار ٿيل آهن. +اهڙي نموني انٽرنيٽ ، چيٽنگ، ويب ڊزائيننگ، موسيقي، فلم ، مووي ميڪنگ، اينيميشنس لاءِ به ڌار ڌار سافٽ ويئر موجود آهن. +مطلب جنهن کي جهڙي قسم جو ڪم ڪرڻو آهي اهو ان ڪم لاءِ تيار ڪيل ايپليڪيشن سافٽ ويئر ڪمپيوٽر ۾ داخل ڪندو. +اڄ ڪلهه مختلف ڪمن لاءِ مارڪيٽ ۾ بيشمار ايپليڪيشن سافٽ ويئر موجود آهن. +سافٽ ويئر جي ڪئٽگريءَ ۾ هڪڙا ٽئين قسم جا سافٽويئر به آهن جن ۾ مٿي ذڪر ڪيل ٻنهي سافٽويئر جون خوبيون آهن، يعني اهڙا پروگرام، سسٽم سافٽويئر ۽ ايپليڪيشن سافٽويئر ٻنهي جو ڪم ڏيندا آهن ، انهن ۾ نيٽورڪ سافٽ ويئر ۽ ڪمپيوٽر لئنگويجز شامل آهن. +ياد رهي ته انگريزي لفظ سافٽ ويئر (software) جو ڪوبه جمع نه آهي، ان ڪري جمع طور به لفظ سافٽ ويئر ئي ڪتب آڻڻ بهتر ٿيندو. +ڊيٽا پروسيسنگ. +ڊيٽا ان مواد کي چئبو آهي جنهن تي ڪم ڪيو ويندو آهي، ۽ پروسيسنگ ان ڊيٽا ٿي ٿيندڙ ڪم يا عمل کي چئبو آهي، ڊيٽا ۽ ڊيٽا پروسيسنگ جي تاريخ به ايتري ئي پراڻي آهي جيترو انسان پاڻ. +ڊيٽا جو پسمنظر. +جڏهن کان دنيا وجود ۾ آئي آهي، علم ۽ عمل انسان ۾ پنهنجي لاءِ جڳهه ٺاهي آهي، ۽ هڪ انسان دنياداريءَ جي رشتن کي نڀائڻ خاطر يا پيار محبت خاطر ٻئي انسان بابت ڄاڻڻ لاءِ جيڪو مختصر خاڪو پنهنجي ذهن ۾ جوڙيو ان کي ڊيٽا جو نالو ڏنو. +ان لاءِ ڊيٽا ان کي چئبو آهي جنهن ۾ ڪنهن شخص يا شيءِ بابت معلومات هجي. +ڪمپيوٽري ڊيٽا جا ٽي قسم هوندا آهن: +ڊيٽا پروسيسنگ اصطلاح جي سادن لفظن ۾ وصف هيءَ آهي ته ڪنهن به ڊيٽا يا مواد کي ڪنهن خاص مقصد لاءِ ڪنهن پروسيس يا عمل مان گذارجي. +موجوده دور جي انسان وٽ ڊيٽا پروسيسنگ جا پنج قائده آهن. +مينيوئل ڊيٽا پروسينگ. +ڊيٽا پروسيس ڪرڻ جو هي اهڙو قاعدو آهي، جنهن سان مواد ۽ انگ اکر بغير ڪنهن مشين جي صرف هٿن ۽ ذهن ذريعي جوڙ، ڪٽ، ضرب، ونڊ، ۽ ٻيا رياضيءَ ۽ سائنس جا فارمولا وغيره حل ڪبو آھي. +يعني هن قسم جي ڊيٽا پروسيسنگ ۾ ڪنهن مشين جو ڪوبه عمل دخل نه هوندو آهي، انسان هي ڪم صرف پنهنجي هٿن سان ڪندو آهي. +مڪينيڪل ڊيٽا پروسيسنگ. +ڊيٽا پروسيسنگ جي هن طريقي ۾ انسان مشين (مڪينيڪل ڊوائيز) جو استعمال ڪندو آهي، اهڙي قسم جي مشين بغير ڪنهن اندروني طاقت (سافٽ ويئر/ فيڊ ٿيل پروگرام) جي صرف انسان جي دماغ ۽ هٿن (انساني توانائيءَ) ذريعي ڪم ڪندي آهي، هن مشين ذريعي جيڪو مواد پروسيس ٿي حاصل ٿيندو آهي ان جي پوري عمل کي مڪينيڪل ڊيٽا پروسيسنگ چئبو آهي. +مثال طور ايباڪس Abacus ذريعي حساب ڪتاب ڪرڻ. +ياد رهي ته ايباڪس هزارين سال اڳ يعني 2200 ق م کان استعمال ٿيندو پيو اچي، چين ۾ هن کي سوان پان ۽ جاپان ۾ هن کي سورويان چوندا آهن. +هن جو استعمال آسان هجڻ ڪري نابين ماڻهو به هن کي آسانيءَ سان استعمال ڪري سگھندا آهن. +اليڪٽرو مڪينيڪل ڊيٽا پروسيسنگ. +هن طريقي سان ڊيٽا کي بجليءَ ذريعي هلندڙ ڪنهن حسابي مشين ذريعي پروسيس ڪيو ويندو آهي. +هن عمل کي اليڪٽرو مڪينيڪل ڊيٽا پروسيسنگ چئبو آهي. +هن ڪم ۾ انسان جو عمل دخل 20 سيڪڙو ۽ مشين جو عمل دخل 80 سيڪڙو هوندو آهي. +جهڙوڪ اليڪٽرڪ ٽائيپ رائيٽر. +پنچڊ ڪارڊ ڊيٽا پروسيسنگ. +هن طريقي سان پنچڊ ڪارڊ تي ڊيٽا کي پروسيس ڪيو ويندو آهي (هي هڪ قسم جو ڪارڊ آهي جيڪو ڊيٽا کي بٽس ذريعي ڪالمن ۾ محفوظ ڪندو آهي، جن تي پنچڊ هولز (سوراخ ٿيل) هوندا آهن).هن قسم جي پروسيسنگ سوراخن جي ذريعي جواب جي صورت ۾ اسان جي آڏو ايندي آهي، ۽ هڪ ڪارڊ ۾ عام طور تي 960 سوراخ پنچڊ ڪرڻ جي گنجائش هوندي آهي، ڪارڊ تي ڊيٽا مخصوص نشانن ۾ موجود هوندي آهي جنهن کي پنچنگ مشين ذريعي آپريٽر ڪارڊن کي ترتيب ڏيندو آهي، هن سڄي عمل کي پنچڊ ڪارڊ ڊيٽا پروسيسنگ چئبو آهي. +اليڪٽرانڪ ڊيٽا پروسيسنگ. +اليڪٽرانڪ ڊيٽا پروسيسنگ يعني (EDP) هي طريقو ڊيٽا کي پروسيس ڪرڻ جو سڀ کان آسان، ڪامياب ۽ جديد طريقو آهي، هي ٻين ڊيٽا پروسيسنگ نظامن جي ڀيٽ ۾ ڪافي بهترين ۽ منفرد خصوصيتن تي مشتمل آهي، هن نظام تحت ڊيٽا کي اليڪٽرانڪ نظام تحت پروسيس ڪيو ويندو آهي، هن جو ڪافي خصوصيتون. +رفتار ۽ درستگي:ڪمپيوٽر هڪ اليڪٽرانڪ مشين آهي، جنهن جي رفتار جو مقابلو بجليءَ/روشنيءَ جي وهڪري جي رفتار سان ڪري سگھجي ٿو. +ڪمپيوٽر ذريعي پروسيس ٿيل ڊيٽا جا نتيجا سو سيڪڙو صحيح هوندا آهن، ڇو ته انسان کان غلطي ٿي سگھي ٿي پر ڪمپيوٽر غلطي نه ڪندو آهي جيستائين ان کي غلط هدايت يا حڪم نه ڏنو وڃي. +خود ڪار عمل: ڪمپيوٽر ۾ يعني اليڪٽرانڪس ڊيٽا پروسيسنگ ۾ مختلف قسم جا عمل ڪمپيوٽر انسان جي مداخلت کان بغير يعني خود ڪار طريقي سان سرانجام ڏيندو آهي، اهي عمل ڪمپيوٽر ۾ فيڊ (اسٽور) ٿيل پروگرامن جي مدد سان ڪيا ويندا آهن. +فيصلو ڪرڻ جي صلاحيت: هڪ ڪمپيوٽر مختلف قسم جا فيصلا خود ڪرڻ جي صلاحيت به رکندو آهي، مطلب ڪافي سارا عمل انسان جي سوچ جي بغير ئي طئي ڪندو آهي، اهو سڀ ڪجھه اليڪٽرانڪ ڊيٽا پروسيسنگ جي ذريعي عمل ۾ ايندو آهي. +۽ اليڪٽرانڪ ڊيٽا پروسيسنگ جو هي سڄو ڪرشمو سينٽرل پروسيسنگ يونٽ يعني سي پي يو چپ جو ئي آهي. +مائڪرو پروسيسر. +ڪافي عرصو اڳ ڪمپيوٽر ديون جهڙين وڏين الماڙين جي صورت ۾ هوندا هئا ۽ ڪمپيوٽر جو هر هڪ جزو مختلف ڪمرن ۾ رکڻ جو رواج پڻ هوندو هو، مثال طور: ان پٽ ڊوائيسز هڪ ڪمري ۾ ته پروسيسر وري ٻئي ڪمري ۾ ۽ اسٽوريج ڊوائيسز وري ٽئين ڪمري ۾. +اهڙي نموني ڪنهن وقت ۾ وڏن ڪمپيوٽرن لاءِ ٽن کان پنجن ڪمرن تي مشتمل جڳهه يعني هڪ مڪمل گھر جي ضرورت پوندي هئي، پر مائيڪرو چپ جي حيرت انگيز ايجاد سان اهو سڀ ڪجهه ايتري قدر ته مختصر ڪري ڇڏيو آهي جو هاڻي ليپ ٽاپ ۽ نوٽ بڪ جهڙن ڪمپيوٽرن کي هر جاءِ تي پاڻ سان گڏ کڻي وڃي سگھجي ٿو. +ايتري قدر جو پنهنجي هنج ۾ رکي به استعمال ڪري سگهو ٿا. +هنن جو وزن هڪ کان چئن ڪلن تائين ٿي سگھي ٿو، ۽ هڪ صحت مند انسان سولائيءَ سان کڻي سگھي ٿو. +سو مائڪرو چپ هڪ پيچيده اوزار آهي، ۽ حيرت انگيز ڳالهه هيءَ آهي ته هن کي هڪ ننڍڙو ٻار به پنهنجي ننهن تي کڻي سگھي ٿو. +هڪ مائڪرو چپ ۾ هڪ يا هڪ کان وڌيڪ انٽيگريٽيڊ سرڪٽ موجود هوندا آهن، انهيءَ ڪري کيس انٽيگريٽيڊ سرڪٽ به چيو ويندو آهي. +سليڪان چپ جو انقلاب. +سليڪان هڪ نيم پسرائيندڙ (سيمي ڪنڊڪٽر) ڌاتو آهي، هن جي بنياد تي ايجاد ٿيندڙ سليڪان چپ (مائڪروپورسيسر) اليڪٽرانڪس کي هڪ نئين تازگي ڏني، ۽ نتيجي ۾ ٽئين نسل جا پورو حال ولاريندڙ ڊجيٽل ڪمپيوٽر جنهن ۾ سون جي تعداد ۾ ٽرانزسٽرس لڳل هوندا ها، انهن جي جڳهه هنن چپس ولاري. +هن چپ جي تياريءَ ۾ گھٽ خرچ سبب ڪمپيوٽر وڌ کان وڌ مقبول ٿيڻ لڳا، ۽ جڏهن چوٿين نسل جي ڪمپيوٽرن ۾ هن چپ جي ٽيڪنالاجيءَ وڌيڪ ترقي ڪئي ته ڪمپيوٽر آهستي آهستي سستا ٿيندا ويا. +هن چپ جا هيٺيان خاص فاعدا هيا/آهن: +مائڪروڪمپيوٽر ۾ پروسيسر صرف هڪ چپ تي مشتمل هوندو آهي، ۽ هن چپ جي ايجاد ئي مائڪروڪمپيوٽر کي ممڪن بڻايو ۽ ڪمپيوٽر جي دنيا ۾ انقلابي تبديليون آنديون. +چپ جي ايجاد کان پهريان ڪمپيوٽر جي ياداشت لاءِ معمولي تارون ۽ برقياتي نليون استعمال ٿينديون هيون، هي نليون بجليءَ جي وهڪري کي سوئچ سسٽم (کُلڻ-بندٿيڻ يا On-Off) ذريعي معلومات جو ذخيرو ڪنديون هيون. +انهن ڪمپيوٽرن جو وزن سوين ٽنن تي مشتمل هوندو هيو. +ٻئين نسل جي ڪمپيوٽرن ۾ برقياتي نلين جي جاءِ ٽرانزسٽرن ولاري، ٽرانزسٽرن جي جسامت هڪ ميٽر جي برابر هوندي هئي، ۽ بجلي به نسبتاً گھٽ استعمال ڪندا هيا. +چپ ان وقت ٽرانزسٽرن جي جاءِ ولاري جڏهن سائنسدانن کي معلوم ٿي ويو ته ڪهڙي طرح هزارن جي تعداد ۾ ٽرانزسٽر هڪ ننڍڙي چپ ۾ سمائجي سگھجن ٿا. +هنن چپين جي ننڍڙي سائيز جي ڪري اهي پروسيسر جيڪي ڪنهن زماني ۾ سڄي ڪمري کي گھيري ويندا ها، هاڻي انهن کي آڱر جي چوٽيءَ تي به رکي سگھجي ٿو. +هن چپ جي استعمال سان ئي ڪمپيوٽر کي ذاتي ڪمپيوٽر (پرسنل ڪمپيوٽر) جو نالو ڏيڻ شروع ڪيو ويو. +هاڻي ڪمپيوٽر صرف ڪيبورڊ ذريعي داخل يا انپٽ ٿيل مواد کي آواز ۾ تبديل ڪرڻ لاءِ ئي استعمال نه ٿا ٿين پر، هاڻي اهڙا پروگرام به آهن جيڪي پين يا قلم سان لکيل اکرن کي، يا انسان طرفان ڳالهايل جملن کي ڪنهن به ٻوليءَ ۾ تبديل ڪري سگھن ٿا، ايتري قدر جو اها ٻولي نابين ۽ گونگا ٻوڙا به سمجھي سگھن. +جهڙوڪ : بريلي Braille ٻوليءَ ۾ آئوٽ پٽ/پرنٽ وغيره يا وري اهڙا پروگرام جيڪي هڪ ئي وقت انڌي، ٻوڙي ۽ گونگي انسان سان رابطو ڪري سگهن ۽ انهن جون ضرورتون ٻين انسانن تائين انساني ٻوليءَ ۾ بيان ڪري سگهن يا پاڻ ئي پوريون ڪري سگهن. +اهو سڀ ڪجھه زمان حال ۾ ۽ هتي ئي ٿي رهيو آهي، توهان سوچيو ته مستقبل ۾ ڪمپيوٽر انسان کي ڪهڙي مدد نه ٿو ڪري سگھي. +هاڻي مائڪروپروسيسر چپ صرف ڪمپيوٽر ۾ ئي نه ٿا استعمال ٿين پر ٻانهن تي ٻڌڻ وارين گھڙين، ٽيلي فون، ڪارين، رانديڪن وغيره ۾ به انهن جو استعمال روز به روز عام ٿيندو پيو وڃي ڇو ته انهن جي ننڍڙي جسامت جي ڪري هو ڪنهن به اليڪٽرانڪ اوزار ۾ فٽ ٿي سگھي ٿي. +۽ گھٽ قيمت جي ڪري ماڻهو ان کي خريد ڪري سگھن ٿا. +ميموري ميئرمينٽ يونٽس. +ميموريءَ کي ماپڻ جا ايڪا، ڪمپيوٽر جي ميموريءَ جي صلاحيت کي ماپڻ لاءِ جيڪي ايڪا يا يونٽ استعمال ٿيندا آهن. +انهن مان بٽ (Bit) ننڍو ۽ بنيادي ايڪو آهي، بٽ بائينري ڊجٽ (Binary Digit) جو مخفف آهي (ياد رهي ته بائنري لفظ ٻن لفظن باءِ معنى ٻه ۽ نري معنى نمبر مان ورتل آهي اهڙي نموني بائنري جو مطلب ٿيو ته اهڙو نمبر سسٽم جيڪو صرف ٻن ايڪن يعني 0 ۽ 1 تي مشتمل هجي). +اٺن بٽز تي مشتمل هڪ گروپ کي بائيٽ چيو ويندو آهي، ٻين لفظن ۾ هڪ بائيٽ اٺن بٽس تي مشتمل هوندو آهي، اهڙي نموني هنن بنيادي ايڪن مان ڪلو، ميگا، گيگا ۽ ٽيرا بائيٽس ٺاهيا ويندا آهن جن جي تفصيل هيٺ ڏجي ٿي. +بٽ: هي ڪمپيوٽر ڊيٽا جو ننڍڙي ۾ ننڍڙو ايڪو آهي، هڪ بٽ ٻڙي 0 يا هڪ 1 (نمبرن جو طريقو) يا آن ۽ آف (لاجيڪل طريقو) تي مشتمل هوندو آهي. +بائيٽ: +اهڙي نموني 8 بٽس گڏجي هڪ بائيٽ ٺاهيندا آهن. +هڪ بائيٽ مختلف قسم جي ڊيٽا تي مشتمل ٿي سگھي ٿو جهڙوڪ: الفابيٽ جو هڪ اکر، قدرتي عددن مان هڪ عدد، يا رياضيءَ جي نشانين وغيره مان ڪا نشاني. +(ياد رهي ته اڌ بائيٽ half byte کي نبل nibble or nybble چئبو آهي، نبل 4 بٽس تي مشتمل هوندو آهي) +ڪلوبائيٽ: عام طور ڪلو مان مراد هڪ هزار هوندي آهي، جهڙوڪ هڪ ڪلو گرام ۾ 1000گرام هوندا آهن اهڙي نموني هڪ ڪلو بائيٽ Kilo byte or KB هڪ هزار چوويهه 1024 بائيٽس تي مشتمل هوندو آهي. +ميگا بائيٽ: ميگا مان مراد ڏه لک يا هڪ ملين آهي، اهڙي ريت هڪ ميگا بائيٽ Mega byte or MB وري هڪ هزار چوويهه 1024ڪلو بائيٽ تي مشتمل هوندو آهي، يعني ان ۾ 1048576 پائيٽس هوندا آهن. +گيگا بائيٽ:گيگا مان مراد هڪ بلين يا 1000 ملين (هڪ ارب) آهي، اهڙي ريت گيگا بائيٽ Giga Byte or GB وري 1024 ميگا بائيٽ تي مشتمل هوندو آهي، يعني 1073741824 بائيٽس تي مشتمل هوندو آهي. +ٽيرا بائيٽ: ٽيرا مان مراد هڪ ٽرلين يا one trillion (يعني هڪ کرب) جي هوندي آهي. +ٽيرا بائيٽ Terabyte or TB وري 1024 گيگا بائيٽ تي مشتمل هوندو آهي اهڙي ريت هڪ گ ب ۾ 1,099,511,627,776 بائيٽس هوندا آهن. +ياد رهي ته ٽيرا بائيٽ تمام وڏن ڊجيٽل ذخيرن کي ماپڻ لاءِ ڪتب ايندا آهن. +ميموري يا ياداشت. +ميمري مان مراد ڪمپيوٽر جي ياداشت آهي، اڄ ڪلهه جديد قسم جي ڪمپيوٽرن ۾ ڪافي طرز جون ميموريز (ياداشتون) استعمال ڪيون وينديون آهن، انهن مان ڪجھه خاص جا نالا ۽ وضاحتون هن ريت آهن: +روم. +هن قسم جي ميمريءَ مان مراد آهي ته اهڙي قسم جي ميموري جيڪا صرف پڙهي وڃي پر ان ۾ تبديلي يا موڊيفڪيشن/ڦير ڦار نه ڪئي وڃي. +روم کي ڪمپيوٽر ٺاهڻ وقت ان اندر نصب ڪيو ويندو آهي، هيءَ ميموري مستقل هوندي آهي تنهن ڪري هن کي استعمال ڪندڙ مٽائي/ڊليٽ نه ٿو سگھي. +چاهي ڪمپيوٽر بند ڪيو يا کوليو هن ميموريءَ تي ڪوبه اثر نه ٿيندو آهي. +بايوز (BIOS). +لفظ BIOS، Basic Input Output System جو مخفف آهي. +ڪنهن به پرسنل ڪمپيوٽر تي شروعاتي پروگرامن جي روٽين جو سيٽ a set of essential software routine آهي، جيڪو ڪمپيوٽر اسٽارٽ ٿيڻ /هلائڻ وقت ڪمپيوٽر هارڊويئر کي ٽيسٽ يا چيڪ ڪندو آهي، بايوز آپريٽنگ سسٽم (سسٽم سافٽ ويئر) کي بنيادي هدايتون مهيا ڪري اسٽارٽ/چالو ڪندو آهي، ۽ مختلف ڊوائيسز جي وچ ۾ ڊيٽا/مواد کي منتقل ڪرڻ ۾ پڻ مدد ڪندو آهي. +ان کان علاوه پروگرامن جي هن سيٽ ۾ تاريخ ۽ وقت جو نظام ڪنٽرول ڪرڻ جو پروگرام به هوندو آهي، مطلب ته آپريٽنگ سسٽم تاريخ ۽ ٽائيم بايوز مان ئي کڻندو آهي. +ياد رهي ته بايوز ريڊ اونلي ميمري يا (ROM) آهي، پروگرامن جو هي سيٽ مين بورڊ تي لڳل هڪ ننڍڙي چپ ۾ مستقل محفوظ هوندو آهي. +ياد رهي ته ڪمپيوٽر جي اصطلاحن ۾ عام استعمال ٿيندڙ لفظ سي ڊي روم مان مراد Compact Disk Read Only Memory جي هوندي آهي مطلب اهڙي ڊسڪ جنهن تان صرف مواد پڙهي سگھجي. +ريم (RAM). +ريم مان مراد عارضي ميموريءَ جي هوندي آهي، يعني بجلي بند ٿي وڃڻ تي هن ۾ موجود سموري ڊيٽا ضايع ٿي ويندي آهي، هن جو ڪم هي آهي ته جڏھن ڪمپيوٽر چالو ڪبو آھي ته ريم اسان کي عارضي ميموريءَ جي جڳهه مهيا ڪندي آهي، جنهن جي گنجائش 4 ميگا بائيٽ کان 1 گيگا بائيٽ تائين يا ان کان به وڌيڪ ٿي سگھي ٿي. +هن ميموريءَ ۾ اها خصوصيت پڻ آهي ته هيءَ ميموري ڪوبه هلندڙ پروگرام يا ان ۾ ٿيندڙ تبديليون پاڻ وٽ تيستائين محفوظ رکندي آهي جيستائين ان پروگرام يا فائيل کي باقاعده هارڊ ڊسڪ وغيره تي محفوظ نه ڪجي. +اڄ ڪلهه انٽرنيٽ جو زمانو آهي ان ڪري انٽرنيٽ تي ڪافي اهڙا ڳرا پيڪيج /معلوماتي پيڪيٽ ايندا آهن جن کي لوڊ ڪرڻ لاءَ وڌيڪ ريم جي ضرورت پوندي آهي. +ريم جي وڌيڪ وضاحت ڪجھه هن ريت ڪري سگھجي ٿي ته رستو جيترو ويڪرو هوندو ان مان هڪ ئي وقت اوتري وڌيڪ ٽريفڪ گذري سگهندي، اهڙي نموني ريم جي گنجائش جيتري وڌيڪ هوندي ڊيٽا اوترو ئي وڌيڪ ۽ تيزيءَ سان ڪمپيوٽر جي مختلف ڊوائيسز ڏانهن منتقل ٿي سگھندي. +اسٽوريج ميڊيا. +ڪمپيوٽر نظام ۾ مواد يا انفارميشن کي ذخيرو/محفوظ ڪرڻ لاءِ جيڪا شي (ميڊيا) استعمال ڪئي وڃي تنهن کي اسٽوريج ميڊيا چئبو آهي. +(ميڊيا مان مراد ڪو به فزيڪل مٽيريل جهڙوڪ پيپر، ڊسڪ ۽ ٽيپ وغيره جيڪي ڪمپيوٽر ڊيٽا جي ذخيري کي محفوظ ڪرڻ لاءِ استعمال ۾ آڻجن. +ياد رهي ته لفظ media جمع آهي ۽ ان جو واحد طور لفظ medium استعمال ڪبو آهي. +جڏهن ته لفظ ميڊيم جو مفهوم هن ريت آهي ته اهڙو ذريعو جنهن مان مختلف قسم جا سگنلز يا لهرون هڪ شي کان ٻي شي ڏانهن منتقل ٿين. +مثلاً هوا هڪ اهڙو ميڊيم آهي جنهن ذريعي آواز جون لهرون هڪ ماڻهوءَ کان ٻئي ماڻهوءَ ڏانهن منتقل ٿين ٿيون +اسٽوريج ميڊيا جا قسم. +پرائمري يا مين اسٽوريج. +پرائمري يا مين اسٽوريج مان مراد بنيادي اسٽوريج آهي. +مين اسٽوريج، دراصل جنهن وقت ڪمپيوٽر ٺاهيا ويندا آهن، انهن ۾ هڪ اهڙو نظام مين بورڊ (مڌر بورڊ) يا سي پي يو باڪس ۾ ميگنيٽڪ ڪور ۾ نسب ڪيو ويندو آهي، جيڪو جيڪو ڪمپيوٽر کي هلائي، ان ۾ اهڙي صلاحيت پيدا ڪري جيڪا سافٽويئر (پروگرامن) ۽ اطلاعن يا پيغامن کي پروسيس ڪري سگھي. +مين اسٽوريج سان رجسٽر به استعمال ڪيا ويندا آهن، جيڪي عارضي طور تي ڊيٽا کي محفوظ ڪرڻ جي ڪم ايندا آهن، مين اسٽوريج، ڊيٽا کي ان پٽ ڊوائيز کان وٺندي آهي، ان کي ميموريءَ ۾ نظر ثاني ڪري پروسيسر ڏانهن منتقل ڪندي آهي، جتي اها ڊيٽا پروسيس ٿي آئوٽ پٽ ڊوائيسز ذريعي نتيجا مهيا ڪندي آهي، جن کي آئوٽ پٽ چيو ويندو آھي، بعد ۾ ان پروسيس ڪيل ڊيٽا يعني آئوٽ پٽ کي اسان سيڪنڊري اسٽوريج ڊوائيز ۾ محفوظ ڪندا آهيون. +"نوٽ": ريم به پرائمري اسٽوريج جو قسم آهي. +سيڪنڊري اسٽوريج. +هن قسم جي اسٽوريج مان مراد ريم کان علاوه هر قسم جون اسٽوريج ڊوائيسز آهن. +هن قسم جون اسٽوريج ڊوائيسز ڪمپيوٽر سيٽ يا مڌر بورڊ کان عليحده هونديون آهن سواءِ هارڊ ڊسڪ جي (هارڊ ڊسڪ سي پي يو اندر نسب ٿيل هوندي آهي)، جن کي ڊيٽا، فائيل، پروگرام يا سافٽويئر وغيره رکڻ/محفوظ ڪرڻ لاءِ استعمال ڪبو آھي. +سيڪنڊري اسٽوريج لاءِ ڊوائيسز استعمال ٿينديون آهن انهن مان ڪجهه اهم هيٺ ڏجن ٿيون. +ميگنيٽڪ ڊسڪ اسٽوريج. +ڊسڪيٽ ۽ هارڊ ڊسڪ هڪ قسم جون مقناطيسي ميڊيا آهن. +ميگنيٽڪ ڊسڪ جي بناوٽ گولائيءَ ۾ حرڪت ڪندڙ/ڦرندڙ ڌاتوءَ جي پليٽ/ٿالهيءَ جهڙي هوندي آهي، هن ڊوائيس تي ڊيٽا لکڻ ۽ پڙهڻ يعني ريڊ ائنڊ رائيٽ جا ٻئي ڪم ڪري سگھجن ٿا. +هن ڊوائيز تان جنهن وقت ڊيٽا پڙهي ويندي آهي ان وقت مقناطيسي ڊيٽا/مواد برقي لهرن ۾ تبديل ٿيندو آهي، جيڪو بعد ۾ پروسيسر ڏانهن منتقل ٿيندو آهي. +پر هن ڊوائيز تي ڊيٽا جي لکجڻ جو عمل پڙهجڻ واري عمل جي بلڪل برعڪس هوندو آهي، مطلب ته هن تي پروسيس ٿيل برقي لهرن تي مشتمل ڊيٽا محفوظ ٿيڻ مهل مقناطيسي خالن (بلينڪس) ۾ تبديل ٿي هن ڊسڪ تي محفوظ ٿيندي آهي. +ياد رهي ته هنن قسمن جي اسٽوريج ڊوائيسز ۾ ڊيٽا جهڙوڪ: فائيلن، پروگرامن ۽ سافٽويئرن وغيره کي ڊسڪ تي جدا جدا بنايل ٽريڪس (دائرن ۾ بنايل رستن) ۾ محفوظيو (ڀريو) ويندو آهي. +ڊسڪن جي ڪجھه تعداد کي عمودي شافٽ (Vertical Shaft) تي هڪ ٻئي جي مٿان مخصوص وٿيءَ تي رکيو/فٽ/نسب ڪيو ويندو آهي، هنن جي وچ ۾ ايتري وٿي هوندي آهي جو انهن جي وچ ۾ لکڻ ۽ پڙهڻ وارا هيڊز (Reading Writing heads) حرڪت ڪري سگهن (مطلب ڊيٽا کي ٽريڪس تان پڙهي لکي سگھن). +جڏهن عمودي يا اڀي شافٽ حرڪت ڪندي آهي ته ڊسڪ به هڪ مقرر رفتار تي ڦرندي آهي. +۽ اهڙي نموني ڊيٽا جي ريڊنگ ۽ رائيٽنگ جو عمل ٿيندو رهندو آهي. +هيٺ ڏنل تصويرن ۾ هڪ طرف مڪمل ڊسڪ جو ڍانچو ڏيکاريل آهي جنهن ۾ مختلف ڊسڪز هڪ شافٽ تي/۾ رکيل/نسب ٿيل ڏيکاريل آهن، ۽ ٻئي طرف هڪ ڊسڪ جي مٿاڇري صطح ڏيکاريل آهي، جنهن ۾ ٽريڪز (بند گول دائرا) ڏيکاريل آهن، هي ٽريڪز ايترا ته سنهڙا هوندا آهن جو اسان کي ڏسڻ ۾ نه ايندا آهن. +ڊسڪيٽ. +ڊسڪيٽ هڪ پلاسٽڪ جيڪيٽ (ڪوَرَ) اندر بند هوندي آهي، هيءَ ننڍي ۽ لچڪدار پلاسٽڪ جي ڊسڪ هوندي آهي، جنهن جي مٿان ميگنيٽڪ آڪسائيڊ جو تهه چاڙهيو ويندو آهي، جنهن تي ڊيٽا محفوظ ٿيندي آهي. +ڊسڪيٽس کي فلاپي ڊسڪ به چئبو آهي. +هنن جو بنياد بلڪل وڊيو ڪيسيٽ جي اصولن تي رکيو ويو آهي. +فلاپي ڊسڪس ٻن قسمن جون ٿينديون آهن، هڪ جو قطر ساڍا ٽي انچ ½ 3 هوندو آهي، (هيءَ اڄ ڪلهه عام استعمال ۾ هوندي آهي) ۽ ٻيءَ جو قطر ¼ 5 هوندو آهي. +(هنن جو استعمال اڄ ڪلهه گھٽ ٿيندو پيو وڃي). +هنن قسم جون ڊسڪون 1970 ۾ پهريون ڀيرو منظر عام تي آيون ۽ آءِ بي ايم يعني (International business machines) جي ڪمپيوٽرن ۾ استعمال ڪيون ويون. +هنن کان پهريان هنن کان پنجوڻ (پنج دفعا) وڏي سائيز جون ڊسڪون هونديون هيون. +هنن جو موجد ”ايل شورٽ“ آهي. +هن کا علاوه هڪ قسم جي ٻي ڊسڪ به هوندي آهي جنهن کي ڪمپيڪٽ ڊسڪ (Compact Disk) يا سي ڊي چوندا آهن. +ڊسڪيٽ ذريعي ڊيٽا کي هڪ ڪمپيوٽر کان ٻئي ڪمپيوٽر تائين آسانيءَ سان منتقل ڪري سگھجي ٿو. +هارڊ ڊسڪ. +هارڊ ڊسڪ جنهن کي فڪسڊ ڊسڪ به چيو ويندو آهي. +هن کي سي پي يو باڪس ۾ اندر مين بورڊ سان ڳنڍيو ويندو آهي، هڪ پيڪ (جنهن ۾ ڊسڪز يا پليٽرس/پليٽس جو مختلف تعداد (عموما ٻه کان اٺ هوندو آهي) ان سڄي پيڪ کي هارڊ ڊسڪ جو نالو ڏنو ويو آهي، هڪ هارڊ ڊسڪ ميگنيٽڪ آڪسائيڊ سان گڏ ڌاتوءَ جي پليئر ڪوٽ جي هوندي آهي، هارڊ ڊسڪون ڪيترن ئي مختلف سائيزن ۾ دستياب هونديو آهن، هر هڪ هارڊ ڊسڪ تي ايڪسيس آرم (Access Arms) تي ٻه پڙهڻ ۽ لکڻ جا هيڊز هوندا آهن. +هنن کي ڌاتوئي ڪوَرَن ۾ اهڙي طرح محفوظ ڪيو ويندو آهي ته جيئن مٽي يا ڌوهين وغيره جو ننڍي کان ننڍو ذرڙو به هنن ۾ اندر داخل ٿي نه سگھي ۽ ڊسڪ تي مشتمل ٽريڪس وغيره کي نقصان نه پهچائي. +هارڊ ڊسڪ جي اڄ ڪلهه پرسنل ڪمپيوٽرن ۾ گنجائش تمام وڌندي پئي وڃي، شروع شروع ۾ هارڊ ڊسڪ جي گنجائش 100 ميگا بائيٽس يا ايم بي هوندي هئي، پر هاڻي ته هارڊ ڊسڪ جي گنجائش گيگا بائيٽس ۽ ٽيرا بائيٽس تائين پهچي چڪي آهي. +آپٽيڪل ڊسڪ اسٽوريج. +اڄ ڪلهه زمانو ايترو ته تيزيءَ سان ترقي ڪري رهيو آهي جو هر سال يا هر ڇهن مهينن بعد هڪ نئين ٽيڪنالاجي اچي وڃي ٿي، خاص ڪري ڪمپيوٽر ٽيڪنالاجيءَ ۾ سافٽويئر ۽ هارڊ ويئر جي جوانيءَ واري عمر وڌ ۾ وڌ ڇهه مهينا يا هڪ سال هوندي آهي، يعني ان عرصي بعد/دوران انهن کان وڌيڪ صلاحيتن ۽ طاقت تي مشتمل ٻي پروڊڪٽ انهن جي جاءِ والاريندي آهي. +اهڙي نموني ئي سيڪنڊري اسٽوريج جي لاءِ هڪ نئي ڊسڪ جنهن کي ڪمپيڪٽ ڊسڪ (compact Disk) چئجي، متعارف ٿي هئي. +جنھن کي سي ڊي جي نالي سان سڏيو وڃي ٿو. +هن ڊسڪ کي آپٽيڪل ڊسڪ (Optical Disk) چوندا آهن، ڇو ته هن ڊسڪ کي بنائڻ لاءِ ليزر بيم (laser Beam) ٽيڪنالاجي استعمال ڪئي ويندي آهي، يعني ليزر هٽ جو ڌاتوئي ڪوٽ/ڪوَرُ/صطح ڊسڪ جي مٿان وڇايو ويندو آهي، جنهن جي صورت آئيني/شيشي جهڙي هوندي آهي. +هن تان ڊيٽا کي ليزر جي ذريعي پڙهيو ۽ لکيو ويندو آهي، اهڙو ليزر ڊسڪ کي اسڪين ڪندو آهي، ۽ لينسز ذريعي مختلف روشنيءَ جا عڪس کڻندو/پڙهندو آهي، جهڙوڪ ڪنهن فلم يا ڊرامي وغيره جا عڪس، انهن جي گرافڪس به ايتري ئي صاف ۽ خوبصورت هوندي آهي. +سي ڊي روم ڊرائيو. +سي ڊي روم ڊرائيو ڪمپيڪٽ ڊسڪ (سي ڊيءَ) کي آپريٽ (هلائيندڙ) ڊوائيز جو نالو آهي. +سي ڊي روم پراڻي زماني ۾ استعمال ٿيندڙ رڪارڊ (فونو) جي طرز جي ٺهيل هڪ ڊجيٽل ڪمپيوٽر ڊوائيز آهي. +عام طور تي اسان ڪمپيوٽر جا مڙئي پروگرام جهڙوڪ آپريٽنگ سسٽم، ايپليڪيشن سافٽ ويئر، موسيقي، فلمون، ملٽيميڊيا، گيمز وغيره سي ڊي روم ڊرائيو ذريعي ئي ڪمپيوٽر ۾ داخل ڪندا آهيون. +ميگنيٽڪ ٽيپ اسٽوريج. +ميگنيٽڪ ٽيپ پلاسٽڪ تي مشتمل هوندي آهي، جنهن کي آئرن آڪسائيڊ سان ڪوَر ڪيو (تهيو) ويندو آهي، ڪمپيوٽرن ۾ ميگنيٽڪ ٽيپ اسٽوريج، ڊيٽا کي پڙهڻ ۽ لکڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي. +ٽيپ تي پڙهڻ يا لکڻ جو عمل هن طريقي سان ٿيندو آهي ته ٽيپ هيڊز (پڙهندڙ يا لکندڙ برقي اوزار) جي هيٺان گذرندي آهي، ۽ ڊيٽا ان جي ڊيگهه طرف متوازن ٽريڪس يا چينلن ۾ لکيو ويندو آهي. +هن قسم جا ٽيپ عام طور تي مين فريم يا مني ڪمپيوٽرن ۾ استعمال ٿيندا آهن. +ملٽي ميڊيا. +ملٽي ميڊيا ڇا آهي؟ +، ڪمپيوٽر جو ڪردار هر فيلڊ ۾ مختلف ۽ اهم آهي، پر هيءَ اهڙي مشين آهي جنهن کي جديد تعليم (علم) سان گڏ تفريح لاءِ به وڏي اهميت حاصل آهي. +ان ڳالهه جو اندازو ان ڳالهه مان به خوبي لڳائي سگھجي ٿو ته ڪمپيوٽر جي چاهڻ وارن لاءِ اهي سڀئي تفريحون هن ۾ شامل ڪيون ويون آهن جيڪي روز مره جي زندگيءَ ۾ فارغ وقت ۾ پاڻ کي انٽرٽين ڪرڻ استعمال ڪيون وينديون آھن. +مثلاً: صرف هڪ ڪمپيوٽر ٽيپ رڪارڊر، ٽيلي ويزن، وي سي آر، ايمپلي فائر، سي ڊي ۽ ڪئبل جون مڙئي سهولتون بهتر انداز ۾ مهيا ڪري ڏئي سگھي ٿو. +ملٽي ميڊيا تي اهو نالو ان ڪري رکيو ويو آهي ته ڪمپيوٽر ۾ ملٽي ميڊيا جا مختلف ڪم آهن، جهڙوڪ: سائونڊ سسٽم، سي ڊي روم، ايم پي اي ۽ وي جي اي ڪارڊ (وڊيو ڊسپلي ڪارڊز)، اسپيڪر وغيره هن جا مکيه حصه آهن، ۽ انهن ملٽيميڊيا اوزارن تحت، مختلف ۽ دلچسپ گيمز، فلمون، اينيميشنز، پريزنٽيشنز، موسيقي، لک پڙهه وغيره ڪري سگھجي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47382.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47382.txt new file mode 100644 index 0000000..c04bb45 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47382.txt @@ -0,0 +1,124 @@ +ڪارو مادو +ڪارو مادو جيتوڻيڪ عام مادي سان گڏ ڪو ڳانڍاپو نٿو رکي پر ڪشش ثقل جو اثر ضرور محسوس ڪندو آهي. +جڏهن تہ هي ڳالھ بہ درست آهي تہ عام مادي جي نسبت ڪارو مادي جي بليڪ هول ۾ ڪرڻ جو مرحلو مختلف آهي، جڏهن تہ عام مادو ڪشش ثقل جي ڪري بليڪ هول ڏانھن وڌندو آهي تہ ان جي رفتار تيز ٿيڻ لڳندي آهي ۽ ان ۾ موجود ذرڙن جي پنھنجي رڳڙ سان مادي جو گرمي پڌ وڌڻ لڳندو آهي، جيئن جيئن هي مادو بليڪ هول جي ويجهي گردش ڪندي بليڪ هول جي ڏي وڌندو آهي. +ائين ائين ان مان حرارت ۽ روشني جي شڪل ۾ گهڻي ڀاڱي توانائي خارج ٿيڻ لڳندي آهي ان شڪل جي ڪري مادي جي رفتار گهٽ ٿيڻ لڳندي آهي ۽ بليڪ هول ان مادي کي پنھنجي طرف ڇڪي ڪري پنھنجي اندر ضم ڪري ڇڏي ٿو. +ها هي مادو فري فال ۾ ناهي رهندو بلڪي انجو بليڪ هول سان فاصلو گهٽ رهندو آهي ۽ آخر ڪار هي مادو بليڪ هول جي event horizon افق کي پار ڪري ڇڏي ٿو يعني بليڪ هول ۾ ضم ٿي ويندو آهي. +ان جي ابتڙ ڪارو مادو ڇوجو پنهنجي پاڻ سان بہ ڪو عمل ناهي ڪندو ان لاءِ ان ۾ ڪا رڳڙ پيدا ناهي ٿيندي ان جو گرم پد مٿي ناهي هوندو ان سان روشني يا حرارت خارج ناهن ٿيندا جنھن ڪري ان جي حرڪي توانائي ۾ ڪا تبديلي ناهي ايندي. +ائين ڪارو مادو بليڪ هول ڏي وڌندو آهي ان جا گھڻو ڪري جزا تيز رفتاري سان بليڪ هول جي ويجهي کان گذري ويندا آهن بليڪ هول جي ڪشش جي ڪري هي پارٽيڪلز پنھنجو رستو مٽائي ڇڏيندا آهن پر بليڪ هول کي ڇڏي ڪري اڳتي وڌندا آهن. +جڏھن تہ بليڪ هول جا ڪجھ ذرڙا اهڙي رستي يا مدار تي هوندا آهن تہ اهيئي بليڪ هول جي ويجهي فري فال ۾ اچي ويندا آهن ۽ بليڪ هول جي ويجهي ان طرح گردش ڪرڻ لڳندا آهن جنھن طرح زمين سج جي ويجهي گردش ڪري رهي آهي جڏهن تہ بليڪ هول جي ويجهي ڪارو مادو هڪ دائري جي شڪل ۾ گهمندو رهندو آهي ڇوجو ڪاري مادي ۾ ڪا رڳڙ ناهي ان لاءِ هي ذرڙا توانائي خارج ڪري بليڪ هول جي ويجهي ناهين ويندا. +ها جيڪڏهن ڪاري مادي جا ڪجھ ذرڙا بليڪ هول جي سڌ ڏي ان طرح ڪرن تہ اهيئي عين بليڪ هول جي مرڪز ڏي وڃي رهيا هجن تہ هي ذرڙا ضرور سڌو بليڪ هول جو event horizon افق پار ڪري بليڪ هول ۾ داخل ٿي ويندا پر ائين ڪرڻ ۾ بہ اهوئي ڪا توانائي خارج نہ ڪندا. +ائين اسان اهيو چئي سگهو ٿا تہ عام مادي جي نسبت بليڪ هول ۾ ڪاري مادي جي درجہ بندي گھڻي گهٽ رهندي آهي. +عدم کي ڪجھ بہ نہ چئبو آھي. +ائين کڻي چئجي عدم لاموجود آھي. +اسان عدم کان آياسين، ھتي موجود آھيون ۽ لاموجود ڏي وينداسين. +عدم ۽ لاموجود جو سفر ھر ڪنھن سان ڳانڍاپيل آھي. +جنھن کي اسان لاموجود سفر چئون ٿا اھو ڪائنات ۾ موجود آھي ڇوجو اسان لاموجود کان آياسين ۽ موجود اظھار ٿياسين. +ڪائنات لاموجود ۽ موجود سفر جي ڳانڍاپي سان پنھنجي اڪاين کي مربوط ڪيون پنھنجو اظھار ڪري ٿي پئي. +ڪي شيون موجود آھن جن کي ڏسون ٿا ۽ ڪي شيون لاموجود آھن جن کي ڏسي نٿا سگهون پر احساسن جي ادراڪ سان انهن جي پتي جي ڄاڻ رھي ٿي. +فزڪس جا شاگرد جوڙاپت Pair Production ۽ فنا Annihilation جي تجربي شدھ حقيقت کان ضرور واقف ھوندا. +جڏھن ھڪ فوٽان Photon ڪنھن نيوڪلي Neuclei سان ٽڪرائي ٿو تہ 2 ليپٽان Lepton پيدا ٿين ٿا جن ۾ ھڪ اليڪٽران Electron سڏرائي ٿو ۽ ٻيو پازيٽران Positron سڏائي ٿو. +فوٽان مادي جو ذرو ناھي يعني فوٽان مادو ناھي ان جي ٽڪراء سان اليڪٽران پيدا ٿين ٿا جيڪي مادي جا ذرا آھن. +مطلب عدم موجود مادو Matter out of nothing پيدا ٿي ويو. +جيڪي ماڻھو ڪوانٽم فليڪچوئيشن Quantum fluctuation کان باخبر آھن اھي ڄاڻن ٿا مادي جي عدم مان پيدا ٿيڻ تي موجودھ دور جي فزڪس کي يقين آھي. +ھاڻي ڪجھ ڪئار Quarks وٺو ۽ ڪجھ ليپٽان Lepton (اليڪٽران) وٺو انهن جي ميلاپ سان نئون ايٽم Atom تخليق ڪري سگهجي ٿو. +ڪيڏي عجيب ڳالھ آھي نئون ايٽم تخليق ڪرڻ ڄڻ تہ مادو تخليق ڪرڻ آھي ڄڻ ڪائنات تخليق ڪرڻ آھي. +بھترين اندازا ٻڌائن ٿا ڪائنات ۾ ڪل ايٽمن جي تعداد ھڪ کان پوء ايندڙ انهن ٻڙين جي برابر عددن جيتري آھي. +جيڪڏھن ڪائنات جي موجود ستارن ۽ سيارن جو مادو جمع ڪجي تہ ھن ڪائنات ۾ مادي ۽ توانائي جي ڪل مقدار 0. +5 بيھي ٿي يعني پورو ھڪ فيصد بہ نہ صرف ھڪ جي اڌ جيترو. +جيڪڏھن ھيڊروجن گئس بہ جمع ڪئي وڃي جيڪا ستارن ۽ سيارن جي خلا جي درميان ٿئي ٿي جنھن کي اسان روشني جي موجودگي ۾ ڏسي نٿا سگهون ان کي ملائي ڪائنات ۾ موجود مادو ۽ توانائي 4 فيصد بيھي ٿو. +باقي 96 فيصد ڪارو مادو ۽ ڪاري توانائي آھي جنھن کي اسان ڏسي نٿا سگهون. +1920ع تائين سائنسدانن کي ڪھڪشائن جي خبر نہ ھئي. +ھبل دوربين ذريعي سائنسدانن کي اڻ کٽ پکڙندڙ ڪھڪشائن جي خبر پئي نہ تہ پھرين ھڪ ڪھڪشان جو تصور ھيو جنھن ۾ اسان رھون ٿا.ان کان پوء بگ بينگ ۽ بليڪ ھولن جا تصور اڀري آيا. +ھاڻي اسان کي پھرين ڪشش ثقل کي سمجهون ٿا جيئن اسان کي ڪاري مادي جي وڌيڪ اھميت جي خبر پوي تہ ڪيئن ڪارو مادو پاڻ ۾ وڏي ڪشش ثقل رکي ٿي انهي سان گڏ وڏي ڌڪ رکي ٿو ۽ بي انتھا تيزي رکي ٿو جيڪي عمل ڪشش ثقل ۾ موجود ناھن. +ھي ڪائناتون ھڪ ٻئي کان ڀڄنديون پري ٿينديون رھن ٿيون ڇا اتي توانائي سان پوراء ٿئي ٿو يا ڪشش ثقل سان. +ايڏي وڏي ڪائنات جي پکڙجڻ لاء ڪشش ثقل تمام گهٽ آھي ان جو گهڻو مقدار کپي. +اسان جي ڪائنات جو سمورو مادو بہ ملي ان جو پوراء نٿو ڪري سگهي. +تہ پوء اھا ڪھڙي طاقت آھي جيڪا مادي کي ھڪ ٻئي پرتي ڌڪي رھي آھي. +ڪشش ثقل ڪنهن بہ صورت ۾ ڪائنات جو بنيادي فورس نہ آهي پر هڪ هنگامي حقيقت آهي جيئن گرميءَ جو درجو هڪ هنگامي نتيجو آهي جيڪو خوردبيني ذرڙن جي چرپر مان اڀري ٿو. +ٻين لفظن ۾ ڪائنات ۾ جيڪو ڪجھ ٿي رهيو آهي انهيءَ ۾ ڪشش ثقل هڪ سائيڊ افيڪٽ آهي نہ ڪي سبب. +ڪاري مادي جو نظريو خلا Space، وقت Time ۽ ڪشش ثقل Gravity واري نطريي کي يڪسر تبديل ڪري رھيو آھي. +ڪاري مادي جي نظريي اڀرڻ سان اسان مشاهدي هيٺ ايندڙ ڪائنات کي ڏسون ٿا تہ ڪارو مادو ڪائنات جي اندر ڪھڪشائن ۾ موجود ڪشش ثقل Gravity، مادي Matter ۽ گيس Gas جي مجموعي قوت کان وڌيڪ آهي. +ڪاري مادي جو نظريو انقلابي نظريو آھي جيڪو خلا Space ۔ وقت Time ۽ ڪشش ثقل Gravity تي ٻيھر سوچڻ جي دعوت ڏئي ٿو ۽ جھڙوڪر آئينسٽائين جي ڪشش ثقل واري نظريي کي رد ڪري ٿو. +ڪنھن بہ مادي يا شي کي ڏسڻ لاء ضروري آھي تہ اھو مادو روشني کي پاڻ ۾ جذب ڪري ٿو يا خارج ڪري ٿو. +جيڪڏھن اھو مادو روشني خارج ڪري تہ اھا شي اسان کي رنگين نظر ايندي، اھو مادو جيڪڏھن روشني کي جذب ڪندو تہ اھا شي ڪاري نظر ايندي. +پر اھي علامتون ڪاري مادي ۾ موجود ناھن باقي ڪارو مادو ڪشش ثقل جي تمام وڏي مقدار فراھم ڪري ٿو. +ھي مادو لڪل آھي. +ڪشش ثقل فراھم ڪرڻ جي بنياد تي ڪارو مادو مختلف ڪھڪشائن جي ترتيب رکيون ويٺو آھي. +ڪاري مادي جي ڪري تارا ۽ سيارا ڪھڪشان نٿا ڇڏين. +ڪائنات وسيع آھي ڏينھون ڏينھن پکڙجي رھي آھي. +اسان جا ستارا ۽ سيارا ڪھڪشان کي ڪاري مادي جي ڪري نٿا ڇڏن جيڪو کين سڪ پڪڙيون بيٺو آھي. +اسان ڄاڻون ٿو ڪائناتون لڳاتار وڌيڪ پکڙجي رھيون آھن. +انهن جي پکيڙ جي رفتار کي ڪيئن ماپجي؟ +حاضر دور جي فلڪياتدانن وٽ رفتار جي پيمائش جو ھڪ طريقو رھيو اھو ھيو سپرنووا جي ڦٽجڻ جو منظر. +سپرنووا ڌماڪو ھڪ مرندڙ ستاري جو آخري ڌماڪو ٿئي ٿو جنھن کان پوء ڦاٽي پوي ٿو ۽ تمام وڏو شعلو طاقتور دوربينن ذريعي آسمان تي ڏسي سگهجي ٿو. +سپرنووا جو ھي قسم ڪائنات جي پکيڙ جي رفتار جي پيئمائش جو مناسب ترين وسيلو آھي. +ھن ٽيڪنڪ جو طريقو ھن ريت ھيو جيڪڏھن سپرنووا وڌيڪ چمڪ ۽ ڌماڪي سان ڦاٽي ٿو تہ اھو ويجهو آھي جيڪڏھن مدھم چمڪ ۽ ڌماڪي سان ڦاٽي ٿو تہ دور آھي. +پيمائش جو ھڪ ٻيو طريقو جڏھن ستارا اسان جي ويجهو اچن ٿا تہ اھي نيرا نظر اچن ٿا جڏھن ستارا اسان کان دور وڃن ٿا تہ اھي ڳاڙھا نظر اچن ٿا جيترو تارو گهڻو ڳاڙھو اھو اسان کان اوترو دور وڃي ٿو. +ڪھڪشائون ڳاڙھيون نظر اچن ٿيون مطلب اسان کان دور آھن. +جڏھن اسان ھڪ رخ ۾ ٻہ ڪھڪشائون ڏسون ٿا ھڪ گهٽ ڳاڙھي ۽ ٻي گهڻي ڳاڙھي اسان چوندا آھيون گهڻي ڳاڙھي ڪھڪشان گهٽ ڳاڙھي ڪھڪشان کان دور وڃي رھي آھي اسان کان بہ. +ھڪ ڪھڪشان ٻي ڪھڪشان کان ٻيڻي يا وڌيڪ رفتار سان دور ٿي رھي آھي. +ان ڪري ڪھڪشان جو رنگ ان جي رفتار کي ظاھر ڪري ٿو. +ڪھڪشائن جي پيمائش جي ٻنهي طريقن تي سائنسدانن ۾ ڪوبہ اختلاف ناھي. +1998ع ۾ اھا ئي ٽيڪنڪ استعمال ڪندي ٻہ وڏا تجربا ڪيا ويا جنھن ۾ ڏور کان ڏور سپرنووا جي رفتار جو مطالعو ڪيو ويو. +تجربن مان معلوم ٿيو تہ ڪائنات جي پکيڙ وارن نظرين مطابق پيش ڪيل پيشنگوين جي نسبت ڪائنات جي سڀ کان دور سپرنووا قدرن وڌيڪ مدھم ھيو مطلب ستارا فاصلي کان وڌيڪ گهڻو گهڻو دور ھيا. +اھڙو نتيجو ڏسي ماھر تجسس ۾ پئجي ويا. +ايستائين سمجهيو پئي ويو تہ ڪشش ثقل صرف قوت آھي ۽ ستارا ڏور کان ڏور وڃن ٿا پيا ان ڪري ئي ڪائنات جي پکيڙ جي رفتار سست کان سست ٿيندي پئي وڃي اھو ئي حساب ڪتاب لڳائي 1998ع جا تجربا ڪيا ويا. +سائسدانن کي يقين ھيو تہ انهن ڏور کان ڏور موجود سپرنووا جي فاصلي جو اندازو ڪشش ثقل جي عددي شمار سان لڳايو ھو جيڪو بلڪل درست ھيو پر ھاڻي سپرنووا اندازي کان وڌيڪ مدھم نڪتو تہ سائنسدانن کي وڌيڪ حيرت وٺي وئي ڄڻ ڪائنات جا ستارا ڪشش ثقل مطابق لڳايل اندازن تي پورا نہ اتريا. +حيرت وارا تجربن مطابق ڪائنات جي پکيڙ جي رفتار گهٽ نٿي رھي آھي پر وڌي رھي آھي.ھن نتيجي سائنسدانن کي چڪرائي ڇڏيو. +انهن جي نظريي مطابق ھنن جي حساب سان ڪائنات جي رفتار کي وقت جي حساب سان سست ٿيڻ کپندو ھيو پر 1998ع جو تجربو ڊيٽا حاصل ڪيل پراڻي تجربي جي نفي ڪري رھيو ھو. +نتيجو اخذ ڪيو ويو تہ ڪائناتون جنھن حساب سان ھڪ ٻئي کان دور وڃي رھيون آھن ۽ جنھن تيزي سان انهن جي رفتار وڌي رھي آھي ان مان انهن کي معلوم ٿيو تہ ڪھڪشائن کي ھڪ ٻئي کان ڌڪي پري ڪرڻ واري ھڪ ٻئي قسم جي ڪشش ثقل آھي جيڪا شين کي ھڪ ٻئي کان ڌڪي دور ڪري ٿي. +ان کي اسان ڌڪ ڪشش ثقل (قوت دفع واري ڪشش ثقل) Repulsive Gravity چئي سگهون ٿا. +نھايت حيرت جي ڳالھ آھي جڏھن آئنسٽائن نظريو اضافيت General thery of relativity پيش ڪيو تہ ھن پنھنجي مساوات ۾ ستارن کي ھڪ ٻئي کان پري رکڻ لاء Cosmological Constant ڏنو ھو يعني آئنسٽائن بہ ڌڪ ڪشش ثقل فرض ڪئي ھئي. +ھن کي فرضي ڪشش ثقل جي ان ڪري ضرورت پيش آئي جو خلا مادي جي قربت ۾ ڏوڙ کائي ٿي ۽ ڪشش ثقل کي قوتي ڪشش بنائي ٿي. +ھن ڄاتو پئي تہ ڪشش ثقل جي ڪشش ڪنھن ڌڪ ڪشش ثقل جي غيرموجودگي ۾ ڪائنات کي واپس پوئين پير ڇڪي سڪيڙي ڇڏيندي. +پر بعد ۾ ھبل ٻڌايو تہ ڪائنات تيزي سان ٻاھر پکڙجي رھي آھي تہ آئنسٽائن پنھنجي ڪاسمولوجيڪل ڪانسيپٽ کي مساواتن مان ڪڍي ڇڏيو ۽ ان کي پنھنجو عظيم غلطان Biggest Blunder سڏيو پر ھاڻي جي تجربن مان پتو پيو آھي تہ اسان جي مشاھدن جي تسڪين ان وقت تائين ممڪن ناھي جيستائين اسان اسان ڌڪ ڪشش ثقل Repulsive Kind of Gravity جھڙي ڪشش کي تصور ۾ نہ آڻيون ڄڻ تہ آئنسٽائن جو پھريون خيال ڌڪ ڪشش ثقل طرف مبذول ھيو. +1998ع جي تجربن بعد نين ڳالهين جو پتو پيو تہ ڪائنات جي ھر ڪھڪشان ٻاھر طرف پکڙجي رھي آھي ۽ ان جي رفتار ۾ ھر گذرندڙ وقت سان گڏ واڌ ٿي رھي آھي ايتري بي پناھ توانائي جيڪا سيارن ۽ ستارن کي بي پناھ قوت سان ٻاھر ڌڪي رھي آھي ڇا اھا ڪشش ثقل جو وسيلو ٿي سگهي ٿي؟ +سائنسدان ان نتيجي تي پھتا تہ ڪائنات ۾ ھڪ خاص قسم جي توانائي موجود آھي جيڪا طاقت ۾ بيحد آھي اھا ئي توانائي جيڪا فلڪي جسمن کي ٻاھر ڌڪي رھي آھي ۽ ان ئي رفتار سان تيزي پيدا ڪري رھي آھي يعني ان جي رفتار لڳاتار وڌي رھي آھي سائنسدانن موزونيت سان ان کي ڪاري مادي جو نالو ڏنو. +ڪاري مادي جو پتو ان وقت پيو جڏھن پروفيسر فرٽز وڪي قوما ڪلسٽر ڪھڪشان جو مشاھدو ڪري رھيو ھو. +مشاھدي دوران ھن پاتو ڪھڪشائن جي حرڪت تمام تيز آھي يعني ڪھڪشائون ايتري تيز حرڪت ڪري رھيون آھن جو ايتري حرڪت انهن جي وس ۾ ناھي مطلب اھڙو ڪو مادو موجود آھي جو انهن ڪھڪشائن کي حرڪت ڏيڻ ۾ مدد ڪري رھيو آھي پر ڏسڻ ۾ نٿو اچي. +سائنسدانن ان مادي جو نالو ڪارو مادو تجويز ڪيو. +اھڙي ريت ڪاري مادي جو نظريو وجود ۾ آيو. +جڏھن اسان ڪنھن تاري کي ڏسندا آھيون تہ ستاري مان اچڻ واري روشني سڌو اسان طرف اچي ٿي. +پر پنھنجي ۽ ستاري جي درميان ڪا ڳري شي رکو تہ سڌي اچڻ واري روشني سڌو اوھان طرف نہ ايندي پر اھا ڪھڪشان جي ڪري ڏوڙي ٿي ويندي جيڪو ان وڏي ڪھڪشان جي ڪاري مادي جي ڪشش ثقل جي ڪري ٿيندو. +ھي بلڪل ائين آھي جيئن ھڪ اپٽيل بلور Convex lens روشني کي موڙي ٿو ان عمل کي اسان ڪشش ثقلي بلور Gravitational lensing جو عمل چئون ٿا. +ھن ڪشش ثقلي بلوريت Gravitational lensing جي مدد سان اسان ڪنھن بہ ڪھڪشان جي جسامت ۽ روشني تي ڪشش ثقلي ڇڪ Gravitational pull جو اندازو لڳائي سگهون ٿا. +اھڙي طرح 1998ع ۾ چوڪور Causar کان اچڻ واري روشني مڙي رھي ھئي سائنسدانن جي مشاھدي ڪرڻ تي معلوم ٿيو تہ روشني ٻن چوڪور causar کان اچي رھي آھي حقيقت ۾ اھا ھڪ آھي جيڪا روشني کي موڙي رھي آھي ائين ڪاري مادي جي موجودگي يقيني ٿي وئي. +اسان ڄاڻون ٿا ڪارو مادو موجود آھي ۽ ان ۾ ڪشش بہ موجود آھي. +ڪشش ان وقت ممڪن آھي جڏھن ڪنھن آبجيڪٽ جو مايو Mass يقيني ھجي تہ بغير مايي جي ڪنھن شي جي ڪشش ثقل نٿي ٿئي. +ڪارو مادو ڪائنات جي رازن مان ھڪ راز آھي جنھن کي ڏسي نٿو سگهجي پر ڪاري مادي جي ڪشش ثقل جي جاچ ڪري سگهجي ٿي ڇوجو ان ڪشش ثقل جي ڪري ڪھڪشائن جي رفتار بہ متاثر ٿئي ٿي. +ڪارو مادو اھو واحد مادو آھي جيڪو ھڪ ٻئي وٽان گذري ٿو پر ٽڪرائي نٿو ۽ ڪارو مادو سڄي ڪائنات ۾ موجود آھي ۽ اسان جي آسپاس بہ. +ڪارو مادو نظر نٿو اچي ۽ ھر ھنڌ موجود آھي پر ڳولجي سوال ذھن ۾ اچي ٿو ۽ اتي جواب اڀري ٿو. +روشني جا شعاع مادي جي قريب گذرن ٿا تہ اتي موڙ کائن ٿا جنھن کي ڪائناتي موڙ Universal curvature سڏيو وڃي ٿو يعني روشني جا شعاع جڏھن ڪنھن گرھ جي قريب گذرن ٿا تہ اتي موڙ کائن ٿا. +سائنسدانن ڪائنات ۾ روشني جي پيدا ٿيندڙ موڙن Curves جو مطالعو ڪيو انهن کي پتو پيو تہ دور پولارن مان سيارن جي حصن کي لڳي روشني جا شعاع موڙ کائن ٿا جڏھن تہ اتي ڪابہ شي موجود ناھي. +اتي اھا روشني موڙ ڇو ٿي کائي +روشني گرھن جي حصي سان لڳي موڙ کائي ٿي لڳي ٿو اتي جسم موجود آھي پر اسان ڏسي نٿا سگهون. +انهن موڙن جي بنياد تي ڪاري مادي جا نقشا ٺاھيا ويا. +انهي مان ثابت ٿيو تہ ڪارو مادو موجود آھي ۽ ڪارو مادو ۽ ڪاري توانائي ھر جڳھ موجود آھن. +انهن جا ڪروڙين ذرڙا اسان جي جسم مان آرپار گذرن ٿا پر اسان ڏسي ۽ محسوس نٿا ڪري سگهون. +ڪارو مادو پنھنجي ماھيت ۾ عام مادي کان ڪافي مختلف آھي. +ھن جا ذرا اسان جي مادي جي ذرن کان ڳرا ٿين ٿا. +انهن تي برقي مقناطيسي چارج بہ ٿئي ٿي. +پر تجسس واري ڳالھ تہ اسان جي روشني جي شعاع سان انهن جو گڏيل اثر (تعامل) Interaction بلڪل نٿو ٿئي جيئن عام مادي جي ذرن ۾ ٿئي ٿو سواء ان جي تہ روشني شعاع ڪاري مادي جي ڪشش ثقل Gravity ۾ موڙ کائن ٿا. +اھڙو ڪو ٻيو تعلق روشني جي شعاعن ۽ ڪاري مادي يا ڪاري توانائي جي درميان نٿو پاتو وڃي. +ڪھڪشائن ۾ اھڙو مادو ٿئي ٿو جيڪو نہ روشني منعڪس ڪري ٿو نڪي ڪنھن قسم جي توانائي ڪڍي ٿو پر ھي ڪھڪشائن ۾ موجود آھي ان ڪري ڪھڪشائون پنھنجي موجود شڪل ۾ موجود آھن. +سائنسدانن مطابق ڪارو مادو ڪائنات ۾ ڍانچي طور ڪم ڪري ٿو. +هن کي ڪارو مادو ان ڪري چيو وڃي ٿو جو عام مادي جي مقابلي ۾ هي ڪنهن بہ مادي سان عمل ڪونہ ڪندو آهي. +ڪارو مادو نہ تہ روشني جذب ڪندو آهي نہ ئي روشني خارج ڪندو آهي پر ان جي ڪشش ثقل جو اثر عام مادي تي پوندو آهي. +ڪائنات جي ابتدا ۾ ڪاري مادي ٻج وانگر ڪم ڪيو جنھن سان جڙي عام مادي کي ڪھڪشائن ۽ ٻين وڏن جسمن ٺاھڻ جو موقعو مليو. +ان جي باري ۾ ڄاڻ صرف ان جي ڪشش ثقل Gravity جي ڪري حاصل ٿي سگهيو. +اهو ڪشش ثقل Gravity پري تائين موجود ڪهڪشانن جي طرفان ايندڙ روشني کي موڙي ڇڏي ٿي ان عمل کي ثقلي بلوريت يا ثقلي عدسو Gravitational lensing چيو ويندو آهي.ان عمل جي مدد سان فلڪياتي ماهرن ڪاري مادي جي پوشيده رازن کي ظاهر ڪيو. +سائنسدان سمجهن ٿا ڪارو مادو ڪو ھڪ ڪوانٽم ذرو آھي جو عام مادي تي بلڪل اثر نٿو ڪري پر ان جو شاھديون ڪائنات ۾ موجود روشني جي ثقلي بلوريت Gravitatioal lensing جي عمل مان گذرڻ جي ڪري ملن ٿيون ڇوجو تمام مادن وانگر ھي ثقالت پيدا ڪري ٿو ۽ ھي ثقالت وڏين وڏين ڪھڪشائن جي جهنڊن ۾ روشني کي موڙڻ جو ڪم ڪري ٿي ڄڻ تہ ڪاري مادي جي بنيادي ذريعي کي دريافت ڪرڻ اڃان باقي آھي پر پڪي ثبوت سان چئي سگهجي ٿو تہ ڪارو مادو وجود رکي ٿو. +سائنسدانن مطابق مادي جا ذرا اليڪٽران ۔ پروٽان ۽ نيوٽران نظر اچن ٿا تيئن ڪاري مادي جا ذرا ٿين ٿا اھي تمام ڳرا ٿين ٿا ۽ بيحد باريڪ بہ ۽ ھر جڳھ موجود ٿين ٿا +پوري ڪائنات تاريڪ مادي سان ڀريل آھي اھي ھر شي مان آرپار ٿي وڃن ٿا اسان جي جسمن مان بہ. +ھر وقت اسان جي جسمن مان ڪاري مادي جا ڪروڙين تاريڪ ذرڙا گذرندا رھن ٿا. +اسان جي جسمن جي ڇا حيثيت آھي ڪاري مادي جا اھي ذرڙا زمين يا ٻين گرھن مان ائين گذرن ٿا جيئن ڇاڻي مان اٽو. +ڪاري مادي جا ذرا عام فوٽانن Photons ۽ نيوٽرانن Neutrons وانگر +عام ايٽم جا Nuclei ھن سان ٽڪرائي پنھنجي موجودگي جو عام طور تي اظھار نٿا ڪن. +سائنسدانن ايتري عرصي ۾ ڪنھن بہ ھڪ ذري جي ٽڪراء کي نوٽ ناھي ڪيو ڇوجو ڪاري مادي جا ذرا زمين يا گرھن مان ھيٺ تائين ائين گذرن ٿا جيئن زمين جي مٿان ٻيا ذرا يعني مادي جي عام ذرن يا نيوٽرونن جي موجودگي ائين نٿي ٿئي جھڙي طرح انهن جي زمين مٿان ٿئي ٿي. +سائنسدانن غارن ۾ اھڙيون ليباريٽريون نصب ڪيون آھن ۽ انهن ۾ اھڙا جاچڻا Detecter لڳل آھن جيڪي زيرو گرمي پد تي بہ ھروقت اھڙي ذرڙي کي پڪڙڻ لاء بي تاب رھن ٿا جيڪو ڪاري مادي جو ذرو ٿي سگهي ٿو. +سائنسدان ڪاري مادي جي مفروضي سان ڪافي مطمئن آھن پر ھن مھل تائين تجربن جي مدنظر ڪاري مادي جي حقيقت ھجڻ جون حقيقي گواھيون ملن ٿيون. +نوٽ :- +ڄاڻڻ کپي تہ ڪارو مادو Dark matter ۽ ضد مادو Anti matter الڳ شي آھي. +جڏھن مادو ۽ ضد مادو ھڪ ٻئي جي ويجهو اچن تہ ڌماڪو ٿيندو ۽ تمام گهڻي مقدار ۾ توانائي پيدا ٿيندي. +سائنسدانن حساب لڳايو آھي ھڪ گرام ضد مادي مان حاصل ٿيڻ واري توانائي جي مدد سان ھڪ پوري خلائي راڪيٽ کي ٻاھر موڪلي سگهجي ٿو ۽ ھڪ ڪار کي سڄي زمين جو چڪر لڳرائي سگهجي ٿو. +خارجي ڳنڍڻا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47403.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47403.txt new file mode 100644 index 0000000..86c0654 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47403.txt @@ -0,0 +1,85 @@ +روشني جا رنگ +روشني جا رنگ Light colours +چونڊ ۽ ترتيب :- اصغر ساگر +ھر اھا شئي جيڪا زمين Planet جي سطح جي مٿان نظر اچي ٿي اھا آسمان آھي. +علم فلڪيات Astronomy ۾ آسمان Sky کي فلڪي دائرو Celestial sphere سڏيو ويندو آهي. +زمين تان اھو ھڪ تجريدي يا فرضي گنبذ Abstract dome وانگر نظر ايندو آهي جنھن تي سج ، چنڊ Moon ۽ تارا ھلندي نظر ايندا آهن. +ان فلڪي دائري Celestial sphere کي روايتي طور تي تارن جي جھرمٽن ۾ ورھائي مختلف سڃاڻپون ڏنيون ويون آھن. +ڏينھن جو ھوا جي اندر ڪرڻن جي ريلي واري ڦھلاء Rayleigh scattering جي ڪري آسمان Sky ھلڪو نيري رنگ جو نظر ايندو آهي. +رات جو وري اوندھ ھوندي آھي جنھن ۾ تارا چمڪندي نظر ايندا آهن. +رات Night ۽ سج اڀرڻ جي وچ جي وقت ۽ ڪڏھن ڪڏھن ڏينھن جي وقت بہ ان ۾ چنڊ Moon ۽ ٻيا سيارا نظر ايندا آهن. +روشني ستن رنگن جي ميلاپ سان ٺهيل هوندي آهي. +اھي ست رنگ فطرت توڙي اسان تي پنھنجو اثر ڇڏيندا رھن ٿا ۽ ھڪ ٻئي جي ملڻ سان مختلف ٺھيل رنگن جي ترتيب وکيريندا رھن ٿا. +اھي سڀ رنگ سج جي روشني جو مظھر آھن. +(1) ڳاڙھو Red +(2) نارنگي Orange +(3) پيلو Yellow +(4) سائو Green +(5) نيرو Blue +(6) نير يا نيل Indigo +(7) بنفشي Violet +سج جي روشني ڏسڻ ۾ اڇي لڳندي آهي پر اصل ۾ ان اندر سڀ انڊلٺي رنگ Rainbow Color موجود ھوندا آھن. +سج جي روشني ڌرتي تي 8 منٽن ۾ پھچندي آھي. +جڏھن روشني ڪرسٽل بلور يا پرزم مان گذرندي آهي تہ ان جا رنگ Colour ورھائجي ويندا آهن. +روشني عام طرح سڌي لڪير وانگر سفر ڪندي آھي ايستائين جو ڪا رڪاوٽ درپيش اچي. +پاڻي ۾ روشني جي توانائي لھرن جي صورت ۾ گذرندي آهي ۽ ھر رنگ جي روشني جي لھر ساڳي ناھي ھوندي. +سڀ کان گھڻو لھري فرق نيري ۽ ڳاڙهي رنگ Colour جي روشني ۾ ھوندو آھي. +ڳاڙھي رنگ Colour جون لھرون سڀ کان ڊگھيون ھجڻ ڪري ان جا لھري وڪڙ ھلڪا ھوندا آھن ۽ نيري رنگ Colour جون لھرون سڀ کان ننڍيون ھجڻ جي ڪري ان جا لھري وڪڙ وڏا ھوندا آھن. +روشني آئيني سان ٽڪرجندي موٽ کائيندي آهي ، بلور ۾ مڙي ويندي آهي ڇوجو روشني جو قانون ٿئي ٿو جنھن کي Reflaction of light روشني جي موٽ ۽ Re-fraction of light روشني جي موڙ سڏيو ٿو وڃي پر جڏهن گئسن جي ماليڪيولن سان ٽڪرجندي آھي تہ ڦھلجي ويندي آهي. +فضا زمين تي موجود گئسن جو تھ آهي جيڪو ماحول جوڙي ٿو. +جڏھن سج جي روشني خلا مان گذري زمين جي فضا ۾ داخل ٿيندي آھي تہ ھر قسم جي گئسن جي ماليڪيولن سان ٽڪرجندي ھر طرف ڦھلجي ويندي آهي. +گئسن جي ماليڪيولن سان ٽڪرڻ جي ڪري اھا پنھنجي انڊلٺي رنگن جي صورت ۾ مختلف نمونن جي لھرن ۾ تبديل ٿي ويندي آهي ۽ سڀ کان ننڍيون لھرون نيري رنگ Colour جي روشني جي ڪرڻن جون ھونديون آھن يعني ھر وڪڙ جي ڊيگھ ننڍي يا سوڙھو ھجڻ ڪري اونچ نيچ زياده ھوندي آھي تنھنڪري نيري رنگ Colour جي روشني جا ڪرڻا فضا ۾ ٻين ڳاڙھن، ساون ،نارنگي، پيلن ڪرڻن جي ڀيٽ ۾ زيادہ ڦھلجندا آھن ڇوتہ اھي ننڍين لھرن جي ڪري آھستي ھلندا آھن جنھن ڪري ڏينھن جو آسمان Sky يا زميني فضا جو روشني وارو حصو نيرو نيرو رنگ جو نظر ايندو آھي. +آسمان جو رنگ Colour افق وٽ بلڪل ھلڪو نيرو يا وري سفيد ٿي ويندو آهي. +سج جي روشني اسان کي بلڪل مٿان ايندي ۽ آسمان جي ھيٺين پاسن کان يا افق جي ويجھو وارن پاسن کان بہ ايندي آهي انھن مان مٿان واري پاسن وارين جي ڀيٽ ۾ گھٽ ھوا مان گذري پھچندي آھي پر پاسن ۾ افق ويجھو ھوا زيادہ ھجڻ ڪري نيرا ڪرڻا ھوا ۾ بار بار مختلف رخن ۾ ڦھلجندا آھن ۽ اھي زمين جي سطح تي بہ ٻين رنگن جي ڪرڻن سان گڏ ٽڪرجڻ واري حالت ۾ بہ ھوندا آھن ان ڪري افق وٽ فضا اڇي يا تمام ھلڪي بلو رنگ Colour ۾ نظر ايندي آهي. +جڏھن سج افق طرف ھيٺ لھي ايندو آهي تہ سج جي روشني اسان تائين پھچندي فضا جي نسبتن گھڻي حصي مان گذري چڪي ھوندي آھي جنھن حصي ۾ روشني جا نيرا ڪرڻا پھرين کان وڌيڪ ڦھلجي چڪا ھوندا آھن جنھن ڪري روشني جي ڳاڙھن ۽ نارنگي ڪرڻن کي اسان تائين پھچڻ جو دڳ ملي ويندو آھي ان ڪري ان وقت آسمان ڳاڙھو يا نارنگي نظر ايندو آھي. +زمين جي مٿان ظاھري گنبذ، جيڪو فلڪي نظام ۽ ھوا جي گولي جي حادثن جو پس منظر آھي. +آسمان جي نيري رنگ رنگ Colour سبب ھوا جي گولي ۾ مٽيءَ ۽ ٻاڦ جي ننڍن ننڍن ذرڙن مان روشنيءَ جي لھرن جو گذر ٿئي ٿو. +ڪرڻن جون وڏيون لھرون (ڳاڙھيون ۽ پيليون) انھن ذرڙن مان سولائيءَ سان لنگھي وڃن ٿيون، پر ننڍڙيون لھرون منتشر ٿي پکڙجي وڃن ٿيون. +اھو ئي ڪارڻ آھي جو آسمان ان وقت گھڻو نيرو نظر ايندو آھي، جڏھن ھوا ۾ مٽيءَ جا ذرڙا گھٽ ۽ تمام سنھڙا ھوندا آھن. +آڳاٽي زماني ۾ ماڻھو ائين ڀائيندا ھئا تہ آسمان دنيا جي ڇت آھي ۽ تارا آسمان ۾ جڙيل بتيون آھن. +تہ وري ڪن ماڻھن جو خيال ھو تہ آسمان جي ٻئي پاسي جنت آھي. +انھن ماڻھن جو اھو بہ خيال ھو تہ تارا اصل آسمان ۾ ٺھيل سوراخ آھن، جن مان جنت جي روشني نظر اچي ٿي. +جڏهن سج ۾ هائيڊروجن جا ائٽم هيئليم ٺاهڻ لاء وگهرندا آهن تہ ان وقت فوٽان ۽ نيوٽران جا گاما ڪرڻا ٺهي سج جي چوڦير سفر ڪندا آهن جيڪي فوٽان روشني جا ذرڙا هوندا آهن. +اها روشني ستن رنگن مان ٺھيل هوندي آهي، جنهن ۾ ڳاڙهو ڳري ۾ ڳرو رنگ رنگ Colour آهي ۽ نيرو نيرو رنگ هلڪي ۾ هلڪو رنگ رنگ Colour آهي. +جڏهن روشني جون لھرون زميني وايومنڊل تائين پهچن ٿيون تہ اتي ان کي ڏاڍن ننڍن ذرڙن جيڪي روشني جي ويولينگٿ کان ننڍا آهن سان ڇٽاڀيٽي ٿئي ٿي. +اسان جي زميني وايو منڊل ننڍڙن گئس جي ذرڙن جو ٺهيل آهي. +اهي ذرڙا، گهڻو ڪري نائٽروجن ۽ آڪسيجن گئس تي مشتمل ٿين ٿا جن جو رنگ نہ ٿيندو آھي انهن گئسن جا آهن. +جيئن تہ اهي ذرڙا روشني جي ويولينگٿ جي ڀيٽ ۾ ڌاڍا ننڍا ٿين ٿا ان ڪري روشني سان ٽڪرائڻ وقت پوري نموني روشني کي روڪي نہ ٿا سگهن، ڳاڙهو رنگ ان مان گذري زمين تائين پھچي ٿو، جڏهن تہ نيرو جيڪو انهن جي ڀيٽ ۾ هلڪو آهي گذري نہ ٿو سگهي موٽي هيڏي هوڏي وايومنڊل ۾ پکڙجي وڃي ٿو ۽ اڀ اسان کي نيرو نيرو رنگ نظر اچي ٿو. +اهڙا ذرڙا جيڪي روشني جي ويولينگٿ کان ننڍا هجن ۽ روشني سان ٽڪرائجي ان کي ڇڙوڇڙ ڪن تہ ان ڏڦيڙ کي Rayleigh scattering چئبو آهي. +پر اها روشني ڪڪرن سان بہ ٽڪرائي ٿي اهي ڇو اڇا نظر اچن ٿا؟ +ان جو جواب هي آهي تہ ڪڪرن جي ڦڙن جو قطر 20 مائڪروميٽر يا ان کان وڌيڪ هوندو آهي. +اهڙا ذرڙا جيڪي وڏي سائيز وارا هجن تہ انهن سان روشني جڏهن ٽڪرائيندي آهي تہ اهي اڇي روشني کي هر پاسي پکيڙي ڇڏيندا آهن، جنھن جي ڪري ڪڪر اسان کي آسماني نہ پر اڇا نظر ايندا آهن. +اهڙن ذرڙن ۽ روشني جي ٽڪراء جي نتيجي ۾ روشني جي ان ڦوٽ کي Mie scattering چئبو آهي. +جڏھن ڪڪر وسن ٿا ۽ بارش جي پڄاڻي بعد فضا ۾ موجود پاڻيءَ جا قطرا هڪ منشور وانگر ڪم ڪن ٿا. +جڏهن انهن منجهان سج جون شعائون گذرن ٿيون ۽ گذرڻ بعد سج جي روشني ست رنگن ۾ بدلجي ويندي آهي ۽ ائين آسمان جي مٿان هڪ سترنگي ڪمانَ يا انڊلٺ (مُڙيل) ڌنڪ بڻجي ويندي آهي ان کي اسان انڊلٺ چئون ٿا. +انڊلٺ ۾ 7 رنگ جهلڪن ٿا. +(1) سرخ يا ڳاڙهو Red +(2) مالٽائي, گيڙو يا نارنگي Orange +(3) پيلو يا ڦِڪو Yellow +(4) سائو Green +(5) نیرو Blue +(6) ڄامنئي Indigo +(7) گهاٽو نیرو Violet +روشني ستن رنگن جي ميلاپ سان ٺهيل هوندي آهي، تيز رفتاريءَ جي ڪري هڪڙي رنگ م ڏسبي آهي ۽ جڏهن بارش پوندي آهي تہ پاڻيءَ جا ننڍڙا ننڍڙا ذررا جيڪي هوا ۾ موجود هوندا آهن، اهي هڪ پرزم جو ڪم ڏيندا اهن ۽ جڏهن روشني انهن ذرڙن مان ٽپندي آهي تہ پنھنجي اصلي رنگن ۾ ٽٽي ويندي آهي ۽ ان جا ستئي رنگ پنھنجي اصلي واٽ تي نظر ايندا آهن جنهن کي اسين انڊ لٺ چوندا آهيون. +مينھن وسڻ کان پوءِ وايومنڊل ۾ مينھن جي سنهي بوندار رهجي ويندي آهي ۽ پوءِ جڏهن سج مان ايندڙ سفيد روشني انهن سنهين بوندن مان لنگهندي آهي ته اُن جا ست رنگ الڳ الڳ ٿي ويندا آهن. +مينهن جون بوندون گول هونديون آهن، تنھنڪري انڊلٺ جي شڪل بہ گولائيءَ ۾ ڪمان وانگر هوندي آهي ۽ اها ڪمان جي صورت ۾، اڌ گول وانگر نظر ايندي آهي. +انڊلٺ عام طور تي ان صورت ۾ نظر ايندي آهي، جڏهن سج پٺئين طرف ۽ پاڻيءَ جي ڦڙن جو ميڙ اکين جي سامهون هوندو آهي. +جنھن بہ شي کي روشنيءَ جا ڪرڻا لڳي موٽي اچي اسان جي اک تائين پهچندا، ان کي ڏسي سگهنداسون. +انساني اک ۾ موجود Eye blore جنھن کي Retina چيو وڃي ٿو، ان کي ڏسڻ لاء روشني جي ضرورت درڪار ھوندي آھي۔جنھن جي زريعي اسان اکين سان ڏسي ء ذھن ۾ عڪس محسوس ڪري سگھندا آھيون. +پراهين پنڌ واري شي جيترو اسان کان پري هوندي، اوترو ننڍي نظر ايندي. +جيڪڏهن روشنيءَ ڪرڻا رنڊائي موٽائڻ ۽ اولڙو ڪرڻ واري شي جي وچ تي نہ هوندا تہ نظرون پولار ۾ پيھي ڪٿي نہ ڪٿي کٽي وينديون اسان کي ڪجھ بہ نظر نہ ايندو ۽ اهو هنڌ اونداهو يا ڪارو نظر ايندو. +جيڪڏهن اونداهي ڏاڍي ڊگهي ڪمري ۾ وچ تي اڌ-ڍڪيو بلب رکيو هجي، ان جو روشن پاسو اوهان طرف هجي تہ ان جي اونداهي پاسي اوهان کي ڪارنھن کان سواءِ ڪجھ بہ نظر نہ ايندو، پر جيڪڏهن بلب اڌ-ڍڪيو نہ هجي تہ پوءِ اوهان کي هلڪو ڌنڌ پيو محسوس ٿيندو. +اهو ان ڪري ٿئي ٿو جو بلب جي تيز روشني اک جي ماڻڪيءَ کي سسائي ڇڏي ٿي ۽ جڏهن ماڻڪي سسيل هجي ۽ گهٽ روشني ۾ اھو صاف نظر نہ ايندو. +جنھن مھل روشني نہ ھوندي آھي اسان ڄڻ انڌا ٿيو وڃون، پوء اھا روشني ڀل کڻي سج جي نہ ھجي، ڏيئي، موبائل ۽ سرچ لائيٽ جي ڇونہ ھجي جيسيتائين اھا اک جي پتلي ۾ داخل ناھي ٿيندي ايستائين اسان ڏسڻ جي سگھ کان محروم ھوندا آھيون جنھن کي عڪس جو ٺھڻ Formation of image چئجي ٿو. +روشني جا ڪرڻا جنھن مھل اک ۾ ڪرندا آھن ته اسانجي سامھون ايندڙ شيء اونڌي نظر ايندي آھي، جنھن جو دماغ ۾ موجود Medulla Oblongota سھي تشريح ڪري عڪس کي سڌو ڪري بيھاريندو آھي جيئن ھيگل جي اونڌي منھن بيٺل جدليات کي مارڪس سڌو ڪري پيرن ڀر بيھاريو. +جتي روشني آھي اتي پاڇو آھي. +پاڇو اسان يا ھر شي سان گڏ رھي ٿو پر اوندھ ۾ پاڇو پنھنجا اھڃاڻ وڃائي ويھي ٿو. +اسان جڏھن ھلون ٿا تہ پاڇو اسان سان گڏ رھي ٿو. +اسان جي ھلڻ سان اسان جي پاڇي جي والار جو تناسب وڌي وڃي ٿو يا اڳتي پوئتي ٿيڻ سان گھٽيو وڃي ٿو. +جيتوڻيڪ اھو عام فھم قانون آھي جيڪو سڌي ريت روشني جي مقدار ء معيار سان نسبت رکي ٿو پر اھا ڳالھ گھڻن کي سمجھ ۾ نہ ايندي آھي مثال طور اسان بجلي جي ھڪ بلب آڏو ھٿ ڏيندا آھيون تہ ھٿ يا جسماني پاڇولو وڌيو وڃي ٿو يا وري اڳيان پويان ڪندا آھيون تہ ان جي والار جو تناسب گھٽجي وڃي ٿو جنھن مان اسانکي اھا ڳالھ سمجھ ۾ ايندي آھي تہ انھيء عمل ۾ روشني جي مقدار ء معيار جو ڪيترو عمل دخل ھوندو آھي. +جيئن جيئن ھٿ ويجھو ڪندا ويندا آھيون تيئن تيئن ھٿ جو پاڇو وڌنڌو ويندو آھي ۔ ٺيڪ اھو نسبتي تعلق ھٿ جي پوئتي ڪرڻ سان بہ لاڳاپيل آھي۔جيئن جيئن ھٿ پوئتي ڪندا ويندا آھيون تہ پاڇي جي والار گھٽجندي ويندي آھي ان روشني ۽ پاڇي جي تعلق جي نسبت کي پاڇي جي تناسب جو قانون The law of shade proporation چئجي ٿو. +وشال، اڻکٽ ڪائنات ڪل موجودات جو مجموعي نالو آهي. +ان ۾ سج اسان جي ويجهو ۽ ڏاڍو روشن آهي، ان ڪري اسان جي نظر جتي کٽي ٿي اتي آسمان نظر اچي ٿو ۽ اسان ان کي اڀ يا آسمان Sky سمجهون ٿا. +آسمان جي هيءَ سڄي حقيقت اسان سائنس جي نعمتن جي ڪري ڄاڻون ٿا. +آڳاٽو قديم انسان Homo sapiens ڪا اڄ جهڙي سائنسي ڄاڻ نہ رکندو هو، ان ڪري هو ان کي دونھاٽيل، جهڙالي ۽ ٺوس ڇت سمجهي ويٺو ۽ اهڙيءَ طرح اڀ بابت لوڪ ڪٿائون ۽ ڏند ڏند انسانن ۽ جانورن جي وات ۾ لڳل ڦڪي ۽ ڪٿا انساني تاريخ تاريخ (History) ڏينهن لکڻ تاريخ مهيني جو حصو بڻجي ويون. +اڄوڪي سائنس ڏسڻ جا اهڙا تہ اوزار ٺاهي ورتا آهن جو لکين نوري سالن جي پنڌ تي نگاھ وجهي سگهجي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47417.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47417.txt new file mode 100644 index 0000000..5c54a36 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47417.txt @@ -0,0 +1,56 @@ +وٽامن اي +وٽامن اي Vitamin A +”دريا خان سنڌي“ +وٽامن صحت مند زندگي لاءِ تمام ضروري آھن جن جي تاريخ موجودھ صدي کان شروع ٿئي ٿي. +ليسٽر انسٽيٽيوٽ آف لنڊن جي ڏاڪٽر ڪيسمر فنڪ Casimir Funk 1992ع ۾ وٽامنن جي باري ۾ هڪ تصور پيش ڪيو، جن کي ابتدائي لحميات Vital amines چيو ويو. +انهن هڪ اهڙي شيء کي چانورن جي پالش کان ڌار ڪرڻ ۾ ڪاميابي حاصل ڪئي، جنھن جي رت ۾ گهٽتائي سبب رڳن جي ڪمزور ٿيڻ ۽ سوزش پيدا ڪرڻ وارو مرض بيري بيري Beri Beri جي پيدا ٿيڻ جو خطرو ويندي ويندو آهي. +ان کان پوء ڏاڪٽر Max Nirensein ان جو ڪيميائي تجزيو ڪري ان جي اهميت جي پيش نظر Amines ۽ Vital کي ملائي Vital amines جوڙيو ۽ ھن لفظ مان اڳتي ھلي Vitamin تخليق ڪيو ويو. +1915ع ۾ ميڪلم Maccollum ۽ ڊيوس Davis ثابت ڪيو تہ جسم جي نشوونما جي لاءِ ڪجھ جزا لازمي آهن جيڪي کير ۽ آنن جي زردي ۾ پاتا وڃن ٿا. +1920ع ۾ پروفيسر جيڪ سيسل ڊرمنڊ Jack Cecil Drummon انهن عنصرن جي لاءِ آخر حرف E ترڪ ڪري لفظ Vitamin منتخب ڪيو. +وٽامن يا حياتين جي ٻين قسمن ۾ تقسيم ڪيو ويندو آهي. +ھڪ اهو جيڪو پاڻي ۾ حل ٿئي ۽ ٻيو جيڪو چرٻي ۾ حل ٿي.وٽامن اسانجي روز جي کاڌن ۾ موجود هجن ٿا. +اھي اسان کي نہ صرف تندرست توانا رکن ٿا پر مختلف بيمارين کان بچائڻ ۾ پڻ مدد ڪن ٿا. +جيسين انسان حيات آهي اهي انهن جي حفاظت ڪن ٿا. +انهن وٽامنن مان وٽامن اي اسان جي زندگي ۾ اھم ڪردار ادا ڪري ٿي. +وٽامن اي ڏاٺ جي لاءِ گهڻو مفيد آهي جنهن سان ڏاٺ گهڻي قدر مضبوط ۽ صحت مند رهنديون آهن، حساس ۽ رت جي رستي ڏاٺ جو علاج مخصوص وٽامن اي جي حامل ٽوٽ پيسٽ جي مسلسل استعمال سان ممڪن آهي. +مختلف ليبارٽرين جي تجربي جي رپورٽن موجب وٽامن اي ڏاٺ کي مضبوط ڪندو آهي، گهڻو ڪري جيڪي ڏنڊن ۾ ڪيڙا يا سوارخ Cavities بڻجي ويندا آهن، انھن کي بہ ڪنهن حد تائين گهٽ ڪري ٿو. +ڏاٺ جي جهلي Periodontal Membrane جي قدرتي عمل کي بہ صحيح رکندو آهي ان لاءِ پنهنجي عذائن ۾ وٽامن اي جي روزانو شين کي بہ شامل ڪجي. +وٽامن A جا مختلف نالا آهن. +ريٽينال Retinol ۔ بيٽاڪيروٽين Beta carotene ۔ پرو وٽامن اي Pro vitamin A ۽ جيو کٽ Biocitrol کي پڻ وٽامن اي سڏيو وڃي ٿو. +وٽامن اي اکين لاء مفيد آهي گڏوگڏ جسماني نشونما ۔ قوت ۽ مدافعت پڻ وڌائي ٿي. +اکين جي ريٽينول جي شڪل ۾ وٽامن اي گهربل هوندي آهي خاص ڪري اکين جي پردي جي صحت لاء ريٽي نول اهم ۽ ضروري آهي. +وٽامن اي جي کوٽ جو سبب رات جو گهٽ روشني ۽ رات جو گهٽ نظر اچڻ آهي. +وٽامن جي گهٽتائي جي پھرين علامت گهٽ روشني ۾ گهٽ نظر اچڻ آهي. +هي وٽامن کير، ڏهي، مڇي جي تيل، پنير، مکڻ، مان ملي ٿي. +ان کانسواءِ ڀاڄين جھڙوڪ : گجر، پالڪ، ٽماٽي، موري، انب وغيره ۾ ھڪ ڪيروٽين هوندي آهي، جنھن کي اسان جو جيرو آسانيءَ سان وٽامن اي ۾ تبديل ڪري وٺندو آهي. +حياتين اي اسان جي نظر لاءِ ضروري آهي، خاص طور تي هي اسان کي هلڪي روشنيءَ ۾ ڏسي سگهڻ جي قابل بڻائيندي آهي. +انهيءَ جي گهٽتائي سان شب ڪوري (Night- Blindness) ٿي پوندي آهي. +وٽامن اي ٻجن (مثلا: ڪڪڙن) جي تيل ۾ موجود هوندي آهي ان جي ڪمي سان ٻار جي ڪرڻ جو انديشو هوندو آهي. +وٽامن اي جو اهم ڪردار جينياتي ڪروموسومز ۽ خلين جو ٺھڻ آهي. +چمڙي جي گهرڙن جي نشونما، ڀڃ ڊاھ ۽ نئين گهرڙن جي جنم ۾ بہ وٽامن اي جو عمل پڻ آهي ۔ انهي ڪري وٽامن اي جي گهٽتائي سبب منھن ۽ چمڙي ۾ داڻا نڪرندا آهن. +وٽامن اي اسان جي اکين جي روشني لاء مفيد آھي. +هي مختلف شين ۾ پاتي وڃي ٿي. +گجر ۾ وٽامن اي هجي ٿي، ان لاء ماهر اسانکي ان کي کائڻ جو مشور ڏيندا آهن جيئن وٽامن اي اسان کي حاصل ٿئي. +جيڪڏهن ڪنھن بہ ماڻهو ۾ نظر جي گهٽتائي ٿيو وڃي تہ اکين جي روشني ڌنڌلي ٿي وڃي ٿي ۽ گهٽ ڏسجڻ سبب نابينائي اچي وڃي ٿي. +گهٽ نظر جو علاج وٽامن اي جي استعمال سان گهٽ ٿيو وڃي جنھن سان اکين جي روشني ۾ بھتري اچي ٿي، انهي لاء جيڪڏهن اوهانجي گهر يا پاڙي ۾ رهندڙ ڪنھن بہ فرد جي اکين جي روشني ۾ گهٽتائي ڏسڻ ۾ اچي تہ انکي گجر جو جوس پيئڻ ۽ گجرون کائڻ جو مشورو ڏجي. +موجود دور ۾ گهڻو موبائل ڪمپوٽر استعمال ڪندڙ فرد اکين جي روشني کي برقرار رکڻ لاء گهڻو خيال رکن. +وٽامن اي جي استعمال سان جسم ۾ قوت مدافعت وڌي وڃي ٿي جيڪا بيمارين سان منهن ڏيڻ ۾ مدد ڪري ٿي. +خيال رهي تہ وٽامن اي چرٻي مان گهڻو حاصل ٿئي ٿي ان ڪري ان جو گهڻو استعمال صحت لاء نقصانڪار پڻ آهي. +ان جي گهڻي استعمال کان پرهيز ڪجي. +وٽامن A ڀاڄين ۾ بہ ملندو آهي جيئن پالڪ ، ساڳ، ڪدو، ٽماٽر، سائي بصر. +بصرن جي بہ خاص ڪري ساون پنن ۾، پيلي رنگ وارا سڀئي ميوا جيئن انب، زردالو، لوڪاٽ، مالٽا، ۽ ڪمند وغيره، بيدي جي زردي ۔ جيرانڊي ۽ اهو تيل ۽ گھ جنھن ۾ وٽامن A ۽ D شامل ڪيو ويو هجي. +ان کان علاوه وٽامن A جا ڪيپسول بہ آهن جيڪي 6 ميهنن جي وقفي سان ٻارن کي ڏنا وڃن تہ ان طريقي سان بہ وٽامن A جي کوٽ کان بچي سگهجي ٿو. +وٽامن اي گجر کان علاوه املوڪ ۔ انگور ۔ ڳاڙھي گجر ۔ صوف ۔ پيٺي ۔ آنن ۔ گھ ۔ مکڻ ۔ مڇي ۔ جيري ۔ کير ۔ سبزين ۔ انب ۔ شملا مرچ ۔ ٽماٽر ۔ پپيتي ۔ هنداڻي ۽ جانورن جي چرٻي مان حاصل ٿئي ٿي. +مٺن پٽاٽن ۾ بہ وٽامن اي جي ڪافي مقدار ٿئي ٿي. +وٽامن اي چمڙي لاء مفيد ٿئي ٿي. +مڇي کائڻ وارن جي چمڙي تر تازي رهندي آهي ڇوجو ان ۾ وٽامن اي هجي ٿي. +جيڪڏهن وٽامن اي کي ٻاهرين چمڙي لاء استعمال ڪجي تہ منھن جا گهنج گهٽ ٿي وڃن ٿا ۽ منھن جي خشڪي ۽ داغ پڻ گهٽ ٿيو وڃن. +وٽامن اي جي گهٽتائي جون علامتون گهٽ يا گهڻيون ٿي سگهجن ٿيون انهن علامتن ۾ ڌنڌلو ڏسڻ ۔ اڳيان ڌنڌ ڏسڻ ۔ اکين ۾ خشڪي ۔ قوت معدافعت جي گهٽتائي ۔ هر هر بيمار ٿيڻ ۔ اکين ۔ ڪنن ۔ ڳلي ۽ پيشاب ۾ انفيڪشن ٿيڻ ۔ وارن جو رنگ پيلو ٿيڻ يا اڇو ٿيڻ ۔ منھن ۽ چمڙي تي داڻا ڇالا ٿيڻ ۽ جلدي مرض وغيرھ اچي وڃن ٿا. +وٽامن اي وارن لاء مفيد آهي ڇوجو وٽامن اي جي گهٽتائي ڪارڻ وارن ۾ خشڪي ٿئي ٿي. +عورتن کي جيڪڏهن حيض دير سان اچن يا گهڻو سور ۽ رت جي مقدار گهڻي اچي انهن لاء وٽامن اي جو استعمال ضروري آهي ۽ مردن لاء بہ ڇوجو وٽامن اي سان اسپرم جي تعداد کي هٿي ملي ٿي. +مرد يا عورتون جن ۾ رت جي گهٽتائي آھي، وٽامن اي جي استعمال سان انهن ۾ جلد رت جي گهٽتائي ختم ٿي وڃي ٿي. +وٽامن اي جي کوٽ سبب ٻارن کي اونداهي ۾ گهٽ نظر ايندو آهي ۽ ٻار تيزروشني ۾ بہ گهڻي دير ڏسي ناهن سگهندا ۽ تيز روشني ۾ انهن جي اکين ۾ جلدي پاڻي وهڻ لڳندو آهي ۽ ٻار پنھنجون اکيون ٻوٽي ڇڏيندا آهن جيڪو بينائي جي حوالي سان انتھائي خطرناڪ اهڃاڻ آهي ۽ ان دوران آهستي آهستي ٻار جي اکين ۾ چمڪ گهٽجڻ لڳندي آهي ۽ اکيون خشڪ ٿيڻ لڳنديون آهن ۽ گهڻو ڪري اکيون ڳاڙهاڻ واريون رهنديون آهن ۽ اکين ۾ ننڍا ننڍا اڇي رنگ جا داڻا ٺھي ويندا آهن ۽ اهي اڇي جهلي جي شڪل اختيار ڪري ويندا آهن. +جيڪي ٻار هر هر بيمار ٿين ٿا انهن کي غذا ۾ وٽامن اي ڏيڻ ضروري آھي. +جن ٻارن ۾ وٽامن اي جي کوٽ هجي، انهن کي وڌيڪ ڊاڪٽر جي هدايت سان ڪجه هفتا وٽامن اي جي سيلمينٽ ڏيڻ کپي. +ٻارن ۾ قوت مدافعت وڌائڻ لاء حفاظتي ٽڪا پوليو جي قطرن سان گڏوگڏ وٽامن اي جا بہ قطرا پياريا ويندا آهن. +اهڙا نوجوان جن جي منھن تي داڻن جي گهڻائي ھجي ۽ چمڙي کي لوشن يا ڪريم لڳائڻ سان بہ داڻ گهٽ نہ ٿئي تہ بھتر رهندو تہ انهن کي صرف وٽامن اي جي سپليمنٽ جي هڪ ٽڪي روزانو هڪ کان ٻہ مھينن تائين استعمال ڪرڻ کپي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47418.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47418.txt new file mode 100644 index 0000000..b4d279b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47418.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +سويوز (خلائي جھاز) +سویوز Soyuz ڇا آهي +سويوز هڪ روسي اسپيس ڪرافٽ Spacecraft آهي +انٽرنيشنل اسپيس اسٽيشن ISS جي سامان کي پهچائڻو هجي يا انسانن کي ان مقصد جي لاءِ سويوز ئي استعمال ٿيندو آهي ۽ انجي ذريعي ئي خلا باز واپس زمين تي ايندا آهن روس هڪ وڏو ملڪ آهي انٽرنيشنل اسپيس اسٽيشن کي هلائڻ جي لاءِ روس آمريڪا جي مدد ڪندو آهي، ائين ٻيا بہ ملڪ پڻ مدد ڪندا آهن پر صرف روسي اسپيس ڪرافٽ ئي خلا بازن کي وٺي ڪري ويندو آهي. +سويوز ڇا ڪندو آهي +روسي خلا بازن کي ڪازموناٽس Cosmonauts ۽ آمريڪي، ڪينيڊين، جاپاني ۽ يورپين خلا بازن کي آسٽرو ناٽس Astronauts چيو ويندو آهي +سويوز خلا بازن کي اسپيس اسٽيشن تائين وٺي ويندو آهي ۽ واپس بہ وٺي ايندو آهي، پاڻي ۽ خوراڪ بہ انجي ذريعي موڪلي ويندي آهي ۽ انجي اندر 3 ٽي خلا بازن جي ويھڻ جي جڳھ هوندي آهي، سويوز هڪ لائف بوٽ Life Boat جيان هوندو آهي ۽ گهٽ ۾ گهٽ هڪ کن سويوز ہمیشہ اسپيس اسٽيشن سان جوڙيل هوندا آهن، ايمرجنسي جي صورت ۾ خلا باز انجي ذريعي واپس زمين تي اچي سگھجن ٿا. +سویوز جا حصا +ايم سويوز جا ٻہ حصا هوندا آهن هڪ سويوز ڪيپسول Capsule ۽ ٻيو سويوز راڪٽ Soyuz Rocket +سويوز راڪيٽ جي مٿان سويوز ڪيپسول جوڙيل هوندو آهي ڪيپسول جا ٽي حصا Module هوندا آهن هڪ حصو محوري حصو Orbital Module هجي ٿو +جنھن ۾ خلاباز هوندا آهن، اُهو حصو اسٽيشن سان جوڙيو ويندو آهي +ٻيو حصو لھڻ وارو حصو Descent Module جنھن کي چئبو آهي جڏهن سويوز کي لانچ لاءِ شرو ڪيو ويندو آهي تہ خلا باز انجي اندر هوندا آهن ۽ زميني واپسي تہ بہ انھي تي ويهندا آهن ٽيون حصو مختلف شين تي مشتمل هوندو آهي، جيئن تہ بيٽريون، سولر پينل، آڪسيجن، ۽ اسٽيرنگ انجڻ وغيرھ +سويوز جو ٻيو حصو راڪيٽ تي مشتمل هوندو آهي راڪيٽ ئي سويوز ڪيپسول کي مٿي وٺي ويندو آهي ۽ ڪجھ ئي فاصلي تہ وڃي ڪري راڪيٽ ۽ ڪيپسول الڳ ٿي ويندا آهن ۽ راڪيٽ واپس زمين تي اچي ڪري ڪرندو آهي، ڪيپسول اڳتيء وڌندو آهي ۽ 9 منٽن ۾ خلا تي پھچي ويندو آهي. +سويوز لانچ Launch ۽ لينڊ Land ڪيئن ڪندو آهي +سويوز ملڪ ڪازڪستان Kazakhstan کان لانچ ڪيو ويندو آهي ۽ سوويوز کان اسپيس اسٽيشن تائين وڃڻ تہ ڇھ 6 ڪلاڪ لڳندا آهن، خلاباز دروازي هیچ جي ذريعي اسپيس اسٽيشن ۾ داخل ٿيندا آهن +جڏھن خلا بازن کي واپسي اچڻو هوندو آهي تہ اهي واپس ڪيپسول ۾ ويهندا آهن، ڪيپسول هڪ جھاز جيان بلڪل بہ ناهي هوندو ۽ نہ ئي انجا پر يا ڦيٿا هوندا آهن +بلڪي هي فضا کان ٿيندي زمين تي ڪرندو آهي سويوز ڪيپسول ۾ رفتار کي گهٽ ڪرڻ لاءِ هڪ پيراشوٽ لڳل هوندو آهي، انجي زمين تي ڪرڻ جي رفتار کي وڌيڪ گهٽ ڪرڻ جي لاءِ ننڊها راڪيٽ لڳل هوندا آهن، پر انجي باوجود زمين تي ڪرڻ وقت جهٽڪا ضرور لڳندا آهن +سويوز ڪازڪستان جي ڇٻر جي ميدانن تي لھندو آهي +اسپيس اسٽيشن کان زمين تائين پھچڻ ۾ تقريبن 3. +5 ڪلاڪ لڳندا آهن +دريا خان سنڌي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47433.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47433.txt new file mode 100644 index 0000000..370c77e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47433.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +بليڪ هول +ڇا بليڪ هول ہمیشہ جي لاءِ حيات رهندا آهن +دريا خان سنڌي +جڏھن هڪ ستارو پنهنجي ٻارڻ ختم ڪري چڪو هوندو آهي انجا ممڪن ٽي انجام ٿي سگھجن ٿا يا تہ هو اڇو بونا White dwarf بڻجي ويندو آهي يا نيوٽران ستارو بڻجي ويندو آهي يا وري بليڪ هول بڻجي ويندو آهي، هڪ ستارو انھن 3 مان ڇا بڻبو؟ +هي انجي ماس Mass تي مدار رکي ٿو +اڇو بونا ستارا ۽ نيوٽران ستارا بہ وقت گذرڻ سان گڏوگڏ ويجهي وارو مادو گڏ ڪري آخرڪار بليڪ هول بڻجي ويندا آهن +پر ڇا بليڪ هول ہمیشہ جي لاءِ رهندا؟ +جي نہ، هاڪنگ ريڊي ايشن جي وجهہ سان بليڪ هول جو ماس گهٽ ٿيندو رهندو آهي ۽ هڪ نہ هڪ ڏينهن بليڪ هول پنھنجو سڀ ماس وڃائي ڇڏيندو ۽ ضايع ٿي ويندو +گهڻا وڏا بليڪ هولز خاص طور تي گھڻو وقت وٺندا ضايع ٿيڻ ۾ ۽ خاص طور تي ننڍن بليڪ هولز جي مقابلي ۾ جيڪي جلدي ضايع ٿي ويندا آهن +هاڻي اچو تہ هي سمجهون ٿا تہ ائين ڪيئن ٿيندو آهي +اسپيس جنھن کي اسان خلا چوندا آهيون حقيقت ۾ اهو بلڪل خالي ناهي هوندو +ڪوانٽم میڪینڪس اسانکي ٻڌائي ٿي تہ اسپيس ۾ اڳ کان اهڙا ذرا particle ۽ ضد ذرا anti-particle بڻبا آهن ۽ گهڻي ئي گهٽ وقت ۾ هڪ ٻئي سان ملي ڪري ختم annihilate ٿي ويندا آهن هي ذرا ہمیشہ ذرا ۽ ضد ذرا جي جوڙين pairs جي صورت ۾ ئي بڻبا آهن، انھن ذرن کي ورچوئل پارٽيڪلس چئبو آهي. +هي ذرا پيدا ٿيڻ جي لاءِ توانائي وٺندا آهن جڏهن هي ذرا هڪ ٻئي سان ملي ڪري ختم annihilate ٿي ويندا آهن تہ هي توانائي واپس اچي ويندي آهي +هي ذرا پيدا ٿيڻ جي لاءِ جيتري گھڻي توانائي وٺندا اوترو ئي گهٽ وقت هي ذرا وجود رهندا +اسٽيفن هاڪنگ اهيو سوچيو تہ ڇا ٿيندو جڏهن هي virtual particles بليڪ هول جي event horizon افق جي بلڪل ويجهو ٺھندا +۽ ٺهڻ کان پوءِ هڪ ذرو event horizon افق جي اندر هجي ۽ هڪ ٻاهر. +هڪ بليڪ هول جي گرد اُهي چوڌاري جتان کان روشني واپس بليڪ هول ۾ ڪرندي آهي انکي event horizon افق چئبو آهي، ٻين لفظن ۾ اهو مقام آهي جتان کان اڳتي روشني بہ اسڪیپ escape نٿي ڪري سگھي +ائين ئي هڪ ذري کي بليڪ هول جي ثقلي قوت ڇڪيء وٺندي ۽ انجي ضد ذري Anti-particle کي ڇوجو ڪوبہ ذرو ختم ڪرڻ جي لاءِ نہ ملندو تہ ائين اھو ورچوئل ذرو حقيقي ذرو بڻجي ويندو ۽ event horizon افق سان ٻاهر نڪري هليو ويندو +هاڻي جيڪا توانائي انھن ٻنھي ذرن جي ملڻ سان واپس اچڻي هئي اُها بليڪ هول جي ماس ۾ گهٽتائي سان پوري ٿيندي ان منظر جي وجهہ سان جيڪڏهن ڪو بليڪ هول ويجھي جو مادو نہ چوري ڪري رهيو هجي تہ آهستي آهستي پنهنجو ماس وڃائي ڇڏيندو ۽ ضايع ٿيندو ويندو +جڏهن تہ ان منظر جي وجهہ سان بليڪ هول جي ماس ۾ گهٽتائي جي شرح گهڻي گهٽ آهي خاص طور تي هڪ وڏي بليڪ هولز جي لاءِ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47435.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47435.txt new file mode 100644 index 0000000..da3539e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47435.txt @@ -0,0 +1,78 @@ +وقت جو سفر +ڇا ٽائم ٽريول ممڪن آهي. +”دريا خان سنڌي“ +فرض ڪريو تہ اوھان وٽ هڪ اهڙي گاڏي آهي جيڪا اوهان کي ماضي يا مستقبل ۾ سفر ڪرائي ٿي. +هڪ ڏينھن اوهان جي دماغ ۾ خواهش پيدا ٿئي ٿي تہ اوھان 1920ع ۾ پھچي وڃو ۽ پنھنجي ڏاڏي کي ماري ڇڏيو. +اوهان ان گهڙي جا ڪجھ بٽڻ لڳايو ٿا ۽ اچانڪ پنھنجو پاڻ کي پنهنجي ڏاڏي سان گڏ پايو ٿا جيڪو ڪنوارپ ۾ پنھنجي نوجواني جي دور ۾ ڪنھن جبل تي بيٺي قدرت جي نظارن جو لطف وٺي رهيو آهي، اوهان کي پنھنجو ڏاڏو ڪڏهن بہ پسند نہ رھيو آھي. +اوهان پنھنجي ڏاڏي کي جبل تان ڌڪو ڏئي ڇڏيو ٿا ۽ اهو هزارين ميٽر وڏي غار ۾ وڃي ڪري ٿو. +پر صبر ڪريو! +جيڪڏهن اوهان پنھنجي ڏاڏي کي پنھنجي پيءُ جي پيدائش کان پھريان ماري ڇڏيو آهي تہ ان جو مطلب هي آهي تہ اوهان جي پيدا ٿيڻ جو ڪو امڪان ناهي. +جيڪڏهن اوهان پيدا ناهيو ٿيا تہ ظاهر آهي تہ اوهان جي ماضي ۾ وڃڻ جو ڪو امڪان ناهي. +جڏهن تہ اوھان کي پنھنجي ڏاڏي کي مارڻ جو ائين ڪو بہ امڪان ناهي ڇوجو اوهان تہ پيدا ٿيا ئي ناهيو. +جيڪڏهن اوهان پنھنجي ڏاڏي کي ماريو ناهي تہ ان جو مطلب هي ٿيو تہ ان جي ويجھو اوهان جو والد پيدا ٿيندو ۽ اوهان جي والد مان اوهان پيدا ٿيندا. +جڏهن تہ ان ڳالھ جو امڪان آهي تہ اوھان ماضي ۾ وڃي سگهو ٿا ۽ پنھنجي ڏاڏي کي ماري سگھو ٿا. +هي تضاد گرینڊ فادر چورائبو آهي ۽ ان قسم جا تضاد ماضي ۾ سفر ڪرڻ کي ناممڪن بنائي ڇڏيندا آهن. +گرینڊ فادر پیراڊاڪس ۾ ڪيترن ئي ڏهاڪن تي مشتمل ماضي ۾ وڃڻ هوندو آهي. +هاڻ اسان هڪ اهڙي مثال وٺون ٿا جنھن ۾ وقت جو هي فرق گهٽ آهي. +فرض ڪجي اوهان ۽ مان هڪ جھڙيون گهڙيون پاتيون آهن ۽ اسان ٻئي انھن گھڙين جو وقت ملائي ڪري هي يقين ڪيون تہ ٻئي گهڙيون هڪ ئي وقت ڏيکاري رهيون آهن. +ان کان پوءِ مان اسپيس شٽل ۾ خلا ۾ وڃان ٿو جتي مان 28000 ڪلو ميٽر في ڪلاڪ جي رفتار سان سفر ڪيان ٿو. +زمين جي گردش ۾ ڪجھ چڪر لڳائڻ کانپوءِ مان وري زمين تي لھان ٿو ۽ ٻنهي گھڙين ۾ وقت ڏسندو آهيان تہ معلوم ٿيندو آهي تہ منھنجي گھڙي ڪجھ پوئتي ٿي وئي آهي جڏهن تہ هي فرق گهڻو ئي گهٽ آهي پر هي فرق موجود ضرور آهي +ان منظر کي Time dilation چئبو آهي. +آئنسٽائين جي نظريي موجب جڏهن شيون يا تہ گهڻي تيزي رفتار سان سفر ڪنديون آهن ۽ گھڻي ڪشش ثقل جي اثر ۾ +هونديون آهن تہ وقت جي رفتار سست ٿي ويندي آهي. +ان Time dilation جو هڪ مثال هي آهي تہ جڏھن خلاباز اسپيس اسٽيشن تي ڇھ مھينن جو عرصو گذارڻ کان پوءِ زمين تي واپس ايندا آهن تہ انھن جي عمر ۾ اضافو زمين تي رهڻ واري ماڻھن جي عمر ۾ اضافي کان تقريبن پنج ملي سيڪنڊ گهٽ هوندو آهي. +جڏھن تہ هي فرق ايترو معمولي آهي ان کي نظر انداز ڪري سگھجي ٿو پر اهوئي ئي خلا باز ڪنهن اهڙي خلائي جھاز ۾ ڇھ مھينا گذاري جنھن جي رفتار روشني جي رفتار جو 99 سيڪڙو هجي تہ هي فرق تمام گھڻو ٿي ويندو. +دلچسپ ڳالھ هي آهي تہ جيڪڏهن ڪنھن شي جي رفتار روشني جي رفتار جو 70 سيڪڙو هجي تڏهن بہ هي فرق معمولي ئي رهندو پر جيئن جيئن ان شي جي رفتار روشني جي رفتار جي ويجهي ٿيندي ويندي هي فرق وڌندو ويندو. +ان کان وڌيڪ حيران ڪندڙ ڳالھ هي آهي تہ نظريي اضافت جي رويي سان تمام گهڻي تيز رفتار حرڪت جي صورت ۾ حرڪت ڪندڙ شي جي ڊگهائي گهٽ ٿي ويندي آهي ۽ حرڪت جي سمعت ۾ فاصلو بہ سڪڙجي ويندو آهي. +جيڪڏھن اوهان جي رفتار روشني جي رفتار جو 90 سيڪڙو هجي ۽ اوهان اهڙي مقام تي وڃڻ چاهيندا هجو جيڪو ڏھ نوري سال پري آهي تہ اوھان شايد هي توقع رکندا تہ اوھان جو ھي سفر يارهن سالن ۾ مڪمل ٿيندو. +هي درست آهي تہ جيڪڏهن ڪو ماڻهو زمين کان اوهان جي خلائي جھاز جو مشاهدو ڪري رهيو آهي تہ اهو ئي مشاهدو ڪندو تہ اوھان کي ان سفر ۾ يارهن سال لڳا، پر ان خلائي جھاز ۾ موجود ماڻھن جو مشاهدو هي هوندو تہ هي سفر صرف 4. +4 سالن ۾ ئي ڪٽجي ويندو. +پر ڇا هي حقيقت ۾ ٽائيم ٽريول آهي؟ +جڏهن تہ ٽائيم ٽريول جي عمومي تصور جي موجب شايد ان کي ٽائيم ٽريول نہ چيو وڃي پر جڏهن اوهان اسپيس ۽ ٽائيم کي سمجھندا آهيو تہ پوءِ انکي ٽائيم ٽريول ئي چيو ويندو. +جڏهن اوهان روشني جي رفتار جي 90 سيڪڙو جي رفتار سان واپس زمين تي ايندئو تہ اوهان جي عمر ۾ تقريبن نو سال جو وڌاءُ ٿيو هوندو پر اوهان جو اهو ئي ساٿي جيڪو زمين تي ئي رھي ٿو ان جي عمر ۾ پوري 22 سال جو وڌاءُ ٿي چڪو هوندو. +ائين هڪ طرح سان هي چئجي سگهجي ٿو تہ اوھان 13 سال مستقبل ۾ سفر ڪيو آهي. +اچو ان کي هڪ ٻئي مثال سان سمجهون ٿا، فلم Interstellar جو مرڪزي ڪردار ڪوپر ۽ انجو عملو هڪ اهڙي سياري تي لھندا آهن جنھن تي پاڻي موجود آهي جنھن جي ڪشش ثقل زمين جي ڪشش ثقل کان 30 سيڪڙو گهڻي آهي. +هي سيارو هڪ سپر ميسووا بليڪ هول Super massive black hole جي گھڻو ويجهو آهي جنھن جو نالو Gargantua آهي جنھن جي چوڦير ان سياري جي گردش جي رفتار روشني جي رفتار جي 55 فيصد جي برابر آهي، انھن ٻنھي سببن جو مجموعي نتيجو هي هوندو آهي تہ ان سياري تي وقت جي رفتار پوئتي رهي ويل خلا بازن جي ريفرنس فريم جي وقت جي مقابلي ۾ 61000 ڀيرا گهٽ آهي. +ائين ان سياري تي هڪ ڪلاڪ باقي خلا بازن جي ست سال جي برابر آهي جڏهن ڪوپر پنھنجي ریفرنس فریم ۾ ان سياري تي 3 ڪلاڪ گذاري ڪري پنھنجي خلائي جھاز ۾ واپس ويندو آهي تہ خلائي جھاز جي خلا بازن جي عمر ۾ 23 سال جو اضافو ٿي چڪو هوندو آهي، جيتوڻيڪ هي فلم سائنس فڪشن آهي پر نظري اضافت جي رويي سان هي درست آهي تہ خلا بازن جي ریفرنس فریم ۾ 23 سال گذري چڪا هوندا ائين هي چئجي سگھجي ٿو تہ ڪوپر ۽ انجي عملي 23 سال مستقبل ۾ سفر ڪيو. +هاڻي تائين اسان نہ صرف مستقبل ۾ سفر ڪرڻ تي بحث ڪئي آهي پر ڇا ماضي ۾ سفر ڪرڻ بہ ممڪن آهي؟ +ڪجھ سائنسدانن جو خيال آهي تہ اسپيس ۾ ڪجھ خصوصي طور تي سفر ڪرڻ سان ماضي ۽ مستقبل ٻنهي ۾ وڃڻ ممڪن ٿي سگھي ٿو پر ائين ڪرڻ جي لاءِ هڪ اهڙي حرڪت گھربل هوندي جنھن کي (CTC) closed -time-like curve چئبو آهي. +CTC اسپيس ٽائيم ۾ هڪ قسم جو دائرو آهي جيڪو اصولي طور تي ڪنھن کي پنھنجي ماضي ۾ وڃڻ جو رستو فراھم ڪري سگهي ٿو. +ماضي ۾ سفر ڪرڻ بابت سائنس گهڻي پيچيدھ ۽ گھڻين قياسن تي مبني آهي. +گهڻن سائنسدانن جو خيال آهي تہ ماضي ۾ سفر منطقي طور تي ممڪن ناهي ڇوجو ان سان علت causality جي قانونن ۾ نفي ٿئي ٿي. +ان جي سٺي مثال Grandfather paradox يا ڏاڏي جو تضاد آهي جيڪو پھريان مٿي واضح ڪري چڪا آهيون. +جيڪڏهن انھن سائنسدانن جون دعوائون درست آهن تہ ماضي ۾ سفر ڪرڻ سان گهڻا تضاد پيدا ٿي سگھن ٿا. +ان جو منطقي نتيجو اهو ئي نڪري ٿو تہ ماضي ۾ سفر ممڪن ناهي. +ان جي برعڪس نوواڪوف جو self-consistency جو اصول درست آهي جنھن ۾ ماضي ۾ وڃڻ جو امڪان موجود آهي. +نوواڪوف جو اصول هي آهي تہ جيڪڏهن ڪو اهڙو واقعو ممڪن آهي جنهن سان تضاد پيدا هجڻ جو انديشو هجي يا جنھن سان ماضي ۾ تبديل ٿي وڃڻ جو امڪان هجي تہ اهڙي واقعن جو امڪان زيرو آهي ائين ماضي ۾ سفر سان تضادن جو پيدا ٿيڻ ممڪن ناهي پر گهڻو ڪري سائنسدان نوواڪوف جي اصول کي تسليم ناهين ڪندا. +هڪ ٻيو امڪان هي آهي تہ ماضي ۾ سفر جي لاءِ ورم هولن جو استعمال ڪيو وڃي. +اصولي طور تي نظريو اضافت جي رياضي سان ورم هولن جي فزڪس جڳھ وٺي سگهي ٿي. +ماضي ۾ سفر ڪرڻ جي لاءِ اسان کي Transversable ورم ھول جي ضرورت پوندي. +ان جي لاءِ اوهان کي گهڻي پيچيدھ ۽ غير مانوس فزڪس جي ضروت پوندي. +Transversable ورم ھول سان ماضي ۾ وڃڻ جي لاءِ ھنن ٻنهي طريقن سان يقيني بڻائي سگهجي ٿو. +پھريون طريقو تہ ورم ھول جي هڪ سري ۾ اسراع پيدا ڪري ان کي قريب روشني جيتري رفتار ڏني وڃي ۽ ان کان پوءِ ان کي واپس ٻئي سري ڏي آندو وڃي ۔ Time dilation جي ڪري ڪنھن ٻئي ريفرنس فريم ۾ موجود مشاھدن جي لاءِ ورم ھول جي ان سري ۾ وقت رفتار سست ٿيندي جنھن روشني جي رفتار جي ويجهي رفتار سان سفر ڪيو. +ٻيو طريقو هي آهي تہ ورم ھول جو هڪ سرو ڪنهن بليڪ هول جي ويجهي وٺي وڃجي جيئن ان جي هڪ سري تي ڪشش ثقل ٻئي سري جي نسبت تمام گهڻي هجي ان کان پوءِ ٻنهي سرن جي ڦيري سان هڪ ٻئي جي ويجهو وٺي وڃجي. +ورم ھول جي ڪانسيپٽ کي سمجهڻ گهڻو مشڪل ڪم آهي. +ان کي هڪ مثال سان سمجھڻ جي ڪوشش ڪريون ٿا. +فرض ڪريو تہ 2000ع ۾ اسان ٻئي پنھنجي گھڙين کي ملايون ٿا. +ان کان پوءِ مان پنھنجي خلائي جھاز ۾ ان ورم ھول جي هڪ سري تي پهچان ٿو ۽ ان سري کي پڪڙي ڪري روشني جي رفتار سان سفر ڪيان ٿو. +چار سال سفر ڪرڻ کان پوءِ مان ان ورم ھول جي سري کي واپس وٺي اچان ٿو هاڻي منھنجي گهڙي 2004ع ڏيکاري رهي آهي پر اوهان جي گهڙي 2012ع ڏيکاري رهي هوندي. +هاڻ جيڪڏهن ڪو شخص 2012ع ۾ ورم ھول جي ان سري ۾ داخل ٿي وڃي جنھن کي پڪڙي ڪري اسان تيز رفتار سان سفر ڪيو هيو ۽ ٻئي سري کان ٻاهر نڪري اچي تہ اهو پنھنجو پاڻ کي 2004ع ۾ پائيندو. +اهو ٿي ويو اسپيس جي ان مقام تي جتي اهو پھريون هيو پر هاڻي 8 سال ماضي ۾ هوندو. +ان مفروضي کي ڪاغذ جي هڪ ورق سان آساني سان سمجھي سگھجي ٿو. +ان ڪاغذ کي اسپيس ٽائيم تصور ڪريو. +ورم ھول بالا اسپيس ٽائيم آهي جنھن ۾ هڪ داخل ٿيڻ جو رستو آهي ۽ هڪ خارج ٿيڻ جو. +ان کي ائين سمجھجي تہ اوھان ڪاغذ جي موڙ کي ٻيڻو ڪري ڇڏيو آهي ۽ ان ٻنھي پرتن ۾ هڪ سوراخ ڪري ڇڏيو آهي. +اوهان انهن ٻنهي سوراخن جي وچ ۾ موجود ڪاغذ يعني اسپيس ٽائيم کي گذاري ڪري هڪ نقطي کان ٻئي نقطي تي پهچڻ بجاء انهن سوراخن کان گذر ڪري هڪ جڳھ کان ٻي جڳھ پھچي رهيا آهيو. +ان قسم جي ورم هول ۾ هڪ مسئلو هي آهي تہ اوھان ماضي ۾ سفر تہ ڪري سگهو ٿا پر ورم ھول جي پيدائش کان پھريان جي دور ۾ نٿا وڃي سگهو. +ائين هي ماضي ۾ وڃڻ جو ذريعو نٿو بڻجي سگهجي جيڪڏھن ان جي ذريعي وقت کي شارٽ ڪٽ ڪري سگهجي ٿو. +ان سان اهو ممڪن ٿي سگهي ٿو تہ مستقبل جي مخلوق ان جي ذريعي پنھنجي ماضي ۾ ان وقت تائين پھچي وڃي جڏهن هي ورم ھول تخليق ڪيو ويو هيو پر جي هي ورم ھول اڄ تخليق ڪيو وڃي تہ اسان ان کي استعمال ڪري ڊائنوسورن جي عھد ۾ نٿا وڃي سگهون. +وقت ۾ سفر ڪرڻ جو هڪ ٻيو ممڪن طريقو هي آهي جنھن ۾ انسان جي جسم کي وڏي عرصي جي لاءِ محفوظ ڪري ڇڏجي جنھن کي Cryopreservation چئبو آهي. +سائنس جو اهو شعبو جنھن ۾ انسانن کي وڏي عرصي جي لاءِ محفوظ ڪرڻ تي ريسرچ ڪئي ويندي آهي جيڪو Cryonics چورائجي ٿو ان تي 1960ع جي ڏهاڪي کان ريسرچ جاري آهي. +ان کي گھڻي کان گھڻو قياسي سائنس چئي سگهجي ٿو. +ان جي حامين جو چوڻ آهي تہ موت هڪ خاص وقت تي ناهي ايندي پر موت هڪ پيچيدھ عمل آهي پر ان عمل جي شروع ٿيڻ کان پھريان ئي انسان کي محفوظ ڪري ڇڏبو تہ انسان کي گھڻي مدت جي لاءِ محفوظ ڪري سگھجي ٿو پر مسئلو هي آهي تہ انسانن کي مرڻ کان پھريان منجمند ڪري ڇڏڻ غير قانوني آهي. +ائين جيڪڏهن ڪو ماڻھو پنھنجو جسم محفوظ ڪرائڻ چاهي تہ ان کي ان جي ڪلينڪل موت جي فورن بعد منجمد ڪري ڇڏبو آهي. +جسم جي گرمي پد کي منفي 130 ڊگري سينٽي گريڊ تي رکڻ سان ان ڳالھ جو امڪان آهي تہ دماغ جون تعميرون سالن تائين محفوظ رهنديون جيئن مستقبل جا ڊاڪٽر ۽ سائنسدان سٺي ٽيڪنالوجي سان ان ماڻهو کي ٻيهر زندھ ڪري سگھن. +ان قدر گهٽ گرمي پد سان انساني جسم جو نقصان بہ ھوندو آھي ڀلي ان کي محفوظ ڪرڻ ۾ ڪيتري ئي احتياط ڇو نہ ورتي وڃي. +ائين اڄ جا ڊاڪٽر صرف هي اميد ئي ڪري سگهن ٿا تہ مستقبل ۾ ٽيڪنالوجي ايتري ترقي يافتہ ٿي ويندي تہ محفوظ ڪيل دماغ جي ماليڪيولي ليول کي ٻيھر سرگرم ڪيو وڃي تہ جيئن دماغ جي مرحلاڻ ٻيھر شروع ٿي سگھي ۽ دماغ ڪم ڪرڻ شروع ڪري ڇڏي. +جي مستقبل ۾ ٽيڪنالوجي ايتري ترقي ڪري تہ ان طرح سان محفوظ ڪيل انسانن کي ٻيھر زندھ ڪيو وڃي تہ هي انسان مستقبل ۾ سفر ڪري چڪا هوندا. +هي ايترو سولو ناهي جيترو سائنس فڪشن جي ڪھاڻين ۾ ڏيکاريو ويندو آهي پر اصولن ائين ڪرڻ ممڪن ناهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47466.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47466.txt new file mode 100644 index 0000000..5621f2a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47466.txt @@ -0,0 +1,102 @@ +ڪون وڻ +”ڪونو وڻ ۽ ان جا ماحول تي اثر“ +”اصغر ساگر“ +وڻ انسان دوست ۽ ماحول دوست ھوندا آھن. +جتي انسان پنھنجي مقامي ماحول ۾ رسي بسي وڏو ٿئي ٿو ائين وڻ مقامي ماحول مطابق اثر مرتب ڪن ٿا. +سائنسي ماھرن مطابق ھڪ خطي جا وڻ ٻئي خطي ۾ پوکيا وڃن ٿا، انهن ٻوٽن تي آب ھوا جا مختلف اثر پون ٿا مثال طور جنھن ٻوٽي کي آمريڪا جي آبھوا ۽ زمين راس ھجي، ٻئي خطي ۾ منتقل ڪرڻ سان اھو نئين ماحول سان ڪراس ريئيڪشن ٿي سگهي ٿو. +قدرت مختلف خطن ۾ نباتاتي قسم تخليق ڪيا. +ھرھڪ ٻوٽو پنھنجي خطي جي حوالي سان ڪانڪا افاديت رکي ٿو پر ضروري ناھي تہ اھو ٻوٽو ٻئي خطي ۾ ساڳا فائدا رکندو ھجي. +نباتات جا ماھر ھي دلچسپ ۽ حيرت انگيز انڪشاف ڪن ٿا تہ جيتوڻيڪ ٻوٽن کي دماغ ۽ اعصابي گهرڙا نہ ٿين ٿا پر ڪجھ قسمن جا ٻوٽا پنھنجي حد ۾ ڀر ۾ ٻين ٻوٽن جي مداخلت پسند نٿا ڪن مطلب ھن سلسلي ۾ ٻوٽا خود غرض ٿين ٿا. +جيئن ڪنھن ديس ۾ ڌاريا اچي رھندا آھن تہ مقامي ماڻھن ۾ بي چيني وڌي ويندي آھي، انهن جو ساھ مٺ ۾ اچي ويندو آھي ۽ اھي پاڻ کي غير محفوظ سمجهڻ لڳندا آھن تيئن غير مقامي ٻوٽا ڪنھن جڳھ تي پوکيا وڃن ٿا تہ اتي اڪثر ناموافق آبھوا ۽ ٻوٽن جي پاڻ ۾ مزاج نہ ملڻ ڪري ٻوٽا ٽڪراء جو شڪار ٿي وڃن ٿا. +ان ڪري ڪنھن ٻئي خطي جي ٻوٽي کي پاڻ وٽ پوکڻ کان پھرين تجربا ڪرڻ کپن ۽ انهن جي فائدن ۽ نقصانن جو تجزيو ڪرڻ کپي. +جيڪڏھن فائدا گهٽ ۽ نقصان وڌيڪ ھجن تہ انهن ٻوٽن کي پوکڻ کان پاسو ڪرڻ کپي ۽ فصلن ۽ باغن جي مطابقت سان ۽ شھر واھڻ جي فطري ماحول مطابق ھر علائقي ۾ ماحول دوست ۔ ماحول موافق ٻوٽا ۽ وڻ پوکن کپن. +دنيا ۾ اھڙا سوين مثال پاتا وڃن ٿا جو نظر ايندڙ معصوم وڻن کي ڪنھن نئين خطي ۾ پوکڻ سان اھي اتي جي ٻوٽن جا نقصانڪار ٿي ويا. +ان جو وڏو مثال آسٽريليا جو ليوڪا ميلا Leuca mela وڻ آھي جيڪو فلوريڊا جي زير زمين پاڻي جي سطح گهٽ ڪرڻ لاء پوکيو ويو جنھن مقامي ٻوٽن ۾ گهڙي 5 لک ايڪڙ زمين تباھ ڪئي. +پاڪستان ۾ ائين 700 قسمن جا پرڏيھي وڻ پوکي ماحول سان ڇيڙڇاڙ ڪئي وئي آھي. +اسلام آباد کي سرسبز بنائڻ لاء گل توت پوکيا ويا، اھي تيزي سان وڌندا رھيا ايترو جو ماحول لاء خطري جي علامت بنجڻ لڳا. +پاڪستان ميڊيڪل ريسرچ مطابق اسلام آباد ۽ آسپاس جا 45 سيڪڙو رھواسي گل توت جي ڪري ايلرڄي ۾ مبتلا ٿي ويا. +ماھرن جي مطابق سفيدي جو وڻ 24 ڪلاڪ ۾ ساڍا سترنھن لٽر پاڻي پئي فضا ۾ ڇڏي ٿو جنھن جي ڪري فضا ۾ نمي جي مقدار ۾ اضافو ٿي رھيو آھي. +اھڙي طرح جنوبي آمريڪا مان درآمد ڪيل واٽر فرن ۽گل بڪاولي جي جارحانا پکيڙ ۽ منفي اثرن جي ڪري سنڌ جي آبي سرشتي لاء لاء خطرو بنجي چڪا آھن. +نمي جي وڌيل مقدار انساني صحت لاء نقصانڪار ھئڻ کان علاوا فصلن تي ڪيڙن ۽ مڪوڙن جي حملي جو سبب بنجي رھي آھي. +1950ع ۾ غير مقامي ٻوٽن جي نباتاتي حملي جو مسئلو محسوس ڪري ورتو ھو پر ان جي آگاھي ھاڻي ٿي رھي آھي. +1992ع ۾ منعقد ٿيل سي بي ڊي âC. +Dá جي ارٿ سمٽ جي ڪنوينشن ۾ دستخط ڪندڙ 161 ملڪن ھي مطالبو ڪيو ھو تہ اھڙا غير مقامي ٻوٽا، جيڪي ماحولياتي سرشتي ۽ مقامي ماحول لاء خطرو ھجن، انهن کي روڪيو وڃي. +ماحولياتي آلودگي کان بچڻ لاء پاڪستان ۾ ڪونوڪارپس پوکيا ويا جيڪي پڻ اسان جي ماحول سان مطابقت نٿا رکن. +ماحول سان مطابقت نہ رکڻ ڪري ھن وڻ بہ ابتا ردعمل ڏيکاريا. +ڪونو ڪارپس جو ناڪام تجربو ڪراچي ۾ سٽي ناظم ڪمال مصطفا جي دور ۾ ڪيو ويو. +25 لک وڻ ڏکڻ آفريڪا مان گهرايا ويا. +ھي وڻ ڪراچي ۾ پولڻ ايلرڄي ۔ دم ۽ سھڪي جو سبب بنجي رھيا آھن. +ماھرن مطابق ڪونو ڪارپس اسان جي مقامي آبھوا ۽ ماحول سان ھم آھنگ ناھي. +ڪونوڪارپس مقامي وڻن جي افزائش تي منفي اثر وجهي رھيو آھي۔ ھن وڻ کي ڳوٺن ۽ شھرن ۾ تيزي سان پوکيو پيو وڃي جنھن جا اڳتي ھلي خطرناڪ ماحولياتي اثر پوندا ۽ پيا آھن. +تاريخي طور تي ڪونوڪارپس کي صوماليہ جو وڻ ڄاتو وڃي ٿو. +صوماليہ جي ساحلي پٽي تي پاتو وڃي ٿو. +صوماليہ جي ساحلي پٽي سان ھلندي جبوتي ۽ يمن تائين پاتو وڃي ٿو. +1980 تائين ھي وڻ سوڊان ۔ ڪينيا ۔ سعودي عرب ۔ شام ۽ ڀارت تائين نظر اچڻ لڳو. +ھاڻي ھي وڻ نائيجيريا ۔ سينيگال سميت آفريڪا جي 9 کان وڌيڪ ملڪن، برازيل ۽ ڪيوبا سميت آمريڪا جي 27 ملڪن، ۽ ان کان سواء ميڪسيڪو ۽ فلوريڊا آمريڪا ۾ پاتو وڃي ٿو. +ڪويت ۾ ھي وڻ 1988 ۾ آندو ويو. +قطر 2011ع ۾ آبادين ۾ ڪونوڪارپس جي لڳائڻ تي پابندي لڳائي. +ڪويت 2014ع ۾ ڪونوڪارپس کي شھرن ۽ اھڙين جڳھن تي اپائڻ جي پابندي ھنئي جتان پائيپن جو گذر ٿئي ٿو. +اھڙي طرح ايران ڪونوڪارپس کي شھرن ۾ لڳائڻ تي پابندي ھنئي. +اگسٽ 2016 تي ڪمشنر ڪراچي شھر ڀر ۾ ڪونوڪارپس جي خريد وڪري تي پابندي ھنئي پر ڪراچي شھر ٻڌائي سگهي ٿو تہ ان پابندي تي ڪيترو عمل ٿيو آھي. +جتي خشڪ سالي ھجي، اتي ڪونوڪارپس کي پوکڻ نہ کپي ڇوجو ھي وڻ زمين اندر وڏيون پاڙون ھڻن ٿا ۽ پاڻي گهڻو چوھين ٿا نتيجي طور اتي جر جو پاڻي کٽي وڃي ٿو. +واھن يا ڪئنالن ڀرسان ھي وڻ انهن جو پاڻي گهٽ ڪري ڇڏي ٿو ۽ مقامي طور تي پاڻي جي کوٽ کي منھن ڏسڻو پوي ٿو. +ھلي ھلي ھي وڻ پاڻي جي کوٽ جي ڪري سڪي وڃن ٿا. +ھي وڻ مقامي ناھي ان ڪري اسان جي ماحول سان مطابقت نٿو رکي. +جڏھن اسان هن وڻ جي ويجهو ويندا آھيون ھن جي پنن تي مکين جا ولر پيا جهڻڪندا آھن ۽ پنن تي ويٺل نظر ايندا آھن مطلب جتي ھي وڻ آھن اتي مکيون جهجهيون ٿين ٿيون. +ڪراچي ھڪ جاگرافيائي زون آھي جتي ھڪ قسم جا وڻ نہ پوکڻ کپن. +ڪنھن وڏي ايراضي ۾ ھڪ قسم جي وڻن پوکڻ سان پيچيدھ مسئلن کي منھن ڏيڻو پوي ٿو. +ھڪ وڻ کي بيماري لڳڻ سان سڀني ھڪ قسم جي وڻن کي اھا بيماري وٺي وڃي ٿي نتيجي انهن وڻن جي سڙڻ جو خطرو رھي ٿو ۽ اتي وڻن جي نہ ھجڻ ڪري ھڪ وقت وڏو محولياتي مسئلو ٿي سگهي ٿو. +ڪونوڪارپس کي جڳھن ڀرسان نہ پوکڻ کپي ڇوجو ھي وڏي پاڙ ھڻي ٿو ايتري قدر جو جڳھن جي چرين کي پاڙ جو ڄارو وڪوڙي وڃي ٿو نتيجي جڳھن جا بنياد ڪمزور ٿي وڃن ٿا يا وري مينھن وسڻ سان مينھن جو پاڻي پاڙن کان ٿيندو جڳھ جي چرين ۾ پھچي انهن کي ڪيرائي سگهي ٿو. +جن گهٽين ۾ پائيپ ھوندا آھن اتي ڪونوڪارپس پاڙون ھڻي پائيپن اندر پنھنجو ڄارو پکيڙي وڏا مسئلا پيدا ڪندو آھي ۽ شھري پاڻي جي مسئلن جو شڪار ٿي ويندا آھن ڇوجو ڪونوڪارپس جو ڄار پائيپن ۾ وڌندو ويندو آھي ۽ پائيپن کي بند ڪري ويھي رھندو آھي. +ڪونوڪارپس جي وڻن جي عام ٿيندي ئي مقامي پکي گهٽجي ويا ۽ ٻين علائقن ۾ لڏپلاڻ ڪري ويا ڇوجو مقامي پکي ھن وڻ تي ويھڻ پسند نٿا ڪن. +ھن وڻ مان ڪجھ زھريلا مادا خارج ٿين ٿا جيڪي جانورن توڙي انسانن لاء نقصانڪار آھن. +جامع ڪراچي جي ڊاڪٽر ظفر اقبال شمس جي International journal of environment ۾ شايع ٿيل تحقيق مطابق +ڪونوڪارپس جي پنن ۾ ڪثير تعداد ۾ Extract phenolic compounds پاتا وڃن ٿا جيڪي مڪئي ۽ لوڻڪ جي پيداوار نشونما ۽ واڌويجھ جي روڪ جو سبب بنجن ٿا. +ايگريڪلچرل يونيورسٽي ٽنڊو ڄام جي پروفيسر محمد اسماعيل ڪنڀر جو چُوڻ آهي +"هي هڪ غير ضروري وڻ آهي، ان جي جا تي اسان کي وڌ کان وڌ نم پوکڻ گهرجي ڇاڪاڻ تہ هي وڻ پري کان تہ سائو نظر اچي ٿو پر انهي جو ڊگهي مدي ۾ ڪو گهڻو فائدو نہ آهي. +جيئن تہ اهو جلدي وڏو ٿي وڃي ٿو، ان ڪري انهي کي گهڻي کان گهڻو پوکيو ٿو وڃي. +نہ تہ اهو وڻ اسان جي ماحول مطابق آهي ۽ نہ ئي انهي ۾ ڪو ميوو يا گل لڳي ٿو. +ان ڪري ڪجھ ميويدار ۽ گلن وارا وڻ پوکيا وڃن". +آء سي يو اين اداري ۾ ڪم ڪندڙ نديم مير بحر جو ان وڻ جي باري ۾ چوڻ آهي +"هي وڻ لوڻياٺو آهي. +انهي جو پن جتي بہ ڪري ٿو، اتي ڪلر پيدا ڪري ٿو. +سنڌ ۾ جيڪي بہ ماڻهو وڻ ٻهراڙين ۾ پوکين ٿا، انهن مان ڪوبہ ماڻهو پنهنجي گهر ۾ اهو وڻ نٿو پوکي ڇاڪاڻ تہ نہ اهو ٿڌي ڇانو جو احساس ڏياري ٿو ۽ نہ ئي ڪو پکي ان ۾ آکيرو جوڙي ٿو“. +ماھرن جي تحقيق مطابق مقامي وڻ نم ڪونوڪارپس کان ڀيرا وڌيڪ ڪاربان جذب ڪري ٿو. +ان مان ظاھر ٿئي ٿو تہ ڪونوڪارپس مقامي وڻ نہ ھجڻ ڪري ۽ گهڻي مقدار ۾ ھجڻ ڪري اوتري ڪاربان جذب ڪرڻ جي صلاحيت نٿو رکي ۔ ان سبب ڪري ڪراچي جو گرمي پد گهڻو وڌي ويو آھي. +ڪراچي ۾ هاڻوڪي آيل گرمي جي لھر دوران جڏهن ماڻهن کي گهڻي گرمي لڳي تہ اهي انهي وڻ جي هيٺ وڃي ويٺا پر جيئن تہ انهي جي ڇانو ۾ ٿڌ واري تاثير ئي نہ آهي تنهنڪري اهو وڻ ماڻهن کي اها سهولت نہ فراهم ڪري سگهيو جيڪي عام وڻ ڪندا آهن. +ان کانسوا اهو ساھ واري ايللرڄي بہ پيدا ڪري ٿو جنهن ۾ گهڻي کان گهڻو دم جو مرض وڌي ٿو. +مورو واسي دوست اڪرم چانڊيو جي اکين ڏٺي تجزيي مطابق ڪونو وڻ جنھن زمين ۾ آھي، ان جي ھيٺان فصل ڀل ڪري وڃي ٿو يا ايتري اپت نٿو ڏئي. +ڪونو جا پن جيئن ھيٺ ڪرن ٿا تہ اتي ڪلر وارو ماحول پيدا ڪن ٿا ۽ اتي ڪوبہ ٻوٽو نٿو نسري. +تحقيق مطابق ڪونوڪارپس جي پنن ۾ 31 قسمن جا مختلف ڪيميائي مادا پاتا وڃن ٿا جيڪي ڪنھن نہ ڪنھن حوالي سان جانورن ۔ ٻوٽن ۽ انسانن لاء فائدي يا نقصان جو سبب بنجن ٿا. +جرنل آف فارماسوٽیڪل، بائیولوجیڪل اینڊ ڪیمیڪل سائنسز ۾ شايع ٿيل تحقيق مطابق ڪونوڪارپس جو ٻوٽو آرائشي گلن جي ڦٽڻ ۾ رڪاوٽ جو سبب بنجي ٿو. +ڪونوڪارپس جي پاڙن مان نڪرندڙ مادو آرائشي گلن جي ڦٽڻ جي صلاحيت کي 40 سيڪڙو گهٽ ڪري ٿو. +اھڙي طرح امریڪن جرنل آف پلانٽ سائنسز ۾ شايع ٿيندڙ تحقيق ۾ ھي ڳالھ سامهون آئي آھي تہ ڪونوڪارپس جو ٻوٽو مڪئي ۽ راون جي ڦٽڻ ۾ رڪاوٽون وجهي ٿو. +جڏھن مڪئي ۽ راون جي ٻجن کي ڪونوڪارپس جي پنن جو 7 فيصد محلول لڳائي پوکيو ويو تہ ٻجن جو ڦوٽھڙو صرف 11 فيصد رھجي ويو. +انٹر نیشنل جرنل آف فارمیسي اینڊ فارماسیوٽیڪل ریسرچ ۾ شايع ٿيندڙ ھڪ تحقيق مطابق ڪونوڪارپس جو ٻوٽو زھريلو ناھي. +تجربي ۾ وڻ جي پنن جو رس ڪوئن کي پياريو ويو ۔ ڪوئا مرڻ کان بچي ويا پر جن ڪوئن کي وڌيڪ رس پياريو ويو انهن جي جيري ۽ بڪين ۾ بيماري جون علامتون ظاھر ٿي ويون. +سنڌ جي شھر ڪراچي ۾ يونيورسٽي آف ڪراچي جي محقق ڊاڪٽر انجم پروين ۽ان جي ساٿين ڪراچي جي فضا ۾ موجود پولن ايلرڄي جو مشاھدو ڪيو. +ھن تجربي مان پتو پيو تہ ڪراچي جي مختلف 32 وڻن ۾ پولن ايلرڄي موجود ھئي جن مان 12 ٻوٽن جي پولڻ ايلرڄي انساني صحت لاء نقصانڪار آھي. +انهن 12 ٻوٽن ۾ جنگلي چڻو (جڙي ٻوٽي جنھن جو قد اڍائي فوٽ ٿئي ٿو) ۔ ايٽرپيليڪس جهاڙي نما ٻوٽو (جنھن جو قد 2 فوٽ ٿئي ٿو)۔ لئو (ھڪ ٻوٽو) ۔ ڪونوڪارپس ۔ لاڻي گاھ ۔ برو ۔ اھر (جو جھڙو ٻوٽو) ۔ ولايتي ٻٻر ۔ اسپنگر ۔ جهل ۔ سفيدو ۽ ديسي ٻٻر بہ شامل آھي. +رضا ٻرڙو پنھنجي مضمون ۾ لکي ٿو +محققن مطابق ڪونوڪارپس اسٿما ساھ جي بيماري جو سبب بنجي ٿو ۽ ماحول تي ناڪاري اثر اثر وجهي ٿو. +سامونڊي سطح جو وڌڻ :- +مختلف رپورٽن ۽ اسٽڊيز جي بنياد تي ٻڌايو ٿو وڃي تہ ڪوني وڻ جي ڪري سامونڊي سطح وڌي رهي آهي. +سامونڊي سطح وڌڻ جي ڪري دنيا جا ساڃاھ وند اڳ ۾ ئي تمام گهڻا پريشان آهن پر هي وڻ بہ انهي مسئلي کي اڃا هٿي ٿو وٺرائي. +ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ جو ماحول (هوا) ۾ وڌڻ :- +جيئن تہ ڪوني جو ٻوٽو ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ وڌيڪ خارج ڪري ٿو انهي جي ڪري ئي ان جي پنن ۽ پاڙ ۾ تڪڙي واڌ به ٿئي ٿي ۽ انهي سان اوتري مقدار ۾ پاڻي به جذب ڪري ٿو. +ماحول جو گرمي پد وڌائڻ :- +مختلف تحقيقن موجب ڪوني وڻ جي ڪري ماحول جو گرمي پد وڌي ٿو. +انهي جي ڪري ٻين ٻوٽن تي بہ ان جو اثر پئجي سگهي ٿو. +هڪڙي رپورٽ ۾ اهو بہ ڄاڻايو ويو آهي تہ 2035 تائين هن ٻوٽي جي ڌرتي تي موجودگي جي ڪري 0. +7 سينٽي گريڊ تائي گرمي پد وڌي سگهي ٿو. +برساتن جو گهٽ پوڻ ۽ ڳرندڙ لوڻن جو مقدار وڌڻ :- +هي وڻ پنهنجي جياپي لاءِ زير زمين ۾ موجود پاڻي جي مقدار کي پنهنجي واڌ ويجھ لاءِ ڪتب آڻي ٿو نتيجي طور زمين ۾ موجود لوڻ جيڪي پاڻي جي زير زمين وهڪري سان هيٺ هليا ويندا هيا تن لوڻن کي زمين جي اونهائي طرف وڃڻ ۾ ڏکيائي ٿيندي نتيجي طور زمين جي مٿاڇري حصي تي لوڻن جو مقدار وڌندو. +ٻي ڳالھ جيڪڏهن زمين ۾ پاڻي موجود نہ هوندو، سمنڊ زمين کي پائيندو ايندو. +مطلب سمنڊ جو پاڻي زير زمين جو حصو ٿي زمينن ۾ متعارف ٿيندو. +تحقيق موجب تہ ڪوني وڻ جي گهڻائي جي ڪري انهي علائقي ۾ برساتون پوڻ بہ گهٽجي وينديون آهن. +ڪونو وڻ ڀلي ماحول دشمن نہ ھجي، فطرت جو حصو آھي، آفريڪا جي ماحول سان مطابقت رکي ٿو ۽ اتي جي آبھوا لاء موافق آھي پر ھتي جي ماحول سان ھم آھنگ ناھي آبھوا سان مطابقت نٿو رکي، ٿوري آڪسيجن کڻي ٿو ۽ ٿوري ڪاربان ڊاء آڪسائيڊ جذب ڪري ٿو. +منھنجي گهر جي ڀرسان عيدگاھ آھي جتي ڪونو جا سو کن وڻ آھن. +شھر مان 5 وڳي شام جو گهر ڏي ايندي تجسس ٿيو تہ ڇونہ عيد گاھ ۾ ڪونو وڻن تي پکي يا آکيرا ڏسان تہ انهن وڻن ۾ آھن يا نہ. +منھنجي حيرت جي حد نہ رھي تہ مان سلسليوار ڪونو جي وڻن ڏسندو اڳتي وڌندو ويس ڪونو وڻن ۾ نڪي آکيرا ھيا، نڪي مٿان پکي ۽ نڪي پکين جا چھڪا. +وکون وڌائيندي مان گهر ۾ آيس. +گهر ۾ موجود نم ۽ ٻير جي وڻ تي جهرڪين جا چھڪا ھيا، جهرڪيون چھ چھ چھڪي رھيون ھيون، ھڪ ٽار کان ٻئي ٽار تي اڏرندي چھچٽو مچائي رھيون ھيون ۽ منھنجي دل بہ انهن جي لاتين ۾ پيھجي اکين مان محبت جا جهلڪا ڏيندي مٺڙن مٺڙن آلاپن ۾ گم ٿي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47518.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47518.txt new file mode 100644 index 0000000..98e7469 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47518.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +صحت جو عالمي ڏهاڙو +صيحت جو عالمي ڏينھن گڏيل قومن جي ذيلي اداري عالمي ادارو صيحت جي تعاون سان 1950ع کان ھر سال سڄي دنيا ۾ 7 اپريل تي صيحت جو عالمي ڏينھن ملھايو ويندو آھي، جنھن جو مقصد سڄي دُنيا ۾ صيحت ۽ بيمارين کان بچاءَ جي شعور اُجاڳر ڪرڻ آھي. +1948ع ۾ اھوئي ڏينھن ھيو جنھن ڏينھن عالمي ادارو صيحت جو قيام عمل ۾ آيو ھيو. +ھر سال صيحت جي ڪنھن خاص موضوع جي تحت سڄي دنیا جا مُلڪ ھِن ڏينھن کي مَلھائيندا آھن. +ان ڏينهن کي ملهائڻ جو ڪارڻ عوام ۾ صحت جي اهميت کي اجاگر ڪري انھن ۾ آگاهي ڏني وڃي +گڏيل قومن جي اداري ورلڊ هيلٿ آرگنائيزيشن جي ٺھڻ کانپوءِ ست 7 اپريل 1948ع کي صيحت جو پھريون عالمي ڏهاڙو ملهايو ويو هي ڏينھن گڏيل قومن جي اداري صحت WHO ورلڊ هيلٿ آرگنائيزيشن جي هيٺ پوري دنيا ۾ ملهايو ويندو آهي +هر سال صحت جي عالمي ڏهاڙي کي ڪنھن پليٽ فارم يا پيغام سان گڏ ملهايو ويندو آهي 2019ع ۾ هي ڏينھن +”صحت جي مڪمل سهولتون هر هڪ جي لاءِ هر جڳھ“ جي عنوان هيٺ ملهايو پيو وڃي +1948ع ۾ پھريون دفعو پھرين ورلڊ هيلٿ اسيمبلي جوڙي وئي جنھن ۾ اسيمبلي فيصلو ڪيو هو تہ 1950ع کان هر سال ست 7 اپريل جو ڏينھن ورلڊ هيلٿ ڊي جي حيثيت سان ملهايو ويندو +ورلڊ هيلٿ ڊي جي موقعي تي ڊبليو ايڇ او حڪومتن بين الاقوامي ادارن مقامي سماجي ۽ فلاحي اداره عوامي صحت جي حوالي سان مختلف سرگرميون ڪندا آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47560.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47560.txt new file mode 100644 index 0000000..d970d8d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47560.txt @@ -0,0 +1,60 @@ +ياسر قاضي +ناميارو شاعر، ليکڪ، ڪمپئر، ريڊيو ۽ ٽي وي براڊڪاسٽر، آرٽسٽ ۽ راڳِي، ياسرقاضي 17 جنوريءَ تي، ضلعي لاڙڪاڻي جي شهر رتيديري ۾، سنڌ جي نامياري شاعر، نثرنويس، ڪالم نگار، ٻارن جي اديب، صحافيءَ، ۽ حضرت سچل سرمست رحه جي شارح، مقصُودگُل جي گهر ۾، جنم ورتو. +هُن پرائمري تعليم ۽ سيڪنڊريءَ جي ٽن ڪلاس جي (اٺين ڪلاس تائين) تعليم، مڪاني طور رتيديري ۾ حاصل ڪرڻ کان پوءِ، نائين ڪلاس ۾ پبلڪ اسڪُول ميرپُورخاص ۾ داخلا ورتي، جتان 1993ع ۾ ميٽرڪ ۽ 1995ع ۾ انٽر (پري انجنيئرنگ) ۾ امتيازي نمبرن ۾ پاس ڪئي ۽ ”رول آف آنر گولڊ ميڊل“ حاصل ڪيو. +جنهن کان پوءِ هن 1996ع ۾، مهراڻ يُونيورسٽي انجنيئرنگ ڪاليج نوابشاهه ۾ داخلا ورتي، جنهن کي ان ئي سال يُونيورسٽيءَ جو درجو مليو. +ياسرقاضيءَ 2001ع ۾ قائدِ عوام انجنيئرنگ يُونيورسٽي نوابشاهه مان اليڪٽريڪل انجنيئرنگ ۾ گريجُوئيشن جي ڊگري حاصل ڪئي. +جنهن کان پوءِ هُن ادب سان دلچسپيءَ سبب، شاهه عبداللطيف يُونيورسٽي خيرپُور مان فرسٽ ڪلاس فرسٽ پوزيشن، سنڌي ادب ۾ ماسٽرس جي ڊگرِي حاصل ڪئي ۽ ”وائيس چانسيلرس گولڊ ميڊل“ ماڻيو. +2010ع ۾ هُن نيشنل يُونيورسٽي آف ماڊرن لئنگئيجز ڪراچيءَ مان اردُو ادب ۾ ماسٽرس جي ڊگرِي حاصل ڪئي ۽ اڄڪلهه هُو وفاقي اردُو يُونيورسٽي ڪراچيءَ مان سنڌيءَ ۾ پي.ايڇ.ڊي. +ڪري رهيو آهي، جيڪا ڪجهه ئي عرصي ۾ تڪميل تي پهچڻ واري آهي. +صحافت جي تعليم جي سلسلي ۾ هُن 2014ع ۾ امريڪا جي رياست ”هوائِي“ جي يُونيورسٽي آف هوائِي ۾ قائم ”ايسٽ ويسٽ سينٽر“ ۽ امريڪي رياست ”مِزُورِي“ جي شهر ڪولمبيا ۾ قائم ”يُونيورسٽي آف ڪولمبيا“ مان ڊپلوما ڪيو. +ياسرقاضِيءَ عملي زندگيءَ جو آغاز 2002ع ۾ ڪراچيءَ ۾ صحافت سان ڪيو. +هُو سنڌ جي نامياري اخبار، روزاني ، ”سنڌ سجاڳ“ ۾ ايڊيٽوريل صفحي جو انچارج رهيو. +هُن جي روزاني ”عوامي آواز“ جي ايڊيٽوريل صفحي ۽ انگريزي رسالي ”انڊس“ سان خاص رپورٽر طور به ڳچ عرصو وابستگي رهي. +هن ”عوامي آواز“ جي ٻارن جي صفحي توڙي ادبي صفحي لاءِ سوين اسڪيچ، السٽريشنز ۽ ڪيليگرافيُون ڊزائن ڪيوُن. +ياسرقاضِي، ڪراچي يُونيورسٽِيءَ جي شاهه عبداللطيف ڀٽائي چيئر ۾ ٻه سال (2002ع کان 2004ع تائين) ”ريسرچ آفيسر“ رهيو، جتي هُن چيئر جي ٽماهي ريسرچ جرنل ”ڪلاچي“ جي سب ايڊيٽر جي حيثيت سان پڻ پنهنجيُون خدمتُون انجام ڏنيُون ۽ ”ڪلاچيءَ“ جي بيڪ ٽائيٽل لاءِ ڀٽائيءَ جي مُختلف بيتن جي ڪيليگرافي پڻ ڪئي. +2002ع کان 2004ع تائين هُو وفاقي اردُو يُونيورسٽي ڪراچيءَ ۾ سنڌيءَ جو اُستاد رهيو. +2007ع کان 2001ع تائين هُو وفاقي سرڪار جي ثقافتي ادارَي، پاڪستان نيشنل ڪائُونسل آف دي آرٽس (پِي اين سِي اي) جو پهريان ”پروگرام ايگزيڪٽو“ (Program Executive) ۽ بعد ۾ ڊائريڪٽر رهيو ۽ پاڪستان خاص طور سنڌ جي ثقافتي طائفن جي ڪيترن مُلڪن ۾ سرواڻي ڪيائين. +2012ع کان 2013ع تائين هُو محترمه بينظير ڀُٽو شهيد جي ٺاهيل اداري، ”شهيد ذوالفقار علي ڀُٽو انسٽيٽيُوٽ آف سائنس اينڊ ٽيڪنالاجي (SZABIST)“ ڪراچيءَ ۾ اُستاد ۽ مُحقق جي حيثيت سان وابسته رهيو، جتي هُن سوشل سائنسز ۽ ميڊيا سائنسز جي شاگردن کي ”سنڌ جي موسيقيءَ“ ۽ ”براڊڪاسٽنگ“ جي تعليم ڏني. +ياسر اڄ به سنڌ جي مختلف سرڪاري ۽ خانگي يُونيورسٽين ۾ مختلف وقتن تي ”مهمان مُقرر“ (Guest Speaker) طور ميڊيا، صحافتي رواتين توڙي ان سان لاڳاپيل موضُوعن بابت ليڪچر ۽ ميڊيا جي تربيت ڏيندو رهندو آهي. +ٽن ٻولين ۾ مهارت رکندڙ ريڊيي ۽ ٽي وِيءَ جي ڪمپئر، ياسرقاضِيءَ، پهرين آڪٽوبر 1995ع تي، انٽر پاس نؤجوان جِي حيثيت سان، سنڌي ڪمپيئر طور، ريڊيو جي دُنيا ۾ پيرپاتو ۽ ريڊيو پاڪستان لاڙڪاڻي تان پنهنجي سفر جي شرُوعات ڪئي، جتي کيس خواجه امداد عليءَ ۽ ڪوثر ٻُرڙي مُتعارف ڪرايو. +سندس پهريون ريڊيو پروگرام ”رُوح رهاڻ“ هو، جيڪو هُن ڳچ عرصو ڪيو. +1995ع کان 2002ع تائين هُن لاڙڪاڻي سان گڏوگڏ ريڊيي پاڪستان خيرپُور، حيدرآباد ۽ ڪراچيءَ جي مائڪروفون تان پڻ ”مهمان ڪمپئر“ طور مختلف پروگرامن جي ميزباني ڪئي. +2002ع کان 2010ع تائين هُو ايف ايم 101 ريڊيو ڪراچيءَ جو پريزنٽر ۽ ”ڊسڪ جوڪي“ (DJ) رهيو. +2010ع کان 2013 تائين هُو ”ايف ايم 94. +6 ڪراچيءَ“ تي پروڊيُوسر ۽ ريڊيو جوڪي (آر جَي) جي حيثيت سان پروگرام پيش ڪندو رهيو. +مارچ 2013ع کان هُو پاڪستان جي وڏي ۾ وڏي ايف ايم ريڊيو نيٽورڪ، هاٽ ايف ايم 105 تي ”نيشنل پروگرام مينيجر“ طور پنهنجيُون خدمتُون انجام ڏئي رهيو آهي. +ٽيليويزن جي دُنيا ۾ ياسرقاضِيءَ، سنڌي ٻوليءَ جي پهرين سيٽلائيٽ چينل، ”ڪي ٽِي اين“ جي پهرين مرد ڪمپئر طور فني سفر جو آغاز ڪيو، جڏهن هُن پهرين آڪٽوبر 2002ع تي ”ڪي ٽِي اين“ جي نشريات جي پهرين ڏينهن، ”محفل“ جي عُنوان سان پنهنجو پهريون پروگرام ڪيو. +ياسر کي سنڌي ٻوليءَ جي پهرين ميُوزڪ چينل، ”ڪشش“ ٽِي وِيءَ ۽ پهرين نيُوز چينل، ”ڪي ٽِي اين نيُوز“ جي پڻ ”پهرين ميزبان“ هجڻ جو شرف حاصل آهي. +ياسرقاضِي، پاڪستان ٽيليويزن تان به 2004ع کان مُسلسل پروگرام ڪري رهيو آهي. +کيس ٻه ڀيرا ”بهترين ڪمپئر“ طور ”ڪي ٽِي اين ايوارڊ“ ۽ هڪ دفعو ”پِي ٽِي وِي ايوارڊ“ پڻ ملي چُڪو آهي. +ياسر قاضِيءَ ڪي ٽي اين تان محفل کان سواءِ ”فن ـ تارا“، ”نگر نگر ۾ گيت“، ”پرُوڙ“، ”بيت بازي آن لائن“، ”اِٽس آور شو“ جهڙا مقبُول ۽ يادگار پروگرام ڪيا. +ڪشش ٽي ويءَ تان سندس مقبُول پروگرامن ۾ ”ڳاءِ بانورا ڳاءِ! +“ ۽ ڪي ٽِي اين نيُوز تي سندس مقبُول پروگرامن ۾ ”اسپاٽ لائيٽ“ شامل آهي، جيڪو اڄڪلهه هر آچر جي شام 8 لڳي نشر ٿيندو آهي. +پي ٽِي وِيءَ تان هُن ”سي آيتُون آهين“، ”سنڌ سنگيت“، ”لوڪ رنگ“، ”پرک“ ۽ ”سنڌ صدين کان“ جهڙن انيڪ يادگار پروگرامن جي ميزباني ڪئي ۽ ٻارن جي پروگرام ”روشن تارا“ لاءِ ڪيترا ئي گيت ڳايا. +مجمُوعي طور ياسرقاضي لڳ ڀڳ 3000 کان مٿي ٽي ويءَ جي پروگرامن جي ميزاني ڪري چُڪو آهي. +ساڳئيءَ رِيت هُو 10 هزارن کان وڌيڪ ريڊيي جي پروگرامن جي ميزباني ۽ پيشڪش پڻ ڪري چُڪو آهي. +ياسرقاضِيءَ جي ريڊيي جي مشهُور پروگرامن ۾ سنڌيءَ کان وڌيڪ اردُوءَ جا پروگرام شامل آهن، هُو اردُو حلقن ۾ پڻ سنڌي حلقن جيان مشهُور آهي. +هُن لاتعداد انگريزي پروگرامن جي پڻ ميزباني ڪئي آهي. +سندس ريڊيي جي مقبُول پروگرامن ۾ ”رُوح رهاڻ“، ”ماڻڪ موتي“، ”هڪ شعر ـ هڪ نغمو“، ”شعله سا لپڪ جائي هي“، ”گيت غزل ٽائيم“، ”بيت بازي آن لائن“، ”ايف ايم 101 هاٽ ڪيڪ“، ”ارائُونڊ دي ورلڊ“، ”مان! +تُجهي سلام“، ”رهنمائي سُخن“، ”فريش مارننگ وِد ياسرقاضِي“، ”دهليزِ شب“، ”مِيٺاڪم، پتي تيز“، ”مڌُر يادين“، ”سُورج شاخُون ڪڍيُون“، ”بُڪ شيلف“، ”ريڊيومينٽري“، ”چمنزار“ وغيره شامل آهن. +ياسرقاضِيءَ جو اسٽيج سان تعلق تمام پُراڻو آهي. +هُو پنهنجي والد صاحب جي همت افزائيءَ سبب پهرين ڪلاس جي شاگرديءَ کان وٺي مختلف ادبي اسٽيجن، سيمينارن توڙي ڪانفرنسن ۾ مشهور شاعرن جا شعر پڙهندو رهيو. +ٽئين ڪلاس کان وٺي هُن تقريري مُقابلن ۾ شرڪت ڪرڻ جو آغاز ڪيو. +سيڪنڊري اسڪُولنگ کان وٺي هُو شعلا بيان مُقرر جي حيثيت سان صُوبائي ۽ قومي سطح جا مُقابلا پوزيشن سان کٽندو رهيو. +اسٽيج ڪمپيئرنگ جي تربيت جو آغاز نائين ڪلاس کان ٿيس، جڏهن پبلڪ اسڪُول ميرپُورخاص ۾ ”يومِ والدين“ ۽ اين سِي سِي پاسنگ آئُوٽ پيريڊس جهڙين تقريبن ۾ ڪمپيئرنگ ۽ نائيٽ ڪرڪيٽ ٽورنامينٽس ۾ سنئي سڌي ڪامنٽري ڪرڻ سان سندس ڳالهائڻ جي چڱِي تربيت ٿي. +نوابشاهه يُونيورسٽيءَ ۾ منعقد ٿيندڙ ادبي ۽ سماجي تقريبُن توڙي يُونيورسٽي گرانٽس ڪميشن پاران مُنعقد ٿيندڙ مُباحثن جي مُقابلن، سندس ڪمپئر ۽ مُقرر جي حيثيت سان چڱي خاصي تربيت ڪئي. +ڪي ٽي اين جي آغاز کان پوءِ، ”ڪي ٽي اين“ جي ابتدائي ڏينهن ۾ سنڌ جي مُختلف شهرن ۾ مُنعقد ٿيندڙ ميگا ميُوزيڪل شوز ۾ لکن جي ميڙ آڏو هُن پنهنجي مُنفرد ڪمپيئرنگ جا جوهر ڏيکاريا ۽ پاڻ مڃايو. +2003ع کان لاڳيتو، هُو حضرت شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ، حضرت سچل سرمست ۽ حضرت لال شهباز قلندر جي ساليانن عُرسن جي موقعن تي مُنعقد ٿيندڙ موسيقيءَ جي ميڙاڪن ۽ ادبي ڪانفرنسن جي ڪمپيئرنگ جا فرض نڀائي رهيو آهي. +کيس 2017ع ۾ ”لطيف ايوارڊ“ ۽ ٻه ڀيرا ”شهباز ايوارڊ“ سان نوازيو ويو آهي. +ياسرقاضِي، پاڪستان جي چئني صُوبن کان سواءِ برطانيه، دُبئيءَ، ترڪيءَ، انڊونيشيا ۽ ڀارت سميت ڪيترن ئي مُلڪن ۾ سنڌيءَ سان گڏ اردُوءَ ۽ انگريزيءَ ۾ ڪيترن وڏن ميڙاڪن جي ڪمپيئرنگ پڻ ڪري چُڪوآهي. +هن وقت ڪراچيءَ کان ڪشمور ۽ ڪِينجهر کان ڪارُونجهر تائين، سنڌ جي سمُورن اهم ادبي ۽ ثقافتي ميڙاڪن جي ڪمپيئرنگ لاءِ ياسرقاضِيءَ کي خاص طور دعوت ڏني ويندي آهي. +ياسرقاضِيءَ جِي ادبي دُنيا ۾ سُڃاڻپ هڪ شاعر، نثرنويس، مترجم، ڪالم نگار، منظُوم سوانح نگار توڙي ٻارن جي شاعر جي حيثيت سان آهي. +سندس 7 ڪتاب ڇپجي ادبي دُنيا ۾ مڃتا ماڻي چُڪا آهن. +سندس پهريون گڏيل تحقيقي ڪتاب ”سنڌي ڪلاسيڪي شاعرن جي ڊڪشنري“ هو، جيڪو شاهه عبداللطيف چيئر، ڪراچي يُونيورسٽِيءَ پاران ڇپيو، جنهن ۾ ياسر سان گڏ ٻين مُحققن پڻ سب ايڊيٽر طور تحقيقي خدمتُون انجام ڏنيُون. +ياسر قاضِيءَ جو پهريون انفرادي ڪتاب، ٻارن لاءِ شاعريءَ جو مجمُوعو ”ٻيڙِيءَ ۾ چنڊ“ هو، جيڪو 2012ع ۾ ڇپيو. +سندس ٻيون ڪتاب ”اُٺ ماما گوگڙُو“ هو، جنهن جو پهريو ڇاپو 2014ع ۾، ٻيو ڇاپو 2016ع ۾ ۽ ٽيون ڇاپو تازو 2018ع ۾ ڇپيو آهي. +ان کان سواءِ ”گُل ڇنو گِرنار جو“ ياسرقاضِيءَ جو پنهنجي والد، مقصُود گل بابت ڪالمن ۽ تعزيتي تاثرات تي مشتمل ڪتاب آهي، جڏهن ته ”جيون بحر شهباز جو“، ياسر پاران حضرت لال شهباز قلندر رحه جي منظُوم سوانح تي ٻڌل ڪتاب آهي، جيڪو 2018ع ۾ ڇپيو آهي. +سندس ٻارن لاءِ لکيل ٽنهي ڪتابن کي سنڌي لئنگئيج اٿارٽي، حيدرآباد پاران ۽ هڪ ڪتاب کي ”انسٽيٽيُوٽ آف سنڌالاجي، ڄامشوري“ پاران ”سال جي بهترين ٻارن جي ڪتاب“ جو ايوارڊ ملي چُڪو آهي. +ياسرقاضِيءَ جي ايندڙ ڪتابن ۾ ڏيارام گدُومل جي لکيل انگريزي ڪتاب ”دِي گريٽيسٽ پوئِٽ آف سنڌ“ جو سنڌي ترجمو “سنڌ جو وڏي ۾ وڏو شاعر” ۽ سچل سرمست رحه جي منظُوم سوانح شامل آهن، جيڪي جلد منظرِعام تي اچڻ وارا آهن. +ياسرقاضِي هن وقت سنڌيءَ جي ٻن اهم اخبارن ۾ حالاتِ حاضره جي مناسبت سان روزانو چؤسٽو لکي رهيو آهي. +ان کان سواءِ هڪ اردُو اخبار ۾ ”اگر،مگر،مُباديٰ“ جي عُنوان سان سندس هفتيوار ڪالم پڻ ڇپجي رهيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47610.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47610.txt new file mode 100644 index 0000000..417ff6b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47610.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +وائوپئرٽي +وائوپئرٽي(واء-وپئرٽي) نسلي واڌ جو اھڙي طريقي جو نالو جنهن ۾ جاندار جسم اندر ئي انڊن کي ڦوڙي ٻچا جسم مان ڄڻيندا آهن. +ايمبرئو (embryo) يا ڳڀ (ٻچو) مونث جاندار جي جسم اندر آني ۾ وڌندو آھي. +ھي طريقو اووووائوپئرٽي (ovoviviparity) طريقي وانگر آھي. +پر ھن ۾ آني ۾ ٻچو (embryo) اؤر (placenta) ذريعي ماء سان ڳنڍيل ھوندو آھي. +وائوپئرٽي لاطيني ٻوليءَ جي ٻن لفظن مان نڪتل آهي: وائوس "vivus" جنھن جي معنيَ آهي زندہ رھڻ ۽ پئريري "parire" ٻچو ڄڻڻ. +جاندار جي نسلي واڌ جا پنج طريقا آهن. +انھن طريقن جو مدار والدين ۽ ڳڀيل بيضي (zygote) جي وچ ۾ تعلق جي بنياد تي ھوندو آھي. +انھن پنجن مان ٻہ وائوپئرٽي کانسواءِ آھن جن ۾ جسم کان ٻاھر آني ۾ ڦرجڻ يا ڳڀجڻ (fertilisation) وارو اويلپئرٽي (ovuliparity) جو طريقو جيڪو اووپئرٽي پڻ سڏبو آهي پڻ شامل آھي جنھن ۾ جنھن ۾ پکين، ريڙهيون پائيندڙ جاندارن۽ مڇين جون جنسون ڳڀيل بيضي (zygote) کي آني جي صورت ۾ جسم کان ٻاھر ڪڍندا آهن جن ۾ زردي شامل ھوندي آھي. +اھو طريقو وائوپئرٽي طريقي کان مختلف ھوندو آھي ڇو تہ وائوپئرٽي طريقي ۾ مادي آني کي پيٽ ۾ رکي اندر آني مان ڦوڙي سڌوسنئون جسم مان ڄڻيندي آهي. +وائوپئرٽي پيدائشي طريقي ۾ ڳڀيل بيضو (zygote) مونث جنس جي ڳڀ نالي (oviduct) ۾ وڌندو آھي ۽ آني جي خوراڪ رسائي واري طريقي يا اوفيجي (oophagy) يا اڊيلفوفيجي (adelphophagy) ذريعي ڳڀيل بيضي کي خوراڪ ملندي آهي. +اڊيلفوفيجي واري طريقي ۾ ڪچو ٻچو يا ڳڀ (foetus) پنھنجي ڀاء يا ڀيڻ جي ڳڀيل بيضي (zygote) کي کائي خوراڪ حاصل ڪندو آهي. +ايڊيلفوفيجي واري خوراڪ جو طريقو ماء جي پيٽ اندر ھم جنس خوري cannibalism جو ھڪ مثال آھي جيڪو وائوپئرٽي پيدائش جي نظام جو حصو آهي.خوراڪ جي ايڊيلفوفيجي وارو طريقو شارڪ ۽ ڪاري سليمينڊر ۾ لڌو وہو آهي. +وائوپئرٽي جو سڀ کان وڏو طريقو اؤر (placenta) ذريعي خوراڪ جو آھي.اؤر ذريعي خوراڪ جو طريقو انسان جي پيدائشي سرشتي جو پڻ حصو آهي. +اھو طريقو وڇن جي ڪجھ جنسن ۾ پڻ پيدا ٿي چڪو آهي ڪاڪروچن ۾ پڻ اؤر وارو خوراڪ جو طريقو موجود آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47643.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47643.txt new file mode 100644 index 0000000..b94917e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47643.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ژوب +ژوب يا "فورٽ سينڊيمان" يا "اپوزئي" پاڪستان جي صوبي بلوچستان جي ضلعي ژوب جو شھر۽ ضلعي صدر مقام جيڪو ژوب ندي جي ڪناري تي واقع آھي ھن شھر جو اصل نالو اپوزئي آھي جيڪو ھن جي پاسي ۾ واقع ھڪ ڳوٺ تان پيو. +برٽش ڪالوني واري دؤر ۾ ھن شھر جو نالو فورٽ سينڊيمان رکيو ويو. +30 جولاءِ 1976 ۾ ملڪ جي وزيراعظم ذوالفقار علي ڀٽو ھن شھر جو نالو تبديل ڪري ژوب رکيو +تاريخ. +مشھور چيني سياح شيان زينگ ھن علائقي جو جڏهن 629 عيسويءَ ۾ سفر ڪيو تہ ھتي پشتون ماڻھن کي آباد ڏٺائين. +ھن سياح ھتان ھڪ بھادر سردار شمس الدين جو پڻ ذڪر ڪيو. +نادر شاھ دراني (1736-47 AD) ۽ احمد شاھ ابدالي (1747-73 AD) جي دؤر ۾ ژوب دراني ۽ بارڪزئي حڪمراني ۾ رھيو جنھن بعد برطانوي قبضي هيٺ آيو.ارڙھين صديءَ جي وچولي دور ۾ آحمد شاھ جوگيزئي قبيلي جي باني جوگي کي سند ڏئي ژوب جو حاڪم تسليم ڪيو +1884 واري ژوب وادي جي مھم تائين ھي علائقو انگريزن لاءِ اڻ ڄاتل ھيو. +جلد ئي 1889 تائين ژوب ۽ گومل وارو جابلو لنگھ برطانوي قبضي هيٺ اچي ويو ڊسمبر 1889 تي ھن شھر، جنھن جو ان وقت نالو اپوزئي ھيو، تي انگريزن قبضو ڪري سر رابرٽ گرووز سينڊيمان جي نالي تي ھن شھر جو نئون نالو فورٽ سينڊيمان رکيو. +1890 ۾ ھن شھر کي ضلعي جو درجو ڏنو ويو. +1901 جي مردم شماري مطابق ھتان جي آدمشماري 3552 ھئي. +ھتي مليٽري گيريزن قائم ڪئي وئي جنھن ۾ مقامي گھوڙي سوار ريجمينٽ ۽ مقامي پيادن جي ريجمينٽ شامل ھيون. +1894 ۾ ھن شھر کي سلائيزا وادي کان پاڻي جي رسد ڏني وئي جنھن سان پيئڻ جي پاڻي سان گڏوگڏ ھتي ميويدار وڻن جو پوک ۾ اضافو ٿيو.برطانوي راڄ دوران شھر کان ٻاھر اتر طرف واقع ھڪ عمارت ۾ پوليٽيڪل ايجنٽ رھندو ھيو. +اھا عمارت قلعو سڏجندي ھئي. +ان ئي دور ۾ ھتي ريلوي جو نظام پڻ نصب ٿيو ۽ ھن شھر جي ريلوي اسٽيشن جي ويجھو واري ريلوي اسٽيشن ڀڪر ريلوي اسٽيشن ھئي جيڪا ھن شھر کان 122 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع ھئي. +مقامي سطح تي فنڊ جو اضافو ٿيو 1903-1904 واري مالياتي سال ۾ ھن شھر جي آمدني 18000 ۽ خرچ 17000 روپيا ھيو. +جن وقت ھن شھر ۾ پاڪستان آرمي جي ڪينٽونمينٽ موجود آهي ۽ ڪيترائي افغاني ۽ پشتون قبيلا آباد آهن جن ۾ يوسفزئي، تارڪزئي ۽ محسود قبيلا شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4767.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4767.txt new file mode 100644 index 0000000..b5b71ec --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4767.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +سنڌي ادبي بورڊ +اداري جي ويب سائيٽ: +آگسٽ 1940ع ۾ سنڌ جي تڏهوڪي صوبائي وزير تعليم جي ايم سيد جي ڪوششن سان سنڌ سرڪار سنڌي ادب جي واڌ ويجهه ۽ تخليقي ۽ تحقيقي سرگرمين جي وسيع پئماني تي ڦهلاءَ خاطر ”سنڌي ادب لاءِ مرڪزي صلاحڪار بورڊ“ جي نالي سان هڪ اداري جو بنياد رکيو. +جناب ميران محمد شاهه ان صلاحڪار بورڊ جي چيئرمن مقرر ٿيو. +سندس سرواڻيءَ ۾ سنڌ جي ٻين عالمن ۽ ڏاهن ڊاڪٽر ايڇ. +ايم. +گربخشاڻي، شمس العلماء عمر بن محمد دائود پوٽي، علامه آء آء قاضي، ڪاڪي ڀيرومل مهرچند آڏواڻي، ديوان سوڀراج نرملداس ”فاني“، جناب پير علي محمد شاهه راشدي، مولانا دين محمد وفائي ۽ جناب عثمان علي انصاريءَ سميت پندرهن ميمبرن تي ٻڌل هڪ ڪاميٽي پڻ جوڙي وئي. +سن 1948ع ۾ سنڌ سرڪار طرفان ان مرڪزي صلاحڪار بورڊ جي انتظامي ڍانچي کي نئين سر ترتيب ڏيئي، جناب سيد ميران محمد شاهه چيئرمن، شمس العلماء عمر بن محمد دائودپوٽو وائيس چيئرمن ۽ جناب عثمان علي انصاريءَ کي سيڪريٽري مقرر ڪيو ويو. +سيپٽمبر 1950ع ۾ سنڌ سرڪار سنڌي ادبي بورڊ ۾ تحقيق ۽ تاليف جي ڪمن کي عملي جامو پارائڻ خاطر ”سنڌي ادب لاءِ اعليٰ اختيارن واري ڪاميٽي“ قائم ڪري اُن کي ”مرڪزي صلاحڪار بورڊ“ پاران منظور ڪيل رٿائن تي عمل ڪرڻ جون هدايتون ڏنيون. +هن ڪاميٽيءَ جو چيئرمن صوبائي وزير تعليم مقرر ٿيو، جڏهن ته ”سنڌي ادب جي مرڪزي صلاحڪار بورڊ“ جي چيئرمن، اسپيڪر سنڌ اسيمبلي ۽ سيڪريٽري تعليم سميت ست ٻيا ميمبر به ڪاميٽيءَ تي کنيا ويا. +ڊسمبر 1951ع ۾ سنڌ جي عوام کي هڪ منظم ادبي ادارو فراهم ڪرڻ جي خيال کان، سنڌ سرڪار ”سنڌي ادب لاءِ مرڪزي صلاحڪار بورڊ“ ختم ڪري، ان کي ”سنڌي ادبي بورڊ“ جو نالو ڏنو. +ان بورڊ کي بعد ۾ تعليم، صحت ۽ مڪاني ادارن واري کاتي جي ٺهراءَ نمبر B/4619 – 4694 هيٺ رجسٽريشن آف سوسائٽي ايڪٽ 1860/ XXI تحت، نمبر: 468 بتاريخ 26 مارچ 58-1957ع تي خيرپور ميرس ۾ اسسٽنٽ رجسٽرار آف جوائنٽ اسٽاڪ ڪمپنيز جي آفيس ۾ رجسٽرڊ ڪيو ويو. +گڏوگڏ بورڊ جي ”اعليٰ اختيارن واري ڪاميٽيءَ“ جي ميمبرن جو انگ به ستن مان وڌائي يارنهن ڪيو ويو. +مارچ 1955ع ۾ سنڌ سرڪار طرفان سنڌي ادبي بورڊ کي خود مختيار اداري جي حيثيت ڏئي اداراتي ڪاروهنوار هلائڻ لاءِ باقاعده آئين منظور ڪيو ويو. +اهڙي خودمختيار حيثيت ملڻ کان پوءِ بورڊ سنڌي ادب جي واڌاري، سميت تحقيقي مسودا ۽ ڪتاب ڇپرائڻ جي سلسلي ۾ اڳ کان وڌيڪ ذڪر جوڳا ڪم ڪرڻ شروع ڪيا، جن جو تذڪرو نه صرف ڏيهه ۾ ناماچاريءَ سان ٿيڻ لڳو، بلڪه پرڏيهه ۾ به مڃتا ملڻ لڳي. +سنڌي ادبي بورڊ پنهنجي قيام کان وٺي اڄ تاين سنڌي ادب ۽ ٻوليءَ جي ڀلائيءَ، ۽ واڌاري خاطر سرگرم عمل آهي. +وقت بوقت ٿيندڙ انتظامي تبديلين ۽ ڪم ڪار جي طريقيڪار ۾ ردوبدل سان بورڊ جي سرگرمين ۽ ترجيحن جا رُخ تبديل ضرور ٿيا آهن، پر اداري جي بنيادي مقصد ۽ ڪارج تي ڪوبه فرق ناهي آيو. +ان جو روشن ثبوت اهو آهي جو سنڌي ادبي بورڊ اڄ به هڪ باوقار اداري جي حيثيت ۾ پنهنجا فرض خاطر خواه انداز سان ادا ڪري رهيو آهي. +گُذريل اڌ صديءَ جي تاريخ ۾ بورڊ تقريبن 500 ڪتاب ڇپرائڻ کانسواءِ تسلسل سان ٽي رسالا: ”مهراڻ“، ”سرتيون“ ۽ ”گل ڦل“ شايع ڪري رهيو آهي ۽ هن اداري سنڌ ۾ علمي، ادبي ماحول پيدا ڪرڻ ۾ ڪليدي ڪردار ادا ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47701.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47701.txt new file mode 100644 index 0000000..cc03459 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47701.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ماءُ جو ڏھاڙو +ماءُ ڏھاڙو، ماءُ جو عالمي ڏھاڙو، امڙين جو ڏينهن يا مائرن جو ڏينهن () هر سال ھي ڏھاڙو مختلف مُلڪن ۾ مَلھايو ويندو آهي، ان ڏينھن کي ملھائڻ لاءِ دنيا ۾ ڪا بہ ھڪ متفق تاريخ نه آهي، اهو ڏينهن مختلف ملڪن ۾ مختلف تاريخن تي ملھايو ويندو آهي. +پاڪستان ۽ اٽليءَ سميت گهڻا ملڪ، ھي ڏھاڙو مئي مهيني ۾ ھفتي جي ٻئي آچر تي ملھائيندا آھن، ۽ اهڙا ڪيترائي ملڪ پڻ آھن جيڪي اھو ڏينھن جنوري، مارچ، نومبر يا آڪٽوبر ۾ مَلھائيندا آھن. +هن ڏينهن کي مَلِھائڻ جو مقصد پنھنجي ماءُُ جي اهميت جو احساس ڪرڻ، سندس خدمت ڪرڻ، ۽ امڙ کي خوشي ڏيڻ آهي. +مائرن جو ڏھاڙو موڪل طور پھريون ڀيرو 1908ع ۾ ملھايو ويو، جڏھن انا جروس پنھنجي ماءُ کي ڀيٽا ڏيڻ لاءِ يادگيري طور سينٽ اينڊريئو ميٿئيوڊسٽ چرچ، گرافٽن اولھ ورجينيا ۾ ملھايو. +انا جوروس جو چوڻ ھيو تہ ”تحفا ۽ ٺھيل ڪارڊ وٺڻ بدران ماڻھو پنھنجي امڙ کيََ جَسسس ڏيڻ، ڀيٽا ڏيڻ ۽ ساراھڻ لاءِ ھٿ سان لکيل خط محبت جي اظھار طور ڀيٽا ڏين“. +ھن ڏينھن تي پرنٽ توڙي اليڪٽرانڪ ميڊيا خاص پروگرام ھلائيندا آھن، جڏھن تہ ماڻھو پنھنجي امڙين کي مانُ ڏيڻ لاءِ تحفا ڏيندا آھن ۽ سندن خدمتن جي ساراھ ڪندا آھن. +جِِن ماڻھن جون مائر فوت ٿي ويون ھونديون آھن سي پنھنجي ماءُ لاءِ دعا گھرندا آھن، سندن قبر تي ويندا آھن، اسڪول مائرن کي خدمتن جي مڃتا لاءِ خاص پروگرام منعقد ڪري ڀيٽا پيش ڪندا آھن. +پاڪستان. +پاڪستان ۾ ماءُ جو ڏھاڙو مئي جي ٻئي آچر تي ملهايو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47705.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47705.txt new file mode 100644 index 0000000..755bb7c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47705.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +فائل نالو جو واڌارو +فائل نالو جو واڌارو ڪمپيوٽر جي فائل نالو جو واڌارو يا ايڪسٽينشن اصل ۾ فائل جي سڃاڻپ ڪندڙ واڌارو ھوندو آھي جنھن مان خبر پوندي آهي تہ ان فائيل جو خصوصيت ڪھڙي آھي يا اھو فائيل جي ڊيٽا ڪھڙي مقصد لاءِ آھي، يا ان فائيل جي گنجائش ڪيتري آهي ، يا ان فائيل جو فارميٽ ڪھڙو آھي. +فائيل جي عام نالي جي آخر ۾ فل اسٽاپ ( +لڳائي يا ننڍي ليڪ (-) لڳائي اکرن جي پڇڙ (suffix) لڳائي اضافو ڪيو ويندو آهي. +ان واڌارو يا ايڪسٽينشن کي ڪمپيوٽر جي ٻوليءَ ۾ ميٽا ڊيٽا (Metadata) چوندا آهن. +اھا واڌارو فائيل ۾ محفوظ ڪيل ڊيٽا متعلق ڄاڻ کي بہ ظاهر ڪندي آهي. +فائيل جي نالي جو ڪھڙو حصو ان جو واڌارو يا ايڪسٽينشن آھي ان کي ڄاڻڻ لاءِ فائيل سسٽم جا قائدا متعين ٿيل آھن. +فائيل نالي جي اضافي جي سڃاڻپ. +فائيل جو نالو جيڪڏهن codice_1 آھي تہ ان جي پڇڙ codice_2 فل اسٽاپ يا ٽٻڪي ( +کان پوء ڏنل آهي اھا ان جو واڌارو آھي. +ساڳي طرح codice_3 فائيل جي نالي ۾ codice_4 ان جي پڇڙ (suffix) جي صورت ۾ واڌارو يا ايڪسٽينشن آھي جيڪا فائيل جي فارميٽ، ڊيٽا متعلق ڄاڻ، قسم، ۽ فائيل جي خصوصيتن وغيره کي ظاھر ڪندڙ آھي. +ونڊوز فائيلن ۾ codice_5 +يا codice_6 يا codice_7 وغيره فائيل نالي جو واڌارو يا ايڪسٽينشن جا مثال آهن. +فائيل سسٽم ۾ ڪجھ فائيل نالن جي ڪابہ واڌارو نہ ھوندي آھي، ڪن جي ھڪ واڌارو ھوندي آھي ۽ ڪن جي ھڪ کان وڏيڪ واڌارو ھوندي آھي جيئن مثال طور : codice_8 فائيل نالي ۾ ٻہ واڌارو آهن جن مان codice_9 واڌارو ٻڌائي ٿي ته فائيل ٽار آرڪائيو (tar archive) وارو آھي ۽ codice_10 واڌارو ٻڌائي ٿي ته ٽار آرڪائيو فائيل جي زپ (gzip) سان گھٽايل آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4777.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4777.txt new file mode 100644 index 0000000..68c39bd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4777.txt @@ -0,0 +1,92 @@ +لعل شهباز قلندر +عثمان مروندي المعروف لال شھباز قلندر دينِ حق جي پيغام رسائيندڙن ۾ حضرت قلندر لعل شهباز عرف سيد محمد عثمان ولد سيد محمد ابراهيم ڪبيرالدين مرونديءَ جو نالو سر فهرست آهي. +سندس جنم افغانستان ۾ آزر بائيجان جي ڳوٺ ”مروند“ (Marwand) ۾ 583هه مطابق 1178ع ۾ ٿيو.قلندر شهباز آذربائيجان (آرمينيا) پرڳڻي جي هڪ ڳوٺ مرند (مروند) ۾ سنه 538 هجريءَ مطابق 1143ع ۾ ڄائو. +مروند شهر جنهن کي مرند يا ميمند به ڪوٺيندا هئا. +خاندان. +سندس نسب جو سلسلو تيرهين پيڙهيءَ ۾ حضرت سيدنا امام جعفر صادق رضه سان ملي ٿو. +سندس والد بزرگوار وڏو درويش ۽ متقي انسان هو، جيڪو اڪثر الاهي عبات ۾ گذاريندو هو. +سندس شادي خانه آبادي تمام وڏيءَ عمر ۾، تڏوهڪي مروندي حاڪم، سلطان شاه جي نياڻيءَ سان ٿي؛ جنهن مان سنڌ جو روحاني رهبر، علم ۽ فيض جو درياه سيد محمد عثمان پيدا ٿيو، سندس ولادت باسعادت تي پوري مروند ۾ چاليهن ڏينهن تائين خوشيون ملهايون ويون. +پاڻ نهايت ئي پرهيزگاريءَ واري زندگي گذاريائين، سڄي ڄمار ڇڙو رهيو يعني عمر ڀر شادي ڪانه ڪيائين، تنهنڪري پويان ڪو اولاد به ڪونه ڇڏيائين. +شجرو. +سيد عثمان پٽ سيد ابراهيم ڪبير الدين پٽ سيد شمس الدين پٽ سيد نور شاهه پٽ سيد محمود شاهه پٽ سيد احمد شاهه پٽ سيد هادي پٽ سيد مهدي پٽ سيد منتخب پٽ سيد غالب پٽ سيد منصور پٽ سيد اسماعيل پٽ امام جعفر صادق عه. +نالو. +والدين طرفان سندس نالو "عثمان“ رکيو ويو هو. +باقي لعل بادشاهه، شهباز سائين، قلندر ڪبريا، شمس الدين، مخدوم مروندي، سيف السان ۽ مهدي وغيره سندس لقب القاب هئا. +پاڻ ننڍپڻ کان ئي ڄمندي ڄام هو. +تعليم. +ايتري قدر جو ستن ورهين جي ڄمار ۾ قرآن پاڪ حفظ ڪري ورتائين. +پوءِ ته اُنهيءَ ٽهيءَ ۾ اچي ويراڳ لڳس؛ جنهن ڪري والدين کان وڇڙي ايران، عراق ۽ حجاز جا مقدس هنڌ ڏسندو، اچي امام عالي مقام حسين عليه السلام جي روضي تي رهڻ لڳو. +ڪجهه ڏينهن پوءِ، واپس ناني وٽ پهتو؛ جنهن کيس زماني جي ظاهري تعليم سان ڏس، قابل اُستادن جي حوالي ڪيو، جتان فارسي ۽ عربيءَ ۾ گهڻا ئي ڪتاب پڙهي پورا ڪيائين.پاڻ پهرين پهرين قرآن شريف ياد ڪيائين. +تنهن کان پوءِ ٻين علمن ۾ ڪماليت حاصل ڪري، باطني علم پرائڻ لاءِ بابا ابراهيم ولي ڪربلائيءَ جو مريد بڻيو ۽ انهيءَ کان ئي تصوف ۾ خلافت جو خرقو ڍڪيائين. +طريقت. +جوانيءَ ۾ راتيان ڏينهان عبادتون، رياضتون ۽ مجاهدا ڪندي، جهنگ، جبل جهاڳيندو رهيو. +جڏهن بلوغت کي رسيو ته بابا ابراهيم رح جي خدمت ۾ حاضر ٿي سندس رهبري حاصل ڪيائين.ڊاڪٽر تنوير عباسيءَ لکيو آهي ته: مخدوم عثمان لعل شهباز قلندر مريد شيخ جمال مجرد مريد سيد ابراهيم مجرد مريد شيخ عاقل شهيد مريد شيخ مسڪين شهيد مريد سيد مرتضى سبحاني مريد امام جعفر صادق عه. +مجرد لفظ جي معنى آهي ڇڙو. +جنهن پنهنجي سموري عمر بنا شادي ڪرڻ جي گذاري ڇڏي هجي. +سفر. +مرشد جي اجازت سان حرمين شريف، نجف اشرف ۾ حضرت علي المرتضيٰ رضه ۽ ڪربلا معليٰ ۾ امام حسين رضه جي زيارتن کان مشرف ٿيندو، عراق جي شهر بغداد ۾ بادشاه پير سيد عبدالقادر جيلاني رح جي زيارت لاءِ پهتو، جتان کيس ”قلندر“ جو خطاب ملندي سنڌ جي سيوهڻ لاءِ امر ٿيو. +مخدوم جلال جھانيان اُچ واري ۽ شيخ بهاوالدين زڪريا ملتان واري ۽ شيخ فريدالدين شڪر گنج دهليءَ واري جو سنگتي هو. +سنڌ آمد. +اهو سنه662 هه ۾ مروند کان ملتان ۾ آيو. +قلندر شهباز پهرين پهرين سنڌ جو رخ ڪندي سنه 644 هجري مطابق 1246ع سيوهڻ ۾ پهتو. +سيوهڻ کان پوءِ هو هندستان ڏانهن ويو، جتي پاڻي پٽ ۾ شاهه شمس بو علي قلندر سان مليو ۽ ڪجهه وقت اتي رهيو. +بو علي قلندر کيس ٻڌايو ته هندستان ۾ جيئن ته اڳ ۾ گهڻا قلندر آهن؛ تنهنڪري چڱو ائين ٿيندو، جو هو وڃي سنڌ ۾ سڪونت اختيار ڪري. +اهڙي اشاري ملڻ تي قلندر شهباز وري سنڌ جو رخ ڪيو ۽ سنه 662 هجريءَ ۾ اچي ملتان ۾ پهتو.شهزادي محمد شهيد جيڪو غياث الدين بلبن جو پٽ ھيو ۽ ملتان جو گورنر ھيو، قلندر شهباز کي ملتان ۾ رهڻ لاءِ چيو ۽ سندس لاءِ هڪ خانقاهه ٺهرائڻ جو به وعدو ڪيائين. +پر پاڻ اڳتي وڌي اچي سيوهڻ ۾ وارد ٿيو.سنڌ ڏانهن ايندي، ملتان شريف بہ ويو، جتي سلطان محمد سان بہ مليو؛ جنهن کيس اُتي رهڻ لاءِ ڏاڍو زور ڀريو، پر انڪار ڪري، اچي سيوهڻ کان نڪتو، سنڌ ۾ آمد (694هه = 1298ع) وقت سندس عمر 111 ورهيه هئي. +جنهن جاءِ تي روضو مبارڪ آهي، اُتي پاڻ اچي منزل انداز ٿيو. +اُن زماني ۾ اُتي اگهاڙائپ وارين عورتن جو اڏو هو. +سندس آمد تي اهي سڀ توبہ تائب ٿيون ۽ هڪدم راهه راست تي اچي ويون. +وفات. +قلندر سائين لڳ ڀڳ هڪ سال کانپوءِ، 112 ورهين جي ڄمار ۾ 21 شعبان 695هه مطابق 1299ع تي هن دارالفنا مان دارالبقا ڏانهن راهي ٿيو. +قلندر شهباز هتي سيوهڻ ۾ ئي 21 شعبان 673 هجريءَ ۾ وفات ڪئي.درگاهه جي ڏکڻ طرف هڪ شاهي سونو دروازو به لڳي چڪو آهي. +هي دروازو ٻه طاقو آهي. +هڪڙي طاق تي قلندر شهباز جو نالو: سيد عثمان بن سيد ڪبيرالدين ابراهيم ۽ ٻئي طاق تي سندس وفات وارو سال 673 اڪيريل آهي. +ميلو. +هر سال شعبان مهيني جي 18، 19 ۽ 20 تاريخن تي وڏيءَ ڌام ڌوم سان ميلو ٿيندو آهي؛ جنهن ۾ لکن جي انگَ ۾ عقيدتمند ايندا آهن. +ميلي جي رسمن ۾ ميندي ۽ ڌمال خاص اهميت رکن ٿا. +ميلي جي وچين ڌمال وڏي ڌام ڌوم سان لڳندي آهي. +سنڌ صوبي جو هي ميلو پهريون نمبر ليکيو ٿو وڃي. +پهرين هزارن جي تعداد ۾ ۽ هاڻي لکن جي حساب سان ماڻهو هي ميلو ڏسڻ ايندا آهن. +سنڌ، پنجاب، سرحد، بلوچستان، افغانستان، ايران ۽ هندستان کان ڪهي ماڻهو، بنا ڪنهن مذهبي ويڇي جي، هي ميلو ڀيٽڻ ايندا آهن. +علمي خدمتون. +قلندر شهباز جي علمي قابليت جو اندازو انهيءَ مان لڳائي ٿو سگهجي، جو ڪنهن زماني ۾ سندس لکيل ڪتاب ”ميزان صرف“ ۽ ”عقد“ وغيره سنڌ جي مدرسن ۾ عام پڙهايا ويندا هئا. +مزار جي تعمير. +سندس روضي جي تعمير سلطان فيروز شاه طرفان، اُن وقت جي سيوهاڻي حاڪم، ملڪ اختيار الدين 757هه مطابق 1261ع ۾ ڪرائي. +ڊاڪٽر تنوير عباسي لکيو آهي ته: پهرين پهرين قلندر تي قبو سلطان محمد شاهه تغلق جي سؤٽ سلطان فيروز شاهه تغلق جي حڪم سان، سيوهڻ ۾ انهيءَ وقت جي گورنر رڪن الدين عرف اختيار الدين سنه 757 هجري مطابق 1356ع ۾ ٺهرايو، تنهن کان پوءِ ٺٽي جي حاڪم مرزا جاني بيگ ترخان قبي کي نئين سر ڪري ٺهرايو، جنهن تي اڳتي هلي سندس پٽ مرزا غازي بيگ به وڌيڪ اضافو ڪيو. +پر قبي جو ڪم شاهه جهان جي حڪومت دؤران پورو ٿيو، قبي کي سنه 1043 هجري مطابق 1633ع کان اڳ پوريءَ طرح ٺهي راس ٿيل نه ٿو چئي سگهجي، ڇو ته اُن سال ئي نواب ديندار خان بخاريءَ اڱڻ ۾ تراشيل پٿر جو فرش هڻائي پورو ڪيو. +قبي جي اُوچيءَ مهاڙيءَ واريون ڪاشيءَ جون سرون ميان غلام شاهه ڪلهوڙي تحفي طور موڪليون هيون. +مقبري جو چانديءَ وارو دروازو، تربت جي مٿان ڇٽ جا ٿنڀا ۽ ڪٽهڙو مير ڪرم علي خان ٺهرايا هئا. +تنهن کان پوءِ سنه 1939ع “ ۾ انهيءَ ۾ واڌارو ڪيو ويو، جو ڇَٽ بلڪل چانديءَ جو ٺهرايو ويو ۽ گڏوگڏ اڍائي فوٽ اوچو ڪٽهڙو به روپو(يعني چانديءَ جو) ڪيو ويو. +اصل ۾ ڇٽ آبنوس ڪاٺ (ڪاريءَ ڪِٺ) جو ٺهيل آهي، جيڪو چانديءَ جي پليٽن سان چڱيءَ طرح ڍڪيو ويو آهي. +جيئن ڪنڊن تي ٻاهران چار ٿنڀا آهن، تيئن اندران ڏهه ننڍا ٿنڀا آهن، جن تي وڏيءَ ڪاريگريءَ جو ڪم ٿيل آهي. +ڪٽهڙي تي به وڏو ڪم ٿيل آهي ۽ اهو سنڌ جو هڪڙو وڏيءَ ڪاريگريءَ ۽ هنر جو ڪم آهي. +هن پوئين يعني 1939ع واري ڪم تي ڪل خرچ 44 هزار رپيا ٿيو، جيڪو 25 ڪاريگرن جي لڳاتار ستن سالن جي محنت جو ڦل آهي. +1915ع ۾ قلندر شهباز جي سجادهه نشين سائين ولي محمد شاهه پٽ مراد شاهه پنهنجي هڪ معتقد ڪَڪَڙ جي زميندار رئيس محبت خان وڳڻ سان انهيءَ ڳالهه جو اظهار ڪيو ته قلندر جي تربت وارو ڇٽ سڄوئي چانديءَ جو هئڻ گهرجي. +سيد جي خواهش رئيس صاحب اهڙيءَ طرح سان پوري ڪئي، جو حيدرآباد مان مستري علي بخش کي گهرايو ويو، جنهن خاڪو تيار ڪري ستت ئي ڪم شروع ڪري ڏنو. +جيئن مٿي ڄاڻايو ويو آهي ته هن مستري صاحب جي نگراني هيٺ 25 ڪاريگر ڪم ڪندا رهيا ۽ برابر ست سال ڪم هليو. +ڪم پوري ٿيڻ تي هو، جو 1922ع ۾ پئسن جي کوٽ سبب ڪم بند ڪرڻو پيو. +رئيس وڳڻ هن ڪم کي پوري ڪرڻ لاءِ سرڪار کان قرض کڻڻ جي ڪوشش ڪئي، جيڪو غالباً نامنظور ٿيو. +سن 1939ع جي شروعات ۾ خانبهادر نبي بخش محمد حسين جو ڀاءُ خانبهادر عبدالقادر دادو ضلعي جو ڪليڪٽر ٿي آيو، جنهن انهيءَ وقت جي ”سيري ڪميٽيءَ“ کان پنج هزار رپين جي رقم منظور ڪرائي. +ياد رهي ته سيريءَ ڪميٽيءَ جو ڪم ئي هو درگاهن جي مرمت وغيره ڪرائڻ. +خانبهادر عبدالقادر انهيءَ ڪميٽيءَ جو صدر هو. +هن سيري ڪميٽيءَ کي سرڪار طرفان باقاعدي زمين ڏنل هئي، جنهن جي پيدائش مان درگاهن تي خرچ هلندو رهندو هو. +بهرحال ساڳئي مستريءَ جي نگراني هيٺ برابر 17 سالن کان پوءِ وري ڪم چالو ٿيو ۽ سيپٽمبر 1939ع ۾ اهو ڇٽ ۽ ڪٽهڙو ٺهي جڙي تيار ٿي تربت تي لڳي ويو. +ڪجهه وقت کانپوءِ جهانگير جي دؤر ۾، مرزا غازي بيگ روضي جي آڏو خانقاه پڻ جوڙائي ۽ روضي جي عمارت کي مٿڀرو ڪرايو. +سندس حياتيءَ وفا نه ڪئي؛ جنهن ڪري باقي رهيل ڪم کي نواب سيد بهوه بخاري عرف ديندار خان 1039هه (1643ع) ۾ مڪمل ڪرايو. +آخري ڪلهوڙي حاڪم ميان غلام شاه به روضي جي مرمت ۾ ڀاڱي ڀائيوار ٿيو. +تربت جي چوڌاري نفيس گلڪاريءَ سان چانديءَ جو ڪٽهڙو، لاڙڪاڻي جي مشهور زميندار، محبوب خان وڳڻ ٺهرايو آهي ڪٽهڙي جي هيٺان سنگ مرمر جو ڏيڍ فوٽو ٿلهو به جڙيل آهي؛ جنهن کي ”قلندري لغت“ موجب ”شهنشاه جو تخت“ چئجي ٿو. +روضي جو ٻاهريون دروازو به چانديءَ جي پٽن سان ڪاٺ مٿان اُڪريل آهي. +حڪومت منجهس هڪ سونو دروازو پڻ لڳرايو؛ جنهن جو افتتاح پاڪستان جي تڏوهڪي وزيراعظم شهيد ذوالفقار علي ڀٽي (1905ع – 1979ع) ڪيو هو. +هي دروازو رات جو 9 وڳي نقارن جي ڌمال سان قائم ٿيندو آهي ۽ وري فجر جي نماز سان کلندو آهي. +مزار جي ويجهو جايون. +جن جاين تي قلندر سائينءَ چـِلا ڪڍيا آهن، اُتي تاريخي يادگار اڄ به قائم آهن؛ اُنهن مان لعل باغ، يڪ ٿنڀي، چوٿنڀي، لعل جو لئو ۽ قلندر جي ڪشتي (منگهو پير، ڪراچي) وغيره قابلِ ذڪر آهن. +شاعري. +پاڻ صاحب ولايت ۽ بلند پايي جي عالم هجڻ سان گڏوگڏ فارسي زبان جو سٺو شاعر به هو. +سندس تخلص ”عثمان“ هو. +سندس ڪلام سندس عقيدتمندن ياد هئو، جن مان بودلو بهار، جمن جتي ستي، شاه گودڙئو، سيد ابراهيم جتي ستي ۽ مخدوم علي سيوستانيءَ جا نالا ورتا وڃن ٿا. +لال شھباز قلندر جا ڪجھ فارسي جا شعر ھيٺ ڏجن ٿا. +ھم عصر ۽ دوست. +سندس همعصر ۽ خاص صحبتين ۾ حضرت غوث بهاؤ الدين زڪريا ملتاني رح (566هه – 666هه)، سيد جلال سرخ بخاري رح (601هه – 695هه)، بابا فريدالدين گنج شڪر (569هه – 664هه)، حضرت شيخ نوح بکري، شاه صدر ۽ حاجي منگهو جا نالا سر فهرست آهن، جن سان اڪثر سندس رهاڻيون رهيون آهن. +قلندر لال شهڀاز جي درگاهه تي آپگهاتي دهشتگرد حملو. +خميس جي ڏهاڙي 16 فيبروري 2017ع تي لال شهباز قلندر جي درگاهه تي آپگهاتي دهشتگرد حملي ۾ 72 ڄڻا شهيد ٿي ويا ۽ لڳ ڀڳ 250 کان وڌيڪ زيارت تي ايندڙ زائرين ڦٽجي پيا. +ڌماڪو ڌمال شروع ٿيڻ جي 10 منٽن کانپوءِ ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47859.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47859.txt new file mode 100644 index 0000000..81a1904 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47859.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +نيو ييئر بيبي +نيو ييئر بيبي(نئين سال جو ٻار) ھڪ دستاويزي فلم جو نالو آهي جيڪا 2006 ۾ ٺاھي وئي. +ان ۾ ھڪ خاندان جي ڪھاڻي ٻڌائي وئي آهي جيڪو ڪولمبيائي نسل ڪشي دوران بچي نڪتو ۽ آمريڪا ۾ نئين زندگي شروع ڪئي. +ھن فلم 2007 ۾ انٽرنيشنل ڊاڪيومينٽري فلم فيسٽيول ايمسٽرڊيم (IDFA) جو موويز دئٽ ميٽرس ("Movies That Matter") ايوارڊ کٽيو ۽ اٺ ٻيا بين الاقوامي اوارڊ کٽيا. +اھا فلم نيشنل پي بي ايس تي 2008 ۾ نشر ٿي. +فلم جي ڪھاڻي. +فلم جو مکيہ ڪردار سوچيئيتا ٿائيلينڊ ۾ پناهگيرن جي ڪيمپ ۾ پيدا ٿئي ٿي جتي سندس خاندان ڪمبوڊيا ۾ جاري نسل ڪشي کان ڀڄي اچي پناھ ورتي هئي جنھن بعد انھن آمريڪا جي رياست ٽيڪساس ھجرت ڪئي جتي نئين زندگيءَ جي شروعات ڪئي. +ڪھاڻي ۾ سوچيئيتا ھڪ ڪرسمس تي گھر موٽي ٿي تہ گھر اندر سندس ماء گھر فردن جي گڏجاڻي ڪوٺي ٿي جنھن ۾ سوچيئيتا آڏو اھو راز کلي ٿو تہ سڄي خاندان کيس پنھنجو ڪيو ھو. +سندس ٻہ ڀينر ھن جون اصل ڀينر نہ ھيون پر سوٽ ھيون. +سندس ڀاء بہ بہ ويڳي پئ مان ھو، سندس ماء سوچيئيتا جي ڄمڻ کان اڳ ٻي شادي ڪئي هئي. +سندس خاندان ڪميونسٽ پارٽي آف ڪمپوچيا (کمر روگ) جي ھڪ ليبر ڪيمپ ۾ جڙيو ٺھيو پر اھو ڪمبوڊيائي نسل ڪشي ۾ ٽڪرا ٽڪرا ٿي ويو. +ان راز کلڻ کان پوءِ سندس ماء ئي پئ کيس ڪمبوڊيا گھمڻ لاء دعوت ڏني ۽ ھوءَ راضي ٿي خاندان متعلق ٻين رازن جاچڻ لاءِ رواني ٿي ۽ خاندان جي ماضيءَ کي جاچڻ شروع ڪيو. +ليبر ڪيمپ مان ھن جي سوٽ ڀينرن جي پي کي کڻي ويا ۽ اھو وري ڪانہ موٽيو ۽ سندن ماء بک وگھي مري وئي ۽ ٻئي يتييم ٿي ويون جن کي سوچيئيتا جي ماء پنھنجو ڪيو. +سوچيئيتا جي ماء کي جڏھن ليبر ڪيمپ ۾ کڻي آيا تہ ان جو مڙس ۽ پٽ بہ ساڻس گڏ هئا جنھن بعد سندس مڙس مارجي ويو ۽ ھن پنھنجي پٽ ۽ مڙس جي ٻن ڀائٽين کي سنڀاليو. +ليبر ڪيمپ ۾ سوچيئيتا جي پئ سان ملي ۽ انھن شادي ڪئي. +سوچيئيتا ۽ سندس خاندان ان سفر ۾ خاندان جي ماضيءَ سان لاڳاپيل جايون گھميون سندس سؤٽ ڀينرن جي پئ جي قبر ڏٺي ۽ ٻين عزيزن کي ڳولھي انھن سان مليا. +جڏھن ھن جو خاندان ويڙھ جي خاتمي بعد کمر روگ ڪيمپ مان ازاد ٿيو تہ سوچيئيتا جو سؤٽ ڀينر پنھنجي پاليندڙ پئ ماء کان وڇڙي ويون ھيون ۽ ڪافي مھينن بعد لڀيون جنھن بعد سندس پيء سرحد تان خاندان کي سمگل ڪري ٿائيلينڊ جي اندر ڪمبوڊيا واري سرحد تي پناھگير ڪيمپ ۾ وٺي آيو جتي سوچيئيتا پيدا ٿي. +فلم ۾ سوچيئيتا ۽ سندس خاندان ٽيڪساس موٽي اچن ٿا جتي ھوء پنھنجي پيءُ ماء جي شادي جي سالگره ملهائي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47864.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47864.txt new file mode 100644 index 0000000..297d486 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47864.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +وليم ھيوسن +وليم ھيوسن 14 نومبر 1739 ۾ ڄائو ۽ پھرين مئي 1774 ۾ وفات ڪيائين. +ھي ھڪ برطانوي جراح (surgeon)، ايناٽامسٽ ۽ فزيولاجسٽ ھيو ھيو جنھن کي ھيميٽالاجي جو ابو سمجھيو ويندو ھو. +سوانح. +ھي اتر اولھ انگلينڊ ۾ واقع نارٿمبرلينڊ ڪائونٽي جي شھر ھيڪسم ۾ پيدا ٿيو. +ھن شروعاتي تعليم 1753 ۾ نيو ڪاسل شفاخاني ، جيڪو بعد ۾ رايل وڪٽوريا انفرمري جي نالي سان مشھور ٿيو.ھن تعليم ان شفاخاني جي باني رچرڊ ليمبرٽ وٽ حاصل ڪئي. +1762 ۾ ھن ايڊنبرگ ۾ وليم ھنٽر وٽ تعليم حاصل ڪئي ۽ پوء ان جو اسٽنٽ بڻيو. +ھن کي 1769 ڪاپلي ميڊل مليو. +1770 ۾ رايل سوسائٽي جو ميمبر ٿيو. +ھن جي وڏو ڪردار رت جي ڪلاٽنگ يا ڪئاگليشن (coagulation) مان اھم پروٽين ، فبرين کي الڳ ڪرڻ ھيو. +ھن جڏهن جانورن جي اندر لمف نسن جي موجوگي ثابت ڪئي ۽ انھن جي ڪم جي باري ۾ جانورن کي مثال بڻائي سمجھايو تہ انسان اندر بہ اھڙي طرح لمفيٽڪ سسٽم موجود آهي. +ھن اھو بہ ثابت ڪري ڏيکاريو تہ رت جا ڳاڙها گھرڙا بال وانگر گول نہ پر ٿالھي جي شڪل وارا ھوندا آھن.ھن جي ھڪ دعویٰ غلط ھئي تہ رت جي گھرڙن جا ڪارا مرڪز انھن جا نيوڪليس آھن. +1773 ۾ ھن رت جي ڳاڙھن گھرڙن ۾ سيل ميمبرين جي خيال جي حق ۾ شاھدي پيش ڪئي پر ھن جي ان ڪم کي نظرانداز ڪيو ويو. +10 جولاء 1770 ھن ميري اسٽيونسن، جيڪا وڌيڪ پولي جي نالي سان سڃاتي ويندي ھئي، سان شادي ڪئي جيڪا لنڊن جي ھئي ۽ بينجمن فرينڪلن جي دوست ھئي. +سيپٽمبر 1772 کان ھن 36 ڪري ون اسٽريٽ، لنڊن ۾ ايناٽامي جو اسڪول کوليو. +ان جاء تي بينجمن فرينڪلن رھندو ھو ۽ ھاڻي اھا بينجمن فرينڪلن ھائوس سڏبي آھي. +1998 ۾ ان گھر جي مرمت لاء انساني ڍانچا ۽ ھڏا مليا جيڪي ڪارائي سان ڪٽيل ھيا. +جيڪي چيو وڃي ٿو تہ ان وقت جا ھيا جڏهن اھو گھر ٻہ سال بينجمن فرينڪلن جي مرضي سان ھيوسٽن جي استعمال ۾ ھيو. +ان جي تصديق آرڪيالاجي وارن بہ ڪئي ۽ انھن تجربن جو ذڪر ھيوسن پڻ لکت ۾ ڪيو ھو.ھي ھڪ مردہ انساني جسم کي شاگردن آڏو ڪٽيندي سيپسس (sepsis) جو شڪار ٿي پيو ۽ ھن پھرين مئي 1774 ۾ وفات ڪئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47868.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47868.txt new file mode 100644 index 0000000..da1cd8a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47868.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ايڊورڊ ٽيون +ايڊورڊ ٽيون 1327 کان 1377 تائين انگلينڊ جو بادشاھ ۽ آئرلينڊ جو لارڊ ھيو. +ھن پنھنجي والد جي وڃايل شاھي طاقت بحال ڪئي ۽ انگلينڊ کي يورپ جي وڏي فوجي طاقت بڻايائين. +انگلينڊ جي پارليامينٽ جي ارتقا ھن جي پنجاھ سالہ دؤر ۾ ٿي. +ھي 14 سالن جي عمر ۾ تخت تي ويٺو ڇوتہ ھن جي ماء اسابيلا (فرانس) ۽ ان جي چاھيندڙ راجر مارٽيمر ھن جي پيء کي بادشاھيءَ تان معزول ڪيو ھيو. +انگلينڊ جي بادشاهي حقيقت م راجر مارٽيمر جي ھٿ ۾ ھئي. +17 سالن جي عمر ۾ ھن راجر مارٽيمر جي خلاف ھڪ ڪامياب ڪوديتا (فوجي بغاوت) ڪئي جنھن بعد انگلينڊ تي ھن جي حاڪميت جو آغاز ٿيو. +اسڪاٽلينڊ فتح ڪرڻ کان پوء 1337 ۾ فرانس جي تخت جي حقيقي وارث ھجڻ جي دعوا ڪئي جنھن سان فرانس ۽ انگلينڊ وچ ۾ سؤ سالا جنگ جي شروعات ٿي. +ڪجھ شروعاتي ناڪامين بعد ھي جنگ انگلينڊ جي فائدي ۾ وئي.ڪريسي واري جنگ (Battle of Crécy) ۽ پوئٽيئي واري جنگ (Battle of Poitiers) ۾ انگلينڊ جي ڪاميابي سان انگلينڊ جي فائدي وارو بريٽنگني وارو معاھدو عمل ۾ آيو جنھن تحت انگلينڊ کي علائقا مليا جن جي بدلي ايڊورڊ فرانس جي تخت جي دعويداري ترڪ ڪئي. +جنگن جي ھن مرحلي کي ايڊورڊ واريون جنگون سڏيو ويندو آهي. +ان بعد ھن اندروني ۽ بيروني معاملن ۾ الجھيل رھيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47953.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47953.txt new file mode 100644 index 0000000..32d133f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47953.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڪالئائڊ +ڪالئائڊ علم ڪيميا يا ڪيمسٽري ۾ ھڪ مرڪب جو نالو آهي. +خوردبيني تي نظر ايندڙ ذرڙن جي مختلف قلمي مادن جي مرڪب(mixture) کي ڪالئائڊ چوندا آهن. +اھو مرڪب اڪثر پاڻياٺ وارو ھوندو آھي. +محلول يا سوليوشن واري مرڪب ۾ مختلف مادن جا ذرا ھڪٻئي سان ملي حل ٿي ويندا آهن. +سسپينشن واري مرڪب ۾ مادن جا ذرا وڏا ٿيندا آھن ۽ مادن جا قلم مرڪب ۾ برقرار رھندا آھن ۽ ايترا وڏا ھوندا آھن جو انھن کي سکڻي اک سان ڏسي سگھجي ٿو، ۽ اھي سطح ۽ تري جي وچ ۾ پاڻياٺ ۾ اٿيل رھندا آھن يعني ھيٺ تري ۾ لھي نہ ايندا آهن. +ڪالئائڊ م مرڪب سسپينشن وانگر ھوندو آھي پر ان ۾ مادن جا قلم اکين سان ڏسي نہ سگھبا آھن پر انھن کي ڏسڻ لاءِ عام خوردبيني جي ضرورت پوندي آهي. +ڪالئائڊ مرڪب ۾ بہ ذرڙا پاڻياٺ جي سطح کان تري وچ ۾ برقرار رھن ٿا ۽ گھڻي عرصي گذرڻ بعد بہ ترو(sedimentation) نہ وٺندا آهن. +ڪالئائڊ جي مرڪب ۾ ڦھليل قلمي ذرڙن جو قطر ھڪ کان ھڪ ھزار نينو ميٽرن تائين ھوندو آھي. +انھن قلمن مان ڪجھ اليڪٽرانڪ خوردبيني کانسواءِ ڏسي نہ ٿا سگھجن انھن م 250 نینو ميٽرن واري قطر ۽ ۽ ان کان گھٽ وارا ذرڙا شامل آهن. +ھن قسم جا مرڪب سائنس جي ھڪ شاخ انٽرفيس اينڊ ڪالئائڊ سائنس جو موضوع آھن جيڪا سائنس 1845 ۾ اٽليءَ جي ڪيمسٽ فرانسسڪو سيلمي متعارف ڪرائي ۽ ان جي وڌيڪ تحقيق 1861 کان اسڪاٽلينڊ جي ڪيمسٽ ٿامس گراھم ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47959.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47959.txt new file mode 100644 index 0000000..e773ab8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47959.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +صوفي قبول محمد فاروقي +صوفي قبول محمد فاروقي ھي بزرگ پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي خيرپور جي ڳوٺ درازا شريف سان تعلق رکندڙ ھيو ۽ سچل سرمست جي چاچي جي اولاد مان ھيو ۽ خواجہ نجم الدين فاروقي جو پٽ ھيو.سائين جي ايم سيد مطابق سخي ميان قبول محمد سن 1261هه، 1842ع ۾، درازن جي ڳوٺ ۾ تولد ٿيو. +هن ابتدائي تعليم راڻيپور جي هڪ مولويءَ ۽ سندن عزيز ميان عبدالقادر فقير وٽ سنڌيءَ ۽ فارسيءَ ۾ ورتي. +سندن والد، خواجه نجم الدين، ٽيويهن سالن جي ڄمار ۾، سنه 1272هه ۾ وفات ڪري ويو، جڏهن هي اڃا يارهن ورهين جو مـَـس هو. +ان کانپوءِ کين درگاهه جي مسند تي ويهاريو ويو. +مسند نشينيءَ کانپوءِ پاڻ پڙهڻ ڇڏي ڏنائون، سارو وقت ذڪر فڪر ۾ گذارڻ شروع ڪيائون. +هي بزرگ پرهيزگار، ڪم سخن ۽ صاحب حال شخص هو +اڪثر درگاهن جي سجاده نشينن وانگر، هي به درگاهه جي مقرر ڪيل حد کان ٻاهر نه نڪتو. +هن جي مسند نشينيءَ جو جملي عرصو ايڪهتر سال رهيو. +هن انهيءَ عرصي ۾ سچل سرمست جي شروع ڪيل تحريڪ کي نئين سر منظم ڪيو. +سندس ڪشش ۽ ڪوشش سان وٽس جملي مذهبن جا ماڻهو بنا ڪنهن فرق جي ڪـَـٺا ٿي، صوفيانه تعليم جي بنيادي متن ۽ مقصدن مان واقف ٿيڻ لڳا.سخي صاحب کي چار فرزند ٿيا: (1) ميان محمد بچل، (2) ميان محمد پريل، (3) ميان صاحبڏنو، (4) ميان رستم علي. +پهريان ٻه فرزند سندن حياتيءَ ۾ وفات ڪري ويا هئا، جنهن ڪري سندن 23- ذوالقعد 1343هه مطابق 15 جون 1925ع تي وفات کانپوءِ، سندن جاءِ تي ميان صاحب ڏنو مسند نشين ٿيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47961.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47961.txt new file mode 100644 index 0000000..950a640 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47961.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +ھاسارام سندرداس پمناڻي +پروفيسر ھاسارام سندرداس پمناڻي 10 اپريل 1839ع ۾ روهڙي شهر ۾ پيدا ٿيو، سندس والد، سيٺ سندرداس، جاين ٺهرائڻ جو مشهور مقاطعدار هوندو هو. +پاڻ ابتدائي ۽ ثانوي تعليم روهڙيءَ جي شهر ۾ ورتائين، ۽ 1906ع ۾ مئٽرڪ جو امتحان پاس ڪري، اعليٰ تعليم لاءِ وڃي بڙودي جي ڪاليج ۾ داخل ٿيو، جتي کيس شري اروندو گهوش جي شاگرد ٿي رهڻ جو شرف حاصل ٿيو. +انهيءَ سال گهوش صاحب، بنگال جي ورهاڱي ڪري، نوڪري ڇڏي وڃي حڪومت جي خلاف هلچل ۾ شريڪ ٿيو. +هاسارام پهريون سال اتي پڙهي، پوءِ فرگوسن ڪاليج پوني ۾ پڙهڻ ويٺو، جتان فلاسافيءَ ۾ بي. +پاس ڪيائين، اتي پرنسپال پرانچپي، راجوادي، پروفيسر ڪاري ۽ گنگاڌر تلڪ سان ملاقات ۽ واقفيت ٿيس. +انهيءَ زماني ۾ ديوان ڏيارام گدو مل شهاڻي، حيدرآباد وارو، سورت ۾ جج هو، جنهن سان به واقفيت ٿيس. +جا آخر تائين هلندي آيس. +ڪاليج جي زماني ۾ 1908ع ڌاري، لاڙڪاڻي جي سوامي ڌرمداس سان هاسارام جي واقفيت ٿي، جنهن کان گـُـر منتر وٺي، سندس شيوا ڪندو رهيو- پاڻيءَ جي دلن ڀرڻ، ٻهاري پائڻ ۽ ٻي خدمت ڪرڻ ۾ هن عار نه ڄاتو. +امتحان پاس ڪري موٽي اچڻ کانپو”، روهڙيءَ ۾ پنهنجي گروءَ جي نالي تي "سوامي ڌرمداس شيوا منڊلي" کوليائين، جنهن جون شاخون اُٻاوڙي، شڪارپور، ٽنڊي محمد خان، جيڪب آباد ۽ ٻين ڳوٺن ۾ قائم ڪيائين. +شام جو روزاني پاڻ منڊليءَ ۾ ست سنگت ڪندو هو، ۽ ان جي وسيلي ماڻهن تائين گروءَ جو پيغام پهچائيندو هو. +1917ع ۾ "ست سنگت ولاس" پرچو جاري ڪيائين، ۽ 1919ع ۾ "ڌرم درشن" رسالو ڪڍيائين، جنهن ۾ ڌرمي سکيا بابت آکاڻيون ۽ مضمون ڇپيا هئا. +مختلف ڌرم- شاسترون، جهڙوڪ ويچار مالا، سارڪتاولي، ۽ ٻين ڪتابن جا ترجما رسالي ۾ شايع ڪيا ويندا هئا، ۽ سڀني مذهبن جا مکيه متا به ڏنا ويندا هئا، جنهن لاءِ ڪراچيءَ جي "سنڌ اَبزرور" اخبار هڪ دفعي لکيو هو ته "هي رسالو سون ۾ تورڻ جهڙو آهي +جهڙوڪ "من جينتي"، "جڳت جيت"، "سري رامچندر"، "گيان مالا"، "استوهريهر"، "سارڪتاولي" جا سنڌيءَ ۾ ترجما، "سک جي چاهه"، "موڪشن ڀنڊار"، "اڇوت اڌارا"، "خدا ڏي موٽ +وغيره +اي اپس ڪرڻ کانپو”، ڪجهه وقت هاسارام روينيو کاتي ۾ ملازم هو، جتان نوڪري ڇڏي، تعليم کاتي ۾ گهڙيو. +آهستي آهستي ترقي ڪري، حيدرآباد جي ٽريننگ ڪاليج جو هيڊ ماستر ٿيو. +1921ع ۾، "قطع تعلقات" واريءَ هلچل جي ڪري، نوڪري ڇڏي وڃي تحريڪ ۾ شامل ٿيو. +سماجي ڪم ڪندي، روهڙيءَ ۾، تلڪ قومي هاءِ اسڪول ۽ تلڪ کاڌي فئڪٽري کوليائين، ۽ ڳوٺ ڳوٺ ۾ ڪانگريس جو سنهيو پهچائيندو رهيو. +1930ع ۾، لوڻ جي قاعدي ٽوڙڻ ڪري، کيس ٻارهن مهينا سزا ملي. +وري 1932ع ۾، سکر براج کلڻ وقت وائسراءِ هند جي سکر ۾ اچڻ جي موقعي تي، کيس نظربند ڪيو ويو، جتان پندرهن ڏينهن کانپوءِ آزاد ٿيو +1927ع ۽ 1931ع وارين ٻوڏن ڀيري، هن صاحب ماڻهن جي سهائتا لاءِ گهڻو ڪم ڪيو +پروفيسر هاسارام جو تعليم سان ڏاڍو چاهه هو. +اوٻاوڙي جي اڪيڊمي، ڏهرڪيءَ جي زناني اسڪول، ڳڙهي ياسين جي سناتن ڌرم اسڪول، ۽ جيڪب آباد جي والميڪ پاٺشالا جو هڪ ئي وقت تي مئنيجر تي ڪم ڪندو رهيو. +روهڙيءَ جي شيوا منڊليءَ ۾ ڪم ڪندي، 1923ع ۾، ڀائي ڏيئو مل کان مليل پندرهن هزار روپين جي رقم سان، ان جي نالي تي سدا ورٿ قائم ڪيائين +سنڌ جدا ٿيڻ بعد، 1937ع ۾ جڏهن سنڌ اسيمبليءَ جون چونڊون ٿيون، ته هاسا رام روهڙي سب ڊويزن مان، سخت مخالفت جي باوجود ڪانگريس جي ٽڪيٽ تي سنڌ اسيمبليءَ تي ميمبر چونڊجي آيو. +اسيمبليءَ ۾ چونڊجڻ بعد، هندو- مسلم فرق بنا، پنهنجي تڪ جي ماڻهن جي چڱي خدمت ڪيائين. +موت. +سال 1939ع ۾، سکر ۾ منزلگاهه جي سوال تان هندو- مسلم ڇڪتاڻ پيدا ٿي، ۽ ان وقت ڀڳت ڪنور رام جي قتل جو واقعو ٿيو. +هاسارام ان بابت سنڌ اسيمبليءَ ۾ سوال پيش ڪيو، ۽ سخت تقرير ڪئي. +ان تان کيس ڌمڪيون ملڻ لڳيون. +نيٺ، 17 جولاءِ 1940ع تي، جيئن هو ميرپور ماٿيلي کان موٽندي، روهڙي اسٽيشن تي لهي ڳوٺ وڃي رهيو هو، ته رستي تي ڏينهن ڏٺي کيس گولي هڻي قتل ڪيو ويو +چوڻ ۾ اچي ٿو ته سندس قتل به انهيءَ ساڳئي ماڻهوءَ ڪيو، جنهن ڪجهه مهينا اڳ ڀڳت ڪنور رام جو قتل ڪيو هو. +ٻئي ڏينهن، 18 جولاءِ 1940ع تي، سندس ارٿي کنئي ويئي، جنهن ۾ هزارين ماڻهو شريڪ ٿيا. +ساڳئي ڏينهن شام جو، سندس سوڳ ۾ عام جلسو به ڪيو ويو. +ان وقت سندس عمر ٻاونجاهه سال هئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47968.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47968.txt new file mode 100644 index 0000000..921218f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47968.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +رئيس غلام مصطفي ڀرڳڙي +رئيس غلام مصطفي ڀرڳڙي رئيس غلام محمد ڀرڳڙي، جو ٽيون نمبر فرزند ھيو جيڪو 7 جنوري 1913ع تي پيدا ٿيو. +ابتدائي تعليم ڊينگاڻ ڀرڳڙي، تعلقي جيمس آباد، ۾ ورتائين. +بعد ۾ حيدرآباد جي نئين ودياليه هاءِ اسڪول ۾ اچي، انگريزي پڙهڻ ويٺو، 1924ع ۾ والد جي انتقال بعد، هن کي ديرادون پبلڪ اسڪول ۾ پڙهڻ واسطي موڪليو ويو، جتي 1931ع ۾، سينئر ڪيمبرج جو امتحان ڏنائين. +مارچ 1931ع ۾ ڀڳت سنگهه ۽ دت کي ڦاسي اچڻ وقت هن ديرادون جي اسٽرائيڪ ۾ شرڪت ڪئي، ان ڪري کيس اتان ڪڍيو ويو. +1937ع ڌاري، هي خاڪسار تحريڪ ۾ شريڪ ٿيو، جنهن ۾ کيس "امير جانبازان هند" جي عهدي تي نامزد ڪيو ويو. +انهيءَ تحريڪ ۾ هو ڪيترا سال ڪم ڪندو رهيو. +يو- پيءَ ۾ خاڪسار تحريڪ طرفان هلايل هلچل ۾ حصو وٺڻ ڪري جيل ۾ به ويو. +1938ع ڌاري، هي مسلم ليگ ۾ شامل ٿيو. +سنڌ اسيمبليءَ ۾ پهريون دفعو سنه 1946ع جي پهرينءَ اليڪشن ۾ چونڊجي آيو ۽ ڪانگريس سان ڪوئليشن ۾ شامل هو. +23 ۽ 24 فيبروري 1946ع جي ڪوئليشن ڪانفرنس، جيڪا سـَـن ۾ ڪٺي ٿي ۽ غير مسلم ليگي قومپرست مسلمانن جي ڪانفرنس، جيڪا پوءِ دهلي ۾ گڏ ٿي، تن ۾ شامل رھيو. +دهليءَ جي ڪانفرنس ۾ خاڪسار، جميعت العلماءِ هند، مؤمن ڪانفرنس، آزاد ڪانفرنس، قوم پرست مسلمان، شيعه ڪانفرنس، احرار جماعت ۽ اسان جي ترقي پسند مسلم ليگ جا عيوضي ڪٺا ٿيا هئا. +ان ڪانفرنس ۾ ٺهراءُ ٿيو ته اُهي سڀ جماعتون، غير مسلم ليگي مسلمانن سان گڏيل محاذ ٺاهين. +آئيني اصلاحات لاءِ تجويز ٿي ته صوبن کي وڌيڪ اختيارات ڏنا وڃن، ۽ مرڪزي حڪومت ۾ هندن ۽ مسلمانن کي هڪ جيترا عيوضي ڏيئي، هندستان کي ڪانفيڊريسي بنايو وڃي، پر اها تجويز مسلم ليگ وارن کي قبول نه پيئي، جي ملڪ جي ورهاڱي لاءِ پڪا ٿي چڪا هئا ۽ نه ڪانگريس وارن ان ڳالهه ڏي توجهه ڏنو. +جنهن صورت ۾ اهي ٻيئي جماعتون طاقتور هيون ۽ وقت جي حڪومت به انهن جي نمائنده حيثيت کي تسليم ڪري چڪي هئي، تنهن ڪري هيءُ گهڻين پارٽين جو محاذ طاقت وٺي نه سگهيو. +ان کانپوءِ سنڌ اسيمبليءَ جون ٻيو دفعو 1946ع جي آخر ۾ چونڊون ٿيون، انهن ۾ شڪست کاڌائين. +1948ع ۾ خان عبدالغفار خان جي صدارت هيٺ پيپلس پارٽي ٺاهي ويئي. +ان ۾ رئيس صاحب مکيه ڪارڪن هو. +هن پارٽيءَ جا ليڊر ترت ئي گرفتار ٿيا ۽ انهن جي غير حاضريءَ سبب پارٽيءَ جو ڪم رنڊجي پيو. +ان وچ ۾ ميان افتخار الدين "آزاد پاڪستان پارٽي" ٺاهي ۽ ڪوشش ڪيائين ته سنڌ جي پيپلس پارٽيءَ وارن کي ان ۾ آڻي. +مير علي احمد خان ۽ ٻيا ڪارڪن ان ۾ هليا ويا، ليڪن رئيس صاحب ۽ شيخ صاحب، جيل ۾ ليڊرن جي بند هئڻ سبب، پارٽي ڇڏي، ان ۾ داخل ٿيڻ کان انڪار ڪيو +ان کان پوءِ، سنه 1953ع ۾، سنڌ اسيمبليءَ جون وري چونڊون ٿيون، جن ۾ مسلم ليگ کان ٻاهر مخالف جماعتن، جهڙوڪ پيپلس پارٽي، آزاد پاڪستان پارٽي، هاري پارٽي ۽ عوامي ليگ گڏجي متحده محاذ قائم ڪري، اُميدوار بيهاريا، جن ۾ هيٺيان ست اُميدوار محاذ طرفان چونڊجي آيا:(1) جي. +ايم سيد، (2) پير الاهي بخش، (3) رئيس غلام مصطفيٰ خان ڀرڳڙي، (4) سيد حاجي حسن بخش شاهه، (5) سيد گل محمد شاهه، (6) رئيس علڻ خان لغاري، (7) پيرزادو شاهنواز. +جيڪي مخالفت ۾ ويٺاسون. +رئيس صاحب ڊيپوٽي ليڊر هو. +انهيءَ اسيمبليءَ اندر سنڌ جي حقن جي درخواست، ڪراچي واپس ملڻ جو ٺهراءُ پاس ڪرايائون +سنه 1954ع ۾ گورنر جنرل پاڪستان، مسٽر غلام محمد، سنڌ کي پنجاب سان گڏڻ جي سوال تان ناراض ٿي، پيرزاده وزارت کي ڊسمس ڪيو ۽ کهڙي صاحب تان پروڊا جون پابنديون هٽائي، کيس سنڌ جو وزيراعظم نامزد ڪيو. +نئين وزارت مون کي جيل موڪليو، ۽ سنڌ اسيمبليءَ جي ميمبرن کي زوريءَ دٻائي، سنڌ اسيمبليءَ کان سنڌ کي ون يونٽ ۾ داخل ڪرڻ جو ٺهراءُ پاس ڪرايو. +ان ٺهراءَ جي مخالفت ۾ جن چئن ميمبرن ووٽ ڪيو هو، تن ۾ جي ايم سيد ۽ رئيس غلام مصطفي ڀرڳڙي شامل ھيا +سنه 1955ع ۾ مغربي پاڪستان اسيمبليءَ جون چونڊون ٿيون. +انهن ۾ به رئيس صاحب چونڊجي آيو. +مغربي پاڪستان اسيمبليءَ ۾ اسان "سنڌ متحده محاذ پارٽيءَ" جي نالي سان مخالفت ۾ ويٺاسون، ان ۾ به رئيس صاحب پارٽيءَ جو ڊيپوٽي ليڊر هو. +ساڳئي سال ڪراچيءَ ۾ خان عبدالغفار خان جي صدارت هيٺ، سنڌ، بلوچستان ۽ فرنٽيئر صوبن جي عيوضين جي ون يونٽ خلاف ڪانفرنس ٿي، جنهن ۾ "ائنٽي ون يونٽ فرنٽ" ٺهيو. +ان ۾ رئيس صاحب خزانچي چونڊيو ويو. +ان کانپوءِ مغربي پاڪستان جي ٽن مکيه جماعتن: (1) متحده محاذ، (2) آزاد پاڪستان پارٽي، ۽ (3) سرخ پوش جماعتن سان گڏجي "پاڪستان نيشنل پارٽي" قائم ڪئي. +ان جو رئيس صاحب مکيه ميمبر رهيو. +ٿوري وقت بعد، پاڪستان نيشنل پارٽي ۽ عوامي ليگ گڏجي، ڍاڪا ۾ ڪنوينشن سڏائي، "پاڪستان نيشنل عوامي پارٽي" ٺاهي. +ان ڪنوينشن ۾ رئيس صاحب شرڪت ڪئي، ۽ هيستائين ان جماعت جو مکيه ڪارڪن ۽ ورڪنگ ڪاميٽيءَ جو ميمبر رهندو آيو، ۽ نيشنل عوامي پارٽيءَ جي مکيه اجلاسن ۾ اڪثر شرڪت پئي ڪئي اٿس. +سنه 1957ع ۾، مغربي پاڪستان اسيمبليءَ ۾ ون يونٽ کي ختم ڪرڻ لاءِ هن ٺهراءُ پيش ڪيو، جو گهڻيءَ اڪثريت سان پاس ٿي ويو. +ايڪٽيهه ميمبرن جي اسيمبليءَ مان صرف چئن ميمبرن مخالفت ۾ ووٽ ڪيو. +سنه 1958ع ۾ مارشل لا ملڪ سان لاڳو ٿيڻ بعد، سڀني قومي ڪارڪنن وانگر، هيءُ به خاموش رهيو پر جڏهين کان وري سياسي تحريڪون شروع ٿيون آهن، ته هيءُ شيخ صاحب سان جملي ڳالهين ۾ پئي شريڪ رهيو آهي +سنڌ زميندار طبقي جي سياسي ڪارڪنن مان، جن پاڪستان قائم ٿيڻ بعد، حڪمران پارٽيءَ مسلم ليگ اڳيان سر تسليم خم نه ڪيو آهي، سي رئيس صاحب ۽ سيد حسن بخش شاهه آهن. +رئيس صاحب کي نڪا لالچ خريد ڪري سگهي ٿي نه ڪو ڊپ هيسائي سگهي ٿو +شادي ۽ اولاد. +ھن کي ٻه فرزند اھن: (1) رئيس عبدالقيوم، ۽ (2) رئيس عبدالقادر diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47984.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47984.txt new file mode 100644 index 0000000..929355a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47984.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +جان ولرڊ ميريئٽ +جان ولرڊ ميريئٽ ( 17 سيپٽمبر 1900 ۾ ڄائو ۽ 13 آگسٽ 1985 تي وفات ڪيائين) آمريڪا جو انٽرپرينر ۽ سيٺ ھيو جنھن ميريئٽ ڪارپوريشن جو بنياد رکيو جيڪا اڳتي هلي 1993 ۾ ميريئٽ انٽرنيشنل جي صورت اختيار ڪئي.جيڪا دنيا اندر مھمانوازي، ھوٽلن ۽ کاڌي واري خدمت وارين ڪمپنين کي سنڀاليندڙ دنيا جي ھڪ وڏي ڪمپني آھي. +ميرئيٽ ڪمپني جو تعارف. +ميرئيٽ ڪمپني جي ابتدا 1927 ۾ واشنگٽن ڊي.سي. +ھڪ ننڍي روٽ بيئر جي صندل لڳائڻ سان ٿي جيڪو 1932 ۾ ريسٽورنٽن جي زنجير ۾ تبديل ٿي ويو ۽ اڳتي وڌي 1957 ۾ ھڪ موٽل تائين وڌي ويو. +جان ولرڊ جي وفات تائين ھن ڪمپني جي ڪاروبار م دنيا جا 1400 ريسٽورنٽ، 143 ھوٽل ۽ رزارٽ ۽ آمريڪا جي اندر ٻه وڏا ميريئٽس گريٽ آمريڪا ٿيم پارڪ شامل ھيا جن مان ڪمپني جي سالياني آمدني 4. +5 ارب ڊالر ھئي ۽ 154600 ملازم ڪمپني ۾ ڪم ڪندڙ ھيا. +ابتدائي زندگيءَ جو احوال. +ھي ھائرم وليم ميريئٽ ۽ ائلن مورس ميريئٽ جي ميرئيٽ واري آبادي ( ھاڻي ميريئٽ سليٽر ول، يوٽاہ) ۾ واقع گھر ۾ پيدا ٿيو ۽ پيء ماءُ جو اٺون ٻار ھيو ۽ کيس ننڍي هوندي بل جي نالي سان سڏيندا هئا.ننڍڙي عمر ۾ ھي پنھنجي خاندان جي فردن جي چقندر جي پوک ۽ رڍن جي پالنا ۾ مدد ڪندو ھو. +13 سالن جي عمر ۾ ھن خاندان جي زرعي فارم جي کوڙ ايڪڙ ساھي ڏنل غير آباد زمين ڪاھوء جا ٻوٽا پوکيا ۽ اونھاري جي آخر ۾ انھن جي ڪٽائي کان پوءِ انھن مان 2000 ڊالرن جي آمدني ٿي جيڪا ھن پنھنجي پيءُ کي ڏني.ھن ويبر اسٽيٽ يونيورسٽي مان گريجوئيشن پاس ڪئي جتي ھي شاگردن جي باڊي جو صدر پڻ رھيو. +جون 1923 ۾ ھن يونيورسٽي آف يوٽاہ مان ايسوسيئيٽ ڊگري ورتي ۽ 1926 ۾ بيچلر جي ڊگري ان يونيورسٽي مان بہ ورتائين. +ڪاروباري زندگي. +1927 ۾ ھن واشنگٽن ڊي سي، بالٽيمور، ميري لينڊ ۽ رچمنڊ ورجينيا لاء اي اينڊ ڊبليو روٽ بيئر کان ان جون ٺاھيل شيون وڪرو ڪرڻ جو حق حاصل ڪري واشنگٹن ڊي سي ۾ ھگ ڪولٽن سان شراڪت ڪري 9 وڪري وارا صندل لڳايا. +9 جون 1927 ۾ نئين ڪاروبار کان ٻن ھفتن بعد ھن يوٽاہ وڃي ايلس ميريئٽ سان شادي ڪئي. +سرء واري ٿڌن مھينن ۾ انھن صندلن تي ميڪسيڪن کاڌن جو اضافو ڪري انھن کي فيملي ريسٽورنٽن ۾ تبديل ڪيو ويو جن کي ھاٽ شاپي نالو ڏنو ويو. +1928 ۾ مسيسيپي جي اوڀر ۾ پھريون +ڊرائيو ان ريسٽورنٽ کوليو ۽ 1929 ۾ ڪاروبار کي انڪارپوريشن طور تي ھاٽ شاپيز انڪارپوريشن جي نالي درج ڪرايو. +ٻي جنگ عظيم ۾ ڪاروبار جو دائرو وڌايو ويو ۽ کاڌي جي سھولت واري خدمت جو انتظام پڻ شامل ڪيو ويو. +خاص طور تي آمريڪي ٽريژري سميت دفاع وارين سرڪاري عمارتن ۽ پلانٽن ۾ کاڌي جي رسد پھچائڻ شروع ڪئي وئي. +ميريئٽ ريسٽورنٽن جي سلسلي ۾ اضافو ٿيندو ويو ۽ 1953 ۾ ڪمپني اڳتي وڌي ھڪ پبلڪ ڪمپني جو روپ ورتو. +1957 ۾ ڪاروبار جو دائرو ھوٽلن تائين وڌايو ويو ۽ پھريون ميريئٽ هوٽل ورجينيا جي ايرلنگٽن ڪائونٽي ۾ ٽوون برجز موٽر ھوٽل جي نالي سان کوليو ويو جيڪو درحقيقت ھڪ موٽل ھيو ڪمپني جو نالو 1967 ۾ ميريئٽ انڪارپوريشن رکيو ويو. +ھن گروپ ۾ وڏا سلسلا (chains) شامل ٿيندا ويا جن ۾ بگ بواء فيملي ريسٽورنٽس 1967 ۾ ۽ رائي راجرس فيملي ريسٽورنٽس 1968 ۾ شامل ٿيا. +سال بہ سال ھن ڪمپني جي فائدن ۾ اضافو ٿيو. +کاڌي جي خدمتن جي فراهمي ۾ ھن ڪمپني +جھازن ۾ کاڌي جي فراهمي واري پنھنجي ايئر لائين پڻ ايجاد ڪري ورتي جنھن ذريعي وڏين ايئر لائين ڪمپنين کي جھازن لاء کاڌو فراهم ڪيو. +ھي ڪمپني ڪيترن ئي اسڪولن ۽ ڪاليجن کي پڻ کاڌي جون شيون فراھم ڪندڙ آھي. +جان ولرڊ ھڪ ھمٿ ڀريو شخص ھيو ۽ تمام گھٽ آرام ڪندو هو ء ھر وقت ڪمپني کي ھلائڻ کي ترجيح ڏيندو هو. +ڪيترائي ماڻهو ان ڳالھ جا شاھد ھيا تہ ھن جو کائڻ، ساھ کڻڻ، زنده رھڻ ۽ خواب ڏسڻ رڳو ڪمپني لاء ھيو تہ ڪيئن ان کي ھلائجي ۽ ڪيئن ان کي وڌائجي. +ڪمپني جي سوين ريسٽورنٽن ۽ ھوٽلن تائين وڌڻ جي باوجود ھي ھر سال گھٽ ۾ گھٽ چار دفعا ھر ھوٽل ۽ ريسٽورنٽ کي خود چڪاسيندو ھيو. +اولاد. +ميريئٽ کي ايلس مان ٻہ پٽ ھيا جن مان بل ميريئٽ +ھن وقت ڪمپني جو ايگزيڪيوٽو چيئرمين ۽ بورڊ آف ميريئٽ انٽرنيشنل جو چيئرمين آھي. +ٻيو پٽ رچرڊ ميريئٽ اٿس جيڪو ھوسٽ ھاسٽلن ۽ رزارٽس جي بورڊ جو چيئرمين آھي. +موت. +1935 ۾ ھن کي لمفوما ھجڻ جي تشخيص ٿي ۽ کيس ٻڌايو ويو ته هن جي زندگي ڇھ مھينن کان مٿي نہ آهي. +ھني بچي ويو ۽ 1985 تائين زنده رھيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47985.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47985.txt new file mode 100644 index 0000000..809cd04 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47985.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +آرٿر ليپ ورٿ +آرٿر ليپ ورٿ ايف آر ايس اسڪاٽش ڪيمسٽ ھيو جيڪو 10 آڪٽوبر 1872 ۾ اسڪاٽ لينڊ جي شھر گيليشيلس ۾ پيدا ٿيو ۽ 5 اپريل 1941 ۾ وفات ڪيائين. +ھن جو پيءُ چارلس ليپ ورٿ جيولاجسٽ ھيو. +ھن سينٽ اينڊريو اسڪول ۽ ڪنگ ايڊورڊ اسڪول، برمنگھم ۾ تعليم حاصل ڪئي ۽ ميسن سائنس ڪاليج، برمنگھم مان ڪيمسٽري ۾ گريجوئيشن ڪئي. +1893 کان 1895 تائين ھن سٽي اينڊ گائيڊز آف لنڊن انسٽيٽيوٽ ۾ اسڪالرشپ تي ڪافور جي ڪيمسٽري ۽ ان جي خوشبو جي نعم البدلن جي ٽن ميڪينيڪي اصولن تي ڪم ڪيو. +ھن جي پھرين مقرري 1895 ۾ بلومسبري ۾ يونيورسٽي آف لنڊن جي اسڪول آف فارميسي ۾ ڊمانسٽريٽر جي حيثيت ۾ ٿي، ۽ اتان پوءِ گولڊ سمٿ انسٽيٽيوٽ ۾ ڪيمسٽري جي شعبي جي سربراھ طور مقرري ٿي، جتان پوءِ 1909 ۾ ھي يونيورسٽي آف مانچسٽر ۾ غير نامياتي ۽ طبعي ڪيمسٽري جو سينيئر ليڪچرار ٿيو. +1913 ۾ ھي نامياتي ڪيمسٽري جو پروفيسر مقرر ٿيو. +ھي طبعي نامياتي ڪيمسٽري جي بنياد وجهندڙن ۾ شمار ٿئي ٿو. +ھن جي بينزوئن کي پاڻياٺ يا ٺوس حالت ۾ تبديل ڪرڻ لاء ردعمل واري ميڪانيڪي اصول جي رٿ نامياتي ڪيمسٽري کي اڄوڪي دؤر ۾ سمجھڻ لاء بنياد آھي مئي 1910 ۾ ھي فيلو آف رايل سوسائٽي ۾ چونڊيو ويو ۽ کيس 1931 ۾ ان سوسائٽي جو ڊيوي ميڊل مليو. +1935 ۾ رٽائر ٿي ويو ۽ مانچسٽر ۾ وفات ڪيائين. +شادي. +ھن جي 1900 ۾ ڪئٿلين ھالينڊ سان شادي ٿي جنھن کي ٻہ ڀينر ھيون جيڪي بہ ٻن سائنسدانن، فريڊرڪ اسٽينلي ڪپنگ ۽ وليم ھينري پرڪن جونيئر، جون زالون ھيون diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47987.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47987.txt new file mode 100644 index 0000000..ef1e3b7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd47987.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +فارم ڪوو مشاھداتي تجربيگاھ +فارم ڪوو مشاھداتي تجربيگاھ, مختصر نالو ايف سي او +(FCO) نيوزيلينڊ جي شھر آڪلينڊ جي ويجھو ھڪ علائقي پڪورينگا ۾ واقع غير پيشورانہ فلڪياتي مشاھداتي تجربيگاھ آهي جتي جيني ميڪ ڪورمڪ سيپٽمبر 2009 ۾ ننڍن سيارچن جو وڏو پٽو 386622 نيوزيلينڊ دريافت ڪيو. +ھي تجربيگاھ 2000 ۾ ٺهي جنھن ۾ ميئڊي (Meade) اوزار واري LX200R 14" شمڊ ڪاسگرين (Schmidt-Cassegrain) نالي ايف /10 دوربيني لڳل آھي جيڪا اوھيو اسٽيٽ يونيورسٽي جي فلڪياتي شعبي کان ڪجھ روڪ پئسن ۽ ڪجھ قرض تي خريد ڪئي وئي. +ھن مشاھداتي تجربيگاھ ۾ ڊگھي ST8XME CCD ڪيمرا چٽي ڪرڻ واري فلٽر سميت استعمال ڪئي ويندي آهي جيڪا آسٽروفزڪس جي بيڪ يارڊ نالي مرڪز طرفان ڏنل آهي. +ھي تجربيگاھ صرف فلڪياتي مشاھدي لاءِ ڪم ڪندي آهي. +اپريل 2004 ۾ اوھيو اسٽيٽ يونيورسٽي +۾ پروفيسر اينڊريو گولڊ جي سربراهي ۾ ڪوو مشاھداتي تجربيگاھ مائڪرو فن(MicroFUN) تعاون ۾ شامل ٿي +مائڪرو فن مھم جو مقصد ستاري ۽ سياري جو وچ ۾ ايندڙ سيارہ يا سيارچا جاچڻ ھيو جنھن کي ڪشش ثقل واري مائڪرو لينسنگ چوندا آھن. +عدسي شيشي ذريعي عڪس جي تمام گھڻي وڏائي سان تمام گھڻي فوٽو ميٽرڪ چوڪسي ذريعي نظر ايندڙ ستاري جي مدار ۾ چڪر لڳائيندڙ سيارن ۽ سيارچن کي ڳولڻ ھيو. +پھرين ڪاميابي اپريل 2005 ۾ ٿي جڏهن ھڪ بيروني سيارو اوگل 2005 BLG 071 لڌو ويو. +اھا دريافت 31 پيشيواراڻن ۽ ٻہ غير پيشيواراڻن ڏانهن منصوب ڪئي وئي ان واقعي ۾ ھن تجربيگاھ 12 ڪلاڪن جو مشاھدو حصي ۾ ڏنو. +ھي نئون بيروني سيارو نظام شمسي جي مشتري کان ٽيڻو وڏو ھيو ۽ زمين کان 15000 نوري سال پري گيليڪٽڪ بلج ۾ واقع ھيو. +ھن ٽيڪنڪ وسيلي اھو ٻيو بيروني سيارو ھيو جيڪو دريافت ڪيو ويو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4819.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4819.txt new file mode 100644 index 0000000..cf39a7e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4819.txt @@ -0,0 +1,32 @@ +سائنس +تشريح. +سائنس، لاطيني (Latin)ٻوليءَ جو لفظ آهي جنهن جي معنيٰ آهي ڄاڻ يا معلومات. +يعني مشاهدي ۽ تجربن جي آڌار تي حاصل ٿيندڙ علم کي سائنس چئبو آهي. +سائنس ڪائنات متعلق آزمودہ وضاحتن ۽ اڳڪٿين جي باري ۾ ڄاڻ کي حاصل ۽ منظم ڪرڻ واري ھڪ باضابطا ڪم جو نالو آهي موجودہ سائنس جون ظاھري طور تي ٽي شاخون آهن. +1.نيچرل سائنس، 2. +سوشل سائنس ۽ 3. +فارمل سائنس.انھن مان نيچرل سائنس مادي دنيا جي بابت علم آھي. +سوشل سائنس ماڻھن ۽ معاشرن جي متعلق علم آهي.فارمل سائنس جيئن ميٿميٽڪس يا رياضي آھي. +ڪجھ عالمن جو چوڻ آهي تہ فارمل سائنس حقيقي سائنس نہ آهي ڇو تہ ان جي ضابطن ۾ نظرين کي حقيقي مشاھدن سان پرکڻ ممڪن ناهي. +سائنس جا اھڙا ضابطا جيڪي انجنيئرنگ ۽ ميڊيسن ۾ ڪم اچن انھن کي اپلائيڊ سائنس سمجھيو ويندو آھي. +ڪيترائي سوال انساني ذهن ۾ اُڀرندا رهن ٿا. +ظاهر آهي ته جڏهن به ماڻهوءَ جي ذهن ۾ ڪي سوال پيدا ٿيندا ته سندس ذهن انهن جا جواب به ڳوليندو. +انهيءَ ذهني ڳولا ۽ جاچ کي عام سائنسي ٻوليءَ ۾ ”سائنسي کوجنا“ ڪوٺيندا آهن. +قرآن پاڪ ۾ ته ان ڳالهه جو خاص تاڪيد ڪيل آهي ته ”اي انسان، تون سج، چنڊ، تارن ۽ مُندن تي ويچار ڇو نٿو ڪرين؟ +ڏاها ماڻهو قدرت جي ڳالهين تي ويچار ڪندا هئا, يعني کوجنا ڪندا هئا. +اهڙيءَ ريت آخرڪار پنهنجي ذهن ۾ پيدا ٿيل سوالن جا جواب ڳولي لهندا هئا. +هر کوجنا کان پوءِ کين نئين نئين ڄاڻ ملندي هئي. +اِن سوچ ۽ کوجنا واري عمل کي ئي سائنس چئجي ٿو. +سائنس نئين دؤر جو لفظ آهي. +ڪابه شيءِ هڪدم وجود ۾ ڪانه ٿي اچي، اُن لاءِ ورهين جا ورهيه جاکوڙ ۽ جستجو ڪرڻي پوي ٿي. +ائين به ناهي ته هر ڪا کوجنا، هر ڪا جاکوڙ هڪ ئي وقت ۾ هڪ انسان جي هٿان ٿي ٿئي. +پهرين ڪنهن انسان کي اندر مان ڪو ويچار ايندو آهي، اُن ويچار کي ڏسي، ٻڌي، ٻيو ماڻهو وري ٻه وکون اڳتي وڌندو ۽ پوءِ اهو سلسلو اڳتي وڌي، ڪنهن نه ڪنهن ماڳ تي وڃي پڄندو، نتيجي ۾ ڪانه ڪا نئين شئي وجود ۾ اچيو وڃي. +گذريل هڪ سؤ سالن ۾ ئي سائنس ايتري ترقي ڪئي آهي، جو عقل حيران آهي. +لاتعداد شيون ايجاد ٿيون آهن، ۽ اسين هينئر به ائين نٿا چئي سگهون ته اڳتي هلي ڪجهه ايجاد نه ٿيندو؛ اسان کي پڪ آهي ته وقت سان گڏوگڏ نيون ايجادون ٿينديون، انهيءَ لاءِ ضروري آهي ته سائنس کي گهڻي اهميت ڏني وڃي ۽ هر علم جو مطالعو به جاري رکيو وڃي. +سائنس هڪ طرف اهو ڪيو جو پنهنجي تجزيي ۽ تجربي جي ذريعي نيٺ هيءُ ثابت ڪري ڇڏيو ته، سڀ شيون، ظاهري گهڻائيءَ جي باوجود، پنهنجي آخري تجزيي ۾ رڳو ايٽم جو ميڙ آهن ۽ ايٽم توانائي جي لهرن جو مجموعو آهي. +سائنس جي تاريخ. +فطرت جي تصور جي ايجاد يا دريافت ٿيڻ کان پھريان يونان جا سقراط کان اڳ وارا فلاسافر اھي سڀ کان پھريان ماڻهو ھئا جن فطرت ۽ رسم جي وچ ۾ فرق کي سڃاتو.انھن فطرت کي اھو طريقو سمجھيو جنھن ذريعي ٻوٽن جي واڌ ٿيندي آھي ۽ رسم کي اھو طريقو سمجھيو جنھن سان ڪو قبيلو ڪنھن خاص ديوتا جي پوڄا ڪندو آھي.ايشيا مائنر يا اناطوليہ جي شھر مليسئس (Miletus) مئٿميٽيشن يا رياضي دان ٿليس (Thales) جي مليسئس ۾ قائم ڪيل مليسئن اسڪول (Milesian School) جي سقراط کان اڳ وارن فلاسافرن ۽ ٿليس کان بعد وارن فلاسافرن جن ۾ انيڪسيمينڊر ۽ انيڪسيمينز شامل آهن، اھي پھريان فلاسافر ھئا جن فطرت جي مظھرن کي مافوق الفطرت ھستين تي اعتبار ڪرڻ کانسواءِ سمجھائڻ جي پھرين ڪوشش ڪئي. +پائٿاگورين (Pythagoreans) ڪامپليڪس نمبر فلاسافي ۾ اضافو ڪري ميٿميٽڪس جي ترقي ۾ خاطرخواه اضافو ڪيو. +يوناني فلاسافر ليوسيپس ۽ ان جي شاگرد ڊيموڪرٽس ائٽمن جو نظريو ڏنو. +يوناني ڊاڪٽر ھپوڪرٽس سسٽم واري ميڊيڪل سائنس جي روايت قائم ڪئي. +ان کي ميڊيڪل سائنس جو ابو سڏيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4821.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4821.txt new file mode 100644 index 0000000..7793ef9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4821.txt @@ -0,0 +1,144 @@ +ڌرتي +ڌرتي (اردو: ڌرتي، سنسڪرت: پرٿوي) سج جي ڀرسان نظام شمسي جو ٽيون نمبر گرھ (planet) آھي ۽ انساني ڄاڻ مطابق ڪائنات جو واحد گرھ آھي جنھن ۾ زندگي موجود آهي ريڊيو ميٽرڪ تاريخن جي طريقي مطابق ڌرتي جي عمر 4. +5 ارب آهي. +ڌرتي شمسي نظام جو پنجون وڏو گرھ آھي.کيس ھڪ قدرتي سيٽلائيٽ آھي جنھن کي ڌرتي جو چنڊ سڏيو ويندو آهي. +سائنسدانن مطابق ڌرتي گولڊيلاڪس زون ۾ واقع آھي. +ان زون ۾ سج جي ڀرسان اھڙا گرھ اچي وڃن ٿا جيڪي نہ زياده ٿڌا ھوندا آھن نه وري زياده گرم نہ ڪري اھي زندہ مخلوقن جي رھائش لاء موافق ھوندا آھن. +ڌرتي جو سج جي چوڌاري گردش وارو مدار (orbit) جملي 149,600,000 ڪلوميٽر آھي جيڪو سج کان 1. +00 آسٽروناميڪل يونٽ جي فاصلي تي آھي. +ڌرتيءَ جو قطر diameter جملي 12,756. +3 ڪلوميٽر آھي ۽ ان جو مايو (mass)_ 5. +972e24 kg آھي.اھو واحد گرھ آهي جنھن جو نالو يوناني يا رومن ڏند ڪٿائن مان ناھي ورتل. +ان جو نالو ارٿ پراڻي انگلش ۽ جرمنيڪ مان نڪتل آهي. +ڌرتي جا ٻين ٻولين ۾ به سو کان وڌيڪَ نالا آھن. +رومن ديو مالا ۾ڌرتي جي ديوي جو نالو ٽيلس Tellus آھي ۽ يوناني ۾ گائيا Gaia, terra mater -) (Mother Earth آھي +ڌرتي جا تھ. +سورھين صديءَ ۾ سڀ کان اول ڪوپرنيڪس ٻڌايو تي ڌرتي بہ ھڪ گرھ آهي ، ان کان اول ان ڳالھ جي خبر ڪانه پئي ھئي.ڌرتي مختلف تھن ۾ ورھايلآھي ھر تھ جون ڪيميائي ۽ ڀونچالي خاصيتون الڳ الڳ آھن.ڌرتي جي تھن جي اونھائي ڪلوميٽرن ۾ ھيٺين ريت آھي: +ڌرتي جو ڪرسٽ يا مٿاڇرو ۽ انر ڪور سخت ھوندا آھن. +آئوٽر ڪور ۽ مينٽل ليئرن جا قسم پلاسٽڪ وارا ۽ نيم پاڻياٺ ھوندا آھن. +ڌرتي جي ڪور ۾ گھڻي ڀاڱي لوھ يا نڪل موجود آهي. +خيال آھي ته ڪجھ ھلڪا عنصر به اتي ٿي سگھن ٿا.ڌرتي جي ڪور جي وچ جو گرمي پد 7500k آھي جيڪو سج جي مٿاڇري جي گرمي کان به زياده آھي. +اڄ تائين رڳو اپر مينٽل ليئر جو سيمپل ملي سگھيو آھي جيڪو ٻرندڙ جبل جي لاوا مان ورتل آهي باقي ٻيا ھيٺيان تھ اڃان تائين پھچ کان ٻاھر آھن.انھن اندروني تھن بابت ڄاڻ ۽ اندازا سيسمڪ ٽيڪنڪس ذريعي مليا آهن. +ماس ايڪسٽنڪشن نالي مختلف وقتن تي ٿيل ڀيل 5 وارداتن ڌرتي تي پيدا ٿيل 99 سيڪڙو جنسن کي ختم ڪري ڇڏيو. +ان جي باوجود به هن وقت ڌرتي تي جاندارن جون 10 کان 15 لک جنسون موجود آهن. +اسان جي شمسي نظام ۽ ڌرتيءَ ساڍن چئن کان 5 ارب سال اڳ وجود ورتو. +ان کان پوءِ ڌرتيءَ تي جاگرافيائي ۽ ارضياتي ڀڃ ڊاهه ۽ تبديلين جو ڊگهو سلسلو هليو، جنهن مختلف وقتن ۾ مختلف قسمن جي حياتين کي جنم ڏنو، نابود ڪيو يا تبديل ڪيو. +سائنسدان انهن ارضياتي تبديلين جو رڪارڊ ٺاهڻ ۾ وڏي حد تائين ڪامياب ٿي ويا آهن. +ڌرتي جي تاريخ. +ڌرتيءَ جي جنم کان وٺي پري ڪئمبرين تائين جو ڊگهو عرصو ازوئڪ جُڳ ھيو ، جيڪو ڌرتيءَ جي عمر جي اڌ کان وڌيڪ حصي تي ٻڌل آهي، ان عرصي ۾ ڌرتي تي ڪابه زندگي ڪونه هئي.ڪئمبرين کان اڳيون وقت (Pre-Cambrian Period): هڪ ارب 20 ڪروڙ سال اڳ کان وٺي سٺ ڪروڙ سال اڳ تائين جو اهو دؤر جڏهن ڌرتيءَ جا سڀ کان قديم جبل ۽ ٽڪريون ٺهڻ شروع ٿيون. +ان عرصي ۾ زندگي جنم وٺي چڪي هئي، پر تمام گهٽ. +ان کان پوءِ پيليوزوئڪ جُڳ (Palaeozoic Era)شروع ٿيو، ماهرن هن جُڳ کي ڌرتيءَ جو اوائلي ارتقا وارو جڳ ڪري ليکيو آهي، جيڪو سٺ ڪروڙ سال اڳ کان شروع ٿي، ساڍا ٻاويهه ڪروڙ سال اڳ ختم ٿي ويو. +ڌرتيءَ ۽ زندگيءَ جي ارتقائي مرحلن جو تعين ڪرڻ ۽ سمجهڻ لاءِ ماهرن پيليوزوئڪ جُڳ کي ڇهن زمانن ۾ ورهايو آهي: +(i) ڪئمبرين زمانو: سٺ ڪروڙ سال اڳ کان پنجاهه ڪروڙ سال اڳ تائين پکڙيل هن دؤر ۾ ابتدائي سامونڊي مخلوق جنم ورتو، جيڪا لڳلڳدار مادي جهڙي هئي. +(ii آرڊوويشين زمانو: پنجاهه ڪروڙ سال اڳ کان چوئيتاليهه ڪروڙ سال اڳ تائين، ان عرصي ۾ سامونڊي زندگيءَ ڪوڏن جي صورت تائين ترقي ڪئي. +(iii سليورين زمانو: چوئيتاليهه ڪروڙ سال اڳ کان چاليهه ڪروڙ سال اڳ تائين جو زمانو، جنهن ۾ سامونڊي سُرڻن جنم ورتو. +(iv) ڊيوونين زمانو: چاليهه ڪروڙ سال اڳ کان 35- ڪروڙ سال اڳ تائين وارو زمانو، جنهن ۾ اسٽار فش ۽ ٻيون مڇيون نظر اچن ٿيون. +پنج ڪروڙ سالن جي عرصي ۾ پکڙيل هن زماني ۾ پهريون ڀيرو اهڙا جانور به نظر اچن ٿا، جيڪي هڪ ئي وقت پاڻي ۾ ۽ خشڪيءَ تي رهي پئي سگهيا. +انهن کي جل ٿلي (Amphibian) مخلوق چئجي ٿو. +(v) ڪاربانيفيربس زمانو: ماهرن هن زماني کي ٻن حصن ۾ ورهايو آهي. +پهريون ۽ پويون. +مجموعي طور تي هي زمانو اڄ کان 35- ڪروڙ سال اڳ شروع ٿي ستاويهه ڪروڙ سال اڳ ختم ٿي ويو. +هن دؤر ۾ ڪوئلو به وجود ۾ آيو. +حياتياتي لحاط کان هن عرصي ۾ خشڪيءَ جي زندگيءَ به وجود ورتو. +جنهن ۾ کجي ۽ ناريل جهڙا وڻ ۽ اڏامندر ننڍڙا جيت به هئا. +(vi) پرمين زمانو: هي عرصو ستاويهه ڪروڙ سال اڳ کان ساڍا ٻاويهه ڪروڙ سال اڳ تائين برقرار رهيو، جنهن ۾ چئن پيرن تي هلندڙ مخلوق وجود ورتو. +ان بعد ميسوزوئڪ جُڳ (Mesozoic Period)آيو. +هن دؤر کي ماهرن ٽن زمانن ۾ ورهايو آهي. +مجموعي طور تي هيءُ جڳ ساڍا ٻاويهه ڪروڙ سال اڳ کان شروع ٿي ست ڪروڙ سال اڳ تائين جاري رهيو. +ٽنهي زمانن جا نالا هن ريت آهن؛ ٽرائيسڪ زمانو، جوراسڪ زمانو ۽ ڪريٽاسيوس زمانو. +(i) ٽرائيسڪ زمانو: هن عرصي ۾ ريڙهيون پائيندڙ جانور سامهون آيا، خاص ڪري وڏي جسم وارا ڊائنوسار. +هي زمانو ساڍا ٻاويهه ڪروڙ سال اڳ کان ارڙهن ڪروڙ سال اڳ تائين وارو آهي. +هن دؤر ۾ ئي دنيا جو سڀ کان وڏو ڊائنوسار ۽ ان سان گڏ وڏي جسامت وارا گوشت خور پکي به نظر اچن ٿا. +(ii) جوراسڪ زمانو: 18- ڪروڙ سال اڳ کان ساڍا 13- ڪروڙ سال اڳ تائين واري هن دؤر ۾ ڌرتيءَ تي ڊائنوسارن جو راڄ هو. +(iii) ڪريٽا سيوس زمانو: 13- ڪروڙ سال اڳ کان ست ڪروڙ سال اڳ تائين جو دؤر. +ان بعد سينوزوئڪڪ جُڳ (Cenozoic Era) ست ڪروڙ سال اڳ شروع ٿيو ۽ تازي دؤر تي پورو ٿيو آهي. +هن جُڳ ۾ ڌرتي اها صورت ورتي ۽ زندگيءَ جي واڌ ويجهه ٿي، جيڪا اڄ ڌرتي تي ڏسجي ٿي. +هن ئي دؤر ۾ کير ڏيندڙ جانور ۽ گل ٻوٽا وغيره وڏي پئماني تي پکڙيا آهن. +ڌرتي وديا جي ماهرن هن دؤر کي ٻن حصن ۾ ورهايو آهي. +(i) ٽريشري زمانو: ست ڪروڙ سال اڳ کان 25- لک سال اڳ تائين، هن عرصي ۾ ڌرتي تي وڏن جبلن خاص ڪري هماليه ۽ الپس وجود ورتو. +ڌرتي جي جاگرافيائي بيهڪ به ٿوري گهڻي فرق سان ساڳئي هئي. +البت هاڻوڪو سنڌو ۽ گنگا وارو ميداني ڀاڱو سمنڊ هيٺ هو. +عربستان، عراق ۽ ايران جا به ڪي حصا پاڻيءَ هيٺ هئا. +سائيبيريا ۽ الاسڪا وارا حصا پاڻ ۾ خشڪيءَ رستي ڳنڍيل هئا، جنهن سبب جانور آمريڪا کان يورپ ۽ ايشيا ۽ يورپ مان آمريڪا کنڊ ڏانهن پکڙيا. +هن دؤر ۾ مماليه گهڻي ارتقا ڪئي. +ماهرن ٽريشري دؤر کي اڃا پنجن دؤرن ۾ ورهائي ڇڏيو آهي: +(a) پيليوسين (Palaeodene): ساڍا ڇهه ڪروڙ سال اڳ کان پنج ڪروڙ 90- لک سال اڳ تائين. +(b) ايوسين (Eocene): 5- ڪروڙ نوي لک سان اڳ کان ٽي ڪروڙ چاليهه لک سال اڳ تائين. +(c) اوليگوسين (Oligocene): ٽي ڪروڙ چاليهه لک سال اڳ کان 2- ڪروڙ پنجاهه لک سال اڳ تائين. +(d) مايوسين (Miocene): اڍائي ڪروڙ سال اڳ کان هڪ ڪروڙ 20 لک سال اڳ تائين. +(e) پلايوسين (Pliocene): هڪ ڪروڙ ويهه لک سال اڳ کان 25 لک سال اڳ تائين +پلايوسين دؤر ۾ راماپٿيڪس وجود وٺي چڪو هو. +جيڪڏهن ان مخلوق کي سچ پچ انساني نسل جو تڙ ڏاڏو تصور ڪيو وڃي ته پوءِ اهو چئي سگهبو ته اڄ کان پنجاهه لک سال اڳ ٽريشري دؤر ۾ جنم وٺندڙ ماڻهو ان جو ئي اولاد هوندو. +ٽريشري زمانو اوائلي انساني توڙي بن مانس نسل جي تڙ ڏن جي ارتقا، ڌرتي جي مختلف حصن تي پکڙجڻ، مختلف کنڊن ۾ ورهائجي وڃڻ ۽ موت ۽ حيات جي تمام نازڪ مرحلن کي مُنهن ڏيڻ تي مشتمل آهي. +پيليوسين زماني جا پنڊ پاهڻ تمام گهٽ ملن ٿا. +ڪجهه ڊائنوسارن جا پنڊ پهڻ هاڻوڪي آمريڪي رياست مان مليا آهن. +البت کير ڏيندڙ مماليه وڌي ويجهي رهيا هئا. +ايوسين جُڳ ۾ کرن وارا مماليه ظاهر ٿيا. +هن ئي دؤر ۾ ڪي اهڙا مماليه به ظاهر ٿيا، جيڪي هٿن پيرن سان ڪجهه جهلڻ ۽ وڻن تي چڙهڻ ۽ لڏڻ جون صلاحيتون رکندڙ هئا ۽ انهن جي جسم ۽ ميڄالي جي نسبت اڄوڪي ماڻهوءَ جيتري هئي. +اوليگوسين زماني ۾ ڌرتيءَ تي گاهه جا وڏا ميدان پيدا ٿيا ۽ ان ئي دؤر ۾ وڏي جسمات وارو جانور ”اندرا ڪوٿيزيم“ ايشيا ۾ نظر اچي ٿو. +ڊگهي ڳچي واري هن رينوسارس جو قد لڳ ڀڳ 15- فٽ هو. +هن ئي زماني سان تعلق رکندڙ هڪ اهڙي مخلوق جا پنڊ پهڻ مصر جي ”فايوم“ علائقي مان مليا آهن، جيڪي انسان/ بن مانسي نسل جا تڙ ڏاڏا ٿي سگهن ٿا. +مايوسين زماني ۾ ايشيا ۽ يورپ ٻيلن سان ڀريل هئا. +ان زماني جي پڇاڙڪي وقت ۾ ايشيا، يورپ ۽ آفريڪا جي وچ ۾ موجود خشڪ گذرگاهن تان ڀولڙا، بن مانس ۽ ان سلسلي جون ٻيون مخلوقون اتر ڏانهن وڌيون. +انهن ۾ هڪ ٻيو ڳرو نسل ”ڊرايوپٿيڪس“ هو، جيڪو اڄوڪن جيئرن بن مانسن جو پڙ ڏاڏو سمجهيو وڃي ٿو، جن ۾ چمپانزي، گوريلو، ورنگوٽان ۽ گبن شامل آهن. +ڊرايوپٿيڪس کان پوءِ ان ئي دؤر جي پڇاڙڪي وقت ۾ رامپٿيڪس ظاهر ٿيو، جيڪو هاڻوڪي انساني نسل جي ارتقا واري سلسلي ۾ سڌي ليڪ تي بيٺل نظر اچي ٿو. +دلچسپ ڳالهه اها آهي ته رامپٿيڪس جا پنڊ پاهڻ سنڌو ماٿريءَ جي ڪنڌي تي موجود پوٺوهار علائقي مان به مليا آهن. +مايوسين دؤر جي مهڙ ۾ ئي بلوچي ٿيريم ڊائنوسار بلوچستان ۾ موجود هو. +جنهن جو قد ڪلهن تائين 18- فٽ هو. +هي جانور، ڌرتيءَ جي تاريخ ۾ سڀ کان ڳرو ۽ ڊگهو مماليه هو. +مٿي تي سڱ ڪونه هئس، گاهه خور هو. +سائنسدانن جو خيال آهي ته اهو گينڊن جو تڙ ڏاڏو هو. +پلايوسين زماني ۾ ڌرتيءَ جي آبهوا ۾ تبديليون نظر اچن ٿيون، جنهن ڪري وڏي ڀاڱي ۾ خشڪ ۽ ٿڌيون هوائون هليون، تڏهن کان جانورن ٻيلن ۽ ميداني علائقن مان ڪنهن هڪ پاسي رهڻ جي چونڊ ڪئي. +هن زماني ۾ اسان کي Gigantopithcus بن مانس به ميداني علائقي ۾ ڏسجي ٿو، جيڪو قد بت ۾ ڊرايوپٿيڪس کان به ڳرو هو. +ساڳئي دؤر ۾ ڏاکڻو ماڻهو يعني آسٽرالوپٿيڪس به سامهون آيو. +ان بعد ڪوارٽرنري زمانو شروع ٿيو. +هيءُ دؤر اڄ کان پنجويهه پنجاهه لک سال اڳ شروع ٿي، اڄ تائين پهتو آهي. +ڪي محقق هن دؤر کي سينوزوئڪ جڳ کان پوءِ چوٿون جُڳ ڪري ليکين ٿا. +بهرحال ڌرتي ۽ زندگيءَ جي ارتقا جي لحاظ کان هيءُ جديد زمانو آهي، جنهن کي اڃا به ٻن حصن ۾ ورهايو ويو آهي: +(i) پلائسٽوسين (Pleistocene): هي دؤر لڳ ڀڳ پنجاهه لک سان اڳ شروع ٿي 11-10 هزار سال اڳ ختم ٿي ويو. +ان دؤر ۾ ڪيئي ڀيرا زبردست موسمي تبديليون آيون ۽ ڌرتيءَ جي وڏن ڀاڱن تي برف جا وڏا تهه چڙهي ويا. +اتر وارن علائقن ۾ اهي تهه اڪثر هنڌن تي ڏهه ڏهه هزار فٽ اوچا هئا. +جڏهن جڏهن برف جا تهه وڌيا ٿي، تڏهن تڏهن سمنڊ جي سطح هيٺ ٿي پئي وئي ۽ مختلف قسم جا جانور ۽ مخلوقون ڌرتيءَ جي مختلف حصن تي سولائي سان پکڙجي ٿي ويون. +وري جڏهن برف پگهرڻ ٿي لڳي ته سمنڊن جي سطح وڌڻ سبب هيٺاهينءَ واريون ڌرتيون پاڻيءَ هيٺ اچي ٿي ويون. +جنهن ڪري مخلوقون هڪٻئي کان جدا حالتن ۾ ارتقائي ڏاڪا طئي ڪرڻ ٿي لڳيون. +ان عظيم دؤر وچ ۾ برف ڄمڻ ۽ پگهرڻ جا اٺ وڏا دؤر لڌا ويا آهن، جن مان اّري دؤر اڄ کان ڏهه هزار سال اڳ ختم ٿي ويو آهي. +ان ڪري هن سڄي دؤر کي برفاني دؤرن جو دؤر چئي سگهجيٿو. +هن کان اڳ وارو برفاني دؤر اٽڪل 57 ڪروڙ سال اڳ هو. +موسمن ۾ تبديلين ۽ سختين سبب زندگيءَ به وڏا عذاب ڏٺا، ڪيئي نسل ختم ٿي ويا ۽ انسان هاڻوڪي شڪل اختيار ڪري پٿر جي دؤر ۾ شامل ٿيو. +ماهرن جي اندازي موجب پٿري دؤر جي پرڀات اڄ کان پنجويهه ٽيهه لک سال اڳ شروع ٿي. +آرڪيالاجيءَ جي ماهرن پٿر جي پرڀاتي دؤر سان تسلسل ۾ پٿر جو قديم دؤر شامل ڪيو آهي، جنهن کي پٿر جي سڀ کان قديم، وچين ۽ آخري قديم دؤر ۾ ورهايو ويو آهي. +(ii) هولوسين (Holocene): اڄ کان پندرهن هزار سال اڳ ڌرتي تان برف ڳرڻ شروع ٿي وئي هئي، پر پوءِ (اٽڪل ڏهه هزار سال اڳ) برف ڳرڻ جو عمل اوچتو ئي اوچتو وڌي ويو. +ڌرتيءَ تي گرميءَ جي لهر تکي ٿي، سمنڊن جي سطح گهٽ وڌ ٿي، اتر وارن علائقن خاص ڪري هماليه جي دامن مان نديون ڀرجي ٻوڏ آڻڻ لڳيون ۽ ميدان موچارا ٿيڻ لڳا. +سائنسدانن جي راءِ آهي ته مذهبي ڪتابن ۾ جنهن عظيم ٻوڏ جو تصور آهي، سو ان ئي زماني جو پڙاڏو آهي. +برفاني دؤر جي پڄاڻيءَ کان پوءِ پاڪستان ۾ زرعي دؤر شروع ٿيو، جنهن جو هيل تائين هٿ آيل پهريون ثبوت مهر ڳڙهه (سبي، بلوچستان) آهي. +انساني ارتقا جي لحاظ کان مهر ڳڙهه نيوليٿڪ سماج ۾ شامل ٿئي ٿو. +ڌرتيءَ تي برفاڻا دؤر +هي اهي دؤر آهن جڏهن ڌرتيءَ جا کنڊ ٿورا يا مڪمل حد تائين برف جي تهن ۽ گليشئرن هيٺان ڍڪجي ٿي ويا. +اڄ ڪلهه جا گرين لينڊ ۽ انٽارڪٽڪا وارا برفاڻا تهه آخري برفاني دؤر جون پاڇيون آهن، جيڪو پلائسٽوسين (Pleistocene) دؤر ۾ شروع ٿيو ۽ اڄ کان اٽڪل 10 هزار سال اڳ پورو ٿيو. +ڌرتيءَ جو اڪثر ڏاکڻو اڌ گول ڪاربونيفيرئس دؤر جي پڇاڙيءَ ۾ برفاڻي دؤر هيٺ آيو هو. +گذريل هڪ ملين سالن دوران اتر اڌ گول جو ڳچ اتريون حصو برفاڻن تهن هيٺ ڍڪيل رهيو آهي، جيڪو هاڻي گهٽجي آرڪٽڪ واري بچيل مختصر حصي (Ice Cap) تائين وڃي بچيو آهي. +برفاني دؤر کي گليشل دؤر به چيو وڃي ٿو. +برفاني دؤر ۽ انهن جي وچ ۾ گرم وقفا ڇو ٿا اچن؟ +ان بابت سائنسدانن جا رايا مختلف آهن. +بهرحال اهو نظريو سڀ کان پهرين 1837ع ۾ لوئس اگاسيز ڏنو هو ته ڌرتي تي برفاني دؤر ايندا رهيا آهن. +کوجنائن مان پتو پيو آهي ته سڀ کان عظيم برفاني دؤر ۾ اڄ کان تيرهوڻ ڀيرا وڌيڪ حصي تي برف ڄمي چڪي آهي، جنهن ڌرتيءَ جو اتريون اڌ گول ڍڪيو. +آمريڪا ۾ اها برف ان هنڌ تائين پکڙيل هئي، جتي هاڻي نيويارڪ شهر، سينٽ لوئس ۽ مسوري (Missori) ندي آهي. +يورپ ۾ لنڊن جي اتر تائين برف هئي. +ڏکڻ يورپي روس جي به ساڳي حالت هئي، اڪثر هنڌن تي برف جي سرحدي ليڪ ان جي هاڻوڪي حد کان 4000 فٽ هيٺ هئي. +آرڪيٽڪ وڏي سمنڊ تي برف ڄميل هئي ۽ برف اينٽلانٽڪ سمنڊ تائين پکڙيل هئي. +اڪينڊينيويا وارو برفاني تهه جيڪو ڳچ يورپ تي چڙهيل هو، اٽڪل 10 هزار فٽ ٿلهو هو. +اتر آمريڪا ۾ لائورينٽائڊ برفاڻو تهه انگلينڊ واري تهه کان به 5500 فٽ يا وڌيڪ ٿلهو هو. +ماهرن جو چوڻ آهي ته جيئن ته اهي برفاڻا تهه سمنڊ جي پاڻين مان ٺهيا، ان ڪري سمنڊ جي سطح گهٽ ۾ گهٽ 300 فٽ گهٽجي وئي هئي ان کان پوءِ جڏهن برف ڳرڻ لڳي، تڏهن خالي ٿيل گهرايو ٻيهر ڀرجڻ لڳيون. +اهڙيءَ طرح هيل تائين ڪافي هنڌن تي سطح ۾ 1000 فٽن جي اوچائي ماپي وئي آهي، جڏهن ته اها واڌ اڃا جاري آهي. +پيئرز سائيڪلوپيڊيا موجب ڪاربان ڊيٽنگ واري ٽيڪنڪ جي بنياد تي اندازو لڳايو ويو آهي ته گذريل برفاني دؤر جي شروعات 25 هزار سال اڳ ٿي ۽ 16 هزار کان 18 هزار سال اڳ اها پنهنجي عروج تي پهتي ۽ پڄاڻيءَ مهل يعني تقريبن 8 هزار سال اڳ بالٽڪ علائقن ۽ وڏين ڍنڍن تان برف هٽڻ شروع ٿي. +ان کان اڳين برفاڻو دؤر اٽڪل 60 کان 40 هزار سال اڳ برپا ٿيو. +ان کان اڳيون وقفو غالباً 70 هزار سال اڳ ختم ٿيو. +اوائلي پلائسٽوسين برفاڻي دؤر بابت خاطري سان نٿو چئي سگهجي، پر هڪ ڪاٿي موجب اهو هڪ ملين سال اڳ شروع ٿيو. +انهن زمانن ۾ ڌرتي جي وچن حصن ۾ گرمي جو سراسري درجو 6 ڊگريون سينٽي گريڊ تائين رهيو هوندو.ممڪن آهي ته استوائي علائقن ۾ گرميءَ جي ڦيرڦار ۾ وڏو فرق نه هجي، پر برفاني علائقن جي ويجهو اهو فرق ڪافي هيٺ مٿي رهيو هو. +پلائسٽوسين دؤر کان اڳ وارن زمانن ۾ به برفاني دؤر آيا هئا، پر اهي گهڻو اڳ جا واقعا آهن. +اٽڪل 200 کان 600 ملين سال اڳي ۽ شايد ان کان اڳ به اهڙا دؤر آيا هوندا. +هن کان اڳ سمجهيو ويندو هو ته دنيا تي فقط ٽي يا چار برفاني دؤر آيا آهن، پر جديد تحقيق ٻڌائي ٿي ته اهڙا لڳ ڀڳ 20 دؤر اچي چڪا آهن ۽ امڪان آهن ته هڪ نئون دؤر وڌ ۾ وڌ ايندڙ 60 هزار سالن ۾ عروج تي پهچندو، ڇو ته اهو بالڪل ممڪن آهي ته پلائسٽوسين دؤر اڃا ختم نه ٿيو هجي. +ڌرتي جا قدرتي وسيلا. +ڌرتي جي معنا وسيع آهي. +ڌرتي مان مراد ڌرتي تي ۽ ڌرتي ۾ موجود سڀئي وسيلا وٺجي ٿي. +ڌرتي تي هوا، گرمي، سيءُ، پاڻي، مِينهنُ، روشني ۽ معدنيات وغيره جن کي قدرت انسان جي استعمال لاءِ خلقيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48365.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48365.txt new file mode 100644 index 0000000..c6adb42 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48365.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +گلائيوبلاسٽوما +گلائيوبلاسٽوما جنھن کي اڪثر گلائيوبلاسٽوما ملٽي فارم +(GBM) چوندا آهن، ھڪ خطرناڪ ڪينسر آھي جيڪو دماغ ۾ شروع ٿيندو آهي. +شروع م ان جا آثار غير واضع ھوندا آھن پر جڏهن واضع ٿيندا آهن تہ ان ۾ مٿي جو سور، شخصيتي تبديليون، دل ڪچي ٿيڻ ۽ فالج ٿيڻ جھڙا آثار شامل ھوندا آھن. +بيماري جي آثارن وڌي وڃڻ جي صورت ۾ بيھوشي بہ طاري ٿيڻ شروع ٿيندي آھي. +ھن بيماري جي سبب جي باري ۾ اڃان صحيح پتو نہ لڳو آھي. +ڪڏهن ڪڏهن ان جو سبب جينياتي خرابي بہ ھوندي آھي جن ۾ نيوروفائبروميٽوسس ۽ لي- فرائميني سينڊروم ۽ اڳوڻي ريڊيئيشن ٿراپي شامل آهن. +دماغي رسولين جو 15 سيڪڙو گلائيوبلاسٽوما ھوندو آھي. +اھا بيماري نارمل دماغي جيو گھرڙن مان يا وري موجود ھيٺين درجي واري ايسٽروسائيٽوما جي وڌڻ ڪري شروع ٿي سگھي ٿي. +ھن بيماري جي سڃاڻپ مخصوص نموني سان سي ٽي اسڪين، ايم آر آء اسڪين ۽ ٽشو بائيوپسي جي گڏيل ترتيب سان ٿيندي آھي. +ھن بيماري کي روڪڻ جو اڃان ڪو رستو ناھي مليو پر ان جو علاج سرجري ، پوء ڪيموٿراپي ۽ ريڊيئيشن ٿراپي ذريعي ٿيندو آهي.ڪيموٿراپي کان علاوه دوائن ۾ ٽيموزولومائيڊ جو گهڻو استعمال ٿيندو آهي. +بيماري جي آثارن کي ۽ سوڄ کي گھٽائڻ لاءِ ڪارٽيڪو اسٽيرائيڊس جا وڏا وزن ڏنا ويندا آهن. +ڪينسر جي وڌ کان وڌ علاج باوجود اھو اڪثر ٻيھر شروع ٿي ويندو آهي. +مرض جي سڃاڻپ بعد بچڻ جو وڌ کان وڌ ممڪن عرصو 12 کان 15 مھينا آھي انھن مان رڳو 3 کان 5 سيڪڙو ماڻھو وڌيڪ بچي ويندا آھن پر انھن جو باقي عرصو پنج سال کان مٿي نہ ھوندو آھي پر علاج کان بغير مريض ٽي مھينن کان وڌيڪ بچي نہ سگھندو آھي اھو دماغ جو ھڪ وڌيڪ عام ڪينسر آھي ۽ ميننجائيوما(meningioma) رسولي کان بعد ٻيو نمبر سڀ کان وڌيڪ ٿيندڙ دماغ جي رسولي آھي. +ھڪ لک ماڻهن مان ھر سال ٽن ماڻھن کي ھيء بيماري لڳي ٿي.گھڻي ڀاڱي 64 سالن جي عمر ۾ ۽ خصوصن مردن م ٿئي ٿي.ھن بيماري کي روڪڻ لاء اميونوٿراپي تي ڪم ھلي رھيو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48367.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48367.txt new file mode 100644 index 0000000..effec40 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48367.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ايم آر آءِ +ميگنيٽڪ ريزننس اميجنگ +(MRI) , ريڊيالاجي ۾ استعمال ٿيندڙ ميڊيڪل اميجنگ جي ھڪ اھڙي طريقي جو نالو آهي جنھن سان جسم جي ايناٽامي ۽ جسم جي فزيولاجي واري مرحلي جون تصويرون ڪڍيون وينديون آهن. +ان طريقي ۾ مقناطيسي فيلڊ ۽ ريڊيائي لھرن وسيلي جسم جي عضون جون تصويرون ڪڍيون وينديون آهن. +ايم آر آء اسڪيننگ ۾ ايڪس ريز ۽ آئئن ساز شعاع ڪاري(ionizing radiation) جو استعمال نہ ٿيندو آهي ۽ ان ئي سبب جي ڪري اھا سي ٽي اسڪين ۽ پي اي ٽي اسڪين کان مختلف ھوندي آھي.اھو طريقو ائٽمي مقناطيسي ريزننس جو ھڪ استعمال آھي. +ايم آر آء اسڪين جو بيمارين جي سڃاڻپ، ڪينسر جي بيماري جي مرحلي جي تعين ۽ آئئن ساز شعاع ڪاري (ionizing radiation) جي جسم تي پوڻ کان سواءِ بيماري جي وڌيڪ علاج خاطر اسپتالن ۾ استعمال ھاڻي وڏي پيماني تي ٿي رھيو آھي. +ھن اسڪيننگ ۾ سي ٽي اسڪين جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ وقت لڳندو آهي ۽ اسڪيننگ مرحلي ۾ شور بہ ھوندو آھي. +جيڪڏهن جسم اندر ڪو ميڊيڪل وارو ڌات جو ڪو پرزو پيل ھوندو آھي تہ ايم آر آء اسڪين مشڪل ٿي پوندي آهي. +ھن اسڪيننگ جو پھرين نالو نيوڪليئر ميگنيٽڪ ريزننس اميجنگ (NMRI) ھيو پر پوء نيوڪليئر لفظ ڪڍيو ويو تہ جيئن نالي متعلق منفي اثر کي روڪي سگھجي. +ڪجھ ائٽم جڏھن کليل مقناطيسي اثر واري جاء ۾ رکبا آهن تہ انھن جا مرڪز ريڊيو فريڪوئنسي جي توانائي کي اندر کڻڻ ۽ ٻاھر ڪڍڻ جي صلاحيت شروع ڪندا آهن. +اسپتالن جي ڪم ۾ ۽ تحقيق خاطر ايم آر آء اسڪين ۾ ھائيڊروجن جا ائٽم اڪثر ريڊيو فريڪوئنسي سگنل پيدا ڪرڻ لاء ڪتب ايندا آهن جيڪي چڪاسجندڙ جسم جي ويجھو اينٽينائن ذريعي حاصل ڪيا ويندا آهن. +ھائيڊروجن جا ائٽم ماڻھن جي جسم ۾ ٻين جاندارن جي ڀيٽ ۾ ڪثرت سان ٿيندا آهن خاص طور تي جسم اندر پاڻياٺ ۽ چرٻي ۾. +اھو ئي سبب آهي جو ايم آر آء جسم جي اندر پاڻياٺ ۽ چرٻي وارن ھنڌن کي نمايان ڏيکاري سگھندي آهي. +مرض جي سڃاڻپ لاء ايم آر آء اسڪين جو ھاڻي استعمال وڏي پيماني تي ٿئي پيو. +ھڪ ڪاٿي مطابق 2014 تائين دنيا ۾ ايم آر آء اسڪينرن جو تعداد 25000 ھيو. +دماغي ڪينسر جي لاء سي ٽي اسڪين جي ڀيٽ ۾ بھتر چونڊ آھي ڇوتہ اھا وڌيڪ بھتر تصويرون فراهم ڪري ٿي. +ان ۾ تصويرون ملي سيڪنڊن اندر نڪرن ٿيون جن جي مدد سان محققن کي دماغ جي جسامتي خرابين ۽ خلل جي موجودگي ۾ ان جي جي ڪم ڪرڻ جي صلاحيت ۽ بناوٽ جي اڀياس ۾ آساني ٿئي ٿي ۽ کين خبر پوي ٿي تہ دماغ مختلف ھيجانن ۾ ڪيئن موٽ ڏئي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4849.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4849.txt new file mode 100644 index 0000000..8d9135d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4849.txt @@ -0,0 +1,46 @@ +ڀنڀور +ڀنڀور، ڪراچيءَ کان 65 ڪلوميٽر اوڀر واري طرف تاريخي ڦٽل شهر ڀنڀور موجود آهي. +ڪن تاريخن مطابق هن شهر کي ديبل به سڏيو ويندو آهي، پر تاريخدانن وٽان اڄ تائين ان ڳاله جو تسلي بخش يا طئي ٿيل جواب نه ملي سگهيو آهي ته اهو شهر واقعي ڪنهن دور ۾ ديبل به هو يا نه. +چچ نامو جي جلد 2 مطابق جتي هن وقت ميرپور ساڪرو ۽ گهوڙا ٻاري تعلقا آهن، اتي هڪڙي قديم هندو رياست هئي، جيڪا محمد بن قاسم کي جزيه ڀري ڏيڻ سان قائم رهندي آئي. +انهيءَ رياست جو مشهور حاڪم راجا ڀنڀو راءِ هو، جنهن ڀنڀور جو شهر پنهنجي نالي پٺيان ٻڌايو هو. +ڀنڀور شهر خليفي هارون رشيد عباسيءَ جي خلافت وارن ڏينهن ۾، سنه 171 هه (سنه 787ع) ۾ زمين ڌٻڻ ڪري ناس ٿي ويو. +ڦٽل شهر جي حالت ڏسڻ مان ثابت ٿئي ٿو، ته ڀنڀور تمام وڏو ۽ وسندڙ شهر، سنڌو نديءَ جي هڪڙيءَ شاخ تي بندر هو. +ڀنڀور گھارو ڪريڪ جي اتر پاسي، ڪراچيءَ جي اوڀر۾ 65 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي، ٺٽي ضلعي ۾ واقع آهي. +تاريخ. +تاريخ مطابق ڀنڀور جو زوال تيرهين صدي عيسوي ۾ ٿيو. +هن شهر جي تباهي جا ٻه سبب بيان ڪيا ويا آهن. +هڪ سبب درياھ جو رخ مٽائڻ ۽ ٻيو اهو ته انهيءَ زماني ۾ هتي تمام وڏي لشڪر ڪشي ٿي، جنهن جا نشان ڀنڀور جي کنڊرن مان ملن ٿا. +ڀنڀور جي کوٽائي مان کوڙ انساني ڍانچا بي ترتيب پيل مليا آهن، ان کانسواءِ سڙيل عمارتون ڪوئلن جا تھ به ڪنهن وڏي حملي، ڦر لٽ ۽ غارت غري کان پوءِ ڏنل باھ ڏانهن اشارو ڪن ٿا. +هينري ڪزنس ۽ ڪنگهم لکن ٿا ته ڀنڀور 1250ع ڌاري تباھ ٿيو. +ڀنڀور جي ٿيل کوٽائي مان جيڪي نشان مليا آهن، انهن مان چئن قديم تهذيبن جا آثار ظاهر ٿين ٿا. +جيڪي مسلمانن جي اميه ۽ عباسي دور، هندو ساساني ۽ سٿيو پارٿي دورن تي مشتمل آهن. +سڀ کان پهريان ڀنڀور جي کوٽائي 1929ع ۾ مجمدار صاحب ڪرائي. +ان کوٽائيءَ مان هڪ ديوار جي ڀرسان عرب دور جا ٽامي جا سڪا ۽ ڪجھ ڪاشي جو سامان هٿ آيو. +1951ع ۾ مسٽر الڪاڪ هتي جي ڪجھ وڌيڪ کوٽائي ڪرائي. +آرڪيالاجي کاتي ايف اي خان جي اڳواڻي ۾ 1958ع کان 1965ع تائين کوٽايون ڪرايون جنهن مان ڪجھ ٻيا ثقافتي تھ ظاهر ٿيا. +کوٽائيءَ ۾ ظاهر ٿيل پهريون تھ 12_10 صدي عيسوي تائين جو آهي. +750ع کان 892ع تائين جو عباسي دور. +ان جي تهن مان ڪافي تعداد ۾ سڪا مليا آهن. +هندو دورن جي نشانين ۾ شو مندر ۽ شو لنگم به گهڻي مقدار ۾ مليا آهن. +هندو ساساني دور هيٺان سٿيو پارٿي پاڇيون به مليون آهن. +ان دور جا مليل ٿانو يوناني ٿانون سان ملندڙ جلندڙ آهن. +مرزا قليچ بيگ لکيو آهي ته:ڀنڀور +هڪڙو جهونو شهر ڦٽل گهاري جي ڪناري تي اتر پاسي آهي، جو ميرپور ساڪري تعلقي ۾ آهي. +هڪڙو ڦٽل قلعو به آهي. +شڪ ناهي ته سندر بادشاهه جي ڏينهن ۾ سندس سردار جهازن تي درياهه جي رستي اتي آيو هو. +شايد قديم ديبل بندر به اتي هو. +جنهن تي محمد بن قاسم ثقفي ڪاهه ڪئي هئي. +هيءُ شهر به زمين ڌٻڻ ڪري ناس ٿيو. +جيئن برهمڻ آباد ٿيو هو. +سسئي پنهونءَ جي قصي ۾ جو ڀنڀور چيل آهي، سو به اهو آهي، جنهن ۾ اهو ڌوٻي رهندو هو، جنهن وٽ سسئي پلجي وڏي ٿي هئي. +اميرالبحر اسڪائلس (514-517 ق.م) جو پشاور کان سنڌو درياء جي منهن تائين بحري سفر ۽ اُتان کان ڳاڙهي سمنڊ جي سري تائين سامونڊي سفر، سڪندر جي اميرالبحر (524-525 ق.م) جو پٽالا کان فرات درياء تائين سفر، مصر جي بادشاهه ٽالمي I سارٽر (285-3177 ق.م) جو فرعون نيڪو II جي واهه کي ٻيهر جاري ڪري نيل نديءَ کي ڳاڙهي سمنڊ سان ڳنڍڻ ۽ سندس زماني جي جهازران فلپ جي ڳاڙهي سمنڊ ۾ تفتيش ڪرڻ، ٽالمي II فلاڊيلفس جي طرفان آرسنس ۽ برنس جا بندر ٺهرائڻ ۽ ٽالمي III يوريجيٽس II (246-1777 ق.م) جي حڪم مطابق يوڊڪسز جو مصر کان ننڍي کنڊ تائين سفر ڪرڻ جي ڪري، يوناني سلطنت توڙي اڀرندڙ رومي سلطنت جا واپاري ناتا ننڍي کنڊ سان شروع ٿي ويا. +جيئن ته جهازن کي سمنڊ جي ڪناري سان لڳ سفر ڪرڻو پوندو هو، تنهنڪري ننڍي کنڊ جي ويجهي ۾ ويجهو بندر باربريڪان (ڀنڀور) ترقي ڪري سڄي ايشيا جي واپاري شين جو هڪ تمام اهم تجارتي گذرگاهه ٿي پيو،جتي وچ ايشيا، چين (سنڪيانگ جي رستي) ۽ اتر - اولهه ننڍي کنڊ مان ان سامان جا ڀريل جهاز اچي لنگر هڻندا هئا. +گنگا نديءَ جي ماٿر مان پڻ تجارتي سامان خشڪيءَ رستي ستلج نديءَ مان پار ڪري جهازن ۾ سنڌو درياءَ جي رستي باربريڪان ڏانهن آندو ويندو هو، باربريڪان ۾ گرم مصالحو ملبار بندر تان آندو ويندو هو، جتي ڪيترن ئي ملڪن جا ماڻهو رهندا هئا. +اهو ئي سبب آهي جو ان شهر کي پرديسين جو شهر سڏيو ويندو هو، جيئن ان جي نالي مان ظاهر ٿئي ٿو. +ان زماني ۾ سنڪيانگ جو شهر کوٽان (Khotan) خاص ڪري چيني ريشمي ڪپڙي جو هڪ اهم تجارتي مرڪز ٿي پيو هو. +کوٽان مان واپاري سامان بڪٽيريا (بلخ) اُماڻبو هو، جتان اهو اليگزينڊرو پولس (قنڌار) مان ٿيندو، خشڪيءَ رستي باربريڪان ايندو هو. +اهو رستو سنڌ جي ڪاڇي مان ٿي جهانگارا کان جبل جو رستو وٺي جهمپير رستي ڀنڀور تائين رائج هو. +گهاري وارو وهڪرو ۽ ڀنڀور. +ميڪمرڊو لکي ٿو، گهاري واري وهڪري، جنهن تي ڀنڀور آباد هئو، اهو سُڪي وڃڻ کان پهرين جهاز هلائڻ جي لائق نه رهيو هو. +1250 تائين ڀنڀور ۽ ديبل ويران ٿي چڪا هئا ڇو جو سنڌو درياءَ جي لَٽَ ان کي ڀري ڇڏيو هو. +جڏهن 1336 ۾ ابن بطوطا لاڙي بندر ڏسڻ آيو ته اهو هڪ وڏو بندر هئو، جيڪو ديبل جي ويران کان پوءِ آباد ٿيو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48559.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48559.txt new file mode 100644 index 0000000..9d9486f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48559.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +سيد امداد شاه +امداد شاھ جي ايم سيد جو پُٽ ۽ سيد جلال محمود شاھ ۽ سيد زين شاھ جو پيءُ آهي. +پاڻ سياستدان به رهيو آهي. +تعليم. +سيد امداد شاهه پنهنجي پرائمري تعليم سن ۾ ۽ پوءِ سيڪنڊري تعليم ڪراچي جي سينٽ پيٽرڪ مشنري اسڪول ۾ ورتي، انٽر ميڊيئٽ ۽ سائنس ۾ گريجويشن پڻ ڪراچيءَ جي مشهور ڊي جي ڪاليج مان ڪرڻ بعد اسلاميه ڪاليج مان قانون جي ڊگري حاصل ڪئي. +سماجي خدمتون. +محمد شاهه جي سماجي ڪم جو بنياد شاهه حيدر ايجوڪيشنل سوسائيٽي آهي، ان کي لڳ ڀڳ ۴۰ سال ٿي ويا آهن، جيڪا هينئر به پنهنجو ڪم جاري رکندي پئي اچي، ان تنظيم جو بنياد وجهڻ وقت سن شهر جي هر دڪاندار کي ان ڳالهه جو پابند بڻايو ويو هو ته هر دڪاندار روزانو ۵ پيسا جمع ڪرائيندو ۽ رقم گڏ ڪرڻ لاءِ هڪ وڏو ڀانڊارو ٺهرايو ويو هو ۽ سوسائيٽي لاءِ شايد ۴۰ ايڪڙ زمين به رکي وئي هئي، سوسائيٽي جو ڪم صرف ۽ صرف غريب شاگردن کي يونيفارم ۽ ڪتاب ڏنا ويندا هئا ۽ اداري طرفان هڪ هاسٽل به ٺهرائي وئي هئي، جنهن ۾ ٻاهريان شاگرد، ڊيوٽي ڪندڙ ملازم ۽ آفيسر ماني کائيندا هئا، انهن شاگردن ۾ تازو چونڊيل ايم پي اي فقير داد کوسو به آهي، مهراڻ، لمس ۽ سنڌ يونيورسٽي ۾ غريب شاگردن جي فيس ۽ ٻيو خرچ ٻه ادارو ادا ڪري ٿو، تازو شاهه حيدر ايجوڪيشنل سوسائٽي طرفان لياقت ميڊيڪل يونيورسٽي، سنڌ يونيورسٽي ۽ قائدعوام يونيورسٽي سان جي ايم سيد، سيد امداد شاهه ۽ جيجي درشهوار سيد جي نالن تي غريب شاگردن کي اسڪالرشپ ڏيڻ جو معاهدو ڪيو ويو آهي، امداد شاهه جو اهو خواب هو ته اهڙا ادارا قائم ڪري بهتر تعليم ۽ بهتر سماج اڏي سگهجن ٿا، +سڪرنڊ تعلقي جي ڳوٺ مجيد ڪيريو ۾ امداد شاهه جي زمينداري رهي، انهيءَ ڳوٺ ۾ پهريون پرائمري اسڪول ۱۹۶۰ ۾ سندس ئي ڪوششن سان قائم ٿيو ۽ پوءِ تعلقي سڪرنڊ جا مڊل اسڪول مجيد ڪيريو، صابو راهو، کڏهر، محراب پور، گبر ڏاهري، مير محمد جوڻو، لاکاٽ، لاکا آباد ۽ رمضان راهو امداد محمد شاهه ئي قائم ڪرايا. +علائقي جي ڳوٺن دليل راهو، خيبر لکمير، لانڍي، حسن جمالي، مهر علي جمالي، محمد فقير لغاري، ٻڍل شاهه، بچل پور ۽ ماڙي جلباڻي، جا هاءِ اسڪول ۽ قاضي احمد هائير سيڪنڊري اسڪول به امداد محمد شاهه ئي قائم ڪرايو. +ان کان علاوه سنڌوءَ جي بچاءُ بندن تي سندس نظر هميشه رهي، ان کي ڪڏهن به ڪمزور ٿيڻ نه ڏنائين. +صحت جي سهولتن لاءِ ڪيترائي بي ايڇ يو قائم ڪرايائين +سياسي زندگي. +امداد شاهه سياست جي شروعات عوامي ليگ کان ڪئي. +بنگلاديش ٺهڻ بعد امداد شاهه ڪنهن ٻي پارٽيءَ ۾ شامل نه ٿيو. +۱۹۷۹ع ۾ ڊسٽرڪٽ ڪائونسل نوابشاهه ۾ آزاد اميدوار طور بيٺو ۽ ڪامياب ٿيو، ان بعد ۱۹۸۵ع ۽ ۱۹۸۸ع ۾ سنڌ اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊجي آيو ۽ مخالف ڌر جو اڳواڻ بڻيو، امداد شاهه بي باڪ ۽ بي پرواهه ٿي ڳالهائيندو هو، کيس نوابشاهه ضلعي جي سيدن جي سياست جو ماسٽر مائينڊ سڏيو ويندو هو. +امداد شاهه ثقافتي ميدان ۾ پڻ پاڻ ملهايو، حمل فقير جو ميلو شروع ڪرائڻ جو بنياد امداد شاهه ئي وڌو. +جي ايم سيد کان پوءِ امداد شاهه به قومپرست ڪارڪنن جي ٽيڪ ۽ ڏڍ هو +وفات. +سيد امداد شاهه ڪجهه وقت بيمار رهڻ بعد ۲۹ سيپٽمبر ۲۰۰۴ع تي گذاري ويو، کيس وصيت موجب سندس پنهنجي ٻنين ۾ ڳوٺ مجيد ڪيريو ۾ دفنايو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48563.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48563.txt new file mode 100644 index 0000000..35ee217 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48563.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +عالمي پناھگير ڏينھن +عالمي پناھگير ڏينھن، يا ڏھاڙو، ورلڊ رفيوجي ڊي، بين الاقوامي Observance بين الاقوامي مشاهدو 20 جون تي هر سال ملھايو ويندو آھي، ھي ڏھاڙو سڄي دُنيا جي پناهگيرن جي صورتحال بابت شعور وڌائڻ لاءِ وقف ٿيل آھي. +تاريخ. +4 ڊسمبر 2000 تي، گڏيل قرارداد 55/76 ۾ گڏيل قومن جي عام اسيمبلي فيصلو ڪيو تہ، 2000، 20 جون کان عالمي پناهگيرن واري ڏينهن جي طور تي ملھايو ويندو. +هن قرارداد ۾، عام اسيمبلي (يواين جنرل اسيمبلي) اهو ذڪر ڪيو تہ 2001 پناهگيرن جي حالتن جي متعلق 1951ع واري سالگرھ جي 50ھين ورسي ملهائي وئي. +اهو سڀني پناهگيرن کي عزت ڏيڻ، انهي بابت آگاهي وڌائڻ ۽ مدد جي حمايت ڪرڻ جو يادگار آهي. +افريقا جي پناهگيرن جو ڏينهن 2000 کان اڳ ڪيترن ئي ملڪن ۾ غير رسمي طور تي ملھايو ويو ھيو. +گڏيل قومن اھا ڳالھ ياد ڏياري تہ افريقا يونين جي تنظيم (OAU) جنھن 20 جون تي آفريقا پناهگيرن واري ڏينهن سان بين الاقوامي پناهگيرن واري ڏينهن گڏ ملھائڻ تي راضپو ڏيکاريو آھي. +رومن ڪيٿولڪ چرچ ۾ ، دنيا جي مهاجرن ۽ پناهگيرن جو عالمي ڏينهن هر سال جنوري ۾ ملھايو ويندو آھي،جنھن کي پوپ پيس اي پاران 1914 ۾ قائم ڪيو ويو. +يادگار. +هر سال 20 جون تي گڏيل قومون، گڏيل قومن جي پناهگيرن جي ايجنسي (يو اين ايڇ سي آر) ۽ دنيا جي چوڌاري ڪيترن ئي شھري گروھن جي گڏيل ميزڀاني ھيٺ پناهگيرن ۽ اندروني بي گھرين ماڻهن IDPs جيڪي جنگ جي دوران، تڪرار ۽ Persecution سبب سندن گهرن کان ڀڄڻ تي مجبور ڪيا ويا آھن انھن ڏانھن عوام جو ڌيان ڇڪائڻ لاءِ ملھايو ويندو آھي. +سالياني يادگار 100 کان وڌيڪ ملڪن ۾ مختلف واقعن جي نشاندهي ڪئي وئي آهي، جن ۾ سرڪاري عملدارن، انساني حقن جي ڪارڪنن، سهڪارين، ٻارڙا ۽ زبردستي بي گهرڻ واريون شامل آهن. +UNHCR هر ورلڊ رفيوجي ڏينهن تي پيغام پهچائي ٿو: +يو ايڇ آر سي سي هر ورلڊ ريفريبجي جي مهم جي مهم لاء موضوع متعارف ڪرايو. +انفرادي ۽ ڪميونٽي گروپن کي دنيا جي پناهگير واري ڏينهن جي مقامي تقريب ۾ وڃڻ، ورلڊ رفيوجي ڊي جا ويڊيو ڏسڻ، ۽ ٻين سان ونڊڻ، ۽ پناهگيرن لاءِ سماجي ذريعن (سوشل ميڊيا) تي آگاهي ڏيڻ سان ڏينهن کي ملھائڻ جي لاءِ ھمٿائجي ٿو +پڻ ڏسندا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48599.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48599.txt new file mode 100644 index 0000000..e306a9e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48599.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +انٽون چيخوف +انٽون پاولووچ چيخوف +روس جو مشھور اسٽيج ڊراما نويس ۽ ڪھاڻيڪار ھيو جنھن جو شمار روس جي عظيم اديبن ۾ ٿئي ٿو.ھي 29 جنوري 1860 ۾ روسي ايمپائر جي شھر ٽيگنروگ ۾ ھڪ مڊل ڪلاس واپاري خاندان ۾ پيدا ٿيو. +پيشي جي لحاظ کان ڊاڪٽر ھيو. +ھن پنھنجي پيشي ۽ ادبي زندگيءَ تي تبصرو ڪندي چيو ھو تہ " طب منھنجي جائز زال آھي" ۽ "ادب منھنجي محبوبه آھي". +زندگي جو احوال. +انٽون چيخوف 17 جنوري 1860 ۾ روس جي ازوف سمنڊ تي واقع بندرگاھ ٽيگنروگ م پاول ييگورووچ چيخوف جي گھر ۾ پيدا ٿيو. +پراڻي ڪيلنڊر مطابق ھن جو جنم ڏينهن 29 جنوري ھيو. +سندس پيءُ کي ڪرياني جو دڪان ھيو ۽ اھو ھڪ پڪو آرٿوڊڪس عيسائي ھيو. +چيخوف جي ماء جو نالو ييوجينيا (موروزوفا) ھيو جيڪا ڪپڙن جي واپاري جي نياڻي ھئي ۽ پيء سان واپار لاء سڄو روس گھميل ھئي. +چيخوف کين ياد ڪندي ھڪ دفعو لکيو هو ته "اسان کي ڏات پيء کان ملي ۽ ماڻھپو ماء کان مليو +چيخوف ٽيگنروگ جي گريڪ اسڪول ۽ پوء جمنازيم ۾ تعليم حاصل ڪئي. +1876 ۾ چيخوف جي والد نئون گھر ٺھرايو جنھن ۾ ٺيڪيدار ساڻس ڌوڪو ڪيو جنھن جي ڪري سندس ڏيوالو نڪري ويو ۽ قرضدارن جي قيد کان بچڻ لاء ماسڪو ڀڄي ويو جتي اڳي ئي سندس ٻہ وڏا پٽ اليگزينڊر چيخوف ۽ نڪولائي چيخوف يونيورسٽي ۾ پڙهي رھيا ھئا. +ماسڪو ۾ خاندان غريبي ۾ زندگي گذارڻ لڳو. +چيخوف کي پوئتي تعليم مڪمل ڪرڻ لاء ۽ خانداني اثاثا وڪڻڻ لاء ٽيگنروگ ۾ ڇڏيو ويو جتي ٽي سال رھيو ۽ ٽيوشن پڙھائي پنھنجي تعليمي خرچن کي منھن ڏنو. +جيڪي روبل ھن وٽ بچندا ھئا ھي ماسڪو پنھنجي خاندان ڏانھن موڪليندو هو ۽ ان دؤر ۾ ھن پنھنجي مطالعي کي وڏي پيماني تي جاري رکيو.ھن ڪافي معاشقا بہ ڪيا جن ۾ پنھنجي استاد جي زال سان معاشقو پڻ شامل آهي. +1879 ۾ تعليم مڪمل ڪري ماسڪو ۾ خاندان سان گڏ رھڻ شروع ڪيو جتي ھن فرسٽ ماسڪو اسٽيٽ ميڊيڪل يونيورسٽي ۾ داخلا ورتي. +1884 ۾ ھن طب جي ڊگري حاصل ڪري طبيب ٿيو جيڪو ان جو مکيه پيشو بڻيو. +تنھن ھوندي بہ ھن جي ڪمائي پوري ساري رھي ڇوتہ جي غريبن جو مفت علاج ڪندو هو. +1884 ۽ 1885 ۾ کيس کنگھ سان رت ايندي ھئي ۽ 1886 ۾ ھن جي حالت وڌيڪَ خراب ٿي جو کيس ٽيوبرڪيولاسس يا ٽي بي جي بيماري لڳي چڪي ھئي پر ان کي ھي لڪائيندو رھيو.ھن آمدني ۾ اضافي لاء ۽ بھتر رھائش حاصل ڪرڻ لاءِ ھفتيوار رسالن ۾ لکڻ جاري رکيو. +1887 ۾ ھن ھڪ ٿيئٽر لاء ايوانوف ڊرامو لکيو. +1895 ۾ سيگل (سيگل پکي)، 1897 ۾ انڪل وانيا ( چاچو وانيا)، 1900 ۾ ٿري سسٽرز (ٽي ڀينرون)، 1903 ۾ چيري آرچرڊ (چيري جو باغ) نالي مشھور ڊراما لکيا. +1889 ۾ سندس ڀاءُ نڪولائي چيخوف ٽي بي جي بيماري جي ڪري وفات ڪري ويو ان واقعي ھن کي +دي ڊريئري اسٽوري (مايوسي جي ڪھاڻي) لکڻ تي اتساھيو. +1890 ۾ ھي اوڀر روس جي مشڪل سفر تي نڪتو جنھن ۾ ھي ريل، گھوڙي گاڏي ۽ درياء واري آگبوٽ تي سفر ڪندي سزا ڪاٽيندڙ قيدين جي بيٺڪ ڪيٽورگا ۽ جپان جي اتر ۾ واقع سکالن ٻيٽ تي پھچي ٽن مھينن تائين ھزارين قيدين ۽ ان بيٺڪ ۾ آباد ڪيل ماڻھن سان ملاقاتون ڪيون. +ھن سفر ۾ ھن اتي رھندڙن جي ڪسمپرسيءَ واري حالت، عورتن جي جنسي غلامي، ڪوڙن لڳائڻ واري سزا، کاڏي پيتي جي رسد ۾ غبن جي واقعن تي کيس ڏاڍو صدمو رسيو جنھن ڪري ھن سماجي سائنس تي ڪتاب سکالن ٻيٽ لکيو. +1892 ۾ ھن ماسڪو کان ڏکڻ طرف 40 ميلن جي فاصلي تي ميليخووو ۾ ھن ملڪيت خريد ڪري اتي ھڪ گھر ۾ رھائش اختيار ڪري زميندار بڻيو. +مارچ 1897 ۾ ھن جي ڦڦڙ ۾ ھيمريج ٿيڻ جي ڪري طبعيت بگڙي ويس ۽ کيس منٿون ڪري اسپتال وڃڻ لاء راضي ڪيو ويو جتي ڊاڪٽرن ٽي بي جي بيماري جي تشخيص ڪئي ۽ کيس رھڻي ڪھڻي جي طور طريقي بدلائڻ جو مشورو ڏنو. +1989 ۾ سندس والد جي وفات کان پوءِ ھن يالٽا ۾ گھر تعمير ڪرائي ماء ۽ ڀيڻ کي ان ۾ منتقل ڪيو. +25 مارچ 1901 م ھن اولگا نپر سان چپ چاپ ۾ شادي ڪري ڇڏي.يالٽا م ھن مشھور ڪھاڻي دي ليڊي ود ڊاگ (ڪتي واري عورت) لکي.مئي 1904 ۾ ٽي بي ھن جي لاءِ موتمار حالت تائين وڌي وئي. +3 جون تي زال سان گڏ جرمنيءَ جي شھر بيڊن ويلر روانو ٿيو جتي دم ڌڻيءَ حوالي ڪيائين. +ھن جو لاش ريل جي مڇين واري ريفريجريٽيڊ گاڏي ۾ رکي ماسڪو منتقل ڪيو ويو. +کيس ماسڪو جي نوووڊيوچي قبرستان ۾ پيء جي قبر ڀرسان دفنايو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4863.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4863.txt new file mode 100644 index 0000000..84ed42e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4863.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +زينب سومرو +زينب تاري سومرو، سنڌ جي تاريخ ۾ هڪ راڻي رهي آهي جنهن 1092ع کان حڪومت جي شروع ڪئي. +زينب سومرو سنڌ جي اها واحد راڻي آهي جنهن سنڌ تي ڏھ سال تخت تي راڄ ڪيو. +تاريخ مطابق زينب سومرو کي سومرا شاهي گهراڻي جي بادشاه ۽ سندس پيءُ ڀونگر سومرو پاڻ رٽائر ڪندي کيس تخت تي ويهاريو. +ان وقت ڀونگر کي پٽ جو به هڪ اولاد هو، پر ان جي عمر ان وقت ايتري نه هئي جو ملڪ جو انتظام سنڀالي سگهي. +زينب هڪ ذهين حڪمران هئي ۽ ڄاڻندي هئي ته حڪومت کي ڪيئن هلائجي. +زينب سومرو جي حڪومتي دور ۾ سنڌ تي ڪوبه ٻاهريون حملو ڪون ٿيو. +هن جو تخت گاه ٿري ۾ هو، جيڪو سندس دور ۾ وڻج واپار ۽ خوشحاليءَ جو مرڪز ٿي پيو. +ڏهن سالن جي ڪامياب حڪمرانيءَ کان پوءِ هن حڪومت جون واڳون سندس ڀاءَ جي حوالي ڪري ڇڏيون ۽ پاڻ هڪ عام گهريلو زندگي گهارڻ لڳي. +تاري سنڌ جي پهرين حڪمران عورت هئي، سن 1088ع ۾ دودو سومري (پهرئين) جي مرڻ کان پوءِ سندس ڌيءُ تاري سنڌ جو راڄ سنڀاليو. +ان وقت دودي جو پٽ سنگهار اڃا ننڍڙو هو ۽ تاري بيحد متحرڪ ۽ رياست جي معاملن جي سمجھ رکندڙ هئي، تنهن ڪري اميرن ۽ وزيرن سندس تخت تي ويهڻ جي حمايت ڪئي. +تاري کي سومرا شاهي گهراڻي جي بادشاه ۽ سندس پيءُ ڀونگر سومرو جي مري وڃڻ کانپوءِ تخت تي ويهاريو ويو. +تاريءَ پورا ڏهه سال بهترين طريقي سان راڄ هلايو، سندس حڪومتي دور ۾ سنڌ تي ڪوبه ٻاهريون حملو ڪونه ٿيو، هن جو تخت گاهه ٿري ۾ هو، جيڪو سندس دور ۾ وڻج واپار ۽ خوشحاليءَ جو مرڪز ٿي پيو. +ڏهن سالن جي ڪامياب حڪمرانيءَ کان پوءِ هن حڪومت جون واڳون 1098ع ۾ سندس ڀاءَ جي حوالي ڪري ڇڏيون ۽ پاڻ هڪ عام گهريلو زندگي گهارڻ لڳي. +سنگهار ڪُل اٺ سال حڪومت ڪري مري ويو، تاريخدانن جو مڃڻ آهي ته رياستي معاملن ۾ هو سدائين پنهنجي ڀيڻ تاريءَ جي صلاح ۽ مدد وٺندو رهيو. +دولت علويه ۾ تاريءَ جو نالو زينب ۽ سنگهار جو نالو شهاب الدين ڄاڻايو ويو آهي، جيڪو سراسر غلط آهي. +سنڌ جا ابتدائي سومرا حڪمران، عربي نالن بدران روايتي ديسي نالا رکندا هئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48642.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48642.txt new file mode 100644 index 0000000..6df70b0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48642.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +چندن گڍ (قلعو) +چندن گڍ پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي ٿرپارڪر جي ننگرپارڪر واري علائقي ۾ واقع ھڪ ڦٽل قلعي جو نالو آهي. +ھي قلعو راڻي چندڻ سنگهه پٽ گوبندراءِ جو ٺهرايل هو. +جنهن کي چندڻ گڍ چوندا هئا. +جڏهن پارڪر جي راڻن بغاوت ڪئي، تڏهن مئي 1859ع ۾ انگريزي فوج ڪرنل ايونس جي ڪمان هيٺ ننگر پارڪر تي چڙهي آئي هئي ۽ اهو قلعو توپن سان اُڏائي ڇڏيائين. +.هن ٽڪريءَ جي چوڌاري ننگر پارڪر، ڀوڏيسر، موندرو مئو، آڌيگام، کارڙيو، ڪاسبو ۽ گهرٽياري وغيره ڳوٺ آهن، تن مان ننگر پارڪر جو ڳوٺ سڀني کان وڏو تعلقي جو هيڊ ڪوارٽر آهي. +انهن ڳوٺن ۾ واپاري ۽ ٻيا ڪاشتڪار ماڻهو رهن ٿا. +هن ٽڪريءَ جي پاڙ ۾ ڪيترائي ڪولهي ۽ ٻيا، گهر جوڙي رهندا آهن جي اڪثر مزور ماڻهو آهن، مگر سانوڻيءَ ۾ اُهي به پوک جو ڪم ڪندا آهن. +اُهي ڪارونجهر ٽڪريءَ مان گاهه ۽ ڪاٺين جون ڀريون ڪري اچيو مٿين ڳوٺن ۾ وڪڻن. +گاهه کانسواءِ گُگراني، ڪونڀٽ، ٿوهر، سرهه، ڄار، ٻٻر وغيره قسمن جا وڻ به آهن. +گُگراني مان گگر ۽ ڪونڀٽ مان کونر، ماکيءَ جون مکيون به گهڻيون ٿينديون آهن، جنهن ڪري ماکي جام پيدا ٿئي ٿي. +اُها به ٻين ملڪن ڏانهن واپاري ماڻهو وڪري لاءِ موڪليندا آهن. +هن ٽڪريءَ ۾ سوئر، بگهڙ سوئر، گدڙ، چراخ (رجک) وغيره جهنگلي جانورن رهن ٿا ۽ مور پکي به هن ۾ گهڻا آهن، ڪارونجهر جي ٽڪريءَ مان نديون يا نئيون اهڙيون ڪونه ٿيون نڪرن، جنهن ڪري آباديءَ کي فائدو رسي، مگر برسات پوڻ بعد ڪنهن نئن ۾ ٻه چار ڏينهن ۽ ڪنهن ۾ هڪ ٻن مهينن تائين پاڻي وهندو آهي. +انهن مان گورڌڙو، ڀٽياڻي، موندرو ۽ سابوسڻ مکيه نئيون آهن. +گورڌڙو اڀرندي پاسي وهي وڃي ڪڇ جي رڻ ۾ پوي ٿو. +ڀٽياڻي اوڀر طرف نڪري گورڌري سان گڏجي ٿي. +مطلب ته سمورين نين جو پاڻي وڃي ڪڇ جي رڻ ۾ پوندو آهي. +هن ٽڪريءَ جي چوڌاري وڏا وڏا تلاءُ آهن جن مان ڪن ۾ ٻارهن مهينا پاڻي رهندو آهي، ڪن ۾ پنج ڇهه مهينا ۽ ڪن ۾ ٻه ٽي مهينا پاڻي هوندو آهي. +جن تلائن ۾ پاڻي رهندو آهي، تن مان هڪ لورائيءَ جو تلاءُ ڳوٺ گهر ٽياريءَ جي ويجهو آهي ۽ ڀوڏيسر جو تلاءُ ڳوٺ ڀوڏيسر جي ويجهو آهي،جنهن جي سنڌ گزيٽئر موجب ڊيگهه 400 فوٽ ۽ ويڪر 200 فوٽ آهي. +تنهن کان سواءِ ڀاڻسر، نرياسر ۽ راڻاسر وغيره تلاءَ آهن جن ۾ چئن مهينن کان اٺن مهينن تائين پاڻي رهي سگهي ٿو. +لورائيءَ جو تلاءُ سال 1900ع ۾ برسات جي پاڻيءَ سان ڀرجي پيو هو، جو سال 1912ع ۾ برسات گهٽ پوڻ سبب سڪي ويو. +ٻارهن سال سانده پاڻيءَ سان ڀريل رهيو. +ٽڪريءَ جي پاڙ ۾ ڪيترائي قديم ڦٽل ڳوٺن جا کنڊهر آهن، جي اڳئين زمان جي يادگيري ڏياري رهيا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48645.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48645.txt new file mode 100644 index 0000000..cbcc3ed --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48645.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +وڳھ ڪوٽ +وڳھ ڪوٽ سنڌ ۾ سومرن جي دؤر ۾ ھڪ شھر جيڪو رڻ جي ڪڇ واري علائقي ۾ واقع ھيو. +سومرن کي جڏهن سوڍن سن 1226ع ۾ امرڪوٽ مان هڪالي ڪڍيو، تڏهن هو ٻن حصن ۾ تقسيم ٿي ويا. +هڪڙا اتر طرف ملتان ۽ انهيءَ پاسي ويا ۽ ٻيا ڏکڻ ٿر ۽ لاڙ ڏي ويا، جتي انهن جي اڳ به حڪومت هئي. +پر آهستي آهستي سوچن اُهو پاسو به هٿ ڪيو ۽ سومرن کي ڪڇ جي رڻ ڏانهن ڌڪي ڇڏيائون، تڏهن اونهن پنهنجو نئون راڄ ٺاهيو. +سومرو ۽ ويڳو ٻه ڀائر هئا، جي ڏيپلي تعلقي جي ڏکڻ ڏي پراڻ طرف رهندا هئا، جن اُتي پنهنجي بادشاهي جو بنياد وڌو. +ان وقت ڪڇ جي راجا جو جوڙايل ڪوٽ، رحمڪي بازار جي پريان ڪڇ جي رڻ ۾ هوندو هو، سو ويڳي هٿ ڪيو ۽ اُهو سندس نالي پٺيان وڳهه ڪوٽ سڏجڻ ۾ آيو، جو ڍوري پُراڻ کان پنجن ميلن جي مفاصلي تي هوندو هو. +سومرن جو تيرهون حاڪم چنيسر هو، جنهن سن 1282ع کان 1300ع تائين 18 ورهيه اتي حڪومت ڪئي +سندس ڏينهن ۾ ”ليلان“ جو مشهور واقعو ٿيو. +اهو ڪڇ جي رڻ جو پاسو آهي ۽ چنيسر جي ڪوٽ جو ويرانو اڄ تائين اُتي بيٺو آهي، جتان بعضي بعضي آڳاٽي زماني جا سڪا لڀندا آهن. +هي شهر 1809ع ۾ ڌرتيءَ جي سخت زلزلي سبب نابود ٿي ويو. +جڏهن رڻ سمنڊ هو، تڏهن هي مکيه ساموندي بندر هو. +هن جي پڪين سرن جي جاين جا نشان سال 1835ع (برنس جي وقت تائين) ڏسڻ ۾ پئي آيا 1745ع ۾ هڪ ڀڳل جهاز جو ڍانچو اتان هٿ ڪيو ويو هو، جو گپ ۾ 15 فوٽ هيٺ گتو پيو هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48646.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48646.txt new file mode 100644 index 0000000..09a6790 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48646.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +راڻو راءديو +راڻو راء ديو يا راڻو راج ديو امر ڪوٽ جو سوڍن جي خاندان جو ھڪ حاڪم ھيو.چڪ ديو رتيڪوٽ ۾ رهيا. +چاچڪ ديو کانپوءِ سندس پٽ راجديو يا رائديو، رتيڪوٽ جي گاديءَ تي ويٺو. +هي بهادر جوان هو. +هن کي دل ۾ خيال آيو ته رڳو رتوڪوٽ ۽ ان جو آسپاس وارو ملڪ وٺي نه وهجي، پر سڄو ٿر ۽ پارڪر پنهنجي قبضي ۾ ڪجي. +سوڍي کان وٺي هيستائين سو کن ورهيه اچي ٿيا هئا، تنهنڪري ڪافي زور ورتو هئائون. +سنڌ جي سومرن جي طاقت هنن کي معلوم هئي، تنهن هوندي به هنن جوڳا بندوبست ڪيا. +آڳاٽن راجائن وٽ شعر جوگهڻو قدر هوندو هو. +اڄ به جوڌپور، جيسلمير، بيڪانير ۽ ٻين ڪن ڏيهي رياستن ۾ راجائن جي درٻارين ۾ ڪوي ۽ راڳيندڙ موجود آهن. +سوڍن وٽ به ڪي ڪوي ۽ راڳيندڙ هئا. +راڻي رائديو وٽ جنڦ نالي هڪ ڪوي ۽ ٻڌيمان چارڻ هو، جنهن کي ڪي ماڻهو ساڻ ڏنائون، جي ويس بدلائي جاچ ڪري آيا ته ڪهڙي واٽ تان لشڪر وٺي وڃجي ۽ ڪهڙو هنڌ حملي ڪرڻ لاءِ ٺيڪ ٿيندو، ڇاڪاڻ ته انهن کي خبر هئي ته سومرا راجپوتن کي چارڻ جي امرڪوٽ ۾ اچڻ تي ڪوبه شڪ ڪونه پوندو. +جنڦ چارڻ، سواءِ ڪنهن تڪليف جي امرڪوٽ جي سموري حالت کان واقف ٿي موٽي ويو ۽ وڃي رائديو کي سموري حقيقت ڏنائين ۽ پڻ کيس امرڪوٽ تي ڪاهه ڪرڻ لاءِ همٿايائين. +جڏهن سموريون رٿون ٺاهي راس ڪيائون، تڏهن وڏوڪٽڪ تيار ڪري نڪتا ۽ امرڪوٽ ۾ اچي سومرن جي سامهون ٿيا. +تٿ ستم سهائي مهنو ويساک سنبت 1282 مطابق 1226ع جي لڙائي لڳي، جنهن ۾ 125 کن سومرا مارجي ويا ۽ امرڪوٽ راڻن هٿ ڪيو. +سومرا هارائي ڀڄي ويا، جن مان ڪن وڃي ڏيپلي تعلقي جي ڏکڻ ۾ پنهنجو نئون راڄ ٺاهيو. +سوڍن لڙائي کٽڻ کان پوءِ جنڦ چارڻ جو چڱو قدر ڪيو، جو کيس کاروڙي جو ڳوٺ، عمرڪوٽ کان 4 ميل پري ڇوڙ اسٽيشن جي رستي تي آهي، سو کيس امداد ڪيو ۽ پڻ کيس ڪيتريون گانيون ۽ مينهون دان ۾ ڏنائون. +اتي اڄ تائين سندس پوين جي زمينداري آهي +اهو کاروڙي جو ڳوٺ اڳي تمام وڏو هو ۽ منجهس ججهي آبادي هئي. +هن وقت کاروڙي ۾ جيڪي ٿورا چارڻ رهن ٿا، سي انهيءَ جنڦ چارڻ جو اولاد آهن ۽ راڻن سان اڄ تائين رستو اٿن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48745.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48745.txt new file mode 100644 index 0000000..140eee9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48745.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +گوئر +گوئر: ٿر جي مخصوص وسندين جو نالو آهي.ٿر ۾ ٻنيون ڳوٺن کان پري هونديون آهن. +رات ڏينهن ٻني جو ڪم ۽ سنڀال ڪرڻي پوي ۽ مال لاءِ به سهوليت کپي، تنهنڪري روزانو اچ-وڃ جي تڪليف کان بچڻ لاءِ وسڪاري جو وڃي ٻنيءَ تي سهوليت سارو آسپاس جي ٻنين وارا ٽي-چار گهر گڏ بعضي اڪيلا ويهن، جنهن کي ”گوئر“ چون. +اهو ماڻهو، جنهن جي ٻني ويجهي هوندي، ان جي نالي سڏبو: فلاڻي جو گوئر. +ڪنهن دري تي پارهائي سان چونرو، ڇَنو، منڏهيرو، ۽ سمهڻ لاءِ ڏينچي ٺاهي گذارو ڪن. +ٿر ۾ جيتوڻيڪ مڇر ڪونه آهن ته به هن قسم جو جيت ٿيندو آهي، جو مڇر کان به ننڍو آهي، ان کي ”ڪُتِ“ چون، جو مڇر وانگر چڪ پائيندو آهي. +اُهو گهاٽي گاهه ۽ هيٺانهين هنڌ تي، جتي هوا گهٽ هوندي آهي، اتي ٿيندو آهي، تنهنڪري ماڻهو دَڙن تي رهن، چونرن کي دروازا ڪونه چاڙهين، ڪنهن وڻ جو ڍنگهر آڏو ڏيو ڇڏين. +رات جو چوڌاري ڏسبو ته دڙي دڙي تي ڏياٽي پيئي ٻرندي، جيئن آسمان ۾ ٽڙيل تارا ڏسبا آهن. +اتي فقط پاڻيءَ جي تڪليف ٿيندي آهي، سو ويجهڙائيءَ واري تلاءُ يا کوهه تان ڪوڏ ڪري ڪاهي وڃي گڏهن تي جنڊا (ٿري ’جنترو‘ چون) ڀري کنيو اچن. +ٻنين جي ڪم لهڻ بعد موٽي اچن. +پايو جَر جنڊن ۾، ڪوڏا ڪن ڪُهُون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48747.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48747.txt new file mode 100644 index 0000000..a470701 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48747.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +کانڀاڻي +کانڀاڻي سُٽ مان ٺهيل ھڪ شئي جو نالو آهي جنھن ذريعي ھاري پکين کي فصل تان ڀڄائيندا آھن يا جهار هڪلڻ لاءِ ڪم ايندي آهي ٿر ۾ وسڪاري جو جهار هڪلڻ لاءِ هاري ماڻهو کانڀاڻي ٺاهيندا آهن، جنهن کي ٿري ”گوڦَڻَ“ چون، جا چمڙي مان يا اڪَواري يا سُٽ جي ڌاڳن مان ڳُتي ٺاهيندا آهن. +ٻنهي ڇيڙن ۾ ٻانهن جيڏيون رسيون وجهندا آهن. +هڪ پاسي رسيءَ جا ڇيڙا وراڪو ڏيئي اهڙيءَ طرح ٺاهيندا آهن، جيئن هٿ جي ٻن آڱرين ۾ قابو ٿين. +رَسيءَ جو فوٽ کن ڊگهو ٻيو پاسو، سڌو ڇڏي ڏيندا آهن، جيئن ڌڪ هڻڻ مهل هٿ جي اڱرين مان کسڪي نڪري سگهي. +کانڀاڻي هٿ ۾ جهلي، ڳوڙهو وجهي، پُٺن تي چاڙهي اهڙو ته زور سان هڻندا آهن، جو ڳوڙهو زوُڪاٽ ڪندو پيو ويندو. +ڌڪ به اهڙو زور سان لڳندو، جو پکيءَ کي لڳو ته اُٽ ماري وجهندو ۽ ٺڪاءُ تي اوسي پاسي وارا پکي به اڏامي ويندا، انهن ۾ ڦڙڦوٽ پئجي ويندي +کانڀاڻي هڻڻ جا ٻه نمونا آهن: هڪڙو ته کانڀاڻيءَ ۾ ڳوڙهو وجهي گول ڦيرائي پوءِ اڇلائيندا آهن، ٻيو وري ڳوڙهو وجهي پُٺن تي چاڙهي پوءِ اُڇلائيندا آهن. +پويون نمونو وڌيڪ اثرائتو آهي. +کانڀاڻيءَ جو ڳوڙهو اٽڪل ٻه سئو فوٽن تائين ويندو آهي. +ڪي ڪي چُٽير اهڙا تجربيڪار آهن جو مجال آهي جو ڳوڙهو نشان تان گُسي وڃي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48770.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48770.txt new file mode 100644 index 0000000..2be5310 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48770.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +اڪوارو +اَڪوارو، ٿر ۾ اَڪ جو ٻوٽو جام ٿيندو آهي، خاص ڪري وسڪاري جو وڌندي ويرم ئي ڪونه ڪندو آهي. +اَڪ جون گهڻيون ٽاريون ڪپي سُڪائي يا اونهاري جو جڏهن اڪثر اَڪن جون ٽاريون ازخود سُڪي وينديون آهن تڏهن گڏ ڪري، ڪٽي، ڪاٺين جا سنها ٽڪر ۽ ڇوڏن جي ڀور جدا ڪري اُڇلائبي آهي ۽ ٽارين جي مٿان اڇا ڌاڳي جهڙا تاندورا ٿيندا اهن، سي گڏ ڪبا آهن. +پوءِ اُهي ڍيريءَ تي وٽي گيڙها ڪبا آهن. +ان بعد ٻہ – ٽي ڏينهن پاڻيءَ ۾ پُسائي وري بہ ڪُٽبو آهي تہ اڃا بہ گند رهيل هجي تہ نڪري ويندو ۽ باقي صاف تاندورا بچندا، جن کي وري نئين سر ڍيريءَ تي وٽبو وڃبو ۽ پُسيل ڪپڙي سان زور سان تند کي نپوڙيو وڃبو تہ تند بلڪل صاف ۽ نرم ٿيندي ويندي، ان کي ”اڪوارو“ چون. +اهو بلڪل مضبوط ٿيندو آهي، جنهنڪري اُن مان رَسا ۽ وَرِيون ٺاهبيون آهن ۽ کٽون واڻبيون آهن، جي ويهڻ ۾ نرم بہ ٿينديون اهن ۽ مُڃ جي واڻ کان گهڻو وقت وڌيڪ جٽاءُ بہ ڪنديون آهن. +ڪي ماڻهو اَڪواري کي ڳاڙهو، پيلو، سائو رنگي پوءِ تون ۽ پينگها مختلف ڊزائينن سان واڻيندا آهن تہ ڏاڍا سٺا پيا لڳندا آهن. +ڪولهي ماڻهو اهو ڌنڌو ڪندا آهن. +جو اَڪوارو ڪڍي وڪرو ڪندا آهن. +ڪڏهن پُرهن جي حساب سان ۽ ڪڏهن تور جي حساب سان وڪامندو آهي. +اهو نہ رڳو ٿر ۾ ڪم اچي پر ٻاهر وڪري لاءِ بہ جام ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48798.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48798.txt new file mode 100644 index 0000000..5ebe15d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48798.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +گھنين واري راند +گُهنين واري راند: هي راند به ڏڙي سان ڪبي آهي. +هن ۾ ٽوليون نه ٺاهبيون آهن، ميدان ۾ ٿوري ٿوري مفاصلي تي زمين ۾ ٿوري کڏ کوٽبي آهي، جنهن کي ”گُهني“ چوندا آهن. +پوءِ هرهڪ ڇوڪر ڪاٺيءَ جا ٻه ٽوٽا يا بُگا کڻي پنهنجي گُهنِيءَ تي بيهندو، ڏڙو مٿي اُڇلائيندا، جنهن جي پاسي ڪيڙيو، ان تي آگ آئي. +پوءِ هو پُڏيندو، يعني ڏڙو کڻي گهڻين مان بيٺلن مان ڪنهن کي به، جنهن کي سهولت سمجهي، ان کي هڻندو، ته هو وري بُگا آڏا ڏيئي ڏڙي جي ڌڪ کان بچڻ جي ڪوشش ڪندو. +جي ڏڙو لڳي ويو ته آگ آئي ۽ اهو وڃي ڀڏيندو، ۽ اڳيون وڃي پنهنجي گهنيءَ تي بيهندو، جي نه لڳو ته لنگهي ويو يا بگي کي لڳو ته ڇُٽو جي بُگن کي لڳي رنڊجي پيو ۽ ڀرسان ڪِريو ته ڏوٽي سان ڏڙي کي ڌڪ هڻي پري ڪڍندو يا گهنين مان بيٺلن مان جنهن جي به ويجهو ڪِريو، سو ڌڪ هڻندو. +ڪي پنهنجي گهنيءَ کان پرڀرو وڃي ڌڪ هڻي يڪدم موٽِ گهنيءَ تي ايندا آهن. +انهيءَ وچ ۾ پُڏيندڙ ڊوڙ پائي هن جي گهنيءَ ۾ پنهنجو ڏوٽو وڌو ته چوندا ”گُهني ڀراڻي“ ۽ گهني وارو کولو، ۽ اهو وڄي پڏيندو. +مطلب ته يا ڪنهن کي ڏڙو لڳي يا ڪنهن جي گهني ڀرجي، تڏهن آگ لهي. +هي راند ننڍا ڇوڪرا ڪندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48828.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48828.txt new file mode 100644 index 0000000..f11d20a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48828.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +لاڙ +لاڙ لاڙ جي ايراضي گنجي ٽڪر جي ڏاکڻي ڇيڙي کان شروع ٿئي ٿي ۽ بدين ضلعي جي پراڻ درياءَ جي اورئين ڀر تائين سڄو بدين ضلعو، ٽنڊو محمد خان ضلعو ۽ ٺٽو ضلعو ان ايراضي ۾ شامل آهن. +لاڙ جي ڪل ايراضي يارنهن هزار پنج سو اڻانوي چورس ميل آهيسن 1998ع جي آدم شماري موجب لاڙ جي ڪـُـل آبادي ڇويهه لک ٻاهتر هزار، ٽي سؤ اڻٽيهه (329، 72، 26) آهي.پيٿاوالا لکي ٿو ته: ”لاڙ، ايشيا ۽ يورپ جي واپاري منڊي هو. +سنڌو تهذيب انهيءَ لاڙ واري علائقي جي سامونڊي ڪنارن کان نڪري ٻين کنڊن تائين پهتي. +سنڌي ملاح، وڻجارا ۽ پڻي لوڪ ڏيساورن کان مال آڻيندا ۽ سنڌ جو طرح طرح جو ڪپڙو، خوشبو، اگر، مسالا، چمڙي جو سامان ۽ ٻيو وکر پرڏيهه نيندا هئا +لاڙ جي زمين هموار ۽ هوا به نه سخت گرم ۽ نه سخت سرد آهي. +پراڻ درياءَ ۽ ان جا ڦاٽ، يعني ساگرو درياءَ، جيڪو ٽنڊي باگي جي نزديڪ وهندو هو. +پٽيهل درياءَ ۽ ريڻ درياءَ تي به ڪيترائي شهر آباد هئا ۽ واپاري مرڪز پڻ هئا. +آبپاشي جو نظام بهتر هو. +جوڻ ۽ فتح باغ جو ذڪر، گل بدن بيگم، ”همايون نامه“ ۾ ڪيو آهي جيڪو پڻ درياء جي قريب ھيو.لاڙ هڪ تمام خوبصورت علائقو آهي. +سمن جي دور ۾ ٺٽي ۾ تمام وڏا باغ هئا، جن ۾ طرح طرح جا ميوا، ڏاڙهون، انگور وغيره پيدا ٿيندا هئا. +هتي جي جابلو علائقن جون نئيون ساوڻيءَ ۾ تمام سهڻو نظارو پيش ڪنديون آهن. +جنگ شاهيءَ وارن جبلن مان نئن ڍانگ، نئن اڌ ۽ نئن رورئياري ڪينجهر سان اچيو لانئون لهن. +جڏهن ته نئن ڍورو لوڙئيو ۽ نئن سورجي اچي سونهريءَ ۾ ڀاڪرين پوي. +جڏهن ته لاڙ جي انهيءَ علائقي ۾ سوين ڍورا ۽ ڍنڍون آهن، جتي سياري جي مند ۾ سائبيريا جا پکي ايندا آهن، اتي مڇي به جام ٿئي. +ان کان علاوه ڍنڍن ۾ بهه، قم، ڪوڻيون، پن وغيره جام ٿين، اهو ذڪر لطيف سائين پنهنجي لازوال شاعريءَ ۾ پڻ ڪيو آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48846.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48846.txt new file mode 100644 index 0000000..8119c8c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48846.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +سوئيڪارنو +احمد سوڪارنو يا سوئيڪارنو انڊونيشيا جو پھريون صدر ھيو. +پاڻ 6 جنوري 1901 ۾ پيدا ٿيو ۽ 21 جون 1970 ۾ وفات ڪيائين. +ھي 1945 کان 1967 تائين ملڪ جو صدر رھيو. +ھي ملڪ م نيدرلينڊز کان آزادي جي جدوجھد جو سرواڻ ھيو. +ڊچ حڪومت جي نوآبادياتي دور ۾ ڏھاڪو سال جيل ۾ بند رھيو ۽ کيس جيل مان جپان آزاد ڪيو جنھن ڊچ ايمپائر تي حملو ڪري انڊونيشيا ۾ داخل ٿيو ھيو. +جپان جيئن ئي ھٿيار ڦٽا ڪيا تہ ھن ۽ محمد حاتا 17 آگسٽ 1945 ۾ انڊونيشيا جي خودمختياري جو اعلان ڪيو ۽ سوئيڪارنو انڊونيشيا جو پھريون صدر بڻيو. +ھن انڊونيشيائي ماڻھن جي اڳواڻي ڪندي نيدرلينڊز پاران انڊونيشيا کي نئين سر ڪالوني ٺاھڻ جي سفارتي ۽ فوجي مزاحت ڪئي نيٺ 1949 ۾ نيدرلينڊز انڊونيشيا جي خودمختياري کي تسليم ڪيو. +ليکڪ پريموئيديا اننتا توئر لکيو آهي تہ " سوئيڪارنو جديد دؤر جو واحد ايشيائي اڳواڻ ھيو جنھن مختلف نسلي، ثقافتي ء مذھبي گروھن ۾ ورھايل عوام کي متحد ڪري بغير رت جي ڦڙي وھائڻ جي آزاد ڪرايو" پارلياماني جمھوريت جي افراتفري دؤر بعد 1957 ۾ سوئيڪارنو رھنمائي واري جمھوريت جو مطلق العنان نظام قائم ڪيو جنھن سان ملڪ اندر عدم استحڪام جو خاتمو آيو. +1960 جي ڏھاڪي ۾ ھن کاٻي ڌر جي طرف لاڙو رکيو ۽ انڊونيشياجي ڪميونسٽ پارٽي جي مدد ڪئي ۽ ان کي تحفظ ڏنو ۽ ھن سامراج دشمن پرڏيھي پاليسي کي فروغ ڏنو، ۽ سوويت يونين ۽ چين جو پاسو ورتو. +1965 ۾ 30 سيپٽمبر واري تحريڪ جي ناڪامي سان قتل عام واقع ٿيڻ جي ڪري اڳتي ھلي 1967 م ھڪ جنرل بغاوت ڪندي کيس معزول ڪري ڇڏيو جنھن بعد ھن باقي زندگي نظربندي ۾ گذاري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48855.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48855.txt new file mode 100644 index 0000000..14a78e7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48855.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +جڪارتا +جڪارتا جنھن جو سرڪاري نالو "اسپيشل ڪيپيٽل ريجن آف جڪارتا" آھي, انڊونيشيا جو گاديءَ جو هنڌ ۽ ملڪ جو سڀ کان وڏو شھر آھي ۽ جاوا ٻيٽ جي اتراولھ سامونڊي ڪناري تي واقع آهي. +ھي شھر انڊونيشيا جو سياسي، معاشي ۽ ثقافتي مرڪز آھي جنھن جي آبادي 2014ع ۾ 10,075,310 ھئي ھن شھر جي ميٽروپوليٽن پکيڙ 6,392 چورس ڪلوميٽر آهي ۽ ميٽروپوليٽن علائقي جي آبادي 2010 ۾ 30,214,303 ھئي جيڪا ٽوڪيو کان پوءِ دنيا ۾ ٻئي نمبر تي آهي ھڪ اندازي مطابق 2030ع م ھن ميٽروپولس جو نمبر پھريون ٿي ويندو. +ھي شھر چوٿين صدي عيسويءَ ۾ جاوا ٻيٽ تي "سندا ڪيلپا" جي نالي سان آباد ٿيو جنھن جي معنيَ سندا ٻولي ۾ "سندا جو ناريل" ھئي. +ھن شھر ۾ سندا واري بادشاھت قائم ٿي. +ھي شھر ڊچ ايسٽ انڊيز جو ڊي فيڪٽو گاديءَ جو هنڌ رھيو. +ان وقت شھر جو نالو بَٽَيوِيا ھيو. +جڪارتا ساڳي وقت انڊونيشيا جو صوبو پڻ آھي جنھن ۾ ھي ملڪ جي گادي وارو شھر پڻ واقع آهي. +ھن شھر کي مقامي ماڻھو دُورِيَن چوندا آهن شھر کي نيويارڪ سان تشبيھ ڏني ويندي آهي جڪارتا الفا ورلڊ سٽي طور شمار ٿئي ٿو ۽ آسيان(ايسوسيئيشن آف سائوٿ ايسٽ ايشين نيشنز) جو صدر مقام آهي بينڪ آف انڊونيشيا ۽ انڊونيشيا اسٽاڪ ايڪسچينج ھن ملڪ جا وڏا مالياتي ادارا آهن. +انڊونيشيا جي کوڙ قومي ڪمپنين ۽ گھڻ قومي ڪمپنين جو ڪارپوريٽ صدر مقام آهي. +2017ع ۾ ھتان جون 6 ڪمپنيون فوربز گلوبل 2000، 2 ڪمپنيون فارچون 500 ۽ 4 ڪمپنيون يونيڪارن ڪمپنين جي گروپن ۾ شامل ھيون 2017ع ۾ ھن شھر جي جِي آر پِي $483. +4 ارب آمريڪي ڊالر ھئي ھي شھر ترقي ۾ ڪولالمپور، بينڪاڪ ۽ بيجنگ جي ڀيٽ ۾ تيزي سان مٿي اٿيو آهي ھن شھر جو سڀ کان وڏو مسئلو شھر جي تيزي سان وڌندڙ آبادي، ماحولياتي آلودگي، ٽريفڪ جا معاملا، رھائشي سوڙھ ۽ شھري ٻوڏ آھن ان کان سواءِ ھي شھر ھر سال 6. +7 انچ يا 17 سينٽي ميٽر ھيٺ گچي رھيو آھي ۽ سمنڊ جي سطح چڙھڻ سبب مسلسل ٻوڏ جي مسئلن ۾ ڦاٿل آهي. +ھي شھر دنيا جو سڀ کان تيزي سان ھيٺ گچندڙ گاديءَ جو هنڌ آهي انڊونيشيا جي صدر جوڪو ودودو 2019ع ۾ گادي جي هنڌ کي اتان بورنيو ٻيٽ واري شھر ڪاليمانتن ڏانھن منتقل ڪرڻ. +جي ارادي جو اعلان ڪيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4887.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4887.txt new file mode 100644 index 0000000..321e01c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4887.txt @@ -0,0 +1,251 @@ +محمد بن قاسم +محمد بن قاسم (, , ) جو پورو نالو عماد الدين محمد بن قاسم هو جيڪو بنو اميه جي هڪ مشهور سپه سالار حجاج بن يوسف جو ڀائٽيو هيو. +15 سالن جي عمر ۾ 708ع ايران ۾ ڪُردن سان بغاوت جي خاتمي لاءِ سپه سالاري جا فرض سونپيا ويا. +تنهن وقت بنو اميه جي حڪمران وليد بن عبدالملڪ جو دور هو ۽ حجاج بن يوسف عراق جو گورنر هو، اِن مهم ۾ محمد بن قاسم ڪاميابي حاصل ڪئي ۽ هڪ معمولي ڇاوڻي شيراز کي هڪ خاص شهر ڪري ڇڏيائين. +تنهن دوران محمد بن قاسم رحمت الله عليه کي فارس (ايران) جي گاديءَ جي هنڌ شيراز جو گورنر مقرر ڪيو ويو، ان وقت سندس عمر 17 سال هُئي. +پنهنجي صلاحيتن سان حڪومت ڪندي هُن پنهنجي قابليت ۽ ذهانت جو ڌاڪو ڄمايو ۽ 17 سالن جي عمر ۾ ئي سنڌ جي مُهم تي سالار بڻائي موڪليو ويو. +محمد بن قاسم رحمت الله عليه جي فتحن جو سلسلو 711ع کان شروع ٿيو ۽ 713ع تائين جاري رهيو. +هُن سنڌ جا اهم علائقا فتح ڪيا ۽ ملتان کي فتح ڪري سنڌ جي فتح مڪمل ڪئي پر اُتر هندوستان طرف وڌڻ جي خواهش حالتن پوري ٿيڻ نه ڏنس. +تفصيلي تعارف. +محمد بن قاسم 17 سالن جي ڄمار ۾ سنڌ فتح ڪري هندستان ۾ اسلام کي متعارف ڪرايو. +هن کي عظيم جي ڪري هندستان ۽ پاڪستان جي مسلمانن ۾ هڪ هيرو جو اعزاز حاصل آهي ۽ ان لاءِ سنڌ کي ”بابُ الاسلام“ يعني اسلام جو دَرُ پڻ چيو ويندو آهي ڇاڪاڻ ته هندستان ۾ اسلام جو دروازو هِتان ئي کُليو. +محمدبن قاسم 694ع ۾ طائف ۾ پيدا ٿيو. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ "عمادالدين محمد بن قاسم بن محمد بن حڪم بن ابي عقيل ثقفي 17 شعبان سنه 24هه ۾ دمشق تي ڄائو، سندس پيءُ قاسم بن محمد اُموي شاهي خاندان جو ممتاز امير هو. +محمد بن قاسم اڃا صغير هو ته سندس پيءُ وفات ڪئي ۽ هو والده جي سائي هيٺ تربيت وٺڻ لڳو. +پنجن سالن جي عمر ۾ سندس ذهانت جو نمونو پکڙجڻ لڳو. +سندس ڪٽنب وٽ اعليٰ تعليم ڏيارڻ لاءِ ايتري دولت ڪانه هئي، تنهن ڪري دمشق جي فوج ۾ ڀرتي ٿيو ۽ اعليٰ فوجي عملدارن جي نگراني هيٺ فاتح سنڌ جنگ جا هنر سکڻ لڳو. +سندس ذهانت جي فوجي عملدار تعريف ڪرڻ لڳا +وليد بن عبدالملڪ جڏهن فوجي ڇانوڻيءَ ۾ فوجن جو معائنو ڪرڻ ايندو هو، تڏهن محمد بن قاسم کي پاڻ سان ويهاري ساڻس محبت ڀريون ڳالهيون ڪندو هو. +14 ورهين جي عمر فوجي قابليت ڪري کيس اعليٰ عهدو مليو. +جڏهن حجاج بن يوسف کي عراق جو گورنر مقرر ڪيو ويو ته هُن ثقفي خاندان جي وڏن ماڻهن کي مختلف عهدن تي مقرر ڪيو، انهن ۾ محمد جوپيءُ قاسم به هو جيڪو بصره جو گورنر هو. +اهڙي طرح محمد بن قاسم جي شروعاتي تربيت بصره ۾ ٿِي ۽ تقريبن 5 سالن جي ڄمار ۾ اُن جو پيءَ لاڏاڻو ڪري ويو.حجاج سنڌ جي محاذ لاءِ پنهنجي ننڍي عمر واري سؤٽ محمد بن قاسم کي چونڊيو، جيڪو سندس نياڻو به هو. +محمد بن قاسم کي بهار البر جو گل پسند هئڻ ڪري ابوالبهار جي ڪنيت سان مشهور ٿيو سندس نسبي سلسلو هن طرح آهي. +”محمد بن قاسم بن محمد بن حڪم بن ابي عقيل رضه“ 75هه (95_694ع) تي طائف ۾ ڄائو حجاج بن يوسف عراق جو گورنر ٿيڻ وقت ثقفي خاندان جي خاص ماڻهن کي وڏن عهدن تي ويهاريو. +محمد بن قاسم کي بصري جو گورنر بڻايائين. +محمد بن قاسم ننڍپڻ ۾ ئي وڏو ذهين هو پر غربت ڪري اعليٰ تعليم حاصل نه ڪري سگهيو ۽ دمشق جي فوج ۾ ڀرتي ٿي ويو، جتي سندس صلاحيتن ڪري اعليٰ عهدن تي مقرر ڪيو ويو. +90هه ۾ حجاج کيس ڪردن جي مقابلي لاءِ ايران موڪليو، جنهن وقت سندس عمر پندرهن سال هئي. +ڪردن کي شڪست ڏيندو ۽ اصطخر فتح ڪندو جرجان طرف وڌڻ لڳو. +شيراز شهر جي بنياد وڌائين، جيڪو اڳ هڪ ننڍي ڇانوڻي جي صورت ۾ هو. +جنت السنڌ ۾ مولائي شيدائي ابن قاسم جي باري ۾ لکي ٿو ته ”سترهن سالن جي عمر ۾ جڏهن شيراز جو گورنر مقرر ٿيو ته سڄي ملڪ ۾ امن، انصاف ۽ رواداري قائم ڪيائين، سندس تقرير هر ننڍو، وڏو، عالم، فاضل دلچسپي سان ٻڌندو هو“ مولائي شيدائي جسماني ساخت ۽ چهري جي مهانڊن جي باري ۾ لکي ٿو ”هو تمام خوبصورت نوجوان هو. +اکيون وڏيون وڏيون، نرڙ ويڪرو، هٿ کليل، ڀريل بدن، گلابي رنگ، رعبدار آواز، مضبوط ارادن وارو، اعليٰ اخلاق سان سينگاريل، مٺي زبان وارو ۽ نهايت ٻاجهارو هو. +جڏهن حجاج بن يوسف سنڌ تي ڪاهه جو پڪو ارادو ڪري چڪو هو، ان وقت محمد بن قاسم حجاج جي حڪم سان ئي ري تي چڙهائي ڪرڻ لاءِ ويل هو. +اتي حجاج جو حڪم مليس ته سنڌ ڏانهن وڃ ۽ ان فوج جو انتظار ڪر جيڪا خشڪي رستي موڪلي رهيو آهيان، حجاج سنڌ تي حملي جي پوري پوري تياري ڪري ڇڏي هئي. +سندس جذبات جو اندازو هن خطبي ۾ ٿئي ٿو جيڪو جمعي ڏينهن عوام آڏو پڙهيائين. +”مان توهان کي ٻڌائڻ چاهيان ٿو ته وقت تلوار جي ڌار وانگر هوندو آهي، ڪڏهن مخالف ته ڪڏهن موافق _ اهو وقت جڏهن اسان جي پاسي هجي ته پنهنجي فوج جي تربيت ڪرڻ گهرجي پر مخالف پاسي هجي ته مصيبتن تي صبر ۽ الله جي عنايتن تي ڀروسو رکڻ گهرجي. +بديل جي غم مون کي جهوري وڌو آهي ۽ مان ان جو بدلو وٺڻ لاءِ پوري طرح تيار آهيان ۽ اهو داڳ ڌوئڻ کانسواءِ چپ ڪري نه ويهندس. +سنڌ لاءِ فوجي تياري. +حجاج ڇهه هزار شامي فوجن سان گڏ ڪيترائي نوجوان چونڊيا ۽ لشڪر لاءِ اوتريون ئي اٺڙيون ساڻ ڏنيون، ان کان علاوه سامان کڻڻ لاءِ اٺ الڳ. +لشڪر جي آرام، سڪون جو جوڳو بندوبست ڪرڻ سان گڏ ننڍي کان ننڍي ضرورت مثال طور سئي ڌاڳو به ساڻ ڏنو. +عرب جيئن ته سرڪي جا شوقين هئا ان ڪري ڪپهه سرڪي ۾ ڀڄائي ۽ اس تي سڪائي موڪليائين، جيئن وقت پوڻ تي پاڻيءَ ۾ ڇاڻي ڪري پيئن. +ان کان علاوه فوجي ضرورتن جو سامان منجنيقون وغيره جهازن تي چاڙهي بحري رستي ديبل ڏانهن اماڻيائين. +انهن منجنيقن ۾ هڪ ”عروس“ نالي سان هئي، جنهن کي پنج سؤ جوان هلائيندا هئا. +محمد بن قاسم مڪران ۾. +جهم بن زحر سان گڏ لشڪر شيراز پهتو ۽ پوءِ اتان محمد بن قاسم جي اڳواڻيءَ ۾ خشڪي رستي اچي مڪران نڪتو، جتي سندن مڪران جي گورنر محمد بن هارون آڌرڀاءُ ڪيو. +لشڪر اتي مهينو ترسي سفر جو ٿڪ لاٿو. +مڪران کان نڪري محمد بن قاسم قنزپور تي اچي حملو ڪيو. +محمد بن هارون بيمار هجڻ جي باوجود به شرڪت ڪئي. +ڪجهه مهينن کان پوءِ مسلمانن شهر فتح ڪري ورتو. +ارمابيل جي فتح. +قنزپور جي ڪاميابيءَ کان پوءِ محمد بن قاسم ارمابيل جلدي فتح ڪري ورتو ۽ اتي ئي ڪجهه ڏينهن فوج جي آرام لاءِ ترسي پيو، بلاذري مطابق محمد بن هارون ارمابيل ويجهو وفات ڪئي ۽ اتي ئي قنبل (قنبلي) ۾ پوريو ويو. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ:سنه 89هه (سنه 708ع) ۾ محمد بن قاسم شيراز مان لشڪر وٺي روانو ٿيو. +اسلامي لشڪر اهو ساڳيو رستو اختيار ڪيو، جنهن تان سڪندر مقدوني لنگهيو هو. +مڪران پهچڻ شرط محمد بن هارون ٽن هزارن جانباز بلوچن جي دستي سان نوجوان فاتح سان شامل ٿيو، مگر قضا سان ارمن بيل پهچڻ وقت، محمد بن هارون وفات ڪري ويو. +سندس قبر لس ٻيلي شهر ٻاهران عام زيارتگاه آهي. +ارمن بيل وٽ، ڏاهر جي فوج سان اسلامي لشڪر جو پهريون مقابلو ٿيو، جنهن ۾ سنڌي لشڪر شڪست کاڌي. +محمد بن قاسم جي شيراز مان رواني ٿيڻ وقت، حجاج بن يوسف بصري کان جهازن جو هڪ مضبوط دستو خوراڪ ۽ جنگي اسباب سان ڀريل، جعوبه نالي شامي اميرالبحر جي نگرانيءَ هيٺ، ڪمڪ طور روانو ڪيو. +جهازن تي قلعه شڪن منجنيقون به هيون، جن مان وڏيءَ منجنيق جو نالو ’عروسڪ‘ هو، جنهن کي پنج سؤ خلاصي هلائي سگهندا هئا. +جمعي ڏينهن محمد بن قاسم ديبل تي گهيرو ڪيو. +ٺيڪ ساڳئي ڏينهن، اسلامي ٻيڙو به ديبل جي ديوارين هيٺان پهتو +محمد بن قاسم ديبل ۾. +ارمابيل مان محمد بن قاسم روانو ٿيو ۽ جمعو 92 هه تي ديبل پهچي جمعي نماز ادا ڪئي ۽ خطبو پڙهيو. +اتفاق سان هيڏانهن حجاج جو موڪليل سامان به جهازن رستي اچي ديبل پهتو. +ديبل شهر جو نالو ديول مندر ڪري پيو هو جنهن جا منارا زمين کان چاليهه گز مٿي هئا ۽ انهن مان هڪ مناري تي ڳاڙهو جهنڊو اهڙيءَ طرح لڳل هيو جو چوڌاري ڦڙڪندو هو ۽ شهر وارن ۾ اهو اعتقاد هو ته جيستائين جهنڊو ڦڙڪندو رهندو ڪوئي اسان کي جهڪائي نه سگهندو. +مندر جي خدمت لاءِ 700 پڄاري هر وقت موجود ھئا. +محمد بن قاسم کي حجاج حملي جي اجازت ڏيڻ وقت لکيو ته ”حملو پرهه ڦٽيءَ مهل ڪندو ڪر ۽ ان وقت سج تنهنجي پٺيان هجڻ گهرجي، جيئن دشمن کي چڱي طرح ڏسي سگهين. +عروس منجنيق کي اوڀر کان رکي ڪري اڳ ۾ مناري کي ڪيراءِ ته ڪاميابي ضرور تنهنجا قدم چمندي. +“ جيئن صبح ٿي محمد بن قاسم حملي جو حڪم ڏنو. +مندر تي سنگباري شروع ڪئي ويئي، عروس منجنيق جو هڪڙو پٿر وڃي اهڙو مندر جي گنبذ کي لڳو جو گنبذ جهڊي سوڌو وڃي هيٺ ڪريو. +سڄي شهر ۾ ٻائيتال مچي ويو. +شهر وارن جا حوصلا خطا ٿي ويا ۽ شهر جا دروازا کولي وڙهڻ لاءِ ٻاهر نڪري آيا. +مسلمان ته اڳ ۾ ئي ان موقعي جي تاڙ ۾ ويٺا هئا، جيئن سنڌ جي سپاهين کي ڏٺائون مٿان ڪڙڪي پيا. +ڪجهه قلعي جي ڀتين تي وڙهڻ لڳا. +پهريون قلعو پار ڪرڻ وارو شخص ڪوفي جو بهادر سپاهي صعدي بن خزيمه ۽ ٻيو بصري جو نوجوان عجل بن عبدالملڪ هو. +شهر وارن ڏٺو ته مسلمان قلعو پار ڪن ٿا ته شهر جا دروازا کولي ڇڏيائون. +ٽن ڏينهن تائين محمد بن قاسم وڙهندو رهيو ۽ ويڙهاڪن کي ماريندو رهيو. +ان بعد مسلمانن جي سپه سالار ديبل جو حاڪم حميد بن وداع نجدي کي بڻائي تاڪيد ڪيائين ته سڀني مسلمانن ۾ قبلي جو مشورو لازمي آهي. +جنهن کان پوءِ محمد بن قاسم جي حڪم سان غنيمت واري مال جو پنجون حصو سرڪاري خزاني لاءِ حجاج ڏانهن روانو ڪيو ويو ۽ باقي بچيل ۽ ارمابيل مان حاصل ٿيندڙ مال کي مسلمان لشڪر ۾ حيثيت مطابق ورهايو ويو. +گهوڙي سوارن کي پيادل ۽ اٺ سوارن کي ٻيڻ تي ڏنو ويو، سنڌ ۾ پهرين مسجد محمد بن قاسم هتي جوڙائي.ديبل جي سوڀ ماڻي محمد بن قاسم نيرون طرف روانو ٿيو. +منجنيقون ۽ ٻيو فوجي سامان ٻيڙن ۾ وڃي ساڪري ناري وٽان نيرون ڏانهن نيائين ۽ پاڻ لشڪر سان گڏ خشڪي رستي سيسم طرف وڌيو، +نيرون ڪوٽ ۽ موج جي فتح. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ: +"نيرن ڪوٽ وارن اڳيئي حجاج کي ڪاهه ڪرڻ لاءِ دعوت نامو مڪو هو. +محمد بن قاسم جڏهن شهر کي ويجهو پهتو، تڏهن شهر وارا تحفا ساڻ کڻي، سندس استقبال ڪرڻ آيا. +مسلمانن هتي جي بتخاني سان ڪابه ڇيڙڇاڙ ڪانه ڪئي، بلڪ مندر جي سامهون جدا مسجد تعمير ڪيائون. +نيرن ڪوٽ مٿان ڀنڊرڪن سمنيه کي حاڪم مقرر ڪري، محمد بن قاسم شهر ’موج‘ ڏانهن وڌيو. +هت چندر جو پٽ بجيراءِ، ڏاهر جو سؤٽ، قلعي ۾ حڪومت ڪندو هو. +بجيراءِ ستن ڏينهن تائين مقابلي ڪرڻ کان پوءِ ڀڄي ويو. +سندس لشڪر جا ڪي جاٽ سپاهي گرفتار ٿيا +جيڪي مسلمان ٿي ويا. +سيوستان جي فتح. +مولائي شيدائي لکي ٿو تہ:سيوستان سنڌو نديءَ جي اولهندي ڪپ تي مشهور قلعو ۽ ڏاهر جي حڪومت اندر صوبي جو صدر شهر هو. +هت چنا مالدار قوم رهندي هئي، جن کي عربن سندن دولت موجب ’المرزوق‘ جي لقب سان سڏيو. +بجيراءِ ’موج‘ کان نڪري، هتي جي قلعي ۾ پناه ورتي هئي. +اسلامي لشڪر جي ڪاهه جو ٻڌي سمنيه پنڊتن فيصلو ڪيو ته جنهن صورت ۾ فاتح مسلمان آڻ مڃيندڙن کي هر طرح جي آزادي ڏين ٿا، ان صورت ۾ ساڻن مقابلو ڪرڻ اجايو آهي؛ تنهن ڪري سڀني متفق ٿي بجيراءِ تي صلح ڪرڻ لاءِ زور وڌو. +رعايا جي طبيعتن جو ميلان ڏسي، هو شهر ڇڏي ڀڄي ويو. +هتي جي سمنيه پنڊتن سان محمد بن قاسم مروت سان گڏيو ۽ کين عهدا موٽائي ڏنائين. +سيوستان مان مسلمانن کي گهڻو مال غنيمت هٿ لڳو. +ٻڌيا جي فتح. +رحيمداد خان مولائي شيدائي لکي ٿو تہ: ٻڌيا جو حاڪم، ڪاڪا پٽ ڪوتڪ، وڏو سياستدان هو، وٽس زبردست فوج هئي، بجيراءِ جي مرضي هئي ته ڪاڪا راتورات جاٽن جو لشڪر تيار ڪري، اسلامي لشڪر سان مقابلو ڪري، مگر جنهن صورت ۾ پنڊتن اڳواٽ پيشن گوئي ڪئي هئي ته مسلمان سڄو هندستان فتح ڪندا، ان حالت ۾ ڪاڪا فاتح سنڌ سان صلح ڪرڻ تي آماده ٿيو. +هن بنانه بن حنضله معرفت محمد بن قاسم سان صلح جون ڳالهيون چوريون. +محمد بن قاسم ساڻس عزت سان گڏجي، کيس خلعت فاخره عنايت ڪئي ۽ کيس ’امير الهند‘ جو خطاب ڏنو.ھن ٻڌيا تي عبدالملڪ بن قيس دقيقيءَ کي نائب مقرر ڪيو. +حجاج بن يوسف وٽان وقت بوقت جيڪي به احڪام پهچندا هئا، تن مطابق قدم کڻندو هو. +نيرون ڪوٽ جي گهڻن جاٽن اسلامي تبليغ ڪري اسلام قبول ڪيو. +ڪاڪا کي محمد بن قاسم پنهنجو سپه سالار ۽ صلاحڪار مقرر ڪري، سندس صلاح ۽ مشوري سان سنڌو نديءَ جي اولهندي ڪپ وارن حاڪمن تي خراج مقرر ڪري، اڳتي وڌڻ جو ارادو ڪيو. +ٻڌيا فتح ٿيڻ کان پوءِ ڀلور جي رهاڪن جيڪي ڏاهر جي حڪومت کان تنگ هئا، تن اسلامي حڪومت کي تسليم ڪري هڪ هزار درهم ساليانو خراج ڏيڻ منظور ڪيو. +راجا ڏاهر سان جنگ. +مولائي شيدائي لکي ٿو تہ:محمد بن قاسم درياءَ ٽپڻ کان اڳ ديبل جي هڪڙي پنڊت کي جو مسلمان ٿيو هو ۽ ’مولانا اسلامي‘ جي لقب سان ممتاز هو، هڪڙي شامي امير سان گڏ ڏاهر جي درٻار ڏانهن روانو ڪيو. +ڏاهر پنهنجي وزير، سيساگر ۽ مکيه صلاحڪار محمد علافيءَ سان صلاح مشوري ڪرڻ بعد اسلامي سفارت کي جواب ڏنو ته جنگ ڪنداسون. +جواب ملڻ بعد حجاج جي حڪم موجب،غازي اعظم اسلامي لشڪر سميت ٻيڙين جي وسيلي جتور جي پتڻ تان درياءُ ٽپي هن ڀر پهتو ، جت ڏاهر جو پٽ جئسيه قلعن کي مضبوط ڪري رهيو هو.چچ نامي م درياه ٽپڻ وارو ھنڌ ميرپور ساڪرو وارو ڏيکاريل آھي جيڪو مولائي شيدائي جي مطابق سمجھ کان ٻاهر آهي ڇوتہ لشڪر سيوھڻ ڀرسان ھو ۽ درياءَ ٽپڻ لاءِ ميرپور ساڪري وڃڻ غير معقول ڳالھ ھئي.راسل جي مدد سان اسلامي لشڪر گجري جي ڍنڍ عبور ڪئي، جنهن جي پرئين ڪپ تي ڏاهر لشڪر سان موجود هو. +سندس وزير، سيساگر، جو ان وقت وزير ٻڌيمان جي عهدي تي مامور هو، تنهن ڏاهر کي پڪ ڏني ته جتور وٽ جنگ لڳڻ سان فتح اسان جي آهي. +گجري ڍنڍ وٽ دشمن کي شڪست ڏيڻ کان پوءِعرب سپه سالار لاءِ الور جو رستو صاف ٿي ويو. +ڏهن ڏينهن تائين قلعي جي باهران جنگ لڳندي رهي، هر هڪ مقابلي ۾ دشمن شڪست کائيندا رهيا. +يارهين ڏينهن ڏاهر پنهنجي پٽ جئسيه ۽ محمد علافيءَ کي جاٽن ۽ راجپوت راجائن جي لشڪر سان، جنهن جو تعداد ٽيهه هزار هو، جنهن ۾ ڏهه هزار زره پوش سوار لشڪر هو ۽ بيشمار هاٿي به هئا، مقابلي لاءِ ميدان ۾ آندو. +اسلامي لشڪر جو تعداد فقط 900 هو، جن کي فاتح سنڌ ٽن حصن ۾ ورهايو هو. +اهي مجاهد بني تميم، بني ازد، بڪر ۽ قيس جي قبيلن جا جوان هئا، جي قسطنطنيه جي ديوارن هيٺان به پهتا هئا، جن جي وڏن مدائن ۽ اصطخر جي ديوارين کي ڪنبايو هو. +ڏهين رمضان المبارڪ سنه 93هه (16 جون سنه 711ع) ۾ جنگ جو آخري طبل وڳو. +محمد بن قاسم لشڪر اڳيان هڪ مختصر ۽ پرجوش تقرير ڪئي ۽ لشڪر کي وصيت ڪئي ته سندس شهيد ٿيڻ کان پوءِ محزز بن ثابت کي لشڪر مٿان امير ڪن ۽ جيڪڏهن محزز به شهيد ٿي وڃي ته سعيد اڳواڻ ٿي رهي. +راجا ڏاهر هڪڙي سفيد هاٿيءَ تي سوار هو، هودي اندر سندس ٻه ٻانهيون ٻنهي پاسن کان هيون، جن مان هڪڙيءَ کيس پان جا ٻيڙا ٺاهي پئي ڏنا ۽ ٻيءَ تير کڻي پئي ڏنا. +اسلامي لشڪر جا گهوڙا هاٿين کي ڏسي ٽهڻ لڳا. +محمد بن قاسم ٻرندڙ تيرن اڇلائڻ لاءِ حڪم ڏنو. +جن کي ڏسي دشمن جي هاٿين ۾ ٽاڪوڙو پئجي ويو ۽ سوارن کي ڪيرائي بدحواسيءَ جي عالم ۾ ميدان ڇڏي ڀڳا، جنهن ڪري ڪيترا سنڌي سپاهي هاٿين جي پيرن هيٺان چيڀاٽجي مري وياهڪڙو ٻرندڙ تير ڏاهر جي هودي کي لڳو، جنهن ڪري سندس هاٿي بدمستيءَ جي حالت ۾ ويجهي تلاءَ ڏانهن ڀڳو. +ڏاهر هيٺ لهي گهوڙي تي چڙهڻ لڳو، ته شجاع اعرابيءَ ترار جي هڪڙي ڌڪ سان کيس ماري وڌو +اروڙ جو محاصرو ۽ قبضو. +ڏاهر جي لشڪر ميدان ڇڏي وڃي الور جي قلعي ۾ پناهه ورتي. +عرب فاتحن ڏاهر جي سسي وڍي نيزي تي چاڙهي گهمائي. +ڏاهر جي ماڻهن کي سندس مارجي وڃڻ جي پڪ ٿي. +محمد بن قاسم اعلان ڪيو ته جيڪو مسلمان ٿيندو يا جزيه ادا ڪندو، تنهن کي آزاد ڪيو ويندو. +الور کي مضبوط عالم پناه ڏنل هئي، جنهن جي اندران شهر وارن ڪيترن مهينن تائين فاتحن سان مقابلو ڪيو. +آخر تنگ ٿي هنن ٻه شرط پيش ڪيا: (1) شهر وارن مان ڪنهن کي به قتل ڪيو نه وڃي +(2) مسلمان بتخاني سان ڪابه ڇيڙڇاڙ نه ڪن. +محمد بن قاسم سندن ٻئي شرط منظور ڪيا ۽ هيٺيان لفظ چيا: +قلعي ۾ داخل ٿيڻ وقت، ٻائيءَ پاڻ کي قلعي جي ديوار تان هيٺ ڪيرائي خودڪشي ڪئي ’چچنامي‘ ۾ لکيل آهي ته فاتح عربن کي الور جي قلعي مان سٺ هزار قيدي هٿ لڳا، جن ۾ ڏاهر جي راڻي لاڏي ۽ ڏاهر جي ڀائٽي سندريءَ کان سواءِ ٽيهه ٻيون شهزاديون هيون. +ان کان سواءِ بيشمار خزانو هو. +مٿيان سمورا قيدي خزانن ۽ ڏاهر جي سسيءَ سميت ڪيچ مڪران جي رستي کان بصري ڏانهن روانا ڪيا ويا. +برھمڻ آباد جي فتح. +ڏاهر جي قتل ٿيڻ کان پوءِ، سندس پٽ جئسيه وٽ محمد علافيءَ سميت 15 هزار لشڪر هو. +ٻنهي کي وزير سيساگر، برهمڻ آباد جي قلعي ڏانهن وڃڻ لاءِ صلاح ڏني، جت بيشمار خزانو دفنايل هو. +ابن خلدون لکي ٿو ته، برهمڻ آباد (برهنماباد) سنڌ ۾ ٻيو نمبر شهر هو، هتي جو قلعو هندستان جي مضبوط قلعن مان هو.جئسيه سنڌ جي سڀني راڻن کي ڏاهر جي مارجي وڃڻ جي خبر موڪلي، کانئن مدد لاءِ گهر ڪئي. +ٻئي پاسي غازي محمد بن قاسم صوبن جي سڀني حاڪمن لاءِ پڌرائي ڪئي ته جيڪو اطاعت قبول ڪندو، تنهن کي امان ڏبي ۽ سندن مذهب ۾ ڪوبه دخل نه ڏبو ۽ سڀني جون خطائون معاف ڪبيون. +ڏاهر جي وزير سيساگر، جنهن وٽ سرانديپ جا قيدي هئا، تنهن محمد بن قاسم جي اعلان کي غنيمت ڄاڻي معافيءَ لاءِ طلب ڪئي، جا کيس ڏني ويئي. +الور ۽ برهمڻ آباد جي وچ ۾ دهليله جي حاڪم نيويه بن ڌارن، 16000 لشڪر سان مقابلو ڪيو، پر شڪست کائي پيش پيو. +محمد بن قاسم وزارت جو قلمدان سيساگر جي سپرد ڪيو.برهمڻ آباد جي قلعي کي چار دروازا هئا: 1- جر ٻيڙي، 2- ساهتيا، 3- منهڙو ۽ 4- سالباه، جن مٿان جئسيه چار سپه سالار فوجن سميت مقرر ڪيا هئا. +سنڌين جي هيءَ آخري جنگ هئي. +سندن فوجين جو تعداد 40 هزار هو. +ماه رجب ۾ عرب لشڪر برهمڻ آباد کي ويجهو پهتو. +فاتح سنڌ لشڪر کي خندقن کوٽڻ لاءِ حڪم ڏنو. +ماه ذي الحج سنه 94هه (سنه 712ع) ڌاري جنگ شروع ٿي. +جئسيه گوريلا جنگ شروع ڪئي ۽ سڄي علائقي کي ويران ڪري ڇڏيائين، جيئن اسلامي لشڪر کي سامان رسد ۽ جانورن لاءِ گاه ملي نه سگهي. +محمد بن قاسم پنهنجن سپه سالارن مان بنانه بن حنضله، عطيه ثعبلي، صادم بن سارم همداني، عبدالملڪ مدني ۽ ماڪا بن بسايا کي سوارن جي دستي سان روانو ڪيو. +هنن اهڙي بهادريءَ سان جنگ ڪئي، جو دشمن جا پير ميدان مان اکڙجي ويا. +جئسيه راجپوتانا جي صحرا ڏانهن ڀڄي ويو. +محمد علافي جان بچائي ڀڄي ويو، ڇهن مهينن جي گهيري کان پوءِ شهر وارن برهمڻ آباد جي قلعي جا در پٽيا. +محمد بن قاسم مٿن جزيه مقرر ڪري، بتخانن کي قائم رکيو. +وري جن مقابلو ڪيو، سي مارجي ويا. +ان کان پوءِ شهر بااثر ماڻهن جي حوالي ڪري محمد بن قاسم الور ڏانهن موٽيو. +بابيا ، اچ ۽ ملتان ي فتح. +بابيا جو مشهور قلعو بياس نديءَ تي هو، هتي جو حاڪم ڪڪسي بن چندر ڏاهر جو سؤٽ هو. +ڏاهر سان جنگ وقت مددگار هو؛ ڏاهر جي قتل ٿيڻ کان پوءِ قلعي ۾ اچي لڪو هو. +هن عرب لشڪر جي پهچڻ وقت شهر کان نڪري اچي ان جو استقبال ڪيو. +غازي محمد بن قاسم خوش ٿي کيس پنهنجو وزير مقرر ڪيو ۽ شهر جون مالي واڳون سندس سپرد ڪري، بياس ٽپي اچ (اسڪلندہ) جي قلعي تي ڪاهه ڪئي. +هتي جو حاڪم ملتان جي راجا جو ڀائٽيو هو. +ستن ڏينهن تائين مقابلي ڪرڻ کانپوءِ هو ملتان ڏانهن ڀڄي ويو. +اسڪلنده فتح ڪرڻ کان پوءِ اسلامي لشڪر سڪه جي قلعي تي ڪاهه ڪئي، جو راوي نديءَ جي ڏکڻ ۾ هو. +هتي جو حاڪم بجيراءِ سترهن ڏينهن تائين مقابلي ڪرڻ کانپوءِ ڀڄي ويو. +محمد بن قاسم قلعي مٿان عتبه بن سلمه کي حاڪم مقرر ڪري، راوي ندي ٽپي، ملتان تي گهيرو ڪيو. +ملتان جو راجا، چندر جو پٽ گرسيه ٻن مهينن تائين مقابلي ڪرڻ کان پوءِ، شهر ڇڏي ڪشمير ڏانهن ڀڄي ويو. +ملتان جي آفتاب جي مندر ’بيت الذهب‘ مان فاتحن کي دفنايل خزانو 3 ڪروڙ رپيا هٿ لڳو. +ياد رهي ته سنڌ جي شهرن ديبل، سيوستان، نير ڪوٽ ۽ الور مان جيڪي خزانا هٿ لڳا هئا، تن جو پنجون حصو حجاج بن يوسف ڏانهن روانو ڪيو ويو هو، باقي لشڪر ۾ ورهايو ويو هو، پر ملتان مان جيڪو خزانو هٿ لڳو هو، سو جهازن رستي ديبل ۽ بصري کان دمشق ڏانهن روانو ڪيو ويو. +محمد بن قاسم ملتان شهر مٿان دائود بن نصر عمانيءَ کي حاڪم ۽ قلعي مٿان ازهر مدنيءَ کي سپه سالار مقرر ڪري، ڪيرج ڏانهن وڌيو. +ان وقت عرب لشڪر جو تعداد پنجاه هزار هو، جنهن ۾ گهڻا سپاهي هندو هئا. +ڪيرج ۽ قنوج جي فتح. +ڪيرج جو راجا دروهراءِ هو، جنهن آڻ مڃي، ڪيرج فتح ڪرڻ کان پوءِ محمد بن قاسم ديپالپور ڏانهن وڌيو، جو ملتان ۽ لاهور جي وچ ۾ وڏو شهر هو. +ديپالپور ۾ جامع مسجد تعمير ڪرائڻ کان پوءِ ابن عبدالملڪ بن تميم کي شهر مٿان حاڪم مقرر ڪري، ابو حليم شيبانيءَ کي ڏهه هزار لشڪر سان قنوج فتح ڪرڻ لاءِ روانو ڪيو ويو. +غازي محمد بن قاسم جي هيءَ پوئين منزل هئي، ليڪن بعض انگريزي تاريخن ۾ لکيل آهي ته هن قنوج، راجپوتانا، چتور، ڪڇ ۽ گجرات تائين ملڪ فتح ڪيا هئا +’چچنامي‘ ۾ قنوج جي راجا جو نالو چندر جهشال ڏنل آهي. +’تاريخ راجسٿان‘ ۾ محمد بن قاسم جي اُڌيپور تي ڪاهه جو ذڪر ڏنل آهي. +ان کان سواءِ ’مختصر تاريخ هند‘ ۾ بيان آهي ته محمد بن قاسم ڪشمير کان ڪڇ، مارواڙ، راجپوتانا ۽ مالوه جي سرحد تائين ملڪ فتح ڪيا هئا. +بهرحال سنڌ جي فتوحات مان اسلامي لشڪر کي تيرهن ڪروڙ پنجهتر رپين جو مال ۽ ٽيهه هزار غلام ۽ ٻانهيون هٿ لڳيون هيون. +حجاج بن يوسف دمشق جي خزاني مان سٺ هزار درهم خرچ ڪيا هئا. +شام جو قصر عميرا، جو اموين جو حمام هو، تنهن جي هڪڙيءَ ديوار تي راجا ڏاهر جي تصوير ڏنل آهي. +رواداري وارو نظام. +محمد بن قاسم نه صرف جنگون فتح ڪري نالو ڪمايو پر هڪ سٺي منتظم هئڻ جو ثبوت پڻ ڏنو. +هُن تقريبن 4 سال سنڌ ۾ گذاريا پر اِن ٿوري وقت ۾ فتح سان گڏوگڏ سلطنت جو اعليٰ انتظام پڻ ڪيو ۽ سنڌ ۾ هڪ اهڙي حڪومتي نظام جو بنياد وڌو جنهن انصاف جي سڀني تقاضائن کي پورو ڪيو. +محمد بن قاسم پنهنجي صلاحيتن، جرئت ۽ اخلاق جي ڪري هندوستان ۾ جيڪي ڪارناما ڪيا اُهي ذڪر لائق آهن. +سنڌ جي عوام لاءِ هُن رواداري جي سٺي پاليسي اختيار ڪئي. +محمد بن قاسم جِي سنڌ جي فتح سياسي ، سماجي، مذهبي ۽ علمي لحاظ کان بي شمار اثر ڇڏيا. +شخصيت ۽ ڪردار. +محمد بن قاسم هڪ ڳڀرُو جوان هو. +اُن ننڍي عمر ۾ سنڌ تي ڪاھ جي مهم ۾ سپه سالار جي حيثيت سان جيڪي ڪارناما انجام ڏنا اُهي سندس ڪردار جي عڪاسي ڪَن ٿا. +هُو جنگي قابليت ۽ انتظامي صلاحيتن جو مالڪ هو. +هُن جي صلاحيتن جي ثبوت لاءِ سنڌ جي مُهم ئي ڪافي آهي. +سندس اخلاق ۽ ڪردار جو اندازو هِن ڳالهه مان لڳائي سگهجي ٿو ته هڪ غير قوم ان جي ماتحت ٿي وئي. +سنڌ جو عوام ساڻس چاهت جو اظهار ڪرڻ لڳو هو. +تاريخِ سنڌ جي مصنف اعجاز الحق قدوسي لکن ٿا ته : +”محمد بن قاسم جڏهن سنڌ مان واپس پئي ويو ته پوري سنڌ ۾ سندس وڃڻ تي ڏُک جو اظهار ڪيو ويو هو. +سندس وفات تي شهر ڪيرج جي هندوئن ۽ ٻُڌن پنهنجي شهر ۾ سندس هڪ مجسمو ٺاهي ساڻس عقيدت جو اظهار ڪيو. +ساڳيو ئي ذڪر فتوح البلدان جي مصنف بلاذري پڻ ڪيو آهي. +”محمد بن قاسم جي شخصيت انتهائي پُروقار هُئي. +سندس اخلاق ٻين کي موهي وجھندو هو. +سندس زبان جي مِٺي ۽ چهرو مسڪرائيندڙ هو. +هو هڪ باهمت، بامروت، رحمدل ۽ ملڻو (ملندڙ) انسان هو. +هو هر شخص سان محبت سان پيش ايندو هو ۽ سندس ماتحت سندس وڏي عزت ۽ احترام ڪندا هئا. +عام زندگي ۾ ماڻهن سان غم ونڊيندو هو. +هُن هر موڙ تي عقل ۽ دانائيءَ کي پوري طرح استعمال ڪيو ۽ ان جو هر قدم ڪاميابي جون راهون تلاش ڪندو هو. +سندس بلند خيالي ۽ مستحڪم ارادا سندس جي ڪاميابيءَ جا ثبوت آهن. +افسوسناڪ انجام. +ملتان جي فتح کان پوءِ محمد بن قاسم اُتر هندوستان جي سرسبز علائقن ڏانهن متوجه ٿيڻ لاءِ قدم وڌايو. +پهرين قنوج جي راجه کي اسلام جي دعوت ڏني پر هُن قبول نه ڪئي ته محمد بن قاسم قنوج تي حملي تياري شروع ڪري ڏني. +ان دوران 95ھ ۾ حجاج بن يوسف جو انتقال ٿي ويو جنهن تي محمد بن قاسم قنوج تي ڪاھ بجاءِ واپس آيو. +حجاج بن يوسف جي لاڏاڻي جي ڪجهه ئي عرصي کان پوءِ وليد بن عبدالملڪ اوڀرئين ملڪن جي سڀني گورنرن جي نالي حڪم جاري ڪيا ته هُو جنگون روڪين. +محمد بن قاسم کي اُتر هندوستان تي حملي جي حالتن اجازت نه ڏني ۽ ڪجهه ئي مهينن کان پوءِ خليفو وليد بن عبدالملڪ پڻ 96ھ ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. +اموي خليفي وليد بن عبدالملڪ جي لاڏاڻي سان گڏ فاتح سنڌ محمد بن قاسم جو زوال شروع ٿيو ڇو ته وليد کان پوءِ سندس ڀاءَ سليمان بن عبدالملڪ جانشين مقرر ٿيو جيڪو حجاج بن يوسف جو سخت دشمن هو. +حجاج جو انتقال سندس تخت تي ويهڻ کان اڳ ئي ٿيو پر ان دشمنيءَ جو بدلو هُن حجاج جي پوري خاندان کان ورتو ۽ محمد بن قاسم جي سڀني ڪارنامن کي نظر انداز ڪندي کيس حجاج جي خاندان جو فرد ٿيڻ جي ڏوھ ۾ عتاب جو نشانو بڻايو. +سليمان، يزيد بن ابي ڪشبه کي سنڌ جو والي مقرر ڪري موڪليو ۽ حڪم ڏنو ته محمد بن قاسم کي گرفتار ڪري موڪل. +محمد بن قاسم جي ساٿين کي جڏهن اِن گرفتاريءَ جي خبر پئي ته انهن محمد بن قاسم کي چيو ته اسان توکي پنهنجو امير سمجھون ٿا ۽ ان لاءِ توهان جي هٿ تي بيعت ٿا ڪريون، خليفي جو هٿ تو تائين پهچڻ نه ڏينداسين پر محمد بن قاسم خليفي جي حڪم سامهون پنهنجي پاڻ کي جھُڪايو. +هيي سندس عظمت جو وڏو مثال آهي. +جيڪڏهن هُو ائين نه ڪري ها ته سندس مدد لاءِ سنڌ جي ٿَر جو هر ذرو اڳيان اچي ها پر هُن ائين نه ڪيو ۽ پنهنجو پاڻ ابي ڪشبه حوالي ڪيو. +محمد بن قاسم کي گرفتار ڪرڻ کان پوءِ دمشق موڪليو ويو. +سليمان کيس واسط جي جيل ۾ قيد ڪرائي ڇڏيو. +7 مهينا جيل جون سزائون ڀوڳڻ کان پوءِ هُن لاڏاڻو ڪيو. +سليمان بن عبدالملڪ تخت تي ويهندي ئي عراق جو گورنر يزيد بن مهلب کي بڻايو، جنهن جي هٿ ۾ سڀ اوڀر وارا ملڪ هوندا هئا، مهلب، حجاج ۽ ان جي مائٽن جو وڏو ويري هو. +ان ڇا ڪيو جو ڍل اوڳاڙڻ جو ڪم خارجي مذهب جي همراهه صالح بن عبدالرحمان حوالي ڪيو. +حجاج جيئن ته خارجين کي مارايو هو ۽ ان ۾ صالح جو ڀاءُ آدم به شامل هو، تنهن ڪري هاڻي صالح کي خارجين جي بدلي وٺڻ جو پورو پورو موقعو ملي ويو. +مهلب ۽ صالح ٻنهي ملي ڪري حجاج جي خاندان جي هڪ هڪ همراهه کي ايذائڻ ۽ قتل ڪرڻ شروع ڪري ڏنو. +سنڌ جون واڳون يزيد بن ابي ڪبشه جي حوالي ڪيون ويون ۽ محمد بن قاسم کي ڏوهي قرار ڏئي کيس گرفتار ڪرڻ لاءِ مهلب پنهنجي ڀاءُ معاويه کي يزيد بن ابي ڪبشه سان گڏ سنڌ موڪليو. +يزيد سنڌ پهچڻ شرط محمد بن قاسم کي گرفتار ڪيو ۽ ڏوهارين وانگر گوڻ جا ڪپڙا پارائي ۽ هٿن پيرن ۾ ڪڙيون لڳائي معاويه جي نگرانيءَ ۾ عراق اماڻيورحيمداد خان مولائي شيدائي مطابق: حجاج بن يوسف جيڪي به عملدار مقرر ڪيا هئا، تن سڀني کي سليمان عهدي تان لاهي ڦٽو ڪيو. +ساڳيءَ طرح غازي محمد بن قاسم کي به سليمان بن عبدالملڪ معزول ڪري، يزيد بن ابي ڪبشه سڪسڪيءَ کي سنڌ مٿان نائب ڪري روانو ڪيو، جنهن هن کي ٽاٽ جا ڪپڙا پهرائي، پيرن ۾ زنجير وجهي، قدين وانگر، معويه بن مهلب جي نگرانيءَ هيٺ، دمشق ڏانهن روانو ڪيو. +سليمان کيس واسط جي جيل ۾ قيد رکيو، جتي عراق جي عامل صالح بن عبدالرحمان فاتح سنڌ کي طرحين طرحين سزائون ڏيئي مارائي ڇڏيو، ڇاڪاڻ ته صالح بن عبدالرحمان کي به حجاج بن يوسف سان خصومت هئي +سنڌ جو هيرو ڪير +سنڌ جي تاريخ جي ٻن اهم ڪردارن محمد بن قاسم ۽ راجا ڏاهر بابت هميشه ٻه مختلف رايا رهيا آهن۔ بد قسمتي سان اڄ تائين اها خبر نه پئجي سگهي آهي ته انهن ٻنهي مان سنڌ جو هيرو ڪير آهي۔ جيتوڻيڪ اڪثريت محمد بن قاسم کي محسنِ سنڌ سمجهي ٿي پر ڪن جي نظر ۾ اڄ به راجا ڏاهر ئي سنڌ جو هيرو آهي۔سنڌ جي تاريخ جي ڪمزور پهلوئن ۾شامل هي ٻه ڪردار پنهنجي صحيح مرتبي تي پهچڻ لاءِ تحقيق گهرن ٿا۔ +محمد بن قاسم ۽ راجا ڏاهر بابت ٻه مختلف خيال ڪجهه هن طرح بيان ٿيندا آهن۔ +حوالا. +جڏهن ڪوفي، بغداد ۽ بصرا ۾ ھل هلي پيو ته سنڌ تي سورنهن حملو پڻ ناڪام ٿي چڪو آهي ، عرب فوج کي تمام گهڻو نقصان پهتو آهي، عرب لشڪر ۾ ڪجه اهڙا سپاهي آهن جن قسم کڻي ڇڏيو آهي هاڻي وري سنڌ تي ڪڏهن به پير نه رکنداسين ۔ وقت جو خليفو ڪاوڙجي پيو ، ۽ ھڪ تمام وڏي لشڪر کي تيار ڪرڻ جو حڪم ڪيائين، عالم هارون بن مروان صلاح ڏني +ائين جلدبازي ۾ حملو نه ڪرڻ گهرجي ، سنڌ ساڻ عربن واپارين جا لاڳاپا آهن، ڪجهه عرصي لاء سنڌ اندر جاسوسن کي موڪلجي، اتان جي مڪمل ڄاڻ حاصل ڪجي، اهو پڻ جاچجي ته آخر سنڌين وٽ اهڙي ڪهڙي سگه آهي جو عربن جا سورنهن حملا ناڪام ٿي ويا ۔ +سنڌ لاء رسول صلى الله عليه وسلم جن فرمايو ؛ مون کي سنڌ منجهان جنت جي هوا اچي ٿي۔ +عربن جي سنڌ مٿان ڪيل سورنهن حملن جي ناڪامي تي ويچار۔ +سنڌ جي ماٿري تي امير معاويه لاڳيتا ڇھ حملا ڪرايا، انهن ۾ پهريون 44ھ ۾ مهلب بن ابي صغره ڪيو، ٻيو 46ھ ۾ عبدالله بن سوار لعبدي ڪيو، ٽيون حملو 49ھ ۾ سنان بن مسلمه الهذالي ڪيو، چوٿون حملو 51ھ ۾ راشد بن عمر الجديدي ڪيو، پنجون حملو 53ھ ۾ سنان بن مسلمه الهذلي ڪيو، ڇهون حملو 57ھ ۾ عباد بن زياد ڪيو، +معاويه کانپوء يزيد پڻ پئُ جي پيرن تي هلندي سنڌ مٿان ٽي حملا ڪيا۔ +1- حملو 59ھ ۾ ابوالاثعب المنذر البعدي ڪيو۔ +2- حملو 63ھ ۾ حڪم بن منذر البعدي ڪيو، ۽ +3- حملو 64ھ ۾ حري بن حري الباهي ڪيو۔ +جنهن کانپوء خلافت عبدالملڪ بن مروان ڏانهن هلي وئي۔ هن پڻ سنڌ تي پنج حملا ڪيا۔ +1- حملو 70ھ ۾ +2- حملو 75ھ ۾ سعيد بن اسلم الڪلابي ڪيو، +3- حملو 80ھ ۾ محمد العافي ڪيو۔ +4- حملو 85ھ ۾ مجاع بن سعرالعتميمي ڪيو ۽ 5- حملو 86ھ ۾ محمد بن هارون المنري ڪيو۔ +ان کانپوء سنڌ تي ٻه حملا وليد بن عبدالملڪ جي دور ۾ ٿيا۔ +پهريون حملو 90ھ ۾ عبدالله نبهان السلمي ڪيو ۽ جڏهن ته ٻيو حملو 90ھ ۾ ئي بديل بن طهفه الجبلي ڪيو۔ اهي سڀ حملا ناڪام ويا ، بعد ۾ محمد بن قاسم سنڌ مٿان حملو ڪيو فتح نصيب ٿي جيڪو سنڌ مٿان سترنهون حملو هو. +بن قاسم پاران سنڌ تي ڪاھ جو اصل مقصد. +فتوح البلدان جي مطابق بن قاسم جي سنڌ تي ڪاھ، مائين ۽ ڇوڪرين کي ڇڏائڻ واري صدا تي نه پر بذيل جي سرواڻي ۾ اڳواٽ ئي سنڌ تي ڪيل ڪاھ ۾ آيل هار جو وير وٺڻ لاءِ ڪئي وئي هئي. +ان سان گڏوگڏ عرب سامراجيت کي وڌائڻ پڻ ڪاهه جي مقصدن مان هڪ هيو. +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48878.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48878.txt new file mode 100644 index 0000000..47e1940 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48878.txt @@ -0,0 +1,57 @@ +سوڀو گيانچنداڻي +ڪامريڊ سوڀو گيانچنداڻي: سنڌ جو مشھور دانشور ۽ ترقي پسند تحريڪ جو ڪميونسٽ اڳواڻ ۽ ھڪ مشھور وڪيل ھيو جنھن کي رابندر ناٿ ٽئگور دي مين فرام موهن جو درو سڏيندو ھيو. +ھي موهن جي دڙي لڳ ھڪ ڳوٺ ۾ پيدا ٿيو ۽ لاڙڪاڻي جي جاڙل شاھ محلي ۾ رھندو ھو. +زندگي جو احوال. +تاريخ 3 مئي سال 1920ع تي دنيا جي سڀ کان وڏي مهذب ثقافتي ماٿري موهن جي دڙي ڀرسان ماڻڪ ملهار جهڙي پياري ڳوٺ ”ٻنڊ“ اڳوڻو تعلقو ”لب دريا“ هاڻي ڏوڪري ضلعي لاڙڪاڻي ۾ ديوان تنورمل جي گهر ۾ ڄائو. +هن مادري ٻولي (پرائمري) ڳوٺ بگيءَ جي اسڪول ۾ ماڻي. +انگريزي تعليم لاءِ پهريان اي- وي اسڪول قمبر، تنهن بعد گورنمينٽ هاءِ اسڪول لاڙڪاڻو ۽ پوءِ 1935 ۾ بمبئي يونيورسٽي سان لاڳاپيل اين جي وي هاءِ اسڪول ڪراچيءَ ۾ پڙھيو جتان ميٽرڪ پاس ڪيائين. +ڪراچي ۾ پڙهڻ دوران هوبندر روڊ ”چداڪاشي“ مندر ۾ رهندو هيو. +اسڪول جي ڪتابن بجاءِ علم ادب جا ڪتاب رسالا شوق سان پڙهندو هيو. +سوڀو 1936ع دوران تحقيق ۽ ادب ڏانهن مائل ٿيو ۽ پهريون دفعو سندس اسڪول مئگزين ۾ مضمون گرديو ٽئگور بابت شايع ٿيو. +جون 1937ع ۾ ڊي جي سنڌ ڪاليج ڪراچي ۾ داخلا ورتي. +جتان 1939ع ۾ انٽر پاس ڪيائين پوءِ ٽئگور جي ڪاليج ”شانتي نڪتين“ ۾ داخلا ورتائين. +سال 1941ع ۾ بي اي پاس ڪيائين.ڪامريڊ سوڀراج گيانچنداڻي سال 1941ع ۾ تعليم مڪمل ڪري سنڌ پهتو ۽ ساڳي سال ۾ سندس شادي ٿي. +سال 1942ع سوڀو صاحب ايس ايم لا ڪاليج ڪراچي ۾ ايل ايل بي ۾ داخلا ورتي جيڪا مسلسل تحريڪن ۽ جيلن سبب مڪمل ڪري نه سگهيو ۽ پوءِ 1970ع ۾ لا ڪاليج لاڙڪاڻو مان پاس ڪيائين. +ڪامريڊ سوڀو صاحب جي ذهن ٽئگور ڪاليج جي تعليمي عرصي ۾ مارڪسواد ڏانهن لاڙو کاڌو هن سنڌ اچڻ بعد پروڪميونسٽ مضمون لکڻ شروع ڪيا. +هن دور ۾ مهاتما گانڌي ۽ جواهر لعل نهرو جون آتم ڪٿائون ۽ ٽئگور جا گيت سنڌي ٻولي ۾ ترجمو ٿي ”سنڌ ساهت“ وسيلي نوجوانن تائين پهچايا ويندا هئا، هڪ نئين قسم جي دنيا جنم وٺي رهي هئي. +روس واري انقلاب جي علم ادب شاگردن جي دلين ۾ هلچل مچائي ڇڏي هئي، سندن ذهن کي ڪجهه ڪرڻ لاءِ مجبور ڪري ڇڏيو هيو. +سوامي وويڪا نند ۽ راجا رام تيرٿ راءِ ”هندومت“ کي سوشلزم طور پيش ڪيو. +ڪامريڊ سوڀي جي ذهن تي به مهاتما گانڌي جي سوچ ۽ شخصيت جو اثر هيو. +ڪامريڊ سوڀي جي مائٽن جي تمنا هئي ته هو ڪو اعليٰ سرڪاري عهدو ماڻي پر سوڀو صاحب ته پنهنجي لاءِ سورن ڀريل سماج جي تباهي لاءِ بغاوت جو جهنڊو سنڀاليو. +ڪراچي پهچڻ بعد سوڀو صاحب شاگرد هلچل ۾ سرگرم ٿي ويو ۽ جلد ئي ان وقت ”سنڌ اسٽوڊنٽس فيڊريشن“ جو جنرل سيڪريٽري چونڊيو. +هي اهو زمانو هيو جڏهن ڪانگريس پاران مهاتما گانڌي انگريزي سرڪار کي 8 آگسٽ 1942ع ”هندستان خالي ڪيو“ تحريڪ جو اعلان ڪيو هيو. +سوڀو صاحب پڻ سيڪريٽري سنڌ اسٽوڊنٽس فيڊريشن جي حيثيت ۾ تمام شاگرد ساٿين سان گانڌي جي آزادي واري تحريڪ ۾ نروار ٿيو. +نتيجي ۾ 11 آگسٽ 1942ع تي سندس گرفتاري جا وارنٽ جاري ٿيا. +پر ڪامريڊ سوڀو گرفتار ٿيڻ بدران زير زمين هليو ويو. +انگريز حاڪم وٺ پڪڙ شروع ڪئي. +جلسا جلوس هڙتالون، لاٺي چارج ۽ گولي روزانو جو رواج بڻجي ويو هيو. +سوڀو صاحب انهن انقلابي ڪمن ۾ انڊر گرائونڊ ٿي ڀرپور حصو وٺندو رهيو ۽ سنڌ جي نوجوان کي هن سامراج دشمن تحريڪ لاءِ تيار ڪندي آخر پاڻ به گرفتار ٿي پيو ۽ 24 جنوري 1943ع کان جولائي 1944ع تائين جيل ۾ رهيو. +هتي سندس قيد واري عرصي ۾ هيمون ڪالاڻي کي ڦاهي تي چاڙهيو ويو. +سوڀو صاحب کان علاوه گوبند مالهي، ڪيرت ٻاٻاڻي، سيتل درياڻي ۽ حيدرآباد، سکر، نوابشاهه، شڪارپور جا دوست به گرفتار ٿيا. +حيدرآباد جيل ۾ سوڀو صاحب سان جيرا مداس دولترام، هريداس لالجي، نارائڻ داس پيچر، محمد امين کوسو ۽ نرائڻداس رتن مل ملڪاڻي ساڻ ملاقات ٿي. +جيل ۾ هنن هڪ علمي مرڪز به قائم ڪيو ۽ جيل ۾ ذهني اوسر لاءِ پاڻ کي تيار ڪيو. +18 مهينن بعد جيل مان آزاد ٿيڻ شرط سوڀو صاحب سماجي ڀلائي جا ڪم ڪرڻ شروع ڪيو. +ان وقت ڪسان مزدور پارٽي ۽ ڪميونسٽ پارٽيون روشن خيال انقلابين لاءِ واحد سياسي پارٽيون هيون. +سال 1945ع ۾ جڏهن سيد جمال الدين بخاري ڪراچي پهچي مزدور راڄ لاءِ ڪم شروع ڪيا ته ان وقت ڪراچي نوجوان ڪامريڊن جو مضبوط ڳڙهه هيو. +بيگم شاني بخاري جي گهر ۾ شام جو سڀ نوجوان ڪارڪردگي رپورٽ ڏيڻ لاءِ پهچندا هيا. +مزدور تحريڪ ۾ اڳواڻي ڪامريڊ جمال الدين بخاري ڪندو هيو. +جڏهن ته ٻيا نوجوان گوبند مالهي رسالو ”نئين دنيا“ سوڀي صاحب تنظيم ۽ تقرير، موهن پنجابي، وپنو ڀارتي، نارائڻ داس ٻيجر ۽ علي احمد بروهي تي هڪ گروپ ڪراچي جي مختلف چوراهن تي ڪاٺيءَ جا اسٽول رکي تقريرن ذريعي عوام ۾ مزدور راڄ ۽ مزدور انقلاب جو درس ڏيندا هئا.ادب جي دنيا ۾ سوڀو سال 1944ع کان ”سنڌي ادبي سنگت“ جو باني ميمبر آهي. +هن گهڻو ڪري مختصر ڪهاڻيون، تحريڪن، تنظيمن بابت لکيون. +ڪامريڊ سوڀي جي جيلن، گرفتاري يا نظربندي واري دور جو رڪارڊ شاندار آهي، سڀ کان اول 1943ع ۾ گرفتار ٿيو. +پوءِ نيوي تحريڪ ۾ فيبروري 1946ع ۾ گرفتار ٿيو. +پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ سوڀو صاحب اپريل 1948ع ۾ گرفتار ٿيو. +هن موقعي تي تمام گهڻيون گرفتاريون ٿيون ۽ سمورا ٽريڊ يونين ليڊر ۽ ڪميونسٽ پارٽي ورڪر جيل ۾ هليا ويا، سوڀو صاحب وري لڳاتار چئن سالن بعد مارچ 1952ع ۾ فيڊرل ڪورٽ جي فيصلي عنوان سوڀو گيانچنداڻي +ڪرائون مطابق آزاد ٿيو، لڳاتار اذيت ۽ تڪليفن خراب کاڌو ملڻ سبب سوڀو صاحب بيمار ٿي پيو +سال 1953ع ۾ سنڌ صوبي اندر صوبائي اسيمبلي جون چونڊون منعقد ٿيون، ڪامريڊ سوڀو سنڌي عوامي محاذ پاران اسيمبلي جي چونڊن ۾ حصو ورتو. +ان وقت لاڙڪاڻو، دادو، نوابشاهه ۽ سانگهڙ چار ضلعا هڪ هندو تڪ هيو. +ان وقت سنڌ جي جاگيردارن ۽ وڏيرن خلاف هاري ورڪرن ۽ ڪميونسٽ پارٽي جي پليٽ فارم تان جدوجهد ۽ جاڳرتا شروع ٿي چڪي هئي، وڏيرن جي مقابلن ۾ غريب مزدور ۽ هارين جا نمائندا به بيهڻ لڳا هيا، سنڌي عوامي محاذ پاران 24 کن اميدوار صوبائي اسيمبلين ۾ بيٺا جڏهن ته محترم جي ايم سيد گروپ جا اٽڪل 8 اميدوار بيٺا. +ڪامريڊ سوڀي جي مقابلي ۾ هڪ گبر سيٺ سيرو مل ڪرپال داس ٻيراڻي وارو پير صاحب پاڳارو ۽ مسلم ليگ جي حمايت سان بيٺو هيو. +ڪامريڊ سوڀي جا لاڙڪاڻي ۾ اليڪشن نگران مولوي نذير حسين جتوئي ۽ ڪامريڊ تاج محمد ابڙو ايڊووڪيٽ دوست محمد ابڙو وڪيل نبي بخش کوسو، غلام نبي کوسو هيا. +جڏهن ته ڪراچي کان اڄ جا مشهور سرجن ڊاڪٽر هاشمي، ڊاڪٽر خواجه معين ۽ ڊاڪٽر اديب الحسن رضوي ڊائو ميڊيڪل ڪاليج جا ترقي پسند شاگرد هيا اهي به سوڀي صاحب جي ورڪ ۾ هزارين رپيا ۽ سائيڪلون کڻي پهتا، سڄي سنڌ جي هاري ورڪرن محنت ڪئي پر اليڪشن ۾ داخل 18 هزار ووٽن مان سوڀو صاحب 6 هزار ووٽ کنيا ۽ اليڪشن سرمائيدار کٽي ويا +ڪميونسٽ پارٽي تي بندش پوڻ بعد وري جولائي 1954ع کان مارچ 1956ع تائين جيل ۾ رهيو. +1958ع ۾ صدر جنرل محمد ايوب خان واري مارشل لا لڳڻ بعد کيس گرفتار ڪري حيدرآباد جيل ۾ فيبروري 1959ع تائين رکيو. +پوءِ شاهي قلعي لاهور جي اونداهي ڪال ڪوٺڙي ۾ مهمان رهيو، جتان لاهور هاءِ ڪورٽ کيس آزاد ڪيو. +جون 1959ع کان مارچ 1964ع تائين پنهنجي ڳوٺ ٻنڊي ۾ نظر بند رهيو، جتي سرڪار هڪ اسڪول ماستر منگي کي پگهار ڏئي مٿس نظر داري لاءِ مقرر ڪيو، جڏهن هو نظر بند هيو تڏهن ان وقت جمال ابڙو صاحب ۽ تاج محمد ابڙو صاحب وٽس آيا ته ۽ گذارش ڪيائون ته هندستان ۽ چين جي وچ ۾ هلندڙ جنگ بابت وچٿرو بيان ڏيو ته اوهان کي آزادي ملي سگهي ٿي، ليڪن سوڀي صاحب کين جواب ڏيندي چيو ته ”اها بي ايماني ٿيندي اهڙي آزادي ڪو نه گهرجي“ پوءِ ان وقت جي وزير خارجه ذوالفقار علي ڀٽو صاحب جي ڪوششن سان کيس آزادي ملي. +جڏهن ڀارت ۽ پاڪستان وچ ۾ جنگ لڳي ته سيپٽمبر 1956ع ۾ سوڀو صاحب کي گرفتار ڪيو ويو ۽ 1967ع ۾ وري آزادي ملي. +هن لاڙڪاڻي لا ڪاليج مان 1970ع ۾ وڪالت پاس ڪري محترم عبدالرزاق سومرو وڪيل سان وڪالت شروع ڪئي. +سال 1972ع ۾ سنڌي ٻولي واري بل جي سلسلي ۾ هلچل هلي ۽ سوڀو صاحب کي لاڙڪاڻو بدر ڪيو ويو، هو مير غوث بخش خان بزنجو گورنر بلوچستان جو مهمان ٿيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4890.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4890.txt new file mode 100644 index 0000000..9079aab --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4890.txt @@ -0,0 +1,64 @@ +مير عبدالحسين +مير عبدالحسين جي پيدائش شهر ڪلڪتي ۾ 1851ع ڌاري ٿي. +1857ع ۾ پيءُ جي وفات کان پوءِ هو پنهنجي چاچي مير حسن علي خان سان گڏ سنڌ ۾ آيو. +هن کي ننڍپڻ کان ئي شاعري جو شوق هو. +شاعري ۾ هن "سانگي" لفظ کي تخلص طور ڪم آندو آهي. +سانگيءَ جي وفات 12 جون 1924ع ۾ ٿي. +سانگي جي ڪتابن ۾ ديوان سانگي، لطائف لطيفي ۽ ڪليات سانگي مشهور سمجهيا وڃن ٿا. +مير عبدالحسين خان ’سانگي شهداداڻي خاندان جو آخري فرمان روا، شاعر، نثر نويس ۽ افسانه نگار، مير عبدالحسين خان سانگي، مير عباس علي خان -ٽالپر- جو فرزند هو. +سندس سنڌي شاعريءَ ۾ تخلص ”سانگي“ ۽ -اردو- ۽ فارسيءَ ۾ ”عبدالحسين“ هو. +مير عباس علي خان ڪلڪتي ۾ نظربنديءَ واري دور ۾ هڪ -انگريز- خاتون سان شادي ڪئي هئي. +جنهن مان 1851ع ۾ عبدالحسين خان سانگي پيدا ٿيو. +ٻي شادي پهرين زال جي مرڻ کان پوءِ ڪيائين، جنهن مان کيس مير احمد حسين ڄائو، جنهن ڏهن سالن جي عمر ۾ وفات ڪئي، جڏهن مير عبدالحسين ڇهن ورهين جو هو ته سندس والد جو ڪلڪتي ۾ انتقال ٿيو ۽ پاڻ پنهنجي چاچي مير حسن علي خان سان گڏ رهڻ لڳو. +1863ع ۾ مير حسن علي خان جڏهن سنڌ واپس آيو ته مير عبدالحسين خان به -ان- سان گڏ سنڌ آيو. +ڪجهه وقت سانگي پنهنجي چاچي مير حسن علي سان رهيو، پر پوءِ مير صاحب، مير محمد خان ۽ مير يار محمد خان سان گڏ رهيو. +جتي سندس والده به رهندي هئي. +مير سانگيءَ کي ڪلڪتي ۾ فارسي -تعليم-، سيد ميرزا حسن علي عرف مرزا بزرگ ”وفا“ کان ملي. +سنڌ ۾ اچڻ بعد سندس سنڌيءَ جو -استاد- -آخوند- احمد ولد -آخوند- عبدالعليم هالائي مقرر ٿيو. +فارسي ۽ -اردو- شعر ۾ مولانا ابوالحسن لکنويءَ ۽ سنڌي شاعريءَ ۾ سيد غلام محمد شاهه ”گدا“ سندس -استاد- هئا. +مير عبدالحسين جڏهن اوڻيهن سالن جو ٿيو ته کيس ”هزهائينس“ جو خطاب مليو. +سانگيءَ جي عمر جا پهريان ويهه سال پنهنجي وڏن جي سايي ۾ آرام ۽ آسودگيءَ ۾ گذريا، پر 1871ع ۾ مهراڻ جي ڪيٽيءَ ۾، جتي پاڻ شڪار ڪرڻ ويندو هو، اتي هڪ ڀيري شڪار ڪندي اوچتو سندس نظر هڪ مهاڻي ذات جي عورت تي پئي، جنهن جي هڪ ئي نظر سندس هوش وڃائي ڇڏيا. +سانگي آيو ته شڪار ڪرڻ لاءِ هو پر هاڻي پاڻ شڪار ٿي ويو ۽ بيساخته چئي ڏنائين: +پــاڻ آهـيـان شـڪـار ٿـيـو هـاڻــي +”سانگي“ ڪهڙو وڃي شڪار ڪريان +آخرڪار عشق رنگ لاتو ۽ مير صاحب ملاح ڇوڪري بيبي حاجران کي نڪاح ۾ آندو. +شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ جي روضي تي پاڻ جمعي جي رات حاضري ڀرڻ ويندو هو ۽ صبح جو حيدرآباد ورندو هو. +مير صاحب ۽ سندس گهر واري بيبي حاجران کي چار سال مس ٿيا، جو بيبي حاجران 24 رمضان 1291هه/ 1874ع ڌاري گذاري وئي. +مير صاحب پنهنجي هن گهر واريءَ جي مڙهه کي ڀٽ شاهه کڻائي ويو ۽ حضرت شاهه عبداللطيف جي روضي جي ڇانو ۾ دفن ڪرايائين. +سانگيءَ جي زندگيءَ جو ٻيو دور 1877ع کان شروع ٿئي ٿو. +جنهن ۾ هن هڪ انگريزياڻي، ڊاڪٽر رائيٽ جي ڌيءُ سان شادي ڪئي. +هي دور به سانگيءَ لاءِ عجب هو. +-اهل- ۽ عيال جي پرورش، نالي ماتر پينشن، (1807ع ۾) مير حسن علي خان جي وفات ۽ ملڪيت جي مقدمي جي ناڪاميءَ سانگيءَ جي دل ۽ دماغ تي وڏو اثر ڪيو. +مير عبدالحسين خان سانگيءَ کي شاعري ورثي ۾ ملي هئي ۽ هن پنهنجي شاعريءَ جو آغاز -اردو- شاعريءَ سان ڪيو هو. +جيئن ته مير صاحب جي پيدائش ڪلڪتي ۾ ٿي هئي، -ان- ڪري ننڍپڻ جا ست -اٺ- سال اتي ئي گذاريائين. +سنڌ ۾ اچڻ کان پوءِ سندس -تعليم- لاءِ جيڪي -استاد- مقرر ٿيا، -تن- مان هڪ مولوي سيد ابوالحسن لکنوي هو، جيڪو پاڻ به شاعر هو. +مير صاحب کي -اردو- شاعريءَ جو ذوق مولانا صاحب جي صحبت ۾ ٿيو. +بعد ۾ سنڌي شعر چوڻ لڳو. +سنڌي ۽ اردوءَ سان گڏ فارسيءَ ۾ به طبع آزمائي ڪيائين. +سانگي عالم، اديب ۽ عاشق مزاج شاعر هو، سندس علمي وسعت سندس شاعرانه شعور ۾ اضافو ڪيو، جنهنڪري هن شاعريءَ جي مقصد کي سمجهيو ۽ خاص ڪري نئين سنڌي شاعريءَ جي رائج رجحانن توڙي نين تقاضائن کي محسوس ڪيو ۽ -ان- ۾ جدت ۽ انفراديت پيدا ڪئي. +ٻين شاعرن جي ڀيٽ ۾ سانگيءَ غزل ۾ نئين ماحول ۽ ٻوليءَ ۾ وڌيڪ ڪامياب تجربو ڪيو. +هن پنهنجي شاعريءَ ۾ شيراز ۽ اتان جي باغن ۽ بلبلن جي ذڪر بجاءِ حيدرآباد ۽ سنڌو درياهه جي ڪناري کي ڳايو. +مهراڻ جي ڪيٽيءَ ۽ گهاري کي حافظ جي مصليٰ ۽ رڪن -آباد- سان -تشبيهه- ڏنائين. +ڊاڪٽر محمد -ابراهيم خليل- مير سانگي جي -باري- ۾ لکيو آهي ته ”سانگي سنڌي ٻوليءَ جو اهو پهريون شاعر آهي، جنهن موزون شاعري ۾ قدرتي نظارن تي دلچسپ نموني لکيو آهي ۽ تخيلات جي دائري کان نڪري حقيقت نگاري ۾ قدم رکيو آهي. +سانگي جنهن دور ۾ پيدا ٿيو ۽ ننڍو ٿي وڏو ٿيو، اهو سنڌ تي انگريزن جي اوائلي قبضي ۽ تسلط وارو دور هو. +جنهن نئون سياسي، سماجي ۽ ادبي ماحول پيدا ڪيو. +سياسي لحاظ کان انگريزن جي غاصبانه قبضي جي ڪري هڪ ته وطن جي -آزادي- ختم ٿي ٻيو ته سندس خاندان تي زوال آيو ۽ تڪليفن مٿان تڪليفون آيون. +سانگي پنهنجي هر شعر ۾ وطن تي فرنگيءَ جي قبضي، وطن جي تباهي ۽ ويراني، عزيزن دوستن کان دوريءَ جو ذڪر کليءَ طرح ڪيو آهي. +انهي غلاميءَ ۾ مير صاحب جنهن بهادريءَ سان انگريزن خلاف قلم کنيو، -ان- جو مثال همعصر شاعرن ۽ اديبن وٽ نه ٿو ملي. +وطن جي ويرانيءَ سان گڏ مير صاحب کي پنهنجي خاندان جي زوال ۽ ڌارين جي نا انصافين جو احساس هو. +سانگي پهريون سنڌي شاعر هو، جنهن پنهنجي شعر ۾ وطن پرستيءَ ۽ قوميت جي جذبي جو اظهار ڪيو ۽ ڌارين جي غلاميءَ خلاف آواز بلند ڪيو. +مير صاحب جوانيءَ وارو زمانو شعر شاعريءَ ۽ شڪار جي شوق ۾ گذاريو. +کيس مئجسٽريٽ به بنايو ويو. +-ان- وقت مير صاحب جي عمر 27 سال هئي ۽ 45 سال هن عهدي تي فائز رهيو. +1922ع ۾ هن عهدي -تان- استعيفا ڏيڻ چاهيائين ٿي، پر وقت جي ڪليڪٽر اصرار ڪيو ته توهان ڪيس هلائيندا رهو. +سندس عمر به وڏي هئي پر ڏکن سانگيءَ کي پيري ۾ داخل ڪري ڇڏيو هو، -ان- ڪري مير صاحب ڪيس هلائڻ -بند- ڪري ڇڏيا. +حيدرآباد شهر ۾ مير صاحب کان سواءِ مير شاهنواز خان پٽ مير علي قاسم خان آنرري مئجسٽريٽ هو پر پهرئين ڪلاس جا پاور فقط سانگيءَ، قاضي -امام- علي ۽ ديوان جڳت راءِ کي مليل هئا. +سانگي مئي 1924ع ۾ بيمار ٿيو ۽ 12 جون 1924ع مطابق 8 ذيقعد 1342 هه ۾ وفات ڪيائين. +سندس لاش مير عباس علي خان واري مقبري ۾ امانت طور دفن ڪيو ويو ۽ ڇهن مهينن بعد سندس وصيت مطابق سندس مڙهه حضرت شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ جي مقبري جي صحن ۾ سندس پهرين گهر واريءَ جي ڀرسان دفن ڪيو ويو. +مير صاحب حضرت شاهه عبداللطيف جي ڪلام جو غور سان مطالعو ڪيو ۽ شاهه سائينءَ جي سوانح حيات ۽ سندس ڪلام تي ابتدائي قلم کنيو. +سانگيءَ جون جيڪي تصنيفون هن وقت تائين مليون آهن: سي هن ريت آهن. +(1) سوز سانگي (ڪافيون)، (2) لطائف لطيفي (حضرت شاهه عبداللطيف جي سوانح فارسي)، (3) ديوان سانگي (ٽي جلد)، (4) ڪهاڻي محبت هاڻي، (5) قصص راحت افزا، (6) -آکاڻي- رات وهاڻي، (7) قصه دلچسپ، (8) داستان فرحت افزان، (9) فارسي شاعرن جي ڪلام مان -انتخاب-،(10) مثنوي مشتمل برسر گذشت دار وگير (هن مثنوي ۾ مير حسن علي خان جي وفات کانپوءِ مير نور محمد خان ۽ مير سانگي جي وچ ۾ ملڪيت -تان- تڪرار ٿيو، جنهن ۾ سانگيءَ کي شڪست ملي، انجو مڪمل احوال آهي- هيءَ مثنوي اڻ ڇپيل آهي)، (11) -اردو- شاعرن جي ڪلام مان -انتخاب-، (12) صرف ونحو تي فارسيءَ ۾ لکيل ڪتاب. +غزل جي اوائلي دؤر جي شاعرن ۾ مير عبدالحسين سانگي مرحوم (وفات 1924ع) جو نالو نمايان حيثيت رکي ٿو. +هن جي غزل ۾ حسن و عشق جي بيانن سان گڏ سنڌ جي معاشي ۽ معاشرتي حالتن جي عڪاسي به ملي ٿي. +هن پڻ بدلجندڙ تهذيب ڏانهن اسان جو ڌيان ڇڪايو آهي. +خاص طرح سان مغربي تهذيب جو وڏو نقصان اهو بيان ڪيو اٿس، ته هيءَ تهذيب اسان کي پنهنجي مذهب کان پري رکي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48901.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48901.txt new file mode 100644 index 0000000..04ee8f1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48901.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +سلطان محمود ڪوڪلتاش +سلطان محمود ڪوڪلتاش +سلطان محمود بن مير فاضل بن خواجه عادل بن خواجه احمد اصفهان ۾ رهندو هو، امير تيمور جڏهن اصفهان فتح ڪيو هو، ان وقت خواجه احمد صغير هو، سندس ڏاڏي امير حسن هن جي پرورش ڪئي، جواني ۾ پهچڻ کان پوءِ خواجه احمد، تيموري خاندان سان وابسته ٿي ويو، بکر فتح ڪرڻ وقت سلطان محمود جي عمر 12 سال هئي، جڏهن هن پنهنجي پيءُ مير فاضل سان گڏجي بکر فتح ڪيو هو، هن جي فوجي قابليت کي ڏسي شاهه بيگ ارغون مٿس مهربان ٿيو ۽ پيءُ جي مئي کان پوءِ بکر مٿان نائب ٿيو، ميرزا شاهه حسن جيسين جيئرو رهيو، تيسين ساڻس فرمانبردار رهيو، شاهه حسن گجرات تي ڪاهڻ وقت سلطان محمود کي پاڻ سان وٺي ويو هو. +سلطان محمود جي قابليتن کي ڏسي ميرزا شاهه حسن هن کي بکر جي نائبي ڏني هئي، شاهه طهما سپ صفوي جنهن 1547ع ۾ همايون کي مدد ڏني هئي، تنهن سلطان محمود ڏانهن جهنڊو، نقارو، خلعته روانا ڪيا. +979 هه ڌاري شاهه طهما سپ ٻيو دفعو سلطان محمود ڏانهن تحفا مڪا ۽ ”خان جو خطاب“ ڏنائين، ٽيون دفعو کيس ”خان خانان“ جو خطاب ڏنائين، همايون کان پوءِ اڪبر اعظم اُچ تائين پرڳڻا سندس حوالي ڪيا. +سلطان جي ڌيءَ جي اڪبر بادشاھ سان شادي. +اڪبري اقبال اوج تي پهتل هو، هندستان جا راجائون ۽ نواب اڪبري اقبال جي سايه هيٺ اچي چڪا هئا، سلطان محمود هينئر پوڙهو هو. +کيس هڪڙي نياڻي اولاد هو، جنهن جي شاديءَ ڪاڻ هن اڪبري درٻار کي درخواست ڪئي هئي، جا شهنشاهه اڪبر منظور ڪري، حرم ۾ قبول ڪري اعتماد خان کي بکر ڏانهن روانو ڪيو ۽ چار هاٿي ۽ سوني سنج سان گهوڙو ۽ جڙائدار ترار سلطان محمود ڏانهن تحفا روانا ڪيا. +شهنشاهه جي غير حاضري ۾ سلطان محمود جي ڌيءَ سان شرعي طريقي سان شادي ۽ نڪاح خواني جي رسم ادا ڪئي ويئي. +اعتماد خان ڪنوار کي اجمير ڏانهن وٺي روانو ٿيو، جتي شهنشاهه منزل انداز هو +وفات. +اڪبر بادشاھ گيسو خان کي بکر مٿان نائب ڪري مڪو پر هن جي پهچڻ کان اڳ 982 هه ۾ سلطان محمود وفات ڪئي ۽ مير معصوم جي مناري جي سامهون واري ٽڪريءَ تي دفنايو ويو +قبر پڪين سرن سان جڙيل هڪ چبوتري تي آهي. +تقسيم برصغير کان اڳ هندن انهيءَ ٽڪريءَ جي ڀر ۾ جايون جوڙايون ۽ چبوتري کي ڊاهڻ لاءِ هڪڙيءَ ڪنڊ جون سرون ڪڍيائون ته ڪي لاش ڪفن ۾ ويڙهيل صحيح سالم ستل نظر آيا. +مسلمانن انگريز ڪليڪٽر کي پڪار ڪئي، جنهن چبوتري کي ڊاهڻ کان منع ڪئي. +چبوتري جي ڀر ۾ هڪ ننڍڙي مسجد آهي، جنهن جي مهاجرن تعمير ڪرائي آهي. +اڳ مسجد جي حالت زبون هئي. +سلطان محمود 84 ورهين جي ڄمار ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48916.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48916.txt new file mode 100644 index 0000000..10cd037 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48916.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +مولانا ابوالحسن تاج محمود +مولانا ابوالحسن تاج محمود +مولانا ابوالحسن تاج محمود صاحب، جنهن کي سکر ضلع جي ڳوٺ امروٽ ۾ رشد ۽ ھدايت جي درسگاه جاري ڪئي ھئي، مولانا محمد صديق ڀرچونڊي جا خليفا ھئا. +مولانا صاحب جي ولادت تعلقي روھڙي جي ھڪ ڳوٺ ڳاڙھي موري ۾ ٿي. +ابتدائي تعليم پنهنجي والد وٽان حاصل ڪري ان کان پوءِ پير پاڳاري جي ڳوٺ ۾ ڪجهه وقت فارسي جا ڪتاب پڙھندا رھيا. +عربي علومن جي تحصيل لاءِ ڪجهه وقت جواني جي زماني ۾ مولانا حاجي عبدالقادر صاحب پنهواري (تعلقه روھڙي) جي درس ۾ داخل ٿيا، جتي درسي ڪتابن کان فراغت حاصل ڪري ۽ پنهنجي والد وٽان سلوڪ جي راه حاصل ڪئي والد جي وفات کان پوءِ وقت جي ولي ۽ قطب مولانا حافظ محمد صديق صاحب جي فيض عام ۽ عرفان جي چشمي مان چاليهن ڏينهن اندر سيراب ٿي خلافت جو خرقو ڍڪي مرشد جي ارشاد مطابق امروٽ وڃي رھيا ھتي ظاھري ۽ باطني علم جا طالب وٽن اچڻ لڳا، ظاھري ڪا وڏي آمدني ڪانه ھوندي ھئي پر سوين ماڻهو کاڌو کائيندا ھئا. +دنيا جو بين الاقوامي ليڊر ۽ عالم مولانا عبيدالله صاحب مهاجر مڪي بزرگن جي خدمت ۾ ننڍپڻ کان آيو ۽ اتي ئي رھي وڏو ٿيو ۽ اتي ئي سکر مان پهرين شادي ڪيائين، امروٽ مان ئي دارالعلوم ديوبند ۾ تحصيل علم لاءِ ويو +سکر سياست جو مرڪز ٻن اخبارن آفتاب ۽ الحق جي اشاعت ڪري ھو. +الحق کي ساڳي پوزيشن سنڌ ۾ ھئي. +جيتري الوحيد بعد ۾ حاصل ڪئي ھئي، الحق سنڌ جي ماڻهن جو آواز ھو، جنهن ويهين صدي جي شروعات ۾ صور اسرافيل وانگي سنڌ جي مسلمانن کي سياسي اسٽيج تي آڻي کڙو ڪيو ھو. +اپر سنڌ ۾ سکر انقلاب جو مقام ھو، 1919ع ۾ خلافت ڪاميٽي برپا ٿي، جنهن جو صدر مولانا تاج محمود امروٽي ھو، جو جميعت العلماءَ سنڌ جو به صدر ھو، خلافت ڪاميٽي والنٽيئر ڀرتي ڪرڻ شروع ڪيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48917.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48917.txt new file mode 100644 index 0000000..f2d2164 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48917.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +فتاویٰ عالمگيري +فتاوا عالمگيريمغل بادشاهه اورنگزيب (1658-1707ع) جي حڪم سان، فقہ جو هڪ مستند ۽ جامع ڪتاب عربي زبان ۾ تيار ڪيو ويو. +هي ڪتاب پوءِ فتاوي عالمگيري جي نالي سان مشهور ٿيو. +هن علمي ڪم جي پورائي لاءِ شيخ نظام الدين. +برهانپوريءَ جي سربراهيءَ ۾ عالمن جي هڪ ڪميٽي جوڙي وئي. +ساڻس گڏ چار وڏا عالم: قاضي محمد حسين جونپوري، سيد علي اڪبر سعدالله خاني، ملا حامد جونپوري ۽ محمد اڪرم لاهوري شريڪ ڪار رهيا. +هرهڪ عالم سان گڏ ڏهه معاون عالم مقرر ٿيا، جن ۾ سيد نظام الدين ٺٽوي ۽ قاضي ابوالخير ٺٽوي به شامل رهيا. +فقہ جو هي جامع ڪتاب اٺن سالن ۾ تيار ٿيو ۽ ان تي عالمگيري سڪي جا ٻه لک رپيا خرچ ٿيا. +ڏکڻ ايشيا لاءِ حنفي مسلڪ جي ھن اسلامي ڪوڊ جي تياري ۾ اورنگزيب 500 جي لڳ ڀڳ ديني عالمن جون خدمتون حاصل ڪيون جن ۾ 300 کن ڏکڻ ايشيا جا ، 100 کن عراق جا ۽ 100 کن حجاز (سعودي عرب ) جا عالم دين شامل ھيا. +ھن ڪتابن جي مجموعي ۾ خاندان، غلامن، جنگ، ملڪيت، مذھبن جي تعلقن جا، ڏيتي ليتي، محصولن، معاشي ۽ ٻين معاملن جي مسئلن مذھبي فتوائن جو ذڪر ڪيل آهي. +انھن فتوائن جو مجموعو (Code) 30 جلدن تي مشتمل ھيو پر ھاڻي ڪيترين ئي ٻولين ۾ نئين ڇاپن ۾ سمورو 6 جلدن ۾ ڇپيل آهي. +برطانيا جي راڄ جي شروعات ۾ ئي سيڪيولر قانوني نظام قائم ڪرڻ جي بدران مقامي تيار ڪيل ادارن ۽ قانونن کي قائم رکڻ جو فيصلو ڪيو ويو اھڙي طرح فتوا عالمگيري جو ڪوڊ قانوني نظام جو بنيادي حصو رھيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48939.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48939.txt new file mode 100644 index 0000000..202c5a8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48939.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +ميوسيڪانس +راجاميوسيڪانس. +325 قبل مسيح ۾ سنڌ جو ھڪ حڪمران جو نالو آهي. +ان جون راجا سامبس سان لڙايون ٿيون ھيون جيڪو ھڪ مقامي سردار ۽ اولھ سنڌ جي سنڌوندي جي ڀرسان يا ڏکڻ سنڌ جي ڪنھن علائقي جو حاڪم پڻ ھيو ھيو جنھن سان ھن جي لڙائي ھلندڙ ھئي +ميوسيڪانس سنڌو نديءَ جي هيٺانهين علائقي جي حڪمرانن ۾، سڀني کان وڌيڪ اهميت رکندڙ حاڪم هو، ۽ هن جا اتر سنڌ وارا علائقا سڄيءَ سنڌ ۾ سڀ کان وڌيڪ ساوا ۽ آسودا هئا. +پاتل، جيڪا ميوسيڪانس جي علائقن جي پاسي ۾ ڏکڻ طرف سندس پاڙيسري سرزمين هئي، سا بظاهر خودمختيار هئي. +ڊيئوڊورس سائڪيولس جي قول تي اعتبار ڪندي، مصنف جو چوڻ آهي، ۽ اها ڳالهه ڊيوڊورس سائيڪيولس به قبول ڪئي آهي، ته انهيءَ رياست جي سياسي جوڙجڪ اسپارٽا جهڙي هئي، ”ڇاڪاڻ ته انهن وٽ جنگ جي حالت ۾ قيادت ٻن جدا جدا گهراڻن جي موروثي بادشاهن وٽ هوندي هئي، البت سردارن جي هڪ جماعت سڄيءَ رياست تي اعليٰ ترين اختياريءَ سان حڪومت هلائيندي هئي. +“ ميوسيڪانس جي دور ۾ سنڌ جي انتهائي ڏکڻ مغربي ڇيڙي واري علائقي تي هڪ بلڪل آزاد قبيلي، آربيتيءَ جو قبضو هو +سڪندراعظم جڏهن سنڌ ۾ داخل ٿيو تہ ميوسيڪانس فاتح جي حملي کي روڪڻ ۾ عين موقعي تي پهچي ويو. +هو پاڻ سان اهڙيون سوکڙيون پاکڙيون کڻائي آيو، جيڪي هندستانين وٽ وڏي ۾ وڏي قدر ۽ قيمت واريون سمجهيون وينديون هيون، ۽ هن جا سڀ ساٿي ساڻس گڏ سندس ڇانوڻيءَ ۾ موجود هئا. +هو بادشاهه وٽ قوم سميت پيش پيو. +نئين شهنشاهت ۾ ميوسيڪانس کي جو ائين هڪدم ماتحت حڪمران جي حيثيت ۾ پڪو ڪيو ويو، تنهن جو سبب حقيقت پسنديءَ تي ٻڌل پاليسيءَ جي ضرورتن جي تقاضا به هئي. +سنڌو ماٿريءَ جي انهيءَ سڀ کان زياده آسودي صوبي جي خوشحالي ۽ ان جو امن ان جي انتظام ۾ گهٽ ۾ گهٽ ڦيرگهير آڻڻ سان ئي برقرار رهي ٿي سگهيو. +اها به هڪ ضروري ڳالهه هئي ته هڪ يوناني فوج جو دستو فوراً گاديءَ واري شهر جي ڪوٽ ۾ مورچو سنڀالي، محڪم ٿي ويهي، ۽ ان ڪم جي سربراهي ڪريٽيرس جي سپرد ڪئي ويئي. +اهو ملڪ ۽ ان جو شاهه شهر بادشاهه کي ڏاڍا پسند پيا، ڇو ته هن کي انهن جي اهميت جو پورو احساس هو. +هن جو خيال هو ته اتي سندس نصب ڪيل فوج آسپاس جي قبيلن کي پوريءَ طرح پنهنجي قبضي ۾ رکي سگهندي. +يونان کان هتي آيل هي ٻاهريان ماڻهو ان ملڪ جي سماجي صورتحال ۽ تنظيمن کي ڏسي، ڏاڍا متاثر ٿيا. +هتان جا ماڻهو پنهنجين عادتن ۾ وچٿرا ۽ سڀاءَ جا حليم، صحتمند ۽ وڏيون ڄمارون ماڻيندڙ هئا. +انهن وٽ ڪي مخصوص رسمون ۽ رواج هئا، جن يونانين کي اسپارٽا جي ياد تازي ڪرائي- هو ”لئسيڊيمونين وانگر ڪن موقعن تي عام دعوت ۾ گڏجي کاڌو کائين ٿا. +“ اهڙن موقعن تي سندن کاڌو اهو هوندو هو، جيڪو هو گڏ جي شڪار ڪندي هٿ ڪندا هئا. +هيءُ ملڪ قدامت پسند ۽ متعصب هندو مذهب کان پري هو. +وري هن ملڪ ۾ جيتوڻيڪ ٻانهپ جو رواج ڪونه هو، ان جي باوجود هو ڇا ڪندا هئا جو پنهنجن نوجوانن کي سندن ڦوهه جوڀن ۾ جهلي، سڄي راڄ جي جبري ملازمت ۾ رکي ڇڏيندا هئا- تقربياً اهڙيءَ طرح جيئن اسپارٽا وارا ڪمين کي نوڪريءَ ۾ رکندا هئا. +هتان جي رياست فقط ڪن گنڀير قسم جي ڏوهن جي حالت ۾ قدم کڻندي هئي، باقي عام طرح سان امن امان رکڻ ۽ هڪٻئي سان ڏي-وٺ جي معاملن جو نبيرو اتان جي عوام جي هٿن ۾ هوندو هو. +انهن ڳالهين مان هيءُ معقول اندازو ڪري سگهجي ٿو ته اتي مقامي حڪومت جو پئنچايتي طريقو رائج هو، جنهن جو انتظام نهايت سٺو هلندڙ هو، ۽ هرڪوئي ان جو احترام ڪندو هو. +هيءَ اتان جي هڪ حيرت انگيز ڳالهه پڻ اسان جي ڌيان تي آندي ويئي آهي ته اتان جا ماڻهو فقط طبي علم کي سنجيده مطالعي جي لائق سمجهندا هئا، ”ڇاڪاڻ ته هي ماڻهو جنگي هنرن ۽ ٻين اهڙين ڳالهين جي گهڻي مطالعي کي ائين سمجهن ٿا ڄڻ هو ڪو گناهه جو ڪم ڪري رهيا هجن“. +ائين به ٻڌايو ويو آهي ته هو سون ۽ چانديءَ کان به نفرت ڪندا هئا +سڪندراعظم جي سنديمن شھر تي راجا سامبس خلاف پيش قدميءَ ۽ برھمڻ جي بغاوت کي دٻائي برھمڻن جي قتل عام وقت راجا ميوسيڪانس ان جي خلاف بغاوت ڪري ڇڏي. +ايڇ ٽي لئمبرڪ لکي ٿو تہ: سڪندر پنهنجي نئين مقرر ڪيل وائيسراءِ، پيٿان، کي ”ڪافي لشڪر ڏيئي“ ميوسيڪانَس جي مقابلي لاءِ روانو ڪيو، ۽ پاڻ پنهنجو باقي لشڪر سان وٺي، هن جي بادشاهيءَ جي پسگردائيءَ وارن ”شهرن“ تي تيز رفتاريءَ سان ڪاهي ويو. +مؤرخ ايريئن انهن شهرن لاءِ چوي ٿو ته اهي ان راجا جي قبضي ۾ ڏنا ويا هئا، جنهن جو مطلب اهو ٿي سگهي ٿو ته بادشاهه اهي علائقا هن کي سندس پنهنجن علائقن کان علاوه ڏنا هئا، ۽ انهن تي اصل ۾ آڪيسڪانَس جو راڄ هو. +انهن شهرن تي هڪ جي پٺيان ٻئي تي قبضو ڪيو ويو، ۽ جيڪي شهر ملڪ تي سڌي ضابطي هلائڻ جي مقصد لاءِ نون انتظامن ۾ ٺهڪي پئي سگهيا، تن جي قلعن کي ٻيهر مضبوط ڪري، انهن ۾ فوج رهائي ويئي، باقي ٻين کي ڊاهي پٽ ڪري، اتان جي رهاڪن کي غلام بنايو ويو. +جيسين بادشاهه انهن سڀني علائقن ۾ بغاوتن کي دٻائي، درياهه جي ڪناري تي قائم ڪيل پنهنجي مکيه ڇانوڻيءَ ۾ واپس پهتو، تيسين خود ميوسيڪانَس کي پيٿان قيد ڪري ورتو هو. +ايريئن چوي ٿو ته ”بادشاهه حڪم ڏنو ته هن کي وٺي نيئي سندس ملڪ ۾ ڦاهيءَ تي چاڙهيو وڃي، ۽ ساڻس گڏ جن به برهمڻن کيس بغاوت تي اڀاريو هو، تن سڀني کي پڻ لٽڪايو وڃي. +ڪرٽيئس چوي ٿو ته ميوسيڪانس کي، جنهن کي هو ميوسيڪاني قبيلي جو سردار سڏي ٿو، صليب تي چاڙهيو ويو هو. +“ پلو ٽارچ ٻڌائي ٿو ته برهمڻن هٿان ”مقدونين کي بيشمار ٻيون تڪليفون به سهڻيون پيون،“ بادشاھ جي طرفان هن اوچيءَ ذات جي خلاف ايتري سختي ٿيندڙ ڏسي ھيٺين ذات جي ماڻھن ۾ ڊپ پيدا ٿي ويو جنھن ڪري مزاحمت ختم ٿي وئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48952.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48952.txt new file mode 100644 index 0000000..f73c559 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48952.txt @@ -0,0 +1,46 @@ +چندر گپت موريا +چندر گپت موريا(حڪومتي دؤر: c. +297 BCE) قديم ھندوستان ۾ موريا گھراڻي جي ايمپائر جو باني ھيو، جنھن ڏکڻ ايشيا ۾ سڀ کان وڏي ايمپائر قائم ڪئي جنھن م ھن جو مکيہ وزير چاڻڪيا ھو جنھن کي ڪوٽليا پڻ سڏيندا آهن. +ھن پنھنجي دؤر م وڏا سياسي ۽ معاشي سڌارا آندا. +نالو. +يوناني مؤرخن يوناني ٻوليءَ ۾ ھن جو نالو سينڊروڪوپٽوس اچاريو , ٻين رومي يونانين کيس سينڊروڪوٽس سڏيو ، لاطيني ٻولي م کيس اينڊروڪوٽس سڏيو. +سنسڪرت م شري چندر، پائدمسن ۽ وريشال سڏيو ويو. +خاندان. +ھن جو خاندان کتري ذات جي شاخ ھيو ۽ ٻڌن جي روايت مطابق گوتم ٻڌ جي خانداني پاڙي شاڪيا مان ھيو. +موجودہ ائوڌ جي پاسي جي شھر ڪوسالا جي بادشاھ ويروڌاڪ ھن جي خاندان وارن کي پنھنجي علائقي مان نڪرڻ لاءِ مجبور ڪيو اھڙي طرح چندر گپت جا وڏا مورن واري علائقي م وڃي رھيا. +پالي ٻولي م مورن کي مورا چون ٿا اھڙي طرح ھن جي خاندان تي موريا جو نالو پئجي ويو يعني مورن جي سرزمين جا رھاڪو. +ان خاندان جي حاڪميت جو صدر مقام شھر موريا نگر سڏجڻ لڳو. +جين مذھب وارن جي روايت مطابق چندرگپت جي ماء جو نالو پاريششتاپروان يا اسٿاوراوليچرترا ھيو جيڪا شاھي مورن جي پاليندڙ برادري جي سردار جي نياڻي ھئي. +پراڻن ۾ موريا وري شودر ظاھر ڪيل آھن. +چندر گپت جي نالي وريشال جي معنيَ آھي شودر جو پٽ. +ان نالي جي بنياد تي بہ ڪجھ ليکڪن موريا خاندان کي شودرن سان منصوب ڪيو آهي. +ارڙھين صدي ۾ مدرارڪشاسا تي تبصرو ڪندڙ ڍنڊيراج مطابق چندرگپت جي پيءُ جو نالو مورہا ۽ سندس ڏاڏو سراواٿ سڌي ھيو ۽ ڏاڏي راڻي مورا ھئي جيڪا وريشال جي ڌيءَ ھئي جيڪو شودر ھيو. +اھڙي طرح چندرگپت جي پيءُ جا ناناڻا شودر ھيا.نندا نالي نو بادشاھ پڻ سراواٿ سڌي جا پٽ ھيا پر اھي کتري ذات جي وڏي راڻي سنندا مان ھيا. +سراواٿ سڌي بادشاھي فوج کي سنڀالڻ لاء پنھنجي پٽ موريا جي چونڊ ڪئي پر نند ڀائرن موريا۽ ان جي چندر کان سواءِ سمورن پٽن کي ماري ڇڏيو. +چندر گپت ڀڄي جان بچائي ء پوء نند ڀائرن جو ويري ٿيو. +ايڇ ٽي لئمبرڪ مطابق. +چندر گپت موريه گنگا نديءَ تي قائم ٿيل مگڌ بادشاهيءَ جي نند راجا جو جنرل هو، ۽ هن پنهنجي آقا جي خلاف بغاوت جو جهنڊو بلند ڪيو هو. +سندس اها ڪوشش ناڪام ثابت ٿي، انهيءَ هنڌ، معلوم ٿئي ٿو ته هن جي ملاقات سڪندر سان ٿي، جنهن هن کان علاوه پورس ۽ فيگيلاس کان پڻ اڀرندي پاسي وارن ملڪن بابت معلومات حاصل ڪئي. +هن کي ٻڌايو ويو ته ان پاسي جي پراسائي ۽ گانگردائي علائقن جو حاڪم هڪ بيڪار غاصب هو، جنهن پنهنجي حقي اصلوڪي حڪمران کي، ان جي بداخلاق راڻيءَ جي مرضيءَ سان، قتل ڪري، هُن جي تخت تي قبضو ڪيو هو. +راجا چيو ته اهڙي غاصب کي آسانيءَ سان شڪست ڏيئي سگهبي، جو سندس رعيت هن کان متنفر هئي. +ٿي سگهي ٿو ته سڪندر بياس نديءَ جي ڪپ تي لڳايل پنهنجي ڇانوڻيءَ ۾ پنهنجي لشڪر کان گنگا نديءَ جي هيٺانهين علائقي جي مهم بابت جيڪو دل کي خوش ڪندڙ بيان ڏنو هو، سو راجا جي ٻڌايل هنن ڳالهين کان متاثر ٿيڻ جي نتيجي ۾ هجي +ڀانئجي ٿو ته چندرگپت، ڪجهه سالن کان پوءِ، گهڻو ڪري پورس سان ايڪو ڪري، نند راجا کي شڪست ڏيئي، هن جي بادشاهيءَ تي قبضو ڪري ويهي رهيو هو. +”مُدرا زڪشاسا“ نالي هڪ ڊرامي ۾ ان ڳالهه جو جيڪو بيان ڪيل آهي، تنهن موجب چندرگپت کي هشُي ڏيندڙ، چانڪيه، هن جي مکيه اتحاديءَ، پرواتڪا، کي قتل ڪيو هو، جيڪو پنجاب جي نيم پهاڙي علائقي جو حڪمران هو. +گمان غالب آهي ته اهو پرواتڪا خود پورس هو؛ پر يوناني بيان ۾ چيو ويو آهي ته پورس کي يُوڊامَس دغا ڪري قتل ڪيو هو، جنهن کي سڪندر، پورس سان گڏ، ڏکڻ پنجاب جو وائيسراءِ مقرر ڪيو هو. +يُوڊامسَ جو نالو، بهرحال شهنشاهت جي بابل واريءَ نئين تنظيم توڙي بعد ۾ تري پاراد يِسَسِ واري ورهاڱي وقت ڪٿي به ڪنهن بيان ۾ نظر نه ٿو اچي، پر ائين پيو نظر اچي ته هو به اتر هندستان ۾ متعين ڪيل قابض فوج جو ڪمانڊر رهندو آيو +سال 321 ق- م تائين، پيٿان ڏاکڻي علائقي جو حاڪم ۽ اتان جو پاڻ فوجي اعليٰ ڪمانڊر رهندو آيو. +پر تري پاراد يِسَسِ واريءَ نئين تنظيم هيٺ، هن کي گنڌارا جو گورنر مقرر ڪيو ويو هو، جيڪو شهر جيئن ته فِليپَس جي صوبي جو هڪ حصو ٿي رهيو هو، ان ڪري اهو عارضي طور ٽئڪسلا واري راجا جي ماتحت رکيو ويو هو، جيڪو پنهنجي اصلوڪيءَ بادشاهيءَ تي برقرار رهيو هو. +ٿي سگهي ٿو ته مگڌ جي خلاف مهم ۾ پورس ۽ چندرگپت سان گڏ يوڊيمَس پڻ حصو ورتو هجي، ۽ شايد نند کي جزوي طور يورپي لوڪن جي هٿان شڪست ملي هجي، جن ڀاڙيتو فوجين جي حيثيت ۾ حملي ۾شرڪت ڪئي هجي. +جيڪڏهن ائين هو، ته پوءِ جيڪي واقعا بعد ۾ پيش آيا، سي شايد مال غنيمت جي ورڇ تي اختلافن جو نتيجو هئا +يوڊيمس جي هٿان، جيئن مٿي ذڪر ڪيو ويوآهي، پورس قتل ٿي ويو؛ ان کان پوءِ سندس جنگي هاٿين تي قبضو ڪري، جيڪي به فوجون هٿ ڪري سگهيو، انهن کي ساڻ کڻي، يوڊيمس انهيءَ جنگ ۾ شرڪت ڪرڻ لاءِ اڳتي وڌيو، جيڪا ”اڀرندي وارن صوبن“ جا ماتحت حڪمران گڏجي، پنهنجي ساٿيءَ، ميديا جي حاڪم، خلاف وڙهي رهيا هئا، جنهن شهنشاهت جي مرڪزي نظام کان بغاوت ڪري، پنهنجي خود مختاريءَ جي دعوا ڪئي هئي. +يوڊيمس، جنگ جي ميدان ڏانهن ويندي، پيٿان جي صوبي گنڌارا مان لنگهيو، ۽ هو ٻيئي ضرور هڪٻئي سان گڏيا هوندا. +ان کان جلد ئي پوءِ پيٿان به ايران ۾ هلندڙ جنگ ۾ حصي وٺڻ لاءِ پنهنجي رياست جي حڪمرانيءَ جون واڳون ڦٽيون ڪري، هليو ويو. +هن جي پٺيان ڪي به سندس جانشين مقرر نه ڪيا ويا، هندستان ۾شهنشاهت جي هنن حالتن کي ڏسندي، هيءُ اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته مقدونين لاءِ اتي وڌيڪ وقت پنهنجي اقتدار کي قائم رکڻ ناممڪن نه، ته بيحد ڏکيو ضرور نظر آيو هوندو +هو اڃا سلطنت جي جانشينيءَ جي مسئلي کي ئي حل ڪري نه سگهيا هئا، ۽ ان مسئلي تي پنهنجين خانه جنگين ۾ ئي پورا هئا. +يوناني ۽ مقدوني نو آبادڪارن منجهان ڪي وري به اتر اولهه هندستان خصوصاً نيڪائيه ۽ بيوسيفَلا نالي شهرن ۾، ان وقت رهيا پيا هئا، جڏهن چندرگپت قدم وڌائي، پنهنجا اختيار سنڌو ماٿريءَ تائين قائم ڪري رهيو هو. +ممڪن آهي ته انهن هن جو ڪجهه مقابلو ڪيو هجي، ڇاڪاڻ ته اها ڳالهه تحرير ۾ آيل آهي ته انهن جا ڪيترا عملدار چندرگپت جي هٿان مارجي ويا هئا و. +وفات. +جينن مذھب وارن جي ھڪ روايت مطابق "آخر ۾ ھن پنھنجي بادشاھي ڇڏي جين مذھب جو ٻائو (monk) ٿيو ھو ۽ مرڻ گھڙيءَ تائين روزو رکي ڪرناٽڪا ۾ فوت ٿي ويو". +ان روايت جي بنياد تي اھو خيال بہ آھي تہ جيڪڏهن اھا روايت صحيح آهي ته پوء ھن پنھنجي زندگي جي پوئين دؤر م متان دکن فتح ڪيو ھجي. +ھن سڄي ايمپائر ۾ روڊ رستا، مندر، آبپاشي جو نظام جوڙايو ۽ کاڻيون کوٽائيون ۽ معاشي نظام کي مستحڪم بڻايو. +ھن جي دؤر ۾ مختلف مذھبن کي فروغ مليو جن م ٻڌ مذھب، جين مذھب، اجويڪ، ۽ برھمڻن جا مذھب شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48953.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48953.txt new file mode 100644 index 0000000..f35d1cb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48953.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ڏھرسيه +ڏھرسيه: سنڌ جي برھمڻ گھراڻي جي راجا چچ بن سيلائيج جو وڏو پٽ ۽ راجا ڏاهر جو وڏو ڀاءُ ھيو. +جيڪو برھمڻ آباد صوبي جو گورنر رھيو. +لئمبرڪ لکي ٿو ته: ڏهرسيه پنهنجي زندگيءَ جي باقي بچيل مدت ۾ برهمڻ آباد ۽ ان جي ماتحت صوبن تي هڪ جدا بادشاهيءَ طور حڪومت هلائيندو رهيو، جيڪا شان و شوڪت ۾ الور کان ڪنهن طرح به گهٽ ڪانه هئي. +چيو وڃي ٿو ته هن سابق گورنرن جي لوهاڻي خاندان مان آگهم جي ڌيءَ سان شادي رچائي، پنهنجي پيءُ جي رشتي کي نئين سر تازو ۽ پختو ڪيو.مجموعي طور، هن مفروضي جي آڌار تي هلڻ وڌيڪ بهتر اچي ٿو ته ڏهرسيه سال 685ع ۾ يا ان جي لڳ ڀڳ ڪنهن ويجهڙي سال ۾ مري ويو هو +ڏاهر هاڻي پنهنجي مئل ڀاءُ جي خزاني ۽ برهمڻ آباد وارن علائقن تي قبضو ڄمايو، جيتوڻيڪ چيو وڃي ٿو ته هن ان جي پٽ، چچ بن ڏھرسيه ، کي پيءُ جو جائز وارث ۽ جائنشين تسليم ڪيو هو +ڏاھر سان تعلق. +اسين هن ڳالهه کي، بنان ڪنهن خوف ۽ خطري جي، هڪ تاريخي حقيقت طور تسليم ڪري سگهون ٿا ته چندر جي مرڻ کان پوءِ، سنڌ ڪجهه عرصي تائين ٻن آزاد ۽ خود مختيار رياستن جي حيثيت ۾ ورهايل رهجي ويئي، جن تي چچ جي ٻن پٽن جي بادشاهي قائم هئي؛ ننڍي ڀاءُ جي وڏائيءَ ۽ ڏيکاءَ تي وڏي ڀاءُ کي سخت ناراضگي هئي، وڏي ڀاءُ جي مرڻ تي، جيڪو بظاهر وارثن ڇڏڻ کان سواءِ ڪونه مئو هو، سڄي بادشاهي بنان ڪنهن تڪرار ۽ جنگ جي خاموشيءَ سان سڌي ڏاهر جي هٿن ۾ هلي ويئي +”چچ نامي“ ۾ ڏهرسيه ڏانهن جيڪي ڳالهيون منسوب ڪيل آهن، تن مان ظاهر ٿئي ٿو ته هن ڏاهر کي ڪڏهن به خود مختيار تسليم نه ڪيو هو. +جڏهن کيس الور ۾ داخل ٿيڻ جي اجازت نه ڏني ويئي، تڏهن هو ڏاهر ڏانهن پيغام موڪلي ٿو، ”آءٌ توسان جنگ ڪرڻ نه آيو آهيان. +هيءُ قلعو منهنجي پيءُ جي گاديءَ وارو شهر هو، ۽ هن کان پوءِ اهو مون ڏانهن آيوآهي. +تو کي ان جو قبضو محض منهنجي نمائندي جي حيثيت ۾ مليو هو، ۽ هيءَ بادشاهي منهنجي آهي. +اسان جي ملڪ ۾ ڪنهن به وقت ٻه تاج گڏ نه رهيا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48955.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48955.txt new file mode 100644 index 0000000..e3a6dd3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd48955.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ايڇ ٽي لئمبرڪ +ھيوگ ٽريوور لئمبرڪ برطانيا سان تعلق رکندڙ انڊين سول سروس جو ملازم ، قديم آثارن جو ماھر، مؤرخ ۽ منتظم 20 اپريل 1904 ۾ انگلينڊ جي ايسٽ مڊلينڊ واري خطي جي ڊربي شائر ڪائونٽي جي شارڊلو ڳوٺ ۾ پيدا ٿيو ۽ 1982 ۾ 78 سالن جي عمر ۾ وفات ڪيائين. +ھي 1927 کان 1947 تائين انڊين سول سروس ۾ ڪم ڪيو ۽ گھڻي ڀاڱي ھن سنڌ ۾ ڪم ڪيو ۽ ڪمشنر جي عھدي تي پڻ رھيو جتي ھن قديم آثارن متعلق تحقيق پڻ ڪئي.ھي موئن جي دڙي تي تحقيق جي ڪري مشھور ٿيو ھو.سول سروس کان فارغ ٿيڻ بعد ھي آڪسفورڊ يونيورسٽي جي اوريئل ڪاليج جو فيلو ۽ مؤرخ بڻيو جتي ھن 1951 کان 1971 تائين نوڪري ڪئي.جنهن زماني ۾ لئمبرڪ سنڌ ۾آءِ. +ايس. +آفيسر هوندو هو، تنهن زماني ۾ به هو هتان جي تاريخ، جاگرافي ۽ آثار قديمه ۾ وڏي دلچسپي وٺندو هو. +هونئن ته پاڻ انهن انگريز عملدارن مان هو، جن کي صحيح معنيٰ ۾ ”برطانوي بادشاهت جا معمار“ ڪوٺيو ويو آهي، پر ڪن نفسياتي سببن جي ڪري کيس سنڌ لاءِ محبت هئي، سندس خاندان جي تاريخ ڏسڻ سان معلوم ٿئي ٿو ته 1843ع ۾، جڏهن انگريزن سنڌ فتح ڪئي هئي. +تڏهن لئمبرڪ جي ڪن وڏن سنڌ ۾ نوڪريون ڪيون هيون. +سندس نانو 1889ع ۾ سنڌ جو ڪمشنر هو. +خود لئمبرڪ پاڻ به 1927ع کان 1946ع تائين سنڌ ۾ ڪيترن ئي اهم انتظامي عهدن تي فائز رهيو. +انهيءَ پس منظر ۾ ڏسبو ته ڳالهه سمجهه ۾اچي ويندي ته لئمبرڪ کي ڇا جي ڪري سنڌ سان محبت هئي +سنڌ ۾ نوڪري ڪندي لئمبرڪ سنڌي زبان تي به چڱي مهارت حاصل ڪئي هئي، جنهن جي ڪري به سنڌ ۽ ان جي رهاڪن کي سمجهڻ ۾ کيس آساني ٿي هوندي +پاڻ حرن جي تحريڪ وقت مارشل لا ايڊمنسٽريٽر رھيو. +جيڪب آباد جو ڊپٽي ڪمشنر پڻ رھيو. +بلوچي ٻولي پڻ سمجھندو ۽ ڳالھائيندو ھو. +شڪار دوران ھڪ بھترين توبچي پڻ ھيو +سال 1968ع ۾ سندس گهر واري گذاري ويئي، هن سندس وڏو ساٿ ڏنو هو ۽ ڪتابن لکڻ ۾ مدد ڪندي هئس. +مسودن کي ٽائيپ ڪرڻ جو سمورو ڪم ته هوءَ ئي ڪندي هئي +سنڌي ادبي بورڊ سان ناتو. +سنه 1952ع ۾ سنڌي ادبي بورڊ ، ايڇ. +لئمبرڪ کي سنڌ جي تاريخ جا پهريان ٻه جلد لکڻ جو ڪم سونپيو هو. +انهيءَ سبب سان، لئمبرڪ جو بورڊ سان پورا پنجويهه ورهيه تعلق رهيو. +تن ڏينهن ۾ لئمبرڪ انڊين سول سروس مان رٽاير ڪرڻ بعد آڪسفورڊ يونيورسٽيءَ جي اوريل ڪاليج ۾ فيلو مقرر ٿيو هو، جتي هو پنهنجي واندڪائي جو وقت، سنڌ جي تاريخ تي تحقيق ۽ تصنيف ۾ صرف ڪندو هو. +هن بورڊ جي آڇ خوشيءَ سان قبول ڪئي ۽ اطلاع ڏنائين ته سنڌ تي سندس اهم ڪتاب ”سر چارلس نيپئر ۽ سنڌ“ آڪسفورڊ يونيورسٽي پريس مان ڇپجي پڌرو ٿيڻ وارو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4901.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4901.txt new file mode 100644 index 0000000..4c4c1a7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4901.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +عبدالرزاق سومرو +عبدالرزاق سومرو جي پيدائش مورو ۾ ٿي. +پاڻ مورو شهر جو رهاڪو هو، سندن شهادت جي تاريخ 7 آگسٽ آهي. +سياسي خدمتون. +عبدالرزاق سومري، 1970ع ۾ 30 کان وڌيڪ دوستن سان گڏجي مورو شهر ۾ جيئي سنڌ اسٽوڊنٽ فيڊريشن جو بنياد رکيو. +انهن ڏينهن ۾ يعني 70ع واري ڏهاڪي ۾ اوڀر توڙي اولهه پاڪستان ۾ ٻولي تحريڪ عروج تي هئي. +بنگال ۾ ٽئگور جا گيت ۽ سنڌ ۾ اياز ۽ نارائڻ شام جا بيت جهونگاريا ويندا هئا تہ: +ٻولي تحريڪ جي زورَ، ڪالونيل مائينڊ سيٽ رکندڙ اسٽيبلشمينٽ کي صفا پريشان ڪري ڇڏيو. +ون يونٽ لاڳو ٿيل هو، جنهن جي ڪري سنڌ ۽ سنڌي چوڻ ۽ لکڻ تي بندش پيل هئي. +سنڌ ۾ ان ٻولي تحريڪ ۾ ساهه وجهڻ ۽ ان لاءِ جاکوڙ ڪرڻ واري هر مرحلي ۾ عبدالرزاق سومرو سڀني کان اڳڀرو هوندو هو. +ننڍي کنڊ جي ورهاڱي کان پوءِ سنڌي ٻولي کي ختم ڪرڻ جون ناپاڪ رٿائون شروع ٿي چڪيون هيون، جن جي جواب ۾ سنڌي نوجوان ڀڙڪي اٿيا ۽ ”فردوس پبليڪيشن هالا“، ”ادبي ادارو حيدرآباد“، ”پرھ ڦٽي حيدرآباد“ جهڙا ادارا قائم ڪيا، جن مان سنڌي ناول ڇاپيا ويا ۽ ڪي پوءِ ڇپجي پڌرا ٿيا. +بزم فردوس هالا جو هڪ ناول ۽ ”ڪاروان زندگي“ انجم هالائيءَ جو لکيل ذڪر جوڳو هو. +شهيد عبدالرزاق سومرو به ان ساڳي ڪڙي ۽ جاکوڙ جو حصو هو. +عبدالرزاق سومري بابت سندس ساٿي راشد مورائي پنهنجي ڪتاب اڳتي تاڻ امنگ جي ۾ لکي ٿو ته؛ 17 جنوري 1971ع تي سائين جي ايم سيد جي سالگرھ جي ڪاڄ موقعي تي ڪراچي ۾ جيترو وقت هو مون سان گڏ هو کيس اها ئي اڻ تڻ هئي ته موري ۾ ڀٽائيءَ جي فڪر کي هٿي ڏيڻ گهرجي. +يونيورسٽي جي تعليم دوران هڪ ڀيرو جڏهن دادو کان مورو ڏانهن موٽي رهيو هو تہ ساڻس گڏ مشتاق قاضي بہ هو. +مون سان لليا پتڻ سنڌوءَ جي ڪپ تي مليو ته ”سندس هٿ ۾ ڪچي جي چيڪي مٽي جا چاپڙ هئا“ مون پڇيو تہ هي ڇو کنيا اٿو؟ +چيائين يونيورسٽي جي هاسٽل ۾ پنهنجي روم ۾ رکندس. +هن چيڪي مٽي مان سنڌ جي سرهاڻ اچي ٿي. +انهن ئي ڏينهن ۾ سنڌالاجي کي ڌارين ساڙي ڇڏيو هو تہ ان کي ٻيهر ساڳي حالت ۾ آڻڻ لاءِ ٻين دوستن سان گڏجي عبدالرزاق سومري ڪشتو هٿ ۾ کڻي چندو گڏ ڪيو. +ان تحريڪ جي زور کي ٽوڙڻ لاءِ سڄي سنڌ ۾ ان وقت ٻولي وارا وڳوڙ ڪرايا ويا، عبدالرزاق سومري کي قيد ڪرڻ ۽ رستي تان هٽائڻ لاءِ سازشون گهڙجڻ شروع ٿي ويون. +نيٺ وطن ۽ سنڌي ٻولي جي ويرين 7 آگسٽ 1972ع جي منجهند جو هن کي پنهنجي ماءَ ٻولي يعني سنڌي ٻولي سان پيار ڪرڻ جي ڏوھ ۾ شهيد ڪري ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4902.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4902.txt new file mode 100644 index 0000000..ae8fdf2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4902.txt @@ -0,0 +1,118 @@ +سڪرنڊ +سڪرنڊ (Sakrand) پاڪستان جي صوبي سنڌ جو ھڪ شهر آهي. +سڪرنڊ ضلع شھيد بينظير آباد (پراڻو نوابشاھ) جو تعلقو آھي. +سڪرنڊقومي شاهراه جي ٻنهي پاسن کان آباد آهي نوابشاهه کان سڪرنڊ 18 ڪلوميٽر ڏکڻ-اولھ پاسي آهي. +جيڪو نئي ون وي روڊ جي زريعي ادھ ڪلاڪ جي پنڌ تي آھي.سڪرنڊ کان الهندي طرف اٽڪل 18 ڪلو ميٽر پري سنڌو درياءُ آهي ڪراچي کان سڪرنڊ 250 ڪلوميٽر جي فاصلي تي آھي ۽ نيشنل هائي وي (N-5) جي زريعي ساڍهي ٽن ڪلاڪن جو سفر آھي جڏھن ته حيدرآباد کان تقريبا 90 ڪلو ميٽر ۽ لوڪل روڊ ٽرانسپورٽ زريعي ڍيڊھ ڪلاڪ جي پنڌ تي آهي سن 1912ع کان اڳ ۾ جڏهن نوابشاه ضلعي جو اڃا وجود ئي ڪونه هئو، ته اُن وقت به هيءُ شهر حيدرآباد ضلعي جي تعلقي جو صدر مقام هئو. +سڪرنڊ قديم تاريخ جو اڀياس ڪندي اهو معلوم ٿئي ٿو ته ڪلهوڙن ۽ ٽالپرن جي زماني ۾ هيءُ شهر هر لحاظ کان وڏي اهميت وارو هئو. +سڪرنڊ زراعت جي دولت سان مالا مال آهي ءِ هڪ وڏو ڪاروباري شهر آهي سڪرنڊ جي تاريخ سن 1782ع ۾ ٽالپر خاندان جي اڳواڻ مير فتح علي خان ٽالپر جڏهن هالاڻيءَ جي ميدان تي ڪلهوڙن جي آخري حاڪم ميان عبدالغني خان کي شڪست ڏئي سنڌ ۾ ٽالپرن جي حڪومت قائم ڪئي. +تڏهن پڻ هيءُ شهر ٽالپرن جي حڪمراني هيٺ آيو. +ان کان پوءِ هڪ دفعي مير فتح علي خان ٽالپر شڪار ڪرڻ جي لحاظ کان موجود سڪرنڊ شهر جي ڏکڻ طرف ”سڪرنڊ واري ڍنڍ “ تي اچي منزل انداز ٿيو مير صاحب کي هن ڍنڍ جي منظر ۽ آسپاس جي دلڪش ماحول نهايت ئي موهي وڌو. +جنهن ڪري انهي ڍنڍ جي ٻيٽاريءَ تي محلات جوڙيائين، ۽ ڍنڍ جي ڪنڌيءَ سان وري قلعو تعمير ڪرايائين. +انهيءَ قلعي ۽ ڍنڍ جي اوسي پاسي واري آباديءَ کي”فتح آباد“ جو نالو ڏنائين. +اڏايل محلات ۾ پاڻ ۽ سندس ٽي ڀائر مير غلام علي، ميرڪرم علي، مير مراد علي خان وقت به وقت اچي سير سفر ۽ شڪار ڪندا هئا. +انهيءَ چئني ڀائرن کي گڏي سنڌ جي تاريخ ۾ ”پهرين چوياري“ ڪري سڏيندا آهن مير عظيم الدين ٺٽوي اڳتي هلي اُنهيءَ ڍنڍ جي نظارن، وڻندڙ آبهوا، ۽ مٺي پاڻيءَ جي نسبت سان انهيءَ ڍنڍ کي ”شڪر“ ڍنڍ جو نالو ڏنو. +انهيءَ ڳالهه مان اهو گمان غالب آهي ته ميرن جي دور کان اڳ ۾ هيءَ بستي ضرور ڪنهن نالي سان سڏبي هوندي! +جيئن ته شهر جي ڀرسان ڍنڍ هئي. +ان ڪري ممڪن ٿي سگهي ٿو ته هن ڍنڍ کي ماڻهو، ڍنڍ واري بستي ڍنڍ وارو شهر يا ڍنڍ ڀر بستي سڏيندا هوندا، پر ٽالپرن جي دور ۾ مير فتح علي خان ٽالپر جي طرفان فتح آباد واري قلعي ۽ فتح آباد شهر تعمير ڪرائڻ ڪري ڪجهه وقت هن شهر کي”فتح آباد“ سڏيو ويو، پر جيئن ته مير عظيم الدين ٺٽوي جي قول مطابق هيءَ ڍنڍ ”شڪر ڍنڍ“ يعني مٺي پاڻيءَ واري ڍنڍ سڏجڻ ۾ آئي. +۽ اڳتي هلي عام ماڻهو هن شهر کي ”شڪر ڍنڍ“ وارو شهر يا بستي سڏيو. +۽ ايئن ”ش“ جي بجاءِ ”س“۽ پهرئين ”ذ“ کي حذف ڪري آخري”ڍ“ جي جاءِ تي”ڊ“ کي قائم رکي شهر کي ”سڪرنڊ“ سڏڻ شروع ڪيو. +جو اصل ۾ غلط لفظ آهي. +اهڙي طرح فتح آباد وارو نالو پڻ آهستي آهستي ٿي هميشه جي لاءِ مٽجي ويو حال هي ۾ صدر پاڪستان جناب آصف علي زرداري هتي سڪرنڊ شهر ۾ پيهرين يونيورسٽي کولڻ جو اعلان ڪيو آهي.جنهن جو نالو شهيد بينظير بهٽو انٽرنيشنل يونيورسٽي آف ويٽرنري اينڊ اينيمل سائنس رڪيو ويو آهي. +سڪرنڊ شهر تاريخ جي روشنيءَ ۾. +سڪرنڊ جوتاريخي ۽ قديم شهر قومي شاهراهه جي ٻنهي پاسن کان آباد آهي. +انهيءَ قومي شاهراهه کي اڳئي دور ۾( راوڙ) وارو رستو به سڏيندا هئا. +ڪلهوڙن ۽ ٽالپرن واري زماني ۾ هن رستي کي وري ( ٽپالي) رستو ڪري به سڏيندا هئا. +انگريزن جي ابتدائي زماني ۾ هن کي (نار) وارو رستو ڪري سڏيندا هئا. +سنڌو درياءُ سڪرنڊ کان الهندي طرف اٽڪل 18 ڪلو ميٽرن جي مفاصلي تي وهندو رهي ٿو. +هن شهر جي باري ۾ اهڙا ڪيترائي اهڃاڻ ۽ نشان ملن ٿا، جن مان اهو چڱي طرح واضع ٿئي ٿو ته سڪرنڊ جي هيءَ پراڻي بستي ڪنهن به صورت ۾ ساڳئي هنڌ آباد هئي. +سڪرنڊ هن وقت موجوده نوابشاهه ضلعي کان اڳ ۾جڏهن نوابشاهه ضلعي جو سب ڊويزن ۽ تعلقي جو صدر مقام آهي. +سن 1912ع کان اڳ ۾ جڏهن نوابشاهه ضلعي جو اڃا وجود ئي ڪونه هئو، ته اُن وقت به هيءُ شهر حيدرآباد ضلعي جي تعلقي جو صدر مقام هئو. +سڪرنڊ قديم تاريخ جو اڀياس ڪندي اهو معلوم ٿئي ٿو ته ڪلهوڙن ۽ ٽالپرن جي زماني ۾ هيءُ شهر هر لحاظ کان وڏي اهميت وارو هئو.ميجر جنرل هيگ پنهنجي ڪتاب (انڊس ڊيلٽا ڪنٽري) ۾ سڪرنڊ جي تاريخ حيثيت سان بيان ڪئي آهي. +اُن کان سواءِ هيوز به( سنڌ گزيٽيئر) ۾ سڪرنڊ شهر جو تفصيل سان ذڪر ڪيو آهي. +اهڙيءَ طرح سان ڏيهي توڙي پرڏيهي عالمن جي احوال مان اهو ظاهر ٿئي ٿو ته سنڌ جي قديم بستي وڏي اهميت واري آهي. +هاڻي ڏسڻو اهو آهي ته هن بستيءَ تي "سڪرنڊ " نالو ڪيئن پيو ۽ ڪڏهن پيو؟ +افسوس سان چوڻو ٿو پوي ته سڪرنڊ تي انهيءَ نالي پوڻ مطابق ڪي به روايتون ۽ لکتون نه ٿيون ملن، جن جي آڌار تي اهو چئي سگهجي ته هن شهر جو اصل نالو ڇا هئو؟ +پوءِ اهو شهر "سڪرنڊ" سڏجڻ ۾ ڪيئن آيو. +تاريخ جي مطالعي مان ظاهر ٿئي ٿو ته ٽالپرن جي دور حڪومت ۾ هيءُ شهر انهيءَ نالي سان سڏجڻ ۾ آيو.هن دور جي مشهور شاعر مير عظيم الدين ٺٽوي جي ڪتاب "فتح نامه" مان اهو معلوم ٿئي ٿو ته شهر تي اهو نالو ان ڪري ئي عام مشهور ٿيو. +سن 1782ع ۾ ٽالپر خاندان جي اڳواڻ مير فتح علي خان ٽالپر جڏهن هالاڻيءَ جي ميدان تي ڪلهوڙن جي آخري حاڪم ميان عبدالغني خان کي شڪست ڏئي سنڌ ۾ ٽالپرن جي حڪومت قائم ڪئي.تڏهن پڻ هيءُ شهر ٽالپرن جي حڪمراني هيٺ آيو. +ان کان پوءِ هڪ دفعي مير فتح علي خان ٽالپر شڪار ڪرڻ جي لحاظ کان موجود سڪرنڊ شهر جي ڏکڻ طرف "سڪرنڊ واري ڍنڍ " تي اچي منزل انداز ٿيو.مير صاحب کي هن ڍنڍ جي منظر ۽ آسپاس جي دلڪش ماحول نهايت ئي موهي وڌو.جنهن ڪري انهي ڍنڍ جي ٻيٽاريءَ تي محلات جوڙيائين، ۽ ڍنڍ جي ڪنڌيءَ سان وري قلعو تعمير ڪرايائين.انهيءَ قلعي ۽ ڍنڍ جي اوسي پاسي واري آباديءَ کي"فتح آباد" جو نالو ڏنائين. +اڏايل محلات ۾ پاڻ ۽ سندس ٽي ڀائر مير غلام علي،ميرڪرم علي، مير مراد علي خان وقت به وقت اچي سير سفر ۽ شڪار ڪندا هئا. +انهيءَ چئني ڀائرن کي گڏي سنڌ جي تاريخ ۾ "پهرين چوياري" ڪري سڏيندا آهن. +مير عظيم الدين ٺٽوي اڳتي هلي اُنهيءَ ڍنڍ جي نظارن، وڻندڙ آبهوا، ۽ مٺي پاڻيءَ جي نسبت سان انهيءَ ڍنڍ کي "شڪر" ڍنڍ جو نالو ڏنو. +انهيءَ ڳالهه مان اهو گمان غالب آهي ته ميرن جي دور حڪومت کان اڳ ۾ هيءَ بستي ضرور ڪنهن نالي سان سڏبي هوندي! +جيئن ته شهر جي ڀرسان ڍنڍ هئي. +ان ڪري ممڪن ٿي سگهي ٿو ته هن ڍنڍ کي ماڻهو، ڍنڍ واري بستي ڍنڍ وارو شهر يا ڍنڍ ڀر بستي سڏيندا هوندا، پر ٽالپرن جي دور ۾ مير فتح علي خان ٽالپر جي طرفان فتح آباد واري قلعي ۽ فتح آباد شهر تعمير ڪرائڻ ڪري ڪجهه وقت هن شهر کي"فتح آباد" سڏيو ويو، پر جيئن ته مير عظيم الدين ٺٽوي جي قول مطابق هيءَ ڍنڍ "شڪر ڍنڍ" يعني مٺي پاڻيءَ واري ڍنڍ سڏجڻ ۾ آئي.۽ اڳتي هلي عام ماڻهو هن شهر کي "شڪر ڍنڍ" وارو شهر يا بستي سڏيو. +۽ ايئن "ش" جي بجاءِ "س"۽ پهرئين "ذ" کي حذف ڪري آخري"ڍ" جي جاءِ تي"ڊ" کي قائم رکي شهر کي "سڪرنڊ" سڏڻ شروع ڪيو.جو اصل ۾ غلط العوام لفظ آهي. +اهڙي طرح فتح آباد وارو نالو پڻ آهستي آهستي ٿي هميشه جي لاءِ مٽجي ويو. +مير عظيم الدين ٺٽوي جو مٿيون قول اسان کي ڏاڍو قومي لڳي ٿو. +هو انهيءَ سلسلي ۾ لکي ٿو ته، "مير عاليءَ مقام (مير فتح علي خان ٽالپر) جي حڪم سان "فتح آباد" نالي هڪ نئون شهر اهڙي جڳهه تي قائم ڪيو ويو،جنهن جي زمين مان سهڻا ۽ من موهيندڙ گل پيدا ٿين ٿا، اتي هڪ مٺي پاڻيءَ جي ڍنڍ موجود هئڻ جي ڪري ان ڍنڍ کي "شڪر" ڍنڍ سڏيو ٿو وڃي. +فتح آباد کي چئو گرد قلعو آهي،جنهن جي دامن ۾ هيءَ ڍنڍ قائم آهي، ۽ ڍنڍ ۾ اڀرندڙ ويرون هيج ۽ خوشيءَ ۾ نچنديون ۽ ٽپنديون رهن ٿيون. +انهيءَ مزڪوره ڍنڍ جي وچ تي جيڪا ٻيٽاري آهي،انهيءَ جي مٿان هڪ شاهي محل اڏايو ويو آهي. +جنهن جي پيڙهه پٿرائين آهي. +فتح آباد قلعي جو ٻيو دروازو ڍنڍ ڏانهن آهي ۽ ڍنڍ جو پاڻي انهيءَ قلعي جي چائنٺ کي چمندو رهي ٿو. +انهيءَ ڍنڍ ۾ هر وقت روپين، سونين چوٽين ۽ ڇٽين سان ٻيڙيون بيٺل رهن ٿيون، جن جي زريعي محلات جا رهواسي سدائين ڍنڍ جو سير سفر ڪندا رهن ٿا. +جڏهن مير فتح علي خان ۽ سندس ڀاءُ مير غلام علي خان ٽالپر انهيءَ سير گاهه ۾ اچن ٿا ته اهي ٻئي سج ۽ چنڊ وانگر روشن نظر اچن ٿا. +چئني پاسن کان سهڻيون نفيس ويهڪ جون جايون ٺهيل آهن ۽ هر وقت ٿڌيون ٿڌيون هوائون لڳنديون رهن ٿيون. +رات جي وقت جڏهن آسمان ۾ تارا ٽمڪندا رهن ٿا انهيءَ ڍنڍ جي صاف ۽ شفاف پاڻيءَ ۾ آرسيءَ وانگر نظر اچن ٿا. +هند ۽ سنڌ ۾ هن جهڙو ڪو سير گاهه ڪونهي +عظيم الدين ٺٽويءَ کان پوءِ تالپر خاندان جي آخري حاڪم مير نصير خان جي پٽ مير حسن علي خان ٽالپر"حسن" پنهنجي ڪتاب "شاهنامه سنڌ عرف ڪلهوڙن جي هار" ۾ انهيءَ ڍنڍ، محلات ۽ قلعي جو ذڪر ڪيو آهي، جو لڳ ڀڳ مير عظيم الدين ٺٽويءَ جي مٿئين بيان ڪيل احوال جو نفل نظر اچي ٿو. +مير حسن علي خان ٽالپر" شاهنامه سنڌ" ۾ ان جو ذڪر هن طرح ڪري ٿو: شڪر ڍنڍ ڪولاب جو آ نام، ٿيو مشهورسڪرنڊ در خاص و عام، لبا لب سڄو آهه پُرا، مصطفيٰ ٿيو آبش چون آب گهر، اها سر زمين رشڪ باغ جنان، هيون جا بجاءِ اُن ۾ لهرون روان، اها سرزمين ٿي مير کي پسند، بنا اُت ٿئي بس قلعو هڪ بلند، مرتب ٿيو شهر، روان خوش مقام، ڪيئون شهر جو "فتح آباد" نام، ازان پس بحڪم شد ارجمند، بپا ڪيائون پاڻيءَ ۾ قصر بلند، ڪيو حڪم جيئن مير عالي جناب، مرتب وڏي قصر ٿي باشتاب، مٿي بيان ڪيل ٻنهي تاريخي حوالن جي روشنيءَ ۾ اهو چئي سگهجي ٿو ته هن شهر جو "سڪرنڊ" نالو انهيءَ نسبت سان پيو. +سن 1843ع ۾ جڏهن انگريزن سنڌ کي فتح ڪيو، ته انتظامي لحاظ کان سر چارلس نپيئر سنڌ کي ٽن ظلعن جهڙوڪ: ڪراچي، حيدرآبد ۽ شڪارپور ظلعن ۾ ورهايو. +انهيءَ انتظام هيٺ حيدرآباد ضلعو بدين کان وٺي ڪنڊياري تائين ڦهليل هئو. +اڳتي هلي انگريزن انتظامي سڌارن کي وڌيڪ آسان بنائڻ لاءِ نئين رٿابندي ڪئي. +جنهن موجب سن 1855 ع ۾ سڪرنڊ ۽ ان جي آسپاس واري ايراضيءَ کي تعلقي جو درجو ڏنو ويو. +۽ تعلقي جي صدر مقام بڻائڻ جي لاءِ هن شهر کي وڌيڪ معقول سمجهيو ويو. +انهيءَ ڳالهه جي ثابتي پراڻي تعلقي آفيس جي تعمير ڪيل صدر دروازي جي مٿان نسب ٿيل ڪتبي مان ظاهر ٿئي ٿي. +جنهن تي اهو مذڪور سن لکيو ويو آهي. +اهڙيءَ طرح ان وقت کان وٺي باقائدي سرڪاري رڪارڊ ۾ هن شهر جو نالو "سڪرنڊ" ڄاڻايو ويو آهي. +اسان جو گمان غالب آهي، ته ٽالپرن جي دور ۾ هيءُ شهر بجاءِ "فتح آباد" جي"شڪر ڍنڍ" جي نالي مان بدلجي، سڪرنڊ ئي سڏجڻ لڳو هوندو. +۽ انگريزن جي سنڌ فتح ڪرڻ وقت به هيءَ بستي انهيءَ نالي سان سڏجڻ ۾ آئي. +جنهن سبب نون حڪمرانن پڻ انهيءَ نالي کي برقرار رکيو. +اسان سڪرنڊ شهر جي متعلق تحقيق ڪندي ڪافي حد تائين اُن جي چوگرد معائنو ۽ مشاهدو ڪيو آهي. +جنهن مان ايترو معلوم ٿئي ٿو ته اهان ڍنڍ پاڪستان بنجڻ کان پوءِ به ڪافي عرسي تائين قائم رهي، ۽ ان جا هن وقت صرف آثار وڃي بچيا آهن. +انهيءَ ڍنڍ جي اترئين بِڪ سان هڪ وڏي دڙي تي جيڪا آبادي آهي ان کي پراڻو شهر سڏجي ٿو. +ان پراڻي شهر جي اتر اولهه ۽ اوڀر طرف هن وقت ڪافي واڌارو اچي چڪو آهي، جيئن ته هيءُ شهر قومي شاهراهه تي آباد آهي. +ان ڪري واپار،آمدرفت، ۽ مرڪزي شهرن سان ڳانڍاپي هئڻ ڪري اڃابه وڌندو ۽ ويجهندو رهي ٿو. +سڪرنڊ شهر جي وچ مان قومي شاهراهه لنگهڻ جي ڪري، هيءُ شهر ٻن ديهن ۾ اچي وڃي ٿو. +موجوده سڪرنڊ جي شاهي بازار جيڪا اتر طرف کان شروع ٿي ڏکڻ طرف وڃي ختم ٿئي ئي. +ان جو اولهندو حصو ديهه 18 سڪرنڊ ۽ اڀرندي وارو حصو ديهه 25 ٻاٺو ۾ اچي وڃي ٿو. +سڪرنڊ شهر جي هن وقت آبادي لڳ ڀڳ پنجويهن ٽيهن هزارن جي آهي. +موجوده ويجهڙائيءَ جي دور ۾ شهر جي اصل شاهي بازار کان اولهندي پاسي هڪ نئين بازار _ "سونارا بازار" ۽ اوڀرندي پاسي اسٽيشن روڊ سان ڪافي دڪان قائم ٿي چڪا آهن. +قومي شاهراهه کان سواءِ انگريزن هن شهر کي پنهنجي دور ۾ پاسائتن مکيه ۽ مرڪزي شهرن سان ملائڻ لاءِ سن 1932ع ۾ هڪ ريلوي قائم ڪئي. +جا هن شهر جي اتر طرف اڄ تائين قائم آهي. +انهيءَ ريلوي لائين رستي گاڏي نوابشاهه ۽ سڪرنڊ جي در مان، ٽي دفعا ڏينهن ۾ ايندي ۽ ويندي هئي. +اڳتي هلي انگريزن جي طرفان واپار ۽ آمدرفت کي وڌيڪ ترقي وٺرائڻ لاءِ ۽ عوام جي اچ وڃ جي سهولت کي وڌيڪ بهتر بنائڻ لاءِ سن 1939ع ۾ سڪرنڊ ريلوي اسٽيشن کي "جنڪشن" بنايو ويو. +سڪرنڊ جي اتر، اولهه کان ريلوي لائين وڇائي وئي، ٺاروشاهه جنڪشن کي ملائي پڊ عيدن جي مين لائين سان ڳنڍيو ويو ۽ اڀرندي کان وري ٽنڊوآدم جنڪشن جي ذريعي مين لائين وڌي وئي. +ڪراچي، حيدرآباد، سکر،پنجاب، ۽ ڪوئيٽا شهر تائين پهچڻ لاءِ هتي جي ماڻهن کي ڪافي سهولت ٿي، ليڪن افسوس سان چوڻو پوي ٿو ته موجوده ريلوي کاتي،سنڌ جي دور دراز ٻهراڙي جي ريلوي لائينن سان ويڳي ماءُ وارو سُلوڪ ڪيو آهي. +مين لائينن کان ويندڙسنڌ جي اوڀر ۽ اولهه طرف ريلوي لائينن کي ترقي وٺرائڻ بدران انهن کي تباهه ۽ برباد ڪيو ويو آهي. +اهڙيءَ طرح 1977ع ۾ نوابشاه واري لائين کي 1:7:1991ع کان وٺي باقي گاڏيون مڪمل طور تي بند ڪري،اهڙي ريلوي لائينز تي جيڪي وسندڙ شهر هئا، تن کي وڌيڪ ترقي ڪرڻ کان ٻنجو ڏنو ويو آهي. +ريلوي ۽ مين روڊ کان سواءِ سڪرنڊ شهر مان نوابشاهه، کڏهر، سرهاڙي، طرف پڪا روڊ نڪرن ٿا، جن جي رستي ڪاروبار ۽ واپار ۾ ڪافي واڏارو آيو آهي. +مسٽر سمٿ پنهنجي "نوابشاهه ضلعوگزيٽيئر ۾ ڄاڻايو آهي، ته سمنڊ جون سرد هوائون نوابشاهه جي دوڙ شهر تائين پهچن ٿيون. +انهيءَ لحاظ کان سڪرنڊ پڻ انهيءَ ايراضيءَ ۾ اچي وڃي ٿو +سامونڊي هوائن جي پهچڻ جي ڪري هتان جي هوا سٺي صحت بخش ۽ معتدل آهي. +سنڏو درياءَ جي نزديڪ هئڻ جي ڪري هتان جو پاڻي مٺو آهي. +پر جيئن ته جديد ضرورتن جي گهرجن مطابق، سرڪاري طرح زميني پاڻي کي مٿي ٽانڪيءَ ۾ گڏ ڪري شهر کي پهچايو وڃي ٿو. +انساني آباديءَ جي وڌندڙ ۽ ٻهراڙيءَ جي ماڻهن جي شهر ڏانهن لڏ پلاڻ جي رجحان جي ڪري، هن شهر ۾ ڪافي محلا، ۽ نيون ڪالونيون وجود ۾ آيون آهن. +جنهن ڪري چئي سگهجي ٿو ته اڳتي هلي ايڪويهين صديءَ ۾ هيءَ شهر سنڌ جي بارونق شهرن سان ڪُلهو هڻندو. +انگريزن جي دور ۾ جڏهن مڪاني حڪومتون يعني: "سينيٽري ڪاميٽي" "نوٽيفائيڊ ايريا" ۽ "ميونسپاليٽين" جو بنياد پيو، ته اُن وقت آباديءَ جي لحاظ کان سڪرنڊ ۾"سينيٽري ڪاميٽي" قائم ٿي. +انکان پوءِ جڏهن آباديءَ ۾ رفتي رفتي واڌ ٿيندي رهي، ته سڪرنڊ جي سينيٽري ڪاميٽيءَ کي نوٽيفائيڊ ايريا جي سطح تي آندو ويو. +۽ اهو نوٽيفائيڊ ايريا وارو درجو پاڪستان قائم ٿيڻ کان پوءِ صدر ايوب خان جي قائم ڪيل بنيادي جهموريتن واري دور تائين رهيو. +ان کان پوءِ بنيادي جهموريتن جي نظام هيٺ سڪرنڊ شهر کي ٽائون ڪاميٽي بنايو ويو. +انهيءَ سطح تي اڄ تائين هيءُ شهر قائم آهي. +جنهن عمارت ۾ هن وقت ٽائون ڪاميٽي قائم آهي، اه انگريزن 1956ع ۾ قائم ڪرائي هئي، جنهن کي "ڊاڪ بنگلو" ڪري سڏيندا هئا. +سڪرنڊ جو شهر تعليمي لحاظ کان به موجوده نوابشاهه ضلعي جي اهم شهرن ۾ شمار ٿئي ٿو. +قديم دور ۾ ضرور هن شهر ۾ ديني مدرسه قائم هوندا، جن جو وقت گذرندي ڪو پتو ڪونه ٿو پوي. +پر جيئن ته خاص طرح سان ڪلهوڙن ۽ ٽالپرن جي دور ۾ ديني تعليم جو رجحان تمام گهڻو هئو، تنهن ڪري اهو چئي سگهجي ٿو ته هن شهر ۾ به ديني تعليم جو رجهان هوندو. +هن وقت سڪرنڊ شهر ۾ ديني تعليم جا ٽي حيٺيان ادارا آهن، جن ۾ عربي ۽ فارسيءَ سان گڏ، فقه، منطق ۽ حفظ قران جي تعليم ني ڏڃي ٿي مدرسه جامع عربيه اشعه العلوم مدرسه جامع فاروقيه انوار المصطفيٰ المدرسته العربيته جامع تجويد القرآن انگريزن جي سنڌ فتح ڪرڻ کان پوءِ نون حاڪمن دنيا جي بدلجندڙ حالتن مطابق تعليم جو نظام هڪ نئين نموني قائم ڪيو. +سر بارٽر فريئر سن1853ع ۾ سنڌي الف_ب قائم ڪري سنڌ ۾ سنڌي پرائمري اسڪولن سان گڏ انگريزي تعليم لاءِ به ڪيترائي اسڪول کولايا. +انهيءَ سلسلي ۾ ڪن لکتن موجب سڪرنڊ شهر ۾ پڻ 1902ع ۾ هڪ سنڌي پرائمري اسڪول قائم ٿيو. +اُن کان پوءِ جيئن جيئن شهر وڌندو رهيو، تيئن هن وقت شهر اندر سنڌي توڙي اردو پرائمري اسڪول ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين لاءِ ڌار ڌار محلن ۽ ڪالونين ۾ قائم ٿي چڪا آهن. +انگريزن جي دور ۾ انگريزيءَ جي تعليم کان سنڌ جي ماڻهن کي روشناس ڪرائڻ لاءِ اي – بي – ڪلاس. +اي – وي – ڪلاس. +مڊل ۽ هاءِ اسڪول جي درجي وارا تعليمي ادارا کوليا ويا. +سڪرنڊ ۾ پهريائين اي – بي – ڪلاس قائم ٿيو. +بعد ۾ ان کي اي – وي – ڪلاس بنايو ويو ۽ جنهن کي اڳتي هلي مڊل ۽ هاءِ اسڪول جي درجي تي آندو ويو. +هن وقت ڇوڪرن لاءِ گورنمينٽ پراونشلائيزڊ هاءِ اسڪول ۽ گورنمينٽ ڊگري سائنس ڪاليج قائم ٿيل آهي. +جڏهن ته نياڻين جي تعليم لاءِ ٻه هاءِ اسڪول ۽ هڪ عدد سائنس ڪاليج قائم ڪيو ويو آهي. +اهڙي طرح سان سڪرنڊ شهر ۾ زرعي تربيتي ادارا، سيڊ ڪارپوريشن، ڪپهه ۽ ڪڻڪ جو تحقيقاتي ادارا، مونو ٽيڪنڪ انسٽيٽيوٽ ۽ ٻيا ڪيترائي تعليمي ۽ تربيتي ادارا قائم ٿيا +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4910.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4910.txt new file mode 100644 index 0000000..1da5c3c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4910.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +درزي +درزي: جنھن کي عربي ۽ فارسي ۾ خياط، ترڪي ٻولي۾ تيرزي ۽ اردو ۽ ھندي ۾ ساڳيو درزي چوندا آهن. +ڪپڙن جي سلائي ڪرڻ واري شخص کي درزي چيو ويندو آهي، ۽ ان پيشي کي درزڪو ڪم چوندا آهن. +جيڪڏهن اھو ڪم پيشي جي حساب سان عورت ڪري ان کي درزياڻي سڏيو ويندو آهي. +انگريزي لفظ ٽيلر لاطيني لفظ ٽيليو talio ۽ ٽيليا talea مان نڪتل آهي جنھن جي معني آهي ڪٽڻ.درزي فارسي ٻوليءَ جو لفظ آهي جنهن جي معني آهي ڪپڙن سبڻ وارو. +اھو لفظ درز مان نڪتل آهي جنھن جي معني سبڻ آھي. +درزي ڪپڙن لاء پھرين ڪپڙن جي سلائي لاء ماپ وٺندو آهي ۽ ڪپڙن کي ان ماپ مطابق مخصوص نموني ۾ سبڻ لاء ان سبيل ڪپڙي جي ماپ جي حساب سان ڪٽائي ڪندو آهي جنھن بعد ان کي سبي قميص، سلوار ، پينٽ ،ڪوٽ يا ڪنھن مخصوص لباس جو روپ ڏئي تيار ڪندو آهي. +درزڪي ڌنڌي ۾ وڏي تقسيم عورتن ۽ مردن جي لباس ۾ جنس مطابق فرق ھجڻ جي ڪري ٿيل آهي. +عورتن جا درزي الڳ ۽ مردن جا الڳ ھوندا آھن. +اسلامي روايتن مطابق ڪپڙن کي سبڻ جي شروعات حضرت ادريس عليه اسلام ڪئي ھئي. +درزي ڪم کي سلائي جو ڪم چوندا آھن. +عام طور تي اھو ڪم ڪپڙن جي سلائي مشينن تي ڪيو ويندو آھي. +سنڌ ۾ ٻھراڙيءَ ۽ شھرن ۾ وچولي طبقي ۾ اڪثر عورتون گھرن ۾ اھو ڪم سکي زنانه ڪپڙا ۽ ننڍن ٻارن جا ڪپڙا گھرن ۾ بہ سبنديون آھن پر درزي ان کي چوندا آهن جيڪي اھو ڪم بطور ھڪ پيشي جي ڪندا آهن. +سنڌ جي شھرن ۾ زناني ڪپڙن سبڻ لاء ڪم ڪندڙ درزي اڪثر مرد ھوندا آھن. +شھرن ۾ پينٽ شرٽ ۽ ڪوٽ سبڻ لاء وري علحده درزي ھوندا آھن جن کي پنھنجي ان ڪم ۾ خاص مھارت ھوندي آھي. +درزي ساڳي وقت ڊزائينر بہ ھوندو آھي جيڪو ڪپڙي کي اھڙي طرح مھارت سان ماپ تي ڪٽيندو آھي جو سبڻ سان ھڪ مخصوص ڊزائين اختيار ڪندو آهي. +درزي جو اھم اوزار ان جي قينچي ھوندو آھي جيڪا عام طور تي وڏي سائيز واري ھوندي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49104.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49104.txt new file mode 100644 index 0000000..2b3d714 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49104.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +فريلانسر +فريلانس (ڪڏهن ڪڏهن فري-لانس يا فري لائونس طور اُچاريو وڃي ٿو)، فريلانسر ۽ آزاد ڪم ڪندڙ (فريلانس ورڪر) ، اصطلاح عام طور تي هڪ ماڻهو لاء استعمال ڪيو ويندو آهي جيڪو خود ملازمت ٿيل آهي ۽ لازمي طور تي هڪ خاص ملازمت جي ڊگهي مدت تائين ڪنھن امپلائر سان جُڙيل نه هوندو آهي. +فريلانس ورڪر ڪڏھن ھڪ ڪمپني يا هڪ عارضي ايجنسين پاران نمائندگي ڪندو آھي جيڪي گراهڪن کي آزاد ڪم يا پورھيو (فريلانس ليبر) کي ورجائي وڪرو ڪن ٿيون؛ ٻيا ڪم آڪندڙ (فريلانسرز) آزاديءََ سان ڪم ڪن ٿا يا ڪم لاءِ پروفيشنل اسوسيئيشن يا ويب سائيٽن کي استعمال ڪن ٿا، جن ۾ فريلانسر ڊاٽ ڪام، اڳوڻي او ڊيسڪ ھاڻي اپ ورڪ، پيپل پر ھاور، ڪريئگسلسٽ، وغيرھ شامل آھن +جڏهن ته "آزاد قرار ڏيڻ وارو معاهدو" انگريزيء جي اعلي رجسٽرڊ ۾ استعمال "ڪيو" ويندو ته هن قسم جي مزدور جي ٽيڪس ۽ روزگار طبقي کي نامزد ڪرڻ، اصطلاح "آزاد ڪم (فريلانسنگ) " ثقافت ۽ تخليقي صنعتن ۾ تمام عام آهي، ۽ انهي اصطلاح جي استعمال ۾ ان ۾ شموليت ظاهر ٿي سگھن ٿا. +فيلڊ، پروفيشنز، ۽ صنعتون جتي آزاد ڪم (فريلانسنگ) غالب آهي تن ۾، ميوزڪ ، لکڻ ، ڪم ڪندڙ ، ڪمپيوٽرپريز پروگرامنگ ، ويب ڊزائين ، گرافڪ ڊزائين ، ترجميڪاري ۽ نمائش، فلم ۽ ويڊيو جي پيداوار ۽ ٽڪڙي جا ٻيا روپ جيڪي ڪگنيٽو ڪلچرل اڪانامي (Cognitive-cultural economy) لاءِ علمي معيشت ڪگنيٽو-ڪلچرل اڪانامي ۾ ڪجھ ڪلچرل ٿيورسٽ لازمي سمجھن ٿا +فريلانس پريڪٽسز. +ڪم جي قسم. +اتر آمريڪا جي فريلانسنگ بابت بنيادي طور تي مرتب ڪيل 2012 فريلانس انڊسٽري رپورٽ موجب ، تقريبن اڌ جي ويجھو فريلانسرز لکندڙ جو ڪم (فريلانس رائٽنگ ورڪ) ڪري رهيا آهن، 18 سيڪڙو فريلانسرز رائٽنگ کي پنھنجي بنيادي مھارت (اسڪل) ڄاڻائين ٿا، 10٪ ايڊٽنگ/ڪاپي ايڊٽنگ، ۽ 10 سيڪڙو ڪاپي-رائٽنگ جي طور تي 20 سيڪڙو آزاد ڪم ڪندڙ (فريلانسرز) پنهنجي بنيادي صلاحيتن (مھارت، اسڪل) کي ڊزائين جي طور تي درج ڪيو. +ان فھرست (لسٽ) ۾ ٻئي ايندڙ اسڪل ترجمو ڪرڻ (ٽرانزليٽنگ) (8٪) سيڪڙو، ويب ترقي (ويب ڊولپنگ) (5. +5٪) سيڪڙو، ۽ مارڪيٽنگ (4٪) سيڪڙو ھئي. +فريلانس فيلڊ ايندڙ 5-7 سالن ۾ 20 $ -30 $ ارب هندستان ۾ وَڌندي ۽ آمريڪا ۾ فريلانسرز جي هاڻوڪي واڌ جي شرح تي ڪم قوت جي 40٪ (لڳ +شامل ٿيندو. +رقم. +صنعت تي منحصر ڪري، آزاداڻو ڪم (فريلانسنگ) جو عمل مختلف ۽ وقت سان تبديل ٿي چڪو آهي. +ڪجھ صنعتن جھڙوڪ مشاورت (ڪنسلٽنگ) ۾، فريلانسرز پنھنجي گراهڪن کي معاهدي تي دستخط ڪرڻ جي گُھر ڪندا. +صحافت يا لکڻ جو ڪم (رائٽنگ) ۾، آزاد ڪم ڪرڻ وارا (فريلانسرز) پنهنجي نمائندن کي ترتيب ڏيڻ يا اشاعت سان تعلق ڪرڻ لاء "مفت" تي ڪم ڪرڻ لاء ڪم ڪري سگهن ٿا. +ڪجھ فريلانسرز ڪم جي لکت ۾ تخمينو مهيا ڪندا ۽ گراهڪن کان رقم جمع ڪرڻ جي درخواست ڪن ٿيون. +ڪاپي رائيٽ. +ھڪ آزاد ٺِڪيدار جي حيثيت سان، جڏھن ھڪ فري لانسر تخليقي خيال جھڙوڪ لکت يا فني ڪم جي رچنا ڪري ٿو، تہ ھو پاڻمُرادو طريقي سان ان ڪم جي حق ڇپائي (حق اشاعت) جي ملڪيت حاصل ڪري وٺِي ٿو. +ڊيموگرافڪ. +2018 ۾ ڪيل ھڪ مڪ ڪينسلي اڀياس منجھان پروڙ پئي ت يورپ ۽ آمريڪا ۾ 162 ملين ماڻھو آزاد ڪم ڪندڙ آھن، جيڪو سموري ورڪنگ ايج آبادي جو 20 کان 30 سيڪڙو ٿئي ٿو. +آمريڪا، يورپ ، ايشيا ۾ ڪيترائي ماڻھو فريلانسر طور ڪم ڪندا آھن، انڊيا ۽ پاڪستان ۾ پڻ ھي ڪم ھاڻي وڌي رھيو آھي. +نقصان. +فريلانسگ ۾ توھان جي جاب سيڪيورٽي ناھي، وقتي ڪم ھوندو آھي، فريلانسر کي ملازمت واريون سھوليتون نٿا ماڻي سگھن جھڙوڪ پينشن، بيماري واري موڪل (سِڪ ليئو)، موڪل وارن ڏھاڙن جي پگھار پڻ ناھي ملندي، بونس يا ھيلٿ انشورنس پڻ فريلانس ڪم ڪندڙن کي ناھي ملندو. +انٽرنيٽ ۽ آن لائن مارڪيٽ پليس. +فريلانس مارڪيٽ ٻن قسم جي آھي ھڪ رواجي فريلانس مارڪيٽ ۽ ٻئي اَڻ رواجي فريلانس مارڪيٽ سڏبي آھي. +قانوني پاسا. +ڪيترائي رسالا، اخبارون گھوسٽ رائٽر يا گھوسٽ سائننگ جي چُونڊ جي آڇ ۽ اختيار ڏين ٿا، جڏھن ھڪ فريلانس رائٽر ھڪ ايڊيٽر سان دستخط ڪري ٿو پر سندس نالو ان مضمون (آرٽيڪل) جي باءِ لائين يا فھرست ۾ درج ناھي ٿيندو. +ان سان ليکڪ کي فائدو حاصل ڪرڻ جي اجازت ملندي آھي جڏھن تہ اڃا تائين ھو ڪنھن فري لانسر طور درجابند يا ڪنھن بہ سَڀا (تنظيم) کان آزاد ناھي. +ايٽميلوجي. +جيتوڻيڪ فريلانسر (فري لانسر) جي اصطلاح عام طور تي آوينھائو (1820) سر والٽ سڪاٽ (1771– 1832) سان ڳنڍي ويندي آھي تہ جيئن "وچئين دور واري مسواڙي جنگجو يا سورمو medieval mercenary warrior" يا "فري لانس" (ان ڳالھ جو اشارو آھي تہ لينس ڪنھن بہ لارڊ جي خدمت سان قسم نٿو کڻي، لانس مفت ۾ دستیاب ناھي). diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49110.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49110.txt new file mode 100644 index 0000000..5c4c7f0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49110.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ڪمپني جو منافعو +ڪمپني جو منافعو يا ڊويڊنڊ:, ، منافعي جو اھو حصو جيڪو ڪارپوريشن يا ڪمپني طرفان حصيدارن ۾ ورھايو ويندو آهي ڪارپوريشن پنھنجي حاصل ڪيل منافعي يا زائد آمدني کي ٻيھر سيڙپ ۾ وجھندي آهي تہ ان جو ڪجھ حصو ڌار ڪري حصيدارن ۾ ورھائيندي آهي جنھن کي "ڊويڊنڊ" سڏيو ويندو آهي. +حصيدارن کي اھو منافعو روڪ پئسن ۾ يا بينڪ اڪائونٽ ذريعي ادا ڪيو ويندو آهي. +جيڪڏهن ڪارپوريشن ۾ ڊويڊنڊ جي ٻيھر سيڙپڪاري جو پلان ھوندو آھي تہ انھن حصن جي ٻيھر خريداري پڻ ٿيندي آھي. +ڊويڊنڊ يا منافعي تي انڪم ٽيڪس حصيدار جي ذمي ھوندي آھي. +ڊويڊنڊ حصيدار جي في حصي مطابق مقرر رقم مطابق ورھايو ويندو آهي. +پبلڪ لميٽيڊ ڪمپني نہ رڳو منافعو مقرر وقت تي ورھائيندي آهي پر ڪڏهن ڪڏهن ان وقت کان اڳ بہ مخصوص منافعو يا اسپيشل ڊويڊنڊ بہ جاري ڪنديون آهن جيڪو مقرر شيڊول واري ڊويڊنڊ کان مختلف ھوندو آھي.لفظ ڊويڊنڊ لاطيني ٻولي جي لفظ ڊويڊنڊم مان نڪتل آهي جنھن جي معني آهي: "شئي جيڪا ورھائي وڃي"۔ +تاريخ. +ڊچ ايسٽ انڊيا ڪمپني يا وي او سي (VOC) پھرين پبلڪ ڪمپني آھي جنھن ڊويڊنڊ ڏيڻ جي شروعات ڪئي ھئي. +ان ڪمپني في حصي جي مقرر ڪيل رقم جو 18 سيڪڙو جي برابر رقم بطور ڊويڊنڊ حصيدارن کي 1602 کان 1800 عيسويءَ تائين 200 سال ادا ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49117.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49117.txt new file mode 100644 index 0000000..9840d49 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49117.txt @@ -0,0 +1,59 @@ +جارج پنجون (برطانيا) +جارج پنجون: يا جارج فريڊرڪ ارنيسٽ البرٽ 3 جون 1865 ۾ پيدا ٿيو ۽ 20 جنوري 1936 ۾ وفات ڪيائين. +پاڻ 6 مئي 1910 کان پنھنجي وفات تائين يونائيٽيڊ ڪنگڊم ۽ برطانوي ڪنٽرول وارن علائقن جو بادشاھ ۽ انڊيا جو شھنشاھ ھيو. +پنھنجي ڏاڏي راڻي وڪٽوريا جي دؤر ۾ پيدا ٿيو. +بادشاھ ٿيڻ کان اڳ بحري فوج ۾ ملازم ھيو ۽ ڀاء البرٽ وڪٽر جي وفات کان پوءِ بادشاھ بڻيو. +روسي بادشاھ نڪولس ٻيون ۽ جرمني جو بادشاھ ولھيم ٻيون ھن جا ماسات ھيا. +شروعاتي تعليم ۽ ملازمت. +ھي 3 جون 1865 ۾ لنڊن جي مارلبرا ھائوس ۾ پرنس آف ويلز البرٽ ايڊورڊ جي گھر ۾ پيدا ٿيو سندس ماءُ پرنسيس آف ويلز ، اليگزينڊرا ھئي جنھن جو ھي ٻيون پٽ ھيو. +ھن جو پيءُ راڻي وڪٽوريا جو وڏو پٽ هو ۽ ماء ڊينمارڪ جي بادشاھ ڪرسچين نائون جي وڏي نياڻي ھئي. +تخت جي وارثي م پنھنجي ڏاڏي وڪٽوريا کان پوء ھي ٽئين نمبر تي ھيو تنھن ڪري ھن جي بادشاھ ٿيڻ جي اميد ڪانہ ھئي. +پھرين نمبر تي سندس پيءُ ۽ ٻئين نمبر تي سندس وڏو ڀاء تخت جو وارث ھيو. +ٻنھي ڀائرن جي تعليم ۽ تربيت گڏ ٿي ھئي. +ٻئي ڀائر برطانيا جي رائل نيوي ۾ شامل ٿيا ۽ 1879 ۾ ٽي سال ڪيريبئن، ورجينيا، ڏکڻ آمريڪا، آسٽريليا، مصر ۽ اوڀر ايشيا جو سفر ڪيو 1881 ۾ جارج جپان پڻ ويو جتي شھنشاھ ميجي ۽ راڻي ھاروڪو سان ملاقات ڪيائين. +برطانوي بحريه ۾ ھن ڪيترائي سال پنھنجي چاچي پرنس الفريڊ، ڊيوڪ آف ايڊنبرگ جي ڪمان ۾ مالٽا ۾ ڪم ڪيو. +1892 ۾ ھن جي ڀاء الفريڊ وڪٽر جي وفات بعد ھن جو تخت جي وارثي ۾ پيءُ بعد ٻيون نمبر ٿي ويو جنھن ڪري ھن نوڪري ڇڏي ڏني. +24 مئي 1892 م راڻي وڪٽوريا کيس ڊيوڪ آف يارڪ، ارل آف انورنيس ۽ بئرن آف ڪلارني مقرر ڪيو ھن پوء آئيني تاريخ تي جي آر ٽرنر کان سبق پرايا +شادي ۽ اولاد. +نوڪري دوران مالٽا ۾ چاچي جي ڪمان ۾ رھڻ دوران چاچي پرنس الفريڊ جي ڌيميري آف ايڊنبرگ سان پيار ٿي ويس پر ان سان شادي لاء ھن جي ماء ۽ ميري آف ايڊنبرگ جي ماء مخالفت ڪئي جنھن بعد ميري آف ايڊنبرگ شادي جي آڇ قبول نہ ڪئي. +نومبر 1891 ۾ ھن جي وڏي ڀاء الفريڊ وڪٽر پنھنجي ماسات شھزادي وڪٽوريا ميري آف ٽيڪ سان مڱڻي ڪئي جيڪا "'شھزادي مئي", جي نالي سان مشھور ھئي. +پر مڱڻي کان ڏيڍ مھينو گذرڻ بعد الفريڊ وڪٽر نمونيا جي ڪري گذاري ويو. +ھڪ سال گذرڻ بعد جارج شھزادي مئي کي شادي جي آڇ ڪئي جيڪا ان قبول ڪئي اھڙي طرح 6 جولاء 1893 م لنڊن جي سينٽ جيمز پئليس ۾ سندن شادي ٿي. +۽ پوري زندگي انھن ھنن ھڪٻئي کي ارپيندي گذاري. +شھزادي مئي مان ھن کي پنج پٽ: ايڊورڊ اٺون، جان، جارج ڇھون، جارج ڊيوڪ آف ڪينٽ ۽ ھينري ۽ ھڪ نياڻي ميري اولاد ھئي. +رڊولف چرچل لکيو آهي تہ ھن جو پنھنجي اولاد تي ڪافي رعوب ھوندو ھو ۽ پاڻ وري زال جي رعب ۾ ھوندو ھو. +1901 م شھزادو جارج ۽ شھزادي مئي برٽش ايمپائر جو دؤرو ڪيو. +پرنس آف ويلز. +22 جنوري 1901 م راڻي وڪٽوريا وفات ڪري وئي ۽ جارج جو پيءُ ايڊورڊ ستون بادشاھ ٿيو. +ھن کي ڊيوڪ آف ڪارنوال جو رتبو پڻ مليو ۽ ھي پوء ڊيوڪ آف يارڪ ۽ ڪارنوال سڏجڻ لڳو. +اھي جبرالٽر، پورٽ سعيد، عدن، سيلون، سنگاپور، آسٽريليا، نيوزيلينڊ، ماريشس، ڏکڻ آمريڪا، ڪئناڊا، نيو فائونڊ لينڊ ڪالوني گھميا. +آسٽريليا ۾ گڏيل دولت (دولت مشترڪہ) جي قيام بعد پارليامينٽ جي پھرين اجلاس جي شروعات ھن کان ڪرائي وئي. +9 ڊسمبر 1901 ۾ کيس پرنس آف ويلز ۽ ارل آف چيسٽر جو رتبو مليو. +راڻي وڪٽوريا پنھنجي پٽ ايڊورڊ ستون کي سرڪاري معاملن کان پري رکيو ھو ان جي ابتڙ ھن ايڊورڊ ھن کي سرڪاري معاملن ۾ شامل ڪري مستقبل جي ذميواري لاء تيار ڪيو ۽ کيس ھر سرڪاري رڪارڊ ڏسڻ جي اجازت ڏني. +نومبر 1905 کان مارچ 1906 تائين شھزادي جارج ۽ شھزادي مئي +برٽش انڊيا جو دؤرو ڪيو جتي ماڻھن انگريزن جي نسلي برتري ۽ مقامي ماڻھن جي حڪومت ۾ شراڪت جي تحريڪ جي ڪري ساڻس نفرت جو اظھار ڪيو. +انڊيا کان واپسي م اسپين آيا جتي جارج پنھنجي ماسات وڪٽوريا ايوجيني آف بيٽنبرگ جي اسپين جي بادشاهه الفونسو تيرھون سان شادي م شرڪت ڪئي. +شادي دؤران شاھي بگي تي ماتو مورال نالي ھڪ انارڪسٽ بم اڇلايو جنھن ۾ بگي جو ڊرائيور ۽ ڪجھ روڊ تي بيٺل ماڻھو مارجي ويا پر گھوٽ ۽ ڪنوار بچي ويا.برطانيا واپسي کان ھڪ ھفتو پوء ناروي جي بادشاھ ھاڪون ستون جي تاجپوشي م شرڪت لاءِ اوڏانهن ويا. +بادشاھ ۽ شھنشاھ. +6 مئي 1910 ۾ ايڊورڊ ستون وفات ڪري ويو ۽ جارج پنجون يونائيٽيڊ ڪنگڊم ۽ ان جي غلبي وارن علائقن جو بادشاھ ۽ برٽش انڊيا جو شھنشاھ ٿيو ۽ سندس زال راڻي ميري سڏجڻ لڳي. +1911 م بادشاھ ۽ راڻي انڊيا گھمڻ ويا جتي دھلي جي درٻار ۾ ھڪ تقريب م شرڪت ڪئي جنھن م برٽش انڊيا جو گاديءَ جو هنڌ ڪلڪتي مان دھلي منتقل ڪرڻ جو اعلان ڪيو ويو. +ھي واحد بادشاھ ھيو جنھن برٽش انڊيا جو دؤرو ڪيو. +ھن نيپال م ڏھ ڏينھن شڪار دوران 21 چيتا ۽ 8 گينڊا ۽ رڇ ماريا ھيا. +ھي وڏو نشانچي ھيو. +18 ڊسمبر 1913 تي ھن ڇھڻن ڪلاڪن ۾ ھڪ ھزار چڪور ماريا ھيا.ھن ھر ويھن سيڪنڊن ۾ ھڪ چڪور ماريو. +ھي سياسي بيچينيءَ واري دور ۾ بادشاھي ۾ آيو. +مئي 1922 م ھي بيلجيم ۽ اتر فرانس جو دورو ڪيو. +1923 ۾ اٽلي جي دوري تي ويو. +پھرين جنگ عظيم کان اڳ يورپ جي مختلف ملڪن ۾ بادشاھن جو راڄ ھيو جن م اڪثر جارج جا عزيز ھيا. +پر پھرين جنگ عظيم ۽ ان کان پوءِ جي يورپ ۾ روس، جرمني، يونان، آسٽريا ۽ اسپين ۾ بادشاھتن جو خاتمو ٿي چڪو ھو. +آئرلينڊ م جنگ آزادي ڇڙي چڪي ھئي جتي وزيراعظم ڊيوڊ لائڊ جارج جي خونخرابي واري پاليسي تي ھن پنھنجي ڳڻتي جو اظھار پڻ ڪيو. +ھن جا پنھنجي وڏي پٽ ۽ تخت جي وارث ايڊورڊ اٺون سان پوئين دور ۾ تعلقات بگڙيل رھيا. +ايڊورڊ جا شادي شده عورتن سان معاشقا ان بگاڙ جو وڏو سبب ھيا. +ھن کي پنھنجو ٻيون نمبر پٽ جارج ڇھون ۽ وڏي پوٽي ايلزبيٿ ٻين موزون لڳندا ھيا. +ايلزبيٿ کي ھي پيار مان لليبيٽ سڏيندو هو ۽ ھوءَ بہ شفقت جي ڪري کيس ڏاڏو انگلينڊ سڏيندي هئي. +آخري ڏينھن ۽ وفات. +ھي 28 آڪٽوبر 1915 فرانس م فوجين جو جائزو وٺڻ وقت گھوڙي جي گھ ڪرڻ تي گھوڙي تان ڪري زخمي ٿيو هو، ان کان علاوہ ھن ڏاڍي تماڪ نوشي ڪئي ھئي جنھن ڪري ھن کي دم جي تڪليف رھندي ھئي. +ان تڪليف جي ڪري آخري ڏينھن م کيس آڪسيجن پڻ ڏني ويندي ھئي. +1935 ۾ سندس ڀيڻ وڪٽوريا جي موت کيس اداس ڪري ڇڏيو. +15 جنوري 1936 ۾ کيس ٿڌ لڳڻ جي ڪري سينڊرنگھم محل جي ڪمري ۾ سمھاريو ويو ۽ فوت ٿيڻ تائين ان ڪمري ۾ ئي رھيو. +21 جنوري 1936 ۾ وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49119.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49119.txt new file mode 100644 index 0000000..3b6b263 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49119.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +دھلي درٻار 1911 +22 مارچ 1911 تي شاھي اعلان ڪيو ويو تہ ڊسمبر جي مھيني ۾ ڪجھ مھينا اڳ ٿيڻ واري جارج پنجون ۽ ميري جي تاجپوشي جي ياد ۾ دھلي ۾ درٻار لڳندي جنھن ۾ بادشاھ ۽ ملڪہ انڊيا جي انڊيا جي معززين سان ملاقات ٿيندي. +ان درٻار جون سرڪاري سرگرميون 7 ڊسمبر کان 16 ڊسمبر تائين ھليون ۽ درٻار 12 ڊسمبر تي منعقد ٿي. +شاھي جوڙو تاجپوشي واري باغ ۾ پھتو. +بادشاھ انڊيا جي شھنشاھ واري لباس ۾ شھنشاھ وارو تاج پھريل ھو جنھن ۾ اٺ ونگ ھئا جن ۾ 6170 ھيرا ۽ قيمتي نيلم، زمرد ۽ ياقوت جڙيل ھيا. +شاھي جوڙي کي مقامي رياستن جي شھزادن خراج تحسين پيش ڪيو جن ۾ بيگم ڀوپال ڪيخسرو جھان شامياني ۾ ويٺي. +ان بعد شاھي جوڙو گنبذ جھڙي شاھي چبوتري تي چڙھي گادي جو هنڌ ڪلڪتي کان دھلي منتقل ڪرڻ جو اعلان ڪيو.شاھي جوڙي بنگال جي 1905 ۾ ٿيل تقسيم جي خاتمي جو اعلان پڻ ڪيو. +13 ڊسمبر تي شاھي جوڙي دھلي جي لال قلعي جي بالڪونيءَ مان تقريبن پنج لک ماڻھن کي پنھنجي زيارت ڪرائي جيڪا روايت شاھ جھان شروع ڪئي ھئي. +جنھن بعد شھنشاھ بادشاھ پنجاھ ھزار فوجين جي پريڊ جي صدارت ڪئي. +دھلي درٻار ۾ 1911 ۾ 26800 تمغا فوجين، آفيسرن ۽ انڊيا جي ماڻھن ۾ ورھايا ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49141.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49141.txt new file mode 100644 index 0000000..0d7db50 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49141.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ڪارپوريشن +ھانگ ڪانگ اينڊ شنگھائي بينڪنگ ڪارپوريشن +ڪارپوريشن: ماڻھن جي انجمن يا ڪمپني کي سڏيندا آھن جيڪا ھڪ تنظيم جي صورت ۾ ھوندي آھي جنھن کي رياست مخصوص مقصدن خاطر ھڪ قانوني شخصيت ھجڻ جي مڃتا ڏيندي آهي. +عام طور تي ڪارپوريشن اھڙي ڪمپني کي چوندا آهن جنھن جي ڪاروبار جو پيمانو تمام وڏو ھجي. +ڪامن ويلٿ ملڪن ۾ ڪمپني ۽ ڪارپوريشن ھڪ ئي شئي جا ٻہ نالا سمجھيا ويندا آهن. +ابتدائي دؤر ۾ ڪارپوريشن جي شروعات چارٽر ذريعي ٿيندي ھئي جيڪو بادشاھ يا پارليامينٽ طرفان ھڪ مخصوص منظوري جو ھڪ قسم ھيو. +پر ھاڻي ڪارپوريشن جو قيام ان جي رجسٽريشن سان ٿيندو آهي. +ڪارپوريشن جا مختلف قسم ھر ملڪ جي قانون جي بنياد تي ھوندا آھن پر ان کي ٻن وڏن قسمن ۾ ورھايو ويندو آهي: ھڪ قسم جنھن ۾ اھي اسٽاڪ جاري ڪندڙ ھونديون آھن تنھنڪري انھن کي اسٽاڪ ڪارپوريشن سڏين ٿا. +ان جي مالڪي جو حق اسٽاڪ جي بنياد تي ھوندو آھي جنھن ڪري ان اسٽاڪ جا مالڪ يا حصيدار ڪارپوريشن جا مالڪ سڏبا آهن.ڪارپوريشن جي ٻئي قسم ۾ اسٽاڪ جاري ڪرڻ جي اجازت نہ ھوندي آھي ان ڪري ان کي بغير اسٽاڪ واري ڪارپوريشن سڏيندا آهن.ھن قسم ۾ ان جا مالڪ ان جي رڪنيت حاصل ڪندڙ شخص هوندا آهن. +ڪارپوريشن يا تہ نفعو ڪمائڻ لاءِ ٺھندي آھي يا وري ان جي ابتڙ. +جيڪا ڪارپوريشن نفعي ڪمائڻ لاءِ نہ ھوندي آھي اِھا لازمي طور تي غير اسٽاڪ ڪارپوريشن ھوندي آھي. +اسٽاڪ ڪارپوريشن لازمي طور تي نفعي ڪمائڻ لاء قائم ٿيندي آھي. +اسٽاڪ ڪارپوريشن ۾ حصيدارن جي ذميداري انھن جي سيڙپ تائين محدود ھوندي آھي ان ڪري کين لميٽيڊ سڏيو ويندو آهي ڇو ته حصيدار ڪارپوريشن جي سنڀال واري ڪم ۾ شريڪ نہ ھوندا آھن پر اھي ڪارپوريشن جي بورڊ جي ڊائريڪٽرن يا عملدارن کي چونڊيندا آھن جيڪي ڪارپوريشن جي مالياتي معاملن کي سنڀاليندا آهن. +اھي ڊائريڪٽر يا عملدار بہ انھن حصيدارن مان ئي ھوندا آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49154.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49154.txt new file mode 100644 index 0000000..e0897b4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49154.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ڊرائيونگ جو پاسو +ڊرائيونگ جو پاسو: دنيا ۾ ٽريفڪ نظام ٻن قسمن وارو آھي ھڪ روڊ جي کاٻي پاسي کان ڊرائيونگ وارو ۽ ٻيو روڊ جي ساڄي پاسي کان ڊرائيونگ وارو. +ھر ان طريقي کي رستي جو قائدو سڏبو آهي. +روڊ ساڄي پاسي واري ڊرائيونگ پوري اتر آمريڪا کنڊ ، برطانيا ۽ آئرلينڊ کي ڇڏي ڪري پوري يورپ ، روس چين ، پوري عرب دنيا اتر اولھ آفريڪا ، وچ آفريڪا ، تقريبن پوري ڏکڻ آمريڪا سميت دنيا جي 165 ملڪن ۾ مروج آهي. +ھن طريقي واري ڊرائيونگ ۾ گاڏين جو اسٽيرنگ ھينڊل کاٻي پاسي لڳل ھوندو آھي ۽ گاڏي روڊ جي ساڄي پاسي ھلندي آھي سامھون ايندڙ گاڏي کاٻي پاسي کان ڪراس ڪندي آهي ۽ پويان ايندڙ گاڏي کاٻي پاسي کان اڳ ڪڍندي آھي. +کاٻي پاسي واري ڊرائيونگ پاڪستان، انڊيا، بنگلاديش، جاپان، آسٽريليا، ڀوٽان، نيپال، سريلنڪا، ملائيشيا، ٿائلينڊ، انڊونيشيا، نيو گني، نيوزيلينڊ، ڏکڻ آفريڪا، ڪينيا، تنزانيا، زميبيا، برطانيا، آئرلينڊ سميت 75 ملڪن ۾ مروج آھي جن ۾ دنيا جا 35 سيڪڙو ماڻھو ۽ دنيا جي روڊن جو چوٿون حصو شامل آهن. +1919 ۾ 104 ملڪن کاٻي پاسي واري ڊرائيونگ جو قائدو ھلندڙ ھيو جيڪو 1986 تائين گھٽجي 34 ملڪن تائين گھٽجي ويو باقي ملڪن ۾ ساڄي پاسي واري ڊرائيونگ جو طريقو مروج ٿي ويو. +ڊرائيونگ جا اھي ٻئي طريقا دنيا اندر ريلوي نظام ۾ پڻ مروج آهن. +بحري ۽ ھوائي سوارين ۾ دنيا ۾ آمريڪا سميت پڻ ساڄي پاسي وارو طريقو مروج آهي. +ساڄي پاسي واري ڊرائيونگ ۾ گاڏي، ٻيڙي، ٽرين يا جھاز جو اسٽيرنگ ھينڊل کاٻي پاسي لڳل ھوندو آھي ۽ کاٻي پاسي واري ڊرائيونگ ۾ وري گاڏين جي ساڄي پاسي لڳل ھوندو آھي. +کاٻي پاسي واري ڊرائيونگ ۾ چوراھي تي گولائي جو چڪر گھڙيالي چڪر وانگر لڳائبو آهي پر ساڄي پاسي واري ڊرائيونگ ۾ وري گھڙيالي چڪر جي ابتي پاسي ڦربو آهي. +برطانيا لنڊن برج جي ڪري کاٻي پاسي کان ساڄي طرف ٽريفڪ نظام تبديل نہ ڪيو. +انقلاب فرانس کان پوءِ فرانس ٽريفڪ نظام ساڄي پاسي ڪري ڇڏيو. +سوئيڊن 1734 کان کاٻي پاسي جو نظام شروع ڪيو پر 1967 ۾ ساڄي پاسي تبديلي آندي. +کاٻي پاسي واري ٽريفڪ نظام ۾ حادثن ۾ ڪمي اچي رھي ھئي جنھن ڪري نظام ۾ تبديلي جي ضرورت پيدا ٿيندي رھي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49218.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49218.txt new file mode 100644 index 0000000..14e6e4e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49218.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +مينار پاڪستان +مينار پاڪستان : پاڪستان جي شھر لاھور ۾ واقع ھڪ مشھور قومي يادگار جو نالو آهي. +ھن مينار جي اڏاوت 1960 ۾ شروع ٿي ۽ 1968 ۾ مڪمل ٿي ۽ ھي مينار ان جاء تي تعمير ڪيو ويو جتي آل انڊيا مسلم ليگ جي ٽي روزہ ڪانفرنس جي اجلاس ۾ 23 مارچ 1940 ۾ پاڪستان جو ٺھراء منظور ڪيو ويو جنھن ذريعي برٽش انڊيا جي حڪومت کان پھريون ڀيرو مسلمانن لاء ھڪ علحدہ رياست جو مطالبو ڪيو ويو ۽ جيڪا رياست بعد ۾ 14 آگسٽ 1947 ۾ پاڪستان جي صورت ۾ قائم ٿي. +مينار جي اڏاوت. +ھن مينار جي اڏاوت جو نمونو ۽ اڏاوت جي تعميراتي نگراني روس ۾ ڄاول پاڪستاني ماھر تعميرات ۽ سول انجنيئر نصيرالدين مورت خان ڪئي. +مينار جي پيڙهه جو پٿر 23 مارچ 1960 تي رکيو ويو. +مينار جو نمونو مغل فن تعمير ۽ جديد فن تعمير جو سنگم آھي. +ان جي تعمير ۾ اٺ سال لڳي ويا ۽ 21 آڪٽوبر 1968 تي ٺھي راس ٿيو. +ان جي تعمير ۾ 7,058,000 روپيا خرچ ٿيا جيڪي ويسٽ پاڪستان صوبي جي بجٽ مان ادا ڪيا ويا. +مينار جي بناوٽ. +مينار جو بنياد وارو چبوترو زمين کان 8 ميٽرن تائين اوچو آهي جنھن جي مٿان 62 ميٽر ڊگھو مينار اڏيل آھي اھڙي طرح زمين کان ان جي اوچائي 80 ميٽر يا 240 فٽ آھي. +مينار جو ان چبوتري تي +9 ميٽرن تائين حصو ھڪ کليل گل جو نمونو ظاھر ڪري ٿو. +ھن مينار جي اڏاوتي ڪميٽي جي رڪنن ۾ لاھور جي ڊپٽي ڪمشنر مختيار مسعود پڻ شامل ھيو جيڪو ناليوارو ليکڪ پڻ ھيو. +ھن مينار جي آرڪيٽيڪٽ مورت خان، اڏيندڙ ڪمپني:. +ميان عبدالخالق ۽ ڪمپني ، خدمتن وارو انجنيئر ميان عبدالغني ٻين مشھور عمارتن اڏڻ ۾ بہ نالو ڪمايو جن ۾ لاھور وارو قذافي اسٽيڊيم ۽ بي آر بي ڪئنال پڻ شامل آهي. +ھن مينار جي بنياد تي ڏھ سفيد رنگ جون اڪريل عبارتن واريون سنگمرمر جون تختيون لڳل آھن جن تي پاڪستان جو ٺھراء انگريزي، اردو ۽ بنگالي ٻولي ۾ لکيل آھي. +ان کان سواءِ انھن عبارتن ۾ دھلي وارو ٺھراء جيڪو 9 اپريل 1946 ۾ پاس ٿيو.ان کان سواءِ قرآن جون آيتون. +خدا جا 99 نالا، اردو ۽ بينگالي ٻولي ۾ پاڪستان جو قومي ترانو، محمد علي جناح جي تقريرن جا ٽڪرا ۽ ڪجھ علامہ اقبال جا شعر گلن وارين عبارتن ۾ لکيل آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49231.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49231.txt new file mode 100644 index 0000000..d77d891 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49231.txt @@ -0,0 +1,37 @@ +لارڊ منٽو +گلبرٽ جان ايليٽ موري ڪننمائونڊ، منٽو واري علائقي جو چوٿون ارل: برطانوي اشراف يا امير ۽ سياستدان جيڪو ڪئناڊا جي گورنر جنرل، انڊيا جي وائسراءِ ۽ گورنر جنرل جي عھدن تي فائز رهيو. +9 جولاءِ 1845 ۾ پيدا ٿيو ۽ 9 مارچ 1914 ۾ وفات ڪيائين. +ابتدائي زندگي ۽ فوجي نوڪري. +لارڊ منٽو لنڊن جي پاڙي ميفيئر ۾ منٽو واري علائقي جي ٽئين نمبر نواب يا ارل وليم ايليٽ موري ڪننمائونڊ جي گھر ۾ ڄائو، سندس ماء ايما جنرل سر ٿامس ھسلاپ جي نياڻي ھئي. +ھن ايٽن ڪاليج ۽ ٽرنٽي ڪاليج ڪيمبرج مان تعليم حاصل ڪئي , 1867 ۾ ھي فوج جي اسڪاٽس گارڊس ۾ ڪميشن پاس ڪري ليفٽيننٽ ٿيو پر 1870 ۾ اھا نوڪري ڇڏي ڏنائين ۽ 1872 ۾ فرسٽ راڪسبرگ شاير گھوڙيسوار رائيفل والنٽيئر ڪور ۾ ڪيپٽن طور شامل ٿيو.ھن 1877 ۾ روس سان جنگ دوران ترڪي جي فوج سان گڏ ڪم ڪيو. +1878 ۽ 1879 ۾ ھن لارڊ رابرٽس جي ھيٺان ٻين اينگلو افغان جنگ ۾ ڪم ڪيو ۽ سر لوئيس ڪويگنر سان ڪابل واري خطرناڪ مھم دوران موت جي منھن مان بچي نڪتو. +1881 ۾ ڪيپ ٽائون واري مشن ۾ ھن لارڊ رابرٽس جي پرائيويٽ سيڪريٽري طور ذميداري نڀائي. +1882 ۾ مصر تي قبضي وقت فوج ۾ ڪم ڪيو ۽ اڳتي هلي بيٺڪي يا نوآبادياتي انتظاميه ۾ ڪم ڪيو. +1882 ۾ ميجر جي عھدي تي ترقي حاصل ڪيائين. +1883 کان 1885 تائين ھي ڪيناڊا جي گورنر جنرل ھينري پيٽي فٽزمائرس ليئنسڊائون جو ملٽري سيڪريٽري طور ڪم ڪيو. +ڪيناڊا ۾ ان مقرري دوران ھن پنھنجي زال کي بہ پاڻ سان گڏ رکيو. +ڪيناڊا ۾ ان وقت ھن ڪئناڊا جي رضاڪار فورس ٺاھڻ ۾ ڪردار ادا ڪيو جنھن 1884 ۾ سوڊان واري مھم ۾ برطانوي فوج جي مدد ڪئي. +1885 ۾ ھن جنرل مڊلٽن جي چيف آف اسٽاف جي حيثيت ۾ اتر اولھ واري رائيل واري بغاوت (Riel rebellion) ۾ پڻ فوجي خدمتون ڪيون. +بعد ۾ ھن فوج کي ڇڏي سياست ۾ اچڻ جو فيصلو ڪيو. +ھن ڪنزرويٽو پارٽي ۾ شامل ٿي سياست شروع ڪئي 1886 ي اليڪشن ۾ ان پارٽيءَ جي ٽڪيٽ تي ھيڪسھام واري تڪ تان مقابلي ۾ حصو ورتائين پر کيس شڪست آئي. +جنھن بعد وري فوج جي نوڪري طرف رخ ڪيائين ۽ برطانوي رضاڪار فوج ۾ شامل ٿيو جتي 1888 ۾ ڪرنل جي عھدي تي ترقي ماڻيائين ۽ کيس ڏکڻ اسڪاٽلينڊ جي برگيڊ جي ڪمان ملي ہ۽ 1889 ۾ ھن استعفي ڏني. +بطور گورنر جنرل ڪيناڊا. +1891 ۾ کيس ارل (برطانوي نواب) جو خطاب مليو ۽ 1898 جي اونھاري ۾ سندس مقرري بطور گورنر جنرل ڪيناڊا جي ٿي. +ھن جي دؤر ۾ ڪيناڊا ۾ ڌاري آبادڪاري ۽ معاشي اوسر ۽ قومپرستي ۾ اضافو ٿيو ۽ يونائيٽيڊ اسٽيٽس سان سرحدي ۽ مڇي جي شڪار جي معاملن تي تعلقات خراب رھيا.راڻي وڪٽوريا جي وفات بعد سيپٽمبر 1901 ۾ ڪارنيوال ۽ يارڪ جا ڊيوڪ جارج ۽ ڊچيس ميري آف ٽيڪ ڪيناڊا جي دوري تي آيا.انھن ليڊي منٽو سان گڏجي اولھ ڪيناڊا جو دؤرو ڪيو. +ھن ڪيناڊا جي پھرين ٽيوبرڪيولاسس روڪڻ واري فائونڊيشن قائم ڪئي. +بطور وائسراءِ ھند. +1905 ۾ جارج ڪرزن جي استعفي ڏيڻ بعد لارڊ منٽو کي انڊيا جو گورنر جنرل ۽ وائسراءِ مقرر ڪيو ويو جتان ھي 1910 ۾ رٽائر ٿيو.ھن جي وقت انڊيا جي رياستي سيڪريٽري جان مارلي ھيو ۽ ھن ان جي مدد سان انڊيا ۾ برطانوي راڄ کي بچائڻ لاء سڌارا آندا جيڪي مارلي منٽو سڌارن جي نالي سان مشهور ٿيا. +اھي سڌارا برطانوي پارليامينٽ 1909 ۾ انڊين ڪائونسلز ايڪٽ جي نالي سان منظور ڪري انڊيا ۾ لاڳو ڪيا. +خاندان. +ھن 28 جولاءِ 1883 ۾ برطانيا ۾ لارڊ البرٽ گري جي ڀيڻ ۽ برطانوي فوج جي آفيسر چارلس گري جي نياڻي ميري ڪيرولين گري سان شادي ڪئي. +ھنن کي ان شادي مان ھيٺيان پنج ٻار ٿيا: +جيڪو 25 اپريل 1895 ۾ پيدا ٿيو ۽ 6 آگسٽ 1917 ۾ مارجي ويو. +سندس ڇڏيل نالو. +ھن جي ڪئناڊا ۾ مشھوري مرڻ بعد بہ ان جي نالي کي زندہ رکيو. +اوٽاوا ۾ راڪ ڪلف ۾ سندس نالي سان منٽو پئليس، وينڪوور م سندس نالي سان ھڪ گھٽي يا پاڙو. +1936 ۾ سندس نالي سان برٽش ڪولمبيا جو منٽو سٽي برج ندي نالي علائقي ۾ تعمير ڪيو ويو. +اونٽاريو ۾ بہ ھڪ شھر کي سندس نالو ڏنو ويو. +انڊيا ۾ ڪلڪتي ۾ ھڪ پارڪ جو نالو منٽو پارڪ رکيو ويو. +ھن طرفان علي ڳڙهه اسڪول، جيڪو پوء علي ڳڙهه مسلم يونيورسٽي بڻيو، کي دل کولي فنڊ ڏيڻ جي ڪري ان اسڪول جي تعمير ٿيل عمارتن کي منٽو سرڪل جو نالو ڏنو ويو. +بنگلاديش ۾ ھن جي نالي سان ھڪ روڊ پڻ آهي جنھن کي منٽو روڊ سڏين ٿا. +پاڪستان ۾ لاھور ۾ منٽو اسپتال ۽ منٽو پارڪ پڻ ھن جي نالي سان منصوب آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49269.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49269.txt new file mode 100644 index 0000000..ab40d0c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49269.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +گورنمنٽ آف انڊيا ايڪٽ 1935ع +گورنمينٽ آف انڊيا ايڪٽ 1935 برطانياجي پارليامينٽ جو پاس ڪيل قانون ھيو جنھن جي شاھي منظوري 25 آگسٽ 1935 ۾ ملي ۽ 1999 م ان جي منسوخي جي شاھي منظوري ڏني وئي. +1999 ع تائين، ان وقت قائم ٿيل پارليامينٽ (برطانوي) جو سڀ کان وڏي وقت تائين عمل ۾ رھندڙ قانون ھيو.گريٽر لنڊن اٿارٽي ايڪٽ 1999 ان جي ڊيگھ کي پوئتي ڪيو. +ان جي ڊيگھ جي سبب کان، ان ايڪٽ کي گورنمينٽ آف انڊيا ايڪٽ، 1935 (ٻيھر-ڇپيل) (26 Geo 5 ۽ 1 Edw. +1) کان ھيٺئين ٻہ الڳ الڳ ايڪٽ ۾ ورھايو ويو: +ننڍي کنڊ (ھندستان جي ورھاست) کان اڳ، گورنمينٽ آف انڊيا ايڪٽ 1935 برطانوي راڄ جو آخري آئين هيو. +اھو قانون 1935 کان 14 ۽ 15 آگسٽ 1947 تائين برٽش انڊيا جو آئين ھيو ۽ ان بعد پاڪستان ۾ 1956 تائين ۽ انڊيا ۾ 1950 تائين عبوري آئين سمجھيو ويندو ھو. +هندستاني سياسي ۽ آئيني تاريخ جي ادب ۾ ايڪٽ ۾ اصل لکت بدران مختصر طور گورنمنٽ آف انڊيا ايڪٽ، 1935 (يعني 26 جيو. +Geo 5 ۽ 1 ايڊو. +2) ڏانھن عام حوالو طور وڃي ٿو. +پس منظر. +ھن قانون پاس ٿيڻ واري دؤر م انڊيا جا ماڻھن جي اوڻويھين صدي کان ٿيندڙ حڪمراني م حصي جي مطالبي تي جدوجهد زور وٺي چڪي ھئي. +پھرين جنگ عظيم جي انت کانپوءِ برٽش سرڪار ان سلسلي ۾ سڌارا آڻڻ لاء نہ چاھيندي بہ مجبور ٿي ۽ گورنمينٽ آف انڊيا ايڪٽ 1919 برٽش پارليامينٽ مان پاس ڪرائي نافذ ڪيو ويو جنھن ۾ ٻٽي (diarchy) صوبائي حڪمراني جو ھڪ انوکو نظام متعارف ڪرايو ويو جنھن ۾ ڪجھ معاملا صوبائي سرڪار جي ذميداري م ڪجھ وري افسرشاھي جي ذميداري م رکيا ويا. +مثال طور: تعليم جو ذميدار وزير ھيو جيڪو صوبائي اسيمبلي آڏو جوابده ھيو پر امن امان ۽ مالياتي معاملن جو ذميدار سرڪاري آفيسر ھيا جيڪي صرف برطانوي حڪومت طرفان مقرر ڪيل گورنر جي آڏو جوابده ھيا. +اھو تجربو ناڪام ويو ڇوتہ ھندوستان جي ماڻھن ان جي مخالفت ڪئي. +برٽش سرڪار معاملن جو جائزو وٺڻ لاء سائمن ڪميشن موڪلي پر ھندوستان جي ماڻھن سائمن ڪميشن جي ھر ھنڌ مخالفت ڪئي ۽ ان جي رپورٽ کي رد ڪري ڇڏيو ۽ ھندوستان م بااختيار حڪمراني ۾ حصي جو مطالبو ڪيو. +1930 واري ڏھاڪي ۾ آئيني جوڙجڪ جي سلسلي ۾ گول ميز ڪانفرنسون پڻ منعقد ڪيون ويون جن م ھندوستان جي سمورين سياسي ڌرين ۽ پرنسلي رياستن جي حاڪمن سميت نمائندگي ڏني وئي.اھڙي طرح ھڪ وفاقي نظام قائم ڪرڻ تي اتفاق ٿيو جن م انڊيا جا سمورا صوبا ۽ پرنسلي رياستون شامل ھونديون. +اھو پڻ طئي ٿيو ته پرنسلي رياستن کي شامل ٿين يا نہ ٿيڻ جو اختيار پڻ ڏنو ويندو. +ان وقت جي برطانيا جي اقتدار ۾ آيل ڪنزرويٽو پارٽي ان متعلق وائيٽ پيپر جي صورت ۾ رٿون تيار ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +لارڊ لنلثگو وڪٽر ھوپ جي سربراهي ۾ ھڪ جوائنٽ پارلياماني سليڪٽ ڪاميٽي اپريل 1933 کان نومبر 1934 تائين انھن رٿن واري وائيٽ پيپر جو جائزو وٺي رپورٽ پيش ڪئي جيڪا برطانيا جي ھائوس آف ڪامن ڊسمبر 1934 ۾ منظور ڪئي. +ان وائيٽ پيپر جي بنياد تي گورنمينٽ آف انڊيا ايڪٽ تيار ڪيو ويو جنھن م 473 شقون ۽ 16 شيڊول ھيا ۽ بحثن جون رپورٽون 4000 صفحن تي مشتمل ھيون. +قانون جو جائزو. +ھن قانون ذريعي صوبن جي 1919 واري ايڪٽ جي متعارف ڪرايل ٻہ ايواني نظام جو خاتمو آڻي انھن جي خودمختياريءَ م اضافو ڪيو ويو پر ان لاء ڪجھ شرط پڻ متعين ڪيا ويا جن مطابق اھم اختيار صوبائي گورنرن کي ڏنا ويا ۽ برٽش گورنمينٽ کي ڪنھن بہ صوبائي حڪومت کي برطرف ڪرڻ جا اختيار برقرار رکيا ويا؛ برٽش انڊيا ۽ پرنسلي رياستن کي ملائي ھڪ وفاق قائم ڪيو ويو؛ سڌي سئين چونڊن جو نظام قائم ڪري ووٽرن جي تعداد م ستر لکن کان ساڍا ٽي ڪروڙ تائين اضافو ڪيو ويو؛ سنڌ کي بمبئي پريزيڊنسي کان ڌار ڪيو ويو؛ بھار۽ اوڙيسيا کي ورھائي ڌار ڌار صوبا ٺاھيا ويا؛ برما صوبي کي برٽش انڊيا کان علحده ڪيو ويو؛ عدن (يمن) صوبي کي برٽش انڊيا کان ڌار ڪيو ويو؛ صوبائي اسيمبلين ۾ رڪنن جو تعداد وڌايو ويو؛ انڊيا جي فيڊرل ڪورٽ قائم ڪئي وئي. +ھن قانون جو وفاق جي قيام جو حصو پرنسلي رياستن جي ڪجھ حاڪمن جي اعتراضن جي ڪري ڪڏهن به عمل ۾ نہ اچي سگھيو. +باقي حصن تي عملدرآمد 1937 ۾ شروع ٿيو جڏھن برٽش انڊيا م ھن نئين قانون تحت پھرين اليڪشن ٿي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49293.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49293.txt new file mode 100644 index 0000000..ea3e9a0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49293.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ليه +ليہ: پاڪستان جي صوبي پنجاب جي ضلعي ليہ جو وڏو شھر ۽ ان ضلعي جي صدر مقام ھجڻ سان گڏوگڏ تحصيل ليہ جو پڻ صدر مقام آهي. +تاريخ. +ھن شھر جو بنياد 1550 جي لڳ ڀڳ ڊيرہ غازي خان جي بنياد وجھندڙ غازي خان ميراڻي جي اولاد مان ڪمال خان ميراڻي رکيو. +1610 جي لڳ ڀڳ جسڪاڻي بلوچن جي شھر ميراڻين کان کسيو ۽ 1787 تائين ان تي قابض رھيا. +ان کان بعد تيمور شاھ دراني جو گورنر عبدالنبي سرائي ٽي سال ھن شھر جو گورنر رھيو جنھن بعد محمد خان سدوزئي جي گورنري ھيٺ آيو جنهن وري گادي مانڪيرا منتقل ڪري ڇڏي. +ان بعد ھي شھر سکن جي حڪومت ۽ پوء برٽش انڊيا جي سرڪار جي قبضي ھيٺ رھيو ۽ انتظامي ڊويزن جو مرڪز رھندو آيو پر برٽش انڊيا سرڪار ان جي حيثيت گھٽائي تحصيل تائين محدود ڪري ان کي ڊيرا اسماعيل خان ضلعي جو حصو بڻائي ڇڏيو. +1875 ۾ ھن شھر ۾ ميونسپلٽي جو قيام عمل ۾ آيو. +1901 ۾ تحصيل ليہ کي ميانوالي ضلعي ۾ شامل ڪيو ويو ۽ پوء کيس مظفرڳڙهه جو حصو بڻايو ويو. +1982 ۾ ان کي ضلعي جو مقام ڏئي مظفرڳڙهه کان ڌار ڪيو ويو ۽ کيس ٽي تحصيلون : تحصيل ليہ، تحصيل ڪرور ۽ تحصيل ڇئوبارا ڏنيون ويون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49302.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49302.txt new file mode 100644 index 0000000..256f5bb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49302.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +حسن ابدال +حسن ابدال: پاڪستان جي صوبي پنجاب جي ضلعي اٽڪ جو ھڪ شھر جيڪو حسن ابدال تحصيل جو صدر مقام آهي ۽ اسلام آباد کان اتر اولهه طرف 40 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آھي سکن جي ھڪ مقدس زيارت گاہ گرودوارو پنجا صاحب پڻ ھن شھر ۾ واقع آهي. +ھن شھر ۾ کوڙ جايون اڪبر بادشاھ جي وقت جون آهن جن ۾ واھ وارا مغلن وارا باغ، حاڪمن جو مقبرو، لالا رخ جو مقبرو شامل آهن. +حسن عبدال ، اٽڪ علائقو ، هڪ تاريخي شهر آهي جيڪو پاڪستان جي صوبي پنجاب جي اترين سرحد جي ويجهو واقع آهي ۽ سال 1757 ع ۾ حسن نيڪا نورزئي عرف حسن عبد قائم ٿيو. +حسن عبدالله ۽ ان جو قبيلو ۽ ھن جي س theirي ڪوشش حسن عبدالقبيل جي فتح لاءِ ڪئي وئي ۽ آخر ۾ حسن عبد کي فتح ڪيو ويو. +شروعاتي طور تي جي ٽي روڊ تي مرڪزي قراقرم روڊ تي واقع آهي. +شهر راولپنڊي کان تقريباً 40 ڪلوميٽر اتر ۾ واقع آهي ۽ هن وقت 50،000 کان وڌيڪ آبادي آهي. +پنهنجي خوبصورت تاريخي ماڳن ۽ گردواره پنجا صاحب جي ڪري ، حسن عبدالله سکھ مذهب جي عبادت جو هڪ اهم مقام آهي. +گوردوارا پنجا ۾ هر سال دنيا جي مختلف حصن مان هزارين حاجاڻ پنهنجون مذهبي تقريبون ڪندا آهن. +ٻين تاريخي ماڳن ۾ ، اهو منگولن ، لال رخ ۽ هجرا بابا حسن عبدالله جي مقبري سان لاڳاپيل ٿي سگهي ٿو. +مزار هڪ چوڪور ۽ مٺي پاڻي جي چشمي سان ٺهيل آهي. +حسن عبدالله جو شهر ٽڪري جي ڀر ۾ واقع آهي. +مقامي ماڻهن جو چوڻ آهي ته هن مقدس ٽڪري ۾ سڀ کان بلند پهاڙي حسن نڪا سڏجي ٿو. +تاريخي ذريعن موجب هن شهر جو اصل نالو ولي الله بابا حسن عبدال آهي ۽ هن شهر جو نالو به هن کان ورتو ويو آهي. +[1] تبديلي جي تاريخ هي شهر (جيڪو هاڻ هڪ شهر ۾ تبديل ٿي چڪو آهي) آهي حسن نکڪا الياس (حسن عبدل) ، جنهن جو نالو حسن گرگ (نورزئي) آهي ، جيڪو افغانستان جي شهنشاهه احمد شاهه عبدلليءَ جو سربراه آهي. +اليپيٽررا قديم صدي ، پاڪ چشمي ، حسن عبدالله جي موجوده ماڳ تي ، ٽيڪسيلا کان 70 ميل اتر اولهه ۾ واقع آهي. +[2] - هن شهر کي شاه يا اڪبري چيو وڃي ٿو. +علاؤالدين هتي پنهنجي لاءِ آرام واري جاءِ ٺاهي هئي ، جنهن ۾ بابا ابو فاتح دفن ٿيل آهي. +اهو پڻ ياد آهي ته اڪبر پاڻ هتان کان ڪشمير موٽي آيو هو. +[2] وليم فنچ پنهنجي هندستان جي سفر جو حوالو ڏيندي ، خوبصورت سال 1808 ۽ 1821 کي هڪ درياه سان خوشگوار شهر قرار ڏنو جيڪو هن ذريعي وهندو هو ۽ صاف پاڻيءَ جي چشمي ۾ ترڪي پاڻيءَ جي چشمن ۾ سونهري نظارو. +پاڻي ايترو واضح هو ته چشمي جي تري ۾ هڪ ڪوئو به واضح طور تي ڏسي سگهجي ٿو [1]. +پنهنجي جڳه جي وضاحت ۾ ، هو پاڻيءَ جي هڪ تمام صاف ۽ تازي چشمي جو ذڪر ڪري ٿو جيڪو هڪ نن hillڙي ٽڪري جي پاڙي کان وهندو هو [1]. +ٻُڌايو ويو آهي ته مختلف منگول بادشاهن پنهنجي رستي تي پاڻ طرفان ڪشمير ڏانهن سفر ڪيو. +[3] سک مذهب جو باني گرو نانڪ ، 1521 ۾ حسن عبدالله پهچي ويو. +بعد ۾ هڪ گردوارو هن جي رهائشگاهه ۾ يادگيري طور ٺاهي ويو. +گردوارا ۾ پٿر تي هڪ هٿ سان لکيل لکت آهي ، جنهن کي بابا گرو نانڪ جي معجزي جو نتيجو چيو ويندو آهي [3]. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49324.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49324.txt new file mode 100644 index 0000000..9f02ea1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49324.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +نار (چرخي) +نار ، چرخي انگريزي (Water wheel) يا (عربي ۾ ساقيه) (لاطيني ٻولي:tympanum) آڳاٽي وقت ۾ سنڌ ۾ مٿانهين زمين تي فصل پوکڻ لاء آبپاشي جو نظام گهڻو ڪري نار وسيلي هوندو هو. +ڪچي توڙي پڪي ۾ واهن، ڪسين يا کوهن تي نار چاڙهي نارن وسيلي پاڻي کڻي زمين سيراب ڪري آبادي ڪئي ويندي هئي. +اول ڪاٺ جا نار هوندا هئا پر پوءِ لوهه جا نار ڪم اچڻ شروع ٿيا. +نارن ۾ اٺ، ڏاند يا ڪٿي ٻيا جانور به جوٽيا ويندا هئا.نار ۾ ڍينگو ٿئي جنهن ۾ لوٽا ٻَڌبا هئا جنهن کي مالهه چئبو هو. +وڏي چڪر به هوندي هئي جيڪا پِڙُ تي لڳل هوندي ۽ اها ڍينگي جي ننڍي چڪر ۾ ڦاسندي هئي ۽ ان وڏي چڪر ۾ مٿان ڪاٺ جي ڳاڌي وڌي ويندي هئي جنهن ۾ جانور جوٽيا ويندا هئا. +وڏي چڪر ڍينگي جي چڪر کي چوريندي هئي ته ڍينگو ڦرڻ لڳندو هو.چڪر ۾ رسو ٻَڌبو هو جنهن کي ڪڍ چئبو هو جيڪا ڳاڌي ۾ ٻڌبي هئي ۽ ان جو ٻيو پاسو ڍڳن جي جوٽ وقت پاڃاري سان ۽ اُٺ جي جوٽڻ وقت ان جي پٺي جي اڳئين حصي ۾ ٻَڌبي هئي. +هڪڙا نار سورهيا ٿيندا هئا ۽ ٻيا ارڙهيا. +سورهيا جنهن جنهن جي مالهه ۾ سورنهن لوٽا فڪس ايندا هئا ۽ ارڙهيا جنهن ۾ ارڙهن لوٽا فڪس ايندا هئا. +فڪس لوٽن واري کي ٻائڙ ٻَڌو يا ٻاڙوڌو چئبو هو جيڪو لفظ شاهه لطيف به پنهنجي شاعري ۾ ڪم آندو آهي. +نار جو پاڻي اول پاڙڇ يا پاڙڇي ۾ پوندو هو. +پاڙڇي کان پاڻي نيسر وسيلي آڏ ۾ پوندو هو ۽ آڏ ذريعي پاڻي وهي زمينون سيراب ڪندو هو. +هُرلي يا نار جي ڍيڍيءَ ۾ لڳل اُڀين ڪاٺين کي اوڀارا سڏيو ويندو آهي. +ڍيڍيءَ جو ڪم -ڀانڊي- کي ڦيرائڻ آهي، جنهن جي ڦرڻ سان مالهه ۾ ٻڌل لوٽا يا ڪنگريون پاڻيءَ سان ڀرجي نيسر ۾ پونديون. +مشھور عرب انجنيئر بديع الزمان أَبُ اَلْعِزِ إبْنُ إسْماعِيلِ إبْنُ الرِّزاز الجزري (جنم: 1136 ۽ وفات: 1206 عيسويءَ ۾ )‎ پڻ نار جي ھڪ قسم جي مشين ايجاد ڪئي ھئي جنھن م لوٽن جي لڙھ کوھ ۾ ڦيرائي پاڻي ڪڍبو ھيو. +نار جي ٻئي قسم م وري لوٽن جي لڙھ بدران لوٽا ڦيٿي جي چوڌاري ٻڌل ھوندا آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49328.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49328.txt new file mode 100644 index 0000000..659db90 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49328.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +ڊيسالٽ رفيل +ڊيسالٽ رفيل "()" لفظي معنيٰ "ھوا جو پڙاڏو" ، ۽ وڌيڪ فوجي مطلب ۾ "باھ جو ڦاٽڻ")، فرانس جو ويڙھاڪ جھاز آھي. +جنھن کي فرانس جي ڪمپني ڊيسالٽ ٺاھيو آھي. +ھي جھاز وڏو ڦڙتيلو آھي. +ان ۾ ٻہ انجڻيون ھونديون آھن ۽ ان ۾ ھڪ يا ٻہ پائليٽن جي جڳھ ھوندي آھي. +ان کي ڌرتيءَ تان يا وري ايئرڪرافٽ ڪيرئير تان اُڏاري سگھجي ٿو، ان کي ٻين ديشن ڏانھن پڻ وڪڻڻ جي ڪوشش ڪئي وئي آھي پر ھينئر تائين سواءِ انڊيا جي ٻئي ڪنھن بہ ملڪ ان کي ناھي ورتو. +انڊيا پاران فرانس کان 36 رافال جيٽ جھاز وٺڻ جو معاھدو ڪيو ويو، ان جو مُلھ (اگھ) 82 کان 90 ملين ڊالر جي وچ ۾ آھي. +120 رفيل فرانس جي وڏي استعمال ۾ آھي. +پھريون رفيل 4 جولائي 1986ع تي اڏيو ويو، جڏھن تہ سڀ کان پھريون پورو تيار جھاز 4 ڊسمبر 2000ع تي اڏيو ويو. +رفيل پروگرام تي 27. +82 بلين يورو خرچ ٿيا. +1970ع جي وچ ۾ فرانس جي فظائيا (ايئرفورس) ۽ سامونڊري فوج (نيوي) کي پُراڻن جھازن جي بدليءَ ۾ ھڪ نئون جھاز کپندو ھيو، تنھنڪري انھن مُنڍ ۾ برطانيا، اٽلي، اسپين سميت جرمني سان گڏجي يورو فائٽر ٽائيفون تي ڪم شروع ڪيو پر فرانس پوءِ پنھنجي بناوٽ (ڊزائن) پويان ٻين ملڪن سان ٺاھ واري اھا ٽولي ٽوڙي ڇڏي ۽ اڪيلي رفيل تي ڪم شروع ڪيو. +بناوٽ. +ڊيسالٽ رفيل ھڪ ڊيلٽا پرَن وارو جھاز آھي، جنھن جي پرن اڳيان ٻہ پتڪڙا ڪينارڊ پڻ لڳل ھوندا آھن، انھن ڪينارڊن جي ڪارڻ وڌيڪ اٿار (لفٽ) بڻائيندو آھي ۽ ڦڙتيءَ سان اڏري پوندو آھي، ھي 9 جي کان ڪاٽو (منفي) 3جي تائين سھي سگھي ٿو جڏھن تہ ٻڙڌڪ (ايمرجنسي) ۾ 11جي تائين سھي سگھندو آھي. +ڪينارڊن جي ڪارڻ اھو 213 ڪلوميٽر في ڪلاڪ جي تيزيءَ سان لَھي سگھي ٿو. +ھي جھاز 400 ميٽر جي ڊوڙ رستو (رن وي) تان پڻ ڪم ڪري سگھي ٿو. +کوجي سرشتو. +رفيل ۾ ٻين جھازن جو کوج (ڳولھا) لھڻ لاءِ ۽ انھن سان لڙائي ڪرڻ لاءِ ٿيلز آر بي اي 2 پيسا ريڊار ھوندو آھي. +اھو ريڊار 40 جھازن جي کوج ھڪ وقت ئي رکندو آھي ۽ 8 جھازن تي ميزائل ماري سگھندو آھي. +اھو ريڊار جھاز کي راھ ڏيکارڻ واسطي ڏاڍو سُٺو نقشو پڻ بڻائي ڏئي سگھندو آھي. +جيڪڏھن ڪوئي جھاز ريڊار تي رھيو ھوندو تہ ان جو پتو وڏي آرام سان لڳي ويندو آھي انھيءَ ڪري رفيل ۾ مختلف ٻيا کوجي سسٽم پڻ ناھين. +انھن ۾ ھڪ جھاز اڳيان لڳيل ھوندو آھي جھڙو انفراريڊ تي نظڙ ايندڙ روشني ۾ دشمن جي کوج لھي سگھندو آھي. +رفيل ۾ ٿيلز ڪمپني جو اسپيڪٽرا سسٽم پڻ ھوندو آھي جنھن سان اھو بغير ڪنھن دشمن کي پتو لڳڻ ساٿين سان ڳالھ ٻولھ ڪري سگھبي آھي. +ھن جھاز ۾ زمين تي نشانو لڳائڻ لاءِ ريڊار پڻ ڪم ڪندو آھي تہ انکانسواءِ ان جي نشاني اڳيان پاڏ پڻ رکي سگھجن ٿا. +ڪاڪپٽ. +پائلٽ ھڪ مارٽن بيڪر ڪمپني جي ايجڪشن سيٽ تي ويھندو آھي تہ جھاز کي سڄي ھٿ تي لڳل اسٽڪ سان ھلندو آھي تہ ڪڏھن ھٿ جي بٽڻن سان انجڻين کي قابو (ڪنٽرول) ڪندو آھي. +ڪاڪپٽ ۾ ھڪ ھولوگرافڪ ڊسپلي پائلٽ جي اڳيان لڳل ھوندو آھي تہ انکانسواءِ پائلٽ جي ھيلمٽ تي پڻ اھو سسٽم جلدي آڻي ڏيندو. +پائلٽ ريشم جا ھٿ (گلوز) پائيندو آھي تہ اھي جھاز جي اسڪرين کي دٻائي پڻ ڪم ڪري سگھي ٿو، پائلٽ ڳالھائي پڻ جھاز تي ڪم ڪري سگھندو آھي. +ورژن. +رفيل جي ٽي ورزن منجھان ھڪ ورزن ايرڪرافٽ ڪيرئر کي اڏارڻ ۾ ٻہ زمين تي اڏرڻ واري زمين تي اڏرڻ واري ھڪ تي ھڪ پائلٽ تہ وري ٻئي تي ٻہ پائلٽ ويھندا آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49342.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49342.txt new file mode 100644 index 0000000..26cd4a0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49342.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +سيسي تتر +سي سي تتر : تترن جو ھڪ قسم آھي. +هن پکيءَ جي جسماني ڊيگهه 23 کان 27 سينٽي ميٽر، پرن جي پکيڙ 39 کان 42 سينٽي ميٽر ٿئي ٿي، جڏهن ته وزن (بالغ پکيءَ جو) اٽڪل 190 کان 225 گرام ٿيندو آهي. +جسامت ۽ ظاهري ڏيک ۾ هيءُ تتر گلابي سرخي مائل ميٽائي رنگ جي بخملي بدن، کنڀن ۽ ڦڪي رنگ جي هيٺاهين حصي سان ننڍي چڪور جهڙو لڳندو آهي. +نر تتر جو مٿو نيراڻ مائل سرمائي رنگ جو هوندو آهي. +هن جي اکين تي اڇي ۽ ڪاري رنگ جون ويڪريون پٽيون ٿين ٿيون، جيڪي اڳينءَ ڪلنگيءَ کان ويڪريون ۽ اک جي پٺئين پاسي کان سوڙهيون ٿينديون آهن. +هنن جي ڪنن جو هيٺيون حصو ڪاراڻ مائل سليٽي رنگ جو، ڳچيءَ جا ٻئي پاسا اڇي ۽ سليٽي رنگ جي ننڍن ٽٻڪن سان ڀريل، ڇاتيءَ جو مٿيون حصو معمولي گهرو گلابي ۽ پيٽ جو هيٺئين حصي کان ويندي ڪک ۽ پاسن تائين، ڊگهائيءَ ۾ عمودي ڪارين حاشين سان سرخي مائل ملائي رنگ جو ٿيندو آهي. +ڪاري رنگ جون هي لڪيرون افقي سطح تي وڌيڪ چٽيون ڏسڻ ۾ اينديون آهن. +مادي سيسي تتر جو رنگ ڪلنگيءَ وٽان ڳاڙهاڻ مائل ڀورو، پٺيون پاسو آرپار ليڪن کانسواءِ سليٽي رنگ جو، نڙگهٽ ۽ ڳچيءَ جا ٻئي پاسا اڇا ۽ گهري سليٽي داغن سان، ڇاتي گلابي ميٽائين رنگ جي، جنهن تي نر جي مقابلي ۾ ماديءَ کي ڪک تائين ليڪون گهٽ هونديون آهن. +مادي تتر کي دنب وٽ هڪ نمايان ڪاري ليڪ هوندي آهي. +نر ۽ مادي ٻنهي جي چهنب، ڄنگهون ۽ چنبا تيز گيڙو رنگ جا ٿين ٿا ۽ اک جي پتليءَ جو رنگ چمڪيلو پيلسرو هوندو آهي. +آرام جي وقت هيءُ پکي ننڍن گولائي دار پرن کي گهڻي ڀاڱي بازو پوش ۾ لڪائي ويهندو آهي. +ساڳيءَ ريت ننڍي گولائين پڇ کي پڻ ڍڪي ويهندو آهي، پر اڏام وقت سندس پڇ مسلسل نظر ايندو آهي. +سيسي تترن جو وڏو انگ بلوچستان جي مٿانهن علائقن، سنڌ ۾ ڪوهستان، کيرٿر ۽ ٻين غيرآباد جابلو علائقن، پنجاب ۾ لوڻ جبلن ۽ خيبر پختونخوا ۾ ڪوٽاهه جي ڏکڻ طرف سخت جابلو علائقن ۾ ٿئي ٿو. +سنڌ ۾ هي پکي، ڪراچي (گڏيجي آبشار) جي اتر اولهه ۾ موجوده کيرٿر جبل ۽ ان سان لاڳاپيل سلسلي جو مقامي پکي آهي. +ان کانسواءِ بلوچستان جي ڏاکڻي علائقي نوشڪيءَ (nushki) جي آسپاس ۽ بلوچستان جي اولهه طرف جابلو علائقي ٽوباڪاڪڙ (Tobakakar) ۾ ڪثير تعداد ۾ ملن ٿا. +هن کي ڳوٺن ۽ شهرن ۾ ماڻهو گهرن ۾ پاليندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49349.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49349.txt new file mode 100644 index 0000000..d3b9882 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49349.txt @@ -0,0 +1,68 @@ +یوگینڊا +يوگنڊا يا يوگينڊا ,يا يوگانڊا: جنھن جو سرڪاري نالو "ريپبلڪ آف يوگنڊا " يا "جمھوريہ يوگنڊا" +آھي , اوڀر آفريڪا ۾ واقع ھڪ ملڪ آھي جنھن جي اوڀر ڪينيا، اتر ۾ ڏکڻ سوڊان، اولھ ۾ ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف ڪانگو، ڏکڻ اولھ ۾ روانڊا ۽ ڏکڻ ۾ تنزانيا واقع آھن. +ھن ملڪ جي ڏاکڻي پاسي جو وڏو حصو وڪٽوريا ڍنڍ تي مشتمل آهي جنھن جا باقي حصا تنزانيا ۽ ڪينيا ۾ آھن. +يوگنڊا آفريڪا ۾ ڍنڍن جي سرزمين آھي ۽ نيل درياء جي بيسن پڻ ھتي واقع آهي. +تاريخ. +يوگنڊا جو نالو بوگنڊا بادشاھت مان نڪتل آهي جنھن ۾ ملڪ جو ڏکڻ پاسي وارو وڏو حصو گاديءَ جي هنڌ ڪمپالا سميت شامل ھيو. +ٻہ ھزار سال پھرين ھتي جا ماڻھو شڪار تي گذران ڪندڙ ھيا پر 1700 سال اڳ بانٽو ٻوليون ڳالھائيندڙ ماڻھن جي ملڪ جي ڏاکڻي حصي ۾ ھجرت بعد انھن جي معيشت م تبديلي آئي. +ھتي ھڪ روايت مطابق ڪٽارا ايمپائر جي دور ۾ ھتان جي وڏين ڍنڊن وارا علائقا ان ايمپائر جو حصو ھيا جن ۾ وڪٽوريا ڍنڍ ۽ ٽانگانيڪا ڍنڍ سان گڏوگڏ البرٽ ڍنڍ ۽ ڪيوگا ڍنڍ جا علائقا شامل ھيا. +1894 جي شروعات ۾ ھي ملڪ برطانيا جي بيٺڪ بڻايو ويو ۽ برطانيا ھن ملڪ جا انتظامي قانون ٺاھيا. +9 آڪٽوبر 1962 ۾ برطانوي قبضي مان آزاد ٿيو. +جنھن بعد گھرو ويڙھ جي ور چڙهي ويو. +ان جي اتر واري علائقي ۾ جوزف ڪوني جي قيادت م خدا جي مزاحمتي فوج ذريعي بغاوت سبب حالتون خراب ٿي ويون ۽ لکين ماڻھو جنگ جو کاڄ ٿي ويا. +عرب واپاري ھن خطي ۾ ھندي سمنڊ مان اوڀرندي ساحل کان 1830 ۾ اچڻ شروع ٿيا جن جي پٺيان ھتي 1860 واري ڏھاڪي ۾ برطانوي کوجنا ڪندڙ نيل درياء جي پاڻي جي وسيلي جي تلاش ۾ اتي پھتا. +برطانوي اہنگليڪن تبليغي بوگنڊا کي بادشاھت ۾ تبليغ ڪرڻ لاء 1877 ۾ پھتا جنھن بعد 1879 ۾ فرانسيسي ڪيٿولڪ تبليغي ستي پھتا. +1888 جي شروعات ۾ برطانوي حڪومت امپيريل برٽش ايسٽ آفريڪا ڪمپني کي واپاري معاھدہ شروع ڪرڻ لاء ڳالھيون ٻولھيون شروع ڪرڻ جي خاص منظوري ڏئي. +1886 کان لاڳاتار بوگنڊا ۾ مسلمانن ۽ عيسائين ۾ بعد ۾ با-انگليزا پروٽيسٽنٽ ۽ با- فرانسا ڪيٿولڪ وارن وچ ۾ مذھبي فساد ھلندا رھيا. +انھن فسادن کي منھن ڏيندي مالياتي بار ھيٺ امپيريل برٽش ايسٽ آفريڪا ڪمپني بوگنڊا جي قبضي کي جاري رکڻ کان لاچاري ظاھر ڪئي جنھن ڪري برٽش سرڪار نيل درياء واري رستي تي پنھنجي واپار جي مفادن جي تحفظ لاء 1894 ۾ بوگنڊا ۽ ان جي اردگرد وارن علائقن کي ملائي يوگنڊا نالي ھڪ والاريل رياست (protractorate) قائم ڪئي. +جنھن تي 1962 تائين برطانيا پنھنجو قبضو برقرار رکيو. +1890 واري ڏھاڪي ۾ برٽش انڊيا مان 32000 مزدورن کي اوڀر آفريڪا ۾ آندو ويو جن ھتي ريلوي لائين تعمير ڪئي. +انھن مان 6724 مزدور واپس نہ ويا ۽ اتي ئي رھي پيا. +اھي اتي واپاري بڻجي ويا جن ريزڪي واپار ۽ ڪپھ مان سٽ ڪڍڻ جو ڪم شروع ڪيو. +1900 کان 1920 م آفريڪي چشم ترفائي (trypanosomiasis) نالي بيماري ۾ اڍائي لک ماڻھو مري ويا. +خودمختيار يوگنڊا. +ھي ملڪ 9 آڪٽوبر 1962 ۾ برطانوي تسلط کان آزاد ٿيو پر راڻي ايلزبيٿ ٻين بطور رياست جي سربراھ جي برقرار رھي. +آڪٽوبر 1963 ۾ ھي ملڪ جمھوريہ (republic) بڻيو, تنھن ھوندي بہ قومن جي دولت مشترڪه ۾ شامل رھيو. +ملڪ م آزادي کان پوء پھريون دفعو چونڊون 1962 ۾ منعقد ٿيون جن ۾ يوگنڊا پيپلز ڪانگريس ٻي پارٽي ڪاباڪا ييڪا جو اتحاد کٽي آيو جن پھرين حڪومت ٺاھي جنھن جو سربراھ بطور وزيراعظم ملٽن اوبوٽ ٿيو ۽ ايڊورڊ موٽيسا صدر ٿيو. +يوگنڊا جا آزادي جا شروعاتي سال مرڪزي حڪومت ۽ بوگنڊا واري وڏي ۾ وڏي علائقائي بادشاھت جي وچ ۾ تعلقاتن ۾ الجھيا رھيا. +جڏهن برطانيا يوگنڊا جي ولاريل رياست قائم ڪئي ھئي تڏھن کان ئي ان بوگنڊا واري بادشاھت جي نئين وحداني رياست م حيثيت ھڪ مسئلو رھي ۽ بيٺڪي گورنر ان جي حل جو ڪو بہ مؤثر فارمولو ٺاھڻ ۾ ناڪام رھيا. +بوگنڊا جي آزادي م دلچسپي نہ ھئي پر اھا بادشاھت ڍلي نظام ۾ وڌيڪ مطمئن رھي جنھن سان جنھن سان رياست جي اندر ان جي ٻين تي برتري جي خاص رعايت جي ضمانت ھئي. +بوگنڊا ۾ بہ اختلاف ٿي پيا ھيا ھڪ ڌر چاھيو پئي تہ ڪاباڪا بطور اثرائتو شاھي حاڪم ھجي ۽ ٻي ڌر يوگنڊا کي ھڪ سيڪيولر ريپبلڪ ڏسڻ چاهيو پئي. +ان ٽڪراء بوگنڊا جي ٻن مضبوط پارٽين کي جنم ڏنو. +ھڪ ھئي ڪاباڪا ييڪا (رڳو ڪاباڪا) ٻي ھئي ڊيموڪريٽڪ پارٽي جنھن جون جڙون ڪيٿولڪ چرچ ۾ ھيون. +ٻئين ھڪٻئي جون سخت مخالف پارٽيون ھيون بوگنڊا کان ٻاھر وري اتر يوگنڊا جي ملٽن اوبوٽ جي پارٽي يوگنڊا پيپلز ڪانگريس ھئي جنھن ۾ غير بوگنڊائي سياستدان شامل ھيا. +1966 ۾ ابوٽ جي حڪومت ۽ بادشاھ موٽيسا جي وچ ۾ اقتدار جي ڪشمڪش دوران ابوٽ آئين معطل ڪري ڇڏيو ۽ رسمي صدر ۽ نائب صدر کي معزول ڪري ڇڏيو. +1967 ۾ نئون آئين آڻي ملڪ کي جمھوريہ قرار ڏئي روايتي علائقائي بادشاھتن جو خاتمو آندو ويو. +اوبوٽ ملڪ جو نئين آئين تحت صدر بڻجي ويو. +25 جنوري 1971 ۾ جنرل ايدي امين فوجي بغاوت آڻي صدر اوبوٽ کي معزول ڪري ملڪ جو اقتدار پنھجي قبضي ۾ آندو ۽ پاڻ کي ڊڪٽيٽر قرار ڏئي فوج جي مدد سان اٺن سالن تائين ملڪ جو حاڪم رھيو. +ھن پنھنجي اقتدار کي مستحڪم ڪرڻ لاءِ ڪافي قتل عام ڪرايو. +ھڪ اندازي مطابق ھن جي دؤر حڪومت ۾ 80 ھزار کان وڌيڪَ ماڻھو مارجي ويا. +ھن 1972 ۾ ھندوستاني اقليت کي ملڪ مان بي دخل ڪري ڪڍي ڇڏيو. +1979 ۾ يوگنڊا ۽ تنزانيا جي جنگ ذريعي ايدي امين جي اقتدار جو خاتمو ٿيو جنھن ۾ تنزانيا جي فوج ايدي امين جي مخالفن جي مدد ڪئي ھئي. +جنوري 1986 ۾ فوج طرفان حڪومت جي معزولي بعد يوويري موسيويني ملڪ جو صدر ٿيو جنھن ملڪ م غير جماعتي سياسي نظام قائم ڪيو. +جولاءِ 2005 م آئيني ريفرنڊم ذريعي ان نظام جو خاتمو آڻي سياسي پارٽين جي نظام کي بحال ڪيو ويو. +ھن جي دؤر م يوگنڊا ڪانگو جي جمھوري ريپبلڪ تي حملو ڪيو ۽ ان جنگ ۾ 1998 کانوٺي جنگ جي خاتمي تائين 54لک ماڻھو جنگ جو کاڄ ٿي ويا. +ان بعد يوگنڊا ڍنڍن واري ملڪي حصي ۾ خدا جي مزاحمتي فوج سان گھرو ويڙھ جي ور چڙھي ويو. +ان گھرو ويڙھ ۾ ھزارين ماڻھو مري ويا ۽ لکين ماڻهن بي گھر ٿي ھجرت ڪئي. +2005 ۾ پارليامينٽ صدر جو مدو ختم ڪري ڇڏيو. +فيبروري 2006 جي صدارتي چونڊن ۾ موسيويني کوڙ اميدوارن سان مقابلو ڪيو. +18 فيبروري 2011 واري چونڊن ۾ موسيويني صدر چونڊجي آيو پر مخالف ڌر ان تي ڌانڌلي جا الزام ھنيا +ٻوليون. +ھن ملڪ جي سرڪاري ٻولي انگريزي ۽ سواحلي ٻولي آھي. +ملڪ جي وچولي حصي جي ٻولي لوگنڊا ٻولي آھي جيڪا پڻ پوري ملڪ ۾ ڳالھائي وڃي ٿي.لڪ جون ٻيون ٻوليون رونيورو ٻولي (Runyoro), رونيانڪول ٻولي (Runyankole), روڪيگا ٻولي(Rukiga)، ڏاکڻي لوئو ٻولي(Luo) شامل آهن. +جاگرافي. +ھي ملڪ اوڀر آفريڪي زميني پليٽ تي واقع آھي. +ان جي ڏاکڻي پاسي کوڙ ڍنڍون واقع آھن جن مان وڪٽوريا ڍنڍ سڀ کان وڏي آھي جنھن ۾ ٻيٽ پڻ واقع آهن. +ڪيوگا ڍنڍ ملڪ جي بلڪل وچ ۾ آھي. +ڪمپالا ملڪ جي ڏکڻ ۾ واقع آهي. +نيل درياءَ جي شروعات ھن ملڪ مان ٿئي ٿي. +نيل وڪٽوريا مان نڪري ڪيوگا ڍنڍ ۾ ، جنھن بعد ڪانگو لڳ البرٽا ڍنڍ مان ٿيندو ڏکڻ سوڊان کان مٿي مصر طرف وھندڙ آھي +سياست. +يوگنڊا جو صدر رياست ۽ حڪومت ٻنھي جو سربراھ آھي. +صدر ئي نائب صدر ۽ وزيراعظم ٻنھي کي ملڪ جو صدر مقرر ڪندو آهي. +ملڪ جي پارليامينٽ يوگنڊا جي قومي اسيمبلي آهي جنھن جا 449 ميمبر آھن جن م 290 مختلف تڪن جا نمائندا، 116 ضلعي نمائنده عورتون، 10 يوگنڊا جي پيپلز ڊفينس سروس جا نمائندا، 5 نوجوانن جا نمائندا، 5 مزدورن جا نمائندا، 5 معزورن جا نمائندا ۽ 18 غير سرڪاري نمائنده شامل آهن. +ملڪ ۾ رشوت ھڪ وڏو مسئلو آهي. +ورلڊ بئنڪ جي 2015 واري عالمي حڪمراني جي اشارين مطابق يوگنڊا دنيا جو 12 نمبر وڌيڪ بدعنواني وارو ملڪ ھيو. +مذھب. +2014 جي آدمشماري مطابق يوگنڊا جي آبادي جو 85 سيڪڙو عيسائيت سان تعلق رکندڙ ، 14 سيڪڙو مسلمان آهن عيسائيت ۾ وري رومن ڪيٿولڪ گھڻائي ۾ آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49363.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49363.txt new file mode 100644 index 0000000..27945a3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49363.txt @@ -0,0 +1,88 @@ +سولومن آئلينڊز سولومن آئلينڊز (سليمان ٻيٽ, جزيرا سليمان) ڇھن وڏن ۽ نو سؤ ننڍن ٻيٽن تي مشتمل اوشنيا(بحرستان) کنڊ ۾ ھڪ خودمختيار مُلڪ آهي جيڪو پاپوا نيو گني جي اوڀر ۾ ۽ وينوآتو جي اتر اولھ ۾ واقع آهي. +ھن ملڪ جي پکيڙ 28400 چورس ڪلوميٽر آهي.ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ ھونيئارا آهي جيڪو گئاڊلڪنال ٻيٽ تي واقع آھي. +ملڪ جو نالو سولومن ٻيٽ جي نالي تي رکيل آهي. +ھن ملڪ 1978 ۾ برطانيا کان آزادي ورتي ان کان اڳ ھي ٻيٽن وارو علائقو برطانوي والاريل سولومن آئلينڊز سڏبو هو. +ملڪ جو آئين 1970 ۾ ٺاھيو ويو. +ملڪ ۾ آئيني بادشاهت وارو پارلياماني نظام آهي. +برطانوي ملڪہ ايلزبيٿ ٻين ھن ملڪ جي شاھي سربراھ آھي جنھن جو نمائندو گورنر جنرل آھي. +ملڪ جي پارليامينٽ ھڪ ايواني آهي جنھن جا ڪل 50 ميمبر آھن جيڪي چئن سالن لاءِ چونڊجي ايندا آهن. +ملڪ م سڀني 21 سالن ء ان کان وڏي عمر وارا ووٽنگ ۾ حصو وٺي سگھندا آھن. +نالو. +اسپيني جھازران الويرو ڊي مينڊانا پھريون يورپي ھيو جيڪو 1568 ۾ سولومن ٻيٽن واري جھرمٽ گھميو ۽ ان جھرمٽ کي حضرت سليمان جي بائيبل واري سولومن نالي تي ھن سولومن ٻيٽن جو نالو ڏنو اھو بہ چيو ويندو آهي ته انھن ٻيٽن کي اھو نالو ان غلطفھمي ۾ ڏنو ويو تہ اتي تمام وڏا امير رھندڙ ھيا ھن جو خيال ھو تہ ٻيٽن وارو شھر بائيبل ۾ ڄاڻايل اوڦر شھر آھي ڪالوني واري دور جي وڏي حصي ۾ 1975ع تائين ھن ٻيٽن جو نالو "برٽش سولومن آئلينڊز پروٽيڪٽوريٽ" رھيو پوء ان کي تبديل ڪري سولومن آئلينڊز رکيو ويو محاورتن ھن ٻيٽن کي دي سولومنس پڻ سڏيو ويندو آهي. +تاريخ. +ڪالوني جي شروعات کان آڳ. +بوڪا آئلينڊ جي ڪِلُو غار وارن قديم آثارن مان پتو پوي ٿو ته سولومن ٻيٽن تي سڀ کان اول 30،000 ق م کان 28،000 ق م دوران بسمارڪ آئلينڊز ۽ نيو گني جا ماڻھو آباد ٿيا ھئا +اسپين جي جھازران الوارو ڊي مينڊانا ڊي نيئرا 1568ع ۾ پھريون ڀيرو پيرو واري وائسرائلٽي کان روانو ٿي اتي پھتو 7 فيبروري تي سانتا اسابيل تي قدم رکيو جنھن بعد ھن کوڙ ٻين ٻيٽن جي پڻ جاچ ورتي جن ۾ ماڪرا، گئاڊلڪينال ۽ ملائيٽا شامل ھيا مقامي ماڻھن جو شروع م ھن سان تعلق محبت وارو رھيو پر وقت گذرڻ سان تعلق بگڙن شروع ٿيو. +آگسٽ 1568 م ھي پيرو واپس موٽي ويو ۽ 1595ع ۾ ھي اتي آبادڪاري جي خيال سان وڏي عملي سان گڏ موٽي آيو. +انھن سانتا ڪروز ٻيٽن جي نينڊو ٻيٽ تي پڙاء ڪيو جتي انھن گراسيئوسو اپسمنڊ لڳ وسندي قائم ڪئي پر اھا مقامي ماڻھن سان تعلق نہ جڙي سگھڻ ۽ وبا ڦھلجڻ سان جاني نقصان ٿيڻ ڪري ناڪام وئي. +خود مينڊانا وبا جو شڪار ٿي آڪٽوبر جي مهيني ۾ فوت ٿي ويو نئين ڪمانڊر پيڊرو فرنينڊس ڊي ڪئيروس وسندي ترڪ ڪرڻ جو فيصلو ڪيو ۽ فلپائن جي اسپيني علائقي طرف جھازراني ڪئي ۽ 1606ع ۾ واپس موٽي آيو 1767ع ۾ برطانوي جھازران فلپ ڪارٽريٽ سانتا ڪروز آئلينڊز، ملائيٽا ۽ بسمارڪ آئلينڊز تائين سفر ڪيو. +1768ع ۽ 1769ع ۾ فرينچ جھازران پڻ اتي پھتا ان بعد يورپي واپارين جا جھاز کاڌي ۽ پاڻي لاء ۽ پوء کوپري، سامونڊي کيري، ڪمي جي کوپن ۽ صندل جي ڪاٺي جي واپار لاءِ ايندا رھيا. +1840 واري ڏهاڪي ۾ آسٽريليا، فجي ۽ ساموآ جي ڪالونين لاء مزدورن طور ھتان جي ماڻھن کي ڀرتي (يا اڪثر اغوا) ڪيو ويو ۽ 1860 واري ڏھاڪي ۾ ان عمل ۾ تيزي آئي جنھن کي بليڪبرڊنگ جو نالو ڏنو ويو. +ان مزدوري جا شرط مڃڻ جي قابل نہ ھيا نتيجي م مقامي ماڻھن يورپين تي شدت سان حملا ڪرڻ شروع ڪيا. +فرانس جا تبليغي عيسائي 1840 ۾ ھتي اچڻ شروع ٿيا جن سانتا اسابيل ۾ جين بپٽست ايپيل جي سربراهي ۾ مشن قائم ڪيو پر 1845ع ۾ مقامي ماڻھن کيس قتل ڪيو 1850 واري ڏھاڪي ۾ اينگليڪن مشينري اچڻ شروع ڪيو جن ذريعي وڏي پيماني تي ماڻهو عيسائي مذھب ۾ داخل ٿيندا ويا +ڪالوني جي شروعات کان آزادي تائين. +1886 ۾ جرمني ھتان جي اترئين ٻيٽن تي قبضو ڪيو ڏکڻ واري ٻيٽن تي برطانوي اثررسوخ برقرار رھيو مارچ 1893 ۾ برطانيا ڏکڻ سولومن ٻيٽن کي پنھنجي پروٽيڪٽوريٽ قرار ڏنو ۽ شروع ۾ ان بيٺڪ ۾ نيو جارجيا، ملائيٽا، ماڪرا، مونو ٻيٽ ۽ سينٽرل نگيلا وارا ٻيٽ شامل ھيا اپريل 1896ع ۾ به چارلس مورس ووڊفورڊ کي برٽش قائم مقام ڊپٽي ڪمشنر مقرر ڪيو ويو جنھن تلاگي نالي ننڍڙي ٻيٽ تي پنھنجو صدرمقام قائم ڪيو. +آھستي آھستي 1899 تائين رينيل۽ بيلونا ٻيٽ، سڪائيئانا ۽ سانتا ڪروز ٻيٽ پروٽيڪٽوريٽ جو حصو بڻيا 1900ع ۾ ٽرائپارٽائٽ ڪنوينشن جي شرطن تحت جرمني ٻن ٻيٽن بوڪا ۽ بوگنويل ٻيٽن کي ڇڏي اتر سولومن جا باقي سمورا ٻيٽ برطانيا جي حوالي ڪري ڇڏيا. +بوڪا ء بوگنويل کي جرمن نيو گني ۾ شامل ڪيو ويو. +1900 تائين مقامي ماڻھو کوڙ يورپين کي ماري چڪا ھئا ۽ بدلي م برطانوي ووڊفورڊ واري مالي مشڪلاتن جو شڪار انتظاميا باغي ڳوٺاڻن جي مٿان بمباري ۽ انڌاڌنڌ فائرنگ ڪندي آئي. +1902 تائين اتي ڪل 80 يورپي آبادڪار رھندڙ ھيا ليور برادرز ڪمپني جي مدد سان اتي کوپري جي پوک واري صنعت قائم ڪئي وئي جنھن سان مقامي ماڻھن کي روزگار مليو. +ننڍي پيماني تي کاڻن ۽ ڪاٺ واري صنعتن ۾ پڻ واڌارو آيو ان معاشي ترقيءَ ھوندي بہ سماجي ڀلائيءَ وارا تعليم، صحت ۽ ٻين سماجي خدمتن واري ڪمن جي ذميداري تبليغين تائين محدود رھي مقامي ماڻھن جو قتل عام بپڻ جاري رھيو 1942 کان 1943 تائين ھن سولومن آئلينڊز جي حدن ۾ جپاني ايمپائر جي فوج ۽ اتحادي فوجن وچ ۾ کوڙ سامونڊي، بري ۽ فضائي چڪريون واقع ٿيون مئي 1942ر ۾ جاپاني ايمپائر آپريشن مو شروع ڪري تلاگي ۽ اولھ سولومن ٻيٽن جي وڏي تعداد تي قبضو ڪيو برطانوي انتظاميه ملائيٽا جي گادي واري شهر اوڪي منتقل ٿي وئي ۽ يورپي آبادي اتان کان آسٽريليا منتقل ڪئي وئي. +اتحاين ڪنٽرول واپس وٺڻ لاءِ جنگ مسلسل جاري رکي جنھن م ھزارين جانيون ضايع ٿيون. +3200 مقامي ماڻھو سولومن آئلينڊز ليبر ڪور ۾ شامل ٿيا ۽ 6000 جي لڳ ڀڳ مقامي ماڻھن برٽش سولومن آئلينڊز پروٽيڪٽوريٽ ڊفينس فورس ۾ پنھنجو نالو درج ڪرايو.ٻي جنگ عظيم جا ڪجھ شديد معرڪا سولومن آئلينڊز واري پاسي پيش آيا ھئا جن ۾ اتحادي فوجن ۽ جپاني ايمپائر جي فوج وچ ۾ ڇتي ويڙھ ٿي ھئي +1943-44 ۾ ملائيٽا جي ھڪ سردار اليڪي نونو اوھيمئي مسينا رول موومينٽ +(ڀائيچاري واري تحريڪ) قائم ڪئي جنھن ۾ بعد ۾ ھڪ ٻيو سردار ھئاسيھئو پڻ شامل ٿيو ان تحريڪ جو مقصد مقامي ماڻھن جو معاشي سڌارو آڻڻ ۽ خودمختياري حاصل ڪرڻ ھو. +ان تحريڪ مقامي ماڻھن ۽ ڪالوني واري انتظاميه وچ ۾ رابطي جو ڪم ڪيو ان تحريڪ ۾ فوج جي ليبر ڪور مان فارغ ٿيل مقامي فوجين جي شامل ٿيڻ جي ڪري مقبول ٿي پوري سولومن پآئلينڊز ۾ ڦھلجي وئي جنھن مان خطرو محسوس ڪندي 1947-48 ۾ برطانيا اتي آپريشن ڊي لائوز شروع ڪري ان تحريڪ جي کوڙ اڳواڻن کي گرفتار ڪيو ملائيٽا وارن شھري نافرماني شروع ڪئي جنھن سان وڏي پيماني تي گرفتاريون ٿيون. +1950 ۾ گريگوري سمٿ نالي نئون ريزيڊنٽ ڪمشنر مقرر ٿيو جنھن سول نافرماني جاري ھوندي سڀني کي آزاد ڪري ڇڏيو 1952 ۾ نئين ھاء ڪمشنر ۽ بعد ۾ ٿيندڙ گورنر رابرٽ اسٽينلي تحريڪ جي اڳواڻن سان مذاڪرات ڪيا اھڙي طرح انھن ۾ آئلينڊ ڪائونسل جي قيام تي اتفاق ٿيو. +1952ع ۾ اسٽينلي آئلئنڊز جي گادي جي ھنڌ کي ھانيئارا ۾ منتقل ڪيو. +1960ع ۾ ليجسليٽو ڪائونسل قائم ڪئي وئي جنھن ۾ 1964 ۾ مقامي ماڻھن کي ٿورڙي چونڊ ذريعي نمائندگي ڏني وئي جنھن ۾ 1967ع ۾ اضافو آندو ويو +1970ع ۾ نئون آئين تيار ڪيو ويو جنھن ۾ ايگزيڪيوٽو ڪائونسل ۽ ليجسليٽو ڪائونسل کي پاڻ ۾ ضم ڪري سولومن آئلينڊز جي گورننگ ڪائونسل جوڙي وئي پر پوء بہ برطانوي گورنر وٽ تمام گھڻا اختيار ھئا ان تي ناراضپي نئين آئين جي ضرورت پيدا ڪئي اھڙي طرح 1974ع وري نئون آئين آندو ويو جنھن م گورنر جي اختيارن کي محدود ڪري وزيراعلي جو عھدو قائم ڪيو ويو. +پھريون وزير اعلي سولومن ميملوني مقرر ٿيو. +پاڙيسري ملڪ پاپوا نيوگني جي آسٽريليا کان آزادي بعد 1976ع ۾ سولومن آئلينڊز کي باقاعده پنھنجي حڪمراني وارو حق مليو ان دوران اولھندي پاسي وارن ۾ بيچيني جنم ورتو، کين خدشو ھيو تہ مستقبل جي ھانيئارا يا ملائيٽا جي رياست ۾ کين محدود رکيو ويندو. +اھڙي طرح اولھ جي علحدگي واري تحريڪ جو ظھور ٿيو +1977ع ۾ لنڊن ۾ ڪانفرنس ۾ سولومن آئلينڊز کي ايندڙ سال ۾ مڪمل خودمختياري ڏيڻ لاء اتفاق ٿيو. +سولومن آئلينڊز ايڪٽ 1978 تحت برطانيا ھن ملڪ کي ڊومينين ۾ شامل ڪري 7 جولاء 1978ر ۾ کيس آزاد ڪري ڇڏيو. +ان جو پھريون وزيراعظم سولومن آئلينڊز يونائيٽيڊ پارٽي جو سر پيٽر ڪينيلوريا ٿيو ۽ پھريون رياستي سربراھ راڻي ايلزبيٿ ٻين ٿي جنھن جو نمائندو سولومن آئلينڊز جو گورنر جنرل +ھيو. +آزادي بعد ھاڻي تائين. +پيٽر ڪينيلوريا 1980 ۾ عام چونڊون کٽي 1981 تائين وزيراعظم رھيو جنھن کان پوءِ عدم اعتماد جي تحريڪ سان ان جي جاء تي پيپلز الائنس پارٽي جو سولومن ميملوني وزيراعظم ٿيو ھن مرڪزي بينڪ ۽ قومي ايئرلائين قائم ڪيون 1984ع م ڪينيلوريا وري چونڊون کٽي ويو پر ٻہ سالن تائين وزيراعظم جي عهدي تي رهيو پر پوء کيس فرانس جي ڏنل مالي مدد ۾ ناجائز استعمال جي الزام لڳڻ ڪري ھٽڻو پيو ۽ ازيڪيل آلبوئا سندس جاء تي وزيراعظم ٿيو 1986ع ۾ ھن ملڪ علائقائي واپار ۽ سھڪار کي وڌائڻ لاءِ ميلنيشيائي اسپيئرھيڊ گروپ جي قيام م مدد ڪئي. +1989ع ۾ ميملوني ۽ ان جي پيپلز الائنس پارٽي چونڊون کٽي آئي ۽ ھي سولومن آئلينڊز جي سياست تي 1990 واري ڏھاڪي جي اڌ تائين حاوي ٿي ويو. +ھن ملڪ کي ريپبلڪ بڻائڻ جون ڪوششون ورتيون پر ڪامياب ٿي نہ سگھيو. +کيس بوگنويل واري تڪرار کي پڻ منھن ڏيڻو پيو جيڪو 1988 ۾ شروع ٿيو ۽ ان جي ڪري کوڙ ماڻھن اتان ڀڄي سولومن آئلينڊز ۾ پناھ وٺڻ لاءِ پھتا. +ان سان پاپوا نيوگني سان ھن ملڪ جو تناء وڌي ويو. +اڪثر ان جون فوجون باغين جو پيڇو ڪندي سولومن آئلينڊز جي حدن ۾ داخل ٿينديون هيون 1998ع ۾ ان تڪرار جو خاتمو ٿيو. +ملڪ ان سموري عرصي م مالي مسئلن جو شڪار رھيو 1993 م پيپلز الائنس پارٽي ڌڙابندي جو شڪار ٿي وئي ۽ ان سال جي عام چونڊن ۾ ان کي شڪست آئي ۽ فرانسس بلي ھلي وزيراعظم ٿيو پر گورنر جنرل ان جي ساٿين سندس پارٽي ڇڏڻ ڪري اڪثريت وڃائجڻ سبب کيس ھٽائي ڇڏيو ۽ 1994 ۾ اقتدار وري ميملوني کي مليو جيڪو 1997 تائين حڪومت ۾ رھيو. +ان سال چونڊن ۾ ميملوني وري شڪست کاڌي. +سولومن آئلينڊز لبرل پارٽي جو بارٿولوميو الوفائلو وزيراعظم ٿيو. +1998 کان 2003 تائين ملڪ نسلي فسادن جي ور چڙهي ويو جن کي ٽينشن جو نالو ڏنو ويو. +گئاڊلڪينال وارن ۽ ملائيٽا وارن جي وچ ۾ نسلي ڇڪتاڻ انھن فسادن کي جنم ڏنو. +5 جون 2000 م پرائيم منسٽر الوفائلو کي اغوا ڪيو ويو ۽ ان کي استعيفا جي عيوض آزاد ڪيو ويو. +ان بعد مناسيح سوگاويئر وزيراعظم ٿيو. +2001 جي شروعات م ملڪ جي معيشت ويھجي وئي ۽ حڪومت جو ڏيوالو نڪري ويو. +ڊسمبر 2001 ۾ چونڊون ٿيون ۽ ايلن ڪيماڪيزا ملڪ جو وزيراعظم ٿيو. +ملڪ ۾ ھٿياربند نسلي گروھن ملڪ کي يرغمال ڪري رکيو ۽ ملڪ پوء ڦرلٽ جي ور چڙهي ويو. +حڪومت جي رٽ ختم ٿي چڪي ھئي. +آخرڪار جولاء 2003 ۾ آسٽريليائي ۽ پيسفڪ آئلينڊز پوليس ۽ فوج جا 2200 جوان آسٽريليا ۽ نيوزيلينڊ جي اڳواڻي ۾ ۽ 15 ٻين پيسفڪ ملڪن جي نمائندگي ۾ ريجنل اسسٽنس مشن ٽو سولومن آئلينڊز جي سھڪار تحت سولومن آئلينڊز م پھتا جن اتي آپريشن ھيلپيم فرين شروع ڪيو ان آپريشن ۾ 200 جي لڳ ڀڳ ماڻھو مارجي ويا. +ڪيماڪيزا اپريل 2006 تائين وزيراعظم رھيو. +چونڊن م ان سال ھي شڪست کائي ويو ۽ سنيدر ريني ملڪ جو نئون وزيراعظم ٿيو پر جلد ئي کيس استعيفا ڏيڻي پئي ۽ مناسيح سوگاويئر ملڪ جو وزيراعظم ٿيو. +2007 ۾ کيس تحريڪ عدم اعتماد ذريعي ھٽايو ويو ۽ پوءِ سولومن آئلينڊز لبرل پارٽي جو ڊيريڪ سيڪوئا وزيراعظم ٿيو. +2010 ۾ چونڊن ۾ کيس شڪست ملي ۽ پوء ,ڊيني فلپ ملڪ جو نئون وزيراعظم ٿيو پر رشوت جي الزامن ھيٺ تحريڪ عدم اعتماد آڻي کيس فارغ ڪيو ويو ۽ گورڊن ڊارڪي ليلو ملڪ جو نئون وزيراعظم ٿيو. +2014 جي چونڊ ۾ سوگاويئر ٻيھر اقتدار ۾آيو ۽ ان جي دؤر م 2017 ۾ ٻاھرين فوج جي واپسي شروع ٿي. +کيس تحريڪ عدم اعتماد ذريعي اقتدار کان ٻاھر ڪيو ويو ۽ رڪ ھوئينيپويلا سندس جاء ورتي پر 2019 جي چونڊ وري سوگاويئر کٽي ورتي ۽ پوء ھانيئارا ۾ فساد شروع ٿي ويا 2019 م سوگاويئر تائيوان جي بجاء چين کي تسليم ڪرڻ جو اعلان ڪيو +سياسي نظام. +سولومن آئلينڊز ھڪ آئيني بادشاهت ھيٺ پارلياماني نظام رکندڙ ملڪ آهي. +ان جي رياست جي سربراھ برطانوي راڻي ايلزبيٿ ٻين آھي جنھن جي نمائندگي گورنر جنرل ڪندو آهي جنھن جي چونڊ پارليامينٽ پنجن سالن لاء ڪندي آهي. +ھتان جي پارليامينٽ ھڪ ايواني ۽ 50 رڪنن تي مشتمل آهي جيڪي چئن سالن لاءِ چونڊجي ايندا آهن. +ھتي ووٽ جو حق 21 سالن جي عمر م ملندو آهي ملڪ جي حڪومت جو سربراھ وزيراعظم ھوندو آھي جنھن کي پارليامينٽ چونڊيندي آھي. +وزيراعظم ملڪ جي ڪابينه جوڙيندو آھي ھر وزارت جو سربراھ ڪابينه جو رڪن ھوندو آھي جنھن جي مدد پرمننٽ سيڪريٽري ڪندو آهي جيڪو ملڪ جو سڀ کان وڏو انتظامي عملدار ھوندو آھي. +ملڪ م فوج ڪانه آهي پر رايل سولومن آئلينڊز پوليس فورس ھتي 500 ڄڻن تي مشتمل آهي جيڪا فورس ھتي باھ وسائڻ، قدرتي آفتن ۾ مدد پھچائڻ ۽ سمنڊ جي چوڪسي جو ڪم ڪري ٿي. +ان جو سربراھ ڪمشنر ھوندو آھي جنھن کي گورنر جنرل مقرر ڪندو آهي ۽ اھو وزيراعظم آڏو جوابده ھوندو آھي. +عدليه. +سپريم ڪورٽ جي چيف جسٽس جي مقرري گورنر جنرل وزيراعظم ۽ مخالف ڌر جي اڳواڻ جي صلاح سان ڪندو آھي ۽ ٻين ججن جي مقرري جوڊيشل ڪميشن جي صلاح سان ڪندو آهي. +سولومن آئلينڊز م ھڪ ھاء ڪورٽ پڻ آهي. +پرڏيهي ناتا. +سولومن آئلينڊز گڏيل قومن، انٽرپول، ڪامن ويلٿ، پيسيفڪ آئلينڊز فورم، پيسيفڪ ڪميونٽي، انٽرنيشنل مانيٽري فنڊ، لومي ڪنوينشن ۽ آفريڪن ڪيريبيئن اينڊ پيسيفڪ ڪنٽريز جو رڪن ملڪ آھي. +سيپٽمبر 2019 تائين اھو دنيا جي ڪجھ اھڙن ملڪن م شامل ھيو جيڪي تائيوان جي ريپبلڪ آف چين کي تسليم ڪندڙ ھيا. +انتظامي ورھاست. +ملڪ ۾ ڏھ صوبا آھن ۽ سواء ھڪ جي ھر صوبي جي پنھنجي اسيمبلي آهي. +باقي ھڪ ۾ اسيمبلي ڪانھي جيڪو ملڪ جو گادي وارو شھر ھونيئارا آھي جنھن م وري شھري ڪائونسل ھوندي آھي. +[1] ھونيئارا واري گاديءَ واري خطي کانسواءِ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49382.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49382.txt new file mode 100644 index 0000000..2320f94 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49382.txt @@ -0,0 +1,41 @@ +قبرس +قبرص، ڪپرس يا سائپرس : جنھنکي ريپبلڪ آف سائپرس بہ چوندا آهن ھڪ ملڪ جو نالو آهي جيڪو پکيڙ ۽ آبادي ۾ ميڊيٽرينين سمنڊ جي ٽئين نمبر وڏي ٻيٽ تي مشتمل آهي. +ھي ملڪ ترڪي جي ڏکڻ ، شام ۽ لبنان جي اولھ ، اسرائيل ۽ فلسطين جي اتر اولھ ۽ مصر جي اتر ۾ واقع آهي. +قبرص ميڊيٽرينين سمنڊ ۾ ھڪ وڏو سياحتي مقام آھي ۽ اھو ترقي يافتہ ملڪن ۾ شمار ٿيندڙ آھي. +جنھن جي آمدني تمام وڏي آھي ۽ انساني ترقي جو اشاريو بہ تمام مٿي اٿس ھي ملڪ 1961 کان قومن جي ڪامن ويلٿ جو رڪن آهي ۽ غير جانبدار تحريڪ جو باني ملڪ ھيو ۽ پھرين مئي 2004 ۾ ھي ملڪ يورپي يونين۾ شامل ٿي ويو. +پھرين جنوري 2008 ۾ ھي ملڪ يورو زون ۾ شامل ٿيو. +تاريخ. +قبرص جي تاريخ ھزارين سال پراڻي پٿر جي نئين دؤر واري آھي. +اھو دنيا جي قديم ترين کوھن جي سرزمين پڻ آهي. +ھزارين سال اڳ ھن ملڪ جي ڌرتي تي يونان جي علائقي ميڪينيا جا ماڻھو اچي آباد ٿيا. +ان جي اھم جاگرافيائي مقام جي ڪري مختلف دؤرن م مختلف سامراجن ان تي قبضو ڪندا رھيا. +نئين اشور جي ايمپائر جي قبضي بعد مصر جي ايمپائر ان تي قابض ٿي. +ان بعد ايران جي اڪيميني ايمپائر ان تي قبضو ڪيو جنھن کان 333 ق م ۾ سڪندراعظم قبضو کسيو. +بعد ۾ مصر جي ٽالمي ايمپائر ان تي قابض ٿي. +ان بعد رومن ايمپائر ۽ پوء بازنطيني ايمپائر، پوء ٿورڙو عرصو عربن جي خلافت، پوء فرانس جي لوزنيان گھراڻي جي قبضي ۾ رھيو. +ان بعد وينس جي ريپبلڪ جنھن کان پوءِ خلافت عثمانيه لاڳيتو ٽي صديون 1571 کان 1878 ۽ قانون مطابق 1914 تائين قبرص تي قابض رھي. +شروع ۾ قبرص واري ڪنوينشن مطابق 1878 کان قبرص برطانيا جي نگراني ۾ رھيو ۽ 1914 ۾ باقاعده برطانيا ۾ شامل ڪيو ويو جڏھن تہ 1950 واري ڏھاڪي ۾ ان جي 18 سيڪڙو ترڪ آبادي اتر قبرص م علحده رياست قائم ڪري ڇڏي. +ترڪي بہ قبرص جو دعويدار رھيو آھي ۽ ان کي اناطوليہ جو حصو سمجھي ٿو. +ارڙھين صدي کان قبرص جا يوناني ڳالھائيندڙ آرٿوڊڪس ڪليسا سان تعلق رکندڙ ماڻھو قبرص کي يونان جي حصي ھجڻ جي دعوي ڪندي ان جي يونان سان الحاق جو مطالبو ڪن ٿا. +1960 ۾ لنڊن زيورچ معاھدن جي روشني ۾ قبرص کي آزادي ملي. +1963 ۽ 1964 ۾ ھتي يوناني ۽ ترڪ ٻوليون ڳالھائيندڙن جي وچ ۾ نسلي فساد ٿيا جنھن ڪري اٽڪل 25000 ترڪن کي پنھنجا گھر ڇڏي ٻين ھنڌن تي منتقل ٿيڻو پيو جنھن سان ترڪن جي ريپبلڪ ۾ نمائندگي ختم ٿي وئي. +15 جولاءِ 1974 تي قبرص جي يوناني قومپرستن جي مدد سان ھن ملڪ م فوجي بغاوت ٿي. +جيڪا قبرص کي يونان ۾ شامل ڪرڻ جي ھڪ ڪوشش ھئي جنھن تي ترڪي 20 جولاءِ تي قبرص تي حملو ڪري اندر فوج ڪاھي آيو جنھن سان اتر قبرص ان جي قبضي ۾ اچي ويو ۽ آگسٽ م جنگبندي عمل ۾ آئي ۽ تقريبن 150000 قبرص جي يوناني ماڻھن کي اتر قبرص ڇڏڻو پيو ۽ لڳ ڀڳ 50000 ترڪ ريپبلڪ ڇڏي اتر قبرص منتقل ٿي ويا. +1983 ۾ اتر قبرص ۾ ھڪ علحده رياست جي قيام جو ھڪ طرفو اعلان ٿيو جنھن جو نالو ٽرڪش ريپبلڪ آف نادرن سائپرس يعني اتر قبرص جي ترڪن واري جمھوريہ رکيو ويو جنھنجي بين الاقوامي برادري ۾ مخالفت ڪئي وئي رڳو ترڪي ان نئين رياست جي خودمختياري کي تسليم ڪيو. +ريپبلڪ آف قبرص جو اقتدار پوري ملڪ تي قانونن تسليم شده آھي سواء اڪروٽري ۽ ڌيڪيليا واري علائقي جي جتي يونائيٽيڊ ڪنگڊم جو اڏو آھي ۽ ان تي لنڊن زيورچ معاھدن تحت برطانيا جو حق تسليم ٿيل آھي. +قبرص جي ان قانوني حيثيت باوجود درحقيقت قبرص ٻن حصن ۾ ورهائجي چڪو آهي. +قبرص جو 59 سيڪڙو حصو ريپبلڪ آف قبرص جي قبضي ۾ آھي ۽ ان جو اتريون باقي 36 سيڪڙو حصو پاڻمرادي اعلانيل ترڪ جمھوريہ جي قبضي هيٺ آھي ۽ ٻنھي جي وچ ۾ چار سيڪڙو علائقو اقوام متحده جي قبضي ھيٺ بفرزون آھي. +سياسي نظام. +1960 واري آئين مطابق قبرص ھڪ صدارتي ريپبلڪ آھي. +رياست ۽ حڪومت جو سربراھ ملڪ جو صدر آھي جنھن کي سڌو سنئون ملڪ جو عوام پنجن سالن لاءِ چونڊيندو آهي. +ملڪ م قانونسازي جو اختيار ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز وٽ آهي. +ملڪ جي عدالت حڪومت ۽ انتظاميه کان آزاد آهي. +ملڪ جي صدر آئين مطابق يوناني ۽ نائب صدر ترڪ ھوندو. +1965 جي نسلي فسادن بعد ترڪ نسل وارن جون پارليامينٽ يا ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز ۾ نشستون لاڳيتو خالي آھن. +1974 م ھي ملڪ ٻن حصن ۾ ورهائجي ويو. +1985 م اتر قبرص جي ترڪ جمھوريہ پنھنجو آئين ٺاھي پھريون دفعو چونڊون ڪرايون پر ان باوجود گڏيل قومون قبرص جي ريپبلڪ جو اختيار پوري ٻيٽ تي تسليم ڪري ٿي +ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز ۾ 59 چونڊيل رڪن آھن جن مان 56 عام چونڊن ذريعي ۽ 3 متناسب نمائندگي جي بنياد تي آرمينيائي، رومن ڪيٿولڪ ۽ +مئروني شھرين مان بطور مشاھدو ڪندڙ رڪن شامل آهن. +24 سيٽون ترڪن لاء مخصوص ٿيل آھن جيڪي 1964 کان وٺي خالي رھنديون اچن پيون. +انتظامي ورهاست. +ريپبلڪ آف قبرص ڇھن ضلعن: نڪوسيا ، فيماگسٽا، ڪرينيا، لارناڪا، ليماسول ۽ پافوس ۾ ورھايل آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49392.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49392.txt new file mode 100644 index 0000000..345e738 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49392.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +لائبيریا +لائبيريا: اچار: +( ) جنھن جو سرڪاري نالو ريپبلڪ آف لائبيريا آھي اولھ آفريڪا جو ھڪ ملڪ آھي جنھن جي اتر اوڀر ۾ سيراليون، اتر ۾ گني، اوڀر ۾ آئيوري ڪوسٽ ۽ ان جي ڏکڻ ۽ ڏکڻ-اولھ ۾ اينٽلانٽڪ سمنڊ واقع آهي. +ھن ملڪ جي پکيڙ 111369 چورس ڪلوميٽر آهي ۽ آبادي لڳ ڀڳ 4900000 لک اٿس. +ملڪ کي سرڪاري ٻولي انگريزي آهي ان کان سواءِ اٽڪل 20 کن علائقائي ٻوليون پڻ ڳالھائيون وڃن ٿيون. +ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر مونروويا آھي. +لائبيريا آفريڪا کنڊ ۾ خودمختياري جو اعلان ڪندڙ پھرين ريپبلڪ ھئي ۽ ھن وقت آفريڪا جي سڀ کان پراڻي جديد ريپبلڪ آھي. +لائبيريا ليگ آف نيشنز، گڏيل قومن ۽ آرگنائيزيشن آف آفريڪن يونٽي جو باني رڪن آھي. +تاريخ. +لائبيريا جي شروعات ھڪ وسندي جي صورت ۾ ٿي جيڪا نيوجرسي جي رابرٽ فنلي پاران ٺاھيل آمريڪي بيٺڪي سوسائٽي طرفان قائم ڪئي وئي. +ان سوسائٽي جو خيال ھيو تہ آمريڪا ۾ خانہ جنگي بعد غلامي جي خاتمي سان آزاد ٿيل آفريڪي نسلن جي آمريڪي ماڻھڻ لاء آمريڪا موزون ناھي ان ڪري انھن کي آفريڪا منتقل ٿيڻ گھرجي. +اھڙي طرح لائبيريا واري ھنڌ سوسائٽي پاران اھا وسندي قائم ڪري +آمريڪا ۾ آزاد ٿيل ڪارن آمريڪين کي اتي لڏايو ويو ۽ آبادي وڌڻ بعد اتي جي ملڪ ٺھي ويو جنھن 26 جولاءِ 1847 تي خودمختياري جو اعلان ڪيو پر آمريڪا کيس 5 جنوري 1862 تائين ان کي تسليم نہ ڪيو. +3 جنوري 1848 تي ورجينيا ۾ آزاد پيدا ٿيندڙ ۽ لائبيريا ۾ رھائش اختيار ڪندڙ ھڪ مالدار آفريڪي آمريڪي جوزف جينڪنس رابرٽ ھن ملڪ جو پھريون صدر ٿيو. +ٻين جنگ عظيم دوران لائبيريا جرمني خلاف آمريڪا جي مدد ڪئي ھئي ۽ ان جي عيوض آمريڪا ھن ملڪ جي انفرا اسٽرڪچر ٺاھڻ ۽ ان جي ھوائي آمدورفت کي جديد ۽ بھتر بڻائڻ ۾ مدد ڪئي. +آفريڪي آمريڪين جي ھتي آمد بعد انھن جو مقامي ماڻھڻ سان ٽڪراء پڻ ٿيندو رھيو. +انھن تي ڪرو ۽ گريبو قبيلن جي ماڻهن حملا ڪرڻ شروع ڪيا. +ان ٽڪراء جي ڪري ھتان جي حڪومت انھن اصل مقامي قبيلن کي 1904 تائين انھن جي پنھنجي سرزمين تي شھري تسليم ڪرڻ کان انڪار ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4954.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4954.txt new file mode 100644 index 0000000..8734d9b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd4954.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +عزيز ڀنگوار +عزيز ڀنگوار، (Aziz Bhangwaar) جنهن جو ڇٺيءَ جو نالو ”آچر“ هو، سنڌ جي هڪ ڳوٺ ۾ ”حاجي صيفل خان“ جي گھر ۾ پيدا ٿيو. +هاءِ اسڪول تائين تعليم سانگھڙ ضلعي جي ننڍڙي شهر ”کڏڙي“ ("Khhaddrray") مان حاصل ڪيائين، اتان مئٽرڪ پاس ڪرڻ کان پوءِ 1968ع ۾ ”گورنمينٽ ڪاليج نواب شاھ“ ۾ فرسٽ ايئر لاءِ داخلا ورتائين. +جتي تعليم حاصل ڪرڻ دوران ئي سياست ۾ جيئي سنڌ اسٽوڊينٽ فيڊريشن جي ڪارڪن طور اڀريو، سندس چواڻي تـ” مون کي سياست ۾ آڻيندڙ دوست شاھ محمد شاھ آهي“ دوران ڪارڪن هو ڪيترائي ڀيرا گرفتار پڻ ٿيو. +1967ع کان پوءِ هلايل شاگردن جي قومي تحريڪ ۾ هڪ ڪارڪن جي حيثيت سان پنهنجي قومپرست سياست جي شروعات ڪئي +سائين جي ايم سيد پنهنجي ڪتاب” ديدار دل داستانِ محبت“ ۾ هن جو نالو محب وطن ماڻهن جي لسٽ ۾ لکيو آهي. +جڏهن تـ عزيز ڀنگوار پنهنجي لکيل ڪتاب ” مان ڏوهي هان“ ۾ پاڻ کي هڪ غدار ۽ خودپرست شخص چيو آهي. +هن جي چوڻ مطابق تـ هن سنڌيت جو ڪوڙو لباس پهري عوام آڏو پنهنجو نالو ڪڍائڻ خاطر اهو سڀ ڪجھ ڪيو. +12نومبر 1977ع ڌاري کيس برادري جي ڪنهن ذاتي تڪرار جي نتيجي ۾ سندس ذات برادريءَ جي مخالفن نوابشاھ ۾ ڄام صاحب روڊ تي ڪهاڙين جا ڌڪ هنيا، جنهن جي نتيجي ۾ عزيز هيٺئين ڌڙ کان معذور ٿي ويو، جنهن جي لاءِ هُن جو چوڻ آهي ته هُن ڌرتيءَ ماءُ کي رنجايو آهي، جنهن جو هي نتيجو آهي. +ان معزوري واري صورت حال ۾ پنهنجي ذاتي ۽ سياسي زندگيءَ ۾ شعوري ۽ لاشعوري طور ڪيل ڏوهن جو اعتراف پنهنجي ڪتاب ”مان ڏوهي هان“ ۾ لکيو. +عزيز ڀنگوار جڏهن قومپرست سياست کان مُنهن مُوڙي ان وقت جي وزيراعليٰ غلام مصطفا جتوئي جي ڪيمپ ۾ شامل ٿيو ۽ ان کانپوءِ سندس شفقت سان اِي ٽِي اُو مقرر ٿيو. +عزيز ڀنگوار پنهنجي ڪتاب ”مان ڏوهي هان“ ۾ اّرپنا هن طرح لکي آهي تہ: +سنڌ امڙ: جنهن جي پوتر مٽي مان جنم ورتو ۽ ان جو پورو قرض چڪائي نہ سگهيس. +اڄ جڏهن ماتا ناراض آهي تہ منهنجا قدم بہ ڌرتي ماتا تي وزن ٿيل آهن“ +رهبرِ سنڌ جي ايم سيد: (جنهن ڌرتي سان پيار ڪرڻ جو سبق ڏنو ۽ اميدون رکي پنهنجي ڪتاب ”دياردل - داستان محبت“ ۾ مونکي محب وطن ماڻهن لکيو پر ان سان ڪيل قول بہ پاڙي نہ سگهيس. +پنهنجي جيون ساٿي رشيده: (جنهن مونسان دنيا جا سڀ لاڳاپا لاهي ڏک سک ۾ ساٿ ڏنو. +ويندي معزوري ۾ بہ دل جو آٿت ۽ گهر جو سهارو ٿي مان ان لاءِ بہ +۽ محبت جي عدالت ۾ بہ ڏوهي آهيان +عزيز ڀنگوار کي ٻـ پُٽ طارق عزيز ۽ ڪاشف عزيز آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49602.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49602.txt new file mode 100644 index 0000000..8345efa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49602.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +سائين اظھر شاھ صاحب +سائين اظھر شاھ صاحب. +سائين عام طور تي سائين اظھر شاھ جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو. +سنڌ جي سيدن ۾ پنھنجي خدمتن ۽ ڪارڪردگي جي ڪري ھڪ خاص مقام رکي ٿو ۽ پنھجي حسن اخلاق جي ڪري دوستن ۽ مريدن ۾ بہ وڏي مان ۽ شان سان ڄاتو ۽ سڃاتو وڃي ٿو. +پاڻ ھڪ سادي تبيعت جو مالڪ پر سادگي باوجود جستجو رکندڙ ۽ محنت ڪش ماڻھو آھي جيڪو ھر وقت پنھجني اردگرد جي ماڻھن جي ڀلائيءَ لاءِ جهدوجھد ڪرڻ ۾ پاڻ کي سرگرم رکي ويٺو آھي. +تعارف، خاندان ۽ تعليم. +سائين جو پورو نالو سيد اظھر حسين شاھ جيلاني ( English: Syed Azhar Hussain Shah Jeelani) والد جو نالو سيد غوث محمد شاھ جيلاني، سندس والد بزرگوار ھڪ روحاني پيشوا ھئڻ سان گڏوگڏ اسڪول جو ھيڊ ماسٽر پڻ ھئو. +پاڻ سنڌ جي مشھور ساداتن مان جيلاني سيد آھن ۽ شجرو مبارڪ سيدنا حضرت غوث الاعظم شيخ سيد عبدالقادر شاھ جيلاني سان ملندي وڃي سيدالسبتعين حضرت سيدنا امام حسن مجطبيٰ سان ملي ٿو. +سائين جو خاندان تعليم سان وابستہ گھراڻو آھي ۽ ان جي ڪري نسل در نسل سائين جن جا مريد بہ آھن جنھن ۾ مختلف قبيلا آھن ۽ انھن منجھ جتوئي قبيلو سرفھرست آھي. +سائين جو والد قمبر شھر ۾ ڄائو ۽ رھائشي ھيو ـ پاڻ ننڍي ھوندي کان ئي صبر ۽ درگزر واري طبيعت جي ڪري ماءُ ۽ پئُ جا پيارا رھيا آھن. +سائين کي 3 ڀائر ۽ 2 ڀينرون آھن. +پاڻ سيد غوث محمد شاھ جن جا ٽيون نمبر پٽ آھن. +سندس جو جنم 23 آگسٽ 1959 ، آچر جي ڏينھن تي ڳوٺ مٺو جتوئي تعلقو ڏوڪري ۾ ٿيو جتي سندس والد صاحب ڳوٺ سونو جتوئي پرائمري اسڪول جا ھيڊ ماستر ھئڻ ڪري قمبر شھر مان عارضي طور تي شفٽ ٿي اچي رھيل ھئا. +سندس والد سرڪاري نوڪري ھئڻ ڪري مختلف جاين تي رھائش اختيار ڪئي ۽ سائين جن جي تعليم و تربيت بـ پنھنجي والد صاحب +ن ھيٽ گورنمنٽ اسڪولپ رائمري سونود تعلقہ مان پنج درجا پاس ڪيائون ۽ ست درجا مڏ باھو ھاء اسڙا پري والد ۾ پن نجيصاحباکان ديني تڻ ان رئا پاس ڪري قمبر شھر ۾ سندس ڏاڏي جي وفات ان پوء پوءِ س ندس والدجي بدلي ي پنباجي آباڻي گھر قمبر ۾ واپس آيو جتي سائين جن پنھنجي ميٽرڪ تائين تعيڪئي قمبر ۾ سائنس ملس ئن قمبر ۾ نـ ھجڻ ڪريجي تعليم لاڙلاڻي ڪ ن بعمان حاصي ڪ ئون انٽر ڪياگريجوئيشٰ تعليم سنڌ يونيورسٽي مان حاصل ڪيائون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49681.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49681.txt new file mode 100644 index 0000000..72a408c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49681.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سٽي ريلوي ڪالوني +سٽي ريلوي ڪالوني سنڌ جي ڪراچي ڏکڻ ضلعي جي صدر ٽائون ۾ واقع ھڪ يونين ڪائونسل جو نالو آهي. +ھن يونين ڪائونسل م مختلف نسلن جا ماڻھو رھن ٿا جن م سنڌي، اردو ڳالهائيندڙ، پنجابي، سرائڪي، بوھري وغيره شامل آهن. +ھن يونين ڪائونسل جو اتريون پاسو آء آء چندريگر روڊ تي واقع ھڪ وڏو ڪاروباري علائقو آهي. +بيھڪ ۽ علائقا. +ھتان جا مشھور ھنڌ بوتل ڳلي، نيو چالي، پاڪستان چوڪ، سرائي ڪوارٽرز، گيٽ نمبر 10، اين ٽي آر ڪالوني ۽ غريب آباد آھن. +ھن يونين ڪائونسل جي اتر م آء آء چندريگر روڊ، اولھ طرف ريلوي روڊ ۽ ان جي پار ڪراچي ڊراء پورٽ، ڏکڻ طرف ايم ٽي خان روڊ ۽ ان جي پار انٽيليجنس ڪالوني ۽ سلطان آباد +، ۽ اوڀر طرف سول لائينز جو علائقو واقع آهي.سٽي ريلوي اسٽيشن پڻ ھن يونين ڪائونسل جي اندر اولھ پاسي ڪراچي سرڪيولر ريلوي ٽريڪ تي واقع آھي. +روڊ ۽ گھٽيون. +ھن يونين ڪائونسل ۾ واقع مشھور روڊن ۽ گھٽين ۾ شامل آهن: سٽي ريلوي ڪالوني روڊ، مير شير محمد روڊ، ميڪ ھنچ روڊ، واليس روڊ (Wallace Road), اولڊ ڪئينز روڊ ، مسڪين ڳلي، پاڪستان ريلوي برج، آزادي اسٽريٽ، شو شنڪر اسٽريٽ، اي ايف فرگوسن اسٽريٽ ۽اي لينڊر روڊ (Elander road). +عمارتون ۽ مشھور جايون. +ھن يونين ڪائونسل ۾ ھم ٽي وي جي آفيس، دي نيوز انٽرنيشنل اخبار جي آفيس، جنگ گروپ جي اخبار منزل، روزنامه جنگ پريس، جيو ٽي وي اينڊ نيوز اسٽوڊيو، مسجد ابوذر غفاري، پاڪستان ريلوي جي ڊويزنل سپرنٽينڊنٽ جي آفيس، سڪيورٽي اينڊ ايڪسچينج ڪميشن جي آفيس، فنلينڊ جي اعزازي ڪائونسليٽ جنرل جي آفيس، ريلوي گودام، ڪي پي ٽي ڪنٽينر ٽرمينل، جامع مسجد نوري، کوڙ بئنڪون ۽ انشورنس ڪمپنين جون آفيسون واقع آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49683.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49683.txt new file mode 100644 index 0000000..b4c3897 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49683.txt @@ -0,0 +1,66 @@ +ٺٽ سولنگي +ٺٽ سولنگي (پراڻو نالو، ٺٽ ھوتچند)، تعلقو ڀريا ضلعو نوشھرو فيروز ۾ مرڪزي سنڌ جو ھڪ قديمي ڳوٺ آھي. +ٺٺ ھوتچند جي نالي سان ريلوي اسٽيشن بہ آھي. +ھن ڳوٺ جي ٻڌجڻ جي تاريخ ١٨ صدي يا ان کان به اڳ آھي. +ساڌن وديا. +ڊاڪٽر مرزا قليچ بيگ مطابق ٺٽ چون ماڻھن جي گوڙ کي. +ٺٽ چون خشڪ ميدان کي شايد انهن مان ٺٽو نالو نڪتو هجي! +پر ميجر راورٽيءَ جي راءِ موجب ” ٺٽ اصل سنسڪرت لفظ ” تٽ“ آھي، جنهن جو اُچار ڦري سنڌيءَ ۾ ” تڙ“ درياء جي ڪپر يا ڪناري تي وسندي ٿيو. +سنسڪرت ۾ ” ٽاٽا اسٿا“ جي معني` به درياھہ جي ڪنڌي ٿئي ٿي. +اهڙي طرح ٺٽ معنيٰ´ آھي ڪنهن درياء يا واهڙ جي وٽ تي ٻڌل ڳوٺ، جتان پتڻ اڪري پار ڪجي. +ٺٽ ڪنهن واھ يا درياء جي ڪپ واري ننڍڙي مياڻ، جتي مُهاڻن جا ٿورڙا گهر آباد هوندا آھن ۽ اتي هو مڇي ماريندا ۽ وڪرو ڪندا آھن.ان هنڌ تي پتڻ به هوندو آھي، اھڙي ماڳ کي ٺٽ سڏبو آھي. +سنڌ ۾ ڪيترائي ڳوٺ ٺٽ جي نالي سان سڏبا آھن جهڙوڪ ٺٽ ولي محمد، ٺٽ مالهڻو، ٺٽ ڳوراهو، ٺٽ ڀوڄراڄ ۽ ٺٽ ھوتچند وغيره نمايان آھن. +ٺٽ کان وڏي ٺٽي ٿيندي آھي. +اتهاس. +سمجھ ۾ اچي ٿو ته هي شھر بار بار آباد ٿيندو ۽ ڦٽندو پئي آيو آھي. +ڀائنجي ٿو ته ان دور ۾ سنڌو درياء جا رخ مٽجڻ جي ڪري هي شھر ڪڏهن آباد ٿيو آ ته وري درياء جي چاڙھ ڪري هتان جا ماڻھو ڪو ٻيو شھر آباد ڪرڻ تي مجبور ٿيا هوندا. +هن شھر کان تقريبن چار ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي هڪ تاريخي ڦٽل شھر نالي ”ڀرائيء جا دڙا“ جا آثار هڪ وشال ايراضي تي مشتمل مليا آھن. +جن جي صحيح معني`۾ کوٽائي ڪرڻ کان پوء ھن شھر بابت به هڪ وڏي معلومات پلئه پوندي. +پراڻي نوابشاھ ضلعي مان جڏهن درياھ رخ مٽايو تڏهن تعلقي نوشھري(هاڻوڪي ضلعي) ۾ ٺٽ نالي سان ٽي وسنديون آباد هيون. +ٺٽ ھوتچند، ٺٽ دليپوٽا ۽ ٺٽ ڳوراهو. +ٺٽ هوتچند ۽ ٺٽ دليپوٽا جا هندو”بهراڻا“ کڻي درياھ تي ايندا هئا. +هندوستان جي نوجوان سنڌي شاعر لتا ٽھلاڻيء جا وڏا ٺٽ ھوتچند جا هئا. +ٽهلياڻي اصل ۾ لُهاڻا آهن، جيڪي” ٺٽ “تعلقي نوشهري فيروز ۾ رهندا هئا. +ٽهلياڻي لهاڻا 1812-1811ع ڌاري ڪڇ،.ڪاٺياواڙ ۽ راجپوتانا طرف پيل سخت ڏڪار کان متاثر ٿي ٻين ڪيترين ذاتين برهمڻن،کترين،ڀاٽين ۽ لهاڻن وانگر لڏي سنڌ آيا ۽ اچي ٺٽ ۾ رهيا.اتي زمينون خريد ڪري پوک ڪرڻ لڳا.ساهتي پرڳڻي ۾ ٽهلياڻين جون زمينون درياهه جي ڀرسان هيون ۽ سندن ويجهو” ٺٽ “جو ڳوٺ ڪافي اڳ آباد هو.ٺٽ ،درياهه جي تر وٽ ٻڌل ڳوٺڙي کي چئبو آهي ،جتان پتڻاڪري پار ٿبو آهي. +1855ع ڌاري درياهه جي ٻوڏ سبب ٺٽ،مٺياڻي،تڳر،ڪمال ديرو ۽ ٻيا درياهه جي ڀر وارا ڪيترا ڳوٺ ٻڏي ويا هئا پر ان علائقي جي زميندارن کي پنهنجي ٻنين کان پري رهڻ پسند نه آيو ،تنهن ڪري وري ساڳئي هنڌ اهي ڳوٺ وري آباد ڪيائون. +1858-1857ع ڌاري وري اهي سڀ ڳوٺ درياهه جي اٿل سبب ٻڏي ويا.سيٺ ٽهلئي مل جي مربي پٽ سيٺ لکومل جي پٽ سيٺ هوتچند ،نئين” ٺٽ “ٻڌي ،جيڪا سندس نالي پٺيان” ٺٽ هوتچند “سڏجڻ ۾ آئي.اهڙي ريت ميان ڀاوڻي ڳوراهي به ڌار ڳوٺ ٻڌو،جيڪو” ٺٽ ڳوراهو “سڏيو ويو.چاليهه ورهيه سانده هي ٻئي” ٺيٽون “سلامت هيون،پر 1890ع ڌاري آبڪلاڻيءَ جي موسم ۾ درياهه اهڙي دڙلائي ،جو ٻئي” ٺيٽون “ٻڏي ويون ،پر وري ساڳين نالن سان ٻئي ڳوٺ ته ٻڌا ويا پر ٽهلياڻن مان سيٺ ڀوڄراج وري ڌار ڳوٺ ٻڌرايو ،جيڪو” ٺٽ ڀوڄراج “مشهور ٿيو.ٺٽ ڳوراهو ۽ ٺٽ ڀوڄراج هڪ ٻئي کان سڏ پنڌ تي مٺياڻيءَ کان سوا ميل کن مفاصلي تي آهن.اهي ٽئي ٺيٽون،1900ع ڌاري ٻڌيون هيون.مٺياڻي به ساڳئي وقت جي ٻڌل چئي وڃي ٿي. +جڏهن 1922ع ۾ ٺارو شاهه کان سڪرنڊ تائين ريل جو رستو جاري ٿيو ته ٺارو شاهه کان پوءِ ٻي اسٽيشن” ٺٽ هوتچند“ ٿي. +سيٺ ٽهليي مل جو اولاد ٽهلياڻي سڏيا،ان جو سئوٽ جوتومل کانس ننڍو هو ،انڪري سندس نسل وارا به پاڻ کي ٽهلياڻي سڏائيندا هئا.ٽهلياڻين مان پهريون ديوان تولارام هو جو حيدرآباد وڃي انگريزي پڙهيو ۽ مئٽرڪ پاس ڪري نوشهري فيروز جي انگريزي اسڪول ۾ ماستر ٿيو.بعد ۾ ماستري ڇڏي روينيو کاتي ۾ گهڙيو ۽ ترقي ڪري مختيارڪار ٿيو. +هن پنهنجي ڳوٺ” ٺٽ ڀوڄراج “۾ هڪ انگريزي اسڪول کولرايو ۽ مٺياڻيءَ جي انگريزي اسڪول جي واڌاري لاءِ مالي ۽ اخلاقي مدد ڪيائين ۽ پينشن بعد تپيداري ٽريننگ اسڪول جو هيڊ ماستر ٿيو.هن جي ريس ۾ ٻيا ٽهلياڻي به پڙهيا ۽ اعليٰ تعليم حاصل ڪري سٺن عهدن تي پهتا. +انسائيڪلو پيڊيا سنڌيانا موجب دليپوٽا جو پڻ اصل نالو ٺٽ دليپوٽا آھي. +ٺٽ دليپوٽا ٺٽ ھوتچند ريلوي اسٽيشن قائم ٿيڻ کان اڳ آباد آھي۔ پر انسائيڪلو پيڊيا سنڌيا موجب ٺٽ ھوتچند ۽ ٺٽ دليپوٽا ٻئي الڳ الڳ ٺٽيون آھن. +ٺٽ جي ڏکڻ ۾ ”مهاڙي“ نالي هڪ وشال ٻيلو آھي. +تاريخي طور تي انهن ٻنهي جي وچ مان هڪ واهڻ جيڪو سنڌو درياء جو پراڻو وهڪرو آھي ٻنهي کي جدا ڪندو هيو. +جنهن جا نشان اڄ به آھن. +درياء جي ان وهڪري کي ”لالان“سڏيو ويندو هو. +درياء جي ان وهڪرن تي مقامي ماڻھو پنهنجي حساب سان نالا رکندا آھن جيئن نولکي ۽ دادواھ وغيره. +ان جي کاٻي ڪپ تي مشھور بزرگ سائين موريل شاھ جي مزار آھي. +مقامي ماڻھن موجب ته اتي ھڪ” ستين جو ٿان“ به آهي ۽ هتي ستين جو ٻيڙو به ٻڏل آ. +اصل ۾ اهي ڀرائي ستيء جو ڀينرون هيون جن ممڪن آ جان بچائڻ لاء درياھ جو واهڙ نالي ”لالان“ اُڪاري ٺٽ ھوتچند واري ڪناري اچڻ پئي چاهيو پر هنن جي پٺيان مغل فوج جا ڇاڙتا لڳل هئا جن سان جهڙپ ۾ ھنن جو ٻيڙو وچ ”لالان“ ۾ ڪلٽي ٿيو هوندو! +مقام جي آخري ڪنڊ تي وڏا دڙا آھن. +جتي هڪ به قبر ڪونهي روايتن مطابق اها ستين جي ملڪيت آ. +جتي مقامي ماڻھو ميت دفنائڻ کان لهرائيندا آھن. +اڳ ۾ سيد مردن کي ادب ۾ ان طرف وڃڻ کان روڪيندا هئا. +ساڄي پاسي تي ٺٽ ھوتچند ڳوٺ آھي. +جيڪو هاڻي ٺٽ سولنگي سڏجي ٿو. +ريلوي اسٽيشن ٺٽ ھوتچند جي نالي سان آباد هئي نڪي ٺٽ دليپوٽا جي نالي سان باقي ان ڳالھ ۾ ڪو شڪ ناهي ته ٺٽ دليپوٽا به ايتري ئي قديم آ جيتري ٺٽ هوتچند. +ٻنهي جي وچ تي درياء جو اهو وهڪرو اگر هن وقت به وهي اچي ته اهي ٻئي ٺٽيون الڳ سڏبيون. +درياء پنهنجا پراڻا وهڪرا ڪڏهن به ناهي ڇڏيندو، صدين کان پوء به اتان موٽ کائيندو آ. +جنهن جو وڏو مثال مهاٻوڏ ٢٠١٠ع آھي. +چون ٿا ته هن ”لالان“ جي منهن درٻيلو ۽ مڃٺ جي وچ تي بند ٽوڙڻ لاء وڏو زور ڏنو هو. +ڦٽڻ ۽ وري ٺھڻ. +ھوتچند جنھن جي نالي سان ٺٽ هوتچند ڳوٺ آھي، اھو انڊين نيشنل ڪانگريس جو سرگرم رڪن ۽ سنڌي لوڪ سڀا جو ميمبر پڻ ھيو +هوتچند جيئن ته ان وقت جو امير ترين زميندار هو تنهنڪري کيس آسپاس جي مسلمانن جون ڌمڪيون اينديون رهنديون هيون ڇاڪاڻ ته هندستان جي ورهاڱي جي تحريڪ زور وٺي رهي هئي ۽ انگريز سرڪار پنهنجا ٽپڙ هند سنڌ ما ويڙھي رهي هئي. +انڪري پنهنجي حفاظت لاء ھوتچند ڏاتر ڏني ماڇي کي ڳولي لڌو، جنهن جي بهادريءَ جي هاڪ هن جي ڪنن تائين پهتي هوندي. +ڀارت وڃڻ وقت هو پنهنجي سموري زمين ڏاتر ڏني ماڇي کي سونپي ويو. +پاڪستان ٺھڻ وقت هي سڄو شھر آسپاس جي ماڻھن هٿان لُٽ مار جو شڪار ٿيو. +تباه ٿيڻ کان پوء ٥٢ ايڪڙن تي مشتمل هن ڳوٺ تي آسپاس جي زميندارن وچ تي هڪ وڏي طاقت جي ڇڪتاڻ شروع ٿي. +جنهن ھڪ زميندار جي موت تي دنگ ڪيو. +پاڪستان ٺھڻ کان پوءِ غلام حيدر مهجور سولنگي ڳوٺاڻن جي مڪمل صلاح سان هن ڳوٺ جو نالو ٺٽ ھوتچند منجھان مٽائي ٺٽ سولنگي رکيو ۽ هن ڳوٺ کي قانوني طور تي رجسٽرڊ ڪرايو. +مڃيل ماڻھو. +ڪجھ جهونن مقامي ماڻھن موجب ماستر چندر جو ٻالڪپڻ به هن ئي ڳوٺ ۾ رانديون رهائيندي گذريو. +بعد ۾ هو پنهنجي ماء پيء سان گڏ ٺاروشاھ لڏي ويو پر ان ڳالھ جو ڪو پڪو تاريخي حوالو نٿو ملي +ڌرم. +هتان جي تقريبن ماڻھن جو مذھب اسلام آھي توڙي جو ڪجھ پراڻيون هندومت واريون روايتون هتي اڄ به زنده آھن، جيئن هندڪا نالا. +پر فرقي پرستيءَ کي هتي ڪڏهن به جاءِ ناهي ملي. +هتان جا ماڻھو شيعا سني هم آھنگيءَ تحت هڪٻئي سان پيار محبت سان رهن ٿا۔ ۽ هڪ ٻئي جي ڪم اچن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49860.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49860.txt new file mode 100644 index 0000000..3550735 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49860.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +گلشن اقبال سب ڊويزن +گلشن اقبال سب ڊويزن: پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ڪراچي ڊويزن جي ضلعي ڪراچي اوڀر جي ھڪ سب ڊويزن يا تعلقو آهي. +گلشن اقبال جي معني آهي اقبال جو باغ. +اھو نالو مشھور شاعر علامہ اقبال سان منصوب ٿيل آھي. +ھن تعلقي ۾ واقع علائقن جا نالا پي آء بي ڪالوني، سوڪ سينٽر، عيسا نگري، گلشن اقبال فيز I, گلشن اقبال فيز II, بکر ڳوٺ ، عباس ٽائون، قائد اعظم ڪالوني، گيلاني ريلوي اسٽيشن وارو علائقو، شانتي نگر، جميل ڪالوني، حاجي ليمون ڳوٺ، اياز ٽائون، ضياء ڪالوني، اسٽاف ڪالوني، ھزارا گلگت ڳوٺ، پرل ريزيڊنسي، گلستان جوهر، خاصخيلي ڳوٺ، گلشن عمير، بختاور ڳوٺ، ڀٽائي آباد، ڌڻي بخش ڳوٺ، واقع آھن. +تعلقي جي حدن واري روڊن ۾ لياري ايڪسپريس وي، سر شاھ محمد سليمان روڊ، يونيورسٽي روڊ شامل آهن. +گلشن منجھان گذرندڙ مشھور روڊن ۾ راشد منھاس روڊ، علامه شبير احمد عثماني روڊ، يونيورسٽي روڊ شامل آهن. +ھي تعلقو ڪراچي اوڀر جي واپار جو پڻ مرڪز آھي. +گلشن باغن جو تعلقو آهي. +2000 ۾ ھي سب ڊويزن گلشن ٽائون ۾ شامل ڪئي وئي ھئي پر 2013 ۾ سنڌ حڪومت ٽائون سسٽم ختم ڪري ھن سب ڊويزن کي بحال ڪري ڇڏيو. +ٿاڻا. +ھن سب ڊويزن ۾ ٽي ٿاڻا واقع آھن: +مشھور جايون. +ھن تعلقي جي مشھور جاين ۾ حسن اسڪوائر، سوڪ سينٽر، عزيز ڀٽي پارڪ، سنڌ بادس وانڊرز لينڊ، الادين پارڪ، سفاري جونيئر پارڪ، سفاري پارڪ، سر سيد انجنيئرنگ يونيورسٽي، بحريه فائونڊيشن ڪاليج، اقرا يونيورسٽي گلشن ڪيمپس، ناصر حسين شھيد فيملي پارڪ، جامعه عربيه احسن العلوم، ديوا اڪيڊمي، افتخار سيد اسپورٽس پارڪ، نيپا چورنگي، نئشنل انسٽيٽيوٽ آف مينيجمينٽ، مسجد اويس قرني، انسٽيٽيوٽ آف ڪلينيڪل سائڪولاجي يونيورسٽي، گلشن چورنگي، جوھر موڙ، ايڪسپو سينٽر ڪراچي، سرڪلر ريلوي تي نيپا اسٽيشن ڪراچي، وفاقي اردو يونيورسٽي آف آرٽس، سائنس اينڊ ٽيڪنالاجي، ڪسٽم آفيسرز ميس، بمبئي بيڪري، قبا مسجد، گورنمينٽ ڊگري ڪاليج گلشن اقبال، انسٽيٽيوٽ آف ڪاسٽ اينڊ مينيجمينٽ, سينٽرل جيل ڪراچي، واقع آھن. +آبادي. +ھن سب ڊويزن جي آبادي ۾ مھاجر ، سنڌي ، پنجابي ۽ بلوچ شامل آهن. +ھتان جي آدمشماري 1998 ۾ 3,47,377 ھئي جيڪا 2017 جي آدمشماري ۾ 6،44،362 تائين وڌي وئي. +8 چورس ڪلوميٽرن جي پکيڙ تي مشتمل ھن تعلقي جي آبادي جي گھاٽائي 14066 ماڻھو في چورس ڪلوميٽر آهي.ھن سب ڊويزن جي آبادي 100 سيڪڙو شھري آهي. +ھن سب ڊويزن جي 99 سيڪڙو آبادي مسلمان آهي ۽ باقي ھڪ سيڪڙو م ھندو ۽ عيسائي شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49862.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49862.txt new file mode 100644 index 0000000..47a231b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49862.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +فيروز آباد سب ڊويزن +فيروز آباد سب ڊويزن : پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ڪراچي ڊويزن جي ضلعي ڪراچي اوڀر جو هڪ تعلقو آهي جنھن جو قيام 2013ع ۾ عمل ۾ آيو.ھي سڀ ڊويزن جمشيد ڪواٽرز سب ڊويزن جي لڳ واقع آهي. +ڊاڪٽر محمود حسين روڊ، حامد حسين فاروقي روڊ، سراج الدولا روڊ ھن سب ڊويزن ۾ گذرن ٿا. +ھن سب ڊويزن ۾ ھيٺيون اٺ يونين ڪاميٽيون واقع آھن: +آبادي. +ھن سب ڊويزن جي 1998 ۾ آدمشماري 558702 ھئي جيڪا 2017 جي آدمشماري ۾ اضافي سان 762850 تائين پھتي. +ھن سب ڊويزن جي پکيڙ 17. +6 چورس ڪلوميٽر آهي. +آباد جي گھاٽائي 43368 ماڻھو في چورس ڪلوميٽر آھي. +تعليم جون سهولتون. +ھن سب ڊويزن م سيلويشن آرمي سيڪنڊري اسڪول اختر ڪالوني، +الفاروق سيڪنڊري بوائيز اسڪول منظور ڪالوني، شھيد بينظير ڀٽو گورنمينٽ گرلس ڊگري ڪاليج اعظم بستي، سينٽ پيٽرز اينڊ پال ھاء اسڪول اعظم بستي، النور سيڪنڊري اسڪول اعظم بستي، فاطمه جناح ڊينٽل ڪاليج اعظم ٽائون، گورنمينٽ چنيسر ڳوٺ بوائيز اسڪول، ڊائو انٽرنيشنل ڊينٽل ڪاليج چنيسر ڳوٺ، اقرا يونيورسٽي، اڪيڊمي ڊفينس ويو ڪيمپس، محمد علي جناح يونيورسٽي، نيشنل يونيورسٽي آف ڪمپيوٽر اينڊ امرجنگ سائنس پشاور ڪيمپس، سٽي اسڪول ڪيمپس (پي اي سي ايڇ ايس) ، بيڪن هائوس ڪاليج (پي اي سي ايڇ ايس) ، ايجوڪيشن فائونڊيشن ڪيمپس 2 (پي اي سي ايڇ ايس)، مدينة العلم اسلامي اڪيڊمي (پي اي سي ايڇ ايس)، فائونڊيشن پبلڪ اسڪول (پي اي سي ايڇ ايس)، سينيئر ماڊل گورنمينٽ بوائيز اسڪول(پي اي سي ايڇ ايس)، جونيئر ماڊل گورنمينٽ سيڪنڊري گرلس اسڪول(پي اي سي ايڇ ايس) ، آء بي ايم (پي اي سي ايڇ ايس)، ڪراچي پبلڪ اسڪول (پي اي سي ايڇ ايس) شامل آهن +صحت جون سهولتون. +بخت بھاري ھاسپيٽل اعظم ٽائون، پي اي سي ايڇ ايس ٽراما ھاسپيٽل +باغ ۽ وندر. +ھن يو سي ۾ چنيسر بلو فٽبال گرائونڊ، آرمي گريو يارڊ، لياقت محي الدين پارڪ محمود آباد، فيملي پارڪ جوڻيجو ٽائون، حرمين پارڪ (پي اي سي ايڇ ايس), المرتضا فيملي پارڪ، لياقت پارڪ (پي اي سي ايڇ ايس)، عثمانيه گرائونڊ، محمود غزنوي پارڪ، ھل پارڪ ۽ جھيل پارڪ (پي اي سي ايڇ ايس) واقع آھن. +مشھور جايون. +چرچ سينٽ پال، ھولي چرچ آف ڪرائسٽ، سينٽ پيٽرز چرچ ۽ بيٿل چرچ، اي آر پي چرچ، ھولي روسري ڪيٿولڪ چرچ، اعظم بستي قبرستان، محمود آباد قبرستان، سيوريج ٽريٽمينٽ پلانٽ نمبر 11 محمود آباد، گرين بيلٽ ماڊل پارڪ محمود آباد، ڪشمير ڪالوني، جوڻيجو ٽائون ۽ رحمان ڪالوني، ايڪسپريس نيوز ٽي وي جي آفيس، ڪرسچين گريويارڊ، سنڌ رزرو پوليس آفيس، امتياز مارڪيٽ ڊفينس ويو، ليوپرڊ ڪوريئر سروس ھيڊ آفيس، عبدالله شاھ غازي رينجرز ھيڊ ڪوارٽر، دنيا نيوز ڪراچي بيورو آفيس، طارق روڊ قبرستان، يونين ڪوآپريٽو ڪلب (پي اي سي ايڇ ايس) +واقع آھن. +ڪتب خانا. +پي اي سي ايڇ ايس لائبريري +روڊ ۽ چوڪ. +ھن سب ڊويزن جي مشھور روڊن ۾ مصطفي روڊ، علامه اقبال روڊ ۽ بلوچ ڪالوني روڊ، شاھراھ فيصل، ڊاڪٽر محمود حسين روڊ، شاھراھ قائدين، طارق روڊ، علامه اقبال روڊ، شاھ عبداللطيف روڊ، ڪشمير روڊ، سرسيد روڊ، خالد بن وليد، ڊاڪٽر عبدالقدير خان روڊ شامل آهن. +ٿاڻا. +ھن سب ڊويزن ۾ فيروز آباد ٿاڻو، عزيز ڀٽي ٿاڻو، ٽيپو سلطان ٿاڻو، بلوچ ڪالوني ٿاڻو، diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49863.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49863.txt new file mode 100644 index 0000000..0600546 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49863.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +شهيد بکر فقير +شهيد بکر فقير انگريزي (Shaheed Bakhar Fakir) ميان نصير محمد ڪلهوڙي جي زماني ۾ ميانوال تحريڪ جو سرگرم ڪارڪن ۽ سرفروش فقير هو. +ميان نصير جو قريب تر پوئلڳ هو. +شهيد بکر فقير ذات جو ڪير هو ان بابت مستند تاريخ خاموش آهي. +ڪن روايتن ۾ کيس لنڊ ته ڪن روايتن ۾ رودراڻي ڄاڻايو ويو آهي. +هڪ مقامي روايت اها پڻ آهي ته شهيد بکر فقير کوسو هو ۽ جوهي لڳ بچاءُ بند ڀرسان دفن ٿيل رُوحل فقير کوسي جو قريبي رشتيدار هو. +بهرحال سندس درگاھ جا مجاور ذات جا چانڊيا آهن. +شهيد بکر فقير جو مقبرو ۽ قبرستان دادو ضلعي جي شهر جوهي کان 8 ڪلوميٽرن تي اولھ ۾ ۽ ڳوٺ طالباڻي کان 3 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي اوڀر اتر ۾ جوهي واهي پانڌي روڊ لڳ ڪاڇي ۾ واقع آهي. +ڪن تاريخن ۾ سندس قبرستان طالباڻي ڳوٺ کان اتر اولھ ۾ ڄاڻايل آهي جيڪا چُڪ سمجهڻ گهرجي. +هيءُ قبرستان قديم آهي پر شهيد بکر فقير جي دفن ٿيڻ کان پوءِ سندس نالي پٺيان سڏجڻ ۾ آيو. +شهيد بکر فقير لاءِ روايت آهي ته ڪنهن پوڙهي عورت جي چوري ٿي جنهن بکر فقير کي مدد لاءِ پڪاريو ته ڀکر فقير سندس ۾ چورن سان وڙهندي شهيد ٿيو پر لڳي ٿو ته بکر فقير ميانوال تحريڪ جي ڪنهن اهم مهم يا لڙائي ۾ شهيد ٿي ويل ڀانئجي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49870.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49870.txt new file mode 100644 index 0000000..bf8554a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49870.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سوڪ سينٽر +يو سي سوڪ سينٽر ڪراچي ايسٽ ضلعي جي ھڪ يونين ڪاميٽي جو نالو آهي جيڪا ان ضلعي جي تعلقي گلشن اقبال سب ڊويزن ۾ واقع آهي. +ان جي اوڀر ۾ پي اي ايف فيصل ڪينٽونمينٽ ۽ اتر ۾ گلشنِ اقبال، ۽ اولھ ۾ عيسا نگري ۽ ڏکڻ ۾ پي اي سي ايڇ ايس ون واقع آهي. +ھن يو سي جي علائقن م بلاڪ 14، الھلال ڪو آپريٽو سوسائٽي، چاندني، شرف آباد، بھادر آباد، ڪڇي ميمڻ ، سي پي ۽ بيرار سوسائٽي ۽ مقبول عام وارا علائقا شامل آهن. +2013 کان اڳ ان جو درجو گلشن ٽائون جي ساڳي نالي سان يونين ڪاؤنسل نمبر 13 ھيو. +2013 ۾ ان کي جمشيد ڪوارٽرز جي نالي سان بحال ٿيل تعلقي ۾ شامل ڪيو ويو. +ھن يو سي ۾ اردو ڳالهائيندڙ اڪثريت ۾ آھن ان کان سواءِ سنڌي پنجابي پٺاڻ، سرائڪي ماڻھو پڻ رھندڙ آھن. +2015 جي بلدياتي اليڪشن ۾ ھن يو سي م چيئرمين جي سيٽ تي سيد محمد شعيب چونڊجي آيو ۽ وائيس چيئرمين جي سيٽ تي سرور حسين چونڊجي آيا. +ٻنھي جو تعلق ايم ڪيو ايم پاڪستان سان آھي ھن يو سي جو نالو سرڪاري ۽ نيم سرڪاري آفيسن جي ھڪ مشھور عمارت سوڪ سينٽر جي ڪري پيو ڇوته ان بلڊنگ جي جي پسگردائيءَ وارو علائقو ھن يو سي ۾ شامل آھي. +حسن اسڪوائر جي ڀرسان يونيورسٽي روڊ تي اھا عمارت گلشن اقبال جو اھم مقام آهي جتي گاڏين جي رجسٽريشن واري مرڪزي آفيس پڻ واقع آهي. +ان يونين ڪائونسل جي چوڌاري عيسا نگري، آغا خان ھاسپيٽل ۽ ٻيا علائقا واقع آهن. +ھن يو سي م آغا خان يونيورسٽي، خاتون پاڪستان ڊگري ڪاليج، ھوم ايڪانامڪس ڪاليج، خاتون پاڪستان فاطمه جناح اسڪول ۽ ڪاليج، آغا خان يونيورسٽي ھاسپيٽل، لياقت نيشنل اسپتال، ميڊيڪيئر ڪارڊيائڪ اينڊ جنرل ھاسپيٽل، يونيورسٽي روڊ، اسٽيڊيم روڊ، شھيد ملت روڊ، چار مينار چورنگي بھادر آباد، عالمگير روڊ، نئشنل اسٽيڊيم ، آغا خان يونيورسٽي ھاسپيٽل اسپورٽس ڪامپليڪس، لياقت نيشنل اسپتال وارو ڪرڪيٽ گرائونڊ، روشني پارڪ، ڪوڪان فيملي پارڪ، پير پاڳاري وارو ڪنگري هائوس، بھادر آباد ٿاڻو، پي ٽي وي ڪراچي سينٽر واقع آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49873.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49873.txt new file mode 100644 index 0000000..abc3ad1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49873.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +عيسا نگري +يو سي 20 عيسا نگري: پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ڪراچي ڊويزن جي ضلعي ڪراچي اوڀر جي گلشن اقبال سب ڊويزن جي ھڪ يونين ڪاميٽي جو نالو آهي. +ھن يو سي جي حد اتر اولھ واري پاسي ھڪ ڪلوميٽر تائين لياري ايڪسپريس وي سان لڳي ٿي، ڏکڻ اولھ پاسي تقريبن 700 ميٽر غوثيه روڊ سان ملي ٿي جنھن جي ٻئي پاسي کان پي آء بي ڪالوني ک جي حد آھي. +ڏکڻ اوڀر کان ھڪ ڪلوميٽر يونيورسٽي روڊ سان حد مليس ٿي.اتر اوڀر پاسي ھڪ ڪلوميٽر ھن يو سي جو دنگ سر شاھ محمد سليمان روڊ سان مليس ٿو. +ڏکڻ واري ڪنڊ تي يونيورسٽي روڊ تي حسن اسڪوائر واقع آهي. +ھن پاڙي م اڪثر غريب آبادي رھي ٿي. +علائقي م شھري منصوبه بندي جو فقدان ھجڻ ڪري گھٽيون ۽ روڊ بي ترتيب آھن. +تعليم ۽ صحت جون سهولتون نامناسب آھن پر راندين لاء ھتي ڪافي ميدان آھن. +ھن يو سي جي حدن ۾ ھڪ وڏو قبرستان پڻ واقع آھي. +ھن ڪالوني جو نالو حضرت عيسي عليه السلام جي نالي سان منصوب آھي. +چيو وڃي ٿو تہ 1962 ۾ پنجاب مان عيسائي خاندان ھتي روزگار جي لاءِ لڏي آيا ھئا ۽ ان عيسائي آبادي جي ڪري اھو نالو ان تي پئجي ويو. +ھتان جي پاڙن م منو ڳوٺ ۽ بلوچ پاڙو شامل آهن.ھن يو سي ۾ سنڌي ۽ بلوچ اڪثريت ۾ آھن ان کان سواءِ پنجابي پٺاڻ ۽ اردو ڳالهائيندڙ ماڻھو پڻ رھندڙ آھن. +2015 جي بلدياتي اليڪشن ۾ ھن يو سي م چيئرمين جي سيٽ تي بلوچ خان گبول چونڊجي آيو ۽ وائيس چيئرمين جي سيٽ تي انور سلطان چونڊجي آيا. +ٻنھي جو تعل پاڪستان پيپلز پارٽي سان آھي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49887.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49887.txt new file mode 100644 index 0000000..05e2661 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49887.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +ڇوڪرين جو عالمي ڏھاڙو +نينگرين جو عالمي ڏينهن گڏيل قومن جي طرفان هڪ بين الاقوامي رسمي ڏھاڙو آھي. +اھو ڇوڪرين جو ڏينھن ۽ ڇوڪرين جو بين الاقوامي ڏينھن طور پڻ سڏيو وڃي ٿو. +11 آڪٽوبر ، 2012 تي، نينگرين ٻارن جو پهريون ڏينهن ملھايو ويو هو. +ھي رسمي ڏينھن ڇوڪرين لاءِ وڌيڪ موقعن جو سهارو ڏئي ٿو ۽ سڄي دنيا جي ڇوڪرين کي درپيش صنفي بنياد تي صنف جي عدم تشدد جي شعور کي وڌائي ٿو. +هي اڻ برابري جن شعبن ۾ آھي تن ۾ تعليم تائين رسائي Right to education، کاڌو خوراڪ نشونما (نيوٽريشن)، قانوني حق، طبي خيال، ۽ ڊسڪرمنيشن کان تحفظ، عورتن تي تشدد ۽ زبردستي ٻالڪپڻ ۾ پرڻو شامل آهن. +ڏينهن جي جشن پڻ "ڇوڪرين ۽ نوجوان عورتن جي ڪاميابي امرجنس پيداوار کي ترقياتي پاليسي، پروگرامنگ، مهم ۽ تحقيق ۾ مختلف ڪردار ادا ڪري ٿو +پس منظر. +ڇوڪرين جو عالمي ڏينهن دنيا ۾ ڇوڪرين کي پيش ايندڙ مسئلن ڏانھن ڌيان ڏيڻ جي سجاڳي وڌائي تو. +گهڻا عالمي ترقياتي منصوبا ڇوڪرين کي شامل ڪرڻ يا غور ڪرڻ کي نظرانداز ڪن ٿا، ۽ انهن جا مسئلا "غير معمولي" بڻجي وڃن ٿا. +يوايس ائڊ USAID مطابق، 2014 دوران دنيا ۾ 62 ملين کان وڌيڪ ڇوڪرين "کي تعليم" تائين پھچ نہ ھئي. +سموري دنيا ۾ مجموعي طور تي، 5 سال کان 14 سالن جي عمر جون ڇوڪريون ساڳئي عمر جي ڇوڪرن جي ڀيٽ ۾ 160 ملين کان وڌيڪ ڪلاڪ ھائوس ڪيپنگ يعني گھريلو ڪم ڪن ٿيون. +عالمي طور، چئن منجھان ھڪ ڇوڪريون 18 سال جي عمر کان اڳ پرڻجي وڃن ٿيون. +11 آڪٽوبر، 2016 تي، ايما واٽسسن ، گڏيل قومن جي عورتن جي خيرخواھ سفير، ٻالڪپڻ ۾ ٻارن جي پرڻي جي خاتمي لاءِ سڄي دنيا ۽ خاندانن کي زور ڀريو. +سموري دنيا ۾ گھڻيون ئي ڇوڪريون جنسي تشدد جي عمل جو شڪار آھن ۽ ڏوھ ڪندڙ Suspect کي گھڻي قدر سزا ناھي ملندي +نينگرين جو ڏھاڙو نہ رڳو مسئلا جيڪي ڇوڪرين کي منھن ڏيڻا پون، پر انھن مسئلن جي حل ڪرڻ کانپوءِ امڪان طور ڇا ٿيندو بابت سجاڳي پيدا ڪري ٿو. +مثال طور، ڇوڪرين کي تعليم ڏيڻ سان ٻالڪپڻ وارو پرڻو يا ننڍي عمر ۾ شادي، بيماري جي شرح گھٽائڻ ۾ مدد ملندي، ۽ ڇوڪرين کي وڏي پگھار وارين نوڪرين ڏانھن رسائي ڏيڻ ۾ سھڪار ڪرڻ سان معيشيت کي سگھارو ڪرڻ ۾ مدد ملندي. +تاريخ. +پلان انٽرنيشنل، ھڪ غير-سرڪاري تنظيم جيڪا سموري دنيا ۾ ڪم ڪري ٿي، جنھن جي منصوبي طور ڇوڪرين جو عالمي ڏھاڙو جي شروعات ٿي. +مشاهدو ۽ جشن جي عالمي ڏينهن لاءِ اهو خيال پلان انٽرنيشنل جي مھم ڇو تہ آئون هڪ ڇوڪري آهيان، سان وڌيو، جيڪو عالمي سطح ۽ خاص ڪري ترقي پذير ملڪن ۾ ڇوڪرين جي پالنا جي اھميت لاءِ سجاڳي وڌائي ٿو. +ڪينيڊا ۾ پلان انٽرنيشنل جا نمائندا سھڪارين جي اتحاد کي ڳولھڻ لاءِ ڪئناڊا جي وفاقي حڪومت سان ملي عالمگير سجاڳي پيدا ڪئي. +نيٺ، پلان انٽرنيشنل گڏيل قومن کي شامل ٿيڻ جي لاءِ چيو. +عالمگير واقعا. +سوشل ميڊيا تي ان جي شروعات، ھيش ٽيگ #ڇوڪرين_جو_ڏھاڙو، #نينگرين_جو_ڏھاڙو، #ڇوڪرين_جو_عالمي_ڏينھن، #dayofthegirl استعمال ڪري ڏھاڙي جي تقريب ۽ سماچارن کي ٽريڪ ڪري ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49922.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49922.txt new file mode 100644 index 0000000..d98a456 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49922.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +مسلمان خلابازن جي فھرست +خلا ۾ هن مھل تائين ويندڙ خلابازن جو انگ 565 آهي جن مان هن مھل تائين ڏھ مرد ۽ هڪ عورت مسلمان خلا ۾ وڃي چڪا آهن. +سڀ کان پھريان مسلمان خلاباز سعودي عرب سان واسطو رکندڙ سلطان بن سلمان السعود 17 جون 1985ع جو ناسا جي اسپيس شٽل ڊسڪوري جي پنجين مشن جو حصو هئو. +انکان پوءِ شامي خلاباز محمد فارس 22 جولائي 1987ع ۾ سوويت خلائي شٽل مير تي ويو هئو. +خلاباز موسی ماناروف جيڪو 21 ڊسمبر 1987ع جنھن جو واسطو روس سان هئو ٻہ ڀيرا خلا ۾ وڃي چڪو آهي ۽ خلا ۾ 541 ڏينهن پڻ رهي چڪو آهي. +افغانستان سان واسطو رکندڙ عبدل احد مهمند 29 آگسٽ 1988ع سوويت اسٽيشن مير تائين ويو هئو جيڪو افغانستان جو هوائي پائلٽ پڻ رهي چڪو آهي. +توڪتار اوباڪيروف 2 آڪٽوبر 1991ع سوويت خلاباز هئو جيڪو انٽرنيشنل اسپيس اسٽيشن تائين ويو هئو. +قازقستان سان واسطو رکندڙ تلغات موسي 4 نومبر 1994ع کانپوءِ 27 آگسٽ 1998ع کانپوءِ آخري ڀيرو 6 مئي 2001ع تي ٽي ڀيرا ڌار ڌار مشنن تي خلا ۾ وڃي چڪو آهي ۽ خلا ۾ 341 ڏينھن پڻ رهي چڪو آهي. +روسي خلاباز ساليزان شاريپو 20 جنوري 1998ع ۽ 14 آڪٽوبر 2004ع ٻہ ڀيرا خلا ۾ ۽ 201 ڏينھن بہ رهي چڪو آهي. +پھرين مسلمان عورت انوشا انصاري ايراني جيڪا آمريڪا ۾ پيدا ٿي، 18 سيپٽمبر 2006ع ۾ خلا ۾ وئي. +مليشيا سان واسطو رکندڙ پھريون خلاباز ڊاڪٽر مظفر شڪور 10 آڪٽوبر 2007ع ۾ خلا ۾ ويو هئو. +قازقستان سان واسطو رکندڙ ايدن ايمبيتوف 25 سپٽمبر 2015ع ۾ خلا ۾ ويو هئو. +تازو سعودي عرب سان واسطو رکندڙ آخري مسلمان خلاباز هزاع المنصوري 25 سپٽمبر 2019ع ۾ خلا ۾ ويو هئو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49958.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49958.txt new file mode 100644 index 0000000..d0f5fbe --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd49958.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +سپر نووا +سپر نووا (Supernova) اسانجي سج کان ڏهوڻ وڌيڪ ماس ڪميت وارن تارن جي ڦاٽڻ جي عمل کي چئبو آهي. +سڀني تارن جي هڪ زوال جي عمر هوندي آهي، اهي پيدا ٿيندا آهن آخر ۾ ختم ٿي ويندا آهن. +ننڍن سپر نووا تارن جي عمر گھڻي وڏي هوندي آهي، جڏهن تہ وڏن تارن جي عمر گھٽ. +سج جي عمر اڃا پنج ارب سال آهي ۽ وڌيڪ پنج ارب سال کانپوءِ هي بہ ختم ٿي ويندو. +هڪ تاري جي ختم ٿيڻ جو مطلب آهي انجو نيوڪليئر فيوزن وارو عمل رڪجي وڃڻ ۽ ان مان توانائي روشني نيڪال ٿيڻ بند ٿي وڃڻ. +پنھنجي زندگي جي آخر ۾ سج پھريان گھڻو ڦهلبو ۽ پنھنجي فضا وڃائي ويهندو خالي انجي اندر واري قلب باقي رهجي ويندي، جيڪا جسامت ۾ اسانجي زمين برابر هوندي. +ماهرن موجب سج سپر نووا جي موت نہ مرندو بلڪ اڇي بوني ۾ تبديل ٿي ويندو. +جيڪي تارا سج کان گھڻا وڏا هوندا آهن انھن جي پڄاڻي گھڻي خراب هجي ٿي. +ان عمل وقت اهو سج کان سو ارب وڌيڪ روشني نيڪال ڪندا آهن اهڙن تارن جي موت کي سپر نووا چئبو آهي. +ماضي ۾ اڄ کان هزار سال اڳ 1054ع چين جي هيت دانن پنھنجي ڪتابن ۾ آسمان تي هڪ اهڙي نئي تاري بابت لکيو آهي جيڪو گھڻو روشن ٿيو جيڪو صبح ٿيڻ تائين بہ کين نظر آيو ۽ ڪجھ هفتن تائين نظر ايندو رهيو پوءِ اهو ڏيک ختم ٿي ويو. +آسمان تي جنھن جڳھ جي انھن نشاهندي ڪئي هئي هاڻي اتي ڪريب نيبيولا Crab Nebula نظر ايندو آهي، جيڪا ڪنھن مئل تاري جي پڇاڙيءَ واري نشاني آهي. +انجي ان مرڪز ۾ ٽيھ ڪلوميٽر وڏو هڪ مرڪز آهي جيڪو Crab Pulsar چورائبو آهي اهو ھڪ نيوٽران تارو آهي ۽ هي اسانجي سج کان ڏيڍ سيڪڙو وڌيڪ وزني آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50088.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50088.txt new file mode 100644 index 0000000..a2909e7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50088.txt @@ -0,0 +1,42 @@ +گوبستان پٿر آرٽ +گوبسٽن پٿر آرٽ ٻُوٽن ۽ حيوانات، شڪار، طرز زندگي، ۽ تاريخ کان اڳ ۽ وچئين دور جي زماني جي ثقافت جي نمائندگي ڪري ٿو. +پٿرن تي نقاشي قديم انسان ، مذهبي رسمي رقص ،هٿن ۾ بڙڇي (ڀالو) کنيو بيٺل مرد، جانور، ڍڳو ويڙه (بُل فائٽ)، اُٺ جو قافلو (ڪاروان)، سج ۽ ستارن جي تصوير جي نقش نگاري پيش ڪن ٿا. +انهن قافلن جي تاريخ اوائلي 5. +000 کان 20،000 سال قبل مسيح جي آهي. +آذربائيجان ۾ سرڪاري طور تي گوبسٽان پٿر آرٽ ڪلچرل لينڊ اسڪيپ هڪ ٽڪري ۽ جبلن واري هنڌ آهي، جيڪو آذربائيجان ۾ گريٽر ڪوهڪاف (ڪڪاسس) جابلو سلسلو جي ڏکڻ اوڀر ڪنارو تي واقع آهي، بنيادي طور تي جيرانيڪچماز درياء جي پاٽ (بيسن) ۾، درياء پيرسگات ۽ سمگائٽ نديءَ جي وچ ۾ آهي. +اهو ڪاسپئين سمنڊ جي اولهه ڪناري تي باڪو جي مرڪز کان ڏکڻ اولهه تقريبا 40 ميل (64 ڪلوميٽر) گوبسٽان جي آباديءَ جي اولهه ۾ واقع آهي. +گوبسٽن پٿر آرٽ ثقافتي لينڊاسڪيپ. +گوبستان پٿر آرٽ جا ثقافتي نظارا مٿيون پراڻو پٿر جو دور (اپر پليئوليٿڪ دور Paleolithic era) کان يوريشيا ۾ وچئين دور تائين واري انسان ذات جي تاريخ جي نمائندگي ڪري ٿو. +اهو آذربائيجان ۾ گريٽر ڪاڪاسس (ڪوه ڪاف) جابلو قطار جي ڏکڻ-اوڀر واري ايراضي تي واقع آهي. +اهو باڪو جي مرڪز کان تقريبن 64 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آهي. +ان ماڳ (سائٽ) جي پکيڙ (رقبو) 537 اٺاس (هيڪٽر) آهي. +وچ آذربائيجان جي نيم ريگستاني علائقي ۾ ثقافتي لينڊاسڪيپ ٽن پٿريلن ڪوهستاني علائقن تي پکڙيل آهي. +پٿرن جي 1. +000 کان وڌيڪ مٿاڇري تي 6. +000 کان مٿي پٿريليون نقاشيون آهن جيڪي پٿريلو آرٽ جي 40. +000 (ڇاليه هزار) سال جي تاريخ جي عڪاسي ڪن ٿيون. +قديم آثارن جي کوٽرائي دوران، مختلف قديم آثار جي مرحلن ۾ 104 ننڍي-جسامت وارا ٺهيل نقاشيل پٿر پڻ دريافت ڪيا ويا هيا. +گوبسٽن ۾ پيٽروگليفز جا لڳ ڀڳ 5،000 کان 8،000 سال اڳ جي تاريخن وارن وائڪنگ ٻيڙن (جهازن) وانگر ڊگها ٻيڙا مشتمل آهن. +گوبستان ۾ پٿرن واري پينٽنگز جي وچ ۾ ٻيڙن جي چٽائي جي کوجنا ڀونوچ سمنڊ ۽ يورپي کنڊ سان پنهنجي لاڳاپو کي ظاهر ڪن ٿيون. +جنگردگ، بوائڪدش ۽ ڪچيڪديش جبلَ ۽ يزيلي ٽڪريون گوبسٽن ۾ واقع آهن، جيڪي قديم پٿر آرٽ جو گهر آهن. +گھڻي ريت پٿرن جي نقش نگاري بوائڪدش ۽ ڪچيڪديش پهاڙن جي مٿئين مٿاڇرو تي ملي سگهن ٿيون. +پٿرن جي ڀِت تي پينٽنگز 3-4 هزار سال اڳ جون آهن جن ۾ بنيادي طور شڪار جي منظرن جي عڪاسي ٿئي ٿي. +انسان (ناچ ڪندڙ، شڪاري، گرم پٿريلا مٿي لاءِ لوه جو ٽوپ پاتل مرد) ۽ جانور (هرڻ ۽ ٻَڪري) جي تصويرن (پينٽگز) کي وڌيڪ پناهه ڏيندڙ ڪنارن جي پٿرن تي ڏيکاريو ويو آهي. +گوبسٽن پٿرن تي جانورن جون تصويرون مختلف وقتن جي بنيادن تي مدار رکنديون آهن ڇاڪاڻ ته شڪارن جي هدف ۾ تبديلي جي ڪري (وڏن جانورن جهڙوڪ جنگلي ڏاند ۽ جهنگلي گھوڙن (پليسٽوسين جي دور ۾) نسبتا ننڍن هولوسن جانورن جهڙوڪ هرڻ، جهنگلي مروُن،( سؤئر) ۽ پکي ۾ هولوسن پيرڊ جي شروعات ۾ آبهوا ۾ تبديلي سبب تبديلي ٿيندي هئي. +ڪڪديش جبلن تي رهائشي ماڳن (سائٽس) جي ڀِتين تي پيٽروگليفس جهڙوڪ “فيروز-1”، “فيروز-2”، “گيا-آراسي”،“گيا-آراسي-2”، بوائڪديش جبلن تي “ڪنيزا”، “انا-زگا” انهن ماڳن تي پهاڙي پيٽروگليفس جهڙا آهن. +جبلن مان هڪ ۾ لاطيني لکت آهي جيڪا رومي شهنشاه ڊوميتئين جي حڪمراني (81-96 ع) واري دور سان لاڳاپو رکي ٿي، جيڪا 12هين رومي لشڪر جي عارضي قيام کي ظاهر ڪري ٿي، جنهن کي ڪيسپيئن سمنڊ جي ڪناري تي فلمينيٽ سرواڻي ڪئي. +شروعاتي دور جي هڪ ٻئي بچيل نام نهاد "گوال چلان ڊيش" (ٽمبورين اسٽون) آهي، جيڪو گوبستان پٿر آرٽ ۾ بيان ڪيل هڪ قدي، موسيقي اوزار آهي. +1966 ۾، آذربائيجان ايس ايس آر وزيرن جي ڪائونسل جي حڪمنامي جي تحت، جبلن کي گوبستان اسٽيٽ تاريخي ھنرائتو تحفظ جي طور تي اعلان ڪيو ويو هيو. +صدر جي حڪم سان، جبلن کي 2007 ۾ ۾ قومي سنڀال (نيشنل ريزرو) طور قرار ڏنو ويو. +پٿر آرٽ نقاشي جي معيار ۽ گهاٽائي لاءِ، گوبستان کي 2007 ۾ يونيسڪو عالمي ثقافتي ماڳ يونيسڪو ورلڊ هيريٽرج سائٽ طور ڄاڻايو ويو. +اتھاس. +ثقافتي سرزمين 1939 -40 ۾ پهرئين مقامي کاڻ کوٽيندڙن ڳولهي لڌي هُئي. +ٻارنهين ۽ اَٺين صدي قبل مسيح جي وچ واري زماني کي ظاهر ڪندڙ هرڻ ،ٻڪري ۽ چوپايو مال جي چيڙهالو نقش (ڊرائنگ) گوبستان ۾ نئون پٿر وارو زمانو (Neolithic period) جي عڪاسي ڪري ٿو. +گوبستان پيٽرروليفس جو اڀياس ڪندڙ اسحاق جعفرزادي پاران 1947 ۾ لڳ ڀڳ 3. +500 پيٽرويليفس کان وڌيڪ 750 پٿرن جو تجزيو ڪيو ويو ۽ انهن کي قديم دور کان وچئين دور 6 دورن ۾ ورهايو ويو: +بعد ۾، ايف مرادوا ۽ ج. +روستامو ڏيڍ سئو (1. +500) سال کان وڌيڪ تصويرن جي نئين کوجنا ڪئي. +قديم آثارن جي کوٽرائي دوران، ڪيترا ئي برونز ايج واريون بناوٽون (ڍانچا) هتي لَڌا ويا هئا. +اُنهن قديم آثارن جي کوٽائي کي آذربائيجان جي انسٽيٽيوٽ آف آرڪيالاجي ائنڊ ايٿنوگرافي آف دي نيشنل اڪيڊمي آف سائنس سهڪار ڪيو. +1966، 1988 ۽ 2001 ۾، پٿرن جي نقاشي واريون سموريون کوجنائون ۽ عڪس (تصويرون) رياستي حفاظت ۾ کنيون ويون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50156.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50156.txt new file mode 100644 index 0000000..570242c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50156.txt @@ -0,0 +1,149 @@ +ڪنواري مينار (باڪو) +ميڊن ٽاور (باڪو) (ڪنواري ٽاور (باڪو) , ڪنواري منارو (باڪو) +ڪنواري ٽاور (آذربائیجاني:(Qız qalası) باڪو جي پُراڻي شهر، آذربائيجان ۾ ٻارنهين صدي جي يادگار آهي. +15هين صدي عيسوي جي شيرواشانهس جو محل سان گڏ، اهو 2001 ۾ يونيسڪو عالمي ورثو تاريخي يادگارن جي فهرست هيٺ درج ثقافتي ملڪيت زمرو ٽيون جي تحت تاريخي يادگارن (ماڳن) جو هڪ گروهه ٺاهي ٿو. +اهو آذربائيجان جو سڀ کان وڌيڪ مخصوص قومي نشان آهي، ۽ انهيءَ ريت آذري ڪرنسي نوٽ ۽ سرڪاري ليٽرهيڊس تي نمايان طور ظاهر ڪيل آهي. +ڪنواري ٽاور يا دي ميڊن ٽاور ۾ هڪ ميوزيم گهر رکيو ويو آهي، جيڪو باڪو شهر جي تاريخي ارتقا جي ڪهاڻي پيش ڪري ٿو. +ان ۾ تحفو وٺڻ وارو دڪان (گفٽ شاپ) پڻ شامل آهي. +ڇِت جو نظارو پُراڻو اڇري شهر، بوليوارڊ، ڊي گُلي هائوس، ۽ باڪو بي جي مُنارن ۽ سوڙهي گهٽين جو ويڪرو نظارو ڏيکاري ٿو. +ويجهن سالن ۾، نوروز ميلو جي راتين مهل مٿئيون آتش دان ٻاريو ويو آهي. +جمهوريا آذربائيجان جي باڪو ۾ باڪو جو ڪنواري ٽاور هڪ افسانوي ماڳ ۽ دنيا جي مشهور جڳهه آهي. +اهو ٽاور اسرار ۽ افسانن جي ڪڪرن سان ڍڪيل آهي، جنهن جي پاڙ آذربائيجان جي تاريخ ۽ آذربائيجان جي قومي ثقافت ڏانهن جُڙيل آهي. +ٽاور جي مهاڪهاڻي جو تلاءُ (حوض) ۽ ڏند ڪٿا آذربائيجان جي ثقافت ۽ قومي ورثو جو هڪ حصو آهي. +واقعي (حقيقت ۾)، ڪجھ بهادري جون مهاڪهاڻيون آکاڙو يا ناٽڪ (ٿيٽر) جي ڊرامن ۽ ناٽڪ ۾ ناچ لاءِ هڪ موضوع بڻجي ويون. +ميڊن ٽاور (بيليٽ) آذربائيجان جو ورلڊ ڪلاس ناٽڪ ناچ آهي، جنهن کي 1940 ۾ افسرياب بدالبيلي ٺاهيو هيو ۽ ناٽڪ ناچ جو ريميڪ 1999 ۾ نباهيو ويو هيو. +ڪيسپيئن سمونڊ جي سامونڊري ڪنارو پکڙجي وڃڻ جي نتيجي ۾، زمين جي هڪ پٽي اُڀري آئي.اها زمين نائين کان پندرنهين صديءَ دوران ترقي ڏني وئي، جڏهن پُراڻي شهر جي ڀِت، محلات، گڏوگڏ ميڊن ٽاور جي قلعي جو ٺلھ ( منارو) اَڏيو ويو هيو. +اتهاس. +ڪجھ سائنسي ذريعن اشارو ڪن ٿا تہ ڪنواري ٽاور زرتشت پسندي ۽ اسلام اڇڻ کان اڳ واري دور ۾ ايران ۽ آذربائيجان جي فنِ معماري (آرڪٽيڪچر) جو شاندار مثال آهي +پروفيسر ڊيوڊ.اي. +آخوندوف قدیمہ آثار (آرڪيالاجيڪل) ۽ فن تعميراتي (آرڪيٽيڪچر) ثابتيون ڏئي ٿو ۽ اهو دليل ڏنو آهي ته ٽاور زرتشت ماڻهن جي باهه وارو مندر آهي، جنهن کي ٽاور جي چوٽي تي باهه کان ٻاهر نڪرڻ جا 7 ٻُنڀا آهن. +زرتشتين جو مڃڻ هيو تہ بهشت (جنت) تائين پهچڻ لاءِ 7 مرحلا يا 7 آڪاش (آسمان) آهن. +ڊيوڊ اي. +آخندوف ۽ ڊاڪٽر حسن حسنيوف مطابق باهه-مندر جو ٽاور اندازي موجب اٺين صدي بي سي کان 7 صدي بي سي جي تاريخ وارو آهي. +ڪنواري ٽاور پُراڻو ايچي شيهر جي ڏکڻ-اوڀر ۾ قائم ڪئي آهي، ان جي پراسرار ۽ ٻڍاپي تاريخ ۽ ڏند ڪٿا آهي، جيڪا ٻن دورن سان ڳنڍيل آهي، جيتوڻيڪ اهو حتمي طور تي قائم ناهي. +اهو علائقو پهريون قديم پٿر جو دور (پلائوليٿڪ دؤر) ۾ آباد ٿيو هيو. +پروفيسر ۽ ناميارو اتهاسڪار (مورخ) ۽ باڪو جي اتهاس جو ماهر سر اي اشوربيليءَ حساب لڳايو تہ ٽاور جي پيڙه (بنياد)، جيڪا زميني مٿاڇري کان 15 ميٽر هيٺ ۽ زميني ميدان کان مٿي ٽي منزلن تي پکڙيل آهي، اصل ۾ چوٿين ۽ ڇهين عيسوي صدي جي وچ ۾ تعمير ڪيل اڏاوت جي نشاندهي ڪري ٿي۔ وچئين دور جي شهر ۾ استعمال ٿيندڙ پٿر جي ڀيٽ ۾ ٽاور ۾ ڪم آندل پٿر ۾ چٽو فرق آهي. +تاريخدان پروفيسر برتانيتسڪي طرفان جزوي طور ان نتيجي جي حمايت ڪئي آهي، جنهن جو موقف آهي ته هي ٽاور 5 صدي کان 6 صدي ۾ اڌ ۽ باقي اڌ پوءِ 12 صدي عيسوي ۾ ٺهيل آهي. +سمجهيو وڃي تو تہ اهو ماڳ (سائٽ) اصل ۾ ساساني زمانو دوران زرتشتي مندر طور استعمال ٿيندو هيو. +ڏکڻ ڀت تي 14 ميٽر مٿانهين موجود هڪ لکت جنهن ۾ هڪ پراڻو ڪوفي رسم الخط (ڪوفيڪ اسڪرپٽ) ۾ 12هين صدي عيسوي دوران سرگرم رازو يا معمار (آرڪٽيڪٽ) "قبي مسعود ابن داؤد يا ڪيوبي مسعود ابن داؤد" جو ذڪر ٿيل آهي، هي ان رازو (آرڪٽيڪٽ) جو پيءٌ آهي جنهن مرداڪان گول ٽاور بڻايو هيو. +ان هوندي به، اها نقش (پٿر تي لکيل اکر) تڪراري آهي، مادڪان ٽاور جي اُبتڙ حقيقت ۾ کيس معمار (آرڪٽيڪٽ) هئڻ جو انڪشاف ناهي ڪيو، جڏهن تہ عام طور ان ڳالهہ تي اتفاق ڪيو ويندو آهي تہ جديد ٽاور جو گهڻي حصو 12 هين صدي جو آهي. +پروفيسر احمدوف جو خيال آهي تہ ان ٽاور جي ٻيهر تعمير واري زماني کان ئي ٽاور کي فلڪيااتي مشاهدي گاهہ طور استعمال ڪيو ويندو هيو، انهيءَ ڪارڻ تہ ٽاور جي هيٺئين حصي تي پٿر جون 30 ڪٽيل جڳهون ۽ مٿانهين حصي ۾ 31 نقش نگار، جيڪي پٿر جي پٽي سان ڳنڍيل آهن اهي مهيني جي ڏينهن تائين لاڳاپو ڏيکارين ٿيون. +تازي قديمہ آثارجي کوٽرائي مطابق، جيڪا 1962–63 ۾ سرنگهہ جي هيٺانهين منزل تي ڪئي وئي هئي، اهو ٽاور هڪ وڏي چوٽي تي تعمير ڪيو ويو هيو، جيڪو سامونڊري پاسي جهڪيل هيو، ۽ مُکيا ٽاور کان نڪرندڙ پُشتي ڍانچو ٽاور کي استحڪام ڏيندو هيو. +وڌيڪ کوٽائي ۾ پڻ انڪشاف ٿيو آهي ته ٽاور جي پيڙه تي ڪاٺين جي لوهي ڪام يا پٽي، هر 14 ميٽر (46 فوٽ) اوچائي تي آهي. +اهو زلزلي جي مزاحمت ڊيزائن جي حيثيت ۾ ڄاڻايو ويو آهي. +اهو پڻ اندازو لڳايو ويو آهي تہ ٽاور جي ويلڻ (سلينڊريڪل) شڪل ۾ 5 ميٽر (16 فٽ) ٿُلهي پيڙه 4. +5 ميٽر (15 فٽ) () (4 ميٽر (13 فٽ) پڻ ذڪر ڪيل) (() واري ڀتين کي ٺوس بنياد فراهم ڪري ٿي، جنهن تي ان صدين کان جياپو ڪيو آهي. +جيئن ٻين عالمن (اسڪالرز) اندازو لڳايو تہ ٽاور مختلف وقتن ۾ ٺهيو، تنهن جي ڀيٽ ۾ اهو پڻ ٻُڌايل آهي تہ ٽاور مختلف وقتن ۾ نه پر هڪ ئي وقت ۾ ٺاهيو ويو. +1806 ۾ روسي حڪمراني جي دوران يونيسڪو جي فهرست تحت ٽاور ۽ ڀِت جا ٻيا ڍانچا پَڪا (مضبوط) ڪيا ويا ۽ پوءِ بچي ويا آهن. +ميڊن ٽاور کي آذربائيجان جي 1992-2006 جي سِڪي جو سبتو پاسو 1 کان 250 منات بينڪ نوٽ ۽ 2006 کانپوءِ جاري ڪيل 10 منات بينڪ نوٽ جي نقش سان گڏوگڏ 1992-2006 جي دوران آذربائيجاني 50 ڪيوپڪ سڪو جي نقش تي ڏيکاريو ويو آهي. +۽ 5 ڪيوپيڪ سِڪي جو ابتو پاسو تي 2006 کان ٽڪسال ڪيو ويو. +علامتون ۽ اسرار. +باڪو ڪنواري ٽاور سان لاڳاپيل مختلف اسرار ۽ افسانا جُڙيل آهن.جيتوڻيڪ، اصلي اسرار هي آهي تہ: ٽاور جو ڊزائين ۽ مقصد, تنهن وچ ۾، باڪو ڪنواري ٽاور سان لڳاپيل 20 ڏند ڪٿائون آهن. +انهن مان هڪ وڏو تعداد باڪو جي اسلامي ۽ وچئين دور واري باڪو جي تاريخ سان لاڳاپيل آهي. +پر ٻين جون پاڙون زرتشت يا اسلام کان اڳ واري آذربائيجان جي تاريخ، ڌرم، ۽ ثقافت سان گهڻو جڙيل آهن. +گهڻو ڪري، سڀ کان وڌيڪ مشهور ڏندڪٿا آتشي-وار رکندڙ ڪُنواري ناري جي آهي، جنهن باڪو جي ماڻهن کي غلامي کان بچايو هيو.اها بهادري جي ڪهاڻي ۾ زرتشت جي عقيدن ۽ ثقافت جي پاڙُن کي ڏيکاريو ويو آهي ۽ جيڪي جديد دور تائين پهچي چڪي آهي. +باه-واري-وارن واري ڇوڪري جي ڏند ڪٿا. +هڪ زماني ۾، هتي باڪو جو هڪ آڳاٽو (پراچين) ڳڙھ-شهر هو. +هن ڳڙھ (قلعي) کي باهه-جو-مندر هو. +گهڻو آڳاٽي زماني ۾، هڪ دشمن ان قلعو کي گهيري ۾ آندو هيو. +دشمن باڪو جي ماڻهن کي هٿيار ڦٽا ڪرڻ جو حڪم ڏنو پر هنن انڪار ڪيو. +انهي ڪري دشمن قلعي کي تباهه ڪرڻ ۽ سڀني رهاڪو (رهواسين) کي غلام طور تي گرفتار ڪرڻ لاءِ گهيرو شروع ڪيو. +ڪيترائي قلعي جو بچاءُ ڪندڙ (محافظ) دشمن جي حملن کي روڪڻ جي جاکوڙ ۾ مارجي ويا. +انهيءَ مهل، دشمنن جي سئناپتي (سپھ سالار، ڪمانڊر) پاڻي جي فراهمي جي قطار (لائين) کي ڪٽڻ جو حڪم ڏنو. +تنهنڪري هر ڪو قلعي اندر اڃايل هو. +ڪوبه پاڻي نه کاڌو، رُڳو رت ۽ موت. +۽ مکيا ماگي Magi، ٻين پادرين سان گڏجي، قلعي اندر باهه واري مندر ٽاور جي پوتر باهه جي پُوڄا ڪئي، ۽ اهورا مازدا Ahura Mazda جي خدا کان ماڻهن جي سهائتا لاءِ دعا گهُري. +انهي ڏينهن رات اهورا مازدا کان دعا گهُرڻ لڳا تہ هو سندن جان بچائي ۽ دشمن کي پوئتي موٽائي. +آخرڪار، هن سندن دعا ٻڌي. +ٻئي ڏينهن تي، ماڻهن ڏٺو تہ پوتر باهہ جو هڪ وڏو ٽڪرو باهہ جي مندر واري ٽاور تان مٿان هيٺ ڪِري پيو. +هڪ سُندري ڇوڪري باهه منهجان نروار ٿي آئي، ان کي ڊگها باهه جي رنگ وارا وارَ هيا +ماڻهن جو ميڙُ گوڏن ڀَر ڪِري پيو، ۽ سندس پُوڄا ڪرڻ لڳا، هن چيو:"فڪر نہ ڪريو، آئون توهان جي سهائتا ۽ حفاظت ڪنديس، مونکي تلوار ۽ مٿو لوهہ وارو ٽوپ (هيلمٽ) ڏيو. +دشمن منهنجي ڇوڪراڻا وار نہ ڏسڻ گهرجن، قلعو جو دروازو کليل هجي +انهيءَ مهل، دشمن جو سئناپتي ٻاهر قلعي جي پهلواڻ سان آمهون سامهون ويڙهہ جي انتظار ۾ هيو. +جيڪڏهن قلعي جو پهلواڻ ويڙهہ کٽي وڃي ها، تہ پوءِ دشمن جي سئنا (لشڪر، آرمي) پوئتي هٽي وڃي ها، پر جيڪڏهن دشمن کٽيو، تہ پوءِ اهي قلعي تي قبضو ڪندا ۽ سڀئي رهواسي غلام ٿي وڃن ها. +قلعي جو دروازو کوليو ويو ۽ دشمن جي سئناپتي ڏٺو تہ هڪ پهلواڻ کيس وڙهڻ اچي رهيو هو. +ڳري جنگ هلي. +خدا جي برڪت واري لمحن مان هڪ ۾، قلعي جي پهلواڻ دشمن کي گهوڙي تان هيٺ ڪيرايو ۽ ان جي ڳچيءَ ۾ ڇُري (چاقو) سڌو سنئون وڌائين. +دشمن جي سئناپتي (سپهہ سالار) رڙ ڪندي چيو:"توهان کٽيو! +توهان ڪير آهيو؟ +پنهنجو لوهي ٽوپلو (هيلمٽ) لاهيو. +مان توهان جو مُنهن کي ڏسڻ چاهيان ٿو، پهلواڻ!". +هن مٿي تي پاتل لوهي ٽوپلو (هيلمٽ) لاٿو، ان ڏٺو تہ قلعي جو پهلواڻ وڏن آتشي رنگ جي وارن واري هڪ سُندر ناري هُئي. +هن اچرج مان چيو:"ابول، تون هڪ ڇوڪري آهين! +تون بهادر ۽ خوبصورت ڇوڪري آھين! +جيڪڏھن باڪو جون ناريون ايتريون بهادر هونديون آھن، تہ توھان جي قلعي تي ڪڏهن بہ محاصرو نہ ڪندس، سُهڻي! +مون کي قتل نہ ڪريو!. +هو سندس حسن ۽ بهادري سبب سندس پيار ۾ پئجي ويو. +هن کيس ساڻس شادي ڪرڻ لاءِ چيو. +بلڪل، ڇوڪري کيس قتل نہ ڪيو. +هوءَ پڻ هن جي کُليل دل سبب سندس پيار ۾ پئجي وئي. +اهڙي ريت، دشمن باڪو تي قبضو نہ ڪيو ۽ مقامي ماڻهن ان ٽاور جو نالو ان سُهڻي ڇوڪري جي نالي طور ڪُنواري ٽاور (ميڊن ٽاور) رکيو. +ڏند ڪٿا باڪو ٽاور جي باهہ ٻرڻ ڇاڪاڻ بند ڪيو. +ايندڙ ڏند ڪٿا جون پاڙون پڻ زرتشي آهن: +هڪ دفعي، هڪ دشمن باڪو جي قلعي جو گهيراءٌ ڪيو. +بهرحال، باڪو جي ماڻهن دشمن جي درخواست تي هٿيار ڦٽا ڪرڻ کان انڪار ڪيو. +انهن وڙهڻ ۽ پنهنجن جانين ۽ قلعي جو دفاع ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +تنهنڪري باڪو جي ماڻهن وڏي بهادري سان لڙائي ڪئي پر قلعي اندر صورتحال ويتر جوکائتي(خطرناڪ) ٿيندي وئي. +دشمنن قلعي جي محافظن جو تخت اٽلائڻ لاءِ هڪ سخت گهيراءٌ ڪيو. +دشمنن قلعجي ڏانهن پاڻيءَ جي فراهمي ڪٽي ڇڏي، پاڻي ۽ کاڌو نہ هجڻ ڪري محافظن جي بچڻ جو ڪوبہ امڪان نہ بچيو انهيءَ مهل، مُکيا ماگھي ٻين پادرين سان گڏجي قلعو جي پوتر باهہ جي فائر ٽيمپل-ٽاور ۾ دعا گهري. +سڀني گڏجي، اهورا مازدا جي خدا کان دعا گهري تہ هو ماڻهن جي حفاظت ۽ سهائتا ڪري، ڪيترائي ڏينهن دعا گهرڻ کانپوءِ، ان پادرين جي پوڄا ۽ دعا ٻُڌي، هڪ زبردست ۽ تباهي آڻندڙ زلزلو آيو، جنهن جي نتيجي ۾ دشمن لشڪر جا هزارين ماڻهو مارجي ويا ۽ ڪجهہ بچيل پري ڀڄي ويا، اهڙي ريت، باڪو جا ماڻهو غلامي کان بچي ويا، پر باهہ واري مندر جي چوٽي تي پوتر باهہ ٻرڻ بند ٿي وئي. +"ڪنواري ٽاور" نالو جو ماخذ. +پروفيسر مهير خليفا-زادا جو خيال آهي ته ڏند ڪٿائن کانسواءِ، تاريخي وضاحتن يا آڳاٽن آثارن يا لکتن جي ثابتين آڌار اهو ڳولهڻ ڏکيو ٿي پيو آهي ته ان ٽاور کي ڪنواري ٽاور ڇو سڏيو ويو. +مهاڪهاڻي پس منظر کانسواءِ، اها ڳاله ڀروسي لائق آهي ته لفظ "ڪنواري (ميڊن)" جو مطلب هي آهي ته ٽاور کي ڪنهن به دشمن تباهه نه ڪيو هيو ۽ اهڙي ريت ان جو مطلب (مذهبي نقطي نظر) کان آهي ته انگرا مينيا(Ahriman)جي بڇڙائي ان کي ناپاڪ نه ڪيو، "ڪنوار" يا "ڪنواري" جي جڳهه، زرتشتن جي خدا اهورا مازدا جو مندر آهي. +فنِ معماري (آرڪٽيڪچر). +ان ٽاور کي "باڪو جو سڀ کان وڌيڪ شاندار ۽ پراسرار يادگار"، گيز گيليسي" طور بيان ڪيو ويو آهي، سامونڊي ڪناري تي مضبوط پٿر جي بنيادن تي ٺهيل، عربي، پارسي ۽ عثماني اثر جو ميلاپ کي ظاهر ڪن ٿا. +اهو قدرتي تيل سان گڏو گڏ تعمير ٿيو هو. +اهو هڪ ويلڻ (سلينڊريڪ) جي شڪل جو اٺ منزل وارو ڍانچو آهي، جيڪو 29. +5 ميٽر (97 فٽ) اوچائي تي پهچي ٿو، جنهن جو بنيادي قطر ڊيگهه ۾ 16. +5 ميٽر (54 فٽ) آهي. +ان ٽاور ۾ 200 ماڻهن جي سهنج لاءِ مناسب داخلي جگهہ آهي. +مُکيا ٽاور ڏانهن هڪ ڊگهو وڌارو جو منهن اوڀر طرف آهي، جيڪو سج اڀرڻ ڏانهن اشارو ڪري رهيو آهي، جنهن اهو نتيجو ڪڍيو ويندو آهي ته اهو هڪ فلڪياتي ٽاور وانگر ٺاهيو ويو آهي. +جڏهن ته ٽيڪ اوڀر طرف اٿس، ٽاور تائين پهچڻ واري دروازي جو منهن ڏکڻ اوڀر آهي. +ان ٽاور جي ھر منزل تي ھڪڙي تراکڙو گنبذ ڇت آھي، "ھڪڙو پٿر پيالو" جيڪو مرڪز ڏانهن کلي ٿو. +ڀتين جي ٿولهہ 5 ميٽر (16 فٽ) ۾ ويلڻ واري شڪل جي فيٿ پيڙهہ کان مٿئيون فرش 3. +2 ميٽر (10-14 فٽ) آهي. +سڀ منزلون ڏاڪڻ وسيلي جڙيل آهن جيڪي گول ڀت سان لڳولڳ آهن ۽ سوڙهي دَري ۽ جارو (طاقي) اندر ٽمڪن ٿيون. +پٿر جي چوٽين ۾ بڻيل بناوٽ ۾ مختلف سطحن جي نمائش ٿئي ٿي، جنهن ۾ مقامي ڀوري رنگ جي چوني وارا پٿر شامل آهن. +جپسم پلاسٽر ۾ رکيل پٿرن جي هڪ ڪاري ۽ اڇي پٽي متبادل رخ جو اثر ڏين ٿيون. +ٽاور جو اتر اولهه حصو مٿاڇري جي اصل تڪميل کي برقرار رکي ٿو. +اتي هڪ چُهنب-وانگر ٻاهر تي نڪتل حصو آهي، هڪ پشتي، شڪل ۾ مڙيل، رازي جو ڪم سان ٺهيل آهي. +اڳ ذڪر ڪيل پٿر سان ٿيل ڪم چورس ڪنارن ۾ آهي. +آڳاٽن آثارن جي ماهرن طرفان ٽاور جي تعميراتي خصوصيتن جو هڪ تفصيلي جائزو اهو ٻُڌائي ٿو تہ ان جي اندروني ۽ ٻاهرئين مٿاڇرن تي ٻنهين پٿرن جي عمارت سازي ڊائمنڊ جي شڪل واري آهي ۽ ٽاور جي ڀت جي هيٺئين حصي ۾ پڻ مٿي ڏيکارجي ٿي. +هيري (ڊائمنڊ) جي شڪل جو ڪٽ سجاوٽ جي خصوصيت طور نظر اچي ٿو، خاص طور اولهه جي ڀت جي ٻاهرئين مهاڙ تي ، اوپر طرف آرائشي آهي ۽ ڀت جي هيٺ سنئون ميدان آهي. +پوري ٽاور ۾ نوٽ ڪيل هڪ تيزفهم خصوصيت منجهان پروڙ پئجي ٿي تہ انکي هڪ هڪ پٿر جو ٿنڀو يونٽ طور بڻايو ويو هيو، تنهن هوندي، تازي سڌارو کي ڪچو بيان ڪيو ويو آهي. +پاڻي جو کوهہ. +پاڻي جو کوهہ, ٽاور ۾ نظر ايندڙ هڪ ٻيو ذڪر لائق عمارت 0. +7 ميٽر (2. +3 فٽ) قطر (ڊائميٽر diameter) جو پاڻي جو کوهہ آهي، جيڪو 21 ميٽر (69 فٽ) اونهو آهي (ان جي اونهائي پاڻي وارو ڀريل- ايڪويفر aquifer (پاڻي وارو ڀريل- جالارو جَرُ - مٽيءَ جو جَر جي پاڻيءَ مان آسانيءَ سان ٿيندڙ گذر)تائين آهي)، جنهن کي ٽاور جي ٻئي منزل تي پڌرو ڪيو ويو آهي. +زميني مٿاڇرو تي پڻ ان جو لنگهه (دروازو) آهي، جنهن کي پراچين آثار جي ماهر عباس اسلاموف ٽاور جي تازي تحقيق دوران ڳولهي لڌو هيو. +ان کوهہ کي مينهن (برسات) جي پاڻي کي جمع ڪرڻ جي بناوٽ سان تعبير ڪيو ويو آهي ۽ چيو وڃي ٿو ته هي پاڻي صاف ۽ تازو آهي (جڏهن ته هي سمنڊر جي ويجهو آهي). +ٺڪر (سيرامڪ پائپ) (30 سينٽي ميٽر (12 انچ) قطر (ڊائميٽر) ۾ ) پلمبنگ جو ڪم ٽاور جي جارن مان هيٺ کوهہ ۾ وهندڙ پاڻي فراهمي وسيلي طور آهي. +جيئن ته چيو وڃِ ٿو ته پراچين (آڳاٽو) پلمبنگ سسٽم پنهنجي اصل شڪل ۾ آهي، تنهنڪري ان کي صاف ڪرڻ گهرجي ۽ ان جي بناوٽ جي نيٽورڪ کي وضاحت ڪرڻ لاءِ وڌيڪ ان جي اڀياس وسيلي معلوم ڪجي جيڪو اصل ۾ مينار (منارو، ٽاور) جي حصي طور بڻايو ويو آهي. +پلمبنگ سسٽم جي ٺڪر (سيرامڪس) ۽ ان ۾ جمع ڪيل لٽ (رءُ، مٽي يا سِلٽ)، ٿرمو-لومينيسيسي ٽيڪنيڪ ڪم آڻي ٽاور جي ڄمار ٺيڪ ڪرڻ ۾ پڻ مدد ڪري سگهي ٿي. +ٻئي منزل ۽ ستين منزل جي وچ ۾، هر منزل تي نيم گولائي (سيمي سرڪيولر) شڪل جو گٽر آهي، جيڪو منارو (ٽاور) ۾ پڻ نظر اچي ٿو. +اهو سيرامڪ پائپن سان ٺهيل آهي جيڪو هڪٻئي جي مٿان لڳل آهي ۽ ان ۾ چونو گچ (لائم مارٽر) پڻ شامل آهي. +پائپن کي ڪنڀار جي ڦيٿو ٽيڪنيڪ سان تيار ڪيو ويو آهي. +اهي 20-25 سينٽي ميٽر (7. +8 انچ) قطر ۾ 2. +2 سينٽي ميٽر (0. +87 انچ ) ٿلهي ڀت سان آهي ۽ هر ڦاڪ 40-45 سينٽي ميٽر (16-18 انچ ) ڊگهي آهي. +ساڳئي ريت گٽر گرائونڊ فلور تان فائونڊيشن ليول تائين ڏيک ڏين ٿا،پر چار ڪُنڊن وارو سيرامڪ پائپ 22 سينٽِي ميٽر (8. +7 انچ) × 18 سينٽي ميٽر (7. +1 انچ × ) قد سان آهي، جيڪو ڀت سان ٻاهر نڪري ٿو. +بحالي. +منارو (ٽاور) ۽ شهر جي ڀتين سميت پوري ثقافتي ملڪيتن جي يونيسڪو عالمي ورثو ماڳ طور اعلان کانپوءِ، 2000 ۾، هڪ زلزلو آيو، جنهن سان ملڪيتن کي هاڃو (نقصان) پهتو. +يونيسڪو، ان ثقافتي ورثو جي مناسب طريقي سان بچاءٌ (تحفظ) لاءِ قومي اختيارين جي ڪوششن جي گهٽتائي کي نوٽ ڪندي ان يادگارن کي 2004 کان 2009 تائين "خطري ۾ عالمي ورثو جي فهرست" جي تحت درج ڪيو، جنهن ۾ ان تبصري ساڻ چيو ويو تہ "2000 ۾ زلزلي ۽ شهري ترقياتي دباءَ سبب صداقت جو وڃائجي وڃڻ". +تنهن هوندي، لاڳاپيل اختيارين ڪنزرويشن ماسٽر پلان تيار ڪيو ۽ ملڪيت جي مناسب تحفظ ۽ انتظام جو يقين ڏيارڻ کانپوءِ، ورثو سائٽ سان لاڳاپيل "خطري ۾" ٽيگ کي يونيسڪو 2009 ۾ هٽائي ڇڏيوهيو. +اها به درخواست ڪئي وئي هئي تہ اسٽيٽ پارٽي پڻ ورلڊ هيريٽيج سينٽر کي، 1 فيبروري 2010 تائين، ملڪيت جي تحفظ جي حالت ۽ 2010 ۾ پنهنجي 34 هين اجلاس ۾ عالمي ورثو ڪاميٽي جي غور هيٺ اڳڀرائي بابت هڪ تازو ترين رپورٽ پيش ڪري. +مشهور سڀيتا ۾. +بادشاهہ جي افسانوي ڪهاڻي پنهنجي ڌيءُ کي هڪ اهڙي ماڻهوءَ سان پرڻو ڪرڻ لاءِ مجبور ڪري ٿي، جنهن سان هوءَ محبت نٿي ڪري، جنهن کان بچڻ لاءِ هوءَ پنهنجي پيءٌ کان پهرين کيس لاءِ هڪ منارو (ٽاور) تعمير ڪرڻ جو مطالبو ڪري ٿي، ۽ جڏهن اهو تيار ٿي وڃي ٿو ته هوءَ ان مينار جي چوٽي تان ٽپو ڏئي پنهنجو پاڻ کي ماري (خودڪشي ڪري) ٿي، جيڪو واقعو آذربائيجان جي ڪيترن ئي نظمن ۽ ناٽڪن جو موضوع بڻجي وڃي ٿو. +بهرحال، "ڪنواري مينار" يا "ميڊن ٽاور" نالي سان هي ناٽڪ جو بيت، آذربائيجان جو پهريون ڀيرو بيت (نظم) هو، جيڪو 1940ع ۾ آفسراياب بدالبيلي پاران جوڙيو (ڪمپوز) ويو هيو.اهو ناٽڪ بيت باڪو اوپيرا ۽ بيت منڊلي (ٿيٽر) ۾ پيش ڪيو ويو.جڏهن ته، ڪهاڻي جي ڏند ڪٿا (اسٽوري لائين) ٿوري ڦيرڦار سان ٻيهر ترتيب ڏنل نسخو آهي. +ناٽڪ بيت جي ٻيهر ترتيب ڏنل نسخو موجب، بادشاهہ جي جنگي مهم کان واپس موٽڻ تي سندس گهرواري (زال) پُٽ بدران ڌيءٌ کي ڄڻيو هيو. +هو ڪاوڙ ۾ ڇتو ٿي پيو ۽ پنهنجي ڪڪي (ڌيءٌ) کي قتل ڪرڻ جو حڪم ڏنائين. +تنهن هوندي بہ، ٻار جي ناني کيس پري ڳجهي جگهہ تي کڻي وڃي لڪائي ڇڏيو هو، جتي هوءَ هڪ سُهڻي ناري بڻجي وڏي ٿي هئي. +سترهن سالن جي عمر ۾ هوءَ هڪ عاشق سان رڌل رهي. +انهيءَ ٽاڻو (مهل) تي، بادشاهہ کيس ڏسڻ جو موقعو ماڻيو، کيس سان پرڻو ڪرڻ چاهيو ۽ انهيءَ ڪارڻ کيس کڻي ويو ۽ کيس ميڊن ٽاور يا ڪنواري مينار ۾ رکيائين. +ناريءَ جو عاشق ان واقعي تي ڪاوڙ ۾ ڏاڍو ڇتو ٿي پيو ۽ هو بادشاهہ کي مارڻ ۾ سوڀارو ٿيو. +انکانپوءِ هو پنهنجي پريميڪا کي بچائڻ لاءِ ميڊن ٽاور ڏانهن ڊوڙيو. +انهيءَ مهل، جڏهن ڇوڪريءَ مينار ڏانهن قدم وڌڻ جو آواز ٻُڌي سمجهيو ته بادشاه ئي کيس ڏسڻ لاءِ اچي رهيو آهي، ۽ هن سُتت (تُرت) ئي ٽاور تان ٽپو ڏئي خودڪشي ڪري ڇڏي. +2011 تائين، منارو موسمياتي تبديلين خلاف هڪ مهم "ارٿ آور" ۾ حصو پڻ ورتو، جنهن ۾ وڏيون عمارتون هڪ ڪلاڪ لاءِ "اونداهيون" ٿي وينديون آهن ته جيئن ان مقصد ڏانهن سُجاڳي آڻي سگهجي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50191.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50191.txt new file mode 100644 index 0000000..b96f1a5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50191.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +تندور +تندور (/ tænˈdʊər / يا / tɑ:nˈdʊər /) جنھن کي تنور بہ چيو ويندو آھي ھڪ ويلڻڪار مٽي يا ڌاتو جو تندور آھي جيڪو کاڌو پچائڻ ۽ مانيون پچائڻ ۾ استعمال ٿيندو آھي. +ھي تندور ڏاکڻي، وچين ۽ اولاھين ايشيا ۾ کاڌي پچائڻ جي لاءِ استعمال ڪيو ويندو آھي، ڏاکڻي قفقاز ۾ بہ ان جو استعمال ٿئي ٿو. +تندور جي لاءِ گرمي عام طور تي چارڪول يا کاٺہ جي باھ سان پيدا ڪئي ويندي آھي، جيڪا تندور ۾ ئي ٻرندي رھندي آھي، اھڙي طرح کاڌي کي گرم رھڻ جي لاءِ ان باھ کي بي نقاب ڪيو ويندو آھي ۽ اھڙي طرح گرمي جي تپش سان کاڌو پچايو ويندو آھي تہ گرم ھوا، نقل ۽ حرڪت جو کاڌو پچائڻ ۽ چرٻي ۽ کاڌي جي رس وغيرہ چارڪول تي ٽمين. +ڪنھن تندور ۾ گرمي پد 480 ڊگري سيلس (900 °F) تائين وڃي سگھي ٿو ۽ کاڌو پچائڻ جي اعليٰ گرمي پد کي برقرار رکڻ جي لاءِ تندور ۾ ڊگھي عرصي تائين باھ ٻرندي رھڻ عام آھي. +تندور ڊزائن عارضي زمين جي تندور ۽ افقي رچناساز چنائي جي تندور وچ ۾ عبوري شڪل مان ٺھيل ھوندو آھي. +نالي جو ذريعو. +ھي لفظ ھندي / اردو تندور (تنور / تندور) کان آيو آھي، جيڪو فارسي تنور (تنور) کان آيو آھي، جنھن جي تمام معنيٰ (مٽيءَ جو چلھو) تندور آھي. +ديھخدا فارسي لغات جي مطابق فارسي جو ھي لفظ اڪاڊيئن لفظ ٽنارو (𒋾𒂟) مان نڪتو آھي، جيڪو "گپ" ۽ (نورو / نورا) "باھ" تي جڙيل آھي ۽ ان جو تذڪرو گلگامش جي اڪيڊاني مھاڪاوي ۾ ٿيو آھي ،(سنسڪرت ۾، تندور کي ڪنڊو چيو ويندو آھي +تندور سان لاڳاپيل ۽ ملندڙ جلندڙ لفظ مختلف ٻولين ۾ استعمال ٿيندا آھن، مثال طور فارسي جا ٽي الفاظ تندور ۽ تنوير، آرمينيائي ٿنونر (Թոնիր)، جارجيائي تون (თონე)، عربي تنور (تنّور)، عبراني تنور (תנור) ۽ ڪتاب احبار 2: 4 ترڪ تندر، ازبڪ تندر، آزربائيجان ٽينڊر ۽ ڪرديش تينور. +قسم. +افغاني تندور زمين جي اندر پڪل سرن سان ٺاھيو ويندو آھي. +پنجاب تندور +آرمينيائي تندور +آذربائيجاني تندور +کاڌا. +ھڪ تندور ۾ مختلف قسم جا تندوري کاڌا پچائبا آھن. +ڪجھ ڏاڍا عام آھن جيئن تندوري ماني، تندوري نان، تندوري لڇو پراٺو، مسي روٽي ۽ تندوري ڪلچو وغيرہ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50199.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50199.txt new file mode 100644 index 0000000..a991aff --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50199.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +اسڪول بس +اسڪول بس ھڪ مخصوص قسم جي بس ھوندي آھي جنھن کي يا ليز تي يا معاھدي تي يا رياست پنھنجي ملڪيت تي ھر ھڪ اسڪول جي انتظاميہ ھيٺ روانو ڪندي آھي. +اھڙيون بسون باضابطہ اسڪولي شاگردن کي گھر کان اسڪول ۽ اسڪول کان گھر کڻي وينديون آھن. +يا انھن کي ڪيترن ئي تجربيگاھن ۽ تفريح گاھن ڏانھن بہ وٺي وڃڻ جو ڪم ڪنديو آھن. +اھڙيون اسڪولي بسون صرف ٻارن جي اسڪول يا ان جي لاڳاپيل اچ وچ سان جڙيل ھونديو آھن، اھي پينٽ ٿيل اسڪول جي نالي ۽ اچڻ وڃڻ جي رستي جو اشارو ڪنديون آھن. +جڏھن تہ ھنگامي ۽ استثائي( +حالتن ۾ بہ ڪم آيندڙ بسون بہ اھڙي طرح سان پينٽ ڪيل يا نالا ۽ نشان ناھن رکنديون. +ڪجھ ملڪن ۽ رياستن ۾ اسڪولي بسن جي الڳ سڃاڻپ ٺاھي رکڻ قانوني طور تي ضروري آھي. +جڏھن تہ ڪجھ جڳھن تي ۽ ڪجھ ملڪن ۾ اھا ڳالھ اختياري آھي ۽ اسڪول انتظاميہ جي مرضي تي ٻڌل آھي. +اسڪول بسن کي ھلائڻ واري ڊرائيور جو تربيت يافتہ ۽ لائسنس يافتہ ھجڻ ضروري آھي. +اھو ان لاءِ آھي تہ انھن کي رستن تي گاڏيءَ کي ڏاڍي احتياط سان ھلائڻو ھوندو آھي. +ان کان سواءِ گاڏي وارن کي بيھارڻ وقت ۽ گاڏي ھلائڻ شروع ڪرڻ وقت اھو بہ غور ڪرڻو ھوندو آھي تہ ڪٿي ڪوئي شاگرد ان جي زد ۾ تہ ناھي اچي رھيو. +شاگردن جي حفاظت جي لاءِ قانون سازي. +پيچري تي شاگرد ۽ شاگردياڻين بابت دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن قانون سازي ڪئي آھي. +ھي قانون عام پيچري جي گاڏين جي اچ وڃ ۽ رفتار سان لاڳاپيل آھن تہ ڪڏھن قانون رياست جي اسڪول بسن سان لاڳاپيل آھن. +جنوري 2019ع ۾ شاگردن جي حفاظت کي يقيني بڻائڻ جي لاءِ گڏيل عرب امارتن جي اڳواڻن نئون قانون متعارف ڪرائي ڇڏيو آھي، جنھن جي تحت اسڪول بس کي اوور ٽيڪ ڪرڻ تي ھڪ ھزار درھم ڏنڊ وڌو ويندو. +تفصيلن جي مطابق گڏيل عرب امارتن جي گاديءَ جي ھنڌ ابو ظبي جي ٽريفڪ عملدارن ڪار ۽ موٽر سائيڪل جي ڊرائيورن کي نون ٽريفڪ قانونن سان متعارف ڪرايو آھي جن جو مقصد اسڪول ويندڙ گھٽ عمر شاگردن جي حفاظت کي وڌيڪ بھتر بڻائڻو آھي. +ٽريفڪ عملدارن طرفان لاڳو ڪيل نئين قانون ھيٺ اسڪول بس بيھي ٿي تہ ٻين گاڏين کي اسڪول بس جي پويان بيھڻو پوندو نہ تہ ڳري ڏنڊ کي منھن ڏيڻو پئجي سگھي ٿو. +اماراتي خابرو اداري جو چوڻ آھي تہ ذڪر ڪيل قانون جي مطابق جيڪڏھن اسڪول بس جي ڊرائيور ٻارن کي بس ۾ چاڙھيندي ۽ لاھيندي وقت ’اسٽاپ‘جي سائن نہ کولي تہ ان کي 500 درھم ڏنڊ ۽ ڊرائيونگ لائسنس ۾ ڇھ ڪارن نڪتن کي منھن ڏيڻو پوندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50229.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50229.txt new file mode 100644 index 0000000..825e402 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50229.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +لينس ڊائون +چارلس ڪيٿ پٽي فٽزمورس مارڪوئس لينس ڊائون پنجون المعروف لارڊ لنس ڊاؤن (پيدائش: 14 جنوري 1845ع - وفات: 3 جون 1927ع) برطانوي سياست دان ۽ مشھور سفارتڪار ھيا. +ھو برطانوي حڪومت ھيٺ مختلف سياسي ۽ سفارتي عھدن تي فائز رھيا، جن ۾ پرڏيھي وزير ۽ وزير جنگ جھڙا اھم عھدا شامل آھن. +ان کان سواءِ ھو 10 ڊسمبر 1888ع کان 11 آڪٽوبر 1894ع تائين ھندستان جا وائسراءِ ۽ گورنر جنرل، 23 آڪٽوبر 1883ع کان 11 جون 1888ع تائين ڪينيڊا جا گورنر جنرل تعين رھيا. +سندن جي دور ۾ ڪانگريس جو قيام عمل ۾ آيو. +سکر، پاڪستان ۾ سندن جي نالي سان لينسڊائون پل بہ موجود آھي. +زندگي جو احوال. +لارڊ لينس ڊائون 14 جنوري 1845ع تي لنڊن، انگلستان ۾ پيدا ٿيا. +1876ع ۾ ھو لبرل پارٽي جا رڪن رھيا. +جڏھن گليڊسٽن کان آئرلينڊ سان لاگاپيل پاليسي تي اختلاف ٿي پين تہ ھو ڪنزرويٽو پارٽي سان وڃي مليا. +10 ڊسمبر 1888ع کان 11 آڪٽوبر 1894ع تائين ھو ھندوستان جا وائسراءِ رھيا. +ان کان پھريان ڪينيڊا جا گورنر جنرل بہ رھي چڪا ھيا. +ان ئي زماني ۾ پاڻ آمريڪا مان مڇيون پڪڙڻ جي مسئلي تي اختلاف حل ڪرڻ جي شروعات ڪيائون ۽ ريل (Reil) جي بغاوت کي دٻائڻ ۾ بہ ڪاميابي حاصل ڪيائون. +ھندستان مان وڃڻ کان پوءِ ھو برطانيہ جي حڪومت ۾ وزيرِ جنگ رھيا. +ان کان پوءِ کين پرڏيھي وزير بڻايو ويو ۽ جاپان، فرانس ۽ آمريڪا وغيرہ سان لاڳاپا بھتر ۽ مستحڪم بڻائڻ طرف قدم کنيائون. +پھرين مھاڀاري جنگ جي دوران ھو جنگي ڪابينہ جا رڪن ۽ 1917ع ۾ پاڻ اخبارن ۾ ھڪ کليل خط شايع ڪرائي جنگ جي جلد اختتام جي لاءِ راھ ھموار ڪئي. +لينس ڊائون جڏھن ھندستان ۾ وائسراءِ ھيا تڏھن ئي ھندستان جي آزادي جي تحريڪ نئون موڙ ورتو. +آزادي جي جنگ 1857ع جي رھنمائي گھڻي تڻي تر پراڻن راجائن، راجواڙن جي ھٿ ۾ ھئي، پر ھاڻي انگريزي ۽ جديد تعليم يافتہ ۽ اڀرندڙ سرمائيدارن جو ھڪ نئون طبقو پيدا ٿي چڪو ھو جيڪو معاشي اصلاح گھري پيو. +ان ڪري لارڊ رپن ۽ ان کان پوءِ جي لبرل پاليسي کي تقويت ملي. +ھي طبقو ملڪ جي نظم ۽ نسق ۾ پنھنجو حصو گھري پيو، تنھن ڪري 1885ع ۾ پنھنجي ھڪ باقاعدہ تنظيم آل انڊيا ڪانگريس جي بنياد رکي عوئي جنھن جون شاخون چند ئي سالن ۾ سڄي ملڪ ۾ پکڙجي ويون ۽ اڳتي ھلي ان ھندستان جي آزادي جي تحريڪ ۾ ھڪ گھرو ڪردار ادا ڪيو. +لارڊ لينس ڊائون 3 جون 1927ع ڪو ڪلونميل، ڪاؤنٽي ٽپاريري، آئرلينڊ ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50231.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50231.txt new file mode 100644 index 0000000..6d0a858 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50231.txt @@ -0,0 +1,67 @@ +آلو ارجن +اللو ارجن () (تيلگو: అల్లు అర్జున్) ؛ پيدائش: 8 اپريل 1983ء، چنائي، تمل ناڊو، ڀارت)، ڏکڻ ڀارتي سينيما جو ھڪ فلم اداڪار آھي، جيڪو تيلگو ٻولي جي فلمن ۾ ڪم ڪندو آھي.ڪيترن ئي سالن کان تيلگو سنيما سان واڳيل ھڪ ڪلاڪار خاندان ۾ سندس پيدائش ٿي ھئي. +ھي ڀارتي فلم پروڊيوسر اللو ارويند جو پُٽ، تيلگو ۽ ھندي فلم اداڪار چرن جيوي جو ڀائيٽيو ۽ رام چرن جو سئوٽ آھي. +ھن 2 نندي اعزاز ۽ 5 فلم فئير اعزاز ماڻيا آھن. +اللو ارجن بطور ھيرو فلمي سفر جي پھل (شروعات) فلم "گنگوتري" (2003ء) سان ڪئي، وري 2004ء جي فلم "آريہ" ۾ ھڪ طرفي محبت ڪندڙ يونيورسٽي شاگرد جو ڪردار نڀايو. +اُن فلم کانپوءِ نوجوانن ۾ اللو ارجن جي ھاڪ بيھجي وئي جيئن تہ شروعاتي فلمن ۾ ھِن کي گھڻي موٽَ (پزيرائي) نہ ملي ھُئي، پَر "آريہ" فلم جي سيڪوئل "آريہ 2" اللو ارجن کي شُھرت جي بلندين تي پھچائي ڇڏيو. +اللو ارجن جون سموريون فلمون مليالم ۽ ھندي ٻولي ۾ ڊَب ٿي چُڪِيُون آھن. +اُتر ڀارت، بنگلہ ديش ۽ پاڪستان ۾ ھن جا ڪيترائي شوقين (فينز) آھن، جيڪي سندس فلمن جي ھندي ڊبنگ ورزن کي وڏي شوق سان ڏسندا آھن. +انکانسواءِ انڊيا جي رياست ڪيرالا ۾ کيس "مللو ارجن" نالو سان سُڃاتو ويندو آھي. +آللو ارجن ڏکڻ ھندستان جو اڪيلو اداڪار آھي، جنھن جون فلمن "سرئنوڊو" ۽ "دوواڊا جگناٿم" جي ھندي ڊب ورژن يوٽيوب تي 15 ڪروڙ ويوز (ڏسندڙ) ماڻِيا آھن. +ھن جون ڪيتريون ئي فلمون تمل زبان ۾ پڻ ڊب ۽ ٻيھر (ري ميڪ) بڻايون ويون آھن. +2018 تائين ھيءُ ڏکڻ ھند جو واحد اداڪار ھيو جنھنکي فيسبُڪ جي باضابطہ اڪائونٽ تي 1 ڪروڙ کان وڌيڪ پسند (لائڪس) مليا ھيا. +ابتدائي زندگي. +اللو ارجن، 8 اپريل، 1983ء تي چينائي، تمل ناڊو، ڀارت ۾ ڄائو ھيو. +اللو ارجن جو پيءُ اللو ارويند ھڪ معروف صنعت ڪار ۽ پروڊيوسر ۽ سندس ماءُ "نرملا" ھڪ گھريلو عورت ھئي. +اللو ارجن مشھور مزاحيہ اداڪار اللو رامالنگيہ جو پَوٽَو آھي. +سندس ٻين قابل ذڪر مائٽن (رشتيدار) ۾ سندس چاچو چرن جيوي ۽ پون ڪلياڻ ۽ سئوٽُ رام چرن شامل آھن. +اللو ارجن جو ڀاءُ اللو سريش پ۾ ھڪ اداڪار آھي. +6 مارچ 2011 تي اللو ارجن حيدرآباد ۾ اداڪارہ سنيھا ريڊي سان پرڻو رچايو. +فلمي سفر. +ننڍپڻ ۾ ھن چائلڊ اسٽارڀطور فلمن ۾ ڪم شروع ڪيو. +شروعاتي سفر: 2003 کان 2007. +ننڍپڻ ۾ اللو پنھنجي پيءُ "اللو ارويند" پاران پروڊيوس ٿيل فلمن "وجيتا" ۽ "سواتي موتيم" ۾ بطور چائلڊ آرٽسٽ ڪم ڪيو. +2001ع ۾ الو ارجن فلم "ڊيڊي" ۾ بطور ناچو (ڊانسر) ھڪ معمولي ڪردار ادا ڪيو. +پوءِ، اللو ارجن جي بطور ھيرو پھرئيون ڀيرو 2003 جي فلم "گنگوتري" جاري (رليز) ٿي. +جنھن جي ھدايت ڪار "ڪي راگھويندر راؤ" ھيو. +ان فلم سينما تي سئو ڏينھن پُورا ڪيا ۽ ھڪ ڪامياب فلم ثابت ٿي ھئي. +سندس ٻئي فلم "آريہ" ھُئي، جيڪا 2004ء ۾ جاري (رليز) ٿي ۽ باڪس آفس تي وڏي ڪاميابي حاصل ڪئي. +ان فلم جي ڪاميابيءَ کانپوءِ، نوجوانن منجھ اللو ارجن جو ھڪ نالو ٿي پيو. +2005ء ۾ سندس ٽئين فلم "بني" جاري (رليز) ٿي، اُن فلم پڻ سُٺي ڪاميابي ماڻي، جيڪا سندس لاڳاتار ٽئين ھِٽ فلم رھي. +پر سندس چوٿين فلم "ھيپي" ھئي، جيڪا 2006ء ۾ جاري (رليز) ٿي ۽ باڪس آفس تي وچئين (اوسط) درجو تي رھي. +تنھن ھوندي بہ، امريڪا ۾ اُھا فلم گھڻو نفعو ماڻڻ ۾ سوڀاري (ڪامياب) رھي. +ڪاميابي: 2007 - 2012. +2007ء ۾، سندس پنجئين فلم "ديسمڊرو" جاري (رليز) ڪئي وئي، جنھن کي "پوري جگناٿ" ھدايتڪاري ڏني. +ھيءَ فلم باڪس آفس تي گھڻي ھِٽ ثابت ٿي ۽ "ٽولی وڊ" ۾ سال 2007ء جي ھِٽ فلمن منجھان ھِڪَ ھُئي. +اِن فلم جاري ٿيڻ جي پھرئين ھفتي ئي 12. +58 ڪروڙ جي ڪَمائي ڪئي. +انھيءَ سال اللو پنھنجي چاچو "چرن جيوي" جي فلم "شنڪر دادا زندہ باد" ۾ خصوصي ظھور ڪيو. +2008ء ۾، سندس ڇھين فلم "پروگو" کي جاري (رليز) ڪيو ويو، جنھنجو ھدايت ڪار "ڀاسڪر" ھيو. +ھيءَ فلم گھڻي ھِٽ ثابت ٿي. +2014ء ۾ ھيءَ فلم "ٽائيگر شروف" ۽ "ڪريتي سينون" ساڻ ٻيھر "ھيروپنٿي" جي عنوان ساڻ بڻائي وئي. +اللو ارجن جي سمورئين فلمن کي "مليالم" ۽ "ھندي" ۾ ڊَبِ ڪيو ويو آھي. +ان جو ڪارڻ رياست "ڪيرلا" ۾ الو ارجن جي ناظرين لاءِ قابل رسائي بڻايو ويو، جتي انکي گھڻي مقبوليت حاصل ٿي. +2009ء جي لاءِ، ارجن جي ھڪ فلم "آريہ 2" جاريبٿي ھُئي، اھا فلم 2004ء جي ھِٽ فلم "آريہ" جو سيڪوئل ھئي. +فلم جي ھدايتڪاري "سوڪومار" پاران ڪئي وئي ھئي، جيڪو "آريہ" فلم جو پڻ ھدايت ڪار ھيو. +"آريہ 2" ۾ ارجن سان گڏ "ڪاجل اگروال" ۽ "نوديپ" پڻ ڪم ڪيو آھي. +جيئن تہ سياسي بُحران ۾ ان فلم کي جاري (رليز) ڪيو ويو ھيو، ان ھوندي بہ فلم باڪس آفس تي 33 ڪروڙ روپيا جا ڏوڪڙ(رقم) حاصل ڪئي، ان فلم کي ھڪ اھم ڪاميابي قبول ڪيو ويو ۽ تيلگو فلم صنعت جي سمورن اھم اعزازن (ايوارڊز) جي تقريب ۾ بھترین فلم جي زمري ۾ نامزد ڪيو ويو ھيو. +انکانپوءِ ھن فلم "وروڊو" ۾ اداڪاري ڪئي، جنھن جو ھدايت ڪار "گنا شيکر" ھيو، ان فلم کي 2010ء ۾ جاري ڪيو ويو. +اھا فلم جائزي ۽ ڪاروباري ڏينھن (ورڪنگ ڊيز) لحاظ کان اوسط درجہ تي رھي. +انکانپوءِ، ھڪ سڀ-ستارن جي فلم "ويدم" ۾ "مانچو منوج"، "منوج باجپائي"، "دڪشا سيٺ"، "ليکا واشنگٽن" ۽ "انوشڪا شيٽي" سان گڏ اداڪاري ڪندي نظر آيو. +جنھم جي ھدايت ڪاري "ڪرش" پاران ڪئي وئي، انھيءَ فلم ۾ ارجن پنھنجي فلمي سفر جو بھترين ايڪشن ڏنو ھيو، ان فلم کي گھڻي واکاڻِ حاصل ٿي. +ارجن جي اڳئين فلم "بدري ناٿ"ھئي بدري ناٿ ڪُجھ خاص نہ ڏيکاري سگھي ھـئي ۽ باڪس آفس تي فلاپ رھي. +2012ء ۾ ارجن ھڪ ڇُڙواڳ (آوارہ) ڇوڪري جو ڪردار، فلم "جولائي" ۾ نڀايو جنھن ۾ ھو 1500 ڪروڙ جي چوري جو گواہ بڻجي ٿو، اھا فلم "تري وڪرم سرينيواس" ھدايت ڪئي ۽ باڪس آفس تي چڱي ڪمائي ماڻڻ ۾ سوڀاري (ڪامياب) ٿي ھئي. +2013ء کان ھينئر تائين. +2013ء ۾ اللو ارجن جي فلم "اددراممالياٿو" جاري ڪئي وئي، ان فلم باڪس آفس تي ٻَڙِڌڪ (ڌوم) مچائي ڇڏي، انکانپوءِ ھن پنھنجي ھڪ مختصر فلم "آئي ايم ڊيٽ چينج" پروڊيوس ڪئي، ان جو ھدايت ڪار "سوڪومار" ھيو، اھا فلم "يو ٽيوب" تي جاري ڪئي وئي. +2014ء ۾ "سريندر ريڊي" جي ھدايت ڪيل فلم "ريس گروم" ۾ "شروتي ھاسن" سان گڏ نظر آيو، ان فلم باڪس آفس تي 130 ڪروڙ جي ڪمائي ڪئي. +انکانپوءِ "ومسي پيڊي پلي" جي ھدايت ڪيل، اداڪار رام چرن جي فلم "يواڊو" ۾ مھمان ڪردار ادا ڪيو. +2015ء ۾ "تري وڪرم سرينيواس" جي ھدايت ڪيل فلم "سن آف ستيہ مورتي" ۾ اداڪاري ڪندي نظر آيو.ان فلم ۾ ھن وراج انند جو ڪردار نڀايو، جيڪو پنھنجي پيءْ جي وفات کانپوءِ ان جي عزت کي بچائڻ جي ڪوشش ڪري ٿو. +اھا فلم باڪس آفس تي ھِٽ ٿي وئي ھئي. +رواں سال فلم "رڌراما ديوي" ۾ "انوشڪا شيٽي" ۽ "رانا دگوبتي" سان گڏ اداڪاري ڪندي نظر آيو. +2016ء ۾ "بوياپتي سرينو" جي ھدايت ڪيل فلم "سرئنوڊو" ۾ نظر آيو، ان فلم ۾ ارجن گنيش عرف گنا جو ڪردار نڀايو، جيڪو ظلم جي خلاف آواز اُٿاري ٿو، ان فلم جو ھندي ڊب ورژن پھريون اھڙو "ڏکڻ ھند" جي ڪنھن فلم جو ھندي ڊب ورژن آھي جنھن يوٽيوب تي سڀ کان پھرئين 10 ڪروڙ ۽ پوءِ 15 ڪروڙ کان وڌيڪ ڏسڻيون (ويوز) ماڻيا. +2017ء ۾ "ھريش شنڪر" جي ھدايت ۾ ٺھندڙ فلم "دوواڊا جگناٿم" ۾ نظر آيو، ان فلم ۾ ارجن ھڪ اھڙي "براھمڻ" جي ڪردار ۾ نظر آيو جيڪو ظلم ٿيڻ تي دوواڊا جگناٿم کام ڊي جي بڻجي وڃي ٿو، انفلم کي ماڻھن پسند نہ ڪيو پر فلم باڪس آفس تي 140 ڪروڙ ڪمايا، ان فلم جو ھندي ڊب ورژن. +يوٽيوب تي 15 ڪروڙ کان وڌيڪ ڏسڻيون (ويوز) ماڻيا. +2018ء ۾ الو ارجن ھڪ ڪاوڙيئل (غصو وارو) فوجي سوريا (جيڪو پنھنجي ڪاوڙ سبب پنھنجو پيار، ۽ پنھنجي نوڪري وڃائي ويھي ٿو) جو ڪردار فلم "نا پيرو سوريا نا الو انڊيا" ۾ ادا ڪيو، ان فلم جو ھدايت ڪار، مشھور ليکڪ "وڪنٺم ومسي" ھيو، جيڪو ان فلم وسيلي پنھنجي ھدايتڪاري جي سفر جو آغاز ڪري رھيو ھيو. +ان فلم کي باڪا آفس تي فلاپ قرار ڏنو ويو. +ان فلم جو ھندي ڊب ورژن "سوريا دي سولجر" جي عنوان ھيٺ 7 سيپتمبر، 2018ء تي جاري (رليز) ڪيو ويو، ھندي ورژن کي"اُتر ڀارت"، "نيپال" "بنگلہ ديش" ۽ "پاڪستان" جي شوقينن ڏاڍو ساراھيو، اھو ھندي ورژن 13 آڪٽوبر، 2018ء تي "زي سنيما" تي نشر (ٽيلي ڪاسٽ) ڪيو ويو +2019ء ۾ اللو ارجون ھدايت ڪار "سريندر ريڊي" جي ھدايت ڪيل، اداڪار "چرن جيوي" جي فلم "سئي را ناراسمھا ريڊي" ۾ خصوصی ظھور ڪيو، ان فلم جو پروڊيوسر "رام چرن" آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50249.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50249.txt new file mode 100644 index 0000000..be93e53 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50249.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +تعليمي نصاب +تعليمي نصاب ھڪ ترتيب يا دستاويز آھي جيڪو اھو ٻڌائيندو آھي تہ ڪوئي تعليمي ڪورس، خواھ اسڪولي، ڪالج، جامعاتي، پيشہ وراڻہ، تفريحي، صحت ۽ تندرستي يا ڪنھن ٻي نوعيت جو ھجي، ڪھڙن مرڪبن تي جڙيل آھي، ان جا غرض ۽ مقصد ڇا آھن، ان جون توقعون ڇا آھن ۽ ان جو مطالعو ڪرڻ وارن يا ان کي پنھنجو ڪرڻ وارن کي ڇا ڇا ڪرڻو پوندو. +تعليمي نصاب ۾ مضمونن جو تذڪرو ھوندو آھي. +مثال طور ڀارت جھڙي ملڪ ۾ اسڪولي سطح تي عام طور سان انگريزي، ھندي ۽ ھڪ مقامي ٻولي تہ تقرين سڀني اسڪولن ۾ لازمي پڙھايون وينديون آھن. +ان کان سواءِ سائنس، رياضي ۽ سماجي اڀياس بہ ضروري سمجھيا ويندا آھن. +ھي مضمون جيتوڻيڪ اسڪول جي ھر جماعت ۾ پڙھايا ويندا آھن، پر ان ۾ ھر سطح تي مواد مختلف ھوندو آھي. +زبانن جي پڙھائي ۾ پھريان حرف شناسي، لفظن جي جوڙجڪ، فقري سازي، انشائيہ، خط نگاري، سوانح، وغيرہ سڀ سطح در سطح وڌندا آھن. +سائنس ۾ عام معلومات تي پھريان پھريان زور ڏنو ويندو آھي. +اسڪول جي اختتام تائين ٻار سائنسي تجربا ۽ آلي سازي تائين ۾ حصو وٺندا آھن. +سماجي اڀياس ۾ معمولي فردن خاندان ۽ رشتن جي تعارف کان شروع ڪري ھوريان ھوريان تاريخ، شھريت، جاگرافي وغيرہ پڙھائي ويندي آھي. +اھڙي طرح ڪالج جي سطح تي گريجويشن جي سطح تي عام طور ڪجھ مضمونن تي توجھ ڏني ويندي آھي. +مثال بي اي پڙھڻ وارو ھڪ شاگرد ممڪن آھي تہ ڀارت جي تاريخ، ننڍي کنڊ جي تاريخ ۽ عالمي تاريخ جو مطالعو ڪري. +پر جڏھن اھو شخص ايم اي ڪندو تہ ھو ممڪن آھي ڪنھن ھڪ موضوع تي توجھ ڏيندو، جھڙوڪ ڀارت جي تاريخ. +وري ھن موضوع جا بہ ڪيترائي ھيٺيان مضمون ٿي سگھن ٿا، مثال قديم سنڌو ماٿريءَ جي ثقافت، آرين جي تاريخ، قديم ھندستان جي تاريخ، ھندستان ۾ اسلام، مغلن جي تاريخ، برطانوي ھندستان، آزاد ڀارت جي تاريخ، وغيرہ. +اھميت. +ڪو بہ تعليمي نصاب ھڪ قسم جو ھدايتي نقشو فراھم ڪندو آھي. +جنھن تي تعليمي مقصدن ۽ غرضن جي پوري عمارت تعمير ڪري سگھجي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50323.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50323.txt new file mode 100644 index 0000000..2a72146 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50323.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +باڪو جي آتشگاهہ +باڪو جي آتشگاهہ ( , "Atashgāh", ) باڪو آتشگاهہ، جنهنکي اڪثر "باڪو جو فائر ٽيمپل" سڏيو ويندو آهي، سوراخاني شهر (سوراڪساني رائيون ۾)، باڪو جي پسگردائي، آذربائيجان ۾ محلات جهڙو مذهبي مندر آهي. +فارسي لکتن جي بنياد تي، مندر هندو، سک، ۽ زرتشتي عبادت گاهہ جي طور استعمال ڪيو ويندو هيو. +"آتش" باھ جو فارسي لفظ آھي. +پنج ڪنڊي عمارت (پينٽاگونل ڪمپليڪس)، جنهن ۾ اڱڻ ٻائو (پادرين) لاءِ ڪٻٽن سان سٿيل آهي ۽ وچ ۾ ٽيٽرا پلر اٿس، 17 هين ۽ 18هين صدي دوران ٺاهيو ويو هيو.شايد ان علائقي ۾ هندستاني آبادي جي گهٽ هئڻ سبب انکي 19هين صدي جي آخر ۾ ڦِٽو ڪيو (تياڳيو) ويو. +ان علائقي ۾ پٽروليم ۽ گيس جي استحصال جي هڪ صدي کانپوءِ، سال 1969ع ۾ قدرتي ابدي شعلا ختم ٿي ويا، پر هاڻي شهر ويجهو گيس پائپ سان روشن ڪيو ويو آهي. +باڪو آتشگاهہ اُتر اولهہ هندستاني ننڍو کنڊ سان لاڳاپو رکندڙ زرتشتين جو هڪ تيرٿ ۽ فلسفياڻو مرڪز هيو، جيڪي مشهور "گرينڊ ٽرنڪ روڊ" جي رستي ڪيسپيئن علائقي سان گڏ واپار ڪندا هيا. +سندن عقيدي جا چار مقدس عنصر ھي آھن: آتشي (باھ)، بيدي (ھوائي)، آبي (پاڻي) ۽ ھيڪي (زمين). +سال 1883 ع کانپوءِ سراکاني ۾ پيٽروليم پلانٽ (صنعت) جي لڳائڻ (نصب ٿيڻ) مهل هن مندر ۾ عبادت ٿيڻ رُڪجي وئي. +ان جڳهه کي 1975 ع ۾ هڪ ميوزيم ۾ تبديل ڪيو ويو هو. +عجائب گهر (ميوزيم) ڏانهن گهمڻ ايندڙن جو ساليانو تعداد 15،000 آهي. +باهہ جو مندر "آتش گاهہ" کي گلنارا مهمنداروف پاران 1998 ۾، يونيسڪو عالمي ورثو ماڳ فهرست ۾ نامزد ڪيو ويو. +19 ڊسمبر، 2007 تي، آذربائيجان جي صدر جي فرمان وسيلي، انکي رياستي-تاريخي اڏاوت (آرڪيٽيڪچرل رزيو) قرار ڏنو ويو. +تاريخ. +سورخاني /سورکاني ابشيرون اُپٻيٽ تي واقع آهي، جيڪو هڪ اهڙي علائقي هئڻ سبب مشهور آهي جتي قدرتي طور تي نرم مٽي منجهان تيل نڪرندو آهي جيئن ينار داگ وٽ پٿرن تان قدرتي هائڊروڪاربان ٻاڦ وسيلي سدائين شعلا ٻرندا آهن. +18 صدي عيسوي ۾، زرتشتي آتشگاهه گُهمڻ آيا. +هڪ تخطي جي داخلي دروازي تي فارسي جي لکت آهي، جنهن ۾ اسفهان مان زرتشتين جي دوري بابت ٻُڌايل آهي: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50446.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50446.txt new file mode 100644 index 0000000..445d6c5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50446.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +زينالعابدين طگيف +زينالعابدين طگيف () حاجي زينالابدين طاگي اوگلو طگيف (; ) (25 جنوري 1821 کان 1823، يا 1838 کان 1 سيپٽمبر 1924) آذربائيجان جو هڪ قومي وڏو صنعتي شاهوڪار ۽ پرمارٿي (انسان پرست ، انسان دوست) هو. +شروعاتي جيون. +زينالعابدين طگيف باڪو جي پُراڻي ڀاڱي ۾ غريب موچي گهراڻي تغي (تاگي) ۽ ان جي گهرواري اموخانم جي وٽ پيدا ٿيو. +پنهنجي ماءُ جي موت ۽ سندس پيءٌ جي ٻئي شادي کان پوءِ، هن پنهنجي 7 ڀينرن کي پالڻ لاءِ رازي جو ڪم سکڻ شروع ڪيو. +سندس ڪم سان اَرپڻا سبب هن جلد پيشيوراڻي ترقي ماڻي ۽ 18 سال جي ڄمار ۾، هو اڳ ئي رازي جي ڪم جو هڪ ٺيڪيدار بڻجي ويو. +1873 وچ ڌاري، ٻن ساٿين سرڪي برادرز سان گڏ، هن باڪو جي ڏکڻ ۾ چند ڪلوميٽر پنڌ تي، تيل جي نيڪال سبب زوردار ڌڌڪن واري شهر بي بي هيئبات ڀرسان زمين خريد ڪئي. +سندن ارادو تيل جي دريافت ڪرڻ هو، تنهن هوندي به سندن مڙئي ڪوششون بيڪار (اجايون) ٿي ويون. +ڪجه عرصو کان پوءِ، تگئيف ڀائيوارن پنهنجا حصا کيس وڪرو ڪري ۽ باڪو ڏانهن واپس موٽي آيا. +گهڻو عرصو ئي نه گذريو هيو جڏهن 1877 ۾ ڪنهن هڪ تيل جي کوهہ منجهان تيل نڪتو ته طگئيف تُرت روسي سلطنت جي وڏن شاهوڪار ماڻهن منجهان بجڻي ويو. +معيشيت ۾ ڀاڱيداريون. +تگئيف پنهنجو ڀَاڳُ نہ رُڳو تيل جي ڪاروبار ۾، پر ٻين ڪيترن ئي منصوبن جهڙوڪ ٽيڪسٽائل فيڪٽري (ان مهل روس ۾ ڪم ڪندڙ 28 ٽيڪسٽائيل فيڪٽريز منجهان هڪ) ۽ ڪيسپيئن سمنڊر جي ڪناري تي واقع صنعتي ماهيگيري جهڙن ٻين منصوبن پڻ سيڙپ لڳائي. +ان عرصي دوران، تگئيف وڏي رقم ٽيڪسٽائل، کاڌخوراڪ، اڏاوت ۽ ٻيڙيون ٺاهڻ (جهاز سازي) واري صنعتن سان گڏوگڏ، ماهيگيري ۾ پڻ نمايان رقم خرچ ڪئي. +1890ع ۾ پوءِ، تگئيف ڪئسپين اسٽيمشپ ڪمپني کي خريد ڪيو، ان جي بحالي ڪئي ۽ 10 اسٽيم بوٽس جو جهازن ٻيڙو (جهاز) تيار ڪيو. +تگئيف باڪو، ماسڪو، تهران، اصفهان، انزالي، ۽ راشت ۾ حقيقي ملڪيت (ريئل اسٽيٽ) جو مالڪ هيو. +عام ڀلائيءَ جا ڪم. +ڪيترن ئي ڏهاڪن کان اينٽي-بورجوازوي سوويت پروپئگنڊا، جيڪا سندس حياتيءَ تائين هلندي رهي، ان هوندي به، تگئيف کي آذربائيجاني ماڻهو سندس خيراتي ڪمن جي لاءِ احترام ڪن ٿا. +هن 1883ع ۾ آذربائيجاني نيشنل ٿيٽر جي اڏاوت ڪرائي (جنهن کي تگئيف جي ٿيٽر طور سڃاتو وڃي ٿو، ۽ 1909 ۾ جڏهن ردعمل پرستن آذربائيجان اسٽيٽ ٿيٽر آف ميوزيڪل ڪاميڊي کي ساڙيو، تنهن کانپوءِ ان جي مرمت ڪرڻ ۾ هن مدد ڪئي هئي. +1911 ۾، ان جي اڏاوتي ڪم سا سمورا خرچ هن پورا ڪيا، جيڪو بعد ۾ آذربائيجان اسٽيٽ اڪيڊمڪ اوپيرا ائنڊ باليٽ ٿيٽر بڻجي ويو. +1894ع ۾ مرداڪان ۾ زراعت جي هڪ اسڪول ۽ 1911 ۾ باڪو گورنريٽ ۾ پهريون ٽيڪنيڪل اسڪول جي اڏاوت جي پڻ سرپرستي ڪيائين. +پنجن ٻين واپارين سان گڏجي، هن باڪو ۾ هارس ٽراموي قائم ڪرڻ ۾ مالي سهائتا ڪئي، جنهن 1892 ع ۾ ڪم شروع ڪيو. +ڪُٽنب. +تگئيف ٻه ڀيرا پرڻو ڪيو. +هن جي پهرين زال زينب، جيڪا سندس سئوٽ پڻ هئي، تنهن کيس ٽي ٻار ڄڻي ڏنا.ان جي موت کان پوءِ، تگئيف، جنرل بالڪيشي عربلنسڪي جي سڀ کان ننڍي ڌيءُ سونا سان پرڻو ڪيو. +هيءَ شادي 1896 ع ۾ ٿي هئي. +عربلينسڪي جي وڏي ڌيءُ نورجهان اڳ ۾ تگئيف جي وڏي پُٽَ اسماعيل سان پرڻيل هئي. +تگئيف پنهنجي ڌيئرن ليلا ۽ سارہ کي سينٽ پيٽرزبرگ ۾ واقع عظيم سمولني انسٽيٽيوٽ فار نوبل ميڊن ۾ پڙهائيءَ لاءِ موڪليو هيو، جتي هن جي ٻئد زال ساونا هڪ دفعو گريجوئيشن ڪئي هئي. +باقي زندگي. +1920 ۾ آذربائيجان جي سوويتائزيشن کانپوءِ ملڪ جي دولت مند ماڻهن کي بالشويڪ حڪومت پاران زبدرست دٻاءُ کي مُنهن ڏيڻو پيو، نتيجي ۾ ان منجهان ڪيترائي وطن ڇڏڻ (اميگريشن) تي مجبور ٿيا. +تاگوئيف جو گهر ۽ هن جي ٻئي مِلڪيت کي قبضي ۾ ورتو ويو. +سندس گذريل اتيت جي ڀاڱيدارين ۽ سخاوت جي ڪارڻ، کيس پاڻ لاءِ رهائش جي جاءِ چونڊڻ جو اختيار ڏنو ويو هو. +تگئيف باڪو کان گهڻو ڏُور نه ويو، مرداڪان ڳوٺ ڀرسان هن پنهنجي اونهارو جي مُند واري ڪاٽيج ۾ رهڻ جي چُونڊ ڪئي. +جتي هو چار سال کانپوِءِ، نمونيا (ڦڦڙن جي سوڄ جي بيماري) جي سبب 1 سيپٽمبر 1924 تي وفات ڪري ويو. +هن جي موت کان پوءِ، سندس اونهاري جي مُند وارو ڪاٽيج ضبط ڪيو ويو ۽ تگئيف ڪُٽنب جي ڀاتين کي ڊوڙائي نيڪالي ڏني وئي. +سندس زال سونا، جيڪا ڪڏهن قفقاز (ڪاڪاشيس) جي هڪ مالدار، تعليم يافتا ۽ سخي اُتم (نواب) عورت هئي، اها 1938ع ۾ باڪو جي گهٽين تي بدحالي (مفلسي) ۾ فوت ٿي وئي. +هاڻي آذربائيجان اسٽيٽ ميوزيم آف هسٽري باڪو ۾ اڳوڻي تگئيف مينشن ۾ واقع آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50473.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50473.txt new file mode 100644 index 0000000..948daaf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50473.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ڪيلگهائي +ڪيلگهائي،يا ڪيلگهي، () () (لورش: Golvani/گُلوَنی) () ملڪ جي الهندي حصي ۾ "چارگٽ" جي نالي سان پڻ مشهور آهي، آذربائيجاني عورتن جي مٿي جو رئو (چادر) آهي. +نومبر 2014 ۾ يونيسڪو جي روايتي فن ۽ علامت جي 9هين ڪائونسل سيشن تي، ان جي پيداوار ۽ پائڻ کي غير محسوس ثقافتي ورثو يونيسڪو جي فهرست ۾ شامل ڪيو ويو. +اهو هڪ چورس-شڪل جو ريشمي اسڪارف آهي جنهن تي خاص ڇپائي ٿيل آهي، جيڪا آذربائيجان ۾ قومي لباس سمجهي ويندي آهي. +اهو سج جي تيز گرم اُس ۽ سرد واءُ کان بچائيندو آهي. +پس منظر. +ڪيلاگهي ريشم جو ڌاڳو سان ٺهيل چار-ڪُنڊُن واري هڪ اوڍڻي (شال) آهي، ۽ ان کي آذربائيجان جون عورتون سَتُر (عصمت)، عزت ۽ عقيدت جي علامت طور پائينديون آهن. +سنها ريشمي ڌاڳا آڏاڻو تي هڪٻئي سان گڏ اُڻيل هوندا آهن، ۽ پوءِ وري اُٻريل ۽ چوڪرن ۾ سُڪايا (خشڪ ڪيا) ويندا آهن. +اهي سائو رنگ سان رڱيا ويندا آهن، ۽ ٺپو هڻڻ جا نمونا تيار ڪرڻ لاءِ ڪاريگر ڪاٺ جا بلاڪ ۽ تيل استعمال ڪندا آهن +ريشم جا ڪپڙا پهريندڙ کي ريشم اونهاري جي مُند ۾ ٿڌو ۽ سيارو جي مُند ۾ ڪوسو (گرم) رکي ٿي. +ڪيلاگھي ٺاهڻ جي عمل ۾ ٻه ڏينهن ۽ چار الڳ ڪاريگر: ڪوري (اُڻڻ وارو)، کهنباٽي (رنگريز، رنگساز)، سانچي ۾ وجهندڙ مولڊر (آرائش ڪندڙ)، ۽ سوڀيا وارو (آرائشي) ماسٽر گهربل هوندا آهن. +روايتي طور، ان ۾ شامل سمورا ڪاريگر مرد هوندا آهن. +ڪيليگھئي جي رنگن ۽ نمونن جي گهڻي ريت ونهانو شادي، منڱڻي، غمي مهل، ۽ روزاني جي عام زندگيءَ واقعن لاءِ معني ۽ اهميت آھي. +ان جي پائڻ ۾ عمر ۽ سماجڪ اختلاف ملن ٿا: ڪُراڙيون ۽ ٻُڍڙيون عورتون گُهگھ رنگ، اڪثر ڪري ڪارو ۽ گهرو نيرو رنگ واري ڪيلاگهئي پائينديون آهن، جڏهن ته نوجوانڙيون مايون تِکو چلڪڻو رنگ، جهڙوڪ اڇو، بيج، تِکو نيرو رنگ وغيره پائينديون آهن. +جيڪڏهن ڪا ناري ڪنهن مڙسالو (مرد) کي ڪيلگهئي ڏئي ٿي، ته اهو اِشارو سمجهيو ويندو ته ان ناريءَ ساڻس شادي جي رِٿ قبول ڪئي. +ان کان پوءِ هوءَ ان همراه سان مڱڻي جي مينديءَ (هينا پارٽي) تي ڳاڙهي ڪيلگهيئي پائيندي آهي. +علائقي جي لحاظ سان، ڪيلگهيئي کي مختلف طريقن سان پائڻ مهل ٻَڌي سهگجي ٿو، ڪجھ هنڌن تي، گاج (يعني ڄاري جيڪا سنهو ريشمي ڪپڙي جي هجي ٿي) جي ٽُڪرن سان وارن کي گڏ ڪرڻ کان پوءِ هڪ ٽڪنڊي هيڊ اسڪارف مٿان ڪيلگھائي ٻَڌي ويندي آهي. +جنهن جي نتيجي ۾، ههڪ ئي وقت ٽِي مٿي تي پاتل لباس (هيڊڊريسز) هوندا: پهريون، جوونا (گوج)، وري ڪيلگهئي ۽ آخر۾ هڪ ٽڪنڊو هيڊاسڪارف جنهن کي ساڪابا، سارنداز، يا زرباب جي نالي سان سڏيو وينو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50489.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50489.txt new file mode 100644 index 0000000..adf2d49 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd50489.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +آذربائيجاني ناٽڪ ناچ +آذربائيجاني ناٽڪ ناچ () () آذربائيجان ۾ ڪلاسيڪي ناٽڪ ناچ (بيلئٽ) ۾ ڏيکاريل تربيتي طريقا ۽ جمالياتي خصوصيتون آهن. +تاريخ. +افسرياب بادلبيلي جي تخليق ڪيل ميڊن ٽاور (بيلئيٽ) سان آذربائيجاني ناٽڪ ناچ جي شروعات 1940 ۾ ٿي هئي. +ان عرصي دوران، ناٽڪ ناچ (بيليٽ) آذربائيجان جي تماشائين جي لاءِ هڪ نئون صنف هئي، پر "ميڊن ٽاور" شوقينن جي هڪ وڏي تعداد کي راغب ڪيو. +ان ناٽڪ ۾ خاص طور تي پهرئين آذربائيجان بالرينا، گامار الماسزادا، ان وقت ۾ بداللبيلي جي زال شامل هيا. +ٻيو بيليٽ ۱۹۵۰ ۾ سولطان حاجيبايوف پاران لکيل "گلشن" ناٽڪي ناچ (بيليٽ) آذربائيجان اسٽيٽ اڪيڊمڪ اوپيرا ۽ بيليٽ ٿيٽر ۾ ڪامياب ٿيو هيو. +آذربائيجاني ناٽڪ ناچ (باليٽ) گارا گارايف جي ٻن ناٽڪ ناچ (باليٽ) : " سيون بيوٽيز " ۽ " گجگوڙ جي واٽ " جي ٿورن سان آذربائيجان کان ٻاهر مشهور ماڻي هئي. +ناچڻيون (ڊانسرز) جهڙوڪ گمار الماسزاده، ليلا واڪيلووا، ڪانسٽنتن باتاشوف، رفاگا/رفيگا آخوندوا، ولاديمير پليانوف ۽ چنماز/چمناز بابائيفا/بيبييوفا آذربائيجان جي بيليٽ ۾ وڏيون ڀاڱيداريون ادا ڪيون. +ان سان گڏوگڏ، هدايت ڪار جهڙوڪ اسماعيل هدايت زادي، مهدي ممادوف، عادل اسگنداروف، سلطان داداشوف ۽ فردين صفاروف ۽ ڪنڊڪٽرز جهڙوڪ نيازي، اشرف حسنوف، احد اسرائفيلزاده، رئوف عبدالعيف ۽ ڪمال عبدليوف پڻ آذربائيجان جي ناٽڪ ناچ (بيليٽ) جي واڌاري ۾ اهم ڀاڱيداريون نڀايون. +پنهنجي پيءُ جي اعتراضن باوجود، گمار پنهنجي بيليٽ جي تربيت تي عمل جاري رکيو ۽ آذربائيجان جي پهرين عالمي سطح جي بالرينا بڻجي وئي. +1940 ۾، 25 سال جي عمر ۾، هن آذربائيجان جي پهرين ناٽڪ ناڍ (بيليٽ) "ميڊن ٽاور" (گزي گلسيسي) جي پریمريئر ۾ مُکيا ڪردار نڀايو. +1969 ۾، پيرس جي چیمپ-ايلسيس تي منعقد بين الاقوامي ناچ فيسٽيول ۾ پيرس ڊانس اڪيڊمي پاران آذربائيجان اسٽيٽ اڪيڊمڪ اوپيرا ۽ بيليٽ ٿيٽر جي ڊانسرز کي هڪ ڊپلوما سان نوازيو ويو. +2010 ۾، آذربائيجان اسٽيٽ اڪيڊمڪ اوپيرا ۽ بيليٽ ٿيٽر پنهنجي 100هين ورسي ملهائي. +13 آڪٽوبر 2014 تي، سان ڊياگو، ڪيليفورنيا آمريڪا ۾ سان ڊياگو سوڪ ٿيٽر تي گارايوف جي ناٽڪ ناچ (بيلٽ) "ست سُهڻيون" جو پريميئر ٿيو. +مشهور ناٽڪي ناچ. +آذربائيجاني ادب جي ذخيري ۾ سڀ کان اهم ناٽڪ ناچ (بيلئٽ) هيٺئين ريت آهن: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51433.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51433.txt new file mode 100644 index 0000000..af4aa28 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51433.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ليلي ۽ ماجنون (بيلٽ) +ليلي ۽ ماجنون () () پريمي جوڙو جي هڪ ڪلاسيڪل آذربائيجاني ڪهاڻي آهي اها آذربائيجان جي موسيقار گارا گارائيف طرفان ون-ايڪٽ وارو هڪ ناٽڪ ناچ (بيلٽ) آهي. +لبريٽو نظامي گنجوي جي نظم ليلا ۽ ماجنون (12 صدي عيسوي، "خامسا" جو ٽيون ڪتاب) تي ٻَڌل آهي. +اصل پروڊڪشن جو ڪوريوگرافر نيليا نازروفا هئي. +ڊي عبدالوئيف پاران منعقد ٿيندڙ پريميئر، 25 مئي 1969 تي باڪو ۾ اسٽيٽ اڪيڊمڪ اوپيرا ۽ بيلٽ ٿيٽر ۾، بنو ۾ پيش ڪيو ويو، جنهن ۾ وي.اين پيليونيو مجنون طور ۽ ٽي.اين ممودوفا ليلي جي حيثيت ۾ ڪردار نڀايو. +نازروفا جي پراڊڪشن ان ناٽڪ ناچ ان دي ورلڊ آف ليجنڊز جو بنياد هيو، جيڪو سال 1975 ع ۾ رچنا سٿ (ڪريئيٽو اسوسيئيشن) 'ايڪران' پاران فلمايو ويو. +2001 ۾، ڪوريوگرافر جارجي اليسيڊز ليلي ۽ ماجنون جي نئين سِر پراڊڪشن ڪئي +اها ڪارڪردگي 17 فيبروري تي (سولوئسٽس آر. +اسڪيندروف ۽ جي. +ميرزايف) ڪئي هئي، ۽ ساڳئي سال 4 ڊسمبر تي ناٽڪ ناچ (بيليٽ) کي ماسڪو ۾ هڪ ٽوئر مهل بولشوئي ناٽڪ گھر (ٿيٽر) جي اسٽيج تي ڏيکاريو ويو هيو. +ليلي ۽ مجنون جي ڪلاسيڪي ڪهاڻي. +ڪلاسيڪي روايتي ليلي ۽ مجنون جي ڪهاڻي جنهن کي لارڊ بائيرون پاران "اوڀر جو روميو ۽ جوليئيٽ" سڏيو آهي، عربي ، فارسي ، آذربائيجاني ۽ هندستاني ثقافتن ۾ هڪ ڊگهي وقت کان وٺي موجود رهي آهي +ليلا ۽ مجنون' جو داستان ايشيا ۾ ائين مشهور آهي، جيئن 'روميو ۽ جوليو' يورپ ۾ مشهور آهي. +ننڍپڻ کان ئي، سندن پريم کي والدين پاران ناپسند ڪرڻ سبب هي هڪٻئي کا جدا ٿي ويندا آهن: سندس پيار لاءِ لاڳاتار ايندڙ جنوني خيالن کي ديوانگي وانگر ڏٺو ويو آهي، ۽ هن جو پرڻوڪنهن ٻئي شخص سان ٿي وڃي ٿو. +آخرڪار، سڀ جسماني ۽ نفسياتي خواهشن کي ختم ڪرڻ کانپوءِ مجنون جهنگلي جانورن جي سنگت کي انسانن جي صحبت تي ترجيح ڏيندي بيابان ۾ ڀڄي هليو ويو. +اتي هو جانورن سان ڳالهيون ڪرڻ لڳو ۽ ليلا لاءِ پنهنجي شاعري پڙهندو رهندو هيو، بُک سبب هو لاڳاتار بيمار ٿئي ٿو ۽ نيٺ ديوانگيءَ ۾ ئي مري وڃي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51478.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51478.txt new file mode 100644 index 0000000..aa2d47f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51478.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +عَمان +عمان، يا، اممان ( ، ؛ ) اردن مُلڪ جي گاديءَ جو هنڌ ۽ ان جو سڀ کان وڏو شهر هئڻ سميت مُلڪ جو اقتصادي، سياسي ۽ ثقافتي مرڪز پڻ آهي. +اُتر وِچُ اولهه اردن ۾ واقع عمان شهر اممان حاڪم جو انتظامي مرڪز آهي. +شهر جي آبادي 4،007،526 ۽ پکيڙ 1،680 چئورس ڪلوميٽر (648. +7 چورس ميل) آهي. +اڄ ڪلهه اممان (عمان شهر) کي جديد ترين عرب شهرن منجهان هِڪُ سمجيو وڃِي ٿو +هي علائقو (خِطو) خاص طور تي عرب ۽ يورپي سياحن جي لاءِ هڪ اهم سياحتي مقام آهي. +اممان (عمان) ۾ آباديءَ جون ابتدائي شاهديون نيوليٿِڪ جي مقام عين غزال وٽان مليون آهن جِتي آڳاٽا ترين 7250 ق م (مسيحي کان اڳ) وارا انساني ڍانچا لَڌا (دريافت) ويا آهن. +لوهه وارو زمانو ۾ شهر کي عمون سڏيو ويندو هيو جيڪو مملڪت عمون جي هاديءَ جو هنڌ هُيو. +رومي دور ۾ ان جو نالو فلاڊيلفيا هيو ۽ پوءِ اسلامي دور ۾ انکي عمان نالو ڏنو ويو. +وچون دور ۽ وچون دور کانپوءِ هي هڪ غير آباد شهر هُيو. +جديد عمان جي تاريخ اُڻويهين صديءَ ۾ اديگي تارڪين وطن جي عثماني سلطنت پاران اُتان 1867 ۾ آبادڪاري سان شروع ٿي هئي. +پهريون بلدياتي ڪائونسل جو قيام 1909 ۾ عمل ۾ آيو. +1921۾ اردن جي گاديءَ جو هنڌ بڻجڻ کانپوءِ عمان تيزيءَ سان ترقي ڪئي. +شهر پناهہ وٺندڙن (پناهگيرن) جي لاڳاتار لڏپلاڻ وارين لهرن کي پڻ سهارو ڏنو جنهن ۾ 1948 ۽ 1967 ۾ فلسطين کان، 1990 ۽ 2003 ۾ عراق کان ۽ 2011 کانپوءِ شام جا پناهگير شامل آهن. +شرعات ۾ هي شهر ست ٽَڪرين تي آباد ٿيو ۽ هاڻي هي 19 ٽَڪِرِين تي پکڙجي چُڪو آهي.هن شهر جا 27 ضلعا آهن جيڪي عمان ميونسپالٽي جي انتظام هيٺ آهن ۽ ان جو هاڻوڪو ميئر يوسف الشواربہ آهي. +عمان جي علائقن جا نالا ٽَڪرين ۽ وادين جي نالي تي آن جتي اهي واقع آه مثلاً وادي عبدون ۾ واقع عبدون پاڙو۔ +آُڀرندو عمان بنيادي طور تاريخي ماڳن سان ڀريل آهي جيڪو اڪثر ثقافتي سرگرمين جي ميزباني ڪري ٿو، جڏهن تہ اولهندو عمان گهڻوئي جديد ۽ شهر جو اقتصادي مرڪز آهي. +تقریبن ٻه ملين گهمڻ ايندڙ2014 ۾ عمان پهتا، جيڪي ان شهر کي دنيا جو 93 هون ۽ عرب دنيا جو پنجون سڀ کان وڌيڪ گُهميو ويندڙ شهر بڻائي ٿو. +عمان جي معيشت هڪ نسبتن تيزي سان وَڌَندَڙَ معيشت آهي ۽ عالمي شهر جي انڊيڪس ۾ انکي بيٽا شهر جو درجو ڏنو ويو آهي. +انکانسواءِ انکي اقتصادي، مزدور، ماحولياتي، سماجي ۽ ثقافتي عنصرن مطابق وچ اوڀر مڊل ايسٽ ۽ اتر آفريڪا جي ڀَلَن شهرن منجهان هڪ جو درجو حاصل آهي. +هي شهر عرب دنيا ۾ ملٽي نيشنل ڪارپوريشننز جي قيام لاءِ دوحا سان گڏ مقبول ترين ماڳن منجهان آهي ۽ ان معاملي ۾ هي رُڳو دبئي کان پُٺتي پيل آهي. +اهو سمجهيو وڃِ ٿو تہ اِيندڙ 10 سالن ۾ هي ٽِي شهر علائقا ملٽي نيشنل ڪارپوريشنز جي گهڻي ئي سرگرمين جو مرڪز بڻجي ويندا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51479.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51479.txt new file mode 100644 index 0000000..5467862 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51479.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +انوشڪا شنڪر +انوشڪا شنڪر (پیدائش 9 جون 1981) هڪ هندستاني گٽارسٽ ۽ موسيقار آهي. +هي پنڊت روي شنڪر جي ڌيء ۽ نورا جونز جي نڳي ڀيڻ آهي۔ +ذاتي زندگي ۽ تعليم. +انوشڪا شنڪر لنڊن ۾ هڪ بنگالي هندو گهراڻي ۾ پيدا ٿي. +سندس نڍپڻ جا ڏينهن لنڊن ۽ دهلي ۾ گذريا هيا. +روي شنڪر سڪينا سان ٻئي شادي ڪئي هئي، جنهن کانپوءِ انوشڪا ان جوڙي جي گهر۾ جنم ورتو. +انوشڪا جي پيدائش جي وقت روي شنڪر جي عمر61 سال هئي. +پنهنجي پيءُ جي پاران، هوءَ آمريڪي گلوڪارا نورا جونز (گيتالي نورا جونز جي نالي سان به سڃاتي وڃي ٿي) ۽ شوڀندر "شڀو" شنڪر جي نڳي ڀيڻ آهي، جيڪا 1992 ۾ مري وئي۔ +ننڍي عمر ۾، هيءَ ڪيليفورنيا جي شهر اینسیٽاس ۾ رهي آهي ۽ سان ڊياگو ڪائونٽي هاءِ اسڪول اڪیڊمي ۾ پڙهي آهي. +انوشڪا 1999 ۾ گريجويشن ڪئي. +پوءِ ڪاليج نه وئي ۽ موسيقي جي دنيا ۾ قدم رکڻ جو فيصلو ڪيائين۔ +سرگرمي. +شنڪر جانورن جي حقن جي وڪيل آهي۔ هيءَ ۽ هن جو پيءُ، پپپلز فرام ايٿليٽڪ ٽريٽمينٽ آف اينيملز (پي ٽي اي) جي لاءِ جانورن جي تڪليفن جي خلاف ٽيهه سيڪنڊ عوامي خدمت جي اعلان ۾ حاضرٿيا ۔ انوشڪا ڀارت ۾ گڏيل قومن جي ورلڊ فوڊ پروگرام جي ترجمان به ٿي +سال 2013 ۾، دهلي ۾ هڪ ننڍي عمرجي ڇوڪري (عصمت دريءَ جي شڪار ٿيل جو نالي جو اعلان ڪرڻ ڀارتي قانون جي خلاف آهي) ۾ هن ان دل جهوريندڙ اجتماعي زيادتي جو جواب ڏنو ، جنهن کي ڀارتي ميڊيا عصمت دري جو معاملو قرار ڏنو ، شنڪر چينج آرگنائزر تي پوسٽ هئي۔ ان مهم ۾ هِنَ وَنِ بلين رائزنگ مومنٽ کي سهائتا ڪئي جنهن م عورتن جي خلاف ڏَوهَنِ جي خاتمي جو مطالبو ڪيو ويو۔ مهم ۾ حصي طور هن ،هڪ ویڊیو جاري ڪيو جنهن ۾ هن اهو ظاهر ڪيو ته هن کي ننڍپڻ ۾ ئي ڪيترن ئي سالن تائين جنسي ڏاڍائي جو نشانو بڻايو ويو۔ +ذاتي زندگي. +شنڪر گڏيل آمريڪي رياستون ، برطانيا ۽ هندوستان ۾ وڏي ٿي. +2009 ۾ برطانوي هدايت ڪار جورائٽ سان لاڳاپا رکڻ کانپوءِ ، لنڊن هلي وئي جتي ان سان 26 سيٽمبر 2010 تي شادي ڪيائين۔ جنهن مان کيس پهريون پٽ ذوبن شنڪر رائٽ 22 فيبروري 2011 تي پیدا ٿيو. +۽ ٻيو پٽ موهن شنڪر رائٽ 17 فيبروري 2015 پيدا ٿيو۔ +2018 ۾ هن کي طلاق ملي هاڻي هوءَ پنهنجي ٻنهي پُٽن سان گڏ لنڊن ۾ رهندي آهي۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51487.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51487.txt new file mode 100644 index 0000000..e181478 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51487.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ديدي ڪورڪوت جو ڪتاب +ديدي ڪورڪوت جو ڪتاب يا ڪورڪوت عطا جو ڪتاب (; , دده قورقود; ) اوگز ترڪن جي بهادري جي مشهور ڪهاڻين جو ڪتاب آهي. +انهن ڪهاڻين کي خانابدوش تُرڪيڪ ماڻهن جي معاشرتي طرز زندگي ۽ اسلام-کان-اڳ جي سندن اڳوڻي عقيدن جي لاءِ اخلاقيات ۽ ڳُڻن واري اهميت حاصل آهي. +ان ڪتاب جو خيالي داستان، ترڪُ ملڪن جهڙوڪ ترڪي، آذربائيجان، ترڪمانستان، قزاقستان ۽ ڪجه حد تائين ڪرزستان جي ثقافتي ورثو سان لاڳاپو رکي ٿو. +منگولڪ ۽ ترڪ ٻولي جي گهراڻي منجهان 1،000 کان مٿي وڌيڪ رڪارڊ ٿيل داستان ڊيڊي ڪورڪوت ڪتاب جون مها ڪهاڻيون آهن. +مهاڪهاڻي جي ابتدا خُلاصو. +ديدي ڪورڪوت ھڪ ڪتاب:تُرڪَ، آذربائيجاني ۽ تُرڪمان جو قومي جنگ نامو يا سورهيائيءَ جي مهاڪهاڻي يا داستان (ڪٿا) آھي، جيڪو اوغز ترڪ ماڻهن ۾ اوغز-نامو سان پڻ سڏيو ويندو آھي، جيڪو وچ ايشيا ۾ شروع ٿئي ٿو، اناتوليا ۽ ايران ۾ جاري آهي، ۽ ان جي گهڻو مرڪز آذربائيجاني قفقاز ۾ آهي بارٿولڊ موجب، "اهو اندازو لڳائڻ ممڪن ناهي تہ هي داستان قفقاز ۾ لکڻ کانسواءِ ڪٿي بہ لکيو وڃِي ها". +ترڪ ماڻهن لاءِ، خاص طور تي اُهي ماڻهو جيڪي پاڻ کي اوگهز (اوغز) طور سڃاڻپ ڪرائن ٿا، انهن جو اهو قومي سڃاڻپ، تاريخ، رسم ۽ رواج ۽ ڳُڻن (خوبين) جو بنيادي ذخيرو آهي. +سوويت سُلوڪ. +ديدي ڪورڪوت جي ڪتاب ۾ بيان ڪيل ترڪ عوام ۽ ڌرتي جي گهڻائي هئي، جيڪي 1920 کان 1991 تائين سوويت يونين جو حصو هئي، ۽ انهيءَ ڪري گهڻي تحقيق ۽ دلچسپي جي شروعات اتان پيدا ٿي. +تنهن هوندي، داستانن جي ڇپائي ان دور ۾ مڪمل طور تي ختم نه ٿي هئي، ڇو ته الپاميش جا ايڊيشن 1957، 1958 ۽ 1961 ۾ ڇپيا، جيئن اهي 1939، 1941 ، 1949 ع ۾ ڇپجي ويا هيا. +گريٽ سوويت انسائيڪلوپيڊيا (جُلد 13، 1952) ٻيوڇاپو (اِڊيشن) ۾ داستانن جي داخلائن تي ڪا به "ناپسنديءَ جو اظهار(مذمت)" شامل ناهي. +يونيسڪو يادگار. +1998 ۾، آذربائيجان جمهوريا ۽ يونيسڪو نامزد ڪيو، ۽ 2000 ۾، "آذربائيجان جي مشهور افسانوي ڪتاب ڊيڊي ڪورڪڊ جي هڪ هزار ٽي سئو ورسي" جو جشن ملهايو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51549.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51549.txt new file mode 100644 index 0000000..eba5e3f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd51549.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +سنڌ ڊويزن +سنڌ ڊويزن انگريزن 1843 م سنڌ تي گورنر مقرر ڪري راڄ شروع ڪيو ۽ سنڌ جو فاتح جنرل چارلس نيپيئر پھريون گورنر بڻيو پر جلد ئي برٽش انڊيا جي قبضي ۾ آيل سنڌ جي علائقي (جنھن ۾ رياست خيرپور شامل نہ ھئي) کي بمبئي پريزيڊنسي صوبي جو حصو بڻائي برٽش سنڌ کي ڊويزن جو درجو ڏئي ڪمشنر جي نگراني ھيٺ رکيو. +ان وقت بمبئي پريزيڊنسي صوبو تمام وڏو ھيو جنھن م موجوده انڊيا جي رياست مھاراشٽر جو وڏو حصو، رياست گجرات شامل ھيا ۽ ان جون سرحدون موجوده سنڌ سان ڳنڍيل ھيون. +اھڙي طرح برٽش سنڌ پڻ انھن رياستن سميت بمبئي پريزيڊنسي جو حصو ٿي وئي جنھن جو صدر مقام بمبئي شھر ھيو. +سنڌ ڊويزن جو صدرمقام ڪراچي بڻيو. +1936 م سنڌ جي پراڻي حيثيت بحال ڪندي بمبئي پريزيڊنسي کان علحده ڪري رياستي درجو ڏئي ڪراچي کي ان جو گاديءَ جو هنڌ بڻايو ويو. +تاريخ. +1843 ۾ ميجر جنرل چارلس نيپيئر پاران سنڌ فتح ڪرڻ کان جلد پوء سنڌ کي بمبئي پريزيڊنسي ۾ شامل ڪري ان جي رياستي حيثيت ڊويزن م تبديل ڪئي وئي. +سنڌ جي مسلمان قيادت ويھين صديءَ جي شروع م سنڌ جي بمبئي کان علحدگي جو مطالبو شروع ڪيو. +محمد علي جناح جي. +چوڏھن نقطن ۾ پڻ سنڌ جي بمبئي کان جدائيءَ وارو معاملو شامل ھيو. +نيٺ برٽش انڊيا جي آئين واري حيثيت رکندڙ 1935 واري انڊيا ايڪٽ پاس ٿيڻ سان سنڌ کي بمبئي کان جدا ڪيو ويو جنھن تي عمل پھرين اپريل 1936 ۾ ٿيو. +اھا نئين صوبائي رياست 1947 ۾ پاڪستان م شامل ٿي ۽ 1956 م ھڪ دفعو وري ان جي صوبائي رياست واري حيثيت ختم ڪري ون يونٽ جي ذريعي مغربي پاڪستان جي نالي سان ھڪ نئين صوبي کي قائم ڪري سنڌ پنجاب سرحد ۽ بلوچستان کي ان ۾ ضم ڪيو ويو. +ان ۾ سنڌ ھڪ کان وڌيڪَ ڊويزنن ۾ ورھائجي وئي جن م ڪراچي، حيدرآباد ۽ سکر ڊويژنون شامل ھيون. +1970 م ون يونٽ جي خاتمي سان مغربي پاڪستان صوبي کي ٽوڙي سڀني پراڻن صوبن جي حيٽيت نئين سرحدن سان بحال ڪئي وئي. +سنڌ جا جيڪب آباد ضلعي جا استاد محمد وارا حصا بلوچستان م شامل ڪيا ويا. +رياست خيرپور وارو حصو سنڌ صوبي ۾ باقاعده شامل ڪيو ويو ۽ سنڌ موجوده جاگرافيائي شڪل م صوبو بڻيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53235.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53235.txt new file mode 100644 index 0000000..40172da --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53235.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +نئون سال +نئون سال، يا نئين سال جو ڏينھن اُن ڏينھن کي چئبو آھي، جنھن ڏينھن ڪنھن جنتري يا ڪئلينڊر ۾ نئين سال جو آغاز ٿيندو آھي. +جيئن تہ ھلندڙ دؤر ۾ گريگوري ڪيلينڊر يا انگريزي ڪئلينڊر گھڻو عام ٿي ويو آھي، تنھنڪري اھو ڏينھن پھرئين جنوري تي مَلِھَايو ويندو آھي +تنھن ھوندي ڪيترن ئي ٻين ڪيلينڊرن ۾ ڌارَ ڌارَ نئون سال ملھايو ويندو آھي. +ايران جا رھواسي ۽ پارسي ماڻھو پنھنجي جنتري (ڪئلينڊر) جي حساب سان ان ڏينھن کي نو روز ھي نالو سان ملھائيندا آھن، سنڌي ماڻھو اھو ڏينھن چيٽي چنڊ جي نالي سان ملھائيندا آھن. +چين واسي پڻ انھيءَ ريت پنھنجو نئون سال ملھائيندا آھن. +انڊيا ۾ اندازي موجب (تقريبن) ھر رياست جا ماڻھو پنھنجو الڳ نئون سال جو ڏھاڙو ملھائيندا آھن، مثال طور تيلگو ماڻھو اگادي ۽ آسامي بيھو ملھائيندا آھن. +نئون سال ملهائڻ جي شروعات نيوزيلينڊ جي شهر آڪلينڊ کان ٿيندي آهي ۽ پوءِ سڊني، آسٽريليا ۽ پوءِ ٻين مُلڪن ۾ نئين سال کي ملهائڻ جو جشن شروع ٿيندو آهي. +نئون سال کي ماڻھو اِن اُميد سان ملھائيندا آھن تہ جيئن ان جي اچڻ سان ماڻھن جا ايندڙ ڏينھن سُٺا گُذرندا. +ان موقعي تي ماڻھو ھڪٻئي کي واڌايون (مبارڪون) ڏيندا، ڀاڪُر پائي ملندا، خوشيءَ جو اظھار ڪرڻ ۽ ٻين ماڻھن کي پڻ ان بھتر اُميد لاءِ واڌايون ڏيندا آھن.انھيءَ مناسبت سان ڪُجھ جڳھن تي ناچ (رقص)، گڏجاڻيون ۽ گلوڪاري جو بندوبست ڪيو ويندو آھي. +ڪيترن ئي ھوٽلن ۾ ڊسڪو يا ڪنھن ناچ (جھِمِر) جو انتظام ڪيو ويندو آھي. +ڪجھ ھنڌن تي راڳ محفل مناسبت سان رُڳو جوڙن کي اچڻ جي اجازت ھوندي آھي. +ڇڙو مرد يا ڇڙي عورت جو اچڻ تي روڪَ (پابندي) ھوندي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53513.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53513.txt new file mode 100644 index 0000000..7d85da6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53513.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +رودراما ديوي +راڻي روڌرما ديوي () (وفات 1289 يا 1295)، يا رودراديوا مهاراجا، ڪڏهن ڪڏهن روڌراما ديوي يا رودراما-ديو سان نالو هِجي ڪيو ويندو آهي، دکن مٿاهون پٽ ۾ سال 1263 کان سندس موت تائين ڪاڪتيا گهراڻو (خاندان) جي مهاراڻي (بادشاهه) هئي.هوءَ هندستان ۾ بادشاهه جي حيثيت سان حڪمراني ڪندڙ تمام ٿورڙين عورتن مان هڪ هئي ۽ مرداڻي صورت ۽ لباس اوڍيائين ائين هن انڪري ڪيو ته جيئن سندس پيءُ (بادشاهه) کي ڪو پُٽ جو اولاد نه هيو ۽ پاڙي جي رياست منجهان اهو خطرو هيو ته سندس رياست جو ڪو مرد بادشاه ناهي رهيو ۽ حملو ڪري سندن رياست تي قبضو ڪيو وڃي ها. +رودراما ديوي ڪاڪاتيا بادشاهت تي پنهنجي پيءُ، گناپتديوا، سان گڏجي حڪومت هلائڻ لاءِ پنهنجي راڄ (حڪمراني) گهڻو ڪري 1261-62 کان شروع ڪئي. +ھن 1263 ۾ مڪمل خودمتيار اقتدار ماڻيو. +پنهنجي ڪاڪتيا ابن ڏاڏن جي ڀيٽ ۾، هِن ڪيترن ئي عام ماڻهن کي ويڙهاڪ جي حيثيت سان ڀرتي ڪرڻ جي چُونڊ ڪئي جيڪي اشرافيا (امير) نه هيا، انهن جي حمايت جي بدلي ۾ هن کين زمين تي لينڊ ٽيڪس روينيو کان ڇُوٽ جا وڌيڪ حق ڏنا.اِها هڪ اهم تبديلي هُئي ۽ ان روايت جي سندس پوئينئر (جانشين) پڻ پيروي ڪئي ۽ نيٺ پوءِ وجياناگرا سلطنت پڻ ساڳئي روايت جي پيروي ڪئي. +روڌرما ديوي کي پنهنجي راڄ (اقتدار) شروع ڪرڻ کان تُرت ئي اُڀرندي گنگا شاهي خاندان ۽ جاڙيجن (يادوائن) جي چيلنجن کي مُنهن پڻ ڏيڻو پيو.هوءَ انهن ٻنهين کي پوئتي هٽائڻ ۾ ڪامياب رهي، جيڪي 1270 جي آخر ۾ گوداواري درياء کان پوئتي هٽي ويا، ۽ هن يادوئن کي پڻ هارمڃرائي (شڪست ڏني)،جيڪي اُلهندي آنڌرا ۾ قبضو ڪيل علائقو پڻ ڇڏي ڏيڻ تي مجبور ٿيا. +پر نيٺ، 1273 ۾ ڪايسٿا سردار امبارديوا پنهنجي گهراڻو جو سربراه ٿيڻ کانپوءِ ان پاران پيدا ڪيل اندروني اختلاف سان معاملو نبيرڻ ۾ هوءَ ناڪام رهي.امباديوا کي ڪاڪتيا خاندان جي ماتحت رهڻ تي اعتراض هو ۽ هُن ڏکڻ اولهندي آنڌرا تي قبضو ڪري ورتو، جيڪو هاڻي گنتر ضلعو سڏجي ٿو. +ڪُٽنب ۽ جانشيني. +روڌرما ديوي شايد 1240۾ چالڪيا شاهي گهراڻو جي هڪ معمولي پاڙو سان واسطو رکندڙ ويراڀادرا سان پرڻو ڪيو. +اهو پَڪ سان هِڪُ سياسي پرڻو (ونهانو) هيو جيڪو سندس پيءُ پاران چالڪيا شاهي گهراڻو سان اتحاد ٺاهڻ لاءِ تجويز ڪيل هُيو. +ان جوڙي کي ٻه ڌيئرون هيون. +ويراڀادرا حقيقي طور تي اڻ دستاويز ٿيل آهي ۽ ان روڌرما جي انتظاميا ۾ ڪوبه حصو ادا نه ڪيو. +ٿي سگهي ٿو ته امباديووا سان وڙهندي روڌرما ديوي 1289 ۾ مري وئي هُجي، جيتوڻيڪ ڪجهه ذريعن جو چوڻ آهي ته 1295 تائين سندس موت نه ٿيو هيو. +انکانپوءِ سندس ڌيئرن منجهان هڪ پُٽ پراتپرودرا، جنهن کي بادشاهي وراثت ۾ ملي جيڪا رياست ان کان ننڍڙي هئي جنهن رياست تي حڪمراني لاءِ روڌرما ديوي تخت تي ويٺي هئي. +هاڻوڪي مقبول ثقافت ۾. +فلم ميڪر گُوناسيکر پاران رودراما ديوي جي زندگيءَ تي هڪ تيلگو فلم روڌراماديوي ٺاهي وئي آهي، جنهن ۾ انوشڪا شيٽي، اللو ارجن، رانا دگگوبتي ۽ ڪرشنم راجو مرڪزي ڪردار ۾ آهن. +حوالا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53577.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53577.txt new file mode 100644 index 0000000..28fd8ca --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53577.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +قاسم سليماني +قاسم سوليماني (پيدائش:11 مارچ 1957، ڪرمان - وفات: 3 جنوري 2020، بغداد) ايراني ميجر جنرل هيو ۽ آمريڪي فوج جي هٿان پنهنجي موت تائين اسلامي انقلابي گارڊ ڪور جي هٿياربند ڌڙي قدس فورس جو سپاهہ سالار اعليٰ جي عهدي تي رهيو هيو. +ايران عراق جنگ دوران هيءٌ لشڪر 41 ثار اللہ ڪرمان جو سرواڻ (اڳواڻ) هيو. +هِن 24 جنوري 2011 تي ميجر جنرل واري عهدو ماڻيو. +ايران جو وڏو رهبر سيد علي خامنہ اي سندس خدمتن جي مڃتا ۾ کيس شيهيد زندہ جو خطاب ڏنو. +۽ سندس مرڻ کانپوءِ کيس ليفٽيننٽ جنرل جي عهدي تي ترقي ڏني وئي. +سوليماني پاران لبنان ۾ حزب اللہ جي هٿياربند (عسڪري) قوت ۽ تربيت، ڏکڻ لبنان منجهان اسرائيل جي پوئتي هٽائڻ، افغانستان جنگ، صدام حسين کانپوءِ عراق ۾ سياسي ۽ سفارتي فضا جي نئين سِر اڏاوت ڪئي، شام جي گهريلو جنگ (خانہ جنگي، سِول وار) ۽ عراق ۾ داعش سان مقابلي ۾ اهم ڪردار ادا ڪيا. +داعش سان مقابلي کان پهرئين هي منظر عام تي اچڻ کان ڪيٻائيندو (پاسو ڪندو) هُيو؛ پَر انهن جي عراق ۾ موجودگی ۽ داعش سان ويڙهہ دوران حڪومت ايران ڪيترائي ڀيرا هن جي فوجي (عسڪري) ڪاميابين جي تصيرن کي ڇاپيو جنهن سان عوام تائين سندس سُڃاڻپ پهتي ۽ ماڻهن نہ رُڳو هن سان واقف ٿيا پر سندن چهري سان سُڃاڻڻ لڳا. +جتان سندس عوامي مقبوليت جو باقاعدي آغاز ٿيو. +ميڊيا ۾ هي عام ڀور "پاڇو ڪماندار" (Shadow commander) جي لقب سان مشهور هُيو. +سوليماني واشنگٽن جي نظر ۾ اهڙو ماڻهو هيو جنهن جا هَٿَ آمريڪي فوج جي رَت سان رڱيل هُيا. +جڏهن تہ ايران ۾ هِن جي مقبوليت جو سبب هن پاران ايران جي خلاف آمريڪي پابندين ۽ دٻاءَ واري آمريڪا مخالفت وارا عمل هيا. +سوليماني 3 جنوري 2020 تي بغداد جي بين الاقوامي هوائي اڏو جي ويجهو آمريڪي هوائي ڊرون حملو (ايئراسٽرائيڪ) ۾ ابو مهدي المهندس ۽ ڏهہ ٻين ماڻهن سميت مارجي ويو. +ان حملي جو حڪم آمريڪي صدر ڊونلڊ ٽرمپ ڏنو هيو. +زندگي. +قاسم سوليماني 11 مارچ، سال 1957 تي ايران جو صوبي ڪرمان صوبو جي ضلعي رابر ۾ قبائلي علائقي جي هڪ جابلو ڳوٺ ۾ پيدا ٿيو. +شروعاتي جوڀن جواني ۾ هي اڏاوت (ڪنسٽرڪشن) جي شعبو سان واڳيل هُيو ۽ ڪرمان جي آبپاشي کاتو سان ٺيڪيدار طور واڳيل هيو. +ايران ۾ 1979 جي اسلامي انقلاب ۽ اسلامي انقلابي ڪور (سپاه پاسداران انقلاب اسلامي) جي ٺهڻ کانپوءِ سوليماني فوجي مقصد سان لڳي ويو. +ايران عراق جنگ. +ايران جي اسلامي انقلاب مهل سوليماني ڪرمان جي ادارو آبپاشي ۾ ڪم ڪري رهيو هوي انهيءَ دوران هو سپاہ افتخاري نالي تنظيم جو رُڪن بڻجي ويو. +ايران عراق جنگ جي شروع ٿيڻ مهل سوليماني ڪرمان جي عسڪری گروپ تي جُڙيل هڪ بٽالين جوڙي (ٺاهي) جيڪا پوءِ 41 ثاراللہ بريگيڊ ۾ بدلجي وئي. +هو 1982 ۾ ان لشڪر کي ٺهڻ کان وَٺِي 1997 ۾ قدس فورس ۾ شامل ٿيڻ تائين ان بريگيڊ جو سربراهہ رهيو. +هن جي سپاهہ سالاري ۾ ان لشڪر جنگ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. +جنگ کانپوءِ. +ايران عراق جنگ جو انتُ 1988 تي ٿيو. +جنگ جي انتَ (خاتمي) کانپوءِ لشڪر 41 ثاراللہ قاسم سوليماني جي سرواڻيءَ ۾ ڪرمان واپس آيو ۽ اُڀرندي سرحدن تي اسمگلرن ۽ مُنشيات وڪرو ڪندڙن کي روڪڻ ۾ مصروف ٿي ويو. +قاسم سوليماني قدس فورس (سپاهہ قدس) جي سرواڻي سنڀالڻ تائين انهيءَ لشڪر جي سربراهي ڪندو رهيو. +سوليماني، جولاءِ 1999 تي شاگردن جي مُظاهرن جي تناظر ۾ فوجي ڪمانڊرن طرفان ان وقت جي صدر محمد خاتمي کي لکيل هڪ خط تي دستخط ڪندڙ جرنيلن منجهان پڻ هُيو. +قدس فورس جي سپاهہ سالاري. +قاسم سوليماني کي 1998۾ اسلامي انقلابي گارڊ ڪور جو سپاهہ سالار مقرر ڪيو ويو. +هي اهو زمانو هيو جڏهن افغانستان ۾ طالبان عروج تي هيا. +ڪردستان جي سول جنگ جي تجربي جي بنياد تي هي بهترين چونڊ هئي؛ ۽ ان وقت افغانستان پوري ريت طالبان جي دور ۾ سول جنگ جو شڪار ٿي چُڪو هيو، اهڙي محاذن تي بهترين ڪردار ادا ڪري سگهي پيو. +۽ قاسم سوليماني قدس فورس (سپاہ قدس) جي سپہ سالاري سنڀالٻ تائين جيڪو تجربو اَٺ سالل ايران عراق جنگ ۽ انکانپوءِ ايران ۽ افغانستان جي منشيات فروشن ۽ اسمگلرن کي دٻائڻ منجهان ماڻيو هيو اهو فوجي (عسڪري) اعتبار سان ڏاڍو اهم هيو. +اسرائيلي ڳُجهي گماشتگي (ايجنسي) موساد جي اَڳُوڻِي سربراهہ ميئر داگان چواڻي موجب: +"“هو هر پاسي کان نظام تي نگاهہ ۽ گرفت رکندڙ آهي ۽ شايد هيءُ ئي هڪڙو ڄَڻو آهي جنهن کي سياسي چالاڪ (عقلمند) چئي رهيو آهي. +قدس فورس جي نمائندي ولي فقيہ حجت الاسلام علي شيرازي موجب سوليماني پنهنجي مقرري دوران هڪ ريال يا هڪ ڊالر وٺڻ جو پڻ روادار نہ هيو ۽ گهڻي ريت مون سان ڳالهائيندي چوندو هيو ته آئون پنهنجي زال ۽ ٻارن جا خرچ پاڻ برداشت ڪريان ٿو. +قتل. +سوليماني 3 جنوري 2020 جمعو ڏهاڙو تي بغداد جي بين الاقوامي هوائي اڏو ويجهو آمريڪي ڊرون حملي ۾ قتل ٿي ويو. +ان حملي ۾ عراقي هٿياربندن جو ڪمانڊر ابو مهدي المهندس، حشد شعبي ۽ ڏهہ ٻيا ماڻهو پڻ مارجي ويائ گڏيل آمريڪي رياستون آمريجا جي بچاءَ واري وزارت (وزارت دفاع) مطابق ان فضائي حملي جو حڪم آمريڪي صدر ۽ سڀني فوجن جي سربراهہ ڊونلڊ ٽرمپ ڏنو هيو. +سوليماني جي مارجڻ کان ٽي ڏينهن اڳ بغداد ۾ آمريڪي سفارتخاني تي ٿيندڙ حملي جي تناظر ۾ ٽرامپ چيو هيو تہ ايران کي ان جا سنگين نتيجا ڀوڳڻا پوندا ۽ زور ڏئي اهو پڻ چيائين تہ “ هي چتاءُ (چتاوڻي) نہ ڌمڪي آهي. +جنازو ۽ دفنائڻ. +قاسم سوليماني، ابومهدي المهندس ۽ ٻين سمورن مارجي ويل ماڻهن جي جنازو نماز 4 جنوري 2020 تي بغداد ۽ ڪاظمين ۾ ادا ڪئي وئي، جنهن ۾ هزارين عراقي شهرين شرڪت ڪئي. +جنازو نماز ۾ رش ۽ ڀاڄڻ پوڻ سبب ڪيترائي ماڻهو پڻ لتاڙجي مارجي ويا. +ان کان هڪ ڏينهن پوءِ 5 جنوري 2020 تي جنرل قاسم سليماني، ابومهدي المهندس ۽ ٻين تمام ايراني شهيدن جي ميت کي ايران آندو ويو، جتي پهرئين اهواز ۽ مشهد جي شهرن ۾ انهن جي جنازو نماز ادا ڪئي وئي، جنهن ۾ هزارين ماڻهن شرڪت ڪئي. +نيويارڪ ٽائمز جي مطابق انهن ٻنهين شهرن ۾ لکين ماڻهو موجود هيا جيڪي آمريڪا کان بدلو (انتقام) وٺڻ چاهين ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53647.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53647.txt new file mode 100644 index 0000000..46d37b0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53647.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +ڌاتو کوجي +ڌاتو کوجي: ھڪ برقي اوزار آهي جيڪو اردگرد ڌاتو جي موجوگي جو پتو ڏيندو آهي. +اھي شين ۾ موجود ڌاتو ۽ زمين ۾ پوريل ڌاتوئن مان ٺھيل شين ڳولڻ ۾ ڪارائتا ھوندا آھن.ان جي اندر آسيلئٽر متبادل ڪرنٽ پيدا ڪندو آهي جيڪو ويڙھيل تار مان گذري ھڪ متبادل مقناطيسي ميدان کي جنم ڏيندو آهي. +جڏھن بجلي کي پسرائجندڙ ڌاتو ان ويڙھيل تارن جي ويجھو ٿيندو آهي تہ ان پسرائجندڙ ڌاتو ۾ گردابي ڪرنٽ يا گولائي ۾ ڦرندڙ ڪرنٽ پيدا ٿيندو آهي جيڪو ھڪ علحده مقناطيسي ميدان کي جنم ڏينوا آهي. +ان ۾ جيڪڏهن ھڪ ٻي ويڙھيل تار ان مقناطيسي ميدان کي ماپڻ لاء بطور مقناطيسي ميٽر شامل ڪبي تہ ان مقناطيسي ميدان ۾ ڌاتو جي اچڻ سان ٿيندڙ تبديلي ظاھر ٿي پئي ٿي. +عام طور تي اھو ھٿ ۾ کڻڻ وارو اوزار ھوندو آھي جنھن مان محسوسڪار (sensor) نڪري زمين تي ۽ شين جي مٿان پکڙجي جاچي ڌاتن جو پتو لڳائندا آھن، جيئن ئي محسوسڪار ڌاتو سان ٽڪرجندا آهن تہ اوزار اسپيڪر مان مخصوص آواز ڪڍندو آهي يا انڊيڪيٽر جي سئي چرپر شروع ڪندي آهي. +فاصلي تي آواز گھٽ نڪرندو آهي ۽ جيئن جيئن ڌاتو جي ويجھو ٿبو آھي تہ آواز تيز ٿي ويندو آهي يا انڊيڪيٽر جي سئي بلڪل مٿي اٿي ايندي آهي. +ڌاتو کوجي جو ٻيو عام قسم "واڪ ٿرو" ڌاتو کوجي آھن جيڪي بچاء لاء ڪنھن بہ جاء جي داخلي ھنڌ تي لڳايا ويندا آھن جن منجھان ماڻھو ايندي ويندي گذرندا آهن جنھن ذريعي انھن ۾ ڪپڙن منجھ يا ساڻ کنيل شين اندر موجود ڌاتو جي شين جي موجودگي جي چڪاس ٿيندي آھي. +ھٿيار ڌاتو جا ٺھيل ھجڻ ڪري محسوسڪار انھن جي موجودگي جو پتو لڳائڻ ۾ مدد ڏيندا آهن. +واڪ ٿرو ڌاتو کوجي اڪثر ڪري ايئر پورٽن، اسپتالن، ڪورٽن، جيلن وغيره ۾ لڳل ھوندا آھن. +شروعاتي صنعتي ڌاتو کوجي 1960 واري ڏهاڪي جي پيداوار ھيا جن جو استعمال معدنيات واري پاسي ۽ ٻين صنعت سان تعلق رکندڙ شين ۾ ٿيندو ھو. +ٿيندو ھو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53707.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53707.txt new file mode 100644 index 0000000..f5ce8e8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53707.txt @@ -0,0 +1,37 @@ +مسٽر بين +مسٽر بين () اَڌُ ڪلاڪ جي چوڏهن قسطن تي ٻَڌل برطانوي ڪاميڊي ٽيليويزن ڪامڪس سلسليوار ڊرامي جو نالو آهي،جنهن ۾ مُکيا (مرڪزي) ڪردار روان ايٽڪنسن) نڀايو آهي. +ڊرامي کي روان ايٽڪنسن، روبن ڊريسڪول، رچرڊ ڪرٽس ۽ بن ايلٽن لکيو آهي. +مرڪزي ڪردار جي نالي سان نشر ٿيندڙ ان ڊرامي جي پهرئين قسط جنوري 1، 1990 تي نشر ڪئي وئي ۽ گڊ نائٽ مسٽر بين (Goodnight, Mr. +Bean) جيڪا آڪٽوبر 21، 1995 تي نشر ٿي هئي انکانپوءِ آخري قسط ۽ پندرنهين قسط دي بيسٽ بٽس آف مسٽر بين ( "The Best Bits of Mr. +Bean") جي نالو سان ڊسمبر 15، 1995 تي نشر ٿي هئي. +مسٽر بين ڊرامو هڪ اهڙي ماڻهوءَ جي صورت ۾ پيش ڪري ٿو، جنهن جو ذهن ٻالڪپڻ (ننڍڙي ٻار) وارو آهي ۽ اهو ڏيکاري ٿو تہ روزاني زندگيءَ جي معاملن کي حل ڪرڻ ۾ هو ڪهڙي ريت ڏُکيائين کي مُنهن ڏئي ٿو. +ڊرامي پنج سال جي عرصي ۾ نہ رُڳو برطانوي ٽي وي شوقينن جي وڏي تعداد جو ڌيان چِڪايو پر ڪيترائي بين الاقوامي ايوارڊ پڻ حاصل ڪيا جِن ۾ Rose d'Or پڻ شامل آهي. +ان سلسلي جي قسط "مسٽر بين سان پريشاني" ("The Trouble with Mr. +74 ملين ناظرين ڏٺو. +ڊرامو نہ رُڳو مشهور ٿيو، پر ان جي مرڪزي خيال تي ٻه فلمون ۽ هڪ ڪارٽون سيريز پڻ ٺاهي وئي. +اصل ۾ ان ڊرامي ۾ ايٽڪنسن جي تيار ڪيل هڪ ڪردار جو بنياد وڌو ويو، جڏهن هو آڪسفورڊ يونيورسٽي ۾ پنهنجي ماسٽرز ڊگري لاءِ تعليم پِرائي رهيو هيو، مسٽر بين تي ٻَڌل سيريز جو مرڪزي ڪردار، جيڪو ايٽڪنسن پاران "وڏي ماڻهوءَ جي جسم ۾ هڪ ٻار" قرار ڏنو هيو، ڇاڪاڻ تہ هو روزانو مختلف ڳنڀيرتائو (مسئلا) حل ڪندو آهي، جِن ۾ ڪيترن ئي ڪمن ۽ عمل ۾ کيس رڪاوٽون سامهون اچن ٿيون. +هي سيريز جسماني ڪاميڊي اداڪارن جهڙوڪ جيڪ تاٽي ۽ مُنڍائتي خاموش فلمن کان متاثر ٿي ڪري ٺاهي وئي آهي. +هيءَ سيريز سموري دنيا جي 245 علائقن ۾ پڻ وِڪرو ٿي چُڪي آهي ۽ ان اينيميٽيڊ اسپن-آف ۽ ٿيٽر جي خصوصيت جي ڊگهائي (لينٿ) واري ٻن فلمن کي متاثر ڪيو آهي. +2012 لنڊن سمر اولمپڪس مهورتي (افتتاحي) تقريب ۾ پرفارمنس، ٽيليويزن اشتهارن ۽ ڪامڪ ريليف جي ڪيترن ئي خاڪن جي اداڪاري لاءِ مسٽر بين طور اٽڪنسن پنهنجي ڪردار جي نمائندگي ڪندي هڪ سرگرم ڪردار نڀايو آهي. +ان شو جي تعريف کانسواءِ، سموري دنيا جي ڪيترن ئي علائق۾ ۾ شو جي گُهرج (ڊمانڊ) جو هڪ ٻيو ڪارَڻ هي پڻ آهي تہ ان شو ۾ ڏاڍو قابل فهم ڊائلاگ جو استعمال ڪيو ويو آهي، جنهن سان اهو انهن ماڻهن جي لاءِ ڏاڍو گهڻو قابل رسائي ٿئي ٿو جيڪي انگريزي سفا گهٽ يا نہ ڄاڻيندا آهن. +مُنڍُ. +مسٽر بين جو ڪردار ان مهل ٺاهيو ويو هيو، جڏهن راون ايٽڪنسن آڪسفورڊ يونيورسٽي جي دي ڪوئز ڪاليج ۾ اليڪٽريڪل انجينئرنگ ۾ ماسٽرز جي ڊگري حاصل ڪري رهيو هيو. +1980 جي ڏهاڪو جي شروع ۾ اِيڊنبرا فرنج (ايڊنبرگ فرنج) ۾ بين جي خاصيت وارو خاڪو ڏيکاريو ويو هيو. +رابرٽ باڪس نالي ساڳئي طرح جو هڪ ڪردار، جيڪو اٽڪنسن پڻ نڀايو، 1979 ۾ آءِ ٽي وي سئٽڪام ڪينڊ لاٽر (ITV sitcom Canned Laughter) ۾ هڪ ئي ڀير پيش ڪيو ويو، جيڪو 1997 ۾ موشن پڪچر ۾ استعمال ٿيندڙ وهنواري پڻ شامل هيو. +هوم ميڊيا. +هي سلسلو ٿامز ٽيليويزن (ٽيمز ٽيليويزن) جي ڪيترن ئي وي ايڇ ايس رچنا (ترتيب) تي موجود هيو. +برطانيا (ريجن 2) ۾، مسٽر بين جي قسطن کي يونيورسل پڪچرز يوڪي (Universal Pictures UK) طرفان هر سال جي بنياد تي 2004 کان جاري ڪيو هيو. +پُوري ڪليڪشن هاڻي موجود آهي، جنهن ۾ ٻہ فيچر فلمون ۽ ٻِيا ايڪسٽراز پڻ شامل آهن. +1990 جي ڏهاڪي ۾ آمريڪا ۾ A&E هوم وڊيو جي وسيلي VHS تي قسطون جاري ڪيون ويون هيون.هي ريليزز (جاري ڪيل قسطون) يگانيون آهن ڇو تہ انهن ۾ پهرئين ٽن قسطن جي اصل افتتاحي ڪريڊٽ هوندا آهن، جيئن تہ اصل ۾ ٽيليويزن تي نشر ٿيڻ وقت ڏيکاريو ويندو آهي. +انکانسواء، ان ۾ وڌيڪ منظر آهن، جيڪي تجارتي-آزاد (ڪمرشل-فري) نشريات ڪرڻ جي لاءِ رن-ٽائم وڌائيندا آهن، جيڪي پي بي ايس (PBS) جي درخواست تي ڪُجھ قسطن ۾ ايڊٽ ٿيل آهن. +ڪينيڊا ۾، مسٽر. +بين کي پوليگرام هوم ويڊيو جي ذريعي وي ايڇ ايس (VHS) تي جاري (رليز) ڪيو ويو. +آمريڪا (ريجن 1) ۾، مڪمل سيريز 2003 کان A&E هوم وڊِيو تي " دي هول بين (The Whole Bean)" تحت موجود آهي. +مسٽر بين نالي دستاويزي فلم برطانيا ۽ آمريڪا ڊي وي ڊي سيٽَن تي سنواريل آهن: ٽيلي ويژن تي نشر ٿيڻ تي هي اصل ۾ 52 منٽَ جي هُئي، تنهن هوندي، برطانيا ڊي وي ڊي (UK DVD) تي اها دستاويزي فلم 48 منٽ جڏهن تہ آمريڪي ڊي وي ڊي تي ڇَڙو (رُڳو) 40 منٽ جي آهي. +سڀ کان اهم ڳالهہ هيءَ آهي تہ، يوڪي واري ورژن ۾، ڊگهو همراهہ (دي ٽال گاءِ The Tall Guy) جي تفصيل سان آگاهہ ڪندڙ حصي ۾ فلم منجهان هٽائيل مزاحيا ڪلپس موجود آهن. +امريڪي ڊي وي ڊي ۾ برٽش ڊي وي ڊي وانگُر ئي ترميمون (سُڌارو) شامل آهن پَر بين جي سيٽَ تي برٽ رينالڊس جو تبصرو (ڪمينٽس)، جيف گولڊ بلم جو تبصرو، شو مسٽربين جا ڪُجھ ڪلپس ۽ ٻِيا انيڪ ڪلپس پڻ غائب ٿيل آهن. +بين جي رليز ٿيڻ کان ڪُجھ دير اَڳُ ئي ريڪارڊ-وڪرو ڪندڙ يوڪي جي وڊيوز واپس کنيون (هٽايون) ويون، ۽ ڊي وي ڊي 2004 کانپوءِ هرسال (سالياني) جي بنيادن تي جاري ڪيون ويون. +آگسٽ 2009 ۾، سيريز جو هڪ باضابطا (آفيشل) يوٽيوب چينل آندو (لائونچ ڪيو) ويو هيو، جنهن ۾ اصل سِڌوسنئون-ايڪشن (لائيو-ايڪشن) ۽ ساهه وجهندڙ (اينيميٽيڊ) سيريز ٻنهنين جو مواد شامل هُيو. +ان سيريز کي اُتر آمريڪا ۾ شائوٽ فيڪٽري طرفان ان جي 25 هين وَرسي جي مطابق 24 مارچ 2015 تي ڊي وي ڊي تي ٻيهَر-جاري (re-released) ڪيو هُيو. +ان سيٽَ ۾ ڊجيٽل طور ٻيهَر ٺاهيل قسطن (2010 جي برطانوي ريليز وانگر)، مسٽر بين جي 40 منٽَ جي ڪهاڻي، واڌُو منظر (سينَ) تي جُڙيل آهي: "ترڪي جو وزن (Turkey Weight)،" "آرمچير سيل (Armchair Sale)،" "مارچنگ (Marching)" ۽ "ماچيس سان راند کيڏڻ (Playing With Matches)"، " بس اسٽاپ "۽ " لائبريري" خاڪا، مسٽر بين جو هڪ ٽريلر: ايني ميٽڊ سيريز ۽" مسٽر بين جا بهترين بٽس (The Best Bits of Mr. +Bean)"، هڪ 72 منٽ جي ڪِلپ شو شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53786.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53786.txt new file mode 100644 index 0000000..293ef89 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd53786.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +شهريت ترميمي ايڪٽ خلاف احتجاج +شهريت ترميمي ايڪٽ خلاف احتجاج يا احتجاج سٽيزنشپ امينڊمينٽ ايڪٽ () سي اي اي (CAA) ۽ اين آر سي (NRC) احتجاج, سي اي بي ۽ اين آر سي احتجاج جي نالي سان پڻ سُڃاتو ويندڙ سٽيزنشپ (ترميم) ايڪٽ (سي اي اي CAA)، جيڪو 12 ڊسمبر 2019 تي قانون ۾ نافذ ڪيو ويو هو ۽ ملڪ ۾ شهرين جي قومي نيشنل رجسٽرڊ (اين آر سي) جي تجويز جي خلاف، ڀارت ۾ هلندڙ مُظاهرن ۽ احتجاجن جو هڪ سلسلو آهي. +ڀارتي پارليامينٽ (10 ڊسمبر 2019 تي لوڪ سڀا ۽ 11 ڊسمبر تي راجيا سڀا طرفان) شهريت (ترميم) بل، 2019 پاس ڪيو. +ان کان اڳ ڀارتي ڪابينا ان بل جي منظوري ڏئي چُڪي هئي۔ بل پاس ٿيندي ئي سموري ملڪ ۾ مظاهرن ۽ احتجاجن جو سلسلو شروع ٿي ويو. +خاص ڪري آسام، تريپورہ ۽ مني پور ۾ وڏي پيماني تي احتجاج ٿيو. +انهن احتجاجن ۾ ڪيترائي ماڻهو زخمي ٿيا ۽ ٻن ڄڻن جو موت ٿي چُڪو آهي. +پس منظر. +شهريت ترميمي ايڪٽ 2019 هڪ اهڙو قانوني بل آهي جيڪو ڀارتي قانون شهريت 1955 ۾ ترميم ڪري ٿو ۽ 31 ڊسمبر 2014 کان اڳ افغانستان، بنگلا ديش ۽ پاڪستان کان آيل هندو، سک، ٻڌمت، جين مت، فارسي ماڻهن ۽ مسيحين کي شَهريت ڏيڻ جو دَڳُ (رستو) چٽو (صاف) ڪري ٿو. +ان بل ۾ مسلمانن کي شامل ناهي ڪيو ويو، جنهنڪري هي احتجاج ٿي رهيا آهن. +ان بل ۾ مهاجرن جي لاءِ نئين ملڪ جي شهريت ملڻ جو عمل جي مُدت 11 سال کان گهٽائي 5 سال ڪئي وئي آهي. +هي بل آسام اڪورڊ، 1985 جي ڪِلاز 5 کي پڻ سِڌوسنئون (براہ راست) چيلينج ڪري ٿو. +ان بل جي خلاف سموري ملڪ ۾ تحريڪون شروع ٿي ويون آهن. +ملڪ جي شهرين تنظيمن (سول سوسائٽي) طرفان مخالفت ڪئي وئي آهي ۽ انڊين نيشنل ڪانگريس پاران ايوان پارليامينٽ ۽ ٻاهر سڙڪُن (روڊن) تي ملڪي سطح جو احتجاج شروع ڪيو ويو آهي. +تاريخ. +شروع ۾ اُتر اوڀرندي رياستن پاران ان بل جي حمايت ڪئي وئي هُئي. +بي جي پي طرفان آسام ۽ اُتر اوڀرندي هندستان جي ٻين رياستن سان وعدو ڪيو هيو تہ هو انهين رياستن ۾ انهن غير قانوني مهاجرن کي بي دخل ڪندا، جيڪي 25 مارچ 1971 کانپوءِ مُلڪ ۾ گهِري آيا هيا. +ساڳئي ڳالهہ آسام ٺاهہ (آسام اڪورڊ) ۾ چيل آهي. +انهن وعدو ڪيو هيو تہ شهريت ترميمي بل آسام اڪورڊ جي خلاف نہ هوندو. +اُتر اُڀرندي رياستن جي 14 لوڪ سڀا سيٽُن ۾ بي جي پي 9 تڪن جي سيٽن تي کٽي (ڪامياب) آئي هئي، 4 ڊسمبر 2019 تي ڀارت جي ڪابينا ان بل کي منظور ڪيو ۽ انهيءَ کانپوءِ آسام جي شهر گوهاٽي ۾ زبردست احتجاج شروع ٿي ويو. +آسام کانسواءِ ٻين پاڙيسري رياستن ۾ مظاهرا شروع ٿي ويا. +دسپور ۾ هزارين مظاهرين پوليس بيريڪيڊ کي ٽوڙِي ڇڏيو ۽ آسام اسيمبلي عمارت جي سامهون مُظاهرا ڪيا. +اگرتلا ۾ پڻ ڏاڍو زبردست احتجاج ٿيو. +انکانپوءِ تہ سموري ملڪ ۾ احتجاجن جو اڻ کُٽ سلسلو شروع ٿي ويو. +ڪيترن ئي ننڍن توڙي وڏن شهرن ۾ ماڻهو سڙڪن (روڊ) نڪري آيا. +جهڙوڪ دهلي،، ممبئي، بينگلور، حيدرآباد، دکن ۽ جئي پور جي عوام پنهنجو احتجاج درج ڪرائيندي حڪومت کي بل واپس وٺڻ جي گُهرَ ڪئي. +عوام سميت يونيورسٽين، ڪاليجن ۽ آءِ آءِ ٽي (انفارميشن ٽيڪنالاجي) ادارن جي شاگردن، اساتدن ۽ ٻين ملازمن پڻ ڪُلهوڪُلهي ۾ ملائي مظاهرن ۾ شريڪ ٿيا. +آءِ آءِ ٽي ممبئي، پريزيڊنسي يونيورسٽي، ڪولڪاتا، جامعہ مليہ اسلاميہ، دهلي يونيورسٽي ۽ علي ڳڙھ مسلم يونيورسٽي۔ جي شاگردن پاران لاڳاتار احتجاج ڪيو ويو. +علي ڳڙھ مسلم يونيورسٽي ۾ پوليس جا اهلڪار بيهاريا ويا پر شاگرن جو جوش ۽ جنون نہ ٿيو. +جامعہ مليہ اسلاميہ جي شاگردن تي پوليس لٺيون وسايون (لاٺِي چارج) ۽ ڳوڙها آڻيندڙ گئس (آنسو گيس) جا گولا اُڇلايا ويا جنهن سان ڪيترائي شاگيرد زخمي ٿي اسپتال ۾ علاج هيٺ داخل آهن. +اثر. +مظاهرن سبب فلائيٽ ۽ ٽرينون بند ڪيون ويون. +آسام ۽ تريپورا ۾ حڪومت طرفان انٽرنيٽ جي سروس (خدمت) معطل ڪئي وئي آهي. +رنجي ٽرافي 2019-2020 جو آسام ۽ سروسز جي وچ۾ مقابلو منسوخ ٿي ويو. +گوهاٽي ۾ ڀارت جاپان سيمينار منعقد ٿيڻو هيو، جنهن ۾ وزير اعظم جاپان شنزو آبي جي شريڪ ٿيڻ جو پڻ آسرو هيو پر اهو پڻ رد ڪيو ويو. +فرانس، اسرائيل، آمريڪا ۽ گڏيل بادشاهت برطانيا پاران پنهنجي شهرين کي انڊيا (ڀارت) ۾ وڃڻ بابت خاص هدايتون جاري ڪيون ويون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54187.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54187.txt new file mode 100644 index 0000000..0609286 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54187.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +گڏيل جنسي تعليم +گڏيل جنسي تعليم يا گڏيل تعليم يا ڪو-ايجوڪيشن يا (Mixed sex education) يا (Co-education) تعليم جو ھڪ اھڙو نظام آھي جنھن ۾ ڇوڪرا ۽ ڇوڪريون گڏجي تعليم حاصل ڪندا آهن. +يونائيٽيڊ ڪنگڊم يا برطانيا ۾ ان نظام لاء مڪسڊ لفظ استعمال ٿيندو آهي. +اڻويھين صدي عيسويءَ کان پهرين دنيا ۾ ھڪ جنسي تعليمي نظام وڌيڪ مروج ھيو جنھن بعد مغرب ۾ مخلوط تعليمي نظام ھڪ معيار بڻجي ويو. +ھڪ جنسي تعليمي نظام اڪثر مسلمان ملڪن ۾ قائم رھيو. +دنيا جو قديم مخلوط تعليمي نظام وارو اسڪول آرچبشپ ٽينيسن واري چرچ جو انگلينڊ ھاء اسڪول آھي جيڪو 1714ع ۾ يونائيٽيڊ ڪنگڊم جي شھر ڪروئيڊن ۾ قائم ٿيو جتي اڄ تائين مخلوط تعليمي نظام جاري آهي. +دنيا جو سڀ کان پراڻو بورڊنگ وارو مخلوط تعليمي نظام وارو اسڪول ڊالر اڪيڊمي اسڪاٽلينڊ جي ڊالر نالي پارش ۾ واقع آهي جيڪو 1818 ۾ قائم ٿيو ۽ جتي 1250 کن 5 کان 18 سالن تائين عمر جا ڇوڪرا ۽ ڇوڪريون پڙھن ٿا. +دنيا جي پھرين مخلوط تعليم واري ڪاليج اوبرلن ڪاليجيئيٽ جي انسٽيٽيوٽ آھي جيڪا آمريڪا جي رياست اوھيو جي شھر اوبرلن ۾ 3 ڊسمبر 1933 ۾ قائم ٿي. +برطانيا جي پھرين مڪسڊ تعليم واري يونيورسٽي برسٽل يونيورسٽي ھئي جيڪا 1876 کان مخلوط تعليم ڏئي رھي آھي جنھن کي شروع ۾ يونيورسٽي ڪاليج، برسٽل سڏيندا هئا +تاريخ. +سورھين صدي عيسويءَ ۾ رومن ڪيٿولڪ چرچ جي اٽلي جي شهر ٽرينٽو ۾ ٽرينٽ واري ڪائونسل ٻارن جا مفت پرائمري اسڪول قائم ڪيا جتي ھر طبقي جي ٻارن کي گڏيل تعليم ڏني وئي. +اصلاحتن بعد اولھ يورپ ۾ مخلوط يا گڏيل تعليم متعارف ٿيڻ شروع ٿي. +ان وقت پروٽيسٽنٽ عيسائين ڇوڪرن سان گڏوگڏ ڇوڪرين کي بہ بائيبل پڙھائڻ تي زور ڏنو. +اھا روايت اتر انگلينڊ ۾ زور وٺي وئي ۽ گڏوگڏ اسڪاٽلينڊ ۽ انگلينڊ جي ٻيٺڪن ۾ پڻ گڏيل تعليم کي فروغ مليو. +آمريڪا ۾ پڻ انقلاب بعد چرچ طرفان قائم ڪيل تعليمي ادارا گڏيل تعليمي نظام وارا ھيا. +1900 تائين آمريڪا جا پبلڪ ھاء اسڪول اڪثر گڏيل تعليمي نظام وارا ھيا. +ويھين صديءَ جي شروعات ۾ گڏيل تعليمي نظام دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ جاري ٿي چڪو ھيو. +فرانس ۾ 1957 ۾ مخلوط تعليم ملڪ جي سمورن پرائمري اسڪولن ۾ لازمي ڪئي وئي ۽ 1975 ۾ اھا ملڪ جي سموري يونيورسٽين ۾ پڻ لازمي ڪئي وئي آمريڪا جي پھرين مڪسڊ تعليم واري سرڪاري يونيورسٽي 1855 ۾ قائم ٿي جنھن جو نالو يونيورسٽي آف آئيووا آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54218.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54218.txt new file mode 100644 index 0000000..82996c1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54218.txt @@ -0,0 +1,32 @@ +نريندر مودي +نريندر مودي (پُورو نالو:نريندر دامودر داس مودي) () () (پيدائش سيپٽمبر 17، 1950) ڀارتي سياست دان ۽ 2014 کان موجودہ وزيراعظم آهي. +ان کان اڳُ مودي 2001 کان 2014 تائين گجرات (ڀارت) جو وڏووزير (وزيراعليٰ ) رهيو ۽ وارانسي پارليامنٽ جو ميمبر آهي. +مودي ڀارتيا جنتا پارٽي (بي جي پي) ۽ راشٽريا سويم سيوڪ سنگھ (آر ايس ايس) جو رڪن آهي، جيڪا هڪ هندو قومپرست رضاڪار تنظيم آهي. +هيءُ انڊين نيشنل ڪانگريس کان ٻاهرئين طرف جو پهريون وزيراعظم آهي، جنهن کي لاڳاتار پوري اڪثريت سان ٻنهي ڀيرا ڪاميابي ملي ۽ اٽل بهاري واجپائي کانپوءِ آفيس ۾ پنجن سالن تائين اقتدار سنڀاليندڙ ٻيون حڪمران آهي. +شروعاتي زندگي. +موديءَ جي پيدائش 17 سيپٽمبر 1950 تي اُتر گجرات جي مهسانہ ضلعي ۾ وادي نگر جي هڪ ننڍي غريب خاندان ۾ ٿي هُي.هن جو پيءُ دامودر داس ريلوي اسٽيشن تي چانهہ وڪڻدو هيو ۽ ماءُ هيرا بين گزارو ڪرڻ ۾ سهائتا (مدد) ڪرڻ جي لاءِ ماڻهن جي گهرن ۾ ڪم ڪار ڪندي هئي. +مودي ننڍپڻ (ٻالڪپڻ) ۾ پنهنجي پيءُ سان گڏ گڏجي ٽرينن ۾ چانھ وڪرو ڪندو هيو. +ننڍي ڄمار ۾ رٿيل شادي جي سبب هن هاءِ اسڪول جي تعليم پُوري ڪرڻ کانپوءِ گهر ڇڏي ڏنو ۽ ٻہ سال تائين هڪ شهر کان ٻئي شهر رمندو (گهمندو) رهيو. +گجرات واپس موٽڻ کان اڳ هي ڪيترن ئي مذهبي مرڪزن جي زيارت ڪري چُڪو هيو. +سال 1971 ۾ هي سنگھ جو مڪمل رڪن بڻجي ويو. +هن جي سوانح نگار (بايوگرافي لکندڙ) جي مطابق ننڍپڻ ۾ هن جي ذهن ۾ سنياسي (جوڳي، يوڳي) بڻجڻ جو خيال پڻ آيو هيو ۽ هي ڪُجھ ڏينهن راماڪرشن مشن ۾ پڻ ويندو رهندو هو. +17 سال جي عمر ۾ جشودا بين سان هن جو پرڻو(شادي) ٿيو، پرَ ٻئي زال مڙس ڪڏهن بہ گڏجي نہ رهيا. +مودي جو سياسي سفر سال 1984 ۾ شروع ٿيو، جڏهن آر ايس ايس يعني راشٽريا سويم سيوڪ سنگھ پنهنجي چند رُڪنن کي ڀارتيا جنتا پارٽي ۾ موڪليو، انهن ۾ مودي پڻ شامل هيو. +هن لال ڪرشن آڏواڻي جي سومناٿ – ايوڌيا ياترا ۽ مرلي منوهر جوشي جي ڪنياڪماري کان– ڪشمير ياترا ۾ حصو ورتو. +سن 1995 ۾ هن گجرات ۾ چُونڊُن جي پرچار جي ذميداری نڀائي. +اَٺ سال جي ڄمار ۾ هن آر ايس ايس سان پنهنجو واسطو ڳنڍيو. +وڳوڙي صورت حال جي دوران هن کي روپوش ٿيڻو پيو. +1985 ۾ آرايس ايس طرفان هن کي بي جي پي ۾ شامل ڪيو ويو ۽ 2001 تائين هي پارٽيءَ ۾ ڪيترن ئي عهدن تي رهيو. +سال 2001 ۾ ان وقت جي وزير اعليٰ گجرات ڪيشو ڀائي پٽيل جي استعفيٰ ڏيڻ کانپوءِ مودی کي وزيراعليٰ بڻايو ويو. +ان کان تُرت پوءِ هي گجرات اسيمبلي جي لاءِ چُونڊيو ويو. +گجرات وڳوڙن ۾ هن جي زبردست تنقيد ٿي ۽ کيس سڌوسنئون (براہ راست) ان جو ذميدار بڻايو ويو، پرَ اعليٰ عدالت (سپريم ڪورٽ) کي هن جي خلاف ڪوبہ ثبوت نہ مليو. +گجرات جو وڏووزير (وزيراعليٰ گجرات) ٿيڻ کانپوءِ سندس ڪم ڪار جي وڏي ساراهہ (تعريف) ڪئي وئي. +هي تعلیم، غربت ۽ صيحت جي شعبي ۾ چڱوسُٺو ڪم نہ ڪري سگهيو جنهنڪري کيس تنقيد جو نشانو پڻ بڻايو ويو. +راشٽريا سويم سيوڪ سنگھ ۾ شموليت. +سال 1967 ۾ هندو نظرياتي تنظيم آر ايس ايس ۾ شامل ٿيو ۽ 70 واري ڏهاڪي کان پرچارڪ يا تنظيم جو اڳواڻ طور ڪم ڪرڻ شروع ڪيائين. +الزامَ ۽ تنقيد. +نريندر دامودر داس مودي تڪراري شخصيت سمجهيو ويندو آهي. +مودي جي مخالفن کيس ويڇا (تفرقا) پيدا ڪندڙ شخصيت سمجهندا آهن. +سال 2002 جي گجرات وڳوڙن (فسادن) دوران مودي گجرات جو وڏووزير (وزيراعليٰ) هيو، جنهنڪري هن تي الزام لڳايو ويندو آهي تہ هي پردي پويان (پس پردو ) انهن وڳوڙن ۾ ملوث هيو. +لکڻيون. +نريندر موديءَ سن 2008 ۾ پنهنجي هڪ ڪتاب گجراتي ٻولي ۾ ’جيوتي پونج ‘ لکي هُئي، جنهن ۾ هن هندو نظرياتي تنظيم راشٽريا سويم سيوڪ سنگھ يعني آر ايس ايس جا گمنام رهندڙ ڪارڪنن بابت لکيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5452.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5452.txt new file mode 100644 index 0000000..3b514c1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5452.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +صوفي وريل فقير +لاڙڪاڻي ۾ سخي سلطان باهوءَ جي سروري قادري طريقي جو وڏو مرشد صوفي وريل فقير ابڙو 1838 عيسويءَ ۾ ڳوٺ ڏتل ابڙي ۾ پئدا ٿيو. +وريل فقير ولد حمل خان 1842ع ڌاري ڳوٺ ڏتل ابڙي تعلقي قمبر، اڳوڻي ضلعي لاڙڪاڻي ۾ ڄائو، سندس وڏا اصل ۾ ڀاڳناڙيءَ جا رھاڪو ھئا. +وريل ننڍي ھوندي مال چاريندو ھو ۽ جھنگ جھر ۾ سريلي آواز ۾ ڪافيون ڳائيندو ھو. +انھيءَ زماني ۾ ڳوٺ ڏتل ابڙي ۾ ھڪ درويش -الله- ڏني فقير، جيڪو پاڻ شاعري ڪندو ھو، اچي پنھنجو آستانو اڏيو، وريل فقير -الله- ڏني فقير جا -بيت- ۽ ڪافيون ڳائيندو ھو، جڏھن -الله- ڏني فقير، وريل جي واتان پنھنجا شعر بيحد سريلي آواز ۾ ٻڌا ته بيحد متاثر ٿيو ۽ وريل کي دل سان دعا ۽ داد ڏنائين. +وريل فقير به -الله- ڏني فقير کان متاثر ٿيو ۽ درويش -الله- ڏني کي پنھنجو مرشد تسليم ڪيائين. +-ان- بعد محفلون منعقد ٿيڻ لڳيون ۽ اوري پري جا ڪيئي فقير، صوفي، سالڪ، راڳي ۽ ڳائڻا وقت بوقت فقير سان ملڻ ۽ وحدت جي واٽ پڇڻ لاءِ پيا ايندا ھئا، -ان- کان علاوه وقت جا مشھور گويا به وٽس ايندا ھئا. +پاڻ جھان گشتي به ڪيائين، اڪثر پيدل سفر ڪندو ھو. +قلندر لال شھباز جي درگاھ تي به حاضري ڏيندو رھيو. +سندس شاعري بيتن ۽ ڪافين تي مشتمل آھي. +ھن سنڌيءَ کان علاوه سرائڪيءَ ۾ پڻ ڪلام چيو. +وريل فقير 7 صفر 1338 ھجري مطابق 1919ع تي وفات ڪري ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54614.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54614.txt new file mode 100644 index 0000000..6b6c565 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54614.txt @@ -0,0 +1,47 @@ +باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي +باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي ( بي ايس يو )؛ ( ) باڪو، آذربائيجان ۾ هڪ عوامي يونيورسٽي آهي. +آذربائيجان ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ جي پارليامينٽ طرفان 1919 ۾ قائم ٿيندڙ هن يونيورسٽي جي شروعات 1094 ۾ تعليم شعبي سان گڏوگڏ تاريخ ۽ فلسفو، فزڪس، رياضي، قانون ۽ ميڊيسن جون فيڪلٽين سان ٿي. +بي ايس يو جو پهريون ريڪٽر وي۔آءِ رازومووسڪي هيو، جيڪو ڪازان يونيورسٽي ۾ وڍڪُٽ (ڇيرڦاڙ، سرجري) جو هڪ اڳوڻو پروفيسر هُيو. +1930 ۾، حڪومت طرفان اعليٰ تعليم جي نئين سر تنظيم مطابق يونيورسٽي کي بند ڪرڻ جو حڪم ڏنو ويو، ۽ يونيورسٽي کي سپريم پيڊاگوجيڪل انسٽي ٽيوٽ سان تبديل ڪيو ويو. +تنهن کانپوءِ، 1934 ۾ هيءَ يونيورسٽي ٻيهر بحال ٿي، ۽ ٻئي عالمي جنگ جي ڏُکين سالن ۾ فيڪلٽي ميمبرن جي گهٽتائي کي مُنهن ڏنائين. +سال 1959 ۾ پنهنجي 40 هين ورسي (سالگرهہ) تائين، يونيورسٽي ۾ اڳ کان ئي 13 فيڪلٽيون موجود هيون. +آذربائيجان ميڊيڪل يونيورسٽي ۽ آذربائيجان اسٽيٽ اڪنامڪ يونيورسٽي ٻنهين ئي بي ايس يو ۾ اصل لاڳاپيل فيڪلٽين جي اسپانسرشپ ڪنديون رهيون. +باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي (بي ايس يو) منجهان پڙهي نڪتل ماڻهن ۾ آذربائيجان جا ٻه اڳوڻا صدر ابوالفاز ايلچيبي ۽ حيدر عليئيف پڻ شامل هيا.اڳيون ذڪر ڪيل صدر عربي ٻولي ۽ ادب جي فيڪلٽي کان پڙهيل هيو، جڏهن تہ پويون ذڪر ڪيل صدر، جنهن 30 سال کان وڌيڪ وقت تائين آذربائيجان جي سياست تي غلبو حاصل ڪيو، سو فيڪلٽي آف هسٽري منجهان پڙهيل هيو. +نوبل انعام ماڻيندڙ ماهر طبيعيات ليو لنڊو بي ايس يو ۾ 1922 ۽ 1924 جي وچ۾ تعليم پِرائي هُئي. +بي ايس يو، آذربائيجان جمهوريا جي اڪيلي يونيورسٽي آهي جيڪا بين الاقوامي درجابندي جي تنظيمن طرفان درجابند ڪئي وڃِي ٿي، جيئن اڪيڊمڪ پرفارمنس سان يونيورسٽي جي درجا بندي ۽ ان وقت تعليمي ڪارڪردگي جي ذريعي يونيورسٽي جي درجابندي ۾ 1872هين نمبر تي آهي. +تاريخ. +بي ايس يو پهرئين سيپٽمبر 1919 تي آذربائيجان ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ جي پارليامينٽ جي فيصلي سان قائم ڪئي وئي. +يونيورسٽي 4 فيڪلٽيز (هسٽري اينڊ فلولوجي، فزڪس ۽ رياضي، قانون، ۽ طب يا ميڊيسن) جي حصن ۾ قائم ڪئي وئي هئي. +يونيورسٽي جو پهريون ريڪٽر مشهور سرجن VI Razumovsky هيو.سال 1920-40 جي معروف پروفيسرز ۾ آذربائيجان جو ليکڪ عبدالرحيم بيڪ حقورديئف، اورينٽلسٽ پروفيسر پي.ڪي. +جوزي، پروفيسر اي.او. +ماڪوويلسڪي، پروفيسر اي.او.مشيل ۽ ٻيا اسڪالرز شامل هيا.ان زماني دوران يونيورسٽي جي انتظاميا باڪو ۾ تعليمي ماهر اين.واءِ.مار، وي.وي. +بارٽولڊ، ايسٽرن سائنس اڪيڊمي جو فواد بيڪ ڪپرولوزادي کي دعوت ڏني. +تنظيم سازي سان لاڳاپيل ڪائونسل آف دي پيپلز ڪاميسار آن ري آرگنائيزيشن (Council of the People's Commissar on reorganization) جي فيصلي مطابق 1930 ۾ هن يونيورسٽي کي ختم ڪيو ويو. +هائي پيڊاگوجيڪل انسٽيِٽيوٽ ٺاهيو ويو هو. +ڇڙو 1934 ۾ ئي رياستي يونيورسٽيءَ پنهنجيون سرگرميون ٻيهر شروع ڪيون ۽ تُرت ئي جمهوريا آذربائيجان جي سائنسي تعليمي مرڪز بڻجي وئي. +يونيورسٽي ۾ استادن جي وڏي کوٽ (گهٽتائي) هجڻ کانپوءِ بہ ڪيترا ئي استادَ ٻئي مهاڀاري لڙائي (ٻئي عالمي جنگ) ۾ ويا هيا، ان هوندي به يونيورسٽي پنهنجي پهرئين پوزيشن برقرار رکڻ ۾ سوڀاري (ڪامياب) رهي. +1945 ۾ استادن آذربائيجان اڪيڊمي آف سائنس جي قيام ۾ اڳتي وڌي حصو ورتو. +ايئن آذربائيجان ميڊيڪل يونيورسٽي، معيشت جي آذربائيجان يونيورسٽي، آذربائيجان رياستي تدريسي يونيورسٽي ۽ ٻين — — ملڪ جي يونيورسٽين ۾ گهڻين کي باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي جي بنياد تي قائم ڪيو ويو هيو. +1969 کانپوءِ وارن سالن کي علم ۽ سائنس جي شعبي ۾ ترقي جي سال طور سمجي سگهجي ٿو. +هڪ ڪُشادي تاريخي دور کي سانڍيندي، انهن سالن ۾ جديد خاصيتن، شعبن بابت فيڪلٽيون ٺاهيون ويون ۽ 30 کن سائنسي تحقيقي ليبارٽريز کي شروع ڪيو ويو. +ان جي نتيجي ۾، مستقبل جي ترقي جي هڪ مضبوط پَڪ ڪرائي وئي هئي. +حيدر عليئيف جي اقتدار ۾ اچڻ کانپوءِ يونيورسٽيءَ وڌيڪ اڳيان ترقي ڪرڻ شروع ڪئي. +جدید خصوصیات ، محکموں اور سائنسی ليبارٽرين يونيورسٽي ۾ ڪم ڪرڻ شروع ڪيو. +تاريخي پس منظر سميت، باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي سدائين کان آذربائيجان جي هڪ اهم سائنسي ۽ تعليمي مرڪز رهي آهي. +مشهور سائنسدانن، دانشورن، سياستدانن ۽ آذربائيجان جي نامياري سياستدان، حيدر عليئيف پڻ باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي منجهان گريجوئيشن ڪئي. +في الحال ، ] باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي ۾ 16 شعبا جن ۾ 55 بيچلر ۽ 153 ماسٽر ڊگريون ڪرايون وڃن ٿيون. +باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي جي 100 هين ورسي (سالگرهہ) نہ رُڳو آذربائيجان ۾، پر ويانا، آسٽريا (سيپٽمبر 2019) ۾ ۽ پيرس (جون 2019) ۾ يونيسڪو جي صدر دفتر ۾ ملهائي وئي. +بي ايس يو جي 100هين ورسي (سالگرهہ) جي مانَ (اعزاز) ۾ خصوصي ميڊل-باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي جي " 100 هين جوبلي (1919-2019) " نومبر 2019 ۾ صدارتي فرمان جي ذريعي جاري ڪئي وئي هئي، ۽ 113 ماڻهن کي اهو تمغو ڏنو ويو هيو. +بين الاقوامي لاڳاپا. +وقت سان گڏوگڏ، يونيورسٽيءَ پنهنجا بين الاقوامي لاڳاپا (تعلقات، رليشنز) بڻائيندي رهي. +فلحال بي ايس يو مختلف تنظيمن ۽ ادارن ۾ يوريشيا جي يونيورسٽين جي ايسوسيئيشن جي حيثيت سان رڪنيت رکي ٿي، جيڪا اَڳُوڻي سوويت يونين جي ڪيترين ئي يونيورسٽين کي ٻَڌيءَ (ايڪو) ۾ ڳنڍي ٿي. +2002-2004 جي وچ۾، بي ايس يو ڪارو سمنڊ رياستن جي يونيورسٽين جي تنظيم جي اڳواڻي ڪئي. +اڳتي، هن يونيورسٽي ماسڪو اسٽيٽ يونيورسٽي، مڊل ايسٽ ٽيڪنيل يونيورسٽي، نائس-صوفيا اينٽي پوول يونيورسٽي، انڊيانا يونيورسٽي، ڪيف نيشنل يونيورسٽي، ويانا يونيورسٽي ۽ ٻِين اعليٰ يونيورسٽين سان سائنسي ٽ ٽيڪنيڪي تعاون، شاگردن استادن جي مٽاسٽا پروگرامن جي ٺاهن (معاهدن) تي دستخط ڪيا آهن. +انهن گڏيل تعاونَ جي نتيجي ۾، يونيورسٽي گڏيل سائنسي ڪانفرنسون، ورڪشاپس سميت درسي ڪتابن جي ڇپائي جو پڻ بندوبست ڪندي رهي ٿي. +اڪيڊمڪ ڪائونسل. +باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي جي اڪيڊمڪ ڪائونسل جو مقصد تعليم، ان جي معيار، يونيورسٽي جي نمائندگي سان گڏوگڏ بين الاقوامي لاڳاپا ٺاهڻ ۾ پڻ حصو وجهڻ آهي. +ڪائونسل بنيادي طورتي هيٺ درج ٿيل معاملن تي ڌيان ڏيندي آهي. +لاڳاپا (الحاق). +باڪو اسٽيٽ يونيورسٽي، قفقاز يونيورسٽي ايسوسيئيشن جي هڪ رڪن (ميمبر) آهي. +اَڳُوڻَا شاگردَ (اليومناءِ). +وڌيڪ ڄاڻ لاءِ ڏسو: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54821.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54821.txt new file mode 100644 index 0000000..de424fb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54821.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +سوويت يونين +سوويت يونين (سوويت اتحاد) روسي سوشلسٽ رياستن جو مجموعو (مختصر USSR) جنهن کي عام طور سوويت يونين جي نالي سان سُڃاتو ويندو آهي. +هي آئيني لحاظ کان اشتراڪي رياست هُئي جيڪا يوريشيا ۾ 1922 کان 1991 تائين قائم رهي. +هينئر ان کي عام طور روس (Russia) پڻ چيو ويندو آهي، جيڪو درست ناهي. +روس يعني رشيا ان اتحاد (يونين) جي رياستن منجهان سڀ کان وڌيڪ سگهاري (طاقتور) رياست جو نالو آهي. +سال 1945 کان وٺي سال 1991 تائين ان کي آمريڪا سان ڀيٽ ۾ دنيا جي هڪ عظيم طاقت ( سُپر پاور Super Power) مڃيو ويندو هيو. +سوويت يونين دور ۾ معاشي ترقي جي نتيجي ۾ معياري زندگي خاص ڪري شهري علائقن ۾ بهتري آئي. +خُلاصو. +سوويت اتحاد کي سال 1917 جي روسي انقلاب دوران ٺهندڙ رياستي علائقن ۾ قائم ڪيو ويو. +وقت سان گڏوگڏ ان جون جاگرافيائي سرحدون مٽجنديون (تبديل ٿينديون) رهيون آهن، پر آخري وڏي ٽوڙڦوڙ (ٽُٽڻَ) کانپوءِ، جيڪو بالٽڪ رياستون، اُڀرندو پولينڊ، اوڀر يورپ جو ڪُجھ حصو ۽ ڪُجھ ٻين رياستن جي واڌاري (اضافي) ۽ فن لينڊ ۽ پولينڊ جي عليحدگيءَ کانپوءِ سال 1945 کان وٺِي انت (ڇيهه ٿيڻ، خاتمي) تائين شاهي دور واري روس جهڙي ئي رهي. +سوويت يونين واري دور ۾ دنيا اندر ٻِه قُطبي سرشتو يا باءِ پولر سسٽم هيو، جيڪو سوويت يونين جي ٽُٽڻ کانپوءِ يگانو قُطبي سرشتو (يوني پولر) بڻجي ويو ۽ آمريڪا جي سموري دنيا ۾ هڪ هٽي قائم ٿي وئي. +سوويت حڪومت ۽ سياسي تنظيمن جي نگراني ۽ سارَسنڀالَ جو ڪم ڏيهه (مُلڪ) جي اڪيلي سياسي جماعت (پارٽي)، سوويت اتحاد جي ڪميونسٽ پارٽي وٽ هيو. +سال 1956 تائين سوويت سوشلسٽ رياستن جو تعداد چار کان وڌي پندرنهن ٿي ويو، سوويت يونين ۾ شامل ٿيندڙ اُهي سموريون رياستون هيٺئين ريت آهن. +سال 1991 ۾ سوويت يونين (سوويت اتحاد) جو اَنتُ (خاتمو) ٿي ويو ۽ انکانپوءِ مٿي ذڪر ڪيل سموريون رياستون آزاد ٿي ويون. +انهين منجهان يارنهن رياستن ملي ڪري هڪ ننڍڙو ڪنفيڊريشن وفاق (Confederation) ٺاهيو آهي جنهن کي "آزاد رياستن جي گڏيل دولت" (ڪامن ويلٿ) سڏيو وڃِي ٿو. +ترڪمانستان جيڪو پهرئين ان گڏيل دولت (ڪامن ويلٿ) جو باقاعدي رڪن هُيو، اُهو هاڻي شريڪ رڪن (ميمبر) جو درجو رکھي ٿو. +ٽن بالٽڪ رياستن يعني اسٽونيا، لٽويا ۽ لٿووينيا ان ڪامن ويلٿ بدران سال 2004 ۾ يورپي اتحاد ۽ نيٽو(ناٽو) ۾ شموليت اختيار ڪئي. +روس ۽ بيلاروس هاڻي اتحاد روس ۽ بيلاروس سان تعلق رکن ٿا. +اتهاس. +سوويت اتحاد کي روسي بادشاهت کانپوءِ جُڙندڙ شڪل چيو وڃي ٿو. +آخري روسي زار بادشاهہ، نڪولس ٻيون مارچ 1917 تائين حڪومت ڪئي ۽ اڳئين سال سندس خاندان سميت کيس ماريو ويو. +سوويت اتحاد ڊسمبر 1922 ۾ جُڙيو. +ان ۾ روس (بالشويڪ رشيا)، يوڪرائن، بيلارس، جارجيا، آرمينيا ۽ آذربائيجان (انهن ٽِن رياستن کي مٿانهين قفقاز (ڪوهہ ڪاف يا ڪاڪاشش) واريون رياستون پڻ سڏيو ويندو آهي) شامل هيون ۽ انهن تي بالشويڪ پارٽيءَ جي سرڪاري راڄُ (حڪومت) هيو. +روسي بادشاهت جي اندر جديد انقلابي تحريڪ سال 1825 جي ڊسمبر واري بغاوت سان شروع ٿي. +سال1905 جي انقلاب کانپوءِ سال 1906 ۾ روسي پارليامينٽ ڊوما قائم ٿي، پَر مُلڪ جي اندر سياسي ۽ سماجي گهٽ جٽاداري (عدم استحڪام) موجود رهي ۽ پهرين مهاڀاري جنگ ۾ ڏيوالپڻو (ناڪامي، شڪست) ۽ کاڌخوراڪ اوڻائي (قلت) جي سبب هي وڌيڪ سگهارو ٿيو. +جاگرافي. +پکيڙ جي علائقي سان، سوويت يونين دنيا جو سڀ کان وڏو ملڪ هيو، جيڪو درجو هاڻي روسي فيڊريشن برقرار رکيو آهي. +سوويت اتحاد يورپ کنڊَ جي اُڀرندي ۽ ايشيا کنڊَ جي اُترئين حصي تي قبضو ڪيو هيو. +ملڪ جو گهڻو ئي حصو پنجاه ڊگري اُترئين ملڪ جي ڊيگهه کان مَٿي آهي ۽ ان جي ڪُل پکيڙ (ايراضي) 22402200 چورس ڪلوميٽر يا 8649500 چورس ميل آهي. +ايڏي وڏي ايراضي جي سبب ان جي موسم نيم خط استوائي (Semi Equatorial) کان وٺي سرد، نيم برفاني کان وٺي برفاني مُند (موسم) تائين پکڙيل آهي. +11 سيڪڙو زمين زراعت لائق هُئي، 16 سيڪڙو گاھ جو ميدان ۽ چراگاهون (گاهه جو ميدان) هيون، 41 سيڪڙو جهنگ ۽ ٻيلا هيا ۽ 32 سيڪڙو ڀاڱو (حصو) ٻئي قسمن جو هيو، جنهن ۾ ٽنڊرا جو حصو پڻ شامل آهي. +سوويت اتحاد جي ويڪراڻ (ويڪر) 10000 ڪلوميٽر يعني 6200 ميل هئي، جيڪا لينن گراڊ کان وٺي راتمانوا تائين پکڙيل هُئي. +ان جي ڊيگهه تقريبن 5000 ڪلوميٽر يعني 3100 ميل هئي. +ان جو گهڻوتڻو حصو کهرو(کڙٻڙ) ۽ ڏاڍو ڏکيو (مشڪل) هيو. +پوري آمريڪا ان جي هڪ حصي جي اندر سمائجي سگهجي پئي. +ثقافت. +سوويت يونين جي ثقافت يو ايس ايس آر جي 70 سال دور ۾ ڪيترن ئي مرحلن منجهان گزري آهي. +روسي انقلاب کانپوءِ پهرئين يارنهن سال تائين ماڻهن کي نسبتن آزادي حاصل رهي ۽ مصورن مصوري ۾ انيڪ نئين روسي نواڻِ پيدا ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. +حڪومت مختلف لاڙن (رجحان، ٽرينڊ) کي سلطنت جي لاءِ خطرو هيو، سي برداشت ڪيا. +فن ۽ ادب ۾ ڪيترائي مختلف ذهنيت جا ماڻهو لنگهي آيا ۽ انهن نوان تجربا ڪيا. +ڪميونسٽ ليکڪن جهڙوڪ ميڪسم گورڪي ۽ ولاديمير ماواڪوشوف ان دوران گهڻا نمايان رهيا. +فلم، جيڪا معاشري تي وڏو ڇڏيندي آهي، تنهن کي حڪومت طرفان وڏي همٿائي (حوصلہ افزائي) ملي ۽ سرگئي آئنسٽائن جو ڪيترو ئي ڪم انهيءَ دوران تخليق ٿيو. +انکانپوءِ جوزف سٽالن جي دور ۾، سوويت ثقافت کي حڪومت جي بيان ڪيل حدن وسيلي نافذ ڪيو ويو. +هر طرح جي اثرن کي سختي سان روڪيو ويو. +ڪيترن ئي ليکڪن کي جيل وِڌو ويو يا ماريو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54823.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54823.txt new file mode 100644 index 0000000..bf51ed7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54823.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +عرب ليگ +عرب ليگ جنھن جو رسمي نالو ليگ آف عرب اسٽيٽس آھي 1945 ۾ قائم ٿي. +ان جو مقصد يورپ ملڪن کان آزادي حاصل ڪندڙ عرب ملڪن جي گڏيل مفاد لاءِ ڪم ڪرڻ ھيو. +ان تنظيم جو بنياد وجھندڙ رڪن مصر، عراق، اردن، شام، سعودي عرب، لبنان ۽ يمن ھيا. +جنھن بعد وڌيڪ 15 ملڪ ان ۾ شامل ٿيا. +جن جا نالا آهن: الجيريا، بحرين، ڪومورو آئلينڊز، جبوتي،ڪويت، لبيا، ماريطانيہ، مراڪش، اومان، فلسطين، قطر، تيونس، يونائيٽيڊ عرب امارات، صوماليا، سوڊان. +ان جو مستقبل صدر مقام مصر جي شھر قاھرہ ۾ آھي. +اھا عرب اتحاد ۽ سھڪار جي لاء ھڪ سيڪيولر تنظيم آھي. +اھو فورم عرب ملڪن جي پنھنجي سياسي، قانوني، سلامتي، آمدورفت، رابطن جي ذريعن، معاشي ترقي ، سماجي ۽ ثقافتي معاملن متعلق سمورن مسئلن کي حل ڪرڻ لاء آھي. +ان جو سڀ کان وڏو آفيسر آن جو سيڪريٽري جنرل ھوندو آھي ۽ سڀ کان وڏي اختياري ان تنظيم جي ڪائونسل آهي جيڪا رڪن ملڪن جي نمائندن تي مشتمل ھوندي آھي. +عرب ليگ جو اجلاس سال ۾ ٻہ دفعا ٿيندو آهي جنھن ۾ ملڪن جا سربراهه شريڪ ٿيندا آهن. +ھن تنظيم ذريعي اتحاد ھجڻ باوجود عرب ملڪن ۾ پاڻ ۾ معاشي نابرابري، سياسي تشڪيل ۽ نظرياتي اختلافن ۽ سربراھن جي پاڻ ۾ ذاتي اختلافن سبب نفاق موجود آهي. +مصر جڏهن عرب ليگ ۾ سيڪيولر خيال واري جمال عبدالناصر جي سربراهي ۾ حاوي ھيو تہ سعودي عرب 1962 ۾ اسلامي ملڪن جي ھڪ وڏي اتحاد جو بنياد وڌو ۽ بعد م مصر کي عرب ليگ مان اسرائيل سان 1979 ۾ امن معاهدو ڪرڻ جي ڪري نيڪالي ڏني وئي ۽ 1987 ۾ ان جي رڪنيت وري بحال ڪئي وئي جيڪو عرب ليگ ۾ موجود نفاق جو ھڪ مثال آهي. +1990 ۾ عراق جو ڪويت تي حملو پڻ نفاق جو ھڪ ٻيو مثال آهي. +انھن حضرت علي جي خليفي ٿيڻ جي حمايت ڪندڙن ۾ ھئا. +انھن عباسين جي بنو اميہ وارن جي خلاف انقلاب جي پڻ حمايت ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54831.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54831.txt new file mode 100644 index 0000000..30b8cab --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54831.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +عرفات (ميدان) +عرفات : سعودي عرب جي شھر مڪي ۾ مرڪزي شھر کان 12 ميلن جي فاصلي تي واقع ھڪ ميدان جو نالو آهي جتي 9 ذوالحج تي منجھند جو حج دوران حاجي حج جو خطبو ٻڌندا آهن. +قرآن ۾ ان کي ھڪ پاڪ مقام سڏيو ويو آهي. +عرفات جي ان خطبي ۾ شرڪت کانسواءِ حج اڻپورو ھوندو آھي. +اسلامي روايتن مطابق حضرت آدم ۽ حضرت حوا جنت مان نيڪالي بعد ان ميدان تي ٻيھر مليا ھيا ۽ اتي جبرائيل کين حج جون رسمون سيکاريون. +ان ميدان تي ھڪ ننڍڙو جبل واقع آهي جنھن کي جبل عرفات سڏيندا آهن جنھن تي بيھي 632ع ۾ حضرت محمد صه پنھنجي حج جو آخري خطو ڏنو. +عرفات جي ميدان تي ھڪ وڏي مسجد ٺاھي وئي آھي جنھن جو نالو نمرا مسجد آھي جتان ھاڻي حج جو خطبو ڏنو ويندو آهي جيڪو پوري دنيا ۾ نشر ٿيندو آهي. +ان ميدان تي ٻيو پاڪ مقام مزدلفہ آھي جتي حاجي خيمن ۾ رات گذاريندا آهن. +ان کان علاوه ھڪ مقام منا آھي جتي حاجي مڪي واپسي وقت ٽن ٺلھن کي پٿريون ھڻي حج مڪمل ڪندا آهن. +ھن وقت اتي ان ميدان تي جديد سھولتن سان ويھ لک ماڻهن جو بندوبست ڪيل آھي.اھو ميدان مڪي جي اوڀر طرف 20 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آهي جتي ھڪ گرينائيٽ جو جبل ساڳي نالي سان سڏجي ٿو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54844.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54844.txt new file mode 100644 index 0000000..97192d7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd54844.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +سيف سميجو +سيف سميجو () (پيدائش:23 جنوري 1984) هڪ موسيقار، گيت لکندڙ ۽ پاڪستاني صوفي، لوڪ بينڊ دي اسڪيچس جي اڳواڻي ڪندڙ راڳي (ڳائڻو) سميت باني آهي. +مئي 2014 ۾ هن حيدرآباد، سنڌ ۾ پهريون ميوزڪ آشرم (اسڪول) کوليو، جنهن جو نالو "لاهوتي ميوزڪ آشرم" آهي. +هن ڪوڪ اسٽوڊيو ۾ داستان مومل راڻو تي موسيقي تيار ڪئي آهي +شروعاتي جيون ۽ تعليم. +سيف سميجو 23 جنوري 1984 تي خيرپور، سنڌ ۾ پيدا ٿيو هو. +هن سنڌ يونيورسٽي منجهان انگريزي ادب ۾ بيچلرز جي تعليم ماڻي آهي. +ميوزڪ ڪيريئر. +مستقل مزاجي سان دي اسڪيچس جا گيت جهڙوڪ ننڊ نشي ويچ، راڻو، رات، مين صوفي هون، مينا نہ رُڳو سنڌ ۾ پَر پوري پاڪستان ۾ مقبول هٽ ٿيا. +ويجهر ۾ هڪ نئون ميوزڪ البم تون (انگريزي: يُو) ۽ هڪ نئون گانو جوڳي لائونچ ڪيو ويو آهي +سيف موسيقيءَ ۾ اصل راجسٿاني تڙڪو پيش ڪرڻ لاءِ مائي ڌائي سان ملي ڪري گانا ڳايا آهن، انکانسواءِ سندس ويچارَ هيا تہ لاهوتي ميوزڪ آشرم وسيلي ٻين فنڪارن سان گڏ پڻ تعاون ڪيو وڃِي. +لاهوتي سڌوسنئون سيشن. +لاهوتي لائيو سيشن سيف سميجو پاران جون 2013 ۾ شروع ڪيو ويو، جيڪا هڪ هفتيوار سرگرمي آهي، جنهن ۾ سنڌ جا مختلف موسيقار سڌوسنئون (براهہ راست، لائيو) ميوزڪ ڳائڻ جي لاءِ سميجو جي ٺِڪاڻي تي گڏ ٿيندا آهن. +ان تحت پيش ڪيل پرفارمنس جا آڊيو ۽ وڊيو رڪارڊ ڪري سماجي ذريعن (سوشل ميڊيا) تي جاري ڪيا ويندا آهن. +سميجو پاڻ ڄامشورو ۾ هڪ راڪ بينڊ دي سڪيچز جو سرواڻُ آهي، ۽ وڏي وقت کان لاهوتي سيشن ڪرڻ چاهيائين. +ثقافتي بچاءُ جي لاءِ لاهوتي جي سڌو سنئون (لائيو، براهہ راست) سيشن جي انتهائي ڪچي شڪل ۾ سندس خواب سچ ٿئي ٿو +سميجو جو چوڻ آهي تہ، "منهنجو مقصد نہ صرف اهو هيو تہ انهن راڳين (موسيڪارن) کي رڪارڊ ڪجي، پر اعليٰ آوازي (صوتي) ۽ تصويري معيار ۾ ائين ممڪن بڻائڻو هيوتہ انهن کي سوشل ميڊيا تي پڻ اوتري ئي سُٺي انداز ۾ پيش ڪري سگهجي +لاهوتي لائيو سيشنز وسيلي اَٽِڪَل 50 مختلف لوڪ ڳائڻن کي رڪارڊ ڪيو ويو آهي ۽ انهن جي ڳايل گيتن کي جاري ڪيو ويو آهي ۽ انهن منجهہ ڪيترائي فنڪار پهرئين ڪڏهن بہ ڪيمرا سامهون يا رڪارڊنگ ۾ ناهين آندا ويا +ڪُجھ نمايان فنڪارن ۾ مائي ڌائي، ذوالفقار فقير، اريب اظهر، بينڊ بيل، ٺٽو سان واسطو رکندڙ ٻہ چنگ وڄائيندڙ - علي محمد ۽ فيروز رانجهو، مانجهي فقير، طالب طلاري، مائي هنجو ۽ محمد حسن شامل آهن. +لاهوتي ميوزڪ آشرم. +لاهوتي اسڪول آف ميوزڪ، اصل ۾ لاهوتي لائيو سيشنز جو واڌارو (ايڪسٽينشن) آهي جيڪي ديسي موسيقي اوزارن ۽ سازن جي بچاءَ (تحفظ)، تعارف سميت سيف طرفان شروع ڪيو ويو. +لاهوتي ميوزڪ اسڪول جي نالي سان واڳيل لاهوتي ميوزڪ آشرم حيدرآباد ۽ ڄامشورو ۾ پهريون ميوزڪ اسڪول آهي جنهن جي مهورت (افتتاح) مئي 2014 ۾ ڪئي وئي. +اسڪول ۾ ڇٽيھ ڪلاڪ جي ميوزڪ سکڻ جا ماڊيول پيش ڪيا ويندا آهن، جِن ۾ ڪيبورڊ، گيٽار، باس گٽار ۽ دهل سميت اولهہ جا موسيقي اوزار ۽ ديسي موسيقي اواز جهڙوڪ چنگ، بوڻينڊو، شهنائي، تنبورو، سارنگي، نار، سِتار، بانسري ۽ ڍولڪ/ طبلو سميت ٻيا اوزار پڻ پيش ڪيا ويندا آهن. +, انکانسواءِ اُهي شاگرد جيڪي موسيقي جي تياري واري ميدان ۾ دلچسپي رکندا آهن تِن کي پڻ پنهنجي صلاحيتن (اسڪلز) کي ڪمِ آڻن لاءِ اسٽوڊيو جون سهوليتون ڏنيون وينديون آهن +ڊسڪوگرافي. +البمز +ميوزڪ وڊيو ۽ سنگلز diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5504.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5504.txt new file mode 100644 index 0000000..70fad69 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5504.txt @@ -0,0 +1,181 @@ +روس روس روسي ٻولي ۾ Россия (روسيا)، سرڪاري نالو رشين فيڊريشن (روس جو وفاق) جنھن کي روسي ٻولي ۾ روسياسڪايا فيڊريٽسيا سڏيندا آهن. +يوريشيائي جي ھڪ وفاقي ريپبلڪ آھي. +اھو پکيڙ ۾ دنيا جو سڀ کان وڏو ملڪ آهي. +ان جي پکيڙ 17,075,200 چورس ڪ م يا 6,592,772 چورس ميل آهي جيڪو انساني ابادي واري دنيا جو اٺون حصو آھي. +ھن ملڪ جي ان وسيع پکيڙ ۾ 11 ٽائيم زون اچي وڃن ٿا. +دنيا ۾ روس جي سرحد سڀ کان وڌيڪَ ملڪن سان لڳي ٿي جن جو تعداد 14 آھي. +ان جي اتر اولهه کان ڏکڻ اوڀر جي طرف روس جون زميني سرحدون ناروي، فنلينڊ، استونيا، لٽويا، لٿووينيا ۽ پولينڊ، بيلاروس، يوڪرين، جارجيا، آذربائيجان، قازقستان، چين، منگوليا، ۽ اتر ڪوريا سان ملن ٿيون۔ جڏهن ته هن جون آبي سرحدون جاپان کان اخوتسڪ سمنڊ، گڏيل آمريڪي رياستن جي ریاست الاسڪا کان بيرنگ سمنڊ ۽ ڪئناڊا جي ڄميل سمنڊ طرف اتر جا ٻيٽ ملن ٿا. +روس جي آبادي 14،62،00،000 آهي. +آبادي ۾ اھو يورپ جو سڀ کان وڏو ملڪ آهي. +دنيا جي وڏي آبادي وارن ملڪن ۾ ان جو نمبر نائون آھي ان جي گادي جو هنڌ ماسڪو شھر آھي جيڪو يورپ جو آبادي ۾ سڀ کان وڏو شھر آھي. +سينٽ پيٽرز برگ روس سميت يورپ جو ٻيون نمبر وڏو شھر آھي. +1991ع ۾ سوويت يونين جي خاتمي بعد روسي سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ روسي فيڊريشن ۾ تبديل ٿي ۽ 1993ع ۾ نئين آئين ذريعي وفاقي نيم صدارتي نظام قائم ڪيو ويو. +سن 2000ع کان وٺي ھن ملڪ جو صدر ولاديمير پيوٽن آهي. +انساني ترقيءَ جي اشاريي مطابق ھن ملڪ جو دنيا ۾ 52ھون نمبر آھي. +ملڪ ۾ يونيورسٽي تائين تعليم مفت فراھم ڪئي وڃي ٿي. +ملڪ جي معيشت دنيا جي طاقتور معيشتن ۾ شامل آھي ۽ ناليوار جي ڊي پي ۾ ھن ملڪ جو دنيا ۾ يارھون نمبر آھي. +مساوي قوت خريد مطابق جي ڊي پي ۾ ھن ملڪ جي معيشت دنيا اندر ڇھين نمبر تي آهي. +ھي ملڪ دنيا جي ھڪ وڏي ايٽمي طاقت آھي ۽ گڏيل قومن جو باني ۽ سلامتي ڪائونسل جو ويٽو جو اختيار رکندڙ مستقل رڪن آھي. +دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪَ ايٽمي ھٿيار پڻ ھن ملڪ وٽ آھن. +دنيا جي ٻين وڏي فوج پڻ ھن ملڪ جي آھي ۽ دنيا ۾ فوج تي وڌيڪ خرچ ڪندڙ چوٿون وڏو ملڪ آهي. +دنيا جي معدني ۽ توانائي جي ذريعن جو وڏو حصو ھن ملڪ وٽ آهي. +روس دنيا ۾ سڀ کان وڏن تيل ۽ قدرتي گيس پيدا ڪندڙ ملڪن ۾ شامل آهي. +ملڪ جي 20, شنگھائي ڪوآپريشن آرگنائيزيشن، ڪائونسل آف يورپ، ايشيا پيسفڪ ايڪانامڪ ڪوآپريشن، آرگنائيزيشن آف سڪيورٽي اينڊ ڪوآپريشن ان يورپ، انٽرنيشنل انويسٽمينٽ بينڪ ۽ ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن، ڪامن ويلٿ آف انڊپينڊنٽ اسٽيٽس، ڪليڪٽو سيڪيورٽي ٽريٽي آرگنائيزيشن، يوريشين ايڪانامڪ يونين جو رڪن ملڪ آهي. +روس جي تاريخ. +سوشلسٽ انقلاب کان اڳ. +ڏھين کان يارھين صدي عيسويءَ ۾ خيويائي روس يورپ جي سڀ کان خوشحال ۽ وڏين رياستن ۾ شمار ٿيندو هو ان رياست جو ولاديمير اعظم (980–1015) ۽ ان جو ڏاھو جي لقب سان مشھور پٽ ياروسلاف وارا دؤر ان رياست جو سونھري دور شمار ڪيا ويندا آهن. +ان ئي دؤر ۾ +۾ روس جي ماڻھن بازنطيني ايمپائر مان آيل آرٿوڊوڪس عيسائيت کي قبول ڪيو ۽ ان سان گڏوگڏ ساڳي دؤر ۾ پھريون مشرقي قانوني مجموعي جو مسودو روسڪايا پراودا جوڙيو ويو. +يارھين ۽ ٻارھين صدي عيسويءَ ۾ خانه بدوش ترڪ قبيلن: قبچاقن ۽ پچنگن وغيره جي لاڳيتي حملن ڪري مشرقي سلواڪ وارين آبادين وڏي پيماني تي اترئين گھاٽن ٻيلن وارن محفوظ علاقي زيلسي ڏي ھجرت ڪئي. +جاگيرداري جي مضبوط ٿيڻ سبب خيويائي رياست جي مرڪزيت ختم ٿيندي وئي جنھن سان رياست اندر گھرو ويڙھ ٿيندي رھي. +1837-40ع دوران منگولن جي حملي خيو کي تباھ ڪري ڇڏيو ۽ روس جي اڌ آبادي ان حملي ۾ ھلاڪ ٿي وئي. +حملي آورن، جن کي بعد ۾ تاتار سڏيو ويو، اتي اورد زرين (Golden Horde) نالي رياست قائم ڪئي. +ان جو ترڪ ٻولي ۾ نالو آلتين اوردو ھيو. +روس جو ڏاکڻو ۽ وچون حصو اٽڪل ٻہ صديون ان رياست ھيٺ رھيو. +پولينڊ جي بادشاھت (1025-1385) نيٺ گاليشيا والھينيا کي پاڻ سان ملائي ڇڏيو، جڏهن ته خيو جي پسگردائيءَ ۾ واقع ٻن علائقن: نووگورود ريپبلڪ ۽ منگولن جي زير اثر ولاديمير سوزدال ملي ڪري موجود روسي قوم جو بنياد وڌو. +نووگورود ريپبلڪ منگولن جي تسلط مان جان ڇڏائي ۽ پسڪوف واري علائقي سميت انھن ڪنھن حد تائين منگولن جي خيويائي روس تي حملي واري وقت کان وٺي پنھنجي خودمختياري بحال رکي ھئي. +نووگورود وارن 1240ع ۾ اليگزينڊر نيوسڪي جي قيادت ۾ نيوا واري جنگ ۾ سويڊن جي حملي آورن کي شڪست ڏئي. +1242ع ۾ انھن برف واري جنگ ۾ جرمن صليبين کي شڪست ڏئي. +خيويائي روس جي خاتمي بعد روس جي ٻين قائم ٿيندڙ طاقتور رياست ماسڪو واري گرينڊ ڊچي ھئي جيڪو شروع ۾ ولاديمير سوزدال جو حصو ھئي ماسڪو پرنس دمتري دونسڪوئي جي اڳواڻي ۾ روسي آرٿوڊوڪس چرچ جي حمايت يافتہ روسي پرنسپلٽين جي متحده فوج سان ملي ڪري 1830ع ۾ ڪليڪوفو واري جنگ ۾ منگول تاتارين کي شڪست ڏئي ماسڪو آھستي آھستي چوڌاري موجود پرنسيپلٽين کي پاڻ ۾ ضم ڪري ڇڏيو جن ۾ توير واري پرنسپلٽي ۽ نووگورود ريپبلڪ پن شامل ھيون. +عظيم ايوان ٽئين اورد زرين جي تسلط کي ختم ڪري وچ روس ۽ اتر روس کي ماسڪو جي راڄ ھيٺ ملائي روس جو پھريون حاڪم ٿيو جنھن سموري روس جي ڊيوڪ وارو لقب اختيار ڪيو. +1453ع ۾ قسطنطنيہ جي شڪست پاڻ کي اوڀر رومن ايمپائر جي وارث ھجڻ جو دعويدار ٿيو ايوان ٽئين بازنطيني شھنشاھ ڪنسٽنٽائين يارھين جي ڀائٽي صوفيه پلائيولاجينا سان شادي ڪئي ۽ بازنطيني ايمپائر جي ٻن منڍين واري باز جي نشان کي پنھنجي رياست جو نسبتي نشان بڻايو. +ماسڪو جي گرينڊ ڊيوڪ ايوان چوٿين بيخوف روسي زارشاھي نالي بادشاھت جو بنياد وجھي 1547ع ۾ پھريون روسي بادشاھ يا زار جي حيثيت سان تخت تي ويٺو ۽ ھن 1550ع ۾ قانونن جو نئون مجموعو سديبنڪ نافذ ڪيو جنھن ذريعي ھن جاگيردارنہ نمائندگي جو پھريون ادارو زيمسڪي سابور قائم ڪري مذھبي پيشوائن جي مقامي اثر رسوخ کي گھٽائي ختم ڪري ڇڏيو. +ان پھرين زار ٽي تاتار خانيٽن: ڏکڻ اولھ سائبيريا واري سائبيريائي خانيٽ، قازان خانيٽ ۽ آستراخان خانيٽ وولگا سميت کي شامل ڪري روس جي پکيڙ ۾ ٻيڻ تي اضافو ڪيو سورھين صدي عيسويءَ ۾ روس يورال جبلن جي اوڀر تائين وسعت ماڻي. +ان طاقتور زارشاھي کي پولينڊ، لٿوانيا، سويڊن، ڊينمارڪ ۽ ناروي جي اتحاد سان +بالٽڪ سمنڊ ۽ سامونڊي واپار لاء پھچ حاصل ڪرڻ جي ھڪ ڊگھي ۽ غير فيصلاڪن ليوونيائي جنگ ڪمزور ڪري ڇڏيو ساڳي وقت ڪرائميائي خانيٽ جي تاتارين پڻ ڏکڻ پاسي کان روس تي حملا جاري رکيا وولگا واريون خانيٽون بحال ڪرائڻ خاطر ڪرائميائي خانيٽ ۽ ان جي اتحادي عثماني خلافت 1571ع ۾ وچ روس تي حملو ڪري ماسڪو جي ديوارن تائين پھچي چڪا ھيا پر ايندڙ ٻئين سال حملي آور وڏي فوج کي مولودي واري جنگ ۾ شڪست ملي. +1682 ۾ پيٽر اعظم روس جو زار يا بادشاھ ٿيو ۽ 1721ع ۾ ھن پنھنجي شھنشاھ ھجڻ جو اعلان ڪيو. +ھن روس کي يورپ جي ھڪ وڏي طاقتور رياست بڻايو. +ھن 1700 کان 1721 تائين ھلندڙ اتر واري وڏي جنگ ذريعي سويڊن کي شڪست ڏئي. +1703ع ۾ ھن بالٽڪ سمنڊ تي سينٽ پيٽرزبرگ شھر جو بنياد وجھي روس جي گادي جو هنڌ اتي منتقل ڪيو. +ھن روسي ڪلچر کي اولھ يورپ واري ڪلچر ۾ تبديل ڪرڻ لاء سڌارا آندا جن روسي ڪلچر کي ڪافي تبديل ڪيو. +سندس ڌي ايلزبيٿ (1741–1762) جي دؤر ۾ روس ستن سالن واري جنگ (1756–1763) جي ور چڙھيو. +ان جنگ ذريعي روس اوڀر پروشيا کي پنھنجي حدن ۾ ملائي برلن جي دروازن تائين پھتو پر ملڪه جي وفات بعد اھي علائقا پروشيا کي واپس موٽائي ڏنا ويا. +عظيم ڪيٿرائين ٻين روس تي 1762ع کان 1796ع تائين حاڪم رھي جنھن جي دور کي روسي جاڳرتا وارو دور سڏيو ويندو آهي. +ھن روس جي سرحد پولينڊ جي علائقن ۽ ڏکڻ ۾ ڪرائميائي خانيٽ کي شڪست ڏئي ڪاري سمنڊ تائين وڌائي. +ڪيٿرائين کان پوءِ سندس پٽ پال پھريون تخت تي ويٺو. +ان بعد 1801 ۾ اليگزينڊر پھريون بادشاھ ٿيو جيڪو 1825ع تائين رھيو. +ان جي دؤر ۾ روسي الاسڪا پھتا ۽ ان کي آباد ڪرڻ شروع ڪيو +نيپولين وارين جنگن دوران +روس فرانس جي ايمپائر خلاف ٻين يورپي ايمپائرن جي اتحاد ۾ شامل ٿيو. +1812ع ۾ فرانس جي فوج ماسڪو تائين پھتي ھئي پر کيس سخت مزاحمت ۽ سردي جي موسم سبب ناڪامي ڏسڻي پئي. +اتحادي فوج نيٺ پيرس ۾ داخل ٿي. +روسي فوجي آفيسر جڏھن فرانس کان واپس آيا تہ پاڻ سان گڏ لبرل ازم وارا خيال کڻي آيا ۽ 1825ع ۾ انھن زار جي اختيارن گھٽائڻ لاء انقلاب جي ناڪام ڪوشش ڪئي. +نڪولس پھرين جو جو قدامت پسند دؤر 1825ع کان 1855ع تائين ھليو جنھن بعد ڪرائميا واري جنگ ۾ شڪست روس جو يورپ ۾ غلبو ۽ اثر رسوخ گھٽائي ڇڏيو. +1847 کان 1851 دوران روس ۾ ڪالرا جي وبا ۾ ڏھ لک ماڻھو ھلاڪ ٿي ويا. +نڪولس کان پوء اليگزينڊر ٻيون ()|اليگزينڊر ٻئين جو دور 1855 کان 1881 تائين ھليو جنھن دوران صنعتڪاري کي فروغ مليو ۽ روسي شاھي فوج کي جديد بڻايو ويو جنھن 1877 1878 جي روس ترڪ جنگ ذريعي عثماني خلافت کان بلقان جا گھڻا حصا آزاد ڪرايا. +عثماني خلافت، قجر گھراڻي جي ايراني ۽ چين جي چنگ گھراڻي جي اثر رسوخ گھٽجڻ سان پيدا ٿيل خال کي برطانيه ۽ روسي ايمپائر ڀرڻ شروع ڪيو ۽ انھن ٻنھي ايمپائرن جي ڇڪتاڻ وڏي راند (The Great Game) جو نالي سان مشهور ٿي. +اڻويھين صدي دوران روس ۾ سوشلسٽ تحريڪن جي شروعات ٿي. +1881ع ۾ انقلابين جي حملي ۾ اليگزينڊر ٻيون مارجي ويو ۽ سندس جاءِ تي ان جو پٽ اليگزينڊر ٽئين جي تاج پوشي ٿي جنھن جو راڄ 1894 تائين پرامن طريقي سان ھليو جنھن بعد ان ساڳي سال روس جو آخري زار نڪولس ٻيون تخت تي ويٺو. +ان جي دور ۾ 1905 ۾ خوني انقلاب آيو جنھن کي خوني آچر 2005 سڏيو ويندو آهي. +ان انقلاب ۾ بغاوت کي تي چيڀاٽيو ويو پر حڪومت ملڪ ۾ 1906 واري آئين جي صورت ۾ تمام وڏا سڌارا آڻڻ تي مجبور ٿي. +ماڻھن کي اظھار جي آزادي ۽ جلوس ڪڍڻ، سياسي جماعتن جي قانوني حيثيت ۽ ڊوما جي نالي سان چونڊ واري مقننه جي قيام وارا حق ڏنا ويا. +روسي سوشلسٽ ريپبلڪ. +1914ع ۾ آسٽريا ھنگري ايمپائر طرفان روس جي اتحادي سربيا جي بادشاھت سان جنگ جي اعلان بعد روس بہ ٻين جنگ عظيم ۾ شامل ٿي ويو 1916 ۾ پبرسلوف واري حملي دوران روسي شاھي فوج آسٽروھنگري ايمپائر جي فوج کي لڳ ڀڳ ناس ڪري چڏيو جنگي خرچ ۾ اضافي، جنگ ۾ ٿيل جاني نقصان، بدعنواني ۽ بغاوت جي افواھن روس ۾ اڳواٽ موجود عوامي بي اعتمادي ۾ ويتر گھڻو اضافو ڪيو جنھن 2017ع واري آڪٽوبر انقلاب لاء راھ ھموار ڪئي. +فيبروري 2017 جي انقلاب نڪولس ٻئين کي اقتدار ڇڏڻ تي مجبور ڪيو. +ھن ۽ سندس خاندان کي قيد ڪيو ويو ۽ بعد ۾ روسي گھرو ويڙھ دوران يڪاتيرنبرگ ۾ گوليون ھڻي قتل ڪيو ويو. +شاھي نظام کي ختم ڪري پھرين سيپٽمبر 1917ع تي روسي سياسي جماعتن جي اتحاد جي عارضي حڪومت ٺاهي وئي ۽ روسي ريپبلڪ جي قيام جو اعلان ڪيو ويو +6 جنوري 2018 تي روسي آئين ساز اسيمبلي روسي جنھوري وفاقي ريپبلڪ جو اعلان ڪيو ٻئي ڏينهن تي آل رشين سينٽرل ايگزيڪٽو ڪاميٽي ان آئين ساز اسيمبلي کي ٽوڙي ڇڏيو +پيٽروگراڊ سوويت پڻ ھڪ متبادل سوشلسٽ اداري جي حيثيت ۾ موجود ھئي جيڪا مزدورن ۽ ھارين جي چونڊيل سوويت جي نالي سان مشهور ڪائونسلن ذريعي طاقت کي برقرار رکيو. +آڪٽوبر 1917ع ۾ بالشويڪن ولاديمير لينن جي سربراهي ۾ انقلاب آڻي عارضي حڪومت کي ختم ڪري سوويت جي ذريعي ملڪ ھلائڻ شروع ڪيو ۽ اھڙي طرح دنيا جي پھرين سوشلسٽ رياست وجود ۾ آئي جنھن سان گڏوگڏ ڪميونسٽ مخالف سفيد تحريڪ جي ويڙهاڪن ۽ سويت ڪائونسلن جي سرخ فوج وچ ۾ گھرو ويڙھ جي شروعات ٿي وئي. +بالشويڪ روس کي بريسٽ لتووسڪ معاھدي ذريعي سموري يوڪرين سان گڏوگڏ پولينڊ، فنلئنڊ ۽ بالٽڪ علائقن تان ھٿ کڻڻو پيو. +پھرين جنگ عظيم جي اتحادي طاقتن روسي گھرو ويڙھ ۾ ڪميونسٽ مخالف فوجين جي مدد ۾ ناڪام مداخلت ڪئي گھرو ويڙھ روس جي معيشت ۽ انفراسٽرڪچر کي ڳرو نقصان رسايو. +لڳ ڀڳ 70 کان 120 لکن تائين ماڻھن جو جاني نقصان ٿيو جن اڪثريت عام شھرين جي ھئي 1921 ۽ 1922 واري ڏڪار جا اڌ ڪروڙ ماڻھو شڪار ٿيا +30 ڊسمبر 1922 تي لينن پنھنجي ساٿين سان گڏجي ھڪ معاھدي ذريعي سوويت يونين قائم ڪيو جنھن م روس، يوڪرين، بيلاروس ۽ ٽرانس ڪوھ ڪاف واريون سويت سوشلسٽ ريپبلڪون شامل ھيون جيڪا پوء وڌي 15 ريپبلڪن تائين وسيع ٿي وئي جن ۾ سڀ کان وڌيڪَ آبادي واري ريپبلڪ رشين سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ ھئي جنھن ڪري ان جو ٻين تي سياسي، معاشي ۽ ثقافتي غلبو رھيو. +1924ع ۾ لينن جي وفات بعد سويت يونين جي ڪميونسٽ پارٽي جو جنرل سيڪريٽري جوزف اسٽالن ملڪ جو سربراھ ٿيو. +ھن پنھنجي سڀ کان وڏي مخالف ليون ٽراٽسڪي کي 1929ع ۾ جلاوطن ڪيو. +ھن ملڪ ۾ ڪمانڊ ايڪانامي جو آغاز ڪيو. +ملڪ جي ٻھراڙيءَ جي زراعت ۽ صنعت کي اجتماعي صورت ڏني. +ھن سوويت يونين جي وڏي زرعي معيشت کي ٿوري وقت ۾ ھڪ وڏي صنعتي پاور هائوس ۾ تبديل ڪري ڇڏيو. +اسٽالن ملڪي پاليسين جي مخالفن سان ڏاڍي سختي سان پيش آيو. +22 جون 1941ع ۾ نازي جرمني مولوٽوف ربنٽراپ پيڪٽ جي ڀڃڪڙي ڪندي آپريشن باربروسا ذريعي سوويت يونين تي انساني تاريخ جو سڀ کان زبردست حملو ڪيو جنھن سان ٻين جنگ عظيم جو اوڀر پاسي وارو سڀ کان وڏو جنگي محاذ شروع ٿيو 1941 ۽ 1942 دوران رڳو 8 مھينن ۾ جرمن قيد ۾ 30 لک سويت يونين جي جنگي قيدين کي جرمن فوج قيد دوران ھلاڪ ڪيو. +جرمن ۽ فنلئنڊ جي فوجن ليننگراڊ شھر جو 1941 کان 1944 تائين زميني محاصرو ڪيو پر شھر ويڙھ جاري رکي. +ان محاصري ڪري فاڪاڪشي م لکين ماڻھو مري ويا پر روسي پيش نہ پيا. +اسٽالن جي حڪومت ۾ فوجي ڪمان جارجي ژوڪوف ۽ ڪونسٽانٽن روڪوسووسڪي سنڀالي ۽ مئي 1945ع ۾ سوويت فوج برلن جي جنگ دوران برلن تي قبضو ڪيو. +آگسٽ 1945ع ۾ سوويت فوج چين جي علائقي مينچوڪئو (منچوريا) ۽ اتر ڪوريا مان جپاني فوج کي ٻاھر ڪڍيو. +اوڀر يورپ ۽ وچ يورپ وارن ملڪن مشرقي جرمني سميت سوشلسٽ نظام واريون رياستون ٺھي ويون جن سان سوشلسٽ بلاڪ وجود ۾ آيو. +سوويت يونين دنيا جي ٻين ايٽمي طاقت بڻجي ويو جنھن بعد ايٽمي ھٿيار ٺاھڻ جي ڊوڙ شروع ٿي وئي سوويت يونين وارسا پيڪٽ ذريعي اتحاد قائم ڪيو آمريڪا ٻين يورپي ملڪن سان گڏجي نيٽو وارو اتحاد ٺاھيو جنھن سان دنيا ۾ سرد جنگ جو آغاز ٿيو 1953ع ۾ اسٽالن جي موت بعد نڪيتا خروشچيف سوويت يونين جو نئون سربراھ ٿيو جنھن اسٽالن جي ڪيل ڏوھن ۽ ظلمن جي مذمت ڪئي ۽ ڊي اسٽالنائيزيشن جي پاليسي شروع ڪئي. +ھن لينن جي دور کان قائم ٿيل ليبر ڪيمپن مان لکين سياسي قيدين کي آزاد ڪيو ھن عالمي پرامن بقاء باھمي جي پاليسي پڻ اختيار ڪئي. +ھن طرفان ظالماڻي پاليسين ۾ نرمي کي خروشچيف جي برف پگھرجڻ واري پاليسي سڏيو ويو ان دور ۾ سرد جنگ ۾ پڻ اضافو ٿيو آمريڪا پي جي ايم جوپيٽر ميزائيل ترڪي ۾ نصب ڪيا ۽ سوويت يونين ڪيوبا ۾ ميزائل نصب ڪيا +1957ع ۾ سوويت يونين پھريون مصنوعي سيٽلائيٽ اسپٽنڪ 1 خلا ۾ موڪليو جنھن سان خلائي دؤر جو آغاز ٿيو روسي خلاباز يوري گئگرين پھريون انسان ھيو جنھن 12اپريل 1961ع تي ووستوڪ 1 خلائي جھاز ۾ سوار ٿي خلا ۾ داخل ٿي ڌرتي جي چوڌاري چڪر لڳايو. +خروشچيف کان پوءِ 1964ع ۾ ليوند برژنيف سوويت يونين جو سربراھ ٿيو جيڪو 1982ع تائين ان منصب تي رھيو جيڪو سوويت يونين جي معاشي جمود جو دور سڏيو ويندو آهي. +ملڪ جي معاشي ترقي ڏاڍي سست ٿي وئي. +1979ع ۾ افغان انقلاب بعد سوويت يونين جي فوج جي اتي داخل ٿيڻ سان سوويت افغان جنگ جي شروعات ٿي. +12 نومبر 1982تي يوري آندروپوف ملڪ جو سربراھ ٿيو جيڪو 9 فيبروري 1984 ۾ وفات ڪري ويو ۽ ڪانسٽينٽن چرنينڪو سربراھ ٿيو جيڪو 10 مارچ 1985 تي فوت ٿيڻ تائين عھدي تي رھيو ۽ پوء ميخائيل گورباچوف ملڪ جو آخري سربراھ ٿيو. +گورباچوف معاشي جمود کي ختم ڪرڻ ۽ حڪومت کي جمھوري بنائڻ خاطر سوويت نظام ۾ لبرل سڌارا پرسٽروئڪا (نئين تشڪيل) ۽ گلاسنوسٽ (اظھار جي آزادي) وارين پاليسين جي صورت ۾ نافذ ڪيا پر انھن پاليسين ملڪ ۾ قومپرستي ۽ علحدگي پسنديءَ کي ھٿي ڏني. +دنيا جي ٻين وڏي معاشي طاقت پوئين دور ۾ ھڪ وڏي معاشي گھوٽالي جو شڪار ٿيندي وئي 1991 ۾ بالٽڪ رياستون سوويت يونين کان ڌار ٿيڻ جي شروعات ڪئي 1991ع ۾ ھڪ ريفرينڊم ذريعي سوويت شھرين جي اڪثريت سوويت يونين کي خودمختيار رياستن جي يونين ۾ تبديل ڪرڻ جي حق ۾ ووٽ ڏنو 1991ع ۾ بورس يلٽسن روسي سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ جو پھريون ڀيرو سڌي چونڊ وسيلي صدر چونڊجي آيو آگسٽ 1991 ۾ ڪميونسٽ پارٽي جي حق ۾ سوويت يونين کي قائم رکڻ خاطر گورباچوف جي خلاف فوجي بغاوت ٿي 25 ڊسمبر 1991ع تي سوويت يونين جي خاتمي جو اعلان ٿيو جنھن سان موجوده روس سميت چوڏھن ٻيون نيون رياستون وجود ۾ آيون. +روسي فيڊريشن. +سوويت يونين جي معاشي ۽ سياسي زوال روس جي معيشت کي ھڪ ڊگھي وقت لاء ڊپريشن ۾ رکيو ان ڪري روس ۾ نجڪاري، آزاد تجارت ۽ لبرلائيزيشن وارا سڌارا آڻدا ويا. +ان کان سواءِ آمريڪا ۽ آء ايم ايف جون تجويزيل معيشت ۾ بنيادي تبديليون پڻ آنديون ويون پر ملڪ ۾ پيدا ٿيل نئين ارب پتين ناڻو ۽ اثاثا وڏي پيماني تي ملڪ کان ٻاھر منتقل ڪرڻ شروع ڪيا معاشي ڊپريشن سماجي خدمتن جو زوال آڻي ڇڏيو. +غربت ۾ تيزي سان اضافو ٿيو ۽ ڄمڻ جي شرح کان موت جي شرح وڌي وئي 1990واري ڏھاڪي ۾ بدعنواني، ڏوھ ۽ لاقانونيت انتھا تي پهچي چڪا ھئا. +1993ع ۾ بورس يلٽسن۽ پارليامينٽ وچ ۾ ڇڪتاڻ جي ڪري آئيني گھوٽالو پيدا ٿيو جنھن جي نتيجي ۾ فوج کي مداخلت ڪرڻي پئي. +مغربي طاقتن يلٽسن جي حمايت ڪئي. +ان بحران دوران 100 کان وڌيڪَ ماڻھو مارجي ويا نيٺ معاملو آئيني ريفرنڊم ذريعي حل ٿيو ۽ نئون آئين جوڙي نافذ ڪيو ويو جنھن ۾ صدر کي وڌيڪ اختيار ڏنا ويا +31 ڊسمبر 1999ع تي صدر بورس يلٽسن ملڪ ۾ معاشي بھتري آڻڻ ۾ ناڪامي سبب غير مقبول ٿي چڪو ھو جنھن ڪري ان استعيفا ڏني ۽ پنھنجي جانشين طور روسي وزيراعظم ولاديمير پيوٽن کي چونڊيو پيوٽن 2000 ۾ روسي صدرات جي چونڊ کٽي ملڪ جو صدر منتخب ٿيو ھن چيچنيائي بغاوت کي ڪچليو. +تيل جي قيمتن ۾ اضافي سان ھتي پرڏيهي سيڙپڪاري وڌي ۽ پيوٽن جي ڏاھپ وارين معاشي ۽ مالياتي پاليسين سبب روسي معيشت اٿڻ شروع ڪيو جنھن سان ماڻھن جي معيار زندگي ۾ اضافو ٿيو ۽ روس جو عالمي سياست ۾ غلبو پڻ وڌيو 2004 واري صدارتي چونڊ ۾ ھي ڀيھر صدر چونڊجي ويو +2 مارچ 2008 تي دميتري مدوديف صدارتي چونڊ کٽي ملڪ جو صدر ٿيو ۽ پيوٽن وري ملڪ جو وزيراعظم ٿيو. +پيوٽن آئيني رڪاوٽ سبب ٽيون ڀيرو لاڳيتو صدر ٿي نہ پئي سگھيو. +2012 جي صدراتي چونڊن ۾ پيوٽن وري صدر چونڊجي آيو ۽ مدوديف ملڪ جو وزيراعظم مقرر ٿيو. +2014ع ۾ يوڪرين ۾ انقلاب اچڻ سبب اتان جو صدر وڪٽر يانوڪوويچ ملڪ ڇڏي ٻڄي ويو جنھن بعد پيوٽن پارليامينٽ کان يوڪرين ۾ فوج موڪلڻ جي منظوري ورتي جنھن ذريعي ھن ڪرائميا جو ڪنٽرول حاصل ڪيو. +2014 ۾ ڪرائميا ۾ ريفرنڊم ڪرايو ويو جنھن ۾ ووٽرن جي اڪثريت علحدگي جي حق ۾ ووٽ ڏنو روس ڪرائميا کي پنھنجي وفاق ۾ شامل ڪري ڇڏيو جنھن قدم کي عالمي برادري تسليم ڪرڻ کان انڪار ڪيو +سيپٽمبر 2015ع ۾ روس شام جي گھرو ويڙھ دوران شامي حڪومت جي مدد ۾ فوج موڪلي ۽ جنگجو گروھ آء ايس آء ايل جي اسلامڪ اسٽيٽ، النصرہ فرنٽ (ليونت جي القاعده)، آرمي اف ڪانڪئيسٽ ۽ ٻين گروهن تي ھوائي حملا ڪيا. +2018 جي ئ صدارتي چونڊ ۾ پيوٽن چوٿون ڀيرو روس جو صدر چونڊجي آيو جيڪو سندس آخري آئيني مدو ھيو. +جنوري 2020 ۾ روس جي آئين ۾ اھم آئيني ترميمون ڪيون ويون جنھن ذريعي پيوٽن کي ايندڙ وڌيڪ ٻن مدن تائين صدارتي چونڊ ۾ حصي وٺڻ جي اجازت ملي وئي. +اپريل 2021 ۾ پيوٽن آئين ترميمن جي توثيق ڪئي +جاگرافي. +روس ڪثيرالبراعظمي ملڪ آھي جيڪو ايشيا ۽ يورپ جي وسيع علائقن تي مشتمل آهي روس جون سرحدون فنلئنڊ، ناروي، اسٽونيا، ليٽويا، لٿوانيا، پولينڊ، بيلاروس، يوڪرين، جارجيا، آذربائيجان، قزاقستان، چين، منگوليا ۽ اتر ڪوريا ملن ٿيون. +روس جي ساحلي ڪنارن جي ڊيگھ جيڪا دنيا ۾ چوٿين نمبر تي آهي}}. +روس جو جاگرافيائي محل وقوع متوازي ليٽيٽوڊ اتر ۾ °41 ۽ °82 ۽ متوازي لانگيٽيوڊ اوڀر ۾ °19 ۽ اولھ ۾ °169 آھي. +روس جي پکيڙ دنيا جي ٽن کنڊن: اوشنيا، ايٽارڪٽيڪا ۽ يورپ کان بہ وڏي آھي ان جو زميني مٿاڇرو پلوٽو جي سطحي مٿاڇري جي برابر آهي روس جي ي اولھ واري آخري ترين بالٽڪ سمنڊ وارو ڪنارو آھي جيڪو ان جي حد ڪاليننگراڊ اوبلاسٽ ۾ واقع آھي ۽ اوڀر ۾ آخري ترين حد بيرنگ آبي لنگھ جو بگ دائيوميد ٻيٽ آھي. +انھن ٻنھي آخري سرحدي ڇيڙن وچ ۾ فاصلو 9000 ڪ م آهي. +ھن ملڪ ۾ 9 وڏن جبلن جون قطارون آھن جيڪي ان جي ڏاکڻي حصن ۾ واقع آھن جن مان سڀ مشھور ڪوھ قاف جبلن جي قطار آهي جنھن جي سڀ کان وڏي چوٽي مائونٽ ايلبروس آھي جنھن جي اوچائي آهي. +اھا روس جي ۽ يورپ کنڊ جي پڻ سڀ کان اوچي چوٽي آهي. +روس جون سرحدون ٻن وڏن سمنڊن ھرھڪ پيسيفڪ سمنڊ ۽ آرڪٽڪ سمنڊ ۽ 13 ننڍن سمنڊن ھرھڪ اولھ ۾ بالٽڪ سمنڊ، ڏکڻ اولھ ۾ ڪارو سمنڊ ۽ ازوف وارو سمنڊ، اتر ۾ بارينٽس سمنڊ، ڪارا سمنڊ، ليپٽيف سمنڊ ، پچورا سمنڊ، اڇو سمنڊ ۽ اوڀر سائبيريائي سمنڊ، اتر اوڀر ۾ چڪچي سمنڊ ۽ بيرنگ سمنڊ، ڏکڻ اوڀر ۾ اوخاتسڪ سمنڊ ۽ جپاني سمنڊ سان ملن ٿيون روس جي وڏن ٻيٽن يا ٻيٽن جي جھرمٽن ۾ نووايا زيمليا، فرانز جوزف لينڊ، سيورنايا زيمليا، نيو سائبيرين آئلينڊز، ورينگل ٻيٽ ڪرل آئلينڊز ۽ سيخلن ٻيٽ شامل آهن دائيوميد آئلينڊز روسي سرزمين کان جي فاصلي تي واقع آهن روس ۾ ھڪ لک کان بہ وڌيڪ وڏيون ۽ ننڍڙيون نديون وڻن ٿيون ۽ دنيا ۾ زميني سطح تي موجود پاڻي جي ذخيرن ۾ سڀ وڌيڪ روس ۾ آھن دنيا ۾ تازي پاڻي جي ڍنڍن ۾ چوٿون حصو پاڻي جو ذخيرو روس ۾ آھي. +بيڪال ڍنڍ روس جي سڀ کان وڏي تازي پاڻي واري ڍنڍ آهي جيڪا دنيا جي سڀ کان اونھي، سڀ کان صاف، سڀ کان پراڻي ۽ سڀ کان وڌيڪَ ڪشادي تازي پاڻي واري ڍنڍ آهي جيڪا دنيا جي زميني سطح واري تازي پاڻي جي ذخيرن جو پنجون حصو آهي. +ان کان سواء لادوگا ڍنڍ ۽ اونيگا ڍنڍ روس جي اتر اولھ ۾ يورپ ۾ واقع آھن جن جو شمار يورپ جي سڀ کان وڏين ڍنڍن ۾ ڻئي ٿو متبادل پاڻي وارن ذخيرن ۾ روس برازيل کان پوءِ دنيا ۾ ٻئين نمبر تي آهي. +روس جي قومي ۽ تاريخي اھميت واري ندي وولگا آھي جيڪا يورپ جي سٻ کان ڊگھي ندي آھي +سائبيريائي ندين ھرھڪ اوبي ندي، يينيسي ندي، لينا ندي ۽ آمور ندي جو شمار دنيا جي ڊگھين ندين ۾ ٿئي ٿو. +سياسي نظام. +روسي آئين مطابق ھي ملڪ غيرمتناسبي وفاق ۽ نيم صدارتي ريپببلڪ آھي جنھن ۾ صدر رياست جو سربراھ آھي ۽ وزيراعظم حڪومت جو سربراھ آھي. +ھتان جو سياسي نظام ڪثيرالجماعتي نمائندگي واري جمھوريت آھي جنھن ۾ وفاقي حڪومت ٽن شاخن تي مشتمل آهي جن ۾ مقننه، انتظاميه ۽ عدليه شامل آهن مقننه ٻہ ايواني ادارو آهي جنھن کي روس جي فيڊرل اسيمبلي سڏين ٿا. +ان جي ھيٺين ايوان +جو نالو اسٽيٽ ڊوما آھي جنھن جا 450 رڪن آھن ۽ مٿئين ايوان جو نالو فيڊريشن ڪائونسل جنھن جا 170 رڪن آھن. +روس جي اھا مقننه وفاقي قانون منظور ڪندي آھي، ان کان سواءِ جنگ جو اعلان، معاھدن جي منظوري ۽ صدر جو مواخذو ڪرڻ جا اختيار پڻ رکي ٿي. +انتظاميه يا ايگزيڪٽو واري شاخ ۾ صدر روسي فوج جو سپريم ڪمانڊر ان چيف آهي ۽ کيس ڪنھن بہ منظور ڪيل قانوني بل جي توثيق جي بجاء ويٽو ڪرڻ جا اختيار پڻ آهن. +حڪومت ۾ شامل وزيرن ۽ افيسرن جي مقرري پڻ ڪندو آهي. +عدليه واري شاخ ۾ آئيني عدالت، سپريم ڪورٽ ۽ ننڍيون وفاقي ڪورٽون شامل آهن. +انھن سموري ڪورٽن جي منظوري مقننه جو مٿيون ايوان: فيڊريشن ڪائونسل صدر جي سفارش تي ڪندو آهي. +آھي عدالتون قانون جي تشريح ڪرڻ سان گڏوگڏ ڪنھن بہ قانون کي غير آئيني قرار ڏئي سگھن ٿيون. +صدر جو مدو 6 سال آھي جيڪو عام ووٽ ذريعي چونڊيو ويندو آهي. +ساڳيو ماڻھو لاڳيتو رڳو ٻہ دفعا عھدي تي رھي سگھي ٿو حڪومتي وزارت ۾ وزيراعظم کي پريميئر سڏين ٿا ۽ ڪابينه ۾ ڊپٽي پريميئر ۽ وزير ۽ ٻيا چونڊيل شامل ھوندا آھن جن جي مقرري صدر وزيراعظم جي سفارش سان ڪندو آهي. +وزيراعظم جي مقرري اسٽيٽ ڊوما جي منظوري سان ٿيندي آهي +روس جي سياسي ورھاست. +روس جي وفاق جي سياسي ورھاست منفرد آھي ان ۾ 85 علائقا شامل آھن جن ۾ ان جون اوبلاسٽون (صوبا)، وفاقي انتظام وارا شھر، ريپبلڪون، خودمختيار آبلاسٽون (صوبا)، ڪِرَائَي ۽ خودمختيار آڪرگ شامل آهن. +انھن سڀني کي آئين ۾ ھڪ نالو فيڊرل سبجيڪٽ ڏنو ويو آهي. +روس جون اوبلاسٽ. +فيڊرل سبجيڪٽ ۾ سڀ کان عام ڊويزن اوبلاسٽ يا صوبي واري آھي جن ۾ سربراھ گورنر ۽ اوبلاسٽ جي پنھنجي مقننه پڻ ھوندي آھي. +گھڻي ڀاڱي انھن جا نالا انھن جي صدر مقامن جي نالن تان رکيل آھن +روس جون ريپبلڪون. +روس جي وفاق ۾ ۾ 22 خودمختيار ريپبلڪون شامل آهن. +اھي رڳو نالي ۾ خودمختيار ھونديون آھن. +اھي ڪنھن نہ ڪنھن اقليتي نسلي گروھ جو وطن ھونديون آھن ۽ انھن جو پنھنجو الڳ آئين پڻ ھوندو آھي پر انھن جي بين الاقوامي نمائندگي روسي وفاقي حڪومت ذريعي ٿيندي آهي. +پرڏيهي ناتا. +روس سفارتي تعلقاتن ۾ دنيا ۾ پنجين نمبر تي وڏو نيٽورڪ رکندڙ ملڪ آهي. +ان جا 190 گڏيل قومن جي رڪن ملڪن، 2 گڏيل قومن جي جزوي تسليم ڪيل ملڪن، 3 گڏيل قومن جي مبصر ملڪن سان سفارتي تعلقات آهن. +140 ملڪن ۾ ان جا سفارتخانا کليل آھن. +اھو گڏيل قومن جي سلامتي ڪائونسل جو مستقل رڪن آھي. +جي 20، ، ڪائونسل آف يورپ، آرگنائيزيشن فار سيڪيورٽي اينڊ ڪوآپريشن ان يورپ، ايشيا پيسفڪ ايڪانامڪ ڪوآپريشن، ڪامن ويلٿ آف انڊپينڊنٽ اسٽيٽس، يوريشين ايڪانامڪ يونين، ڪليڪٽو سڪيورٽي ٽريٽي آرگنائيزيشن، شنگھائي ڪوآپريشن آرگنائيزيشن ۽ برڪس جو رڪن آهي. +سربيا سان ثقافتي، نسلي ۽ مذھبي قربت ھجڻ ڪري روس جا تاريخي ناتا آھن. +ايڪويهين صديءَ ۾ روس ۽ چين جا باھمي ۽ معاشي تعلقات تمام مضبوط ٿيا آهن. +2001 ۾ ٻنھي وچ ۾ دوستي وارو معاھدو ٿيو جنھن تحت چين تائين ايسٽرن سائبيريا پيسيفڪ اوشن تيل پائيپ لائين ۽ پاور آف سائبيريا تيل جي پائيپ لائين وڇايون ويون. +معيشت. +روس قدرتي وسيلن خصوصن تيل ۽ قدرتي گيس جي ذخيرن سان سرشار مڪسڊ ايڪانامي وارو ملڪ آهي. +ناليوارو جي ڊي پي جي لحاظ کان روسي معيشت دنيا ۾ يارھين نمبر تي ۽ مساوي قوت خريد ۾ ان جي جي ڊي پي دنيا ۾ ڇھين نمبر تي آهي. +2017 ۾ خدمتن واري شعبي جو جي ڊي پي ۾ حصو %62 ھيو ۽ صنعتي شعبي جو حصو %32 ھيو، جڏهن تہ زراعت جي شعبي جو جي ڊي پي ۾ حصو %5 ھيو. +\.روس ۾ بيروزگاري گھٽ آھي ان جي شرح ڪل %4. +5 آھي ۽ اتي غربت جي شرح ڪل آبادي جي ڀيٽ ۾ گھٽ آھي جيڪا %12. +6 آھي سرڪاري انگ اکرن مطابق ملڪ جي %70 آبادي جو شمار وچولي طبقي ۾ ٿئي ٿو پر ڪجھ معاشي ماھر ان انگ اکرن تي اختلاف رکن ٿا. +روس جي زر مبادلہ جا ذخيرا $604 ارب ڊالر آھن جنھن ھن ملڪ جو زر مبادلہ جي سڀ کان وڏن ذخيرن ۾ دنيا جي ملڪن ۾ پنجون نمبر آھي. +ملڪ ۾ مزدورن جو تعداد 7 ڪروڙ آھي. +مزدورن جي تعداد ۾ ھي ملڪ دنيا جو ڇھون نمبر وڏو ملڪ آهي اھو موٽر گاڏين جي پيداوار ۾ دنيا جو ڏھون نمبر وڏو ملڪ آهي +برآمدن ۾ روس دنيا جي ملڪن ۾ چوڏھون نمبر وڏو برآمد ڪندڙ ملڪ آهي In 2016, the oil-and-gas روسي وفاقي بجيٽ ۾ آمدني ۾ برآمدن جو حصو %36 آهي. +ھن ملڪ ۾ ھموار ٽيڪس جي شرح %13 آھي ان ڪري متحده عرب امارات کان پوء روسي ٽيڪس نظام دنيا جو ٻيون نمبر پرڪشش ٽيڪس نظام آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55066.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55066.txt new file mode 100644 index 0000000..31c6194 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55066.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +ازدواجي تبديلي مذهب +ازدواجي تبديلي () ، پرڻو جي لاءِ يا شادي جي هڪ پرچاءُ جهڙي (مصالحت آميز) عمل طور، يا ڪنهن خاص مذهبي عقيدو هجڻ لازمي تقاضا مطابق هڪ مذهبي تبديلي آهي. +ان جي مطابق شادي ڪندڙ جوڙي ۾ مرد يا عورت کي رُڳو شادي جي مذهبي رسمن پوري ڪرڻ ۽ جيون ساٿي جي منشا جي لاءِ پنهنجو مذهب ڇڏي ٻيو مذهب قبول ڪرڻ تي اُڪسايو ويندو آهي. +سڱاوتي ( اينڊوگيمي (روايت يا قانون موجب پنهنجي برادري، قبيلي يا قوم ۾ پرڻو ڪرڻ) ) مذهبي ثقافتن کي ٻين مذهبن اندر (اِنٽرفيئٿ) شادي ڪرڻ ۽ نسلي هڪجهڙائي جي خلاف ڪُجھ مخالفت ٿي سگهي ٿي، ۽ اُهي کين تي پنهنجو حق سمجهندڙ ساٿين جي بدران ("ٻاهر شادي ڪرڻ") جي خلاف پڻ جهلَ (روڪ) جي دعويٰ پڻ ڪري سگهن ٿا. +ان جي ابتڙ، کين انهن ماڻهن جي ازدواجي مٽاسٽا جي ضرورت ٿي سگهي ٿي جيڪي پنهنجو حق سمجهندڙ ساٿين منجهان ڪنهن سان شادي ڪرڻ چاهيندا آهن. +قانوني پاسو. +ڪُجھ مُلڪن ۾ ازدواجي تبديلي مذهب تي عدالتي فيصلا پڻ آيا آهن ۽ قانون سازي پڻ ڪئي وئي آهي. +ڀارت جي رياست اتر پرديش جي هاءِڪورٽ ڪنهن خاص مقصد يا لالچ جي سبب سان مذهبي تبديلي کي غير قانوني قرار ڏنو آهي. +ڪورٽ 2014 ۾ پنهنجي فيصلي ۾ چيو تہ جيڪڏهن ڪو ماڻهو رڳو شادي ڪرڻ جي نيت سان مذهب تبديل ڪري ٿو ۽ فلحال ايمان ناهي آندو ته اهڙي مذهبي تبديلي درست نٿي سمجهي سگهجي. +اسلام قبول ڪرڻ لاءِ، اباڻي مذهب سميت اسلام جي ڄاڻ، حضرت محمد ۽ قرآن تي ايمان سميت، ضروري آهي. +مذهب جي تبديليءَ جي لاءِ دل جي تبديلي سان گڏ انفرادي مذهبي عقيدن ۾ تبديلي هجڻ ضروري آهي. +ان فيصلي موجب، عدالت مسلم ڇوڪرَن سان شادي ڪرڻ جي لاءِ پنج هندو ڇوڪرين طرفان درخواستن کي رد ڪيو ويو. +نورجهان بيگم عرف انجلي مشيرا ۽ ٻين طرفان درج ڪيل درخواستن تي، جسٽس ڪيسراڻي ان حڪم جي ٻُڌڻيءَ کانپوءِ حڪم ڏنو جڏهن ڇوڪرين کي عدالت ۾ حاضر ٿيڻ کانپوءِ اسلام بابت پُڇيو ويو تہ انهن کي ڪابہ معلومات نہ هُئي. +عدالت چيو تہ، "ڪوبہ صيحتمند بالغ شخص سچي ايمان سان اسلام کي قبول ڪري سگهي ٿو جڏهن تہ هنن ڇوڪرين رُڳو شادي ڪرڻ جي لاءِ اسلام قبوليو آهي"، اهي انهن عقيدن کان پَري آهن، هي ان بابت پڻ نٿيون ڄاڻين. +مذهبي عقيدن ۾ تبديلي کان بنا، مذهب جي تبديلي درست نٿي سمجهي سگهجي. +عيسائيت. +ڪيٿولڪ ازم. +تاريخي طور، ڪيٿولڪ چرچ موجب، ڪيٿولڪن کي رُڳو ٻين ڪيٿولڪ فردن (اوڀر رواج جي فردن سميت) سان شادي ڪرڻ جو پابند ڪيو ويو هيو، ۽ غير-ڪيٿولڪ پارٽي جي ازدواجي مٽاسٽا تقريبن فرض سمجيو ويندو هيو. +ان هوندي به، ڪيٿولڪ جي لاءِ آزاد / اولڊ ڪيٿولڪ (جيڪو روم سان شراڪت، يا سڱ ۾ نہ هجي) يا غير ڪيٿولڪ سان بپٽائزڊ وٺڻ واري طريقي سان ڪيٿولڪ چرچ جي ذريعي بپٽائزڊ ڏيڻ جائز هيو (مثال، مسيحي جهڙوڪ ايپسڪوپلس يا لوٿران، ۽ اوڀر آرٿوڊوڪس)، پر هڪ بشپ وسيلي ورهاست جي اجازت ڏني ويندي هئي ۽ غير ڪيٿولڪ پارٽي کي ٻارن جي پرورش ڪيٿولڪ جي حيثيت سان ڪرڻ تي اتفاق ڪرڻو پيو. +غير بپٽائز ماڻهن، يعني تمام غير مسيحي ۽ ڪُجھ مسيحي فرقن (جيئن يونٽاريئنز يا مورمونز) جي ميمبرن سان شادي ڪرڻ منع ڪئي وئي هئي. +جيڪڏهن انهين انهن حالتن هيٺ مذهبي شادي ممڪن نہ هجي تہ سول شادي ئي اڪيلو متبادل ٿي سگهي پئي. +آئگلسيا ني ڪرسٽو. +ايگليسيا ني ڪرسٽو، هڪ غير تثليثي (نان ٽرائنيٽارين) چرچ جيڪو فلپائن جو سڀ کان وڏو ديسي مسيحي فرقو آهي، تنهن موجب غير پوئلڳ (غير مذهبي ماڻهو) کي شادي کان اڳ مذهب ۾ تبديل ٿيڻ جي ضرورت هوندي آهي. +ان جي اُبتڙ، جيڪي ميمبر مذهب کان ٻاهر شادي ڪري چُڪا آهن، تن کي پاڻمُرادو چرچ کان تڙيو (ڪڍي ڇڏيو) ويندو آهي. +سول شادي کانپوءِ چرچ شادي (چَرچ جي روايت موجب شادي ڪرڻ) ضروري آهي. +هندوازم. +هندومت ۾ ان طرح جي عمل لاءِ ڇڏ ڇوٽ آهي ايتري قدر تہ جيڪڏهن هندوازم (سناتن ڌرم) کي مڃيندڙ سمجهي ٿو تہ سمورا مذهب خدا ڏانهن وٺي ويندڙ هڪ رستو آهن، پر ان ۾ سياسي اختلاف پڻ ٿي سگهن ٿا ۽ انهيءَ ڪري ازدواجي تبديلي کي ڪڏهن ڪڏهن نندڻ (دل ڀڃڻ) جو نشانو پڻ بڻايو ويندو آهي. +سموري هندو اتهاس (تاريخ) ۾، هڪٻئي جي مذهبن ۾ شاديون (انٽررليجئس ميرئج) ڪرڻ پڻ هڪٻئي سان شانتي (امن) ۽ ايڪو (ٻَڌي) قائم ڪرڻ جو هڪ طريقو رهيو آهي. +اسلام. +شادي منجهان پيدا ٿيندڙ ٻارن کي "مڃيندڙ (ايمان رکندڙ)" طور پاليو نپايو وڃِي، جيڪو مسلمانن لاءِ گڏيل عام اصطلاح آهي. +اسلام ۾ مسلم ماڻهو يا عورت کي مذهب کان ٻاهر غير مذهبي عورت يا مرد سان پرڻو ڪرڻ تي سختيءَ سان بندش وڌل آهي، ايتري قدر جيڪڏهن ڪو مسلمان مرد يا عورت ڪنهن ٻئي عقيدي يا ٻئي مذهب جي فرد سان پرڻو ڪرڻ چاهي ته کين ان کان روڪيو ويو آهي ان جي ابتڙ کين ڪنهن مسلم غلام يا غلامِڻ سان پرڻو ڪرڻ لاءِ چيو ويو آهي. +يا وري غير مذهبي ساٿيءَ سان پرڻو ڪرڻ لاءِ ان جو مذهب ڦيرائڻ ضروري سمجهيو ويندو آهي. +يهوديت. +شادي جي سبب مذهبي تبديلي بابت يهودي خيال گهڻي ريت اهڙين شادين جا مخالف آهن ايتري قدرتہ جيڪڏهن اهڙين (انٽرميئرج) شادين کي برداشت ناهي ڪيو ويندو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55085.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55085.txt new file mode 100644 index 0000000..5b7638d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55085.txt @@ -0,0 +1,61 @@ +انساني حقن جو عالمي پڌرنامو +انساني حقن جو عالمگير پڌرنامو يا انساني حقن جو عالمي پڌرنامو (يو ڊي ايڇ آر) () هڪ تاريخي دستاويز آهي، جنهن کي 10 ڊسمبر 1948 تي فرانس جي شهر پيرس ۾ پيليس ڊي چيلوٽ وٽ ٿيل گڏيل قومن جي جنرل اسيمبليءَ پنهنجي ٽئين اجلاس ۾ هڪ قرارداد 217 طور منظور ڪيو هيو. +گڏيل قومن جي ان مهل جي 58 ميمبرن منجهان 48 ميمبرن ان جي حق ۾ ووٽ ڏنو، ان جي خلاف ڪوبہ ووٽ نہ آيو، ۽ ٻن ميمبرن ووٽ نہ ڏنو. +پڌرنامو (اعلان) ۾ ڪنهن فرد جي حقن جي پَڪ (تصدیق) ڪندڙ 30 مضمونَ (آرٽيڪل) شامل آهن، جيتوڻيڪ ڪنهن فرد تي قانوني طور پابند ناهي، جيڪي بين الاقوامي ٺاهن (معاهدن)، معاشي مٽاسٽا، علائقائي انساني حقن جا دستاويز، قومي راڄ ريتي (دستور- آئين)، ۽ ٻين قانونن جي وضاحت ڪيل آهي. +اهو پڌرنامو انساني حقن جي بين الاقوامي بل (انٽرنيشنل بل فار هيومن رائٽس) کي رُوپ ڏيڻ واري عمل جو پهريون قدم هيو، جيڪو سن 1966 ۾ مڪمل ٿيو هيو، ۽ سال 1976 ۾ ان تي عمل ٿيو هيو، جنهن کانپوءِ ڪيتري ئي تعداد ۾ مُلڪن ان جي پَڪ (توثيق، منظوري ڏني) ڪئي هئي. +ڪُجھ قانوني اسڪالرز دليل ڌنا تہ "ڇاڪاڻ ته مُلڪَ 50 سال کان لاڳاتار ان پڌرنامو جي حمایت ڪندا آيا آهن، تنهنڪري هي رواجي بين الاقوامي قانون (customary international law) جو هڪ لازمي (بائنڊنگ) حصو بڻجي ويو آهي". +تنهن هوندي، گڏيل آمريڪي رياستون، جي سوسا ڀيٽ الواريز-مچين (2004) ۾ سپريم ڪورٽ هي نتيجو ڪڍيو (اخذ ڪيو) آهي تہ هي پڌرنامو "انٽرنيشنل قانون جي معاملي طور پنهنجي ذميدارين تي لازمي فرض لاڳوُ نٿو ڪري. +"ٻين مُلڪن جي عدالتن پڻ اهو نتيجو ڪڍيو آهي تہ هي پڌرنامو گهريلو قانون (ڊوميسٽڪ لا) جو ڀاڱو (حصو) ناهي. +جوڙجَڪ ۽ مَوادُ. +عالمگير پڌرنامو جو بنيادي ڊول (گهڙت) ان جي ٻئي مسودي ۾ پيش ڪيو ويو هيو، جنهن کي رين ڪيسين تيار ڪيو هو. +ڪيسين پهرِئين مسودي کان ڪم شروع ڪيو، جيڪو جان پيٽرز همفريءَ تيار ڪيو هيو.اها گهڙت (بناوت) ڪوڊ نيپولين کان متاثر ٿيل هُئي، جنهن ۾ هڪ ديباچو ۽ تعارفي عام اصول پڻ شامل هُيا. +ڪيسين طرفان يوناني پورٽيڪو هيڪل مندر سان ان پڌرنامو جي ڀيٽَ ڪئي وئي هئي، جنهن جو بنياد، قدم، چار ڪالم ۽ هڪ پيڊيمنٽ آهي. +ان پڌرنامي ۾ هڪ ديباچو (پيش لفظ) ۽ ٽي مضمونَ (آرٽيڪلز) شامل آهن: +اُهي مضمونَ (آرٽيڪلز) فرد جو معاشري ڏانهن خدمت (فرض- ڊيوٽي) ڪرڻ ۽ حقَن جي استعمال بابت گڏيل قومن جي تنظيم (يواين) جي مقصدن جي ڀڃڪڙين (خلاف ورزين) جي روڪَ سان لاڳاپيل آهن. +تاريخ. +پس منظر. +ٻئي عالمي جنگ دوران، اتحادين جنگي مقصدن لاءِ پنهنجي بنيادي چارِ آزاديون هرهڪ، تقرير جي آزادي (فريڊم آف اسپيچ)، مذهب جي آزادي، ڊَپَ يا خوف کان آزادي ۽ "آزادي جي خواهش" اختيار ڪيون. +گڏيل قومن جو عهدنامو، خاص حق "بنيادي انساني حقن، ۽ انسان جي عزت ۽ لائق قدر تي اعتماد جي توثيق ڪئي آهي" ۽ سمورن ميمبر مُلڪن کي نسل، جنس، ٻولي، يا مذهب فرق بنا سڀني لاءِ انساني حقَ ۽ بنيادي آزادين جي لاءِ عالمي سطح تي احترام، ۽ ان جي مشاهدي کي فروغ ڏيڻ جو پَڪو پَهہ ڪيو آهي". +رَچنا (تَخلِيقَ) ۽ مسودو نويسي. +جون 1946 ۾، گڏيل قومن جي اقتصادي ۽ سماجي ڪائونسل انساني حقَن جي لاءِ ڪميشن قائم ڪئي، جنهن ۾ مُختلف قوميتن ۽ سياسي پسمنظر سان واسطورکندڙ 18 رُڪن (ميمبرَ) شامل هُيا. +اها ڪميشن، گڏيل قومن جو هڪ مستقل ادارو هُئي، جنهن کي شروع ۾ انساني حقَن جي بين الاقوامي بل طور تصور ڪيل تياري جو ڪم شروع ڪرڻ جي لاءِ جوڙيو ويو هيو. +قبوليت (ايڊوپشن). +ڊسمبر 10، 1948 تي پيرس، فرانس، جي پيلس ڊي چيلوٽ، ۾ ٿيندڙ گڏيل قومن جي ٽئين جنرل اسيمبلي جي اجلاس ۾ عالمگير پڌرنامو کي قرارداد 217 طور منظور ڪيو هيو هو. +گڏيل قومن جي ان وقت 58 رڪنن (ميمبرز) منجهان 48 ميبرن ان بل جي حق ۾ راءِ (ووٽ) ڏنو، ان بل جي خلاف ڪوبہ ووٽ نہ آيو، هنڊوراس ۽ يمن ووٽ وجهڻ ۾ ناڪام يا ووٽ ڏيڻ کان حصو نہ ورتو. +گڏجاڻي جو رڪارڊ بحث جي باري ۾ مڪمل پرک ڏئي ٿو.ڏکڻ آفريڪا پنهنجي نسلي متڀيد سرشتو جي بچاءُ جي ڪوشش طور، پڌرنامو ۾ ڪيترن ئي آرٽيڪلز جي چٽيءَ ريت ڀڃڪڙي ڪئي. +سعودي عرب جو وفد بنيادی طور پڌرنامو جي ٻن مَضمونن (آرٽيڪلز): آرٽيڪل 18، جنهن ۾ لکيل آهي تہ هر ماڻهوءَ کي "پنهنجو عقيدو يا مذهب کي تبديل ڪرڻ جو حق آهي"، ۽ آرٽيڪل 16، شادي جا برابري حقَ، ڏيڻ کان پاسيرو رهيو. +ڇھ ڪميونسٽ مُلڪن پاران ووٽ وجهڻ کان پاسيرو رهڻ جو سبب هي هيو تہ اهو پڌرنامو فاش اِزم ۽ نازي اِزم جي مُذمت ڪرڻ ۾ ڪافي حد تائين اڳتي نٿو وَڌي. +الينور روزويلٽ سوويت بلاڪ جي مُلڪن پاران نظرانداز کي آرٽيڪل 13 سان ڳنڍيو، جنهن تحت شهرين کي پنهنجا مُلڪ ڇڏڻ جو حَق ڏنو ويو آهي. +پڌرنامو جي حَقَ ۾ ووٽ وجهندڙ اُهي 48 مُلڪَ هيٺئين ريت آهن: with group=lower-alpha was used in the infobox, and is not expected to be displayed until the Notes section is encountered below --> +اَٺَ مُلڪَ ووٽ وَجهڻ کان پاسيرا رهيا: +ٻن مُلڪن ووٽ نہ ڏنا: +انساني حقن جو عالمي ڏينهن. +انساني حقن جي پڌرنامو جو ڏينهن هر سال ڊسمبر 10، تي ملهايو ويندو آهي، ۽ انکي انساني حقن جو عالمي ڏينهن يا انساني حَقن جو ڏهاڙو سڏيو ويندو آهي. +ان ڏهاڙي جي تقريب فردن، برادري ۽ مذهبي گروهن، انساني حقن جي تنظيمن، پارليامينٽس، حڪومتن ۽ گڏيل قومن پاران ملهايو ويندي آهي.پڌرنامو جي يادگيري ۽ انساني حقن بابت پرک (شعور) اجاڳر ڪرڻ لاءِ ڏهاڪن کان اڪثر مهمون هلنديون آهن. +2008 ۾ ان پڌرنامو جي 60هين سالگرهہ ملهائي وئي ، ۽ ان سان گڏوگڏ "اسان سڀني لاءِ عزت، وقار ۽ نياءُ (انصاف)" جي مرڪزي خيال (ٿِيم) چئوگرد سمورو سال جون سرگرميون هلنديون رهيون. +اهميت ۽ قانوني اثر. +اهميت. +1948 ۾، گڏيل قومن جي قرارداد اي/آر اي ايس/217 (III) [اي] انگريزي ۽ فرانسيسي ۾ ٻنهين ٻولين واري دستاويز بابت پڌرنامو، ۽ چيني، روسي ۽ اسپينش ٻولي ۾ سرڪاري ترجما ڪيا ويا. +قانوني اثر. +جڏهن تہ هي پڌرنامو پاڻ هڪ معاهدو نہ هيو، گڏيل قومن جي چارٽر ۾ "بنيادي آزادين" ۽ "انساني حقن" جي لفظن جي معني جي وضاحت جي مقصد لاءِ هي پڌرنامو چِٽيءَ ريت قبول ڪيو ويو، جيڪو سمورن ميمبر مُلڪن تي لاڳو (پابند) ٿئي ٿو.انهيءَ ڪري، انساني حقن جو آفاقي پڌرنامو (منشور، دستور) گڏيل قومن جي هڪ بنيادي جُزو دستاويز آهي. +انکانسواءِ، ڪيترن ئي بين الاقوامي وڪيلَن جو خيال آهي تہ هي پڌرنامو روايتي بين الاقوامي قانون جو هڪ حصو بڻجي ٿو ۽ جيڪو بہ مُلڪ ان جي ڪنهن بہ آرٽيڪل جي ڀڃڪڙي ڪري ٿو تہ ان پڌرنامو وسيلي حڪومتن تي سُفارتي ۽ اخلاقي دٻاءُ وجهڻ جي لاءِ هڪ سگهارو ذريعو آهي. +پلٽاءُ (ريئڪشن). +واکاڻ. +انساني حقن جي عالمي پڌرنامو کي ڪيترن ئي ذڪر لائق ماڻهن پاران واکاڻِ (ساراهہ) ملي آهي. +تنقيد- پرک. +اسلامي مُلڪَ. +ترڪي جيڪو هڪ سيڪيولر رياست آهي، جنهن ۾ مسلمانن جو وڏو آبادي آهي، تنهن 1948 ۾ اِنَ پڌرنامي تي دستخط ڪيا. +تنهن هوندي، ساڳئي سال، سعودي عرب ان پڌرنامو تي توثيق جي حق راءِ ڏيڻ (ووٽ) کان پاسيرو (پرهيز) رهيو، ۽ هيءَ دعويٰ ڪيائين تہ ان سان شرعي قانون جي خلاف ورزي ٿئي ٿي. +پاڪستان — جنهن پڻ ان پڌرنامو تي دستخط ڪيا هيا، تنهن سعودي موقف سان اختلاف ۽ تنقيد ڪئي. +پاڪستاني وزيراعظم محمد ظفراللہ خان مذهب جي آزادي کي شامل ڪرڻ جي حق ۾ سختي سان اثرائتا دليل ڏنا. +سال 1982 ۾، گڏيل قومن ۾ ايران جي نمائندي، سيد راجيئي۔خراساني چيو تہ پڌرنامو "يهودي - عيسائي روايت جي سيڪيولر تفهيم" آهي، جنهن کي شريعت سان تنازعو جي بغير مسلمان نافذ نٿا ڪري سگهن. +جون 30, 2000 تي، اسلامي ڪانفرنس (هاڻي تنظيم اسلامي تعاون تنظيم) جي رڪنن اسلام ۾ انساني حقن بابت قاهرہ پڌرنامو کي باضابطا (آفيشلي) طور تي عزم ڏيکاريو، هڪ متبادل دستاويز جنهن ۾ چيل هيو تہ "ماڻهن کي آزادي ۽ هڪ باوقار زندگي جو حق حاصل آهي، اسلامي شريعا جي مطابق، ڪنهن فرق کان بغير "نسل، رنگ، ٻولي، جنس، مذهبي عقيدو، سياسي وابستگي، معاشرتي حيثيت يا ٻيا تحفظات" جي بنياد تي حق آهن. +"مارڻ کان انڪار ڪرڻ جو حق". +ايمنسٽي انٽرنيشنل ۽ وار ريزسٽرز انٽرنيشنل جهڙن گروپن عالمگير پڌرنامو ۾ شامل "مارڻ کان انڪار ڪرڻ جو حَق" جي وڪالت ڪئي آهي. +آمريڪن اينٿروپولوجيڪل ايسوسيئيشن. +آمريڪن اينٿروپولوجيڪل ايسوسيئيشن يوڊي ايڇ آر UDHR کي تنقيد جو نشانو بڻايو، جڏهن هي مسودو تياري جي عمل ۾ هيو. +بينڪاڪ پڌرنامو. +1993 ۾ منعقد ٿيل انساني حقن بابت عالمي ڪانفرنس جي اڳواڻي دوران، ايشيائي رياستن جي ويزن بينڪاڪ پڌرنامو کي هنج ورتو (ايڊوپٽيڊ)، ۽ گڏيل قومن جي چارٽر جي اصولن ۽ انساني حقن جي عالمي پڌرنامو جي باري ۾ پنهنجي حڪومتن جي عزم جي توثيق ڪئي. +موت جي سزا. +پڌرنامو ۾ موت جي سزا بابت ڪوئي چٽو (واضح) مؤقف ناهي ورتو ويو. +آرٽيڪل 5 ۾ چيل آهي تہ: "ڪنهن تي بہ تشدد (ٽارچر) يا ظالماڻو، غير انساني يا بدنام ڪرڻ يا هيٺانهون ڏيکارڻ وارو سُلوڪ يا سزا جو نشانو نہ بڻايو ويندو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55093.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55093.txt new file mode 100644 index 0000000..cddca10 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55093.txt @@ -0,0 +1,51 @@ +ڪوروناوائرس ڪوروناوائرس ڪوروناوائرڊاء خاندان سان تعلق رکندڙ ھڪ وائرس آهي. +اھو وائرس پروٽين جي مثبت اثر واري آر اين اي جينوم يعني (+)ssRNA سان ويڙھيل ھوندو آھي.ان جو جينوم پيچداري تناظر جي شڪل جو نيڪليو ڪيپسڊ (ڇلڪو) ھوندو آھي ۽ ان جينوم جي ماپ 26 کان 32 ڪلوبيس آھي جيڪو آر اين اي وارن وائرسن ۾ غيرمعمولي طور تي وڏو آھي. +ھن وائرس کي ڪووڊ-19 پڻ چون ٿا جنھن جو مطلب آھي 2019 وارو ڪوروناوائرس. +ھن وائرس جو نالو لاطيني لفظ "ڪورونا" مان ورتل آهي جنھن جي معني آهي تاج يا ڇلو. +اھو ان جي ڪري رکيو ويو جو ھن وائرس جي بناوٽ اليڪٽرانڪ خوردبيني ۾ ڇلي وانگر نظر ايندي آهي. +ان جي چوڌاري بلبن وانگر شڪل جي جھالر ھوندي آھي جنھن ڪري اھو ڇلو تاج وانگر لڳندو آهي. +اھي بلبن جھڙيون شڪليون وائرس جا نوڪيلا پئپلومر آھن جيڪي دراصل وائرس جي مٿاڇري تي موجود پروٽين ھوندا آھن جن مان اھا خبر پوندي آهي تہ وائرس ڪھڙي قسم جي خلين يا جيو گھرڙن کي متاثر ڪندو. +ھن وائرس جي بناوٽ ۾ چئن قسمن جي شڪلين وارا پروٽين شامل آهن : اسپائيڪ يا نوڪدار شڪل (S), اينوولپ يا ويڙھي جي شڪل(E)، ميمبرين يا جھلي واري شڪل (M) ۽ نيڪليوڪيپسڊ يا ڇلڪي واري شڪل (N). +ھي وائرس اڪثر ھٿن ۾ چبڙندو آهي ۽ ھٿ جي وات کي ڇھڻ سان جسم ۾ داخل ٿي ويندو آهي ۽ نڙگھٽ ذريعي ڦڦڙن ۾ پھچندو آھي جتي خلين يا جيو گھرڙن ۽ تاندورن سان چنبڙي پنھنجا نقل ٺاھڻ شروع ڪندو آهي. +اھڙي طرح ھي ساهہَ کڻڻ جي وچڙندڙ رَوڳ (ريسپائريٽري انفيڪشن) جو سبب بڻجي ٿو، جيڪو عام طور ، هلڪو هوندو آهي، پر اَڻ لڀ حالتن ۾، پڻ موتمار ٿي سگهي ٿو.ڳَئوُن ۽ سوئرَ ۾ اهو پيٽ جا گُهمرا (دستن،ڊائيريا) جو سبب بڻجي سگهي ٿو، پَر ڪُڪِڙين (چُوزَنِ) ۾ هي ساهه جي مٿانهين بيماريءَ جو ڪاَرَڻُ بڻجي سگهي ٿو.هن بيماري جي روڪَ، بچاءُ يا علاج جي لاءِ اهڙي ڪابہ ويڪسين يا وائرس ڪش دوا نہ ٺھي سگھي آھي. +سارس ڪورونا وائرس (SARS coronavirus) جي مخصوص حالت ۾ (هيٺ ڏسو)، وائرس جي ايس (S) رسيپٽر بائنڊنگ ڊومين تي مقرر ڪيل سيلولر رسيپٽر، انجيوٽينسين-بدلائيندڙ انزائم 2 (ACE2) سان لاڳاپو پيدا ڪن ٿا. +ڪجھ ڪوروناوائرس (خاص طور تي بيٽاڪورناوائس جي ذيلي گروپ اي (A) جهلي يا ميمبرين) ۾ هيماگلوٽين ايسٽريس (ايڇ اي HE) نالي هڪ ننڍڙي-اسپائڪ جهڙو پروٽين پڻ آهي. +کوجنا. +پهريون ڀيرو ڪوروناوائرس 1960 ۾ دريافت ڪيو ويو هيو. +انساني ڪورونا وائرس. +ڪرونا وائرس بالغ انسان ۽ ٻارن ۾ تمام عام زڪام جي هڪ اهم سيڪڙو جو سبب بڻجي ٿو.ڪوروناوائرس زڪام جي وڏي اهڃاڻ آهي، مثال طور انسانن ۾ سياري ۽ گرمي شروع ٿيڻ واري مُندَ ۾ تَپُ (بُخار)، نِڙِي (ڳلو) سُڄيل غدود (ايڊينوئڊز)، جو سبب بڻجي ٿو. +ڪوروناوائرس نمونيا (ڦڦڙن جي سوڄ جي بيماري) جو ڪاَرَڻُ بڻجي سگهي ٿو، يا تہ سڌوسنئون وِچڙندَڙ نمونيا (وائرل نمونيا) يا ثانوي بيڪٽيريل نمونيا ۽ اهو برونچائٽس، يا تہ سڌوسنئون وِچڙندَڙ (وائرل برونچائٽس) يا ثانوي بيڪٽيريل برونچائٽس جو سبب پڻ بڻجي سگهي ٿو.عام طور مشهور انساني ڪوروناوائرس 2003 ۾ لَڌو ويو، جيڪو گنڀير پيڙيندڙ ساهه کڻن واري سينڊروم سارس سي او وي (SARS-CoV) جو سبب بڻجي ٿو، ان ۾ هڪ يگانو پيٿوجينيسس آهي. +ڇاڪاڻ ته اهو ئي ٻنهين مٿاهون ۽ هيٺين ساهه واري نلي جي وچڙندڙ روڳ (انفيڪشن) جو سبب بڻجي ٿو. +انساني ڪوروناوائرس جون سَتَ ڇڪتاڻيون آهن: +ان کي ويوهان نمونيا (Wuhan pneumonia) يا ويوهان ڪوروناوائرس (Wuhan coronavirus) نالو سان پڻ سڏيو ويندو آهي. +(هن معاملي ۾ 'ناول' جو مطلب نئين کوجنا (دريافت) ٿيل، يا نئين پيدا ٿيل آهي، ۽ هڪ جڳهه جو نالو آهي +ڪوروناوائرسز HCoV-229E، -NL63، -OC43، ۽ -HKU1 انساني آبادي ۾ سدائين گردش ڪندا آهن ۽ دنيا ۾ وڏن (ساماڻل ماڻهن) ۽ ٻارن ۾ ساهه کڻڻ جي وچڙندڙ روڳَ (انفيڪشن) جو سبب بڻجندا آهن. +نالي جي معنيٰ. +"ڪوروناوائرس" جو نالو لاطيني ڪورونا ۽ يوناني (ڪوروين، "مالها، گلن جو هار") تان ورتل آهي، جنهن جي معنيٰ تاج يا تجليءَ جو نشان آهي. +جئن تہ ان وائرس جي ظاهرر شڪل سج جي هالوو يعني ڪورونا سان مُشابهت رکي ٿي، انهيءَ ڪري ان جو نالو "ڪورونا وائرس" رکيو ويو آهي. +تاريخ. +سڀ کان اَڳُ انهيءَ وائرس جي کوجنا 1960 جي ڏهاڪو ۾ ٿي هُئي، جيڪو سردي جي زڪام (نزلو) کان متاثر ڪُجھ مريضن ۾ ڪُڪِڙين (چڪن) سان متعدد ٿي داخل ٿيو هيو. +ان وقت انهيءَ وائرس کي هيومن (انساني) ڪرونا وائرس E229 ۽ OC43 جو ناءُ ڏنو ويو هو، انکانپوءِ انَ وائرس جي ٻيا نمونا (قِسمَ) پڻ ڳولهي لڌا ويا هيا. +عالمي ادارو صيحت وسيلي نامزد ڪيل nCov-2019 نالي سان ڪورونا وائرس جي هڪ نئين وَبا 31 ڊسمبر 2019 کان چائنا ۾ پکڙجي وئي. +جيڪا آهستي آهستي روڳي شڪل اختيار ڪري چُڪي هُئي. +هي وائرس ان ڪري خطرناڪ آهي تہ هي هڪ انسان کان ٻئي انسان ڏانهن پکڙجڻ جي صلاحيت رکي ٿو. +25 جنوري 2020 تي چين جي 13 شهرن ۾ ايمرجنسي لڳائي وئي، جڏهن تہ وائرس جي سُڃاڻَپ يورپ سميت ڪيترن ئي ٻين ڏيهن (مُلڪن) ۾ پڻ ٿي چُڪي آهي. +چين جي شھر ووھان مان پھريون ڀيرو عالمي صحت جي تنظيم جي چين واري آفيس کي اطلاع ڏنو ويو تہ ھڪ اڻڄاتل سبب واري نمونيا دريافت ٿي آھي ۽ ان تاريخ کان ان تنظيم ان معاملي جي نگراني شروع ڪندي دنيا جي ٻين ملڪن سان ان سلسلي ۾ رابطو ۽ صلاحون شروع ڪيون ۽ رسد کي وڌائيندي ماھرن جي نيٽورڪن کي سنڀاليو. +30 جنوري 2020ع تي عالمي صحت جي تنظيم ان وبا کي عوامي صحت جي بين الاقوامي سطح واري ھنگامي صورتحال قرار ڏنو ويو. +11 فيبروري 2020ع تي عالمي صحت جي تنظيم ان بيماري کي ڪورونا وائرس بيماري يا ڪووڊ-19 جو نالو ڏنو. +اُهڃاڻَ. +ڪوروناوائرس جي بيماري 2019 (COVID-19) جا اُهڃاڻَ، هي روڳ 2019–20 جي ڪورونا وائرس پکڙجڻ ۾ ڏٺو ويو، ۽ گنڀير پيڙيندڙ ساهہ کڻڻ جي گڏيل اُهڃاڻن (رسپائريٽري سنڊروم) ڪورونا وائرس 2 (سارس ڪو وي-2) جي سببن کان ٿيندو آهي. +روڳَ جا اثر. +ڪورونا وائرس بڻيادي طور کير ڏيندڙ ميملز جانورن ۽ پکين جي ساهه کڻن واري سرشتو ۽ انساني هاضمي جو نظام کي متاثر ڪري ٿو. +ان وائرس وسيلي انسانن کي هن وقت 4 کان پنج قِسمَ جا روڳَ (بيماريون) لڳا آهن. +سڀ کان وڌيڪ هڪ قِسم "انساني ڪورونا سارس CoV" وائرس جو روڳُ آهي، جيڪو سارس بيماري جو وسيلو بڻجي ٿو. +اهو يگاني قِسم جو روڳُ آهي، ان سان مٿانهين ۽ هيٺانهين ٻنهين ساهه کڻڻ وارو سرشتو برابر ۾ مُتاثر ٿئي ٿو، ۽ ڪنهن مهل وري آنڊَن ۽ معدي (پيٽ) جي نمونيا ٿي ويندي آهي. +ڪورونا وائرس عام طور ساماڻيل ماڻهن کي سرديءَ جو زڪام (نزلو) ٿيڻ جو سڀ کان وڏو ڪارڻ آهي. +سرديءَ ۾ ٿيندڙ ان عام زڪام وانگر ڪورونا وائرس جي اثر جو اندازو لڳائڻ ڏُکيو آهي، ڇاڪاڻ تہ اهو نَڪَ وائرس (سردي جو عام نزلو) جي اُبتڙ هوندو آهي. +انهيءَ ريت ليبارٽري ۾ انساني ڪورونا وائرس جي تحقيق ۽ نشونما پڻ مشکل آهي. +ڪورونا نمونيا، وائرس نمونيا يا تہ سڌوسنئون يا اڻ سڌي ريت جراسيمي نمونيا جو سبب پڻ بڻجي سگهي ٿو. +ڪُڪِڙين ۾ انيڪ برونچائٽس وائرس (IBV) نہ رُڳو ساهه کڻڻ جي سرشتو (ريسپائريٽري سسٽم) تي اثرانداز ٿئي ٿو پر پيشاب جي رستي کي پڻ رنڊڪ وجهي ٿو ۽ ان جو امڪان هجي ٿو تہ اهو وائرس ڪُڪڙين جي سمورن عضون ۾ پکڙيل هُجي. +انهيءَ ريت ڪورونا وائرس پوکَ (فصل) جي جانورن ۽ پالتو جانورن ۾ پڻ ڪيترن ئي بيمارين جو ذريعو بڻجي سگهي ٿو، جِن ۾ ڪُجھ روڳَ خطرناڪ هوندا آهن. +ڪورونا وائرس عام طور ڳئون ۽ سوئر ٻنهين پالتو فارمي جانورن کي ٿيندو آهي ۽ انهن ٻنهين ۾ دست جي بيماريءَ جو سبب بڻبو آهي. +بچاءَ جا اُپاءَ. +ڪورونا وائرس جو ڪوبہ خاص تصديق ٿيل علاج يا دوا ناهي، پر ڪُجهہ احتياطي اُپاءِ آهن: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55112.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55112.txt new file mode 100644 index 0000000..43642c6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55112.txt @@ -0,0 +1,70 @@ +عوامي ليگ +عوامي ليگ بنگلاديش جي ٻن سٻ کان وڏين جماعتن مان هڪ اھم سياسي جماعت آهي. +2014 جي عام چونڊون ۾ ھي جماعت اڪثريت سان کٽي آئي۔ +قيام. +23 جون 1949 ۾ پاڪستان جي اوڀر بينگال صوبي جي مسلم ليگ جي ڪانفرنس جو اجلاس ڍاڪا جي ٽيڪاٽولي روڊ جي ڪاس داس واري ڳلي ۾ ڪي ايم داس روڊ جي اوڀر پاسي واقع روز گارڊن محل ۾ حسين شھيد سھروردي ۽ عبدالھاشم جي سربراهي ۾ منعقد ٿيو جنھن ۾ 27 جون تي ھڪ نئين جماعت عوامي مسلم ليگ جي نالي سان بنياد وڌو ويو، ۽ مولانا عبدالحميد ڀاشاني کي صدر ۽ شمس الحق کي جنرل سيڪريٽري چونڊيو ويو. +سن ڪانفرنس جي منعقد ڪرائڻ ۾ شوڪت علي وڏو ڪردار ادا ڪيو ۽ سندس ئي دعوت تي حسين شھيد سھروردي ڍاڪا آيو جنھن شوڪت علي کي مسلم ليگ ڇڏي نئين پارٽي ٺاھڻ جي صلاح ڏني. +شمس الحق، مولانا عبدالحميد ڀاشاني، قمرالدين احمد، تاج الدين احمد، عطاء الرحمان خان، عبدالاول، شيخ مجيب الرحمان، محمد الماس ۽ شمس الضحي ان سرگرم ڪيمپ جو حصو ھيا. +پعد ۾ مولانا عبدالحميد ڀاشاني جي پارٽي کي سيڪيولر رکڻ واري قدم سان ان جي مشوري تي پارٽي جي نالي مان مسلم لفظ خارج ڪيو ويو. +ٻولي واري تحريڪ بعد 27 جون 1949 ۾ ملڪ جي وڏي جماعت مسلم ليگ مان ھڪ ڌڙي ڌار ٿي عوامي مسلم ليگ قائم ڪئي جنھن جو پھريون صدر مولانا عبدالحميد ڀاشاني ، پھريون جنرل سيڪريٽري شمس الحق ، پھريان نائب صدر عطاء الرحمان خان، شوڪت حسين ۽ علي احمد پھريان جوائنٽ سيڪريٽري شيخ مجيب رحمان، خندڪر مشتاق احمد ۽ رفيق الحسين ۽ پھريون خزانچي يار محمد ٿيا. +ساڳي وقت پارٽي جي آل پاڪستان عوامي مسلم ليگ جو صدر حسين شھيد سھروردي ٿيو. +شيخ مجيب بعد ۾ ان پارٽي جو جنرل سيڪريٽري ٿيو. +1952 ۾ عوامي مسلم ليگ ۽ ان جي شاگرد ونگ بنگالي ٻولي واري تحريڪ ھلائي. +مجيب الرحمان جي صدارت کان اڳ. +1954 جي ليجسليٽو اسيمبليءَ واري اليڪشن کان اڳ ھن پارٽي ٻين بينگالي پارٽين سان گڏجي يونائيٽيڊ فرنٽ ڪوئليشن نالي اتحاد ٺاھي اليڪشن ۾ حصو ورتو. +پارٽي روايتي بنگالي ٻيڙي کي پنھنجي چونڊ جو نشان پڻ ھن اليڪشن ۾ اپنايو جيڪو اڄ تائي. +ان جو ساڳيو نشان آھي. +1954 جي اليڪشن ۾ اوڀر بينگال مان ليجسليٽو اسيمبليءَ جي 237 سيٽن مان يونائيٽيڊ فرنٽ 223 سيٽون کٽي آيو جن ۾ عوامي ليگ جون کٽيل 143 سيٽون پڻ شامل ھيون. +مخالف مسلم ليگ ڪل 9 سيٽون کڻي سگھي. +نورالامين چونڊ ۾ ھڪ نوجوان شاگرد اڳواڻ خالق نواز خان کان وڏي مارجن سان ھارائي ويو. +اوڀر بينگال جي صوبائي حڪومت بينگالي وزيراعظم محمد علي بوگرہ کان وڌيڪ صوبائي خودمختياري جو مطالبو ڪري ڇڏيو ۽ بنگالي ٻولي جي آئيني مڃتا جي گھر ڪئي. +يونائيٽيڊ فرنٽ ڍاڪا ۾ بنگالي اڪيڊمي جو بنياد وڌو. +29 مئي 1954 ۾ گورنر جنرل غلام محمد يونائيٽيڊ فرنٽ جي حڪومت کي برطرف ڪري ڇڏيو. +سيپٽمبر 1956 ۾ عوامي ليگ ريپبلڪن پارٽي سان اتحاد ڪيو جنھن جي نتيجي ۾ انھن حڪومت ٺاھي ۽ عوامي ليگ جو صدر حسين شھيد سھروردي ملڪ جو وزيراعظم ٿيو جنھن اوڀر پاڪستان ۽ اولھ پاڪستان جي وچ ۾ معاشي نابرابري کي ختم ڪرڻ جي پاليسي کي فروغ ڏنو. +ان حڪومت آمريڪا سان تعلقاتن کي مضبوط ڪيو ۽ ملڪ کي سيٽو ۽ سينٽو وارن فوجي اتحادن ۾ شامل ڪيو. +پارٽي جي باني اڳواڻ مولانا عبدالحميد ڀاشاني حڪومت جي ان فيصلي جي مذمت ڪئي ۽ پارٽي کان ڌار ٿي الڳ کسٻي ڌر جي جماعت نعپ نعپ يعني نيشنل عوامي پارٽي ٺاھي. +1957 ۾ ون يونٽ جي خاتمي جي تحريڪ شروع ٿي وئي. +نيشنل شپنگ ڪارپوريشن جي قيام جي مسئلي تي اولھ پاڪستان جي سرمائيدارن جو اعتراض ھيو تہ ان سان آمريڪا کان ورتل لکين ڊالر رڳو اوڀر پاڪستان ۾ خرچ ٿيڻا ھيا. +جڏھن حالات خراب ٿي ويا تہ سھروردي کان اسڪندر مرزا استعفي ورتي باوجود ان جي تہ ھو اسيمبلي مان ٻيھر اعتماد جو ووٽ وٺڻ لاءِ تيار ھيو. +7 آڪٽوبر 1958 ۾ اسڪندر مرزا مارشلا لڳائي جنرل ايوب خان کي چيف مارشلا ايڊمنسٽريٽر مقرر ڪيو ۽ ان وري کيس معزول ڪري اقتدار تي قبضو ڪيو. +ايوب خان پوليٽيڪل پارٽيز اليڪٽيڊ باڊيز ڊسڪئاليفائيڊ آرڊيننس لاڳو ڪري عوامي ليگ سميت سمورين سياسي پارٽين تي بندش وجھي ڇڏي. +عوامي ليگ جي سموري قيادت گرفتار ٿي وئي ۽ کين 1963 تائين حراست ۾ رھي. +1962 ۾ ايوب خان پنھنجو آئين ٺاهي لاڳو ڪيو جنھن بعد سھروردي نورالامين ۽ خواجه ناظم الدين، مولوي فريد احمد ۽ مولوي حميد الحق چوڌري سان گڏجي ايوب خان جي خلاف ۽ جمھوريت جي بحالي لاء نئون اتحاد نيشنل ڊيموڪريٽڪ فرنٽ جي نالي سان جوڙيو. +5 ڊسمبر 1963 تي حسين شھيد سھروردي لبنان جي شھر بيروت جي ھڪ ھوٽل ۾ مشڪوڪ حالت ۾ فوت ٿيل مليو ۽ اھا افواهه ھلي رھي ھئي تہ کيس زھر ڏئي ماريو ويو ھو. +مجيب الرحمان جي صدارت ۾. +مجيب الرحمان جي قيادت ۾ ھن پارٽي 1970 جي عام چونڊن ۾ پنھنجي ڇھ نقطن واري پروگرام جي بنياد تي بينگال صوبي ۾ زبردست ڪاميابي سان کٽي آئي ۽ پاڪستان جي حڪومت ٺاھڻ جي حيثيت ۾ اچي وئي. +عوامي ليگ قومي اسيمبلي ۾ اوڀر پاڪستان جي 169 سيٽن مان 167 سيٽون کٽي آئي ھئي پر کيس اولھ پاڪستان جي 138 سيٽن مان ھڪ بہ سيٽ ڪانہ ملي. +اوڀر پاڪستان جي صوبائي اسيمبلي جي 300 سيٽن مان ھن پارٽي 288 سيٽون کٽيون. +پارٽي قومي اسيمبلي جي ڪل 313 سيٽن مان اڌ کان وڌيڪَ اڪثريت حاصل ڪرڻ بعد حڪومت ٺاهڻ جي قابل ٿي چڪي ھئي. +پارٽي کي اقتدار نہ ملڻ ڪري تحريڪ شروع ٿي وئي جيڪا سول نافرماني کان پوءِ بنگال جي آزادي جي تحريڪ ۾ تبديل ٿي وئي ۽ انڊيا جي فوج سندن مدد ڪئي. +پارٽي قيادت انڊيا ۾ پناه ورتو پر مجيب الرحمان 25 مارچ 1971 ۾ گرفتار ٿي چڪو ھيو ۽ ان مٿان بغاوت جو مقدمو شروع ڪيو ويو. +16 ڊسمبر 1971 ۾ عوامي ليگ بنگلاديش جي قومي حڪومت جي قيام جو اعلان ڪيو اھڙي طرح بنگلاديش جو قيام ٿيو. +مجيب کي پاڪستان ازاد ڪري ڇڏيو. +1973 ۾ بنگلاديش جي پھرين عام چونڊن ۾ ھي پارٽي کٽي آئي ۽ مجيب الرحمان ملڪ جو پھريون وزيراعظم ٿيو. +ملڪ جو آئين جمھوريت، سوشلزم، سيڪيولرازم ۽ قومپرستي جي بنيادن تي ٺاھيو ويو. +1974 ۾ ڏڪار جي ڪري 70000 ھزار ماڻھو مري ويا. +ملڪ غير جانبدار تحريڪ جو رڪن ٿيو پر حڪومت جو لاڙو سوويت بلاڪ طرف ھيو. +ڪيوبا تي معاشي پابندين باوجود حڪومت ان کي سڻي جي برآمد جاري رکي جنھن تي آمريڪا بنگلاديش ڏي اناج جي درآمد تي پابندي لڳائي جنھن سان ڏڪار جي حالت ۾ اضافو ٿي ويو ۽ مجيب الرحمان جي ڏڪار سبب عوامي حمايت ۾ ڪمي اچي وئي. +جنوري 1975 ۾ مجيب الرحمان مظاھرن کي روڪڻ لاءِ ملڪ ۾ ايمرجنسي لاڳو ڪري عوامي ليگ جو نالو تبديل ڪري بنگلاديش ڪرشڪ سرامڪ عوامي ليگ (بنگلاديش جي مزدورن۽ ھارين جي عوامي ليگ) رکي ٻين سمورين سياسي جماعتن تي بندش لڳائي ڇڏي، ۽ ملڪ جي پارلياماني نظام کي صدارتي نظام ۾ تبديل ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +15 آگسٽ 1975 تي ان جي سياسي ۽ معاشي ناڪامي جي ڪري فوج سندس حڪومت جو تختو اونڌو ڪيو. +ميجر فرخ رحمان ۽ ميجر راشد مجيب الرحمان ۽ سندس سموري خاندان سميت، جن ۾ سندس زال ۽ ھڪ صغير پٽ شامل ھيو، قتل ڪري ڇڏيو. +مجيب الرحمان جون ٻہ ڌيئرون شيخ حسينه ۽ شيخ ريحانه ملڪ کان ٻاهر ،اولھ جرمني ۾، ھجڻ سبب بچي ويون. +بنگلاديش ڪرشڪ سرامڪ عوامي ليگ مجيب الرحمان جي قتل سان گڏ ٽٽي وئي. +حسينه واجد جي صدارت ۾. +عوامي ليگ جي چوٽي واري قيادت مان 3 نومبر 1975 تي سيد نذرالسلام ، تاج الدين احمد، ڪيپٽن محمد منصور علي ۽ اي ايڇ ايم قمرالزمان کي ڍاڪا سينٽرل جيل ۾ قتل ڪيو ويو. +عوامي ليگ مختلف ڌڙن ۾ ورھائجي وئي. +شيخ حسينه کي برطانيا ۾ سياسي پناه ملي ويو ۽ 1981 ۾ کيس صدر ضياء الرحمان ملڪ اچڻ جي اجازت ڏني. +واپسي بعد پارٽي جي صدر چونڊجي آئي. +7 مئي 1986 جي اليڪشن ۾ پارٽي حصو ورتو. +1990 ۾ جمھوريت جي بحالي کانپوءِ عوامي ليگ وري ھڪ وڏي جماعت بڻجي سامھون آئي. +1991 جي عام چونڊن ۾ پارٽي اسيمبلي ۾ مخالف ڌر جي وڏي پارٽي بڻجي آئي. +1996 ۾ ھي پارٽي ٻيھر اقتدار ۾ آئي ۽ شيخ حسينه واجد ملڪ جي وزيراعظم چونڊجي وئي جيڪا 2001 تائين ان عھدي تي رھي. +آڪٽوبر 2001 جي اليڪشن ۾ پارٽي اسيمبلي جي 300 مان 62 سيٽون کٽي آئي. +پارٽي جو نظريو. +نظرياتي طور تي ھي پارٽي جا بنيادي اصول ۽ پاليسيون جمھوريت، سوشلزم، سيڪيولرازم ۽ قومپرستي تي ٻڌل آهن. +ھاڻي لبرل معيشيت جو پروگرام رکندڙ پارٽي آهي. +تنظيم. +پارٽي جو سڀ کان وڏو ادارو نيشنل ڪانفرنس آھي جنھن جو اجلاس ھر ٽئين سال ٿيندو آهي. +پارٽي جو پنھنجو آئين آھي جنھن تحت پارٽي جي قيادت جي چونڊ نيشنل ڪانفرنس ڪندي آهي. +نيشنل ڪانفرنس کان پوء ادارو پارٽي جي مرڪزي مجلس عامله آهي. +پارٽي جي پاليسي جي نظرثاني ۽ آئين ۾ ترميم جو اختيار نيشنل ڪانفرنس کي مليل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55314.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55314.txt new file mode 100644 index 0000000..9ce9556 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55314.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +پنجر (ناول) +پنجر (, ) هڪ اغوا ٿيل هندو ڇوڪريءَ ۽ هندو مسلم تڪرار سال 1950 جو پنجابي ناول آهي. +هي ناول ڀارت جي مشهور ليکڪا، ناول نگار ۽ شاعرا امرتا پريتم جو جڳ مشهور ناول آهي. +انهيءَ عنوان سان هڪ فلم پڻ ٺهي چُڪي آهي. +آکاڻي. +انساني جبلّت جو ٽڪراءُ جڏهن انساني قدرن سان ٿيندو آهي تہ وڏو الميو جنم وٺندو آهي. +اهو ئي الميو امرتا پريتم جي ناول پنجر ۾ پڻ نظر اچي ٿو. +ليکڪا پاڻ چوي ٿي تہ ’الميو هي ناهي تہ زندگي جي ڊگهي سفر تي سماج جا ٻنڌڻ پنهجا ڪنڊا وکيريندا رهن ۽ اسان جي پيرن منجهان سموري عمر رت وهندو رهي، پر الميو هي ٿيندو آهي تہ توهان رتورت پيرَن سان هڪ اهڙي مقام تي بيٺا هجو، جنهن لاءِ اڳتي ڪوبہ رستو توهان کي سڏيندو ئي نہ هُجي‘. +پِنجر جي ڇوڪري پڻ نيٺ هڪ اهڙي ئي چوراهي تي وڃي پهچي ٿي. +ساڳئي جوڀن جواني جنهن کي امرتا پريتم ڪُجھ هن ريت عڪاسي ڪئي آهي ’پندرنين سال ڄمار ۾ پارو جي انگ انگ ۾ چُرپُر (هلچل) مچي وئي. +گُذريل سال وارا سمورا چولا (قميضون) کيس سوڙها ٿي پيا، ويجهي هڪ پِڙيءَ (بازار، منڊي) تان پارو گُلن واري چتتي وارو نئون چولو (قميض) سُبرايائين، اوڍڻيءَ کي تمام ننڍو ابرق لڳايائين، پارو جي ساهيڙين سندس منڱيندي رام چند کي پري کان پارو ڏيکاري. +پارو جي اکڙين ۾ ان جي صورت سموهجي وئي. +ان جي باري ۾ سَوچي سَوچي پارو جو مُنهن ڳاڙهو ٿي وڃي ٿو‘. +بهرحال رام چند بدران ناريءَ جي مُقدّر ۾ هڪ ٻيو همراهه رشيد لکيل آهي: هڪ مسلمان ڇوڪرو جنهن جا گهرڀاتي هڪ پُراڻي خانداني قتل جو بدلو وٺڻ جي لاءِ پارو کي اغوا ڪري آڻين ٿا ۽ رشيد سان زوري پاندَ ۾ وجهي ڇڏين ٿا۔ انهي ءَ دوران مُلڪ جو ورهاڱو ٿي وڃِي ٿو. +رشيد پارو سان زبردستي شادي ڪري سندس اسلامي نالو حميدهہ رکي ڇڏي ٿو ۽ پاڪستان وٺي وڃِيس ٿو، پر اهو پارو جي لاءِ ڏکن ڏولاون جو انتُ نہ پر اها تہ شروعات هُئي. +فلم. +ان حقيقت کان انڪار ڏاڍو مُشڪل آهي تہ امرتا پريتم جو هي مختصر ناول ان جي هڪ غير معروف تحرير هُئي، جنهن سان تمام ٿورڙا ماڻهو ئي واقف هيا، پر 2003 ۾ چندر پرڪاش دِويدي انکي اسڪرين پلي جي شڪل ڏني ۽ ان ناول تي فلم تيار ٿي ٻاهر پهتي تہ چئوطرف ان ڪهاڻيءَ جي واکاڻ ٿيڻ لڳي. +پارو/ حميدہ جو ڪردار انتهائي مهارت سان ارميلا مٽونڊلڪر نڀايو آهي ۽ ان جي مڱيندي رام چند جي ڪردار ۾ سنجي سوري پنهنجي فن جو ڪمال ڏيکاريو، پر رشيد جو مشڪل ۽ پيچيدہ ڪردار هڪ اهڙو چيلنج هيو، جنهن کي منوج واجپائي کانسواءِ شايد ڪو قبول نہ ڪري سگهي ها. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55358.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55358.txt new file mode 100644 index 0000000..ebe7437 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55358.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +انساني حقن جي تعليم +انساني حقن جي تعليم (انگريزي:Human Rights Education) جي وصف ايئن ڪري سگهجي ٿي ته اها انساني حقن بابت ڄاڻ، ان جي قدرن کي سمجهڻ واري مهارت جي تعمير ڪري ٿي ته ان جي ڪهڙي شئي انساني حقن جي تصور يا اصولن لاءِ قابل قبول آهي. +هن قسم جي سکيا شاگردن کي پنهنجن تجربن کي انساني حقن جي نقطءِ نظر تحت پرکڻ سيکاري ٿي ۽ انساني حقن جي تحت سوچڻ، فيصلو ڪرڻ ۽ پاڻ کي ضم ڪرڻ جي انهن ۾ صلاحت اجاگر ڪري ٿي. +عالمي اسيمبلي موجب انساني حقن جي تعليم ماڻهن کي ذهني طور صحتمت يا سگهارو بڻائڻ جي هڪ رستو يا طريقيڪار آهي جنهن تحت آهي پاڻ ۾ مهارت يا پاڻ ۾ روش پيدا ڪري سگهن جيڪا برادري، سماج يا دنيا جي سطح تي انساني وقار ۽ برابري کي فروغ ڏئي سگهي. +غير امتيازي. +قومي اقتصاديات يا معاشيات ۽ سماجي حقن ۾ غير امتيازي سلوڪ يا فرق واري پهلو جي اهميت بيان ڪيل آهي. +حڪومتن کي ان کي ڏسڻ گهرجي ۽ ان تي بنا رنگ، نسل، مذهب، ٻولي، برادري يا قبيلي، قوم يا سماجي خطي، سياسي يا ذاتي موفق، ڄم يا ڪنهن ٻئي معيار پٽاندڙ بغير امتياز جي عمل ڪرڻ گهرجي. +سمورا شاگرد، والدين ۽ برادريون حق رکن ٿيون ته اهي انهن ٿيندڙ فيصلن ۾ حصو وٺن جيڪي سندن اسڪول يا تعليم جي حق کي متاثر ڪرڻ لڳن ٿا. +انساني حقن جي تعليم ۽ تربيت. +انساني حقن جي تنظيم (OHCHR) ٽيڪنيڪل سهڪاري پروگرامن جي تناظري ۾ قومي يا مقامي سطح تي انساني حقن جي تعليم ۽ تربيت کي فروغ ڏيڻ جي حق ۾ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55432.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55432.txt new file mode 100644 index 0000000..24c886a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55432.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +نائيجيريا +نائجيريا جو سرڪاري نالو وفاقي جمهوريه نائيجيريا آھي جيڪو اولھ آفريڪي ملڪ آهي جنھن جون حدون اتر ۾ نائيجر سان، اتر-اوڀر ۾ چاڊ سان، اوڀر ۾ ڪيمرون، اولھ ۾ بينن ڏکڻ ۾ ايٽلانٽڪ سمنڊ سان ان جي سرحد گني واري نار ۾ ملي ٿي. +نائجيريا جو وفاق 36 صوبائي رياستن ھڪ وفاقي گادي واري خطي تي مشتمل آهي جتي ابوجا شھر واقع آهي. +ملڪ جي جهنڊي ۾ سائو ء وچ ۾ اچهو رنگ آهي سائو رنگ نائيجيريا جي زمينن کي ء اڇهو رنگ امن ء ٻڌي کي ظاهر ڪري ٿو.قومي ترانو "Arise, All Compatriots" آهي. +سرڪاري زبان. +نائيجيريا جي سرڪاري زبان انگلش آهي. +300 مختلف زبانون پر ڳالهايون وينديون آهن جنهن ۾ چاليهه في صد حوسه زبان شمالي علاقن ۾ ڳالهائبي آهي. +آٻادي. +سن 2003 ۾ گڏيل ملڪن نائيجيريا ۾ مردم شماري ڪئي جنهن ۾ نائيجيريا جي ڪل آبادي 124,009,000 هئي جيڪا دنيا جي 193 ملڪن ۾ 10 نمبر تي هئي.جنهن ۾ 3 في صد آٻادي 65 سالن جي ماڻهن جي هئي،44 في صد 15 سالن جي نوجوانن جي هئي.هڪ سو هڪ ماڻهن جي مقابلي ۾ هڪ سو عورتون هيون. +مذهب. +نائيجيريا جي ڪل آبادي جو 50 في صد حصو مسلمان آهي جنهن ۾ اڪثريت سني فرقي جي آهي،40 في صد عيسائي مذهب جا مڄڻ وارن جي آهي ء 10 في صد ڪنهن به مذهب جا نه مڄڻ وارا آهن مسلمانن ء عيسائين ۾ تڪرار هلندو رهندو آهي.مسلمانن ء عيسائي جي مذهبي تهوارن جي ڏينهن تي عام تيطيل ڪئي ويندي آهي. +حڪومت. +1979 جي آئين جي منطوري کان پوءِ فوجي حڪومت وفاقي اسمبلي ٺاهئي،جنهن ۾ سڌو وزير اعظم ء وزير اعلي کي چونڊيو ويو.ڊسمبر 1983 ۾ فوجي حڪومت بغاوت ڪري جمهوري حڪومت جو تختو الٽو ڪيئين، diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55496.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55496.txt new file mode 100644 index 0000000..1ff7deb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55496.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +جامعه الازھر +جامعه الازھر يا الازھر يونيورسٽي عربي ۾ نالو: جامعة الأزهر (الشريف) مصر جي شھر قاھرہ ۾ الازھر مسجد سان گڏ واقع ملڪ جي سڀ کان وڏي ۽ اسلامي دنيا جي سڀ کان قديم يونيورسٽي آھي. +اعليَ تعليم سان گڏوگڏ ھن يونيورسٽي جو پنھنجي اسڪولن جو ھڪ وڏو نيٽورڪ آھي جن ۾ ويھ لکن جي لڳ ڀڳ شاگرد تعليم پرائين ٿا. +1996 تائين چار ھزار کان مٿي تعليمي ادارا ھن يونيورسٽي سان جڙيل ھيا. +ھي يونيورسٽي 970ع يا 972ع, ۾ شيعن جي فاطمي خلافت ۾ قائم ٿي ۽ اسلامي تعليم جو مرڪز تي وئي جتي شاگردن کي قرآن، گرامر، منطق، فصاحت بلاغت، چنڊ جي تاريخن جي ڳڻپ جي طريقي ۽ فقه جي تعليم ڏني ويندي هئي. +فاطمين شيعه ھوندي بہ ھر مڪتبه فڪر جي تعليم جي اجازت ڏني ھئي. +اڄوڪي دؤر ۾ اھا يونيورسٽي دنيا ۾ عربي ادب ۽ اسلامي تعليم جو سڀ کان وڏو مرڪز آهي 1961 ۾ ان جي نصاب ۾ غيرمذھبي موضوعن کي بہ نصاب ۾ شامل ڪرڻ جي شروعات ڪئي وئي. +1960 واري ڏھاڪي ۾ مصر جي صدر جمال عبدالناصر جي قومپرست حڪومت ھن اداري ۾ سڌارا آڻي ان ۾ جديد تعليمي نصاب شروع ڪرايو ، ۽ ان ۾ طب ۽ انجنيئرنگ جي تعليم جي پڻ شروعات ڪئي وئي +ان سان يونيورسٽي ۾ وسعت اچي وئي ۽ آ جو مذھبي ڪردار گھٽجي ويو. +الازھر مدرسي جي تاريخ. +ھن مدرسي جو بنياد فاطمي خلافت ۾ پيو. +فاطمي جو مطلب حضرت فاطمه رضه جي اولاد مان آھي. +فاطمين ان مدرسي جو نالو الازھر بہ بيبي فاطمه رضه جي لقب زھرہ (روشن) جي نالي سان رکيو. +فاطمي ڪمانڊر جوھر الصقلي ان جو بنياد خليفي المعزالدين الله جي حڪم تي مسجد جي حيثيت ۾ وڌو. +مسجد جي تعمير مڪمل ٿيڻ بعد خليفين جي عالمن ۽ فقه جي ماھرن جي مسجد ۾ اچي تعليمي سرگرميون ڪرڻ کي ھمٿايو اھڙي طرح مسجد ۾ مدرسو قائم ٿي ويو جيڪو اسلامي دنيا جو سڀ کان پراڻو تعليمي ادارو سمجھيو وڃي ٿو. +فاطمي خليفن فلسفي جي علم جي فروغ تي گھڻو زور ڏنو اھڙي طرح يوناني فلسفي جي آجيان ڪئي وئي. +فاطمين ٻاھران عالمن کي گهرائي مختلف موضوعن تي معاوضو ڏئي بھترين ڪتاب لکرائي علم کي فروغ ڏياريو. +بعد ۾ صلاح الدين ايوبي انھن ڪتابن کي ساڙائي ڇڏيو. +فاطمي خلافت بعد مصر تي ايوبي شاھي گھراڻي حڪمراني ڪئي جنھن دؤر ۾ ھن اداري جي اھميت گھٽجي وئي. +تيرھين صدي عيسويءَ ۾ مملوڪن جي حڪمراني ۾ ٻيھر ان جي اھميت وڌي پر عثماني خلافت جي دؤر ۾ ھي ادارو عروج تي پھتو ۽ مصر جو سڀ کان وڏو تعليمي ادارو بڻجي ويو. +1908 ۾ جديد تعليم لاء قاھرہ يونيورسٽي جي قائم ٿيڻ کان اڳ جامعه الازھر اعليَ تعليم لاء مصر م واحد ادارو ھيو. +1812 کان اول ھن ادارو مذھبي چندي يا وقف تي ھلندو ھيو پر ان سال کان ان جا مالياتي معاملا رياست جي سنڀال ۾ آيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55508.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55508.txt new file mode 100644 index 0000000..59b2c7d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55508.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +جنيوا +جنيوا ()، فرانسيسي ٻولي: Genève، جرمن ٻولي: Genf، (اطالوي ٻولي: Ginevra) سويٽزرلينڊ جو (زيورخ زيورک کانپوءِ) آباديءَ جي لحاظ کان ٻيون سڀ کان وڏو شهر آهي. +هي سويٽزرلينڊ جي فرانسيسي ڳالهائيندڙ علائقي روماندي جو سڀ کان گهڻي آباديءَ وارو شهر پڻ آهي. +هي ان هنڌ واقع آهي جتان جنيوا ڍنڍ درياهہ رهون ۾ وهندي آهي. +هي "جنيوا ضلعو" (Canton of Geneva) جو گاديءَ جو هنڌ آهي. +سال 2007 مطابق شهري حدن اندر آبادي هِڪُ لَک 85 هزار 726 آهي. +ڪيترن ئي عالمگير تنظيمن جا دفتر هن شهر ۾ هئڻ سبب جينيوا کي عالمي شهر عالمگير شهر مَڇِيو ويندو آهي. +انهن دفترن (آفيسن) ۾ گڏيل قومن جي يورپي صدر دفتر پڻ شامل آهن. +سال 2006 ۾ ورتل هڪ جائزي مطابق جنيوا (زيورخ زيورک کانپوءِ) دنيا ۾ سڀَ کان سُٺي (اعليٰ) معيار زندگي رکڻ وارو شهر آهي. +تعليم. +دنيا جي آڳاٽي يونيورسٽين منجهان هِڪ يونيورسٽي هتي موجود آهي جنهنکي جنيوا يونيورسٽي سڏيو ويندو آهي، هيءَ يونيورسٽي سال 1559 ۾ جون ڪيلون قائم ڪئي هئي. +عالمگير تنظيمن جا دفتر. +هتي صيحت جو عالمي ادارو(WHO)، عالمي ادارو محنت (ILO)، گڏيل قومن جو مهاجرن لاءِ اعليٰ ڪمشنر (UNHCR)، گڏيل قومن جو انساني حقن لاءِ اعليٰ ڪمشنر (UNHCHR)، ورلڊ انٽيليڪچوئل پراپرٽي آرگنائيزيشن (WIPO)، انٽرنيشنل ٽيليڪميونيڪيشن يونين (ITU)، ورلڊ ميٽرولوجيڪل آرگنائيزيشن (WMO)، عالمي تجارتي تنظيم (ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن (WTO)) ۽ بين الپارليماني اتحاد (IPU)، ائٽمي تحقيق لاءِ يورپي تنظيم (CERN)، ورلڊ اڪنامڪ فورم (WEF)، اسڪائوٽ تحريڪ جي عالمي تنظيم (WOSM)، ۽ عالمي ريڊڪراس ڪاميٽي (ICRC) جا دفتر هن شهر ۾ موجود آهن. +انهن عالمي تنظيمن کانسواءِ ڪيترا ئي گُهڻ قومي (ملٽي نيشنل) ادارن جا صدر دفتر پڻ هن سهر ۾ موجود آهن، جِن ۾ سيرونو، ايس ٽي مائيڪرو اليڪٽرانڪس، سوسائت جنرال، ميڊيرينين شپنگ ڪمپني ۽ سيٽا شامل آهن. +انهن کانسواءِ پروڪٽر اينڊ گيمبل، ڊيوپونٽ، انوسٽا، هيولٽ-پيڪارڊ، جي ٽي انٽرنيشنل، اليڪٽرانڪ آرٽس ۽ سن مائيڪروسسٽمز جهڙيون مشهورو گهڻ قوميائي ڪارپوريشنون (ملٽي نيشنل ڪارپوريشنز) يورپي صدر دفتر پڻ هتي ئي آهن. +گهڙيال ٺاهڻ جي آڳاٽي روايت سبب هي شهر سموري دنيا ۾ مشهور آهي ۽ روليڪس، ريمنڊ ويل، اوميگا، پيٽڪ فلپ ۽ فرينڪ ميولر جهڙيون معروف ڪمپينون گهڙي سازي (واچ ميڪنگ) سان لاڳاپيل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5559.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5559.txt new file mode 100644 index 0000000..cfa7db0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5559.txt @@ -0,0 +1,212 @@ +سنڌ جي تاريخ +سنڌ جي تاريخ () سنڌ جي اوائلي تاريخ بابت ڪا به يقيني ڄاڻ نه ٿي ملي ۔ مورخين جي چوڻ مطابق سنڌو تهذيب پنج هزار ورهيه پراڻي آهي ۔ هي علائقو شروعات ۾ سمنڊ جو حصو هو ۔ جيڪو زلزلن ۽ ٻوڏن جي اچڻ ڪري سڪي ويو ۔ پيسفڪ سمنڊ ۽ وچ اوڀر کان ڪي قبيلا سنڌ ۾ اچي آباد ٿيا ، جن ۾ دراوڙ ، ميد ,، ڀيل ۽ ميگهواڙ شامل هئا ۔ +سنڌ جو نالو ”سنڌو درياءَ“ تان پيو، جيڪو ان جو اصل ۽ شروعاتي نالو آھي آڳاٽي تاريخ جي اڀياس مان معلوم ٿئي ٿو ته ان نالي مختلف وقتن تي مختلف روپ ورتا آھن، جيڪي اصل ۾ بنيادي لفظ "سنڌو" جا مختلف آوازي روپ آھن. +اتر ۾ سنڌ صوبو پنجاب، اوڀر ۾ ٿر۽ اولھ ۾ بلوچستان سان ڳنڍيل آھي جڏھن ته ڏکڻ ۾ عربي سمنڊ ڪڇ جو رڻ واقع اٿس. +سنڌ صوبو، پاڪستان جي جملي ايراضيءَ مان 140،914 چورس ڪلوميٽرن تي پکڙيل آھي.سنڌ جي ابتدائي سياسي تاريخ تي اڃان تائين پردو پيل آھي. +موھن جي دڙي جي کوٽائي ۽ اتان لڌل شين مان 2500 سال ق م جي سنڌ ۽ ان جي سُڌريل ۽ شھري زندگيءَ جو پتو پوي ٿو. +آريا ھڪ تمام وڏي علائقي ۾ آباد ھئا، جيڪو اويستا واري زماني ۾ سورھن پرڳڻن اندر ھو. +هو ھڪ ٻئي کي اباڻن ۽ قبائلي نالن سان سڏڻ کان سواءِ ساڻيھن جي نالن پويان پڻ ضرور سڏيندا ھوندا. +انڪري اڍائي ھزار ورھيه اڳ جي سکامني بادشاھن پنھنجن ٺُلھن جي ڪتبن ۾ سورھن آريائي پرڳڻن جا ڪي ٽيھ نالا ڄاڻايا آھن. +انھن ۾ ھندو (سِنڌو) ۽، ان جي گڻ، ھندويه سنڌي ڏسڻ ۾ اچن ٿا. +اھو پھريون ڀيرو ھو جو ماٿريءَ جي رھواسين کي نالي ڏيڻ لاءِ سنڌي لفظ لکيت ۾ ڪم آندو ويو. +ھن مان اھو نتيجو به ڪڍي سگھجي ٿو ته ان ئي دور ۾ ھن علائقي ۾ ڳالھائجندڙ ٻوليءَ کي به سنڌي سڏيو ويو ھوندو. +پٿرن جو دؤر. +اوائلي دؤر ۾ ماڻهن جبلن ۽ جهنگن کان ٻاهر نڪري ڳوٺن ۽ شهرن جو بنياد وڌو ۔۔ شڪار ڪرڻ ۽ وڍٽڪ لاء پٿرن مان هٿيار ٺاهيائون ۔چوپايو مال پالڻ شروع ڪرڻ ڪيو ۔ اهڙي طرح انسانن شعور ۽ تهذيب طرف قدم رکيو ۔ +سنڌو ماٿري واري تهذيب. +1922ع ۾ ڏوڪري جي ڀرسان هڪ قديم شهر جا آثار مليا ، ماهرن جي تحقيق مطابق اهو شهر پنج هزار ورهيه اڳي وجود ۾ آيو ۔ اهو ان وقت جي خوشحال ۽ ترقي يا فته تهذيبن مان هو ۔ ان شهر کي موهن جو دڙو سڏين ٿا +آريا. +آريا سنڌ ۾ وچ ايشيا ۽ اوڀر يورپ کان وارد ٿيا ۔ سندن ملڪ ۾ تمام گهڻي سردي ۽ سنڌ جو سرسبز ۽ مالامال هجڻ سندن ڪاهن جا سبب ٻڌايا وڃن ٿا ۔ سندن دؤر 1500ق-م ٻڌايو وڃي ٿو ۔ آرين مقامي ماڻهن سان جنگيون ڪري کين ٻاهر ڪڍي ڇڏيو ۽ رهيلن کي غلام ۽ هيٺئين درجي جو شهري قرار ڏنو ۔ +رامائڻ ۽ مهاڀارت. +رامائڻ واري زماني ۾ سنڌ مختلف رياستن ۾ ورهايل هئي. +جن مان هڪڙي رياست "ڪيڪيہ راڄ" به هئي، جيڪا گهڻو ڪري موجوده کيرٿر جبلن کان پريان هئي. +سندس گادي جو هنڌ راڄ ڳڙھ هو. +راجا جو نالواسواپتي هو. +هي رياست فوجي لحاظ طاقتور سلطنت هئي. +هتان جا گهوڙا تمام گهڻو مشهور هئا. +ساڳي وقت دولت مند ۽ خوشحال راڄ هو. +راجا اسواپتي جي ڀيڻراڻي ڪيڪئي ايوڌيا جي راجا ۽ شري رام جي پيءراجا دسرٿ جي ٽيون نمبر زال هئي. +جنهن مان هن کي ڀرت نالي پٽ هو. +راڻي ڪيڪئي جي نيڪي، وفاداري ۽ عمدہ مزاج جي رامائڻ وڏي تعريف ڪئي وئي آهي. +پر ساڳي وقت کائنس شري رام کي ڊنڊڪ ڍنڍ ڏانهن بنواس( جلاوطني ) ڪرائڻ واري به ڪيڪئي هئي. +مهاڀارت جي زماني ۾ سيوهڻ ۾راجا جئدرٿ نالي هڪ طاقتور بادشاہ حڪومت ڪندو هو. +هن مهاڀارت ۾ حصو ورتو هو ۽ ڪورون جي طرف کان وڙهندي مارجي ويو هو. +ڌارين جي يلغار. +سنڌ تي هميشه کان غيرملڪين جون ڪاهون ٿينديون رهيون آهن ۔ قديم دؤر ۾ سنڌ ڌرتي تي آرين ، مصرين ، عراقين ، ڪلدانين ، يمنين ۽ يونانين جي ڪاهن جا واقعا ملن ٿا. +پاڻيڻي. +500 ق-م ڌاري سنڌ جي هڪ عالم پاڻيڻي دنيا ۾ سڀ کان پهريان ڪنهن ٻوليَ جي گرامر ترتيب ڏني ۔ پاڻ سنسڪرت ڀاشا جا ٽي هزارکان به وڌيڪ قاعدا بيان ڪيائون ۔ +سڪندر مقدوني جي ڪاهه. +327 ق-م ۾ سڪندر مقدوني سنڌ تي ڪاه ڪري ڏني ۽ سنڌي راجائن مان راجا پورس ۽ راجا سامبس ساڻس دليري سان وڙهندي جان ڏنائون ۔ +راجا پورس جو سنڌ تي راڄ. +سنڌ جو وڏو حصو سڪندراعظم جي وڃڻ بعد راجا پورس جي حڪمراني ۾ ڏنو ويو هو ۽ چندرگپت موريا جي اچڻ تائين ان جي قبضي ۾ رھيو. +موريا گھراڻي جو راڄ. +اهو معلوم ناهي ته سنڌ چندرگپت جي هٿ هيٺ ڪڏهن آئي. +عين ممڪن معلوم ٿئي ٿي ته پورس جي مرڻ تي چندرگپت هڪ اهڙي صوبي جي مٿان بالادستيءَ جي دعويٰ ڪئي هجي، جيڪو پرڏيهي فاتحن طرفان سندس حليف ۽ ساٿي جي حوالي ٿيل هو +سال 305 ق- م ڌاري، نڪيٽور سيليوڪس، پاڻ کي بابل ۾ مستحڪم ۽ اعليٰ طاقت جي مالڪ بنائڻ ۽ هندستاني سرحد تائين واقع ملڪن تي قبضي ڪرڻ کان پوءِ، سڪندر واريءَ هندستان جي فتح کي تازي ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +چندر گپت موريا انهيءَ ڪاهه کي منهن ڏيڻ لاءِ هڪ وڏو لشڪر ڪٺو ڪيو. +سيليوڪس سنڌوندي پار ڪئي، پر اهو معلوم نه ٿو ٿئي ته ڪا وڏي جنگ لڳي يا نہ پر اھا تصديق آھي تہ ٻنھي بادشاھن ۾ نيٺ ٺاھ ٿيو ممڪن آهي ته هندستاني راجا جنگ ڪرڻ لاءِ سهوليت واري هنڌ تي قبضو ڪري ورتو هجي، جنهن سيليوڪس کي مفيد شرطن جي آڌار تي اتحاد جي ٺاهه ڪرڻ لاءِ مجبور ڪيو؛ اهو پڻ امڪان آهي ته عين انهيءَ موقعي تي هن کي شام کان امداد لاءِ سڏ ٿيو هجي، جنهن کيس پنهنجين فوجن کي فوراً جنگ جي ميدان کان علحده ڪرڻ لاءِ آماده ڪيو هجي. +سيليوڪس سڪندر جي سلطنت جي وڃايل ڪنهن علائقي تي ٻيهر قبضي ڪرڻ جي بدران، چندرگپت کي گنڌارا ۽ آرڪوسيا ۽ گيڊروسيا جي مغربي حصن جي مٿان بالادستيءَ جا حق سپرد ڪري هليو ويو. +اهو سرحدي علائقو جلال آباد کان ڪوئيٽا، قلات ۽ عربي سمنڊ ڏانهن پورالي نديءَ کان ڪڍيل سرحد تائين پکڙيل هو. +ممڪن آهي ته انهيءَ علائقي ۾اڳي ئي هندستاني داخل ٿي چڪا هئا، ۽ عملي لحاظ کان اهو سندن قبضي ۾ هو، جنهن ڪري ٻنهي شهنشاهتن جي سرحد اڳي ئي ائين واضح ٿي چڪي هئي. +گهٽ ۾ گهٽ انهيءَ سرحدي صورتحال ۾ ٻي ڪا ڦيرگهير آيل نه ٿي معلوم ٿئي، ۽ ٻنهي ملڪن جي درميان ڪيترن نسلن تائين تعلقات خوشگوار رهيا. +سيليوڪس کي سندس طرفان ڏنل علائقي جي بدلي ۾ پنج سو جنگي هاٿي مليا، ۽ صلح جي ٺاهه ۾ ٻنهي شاهي گهراڻن ۾ دوستانه تعلقات قائم ڪرڻ سان گڏ شادي ذريعي مائٽاڻا لاڳاپا پڻ استوار ڪيا ويا +اهڙيءَ طرح سنڌ ۽ لس ٻيلي کي عهد نامي جي ذريعي ايران جي شهنشاهت کان جدا ڪري، هندستان جي شهنشاهت ۾ شامل ڪيو ويو. +هن ڳالهه جو وڏو امڪان آهي ته اهي ٻيئي مگڌ بادشاهيءَ جون ڏن ڀريندڙ ماتحت رياستون بڻجي ويون؛ ۽ سندن حڪمران اتان جا مقامي ماڻهو هئا ۽ اندروني انتظام انهن جي پنهنجي هٿ ۾ رهندو آيو، جيتوڻيڪ اهو به امڪان آهي ته چندر گپت پنهنجي طرفان انهن ايراضين تي پنهنجا شاهي وائسراءِ به مقرر ڪيا هجن. +اسين اهو به اندازو ڪري سگهون ٿا ته سنڌو نديءَ جي الهندي طرف وارا هي علائقا ۽ ٻيون اهڙيون ايراضيون هن جي پوٽي اَشوڪ جي هٿ ۾ گپتا شهنشاهت جون ”سرحدي رياستون“ هيون. +بيڪٽريائي حاڪمن جو سنڌ تي راڄ. +ٻي صدي قبل مسيح واري دور ۾، هندستان جي اتر-الهندي واري علائقي جا ڪجهه حصا بڪٽريا جي يوناني شهزادن جي قبضي ۾ اچي ويا. +هنن جي فتوحات جي ثابتي ڪمزور آهي، جيڪا قديم زماني جي ليکڪن جي تحريرن، ڪجهه سنسڪرت جي ذريعن ۽ انهن جي سڪن جي هڪ هنڌان مليل ذخيرن يا علائقي جي مختلف ڀاڱن مان لڌل سڪن جي ڇڙوڇڙ مثالن تي مشتمل آهيو. +جيستائين سنڌ جو واسطو آهي، ته ان جي انهن يوناني شهزادن جي فتوحات ۽ قبضي جي سڄي شهادت آرٽيميٽا واري ائپولوڊورس جي هڪ هن بيان تائين محدود آهي، جنهن جو اسٽرابو حوالو ڏنو آهي، ته جيڪي يوناني سيليوڪس جي گهراڻي جا بئڪٽريا ۾ جانشين ٿيا، تن ”نه فقط پاتلين تي، پر ان سان گڏ ڪناري واري ٻئي سڄي علائقي تي پڻ قبضو ڪيو، جنهن کي سارائوسٽس ۽ سِگارڊَس جي بادشاهي سڏيو ويندو هو. +“ ڊيمِيٽرس ۽ مينئنڊر، جيڪي يَوٿيڊيمس جا پٽ هئا، تن ئي، آئپولوڊورس جي قول مطابق، اهي ۽ ٻيون فتوحات حاصل ڪيون هيون، ۽ انهن فتوحات ۾ هنن ايڏين قومن کي پنهنجو ماتحت بنايو، جيترين کي خود سڪندر به پنهنجيءَ ڪاهه ۾ مات نه ڪري سگهيو هو. +سر ڊبليو- ٽارن پنهنجي ڪتاب ”دي گريڪس ان بئڪٽريا ائنڊ انڊيا“ ۾ بئڪٽريا جي يونانين طرفان سنڌ تي ڪيل قبضي جي ڳالهه کي هڪ حقيقت طور تسليم ڪندي، هيءَ راءِ پيش ڪئي آهي ته سنڌ جي فتح يوٿيڊيمس جي پٽ ڊيميٽريس، اتر- الهندي هندستان تي قبضي ڪرڻ دوران حاصل ڪئي هئي، ۽ اها هڪ نهايت وڏي پيماني تي رٿيل سڄي هندستان تي قبضي ڪرڻ جي مهم جو هڪ حصو هئي. +اهو موقعو ان وقت پيدا ٿيو، جڏهن سال 184 ق.م ڌاري موريا گهراڻي جي سلطنت جو نيٺ وڃي خاتمو ٿيو، ۽ مگڌ جي تخت تي سَنگهه قبيلي جي هڪ غاصب قبضو ڪيو +ٽارن جي نظريي مطابق، ڊيميٽريس گنڌارا ۾ پير پختاڪرڻ کان پوءِ ٻه طرفي پيشقدمي شروع ڪئي؛ هو پاڻ پنهنجي هڪ هم قوم نالي ائپولوڊوٽس کي پنهنجي هٿ هيٺ نائب سپه سالار مقرر ڪري، ساڻس گڏجي سنڌونديءَ جي وهڪري سان ڏاکڻي علائقي طرف وڌيو، ۽ ٻئي طرف هن هڪ ٻيو لشڪر مينيئينڊر نالي هڪ سپه سالار جي اڳواڻيءَ ۾، جيڪو شاهي گهراڻي جو ماڻهو نه هو، مگڌ تي حملي ڪرڻ لاءِ روانو ڪيو +سر ڊبليو- ٽارن، سنڌو نديءَ جي هيٺئين حصي واري ملڪ تي ٿيل انهيءَ ڪاهه واري پنهنجي نظريي جي حمايت ۾ جنهن واقعي جو حوالو پيش ڪيو آهي، سو آهي مهاڀارت ۾ ذڪر ڪيل سؤوير ملڪ ۾ واقع دَتامتر نالي هڪ شهر، ۽ ان سان گڏوگڏ يَوانه ڌپه نالي جو حوالو، جنهن جو ترجمو ٿيندو ”يوناني حڪمران. +“ ان کان علاوه، ناسِڪ جي هڪ غار ۾ پٿر تي اڪريل ڪتبي ۾ يَوانه علائقي جي ماڻهن طرفان پيش ڪيل مذهبي سوکڙين پاکڙين جو جيڪو ذڪر ڪيل آهي، تنهن ۾ پڻ اتر طرف تامِتي نالي هڪ شهر جو ذڪر ٿيل آهي +انهن ڳالهين مان ٽارن اهو اندازو ڪري ٿو ته هڪ جاءِ جي انهن ٻنهي نالن جو اشارو فاتح ڊيميٽريس طرفان آباد ڪيل شهر ”سنڌ ۾ واقع ڊيميٽر ياس“ ڏانهن آهي، ۽ اهو گهڻو ڪري پاتل جي سر زمين تي قائم ٿيل هو- يعني ٿوري ۾ کڻي چئجي ته اهو شهر سڪندر اعظم جي ٺهرايل دريائي- بند جي نئين سر جوڙايل صورت هو. +ٽارن جي نظريي مطابق، ڊيميٽريس اهڙيءَ طرح سنڌ جي حالات کي درست ڪرڻ کان پوءِ، بئڪٽريا ڏانهن واپس هليو ويو، ۽ پنهنجي وڌيڪ رٿائن جي مڪمل ڪرڻ جو ڪم پنهنجي نائب سپهه سالار ائپولوڊوٽس جي حوالي ڪري ويو جيڪو ڊيميٽريس جي نالي ۾ ڪڇ ۽ ڪاٺياواڙ تي قبضي ڪرڻ لاءِ اوڏانهن ڪاهي ويو. +رائي گهراڻي جي حڪومت. +راءِ گهراڻي سنڌ تي 495ع کان 632ع تائين صاحبي ڪئي.سندن آخري بادشاهه راء سهاسي هو ۔ سندس وفات بعد هن خاندان جي حڪومت جو زوال ٿيو ۔ +برهمڻ راڄ. +سنڌ تي برهمڻ صاحبيءَ جو دؤر 632ع کان 711ع تائين هليو. +هن خاندان جي حڪومت جو بنياد چچ بن سيلائج رکيو ، +عربن جي ڪاهه. +سنڌ تي عرب جي حڪمراني 711ع کان 1050ع تائين هلي. +اموي خلافت. +سڀ کان پهريان سنڌ تي اموي خلافت جي بنو اميه خاندان جي حاڪميت رهي ۔ +عباسي خلافت. +بنو اميه کان بعد خلافت بنو عباس ڏانهن منتقل ٿي وئي ۔ +هباري ۽ اسماعيلي دؤر. +1020ع ۾ عمر بن عبدالله هباري سنڌ ۾ پنهنجي آزاد حڪومت قائم ڪئي ۔ جنهن ۾ خليفهء بغداد کي ڪو به عملدخل ڪونه هو ۔ البته خطبي ۾ خليفي جو نالو پڙهيو ويندو هو ۔ هبارين کان بعد ۾ قرامطين يا اسماعيلي حڪومت جا آثار ملن ٿا ۔ پر سندن باري ڪا خاص معلومات نه ٿي ملي ۔ +عرب دؤر ڪيئن رهيو +عربن جي ڪاه سبب سنڌ ۾ اسلام جا دروازا کليا۔ عرب دؤر ۾ منصوره ، ديبل ، برهمڻ آباد ۽ ٻين شهرن وڏي ترقي ڪئي ۔ منصوره سنڌ جي گادي جو هنڌ هئڻ سان گڏوگڏ علمي ۽ واپاري مرڪز پڻ هو ۔ منصوره ۾گهڻن تعليمي مرڪزن جون شاهديون ملن ٿيون ۔ هتي سنڌي ۽ عرب گڏجي رهندا هئا ۔ +عربن جي دؤر ۾ قرآن مجيد جو پهريون دفعو سنڌي زبان ۾ ترجمو ٿيو ۔ڪيترائي سنسڪرت ڪتاب عربي ۾ ترجمو ڪيا ويا ۔ +عربن کان پوء سنڌ. +عربن کان بعد سنڌ تي غزنوي ، غوري ، تغلق ، غلام ۽ خلجي حڪومت ڪندا رهيا ۔ اهو سلسلو 1026ع کان 1050ع تائين جاري رهيو ۔ انهيَ دوران علي بن حامد ڪوفي کي سنڌ جي تاريخ بابت هڪ دستاويز هٿ آيو ، جنهن جو چچ نامي جي نالي سان فارسي ۾ ترجمو ڪيائين ۔ +سومرا راڄ. +سنڌ ۾ سومرن جي صاحبيءَ جو دؤر 1050ع کان 1350ع تائين آهي. +سندن دؤر متعلق جيڪا معلومات ملي آهي ، سان ڏندڪٿائن ۽ قياس آرائين تي مشتمل آهي ۔ دودو چنيسر , مومل راڻو , عمر مارئي ۽ ٻيا انيڪ قصا ان دؤر طرف منسوب آهن ۔ سومرن جو دؤر سنڌ جي ترقي ۽ خوشحالي جو دؤر سڏجي ٿو ۔ +سمن جو دؤر. +سنڌ تي سمن جي صاحبيءَ جو دؤر 1350ع کان 1520ع تائين هليو. +هن دؤر جا حالات پڻ ڏندڪٿائن ۽لوڪ ڪهاڻين مان معلومات ملي ٿي ۔ سمن جي مشهور حاڪمن ۾ ڄام تماچي ، ڄام بابينو ، ڄام نظام الدين ۽ ڄام فيروزفيروز آهن ۔ +ارغون. +سنڌ تي ارغونن جو قبضو ۽ حڪمراني 1520ع کان 1555ع تائين رهي. +ترخان. +سنڌ ترخانن جو دؤر 1555ع کان 1592ع تائين جاري رهيو. +مغل. +سنڌ تي مغلن جي حڪمراني 1592ع کان 1700ع تائين جاري رهي. +هن دؤر ۾ ڪيتريون ئي عاليشان۽ خوبصورت عمارتون تعمير ٿيون ۔ انهن ۾ معصوم شاهه جو منارو ۽ ٺٽي جي جامع مسجد مکيه آهن ۔ مير معصوم شاهه بکري هن دؤر ۾ ئي سنڌ جي تاريخ تي تاريخ معصومي لکيو ۔ +ڪلهوڙا. +سنڌ تي ڪلهوڙن جي حڪمراني 1700ع کان 1782ع تائين هلي. +ڪلهوڙا حڪومت کي سنڌي ادب جو سنهري دؤر سڏجي ٿو ۔ ڪيترائي شاعر ۽ اديب هن دؤر ۾ پيدا ٿيا ۔ سنڌ جي سدا حيات شاعر شاهه عبداللطيف ڀٽائي جو واسطو به هن زماني سان هو ۔ عظيم مجاهد ۽ عالم مخدوم محمد هاشم ٺٽوي به ڪلهوڙا عهد سان واسطو رکندڙ هو ۔ ڪلهوڙن جي دؤر ۾ مخدوم ابوالحسن ٺٽوي سنڌي ٻوليَ جي عربي رسم الخط تيار ڪئي ۔ مير علي شير قانع ٺٽوي جو به تعلق انهيَ وقت سان هو ۔ +ٽالپر. +ٽالپرن جو دؤر 1782ع کان 1843ع تائين رهيو ۔ هي دؤر سنڌ جي اسلامي دؤر جي زوال جو وقت هو ۔ انگريز مختلف حيلن بهانن سان سنڌ جي ٽالپر حاڪمن کي ڪمزور ڪندا ويا ۔ پنجاب جي سک سلطنت جون نظرون به سنڌ تي هيون ۔ اهڙي وقت ۾ پير پاڳاري سيد صبغت الله شاھ اول سيد احمد شهيد بريلوي سان گڏجي جهاد جي ذريعي سکن ۽ انگريزن خلاف وڙهيو ۔ +انگريزن جي ڪاهه. +سنڌ تي انگريز 1843ع تي قبضو ڪيو ۽ انهن جو اهو قبضو 1947ع تائين جاري رهيو. +چنيسر واري واٽ. +پنهنجي مٿان تاحيات غداريءَ جي تهمت آڻيندڙ چنيسر، پنهنجي ڀاءُ ۽ راڄ ڀاڳ سان تضاد ۽ تڪرار ڪري، علاوالدين خلجيءَ کي دهلي مان سڏي اچي سنڌ تي ڪاهه ڪرڻ جو ڪم ڪرڻ کان سواءِ، ٻيو ڪهڙو ڏوهه ڪيو هو +پاڪستان جي ٺهڻ کان اڳ سنڌ جي قيادت ان کان به بدتر ۽ سنڌ جي سڀ طرفي تباهيءَ جو بنياد رکڻ لاءِ به، ساڳي ئي سوچ جو سهارو ورتو!. +انهن پنهنجي ضد ۽ لالچ ۾ اچي، فيصلو ڪيو ته هو پنهنجي ئي ڌرتيءَ جي ان حصي کي پاڻ ئي ڀڄائي، ختم ڪري، پنهنجو رشتو ورهاڱي جي صورت ۾، هندستان جي ٻين علائقن مان ايندڙ نسلن سان رکندا!. +ان طبقي جي ذهني پرورش علي محمد راشديءَ جهڙو خسيس سوچ جو مالڪ ڪري رهيو هو، جنهن فقط 1938ع ۾ لڪيءَ جي هندن طرفان تتل ڏينهن دوران ڌرم شالا ۾ جاءِ نه ڏيڻ تي، ”سنڌ کي هندن کان ئي پاڪ ڪري ڇڏڻ“ جو قسم کڻي ڇڏيو هو. +سندس سوچ جي ساٿاري مسلم ليگي ٽولي جو خيال هو ته ”جي سنڌ جي سنڌي هندن کي سنڌ مان ڀڄائي، سندن جاءِ تي هندستان مان آيل مهاجرن کي جاءِ ڏني وڃي ته، نوان آيل مهاجر نه رڳو سندن آڏو سينو ساهي نه سگهندا، پر ان ريت هو سنڌ ۾ صدين کان سندن مقابلي ۾ تمام گهڻو مضبوط رهندڙن مان جان ڇڏائي، سندن ڇڏيل معاشي حيثيت به ماڻي وٺندا“. +ان سازشي ذهنيت تحت اُنهن سنڌ جي معيشت، تعليم ۽ رياستي معاملا هلائڻ ۾ مهارت رکندڙ سنڌين کي سنڌ مان ڀڄائي، پنهنجي ڌرتيءَ جي ان ڪلچر کي به تباهه ڪري ڇڏيو، جيڪو ورهاڱو ٿيڻ جي صورت ۾ به، ڌارين جا ڪٽڪ ڪاهي اچڻ باوجود به، ٻين ثقافتن تي حاوي رهي، انهن کي پنهنجي اندر ضم ٿي وڃڻ تي مجبور ڪرڻ وارو هو. +انهن پنهنجي اندر مقابلي جي صلاحيت پيدا ڪرڻ بجاءِ، پنهنجو پاڻ ڪجهه ڪري ڏيکارڻ جي واٽ وٺڻ بجاءِ، پنهنجي قوم ۽ ڌرتي خلاف ئي هڪ سازش سَٽڻ جو رستو ورتو!. +پوءِ جڏهن ڳالهه کين سمجهه ۾ آئي، تيستائين گهڻي دير ٿي چڪي هئي. +ڪا به معافي، سنڌ کي سندن هٿان ئي پهچايل تباهيءَ جي تلافي ٿي نه سگهي. +سنڌ ڏينهون ڏينهن سنڌين جي هٿن مان نڪري ڌارين جي قبضي هيٺ ايندي وئي، جنهن عمل کي اڄ تائين ڪوبه ”سنڌ دوست“ روڪي ناهي سگهيو. +ڪراچيءَ کي سنڌ کان ڌار سمجهڻ جي پناهگير سوچ. +1943ع ۾ سنڌ جي قانون ساز اسيمبليءَ طرفان پنهنجي ئي تباهيءَ جو ٺهراءُ منظور ڪرڻ يا ان کان به اڳ 8 آڪٽوبر 1938ع ۾ مسلم ليگ سنڌ جي ڪراچيءَ ۾ قائدِ اعظم جي صدارت ۾ ٿيل ڪانفرنس دوران شيخ عبدالمجيد سنڌيءَ طرفان ”سياسي حق خود اختياريءَ جي مفادن تحت قطعي طور ضروري سمجهون ٿا ته، هندستان کي ٻن وفاقن ۾ ورهايو وڃي، يعني مسلم رياست جو وفاق ۽ غير مسلم رياستن جو وفاق“، جهڙا ٺهراءَ پاس ڪرڻ باوجود، پاڪستان جڙڻ بعد ڪراچي ۾ لکن جي تعداد ۾ آباد ٿيندڙ پناهگير، پاڪستان ٺهڻ جي سلسلي ۾، ڪوبه ڪريڊٽ سنڌ کي ڏيڻ لاءِ نه اڳ تيار هئا، نه ئي هينئر تائين تيار آهن!. +قائد اعظم جي مهربانيءَ سان ڪراچيءَ کي وفاقي گاديءَ وارو شهر بڻائڻ جي فيصلي، سندن ان سوچ کي وڌيڪ مضبوط ڪيو، ۽ انهن اهو سمجهڻ شروع ڪيو ته ”سنڌ، ڪراچي شهر جون حدون ختم ٿيڻ بعد ئي شروع ٿئي ٿي! +متحده سربراهه الطاف حسين جي فرمائش تي، رشيد جمال طرفان تاريخ سهيڙڻ جي نالي ۾ لکيل ”سنڌ پنجاب تضاد“ کي پڙهندي، آسانيءَ سان ان پناهگير سوچ تائين پهچي سگهجي ٿو. +جنهن ۾ موصوف فرمائي ٿو: ”ون يونٽ جي خاتمي بعد هڪ بنيادي تبديلي اها آئي جو، ڪراچيءَ جي ان الڳ حيثيت کي ختم ڪيو ويو، جيڪا قائداعظم جي دور کان هلندي پئي آئي- ايئن ڪراچيءَ کي سنڌ جو گادي وارو شهر بڻايو ويو، ايئن ڪراچي سنڌ جو حصو بڻجي وئي“ (سنڌ-پنجاب تضاد صفحو 300). +ان پناهگير سوچ شروع کان ئي، قائداعظم کي سنڌ ڄائو ۽ ڪراچيءَ کي سنڌ جو شهر ڪنهن به ريت نه پئي سمجهيو، نه اڄ تائين سمجهي رهي آهي!. +پاڪستان ٺهڻ کانپوءِ، سنڌ جي جاگيردار قيادت کي پنهنجو سڀ ڪجهه وڃائڻ جو احساس ته تمام گهڻو دير سان ٿيو، پر برطانوي هاءِ ڪمشنر پناهگيرن ۽ سندن قائد لياقت علي خان جي سازش کي تمام تڪڙ ۾ سمجهي ورتو. +هو اپريل 1949ع ۾، پاڪستاني وزيراعظم لياقت علي خان جي سياسي سازش بابت، برطانوي حڪومت کي آگاهه ڪندي لکي ٿو: ”الهندي پاڪستان جي جوڙجڪ لاءِ لياقت علي خان جي رٿابندي ۾ اهم عنصر سنڌ آهي. +هنن (پناهگير قيادت) کي اهڙي سنڌ جي ضرورت آهي، جيڪا سندن هٿن ۾ رانديڪو بڻجي وڃي،! +(ايوب کهڙو، صفحو 630) +لياقت علي خان جي سنڌين بابت زهريلي سوچ به اڃا تائين اسان جي آڏو اڻپوري ۽ مبهم آيل آهي. +پناهگير سوچ جو قائد سنڌين سان ڪيتري حد تائين نفرت ۽ تعصب رکندڙ هو. +ان کي ڏسڻ لاءِ ڪلڪتي يونيورسٽي جي تاريخ جي پروفيسر سرنجن داس جي لکيل ڪتاب”ڪشمير ۽ سنڌ“ جي صفحي 145 ۽ 146 تائين پهچڻو پوندو، جنهن ۾ هو ٻڌائي ٿو:” پاڪستان جي حاڪمن جي پهرين کيپ جي ويجهو سنڌي ثقافت جي ادنيٰ حيثيت جو اظهار، لياقت علي خان جي مسلم ليگ سنڌ جي صدر سيد علي اڪبر شاهه جي روبرو ادا ڪيل ان جملي مان چڱيءَ ريت لڳائي سگهجي ٿو ته، ”گڏهه ۽ اٺ هڪلڻ کانسواءِ سنڌ جي ثقافت ٻيو ڇا آهي؟ +“ سرنجن داس پنهنجي ڪتاب ۾ ايف احمد جي ڪتاب ”پاڪستان پرابلمس“ جي پيج 131 جو حوالو ڏئي ٿو، جنهن ۾ لياقت علي خان سوال ڪري رهيو آهي: ”سنڌي مسلمان ڪيئن پيدا ٿيا!؟ +“، پوءِ پاڻ ئي ان جو جواب ڏيندي چئي ٿو:” هندن جي پيشاب مان“. +ورهاڱي سنڌ ۽ سنڌين کان ڇا کسيو ۽ ڌارين کي ڇا ڏنو +ورهاڱي کان پوءِ، سنڌ غلاميءَ کان سواءِ، پنهنجي ئي ڌرتيءَ تي ڌارين جي قبضي کان سواءِ، پنهنجن ئي شهرن جي روڊن ۽ رستن تي ملندڙ سنڌين جي موت کان سواءِ جيڪڏهن ڪجهه حاصل ڪيو ته، اهو ئي جاگيردار حڪمران طبقو، جيڪو پنهنجي ذاتي فائدي لاءِ غلاميءَ جي هر گند ۾ ڪرڻ لاءِ 24 ئي ڪلاڪ تيار رهي ٿو. +ان جي مقابلي ۾ جاگيردارن جي ”مسلم رياست“ جي قيام جي سازش ۾ شريڪ ٿيڻ جي ڏوهه، نه سنڌ وٽ ڪجهه ڇڏيو آهي، نه ئي ڪروڙين سنڌين وٽ!. +ٻئي پاسي سنڌ ڇا وڃايو!؟ +، جي فهرست اڻکٽ آهي: +”سنڌ 1950ع تائين 18 لک اهڙن سنڌين کي وڃايو، جيڪي سنڌ جي صدين جي ڏاهپ، علم ۽ هنر جو نچوڙ هئا. +ان جي بدلي ۾ فقط ان ساڳي عرصي دوران هندستان مان آيل 30 لک ماڻهن سنڌ ۾ اچي پناهه ورتي، جن جي اڪثريت شهري علائقن ۾ آباد ٿي، جنهن سنڌ ۾ آبادي جي توازن کي لمحن ۾ تبديل ڪري ڇڏيو. +1951ع جي آدم شماري مطابق، ان تمام ٿوري عرصي ۾ ڪراچي ڪارپوريشن ۾پناهگيرن جي آبادي 57. +55، حيدرآباد ۾ 66. +08، سکر ۾ 54. +08، ميرپور خاص ۾ 68. +42، نواب شاهه ۾ 54. +79 ۽ لاڙڪاڻي ۾ 35. +39 سيڪڙو پهتل ڏيکاري وئي آهي. +سڀ کان وڌيڪ ايراضي رکندڙ پنجاب ڏانهن ته 1948ع کان پوءِ پناهگيرن جو وڃڻ بند ٿي ويو، پر سنڌ ۾ اهو سلسلو ڏينهون ڏينهن وڌندو ئي رهيو. +پنجاب جي حڪمرانن جي پنجاب دوست هئڻ کان سواءِ، ان جو هڪ ٻيو سبب پنجاب جا مضبوط ثقافتي قدر هئا، جن لاءِ اردو ٻولي ۽ ان جي ثقافت ڪا نئين به نه هئي (ڇو ته انگريزن جي قبضي بعد 1881ع ۾ ئي پنجاب ۾ اردو ٻولي ۾ تعليمي نظام لاڳو ٿي چڪو هو)، ان جي ڀيٽ ۾ لکين شهري ۽ ڪاروباري مزاج رکندڙ سنڌين جي لڏي وڃڻ ڪري سنڌ ۾ صلاحيت، تعليم ۽ ثقافت جو هڪ وڏو خال موجود هو، جنهن کي پيدا ڪندڙ به اسان پاڻ ئي هئاسين. +ان جي نتيجي ۾پناهگيرن مغل ثقافت جي برتر تصور سان سنڌ کي پنهنجو ڳڙهه بڻائڻ شروع ڪيو، جنهن جو اظهار سرنجن داس ڪجهه هن ريت ڪري ٿو: ”اتر هندستان کان هجرت ڪري ايندڙن سنڌ جي ثقافتي ورثي جي اهميت، ان جي گيتن، جهمر، ان جي سسئي پنهون جي قصن، سهڻي ميهار، هو جمالو ۽ ڌمال جي اثر کي قبول نه ڪيو!. +ان بجاءِ سنڌ ۾ ايندڙن، سنڌ جي ٻهراڙيءَ جي ثقافت تي پنهنجي مغليه شهري معاشري جي برتري سان گڏ سياسي ۽ سماجي سڃاڻپ قائم ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي“. +ياد رهي ته پاڻ سان پنهنجن جي ئي ڪيل مهربانين ڪري، ان وقت تائين سنڌ جي مضبوط شهري ثقافت به هجرت ڪرڻ تي مجبور ٿي چڪي هئي ۽ پوئتي جيڪو ڪجهه بچيو هو، سو هو جاگيرداراڻي ۽ قبائلي ثقافت، جيڪا ڪنهن به سطح تي، ڪنهن مظبوط ثقافت جو مقابلو ڪرڻ جي سگهه ۾، هئي ئي ڪانه. +سرنجن داس سنڌ ۾ معاشي تضاد تي بحث ڪندي لکي ٿو: ”هونئن ته اهي ماڻهو (پناهگير) ملڪ جي ڪل آباديءَ جو فقط 3. +4 سيڪڙو هئا، پر انهن پاڪستان جي پنجابي نسل پرست حڪمرانن سان ملي، تمام جلد پاڻ کي مستحڪم ڪري ورتو، شايد اها ئي ڳالهه هندستاني مسلمانن جي قائد محمد علي جناح ۽ لياقت علي خان جي اميدن مطابق به هئي“. +(سرنجن داس لياقت علي خان کي ته ڇڏيو پر قائداعظم کي به فقط پناهگيرن جو قائد سمجهي ذڪر ڪيو آهي. +ان مان ”پنهنجي قائد“ جي سنڌ ۽ سنڌين ڏانهن اختيار ڪيل تعصب کي چڱيءَ ريت محسوس ڪري سگهجي ٿو). +سنڌ جي ”مسلم قيادت“ جي غداري جي موٽ ۾ کين هندن طرفان ڇڏي ويل زرعي زمين به ملي نه سگهي. +پاڪستان ٺهڻ وقت هندن جي ملڪيت 25 لک ايڪڙ زمين به نه رڳو پناهگيرن کي الاٽ ڪئي وئي، پر ڪوٽڙي بئراج جي اڏاوت بعد، آبادي لائق بڻايل 10لک ايڪڙ زمين کان به سنڌين کي محروم ڪيو ويو. +1958ع ۾ سکر بئراج جي 642440 ايڪڙ زمين مان به 153620 ايڪڙ زمين غير سنڌين جي ملڪيت هئي (ڪشمير ۽ سنڌ، صفحو 141) +1980ع تائين سنڌ ۾ رهندڙن مان فقط 15 سيڪڙو ماڻهن جي مادري ٻولي اردو هئڻ باوجود، پاڪستان نالي جڙيل ان مملڪت ۾، سنڌي شاگردن لاءِ اردو پڙهڻ لازمي بڻائو ويو. +1959ع ۾ جوڙيل قومي تعليمي ڪميشن، 1963ع تائين ڇهين جماعت کان هرحال ۾ اردو کي پڙهائيءَ لاءِ لازمي قرار ڏيندي، وڌيڪ چيو ته، ”اردوءَ کي اها حيثيت ملڻ ضروري آهي، جيڪا ان کي پوري اولهه پاڪستان ۾ حاصل آهي“ (ڪشمير ۽ سنڌ، صفحو 144) +پاڪستان ۾ سنڌين سان تعصب جو هڪ وڏو مثال وفاقي حڪومت طرفان 1947ع کان 1990ع تائين زرعي سائنس جي تعليم لاءِ پرڏيهه موڪليل ماهرن مان به لڳائي سگهجي ٿو، جيڪي پنجاب مان 380 هئا ۽ سنڌ مان فقط 3. +چونڊيل ايوانن جي سنڌ جي استحصال ۽ غلاميءَ لاءِ استعمال ڪرڻ جي روايت +سنڌ کي موجوده غلاميءَ تائين پهچائڻ سان گڏ، ڌرتي ڌارين حوالي ٿي وڃڻ جي ڪم جي شروعات مارچ 1943ع ۾ سنڌ جي قانون ساز اسيمبلي جو پاس ڪيل ٺهراءُ ئي آهي. +جنهن هميشه هميشه لاءِ سنڌ جي وحدت کي ٽڪرا ٽڪرا ڪري، ڌارين دشمنن آڏو بمبئي بيڪري جي هڪ ڪيڪ طور پيش ڪرڻ جو ڪم ڪري ڏيکاريو. +ان ٺهراءَ جي خالق توڙي حامين بابت، مٿي تفصيل سان ذڪر ٿي چڪو آهي. +ان سلسلي ۾، اڄ اسان وٽ فقط هڪ ئي ڪم ڪرڻ لاءِ رهجي ويو آهي، اهو هي ته، ”اسان ان ٺهراءَ تي فخر ڪرڻ بجاءِ ان کي سنڌ کي غلاميءَ طرف ڌڪيندڙ هڪ بدترين هٿرادو سانحي طور ياد رکون“. +(2) 22 نومبر 1954ع تي اعلان ڪيو ويو ته ”پهرين جنوري 1955ع کان ملڪ تي ون يونٽ لاڳو ٿي ويندو ۽ پوءِ 11 ڊسمبر 1954ع تي سنڌ جي وڏي وزير محمد ايوب کهڙي، سنڌ جو وجود ختم ڪرڻ واري ون يونٽ جي فيصلي کي سنڌ اسيمبليءَ مان منظور ڪرايو. +اهڙي سنڌ دشمنيءَ جي ڪنهن به سطح تي مزاحمت ڪرڻ بجاءِ کهڙي به، سنڌ جي جاگيردار ٽولي جي اڄ تائين ڏني ويندڙ ان دليل جو سهارو ورتو ته ”جي مان ايئن نه ڪريان ها ته، ڪنهن به ٻئي ماڻهو ذريعي اهو ڪم ڪرايو وڃي ها“. +(4) سنڌ جي ورهاڱي کي يقيني بڻائڻ لاءِ ڪيل اهڙن فيصلن بعد، سنڌ اسيمبليءَ جي ساڳي جاگيردار قيادت، هن وقت به سنڌ جي ورهاڱي کي آخري شڪل ڏيڻ طرف وڃي رهي آهي، ڊاڪٽر ارباب رحيم جو سنڌ جو وڏو وزير هوندي، اردو ڳالهائيندڙ جنرل مشرف طرفان حيدرآباد جي ٻهراڙين کي الڳ ڪري ۽ ڪراچي کي پنجن ضلعن مان ڦيرائي هڪ ڪرڻ، اصل ۾ پهرين ڏينهن کان سنڌ ۽ سنڌين کان الڳ ٿي بيٺل پناهگير سوچ کي، سنڌ جا اهي ٻه اهم ترين شهر حوالي ڪرڻ طرف عملي قدم هو. +پيپلز پارٽي جي موجوده قيادت ڪجهه ڏينهن اڳ ڪراچي ۽ حيدرآباد لاءِ هڪ الڳ نظام جو اعلان ڪري، پرويز مشرف جي جوڙيل منصوبي کي آخري شڪل ڏني آهي. +سنڌين جي فوري رد ِعمل بعد، ڪراچي ۽ حيدرآباد کي باقي سنڌ کان ڌار ڪري، پناهگيرن حوالي ڪرڻ واري فيصلي تي پردو وجهڻ لاءِ، رهيل سنڌ ۾ به ساڳيو ئي نظام لاڳو ڪرڻ جو ڍونگ ڪري، اهڙي سازش لڪائڻ جي ڪوشش ڪئي وئي آهي. +سنڌ ۾ مشرف دور جو مڪاني نظام لاڳو ڪرڻ جي نالي ۾، گورنر جي آرڊيننس کي قانون بڻائڻ لاءِ جيڪو بل ٽن مهينن اندر سنڌ اسيمبليءَ ۾ پيش ٿيڻو آهي، اصل ۾ اهو مڪاني حڪومت جي ڀلائي ۽ ڪمشنري نظام جي خرابي کان وڌيڪ، ڪراچيءَ ۽ حيدرآباد کي هميشه لاءِ سنڌ کان الڳ ڪرڻ جي سازش کي مستقل ۽ قانوني بڻائڻ جو حصو ئي هوندو. +سنڌي جيڪڏهن پنهنجي قوم جي غدار طبقي کي هڪ نئين غداري ڪرڻ کان روڪي نه سگهيا ته پوءِ اهي مستقبل ۾ به ايئن ئي هٿ مليندا رهجي ويندا، جيئن ماضيءَ جي ڪيل اهڙين غدارين ۽ ان جي نتيجي ۾ سنڌ ۽ سنڌين جي تباهيءَ تي، هاڻي اسان وٽ فقط پنهنجو رت ساڙڻ کانسواءِ، ٻيو ڪجهه به ناهي بچيو. +اسان جي لاءِ اها ڳالهه ڪنهن ڪمشنري نظام يا ضلعي حڪومتون قائم ٿيڻ کان، تمام گهڻو وڌيڪ اهم ۽ خطرناڪ آهي. +جيترو جلد ان ڳالهه کي سمجهيو وڃي، اهو سنڌ جو مستقبل بچائڻ لاءِ بهتر هوندو. +سازش سٽيندڙ قوت جي ڪيفيت. +ملڪ جي هر حڪمران کان فقط سنڌ ۽ سنڌين خلاف ڪرايل فيصلن کي پنهنجو عظيم مفاد سمجهندڙ لساني ٽولو، هن وقت حد کان وڌيڪ ڪمزور به ٿي ويو آهي ته خطرناڪ به. +جرمنيءَ جي اسپتال ۾ چئن مهينن تائين نفسياتي علاج ڪرائيندڙ قائد طرفان ذهني صلاحيت وڃائي ويهڻ بعد،( جنهن جو ثبوت هُن ڪجهه ڏينهن اڳ ڪيل تقرير ذريعي به ڏنو هو)، ان ٽولي جا فيصلا ڪندڙ ”رابطا ڪميٽي“ تي هن وقت هڪ اهڙي سوچ حاوي ٿي چڪي آهي، جيڪا هر سنڌ دشمني کي ئي پنهنجو مفاد سمجهي ٿي. +ان ڪميٽيءَ تي قابض ٻه ڌريون مڪمل طور سنڌ ۽ سنڌي دشمن سوچ جون نمائنده آهن. +انهن مان هڪ ٽولو مختلف وقتن تي سنڌ جا ٻيا شهر ڇڏي، ڪراچي پهتل اهڙن ماڻهن جو آهي، جيڪي سنڌين کان انتها درجي جي نفرت ڪندڙ آهن، ٻيو ٽولو ان بهاريءَ جي شڪل ۾ موجود آهي، جيڪو بنگلاديش ٺهڻ بعد سنڌ ۾ بهارين جي اچڻ خلاف موجود قومي سوچ ڪري، مڪمل طور سنڌي دشمن ڪردار جي انتها تي پهتل آهي. +مشرف طرفان ضلعي حڪومت جي اوٽ وٺي ڪراچي ۽ حيدرآباد کي سندن حوالي ڪرڻ واري فيصلي کان پوءِ، ٻنهي شهرن جو عملي طور حڪمران بڻجي وڃڻ ڪري، اهو ٽولو نه رڳو بي پناهه مالي ۽ انتظامي وسيلن جو مالڪ ٿي چڪو آهي پر ان پنهنجن هزارين تربيت ورتل دهشت گردن کي سٽي پوليس ۽ سٽي وارڊن جي نالي ۾، سنڌ حڪومت توڙي سنڌ پوليس جو حصو به بڻائي ڇڏيو آهي. +ڪراچي ۾ دهشت گردي جي تازي لهر دوران سٽي حڪومت جو ڪمانڊ ۽ ڪنٽرول سسٽم نه رڳو دهشت گردن لاءِ استعمال ٿيڻ جي ثابتي ملي چڪي آهي پر سندن سٽي وارڊن جي نالي ۾ وردي پهرائي هر روڊ ۽ رستي جي بيهاريل دهشت گرد ٽارگيٽ ڪلنگ ۽ ملڪيتن کي باهيون ڏيڻ سميت هر دهشت گرديءَ ۾ ملوث ڏٺا ويا آهن. +متحده جي چونڊيل عوامي نمائندن توڙي ٻي قيادت ۾ موجود هر اهڙي عوامي نمائندي ۽ اڳواڻ کي کڏي لائين لڳائڻ جو ڪم شروع ٿي چڪو آهي، جيڪو پنهنجي سوچ ۾ ڪنهن نه ڪنهن حد تائين اعتدال رکي ٿو. +يا اهو ايترو انتها پسند نه آهي، جنهن سطح تي مٿي ڄاڻايل ٽولو موجود آهي. +ٻئي پاسي ڪجهه عالمي طاقتون، جن ۾ برطانيا جو اهم ڪردار ٻڌايو پيو وڃي، اهي کين ڪراچي ۽ حيدرآباد سندن حصي ۾ ڏيڻ جي خاطري ڪرائي چڪيون آهن. +اهوئي سبب آهي جو پيپلز پارٽي طرفان سنڌ جو ورهاڱو ڪرڻ جو فيصلو ۽ ان تي سنڌ جي انتهائي سخت ردِ عمل باوجود، اهو ٽولو ڪنهن به سطح تي پريشاني ظاهر ڪرڻ بجاءِ، مڪمل طور مطمئن نظر اچي رهيو آهي.ان دوران ئي، پنجابي- پناهگير مستقل مفاد هڪ هئڻ جو ثبوت، ڪور ڪمانڊرز ڪانفرنس طرفان، حڪومت جي هاڻوڪن قدمن (ڪراچي ۽ حيدرآباد کي باقي سنڌ کان الڳ ڪري، متحده حوالي ڪرڻ) بعد حالتون ٺيڪ ٿي وڃڻ جي خواهش جو اظهار ڪرڻ آهي. +1943ع واري سنڌي جاگيردارن جي سوچ ڪري 1947ع ۾ غلاميءَ جي جديد شڪل ۾ جڪڙيل سنڌ، هاڻي پنهنجي بدترين انجام يعني پنهنجي هڪ وڏي ۽ اهم ترين حصي تي ڌارين جو قبضو قانوني بڻجي وڃڻ طرف وڌي رهي آهي. +ذهني غلامي ۾ ورتل سنڌين طرفان ان ڳالهه کي سمجهڻ ۾ وڃايو ويندڙ وقت به، سنڌ سان مٿي ڄاڻايل هڪ دشمنيءَ جيان ئي هوندو. +سنڌ جي غدارن جي نئين درجا بندي. +سنڌ جي مڙني پراڻن غدارن مان شايد ئي ڪنهن سنڌ کي ايترو نقصان پهچايو هجي، جيترو نئين دور جي غدارن پهچايو آهي. +سنڌ جو هڪ مخصوص جاگيردار ٽولو، چاهي اهو ڪنهن به پارٽي جي نالي ۾ ڪم ڪندڙ هجي، اهو لڳاتار 69 سالن کان سنڌ جو وجود تباهه ڪرڻ جي هر سازش ۾ انتهائي خسيس ۽ ذاتي مفادن لاءِ، حصو بڻجي رهيو آهي. +ان سڄي عرصي ۾ سنڌي عوام ان طبقي کان ڪو حساب ڪتاب وٺڻ ته پري رهيو، پر چڱي ريت ان کي سڃاڻي به ناهي سگهيو. +اڪثر حالتن ۾ ته اهي غدار ئي وطن دوست جي روپ ۾، سنڌين جي ڪلهن تي ئي سوار ٿيل نظر ايندا رهيا آهن. +ڌرتيءَ جي ماضيءَ وارن غدارن تي صدين کان جاري ٿڪ لعنت ڪافي ٿي وئي، سنڌين کي هاڻي پنهنجي جديد دور جي غدارن جي فهرست جوڙي، ڌرتي دشمنيءَ جي هر مثال طور انهن جي نالن کي ئي سامهون آڻڻ جو ڪم ڪرڻو پوندو. +ٻي حالت ۾ رهبر جي روپ ۾ رهزن تمام جلد سنڌ کي هميشه لاءِ تباهي ۽ غلاميءَ ۾ ڌڪي ڇڏيندا. +”پنهنجي وڍي جو پوءِ نه ڪو ويج هوندو، نه ئي طبيب“. +ساڳيو ئي غدار ٽولو، پنهنجي موجوده حڪمرانيءَ جو پورو دور سنڌ دشمني ڪرڻ باوجود، تمام جلد ايندڙ چونڊن ۾، پنهنجن ٻارن کي مظلوميت جو اهڃاڻ بڻائي سنڌين سان هڪ نئين ٺڳي ڪرڻ طرف وڃي رهيو آهي. +سنڌين جي مظلوم پرور طبيعت جي خبر هئڻ ڪري، اهي هن وقت سنڌ جي ڪنهن به مفاد لاءِ سوچڻ جي پرواهه ڪرڻ بنا، مستقبل ۾ ملندڙ ڪاميابين تي يقين ڪري ويٺل آهن. +هاڻي اهو سنڌين کي ثابت ڪرڻو آهي ته اهي اڃا تائين نشي جي پنڪيءَ ۾ آهن يا ڌرتي جي تباهيءَ جو تصور، سندن ذهنن کي سجاڳ ڪري چڪو آهي. +ڪرڻ ڇا گهرجي؟؟ +سنڌين جي وطن دوستي، هن وقت تائين ميوو نه ڏيندڙ ڪنهن وڻ کان وڌيڪ حيثيت حاصل ناهي ڪري سگهي. +سنڌي قوم پرستي، ننڍي کنڊ جي اڪثر قومن جي ڀيٽ ۾ اهم ليکي وڃڻ باوجود، نتيجا حاصل ڪرڻ جي ميدان ۾، ٻُڙي جي حد تي بيٺل آهي. +سنڌين کي قومي طور ”سنڌ“ ۽ ”سنڌ دوست“ هئڻ بابت پنهنجو تصور تبديل ڪرڻو پوندو. +پنهنجي قيادت توڙي پنهنجي پاڻ ڏانهن ”سنڌ جو سڄڻ هئڻ وارو“ روايتي تصور تبديل ڪرڻو پوندو. +سنڌ دوست ڇا آهي؟ +هڪ سنڌ دوست کي ڇا هئڻ گهرجي +اهڙا سوال ۽ انهن جا تُز ۽ بَي ريا جواب پنهنجي ذهن ۾ ويهاري، پنهنجي پاڻ کي به ته، سنڌ دوستيءَ جي هر دعويدار کي به، انهن تي پرکڻو پوندو. +اها پرواهه ڪرڻ بنا ته ان اڳواڻ يا ان شخص جي پنهنجي بابت دعويٰ ڇا آهي +هڪ چور ۾، هڪ ٺڳ ۾، هڪ ڦوروءَ ۾، هڪ ڌاڙيل ۾، هڪ قبضاگير ۽ ڀتاگير ۾، هڪ غدار ۾ ۽ ان جي مقابلي ۾ هڪ سچي سنڌ دوست ۾ فرق جي ليڪ ڪڍڻ ۽ ان بنياد تي پنهنجا رويا مقرر ڪرڻ بنا، اسان طرفان ٿيندڙ هر عمل نه رڳو پنهنجي پاڻ پر سنڌي قوم سان به دشمني ئي هوندو. +هڪ نئين سوچ ۽ سنڌ دوستيءَ جو هڪ حقيقي تصور ئي، 1947ع ۾ پنهنجن هٿن سان غلاميءَ ۾ ڏنل هن سنڌ جو وجود بچائي سگهي ٿو. +اهڙي سنڌ، جيڪا هاڻي غلامي کان به بدترين حالت، ٽڪرا ٽڪرا ٿيڻ طرف وڃي رهي آهي. +سنڌ جي تاريخ جا بنياد. +پري وڃڻ جي ضرورت ڪانهي، رڳو سنڌ تاريخ جي بنيادي ذريعن جهڙوڪ چچ نامي، تاريخ معصومي، تاريخ طاهري، ترخان نامي، مظهر شاهجهاني، نوائي مُعارڪ وغيره جي لکندڙن کي وٺو، جن مان پهرئين کان سواءِ ٻيا سڀ سنڌ جا رهندڙ “سنڌي” هئا. +سندن لکيل “تاريخن” کي پڙهي فيصلو ڪريو ته جنهن سنڌ جي تاريخ پيئي لکيائون، تنهن جي ماڻهن جا اهي سڄڻ هئا يا انهن کي ڦُريندڙ ماريندڙ سامراجين جا ٻولڙيا ۽ ڍنڍورچي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55713.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55713.txt new file mode 100644 index 0000000..9a5ce71 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55713.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +بعث پارٽي +بعث پارٽي جنھن جو عربي ۾ مڪمل نالو حزب البعث العربي الاشتراڪي آھي. +اھا شام جي ھڪ سياسي جماعت آهي جنھن جو بنياد مشيل عفلق، صلاح الدين البيطار ۽ ذڪي الارسوزي جي ساٿين رکيو. +لفظ بعث يا بعث ازم جو مطلب جاڳرتا يا قيام آهي ۽ اھو ھڪ نظريو آهي جيڪو عرب قومپرستي، عرب سوشلزم ۽ سامراج مخالف مفادن جي گڏجڻ سان ٺھيو. +ان نظريو عرب دنيا جي ھڪ رياست ۾ جي قيام جي حق ۾ آھي. +ان جو عمل جا اصول اتحاد، آزادي ۽ سوشلزم اصل ۾ عرب اتحاد غير عرب قبضي مان عرب علائقي جي آزادي جي عڪاسي ڪن ٿا. +پارٽي جو قيام. +شام جي ٻن اسڪولي ماسترن جن 1920 واري ڏھاڪي ۾ پيرس ۾ تعليم حاصل ڪئي ھن پارٽي جو بنياد وڌو. +انھن مان ھڪڙو مشيل عفلاق (1910 -1989) نالي سان يوناني آرٿوڊڪس عيسائي ھيو ۽ ٻيو صلاح الدين البيطار (1912-1980) سني اسلام جو مڃيندڙ ھيو. +انھن ھن پارٽي جي ذريعي ھڪ اھڙي جديد انقلابي تحريڪ جو تصور ڏنو جنھن جو مقصد عرب اتحاد ذريعي ڌرتيءَ کي فرانس ۽ برطانيا جي تسلط مان آزادي حاصل ڪرڻ ھيو ان پارٽي جو قيام 7 اپريل 1947 ۾ مشيل عفلق ۽ البيطار جي پارٽي عرب بعث موومينٽ ۽ الرسوزي جي پارٽي عرب بعث جي انضمام سان عمل ۾ آيو ۽ ان جو نالو عرب بعث پارٽي رکيو ويو ۽ جلد ئي ان پارٽي شام کان ٻاھر ٻين عرب ملڪن ۾ شاخون قائم ڪيون پر صرف شام ۽ عراق ۾ زور وٺي سگھي. +اقتدار. +1952 ۾ اڪرم الحوراني جي عرب سوشلسٽ موومينٽ ان ۾ ضم ٿي وئي ۽ پوء ان جو نالو عرب سوشلسٽ بعث پارٽي رکيو ويو ۽ 1954 جي عام چونڊن ۾ اھا شام جي پارليامينٽ ۾ ٻين وڏي جماعت بڻجي وئي. +ان پارٽي جي عراق واري شاخ عرب سوشلسٽ بعث پارٽي، عراق پڻ زور وٺي وئي. +1963 ۾ ٻنھي ملڪن ۾ فوجي انقلابن ذريعي اقتدار ۾ اچي ويون.شام ۾ اڃان تائين اھا جماعت اقتدار ۾ آھي ۽ عراق ۾ 1963 ۾ ٿورو وقت اقتدار ۾ رھي پر 1968 ۾ ٻيھر اقتدار ۾ آئي ۽ 2003 ۾ آمريڪا ۽ ان جي اتحادين جي فوجن جي عراق ۾ داخل ٿيڻ تائين حڪومت ۾ رھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55745.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55745.txt new file mode 100644 index 0000000..5efb6bc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55745.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +يوروشيا +يوريشيا ڌرتي تي سڀ کان وڏي زميني ٽڪري جو نالو آهي جيڪو يورپ ۽ ايشيا کنڊن تي مشتمل آهي ان جو محل وقوع زمين جي اترئين۽ اوڀر واري زميني اڌ گول ۾ آهي. +ان جي اولھ ۾ ايٽلانٽڪ سمنڊ، اوڀر ۾ پيسيفڪ سمنڊ، اتر ۾ آرڪٽڪ سمنڊ ۽ ڏکڻ ۾ ميڊيٽرينئن سمنڊ، آفريڪا ۽ ھندي سمنڊ واقع آھن يورپ ۽ ايشيا جي وچ ۾ ورھاست طبعي ناھي پر اھا تاريخي سماجي تعمير جي بنياد تي ٿيل آھي. +علم الارض مطابق يوريشيا ڌرتي جو ھڪ وڏو اڪيلو وڏو ٽڪرو آھي يورپي روايت موجب يورپ ۽ ايشيا کي ٻن الڳ کنڊَن طور تصور ڪندا آهن، جيڪي ايجئين سمنڊ، در دانيال، باسفورس وارو سامونڊي لنگھ، ڪيسپيئن سمنڊ، ڪوھ قاف، ڪيسپيئن سمنڊ، يورال ندي ۽ ڪوھ اورال يا ڪوھ يورال وسيلي هڪٻئي کان الڳ ٿيل آهي، پر ڪُجهہ جاگرافيائيدان يورپ ۽ ايشيا کي هِڪُ ئي کنڊُ سڏين ٿا، جنھن کي يوريشيا چيو ويندو آهي. +يوريشيا جي پکيڙ آھي جيڪا ڌرتي جو لڳ ڀڳ %36. +2 آھي. +ان جي زمين تي اٽڪل 5 ارب ماڻھو رھن ٿا جيڪي سموري ڌرتيءَ جي آبادي جو %70 آھن. +ھڪ اندازي مطابق يوريشيا ۾ انساني آبادي جي شروعات 60000 کان 125000 سال اڳ ٿي ھئي. +يوريشيا جي ٻيٽن ۾ جپان ، برطانيا، انڊونيشيا، سري لنڪا، تائيوان، آئرلينڊ، مالٽا، سسلي، فلپائينز وارا ٻيٽ شامل آهن. +طبعي جاگرافي مطابق يوريشيا ھڪ الڳ زمين جو کنڊ آھي. +يورپ ۽ ايشيا جي منفرد زميني کنڊن جا تصور ڪلاسيڪي دؤر (800 کان 600 ق م تائين وارو دور) جيترا قديم آھن ۽ انھن جي وچ ۾ سرحدن جو تعين جاگرافيائي ضرورت جي بدران انساني من پسندي واري طريقي سان ڪيو ويو. +قديم دؤر ۾ ڪاري سمنڊ ۽ مرمارا سمنڊ ۽ انھن سان ملندڙ سامونڊي لنگھن واري ھنڌ کي يورپ ۽ ايشيا وچ ۾ سرحد سمجھيو ويو، پر موجوده دؤر چ۾ يورال جبلن ۽ ڪوھ قاف جبلن جي قطارن کي ٻنھي کنڊن وچ واري سرحد سمجھيو وڃي ٿو. +يوريشيا سوئيز ڪئنال واري جاء تان آفريڪا سان ڳنڍيل ھيو ۽ ان وقت ايفرويوريشيا سڏبو ھو جيڪو ان وقت ڌرتيءَ جو سڀ کان وڏو کنڊ ھيو پر بعد ۾ سوئيز ڪئنال جي کوٽائي بعد آفريڪا يوريشيا کان ڌار ٿي ويو ڌرتي جي سڀ کان وڏي ٽڪري ھجڻ ڪري يوريشيا ۾ ڌرتي جي ھر موسم موجود رھي ٿي. +حوالا. +موضوع diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55749.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55749.txt new file mode 100644 index 0000000..ded085c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55749.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +ايلا ارون +ايلا ارون هڪ هندستاني اداڪارا، ٽي وي ڪلاڪار ۽ راجسٿاني لوڪ پاپ راڳڻي آهي. +هن ڪيترن ئي نامياري باليووڊ موويز جهڙوڪ لمهي، جوڌا اڪبر، شادي ڪي سائيڊ افيڪٽس ۽ بيگم جان ۾ ڪم ڪيو آهي. +ذاتي زندگي جو احوال. +ارون جئيپور، راجستان جي رهواسڻ آهي. +هيءَ اداڪارِڻ اشيتا ارون جي ماءُ آهي. +پلئي بيڪ سنگر. +ارون هندي ۾ مخلتف فلمي گيت ڳايا آهن، ان سميت ڏکڻ هندستاني ٻولين ۾ تامل ۽ تيلگو پڻ ڪيترائي گيت ڳايا اٿس. +سندس هينئر تائين مشهور فلمي گانو "چولي جي پيڇي" آهي، جيڪو هن الڪا يگينڪ سان گڏ ڳايو، ان ڳاني جي فلم کل نائڪ ۾ ماڌوري ڊڪشٽ اداڪاري ڪئي هئي، جنهن لاءِ ارون کي بهترين ناري پلي بيڪ سنگر جو فلم فيئر ايوارڊ مليو هيو.هڪ ٻيو ڳانو جنهنڪري هيءَ مشهور آهي سو فلم ڪرن ارجن جو "گپشپ" گانو آهي.لتا منگيشڪر سان گڏ ڳايل سندس گانو "مورني باگا ما بولي" پڻ مشهور آهي،جيڪ سريديوي جي اداڪاري هيٺ ٺهندڙ فلم لمهي ۾ شامل هيو. +اي آر رحمان جي ڪمپوزنگ واري فلم مسٽر روميو جي لاءِ تامل "مُٿو مُٿو مازهائي" گاني ۾ پڻ پنهنجو آواز ارپيو هيو. +بين الاقوامي سطح تي ساراهيل فلم سلم ڊاگ ملنيئر، جنهن کي "رنگا رنگا" سڏيو ويندو آهي، جيڪو رحمان سان ڳايل هن جو آخري ذڪر لائق گانو پڻ هيو. +سلنگز البم. +هن ڪيترائي ڪامياب سنگلز گيت تيار ڪيا جهڙوڪ "گهاگرا کي ووٽ ڏيو".هن انڊين پريميئر ليگ ۾ راجسٿان رائلز ٽيم لاءِ پروموشنل گيت هلا بول پن ڳايو، جيڪو تُرت هِٽ ٿي ويو. +هيءَ راجسٿان جي رهواسڻ آهي ۽ پنهنجن سمورن البمز ۽ فلمن ۾ ڪيترائي راجسٿاني گيت ڳايا اٿائين. +اداڪاري. +ڊاڪٽرز جي زندگي تي پهرئين ڀيرو ٺهندڙ هڪ هندي ٽي وي سيريل جي لائف لائن (جيونرکا) ۾، گڏوگڏ دور درشن تي تنوي عظمي سان گڏ اداڪاري ڪئي اٿس.سال 2008 واري فلم جوڌا اڪبر ۾ بطور ماهم انگا ڪردار ۾ اڪبر جي ذهين پُسيل نرس ۽ سياسي صلاحڪار جي حيثيت سان هڪ ڪامياب ڪارڪردگي پيش ڪئي هئي.هن چائنا گيٽ، چنگاري، ويل ڊن ابا، ويلڪم ٽو سجن پور، اولهہ اولهہ آهي (ويسٽ از ويسٽ) ۽ گهاتڪ فلمن ۾ معاون ڪردار طور ڪم ڪيو آهي. +تازو هن پاران شادي جا سائڊ ايفيڪٽز ۽ بيگم جان فلمن ۾ وديا بالن ۽ فرحان اختر سان گڏ قِسمت آزمائي هئي جِن ۾ هن اُستادڻ (ٻارن جي سنڀال ڪندڙ زال) ۽ چڪلو جي ميمبر جو ڪردار نڀايو آهي. +شروعاتي سال ۾ ارون هندستاني ٽيليويزن انڊسٽري سان پڻ لاڳاپيل رهي، هن 1980 جي ڏهاڪو ۾ ڀارت ايڪ کوج ۽ ياترا ۾ ڪم ڪيو آهي. +سموويڌان جيڪو انڊيا جو آئين ٺاهڻ جي بنياد تي ٺهيل هڪ ٽي وي مِني سيريز هيو، تنهن ۾ هن هڪ آزاد ڪارڪن هنسا مهتا جو ڪردار نڀايو جيڪا آئين ساز اسيمبليءَ جي صلاحڪار ڪاميٽيءَ جو حصو هُئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55751.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55751.txt new file mode 100644 index 0000000..e7aa1e4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55751.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +بھائيت +بھائي -يا- بھائيت -بھائي عقيدو() ھڪ نئين مذھب جو نالو آهي جيڪو سڀني مذھبن جو ڀائيچارو ۽ ھر مذھب، رنگ، نسل ۽ جنس جي ماڻھن جي ٻڌي ء برابري سيکاري ٿو. +توحيد ۾ يقين رکندڙ ھن مذھب جو باني بھاء الله ھيو جنھن الله جي نبي ھجڻ جي دعوا ڪئي ھئي. +ھن جو اصل نالو مرزا حسين علي نوري ھيو جيڪو تھران جي ھڪ بااثر خاندان ۾ پيدا ٿيو ھو جيڪو بابي تحريڪ کان متاثر ٿي پنھنجي ويڳي ڀاء مرزا يحيا، جنھن جو لقب صوب ازل ھيو، سان گڏجي 1840 واري ڏھاڪي ۾ ان ۾ شامل ٿيو ھو. +12 نومبر 1817ع ۾ تھران ۾ پيدا ٿيو ۽ 29 مئي 1891 ۾ عثماني خلافت جي شھر عڪا ۾ وفات ڪري ويو جيڪو ھاڻي موجوده اسرائيل ۾ آھي. +ھي سيد علي محمد شيرازي عرف باب جو پوئلڳ ھيو جنھن جو خيال ھو تہ خدا محمد صہ ۽ عيسي مسيح وانگر پنھنجو نبي موڪليندو. +باب جي ھزارين مريدن کي انھن خيالن جي ڪري ايراني حڪومت مارائي ڇڏيو ۽ بھاء الله کي جلاوطن ڪيو جيڪو بغداد ۾ لڏي آيو. +1863 ۾ ھن پاڻ کي بھاء الله يعني خدا جو مظھر سڏائي ان نبي يا امام ھجڻ جي دعوا ڪئي جنھن جي بشارت سيد علي محمد شيرازي ڪئي ھئي. +ان دعوا بعد بابي تحريڪ جي پوئلڳن جي وڏي اڪثريت بھائي ٿي وئي ۽ جيڪي بھائي نہ ٿيا آھي بھاء الله جي ڀاء مرزا يحيا جا پوئلڳ ٿي ازلي سڏجڻ لڳا. +1867 ۾ ھن دنيا جي سربراھن کي بھائي مذھب ۾ شامل ٿيڻ جي دعوت جا خط موڪلي باقاعده اسلام کي ترڪ ڪيو. +کيس عثماني خليفي گرفتار ڪري موجودہ ترڪي جي يورپي حصي ۾ واقع شھر ادرنه جي جيل ۾ ۽ بعد ۾ عقا جي جيل ۾ بند رکيو جتي 1892 ۾ وفات ڪري ويو. +سندس وفات کان پوءِ سندس پٽ عبدالبھا ھن جي جاء تي ويھي ڪم شروع ڪري مذھب کي وڌايو. +ھي مذھب ھاڻي دنيا جي 233 ملڪن ۾ آهي. +عقيدي جا اصول. +ھي مذھب عالمي امن، مذھبي رواداري ، ۽ انساني برابري ۽ ڀائيچاري ۾ يقين رکي ٿو. +دنيا ۾ ھن وقت ھن مذھب جا مڃيندڙ 68 لک آھن جن مان ٽي لک ايران ۾ رھن ٿا. +ھن مذھب جي عقيدي جا ٽي بنيادي اصول آھن: خدا جي وحدانيت، مذھبي اتحاد ۽ انساني ڀائيچارو آھن. +ھن مذھب مطابق خدا واحد ۽ اڪيلو آھي جيڪو دنيا ۾ پنھنجا نبي موڪلي پنھنجو اظھار ڪندو آهي. +ھن مذھب جا پنھنجا مقدس ڪتاب عربي ۽ فارسي ٻوليءَ ۾ آھن. +جن ۾ اھم ڪتاب الايقان يعني يقين وارو ڪتاب آھي ۽ سڀ کان پاڪ ڪتاب القدس آهي جيڪي انھن ۾ قرآن جي جاء وٺندڙ ڪتاب آهن. +شيعه ۽ سني فرقن وارا ھن مذھب شروع ڪندڙن کي مرتد سڏيندا آهن. +ھن مذھب جا پوئلڳ ان کي الحامي مذھب سمجھندا آھن. +اسلام وانگر ھن مذھب ۾ ملائيت ڪانہ آھي. +ھن مذھب ۾ شراب نوشي ۽ نشي وارين شين کان پرھيز، ساليانو روزا، روزاني نماز ، مردن ۽ عورتن جي برابر حيثيت، ھڪ شادي جو تصور آھي. +اسلامي ملڪن ۾ ھن مذھب وارن تي سختيون آھن ۽ کين مرتد سمجھيو وڃي ٿو پر سيڪيولر ملڪن ۾ ھي مذھب ڦھليو آهي. +ھن وقت انھن جو مرڪز اسرائيل ۾ آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55793.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55793.txt new file mode 100644 index 0000000..32f5e8a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55793.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +روپمتي +راڻي روپ متي مالوا جي ھڪ سُھڻي ھندو راڻي ۽ شاعرا ۽ مالوا جي سلطان باز بھادر جي ساٿياڻي ھئي. +روپمتي مالوا جي لوڪ داستانن ۾ نمايان قصو آھي، جيڪو سلطان بازبھادر ۽ روپمتي جي وچ۾ پريم ٻُڌايو ويندو آھي. +باز بھادر روپ متي جي پريم ۾ روڳي ٿي ويو، ۽ ھنن ھندو ۽ مسلم روايتن مطابق پرڻو ڪري ورتو. +ادھم خان کي روپمتي جي خوبصورتي سبب مالوا کي تُرت فتح ڪرڻ لاءِ اشارو ڪيو ويو ھيو.جڏهن ادھم خان قلعي ڏانھن روانو ٿيو تہ بازبھادر پنهنجي ننڍڙي طاقت سان سندس مقابلو ڪيو ۽ شڪست کاڌي، تہ پوءِ روپمتيءَ پاڻ کي زهر ڏنو.اهڙيءَ طرح طلسمي محبت جي ڪهاڻي جو انت ٿيو، ھي قصو ميوزڪ، شاعري، رومانس، جنگ ۽ موت سان ڀريل ھيو. +اهڙي رومانوي قصي کي ڪجھ ماڻھو ڏند ڪٿا سمجهن ٿا، جڏهن تہ ٻيا اھو حقيقت سمجهن ٿا. +جيون ڪٿا. +بازبھادر، جيڪو راڳ رنگ جو ڏاڍو شوق رکندو ھيو، سو منڊو جو آخري آزاد حڪمران هو.ھڪ ڀيري شڪار ڪرڻ تي، باز بھادر ريڍار (رڍون چاريندڙ) کي گھيراءُ ڪيو ۽ ان سميت پنهنجي ساٿين سان گڏجي گيت ڳائڻ شروع ڪيا.روپمتيءَ جي پُرجوش خوبصورتي ۽ آواز کان متاثر ٿي، ھن روپمتيءَ کي پنھنجي راڄڌاني شھر ڏانھن ساڻس گڏجي ھلڻ لاءِ التجا ڪئي.روپمتي ان شرط تي مندو وڃڻ لاءِ راضپو ڏيکاريو تہ ھوءَ ان محل ۾ رھندي جتان ھوءَ پنھنجي محبوب ۽ تعظيم واري دریاھ، نرمدا درياھ جو نظارو ڪري سگھي. +اھڙيءَ ريت اس طرح مندو وٽ ريوا ڪوند محل جي اڏاوت ٿي. +بدقسمتيءَ سان، هن مسلمان شهزادو ۽ هندو ريڍار جو رومانس تُرت ئي موت جي سزا اچڻ تي پُڃاڙي تي پهتو. +عظيم مغل اڪبر مندو تي حملو ڪرڻ ۽ روپمتي ۽ باز بهادر کي پڪڙڻ جو فيصلو ڪيو. +اڪبر مندو تي قبضو ڪرڻ لاءِ ادهم خان کي روانو ڪيو ۽ باز بهادر پنهنجي ننڍڙي فوج سميت ان کي للڪارڻ ۽ روڪڻ لاءِ اڳتي وَڌيو. +وڏي مغل فوج ڀيٽ ۾ ان ننڍڙي فوج گهڻي دير جٽاءُ نہ ڪيو، منڊو سولائيءَ سان مغل فوج هٿان قبضي هيٺ اچي ويو.باز بهادر سهائتا وٺڻ لاءِ چتورڳڙھ ڀَڄِي ويو. +ادهم خان جيئن ئي مندو پهتو، تہ هو روپمتي جي حسن کان حيران ٿيو. +راڻي روپ متي گرفتاري بچڻ لاءِ پاڻ کي زهر ڏئي پنهنجي محبت جي ڪهاڻي جو انتُ آڻي ڇڏيو. +راڻي روپمتي طرفان ڪويتا. +سال 1599 ۾، احمد العمري ترڪومن، جيڪو شرف الدين مرزا جي خدمت ۾ ڪرمچاري هيو، تنهن فارسي ۾ راڻي روپمتي جي ڪهاڻي لکي، جنهن ۾ هن سندس 26 ڪويتائون (نظمون) جمع ڪيون ۽ انهن کي پنهنجي ڪم ۾ شامل ڪيو۔ اصل نسخو هن جي پوٽي ڦولاد خان وٽ پهتو ۽ ان جي دوست مير جعفر علي ان مسودو جي 1653 ۾ هڪ ڪاپي ڪئي. +مير جعفر علي جي ڪاپي نيٺ دهلي جي محبوب علي تائين پهتي ۽ ان جي موت کانپوءِ 1831 ۾ دهلي جي هڪ عورت وٽ اها ڪاپي منتقل ٿي. +ڀوپال جي جمعدار عنايت علي اهو نسخو پاڻ وٽان آگرا کڻي آيو هيو. +پوءِ هي نسخو سي اي لوارڊ تائين پهتو ۽ ان جو انگريزي ۾ "دي ليڊي آف لوٽس: روپمتي، مندو جي راڻي" جي نالي سان ترجمو ايل ايم ڪرمپ ڪيو، 1926 ۾ هڪ حيرت انگيز ڪهاڻي لکي هئي. +ان نسخي ۾ ٻارنهن دوهيڙا، ڏهہ ڪويتا ۽ روپمتي جي ٽن سوائيا جو مجموعو شامل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55805.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55805.txt new file mode 100644 index 0000000..e7df7a9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55805.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +شريا گهوشال +شريا گهوشال (پيدائش: 12 مارچ 1984) ڀارتي پلي بيڪ ڳائڻي آهي. +هن اردو ۽ هندستاني کانسواءِ ڪيترن ئي ٻين هندستاني ٻولين کي پنهنجي راڳ سان مالامال ڪيو. +2002ع، 2005ع، 2007ع، 2008ع سالن ۾ هن کي نڀارتي سرڪار جي قومي فلمي اعزازن سان نوازيو ويو آهي. +هن کي چار قومي فلم ايوارڊ، چار ڪيرالا اسٽيٽ فلم ايوارڊ، ٻه تامل ناڊو اسٽيٽ فلم ايوارڊز، ست فلمي ايوارڊز ملي چڪا آهن، جن ۾ ڇھ بهترين ناري پلي بيڪ راڳي ۽ ڏهه فلم فيئر ايوارڊز سائوٿ شامل آهن. +هن مختلف هندستاني ٻولين ۾ فلمي گيت ۽ البمز لاءِ گانا رڪارڊ ڪيا آهن ۽ پاڻ کي ڀارتي سينيما جي هڪ معروف پلي بيڪ راڳي طور مڃرايو آهي. +گهوشال ننڍڙي ڄمار ۾ ئي پلي بيڪ ڳائڻي بڻجڻ جي خواهش رکندي هئي. +چار سال جي عمر ۾، هن راڳ ڳائڻ سکيائين، ڇھ سال جي عمر ۾، ھن ڪلاسيڪي راڳ جي باقاعدي تربيت شروع ماڻڻ شروع ڪئي. +سورنھن سال جي عمر ۾، ھن کي فلم ميڪر سنجي ليلا ڀنسالي جي ماءُ ھن کي ان وقت ڏٺو جڏھن ھيءَ ٽيليويزن جي راڳ ڳائڻ واري ريئلٽي شو ساري گاما ۾ ڳائيو پئي ۽ اھو شو ھن کٽي ورتو ھيو. +انکانپوءِ، ھن ڀنسالي جي ٺاھيل رومانٽڪ ڊرامو فلم ديوداس (2002) سان بالي ووڊ جي پلي بيڪ ڳائڻي طور شروعات ڪئي، جنھن فلم لاءِ ھن کي ھڪ قومي فلم فيئر ايوار، بھترين ناري پلي بيڪ ڳائڻي لاءِ فلم فيئر ايوارڊ ۽ نئون راڳ ٽيلنٽ جي لاءِ فلم فيئر آر ڊي برمن ايوارڊ مليو. +پلي بيڪ گانو کانسواءِ، گھوشال ڪيترن ئي ٽيليويزن ريئلٽي شوز ۾ جج طور شامل ٿي ۽ ھيءَ ميوزڪ وڊيوز ۾ پڻ ڪم ڪندي آھي.ھيءَ سموري دنيا ۾ ميوزيڪل ڪنسرٽس ۾ پرفارم ڪندي آھي. +ھن کي گڏيل آمريڪي رياستون آمريڪا جي رياست اوھائيو طرفان اعزاز سان نوازيو ويو، جتي گورنر ٽيڊ اسٽرڪلينڊ 26 جون 2010 تي "شيريا گوشل ڊي“ طور ھن لاءِ ڏينھن ملھائڻ جو اعلان ڪيو ھيو اپريل 2013 ۾، برطانيا جي ھائوس آف ڪامنز جي چونڊيل ميمبرن وسيلي ھن کي لنڊن ۾ اعزاز سان نوازيو ويو. +ھيءَ پنج ڀيرا فوربس جي فھرست ۾ ھندستان جي 100 مشھور ماڻھن جي فھرست ۾ پڻ شامل ھئي. +2017 ۾، گھوشال جو ميڻ سان ٺھيل مجسمو مادام توسوڊس ميوزيم ۾ رکيو ويو، جنھنڪري گھوشل پھرئين ھندستاني راڳي بڻجي وئي جنھن جو ميڻ وارو مجمسو ان ميوزم ۾ رکيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55814.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55814.txt new file mode 100644 index 0000000..ba73480 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55814.txt @@ -0,0 +1,54 @@ +جهانسي جي راڻي +جهانسي جي راڻي يا ، راڻي لڪشمي ٻائي، () (نومبر 19, 1828 -کان 18 جون 1858) جنهن جو نالو لڪشمي ٻائي هيو. +سا اُتر انڊيا، پرنسلي رياست جهانسي رياست، هاڻي جهانسي ضلعو، اتر پرديش ۾) جي راڻي هئي. +راڻي لڪشمي ٻائي 19 نومبر 1828ع تي پيدا ٿي هئي ۽ 18 جون 1858ع تي وفات ڪري وئي. +هن جنگ آزادي هند 1857 ۾ ڀرپور ڪردار نڀائيندڙ اڳواڻن منجهان هِڪَ هئي، جنهن هندستان کي انگريزن کان آزاد ڪرائڻ ۾ زبردست ڪردار نڀايو. +شروعاتي زندگي. +پيدائش. +جهانسي جي راڻي لڪشمي ٻائي اَٽڪل 19 نومبر 1828 تي وارانسي ۾ هڪ هندو براهمڻ جي گهر ۾ ڄائي هئي. +سندس پيءُ جو نالو موروپنت ۽ ماءُ جو نالو ڀاگيرتي هيو. +سندس پيءُ شروع ۾ بٺور رياست جي راجا لاءِ ڪم ڪندو هيو، پر بٺور جي راجا پنهنجي سڳي ڌيءُ کان بہ وڌيڪ لڪشمي ٻائيءَ جي پالنا ڪئي. +ونهانءُ ۽ پرڻو. +هن جي شادي 1842 ۾ جهانسي جي راجا گنگاڌر رائو نوالڪر سان ٿي. +ان مهل راڻيءَ جي عمر سڦا گهٽ 13 سال هئي. +جيستائين هن کي منيڪنيڪا ۽ منو سڏيو ويندو هيو پر ونهانءَ ٿيڻ کانپوءِ لڪشمي ٻائي جي نالي سان سڏيو ويو. +هن جو هڪ پُٽ دامودر کيس ڄميو پر انگريزن جي چال سان انکي نانگ ڏنگي ورتو اهو ننڍڙو شهزادو مري ويو، تنهنکانپوءِ هن پنهنجي ڀاڻيجو انند رائو کي پٽ طور پاليو ۽ سندس ڀيڻ انند کي پنهنجي موت کان اڳ راڻي لڪشمي کي سونپيو. +انکانپوءِ راڻي جيئن تہ هر وقت پُٽ جي ياد ۾ هوندي هئي انڪري آنند جو نالو دامودار رکي ڇڏيائين ۽ ان کي پنهنجو سَڳو پُٽ طور اعلان ڪيائين. +مهاراج گنگا کي پنهنجي پائٽيئي علي بهادر قتل ڪيو، جيڪو جهانسي جي تخت تي ويهڻ چاهي پيو.پر ان کان پوءِ راڻي تخت تي اهڙو زبردست قبضو ڪيو، نہ ئي علي بهادر ۽ نڪي ٻين دعويدارن کي تخت ڏنو ۽ نہ ئي انگريزن جي ايسٽ انڊيا ڪمپني کي ڏنو، پر پاڻ راڻي بڻجي تخت تي ويهي راڄ هلائڻ لڳي. +آزادي جي جنگِ 1857ع. +شروعات. +جيئن تہ آزادي جي جنگ ۾ ڪيترن ئي رياستن حصو ورتو هيو، جن ۾ هڪ مغل سلطنت طرفان بهادر شاهہ ظفر ۽ ٻئي طرف جهانسي جي راڻي لڪشمي ٻائي. +جهانسي جي راڻي شروعاتي کان ئي هڪ همٿ واري ناري هئي ۽ انگريزن سامهون کين مُنجهائي ويندي هئي. +ڪنهن هندستاني تي انياءُ (ظلم) نہ سهي سگهندي هئي ۽ جيڪڏهن انگريز هندستاني تي ظلم ڪندو هيو تہ انکي مُنهن ٽوڙ جواب ڏيندي هئي. +آزادي جي تحريڪ مئي ۽ جولاءِ 1857 ۾ ميرٺ کان شروع ٿي. +اصل ۾ ان تحريڪ کي ان مهل طاقت ملي جڏهن انگريزن جي فوج ۾ گهڻائي هندستاني ماڻهو موجود هيا ۽ انهن ڳئون ۽ سُوئر (خنزير) جي چرٻي وارو ڪاتوس استعمال ڪرڻ کان انڪار ڪيو. +جن ۾ ان وقت انگريزن جي فوج ۾ جيئن تہ هندستاني هندو ۽ مسلمان شامل هيا تنهنڪري مسلمان انڪري انڪار ڪيو تہ اُهي سوئر (خنزير) کي ملعون سمجهندا آهن ۽ هندن انڪري انڪار ڪيو تہ ڳئونءَ کي ڀاڳڀري (برڪت واري) سمجهندا آهن، تنهنڪري ٻنهين جي لاءِ جائز نہ هيو تہ هو ڪارتوس استعمال ڪن. +راڻيءَ جو ردِ عمل. +روايت موجب جڏهن راڻي قلعي کان پنهنجي گهوڙي بادل تي چڙهي ٽپو ڏنو ته راڻي جي پُٺيءَ تي ننڍڙو دامودر رائو هيو. +اهي ٻئي بچي ويا پر سندن گهوڙو مري ويو. +رات جي مهل راڻي پنهنجي پُٽ سميت مُحافظن جي چئوگرد حفاظتي گهيري ۾ کسڪي وئي هئي. +جڏهن فرنگين حملو ڪيو تہ ان ۾ ڪيترائي مشهور واقعا پيش آيا. +راڻي لڪشمي ٻائي ان وقت انگريزن جو مقابلو ڪيو. +ڪُجھ ڏينهن هي حملو هلندو رهيو. +انکانپوءِ رائو دلهاجو نالي سان راڻي لڪشمي جو هڪ وزير هيو، تنهن کي راڻي هڪ ڀيري (قلعي جو وڏو دروازو (گيٽ)) تي بيهاريو ۽ کيس اها ذميداري ڏني تہ ان دروزري جي جي حفاطت ڪري، پر هن نمڪ حرامي ڪندي انگريزن جو ساٿ ڏنو. +ان دروازي جي ويجهو حفاظت لاءِ بيٺل سمورن فوجين کي قلعي جي ٻئي طرف موڪليو ۽ دروازو انگريزن جي لاءِ کولڻ لڳو ان وقت راڻي جي هڪ وفادار ۽ ننڍپڻ جي ٻانهي ڪاشي کيس دروازو کولڻ کان جهليو تہ انکي بہ هن قتل ڪري ڇڏيو. +جهانسي جي راڻي کي پروڙ پئي تہ هوءَ تُرت ئي ان دروازي ڏانهن ڀڳي انگريزن کي روڪڻ لاءِ پر تيسيتائين انگريز قعلي جي اندر داخل ٿي چُڪا هيا، راڻي جي فوج انگريزن جو مقابلو ڪيو پر انگريزي فوج، راڻي جي فوج کان ويهہ ڀيرا وڌيڪ هئي، انهيءَ صورتحال ۾ راڻيءَ وٽ ڀڄي نڪرڻ کانسواءِ ٻيو ڪابہ راهہ نہ بچي سگهي ۽ مجبوريءَ ۾ راڻي محل کان وڃڻ لڳي. +ان وقت انگريزن هن کي چئوپاسي کان گهيري ۾ ورتو هيو، پر راڻِي هڪ جانباز هئي هوءَ محل جي انتهائي اوچي مقام کان گهوڙي تي سوار ٿي ٽپو لڳايو ۽ ٻاهر ڀڄي نڪري وئي. +(مٿي مقام جي تصوير کاٻي طرف موجود آهي)۔ +انکانپوءِ ڪجھ ڏينهن ۾ راڻي انگريزن تي هڪ زبردست حملو ڪيو ۽ جهانسي واپس ڇني ورتائين. +پوءِ راڻي وستي واهڻ وڃي ماڻهن ۾ انگريزن خلاف تاءُ پکيڙيندي رهي ۽ اهڙي ريت نيٺ جنگ آزاد هند 1857 شروع ٿي. +جنهن ۾ راڻي ۽ سندس فوج ۽ ڪيترن ئي ٻين رياستن پڻ حصو ورتو. +وفات. +جڏهن آزادي جي جنگ لاءِ تحريڪ روان هئي تہ راڻي پڻ انگريزن سامهون ٿي مقابلو ڪيو، جنگ دوران انيڪ انگريزن کي موت جي گهاٽ لاٿائين. +انکانپوءِ اوچتو ڪنهن فوجيءَ جنگ جي ميدان راڻيءَ تي تلوار سان وار ڪيو، جنهن جي نتيجي ۾ هوءَ زخمي ٿي پئي هوءَ ميدان کان هڪ بيابان جڳهہ وئي. +جتي راڻيءَ هڪ ٻُڍڙي ماڻهو (بزرگ) کي ڏٺو ۽ ان کي چيائين تہ لڪشمي ٻائي کي ان طرح ساڙي تہ ان جو جسم موت کانپوءِ بہ انگريزن کي هٿ نہ اچي جيئن زندگي ۾ ڪڏهن بہ انگريزن کي هٿ نہ آيو. +ان فقير راڻيءَ جي مرڻ کانپوءِ ان جو جسم کي اگني ڏني (ساڙيو) ۽ ڪنهن کي خبر بہ نہ پئي تہ راڻي جو جسم ڪيڏانهن ويو. +ائين ڪرڻ سان راڻي انگريزن کي هي نياپو ڏيڻ پئي چاهي تہ انگريز نہ تہ راڻي کي زندگي ۾ پڪڙي سگهيا ۽ نہ ئي موت کانپوءِ. +اهڙي ريت راڻي جي جاکوڙ سان هندستان ۾ آزادي جو جذبو اُڀريو، هندستان جي ماڻهن انگريزن کي هندستان ڇڏي وڃڻ لاءِ تحريڪون هلائڻ لڳا، انهي زماني دوران انگريزن ويڙهايو ۽ راڄ ڪريو واري حڪمت عملي تحت ويندي ويندي 90 سال کانپوءِ مورڳو ملڪ جا ئي ٻہ ٽُڪر ڪري ٻہ رياستون پاڪستان ۽ ڀارت وجود ۾ آڻي ويا هليا. +اڄ پڻ راڻي کي ڀارت ۾ هڪ قومي ناري (عورت) درجو حاصل آهي. +هن جي قبر گواليار جي علائقي ڦول باغ ۾ آهي. +سندس موت کان ويهہ سال کانپوءِ ڪرنل ميلسن "هندستاني بغاوت جي تاريخ " ۾ لکيو هيو۔ جلد 3؛ لنڊن، 1878 'برطانوي انگريزن جي نظر ۾ سندس جيڪي بہ غلطيون ڇونہ هجن، سندس ملڪ جا ماڻهو ڪڏهن ياد رکندا تہ هوءَ بدسلوڪي جي سبب بغاوت تي اُڀري، ۽ هي تہ هوءَ پنهنجي ملڪ لاءِ زندهہ رهي ۽ مري وئي، هندستان جي لاءِ سندس تعاون کي اسان وساري نہ سگهنداسين". +مسلماننن سان سُلوڪ. +راڻي طرفان مسلمانن سان سُٺو سُلوڪ ڪرڻ سميت محبت پڻ هُئي. +راڻي مسلمان ۽ هندوئن کي برابر سمجندي هئي ۽ انهن کي هڪجهڙا برابر حَقَ ڏيندي هئي، اهوئي ڪارڻ هيو تہ مسلمانن جي دلين ۾ پڻ راڻيءَ هڪ مانُ مرتبو پيدا ڪيو. +راڻي مسلمانن کي مسجدن وغيرهہ جي لاءِ زمين پڻ ڏيندي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55850.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55850.txt new file mode 100644 index 0000000..c93307e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55850.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +تاراٻائي ڀوسلي +تاراٻائي ڀونسلي (1675ع –کان 9 ڊسمبر 1761ع ڄمڻ جو هنڌ ستارا) سال 1700ع کان 1708ع تائين مراٺا سلطنت جي نائب حڪمران (ٻئي جي پاران حڪومت هلائيندڙ) رهي. +هي ڇترپتي راجا رام ڀونسلي جي راڻي، سلطنت جي باني شيواجي جي نُنهُن ۽ شيواجي ٻيون جي ماءُ هئي. +پنهنجي مُڙس جي موت کانپوءِ هن مغليا سلطنت جي خلاف تحريڪ مقاومت کي جيارڻ ۾ اهم ڪردار نڀايو ۽ پنهنجي پُٽ جي نابالغي ۾ نائب السلطنت واري عهدي تي ڪم ڪندي رهي. +جڏهن تارا ٻائي پنهنجي پُٽ شيواجي ٻيون کي ڪولهاپور جو ڇترپتي بڻائڻ چاهيو تہ مهاراج شاهو پهريون ۽ ٻين سردارن هن جي مخالفت ڪئي. +تنهن هوندي ڪانهوجي آنگري، داماجي ٿورٽ، چندرسين جاڌوو ۽ ٻين ڪيترن ئي سردارن هن جي حمايت ۽ سهائتا ڪئي. +سوانح حيات. +تاراٻائي جو تعلق موهتي قبيلو سان هيو، هن جو پيءُ همبي رائو موهتي مشهور مرهٽا جرنيل هيو۔ اهڙي ريت هيءَ سوئيرا ٻائي جي ڀائيٽئي پڻ هئي، انَ سَڱ سان هيءَ پنهنجي مُڙس راجا رام جي پُڦاٽ هئي. +سال 1700ع ۾ راجا رام جي وفات ٿي وئي ته تارا ٻائي پنهنجي کيرپياڪ ٻالڪ شيواجي ٻيون کي ان جو جانشين تسليم ڪيو ۽ پاڻ نائب السلطنت جي عهدي تي ڪم ڪرڻ لڳي. +مرهٺا فوج جي ڪمانداري. +نائب السلطنت طور تارا ٻائي اورنگ زيب عالمگير جي فوجن سان جنگ ڪرڻ جي ذميداري سنڀالي. +جيئن تہ هن کي گهوڙي سوار فوج جي چُرپُر ۾ خاص مهارت حاصل هئي، انهيءَ لاءِ جنگين دوران سندس اَٽڪلون ڪمائتيون ثابت ٿينديون هيون. +تارا ٻائي مغلن سان جنگ جاري رکي ۽ ان جنگ جي سرواڻي ڪندي رهي. +هڪ ڀيري مغلن سان پرچاءُ (مصلحت) جي ڪوشش پڻ ڪيائين جيڪا ان انداز ۾ ڪئي وئي تہ مغلن اها تُرت ئي ڌڪاري ڇڏي ۽ نتيجي طور تارا ٻائي مرهٽا مقاوت کي جاري رکيو. +1705ع تائين مرهٽا نرمدا ندي پار ڪري مالوا تي حملي آور ٿي چُڪا هيا. +سال 1707ع ۾ اورنگ آباد جي ويجهو هڪ هنڌ خلدآباد ۾ اورنگ زيب مري ويو، ان جي وفات جي سماچار سان مرهٽن سُکَ جو ساهه کنيو. +ڇتراپتي شاهو مهاراج سان لڙائي. +مراٺا حملي کي ورهائڻ ۽ مرهٽن کي پاڻ ۾ ويڙهائڻ لاءِ، مغلن شاهوجي، سمڀاجي جي پُٽ ۽ تاراٻائي جي ڀائٽي کي، ڪُجھ شرطن تي قيد مان ڇڏي ڏنو. +انهن مراهٺا رياست جو انتظام هلائڻ ۽ اڳواڻي ڪرڻ لاءِ تُرت ئي تاراٻائي ۽ شيواجي ٻيون کي چيلينج ڪيو. +نيٺ شاهو پنهنجي قانوني حيثيت ۽ پيشوا بالاجي وشواناٿ جي سفارتڪاري (ڊپلوميسي) وسيلي سوڀارو ٿيو ۽ تاراٻائي کي پڻ پاسي تي ڪري ڇڏيائين.تاراٻائي 1709 ۾ ڪولهاپور ۾ هڪ مخالف درٻار قائم ڪئي هئي، پر انکي راجارام جي ٻئي رَن زال راجاسٻائي تخت تان لاهي ڇڏيو، جنهن پنهنجي ئي پُٽ سمڀاجي ٻيون کي تخت تي ويهاري ڇڏيو. +تاراٻائي ۽ ان جي پُٽ کي سمڀاجي ٻيون قيد ڪيو هيو. +شيواجي ٻيون 1726ع ۾ مري ويو. +تنهنکانپوءِ تاراٻائي سال 1730ع ۾ ڇتراپتي شاهو سان ٺاهہ ڪري ورتو ۽ بنا ڪنهن سياسي طاقت جي ستارا ۾ رهڻ لڳي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55859.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55859.txt new file mode 100644 index 0000000..fd35c54 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55859.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +راڻي دُرڳاوتي +راڻي دُرڳاوتي () (جنم آڪٽوبر 5، 1524 –وفات 24 جون، 1564) 1550 کان 1564 تائين گوندوانا جي هڪ حڪمران راڻي هُئي. +هن جو جنم مشهور راجپوت چندل بادشاهہ ڪيرت رائي جي پريوار ۾ ڪلنجار قلعي (باندا، اتر پرديش) ۾ ٿيو هيو. +راڻي دُرگاوتي جي ڪاميابين پنهنجي ابن ڏاڏن جي همٿ ۽ سرپرستي جي شان کي وڌيڪ وَڌايو.هي هندستان جي اتهاس ۾ باز بهادر جي فوج کي شڪست ڏيڻ ۽ مغل فوج خلاف سورهيائيءَ سان وڙهڻ جي لاءِ مشهور آهي. +زندگي جو احوال. +1542ع ۾، هن جي شادي گوندوانا بادشاهت جي بادشاهہ سنگرام شاهہ جي وڏي پُٽ دلپت شاهہ سان ٿي هئي. +ان شادي سان ٻنهين شاهي خاندانن چانديل ۽ راجگوند جو پاڻ ۾ ايڪو (اتحاد) ٿيو هيو. +جنهن جي نتيجي ۾ ڪيرت رائي کي گوندن پاران مسلم حملي دوران شير شاهہ سوري خلاف سهائتا حاصل ٿي هئي. +1545ع ۾ راڻيءَ هڪ پُٽ کي جنم ڏنو، جنهن جو نالو وير نارائڻ رکيائين. +دلپت شاهہ جو موت سال 1550ع ۾ ٿيو ۽ وير نارائڻ جي ننڍي ڄمار سبب، درڳاوتي گوند بادشاهي جي حڪمراني جي واڳَ سنڀالي. +ديوان بيئوهار اڌار سمها ۽ وزير من ٺاڪر انتظاميا جي ڪاميابي ۽ اثرائتي انداز ۾ سَارسَنڀال ڪرڻ ۾ راڻي جي مدد ڪئي. +راڻي سنگور ڳڙھ قلعي جي جڳهہ بدران پنهنجو راڄڌاني چوراڳڙھ ڏانهن منتقل ڪيو.هي سترا پورا جابلو سلسلي تي موجود اِسٽريٽيجڪ اهميت جو قلعو هيو. +شير شاهہ جي موت کانپوءِ، سوجات خان مالوا تي قبضو ڪري ورتو ۽ 1556 ۾ ان جي پُٽ باز بهادر سندس تخت نشين ٿيو. +تخت تي چڙهڻ کانپوءِ، بازبهادر راڻي درڳاوتي تي حملو ڪيو پر اهو حملو پوئتي ڌِڪيو ويو. +سال 1562 ۾، اڪبر اعظم مالوا جي حڪمران باز بهادر کي مات ڏئي مالوا تي سوڀَ ماڻي ورتي، ۽ انکي مغل بادشاهت جو حصو بڻائي ڇڏيائين. +انهيءَ نتيجي طور راڻي جي رياست جي حد مغل سلطنت کي ڇُهڻ لڳي. +ساڳي دؤر جو هڪ مغل جنرل، خواجا عبدالماجيد آسَف خان هيو، جنهن ريوا جي حڪمران رامچندر کي مات ڏني هئي، جيڪو هڪ وڏو هوسي (لوڀي، پڪي ارادي وارو) ماڻهو هيو. +راڻي دُرڳاوتي جي رياست جي خوشحالي هن کي ھِرکائِيو ۽ مغل بادشاهہ اڪبر کان اجازت وٺڻ کانپوءِ هن لوڀي راڻي جي رياست تي حملو ڪيو. +مغل يلغار جو اهو منصوبو اڪبر جي سامراجيت ۽ پکيڙ وَڌائڻ (اڪسپينشئنزم) جو نتيجو هيو. +جڏهن راڻيءَ آسف خان جي حملي بابت ٻُڌو تہ ان پنهنجي پُوري سگهہ سميت پنهنجي سلطنت جي دفاع ڪرڻ جو فيصلو ڪيو، جيتوڻيڪ ديوان بهيار اڌار سمها (اڏهر ڪيستا) مغل فوج جي طاقت جي اڳڪٿي ڪئي. +راڻي جو چوڻ هيو تہ ذلت جي زندگي گزارڻ کان عزت سان مرڻ بهتر آهي. +هوءَ دفاعي جنگ وڙهڻ لاءِ، هڪ پاسي جابلو سلسلي ۽ ٻئي پاسي ٻن درياهن گئوڙ ۽ نرمدا جي وچ ۾ موجود نارائي هنڌ ڏانهن وئي. +هيءَ هڪ غير مساوي جنگ هئي جيڪا هڪ پاسي تربيت ماڻيل ۽ جديد هٿيارن سميت تعداد ۾ گهڻائي مغل فوج هئي ۽ ٻئي پاسي پُراڻي هٿيارن سان ڪُجھ اَڻ تربيت ماڻيل فوجي جن ۾ راڻي درڳاوتي جي فوج هئي. +ان جو فوجدار ارجن داس جنگ ۾ ماريو ويو ۽ راڻي خود دفاع جي سرواڻي ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. +جڏهن دشمن واديءَ ۾ داخل ٿيا تہ راڻي جي سپاهين انهن تي حملو ڪري ڏنو. +ٻنهين مخالفن ڪجھ ماڻهن جو نقصان سَٺو پر راڻي جي فوج جو وڌيڪ جاني نقصان ٿيو. +ان مرحلي تي، راڻي پنهنجي صلاحڪارن سميت پنهنجي جنگي حڪمت عملي (اِسٽريٽجي) جو جائزو ورتو. +هوءَ رات مهل دشمن تي حملو ڪرڻ چاهي پئي تہ جيئن سندس مدد ٿي سگهي پر سندس ليفٽيننٽس سندس رِٿَ (تجويز) کي قبول نہ ڪيو. +ٻئي صبح تائين آسَف خان وڏيون بندوقون گُهرائي ورتيون. +راڻي پنهنجي هاٿي سرمن تي سوار ٿي جنگ لاءِ آئي. +ان لڙائي ۾ سندس پُٽ وير نارائڻ پڻ حصو ورتو هيو، جنهن مغل فوج کي ٽي ڀيرا پوئتي هٽڻ تي مجبور ڪيو پر نيٺ، هو زخمي ٿي پيو ۽ کيس هڪ محفوظ جڳهہ ت ريٽائر ٿيڻو پيو.لڙائي دوران، راڻي پڻ هڪ تير سان پنهنجي ڪَن ويجهو ڏاڍو زخمي ٿي پئي. +هڪ ٻيو تير سندس ڳچيءَ ۾ سوراخ ڪيو ۽ هوءَ بيهوش ٿي وئي. +هوش سنڀالڻ تي هن سمجهيو تہ شڪست ويجهي اچي رهي آهي، سندس ماهوت کيس جنگ جو ميدان ڇڏڻ جو مشورو ڏنو پر راڻيءَ انڪار ڪري ڇڏيو ۽ پنهنجو خنجر ڪڍي ورتائين ۽ جنهن سان 24 جون 1564 تي پاڻ کي ماري ڇڏيائين. +سندس شهادت جو ڏينهن (24 جون 1564) اٺ پڻ "ٻليدان دِواس" جي نالي سان ملهايو ويندو آهي. +وِرثو. +سال 1983 ۾، مڌيا پرديش جي سرڪار سندس ياد ۾ جبلپور يونيورسٽي جو نالو مَٽائي راڻي دُرگاوتي وشواوديالا (راڻي دُرگاوتي يونيورسٽي) رکي ڇڏيو هيو. +24 جون 1988 تي ڀارت جي حڪومت سندس موت جي ياد ۾ هڪ ٽپال-ٽڪلي (پوسٽل-اسٽيمپ) جاري ڪئي. +جبلپور جنڪشن ۽ جاموتاوي جي وچ ۾ هلندڙ ريل گاڏي (ٽرين) جو نالو راڻي جي نالي پويان درگاوتي ايڪسپريس (11449/11450) رکيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5586.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5586.txt new file mode 100644 index 0000000..377df0c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5586.txt @@ -0,0 +1,95 @@ +حياتيات +حياتيات يا بائيولاجي (ٻيا نالا:بائلاجي , علم حياتيات) () جياپي جو اڀياس (زندگيءَ يا حياتيءَ) جي علم کي چئجي ٿو. +هيءُ هڪ وسيع ۽ گهڻ رخو علم آهي، جيڪو ڪائنات جي سمورن ساهوارن سان لاڳاپيل آهي. +علم حياتيات، زندگيءَ جي بنيادي ايڪي، جيوگهرڙي ۽ زندگيءَ جي ارتقا کان وٺي هن دور جي جديد ڄاڻ تائين ڦهليل آهي، جنهن ۾ جاندارن جي قسمن، واڌويجهه، کاڌخوراڪ ۽ رهڻي ڪهڻيءَ جا سمورا عنصر شامل آهن. +زندگيءَ جي ابتدا جو جديد نظريو اصل ۾ ڪيميائي ارتقا تي زور ڏئي ٿو، ۽ اُها ارتقا زمين جي تاريخ ۽ شروعاتي ماحول جو ڏس ڏئي ٿي. +مذهبي نظريو. +قرآن شريف ۾ به ان ڳالهه جون شاهديون ۽ گواهيون ملن ٿيون: +وَجَعَلنَا مِنَ المَآءِ کُلَّ شَيءِ حَيٍّ اَفَلَا يُؤمِنُونَ (سورة الانبياء- آيت 30) +’۽ سڀ ڪنهن جيئري شيءِ کي پاڻيءَ مان پيدا ڪيو سون، ۽ پوءِ ڇو نه ايمان آڻيندا آهن. +زندگيءَ جي شروعات، مادي ۾ تبديليءَ جو مظهر آهي ۽ زندگي ڪيميائي تبديليءَ ۽ ارتقا جي عمل وسيلي ظاهر ٿي. +وجود بعد حياتي مختلف قسمن جي جاندارن ۾ ورهائجي وئي ۽ انسانذات جي صورت تائين وڃي پهتي. +قرآن شريف ۾ فرمايل آهي ته: +وَاللهُ خَلَقَ کُلَّ دَآبَّةٍ مِّنْ مَّاءٍ-ج فَمِنْهُمْ مَّنْ يَّمْشِىّ عَلىٰ بَطْنِهٖ ج وَمِنْهُمْ مَّنْ يَّمْشِىْ عَلىٰ رِجْلَيْنِج وَمِنْهُمْ مَّنْ يَّمْشِىْ عَلٰٓى اَرْبَعٍ ط يَخْلُقُ اللهُ مَا يَشَآءُ ط اِنَّ اللهَ علىٰ ڪُلِّ شَىْءٍ قَدِيۡرٌ. +[ترجمو: ۽ الله تبارڪ و تعاليٰ سڀڪو جاندار پاڻيءَ مان بڻايو آهي، پوءِ انهن مان ڪجهه ٻن پيرن تي هلندا آهن، ۽ منجهانئن ڪي چئن پيرن تي هلندا آهن. +الله تعاليٰ جيڪو گهُرندو آهي، سو پيدا ڪندو آهي، ڇو ته الله تعاليٰ سڀ ڪنهن شيءِ تي وس وارو آهي +هيءَ ڪائنات ’ڪُن فيڪون‘ جو ازلي عمل آهي، هيءُ اهو دور آهي، جڏهن ’الست بربڪم‘ جو ناد عالمِ ارواح ۾ گونجيو، ۽ ’قالو بَليٰ قلب سين‘ چئي لکين ڪروڙين اربين ڪهاڻين جنم ورتو، ڪائنات ۽ ان جي ڪهاڻي جو خالق الله تعاليٰ آهي. +سائنسي نظريو. +ابتدا ۾ ڪائنات جي ڪنهن به مادي ۽ ان جي توانائيءَ جي ڪا ڄاڻ نه هئي پوءِ سائنسدانن اندازو لڳايو ته 15 بلين سال اڳ هڪڙو زوردار ڌماڪو ٿيو، جنهن کي ’بگ بئنگ‘Big Bang) ) چئجي ٿو، ان بعد ڌرتيءَ جو گولو ٻين گرهن کان الڳ ٿي، ٿڌو ٿيڻ شروع ٿيو ۽ شمسي نظام جا ٻيا گرهه به هڪ سرشتي جي صورت ۾ ظاهر ٿيا.ان کان اڳتي هلي ’پرِي ڪيمبرين‘ دور سڏيو ويو، جڏهن ڌرتيءَ ٻين گرهن کان الڳ ٿي، هڪ شڪل اختيار ڪئي. +ان کانپوءِ ڪيترن ورهين تائين ڌرتيءَ جي گولي تي هائڊروجن گئس جا تهن مٿان تهه موجود هئا ۽ پوءِ زميني سخت مٿاڇري تي گئسن جا رد عمل ٿيا ۽ ٻيا ڪيترا عنصر وجود ۾ آيا. +اُن وقت زميني ماحول، ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ، ڪاربان مونو آڪسائيڊ، نائٽروجن ۽ هائڊروجن تي مشتمل هو ۽ آڪسيجن کليل ماحول ۾ نه هئي، ڌرتيءَ تي گرمي پد جڏهن گهَٽيو ته انهن گئسن ڄمي ڪڪرن جو روپ اختيار ڪيو. +ڌرتيءَ جي گولي تي شديد بارشن جو سلسلو شروع ٿي ويو، جنهنڪري سمنڊ وجود ۾ آيا. +هن دور کي انٿراپالاجيءَ جا ماهر ’پاليئوزاڪ‘ دور چون ٿا، هيءُ اهو ئي زمانو آهي، جنهن ۾ بارشن سبب گجگوڙ/ کنوڻ ۽ الٽرا وايوليٽ ريڊيئيشن جي ڪري گئسن جو پاڻ ۾ ردعمل شروع ٿيو، جنهن سان هڪڙو سادو نامياتي ماليڪيول (Simple Organic Molecule) وجود ۾ آيو، جيڪو برساتي ڦڙين وسيلي سمنڊن، درياهن ۽ مٽيءَ ۾ وڃي ڪِريو ۽ ساڳيءَ حالت ۾ سالن تائين موجود رهيو، شايد اُهو ئي دور آهي، جڏهن حياتيءَ جا درخشان اهڃاڻ نمودار ٿيا، جن جي ڪري زندگيءَ جي ڏسڻ ۾ نه ايندڙ مادن ’الجي‘ ۽ ’پروٽوزُئا‘ سرجڻ شروع ڪيو يا وري اُنهن نامياتي ماليڪيولن ڪافي عرصي کان پوءِ امائينو ايسڊس (Amino Acids) ۽ پروٽين (Protein) کي وجود ۾ آندو، جيڪي زندگيءَ جي شروعات جو ذريعو بڻيا. +ميٿين (Methane)، امونيا (Amonia)، هائڊروجن (Hydrogen) ۽ پاڻي (H2O) جي مرڪبن بجليءَ جي شعاعن گذرڻ سان، امائينو ايسڊس سان مِلي کنڊ (Sugar)، سڻڀ ۽ ڊي. +اين. +A) کي جنم ڏنو، جيڪي زندگيءَ جا بنيادي ايڪا آهن. +زندگيءَ جي شروعاتي حالت کليل (آزاد) پروٽين جي دائري يا رائبو نيوڪلڪ ايسڊ (R. +A) وانگر هئي، جنهن کان پوءِ ان جي چوڌاري هڪڙو پردو وجود ۾ آيو، جنهن سان Cell يعني جيوگهرڙو ٺهي پيو. +ان وقت زمين جي کليل ماحول ۾ آڪسيجن ڪا نه هئي، پر جيوگهرڙي، آڪسيجن کانسواءِ Anaerobic ساهه کنيو پئي ۽ ٻين نامياتي مادن کي جذب ڪري، توانائي حاصل ڪئي ۽ گڏوگڏ جيوگهرڙو غير جنسي پيدائشي عمل واري طريقي سان پنهنجو نسل به وڌائيندو رهيو. +جيو گھرڙو. +اهو جيوگهرڙو، جيڪو زندگيءَ جو بنيادي ايڪو ۽ جاندار آهي، اڳتي هلي خود رو (Autotrophic) جاندار بڻجي ويو، جنهن سج جي روشنيءَ مان پنهنجو کاڌو تيار ڪرڻ شروع ڪيو. +سج جي روشنيءَ مان کاڌي تيار ڪرڻ واري روشنائي ترڪيب (Photosynthesis) واري عمل ۾ گهڻي انداز ۾ ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ جذب ٿيندي ۽ آڪسيجن خارج ٿيندي آهي، جنهنڪري ان عمل جاندارن لاءِ جياپي جا رستا کولي ڇڏيا. +زندگيءَ جي ارتقائي عمل ۾ وڌيڪ تيزي تڏهن آئي، جڏهن ڪجهه جاندارن/جيوگهرڙن جنسي پيدائش جو سلسلو شروع ڪيو، پاليئوزاڪ دور ۾ ئي سمنڊن، مڇين، وڻن، ٻيلن ۽ ڪوئلي جو وجود پيو. +لکين سال گذرڻ کان پوءِ ڌرتيءَ جي گولي تي ميووزائڪ دور آيو، جنهن ۾ريڙهيون پائيندڙ جانور، ڊائنوسار ۽ وڏا اُڏامندڙ پکي منظر عام تي آيا، اهي جاندار زندگيءَ جي ارتقائي مرحلن ۽ حياتيات جي اصولن مان گذري، عروج تي رسيا هئا. +لکن سالن جي ان دور کان پوءِ ڪينوزاڪ دور شروع ٿيو، جيڪو ٻن حصن ۾ ورهايل هو، هن دور جو هڪ حصو ’ٽيٽائيري‘ هو، جنهن ۾ نوان ٻوٽا ۽ کير پياريندڙ جانور نمودار ٿيا، ۽ ٻئي حصي ’ڪواٽرنري دور‘ ۾ جيوگهرڙي هڪ نئين ارتقا ڪري، ماڻهوءَ جي غير واضح شڪل اختيار ڪئي. +زندگيءَ جي ابتدا کان وٺي علم حياتيات ارتقا جو سفر شروع ڪيو. +قديم انسان کان وٺي هاڻوڪي جديد ۽ سُلجهيل انسان، علم حياتيات تي پنهنجا مفروضا مڙهڻ ۽ مشاهدا ڪرڻ شروع ڪيا. +وقت گذرڻ سان هن علم ۾ واڌارو ۽ ترقي ٿي، جنهن انساني بقا ۽ بهبود لاءِ تمام گهڻي ڄاڻ مهيا ڪئي. +تاريخ. +لکن سالن کان وٺي حياتيءَ جي ارتقا يا جيوت جي اوسر ۾ بقاءِ اصلاح (Survival of Fittest) وارو اصول عمل ۾ رهيو، ان ئي اصول ئي هر جاندار زنده رهيو ۽ ان پاڻ کي حالتن ۽ ماحول آڌار هيرائي ڇڏيو. +علم حياتيات ۾ سڀ کان پهرين يونان ۾ تحقيق ٿي. +علم حياتيات جو نالو بائيولاجي (Biology) به يوناني ٻوليءَ جو مشتق آهي، جيڪو بائيوز (Bios) ۽ لوگاس (Logos) مان گڏي ٺاهيو ويو آهي. +بائيوز جو مطلب حياتي يا زندگي، ۽ لوگاس جو مطلب سمجهه، دليل بازي يا علم آهي. +مطلب ته ساهوارن جي علم کي حياتيات يا بائيولاجي سڏيو وڃي ٿو. +يوناني نظريا. +يونان جي گهڻن رُخي شخصيتن ارسطو ۽ ٻين جا علم حياتيات ۾ ڪيل ڪارناما اڄ سوڌو ياد ڪيا وڃن ٿا. +ان کانسواءِ ٿيوفراسٽس پڻ حيوانات ۽ نباتات متعلق وڏي ڄاڻ مهيا ڪئي. +يونان، علم حياتيات ۾ جيڪا شروعاتي ڄاڻ مهيا ڪئي، سا 287 ق. +م کان 380 ق. +م تائين آهي. +ان کان سواءِ يونانين پنهنجي ملڪ سان گڏ ڏورانهن ملڪن ۾ رهندڙ جاندار جو مشاهدو ۽ مطالعو ڪري، سندن بناوت تي تفصيل سان لکيو. +يونانين جي ڏنل ڄاڻ جي روشنيءَ ۾ مسلمانن جي دور تائين ڪم هلندو رهيو، پر اسلامي دور ۾ علم حياتيات سان سائنس جي ٻين علمن تي به تمام گهڻو ڪم ٿيو. +نه صرف ايترو پر تجربن جو استعمال به اسلامي دور ۾ شروع ٿيو، جنهن سان علم ۽ ڄاڻ جا نوان رُخ سامهون آيا. +اٺين کان پندرهين صديءَ تائين مسلمانن سائنس ۾ بي پناهه ترقي ڪئي، انهن يوناني ادب ۽ علم جو مطالعو ڪيو، ۽ ٻين ٻولين ۾ لکيل ڪتابن کي عربيءَ ۾ ترجمو ڪرايو. +دور جديد. +ارڙهين صديءَ عيسويءَ ۾ جڏهن يورپ جي واپارين تجارتي مرڪز ڳولڻ لاءِ نوان نوان ملڪ ڏٺا، تڏهن اهي نين قومن، جانورن ۽ ٻوٽن سان روشناس ٿيا، جنهنڪري هن علم تي وڌيڪ تحقيق ٿي ۽ نتيجا سامهون آيا، يورپ جي سائنسدانن مختلف ٻوٽن ۽ جانورن جون درجه بنديون (نسلي ورهاستون) ڪيون، جانورن جا گروهه ٺاهيا ويا. +انهيءَ حوالي سان چارلس ڊاروِن ويهه سال ان نظريي تي ڪم ڪيو ۽ پنهنجي ارتقائي نظريي جي حق ۾ ثابتين سان ڀرپور مشاهدا پيش ڪيا. +ڊاروِن جي مشاهدن، علم حياتيات ۾ اضافو ڪيو ۽ پنهنجا گهَرا اثر مرتب ڪيا. +سندس مشاهدا ٻين سائنسدانن جيان ساڳي نوعيت جا هئا ته نوان جاندار تبديلين جي مرحلن مان گذرڻ بعد پراڻن جاندارن مان ئي پيدا ٿيل آهن. +انهن تبديلين جو سبب ورهاست جو عمل آهي. +سندس مشاهدن موجب انسان کي به جانور قرار ڏيندي چيو ويو ته انسان به جانور جي سُڌريل شڪل آهي ۽ اهو پهرين بن مانس/ گوريلو يا لُنڊي پڇ وارو ڀولڙو هو. +چارلس ڊارون. +چارلس ڊاروِن جي انهيءَ نظريي کي اوڻويهين صديءَ ۾ رڳو يهودي يا مشرقي قدامت پرست ڪليسا جي روايتي مذهبي رسمن جي آڌار تي رد ڪيو ويو ۽ قدامت پرست عقيدن چارلس ڊارون جي نظريي کي ائين چئي رد ڪري ڇڏيو ته انسان جي تخليق لاءِ دنيا جي تخليق کي مد نظر رکيو وڃي ته هيءَ دنيا ۽ روح ڪيئن خلقيا ويا. +جنهن کانپوءِ خوردبين ايجاد ڪئي وئي، جنهن بعد ۾ ڏسڻ ۾ نه ايندڙ جاندارن، جيوگهرڙي بابت وڌيڪ کوجنا جو ڪم شروع ٿي ويو، جنهن تمام گهڻا لاڀائتا نتيجا ڏنا. +علم حياتيات سبب انسان کي طب کان وٺي جراحت تائين ڄاڻ ملي، جنهن انساني توڙي حيواني ۽ نباتاتي جيوت جي بقا لاءِ تمام گهڻو ڪم ڪيو. +شروعاتي شاخون. +شروع ۾ علم حياتيات کي ٻن شاخن ۾ ورهايو ويو هو، جن ۾ حيوانن/ جانورن جي علم کي علم حيوانات (Zoology) ۽ ٻوٽن يا نباتات جي علم کي علم نباتات (Botany) چيو ويندو هو. +حيوانات. +زولاجي يوناني ٻوليءَ جو آهي، جيڪو ٻن لفظن مان ٺهيل آهي. +زو (Zoo) مطلب جانورن ۽ لوگاس (Logos) معنيٰ علم آهي. +علم حيوانات يا زولاجيءَ جي معنيٰ جانورن جي علم واري آهي. +علم حيوانات ۾ Animal Kingdom يعني (حيوانن جي راڄ) جو ارتقا کان جديد دؤر تائين جو علم ۽ فلسفو سمايل آهي. +علم حيوانات، علم حياتيات جي هڪڙي وسيع شاخ آهي، جنهن ۾ مڙني جاندارن جهڙوڪ: انسانن، حيوانن (جانورن)، پکين پکڻن، جيتن جڻين جي بناوت، ارتقا، رهڻي ڪهڻي، پيدائشي عمل، سڀاءُ، بيماريون وغيره مطلب ته هر اُهو عنصر، جيڪو سندن جياپي سان وابسته آهي، اچي وڃي ٿو. +علم نباتات. +علم نباتات Botany يوناني ٻوليءَ جو لفظ آهي، جيڪو اصل ۾ بوٽين (Botane) هو. +باٽني (نباتات) جو علم ٻوٽن جي بناوت (ساخت) جي ڄاڻ مهيا ڪري ٿو. +حياتيات جي هيءَ شاخ تمام وسيع آهي، جنهن ٻوٽن جي بيمارين کان وٺي جينيٽڪس ۾ وڏي ڪمائتي ڄاڻ مهيا ڪئي آهي. +پيوندڪاريءَ کان وٺي نين جنسن جي دريافت ۽ وڌيڪ ميون توڙي اناج جي اپت حاصل ڪرڻ جا نت نوان رستا کولي ڇڏيا آهن. +جديد تجربن ۽ کوجنائن جي آڌار تي علم حياتيات ’بايولاجي‘ ۾ جاندارن سان لاڳاپيل مختلف علمن کي هن جو حصو بڻائي، انهن کي هن علم جون شاخون قرار ڏنو ويو، جڏهن ته علم حياتيات جو بنياد پنجن اصولن تي جوڙيو ويو، جيڪي هيٺ ڏجن ٿا: +سيل ٿيوري (Cell Theory): هن اصول موجب، جيوگهرڙي کي زندگيءَ جو بنيادي ايڪو سمجهي، ان جي بناوت، ورهاست ۽ ارتقا تي گهرائيءَ سان مطالعو ۽ کوجنا ڪئي وئي، جيڪو سلسلو اڃا تائين هلندڙ آهي ۽ نت نوان نتيجا سامهون اچي رهيا آهن. +ارتقا. +(Evolution) حياتيات جي اصولن موجب زندگيءَ يا جيوت جي ارتقا پڻ حياتيات جو بنيادي اصول آهي، جنهن ۾ جاندارن جون بنيادي خاصيتون ۽ واڌويجهه وارو سلسلو شامل آهي. +هن اصول موجب جاندارن جا گروهه ۽ قسم هڪ ئي مادي مان پيدا ٿيل آهن، جيڪو سلسلو ساڍا ٽي بلين سال پراڻو آهي. +موروثيت. +(Genetics) سڀني جاندارن ۾ پنهنجي ابن ڏاڏن جي عادتن وارو سلسلو هلندو رهي ٿي، جيڪو گيميٽس (Gamets)، آر. +اين. +A) ۽ ڊي. +اين. +A) ذريعي نسل درنسل منتقل ٿيندو رهي ٿو. +هيميوٽيسسز. +(Homeostasis) هر جاندار ۾ غدودن جي رس ڪري توازن برقرار رهڻ وارو سلسلو جاري آهي ۽ هي اصول جاندارن جي زندگيءَ ۾ اندرين توڙي ٻاهرين ماحول سان توازن برقرار رکڻ واري نظام کي هلائي ٿو. +توانائي. +(Energy) هر جاندار کي زندگي گذارڻ ۽ جيوگهرڙن جي بقا لاءِ توانائيءَ جي ضرورت هوندي آهي ۽ اهو سلسلو لکن سالن کان هلندڙ آهي. +هي اصول علم حياتيات جو بنيادي ۽ اهم اصول آهي. +علم حياتيات جون ٻيون هيٺيون شاخون آهن: +ان کان سواءِ حياتيات جون ٻيون به ڪيتريون شاخون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55860.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55860.txt new file mode 100644 index 0000000..464c1bf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55860.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +حجر اسود +حجر اسود عربي ۾ ٱلْحَجَرُ ٱلْأَسْوَد عربي ٻولي جو لفظ آهي جي معنيَ ڪارو پٿر آھي جيڪو مڪي ۾ ڪعبة الله جي ڏکڻ-اوڀر واري ڪنڊ تي چاندي جي خاني ۾ جڙيل آهي.ان جو ذڪر قرآن ۾ ناھي ٿيل پر حديث ، ۽ تاريخي روايتن ۾ ان جو گھڻو ذڪر آھي. +اھو پٿر ڪٿان آيو اھا ڳالھ واضع ناھي پر اسلام اڳ بہ اھو ھڪ مقدس پٿر سمجھيو ويندو ھو جنھن جي پوڄا پڻ ڪئي ويندي ھئي. +ابن اسحاق مطابق ڪعبي ۾ موجودہ جاء تي ان پٿر کي حضرت محمد صہ نبوت جي ظھور کان اول پنھنجي ھٿن سان نصب ڪيو ھو. +ان وقت ڪعبي جي نئين. +سر تعمير بعد قبيلن جي سردارن ۾ اختلاف ٿي پيو ھو پوءِ حضرت محمد صه جي مشوري تي ان کي ھڪ چادر تي رکي سڀني سردارن گڏ کڻي اتي آندو ۽ نبي صه ان کي کڻي ڪعبي ۾ نصب ڪيو. +اسلامي روايتن مطابق اھو پٿر آدم ۽ حوا جي وقت جو آھي. +اھو ڪعبي ۾ اسلام کان اڳ واري بت پرستي واري دؤر م 605ع ۾ نبوت کان پنج سال اڳ محمد صه ڪعبي جي ڀت ۾ نصب ڪيو ويو ھو. +ان کان پوء اھو ڀڃي ٽڪرا ٽڪرا ٿي ويو ھو جنھن بعد ٽڪرا ملائي چاندي جي ٺھيل خاني ۾ جڙي ڪعبي ۾ نصب ڪيو ويو. +حج ۾ مسلمان ڪعبي جي طواف وقت ان ڀرسان ترسي ان کي چمندا آھن. +روايت مطابق حضرت محمد صہ ان کي چميو ھيو ان ڪري مسلمان ان کي چمندا آھن. +مسلمان ان جي پوڄا ناھن ڪندا. +پٿر جي موجوده شڪل ۽ بيھڪ. +حجر اسود شروع ۾ ھڪ سڄو پٿر ھيو پر ھن وقت 7/8 ننڍن ننڍن ٽڪرن ۾ ورھايل آهي ۽ اھي ٽڪرا وري چاندي جي ٺھيل ھڪ خاني ۾ نصب ڪيا ويا آهن. +انھن ٽڪرن کي ماضي ۾ کوڙ ڀيرا سيمنٽ سان ڳنڍيو ويو هو. +ڪعبي جنھن ڪنڊ تي اھو نصب ٿيل آھي ان ڪنڊ کي الرڪن الاسود (ڪاري پٿر واري ڪنڊ) چوندا آهن. +ڪعبي جي مخالف ڪنڊ ۾ ٻيو پٿر حجر السعادہ نصب ٿيل آھي. +ان ڪنڊ کي يمني ڪنڊ سڏيندا آهن. +حجر اسود جي ڀيٽ ۾ ٿورو ھيٺ لڳل آھي چاندي جو فريم مستقل ھٿن لڳڻ جي ڪري گسي ويندو ھو ان ڪري ان کي تبديل ڪيو ويندو رھيو. +تاريخ. +وچ اوڀر جي سامي تھذيبن ۾ عبادتگاهن جي سڃاڻپ لاء اتي پٿر نصب ڪرڻ جو ھڪ رواج رھيو ھو. +تناک يا عبراني بائيبل ۾ پڻ اھڙن پٿرن جو ذڪر ٿيل آهي جن کي چميو ويندو ھو ۽ انھن جي عبادت ڪئي ويندي ھئي جن جو شمار بت پرستي ۾ ڪيو ويو ۽ ان جي پيغمبر طرفان مذمت بيان ڪئي وئي آهيان پٿر جي لاء ھڪ نظريو شھاب ثاقب ھجڻ وارو پڻ آھي ڇوتہ يونان ۾ واري مندر ۾ ھڪ شھاب ثاقب جو پٿر رکي ان جي پوڄا ڪئي ويندي ھئي ۽ ڪجھ ليکڪن حجر اسود جي نسبت ان مندر جي پٿر سان ظاهر ڪري اھو نظريو ڏنو. +مغربي عالمن جي خيال مطابق اھو پٿر شھاب ثاقب ٿي سگھي ٿو. +اسلامي روايتن ۾ ھڪ روايت اھا بہ آهي تہ اھو پٿر پھرين اڇي رنگ جو روشن نيلم ھيو جيڪو آدم جي جنت مان نيڪالي بعد جبرائيل زمين تي جنت مان کڻي آيو ۽ ناپاڪ بت پرستن جي چمين جي ڪري ڪارو ٿي ويو. +ھڪ ٻي روايت مطابق اھو پٿر انوقت جبرائيل ڀر واري جبلن مان کڻي آيو جڏھن ابراھيم ۽ اسماعيل ڪعبي جي تعمير ڪري رھيا ھئا ۽ انھن ان کي ڪعبي جي ڏکڻ اوڀر واري ڪنڊ تي نصب ڪيو ھو. +حجر اسود جي بي حرمتي. +ھن پٿر جو بي حرمتيون پڻ ٿينديون رهيون آهن. +683ع ۾ بنو اميه جي خلافت ۾ حجاج بن يوسف جڏهن ڪعبة الله جو گھيرو ڪري منجنيق سان ان مٿان پٿر وسايا ويا ھيا تہ انھن سان حجر اسود ڀڃي پيو ھو ۽ عبدالله بن زبير ان جي ٽڪرن کي جوڙائي لڳرايو. +ان کان پوء جنوري 930ع ۾ قرمطي اتان ان کي چورائي پنھنجي علائقي ڏکڻ عربستان کڻي ويا ۽ انھن جي اڳواڻ ابوطاھر الجنابي ان کي پنھنجي الدرار مسجد ۾ ان نيت سان نصب ڪرايو تہ جيئن اتي حج شروع ڪرائي پر اھو ناڪام ويو. +عرب مؤرخ الجويني مطابق 23 سالن بعد قرمطين 952ع ۾ ھڪ وڏي ڀنگ جي عيوض عباسي خليفي کي واپس ڪيو. +اھو ھڪ ڳوڻي ۾ وجھي ڪوفي جي ھڪ مسجد ۾ جمعي جي نماز دوران ھڪ لکيل پيغام سميت ڦٽي ڪري ويا ھئا. +پيغام ۾ لکيل ھيا تہ حڪم سان پٿر کنيو ويو ۽ حڪم سان واپس ڪجي پيو. +پٿر کي ان چوري ۽ ان جي واپسي تائين ڪافي نقصان پھچي چڪو هو ۽ اھو وڌيڪ ٽڪرن ۾ ورھائجي چڪو هو. +يارھين صدي عيسويءَ ۾ ھڪ ماڻھو ان کي ان کي ڌڪ ھڻي ڀورڻ جي ڪوشش ڪئي پر کيس قتل ڪيو ويو. +حجر اسود کي ٿورو نقصان پھتو ھو. +ان واقعي جو الزام مصر جي فاطمي خليفي الحاڪم بن امر الله تي لڳايو ويو هو. +1674ع ۾ ھن پٿر تي ناپاڪ شئي (گنھ) لڳائي بي حرمتي ڪئي وئي ھئي جنھن جو الزام فارس جي ماڻھن تي لڳو جنھن جي ڪري فارس مان ايندڙ ماڻھن تي حج ڪرڻ تي بندش وڌي وئي ھئي جيڪا بعد ۾ عثماني خلافت جي گورنر محمد علي پاشا المسعود ختم ڪئي. +رچرڊ فرانسس برٽن مطابق اھڙو عمل ٻنھي سني ۽ شيعن لاء حقارت آميز ھيو ۽ ان بيحرمتي ۾ اصل ڏوھاري ڪو يھودي يا عيسائي ھوندو جنھن جان جوکي م وجھي اھا حرڪت ڪئي ھوندي. +مغربي عالمن جي خيال مطابق اھو پٿر شھاب ثاقب ٿي سگھي ٿو. +حج جون رسمون. +حج يا عمري ۾ حاجي ست دفعا ڪعبي جو طواف ڪندا آهن ۽ رسمن ھر طواف حجر اسود واري جاء تان شروع ٿي اتي ختم ٿيندو آهي. +رسمن حاجي ھر طواف ۾ ان کي چمي ڏيڻ يا ڇھڻ يا ان کي ساڄي ھٿ سان سلام ڪرڻ جو عمل ڪندا آهن. +ان عمل کي غير مسلمن بت پرستي جي مثل قرار ڏيڻ جون ڳالهين سان تڪراري عمل قرار ڏيندا رھيا آھن پر مسلمان ان ڳالهه جو جواب حضرت عمر واري حديث بيان ڪري ڏيندا آهن جنھن ۾ ان فرمايو ھو ته: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55900.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55900.txt new file mode 100644 index 0000000..3dcbed8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55900.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +انيارچا +انيارچا () (جنهن جو نالو ڪڏهن انيئرچا پڻ اُچاريو ويندو آهي) هڪ مشهور ليجنڊ جنگي سورمي ۽ هيروئين آهي، جنهن جو ذڪر وداڪان پٽوڪل، اُتر مالابار جي پراڻي گيتن ۾ ڪيو ويو ويندو آهي. +هي ڪداٿاند ۾ پوٿورام ويد جي مشهور ٿيوار چيڪاور خاندان منجهان هئي. +سندس پيءُ جو نالو ڪنناپا چيڪاور هيو. +خيال ڪيو ويندو آهي تہ هوءَ 16هين صدي دوران ڪيرالا، هندستان جي اُترئين حصي ۾ رهندي هئي. +هيءَ ڪلريپايٽو مارشل آرٽ ۾ پنهنجي سورهيائي ۽ مهارت سبب ڪيرالا جي لوڪ داستانن ۾ ياد ڪئي ويندڙ مقبول ڪردار آهي. +کيس ست سال جي ڄمار ۾ ڪلاري جي سکيا ملي هئي +تاريخ. +اتومنميل انيارچا جو تعلق اُتر ملابار جي مشهور پٿورام ويدو سان هيو. +اتومانميل ڪنجي رامن سان انيئرچا جو پرڻو ٿيو هيو. +اتميل ڪنجيرامن وٽ هڪ ڪلري هئي جنهنکي پوٿوسري ڪلري چيو ويندو هيو، جيڪو اڄ پڻ ڪيرالا جي ڪنور ضلعي ۾ موجود آهي. +هيءَ ارومل چيڪاور ۽ انيڪنان جي ڀيڻ هئي. +چندو چيڪاور (يا چندو) جي محبت کي انيئرچا بيقدري سان ٺوڪر لڳائي ڇڏي هئي، جنهن جي سبب چندو چيڪاور ائيرچا جي ڀاءُ ارومل کي قتل ڪري ڇڏيو هيو.تنهنکانپوءِ، انيئرچا جي پُٽ اروملوني، چندو کان بدلو ورتو. +انيئارچا جي بهادري ۽ خوبصورتي سبب سندس ساراهہ ڪئي ويندي آهي ۽ اڄ تائين ان افساني کي اتهاس ۾ ياد رکيو ويندو آهي. +انيارچا جي جوناڪا ماپيئلا سان مقابلي کانپوءِ انيارچا جي بهادري ڏند ڪٿا جو قصو بڻجي وئي.موپيلا (معنيٰ گهوٽُ) هڪ معتبر لقب هو، جيڪو مالابار سامونڊري ڪنارو ڏانهن ايندڙ واپارين ۽ مهاجرن کي ان علائقي جي مقامي هندو ماڻهن پاران اعزاز ۾ ڏنو ويندو هيو.هڪڙي لڙائي ۾، ڪُنهيرامن کي شڪست جو مُنهن ڏسڻو پيو ۽ ان کيس ٻَڌي باندي بڻايو ويو پر انيارچا پنهنجي يورومي جي مدد سان ڪلاري هنر جي سُٺِي ڪارڪردگي وسيلي ڪيترن ئي ماڻهن کي گهائيل ڪري ڇڏيو. +هن پاڻ کي ارومل چيڪاور جي ڀيڻ اعلان ڪيو ۽ پوءِ گنڊن کي سخت نتيجا ڀوڳڻ جي چتاوڻي ڏني ۽ کين تباهہ ڪرڻ جي ڌمڪي ڏنائين. +گينگ جو سرواڻ گهٻرائجي ويو کيس پرسڪون ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر هن انهن سان وعدو ڪيو تہ هو هن علائقي ۾ هاڻي ٻيهر ڪنهن به زائفان کي ڪڏهن به هراسان نہ ڪندا. +يوناڪا انيارچا جي پيرَن تي ڪري پئي ۽ معافي ورتائين کيس ڪيترائي تحفا ڏنائين. +اهڙي ريت انيارچا ناري جي سورهيائي جي علامت بڻجي وئي، جيڪا پاڻ شڪتي جي هڪ مجسمو آهي. +هي واقعو پوءِ مالابار جي سامونڊي ڪناري ۾ ماپيلائن جي اڳواڻي هيٺ عربي غلام تجارت جي خلاف ديسي بغاوت جو هڪ اهم واقعو بڻجي ويو. +مقبول ثقافت ۾. +انئيارچا جي داستان سان انئيارچا (1961)، ارو واداڪان ويراگٺا (1989)، ۽ پوٿورامپوتري انيئيارچا (2002) جهڙيون فلمون ٺاهيون ويون آهن.ايشيانيٽ (2006) ۾ انئيارچا جي نالي سان هڪ ٽيلويويزن سيريل نشر ڪيو ويو هيو.تنهنکانپوءِ سندس ڪردار ويرام (2016) ۾ پڻ ڏيکاريو ويو هيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55922.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55922.txt new file mode 100644 index 0000000..9cd11ac --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55922.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +انڊس نيوز +انڊس نيوز (Indus News) سنڌي ۾ ھڪ خبرن جي ويب سائٽ آھي جنھن ۾ خبرون، ڪالم، بلاگ، فيمينزم ۽ ٻين موضوعن تي سنڌي ٻولي ۾ مواد شايع ٿئي ٿو. +تعارف. +شروعات: 2007 ۾ نيشنل لئنگوئج اٿارٽي (مقتدره قومي) زبان جي آءِ ٽي شعبي ۾ ڪم ڪندي خيال آيو ته ڇو نه سنڌي ٻولي ۽ سنڌ لاءِ انٽرنيٽ تي ڪم ڪجي. +ان ئي سال ماءِ سنڌ ڊاٽ انفو جي نالي سان ھڪ ڊومين ورتو ويو پر سال تائين به ان سلسلي ۾ ڊومين کان علاوه ڪابه اڳڀرائي نه ٿي سگھي. +ريڊيو ٻڌڻ جو شوق ھئڻ ڪري ماءِ سنڌ ڊاٽ انفو سان گڏوگڏ ڊڪسنگ ورلڊ ڊاٽ انفو جي نالي سان ھڪ انگريزي ۾ ويب سائٽ شروع ڪئي ويئي جيڪا پنجن سالن تائين ھلي پوءِ ان کي بند ڪيو ويو. +ان دوران ڊسمبر 2010 ۾ خيال آيو ته ڇو نه انٽرنيٽ تي خبرن جي ھڪ ويب سائٽ ٺاھي وڃي، ان سلسلي ۾ ڊڪسنگ ورلڊ ڊاٽ انفو تي ئي ھڪ سنڌي ويب سائيٽ ٺاھي ويئي پوءِ جولاءِ 2010 ۾ ان جو نالو تبديل ڪري انڊس نيوز ڊاٽ نيٽ جي نالو رکيو ويو ۽ سموري سنڌ مان اعزازي نمائندا رکيا ويا جيڪي انڊس نيوز ڊاٽ نيٽ کي اي ميل ذريعي خبرون موڪليندا رھيا. +ايوارڊ. +سن 2011 ۾ پاڪستان بلاگ ايوارڊ ۾ علاقائي ڪيٽيگري ۾ انڊس نيوز ڊاٽ نيٽ کي يوٽيوب، ڊيل، انٽيل، ايڪسپريس نيوز ۽ ڊي جوس طرفان ھڪ ايوارڊ ڏنو ويو. +پاڊڪاسٽ. +ايوارڊ ملڻ کان پوءِ انڊس نيوز ڊاٽ تي آڊيو پاڊڪاسٽ جو سلسلو شروع ڪيو ويو، پھرين ڪڙي جو عنوان ھيو ته سنڌي سنڌين کي اڙدو ۾ ايس ايم ايس ڇو ڇا ته ڪن، ان سلسلي کي ڪافي موٽ ملي. +سوشل ميڊيا. +انڊس نيوز جي شروعات ۾ ئي فيس بڪ. +يوٽيوب ۽ يوٽيوب تي اڪائونٽ کوليا ويا ان طرح انڊس سوشل ميڊيا ذريعي خبرن جو سلسلو شروع ڪيو. +نمائندا. +انڊس نيوز کي ھلائيندڙ اھي رضاڪار نمائندا آھن جيڪي سنڌ جي مختلف شھرن ۾ خبرون موڪليندا رھن ٿا. +ايس ايم ايس خبرون. +2012 ۾ ايس ايم ايس نيوز جو سلسلو شروع ڪيو ويو جنھن ۾ ھڪ يا ٻن لائينن جي خبرن ايس ايم ايس جي ذريعي وٺڻ شروع ڪئي ويئي ۽ ٽوئيٽر تي شايع ڪري ان کي ويب سائيٽ جي سائيڊ تي Embed ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55928.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55928.txt new file mode 100644 index 0000000..177d3ce --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55928.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ڊولي گليريا +ڊولي گليريا () ھڪ پنجابي لوڪ ڳائڻي آھي، جنھن جو جنم 13 اپريل 1949 جي رات مھل، ممبئي ڀرسان بيساکي ۾ ٿيو ھيو. +ھيءَ پروفيسر جوگندرا سنگھ ۽ پنجابي افسانوي ڳائڻي سريندر ڪئور جي ڌيءُ آھي، جيڪا پنجاب جي بُلبل جي نالي سان مشھور آھي. +ڪيريئر. +گليريا ميڊيڪل جي شاگردياڻي ھئڻ ناتي، ڊاڪٽر بڻجڻ جي خواھشمند ھئي. +1970 ۾ ھن ھڪ آرمي آفيسر ڪرنل ايس ايس گليريا سان شادي ڪئي ھئي. +۽ سندس ھڪ ڌيءُ، سنائيني ۽ ٻہ پُٽ، دلپريت سنگھ ۽ امانپريت سنگھ آھن. +مائپڻو جي حيثيت سان زِندگي گُزارڻ کانپوءِ، ھن کي سندس مُڙس پاران ھمٿايو ويو تہ ھوءَ ڪلاسيڪي راڳ جي سکيا جاري رکي، تڏھن ھن کي 'پٽيالہ گھراڻو' جي " خان صاحب " عبدالرحمٰن خان " جي شاگردياڻي بڻجڻ جو موقعو مليو، جنھن کيس ڪلاسيڪي راڳ ۽ لوڪ راڳ ۾ نرالي اھليت سان سکيا ڏني +ھيءَ ٻالڪپڻ کان ئي راڳ ڳائڻ ڏانھن جذباتي لاڙو رکندي ھئي، پنھنجي استاد جي لائق رھنمائي ھيٺ، ھن راگاس گورباني ۾ پنھنجو واحد سولو البم جاي ڪرڻ جي چُونڊ ڪئي ۽ "ريھرھاس صاحب" شام کی شام "پاٺ" کي ان جي اصلي راڳن ۾ ڳايائين. +انکانپوءِ ھن پنجابي لوڪ گيتن جا البمز جاري ڪيا، جن ۾ ڪُجھ پنھنجي ماءُ سان گڏجي ڳايائين ۽ باقي ڪجھ سولو گيت جن ۾ شبد ڪيرتن، شيو ڪمار بٽالوي جي شاعري، ڀائي وير سنگھ ۽ ٻيا مشھور ليکڪ شامل ھيا. +ھن پنجابی فلمن جھڙوڪ راب ديان راکھان، ديسون پرديس ۽ مئين ما پنجاب دي ۾ پلي بيڪ سنگر جي حيثيت سان پڻ پنھنجي آواز جو سُريلو ڀاڱو شامل ڪيو آھي. +مڃتا. +نومبر 1997 ۾ پاڪستان ۾ پنھنجي خير سگالي ۽ ثقافتي مٽاسٽا واري دؤري جي دوران، ھيء پنھنجي ڌيءُ سنائيني سميت قذافي اسٽيڊيم، لاھور ۽ فيصل آباد (لائل پور) ۾ چناب ڪلب ۾ پنھنجي راڳ سان پاڪستاني ٻُڌندڙن کي راغب ڪيائين ۽ سندس نمايان ڀاڱيداري طور کيس مينار پاڪستان جي سونھري انعام (گولڊ ميڊل) سان نوازيو ويو. +ذاتي زندگي. +هيءَ سڌوسنئون ڳائڻ (لائيو پرفارمنس) سان مزو ماڻيندي آهي ۽ ٻُڌندڙن پاران تُرت رد عمل سندس حوصلي کي وَڌائيندو آهي. +هيءَ پنجابي راڳ کي انجي نج شڪل ۾ جيارڻ لاءِ سچائيءَ سان ڪوششون ڪرڻ چاهي ٿي.۔ هيءَ نائٽنگيل ميوزڪ اڪيڊمي ۾ راڳ سکڻ جي پُختي ارادي سان داخلائون وٺندڙ سيکڙاٽ شاگردن کي راڳ ڳائڻ جي سکيا ڏئي رهي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55967.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55967.txt new file mode 100644 index 0000000..8f709aa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd55967.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +نارين جي فٽبال سَڀا +نارين جي فٽبال سَڀا ويمن اسوسيئيشن فٽ بال، عام طور تي مائين جي فٽبال يا عورتن جي فٽ بال طور سڃاتي ويندي آهي، هڪ ٽيم راند آهي، جيڪا ان سان لاڳاپيل فٽبال وانگر آهي، جيڪو رڳو زائفائون ئي کيڏنديون آهن. +هي راند پيشي وراڻي سطح تي سموري دنيا جي انيڪ ملڪن ۾ کيڏي ويندي آهي ۽ قومي سطح تي 176 ٽيمون حصو وٺنديون آهن. +فٽ بال راند جو هڪ قِسم آهي جيڪو زائفائون کيڏنديون آهن، جيئن عورتن جي ٽينس، يا وري انهن جي جنس لاءِ مخصوص ٿيل ڪرڪيٽ جي راند هوندي آهي. +جڏهن تہ ڪيترن ئي ڏيهن ۾ جتي مردن جي فٽ بال ٽيمون موجود آهن، اُتي نارين جي فٽ بال ٽيمون پڻ موجود آهن، تنهن هوندي ڪُجهہ ملڪن ۾ يا تہ ان راند ۾ زائفائن جي ڀاڱيداري تي روڪ وَڌل آهي، يا اهڙيون ڪُجهہ رڪاوٽون اتيت ۾ وِڌل هيون. +نارين جي فٽبال راند جي اتهاس قومي ۽ عالمي سطح تي وڏن وڏن مقابلا ڏٺا آهن. +زائفائن جي فٽبال پنهنجي پوري تاريخ ۾ ڪيتري ئي جدوجهد کي مُنهن ڏيڻو پيو. +جڏهن تہ ان جو پهريون سونهري دور 1920 جي ڏهاڪي جي شروع ۾ برطانيا ۾ ٿيو هيو، وڏن وڏن ميڙن کي لُڀائيندڙ ميچ (هڪ ميچ 50،000 کان وڌيڪ شوقين ماڻيا)، فٽبال اسوسيئشن 1921 ۾ هڪ پابندي لڳائي هئي، جنهن ۾ نارين جي فٽبال راند کي ان جي ميمبر ڪلب هيٺ استعمال ڪرڻ کان جهليو ويو هيو.اها روڪ جولاءِ 1971 تائين لاڳو رهي. +مهورتي فيفا ويمن ورلڊ ڪپ سال1991 ۾ چين ۾ ڪرايو ويو. +تڏهن کان هن راند کي مقبوليت حاصل ٿي آهي. +ڪينيڊا ۾ فيفا ويمنز ورلڊ ڪپ جو فائنل 2015 ۾ آمريڪا جي اتهاس ۾ سڀ کان وڌيڪ ڏٺو ويندڙ فٽبال راند هيو ۽ سموري دنيا ۾ 1. +12 بلين کان وَڌيڪ ماڻهن فرانس ۾ ٿيندڙ 2019 فيفا ناريون ورلڊ ڪپ فٽبال راند کي ڏٺو. +جرمني. +1971ع تائين جرمن فٽ بال فيڊريشن ( ڊي ايف بي) ٽورنامنٽس ۾ زائفائن جي حصي وٺڻ تي پابندي وِڌي هئي. +انکانسواءِ جيڪڏهن اُن دور ۾ ڪوبہ فٽبال ڪلب نارين کي تربيت ڏيڻ يا کيڏڻ جي اجازت ڏيندو هيو تہ ان کي پابندين جو مُنهن ڏسڻو پوندو هيو. +1955ع جي ڊي ايف بي جي هڪ بيان مطابق، ’’هي اڳرائي واري راند عورتن جي فطرت جي مطابق ناهي. +بال جي کسڻ جي لڙائي ۾ زائفائن جو نسواني عزت خراب ٿيندي آهي، روح ۽ جسم کي اڻ ٽر هاڃو پهچي ٿو. +‘‘ انکانسواءِ عورتن جو چڍو (نيڪر) پائي فٽ بال کيڏڻ پڻ جرمن فٽ بال فيڊريشن لاءِ هڪ مسئلو هيو، هي دعوي ڪيو ويو هيو تہ هي لباس جو ضرورت ’’جسم جي نمائش سليڪو ۽ حيا کي ڌڪ رسائي ٿو‘‘. +تنهن هوندي بہ جديد طور تي جرمني ۾ فٽ بال پڻ عورتن جي هڪ پسنديد واري راند آهي ۽ ان تي ماضي واري سوچ رنڊڪ ناهي. +ايران. +جرمني سميت ٻين ڪجه ملڪن جهڙوڪ ايران ۾ عورتن جو سري عام فٽ بال کيڏڻ سميت اسٽيڊيم ۾ ان راد ڏسڻ تي پڻ رڪاوٽون وِڌل آهن. +ايراني نارين ڪيترن ئي ڏهاڪن کانپوءِ تهران جي اسٽيڊيم ۾ مردن جي هڪ فٽبال ميچ پهريون ڀيرو 2019ع ۾ وڃي ڏٺِي هئي. +حڪومت پاران کين اها ميچ ڏسڻ جي اجازت ڏني وئي هئي. +سال 1979ع ۾ اسلامي انقلاب کانپوءِ زالن تي اسٽيڊيم ۾ وڃِي مردن جي ميچ ڏسڻ تي پابندي لڳائي وئي هئي. +ايران ۾ فٽبال جي راند ۾ جنسي متڀيد (فرق) جو معاملو ان وقت عالمي سطح تي منظر عام تي آيو جڏهن سحر خداياري نالي ڇوڪريءَ ان عدالت (ڪورٽ) ٻاهريان پاڻ کي باهہ لڳائي جتي ان جي خلاف مرداڻو ويس پهري هڪ فٽ بال ميچ ڏسڻ جي ڪوشش ڪرڻ تي مقدمو هلائڻو هيو. +هڪ هفتي کانپوءِ 29 سال ڄمار واري سحر خداياري جو موت ٿي ويو جهيو. +ان واقعي کانپوءِ ايراني حڪومت تي عوام پاران وڏي ڇتي تنقيد ڪئي وئي ۽ عورتن کي اجازت ڏيڻ لاءِ دٻاءُ وجهڻ ۾ واڌارو ٿيو. +فٽبال جي عالمي تنظيم فيفا پڻ ايران تي دٻاءُ وِڌو تہ هو نارين کي ميچ ڏسڻ جي اجازت ڏئي ڇڏي. +جنهن کانپوءِ سرڪار جي محدود اجازت ملڻ سان زائفائون هاڻي پاڻ کيڏڻ بدران مردن جا مقابلا ڏسي سگهن ٿيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56004.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56004.txt new file mode 100644 index 0000000..4b83473 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56004.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +الارقم +الارقم يا دار الارقم ملائيشيا جو ھڪ اسلامي مذھبي فرقو جنهن جو بنياد شيخ اشعري محمد التميمي 1968ع ۾ وڌو ھو ۽ 21 جولاء 1994 ۾ ملائيشيا جي وفاقي حڪومت بندش وجھي ڇڏي ۽ ان جي باني اشعري محمد ۽ ان تحريڪ جي ٻين اڳواڻن کي ٿائيلينڊ جي حڪومت بين الاقوامي سڪيورٽي ايڪٽ تحت گرفتار ڪري ملائيشيا جي حوالي ڪري ڇڏيو.ھن فرقي جي عالمي اخوان گروپ وارين ڪمپنين سان ويجهڙائپ ھئي +بندش بعد ھن گروپ کي وڏي پيماني تي ميڊيا جي توجھ ملي وئي ۽ اھو فرقو اخوان ڪثرت ازواج ڪلب فرمانبردار زالن وارو ڪلب جي ڪري تنقيد جو مرڪز پڻ ٿي ويو. +ان فرقي جا ڪجھ تازا مضمون ملائي ٻولي ۾ ھاريئن ميٽرو سائيٽ ۾ ڇپيا آهن. +اشعري محمد جي زال خديجه اعم جي ٻن ڪتابن تي مذھبي جوازن جي بنياد تي بندش پڻ پئي آهي جن ۾ ان اھا دعوا ڪئي آھي تہ اشعري محمد کي خدا معجزا عطا ڪيا آهن. +فرقي جو نالو. +ملائيشيا ۾ ھڪ پراثر اسلامي جاڳرتا جي تحريڪ +الارقم جي قيام کان آڳ شيخ اشعري محمد التميمي ڪوالالمپور ۾ ھڪ جاء تي پنھجي پوئلڳن کي قرآن ۽ اسلام جي تعليم ڏيندو هيو. +ان جاء کي ھن دارالاقم نالو ڏنو ھيو جنھن جي معنيَ آهي ارقم جو گھر. +ان نالي جو پسمنظر مڪي ۾ اسلام جي شروعات مھل مشھور صحابي الارقم ابن ابي الارقم جو گھر آھي. +ان صحابي حضرت محمد کي پنھنجي ان گھر ۾ پناه ڏني ھئي ۽ اسلام جي شروعات ۾ کوڙ صحابي ان گھر ۾ مسلمان ٿيا ھئا. +گروپ جا رڪن. +1980 واري ڏھاڪي ۾ ھن گروپ جي رڪنن جو تعداد 10000 ٿي چڪو ھيو ۽ لڳ ڀڳ ھڪ لک انھن جا حامي هئا جيڪو ان گروپ جي منظم تبليغ جو نتيجو ھيو. +دارالاقم جون شاخون ملائيشيا کان ٻاھر پوري ڏکڻ اوڀر ايشيا، چين، آسٽريليا، وچ اوڀر ۽ آمريڪا تائين قائم ڪيون ويون. +مالي وسيلا. +ھن گروپ مالي وسيلا وڌائڻ لاء ڪاميابي سان زرعي ۽ واپاري پراجيڪٽن ۾ سيڙپڪاري ڪري الارقم گروپ آف ڪمپنيز ٺاھيو جنھن جا 400 کان بہ وڌيڪ ڌنڌا ھيا. +بندش ۽ نتيجا. +ھي گروپ ملائيشيا جي امير طبقن ۾ پنھنجو اثر وڌائي ويو. +ان جي مذھبي ۽ ڌنڌن ۾ ڪاميابي ان خلاف سياسي مخالفت کي جنم ڏنو. +ملائيشيا جي وزيراعظم مھاتير محمد جي 1998 واري حڪومت ان جي خلاف ڪاروائي شروع ڪئي. +1994 ۾ ملائيشيا جي رياستي اداري نيشنل فتوا ڪائونسل ھن گروپ کي ھڪ گمراھ عقيدي وارو گروھ قرار ڏنو. +شيخ اشعري محمد خدا ۽ نبي سان سڌو سئون رابطي ۾ ھجڻ جو دعويدار ھيو گرفتار ڪيو ويو ۽ ان کي مقدمي کان سواءِ بند رکيو ويو. +ان جي ٽيليويزن تي اعترافي بيان ڪرائڻ بعد ھن کي آزاد ڪري پنھنجي گھر ۾ ڏھ سال نظربند ڪيو ويو. +1994 ۾ ھن تحريڪ تي بندش لڳائي وئي پر ان کي رفقاء ڪارپوريشن جي نالي سان ملٽي نيشنل ڌنڌي ڪرڻ جي اجازت ڏني وئي جنھن ۾ بيمار شيخ اشعري محمد کي چيف ايگزيڪيوٽو طور ڪم ڪرڻ جي اجازت ملي. +2005 ۾ شيخ اشعري محمد ھڪ ڪتاب اسلامي تھذيب جي نالي سان لکيو جنھن م ھن ملائيشيا جي نئين وزيراعظم عبدالله احمد بداوي جي حمايت ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56010.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56010.txt new file mode 100644 index 0000000..011c3f3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56010.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +جھاد +اسلام ۾ جهاد جو تصور:جهاد ظلم ڪرڻ نه بلڪه ظلم روڪڻ جو نالو آهي. +جهاد جو مقصد ملڪ گيري ۽ ٻين ملڪن کي مغلوب ۽ زليل ڪرڻ نه بلڪه دين اسلام کي غالب ڪرڻ ۽ حفاظت ڪرڻ آهي. +اھو خيال آهي ته جتي وعظ نصيحت جو هٿيار نٿو هلي جنگ ضروري ٿيو وڃي. +اهنسا ۽ عدم تشدد جو فلسفو هر جاء تي ڪارگر نٿو ٿئي. +دنيا جو ڪو به مذهب اهڙو ناهي جيڪو جنگ جو مڪمل انڪاري هجي. +يهودين جي ڪتاب ۾ بي رحمانه جنگ جو تصور ملي ٿو. +بائبل ۾ آهي ته " جڏهن توهان" يرون" کان پار ٿي" ڪنعان " ۾ داخل ٿيو ته سڀني بتن کي ٽوڙي ڇڏيو ۽ زمين جي باشندن کي هتان ڀڄايو، هنن جون مورتيون فنا ڪريو ۽ جا تيار ڪيل بت ٽوڙي ۽ سندن جايون ڊاهي ڇڏيو هت رهندڙن کي ٻاهر ڪڍي پاڻ هت رهو (استثناء). +هندو مذهب به پاڻ کي اهنسا ۽ عدم تشدد مذهب ڄاڻائي ٿو، پر هندن جي تاريخ پڻ جنگن سان ڀريل آهي. +"رامائڻ" ۾ شري رام جا واقعات ۾ رام ۽ راوڻ جي جنگ بابت حوالا ملن ٿا. +"گيتا" جا هندن جو مقدس ڪتاب آهي ۾ ڪوروئن ۽ پانڊوئن جي جنگ جو داستان ملي ٿو. +هنن حوالن سان ڪير چوندو ته هندن وٽ جنگ جو تصور آهي ئي ڪون. +اسلام به جهاد جو حڪم ڏئي ٿو، پر هن جي معني اها به ناهي ته جيڪو غير مسلم نظر اچي ماريو ويندو، بلڪه قرآن حديث جي روشني ۾ فقهاء امت غير مسلمن کي ٽن درجن ۾ تقسيم ڪيو آهي. +ذمي، معاهد ۽ حربي +1.مسلم ملڪ جي غير مسلم شهري کي "ذمي" چئبو آهي. +بعض ماڻهو چون ٿا ته ذمي چوڻ تحقير ۽ تذليل جي ذمري ۾ اچي ٿو حالانڪه حقيقت ۾ ائين ناهي. +ذمي عربي زبان ۾ "عهد" جي معني آهي ۽ ذمي جو معني آهي، مسلمانن طرفان اهو عهد هجي جنهن سان اهي هڪ ٻي سان پرامن طريقي سان رهندا ۽ هڪ ٻي جي حقن جي پاسداري ڪندا. +ذمي جو جان، مال ۽ عزت آبرو جي حفاظت جو ايترو حق آهي جيترو مسلمانن جو. +غير مسلمن جو ٻي قسم آهي "معاهد" يعني اهي غير مسلم جيڪي غير مسلم ملڪ ۾ رهندا هجن، هن ملڪ جو مسلم ملڪ سان امن جو معاهدو هجي. +اهي به هڪ طرح سان ذمي ئي هوندا آهن، جنهن جو جان مال ۽ عزت آبرو مسلمانن جيان هوندا آهن ۽ اهو به جائز ناهي ته معاهدي جي ڀڃڪڙي ڪئي وڃي. +غير مسلم جي ٽي قسم اها آهي جنهن کي "حربي" چئبو آهي. +يعني اهي غير مسلم جيڪي غير مسلم ملڪ جا شهري هجن ۽ هن ملڪ جو مسلم ملڪ سان امن جو معاهدو نه هجي ۽ اهي مسلمانن سان مهاڏو اٽڪائيندا رهندا هجن ۽ جيڪي اسلام ۽ انسانيت لاء غارت گري لاء اڳڀرا رهندا هجن. +اسلام صرف اهڙن تي تلوار کڻڻ جي اجازت ٿو ڏئي. +ان هوندي اسلام ئي اهو مذهب آهي جنهن سب کان اڳ جنگ جا مهذب قانون مرتب ڪيا. +دشمنن مٿان فتح حاصل ڪرڻ بعد رسول الله ﷺ فراخدلانه سلوڪ ۽ عفو درگزر جو رستو اختيار فرمايو، جنهن جو مثال فتح مڪه ۾ ڏسڻ وٽان آهي. +مشرڪين مڪي وارن رسول ﷺ ۽ سندس اصحاب سڳورن مٿان ڇا ڇا نه ظلم ڪيو. +پر رسول ﷺ انتقام وٺڻ بجاء عام معافي جو اعلان ڪيو. +غزوه بدر 70 قيدي هن شان سان آزاد ڪيا ويا جو سندن ڪپڙا سبي پارايا ويا، قيدين کي صحابن ۾ ورهائي هنن جي کاڌي پيتي جو بندوبست ڪرايو. +غزوه حنين ۾ 6000 فوجي گرفتار ٿيا، پاڻ ﷺ بغير ڪجه وٺي کين آزاد ڪيو. +غور ڪيو پيغمبر اسلام جو حسن سلوڪ، ٻي طرف شرافت ۽ انسان دوستي جو اهو حال آهي جو نپولين 4000 فوجين کي هن ڪري مارايون جو سندن کي کارائڻ ٻوجه سمجهيائين. +اسلام جي جهاد جو تصور جو پس منظر جو ذڪر هت مناسب هوندو، غزون ۽ سرين (صحابن جي اڳواڻي ۾) ڪل 82 جنگون آهن، جن ۾ مسلمام شهيد 259 آهن ۽ غير مسلم 759 آهن ۽ هاڻي هن جو تقابل ڪيو جيڪي ٻين قومن ۾ پيش آيون. +هندو تاريخ مطابق "مها ڀارت" جي جنگ ۾ لکين ماڻهو ماريا ويا. +عيسائي دنيا جي ڪليسائي نظام جي زماني ۾ مذهبي عدالتن جي قتل جي حڪم تحت هڪ ڪروڙ ويه لک ٻڌايو ٿو وڃي جن ۾ 32 هزار کي زنده باه ۾ وڌو ويو. +بيت المقدس تي جڏهن عيسائن قبضو ڪيو ته بلا امتياز 70 هزار مرد عورت ۽ ٻارن کي شهيد ڪيو ويو، ۽ جڏهن بيت المقدس تي وري صلاح الدين غازي فتح ڪيو ته عام معافي جو اعلان ڪيو، عيسائي يهودين سان رهڻ پسند نه ڪندا هئا، ٻنهي کي الڳ علائقن ۾ رهائڻ جو بندوبست ڪيائين. +پهرين جنگ عظيم ۾ مرندڙن جي تعداد 74 لک ٻڌائي ٿي وڃي، ٻي عالمي جنگ. +روس انقلاب ڪروڙين ماڻهو قتل ڪيا ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56015.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56015.txt new file mode 100644 index 0000000..83a87f5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56015.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +نوران سسٽرز +نوران سسٽرز (, ) جيوتي نوران ۽ سلطانا نوران-ٻہ ڀينر جيڪي جالنڌر، انڊيا کان صوفي راڳ ڳائڻيون آھن. +ھي شام چاروشيا گھراڻو ڪلاسيڪل راڳ پيش ڪنديون آھن. +ھنن ٻنھي ڀينرن شروعاتي ننڍپڻ کان ئي پنھنجي پيءُ، استاد گلشن مير کان راڳ جي سکيا ورتي، جيڪو بي بي نوران جو پُوٽو ۽ سوارن نوران جو پُٽ ۽ 1970 جي ڏاھاڪي جو صوفي راڳي ھيو. +مير جي چوڻ مطابق، ھي خاندان ڏُکين حالتن ۾ ھيو، مير انھن جي سھائتا ڪرڻ لاءِ کين راڳ جي سکيا ڏني. +جڏھن سلطانا نوران ست سال جي ڄمار ۾ ھئي ۽ جيوتي نوران پنج سال ڄمار ۾ ھئي، تہ ٻئي ڀينر گھر ۾ راندروند ڪندي پنھنجي ڏاڏيءَ جي واتان ٻُڌل بُلھي شاھ جو ڪلام”ڪُئولي وچو ني يار لڀ لي“ ڳائي رھيون ھيون، تڏھن مير سندن صلاحيتن جي پروڙ لَڌي، مير انھن کان پڇيو تہ ڇا اوھين اھو ڪلام راڳ جي اوزارن (انسٽريوميئنٽس) تي ڳائيئنديون.انھن بنا ڌڙڪ گھٻرائڻ جي سُرساز سان پنھنجي آواز جو ميلاپ نہ ڇڏيو ۽ پيشيرواڻي طور طبلو ۽ ھارمونيئم تي گيت ڳاتائون. +ڪينيڊا جي ھڪ راڳ کي پروموٽ ڪندڙ ھمراھ اقبال محل 2010 ۾ انھن ڀينرن کي ڳولھي لڌو ۽ انھن جي ڪاميابي ماڻڻ ۾ ھڪ وڏو ڪردار نڀايائين. +2013 ۾ ھنن نيڪودر ۾ بابا مراد شاھ درڳاھ تي پھريون ڀيرو راڳ ڳائيو ۽ انھيءَ رات کان ئي ٻئي ڄڻيون ماڻھن ۾ گھڻو مشھور ٿي ويون. +سندُن گانو ”الاھو“ يوٽيوب تي ھِٽ ٿيو.تنھنکانپوءِ ”ميئي يـار دا ديوانا“ ۽ ”پٺاکا گُڏي“ گانن ٻنھي ڀينرن جي جوڙيءَ کي وڌيڪ مقبوليت ۾ وَڌارو ڪرڻ ۾ اھم ڪردار نڀايو. +بالي ووڊ فلمن ۾ سندَن ڪيترائي گانا شامل ٿيل آھن. +ھي پنھنجي سڌوسنون (لائيو پرفارمنس) راڳ ڳائڻ واري ڪارڪردگي لاءِ مشھور آھن ڇاڪاڻ تہ ھي اسٽيج تي ھر شو ۾ سئو سيڪڙو کان بہ وڌيڪ پوري سگھ، ايتري سُٺي ڪارڪردگي ڏيکارينديون آھن. +ڪيريئر. +ھرپال تيوانا ۾ سينٽر آف پرفارمنس آرٽ (ايڇ ٽي سي پي اي) ۾، غزل جي استاد مرحوم جگجيت سنگھ جي 72ھين سالگرھ پارٽي ۾، ۽ اسپيلبائونڊ پٽيالا، پنجاب، ۾ ھنن ھندستان واسين پنھنجي ھنر (صلاحيتن) سان پرفارم ڪيو. +ھنن ايم ٽي وي ٽيلنٽ ھنٽ سيريز ۾ انڊيا ايم ٽي وي سائونڊ ٽريپئين، ۾ پنھنجي گاني ”تونگ تونگ“۽ پوءِ، ايم ٽي وي اَنپِلگڊ ۽ ڪوڪ اسٽوڊيو تان مشھوري ماڻي. +ڍاڪا انٽرنيشنل لوڪ ميلو 2016 ۽ 2017 ۾ ھنن پرفارم ڪيو. +باليووڊ. +ھنن کي بالي ووڊ ۾ پھريون بريڪ سال 2014۾ فلم ھاءِوي جي گاني پٽاکا گُڏي، سان ميوزڪ ڊائريڪٽر اي آر رحمان سان مليو ھيو، ھنن جن فلمن ۾ گيت ڳايا تن ۾ سلطان، مرزيا، دنگل، جب ھيري ميٽ سيجل ۽ ڀارت فلم شامل آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56017.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56017.txt new file mode 100644 index 0000000..7959686 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56017.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +خواب +خواب خواب تصويرن، خيالن، جذباتن ۽ احساسن جو ھڪ تسلسل آهي جيڪو ننڊ جي ڪنھن حصي ۾ غير ارادي طور تي ذھن ۾ واقع ٿيندو آهي.خوابن جي سائنسي تعليم کي انائرولاجي (Oneirology) يا علم الاحلام چوندا آهن +خواب گھڻي ڀاڱي تند چشم حرڪت واري ننڊ ۾ ڏٺا ويندا آهن. +اھو ننڊ جو اھڙو سوپو ھوندو آھي جنھن ۾ ماڻھو جو جسم مفلوج ٿي ويندو آھي سواءِ اکين، دل، ڊايافرام ۽ آنڊن جي مشڪن جي سموريون جسماني مشڪون (muscles) سن ٿي وينديون آھن ۽ ذھن مڪمل جاڳيل ھوندو آھي. +اکين ۾ ھڪ يا ٻہ سيڪنڊ تيز حرڪت ٿيندي آهي. +خوابن جي ڊيگھ ننڍي وڏي ٿئي ٿي. +ڪن جي ڊيگھ چند سيڪنڊ ٿئي ٿي ۽ وڏا خواب لڳ ڀڳ 20 کان 30 منٽن جا ھوندا آھن.سراسري عمر م ھڪ ماڻھو ھڪ رات ۾ 3 کان 5 خواب ڏسي سگھندو آھي ڪو ڪو ماڻھو ھڪ رات۾ ستن تائين خواب ڏسي سگھي ٿو. +اڪثر خواب ھڪدم يا ٿوري دير ۾ ئي وسري ويندا آه. +اٺن ڪلاڪن جي ننڊ ۾ اڪثر خواب تند چشم حرڪت واري ننڊ جي ٻن ڪلاڪن واري سوپي ۾ ايندا آهن. +گھما گھمي يا مصروفيت واري زندگيءَ وارن خوابن ۾ تند چشم حرڪت واري ننڊ سان ٿيٽا لھرون پڻ شامل ھونديون آھن جن سان جذبات واري ياداشت انھن ۾ شامل ٿي ويندي آهي. +خوابن جو مطلب ڪڍڻ بابت راء ھر معاشري ۾ مختلف ھوندي آھي. +اڪثر خواب متعلق سگمنڊ فرائيڊ جي خوابن واري نظريي کي مڃيندا آھن جنھن مطابق "خواب مخفي خواھشن ۽ جذبن جي بصيرت کي ظاھر ڪندا آهن". +خواب جو اسلامي تصور. +خواب کوڙ مشرقي مذھبن وانگر اسلام ۾ بہ وڏي اھميت رکن ٿا ڇوتہ خوابن ڏسڻ کي پيشنگوئي سان ڳنڍيو ويو آهي. +خواب ۽ ڏيکاري (vision) کي قرآن بائيبل وانگر خدا جي پيغمبرن سان رابطي جو ذريعو ٻڌايو آهي ۽ کوڙ نبين کي خدا خوابن جي تعبير جو علم عطا ڪيو. +کوڙ حديثن ۾ حضرتِ محمد طرفان خوابن ۽ وحي جي وچ ۾ تعلق جي ڳالھ فرمائي آھي. +ھڪ حديث ۾ فرمايائون ته خدا جي وحي نبين وٽ جاڳندي بہ ۽ ننڊ دوران نازل ٿيندي آهي. +قرآن مان مثال ڏيندي ۽ حضرت محمد طرفان خوابن کي ڏنل اھميت جي بنياد تي مسلمانن خواب جي تعبير (oneiromancy) کي اسلام کان اڳ جو خوابن جي درجه بندي ۽ تفسير جو علم سمجھي وڏي اھميت ڏني آھي. +خدا جي پاسي کان سچا خواب ڏسڻ ۽ شيطان جي پاسي کان ڪوڙا يا شيطاني خواب ڏسڻ جو اعتقاد اڄوڪي جديد اسلامي معاشري ۾ بہ خوابن ۽ ڏيکن جي قبوليت بڻجي ويو آهي. +اسلامي سوانح حيات وارين لکڻين، تاريخي واقعا ترتيب سان ڏيکارڻ واري جدولن، تنقيد ۽ مضمونن وارين لکڻين ۽ فلسفيانه عقيدن ۾ خوابن ۾ ڏٺل واقعن جو ڦھلاء ظاھر ڪري ٿو ته اھي مقابلي واري مذھبي ۽ سياسي اختياري جي ثالثن جي سماجي ڪمن سرانجام ڏيڻ ۽ مسلم معاشري ۾ انفرادي ۽ اجتماعي رھنمائي جو ذريعو آھن. +روايتي طور تي خوابن جا واقعا گھڻي ڀاڱي صوفي بزرگن جي سوانح حيات جي لکڻين ۾ ڏنل آھي. +قرآن ۾ ڏنل خوابن ۽ ڏيکارين جا تفصيل ساڳيا آھن جيڪي بائيبل ۾ ڏنل آھن. +قرآن جي سورة 12 ۽ آيت 102 ۾ ابراھيم کي ڏيک جو ذڪر آهي جنھن ۾ کيس سندس پٽ جي قرباني جو حڪم مليو. +سورة 12 جي آيت 44 ۾ يوسف جي خوابن ۽ فرعون جي غيرواضع خوابن جو ذڪر ٿيل آهي. +اسلام ورثي ۾ شامل اھي خوابن جون روايتن کي حضرت محمد جي خوابن ۽ ڏيکاري ڏسڻ جي سندس زندگي جي اھم واقعن جي مقدس حوالن جي روشني ۾ ڏٺو وڃي ٿو. +قرآن جي سورة نمبر 8 جي آيت 43 ۾ جنگ بدر کان اڳ خدا طرفان خواب ۾ فتح جي بشارت جو ذڪر ٿيل آهي. +سورة نمبر 48 جي آيت 27 ۾ مڪي ۾ فاتحانه داخلا کي خدا جي رسول جي ڏيک جي تڪميل سڏيو ويو. +نبي صه جي بيت المقدس جي سفر ۽ آسمانن واري معراج جي بيان قرآن جي سورة 17 آيت نمبر 60 ۾ ڪيو ويو جنھن ۾ ڏيکاري جو ذڪر ٿيل آهي. +ان ڏيکاري لاء مسلمانن جي اڪثريت جو اعتقاد آھي تہ نبي صه جسماني طور تي معراج تي ويو ھو. +ھڪ حديث م نبي صه فرمايو تہ سندس بعد خدا ماڻھن کي سچن خوابن ذريعي رھنمائي ڪندو. +اسلامي فلسفين ۾ ابن سينا (وفات:1037) ۽ ابن رشد (وفات:1198) مطابق خواب حتمي حقيقت جا مظھر آھن ۽ جن ذريعي خدا انسانن ۾ علم منتقل ڪري ٿو. +صوفين جي بيانن مطابق روحاني +ترقي جون وڌندڙ منزلون حضرت محمد صه جي آسماني معراج جي نموني وانگر آھن. +امام غزالي مطابق خواب ھڪ نئين روحاني حالت ۾ داخل ٿيڻ جو ابتدائي عمل آھي. +شاھ ولي الله (وفات:1762) مسلم امت جي اصلاح واري مقصد کي خواب م حضرت محمد صه ۽ سندس ڏوھٽن جي زيارت ٿيڻ کان پوءِ سمجھيو. +فولاني اڳواڻ عثمان دان فوديو (وفات:1817) سماجي برائين جي خلاف سندس جھاد لاء خواب م حضرت محمد صه جي آمد کي محرڪ قرار ڏنو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56024.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56024.txt new file mode 100644 index 0000000..f7317c5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56024.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +سوھائي ابڙو +سُوھائي ابڙو () ھڪ پاڪستاني نچڻي (رقاصہ) ۽ اداڪارا آھي. +ھيءَ نچڻ جي شعبي ۾ مھارت رکي ٿي ۽ ھڪ تربيت ماڻيل سلاسيڪل رقاصہ آھي. +سوھائي ٽيليويزن ناٽڪ (ڊرامن) ٿيٽر، دستاويزي فلمن ۽ راڳ وڊيو (ميوزڪ وڊيوز) ۾ ڪم ڪندي آھي. +ھن بھترين ٽيليويزن اوسان (سينسيشن) انعام (ناري) لاءِ پھريون ھم ايوارڊز 2013 ۾ کٽيو. +ھيءَ سنڌي شاعرا ۽ سرگرم ڪارڪن عطيا دائود جي ڌيءُ آھي. +شروعاتي زندگي. +سُھائي ڪراچيءَ ۾ ڄائي ۽ نپني ھئي.سندس ماءُ (عـطيا دائود) مشهور شاعرا آهي. +هن جو پيءُ (خدا بخش ابڙو)، هڪ درشٽي سنٻنڌي ڪلاڪار (وزيوئل آرٽسٽ) آھي، جنھن کيس مختلف قسم جي عالمي راڳ (موسيقي) سان سُونھو ڪرايو. +ابڙو ست سال جي ڄمار کان ئي ڪلاسيڪل ڊانس جي سکيا ڪلاسيڪل ڊانسر شيما ڪرماني کان سکڻ شروع ڪئي ھئي ۽ اَٺ سال جي ڄمار ۾ پنھنجو پھريون ميوزڪ وڊيو ۾ پرفارم ڪيو ھيائين.ھن ٻارنھن ورھين جي ڄمار ۾ ٽيلي فلمن ۾ ڪم ڪرڻ شروع ڪيو. +2010 ۾، ھڪ ڌَڪُ لڳڻ کانپوءِ پُڇ ھڏي (tailbone) ۾ وڍڪٽ (سرجري) جي ضرورت پئي، ابڙو جي ڊاڪٽر کيس چتاوڻي ڏني تہ ھوءَ ناچ نہ ڪري. +ڇاڪاڻ تہ ھن پنھنجي اسڪول ۾ جھمر (ڊانس) ھڻڻ جو واعدو ڪيو ھيو، تنھنڪري، ابڙو اسٽيج جي ڪُنڊ ۾ ويھي پنھنجي ھٿ ۽ چھري کي اڳتي نِوڙائي (وَڌائي) ٻُڌندڙڏسندڙن (آڊيئنس) کان دادُ ماڻيو. +نَو سال جي ڄمار ۾ ئي ابڙو کي مرگھي (بيھوشي جي بيماري، اپيلپسي) جي روڳ جي سُڃاڻپ ٿي. +ڊانسر طور ڪيرئير. +اڳ ئي انيڪ ميوزڪ وڊيوز ۾ پرفارم ڪرڻ کانپوءِ، ابڙو 2011 ۾ ڪراچي جي ٽي2ايف ۾ پنھنجي امڙ جون ڪُجھ ڪويتائون (شعر) تي پنھنجي پھرئين عوامي سولو پرفارمنس ڏني. +ابڙو ڀارتاناتايم ۾ مھارت ماڻي، ۽ ھن ڪَٿڪ ۽ اوڊيسي (Odisi) جھمر کي پڻ سکيو آھي، ھندستاني ڪلاسيڪي ناچ جي اَٺن قِسمن منجھان ٽن نمونن ۽ صوفي، لوڪ (فوڪ)، جديد/ھلندڙ دور سميت ڪلاسيڪي ناچ جي ٻين نمونن کي پڻ ۽ ڪوريوگرافنگ پڻ سکي آھي.سُھائي ابڙو گروپ نرتال جي بانين منجھان ھڪ آھي ۽ ان گروپ جي ناچ ھدايتڪار (ڊانس ڊائريڪٽر)/ فن پيش ڪندڙ ڪلاڪار (پرفارمنگ آرٽسٽ) پڻ آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56026.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56026.txt new file mode 100644 index 0000000..7d015d1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56026.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +درزي( عقيدو) +درزي يا دروز ھڪ مذھب جو نالو آهي جيڪو توحيد ۾ يقين رکندڙ ھڪ ابراھيمي مذھب آهي جنھن جو بنياد حمزہ ابن علي ابن احمد ۽ فاطمي خلافت جي ڇھين خليفي الحاڪم بن امر الله، افلاطون، ارسطو، فيثاغورث ۽ زينو آف الرواقي جي تعليم تي مشتمل آهي. +رسائل الحڪمه ھن مذھب جو مقدس ڪتاب آھي. +ھن عقيدو شيعن جي ھڪ شاخ اسماعيليت,غناسطيت، ھندوازمنئين افلاطونيت، فيثاغورثيت, ۽ ٻين فلسفن ۽ عقيدن جي خيالن تي مشتمل آهي. +ھن عقيدي وارن جو خدا جي انسان جي روپ ۾ پيدا ٿيڻ واري خيال ظھور انساني ۽ روح جي ٻيھر نئين جنم واري خيال تناسخ ۾ يقين آھي. +انھن کي مسلمان تسليم نہ ڪيو ويندو آهي پر مصر جي الازھر انھن کي مسلمان ۽ شيعن جي ھڪ شاخ تصور ڪري ٿي +ھن وقت دنيا ۾ ھن مذھب جا ڏھ لکن جي لڳ ڀڳ عقيدتمند آھن جيڪي لبنان ، شام ۽ اسرائيل جي جابلو ۽ ٻھراڙيءَ وارن علائقن ۾ رھن ٿا. +تاريخ. +جن مذھب جي ابتدا يارھين صدي عيسويءَ ۾ ٿي. +ان عقيدي وارن پاڻ کي مواحدين سڏائڻ شروع ڪيو ھو. +ھن مذھب جي شروعات مصر ۾ +فاطمي خلافت ۾ خليفي الحاڪم بن امر الله (دور حڪومت: 996 کان 1021 تائين) جي دور ۾ ٿي فاطمي خاندان جي نظريي کي ڦھلائڻ لاء تبليغ شروع ڪرائي جنھن کي دعوا جو نالو ڏنو ويو. +الحاڪم، جيڪو غيرمعمولي نرالي خيالن جي ڪري مشھور ھيو، ان نہ رڳو پاڻ کي خدا طرفان مقرر ڪيل اسماعيلي امام پر خدا ھجڻ جي اعلان ڪرائڻ جي اجازت ڏني جنھن سان اسماعيلي ٽٽي ويا ۽ انھن مان الحاڪم جي حامي گروہ 1017 ۾ محمد ابن اسماعيل الدرزي (وفات:1019) ۽ حمزہ ابن علي ابن احمد جي قيادت ۾ ھي نئون مذھب ٺاھيو جيڪو محمد بن اسماعيل جي ئي نالي سان درزي مذھب سڏجڻ لڳو. +الدرزي بعد ۾ لاپته ٿي ويو يا ڪٿي مارجي ويو ۽ حمزہ ھن مذھب کي منظم ڪيو ۽ تبليغ شروع ڪئي ۽ جلد ئي ھن لبنان ۽ شام جي جبلن وارن ھارين کي ھن مذھب ۾ آندو. +1021ع ۾ الحاڪم قاھرہ جي مقاتم نالي ٽڪرين ۾ پراسرار طور تي گم ٿي ويو ھو. +1043 ۾ حمزہ ڻہ گم ٿي ويو. +مذھبي عقيدا. +حمزه پاڻ کي درزي مذھب جو امام سڏرايو ۽ ھن نظريو ڏنو تہ الحاڪم ايئن خدا ھيو جيئن عيسائيت ۾ حضرت عيسي کي خدا سمجھيو وڃي پيو. +جن ان جي پيروي ڪندڙ اھي توحيد ۾ يقين رکندڙ ھيا ۽ انھن ايمان آندو تہ اھو واحد خدا الحاڪم م موجود ھيو. +حمزہ ان نئين مذھب جو مقدس ڪتاب بہ ڏنو جنھن جو نالو الحڪمه الشريفه ھيو. +اسلامي شريعت کي ترڪ ڪيو ويو ۽ اسلام جا پنج رڪن جي ضرورت نہ سمجھي وئي. +ھڪ کان وڌيڪَ زالن جي رسم ختم ڪئي وئي ۽ طلاق کي ناپسند ڪيو ويو. +درزي عقيدي وارن کي ستن حڪمن جي پيروي جي تلقين ڪئي وئي جن ۾ : الحاڪم کي خدا سمجھي ايمان آڻڻ؛ شيطان کي رد ڪرڻ: غير درزي عقيدن کي رد ڪرڻ؛ خدا جي فرمانبرداري ڪرڻ؛ درزي مذھب وارن سان سچائي ۽ يڪجهتي قائم رکڻ شامل ھيا. +مذھب جي پوئلڳن کي ھدايت ڪئي وئي تہ مسلمانن ۽ غير درزي مذھبن وارن جي سامھون پنھنجي درزي عقيدي کي مخفي رکي تڪيه تي عمل ڪن. +ھن مذھب ۾ تناسخ جو عقيدو بہ ڏنو ويو جنھن مطابق مرڻ سان ماڻھو جو روح ڪجھ ٻين زندگين ۾ رھي ٿو تہ جيئن ان جي تڪميل ٿي سگھي. +ھن مذھب وارن جو ايمان آھي تہ الحاڪم ۽ حمزہ غيب واري دؤر ۾ داخل ٿي ويا ھئا ۽ اھي مستقبل ۾ دنيا ۾ وري ظاھر ٿي مڪمل انصاف کي قائم ڪندا. +جن مذھب ۾ قدامت پسندي جي گنجائش نه رکي وئي ۽ مذھبي عقيدتمندن جي قيادت لاء ھڪ شيخن جو حلقو جوڙيو ويو جن کي درزي "'عقل"(uqqal) سڏيندا آهن ۽ عقيدي کان اڻڄاڻ کي جھل سڏن ٿا. +وفاداري ۽ يڪجهتي انھن جي عقيدي ۾ مرڪزي حيثيت رکي ٿي جيڪا انھن ۾ قائم آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56029.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56029.txt new file mode 100644 index 0000000..1030c34 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56029.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +شيما ڪرماني +شيما ڪرماني، يا ڪرماني () (جنم سال 1951) ھڪ پاڪستاني سماجي ڪارڪن، تحريڪ نسوان سَڀا جي باني ۽ ڀراتناتيم ڊانس جي ماھر آھي. +ڪرماني پاڪستان جي شھر راولپنڊي ۾ ھڪ وچولو-درجو (مڊل-ڪلاس) پڙھيل لکيل ڪُٽنب ۾ جنم ورتو ھيو. +ھيءَ ڪراچي ۾ جيزس ائنڊ ميئري جي ڪانوينٽ اسڪول ڏانھن وئي ھئي. +تنھنکانپوءِ ھيءَ لنڊن ڏانھن آرٽس ۾ ڊگري ماڻڻ لاءِ وئي ھئي ۽ پوءِ پاڪستان موٽي آئي. +ھن ڀائنيو تہ پاڪستاني سماج ۾ عورتون معاشري ۾ برابري نٿيون ماڻي سگھن تنھنڪري ھن ھڪ جاکوڙي تحريڪ ”تحريڪ نسوان“ (نارين جي تحريڪ) شروع ڪئي ۽ انھن جي حَقن، صيحت تندرستي مسئلا، تعليم ۽ برابري لاءِ آواز اُٿاريو. +ڪرماني جو پيءُ پاڪستان آرمي کان ريٽائرڊ برگيڊيئر ۽ ڪي اليڪٽرڪ (ان مھل ڪي اي ايس سي يعني ڪراچي اليڪٽرڪ سپلاءِ ڪارپوريشن) جو چيئرمين ھيو. +سندس تعليم ڪنوينٽ اسڪولن ۾ ٿي جتي سندس پيءُ کي مقرر (پوسٽ) ڪيو ويندو ھيو. +شيما 1960 جي ڏھاڪو جي وچ واري زماني ۾ ڀرتناتيئم (ڊانس جو ھِڪ نمونو) سِکڻ شروع ڪئي.ڪرماني ھندستان جي دوري مھل الوڪا پانيڪر جي تربيت ھيٺ اوڊيسي ۽ ليئلا سيمسن جي استادي ۾ ڀرتناتيم سکيائين. +سندس پھرئين اڪيلي ڪارڪردگي (سولو پرفارمنس) 1984 ۾ پاڪستان ۾ ٿي ھئي. +ھيءَ ڪراچي ۾ ٿيٽر ڊائريڪٽر پراسانا راماسوامي جي رھنمائيءَ ۾ ٿيٽر ورڪشاپ پڻ ڪندي آھي ۽ ڪراچي ۾ تحريڪ ِِ نسوان جي سربراھي ڪندي آھي. +ھندستان ڏانھن پنھنجي سيرسپاٽي دوران ھن ليلا سيمسن جي اُستادي ۾ اوڊيسي ۽ الوڪا پينيڪر جي اُستادي ھيٺ ڀرتناتيئم ڊانس سکيون. +2017۾ سيوھڻ تي ڌمال. +2017 ۾ سيھوڻ شريف ۾ قلندر شھباز جي درٻار تي مذھبي شدتپسندن پاران بربريت جھڙو خودڪش حملو ٿيڻ کانپوءِ شيما ڪرمانيءَ ڌمال (صوفي جھمر جو نمونو) ھنئي (پيش ڪئي) ھئي. +ھن مست الستي ۾ پرفارمنس ڏئي ميڊيا کي ٻُڌايو تہ ڪير بہ راڳ ۽ ناچ کي روڪي نٿو سگھي. +ھن فيض امن ميلو، لاھور ۾ ناچ پرفارم ڪيو جتي ھن عاصمہ جھانگير کي ڀيٽا (ٽرائبيوٽ) پيش ڪئي. +ھن چيو تہ اسان ھڪٻئي سان پريم (پيار) جو سنھيو (پيغام) ونڊڻ سان شانتي (امن)، سھپ (ھارمني)، ۽ برابري آڻي سگھئون ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56032.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56032.txt new file mode 100644 index 0000000..c8a3ed9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56032.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +يورپ ۾ اسلام +يورپ ۾ اسلاميورپ ۾ اسلام جي آمد 711ع ۾ مسلمانن جي بربر فوج جي گوٿن کي شڪست ڏئي آئبيرين اپٻيٽ (موجوده اسپين ۽ پورچوگال) جي فتح ڪرڻ سان ٿي. +مسلمانن ان فتح بعد گال (موجوده فرانس) ۾ داخل ٿي پر کين 732ع ۾ پواتييي (Poitiers) ۾ شڪست ملي. +مسلمان خاندانن لاڳيتو سسلي، مالٽا ۽ سسلي جي شھر سرقوس (Syracuse) تي نارمن جي 1090 يا 1091 تائين حڪومت ڪئي. +اسلامي حڪومت سڀ کان گھڻو آئبيريا ۾ ھلي ۽ خلافت بنو اميه ((912–1031)) جي دؤر ۾ عروج تي پھتي ۽ ان جو خاتمو گريناڊا جي ھار (1492) ۾ ٿيو جنھن سان فلپ ٽئين مور نسل جي مسلمانن کي ڌوڪي اسپين مان ٻاھر ڪڍيو ۽ جيڪي مسلمان باقي اتي بچيا انھن کي 1609 کان 1614 تائين زبردستي بپتسما ڏيارائي عيسائي ڪرائي ڇڏيو. +اوڀر يورپ واري پاسي کان اناطولي ترڪن تيرھين صدي عيسويءَ ۾ بلقان تي حملو ڪري قبضي ۾ آندو ۽ اسلام خلافت عثمانيه جي يورپ ۾ فتحن سان گڏ ڦھلجڻ شروع ٿيو. +عثماني ترڪن 1453ع ۾ بازنطيني ايمپائر جي گاديءَ جو هنڌ قسطنطنيه فتح ڪري ورتو. +پندرھين کان سترھين صدي عيسويءَ تائين پولينڊ، لٿونيا، ھنگري ۽ بڊاسپٽ مسلمانن جي حڪومت ھيٺ رھيا. +ويھين صديءَ جي شروعات ۾ خلافت عثمانيه جي شڪست، ٻن عظيم جنگن، يوگوسلاويه جي ٽٽڻ، ۽ بلقان وارين جنگن پولينڊ ۽ ھنگري ۾ مسلم آبادي کي ختم ڪري ڇڏيو پر بلقان وارن علائقن م مسلمانن جي چڱي آبادي بچي وئي. +اولھ يورپ ۾ اسلام 1950 واري ڏھاڪي کان ڏکڻ ايشيا، آفريڪا ۽ وچ اوڀر مان مسلمانن جي برطانيا، فرانس، جرمني، نيدرلينڊز، اٽلي، اسپين، منتقلي ۽ مقامي آبادي جي مذھب جي تبديلي سان وڌڻ شروع ٿيو. +اندلس جي گادي جي هنڌ قرطبه (Cordoba) يورپ جي وچولي دؤر ۾ سڀ کان وڏو ۽ امير ترين شھر ھوندو ھو. +ان ۾ سرن جي فرش واريون فانوسن واريون گھٽيون ھيون، اتي پاڻي جو بندوبست، ڪپڙي جا ڪارخانا، ڪاغذ ۽ شيشي جون فيڪٽريون، عوامي حمام، کوڙ لائبريريون مفت اسڪول پڻ ھيا. +بغداد ۽ قاھرہ وانگر ھتي بہ ھڪ وڏي مرڪزي مسجد واقع ھئي جنھن ۾ يورپ جي پھرين يونيورسٽي قائم ٿي. +اندلس ۾ مسلمان حاڪمن فنڪارن، فلسفين ۽ سائنسدانن جي وڏي سرپرستي ڪئي. +مسلمانن علم رياضي، فلسفي، طب، علم نباتات، فلڪيات زراعت جي علمن ۾ جدت آندي. +انھن عيسائي يورپ مان وڃائجي ويل يوناني فلسفي ۽ سائنس جي لکڻين کي ٻيھر ھٿ ڪيو. +مسلمانن ھائڊرالڪ ٽيڪنالاجي جو استعمال ڪري روايتي ميڊيٽرينين زراعت ۾ انقلاب برپا ڪيو. +لاطيني يورپ ۾ عرب اسلامي ثقافتي ۽ فڪري ورثو وڏي اھميت وارو ھيو. +ڪيترائي عربي ٻولي جا لفظ اسپيني ٻولي ۾ شامل ٿي ويا. +2008 جي آدمشماري مطابق يورپ جي ڪل آبادي جو 6 سيڪڙو مسلمان آھن.يورپ جي ڪل مسلمان آبادي 4,40,00,000 آھي. +البانيا جي 70 سيڪڙو آبادي ۽ بوسنيا ۽ ھرزگوينه جي 40 سيڪڙو آبادي مسلمان آهي. +فرانس ۾ 50 لک ۽ جرمني ۾ 20 لک، برطانيا ۾ 15 لک مسلمان رھن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56034.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56034.txt new file mode 100644 index 0000000..c682a6e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56034.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +بري نظر +بري نظر يا نظر بد ماڻھن جي ھڪ عقيدي جو نالو آهي جنھن مطابق اک جي نظر برائي يا بدبختي پھچائڻ جي طاقت رکي ٿي. +اھو عقيدو دنيا اندر کوڙ تھذيبن ۾ ملندڙ آهي. +اھو ھڪ قسم جو جادوئي عام خيال آهي جيڪو ماڻھن کي تڪليف ڏيندڙ حادثن، ۽ بيمارين جي واقع ٿيڻ بابت سمجھاڻي پيش ڪرڻ جي ڪوشش ڪري ٿو.کوڙ معاشرن ۾ ماڻھو جو اھو اعتقاد ھوندو آھي تہ بري نظر سان نڀاڳ ۽ نقصان پھچندو آھي. +۽ اھو تہ طلسم ۽ تعويذ کين ان بدنظري کان بچائيندا آهن. +بدقسمتي جي عام نظريي جي برعڪس ھي عقيدو ھميشه مخصوص واقعن تائين محدود ھوندو آھي. +ان عقيدي جو ذڪر يھودين جي رھباني لکڻين ۾ گھڻو ملي ٿو. +اسلام ۾ مذھبي قدامت پسند اھو عقيدو چئي رد ڪندا آھن تہ اسلام ۾ برو ۽ ڀلو سڀ طئي ڪندڙ خدا جي ذات آھي. +جديد سائنسي خيالن جا ماڻھو بري نظر جي عقيدي کي غيرمعقول وھمپرستي سمجھي رد ڪن ٿا. +پر جادوئي خيالن کي صحيح سمجھندڙ ماڻھو مصيبتن جو ڪارڻ بد نظري کي سمجھندي ان کي بي اثر ڪرڻ يا ان کان بچڻ لاء ڪجھ نہ ڪجھ ڪرڻ لاء تيار ٿي ويندا آهن پوء ڀلي کڻي مصيبت مان جان کڻي نہ بہ ڇٽي. +انھن ماڻھن مطابق بد نظري کان بچڻ لاء احتياطي اپائن ذريعي پنھنجي زندگي ۾ غير متوقع ۽ تڪليف پهچائيندڙ واقعن کي روڪي سگھجي ٿو. +دنيا جي کوڙ ھنڌن تي اھڙي خيال سان بد نظري واري عقيدي جي استقامت ۽ قبوليت جي وضاحت ڪئي وڃي ٿي. +اسلامي تھذيبن ۾ بد نظري وارو عقيدو مراڪش کان وٺي، رومي سمنڊ جي اوڀر واري سرزمين ۽ عربستان جي اپٻيٽ سميت، انڊيا تائين مسلمان توڻي عيسائي، يھودي ۽ ھندن وغيره ۾ ھڪ عام عقيدو آهي. +اسلامي نظريي ۾ بہ بد نظري جو عقيدو موجود آھي جنھن جو بنياد صحيح مسلم جي ڪتاب نمبر 26 جي حديث نمبر 5427 آھي جنھن ۾ بد نظري جي اثر کي حقيقت سڏيو ويو آهي. +يھودي رھباني ابراھام اسحاق ڪوڪ مطابق اسان جي اردگرد حسد ۽ ريس جا احساس رکندڙ ماڻھن جي بري نظر اسان لاء اثر ۾ نانگ جي زھر مثل آهي. +بدنظري لاء مختلف نالا. +سمورين تھذيبن جي ھر ٻولي ۾ ان عقيدي کي مختلف نالي سان سڏيو وڃي ٿو. +عربي م ان کي العين النظرہ (اک جي نظر) يا العين الحاسد (ساڙوٽي جي نظر) چون ٿا. +فارسي ۾ ان کي چشم زخم ( زخم رسائيندڙ اک) يا چشم شور(ڪاراڻ مائل نظر) سڏين ٿا. +بري نظر جو اثر لاء دليل. +ڪنھن بہ ماڻھو وٽ ٻار، کير پياريندڙ ماء، ڪارائتي چوپائي مال، نفعي بخش زرعي زمين، سٺو کاڌو، قيمتي سامان جنھن ۾ گاڏيون، يا سھولت ڏيندڙ مشين، ڌنڌو، يا گھر وغيره ھجڻ سان ٻين ماڻھن جي دل ۾ حسد يا ريس جي احساسن کي ڀڙڪائي سگھن ٿا اھڙي طرح ان حاسد يا ريساري جي نظر ان چيز تي پوڻ سان ان کي نقصان پهچائي سگھي ٿي. +اھا نظر خاص طور تي ننڍي پٽ کي ڪو بہ حادثو ، نقصان، بيماري ۽ موت بہ رسائي سگھي ٿي. +کير پياريندڙ عورت يا ڳئون جو کير گھٽجي يا بند ٿي سگھي ٿو. +زمين جي فصل کي نقصان رسي سگھي ٿو. +ڪار وغيره جي انجڻ خراب ٿي سگھي ٿي يا حادثو ٿي سگھي ٿو. +ڌنڌي يا گھر باھ سان ناس ٿي سگھي ٿو. +ان عقيدي مطابق جيڪڏهن ڪو ڪنھن جي شئي جي تعريف ڪري ٿو ته ان ۾ بہ حسد واري نظر شامل ٿي سگھي ٿي پوء ڀلي ان ماڻھو جي نيت سٺي ڇونہ ھجي. +مسلم معاشري ۾ بد نظري جا اپاء. +ان عقيدي مطابق بد نظري کي روڪڻ لاء قدم کڻي سگھجن ٿا. +ان عقيدي مطابق نيري ۽ اڇي رنگ جي موتي وارو زيور جو ٽڪرو ڪنھن ماڻھو يا ان جي ڪنھن ملڪيت تي رکڻ سان بد نظري جو اثر زائل ٿي ويندو آهي. +اھو خيال عام آهي تہ خدا جي نالي يا قرآن جي آيت وارو تعويذ يا ٻي ڪا شئي نڀاڳ کان بچائڻ جي طاقت رکي ٿو. +کوڙ ماڻھو پنھنجي گھرن ۽ ڌنڌي وارين جاين تي ۽ گاڏين ۾ خدا جي نالي يا قرآن جي آيتن واري پينٽنگ ٽنگيندا آھن يا ڀتين تي رنڱرائيندا آهن. +انھن آيتن ۾ سورة فاتحه جي پھرين آيت: "بسم الله الرحمن الرحيم"، يا سڄي سورة فاتحه، سورة البقرہ جي آيت نمبر 255 جنھن کي آيت الڪرسي چون ٿا، سورة الاخلاص، سورة الناس، سورة الفلق جنھن جي ھڪ آيت ۾ حاسد جي حسد کان الله جي پناھ جي دعا شامل آهي، قرآن شريف جي رکڻ کي بہ بدنظري کان تحفظ سمجھيو ويندو آھي. +ان کان سواءِ عام زندگي م ڪجھ الله جي نالي وارن فقرن جي استعمال کي بہ تحفظ سمجھيو ويندو آھي جن ۾ بسم الله، ماشاءالله، انشاءالله، الله اڪبر، وغيره شامل آهن. +ننڍڙي پٽ کي زنانه ڪپڙا پارائي ڌيءَ ڪري ظاھر ڪرڻ کي ان پٽ جو بدنظري کان تحفظ سمجھيو ويندو آھي. +مسلمانن جو خيال آهي تہ ڪنھن کي ڏسي تعريف ڪرڻ وقت ماشاءالله چوڻ سان نظر نہ لڳندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56050.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56050.txt new file mode 100644 index 0000000..c0b95b7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56050.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +اينيو +اينيو () ڪلاسيڪل يوناني ڏندڪٿائن ۾ اينيو جنگ جي ديوي ھئي. +اھا گھڻي قدر جنگي خدا آريس سان لاڳاپيل آھي. +تفصيل. +ڪوئنٽس سمرنيئس انکي ”جنگ جي ڀيڻ“ سڏيو آھي، ھڪ اھڙي ئي ڪردار ۾ جنھن ۾ ايرس سان مشابھت رکي ٿي، ھومس سان، جھڳڙو ۽ اختلاف جو مجسمو، ھڪ ئي ديوي جي حيثيت سان ٻنھين جي نمائندگي ڪندڙ ديوي آھي. +ڪُجھ ڏندڪٿائن (افسانن) ۾ ان جي سُڃاڻپ جنگي ديوتا ايناليئس جي ماءُ طور پڻ ڪئي وئي آھي، ۽ انھن ڏندڪٿائن ۾، آريس جي پيءُ طور پڻ اشارو ڪيل آھي، تنھن ھوندي، مذڪر جي نالي سان اينيلياس يا اينيليوس پڻ آريس جي لقب طور استعمال ڪري سگھجي ٿو. +جنگ جي ديوي جي حيثيت سان، اينيو شھرن جي تباھيءَ کي وَڌائڻ لاءِ ذميدار آھي، جيڪا اڪثر آريس سان گڏجي جنگ ۾ شامل ٿيندي آھي. +کيس "جنگ ۾ اعليٰ" طور ڏيکاريو ويو آھي. +ٽرواءِ جي انت دوران، اينيو ايريس سان گڏجي، جنگ ۾ دھشت ۽ رتوڇاڻ سميت (”تڪرار“)، فوبوس (”ڊپ“) ۽ ڊيموس (”ڊڄ“) پيدا ڪيو، اھي پوءِ ۾ ذڪر ڪيل فوبوس (”ڊپ“) ۽ ڊيموس (”ڊڄ“) ايريس جا ٻہ پُٽ ھيا. +ھوءَ، ايريس ۽ ايريس جا ٻہ پُٽ اچيليس جي ڍال تي ڏيکاريل آھن. +اينيو ٿيبس جي خلاف ست جي جنگ (وار آف سيون) ۽ ھندستانين سان ڊائيونس جي جنگ ۾ پڻ شامل ھُئي. +اينيو جنگي ويڙھ منجھان ايتري تہ خوش ھُئي ايتري قدر جو ھن زيئوس ۽ راڪشس ٽائيفون جي وچ ۾ لڳندڙ جنگ ۾ حصو وٺڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو: ايرس (جھڳڙو) ميلئي ۾ ٽائفن جو محافظ ھيو، نائڪ (سوڀارو) پاران زيئوس کي جنگ ۾ آڻي ڇڏيو … اَڻ ڌُريو (غير جانبدار) اينيو ٻنھين ھڪٻئي جي مخالف زيوس ۽ ٽائفن جي وچ ۾ برابري توازن برقرار رکيو، جڏھن تہ تيز رفتار شاٽس واري گجندڙ چمڪندڙ آسمان تي نچندي ظاھر ٿيا. +اينيو کي رومين بيلونا سان سُڃاتو ھيو، اينيو کي اناتوليائي ديوي ما سان ھڪجھڙايون رکندڙ پڻ ڏيکاري وئي آھي. +ٿيبس ۽ ورچومينوس ۾، ھوميوسا جي نالي سان ھڪ فيسٽول، جيڪو زيئوس، ديميتر، ايٿينا ۽ اينيو جي اعزاز ۾ ملھايو ويندو آھي، تنھن (ميلو) لاءِ چيو ويندو آھي تہ انکي اھو نالو اينيوو جي ھڪ پوڄارڻ (پرائيسٽئيس) ھومولوس، جي نالي پُٺيان ھومولوس جو نالو مليو ھيو. +اينيو جو مجسمو، جيڪو ايٿينيائي مجسما ٺاھيندڙ پراڪسائٽلس (Praxiteles) جي پُٽن ٺاھيو ھيو، اينٿنز ۾ ايريس جي مندر ۾ کُپيل ھيو. +ھيسئوڊ جي ٿيئوگوني (Theogony ديوتائن جي درجابندي جو علم) (270–کان 273) ۾، اينيو پڻ گرئائي (Graeae) منجھان ھڪ جو نالو ھيو، ٽي ڀينر ھڪٻئي سان ھڪ اک ۽ ھڪ ڏند ونڊينديون ھيون، ٻيون ڀينر ڊيئنو (”ڊپ، ڊريڊ“) ۽ پيمفريڊو (”الارم“) ھيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56128.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56128.txt new file mode 100644 index 0000000..666a41d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56128.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +زاڪاٽيڪاس شھر +زاڪاٽيڪاس : () +ميڪسيڪو جو شھر ، ميونسپالٽي ۽ ميڪسيڪو جي رياست زاڪاٽيڪاس جو گاديءَ جو هنڌ آهي جيڪو وچ ميڪسيڪو جي اتر ۾ واقع آهي, ھن شھر جي ابتدا سورھين صدي عيسويءَ ۾ اتي معدنياتي کاڻ لاء اسپيني ڪيمپ لڳائڻ سان ٿي. +سن وقت مقامي رھاڪو ان ڳالھ کان واقف ھيا تہ اتي چاندي ۽ ٻي معدنيات جا ذخيرا ھئا. +ان دولت جي ڪري ھتي تيزي سان ھي شھر وسجي نئين اسپين جو ھڪ اھم شھر ٿي ويو جنھن جي چاندي اسپين جي شاھي حڪومت کي مالا مال ڪيو. +اوڻوھين صدي ۾ ھن علائقي ۾ جنگ لڳي ھئي ۽ ويھين صديءَ ۾ 1914ع ۾ ھن علائقي وري تي ميڪسيڪو واري انقلاب وقت جنگ زاڪاٽيڪاس لڳي جنھن بعد ھن شھر تي فرانسسڪو ولا قبضو ڪيو.ھن شھر جي آبادي 2000ع ۾ 113,947 ھئي. +ھي شھر ھڪ اونھي ۽ سوڙھي کاھي ۾ سمنڊ جي سطح کان 2500 ميٽر يآ 8200 فٽن جي بلندي تي واقع آهي. +ھن شھر جو بنياد 1548ع ۾ پيو ۽ ٻہ سال بعد ھتي چاندي جي دريافت ٿي جنهن ڪري کيس 1585 ۾ ھڪ شھر جي حيثيت ڏني وئي. +اوڻوھين صدي عيسويءَ تائين ھن شھر جي چوڌاري چاندي جي کاڻين مان دنيا جي چاندي جو پنجون حصو نڪري چڪو ھو. +ھاڻي تائين شھر جي اھم معيشت اتان جون کاڻون آھن. +شھر ھڪ واپاري ۽ صنعتڪاري جو پڻ مرڪز آهي ۽ ڪيٿيڊرل ھجڻ جي ڪري پڻ مشھور آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56185.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56185.txt new file mode 100644 index 0000000..1bc53f8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56185.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +مهاوديا +مهاوديا () (سنسڪرت: महाविद्या,ساهتڪ: مَهان ڏاهپَ) هندوازم ۾ مهاوديا (مَهان سياڻپ، يا ڏاهپ) آدي پراشڪتي جا ڏهه رُوپ آهن. +اهي سڀئي ديوي پاروتي جا رُوپَ (قِسمَ) آهن. +هندستان ۾ ٻڌمت جي گهٽجڻ کانپوءِ، ديوي ديوتا جي انهن رُوپن کي ڪائولا تنتريڪا ساهتيا (ادب) ۾ تصديقي جانچا ڪرڻ شروع ڪيو ويو. +10 مهاودياس ۾ ڪالي، تارا، تريپورا سُندري (شادوشي)، ڀوانويشوري، تريپورا ڀيراوي، ڇناماستا، ڌوماوتي، باگالموکي، ماتانگي ۽ ڪملا شامل آهن. +شڪتي ازم جي اتهاس ۾ مهاوديا جي ترقي هڪ اهم موڙَ جي نمائندگي ڪري ٿي، جيئن تہ اها شڪتي مت (شڪتي اِزم) ۾ ڀڪتي ڏيک جي اوجَ ڏانهن اِشارو ڪري ٿي، جيڪو 1700 عام زمانو ۾ پنهنجي ڪاپار (اوجَ) تائين پهتي. +پهرئين بهار مُند پوئين-دور کانپوءِ، ڇهين صدي عام زمانو (ڪامن اِرا) جي لڳ ڀڳ شروع ٿي، اها هڪ نئين ايشور واد نظرياتي تحريڪ هئي جنهن ۾ ناري (زائفان) کي برتر بالادست حيثيت سان تصور ڪيو ويو هيو. +ديوي ڀاگواتا پوراڻا وانگر لکتن ۾، خاص طور تي سَتون اسڪاڌا جي پڇاڙي وران نَو چيپٽر (31-کان40) اها حقيقت ظاهر ٿيل آهي، جيڪي دييي گيتا جي نالي سان مشهور آهن، ۽ جلدي شڪتي ازم جا مرڪزي لکت بڻجي وئي. +شاڪتا مها-ڀاگواتا پوراڻا منجهان هڪ ڪهاڻي ۾، جيڪا سمورين مهاودياس جي رچنا کي بيان ڪري ٿي، جِن ۾ ستي، دڪشا جي ڌيءُ ۽ ديوتا شيوا جي پهرئين زال، پنهنجي بي عزتي محسوس ڪئي ته کيس ۽ شيوا کي دڪشا جي يگنا ("باهہ ٻليدانُ" ) ۾ ڪانڍَ (سَڏ) نہ ڏنو ويو ۽ شيوا جي اعتراض جي باوجود، اتي وڃڻ تي زور ڀري ٿي. +شيوا کي راضي ڪرڻ جي بيڪار ڪوششن کانپوءِ، ڪاوڙيل (ڏمرئِيل) ستي مهاوديائن ۾ روپُ مٽائي ٿي، جِن شيوا کي ڏهه مُکيا پاسن کان گهيري ۾ آڻي ورتو. +نالا. +شڪتا جو مڃڻ آهي، "هڪ سچائِي کي ڏهن مختلف پاسن ۾ محسوس ڪيو ويو آهي؛ ديوي ماتا کي ڏهه سرشٽي شخصيتن،" داسا مهاوديا "("ڏهه مهاودياس"، ڏاهپ جون ڏهه ديوين) جي حيثيت سان پرستش (پوڄا) ۽ پهچ (رابطو) ڪيو وڃِي ٿو. +شڪتي اِزم ۾ هڪڙي ٻئي سوچ ويچار جو مڪتب فڪر (اسڪول آف ٿاٽ) مطابق مهاوديا کي مهاڪالي جو روپَ سمجهيو ويندو آهي. +مهاوديا سڀاءُ ۾ تانترڪ سمجهيا ويندا آهن، ۽ عام طور هيٺئين ريت سُڃاڻپ ڪيل آهن: +اهي سڀ مهاودياس منيدويپ ۾ رهنديون آهن. +جيتوڻيڪ، مها ڀاگوت پوراڻا ۽ بريدڌرما پوراڻ، شودشي (سوداسي) کي فهرست ۾ تريپورا سُندري نالو لکي ٿو، جيڪو ساڳئي ديوي لاءِ هڪڙو الڳ نالو آهي. +گوهاٽي گوهيا-تانترا مهاوديا کي وشنو جي ڏهه ڏاتارن سان ڳانڍاپو جوڙي ٿو، ۽ ٻڌائي ٿو تہ مهاوديا اهو ئي وسيلو آهن، جنهن مان وشنو جا اوتار اُڀريا هيا. +ديوي جا سڀ ڏهه رُوپَ، توڙي سُلڇڻو يا ڏهڪائيندڙ هجن، تِن جي عالمگير ماتا جي حيثيت ۾ پوڄا ڪئي ويندي آهي. +شري چڪرا ۾ ديوي جا سڀ ڏهه روپ سَهيڙيل آهن ۽ انهن جي پوڄا ڪئي ويندي آهي ۽ تريپورا سُندري کي آدي پراشڪتي مڃيو ويندو آهي. +هڪ ٻيو اسڪول آف ٿاٽ آهي، جيڪو چوي ٿو تہ مهاودياس تعداد ۾ 12 آهن، جنهن ۾ درگا ۽ اناپورا پڻ شامل آهن ۽ اهو پڻ تہ انهن جي پهريداري يارنهن ڀيئراوا ڪندا آهن. +ديوي ڀيروا جو نالو ڪالي ڪالاڀيروا، تارا اڪشڀايا، لليتا پنچاوڪترا، تريپورا ڀائيراوي دڪشنامورتي، ڀونيشوري تريامبڪ، چناماستا ڪبانڌا، ڌوماوتي نو ڀيروا، بگالموکي اڪاوڪترا، متانگي متانگا، ڪاملا سَداشيوا، درڳا دشاوڪترا، اناپوما نارادا آهن. +مٿي ڏنل فهرست ۾ دڪشنامورتي ڀيروا کي دڪشنامورتي، متانگا ڀيراوا کي متانگا رِشي، سَدشوا ڀيروا کي سداشوا ۽ پڇاڙيءَ ۾ نرادا ڀيراوا کي نرادا رِشي سان منجهيل (وائڙو) نه ٿيجو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56198.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56198.txt new file mode 100644 index 0000000..68ba16c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56198.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +ڪماري (ديوي) +ڪُماري يا ڪُماري ديوي يا جيوت ديوي- نيپال هِڪَ مذهبي ثقافت آهي، جنهن ۾ هندومت ۽ ٻڌمت ٻُڌاِزم جا مَڃيندَڙ هڪ نوجوان نابالغ ڪُنوري چوڪريءَ کي جيوت (زنده) ديوي جو خطاب ڏئي کيس پوڄا ڪندا آهن ۽ ان ۾ ديوي جي سَمورين طاقتن (شَڪتين) جو تصور ڪندا آهن. +اُن کي ڪُماري سَڏيو ويندو آهي. +لفظ ڪماري سنسڪرت جي ٻولَ "ڪماريا " منجهان نڪتل آهي، جنهن جي معنيٰ “شهزادي“ آهي۔ +نيپال ۾ ڪُماري ثقافت جو رواج وڏي تعداد ۾ ملي ٿو. +ڪُماري جي چُونڊَ نيپال جا ٻُڌڌرم مَڃيندڙ نيواري نسل جي وجرچاريا قوم جي ڪنهن ڪُنواري (نابالغ) ڇوڪري جي چُونڊ ڪندا آهن، جنهنکي ڪماري جو خطاب ڏنو ويندو آهي. +ڪماري کي ٻڌمت کانسواءِ هندومت جا مَڃيندَڙ پڻ پوڄيندا آهن. +ائين ناهي تہ ڇَڙو پُوري نيپال ۾ هڪ ڪماري آهي، پرَ هر شهر ۾ الڳ الڳ ڪماري لاءِ چُونڊ ٿيندي آهي ۽ ڪنهن مهل هڪ ئي شهر ۾ هڪ کان وَڌيڪ ڪماريون هونديون آهن. +کٽمنڊو جي شاهي ڪماري ڪماري گهر ۾ رهندي آهي، جنهنکي گهڻو اعزاز حاصل آهي. +ڪماري گهر شهر جي وچ ۾ موجود آهي. +ڪماري کي چُونڊڻ جو طريقو ڏاڍو مُنجهائِيندڙ آهي. +2017 ۾ شاهي ڪماري جو نالو تريشا شاڪيا هيو، جنهن جي ڄمار رُڳو 3 سال هُئي، جنهن کي سيپٽمبر 2017 ۾ ٻيهر چُونڊيل ماووادي حڪومت پاران نامزد ڪيو ويو هيو، جيڪا سرڪار بادشاهت کي ختم ڪري قائم ڪئي وئي هئي. +انکانپوءِ ٻئي درجي جي ڪماري پٽن، نيپال جي مَڃي ويندي آهي، جنهن کي 2014 ۾ نامزد ڪيو ويو هيو ۽ هوءَ ٻئين سڀ کان وڌيڪ جيئري (زنده) مجسم ديوي آهي. +ڪُماري جي چُونڊ جو عمل هڪ ڏينهن جي دورانيو وارو هوندو آهي جنهن کي نوراتري ۽ درگا پوجا جي ڏهاڙن ۾ پوڄا ڪئي ويندي آهي. +کٽمنڊون وادي ۾ اها روايت گهڻو وهنواري (عام) آهي. +ڪماري کي تليجو جو اوتار مَڃيو ويندو آهي. +جڏهن ان جي جوان (بالغ) ٿيڻ جو پهريون رَت (ماهواري) ايندو آهي، تڏهن هيئن سمجهيو ويندو آهي تہ ديويءَ ان جي جسم کي الوداع چئي ڇڏيو آهي. +انهيءَ ريت زخم، روڳ (بيماري) ۽ رَت جي گهٽتائي کي پڻ ديوي جي رخصت ٿيڻ طور سمجهيو ويندو آهي. +فلسفو ۽ روايت. +نابالغ ڇوڪري جي عبادت ڪرڻ سموري دنيا جي رچنائن ۾ موجود الٰهي شعور جي عبادت سان تعبير ڪيو ويندو آهي. +سڀ کان وڏي ديوي يامها ديوي سموري ظاهر سنسار کي پنهنجي بدن سان وجود بخشيو آهي ۽ هوءَ سمورن بي جان ۽ شعور رکندڙ شين ۾ برابر طور موجود رهندي آهي. +بي جان مجسمو يا بُت جي عبادت اصل ۾ هڪ حقيقت يا علامت جي عبادت آهي. +ڪنهن بہ ديوي يا ديوتا کي پوڄڻ جي لاءِ ان جو مجسمو چِٽيو (ٺاهيو) ويندو آهي ۽ انهيءَ بُت (مجسمو) کي پوڄِيندي اهو تصور ڪيوويندو آهي تہ ان بُت وسيلي ان حقيقي ديوي، ڀڳوان يا ديوتا جي پوڄا ڪئي پئي وڃِي. +ڪنهن شعور رکندڙ يا با حيات بُت مخلوق جي عبادت پڻ ان تصور سان ڪئي ويندي آهي تہ ان نابالغ ڇوڪري ۾ مها ديوي جو اوتار موجود آهي ۽ ان ٻارڙي جي پوڄا اصل ۾ مها ديوي جي پوڄا آهي. +شڪتي مت جي لکتن ۾ ديوي مهاتميا يا چنڊي بابت هي عقيدو آهي تہ اها دنيا جي سمورين جيئرن نارين جي جسم ۾ موجود رهندي آهي. +ڪماري جو پورو فلسفو ان بنياد تي آهي. +پر جڏهن دييو مهاتميا جي پوجا جو مسئلو هوندو آهي تہ صرف هڪ نابالغ ٻارڙِي کي ئي چُونڊيو ويندو آهي ڇو تہ ائين مڃيو ويندو آهي ته بالغ ٿيڻ جو رت اچڻ کانپوءِ ڇوڪري جي پويترتا عافيت ويندي رهندي آهي. +هندو لکتون، جهڙوڪ جنانروا رودرامالا تنتر ۾ ڪماري جو نالو ڄمار جي لحاظ کان موجود آهي؛ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56238.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56238.txt new file mode 100644 index 0000000..3858b85 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56238.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +ايميليانو زاپاٽا +ايميليانو زاپاٽا سالازار: +8 آگسٽ 1879ع ۾ ميڪسيڪو جي موريلوس رياست جي ھڪ ڳوٺ ۾ پيدا ٿيندڙ ھي اڳواڻ جڏھن سترھن سالن جو ٿيو ته سندس پيءُ وفات ڪري ويو جنھن ڪري خاندان جي ذميداري جو بار ھن تي پيو. +ميڪسيڪو جي انقلاب جو ھڪ ڪردار ھيو ۽ موريلوس رياست جي زاپاٽاسمو ھاري تحريڪ جو سرواڻ ھيو. +ھنن جون زمينون کسجڻ بعد ھن پاڙي جي ھارين کي گڏ ڪري احتجاج ڪيو ۽ پوء طاقت جي استعمال سان ھنن پنھنجون زمينون واپس ورتيون. +شروعاتي سياست م ھن ڊياز خلاف سياسي تحريڪ ۾ بھرو ورتو ھو. +ھن پورفريو ڊياز جي خلاف فرانسسڪو جي ھڪ ۾ ھڪ ننڍي فوج تيار ڪئي. +1910 واري انقلاب م ھي موريلوس رياست ۾ مرڪزي انقلابي ڪردار ھيو. +ٻين کوڙ ھاري اڳواڻن سان گڏجي ھن ڏکڻ جي آزادي واري فوج جو بنياد رکيو جنھن جو ھي سربراھ ٿي ويو ۽ ھن جي فوج ڊياز واري وفاقي فوج جي ڪئائوٽلا واري جنگ ۾ شڪست ۾ وڏو ڪردار ادا ڪيو. +ان بعد جڏهن انقلابي اڳواڻ مڊيرو صدر ٿيو تہ اھو زاپاٽائي تحريڪ سان لاتعلق ٿي انھن کي ڌاڙيلن جو ٽولو قرار ڏئي ڇڏيو. +نومبر1911ع ۾ زاپاٽا پلان ڊي ايالا جي نالي سان زميني اصلاحن کي لاڳو ڪندي زمينن جي ھارين ۾ نئين سر تقسيم شروع ڪئي تہ مڊيرو زاپاٽائي تحريڪ جي موريلوس رياست مان پاڙ پٽڻ لاء وفاقي فوج موڪلي انھن تي چڙھائي ڪئي. +وفاقي فوج ڳوٺن کي ساڙي آبادي کي جبري طور تي منتقل ڪرڻ شروع ڪيو تہ زاپاٽا جي تحريڪ کي اڃان طاقت ملي وئي ۽ ھن وفاقي فوج کي موريلوس مان ٻاھر ڌوڪي ڇڏيو. +فيبروري 1913ع ۾ مڊيرو جي خلاف بغاوت ٿي ۽ ھيورٽا (Huerta) ان کان اقتدار کسي ورتو پر ان کي اتر ميڪسيڪو جي آئينيت جي حامين جي وينوستيانو ڪرانزا (Venustiano Carranza)، آلوارو اوبريگان (Álvaro Obregón) ۽ فرانسسڪو پانچو ولا ([Francisco "Pancho" Villa) جي سربراهي ۾ اتحاد جولاءِ 1914ع ۾ زاپاٽا جي فوج جي مدد سان اقتدار کان ٻاهر ڪيو. +انسائيڪلوپيڊيا برٽنيڪا مطابق مڊيرو سان زميني اصلاحن تي نہ ٺھندي زاپاٽا گوريلا جنگ شروع ڪري ھيسيئنڊاز (وڏن زميندارن) کان زمينون کسي ھارين کي ڏيڻ شروع ڪيون. +ھن منڊيرو کي اقتدار کسي قتل ڪندڙ جنرل وڪٽريانو ھيورٽا کي شڪست ڏئي. +ڪرانزا جي اقتدار کي تسليم نہ ڪيو ۽ پنھنجي زميني اصلاحن واري پروگرام تي عمل شروع ڪيو. +انقلابين جي ھيورٽا تي فتح بعد انھن اگئاسڪيلائنٽيز جي ڪنوينشن ذريعي پنھنجي طاقت جي تعلقاتن کي نبيرڻ جي ھڪ ناڪام ڪوشش ڪئي. +زاپاٽا ۽ ولا ڪرانزا کان ٽٽي ويا ۽ ميڪسيڪو انقلاب آڻيندڙن طرفان گھرو ويڙھ جو شڪار ٿي ويو. +فرانسسڪو پانچو ولا سان اتحاد ۾ مايوسي ملڻ بعد زاپاٽا پنھنجي اختيار واري علائقي موريلوس ۾ سماجي تعمير نو ۾ لڳي ويو ۽ تجويزيل زميني اصلاحن کي لاڳو ڪيو. +ڪرانزا پنھنجي طاقت مرڪوز ڪندي ولا کي 1915ع ۾ شڪست ڏني. +ڪرانزا موريلوس م ڪاھي آيو ۽ زاپاٽا ان خلاف گوريلا جنگ جو آغاز ڪيو. +1917 ۾ زاپاٽا موريلوس تي ٻيھر قبضو ڪري ورتو ۽ ويڙھ جاري رھي. +10 اپريل 1919 ۾ زاپاٽا ھڪ گھات لڳايل حملي ۾ مارجي ويو. +ميڪسيڪو جي 1917 جي آئين جو آرٽيڪل 27 سندس زرعي مطالبن جي ڪري وڌو ويو ھو-ايسٽ -انڊيا- ڪمپني- 1600ع ۾ باقاعدي لنڊن جي -پارليامينٽ- مان، -اوڀر- وارن ملڪن سان واپاري ناتن رکڻ جو منشور پاس ڪرائي وجود ۾ آئي. +هن ڪمپنيءَ جا 217 حصيدار هئا، 31 ڊسمبر 1602ع تي -انگلنڊ- جي راڻيءَ ايلزبيٿ، ڪمپنيءَ پاران سنڌ ۾ واپار ڪرڻ جو پروانو ڏنو، جنهن کان پوءِ 1613ع ۾ نڪولس وٿنگٽن، ڪمپنيءَ پاران سنڌ ۾ واپار لاءِ -جائزو- وٺڻ آيو، ۽ انهيءَ ئي سال هن ڪمپنيءَ پنهنجي پهرين واپاري ڪوٺي سورت ۾ قائم ڪئي. +-ان- وقت سورت مشهور -بندر- هو ۽ سنڌ سان لاڳاپيل هو. +-ان- کان پوءِ 1618ع ۾ انهيءَ ڪمپنيءَ مڪران جي -بندر- ”جسڪ“ تي واپاري ڪوٺي قائم ڪئي. +انهيءَ کان اڳ 1615ع ۾ -انگلنڊ- جي -بادشاهه- جيمس پهرئين پاران سر ٿامس رو هندستان ۾ سفير ٿي آيو. +24 ڊسمبر 1615ع تي هن ڪمپنيءَ کي سنڌ ۾ واپار متعلق ڄاڻ ڏني. +اصل ۾ برطانوي ڪمپنيءَ 1613ع ۾ پهريون دفعو سنڌ ۾ واپاري ڪوٺي کولڻ جي ڪوشش ڪئي هئي، پر پورچوگيزن جي اڳ ۾ ئي اتي ڄميل هئڻ سبب -انگريز- ڪامياب ٿي نه سگهيا. +26 -اپريل- 1630ع ۾ برطانوي ڪمپنيءَ هڪ ديسي دلال کي واپار جو واءُ سواءُ معلوم ڪرڻ لاءِ سنڌ موڪليو، جيڪو هتان واءُ سواءُ وٺي ٻه ڳٺڙيون ڪپڙي جون ۽ نموني طور ڪجهه نير خريد ڪري، سورت جي ايجنٽن کي ڏيکارڻ لاءِ ساڻ کڻي ويو. +انهيءَ کان اڳ 1617ع ۾ برطانوي ڪمپنيءَ هندستان مان 288، 56، 3 پائونڊن جو مال خريد ڪيو هو، جنهن جي -انگلنڊ- ۾ قيمت 600، 14، 9 -پائونڊ- هئي. +اصل ۾ ايڏو وڏو اقتصادي فائدو ڏسي ڪمپنيءَ سنڌ ۾ واپاري ڪوٺيءَ لاءِ ڪوششون تيز ڪيون. +1635ع ۾ هڪ -انگريز- جهاز ”ڊسڪوري“، لاهري -بندر- تي پهتو، جنهن تي -ٽن- ڄڻن وارو هڪ واپاري وفد سوار ٿي، -ٺٽي- پهتو. +انهيءَ وفد ۾ وليم فريملين، جان سيلر ۽ رچرڊ موئلي شامل هئا. +انهيءَ وفد سنڌ ۾ ڪپڙي جي واپار لاءِ ٻن مهينن تائين -جائزو- ورتو. +آخر انهيءَ تي سال جي آخر ۾ برطانوي ڪمپنيءَ سنڌ ۾ پهرين واپاري ڪوٺي قائم ڪئي، جنهن جي مکيه آفيس -ٺٽي- ۾ ۽ -ان- جون شاخون نصرپور ۽ سيوهڻ ۾ قائم ٿيون. +شروع ۾ ڪمپنيءَ سوٽي ڪپڙي ۽ نير جي خريداري به ڪرڻ لڳي. +سنڌ ۾ قلمي شورو گهڻي انداز ۾ پيدا ٿيندو هو. +-انگريز- انهيءَ کي -بارود- ٺاهڻ لاءِ ڪتب آڻيندا هئا. +اهوئي سبب آهي جو اڳتي هلي ڪمپنيءَ پنهنجي واپار جو سمورو زور قلمي شوري هٿ ڪرڻ ۾ لڳايو. +-انگريز- واپارين سنڌ مان وڌ ۾ وڌ قلمي شورو هٿ ڪري موڪليو. +ستاويهه سال اها ڪوٺي هلي پوءِ سنڌ ۾ ڏڪار پوڻ سبب 1662ع ۾ اها -بند- ڪئي وئي، ٻيو ڀيرو وري 1662ع ۾ ڪمپنيءَ جي ڪوٺي -بند- ٿيڻ کان پنج سال پوءِ، جڏهن سنڌ وري ڏڪار مان چڙهي سائي ستابي ٿي، ته ڪمپنيءَ ٻيهر پنهنجي ڪوٺي قائم ڪرڻ لاءِ هٿ پير هڻڻ شروع ڪيا. +1667ع ۾ ڪمپنيءَ هٿ پير هڻڻ شروع ڪيا۽ ڪمپنيءَ پاران ٻه گماشتا، هينري گاري ۽ گلبرٽ هئريسن، -ٺٽي- پهتا. +هڪ سال کان پوءِ 1668ع ۾ جڏهن ڪمپني، بمبئيءَ کي پنهنجي قبضي ۾ آڻي ورتو ته سنڌ ۾ ڪوٺي نه هئڻ جي باوجود به طاقت جي زور تي انگريزن پنهنجو واپار -جاري- رکيو. +1687ع ۾ ڪمپنيءَ سنڌ مان ڪپڙي، سُٽ ۽ ڇيٽ جون 250، 00، 4 ڳٺڙيون بمبئيءَ ۽ سورت روانيون ڪيون. +1697ع کان 1702ع تائين، پنجن سالن جي عرصي ۾ هندستان مان اَٺن لکن پائونڊن جو مال ٻاهر روانو ڪيو ويو. +اهو سلسلو -جاري- رهندو آيو، جيستائين وڃي 1758ع ۾ ڪمپنيءَ سنڌ ۾ ٻيو دفعو پنهنجي ڪوٺي قائم ڪئي. +انهيءَ عرصي ۾ سنڌ تي ميان نورمحمد ڪلهوڙو حڪمران هو، ۽ ڪمپنيءَ سان سندس دوستاڻا تعلقات هئا. +ڪمپنيءَ انهن تعلقاتن مان ڀرپور فائدو ورتو. +جڏهن ميان نورمحمد وفات ڪري ويو ۽ ميان غلام شاهه سنڌ جي گاديءَ تي ويٺو، ته هن به ڪمپنيءَ سان پيءُ وارا ساڳيا ناتا برقرار رکيا، ۽ 18 ڊسمبر 1758ع تي انگريزن کي سنڌ ۾ ڪوٺي قائم ڪرڻ لاءِ فرمان -جاري- ڪيو. +ائين ڪمپنيءَ سنڌ ۾ ٻيو دفعو واپاري ڪوٺي قائم ڪئي. +1760ع ۾ ميان غلام شاهه ڪمپنيءَ سان هڪ نئون واپاري عهدنامو ڪيو، جنهن موجب سفيد فام فرنگين مان فقط انگريزن کي سنڌ ۾ واپار جي اجازت ملي ۽ مٿن محصول به معاف ڪيو ويو. +انهيءَ ئي عهدنامي موجب 1764ع ۾ انگريزن قلمي شوري جون 1254 ڳوڻيون بمبئيءَ روانيون ڪيون ۽ ڪمپني ساليانو سراسري ڏهه هزار مڻ قلمي شورو سنڌ مان کڻڻ لڳي. +اهڙيءَ طرح 1775ع تائين ڪمپني سنڌ ۾ ڦر لٽ ڪندي رهي. +1775ع ۾ جڏهن سنڌ ۾ سياسي بدامني پيدا ٿي ۽ ڪاروبار متاثر ٿيو ته ڪمپنيءَ کي پنهنجي ڪوٺي -بند- ڪرڻي پيئي. +اصل ۾ -انڊيا- ڪمپني'>-ايسٽ -انڊيا- ڪمپني- (برطانوي) هندستان تي قبضي ڪرڻ لاءِ بڻائي وئي هئي، جنهن 1613ع ۾ سورت ۾ پنهنجي پهرين واپاري ڪوٺي قائم ڪرڻ کان شروعات ڪئي ۽ اوڻيهين صديءَ جي وچ ڌاري سموري هندستان ۽ سنڌ تي قابض ٿي وئي. +1858ع ۾ -انڊيا- ڪمپني'>-ايسٽ -انڊيا- ڪمپني- ختم ڪئي وئي ۽ اُن جا سمورا اختيار -برطانيا- جي -تاج- ماتحت اچي ويا. +جيتوڻيڪ سنڌ ۾ فرينچ ۽ پورچوگيزن جي ڪمپنين به واپار شروع ڪيو هو، پر برطانوي ڪمپنيءَ ٻنهي کي اقتصادي توڙي سياسي طور ناڪام بڻائي ڇڏيو. +سنڌ تي (برطانوي) ايسٽ -انڊيا- ڪمپنيءَ جو ئي وڏو اثر رهيو ۽ انهيءَ ڪمپنيءَ معرفت ئي -انگريز- هدستان جي اڇي ۽ ڪاري جا مالڪ بڻيا. +ڪمپني جي فوج. +ڪارل مارڪس لکيو ھو تہ: +”جيڪڏهن اسان کي هندستان جي ابتدائي تاريخ جي کڻي گهڻي خبر نه به هجي ان هوندي به هڪ کليل حقيقت کان ته ڪير به انڪاري ٿي نه سگهندو ته اڄ به، انگريز، هندستان جي خرچ تي قائم ٿيل، هندستاني فوج جي ئي زور سان، هندستان کي غلام رکيو ويٺو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56666.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56666.txt new file mode 100644 index 0000000..ff8e351 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56666.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +نازو ڌاريجو +وڏيري نازو ڌاريجو جو پيء حاجي خدا بخش خان، هڪ زميندار خاندان جي زميندار هو، جيڪو پاڪستان جي سنڌ صوبي ۾ زرعي زمين جو مالڪ هو. +وڏيري نازو ڌاريجو سندس ٻئين زال وڏيري جامزادي مان سندس سڀ کان وڏي ڌيءَ آهي. +هوء قاضي احمد ۾ هڪ حويلي ۾ پيدا ٿي. +سنڌي اردو انگريزي سکڻ لاءِ استاد رکيو ويو سنڌ يونيورسٽي مان اڪنامڪس ڪيائين. +هن پنهنجي مرد رشتيدارن جي خلاف پنهنجي زرعي زمين جو دفاع ڪيو، کيس "پاڪستان جي مضبوط (چيڙهالو ناري)" جو سڏيو ويو ۽ 2017 جي فلم ماءِ پيور لينڊ پڻ سندس زندگي کان مُتاثر ٿي ٺاهي وئي هُئي. +بابت ڄاڻ. +نازو ڌاريجو سنڌ جي هڪ ٻهراڙيءَ واري ڳوٺ ۾ پنهنجي والدين، ٻن ڀينرن ۽ هڪ ٻڍي ڀاءَ سان رهندي آهي. +فلم جي شروع ۾، سندس پيءُ پنهنجي ڌيئرن ۽ پنهنجي پُٽَ کي پڻ زمين جي قدر ڪرڻ ۽ ان جو دفاع ڪرڻ جي لاءِ حوصلاافزائي ڪئي آهي ته : " ڪجھ به ٿي پوي ڪوبه فرق نٿو پوي، توهان کي ان زمين جي حفاظت ڪرڻ جي ضرورت آهي. +هي صرف زمين ناهي، هي توهان جو اعزاز آهي +نازو جو والد ۽ ڀاءُ گرفتار ٿيڻ کانپوءِ، سندس هڪ سازشي چاچو خاندان جي زمين (فارم) تي دعويٰ ڪرڻ جي ڪوشش ڪري ٿو. +نازو، پنهنجي ماءُ ۽ ڀينرن سان گڏجي، پنهنجي زمين جو دفاع ڪري ٿي، ايتري قدر جو جڏهن سندن چاچي پاران ڀاڙي تي گهرائيل 200 هٿياربند ڌاڙيل حملو ڪري ڏين ٿا. +سماجي خدمتون. +وڏيري نازو ڌاريجو سنڌ جي هن بهادر نياڻي جي زندگي تي “ماءِ پيور لينڊ ” فلم به ٺهي چڪي آهي. +سنڌ جي ضلعي شهيد بينظيرآباد سان تعلق رکندڙ وڏيري نازو ڌاريجو جيڪا ھڪ وڏيري هجڻ سان گڏوگڏ ھڪ آبادگار به آھي- خود ٻني ۾ پورهيو ڪري ٿي ۽ ڦٽيون پڻ چونڊ سان گڏ ٻني جو ٻيو ڪم ڪاري به ڪندي آهي ته ھاري مزدورن جي مسئلن کان به واقف آهي، وڏيري نازو پنهنجي گهر ۽ ٻارن کي سنڀالڻ سان گڏ پنهنجو تحفظ به ڄاڻي ٿي ۽ هوءَ گهوڙي تي چڙهي ڪلهي ۾ ڪلاشنڪوف وجهي ٻني به گهمڻ ويندي آهي.نه صرف پنهنجو تحفظ پر 2010ع واري ٻوڏ ۾ جڏهن وڏن زميندارن پنهنجون زمينون بچائڻ لاءِ پاڻي جو رخ ٻئي پاسي موڙي ڇڏيو هو، جنهن سان ڪيترا ئي ڳوٺ ۽ هزارين ايڪڙ زمين ٻڏي. +اهڙي صورتحال ۾ هن پنهنجن ماڻهن ۽ زمينن کي بچائڻ لا سرزمين تي پهچي اُهي غير قانوني ڪٽ بند ڪرايا. +سياسي پسمنظر. +مختيار ناز ڌاريجو جي نالي سان مسلم ليگ ن جي پارٽي سان سياست ۾ سرگرم ٿي. +2013 ۾، سنڌ جي لاء سنڌ جي مخصوص سيٽن تي هوء عورتن مان هڪ طور درج ڪئي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56678.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56678.txt new file mode 100644 index 0000000..89c65df --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56678.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +سريندر ڪور +سريندر ڪور () هڪ پنجابي ڳائڻي ۽ گيتڪار هُئي. +جڏهن تہ هن بنيادي طور پنجابي لوڪ گيت ڳايا، جتي کيس ان صنف جي رهنمائي ۽ مقبوليت جو اعزاز حاصل آهي، هن پلي بيڪ سنگر طور 1948ع ۽ 1952ع جي وچ۾ هن ڪُجھ هندي فلمن جي لاءِ پڻ گانا ڳايا. +هن پنهنجي پنجابي موسيقي ۾ پنهنجي ڀاڱيداري جي لاءِ، پنجاب جي بُلبُل جو خطاب ماڻيو، سال 1984 ۾ کيس سنگيت ناٽڪ اڪيڊمي ايوارڊ، ۽ 2006 ۾ کيس پدم شري ايوارڊ مليو هيو. +اَٽڪل ڇھ ڏهاڪن تائين سندس ڪيريئر ۾، هن پنهنجي فن جي خزاني ۾، بلهي شاهہ جي پنجابي صوفي ڪافين ۽ نند لال نورپوري، امرتا پريتم، موهن سنگھ ۽ شيو ڪمار بٽالوي جهڙن ساڳئي زماني جي شاعرن جي شعرن تي ٻڌل گيت ڳايا، جهڙوڪ "مائون تي ڌيئان"، "جُتي قصوري "،" مڌينان "،" ايهنا آکيان"چہ پون ڪيون ڪجرا" ۽ "گهمن دي رات" وغيره شامل آهن.وقت گزرڻ سان گڏوگڏ سندس پاران ڳايل شادي جا گانا، خاص طور تي "لٿي دي چادر"، "سوهي وي چيري واليا" ۽ "ڪالا ڊوريا"، پنجابي ثقافت جو هڪ اَڻمٽ حصو بڻجي چُڪا آهن. +ڪور سان دهلي يونيورسٽي جي پروفيسر جوگيندر سنگھ سوڍي شادي ڪئي هئي.هن جوڙي کي ٽي ڌيئر هيون، جن ۾ سڀ کان وڏي ڌيءَ هڪ پنجابي لوڪ ڳائڻي پڻ آهي. +ڊگهي وقت تائين بيماري ۾ رهڻ کانپوءِ 2006 ۾ آمريڪا جي شهر نيو جرسي ۾ ڪور پرلوڪ پڌاري وئي. +شروعاتي جيون. +سريندر ڪئور برطانوي هندستان ۾ پنجاب جي راڄڌاني شهر لاهور ۾ هڪ پنجابي سک گهراڻي ۾ ڄائي هُئي. +هيءَ پرڪاش ڪور جي ڀيڻ ۽ ڊولي گليريا جي ماءٌ هُئي، جيڪي ٻئي مشهور پنجابي ڳائڻيون آهن. +هن کي ٽي ڌيئر هيو، جن ۾ ڊولي گليريا سڀني کان وڏي هُئي. +ڪيريئر. +سريندر ڪور پنهنجي پيشوراڻي زندگي جي شروعات آگسٽ 1943 ۾ لاهور ريڊيو تان سڌوسنئون (لائيو پرفارمنس) ڏيڻ سان ڪئي هُئي.۽ اڳئين سال ئي 31 آگسٽ 1943 تي، هن ۽ سندس وڏي ڀيڻ، پرڪاش ڪور ايڇ ايم وي ليبل جي لاءِ، پهنجي پهرئين جوڙي ۾ گڏجي "" ماوان تي ڌيئيان رل بيٺيان" راڳ (ڊيئيوٽ، راڳ جيڪو ٻه ڄڻا گڏجي ڳائين) ڳايو هيو، ۽ هي ٻئي ننڍي کنڊ هند پاڪ (انڊو پاڪ) جون سپر اسٽار بڻجي اُڀريون هيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5672.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5672.txt new file mode 100644 index 0000000..d292c6c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5672.txt @@ -0,0 +1,51 @@ +شاهه اسماعيل +سندن خانداني پس منظر. +سومرن جي دور حڪومت ۾ جڏهن سنڌ ۾ افراتفري جو دور دورو هيو ، انهيءَ موقعي جو فائدو وٺندي اسماعيلي حضراتن پنهنجا مبلغ سنڌ ڏانهن روانا ڪيا جن بابت تاريخ جي ڪتابن ۾ وضاحت سان احوال ملي ٿو. +پير صدرالدين. +پير صدرالدين شاه به مٿئين سلسلي جي هڪ ڪڙي آهي ، جنهن پنهنجي دور ۾ ڪافي ڪم ڪيو ، پاڻ ان وقت سنڌ ۾ آيو جڏهن سلسله اسماعيليه جي 29 امام شاه قاسم 771 هجري ڌاري وفات ڪئي ۽ سندس فرزند امام احمد اسلام شاه جي گادي تي ويٺو ، احمد اسلام شاه پنهجي پاران پير صدرالدين کي (وصي محمد ) جو لقب ڏيئي سنڌ لاءِ مبلغ مقرر ڪيو. +[[ پير صدرالدين [[720 هه ڌاري[[ سبزوار]] ۾ تولد ٿيو سندس والده جو نالو[[ نور فاطمه بنت سيد ابراهيم]] سبزواري هو. +پاڻ[[ 12 رجب المرجب]][[ 819 هه]] ڌاري وفات ڪيائين سندس مزار[[ اُچ]] ۾ آهي جتي سنڌ جي خواجن مٿس روضو تعمير ڪرايو آهي. +پير صدرالدين جو اولاد. +پير صدرالدين کي پنج فرزند هئا جن جا نالا هن طرح آهن +شاهه اسماعيل هيرل وارو. +شاهه اسماعيل هيرل وارو[[ سيد تاج الدين]] عرف[[ شاه طريل]] جو فرزند آهي جنهن بابت مشهور روايت آهي ته آخري عمر ۾ جڏهن شاهه طريل تبليغ جي خيال کان ناري واري پٽ ۾ آيو ته اتي جي رهاڪو ٺڪرجاگيردار کيس سڱ جي آڇ ڪئي ۽ سندس رضا تي شادي ڪرايائونس. +شادي کانپوءِ پاڻ جلدئي ٽنڊي باگي طرف هليو ويو جتي وفات ڪيائين. +پاڻ وصيت ڪري ويو هو ته جيڪر منهنجو پٽ ڄمي ته[[ اسماعيل]] نالو رکجوس ، سندس وڃڻ کان پوءِ سندس گهر فرزند تولد ٿيو جنهجو نالو[[ شاه اسماعيل]] رکيائون. +جيتوڻيڪ شاهه اسماعيل جي ڄمن يا وفات جو پورو پتو نه پئجي سگهيو آهي ، تاهم ٻه روايتن مان معلوم ٿئي ٿو ته اهو شاهه طريل جي وفات کان ڪجهه وقت پوءِ تولد ٿيو هو ، جڏهن ته [[شاهه طريل]] جي وفات[[ ذوالقعد ]][[872]] هه ۾ ٿي آهي. +ته پوءِ اهو يقينن چئي سگهجي ٿو ته شاهه اسماعيل جو جنم غالبن[[ 873 هه]] ۾ ٿيو هوندو. +ٻي روايت موجب پاڻ ڏهين صدي جي آخرڌاري[[ 119]] هڪ سو اوڻويهه ورهن جي عمر ۾ وفات ڪيائين. +انهيءَ حساب سان سندس وفات جو سال[[ 992 هه]] چئي سگهجي ٿو. +جيئن ته شاهه اسماعيل جي ولادت پنهجي ناناڻن ۾ ٿي هئي ۽ سندس تربيت به اتي ئي ٿي ان ڪري لازمي هو ته انتي انهيءَ ماحول جو اثر ٿئي. +انهيءَ وقت انهيءَ ايراضي ۾ [[حضرت بهاوالدين ذڪريا]] [[ملتاني]] جا وڏا وڏا [[خليفا]] موجود هئا ۽[[ اسماعيليت]] جي خلاف سندن تبليغ جاري هئي ، ان ڪري شاه اسماعيل به انهيءَ ماحول کان متاثر ٿيو ۽ اسماعيليت کان هونءَ به اڻ واقف هو ، ۽ پاڻ [[حضرت غوث پاڪ]] جي مريدي اختيار ڪيائين جنهجو هڪ ثبوت اهو به آهي ته سندس پويان اڄ به حضرت غوث پاڪ جي سلسلي جا مريد آهن. +اهو ڪو ثبوت نه چئبو جيڪر هڪ ماڻهو جو مذهب اسلام آهي ته اهو لازمي ڪونهي ته سندس ابا ڏاڏا به مسلمان هي رهيا هجن ، جڏهن ته وڏي مثال خود شاه اسماعيل ۽ سندس والد شاهه طريل جي موجود آهي ، جنين مان هڪ اسماعيلي امامن جو پيروڪار هيو ته پٽ وري سني امامن جو پيروڪار ٿيو ، ۽ ٻي ڳالهه ته شاهه اسماعيل جي اولاد ۾[[ لواري]] جا مريد به آهن ، تبليغي جماعت سان وابسته ته ڪي وري قادري فرقي سان تعلق رکن ٿا. +ته انجو مطلب اهو هرگز نه ٿيو ته ڪو شاه اسماعيل به فرقا مٽائيندو رهيو هو يا وري سڀني فرقن ته[[ ايمان]] هئس. +شاهه اسماعيل وقت جو[[ مجدد]] نه هو ته به کيس مجدد جو نائب ڪوٺي سگهجي ٿو. +پاڻ سڄي زندگي[[ بت پرستي]] ۽ شرڪ خلاف[[ جهاد]] ڪندو رهيو ، سندس[[ تبليغ]] جي اثر ڪري هزارن جي تعداد ۾[[ غير مسلم]] پڻ مسلمان ٿي ويا سندس ناناڻا[[ ٺڪر ]]جيڪي سندس اثر هيٺ مسلمان ٿيا هئا اهي هن وقت ( سوڍا ساند ) سڏجڻ ۾ اچن ٿا. +شاهه اسماعيل سان ٺڪرن جي لاڳاپي جو هڪ ثبوت هي به آهي ته اڄ به سندس روضي جي اردگرد ٺڪرن جون ڪافي زمينون آهن. +سندس روضي جي اڏاوت. +سندس روضو تعلقي ساماري تپه سٿڙين ديهه 16 هيرل ۾ واقع آهي. +جيڪو سندس مزاور سيد سمن شاهه تازو 1956ع ڌاري تعير ڪرايو آهي ، ۽ سندس ڏهاڙو پڻ ملهايو وڃي ٿو. +شاهه اسماعيل جون ڪرامتون. +ڪرامت نمبر 1. +[[راهب هاليپوٽو]] جيڪو[[ راڻي]] جي[[ ٿان]] جو ويٺل هو. +هي بزرگ[[ ميرن جي دور]] جو هو ، جنهن[[ 1948 ع]] ڌاري 130 ورهن جي عمر ۾ وفات ڪئي ، سو ڳالهه ڪندو هو ته مون پنهنجي اکين سان ڏٺو هو ته سال ۾ هڪ ڀيرو[[ شينهن]] شاهه اسماعيل جي زيارت ڪرڻ ايندو هو. +شينهن جو دستور هوندو هو ته اچي قبر جي پيراندي کان ويهندو هو ، جنهن ڏينهن ايندو هو اهو ڏينهن ورندي را ت ۽ ٻي ڏينهن پهر سج تائين ويٺو هوندو هو تنهن کان پوءِ واپس روانو ٿيندو هو پر اسان ڪڏهن به نه ڏٺو يا ٻڌو ته شينهن ايندي يا ويندي ڪنهن انسان يا جانور کي ڪو نقصان پهچايو. +ڪرامت نمبر 2. +جڏهن به ڀاڳين جي مال ۾ ڪا بيماري پوندي هئي ته ڪاهي اچي شاهه اسماعيل جي درگاهه تي حاضري ڀريندا هئا ، ۽ خدا ڪارڻ کير ورهائيندا هئا ته بيماري ڇڏي ويندي هئي. +هڪ دفعي رونجهن جي رڍن ۾ ڪا بيماري پئي سو ڪاهي اولياءَ صاحب تي کير ورهائڻ لاءِ آيا هئا ۽ کين رات پئجي ويئي تنهنڪري اولياءَ صاحب جي واهڻ ۾ ترسي پيا. +اوچتو هڪڙا ٻه چور هڪڙو ابراهيم هاليپوٽو ۽ ٻيو ٺارو ٿيٻو اچي مٽيا ڏٺائون اته رڍون ويٺيون آهن ، چوراڻو روح عادت کان مجبور صلاح ڪيائون ته هڪڙي رڍ کڻي ڍوري ۾ هلي ڪهي گوشت پچائي کائون. +اها صلاح ڪري ٺارو ٿيٻي هڪڙي رڍ ڪلهي تي کڻي اڃان ٻه قدم به مس هليو ته کيس وڏي آواز سان بادي چالو ٿي ، تنهن تي ٻي ساٿي هڪل ڪئي ته رڍ مونکي ڏي تون ڀاڙي ٿيو آهين ، اينهي چئي ٺارو کان رڍ ورتائين اڃان ٻه قدم مس هليو ته انهيءَ جي به اها حالت ٿي اهو حال ڏسي همراهن جون اکيون کليون ۽ اهو پروڙي ويا ته شاهه اسماعيل جي واهڻ مان رڍ کئين اٿئون سا هضم ئي ڪانه ٿي سگهندي پوءِ رڍ کي ڇڏي ڳچي ۾ ڳراها وجهي توبه ڪيائون ، تڏهن وڃي همراهن جو ڀرڙڪو بند ٿيو. +ڪرامت نمبر 3. +ساوڻي جي موسم ۾ جڏهن به ڍورو اٿل ڪندو هو ته آس پاس وارو علائقو زير آب ٿي ويندو هو ، انکان بچڻ لاءِ انگريز سرڪار ڍوري جي ٻنهي طرفن پنجن ڇهن ميلن جي فاصلي تي وڏا بند ٻڌايا هئا جيڪي اڄ تائين موجود آهن. +انهن بندن جو اهو اٿر ٿيو هو ٻوڏ وقت انهن کان ٻاهر وارا علائقا ته بچي ويندا هئا ، پاڻي آسمان سان ڳالهنيون ڪندو ڏسبو هو ، هڪ دفعي ساوڻي جي موسم ۾ جڏهن ڍورو پنهنجي پوري موج و مستي هو تڏهن هڪ انگريز آفيسر عمرڪوٽ جي قلعي تان دوربيني وسيلي درياهه جو نظارو ڏٺو کيس درياهه جي وچ ۾ تمام مٿاهون هڪ پکو نظر آيو ، پڇڻ تي کيس معلوم ٿيو ته اهو پکو شاهه اسماعيل جي قبر مٿان اڏيل آهي سو نظر اچي رهيو آهي.انگريز آفيسر اهو نظارو ڏسڻ جي لاءِ ٻيڙي ۾ چڙهي شاهه اسماعيل جي مقبري شريف تي آيو، سندس حيرت جي حد نه رهي جو ڏٺائين ته درياهه جي پاڻي کان شاهه جي قبر مبارڪ سوين فٽ مٿي هئي. +حالانڪ اصل ۾ ايئن ڪونه هو پر ٻوڏ وقت اهو منظر ظاهر ٿيو هو. +حضرت شاهه اسماعيل رح جو شجرو مبارڪ. +شاهه اسماعيل جي شادي ۽ اولاد. +روايت آهي ته شاهه اسماعيل اوٺا قوم مان شادي ڪئي ، جنهن مان کيس اولاد ٿيو. +سندس ٻن فرزندن جي اولاد مان چند جو شجرو پيش ڪجي ٿو. +اسماعيل شاهه جو اولاد ضلعي ٿرپارڪر ۾. +تعلقو [[عمرڪوٽ]] ؛ چيلهه وارا [[سيد]] ، [[ساڏوري]] وارا سيد ، کڏهري وارا سيد ، ڊڍري وارا سيد ، نهٽي جي نزديڪ صلاح الدين شاهه وارا سيد. +تعلقو [[سامارو]] ؛[[ ٻسٽان]] وارا سيد ، ڀڙي نور علي شاهه وارا سيد، ڀڙي الله يار شاهه وارا سيد. +تعلقو مٺي]] ؛ تارياڻي تي جمال شاهه وارا سيد ، غالب شاهه جي تڙ تي اشرف شاهه وارا سيد ، سوڀاري تي (محمد ڪريم) عرف پهلوان شاهه وارا سيد. +تعلقو[[ ننگر پارڪر]] ؛ مصري شاهه جي تڙتي احمد شاهه وارا سيد ، ورڻهاريئي تي قابل شاهه وارا سيد ، تاج محمد شاهه جي تڙ تي سليم شاهه وارا سيد. +حوالو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56754.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56754.txt new file mode 100644 index 0000000..dfb4cd3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56754.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +سنجوگيتا +سنجو گيتا (وفات 1192 )، دهلي ۽ اجمير آخري هندو حاڪم پرٿويراج چوھاڻ جي زال ۽ قنوج حڪمران اڪرم چندر جي ڌيءُ ھئي. +حياتي نامو. +شروعاتي حالتون. +سنجوگيتا بابت دهلي ۽ اجمير جا اتهاسڪار خاموش آهن. +سنجوگيتا جا تفصيلي حالات يا ابتدائي حالات جي متعلق پڻ شاهديون ۽ تاريخ دستياب ناهي، باقي پهريون ڀيرو هن جي باري ۾ ٻارنهين صدي جي هڪ وڏي هندوشاعر چند باردئي پنهنجي شاعري جي لکڻين پرٿوي راج رس ۾ لکيو آهي. +اڃا تائين اتهسڪار ۽ تحقيقدان پرٿوي راج رس نالي ڪتاب کانسواءِ سنجوگيتا جي زندگي جي حالتن ڄاڻڻ لاءِ ٻئي ڪابه ڪتاب يا وسيلو موجود ناهي. +سنجوگيتا بابت تفصيل پرٿوي راج رس نالي ان لکڻي ۾ ڪنوج جي تاريخ يعني ’’قنوج کنڊ‘‘ ۾ ملي ٿي. +قنوج کنڊ بابت سنجوگيتا حَسِين ناري هُئي. +مٿي ذڪر ڪيل شاعر (يعني چند باردئي) اِن ناري کي خوبصورتي جي بنياد تي وشنو جي اوتار قرار ڏئي ٿو (اها ڳالهہ رڳو داستانِ شاعري کي گهڻو حَسِين ترين بڻائڻ جي لاءِ شاعر جي مبالغا آرائي تي ٻڌل آهي). +هو حَسِين هئڻ سان گڏگڏ سُلڇڻي (حُسن اِخلاق) ۽ نيڪي جي لاءِ پنهنجي زماني ۾ نارين جي فهرست ۾ ڳڻي ويندي آهي. +خانداني تفصيل. +دهلي ۽ اجمير جو آخري هندو حڪمران (راجا) پرٿوي راج چوهاڻ ۽ قنوج جو حڪمران راجا جي چندر، ٻنهين راجپوت قوم سان تعلق رکندو هيو پر پرٿوي راج چوهاڻ چوهاڻ قوم جو سربراهہ هيو ۽ جي چندر راٺور قبيلي جو سربراهہ هيو ۽ اِنهن ٻنهين ۾ ڏاڍي دشمني هلندي ايندي هئي. +جڏهن پرٿوي راج چوهاڻ جي قسمت جو ستارو چمڪيو ت تہ هن قديم هندو شاهي رسم اشوميڌ ڪيو ۽ پاڻ حڪمران بڻجي ويو. +1185ع ۾ قنوج ۾ جڏهن جي چندر راجائن ۽ شهزادن کي سنجوگيتا جي شادي لاءِ سوئمبر جي رسم ۾ دعوت ڏني تہ پرٿوي راج چوهاڻ کي باوجود دشمني جي پڻ ڪانڍ ڏنائين. +چند باردئي لکيو آهي تہ پرٿوي راج چوهاڻ پڻ سوئمبر ۾ شرڪت ڪرڻ چاهي پيو پر دشمني هوندي نہ وڃي سگهيو. +جي چندر پرٿوي راج چوهاڻ جو هڪ سونهري مجسمو ٺهرائي دربار ۾ لڳايو تہ ٻين راجائن کي ٻُڌائي سگهجي تہ سندس دعوت جي باوجود پرٿوي راج چوهاڻ اِن دعوت ۾ شريڪ نہ ٿيو. +سنجوگيتا اِن کان اڳ پرٿوي راج چوهاڻ جي دِليري ۽ بهادري جا قصا ٻُڌا هيا، تنهنڪري هو سوئمبر جي رسم دوران گُلن جي مالها پرٿوي راج چوهاڻ جي مجسمي تي وجهي چُڪي هئي ۽ اُنکي بطور پنهنجو مُڙس پسند ڪيائين. +پرٿوي راج چوهاڻ کي جڏهن اها ڳالهہ معلوم ٿي تہ هن قنوج تي پنهنجي بهادر سردارن سميت حملو ڪري سنجوگيتا کي اُن جي شاهي محل ۾ اُن جي پيءُ سامهون کڻي دهلي کڻي آيو. +اِن دوران دهلي جي رستي ۾ پان روز تائين لڙائي ٿيندي رهي پر پرٿوي راج چوهاڻ اِن ناري کي پاڻ کان پري نہ ٿيڻ ڏنو. +سنجوگيتا ۽ پرٿوي راج چوھاڻ، دهلي ۾. +جڏهن پرٿوي راج چوهاڻ سنجوگيتا کي دهلي کڻي آيو ته اُن جي حُسن جمال اهڙو غالب آيس تہ پاڻ حيران ٿي ويو تہ هي ڪيفيت اهڙي لڳي هيس تہ سلطنت جي ڪاروبار کان بلڪل غافل ٿي ويو. +هڪ سال کان وڌيڪ عرصي تائين اهو ئي حال رهيس پر جڏهن وقت هڪ غير ملڪي مسلم حڪمران شهاب الدين محمد غوري هڪ وڏو لشڪر ساڻ وٺي دهلي تي حملي آور ٿيو تہ تڏهن سنجوگيتا دِل فريبي جو پهرياڻ ڇڏي مردانگيءَ جو لباس پاتو ۽ پنهنجي مُڙس کي عيش منجهان ڪڍيائين ۽ اُن کي قسم ڏئي ڪري ميدانِ جنگ ۾ موڪليائين. +قَسم ڏيندي اُن کي چيائين تہ: ’’ميدانِ جنگ ۾، جيئن ٿي سگهي، پنهنجي ملڪ کي مسلمانن جي اِطاعت کان بچاءِ ۽ جيڪڏهن ڪُجھ نہ ٿي سگهي تہ پنهنجي جان ڏئي ڇڏجا ڇو تہ نيڪ نالو سان مرڻ سان سدائين ماڻهو زِندهہ رهندو آهي. +هن چئين ڏينهن جي هستي جو ڪجهہ خيال نہ ڪرڻ کپي. +وڃُ ۽ دشمن کي پنهنجي تلوار جا جوهر ڏيکار.ٻئي جنم ۾ پڻ آئون تنهنجي زال ٿيندس. +ٽرائن جي جنگ. +1191ع ۾ پرٿوي راج چوهاڻ شهاب الدين محمد غوري جي مقابلي ۾ جنگ جي ميدان ۾ کٽي ويو هيو پر 1192ع ۾ شهاب الدين محمد غوري نئون لشڪر ساڻ وٺي دهلي تي لشڪرڪشي ڪري ڇڏي. +سنجوگيتا پرٿوي راج چوهاڻ کي هٿيار پڪڙائيندي سُوَرگ لَوڪ ۾ ملڻ بابت چيو جيڪو پوءِ پورو ثابت ٿيو. +پرٿوي راج چوهاڻ جنگ ۾ مارجي ويو. +پرلوڪ پڌار. +1192ع ۾ پرٿوي راج چوهاڻ جي قتل جي خبر جڏهن سنجوگيتا ٻُڌي تہ هن تُرت ئي قديمي رسم ستي کي اِختيار ڪيو ۽ سواءِ پاڻي جي ڪوئي ٻيو اَنُ داڻو کائڻ (غذا کاڌي پيتي) جي لاءِ اِستعمال نہ ڪيائين. +هن دهلي ۾ مسلم لشڪر جي داخل ٿيڻ کان اڳ پان کي باهه ۾ ويهي ستي ڪري ورتو هيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56984.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56984.txt new file mode 100644 index 0000000..e000bb2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56984.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +استنجو +استنجو انساني ضرورت يا رفع حاجت کان فارغ ٿيڻ بعد جسم جي اڳئين ۽ پوئين حصي کي پاڪ ڪرڻ کي استنجو چوندا آهن توڙي ان لاء کڙا استعمال ڪيا وڃن يا پاڻي پيشاب ۽ ڪاڪوس کان فراغت کان بعد بدن پاڪ ڪرڻ کي استنجو چئبو آهي. +اسلامي شريعت ۾ استنجي ڪرڻ جو تمام گھڻو تاڪيد آيو آهي ۽ استنجي کان غفلت ۽ لاپرواهي گناھ آھي. +آداب ۽ احڪام. +پيشاب يا ڪاڪوس کان فارغ ٿي ضرورت مطابق کڙن يا ڀترن سان بدن جي ان حصي کي چڱي طرح پاڪ ڪرڻ ۽ وري پاڻي سان پاڪائي حاصل ڪرڻ سنت سمجھي ويندي آهي ۽ جيڪڏھن ڀٿر نہ ملي سگھن تہ صرف پاڻي سان بہ پاڪائي حاصل ٿي ويندي آهي. +پيشاب ڪرڻ بعد ايترو ترسڻ کپندو آهي جو قطرو نہ اچڻ جو اطمينان ٿي وڃي تہ پوء استنجو ڪيو ويندو آهي. +استنجي لاءِ پاڻي، مٽي جا کڙا، ڀتر، ڪنڪريون، معمولي پراڻو ڪپڙو، ڇھي ويندڙ شيون وغيره استعمال ڪيون وينديون آهن. +ڌاتن، ھڏي، ڪوئلي، چوني، شيشي، اھڙيون شيون جيڪي جانور کائن، قيمتي شين، عرق، ڪاغذ جي ٽڪر، زمزم جي پاڻي، ميون جي کلن سان استنجو ڪرڻ منع آهي. +جيڪڏهن گندگي پنھنجي جڳھ کان نہ وڌي تہ استنجو سنت مؤڪدہ آهي ۽ جيڪڏهن گندگي پنھنجي جڳھ کان وڌي وڃي تہ فرض آهي. +جيڪڏهن ڪاڪوس يا پيشاب وارين جاين مان ڪا پليدي مثلاً مني، حيض يا رت وغيره نيڪال ٿئي تہ استنجو ڪرڻ کپي. +استنجو کٻي ھٿ سان ڪجي ۽ ان بعد ھٿ کي صابڻ يا مٽيءَ سان ڌوئي ڇڏڻ کپي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56996.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56996.txt new file mode 100644 index 0000000..f068d0a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd56996.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ملڪا پکراج +ملڪا پوکراج ( جنم : 1914ع، وفات:2004ع) هڪ لوڪ ڳائڻي هئي. +ملڪا پکراج جو تعلق ڄمون کان هيو ۽ هيءَ ڄمون ۽ ڪشمير رياست جي راجا هري سنگھ جي دربار سان وابستا رهي هئي. +شيخ عبداللہ جي ڪتاب آتش چنار ۾ هن جو ذڪر آيل آهي تہ هيءَ مهاراجا سان ڪيتري ويجهي هئي. +کيس راجا هري سنگھ جي دربار هنگامي طور تي انهيءَ ڪري ڇڏڻي پئي تہ هن تي راجا کي زهر ڏئي مارڻ جو الزام لڳايو ويو هيو. +هيءَ ڄمون کان پهرئين دهلي هلي وئي ۽ پوءِ پاڪستان ٺهڻ کانپوءِ هيءَ لاهور اچي وئي، جتي هن کي ڄمون واري نالي پکراج سان سُڃاتو ويندو هيو. +ملڪا پوکراج بڻيادي طور تي پهاڙي ٻولي ۽ ڊوگري ٻولي جي لوڪ موسيقي جي ماهر هُئي ۽ چاليهہ جي ڏهاڪي ۾ هن جو شمار ننڍي کنڊ جي پهرئين صف جي ڳائڻن ۾ ٿيندو هيو. +هيءَ ٺمري جي انگ ۾ غزل ڳائيندي هئي. +لاهور ۾ هن جي شادي شبير حسين شاهہ سان ٿي هُئي جنهن پاڪستان ٽي وي جي مشهور اردو ڊرامو سيريل جهوڪ سيال پڻ ٺاهيو هيو. +ملڪا پوکراج حفيظ جالنڌري جون ڪيتريون ئي غزلون ۽ نظم ڳايا هيا جن ۾ ڪُجھ ڏاڍا مشهور ٿيا، خاص طور تي: ’اڀي تو مئين جوان هون‘۔ ريڊيو پاڪستان جي موسيقي جي پروڊيوسر ڪالي خان گهڻي ۾ گهڻيون ڌُنون هن جي گانن جي لاءِ ٺاهيون هيون. +سندس ننڍي ڌيءُ مشهور ڳائڻي طاهره سيد آهي. +جيڪا پنهنجي ماءُ وانگر ڊوگري ۽ پهاڙي ٻولين جي انداز جي ڳائڻ (گائيڪي) ۾ مهارت رکندي آهي. +ڪيريئر جي نمائش. +نوَ سال جي ڄمار ۾، هيءَ ڄمون جي دوري تي گهمڻ وئي هئي ۽ جتي مهاراجا هري سنگھ جي تاج پوشي جي تقريب ٿي رهي هئي، جنه ن ۾ هن گيت پيش ڪيو، جيڪو ٻُڌي مهاراجا سندس آواز کان گهڻي قدر متاثر ٿيو، جنهن کيس پنهنجي دربار ۾ درٻاري راڳي طور مقرر ڪيو. +هيءَ اُتي ڳائڻيءَ جي حيثيت ۾ وڌيڪ نَوَ سال رهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57011.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57011.txt new file mode 100644 index 0000000..1bc5987 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57011.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +استحاضو +استحاضو +حيض ۽ نفاس کان علاوه عورتن کي اڳئين رستي کان جيڪا رت ايندي آهي ان کي استحاضو چوندا آهن، استحاضي مان مراد اھو خون آھي جيڪو نہ حيض جو خون آھي نہ نفاس جو پر ڪنھن بيماري جي ڪري ايندو آھي جيئن ڪا رڳ ڦاٽي پوي ۽ خون بند نہ ٿئي. +9 سالن تائين ڇوڪري ۽ 55 سالن کان وڌيڪ عمر جي عورت کي جيڪو خون اچي اھو استحاضو آھي. +پر جي اھو گھاٽو ڳاڙهو يا ڪارتھو ھجي تہ حيض سمجھيو ويندو آھي. +حمل واري عورت کي جيڪو خون اچي اھو بہ استحاضو آھي. +ٽن ڏينھن ۽ ٽن راتين کان گھٽ جيڪو خون اچي اھو بہ استحاضو آھي. +اھڙي طرح ڏھن ڏينھن ۽ ڏھن راتين کان وڌيڪَ جيڪو خون اچي اھو بہ استحاضو آھي. +جنھن عورت جي حيض جي مدت عادت مطابق مقرر ھجي ۽ ان کي ان مقرر عادت کان زياده خون اچي تہ اھو وڌيڪ ڏينھن جو خون استحاضو ٿيندو پر اھو ان صورت ۾ جڏھن خون ڏھن ڏينھن کان وڌيڪ تائين جاري رھي. +ڪنھن عورت کي ڏھ ڏينھن حيض اچي بند ٿي وڃي، وري پندرهن ڏينھن کان پھريان ٻيھر خون اچڻ لڳي تہ ھي خون استحاضي جو ھوندو، ان ڪري جو ٻن حيضن جي وچ ۾ پاڪائي جي گھٽ ۾ گھٽ مدت پندرهن ڏينھن آھي. +چاليھ ڏينھن نفاس جو خون اچي بند ٿي وڃي۽ پندرهن ڏينھن کان گھٽ بند رھي وري ٻيھر خوڻ اچڻ لڳي تہ ھي ٻيو خون استحاضو آھي. +ان ڪري جو نفاس بند ٿيڻ کان بعد حيض جي وچ ۾ گھٽ ۾ گھٽ پندرهن ڏينھن جي مدت ضروري آهي. +ٻار پيدا ٿيڻ بعد ڪنھن عورت کي چاليھ ڏينھن کان وڌيڪَ خون آيو، ھاڻي جيڪڏھن ان عورت جو اھو پھريون ئي ٻار آھي ۽ عادت مقرر ناھي تہ چاليھ ڏينھن کان وڌيڪَ جيترو خون آيو اھو سڀ استحاضو آھي ۽ جيڪڏهن عادت مقرر آهي تہ ان مقرر عادت کان وڌيڪَ جيترا ڏينهن خون آيو اھو سڀ استحاضو آھي. +سني اسلام ۾ استحاضي جي حالت ۾ نماز پڙھڻ ضروري آهي، قضا ڪرڻ جي اجازت ناھي ۽ نہ روزو ڇڏڻ جائز آھي. +استحاضي جي حالت ۾ صحبت ڪرڻ جائز آهي. +استحاضي واري عورت تي غسل فرض ڪونھي، صرف وضو سان پاڪائي حاصل ٿي ويندي آهي. +ان حالت ۾ قرآن جي تلاوت ، مسجد ۾ داخل ٿيڻ وغيره جائز آھي. +استحاضي واري عورت ھڪ وضو سان ڪيترن ئي وقتن جون نمازون نہ ٿي پڙھي سگھي. +ھر نماز جي وقت تازو وضو ڪرڻ ضروري آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57097.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57097.txt new file mode 100644 index 0000000..930e69b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57097.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +سوره النساء +سوره النساء قرآن شريف جي چوٿين سورة آھي جيڪا مدني آھي. +ان ۾ 24 رڪوعون ۽ 176 آيتون آهن. +النساء جي معنيَ عورت آهي. +ھن سورة ۾ عورتن جي حقن متعلق ذڪر ھجڻ جي ڪري اھو نالو رکيو ويو. +موضوع ۽ نزول جو وقت. +ھن سورة جي نازل ٿيڻ جو دؤر سن 3 ھجري جي آخر کان 5 ھجري جي شروع تائين وارو دؤر آھي. +اھو طئي ڪرڻ مشڪل آھي ڪنھن مقام کان ڪنھن مقام تائين آيتون ھڪ تسلسل واري خطاب ۾ نازل ٿيون ۽ انھن جو نازل ٿيڻ جو ٺيڪ زمانو ڪھڙو آھي. +پر ڪجھ حڪم ، واقعا ۽ اشارا اھڙا آھن جن مان آيتن جي نازل ٿيڻ جون تاريخون اسان کي روايتن مان معلوم ٿين ٿيون جنھن مان سورة جي خطابن جي سرسري حدبندي ڪري سگھجي ٿي. +احد جي جنگ ۾ 70 اصحابي شھيد ٿيا ھيا ۽ ان جنگ کان پوءِ وراثت جي تقسيم ۽ يتيمن جي حقن بابت ھدايتون نازل ٿيون ھيون. +مديني جي ننڍڙي وسندي ان حادثي جي ڪري گھرن ۾ اھي سوال پيدا ڪيا ھيا تہ شھيدن جي ميراث کي تقسيم ڪيو وڃي ۽ انھن جي ڇڏيل يتيم ٻارن جو تحفظ ڪيو وڃي. +ان ڪري اھو قياس ڪري سگھجي ٿو ته سورة جون شروعاتي 4 رڪوعون ۽ پنجين رڪوع جون پھريون ٽي آيتون ان زماني ۾ نازل ٿيون. +روايتن ۾ ھن سورة واري صلواة خوف جو ذڪر غزوه ذات الرقاع سان منصوب ڪيو ويو آهي جيڪا سن 4 ھجري ۾ واقع ٿي ھئي ان ڪري قياس ڪيو وڃي ٿو تہ رڪوع 15 وارو خطاب سن دؤر جو آھي. +مديني مان بنو نضير جي نيڪالي ربيع الاول 4 ھجري ۾ ٿي ھئي تنھن ڪري گمان آهي تہ ھن سورة ۾ يھودين کي تنبيهه ڪرڻ واري آيت (ايمان آڻيو ان کان اڳ جو اسان چھرا بگاڙي پوئتي ڦيرائي ڇڏيون) سن دؤر جي نازل ٿيل آهي. +پاڻي نہ ملڻ ڪري تيمم جي اجازت سن 5 ھجري ۾ واقع ٿيندڙ غزوه بني المصطلق جي وقت ملي ھئي تنھن ڪري رڪوع نمبر 7 جو نزول وارو دؤر اھو ساڳيو آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57209.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57209.txt new file mode 100644 index 0000000..efc0edf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57209.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +فاطما رهبر +فاطما رهبر ( (جنم 1964ء -وفات، 7 مارچ 2020ء) هڪ ايراني سياست دان ۽ ليکڪا هُئي، جيڪا مجلس ايران جي "تهران، ري، شميرانات ۽ اسلامشهر (چُونڊ ضلعو)" کان پارليامينٽ جي رڪن رهي آهي. +رهبر چوٿون ڀيررو پڻ رڪن چُونڊجي آئي پر چُونڊجڻ کانپوءِ هيءَ پنهنجي چوٿين مدت ملازمت جي مُنڍَ کان اڳُ ئي فوت ٿي وئي. +سوانح. +فاطما، وزيوئل مواصلات (ڪميونيڪيشن) ۾ ايم اي ڪئي هُئي ۽ پوءِ انتظامي حڪمت عملي ۾ پي ايڇ ڊي ڪيائين. +هيءَ انٽرنيٽ نيٽورڪ جي پروڊڪشن منيجر ۽ انٽرنيٽ حڪمت عملي سان لاڳاپيل سپريم ڪائونسل جي سيڪريٽري طور ڪم ڪندي هُئي. +رهبر پاران محمود احمدي نزاد (محمود احمدي نساد) جي باري ۾ هڪ ڪتاب لکيو هيو، جنهن ۾ هن احمدي نساد کي "ٽيون هزارهون جو معجزو" سڏيو آهي. +فاطما رهبر هڪ نماڻي سياست دان ۽ اسلامي اتحاد جماعت (پارٽيءَ) جي رڪن هُئي. +هيءَ سال 2004ء کان 2016ء دوران ٽري ڀرا ستين، اَٺين، نائين مدت جي لاءِ تهران، ري، شميرانات ۽ اسلامشهر چُونڊَ تَڪ (حلقو) کان رڪن ايراني پارليمينٽ رهي آهي. +پارليامينٽ جي رڪن جي حيثيت ۾ هيءَ نارين جي ۽ ميڊيا ۽ آرٽ جي خاص سيٽَ (نشست)تان يونيسڪو جي لاءِ ايراني قومي ڪميشن جي نائب صدر طور خدمتون ڏيندي رهي آهي. +هيءَ امام خميمني ريليف فائونڊيشن جي پڻ نائب صدر رهي چُڪي هُئي. +هيءَ چوٿون ڀيرو پڻ رڪن پارليمينٽ چُونڊجي آئي، پر پڇاڙي مهل چُونڊجڻ کانپوءِ، اڃا خدمتون ڏيڻ شروع ئي نہ ڪيون هيائين، تہ ڪرونا وائرس جي سبب کان 5 مارچ تي ڪوما ۾ هلي وئي ۽ انهيءَ وبا جي سبب 7 مارچ تي پلوڪ پڌاري (وفات) وئي. +سياسي خدمتون. +رڪن اسيمبلي طور هن پاران خانداني رٿابندي ۽ نارين جي لاءِ هفتي ۾ 44 ڪلاڪن بدران، 36 ڪلاڪ ڪم ڪرڻ، ڳرڀَ (پيٽ ۾ ٻار هئڻ مهل) جي موڪلن ۾ واڌارو، گهريلو زائفائن ويمو (انشورنس)، تحفظ خاندان قانون، نارين ۽ انهن جي گهرڀاتين جي لاءِ پاليسيون (حڪمت علمي) ڪائونسل ٺاهي ۽ سَتُر (پاڪدامني)، حجاب جي لاءِ قانون سازي جو بلُ آندو هيو. +وفات. +رهبر 5 مارچ 2020 تي ڪورونا وائرس جي بيماري جي ڪارَڻ کان ڪوما ۾ هلي وئي، ۽ ڪورونا وائرس جي عالمي وبا جي ڪري 7 مارچ 2020ء تي وفات ڪري ويئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57272.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57272.txt new file mode 100644 index 0000000..6fd4bcf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57272.txt @@ -0,0 +1,48 @@ +رکماٻائي +رکما ٻائي راوت ڀارت جي پھرئين عورت ڊاڪٽر ھئي. +ننڍپڻ ۾ ئي جڏھن سندس عمر ٻہ سال ھئي تہ جناردڌن باندو راجن جي وفات ٿيي وئي، مڙس جي وفات کانپوءِ ھن جي ماءُ ممبئي جي ھڪ سماجي ڪارڪن ۽ سرجن سخارام ارجن سان شادي ڪئي. +ھن جي خاندان ۾ ٻئي شادي جي اجازت مليل ھئي. +جڏهن هيءِ رُڳو يارنهن سال جي هئي، تڏهن سندس شادي دادا ڀکجي سان ٿي وئي، تنهن هوندي هيءَ پنهنجي بيواہ امڙ جينتي ٻائي جي گهر رهندي هئي، جيڪا پنهنجي ٻئي مُڙس سُکارام ارجن سان گڏ رهندي هُئي. +جڏهن دادا ۽ ان جي گهرڀاتين رکما ٻائي کي گهر وٺي وڃڻ تي زور ڀريو ته انهن انڪار ڪري ڇڏيو ۽ ان جي نڳو پيءُ ان فيصلي جي حمايت ڪئي. +ان جي نتيجي ۾ 1884 کان عدالتي مقدمن جو هڪ ڊگهو سلسلو شروع ٿيو، جنهن جي نتيجي ۾ ٻارڙن جي شادي ۽ عورتن جي حقن تي هڪ وڏي عوامي بحث هلي. +رکما ٻائيءَ ان دوران پنهنجي تعليم جاري رکي. +ان معاملي ۾ کينس ڪيترن ئي ماڻهن جي حمايت حاصل ٿي ۽ جڏهن هن پنهنجي طب جي تعليم حاصل ڪرڻ جي خواهش جو اظهار ڪيو تہ لنڊن جي اسڪول آف ميڊيسن ۾ موڪلڻ ۽ تعليم حاصل ڪرڻ جي لاءِ هڪ فنڊ تيار ڪيو ويو. +اُتي هن 1895 ۾ گريجوئيشن پُوري ڪئي ۽ ڀارت ڏانهن واپس موٽي آئي. +ڀارت جي پهرئين ناري ڊاڪٽرن منجهان هڪ بڻجي وئي ۽ هن سورت جي هڪ عورتن جي اسپتال ۾ پنهنجيون خدمتون ڏنيون. +شروعاتي زندگي. +رکما ٻائي نجارت سان واڳيل هڪ ساڌارڻ گهراڻو ۾ جنارڌن ڀاندو راجن ۽ جينتي ٻائي جي گهر ۾ جنم ورتو، بن سال عمر ٿيس ته سندس پيءٌ جنارڌن جو موت ٿي ويو. +ماءٌ جينتي ٻائي سموري ملڪيت رکما ٻائي جي نالي ڪري ڇڏي. +جينتي ٻائيءَ هڪ ڊاڪٽر سکارام ارجن سان پرڻو ڪيو. +جڏهن هوءَ يارنهن سال جي ٿي ته ان جي ماءُ پنهنجي ڌيءَ جو نڪاح دادا ڀکاجي سان ڪري ڇڏيو. +پر رکما ٻائي پنهنجي ماءٌ سان گڏ امڙ جي گهر ۾ رهندي هئي ۽ فري چرچ مشن لائبريري جا ڪتاب استعمال ڪري گهر ۾ تعليم حاصل ڪندي هئي. +هڪ سال کانپوءِ جڏهن رکما ٻائي ٻارنهن سال جي ٿي تہ دادا (سندس مُڙس) جي گهرڀاتين کيس ساهُري گهر وٺي وڃڻ تي ضد ڪيو، پر رکما ٻائي پنهنجي مُڙس دادا سان رهڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو ۽ سکارام ارجن سندس فيصلي جي حمايت ڪئي ۽ پورو ساٿ ڏنو۔ مارچ 1884 ۾ سندس مُڙس داداجي پنهنجي وڪيلن جي ذريعي عدالتي سَمن (نوٽيس) موڪليس، جنهن ۾ سکارام ارجن تي رکما ٻائي کي روڪڻ ۽ منع ڪرڻ جو الزام پڻ هيو. +سکارام ارجن سماجي خطن جي ذريعي جواب ڏنو تہ هو اُن کي روڪي ناهي رهيو، پر جلد ئي هو پڻ قانوني امداد وٺڻ تي مجبور ٿي ويو. +وڪيلن جي وسيلي رکما ٻائي دادا سان گڏ رهڻ کان انڪار ڪرڻ جي سببن تي ٻَڌل خط لکيو. +دادا جي دعويٰ هئي تہ رکما ٻائي کي ان ڪري منع ڪيو پيو وڃِي تہ هوءَ پنهنجي پيءُ جي ملڪيت جي مالڪياڻي آهي. +عدالتي ڪاروائي. +نيٺ سال 1885 ۾ "ازدواجي حقن جي بحالي" جي مطالبي تي عدالتي ڪاروائيءَ جي شروعات ٿي ۽ ان مقدمو کي جسٽس جج رابرٽ هل پنهي منظور ڪيو. +پنهي واضح ڪيو تہ انگريزي مثالن جو هتي لاڳو نٿا ٿين ڇو تہ انگريزي قانون جو لاڳو ٿِڻ بالغن تي هوندو آهي. +هن جج فيصلو ٻُڌايو تہ: "رکما ٻائي جي شادي ان جي "بي وس ٻاروتڻ" ۾ ٿي آهي ۽ هوءَ ڪنهن جوان عورت کي زبردستي مجبور نٿا ڪري سگهن" پِنهي ان آخري معاملي جي ٻُڌڻي کانپوءِ رٽائر ٿي ويو. +پوءِ 1886 ۾ هي ڪيس ٽرائل جي لاءِ سامهون آيو. +رکما ٻائي جي وڪيلن ۾ جي ڊي انورٽي جونيئر۽ تلنگ شامل هيا، ڪجھ هندو مذهبي ماڻهن جي دعويٰ هُئي تہ جسٽس پنهي ذريعي ٻُڌايل هاڻوڪو فيصلو هندو حدن جي تقدس جو احترام نٿو ڪري، پنهي جي فيصلي تي وڏي تنقيد هڪ هفتيوار مقامي مراٺي اخبار ۾ وشوناٿ نارائڻ منڊلڪ (1833–89) جي ذريعي ڇاپي وئي جنهن ۾ دادا جي حمايت ڪيل هئي، ان ۾ لکيو ويو هيو تہ پنهي هندو قانونن جي روح کي نٿو سمجهي ۽ "متشدد طريقن" سان اصلاح چاهي ٿو. +انهيءَ دوران، ٽائمس آف انڊيا ۾ هڪ هندو زائفان جو ڪالمي نالو تحت مضمونن جو هڪ سلسلو ان معاملي دوران (۽ ان کا اڳ) "عوامي رد عمل جو اظهار" ڇپجڻ لڳو، پوءِ انڪشاف ٿيو تہ ڪالم نگار ڪوئي ٻئي نہ پر رکما ٻائي پاڻ ئي هئي. +بهرحال رکما ٻائيءَ پوري همٿ ۽ بهادري سان لکيو تہ هوءَ ان فيصلي تي عمل نٿي ڪري سگهي، ان جي بدران وڌ کان وڌ ڏنڊ ڏوهه (جرمانو) ڀَري ڏيڻ لاءِ تيار آهي، ان ڳالهه تان وڌيڪ لُڙ (هنگامو) ۽ بحث ڇڙي پيو. +بالگنگاڌر تلڪ ڪيس ۾ لکيو تہ رکما ٻائي جي نافرماني، انگريزي تعليم جو نتيجو هيو ۽ ان اعلان ڪيو تہ هندو مذهب کي خطرو آهي۔ +نيٺ ڪيترن ئي مقدمن ۽ فيصلن کانپوءِ رکما ٻائي راڻي وڪٽوريا کي هڪ خط لکيو، پوءِ راڻي (ملڪا) پنهنجي اختيارن جو استعمال ڪندي عدالت کي برخاست ڪرڻ ۽ شادي کي ڊسمس ڪرڻ جو فرمان جاري ڪيو. +جولاءِ 1888 ۾ داداجي سان هڪ ٺاهہ ٿيو ۽ دادا ٻه هزار روين جي ادائيگي جي شرط تي رکما ٻائي جي پنهنجي دعويٰ ڇڏي ڏني.تنهن کانپوءِ رکما ٻائي تعلیم حاصل ڪرڻ جي لاءِ انگلينڊ رواني ٿي پئي. +ان معاملي بهرامجي مالاباري (1853–1912) جهڙن اصلاح پسندن کي ڏاڍو مُتاثر ڪيو جنن ان موضوع تي وڏي پيماني تي لکيو هيو. +عورتن جي رسالن ۽ اخبار ۾ نارين جي حقن بابت بحث ٿيڻ لڳا، گڏوگڏ ان ڳالهه کي برطانيا ۾ وڏي دلچسپي سان کنيو پيو ويو. +ان مقدمي جي سبب کان ايج ڪانسنٽ ايڪٽ 1891 جي منظوري ۾ مدد ملي، جنهن تحت ٻارن جي شادي کي غير قانوني قرار ڏنو ويو. +خدمتون. +ممبئي جي مشهور "ڪيم اسپتال" جي ڊاڪٽي اڊٿ پيچي پاران رکما ٻائيءَ جي وڏي حوصلي افزائي ڪئي وئي، اُن ئي سندس تعليم جي لاءِ فنڊ جمع ڪرڻ ۾ مدد ڪئي. +رکما ٻائي 1889 ۾ "اسڪول آف ميڊيسن فار ويمن" لنڊن ۾ تعليم حاصل ڪرڻ انگلينڊ هلي وئي. +رکما ٻائي کي ڀارت ۾ عورتن کي طبي امداد ڏيڻ جي لاءِ ڪيترن ئي ٻين ماڻهن فنڊ قائم ڪرڻ ۾ مدد ڪئي. +ڀاڱيداريون ڪندڙن ۾ شيوجي رائو هولڪر پڻ شامل هيو. +رکما ٻائي پوءِ پنهنجي آخري امتحان جي لاءِ وئي پوءِ 1894 ۾ سورت جي هڪ اسپتال ۾ داخل ٿيڻ جي لاءِ هندستان واپس آئي. +سال 1904 ۾ ڀکاجي جو موت ٿي ويو۽ رکماٻائي هندو روايت جي مطابق رنڙ (بيوه) مائين جي اَڇي ساڙهي پاتي. +راجڪوٽ ۾ نارين جي سرڪاري اسپتال ۾ خدمتون ڏنائين. +1929 يا 1930 ۾ رٽائر ٿيڻ کانپوءِ هن ممبئي ۾ پنجٽيهه سال چيف ميڊيڪل آفيسر جي حيثيت سان خدمتون ڏينون، هن عام اصلاح ڪرڻ ۽ غلط روايتن جو اَنتُ آڻن جي لاءِ تحريڪ کي روان (جاري) رکيو.۔ +مقبوليت. +ڀارت جي پهرئين ناري ڊاڪٽر (طبيب) هئڻ، نارين جي حقن ۽ نابالغن جي شادي جهڙن سماجي اصلاح تي آواز اُٿارڻ جي ڪري کيس ملڪ ۽ پرڏيهه ۾ وڏي شهرت ۽ مقبوليت حاصل ٿي. +رکما ٻائي جي ڪهاڻي کي ناولن ۽ فلمن ۾ شامل ڪيو ويو. +22 نومبر 2017 تي گوگل رکما ٻائي کي سندس 153 هين جنم ورسي (سالگرهہ) جي مهل پنهنجي ڀارتي فرنٽ پَنو (پيج) تي گوگل ڊوڊل بڻائي ڀيٽا ڏني۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57319.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57319.txt new file mode 100644 index 0000000..a11bf18 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57319.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +شمس عباسي +شمس عباسي () جنوري 1924 -16 مارچ 2011)، مشهور طور تي معلوم ٿيو ته شمس عباسي، هڪ پاڪستاني تعليمي ماهر، علمي اڳواڻ، عالم ۽ اديب هئي.هوء سنڌي ۽ سنڌي ۾ 22 ڪتابن جا مصنف هئا ۽ هن جي ذميواري غريب خاندانن جي ڇوڪرين کي تعليم ڏيڻ جي عزم جاري رهيو. +هوء تعليم کاتي جي ڊائريڪٽر ۽ بيورو آف نصابڪوٽ جي ڊائريڪٽر طور ڪم ڪيو. +هوء سڀ پاڪستان عورتن جي ايسوسيئيشن (اي پي اي پي) جي سنڌ سنڌ جو صدر ۽ سنڌي ادبي تنزيم جي صدر (سنڌي خواتين ايسوسيئيشن) جي صدر هئي. +هوء هڪ ادبي، تعليمي ۽ سماجي معاشري ۽ تنظيم سان لاڳاپيل هئي. +شمس عباسي سنڌي عورت تنظيم جي پهرين ڪنوينر هئي. +ننڍپڻ ۽ تعليم. +شمس عباسي 10 جنوري 1924 ع تي حيدرآباد، سنڌ، پاڪستان ۾ ڄائي. +هن جو پيء قاضي عبدالقيوم پنهنجي وقت جو مشهور نامياري صحافتي ۽ سماجي اڳواڻ هو.جڏهن هوء پيء کي صرف پنج سال هئي. +هوء ترتيب ڏيڻ جي شروعات ڪئي ۽ انٽرنيشنل امتحانن جون 1939 ع ۽ 1941 ۾ پاس ڪيائين ۽ بي اي. +درجا 1943 ع ۾. +سنڀاليندڙ. +هوء مدرسات الاتات اسڪول حيدرآباد ۾ هڪ ثانوي اسڪول جي استاد طور پنهنجو ڪيريئر شروع ڪيو. +هوء 1948 ۾ ميرين هاء اسڪول جي سر مالري ۽ زبداه ڪاليج هائڊابابد جو پهريون پرنسپل ۾ شامل ٿي.هوء 1971 ع ۾ ڊپٽي ڊائريڪٽر ڪاليج ۽ ڊائريڪٽر آف بيوروڪومم جي ڊائريڪٽر ڊائريڪٽر طور 1974 ع ۾ مقرر ڪيو ويو. +هن جي خدمت کان رٽائرڊ 1984 ۾هن جي نوڪري ۽ انتظامي ذميواريون باوجود هوء پي اي ڊي کي حڪيم فتح محمد سيواني جي ادبي ۽ سياسي سهولتن تي ڪيو، جيڪو هن جو چاچو ۽ پيء هو. +سماجي، تعليمي ۽ ادبي سرگرمين. +جڏهن ته عباسي تعليم ڊائريڪٽر طور ڀرتي ڪري رهي هئي، هوء سنڌ ۾ ريموڙن ڳوٺن ڏانهن سفر ڪيو ۽ والدين کي قائل ڪيو ۽ استادن کي نوجوان ڇوڪرين کي تعليم فراهم ڪرڻ جي هدايت ڪئي. +هوء پهرين اول هئي.ھن ھڪڙي چئلينج جي ڪري ھڪڙي چئلينج جي ڪري ھن ايمان سان ورتو ھو ته ھي سامي نظام جي بنياد تي ھڪڙي سماج ۾ تبديلي آڻڻ جو واحد رستو ھو. +عباسي پنهنجي ماء پاران حوصلا بلند ٿي چڪي هئي، جڏهن ته مخالف ڌر پنهنجي خاندان ۽ ڪميونٽي جي باوجود هن جي ڌيئرن کي تعليم فراهم ڪيو. +هن جي وفات کان پوء، حيدرآباد هاء اسڪول ۾ قائم ڪيو ۽ صرف هڪ ئي موت کانپوء کيس نامزد ڪيو ويو.اپا شمس عباسي لائبريري ۽ هڪ وسيع ڳائيڍيم اسڪول جا ٻه دلچسپ آهن. +هتي استادن جي اڪثريت عورت آهي. +هن جي تعليمي مدد سان گڏ، هوء سماجي سرگرمين ۾ سرگرم حصو ورتو.هوء سنڌ باب پيف آف آل پاڪستان وائيس ايسوسيئيشن، پروفيسر ۽ بزنس آف صدر جي صدر هو، سنڌ جي فوتوسوزيائي سوسائٽي آف سنڌ جي صدر،.وائيس سٽيزن ڪلب جو نائب صدر، سنڌ وائيس ايسوسيئيشن جي صدر ۽ محسن يادگار تعليمي سوسائٽي جي چيئرمين. +هوء بينڪ، ملائيشيا، سنگاپور، انگلينڊ، فلپائن، ايران، ترڪي، هندستان، چين، بيلجئم، جرمني، امريڪا، جاپان ۽ اٽلي سميت ڪيترن ئي ملڪن جو دورو ڪيو. +هن جا ڪيترائي ڪيترائي شاگرد هاڻي مختلف تنظيمن ۾ اهم پوسٽ تي ڀرتي ٿيا آهن.اڳوڻي سنڌ تعليمي وزير ڊاڪٽر حميده کھڙو اڳوڻي صوبائي سيڪريٽري مهتاب اڪبر راشدي.اڳوڻي ڊائريڪٽر ڪاليجز مريم سلطانه نوحاڻي ۽ شاهه عبداللطيف يونيورسٽي خيرپور جي وائيس چانسلر ڊاڪٽر پروين شاه پنهنجي شاگردن مان آهن. +جيئن هن جي مدد سان تسليم ڪيو ويو، هوء 200 کان وڌيڪ انعام مليل آھن. +موت. +شمس عباسي مارچ 2011 ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57348.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57348.txt new file mode 100644 index 0000000..a02d11b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57348.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +گلابي گينگ +گلابي گينگ () ڀارت جي نارين جي فعاليت پسند ۽ انتها پسند نارين جي تنظيم آهي، جيڪا گهريلو تشدد، جنسي هيسائڻ ۽ نارين خلاف مارڪٽ (تشدد) جي واقعن سان نبرڻ ۽ کين تي زور طريقي سان روڪڻ جو ڪم ڪندي آهي. +هيءَ گينگ 2002ع جي مُنڍ واري وقت ۾ اتر پرديش ۾ اُڀري سامهون آئي، جنهن جو ڪم انهن مُڙسن کي سڌي سنئين واٽَ تي آڻڻ آهي، جيڪي پنهنجي زالن کي مارڪٽ (تشدد) جو نشان بڻائين ٿا يا عورتن کي گاريون ڏيندا آهن. +گينگ 16 سال کان وٺي 60 سال تائين جي عمر رکندڙ زائفائن تي جُڙيل آهي. +گينگ جو ڪم. +اُتر رياست اترپرديش جي پُٺتي پيل پُرڳڻن (ضلعن) ۾ 'گلابي گينگ' نالي سان هيءَ گينگ ڏاج، گهريلو تشدد، ٻالڪپڻ (ٻاروتڻ، ننڍپڻ) جي شادين ۽ ٻين سماجي مسئلن تي ڪم ڪندي آهي. +هن گينگ جي ڀاتين جي خاصيت يا انهن جو لباس (يونيفارم) گُلابي رنگ جو آهي. +هو گهڻي ريت پنهنجي هٿن ۾ لَٺيون کڻي گُهمنديون ڦرنديون رهنديون. +هن گينگ ۾ شامل مايون ڳوٺن ۾ نارين جي طاقت ۽ انهن جي مزاحمت جي نمائندگي ڪنديون آهن. +هن گينگ جي رڪن عورتن ۾ ننڍِي ڄمار جي ڇوڪرين کان وٺي وڏي عمر واريون ناني ۽ ڏاڏيءَ جي عمر جون ٻُڍڙيون مايون شامل آهن. +فلم. +گُلابي گينگ کان مُتاثر ٿي باليووڊ جي هل فلم پڻ ٺهي چُڪي آهي. +ڀارت جي رياست اترپرديش جي بنديل کنڊ علائقي ۾ عورتن جي گلابي گينگ ٺاهيندڙ سمپت پال جو چوڻ هيو ته هوءَ پنهنجي گينگ تي ٺاهي ويندڙ فلم گلابي گينگ جي نالو سان ٺهي آهي، ريليز نہ ٿيڻ ڏيندي. +فلم ۾ ماڌوري دڪشت ۽ جوهي چائولا اهم ڪردارن ۾ جلوا ڏيکاريا آهن. +سمپت پال جو چوڻ هيو تہ هوءَ ان فلم جي سينيما گهرن ۾ رليز ٿيڻ کان اڳ ئي بُک هڙتال تي ويهندي. +گلابي گينگ جي طرز تي ٺاهي ويندڙ دستاويزي فلم جي فلموگرافي(عڪس بندي) کانپوءِ سمپت ماڌوري ڊڪشت تي ڏاڍي ڪاوڙ ڪَڍندي نظر آئي. +ان احتجاج جي سبب کان کيس عالمي مقبوليت جي باوجود هيءَ فلم پنهنجي اصل ملڪ ڀارت ۾ ئي تڪرار جو شڪار ٿي وئي هُئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57349.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57349.txt new file mode 100644 index 0000000..bd79794 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57349.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +سينٽ ڪٽس ۽ نيوس +سينٽ ڪٽس ۽ نيوس جو سرڪاري نالو سينٽ ڪرسٽوفر ۽ نيوس جو وفاق آھي. +اھو ويسٽ انڊيز ۾ واقع ھڪ ملڪ آھي جيڪو ٻيٽن تي مشتمل آهي. +ڌرتيءَ جي اولھندي اڌ گول ۾ پکيڙ ۽ آبادي ٻنھي جي لحاظ کان سڀ کان ننڍڙو ملڪ آهي. +ملڪ جي رياستي سربراھ برطانيا جي راڻي ايلزبيٿ II آهي ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ باستيئر شھر آھي جيڪو ملڪ جي سڀ کان وڏي ٻيٽ ڪٽس ۾ واقع آهي. +ننڍي ۾ ننڍو ٻيٽ نيوس اتان ٽن ڪلوميٽرن جي فاصلي تي ڏکڻ-اوڀر ۾ واقع آهي. +برطانوي ڊپينڊنسي اينگويلا ماضي ۾ سينٽ ڪٽس ۽ نيوس جي اتحاد جو حصو ھئي ۽ ان وقت ان جو نالو سينٽ ڪرسٽوفر-نيوس-اينگويلا ھيو پر بعد ۾ اينگويلا ان اتحاد کان ڌار ٿي برطانيا جو سمنڊ پار علائقو بڻجي ويو. +ھن ملڪ جي اتر-اوڀر ۾ سينٽ ايوسٽيٽيس، سابا، سينٽ بارٿيليمي، سينٽ مارٽن ۽ اينگويلا جا ٻيٽ واقع آھن. +اوڀر ۽ اتر-اوڀر ۾ اينٽيگوا ۽ باربوڊا، ڏکڻ-اوڀر ۾ ريڊونڊا ۽ مونٽي سيراٽ ٻيٽ واقع آھن. +سينٽ ڪٽس ٻيٽ ۽ نيوس ٻيٽ انھن ٻيٽن ۾ شامل آهن جن کي سڀ کان اول يورپين آبادڪاري شروع ڪئي ھئي ان ڪري انھن کي ويسٽ انڊيز جي سڀني ڪالونين جي ماء جو لقب مليل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57351.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57351.txt new file mode 100644 index 0000000..d69f2eb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57351.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ويمنزم +ويمنزم، عورتيت، ناريزم () هڪ سماجي نظريو آهي، جيڪو تاريخ ۽ روزاني زندگي جي تجربن تي ٻڌل هوندو آهي. +هي رنگ واري عورتن سان تعلق رکي ٿو، خاص طور ڪارو رنگ جي عورتن بابت هوندو آهي. +عورت پسند تحقيڪار ليليٰ ماپاريان (فلپس) (Layli Maparyan (Phillips)) مطابق عورتيت (ويمنزم) جي اها ڪوشش آهي تہ "ماڻهن ۽ ماحول/ قدرت جي وچ ۾ توازن ٻيهر قائم ڪيو وڃي ۽ انساني زندگي کي روحانيت جي رُخ ڏانهن وٺي وڃجي +ليکڪا ايلس واڪر هڪ اصطلاح عورت پسند (ويمنزم) پنهنجي افسانو "وڇڙي وڃڻ" (Coming Apart) ۾ واضع ڪئي هئي جيڪو 1979ع ۾ ڇپيو هيو. +واڪر جي شروعاتي استعمال کانپوءِ هن اصطلاح کي مختلف المعاني تعبيرن کان گزرڻو پيو، جنهن ۾ نسوانيت، مردن، ماڻهن ۽ ڪارو رنگ شامل آهن. +تڪرار. +جينياتي تڪرار جي عورتيت (ويمنزم) ۾ شروعائي مذهبي بيان پڻ ٿي سگهي ٿو، بدسلوڪي جسم جي حصو کي پاڪ ڪرڻ جو طريقو، خدا جي طرف کان ضروري آهي، يا رڳو مرد خوشي ۾ اضافو ڪرڻ آهي. +ايف جي ايم، جينياتي ڪاٽنيي يا عورت جي سنت طور پڻ ڄاتو ويندو آهي، 30 کان وڌيڪ ملڪن ۾ مشق ڪيو ويندو آهي. +انهن ۾ ڪيترائي ملڪ مساوات جي اُتر اوڀر علائقي ۾ واقع بيلٽ ۾ آهن. +ثبوت سان پروڙ پئي ٿي تہ ايف جي ايم جنسي طور منتقلي بيمارين جي لاءِ عورت جي خطري ۾ اضافو نٿو ڪري. +اهو يقيني طور پڻ حفاظتي ناهي. +گهڻن کان گهڻن ملڪن ۾ جتي نسواني توهر تي عمل ڪيو ويندو آهي، عورتون جن کي متغير ڪرڻ واري آپريشن سان سندن ذات کي گزرڻ تي مجبور ڪيو آهي، اهو جنسي طور تي منتقلي جي بيمارين جي انهيءَ شرح جي حصيدار رهيون آهن، جن جي جسمن ۾ اڪثر هي مرضَ (بيماريون) پنهنجي مُڙس يا جنسي ساٿيءَ جي ويجهڙائي (قرُبت داري) جي وسيلي نہ رُڳو منتقل ٿيندا آهن، پر برقرار پڻ رهندا آهن. +تنهن هوندي بہ، عورتن جو جينياتي تنازعو (تڪرار)، نسواني توهر (ختنو) ۽ ايڊز جي وڌندڙ خطري ۾ عورتن کي جڏهن هي سمورا طريقيڪار کين نشان بڻائين ٿا يا سولائيءَ سان مُتاثر هئڻ جي موقف ۾ رکندا آهن، تڏهن ڪيترن ئي عورتيت (خاتونيت، ويمنزم) ۾ شامل بحثن کي ٻيهر سگهہ (تقويت) ملندي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5739.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5739.txt new file mode 100644 index 0000000..fa6ab3f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5739.txt @@ -0,0 +1,91 @@ +مسافر جي نماز ءِ روزي جو حڪم +مسافر جي نماز ۽ روزي جو حڪم: مسلمان ھجڻ لاء اسلام تي ايمان ضروري آهي، ءِ اسلام جو هر حڪم، مسلمانن لاء چراغ جي مثل آهي، تنهنڪري جيڪڏهن مسلمانن کي اسلام جو ڪوئي حڪم سمجھ ۾ نه اچي يا اهو حڪم ڏکيو لگي تڏهن به اھي ان جي اڳيان سر خم ڪندا آهن ۽ ھر اسلامي حڪم کي تسليم ڪن ٿا ڀلي کڻي اهي کين سمجھ ۾ نه اچن يا کين عيبدار لڳن ءِ ائين به نه آهي ته اسلام ۾ اهڙا قانون هجڻ کپن جيڪي فقط ظاهري لحاظ کان ڀلا لڳندا هجن ڇو ته اسلام ماڻھن جي تابع نه آهي بلڪه مسلمان اسلام جي تابع آهن پر اسان جي معاشري ۾ ان جي ابتڙ عمل ڪيو وڃي ٿو ، +انهن عملن منجهان ڪجھ مسافرن جي لاء نماز ۽ روزي جا حڪم پڻ شامل آهن. +اهڙا ٻيا به گهڻا ئي مثال اسان جي معاشري ۾ موجود آهن جن ھڪ مثال بدعت آھي. +اِهي حضرات اهي بدعتون اهو سمجهندي انجام ڏيندا آهن ته اسان آلله جي وڌيڪ ويجهو ءِ نبي پاڪ صلى الله عليه وآله وسلم جا بهترين امتي ٿينداسين پر نبي پاڪ صلى الله عليه وآله وسلم انهن لاء فرمايو آهي ته اهي منهنجي امت منجهان ئي نه آهن! +جيئن (صحيح سند سان) پاڻ فرمايائون: +ائين ئي(صحيح سند سان) حضرت عثمان رض کي فرمايائون: +وري(صحيح سند سان) فرمايائون: +انھن حڪمن جي روشنيءَ ۾ مسلمانن کي ڪابه عبادت پنهنجي طرفان نه پر سنت نبوي جي مطابق ڪرڻي پوندي آهي. +مسافر جي لاء روزي جو حڪم. +اسلام جي سڀني فرقن جو ان ڳالھ تي اتفاق آهي ته سفر ۾ ءِ مرض جي حالت ۾ روزو رکڻ واجب نه آهي، پر اختلاف ان ڳالھ ۾ آهي ته ڇا سفر ۾ روزو نه رکڻ عزيمت آهي يا رخصت؟ +عزيمت جي تعريف: السقوط عزيمة : هو الواجب أو المستحب الذي يسقط عن وجوبه أو استحبابه مع عدم جواز الإتيان به +عزيمت، اهڙو واجب يا مستحب حڪم، جنهن جو وجوب يا استحباب ختم ٿي چڪو هجي جڏهن ته ان حڪم کي انجام ڏيڻ جائز نه هجي. +رخصت جي تعريف: السقوط رخصة: هو كل واجب أو مستحب سقط وجوبه واستحبابه مع بقاء الجواز بالإتيان به. +اهڙو واجب يا مستحب حڪم، جنهن جو وجوب يا استحباب ختم ٿي چڪو هجي جڏهن ته ان حڪم کي انجام ڏيڻ جائز هجي +اھل تشيع جو نظريو. +اهل تشيع جو نظريو آهي ته سفر ءِ مرض جي حالت ۾ روزو عزيمت (نه رکڻ ضروري) آهي. +مريض ءِ مسافر جو روزو رکڻ صحيح نه آهي، ڇو الله پاڪ سفر ءِ مرض جي ڪري روزي جي قضا ڪرڻ کي واجب ڪيو آهي. +امام رضا عليه السلام، اسلام خالص ءِ ان جا احڪام جي موضوع تي عباسي خليفي مامون ڏانهن هڪ خط موڪلييائون ان ۾ لکيائون: +جڏهن سفر ڪرين ءِ نماز اڌ (قصر) پڙهين، ضروري آهي ته روزو به افطار ڪر(يعني روزو نه رک) جنهن جو به سفر شرعي هجي(گناه جي لاء نه هجي) ءِ روزو رکي ته ان جو روزو باطل آهي ءِ ضروري آهي ته اهو روزو وري پنهنجي وطن ۾ رکي ڇو ته سفر ۾ روزو باطل آهي. +اهل سنت جو نظريو. +اهل سنت ان ڳالھ تي متفق آهن ته مريض ءِ مسافر لاء روزو رخصت(فقط نه رکڻ جي اجازت اٿن باقي رکڻ چاهين ته انهن جو روزو صحيح آهي) پر اختلاف ان ۾ اٿن ته ان حالت ۾ روزو رکڻ بهتر آهي يا نه رکڻ بهتر آهي؟ +ان ۾ ٻه نظريه آهن. +سفر ءِ مرض ۾ روزو رکڻ يا نه رکڻ برابر آهي. +سفر ءِ مرض ۾ روزو رکڻ نه رکڻ بهتر آهي. +هن مختصر مقالي ۾ اسان جو مقصد اهو ثابت ڪرڻ آهي ته سفر ءِ مرض ۾ روزو رکڻ جائز آهي يا نه؟ +اهل سنت پنهنجي دعوى تي قرآن مجيد جي آيت ءِ ڪجھ حديثن منجهان استدلال ڪندا آهن. +قرآن ءِ حديث ۾ مطابق. +آيت جوجواب: +اهل سنت، آيت جي هن حصي(وَأَن تَصُومُواْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ) منجهان اهو ثابت ڪن ٿا ته ڀلي جو سفر ۾ اها اجازت آهي ته روزو نه رکو پر وري به روزو رکڻ بهتر آهي. +اختلاف جو سبب، آيت جي هن حصي ۾ اختلاف هجڻ آهي، اهل سنت جو چوڻ آهي ته آيت جي ان حصي جو تعلق، مسافر ءِ مريض ساڻ آهي +جڏهن ته اهل تشيع جو چوڻ آهي ته ان حصي جو تعلق مريض ءِ مسافر ساڻ نه پر خود روزن جي واجب ٿيڻ سان آهي يعني الله پاڪ روزا ان ڪري واجب ڪيا آهن جو انهن ۾ انسان ذات لاء ڀلائي آهي. +ان تي اهل تشيع وٽ ٽي دليل آهن. +1_الله پاڪ هڪ ٻي جڳھ تي به ائين ئي فرمايو آهي: +انْفِرُواْ خِفَافًا وَثِقَالاً وَجَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ( ) +(ھر حال ۾) ٿوري سامان ۽ گھڻي سامان سوڌا (جھاد لاءِ) نڪرو ۽ پنھنجن مالن ۽ پنھنجين جانين سان الله جي واٽ ۾ جھاد ڪريو، جيڪڏھن ڄاڻو ته پوء اھو اوھان لاءِ ڀلو آھي. +هن آيت ۾ به اهڙي قسم جو هي جملو(ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ) آهي جڏهن ته جهاد بهتر(مستحب) نه پر واجب هيو، تنهن جو مطلب ته الله پاڪ جڏهن اهڙي قسم جو آيتون نازل ڪندو آهي ته ان ۾ حڪم شرعي نه پر حڪم جي اهميت ٻڌائيندو آهي. +2_ آيت ۾ آهي ته (فَعِدَّةٌ مِّنْ أَيَّامٍ أُخَر) يعني اهو جملو (فَمَن كَانَ مِنكُم مَّرِيضًا أَوْ عَلَى سَفَرٍ) جواب آهي ته جيڪو به مريض يا مسافر هجي ته اهو ايترا ڏينهن رمضان کان علاوه ٻين ڏينهن ۾ رکي +يعني پوء ڇاهي سفر ءِ مرض ۾ به رکي يا نه رکي ان کي ٻين ڏينهن ۾ رکڻا آهن. +پر جيڪڏهن سفر ءِ مرض ۾ رکڻ جي اجازت هجي ها ته آيت هن طرح هجي ها: توهان منجهان جيڪو به مريض هجي يا سفر تي هجي ءِ روزا نه رکي ته اهو ٻين ڏينهن ۾ ايتائي ڳڻي رکي، پر آيت هن طرح آهي جيڪو به مرض ءِ سفر ۾ هجي اهو روزا قضا ڪري رکي. +3_ جيڪڏهن اهو تسليم ڪجي ته آيت جي ان حصي جو تعلق مريض ءِ مسافر ساڻ آهي ته پوء ان جو مطلب ته روزو رکڻ مستحب ٿي ويندو، +پر جڏهن حديثن ۾ ڏسئون ٿا ته مرض ءِ سفر جي حالت روزو بهتر نه پر ناپسنديده پڻ آهي بلڪه اهل سنت جي ڪتابن منجهان صحيح سند وارين حديثن جي مطابق، مرض ءِ سفر ۾ روزو رکڻ گناه آهي! +حديث_1: +حديث_2: +انهن جهڙيون ٻيون پڻ گهڻيون ئي حديثون صحيح سند سان موجود آهن. +حديث_3: +ياد رهي ته جيڪڏهن انهن صحابن کي سفر ۾ روزي نه رکڻ جي خبر نه هجي ها ته نبي پاڪ صلى الله عليه وآله وسلم انهن کي گنهگار نه چون ها! +حديث_4: +انهن روايتن منجهان صاف ظاهر آهي ته (ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ) جو تعلق مريض ءِ مسافر سان نه ٿو ٿي سگهي جيتوڻيڪ ان جو تعلق خود رمضان جي روزن(كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ) سان آهي. +بي بي عائشه رض واري حديث جو جواب: +1_ اهو ممڪن نه آهي ته پوري عمري دوران نبي پاڪ هڪ طرح اعمال انجام ڏئي ءِ بي بي ان جي برخلاف انجام ڏئي ءِ نبي پاڪ کان پڇي ئي نه ايسيتائين جو آخر اچي پڇي ته مان ته پوري نماز پڙهي ءِ روزو به رکيم! +2_ امام الجرح و تعديل علامه ذهبي ان حديث کي منڪر ءِ ضعيف قرار ڏيندي لکن ٿا: (لم يعتمر رسول الله صلى الله عليه وسلم في رمضان أبدا) نبي پاڪ ڪڏهن به رمضان المبارڪ م عمره انجام ڏنو ئي نه هيو. +مشهور اعتراض ءِ ان جو جواب +اڳ جي زماني ۾ سفر ڏکيا هوندا هئا ان ڪري سفر ۾ روزا معاف هئا پر هن دور ۾ سفر بلڪل آسان ٿي ويو آهي ان ڪري هن دور ۾ روزا معاف نه آهن! +جواب: +ان آيت ۾ فقط سفر ءِ مرض جو ذڪر آهي جڏهن ته ان ٻيو ڪوبه شرط نه آهي ته اگر سفر پيادل هجي ته ان کان روزو معاف آهي يا جنهن تي سفر ڏکيو گذري ان کان روزو معاف آهي +يا آيت ائين نه ٿي ڇوي ته مسافر کان روزو معاف آهي پر جيڪڏهن هودي جي ڇانو ۾ سفر ڪري ته ان کان معاف نه آهي يعني اهڙي ڪنهن به قسم جو شرط نه آهي +جيتوڻيڪ مٿين حديثن جي مطابق نبي پاڪ بغير ڪنهن ڏکيائي جي رکيل روزو به سفر ۾ کولي ڇڏيندا هئا ءِ روزي رکڻ کي گناه سمجهندا هئا. +قرآن ءِ سنت جي مطابق، حقيقت هيء آهي ته مرض ءِ سفر ۾ روزو نه رکڻ عزيمت آهي (يعني روزو نه رکڻ واجب آهي). +مسافر جي لاء نماز جو حڪم. +ٻيو مسئلو اهو هيو ته مسافر سفر ۾ به پوري نماز پڙهندا آهن جڏهن ته اسلام کين اها آساني ڏني آهي ته سفر ۾ نماز، پوري نه پر اڌ پڙهن. +ان مسئلي ۾ به سڀني مسلمانن جو اتفاق آهي ته سفر ۾ اڌ نماز پڙهي سگهجي ٿي پر اختلاف ان ڳالھ ۾ آهي ته اڌ (قصر) نماز پڙهڻ رخصت آهي يا عزيمت؟ +يعني اسان کي اختيار آهي ته سفر ۾ نماز پوري پڙهجي يا اڌ پڙهجي، يا سفر ۾ فقط قصر(اڌ) نماز ئي پڙهبي جڏهن ته پوري نماز پڙهڻ سان نماز باطل آهي؟ +اهل تشيع جو نظريو. +اهل تشيع جو اتفاق آهي ته قصر پڙهڻ، عزيمت آهي يعني سفر ۾ فقط قصر(اڌ) نماز ئي پڙهبي جڏهن ته پوري نماز پڙهڻ سان نماز باطل آهي. +اهل سنت جو نظريو. +انهن ۾ اختلاف آهي، بعض اهل سنت جو نظريو آهي ته رخصت آهي ءِ بعض جو نظريو آهي ته عزيمت آهي. +قرآن ءِ سنت جي مطابق. +اختلاف جو سبب آيت جي هن حصي (فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ ) ۾ اختلاف ڪرڻ جي ڪري آهي. +جناح جي معنى آهي "گناه" يعني نماز قصر ڪرڻ ۾ توهان تي ڪوبه گناه نه آهي، اهل سنت ان منجهان اهو سمجهيو آهي ته آيت حکم بيان ڪرڻ لاء آئي آهي، جڏهن ته اهل تشيع جو چوڻ آهي ته اها آيت حڪم کي بيان ڪرڻ لاء نه پر ڪنهن وهم (ڪجھ ماڻهو پوري نماز پڙهڻ سان مانوس ٿي ويا هئا ءِ اڌ نماز پڙهڻ کي پنهنجي لاء نقصان ءِ عيب پيا سمجهن، تنهن ڪري هيء آيت نازل ٿي ته سفر ۾ اڌ نماز پڙهڻ ۾ ڪوبه گناه نه آهي) کي دور ڪرڻ لاء آئي آهي، ان لاء ٻه دليل آهن: +1_اهل سنت علماء جو اقرار آهي ته آيت وهم کي دور ڪرڻ آئي آهي جيئن جار الله زمشخري پنهنجي کتاب ۾ لکن ٿا ته ڪجھ ماڻهو پوري نماز پڙهڻ سان مانوس ٿي ويا هئا ءِ اڌ نماز پڙهڻ کي پنهنجي لاء نقصان ءِ عيب پيا سمجهن، تنهن ڪري هيء آيت نازل ٿي ته سفر ۾ اڌ نماز پڙهڻ ۾ ڪوبه گناه نه آهي. +2_اهڙي قسم جي وهم دور ڪرڻ لاء قرآن پاڪ ۾ ٻيو مثال به آهي: +ان آيت ۾ اهل تشيع ءِ اهل سنت جو اتفاق آهي ته اها آيت حڪم کي بيان ڪرڻ لاء نه پر وهم کي دور ڪرڻ لاء آئي آهي، ڇو ته ان جبل تي مشرڪن بت رکي ڇڏيا هئا جنهن جي ڪري ڪجھ مسلمانن کي اهو وهم ٿيو ته بتن جي ڪري متان سعي قبول نه ٿئي تنهن تي اها آيت نازل ٿي. +ياد رهي ته هيء آيت تڏهن نازل ٿي هئي جڏهن مسلمان چار رڪعتون پڙهڻ جا عادي ٿي ويا هئا پر سفر ۾ ٻن رڪعتن جو حڪم ته چئن رڪعتن جي حڪم کان به پهريان نازل ٿيو هيو. +جيئن حديثن جي روشني ۾ اڳتي بيان ٿيندو، تنهن ڪري اهو چوڻ درست نه ٿيندو ته سورت نساء جي آيت 101 قصر نماز جي حڪم کي بيان ڪرڻ لاء آئي آهي. +حديث _1 +حديث _2 +صحيح سند سان +صحيح سند سان +سڀئي صحابي سفر ۾ اڌ نماز پڙهندا هئا پر فقط بي بي عائشه رض ءِ حضرت عثمان پوري نماز پڙهندا هئا. +ان روايت منجهان صاف ظاهر آهي ته سفر ۾ اڌ نماز پڙهڻ، سنت نبوي ءِ سنت صحابه آهي. +صحيح روايت ۾ آهي ته: +صحيح سند سان روايت آهي: +باقي ٻيا سڀئي صحابي اڌ نماز پڙهندا هئا +1_صحيح سند سان روايت آهي: +صحيح سند سان روايت آهي: +صحيح سند سان روايت آهي: +يعني جيئن حضر ۾ ٻه رڪعتون پڙهڻ، بدعت آهي ائين ئي سفر وري چار رڪعتون پڙهڻ بدعت آهي ءِ ضروريات مذهب جي خلاف آهي. +سفر ءِ مرض جي حالت ۾ روزو رکڻ وارو قرآن ءِ سنت جي نگاه ۾ گنهگار آهي ءِ ان جو روزو رکڻ صحيح نه آهي.نماز به سفر جي حالت ۾ اڌ پڙهڻ واجب آهي ءِ پوري نماز پڙهڻ وارو بدعتي ءِ سنت جو منڪر آهي. +قرآن ءِ سنت منجهان ثابت هجڻ ڪري سڀني شيعه عالمن جو اتفاق آهي ته روزو، مرض ءِ سفر جي حالت ۾ باطل آهي. +اهڙي طرح سفر جي حالت ۾ نماز به قصر(اڌ) پڙهڻ واجب آهي ءِ پوري پڙهڻ سان نماز باطل ٿي ويندي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57399.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57399.txt new file mode 100644 index 0000000..4ba5af6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57399.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +روبي مائرز +روبي ميئر () يهودي نسل جي ڀارتي فلمي اداڪارِ هُئي. +هيءَ هڪ بغدادي يهودي خاندان سان تعلق رکندي هئي. +هن 1907ع ۾ پوني، بمبئي پريزيڊنسي ۾ جنم ورتو هيو. +ڪيريئر جي شروعات. +روبي هڪ ٽيليفون آپريٽر جي ڪم سان پنهنجي ڪيريئر جي شروعات ڪئي. +سندس خوبصورتي کان مُتاثر ٿي ڪوهہ نور فلم ڪمپني جي مالڪ موهن ڀائوناني هن سان رابطو ڪيو ۽ فلم ۾ ڪم ڪرڻ جي آڇ ڪئي، پر روبي ان آڇَ (آفر) کي جوابَ ڏئي ڇڏيو، ڇوتہ ان وقت فلمن ۾ عورتن جو ڪم ڪرڻ ڏاڍو خراب سمجهيو ويندو هيو، پر هدايتڪار موهن پاران کيس هر ڀيري زور ڀرڻ تي هيءَ فلم ۾ ڪم ڪرڻ جي لاءِ ها ڪري ويٺِي ۽ تڏهن سندس فلمي نالو سلوچنا رکيو ويو هيو. +روبي ٽيهہ جي ڏهاڪو ۾ خاموش فلمن (سائلينٽ موويز) جي وڏي اداڪارا مڃي ويندي هئي. +فلم ويربالا جي ڪاميابي کيس رات وچ ۾ اسٽار بڻائي ڇڏيو، تنهنکانپوءِ هن پوئتي مُري ڪينَ ڏٺو. +عروج وارو زمانو. +ٽيليفون گرل، علي بابا چاليهہ چور، وائلڊ ڪيٽ آف بامبي، ديا جي ديوي ماڌوري، انارڪلي، اندرا ايم اي جهڙيون ڪيتريون ئي ڪامياب فلمون هن ڏنيون، سندس پنهنجي نالو سلوچنا تي پڻ هڪ فلم ٺهي هُئي، اداڪار ڊي بلي موريا سان گڏ هن جي فلم هيررانجها ۾ چُمي ڏيڻ وارو منظر (ڪِسنگ سين) ڏيڻ تي وڏو هُلڙ هنگامو ٿيو هيو، کيس 'رومانس جي راڻي ' ۽ ' سپنن جي راڻي ' جي نالن سان مقبوليت ملي. +هڪ وقت ۾ هيءَ بمبئي جي گورنر کان بہ وڌيڪ ڏوڪڙ (پئسا) ڪمائيندي هئي، هن وٽ شيوورلٽ ڪار پڻ هئي، جيئن هوءَ پاڻ هلائيندي هئي، پر پوءِ خاموش (سائلينٽ) فلمن کانپوءِ آواز واري فلمن جو دور آيو ۽ روبي کي گهٽ فلمون ملڻ لڳيون، ڇوتہ هوءَ سُٺي هندي ۽ اردو نہ ڳالهائي سگهندي هئي، انهيءَ ڪري هن هڪ سال تائين فلمن کان موڪَل ورتي ۽ هندي ٻولي سکڻ لڳي ۽ ٻيهر فلمن ۾ شاندار واپسي ڪيائين. +سال 1930ع جي وچ واري زماني ۾ هن پنهنجي فلم پروڊڪشن هائوس روبي پڪس جي نالو سان کوليو، جنهن ۾ هن پنهنجي خاموش فلمن کي ڳالهائيندڙ (آواز واريون) فلمن ۾ ٻيهر ٺاهڻ شروع ڪيو جِن کي وڏي شهرت ملي. +فلم انارڪلي. +فلم انارڪلي جيڪا ٽي ڀيرا ٺهي، ٽنهين ڀيري روبي انهن ۾ ڪم ڪيو، پهريون ڀيرو خاموش فلم ۾ انارڪلي جو ڪردار نڀائيائين پوءِ ڳالهائيندڙ فلم ۾ پڻ انارڪلي جو ڪردار نڀائيائين. +آخري ڀيرو انارڪلي فلم ۾ هن شهزادو سليم جي ماءٌ وارو ڪردار نڀايو. +نئين اداڪارن ثريا، نور جهان، خورشيد جي اچڻ سان روبي جي چمڪ ڦڪي پوڻ (گهٽجڻ) لڳي. +کيس سائيڊ رول ملڻ شروع ٿي ويا. +ناليوارو ڀارتی سياستدان مورار جي ديسائي فلم جگنو ۾ پروڊيوسر بڻيو. +دليپ ڪمار جو روبي تي ڏوري وجهڻ اخلاقيات جي خلاف لڳو، جنهن جي ڪري دليپ ڪمار کي ان فلم ۾ روڪَ (بين) پڻ لڳو هيو. +ڊي بلي موريا سان سندس افيئرجو وڏو چئوٻول (چرچو) ٿيڻ لڳو. +ڊي بلي موريا خاموش فلمن جو سپر اسٽار هيو. +شاهہ خرچ روبي پيسن جي تنگي پڻ ڏٺِي، هندستاني حڪومت کينس 1973 ۾ دادا صاحب ڦالڪي ايوارڊ پڻ ڏنو هيو. +هدايتڪار اسماعيل مرچنٽ پاران فلم مهاتما اينڊ دي بيڊ بوائي ۾ کيس ڀيٽا (خراج عقيدت) پيش ڪئي وئي. +وفات. +روبي 10 آڪٽوبر 1983 تي بمبئي ۾ پلوڪ پَڌاري (وفات ڪري) وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57404.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57404.txt new file mode 100644 index 0000000..02afcbf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57404.txt @@ -0,0 +1,183 @@ +آسٽريا +آسٽريا جنھن جو سرڪاري نالو جمھوريه آسٽريا آھي ھڪ جرمن ٻولي وارن جو ملڪ آھي جيڪو وچ يورپ جي ڏاکڻي حصي ۾ واقع چوڌاري زمين سان گھيريل ملڪ آهي جيڪو ھڪ وفاقي جمھوريه آھي. +ان جي گادي جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر ويانا آھي. +آسٽريا جرمن زبان جو لفظ آهي، جنهن جي معنيٰ آهي: ”فرانڪن جي اوڀر واري بادشاهت“. +ان جي اتر اولھ ۾ جرمني، اتر ۾ چيڪ ريپبلڪ، اتر اوڀر ۾ سلوواڪيا، اوڀر ۾ ھنگري، ڏکڻ ۾ سلووينیا ۽ اٽلي، اولھ ۾ سوئٽزرلينڊ ۽ لڪٽنسٽائين واقع آهن. +ھن ملڪ جي پکيڙ ۽ آبادي لڳ ڀڳ 90 لک آھي جيڪي آسٽريائي ماڻھو آھن. +ملڪ جي سرڪاري ٻولي جرمن آھي. +آسٽريائي ماڻھن جي جرمن ٻولي جو غيررسمي لھجو بويريائي لھجن وارو آھي ھي ملڪ پنهنجين سھڻن جبلن جي دل لڀائيندڙ منظرن سبب سڄي دنيا ۾ مشهور آهي. +ملڪ جو سڀ کان مٿانهون هنڌ گداس گلوڪنز (بلندي: 3797 ميٽر) آهي. +جرمني کان علاوه ھتي سربوڪروٽ ۽ ٽرڪش پڻ ڳالهائجن ٿيون. +موسم نهايت خوشگوار ۽ وڻندڙ آهي، سردين ۾ سخت سردي پوندي آهي، جڏهن ته گرمين ۾ موسم وچٿري هوندي آهي. +آسٽريا جي آزاديءَ جو ڏهاڙو 26 آڪٽوبر 1955ع آهي. +هي ملڪ 14 ڊسمبر 1955ع کان گڏيل قومن جي اداري (U. +O) جو ميمبر آهي +تاريخ. +آسٽريا جي هاڻوڪن علائقن ۾ ماڻهو هزارين سال اڳ به رهندا هئا، پر تاريخدانن کي انهن بابت ڪا ڄاڻ ناهي ملي سگهي. +800 ق.م ۾ ماڻهو کاڻين کوٽڻ جو ڪاروبار ڪندا هئا ۽ انهن جو ڌنڌو ڪچي لوهه ۽ لوڻ جو واپار هو. +15ق.م ۾ رومين هن علائقي کي پنهنجي بادشاهت ۾ شامل ڪيو. +955ع ۾ آسٽريا جرمن سلطنت جو حصو ٿيو. +964ع ۾ پوپ اوٽو پهرئين کي مقدس رومن شهنشاهه جو لقب ڏنو، ان ريت مقدس رومن امپائر جي حيثيت سان 1806ع تائين آسٽريا تي هن جي حڪومت رهي. +ھن ملڪ واري وچ يورپي حصي ۾ سڀ کان اول رومين جي دؤر کان اول ڪيلٽڪ قبيلا آباد ٿيا ھئا. +انھن قبيلن ھتي نورڪم نالي بادشاهت قائم ڪئي جيڪا درحقيقت قبيلن جي فيڊريشن ھئي جنھن تي رومي ايمپائر قبضو ڪري پنھنجو صوبو بڻائي ڇڏيو. +ھاڻوڪي دؤر ۾ اوڀر آسٽريليا ۾ واقع ڪارننٽم نالي قلعو اھم فوجي ڪيمپ ھجڻ ڪري رومي ايمپائر جي پنونيا صوبي جو گادي جو هنڌ بڻايو ويو اھڙي طرح اتي شھر اڏجي ويو. +لڳ ڀڳ چار صدين تائين ڪارننٽم شھر جي آبادي 50000 جي لڳ ڀڳ برقرار رھي. +رومن ايمپائر جي زوال بعد موجوده آسٽريا ۾ بويريائي، سلَاوَ، آواري گھري آيا ۽ اتي قبضو ڪيائون 788ع ۾ فرينڪن جي بادشاھ شارليمن علائقو فتح ڪري ان کي پنھنجي رياست جي ڪالوني بڻايو جنھن ۾ ھن عيسائيت کي متعارف ڪرايو. +موجوده آسٽريا واري سرزمين ايسٽرن فرانسيا (ايسٽ فرينڪس بادشاهت) جي حصي ٿيڻ بعد بئبنبرگ گھراڻي کي وصيت ذريعي ڏني وئي ۽ ان وقت اھا سرزمين ايسٽرن فرانسيا جي آخري اوڀر ۾ سرحد تي واقع ھجڻ ڪري ان تي مارچيا اورينٽلس نالو پئجي ويو. +اوڀر کي پراڻي جرمن ٻولي ۾ Ostarrîchi يعني آسٽريا سڏيندا ھئا. +مارچ يا مارگِرَيو جي ھتي معنيَ آھي سرحد سان لڳولڳ سرزمين. +اھا سرزمين بئبنبرگ گھراڻي جي ليئوپولڊ پھرين کي 976ع ۾ ڏني وئي +ھبسبرگ گھراڻو ۽ مقدس رومن ايمپائر. +آسٽريا جي نالي جو پھريون تاريخي رڪارڊ 996ع جو آھي جنھن ۾ بئبنبرگ مارچ جي لاء آسٽريا لفظ استعمال ڪيو ويو آهي 1156ع ۾ مقدس رومن ايمپائر جي شھنشاھ فريڊرڪ بارباروسا ھڪ قانوني دستاويز پِروِلَيجِيم مِينُوس تي صحيح ڪري آسٽريا جي علائقي کي ڊَچِي جو درجو ڏنو. +1192ع ۾ بئبنبرگ گھراڻي ھڪ ٻي ڊچي پڻ حاصل ڪئي جنھن جو نالو اِسٽَيريا ھيو. +بَئبِنبَرگ گھراڻي جي 1246ع ۾ فيڊرڪ ٻئين جي وفات سان گڏ پڄاڻي ٿي وئي. +نتيجي ۾ بوھيميا جي بادشاھ آٽوڪار ٻئين آسٽريا، اِسٽَيرِيا ۽ ڪارنٿيا وارين ڊچين تي پوري طاقت سان قبضو ڪيو 1278ع ۾ ھن جي اقتدار جو سج لھي ويو جڏھن کيس جرمني جي رودولف پھرين دُورنڪَروت واري جنگ ۾ شڪست ڏني ان وقت کان وٺي پھرين جنگ عظيم تائين آسٽريائي تاريخ م لڳ ڀڳ سموري دؤر ۾ ھَبسبَرگ گھراڻي جي بادشاھت قائم رھندي آئي. +چوڏھين ۽ پندرهين صدي عيسويءَ ۾ ھبسبرگ شاھي خاندان آسٽريا جي ڊچي ۾ نوان صوبا شامل ڪندي توسيع شروع ڪئي. +مقدس رومن ايمپائر جي شھنشاھ سجسمنڊ جي وفات بعد 1438ع ۾ سندس ڄاٽي ڊيوڪ البرٽ پنجين کي بطور بوھيميا جي بادشاھت ۽ مقدس رومن ايمپائر جي وارث طور چونڊيو ويو. +جيتوڻيڪ ھن ھڪ سال کن حڪومت ڪئي پر بعد ۾ ھڪ ڄڻي کان سواء مقدس رومن ايمپائر جا سمورا شھنشاھ ھبسبرگ گھراڻي مان ٿيا. +1477ع ۾ ھبسبرگ گھراڻي جو رومي شھنشاھ فريڊرڪ ٽئين جي سڪيلڌي پٽ آرچڊيوڪ ميڪسمليئن پھرين جي بُرگَنڊِي جي وارث ماريا سان ٿي اھڙي طرح نيدرلينڊز جو ھڪ وڏو حصو ھبسبرگ گھراڻي جي ملڪيت ۾ شامل ٿي ويو 1496ع ۾ انھن جي پٽ فلپ سھڻو ڪيسٽيئل ۽ ايراگان جي وارث جوئيانا سان ٿي جيڪي عمر جي پوئين حصي ۾ نفسياتي بيمارين ھو شڪار ٿيڻ ڪري جوئيانا چري سڏبي آھي. +ان شاديءَ سان اٽلي ۽ اسپين جا علائقا پڻ ھبسبرگ گھراڻي جي ملڪيت ۾ شامل ٿيا. +1526ع موھاچ واري جنگ ۾ ھنگري ھارائي ويو ۽ خلافت عثمانيه کٽي وئي. +نتيجي ۾ بوھيميا ۽ ھنگري جو باقي بچيل حصو آسٽريا جي ھبسبرگ بادشاهت ۾ شامل ٿي ويا جنھن بعد خلافت عثمانيه ۽ ھبسبرگ جنگين جو آغاز ٿيو جن مان ھڪ ڊگھي جنگ 1593ع کان 1606ع تائين ھلي. +ترڪن اسٽيريا تي 20 دفعا چڙھائي ڪئي سيپٽمبر 1529ع جي آخر ۾ سليمان اعظم ويانا جو محاصرو ڪيو جيڪو برفباري شروع ٿيڻ بعد بغير ڪنھن نتيجي جي ختم ڪيو ويو +مقدس رومن ايمپائر جي شھنشاھ ليئوپولڊ پھريون (1657–1705) جو دور حڪمراني ڊگھو ھيو جنھن ۾ ترڪن خلاف ويانا کي بچائڻ جي جنگ پولينڊ جي بادشاھ جان ٽيون سوبيئيسڪي جي اڳواڻي ۾ وڙھي وئي ويانا کي بچائڻ ۾ ڪاميابي ملڻ بعد نيٺ زينٽا واري جنگ ۾ ترڪ خلافت کي مقدس رومن ايمپائر واري ليگ شڪست ڏني جنھن جي نتيجي ۾ 1699ع ۾ ڌرين وچ ۾ ڪارلووٽز وارو معاھدو ٿيو جنھن جي نتيجي ۾ ھنگري جا خلافت پاران کسيل علائقا واپس ٿيڻ لڳا جيڪي آسٽريا ۾ شامل ٿيندا ويا. +مقدس رومن ايمپائر جي ھبسبرگ گھراڻي واري آسٽريائي شھنشاھ چارلس ڇھين پٽاڻي وارث نہ ھجڻ ڪري پنھنجي ھبسبرگ گھراڻي کي درپيش نابودي واري خطرن کان بچائڻ لاءِ اھي سڀ حاصل ڪيل علائقا وراثت واري 1713ع واري منظوري جي عيوض ترڪ ڪري ڇڏيا. +ھن جي خاندان م ڪو مرد وارث نہ بچيو ھو. +پھرين ھڪ مرحوم ڀاءُ جي نياڻي ماريا جوزفيا وارث ھئي جنھن بعد کيس نياڻي ماريا ٿريسا ڄائي جيڪا وارث ٿي پر تخت جي نياڻين ۾ وراثت ۾ قانوني رڪاوٽ ھئي جنھن لاء عملي منظوري ۽ ان جي مقدس رومن ايمپائر ۾ شامل اتحادين جي مڃتا درڪار ھئي. +وراثت واري ان معاملي تي آسٽريا-پروشيا واري رياست جرمني مان مخالفت شروع ڪئي. +ماريا ٿريسا پيء جي وفات بعد مقدس رومن ايمپائر جي ايمپريس (ملڪه) ٿي پر ھن کي شريڪ حاڪم پڻ رکڻو پيو. +پولينڊ جي ٽن ورھاستن مان پھرين ۽ ٽين ورھاست (1772 ۽ 1795ع ۾) آسٽريا پڻ جرمني ۽ روس سان گڏجي حصو ورتو ھو. +آسٽريا بعد ۾ انقلابي فرانس سان جنگ ۾ جوٽجي ويو شروع ۾ نيپولين جي ھٿان ان کي لاڳيتيون شڪستون مليون جن سان پراڻي مقدس رومن ايمپائر جو 1806ع ۾ خاتمو ٿي ويو. +ان کان ٻہ سال اڳ آسٽريا جي ايمپائر قائم ٿي. +1814ع ۾ آسٽريا پنھجي اتحادين جيئ فوجين سان گڏجي فرانس ۾ داخل ٿي نيپولين وارين جنگين جو خاتمو آندو. +1815ع ۾ ويانا جي ڪانگريس مان آسٽريا پاڻ کي يورپ جي اندر چئن وڏين طاقتن مان ھڪ مڃائي چڪو ھو. +ساڳي سال آسٽريا جي صدارت ۾ جرمن ڪنفيڊريشن جو قيام عمل ۾ آيو +ان باوجود آسٽريا جرمني جي ايمپائر 1848 جي حق ۾ پنھجي جرمن ٻولي ڳالھائيندڙ علائقن تان دستبردار نه ٿيو. +نئين قائم ٿيل جرمن ايمپائر جو تخت پروشيائي بادشاھ فيڊرڪ ولھيم چوٿين جي حوالي ڪيو ويو. +1864ع ۾ آسٽريا ۽ پروشيا ٻئي گڏجي ڊينمارڪ سان وڙھيا ۽ ڊينمارڪ کان شليسوگ ۽ ھولسٽائين واريون ڊچيون آزاد ڪرايون. +ان جي انتظام تي نااتفاقي ڪري 1866ع ۾ پاڻ ۾ وڙھي پيا ۽ ان سال سندن وچ ۾ آسٽرو پروشين جنگ شروع ٿي ۽ ڪونجگريٽز واري لڙائي ۾ آسٽريا کي شڪست آئي آسٽريا جرمن ڪنفيڊريشن مان نڪري ويو ۽ اڳتي جرمن سياست کان پڻ پاسو ڪري ويو. +آسٽرو ھنگري ايمپائر. +1867ع ۾ آسٽريا جي ايمپائر ۽ ھنگري جي ايمپائر ملي ھڪ ٿي آسٽرو ھنگري ايمپائر ٺاھي جنھن جو سربراھ فرانز جوزف ٿيو. +ان ۾ سلاوڪ گروہ جھڙوڪ: ڪروٽ، چيڪ، پول، روسين، سرب ، سلوواڪ، سلوويني ۽ يوڪريني، اطالوي ۽ روماني ابادين وارا ماڻھو پڻ شامل ھيا. +آسٽريائي نسل جي ماڻھن ۾ جرمن قومپرستي جڙ پڪڙيندي وئي جنھن سان آسٽريا ۽ جرمني جي ھڪ ٿيڻ جي اميد جنم ورتو آسٽريا ۾ ڪارل لوگر پئن جرمن ازم جي خيالن جي پرچار ڪئي. +ھوڏانھن جرمني ۾ بسمارڪ جي پاليسين آسٽريائي ۽ جرمن آسٽريائي ماڻھن کي جرمني کان الڳ نہ سمجھيو. +آسٽريائي پئن جرمن خيالن وارن بسمارڪ کي پنھنجو آئيڊيل بڻائي ڇڏيو ۽ انھن آسٽريا ۾ بندش ھوندي بہ نيرا ڪارن فلاور قميصن جي ڪاجن ۾ لڳائڻ شروع ڪيا ۽ ان ڪري جو اھو گل جرمن شھنشاھ ولھيم پھرين جو پسنديده گل ھيو +آسٽريا جي جرمن قوم کان دوري آسٽريائي عوام ۾ قومي سڃاڻپ جا سوال اٿاري ڇڏيو آسٽرو ھنگري ايمپائر جي ان روش آسٽريائي جرمن ماڻھن ۽ ٻين نسلي گروهن وچ ۾ ھڪ نسلي ڇڪتاڻ کي جنم ڏنو. +پئن جرمن ازم جي حامي آسٽريائي ماڻھن جرمني سان گڏ ٿيڻ جي خواهش پئي ڪئي ۽ اھي ان اميد سان ھيا تہ اسٽرو ھنگري ايمپائر ختم ٿئي تہ جيئن جرمني ۽ آسٽريا ھڪ ٿي وڃن. +1908ع ۾ آسٽرو ھنگري ايمپائر بوسنيا ۽ ھرزگوينيه کي پنھنجي حدن ۾ شامل ڪري ڇڏيو 1914ع ۾ سرجيوو ۾ ھڪ بوسنيائي سرب گويرلو پرنسپ آرچڊيوڪ فرانز فرڊيننڊ کي قتل ڪيو +جنھن واقعي کي بنياد بڻائي سياستدانن ۽ جنرلن شھنشاھ کي سربيا خلاف جنگ شروع ڪرڻ لاء قائل ڪيو جنھن سان عالمي جنگ ڇڙي پئي ۽ نتيجتن اسٽرو ھنگري ايمپائر ٽٽي وئي. +ڏھ لک کان وڌيڪ آسٽروھنگري فوجي مارجي ويا. +پھرين آسٽريائي ريپبلڪ. +آڪٽوبر 1918ع تي آسٽريا +جي شھر ويانا ۾ شاھي پارليامينٽ رائخسريٽ ۾ جرمن ميمبر گڏ ٿيا جتي انھن جرمن آسٽريا صوبي جي قومي اسيمبلي جو اجلاس منعقد ڪيو. +30 آڪٽوبر تي ان اسيمبليءَ سٽاٽسرٽ نالي سان جرمن آسٽريا جي ريپبلڪ جو اعلان ڪيو. +شھنشاھ کين اٽلي سان جنگبندي ۾ حصي وٺڻ جي دعوت ڏني. +شھنشاھ 11 نومبر تي نئين ۽ پراڻي حڪومتن جي صلاح سان اعلان ڪيو تي ھو ڪنھن بہ رياستي معاملي ۾ حصو نہ وٺندو. +12 نومبر تي جرمن آسٽريا قانوني طور تي پاڻ کي ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ ھجڻ جو اعلان ڪيو اھڙي طرح بادشاهت جو خاتمو آندو +ھبسبرگ گھراڻي واري آسٽرو ھنگري ۾ جرمن آسٽريا +جو نالو جرمنن ابادي جي اڪثريت وارن علائقن جي لاء غيرسرڪاري طور تي استعمال ڪيو ويندو هو. +انچلوس (جرمني ۽ آسٽريا جو انضمام) جو مطالبو آسٽريا ۽ جرمني جو ھڪ ھردلعزيز مطالبو ھيو سينٽ جرمين معاھدي ۽ ورسيليز واري معاهدي ۾ جرمني ۽ آسٽريا جي الحاق جي لاءِ منع ڪئي وئي ھئي انھن معاھدن جرمن آسٽريا تي زور رکيو ته ان جي نالو تبديل ڪري ريپپلڪ آف آسٽريا رکي جنھن تحت پھرين آسٽريائي ريپبلڪ قائم ڪئي وئي آسٽريائي ريپبلڪ کان ٻاھر رھندڙ 30 لک آسٽريائي جرمن نئين رياستن چيڪوسلاواڪيا، يوگوسلاويا، ھنگري ۽ اٽلي ۾ اقليتي آبادي بڻجي ويا +پھرين جنگ عظيم جي خاتمي بعد آسٽريائي ڪرنسي ڪرون پنھنجو قدر وڃائي چڪي ھئي ۽ معيشت افراط زر جو شڪار ٿي چڪي ھئي. +معاشي بھتري آڻڻ لاءِ ليگ آف نيشنز جي نگراني ۾ آسٽريا جي بين الاقوامي قرض ڏنا ويا +تہ جيئن رياست کي ڏيوالي نڪرڻ کان بچائي ان جي ڪرنسي کي مستحڪم ڪري سگھجي. +1925ع ۾ ڪرون کي ختم ڪري آسٽريائي شلنگ نالي ڪرنسي متعارف ڪرائي وئي جنھن جي ھڪ شلنگ کي ڏھ ھزار ڪرون جي برابر ڪيو ويو اھڙي طرح چ1929ع تائين معيشيت ۾ ڪجھ بھتري آندي وئي. +پھرين آسٽريائي ريپبلڪ 1933ع تائين قائم رھي سگھي ڇوتہ ان سال ريپپلڪ بجي چانسلر اينجلبرٽ ڊولفس پارليامينٽ ذريعي ملڪ ۾ +اٽلي جي فاشسٽ طرز تي ھڪ آمراڻو نظام قائم ڪري چڏيو ملڪ ۾ گھرو ويڙھ شروع ٿي وئي سوشل ڊيموڪريٽڪ پارٽي تي بندش وڌي وئي ۽ ان جي ڪارڪنن کي جيل موڪليو ويو يا کين ملڪ ڇڏڻ لاء مجبور ڪيو ويو پھرين مئي 1934 +۾ نئون آئين نافذ ڪيو ويو جنھن ذريعي ڊولفس جي اقتدار کي مضبوط ڪيو ويو پر ان سال 25 جولاء تي کيس نازي فوجي بغاوت ۾ قتل ڪيو ويو +ٻين جنگ عظيم. +ڊولفس جو جائنشين ڪرٽ ششنگ آسٽريا کي ھڪ جرمن رياست طور ۽ آسٽريائين کي بھتر جرمن طور قبوليو پر ھن آسٽريائي خودمختياري چاھي پئي ھن 13 مارچ 1938ع ۾ آسٽريا جي جرمنيءَ کان خودمختياري جو ريفرينڊم ڪرائڻ جو اعلان ڪيو پر 12 مارچ تي آسٽريائي نازين حڪومت پنھنجي ڪنٽرول ۾ آندي ۽ جرمني جي فوجين ملڪ تي قبضو ڪيو 13 مارچ 1938ع ۾ انچولس جو سرڪاري اعلان ڪيو ويو. +15 مارچ تي آسٽريا ڄاول ايڊولف ھٽلر ويانا شھر جي ھڪ علائقي ھيلڊينپلاٽز ۾ جرمني ۽ آسٽريا جي جرمن رائخ (نازي جرمني) سان انضمام جو اعلان ڪيو. +اھڙي طرح آزاد آسٽريا جو خاتمو ٿي ويو. +ھن اپريل 1938ع ۾ ان انضمام جي توثيق لاء رائشماري پڻ ڪرائي. +آسٽريا اھڙي طرح ٽين رئيخ جو حصو ٿي ويو. +10 اپريل 1938 تي ان گڏيل رياست جون پارلياماني چونڊون ڪرايون جيڪي نازي دور جون جرمن رائخٽيگ جون آخرين چونڊون ھيون جيڪي درحقيقت ھڪ سوال تي ريفرنڊم وانگر ھيون جنھن ۾ عوام کان پڇيو ويو ته ڇا ووٽرن کي اڪيلي نازي پارٽيءَ سان تعلق رکندڙ 813 رائخٽيگ جي ميمبرن جي فھرست قبول آھي. +يھودين ۽ خانابدوشن کي ووٽ جي اجازت نہ ڏني وئي موجوده جرمني واري حصي ۾ چونڊن ۾ عوامي شرڪت %99. +5 ھئي جنھن مان %98. +9 سيڪڙو جو جواب ھا ھيو. +آسٽريا ايڊولف ھٽلر جو اباڻو وطن ھيو جتي %99. +71 سيڪڙو ووٽرن يعني 4,484,475 ڄڻن ووٽ ڏنو جن مان %99. +73 سيڪڙو ھا ۾ جواب ڏنو +ويانا يھودي اڪثريت وارو علائقو ھيو. +يھودين جون ملڪيتون ضبط ڪيون ويون، کين حراستي ڪيمپن م بند ڪيو ويو ۽ انھن کي گئس چئمبرن واري ڪيمپن ۾ ماري ساڙي ناس ڪرڻ شروع ڪيو ويو. +13 اپريل 1945ع تي نازين جي شڪست سان سوويت يونين آڏو ويانا پيش پيو ۽ جلد پوء ٽين رئيخ (جرمني جي نازي حڪومت) پڻ پيش پئي. +آسٽريا جي سوشلسٽ پارٽيءَ جي سوشل ڊيموڪريٽن ۽ انقلابي سوشلسٽن ڪارل رينر ۽ ايڊولف شارف، آسٽريا جي پيپلز پارٽي ( اڳوڻي: ڪرسچين سوشل پيپلز پارٽي) جي ليئوپولڊ ڪنشڪ، آسٽريا جي ڪميونسٽ پارٽي جي جوھان ڪوپلينگ 27 اپريل 1945ع تي ٽين رئيخ (نازي جرمني) کان علحدگي جو اعلان ڪندي ويانا ۾ عبوري حڪومت قائم ڪئي جنھن جو رياستي چانسلر ڪارل رينر ٿيو جنھن کي سرخ فوج ۽ جوزف اسٽالن جي حمايت حاصل هئي. +اھڙي طرح ٻين ريپپلڪ جو جنم ٿيو. +اپريل جي آخر تائين اولھ ۽ ڏکڻ آسٽريا اڃان ٽئين ريخ جي قبضي ۾ ھئا. +پھرين مئي 1945ع تي تي 1929ع وارو آئين بحال ڪيو ويو. +ٻين جنگ عظيم ۾ آسٽريا جا 260000 فوجي مارجي ويا. +يھودين جي ھولوڪاسٽ ۾ 65000 يھودي ماريا ويا 1938 ۽ 1939ع ۾ 140000 يھودي آسٽريا مان ڀڄي وڃڻ ۾ ڪامياب ٿيا. +ھزارين آسٽريائي شھرين نازين جي سنگين ڏوھن ۾ شرڪت ڪئي. +1992ع ۾ چانسلر فرانز ورئنتزڪي 1992ع ۾ سرڪاري طور تي تسليم ڪيو ته رڳو ,مائوٿازن حراستي ڪيمپ ۾ ھڪ لک کان مٿي ماڻھو ماريا ويا. +آسٽريا جي ٻين ريپپلڪ. +جرمني جو وڏو حصو اتحادي فوجين جي قبضي ۾ آيو. +آسٽريا چئن حصن ۾ ورھائجي ويو جن ۾ سوويت زون، آمريڪي زون، برٽش زون ۽ فرينچ زون شامل ھيا. +سوويت زون کي ڇڏي باقي ٽن حصن تي آسٽريا جي اتحادي ڪميشن حڪمران ٿي ويانا واري سوشل ڊيموڪريٽن ، ڪنزرويٽو ۽ ڪميونسٽن جي گڏيل آسٽريائي حڪومت کي اولھ وارن اتحادين آڪٽوبر 1945ع ۾ تسليم ڪيو جيڪا 1947ع تائين قائم رهي 15 مئي 1955 ۾ چئني قابض طاقتن وچ ۾ آسٽرين اسٽيٽ ٽريٽي نالي معاھدو ٿيو جنھن جي نتيجي ۾ 26 آڪٽوبر 1955 تي سڀئي طاقتون اتان دستبردار ٿي ويون ۽ آسٽريا ھڪ مڪمل خودمختيار ملڪ بڻجي ويو. +سوويت ۽ آمريڪي بلاڪن وچ ۾ سرد جنگ جي شروعات ۾ ئي آسٽريا جي پارليامينٽ قانون منظور ڪري غيرجانبدار رھڻ جو فيصلو ڪيو ان ڏينھن کي ھاڻي آسٽريا جو قومي ڏينهن ڪري ملهايو ويندو آهي +ٻين ريپپلڪ جو سياسي نظام 1929ع جي آئين مطابق آھي. +ڪرٽ وئلڌيم 1986 کان 1992ع تائين آسٽريا جو صدر رھيو جيڪو ٻين جنگ عظيم ۾ نازي فوج ۾ آفيسر ھيو ۽ مٿس جنگي ڏوھن جا پڻ الزام ھيا 1994ع ۾ يورپين يونين ۾ شامل ٿيڻ لاء عوامي ريفرينڊم ڪرايو ويو جنھن ۾ ٻہ ڀاڱي ٽي جي اڪثريت سان ماڻھن يورپي يونين ۾ شامل ٿيڻ لاء ووٽ ڏنو. +اھڙي طرح پھرين جنوري 1995ع تي آسٽريا يورپي يونين جو حصو ٿي ويو +جاگرافي. +الپس واري علائقي ۾ واقع ھجڻ سبب آسٽريا گھڻي ڀاڱي جابلو ملڪ آھي وچ اوڀر وارو الپس، اتر لائم اسٽون الپس ۽ ڏکڻ لائم اسٽون الپس جزوي طور تي آسٽريا ۾ واقع آھن. +آسٽريا اتر ۾ °46 ۽ °49 ڊگرين جي وچ واري ويڪرائي ڦاڪ ۽ اوڀر ۾ °9 ۽ °18 ڊگرين جي وچ واري ڊگھائي ڦاڪ ۾ واقع آهي. +آسٽريا کي پنجن علائقن ۾ ورھائي سگھجي ٿو جن ۾ سڀ کان وڏو علائقو ايسٽرن الپس وارو آھي جيڪو پوري ملڪ جي پکيڙ جو %62 آھي. +الپس جبلن جي دامن وارو علائقو ۽ ڪارپيٿيائي جبل وارو علائقو جيڪو ڪل پکيڙ جو %12 سيڪڙو آھي. +اوڀر پاسي واري جابلو دامن لڳ پئنوني واري ھيٺاھين ٻھراڙيءَ واري علائقي جي مدار جي پسگردائيءَ جيڪا پڻ ڪل پکيڙ جو %12 سيڪڙو آھي. +اتر وارا جابلو علائقا جيڪي آسٽريا جي گرينائيٽ واري پليٽ سڏبا آهن جيڪي بوھيميائي جي وچولي ۾ واقع آھن جيڪي ڪل پکيڙ جو %10 سيڪڙو آھن. +ھڪ علائقو ويانا واري طاس وارو آھي جيڪو ڪل پکيڙ جو 4 سيڪڙو آھي. +آبھوا. +آسٽريا جو وڏو حصو ٿڌ يا ٽيمپريٽ موسم واري زون ۾ واقع آهي جتي اولھ جون گھم واريون ھوائون زور سان گھلن ٿيون. +ملڪ جو ٽن جو چوٿون حصو الپس جبلن تي مشتمل آهي جنھن ڪري اتي الپائين موسم غالب آھي. +سياري ۾ ھن ملڪ ۾ تمام گهڻي ٿڌ ٿئي ٿي (−10 کان 0° پد) ۽ اونھاري ۾ نسبتن اوچو پد رھندو آھي ملڪ ۾ سڀ کان وڌيڪَ گرمي پد °40. +5 گريڊ آگسٽ 2013 ۾ رڪارڊ ڪيو ويو ھو. +باقي سراسري گرمي پد °20 جي وچ تائين رھندو آھي +ڪوپن واري موسمي درجابندي مطابق آسٽريا جون موسمون مختلف قسمن جون آھن جن ۾ سامونڊي موسم، گھميل براعظمي موسم، سب آرڪٽڪ موسم، ٽونڊرا موسم ۽ آئس ڪيپ موسم شامل آهن +سياسي نظام. +آسٽريا جي پارليامينٽ ملڪ جي گادي جي ھنڌ ويانا ۾ واقع آهي جيڪو ملڪ جو آبادي ۾ سڀ کان وڏو آھي. +آسٽريا وفاقي نمائندگي واري جمھوريت واري ريپپلڪ آھي جيڪا 1920ع واري وفاقي آئين تحت قائم آھي جنھن کي 1929 ۾ ترميمون آڻي تبديل ڪيو ويو ھو پر پھرين مئي 1945ع ۾ ان کي ٻيھر پراڻي حالت ۾ بحال ڪيو ويو ھو آسٽريا ڊيموڪريٽڪ فيڊرل جمهوريه آهي، جنهن جو هيڊ آف اسٽيٽ ۽ فوج جو ڪمانڊر انِ چيف صدر آهي، جنهن کي عوام 06 سالن لاءِ چونڊيندو آهي. +صدر کي سڌوسنئون عوام ووٽ ذريعي چونڊيندو آھي. +وفاقي حڪومت جو سربراھ چانسلر آھي جنھن کي صدر چونڊيندو آھي. +آئين مطابق حڪومت کي ھٽائڻ جو اختيار صدر ۽ پارليامينٽ جي ھيٺين ايوان وٽ آهي. +پارليامينٽ ٻہ ايواني آھي جي ھيٺين ايوان جو نالو نيشنلراٽ آھي جنھن جون ڪل 183 سيٽون آهن ۽ رڪنن جو مدو پنج سال آھي جنھن کي 16 سال ۽ وڌيڪ عمر وارا ووٽر چونڊيندا آهن. +ووٽرن جي عمر پھرين 18 سال ھئي جنھن کي 2007 ۾ گھٽائي 16 سال ڪئي وئي. +صدر ۽ پارليامينٽ لاء ووٽنگ لازمي آهي نيشنلراٽ جي تحليل چانسلر جي سفارش تي صدر جي حڪم سان ٿيندي آهي. +اھو پارليامينٽ جو سڀ کان بااختيار ادارو آھي. +پارليامينٽ جو ٻيون ايوان مٿيون ايوان آھي جنھن کي بندسراٽ سڏين ٿا. +ان کي نيشنلراٽ جي قانونسازي کي محدود پيماني تي ويٽو ڪرڻ جا اختيار آھن جنھن کان پوءِ ان تي نيشنلراٽ ۾ ٻيھر ووٽنگ ڪرائي ويندي آهي جيڪا حتمي ھوندي آھي. +آڪٽوبر 2006 جي عام چونڊون ۾ آسٽريا جي سوشل ڊيموڪريٽڪ پارٽي ھڪ طاقتور پارٽي طور اڀري آئي. +جڏھن تہ آسٽرين پيپلز پارٽي ٻئين نمبر تي رھي ان باوجود آسٽرين پيپلز پارٽي ننڍين پارٽين سان ملي ڪري مخلوط حڪومت ٺاھي. +2013 ۾ سوشل ڊيموڪريٽڪ پارٽي 27 سيڪڙو ووٽ ۽ 52 سيٽون کنيون ۽ پيپلزپارٽي 24 سيڪڙو ووٽ ۽ 47 سيٽون حاصل ڪيون. +فريڊم پارٽي 21 سيڪڙو ووٽ ۽ 40 سيٽون حاصل ڪيون ۽ گرين پارٽي 12 سيڪڙو ووٽ ۽ 24 سيٽون حاصل ڪيون. +2017 جي چونڊن ۾ پيپلزپارٽي نوجوان قائد سيباسٽيان ڪرز جي اڳواڻي ۾ 62 سيٽون حاصل ڪيون ۽ سوشل ڊيموڪريٽڪ پارٽي 52 سيٽون کڻي ٻئي نمبر تي آئي ۽ فريڊم پارٽي 51 سيٽون حاصل ڪيون. +پيپلزپارٽي مخلوط حڪومت ٺاهي جنھن ۾ سيباسٽيان ڪرز چانسلر ٿيو ٿيو ۽ 18 ڊسمبر 2017ع ۾ پنھنجي عھدي جو قسم کنيو پر 2019 ۾ اھا حڪومت ڊھي وئي. +2019 جي چونڊن ۾ وري پيپلز پارٽي اڪثريت سان کٽي آئي، کيس 37. +5 سيڪڙو ووٽ مليا ۽ گرين پارٽي سان ملي حڪومت ٺاھي. +7 جنوري 2020 تي سيباسٽيان ڪرز وري چانسلر جي عھدي جو قسم کنيو. +انتظامي ورهاست. +آسٽريا 9 رياستن تي مشتمل ھڪ وفاقي رياست آھي. +رياست کي جرمن ٻولي ۾ "بندسلينا" (Bundesländer) چوندا آهن اھي رياستون وري ضلعن ۾ ورھايل آھن جن کي جرمن ٻولي ۾ بزائرڪ (Bezirke) چون ٿا. +ضلعا وري ميونسپلٽين ۾ ورھايل آھن. +قانون ذريعي قرار ڏنل شھر ساڳي وقت ميونسپلٽي ۽ ضلعي جو درجو رکندڙ آھن. +صرف ويانا شھر ھڪ منفرد حيثيت رکي ٿو ڇوتہ اھو ساڳي وقت رياست پڻ آھي. +رياستون انتظامي اختيارن کان علاوه مخصوص معاملن ۾ قانونسازي جو اختيار پڻ رکن ٿيون جن ۾ ثقافتي، سماجي ڀلائي، فطرتي تحفظ، شڪار، عمارتسازي وغيره شامل آهن. +رياست! +گادي جو هنڌ! +پکيڙ! +آبادي! +گھاٽائيفي چورس ڪ م! +جي ڊي پي (يورو)! +جي ڊي پيفي ڪس +معيشت. +آسٽريا دنيا جي ملڪن جي ناليوار جي ڊي پي جي شرح مطابق تمام مٿاھين شرح وارن ملڪن ۾ شامل آهي ان جي معيشت تمام وڏي پيماني تي صنعتي ۽ تمام ترقي يافته سوشل مارڪيٽ واري آهي. +1980 جي ڏھاڪي تائين وڏي صنعت کي سرڪاري بڻايو ويو پر بعد ۾ پرائيويٽائيزيشن ذريعي سرڪاري صنعتي يونٽن ۾ ڪمي آئي. +صنعت کان پوءِ سياحت ھن ملڪ جي معيشيت جو وڏو شعبو آهي. +2007 ۾ بين الاقوامي سياحت جي آمدني ۾ آسٽريا دنيا ۾ نائين نمبر تي ھو. +ان سال ھن ملڪ جي سياحتي آمدني 18. +9 ارب ڊالر ھئي. +سياحن جي تعداد واري شمار ۾ ان سال ھي ملڪ ٻارھين نمبر تي آيو. +ملڪ ۾ ان سال 2 ڪروڙ 8 لک سياح گھمڻ آيا ملڪ جو سڀ کان وڏو واپاري شراڪتدار تاريخي طور تي جرمني رھيو آھي. +يورپي يونين ۾ شامل ٿيڻ سان ھن ملڪ جا يونين جي رڪن ملڪن سان معاشي لاڳاپن ۾ ويجھڙائپ وڌڻ سان ھن ملڪ جي جرمني تي واپاري دارومدار کي گھٽايو آھي. +يورپي يونين جي رڪنيت سان پرڏيھي سيڙپڪاري جو ھتي زبردست اضافو ٿيو آهي. +2006ع ۾ جي ڊي پي جي واڌ 3. +3 سيڪڙو تائين پھتي ملڪ جي درآمدن جو 67 سيڪڙو يورپي يونين جي رڪن ملڪن مان آھي +آسٽريا جي مکيه زرعي پيداوار ۾ پٽاٽا، جوئر، چقندر، مڪئي، ڪڻڪ، ڪپهه ۽ انگور وغيره شامل آهن. +مکيه صنعتن ۾ فولاد، مشينري، گاڏيون، بجليءَ جو سامان، آپٽيڪل شيشي جون پروڊڪٽس، ڪاغذ، ٽيڪسٽائيل، سيمنٽ، ڪيميائي شيون آهن ۽ مکيه معدنيات ۾ ڪپهه، لوهه، تيل، ميگنائيٽ، گرينائيٽ، قدرتي گيس، جست،ٽامو ۽ زنڪ آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57432.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57432.txt new file mode 100644 index 0000000..623f7e2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57432.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +ماتا ترپتا +ماتا ترپتا سک مت جي پهرئين گرو، باني ۽ گرو نانڪ جي ماءُ هئي، جنهن گرونانڪ کي 15 اپريل 1469ع تي لاهور کان 40 ڪلوميٽر پَري شيخوپوره جي هڪ ڳوٺ رائي ڀوئي دي ۾ جنم ڏنو هيو. +ان جڳهہ جو نالو پوءِ ننڪانا صاحب رکيو ويو آهي. +هوءَ هڪ هندو خاندان منجهان پيدا ٿي هئي، پر جڏهن سچ گرو (نانڪ) کي الهام لٿو (انڪشاف ٿيو) تہ هيءَ سک بڻجي وئي. +ڳوٺ جو نالو گرو کي ڀيٽا ڏيڻ جي لاءِ نانڪانا صاحب نالو ڏانهن تبديل ڪيو ويو. +گرو نانڪ ديو جو پيءُ مهتا ڪالو هو. +هن جي هڪ وڏي ڀيڻ هئي جنهن جو نالو بيبي نانڪي هيو. +اهڙِي ريت، اهو ڪيينڊا جي سريري ميموريل اسپتال ۾ فيملي برٿنگ يونٽ جو نالو پڻ آهي +ماتا ترپتا ۽ سندس مهتا ڪالو پنجاب جي علائقي تالونڊي ۾ رهندا هيا، جيڪو هاڻي پاڪستان جو حصو آهي.ٿڪجي پيل سنت ۽ 'فقير' اتي آرام ڪندا هيا، ۽ ماتا ترپتا انهن سمورن راهگيرن کي آڌرڀاءٌ (ڀليڪار) ڪندي هئي ۽ انهن جي خدمت ڪندي هئي. +ٻين جي خدمت جي لاءِ سندس جاکوڙ جي نيٺ کيس بدلو مليو جڏهن کيس نانڪ 1469 ۾ پيدا ٿيو. +مهربان، ذميدار ۽ پيار پاٻوهہ واري ماتا. +ماتا ترپتا هڪ مهربان ناري هئي. +نوجوان نانڪ هڪ ملنسار طبيعت جو هيو، تنهنڪري، ان جا ڪيترائي دوست هيا. +هو انهن سان گڏ اڪثر سٺو سلوڪ ڪرڻ پسند ڪندو هيو. +هم زباني تاريخ جي روايت منجهان پروڙ ملي ٿي تہ ماتا ترپتا پنهنجي ساٿين تي خرچ ڪرڻ جي لاءِ ڪڏهن ڪڏهن کيس ٻہ سڪا پڻ سلپ ڪري ڏيندي هئي. +هو گهڻي ريت پنهنجي پٽ کي پنهنجي ساٿين سان گڏ ورهائڻ جي لاءِ مٺائيون پڻ ٺاهي ڏيندي هئي. +هيءَ پنهنجي پٽ سان بي حد پيار ڪندي هئي، پر روايت ۽ رسم ۽ رواج کي ڌتڪارڻ سندس مڙس مهتا ڪالو جي لاءِ مستقل اذيت جو باعث هيو. +گرو نانڪ جي پنهنجي تلوندي کان پنهنجي سفر تان واپسي تي، ماتا ترپتا ڄاڻي پئي ته آخرڪار سندس وقت پورو ٿيو، تنهنڪري هن کيس چيو ته هو اتي ئي کيس سان گڏ رهي. +جڌهن گرو نانڪ پنهنجي نعمتن کي حاصل ڪرڻ لاءَ پنهنجي ماءٌ جي پيرن کي هٿ لاتو، ته هن کيس آخري ڀيرو محبت سان پنهنجي سيني سان لاتو. +اهو سال 1522 هيو ته هوءَ هي جهان ڇڏي پلوڪ پڌاري وئي. +گرو نانڪ پنهنجي ماءُ جون آخري رسمون پاڻ ڪيون ۽ سڀني کي هدايت ڪئي ته هو ڪنهن به رسمن جي ڪا ضرورت ناهي، ۽ هر ڪنهن کي خدا جي نالي تي ڌيان ڏيڻ گهرجي ۽ پنهنجي حڪم کي قبول ڪيو وڃي، جيئن ته زندگي جي لاءِ مراقبت ۽ عبادت صرف هن لاءِ واحد صورت ۽ انعام آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57434.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57434.txt new file mode 100644 index 0000000..0243244 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57434.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +زنا +زنا اسلامي شريعت ۾ ناجائز جنسي فعل کي چوندا آهن جنهن کي عام طور تي بدفعلي پڻ چوندا آهن ان ۾ ٻئي شادي شده ۽ غيرشادي شده ماڻھو شامل آهن. +جيڪڏهن انھن جي وچ ۾ تعلق شريعت مطابق جائز ناھي تہ انھن جو جنسي فعل زنا سڏبو آھي جيڪڏهن معاشي مقصد لاء طوائف ذريعي ٿئي تہ بہ اھا زنا سڏبي آھي. +جيڪڏهن اھا ڪنھن سان زبردستي ڪئي وڃي ته ان کي زنابالجبر چوندا آھن. +جيڪڏھن رت جي رشتي واري ڪنھن عزيز سان ڪيو وڃي تہ اھو بہ زنا سڏبو آهي قرآن سورہ النساء جي آيت نمبر 15 ۽ 16 ۾ فرمائي ٿو ته: +مٿين ٻنھي آيتن ۾ قرآن زنا جي سزا بيان ڪئي آهي. +پھرين آيت صرف زاني عورت جي لاءِ آھي جنھن لاء سزا اھا آھي ته ٻئي حڪم تائين کيس قيد ۾ رکيو وڃي. +ٻين آيت زاني عورت ۽ زاني مرد ٻنھي لاء آھي تہ ٻنھي کي ايذاء پھچايو وڃي يعني مارڪٽ ، سختي سان ڳالھايو وڃي ۽ انھن جي تذليل ڪئي وڃي. +اھو زنا متعلق قرآن جو ابتدائي حڪم ھيو بعد ۾ سورہ النور نازل ٿي جنھن ۾ مرد ۽ عورت ٻنھي لاء ساڳيو حڪم آيو ته کين 100 100 ڪوڙا لڳايا وڃن. +مفسر سدي جي مطابق آيت نمبر 15 نڪاح وارين عورتن لاءِ نازل ٿي ھئي ۽ آيت نمبر 16 غير شادي شدہ مرد ۽ عورتن لاء ھئي. +ابو مسلم اصفحاني مطابق پھرين آيت عورت جي عورت سان ناجائز تعلق متعلق ھئي ۽ ٻي مرد جي مرد سان تعلق جي متعلق ھئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57460.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57460.txt new file mode 100644 index 0000000..32b3363 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57460.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +قتل خطا +قتل خطا قتل جو ھڪ اھڙو قسم آھي جنھن ۾ نيت يا ارادي جو عمل دخل نہ ھوندو آھي. +تعزيرات پاڪستان جي مجموعي جي قلم 318 ۾ ھن ڏوھ جي تعريف مطابق " ڪوبہ ماڻھو ، ڪنھن کي مارڻ يا نقصان پھچائڻ جي نيت کانسواءِ، پنھنجي ڪنھن عمل جي غلطي سان يا حقيقت کي سمجھڻ جي غلطي سان، جيڪڏهن ڪنھن کي موت رسائيندو تہ ان کي قتل خطا سڏيو ويندو. +ان جو مثال ايئن آھي تہ جيڪڏهن ڪو شخص ھرڻ جو نشانو وٺي بندوق جو فائر ڪري پر ان فائر سان ڀرسان بيٺل ماڻھو کي ماري وجھي تہ اھو فائر ڪندڙ قتل خطا جو ڏوھاري سڏبو. +ٻيو مثال ايئن آھي تہ ڪو ماڻھو ڪنھن شئي کي رڇ سمجھي فائر ڪري پر پوء خبر پئي تہ اھو فائر ۾ مرندڙ رڇ نہ پر ماڻھو ھيو تہ فائر ڪندڙ قتل خطا جو ڏوھاري سڏبو. +اھو ڏوھ پاڪستان پينل ڪوڊ ۾ ڪرمنل لا (امينڊمينٽ) ايڪٽ II, 1997ع ذريعي شامل ڪيو ويو. +ھن ڏوھ جي سزا قلم 319 پاڪستان پينل ڪوڊ جي تحت ديت آھي. +پر جي اھو ڏوھ ڪرڻ ۾ غفلت ۽ لاپرواهي بہ شامل ھجي تہ پوء ديت کان علاوه پنجن سالن تائين قيد جي تعزيري سزا پڻ رکيل آهي. +ديت جي سزا لڳڻ بعد جيڪڏهن مجرم ديت جي رقم يڪمشت ادا نه ڪري سگھي تہ ان کي ٽن قسطن ۾ ادائيگي جي سھولت ڏئي سگھجي ٿي. +ديت جي رقم ادا نہ ڪري سگھڻ جي ڪري مجرم کي جيل ۾ رکڻ سان فوتي جي خاندان جو ڪو فائدو نہ ٿيندو.ان ڪري مجرم کي ٽن سالن جي ضمانت تي آزاد ڪري سگھجي ٿو تہ جيئن ھو قسطين ۾ رقم جي ادائگي ڪري سگھي. +قتل خطا پاڪستان جي ڪرمنل پروسيجر ڪوڊ تحت پوليس جي ٻڌڻ جوڳو ڏوھ آهي جنھن جي ايف آء آر داخل ٿيندي آهي پر اھو ڏوھ قابل ضمانت آھي. +اسلامي قانون. +قتل خطا کي قصاص ۽ ديت جي شرعي قانونن جي روشني ۾ ڏوھ قرار ڏنو ويو آهي. +قرآن فرمائي ٿو ته: +مٿين آيت جو نزول ان وقت ٿيو جڏھن مسلمان مان ڪجھ حقيقي مجبوري جي ڪري اسلام دشمن قبيلن جي وچ ۾ رھيل ھيا ۽ اڪثر اھڙا واقعا پيش اچڻ شروع ٿيا تہ مسلمانن جي ڪنھن دشمن قبيلي تي حملي ڪرڻ وقت غلطي سان ڪو مسلمان مري پوندو ھو جنھن ڪري الله اھو حڪم ڏنو. +نبي قتل خطا جي خون بھا جو مقدار 100اٺ ، يا 200 ڳئون، يا 2000 ٻڪريون مقرر ڪيون. +نبي جن جي زماني ۾ نقد خون بھا ۾ 800 دينار، يا 8000 درھم مقرر ھئا. +حضرت عمر پنھنجي زماني ۾ فرمايو تہ اٺن جي قيمت وڌي وئي آهي تنھنڪري سونن سڪن مان ھڪ ھزار دينار يا چانديءَ جي سڪن مان 12000 درھم خون بھا ڏياريو وڃي. +واضع رھي تہ خون بھا جي اھا رقم قتل عمد لاء نہ ھئي پر قتل خطا لاء ھئي. +جيڪڏهن مقتول دارالعرب جو رھاڪو ھوندو تہ قتل خطا جي خون بھا سان گڏ خدا کان پنھجي ڏوھ جي معافي وٺڻ لاء ھڪ غلام بہ آزاد ڪرڻو پوندو. +پر جيڪڏهن دارلحرب جو رھاڪو ھوندو تہ صرف غلام آزاد ڪرڻو پوندو ۽ ان جي خون بھا نہ ھوندي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57465.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57465.txt new file mode 100644 index 0000000..e40938a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57465.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +صلواة خوف +صلواة خوف جو ذڪر قرآن ۾ سوره النساء ۾ ھيٺين طرح آيل آهي: +صلواة خوف جو حڪم ان صورت ۾ ھوندو آھي جڏھن دشمن جي حمل جو خطرو تہ ھجي پر عملي طور تي قتال شروع نہ ٿيو ھجي. +جنگ جي وقت حنفي فقه جي مطابق نماز ڇڏي ويندي آهي. +امام مالڪ ۽ امام ثوري مطابق جنگ دوران جيڪڏهن رڪوع ۽ سجدو ممڪن نہ ھجي تہ اشارن سان پڙھي وڃڻ کپي. +نبي جن کان ثابت آھي تہ خندق جي جنگ دوران چار نمازون ڇڏيون ھيون جيڪي بعد م ترتيب سان ادا ڪيون، باجود ان جي تہ صلواة خوف جو حڪم خندق جي جنگ کان اڳ اچي چڪو ھيو. +ھن نماز جي ترڪيب جو مدار جنگي حالتن تي ھوندو آھي. +نبي جن مختلف حالتن ۾ مختلف طريقن سان نماز پڙھائي. +ھن نماز جو ھڪ طريقو +ابن عباس مطابق ھي آھي تہ فوج جو ھڪ حصو امام سان گڏ نماز پڙھي ۽ ٻيو حصو دشمن سان مقابلي تي ھجي ۽ جڏھن رڪعت پوري ڪري تہ سلام ورائي مقابلي ۾ وڃي ۽ پھريون حصو اچي ٻي رڪعت ۾ امام سان شامل ٿي وڃي اھڙي طرح امام جون ٻہ رڪعتون ٿينديون ۽ فوج جي ھڪ رڪعت. +ٻيو طريقو عبدالله بن مسعود مطابق اھو اھي تہ مٿئين طريقي سان ھڪ ھڪ رڪعت امام پٺيان پڙھڻ بعد فوجي واري سان پنھجي ڇڏيل ٻي رڪعت پڻ پوري ڪن. +ٽيون طريقو حسن بصري مطابق اھو آھي تہ امام چار رڪعتون پڙھي ۽ فوجي مٿئين پھرين طريقي سان ٻہ ٻہ رڪعتون امام پٺيان پڙھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57492.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57492.txt new file mode 100644 index 0000000..3e5c78a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57492.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +گوري لنڪيش +گوري لنڪيش () جنم (جنوري 29، 1962 - قتل 5 سيٽمبر 2017) ڪرناٽڪ جي شهر بينگلور سان تعلق رکندڙ صحافي هئي. +هن هفتيوار "لنڪيش پترڪ" جي مُدير (ايڊيٽر) جي حيثيت سان ڪم ڪيو. +"لنڪيش پترڪ" هفت روز ڪنڙ ٻولي ۾ گوري جو پيءُ پي۔ لنڪيش شروع ڪيو هيو، گوريءَ "گوري لنڪيش پترڪ" پڻ ڇپايو. +پنهنجي وفات جي مهل گوري کي ساڄي ڌُر (رائٽ-ونگ) هندوتوا انتها پسندي جي ڀرپور ناقد جي حيثيت سان ياد ڪيو ويو. +ساڄِي ڌُر (رائٽ-ونگ) هندوتوا انتها پسندي جي خلاف ڳالهائيڻ تي، نارين جي حقن تي آواز اُٿارڻ جي ڪارڻ کان ۽ ذات پات جي متڀيد بابت آواز اُٿارڻ جي سبب گوري کي "انا پولتڪووسڪايا ايوارڊ" سان نوازيو ويو هيو. +ننڍپڻ ۽ ڪيريئر. +گوري لنڪيش ڪنڙ لنگايت گهراڻو ۾ 29 جنوري 1962 تي جنم ورتو هيو.سندس ابو پي۔لنڪيش شاعر ۽ صحافي هيو، جننهن هفتيوار "لنڪيش پترڪ" اخبار جو بنياد وڌو هيو. +فلم۔ٺاهيندڙ اندراجيت لنڪيش سندس ڀاءٌ ۽ فلم ٺاهيندڙ (فلمساز) ڪويتا لنڪيش سندس ڀيڻ آهي. +گوري پنهنجي صحافت واري زندگي جي شروعات دي ٽائمز آف انڊيا کان بينگلور ۾ ڪم ڪيو. +جنهن کانپوءِ هيءَ پنهنجي مُڙسالو چدانند راجگهٽا ({Chidanand Rajghatta}}) سان گڏجي دهلي ڏانهن لڏي اچي رهڻ لڳي. +جلد ئي هيءَ بنگلور واپس اچي وئي ۽ اتي "سنڊي" جي نمائندو تي مجلي سان گڏ 9 سال تائين واڳيل رهي. +سال 2000 پنهنجي پيءُ جي وفات مهل گوري ايناڊو (Eanadu) جي تيليگو ٽيلي ويزن چينل سان واڳيل هئي.ان مهل تائين گوري صحافت ۾ 16 سال گزاري ڇڏيا هيا. +لنڪيش پترڪ. +جڏهن گوري جي پيءُ جي موت ٿي وئي تہ گوري پنهنجي ڀاءٌ اندراجيت لنڪيش سان گڏ "ماني" سان ملڻ وئي، جيڪو لنڪيش پترڪ جو ڇاپيندڙ (پبلشر) هيو. +ماني سان هن هيئن چيو تہ لنڪيش پترڪ کي بند ڪرڻو آهي، پر ماني ان جي اُبتڙ راءِ ڏني. +گوري پوءِ لنڪيش پترڪ جي ايڊيٽر بڻجي وئي ۽ سندس ڀاءُ اندراجيت رُڳو هفت روز سان لاڳاپيل ڪاروباري معاملا ڏسندو هيو. +سال 2001 جي مُنڍ ۾ گوري ۽ اندراجيت جي وچ ۾ هفت روز جي نظريو تي اختلاف ٿي پيو ۽ اهو اختلاف فيبروري 2005 ۾ عام ٿي ويو، جڏهن نيڪسلائٽ جو پوليس تي حملو بابت گوريءَ هفت روز ۾ رپورٽ ڇاپي. +13 فيبروري تي اندراجيت (جيڪو هفتيوار جو مالڪ ۽ پبلشر هيو) تنهن هيءَ رپورٽ واپس ورتي ان ڳالهہ تي زور ڏنو تہ ان رپورٽ سان نيڪسلائٽن جي اڃا وڌيڪ همدردي آهي. +14 فيبروري تي اندراجيت گوري جي خلاف هڪ پوليس-شڪايت درج ڪرائي ۽ اهو الزام لڳايو ٿہ هن هفتيوار جي دفتر منجهان ڪمپيوٽر، پرنٽر ۽ اسڪينر چوري ڪيا آهن. +گوري ان جي جواب ۾ هيئن شڪايت درج ڪرائي تہ اندراجيت کيسن پستول ڏيکاري ڊيڄاريو ۽ ڌمڪيون ڏنيون. +15 فيبروري تي اندراجيت هڪ پريس ڪانفرينس ڪئي جتي هن گوري تي هفتيوار جي وسيلي نيڪسلائٽ نظريو جي واڌاري ۽ ڇپائيءَ جو الزام لڳايو. +گوري ڌار هڪ پريس ڪانفرنس ڪئي پنهنجي ڀاءٌ پاران کيس تي لڳايل الزامن جي ترديد ڪئي ۽ هيئن چيو تہ سندس ڀاءٌ هن جي سماجي خدمتن کي روڪڻ چاهي ٿو. +انکانپوءِ گوري پنهنجو الڳ ڪنڙ ۾ هفتيوار اخبار "گوري لنڪيش پترڪ" شروع ڪيو. +قتل. +5 سيپٽمبر 2017 تي رات 8 وڳي جي لڳ ڀڳ راجاراجيشوري نگر، بنگلور ۾ ٽي نامعلوم ماڻهن گوري کي سندس گهر ۾ گوليو هڻي ماري قتل ڪري ڇڏيو.قاتلن گوريءَ تي اَٽڪل 7 گوليون وسايون جڏهن هوءَ آفيس کان گهر واپس موٽڻ کانپوءِ پنهنجي گهر جو مُکيا دروازو کولي رهي هُئي. +پهرئيون پيشيور قاتل، جيڪو گوري جي گهر ويجهو، گوري جو وجهہ وٺِي ويٺيو هيو، گوريءَ تي ڪيتريون ئي گوليون هلايون ۽ ٻہ ٻيا قاتل ماڻهو ان کانپوءِ گوري تي گوليون هلايون. +ٽي قاتل هيلميٽ پهريل هيا ۽ 2 ڦيٿن واري هونڊا ڊيو موٽرسائيڪل تي قتل ڪرڻ کانپوءِ ڀڄي ويا. +ٽن گولن سان گوري جو مٿو، ڪنڌ (ڳچي) ۽ ڇاتي پروڻ ڪري ويون، جنهنڪري ٿڏي تي ئي هوءَ مري وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57502.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57502.txt new file mode 100644 index 0000000..38ed5cd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57502.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +سيتا ديوي (اداڪارڻ) +سیتا دیوی () (اصل نالو: ريني سمٿ) ڀارتي سينيما ۾ (خاموش فلم) جي شروعاتي زمانو جي اداڪارڻ هئي. +سيتا ديوي اينگلو انڊين هئي.۔ کيس بالي وود جي زمانو ۾ ڪيتريون ئي مشهور اداڪارڻين ۾ ڳڻيو ويندو آهي. +کيس بيبو، درگا کوٺي، ديويکا راڻي ۽ سبيتا ديوي جهڙين اداڪارڻين جي صف ۾ شامل ڪيو ويندو آهي. +فلمي سفر (ڪيئرير). +هيمانشو راوائي سيتا ديوي کي پهريون دفعو فلم رپيم سنياس (فلم) ۾ ڪم ڪرڻ جو موقعو ڏنو هيو. +پنهنجي پهرئين ئي فلم سان هي رات وچ۾ مشهور ٿي وئي، هيءَ انگريزي ۾ دي ليئٽ آف ايشيا جي نالون سان ريليز ٿي هئي ۽ انهيءَ نالو سان اها فلم مشهور آهي. +تنهنکانپوءِ هن مدن ٿيٽر جي بينر هيٺ پڻ ڪم ڪيو هيو. +هن باليووڊ کي ٽي مشهور فلمون ڏنيون هيون، جن جا نالا هي آهن، دي لائٹ آف ايشيا، شيراز ۽ پرپنچ پش انهن ۾ شامل آهن. +اهي ٽئي فلمون جرمن هدايتڪار فرانز اوسٽين جي تعاون سان ٺاهيون ويون هيون. +انکانسواءِ ڀارتي نسل جو پروڊيوسر ۽ اداڪار همانشو راج پڻ انهن فلمن ۾ پنهنجو تعاون ڪيو هيو ۽ باواريا جي ڪمپني ايميلکا پڻ ان ۾ شامل هئي. +اهي ٽئي فلمون الڳ الڳ مذهب مڃيندڙ هيا ۽ انهيءَ لاءِ الڳ الڳ مذهبن تي ٻڌل فلمون ٺاهيون ويون. +مثال طور دي لائٽ آف ايشيا گوتم ٻڌ جي زندگی تي ٺهيل هئي. +شيراز تاج محل جي اڏاوت تي ٺاهي وئي هئي ۽ پرپنچ پش جنهن کي انگريزي ۾ نالو اي ٿرو آف ڊائز سان سڃاتو ويندو آهي، مهاڀارت جي ڪهاڻين تي ٻڌل فلم آهي.انهن تنهين فلمن ۾ سيتا ديوي اهم ڪردار نڀايو هيو. +سيتا ديوي جون 3 ٻيون مشهور فلمون هيئن آهن درگيش نندني، ڪپال ڪونڊلا ۽ ڪرشن ڪنٽر جو نالو ورتو ويندو آهي، جيڪي بنڪم چٽرجي جي ناولن تي ٺاهيون ويون هيون. +ڪيترن ئي فلمي ماهرن جو مڃڻ آهي تہ ريني سمٿ ۽ ان جي ڀيڻ پيرسي سمٿ واري واري سان سيتا ديوي نالو سان ڪم ڪنديون هيون. +فلمون. +هن جي فلمن ۾ 1925 جي پريم سنياس (جرمن نالو ڊائي لوشت ايشيانس)، (انگريزي نالو: دي لائٽ آف ايشيا)، 1926 ۾ ڪرشن ڪنڙ ول۔ 1927 ۾ درگيش نندني، 1928 ۾ شيراز، 1928 ۾ سارلا، 1928 ۾ انارڪلي، 1928 ۾ ڀرنتري قابل ذڪر فلمون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57516.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57516.txt new file mode 100644 index 0000000..196ed22 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57516.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +تاولين سنگھ +تاولين سنگھ (پنجابي: ਤਵਲੀਨ ਸਿੰਘ؛ انگريزي: Tavleen Singh) (جنم: 1950) ڀارت جي مشهور ڪالم نگار، سياسي نامانگار ۽ ليکڪا آهي. +سال 2014 جي ڀارتي عام ڇونڊن ۾ نريندر مودي جي زبردست حامي رهي آهي ۽ ان جي حق ۾ ڪالم ۽ مضمون لکندي رهي هئي پر نريندر مودي جي وزير اعظم ٿيڻ کانپوءِ ان جي پاليسين ۽ منصوبن سان تاولين سنگھ جلد ئي اختلاف جو اظهار ڪيو ۽ ان جي مخالف صحافي جي حيثيت سان مشهور ٿي هئي. +نريندر مودي بابت پنهنجي ويچار ۽ نظرين جي تبديل ڪرڻ کانپوءِ تاولين سنگھ سال 2020 ۾ "Messiah Modi: A Tale of Great Expectations" جي عنوان سان هڪ ضخيم ڪتاب لکيو، جنهن ۾ هن وڏي تفصيل سان مودي کان پنهنجي آسَ (اميد) ۽ وري پوءِ پنهنجي بيزاري جا ڪارڻ لکيا آهن. +سوانح. +سال 1950 ۾ مسوري جي هڪ سنگھ خاندان ۾ تاولين سنگھ جنم ورتو هيو. +ويلهم گرلز ڪاليج]] کان تعليم حاصل ڪرڻ کانپوءِ سال 1969 ۾ نيو دهلي پولي ٽيڪينڪ منجهان صحافت جو مختصر مدتي ڪورس مڪمل ڪيائين ۽ گڏوگڏ ئي سينٽ بيڊز ڪاليج، شملہ منجهان پنهنجي گريجوئيشن پڻ پوري ڪيائين. +ڀارت ۾ تعليم جو سلسلو پورو ڪرڻ کانپوءِ تاولين سنگھ سلائو (انگلستان) جي "ايويننگ ميل" اخبار سان پنهنجي پيشوراڻي زندگي جي شروعات ڪئي. +ان اخبار ۾ هن ويسٽ منسٽر پريس/ٽامپسن ٽريننگ اسڪيم جي تحت اڍائي سال گزاريا. +سال 1974 ۾ هيءَ دي اسٽيٽسمين جي ڪالم نگار جي حيثيت سان ڀارت واپس موٽي آئي هئي.تنهنکانپوءِ هيءَ 1982 ۾ هن دي ٽيلي گراف ۾ شموليت اختيار ڪئي جتي هيءَ خاص ڪالم نگار هئي. +سال 1985 ۽ پوءِ 1987 ۾ هيءَ لنڊن جي سنڊي ٽائمز جي ڏکڻ ايشيائي ڪالم نگار پڻ رهي آهي. +تنهنکانپوءِ تاولين سنگھ فري لانس صحافت ۾ پيرَ رکيا ۽ انڊيا ٽوڊي ۽ دي انڊين ايڪسپريس ۾ ڪلم نگاري شروع ڪيائين. +سال 1990 ۾ پلس چينل جي ديلي بيورو جي سربراهہ بڻجي وئي ۽ ٻہ وڊيو رسالا "پيپل پلس" ۽ "بزنس پلس" پيش ڪيائين. +اهڙي ريت اسٽار پلس تي هن "هڪ ڏينهن جيون" نالو سان هندي پروگرام پڻ ڪيا، جيڪو هفتيوار هلدنو هيو. +ان سان گڏوگڏ دي انڊين ايڪسپريس ۽ دي هتواد جي آچر جي ڇپائتي ڇاپن ۾ پڻ لکندي رهي هئي. +سال 1988 ۾ تاولين سنگھ کي نامياري ناري صحافي لاءِ چميلي ديوي جين ايوارڊ سان نوازيو ويو. +ذاتي زندگي. +تاولين سنگھ جي پهرئين شادي پاڪستان جي اڳوڻو سياستدان، پنجاب پاڪستان جو اڳوڻو گورنر سلمان تاثير سان ٿي هئي ۽ مشهور صحافي آتش تاثير پيدا ٿيو هيس. +سلمان تاثير کان الڳ ٿيڻ کانپوءِ هن ڀارت جي معروف صنعتڪار اجت گلاب چند سان شادي ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57524.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57524.txt new file mode 100644 index 0000000..849bd29 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57524.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +نسيم زهرا +نسيم زهرا پاڪستاني صحافڻ ۽ ليکڪا آهي، جيڪا چينل 24 تي پرائم ٽائم ڪرنٽ افيئرس ڳالهہ ٻولهہ جي هڪ پروگرام جي ميزباني ڪندي آهي. +سندس پروگرام کي عوام ۾ ڏاڍو پسند ڪيو ويندو آهي. +نسيم زهرا قائداعظم يونيورسٽي منجهان ڪاروبار (بزنس) جي تعليم حاصل ڪئي ۽ 1989 ۾ ٽفٽس يونيورسٽي جي فليچر اسڪول ڊپلوميسي منجهان تعليم حاصل ڪئي. +هن ڪينيڊا جي بين الاقوامي ترقياتي ايجنسي ۽ ترقي ۽ تعاون جي سوئس ايجنسي ۾ ڪم ڪيو آهي، هڪ ڊويلپمنٽ پرڪيشينر جي حيثيت سان ڪم ڪيائين. +زهرا 2006 ۾ جان هاپڪنز يونيورسٽي جي اسکول آف ايڊوانسڊ انٽرنيشنل اسٽڊيز، ۽ پوءِ سال 2010 ۾ قائداعظم يونيورسٽي ۾ مهمان ليڪچرار (وذيٽنگ فيڪلٽي) جي حيثيت سان خدمتون ڏنيون آهن. +هن نومبر 2008 ۾ دنيا نيوز ۾اينڪر پرسن شموليت اختيار ڪئي ۽ فيبروري 2013 تائين پاليسي معاملن جي ميزباني ڪئي، جنهن دوران هن مائيڪل مولن سميت ڪيترن ئي قومي ۽ عالمي اڳواڻن جا انٽرويو ورتا. +اپريل 2013 ۾،هي ڪيپيٽل ٽي وي ۾ منتقل ٿي وئي ۽ چينل جي هاڻوڪي معاملن (ڪرنٽ افيئرز) جي ايڊيٽر بڻجي وئي. +هن آڪٽوبر 2014 ۾ ڪيپيٽل ٽي وي ڇڏي ڏني. +سيپٽمبر 2015 ۾، هن نيشنل يونيورسٽي آف سائنسز اينڊ ٽيڪنالوجي ۾ مهمان پروفيسر شموليت اختيار ڪئي ۽ فيبروري 2016 تائين برقرار رهي. +آڪٽوبر 2014 تي، هي چينل 24 ۾ شامل ٿي وئي، نسيم زهرا گهڻي محنت سان ٽي وي تي پنهنجي جڳهہ ٺاهي. +ڪاتب. +2018 ۾ هن هڪ ڪتاب "ڪارگل سي بغاوت تڪ: واقعا جن پاڪستان کي لوڏي ڇڏيو " جاري ڪيو. +جيڪو ڪارگل جي تڪرار جي تناظر ۽ ان جي نتيجي هندستان ۽ پاڪستان جي لاڳاپن تي پوندڙ نتيجن تي ٻڌل آهي.۔ ان ڪتاب جي پنهنجي ڇپجڻ کانپوءِ وڏي پزيرائي ملي. +ڪتاب جي مهورت لاءِ باقاعدي تقريب منعقد ڪئي وئي جنهن ۾ ڪتاب جي ليکڪا نسيم زهرا ڪتاب جي ڇپائي جي سلسلي ۾ مدد جي لاءِ آمنا سعيد جون مهربانيون مڃيون هيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57531.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57531.txt new file mode 100644 index 0000000..36c439c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57531.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +هما ڀاڀا +هما ڀاڀا جو جنم 1962 تي ٿيو هوءَ هڪ پاڪستاني نسل جي آمريڪي شهري آهي جيڪا مجسما ٺاهيندي آهي ۽ هيءَ نيويارڪ جي شهر پوفيڪسي ۾ رهندي آهي. +هيءَ پنهنجي علامتي شڪلين جي لاءِ سڃاتي ويندي آهي. +هما ڀاڀا اڪثر پنهنجي مجسمن ۾ ان مواد جو استعمال ڪندي جنهن ۾ اسٽائرو فوم، ڪارڪ، رٻڙ، ڪاغذ، تار ۽ مٽي شامل آهي. +هيءَ ڪڏهن ڪڏهن ٻين ماڻهن جي ڏنل شين کي پنهنجي فن پارن ۾ شامل ڪندي آهي. +جهڙي ريت هن پنهنجا ڪيترن ئي مجسمن ۾ ڪانسي جو استعمال ڪيو آهي. +هيءَ ڪاغذ تي پڻ پنهنجو ڪم ايتري ئي مهارت سان ڪندي آهي، هي پينسل ڊرائنگ، فوٽو گرافي ۽ ٻئي پرنٽ ايڊيشن پڻ ٺاهيندي آهي. +شروعاتي زندگي ۽ تعليم. +هما ڀاڀا جو جنم ڪراچي، پاڪستان ۾ ٿيو هيو، سندس پيءُ هڪ فنڪار هيو پر هيءَ پروفيشنل طور ڪم ناهي ڪندي. +هما ڀاڀا جو گهر فن جي ڪتابن سان ڀريل هجي ٿو، جيڪي سندس ڪيترا ئي پروجيڪٽس ۾ مدد ڏيندا اٿس. +هاءِ اسڪول کان ئي هما ڊرائنگ ۽ پينٽنگ ڪرڻ شروع ڪئي ۽ هڪ پيشيور آرٽسٽ بڻجڻ جي باري ۾ سوچڻ شروع ڪيائين.سال 1981 ۾ تعليم حاصل ڪرڻ جي لاءِ هيءَ آمريڪا جي سفر تي هلي وئي، ڀاڀا B. +رهوڊ آئلينڊ اسڪول آف ڊزائن (1985) ۾، مصوري جا ڪلاسز وٺڻ جي لاءِ گڏوگڏ پرنٽ ميڪنگ ۾ پڻ ڪم ڪيو. +اتان کان پڙهي نڪرڻ کانپوءِ، هيءَ ٻن سال کانپوءِ پاڪستان واپس موٽِي آئي. +سال 1986 ۾ سندس پيءٌ جي مرڻ کانپوءِ، هي آمريڪا ڏانهن واپس هلي وئي ۽ ڪولمبيا يونيورسٽي ۾ تعليم حاصل ڪرڻ سروع ڪيائين، جتي هن ايم۔ ايف۔اي جي تعليم حاصل ڪئي. +(1989)۔ ڪولمبيا ۾ رهڻ مهل، هن ڪينواس جي بدران ڪاٺ ۽ ڌاتو جو استعمال ڪندي چٽسالي (پينٽنگز) ٺاهيون، جنهنڪري هيءَ شڪل، جڳهہ ۽ رنگ جهڙن خاصيتن کي شامل ڪري سگهي. +ڪولمبيا ۾ پنهنجي ٻئي سال ۾، هن مصور ميئر وسمان جي سهائتا جي حيثيت سان ڪم ڪيو، جنهن کان هن پيشيور آرٽسٽ بڻجڻ جو طريقو سکيو. +سندس گريجوئيشن پوري ٿيڻ کانپوءِ ۽ نيٽ ورڪ سان پيشيوراڻا رابطا ٺاهڻ ۽ فن جي دنيا ۾ ماڻهن سان ملڻ کانپوءِ به ان لاءِ ڪم کي جاري رکيو. +هما ڀاڀا 2002 تائين نيويارڪ شهر ۾ رهائش ڪئي تنهنکانپوءِ هيءَ پوفڪيسي هلي وئي، جتي هي هينئر رهندي آهي ۽ ڪم ڪندي آهي.۔ هيءَ پنهنجي مڙس جيسن فاڪس سان گڏ رهندي آهي، جيڪو پڻ هڪ آرٽسٽ آهي، ۽ جنهن سان سندس شادي 1990 ۾ ٿي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57544.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57544.txt new file mode 100644 index 0000000..ca7e527 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57544.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +قطر ۾ عورتون +قطر ۾ عورتون مليل جليل موقف رکندڙ آھن. +قطر جي ھڪ جدید عرب ملڪ ھجڻ سان ھتي جي عورتن کي ڪيترائي حق مليا آھن ، جنھن ۾ تعلیم جو حق ۽ ملازمت جو حق شامل آھي۔ ان کان علاوه ملڪ جون عورتون باضابطه راند جي مقابلن ۾ بہ حصا وٺنديون آھن. +تنھن ھوندي به عورتن تي اڃان ڪافي پابنديون آھن +اڪيلي سر سفر تي پابندي. +قطر خلیج تعاون ڪونسل (جي سي سي) ۾ شامل واحد ملڪ آهي جتي اڃا تائين عورتن جي لاءِ مرد جي سرپرستي جو قانون نافذ عمل آھي ۽ جنھن مطابق 25 سال کان گھٽ عمر جي عورت يا ڇوڪري پنھنجي سرپرست مرد کان بغیر ٻاھرين ملڪ ۾ سفر نہ ڪري سگھندي آھي اھا پابندي اسلام جي وھابي تحريڪ جي تعليم کان متاثر ٿيندي لڳائي وئي آهي +ان جي ابتڙ سعودي عرب بہ جولائي 2019ع ۾ پنھنجي ملڪ ۾ نافذ عورتن ۽ ٻارن جي سرپرستي متعلق قانون ۾ ترميم ڪري ان قسم جي پابندي ختم ڪري ڇڏي آهي. +ھاڻي سعودي عرب ۾ 21 سال کان وڌيڪ عمر جي مرد يا عورت کي پنھنجي سرپرست جي اجازت کانسواءِ بہ سفر ڪرڻ جي اجازت آهي. +راندين ۾ عورتن جي شرڪت. +قطر ۾ عورتن جي راندين جا کوڙ مقابلا ٿين ٿا، جن ۾ عورتن جا میراٿن بہ شامل آھي، جنھن ۾ ملڪ جون کوڙ عورتون بھرو وٺنديون آھن۔ قطري عورتون عالمي سطح تي بہ راند ۽ تفریحي مقابلن ۾ حصا وٺن ٿيون۔ قطر جي اسماء الثاني قطب شمالي ۾ اسڪائنگ ڪري ھڪ نئي تاریخ رقم ڪئي آھي، جيڪو ڪافي ملڪن جي عورتون اڃا تائين بہ نہ ڪري سگھيون آھن۔ اسماء ملڪ جي فیشن شوز ۾ بہ حصا وٺي چڪي آھي. +سفارتي محاذ ۾ عورتن جي شرڪت. +شیخ علیا احمد ڌيءَ سیف الثاني گڏيل قومن جي اداري ۾ قطر جي مستقل نمائندي طور مقرر ٿي۔ جيڪا ان عھدي تي فائز ٿيڻ واري قطر جي پھرين عورت آھي۔ اھا ھڪ سفارتي گھراني سان تعلق رکي ٿي ۽ ان جي پنھنجي تعلیم قطر ۽ لندن ۾ حاصل ڪئي آهي. +ووٽ جو سياسي حق. +ھن ملڪ ۾ مردن وانگر عورتن کي بہ ووٽ ڏيڻ جو حق تسليم ڪيل آهي ء ان لاءِ عمر جو شرط مرد ۽ عورت جو ساڳيو آهي. +اھو حق کين 1999 کان ڏنو ويو آهي. +روزگار جو حق. +عرب دنيا م مزدوري ۾ شرڪت جو حق قطر ۾ ٻين عرب ملڪن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ ڏنل آھي. +پر انھن جي مردن سان گڏ ڪم م شرڪت تمام محدود آھي ۽ عورتون ٻاھر نڪرڻ وقت مخصوص لباس پائنديون آھن جن ۾ ابايو شامل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57557.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57557.txt new file mode 100644 index 0000000..1c34b43 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57557.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +مغربي صحارا +مغربي صحارا يا اولھ صحارا عربي ۾ الصحراء الغربيه اتر ۽ اولھ آفريڪا جي مغرب واري خطي ۾ واقع ھڪ تڪراري علائقو آهي جنھن جي پکيڙ 2,66,000 چورس ڪلوميٽر آهي جنھن مان ڪجھ حصي تي صحراوي عرب ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ جي نالي سان قائم آهي جيڪا ھڪ خودساخته اعلانيل ريپبلڪ يا ملڪ آھي. +ھن تڪراري علائقي جو باقي حصو مراڪش جي اختيار ۾ آهي. +ملڪ دنيا جي ڇڊي آبادي وارن وڏن ملڪن ۾ شامل آھي جنھن جو وڏو علائقو ريگستاني ۽ ميداني آھي. +علائقي جي ڪل آبادي اٽڪل پنج لک آهي. +جنھن مان آبادي جو وڏو حصو خطي جي سڀ کان وڏي شھر لعيون ۾ رھي ٿو. +تاريخ. +ويھين صديءَ تائين ھي خطو اسپين جي قبضي ۾ رھيو. +مراڪش جي مطالبي تي 1963ع کان وٺي ھي علائقو گڏيل قومن جي غير خودمختيار ملڪن جي فھرست ۾ شامل آھي. +ان فھرست ۾ ھي علائقو آبادي ۽ پکيڙ ۾ سڀ کان وڏي ۾ وڏو ملڪ آهي. +1965 م گڏيل قومن جي جنرل اسيمبلي ھڪ قرارداد ذريعي اسپين کان مطالبو ڪيو ھو تہ مغربي صحارا جي بيٺڪيت واري حيثيت ختم ڪري1966 ۾ جنرل اسيمبلي ھڪ ٻي قرارداد وسيلي اسپين کان اتي حق خوداراديت لاءِ ريفرينڊم ڪرائڻ جو مطالبو ڪيو1957ع کان مراڪش ھن علائقي جو دعويدار ھيو پر اھو اسپين جي قبضي ۾ ھيو. +1975 ۾ اسپين ان تان پنھنجو انتظامي اختيار ختم ڪري ڇڏيو ۽ مراڪش ۽ موريطانيا جي گڏيل انتظام جي حوالي ڪيو. +جنھن سان انھن ٻنھي ملڪن جي فوج ۽ مقامي ماڻھن جي صحاروي قومي تحريڪ واري جماعت پوليساريو فرنٽ وچ ۾ جنگ ڇڙي وئي. +قومي تحريڪ جي ان جماعت صحاروي عرب ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ قائم ڪري ان جي جلاوطن حڪومت الجيريا جي شھر تندوف مان ھلائي رھي آھي. +موريطانيا 1979ع ۾ ھن علائقي جي دعوا تان ھٿ کڻي ويو باقي ھن علائقي جو ڪافي حصو مختلف شھرن ۽ قدرتي وسيلن سميت مراڪش جي اصل اختيار ۾ آهي. +گڏيل قومن پوليساريو فرنٽ کي صحاروي ماڻھن جي جائز نمائنده ڪندڙ تنظيم تسليم ڪيو آهي صحاروي ماڻھن جي حق خوداراديت جي مطالبي تي اڃان قائم آهي. +1991ع م گڏيل قومن جي مدد سان جنگبندي جو معاھدو عمل ۾ آيو جنھن بعد ھن خطي جو ٻہ ڀاڱي ٽي حصو مراڪش جي حڪومت جي اختيار ۾ آهي جنھن جي حمايت آمريڪا ۽ فرانس ڪري ٿو باقي حصو الجيريا جي تعاون سان قائم صحاروي عرب ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ جي اختيار ۾ آهي. +روس ان معاملي ۾ غيرجانبدار رھيو آھي. +پوليساريو فرنٽ جي ريپبلڪ کي 46 ملڪ تسليم ڪري چڪا آھن ۽ ان کي آفريڪي يونين ۾ پڻ رڪنيت ملي چڪي آهي. +مسلمان ملڪن جي اڪثريت ۽ عرب ليگ مراڪش جي دعوا کي تسليم ڪن ٿا. +1984 ۾ آفريڪي يونين صحاروي عرب ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ کي ھڪ ملڪ جي حيثيت ۾ تسليم ڪيو ۽ ان کي ان حيثيت سان رڪنيت ڏني تہ مراڪش احتجاج ڪندي آفريڪي يونين مان نڪري ويو. +30 جنوري 2017 ۾ مراڪش يونين ۾ ان تنازعي جي پرامن حل واري يونين جي موقف جي ڪري واپس شامل ٿي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57566.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57566.txt new file mode 100644 index 0000000..e08c012 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57566.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +نائورو +نائورو جو سرڪاري نالو نائورو جي ريپبلڪ آھي. +ان جو پراڻو نالو پليزنٽ آئلينڊ ھيو. +ھي ملڪ اوشيانا کنڊ جي علائقي جي پيسيفڪ سمنڊ جي ٻيٽن واري علائقيمائڪرونيشيا ۾ واقع آهي. +ان جو سڀ کان ويجھو پاڙيسري ملڪ ڪريبتي آھي جنھن جو بانابا ٻيٽ ھن ملڪ جي اوڀر طرف 300 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي واقع آهي. +ان جي اتر-اولھ ۾ ٽوالو ۽ اتر-اوڀر ۾ 1300 ڪلوميٽرن تي سولومن ٻيٽ واقع آھن اوڀر-اتر م پاپوا نيوگني ، ڏکڻ-اوڀر ۾ مائڪرونيشيا جون وفاقي رياستون ۽ ڏکڻ ۾ مارشل ٻيٽ واقع آهن. +نائورو جي ڪل پکيڙ 21 چورس ڪلوميٽر آهي ۽ ويٽيڪن سٽي اسٽيٽ ۽ مناڪو کان پوء پکيڙ م ھي دنيا جو ٽيون نمبر ننڍڙو ملڪ آهي، ۽ يورپ کان ٻاھر دنيا جو ۽ پيسفڪ سمنڊ جو سڀ کان ننڍڙو ملڪ آهي. +آباديبم جي ملڪ ويٽيڪن سٽي اسٽيٽ ۽ ٽوالو کان پوءِ دنيا جو ٽيون نمبر ننڍڙو ملڪ آهي.ھي ملڪ گڏيل قومن، پيسيفڪ آئلينڊ فورم، قومن جي دولت مشترڪه ۽ آفريڪن ڪيريبئن اينڊ پيسيفڪ گروپ آف اسٽيٽس جو رڪن آھي. +تاريخ. +ھن ملڪ جي ٻيٽن کي 100 ق م ۾ مائڪرونيشيا ۽ پولينيشيا جي ماڻھن وسايو هو. +اوڻوھين صدي عيسويءَ ۾ نائورو کي جرمني ڪالوني بڻائي جرمن ايمپائر جو حصو بڻائي ڇڏيو. +پھرين جنگ عظيم جي خاتمي بعد ھن ملڪ کي ليگ آف نيشنز جي اختيار ۾ رکيو ويو جنھن جي نگراني آسٽريليا، نيوزيلينڊ ۽ يونائيٽيڊ ڪنگڊم جي ذمي ھئي. +ٻين جنگ عظيم م جاپان ان تي قبضو ڪيو پوء اتحادي فوجن جي اختيار م آيو. +جنگ بعد ھي ملڪ گڏيل قومن جي نگراني ۾ آيو ۽ 1968ع ۾ آزاد ٿيو ۽ 1969ع ۾ پيسيفڪ ڪميونٽي جو رڪن ٿيو. +معيشيت. +نائورو فاسفيٽ جي جبلن تي مشتمل ٻيٽ آھي ۽ فاسفيٽ جو وڏو ذخيرو ھيس جيڪو کاڻن ذريعي ڪڍيو ويو. +جڏھن فاسفيٽ جا ذخيرا ختم ٿي ويا تہ ان کي ٽيڪس کان آجو ملڪ بڻايو ويو جنھن ڪري غيرقانوني مني لانڊرنگ جو مرڪز ٿي ويو. +2001 کان 2008 تائين ۽ ٻيھر 2012 کان ھن ملڪ جي مالي مدد آسٽريليا ڪندو رھيو آھي ان جي عيوض آسٽريليا اتي غيرقانوني پناهگيرن کي قيد م رکڻ لاء نائورو ريجنل پروسيسنگ سينٽر قائم ڪيو آهي. +آسٽريليا تي گھڻي مدار سبب ھن ملڪ کي آسٽريليا جي گراھڪ رياست پڻ چوندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57580.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57580.txt new file mode 100644 index 0000000..6a8badb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57580.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +وحداني رياست +وحداني رياست رياست جو اھڙو قسم آھي جنھن ۾ رياست ھڪ يونٽ تي مشتمل ھوندي آھي ۽ ان جي انتظامي ورھاست صوبن يا ڊويزنن ۽ ضلعن وغيره ۾ ھجڻ باوجود ان جي صرف ھڪ حڪومت ھوندي آھي جيڪا مرڪزي حڪومت سڏجندي آهي. +صوبا گورنرن جي ماتحت ھوندا آھن ء انھن ۾ علحده رياستي حڪومت نہ ھوندي آھي. +وحداني رياست ۾ قانونساز ادارو بہ ھڪڙو ھوندو آھي جيڪو مرڪز ۾ ھوندو آھي. +وفاق ۾ مرڪزي حڪومت کان سواء ٻيون بہ رياستي يونٽن جون علحده حڪومتون ۽ قانونساز ادارا ھوندا آھن جيڪي وحداني رياست ۾ ڪانہ ھوندا آھن. +مثال طور پاڪستان ھڪ وفاقي رياست آھي جنھن وفاق کان علاوه صوبا بہ رياستي يونٽن وانگر آھن ۽ وفاق وانگر صوبن ۾ بي الڳ حڪومتون ۽ الڳ قانونساز اسيمبليون آھن ان کان سواءِ وفاق جي طرفان صوبن ۾ گورنر الڳ آهن جن وٽ محدود رياستي اختيار ھوندا آھن. +افغانستان ھڪ وحداني رياست آھي ۽ اھا انتظامي طور تي صوبن ۾ تہ ورھايل آھي پر ان جا صوبا رياستن وانگر ناھن انھن م علحده حڪومتون ڪونہ آھن پر صوبن کي گورنرن ذريعي ھلايو ويندو آھي. +دنيا م اڪثر ملڪ وحداني رياست تي مشتمل آھن. +ان م مڪاني حڪومت وارو نظام پڻ ھوندو آھي. +انسائيڪلوپيڊيا برٽنيڪا مطابق وحداني رياست ۾ حڪمراني وارا سمورا يا گھڻي ڀاڱي اختيار مرڪزي حڪومت وٽ ھوندا آھن. +ان نظام ۾ انتظامي يونٽن کي مرڪزي حڪومت اختيار سونپيندي ۽ پاليسي وارا فيصلا ھيٺ لاڳو ڪندي آھي. +ان جو ڪلاسيڪي مثال فرانس جو نظام آھي. +وحداني رياست ۾ رڳو ھڪ مرڪزي حڪومت ھوندي آھي جنھن کي انتظامي سياسي يونٽن تي مڪمل اختيار حاصل ھوندو آھي. +صوبن يا انتظامي يونٽن وٽ حڪمراني جو ڪو اختيار نه ھوندو آھي پر اھي مرڪزي حڪومتي حڪمن جي بجاوري ڪندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57679.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57679.txt new file mode 100644 index 0000000..ae54a11 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57679.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +هيلن بوليڪ +هيلن بوليڪ () (جنم 1992 -وفات 3 اپريل، 2020) کاٻي ڌُر جي ترڪ لوڪ ميوزڪ بينڊ گروپ يوريم جي رڪن هُئي. +زندگي ۽ جاکوڙ. +بوليڪ، اصل ۾ ديارباقر جي هڪ ڪُٽنب جي نياڻي (ڌيءُ) هئي، جوانيءَ کان ئي هن فن ۾ ڪم ڪيو هيو. +هن هڪ گروپ ۾ سولوسٽ (سولو گانو ڳائيندڙ ڳائڻي) جي حيثيت سان حصو ورتو. +نومبر 2016 ۾ استنبول جي ايڊل ڪلچر سينٽر ۾ پوليس آپريشن دوران، "پوليس خلاف مزاحمت، توهين ۽ هڪ دهشت گرد تنظيم جي رڪنيت" جي الزام هيٺ ان گروپ جي ستَ ڀاتين سميت کيس پهريون حراست (پڪڙي ويهارڻ) ۾ ورتو ويو هيو ۽ پوءِ کين گرفتار ڪيو ويو هيو. +بوليڪ کانسواءِ، بهار ڪرٽ، بارڪ يوڪسل، ابراهيم گوڪيڪ ۽ علي آرڪا گڏجي اعلان ڪيو تہ هو ثقافتي مرڪز تي سندن دٻاءٌ، ڪنسرٽ تي پابندي، ڇاپن جي خاتمي جي لاءِ 17 مئي 2019 تي "اڻ ڄاڻايل مُدت ۽ ناقابل واپسي (تنسيخ)" بُک هڙتال شروع ڪري رهيا آهن. +11 مارچ، 2020 تي، تڪرار جي ڏينهن، موت جي 268 هين ڏينهن اڳ، ابراهيم گوڪيڪ ۽ 265 هون ڏينهن هيلن بوليڪ کي پوليس انهيءَ صبح سندن گهر ڪاڪ ارموتلو، استنبول تي ڇاپو هڻي ڪارروائيءَ کانپوءِ کين عمرانيئي ٽريننگ اينڊ ريسرچ اسپتال آندو ويو. +سندن وڪيل ڊيڊيم سينسل جي ذريعي هڪ جاري ڪيل بيان ۾، يوريم گروپ جي ٻنهين ميمبرن ٻُڌايو تہ کين ايمبولينس ۾ کڻي اچي اسپتال آندو ويو هيو ۽ کين ايمرجنسي روم ۾ داخل ڪرايو ويو هيو، جتي هنن اعلان ڪيو هيو تہ هو مداخلت ۽ علاج کي قبول نہ ڪندا. +موت. +هيلن بوليڪ، استنبول ۾ پنهنجي گھر تي بُک هڙتال جي 288 هين ڏينهن 3 اپريل، 2020 تي فوت ٿي وئي هئي، بُک هڙتال جيڪا بينڊ سان ڪيل سُلوڪ (ورتاءُ) جي خلاف احتجاج ڪرڻ خلاف رجب طيب اردگنوان جي سربراهي ۾ ترڪ حڪومت پاران لاڳو ڪيو ويو هيو۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57711.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57711.txt new file mode 100644 index 0000000..c68693d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57711.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +عباسي شھيد +يو سي عباسي شھيد سنڌ جي ضلعي ڪراچي سينٽرل جي تعلقي لياقت آباد سب ڊويزن جي ھڪ يونين ڪاؤنسل جو نالو آهي. +ھن يونين ڪاؤنسل ناظم آباد بلاڪ 5 تي مشتمل آهي۽ ان جو مشھور پاڙو پاپوش نگر آهي ان جي اوڀر م مجاھد ڪالوني جنھن کان کيس نواب صديق خان روڊ ڌار ڪري ٿو. +ان جي ڏکڻ م نظام آباد 1 جون يونين ڪاؤنسلون واقع آھن. +آھي. +ھتي مشهور عباسي شھيد اسپتال پڻ واقع آهي. +ھن يونين ڪاؤنسل جو مشھور چؤڪ "خلافت چوڪ "آھي جتي طابش دھلوي روڊ، بابر روڊ، رياض الدين احمد روڊ ۽ پاپوش نگر روڊ پاڻ ۾ ملن ٿا. +آبادي جي غالب اڪثريت اردو ڳالهائيندڙن جي آھي. +ھن يو سي ۾ ڪراچي جو انٽرميڊئيٽ ۽ سيڪنڊري ايجوڪيشن بورڊ، جناح گورنمينٽ ڪاليج، عورتن جي جناح يونيورسٽي، بقائي سٽي ڊينٽل ھاسپيٽل، بقائي ڪڊني سينٽر، بقائي انسٽيٽيوٽ آف انفرميشن اينڊ ٽيڪنالوجي، لياقت نيشنل اسپتال جي ھڪ شاخ، جناح پوليٽيڪنڪ ڪاليج، فٽبال جي نيشنل ساڪر اڪيڊمي، گورنمينٽ گرلس ڪاليج، گورنميٽ بوائز سيڪنڊري اسڪول، فرح ماڊل اسڪول، تنوير شھيد پارڪ، الازھر پارڪ ۽ ڪيترائي ٻيا اسڪول ، ڪاليج ۽ اسپتالون واقع آھن. +ھي يو سي رھائشي علائقن سميت ڪمرشل علائقا پڻ رکي ٿي جتي ڪيتريون ئي بينڪون ۽ آفيسون ۽ مارڪيٽون واقع آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57741.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57741.txt new file mode 100644 index 0000000..ec39685 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57741.txt @@ -0,0 +1,87 @@ +ديوسائي نيشنل پارڪ +ديوسائي نيشنل پارڪ +ديائي نيشنل پارڪ سمنڊ جي سطح کان 13،500 فوٽ واقع آهي. +پارڪ 3000 ڪلوميٽر ڪلوميٽر تي پکڙيل آهي. +نومبر کان مئي تائين، پارڪ جي برف سان ڍڪيل آهي. +چشمي ۾، گلن جي پار ۽ ڪيترن ئي قسمن جي تتلونچشمي جي مند ۾ پارڪ کي گلن ۽ تيرن جي مختلف قسمن جي هڪ منفرد منظر پيش ڪري ٿو. +دیوسائي +دنيا ۾ سڀ کان اعلي سطحو +گھر جي نادر بروري برداشت جو پاڪستان کي سياحتي جنت جو نالو سڏيو ويندو آهي. +اتر واري علائقي ۾ سندن حسن ۽ حسن جي وچ ۾ چوميل آهي. +دنيا جي سڀ کان وڌيڪ چوڪيدارن ۽ ويجهڙائي ۾ اضافي جي اضافي دنيا ۾ پڻ دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ ۽ سڀ کان وڏو پاسو آهي. +هتي ڊائيائي جي نمايان ڄاڻايل نادر برانچ برداشت آهيهن قسم جا جانور آهن جيڪي دنيا ۾ ڪٿي به نه آهن. +هتي، پڻ، اهي نڪتو کان پريشان آهن. +ديائي ڌر جي سطح سمنڊ جي سطح کان 13500ft آهي، جيڪا 16000ft تي تمام اعلي چوٽي آهي.ديسا جي ڪل ايراضي 3000 ڪلوميٽر ڪلوميٽر آهي. +سال جي نو مهينن جي سال، ڊائيائي مڪمل طور تي برف ۾ ڍڪيل آهي. +هتي برف جو ٽي فوٽ، جنهن جي دوران پاڪ فوج جا هيلڊر ان کان لنگهندا نه آهنجڏهن هن برف کي ڳاڙهو آهي، سنڌو نديء جي مجموعي پاڻيء جو 5 سيڪڙو آهي. +ڍنڍ ڍنڍ تي تعمير ٿيل پاڻي هيٺ آهي ته اهي پاڻي محفوظ ڪن.بالتستان ۾ ڳالهائي شينه زبان ۾، ديسائي لفظ جو مطلب آهي ديوي جي زمين، ڇاڪاڻ ته روايت مطابق، اهو اوزياشيا جو ديوتا گهر آهي.ديسائي سڏبو آهي. +جتي بالي ۾ هن کي ڀريل سر سڏيو ويندو آهي، ڇاڪاڻ ته هتي موجود ڪيترن ئي گلن جي ڪري گلن جي زمين آهي.اتي ديسا تائين پهچڻ لاء ٻه رستا آهن - هڪ کان اسڪاروو آهي ۽ ٻيو ايورور کان آهي. +ترڪي اسڪارڪو کان 35 ڪلوميٽر آهي ۽ سينٽنيلي ڍنڍ ۽ سينٿري پارڪ تي جيپ پاران ٻه ڪلاڪ وٺندو آهي.ديسائي صديين ڍنڍ ۽ سينٽنيلي ڳوٺ ذريعي پهچي سگهجي ٿو. +صرف 40 منٽن ۾ اسڪاروو ٺهرايو ته اسلام آباد مان هڪ روزانو پروازپر پرواز جي موسم سست ٿئي ٿي، جيڪا جلدي مائل آهي. +اهڙيء طرح سياحين عام طور تي سامراجي رستي سان گڏ سکي کي ترجيح ڏيندا آهن.ڪرڪوپور پراولپندي کان ايبٽ آباد، مانسرارا، بشام کان، شيڪس بجيجي هاء وي اسڪاروو ۾ هاء وي سان ملن ٿا.ٿڪل محسوس نه ڪيو هڪ ٻئي رستي تي ديسا تائين پهچڻ لاء، راولپنڊي جي پير واديه ايئر کان آسٽور تائين ڪوچ اچي ٿو.ٻيو 45 ڪلوميٽر بعد، اڪوور اچي رهيو آهي. +سفر تقريبا 22 ڪلاڪ لڳندي آهي. +ايورور هڪ تاريخي شهر سمنڊ جي سطح کان 3200 ميٽر آهي. +ورهاڱي کان اڳ، ڪارواين سرينگر کان گلگت تائين گذري وياهتي هڪ هوٽل پڻ رهائش ۽ هڪ ننڍو بازار آهي جتي بنيادي ضرورتن تي مليل آهن. +ھڪ رات جو رھڻ کانپوء، سفر ھڪڙو جپ ۾ ٿيندو جيڪا آسٽور ۾ آسانی سان دستياب آھي. +جيڪڏهن جيپ Astor نڪرندي آهي،تنهن کان پوء ساڳئي وقت اتي درياهه جي ديسائي کان هڪ درياهه آهي. +هي درياهه پنهنجي رنگ کي مختلف هنڌن ۾ تبديل ڪرڻ لڳي ٿو. +پڪي جي ڳوٺ ۾، شفاف چمڪندڙ آهي ۽ ان جي رنگ نيري آهيوڌيڪ اڳتي گار جو ڳوٺ آهي، جنهن مان هڪ روڊ بوبان ڏانهن وڌي ٿو، جيڪو هڪ خوبصورت دريائن جي شهر آهي. +ٻن ڪلاڪن جي سفر کان پوء، چلم چاڪي اچي ٿو. +اهو هڪ ننڍڙو ڳوٺ آهي ڪي دڪان ۽ هڪ هوٽلگهڻا سپاهي هتي هتي ڏسندا آهن جيئن ڪارگيل جي رستي تي. +هڪ ٻيو پندرهن منٽن کان پوء 'هماليه واريو ليوٽ چيڪ پوسٽ' تي پهچي وئي. +پوسٽ چيڪ ڪريوپر ڊيسائي ۾ جانورن جي بقا لاء هر شخص 20 رپيا في جي هڪ استعمال لاء استعمال ڪيو ويندو آهي. +ديائي مئي 1993 ع ۾ ڄائو هونیشنل پارڪ جو درجو ڏنو ويو آھي. +جنھن جي رو کان ھتان شڪار تي مڪمل پابندي آھي تا ڪي ھتان وٺڻ واري جانورون خصوصاً بھوري ریچھ جو تحفظ ڪیو ويو ۔ ان وقت دیوسائي ۾ محض 30 ریچھ موجود ھوا ڪڏھن ھتان جام جي تعداد ۾ ریچھ گھمندق ھئا پر انساني لالچ جي ڪري خوبصورت ۽ پاڪستان جي سب کان وڏو آدم خور جانور ( گوشت ۽ سبزي خور) جو شڪار ڪري معدومیت کان ٻہ چار ڪري ڇڏيا۔ ھي ریچھ سال جا ڇھ مھينا سردین ۾ نومبر کان اپریل غارن ۾ سمنھندو رھندو آھي ان جي دوران ان جي جسم کي چربي وگھري ڪري ان کي توانائي فراھم ڪري ٿي۔ جب برف وگھري ٿي تہ ھي پنھنجي غار مان نڪرندو آھي۔ ریچھ جي علاوا ھتي مارموٽ (خرگوش جي ھڪ نسل) تبتي ڀیریا ،لال لومري، ھمالین آئي بیڪس، اڙیال ۽ برفاني چیتي کان علاوا ھجرتی پرندئ جنھن ۾ گولڊن ایگل، دارھي والا عقاب ۽ فیلڪن قابل ذکر آھي ۔ ان کان علاوا ھتي تقریباً 150 اقسام جي قیمتي ۽ نایاب جري بوٽیان بہ پائيو وڃن ٿيون، جن ۾ محض 10تا15 مقامي ماڻھن مختلف بیماریون جي لاءِ استعمال ڪيو وڃن ٿيو.هن چيڪ پوسٽ کان پوء، ديسا جي حقيقي حسن لاٿو آهي. +سرسبز اسٽوپائن ۽ پس منظر ۾، خوبصورت يڪ ۽ ڊگهي وارين ٻڪريون تمام خوبصورت نظر اچن ٿيون. +ٿر جي وسيع ميدان تي هڪ نظر مختلف رنگ جا گلا۽ انھن مان گھڻا پنھنجي پيرن تي پوئتي ۽ ھٿن تي بيھي پنھنجي ھٿن تي خوش ٿيا آھن، پر جئين انھن انھن کي پھچي ٿي، اھي پنھنجي بلن ۾ پھچي ويا. +ديس چارننڍن برفن جي وڇايل جبلن جي چوڌاري، جڏهن سج انهن تي چمڪندو آهي ته جبل جبل وانگر نظر اچن ٿا، پر اهي ٽڪرين ڪڏهن به ننڍا نه آهن. +انهن جي اوچائي سترهن هزار فوٽ آهي.پر 12000 فوٽ جي اوچائي هئي، رڳو رڳو ننڍن ٽڪرن کي محسوس ڪندو آهي. +پوري پوري جي ڊيگهه جي ڪري هڪ اهڙو وڻ نه آهي، تنهنڪري پکين کي سندن جستجو زمين تي ٺاهيندا آهن. +ڊيسائي جو تمام گهڻي وقت ۾ديسائي جو سڀ کان وڏو نقشو چچچور ڏانهن آهي، جيڪو چچرچ کان نڪري ڏسي، توهان جي وچ ۾ ھڪڙو وڏي ميدان ڏسڻ ۾ ايندي.خوبصورت درياء گذري ٿو، ۽ فيلڊ جي آخر ۾ اهي نعرا بعد سرسبز ۽ برفاني چوڪيون. +عاليشان مناظر ۽ فيلڊ جي وسيع، شهري سياحن جي وات سان ڏسي ٿو، اهو منظر جو هڪ ذريعو آهيھڪڙو تحفو آھي اهو پڻ هڪ وڏو ڪيمپ سائيٽ آهيسکاري جي رهائشي هتي وڏي تعداد ۾ فوٽن کي جشن ڪرڻ لاء هتي ايندا. +ڍنڍ جو پاڻي لڪير ۽ پردوش آهي، انهي ڪري رنگين پٿر ۽ ٽرندڙ ان جي هيٺان نظر اچي ٿو ۽ هڪ خوبصورت ڏسڻ پيش ڪن ٿا. +هانندي جي پاڻي جڏھن ڪنارن سان لڳندا آھن تہ توجلترنگ جي آواز پیدا ڪندا آھن۔ ان آواز ۽ منظر سان سیاح مسحور ٿي وڃي ٿو ۽ ان جو دل ان منظر کي ڇھڏي ڪري آڳتي وڃڻ کان انڪار ڪري ڇڏي ٿو پر ھو سیاح ھہ نہ جو ڪنھن ھڪ ھنڌ تي رڪي وڃي۔ اسلام آباد کان گلگت وڃڻ واري فلائٽ کان بہ ھي نندي نظر ايندي آھي۔ مسافرن ۽ پائلٽ جي مطابق بعض ذاویون کان ھي نندي پنھنجي شفافیت جي وجا سان بالڪل خالي نظر ايندي آھي۔ شیوسر نندي کان ٿوري فاصلي تي جیپ ڪارو پاڻي نامي دریا ۾ موجود ڪن۔ دريا ۾ موجود ڪاري پٿھر سان وجي کان ھي دریاڪاري پاڻي سڏيندا آھن۔ ھتان جیپ ۾ موجود ماڻھن دعا ڪندا آھن.نديء کي پار ڪرڻ دوران جپ کي بند نه ڪريو يا اهو پاڻي جي پاڻيء ۾ جيپ کي دٻائڻ جي خيال سان رت جي وڻن ۾ منجمد ڪرڻ شروع ڪيو ويندو. +عام طور تي ڪجھه بعد جدوجهد جو ڊرائيور جي مهارت ۽ الله جي جيپ پٿر واري درياء. +اسان جي اڳيان منزل وڏو پاڻي ديسائي ۾ سڀ کان وڏي درياء آهي. +هي پڻ سندس نالي جو سبب آهي. +ديسائي جي هڪ پل پڻ آهي. +پل جو لوھ واري تارن ۽ لکين تختن مان بنا آھي. +هر سال برفاني دور ۾، پل وري ٻيهر خراب ٿي. +جئين ته توهان پل پار ڪري، هڪ بورڊ نظر اچن ٿا - هماليه وائلڊ لائيو پروجيڪٽ. +ديائي نيشنل پارڪ جڙيل علائقو ڳاڙھو ٻني هتي گڏوگڏ سندن ڪئمپ جي تحقيق ڪئي پئي وڃي، اسان هتي جهنگلي جيوت جي نمائندن سان گڏ آهيون.۽ اتي جيائي ۾ جهنگلي جيوت بابت خاص طور تي هن کي ڳاڙھو ٻڍو بابت گهڻو ڄاڻ هئي. +انهن سياحن جي لاء هتي ۽ انهن سهولتن لاء ٿڌو پاڻي جو هڪ چشمو آهيڇو ته انهن جون سهولتون، گهڻيون ڪئمپنگ ساڳئي جڳهه تي ٿينديون آهن. +ديسائي ۾ ڪئمپنگ جي حوالي سان، ذهن ۾ رکون ٿا ته اتي موجود ناهي. +کائڻ لاء ٹن پيس وٺو ۽ خام رشنخام ريشنون، ڪاٺيء يا چولڻ سان گڏ پچائڻ لاء ۽ نڪرڻ لاء مضبوط پاڻي ڏيڻ جو تنبو. +رات جي روشني لاء اضافي بيٽرين سان لالچ ۽ چمڪيون ڏيو. +هتي ڪافي ۾۽ صحتمند مچھر پڻ مليا آهن، تنهنڪري ميڪوٽو اختياري استعمال ڪريو. +هتي موسم هتي هڪ چيلين وانگر رنگ بدليندي آهي، اڃان تائين سڀ کان وڌيڪ ٿڌڙو منهن چمڪندڙ ٿيندو، ايندڙ ڏينهن مينهن يا برفاني آهي.ٿي سگهي ٿو. +ها، اونهاري ۾ پڻ هتي برف هڻي ٿي. +رات جو تمام ٿڌي وقت تي گرم لباس رکندو آهيرات جي وقت ڪڪر کي ڪيمپ ۽ گندي آئي. +رات جو منظر تمام خوبصورت آهي ڇو ته آسمان رات تي تارن ۾ گم ٿي ويندو آهي. +ڏينهن جي ڏينهن، ڀرسان ڳوٺن جي رڍن کي سندن ٻڪريون ۽ يڪ چڙهي ڏٺو ويو آهيصدين تائين، جڏهن جهلم جو برف ڳاڙهو ٿي، ديوايسائي جي برف سان ڳاڙهو ۽ مظفر آباد هتي پنهنجا مال ۽ نطفن جي ذريعي ڍور آڻيندي. +اهڙا ڪيترائي رنگ آهن ۽ اهي ڪيترائي گلن جيڪي توهان اهي سڀ ڏينهن ڏسي سگهو جيڪڏهن توهان شڪار جو شوق آهي ۽ انهن جا گهراڳ به هوندا آهن، انهن لاء گهڻن شين جو شوقين جا موقعا موجود آهن. +جيڪڏهن توهان ٻٽا ڏسڻ چاهيندا، هماليه وائلڊ لائف کي هٽائڻ. +بس ٻه ڏينهنهتي موجود رهندڙ ڪافي مواد آهي. +جيڪڏهن توهان هتي کان جاري آهي، صرف اڌ ڪلاڪ کان پوء، ڀرسان هڪ ڪيمپنگ واري ماڳ هوندي. +هتي پڻ جيپ سان گڏ ٻن دريائن کي سختيء سان پار ڪري ٿو. +هي رهوڳوٺن ۾ صرف 15 منٽن کان پوء کاڌي لاء ڪئمپ قائم ڪيا ويا آهن ڊيسائي جي آخري ڪنڊ مال مارڪ وٽ ايندا آهن. +سياحن ۽ وائلڊ لاء پڻ ڪئمپ پڻ موجود آهيهتي هڪ جيوت لائيٽ چيڪ پوسٽ پڻ آهي. +اتان کان، هڪ ذيلي ٽريڪ برج گراٽ ڏانهن وڌي ٿو. +برجي لا جي نمايان اها آهي ته هتي ڪرڪوورام سيريز جي ڇهه چوڪن وانگر ڪ-2، براڊڪ پيڪ، گشبرام 1، گشبامم 2، گشبام 4 ۽ مشعل مشغول نظر اچن ٿا.اچو ھڪڙي جڳھ ۾ اھڙيون وڏا عجيب ويٺل دنيا ۾ ڪٿي نھ آھن. +هتان کان سفر شروع ٿئي ٿو ۽ هڪ ڪلاڪ جي سفر کان پوء هن ڍنڍ کي پار ڪري.سڪيورو جو شهر اچي ٿو. +جتي ڊائري جي اونچائي کان هڪ مسافر پاڻ کي ڌارين اجنبي طور ڏسي رهي آهي، مارڪيٽ جي سڀني سير ۽ زندگي جي حسن کي ڏسي. +هن جي بار بار بار ڍنڍ کان وڌي رهي آهي۽ جيڪڏهن هن کي واقعي ڪانه هئي ته هن جي دنيا ۾ سڀ کان وڌيڪ ميدانن ۾ ڳاڙھو ڀنڀن، سازش آوماس ۽ خوشبو رنگين گلن جي خوشبو ۾. +ڇا هوء واقعي واقعي هئي؟ +اهو سڀ ڪجهه خواب آهي. +ٻاھريان ڳنڍڻان +هماليه وائلڊ لائف فائونڊيشن، اسلام آباد، پاڪستان [1] +اتر واري علائقا [2] +حوالا +قومي پارڪ +نوڪري نیشنل پارڪ ایوبیا نیشنل پارڪBroghil Valleyوسطي قراقرم نیشنل پارڪChinjiچترال گول نیشنل پارڪدیوسائي نیشنل پارڪھزار گنجي چلتن نیشنل پارڪھنگول نیشنل پارڪخنجراب نیشنل پارکڪیرتھر نیشنل پارڪLal SuhanraLulusar-DodipatMachiaraمارگلا ھل نیشنل پارڪسیف الملوڪ نیشنل پارڪShiekh Buddinتولي پیر +AstoreBajwatBaltistanChashma LakeCholistanChumbi SurlaHab Damلھري نیشنل پارڪNaltarNara DesertRunn of Kutch +قادر آباد ھیڊورڪسMachiara +جزیرا ھفت تلارچشما بیراجڊرگ جھیلرن ڪچھحالیجی جھیلھاڪس جي دریائي ھنگولحب بندIndus River DeltaJiwani Coastal WetlandJubho Lagoonڪیٽي بندرخانپور بندڪینجھر ننديMiani Hor LagoonOrmara Turtle Beachesرسول بیراجراول بندSandspit Beachتانڊا بندتونسا بیراجThanedar WalaUchhali Complex +زیارتچھانگا مانگاچیچا وطني +لال سھانرا قومي پارڪZiarat Juniper Forest +زمرو: نيشنل پارڪ جو بالٽستان، پاڪستان نيشنل پارڪ، ڀارت جي جاگرافي، پاڪستان جي جاگرافيائي، ضلعن جا آسٽوريا ضلعواسڪالجگل بالتستان جي گلگت بلتستان سياحن جي جڳھ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57776.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57776.txt new file mode 100644 index 0000000..c1c32a0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57776.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ڳورھائپ ۾ ڪووڊ-19 +ڳورھائپ ۾ ڪووڊ-19 () ڳورھائپ ۾ ڪووڊ-19 جي اثرن بابت اڃا تائين مڪمل پروڙ ناھي ڄاڻائي وئي، ڇاڪاڻ ته ان جي اثرن بابت ڪوبه صحيح مواد (ڊيٽا) موجود نه آهي. +چين ۾ ھڪ ننڍڙي اڀياس منجھان پروڙ پئي تہ زائفائن ۾ ڪووڊ-19 جي نمونيا جا اُهڃاڻَ ۽ اثرَ، پيٽ سان نہ هئڻ وارين بالغ نارين وانگر هيا. +مارچ 2020ع تائين، ڪووڊ-19 کان متاثر ٿيل ڳورھائپ سان زائفائن منجھان، کين ڄمندڙ ٻچن ۾، ان (ڪووڊ) جي منتقليءَ جو ڪوبہ ثبوت ناھي مليو. +جيتوڻيڪ، انھيءَ جھڙا وبائي مرض جھڙوڪ سارس ۽ ميرس (ايم اي آر ايس) تي ٻڌل اڳڪٿيون ٻڌائين ٿيون تہ ڳورھائپ واري نارين کي ان وبائي مرض منجھان گھڻو وڌيڪ خطرو آھي. +ڳورھائپ ۾ ڪووڊ-19 تي کوجنا. +ڳورھائپ ۾ ڪووڊ-19 انفيڪشن جي نوعيت بابت ڪنهن به ريت پُختو پڪو نتيجو ڪڍڻ لاءِ سڦا گھٽ ثبوت مليا آھن. +چين جي شھر ووهان، ۾ ڄاڻايل ڳورھائپ (حمل) جي ٽئين ڀيرون چڪاسَ (ٿرڊ ٽريمسٽر) ۾ 9 متاثر ٿيل عورتن تي ڪيل اڀياس منجھان پروڙ پئي آھي ته انهن نون (9) ڄڻين مائين منجھان ڇهه ڄڻين کي بخار، ٽي ڄڻين کي پُٺن جوڙن ۾ درد هيو، ٻه ڄڻين کي ڳلو (ڳچيءَ) جي تڪليف ھئي ۽ ٻه ڄڻين کي ڪمزوري / سُستي (ڪاھليءَ) جون شڪايتون هيون، جڏهن ته ٻه عورتون کي تڪليف ھئي. +ڪنھن به عورت کي تيز ڪوڊ-19 نمونيا نه ٿيو ھيو يا انھن جو موت نه ٿيو ھيو. +انهن سڀني جيئرن (زندھ) ٻارڙن کي جنم ڏنو ھيو ۽ پيدائشي طور ڪنھن به نئون ڄاول ٻار ۾ وائرس جي منتقلي يا ٻيا ڪارڻ نه مليا ھيا. +انھيءَ مقصد جي لاءِ سارس ڪووي 2 جي لاءِ اُرھ (ڇاتي) منھان کيرُ، اميونيٽڪ فلوڊ، هڏن ميرو ۽ نون ڄاول ٻارن جي ڳلو جي رتوبت جي نمونن جا تجربا ڪيا ويا ۽ سمورا نتيجا ناڪاري (منفي، نيگيٽو) آيا هئا. +هڪ ٻيو کوجنا اڀياس (ريسرچ اسٽڊي) جيڪو 15 اُميدوارين (ڳورھائپ سان) عورتن بابت آھي تنھن موجب گهڻئين ئي عورتن کي بخار ۽ کنگھ جي شڪايت ھئي، جڏهن ته ليبارٽري ٽيسٽ ۾ 12 عورتن منجھ ليمفوسيٽوپينيا مليو ھيو. +ڇاڪاڻ ته ڪووڊ-19 کان وٺي سارس ڪووي ۽ ميرس ڪووي (MERS-Cov) جي وچ ۾ هڪجهڙائي ڏيکاريندي آهي، امڪان اهو آهي ته حمل تي ان جو اثر ساڳيو (ھڪجھڙو) آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57781.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57781.txt new file mode 100644 index 0000000..6b2fe59 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57781.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +سوفيا +سوفيا،/ صوفيا بلگاريا جو سڀ کان وڏو شھر ۽ انھيءَ ڏيھَ (بلگاريا) جو راڄڌاني آھي. +ھي شهر ملڪ جي الهندي حصي ۾ ويٽوشا جبل جي ڀرسان موجود آهي. +بالڪن (يا، بلقان) جي مرڪز ۾ ھجڻ ڪري، اهو ڪارو سمنڊ (بليڪ سي) ۽ ايڊريئٽڪ سمنڊ جي وچ ۾، ۽ ايجيئن سمنڊ ڀرسان موجود آھي. +صوفيا يورپي يونين ۾ 13 هين وڏو شهر آهي. +ان شھر جي چئني پاسي کان جبل آهن، جھڙوڪ ڏکڻ پاسي ويتوشا، اولھائون پاسو کان ليولين جبل ۽ اُتر طرف بلڪان جبلَ اٿس، جنھنڪري ھي شھر ميڊريڊ کانپوءِ ٻيون سڀ کان اوچائي وارو يورپين راڄڌاني جي حيثيت رکي ٿو. +ھي شهر اسڪار نديءَ تي اڏيل آهي، ۽ ان ۾ مرڪزي سوفيا جا ڪيترائي معدني تلاءَ آهن، صوفيا ۾ جزوي کنڊ واري آبهوا آهي. +صوفيا کي 'مذهبي سھپ جو ٽڪنڊو' طور بيان ڪيو ويو آھي. +اھو ان حقيقت سبب آھي ته دنيا جي ٽنهي وڏن مذهبن، عيسائيت، اسلام ۽ يھوديت، جا ٽي وڏا مندر شهر جي حدن اندر موجود آهن، جن ۾ سويتا نيڊليا چرچ، بانيا باشي مسجد ۽ صوفيا جي عبادتگاھ شامل آهن. +بلغاريا جيو مُکيا شهر ھجڻ ڪري، سوفيا ڪيترين ئي اهم مقامي يونيورسٽين، ثقافتي ادارن ۽ تجارتي ڪمپنين جو گھر آھي. +سوفيا دنيا ۾ خاص طور تي انفارميشن ٽيڪنالاجي ۾ ڪاروبار شروع ڪرڻ جي لاءِ ڏهه بھترين جڳهن مان هڪ آهي. +سوفيا 2013 ۾ يورپ جو سڀ کان وڌيڪ سستو راڄڌاني وارو شھر ھيو. +1979 ۾، صوفيا ۾ بوائيانا چرچ کي عالمي ثقافتي ورثو ماڳ جي لسٽ ۾ شامل ڪيو ويو، ۽ بلغاريا سلطنت ۾ ان جي عمارت کي ڊانھيو ويو، جنھن ۾ بلغاريا آرٿووڊڪس چرچ جا انيڪ علامتي ورثا ھيا. +اوڀر يورپ ۾ پنھنجي ثقافتي اھميت سميت، سوفيا بلگاريا جي قومي اوپيرا ۽ بيليٽ، ثقافت جو قومي محل، واسيل ليوسڪي قومي اسٽيڊيم، ايوان وازوئؤ قومي ٿيٽر، نيشنل آرڪيالوجي ميوزيم ۽ سرديڪا ايمپيفيٿيٽر سميت قومي اھميت رکي ٿو. +سوشلسٽ آرٽ ميوزيم ۾ ڪيترائي مجسما ۽ پوسٽر شامل آهن جيڪي ڪميونسٽ بلگاريا ۾ زندگي جي انداز جي باري ۾ اُتي گُمھڻ لاءِ ايندڙ پانڌيئڙن (وزيٽرز) کي ماڻهن آگاھي ڏين ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57791.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57791.txt new file mode 100644 index 0000000..3be8e6f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57791.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +ڳورھائپ +ڳورھائپ +ڳورھائپ، ڳرڀ () جو لفظ سنڌي ٻوي ۽ طب ٻنھين ۾ ڪيترن ئي معنائن ۾ اچي ٿو، ٻنهي ۾ اھو ماءُ جي پيٽ ۾ ايمبريو (embryo) يا فيوٽيس (fetus) جي موجودگيءَ جي لاءِ استعمال ٿيندو آھي يعني يوريٽس (uterus) ۾ ھڪ يا ھڪ کان وڌيڪ ٻچن ھئڻ کي ڳورھائپ يا ڳرڀ (pregnancy) سڏٻو آھي. +جڏھن تھ اردوءَ ۾ ان کي حمل سڏبو آھي جيڪو لفظ عربي ٻولي جو آھي، جنھن جي ڊڪشنري ۾ معنيٰ ھيئن آھي، وزن، وزن (کڻي وڃڻ يا منتقل ڪرڻ) ۽ کڻڻ وغيرھ شامل آھي، انھيءَ وزن کڻڻ جي اصلوڪي مفھوم جي ڪري ھي لفظ ماءُ کي ٻار جي ڄمڻ کان اڳ انھن پيٽ ۾ ٻار جو وزن کڻڻ يا بارَ کي کڻڻ يا سَھڻ (برداشت ڪرڻ) سان ڀيٽ ڏيڻ سبب ماءُ جي پيٽ ۾ ٻچو ھئڻ کي فزيالوجي ڏيکُ آھي. +ٻيا نالا. +ڳورھائپ کي سنڌيءَ ۾ ڳرڀ پڻ سڏبو آھي. +جڏھن تھ ان کي اردو، عربيءَ ۾ حمل سڏبو آھي. +حمل جو اشتقاق ھيئن آھي (حمل ڪرڻ يعني ت + حمل = تحمل ڪرڻ) +پيٽ ۾ ٻچو ھجڻ واري مائي، زال (زائفان، عورت) کي ھيٺئين نالن سان سڏٻو آھي +ڳرڀ واري، ڳرڀَ وتي، اُميدواري، ٻيو روح واري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5784.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5784.txt new file mode 100644 index 0000000..564479e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5784.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +مليريا +مليريا لفظ اطالوي ٻوليءَ جو لفظ آهي، جنهن جي معني آهي: ”گندي هوا“ مخصوص علائقن ۾ مليريا جي عام هئڻ جو سبب اينو فليز (Anopheles) نالي مڇر آهي. +هي مڇر مليرياجي جراثيم کي، جيڪو انهيءَ جي جسم ۾ پلندو آهي. +انسان ۾ منتقل ڪندو آهي. +تيز بخار سان گڏ سيءُ لڳڻ ۽ رت جي گهٽتائي مليريا جي عام علامت آهي. +مريض جي مرڻ جو سبب دماغ ۾ رت جي نالين ۾ تباهه ٿيل ڳاڙهن ذرڙن جو جمع ٿيڻ آهي. +انهن ۾ رت جي گردش جي رڪاوٽ ڪارڻ بڻجندي آهي. +مليريا جا جراثيم اينو فليز مڇر جي معدي ۾ پلندا آهن، جيڪي معدي کان ان جي وات ڏانهن سفر ڪندا آهن، جڏهن ڪنهن ماڻهوءَ کي چَڪُ پائيندو آهي ته، هي جراثيم ان جي منهن مان نڪري انهيءَ ماڻهوءَ جي رت جي گردش ۾ داخل ٿي ويندا آهن ۽ هڪ خاص وقفي کان پوءِ بيماريءَ جون علامتون وقفي وقفي سان ظاهر ٿينديون آهن. +مليريا جو خاتمو انهيءَ صورت ۾ ممڪن آهي ته، اينو فليز مڇر کي ختم ڪيو وڃي. +ترقي يافته ملڪن ۾ جتي گندي پاڻيءَ جي نيڪال جو مناسب انتظام، صحت ۽ صفائي جا اصول آهن، اتي هن بيماريءَ سان منهن ڏيڻ لاءِ انسان داخلي طور پنهنجو دفاع ڪرڻ ۽ خارجي طرح ان کي ختم ڪرڻ جا ذريعا استعمال ڪيا آهن. +داخلي طور ڪجهه دوائون، جهڙوڪ: ڪلورو ڪوئين (Chloroquin)، ڪونين (Quninine)، پيلوڊرين (Paludrine)، ڊاراپرم (Daraprim) ۽ ڪن نين دوائن وغيره جو استعمال آهي، جيڪي انساني جسم ۾ داخل ٿي مليريا جي جراثيم سان جنگ ڪري انهن کي ختم ڪري ڇڏينديون آهن. +خارجي طور تي مڇر کي ختم ڪرڻ جون تدبيرون ڪيون وڃن ٿيون، ان جو طريقو اهو آهي ته، اهي سڀ جايون صاف ڪيون وڃن ٿيون، جتي اهو پلجي ٿو. +بيٺل پاڻي خارج ڪيو وڃي ٿو. +مينهن جي بيٺل پاڻيءَ يا ٻئي گدلي پاڻيءَ ۾ ڊي، ڊي ٽي يا ٻيون جيت مار دوائون استعمال ڪيون وڃن ٿيون، جنهن سان مڇرن جا آنا ۽ مڇرن جي ٻچن کي ختم ڪيو وڃي ٿو. +مليريا هڪ ننڍي جيوڙي جو اثر آهي جنهن کي پلازموڊيئم Plasmodium چيو ويندو آهي. +هي ڪجهه ڏينهن لاءِ ماڻهوءَ جي جگر ۾ جاءِ ٺاهيندو آهي ان کان پوءِ وڌيڪ جيوڙا ٺهڻ شروع ٿيندا آهن جيڪي ڳاڙهن جزن تي حملو ڪرڻ شروع ڪندا آهن ۽ اهڙي طرح هڪ شخص کي بيمار ڪرڻ کان پوءِ ٻئي صحتمند ماڻهوءَ تائين پڻ پهچي ويندا آهن. +هڪ ماڻهوءَ کان ٻئي ماڻهوءَ تائين بيماري پهچائڻ جو ڪم مادي مڇر ”Anophels“ سر انجام ڏيندي آهي. +جڏهن بخار واري ماڻهوءَ کي چڪ هڻي ٿي ته ان جي جسم مان جيوڙن واري رت جي ڦڙي کي ڇڪي وٺي ٿي، هي انهيءَ جي جسم ۾ وڃڻ کان پوءِ ان جي Silvary glands اندر پهچي ويندا آهن ۽ انهيءَ انتظار ۾ هوندا آهن ته هي مادي مڇر ڪڏهن ٿا ڪنهن صحتمند ماڻهوءَ کي چڪ هڻن ته جيئن ان کي بلڊ اسٽريم Blood Streem ۾ داخل ٿيڻ جو موقعو ملي. +اهڙيءَ طرح مليريا هڪ ماڻهوءَ کان ٻئي ماڻهوءَ تائين پهچندي ويندي آهي. +حقيقت ۾ مليريا ٿيڻ جو سبب ٻين مرضن وانگر کاڌ خوراڪ صحيح نه هئڻ به آهي. +جنهن جي ڪري ماڻهن جي جسماني نظام ۾ زهريلا مادا وڌي ويندا آهن. +ان جي ڪري ئي بيماريون وڌيڪ وڌن ٿيون ۽ مليريا جا جيوڙا جسم اندر پرورش وٺندا هڪ ماڻهوءَ کان ٻئي ماڻهوءَ تائين پهچندا رهن ٿا. +اڄڪلهه هٿرادو غذائون مثلاً اڇي کنڊ، اڇو اٽو، ۽ انهن مان تيار ٿيل کاڌا. +دٻن ۾ پئڪ ٿيل کاڌا، چانهن ، ڪافي ۽ الڪوحل وارا جوس ماڻهن جي جسماني نظام جي قوت کي ٽوڙي ٿا ڇڏين جنهن جي ڪري به مليريا وڌندي وڃي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57863.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57863.txt new file mode 100644 index 0000000..5d6fa56 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57863.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +منظور ڪالوني ٽو +منظور ڪالوني 2 ڪراچي ايسٽ ضلعي جي ھڪ يونين ڪاميٽي جو نالو آهي جيڪا ان ضلعي جي تعلقي فيروز آباد سب ڊويزن ۾ واقع آهي. +ان جي اتر ۾ يو سي منظور ڪالوني 1 ۽ اوڀر ۾ اختر ڪالوني ۽ اولھ م بلوچ ڪالوني روڊ ۽ ڏکڻ ۾ مين ڪورنگي روڊ واقع آهي. +2013 کان اڳ ان جو درجو جمشيد ٽائون جي يونين ڪاؤنسل نمبر 2 ۽ ان جو نالو منظور ڪالوني ھيو. +2013 ۾ ان کي ٻن حصن ۾ ورھائي انھن ۾ ٻيا علائقا شامل ڪري ٻہ يونين ڪاميٽيون ٺاهيون ويون جن م ھڪ منظور ڪالوني 1 ۽ ٻي منظور ڪالوني 2 شامل آھن جن کي فيروز آباد جي نالي سان نئين قائم ٿيل تعلقي ۾ شامل ڪيو ويو. +ھن ڪالوني م پنجابي ۽ اردو ڳالهائيندڙن کان سواءِ سنڌي، پٺاڻ، سرائڪي ماڻھو رھندڙ آھن. +2015 جي بلدياتي اليڪشن م ھن يو سي م چيئرمين جي سيٽ تي محمد نواز اولوخ چونڊجي آيو ۽ وائيس چيئرمين جي سيٽ تي محمد نديم چونڊجي آيا. +ٻنھي جو تعلق ڪنھن بہ سياسي پارٽي سان نہ ھيو ۽ آزاد اميدوار ھيا. +ھن يو سي ۾ زيادہ تر غريب آبادي رھندڙ آھي. +پکيڙ جي لحاظ کان ھتي آبادي گھاٽي آھي ان ڪري ھتي گھر ننڍڙا ۽ گھٽيون سوڙھيون آھن. +ھن يو سي ۾ رھائشي منصوبه بندي جو فقدان رھيو آھي. +ھن ڪالوني مان مصطفي روڊ، علامه اقبال روڊ ۽ بلوچ ڪالوني روڊ گذرن ٿا. +ھن يو سي ۾ ڪشمير ڪالوني، جوڻيجو ٽائون ۽ رحمان ڪالوني، بلوچ ڪالوني پوليس اسٽيشن، فيملي پارڪ جوڻيجو ٽائون ۽ ڊفينس ويو واقع آھن جتي اقرا يونيورسٽي، اڪيڊمي ڊفينس ويو ڪيمپس، ايڪسپريس نيوز ٽي وي جي آفيس، ڪرسچين گريويارڊ، سنڌ رزرو پوليس آفيس، امتياز مارڪيٽ ڊفينس ويو پڻ واقع آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57907.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57907.txt new file mode 100644 index 0000000..1ddef61 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57907.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +پي اي سي ايڇ ايس ٽو +پي اي سي ايڇ ايس 2 يا پاڪستان ايمپلائيز ڪوآپريٽو هائوسنگ سوسائٽي نمبر 2 ڪراچي ايسٽ ضلعي جي ھڪ يونين ڪاميٽي جو نالو آهي جيڪا ان ضلعي جي تعلقي فيروز آباد سب ڊويزن ۾ واقع آهي. +ان جي اتر ڪراچي ميمڻ سوسائٽي، نيو ٽائون ۽ شڪارپور ڪالوني، اوڀر ۾ بھادر آباد ، اولھ ۾ پي اي سي ايڇ ايس ون ۽ ڏکڻ ۾ چنيسر ڳوٺ واقع آهي. +2013 کان اڳ ان جو درجو جمشيد ٽائون جي ساڳي نالي سان يونين ڪاؤنسل نمبر 8 جو ھيو ۽ 2013 ۾ ان کي فيروز آباد جي نالي سان نئين قائم ٿيل تعلقي ۾ شامل ڪيو ويو. +ھن ڪالوني ۾ اردو ڳالهائيندڙن، پنجابي ماڻھن کان سواءِ سنڌي، پٺاڻ، سرائڪي ماڻھو رھندڙ آھن. +2015 جي بلدياتي اليڪشن م ھن يو سي م چيئرمين جي سيٽ تي وليد احمد چونڊجي آيو ۽ وائيس چيئرمين جي سيٽ تي سرتاج خان خٽڪ چونڊجي آيا. +ٻنھي جو تعلق جماعت اسلامي سان آھي. +ھن يو سي ۾ خوشحال ماڻھو رھندڙ آھن ۽ شھري منصوبابندي تحت ٺھيل آهي. +جن يونين ڪاميٽي مان گذرندڙ روڊن ۾ شاھراھ فيصل، ڊاڪٽر محمود حسين روڊ، شاھراھ قائدين، طارق روڊ، علامه اقبال روڊ، شاھ عبداللطيف روڊ، ڪشمير روڊ، سرسيد روڊ، ڊاڪٽر عبدالقدير خان روڊ، خالد بن وليد ۽ ٻيا شامل آهن. +ھن يو سي ۾ ڪراچي پبلڪ اسڪول (پي اي سي ايڇ ايس)، يونين ڪوآپريٽو ڪلب (پي اي سي ايڇ ايس)، ھل پارڪ، جھيل پارڪ (پي اي سي ايڇ ايس) واقع آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57922.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57922.txt new file mode 100644 index 0000000..70de5d7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57922.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +شري اروبندو +سري اروبندو (جنم اوروبندو گهوش; 15 آگسٽ 1872 – 5 ڊسمبر 1950) 15 آگسٽ 1872ع ڌاري ڪلڪته ۾ ڄائو. +هوهڪ هندستاني فلسفي ، يوگي ، گرو ، شاعر ، ۽ قومپرست هو. +هن برطانوي راڄ مان آزادي حاصل ڪرڻ لاءِ هندستاني تحريڪ ۾ شموليت اختيار ڪئي.ڪجهه عرصي لاءِ هو ان تحريڪ جو هڪ بااثر اڳواڻ رهيو ۽ پوءِ هڪ روحاني سڌارڪ بنيو ، هن انساني ترقي ۽ روحاني ارتقا بابت پنهنجا ويچار ونڊيا.سندس پتا جو نالو ڪرشن ڌن گهوش ۽ سندس ماتا جو نالو سوارنلتا ديوي هو.اروبندو گھوش انگلينڊ جي ڪنگز ڪاليج ، ڪئمبرج ، انگلينڊ ۾ موجود انڊين سول سروس مان تعليم ورتي. +هندستان واپس اچڻ تي هن رياست بڙودا جي مهاراجا جي ماتحت ڪيتريون ئي شهري خدمتون سرانجام ڏنيون ۽ قومپرست سياست ۽ بنگال جي انقلابي تحريڪ ۾ وڏي دلچسپي رکي. +برطانوي سرڪار کيس غداري جي الزام ۾ قيد ڪيو پر جرم ثابت نه ٿي سگهيو ، کيس برطانوي حڪومت جي خلاف مقالا لکڻ جي سزا ڏني وئي. +جڏهن ڪو ثبوت نه مليو ، ته کيس آزاد ڪيو ويو. +قيد جي دوران ، اروبندو کي ڪجهه روحاني تجربا حاصل ٿيا. +آزاد ٿيڻ کانپوءِ هو پونڊچيري ۾ اچي رهيو. +هن سياست ترڪ ڪري روحانيت سان وابستگي اختيار ڪئي.پانڊيچري ۾ رهڻ دوران ، سري اروبندو روحاني مشق جو هڪ طريقو تيار ڪيو، جنهن کي هن هن انٽيگرل يوگا سڏيو. +هن جي نظرين جو موضوع انساني زندگي کي آسماني زندگي ۾ بدلائڻ.هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57945.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57945.txt new file mode 100644 index 0000000..c14fbf5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd57945.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +مرتضيٰ وهاب +مرتضيٰ وهاب پاڪستاني سياستدان آهي جيڪو قانون ، اينٽي ڪرپشن اسٽيبلشمينٽ ، ۽ اطلاعات بابت سنڌ جي وڏي وزير جو موجوده صلاحڪار آهي. +هو آگسٽ 2017 کان مارچ 2018 تائين سينيٽ آف پاڪستان جو ميمبر رهيو. +سياسي ڪيريئر. +30 اپريل 2015 تي کيس وڏي وزير سيد مراد علي شاھ جي صوبائي سنڌ ڪابينا ۾ شامل ڪيو ويو ۽ کيس قانون بابت وڏي وزير جو صلاحڪار مقرر ڪيو ويو. + 21 مئي 2015 تي کيس وزير جو درجو ڏنو ويو. +سنڌ جي هائي ڪورٽ ۾ مرتضيٰ وهاب کي وڏي وزير جو صلاحڪار مقرر ڪرڻ ۽ وزير جو درجو ڏيڻ خلاف هڪ درخواست داخل ڪئي وئي. +درخواستگذار دليل ڏيندي چيو ته وهاب جون 2010 ۾ سنڌ جي هاءِ ڪورٽ جو وڪيل ٿيو ، ان ڪري هن جو فقط 6 سالن جو تجربو آهي. +درخواستگذار وهاب کي ڪراچي ۾ لا ڪاليجز جي بورڊ آف گورنرز جو چيئرمين مقرر ڪرڻ کي به چيلنج ڪيو ، درخواست ۾ اهو چيو ويو ته رڳو صوبائي وزير تعليم يا ڪراچي يونيورسٽي جو وائيس چانسلر ان پوسٽ لاءِ مقرر ٿي سگهي ٿو. +22 نومبر 2016 تي ، سنڌ هاءِ ڪورٽ سنڌ جي وڏي وزير جي صلاحڪار جي مقرري کي غير قانوني قرار ڏنو. +عدالت ڪراچيءَ ۾ مرتضى وهاب جي لا ڪاليجز جي بورڊ آف گورنرز جي چيئرمين شپ کي به ختم ڪري ڇڏيو. +هو 15 آگسٽ 2017 تي پاڪستان پيپلزپارٽي جو اميدوار طور پاڪستان پيپلزپارٽي جي اميدوار طور بنا مقابلي چونڊجي ويو.سعيد غني جي استعفيٰ کانپوءِ اها سيٽ خالي ٿي چڪي هئي. +هن جي سينيٽ جي رڪنيت 11 مارچ 2018 تي ختم ٿي هئي. +هو 2018 جي عام چونڊن ۾ تڪ پي ايس 111 (ڪراچي ڏکڻ-وي) مان پي پي جي اميدوار طور سنڌ جي صوبائي اسيمبلي جي سيٽ تي اميدوار طور بيٺو پر ڪامياب نه ٿيو. +هن 8502 ووٽ حاصل ڪيا ۽ عمران اسماعيل کي سيٽ ملي وئي. +19 آگسٽ 2018 تي کيس وڏي وزير سيد مراد علي شاھ جي صوبائي سنڌ ڪابينا ۾ شامل ڪيو ويو. +21 آگسٽ تي ، هو قانون ، ۽ اينٽي ڪرپشن اسٽيبلشمينٽ کي وڏي وزير جو صلاحڪار مقرر ڪيو ويو. +5 سيپٽمبر 2018 تي ، کيس معلومات جو اضافي پورٽ فوليو ڏنو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58037.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58037.txt new file mode 100644 index 0000000..9010670 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58037.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +سهرو +سهرو، گهوٽ يا ڪنوار جي پيءُ کي سڏبو آھي. +اھو ھڪ سماجي ريتن مان نڪتل ھڪ اھڙو رشتو آھي جيڪو شادي ڪندڙن جو ھڪٻئي جي ماءٌ پيءٌ سان شادي ذريعي جڙندو آهي. +شادي ٽٽڻ سان شادي مان پيدا ٿيل ساھراڻا رشتا پڻ ختم ٿي ويندا آهن. +انگريزي م سھري کي فادر اِنلا، اردو ۽ ھندي ۾ سُسر، گجراتي ۾ سسرا، مراٺي ۾ ساسري، نيپالي ۾ سسورا، نيپالي ۾ سسورا، فارسي م والد ھمسر، عربي م الحمو, فرينچ ۾ بوپير (Beau-père) پشتو ۾ پلارہ، تيلگو ۾ ماماگارو (మామగారు) تامل ۾ مامانر (மாமனார்)، اسپيني م سئيگرو(Suegro)، سنحالي ۾ ماما (මාමා)، سوڊاني ٻولي ۾ بپا متوھا، صومالي ۾ آبو سودوگ (Aabo soddog)، سلوواڪي ۾ سووڪور ، يوناني م پٿيروس (Πεθερός)، اطالوي م سئاچرو، لاطيني م پاتر ايستي ان ليگي، ڪناڊا ٻولي ۾ ماوا (ಮಾವ)، جاوائي ٻولي م راما مرتوئا، ملائم ۾ ڀاريا پتاوو، ، پنجابي م سھورا، پورچوگيزي م سوگرو ۽ ملائي م باپا مرتوئا چوندا آھن. +سنڌي ٻوليءَ جو لفظ سھرو پنجابي جي لفظ سھورا سان مشابهت رکي ٿو. +اسپيني ۽ پورچوگيزي جا لفظ سوئيگرو ۽ سوگرو پاڻ م وڌيڪ مشابھت رکندڙ آھن. +سنحالي م ماما سھري کي چون ٿا پر سنڌي م اھو لفظ ماء جي ڀاء لاءِ استعمال ٿيندو آهي. +سھري جي رشتي ۾ گھوٽ ان جو ڄاٽو ۽ ڪنوار ان جي ننھن سڏبي آھي. +اسلامي شريعت مطابق ھي رشتو محرم رشتن ۾ شامل آهي. +مڙس کان طلاق بعد مڙس جي پيءُ سان شادي حرام يا منع ڪيل آھي. +اسلامي قانون مطابق سھري جي فوت ٿيڻ سان ننھن يا ڄاٽو وراثت جو حقدار نہ ھوندو آھي. +سھري جي زال کي سنڌي ۾ سس سڏيندا آھن. +روايتي طور تي سھري ۽ ڄاٽي، سس ۽ ڄاٽي، سوھري ۽ ننھن جي رشتن جي ڀيٽ ۾ سس ۽ ننھن جو رشتو وڌيڪ تڪرار ۾ رھندو آيو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58039.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58039.txt new file mode 100644 index 0000000..37dd7eb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58039.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ٽيليٿون +ٽيليٿون ٽيليويزن سان تعلق رکندڙ پورٽ مينٽيو ( portmanteau) آھي. +اھو ٽيليويزن جو ھڪ اھڙو پروگرام ھوندو آھي جنھن ذريعي ڪنهن بہ سياسي يا ڪنھن ٻئي خير واري مقصد خاطر فنڊ ڪٺو ڪيو ويندو آهي. +ان پروگرام براه راست پروگرام ڪيترن ئي ڪلاڪن ۽ ڪڏهن ڪڏهن ڏينھن تي مشتمل ھوندو آھي. +اھڙن ٽيليويزن پروگرامن م اھم شخصيتون شامل ٿينديون آهن. +انھن مشھور شخصيتن ۾ راڳي، اداڪار، فنڪار، سياسي ۽ سماجي اڳواڻ وغيره شامل ٿيندا آهن. +انھن پروگرامن م ماڻھو سڌو سنئون يا فون ذريعي شامل ٿي فنڊ جي واڌ م پنھنجي طرفان چندي ڏيڻ جو اعلان ڪندا آهن. +تاريخ. +سڀ کان پھريون ٽيليٿون پروگرام 1949ع ۾ ڊيمن رنيان ڪينسر ريسرچ فائونڊيشن. +جي لاءِ ملٽن بيرلي جي ميزباني ۾ ٿيو ھو جيڪو 16 ڪلاڪ جاري رهيو ۽ ان پروگرام ذريعي ان فائونڊيشن جي لاء ھڪ لک ڊالر فنڊ ڪٺو ڪيو ويو +23 اپريل 2020 ۾ پاڪستان ۾ ڪرونا جي ڪري ڪيل لاڪ ڊائون ۾ ڦاٿل ماڻھن جي مدد لاءِ وزيراعظم پاڪستان جي قائم ڪيل رليف فنڊ کي وڌائڻ لاء اي آر واء نيٽورڪ ۽ ٻين ٽي وي چينلن جي مدد سان ٽيليٿون جي براہ راست نشريات نشر ڪئي وئي جنھن م وزيراعظم پاڪستان سميت پاڪستان جي کوڙ مشھور شخصيتن حصو ورتو جن م ناليوارا صحافي، راڳي، رانديگر ۽ اداڪار وغيره شرڪت ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58040.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58040.txt new file mode 100644 index 0000000..8b82536 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58040.txt @@ -0,0 +1,98 @@ +ايمبريولاجي +ڳڀجڻ جو علم يا ايمبريولاجي ڳڀ (embryo) جي علم جو نالو آهي. +انگريزي لفظ ايمبريولاجي اصل م يوناني لفظ ἔμβρυον يا ايمبران (embryon) ۽ لاگس مان نڪتل آھي ايمبران جي معني آھي "اڻڄاول ڳڀ" ۽ لاگس جي معني آهي علم. +اھو علم حياتيات جي ھڪ شاخ آھي جنھن ۾ ڄمڻ کان اڳ ڳڀجڻ واري عمل جي ڄاڻ ڏئي ٿو. +سڀني حيوانن وانگر انسان جي پيدائش به هڪ آني مان ٿيندي آهي جنهن کي سائنسي اصطلاح ۾ (Ovum) چوندا آهن، يعني تخمي جيو. +اهو تخمي جيو جنس مؤنث (عورت) ۾ به ٿيندو آهي ۽ مرد ۾ به. +هي خليو (يا گهرڙو) باريڪ ذري جهڙو مقدار رکندو آهي، يعني ان جو قطر هڪ انچ جو هڪ سؤ ويهون حصو بلڪه انهيءَ کان به گهٽ هوندو آهي. +اهو ئي تخمي جيو زندگي ۽ وجود جو اصلي بنياد آهي. +نطفي جي قرار وٺڻ جو مطلب اهو آهي ته مرد جو تخمي جيو، عورت جي آني داني (Ovary) ۾ داخل ٿئي. +داخل ٿيڻ کان بعد ڳڀ جي واڌ مرحليوار شروع ٿئي ٿي. +پهريون صرف خلين جو هڪ گول مجموعو ٿئي ٿو. +بعد ۾ اهي خليا هڪ کينهون جهڙي شڪل اختيار ڪندا آهن. +اهي خليا آهستي آهستي ڊيگهه ۾ وڌڻ شروع ٿيندا آهن. +ايتري تائين جو هڪ نعل نما شڪل جهڙا ٿي پوندا آهن. +بعد ۾ Amphibia جهڙي شڪل اختيار ڪندا آهن. +ان کان پوءِ کير پياريندڙ جانورن جي خلين جهڙي شڪل ظاهر ٿئي ٿي پر پهرين هيٺين درجي جي حيوانن جهڙي، مثلاً آسٽريليا جي خلا آبي (Bill Darck) جهڙي هوندي آهي يا اهڙن حيوانن جهڙي جن کي (Maruspils) چوندا آهن. +پوءِ اعليٰ درجي جي حيوانن جهڙي مثلاً گهوڙو ۽ ڏاند وغيره. +پوءِ اهو درجو ترقي ڪري هڪ اهڙي ڏاڪي تي پهچي ٿو، جيڪو ڄڻ ته سچ پچ باندر هوندو آهي. +پڇ به هوندو اٿس. +پوءِ ان ۾ تبديلي ٿيڻ شروع ٿيندي آهي ۽ باندر جي ترقي يافته شڪل ظاهر ٿيڻ لڳندي آهي، يعني گوريلا، چمپانزي گيبون وغيره جهڙن قسمن جي. +انهيءَ مرحلي کان پوءِ آخري ڀيرو تبديلي اچي ٿي يعني سڀئي حيواني خاصيتون ختم ٿي وڃن ٿيون ۽ هڪ نئين قسم جي صورت ظاهر ٿئي ٿي. +انهيءَ نئين صورت ۾ انساني وجود پنهنجين سڀني خاصيتن سان ظاهر ٿيڻ لڳندو آهي. +سڀيئي ابتدائي مرحلا هڪ مهيني جي اندر ظاهر ٿيندا آهن. +آخري مرحلو ٻئي مهيني اندر ۽ حمل (ڳڀ) جو باقي وقت انساني صورت جي پورائي ۾ گذرندو آهي. +نباتات کان وٺي انساني وجود تائين، پيدائش جو بنياد هڪ ئي آهي. +انساني ڳڀ جا مرحلا. +جيڪڏهن انساني ڳڀ تي نظر وڌي ويندي ته هيٺيان مرحلا سامهون ايندا: +تاريخ. +1690ع ۾ جڏهن هڪ ڊچ عالم ”ليون هاڪ“ مرد جي تخمي جيو (Sperm) جو پتو لڳايو ته هڪ گروهه اهڙو پيدا ٿي ويو، جنهن عورت جي آني داني بجاءِ مرد جي تخمي جيو کي حياتيءَ جو اصل بنياد سمجهيو پر تڏهن به ان راءِ ۾ ڪا به تبديلي نه ٿي ته ڳڀ جي مرحليوار واڌ نٿي ٿئي، صرف نشو و نما ٿئي ٿي. +ارڙهين صديءَ جي وچ تائين اها راءِ مقبول عام هئي. +آخرڪار 1795ع ۾ هڪ جرمن محقق ”فريڊرڪ ولف“ انهيءَ نظرئي کي غلط ثابت ڪيو ۽ ڄم جي مرحلن جي وڌيڪ وضاحت ڪئي. +1817ع ۾ ”پانڊر“ ۽ 1828ع ۾ ”بيئر“ انهيءَ نظرئي کي وڌيڪ ترقي وٺرائي. +ان کان پوءِ ان بابت وڌيڪ تحقيق ٿيڻ لڳي. +پوءِ جڏهن 1759ع ۾ ڊارون جو ڪتاب ”نسل جي اصليت“ شايع ٿيو ته حياتياتي علم جي سڀني پهلوئن ۾ انهيءَ علم جي پڌرائيءَ سان هڪ نئين روشني ملي. +آخرڪار اوڻيهين صديءَ جي آخري سالن ۾ ”ارنيسٽ هيڪل“ جي هٿان اها تحقيق مڪمل ٿي. +هاڻي ڳڀجڻ جي علم (Embrology) جو هر ڳجهه، نظرين ۽ خيالن کان بي پرواهه ٿي ويو ۽ اڄ جيڪي ڪجهه آهي اهو تجربي ۽ مشاهدي جي بنياد تي آهي. +هاڻي اهو علم فلسفي جي بحث مباحثي جو محتاج ناهي. +قرآن جو نظريو. +قرآن ڳڀ جي سڀني تبديلين کي انقلابي مرحلا قرار ڏئي ٿو: نطفه، علقه، مضغه، خلقنا المضغه عظاما، فکسونا العظام لحماً، يعني تخليق جي پهرين حالت نطفي جي هوندي آهي. +تخليق جي ٻي حالت ”علقه“ هوندي آهي. +تخليق جي ٽئين حالت ”مضغه“ هوندي آهي. +هي محض اهڙي ڪيڙي جي نشو و نما ناهي، جنهن جي اندر انساني وجود پنهنجي سڀني اصولن سان گڏ موجود هجي، پر هيءَ هڪ تبديليءَ کان ٻي، ٻي کان ٽئين ۽ ٽئين کان چوٿين تبديليءَ جي پيدائش آهي. +هر تخليقي پيدائش مرحلن جي نوعيت ۾ ظاهر ٿئي ٿي ۽ هڪ ٻئي بعد مختلف مرحلا رونما ٿين ٿا ۽ هر مرحلو نئين پيدائش جو روپ اختيار ڪري ٿو. +سترهين صديءَ ۾ خوردبيني مطالعي سان حياتياتي تخمي جيو جو انڪشاف ٿيو پر ان وقت جا حڪيم اصل حقيقت کان واقف ٿي نه سگهيا ۽ ظهور و بروز جو نظريو قائم ڪيائون. +هاڻي ڏسو، جهڙي طرح قديم انداز قرآن سان گڏ هلي نٿي سگهيا، اهڙي طرح هي نظريو به قرآن سان هلڻ کان صاف انڪار ڪري رهيو هو. +ظهور و بروز جو نظريو، اوڻويهين صديءَ جي آخر تائين عام طور تي تسليم ڪيو ويندو هو ۽ طب جي فن ۾ به ان کي اختيار ڪيو ويندو هو. +ان لاءِ جهڙي طرح قديم مسفرن کي قرآن جي ڳڀ متعلق آيت جي تشريح ۽ تحقيق ۾ ڏکيائي ٿي ۽ طرح طرح جون تاويلون ڪرڻيون پيون؛ اهڙي طرح مصر ۽ هندستان جي مفسرن به ٺوڪر کاڌي. +حسن پاشا محمود، سر سيد احمد خان، شيخ محمد عبده وغيره ان نظرئي ۾ ئي گم ٿي ويا. +انهن مفسرن ڪوشش ڪئي ته قرآن جي وضاحتن کي ان نظرئي جي مطابق ڪري ڏيکارين. +مطابقت نه ٿي نه پئي سگهي. +ان لاءِ اها ڪوشش جيڪا زبان ۽ لغت سان ڪري پئي سگهجي، جائز ڪئي ويئي پر اهي مفسر اهو سمجهي نه سگهيا ته ڪجهه سالن کانپوءِ اها ڪوشش بيڪار ٿي ويندي. +پر قرآن جون وضاحتون پنهنجي جاءِ تي بدستور قائم رهيون. +جهڙي طرح پراڻا نظريا قرآن سان مطابقت نٿي رکي سگهيا اهڙي طرح هي نئون نظريو به ساٿ نڀائي نه سگهيو. +آخرڪار حقيقت بي نقاب ٿي ۽ نظرين ۽ انومانن جي جاءِ تي دريافتن ۽ مشاهدن جي باک ڦٽي پئي. +هاڻي هر هڪ ڏسي سگهي ٿو ته قرآن کي پنهنجي جاءِ تان بي جاءِ نه ٿيڻو پيو. +اهو علم (سائنس) ۾ نقص هو، جو صحيح جاءِ وٺي نه سگهيو. +آخرڪار علم سائنس کي پنهنجي جاءِ ڇڏڻي پئي ۽ اها صداقت بيان ڪيائين، جيڪا قرآن تيرهن صديون اڳ بيان ڪئي هئي.سڀ کان پهرين ”جعلنھ نطفته في قرار مڪين“ تي غور ڪيو. +حمل هيئن ٿيندو آهي جو مرد جو تخمي جيو، عورت جي آني داني ۾ داخل ٿيندو آهي ۽ اهڙي طرح (عورت جي آني سان) ٻوڪجي ويندو آهي، ڄڻ پنهنجي اصلي جاءِ ۾ داخل ٿي ويو آهي. +ان حالت لاءِ ”قرار مڪين“ جي ترڪيب ڪيتري قدر نه صحيح آهي. +ٻنهي نطفن (تخمي جيو) ۾ ٻئي حالتون وضاحت سان اچي ويون. +نطفي جو پنهنجي جاءِ وٺڻ؛ اها جاءِ وٺڻ جي تلاش ڪيئن پيدا ٿي؟ +ٻنهي نطفن جي ميلاپ سان. +ان ميلاپ ۾ طلب هئي. +بغير طلب قرار وٺي نٿي سگهيا. +هن وقت تائين هي سمجهيو ويو هو ته نطفو ڳڀيرڻ (ٻچيداني) ۾ ٻوڪجي ٿو پر حقيقت ۾ ڳالهه ٺهندي نه هئي. +ڳڀيرڻ هڪڙو خول آهي. +انهيءَ ۾ هڪ تخمي ذرو پوڻ ”في قرار مڪين“ سان تعبير ڪري نٿو سگهجي. +اها تعبير تقاضا ڪري رهي آهي ته نطفي لاءِ ڪا جڳهه هجي، جتي نطفو پهچي ان ۾ اهڙي طرح سمائجي وڃي، ڄڻ پنهنجي اصلي جاءِ تي اچي ويو. +پوءِ يقيناً ان مان مراد ڳڀيرڻ جو آنو آهي، نه ڪي پوري ڳڀيرڻ.جڏهن تخمي جيو (ڳڀ) گول دائري جي حالت ۾ اوچتو وڌڻ لڳي ٿي ته اهڙي شڪل جو ٿي پوندو آهي جنهن جا ٻئي ڇيڙا ڦهليل هوندا آهن. +پروفيسر هيڪل اهڙي تخمي جيو جي ابتدائي حالت کي Sole Shaped ۽ پختي حالت کي Sandal Shaped سان تعبير ڪيو آهي پر اسين ان کي ”نعل نما“ سان تعبير ڪريون ٿا. +قرآن انهيءَ حالت کي ”علقه“ جي لفط سان تعبير ڪيو آهي. +سامي زبانن ۾، ڄؤر جي لاءِ علوق، علوقه، علوق نهايت پراڻي تعبير آهي. +عبراني زبان ۾ ان کي علوقه چوندا آهن ۽ سڌو سنئون علقه جو لفظ به اُن سان ملي جُلي ٿو. +انجيل ۾ هڪ جاءِ تي آهي ته ”ڄؤر جون ٻه ڌيئرون هيون، جيڪي پڪارينديون رهنديون هيون ته آڻيو! +آڻيو. +“ (30:25) عبراني نسخي ۾ ڄؤر جي لاءِ ‘علوقه’ جو لفظ آيل آهي. +اهو لفظ عربيءَ ۾ علق ۽ علقه آهي ۽ ڄؤر جي لاءِ استعمال ڪيل آهي. +ڄؤر جي حالت ۽ صورت تي غور ڪجي ته ان ۾ هڏي نه ٿيندي آهي، صرف گوشت جو دڳ هوندي آهي. +جڏهن خون پي ڍؤ ڪري ٿي ته بلڪل ڳڀ جي شڪل جهڙي ٿي پوندي آهي. +پروفيسر هيڪل ڳڀ جي اهڙي حالت کي نعل نما صورت سان تشبيهه ڏني آهي پر قرآن ان کي علقه سان ڀيٽ ڏني آهي؛ جيڪا حيوانن جي خاص ڪڙي آهي ۽ قرآن هڪ لڪل حقيقت ڏانهن به اشارو ڪري ڇڏيو.انساني ڳڀ اڄ به انهن مرحلن مان گذري انسان بڻجي ٿو ۽ موجوده تخليق تائين پهچي ٿو. +هاڻي غور ڪريو ته انهن مرحلن ۾ ابتدائي مخلوق جو مرحلو ڪهڙو آهي. +پاڻيءَ واري مخلوق جو يعني ”وَ جَعَلۡنَا مِنَ الۡمَآءِ کُلَّ شَیۡءٍ حَیٍّ“ (الۡانۡۢبِیَآءِ -30) زندگيءَ جو پهريون ظهور پاڻيءَ مان ٿيو ۽ پهرين مخلوق آبي مخلوق پيدا ٿي. +ان کان پوءِ خشڪي واري مخلوق جو سلسلو شروع ٿيو. +آبي مخلوق ۾ پهرئين درجي واري مخلوق ڪهڙي آهي؟ +ڄؤر جي قسم جهڙي ادنيٰ مخلوق ۽ ارتقاءَ جي سبب ٻي اعليٰ قسم جي مخلوق وجود ۾ آئي. +پوءِ جيڪڏهن حيواني تخمي جيو، پنهنجي سڀني ارتقائي مرحلن کان گذري آخري درجي تي پهچي ٿو ته ڇا ضروري ناهي ته ان جو ابتدائي درجو آبي مخلوق وارو هجي؟ +۽ ان ۾ سڀ کان پهريائين ڄؤر جهڙي شڪل ظاهر ٿئي ۽ لِڪ سان اها ئي اُها شڪل آهي جيڪا نعمل نما صورت ۾ ظاهر ٿئي ٿي. +پوءِ ان کي ”علقه“ سان تعبير ڪرڻ، ڄڻ ان جي تخليقي درجي کي پنهنجي اصلي نالي سان سڏڻ آهي.جڏهن اها نعل نما شڪل اڃا وڌيڪ وڌي ٿي ۽ ان جي مادي ۾ گوشت جهڙي خاصيت پيدا ٿئي ٿي. +ان حالت کي قرآن ”مضغه“ سان تعبير ڪيو آهي. +ڇاڪاڻ ته ان مرحلي ۾ ڳڀ ٻوٽيءَ جهڙي شڪل اختيار ڪري وٺندو آهي ۽ انهيءَ مرحلي ۾ ئي نقش نگار ٺهڻ لڳندا آهن، جنهن ڪري سورة ”حج“ ۾ اشارو ڪيو ويو ته ”مخلقته و غير مخلقته (5:22) يعني اها مضغه جي حالت آهي جنهن ۾ بگاڙ پوي ٿو يا بنياد پوي ٿو.جڏهن مضغه ۾ ڪرنگهي جو ڍانچو نشو و نما وٺڻ لڳي ٿو. +هڪ اهڙو ڍانچو ظاهر ٿئي ٿو، جنهن کي مڇيءَ جي ڍانچي سان تشبيهه ڏيئي سگهجي ٿي. +انهيءَ کي ”مخلقنا المضغته عظاما“ سان تعبير ڪيو ويو آهي. +ان درجي تي پهچي ڳڀ ڪرنگهي وارن جانورن جون خاصيتون پيدا ڪري وٺندو آهي. +ان کان پوءِ هڏين ۽ گوشت جو ميلاپ تڪميل تي پهچي ٿو ۽ حيواني شڪل وٺي ظاهر ٿئي ٿو. +انهيءَ کي ”فکسونا العظام لحما“ جي درجي سان تعبير ڪيو ويو آهي.ليڪن جيڪا صورت لهي ٿي، ڇا اها انساني شڪل هوندي آهي، نه- اهڙي شڪل هوندي، جيڪا مماليه جانورن جي ڳڀ جي شڪل هوندي، اها ارتقاءَ به ڪري ٿي ته ڄڻ باندر جي صورت ۾- پر ان کان پوءِ قدرت جو هٿ هڪ نئون انقلاب پيدا ڪري ٿو. +اهو ئي ڳڀ جيڪو صرف مضغه هو، اهو ئي مضغه جيڪو فقط مڇي جي ڍانچي جهڙو هو، اهو ئي ڍانچو جنهن عام حيواني هيئت جهڙي شڪل اختيار ڪئي هئي، اها ئي حيواني هيئت جنهن باندر جهڙي شڪل اختيار ڪئي هئي، اچانڪ انهيءَ شڪل ۾ انساني جسم ۽ صورت جون سڀئي خاصيتون ۽ خوبصورتيون پيدا ٿي پون ٿيون. +فَتَبٰرَکَ اللّٰہُ اَحۡسَنُ الۡخٰلِقِیۡنَ (الۡمُؤۡمِنُوۡنَ -14) +اها ئي اُها آخري تبديلي آهي جنهن کي ”خلقاً آخر“ سان تعبير ڪيو ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58043.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58043.txt new file mode 100644 index 0000000..4371854 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58043.txt @@ -0,0 +1,59 @@ +حرب +حرب عربي ٻوليءَ ۾ جنگ جي سمورن قسمن لاء هڪ جامع لفظ آهي. +دنيا ۾ صرف ڦرمار ڪرڻ يا بغض ۽ انتقام وٺڻ لاءِ جنگ جي باهه کي ڀڙڪايو ويندو هو. +پهرين قسم جي جنگين کي (جيڪي صرف ڦرمار ڪرڻ لاءِ وڙهيون وينديون هيون) عربن هڪ معمول جي روايت بڻائي ڇڏيو هو، جنهن ڪري انهن ڪا به تاريخي حيثيت حاصل ڪا نه ڪئي پر ٻي قسم جي جنگين جي عبرت انگيز داستانن کي تاريخ محفوظ رکيو، جنهن لاءِ ادب جي اصطلاح ۾ ‘ايام الحرب’ جو لفظ جوڙيو ويو آهي +لفظ ‘حرب’ انهن ٻنهي قسمن جي لڙاين جي سببن ۽ مقصدن تي پورو بيهي ٿو، جيئن لغت جي وضاحت مان ثابت ٿئي ٿو ته: +قرآن سان آيل نظرياتي تبديلي. +اها ئي قوم، اهو ئي لٽريچر ۽ اها ئي ٻولي هئي، جنهن ۾ قرآن مجيد نازل ٿيو. +قرآن مجيد عقيدن، عملن، اخلاق، اُٿي ويٺي ۽ چال چلت متعلق جيڪي سڌارا آندا، سي رڳو اندروني سطح تائين محدود ناهن پر انهن جو اثر ظاهري طور تي به ٿيو آهي. +لفظ ۽ اصطلاح جيتوڻيڪ حقيقي شيءِ ناهن پر معنيٰ جو پردو ضرور آهن، جيڪو مٿن چاڙهيو وڃي ٿو. +پر جيئن ته اسلام باطني توڙي ظاهري اصلاح ڪئي، ان ڪري هن ٻين سمورين شين سان گڏ عربي لٽريچر ۽ عربي ٻوليءَ جو پڻ سڌارو ڪيو آهي. +عرب جي جاهليت ۽ بدويت ان قسم جا جيڪي لفظ پيدا ڪيا هئا، تن کي اعليٰ درجي جو اهو تمدن قبول ڪري نٿي سگهيو، جنهن کي قرآن مجيد پيدا ڪرڻ چاهيو ٿي. +تنهن ڪري قرآن مجيد اهڙن سمورن لفظن جي اصلاح ڪري، انهن کي بدلائي ڇڏيو. +جنگ متعلق عربن جو لٽريچر ان اصلاح جي وڌيڪ لائق هو. +عرب ۾ جنگ لاءِ سوين لفظ، ترڪيبون، محاورا ۽ استعارا پيدا ڪيا ويا هئا پر اهي سڀئي هڪ وحشياڻي جنگ لاءِ مناسب هئا. +هڪ مهذب قوم، ترقي يافته نظام، صلح پسند مذهب، هڪ امن جي ڳولائو جماعت لاءِ اهي لفظ استعمال ڪرڻ جي قابل نه هئا. +اسلامي غذوات لاءِ صرف هڪ سادو لفظ ”جهاد“ استعمال ڪيو، جنهن مان جنگ وانگر نه غضب ۽ درندگيءَ جا جذبا ظاهر ٿين ٿا ۽ نه ڦر لٽ ۽ حيوانيت جي بوءِ اچي ٿي، بلڪه اهو لفظ صرف ان ڪوشش تي اُڪسائي ٿو، جيڪا هڪ اعليٰ مقصد کي حاصل ڪرڻ لاءِ ڪري سگهجي ٿي. +پوءِ چاهي اها طاقت، زبان، بدني افعال يا ترار جي نوڪ ذريعي حاصل ڪري سگهجي. +قرآن جي اصطلاح ۾ جھاد لفظ جو اطلاق ۽ استعمال صرف جنگ ۽ خون ريزيءَ تائين محدود ناهي، بلڪه عام ڪري ان ذريعي ايثار ۽ قرباني، نفس تي ضابطي ۽ پاڪائي، امن ۽ سلامتي ۽ اخلاق ۽ ڪردار جو اظهار ڪيو ويو آهي. +اسلام جي سڀ کان پهرين ۽ وڏي جهاد جي معرڪي ۾ غنيمت جو مال حرام هو، حالانڪه جيڪڏهن اسلامي جهاد جو مقصد ڦرمار ڪرڻ هجي ها ته قريش جي تجارت جو قافلو اسلام جي دامن کي چڱي طرح ڀري پئي سگهيو. +ان لاءِ اهو ئي ان جو مناسب موقعو هو. +جيتوڻيڪ ان کانپوءِ غنيمت جو مال حلال ڪيو ويو، تنهن هوندي به ان سان جهاد جي ثواب ۽ نيت جي پُرخلوص هجڻ ۾ ڪمي اچي ويندي ھئي. +دوکو ۽ بيوفائي جنگ جي عام روايت هوندي هئي. +عورتن، ٻارن، قاصدن ۽ نوڪرن کي قتل ڪرڻ ۾ ڪو فرق نه رکيو ويندو هو، بلڪه سڀني کي ترار سان ڪٺو ويندو هو. +دشمن کي جيئرو باهه ۾ ساڙيو ويندو هو، دشمن جا نڪ ۽ ڪن ڪٽي فخر طور هار ڪري پاتا ويندا هئا. +دشمن جا هٿ ۽ پير ٻڌي کين قتل ڪيو ويندو هو، کائڻ پيئڻ لاءِ رستي ۾ ڪنهن کي ڦرڻ معمولي ڳالهه هئي پر اسلام جنگ جي ان وحشياڻي روايت کي بدلائي، اهڙين سمورين وحشياڻين ڪاررواين کي ختم ڪري ڇڏيو. +هڪ ٻي حديث آهي ته: +مسيلمه ڪذاب جو جڏهن قاصد خط کڻي آيو ته پاڻ سڳورن ﷺ جن فرمايو: +ابو دائود ۾ هڪ ٻي وضاحت هن طرح آهي: +پاڻ سڳورن ﷺ مسلمانن لاءِ جهاد ۾ اخلاق جو اعليٰ ترين نمونو قائم ڪيو ۽ اخلاقي دنيا ۾ انقلاب آڻي ڇڏيو: +عضوا ڪپڻ جي جاهلاڻي رسم جي منع ڪيائون. +ان باري ۾ ڪيتريون ئي وضاحتون آهن: +دشمن کي ٻڌي عضوا ڪپڻ ۽ عذاب ڏيئي مارڻ جو رواج اڄڪلهه جي مهذب قومن لاءِ فخر سمجهيو وڃي ٿو پر اڄ کان چوڏهن سؤ سال اڳ حجاز جي ريگستان جو اسلامي تمدن هي هو: +ڇهين صدي عيسويءَ جي ريگستان ۾ رهندڙ عربن جي اخلاق ۾ انسان دوستيءَ جو اهو حال هو جنهن جهڙو مثال اڄ بيلجيم جي مهذب ايوانن ۾ به نٿو ملي سگهي. +اڃا وڌيڪ اهو ته ڦرمار ڪرڻ ۽ مال متاع لٽڻ کان مسلمانن کي خاص طور روڪيو ويو: +هڪ دفعي اصحاب سڳورن ڪنهن غزوي ۾ زور سان تڪبير جا نعرا هنيا ته پاڻ سڳورن ﷺ جن فرمايو ته: +عرب جي جنگجو فطرت هميشه جنگ ۽ جهڙي جي منتظر رهندي هئي ۽ ان کي مال حاصل ڪرڻ جو ذريعو سمجهندي هئي. +هڪ جاهلي شاعر چوي ٿو: +پر پاڻ سڳورن ﷺ جن مسلمانن کي اهڙين اڻ وڻندڙ اميدن کان منع فرمايو ۽ قتل ڪرڻ جي تمنا کي حرام قرار ڏيئي ڇڏيو: +القتال ۽ الحرب. +جنگ جون اهي وحشياڻيون ڪارروايون هيون، جن تي ‘حرب’ جو مفهوم مشتمل هو ۽ اهل عرب عملي طور حرب جو اهو ئي نمونو قائم رکيو هو، جيڪو دنيا جي ٻين سڀني قومن بڻايو هو پر اسلام جنگ جي انهن سڀني آثارن ۽ نشانن کي ميساري هڪ نئون سماجي نظام قائم ڪيو. +ان بنيادي لغت ۽ حقيقت جي حيثيت سان اسلامي جهاد تي حرب جو اطلاق نه ٿي سگهندو هو. +اهو ئي سبب آهي ته قرآن مجيد ۾ جهاد لاءِ ڪٿي به ان لفظ کي استعمال نه ڪيو ويو آهي. +البت جهاد جي هڪ خاص صورت کي قتال سان تعبير ڪيو ويو آهي جيڪو بي عقلن لاءِ ظاهري مفهوم جي لحاظ کان نهايت خطرناڪ لفظ آهي، حالانڪه جهاد ۽ قتال ۾ هڪ طرح جو عام ۽ خاص جو فرق آهي: +پر هڪ ٻي آيت مان معلوم ٿئي ٿو ته اها لفظ جي لفظ سان ڀيٽ آهي، جيڪا ڳالهه ۾ زور پيدا ڪرڻ جو هڪ طريقو آهي. +خدا پاڻ متعلق فرمائي ٿو: +جيئن اسان پنهنجي ٻوليءَ ۾ چوندا آهيون ته برائي جو بدلو برائي آهي، حالانڪه برائي خود برائي آهي مگر هن جو بدلو برائي ناهي پر اهو ته عدل جي قانون جو احسن انجام آهي. +ارشاد خداوندي آهي: +اهڙي نموني ان لفظ کي استعمال ڪيو ويو آهي، نه ته ان جي حقيقي معنيٰ برائي ناهي ۽ نه ٿي سگهي ٿي. +جهڙي طرح خدا جي مڪر مان حقيقي مڪر مراد نٿي وٺي سگهجي. +اهڙيءَ طرح هت قتال مان مراد نيا جو عام قتال ناهي: +جيڪڏهن ان کي تسليم نه ڪيو وڃي، تڏهن به خود ڪافرن جي عملن جي شامت جو نتيجو آهي ۽ جهاد جو اصل مقصد ناهي. +اهڙيءَ طرح هڪ ٻي آيت ۾ ان جي وضاحت ڪئي ويئي آهي: +سموري قرآن مجيد ۾ جهاد تي لفظ ‘حرب’ جو اطلاق ڪٿي به نه ڪيو ويو آهي. +صرف ڇهن جاين تي حرب جو لفظ آيو آهي. +حالانڪه سمورو قرآن مجيد جهاد جي ترغيب سان ڀريو پيو آهي. +هنن آيتن ۾ لفظ حرب کي استعمال ڪيو ويو آهي پر ان جو اسلامي جهاد سان ڪو به واسطو ناهي اھو لفظ انسانن جي قاتلن، ڪوڙن، امن ۽ اخلاق کي بگاڙيندڙ رهزنن ۽ ڌاڙيلن جي عمل جي لاء، فساد پيدا ڪندڙن ۽ ناجائز جنگ ڪندڙن جي عمل لاء استعمال ڪيو ويو جن سان لڙائي قتال ہا جھاد آھي. +سورة البقرة جي آيت نمبر 278 ۽ 279 ۾ حرب لفظ بيشڪ مسلمانن طرفان حرب ڪرڻ لاء استعمال ٿيل آھي پر ان مان قطعن اسلام کان اڳ وارو ڦورو بڻجي جنگ ڪرڻ جو مقصد نہ ٿو نڪري ڇوتہ جن خلاف حڪم اھي اھڙا وياج خور ماڻھو آھن جيڪي خدا جي حڪم باوجود وياج وصول ڪرڻ کان نہ ٿا مڙن. +ن ڪري خدا فرمايو ته جهڙي طرح توهان غريبن جو مال ڦٻايو ٿا، اسان به اهڙي طرح توهان جو مال ڦري انهن کي واپس ڏينداسين. +اها ئي لفظ حرب جي معنيٰ به آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58045.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58045.txt new file mode 100644 index 0000000..bc2379a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58045.txt @@ -0,0 +1,108 @@ +ھو چي منھ +ھو چي منھ ويٽنام جي انقلاب جو سرواڻ ۽ ڪميونسٽ اڳواڻ جنھن ويٽنام جي پيپلز ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ جو بنياد وڌو. +ھو چي منھ 1941ع کان ويٽنام جي آزادي جي تحريڪ جي سرواڻي ڪندي 1945ع م اتر ويٽنام ۾ ڪميونسٽ حڪومت جو بنياد وڌو ۽ فرانس جي قبضي واري ڏکڻ ويٽنام کي ديان بيان واري جنگ ذريعي فرانس کان 1954 ۾ آزاد ڪرايو جنھن سان پھرين انڊو چائنا جنگ جو خاتمو آيو. +1955ع کان 1975ع تائين ھلندڙ ويٽنام واري جنگ ۾ ھي پنھنجي حياتي دوران ويٽنامي پيپلز آرمي ۽ ويٽ ڪانگ جي مکيه شخصيت ھيو. +ان جنگن م اتر ويٽنام فاتح رھيو جنھن سان اتر ويٽنام ۽ ڏکڻ ويٽنام 1976ع م ملي ھڪ ٿي ويا. +ان جي شھر ۽ اڳوڻي گادي جي هنڌ سائگان جو نالو تبديل ڪري ھن جي نالي تي ھو چي منھ سٽي رکيو ويو. +1965ع م ھي صحت جي خرابي ڪري باقاعده اقتدار کان ڌار ٿي ويو ۽ 1969 ۾ وفات ڪري ويو. +ٽائيم ميگزين مطابق ھي ويھين صديءَ جي 100 مشھور ترين شخصيتن ۾ شامل ھيو. +ابتدائي زندگي. +ھن جو اصل نالو نگوين سنھ ڪنگ ھيو. +ھي ويٽنام جي صوبي نگهي آن (Nghe An) جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ ڪم لين(Kim Lien) ۾، هڪ هاري نگوين سنهه هوئي (Nguyen Sinh Huy) جي گهر ۾، 19 مئي 1890ع تي ڄائو. +ويٽنام ان وقت فرانس جي قبضي ۾ ھو ۽ 1885ع ۾ سندس والد فرانس جي خلاف ”عالمن جي بغاوت“ جي نالي سان مشهور بغاوت ۾ باغين جي مدد ڪئي. +ڪامريڊ هو چي جو پيءُ فرانسيسي نوڪرشاھي ۾ ملازم ھيو پر کيس باغين سان تعلق ھجڻ ڪري نوڪري مان ڪڍيو ويو. +ھي امپيريل ماجسٽريٽ ھيو پر کيس ھڪ مقامي بااثر کي ڪوڙن جي سزا ڏيڻ کان پوء ان جي مري وڃڻ ڪري ان جي تنزلي ڪئي وئي جنھن بعد ھن نوڪري ڇڏي ڏني ۽ باوجود فرينچ نوڪرشاھي ۾ ڪم ڪرڻ جي صلاحيت جي ھن فرينچ حڪومت جي نوڪري ڪرڻ کان انڪار ڪيو. +نگوين سنهه هوئي پنهنجي ٽنهي ٻارن جي تعليم تي وڏي توجهه ڏني. +ھو چي منھ ڏھن سالن جو ھيو تہ سندس ماءُ گذاري وئي. +سندس وڏي ڀيڻ باچ لين (Bach Lien) کي فوجي آفيسرن جي هڪ ڪينٽين ۾ مئنيجر جي نوڪري ھئي. +اھا ھٿيار چورائي آزادي جي جنگ ڪندڙ ويڙھاڪن تائين پهچائيندي ھئي ۽ ھڪ دفعي پڪڙجي پئي ۽ کيس ڊگھي قيد جي سزا ڏني وئي. +ھو چي منھ ننڍي عمر ۾ سياسي سرگرمين جي شروعات ڪئي ۽ اسڪول م ھن جي شناخت باغي نوجوان طور ھئي. +ان دور ۾ يعني 1903ع ڌاري هڪ دانشور ڦان بوئي چائو(Phan Boi Chau) ويٽنام ٺاهڻ لاءِ آزادي جي هڪ ڪائونسل قائم ڪئي هئي. +چائو فرانس مخالف ۽ روشن خيال بادشاهت جو حامي هو، سندس موجب هڪ ترقي پسند بادشاهه، ويٽنام کي هڪ ترقي يافته ملڪ بڻائي سگهي ٿو. +چائو جي آزادي ڪائونسل ٻن ڪمن تي وڏو زور ڏنو، هڪ ويٽنامي نوجوانن کي پڙهائي لاءِ ٻاهرين ملڪ موڪلڻ ۽ ٻيو پاڙيسري ملڪن، جن ۾ چين ۽ جاپان کان مدد وٺڻ لاءِ ڪوششون ڪرڻ. +چائو پوري ملڪ مان ڪيترن ذهين نوجوانن کي ٻاهرين ملڪ پڙهڻ لاءِ چونڊيو، انهن ۾ ڪامريڊ هوچي منهه ۽ سندس وڏي ڀاءُ کيم(Khiem) جو به نالو هو. +پر ڪامريڊ هوچي ٻاهر وڃڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو، ڇوته هو چائو کي وطن دوست ته سمجهندو هو، پر سندس پروگرام پسند نه هو. +ڦان بوئي چائو هزارين نوجوانن کي تعليم ۽ انقلابي تربيت حاصل ڪرڻ لاءِ جاپان موڪليو. +1905ع ۾ پاڻ جاپان ويو ۽ هڪ سال کان پوءِ اتي ئي هڪ انجمن ”جديد ويٽنام“ جو بنياد رکيو ۽ ڏسندي ئي ڏسندي اها انجمن ويٽنام جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ پکڙجي وئي. +چائو جون مزاحمتي لکڻيون پوري ويٽنام ۾ ورهائجڻ لڳيون، جن ماڻهن جي جذبن کي وڌيڪ اڀاريو ۽ جلد ئي پوري ملڪ جي وڏن شهرن ۾ فرانسيسي جبر خلاف وڏا وڏا مظاهرا ۽ هڙتالون ٿيڻ لڳيون. +ھو چي منھ فرينچ تعليم حاصل ڪئي ۽ ڪئوڪ ھاڪ ھاء اسڪول ۾ پڙھيو ھن جا پوئلڳ ساٿي فام وان ڊانگ ۽ وو نگوين گياپ پڻ ساڳي اسڪول ۾ پڙھيا ھيا. +1908ع ڌاري ڪامريڊ هوچي جي ماءُ جو چاچو ”ايڪسيوهن“ ڏکڻ ويٽنام ۾ هڪ باغي ”ڊي ٿيم“ جي اڳواڻي هيٺ ٿيندڙ هڪ فوجي بغاوت ۾ پڪڙجي پيو. +قومي بغاوت جا راز بچائڻ لاءِ هن پنهنجي زبان ڏندن جي وچ ۾ ڏيئي، واري جو زور ڏنائين، ته سندس زبان جو اڳيون حصو اچي پٽ تي ڪِريو. +ان واقعي ھو چي منھ تي ڏاڍو اثر وڌو. +هڪ ڏينهن فرانسيسي حڪومت خلاف هڙتال ٿي، هڙتالي جلوس ۾ ڪامريڊ هوچي شرڪت ڪئي. +اوچتو پوليس جلوس تي لٺ بازي ۽ گوليون هلائڻ شروع ڪيون پر هوچي آخر تائين پٿراءُ ڪندو رهيو. +پوليس اهلڪارن کيس سڃاڻي ورتو، ٻئي ڏينهن پوليس وارا اسڪول پهچي ويا ۽ انهن جي شڪايت تي 1908ع ۾ کيس ”باغي“ چئي ڪري اسڪول مان نيڪالي ڏني وئي. +هي واقعو، سندس تعليمي سرگرمين جي پڄاڻي ۽ باقاعده سياسي زندگي جو آغاز ٿيو. +فرانس، آمريڪا ۽ انگلينڊ ۾ سرگرميون. +پوليس اشتهاري مجرمن جي لسٽ جاري ڪئي، ان لسٽ ۾ سندس نالو موجود هو. +ڪامريڊ هوچي روپوش ٿي ويو، ان روپوشي کيس انقلابي گوريلي ٿيڻ جا دروازا کولي ڇڏيا. +جنهن کان پوءِ هو سائيگان، هليو ويو، جتي 1911ع ۾ هن فرينچ بحري جهاز وان با (Văn Ba) ۾ ڪچن ھيلپر جي نوڪري حاصل ڪئي، ته جيئن هو فرانس وڃي فرانسيسي زبان ۽ ڪلچر مان واقف ٿي سگھي. +ملازمت دوران 1911ع کان 1917ع تائين کيس اسپين، پرتگال، مصر، الجزائر ڏسڻ جو پڻ موقعو مليو. +ان وقت سندس ڄمار 21 سال هئي. +5 جون 1911ع ۾ ھي فرانس جي شھر مارسيئي (Marseille) پھتو. +ھن فرانس م مختلف هوٽلن تي پيشگيري ڪئي ان سان گڏ وگڏ پئرس ۾ رهندي، فرانسيسي زبان سکڻ ۽ اتي رهندڙ مقامي ويٽنامين سان واسطا وڌائڻ شروع ڪيا ۽ فرانس جي سوشلسٽ پارٽي سان به واسطو قائم ڪيو. +فرانس سامراج جي جبر ۽ ويٽنامي عوام جي آزادي جي جدوجهد تي مختصر مضمون لکڻ شروع ڪيا. +پر جلد 1914ع ڌاري هو وسيع مشاهدي ۽ مختلف سماجن جو اڀياس ڪرڻ لاءِ فرانس ڇڏي، هڪ بحري جهاز ۾ بورچي بڻجي آمريڪا پهتو. +هن هتي آمريڪا جي شهر بوسٽن ۽ نيويارڪ ۾ هڪ بسڪيٽ ٺاهيندڙ بيڪري تي ڪم ڪرڻ شروع ڪيو ۽ آمريڪي معاشري کي ويجهي کان ڏٺو ۽ واقفيت حاصل ڪئي. +ان کان پوءِ ڪامريڊ هوچي انگلينڊ پهتو، هتي هن هوٽلن تي پيشگيري ڪئي، فوٽوگرافي واري پيشي سان وابسته رهيو ۽ ڪيتريون ئي مزدوريون ڪيون ۽ هن هتي آئرلينڊ جي قومي آزادي جي تحريڪ ۾ حصو ورتو، سياسي مضمون پڙهيا ۽ انقلاب کي صحيح طرح سمجهڻ جي ڪوشش ڪيائين. +1917ع ۾ روس جي پورهيت انقلاب اچڻ کان ڪجهه هفتا پهرين ڪامريڊ هوچي ٻيهر فرانس پهتو. +فرانس پهچي، ڪامريڊ هوچي پنهنجو نالو نگوين اي ڪوڪ (Nguyen Ai Quoc) رکيو، جنهن جو مطلب هو ”محب وطن نگوين“ ۽ سندس دوست ڦان وان ترونگ(Phan Van Truong) سان گڏ هڪڙي گنجان آبادي واري علائقي ۾، هڪ پراڻي ڪوارٽر ۾ رهڻ لڳو. +فرانس جي مزدور رهنمائن جي چوڻ تي ڪامريڊ هوچي هڪ اخبار ”لومانتي“ ۾ آرٽيڪل لکڻ جو سلسلو شروع ڪيو. +ان وچ ۾ سندس ملاقات پورهيتن جي عظيم فڪري استاد ڪارل مارڪس جي پوٽي جين لانگيوٽ (Jean Longuet) سان ٿي، پوءِ ڪامريڊ هوچي سندس رسالي ”لوپو پوئير“ جي لاءِ مضمون لکڻ شروع ڪيا. +ڪامريڊ هوچي لکيو ھو تہ: +جڏهن ڊسمبر 1920ع ۾ فرانسيسي ڪميونسٽ پارٽي ٺاهي پئي وئي ته ڪامريڊ هوچي بنيادي ڪردار ادا ڪيو، 26 ڊسمبر 1920ع تي تُور ۾ ٿيندڙ سوشلسٽ ڪانگريس ۾ ڀرپور شرڪت ڪئي ۽ ان موقعي تي زبردست جذباتي تقرير ڪندي چيائين: +سوويت يونين جا سفر. +جون 1922ع ۾، ڪامريڊ هوچي ڪميونسٽ پارٽي آف فرانس جي اڳواڻ جي حيثيت سان، ماسڪو ۾ ٿيندڙ عالمي هاري ڪانفرنس ۾ شريڪ ٿيو ۽ ان جي انتظامي ڪميٽي جو ميمبر مقرر ٿيو.ڪجهه عرصي کان پوءِ ڪامريڊ هوچي فرانس موٽي آيو ۽ ٻيهر جولاءِ 1924ع ۾ ٿيندڙ ڪميونسٽ انٽرنيشنل جي پنجين ڪانگريس ۾ شرڪت لاءِ روس ويو.سوويت يونين ۾ رهندي ڪامريڊ هوچي، روسي زبان سکي، معيشت ۽ سياست جو وسيع مطالعو ڪرڻ لاءِ مزدورن جي يونيورسٽي ۾ تعليم حاصل ڪئي ۽ انقلابي اخبار پراودا(Pravda) لاءِ آرٽيڪل تحرير ڪيا. +ان کان سواءِ ڪامريڊ هوچي ٻه جڳ مشهور پمفليٽ ”چين ۽ چيني نوجوان“ ۽ ”ڪاري نسل“ جي نالي لکيا ۽ هتي روس ۾ رهندي ڪامريڊ ڪيترن ئي انقلابين سان رابطا قائم ڪيا، جن ۾ جارجي ديمتروف، چين جي لي سان ۽ ايم اين رائي شامل هئا. +ڪامريڊ هوچي منهه، ڪامريڊ لينن سان ته نه ملي سگهيو هو، جيڪو ڏک کيس هميشه رهيو +چين ۾ ويٽنام انقلاب جي تياري. +ڊسمبر 1924ع ۾، ڪامريڊ هوچي چين جي شهر ڪينٽين پهتو، سندس خيال هو ته هتي ويهي ويٽنامي انقلابين جي تربيت ڪجي ۽ کين منظم ڪجي. +پنهنجي انقلابي ساٿين سان گڏجي جون 1925ع ۾ ”ويٽنامي انقلابي نوجوانن جي انجمن“ جو پايو وڌو. +جيڪا ٿانهه ينان(Than Yan’an) (نوجوان) جي مختصر نالي سان مشهور ٿي ۽ انهي نالي سان نوجوانن جي لاءِ هڪ انقلابي رسالو جاري ڪيو ويو. +ٿوري عرصي ۾ ويٽنامي سرحد جي ڀرسان چيني علائقو ڪينٽين ويٽنامي انقلاب جو مرڪز بڻجي ويو. +ڪينٽين ۾ ويهي باغين کي انقلابي تربيت ڏيئي کين ويٽنام روانو ڪرڻ وارو سلسلو جاري هو، ته اپريل 1927ع تي ڪامريڊ چو اين لائي جو ساٿي، چيني انقلاب جا بنياد رکندڙ سن يات سين(Sun Yat-sen) جي مرڻ کان پوءِ سندس جان نشين چيانگ ڪائي شيڪ عالمي سامراج جي اشارن تي ڪميونسٽن جو قتل عام شروع ڪيو. +تنهن کان پوءِ ويٽنامي انقلابي نوجوانن جي انجمن جا ساٿي ڪي شنگهائي، هانگ ڪانگ ۽ ڪي روس هليا ويا. +ڪامريڊ هوچي پهرين شنگهائي ۽ پوءِ ماسڪو ويو. +ڪامريڊ هوچي 1928ع ۾، برسلز ۾ سامراجي جنگ جي خلاف ڪانفرنس ۾ شريڪ ٿيو، جتي سندس ملاقات پنڊت جواهرلال نهرو جي والد پنڊت موتي لال نهرو سان به ٿي. +ڪجهه مهينا فرانس ۾ رهڻ کان پوءِ ڪامريڊ هوچي سئيزرلينڊ، اٽلي کان ٿيندي ٿائيلينڊ ويو، اتي ويهي ويٽنامي انقلاب لاءِ ڪوششون ورتيون، +ھند چيني ڪميونسٽ پارٽي. +3 فيبروري 1930ع تي ٽنهي ڪميونسٽ تنظيمن جي گڏيل ڪانگريس ڪالون شهر ۾ ڪوٺائي وئي. +ڪامريڊ هوچي منهه جي صدارت ۾ ٿيندڙ ڪانگريس ويٽنام ۾ هڪ ڪميونسٽ پارٽي ٺاهڻ جو اعلان ڪيو، جنهن جو نالو ”هند چيني ڪميونسٽ پارٽي“ رکيو ويو. +ڪامريڊ هوچي پارٽي جو آئين ۽ منشور ٺاهيو، جيڪو ڪانگريس منظور ڪيو. +12 سيپٽمبر 1930ع ۾، نگهي تنهه(Nghe Tinh) صوبي جي 6 هزار هارين، فرانسيسي حڪومت خلاف هڙتال ڪئي ۽ زبردست جلوس ڪڍيو ۽ ان جلوس مٿان انڌا ڌنڌ فائرنگ ڪئي وئي ۽ مختلف ڳوٺن مٿان بمباري ڪئي ويئي جنھن م لڳ ڀڳ 3 سئو ويٽنامي مارجي ويا هئا. +هن واقعي کان پوءِ صوبي ۾ هٿياربند ڪارروايون شروع ٿي ويون ۽ ڪامريڊ هوچي جي پارٽي عوامي سوويتون (عوامي پنچائتون) ٺاهيون جن زميندارن کان زمينون کسي، بي زمين هارين ۾ ورهائي ڇڏيون، فرانس انتظاميه جا مڙهيل سمورا ٽيڪس ختم ڪري ڇڏيا. +فرانس جي طاقتور فوج وڏي ويڙهه کان پوء ”نگهي تنهه“ جي عوامي سوويت کي ختم ڪري ڇڏيو. +ڪميونسٽ پارٽي جا اهم رڪن گرفتار ڪيا ويا، انهن ۾ فام وان دونگ(Pham Van Dong) (جيڪو بعد ۾ آزاد ويٽنام جو وزير اعظم ٿيو)، تون دوڪ ٿانگ(Ton Duc Thang) ، (جيڪو بعد ۾ آزاد ويٽنام جو نائب صدر ٿيو) شامل هئا. +جڏهن ته پارٽي جي جنرل سيڪريٽري ڪامريڊ تران فو (Tran Phu)تي ايترو تشدد ڪيو ويو، جو هو اپريل 1931ع ۾ شولون جي اسپتال ۾ گذاري ويو. +06 جنوري 1931ع تي ھو چي منھ کي هانگ ڪانگ ۾ برطانوي اهلڪارن گرفتار ڪري ورتو، مٿس سخت تشدد ڪيو ويو. +کيس 18 مهينا قيد جي سزا ملي. +ڪامريڊ هوچي جولاءِ 1932ع ۾ جيل جي اسپتال مان هڪ ڪامريڊ جي مدد سان فرار ٿيڻ ۾ ڪامياب ٿيو ۽ خفيه طور تي هڪ ٻيڙي ۾ سوار ٿي شنگهائي پهتو. +1934ع ڌاري ڪامريڊ هوچي ماسڪو پهچڻ ۾ ڪامياب ٿيو. +1932ع ۾ ڪيترن ئي ڪميونسٽن کي ڦاسي ڏني ويئي، ڏهه هزار سياسي ڪارڪن جيلن ۾ بند هئا ۽ انهن سياسي ڪارڪنن جيلن کي انقلابي اسڪولن ۾ تبديل ڪري ڇڏيو هو. +1934ع ۾ انقلابي تحريڪ ٻيهر ڪامريڊ لي هانگ فونگ(Le Hong Phong) جي قيادت ۽ ڪامريڊ هوچي جي رهنمائي ۾ طاقت حاصل ڪرڻ لڳي. +1935ع ۾ ڪامريڊ هوچي ڪميونسٽ انٽرنيشنل جي ٽين عالمي ڪانگريس ۾ شرڪت ڪئي. +مارچ 1935ع ۾ ڪامريڊ هوچي جي غير موجودگي ۾ چين جي علائقي مڪائو(Macao) ۾ هند چيني ڪميونسٽ پارٽي جي پهرين ڪانگريس ۾ ھٿياربند جدوجهد جو فيصلو ڪيو ويو. +ويٽنام جي آزادي جي تحريڪ. +جنوري 1941ع جي آخري تاريخن ۾ ڪامريڊ هوچي 30 سالن جي ڊگهي عرصي کان پوءِ ويٽنام پهتو. +ڪامريڊ ويٽنام جي صوبي ڪائو بانگ(Cao Bang) جي جابلو علائقي پاڪ بو(Pac Bo) ۾ پنهنجو هيڊ ڪوارٽر ٺاهيو، جيڪو چيني سرحد جي بلڪل ويجهو هو 09 مئي 1941ع تي ڪامريڊ هوچي منهه جي صدارت ۾ ڪميونسٽ پارٽي جي مرڪزي ڪميٽي جو اٺون اجلاس ٿيو ۽ اجلاس ۾ فام وان دونگ(Pham Van Dong) ، نگوين گياپ(Nguyen Giap) ، هوانگ ڪوڪ ويٽ(Hoang Quoc Viet) ، هوانگ وان ٿو(Hoan Van Thu) ۽ ٻيا مرڪزي اڳواڻ شامل هئا. +هن ئي اجلاس ۾ ”ويٽنام جي آزادي جي ليگ“ جو بنياد، هڪ جهوپڙي ۾ رکيو ويو ۽ اھا تحريڪ دنيا ۾ ”ويٽ منهه“ (Viet Minh)(قومي نجات) جي نالي سان مشھور ٿي.انقلاب کي ڪامياب ڪرڻ لاءِ پنهنجي ساٿين ۽ همدردن جو دائرو وسيع ڪرڻ ۽ چين جي ڪميونسٽ پارٽي جي مرڪزي ڪميٽي ۽ ان جي ذريعي ماسڪو سان رابطو قائم ڪرڻ لاءِ ڪامريڊ هوچي جولاءِ 1942ع ۾ چين جو دورو ڪيو. +پنهنجي روانگي وقت ڪامريڊ پاڻ تي هڪ نئون نالو هوچي منهه (روشني پکڙڻ وارو) رکيو، هي سندس آخري نالو هو، جنهن سان ڪامريڊ اڄ پوري دنيا ۾ مقبول آهي.چيني سرحد پار ڪندي، ”چيانگ ڪائي شيڪ“ جي فوجين کيس گرفتار ڪري جيل ۾ بند ڪري ڇڏيو، ڇوته اهي کيس سڃاڻڻ ۾ ناڪام رهيا هئا. +15 مهينن تائين جيل ۾ گهٽ درجي وارن قيدين سان رهندڙ ڪامريڊ هوچي جيل جي سلاخن پٺيان شاعراڻي انداز ۾ جيل ڊائري لکي.ڪامريڊ هوچي منهه، سيپٽمبر 1943ع ۾ جيل کان آزاد ٿي، ويٽنام پهتو. +19-20 آگسٽ 1945 تي ڪامريڊ جي ڪمانڊ هيٺ عوامي بغاوتن جو آغاز ٿيو، ”ويٽ منهه“ جي دستن سمورن سرڪاري عمارتن تي پنهنجو ڪنٽرول سنڀالي ورتو هو. +اهڙي طرح ڪجهه ئي ڏينهن اندر انقلابي فوج پوري ويٽنام تي ڪنٽرول سنڀالي ورتو ۽ 29 آگسٽ تي حڪومت جي سربراهن ۽ وزيرن جو اعلان ڪيو ويو هو. +2 سيپٽمبر 1945ع تي 15 لک ماڻهن جي هجوم ۾ ھو چي منھ آزاد ويٽنام جي قيام جو اعلان ڪيو. +اتر ويٽنام جي سربراهي. +06 جنوري 1946ع تي ويٽنام ۾ چونڊون ٿيون. +02 مارچ تي قومي اسيمبلي جي اجلاس ۾ ڪامريڊ هوچي منهه کي صدر مقرر ڪيو ويو هو. +ٻئي طرف ”چيانگ ڪائي شيڪ“ به پنهنجي قبضي ۾ آيل ڏاکڻي ويٽنام جو علائقو آمريڪا جي چوڻ تي فرانسيسي فوج جي حوالي ڪري ڇڏيو. +18 جنوري 1950ع تي چين جي انقلابي حڪومت ڪامريڊ هوچي جي حڪومت کي تسليم ڪرڻ ۽ ساڻس سفارتي تعلقات قائم ڪرڻ جو فيصلو ڪيو.ڊسمبر 1953ع تي پارٽي فيصلو ڪيو ته ويٽنام ۾ فرانس جي مضبوط ڇانوڻي ڊين بين ڦو(Dien Bien Phu) کي فتح ڪجي. +فتح جي ڪمانڊ جنرل گياپ کي ڏني وئي، سندس ڪمانڊ هيٺ 70 هزار هٿياربند انقلابين انتهائي مهارت سان مارچ 1954ع تي ”ڊين بين ڦو“ جو گهيرو ڪيو ۽ 07 مئي 1954ع تي ان تي قبضو ڪري ورتو. +31 جولاءِ 1954ع تي فرانس ۽ ويٽنام امن معاهدي تي صحيحون ڪيون. +هن معاهدي تحت ويٽنام کي عارضي طور تي ٻن حصن ۾ تقسيم ڪيو ويو، اتر ويٽنام جو علائقو ڪامريڊ هوچي منهه جي حوالي ڪيو ويو ۽ ڏاکڻي ويٽنام بادشاهه نگو ڊنهه ڊئيم(Ngo Dinh Diem) جي حوالي ڪيو ويو. +23 جنوري 1957ع تي قومي اسيمبلي جي صدر ڪامريڊ هوچي منهه جي اڳواڻي ۾ هڪ آئين سڌار ڪميٽي ٺاهي ويئي ۽ ڊگهي سوچ ويچار کانپوءِ 31 ڊسمبر 1959ع تي قومي اسيمبلي ملڪ جو پهريون سوشلسٽ آئين منظور ڪيو. +20 ڊسمبر 1960ع ۾ ”پاڪ بو“ جي هڪ آزاد علائقي ۾، ڏکڻ ويٽنام ۾ پابندي پيل هارين، مزدورن، دانشورن ۽ شاگرد تنظيمن جي هڪ ڪانگريس ٿي، جتي ”ڏکڻ ويٽنام جو قومي آزادي جو فرنٽ“ جوڙيو ويو ۽ ان عوامي فوج جي شڪل اختيار ڪئي، جنهن کي ”ويٽڪانگ“ سڏيو ويو هو. +زندگي جي پوئين ڏينھن ۾ بيماري دوران ھنوئي م رھيو ۽ ڏکڻ ويتنام مان ڌاري فوج جي نيڪالي جو مطالبو ڪندو رھيو. +وفات. +ھن 2 سيپٽمبر 1969ع ۾ صبح جو 9:47 تي دل بند ٿي وڃڻ ڪري 79 سالن جي عمر ۾ وفات ڪئي. +سندس وصيت ھئي تہ ان جي جسم کي چتا ۾ ساڙيو وڃي پر ان جي برعڪس سندس جسم کي با دينا چؤڪ واري عجائب گهر ۾ شيشي اندر رکيو ويو آهي. +سندس موت جو ھڪ ھفتو اتر ويٽنام ۾ سوڳ ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58066.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58066.txt new file mode 100644 index 0000000..9232193 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58066.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +سنڌ جو برٽش انڊيا وارو دؤر +سنڌ جو برٽش انڊيا وارو دؤر 1843ع کان 1947ع تائين 104 سالن تي مشتمل آهي. +اھو دؤر ٻن حصن ۾ ورھايل آھي ھڪڙو ايسٽ انڊيا ڪمپني جي ڪلڪتي واري سرڪار جو دؤر جيڪو 1843ع کان 1857ع تائين ھيو ۽ ٻيو برٽش انڊيا جي دھلي سرڪار وارو دؤر جيڪو 1858 کان 1947ع تائين ھليو. +سنڌ جي فتح. +1843ع ۾ سنڌ جي فتح کانپوءِ انگريزن سنڌ جو نظم ونسق نئين بنياد تي قائم ڪري سنڌ کي ٽن تعلقن ڪراچي، حيدرآباد ۽ شڪارپور ۾ تقسيم ڪيو ۽ سنڌ جو دارالخلافه 1847ع تائين حيدرآباد رهيو تنهن کانپوءِ ڪراچي منتقل ڪيو ويو. +سنڌ جو بمبئي سان الحاق. +سنڌ جي بمبئي سان الحاق وقت ۽ ان کان بعد بہ اھا رٿ غور ھيٺ رھي ھئي تہ بمبئي جي ڀيٽ م سنڌ پنجاب سان فطري لاڳاپو رکڻ جي ڪري ان جو الحاق اتر اولھ سرحدي علائقي ( موجوده خيبرپختونخوا) وانگر پنجاب سان ڪيو وڃي ڇو ته پنجاب ۽ سنڌ سنڌو درياءَ ذريعي پاڻ ۾ ڳنڍيل ھيا. +لارڊ ڊيلھوسي (Lord Dalhousie) جڏھن گورنر جنرل ھيو تہ ان آڏو اھا رٿ پيش ٿي ھئي. +پر مالياتي سببن جي ڪري اھا رٿ ايسٽ انڊيا ڪمپني جي ڊائريڪٽرن منظور نہ ڪئي. +ھڪ دفعو ٻيھر ساڳي رٿ 1857 جي بغاوت کان پوءِ رکي وئي پر مواصلاتي رابطن جي پسماندگي ڪري لارڊ ڪننگ منظوري نہ ڏني. +1876ع ۾ لارڊ نارٿ بروڪ سنڌ جي پنجاب سان الحاق جي حق ۾ ھيو. +1877ع ۾ لارڊ لائٽن پنجاب جي ڇھن سرحدي ضلعن ھزارا، بنون، پشاور، ڪوھاٽ، ڊيره اسماعيل خان ۽ ڊيره غازي خان کي سنڌ جي سنڌو درياء جي ساڄي ڪپ تي واقع سنڌ جي ضلعن کي ملائي ٽرانس انڊس پروانس ٺاھڻ چاھيو پئي. +بمبئي کي سنڌ جي ان حصي جي عيوض لائٽن سينٽرل پراونسز جي علائقن يا سموري صوبي کي شامل ڪرڻ جي رٿ پڻ ڏني پر سيڪريٽري آف اسٽيٽ انھن رٿن جي منظوري نہ ڏني. +لارڊ لينسڊائون (1888-94) جي وائسراءِ شپ واري دؤر ۾ وري سنڌ کي پنجاب سان شامل ڪرڻ جي رٿ غور ھيٺ آئي پر بلوچستان جي ايجنسي قائم ٿيڻ بعد سنڌ جي سرحدي ضلعي واري حيثيت ختم ٿي وئي ۽ ان سان ان جي فوجي اھميت ختم ٿي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58078.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58078.txt new file mode 100644 index 0000000..c30a301 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58078.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +پئن اسلامزم +پئن اسلامزم ھڪ سياسي نظريو آهي جيڪو ھڪ مسلمان ملڪ يا رياست يعني خلافت ھيٺ سڀني مسلمانن جي اتحاد يا شرعي اصولن واري بين الاقوامي اسلامي تنظيم جي ڳالھ ڪري ٿو. +ھي نظريو بين الاقواميت وارو نظريو آهي جيڪو قومپرستي کي رد ڪري ٿو. +جي ايم سيد مطابق پئن اسلامزم خلافت جو بدليل نالو آھي. +مذھب کي سياست سان گڏي ھلائڻ لاءِ مسلمانن خلافت جو ادارو قائم ڪيو ھو، جو ڪجھ وقت کان پوءِ پنھنجي افاديت وڃائي ويٺو. +ان ڪري پھريان ٽي خليفا شھيد ٿيا. +امام حسين عليہ السلام رسول اڪرم جو ڏوھٽو شھيد ٿيو. +ڪجھ عرصو انھيءَ اداري تي بني اميه گھراڻي جو تسلط رھيو. +ڪجھ وقت کانپوءِ انھيءَ گھراڻي کي زوريءَ ٻاھر ڪڍي، ان تي بني عباس قبيلي قبضو ڪيو، جن بني اميه خاندان جي قبرن جا نشان به مِٽائي ڇڏيا. +ڪجھ وقت تائين اھو ادارو بني عباس خاندان ۾ ھليو، جن کي اندروني سازش جي اشاري تي منگولن اچي ختم ڪيو. +ان کانپوءِ ڪجھ وقت لاءِ اھو ادارو بني فاطمين جي ھٿ ۾ رھيو. +جتان تبديل ٿيندي، آخر ترڪن جي حوالي ٿيو. +تاريخ. +اسلامي تعليمات م لفظ پئن اسلامزم جو ڪو ذڪر ناھي پر ان لاءِ لفظ خلافت جو استعمال ٿيل آهي. +ماضي قريب ۾ پين اسلامزم جو وڏو وڪيل جمال الدين افغاني ھيو جنھن جو خيال هو ته قومپرستي مسلمان دنيا کي ورھائي ڪمزور ڪري ڇڏيندي. +ھن جو خيال ھو تہ مسلم امت واري سڃاڻپ نسلي ۽ قوميتي سڃاڻپ کان مقدم آھي. +پئن اسلامزم جي تحريڪ بيٺڪي دؤر ۾ زور ورتو ھو. +ان وقت ترڪ خلافت موجود ھئي ۽ تحريڪ بيٺڪي ملڪن م ھلي جن ۾ مسلمانن جي اڪثريت ھئي. +ان تحريڪ خلافت جي حمايت ڪئي ۽ مسلم دنيا کي يورپي ملڪن جي تسلط کان آزادي وٺي اسلامي رياست ۾ شامل ٿيڻ تي زور ڏنو. +جي ايم سيد مطابق جيستائين تُرڪ طاقتور ھئا، خلافت کي ھلائيندا رھيا؛ پر اُنھن جي ڪمزور ٿيڻ بعد، انگريزن، ڪن مصلحتن جي خيال کان، سيد جمال الدين افغانيءَ معرفت سڀني مسلمان حڪومتن کي متحد ڪرڻ جي دعوا جي بنياد تي پئن اسلامزم جي تحريڪ ھلائي. +انھن مان ھڪڙو سندن مقصد ھيءُ ھيو ته روس، فرانس ۽ جرمنيءَ جي طاقتن کي مشرق طرف وڌڻ کان روڪڻ لاءِ ترڪ سلطنت کي مضبوط ڪيو وڃي. +ليڪن پھرين مھاڀاري لڙائيءَ وقت، ڇاڪاڻ ته انگريز پنھنجين مصلحتن ڪري فرانس ۽ روس سان شامل ھئا، جي وري ترڪ سلطنت جا مخالف پئي رھيا ھئا، اِنھيءَ ڪري ترڪن وڃي جرمنيءَ جي طرف جنگ ۾ شرڪت ڪئي. +ان تي انگريزن وري پنھنجي پاليسي بدلائي، ترڪيءَ جي ماتحت ملڪن، عراق، شام، عرب، مصر وغيره کي عرب قوم پرستيءَ (نئشنلزم) جي بنياد تي، ترڪن جي خلاف اُڀارڻ جي ڪوشش ڪئي. +خلافت جي خاتمي بعد صورتحال تبديل ٿي وئي ۽ پوء پئن اسلامزم جي جاء تي لفظ اسلامزم استعمال ٿيڻ لڳو جنھن جي پرچار ڪندڙن ۾ مصر جي سيد قطب شھيد، پاڪستان جي ابوالاعلي مودودي ۽ آيت الله خميني شامل ھئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58412.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58412.txt new file mode 100644 index 0000000..281b052 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58412.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +مي ڊي +مي ڊي هڪ هنگامي طريقيڪار جو اصطلاح آهي جيڪو ريڊيو ڪميونيڪيشن سان رابطي ۾ پريشاني جي علامت طور بين الاقوامي طور تي استعمال ٿيندو آهي. +اهو گهڻو ڪري فضائي جهازن ۽ سامونڊري جهازن جي لاءِ جان جوکم واري هنگامي حالت جي نشاندهي لاءِ استعمال ڪيو ويندو آهي ، پر ڪجهه ملڪن ۾ مقامي تنظيمون جهڙوڪ فائر فائٽر ، پوليس فورس ۽ ٽرانسپورٽ تنظيمون به اهو اصطلاح استعمال ڪنديون آھن. +هي لفظ شروعاتي هنگامي اعلان جي طور تي ٽي دفعا استعمال ڪيو ويندو آهي (“May Day May Day May Day”). +تاريخ. +”مئي ڊي“ جو طريقو 1921 ۾ لنڊن جي ڪرائونڊ ايئرپورٽ تي هڪ سينئر ريڊيو آفيسر پاران شروع ڪيو ويو. +فريڊرڪ اسٽينلي ميڪ فورڊ آفيسر کان هڪ لفظ سوچڻ لاءِ چيو ويو جيڪو پريشاني جي نشاندهي ڪندو ۽ هنگامي (ايمرجنسي) حالت ۾ سڀني پائلٽ ۽ زميني عملدارن کي سَولائيءَ سان سمجهي سگهجي ٿو. +جيئن ته ان مھل گهڻو ٽريفڪ پيرس جي ڪرائونڊون ۽ لي بورجٽ هوائي اڏي جي وچ ۾ هو، تنھنڪري هن ٻڌايو ته ”ميڊي يا مي ڊي“ کي ظاهر ڪرڻ لاءِ فرانسيسيائي مائيڊر (’منهنجي مدد ڪريو‘) استعمال ڪيو، جيڪو "وينس مائيڊر" (’اچو ۽ منهنجي مدد ڪريو‘) جو "مخفف آهي". +مئي ڊي يا مي ڊي جو مئي ڊي يا مئي ڏينھن جي موڪل سان ڪوبه واسطو نه آهي. +وائس ڪال ”مئي ڊي“ کان اڳ ، SOS ۾ مئي ڏينهن جي ڪال جي برابر مورس ڪوڊ موجود هو. +1927 ع ۾ ، واشنگٽن ۾ بين الاقوامي ريڊيو ٽيليگراف ڪنوينشن ، ايس او ايس ريڊيوٽو ٽيلي گراف (مورس ڪوڊ) ڪال جي بدران ريڊيو ٽيليفون ايمرجنسي ڪال جي ڏينهن وائس ڪال مئي جي ڏينهن جي طور تي اختيار ڪئي. +مئي ڊي ڪال. +جيڪڏھن ريڊيو نہ ھجڻ واري صورتحال ۾ مي ڊي نہ موڪلي سگھجي تہ مختلف پريشاني جا اشارا ۽ مدد جي لاءِ لاءِ استعمال ڪري سگهجن ٿيون. +ان کان سواءِ ، هڪ ويسل يا جهاز کان ٻي جهاز ڏانهن مي ڊي ڪال موڪلي سگهجي ٿو. +انکي مي ڊي ريلي سڏيو ويندو آهي. +آمريڪي ايئر اسپيس جي اندر مي ڊي ڪال ڪندڙ شھري جهازن کي وفاقي هوائي جهاز انتظاميا طرفان حوصلا افزائي ڪئي وئي آهي ته ضرورت جي مھل ڪنهن حصن کي خارج ڪن ياا جتي اهي غير لاڳاپيل آهن (اصلي ماخذ جي طور تي سرمائيداري، ڪيپيٽلائيزيشن) : +ڪُوڙي يا غلط ايمرجنسي ڪالون ڪيترن ئي ملڪن ۾ ڏوھ آهن ۽ ان ۾ ڏنڊ ، بحالي ۽ ممڪن قيد جي سزا ٿي سگهي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58416.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58416.txt new file mode 100644 index 0000000..125a2f0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd58416.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +کوڙ جي جنگ +کوڙ جي جنگ(انگريزي:Battle at Khore ) کي کور واري جنگ لکيو ويو آهي جيڪا مغلن ۽ ڪلهوڙن جي وچ ۾ لڳ ڀڳ 1699ع ڌاري موجده سنڌ جي دادو ضلعو جي جوهي تعلقو جي ڪاڇو واري علائقي ۾ گاج نديءَ جي ڪناري ٽوڙ واري ڳوٺ ڀرسان لڳي جنهن جو آچار فارسي ٻوليءَ ۾ مورخن بگاڙي کور لکيو ۽ جنهن جي تڪليد ۾ انگريزي ٻولي ۽ سنڌي ٻولي ۾ لکيل تايخن ۾ به کور نالو درج ڪيو. +اصل ۾ اهو ٽوڙ آهي جنهن کي هاڻ يونين ڪائونسل جو درجو مليل آهي. +مغلن ڪلهوڙن کان خراج وصول ڪرڻ چاهيو جنهن جي انڪار تي مغلن دور ۾ تڏهوڪي ملتان ۽ لاهور جي گورنر شهزادو محمد معزالدين لشڪر وٺي سنڌ ڪاهي آيو ته ميان دين محمد ڪلهوڙو جيڪو 1692ع ۾ پنهنجي پيءُ ميان نصير محمد ڪلھوڙو جي وفات کان پوءِ گاڏي نشين ٿيو هو تنهن پنهنجي ماڻهن قاسم ۽ ڪمال کي ٺاھ لاءِ شهزادي موڪليو ۽ خراج قبول ڪيو. +مغل فوج واپس ٿي ته شاهه بهارو جي ڀاءُ مقصودي مغلن تي حملو ڪيو ته شهزادي مڇرجي ڳوٺ ڳاڙهي تي حملو ڪيو ۽ ڪلهوڙن کي ڪٽنب سميت گرفتار ڪرڻ چاهيو پر ميان يار محمد ڪلهوڙو فوج گڏ ڪري گاج ڪناري مغل فوج جو مقابلو ڪيو. +سخت جنگ لڳي ۽ رتو ڇاڻ ٿي. +تحفتہ الڪرام موجب وڏي خونريزي ٿي ۽ علائقو رت جي ريج ۾ ٻُڏي ويو. +ساڳو ورجاءُ ٻين تاريخن به ڪيو آهي ته علي احمد بروهي پڻ ڪيو آهي. +پروفيسرعبدالله مگسي هن کي کوڙ جو قبرستان لکيو آهي هن جنگ بابت ڪاڇو هڪ اڀياس ڪتاب ۾ به ساڳي ڳالھ لکيل آهي پر عزيز ڪنگراڻي وڌيڪ تحقيق جي روشني ۾ هن جنگ کي ٽوڙ ڳوٺ وٽ جنگ لکيو آهي. +هن جنگ ۾ مغل ڪمانڊر راجا گج سنگھ ڀٽي، سورجمل اُڌيپوري ۽ راءِ اُڌي سنگھ کٽي ماريا ويا ۽ ڪلهوڙن جي جنرلن ۾ تاجو ليکي اول، جادو فقير ۽ ٻين جان جا نذرانا ڏنا. +مغلن جي فتح ٿي. +ميان دين محمد ڪلهوڙو گرفتار ٿيو ۽ ميان يار محمد ڪلهوڙو قلات هليو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5874.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5874.txt new file mode 100644 index 0000000..53e2108 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd5874.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +مظهر ابڙو +ابڙو مظهر +ابڙو مظهر: ڪهاڻيڪار، ناول نگار، ٽي وي ڊراما ليکڪ ۽ شاعر +مظهر ابڙو ولد منظور حسين ابڙو ۲۵ اپريل ۱۹۷۱ع تي خيرپور جي ڳوٺ ڪولاب جيئل ۾ پيدا ٿيو. +هن ابتدائي تعليم ڪولاب جيئل جي پرائمري اسڪول مان، مئٽرڪ ميرپور ماٿيلي مان، بي. +ڊگري ڪاليج خيرپور مان، ايم. +(سنڌي ۽ ايڪنامڪس) شاھ عبداللطيف يونيورسٽي، خيرپور مان ڪئي. +پيشي جي لحاظ کان ڪاليج ايجوڪيشن ڊپارٽمينٽ، سنڌ ۾ سنڌيءَ جو پروفيسر آهي. +سينئر ڪهاڻيڪارن ۾ سندس شمار سٺن ڪهاڻيڪارن ۾ ٿئي ٿو، ان ڏس ۾ هُو ڪيترائي ايوارڊ ماڻي چڪو آهي، جن ۾ پاڪستان اڪيڊمي آف ليٽرس، اسلام آباد جو شاھ عبداللطيف ڀٽائي (رح) قومي صدارتي ايوارڊ ۽ ڪيش پرائيز، سچل سرمست يادگار ڪاميٽي ۽ ثقافت کاتي سنڌ جو سچل سرمست (رح) ايوارڊ، ماھوار نئين زندگي پريس انفارميشن ڊپارٽمينٽ، حيدرآباد جو شاھ عبداللطيف ڀٽائي رح ايوارڊ، سنڌي ادبي سنگت جو ’نسيم کرل‘ ايوارڊ، ماهوار ’سوجهرو‘ ڪراچيءَ جو بهترين ناول نگار ايوارڊ ۽ ٻيا ڪيترائي ايوارڊ شامل آهن. +سـنــدس شــايــع ٿــيـل ڪتابن ۾: (۱) ڌرتيءَ تي وکريل ٽانڊا (ڪهاڻيون) (۲) خُواب - کوٽا سِڪا (ڪهاڻيون) (۳) جيون- اجاڙ رستا (ناول) (۴) سرد خاني ۾ رکيل خُواب (ڪهاڻيون) (۵) درد جي آس پاس (شاعري) (۶) خوابن جو سفر (ناول/ڪٿا) (۷) سڪل نديءَ جا نشان (ڪھاڻيون) شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59363.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59363.txt new file mode 100644 index 0000000..e95293e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59363.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ٻڌيا پرڳڻو +ٻُڌيا پرڳڻو (انگريزي: Buddhist's Region) سنڌ جو علائقو هو جنهن ۾ گوتم ٻڌ جي ٻڌمت جو تمام گهڻو اثر رهيو. +هن پرڳڻي جو ذڪر چچ نامو ۾ ڪيل آهي. +سنڌ جو هيءُ علائقو سيوهڻ جي اترئين ٽاڪرو علائقي کان جيڪب آباد ۽ گنداوا کان اڳتي سبي تائين ميداني ۽ جابلو علائقو ٻُڌيا پرڳڻي ۾ اچي ويو ٿي. +هن علائقي ۾ ٻڌ ڌرم جا ڪيترائي آثار مليا آهن. +ٻُڌمت سنڌ ۾ اشوڪا يا آسوڪا (268 ق.م کان 232 ق.م) جي دور ۾ پکڙيو. +سندس دور ۾ ٻُڌ ڀڪشوئن جون ڪانفرنسون به ٿيون جن ۾ سنڌ جا ڀڪشو به شريڪ ٿيندا هئا. +سنڌ ۾ هن پرڳڻي ۾ جيڪي ٻوڌي حڪمران هئا سي شمني سڏبا هئا. +نئيگ کان گورانڊي ۽ گورانڊي کان گنداوا، ڪڇي تائين ٻوڌ مت جا ٺلھ موجود آهن جيڪي سنڌ جي هن علائقي ۾ ٻُڌ ڌرم جا يادگار آهن. +مهين جي دڙي تي موجود ٻُڌمت جي ٺلھ جي تلاش ۽ ٻُڌمت جي آثارن لاءِ ڪيل کوٽائي جي نتيجي ۾ عظيم سنڌُو تهذيب نروار ٿي. +دادو، لاڙڪاڻو، قنبر شهدادڪوٽ ۽ جيڪب آباد ۾ موجود يا ميسارجي ويل ٺلھ ٻُڌيا پرڳڻي ۾ ٻوڌين جي حڪمراني کي ڀه ظاهر ڪن ٿا ته انهي علائقي ۾ ڪوٽ ۽ قلعا به انهن جا ياد گار آهن جن کي مورخن پنهنجي مرضي سان پونين حڪمرانن سان منسوب ڪري ڇڏيا جن جي پيٽ ۾ ايتري دال به نه هئي. +پونيا حڪمران شاندار مقبرا جوڙڻ جا ماهر هئا. +سنڌ جي مورخن قلعا ٻين حڪمرانن جي کاتن ۾ شامل ڪيا ته ٺلھن کي واچ ٽاور چئي انگريزن جو کاتو کوليو. +لڪير جا فقير انهن کي سنڌ سمجهي اڄ تائين ورجائيندي اچڻ ٿا. +حقيقت تي غور ڪرڻ يا سنجيدگي سان سوچڻ بجاءِ راڳ گهرڻن وانگر تاريخ اهو غلط ورجاءُ تاريخ جي شاگردن ۽ نسلن ڏانهن منتقل ڪندا رهن ٿا. +دادو کان جيڪب آباد تائين سوين ٺلھ آهن تاريخي طور سومرن جي دور تائين ٻُڌ ڌرم سنڌ ۾ رهيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59393.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59393.txt new file mode 100644 index 0000000..60f0c6d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59393.txt @@ -0,0 +1,52 @@ +نواز ڪنڀر +نواز ڪنڀر (انگريزي:Nawaz Kumbhar) سنڌ ۾ جنم وٺندڙ سنڌي ٻولي جو ليکڪ ۽ محقق آهي. +سندس ڪيترائي ڪتاب شايع ٿيل آهن. +زندگي جو احوال. +نواز ڪنڀر جو پورو نالو نواز علي ڪنڀر آهي. +هن سنڌ جي سانگهڙ ضلعو جي ڳوٺ نواب اڪبر بگٽي ۾ 12 آگسٽ 1965ع تي محمد موسي ڪنڀر جي گهر ۾ جنم ورتو. +سندس والد ڳوٺ جي برادري جو پھريون پڙھيو لکيو فرد ۽ سرڪاري ملازم ھو. +جيڪو ٽيليفون کاتي ٽيليفون آپريٽر ٿيو ۽ بعد ۾ اُتان استعيفيٰ ڏئي روڊز کاتي ۾ ٺيڪيداري شروع ڪئي. +سندس ڏاڏو حاجي محمد بچل پاڙي جي مسجد جو پيش امام ھجڻ سان گڏ ٻارن جو قرآن شريف ۾ اُستاد به ھو. +سندس والد 1975ع ۾ ڳوٺان لڏي سانگهڙ شھر ۾ آباد ٿيو. +تعليم. +نواز ڪنڀر پرائمري تعليم پنهنجي اصل ڳوٺ ڪوٽ نواب بگٽي ۾ حاص ڪئي. +ھاءِ اسڪول سانگهڙ منجهان ھن 1980ع ۾ مئٽرڪ پاس ڪئي. +انٽر ميڊيئيٽ گورنمنٽ ڊگري ڪاليج سانگهڙ ۾ان 1982ع ۾ 1984ع ۾ بي اي ڪرڻ بعد ايم اي اڪنامڪس ۾ سنڌ يونيورسٽي مان پرائيويٽ طور پاس ڪئي. +هن علامه اقبال اوپن يونيورسٽي منجهان بي ايڊ ڪئي. +هن 1993ع ۾ سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو مان ايم ايس سي رورل ڊولپمينٽ ۾ پاس ڪئي. +علمي ادبي خدمتون. +نواز ڪنڀر گھريلو نامناسب حالتن مان گذرندي 1985ع ۾ سوشل ويلفيئر کاتي ۾ ڪلارڪ طور عملي زندگي جو آغاز ڪيو. +بعد ۾ ھو مارڪيٽنگ اسسٽنٽ به ٿيو. +1986/1987ع ۾ محمد خان جوڻيجو جي دور ۾ ھو نئين روشني اسڪول ۾ سپروائيزر ٿيو، جنھن جي ختم ٿيڻ بعد ھُن MH پنھور صاحب جي پرائيوٽ ڪمپني ۾ سانگهڙ ۾ آفيس سپريٽنڊنٽ طور به ڪم ڪيو. +جنھن بعد ھو 1990ع ڌاري تعليم کاتي ۾ ڊرائنگ ٽيچر ٿيڻ بعد جونيئر اسڪول ٽيچر ٿيو جتي ھو ترقي ماڻي هاير سيڪنڊري استاد ٿيو. +جنھن دوران ھُن تاريخي ڳوٺ ٻوٻي جي مڊل اسڪول جي پھرين ھيڍماستر طور به ڪم ڪيو. +1993ع ھيءُ اڪنامڪس ۾ سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن طرفان ليڪچرار طور ڪامياب ٿيو. +پھرين پوسٽنگ ضلعي سانگهڙ جي شھر شھدادپور ۾ ٿيڻ بعد ھو بدلي ٿي گورنمنٽ ڊگري ڪاليج سانگهڙ آيو. +ڊسٽرڪٽ گورنمنٽ ٺھڻ بعد ھُن ڪجھ عرصو سانگهڙ ضلعي ۾ بطور ڊپٽي ڊسٽرڪٽ ايجوڪيشن آفيسر ڪاليج طور خدمتون سرانجام ڏنيون. +بعد اُتي ئي تعليم کاتي ۾ اسٽيٽيڪل آفيسر طور پڻ خدمتون سرانجام ڏنيون. +بعد ھو واپس سانگهڙ ڪاليج ۾ مقرر ٿيو. +جتي ھينئر پروموشن بعد ايسوسيئيٽ پروفيسر طور مقرر آھي. +جنھن دوران ھو ڪاليج ۾ مختلف وقتاً تي ڇپجندڙ ڪاليج مئگزينن ۾ سنڌي شعبي جو ايڊيٽر به رھيو. +نواز ڪنڀر لکڻ جي شروعات ھاءِ اسڪول جي زماني ۾ 1980ع ڌاري سنڌي ادبي بورڊ پاران ڇپجندڙ ٻارن جي رسالي گل ڦل ۾ لکيل ڪھاڻي ’پتنگن پھه ڪيو‘ سان ڪئي. +ان بعد ھُن ڪجھه سالن جي وقفي بعد سنڌي جي مختلف اخبارن ۽ رسالن ۾ لکيو. +ھُن 1995ع کان پوءِ ھُن جي لکڻ جي رفتار ۾ ڪجھه تيزي ۽ 2007ع کان اُن باقاعدگي سان ڪاوش ۾ لکڻ شروع ڪيو. +نواز جا خاص موضوع نظر انداز ٿيل عوامي تاريخ، ڀٽائي، آبھوائي تبديليون ۽ آفتون، ماحوليات، جھنگلي ۽ آبي جيوت، ماحولياتي لوڪ ڏاھپ، سانگهڙ جي تاريخ، آثارِ قديمه، اڇڙو ٿر، حُر تحريڪ، تعليم، عورتاڻا ڪردار ۽ اھم علمي ادبي شخصيتون خاص طور تي شامل آھن. +ھُن جو خاص دلچسپي تحقيق ۾ رھي آھي، جنھن حوالي سان ھُن جا ڪافي اھڙا تحقيقي ڪتاب به شايع ٿيل ۽ لکيل آھن، جن تي گھٽ ۾ گھٽ سنڌي ۾ پھريون ڀيرو ڪو ڪتاب لکيو ويو آھي. +جن ۾ خاص ڪري سانگهڙ ضلعي ۾ ڀٽائي جا پنڌ ۽ پيچرا، ڀٽائي جا ڳايل پالتو پکي ۽ جانور، اڇڙو ٿر، حُر تحريڪ جي حوالي سان مختلف ڪنڊون ۽ پاسا، نروار ڪرڻ سان گڏ خاص ڪري سورھيه بادشاھه جي مدفن جي تلاش ۾ ڪيل اسٽولا ٻيٽ بلوچستان جو سفر، سنڌ جو منفرد علائقو مکي، لوڪ وساريل لوڪ داستان صابل ۽ بھرام جمالي، سنڌي ٻولي ۾ ڪن به ضلعن جي پھريون ڀيرو لکيل ماحولياتي تاريخ (دادو ۽ سانگهڙ ضلعو) ماحولياتي لوڪ ڏاھپ، آفتن جي حوالي سان وڏن توڙي ٻارن لاءِ لکيل ڪتاب خاص اھميت رکن ٿا. +ان کان علاوه نواز جي مختلف اخبارن ۾ ڇپيل مضمونن تي مشتمل ڪجھ ڪتاب ڇپجي به چڪا آھن، ڪجھ ڪتاب ڇپائي جي مختلف مرحلن ۾ آھن ته ڪي وري ڇپجڻ جي انتظار ۾ تيار پيل به آھن. +نواز ڪنڀر جي شخصيت جو ھڪ پھلو صحافتي به آھي جنھن دوران ھُن مختلف ادارن ۾ بطور نمائندي به خدمتون سرانجام ڏنيون. +جن ۾: عبرت ميگزين، خلق اخبار، سرواڻ ۽ عبرت شامل آھن. +جڏھن ته ھو پاڪستان ٽيليويزن نيوز ڪراچي ۽ ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جو سانگهڙ ضلعي ۾ پھريون رپورٽر به رھيو آھي. +ھُن آگسٽ 2014ع ۾ ھاٽ ايف ايم 105. +2 سانگهڙ بطور RJ جوائن ڪيو جنھن دوران ھُن ريڊيو تي نئون تجربو ڪندي،ريڊيو ٻُڌندڙن کان تحقيق ڪرائي. +انهي تحقيق جي روشني ۾ هن ٽي ڪتاب؛ 'وجود وڃائيندڙ وڻ (ڇپيل)،' اھڃاڻ ڳالھائين ٿا' ۽' ڏينھن ۽ مھينا' ڪتاب لکيا. +ان کان علاوه ھُن ايف ايم تي سانگهڙ جي کوڙ سارن اديبن، شاعرن، فنڪارن ۽ صحافين کي متعارف ڪرايو ۽ موقعو ڏنو، جن مان ڪافي اھڙا به ھئا جيڪي پھريون ڀيرو ڪنھن به ريڊيو جي مائيڪ تي آيا. +اڄ ڪلھه ھو ايف ايم سانگهڙ تي ”يادگيريون“ نالي پروگرام ڪري رھيو آھي. +جنھن ۾ وساريل ۽ نظر انداز ٿيل توڙي جڳ مشھور اديبن، شاعرن ۽ فنڪارن جي حوالي سان انھن جا انٽرويوز توڙي انھن جي حوالي سان مختلف اھم ماڻھن جا لائيو ڪال تي تااثرات شامل ھوندا آھن. +ان کان علاوه ھو ايف ايم تي ھفتيوار پروگرام ۾ سانگهڙ جي مختلف اشوز تي متعلقه ادارن جي سربراھن، چونڊيل نمائندن توڙي اھم شخصيتن جي حوالي سان ٽاڪ شو ڪرڻ سان گڏ ھڪ طنزيه ۽ مزاحيه شو ’فضول ٽاڪ‘ به ڪري رھيو آھي. +صحافت جي حوالي سان ان جو ھڪ خاص ڪم اھو به آھي جو ھُن سانگهڙ جي صحافت ۾ ھڪ ھٽي کي ختم ڪندي، نئون صحافين کي اڳيان اچڻ جو موقعو فراھم ڪندي نيو پريس ڪلب جو بنياد وڌو. +نواز ڪنڀر جتي پنھنجي شوق آڌار PTV تي سنڌي خبرون پڙھيون اُتي ھو سانگهڙ جي مختلف علمي، ادبي ۽ سماجي پروگرامن ۾ اسٽيج سيڪريٽري جون خدمتون به سرانجام ڏيندو رھندو آھي ۽ ان سان گڏوگڏ ھو مختلف قسمن جا پروگرام به آرگنائيز ڪندو رھندو آھي. +جتي ھُن شھر ۾ مختلف علمي ادبي ۽ سماجي تنظيمن جو بنياد وڌو، اُتي ھو مختلف سرڪاري ۽ سماجي ادارن جي ڪميٽين توڙي علمي ادبي ۽ سماجي تنظيمن جو ميمبر به رھندو آيو آھي. +کيس سندس سماجي خدمتن توڙي علمي ادبي ڪم جي حوالي سان ۽ ايف ايم جي حوالي سان مختلف تنظيمن پاران ڪيترائي ايوارڊ پڻ ملي چڪا آھن. +ڪتاب. +اڻ ڇپيل ڪتاب diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59415.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59415.txt new file mode 100644 index 0000000..d7a5682 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59415.txt @@ -0,0 +1,56 @@ +نم () گهاٽي ڇانوَ ڏيندڙ وڻ آهي. +هن کي هندي (اردوءَ) ۾ نيم چون ٿا. +هن کي بنگالي ٻولي ۾ پڻ سنڌي ٻوليءَ وانگر (নিম) نم ئي چيو وڃي ٿو. +هن کي ملئي ٻولي ممبو (Mambu) ۽ سومالي ٻوليءَ (Geed Hindi) سڏيو وڃي ٿو. +هن جو ناباتاتي نالو "ازيدراکتا انڊڪا" ( Azadirachta indica) آهي. +بڪائن جھڙو وڻ۔ بڪائن وانگر گھاٽي ڇانو رکي ٿو. +ھي وڻ بڪائڻ وانگر صرف ڇانو جي خاطر ھر دلعزيز نہ آھي بلڪہ ھن فائدا ٻيا بہ آھن۔ نم جو ميوو بہ بڪائن وانگر ھوندو آھي۔ ۽ ان کي نموري چون ٿا۔ جڏھن ھي پچڻ تي ايندو آھي تہ ھن ۾ مٺاڻ اچي ويندي آھي۔ ان ڪري ھن تي پکي مڙي پوندا آھن۔ ھي وڻ، بڙ وانگر چئني طرفن ۾ پکڙبو آھي۔ ھن جو ٿڙ بہ ٿلھو ھوندو آھي۔ جڏھن ھي وڻ پراڻو ٿي ويندو آھي تہ ان مان ھڪ قسم جي رس خارج ٿيڻ شروع ٿي ويندي آھي۔ جيڪا نھايت مٺي ھوندي آھي۔ ماڻھو ان کي جمع ڪري بطور خوراک استعمال ڪندا آھن۔ ھن جا پن بہ طبي خاصيتون رکن ٿيون۔ ھن جي جوشاندي ۾ وھنجڻ سان خارس ختم ٿي ويندي آھي۔ +زخمن تي بہ ٻڌا ويندا آھن۔ ھي بھترين جراثيم ڪش وڻ آھي۔ ۽ جراثيم مارڻ ۾ استعمال ٿيندو آھي۔ جوشاندو معدي کي بہ درست ڪندو آھي۔ رت کي صاف ڪندو آھي۔ پر ڪوڙو ضرور ھوندو آھي ھن جي ڪاٺي بڪائن کان مضبوط ٿيندي آھي. +جيڪڏھن تختن مان صندق ٺاھي ڪري ڪپڙا رکيا وڃن تہ ان کي جيت نٿو لڳي۔ ھن جي ٽام مان ڏندڻ بہ ٺاھيا وڃن ٿا جيڪي پڻ ڏندن کي جيت لڳڻ کان بچائن ٿا. +ھن وڻ جا پن بڪائن وانگر ڌاري دار ھوندا آھن پر ھڪ رخ کان ٿورو ڦاٽل ھوندا آھن ۽ بڪائن جي پتوں جي خلاف گوشن ۾ نڪري ايندا آھن۔ جنھن سان ھي وڻ پري کان سڃاڻي سگھجي ٿو۔ ھي وڻ طبي خاصيتن جي لحاظ کان ڏاڍو فائديمند آھي ۽ پاڪستان ۽ ھندستان ۾ بخوبي پوکيو وڃي ٿو۔ +استعمال. +روايتي طور تي نم جو استعمال مختلف بيمارين کان بچڻ ۽ انھن جي علاج جي لاءِ بہ ڪيو وڃي ٿو۔ ٻارن ۾ بخار يا چيچڪ جھڙي بيماري جي صورت ۾ نم جا پن انھن جي بستري تي وڇايا ويندا آھن. +خارس، تيزابيت، ۽ سورائسس جھڙي بيماري ۾ نم کي کل تي لڳائڻ سان آرام ملندو آھي ۽ اوٻاري ڪري پيئڻ سان اسھال جي مريض کي فائدو ٿيندو آھي۔ +نم جي ڇانو جو گرمي پد ٻين وڻن جي ڇانو کان گھڻو گھٽ ھوندو آھي. +گرمين ۾ سياري جي ڪپڙن کي جيتن کان بچائڻ جي لاءِ نم جي پنن کي ڪپڙي ۾ رکيو ويندو آھي۔ خشڪ سالي جي سبب جن علائقن ۾ چارو پيدا نہ ٿيدو آھي اتي جانور نم جا پن کائيندا آھن ۽ نموري مان عمده قدرتي ڀاڻ ٺاھيو ويندو آھي۔ +نم جو سڀ کان وڏو ۽ عام استعمال ڏندڻ جي طور تي ٿيندو آھي۔ +جديد سائنٽفڪ دريافت جي مطابق نم جي کل مان نڪرندڙ تيل تمام اھم ھوندو آھي ۽ ان ۾ موجود ڪجھ زھريلن مادن جو استعمال فنگس جي لاءِ ڏاڍو فائديمند ھوندو آھي۔ +پاڪستاني سائنسدان ڊاڪٽر سليم الزمان صديقي اھو پھريون سائنسدان آھي، جيڪل نم جي وڻ مان جيت مار، ڦپوندي جش، ۽ بيڪٽيريا مارڻ وارا جزا ٺاھڻ ۾ ڪامياب ٿيو۔ 1942ع ۾ ھن نم جي تيل مان ٽي مرڪب نمب-ين، نمب-نين ۽ نمب-دين تيار ڪيا۔ ھي مرڪب نم ۾ تمام گھڻي مقدار ۾ ملن ٿا۔ +هن جو شمار انهن وڻن ۾ ٿئي ٿو، جيڪي آڪسيجن وڌيڪ خارج ڪن ٿا، ان ڪري هن کي ماحول دوست وڻ به قرار ڏنو ويو آهي. +نم هڪ پن ڇاڻيندڙ وڻ آهي. +هن کي انساني آبادين ۾ تمام گهڻي چاهه سان پوکيو وڃي ٿو، ٿر جي اسلام ڪوٽ، مٺي، ننگر پارڪر ۽ ٻين ڪجهه شهرن ۾ هٿرادو طور پوکيو ويو آهي. +هن وڻ جا به دنيا جي مختلف علائقن جي موسم، آبهوا ، ۽ زميني حساب سان مختلف قسم موجود آهن. +نم جو وڻ پڻ زمين مان پاڻي حاصل ڪري پنن جي ذريعي خارج ڪري ٿو. +مينهنَ جي موسم ۾ جڏهن هوا ۾ گهم جو مقدار وڌي ويندو آهي. +تڏهن نم جي پنن مان پاڻي ٻاهر خارج ڪرڻ وارو نظام ٻاهرين هوا جي گهم ۽ آبي بخارن جي دٻاءَ سبب متاثر ٿيندو آهي. +انهي ڪري پنن مان گهربل پاڻي جا بخار ٻاهر خارج نه ٿي سگهندا آهن. +انهي سبب نم جي پنن جو رنگ وڌيڪ گهرو ٿي ويندو آهي. +اهو عمل آبي بخارن جي هوا ۾ وڌي وڃڻ سبب برسات وسڻ کان ٿورو وقت اڳ ۾ ٿيندو آهي. +پنن جي رڪيل پاڻياٺ پنن مان ٻاهر خارج نه ٿيڻ سبب پنن ۾ رهجي ويندي آهي. +جنهن ڪري هڪ طرف نم جي پنن جو رنگ وڌيڪ گهرو سائو ڏسڻ ۾ ايندو آهي ته ٻئي طرف نم جا پن ڳرا ٿي ويندا آهن ۽ پن ڀنل پڻ محسوس ٿيندا آهن. +ٿر ۾ نم جو وڻ. +ننگرپارڪر شهر ۾ نم جا وڻ جام آهن. +بهار جي موسم ۾ نمن ۾ اڇي رنگ جو ٻُور ٿيندو آهي، جنهن کي ”نينٻوجهر“ چون، جو ڪيترين بيمارين لاءِ دوا طور ڪم اچي. +روزانو گهوٽي پيئڻ سان هفتي کن اندر جهونو تپ لهيو وڃي. +ان مان نموريون ٿين، پچڻ تي ٻار ان کي گُٽِڪا چون ۽ چونڊي ڳر چُوسي ٻج ڦٽا ڪن. +پڪل نموريون پکي به لائين، خاص ڪري ڪانءُ، بلبل ۽ هُڙيا ته نمورين جا شوقين آهن +ننڍا ٻار رس ڀريل نموريون لاهي، ٺڪر جي دکي ۾ ڪاٺين جي رک وجهي اُن ۾ گڏي پال وجهن. +ٽن- چئن ڏينهن ۾ پچيو پون، جي ڪڍي خوشيءَ سان چُوسين. +ان جي ٻج کي به نموريون چون. +ننگرپارڪر ڏي نمورين کي پيڙهي ان مان تيل ڪڍندا آهن، جو ڪيترين دوائن ۾ ڪم اچي ٿو ۽ ڪيترن مرضن جو علاج آهي. +تيل سان ڀريل شيشا ۽ نموريون وڪري لاءِ موڪليون وينديون آهن ۽ ڪيترا ماڻهو، جي قسمت سان اتي ويندا آهن، سي موٽڻ وقت نمورين جي تيل جو شيشو ضرور پاڻ سان کڻي ايندا آهن. +ننڍا ٻار وڻن هيٺان نموريون چونڊي ايندا آهن جي زالون گهوٽي تيل سان ملائي مٿي جي وارن ۾ وجهن، جو جُوئن جي مارڻ ۽ وارن جي وڌائڻ لاءِ اڪسير آهن. +نم جا پن به بلڪل ڪمائتا آهن. +جي ڪيترين ئي بيمارين ۾ ڪم ايندا آهن. +اناج ۾ وجهي رکبا ته جيت وغيره نه لڳندو. +نم جو ڏندڻ هڪ سُٺي سئي آهي. +ويشنو ماڻهو روزانو نم جو ڏندڻ ڪندا آهن. +ڪيترا سنڌي ڪامورا شوق ڪري ڳوٺ وڃڻ وقت ججهي انداز ۾ ڏندڻ پاڻ سان کڻي ويندا آهن. +واڻيا ۽ ٻانڀڻ ڪيترا ڏندڻ پٽي گهر ۾ رکي ڇڏيندا آهن. +روزانو شام جو سڪل ڏندڻ پاڻيءَ جي دلي يا ٿانءُ ۾ وجهي ڇڏيندا آهن. +صبح تائين نرم ٿي ويندو آهي، جو ڪڍي ڪم آڻيندا آهن. +ٿري ماڻهو پنهنجن گهرن، کوهن جي ڀر، مال جي وٿاڻن ۾ نم جا وڻ پوکيندا آهن، هن جي ڇانو گهاٽي، آسائشي ۽ فرحتي ٿئي، جنهن هيٺ ماڻهو ۽ جانور ويهي آرام ڪندا آهن +نم جوڪاٺ مضبوط، جهالائو ۽ ڏاڍو ڪمائتو آهي. +هن جو ٿڙ ٿلهو ٿئي. +جو ڪَرٽ سان چيري، ان مان ڪم لائق ڪاٺ حاصل ڪبو آهي. +اُن جي ڏارن ۽ ٽارين مان به ڪيترو ڪاٺ ملندو آهي، جنهن مان صندل، در، دريون، ٽپايون، ڪٻٽ تختا، جاين لاءِ ڪامون، کٽن لاءِ ايسون ۽ اُپرا ۽ ٻيون به انيڪ قسمن جون شيون ٺاهندا آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59426.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59426.txt new file mode 100644 index 0000000..a328fd5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59426.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +سنڌ حڪومت 0 198268 2020-09-05T12:30:28Z JogiAsad ڳنڍڻن کي شامل/بهتر ڪيو wikitext text/x-wiki +سنڌ سرڪار يا "'حڪومت سنڌ" () پاڪستان جي صوبي سنڌ ۾ انتظامي معاملن جي آئيني ذميوار آهي، ان جو هيڊ ڪوارٽر۽ مرڪزي آفيسون صوبي جي گادي واري هنڌ ۽ پاڪستان جي سڀ کان وڏي شهر ڪراچي ۾ آهن. +سنڌين کان سميت، صوبو ۾ ٻين قوميت جا ماڻهو پڻ آباد آهن، جنهن جي ڪري هن صوبي جا شهري علائقا ثقافتي طور تي ڇڪتاڻ وارا آهن. +سنڌ صوبو جي اولهه ۽ اتر ۾ بلوچستان صوبو، اتر ۾ پاڪستاني پنجاب صوبو ۽ اوڀر طرف اتر هندستان آهي. +سنڌي سمنڊ (عربي سمنڊ) سنڌ صوبي جي ڏکڻ ۾ واقع آهي. +صوبي جي وڏين ٻولين ۾ سنڌي، بلوچي، سرائيڪي ۽ اردو شامل آهن. +تاريخي پس منظر. +سال 1843ع ۾ انگريزن آزاد سنڌ مُلڪ تي قبضو ڪيو ۽ 1847ع ۾ سنڌ کي بمبئي پرڳڻي سان ملائي ڇڏيائون. +اپريل 1936ع ۾ سنڌ، بمبئيءَ کان الڳ ٿي ۽ پنهنجي آزاد ۽ خودمختيار اسيمبلي ۽ حڪومت قائم ڪئي، جيڪا 1947ع تائين ننڍي کنڊ جو حصو رهي. +1947ع ۾ ننڍي کنڊ جي گڏيل هندستان کي ٻن ٽُڪرن ڀارت ۽ پاڪستان ۾ ورهايو ويو، ۽ 15 آگسٽ 1947ع تي پاڪستان ٺهڻ کانپوءِ سنڌ کي پاڪستان جي هڪ صوبي جي حيثيت ملي. +صوبو بڻجڻ کانپوءِ به سنڌ ۾ برطانوي حڪومت وارو قانون رائج رهيو، ان نظام هيٺ وفاق ۾ گورنر جنرل، وزيراعظم ۽ وفاقي ڪابينا ۽ صوبن ۾ گورنر، وڏو وزير ۽ صوبائي ڪابينا جا نمائندا حڪومتي ڪاروهنوار هلائيندا پئي رهيا آهن. +اڳتي هلي وفاق ۾ گورنر جنرل جي پد يا عهدو کي ختم ڪري ان جي جاءِ تي ’صدر‘ جو عهدو رکيو ويو. +انتظامي عهدا ۽ عهديدار. +1843ع کان اڳ سنڌ هڪ آزاد ملڪ هيو ۽ ان جو انتظامي سربراهه وزيراعظم هوندو هيو، 1843 کانپوءِ سنڌ تي انگريزن جي ايسٽ انڊيا ڪمپني قبضو ڪري بمبئي پريزيڊينسي يا پرڳڻي سان ملائي چڏيو. +1847 ۾ سنڌ بمبئي پرڳڻي کان ڇوٽڪارو ماڻيو، ۽ بعد ۾ 1947 ۾ پاڪستان ۾ سنڌ کي صوبي جي حيثيت ملي. +سنڌ جا وزير اعظم. +اپريل 1936ع تي سنڌ، بمبئي پرڳڻي کان آزاد ٿي ۽ پهرين سنڌ اسيمبلي 1937ع ۾ چونڊي وئي، ان وقت سنڌ صوبي جو اعليٰ منتظم (چيف ايگزيڪٽور)، پريميئر (Premier) يا وزيراعظم هوندو هو. +پاڪستان جي ٺهڻ تائين سنڌ جا هيٺيان پريميئر يا وزيراعظم رهيا آهن. +سنڌ جا گورنر. +ون يونٽ. +سال 1954ع جي پڇاڙيءَ ۾ 14 آڪٽوبر تي سڄي ملڪ ۾ ون يونٽ لڳايو ويو، ۽ ملڪ جي اولهندي علائقي وارن سڀني صوبن کي گڏائي اولهه پاڪستان جو نالو ڏنو ويو، ۽ 1947 ۾ پاڪستان سان شامل ٿيل اوڀر بنگال کي اوڀر پاڪستان صوبي جو نالو ڏنو ويو. +ون يونٽ ٿيڻ کانپوءِ 24 آڪٽوبر 1958ع تي جنرل محمد ايوب خان ملڪ ۾ مارشل لا لاڳو ڪيو ۽ پاڻ ملڪ جو صدر بڻجي ويو. +سندس دور حڪمراني 11 سال تائين رهيو، سندس حڪمراني 25 مارچ 1969ع تي ختم ٿي، جنهنکانپوءِ جنرل يحييٰ خان ملڪ جو صدر بڻيو، جنهن پهرين جولاءِ 1970ع تي ون يونٽ جو خاتمو آندو ۽ صوبن جي پراڻي حيثيت بحال ٿي وئي. +سنڌ جا وڏا وزير. +پاڪستان ٺهڻ کان اڳ انگريزن جي دور ۾ سنڌ جو گورنر سر غلام حسين هدايت الله بڻيو. +پاڪستان ٺهڻ کانپوءِ هينئر تائين. +پاڪستان ٺهڻ کانپوءِ سنڌ کي صوبي حيثيت ملي ۽ ان جي صوبائي اعليٰ منتظم (چيف ايگزيڪٽور) کي وڏو وزير يا وزيراعليٰ (چيف منسٽر) سڏيو ويو. +هندستان جي ورهاڱي کانپوءِ مـحمـد ايوب کهڙو کي سنڌ جو مُکيا منتري يا وڏو وزير بڻايو ويو. +29 ڊسمبر 1951ع کان 22 مئي 1953ع تائين سنڌ ۾ گورنر راڄ لاڳو رهيو. +24 جون 1988ع تي سنڌ ۾ گورنر راڄ لاڳو ڪيو ويو، جيڪو 31 آگسٽ 1988ع تائين رهيو. +گورنر راڄ جي خاتمي کانپوءِ اختر علي جي. +قاضيءَ کي نگران وزيراعليٰ بڻايو ويو. +12 آڪٽوبر 1999ع تي آرمي چيف جنرل پرويز مشرف، نواز شريف جي حڪومت کي ختم ڪري ڇڏيو، ۽ پاڻ پاڪستان جو پهريون چيف ايگزيڪيوٽو وارو عهدو سنڀاليو. +سندس حڪومت دوران ڊسمبر 2002 ع ۾ ملڪ اندر عام چونڊون ٿيون ۽ 17 ڊسمبر 2002ع تي سنڌ صوبي ۾ مڙهيل گورنر راڄ کي به ختم ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59491.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59491.txt new file mode 100644 index 0000000..b9cc39a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59491.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +اٿينز 0 198492 2020-09-07T17:22:04Z Intisar Ali wikitext text/x-wiki +اٿينز يا اٿينز (انگريزي: Athens) : يونان جو قديم، تاريخي ۽ سڀ کان وڏو شھر ۽ گاديءَ جو ھنڌ جيڪو يونان جي اٽيڪا خطي ۾ واقع آهي. +ھن شھر کي دنيا جو قائم قديم ترين شھر پڻ سڏيندا آهن جيڪو 3400 سالن کان وٺي دنيا ۾ قائم آھي ۽ قديم انساني تھذيب جو ھڪ وڏو مرڪز رھيو آھي جتي قديم دنيا جي سڀ کان وڏن فلسفين جنم ورتو جن ۾ سقراط ۽ افلاطون پڻ شامل آهن. +ھي شھر فلسفي سان گڏوگڏ فنون لطيفه جو پڻ مرڪز رھيو. +ھن شھر ۾ افلاطون دنيا جي قديم درسگاه اڪيڊمي قائم ڪئي جنھن مان عظيم سائنسدان ۽ فلسفي ارسطو علم پرايو.ھن شھر کي يورپي تھذيب جي جنم ڀومي پڻ چوندا آهن جتي دنيا جي پھرين جمھوريت جنم ورتو. +ھن وقت ھي شھر يونان جي ڪاسموپوليٽين ميٽروپولس آھي جيڪو ملڪ جي معيشت، صنعت، سياست، ثقافت جو مرڪز آھي. +دنيا م گلوبلائيزيشن ۽ دنيا جي شھرن جي تحقيق نيٽورڪ مطابق ھن شھر جو درجو بيٽا (Beta) وارو آھي ۽ ھي شھر ڏکڻ اوڀر يورپ جو سڀ کان وڏو معاشي حب آھي. +ھن شھر جو پوررٽ پائريئس ملڪ جي سڀ کان وڏي بندرگاھ آهي. +2011 جي آدمشماري مطابق شھر جي ميونسپل واري علائقي جي آبادي 6،64،046 آھي ۽ شھر جي ميونسپل علائقي جي پکيڙ 38. +96 ھم چورس ڪلوميٽرن آهي. +ميونسپلٽي سميت ھن شھر جي چوڌاري علائقا ٻن حصن م ورھايل آھن جن ۾ گريٽر اٿينز ۽ گريٽر پائريئس شامل آهن. +انھڻ ٻنھي کي ملائي اٿينز جو شھري علائقو سڏيندا آهن جيڪو 412 ھم چورس ڪلوميٽرن تي مشتمل آهي جنھن جي 2011 ۾ ڪل آبادي 30,90508 ھئي.ھي شھر يورپي شھرن ۾ گرم ترين شھرن ۾ شامل آھي. +ھن شھر ۾ قديم يادگارن ۽ آثارن جو وڏو تعداد واقع آهي جن ۾ ٻہ مقام يونيسڪو پاران عالمي ورثو قرار ڏنل آهن جن ۾ اٿينز جو ايڪروپولس ۽ وچولي دؤر جي ڊافني خانقاہ شامل آهن. +شھر جو نالو. +ھڪ خيال مطابق ھن شھر جو نالو يوناني ديومالا واري ڏاهپ جي ديوي اٿينا جي نالي تان ورتل آهي جنھن لاء ڏند ڪٿا مشھور ھئي تہ ان سمنڊن جي ديوتا پوزيڊان سان مقابلو ڪري ھن شھر جي سرپرستي ماڻي ھئي. +موجوده دؤر جي عالمن مطابق اٿينا ديوي تي اھو نالو اٿينز شھر جي ڪري پيو. +تاريخي ماڳ. +اٿينز جي تصويرن ۽ سياحن جي تبصرن واري گائيڊ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59527.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59527.txt new file mode 100644 index 0000000..4ff0aae --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59527.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +سائونڊ ڪلائوڊ +سائونڊ ڪلائوڊ () برلن جرمني ۾ هڪ يورپي آن لائن آڊيو ورهائڻ جي پليٽ فارم ۽ ميوزڪ شيئرنگ ويب سائيٽ آهي، جيڪا پنهنجي واهپيندڙن کي آڊيو اپلوڊ ڪرڻ ۽ ان جي ڀاڱيداري ڪرڻ جي قابل بڻائي ٿي. +اليگزينڊر لائونجنگ ۽ ايريڪ واهلفرز پاران 2007 ۾ شروع ڪيو ويو، سائونڊ ڪلائوڊ مارڪيٽ جي وڏي ۾ وڏي ميوزڪ سروسز مان آهي، پوري دنيا ۾ 175 ملين هر مهيني واپرائيندڙ (يوزرز) تائين ميوزڪ پهچائي ٿي. +سائونڊ ڪلائوڊ پليٽ فارم تي اها مفت ۽ بنا معاضي ٻنهي طريقن جي رڪنيت فراهم ڪري ٿي، جيڪا ڊيسڪ ٽاپ يا موبائيل ڊيوائس لاءِ دستياب آهي.سائونڊ ڪلائوڊ ميوزڪ انڊسٽري جي ڪيترن ئي فنڪارن کي ڪاميابي سان متعارف ڪرايو آهي جيڪي موسيقي شيئرنگ سروس کان اڀريا آهن. +پليٽ فارم تي موجود فنڪار يا آرٽسٽ پنهنجو ڪم سڀني يوزرز ۾ مفت ورهائي سگهن ٿا، جنهن تائين سڀني واپرائيندڙ پهچ ڪري سگهن ٿا. +سائونڊ ڪلائوڊ کي ڪيترن ئي سيڙپڪارن ۽ ٻين ميڊيا جي پليٽفارمن جهڙوڪ ٽويٽر جي پٺڀرائي حاصل آهي. +جيتوڻيڪ، اسٽريمنگ پليٽ فارم پاڻ مالي سهائتا جي معاملن کي نبيريو آهي ۽ مالياتي معاملن کي سنڀاليو ۽ منافعي بخش رهڻ لاءِ ڪيترن ئي ملازمن کي فارغ ڪري ڇڏيو. +تاريخ. +سائونڊ ڪلائوڊ کي آگسٽ 2007 ۾ برلن ۾ سويڊش سائونڊ ڊزائينر اليگزينڊر لائونجنگ ۽ سويڊش اليڪٽرڪ موسيقار ايريڪ ولفرس پاران قائم ڪيو ويو ۽ اها ويب سائيٽ آڪٽوبر 2008 ۾ لانچ ڪئي وئي. +اهو اصل ۾ موسيقارن کي رڪارڊنگ جي ونڊڻ يا شيئرنگ ۽ خيالن جي ڏي وٺ جي سهولتن جي سهڪار جي اجازت ڏيڻ هو، پر پوءِ راڳ (ميوزڪ) جي ورهاست لاءِ پبلشنگ پليٽ فارم ۾ بدلجي ويو. +وائرڊ ميگزين پٽاندڙ، سندس لانچ جي شروعات کان تُرت پوءِ، سائونڊ ڪلائوڊ مائي اسپيس يا ماءِ اسپيس جي حاڪميت يا هڪ هٺي کي چئلينج ڪندڙ موسيقارن لاءِ موسيقي جي شيئرنگ جي پليٽ فارم طور چيلنج ڪرڻ شروع ڪيو، جنهن تي راڳي پنهنجو راڳ (ميوزڪ) ونڊي (شيئر ڪري) سگهن. +مڃتا. +سائونڊ ڪلائوڊ 2011 ۾ يورپين ٽيڪ ٽور ايوارڊ ڊنر ۾ شڪروڊرز انوويشن ايوارڊ ماڻيو هيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59565.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59565.txt new file mode 100644 index 0000000..bfd5208 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59565.txt @@ -0,0 +1,78 @@ +مارشل آئلينڊز +مارشل آئلينڊز يا مارشل ٻيٽ جو سرڪاري نالو "ريپبلڪ آف دي مارشل آئلينڊز" آھي، پئسفڪ سمنڊ جي استوائي خطي ۾ واقع ٻيٽن مشتمل ھڪ ملڪ آھي جيڪا يونائيٽيڊ اسٽيٽس جي ھڪ منسلڪ رياست آھي. +ان جي جاگرافيائي بيھڪ مائڪرونيشيا واري ٻيٽن ۾ آهي. +2018 ۾ ملڪ جي آدمشماري 58,413 ھئي ملڪ جي ننڍن وڏن ٻيٽن جو تعداد 1,156 آهي. +ان جو گاديءَ جو هنڌ مئجرو شھر آھي. +ملڪ جون بحري حدون اتر ۾ وَيڪ آئلينڊ، ڏکڻ اوڀر ۾ ڪريبتي آئلينڊز سان، ڏکڻ ۾ نائورو سان ۽ اولھ ۾ فيڊرل اسٽيٽس آف مائڪرونيشيا سان ملن ٿيون. +2011 جي آدمشماري مطابق ملڪ جي آبادي جو %52. +3 مَئجُرو شھر ۾ رھي ٿو جيڪو ملڪ جو سڀ کان وڏو شھر آھي. +تاريخ. +ھن سرزمين تي يورپين مان سڀ کان پھريان اسپين جي ايمپائر جو مھمجو الونسو ڊي سالازار 1526ع تي قدم رکيو ۽ ھي ٻيٽ اسپين جي اختيار ھيٺ اچي ويا جتي نئين اسپين جي نالي سان وائسرائلٽي قائم ڪئي وئي پر پوء فلپائين جي ڪئپٽنسي جنرل جي ماتحتي ۾ ميڊرڊ جي حڪمراني اندر اچي وئي. +لاطيني آمريڪا جي اسپين کان آزادي سان نئين اسپين جي ٽٽڻ جي 1821ع ۾ شروعات ٿي. +يونائيٽيڊ اسٽيٽس جي بحري جھازن جي ھتي آمد اڻويھين صديءَ ۾ ٿي ۽ پھريون جھاز 1835ع تي ھتي پھتو. +موجوده ملڪ وارن ٻيٽن جي جھرمٽ تي مارشل آئلينڊز جو نالو روس جي گورنريٽ اسٽونيا سان تعلق رکندڙ بحريه جي ايڊمرل ڪروسينسٽرن برطانوي بحريه جي ڪپتان جان مارشل جي نالي تي رکيو ھو. +مارشل آئلینڊز جو اسپين باقائده دعويدار 1874ع ۾ ايسٽ انڊيز جي گادي جي ھنڌ منيلا ذريعي ڪئي. +اسپين سان معاھدي تحت ڪجھ ٻيٽ جرمني کي ڏنا ويا ھئا. +پھرين جنگ عظيم شروع ٿيڻ وقت جپان ھن ملڪ تي قبضو ڪيو ۽ جرمني جي جي انتظامي ڪنٽرول واري شھر جالئوت ۾ مرڪز قائم ڪيو. +31 جنوري 1944ع ۾ ھتي آمريڪي فوج قدم رکيو ۽ پوء پوري ملڪ تي قبضو قائم ڪيو. +1947ع ۾ آمريڪا جو بطور قابض گڏيل قومن جي سڪيورٽي ڪائونسل سان ھڪ معاھدو ٿيو جنھن تحت مائڪرونيشيا جي اڪثريتي ٻيٽن، مارشل آئلينڊز سميت، کي پئسفڪ سمنڊ جو ٽرسٽ وارو علائقو قرار ڏئي ان جو انتظام آمريڪا جي ذمي رکيو ويو. +ان عرصي دؤران آمريڪا ائٽم بمن جا تمام گھڻا آزمائشي تجربا ھن ملڪ جي بحري حدن ۾ ڪيا ۽ ھائڊروجن بم جو پھريون آزمائشي تجربو پڻ ھتي ڪيو ھو. +فضا ۾ تابڪاري جي اثرن سان ھن ملڪ جي آبادي ڏاڍي متاثر ٿي جنھن جو آمريڪا کي 60 ڪروڙ ڊالر معاوضو ڏيڻو پيو جيڪا 1999 تائين ادا ڪيو ويو +پھرين مئي 1979 ۾ آمريڪا ھن ملڪ جي سياسي خودمختياري کي تسليم ڪيو ۽ ملڪ جي نئين آئين تحت ريپبلڪ آف مارشل آئلينڊز جي حڪومت قائم ٿي. +1986ع ۾ آمريڪا سان ھن ملڪ جو ڪامپيڪٽ فري ايسوسيئيشن نالي ھڪ معاھدو ٿيو. +22 ڊسمبر 1990 تي گڏيل قومن جي سڪيورٽي ڪائونسل جي قرارداد نمبر 683 تحت آمريڪا جي ھن علائقي واري ٽرسٽ جي ذميداري جو خاتمو عمل ۾ آندو ويو 1999 م ھتان جي يونائيٽيڊ ڊيموڪريٽڪ پارٽي عام چونڊون کٽي اقتدار ۾ آئي. +جاگرافي. +مارشل آئلینڊز جي جاگرافيائي بيھڪ پئسفڪ سمنڊ جي اندر ھوائي ۽ آسٽريليا جي وچ تي واقع ٻرندڙ جبلن جي مٿاھين حصن تي ٻيٽن جي صورت ۾ واقع آھي. +ان جي اتر ۾ نائورو ۽ ڪريبتي، اوڀر ۾ مائڪرونيشيا جون وفاقي رياستون، ڏکڻ ۾ آمريڪا جي قبضي وارو ويڪ آئلينڊ جو تڪراري علائقو (جنھن جو دعويدار مارشل آئلينڊز آھي) واقع آھن ھن ملڪ جا ٻيٽ ۽ ڇليدار ٻيٽ ٻن قسمن جا ميڙ آھن: ريٽڪ واري زنجير يا اڀرندي سج واري زنجير ۽ رئلڪ زنجير يا لھندڙ سج واري زنجير. +ٻيٽن جا اھي ٻئي زنجير لاڳيتا ھڪ ٻئي جي ڀرسان اتراولھ کان ڏکڻ اوڀر طرف ساڍا ست لک ڪلوميٽرن جي +سامونڊي علائقي ۾ واقع آھن ملڪ پنج وڏن ٻيٽن ۽ 29 ڇليدار ٻيٽن (atols) تي مشتمل آهي. +وڏي ۾ وڏو ڇليدار ٻيٽ ڪواجاليئن آھي جيڪو 16 چورس ڪلوميٽرن تي مشتمل آهي ۽ ان جي سامونڊي ڍنڍ جي ايراضي 1700 چورس ڪلوميٽر آهي انھن سڀني ٻيٽن ۽ ڇليدار ٻيٽن مان 24 ۾ ماڻھو جي آبادي واقع آهي باقي ٻي رھڻ جو سھولتون نہ ھجڻ، برسات جي اڻاٺ ۽ ائٽمي تابڪاري جي ڪري غيرآباد آهن. +ھن ملڪ جي سمنڊ جي سطح کان سراسري بلندي ست فٽ آهي. +آڪٽوبر 2011 ۾ ھن ملڪ سامونڊي علائقي جي ويھ لک چورس ڪلوميٽرن جي علائقي ۾ شارڪ مڇي جي شڪار تي پابندي وجھي ان کي شارڪ مڇي جي پناھ گاھ وارو علائقو قرار ڏنو آهي. +اھا شارڪ مڇيءَ جي دنيا جي سڀ کان وڏي پناھ گاھ آھي. +آبھوا. +ھن ملڪ جي آبهوا ڊسمبر کان اپريل تائين تمام خشڪ ۽ مئي کان نومبر تائين برساتي ھوندي آھي. +ھن خطي مان اڪثر ٽائيفون نالي سامونڊي طوفان اٿندا آھن جيڪي شدت سان اولھ طرف فلپائين تائين پھچندا آھن. +سامونڊي سطح کان نالي ماتر بلندي جي ڪري ھن ملڪ جا ٻيٽ سامونڊي چاڙھ جي خطري ھيٺ رھندا اُھن ھن ملڪ کي موسمي تبديلي سان ايندڙ سامونڊي ٻوڏن جي امڪان ڪري دنيا جو خطرناڪ ترين ملڪ پڻ سمجھيو ويندو آھي. +ھتان جي آبادي جو تازي پاڻي جو وسيلو برسات جو پاڻي آھي ۽ ھتان جي ٻيٽن جي ٻنھي زنجيرن ۾ سوڪھڙي جو خطرو عام ڳالھ آھي. +آبادي. +1862 ۾ ھتان جي آبادي جو تخمينو 10000 ھيو. +1962 ۾ ھن ملڪجي سموري آبادي 15,000 ھئي. +2011 ۾ ھتان جي آبادي 53,158 ھئي جنھن مان ٻي ڀاڱي ٽي ماڻھو رڳو مَئجُرو ۽ اَيبَيئَي شھرن ۾ رھندڙ ھيا. +ايبيئي ملڪ جو ٻيون نمبر وڏو شھر آھي جيڪو ڪواجاليئن نالي ڇليدار ٻيٽ تي واقع آهي. +ان آبادي ۾ اھي شامل ناھن جيڪي +آمريڪا ۾ ڪمائڻ لاء ھن ملڪ مان لڏي ويا ھن ملڪ جي آبادي جي اڪثريت مارشليزي ماڻھن جي آھي جيڪي مائڪرونيشيا جا پراڻا ايشيائي رھاڪو آهن ۽ ھزارين سالن کان اتي آباد آھن باقي ٿورن ۾ ڪجھہ ٻيا ايشيائي ماڻھو شامل آهن جن م جاپاني گھڻائي ۾ آھن ٻاھرين پاسي وارن ٻيٽن يا ڇليدار ٻيٽن ۾ روزگار ۽ سھولتن جي فقدان ڪري آبادي تمام ڇڊي آھي ھتان جي سرڪاري ٻولي انگريزي ۽ مارشليزي آھي. +ھتان جي ماڻھن جي وڏي اڪثريت عيسائيت سان تعلق رکندڙ آهي جن مان %51. +5 ڪرائيسٽ واري يونائيٽيڊ چرچ سان، %24. +2 اسيمبليز آف گاڊ، %8. +4 رومن ڪيٿولڪ چرچ سان، % 8. +3 جيزس ڪرائيسٽ ليٽر ڊي سينٽس سان ، %2. +2 بڪوٽ نان جيزس سان، %1. +0 بئپٽسٽ، %0. +9 سيونٿ ڊي ايڊوينٽ، %0. +7 فل گاسپل سان تعلق رکندڙ آھن. +ٻين مذھبن ۾ %0. +6 بھائي مذھب سان ۽ باقي احمدي يا قادياڻيت تعلق رکندڙ آھن جن جي پھرين مسجد سيپٽمبر 2012 ۾ قائم ٿي +حڪومت. +ھن ملڪ جو حڪومتي نظام صدارتي ۽ پارلياماني نظام جو گڏيل امتزاج آھي جيڪو ملڪ جي 1979ع جي آئين ۾ ڏنل آهي. +ملڪ ۾ ھر چوٿين سال عام چونڊون ٿينديون آهن ۽ ارڙھن سالن جي عمر وارن سمورن ماڻھن کي ووٽ جو حق ڏنل آھي. +ملڪ ۾ 24 تڪ آھي جن مان ھڪ يا ھڪ کان وڌيڪ سينيٽر سڌي ووٽ ذريعي چونڊيا وڃن ٿا. +ملڪ جي پارليامينٽ جو نالو نٽيجيلا آھي جيڪا ٻه ايواني آھي جنھن جي ھيٺيون ايوان 33 رڪنن تي مشتمل آھي جنھن جا رڪن سينيٽر ھوندا آھن جيڪي ملڪ جي صدر کي چونڊيندا آهن جيڪو رياست ۽ حڪومت ٻنھي جو سربراھ ھوندو آھي. +نٽيجيلا کي قانونسازي جا اختيار آهن نٽيجيلا جو مٿيون ايوان ڪاؤنسل آف اروئج سڏبو آهي جيڪا ٻارھن وڏن سردارن تي مشتمل صلاحڪاري ادارو آهي. +پارليامينٽ جي ايگزيڪيوٽو واري شعبي ۾ صدر ۽ ان جي ڪابينه شامل آهن جنهن جا وزير صدر پارليامينٽ جي منظوري سان مقرر ڪندو آهي. +ملڪ جون مکيه سياسي پارٽيون يونائيٽيڊ پيپلز پارٽي، يونائيٽيڊ ڊيموڪريٽڪ پارٽي آھن. +معيشت. +ھن ملڪ جو قدرتي وسيلا تمام گھٽ آھن. +تنھنڪري ھتان جي درآمدون برآمدن کان وڏيون آھن. +2013 ۾ ھن ملڪ جون برآمدون 53 ڪروڙ 70 لک آمريڪي ڊالر ھيون ۽ درآمدون 133 ڪروڙ 70 لک آمريڪي ڊالر ھيون. +ملڪ جي زرعي پيداوار ۾ ناريل، کوپرو، ٽماٽا، گدرا، ٽارو، بريڊ فروٽ، انجير آھن. +ملڪ جي آمدني جو ھڪ حصو سياحت مان ملي ٿو. +2016 ۾ ملڪ جي ڪل جي ڊي پي 18 ڪروڙ آمريڪي ڊالر ھئي ۽ ان جي واڌ جي شرح 1. +7 سيڪڙو ھئي. +ملڪ جي في ڪس جي ڊي پي 3300 آمريڪي ڊالر ھئي. +ھي ملڪ دنيا جو پھريون ملڪ آھي جنھن ساويرين ڪرنسي ايڪٽ 2018 پاس ڪري پھريون دفعو ملڪ جي پنھنجي ڪرپٽو ڪرنسي جاري ڪئي جنھن جو نالو ساويرين رکيو ويو آهي. +ان ڪرنسي جي قانوني ٽينڊر ذريعي تصديق ڪئي وئي آهي. +ھن ملڪ کي دنيا اندر بحري ٻيڙن جي انڊسٽري ۾ ھڪ وڏي اھميت آھي ڇوتہ ھي ملڪ کين پنھجا جھاز ملڪ اندر رجسٽر ڪرائي جھنڊو استعمال ڪرڻ جي اجازت ڏئي ٿو اھڙي طرح جھازن جي مالڪن کي پنھنجي ملڪ ۾ بحري ٻيڙو يا جھاز پنھنجي نالي تي رجسٽر ڪرائڻ جي ضرورت نہ پوندي آهي ھتان جي رجسٽري 1990 ۾ شروع ٿي ھئي ۽ اھا بطور آمريڪا جي انٽرنيشنل رجسٽريشن انڪارپوريشن نالي ڪمپڻي جي حصي طور سنڀالجي ٿي. +ان ڪمپني جو شاخون دنيا جي ڪيترن ئي بحري مرڪزن ۾ پکڙيل آھن بحري جھازن يا ٻيڙن جي رجسٽريشن ۾ 2017ع ۾ ھي ملڪ پاناما کان پوءِ دنيا ۾ ٻئين نمبر تي ھيو. +ھن ملڪ م بحري جھاز جي مالڪ ڪا ڪمپني آھي يا ڪو اڪيلو ذاتي مالڪ ان سان رجسٽريشن ۾ ڪوبہ فرق نه پوندو آهي ان جھنڊي جي تيل کڻندڙ بحري ٽينڪرن تي استعمال سان ھي ملڪ دنيا ۾ ڪچو تيل برآمد ڪندڙ ملڪن ۾ سڀ کان وڏو ملڪ آھي پر ھن ملڪ ۾ ھڪ بہ تيل جي رفائنري ڪانھي. +207 م ھن ملڪ پورھيتن جي بين الاقوامي تنظيم ۾ شموليت اختيار ڪئي انڪم ٽيڪس جي شرح ھن ملڪ ۾ 8 سيڪڙو کان 12 سيڪڙو تائين آھيڪارپوريٽ ٽيڪس محصولن جي 3 سيڪڙو جي برابر آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59678.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59678.txt new file mode 100644 index 0000000..574d303 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59678.txt @@ -0,0 +1,49 @@ +لچيٽينسٽائين +لڪٽنسٽائين جنھن جو سرڪاري نالو "پرنسپلٽي آف لڪٽنسٽائين" آھي، وچ يورپ جي ڏکڻ اولھ ۾ الپس جبل لڳ جرمن ٻولي ڳالھائيندڙ ماڻھن جي ھڪ ننڍڙي رياست آھي جيڪا ھڪ نيم آئيني بادشاهت واري رياست آھي جنھن جي رياستي سربراھ کي پرنس سڏيندا آھن جيڪو نيم صدارتي نظام جي صدر وانگر بااختيار رياستي سربراھ ھوندو آھي. +ھن ملڪ جون سرحدون اولھ ۽ ڏکڻ ۾ سوئيٽزرلينڊ سان، اوڀر ۽ اتر ۾ آسٽريا سان ملن ٿيون. +اھو پکيڙ ۾ يورپ جو چوٿون نمبر ننڍڙو ملڪ آهي جنهن جي پکيڙ 160 چورس ڪلوميٽر آھي ۽ 2019 جي ڪاٿي مطابق ان جي آدمشماري 38,749 آھي ھي ملڪ انتظامي طور تي 11 ميونسپلٽين ۾ ورھايل آھي. +ملڪ جي گادي جو هنڌ فدوتز (Vanduz) شھر آھي. +ھي ملڪ في ڪس جي ڊي پي جي لحاظ کان دنيا جي امير ملڪن ۾ شمار ٿئي ٿو. +الپائين جبلن ۾ واقع ھجڻ جي ڪري سياري جي راندين جو مرڪز ھوندو آھي. +ھي ملڪ گڏيل قومن، ڪائونسل آف يورپ ۽ يورپين فري ٽريڊ ايسوسيئيشن جو رڪن آهي. +لڪٽنسٽائين شينجن ايريا ۽ يورپين ايڪانامڪ ايريا ۾ شرڪت باوجود اڃان تائين يورپين يونين جو ميمبر ناھي ٿيو. +تاريخ. +تيرھين صديءَ ۾ جڏهن 1264ع ۾ ڪائبرگ شاھي خاندان جو لڪٽنسٽائين واري علائقي تان ڪنٽرول ختم ٿيو ته روڊولف پھرين ( جيڪو 1273ع ۾ پاڪ رومي ايمپائر جو شھنشاھ بڻيو) لڪٽنسٽائين کي پنھنجي ھبسبرگ واري علائقي ۾ شامل ڪري ڇڏيو اھڙي طرح لڪٽنسٽائين وارو علائقو پاڪ رومي ايمپائر جو حصو ٿي ويو ۽ رومي شھنشاھ پاران ھوھينمس جي ڪائونٽن (نوابن) کي جاگير ۾ ڏنو ويو ۽ اھو جاگيري معاھدو 1699ع ۾ لڪٽنسٽائين شاھي خاندان کي وڪڻڻ تائين قائم رھيو. +ان سودي سان ھن ملڪ تي لڪٽنسٽائين خاندان جو نالو پئجي ويو جيڪو اصل ۾ آسٽريا جي ھيٺين پاسي لڪٽنسٽائين قلعي سان تعلق رکندڙ ھيو جتي کين جاگير ھئي. +23 جنوري 1719 تي ھن علائقي جي زمين جي خريداري بعد رومي ايمپائر جي شھنشاھ چارلس ڇھين جي حڪم سان فدوتز ۽ شيلنبرگ جي علائقن کي ملائي نئين پرنسپلٽي وجود ۾ آئي جنھن تي لڪٽنسٽائين نالو رکيو ويو. +اھو نالو لڪٽنسٽائين خاندان جي شھزادي انٽون فلوريئن طرفان شھنشاھ جي سچائي سان خدمت جي سلي طور رکيو ويو. +ان تاريخ کان لڪٽنسٽائين پاڪ رومي ايمپائر جي ھڪ خودمختيار ميمبر رياست جي حيثيت ۾ وجود ۾ آيو. +حيرت واري ڳالھ اھا آھي تہ ان پرنسپلٽي جا شھزادا آسٽريا ۾ پنھنجي جاگير واري قلعي ۾ رھيا ۽ سؤ سال کان مٿي گذرڻ بعد اتي آيا. +انھن ٻاھران ان تي حڪومت پئي ڪئي. +اوڻويھين صديءَ ۾ فرانس جي نيپولين بوناپارٽ جنگ ڪري پاڪ رومي ايمپائر جو خاتمو آندو ۽ پوء نيپولين ان جي جاء تي 25 جولائي 1806ع ۾ رائن واري ڪنفيڊريشن قائم ڪرائي لڪٽنسٽائين جو پرنس پڻ ان ڪنفيڊريشن جو ميمبر ٿيو. +19 آڪٽوبر 1813ع تي اھا ڪنفيڊريشن ٽٽي وئي جنھن بعد 20 جون 1815ع تي لڪٽنسٽائين جرمن ڪنفيڊريشن ۾ شامل ٿي ويو جنھن جو صدر آسٽريا جو شھنشاھ ھيو. +1818ع ۾ لڪٽنسٽائين جي پرنس جوھان پھريون جوزف ھن پرنسپلٽي ۾ ھڪ محدود قسم جو آئين نافذ ڪيو. +ساڳي سال پھريون ڀيرو لڪٽنسٽائين خاندان جي پرنس الوئي ٻيون ھن سرزمين تي پھريون قدم رکيو ۽ پھرين جنگ عظيم جي خاتمي تائين ھن پرنسپلٽي پھرين آسٽريائي ايمپائر سان ۽ پوءِ آسٽرو ھنگري ايمپائر سان ويجھن تعلقاتن ۾ رھي. +پوئين ايمپائر جي خاتمي سان آسٽريا جي ريپبلڪ قائم ٿي جنھن بعد ھيء پرنسپلٽي ان کان علحده رھي. +1929ع ۾ پرنس فرانز پھريون 75 سالن جي عمر ۾ تخت تي ويٺو. +ھن جي شادي ويانا جي ھڪ مالدار يھودي خاندان جي عورت ايلزبيٿ سان ٿي ھئي. +ھن جي دور ۾ نازي پارٽي جي ملڪ ۾ ڪا شاخ نہ ھجڻ باوجود ان پارٽيءَ سان ھمدردي واري تحريڪ ھن ملڪ جي نئشنل يونين پارٽي ۾ شروع ٿي چڪي ھئي ۽ اتي ايلزبيٿ جي مخالفت شروع ٿي وئي. +مارچ 1938ع ۾ آسٽريا جرمني جو حصو ٿيڻ بعد جولاء جي مھيني ۾ پرنس فرانز آسٽريا ۾ وفات ڪري ويو ۽ ان جي جاء تي پرنس فرانز ٻيون جوزف گاديءَ تي ويٺو جيڪو آسٽريا جي جرمني ۾ شامل ٿيڻ بعد لڪٽنسٽائين لڏي آيو. +ٻين جنگ عظيم ۾ ھي ملڪ سرڪاري طور تي غيرجانبدار رھيو ۽ ھن پنھنجي خاندان جي خزانن کي محفوظ ڪرڻ لاء لڪٽنسٽائين منتقل ڪيو. +معيشت. +1836ع ۾ ھن ملڪ ۾ پھرين فيڪٽري لڳي. +1861ع ۾ ھتي پھرين بئنڪ سيونگز اينڊ لون بئنڪ جي نالي سان قائم ٿي ۽ ساڳي سال ھتي پھرين ڪپھ مان ڌاڳو ٺاھڻ واري مل قائم ٿي. +1866ع ۾ جرمن ڪنفيڊريشن جو خاتمو عمل ۾ آيو. +1868ع ۾ مالي گھوٽالي ڪري فوج جي اداري کي ختم ڪيو ويو. +1872ع ۾ سوئٽزرلينڊ ۽ آسٽرو ھنگري ايمپائر وچ ۾ ريلوي لائين وڇائي وئي جيڪا ھن ملڪ مان گذاري وئي. +1866 ۾ درياه رائن تي ٻہ پلون سوئٽزرلينڊ ڏي وڃڻ لاء ٺاھيون ويون. +1970 واري ڏھاڪي ۾ ھن ملڪ ڪارپوريٽ ٽيڪس ۾ تمام گھڻي ڪمي آندي جنھن ڪري سرمائيدارن ھن ملڪ جو رخ ڪيو ۽ ھي ملڪ دنيا جي امير ملڪن ۾ شامل ٿي ويو. +سياسي ۽ انتظامي نظام. +ھن ملڪ جو رياستي سربراھ شاھي خاندان منجھان ھوندو آھي ۽ ھتي ھڪ چونڊيل پارليامينٽ ڪم ڪندي آهي جيڪا ملڪ ۾ قانون نافذ ڪري ٿي. +مارچ 2003ع ۾ ھتي 1921ع جي آئين کي منسوخ ڪري موجوده نئون آئين نافذ ڪيو ويو جنھن ۾ پرنس کي وڏا اختيار مليل آهن. +ھي ڪنھن بہ پارليامينٽ جي قانون کي ويٽو ڪري سگھي ٿو ۽ قانون لاء ملڪ ۾ رفرينڊم ڪرائي سگھي ٿو. +پارليامينٽ کي ٽوڙي سگھي ٿو پر ان لاء کيس لازمي طور تي ريفرنڊم ڪرائڻو پوندو جنھن ذريعي توثيق سان پارليامينٽ ٽٽي ويندي referendum +ملڪ جي ايگزيڪيوٽو اختياري حڪومت جي سربراه وزيراعظم ۽ ان جي چئن ڪائونسلرن وٽ ھوندي آھي. +حڪومت جا ڪائونسلر دراصل وزير ھوندا آھن. +وزيراعظم ۽ ڪائونسلرن جي مقرري پرنس پارليامينٽ جي مرضي مطابق ڪندو آهي. +آئين مطابق ملڪ جي ھر خطي مان ٻہ پارليامينٽ جا ميمبر چونڊيا ويندا +پارليامينٽ وزيراعظم يا ڪنھن ڪائونسلر کي ھٽائڻ لاء پرنس کي چئي سگھي ٿي. +پارليامينٽ ھڪ ايواني آھي. +جنھن کي لئنڊٽيگ سڏين ٿا جنھن جا 25 ميمبر ھوندا آھن جن جي چونڊ چئن سالن لاءِ ٿيندي آهي ھن ملڪ ۾ عورتن کي ووٽ جو حق پھرين جولاءِ 1984ع ۾ مليو. +سن لاء رفرينڊم ڪرايو ويو ھو جنھن ۾ 51. +30 سيڪڙو مردن عورتن جي ان حق جي حمايت ڪئي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59683.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59683.txt new file mode 100644 index 0000000..4b83072 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59683.txt @@ -0,0 +1,61 @@ +گني +گني جنھن جي سرڪاري نالو ريپبلڪ آف گني يا "جمھوريہ گني" آھي، اولھ آفريڪا جي اولھندي سامونڊي ڪناري تي واقع ھڪ ننڍو ملڪ آهي. +ان جا پراڻا نالا فرينچ گني ۽ گني-ڪوناڪري آھن اھو اسلامي ملڪ سڏبو آهي ۽ ان جي مسلمان آبادي ڪل آبادي جو 85 سيڪڙو آھي گني جا ماڻھو 24 نسلي گروھن سان تعلق رکندڙ آھن. +ملڪ جي سرڪاري ٻولي فرينچ آھي ۽ تعليمي نظام پڻ ان ٻوليءَ وارو اٿس. +ملڪ جو نالو. +اولھ آفريڪا جي گني ريجن نالي خطي ۾ واقع ھجڻ جي ڪري ان تي اھو نالو پيو. +اھو خطو گني واري نار ( Gulf of Guinea) تي واقع آهي. +لفظ گني پورچوگيزي ٻولي جي لفظ "گنئي" (Guiné) مان ورتل آهي پندرهين صدي عيسويءَ ۾ اھو لفظ ان علائقي لاء استعمال ڪيو ويو ۽ اتان جي ڪارن رھاڪن کي گنيئس (Guineus) سڏيو ويو جيڪو لفظ سينيگال ندي تي ان علائقي ۾ رھندڙ مخصوص ڪارن ماڻھن کي زيناگا بربر يا مور نسل جي ماڻھن سان تفريق جي لاء استعمال ڪيو ويو. +تاريخ. +گني ملڪ جي تاريخ گني خطي جي تاريخ جو حصو آهي جنھن ۾ 12 ۽ 13 صدي عيسويءَ ۾ سوسو ايمپائر زور ورتو جنھن جي حاڪم سوماورو ڪنتي کي 1235ع ۾ مالي ايمپائر جي سونجئاتا ڪيئتا ڪيرينا واري جنگ ۾ شڪست ڏني. +مالي ايمپائر تي مانسا لقب جي حاڪمن جي حڪمراني ھئي انھن ۾ مشھور حاڪم حاجي ڪانجا موسیٰ ھيو جنھن 1235ع ۾ مڪي وڃي حج ادا ڪيو. +ان جي وفات بعد مالي ايمپائر جو زوال شروع ٿيو. +ان بعد سونگائي ايمپائر اٻري آئي جيڪا 1460 تائين عروج تي رھي ۽ مالي ايمپائر کان پکيڙ ۽ دولت ۾ اڳتي نڪري وئي. +1582ع ۾ اسڪيه دائود جي وفات تائين خوشحال رھي جنھن بعد تخت جي وارثن ۾ گھرو ويڙھ شروع ٿي ان دوران موروڪو ان تي حملو ڪيو ۽ ٽونڊيبي واري جنگ بعد ان تي قبضو ڪيو پر انھن جو تسلط قائم رھي نه سگھيو ۽ ايمپائر ننڍين بادشاھتن ۾ ورھائجي وئي. +اولھ آفريڪا ۾ وڏين ايمپائرن جي زوال بعد موجوده گني واي علائقي ۾ ڪيتريون ئي ننڍڙيون بادشاھتون قائم ٿينديون رھيون. +فولاني مسلمان فوتا جلون ڏانھن ھجرت ڪري سينٽرل گني جي علائقي ۾ اسلامي رياست قائم ڪئي جيڪا 1727ع کان 1869ع تائين قائم رھي جنھن جو لکت ۾ آئين پڻ ھيو. +سورھين صدي عيسويءَ ۾ اولھ آفريڪا ۾ يورپي واپاري اچي چڪا ھئا. +ھتان غلامن جي برآمد جو ڪاروبار شروع ٿي چڪو ھو. +گني ۾ اوڻويھين صديءَ جي وچ ڌاري فرانس جون فوجون اندر گھري آيون ۽ 1898ع ۾ ساموري توري جي فوجن جي شڪست سان ھن ملڪ تي مڪمل فرانس جو قبضو ٿي ويو. +اھڙي طرح فرينچ گني نالي فرينچ اولھ آفريڪا جي ھڪ ڪالوني جو قيام عمل ۾ آيو. +فرينچ اولھ آفريڪا تي فرانس جو مقرر ڪيل گورنر جنرل حڪومت ڪندو ھو جنھن جي گادي ڊاڪر شھر ۾ ھئي. +فرينچ گني جو حاڪم ليفٽيننٽ گورنر ھيو. +1958ع ۾ چارلس ڊي گال فرانس جو صدر چونڊجي آيو جنھن ڪالونين کي وڌيڪ خودمختياري ڏيڻ يا انھن جي ترت آزادي لاء ريفرنڊم ڪرائڻ جا آپشن ڏنا. +گني جي ڊيموڪريٽڪ پارٽي جي اڳواڻ احمد سيڪو توري ترت آزادي جي آپشن کي قبوليو تمام وڏي اڪثريت آزادي جي حق ۾ ووٽ ڏنو جنھن بعد جلد ئي فرانس قبضو ختم ڪيو اھڙي طرح 2 آڪٽوبر 1958 ۾ گني آزادي ماڻي ۽ احمد سيڪو توري ان جو پھريون صدر ٿيو. +گني سوويت يونين جي ويجھو ٿيڻ بعد سوشلسٽ پاليسيون اختيار ڪيون. +پر بعد ۾ ھن ملڪ چيني سوشلزم جي ماڊل جي پيروي شروع ڪندي سوويت يونين کان پاسيرو ٿي ويو. +سوشلسٽ پاليسين باوجود ھن ملڪ آمريڪي سرمائيڪاري کي فروغ ڏنو. +توري ملڪ ۾ ھڪ ڊگھي عرصي تائين چونڊيل حڪمران رھيو جنھن جي مقبوليت پئن آفريڪن ازم جي ڪري پوري آفريڪا ۾ وڌي وئي ھئي. +22 نومبر 1970 ۾ پورچوگيزي گني مان پورچوگيزي فوج آپريشن گرين سي جي نالي سان گني جي شھر ڪوناڪري تي احمد سيڪو توري کي قتل ڪرڻ يا گرفتار ڪرڻ لاء حملو ڪيو جنھن ۾ پورچوگيزي فوج ناڪام ٿي. +جنھن بعد ملڪ ۾ توري حڪومت ڪاروايون شروع ڪيون جن ۾ 50000 ھزار جي لڳ ڀڳ ماڻھو مارجي ويا. +احمد سيڪو توري 26 مارچ 1984ع ۾ آمريڪا ۾ دل جي آپريشن دوران وفات ڪري ويو. +وزيراعظم لوئيس لانسانا بيگوئي سندس جاء تي صدر ٿيو. +ان دوران ڪرنل لانسانا ڪوٽي ۽ ڪرنل ڊيئارا توري پرامن فوجي بغاوت ڪري حڪومت تي قبضو ڪيو. +ڪوٽي صدر ۽ ڊيئارا وزيراعظم ٿيو. +1992ع ۾ ڪونٽي سول حڪومت واري طريقي کي بحال ڪيو ۽ 1993ع ۾ صدر لاء چونڊ ۽ 1995ع ۾ پارليامينٽ لاء چونڊون ڪرايو جنھن ۾ سندس پارٽي آف يونٽي اينڊ پراگريس 114 مان 71 سيٽون کٽي آئي. +ڪونٽي 23 ڊسمبر 2008ع تي پنھجي وفات تائين اقتدار م رھيو ۽ ڪجھ ڪلاڪن بعد موسي دادس ڪمارا فوجي بغاوت ڪري حڪومت تي قبضو ڪيو فوجي بغاوت خلاف مظاهرا شروع ٿيا 28 سيپٽمبر 2009 تي فوج ھٿان 157 مظاهرو ڪندڙ مارجي ويا. +جنوري 2010ع ۾ ڪمارا ، ڪوناتي ۽ بلئس ڪومپائوري ، بورڪينا فاسو جو صدر شھري رول جي بحالي لاء ٻارھن نڪاتي حل ڪڍيو جنھن تحت ڇھن مھينن اندر ملڪ ۾ اليڪشن ڪرائڻي ھئي اھڙي طرح 27 جون 2010 تي صدارتي اليڪشن ٿي پر ان جا نتيجا تڪراري ٿي وڃڻ ڪري 7 نومبر 2010ع تي ٻيھر چونڊون ٿيون جنھن ۾ ووٽرن ڀرپور شرڪت ڪئي ۽ چونڊون پر امن طريقي سان ٿيون مخالف ڌر جي "ريلي آف گنيئن پيپل" نالي پارٽ جي اڳواڻ الفا ڪونڊي چونڊون کٽي ورتيون. +سياسي نظام. +ھڪ خودمختيار رياست آھي جنھن جو سربراھ صدر ۽ ملڪ ۾ حڪومتي سربراھ وزيراعظم ھوندو آھي. +ملڪ جي مقننه قومي اسيمبلي آهي جيڪا ھڪ ايواني آھي ۽ ان جي رڪنن کي ملڪ جا ماڻھو سڌي چونڊ ذريعي مقرر ڪندا آهن. +ملڪ جي سڀ کان وڏي عدالت گني جي سپريم ڪورٽ آھي +انتظامي ورهاست. +جمهوريه گني جي پکيڙ 245857 چورس ڪلوميٽر آھي. +گني ملڪ جي انتظامي ورھاست واري علائقي جو نالو ريجن ۽ پريفيڪچر آھي. +ملڪ ۾ اٺ ريجن يا صوبا آھن. +ملڪ 33 بريفيڪچرن ۾ ورھايل آھي. +ڪوناڪري شھر ملڪ جو گاديءَ جو هنڌ ۽ سڀ کان وڏو شھر آھي. +نزيريڪوري ملڪ جو ٻيون وڏو شھر آھي. +ملڪ جي ٻين وڏن شھرن ۾ ڪنڪان، ڪنڊيا، لابي، گوئيڪيڊو، بوڪ، ممئو ۽ ڪسيڊوگو شامل آهن جن جي آبادي ھڪ لک کان مٿي آھي. +ڪوناڪري جي آبادي 2014ع ۾ 1667864 آھي +معيشت. +ملڪ جي معيشت زرعي ۽ معدني پيداوار تي بيٺل آهي ھي ملڪ دنيا ۾ باڪسائيٽ پيدا ڪندڙ ٻيون نمبر وڏو ملڪ آهي. +ھن ملڪ ۾ سون ۽ ھيرن جا وڏا ذخيرا پڻ آهن گني قدرتي وسيلن سان مالامال ملڪ آھي. +دنيا جي باڪسائيٽ جي ذخيرن مان 25 سيڪڙو گني ۾ آھن. +ھڪ اندازي مطابق اھي ذخيرا 25 بلين ميٽرڪ ٽن جيترا آھن. +مائيننگ ان ڪري ملڪ جي معيشت جو آھن جز آهي. +ملڪ ۾ ھائڊرو اليڪٽرڪ بجلي ٺھڻ جي زبردست صلاحيت موجود آهي. +ان کان سواءِ ھي ملڪ اليومنيم آڪسائيڊ برآمد ڪندڙ پڻ آھي. +ملڪ جو 80 سيڪڙو مزدورن جو فورس زراعت سان تعلق رکندڙ آهي. +ھي ملڪ ڪيلو، تماڪ، پائين ايپل، ڪافي، مڱيرا، ۽ ناريل جو تيل پڻ برآمد ڪندڙ آھي. +باڪسائيٽ جي مائيننگ لاء سي بي جي نالي ڪمپني جي حڪومت سان شراڪت آھي جنھن ۾ 49 سيڪڙو ڪمپني جو ۽ 51سيڪڙو حڪومت جو حصو آھي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59688.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59688.txt new file mode 100644 index 0000000..52d339c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59688.txt @@ -0,0 +1,51 @@ +گني بسائو +گني بسائو اولھ آفريڪا جي گني ريجن ۾ واقع ھڪ ملڪ آھي جنھن جو سرڪاري نالو ريپبلڪ آف گني بسائو آھي. +ملڪ جي پکيڙ 36125 چورس ڪلوميٽر آهي. +ان جون سرحدون اتر ۾ سينيگال سان، ڏکڻ ۽ اوڀر ۾ گني سان ملن ٿيون. +ھي ملڪ ڪنھن وقت ڪابو جي بادشاھت ۽ مالي جي سلطنت جو حصو ھيو. +بعد ۾ ان تي پورچوگال قبضو ڪري ڪالوني بڻائي ڇڏيو جنھن کان 1973ع ۾ آزادي حاصل ڪيائين جنھن کي پورچوگال 1974 ۾ تسليم ڪيو. +ملڪ جو گادي جو ھنڌ بسائو آھي. +گني ملڪ جھڙو ساڳيو نالو ھجڻ ڪري مونجھاري کان بچڻ لاء ھن ملڪ جي نالي ۾ بسائو نالو پڻ شامل ڪيو ويو ملڪ جي نئين صدر جو نالو عمرو سسوڪو ايمبالو جيڪو 29 ڊسمبر 2019 جي اليڪشن ۾ چونڊجي آيو. +ملڪ جي سرڪاري ٻولي پورچوگيزي ٻولي آھي جيڪا ملڪ جي 2 سيڪڙو ماڻھن جي ٻولي آھي. +تاريخ. +شروع ۾ پورچوگيزن سامونڊي ڪنارو ۽ ندي جا پاسا قبضي ھيٺ آندا جتي سورھين صدي عيسويءَ ۾ انھن واپاري ڪوٺيون قائم ڪيون. +انھن اندروني علائقن کي اوڻويھين صديءَ تائين جاچڻ جي ڪوشش ڪانه ڪئي. +مقامي حاڪمن زميني واپار پنھنجي قبضي ۾ رکيو ۽ غلامن جي ڪاروبار مان خوشحالي ماڻي. +انھن يورپين کي اندر اچڻ جي اجازت ڪانه ڏني 1790 واري ڏھاڪي ۾ برطانيا گني بسائو جي سامونڊي ڪناري کان ڪجھ فاصلي تي بولما ٻيٽ تي تي پير ڄمائڻ جي ڪوشش ڪئي پر اوڻويھين صديءَ ۾ بسائو کي پوري طرح محفوظ ڪري ڀر وارن علائقن تي دعويدار ٿيو. +گني بسائو جي جنگ آزادي 1956ع ۾ پارٽيڊو آفريڪنو ڊا +انڊپينڊشا ڊا گني اي ڪيپ ورڊي (PAIGC ) , نالي پارٽي املڪار ڪئبرال جي قيادت ۾ شروع ڪئي جنھن آھستي آھستي گني بسائو ۾ پنھنجي طاقت ۾ اضافو ڪيو ان پارٽيءَ گوريلا جنگ جي بدران پنھنجي فوجي ڪنٽرول ۾ اضافو آندو ۽ وڏي علائقي تي قبضو ڪيو. +ان پارٽي کي ڪيوبا ، سوويت يونين ، چين ۽ آفريڪا جي کاٻي ڌر وارن ملڪن کان ھٿيارن جي وڏي پيماني تي رسد ٿي رھي ھئي ڪيوبا آزادي لاء جدوجهد ڪندڙ ان پارٽيءَ کي ماھر توپچي، ڊاڪٽر، ۽ ٽيڪنيشن پڻ فراھم ڪيا PAIGC ھوائي حملن کي روڪڻ لاء جھاز ڪرائيندڙ مھارت پڻ حاصل ڪري چڪي ھئي. +1973ع ۾ ڪئبرال جي قتل وقت ان پارٽيءَ جو ملڪ جي ڪيترن ئي حصن تي ڪنٽرول ھيو +24 سيپٽمبر 1973ع تي گني بسائو جي آزاديءَ جو اعلان ڪيو ويو. +جنھن ڪري ان ئي تاريخ تي ملڪ جي آزادي جو جشن ڪيو ويندو آهي ۽ ملڪ م عام موڪل ڪئي ويندي آهي 25 اپريل 1974ع تي لزبن ۾ سوشلزم جي حمايت واري فوجي بغاوت ڪئي وئي جنھن سان ايسٽاڊو نووو جي حڪومت جي تختو اونڌو ڪيو ويو جنھن بعد پورچوگال گني بسائو جي آزاديءَ کي تسليم ڪري ڇڏيو +ايملڪار ڪئبرال جو ڀاءُ ۽ پارٽي جو شريڪ باني لوئس ڪئبرال ملڪ جو پھريون صدر بڻيو. +نئين حڪومت جي فوج پورچوگيزين جي حمايت ۾ حريت پسن گوريلن سان جنگ ڪندڙن کي مارڻ شروع ڪيو جيڪي بچا آھي پورچوگال ۽ ٻين ملڪن ڏانھن ڀڄي ويا 1984ع تائين ملڪ کي انقلابي ڪائونسل ڪنٽرول ڪيو. +1994ع ۾ پھريون دفعو ڪثيرالجماعت چونڊون ٿيون. +مئي 1998 ۾ ھٿياربند بغاوت ڪر کنيو جنھن ڪري گھرو ويڙھ شروع ٿي وئي جنھن سان جون 1999 ۾ صدر گھر ڀيڙو ٿي ويو 2000 ۾ وري چونڊون ٿيون [[ڪمبا آئيلا]] ملڪ جو صدر چونڊجي ويو سيپٽمبر 2003 ۾ فوجي بغاوت بعد صدر آئلا گرفتار ڪيو ويو 2004 جي مارچ ۾ نيٺ وري چونڊون ٿيون پر آڪٽوبر ۾ فوج اندر بغاوت ٿي جنھن ۾ فوجي سربراھ مارجي ويو. +آئلا جي برطرفي بعد جون 2005 ۾ صدارتي چونڊون ٿيون جن ۾ اڳوڻو صدر جوئو برنارڊو وائيرا چونڊون کٽي ويو ۽ مقابلي ۾ ھارائندڙ ملام بڪائي سنھا بسائو سميت ٻن تڪن ۾ ڌانڌلي جا الزام لڳائي نتيجا تسليم ڪرڻ کان انڪار ڪيو نومبر 2008 جي پارلياماني چونڊن ۾ PAIGC 100 مان 67 سيٽون کٽيون پھرين مارچ 2009 تي جوائنٽ چيف آف اسٽاف جنرل بتيستا ٽيگمي نا وائي بم ڌماڪي ۾ مارجي ويو ۽ ٻئي ڏينھن 2 مارچ تي ان جي انتقام ۾ فوجين جي ھڪ جٿي وائيرا کي قتل ڪري ڇڏيو جنھن سان ملڪ ۾ پرتشدد ڪاروايون شروع ٿي ويون فوج آئين جي پاسداري جو واعدو ڪيو ۽ نيشنل اسيمبلي جي اسپيڪر رائمنڊو پيريئرا کي نئين صدر جي چونڊ تائين عبوري صدر بڻايو ويو. +28 جون 2009 تي صدارتي چونڊون ٿيون جن ۾ مالام بڪائي سنھا صدر چونڊجي آيو. +9 جنوري 2012 صدر سنھا ذيابيطس جي مرض جي پيچيدگين ڪري فوت ٿي ويو ۽ پيريئرا کي ٻيھر عبوري صدر بڻايو ويو. +12 اپريل 2012 تي فوج بغاوت ڪري پيريئرا کي ۽ صدارتي چونڊن ۾ حصو وٺندڙ آھن اميدوارن کي گرفتار ڪيو اڳوڻي وائيس چيف آف اسٽاف جنرل مامودو توري ڪروما اقتدار تي قابض ٿي مخالفن سان ڳالھيون ٻولھيون شروع ڪيون +انتظامي ورهاست. +گني بسائو اٺ ريجن ۾ ورھايل آھي. +جيڪي وڌيڪ 37 سيڪٽرن ۾ ورھايل آھن. +ريجنن جا نالا ھيٺ ڏجن ٿا: +جاگرافي. +jpg|thumb|230px|[[اورنگو ٻيٽ|اورنگو]] ۾ ناياب کاري پاڻي وارا [[ھپوپوٽيمس]]]] +jpg|thumb|230px|ڪارويلا، بساگوس ٻيٽ]] +گني بسائو جي ھڪ عجب جھڙي منظرنگاري ]] +گني بسائو جي اتر ۾ سينيگال، ڏکڻ ۽ اوڀر ۾ گني ۽ اولھ ۾ اينٽلاٽڪ سمنڊ واقع آهي. +ان جي پکيڙ 36125 چورس ڪلوميٽر آهي ۽ ماپ ۾ ھي ملڪ بيلجيئم ۽ تائيوان کان وڏو آهي. +ھن ملڪ جو سڀ کان مٿاھون مقام سمنڊ جي سطح کان 300 ميٽرن جي بلندي تي آھي. +اتي مون سون جھڙي برساتي موسم رھندي آھي. +ان جي ساحلي پٽي ۾ گپ ۽ گني جي تمر جا ٻيلا واقع آھن. +ھتان جي موسم اڪثر ھلڪي گرم ھوندي آھي ۽ سراسري 26. +3 سيٽي گريڊ تائين ھوندي آھي +معيشيت. +JPG|thumb|left|گني بسائو جي مرڪزي بئنڪ جي ھيڊ آفيس]] +jpg|thumb|left|سائو ڊومنگوس جو ھڪ پيٽرول پمپ]] +گني بسائو جي ڊي پي جي واري في ڪس آمدني جي لحاظ کان دنيا جي غريب ملڪن ۾ شمار ٿئي ٿو. +جن ملڪ جي انساني ترقي جو اشاريو پوري دنيا جي ملڪن ۾ سڀ کان گھٽ آھي. +ملڪ جي ٻہ ڀاڱي ٽي آبادي غربت جي لڪير کان هيٺ زندگي گذاري ٿي. +ملڪ جي معيشت زرعي آھي. +ملڪ جي برآمدن ۾ مڇي، کاڄا، مڱيرا شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59691.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59691.txt new file mode 100644 index 0000000..5afff69 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59691.txt @@ -0,0 +1,133 @@ +ليٽويا +ليٽويا جنھن جو سرڪاري نالو ريپبلڪ آف ليٽويا يا جمھوريه ليٽويا آھي، اتر يورپ جي بالٽڪ ريجن ۾ واقع هڪ ملڪ آهي +ان جي اتر ۾ اسٽونيا، ڏکڻ ۾ لٿوينيا ، اوڀر ۾ روس، ڏکڻ اوڀر ۾ بيلاروس ۽ اولھ ۾ بالٽڪ سمنڊ ذريعي ان جون سامونڊي حدون سويڊن جي سامونڊي حدن سان ملن ٿيون. +ھن ملڪ جي آبادي 1,957,200 آھي ۽ پکيڙ 64589 چورس ڪلوميٽر آهي. +ان جو گاديءَ جو هنڌ ريگا شھر آھي جيڪو ملڪ جو سڀ کان وڏو شھر آھي. +ملڪ جا ٻيا مشھور شھر دوگاوپلز، ليپائيا، يلگاوا، يرمالا آھن. +ھتان جي موسم ٽيمپريٽ ھوندي آھي +ملڪ جو نالو. +ليٽويا لفظ پروٽو انڊين يورپي بالٽ نسل جي ليٽگال قبيلي جي نالي مان نڪتل آهي ليٽويا جي ھينري ان قبيلي جي نالي تان ان سرزمين کي " ليٽيگيليا " ۽ ليٿيا جا نالا ڏنا جيڪو بعد ۾ رمانس ٻولين ۽ جرمن ٻولي جي اثر هيٺ تبديل ٿيندي ليٽويا ٿي ويو. +تاريخ. +ھن ملڪ جي حدن ۾ انساني آبادي جي شروعات 3000 سال ق م ۾ ٿي جڏھن بالٽڪ سمنڊ اوڀرندي جي ڪناري تي پروٽو بالٽڪ قبيلن رھائش اختيار ڪئي انھن مقامي عنبر جي عيوض قيمتي ڌاتو حاصل ڪرڻ لاءِ روم ۽ بازنطيم سان واپاري رستا قائم ڪيا 900 عيسويءَ تائين اتي چار بالٽڪ قبيلن : ڪروني، ليٽيگالي، سيلوني ۽ سيميگالي سان گڏوگڏ فن نسل جو فن ٻولي ڳالهائيندڙ قبيلو لووني آباد ٿي چڪا ھئا. +جيتوڻيڪ مقامي ماڻھن صدين کان ٻاھرين دنيا سان تعلق ۾ رھيا پر پوء به ٻارھين صدي ۾ انھن پاڻ کي يورپ جي سماجي ۽ سياسي نظام سان ڳنڍي رکيو ان صدي جي آخر ۾ پوپ عيسائيت ۾ داخل ٿيڻ جي دعوت لاء تبليغي جماعت دائوگاوا ندي ذريعي موڪلي ھئي پر مقامي ماڻھو، چرچ جي اميدن جي ابتڙ، عيسائيت قبول نه ڪئي. +سينٽ مائنھارڊ ماڻھن کي بت پرست عقيدن مان ڦيرائي عيسائيت ۾ آڻڻ لاء ڪيٿولڪ تبليغي جماعت سان 1184ع ۾ زيگبرگ (Segeberg) کان روزانو ٿي اڪشچل (Ikšķile) پھتو. +پوپ سيلسٽائين ٽئين 1193ع ۾ اتر يورپ جي بت پرست عقيدن سان تعلق رکندڙن جي خلاف جھادين (crusaders) کي موڪليو تہ جئين طاقت جي زور تي کين عيسائيت ۾ آڻجي. +پرامن طريقي ۾ ناڪامي ملڻ بعد سينٽ مائنھارڊ پڻ لووني قبيلي وارن کي طاقت ذريعي عيسائي بڻائڻ جي رٿ ڪئي. +13 صدي عيسويءَ جي ابتدا ۾ موجوده ليٽويا جو وڏو حصو ۽ ڏکڻ اسٽونيا جرمن ماڻھن جي ڪنٽرول ۾ ھيا جرمنن انھن سڀني کي ملائي لائيوونيا واري ڪروسيڊر رياست (جھادي رياست) قائم ڪئي جيڪا پوء ٽيرا ماريانا جي نالي سان مشهور ٿي. +1282ع ۾ ريگا۽ بعد ۾ سئيسس،ليمبزي،ڪوڪنيس،والميئرا شھر ھينزيئٽڪ ليگ جو حصو ٿيندا ويا اوڀر ۽ اولھ طرف واپار لاء ريگا ھڪ مرڪز بڻجي ويو ۽ ان اوڀر يورپ سان ويجھڙا ثقافتي لاڳاپا قائم ڪيا ھن ملڪ ۾ پھريان جرمن آبادڪار نائيٽ ھيا جيڪي اتر جرمني جا رھاڪو ھيا جن جرمن ٻولي ھتي آندي جنھن جا کوڙ لفظ ليٽويائي ٻولي ۾ شامل ٿي ويا. +ليوونيا واري جنگ (1558–1583) کان پوءِ, ليوونيا تي پولش لٿوينيائي دولت مشترڪه جو قبضو ٿي ويواسٽونيا جو ڏاکڻو حصو ۽ ليٽويا جو اتريون حصو لٿوينيا جي گرينڊ ڊچي جو حصو بڻجي ليوونيا جي ڊچي ٿي ويا. +اھا ڊچي جيتوڻيڪ پولينڊ کي خراج ڏيندڙ رياست ھئي پر پوء به ان کي وڏي پيماني تي خودمختياري مليل ھئي ۽ سن سورھين صدي ۾ پنھنجو سونھري دؤر ڏٺو. +سترھين ۽ ارڙهين صدي عيسويءَ ۾ سويڊش ايمپائر، روسي ايمپائر ۽ پولش لٿوينيائي دولت مشترڪه وچ ۾ اوڀر بالٽڪ ريجن ۾ ھڪٻئي تي برتريءَ لاء سرگرم رھيا. +پولش سويڊش جنگ +(1600–1611) جي نتيجي ۾ اتر ليوونيا سويڊن جي ڪنٽرول ۾ آيو. +ريگا سوئيڊش ليوونيا جو گادي جو هنڌ ٿيو. +1629 ۾ الٽمارڪ واري صلح ٿيڻ تائين انھن جي وچ ۾ وقتن فوقتن جنگ جاري رھي. +ليٽويا ۾ سويڊش دؤر کي سٺو دؤر سمجھيو ويندو آھي جنھن ۾ غلامي ۾ نرمي آندي وئي ۽ ھارين لاء اسڪولن جو ڄار وڇايو ويو، ۽ جرمن بالٽڪ نوابن جو اثر رسوخ گھٽيو. +ان دؤر ۾ کوڙ وڏيون ثقافتي تبديليون پڻ واقع ٿيون. +سويڊش ۽ گھڻي ڀاڱي جرمن حاڪميت دوران ليٽويا ۾ لوٿرازم مذھب اختيار ٿي چُڪو ھو. +موجوده ليٽويا جو حدون ان وقت ورھايل ھيون ان ڪري پولينڊ جي ڪنٽرول وارن علائقن ۾ رومن ڪيٿولڪ مذھب اختيار ٿي چُڪو ھو ۽ ليٽويائي ٻولي ۾ اتي پولش ۽ روسي ٻولين جي لفظن جو وڏو ذخيرو پڻ شامل ٿي ويو. +1710ع ۾ اسٽونيا ۽ ليوونيا جي روس آڏو پيش پوڻ بعد نيسٽاڊ واري معاھدي ذريعي اتر واريون عظيم جنگون پڄاڻي تي پھتيون. +انھن جنگن ۽ پليگ جي وبا جي ڪري ليٽويا جي 40 سيڪڙو آبادي ناس ٿي چڪي هئي. +ريگا شھر جي اڌ آبادي مري چڪي ھئي. +1721ع ۾ وِڊزَيمَي روس کي مليو. +ان کي ريگا جي گورنريٽ جو حصو بڻايو ويو. +ليٽگال وارو علائقو 1772 تائين پولش-لٿوينيائي دولت مشترڪه جو حصو رھيو جنھن بعد اھو روس ۾ شامل ڪيو ويو. +1795ع ۾ ڪورلينڊ ۽ سيميگاليا واري ڊچي روس جي خودمختيار گورنريٽ بڻائي وئي جنھن جو نالو ڪورلينڊ گورنريٽ رکيو ويو. +اھڙي طرح موجوده ليٽويا سمورو روسي ايمپائر جي تسلط ھيٺ اچي ويو. +بالٽڪ جي ٽنھي صوبن ۾ مقامي قانونن کي برقرار رکيو ويو ۽ انھن جي سرڪاري ٻولي جرمن رھي ۽ انھن کي پنھنجي علحده لنسٽاگ (Landtag) جي نالي سان پارليامينٽ ھئي. +1817ع ۾ ڪورلينڊ جي زرعي غلامن کي آزادي ڏني وئي. +اوڻويھين ۽ ويھين صدي ۾ ليٽويا ۾ زرو سان معاشي ۽ تعميراتي واڌارو آيو ۽ ريگا جي بندرگاھ روسي ايمپائر جي سڀ کان وڏي بندرگاھ بڻجي وئي. +اتي ريلوي لائينون وڇي ويون ، فيڪٽريون لڳي ويون، بئنڪون ۽ يونيورسٽي قائم ٿي. +روس کان آزادي آزادي. +پھرين جنگ عظيم ھن ملڪ واري علائقيکي تباھ ڪري ڇڏيو. +ان وقت خودمختياري جا مطالبا اٿي رھيا ھئا پر آڪٽوبر 1917ع واري روسي انقلاب اچڻ سان آزادي جو مطالبو ڪيو ويو ۽ 18 نومبر 1918ع تي ليٽويا جي عوامي ڪائونسل ليٽويا جي آزادي جو اعلان ڪيو ۽ ڪارلس المنش ملڪ جي عبوري حڪومت جو صدر ٿيو +پر ان آزادي جي اعلان سان گھرو ويڙھ ۽ سرحدي جنگ جي شروعات ٿي وئي. +1919 جي بھار جي موسم تائين درحقيقت ليٽويا جون ٽي حڪومتون دعويدار ھيون جن مان ھڪ ڪارلس المنش جي عبوري حڪومت جنھن کي ٽائوٽس پَدُووَم (عوامي ڪائونسل) جي ۽ مليٽري انٽر الائيڊ ڪميشن آف ڪنٽرول جي حمايت حاصل ھئي. +ٻين حڪومت ليٽويائي سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ جي ھئي جنھن جو اڳواڻ پيترس اسٽوشڪا ھيو جنھن جي حامي سرخ فوج ھئي. +ٽين آندري نائيدرا جي عبوري حڪومت ھئي جنھن کي بالتيشي لنڊسويئر ۽ جرمن فرائيڪور يونٽ جي حمايت حاصل هئي. +اسٽونيا ۽ ليٽويا جي فوجن جرمني کي جون 1919ع ۾ سئيسس واري جنگ ۾ شڪست ڏني ۽ 1920 جي شروعات ۾ ئي ليٽويا ۽ پولينڊ جي فوجن اوڀر ليٽويا مان سرخ فوج کي ٻاھر ڪڍڻ ۾ ڪامياب ٿي ويون. +پھرين مئي 1920ع تي چونڊيل آئين ساز اسيمبلي وجود ۾آئي جنھن ملڪ جو آئين ٺاهي فيبروري 1922ع ۾ لاڳو ڪيو 1934ع م فوجي انقلاب کان پوءِ ڪارلس المنش آئين کي جزوي طور تي معطل ڪري ڇڏيو پر ان کي ٻيھر 1990ع ۾ بحال ڪيو ويو ۽ ترميمن سميت اھو اڄ تائين نافذ العمل آهي. +24 آگسٽ 1939ع تي سويت يونين ۽ نازي جرمني پاڻ ۾ ڏھن سالن تائين ھڪٻئي سان اڳرائي نہ ڪرڻ جو معاھدو ڪيو جيڪو مولوٽوف- ربنٽراپ پيڪٽ جي نالي سان مشھور ٿيو. +ان بعد ليٽويا جي صدر ڪارلس المنش ۽ نازي جرمنيءَ وچ ۾ معاھدي تحت ليٽويا مان بالٽڪ جرمن ماڻھن جي ليٽويا مان جرمني طرف منتقلي عمل ۾ آئي. +ڊسمبر 1939ع تائين 50000 جرمن ليٽويا ڇڏي چڪا ھئا ۽ 1600 ان وقت پنھنجا ڌنڌا ختم ڪري لڏڻ جي تياري ۾ ھئا. +باقي 13000 جرمن واپس نہ ويا ۽ ليٽويا ۾ رھڻ جي چونڊ ڪئي انھن منتقل ٿيندڙن مان اڪثر کي پولينڊ ۾ آباد ڪيو ويو +5 آڪٽوبر 1939ع ۾ ليٽويا کي سويت يونين باھمي مدد جي معاھدي لاء زبردستي مجبور ڪيو جنھن تحت سويت يونين کي ليٽويا ۾ 25000 کان 30000 فوجي رکڻ جي اجازت ڏني وئي رياستي عملدارن کي ھٽائي سوويت ڪيڊر جي عملدارن کي مقرر ڪيو ويو چونڊن ۾ سوويت حامي اميدوارن کي بيھاريو ويو جن پيپلز اسيمبلي ۾ سويت يونين ۾ شامل ٿيڻ جي حمايت ڪئي. +ليٽويا ۾ آگسٽس ڪرھينشٽيئنس جي حڪومت قائم ٿي. +سوويت يونين ۾. +5 آگسٽ 1940ع ۾ سويت يونين ليٽويا کي بطور ليٽويائي سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ جي سوويت يونين ۾ شامل ڪري ڇڏيو. +سوويت پنھنجي مخالفت ڪندڙن کي سختي سان چٿيو ۽ بارباروسا واري آپريشن کان اڳ ھڪ سال جي اندر 34250 ماڻھن کي قتل يا سائيبيريا نيڪال ڪيو ويو سائيبيريا بدر ٿيلن مان 40 سيڪڙو مري ويا. +ليٽويائي فوجي آفيسرن کي گوليون هڻي ماريو ويو. +جنوري 1941ع تي جرمن فوج آپريشن بارباروسا ڪندي سوويت فوج تي حملو ڪيو. +ان وقت ليٽويائي ماڻھن جي سرخ فوج سان مزاحمت پڻ شروع ٿي جنھن جرمن فوج کي فائدو پھچايو 29 جون تي ريگا ۾ سرخ فوج شڪست کاڌي ۽ جولاء جي شروعات ۾ اھو جرمني جي مڪمل قبضي ۾ اچي ويو نازي جرمن فوج ۽ پوليس ليٽويا ۾ 1941ع جي سرء جي موسم دوران 30000 يھودين جو قتل عام ڪيو نومبر ۽ ڊسمبر ۾ ٻيا 30000 يھودي ريگا جي گھيتو مان ڪڍي رمبلا ٻيلي ۾ ماري ڇڏيا. +جنوري 1944ع ۾ لينن گراڊ واري جنگ جي خاتمي بعد سوويت يونين جي سرخ فوج پيشقدمي شروع ڪئي ۽ جولاء جي مھيني ۾ ليٽويا ۾ داخل ٿي. +ان وقت ٻنھي ڌرين ۾ ڇتي ويڙھ ٿي ھئي جنھن ۾ نازي جرمن کي شڪست آئي. +13 آڪٽوبر 1944ع تي سرخ فوج ريگا جو قبضو واپس ورتو ٻي جنگ عظيم ۾ ٻہ لک کان وڌيڪ ليٽويائي شھري مارجي وي جن ۾ 75000 يھودي ھئا جيڪي نازي جرمن تسلط دوران قتل ڪيا ويا. +ليٽويائي فوجي ٻنھي ڌرين جي پاسن کان وڙھيا زياده تر جرمن پاسي کان وڙھيا سوويت فوج 1944ع ۾ ليٽويا جي فوجين مان 308ين رائيفل ڊويزن، (سوويت يونين) تيار ڪئي. +سوويت يونين جلد ئي سوويت نظام کي ليٽويا ۾ بحال ڪيو. +ليٽويا جي قومپرستن جرمني سان گڏ وڙھندڙ ليٽويائي فوجين سان گڏجي جلد ئي سوويت فوج يا سرخ فوج جي خلاف مزاحمت شروع ڪئي. +لڳ ڀڳ 120000 کان 300000 لک ماڻھن ليٽويا ڇڏي جرمني ۽ سويڊن ۾ پناھ ورتي سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ ٿيڻ بعد ليٽويا م سوشلزم وارو معاشي نظام قائم ڪيو ويو. +ٻھراڙيءَ ۾ گڏيل ڪاشت وارو نظام متعارف ٿيو An روسي ٻولي ۽ ليٽويائي ٻولي کي سرڪاري ٻولي قرار ڏئي انھن ٻولين کانسواءِ باقي سڀني ٻولين ۾ تعليم واري سرشتي کي ختم ڪيو ويو An +1959ع تائين چار لک روسي ماڻھو اتي آباد ڪرايا ويا. +ڌاري آبادڪاري ڪري ليٽويا جي ڊيمو گرافي گھٽجي 62 سيڪڙو ٿي وئي. +ليٽويا سوويت نظام ۾ بھترين انفراسٽرڪچر ٺاھي ورتو. +ماسڪو بھترين مينيوفيڪچرنگ جي لاء ليٽويا جي چونڊ ڪئي ۽ اتي نئين صنعتن کي قائم ڪيو جن ۾ ييلگاوا ۾ ريگا آٽوبس فيڪٽري، ريگا ۾ اليڪٽرو ٽيڪنيڪل فيڪٽريون، دوگاوپلز ۾ ڪيميڪل فيڪٽريون، والميئرا ۽ اولائين ۾ کاڌي ۽ تيل جون فيڪٽريون قائم ڪيون ويون. +ليٽويا ٽرينون، پاڻي جا جھاز، مني بسون، ٽيليفون، اسڪوٽر، ريڊيو، ۽ ھاء فاء سسٽم، اليڪٽريڪل ۽ ڊيزل انجڻون، ڪپڙو، فرنيچر، بوٽ، پيتيون ۽ ٿيلھا، ميوزڪ وارا اوزار، گھرو اليڪٽرانڪ سامان، واچون، ھوائي ۽ زرعي پرزا وغيره ٺاھڻ شروع ڪيا ليٽويا سويت يونين کان 1991ع ۾ آزادي حاصل ڪئي +سوويت يونين کان آزادي. +1980 واري ڏھاڪي ۾ ميخائيل گورباچوف سوويت يونين ۾ سياسي ۽ معاشي سڌارا گلاسنوسٽ ۽ پرسٽرائڪا جي نالن سان متعارف ڪرايا. +1987ع جي اونھاري ۾ ريگا ۾ پھريون ڀيرو وڏي پيماني تي ليٽويا جي آزادي لاء مظاھرا ڪيا ويا. +1988 ۾ ٻي جنگ عظيم کان اڳ وارو ليٽويا جو جھنڊو ھوا ۾ ڦڙڪايو ويو جيڪو 1990ع ۾ +سوويت ليٽويائي جھنڊي جي جاء تي سرڪاري جھنڊو قرار ڏنو ويو 1989ع ۾سوويت يونين جي سپريم سوويت ھڪ قرارداد منظور ڪئي جنھن ۾ قرار ڏنو ويو تہ سوويت يونين جو بالٽڪ رياستن تي تسلط قانون مطابق ناھي ۽ اھو اتان جي ماڻھن جي مرضيءَ خلاف آهي. +پاپولر فرنٽ نالي پارٽي ليٽويا جي آزادي جي حق ۾ ھئي جنھن کي 1990 جي چونڊن ۾ ليٽويا جي سپريم ڪائونسل م ٻہ ڀاڱي ٽي جي اڪثريت حاصل ٿي. +4 مئي 1990 تي ليٽويا جي سپريم ڪائونسل ليٽويا جي آزادي جو اعلان ڪري ڇڏيو ۽ ليٽويائي سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ جو نالو بدلائي ريپبلڪ آف ليٽويا رکيو ويو پر ماسڪو جي مرڪزي حڪومت ان کي ليٽويائي سويت سوشلسٽ ريپبلڪ قرار ڏئي رھي ھئي. +جنوري 1991 ۾ سويت سياسي ۽ فوجي قوتن ليٽويائي حڪومت جو تختو اونڌو ڪرڻ لاء ريگا جي مرڪزي پبلشنگ هائوس تي قبضو ڪري قومي نجات جي ڪاميٽي جوڙي سرڪاري ونھوار پنھنجي ھٿ ۾ سنڀالڻ جي ڪوشش ڪئي. +3 مارچ 1991ع ۾ ريفرنڊم ڪرايو ويو جنھن م 73 سيڪڙو ماڻھن آزادي جي حق ۾ ووٽ ڏنو. +21 آگسٽ 1991 تي ريپبلڪ آف ليٽويا سوويت فوجي. +بغاوت جي. +ناڪام ٿيڻ بعد مڪمل آزادي جو اعلان ڪري ڇڏي +ريپبلڪ آف ليٽويا. +1993 ۾ ليٽويا جي پارليامينٽ سائما جون چونڊون ٿيون. +1994ع تائين روس جون فوجون اتان واپس نڪري آيون. +ھن ملڪ 2004 ۾ يورپي يونين سان گڏوگڏ نيٽو ۾ پڻ ۾ شموليت ڪئي. +2006ع ۾ نيٽو جي سمٽ ريگا ۾ ٿي نئين رياست سوويت تسلط دوران آيل آبادڪار ۽ انھن جي اولاد کي شھريت نہ ڏني پر ريپبلڪ آف ليٽويا ۾ پيدا ٿيندڙ انھن جي ٻارن کي شھريت جو حق ڏنو نئين رياست ڊي نيشنلائيزيشن جي پاليسي کي فروغ ڏنو. +2014 ۾ ريگا کي يورپ جو ثقافتي گادي جو هنڌ قرار ڏنو ويو. +يورو کي ملڪ جي ڪرنسي بڻايو ويو. +جاگرافي. +ليٽويا اتر يورپ ۾ بالٽڪ سمنڊ جي اوڀرندي ڪناري تي واقع آهي. +ان جي ڪل پکيڙ 64559 چورس ڪلوميٽر آهي. +جنھن مان 62157 چورس ڪلوميٽر خشڪي ۽ 18159 چورس ڪلوميٽر زرعي زمين اٿس +، 34964 چورس ڪلوميٽر ٻيلا ۽ 2402 چورس ڪلوميٽر تي خشڪي جي اندر پاڻي واقع آهي. +ليٽويا جي سرحدن جي ڊيگھ 1866 ڪلوميٽر آھي جنھن مان زميني سرحدن 1386 ڪلوميٽر آھي جنھن مان 343 ڪلوميٽر اسٽونيا سان اتر طرف، 276 ڪلوميٽر رشين فيڊريشن سان اوڀر طرف، 161 ڪلوميٽر ڏکڻ اوڀر طرف بيلاروس سان، 588 ڪلوميٽر ڏکڻ طرف لٿوينيا سان واقع آھي. +سامونڊي حدون 498 ڪلوميٽر اٿس جيڪي اسٽونيا، سويڊن ۽ لٿوينيا سان ملنس ٿيون ملڪ جي سڀ کان وڏي ڍنڍ جو نالو لوبانس ڍنڍ آهي جيڪا 80. +7 چورس ڪلوميٽرن تي مشتمل آهي. +ملڪ جي سڀ کان اونھي ڍنڍ دريد زيس ڍنڍ آھي جيڪا 65. +1 ميٽر اونھي آھي. +ملڪ جي اندر سڀ کان ڊگھي ندي گائويا ندي آهي جيڪا 452 ڪلوميٽر ڊگھي آهي. +ملڪ گذرندڙ سڀ کان وڏو درياء دائوگاوا ندي آھي جنھن جي ڪل ڊيگھ 1005 ڪلوميٽر آهي جنھن جو 352 ڪلوميٽر حصو ليٽويا ۾ واقع آهي. +ملڪ جو بلند ترين مقام گائيزنڪلنس آھي جيڪو سمنڊ جي سطح کان 311. +6 ميٽر بلندي تي واقع آهي. +انتظامي ورهاست. +ليٽويا ھڪ وحداني رياست آھي جيڪا 110 برابر سطح جي ميونسپلٽين ۽ 9 ريپلڪ جي شھرن تي مشتمل آهي جن ۾ ھر ڪنھن جون پنھنجيون شھري ڪائونسلون ۽ انتظامي ادارا آهن. +انھن شھرن جا نالا آھن: دوگاوپلز، يئڪبپلس، ييلگاوا، يرمالا،ليئپايا، ريزڪني، ريگا،والميئرا، وينٽسپلس. +ليٽويا چئن ثقافتي خطن ۾ ورھايل آھي: ڪورلينڊ، ليٽگل، ودزيمي ۽ زيمگل جن کي آئين اندر تسليم ڪيو ويو آهي. +سيلونيا زيمگل جو حصو آهي پر ان کي الڳ خطو پڻ سڏين ٿا پر اھو باقاعده ورھاست جو حصو ناھي. +سياسي نظام. +ليٽويا جي ھڪ ايواني پارليامينٽ جو نالو سائما آھي جنھن جون 100 سيٽون آھن جن لاء ھر چئن سالن بعد عام چونڊون ڪرايون وينديون آهن. +ملڪ جي صدر جي چونڊ سائما مان الڳ چونڊ ذريعي ٿيندي آهي. +صدر وزيراعظم کي مقرر ڪندو آھي جيڪو پنھجي ڪابينه سميت حڪومت جوڙيندو آهي جنھن کي سائما مان اعتماد جو ووٽ وٺڻو پوندو آهي. +ٻي جنگ عظيم کان اول ليٽويا جي ريپبلڪ ۾ اھو ساڳيو سياسي نظام نافذ ٿيل ھيو ملڪ جي بيوروڪريسي ۾ 13 اسٽيٽ جا سيڪريٽري سينيئر ترين سرڪاري ملازم ھوندا آھن +پرڏيھي معاملا. +ليٽويا گڏيل قومن، يورپي يونين، يورپي ڪائونسل، نيٽو، معاشي تعاون ۽ ترقي جي تنظيم، يورپ جي سلامتي ۽ تعاون واري تنظيم، بين الاقوامي مالياتي فنڊ، ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن، بالٽڪ سمنڊ وارين رياستن جي ڪائونسل، نارڊڪ انويسٽمينٽ بئنڪ +جو ميمبر ملڪ آھي. +ھي ملڪ ليگ آف نيشنز جو پڻ رڪن رھيو. +پھرين جنوري 2014ع تي ھن ملڪ يورو زون ۾ شموليت اختيار ڪئي. +ھن ملڪ جا 158 ملڪن سان سفارتي تعلقات آهن. +ملڪ جا 44 سفير ۽ ڪائونسليٽ مشن آھن. +ھن ملڪ جا 34 سفارتخانا ۽ 9 مستقل نمائندگيون آھن. +ليٽويا جي گادي جي ھنڌ ريگا ۾ 37 پرڏيهي سفارتخانا ۽ 11 بين الاقوامي تنظيمون ڪم ڪن ٿيون. +ھن ملڪ جي پرڏيهي پاليسي م بالٽڪ سمنڊ واري خطي ۾ سھڪار، يورپ جو استحڪام، بين الاقوامي ادارن ۾ مؤثر شموليت، يورپي سلامتي ۾ حصيداري وغيره شامل آهن. +معيشت. +ليٽويا ورلڊ ٽريڊ آرگنائيزيشن ۾ 1999 ۾ شامل ٿيو ۽ 2004ع ۾ يورپي يونين ۾ شامل ٿيو. +پھرين جنوري 2014ع تي يورو کي ليٽويائي ليٽ جي جاء تي ھن ملڪ جي ڪرنسي بڻايو ويو. +2013ع جي پڇاڙيءَ ۾ 45 سيڪڙو ماڻھن يورو متعارف ڪرائڻ جي حمايت ڪئي ھئي ۽ 52 سيڪڙو ماڻهن مخالفت ڪئي جنوري. +2004 ۾ يورو بيروميٽر جي سروي مطابق حمايت وڌي %53 ٿي وئي جيڪا يورپي سراسري واري شرح جي قريب ھئي 2000ع کان ليٽويا جي جي ڊي پي جي واڌ جي شرح يورپ ۾ تمام اوچي رھي آھي 2008ع ۾ عالمي معاشي بحران ھن ملڪ جي معيشت کي پڻ متاثر ڪيو جنھن ڪري پاريڪس بئنڪ کان مالي مدد وٺي معيشت کي سھارو ڏنو ويو. +ليٽويائي معيشت 2009 جي پھرين ٽن مھينن ۾ %18 گھٽجي وئي جيڪو يورپي يونين ۾ معيشت جو سڀ کان وڏو زوال ھيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59695.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59695.txt new file mode 100644 index 0000000..f941c02 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59695.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ڪوميتاس +سوگومون سوگومونين ، [اي] مقرر ڪيل ۽ عام طور تي ڪوميتاس جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو ، [ب] (آرمينيائي: Կոմիտաս ؛ 8 آڪٽوبر [او ايس 26 سيپٽمبر] 1869 - 22 آڪٽوبر 1935) هڪ آرمينيائي پادري ، ميوزڪولوجسٽ ، موسيقار ، آرينجر ، ڳائڻي ۽ چيمسٽر ، جيڪو آرمينيائي اسڪول جي موسيقي جو باني سمجهيو وڃي ٿو. +[4] [7] هو اخلاقيات جي سائنس جي علمبردار مان هڪ آهي. +نن ageي عمر ۾ يتيم ٿي ويو ، ڪوميتس آرمينييا جي مذهبي مرڪز ايچيمادزين ڏانهن ويو ، جتي هن جيوورجين مدرسي ۾ تعليم حاصل ڪئي. +1895 ۾ ورڊاپٽ (عهديدار پادرين) جي حيثيت سان سندس تقرري جي پٺيان هن برلن جي فريڊرڪ وليم يونيورسٽي ۾ موسيقي جو اڀياس ڪيو. +هن ان کان پوءِ ”قومي روايت جي تعمير لاءِ پنهنجي مغربي تربيت استعمال ڪئي“. +[10] هن آرمينيائي لوڪ ميوزڪ جي 3 هزار کان وڌيڪ گڏ ڪيا ۽ نقل ڪيا ، اڌ کان وڌيڪ بعد ۾ ضايع ٿي ويا ۽ صرف 1،200 هاڻي باقي آهن. +آرمينيائي لوڪ گانن کان علاوه ، هن ٻين ثقافتن ۾ پڻ دلچسپي ڏيکاري ۽ 1903 ۾ کرد ڪتب خاني جو عنوان پهريون کردش لوڪ گيتن جو پهريون مجموعو شايع ڪيو. +هن جي ڪوئر ڪيترن ئي يورپ جي شهرن ۾ آرمينيائي موسيقي پيش ڪئي ، ڪلوا ڊيبيگي جي تعريف ڪندي ، ٻين جي وچ ۾ ڪوميٽس 1910 ۾ قسطنطنيه ۾ آباد ٿي Etchmiadzin تي الٽرا قدامت پسند پادری طرفان بدسلوڪي کان بچڻ ۽ آرمينيائي لوڪ موسيقي کي وسيع سامعين ڏانهن متعارف ڪرائڻ. +هو آرمينيائي برادرين پاران وڏي پئماني تي جڙيو هو ، جڏهن ته ارشگ چوبنيان کيس ”آرمينيائي موسيقي جا بچاءُ“ سڏيو هو. +آرمينيائي نسل کشي دوران - سوين آرمينيائي دانشورن سان گڏ - ڪوميتاس کي عثماني حڪومت پاران اپريل 1915 ۾ هڪ جيل ڪئمپ ۾ قيد ڪيو ويو. +هن کي جلد ئي غير واضح حالتن ۾ آزاد ڪيو ويو ۽ ذهني خرابي محسوس ٿي ۽ پوسٽ اسٽراٽيمڪ اسٽريٽ ڊس آرڊر (پي ٽي ايس ڊي) جو سخت ڪيس ظاهر ٿيو. +قسطنطنيه ۾ و hostيل دشمن ماحول ۽ وڏي پئماني تي آرمينيائي موت مارچ ۽ قتل عام جي اطلاعن جو هن تائين پھچڻ واري صورتحال ھن جي نازڪ دماغ کي وڌيڪ خراب ڪري ڇڏيو. +هو پهرين 1919 ع تائين ترڪي جي فوجي هلندڙ اسپتال ۾ رکيو ويو ۽ پوءِ پيرس جي نفسياتي اسپتالن ۾ منتقل ڪيو ويو ، جتي هن پنهنجي زندگي جا آخري سال سخت تڪليف ۾ گذاريا. +Komitas وڏي پئماني تي نسل ڪشي جي شهيد طور ڏٺو وڃي ٿو ۽ هن کي آرٽ ۾ آرمينيائي نسل کشي جي بنيادي علامتن مان هڪ سمجهيو ويو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59724.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59724.txt new file mode 100644 index 0000000..5b34f76 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59724.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +ميخائيل ڊي ھگنس +ميخائيل ڊي ھگنس يا مائيڪل ڊينيئل ھگنس جنم: 18 اپريل 1941ع ، آئرلينڊ جو سياستدان، شاعر، سوشالاجسٽ ۽ براڊ ڪاسٽر, آھي جيڪو نومبر 2011 ۾ آئرلينڊ جو نائون صدر چونڊجي آيو ۽ 2018 تي مدو پورو ڪري ستن سالن لاء ٻيھر صدر چونڊجي آيو. +شروعاتي زندگي. +ھگنس 18 اپريل 1941ع ۾ لمرڪ شھر ۾ پيدا ٿيو سندس پيءُ کان ھگنس آئرش ريپبلڪن آرمي ۾ ليفٽيننٽ ھيو ۽ سندس تعلق ڪليئر ڪائونٽي جي وسندي باليڪار سان ھيو. +جان پنھنجي ڀائرن پيٽر ۽ مائيڪل سان گڏجي آئرلينڊ جي آزاديءَ جي چڻنگ ۾ باقائده حصو ورتو جڏھن سندس پيءُ بيمار ٿي پيو تي ھن پنھنجي پنجن سالن جي پٽ ميخائيل ۽ ان جي ننڍڙي چئن سالن جي ڀاءُ کي پنھنجي چاچي ۽ پڦي جي ڪائونٽي ڪليئر ۾ واقع +شھر نيو مارڪيٽ آن فرگوس جي ڀرسان زرعي فارم ۾ رھڻ لاءِ موڪليو ۽ ميخائيل جون وڏيون جاڙيون ڀينرون لمرڪ ۾ ئي رھيون ميخائيل ڪليئر ڪائونٽي جي باليڪار نيشنل اسڪول ۽ اِنِس شھر جي سينٽ فلَينَانس ڪاليج مان حاصل ڪئي. +ھن يونيورسٽي ڪاليج گيلوي مان گريجوئيشن کان اڳ واري تعليم حاصل ڪندي 1963-1964ع ان ساڳي ڪاليج جي ادبي ۽ تقريري مقابلن جي سوسائٽي ۾ وائس آڊيٽر ٿيو ۽ 1964-1965ع ۾ آڊيٽر ٿي ويو. +ھي گيلوي يونيورسٽي جي شاگرد يونين جو صدر پڻ رھيو. +1967ع ۾ انڊيانا يونيورسٽي، بلومنگٽن مان سوشالاجي ۾ ماسٽر آف آرٽس جي ڊگري حاصل ڪئيھن ٿورو وقت مانچسٽر يونيورسٽي ۾ پڻ رھيو. +پنھنجي تعليمي ڪيريئر ۾ ھي يونيورسٽي ڪاليج گيلوي ۾ سوشالاجي ۽ پوليٽيڪل سائنس جي شعبي ۾ اسٽيچوٽري ليڪچرار ٿيو. +ھي سدرن الينئوس يونيورسٽي ڪاربنڊيل جو وزٽنگ ليڪچرار پڻ رھيو. +ھن پنھنجي سياسي ڪيريئر تي توجھ ڏيڻ خاطر تعليمي نوڪري تان استعيفا ڏئي ڇڏي. +ھي آئرش ٻولي ۾ تقرير ۾ فصاحت رکندڙ ھيو ۽ کيس اسپيني ٻولي ۾ پڻ مھارت حاصل ھئي +گھرو زندگي. +ھن جي زال سبينا ھگنس اداڪاره ھئي ۽ ان جو تعلق گيلوي ڪائونٽي جي شھر ڪِلُونَرَين شھر سان ھيو ھگنس جي ساڻس ملاقات 1967ع ۾ ڊبلن ۾ صحافڻ ميري ڪيني جي گھر ۾ ٿي 1973ع جي ڪرسمس جي ڏينھن ھگنس کيس شادي جي آڇ ڪئي ۽ سال بعد انھن شادي ڪئي. +کين چار ٻار: ايلس ميري ھگنس، ڊينيئل ۽ ٻہ جاڙا جان ۽ مائيڪل (جونيئر) ھئا. +انھن مان ايلس 2016ع ۾ آئرلينڊ جي سينيٽ سينڊ ايئرن جي رڪن منتخب ٿي +سياسي ڪيريئر. +ھن شاگردي واري زماني ۾ فيئانا فئل نالي پارٽي ۾ شامل ٿيو ھو ۽ 1966ع ۾ ان جي ھڪ ونگ جو چيئرمين ٿيو پر جلد پوء پارٽي تبديل ڪري ليبر پارٽي ۾ شامل ٿي ويو 1973ر ۾ آئرلينڊ جي سينيٽ جو ميمبر چونڊجي ويو. +1981 جي چونڊن ۾ ليبر پارٽي جي ٽڪيٽ تي دائل اسيمبلي جو رڪن چونڊجي ويو. +وري نومبر 1982ع ۾ ٻيھر چونڊجي آيو ۽ اٺين آئيني ترميم جي مخالفت ڪرڻ جي ڪري ھن کي اھا سيٽ وڃائڻي پئي +پر ان بعد نيشنل يونيورسٽي، آئرلينڊ واري تڪ مان ملڪ جي سينيٽ جي رڪن طور چونڊجي آيو. +ھي ٻه دفعا 1982-198 ۽ 1991–1992 گيلوي شھر جو ميئر مقرر ٿيو. +1987ع ۾ ھي وري اسيمبلي (دائل) جو ميمبر چونڊجي آيو ۽ 2011 تائين ان سيٽ تي برقرار رھيو 1993ع ۾ ھي ڪابينه جو رڪن ٿيو ۽ کيس ٻارن ۽ نوجوانن جي معاملن واري وزارت ملي. +ھن پنھنجي وزارت واري دؤر ۾ نشريات ۾ سنسرشپ جي پاڙ پٽي آئرش فلم بورڊ جي تشڪيل نو ڪئي ۽ آئرش ٻولي واري ٽيليويزن اسٽيشن TG4 قائم ڪئي +2000 ۾ ھي ليبر پارٽي جي فرنٽ بينچ تي مقرر ٿيو. +2003 ۾ ليبر پارٽي جو صدر ٿي ويو ۽ پرڏيھي معاملن لاء پارٽي جي ترجمان واري ذميداري پڻ وٽس رهي. +آئرلينڊ جو صدارت. +سيپٽمبر 2010ع ۾ ھن ليبر پارٽي جي نمائندگي ڪندي ملڪ جي صدر جي اليڪشن ۾ شرڪت جو اظھار ڪيو چونڊن کان اڳ ھن صرف ھڪ مدي لاءِ صدارت جو اظھار ڪندي ٻئي مدي ۾ نہ بيهڻ جي ڳالهيون ڪيون 19 جون 2011 تي ڊبلن ۾ خاص اجلاس ۾ کيس صدارتي اُميدوار طور نامزد ڪيو ويو 29 آڪٽوبر 2011ع تي صدارتي اليڪشن کان ٻہ ڏينھن بعد کيس ڪامياب اميدوار قرار ڏنو ويو. +ھن 1007104 ووٽ حاصل ڪيا جيڪي آئرلينڊ جي چونڊن جي تاريخ ۾ ڪنھن اميدوار طرفان کنيل سڀ کان گھڻا ووٽ ھئا ھي آئرلينڊ جق پھريون صدر ھيو جيڪو پارليامينٽ اريڪتاس جي ٻنھي ايوانن جو رڪن رھي چڪو ھو. +ھگنس 2018ع ۾ ٻيھر صدارتي چونڊن ۾ حصو ورتو ۽ 56 سيڪڙو ووٽ کڻي چونڊ کٽي ورتي. +پھرين ڳڻپ ۾ سندس کنيل ووٽن جو تعداد 822,655 ھيو سندس مقابلو ڪندڙ پيٽر ڪئسي 23 سيڪڙو: 342,727 ووٽ کنيا +لکڻيون. +ھڪ ڪامياب سياسي ڪيريئر سان گڏوگڏ ھگنس شاعري ۽ نشريات واري پاسي پڻ خدمتون ڏنيون آهن ھن وڏي پيماني تي سياسي ۽ فلسفياڻن رسالن ۾ ڪيترن ئي موضوعن تي مضمون لکيا ھن جي شاعري پڻ ڪيترن ئي رسالن ۾ ڇپجندي رھي آھي ۽ ھن جا شاعري جا مجموعا پڻ ڇپيل آهن جن ۾ دي بٽريئل (1990), دي سيزن آف فائر (1993) ۽ اين ائرڊ سيزن (2004) ھن جي مشھور نظمن ۾ "دي ڊيٿ آف ريڊ ڪائو" ۽ "دي ڊانڪي" مشھور آھن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59788.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59788.txt new file mode 100644 index 0000000..33c6d68 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59788.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +سڊني +سڊني( آسٽريليا جي رياست نيو سائوٿ ويلز جي گاديءَ جو هنڌ آهي. +اھو آسٽريليا ۽ اوشيانيا جو آبادي ۾ سڀ کان وڏو شھر آھي. +آسٽريليا جي اوڀر واري سامونڊي ڪناري تي واقع آهي سڊني شھر 15 حصن ۾ ورھايل آھي جن ۾ 40 لوڪل گورنمينٽ ڪائونسلون واقع آھن. +شھر جي ماڻھن کي سڊني سائيڊرس چوندا آهن جون 2019ع مطابق ھن شھر جي ميٽروپوليٽن آبادي 5,312,163 ھئي، جنھن مان ظاھر ٿئي ٿو تہ نيو سائوٿ ويلز رياست جي %65 آبادي ھن شھر ۾ رھندڙ آھي. +ھي شھر دنيا جي مهانگي ترين شھرن مان ھڪ آھي ان ھوندي بہ دنيا جي ڏھن وڏن رھائش جي وڌيڪَ قابل شھرن مان ھڪ آھي گلوبلائيزيشن اينڊ ورلڊ سٽيز ريسرچ نيٽورڪ جي مطابق ھن شھر جو شمار الفا گلوبل سٽي ۾ ٿئي ٿو جيڪو ان شھر جو پنھنجي علائقي ۽ دنيا ۾ اثر ظاھر ڪري ٿو +تاريخ. +سڊني جي جبلن ۾ اڪريل پٿرن مان پتو پئي ٿو تہ ھن شھر جي پسگردائيءَ واري علائقي م انساني آبادي جي شروعات 30,000 سال اڳ ٿي ھئي. +ليفٽيننٽ جيمز ڪڪ پنھنجي پھرين بحري سفر ۾ 1770ع ۾ ھن شھر کان 13 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي باٽني اپسمنڊ واري ڪناري تي لنگرانداز ٿيو ھو ۽ ان جاء کي ھن برطانوي مفاد لاء موزون سمجھيو. +1788ع ۾ قيدين سان ڀريل 11 بحري ٻيڙن جو پھريون قافلو آرٿر فلپ جي سربراھي ۾ پھتو ۽ ان لاء سڊني واري جاء تي جلاوطن قيدين جي پينل ڪالوني جو بنياد وڌو ويو. +جيڪا آسٽريليا جي تاريخ ۾ پھرين يورپي ڪالوني ھئي. +بيرن سڊني انگلينڊ جي نوابي لقب ھيو جنھن جو درجو وڌائي وسڪائونٽ سڊني رکيو ويو ھو. +فلپ ان پينل ڪالوني جو نالو سڊني مشھور سياستدان پھرين وسڪائونٽ سڊني ٿامس ٽائونزھنڊ جي نالي واري لقب تان رکيو +1842ع ۾ ان سڊني نالي پينل ڪالوني کي شھر جو درجو ڏيڻ بعد قيدين جي يورپ مان سزا طور سڊني ڏانھن منتقلي ختم ڪئي وئي. +نيو سائوٿ ويلز ۾ سون جي دريافت بعد کاڻن لاء 1851ع ۾ مزدورن جي پيھ ۾ اضافو ٿيو جنھن سان سڊني وڌي وڏو شھر ٿي دنيا ۾ معاشي ۽ ثقافتي مرڪز ٿي ويو. +آبادي. +ٻي جنگ عظيم بعد ھن شھر م وڏي پيماني تي ھجرت ٿي ۽ ھي شھر دنيا جي وڏن ثقافتي ڪثرت وارن شھرن مان ھڪ ٿي ويو 2011ع جي مردم شماري مطابق ھن شھر ۾ 250 ٻوليون ڳالهائيندڙ ماڻھو رھندڙ ھيا 2016 جي آدمشماري مطابق %35. +8 سيڪڙو شھرين جي مادري بولي انگريزي جي بجاء ٻي ھئي 45. +4% شھري ملڪ کان ٻاھر ڄاول ھيا جن مان اڪثريت لنڊن ۽ نيويارڪ شھرن ۾ ڄاول ھئي. +معيشت. +سڊني آسٽريليا جو مالياتي ۽ معاشي مرڪز آھي ۽ آسٽريليا جي جي ڊي پي جو چوٿون حصو ڏيندڙ شھر آھي.لفبرا يونيورسٽي جي محققن ھن شھر کي دنيا جي ڏھ انھن وڏن شھرن ۾ شامل ڪيو آھي جيڪي عالمي معيشت ۾ ضم ٿيل آھن گلوبل ايڪانامڪ پاور انڊيڪس مطابق ھن شھر جو شمار يارھين نمبر تي ڪيو آهي گلوبل سٽيز انڊيڪس ان جو شمار عالمي مصروفيت واري لحاظ کان 14 نمبر تي ڪيو آهي 2016ع ۾ سڊني جي ناليوار گراس ڊوميسٽڪ پراڊڪٽ 400. +9 ارب آسٽريلين ڊالر ھئي ۽ في ڪس 80000 آسٽريلين ڊالر ھئيمعاشي موقعي جي لحاظ کان ھن شھر جو شمار دنيا جي شھرن ۾ يارھين نمبر ۾ ٿئي ٿو ھن شھر جي بازاري معيشت مضبوط مالياتي نظام، مينيوفيڪچرنگ ۽ سياحت تي مشتمل آهي ھي ملڪ پرڏيھي بينڪن ۽ ملٽي نيشنل ڪارپوريشنن جو مرڪز ۽ آسٽريليا جو مالياتي گادي جو هنڌ ۽ پئسفڪ سمنڊ جو ماليتي حب آهي +سياحت. +سڊني بين الاقوامي راندين جي موقعن جي ميزبان ڪندڙ شھر رھيو آھي. +2000 جي اولمپڪ راندين دوران ھي دنيا جي 15 سڀ کان وڌيڪَ گھمجندڙ شھرن مان ھڪ ھيو لکين ماڻھو ھر سال ھتي جون مشھور جايون گھمڻ لاء ايندا آهن. +ھن شھر جي 25 لک ايڪڙ زمين باغن لاء مخصوص آھي. +ھن شھر جي مشهور گھمڻ جي جاين ۾ سڊني ھاربر، رايل نيشنل پارڪ، رايل باٽنڪ گارڊن ۽ ھائيڊ پارڪ شامل آهن جيڪي شھر جا سڀ کان پراڻا باغ آھن عمارتن م ھتي سڊني ھاربر پل ۽ سڊني اوپيرا ھائوس مشھور آھن. +اوپيرا ھائوس عالمي ورثي ۾ شامل آھي. +ھتان جو وڏو ايئرپورٽ ڪنگسفورڊ سمٿ ايئرپورٽ آھي جيڪو دنيا جي پراڻن ايئرپورٽن مان ھڪ آھي جيڪو 1906ع ۾ قائم ٿيو. +ان کان سواءِ ھن شھر جي مرڪزي ريلوي اسٽيشن نيو سائوٿ ويلز جي سڀ کان وڏي ۽ مصروف ترين ريلوي اسٽيشن آهي. +تعليم. +ھن شھر ۾ يونيورسٽي آف سڊني 1850ع ۾ قائم ٿي ھئي جيڪا آسٽريليا جي پھرين يونيورسٽي ھئي ۽ دنيا جي وڏين يونيورسٽين مان ھڪ ھئي آسٽريليا جي سڀ کان پراڻي لائبريري پڻ ھن شھر ۾ واقع آهي. +ان جو نالو اسٽيٽ لائبريري آف نيو سائوٿ ويلز آهي جيڪا 1826ع ۾ شروع ٿي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59795.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59795.txt new file mode 100644 index 0000000..a0430da --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd59795.txt @@ -0,0 +1,34 @@ +آئيني بادشاهت +"'آئيني بادشاهت" +اھڙو نظام حڪومت آھي جنھن ۾ ریاستي سربراھ جو اختيار اعلیٰ ملڪ جي لکيل يا اڻلکيل آئين تحت ھوندو آھي. +آئيني بادشاهت مطلق العنان بادشاھت کان مختلف ھوندي آھي. +آئيني شاھي سربراھ پنھنجا اختيار قانوني دائري اندر استعمال ڪندو آهي. +دنيا ۾ ليڪٽنسٽائين، موناڪو، مراڪش، اردن، بحرین، ڪوہت آئيني بادشاهت وارا ملڪ آھن جن ۾ شاھي سربراھن کي تمام گھڻا صوابديدي اختيار آھن. +ساڳي وقت يونائٽيڊ ڪنگڊم، چپان، اسپين، بيلجيئم، ۽ سويڊن ۾ پڻ آئيني بادشاهت وارو نظام آھي پر شاھي سربراھ جا صوابديدي اختيار تمام گھٽ ھوندا آھن. +يونائيٽيڊ ڪنگڊم ۽ ٻيا دولت مشترڪه واري حڪمراني ۾ ايندڙ ملڪ پڻ آئيني بادشاھتون آهن پر اھي سڀ ويسٽ منسٽر نظام ھيٺ آئيني حڪمراني واريون آھن. +آئيني بادشاهت ۾ دنيا اندر ملڪن ملائيشيا ۽ ڪمبوڊيا ٻه مثال اھڙا بہ آھن جن ۾ شاھي حڪمران چونڊن ذريعي مقرر ٿيندو آهي. +اھي چونڊون ھڪ ننڍڙو چونڊيندڙ ادارو محدود وقت لاء ڪندو آهي. +انتھائي محدود قسم جون ڪجھ آئيني بادشاھتون شاھي ريپبلڪ پڻ سڏبيون آهن. +ڪجھ پارلياماني نظامن ۾ انتظامي عملداري واري آئيني شاھي حڪمران واري تصور سان پڻ آئيني بادشاهت جي سڃاڻپ ٿئي ٿي نتيجن آئيني بادشاھتون انتظامي عملداري واري شاھيت کي آئيني بادشاهت وچ ۾ تفريق ظاھر ڪرڻ لاء انھن کي پارلياماني بادشاهت سڏيو ويندو آهي. +تاريخ. +دنيا اندر سڀ کان وڌيڪَ پراڻي آئيني بادشاهت حتين جي ھئي جيڪي موجوده ترڪي جي قديم اناطوليه جا ڪانسي واري دؤر جا رھاڪو ھيا. +جن جا بادشاھ يا راڻيون عوامي نمائندگي ڪندڙ اميرن جي پنڪوس نالي مجلس سان مشاورت سان اختيار استعمال ڪندا ھيا جيڪو اڄوڪي دؤر جي آئيني بادشاھتن وانگر ھڪ مثال آهي انگلينڊ جي بادشاھت ۾ 1688ع واري گلوريس انقلاب مطلق بادشاهت جي آئيني بادشاهت ۾ تبديلي لاء باقائده راھ ھموار ڪئي. +1689ع ۾ بل آف رائيٽس ۽ 1701ع ۾ ايڪٽ آف سيٽلمينٽ جھڙن پارليامينٽ مان منظور ڪيل قانونن بادشاهت جا پر ڪٽي ان کي مڪمل آئيني ضابطي ۾ آڻي ڇڏيو. +اھو سڀ اچانڪ ڪونہ ٿيو ھو پر ان جو آغاز 1215ع ۾ ميگنا ڪارٽا ذريعي ٿي چڪو ھو ۽ پنج سؤ سالن بعد پنھنجي منطقي انجام يعني آئيني بادشاهت تي پھتو. +ساڳي قسم جون تبديليون اسڪاٽلينڊ واري بادشاھت ۾ پڻ عمل ۾ آيون جتي ڪنوينشن آف ايسٽيٽس 1689 ۾ ڪليم آف رائيٽ ايڪٽ، 1689ع جي منظوري ڏني جنھن قانون اسڪاٽش شاھي حڪمران جا پر ڪٽي ان کي قانوني ضابطي اندر آڻي آئيني بادشاهت جو رستو ھموار ڪيو. +برطانيا جي راڻي اين آخري حاڪم ھئي جنھن پارليامينٽ جي ايڪٽ کي ويٽو ڪيو. +11 مارچ 1708ع اسڪاٽش مليشا بل کي روڪي ورتو. +ان بعد بادشاھ مخصوص معاملن ۾ حڪومتي پاليسين تي اثرانداز ٿيندا ھئا. +ڪنگ جارج ٽئين رومن ڪيٿولڪ مذھب وارن کي سياسي آزادي ڏيڻ وارو رومن ڪيٿولڪ رليف ايڪٽ روڪي ڇڏيو ۽ 1801ع ۾ وزيراعظم وِليم پِٽ يَيگَر کان استعفیٰ وٺڻ ۾ جلدبازي ڪئي رياستي سربراھ جي وزيراعظم جي مرضي تي اثرانداز ٿيڻ جو آھستي آھستي خاتمو ٿي ويو. +وليم چوٿون يونائيٽيڊ ڪنگڊم جو آخري شاھي سربراھ ھيو جنھن 1834ع ۾ وزيراعظم کي برطرف ڪيو. +يورپ ۾ پولينڊ يونائيٽيڊ اسٽيٽس جي ي آئيني ريپبلڪ کان پوءِ دنيا جو پھريون شاھي حڪمراني وارو ملڪ ھيو جنھن 3 مئي 1791ع تي آئين جو مسودو منظور ڪري لاڳو ڪيو ۽ اھڙي طرح پولينڊ آئيني بادشاهت ۾ تبديل ٿي ويو. +فرانس ۾ پڻ ڪجھ وقت آئيني بادشاهت قائم رھي جيڪا پوء آئيني ريپبلڪ ۾ تبديل ٿي وئي. +جديد آئيني بادشاهت. +جديد دؤر ۾ آئين بادشاهت ٻن قسمن جي آھي: (1) انتظامي عملداري واري آئيني بادشاهت؛ ۽ (2) رسمي آئين بادشاهت. +انتظامي عملداري واري آئيني بادشاهت اختيار واري حڪمراني آھي، جيتوڻيڪ شاھي سربراھ کي مطلق اختيار ناھن ھوندا آھن پوء بہ کيس جوڙ اختيار ھوندا آھن جيڪي آئين تحت کيس مليل ھوندا آھن ۽ آئين جي تابع ھوندا آھن. +ان طرز جي آئيني بادشاهت وارا ملڪ ڀوٽان، اردن، بحرين، ڪويت، لڪٽنسٽائين، موناڪو، مراڪش ۽ ٽونگا آھن. +ٻئي قسم جي رسمي آئيني بادشاهت م شاھي سربراھ سياسي طور تي بي اختيار يا انتهائي محدود اختيارن وارو ھوندو آھي. +ان ڪري شاھي سربراھ جي حيثيت رسمي ھوندي آھي. +رسمي آئيني بادشاهت وارن ملڪن ۾ اينڊورا، اينٽيگا ۽ باربوڊا، آسٽريليا، بھاماس، بارباڊوس، بيلجيئم، بيليز، ڪمبوڊيا، ڪيناڊا، ڊينمارڪ، گريناڊا، جپان، ليسوٿو، لڪسمبرگ، ملائيشيا، نيدرلينڊز، نيوزيلينڊ، ناروي، پاپوا نيو گني، سينٽ ڪٽس ۽ نيوس، سينٽ لوسيا، سينٽ ونسنٽ ۽ گريناڊائنز، سولومن آئلينڊز، اسپين، سويڊن، ٿائيلينڊ، ٽوالو ۽ يونائيٽيڊ ڪنگڊم شامل آهن. +آئيني بادشاهت جي انھن ٻنھي قسمن جو جمھوريت جي ھجڻ يا نہ ھجڻ سان واسطو نہ آهي. +دنيا م ليڪٽنسٽائين ۽ مناڪو ٻہ اھڙا ملڪ آھن جن جي شاھي سربراھن کي ڄڻ تہ مطلق بادشاھي وارا اختيار آھن پر پوء بہ انھن ملڪن ۾ جمھوريت آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60011.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60011.txt new file mode 100644 index 0000000..c3679fd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60011.txt @@ -0,0 +1,39 @@ +راجا وڪرمادتيا +راجا وڪرمدتيا يا راجا وڪرمادتيه راجا وڪرماجيت (Raja Vikramaditya)سنڌهند جو راجا هيو، سندس نالي پويان سنبت وڪرمي ڪئلينڊر سال جو نالو رکيل آهي. +راجا وڪرماجيت جي ڏينهن ۾ آريا برهمڻ، ويدڪ ڌرم جي پرچار لاءِ عرب ويندا هئا. +هڪ عرب شاعر نعمان بن آدم راجا وڪرماجيت جي ساراهه ۾ هڪ نظم لکيو آهي، جيڪو حميده لائبرري يروشلم ۾ موجود آهي. +عمرو بن هشام حارث لکن ٿا ته اهو شاعر، شو جو پوڄاري هو. +اصل ۾ ان شاعر کي عرب ابوالحڪم (ڏاهپ جو ابو) سڏيندا هئا جو پوءِ نبي پاڪ صه کي نه مڃڻ ڪري مسلمانن سندس نالو بدلائي ابوجهل جي لقب سان مشهور ڪيو. +هو مڪي شهر جو مکيه ماڻهو عالم ۽ شاعر هو. +ان هڪ نظم، شو مهاراج جي شان ۾ لکيو آهي جنهن ۾ آهي ته مهاديو جي تعريف ڪرڻ ڪري ماڻهو کي وڏو درجو نصيب ٿئي ٿو، ڀارت مذهب جو مرڪز آهي، جتي پهچي ماڻهو کي ڇوتڪارو حاصل ٿئي ٿي … اهو نظم قاهره جي الهلال اخبار مارچ 1932ع ۾ ڇپيو. +سَمراٽُ وِيرُ وِڪرَمادِتِيَ ڀارَتَ جو هِڪُ وَڏو نامِيارو راجا هو. +جَنھِنجِي راڄَڌانِي اُجَين ۾ ھُئِي. +اُجَين ۾ ڀَڳوان شِوَ جو وَڏو مَندَرُ آھي. +وِير وِڪرَمادِتِيَ جو ڀاءُ راجا ڀَرٿَرِي هو، اِيھي ٻَئِي ڀائُرَ ڀَڳوان شِوَ جا وَڏا ڀَڳَتَ هُئا. +وِيرُ وِڪرَمادِتِيَ جو ڏاڍو وَڏو ۽ سونَهَرِي اِتِهاسُ آھي ۔ ڀارَتَ ۾ ھَلَندَڙَ سَنوَتِ کي "وِڪرَمِي سَنوَتِ" چَوَندا آھِنِ، جيڪا عِيسائِي سَنوَتِ کانّ 57 وَرِيَھَ اَڳُ کانّ ھَلَندِي اَچي ٿِي. +ڪِنِ اِتِهاسڪارَنِ لِکِيو آھي تَ ڀارَتَ جو قُطُب مِينارُ ۽ مَڪي - مَدِيني ۾ شِوَ جو مَندَرُ ٺاھِرايو هو. +ٻَئِي ڀائُرَ سِنڌُ ۾ آيا هُئا. +اِنھَننِ جا آسٿانَ اَڄُ بِ سِنڌُ ۾ آھِنِ. +وِيرُ وِڪرَمادِتِيَ جو هِڪُ عالِيشانُ ڪُٻو (سَماڌِي) ۽ مَندَرُ ٺَهِيَلُ آھي، جيڪو ڳوٺَ ٽَنڊي فضَل جي اوڀَرَ ۾ اَٽِڪَلَ 8 ميلَ پَري ۽ ٽَنڊي مُھَمَدخانَ کانّ اولَھَ ۾ 10 ميلَ پَري، ضِلعي حَيدرآباد ۾ آھي. +ھِنَ آسٿانَ ۾ هِڪُ هالُ آھي، جَنھِنجي ٻِنهِينّ پاسي ٻَ ڪَمرا آھِنِ ۔ ھِڪَ ۾ سَماڌِي ۽ ٻي ۾ مَندَرُ آھي ۔ مَندَرَ ۽ سِماڌِيءَ ۾ اَکَنڊُ جوتِ ٻَرَندِي ھُئِي. +هَرِ سالِ ميلو لَڳَندو هو. +ماڻهُونّ پَرِيانّ - پَرِيانّ کانّ دَرشَنُ ڪَرِڻَ اِيندا هُئا، اَچَڻَ وارَنِ جي مَنَ جُونّ آشونّ - مُرادُونّ پورِيُونّ ٿِيندِيُونّ ھُيُونّ. +اِيھو ڏِسِي ڳوٺَ جي شيخ مُسَلمانَنِ سَماڌِيءَ واري ڪَمري تي ڪَبجو ڪَري، قَبرَ جو رُوپُ ڏِنو ۽ چَيائُونّ تَ هي اَسانجو پِيرُ "شيخُ ڀِرڪِيو" آھي. +اَنگريزَنِ جي راڄَ ۾ ڪورَٽ ۾ ڪيسُ هلايو وَيو. +ڪورَٽ جي فيصلي کانّ پو قَبرَ وارو ڪَمرو شيخنِ کي ۽ مَندَرَ وارو ڪَمرو هِندُو سِنڌِنِ کي ڏِنو وَيو. +وِڪرَمادِتِيَ جو وَڏو ڀاءُ راجا ڀَرٿَرِي هو ۔ ھُنَ کي ويراڳُ جاڳِيو ۽ تَپَسِيا ڪَرِڻَ لاءِ وِڪرَمادِتِيَ کي راڄُ ڏَئِي، جھَنگَ ۾ هليو وَيو. +راجا ڀَرٿَرِيءَ جِي سَماڌِي سِنڌُ ۾ ضِلعي دادُوءَ جي سيوھَڻَ ۾ ھُئِي ۔ جيڪا پِيرُ لالُ شَهبازُ قلَندَرَ (اُسمانشاھ مَروَندِي) جي ڪُٻي وارِي ايراضِيءَ ۾ آھي. +سِنڌُ ۾ ڪَراچِي ضلعي جي جھُوني نَنگَرَ ٺَٽي ۾ "پِيرَ پَٺي" وَٽِ، وِڪرَمادِتِيَ جي ڀاڻيجي راجا گوپِيچَندَ جِي راڄَڌانِي اَڄُ بِ ڦِٽَلَ - کَنڊَھَرَ جي رُوپَ ۾ آھي. +گوپِيچَندَ جو ڏوھِٽرو "گوگلُ وِيرُ" هو، جَنھِنجي نالي سانّ گوگِڙي - گوگِئي جو ڏِڻُ مَلھائِبو آھي، اِنھَنّ ڏِڻَ کي "ناگپَنچمِي" نالي سانّ ڀارَتَ ۾ بِ مَلھائِبو آھي. +"گوگَل وِيرَ" جِي ھِڪَ ڪَٿا بِ مَشَهُورُ آھي. +گُرُو گورَکناٿَ جِي ڌُوڻِي. +نَنگَرَ ٺَٽي ۾ ڪَڏَھِنّ سِنڌُ جِي گادِي ھُئِي ۔ جِتانّ گھَڻَنِي سِنڌِي راجائُنِ راڄُ هَلايو. +اِنھَنّ جھُوني نَنگَرَ ۾ ناٿ - پَنٿُ هَلائِڻَ واري گُرُو گورَکناٿَ جِي ڌُوڻِي آھي. +اِنھَنّ ڌُوڻِيئَنّ جِي ڀَڀُوتِي - رَکَ لَڳائِڻَ سانّ ڪيئِي روڳَ مِٽِي ويندا هُئا، اِنھَنّ ڪَري عامُ ماڻهُونّ، گھَڻائِي راجا ۽ ساڌُو - سَنتَ بِ اِيندا هُئا. +اِنھَنّ ڪَري ٺَٽو هِڪُ تِيرَٿُ بَڻِجِي وَيو هو ۔ گورَکناٿُ وِڪرَمادِتِيَ ۽ ڀَرٿَرِيءَ جو گُرُو هو. +گورَکناٿُ ھِنگلاج ماتا جا دَرِشَنُ ڪَرِڻَ سِنڌُ وَيو هو. +اُجَين ڀارَت جي مَنجھائينّ پرَديشَ M. +۾ آھي ۔ اُجَين ۽ آسپاس ۾ "سَينڌَوَ" جاتِ جا ھَجارينّ پَرِيوارَ آھِنِ ۔ هِتانّ جو راڄُ پَرِيوارُ "سِنڌِيا" چَوائِيندو آھي ۔ جِنِ جو چَوَڻُ آھي تَ هُنَنِ جا وَڏا ڪَڏَھِنّ سِنڌُ مانّ آيا هُئا، اِنھَنّ ڪَري هُو 'سَينڌَوَ' ۽ 'سِنڌِيا' معنا "سِنڌُ جا" چَوائِيندا آھِنِ. +ڇا وِيرُ وِڪرَمادِتِيَ سِنڌِي هو؟ +سِنڌُ ۾ وِڪرَمادِتِي ۽ راجا ڀَرٿَرِيءَ جي سَماڌِي ۽ اُنھَننِ جي ڀاڻيجي راجا گوپِيچَندَ جِي راڄڌانِي ھُئَڻُ ۽ وِڪرَمادِتِيَ پَنوار جاتِ جو هو، اِنھَنّ جاتِ جا ماڻهونّ سِنڌُ ۾ بِ آھِنِ ۔ اِنھَنّ مانّ پَڌِرو آھي تَ هُو سِنڌِي هُئا ۔ ڇو تَ ماڻهُونّ پَنھِنجِي سَماڌِي، اُتي ئِي ٺاھِرائِيندا آھِنِ، جِتانّ جا هُو ڄاوَلَ ھُوندا آھِنِ۔ وِرِھاڱي کانّ پو بِ ڀارَتَ ۾ آيَلَ سِنڌِنِ گھَڻَنِي شَهَرَنِ ۾ وِيرَ وِڪرَمادِتِيَ جا "راجا وِيرَ" جي نالي سانّ مَندَرَ ٺاھِرايا آھِنِ ۔ اُنھَنّ جو سِنڌِنِ سانّ ڪيڙھو گھاٽو ناتو هو، اِيھا ھِڪَ کوجَ جِي ڳالھِ آھي. + پريمُ تَنواڻِي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60047.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60047.txt new file mode 100644 index 0000000..38755c7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60047.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ڪوئينزلينڊ +ڪئينسلينڊ يا ڪئينز لينڊ جنھن جو سرڪاري نالو اسٽيٽ آف ڪئينسلينڊ آهي. +اھا آسٽريليا جي اتر اوڀر ۾ واقع آسٽريليا جي پکيڙ ۾ ٻيون نمبر ۽ آبادي ۾ ٽيون نمبر وڏي رياست آھي. +اھا پارلياماني نظام واري فيڊريٽيڊ رياست آھي جيڪا آئيني بادشاهت ھيٺ آھي. +ان جي اولھ ۾ نادرن ٽيريٽري، ڏکڻ اولھ ۾ ڏکڻ آسٽريليا، ڏکڻ ۾ نيو سائوٿ ويلز ۽اوڀر ۾ پيسيفڪ وڏي سمنڊ جو ڪورل سمنڊ واقع آهي. +ان جي اتر ۾ ٽوريس وارو سامونڊي لنگھ آسٽريليا جي ڌرتي کي پاپوا نيو گني کان ڌار ڪري ٿو.ھن رياست جي پکيڙ +1852642 چورس ڪلوميٽر آهي. +تمام وڏي ايراضي جي ڪري ان جون جاگرافيائي وصفون ڪثير آھن جن ۾ جبل، ٻيلا، نديون، ريگستان وغيره شامل آهن. +ھن رياست جي آبادي 51 لک آھي جنھن جو مرڪز رياست جو ڏکڻ اوڀر وارو پاسو آھي. +رياست جي گادي جو هنڌ برزبين آهي جيڪو آسٽريليا جي سون جي ذخيرن سان ڀرپور سرزمين تي واقع آهي. +رياست جي آبادي ڪثير نسلي گروھن مشتمل آهي ڪئينزلينڊ جا اصل رھاڪو ابارجينل آسٽريلين ۽ ٽورز ٻيٽ جا رھاڪو ھيا ڊچ جھازران وليم جانسزون پھريون يورپي ھو جنھن 1606ع ۾ آسٽريليائي سرزمين تي قدم رکيو ۽ ڪيپ يارڪ ٻيٽ نما جي کوجنا ڪئي. +1770ع ۾ جيمز ڪڪ آسٽريليا جي اوڀرندي ساحلي علائقي تي پھچي ان تي برطانيا جي لاء دعويدار ٿيو. +1787ع ۾ آرٿر فلپ اتي نيو سائوٿ ويلز ڪالوني جو بنياد وڌو. +ڪئينزلينڊ جي بعد ۾ پوئين ڏھاڪن ۾ کوجنا ڪئي وئي ۽ پوء جان آڪسلي مارٽن بي پينل سيٽلمينٽ برزبين واري جاء تي 1824ع ۾ قائم ڪري اتي آبادي جو آغاز ڪيو ويو. +ھن رءاس کي 6 جون 1859ع ۾ نيو سائوٿ ويلز رياست مان ڌار ڪري راڻي وڪٽوريا سان منصوب ڪندي ڪئينسلينڊ يا راڻي جي سرزمين سڏي نئين رياست جو درجو ڏنو ويو جنھن ڪري ان ڏينهن کي ھر سال ملھايو ويندو آهي ڪئينزلينڊ آسٽريليا جي انھن شروعاتي ڇھن ڪالونين مان ڳولا ھڪ آھي جن ذريعي پھرين جنوري 1901ع ۾ آسٽريليا جي وفاق جو بنياد پيو. +سياسي نظام. +پھرين جنوري 1901ع ۾ آئيني بادشاهت ھيٺ وفاقي پارليماني نظام جي قيام بعد ھن رياست جو پنھنجو حڪومتي نظام ھڪ علحده آئين جي ذريعي عمل ۾ آيو جنھن کي ڪئينسلينڊ جق آئين سڏين ٿا جنھن جون بنيادي شقون رياست جي پارليامينٽ، عوامي ريفرنڊم کانسواءِ، تبديل نه ٿي ڪري سگھي. +بنيادي انساني حقن لاء ھتي ڪئينسلينڊ ھيومن رائيٽس ايڪٽ 2019 پڻ لاڳو ٿيل آھي. +ھن رياست جو حڪومتي نظام ويسٽ منسٽر نظام طرز تي جڙيل آهي. +رياست جي پارليامينٽ ھڪ ايواني آھي جنھن جو نالو ڪئينزلينڊ جي ليجسليٽو اسيمبلي آهي. +رياست جو سربراھ گورنر آھي جيڪو شاھي سربراھ جو نمائندو ھوندو آھي. +رياست جي حڪومتي سربراھ کي پريميئر سڏيندا آهن. +حڪومت جي گادي برزبين شھر ۾ آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60058.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60058.txt new file mode 100644 index 0000000..a710f45 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60058.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +ڏکڻ آسٽريليا +ڏکڻ آسٽريليا آسٽريليا جي ھڪ رياست جو نالو جيڪا آسٽريليا جي وفاق ۾ شامل آھي جنھن ڪري ان کي فيڊريٽيڊ رياست پڻ چوندا آهن. +اھا رياست آسٽريليا جي وچ ۽ ڏکڻ وارو حصي تي مشتمل آهي. +آسٽريليا جو سڀ کان وڏو بنجر علائقو ھن رياست ۾ واقع آهي. +ڏکڻ آسٽريليا جي پکيڙ آهي +۽ اھا آسٽريليا جي پکيڙ ۾ چوٿين وڏي ۽ آبادي ۾ پنجين وڏي رياست آهي. +رياست جي ڪل آبادي 17,60,000 آھي جنھن جو 77 سيڪڙو گاديءَ واري شھر ايڊيليڊ ۾ رھندڙ آھي جيڪو ھن رياست جو سڀ کان وڏو شھر آھي. +رياست جو ٻيون نمبر وڏو شهر مائونٽ گيمبيئر آھي جنھن جي آبادي 28,684 آهي. +ھن رياست جون حدون اولھ ۾ اولھ آسٽريليا سان، اتر ۾ نادرن ٽيريٽري سان، اتراوڀر ۾ ڪئينسلينڊ سان، اوڀر ۾ نيو سائوٿ ويلز سان ۽ ڏکڻ اوڀر ۾ وڪٽوريا سان ملن ٿيون. +رياست جي ڏکڻ ۾ گريٽ آسٽريلين اپسمنڊ واقع آهي. +سائوٿ آسٽريليا جو گورنر آئيني بادشاهت جي تابع راڻي ايلزبيٿ ٻين برطانيا جو نمائندو ھوندو آھي ڏکڻ آسٽريليا دولت مشترڪه آسٽريليا جي رڪن رياست آهي. +ھن رياست جي پارليامينٽ ٻہ ايواني آھن جن ۾ ھڪ ھيٺيون ايوان: سائوٿ آسٽريلين اسيمبلي ھائوس؛ ۽ ٻيون مٿيون ايوان: سائوٿ آسٽريلين ليجسليٽو اسيمبلي شامل آهن. +پارليامينٽ لاء چونڊ ھر چوٿين سال ٿيندي آهي. +گذريل چونڊ 2018ع ۾ ٿي ھئي. +1896ع م ڪالوني واري دؤر ۾ ڏکڻ آسٽريليا آسٽريليا جو پھريون ۽ دنيا اندر نيوزيلينڊ بعد ٻيو نمبر علائقو ھيو جتي عام چونڊن ۾ عورتن کي ووٽ جو حق ڏنو ويو 1887ع کان ھيٺيون ايوان تہ عوام جي ووٽن سان چونڊيو ويندو ھو پر مٿئين ايوان جي چونڊ جي لاء ووٽ جو حق صرف ملڪيت وارن شھرين کي ھو آخرڪار 1973ع ۾ آسٽريليا جي ليبر پارٽي جي ڊان ڊنسٽن جي حڪومت سڌارا آڻي ووٽر لاء ملڪيت ھجڻ جو شرط ختم ڪري ڇڏيو ۽ ان ايوان جي اميدوارن جي چونڊ لاء سموري رياست جي ھڪ تڪ مان ٿيل چونڊ مان متناسب نمائندگي ذريعي ايوان جو چونڊ جو طريقو اختيار ڪيو ويو. +ڏکڻ آسٽريليا جو لوڪل گورنمينٽ وارو نظام 74 مڪاني ڪائونسلن تي مشتمل آهي جيڪي سائوٿ آسٽريليا جي پارليامينٽ طرفان نافذ ٿيل فرض سرانجام ڏينديون آهن جن م روڊن جو انفراسٽرڪچر ۽ ڪچري جي شھرن مان نيڪال جا ڪم شامل آهن. +ڪائونسلن جي آمدني ملڪيتن تي ٽيڪس ۽ حڪومتي گرانٽن تي مشتمل ھوندي آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60059.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60059.txt new file mode 100644 index 0000000..ba4544f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60059.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +تسمانيا +تسمانيا يا تزمينيا (;، جنھن جو اختصارTAS آھي، آسٽريليا جي ھڪ رياست جو نالو آهي جيڪا ھڪ وڏو ٻيٽ آهي جيڪو آسٽريليا جي سرزمين کان ڏکڻ طرف سمنڊَ ۾ ج فاصلي تي واقع آهي. +ان کي آسٽريليائي سرزمين کان بيس وارو سامونڊي لنگھ ڌار ڪري ٿو. +تسمانيا جو ٻيٽ دنيا جو پکيڙ ۾ 26ھون وڏو ٻيٽ آهي جنھن جي پسگردائيءَ ۾ 334 ننڍا ٻيٽ واقع آھن 2020ع جي تخميني مطابق ھن رياست جي آبادي 539,590 آھي جنھن مان 40ڏيڪڙو آبادي گريٽر ھوبارٽ واري علائقي ۾ رھندڙ آھي جيڪو ھوبارٽ ميٽروپوليٽن علائقو سڏبو آهي. +ھن رياست جي گادي جو هنڌ ھوبارٽ آھي جيڪو رياست جو سڀ کان وڏو شھر آھي. +تسمانيا رياست جي پکيڙ سڀني ٻيٽن سميت آھي جنھن رڳو تسمانيا ٻيٽ جي پکيڙ آھي ان رياست جي قدرتي رياست طور پذيرائي ڪئي وئي آهي جنھن خاطر ان جي 42 سيڪڙو علائقي کي قدرتي حالت ۾ برقرار رکڻ خاطر محفوظ ڪيو ويو آهي جنھن ۾ نيشنل پارڪَ ۽ تسمانيائي جنگلي جيوت وارا علائقا شامل آهن جن کي عالمي ورثو قرار ڏنو ويو آهي تسمانيا دنيا جي پھرين ماحولياتي سياسي پارٽي ٺاھيندڙ خطو آھي +تاريخ. +ھڪ خيال مطابق تسمانيا جي ٻيٽ تي قديم انساني آبادي جي شروعات 30000 سال اڳ ٿي ھئي ماھرن جي خيال مطابق تسمانيا ٻيٽ پھرين آسٽريليا جي سرزمين جق حصو ھيو ۽ اتي ابارجينل ماڻھن جا قبيلا آباد ھيا. +اٽڪل 11700 سال اڳ سامونڊي چاڙھ سبب تسمانيائي علائقو آسٽريليا کان ڌار ٿي ھڪ ٻيٽ جي شڪل اختيار ڪئي ۽ انھن وچ ۾ بيس وارو سامونڊي لنگھ وجود ۾ اچي ويو +يورپين مان ھن سرزمين تي ھڪ ڊچ جھازران انٿوني وان ڊيمن پھريون شخص ھيو جيڪو 1642ع ۾ ھن ٻيٽ جي ڏاکڻي سامونڊي ڪناري تي پھتو ۽ نيدرلينڊز جو جھنڊو لڳايو. +ساڳي سال نيدرلينڊز جو جھازران ۽ کوجنا ڪندڙ ايبل تسمان ٻيٽ جي اولھندي ڪناري تي پھتو جنھن جو سرپرست وان ڊيمن ھيو. +تسمان ان ڌرتيءَ تي وان ڊيمن جي سرزمين نالو رکيو جيڪو 1803 ۾ برطانوي ماڻھن جي آمد ۽ نوآبادڪاري وقت پڻ تن برقرار رھيو پر 1855ع ۾ جڏھن اتي مقامي ماڻھن جي مرضيءَ واري حڪومت جو آغاز ٿيڻ وقت ان جو نالو تبديل ڪري تسمانيا رکيو ويو ڇوتہ وان ڊيمن جي سرزمين جو نالو اتي قيدين ۽ غلامن جي ڪالوني ھجڻ جي ڪري دنيا ۾ خراب تاثر ڏئي رھيو ھو. +نئين نظام سان نئون نالو ايبل تسمان جي نالي تان رکيو ويو. +برطانوي نوآبادڪاري وقت ھن ٻيٽ جي ابارجينل ماڻھن جي آبادي ٽي ھزار کان ستن ھزارن تائين ھئي جيڪا 1820 واري ڏھاڪي کان 30 سالن جي عرصي ۾ برطانوي نوآبادڪارن سان ڪاري جنگ جي نالي سان ڇتي گوريلا ويڙھ ۽ مختلف وبائي بيمارين سبب ناس ٿي وئي. +ھتي سزايافته قيدين جي ڪالوني قائم ڪري انگريزن ھن علائقي کي نيو سائوٿ ويلز جو حصو بڻايو ھو ل. +ان نوآبادڪاري جو سبب فرانس جي دعوا کي روڪڻ ھيو +ان ڪالوني م 75000 سزايافته قيدي منتقل ٿي چڪا ھيا جن کان سزا تحت سخت پورھئي وارو ڪم ورتو وہندو ھو. +جن جي آمد جو سلسلو 1853ع ۾ نئين نظام جي قيام سان روڪيو ويو. +1854ع ۾ تسمانيا جو موجوده آئين منظور ڪيو ويو. +1901 ۾ ھي رياست آسٽريليا جي وفاق جو حصو بڻجي ھڪ فيڊريٽيڊ رياست ٿي وئي. +سياسي ۽ انتظامي نظام. +ھن رياست جي حڪومت ان جي پنھنجي آئين تحت قائم آھي ساڳي وقت آسٽريليا جو آئين وفاق اندر وفاقي معاملن، وفاق سان ۽ ٻين فيڊريٽيڊ رياستن سان تعلق وارن ضابطن جو نفاذ ڪري ٿو. +تسمانيا جا آسٽريليا جي سينيٽ م 12 رڪن آھن جيڪي ٻين رياستن جي رڪنن جي برابر آھن. +آسٽريليا جي ھائوس آف ريپريزنٽيٽوز ۾ تسمانيائي نمائندگي پنج سيٽن جي آھي. +سڀني رياستن جي ڀيٽ ۾ اھا سڀ کان گھٽ نمائندگي آھي. +تسمانيائي اسيمبلي ھائوس ۾ اميدوارن جي چونڊ متناسب نمائندگي جي بنياد تي ٿيندي آهي. +2002 جي ھن رياست جي اسيمبلي ھائوس واري چونڊ ۾ ليبر پارٽي، آسٽريليا 25 مان 14 سيٽون حاصل ڪيون. +رياست جو حڪومتي سربراھ پريميئر سڏبو آهي ۽ رياست جو سربراھ برطانوي شاھي سربراھ جي نمائندگي ڪندڙ گورنر ھوندو آھي. +23 فيبروري 2004ع ۾ ھتان جي پريميئر جم بيڪن ڦڦڙن جي ڪينسر جي بيماري جي ڪري پنھنجي رٽائرمينٽ جو اعلان ڪيو جنھن جي جاء پائول لينن ورتي جنھن ٻہ سال رياست جي سربراهي ڪئي ۽ 2006 ۾ پاڻ چونڊون کٽي آيو پر 2008ع ۾ استعيفا ڏنائين. +ان جي جاء ڊيوڊ برٽليٽ ورتي جنھن گرينز پارٽي سان ملي ڪري مخلوط حڪومت ٺاهي. +2010ع جي چونڊن ۾ ھنگ پارليامينٽ آئي. +جنوري 2011ع ۾ لارا گڊنگس سندس جاء ورتي جيڪا تسمانيا جي پھرين عورت پريميئر ٿي. +مارچ 2014ع ۾ ول ھوڊگمن جي لبرل پارٽي چونڊون کٽي آئي ۽ ليبر پارٽي جي سورھن سالن جي دؤر جي پڄاڻي ٿي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60065.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60065.txt new file mode 100644 index 0000000..8cea32c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60065.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +ذھني صحت جو عالمي ڏھاڙو +دماغي صحت جو عالمي ڏينهن () (آڪٽوبر 10)، عالمي ذهني صحت جي تعليم، سُجاڳي ۽ سماجي داڳ يا بدنامي جي خلاف وڪالت لاءِ عالمي ڏينهن آهي. +اهو پهريون ڀيرو 1992 ۾ دماغي صحت لاءِ عالمي فيڊريشن (ورلڊ فيڊريشن فار مينٽل هيلٿ) اداري جي اڳڀرائي واري قدم کڻڻ تي ملهايو ويو، جيڪا ذهني صحت جي هڪ عالمي تنظيم آهي، جنهن جا 150 کان وڌيڪ ملڪن ۾ ميمبر ۽ رابطا آهن. +هي ڏينهن، هر آڪٽوبر، هزارين حامي ان سالياڻي آگاهي واري پروگرام جي جشن کي لاءِ ملهائيندا آهن، ته جيئن ذهني بيمارين ۽ سڄي دنيا ۾ ماڻهن جي زندگين تي ان جو وڏن اثرن ڏانهن ڌيان ڏياري سگهجي. +ڪجھ ملڪن جهڙوڪ آسٽريليا ۾ هي ڏينهن ذهني سُجاڳي واري هفتي جو حصو آهي. +10 آڪٽوبر کي دنيا ۾ دماغي صحت جو ڏينهن ڪري ملهايو ويندو آهي. +ورلڊ هيلٿ آرگنائيزيشن چوي ٿي سڄي دنيا ۾ 45 ملين ماڻهو ڪنهن نه ڪنهن قسم جي ذهني بيماري ۾ ورتل آهن. +جنهن ۾ سڀ کان وڌيڪ ۽ عام ذهني بيمارين ۾ ڊپريشن ۽ شيزوفرينيا بيماريون شامل آهن. +سال 2002 ۾، اهو اندازو لڳايو ويو ته سڄي دنيا ۾ 15 ملين 40 لک ماڻهو ڊپريشن جو شڪار هيا. +جڏهن ته دنيا جي لڳ ڀڳ هڪ سيڪڙو آبادي جا ماڻهو ڪنهن هڪ وقت ۾ شيزوفينيا (schizophrenia) جو شڪار آهن. +شيزوفرينيا ۾، مريض جو ذهن يا دماغ غير حقيقي شين کي اصل يا حقيقت سمجهڻ شروع ڪندو آهي، هو مائٽن ۽ ويجهن دوستن کي سڀني دشمنن وانگر ڏسندو آهي. +ان مرض ۾ ورتل ماڻهن ۾ ٻاهرين دنيا جو شعور لڳ ڀڳ گهٽجي وڃي ٿو، اهي پنهنجي دنيا ۾ رُڌل هوندا آهن. +گڏيل قومن جي مطابق، سموري دنيا جي چار منجهان هڪ ماڻهوءَ کي ڪُجهه حد تائين ذهني صحت جي سار سنڀال جي گهرجَ آهي. +جڏهن ته ترقي پذير ملڪن ۾، 85 سيڪڙو تائين ماڻهن کي ذهني بيمارين جي ڪنهن به علاج تائين ڪابه رسائي ناهي. +اتي ذهني يا دماغي مرض کي لَڄ يا شرم ۽ رسوائي يا بدنامي سمجهيو ويندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60222.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60222.txt new file mode 100644 index 0000000..c3969c3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60222.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +سرگاسو سمنڊ 0 202671 2020-10-18T00:37:05Z Intisar Ali wikitext text/x-wiki +سرگاسو سمنڊ ايٽلانٽڪ وڏي سمنڊ ۾ واقع ھڪ سمنڊ آھي جنھن جون حدون ٻين ننڍن سمنڊن جي برعڪس زمين سان نہ ٿيون لڳن. +ھي پنھنجي وصفن: سارگسم نالي ناسي رنگ جي سامونڊي ٻوٽن ۽ اڪثر ماٺيلي نيري رنگ جي پاڻي جي ڪري ايٽلانٽڪ وڏي سمنڊ جي ھڙني ننڍن سمنڊن کان منفرد آھي ھن سمنڊَ جون حدون اولھ طرف ايٽلانٽڪ وڏي سمنڊ ۾ ميڪسيڪو جي نار کان اٿي فلوريڊا پار ڪري اتر ايٽلانٽڪ سمنڊ ۾ پھچندڙ نار واري ھوائن پھچڻ واري ھنڌ سان لڳن ٿيون. +اتر طرف اتر ايٽلانٽڪ ھوائن واري ھنڌ سان لڳن ٿيون. +اوڀر طرف ڪئنري واري ھوائن جي ھنڌ سان ملن ٿيون ۽ ڏکڻ طرف اتر استوائي ھوائن جي وھڪري سان ملن ٿيون. +ھن سمنڊ جي جاگرافيائي بيھڪ °70 ۽ °40 ڊگري اولھ طرف ۽ °20 کان °35 ڊگري اتر طرف جي وچ ۾ واقع آهي. +اھو لڳ ڀڳ 1100 ڪ م ويڪرو ۽ 3200 ڪ م ڊگھو آھي. +,ھن سمنڊ جي پکيڙ اٽڪل 35 لک ھمچورس ڪلوميٽر آهي. +ھن سمنڊ جي اولھندي ڪناري جي ويجھو برميوڊا واقع آهي. +ھن سمنڊ جو رنگ نيرو ھجڻ سان گڏ ان جي پاڻي جي اندر ڪمال جي چٽائي آھي ۽ ڏسڻ جي حد پاڻي جي اندر 61 ميٽرن يا 200 فٽن تائين آھي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60407.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60407.txt new file mode 100644 index 0000000..7fb4af0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60407.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +ڀونوچ سمنڊ +ميڊيٽرينئن سمنڊ يا رومي سمنڊ يا ڀونچ سمنڊ ھڪ سمنڊ جو نالو آهي جيڪو ايٽلانٽڪ سمنڊ جو حصو آھي ۽ مڪمل خشڪي سان گھيريل ھڪ منفرد سمنڊ آھي. +ان جي بيھڪ يورپ ، اناطوليه جي ڏکڻ ۽ آفريڪا جي اتر ۾ ۽ ليونٽ جي اولھ ۾ آهي. +59 لک سال اڳ ھي سمنڊ ايٽلانٽڪ سمنڊ کان الڳ ٿي جزوي يا مڪمل طور تي سڪي ويو ھو ۽ خشڪي تي مشتمل علائقو بڻجي ۽ 6 لک سال ان حالت ۾ رھيو. +3 لک سال اڳ جبرالٽر واري ھنڌ زميني پليٽ جي ۾ تبديلي سبب کنڊ پئجي ويو جنھن مان ايٽلانٽڪ سمنڊ جي پاڻي اندر گھري آيو جنھن سان مھا ٻوڏ آئي جنھن ذريعي ھڪ دفعو ٻيھر اھو علائقو سمنڊ ۾ تبديل ٿي ويو. +ھن سمنڊ جي پکيڙ , جيڪا ڌرتي جي سامونڊي پاڻي جو 0. +7 سيڪڙو آھي. +جبرالٽر وارو سامونڊي لنگھ 14 ڪلوميٽر ويڪرو آھي. +ھن سمنڊ کي يورآفريڪن ميڊيٽرينئن سمنڊ يا ان جي آفريڪا واري حصي کي آفريڪن ميڊيٽرينئن سمنڊ سڏيندا آهن. +ھن سمنڊ جي سراسري اونھائي آهي ۽ ان جو سڀ کان اونھو مقام ان جي آئونيئن سمنڊ ۾ واقع ڪئليپسو ڊيپ آھي جنھن جي اونھائي آهي. +ھي سمنڊ جا ليٽيٽيوڊ اتر ۾ لاڳيتو°30 ۽°46 ۽ لانگيٽيوڊ اولھ ۾ لاڳيتو °6 ۽ °36 آھن. +ھن سمنڊ جي اولھ کان اوڀر جي ڊيگھ جبرالٽر واري سامونڊي لنگھ کان ترڪي جي ڏکڻ اوڀر واري اسڪندرون واري نار جي سامونڊي ڪناري تائين آھي. +ھي سمنڊ اھم واپاري رستو رھيو آھي جتان قديم زماني جا مسافر ۽ واپاري واپار ڪندا ھئا ۽ جنھن ذريعي تھذيبن ۽ ثقافتن جي ڦھلاء پڻ ٿيندو ھو. +نالو. +رومي ايمپائر جي دور ۾ ھن سمنڊ تي رومين جو غلبو رھڻ ڪري عربن ان کي بحريه روم سڏڻ شروع ڪيو. +ھن سمنڊ جو ميڊيٽرينئن نالو گھڻو بعد ٽين صدي عيسويءَ ۾ پيو.ان کان اڳ يوناني ان کي صرف سمنڊ سڏيندا ھيا. +رومي ان کي وڏو سمنڊ يا پنھنجو سمنڊ سڏيندا هئا. +ميڊيٽرينئن لفظ لاطيني ٻولي جي لفظ ميڊيٽرنيم (Mediterrāneum) مان نڪتل آهي جنھن بجي معني آھي وچ واري زمين ڇو ته هن سمنڊ جي چوڌاري زمين پکڙيل آهي. +تنهنڪري ان کي ڀون + وچ (ڀونوِچ) سمنڊ سڏيو وڃي ٿو. +جاگرافي. +ھي سمنڊ کي اولھ ۾ جبرالٽر وارو سامونڊي لنگھ ان کي ايٽلانٽڪ سمنڊ سان ملائي ٿو، اوڀر ۾ داردنيل وارو سامونڊي لنگھ ۽ باسپورس وارو سامونڊي لنگھ ذريعي ڪاري سمنڊ ۽ مرمارا سمنڊ سان ملي ٿو. +ڏکڻ اوڀر ۾ ان کي ڊگھو مصنوعي سوئيز ڪئنال ان کي ڳاڙھي سمنڊ سان ملائي ٿو. +ھن سمنڊ جي وڏن ٻيٽن ۾ قبرص، ڪريٽ، يوبيئيا، رھوڊز، ليزباس وارو ٻيٽ، ڪائياس، ڪيفلونيا، ڪورفيو، مالٽا، ساموس، اينڊروس، لمنوس، نيڪسوس، سسلي، ڪريس، ڪرڪ، پئگ ٻيٽ، ڪورڪولا، ھوار، براڪ، ابيزاسارڊينيا، ڪورسيڪا، بَيلِيئَرڪ ٻيٽَ، ميجورڪا، مينورڪا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60622.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60622.txt new file mode 100644 index 0000000..e9698cc --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60622.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +نیم صدارتی نظام +نيم صدارتي نظام يا ھڪ اھڙي حڪومتي نظام جو نالو آهي جنھن منجھ صدر جي عھدي سان گڏ وزيراعظم جو عھدو ۽ ان جي ڪابينه پڻ موجود ھوندا آھن ۽ انھن مان وزيراعظم پارليامينٽ جي آڏو جوابده ھوندو آھي. +ھن نظام م صدر جو عھدو پارلياماني نظام وانگر رسمي عھدو نہ ھوندو آھي پر کيس پڻ اختيار ھوندا آھن. +نيم صدارتي نظام ۾ صدر جي چونڊ سڌي سئين عوام جي ووٽن سان ٿيندي آھي ۽ اھو عھدو پڻ بااختيار ھوندو آھي. +ھن نظام ۾ وزيراعظم ۽ ان جي ڪابينه جو ھجڻ پارليامينٽ جي اعتماد سان مشروط ھوندو آھي ھن قسم جي نظام ۾ صدر ۽ وزيراعظم جي اختيارن جي تقسيم ھر ملڪ ۾ الڳ نموني جي ھوندي آھي. +تعريف. +مورس ڊيوورجير جي ڏنل تعريف مطابق نيم صدارتي نظام صدر جي عھدي لاء اھم اختيارن ھجڻ سميت ان جي ھڪ مقرر مدي لاء عام چونڊ ھجڻ ضروري آهي. +جديد تعريفون صدر جي عھدي جي سڌي چونڊ ۽ وزيراعظم جي عهدي لاء پارلياماني اعتماد ھن نظام جو تعارف آھي +ذيلي قسم. +نيم صدارتي نظام جا ٻہ قسم ھوندا آھن: +وزيراعظم واري صدارتي نظام ۾ وزيراعظم ۽ ڪابينه پارليامينٽ آڏو جوابده ھوندا آھن، ۽ وزيراعظم ۽ ان جي ڪابينه جي چونڊ ڪندو آهي پر ان جي منظوري پارليامينٽ ڏيندي آهي ۽ پارليامينٽ ئي انھن کي عدم اعتماد جي ووٽ سان فارغ ڪندي آهي. +اھو نظام خالص پارلياماني نظام جي گھڻو ويجھو آھي. +ان قسم جي نيم صدارتي نظام جا مثال برڪينا فاسو ۽ ڪيپ ورڊي ايسٽ تيمور +لٿوينيا، مڊگاسڪر، مالي، منگوليا، نائيجر، مصر، الجيريا، ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ آف ڪانگو، ايسٽ تيمور، فرانس، ھيٽي، نادرن قبرص، تيونس پولينڊ پورچوگال، رومانيه، سائو ٽوم ۽ پرنسپي سريلنڪا ۽ يوڪرين ( 2014 کان ۽ اڳ 2086 کان 2010 تائين). +صدر واري پارلياماني نظام واري نموني ۾ وزيراعظم ۽ ڪابينه صدر ۽ پارليامينٽ، ٻنھي جي آڏو جوابده ھوندا آھن. +صدر وزيراعظم ۽ ان جي ڪابينه جي چونڊ ڪندو آهي پر ان لاء پارليامينٽ جي اڪثريت جي تائيد لازم ھوندي آھي. +صدر کي وزيراعظم ۽ ڪابينه جي ھٽائڻ جا اختيار ھوندا آھن ۽ پارليامينٽ کي پڻ عدم اعتماد جي ووٽ ذريعي وزيراعظم کي ھٽائڻ جو اختيار ھوندو آھي. +ھن قسم جو نيم صدارتي نظام خالص صدارتي نظام جي ويجھو ھوندو آھي. +ھن نظام جا مثال گني بسائو، موزمبيق، ابخازيه، آذربائيجان، ريپبلڪ آف ڪانگو، موريطانيا، فلسطين، شام، ڏکڻ اوسيشيا، ناميبيا، روس،سينيگال (2001 کان) ۽ تائيوان آھن. +اھو نظام ماضيءَ ۾ يوڪرين ۾ پڻ رھيو ھو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60625.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60625.txt new file mode 100644 index 0000000..c360c33 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60625.txt @@ -0,0 +1,35 @@ +آذربائيجان سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ +آذربائيجان سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ يا سوويت آذربائيجان يونين آف سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ (USSR) يا سوويت يونين جي رياستن مان ھڪ رياست ھئي جيڪا 1922ع کان 1991ع تائين سوويت يونين جو حصو رھي. +28 اپريل 1920ع تي جڏهن آذربائيجان سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ قائم ٿي تہ اتي سوويت روس ان جي اقتدار سنڀالڻ لاء سوويت اڳواڻ آندا. +پھريان ٻہ سال اھا بطور سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ جي ھڪ خودمختيار رياست ھئي پوء ان کي آرمينيا ۽ جارجيا سميت ٽرانسڪاڪيشن سوشلسٽ فيڊريٽو ريپبلڪ ۾ شامل ڪيو ويو جيڪا ولاديمير لينن جي رٿ مطابق جوڙي وئي هئي. +ان وفاقي سوشلسٽ رياست ۾ آذربائيجان، آرمينيا ۽ جارجيا جي خوداختياري کي پڻ برقرار رکيو ويو ھو. +ڊسمبر 1922 ۾ اھا نئين ٺھيل وفاقي رياست سوويت يونين جو حصو ٿي وئي. +1936ع ۾ اھا فيڊريٽو ريپبلڪ ٽوڙي ٽنھي رياستن جي سوشلسٽ ريپبلڪ واري حيثيت بحال ڪئي وئي. +14 مارچ 1937ع ۾ آذربائيجان سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ جو آئين منظور ڪيو ويو. +ھي رياست جو 1991 م خاتمو آندو ويو جڏھن 5 فيبروري 1991ع تي سوشلسٽ ريپبلڪ جي صدر جي 29 نومبر 1990 واري نئين رياست جي قيام جي اعلان جي آذربائيجان جي سپريم سوويت توثيق ڪئي. +ان باوجود آذربائيجان سويت يونين ۾ آڪٽوبر 1991ع تائين شامل رھيو. +سوشلسٽ ريپبلڪ وارو آئين نئين ريپبلڪ ۾ 1995ع تائين جاري رھيو جنھن بعد ملڪ ۾ نئون آئين نافذ ڪيو ويو. +13 آڪٽوبر 1922ع تي سوويت يونين جي روسي، آذربائيجاني، آرمينيائي ۽ جارجيائي ريپبلڪن جو ترڪي سان قارص وارو معاھدو ٿيو جنھن تحت اڳوڻي خودمختيار نخجوان سوويت سوشلسٽ ريپبلڪ کي آذربائيجان جي حدن منجھ خودمختيار حيثيت ۾ برقرار رکيو ويو. +معيشت. +سوشلسٽ ريپبلڪ ۾ آذربائيجان جي اندر تيل جا نوان ذخيرا دريافت ڪيا ويا. +1929ع ۾ جارجيا کان پوءِ آذربائيجان سوشلسٽ ريپبلڪ سوويت يونين جي تيل پيدا ڪندڙ ٻين وڏي ريپبلڪ ھئي جيڪا جلد ئي 1931ع جي مارچ جي آخر تائين پھرين نمبر تي ٿي وئي. +ان سال سويت يونين جو 60 سيڪڙو تيل آذربائيجان مان ھيو. +رياست جي ٻئين پنج سالا منصوبي (1933–1937) جي آخر ۾ آذربائيجان سوويت يونين اندر سرمايي جي سيڙپ ۾ ٽيون نمبر وڏي ريپبلڪ بڻجي چڪو ھو. +22 جون 1941ع جرمني سوويت يونين تي حملو ڪري ان سان جنگ جي شروعات ڪئي تہ ان پھرين سال آذربائيجان 2350 لک ٽن تيل پيدا ڪيو جيڪو تيل جي صنعت جي سموري تاريخ جو ھڪ وڏو رڪارڊ ھيو تيل جي صنعت وارن مزدورن رضاڪارانه طور موڪلون ختم ڪري روز 12 ڪلاڪ لاڳيتو ڪم ڪيو. +جرمن فوج باڪو جي تيل جي ڪري اھميت ھجڻ ڪري ان طرف پيشقدمي ڪندي ڪوہ قاف جبلن واري علائقي ۾ پھتي، پر اسٽالن گراڊ واري جنگ ھارائڻ بعد جرمن فوج ڪوہ قاف مان پڻ پوئتي موٽڻ شروع ڪيو. +1942ع ۾ آذربائيجان سوويت يونين ۾ ٻيون نمبر وڏي چانھن پيدا ڪندڙ ريپبلڪ ٿي وئي. +1950 واري ڏھاڪي ۾ سمنڊ اندر تيل ڪڍڻ جي شروعات ٿي. +1960 واري ڏھاڪي ۾ سوويت معيشت ۾ آذربائيجان جي تيل جي صنعت جي بنيادي اھميت گھٽجندي وئي. +جزوي بطور تي تيل جي پيداوار جي پيداوار کي سوويت يونين جي ٻين خطن ۾ منتقل ڪيو ويو ۽ ٻيو سبب زميني تيل جي دريافت ۾ ڪمي اچڻ ۽ سامونڊي تيل جي دريافت جو مھانگو ھجڻ ڪري ان کي غير اھم سمجھڻ ھيو. +ان صورتحال ڪري تاجڪستان کان پوءِ سويت يونين جي سوشلسٽ ريپبلڪن ۾ آذربائيجان جي پيداوار ۽ پيداواري صلاحيت جي شرح سڀ کان گھٽ رھي. +ان کان سواءِ آذربائيجاني ۽ آرمينيائي ماڻھن وچ ۾ نسلي ٽڪراء ۾ اضافو ٿيو جنھن سان تشدد وارا واقعا پڻ شروع ٿيا جن کي سختي سان ڪچليو ويو. +سوشلسٽ ريپبلڪ جو زوال. +ماسڪو جي حڪومت 1969ع ۾ حيدر علييف ڪميونسٽ پارٽي آذربائيجان جو فسٽ سيڪريٽري مقرر ڪيو جنھن معيشيت ۾ اصلاحون آڻي عارضي طور تي بھتري آندي ۽ تيل جي نعم البدل صنعت کي فروغ ڏياريو جن م ڪپھ سرفھرست ھئي. +1982ع ۾ حيدر علييف ماسڪو ۾ ڪميونسٽ پارٽي جي پولٽ بيورو جو ميمبر مقرر ٿيو. +ھن 1987ع ۾ ميخائيل گورباچوف جي پرسٽرائڪا واري پاليسي جي مخالفت ڪئي جنھن ڪري کيس جبري طور تي رٽائر ڪيو ويو. +1980 جي ڏھاڪي واري پوئين حصي ۾ گورباچوف جي دؤر ۾ ڪوھ قاف ۾ نگورنو ڪاراباخ واري مسئلي ڪر کنيو،. +نسلي تصادم ڪميونسٽ پارٽي جي ڪمزورين کي وائکو ڪري ڇڏيو. +گلاسنوسٽ يا اظھار جي آزادي جي پاليسي سان غيرجانبدار اشاعتون ۽ سياسي جماعتون وجود ۾ آيون. +آذربائيجان ۾ پڻ پاپولر فرنٽ آف آذربائيجان جيڪا سوشلسٽ ريپبلڪ جي زوال واري وقت اقتدار سنڀالڻ لاءِ تيار ٿي وئي ۽ جلد ئي سوويت يونين کان آزادي جي شروعات ٿي جنھن جي اصل قيادت پاپولر فرنٽ ڪئي +سوويت يونين جي ٽٽڻ کان اڳ جيڪا بيچيني پيدا ٿي ان ۾ ريڊ آرمي آذربائيجان ۾ فوجي ڪاروائي سان آزادي جي مطالبن کي +دٻائڻ جي ڪوشش ڪئي جيڪا ڪاروائي 20 جنوري 1990ع تي ڪاري جنوري ۾ تبديل ٿي وئي جنھن ۾ 132 مظاھرو ڪندڙ ۽ باڪو جا ٻيا شھري مارجي ويا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60626.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60626.txt new file mode 100644 index 0000000..011e18c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60626.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +نگورنو ڪاراباخ +نگورنو ڪاراباخ' (ارتسخ) آذربائيجان يي ڏکڻ ڪوھ قاف ۾ ھڪ علائقي جو نالو آهي. +لفظ "نگورنو" روسي ٻولي جو لفظ آهي جنهن جي معني آهي "جابلو". +لفظ "ڪارا" ترڪ ٻولي جو لفظ آهي جنھن جي معنيَ آهي "ڪارو ". +لفظ "باخ" آذربائيجاني ٻولي ۾ "باغ" کي چوندا آهن. +اھڙي طرح ان نالي جي معنيَ آھي جابلو ڪارو باغ. +نگورنو ڪاراباخ ھن وقت آذربائيجان ۽ آرمينيا جي وچ ۾ سرحدي تڪرار وارو علائقو آهي. +گڏيل قومن جي اداري مطابق اھو آذربائيجان جو حصو آهي. +ھن وقت ان علائقي تي ارتسخ ريپبلڪ قائم آھي جنھن کي گڏيل قومن ۾ تسليم ناھي ڪيو ويو. +گڏيل قومن ان علائقي مان آرمينيا جي فوج جي نيڪالي جو مطالبو ڪيو آهي. +تاريخ. +آرمينيا ۽ آذربائيجان وچ ۾ نگورنو ڪاراباخ تڪرار جو موضوع 1918ع ۾ بڻيو جڏھن ٻنھي ملڪن روسي ايمپائر کان آزادي جو اعلان ڪيو. +اڃان ان تڪرار جي نبيرو ڪونہ ٿيو ھو تہ ٻئي رياستون ڪميونسٽ بالشويڪن جي تحريڪ ڪامياب ٿيڻ سان سوويت يونين ۾ شامل ٿي ويون. +ميخائيل گورباچوف جي اقتدار ۾ اچڻ بعد نگورنو ڪاراباخ جي آرمينيائي رھاڪن جي نمائندن مسئلا سوويت ۽ بين الاقوامي قيادت آڏو مسئلا اٿارڻ شروع ڪيا تہ کين جبري طور تي آذربائيجاني بڻايو پيو وڃي. +انھن آرمينيائي نسل جي ماڻھن علحدگي جي تحريڪ جو آغاز ڪيو. +ان تحريڪ کي روڪڻ لاءِ نومبر 1991ع ۾ آذربائيجان جي پارليامينٽ ان خطي جو خوداختياري وارو درجو ختم ڪري ڇڏيو جنھن جي نتيجي ۾ ان علائقي ۾ آرمينيائي انتظاميه ريفرنڊم ڪرايو جنھن ۾ غالب اڪثريت علحدگي جي حق ۾ ووٽ وڌو. +نگورنو ڪاراباخ جي رھندڙ آذري ماڻھن ان ريفرينڊم جو بائڪاٽ ڪيو. +انھن واقعن جي نتيجي ۾ آرمينيا مان ٻہ لک آذري ماڻھن کي بي دخل ڪري نيڪالي ڏني وئي جنھن سان آذربائيجان ۾ نسلي فساد شروع ٿي ويا ۽ پوء جنگ ڇڙي وئي. +ان جنگ ۾ 150000 ماڻھو مارجي ويا ۽ ڏھ لکن جي لڳ ڀڳ بي گھر ٿيا. +آرمينيا نگورنو ڪاراباخ جي آرمينيائي آبادي جي مدد ڪئي. +ھن وقت ان علائقي ۾ آرمينيا جي فوج موجود آهي. +نگورنو ڪاراباخ جو مسئلو. +ملڪ جي آزادي سان نگورنو ڪاراباخ جي اڪثريت واري آرمينيائي آبادي آرمينيا جي پٺڀرائي سان نئين رياست ۾ گڏ ھلڻ کان انڪار ڪيو جنھن ڪري جنگ ڇڙي پئي 1994ع ۾ جنگ جي خاتمي تي آرمينيائي آبادي نگورنو ڪاراباخ سميت آذربائيجان جي 14 کان 16 سيڪڙو ايراضي تي قابض ٿي وئي ان جنگ دوران آرمينيائي اڪثريت وارن علائقن ۾ آرمينيا نسلي گروھ آذربائيجاني ماڻھن جا قتل عام پڻ ڪيا جن ۾ مالبيلي ۽ گشڪولر وارو قتل عام، گاراداگلي قتل عام ، اگدابن قتل عام ۽ کوجئلي وارو قتل عام شامل آهن. +30000 کان وڌيڪَ ماڻھو ان جنگ ۾ مارجي ويا ۽ ڏھ لکن کان وڌيڪَ بي گھر ٿيا گڏيل قومن جي سڪيورٽي ڪائونسل قرارداد نمبر 822، 853، 874 ۽ 884 ذريعي آرمينيائي فوج کان آذربائيجاني علائقا فورن خالي ڪرڻ جا مطالبا ڪيا ڪيترائي روسي ۽ آرمينيائي 1990واري ڏھاڪي ۾ آذربائيجان ڇڏي ويا 1970 جي آدمشماري مطابق آذربائيجان ۾ 5,10,000 روسي ۽ 4,84,000 آرمينيائي رھندڙ ھيا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60657.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60657.txt new file mode 100644 index 0000000..c4653cb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60657.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +آتروپات +آتروپات (Aτρoπάτης) (370 ق م – 321 ق م کان پوءِ) فارس جو امير ھيو جيڪو شھنشاھ دارا ٽئين ۽ سڪندراعظم ٻنھي جو خدمتگار رھيو ۽ بعد ۾ ھن پنھنجي نالي سان بادشاهت ۽ پنھنجو شاھي گھراڻو قائم ڪيو. +دارا کيس آتروپ سڏيندو هو. +رومي تاريخ نويس ڪوئنٽس ڪورٽيس کيس غلطي ۾ ارسيسس سڏيو ھو. +زندگي جو احوال. +اشميني ايمپائر جي خاتمي واري دور اچڻ وقت آتروپات ميديائي صوبي جو ساتراپ (گورنر) ھيو. +آڪٽوبر 331 ق م ۾ دارا ٽيون ۽ سڪندراعظم وچ ۾ گئوگميلا واري فيصله ڪن جنگ لڳڻ وقت ھي دارا جي پاسي کان ميديائي صوبي واري فوجي جٿي جو ڪمانڊر ھيو. +جنگ ۾ شڪست بعد دارا ميديائي گادي واري شهر ھگمتانه (Ecbatana) ڀڄي ويو جتي آتروپات سندس ميزباني ڪئي. +دارا نئين فوج گڏ ڪرڻ شروع ڪئي پر 330 ق م ۾ کيس ھگمتانه مان ڀڄڻ تي مجبور ڪيو ويو. +دارا جي مرڻ کان مھينو پوء آتروپات بيڪٽريا جي ساتراپ (گورنر) ارد شير (Bessus) جي ذريعي سڪندراعظم وٽ پيش پيو سڪندراعظم پھرين ميديائي صوبي جي ساتراپي لاء آڪسيڊيٽس جو چونڊ ڪئي ھئي پر ٻن سالن (328 ۽ 327) گذرڻ بعد ھن جو آڪسيڊيٽس جي وفاداري تان اعتبار ختم ٿي ويو ۽ آتروپات کي ان عھدي تي مقرر ڪيو. +سڪندراعظم 324 ق م ۾ آتروپات جي نياڻي جي شادي پنھنجي ويجھي اعتماد واري فوجي ڪمانڊر پرديڪاس سان ڪرائي ۽ شادي جو جشن دجله ندي لڳ واقع شھر شوش ۾ ٿيو. +ان وقت سڪندر اعظم اڃان اشميني ايمپائر جي گادي جي هنڌ پاسرگاد ۾ ڪرايل ھيو. +ساڳي سال ان شادي کان پوءِ سڪندر اعظم ھگمتانه پنھنجي دوست ۽ فوجي نائب ھيفائستيون سان گڏجي گھمڻ آيو جيڪو اتي بيمار ٿي پيو ۽ آڪٽوبر 324 ق م ۾ وفات ڪري ويو. +سڪندراعظم پاڻ بہ 10 جون 323 ق م ۾ وفات ڪئي ھئي. +آتروپات جو ڄاٽو پرديڪاس سڪندراعظم جي ويڳي ڀاءُ فلپ ٽيون جو ريجنٽ طور نامزد ٿيو. +323 ۾ بابل جي ورھاست دوران ميديائي صوبي کي بہ ٻن حصن ۾ ورھايو ويو. +ڏکڻ اوڀر وارو وڏو حصو پرديڪاس جي جنرل پيثون کي مليو ۽ اتر اولھ وارو ننڍو حصو آتروپات کي مليو. +آتروپات ڪجھ وقت بعد سڪندراعظم جي وارثن جي تابعداري ڪرڻ کان انڪار ڪيو ۽ پنھنجي بادشاهت قائم ڪري ڇڏي. +سندس ڄاٽي پرديڪاس کي پيثون 320 ق م ۾ قتل ڪري ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60676.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60676.txt new file mode 100644 index 0000000..3cce612 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60676.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +جمهوريا ارتسک +ارتسخ، ارتسک اڳوڻي ”جمهوريہ نگورنو ڪاراباخ“ جو نئون نالو آھي ۽ ان جو سرڪاري نالو ريپبلڪ آف ارتسخ آھي جيڪا آذربائيجان جي جائز علائقي نگورنو ڪاراباخ ۾ آرمينيا جي مدد سان قائم ڪيل ھڪ اھڙي حڪومت آھي جنھن کي گڏيل قومون تسليم نہ ٿيون ڪن 2006 ۾ ريپپلڪ جي ائين ۾ نگورنو ڪاراباخ جنگ م وڌيڪَ آذربائيجاني علائقا قبضي م اچڻ بعد پراڻي نگورنو ڪاراباخ واري علائقي ۽ نون علائقن کي ملائي ھڪ نئين تڪراري ارتسخ ريپبلڪ ٺاھي وئي. +عالمي برادري ارتسک يا ارتسخ واري علائقي کي آذربائيجان جو جائز علائقو سمجھي ٿي جنھن تي ھڪ ناجائز رياست جوڙي وئي آهي. +نگورنو ڪاراباخ جي آرمينيائي آبادي جي اڪثريت ھجڻ ڪري روسي بادشاهت مان 1918ع ۾ آزاد ٿيڻ وقت ٻنھي آذربائيجان ڊيموڪريٽڪ ريپبلڪ ۽ آرمينيا جي ريپبلڪ نگورنو ڪاراباخ جي دعويداري ڪئي ۽ 1920ع ۾ ٻنھي وچ ۾ ھڪ مختصر جنگ پڻ لڳي. +جڏھن سوويت يونين جو ٻنھي ريپبلڪن تي قبضو ٿيو ۽ اھي ٻئي رياستون سوويت سوشلسٽ ريپبلڪن ۾ تبديل ٿي ويون تي سوويت يونين مسئلي کي ختم ڪرڻ لاء 1923ع ۾ آذربائيجان جي حدن ۾ نگورنو ڪاراباخ جي خودمختيار اوبلاسٽ (آذربائيجان جو ھڪ صوبو) قائم ڪئي. +سوويت يونين جي ٽٽڻ سان خطي ۾ اھو مسئلو ھڪ دفعو ٻيھر اٿي تڪرار بڻجي ويو. +1991ع ۾ نگورنو ڪاراباخ جي ان صوبي جي انتظاميه نگورنو ڪاراباخ ۽ ان سان منسلڪ علائقي شاھوميان جي آذربائيجان کان آزادي جو ريفرينڊم ڪرايو اھڙي طرح انھن گڏجي آزاديءَ جو اعلان ڪري ڇڏيو جنھن سان نگورنو ڪاراباخ واري جنگ ڇڙي وئي جيڪا 1994ع ۾ بغير ڪنھن نتيجي جي جنگ بندي سان ختم ٿي ۽ وري 2020ع ۾ اھا جنگ ٻيھر شروع ٿي وئي جنھن ۾ ترڪي پڻ سڌي طرح آذربائيجان جي اتحاي طور شامل ٿي آرمينيا تي فضائي حملو ڪري ان جي جنگي جھاز کي ڪيرايو. +آرمينيا سڌي طرح ارتسک جي فوجي مدد ڪري رھيو آھي. +سياسي نظام. +ارتسک جو نظام حڪومت صدارتي جمھوريت آھي. +ان جي پارليامينٽ ھڪ ايواني آھي جنھن جو نالو نيشنل اسيمبلي آھي. +ارتسخ مڪمل طرح آرمينيا تي دارومدار رکندڙ آھي ۽ درحقيقت اھو نالي ۾ الڳ ملڪ آھي پر درحقيقت آرمينيا جي قبضي هيٺ آھي. +3 نومبر 2006 ۾ ان وقت جي نگورنو ڪاراباخ ريپپلڪ جي صدر ارڪادي قوڪاسيان آئين جي تيار ڪيل مسودي جي منظوري لاء ريفرينڊم ڪرائڻ جو حڪم جاري ڪيو ريفرينڊم ۾ عوامي شرڪت %87. +2 رھي جن مان %98. +2 سيڪڙو ووٽرن آئين جي منظوري ڏني ان ائين جي پھرين شق ۾ نگورنو ڪاراباخ ريپپلڪ جو نالو تبديل ڪري ارتسخ ريپبلڪ رکيو ويو ۽ ان کي ھڪ خودمختيار جمھوري رياست قرار ڏنو ويو جيڪا قانون ۽ انصاف تي بيٺل ھوندي ان ريفرينڊم کي يورپي يونين، او ايس سي اي، گئام ناجائز قرار ڏيندي رد ڪري ڇڏيو. +ترڪي پڻ ان رفرينڊم جي مخالفت ڪئي نگورنو ڪاراباخ جو آئيني رفرينڊم 2017 پڻ ٿيو جنھن تحت نئون آئين منظور ڪري ملڪ م صدارتي نظام نافذ ڪيو ويو ارتسخ جو نئون نالو رکڻ دراصل پراڻي نگورنو ڪاراباخ خوداختيار اوبلاسٽ کان سواء آذربائيجان جي ٻين ضلعن تي ڪيل قبضي تي حق جتائڻ ھيو +جاگرافي. +ارتسخ يا نگورنو ڪاراباخ ھڪ جابلو علائقو آهي جنھن جي جبلن جي سامونڊي سطح کان سراسري اوچائي آھي. +ارتسخ جي پکيڙ 11500 به چورس ڪلوميٽر آهي ۽ ان جون حدون آرمينيا، آذربائيجان۽ ايران سان ملن ٿيون. +مائونٽ مراوي ھن علائقي جي سڀ کان وڏي چوٽي آھي جنھن جي اوچائي ۽ ڪوھ ڪيرس اوچو آهي. +ارتسخ جو پاڻي جو وڏو ذخيرو سارسانگ ڊيم آھي. +ان جي ندين ۾ ترتر ندي، کاچين ندي شامل آهن ھي علائقو زمين جي اھڙي پليٽ تي واقع آهي جيڪا اوڀر ۽ ڏکڻ-اوڀر طرف لاھي رکندڙ آهي. +ھن علائقي جي سمنڊ جي سطح کان سراسري بلندي آھي اڪثر نديون ارتسخ جي وادي طرف وھندڙ آھي +ھتان جي آبهوا ٽيمپريٽ ۽ درمياني رھندڙ آھي. +گرمي پد جي سراسري شرح رھندي آھي جيڪا سال ۾ ھيٺ مٿي ٿيندي رھي ٿي. +جولاء ۾ تائين ۽ جنوري ۾ تائين پھچي ٿي. +ھوا ۾ نمي جي شرح تائين پھچندي آھي. +ڪجھ علائقن ۾ 100 ڏينهن تائين ڌنڌ رھندو آھي +ارتسخ جي خطي ۾ 2000 قسمن جا ٻوٽا ٿين ٿا ۽ علائقي جو 36 سيڪڙو ٻيلن تي مشتمل آهي +انتظامي ورهاست. +ارتسخ ريپبلڪ جون اٺ ڊويزنون آهن. +ارتسخ ۾ اڳوڻي نگورنو ڪاراباخ خوداختيار اوبلاسٽ جا پنج ضلعا ۽ ان سان لڳولڳ ست ٻيا اڳوڻا آذربائيجاني ضلعا شامل آهن جيڪي ھن وقت ارتسخ واري آرمينيائي فوج جي قبضي هيٺ آھن. +آبادي. +ھتان جي %97. +7 سيڪڙو آبادي آرمينيائي آھي ۽ انھن جي مادري ٻولي پڻ آرمينيائي آھي. +اتان جي آبادي جي اڪثريت عيسائي آھي جنھن جو مذھب آرمينيا جي حواري ڪليسا آھي. +ھتي کوڙ تاريخي عيسائي خانقاھون واقع آھن جيڪي سياحت جو مرڪز آھن ۽ سياح آرمينيا جي پاسي کان ھتي گھمڻ ايندا آهن. +سفارتي تعلقات. +ارتسخ جي پرڏيهي وزارت جي آفيس اسٽپاناڪرت (خانڪندي) شھر ۾ آھي. +اڃان تائين گڏيل قومن جي ھڪ به رڪن يا مبصر کيس تسليم ناھي ڪيو. +ان پرڏيهي کاتي جا ڪنھن بہ ملڪ سان تعلق سفارتي سطح جا نہ آھن. +ان باوجود ارتسخ جي ريپبلڪ پنج مستقل مشن آرمينيا، آسٽريليا، روس، جرمني ۽ يونائيٽيڊ اسٽيٽس ۾ ڪم ڪن پيا ۽ ھي ريپپلڪ فرانس ۾ سوشل ۽ پوليٽيڪل انفرميشن جو بيورو پڻ قائم ڪري چڪي آهي. +ان کان سواءِ ھڪ مشن بيروت ۾ڻپڻ شروع ڪيو اٿائين 2015 ۾ ھڪ تقرير ۾ آرمينيا جي صدر سرژ سرگزائن بيان ڏنو ھو ته نگورنو ڪاراباخ آرمينيا جو اڻٽٽ حصو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60683.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60683.txt new file mode 100644 index 0000000..9e37429 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60683.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +آرمينيائي ٻولي +آرمينيائي ٻولي ھڪ انڊو يورپي ٻولي آھي. +اھا آرمينيائي شاخ جي واحد ٻولي آھي. +اھا ھن وقت آرمينيا ۽ ڊي فيڪٽو ارتسخ جي ريپبلڪ جي سرڪاري ۽ قومي ٻولي آهي. +تاريخي طور تي اھا ٻولي پوري آرمينيائي مٿاھين پٽن ۾ ڳالھائي ويندي هئي.ھن ٻولي جي لکڻ جي طريقو الڳ آھي جنھن کي آرمينيائي لپي سڏين ٿا جنھن کي ھڪ پادري ميسروپ ماشٽاٽس 405ع ۾ تيار ڪيو ھو. +آرمينيائي ٻولي انڊو يورپي ٻولين واري خاندان سان تعلق رکندڙ ھڪ الڳ ٻولي آھي ٻولين جي ڪجھ ماھرن جو خيال آهي ته آرمينيائي ٻولي يوناني ٻولي ۽ ترڪي جي اناطوليه علائقي جي فريجيئي ٻولي ۽ انڊو ايراني ٻولي لھجي جي لحاظ کان وڌيڪَ ھڪٻئي جي ويجھو آھن لھجي جي ان مفروضاتي گروہ منجھ پروٽو آرمينيائي ٻولي کي پروٽو يوناني ٻولي ۽ پروٽو انڊو ايراني ٻولي جي وچ ۾ رکيو ويو رونالڊ آء ڪم (Ronald I. +Kim) وري بلڪل انوکي بناوٽي جوڙجڪ درج ڪئي آهي. +ان مطابق آرمينيائي ٻولي جو تعلق بالٽو سليوڪ ٻولين سان آھي آرمينيا ٻين صدي قبل مسيح کان وٺي آڄوڪي دؤر تائين ھڪ ٻولي ڳالھائيندڙن جو ديس رھيو آھي ھن ٻوليء جي تاريخ لکت ۾ بہ تمام پراڻي آھي. +پنجي صدي عيسويءَ ۾ بائيبل جو ھن ٻوليء ۾ ترجمو پراڻي آرمينيائي ٻولي جو ھڪ محفوظ مسودو آھي. +لغت ۾ تاريخي طور تي ھن ٻولي وچولي ايراني ٻولين جھڙوڪ پارتي ٻولي، فارسي ٻولي، سرياني ٻولي کان وڌيڪَ متاثر ٿيل آھي. +جديد ادبي لکت پڙھت جي معيارن سان موافقت رکندڙ ھن ٻوليء جا ٻہ نمونا آھن: اوڀرندي آرمينيائي ٻولي ۽ اولھندي آرمينيائي ٻولي جن ذريعي لڳ ڀڳ ھن دؤر جا سمورا لھجا باھمي طور تي قابل فھم آھن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60761.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60761.txt new file mode 100644 index 0000000..1dc24c4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60761.txt @@ -0,0 +1,42 @@ +غلام حيدر مهجور +غلام حيدر مهجور سولنگي هڪ سنڌي اديب، پراڻو رٽائرڊ استاد، اتهاسڪار، مصور، سنگيتڪار، اڳوڻو سياستدان ۽ شاعر آھي، جنهن جو جنم اڳوڻي نواب شاھ ضلعي ۾ ٿيو. +سندس ٽي ڪتاب ڇپجي پڌرا ٿي چڪا آھن. +اوائلي عمر ۽ سکيا. +ساهتي پرڳڻي جي نوشهروفيروز ضلعي ۾ ڳوٺ دليپوٽا ڀرسان هڪ ننڍي ڳوٺ مراد سولنگي ۾ ڄائو. +ڳوٺ ٺٽ سولنگي ۾ ڪافي وقت رهيو. +هن وقت ساهتي پرڳڻي جي موري شھر ۾ رهي پيو. +سندس بايوگرافي موجب سندس پالنا سندس امڙ ڪئي ۽ کيس سِکيا به ڏياري. +پهريان سنڌي ۽ اردو ٻولين جا فائنل امتحان پاس ڪيائين، ان کان پوء انٽر ڊرائنگ امتحان پاس ڪيائين، جنهن کانپوء انگريزي ڇهين درجي ۾ ھئڻ دوران 1960ع ۾ ماستريءَ جو انٽرويو پاس ڪيائين. +۽ پرائمري اسڪول عطر خان مريءَ ۾ هيڊ ماستر طور جُوائن ڪيائين. +1960ع ۾ انگريزي فائنل، 1962ع ۾ ميٽرڪ پرائيويٽ، 1963ع. +64ع ۾ ايس.وي ٽريننگ ڪورس مٺياڻي ۽ سڪرنڊ ڪاليج مان، اديب سنڌي، اديب عالم، اديب فاضل جا امتحان اورينٽل ڪالج هالا، مشرقي علوم جي معرفت انٽر ۽ بي. +اي جا امتحان پاس ڪيائين. +هڪ استاد طور. +ڊيوٽي دوران ايڇ ايم خواجا جو نقل ڪندي اسڪولن ۾ اسڪائوٽ ڊرائنگ ۽ گارڊننگ کي هٿي وٺرايائين. +ترنم ۾ ترانو چوڻ، جهنڊي کي بهتر انداز ۾ سلامي ڏيڻ، ٻارن کي پي. +ٽي ۽ مارچ بابت سيکارڻ، اهم ڏڻ ملهائڻ، وڏين اسٽيجن ۽ اسپيڪرن تي ٻارن کي ڊيبيٽس ۾ حصو وٺرائڻ ۽ تقريرن جا موقعا فراهم ڪيائين جن جي صدارت ٻين اسڪولن جي هيڊ ماسترن ۽ تعليم کاتي جي اعلي آفيسرن کان ڪرائيندو هو. +اسڪول ۾ خوبصورت پارڪ رکڻ، دنيا جا نقشا ۽ سينمينٽ سان اسڪول جي بهتر لوڪيشن تي گلوب ٺاهڻ، ڪلاسن کي ڊرائنگ سان سينگارڻ ۽ فارغ ٽائيم تي گلن جي گُڏ ڪرڻ ۽ پاڻي ڏيڻ سندس محبوب مشغلا رهيا ۽ شاگردن ۾ به چاھ پيدا ٿيندو هو. +زندگيءَ جو اڌ حصو برانچ مڊل اسڪولن ۾ انچارج طور نوڪري ڪيائين. +25 سال تيرهن مهينا نوڪري ڪري رٽائر ٿيو. +سياسي زندگي. +مهجور پنهنجي شاگردي واري دور کان ئي وڏو متحرڪ رهندو پئي آيو آھي. +علاقائي سياست ۾ ھي مختلف قومي توڙي پارلياماني سياست ڪندڙ پارٽين ۾ سرگرم رهندو پئي آيو آھي. +1988ع ۾ ھن آزاد اميدار جي حيثيت سان ان وقت جي ٻن هيوي ويٽ سياستدانن غلام مصطفي` جتوئي ۽ عبدالحق ڀرٽ سامهون صوبائي تڪ پي. +ايس. +7 تي فارم ڀرايو هئائين. +سندس انتخابي نشان ڪئنچي هو. +حڪومتي انتخابي نشانن ۾ ھٿوڙو ۽ ڏاٽو نه هيا. +اليڪشن مهم پمفليٽ ڇپائي سائيڪل تي اڪيلي سر پيڊل سائيڪل تي چڙھي شروع ڪيائين جيڪا ان دور جي حساب سان ڪنهن صوبائي اميدوار طرفان هڪ نئين مھم جي ڪوشش ھئي.جنهن ۾ کيس توڙي جو خاص موٽ نه ملي پر سندس مقصد نوجوانن مان جاگيردارن جو خوف ڪڍڻ هو جنهن ۾ ھو گهڻي ڀاڱي سوڀارو ٿيو. +مصور ۽ سنگيتڪار طور. +پنهجي سکشڪ پيشي کان سواءِ مهجور هڪ سٺي اديب، سنگيتڪار ۽ مصور طور به ڪيترائي فن پاڻ ۾ سمائي رکي ٿو۔ هن جي چترڪاراڻي ڪلا ڌار ڌار اسڪولن ۾ نقشن ۽ قلمڪاريء جي شڪل ۾ ماڻھن جي ڌيان جو مرڪز رهندي پئي آئي آ، جنهن سان ڪيترن ماڻھن جون ساروڻيون جڙيل آھن۔ مهجور سنگيت جي به چڱي موچاري ڄاڻ رکي ٿو۔ اڪثر ڪري ماسترچندر وانگي هو پنهنجي شاعري ۽ ڌنون پاڻ سرجيندو هو ۽ اسڪول ۾ ٻارڙن کي پڻ فطرت ۽ موسيقيء لاء اڀاريندو هيو۔ جنهن جو اثر سندس اولاد تي به آھي۔ سندس پٽ شمشير پنهنجي شاگرديءَ وارن ڏينهن ۾ پي ٽي وي جي سنڌي نشرياتي پروگرام ”ٻارڙن جي ٻاري“ سميت ڌار ڌار جاين تي قومي ڳائيندو هيو. +ان کان علاوه سندس صوفي ڪلامن تي مشتمل موسيقي البم به رليز ٿيل آھي۔ +ٺٽ کان موري لڏڻ. +1990ع واري ڏهاڪي ۾ مهجور جي ٺٽ واري گهر تي ڌاڙو لڳو، جنهن ۾ سندس ڳوٺ جو ئي ماڻھو ملوث نڪتو. +ڪجھ وقت کان پوءِ قرآن تي مهجور کيس معاف ڪيو پر سندس ضمير کيس اتي رهڻ گوارا نه ڪيو ۽ کيس پنهنجو اصل گهر ڇڏڻو پيو ۽ هن پنهنجو مسڪن مورو بنايو توڙي جو ان هجرت کيس شخصي ۽ معاشي طور ڪمزور ڪيو ۽ هو پنهنجي ٻارن کي بنيادي تعليم به نه ڏياري سگهيو جنهنڪري هن جي ڪجھ اولاد کان سواء ٻيا سڀ مزدور آھن. +عقيدي طور. +اوائلي عمر ۾ سني مسلڪ سان لاڳاپيل رهيو ۽ نوڪريءَ دوران شيعا مسلڪ جي عالمن سان ڪچھريون ڪري اهل بيت جي زندگي بابت ڪافي لڪل ڳالهيون جن کي اسلامي تاريخن لڪايو هو پرکيائين ۽ شيعا فرقو اپنايائين۔ پر وقت گذرڻ سان جيئن علم حاصل ڪندو ويو تيئن ان مسلڪ کي ڇڏي صوفين وارو گيڙو ويس ڍڪيائين ۽ تنهن وقت کان هيستائين ماڻھن کي زات پات، رنگ ۽ ڌرم کان مٿي ڪيول عالم انسانيت، پريم ونڊڻ ۽ هڪ ٿيڻ جي پرچار ڪندو رهي ٿو۔ +ادبي پورهيو. +سندس ٽي ڪتاب ڇپيل آھن. +هڪ” تاريخ راجپوت سولنڪي(سولنگي)هند سنڌ ۾ سندن هڪ هزار سالا حڪمراني“. +ٻيو سندس ڌار ڌار موضوعن تي شاعري جو ڪتاب نالي” ڪشڪولِ مهجور“. +۽ ٽيون ” ڍڳا اچ مونکي ڊھ ھڻ“۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60921.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60921.txt new file mode 100644 index 0000000..83007c5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60921.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +بي بي-هيبت مسجد 0 205265 2020-11-11T07:07:01Z JogiAsad /* تاريخ */ ڳنڍڻن کي شامل/بهتر ڪيو wikitext text/x-wiki +بيبي-هيبت مسجد () آذربائيجان جي باڪو ۾ تاريخي مسجد آهي. +موجوده ڍانچو 1990 جي ڏهاڪي ۾ تعمير ٿيو، اهڙي ئي نالي سان مسجد جي تفريح آهي جنهن کي 13 صدي ۾ تعمير ڪيو ويو. +شاهه شيروهنشاهه فرخزاد ٻيو ابن احسان ٻيو ، جنهن کي 1936 ۾ بالشويڪن مڪمل طور تي تباهه ڪري ڇڏيو هو. +بي بي-هيبٿ مسجد اوليما خانم (محمد جي اولاد) جو مقبرو آهي، ۽ اڄ به هن علائقي جي مسلمانن لاءِ روحاني مرڪز آهي ۽ آذربائيجان ۾ اسلامي فن تعمير جي اهم يادگار آهي. +اها مقامي طور تي "فاطمه مسجد" جي نالي سان مشهور آهي، جنهن کي اليگزينڊر ڊوماس پنهنجي 1850 واري سفر دوران هن مسجد کي بيان ڪيو. +تاريخ. +هن مسجد کي ستين شيعه امام ـموسيٰ ڪاظم جي ڌيءُ جي قبر مٿان تعمير ڪيو ويو هيو، جيڪو خليفي جي ظلمن کان باڪو ڏانهن ڀڄي آيو هيو. +قبر تي هڪ پٿر جي ڪٻٽن تي نقش ٿيل آهي جنهن ۾ لکيل آهي ته اڪيما خانم مقدس جو تعلق مقدس خاندان سان هيو: "هتي يوميا خانم دفن ٿيل آهي، جيڪا حضرت محمد ﷺ جو اولاد منجهان ڇهين امام جعفر الصادق جي پوٽي جي ڌيءُ ستون امام موسيٰ ڪاظم، اٺين امام رضا جي ڀيڻ آهي. +مسجد جي ڏکڻ پاسي واري ڀت تي لکڻين جي بنياد تي، اتهاسڪارن انکي 13 صدي جي پڇاڙي ۾ تعمير ٿيل طور منسوب ڪن آهن. +مسجد جي ديوار تي عربي جي لکت پڙهي سگهجي: جنهن ۾ لکيل آهي ”ڪم محمود بن سعد“، ساڳيو آرڪيٽيڪٽ، جنهن باڪو جي ڀرسان نردارن جو قلعو اڏاوت ڪرايو هيو. +حاجي شيخ شريف انهن ڪيترن ئي مسلمانن ۾ شامل هو، جيڪي مسجد جي ڀرسان دفن ٿيل آهن. +هو تصوف پکيڙڻ لاءِ باڪو ۾ پهتو هيو، ۽ پنهنجي باقي حياتي هن مسجد ۾ گذاريائين. +مشهور فرانسيسي ليکڪ، اليگزينڊر ڊماس، جنهن 1840 واري ڏهاڪي ۾ مسجد جو دورو ڪيو، پنهنجي ڪتاب ”دي ورلڊ“ ۾ لکيو: ”اها مسجد- بانجھ عورتن لاءِ عبادت ڪرڻ جي جاءِ آهي، جيڪي هتي پيدل آيون، عبادت ڪنديون هيون، ۽ هڪ سال اندر ٻار ڄڻڻ جي قابليت حاصل ڪيائون. +مسجد جو ذڪر مقامي ۽ يورپي ڳولا ڪندڙن ۽ سياحن جهڙوڪ عباسگولو باکيانوف، اليا بيرزين، جوهانس البرچ برنارڊ ڊورن، نيڪولس خانيڪوف ۽ ييوگيني پکوموف جي کوجنا وارن ڪمن ۾ پڻ مليو آهي. +1911 ۾، باڪو جي سرپرست، الاسگر آغا داداشوف، آرڪيٽيڪٽ حاجي نجف سان گڏجي مسجد جي نئين عمارت جي اڏاوت ڪئي. +اهڙي ريت، مقبري جي بحالي ۽ پراڻي مسجد چوڪنڊو (ڪعبي) جي شڪل ورتي. +مسجد جي تباهي. +1920ع ۾ آذربائيجان ۾ سوويت يونين جي قيام کان پوءِ، بالشويڪين مذهب جي خلاف ڀڙڪڻ شروع ڪيو. +بيبي هيبت مسجد، باڪو جي روسي آرٿوڊوڪس اليگزينڊر نيوزسڪي ڪيٿيڊرل ۽ رومي ڪئٿولڪ چرچ سميت فحاشي تصور طور نئين حڪومت جو نشانو بڻيا. +سوويت مخالف مذهبي مهم جي نتيجي ۾ مسجد کي 1934 ۾ ڌماڪي سان اُڏايو ويو. +مسجد جي تباهي کانپوءِ ئي، ساڳئي سال ماسڪو ۾، سوويت حڪومت تاريخي اهميت واري عمارتن جي يادگار محفوظ ڪرڻ جو فيصلو ڪيو، جڏهن ته ازڪومسٽاريسا سلاموف جي چيئرمين کي مسجد جي تباهي ڪرڻ جي ڏوهه ڪارڻ سائبيريا ۾ 20 سال جلاوطني جي سزا ٻڌائي وئي. +مسجد جي بحالي. +1994 ۾، آذربائيجان پنهنجي آزاداي (آجپو) ماڻڻ کانپوءِ، ان وقت جي آذربائيجاني صدر حيدر عليوف عليئيف انهيءَ جاءِ تي، جتي ان کي تباهه ڪيو ويو، بي بي هيبت مسجد جي لاءِ نئين عمارت جي اڏاوت جو حڪم ڏنو. +ڌماڪي کان ڪجهه دير اڳ ڪڍيل تصويرن جي بنياد تي 1980 ۾ ڪامپليڪس جي ترتيب ۽ سائيز بحال ڪئي وئي. +سيرسپاٽو ڪندڙ مختلف سياحن جي رڪارڊ، 1925 ۾ سڊيگ پاران لکيل هڪ ننڍڙي مضمون، جنهن ۾ جنهن ۾ 1920 جي ڏهاڪو جي وچ ۾ مسجد جي اڱڻ جي حالت کي پڻ بيان ڪيو ويو هيو، سميت ان رڪارڊ منجهان پڻ مسجد جي بحالي ۾ اهم سهائتا ملي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60940.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60940.txt new file mode 100644 index 0000000..5321ca7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60940.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +گوئگول نيشنل پارڪ +گوگيل نيشنل پارڪ () آذربائيجان جو هڪ قومي پارڪ آهي. +اهو 1 اپريل 2008 ۾ اڳوڻي گوئيگول ضلعو انتظاميه جي هڪ علائقي 1 اپريل، 2008 ۾ قائم ڪيو ويو هو جيڪو 1925 ۾ قائم ٿيل اڳوڻي "گوئيگول اسٽيٽ ريزرو" جي بنياد تي قائم ڪيو ويو هيو، جيڪا 1925 ۾ قائم ٿي هئي، ۽ جنهن ان کي ختم ڪري ڇڏيو هيو، ان جي پکيڙ 12،755 هيڪٽرن (127. +55 اسڪوائر ڪلوميٽر) جي ايراضي تي پکڙيل آهي. +ان پارڪ کي اڳوڻي رياست جي 6،739 هيڪٽرن (67. +39 اسڪوائر ڪلوميٽر) ايراضي سان ۽ موجوده پارڪ واري مٿاڇري ڏانهن نيشنل پارڪ جي طور تي وڌايو ويو. +ان نينشل پارڪ ۾ آذربائيجان جي سڀ کان وڌيڪ شفاف ۽ سهڻي گيگول ڍنڍ شامل آهي. +ان ريزرو جو مقصد ليسر قفقاز (ڪوهه ڪاف) جي اترئين لاهي (گهير) جي سبليپائن زون جي قدرتي ماحولياتي سرشتو (ايڪو سسٽم) جو بچاءُ ڪرڻ آهي. +ان کي سندس ريزروِ حيثيت کان محروم ڪيو ويو هيو، پر پوءِ ان حيثيت کي بحال ڪيو ويو هيو. +فلورا ۽ فانا. +ٻوٽا (فلورا). +گوئيگول جو علائقو لڳ ڀڳ سڄو ٻيلن (جهنگ) سان ڍڪيل آهي، ۽ اتي 420 کان مٿي ٻوٽن جي پرجاتي (اسپيشيز) موجود آهي، جنهن ۾ 20 ڏيهي ٻوٽا پڻ شامل آهن. +جهنگلي جانور (فانا). +هتي پکين جون ڪيتريون ئي ڏيهي پرجاتيون (جنسون، اسپيشيز) آهن، جن ۾ ڏاڙهي وارو ڳِجهه پکي (Gypaetus barbatus)، مصري ڳِجهه پکي (Neophron percnopterus)، يوروشين باز (پرمار) ڄٻرو (Bubo bubo)، ڪارو ڪاٺَ ڪُٽو (Dryocopus martius)، سونهري پيِلڪ پکي (Oriolus oriolus)، مسٽل ٿروس (Turdus viscivorus)، اسٽاڪ ڊئو (ڪبوتر، ڳيرو، ڪولمبا اويناس Columba oenas)، يوروشين ووڊڪوڪ (اڇو ٽيٽو، اسڪولوپڪس روسٽولا Scolopax rusticola)، ووڊرلارڪ (لولولا آربورا Lullula arborea)، گونگو راج هنس پکي (سيگنس اولور Cygnus olor)، عام ٻٽيرو (Coturnix coturnix)، ڪئسپين ٽاٽئيموس (پوائلي هيرڪنيس Poecile hyrcanus) ٽٽموائوس جو ذيلي پرجاتي؛ قفقاز جي گهگهه (چڪور، تتر، ڪيڪ Phasianus colchicus colchicus) عام چڪور يا تتر پکي جي ذيلي پرجاتي يا نسل جا پکي شامل آهن. +فلموگرافي. +هڪ دستاويزي فلم ”گيگول ملي پارڪ“ (گوئگول نيشنل پارڪ) جي عنوان سان 2015 ۾ هتي فلمائي وئي. +اها فلم باڪو جي نظامي سينيما سينٽر ۾ پيش ڪئي وئي هئي هئي. +ان فلم جي پيشڪش ۾ حيدر عليئيف فائونڊيشن جي نائب صدر ليليٰ عليئيف شريڪ ٿي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60969.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60969.txt new file mode 100644 index 0000000..c693d48 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60969.txt @@ -0,0 +1,42 @@ +گارا گرائيوف +گارا ابوالفراز اوگهلو گرائيف (, ، فيبروري 5، جنم 1918 باڪو۾ - وفات 13 مئي 1982 ماسڪو ۾)، سندس نالو ڪارا ڪاريف يا ڪارا قائيف جي طور تي پڻ هِجي ڪيو ويندو آهي، سوويت آذربائيجان جو مشهور موسيقار هو. +گريائيف تقريباً 110 موسيقي جا حصا لکيا، باليٽ ، اوپيرا، سمفونڪ ۽ چيمبر جا ٽڪڙا، پيانو، ڪينٽتا، گانا ۽ مارچ لاءِ سولو، ۽ نه رڳو آذربائيجان ايس ايس آر ۾ ۽ سڄي دنيا ۾، پر سوويت يونين جي باقي علائقن ۾ پڻ مشهور ٿيو. +شروعاتي زندگي. +گرائيوف هڪ ٻارن جي بيمارين جو ماهر طبقي جي خاندان ۾ پيدا ٿيو ، جيڪو باڪو ۾ مشهور هو. +سندس ماءُ، سونا، باڪو جي اسڪول جي پهرين گريجوئيٽ منجهان هئي. +هو روسي موسيقي سوسائٽي. +گريائيف جو ننڍو ڀاءُ مرشل سرجن ۽ ڊاڪٽر آف ميڊيسن ٿيو. +سال 1926 ۾، اٺن سالن جي عمر ۾ ، گارا گرائيف آذربائيجان اسٽيٽ ڪنزرويٽوائر جي جونيئر ميوزڪ اسڪول ۾ داخل ٿيو، جيڪو هن وقت باڪو ميوزڪ اڪيڊمي جي نالي سان مشهور آهي. +پنهنجي موسيقي جي قابليتن جي ڪري، گرائيف کي 1933 ۾ آذربائيجان اسٽيٽ ڪنزرويٽوائر ۾ ٻن فيڪلٽين ۾ هڪ ئي وقت داخلا جي اجازت ڏني وئي. +هن جي استادن ۾ جورگي شروائيف، ليونڊ روڊولف، ۽ مشهور آذربائيجان موسيقار عزير حاجبيووف هئا. +1937 ۾، گرائيف آذربائيجان ايس ايس آر جي مرتب ڪندڙ(ڪمپوزرز) يونين ۾ شامل ٿيو. +ڪيريئر. +1938 ۾، ويهن سالن جي عمر ۾، گيريوف پنهنجي رسالي جو پهريون ميوزڪ ترتيب ڏنو، هڪ رسالي ”دل جو گيت“ رسول رضا جي شاعريءَ جو. +اهو جوزف اسٽالن جي موجودگي ۾ ساڳئي سال ماسڪو جي بولشوئي ٿيٽر ۾ پيش ڪيو ويو. +گريائيف بولشوئي ٿيٽر ۾ آذربائيجان آرٽ جي فييسٽول جي ڏهاڪي دوران ڪيانتا منعقد ڪئي، ان تقريب ۾ اسٽالن به شرڪت ڪئي. +ساڳئي سال ۾، گريائيف ماسڪو اسٽيٽ ڪنزرويٽر ۾ منتقل ٿي ويو، جتي هو شاگرد ۽ دمتري شوستاڪووچ جو سٺو دوست بڻجي ويو. +1941 ۾ گرائيف آذربائيجان اسٽيٽ فيلارمونڪ سوسائٽي ۾ تعليم ڏيڻ لاءِ باڪو ڏانهن موٽي آيو. +1945 ع ۾ ، هن ۽ جوويت حاجيئيف ٻنهي "مادر" وطن لکيا (“Vətən”) اوپيرا ، جنهن جي لاءِ انهن کي هڪ معزز اسٽالن انعام سان نوازيو ويو. +1948 ع ۾ ، 30 سالن جي عمر ۾ ، گرائيف کي وري هي انعام پنهنجي سمياتي نظم "ليلي ۽ ماجنون" لاءِ ڏنو ويو ، ساڳيو ئي ترتيب ڏنل مشهور ڪم نظامي گنجوي جي بنياد تي. +1948 ۾ عزير حاجبيوف جي وفات تي ، گيرائيف آذربائيجان ايس ايس آر جي مرتب ڪندڙن جو يونين ۽ آذربائيجان اسٽيٽ ڪنزرووائرائر جو ريڪٽر بڻجي ويو. +هن پوئين عهدي ۾، گرائيف آذربائيجان جي لوڪ موسيقيءَ جي تعليم تي اوزيير حاجبيوف جو روايتي زور برقرار رکيو، ۽ همعصر صنفن کي ترقي ڏني، جهڙوڪ آذربائيجان جي موسيقي ۾ جاز. +سال 1948 ۾ گريائيف سوويت سازن جي پهرين نيشنل يو ايس ايس آر ڪانگريس لاءِ نمائندو پڻ ٿيو. +ساڳئي سال ۾ گرائيف آذربائيجان آرڪيٽيڪچر ۽ آرٽ انسٽيٽيوٽ ۾ ميوزڪ کاتي جي سربراهي پڻ ڪئي. +1952 ۾ ڪئروگرافر پي اي گوسيف جي هدايت هيٺ، گيرائيف جي "ست خوبصورتين جو" بيلٽ آذربايجاني ٿيٽر آف اوپيرا ۽ بيلٽ تي مقابلو ڪيو ويو. +نظامي گنجوي جي مشهور نظم تي مشتمل "ست سهڻيون" ( "Yeddi gözəl") آذربائيجان جي ڪلاسيڪي موسيقي جي تاريخ ۾ هڪ نئون باب کوليو. +گريائيف جو واحد ٻيو بيلٽ، ٿن"نڊر جو رستو"، 1958 ۾ تيار ڪيل، ڏکڻ آفريڪا ۾ نسلي انتشار لاءِ وقف هو. +ساڳئي سال، گيرائيف پڻ "ڪئسپين سمنڊ جي تيل ڪارڪنن" بابت دستاويزي فلم "ـ اي اسٽوري ابائوٽ آئل ورڪرز" جي سکيا لکي، جيڪا رومن ڪريمن پاران هدايتڪاري هيٺ ۽ نفت داشلاري جي ماڳ تي ٺاهي وئي. +آذربائيجان اسٽيٽ ڪنزرويٽر ۾ پنهنجي تدريسي ڪيريئر دوران، گيرائيف آذربائيجان جي ڪيترن ئي مشهور ميوزيشن ۽ ڪمپوزرن کي سکيا ڏني، جن ۾ عارف ملڪوف، خيام مرزادي ۽ اسماعيل حاجبيوف شامل آهن. +گارائيف جي پٽ، فراج (پيدائش 1943 ع)، به سندس شاگرد ٿيو ۽ اهڙي ريت قوبستان جا پاڇا ۽ "ڪليڊوسڪوپ" "جي نالي سان" ون-ايڪٽ باليٽ تي ٻڌل لکيو، ۽ بعد ۾ ايونٽ گارڊ آذربائيجان ۾ تحريڪ جي موسيقي جي اڳواڻي ڪيائين. +جون 1961 ۾ سرد جنگ دوران، گريائيف ۽ ٽيخون خرنينڪوف صرف ٻه سوويت ڪمپوزر هئا جن يوسي ايل سي ۾ منعقد ٿيندڙ پهرين انٽرنيشنل لاس اينجلس ميوزڪ فيسٽيول ۾ شرڪت ڪئي. +ان فيسٽيول ۾ سڄي دنيا مان پندرهن موسيقار ڪم ڪري چڪا آهن، جن ۾ آرنلڊ شينبرگ ۽ آئيگور اسٽراوينسڪي شامل آهن. +11 جون تي، فرانز وڪسمان گاريائف جي پاٿ "آف ٿنڊر" مان هڪ ترتيب سان گڏ فيسٽيول سمفوني آرڪسٽرا منعقد ڪيو. +1962 ۾ گريائيف سپريم سوويت يو ايس ايس آر جو ميمبر ٿيو ۽ آمريڪا، ايٿوپيا ۽ لبنان جو دورو ڪيو. +1972 ۾ هن پولينڊ جو دورو ڪيو. +بعد ۾ زندگي. +گريائيف دل جي بيماري جو شڪار ٿيو، جنهن کيس باڪو ۾ منعقد 60 هين جوبلي ملهائڻ ۾ شرڪت کان روڪيو، جتي کيس سوشلسٽ ليبر جي هيرو جي لقب سان نوازيو ويو. +گريائيف پنهنجي زندگي جا آخري پنج سال ماسڪو ۾ گذاريا، ۽ عوام کان پري رهيو، جيتوڻيڪ باڪو لاءِ سندس محبت گهڻي هئي ۽ هن جي لکڻين ۾ باڪو ويٺل هو: +گريائيف 64 مئي جي عمر ۾ 13 مئي 1982 تي ماسڪو ۾ وفات ڪئي. +هن جو لاش باڪو ڏانهن روانو ٿيو ۽ اللي آف آنر تي دفن ڪيو ويو. +هن جي يادگيري کي خراج تحسين. +بين الاقوامي فيسٽيول آف ڪنٽينرپيٽ ميوزڪ 1986 کان وٺي آذربائيجان جي وزارت ثقافت جي تعاون سان هن جي مان ۾ منعقد ٿي رهيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60971.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60971.txt new file mode 100644 index 0000000..a82d4ed --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd60971.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +راشد بهبودوف +راشد بهبودوف ( رشيد؛ 14 ڊسمبر 1915 - 9 جون 1989) آذربائيجاني گلوڪار ۽ اداڪار هو. +راشد بهبودو تبليسي ۾ 1915 ع ۾ پيدا ٿيو. +هن جو پيءُ، ماجد بهبودوف، پڻ هڪ ڳائڻو هو. +1945 ۾، توفيگ گوليف جي دعوت تي، رشيد بهڀوف باڪو منتقل ٿي ويو. +ساڳئي سال ۾، هن کي فلم "ارشين مل الن، ۾ "اسگر" جو مکيه ڪردار مليو، اها فلم هڪ ناٽڪ ڪلاٿ پيڊلر ، جي بنياد تي ٺهيل هئي جيڪا عزير حاجيبايوف جي لکيل هئي. +هن فلم ۾ سندس ڪردار سميت هن جي آواز واري صلاحيتن کيس سڄي آذربائيجان ۾ شهرت ڏني. +ٿوري وقت ۾ ، بهبودوف آذربائيجاني پاپ گلوڪار پڻ بڻجي ويو. +هن جي صوتي شاهڪارن جو مجموعو ڪلاسيڪي پرفارمنس کان وٺي ڌن گانن جو ميلاپ تائين هيو. +بهبودوف جي ناياب ڳائڻي قابليت کيس سوويت يونين جي "آئرن ڪرٽين" کان اڳتي سفر ڪرڻ جو موقعو ڏنو ۽ گلوڪار جي حيثيت سان هن ايران ، ترڪي ، چين ، هندستان ، جاپان ، ارجنٽائن ، ۽ دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ ڪنسرٽ پرفارمنس سان سير ڪيو جن ۾ يورپ ، ايشيا ۽ لاطيني آمريڪا جا ڪيترائي ٻيا ملڪ پڻ شامل آهن. +1966 ۾ ، هن اسٽيٽ سانگ ٿيٽر ٺاهيو ، جنهن تي اڃا تائين هن جو نالو رکيل آهي ، ۽ هن جو سولوئسٽ ۽ آرٽسٽ مينيجر بڻجي ويو. +ڪلاٿ پيڊلر (ارشين مال الان). +راشد جي عمر تقريبن 30 سال هئي جڏهن هو اصغر جو مرڪزي ڪردار ادا ڪرڻ لاءِ چونڊيو ويو هو اهو ٽيون ڀيرو هو جو فلم دي ڪلاٿ پيڊلر (" "ارشين مل آلن" ") ٺاهي وئي ، جيڪا عزير حاجبايووف پاران (1885-1948) لکيل موسيقي جي ڪاميڊي تي ٻَڌل هئي. +اسگر شاهوڪار واپاري هو ، جيڪو پاڻ کي ڪپڙن جي گهورڙيو جي روپ ۾ لڪائي صرف گهرن جي اڱڻ ۾ داخل ٿيڻ جو موقعو وٺندو هيو ته جيئن هو تمام خوبصورت جوان عورتن جي هڪ جھلڪ ڏسي سگهي ۽ انهن مان ڪنهن هڪ کي پنهنجي ڪُنوار چونڊي سگهي. +فلم جو هي نسخو ٻي جنگ عظيم جي پڄاڻي تي آيو ۽ ايترو ته ڪامياب ٿيو جو ان نه رڳو راشد کي مشهور بڻايو ، پر ان فلم اسٽالن پرائز جو حاجبایوف پن کٽيو۔ +جڏهن هدايتڪار فلم کي ڪاسٽ ڪرڻ لاءِ تيار ٿي رهيا هئا ، انهن مان هڪ ، رضا طمصيب ، سوچيو هو ته هو راشد کي ، والي ، اصغر جي ٻانهي (نوڪر) جو ڪردار پيش ڪري. +ولي جو ڪردار مزاحيه هو ، اهو ڪردار راشد لاءِ قدرتي خاصيت سان ٺهڪي پيو. +پر ، آڊيشن دوران ، طمصيب راشد ٻڌو ته اسغر لاءِ لکيل آريه ڳائيندي ۽ هن جي بدران ان کي مرڪزي ڪردار ڏيڻ جو فيصلو ڪيو آهي. +اها فلم ايتري ڪامياب ثابت ٿي هئي جو اها 25 کان وڌيڪ ملڪن ۾ ڏيکاري وئي هئي. +ايران ۽ ترڪي. +راشد اڪثر ويجھو اوڀر ۾ پرفارم ڪيو. +ايران ۾ ، هن پينانسٽ چنگيز ساديوخوف ۽ ٽار پليئر احسن داداشوف سان گڏ هو. +هن ايران (خاص طور تي ايراني آذربائيجان جي علائقي) ۾ گهڻي شهرت حاصل ڪئي ڇاڪاڻ ته ايران جو ٻيو وڏو نسلي گروهه آذربائيجان ماڻهن جو آهي. +اهي ايترا ته وڏا مشهور هئا جو سندن ايران ۾ ٻه هفتا سياحت جا ٻن مهينن تائين وڌي ويا. +يادگيري. +14 ڊسمبر 2010 ع تي،راشيد بهبودوف جي عزت ۾ کيس ياد ڪرڻ ۽ آزربائجاني موسيقي ۽ ثقافت جي مشهور نمائندي جي 95هين جوبلي سالگره ملهائڻ فليشمبو آذربائيجان هڪ منظم فليش موب منعقد ڪيو. +ٻاهريان ڳنڍڻا. +• "شو لازمي طور تي جاري رهيو: آذربائيجان جي عظيم ڳائڪرن جي ياداشتن جون يادون ،" چنگیز ساديوڪوف پاران آذربائيجان بين الاقوامي ، جلد. +10: 3 (خزاں 2002) ، پي. +• "رشيد بهڀودوف: هن جي دل ۾ هڪ گيت ،" آذربائيجان انٽرنيشنل ۾ آزاد شريفوف طرفان ، وال. +5: 4 (سياري 1997) ، پي. +• سي ڊي سيريز: آرشين مل الان (دي کلڊر پيڊلر) آذربائيجان انٽرنيشنل ۾ ، وال. +9: 3 (سرء 2001) ، ص. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61009.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61009.txt new file mode 100644 index 0000000..ac0e8b0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61009.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +عمر ايلداروف +عمر حسن اوگلو الضروف ( ) هڪ آزربائجاني يادگار جايون ٺاهيندڙ مورت ساز آهي ، جيڪو آذربائيجان جو فن سڌارڪ (1961 ع)، آذربائيجاني ماڻهن جو رنگريز (1982 ع)، آذربائيجان سائنس نيشنل اڪيڊمي (2001 ع) جو فل ميمبر،روسي اڪيڊمي آف آرٽس جو مڪمل ميمبر (1988 ع)، آذربائيجان اسٽيٽ اڪيڊمي آف فائن آرٽس جو صدر (2001) ، ۽ تعليمي ماهر آهي. +سوويت دور جي رچنا. +عمر ايلداروف ڊسمبر 21، 1927ع تي دربينت ۾ ڄائو هو. +1942 کان 1945 تائين هن آزم آزمزاده نالي ٿيل آذربائيجان اسٽيٽ آرٽ اسڪول ۾ تعليم حاصل ڪئي. +1951 ۾ انسٽيٽيوٽ آف پينٽنگ، اسڪپچيور ۽ آرڪيٽيڪچر مان گريجوئيشن ڪئي. +هيءُ اي ٽي ماتيوف، ايم اي ڪرزين، وي بي پنچوڪ جهڙن عظيم ماسٽرن جو شاگرد هو. +1980 ۾ ، کيس دوشنبي ۾ صدرالدين عيني (1979) جي يادگار ٺاهڻ لاءِ يو ايس ايس آر اسٽيٽ انعام ڏنو ويو. +عمر الضروف ” آرڊر آف بيج آف آنر “ جو ايوارڊ رکندڙ آهي. +کيس باڪو ۾ پي اي زپريدزا (1980) جي يادگار ٺاهڻ لاءِ آذربائيجان سوويت سوشلسٽ ريپلڪ جو رياستي انعام ڏنو ويو. +سندس سڀ کان مشهور ڪم بڪي ۾ فزولي (1962) جو يادگار آهي، ٻين مشهور ڪمن ۾ مجسمه ساز ٽوئي محمدوف سان گڏ ، جنهن لاءِ هن کي يو ايس ايس آر اڪيڊمي آف آرٽس جي چانديءَ جو تمغو ڏنو ويو. +نتنوان (1960) جي يادگار، باڪو، آرڪيٽيڪٽ اي اِيسائيلوف ۽ ايف ليونٽيف سميت؛ موصل نيازي جي تصوير (1984) ؛ ”کلائيندڙ مزدور جو مٿو“ (1984)؛ ” مهاتما گانڌي “ (1987) ؛ ” ابن سينا “ (1980)؛ رابندرناٿ ٽيگور (1987) ؛ آئلس (1988) ، آتن (1988) جون تصويرون شامل آهن. +تخليقيت (1991 کان هيئنر تائين). +ستار بهلزاده جي پورٽريٽ ٺاهيندڙ، مسلم موگائيف جي تصوير، هوسن جاويد جي يادگار (1993) ، محمد امين رسولزاده جي يادگار (1995) ، عاظم عظمي (2002) ، راشد بهبودوف جي بي راحت (2002) ، نظامي گنجوي صاحب ۾ بسٽ چيڪاوبارسي (2004 ع)، ذرفا اليوف، جي قبرستان حيدر عليئيف ، ڏه-علي گربانوف، توفيق گليوف باڪو، قبر جي نقاشي ۽ جي گلڪاريون متاثرن ۾ عالم سڳورا تدفين جي گلي ۾ عزير حاجيبايوف ۾ ويانا (2005 ع)، نيازي جي گلڪاريون -رليف (2006 ع)، ۾ حيدر عليوف جي يادگار نکچيوان (2006 ع)، کي يادگار احسان دورماسي ۾ ڌرئي (2003 ع)، توفيق گليوف (2006 ع) جي يادگار تختي، حيدر عليئيف ۽ اڪيڊميشن ذريفا اليوفا (2008 ع) جي يادگار پليتون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61014.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61014.txt new file mode 100644 index 0000000..d8b4a90 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61014.txt @@ -0,0 +1,22 @@ +ينار ڊگ +يانار دگ ( ، معنيٰ ”ٻرندڙ جبل“ هڪ قدرتي گئس باهه آهي جيڪا آذربائيجان (هڪ اهڙو ملڪ جيڪو پاڻ ” باهه جي زمين ، لينڊ آف فائر“) طور سڃاتو وڃي ٿو) جي شهر باڪو جي ڀرسان ڪيسپين سمنڊ تي ابشرون اپٻيٽ ابشيرون اُپٻيٽن جي هڪ ٽڪري تي لڳاتار ٻرندي آهي. +سنهڙي، پورس سينڊاسٽون جي تهه مان هوا ۾ شعلن جي جيٽ اُڏرندي آهي. +انتظامي طور تي ، يانار داگ آذربائيجان جي ابشرون ضلعي سان تعلق رکي ٿو. +مٽي جي آتش فشاں جي ابتڙ، يانار داگ شعلو گهڻي تيزي سان ٻرندو آهي، جيئن ان ۾ زميني سطح جي هيٺان گئس جي مسلسل سمڻ شامل آهي. +اها دعويٰ ڪئي وئي آهي ته يانار دگ جو شعلو صرف تڏهن ڏٺو ويو جڏهن 1950 جي ڏهاڪي ۾ هڪ ٻڪرار کان حادثاتي طور تي ٻري پيو هيو. +هتي مٽي يا پاڻياٺ جو ڪو به سمڻ يا ٽمڻ (سيمو) ناهي، جيڪو ڀرسان واري لوڪباتان يا گوبستان جي ويجهي مٽيءَ جي ٻرندڙ جبلن کان مختلف هجي. +يانار داگ جي سرزمين تي، رياست جي تاريخي ثقافتي ۽ نيچرل رزرو 2 مئي 2007 جي صدارتي فرمان ذريعي قائم ڪئي وئي جيڪا آذربائيجان جي رياستي سياحت واري ايجنسي جي انتظام هيٺ هلندي آهي. +2017-2019 جي وچ ۾ وڏي چڪاس کانپوءِ ، ياناردگ ميوزيم ۽ ياناردگ ڪروملچ پٿر جي کوٽائي رزرو علائقي ۾ شروع ڪئي وئي هئي. +جاگرافي. +يانار دگ جي باهه ڪڏهن به وسامندي ناهي. +هن کليل باهه واري جڳهه جي چوڌاري وايومنڊل گئس جي ڌپ سان ڀريل آهي. +پهاڙي جي هيٺان اوچائي تائين اسڪرپ جي بنياد تي شعلن جي پٿر جي شڪلين ۾ گدلاڻ پکيڙي رهي آهي (ٻين مختلف شڪلين جو ذڪر ٻين حوالن ۾ ڪيو ويو آهي) ۽ ٽڪريءَ جي هيٺان تيزي سان اُڀرندا آهن. +یانار داگ کي آذربائيجان جي جيولوجيڪل سروي (ارضياتي سروي آذربائيجان) پاران "اثرائتو شعلا، 1 ميٽر (3 فوٽ 3 انچ) اونچائي ۾، 2–4 ميٽر اونچائي (6. +1) جي بنياد سميت 15 ميٽر (49 فوٽ) ۽ 200 ميٽر ڊگهي (660 فوٽ) ٽيڪٽونڪ سڪريپ تائين اُڀرندڙ قرار ڏنو آهي +زمين جي هيٺان مستحڪم گيس جي نڪرڻ سان مٿاڇري جي شعلن جو نتيجو ڪري ٿو. +ايستائين ته يانار دگ جي باهه جي ويجهي وهڪرن جو مٿاڇرو پڻ هڪ ماچس جي تيلي سان ڀڙڪي سگهي ٿو.اهي وهڪرا، جيڪي ٻي صورت ۾ پرسڪون نظر اچن ٿا، ينار بلق: ”سڙندڙ چشما“ جي نالي سان مشهور آهن. +ولاسڪي ندي جي ڀرپاسي ۾ ڪيترائي اهڙا چشما آهن، جتي مقامي ماڻهو علاج لاءِ وهنجندا (شنان ڪندا) آهن. +اليگزينڊرا ڊوماس پنهنجي هڪ دوري دوران ٻُڌايو ته، ساڳئي طرح جي باهه جيڪا هن علائقي جي ارد گرد ٺهيل زاروسترين جي باهه جي مندر جي اندر پڻ ڏٺي آهي. +دنيا ۾ اڄڪلهه باهه وارا جبل رڳو آڱرين تي ڳڻڻ جيترا موجود آهن، ۽ انهن مان گهڻي ريت آذربائيجان ۾ آهن. +ابيشرين اُپٻيٽ جي تري (تَهه) ۾ قدرتي گيس جي وڏي مقدار جي ڪري، سڄي آڳاٽي زمانو ۾ قدرتي شعلا اتي ٻري ويا ۽ تاريخي ليکڪن جهڙوڪ مارڪو پولو طرفان ان جي اطلاع ڏنو هيو. +گهڻا مٽيءَ جا ٻرندڙ جبل باڪو ـ شمامکا روڊ کان 40 ڪلوميٽر (25 ميل) شهر کان پري موجود آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61039.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61039.txt new file mode 100644 index 0000000..3801c33 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61039.txt @@ -0,0 +1,91 @@ +اريوان خانات +ايروان خانات ( فارسي ۽؛- "زينت ايروان"؛ آرمينيائي؛- "يرواني خانوتون"؛ ۽;- ايروان خانليغي، جيڪو چوڪور سعد جي نالي سان پڻ مشهور آهي، هڪ خانايت (يعني صوبو) هو جيڪو اٺين صدي ۾ افشريد ايران ۾ قائم ٿيو. +اهو تقريبن 19،500 چورس ڪلو ميٽر 2، جي ايراضي تي پکڙيل هو ۽ هاڻوڪي ڏينهن واري مرڪزي آرمينيا جي، اگدير صوبي، ڪازيمان ضلعي ڪارس صوبي ۾ موجود-ڏينھن جو ترڪي ۽ شرور ضلعو ۽ سدارڪ ضلعو ضلعن ۾ ناکچيوان خودمختيار جمهوريه جي موجوده ڏينهن جي آذربائيجان جمهوريه حصو هيو. +ايريان جو صوبائي راڄڌاني 19هين صدي جي روسو-ايراني جنگ دوران قفقاز ۾ ايراني دفاع جو مرڪز هو. +آخري روس-ايراني جنگ ۾ ايراني شڪست جي نتيجي ۾ ، اهو 1827 ۾ روسي فوجين جي قبضي ۾ آيو ۽ پوءِ ترڪمانچي معاهدي جي مطابق 1828 ع ۾ روسي سلطنت ان کي تسليم ڪيو ويو. +ان جي تُرت پوءِ، اڳوڻي ايروان خانيٽ جا علائقا ۽ ناخچيوان خانايت کي روس جي سلطنت جي آرمينيائي اوبلاسٽ جوڙڻ لاءِ شامل ڪيو ويو. +تاريخ. +انتظاميا. +ايراني "حڪمراني" دوران ، بادشاهن ( ايراني "شاهن" ) مختلف حاڪمن کي پنهنجي ڊومين جي صدارت ڪرڻ جي لاءِ مقرر ڪيو، اهڙي طرح هڪ انتظامي مرڪز بڻيو. +انهن حاڪمن عام طور تي ” خان “ يا ” بيگلربيگي “ ، کي لقب ڏيڻ سان گڏوگڏ سردارن (“سردار”) جي لقب سان پڻ رکيو خانيات (يعني صوبو) جي قيام کان اڳ ، ايراني صوبي ايروين صوبي (پڻ چوڪ "سعد جي" نالي سان سڃاتو وڃي ٿو) تي ساڳي علائقي تي حڪومت ڪرڻ جي لاءِ استعمال ڪيو. +ٻنهي صفوي دور صوبو، گڏو گڏ زاند شاهي گهراڻو ۽ قاچار شاهي دور جا انتظامي ادارا، متبادل طور "چوڪ سعد" جي نالي سان مشهور هئا. +قاجر دور ۾ شاهي قاجر خاندان جي ميمبرن کي، 1828ع تائين روسي قبضي ۾ ايروان خانيات جو حاڪم مقرر ڪيو ويو. +ايريان خانوريٽ جي صوبائي سرڪار جا سربراهه سڌي طرح مرڪزي حڪمران خاندان سان سلهاڙيل هئا. +انتظامي طور تي ، "خانيات" کي پندرهن انتظامي ضلعن ۾ ورهايو ويو، جن کي مهالاس سڏيو ويو، فارسي کي ان جي سرڪاري ٻولي سڏيو ويندو هو. +مقامي بيوروڪريسي، تهران ۾ واقع مرڪزي حڪومت وانگر قائم هئي. +نيڪچوان خانات سان گڏ ، ايراضي آرمينيا جو حصو بڻيو (پڻ فارسي آرمينيا جي نالي سان). +ايرواني خانات ايراني آرمينيا جي وڏي تعداد بنائي ڇڏي. +ايراني راڄ تحت تاريخي آرمينييا جا باقي حصا ڪراباخ خانات ، گانجا خانات ۽ ڪرتلي-ڪاخيتي جو حصو هئا. +واقعا ۽ روس ڏانهن سونپي ڇڏڻ. +نادر شاهه (ر. +1736-1747) علائقي کي چئن خاناتن؛ ايريوان، ناخچيوان ، ڪراباخ خانات ۽ گانجا خانات ۾ منظم ڪيو. +1747 ع ۾ سندس وفات کانپوءِ ، علائقو زاند خاندان جي حڪمراني جو حصو بڻجي ويو. +زاند شاهي گهراڻو جي دور کان پوءِ ، هي ايراني قجر خاندان جي حڪمراني هيٺ آيو. +قاجر جي دور ۾ ، خانات خوشحال سمجھيو ويندو هو. +روسي سلطنت جي ڪارتلي-ڪاخيتي بادشاهت سان ڳنڍي وڃڻ ۽ 1804-1813 جي روسي-فارسي جنگ جي شروعات ڪرڻ بعد ، ايروائن، ”هڪ ڀيرو ٻيهر“ ، قفقاز ۾ ايراني دفاع جو مرڪز بڻجي ويو. +1804 ع ۾ ، روسي جنرل پاويل تستسيانوف ارويان تي حملو ڪيو ، پر تاج شهزادي (ڪرائون پرنس) عباس مرزا جي سرواڻي هيٺ ، هڪ ”اعليٰ“ ايراني فوج ، هن حملي کي رد ڪري ڇڏيو. +1807 ۾ ، راجا فتح علي شاه قاچار جي مرڪزي ايراني حڪومت (1797-1834) ، حسين خان سردار کي ايروان جو نئون گورنر ( "خان" ) مقرر ڪيو ، ۽ ان کي سپهه سالار (ڪمانڊر ان چيف) بنائي ڇڏيو (ان ڪري ، ايراني فوج جو "سردار)" ”درياء آراس جي اتر ۾ ان فوج جو سپهه سالار رهيو. +حسين خان سردار ان وقت جي موجوده بادشاهه فتح علي شاهه قاچار جي حڪومت ۾ سڀني کان اهم فرد هو. +هڪ قابل منتظم ، سندس وڏي عرصي تائين جي گورنر طور رهڻ واري دور کي خوشحالي جو دور سمجهيو ويندو آهي ، جنهن دوران هن خانات کي ماڊل صوبو بڻايو. +هن جي مقامي بيوروڪريسي ، تهران ۾ مرڪزي حڪومت جي منشور تي ، اثرائتي هئي ، ۽ ايراني را in ۾ مقامي آرمينين جي اعتماد کي بحال ڪري ڇڏيو. +1808 ۾ روسين ، هاڻي جنرل ايوان گڊووچ جي اڳواڻي ۾ ، هڪ ڀيرو ٻيهر شهر تي حملو ڪيو ؛ هن ڀيري اهڙي ڪوشش کي به رد ڪيو ويو. +گلستان جي معاهدي (1813) جي ڪري ، جنهن موجب 1804-1813 روسو پرشين جنگ جو خاتمو ٿيو ، ان ٺاهه جي ڪري ايران پنهنجي قفقاز جا ڪيترائي علائقا وڃائي ويٺو. +ايروان ۽ تبريز هاڻي روس ڏانهن وڃايل علائقا بحال ڪرڻ جي ايراني ڪوشش جو مکيه مرڪز هئا. +تقريبن هڪ ڏهاڪي بعد ، گلستان معاهدي جي خلاف ورزي ڪندي ، روس ايروان خانات تي حملو ڪيو. +ھن حملي؛ 1826-1828 جي روسو-فارسي جنگ سان ٻنهي جي وچ ۾ دشمني جي آخري ڀڃڪڙي ٿي. +هن جنگ جي شروعاتي مرحلن ۾ ، ايرانين ڪيترائي علائقا بحال ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويا ، جيڪي 1813 ۾ انهن کان کسجي ٿي ويا هئا. +بهرحال ، 1827 جو روسي حملو، جنهن ۾ سپريئر روسي آرٽلري فيصلائتو ڪردار ادا ڪيو ، جنهن جي نتيجي ۾ ايرانين کي عباس آباد قلعو، سردار قلعو ۽ ايوروان ۾ پڻ شڪست ملي. +ايريوان تي روس طرفان 2 آڪٽوبر 1827 تي ڪنٽرول سنڀاليو ويو هو. +فيبروري 1828 ۾ ، ايران کي ترڪمانچي جي معاهدي تي دستخط ڪرڻ تي مجبور ڪيو ويو، جنهن جي نتيجي ۾ خانات جي قبضي (۽ گڏوگڏ اتر جي ٻين باقي علائقن ڏانهن ويو) آف اريس درياهه ) روسيءَ ڏانھن. +سوويت يونين جي زوال کان پوءِ آريس ندي ايران ۽ آرمينيا جي سرحد بڻجي وئي ۽ +صوبائي را ڄڌاني. +ايورون شهر قجر جي دور ۾ اطلاع موجب ”ڪافي خوشحال“ هو. +اهو تقريبن هڪ چورس ميل تي پکڙيل هو، جڏهن ته ان جا سڌو علائقا (باغن سميت) اڳتي هلي اٺن ميلن جي مفاصلي کي وڌائين ٿا. +ڪوٽين هوفين التل / انسائيڪلوپيڊيا ايرانيڪا مطابق ، هن شهر جو پنهنجو هڪ حصو هو. +جتي ٽي محل ، 1،700 کان وڌيڪ گهر ، 850 اسٽور ، تقريبن ڏهه مسجد ، ست چرچ ، ڏهه غسل ​​خانا ، ست ڪاروانسيرايس ، پنج چوڪيون ، گڏوگڏ ٻه بازار ۽ ٻه اسڪول هئا. +حسين خان سردار جي حڪمراني جي دوران ، ايورين جو قلعو ، يقيناً پوري ملڪ ۾ مضبوط هو. +ان جو عاليشان قلعو ، جيڪو ”بلند زمين“ تي واقع هو ۽ گهاري ڀتين سان گڏ ٺاهيو ويو هو ، موتي ۽ توپون ، ڪجهه وقت لاءِ روسي اڳڀرائي کي روڪڻ ۾ مددگار ثابت ٿيا. +شهر جي ٻن وڏين مسجدن مان هڪ ، 1687 ۾ صفوي دور ۾ تعمير ٿي ، جڏهن ته شهر جي سڀ کان وڏي مسجد ، بليو مسجد ، خانيات جي قيام کانپوءِ 18 صدي ۾ تعمير ٿي ، ۽ انهن کي ان دور جا اڏايل ياداگار اڏاوتون طور اهم سمجهيو وڃي ٿي. +مسجد جي هڪ ويجهو خان جو محل واقع هو. +حسين خان سردار جي حڪومت دوران ايريون جي آبادي مستحڪم ٿي رهي. +روسي فتح کان ٿورو ئي اڳ ، ان جي آبادي 20،000 آبادين جي ويجهو ٿي آئي. +ان جي ابتڙ ، 1897 ع ۾ ، روس جي حڪمراني قائم ٿيڻ کان تقريباً ستر سال ، ۽ آرمينيائي آبادڪاري سان ، ايروئن صرف چاليهه هزار باشندا هئا. +ڊيموگرافڪ. +ترڪمانچي معاهدي جي آرٽيڪل III جي مطابق ، ايرانين کي روسين کي گم ٿيل قفقاز جي علائقن جو ٽيڪس رڪارڊ ڏيڻو هو. +جيتوڻيڪ ، اهي رڪارڊ صرف انهن خاندانن جي نمائندگي ڪن ٿا جيڪي انهن علائقن ۾ رهندا هئا ، انهي سان گڏ ٽيڪس ڪوٽا ("بينيچي") ، ۽ اهڙي طرح انهن صوبن ۾ رهندڙ ماڻهن جي تعداد، بشمول ايراني آرمينيا جو صحيح انگ اکر ڪونه هئا. +تنهنڪري روس فوري طور تي ايروين خانيٽ جي آبادي جا مٿاڇري انگ اکر حساب گڏ ڪيا، ۽ ان کي ” آرمينيائي اوبلاست “ نالو رکيو ويو. +ايوان چوپين سروي ٽيم جي سربراهي ڪئي جنهن "ايروان" ۾ نئين قائم ٿيل روسي انتظاميا جي انتظامي مردم شماري ( "ڪمرمونو اوپيسياني" ) کي گڏ ڪيو. +"ايورون خانات" جي فارسي انتظامي رڪارڊن ۽ انٽرويوز جي بنياد تي ، "ڪمرانوئي اوپيسيانا" "علائقائي يا ايٿنوگرافڪ ڊيٽا لاءِ واحد درست ذريعو" سمجهيو ويندو آهي ، انهن علائقن تي ، صورتحال کان اڳ ۽ فوري طور تي. +روسي فتح بعد جيڪي ايراني آرمينيا تي مشتمل آهن. +مسلمان (فارسي ، ترڪ گروپ ۽ کرد) ايراني آرمينيا ۾ مڪمل اڪثريت قائم ڪئي ، جيڪا 80 سيڪڙو آبادي تي مشتمل هئي ، جڏهن ته عيسائي آرمينيائي تقريبن 20 سيڪڙو آبادي جي قيام ڪئي. +"ڪميرنوئي اوپيسيسي جي" مطابق ، آباد ۽ نيم آباد ٿيل مسلم آبادي 74000 کان مٿي هئي. +جيتوڻيڪ ، هن عدد بابت خاميون آهن ، ڇاڪاڻ جو اهو ايراني شڪست کان فوراً بعد آباد ۽ نيم آباد ٿيل مسلمانن جو احتساب نٿو ڪري. +مثال طور ، بنيادي طور تي سو فارسي حڪمران اشراف ۽ فوجي آفيسر اپريٽس ، جن مان اڪثر انتظاميا جي مرڪزن ۾ رھيا ، شڪست کائڻ بعد سرزمين ايران لڏي آيا۔ وڌيڪ ، 1826-1828 جنگ ۾ ترڪي ۽ فارسي سپاهين جو هڪ وڏو تعداد لهي چڪو هو ، جيڪي ايروين ۽ نيڪچوان خانيٽس کي روسي فتح ڪرڻ سبب ٿيا. +اندازن مطابق ، ڪجهه 20،000 مسلمان ايراني آرمينيا ڇڏي چڪا هئا يا 1826-1828 جي جنگ دوران مارجي ويا. +تاريخ جي پروفيسر جورج بورنوتين جي مطابق ، ان ڪري اسين هي مڃي سگھون ٿا ته ايراني آرمينيا جي گڏيل فارسي ۽ ترڪ (آباد ۽ نيم آباد) آبادي 74000 جي بدران ڪجھ 93000 هئي. +ايراني آرمينيا جي ڪل مسلم آبادي (بشمول نيم آباد ٿيل ، خانہ بدوش ، ۽ آباد ٿيل) ، روسي حملي ۽ فتح کان اڳ ، 117،000 جي لڳ ڀڳ هئي. +انهن مان تقريبن 35،000 ، انهي وقت موجود نه هئا (يعني لڏپلاڻ ، جنگ دوران مارجي ويا) روسي فيصلي جي اچڻ کانپوءِ. +روسي انتظاميا ايراني آرمينيا جي قبضي ۾ اچڻ کان پوءِ ، نسلي بناوٽ شفٽ يرائي وئي ، ۽ اهڙي طرح چئن صدين کان وڌيڪ پهريون ڀيرو ، آرمينيائي تاريخي آثار قديمه جي هڪ حصي ۾ ٻيهر اڪثريت حاصل ڪرڻ جي شروعات ڪئي. +تقريبن 35،000 مسلمان 100،000 کان مٿي واري علائقي مان لڏي آيا ، جڏهن ته 57000 آرمينيائي ايران ۽ ترڪي کان مناسب (پڻ ڏسو ؛ روسو ترڪي جنگ 1828–1829 ) 1828 بعد پهتا. +ان نئين اهم ڊيموگرافڪ تبديلين جي ڪري 1832 ع ۾ آرمين جو تعداد مسلمانن سان ملي چڪو هو. +ڪنهن به طرح ، اهو صرف ڪريميا جي جنگ ۽ 1877-1878 جي روس-ترڪي جنگ کان پوءِ هوندو ، جنهن ۾ ترڪ آرمينين جي هڪ ٻي وڏي تعداد اچي وئي ، ته آرمينيائي نسلي وري مشرقي آرمينيا ۾ هڪ مضبوط اڪثريت قائم ڪري ورتي. +بهرحال ، ايوران جو شهر ويهين صدي تائين مسلم اڪثريت سان رهيو. +مسافر HFB لنچ مطابق ، هي شهر 1890 جي شروعات ۾ 50 سيڪڙو آرمينيائي ۽ 50٪ مسلمان ( آذربائيجان ۽ فارس ) هيو. +پارسي. +فارسي خطي ۾ اشرافه هئا ، ۽ آباد آبادي جو حصو هئا. +هن خاص معاملي ۾ فارسي جي اصطلاح خاني جي حڪومتي حدن جي تعريف ڪري ٿي ، ۽ ضروري طور تي ان گروهه جي نسلي ترتيب کي ظاهر نه ٿو ڪري. +هتي خاني جي حڪمران ”فارسي“ اشرافيا جي وچ ۾ نسلي ”فارسي“ ۽ ”ترڪ“ هئا. +هي حڪمران اشراڪ بنيادي طور تي گورنرن جي گهروارن جا ميمبر هئا ، هن جا ويجها ساٿي ، آفيسر ڪور ، مقامي فارسي بيوروڪريسي جا ميمبر ۽ خوشحال واپارين جا ڪجهه ماڻهو. +خاني ۾ مسلمانن جي وچ ۾ فارسي حڪمران اشرافيت هئي. +1826-1828 جي جنگ دوران ، جنهن جي نتيجي ۾ روسي فتح ٿي ، فارسي حڪمران طبقي جو هڪ تعداد مارجي ويو. +باقي تعداد ، بنيادي طور تي " توتو " ۾ ايران لاءِ مناسب جھاز جي بعد روسين جو صوبي جي فيصلي تي قبضو ٿي ويو. +آرمينيائي. +عيسائي آرمينيائي خانات ۾ هڪ اقليت بڻايا ، تقريبن 20 سيڪڙو ، ۽ ڪنهن به "محال" (ضلع) ۾ اڪثريت نه ٺهي آرمينين جي مڪمل اڪثريت ، انهن جي ڪُل تعداد جو 80٪ سيڪڙو، ڪريڪ بلغا ، ڪربي بصر ، سورمالو ، ۽ سردار آباد جي ضلعن ( "محل" ) ۾ واقع هئا. +جيئن ته مغربي ايشيا ۾ ٻين اقليتن سان ، اهي انهن جي ”مذهبي ۽ انتظامي مرڪزن“ جي ويجهو رهندا هئا. +ايروين جي صوبائي راڄڌاني ۾ پڻ آرمينيائي هئا. +شوري ۽ سڊلو ضلعن ۾ آرمينيائي رپورٽ ڪونه هئا ۽ صرف گني بصر ، گوڪا ، اپاران ، تالن ، سيدلي-اخسخلي ، ۽ ودي بصر ۾ ”تمام گهٽ“ هئا. +جزوي آرمينيائي خودمختياري. +جي خانات جي سڏجي ۾ آرمينيا جي جي فوري ڪارروائي هيٺ رهندو "ملڪ" اريوان جي، جي ملڪ-آغامليان خاندان جا بيت، جن کي انھن جي شاهه جي اختيار سان حڪومت ڪرڻ جو واحد حق هئا کان. +ايروان جي مهارت جو آغاز آخري عثماني-صفوي جنگ 1639 ۾ ختم ٿيڻ کانپوءِ ئي ظاهر ٿيو ۽ لڳي ٿو ته ايرانين آرمينيا ۾ هڪ ڊگهي عرصي جي جنگين ۽ حملن کان پوءِ هڪ مجموعي انتظامي جوڙجڪ جو حصو بڻيو. +هن خاندان مان پهريون ميمبر اتل سڃاتل ميلڪ گيلان آهي پر ”ايروڪ آف ايروڪن“ جي لقب جو پهريون خاص حامي ،ملڪ اگامل هو ۽ اهو شايد هن جي طرفان آهي ته ان گهر پنهنجو نالو ورتو هو. +هن جي جانشين مان هڪ ، ميلڪ هاڪوب جان ، 1736 ع ۾ مگن جي ميدان ۾ نادر شاهه جي تاج پوشي تي شرڪت ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61077.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61077.txt new file mode 100644 index 0000000..5cca6c9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61077.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +سريماوو بندرانائڪي +سريماوو بندرانائڪي () (پيدائشن اپريل 17، 1916، رتناپورا، سيلون [هاڻي سري لنڪا]ـ 10 آڪٽوبر 2000، ڪولمببو، سري لنڪا)،سندس پورو نالو ڪماري شيريمائو رتواتي دياس بندرانائڪي آهي، ۽ کيس سيريماوا آر.ڊي.بندرانائيڪي نالي سان پڻ سڏيو ويندو آهي. +1960 ۾ دنيا جي سڀ کان پهرين عورت وزيراعظم بڻي هئي، جڏهن هو 1960 ۾ سري لنڪا جي وزيراعظم (ان دور ۾ سيلون جي حڪمران) بڻجي وئي هئي. +هو سري لنڪا جي سياستدان هئي. +هوءَ دنيا جي پهرين عورت وزيراعظم طور سڃاتي وڃي ٿي. +هن ٽن دورن: 1960کان1965 ، 1970کان1977 ۽ 1994کان2000 تائين خدمتون ڏنيون. +هوءَ هڪ اميراڻو ڪُٽنب ۾ پيدا ٿي هئي، بندرانائيڪ ڪيٿولڪ، انگريزي ميڊيم اسڪولن ۾ تعليم حاصل ڪئي، پر هيءُ ٻُڌسٽ رهي ۽ سنهالا ٻولي سان گڏوگڏ انگريزي پڻ ڳالهائيندي هئي. +سيڪنڊري اسڪول مان گريجوئيشن ڪرڻ تي، پنهنجي شادي ۽ خاندان پرورش کان اڳ هن مختلف سماجي پروگرامن ۾ ڪم ڪيو. +هيءَ پنهنجي مڙس ايس ڊبليو آر ڊي بندرانائڪ سان گڏجي مهماندارڻ (هوسٽيس) بڻجي کيڏندي، جيڪو سياست ۾ شامل هو ۽ بعد ۾ وزيراعظم ٿيو، هن هڪ غير رسمي صلاحڪار جي حيثيت سان سندس اعتماد حاصل ڪيو هيو. +هن جو سماجي ڪم سري لنڪا جي ڳوٺاڻي علائقن ۾ عورتن ۽ ڇوڪرين جي زندگين کي بهتر بڻائڻ تي ٻڌل هيو. +1959 ۾ پنهنجي مڙس جي قتل کانپوءِ، بندارانائڪي سياست ۾ داخل ٿي، سري لنڪا جي فريڊم پارٽي جي چيئروومين بڻجي وئي. +هن جولاءِ 1960 جي اليڪشن ۾ ڪاميابي جي لاءِ پارٽي جي قيادت ڪئي. +بندرانائڪي بئنڪنگ، تعليم، صنعت، ميڊيا ۽ واپار جي شعبن ۾ تنظيمن کي قومي قبضي ۾ وٺي سيلون جي اڳوڻي برطانوي ڪالوني کي سوشلسٽ ريپبلڪ ۾ سڌارڻ جي ڪوشش ڪئي. +انتظامي ٻولي کي انگريزي کان سنھالا ۾ تبديل ڪرڻ سان، ھن مقامي تامل آبادي، ۽ اسٽيٽ تاملن، جيڪي 1948 جي سٽيزن ايڪٽ تحت بي وطن ٿي ويا ۾ ڳڻتي کي وڌايو. +بندرانائيڪ وزيراعظم طور پهرين ٻن مُدن دروان، ملڪ وڏي مهانگائي (افراط زر) ۽ ٽيڪس، سندس سنهالي قوم پرست پاليسين جي سبب سنهالين ۽ تامل آبادين جي وچ ۾ عوام کي کاڌو کارائڻ جي درآمد تي انحصار، وڏي بيروزگاري، ۽ مخالفت (پوليرائيزيشن) جي آزار ۾ ورتل هيو. +ان آزار کان بچندڙن 1962 ۾ بغاوت جي ڪوشش ڪئي ۽ 1971 ۾ بنياد پرست نوجوانن جي بغاوت تي قابو پاتو ويو، ان سان 1972 ۾ هن هڪ نئين آئيني مسودو جي جوڙجڪ ۽ سري لنڪا جي جمهوريت جي قيام جي نگراني ڪئي. +1975 ۾، بندرانائڪي آخرڪار عورتن ۽ ٻارن جي معاملن جي سري لنڪا واري وزارت بڻجڻ سان ئي، سري لنڪا ڪابينا ۾ پڻ خدمتون ڏيندڙ پهرين عورت مقرر ڪيو ويو. +بندرانائڪي جي دور حڪومت ۾ قومي سطح تي گهٽ ۾ گهٽ معاشي ترقي جي نشاندهي ڪئي وئي. +هن غير لاڳاپيل قومن ( Non-Aligned Nations) جي ۾ مذاڪرات ڪار ۽ اڳواڻ جي حيثيت سان هن ٻاهرين ملڪ پڻ هڪ وڏو ڪردار ادا ڪيو. +شروعاتي زندگي (1916-1940). +بندرانائڪي 17 اپريل 1916ع تي رتناپور ۾ ايلوالا والواوا ۾، برطانوي سري لنڪا ۾ پيدا ٿي هُئي. +ھن جي ماءُ روزالند ھلادا مهولاتين ڪماري، هڪ مشھور آيورويدڪ فزيشن هئي، ۽ ھن جو پيءُ بارنس رتواتي هڪ سياستدان ھو. +هن جو نانو، مهاولتين، ۽ بعد ۾ سندس پيءُ، بالنگوڊا جي راتي مهاتمايا جي حيثيت سان ديسي نمبردار يا مکيه طور ڪم ڪيو. +وفات. +هن 10 آڪٽوبر 2000، تي 84 سالن جي ڄمار ۾ ڪولمببو، سري لنڪ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61101.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61101.txt new file mode 100644 index 0000000..74345ab --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61101.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +پاڪستان حڪومت +پاڪستان جي حڪومت هڪ وفاقي پارلياماني نظام آهي. +جنهن ۾ پاڪستان جو صدر عوام جي بدران چونڊيل پارليامينٽ طرفان چونڊيل آهي. +اسلامي جمهوريه پاڪستان جو سربراهه صدر آهي جيڪو پاڪستان جي هٿياربند فوج جو ڪمانڊر پڻ هوندو آهي. +وزيراعظم ، جيڪو انتظامي معاملن جو انچارج هوندو آهي ، پارلياماني اڪثريت سان چونڊجي ويندي آهي.صدر صدر ۽ وزيراعظم جي چونڊ ۽ تقرري جا بلڪل مختلف پهلو هوندا آهن ۽ انهن جي عهدي جو ڪوبه آئيني تعلق نه هوندو آهي. +6 سيپٽمبر 2008 تي پاڪستان جو چونڊيل ڪاليج جيڪو اپر هائوس (CEM) ، لوئر هائوس (قومي اسيمبلي) ۽ چار صوبائي اسمبلين تي مشتمل آهي. +وزيراعظم عام طور تي ايوان ۾ اڪثريت واري پارٽي سان تعلق رکندو آهي ۽ ملڪ کي هلندو آهي ڪابينا جي مدد سان ، جيڪا مجلس شوريٰ ٻنهي جي مٿين ۽ هيٺين ايوانن مان چونڊيل آهي. +ان کان علاوه ، قومي اسيمبلي جا ميمبر ۽ صوبائي اسيمبليءَ جا ميمبر مقبول ووٽ ذريعي چونڊيا وڃن ٿا. +وزيراعظم ۽ صدر ان پارٽي مان چونڊيا ويندا آهن جن جا ميمبر يا اميدوار تمام گهڻا ووٽ حاصل ڪري چڪا آهن ۽ باقي پارٽين جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ سيٽون کٽي چڪا آهن ، اسپيڪر پڻ اڪثريتي پارٽي مان چونڊيل آهي ، البته وڃي سگهي ٿو. +آزاد ۽ جمهوري پارلياماني نظام ۾ ، اسپيڪر هڪ آزاد اميدوار يا مخالف کان چونڊجي سگهجي ٿو. +آزاد اميدوار اهو آهي جنهن هڪ پارٽي جي ٽڪيٽ تي اليڪشن نه وڙهيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6122.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6122.txt new file mode 100644 index 0000000..4ad3ef3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6122.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +مقصودو رند +مقصودو رند جيڪو ضلع سانگهڙ ۾ واقع آهي.هي ڳوٺ هاڻي هڪ وڏو واپاري مرڪز ٿي چڪو آهي. +هن ڳوٺ ۾ اڪثر رند برادري جا ماڻهو رهندا آهن جيڪي شيعه،مسلمان آهن. +انهي سان گڏوگڏ ٻيون ذاتيون لاشاري زرداري خاصخيلي بروهي ٽالپر ۽ جمالي به رهن ٿا. +اگرچه هي علائقو پاڪستان جي ٺهڻ کانپوءِ تقريباً 35 سال آباد نه هو پر هينئر هي ڳوٺ هڪ شهر جو ڏيک ڏيندو آهي. +هن ڳوٺ ۾ هڪ بزرگ اولياء پڻ سخي سلطان فقير جي نالي سان موجود آهي جنهن جي درگاهه تي ڏينهن رات سوين ماڻهو اچي زيارت ڪندا آهن. +ھي ڳوٺ عزاداري جي حوالي سان تمام گھڻو مشھور آھي هن ڳوٺ ۾ ھر سال 3 رجب المرجب ۽ 25 محرم الحرام تي تمام وڏا پروگرام منعقد ٿيندا آھن جنھن ۾ پوري ملڪ جا مشهور ۽ معروف علماء ۽ ذاڪرين سان گڏوگڏ نوحه خوان نوحه خواني ڪندا آهن. +هن ڳوٺ ۾ هڪ بزرگ اولياء سخي سلطان فقير جي نالي سان موجود آهي جنهن جي درگاهه تي ڏينهن رات سوين ماڻهو اچي زيارت ڪندا آهن. +مقصودو رند ۾ اڪثر سرائيڪي ٻولي ڳالهائي ويندي آهي +هن علائقي ۾ هر 14آگسٽ ۾ ڪوڏي ۽ ڪرڪيٽ جا مقابلا منعقد ٿيندا آهن جنهن ۾ علائقي جا ماڻهو دل کولي حصو وٺندا آهن +انهي کان علاوه هتي هر سال سخي سلطان فقير جو عرس پڻ ٿيندو آهي جنهن ۾ به علائقي واسي ڀرپور مزو وٺندا آهن. +ھن شھر جي آسپاس تقريبن رند قوم جا ڳوٺ آھن اولھ طرف ڳوٺ خان رند ،يارو رند مٺو رند اتر طرف حاجي رند ٻاجھي رند اوڀر طرف ڳوٺ محب علي رند آهي جيڪو هاڻي مقصودو رند جو حصو ٿي چڪو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61480.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61480.txt new file mode 100644 index 0000000..91064a6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61480.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ماسٽر چندر +ماسٽر چندر(اصل نالو ”چاڊو مَل ڏامواڻي“) هڪ ڳائڻو، سنگيت آچاريه، ميوزڪ هدايتڪار ۽ شاعر هو جنهن سنڌي ٻولي جا سوين گانا ڳايا. +سندس جنم ٺاروشاهه ۾ ٿيو. +هن پهريون ڀيرو سنڌي ٻولي ۾ پيار بابت ڪلام ۽ گانا ڳايا. +موسيقي ۽ گائڪي جي دنيا ۾ وڏو نالو ڪمائيندڙ سنڌ جو ڀلوڙ رڳي 1907-12-12ع تي ٺارو شاهه ضلعي نوابشاهه ۾ جنم ورتو، هن 12 سالن جي ڄمار ۾ ڳائڻ شروع ڪيو. +هن پنهنجي گيتن ذريعي هندو مسلم ايڪتا جو جذبو جاڳايو. +هن جي معروف ڪلامن ”رٺائي رهن پر، هجن حياتي“ ۾ هڪ محبت جو گاڏو آهي، چندر ”ڪڏهن تون ٿو ڌڪين، ڪڏهن مان ٿو ڌڪيان“ تمام گهڻي شهرت حاصل ڪئي. +هن جي گيتن ۾ محبت، پيار، امن ۽ ڀائيچاري جو پيغام شامل آهي. +جنهن کي جهڙي به وقت ٻڌجي ٿي راحت نصيب ٿيندي آهي. +ورهاڱي کانپوءِ ماسٽر چندر پنهنجي گيتن ذريعي سنڌ ۽ سنڌين لاءِ ماڻهن ۾ نئون جوش ۽ اتساهه پيدا ڪيو. +ماسٽر چندر جڏهن فلم انڊسٽري ۾ پير پاتو ته هن پهرين فلم هيرو جو ڪردار ادا ڪيو، ماسٽر چندر 47 سال فلي دنيا کي وقف ڪيا، ماسٽر چندر پلي بيڪ ڳائڻو هو، فلم ”موت ڪا طوفان“ ۾ هن گيت ڳايا ماسٽر چندر هڪ فنڪار سان گڏوگڏ هڪ بهترين اداڪار، شاعر ۽ موسيقار پڻ هو. +اليڪٽرڪ سازن جي دنيا ۾ چوٽيءَ جو موسيقار ٿيو. +هن سنڌ ۽ موسيقي کي جديد طريقي سان متعارف ڪرايو. +ماسٽر چندر جو من موهيندڙ آواز انسان جي سندس نس نس کي چمندو هو. +22 ورهين جي ڄمار ۾ ماسٽر چندر ايڇ ايم بي ڪمپني ۾ 3000 ڪلام رڪارڊ ڪرايا، ايڇ ايم بي ڪمپني طرفان هن کي گولڊ ميڊل پڻ ڏنو ويو. +جڏهن هن مندرن ۽ درگاهن ۾ ڳائڻ شروع ڪيو ته ان دوران سنڌ جي عظيم فنڪار ڪنور ڀڳت ڪنول رام ان جو ڳائڻ ٻڌو ته ڀڳت ڪنور رام کيس آشيرواد ڏيندي چيو ته چندر فني دنيا ۾ وڏو نالو ڪمائيندو، سنڌ جي مهان راڳي ماسٽر چندر 400 گراهم فونو رڪارڊ ڪرايا. +پنهنجي سموري زندگي فن ۽ موسيقي کي ارپيندڙ ۽ هزارين دلين تي اڄ به راڄ ڪندڙ ماسٽر چندر جا ڪلام اڄ به سدا بهار آهن، باشعور ۽ پڙهيل لکيل طبقو اڄ به ماسٽر چندر جي امر ڪلامن جي غور ۽ دلچسپي سان ٻڌندو آهي، اڄوڪي هن پاپ ميوزڪ واري دور جنهن ۾ ڪلاسيڪل موسيقي کي گهڻي اهميت نٿي ڏني وڃي پر ماسٽر چندر سنڌ جي اها مهان هستي آهي، جنهن جي ڪلامن کي اڄ به سنڌ جا مهان فنڪار سُر ۾ ممتاز علي لاشاري جهڙا بهترين راڳي پڻ سدا بهار ڪلام ڳائي ٻڌندڙن تي سحر طاري ڪري ڇڏيندا آهن، سنڌ جي هن عظيم هستي کي اسان کان وڇڙيئي ستاويهه سال ٿي چڪا آهن پر هي اڄ به هر باشعور جي دل ۾ ڌڙڪي ٿو، سنڌ جو هي مهان ڪلاڪار 77 سالن جي ڄمار ۾ 2 نومبر 1984ع ۾ ديهانت ڪري ويو. +ماسٽر چندر ڳائڻ سان گڏوگڏ فلمن ۾ پڻ ڪم ڪيو، هن 1942ع ۾ سنڌي فلم ايڪتا، 1958ع ۾ ڀارت ۾ پهرين سنڌي فلم اباڻا ۽ 1968ع رام پنجواڻي جي فلم سنڌو ڪناري ۾ ڪم ڪيو هيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61548.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61548.txt new file mode 100644 index 0000000..2e14f3b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61548.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سارنگ جويو +سارنگ جويو سنڌ جي برک اديب ڏاهي محقق ۽ سياسي اڳواڻ تاج جوئي جي گهر ۾ 10 فيبروري 1986ع ۾ ڳوٺ مجيد ڪيرئي تعلقي سڪرنڊ ضلعي نوابشاھ ۾ جنم ورتو. +سارنگ ابتدائي تعليم پهرين گورنمينٽ پرائمري اسڪول مجيد ڪيرئي ۽ پوءِ گورنمينٽ بچل شاھ پرائمري اسڪول سومرا ڳوٺ تعلقي قاسم آباد ضلعي حيدرآباد مان حاصل ڪئي. +مئٽرڪ نور محمد هاء اسڪول حيدرآباد مان جڏهن تَ يارهين جماعت پيرا انجنيئرنگ شعبي ۾ گورنمينٽ مسلم سائنس ڪاليج حيدرآباد ۽ ٻارهين گورنمينٽ بوائز ڊگري ڪاليج قاسم آباد حيدرآباد مان پرايائين. +گريجوئيشن ۽ پوسٽ گريجوئيشن سنڌ يونيورسٽيءَ جي سنڌي شعبي ۾ فرسٽ ڪلاس ٽين پوزيشن ۾ حاصل ڪيائين. +سارنگ جوئي لکڻ جي شروعات ´شاھ لطيف` جي شاعريءَ بابت مضمون لکڻ سان ڪئي. +ان کان علاوه سندس تاريخ، سياست ۽ لطيفيات تي ڪيترائي تحقيقي مقالا ۽ مضمون مخطلف رسالن ۽ اخبارن ۾ ڇپيل آھن. +سارنگ جويو ليکڪ محقق سياسي ۽ سماجي ڪارڪن هجڻ سان گڏوگڏ ڪيترن ئي ادبي ۽ سياسي رسالن جو ايڊيٽر ۽ سب ايڊيٽر پڻ رهي چڪو آھي. +هن وقت هو جڳ مشھور اداري زيبسٽ جي سنڌ متعلق ڪم ڪندڙ اداري سنڌ اڀياس اڪيڊمي ۾ ريسرچ ايسوسيئيٽ آھي. +پنهنجي علمي علمي ۽ ادبي سڃاڻپ کان علاوه سارنگ هڪ سياسي ۽ سماجي ورڪر طور پڻ پاڻ مڃايو آھي. +هن وقت هو سنڌ سڄاڳي فورم نالي هڪ سياسي ۽ سماجي تنظيم جو مرڪزي جوائنٽ سيڪريٽري آھي. +11 آگسٽ 2020ع جي هڪ رات سارنگ پنهنجي اختر ڪالوني ڪراچيءَ واري گهر مان جبري طور کنڀي گم ڪيو ويو جيڪو شديد عوامي ردعمل بعد ڇهن ڏينهن کانپوءِ بازياب ٿي گهر موٽيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6163.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6163.txt new file mode 100644 index 0000000..f29e05f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6163.txt @@ -0,0 +1,36 @@ +نواب ولي محمد +نواب ولي محمد +سنڌ جي ھڪ شھر جو نالو جيڪو ٽالپرن جي نواب ولي محمد لغاري جي نالي سان سڏجي ٿو. +تاريخ. +1783ع ۾ ڪلهوڙن ۽ ٽالپرن جي وچ ۾ هالاڻي ۾ جنگ لڳي، ڪلهوڙن کي شڪست حاصل ٿي ۽ حڪمران ٽالپر ٿيا. +ٽالپرن پنهنجي وفادار سپهه سالارن کي حڪومت ۾ شريڪ ڪيو. +جو نواب ولي محمد لغاريءَ کي وزيراعظم مقرر ڪيو. +نواب ولي محمد جي وصال کان پوءِ سندس فرزند احمد خان کي وزير مقرر ڪيو ۽ کيس لاڙڪاڻي ۾ تمام وڏي جاگير ڏني. +ٽالپرن اندروني نا اتفاقين ۽ انگريزن جي چالبازين جي ڪري مياڻي ۽ دٻي جي جنگ لڳي ۽ ميرن کي شڪست نصيب ٿي. +نواب احمد خان نيٺ چارس نيپئر وٽ پيش پيو، انگريزن کيس لاڙڪاڻي جي جاگير جي عيوض مرزاپور تعلقي قاضي احمد ۾ جاگير فقير ولي محمد نالي جاري ڪئي. +هيءُ نواب وڏن ميرن جي ڏينهن ۾ سندن وڏو وزير ۽ صلاحڪار هو ۽ ٽالپرن کان پوءِ ٻئي درجي جي عزت هوندي هيس. +هو لغاري بلوچن جو سردار هو ۽ وڏيءَ هلنديءَ وارو هو ۽ ميرن کي سنڌ وٺڻ ۾ گهڻي مدد ڏنائين. +انگريزن سان هو ميرن جي دوستي قائم ڪندو آيو. +تمام وڏيءَ عمر ۾ هن سنه 1832ع ۾ وفات ڪئي. +هن کان پوءِ مير صاحبن جا صلاحڪار مير اسماعيل شاهه ۽ مرزا خسرو بيگ رهيا. +شھر. +1935ع ۾ نواب ولي محمد ۾ ريلوي اسٽيشن قائم ڪئي وئي جنهنجي ڪري نواب ولي محمد اسٽيشن جي ڪري مشهور ٿيو. +شروع شروع ۾ هتي رڳو ننڍڙي هوٽل ڦوٽو ماڇي ۽ سومر چاڪي جو دڪان هو. +آهستي آهستي هي ڳوٺ آباد ٿيڻ لڳو، جو هاڻي شهر جو ڏيک ڏيڻ لڳو آهي، اٽڪل 5 هزار جي آبادي جي هن شهر ۾ رند، ڪلهوڙا، ڀنڊ، عمراڻي ، سومرا، ٻگهيا، خاصخيلي، عالماڻي، چانڊيا سيال، لاکا، ڏيٿا، پنجاپي، ماڇي، موچي، شاهه ۽ باگڙي ذاتين جا رهواسي آهن. +ٿورو ماضيءَ ۾ جهاتي پايون ٿا ته نواب ولي محمد اسٽيشن بس اسٽاپ تي ٺاري چانڊيي نالي شخص هر ايندڙ ويندڙ مسافر کي پاڻي پياريندو هو ۽ کوڙ سارا ماڻهو سندس مفت پڪوڙا کائيندا هئا. +واپار. +هن وقت نواب ولي محمد بهه جي واپار جي حوالي سان ايشيا جي وڏي منڊي ليکي وڃي ٿي. +بهه جي واپارين جي هڪ ڊاڪيومينٽري فلم بي بي سي پڻ ڪري چڪي آهي. +نواب ولي محمد جي اولهه طرف ڳوٺ تاجر ٻگهيو ڀرسان گذريل 50 سالن کان عورتن جي تفريح جي لاءِ ميان محمد سائين تي هر سال 1 ڏينهن جي لاءِ عورتن جو ميلو لڳايو ويندو آهي، ميلي ۾ مٺائين جي دڪانن، کان سواءِ مڙيي وکر عورتون ئي کپائينديون آهن. +ان کان ٿورو اڳتي ڍنڍ کٽياڻ تي خوبصورت ٻيڙين جو شهر پڻ موجود هو، جيڪو پاڻي جي کوٽ ڪري ڦٽي ويو. +مشھور ماڻھو. +نواب ولي محمد جي ماضيءَ جي مشهور شخصيتن ۾ مشهور صوفي شاعر بهاول فقير نواب بهاول، نواب علي خان، احمد خان ٻگهيو، شيطان فقير، مشهور راڳي عثمان فقير ، شاهنواز لاکو ٿي گذريون آهن. +معزز شخصيتون +هن وقت نواب ولي محمد جي معزز شخصيتن ۾ پروفيسر نذير کوکر، شائين امداد حسين لغاري، صوفي علي نواز فقير، حاجي عرس رند، محمد هاشم ٻگهيو،( ثابق ناظم) غلام مصطفي سومرو ( ثابق ناظم)، مجيب ماڇي ( سياسي ڪارڪن). +بهاول لاکو( صحافي)، علي محمد راهو(سماجي ڪارڪن)، منصور لاکو ( پي پي ڪارڪن)، ابراهيم چانڊيو ( معزز)، گلاب شاهه ( معزز)، دادن شاهه (معزز)، يوسف رند ( صحافي)، شاهنواز خاصخيلي (راڳي). +اڪبر ماڇي (راڳي)، لعل بخش (راڳي)، اعجاز ماڇي ( راڳي)، ڊاڪٽر غلام عباس سومرو (ڊاڪٽر)، ڊاڪٽر امير بخش ڏيٿو( ڊاڪٽر)، هاشم ماڇي ( معزز)، غلام سرور خاصخيلي ( بهترين استاد)، جاويد سومرو ( بهترين استاد) ، سائين غلام حيدر شاهه ( راڳي)، جان محمد چانڊيو ( بهترين سپروائيزر)، عالم نواز سومرو ( خطيب)، حافظ تاج محمد راهو ( خطيب)، حاجي رحيم رند (معزز)، شريف بوزدار ( والي بال پليئر)، ملهه پهلوان عارف راهو، دادلو راهو (ملهه پهلوان)، شبن کوکر ( شاعر)، عاجز بگهيو (شاعر) عمران لطيفي رند(شاعر) گلاب سولنگي (شاعر)، پرويز سومرو ( تعلمي ماهر) موجود آهن +نواب ولي محمد ۾ سنڌي ادبي سنگت جي شاخ پڻ هلندڙ آهي +نواب ولي محمد ۾ شير ٻگهيو بينون ٺاهڻ ۽ واڄائڻ جي حوالي سان پڻ شهرت ماڻي آهي. +نواب ولي محمد شعور جي حوالي سان تمام گهڻو اڳتي نڪتل آهي، سنڌ جي مشهور پارٽين جون تنظيمون موجود آهن. +هتي مختلف اشوز تي گڏيل جدوجهد جا مثال موجود آهن. +نواب ولي محمد هاءِ اسڪول، مڊل اسڪول، پرائمري اسڪول، گرلس پرئمري اسڪول ،سميت خانگي اسڪول ٽيليفون اڪسچينج، پوليس اسٽيشن، بنيادي صحت مرڪز ۽ ٻن مدرسن سميت خوبصورت گلدستي ۾ جڪڙيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61896.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61896.txt new file mode 100644 index 0000000..ef314fb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61896.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +سنڌي عورت تنظيم +سنڌي عورت تنظيم عورتن جي نمائندگي ڪندڙ هڪ ناري سڀا (عورتن جي تنظيم) آهي. +هن جو بنياد 8 ۽ 9 اپريل، 1982 تي ٻن ڏينهن واري آل سنڌ وومن ڪانفرنس يا سنڌي عورتن جي پهرين ڪانفرنس کانپوءِ رکيو ويو. +۽ تنظيم جي هڪ شاخ حيدرآباد به کولي وئي. +هن تنظيم جي پهرين ڪنوينر آپا شمس عباسيءَ ۽ جڏهن ته سيڪريٽري جي عهدي لاءِ ذميواريون پروفيسر فهميده حسين کي ڏنيون ويون. +هن ناري سڀا جي انتظامي ڪامِيٽي ۾ ڊاڪٽر حميده کهڙو، انيتا غلام علي، ليڊي هدايت الله، مـونـا هـدايــت الله، زريـنه بلـوچ، رشـيـده اخـلاق، عـزيـزه سومرو ۽ ٻيون ناريون شامل هيون. +هن ناري سڀا جو مقصد غريب نياڻين جي وهانوَن ڪرائڻ، ڏاج ڏيڻ ۽ ٻيا سماجي ڀلائي جا ڪم شامل آهن. +تنظيم جي ٺهڻ کان ٻه سال پوءِ هن تنظيم جي باقاعدي چونڊيو ڪرايون ويون، جنهن ۾ مونا هدايت الله ۽ رشيده اخلاق کي چونڊيو ويو. +هينئر هيءَ تنظيم عوامي جمهوري پارٽي جي ذيلي تنظيم آهي، ۽ ان جي هينئر اڳواڻن ۾ آپا نظير قريشِي مرڪزي صدر آهي ۽ هن سڀا ۾ ٻيون عورتون پڻ شامل آهن. +هن تنظيم جون 2019_20 لاءِ چونڊن ۾ نظير قريشي کي صدر، مريم انڙ کي ينيئر نائب صدر، سعيده گوپانگ کي نائب صدر، نجمه مهيشوري کي جنرل سيڪريٽري، شهزادي ڀرڳڙي کي ڊپٽي جنرل سيڪريٽري، تهذيب عيساڻي کي جوائنٽ سيڪريٽري، مهتاب شورو کي خزانچي، زاهده ڏاهري کي رابطا سيڪريٽري، حميرا آريسر کي پريس سيڪريٽري، نور جهان بلوچ کي آفيس سيڪريٽري ۽ سنڌو مهيشوري کي ثقافتي سيڪريٽري جي عهدن لاءِ چونڊيو ويو. +سنڌي عورت تنظيم، سنڌياڻي تحريڪ 2020 ۾ عورت مارچ تحت مختلف شهرن ۾ مارچ ڪيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61900.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61900.txt new file mode 100644 index 0000000..e81a21b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd61900.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +سنڌياڻي تحريڪ +سنڌياڻي تحريڪ (شروعات: 1980s جو ڏهاڪو) زائفائن جي سرواڻي ۾ قائم ڪيل سياسي سَڀا آهي، جيڪا پاڪستان جي ڏکڻ صوبي سنڌ جي ڳوٺاڻين نارين پاران قائم ڪئي وئي آهي. +سنڌياڻي تحريڪ عوامي تحريڪ جي ذيلي تنظيم آهي. +تاريخ. +سنڌياڻي تحريڪ جي شروعات 1980 ۾ پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ڳوٺاڻن نارين پاران جنرل ضياءَالحق حڪومت جي ٺاهيل نارين خلاف امتيازي قانون جي خلاف جنگ وڙهڻ لاِءِ ٿي هئي. +سنڌياڻي تحريڪ ڳوٺن، هارين، عورتن ، شاگردن ، استادن ، پڙهيل لکيل عورتن ۽ پروفيشنل عورتن پاران جوڙيل آهي. +سنڌ ۾ عوامي تحريڪ سان سلهاڙيل، سنڌياڻي تحريڪ نارين جي وڏن مسئلن کي اٿاريو آهي، جهڙوڪ صوبي ۾ اسڪولن ۽ سياسي ادارن ۾ سنڌي ٻولي استعمال ڪرڻ جو سوال، غير سنڌي ماڻهن جي خلاف سنڌ تي قبضي ۾ واڌ ۽ سنڌي قوميت کي وڌائڻ جو سوال شامل آهن هن سڀا عورتن ۾ سُجاڳي پيدا ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. +سنڌياڻي تحريڪ مڪمل طور تي ضياءَ حڪومت جي خلاف جمهوريت جي بحالي واري تحريڪ (ايم آر ڊي) ۾ پنهنجن مرد ساٿين سان گڏجي مڪمل طور تي حصو ورتو ۽ گرفتاريون ڏنيون. +قابل ذڪر ميمبر. +امرا سمون سنڌي تحريڪ جو موجوده صدر آهي. +ٻين ناري ڪارڪن ۾ حاجياڻي لنجو، نذير قريشي، غزالا صديقي، زاهده شيخ زرینه بلوچ ، شهناز راهوجو، خيرالنساء کوسو، شمع ڀٽي، صاحبزادي ڏاهري ، ممتاز نظاماڻي ، نسيم سنڌي، حسينا راهوجو سبحاني ڏاهري ، نوربانو ملاح ، زرینه ڪلراڻي، فاطمہ هاليپوٽو، لڪشمي، شمشاد لغاري، نور النسا پليجو ، زينت سمون ، سعيدان گوپانگ، حسينا ناهيون ۽ سڪينا ميمن شامل آهن. +عورتن جي مارچ 2018 ۾ سنڌياڻي تحريڪ جي ميمبرن حصو ورتو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62000.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62000.txt new file mode 100644 index 0000000..2c2defa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62000.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +نورڊڪ ملڪ +نورڊڪ ملڪ يا نورڊڪس اتر يورپ ۽ اتر ائٽلانٽڪ سمنڊ جو جاگرافيائي ۽ ثقافتي خطو آھي جتي انھن کي عام طور تي نارڊن ( "نادرن" مان نڪتل: لفظي معنيَ: "اتريون") سڏيندا آهن ان خطي ۾ ڊينمارڪ، فن لينڊ، آئس لينڊ، ناروي، ۽ سويڊن وارن آزاد ۽ خودمختيار ملڪن سميت ڊينمارڪ جي بادشاھت ھيٺ خود اختيار ملڪ جھڙوڪ فيرو ٻيٽ (Faroe Islands) ۽ گرين لينڊ، فن لينڊ جي رياست ھيٺ خود اختيار خطو ائولنڊ ٻيٽَ، ناروي جي ميٽروپوليٽن علائقي جا بي اختيار خطا جان مايين ٻيٽ ۽ سوالبارڊ واري ٻيٽن جي جھرمٽ پڻ شامل آھن ناروي جي بادشاھت جي ماتحت بُووَيٽ ٻيٽُ تمام پري واري جاگرافيائي بيھڪ جي ڪري ڪڏهن ڪڏهن نورڊڪ ملڪن واري جاگرافيائي خطي ۾ شمار نہ ٿيندو آهي. +يورپ جي اترئين پاسي جا کوڙ علائقا اتر ۾ ھجڻ ۽ نورڊڪ ملڪن سان ثقافتي ۽ نسلي لاڳاپا ھجڻ باوجود نورڊڪ خطي ۾ شمار نہ ٿيندا آهن جن ۾ اسڪاٽ لينڊ جا نادرن آئلز ۽ اسٽونيا شامل آهن. +نورڊڪ ملڪ تاريخ ، مذھب، سماجي بناوٽ ۾ ھڪجھڙائي رکندڙ آھن ۽ انھن جي سياسي اتحادن ۽ باھمي ويجھڙائپ جي ھڪ ڊگھي تاريخ رھي آھي پر اھي سڀ ھن وقت ھڪ وجود واري حيثيت نہ ٿا رکن. +اوڻويھين صديءَ ۾ ڊينمارڪ، ناروي ۽ سويڊن کي ھڪ ملڪ بڻائڻ لاءِ اسڪينڊينيويائي تحريڪ شروع ٿي. +ويھين صديءَ ۾ فن لينڊ ۽ آئس لينڊ جي آزادي بعد ان تحريڪ جو دائرو وڌي جديد منظم نارڊن سھڪار ۾ تبديل ٿي ويو. +جنھن بعد ھيلسنڪي واري معاهدي سان نورڊڪ ڪائونسل ۽ نورڊڪ وزيرن واري ڪائونسل وجود ۾ آيا. +انگريزي ۾ اسڪينڊينيويا کي پڻ نورڊڪ ملڪن جو نعم البدل سمجھيو ويو ھو جيڪو دراصل ٽن ملڪن ڊينمارڪ، سويڊن ۽ ناروي جو جاگرافيائي نالو آهي ۽ نورڊڪ ملڪن جو حصو آهي. +نورڊڪ ملڪن جي گڏيل پکيڙ آهي. +ان جو اڌ حصو برف ۽ گگليشيئرن تي مشتمل ھجڻ ڪري رھائش جي قابل ناھي. +گرين لينڊ جو اڌ کان وڌيڪَ علائقو رھائش جي قابل ناھي. +جنوري 2013ع ۾ نورڊڪ ملڪن جي آبادي 2,60,00,000 ھئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62028.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62028.txt new file mode 100644 index 0000000..56c560c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62028.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +انگريزي ادب +هن آرٽيڪل ۾ انگريزي ادب جي نسبت انگريزي ٻولي جي ادب تي فوڪس ڪيو ويو آهي ، تنهن ڪري هن ۾ اسڪاٽلينڊ ، ويلز ، تاج انحصاري ۽ آئرلينڊ جا ليکڪ شامل آهن ، انهي سان گڏ اڳوڻي برطانوي سلطنت جي ملڪن کانسواءِ آمريڪا ۽ 19 صدي ۾ لکيل انگريزي ادب به شامل آهي. +نگريزي ٻولي 1400 سالن کان به وڌيڪ عرصي تائين ترقي ڪئي آهي. +انگريزي جي شروعاتي شڪل يا نمونو اينگلو فريسين لھجو ھو جيڪو پنجين صدي ۾ اينگلو سيڪسنس (Anglo-saxons) انگلو سيڪسنس حملي آورن طرفان برطانيه ۾ آندو ويو ان کي اولڊ انگلش (Old English) يعني پراڻي انگريزي سڏجي ٿو. +بيوولف (Beowulf) اولڊ انگلش جو مشهور ادبي ڪم آهي ۽ انگلينڊ ۾ قومي اپڪ (Epic) جي حيثيت حاصل ڪري چڪو آهي. +بيوولف 'scandinavian' لهجي ۾ لکيل آهي. +جيتوڻيڪ ، 1066 ع ۾ انگلينڊ جي نارمن فتح کانپوءِ اينگلو سيڪسن ٻولي جو استعمال گھٽ ثي ويو. +نئين اشرافيه جي اثر هيٺ ، فرنڇ يعني فرانسيسي ٻولي رهي جيڪا عدالتن ، پارليامينٽ ۽ شائسته معاشري جي معياري ٻولي بڻجي وئي. +نورمنس اچڻ بعد ، ڳالهائي ويندڙ انگريزي ٻولي وچولي انگريزي طور سڃاتو وڃي ٿي. +انگريزي جو هي فارم 1470ع تائين برقرار رهيو ، جيسيتائين chancery standard لنڊن واري انگريزي پري پري تائين پکڙجي وئي. +جعفري چاسر (1400-1343) Canterbury Tales جو ليکڪ ،جنھن وچولي انگريزي کي قانوني شڪل ڏني ، تڏھن انگلستان تي فرانسيسي ۽ لاطيني ٻوليون غالب ھيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62160.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62160.txt new file mode 100644 index 0000000..26be68b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62160.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +پيرپور رپورٽ +پيرپور رپورٽ آل انڊيا مسلم ليگ جي ڪائونسل 10 مارچ 1938ع تي، هڪ ڪاميٽي يونائيٽيڊ پراونسز جي مغل اشرافيه جي خاندان جي ھڪ وارث راجا سيد محمد مھدي آف پيرپور جي صدارت هيٺ مقرر ڪئي، جنهن جي حوالي اهو ڪم لڳايو ويو تہ هو انهن ھندو مسلم فساد وارن واقعن جي تحقيق ڪري، جيڪي ڪانگريس وزارتن جي دور ۾ رونما ٿيا آهن. +ان ڪاميٽيءَ جي رپورٽ پيرپور رپورٽ جي نالي سان پڌري ٿي. +اھا مسلم ڪيس جي چٽن دليلن واري ھڪ بھترين لکت آھي. +ان ۾ اتر اولھ سرحدي صوبي کي ڇڏي ڪري ڪانگريس جي حڪومت وارن باقي سمورن صوبن جي واقعن جا مختصرن تفصيل بيان ڪيل آهن جيڪي ڪاميٽي ذاتي انڪوائريون ڪري ڪٺا ڪيا ھئا. +رپورٽ ڪانگريس جي بند دروازي واري پاليسي کي نروار ڪري ٿي ۽ ثابت ڪري ٿي تہ برطانوي طرز واري پارلياماني حڪومت انڊيا ۾ ھلڻ جھڙي ناھي. +پيرپور رپورٽ کان پوءِ ڪيمبرج يونيورسٽيءَ جي پروفيسر ڪوپ لينڊ جي رپورٽ پڌري ٿي، جنهن ڪانگريس حڪومتن لاءِ هيٺين رپورٽ درج ڪئي آهي: آڪٽوبر 1937ع جي شروعات کان وٺي، سيپٽمبر 1939ع جي آخر تائين، ڪانگريسي صوبن ۾، 57 زبردست فساد ٿيا. +انهن مان بهار ۾ 15، يو پي ۾ 14، سي پيءَ ۾ 11، مدراس ۾ 8، بمبئيءَ ۾ 7، اوڙيسيا ۾ 1 ۽ اتر اولھ سرحد صوبي ۾ 1، انهن فسادن ۾ قتل ٿيلن جو اندازو 17000 هزار هو. +“ اهو فسادن جو سلسلو هلندو رهيو. +1944ع ۾ محمد علي جناح، علي ڳڙه ۾ هڪ تقرير ڪئي جنھن ۾ ۽ پشاور ۾ 27 نومبر 1945ع تي وڌيڪ ان جي وضاحت ڪندي فرمايو: ”اسان ٻنهي قومن ۾، صرف مذهب جو فرق ناهي؛ اسان جو ڪلچر، هڪ ٻئي کان جدا آهي؛ اسان جو دين، اسان کي هڪ جداگانه قانون حيات ٿو ڏئي، جو زندگيءَ جي هر شعبي ۾ اسان جي رهنمائيءَ لاءِ ڪافي آهي. +اسان ان نصب العين تي زندگي گذارڻ گهرون ٿا. +“ جون 1945ع ۾، فرنٽيئر مسلم اسٽوڊنٽس جي نالي پنهنجي پيغام ۾ محمد علي جناح فرمايو: ”پاڪستان مان اسان جو مطلب اهو ناهي تہ اسان غير ملڪي حڪومت کان آزادي ٿا گهرون، پر ان مان اها مراد آهي تہ اسان جو ’اسلامي نطريه حيات‘ هجي، جنهن جي حفاظت ضروري آهي. +اسان کي رڳو پنهنجي آزادي حاصل ڪرڻي ناهي، پر قابل بہ ٿيڻو آهي، جيئن اسان ان جي حفاظت بہ ڪري سگهون ۽ اسلامي تصورن ۽ اصولن تي زندگي بہ گذاري سگهون. +“ ان حوالي سان، جواهر لال نهرو اعلان ڪيو تہ: ”هندوستان ۾ رڳو ٻه قوتون آهن، هڪ انگريز ٻي ڪانگريس! +“ جنهن جي جواب ۾ جناح چيو تہ ”بيشڪ! +ٽين قوت بہ آهي، جيڪا آهي مسلمان!" +1946ع ۾، برطانيه مان هڪ وزارتي مشن آيو، جنهن هندو مسلم مسئلي کي حل ڪرڻ لاءِ، مختلف سياسي پارٽين ۽ اڳواڻن سان ڳالهه ٻولهه ڪئي. +پر مسلمانن ان کي رد ڪري ڇڏيو. +ان جي رد عمل طور بمبئيءَ ۾ مسلم ڪائونسل ’راست اقدام‘ جو اعلان ڪيو. +16 آگسٽ 1946ع تي ڪلڪتي ۾ وڏا فساد ٿيا، جنهن ۾ شهري ماريا ويا، ڪروڙن جي جائداد ساڙي وئي. +محمد علي جناح اعلان ڪيو تہ: ”پاڪستان هاڻي مسلمانن لاءِ زندگيءَ جو هڪ لازمي شرط بنجي چڪو آهي، ان کي دنيا جي ڪا بہ طاقت ٽاري نه ٿي سگهي! diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62180.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62180.txt new file mode 100644 index 0000000..b44604c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62180.txt @@ -0,0 +1,62 @@ +موبائل فون +ھي ٽيليفون جو اُھو قِسم آھي، جيڪو ھڪ جاءِ کان ٻئي جاءِ تي سولائي سان کٹي وڃي سگھجي ٿو. +ھن جي ذريعي بغير ڪنھن تار جي مدد جي فون ڪال ڪري بہ سگھجي ٿي ۽ کٹي بہ سگھجي ٿي. +ھي ريڊيو فريڪوئنسي سگنل جي ذريعي ڪم ڪندو آھي. +اِھي سگنل موبائيل ڪمپنيون ھر علائقي ۾ پنھنجا مخصوص ٿنڀا لڳائي مُھيا ڪنديون آھن. +ريڊيو فريڪوئنسي سگنل موبائيل فون تان ٿيندڙ ڪال کي موبائيل فون آپريٽر سان ڳنڍيندو آھي، جيڪو وري اُن کي پبلڪ سُئچڊ ٽيليفون نيٽورڪ (PSTN) سان جوڙيندو آھي. +جديد موبائيل ٽيليفون سروس سيليولر نيٽورڪ ڪَتب آٹينديون آھن، تنھنڪري موبائيل ٽيليفون کي اُتر آمريڪا ۾ سيليولر ٽيليفون يا سيل فون چئبو آھي. +جڏھن تہ سنڌ ۾ موبائيل فون چيو ويندو آھي. +اِن سان گڏ جديد موبائيل فون (2G) ڪيترن ئي قِسمن جون ٻيون خدمتون پٹ مُھيا ڪندو آھي، جيئن ٽيڪسٽ ميسيج، ايم ايم ايس، اي ميل، انٽرنيٽ تائين پُھچ، ننڍي فاصلي تائين بِنا تار جي رابطو (انفرارييڊ، بلوٽوٿ)، ڪاروباري ايپليڪيشن، وڊيو گيم ۽ جديد تصويرڪَشي. +اھڙيون خدمتون مُھيا ڪندڙ موبائيل فونن کي فيچر فون چئبو آھي. +اھڙيون موبائيل فونون جيڪي وڏي پئماني تي ترقي ڪيل ڪمپيوٽرائزڊ قابليتون آڇينديون آھن، تِن کي سِمارٽ فون چئبو آھي. +تاريخ. +ھٿ ۾ کٹٹ جھڙو موبائيل ريڊيو ٽيليفون سروس ريڊيو انجنيئرنگ جي شروعاتي دور ۾ تصور ڪيو ويو. +۱۹۱۷ع ۾ فِنلينڊ جي ايجادڪار سائنسدان ايرڪ ٽائجر اسٽيڊٽ "کيسي ۾ رکٹ جيتري ويڙھجندڙ ٽيليفون تمام سنھي ڪاربان مائڪروفون سان" جو خاڪو جمع ڪرايو. +حقيقي طور ھڪ جاءِ کان ٻئي جاءِ تائين کٹي سگھٹ جھڙن ٽيليفون پُرزن کي تخليق ڪرٹ جي ڊوڙ ٻي عالمي جنگ کانپوءِ شروع ٿي، ڪيترن ئي مُلڪن ۾ ترقياتي ڪمن کي زور وٺرائٹ جي ڪري. +وڌيڪ سُڌارن سان موبائيل ٽيليفون شروعاتي ٻُڙي دور يا زيرو جنريشن (0G) سان سلسليوار "جنريشنن" يا دورن مان پار اُڪرٹ لڳو، جيئن تہ بيل نظام جو موبائيل ٽيليفون سروس ۽ اِن جو جاءِنشين سُڌارو ٿيل موبائيل ٽيليفون سروس. +ھي (0G) نظام سيليولر نہ ھُئا. +اُنھن ذريعي بس ڪجھہ ھڪ جھڙا ڪال ڪري سگھبا ھُئا، جيڪي نھايت مُھانگا ھوندا ھُئا. +لارج اسڪيل انٽيگريشن (LSI) ٽيڪنالاجي ۾ ميٽل آڪسائيڊ سيميڪنڊڪٽر (MOS) جي ترقيءَ سان ڄاٹ جي نظريي ۽ سيليولر نيٽورڪنگ سُھانگن موبائيل ڪمينيڪيشنس ۾ سُڌارن جي اڳواٹي ڪئي. +۽ پُرزا جھڙوڪ ڪار فون. +پھريون ھٿ ۾ کٹٹ جھڙو سيليولر موبائيل فون جان ايف مِچل ۽ موٽرولا جي مارٽن ڪُوپر پاران ۱۹۷۳ع ۾ ظاھر ڪيو ويو. +اُن ھٿ واري اوزار جو وزن ٻہ ڪلو گرام يا (4. +4lb) پائونڊ ھو. +پھريون خودڪار ڪاروباري سيليولر نيٽورڪ (1G) جپان ۾ "نِپون ٽيليگراف ۽ ٽيليفون" پاران ۱۹۷۹ع ۾ مُتعارف ڪيو ويو ھو. +اُن جي پيروي ڪندي اِھو ساڳيو نظام "نورڊڪ موبائيل ٽيليفون" (NMT) ڊينمارڪ، فِنلينڊ، ناروي ۽ سُئيڊن ۾ ۱۹۸۱ع ۾ مُتعارف ڪيو. +ٻين بہ ڪيترن ئي مُلڪن اِنھن جي ۱۹۹۰ع جي ڏھاڪي جي شروعاتي اڌ تائين پيروي ڪئي. +ھي (1G) دور جا پھريان نظام فقط ڪجھہ ھڪ جھڙا ڪال ئي ڪرائي سگھندا ھُئا پر پوءِ بہ سيليولر ٽيڪنالاجي جي مُتبادل طور ڪتب ايندا ھُئا. +۱۹۸۳ع ۾ پھريون ڀيرو ھٿ ۾ کٹٹ جھڙو موبائيل ڊيانا ٽيڪ 8000x ڪمرشل طور موجود ھو. +۱۹۹۰ع جي ڏھاڪي ۾ جديد سيليولر نيٽورڪ ظاھر ٿيا، جن کي MOSFET بيسڊ RF power amplifiers، +(RF CMOS) پاران وڏي پئماني تي ھنج وٺي فعال ڪيو ويو، جيڪي بِنا تار واري رابطيڪاري ۾ ڊجيٽل سگنل پروسيسنگ جي تعارف جي اڳواڻي ڪري رھيا ھُئا. +۱۹۹۱ع ۾ ريڊيولِنجا (انگريزي Radiolinja) پاران ٻيو دور يا سيڪنڊ جنريشن (2G) جديد سيليولر ٽيڪنالاجي جي ايس ايم معيار (انگريزي GSM Standard) تي فِنلينڊ ۾ مُتعارف ڪرايو ويو. +ايئن اِن ميدان ۾ نون نيٽورڪ آپريٽرن وچ ۾ سخت مُقابلو شروع ٿي ويو، جيڪا ڳالھہ پھريان کان موجود (1G) نيٽورڪ آپريٽرن لاءِ نھايت ڳٹتي جوڳي آھي. +جي ايس ايم اسٽينڊرڊ (انگريزي: GSM Standard) يورپ واسين پاران CEPT (انگريزي: Europian postal and telecommunications conference) نالي سان ٿيل ڪانفرنس ۾ پيش ڪيل شروعات آھي. +فرانس ۽ جرمنيءَ جي سھڪار تي آڌاريل آر ۽ ڊي (انگريزي: R&D) فني حوالي سان اِن کي عمل جوڳو ثابت ڪيو ۽ ۱۹۸۷ع ۾ ۱۳ يورپي ملڪن پاٹ ۾ مُتفق ٿي ڪري ھڪڙي ياداشت نامي تي صحيح ڪيو تہ ھو ۱۹۹۱ع تائين اِن حوالي سان ڪمرشل خدمتون مُتعارف ڪرائي ڇڏيندا. +جي ايس ايم (2G=) جي پھرين روپ (انگريزي:version) ۾ ۶۰۰۰ معياري صُفحا ھُيا. +۲۰۱۸ع ۾ آ اِي اِي اِي/ آر ايس اِي (انگريزي: IEEE/ RSE) ٿامس ھاگ ۽ فليپي ڊُپيِس کي پھرين جديد معيار جي موبائيل ٽيليفون ۾ حصو وجھٹ تي جيمس ڪلرڪ ميڪسويل تمغو ڏنو. +۲۰۱۸ع ۾ ۲۲۰ کان وڌيڪ مُلڪن جي ۵ ارب کان وڌيڪ ماٹھن جي ايس ايم (انگريزي: GSM) کي استعمال ۾ آندو. +(2G) جي ايس ايم (4G)، (3G) ۽ (5G) تائين ارتقا ڪري چُڪي آھي. +۲۰۰۱ع ۾ (NTT DoCoMo) پاران (WCDMA) معيار تي جپان ۾ ٽيون دور (3G) مُتعارف ڪرايو. +ھن جي پُٺيان3G ،3. +5G ، يا ٽربو 3G جو واڌارو ڪيو ويو، جيڪو ھاءِ اسپيڊ پاڪيٽ ايڪسيس (انگريزي:HSPA) ڪُٽنب تي ٻَڌل ھُيو. +(UMTS) نيٽورڪ کي وڌيڪ مواد جي مُنتقلي، رفتار ۽ گُنجائش جي اجازت ھُئي. +۲۰۰۹ع تائين، ڪُجھہ جاين تي اِھو واضح ٿي چُڪو ھو تہ ڀرپور فريڪوئنسي رکندڙ ايپليليشنن جي واڌاري جي حوالي سان 3G غالب پئجي ويندو، جيئن تہ ھلندڙ نشريات. +نتيجي ۾، 3G جي موجود ٽيڪنالاجي ۾ ڏھوٹ کان وڌيڪ تيزيءَ سان سُڌارن ۾ واڌ جي واعدي سان ڏسندي ئي ڏسندي چوٿين دور (4G) جي ٽيڪنالاجين ۾ بھتريون اينديون ويون ۽ ھي صنعت شروع ٿي ويو. +پھريون ٻہ ٽيڪنالاجيون 4G جي حوالي سان ٺھيون ۽ ڪمرشلي طور مُھيا ٿيون. +پھرين، واءِ ميڪس (انگريزي:WiMAX) معيار، جنھن کي اسپرنٽ (انگريزي:Sprint) پاران اُتر آمريڪا ۾ پيش ڪيو ويو ۽ ٻي ايل ٽي اِي (انگريزي: LTE) معيار، جنھن کي اسڪئنڊينويا ۾ ٽيليا سونيرا (انگريزي: TeliSonera) پاران پيش ڪيو ويو. +5G ھڪ اھڙي فنيات (انگريزي: technology) آھي، جيڪا اصطلاح طور IMT) 4G) جي ترقيءَ ۾ اڳتي وڌيل موبائيل ٽيليڪميونيڪيشن معيار جي ٻئي اھم مرحلي کي ظاھر ڪرٹ لاءِ تحقيقي مَقالن ۽ رِٿائُن ۾ ڪَتب اچي ٿو. +5G اصطلاح رسمي طور تي اڃا تائين ڪنھن وضاحتي يا سرڪاري دستاويز ۾ ٽيليڪميونيڪيشن ڪمپنين يا معتبر ڌُرين جيئن تہ، WiMAX ،3GPP فورم يا ITU-R پاران ڪتب نہ ٿو ڪيو وڃي. +4G جي نون ٻاھرين معيارن کي معياري ادارن پاران ترقي وٺرايو پيو وڃي، پر اُھي اڃا تائين 4G جي ڇَٽيءَ جي ھيٺيان ڏٺا پيا وڃن، ڪنھن نئين موبائيل دور (جنريشن) لاءِ نہ. +قِسم. +سمارٽ فون +سمارٽ فون کي ڳٹپ جوڳيون نُمايان خاصيتون آھن. +عالمي ٽيليڪميونيڪيشن اتحاد اُنھن کي ڳنڍڄار ملائيندڙ (انگريزي: Internet connection) سان ڀيٽيندو آھي، جنھن کي فعال موبائيل براڊبينڊ سبسڪرپشن چئبو آھي، جن ۾ ٽيبليٽ وغيرہ شامل آھن. +سُڌريل دُنيا ۾، سمارٽ فون اڳوٹن موبائيل نظامن جي ڀيٽ ۾ گھٹو اڳتي نڪري ويا آھن. +بھرحال، ترقي ڪندڙ مُلڪن ۾ اِھي موبائيل ٽيليفونن جي استعمال جو ڪُل پنجاھہ سيڪڙو %50 طور ليکيا وڃن ٿا. +فيچر فون +فيچر فون ھڪڙو اصطلاح آھي، جيڪو موبائل فونن کي بيان ڪرٹ لاءِ ماضيءَ جي نمونن وانگر علامتي طور ڪَتب ايندو آھي، جيڪي جديد سمارٽ فون جي ڀيٽ ۾ صلاحيتن ۾ محدود ڪيل ھوندا آھن. +فيچر فون علامتي طور تي ڪاڪردگيءَ جي حوالي سان آواز ڪال ڪرٹ ۽ لِکت پيغام مُھيا ڪندا آھن. +اُن سان گڏ بُنيادي مَلٽي ميڊيا، ڳنڍ ڄار صلاحيتن ۽ ٻيا ذريعا جيڪي ڪَتب ۾ آٹيندڙن لاءِ "بِنا تار جي خدمتون مُھيا ڪندڙن" پاران پيش ڪيا ويندا آھن. +ھي بُنيادي موبائل فون مٿان وڌيڪ ڪارائتو ھوندو آھي، جيڪو فقط آواز ڪال ۽ لِکت پيغام ڪرٹ جي ئي لائق ھوندو آھي. +فيچر فون ۽ بُنيادي موبائل فون مالڪاٹو، مرضيءَ مُطابق ٺھيل سافٽ ويئر ۽ واپرائيندڙ سان گڏيل ھُجٹ جو لاڙو رکندا آھن. +اُن جي مُقابلي ۾ سمارٽ فون عام طور تي "موبائل ھلائيندڙ نظام" (انگريزي: Mobile operating system) ڪَتب آٹيندا آھن، جيڪو اڪثر سڀني پُرزن (انگريزي: devices) تي لاڳو ٿيندڙ عام خاصيتون وَنڊيندو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62218.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62218.txt new file mode 100644 index 0000000..a7fa707 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62218.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +مختار الثقفي +مختار بن ابي عبيد ثقفي (622 - 3 اپريل 687) ڪوفي ۾ علوين جو حامي انقلابي هو، جنهن 685 ۾ اموي خلافت خلاف بغاوت جي اڳواڻي ڪئي ۽ ٻئين فتني دوران 18 مهينن تائين عراق تي حڪمراني ڪئي. +مختار 622ع ۾ طائف ۾ ڄائو ۽ ننڍي عمر ۾ عراق هليو ويو ۽ ڪوفي ۾ وڏو ٿيو. +680 ۾ ڪربلا جي جنگ ۾ اموي خلافت جي فوج جي هٿان پيغمبر اسلام محمد جي ڏوهٽي حسين بن علي جي موت جي بعد هن مڪي ۾ اموين جي حریف خليفي عبد الله بن الزبير سان اتحاد ڪيو پر سندن اتحاد گھڻي دير نه هلي سگھيو. +نتيجي طور مختار ڪوفي موٽي ويو جتي هن محمد بن حنفيه ،چوٿين خليفي علي جو پٽ ۽ حسين جو ڀاءُ، جي مهدي ۽ امام هجڻ جي دعوي ڪئي ۽ علوي خلافت جي قيام ۽ حسين جي قتل جو بدلو وٺڻ جي لاءِ مهم هلائي. +هن آڪٽوبر 685ع ۾ زبيري گورنر کي نيڪالي ڏئي ڪوفي تي قبضو ڪري ورتو. +بعد ۾ هن حسين جي قتل ۾ ملوث ماڻهن کي سزائون ڏيڻ جو حڪم جاري ڪيو. +ابن الزبير سان دشمني مختار جي لاءِ نقصانڪار ثابت ٿي ۽ آخرڪار چار مهينن جي گهيري کان پوءِ بصري جي زبيري حاڪم مصعب بن الزبیر جي فوجن مختار کي سندس ست هزار ساٿين سميت قتل ڪيو. +جيتوڻيڪ مختار شڪست کاڌي ۽ سندس انقلاب ناڪام ٿيو پر هن جي تحريڪ جا دور رس نتيجا نڪتا. +هن جي وفات بعد هن جي پوئلڳن هڪ بنياد پرست شيعه فرقو قائم ڪيو، جيڪو بعد ۾ ڪيسانيه جي نالي سان مشهور ٿيو ۽ جنهن ڪيترن ئي نون عقيدن جو بنيد وڌو ۽ بعد ۾ ايندڙ شيعن جي نظرين کي متاثر ڪيو. +مختار موالين (عراق جا مقامي ماڻهون جن اسلام قبول ڪيو) جي سماجي حيثيت کي بلند ڪيو ۽ اهي هڪ اهم سياسي وجود بڻجي ويا. +موالين ۽ ڪيسانيه 60 سالن بعد عباسي انقلاب ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. +مسلمانن ۾ مختار هڪ تڪراري شخصيت آهي؛ ڪيترن ئي جي مطابق هو هڪ ڪوڙو نبي هو، پر شيعه هن کي قدر جي نگاه سان ڏسن ٿا ان ڪري جو هن حسين جي َقاتلن کان بدلو ورتو. +جديد دور جا مورخ به هن بابت مختلف رايا رکن ٿا. +ڪجهه جو چوڻ آهي ته هو هڪ مخلص انقلابي هو ۽ ڪجهه جي مطابق هو هڪ مڪار موقعي پرست شخص هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6223.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6223.txt new file mode 100644 index 0000000..cd709a2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6223.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +آپريشن ضرب عضب +پاڪستاني فوج جي جون، 2014 ۾ وزيرستان ۾ شروع ڪيل عسڪري آپريشن۔ ان عسڪري ڪاروائي کي ضرب عضب جو نالو ڏنو ويو آھي.، عضب جو مطلب آھي ڪٽڻ، تلوار سان ڪٽڻ، عضب محمد صلي الله عليه وآلهٖ وسلم جي تلوار جو نالو بہ ھيو۔ ضربِ عضب ڪٽي ڇڏيندڙ ضرب۔ +ضرب عضب جي نالي ڏيڻ جو سبب. +عضب جو مطلب آھي ڪٽڻ، تلوار سان ڪٽڻ، عضب محمد صلي الله عليه آلهٖ وسلم جي تلوار جو نالو بہ ھيو۔ ضربِ عضب ڪٽي ڇڏيندڙ ضرب۔ ھي تلوار محمد صلي الله عليه وآلهٖ وسلم غزوه بدر ۽ غزوه احد ۾ استعمال ڪئي۔ +پس منظر. +جون 2014ع ڪراچي ھوائي اڏي تي حملو. +8 جون 2014ع تي ڪراچي، پاڪستان جي جناح انٽرنيشنل تي 10 دھشت گردن حملو ڪيو۔ ڪل 31 افراد بشمول 10 دھشت گرد ماريا ويا۔ تحريڪ طالبان پاڪستان حملي جي ذميداري قبول ڪئي ۽ انکي پنھنجي اڳوڻي سربراھ حڪيم الله محسود جي قتل جو بدلو قرار ڏنو جيڪو ھڪ ڊرون حملي ۾ نومبر 2013ع ۾ اتر وزيرستان ۾ ماريو ويو ھو۔ تحريڪ طالبان جي طرفان وڌيڪ حملن جي ڌمڪي بہ ڏني وئي۔ تحريڪ طالبان پاڪستان جي ترجمان شاھد الله شاھد جي مطابق ھوائي اڏي تي حملي جي وجھہ اھا ھئي تہ ھتي گھٽ شھري ۽ وڌيڪ سرڪاري فرد ھوندا آھن۔ ان کان علاوه تحريڪ طالبان پاڪستان 10 جون کان پوري پيماني تي پاڪستاني رياست جي خلاف حملن جي ڌمڪي ڏني۔ +امن ڳالھين ۾ ناڪاميابي. +پاڪستاني رياست ڪيترائي ڀيرا دھشت گردن جي ننڍن ننڍن گروھن سان محدود علائقن جي لاءِ امن معاھدا ڪندي رھي، پر پھريون ڀيرو وفاقي حڪومت سڌوسنئون تحريڪ طالبان پاڪستان سان ڳالھين جي پاليسي اپنائي۔ ان حوالي سان ڪيتريون ئي ڪُل جماعتي ڪانفرنسون بہ منعقد ٿيون جن ۾ آخري نو سيپٽمبر 2013ع تي ٿي۔ انھن ڪانفرنسن ۾ سياسي جماعتن جي طرفان حڪومت کي ھي اختيار ڏنو ويو تہ ھو ملڪ ۾ امن جي قيام جي لاءِ شدت پسند تنظيمن سان ڳالھيون ڪري. +ايندڙ ڪيترن ئي مھينن تائين ڳالھيون ٿينديون رھيون۔ ڪميٽيون ٺھيون، ڪميٽين تي سوال اٿيا، خفيہ ماڳن تي ڪميٽيون ھيليڪاپٽرن جي مدد سان ملڻ ويون۔ ايتري تائين جو پاڪستان تحريڪ انصاف جي سربراھ عمران خان تہ طالبان جو دفتر کولڻ تائين جي تجويز پيش ڪري ڇڏي۔ آمريڪا بہ ڊرون حملا روڪڻ جي حامي ڀري ورتي۔ پر طالبان قيادت ڪنھن فيصلي تي پنھنجي گروھن کي متفق نہ ڪري سگھي۔ آخرڪار ڳالھيون ناڪام ٿي ويون۔ جنھن کان بعد 2014ع جو پھريون ڊرون حملو ٿيو ۽ طالبانن جي طرفان بہ ڪراچي ھوائي اڏي تي حملو ڪيو ويو۔ +تاریخ وار واقعا. +20 جون. +ڊي جي آءِ ايس پي آر جي مطابق عمائدن اعادو ڪيو تہ ھو دھشت گردن کي ٻيھر اتر وزيرستان ۾ اچڻ نہ ڏيندا۔ +رد عمل. +سماجي رابطن جي ويب سائيٽس تي. +سماجي رابطن جي ويب سائيٽس تي پاڪستاني عوام ھن فيصلي کي تمام گھڻو پسند ڪيو۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62344.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62344.txt new file mode 100644 index 0000000..d308d6f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62344.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +شمر +شمر بن ذي الجوشن العامري، عام طور تي شمر جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو، ڪوفي جو هڪ عرب فوجي ڪمانڊر هو جنهن لاءِ مشهور آهي ته هن 680 ۾ ڪربلا جي جنگ ۾ اسلامي پيغمبر محمد جي ڏوهٽي حسين ابن علي کي قتل ڪيو. +حالات زندگي. +شمر جي پيءُ جو نالو شرابيل (يا عاس) ذي الجوشن بن قرط الور بن عمرو هو. +شرابيل اسلامي پيغمبر محمد جو هڪ ساٿي هو ۽ مسلمانن جي عراق ۾ فتح کان پوءِ ڪوفي ۾ آباد ٿيو. +هي بنو ڪلاب جي معاويه الدباب قبيلي مان هو جيڪا بنو امير جي قيسي شاخ هئي. +شمر اصل ۾ علي (حڪومت 656–661 ) جو حامي هو ۽ سفين جي جنگ ۾ معاويه، شام جو گورنر ۽ مستقبل ۾ اموي خلافت جو بنياد وجھندڙ، جي خلاف وڙهيو جتي هن کي مٿي ۾ زخم لڳو. +پر بعد جي زماني ۾ هو اموين جو حامي ٿي ويو. +جڏهن ڪوفي جي گورنر زیاد ابن ابيهي 671 ۾ غداري جي الزام ۾ علوين جي حامي حجر ابن عدي کي گرفتار ڪيو ته شمر حجر جي خلاف گواهي ڏيندڙن ۾ شامل هو. +680ع ۾ ڪوفي جي علوي حامين جي خطن جي جواب ۾، جن ۾ درخواست ڪئي وئي هئي ته هو اموي خلافت جي خلاف قيام ۾ سندس اڳواڻي ڪري، محمد جي ڏوهٽي ۽ خليفي علي جي پٽ حسين ابن علي پنهنجي سوٽ مسلم ابن عقيل کي ڪوفي ڏانهن موڪليو ته جيئن هو ڪوفي جي حالات جو جائزو وٺي سگھي. +ان وقت ڪوفي جي ٻين قبائلي سردارن سان گڏ شمر به گورنر عبيدالله ابن زیاد جي انهيءَ بغاوت کي دٻائڻ مدد ڪئي. +ٿوري وقت کانپوءِ حسين عراق ۾ پهچي ويو پر کيس ڪوفي کان ٻاهر ڪربلا جي ريگستان ۾ روڪيو ويو. +شمر لاءِ مشهور آهي ته جڏهن ابن زیاد حسين طرفان پيش ڪيل امن جي تجويز تي راظپو ظاهر ڪيو ته ان وقت شمر ان تجويز جي مخالفت ڪئي ۽ ابن زیاد کي قائل ڪيو ته حسين کي طاقت سان زير ڪرڻ گهرجي. +نتيجتي ۾ ابن زياد شمرکي ان حڪمنامي سان ڪربلا موڪليو ته حسين کي بيعت ڪرڻ تي راضي ڪيو وڃي ۽ جي هو اها آڇ رد ڪري ته ان صورت ۾ کيس قتل ڪيو وڃي. +جنگ کان هڪ ڏينهن اڳ شمر حسين جي ٽن ڀائرن، جن ۾ عباس بن علي به شامل هو، کي امان ڏيڻ جي آڇ ڪئي ڇو جو سندن والده ام البنين شمر جي قبيلي مان هئي. +هنن اها آڇ رد ڪري ڇڏي ڇاڪاڻ ته حسين کي ڪنهن به قسم جي امان جي پيشڪش نه ڪئي وئي هئي. +جنگ واري ڏينهن (10 آڪٽوبر) تي شمر اموي فوج جي کاٻي ونگ جي ڪمان ڪئي. +فوج جي ڪمانڊر عمر بن سعد جي حڪم تي شمر حسين جي ساٿين جي خيمن کي باهه ڏئي ڇڏي ۽ خود حسين جي ذاتي خيمي کي به جلائڻ جو ارادو پئي رکيائين پر کيس ائين ڪرڻ کان سندس پنهنجي ئي همراهن روڪي ڇڏيو. +تقريبن سڄو ڏينهن ويڙهه جاري رهڻ کان پوءِ حيسن جا اڪثر ساٿي مارجي ويا پر اموي سپاهين خود حسين کي مارڻ کان ڪيٻايو پئي. +شمر ھن کي قتل ڪرڻ جي ترغيب ڏيندي چيو: ”اڙي شرم ڪيو! +توهان هن جو انتظار ڇو ڪري رھيا آھيو؟ +ھن کي ماريو، شل توھان جون مائرون توھان کان محروم ٿين! +“ شمر پوءِ آخري حملي جي اڳواڻي ڪئي. +ڪجهه تاريخي اخبار جي مطابق شمر ئي بالآخر حسين کي قتل ڪيو ۽ سندس سر قلم ڪيو، جڏهن ته ڪجهه ٻين اخبار مطابق اهو ڪم سنان ابن انس نالي شخص ڪيو. +بعد ۾ شمر حسين جي آخري بچيل پٽ علي زين العابدين کي قتل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر ابن سعد کيس روڪي ورتو. +ان کان پوءِ شمر مقتولن جي سسين کي ڪوفي ڏانھن کڻي ويندڙ قافلي جي اڳواڻي ڪئي. +بعد ۾ هو قيدين سان شام تائين گڌ ويو. +هن لاءِ چيو ويو آهي ته هو پنهنجي آخري عمر ۾ پنهنجي ڪيل ڪمن تي پشيمان هيو. +مختار الثقفي جي حڪومت دوران، جنهن آڪٽوبر 686 ۾ ڪوفي تي قبضو ڪيو هو، شمر انهن باغين مان هو جن مختار جي حڪومت کي ڪيرائڻ جي ڪوشش ڪئي. +بغاوت جي ڪچلجڻ بعد شمر صدامه ڏانهن فرار ٿيو، جيڪو ڪوفي ۽ بصري جي وچ وارو هنڌ هو. +مصعب بن الزبير ان وقت بصرا جو حاڪم هيو ۽ شمر هن کي خط لکي مدد جي درخواست ڪئي. +ابو عمرا ڪيسان جي اڳواڻيءَ ۾ مختار جي سپاهين خط پڪڙي ورتو ۽ شمر جي روپوشي جي جڳھ بي نقاب ٿي وئي. +شمر کي پڪڙيو ويو ۽ قتل ڪيو ويو. +ٻين اخبار جي مطابق هو زخمي ٿي پيو ۽ مختار ڏانهن موڪليو ويو، جنهن پوءِ کيس قتل ڪري ڇڏيو. +اولاد ۽ پونئير. +شمر جي قتل کان پوءِ سندس پٽ ڪوفو ڇڏي جزيره ۾ آباد ٿيا. +شمر جي پوٽو سميل بن حاتم ان اموي لشڪر ۾ هڪ ڪمانڊر هو جيڪو بلج ابن بشر جي اڳواڻي ۾ 742ع ۾ اتر آفريڪا جي بربر بغاوت جي خلاف موڪليو ويو هو. +هو بعد ۾ ڪلابي لشڪر جو سربراه ٿيو۽ الأندلس ۾ آباد ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62345.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62345.txt new file mode 100644 index 0000000..64d67af --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62345.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +محمد صديق مسافر +محمد صديق مسافر 1 اپريل 1879ع تي ٽنڊي باگي ضلعي بدين ۾ ڄائو. +سندس شروعاتي نالو جهنڊو هو. +هو سنڌ جو تعليمي ماهر، ليکڪ، شاعر، ترجمي نگار ۽ اخبار نويس پڻ هو. +هن 18 ورہ تاڻين سنڌي ٻوليءَ جي پَرسِڌ رسالي "اخبارِ تعليم" جي ايڊيٽر جي حيثيت سان خدمتون سرانجام ڏنيون. +سندس شعر ڪيترين ئي ورهن کان اسڪول جي نصاب جو حصو هئا. +هن خان بھادر مير غلام محمد هاءِ اسڪول ٽنڊي باگي جي پھرين انچارج طور پڻ ڪم ڪيو. +ذاتي زندگي. +محمد صديق مسافر جي پيء گلاب شيدي جو اصل نالو بلال هو، هو آفريڪا جي اڀرنديئن ڀاگي زنجبار (تنزانيا) مان، ستن سالن جي ڄمار ۾ داس بڻجي مسقط (عمان) جي واپاري شيخ حسين پاران سَؤدجڻ کان پوءِ مسقط پھتو، اتان غلام علي سنگتراش کيس سَؤدي سنڌ ۾ آندو، ان کان وري ٽنڊي باگي جي مخدوم حُر علي کيس سَؤدیو. +سندس نيڪ خصلتن جي ڪري مخدوم حُر عليءَ سندس نالو بدلائي گلاب رکيو. +هي نالو ايترو پَرسِڌ ٿي وئي جو ماڻھو ھن جو اصل نالو وساري ويٺا ۽ کيس گلاب شيدي سڏيندا هئا. +مخدوم حُر علي سندس مقامي شيدي برادريءَ مان شادي ڪرائي. +برطانيا جي راڻي وڪٽوريا پاران داسن کي آزاد ڪرڻ واري اعلان تي مخدوم حُر عليءَ گلاب شيديءَ کي آزاد ڪري ڇڏيو. +هو شروعات ۾ جاين راڳڻ جو ڪم ڪندو هو ۽ اڳتي هلي پيهون ڪُٽڻ جو ڌنڌو اختيار ڪيائين. +هن ٽنڊي باگي ۾ 86 ورهن جي ڄمار ۾ تاريخ 12 ڊسمبر 1879ع تي چالاڻو ڪئي. +ننڍپڻ ۽ تعليم. +سالن جي عمر (آگسٽ 1893ع) ۾ محمد صديق جي مامي عارف کيس مڪتب مان ڪڍرائي، سنڌي اسڪول ۾ پڙهڻ لاءِ ويهاريو. +ٽنڊي باگي پرائمري اسڪول جي هيڊ ماستر وياک سنگهہ، محمد صديق کي پهرين درجي ۾ داخل ڪيو، پر سندس هوشياري ۽ ذهانت ڏسي چئن مھينن اندر کيس پهرين ۽ ٻئي درجي جو امتحان 3 ڊسمبر 1893ع ۾ ڏياريائين. +ڊسمبر 1894ع ۾ محمد صديق مسافر ٽئين ۽ چوٿين درجي جو گڏيل امتحان پاس ڪري ڊسمبر 1895ع ۾ پنجون درجو پاس ڪري ورتو. +ڇهين درجي ۾ هن جي هوشياري ڏسي هيڊ ماستر سھجراءِ کيس ساڳئي اسڪول ۾ چئن روپين ماهوار پگهار تي ”پيوپل ٽيچر“ مقرر ڪيو. +ان وقت جو هيڊ ماستر سهجراءِ سنڌي ادب جو ڄاڻو ۽ فارسيءَ جو عالم هو، جنهن کيس فارسي پڙهائڻ سان گڏ ورنيڪيولر فائينل امتحان جي تياري به ڪرائي ۽ هن سيپٽمبر 1896ع ۾ ورنيڪيولر امتحان پاس ڪيو. +فارسي شاعريءَ جي سمجهاڻي مولوي محمد سليمان نظاڻيءَ کان سکندو هو. +انهن ڏينهن ۾ ڪاميٽي ماسترن کي ’ٽريننگ ڪاليج‘ ۾ داخلا وٺڻ لاءِ پرليمينري امتحان پاس ڪرڻو پوندو هو. +محمد صديق مسافر ڊسمبر 1897ع ۾ داخلا جو امتحان پاس ڪيو ۽ بعد ۾ جڏهن ٽريننگ ڪاليج حيدرآباد ۾ کيس تعليم وٺڻ جو حڪم نامو مليو ته هن نوڪريءَ تان استعيفا ڏئي ڇڏي ۽ جنوري 1899ع ۾ هن ٽريننگ ڪاليج جي پهرئين سال ۾ اچي داخلا ورتي. +جتي فارسي ۽ عربي تعليم، شاعري ۽ ڪتابن جي مطالعي سندس صلاحيتن کي اجاگر ڪيو. +هن فارسي ڪتاب گلستان، بوستان ۽ لغت جا ڪتاب، ڪاليج جي لائبريريءَ مان وٺي پڙهيا. +ان سلسلي ۾ فارسيءَ جي استاد قاضي اميد عليءَ هن جي وڏي مدد ڪئي، ان جي چوڻ تي محمد صديق مسافر مشهور عالم سيد محمد فاضل شاهہ وٽ عربيءَ جي تعليم به حاصل ڪئي. +سيد فاضل شاهه شاعر به هو. +مشهور شاعر غلام محمد ”گدا“ به وٽس اچي شاعري ۽ ان جي وزن بحر تي ڪچهري ڪندو هو، جنهن مان به محمد صديق مسافر کي وڏو فائدو پهتو ۽ کيس علم عروض سکڻ جو شوق ٿيو ۽ هن ٿوري عرصي ۾ شاعريءَ جو فن به سکي ورتو. +جنوري 1901ع ۾ ٽريننگ ڪاليج جي ٽئين ڪلاس ۾ داخل ٿيڻ کانپوءِ محمد صديق مسافر کي مطالعي جو وڌيڪ شوق جاڳيو ۽ ٽريننگ ڪاليج جي ذري گهٽ سڄي لائبريري پڙهي ويو. +ٽن سالن جي ٽريننگ کانپوءِ هن امتحان پاس ڪيو. +ملازمت. +محمد صديق "مسافر" پهرين جنوري 1902ع تي پرائمري ماستر ٿيو، ان کانپوءِ سِگهو ترقي ڪري ٽريننگ ڪاليج فار مين حيدرآباد ۾ استاد بڻيو. +اڳتي هلي سندس ئي ڪوششن جي نتيجي ۾ مير غلام محمد خان ٽالپر، لاڙ جي اٻوجهه عوام جي سڌاري ۽ واڌاري لاءِ ٽنڊي باگي ۾ هڪ تعليمي اداري جو پيڙھہ رکيو. +ابتدا ۾ اهو اسڪول محمد صديق مسافر جي نگرانيءَ ۾ پنجن شاگردن سان، پهرين جنوري 1920ع تي شروع ڪيو ويو، انهيءَ مقصد لاءِ ٽريننگ ڪاليج فار مين حيدرآباد مان کيس موڪل وٺرائي ٽنڊي باگي واري اسڪول ۾ مقرر ڪيو ويو، جتي پاڻ 1925ع تاڻين اسڪول جو منتظم اعليٰ رهيو. +اپريل 1925 ۾ جڏهن هڪ گريجوئيٽ کي هيڊ ماستر مقرر ڪري ٽنڊي باگي موڪليو ويو. +ان وقت اسڪول ۾ شاگردن جو ڳاڻيٽو 150 کي وڃي پهتو هو ۽ ست استاد اتي پڙهائيندا هئا. +ان کان پوءِ به مسافر اسڪول ۾ فرسٽ اسسٽنٽ ۽ بورڊنگ هائوس جي مينجر جي حيثيت ۾ ڪم ڪندو رهيو. +اهو اسڪول يعني لارينس مدرسه ۽ مير غلام محمد هاءِ اسڪول اڄڪلهه انٽر ڪاليج جي سطح تي پهچي لاڙ جي عوام جي ذهنن کي علم سان پرنور ڪري رهيو آهي. +هن 1930ع ۾ رٽائر ٿيڻ کانپوءِ مستقل طور ٽنڊي باگي ۾ رهائش اختيار ڪئي ۽ ٽنڊي باگي ۾ نارِياڻي اسڪول قائم ڪرڻ لاءِ به خان بھادر مير غلام محمد خان ٽالپر جن کي پاڻ مشورو ڏنو هئائون. +نارِياڻي اسڪول کلڻ کان پوءِ خان بهادر مير غلام محمد خان ٽالپر پاران مٿس اها ذميداري رکي وئي ته، ڏِهاڙي ٻه اڍائي ڪلاڪ اسڪول جي تعليم ۽ انتظاميا ۾ ملائي ماسترياڻي جي مدد ۽ رهنمائي ڪندو رهي ۽ اسڪول جي هر گهرج ۽ ضرورت خان بھادر مير غلام محمد خان ٽالپر جي ڌيان تي آڻيندو رهي. +الزام. +1919ع ۾ هندستان ۾ ”قطع تعلقات“ تحريڪ هلي ۽ محمد صديق مسافر تي ان تحريڪ ۾ حصي وٺڻ جا الزام لڳا ۽ غلط فهميءَ جي بنياد تي هن خلاف موڪليل ڪانفيڊيشنل رپورٽ جي روشنيءَ ۾ کيس ڪاليج مان ڪڍڻ جو فيصلو ڪيو ويو، پر پرنسپال جي صلاح سان هي موڪل تي لٿو ۽ بعد ۾ کيس تعلقي ميرپور ساڪري جي ڳوٺ ٻهارا اسڪول ۾ هيڊ ماستر مقرر ڪيو ويو. +وفات. +هن 82 ورهن جي ڄمار ۾ 23 سيپٽمبر 1961ع ۾ وفات ڪئي ۽ سندس مڙھہ کي ٽنڊي باگي ۾ ئي نَھرايو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62351.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62351.txt new file mode 100644 index 0000000..e91884c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62351.txt @@ -0,0 +1,66 @@ +جيسر پٽ جج ماڇي +جيسر پٽ جج ماڇي سولنگي 1210ع ۾ سنڌ ۾ هڪ راجا هو، جنهن جي راڄڌاني ”ماڻڪٽارو“ ھو، جنهن جا کنڊر اڄ بِ دادو ضلعي جي ڦلجي اسٽيشن ڀرسان آھن. +مرزا قليچ بيگ جي لکڻ موجب سنڌ جون قديم قومون جن مان ڪن سنڌ تي حڪومت ڪئي سي سهتا، ڪوريجا، سما، سولنگي، چنا ۽ آگره ذاتين تي مشتمل هيون. +سندس لکڻ موجب تاريخ مان معلوم ٿو ٿئي ته قديم وقت کان جيڪي سنڌ جون قومون اڃا تائين هليون اچن، سي يا ته عربن جي فتح کان اڳي يا پوءِ هندن جي خاندانن ۽ ڪٽنبن جو اولاد آهن، جن مان ڪي مسلمان ٿيا ۽ ڪي اڃا تائين هندو رهندا آيا آهن يا ته عربن جي فتح کان پوءِ عربن جو اولاد آهن، پوءِ ڪي نج ڪي گاڊڙ يعني عربن ۽ سنڌين جو گڏ. +سنه 607هه (سنه 1210ع) ۾ جڏهن سلطان آرام شاه ولد قطب الدين ايبڪ جي ڏينهن ۾ هندستان ورهائجي چار ڀاڱا ٿيو ۽ سنڌ ۽ ملتان وارو حصو ناصرالدين قباچو کي مليو، تڏهن انهيءَ سنڌ ۾ مڙيئي ست هندو راجا هئا، جي ملتان کي ڍل ڀريندا هئا، اُهي هي هئا. +راڻو ڀنر سهتو راٺوڙ، درٻيلي ۾. +راڻو سِنير ولد ڌماچ ڪؤريجو سمو روپاهه ۾. +جيسر ولد جج ماڇي سؤلنگي، ماڻڪٽاري ۾. +وکيو ولد پنهون چنو، سيويءَ ۾. +چنو ولد ڏيٿو چنو، ڀاڳناڙيءَ ۾. +جيو ولد درياهه جهم يا هيمه ڪوٽ ۾. +جسودن آگره، ڀنڀور يا برهمڻ آباد ۾. +ڊاڪٽر حبيب الله صديقيءَ جي `تاريخ باب الاسلام سنڌُ` ڪتاب ۾ لکڻ موجب تَ ” سنه 417هه (سنه 1026ع) ۾ سلطان محمود غزنويءَ جي حڪم سان سندس وزير عبدالرزاق سنڌ تي ڪاهي آيو، تنهن سان سنڌ جي جتن ۽ ماڇين جنگ جوٽي سا سنڌ جي قومپرست قبيلن جاري رکي. +“ تنهن جو ذڪر غلام حيدر مهجور بِ ڪيو آھي. +اتهاسڪ پنا. +ڪتاب تحفة الڪرام ۽ جنت السنڌ ۾ پڻ ماڻڪٽاري جي دڙي بابت حوالا ملن ٿا ته آڳاٽي زماني جي سلطان آرام شاهه جي وقت ۾ بادشاهت چئن حصن ۾ ورهايل هئي. +ملتان، اُچ ۽ ساري سنڌ تي ناصرالدين قباچي جا حڪم جاري ٿيندا هئا ۽ ان وقت ۾ سنڌ جون ست رياستون قائم هيون. +جن مان ٽين رياست ”ماڻڪٽارو“ تي جيسر ولد جج ماڇي سولنگي حڪومت ڪندو هو. +تاريخن ۾ سولنگين يا ماڇين جي حب الوطني ۽ قومپرستيءَ جو ذڪر ملي ٿو. +هن دڙي جي برباديءَ بابت معلوم ٿئي ٿو ته شاهه حسن ارغون، جيسر ولد جج ماڇي سولنگيءَ تي باغبان جي ڀرسان قائم هن شهر تي حملو ڪيو ۽ سندن ملڪيتون لٽيون ويون. +مرد، عورتن، ٻڍن ۽ ٻارن کي قتل ڪيو ويو ۽ ماڻڪٽاري واري شهر کي باھ ڏني وئي، جيڪا مسلسل ساڍا ٽي ڏينهن جاري رهي. +هوڏانهن ڪتاب تاريخ باب الاسلام سنڌ ليکڪ ڊاڪٽر حبيب الله صديقي 1996ع جي صفحي 35 تي ٽين پيرا ۾ لکي ٿو تَ سن 1051ع ۾ غزنوي سلطان عبدالرشيد سنڌ جي سياسي معاملات کان بيزار ۽ لا تعلق ٿي ويو۔ 1027ع ۾ سنڌ جي جتن ۽ ماڇين وزيرعبدرزاق سان جا جنگ جوٽي هئي سا سنڌ جي قومپرست قبيلن جاري رکي هئي هاڻي غزنوي علائقن تي مکي دلوراء جي پٽ ھمير قبضو ڪيو۔ انهي واقعي 1051ع کان وٺي غورين جي حملي 1167ع تائين سنڌ ۾ ڪنهن ڌارئي تسلط يا حملي جو ڪو بِ ڏس پتو نٿو ملي جنهن مان معلوم ٿئي ٿو ت اها سوا صدي 1051ع کان 1167ع تائين سنڌ آزاد هئي سنڌ جا ماڻھو شيعا سني هم آھنگي باهمي برداشت جي ماحول ۾ رهيا ٿي۔ جنهن ۾ سني تبليغ لاء نسبتاً راه ناهموار هئي۔ ۽ اسماعيلي داعي (شش امامي) شيعا پڻ خفيه طور برسر عمل هئا۔ سن 1167ع ۾ سلطان محمد شھاب الدين غوريجي غلام قطب الدين ايبڪ سنڌ تي قبضو ڪيو۽ سيف الملوڪ کي سنڌ جو حاڪم مقرر ڪري ويو۔ هو مذھب جي اعتبار کان سني مسلمان هو۔ 1210ع ۾ قطب الدين ايبڪ جي هڪ ٻئي غلام جنرل ناصر الدين قباچه 1210ع کان 1228ع تائين سنڌ کي پنهنجي حڪم هيٺ رکيو ۽ ملتان ۾ پنهنجو تختگاھ بنايو۔ جيتوڻيڪ شھاب الدين غوري جي دهلي جي تخت تي جانشين سلطان التمش 1210ع کان 1236ع تائين اصل حقدار هو۔ هن دور ۾ غوث بهاٶالحق يعني شيخ بهاٶالدين ذڪريا ملتاني ملتان ۾ سهروردي خانقاه قائم ڪئي۔ ڊاڪٽر حبيب الله صديقي جي مٿئين حوالي موجب جتن ۽ ماڇين وزير عبدالرزاق سان جيڪا جنگ جوٽي هئي ان مان ثابت ٿيو ت 1027ع ۾ ان علائقي ۾ جتن ۽ ٻين راجائن سان گڏ ماڇي بِ حڪمران هئا جن کي پهنجي فوج بِ هئي۔ ۽ اها سوا صدي ڌارين جي سنڌ تي حڪومت ڪا نَہ هئي۔ يعني ان وقت سوا صدي جي عرصي ۾ ماڇي ڌرتي ڌڻي هئا۔ ان کان پوء جيسر ماڇي سولنگي جو حوالو مرزا قليچ بيگ بِ ڏنو آ يعني ان دور ۾ جيسر ماڇي برابر ماڻڪٽارو ۽ سيوهڻ واري پٽي تي حڪمران هوجنهن کي مرزا صاحب سولنگي ب لکيو آ۔ ۽ درياھ جي کاٻي ڪپ سميت ڏکڻ ۽ وچ سنڌ تي سومرا حڪمران هئا۔ سنڌ ۾ 1027ع ۾ ماڇين جي ويڙھ وارو دور گجرات ۾ ڀيم ديو اول سولنگي جو دور هو يعني هند ۾ بہ سولنگين جي بادشاهي هئي ۽ سنڌ ۾ به طاقتور هئا۔ جيڪي پوء افغاني ايراني ترڪ ۽ عرب مسلمان حمله آورن جي حملن سبب حڪومتون وڃائي ويٺا ۽ سنڌ مڪمل ڌارين جي قبضي ۾ ھلي وئي۔ +جيسر جي راڄڌاني ۽ پٽي ڀائي راجائون. +سندس مرڪزي شھر ماڻڪٽارو ۽ سيوهڻ هئا. +سيوهڻ تنهن سمي هڪ سهڻو وڻندڙ شھر هو ۽ درياء جي وچ تي ٻيٽ نمان هو. +جيڪو مسلمانن جي بار بار حملن سبب تباھ ٿيو ۽ ڪجھ درياء جي وهڪرن سبب لٽجي ويو، جنهن جا نشان اڄ بِ آھن. +سنه 607هه (سنه 1210ع) ۾ جڏهن سلطان آرام شاه ولد قطب الدين ايبڪ جي ڏينهن ۾ هندستان ورهائجي چار ڀاڱا ٿيو ۽ سنڌ ۽ ملتان وارو حصو ناصرالدين قباچو کي مليو، تڏهن انهيءَ سنڌ ۾ مڙيئي ست هندو راجا هئا، جي ملتان کي ڍل ڀريندا هئا، اُهي هي هئا. +راڻو ڀنير سهتو راٺوڙ، درٻيلي ۾. +راڻو سِنير ولد ڌماچ ڪؤريجو سمو روپاهه ۾. +جيسر ولد جج ماڇي سؤلنگي، ماڻڪٽاري ۾. +وکيو ولد پنهون چنو، سيويءَ ۾. +چنو ولد ڏيٿو چنو، ڀاڳناڙيءَ ۾. +جيهو ولد درياهه جهم يا هيمه ڪوٽ ۾. +جسودن آگره، ڀنڀور يا برهمڻ آباد ۾. +سنه 417هه (سنه 1026ع) ۾ سلطان محمود غزنويءَ جي حڪم سان سندس وزير عبدالرزاق سنڌ تي ڪاهي آيو تنهن سان سنڌي ماڻھن جا جنگ جوٽي هئي سان جاري ڪنهن نه ڪنهن صورت جاري رهي جنهن جو ذڪر غلام حيدر مهجور بِ ڪيو آھي. +چرٻٽ راجا ۽ ابتو شھر. +ميمڻ عبدالغفور سنڌيءَ جي لکڻ موجب ِب جيسر جو ذڪر تاريخ ۾ ملي ٿو ”چوڻ ۾ اچي ٿو ته سيوهڻ ۾، سڪندر اعظم (356ق-م/323ق-م) جي ٺهرايل قلعي جي ٻاهران بودلو بهار هڪ گهاٽي کٻڙ جي وڻ هيٺان، جيئن ئي پنهنجي شغل ۾ رڌل رهيو، ته راجا جيسر (جيڪو ”چرٻت ماڇيءَ راجا“ جي نالي سان مشهور هو) ، جي ڌيءَ سينا، ماڙيءَ مان کيس ڏٺو - جا ڳالهه واٽهڙن وائکي ڪري ڇڏي. +پوءِ ته راجا جيسر، بنا ڪنهن سوچ ويچار جي، ڳوٺ جي ظالم ”حنود ڪاسائيءَ“ کي گهرائي، سندس ٻانهن حوالي ڪئي. +حنود، مست بودلي کي دعوت جي بهاني دوکي سان گهر نيئي، ڪُهي ڇڏيو. +مڄاڻ ڪو انهيءَ ڏينهن لعل شهباز به اچي سيوهڻ ۾ سهڙيو. +تنهن جيئن جو بودلي کي سڪ مان وڏي واڪي سڏ ڪيو، ته بودلي جا هڏا ۽ ماس، جيڪي ٽڙيا پکڙيا پيا هئا، پاڻ ۾ ملي ويا. +پوءِ ته سندس رڳ رڳ مان ”جي مرشد“ جو آواز پئي نڪتو. +هي واقعو 694 هه (1298ع) جو آهي. +روايت آهي ته حنود، جيڪو گوشت ماڻهن ۾ ٻوٽيون ٻوٽيون ڪري وڪيو هو، ان کي ڪن ماڻهن کاڌو هو. +جڏهن لعل شھباز جي امر سان بودلي جو سمورو جسم ٺهي ويو، ته مٿي تي ٿورو گوشت کٽل هو، جيڪو ماڻهن کاڌو هو. +لعل کي اها ڳالهه پسند نه پئي؛ جنهن ڪري انهن گوشت کاڌل ماڻهن جي مغز مان اهي ٻوٽيون ٺڪاءُ ڪري ٻاهر اچي بودلي جي جسم سان مليون. +چون ٿا، ته انهن جي مغز ۾ اها کڏ رهجي ويئي، جيڪا اڃا سندن نسل در نسل ۾ هلندي پئي اچي. +هڪ ٻي رويت ۾ آ تَ بودلو سيوهڻ ۾ جيسر خلاف نعره لڳائيدو وتندو هو جنهن ڪري راجا پنهنجي خاص ماڻھوءَ هاڻود ڪڇيءَ هٿان کيس مارايو. +قلندر کي البته مٺيان لڳي ۽ هن جيسر جي درٻار ۾ پنهنجي مريد جي قتل لاءِ دانهيو پر مايوس ٿي ظاهري طرح صبر کان ڪم وٺي بودلي کي قلعي جي اترين طرف ڪوٽ جي ڀرسان دفنايائين. +چرٻٽ ماڇي (جيسر) کي بددعا ڏنائين ۽ سندس شھر اونڌو ٿي تباھ ٿيو جو هاڻ ابتي وسنديءَ طور مشھور آھي. +ان کان پوءِ پهريان ملتان پوءِ غزني هليو ويو ۽ غوري سلطنت جي حاڪمن کان جيسر خلاف فوجي مدد گهري هوندائين.۽ انهن وڏو لشڪر وٺي سڄو سيوهڻ ساڙي تباھ ڪيو هوندو. +اڻ ڌريو گمان. +نيوٽرل تاريخ جيئن تَ چمتڪارن يا ڪرامتن بدران دليل کي مڃندي آ تنهنڪري ليکڪن جو اهو قصو هڪ اڻڌري سائنسي ۽ سياسي نظر سان ڏسڻ جي گهرج ڪري ٿو. +هن حقيقت کان انڪار نٿو ڪري سگهجي تَ هندو راجا هئڻ ڪري ممڪن آ جيسر جو رويو مسلمانن سان سخت هجي ۽ سندس چوڻ تي هنود ڪڇيءَ (ڪاسائي) بودلي کي ماريو بِ هجي. +يا ائين بِ ٿي سگهي ٿو تَ اهو سڄو قصو سارو مسلمان تاريخ نويسن جو چچنامي وانگر پنهنجي ڌرم مخالف راجائن کي خراب ثابت ڪري پيش ڪرڻ جو جواز هجي. +جنهن ۾ سنڌ جي برهمڻ راجائن خلاف بي حد غلط ٿيوريون جوڙي پيش ڪيون ويون آھن. +جنهن تي جديد سنڌي تاريخدان پڻ سوال اٿاري رهيا آھن. +باقي اها ڳالھ چٽي آ تَ ان وقت کان بِ پهريان کان سنڌ تي افغاني، ايراني، تُرڪ ۽ عرب فاتحن جي هڪ ھٽي پئي رهي آ ۽ گهڻو ڪري سنڌ جون تاريخون بِ سندن جي حضور! +ڪندڙ اتهاسڪارن جون لکيل آھن تنهن ڪري سياسي گوريلا جنگيون جي سنڌي راجائن ۽ آزادي پسندن انهن حملا آورن سان وڙھيون تن جي تاريخن تي مذھب جي وڏي ڇاپ آھي.جن ۾ گهڻو ڪري سنڌ جي مقامي هيرن کي بيحد برو ڪري پيش ڪيو ويو آھي. +پروفيسر محمد حسن پنهور ۽ ڪجھ ٻيا جديد سنڌي تاريخدان هاڻي سنڌ جي تاريخ سائنسي بنيادن تي لکي رهيا آھن. +تنهنڪري ڪافي پراڻا جڙيل مفروضا هاڻي انجام کي پهچي رهيا آھن. +جيسر بابت بِ تمام گهٽ معلومات ملي ٿي پر تنهن وقت جي سياسي حالتن پٽاندر ڄاڻايل ست ئي راجا افغاني ۽ ترڪ حمله آورن هٿان قتل ٿيل ڀائنجن ٿا، جن ۾ جيسر ولد جج ماڇي بِ ھو ۽ سندن شھر بِ ساڙيا ۽ تباھ ڪيا ويا ۽ ڪجھ سنڌو درياءَ جي تيز وهڪرن سبب ڦٽا. +اگر آرڪالاجيل اک سان ڏسجي تَ بَ هي دڙو درياھ جي وهڪري ۾ تباھ ٿيل ڀائنجي ٿو. +جنهن جا آثار اڄ تاڻي موجود آھن. +۽ پوءِ انهن تباھ ٿيل شھرن سان روايت پرستن پنهنجي مفادن آھر ڪيتريون ئي سمجھ کان چڙھيل ڳالهيون ڳنڍي ڇڏيون هونديون جن کي پوءِ ايندڙ نسلن بغير کوجنا جي سچو مڪمل ۽ آخري مڃي ڇڏيو. +جيڪو فاتحن جو شيوو پئي رهيو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62404.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62404.txt new file mode 100644 index 0000000..e5077f3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62404.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +ٻيون فتنو +ٻيون فتنو يا ٻين گھرو ويڙهه (680ع کان 692ع) ابتدائي خلافت اموي جي زماني ۾ اسلامي ڪميونٽي ۾ عام سياسي ۽ فوجي انتشار ۽ اختلافن جو دور هو. +اهو پهرين اموي خليفي معاويه اول جي موت کانپوءِ 680ع ۾ شروع ٿيو ۽ تقريبن ٻارهن سالن تائين جاري رهيو. +جنگ ۾ اموي خلافت کي ٻن چيلينجن جو مهاڏو هيو، پهريون حسين ابن علي ۽ سندس حامين سليمان بن سرد ۽ مختار الثقفي، جن عراق ۾ حسين جي قتل جي انتقام جي لاءِ تحريڪون هلايون، ۽ ٻيو عبدالله ابن الزبير طرفان. +ٻئين فتني جا بنيادي سبب پهرين فتني سان جڙيل آهن. +ٽئين خليفي عثمان جي قتل کان پوءِ اسلامي برادري قيادت جي سوال تي پنهنجي پهرين گهرو ويڙهه جو تجربو ڪيو جنهن ۾ خلافت جا مکيه مدعي علي ۽ معاويه هئا. +661ع ۾ علي جي قتل ۽ ساڳئي سال سندس جانشين حسن جي دستبرداري بعد معاويه خلافت جو اڪيلو حاڪم ٿيو. +معاويه پاران پنهنجي پٽ يزيد کي خليفو نامزد ڪرڻ جو بي مثال اقدام جي سخت مخالفت ٿي ۽ معاويه جي مرڻ کان پوءِ مخالفت ۽ چڪتاڻ وڌي ويئي. +حسين بن علي کي ڪوفي جي علوي حامين طرفان دعوت ڏني وئي ته بني اميه جو تختو اونڌو ڪرڻ جي لاءِ هو سندن اڳواڻي ڪري پر هو پنهنجي ڪجهه ساٿين سان ڪوفي ويندي ڪربلا جي جنگ ۾ آڪٽوبر 680ع ۾ مارجي ويو. +حجاز ۾ ابن الزبير ۽ مدني انصار طرفان يزيد جي مخالفت وڌڻ لڳي. +يزيد جي فوج آگسٽ 683ع ۾ مديني ۾ حڪومت مخالف باغين کي حملو ڪري شڪست ڏني ۽ بعد ۾ مڪي جو محاصرو ڪيو جتي ابن الزبير جو هيڊڪوارٽر هيو. +ان ئي سال نومبر ۾ يزيد جي فوت ٿيڻ کان پوءِ محاصرو ختم ٿي ويو ۽ اموي خلافت جو اثر رسوخ شام جي ڪجھ حصن کان سواءِ مڪمل ختم ٿي ويو؛ اڪثر صوبن ابن الزبير کي خليفي طور تسليم ڪيو. +حسين جي قتل جي انتقام جو مطالبو ڪرڻ واري حامي تحريڪن جو هڪ سلسلو ڪوفي ۾ ابن سرد جي توابين تحريڪ سان شروع ٿيو. +توابين کي اموين جنوري 685ع ۾ عين الواردا جي جنگ ۾ ڪچلي ڇڏيو ۽ ڪوفي تي وري مختار قبضو ڪيو. +جيتوڻيڪ هن جي فوجن آگسٽ 686ع ۾ خاذر جي جنگ ۾ وڏي اموي فوج کي شڪست ڏني پر مختار ۽ سندس ساٿين اپريل 687 ۾ زبيرين جي هٿان شڪست کاڌي ۽ قتل ڪيا ويا. +عبدالملڪ ابن مروان جي قيادت ۾ اموين عراق ۾ مسڪن جي جنگ ۾ زبيرين کي شڪست ڏيڻ ۽ 692ع ۾ مڪي جي محاصري ۾ ابن الزبير کي قتل ڪرڻ کان پوءِ خلافت تي پنهنجو ڪنٽرول بحال ڪري ورتو. +عبد الملڪ خلافت جي انتظامي ڍانچي ۾ اهم سڌارا ڪيا، بشمول خليفي جي اختيارن ۾ اضافو، فوج جي نئين سر انتظامي جوڙجڪ ۽ بيوروڪريسي کي عربي ۽ اسلامي رنگ ڏيڻ. +ٻي فتنه جي واقعن اسلام ۾ فرقيواريت جي رجحان کي تيز ڪيو ۽ مختلف عقائد جا بنياد پيا جيڪي بعد ۾ اسلام جي سني ۽ شيعه فرقن جو بنياد بڻيا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62472.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62472.txt new file mode 100644 index 0000000..05616c2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62472.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +ڪربلا جي جنگ +ڪربلا جي جنگ (عربي: مَعْرَكَة كَرْبَلَاء) 10 آڪٽوبر 680ع تي (اسلامي ڪئلينڊر مطابق 10 محرم 61ھ) ٻئين اموي خليفي يزيد اول جي فوج ۽ اسلامي پيغمبر محمد جي ڏوهٽي حسين ابن علي جي اڳواڻي ۾ هڪ ننڍي جٿي جي وچ ۾ ڪربلا عراق ۾ وڙهي وئي. +پهرئين اموي خليفي معاويه پنهنجي وفات کان پهرين پنهنجي پٽ يزيد کي پنهنجو جانشين نامزد ڪيو. +يزيد جي نامزدگي جي محمد جي ڪجھه مشهور صحابين جي پٽن، جن ۾ چوٿين خليفي علي جو پٽ حسين، ۽ زبير بن العوام جو پٽ عبد الله ابن الزبير شامل آهن، سخت مخالفت ڪئي. +680ع ۾ معاويه جي وفات کانپوءِ يزيد حسين ۽ ٻين مخالفت ڪندڙن، جيڪي سڀ ان وقت مديني ۾ مقيم هئا، کان بيعت جي گھر ڪئي. +حسين بيعت نه ڪئي ۽ مڪي هليو ويو. +ڪوفي، جيڪو هڪ عراقي شهر ۽ علي جي خلافت جو مرڪز هيو، جي گھڻن ئي ماڻهن کي شام جي اموي خليفن کان سخت نفرت هئي ۽ عليءَ جي گهراڻي سان هڪ ڊگهي عرصي کان گھري وابستگي رکندا هئا. +انهن حسين کي اموين جو تختو اونڌو ڪرڻ جي لاءِ سندن اڳواڻي ڪرڻ جي پيشڪش ڪئي. +حسين لڳ ڀڳ 70 مردن ۽ ڪجهه گھر وارن سان ڪوفي روانو ٿيو پر هن جي قافلي کي ڪوفي کان ڪجهه فاصلي تي خليفي جي 1000 فوجي لشڪر روڪي ورتو. +هن کي ڪوفي بجاءِ اتر طرف وڃڻ تي مجبور ڪيو ويو ۽ هو پنهنجي قافلي سان 2 آڪٽوبر تي ڪربلا جي ميدان ۾ پهتو، جتي جلد ئي 4000 فوجين جو وڏو اموي لشڪر پهتو. +جيئن ته ڪوفي جي اموي گورنر عبيد الله بن زیاد حسين کي بيعت ڪرڻ کانسواءِ محفوظ رستو ڏيڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو ۽ حسين بيعت ڪرڻ کان انڪاري هيو، ان ڪري هڪ هفتي کان جاري ڳالهيون ناڪام ٿي ويون. +نتيجي ۾ 10 آڪٽوبر تي جنگ ڇڙي وئي جنهن ۾ حسين پنهنجي گهڻن ئي مائٽن ۽ ساٿين سميت مارجي ويو جڏهن ته هن جي اتي موجود خاندان وارن کي قيد ڪيو ويو. +ڪربلا جي جنگ کان ستت ئي پوءِ ٻئين فتني جو آغاز ٿي ويو جنهن دوران عراقين حسين جي موت جو بدلو وٺڻ جي لاءِ ٻه جدا مهم جوئيون ڪيون؛ پهرين سليمان بن صرد جي اڳواڻيءَ ۾ توابين تحريڪ ۽ ٻيو مختار الثقفي ۽ سندس ساٿين جو انقلاب. +ڪربلا جي جنگ علوي حامين جي جماعت (شيعت علي) کي پنهنجي مخصوص رسمن ۽ اجتماعي سڃاڻپ واري هڪ ڌار مذهبي فرقي ۾ تبديل ڪيو. +اهو واقعو شيعه تاريخ، روايت ۽ علوم ۾ هڪ مرڪزي مقام رکي ٿو ۽ شيعه ادب ۾ ان جو بار بار ذڪر ڪيو ويو آهي. +شيعن لاءِ حسين جي تڪليف ۽ موت ظلم جي خلاف جدوجهد ۽ ناانصافي ۽ ڪوڙ خلاف انصاف ۽ حق پرستيءَ لاءِ قرباني ڏيڻ جي علامت بڻجي ويو. +اهو شيعه عقيدي جي ماڻهن کي بهادريءَ ۽ قربانيءَ جو تصور مهيا ڪري ٿو. +شيعه مسلمان هن جنگ جي ياد اسلامي مهيني محرم جي پهرين ڏهن ڏينهن واري عرصي ۾ ملهائيدا آهن جنهن جي پڄاڻي مهيني جي ڏهين تاريخ تي ٿيندي آهي، جنهن کي عاشوري جو ڏينهن به سڏيندا آهن. +هن ڏينهن تي شيعه مسلمان ماتم ڪندا، عوامي جلوس ڪڍندا، مذهبي گڏجاڻيون ڪندا، پنهنجن سينن کي ڪٽيندا ۽ ڪن حالتن ۾ پاڻ کي زخمي به ڪندا آهن. +سني مسلمان پڻ هن واقعي کي عظيم تاريخي سانحو سمجهندا آهن. +حسين ۽ سندس ساٿين کي وڏي تعداد ۾ سني ۽ شيعه مسلمان شهيد تصور ڪندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62481.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62481.txt new file mode 100644 index 0000000..ad728e2 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62481.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +جسونت سنگهه +”ميجر“ ”جسونت سنگهه“ (:3 جنوري 1938 - 27 سيپٽمبر 202)ھندستاني فوجي آفيسر ۽ هندستاني ڪابينا وزير هو.هو ڀارتيہ جنتا پارٽي (بي جي پي) جي بنيادي ميمبرن مان هو ، ۽ هندستان جي سڀ کان ڊگهي خدمت ڪندڙ پارليامينٽ ميمبرن مان هو ، 1980 ۽ 2014 جي وچ ۾ لڳاتار لوڪ سڀا يا راجي سڀا جو ميمبر رهيو.صدارتي اميدوار 2012 ۾ هندستاني نائب صدارتي اليڪشن ۾. +سنگهه صرف راجسٿان مان هڪ اڳواڻ هو ، جنهن کي پرڏيهي معاملن ، مالياتي ۽ دفاع جو وزير ٿيڻ جو اعزاز حاصل هو. +جون 2020 ۾ کيس علاج لاءِ دهلي ۾ آرميءَ جي ريسرچ ۽ ريفرل اسپتال ۾ داخل ڪيو ويو. +هو 2020 ۾ پنهنجي وفات تائين ڇهن سالن تائين ڪوما جي حالت ۾ رهيو. +ابتدائي زندگي. +سنگهه 3 جنوري 1938 ع تي راجسٿان جي ڳوٺ جيسل ، بارمير ضلعي ۾ ، راجپوت خاندان ۾ پيدا ٿيو. +هن جو پيءُ جسوال جي ٺڪر سردار سنگهه راٿور هو ۽ هن جي ماءُ ڪنور بيوا هئي. +سنگت هوتيل ڪنور سان شادي ڪئي هئي. +هو 1960 واري ڏهاڪي ۾ انڊين آرمي ۾ آفيسر هو ۽ مييو ڪاليج ۽ نيشنل ڊفينس اڪيڊمي خدوڪاسلو جو هڪ سابق صدر هو +ڪيريئر جا واقعا. +واجپائي جي حڪومت ۾ ، سنگهه پرڏيهي وزير هو ۽ بعد ۾ وزير خزانه بڻجي ويو. +هو پڻ دفاع جو وزير هو جڏهن جارج فرنينڊس کي تہلڪا جي نمائش کانپوءِ استعيفيٰ ڏيڻ تي مجبور ڪيو ويو. +سنگهه کي آمريڪا سان لاڳاپن کي سنڀالڻ جي واکاڻ ڪئي وڃي ٿي ، جيڪا 1998 واري هندستاني ايٽمي تجربن کان پوءِ پريشان ٿي وئي ، پر آمريڪي صدر [بل ڪلنٽن] جي [2000] جي دوري جي تڪميل کان پوءِ بهتر ٿي ويو. +آمريڪا سان ڳالهين دوران سفارتڪار ۽ سفارتڪار جي حيثيت سان هن جي مهارت ان جي آمريڪي هم منصب اسٽروب ٽالبٽ طرفان سٺي نموني قبول ڪئي وئي آهي. +سنگهه گهڻو ڪري سياسي پارٽين پاران دهشتگردن کي قندھار منتقل ڪرڻ لاءِ تنقيد ڪندو رهيو آهي ، افغانستان. +انهن اغوا ڪيل انڊين ايئر لائنز جي پرواز آءِ سي 814 کان مسافرن جي بدلي ۾ هندستان سرڪار طرفان آزاد ڪيا ويا. +سنگهه کي ڪرنل سونارام چوهدري تي 2014 جي عام چونڊن لاءِ بي جي پي پاران بي ايم جي طرفان پارليامينٽ جو ميمبر ٽڪيٽ ڏيڻ کان انڪار ڪيو ويو. +بدقسمتي سان ، سنگھ بارمر جي علائقي کان آزاد اميدوار طور پنهنجو نامزدگي داخل ڪيو. +اڳتي هلي ، هو ڇهن سالن لاءِ بي جي پي مان لاڏاڻو ڪري ويو ۽ اليڪشن هارائي ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62484.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62484.txt new file mode 100644 index 0000000..bad4a1d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62484.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +روشني پبليڪيشن +روشني پبليڪيشن، انگريزي(Roshini Publication) ڪنڊيارو/ حيدرآباد سنڌ جي هن مشهور اشاعتي اداري جو بنياد ڪنڊياري، ضلعي نوشهري فيروز ۾ 1981ع ۾ پيو. +هن اداري جو روحِ روان علي نواز گھانگھرو ابتدا کان علمي ۽ ادبي ڪتاب شايع ڪرائيندو رهيو آهي. +روشني پبليڪيشن طرفان 600 ڪتاب مختلف موضوعن تي شايع ٿي چڪا آهن، جن ۾ ادب، مذهب، تصوف، لطيفيات،شاعري، لوڪ ادب، ناول، ڪهاڻيون، سفرناما، تحقيق، تنقيد، آتم ڪٿا، سائنس، فلسفو، تاريخ، سياست، طب، زراعت، قانون، گرامر، ٻاراڻي ادب جهڙا موضوع شامل آهن. +ان کان سواءِ هن اداري طرفان مختلف موضوعاتي ڊڪشنريون، ٻوليءَ بابت اردو ۽ انگريزيءَ ۾ ڪتاب پڻ شايع ٿيندا رهيا آهن. +روشني پبليڪيشن شاهه لطيف جا رسالا ۽ صوفي بزرگن جو ڪلام پڻ ڪتابي صورت ۾ پيش ڪندي رهي آهي. +هي پهريون خانگي ادارو آهي، جنهن اڄ تائين 600 ڪتاب ڇپرايا آهن. +ان جو 600 نمبر ڪتاب غلام محمد شهواڻيءَ جو ترتيب ڏنل ’شاهه جو رسالو‘ آهي. +هن اداري پاران جي. +ايم سيد، محمد ابراهيم جويي، شيخ اياز، استاد بخاري، امرجليل، نورالهدى شاهه، طارق عالم ابڙي، الطاف شيخ، خليل جبران، نجم عباسي، پير حسام الدين، ميمڻ ميمڻ عبدالمجيد سنڌي، سراج، عبدالقادر جوڻيجي، عطا محمد ڀنڀري، ڊاڪٽر فهميده حسين ۽ ٻين عالمن ۽ اديبن جا ڪتاب شايع ڪيا ويا آهن. +هي ادارو اڄ به علم ادب لاءِ جاکوڙيندو رهي ٿو. +روشني پبليڪيشن پاران حيدرآباد ۾ ’شاهه لطيف ڪتاب گهر‘ قائم آهي، جنهن تي روشني پبليڪيشن سميت ٻين اشاعتي ادارن جا ڪتاب وڪرو ڪيا وڃن ٿا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6274.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6274.txt new file mode 100644 index 0000000..9e31e2d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6274.txt @@ -0,0 +1,58 @@ +سنڌ جا ضلعا +سنڌ جا ضلعا +سنڌ جا موجودهه وقت ۾ 29 ضلعا آهن. +پاڪستان جي صوبي سنڌ ۾ ڪل 23 ضلعا آھن۔ جن جي فھرست ھيٺ ڏنل آھي۔ +سنڌ ۾ ضلعن جي تاريخ. +1843 ۾ جڏھن سر چارلس نيپيئر ميرن کي شڪست ڏئي سنڌ تي قبضو ڪيو ته ھن 57532 چورس ميلن جي ايراضيءَ واري ھن ملڪ کي ٽن انتظامي حصن ۾ ورھائي ڇڏيو. +ھن ڪراچي، حيدرآباد ۽ شڪارپور تي ٻڌل ٽي ڪليڪٽوريٽ ٺاھيون. +شڪارپور ڪليڪٽوريٽ ۾ موجوده سکر، جيڪب آباد، قمبر، شھداد ڪوٽ، ڪشمور۽ گھوٽڪي ضلعن جا سمورا علائقا ۽ دادو ضلعي جا ڪجھه علائقا جھڙوڪ ڪڪڙ، ميھڙ، دادو، جوھي ۽ سيوھڻ تعلقا شامل ھئا. +حيدرآباد ڪليڪٽوريٽ ۾ نوابشاھه (نوشھري ضلعي سميت)، حيدرآباد ۽ ٿرپارڪر جا سمورا علائقا شامل ھئا. +ڪراچي ڪليڪٽوريٽ جون حدون ٺٽي ۽ محال ڪوھستان ۽ ڪوٽڙي تعلقن تائين پکڙيل ھيون جن ۾ سن وارو علائقو به اچي ٿي ويو. +1847 ۾ جڏھن چارلس نيپيئر رٽائر ٿيو ته سنڌ کي بمبئي پريزيڊنسيءَ سان ملائي ذيلي صوبي جي حيثيت ڏئي ھڪ ڪمشنر جي ماتحت ڪيو ويو پر ان ڪمشنر جا اختيار عام ڪمشنرن کان گھڻو وڌيڪ ھئا. +تن ڏينھن ۾ اپر سنڌ فرنٽيئر ضلعو (جيڪب آباد) ۽ ٿر ۽ پارڪر جي نالي سان نوان ضلعا ٺاھيا ويا. +موجوده سانگھڙ ضلعو ان وقت ٿر ۽ پارڪر ضلعي جو حصو ھو. +اھڙي طرح 19ھين صديءَ جي ختم ٿيڻ وقت سنڌ جا پنج ضلعا ڪراچي، حيدرآباد، ٿر ۽ پارڪر، شڪارپور ۽ اپر سنڌ فرنٽيئر ضلعا ھئا جڏھن ته خيرپور جي الڳ رياست واري حيثيت ھئي. +20 ھين صديءَ جي شروعات ٿيندي ئي 1901 ۾ شڪارپور ضلعي کي ورھائي سکر ۽ لاڙڪاڻي نالي سان ٻه نوان ضلعا وجود ۾ آندا ويا. +لاڙڪاڻي ضلعي جون حدون دادو ضلعي تائين پکڙيل ھيون جڏھن ته شڪارپور ضلعي کي سکر ضلعي ۾ شامل ڪري ضلعي ھيڊ ڪوارٽر به سکر ۾ آندو ويو. +1912 ۾ حيدرآباد ضلعي جا ڪي علائقا ۽ ٿر ۽ پارڪر ضلعي جو سنجھورو ۽ ڪي ٻيا علائقا ڪڍي نوابشاھه جي نالي سان نئون ضلعو قائم ڪيو ويو. +1931 ۾ ڪڪڙ، ميھڙ، دادو، جوھي ۽ سيوھڻ تعلقن کي لاڙڪاڻي کان الڳ ڪري ۽ محال ڪوھستان ۽ ڪوٽڙي تعلقن کي ڪراچي کان ڌار ڪري دادو ضلعي جي نالي سان نئون ضلعو قائم ڪيو ويو. +1843 ۾ سنڌ جي جيڪا ايراضي ھئي اُن ۾ 1911 کان 1921 واري عرصي ۾ ڪجھه گھٽتائي آئي جو 551 چورس ميلن جو سر (سِير) ڪريڪ ۽ کوڙي ڪريڪ وارو علائقو ڪراچي ضلعي کان ڌار ڪري ھندستان جي ڪڇ رياست حوالي ڪيو ويو. +1936 ۾ جڏھن سنڌ بمبئي کان الڳ ٿي ته ان وقت سنڌ جا اَٺ ضلعا ھئا جن ۾ ڪراچي، ٿر ۽ پارڪر، حيدرآباد، نوابشاھه، دادو، لاڙڪاڻو، سکر ۽ اپر سنڌ فرنٽيئر شامل ھئا. +خيرپور رياست الڳ ھئي. +1936 ۾ الڳ صوبي واري حيثيت بحال ٿيڻ کان 1947 ۾ ننڍي کنڊ جي ورھاڱي تائين سنڌ جي انتظامي يونٽن ۾ ڪي خاص تبديليون ڪونه آيون پر پاڪستان ٺھڻ جي ھڪ سال اندر 23 جولاءِ 1948 تي 812 چورس ميلن جو علائقو ڪراچيءَ واري ضلعي مان ڪپي پاڪستان جي مرڪزي انتظام ھيٺ ملڪ جي گاديءَ لاءِ مخصوص ڪيو ويو ۽ باقي علائقي کي ٺٽي ضلعي جو نالو ڏنو ويو. +ڪراچي ساڳي وقت سنڌ جي گاديءَ وارو شھر به ھو. +ننڍي کنڊ جي ورھاڱي وقت 3079 چورس ميلن جو علائقو جيڪو رڻ ڪڇ سان مليل ھو، سنڌ کي ملي ويو. +پر ڪراچيءَ کي ڇڏي سنڌ جي ضلعن جو انگ وري به 8 ئي رھيو. +1953 ۾ اھو انگ 9 ٿي ويو جڏھن نوابشاھه جا ٻه تعلقا شھدادپور ۽ سنجھورو ۽ ٿرپارڪر ضلعي جا ٻه تعلقا سانگھڙ ۽ کپرو ڌار ڪري سانگھڙ نالي سان ضلعو وجود ۾ آندو ويو. +1955 جو سال سنڌ لاءِ چڱو ثابت ڪونه ٿيو جو پاڪستان جي حڪمرانن اوڀر پاڪستان (موجوده بنگلاديش) کي اقتدار کان محروم رکڻ لاءِ اولھه پاڪستان جي سمورن صوبن کي ختم ڪري ھڪ صوبو ٺاھي ڇڏيو. +ون يونٽ جو نزلو خيرپور رياست تي به ڪريو جو ان جي الڳ حيثيت کي ختم ڪري ھڪ ضلعي جو درجو ڏنو ويو. +ان نئين انتظام ھيٺ سنڌ کي ٻن ڊويزنن ۾ ورھايو ويو. +ھڪ ڊويزن ھئي خيرپور جنھن ۾ اپر سنڌ فرنٽيئر، سکر، لاڙڪاڻو، نوابشاھه ۽ خيرپور ضلعا شامل ھئا ۽ ان جو ھيڊڪوارٽر به خيرپور ۾ ھو ۽ ٻي ڊويزن ھئي حيدرآباد جنھن ۾ دادو، حيدرآباد، ٺٽو، سانگھڙ ۽ ٿرپارڪر ضلعا شامل ھئا. +ان ساڳي زماني ۾ بلوچستان جي اوسته محمد ۽ جھٽ پٽ تعلقن تي مشتمل نصيرآباد سب ڊويزن جا علائقا سبي ضلعي کان الڳ ڪري اپر سنڌ فرنٽيئر ضلعي ۾ شامل ڪيو ويو جنھن جو نالو ان کان اڳ مٽائي جيڪب آباد ضلعو رکيو ويو ھو. +ھوڏانھن پھرين فبروري 1960 تي ٺٽي ضلعي جا 37 ڳوٺ ڪڍي ڪراچيءَ ۾ شامل ڪيا ويا ھئا جڏھن ته 26 مارچ 1961 تي ڪراچيءَ کي به ون يونٽ تحت اولھه پاڪستان ۾ شامل ڪيو ويو ۽ سندس گاديءَ واري حيثيت ختم ٿي وئي. +ان وقت لسٻيلي ۽ ڪراچيءَ تي مشتمل ڌار ڊويزن ٺاھي وئي. +اھڙي طرح 1961 ۾ سنڌ اندر ٽي ڊويزنون ڪراچي، حيدرآباد ۽ خيرپور ھيون. +1968 ۾ سنڌ کي وري نقصان ٿيو جو بين الاقوامي عدالت جي فيصلي ھيٺ رڻ ڪڇ واري سرحد جو نئين سر تعين ٿيو ۽ ٿرپارڪر ضلعي جا ڪيترائي علائقا ھندستان کي ڏيڻا پيا. +1969 ۾ ون يونٽ ختم ڪرڻ جو فيصلو ٿيو ۽ 1970 ۾ ان فيصلي تي عمل ڪندي صوبن جي حيثيت بحال ڪئي وئي. +ساڳي طرح بلوچستان جي سبي ضلعي جا جيڪب آباد ۾ شامل ڪيل علائقا ۽ لسٻيلو ضلعو واپس ڪيا ويا. +ڊويزنن جو تعداد ساڳيو ٽي رھيو. +ڪراچي ڊويزن ۾ ھڪ ئي ضلعو ھو جنھن ۾ 91 ڳوٺ ۽ پنج ٻيٽ به شامل ھئا. +حيدرآباد ۽ خيرپور ڊويزنن ۾ پنج پنج ضلعا جاري رھيا. +اھڙي طرح ان وقت سنڌ ۾ ڪل يارھن ضلعا ھئا. +ڀُٽي صاحب جي حڪومت ۾ 1975 ۾ حيدرآباد ۽ ٺٽي ضلعن جا ڪي تعلقا ڪڍي بدين جو نئون ضلعو ٺاھيو ويو جڏھن ته 1977 ۾ سکر ضلعي جا علائقا ڪڍي شڪارپور جو نئون ضلعو ٺاھيو ويو جنھن سان ضلعن جو تعداد وڌي تيرھن ٿي ويو. +1972 ۾ سنڌ اندر ڊويزنل سيٽ اپ ختم ڪيو ويو پر 1974 ۾ وري ان کي بحال ڪيو ويو. +بھرحال خيرپور پنھنجي حيثيت وڃائي ويٺي جو سکر کي ڊويزن جو درجو ڏئي خيرپور مان ڊويزنل ھيڊڪوارٽر به سکر منتقل ڪيو ويو. +ان عرصي ۾ ڪراچي کي ٽن ضلعن اوڀر، اولھه ۽ ڏکڻ ضلعن ۾ ورھايو ويو ھو. +1980 واري ڏھاڪي تائين سنڌ ۾ اھي ٽي ڊويزنون ھيون جن ۾ ضلعن جو تعداد ۽ ورڇ ھن ريت ھئي: ڪراچي (اوڀر، اولهه ۽ ڏکڻ ضلعا)، حيدرآباد (حيدرآباد، ٺٽو، سانگھڙ، ٿرپارڪر، دادو ۽ بدين) ۽ سکر (جيڪب آباد، سکر، خيرپور، لاڙڪاڻو، نوابشاھه ۽ شڪارپور). +اھڙي طرح ڪراچيءَ جي ٽن ضلعن کي ملائي ڪل تعداد پندرھن ٿي ويو. +انھيءَ ڏھاڪي ۾ اڳتي ھلي گھوٽڪي ضلعو ٺاھيو ويو ۽ ڪراچيءَ ۾ سينٽرل ضلعو ٺاھي شھري ضلعن جو تعداد چار ڪيو ويو. +اسيءَ واري ڏھاڪي ۾ ئي اڳتي ھلي ٿرپارڪر ضلعي جا ڪي تعلقا الڳ ڪري عمرڪوٽ ضلعو ٺاھيو ويو. +شھيد بينظير ڀٽو جي پھرين حڪومت ۾ 1990 ۾ نوابشاھه ضلعي جا ڪي علائقا ڌار ڪري نوشھرو فيروز نالي سان نئون ضلعو قائم ڪيو ويو. +1993 ۾ وري ڪراچيءَ ۾ ملير ضلعو ٺاھي ڪراچيءَ جي ضلعن جو تعداد پنج ڪيو ويو. +آگسٽ 2000 کان لاڳومڪاني ادارن جي ناظمن واري نظام ھيٺ ڪراچيءَ جي ضلعن جي حيثيت ختم ٿي وئي ھئي پر 11 جولاءِ 2011 تي جڏھن اھو سرشتو ختم ٿيو ته ڪراچيءَ جا سمورا ضلعا وري بحال ٿي ويا. +13 ڊسمبر 2004 تي دادو ضلعي کي ڪٽي ڄامشورو ضلعو ۽ 24 ڊسمبر 2004 تي لاڙڪاڻي ضلعي کي ڪٽي قمبر شھدادڪوٽ ضلعو ٺاھيو ويو جڏھن ته جُون 2005 ۾ ھڪ ئي ڌڪ سان حيدرآباد ضلعي کي ٽُڪر ڪري مٽياري، ٽنڊو الھيار ۽ ٽنڊو محمد خان ضلعا ٺاھي حيدرآباد ۾ سٽي ڊسٽرڪٽ ايم ڪيو ايم جي حوالي ڪيو ويو. +ناظمن واري نظام ھيٺ ڪمشنريءَ وارو سرشتو به آگسٽ 2000 ۾ ختم ڪيو ويو ھو تنھنڪري سنڌ ۾ ڪابه ڊويزن ڪانه رھي. +نيٺ 11 جولاءِ 2011 تي پ پ پ حڪومت ان سرشتي کي بحال ڪيو ۽ پنج ڊويزنون ڪراچي، حيدرآباد، سکر ، لاڙڪاڻو ۽ ميرپور خاص (پويون ٻئي ڊويزنون 1990 واري ڏھاڪي ۾ سکر ۽ حيدرآباد ڊويزنن مان ڪجھه ضلع الڳ ڪري ٺاھيون ويون) ڪم ڪرڻ لڳيون. +ھاڻي جڏھن پ پ پ حڪومت ٻه نيون ڊويزنون ٺاھيون آھن ته سنڌ ۾ انھن جون انگ وڌي ست ٿي ويو آھي جڏھن ته ضلعن جو تعداد 29 ٿي چڪو آھي +ضلعن جي آبادي. +پاڪستان جا ضلعا || سنڌ جا تعلقا diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62800.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62800.txt new file mode 100644 index 0000000..6059625 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62800.txt @@ -0,0 +1,14 @@ +ما ھُئا تينگ +ما ھُئا تينگ (انگريزي: Ma Huateng)، پئدائش 29 آڪٽوبر 1971ع، چيني، پوني ما (انگريزي: Pony Ma) جي نالي سان بہ سُڃاتو وڃي ٿو. +وڏي ڇِڪ رکندڙ ارب پَتي واپاري آھي. +ايشيا جي گھٹي مُلھائتي ڪمپني، ٽينسينٽ (Tencent) جو ھي بُنياد وجھندڙ، صدر ۽ چيف اگزيڪٽو آفيسر (CEO) آھي، جا ڳنڍ ڄار (انگريزي: Internet) ۽ فنيات (انگريزي: Technology) جي وسيع تر ڪمپنين مان ھڪ ھُجٹ سان گڏ دُنيا جي وڏين ۾ وڏين سيڙپڪاري ڪندڙن، منصوبا بنديون ڪندڙن ۽ وِندر مُھيا ڪندڙ ڇِپَن مان ھڪ آھي. +اِن ڪمپني چين جو سڀ کان وڏو موبائل ذريعي تڪڙو پيغام موڪليندڙ خدمت وي چيٽ (WeChat) ٺاھيو آھي ۽ اِن جي ماتحت ھلندڙ ميڊيا، وِندر، ادائيگي نظام، سمارٽ فون، ڳنڍ ڄار سان لاڳاپيل خدمتون، واڌو قدر خدمتون (انگريزي: Value - added services) ۽ سنئون سِڌو ھلندڙ اشتھاري خدمتون چين ۽ عالمي سطح تي. +سال 2007ع، 2014ع ۽ 2018ع ۾ ٽائيم مئگزين پاران ھن کي دُنيا جو سڀ کان وڌيڪ بااثر ماٹھو" جو نالو ڏنو ويو. +جڏھن تہ 2015ع ۾ فوربز پاران دُنيا جي سڀ کان وڌيڪ طاقتور ماٹھن مان ھڪ طور ھن جو بہ ساک ڏنو ويو. +2017ع ۾ فارچون (Fortune) دُنيا جي چوٽيءَ جي واپارين منجھہ ھن کي شُمار ڪيو. +2018ع ۾ (CEOWORID) مئگزين پاران "دُنيا جا سڀني کان وڌيڪ طاقتور ماٹھو" ۾ ھن جو نالو ڏنو. +ھي شينزھين ميونسپل پيپلز ڪانگريس جي نائب ھُجٹ سان گڏ 12ھين نيشنل پيپلز ڪانگريس جو نُمائندو پٹ آھي. +نومبر 2017ع ۾ ٿوري مُدي لاءِ سندس ڪُل دولت ليري پيج ۽ سرگي برِن جي ڪُل دولت (ڌار ڌار طور) کان وڌي وڃٹ کانپوءِ ھي دُنيا جو نائون سڀني کان وڌيڪ مالدار ماٹھو ٿي ويو ۽ چين جو پھريون شھري، جيڪو فوربز جي "ڏھن چوٽيءَ جي امير ماٹھن جي فھرست) ۾ داخل ٿيو. +جنوري 2021ع جي دُنيا جي سڀني کان وڌيڪ مالدار ماٹھن ۾ ھي ارڙھين انگ تي آھي، سندس ملڪيت جو ڪُل ڪاٿو 67. +1 ارب آمريڪي ڊالر آھي. +اُن سان گڏ زھونگ شنشان کانپوءِ ھي چين جو ٻيو سڀني کان وڌيڪ سُکيو ماٹھو پٹ آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62851.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62851.txt new file mode 100644 index 0000000..d92d421 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62851.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڪريئيٽيو ڪامنز اجازت نامو +ڪريئيٽيو ڪامنز اجازت نامو عوامي حق نشر ۽ اشاعت اجازت نامن نجهان هڪ مشهور سافٽويئر اجازت نامو آهي، جنهن کي معروف ويب سائيٽس مثلاً وڪيپيڊيا ۽ فري بيس وغيرہ استعمال ڪنديون آهن۔ هن اجازت نامي کي هڪ آمريڪي غير منفعت بخش تنظيم ڪريئيٽيو ڪامنز ترتيب ڏنو آهي۔ +هن اجازت نامي کي اُن وقت استعمال ڪيو ويندو آهي جڏنهن ڪوئي ليکڪ (مصنف) ٻين کي پنهنجي تخليق جي اشاعت ۽ استعمال ۽ ان جي بنياد تي وڌيڪ ڪم ڪرڻ جو حق ڏيڻ چاهيندو آهي، گڏوگڏ هن اجازت نامي جي تحت ليکڪ (مصنف) ٻين کي جملي حق ڏيڻ جي بجاءِ بعض حق به ڏئي سگهي ٿو مثلاً هي قيد لڳائي سگهجي ٿي ته هن جي ڪم جو تجارتي ۽ ڪاروباري استعمال نه ٿيندوا، بس غير تجارتي استعمال جي اجازت آهي۔ +ڪريئيٽيو ڪامنز اجازت نامن جي متعدد قسمن ۾، جيڪي پاڻ ۾ شرطون استعمال ۾ اختلاف رکن ٿيون۔ ڪريئيٽيوڪامنز تنظيم پنهنجي اولين اجازت نامي 16 ڊسمبر 2002ء تي شايع ڪيا هيا۔ ۽ انهن جو تازو ترين چوٿون نسخو نومبر 2013ء ۾ شايع ٿيو۔ +قسم. +اجازت نامن جا هي قسم بنيادي طور تي چار عنصرن تي مشتمل آهين، هر هڪ جي تفصيل هيٺ درج آهي۔ +انهن شرائطن کي پاڻ ۾ ضم ڪرڻ سان سورنهن ممڪنہ اجازت ناما بڻجن ٿا جن ۾ يارنهن اجازت ناما درست ۽ باقي پنج غلط آهين۔ +ڇهه ڪثير الاستعمال اجازت ناما. +جيڪي يارنهن اجازت ناما درست آهن، انهن مان پنجن ۾ "BY" جي دفعہ موجود ناهي، تنهنڪري انهن جو استعمال ناهي ٿيندوڇو ته 98 فيصد اجازت نامن ۾ انتساب جي شرط درج هوندي آهي، تنهن سبب انهن کي ويب سائيٽ تي حوالي جي لاءِ باقي رکيو ويو آهي۔ باقي ڇهه اجازت ناما انتهائي ڪثرت سان استعمال ٿيندا آهن۔ +بيروني رابطا. +ڪريئيٽيوڪامنز / يڪسان-ڀاڱيداري اجازت نامو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62903.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62903.txt new file mode 100644 index 0000000..26b7109 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd62903.txt @@ -0,0 +1,49 @@ +ڦولن ديوي +ڦولن ديوي انگريزي (Foolan Devi) عرف ”بنڊت ڪوئين “ جنم 10 آگسٽ (1963ع) انڊيا جي ملاح گهراڻي ۾ پيدا ٿيل، خطرناڪ ڌاڙيل ۽ پوءِ پارليامينٽيرين هئي، جا 80ع واري ڏهاڪي ۾ ڀارت سرڪار جي مٿي جو سور ۽ پڻ دھشت جي علامت بڻيل رهي. +هاڻوڪن نقادن موجب ڦولن ڀارت جي 50 ڪروڙن کان وڌيڪ مُفلسي جي لڪير کان هيٺ زندگي گذارڻ وارن هيٺِين ذات جي هندن ۽ اقليتن جي حقن جي پامالي ۽ عزت نفس جي نالي تي قتل عام جي خلاف آواز بلند ڪرڻ واري پارليامينٽ جي ميمبر، هيرو ۽ سگھ ھئي، جنهن جو زنده هجڻ ھڪ خاص طبقي جي اک ۾ ڪنڊي برابر هو. +1981ع ۾ ڦولن ديوي 24 زميندار ٺاڪرن کي حويلين مان گهلي ٻاهر ماڻهن +جي اڳيان فائر ڪري قتل ڪري ڇڏيو. +ڦولن ديوي جي زندگيءَ تي اڻڳڻيا ڪتاب لکيا ويا آھن، جنهن مان مشهور ليکڪ مالا سين جو ڪتاب آهي. +انهي ڪتاب جو ترجمو دنيا جي 27 زبانن ۾ ٿي چڪو آهي ۽ نالي واري فلمساز شيکر ڪپور بنڊت ڪوئين نالي سان مشهور فلم ٺاهي. +ڦولن ديوي پاڻ بہ هڪ ڪتاب `منهجي زندگي` جي نالي سان لکيو، جنهن کي فرانسيسي ليکڪا ڀارتي ترجميڪار جي مدد سان تحرير ڪيو، جنهن جون سڄي دنيا ۾ ست لکن کان وڌيڪ ڪاپيون وڪرو ٿيون. +ڦولن ديوي جو چوڻ هو ته هوءَ صرف غريب لاچار ماڻهن تي ظلم ڪندڙ ۽ کين لُٽيندڙن کي پنهنجو نشانو بٹائيندي هئي، جيڪي غريبن جي نياڻين کي کڻي ويندا هئا ۽ هيٺين ذات وارن کي اڇوت سمجهندا هئا. +ڦولن ديوي جي جدوجهد کان متاثر ٿي ڪري آمريڪي ليکڪ ڦولن ديوي کي ”ڀارت جي رابن هڊ“ جو لقب ڏنو. +ڦولن ديوي پوليس ۽ سرڪاري مشينري کي اُن حد تائين هيڻو ڪيو جو ڀارت جي اُن وقت جي وزير اعظم اندرا گانڌي مجبور ٿي انتظاميہ کي اختيار ڏنو ته اگر ڦولن ديوي کي گرفتار نٿا ڪري سگهن تہ هو ساٹس ڪا ڊيل ڪن. +ڦولن ديوي 1983ع ۾ پنهنجو پاڻ کي پوليس جي حوالي ڪري ڇڏيو ۽ هوءَ 1994ع تائين جيل ۾ رهي ۽ پوء لوڪ سڀا جي اليڪشن ۾ حصو ورتو، جنهن ۾ هوءَ ڪامياب ٿي ۽ لوڪ سڀا جي رُڪنيت حاصل ڪيائين. +1998ع ۾ کيس اليڪشن ۾ شڪست ملي پر هڪ سال جي وقفي کان پوء وري هوءَ پارليامينٽ جي رڪن بٹجي وئي. +جيل جي آزادي کانپوءِ دنيا جي 80 مُلڪن ڦولن ديويءَ کي پنهنجي ملڪ جي دوري جي دعوت ڏني ۽ 20 ملڪن کيس نوبل انعام جي لاء نامزد ڪيو پر ڀارتي حڪومت جي ٺاڪرن انهي نامزدگي کي سرد خاني جي حوالي ڪري ڇڏيو. +جولائي 2001ع ۾ منجهند هڪ لڳي 20 منٽن تي ڦولن ديوي کي پنهنجي گهر اڳيان جڏهن هوءَ پنهنجي گاڏي مان لهي رهي هئي، ٽن نقاب پوشن گوليون هڻي قتل ڪري ڇڏيو. +ڦولن ديوي اُن وقت ڀارتي پارليامينٽ جي ميمبر هئي، کيس قتل ڪندڙ جوابدار شمشير سنگھ ڪجھ ڏينهن کانپوء دهلي مان گرفتار ڪيو ويو. +پوليس چواڻي تہ جوابدارن پنهنجي اقرار جرم بہ ڪيو. +شمشير سنگھ جو چوڻ هو تہ اُن ڦولن ديوي جي هٿان 1981ع ۾ ويلٽائين ڊي جي موقعي تي قتل ٿيل اعليٰ ذات جي 22 ماڻهن جي هلاڪت جو بدلو ورتو آهي. +ڦولن ديوي جو اُن قتل عام جي حوالي سان چوڻ هو تہ اعلي ذات جي هندوئن کان پاڻ سان ٿيل اجتمائي زيادتين جو بدلو ورتو هو. +اوائلي عمر ۽ گهاتڪپڻو. +رياست اُترپرديش ۾ 1963ع ۾ هيٺئين زات ۾ جنم وٺندڙ ڦولن ديوي جنهن کي 13 سالن جي عمر ۾ غربت جي ڪري پنهنجي پيءُ هڪ ڳئون ۽ سائيڪل جي عيوض 40 سالن جي پتي لال جي حوالي ڪري ڇڏيو پتي لال جون ڦولن ديويءَ کان علاوه اڳ به ٻه زالون هيون. +ساهيڙيون سڄو ڏينهن کيس کان گهر ۽ مال متاع جو ڪم ڪرائينديون ۽ تشدد جو شڪار بنائينديون هنيون ۽ وري رات جو سندس مڙس زبردستي جنسي حوس ۽ تشدد جو شڪار بنائيندو هو. +هڪ ڏينهن سندس ساهيڙين مارڪٽ ڪري اڌ مئو ڪري گهران ڪڍي ڇڏيس. +جنهن کانپوء هو علائقي جي ٻن ٺاڪرن جي هٿ لڳي وئي جيڪي روز تشدد ڪري جنسي حوس جو شڪار بنائيندا هئس ۽ هڪ ڪمري ۾ کيس بند ڪري ڇڏيندا هئا. +خوشي نصيبي سان هڪ ڏينهن ڪوٺڙيءَ جو دروازو کليل رهجي ويو جتان ڦولن ديوي ڀڄي چمبل جي پهاڙين ۽ جهنگل ۾ رپوش ڊاڪو بابا مستقيم جي گروھ ۾ شامل ٿي وئي. +بابا مستقيم جي دهشت سڄي علائقي ۾ مشهور هئي جنهن کان برهمڻ به خوف کائيندا هئا. +ڦولن ديوي هڪ انٽرويو ڏيندي ٻڌايو هو ته پنهنجي وجود ۾ ڦليل باه جي عارضي تسڪين جي لاء سڀ کان پهريائين هنُ مردن وانگر گاريون ڏيڻ سکيون پوء گهوڙي سواري ۽ رائفل هلائڻ جي سکيا ورتي. +ڏهڪاءُ. +بابا مستقيم جي پوليس مقابلي ۾ قتل ٿيڻ کان پوء ڌاڙيلن جي گروه جو وڪرم ليڊر بنيو جيڪو ڦولن ديوي جو محبوب به هو. +وڪرم کي مخالف ڊاڪو گروه جي هٿان قتل ٿيڻ بعد ڦولن ديوي گروه جي سردار بنجي وئي جيڪا بعد ۾ ”ڌاڙيلن جي راڻي“ جي نالي سان مشهور ٿي. +1981ع ۾ ڦولن ديويءَ 24 زميندار ٺاڪرن کي حويلين مان گهلي ٻاهر ماڻهن جي اڳيان فائر ڪري قتل ڪري ڇڏيو. +ان عمل سندس ڏهڪاءُ پوري ڀارت توڙي پر ڏيھ ۾ پکيڙيو ۽ سرڪار هن کي پڪڙائڻ واري کي انعام ڏيڻ جو اعلان ڪيو. +ڦولن ديوي پوليس ۽ سرڪاري مشينري کي اُن حد تائين هيڻو ڪيو جو ڀارت جي اُن وقت جي وزير اعظم اندرا گانڌي مجبور ٿي انتظاميه کي اختيار ڏنو ته” اگر هو ڦولن ديوي کي پڪڙي نٿا سگهن ته هو کيس سان ڪا ڊيل ڪن. +گرفتاريءَ کان پارليامينٽ. +ڦولن ديوي 1983ع ۾ پنهنجو پاڻ کي پوليس جي حوالي ڪري ڇڏيو ۽ هوءَ 1994ع تائين جيل ۾ رهي ۽ پوء لوڪ سڀا جي اليڪشن ۾ حصو ورتو جنهن ۾ هو ڪامياب ٿي ۽ لوڪ سڀا جي رڪنيت حاصل ڪيائين. +1998ع ۾ کيس کي اليڪشن ۾ شڪست ملي پر هڪ سال جي وقفي کان پوء وري هو پارليامينٽ جي رڪن بنجي وئي. +جيل جي آزادي کانپوء دنيا جي 80 ملڪن ڦولن ديويءَ کي پنهنجي ملڪ جي دوري جي دعوت ڏني ۽ 20 ملڪن کيس کي نوبلا انعام جي لاء نامزد ڪيو پر ڀارتي حڪومت جي ٺاڪرن انهي نامزدگي کي سرد خاني جي حوالي ڪري ڇڏيو. +قتل. +جولائي 2001ع ۾ منجهنڊ هڪ وڳي 20 منٽن تي ڦولن ديوي کي پنهنجي گهر اڳيان جڏهن هو پنهنجي گاڏي مان لهي رهي هئي ٽن نقاب پوشن گولي هڻي قتل ڪري ڇڏيو. +ڦولن ديوي اُن وقت ڀارتي پارليامينٽ جي ميمبر هئي. +کيس قتل ڪندڙ جوبدار شمشير سنگھ ڪجھ ڏينهن کانپوء دهلي مان گرفتار ڪيو ويو پوليس چواڻي ته جوبدارن پنهنجي اقرار جرم به ڪيو. +شمشير سنگھ جو چوڻ هو ته اُن ڦولن ديوي جي هٿان 1981ع ۾ ويلٽائين ڊي جي موقعي تي قتل ٿيل اعلي زات جي 22 ماڻهن جي هلاڪت جو بدلو ورتو آهي. +ڦولن ديوي جو اُن قتل عام جي حوالي سان چوڻ هو ته هن اعلي` زات جي هندوئن کان پاڻ سان ٿيل اجتمائي زيادتيءَ جو بدلو ورتو هو. +مڃتائون. +ڦولن ديوي جي زندگي تي بيشمار ڪتاب لکيا ويا جنهن مان مشهور ليکڪ مالا سين جو ڪتاب آهي. +انهي ڪتاب جو ترجمو دنيا جي 27 زبانن ۾ ٿي چڪو آهي ۽ نالي واري فلمساز شيکر ڪپور ”بنڊت ڪوئين“ نالي سان مشهور فلم ٺاهي. +ڦولن ديوي پاڻ به هڪ ڪتاب ”منهجي زندگي“ جي نالي سان لکيو جنهن کي فرانسي ليکڪا ڀارتي ترجميڪار جي مدد سان تحرير ڪيو ، جنهن جون سڄي دنيا ۾ ست لکن کان وڌيڪ ڪاپيون فروخت ٿيون.ڦولن ديوي جو چوڻ هو ته هوُ صرف غريب لاچار ماڻهن تي ظلم ڪندڙ کين لٽيندڙ کي پنهنجو نشانو بنائيندي هئي، جيڪي غريبن جي نياڻين کي کڻي ويندا هئا ۽ هيٺين زات وارن کي اڇوت سمجهندا هئا. +ڦولن ديوي جي جدوجهد کان متاثر ٿي ڪري آمريڪي ليکڪ ڦولن ديوي کي ”ڀارت جي رابن هڊ“ جو لقب ڏنو. +هاڻوڪن نقادن موجب ڦولن ڀارت جي 50 ڪروڙن کان وڌيڪ مفلسي جي لکير کان هيٺ زندگي گذارڻ وارن هيٺِين زات جي هندن ۽ اقليتن جي حقن جي پامالي ۽ عزت نفس جي نالي تي قتل عام جي خلاف آواز بلند ڪرڻ واري پارليامينٽ جي ميمبر، هيرو ۽ سگھ ھئي، جنهن جو زنده هجڻ ھڪ خاص طبقي جي اک ۾ ڪنڊي برابر هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63120.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63120.txt new file mode 100644 index 0000000..601ed8b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63120.txt @@ -0,0 +1,136 @@ +دهشلا +راڻي دهشلا(दुःशला، سنسڪرت) ڪورؤ حڪمران راجا دريوڌن جي ڀيڻ، ڌريتراشٽر جي ڌيءُ ۽ سنڌ جي راجا جئڌرٿ جي راڻي هئي. +هن کي هڪ پٽ سورٺ نالي هڪ پٽ ھو. +هيءَ ڪافي بهادر ۽ هوشيار عورت هئي. +جنهنڪري سندس ڀاءُ راجا دريوڌن کيس پنهنجو نائب مقرر ڪري سنڌ موڪليو. +هن راڻيءَ سنڌ ۾ پنهنجو تختگاهه اُچ ۽ ملتان جي وچ تي هڪ شهر مقرر ڪيو، جيڪو بعد ۾ ’اسڪلنده‘ جي نالي سان مشهور ٿيو. +هن عظيم شهر جا کنڊرات ڳوٺ ٺٽ گهلوان، تعلقي شجاع آباد ۾ ملن ٿا، جيڪي پري پري تائين پکڙيل آهن. +راڻي دهشلا ڪورؤ سنڌ ۾ اچڻ بعد سنڌ ملڪ کي خوشحال بنائڻ ۽ ترقي وٺرائڻ ۾ ڪا ڪسر نه ڇڏي. +راڻيءَ جڏهن محسوس ڪيو ته سنڌ اندرتعليم جي کوٽ آهي ته هن پنهنجي ڀاءُ کي خط لکي مال ۽ اسباب سميت ٽيهه هزار برهمڻ گهرايا، جنهن کان پوءِ سنڌ ملڪ جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ تعليم جو ڏيئو روشن ٿيو ۽ ملڪ ۾ پڙهڻ، پڙهائڻ، سکڻ ۽ سيکارڻ، سمجهڻ ۽ سمجهائڻ جو سلسلو شروع ٿيو. +سڪندراعظم جڏهن سنڌ تي ڪاهه ڪري ڦرلٽ جو سلسلو جاري ڪيو ته راڻي دهشلاڀاءُ راجا دريوڌن جي معرفت 30 هزار برهمڻ حفاظت ۽ مقابلي لاءِ گهرايا. +جن برهمڻن سڪندر سان مقابلو ڪري پاڻ ملهايو. +ميدن ۽ جتن جي جهڳڙي وقت به راڻي دهشتلا بهترين ڪردار ادا ڪري سنڌ ۾ امن امان کي برقرار رکيو. +راڻي دهشلا سنڌ تي اٽڪل ويهن سالن تائين حڪومت ڪئي. +ان زماني ۾ جاٽ* (جت Jt ) ۽ ميد (Myd) نالي سنڌو درياءَ جي ڪناري ٻه قبيلا آباد ھئا (1) تاريخي مطالعي مان معلون ٿئي ٿو ته ھي اُھي قومون ھيون جن آرين جي پکڙجڻ کان اڳ مختلف ملڪن ۾ ڦرلٽ ۽ قتل جي بازار گرم ڪري ڇڏي ھئي. +(2) اھي قبيلا (قومون) نا معلوم عرصي کان درياءِ سنڌ (3) جي ڪناري رھنديون ھيون ۽ ھڪ ٻئي جون دشمن ھيون. +ميدن ۽ جاٽن جون ھڪ ٻئي سان گھرو لڙايون ھلنديون ھيون. +جاٽن ۽ ميدن جا جهيڙا ۽ دهشلا جو ڪردار. +جاٽ اصل ۾ جت جو بدليل روپ آھي. +ھي اصل ۾ ھندو آھن. +گنگارام سمراٽ لکيو آھ: عرب ھندن کي جاٽ چوندا آھن. +“ (سنڌو سؤوير ص 187 ) جت (Zt) ۽ ميد (Myd) ھام جي ونش مان آھن. +اھي سنڌ ۾ نديءَ جي ڪناري رھندا آھن جنھن کي بحر چوندا آھن. +(سنڌو سؤوير ص 187) ڊاڪٽر نبي بخش خان جو خيال ٻين کان مختلف آھي. +سندس راءِ موجب بحر جا ڄاڻو جت نه بلڪ ”سنڌ جا ميد غالبًا سنڌ جي سامونڊي ساحل جا ميربحر ھئا. +(چچ نامو ص 437) مولوي نور محمد نظاماڻي جي خيال مطابق شايد سنڌ جا ھي ميد به انھيءَ عظيم الشان ۽ مشھور قوم سان تعلق رکندا ھجن جن اُسريا جي سلطنت کان اڳ واديءَ جي بلندي ۾ وڏي شان ۽ شوڪت سان ھڪ سلطنت قائم ڪئي (تاريخ سنڌ ص 25) شري گنگارام نديءَ جو نالو ”پاھن“ لکيو آھي ۽ اڳيان سوال ( +جي نشاني ڏني اٿس. +جنھن جو مطلب آھي ته ان جي اصل جاءِ معلوم ڪينھي. +(سنڌو سؤوير ص687) جيڪي وڌندي ان حد تائين وڃي پھتيون جو جاٽن کي مجبور ٿي درياءَ جي ٻي ڪنڌي وَسائڻي پيئي. +ان تبديليءَ کان پوءِ ٻئي قومون ھڪ ٻئي کان ڌار ٿي سُک سانت سان رھڻ لڳيون. +پر جيئن ته جاٽ ٻيڙين ٺاھڻ ۽ ھلائڻ جا ماھر ھئا ۽ ميد ان فن کان بي خبر ھئا، تنھنڪري ان ڪمزوريءَ مان فائدو وٺندي، ھو ٻيڙين تي چڙھي ميدن تي حملو ڪندا ھئا ۽ سندن چوپايو مال پڪڙي ٻيڙين ۾ وجھي وڃي پار پوندا ھئا. +ڪافي عرصو اھو سلسلو ھلندو رھيو، دريائي اڻ ڄاڻائيءَ ڪري ميدن کي مار کائڻي ٿي پيئي، سندن ڪو حيلو ڪونه ٿي ھليو، اھڙين حالتن ڪري ميد جاٽن کان پوري ريت دٻجي ويا ۽ نھايت مجبوريءَ واري حالت ۾ گذارڻ لڳا. +ميدن کي جنھن ريت مجبور ڪيو ويو ۽ کين جنھن حالت تي پھچايو ويو ھو، ان حال تي جاٽن جي چڱي مڙس کي رحم آيو ۽ پنھنجي قبيلي کي ماضي ياد ڏياري احساس ڏياريائين ته کين اھو وقت ياد ڪرڻ گھرجي جڏھن اھي ئي ميد سندن تي قابض ھئا ۽ سندن نقصان ڪندا ھئا. +ھن کين اھو به سمجھايو ته وقت سدائين ھڪ جھڙو رھڻو نه آھي، ٿي سگھي ٿو ته سڀاڻي وقت بدلجي وڃي ۽ ھو اسان (جاٽن) تي وري قابض ٿي وڃن اھڙي حالت ۾ پاڻ کي ڪيترو نه پڇتائڻو پوندو ان ڪري ٻنھي قبيلن جي ڀلائي اُن ۾ آھي ته پاڻ ۾ ٺاھ ڪري ٻئي ڌريون امن و امان جي زندگي گذاريون. +ان سردار سندن پرچاءُ ڪرائي ٻنھي قبيلن مان مُک ماڻھو چونڊي راجا ڌرت راشٽر جي پٽ (Dahrat) ڌريوڌن (Dajushon) [1] ڏانھن موڪليو ۽ کين اھو مشورو ڏنو ته راجا کي گزارش ڪئي وڃي ته ”ھو پنھنجي طرفان ڪنھن کي توھان تي راجا مقرر ڪري ۽ پوءِ جڏھن اھو ڌريوڌن جو نائب اوھان وٽ حاڪم بڻجي اچي تڏھن ٻئي ان راجا جي فرمانبرداري ڪريو. +“ اھي ايلچي جڏھن ڌريوڌن جي درٻار ۾ پھتا تڏھن راجا انھن سان نھايت سھڻو سلوڪ ڪيو ۽ پنھنجي ڀيڻ دھشلا کي سنڌ ۾ موڪلي ڏنو. +جيئن مٿي بيان ٿي چڪو آھي ته ھي راڻي ھند (اصل سنڌ) جي راجا ڌرت راشٽر جي نياڻي ھئي. +ڌريوڌن سندس ڀاءُ ھو. +سندس ٻاروتڻ جي ڪائي معلومات ٿي نه سگھي آھي. +تاريخن مان صرف اھو پتو پوي ٿو ته ھوءَ ”سنڌ جي راجا جيدرٿ جي راڻي ھئي. +سنڌ ملڪ جون پراڻي زماني ۾ سرحدون وسيع رھيون آھن. +ملڪ ھڪ ئي نالي سان سڏبو ھو. +باقي ھر حڪمران جون جدا جدا رياستون يا پرڳڻا ھوندا ھئا، جن تي اھي پنھنجي پنھنجي نموني راڄ ڪندا ھئا. +جيئن محترم شمس الدين رڪن الدين قديم سنڌ جي سرحدن جو ذڪر ڪندي لکيو آھي: ” سنڌ نالي وارو ملڪ اُتر ۾ سائبيريا کان وٺي، ڏکڻ ۾ موجوده بحرھند جي قديم ۽ موجوده ٻيٽن تائين ۽ الھندي ۾ درياءِ دجله کان وٺي، اڀرندي ۾ چين واري سمنڊ تائين پکڙيل ھو. +گويا ذري گھٽ سارو ايشيا کنڊ سنڌ نالي وارو ملڪ ھو. +“ (آئينه قديم سنڌ، عرض گذارش ص 1) راجا ڌريوڌن ان ئي سنڌ ملڪ واري وسيع ايراضي جي ڪنھن حصي جو راجا ھوندو جو گھڻي وقت بعد ٻولين جي مٽا سٽا جي ڪري ھند سڏجڻ لڳو ھوندو. +(آزاد) تاريخ سنڌ، مولوي نور محمد نظاماڻي صفحه 27 سنڌ سؤوير جي لکت ھن ريت آھي: ٻنھي ڌرين کي صلاح ڏنائين ته پنھنجا ڪي چڱا مڙس راجا ڌرت راشٽر جي پٽ ڌريوڌن وٽ موڪليو ۽ گھُر ڪريو ته ڪو راجا موڪلي جنھن جي ماتحت ٻئي ڌريون رھن. +“ (ص 188) جيدرٿ سان سندس ڪيئن سَڱ ٿيو تنھن لاءِ پڻ ڪائي معلومات ملي نه سگھي آھي. +حڪومت جون واڳون راڄڌاني. +جاٽن ۽ ميدن جي گذارش تي راڻي دھشلا کي سندس ڀاءُ ٻنھي قبيلن مٿان راڄ ڪرڻ خاطر روانو ڪيو. +ھن پنھنجي گاديءَ جو ھنڌ اسڪلنده (Askaland) ۾ مقرر ڪيو. +ھيءَ راڻي نھايت ھوشيار ۽ وڏي لياقت واري ھئي. +سندس لياقت ۽ ڏاھپ جا قصا گھڻي قدر بيان ڪيا وڃن ٿا. +ملڪ پڻ سُکيو ستابو ھو، ملڪ جي اندر بھادر ۽ جنگجو قبيلا آباد ھئا. +مطلب ته ھر لحاظ کان سپت سنڌوديش جي ھنڌين ماڳين ھاڪ ھئي. +پر سڀ کان وڏي گھٽتائي جا راڻيءَ کي نظر آئي سا ھئي بزرگ ۽ برھمڻن جو ملڪ ۾ نه ھئڻ. +سندس خيال موجب ھيڏي وڏي سکئي ستابي ملڪ ۾ برھمڻن جو ملڪ جي ڀلي خاطر ھجڻ ضروري ھو. +”جن جي لياقت ۽ دانائيءَ سان ھي ملڪ علمي عزت به حاصل ڪري سگھي ھا. +اھو سمورو حال ھن پنھنجي ڀاءُ کي ھڪ خط رستي موڪلي، برھمڻن موڪلڻ لاءِ چيو، جنھن تي سندس ڀاءُ ڌريوڌن ”سڄي ڀارت مان 30 ھزار برھمڻ ڪَٺا ڪري مال ۽ سامان سوڌو ڀيڻ ڏانھن موڪليا. +نظام حڪومت. +راڻي دھشلا ھوشيار ۽ نھايت نيڪ بخت راڻي ھئي. +ھن اعليٰ صلاحيتن ۽ قابليت سان ملڪ جو انتظام اعليٰ نموني سان ھلايو. +سندس سٺي انتظام جي ڪري ملڪ ڏاڍو شاھوڪار ۽ اڳين کان وڌيڪ سکيو ستابو ٿي ويو. +ھن دانائي ڪري، جو برھمڻن کي گھرايو، تنھنڪري ملڪ ۾ جا علمي کوٽ ھئي، سا پڻ پوري ٿي ويئي، ۽ ھنن (برھمڻن) نيڪ انسانن جي برڪت سان ٿوري عرصي ئي اندر سنڌ جو ملڪ وڏي رونق حاصل ڪري ويو. +“ هونئن ته راجائن جو مقصد راڄ ڪرڻ ھوندو آھي ۽ اڪثر حڪمرانن جو مقصد ويڙھايو ۽ راڄ ڪيو پئي رھيو آھي. +راڻي دھشلا کي ته حڪومت جون واڳون ئي اھڙي وقت ۾ مليون جو، ھوءَ سخت رويو اختيار ڪري پئي سگھي. +پر ان جي برعڪس ھن عوام ۾ خونريزي پکيڙڻ بجاءِ، امن پسندانه ماحول پيدا ڪيو. +ھن ٻنھي قبيلن جو پاڻ ۾ ٺاھ ڪرائي سندن ورھين جا پراڻا جھڳڙا ختم ڪرايا. +ھن ڇيڙي نبيري ڪارڻ پئنچاتي نظام تحت ٻنھي قبيلن منجھان چڱا مڙس چونڊيا جن جي ھٿ ۾ پنھنجي قبيلي کي صحيح نموني ھلائڻ جو بار ھو. +ھن جاٽ (جت) منجھان جنھن شخص کي مقرر ڪيو تنھن جو نالو جيدرٿ (Judrat) مليو آھي. +ساڳي ريت ميدن منجھان پڻ خاص ماڻھو مقرر ڪيو ويو پر ان جو نالو ملي نه سگھيو آھي. +انھن ٻنھي قبيلن کي ملڪ جا حصا ورھائي ڏنا ويا ھئا جن ۾ ھو پنھنجي اٿي ويٺي اعليٰ نموني ڪندا ھئا. +اڳتي ھلي ھند جي راجا ارجن ۽ سنڌين جي ويڙھاند م ھن راڻيءَ امن پسندانه ڪردار ادا ڪندي، وچ ۾ پئي، عوام جي خونريزي بند ڪرائي. +راجا ارجن سنڱابنديءَ ۾ راڻي دھشلا جو سؤٽ (ڀاءُ) ٿيندو ھو. +ٿيو ائين جو راڻي دھشلا جي پتي راجا جيدرٿ جو پانڊون سان راجا دروپد جي ڌيءُ تان جھڳڙو ٿي پيو، جنھن ۾ راجا جيدرٿ جي بي عزتي ٿي. +ان تان چڙي ”ھن شنڪر کي راضي ڪيو مان سڀني پانڊون کي جيتي سگھان، اھڙو ورھن شنڪر کان گھريو“ [2] کيس اھو آسرو مليو ته ھو ارجن کان سواءِ (غير حاضري ۾) باقي ٻين پانڊون کي فتح ڪندو. +آخر ٿيو به ائين. +ارجن جي غير حاضري ۾ ھن پانڊون تي فتح حاصل ڪئي. +جنھن تان ارجن واعدو ڪيو ته ”سڀاڻ سج لھڻ کان اڳ مان جيدرٿ جو وڌ (قتل) ڪندس“. +آخر ڪافي حيلن ۽ اٽڪلن سان ارجن جيدرٿ کي مارڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو. +اڳتي ھلي اھڙا سبب بڻيا جن جي ڪري ارجن ۽ سنڌين ۾ دوبدو لڙائي ٿي. +ان موقعي تي راڻي دھشلا جو نھايت ڪارائتو ڪردار نظر اچي ٿو. +سنڌين جي فوج ته ان موقعي تي پنھنجي راجا جيدرٿ جو وڌ (قتل) ياد ڪري وڏي جوش، جذبي سان وڙھڻ لڳي پر پوءِ به سندس حالت ھيڻي رھي، ان موقعي تي ھن سنڌين کي سمجھايو ۽ پاڻ ”اھو حال ڏسي پنھنجي پٽ سرٿ جي پٽ (پوٽي) [1] کي ساڻ ڪري رَٿ تي سوار ٿي جنگ جي ميدان ۾ آئي“ سندس مطلب اھو ھو ته سڀ جنگ بند ڪن. +ان لاءِ ھوءَ ارجن وٽ اچي زار زار روئڻ لڳي. +ارجن جي پڇڻ تي کيس چيائين: ”ھي تنھنجي ڀاڻيجي (سرٿ جو پٽ دھشلا جو پوٽو) آھي. +ڏس ھي توکي پرڻام ٿو ڪري“ تڏھن ارجن پڇيو سرٿ (دھشلا جو پٽ) ڪٿي آھي؟ +تنھن تي چيائينس، ”سرٿ ٻڌو ھو ته ارجن ھٿان ئي پڻس (جيدرٿ) جو موت ٿيو ھو. +ان بعد جڏھن ٻڌائين ته تون گھوڙي سان ھتي پھتو آھين (جنگ لاءِ) ته ھو پيءُ جي موت کان دکي ٿي ھراسجي مري ويو“ +ان ڪري ھن ٻالڪ (سرت جي پٽ) تي ڪرپا ڪر. +ھن جو ڏاڏو اناريه نرشنس تنھنجو دشمن ھو، ان کي ڀلجي وڃ. +ھن تي ڪرپا ڪر. +اھو ٻڌندي ارجن به دکي ٿي ڀيڻ (سوٽ، دھشلا) کي دلداري ڏيئي گھر روانو ڪيو. +“ اھڙي ريت ملڪ تان خوني ڪڪر سک، سانت سان اڪري ويا ۽ ارجن دھشلا جي صلاح سان سندس پوٽي (سرٿ جي پٽ) کي سنڌ جي گاديءَ تي وھاري پاڻ اڳتي روانو ٿي ويو. +معلوم ائين ٿو ٿئي ته اھو راڻي دھشلا جي پوڙھائپ وارو دور ھو. +حڪومت جون واڳون سندس ھٿن ۾ نه ھيون، پوين پنھنجي مرضيءَ مطابق ڇيڙي نبيري پئي ڪئي جنھن ڪري ملڪ ۾ ڦڏا فساد ٿيا. +پاڻ پٽن، پوٽن واري ٿيڻ ڪري، گھر ڌياڻي ٿي ويٺي ھوندي پر پوءِ به اوکي وقت ۾ ميدان ۾ نڪري آئي ھوندي. +صلاحيتون. +تاريخ اندر ھن عورت جيڪي ڪارناما سرانجام ڏنا آھن ۽ جنھن نموني سان ھن ملڪ ۾ سڌارا آندا، تن کي ڏسڻ کان پوءِ سندس ذھني صلاحيتن کي داد ڏيڻ کان رھي نٿو سگھجي. +ھن کي ملڪ خانه جنگي واري ماحول ۾ مليو. +ڊگھو عرصو جھڳڙو ھلڻ ڪري ملڪ جي اقتصادي حالت تباھ ٿي ويئي ھئي. +پر ھن پنھنجي صلاحيتن سان ملڪ منجھان گھرو جھڳڙي جون پاڙون پَٽي ڇڏيون. +جھالت دور ڪرڻ لاءِ ٻاھران پڙھيل ماڻھو گھرايا ته جيئن مقامي ماڻھن جو به تعليم ڏانھن چاھ وڌي ۽ جھالت جو خاتمو ٿي سگھي. +اھري ريت ھن ملڪ اندر نت نوان سڌارا آندا جنھن ڪري ملڪ وڌيڪ سکيو ستابو ٿي ويو. +ھن ڪافي شھرن جا بنياد وجھي نوان شھر جوڙايا. +ھن جو دور حڪومت اوائلي تاريخ ۾ ساراھڻ جوڳو آھي. +ھيءَ حڪومت ويھن سالن کان ڪجھ مٿڀرو قائم رھي. +(قديم تاريخ ۾ ھيءُ دور ڀارت ونشي سڏجي ٿو) گنگا رام سمراٽ ھن دور لاءِ لکيو آھي ”ھيءَ راجائي 15 ھزار سالن تائين ھلي“. +پر راڻي دھشلا جي حڪومت جو دور تاريخن ۾ ويھن سان کان ڪجھ مٿڀرو ملي ٿو. +ان مان اھا ڳالھ صاف ظاھر ٿئي ٿي ته ھي اھوئي دور ليکيو وڃي ٿو جنھن ۾ راڻي دھشلا پنھنجو پاڻ راڄ ڪيو، ان بعد جيدرٿ جي پٽ سنجيه (معلوم ٿئي ٿو ته جيدرٿ کي ٻي به راڻي ھئي جنھن منجھان سنجيه ھو) جو وارو آيو، تنھن بعد ستت ئي ”راڻي دھشلا مان ڄاول پٽ سرٿ گاديءَ تي ويٺو. +سرٿ، ارجن جو جنگ ڪارڻ، اچڻ جو ٻڌي راھ رباني وٺي ويو. +جيدرٿ جي قتل جي بدلي ڪارڻ، سنڌين جي فوج ارجن جي سامھون ٿي. +وڏي خونريزي ٿيڻ جو امڪان ھو پر راڻي دھشلا جي حڪمت عمليءَ جي ڪري ملڪ تان اھا آفت ٽري ويئي. +تنھن بعد ارجن راڻي دھشلا جي اصرار تي سندس پوٽي (سرٿ جي پٽ) کي سنڌ جي حڪومت حوالي ڪئي. +ھن گھراڻي جو آخري بادشاھ ڪويا ھورت ھيو، جو ملڪي خانه جنگيءَ جو شڪار ٿي ويو. +پانڊو گهراڻي. +مولانا آزاد لکيو آھي: ”ايشيا م ھميشہ پاليٽڪس (سياست) مذھب جي پردي ھيٺ رھي آھي. +ھزارين خونريزيون، جي پوليٽيڪل سببن ڪري ٿيون آھن، تن کي مذھب جي چادر پھرائي، ڍڪيو ۽ لڪايو ويو آھي. +“ اھڙي ريت ھن گھراڻي جي تباھيءَ جو سبب پڻ مذھبي جنون ۽ ڪٽرپڻي تي ٻڌل آھي. +برھمڻ، جن کي شروعاتي دور ۾ راڻي دھشلا گھرايو ھو، سي مذھبي پيشوا ھئا. +ڌرمي معاملا سندن حوالي ھئا. +ھندو ڌرم ۾ ڳئونءَ کي ”گانءِ ماتا“ جو درجو ھئڻ ڪري، فضيلت وارو درجو حاصل ھو/ آھي. +شايد پانڊون گھراڻي وارن وٽ ڳئونءَ کي اھو درجو حاصل نه ھو، ان ڪري ٿيو ائين جو ھڪ ڏينھن پانڊون گھراڻي جي ماڻھن ڪن اختلافن سبب برھمڻ جي گھران ڳئون ڪڍي ويا ۽ مارڻ جو ارادو ڪيائون. +برھمڻ جي سامھون ٿيڻ تي ھنن خار ۾ اچي برھمڻ کي ڳئون سوڌو ماري ڇڏيو. +ان ڳالھ ڄڻ ته باھ تي پيٽرول جو ڪم ڏنو. +ان برھمڻ جو جوان پٽ جنھن جو نالو برھمين ھو، سو دنيا جي ماحول کان منھن موڙي وڃي جبل تي رھڻ لڳو ھو. +تنھن کي جو پيءُ جي مارجڻ جي خبر پيئي، سو پانڊون خاندان کي تباھ ڪرڻ جو وچن ڪري جبل تان ھيٺ لھي آيو. +ھن ڳئون واري قصي کي مذھبي رنگ سان ھوا ڏني ۽ ھڪ مذھبي پيشوا جي قتل کي ماڻھن ۾ مشھوري ڏياري عوام کي پاڻ ڏانھن راغب ڪرڻ شروع ڪيو. +اھڙي ريت ھن عوام جو ڪافي تعداد پاڻ سان شامل ڪري جنگ رستي پانڊون خاندان جي حڪمراني ختم ڪئي. +(ھن سموري واقعي جو تفصيلي ذڪر شري رامچند ايس کتري جي ڪتاب ”شري ھنگلاج جي ياترا“ ۾ آيل آھي. +نه صرف ھن خاندان جي حڪمراني ختم ڪئي پر برھمين ھن خاندان کي ملڪ منجھان موراھين ختم ڪرڻ تي سندرو ٻڌي بيٺو ۽ ڪافي عرصو ملڪ اندر پانڊون جو قتل عام جاري رھيو، آخر پول نالي پانڊو جي ڌيءُ نڪولا برھمين جي درٻار ۾ آئي، ۽ اچي معافي ورتي. +تڏھن ھنن تان ڏمر لٿو، پر پوءِ به ھن سندن حيثيت کي ڪيرائڻ لاءِ اھڙا ته اوکا شرط وڌا جن جي ڪري ھن گھراڻي کي ڪاسائي ۽ ميراسي بڻجڻو پيو. +چون ٿا ته: ”ھندو بانسري وڄائڻ وارا ھنن جي نسل مان آھن. +“ باوجود ايتري سختيءَ جي جيدرٿ جو ھال نالي پٽ جان بچائي ڀڄڻ ۾ ڪامياب ٿي ويو، جنھن ھند جي ڪنھن ٻئي ڀاڱي تي وڃي راڄ قائم ڪيو. +ھو پنھنجي سر وڏي اثر رسوخ وارو ھو. +ھن سلطنت کي سھڻي نموني ٺاھيو. +ھن جي حڪومت ۾ اعليٰ درجي جو ڪپڙو ٺھندو ھو، جنھن تي راجا زعفران سان پنھنجي پير جو ٺپو ھڻندو ھو. +ان ٺپي لڳل ڪپڙي جي ڪشمير جي راجا پنھنجي راڻيءَ کي ساڙھي پاتل ڏٺي، راڻيءَ جي بدن تي پاتل ڪپڙي تي غير مرد جي پير جو نشان ڏسي ڪاوڙجي پيو ۽ ھال جي حڪومت کي ختم ڪرڻ لاءِ حملو ڪيائين پر ھن کيس زبردست شڪست ڏيئي واپس ڪري ڇڏيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63130.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63130.txt new file mode 100644 index 0000000..0d6b6f4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63130.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +ريشما +ريشما (اردو: ریشماں ؛ 1949 - 3 نومبر 2013) ، هڪ پاڪستاني لوڪ ڳائڻي هئي. +ستاره امتياز (ستار آف امتيازي) سان نوازيو ويو ، پاڪستان ۾ ٽيون اعليٰ اعزاز ۽ شهري اعزاز ٻين اعزازن سان گڏ ، کيس لوڪ گيتن ۽ سندس زوردار ڳائڻي آواز لاءِ ياد ڪيو وڃي ٿو. +راجستان ۾ پيدا ٿي ،هندستان 1947 ۾ هڪ خانداني بنجارا گهر ۾ ،ورهاڳي کان پوءِ هن جي خاندان ڪراچيءَ ۾ ٻيهر آباد ٿيو. +سيوهڻ ، سنڌ ۾ لعل شهباز قلندر جي مزار تي ڳائڻ دوران ٻارهن سالن جي عمر ۾ هڪ مقامي پروڊيوسر پاران دريافت ڪيو ويو. +ريشما اڳتي هلي پاڪستان ريڊيو وانگر ڪيترن ئي لوڪ گيتن کي رڪارڊ ڪيو ويو.هن جو پهريون منصوبو ”لعل مري“ سان پهريون ڊرامو هلندڙ هو ۽ هي 1960 جي ڏهاڪي ۾ ڪيترائي ٽيليويزن جي شوقن سان شهرت جي زوال ۾ آئي. +ريشما جا پاڪستاني ۽ هندستاني فلم انڊسٽري لاءِ گانا رڪارڊ ڪيا ويا.هن جي ڪجهه يادگار گانن ۾ شامل آهن “لاال مري” ، “هائي اي رباءِ نہون لگدا دل ميرا” ، “انجيڪيا ني ريحان ڊي” ۽ “لمي جوڊي” ٻين جي وچ ۾.هوءَ 3 نومبر 2013 تي لاهور ، پاڪستان ۾ وفات ڪري ويئي ، گذريل ڪيترن سالن کان گلي جي ڪينسر ۾ مبتلا ھئي. +شروعاتي زندگي. +ريشما 1947. +جي آس پاس بڪانير ، راجستان جي ويجهو چورو ضلعي جي لوها ، رتنگھار تحصیل جي ڳوٺ ۾ ڄائي هئي.هن جو والد حاجي محمد مشتاق ملاشي کان اٺ ۽ گهوڙي جو سوداگر هو. +ڪيريئر. +ريشما نشاست ڪئي وئي ، 12 سالن جي عمر ۾ هن وقت جو پاڪستاني ٽيليويزن ۽ ريڊيو پروڊيوسر سليم گيلاني ، لعل شهباز قلندر جي مزار تي ڳائيندي. +گيلاني 1968 ۾ ريڊيو پاڪستان تي ”لال ميري پت رڪيو“ جي رڪارڊنگ لاءِ ان جو بندوبست ڪيو. +هوء هڪ تڪڙو ڌڪ بڻجي چڪي هئي ۽ انهي ڏينهن کان ، ريشما مشهور مقبول لوڪل ڳائڻي مان هڪ آهي.ريشما 1968 کان ٽيليويزن تي ظاهر ٿي رهي هئي ، پاڪستاني ۽ هندستاني فلم انڊسٽري لاءِ گانا رڪارڊ ڪرڻ ، ۽ ملڪ ۽ ٻاهرين ملڪن ۾ لائيو ڪنسرٽ ۾ پرفارم ڪندي +صحت جا مسئلا ۽ وفات. +ريشما آڪٽوبر 2013 ۾ ڪوما ۾ مبتلا ٿي وئي ۽ 3 نومبر 2013 تي لاهور جي هڪ اسپتال ۾ وفات ڪري وئي. +انعام ۽ خراج تحسين. +ستاره امتياز (ستار آف ايجينس) صدر پاڪستان طرفان 2008 ۾ عطا ڪيل آهي ، +قوم لاءِ پنهنجون خدمتون پيش ڪرڻ لاءِ.فخر آف پرفارمنس ايوارڊ 1982 ۾ پاڪستان حڪومت پاران مليل آهي +ڪراچي ، پاڪستان جو هڪ صحافي مرتضيٰ سولنگي جيڪو ريڊيو پاڪستان لاءِ پڻ ڪم ڪندو هو ، 1970 جي ڏهاڪي ۾ ريشم جي پرفارمنس تي مختلف ريڊيو اسٽيشنن تي گڏ ٿيڻ جو بندوبست ڪيائين ، چيائين "مان ريشما کي ڪيئن وساري سگهان ها؟ +جوانيءَ جي سالن ۾ ، هن جي آواز هميشه مون کي ڏا ڊو متاثر ڪيو ۽ هن راجستان ، چولستان ۽ سنڌ کي ڳايو.هوءَ ريگستان جو هڪ گل هئي ، محبت جي موسيقي ، موسيقي ۽ امن جي علامت ”. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63319.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63319.txt new file mode 100644 index 0000000..957135a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63319.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +سائين ظھور +سائين ظهور احمد ۽ علي سائين شفيع پيدائش:) (1937). +پاڪستان جو هڪ معروف صوفي موسيقار آهي.هن پنهنجي زندگيءَ جو گهڻو حصو صوفين جي مزارن ۾ ڳايو ، ۽ 2006 تائين هڪ رڪارڊ پيش نه ڪيو ، جڏهن هن لفظي زبان جي بنياد تي بي بي سي ورلڊ ميوزڪ ايوارڊ لاءِ نامزد ڪيو ويو ”2006 جي بي بي سي جو بهترين آواز“ طور سامهون آيو ، سائين هن جو پهريون نالو نه پر هڪ سنڌي اعزازي لقب آهي +ابتدائي زندگي ۽ ڪيريئر. +پنجاب جي صوبي اوڪاڙه جي ضلعي ديپالپور جي هڪ ڳوٺ سليمانڪي ۾ ڄائو ، ظهور احمد هڪ ڳوٺاڻي هارين خاندان ۾ ننڊو ٻار هو. +چيو ويندو آهي ته ھن ستين سالن جي عمر ۾ ڳائڻ شروع ڪيو هو ۽ انهي ننڍي عمر کان هن هن کي هڪ مزار جو خواب ڏسڻ لاءِ هٿ جو خواب ڏٺو هو. +سنڌ ، پنجاب جي صوفين جي مزارن کي گھمڻ ڳائڻ ذريعي معاش پيدا ڪرڻ. +ظهور دعويٰ ڪئي آهي ته جيئن هو ڏکڻ پنجاب جي شهر اوچ شريف ۾ هڪ ننڍي مزار جي زيارت ڪري رهيو هو (ان جي صوفي روايتن جي ڪري سڃاتو وڃي ٿو) ، جڏهن ”ڪنهن مون سان هن جي ڪناري کي ويڙهايو +ڪجهه وقت لاءِ هن پيٽالا ڳرانا جي رانڪا علي تحت موسيقي جو مطالعو ڪيو ، جنهن سان هن بلهي شاهه جي درگاه (مزار) تي ملاقات ڪئي ، ۽ جيڪو صوفي آيتن جي هن جي پهرين استاد بنجي. +هن ٻين يو سي سان گڏ موسيقي جو به مطالعو ڪيو +جيتوڻيڪ خوانده ناهي ، ظهور پنهنجي غزلن جي غزلن جي يادگيريءَ لاءِ مشهور آهي. +گهڻو ڪري هن اهم صوفي شاعرن ، بلي شاهه ، شاهه بدخشي ، محمد قادري ، سلطان باهو ۽ ٻين جي مجموعن کي ڳايو. +سين ، ڪوڪ اسٽوڊيو (پاڪستان) ۾ پرفارمنس لاءِ مشهور آهي. +هن جا ايندڙ منصوبا آڪٽوبر ۽ نومبر 2014 ۾ آسٽريليا ۽ نيوزيلينڊ ۾ آهن. +2009 ۾ ، هن لوڪ ميوزڪ فيسٽيول آر ۾ پرفارم ڪيو. +موسيقي جو انداز. +ظهور پنهنجي اڪثر زندگيءَ لاءِ بنيادي طور تي درگاهن (صوفين جي مزارن / مزارن) ۽ تهوارن ۾ ، ۽ گهٽين ۾ ادا ڪيو. +هن لوڪ اوزار وارو يڪتارو (يڪ = هڪ ، تار تار وارو) کي اپنايو ، جنهن جي ٽن تار ڪندڙ تصديق ۾ اڪثر هن جي ڳچيءَ ۾ وهندڙ ڳلين سان ٽائيٽل انداز ۾ ڊانس ڪندي ڳرندو هو. +هن جي عام لباس ۾ ڪڙڪندڙ (ڪرتا) ، موتي ، سخت بندو پگهار ، ۽ گڏوگڏ غنگروز (ڪنگڻ-بيل) شامل آهن.هن جي آواز ۾ هڪ زميني سر آهي ، تقريبن ڪنارن تي ڪڪڙجي ويا آهن ، پر وڏي آواز ۽ جذباتي رينج جي قابل. +”هن جا ڇرڪ وارا خصلت خاصيتون پاڪستاني ٽي وي تي باقاعدي ڏسن ٿيون ۽ هو سب هي رهيو آهي. +1989 ۾ ، پهريون ڀيرو آل پاڪستان ميوزڪ ڪانفرنس ۾ هن ڪنسرٽ اسٽيج تي پرفارم ڪيو ، جيڪا کيس ميوزڪ جي عهدي تي ڇڏيائين. +تنهن کان پوءِ هو پي اي ۾ نمايان پيش ڪندڙ طور اڀري آيو آهي. +صوفي ڳائڻي عقوبت واري محبت جي موضوعن تي شاعري تي ڌيان ڏنو ويندو آهي ، جيڪو گهڻو ڪري فارسي صوفي شاعرن رومي ۽ ڏکڻ ڏکڻ ايشيائي روايتن جهڙوڪ ڀڪٽي ڪلچر سان گهڻو حصو ڏئي ٿو ڪجه بحث ڪن ٿا ته ايس سيين ظهور جي محفل جي ڪجهه منتظمين جي مطابق ، ”ملا جي انتهاپسندي جو ضامن آهي جيڪي ٻين ثقافتي گروهن جي خلاف بيماريون ڦهلڻ هلائڻ لاءِ مسجدون استعمال ڪندا آهن“ +2006 ۾ ظهور ميتيلا ريڪارڊز ذريعي آوازون (آوازون) نالي هڪ البم جاري ڪيو. +2007 ۾ هن پاڪستاني فلم خدا ڪي لئي (2007) لاءِ صوتي ٽريڪ ٺاهڻ ۾ مدد ڪئي. +هن 2011 ۾ ويسٽ اي وي ويسٽ جي هڪ مزاحيه ڊراما فلم لاءِ اوسٽ ڳايو ، جيڪا 1999 جي مزاحيه ڊائريڪ ايسٽ ايسٽ جي هڪ سلسلي آهي. +هن به اداڪاري ڪئي ۽ فلم ۾ ظاهر ٿي. +فلم. +سندس موسيقي هيٺين فلمن ۾ استعمال ڪئي وئي آهي +West is West (2010) - تومابا ۽ ايڪ الف +مرزيا -تين گواھ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63422.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63422.txt new file mode 100644 index 0000000..4a9eb1f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd63422.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +عارف لوھر +عارف لوهار (پيدائش 18 اپريل 1966 ) پاڪستان مان هڪ پنجابي لوڪ گلوڪار آهي. +هو عام طور تي ڳائي سان مشابهت رکندڙ ڳائڻو موسيقي سان گڏ ڳائيندو آهي (جنهن کي 'چمٽا' سڏيو ويندو آهي). +سندس لوڪ موسيقي پنجاب جي روايتي لوڪ ورثي جي نمائندگي ڪندڙ آهي. +هو مشهور فوڪ گلوڪار عالم لوهر جو پٽ آهي. +ابتدائي زندگي. +عارف لوهار 1966 ۾ ، پنجاب ، لالاموسا ، پاڪستان ۾ پيدا ٿيو. +سندس والد عالم لوهر هو ، جيڪو خاران تحصیل لالاموسا جي آچ جي ڳوٺ سان تعلق رکي ٿو، ۽ هڪ نامور لوڪ ڳائيندڙ هو. +ڪيريئر. +عارف لوهر گذريل 20 سالن دوران دنيا جي آس پاس کان وڌيڪ 50 پرڏيهي سياحت ۾ پرفارم ڪيو آهي، برطانيا، آمريڪا ۽ کي سياحت سميت UAE. +2004 ۾ ، هن ايشين گيمز جي افتتاح جي لاءِ چين ۾ پرفارم ڪيو ، جنهن ۾ 1 ملين جي ويجهو هو. +هن هڪ دفعي اتر ڪوريا ۾ امن ۽ نيڪ خواهشن جي عالمي وفد جي حصي طور جنرل جنرل ڪوم جونگ ايل جي ڪارڪردگي ڏيکاري. +هن پنجابي فلمن ۾ ڪيترن ئي مرڪزي ڪردار پڻ ادا ڪيا آهن ۽ 2012 ۾ سيد نور جي فلم "جگني" (2012) جي "ساؤنڈ ٹرڪ" لاءِ ٽي گانا پيدا ڪيا آهن. +2005 ۾ عارف لوهار کي حڪومت پاڪستان طرفان پرائڊ آف پرفارمنس ايوارڊ ڏنو ويو - پاڪستان ۾ سڀ کان وڌيڪ سول اوارڊ. +هن وقت تائين ، هن وٽ 150 کان وڌيڪ البم آهن (ڪيترن ئي سنگلز بشمول ايل پيز) سندس ڪريڊٽ آهن ۽ 3،000 کان وڌيڪ گيت رڪارڊ ڪيا آهن. +اڪثر پنجابي ٻولي ۾. +2006 ۾ ، هن پنهنجو البم ”21 صدي صدي جوگني“ جاري ڪري ، پنجابي ميوزڪ دنيا ۾ سرخيون ٺاهي ، وولورهمپٽن ، برطانيہ ۾ مختيار سهتو پاران پيدا ڪيل ، ترتيب ۽ قابليت سان موسيقي حاصل ڪئي هئي ، جيڪو بين الاقوامي انگلش برطانيہ طرفان جاري ٿيو. +جون 2010 ۾ عارف لوہار ڪوڪ اسٽوڊيو ۾ شرڪت ڪئي ،( روحيل حيات طرفان هڪ پاڪستاني لائيو سيشن پروگرام) ڪوڪ-اسٽوڊيو سيزن 3 دوران. +عارف لوهار پنهنجي اداڪاري ڪندڙ موسيقار ميشا شفيع سان “ الاف الله (جگني) “ ادا ڪئي. +ڪوڪ اسٽوڊيو لاءِ لوهر جي ڪارڪردگي جا ٻہ ٻيا گانا شامل هئا، ”مرزا“ ۽ ”اليفي اللَٰه چمبي ڊي بوٽي / جگني“. +بعد ۾ اهو تعاون جيڪو بين الاقوامي ڪاميابي بڻجي ويو. +فلمساز سيف علي خان بالي ووڊ فلم "ڪاڪلٽ" ۾ فيچر سانگ جي طور تي استعمال لاءِ ”جگني“ جا حق خريد ڪيا. +”جگني“ جا ٻيا نسما بالي ووڊ فلمن ۾ پڻ شامل ڪيا ويا آهن ، بشمول هڪ ايڊاپٽ ٿيل ورزن جيڪو پهريون ڀيرو ”21 صدي جي جگني“ البم تي فلمي "ڊائري آف اي" بٽر فلائي ۾ ظاهر ٿيو. +هن بالي ووڊ فلم "ڀاڳ ملڪہ ڀاگ" (2013) ۾ پڻ "ڳايو". +هن ڪيترن ئي پنجابي فلمن ۾ پڻ پاڪستان ۽ هندستان ۾ ڳايو آهي. +لوهار جو خيراتي ڪم. +2004 ع ۾ عارف جي وڏي ڀاءُ ڊاڪٽر ارشاد محمود لوهر پنهنجي والد جي اعزاز ۾ عالم لوهار ميموريل ٽرسٽ (اي ايل ايم ٽي) ٺاهي. +ان ڀروسي جو الحاق هڪ پروڊڪشن اسٽوڊيو هو جيڪو برطانيہ ۾ صحت جي مهم لاءِ ڊزائين ڪرڻ ۽ شعور پيدا ڪرڻ لاءِ ٺاهيو ويو ، بشمول "اسٽاپ سموڪنگ"، ۽ نيشنل هيلٿ سروس جي طرفان "صحت مند ماءُ ۽ صحتمند ٻارڻ جي" مهم. +انهن مهمن کي خاص طور تي پاڪستاني ۽ ڏکڻ ايشيا جي ٻين برادرين کي صحت جا مسئلا درپيش هئا ، ۽ عارف ان کي فروغ ڏيڻ لاءِ برطانيا جي ڀرسان محفلون منعقد ڪيون. +سيپٽمبر 2010 ۾ ، عارف لوهار 2010 واري پاڪستان جي ٻوڏ جي متاثرين جي مدد لاءِ سرگرم مهم شروع ڪئي. +هو قومي ۽ بين القوامي فنڊ جمع ڪرڻ ۾ مدد لاءِ قومي ٽيليويزن تي ظاهر ٿيو ، ۽ پوري پاڪستان ۾ خاص ڪنسرٽ ۾ پڻ پرفارم ڪيو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64090.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64090.txt new file mode 100644 index 0000000..9429407 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64090.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +گيتا ڪپور +گيتا ڪپور (جنم 5 جولاِ 1973) بالي ووڊ جي هندستاني ڊانسر آهي ۽ ڀارتي ريئلٽي ڊانس ٽيلينٽ جي ججن منجهان هڪ آهي. +ڪيريئر. +گيتا ڪپور پنهنجي ڪيريئر جي شروعات ان وقت ڪئي جڏهن هوءَ 15 سال جي ڄمار ۾ باليوڊ ڪوريوگرافر فرح خان جي ٽيم ۾ شامل ٿي وئي. +انکانپوءِ هن ڪيترن ئي فلمن ۾ فرح خان جي سهائتا ڪئي، جنهن ۾ ڪڇ ڪڇ هوتا هي، دل تو پاگل هي، ڪڀي خوشي ڪڀي غم، گمبين، ڪل هو نا هو، مئين هونا، ۽ اوم شانتي اوم ۽ ميوزيڪل بمبئي ڊريمرز (2004) فلمون شامل آهن. +هن بالي ووڊ جي ڪيترن ئي فلمن ۾ ڪوريوگرافي جي رهنمائي ڪئي، جن ۾ فائزه (2000)، اشوڪا (2001)، ساٿيا (2002)، هيي بيبي (2007)، ٿوڙا پيار ٿوڙا جادو (2008)، علان (2009)، تيسار خان ڪي شيلا ڪي شامل هيون. +جواني '(2010)، تيري نال لَوِ هوگيا (2011)، ۽ شيرين فرهاد جي تو نڪال پيڙي (2012)۔ گيتا ڪپور ايوارڊ جي گڏجاڻين ۽ ٽيمپٽيشن ريلوڊڊ جهڙي ڪنسرٽ جي ڪوريوگرافي به ڪري چُڪي آهي، ۽ هن پيپسي آءِ پي ايل 2013 جي مهورتي تقريب جي ڪوريوگرافي به ڪئي آهي. +گيتا ڪپور ٽيليويزن پنهنجي ڪيريئر جي شروعات 2008 ۾ زي ٽي وي تي ريئلٹي شو "ڊانس انڊيا ڊانس ( سيزن 1) سان ڪئي، جنهن ۾ شريڪ ججن ڪوريوگرافرن ٽيرينس ليوس ۽ ريمو ڊي سوزا سان هيءَ گڏ هئي. +ميٿون چڪرورتر گررنڊ ماسٽر هيو. +هن هڪ گروپ جي تربيت ڪئي، جنهن کي گیتا جي گينگ سڏيو ويندو آهي. +هينئر "هندوستان جي بيسٹ ڊانسر" ، مليڪا اروڙا ۽ ٽيرنس ليوس سميت سوني ٽي وي تي ڊانس ريئلٽي شو ۾ هيءَ جج جو فرض نڀائي رهي آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64115.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64115.txt new file mode 100644 index 0000000..8084912 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64115.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڏيوالو +ڏيوالو، ڏيوالپڻو : ڪنھن ڪمپني يا بينڪ کي جيڪڏهن ايڏو مالي نقصان پھچي جو ان جو ازالو ممڪن نہ ھجي ۽ اھا ڪمپني يا بينڪ پنھنجو ڪاروبار بند ڪرڻ تي مجبور ٿي پئي تہ معاشي اصطلاح ۾ ان کي ان ڪمپني يا بينڪ جو ڏيوالو سڏيو ويندو آهي. +ان صورت ۾ ڪمپني يا بينڪ کي قرض ڏيندڙ قرض جي وصولي لاء مھلت ڏيڻ کان قاصر ھوندا آھن. +ڪمپني ۽ بينڪ جا حصيدار پڻ ان ۾ وڌيڪ رقم لڳائڻ کان قاصر ھوندا آھن يا ايئن ڪرڻ لاء راضي نہ ھوندا آھن. +اھڙي صورت م قرضدار يا خود ڪمپني يا بينڪ ڏيوالي جي ڪاروائي جو آغاز ڪندا آهن. +ڏيوالي جو قانون. +اھڙا سمورا قانون جيڪي ڏيوالي جي وضاحت ڪن، جيڪي ڏيوالي تي لاڳو ٿين، يا اھڙا قائدا، ضابطا ۽ طريقا جيڪي ڏيوالي جي اعلان واري ڪاروائي تي لاڳو ٿين انھن کي ڏيوالي جا قانون (Bankruptcy Laws) سڏيو ويندو آهي. +ڏيواليل. +اھڙي ڪمپني يا بينڪ جنھن کي عدالت قانوني ڪاروائي ڪري ڏيوالو نڪتل ڪمپني يا ڏيوالو نڪتل بينڪ قرار ڏنو ھجي يا ان ڪمپني يا بينڪ خود پاڻ کي ڏيوالو نڪتل قرار ڏنو ھجي ان کي ڏيواليل (Bankrupt) سڏيو ويندو آهي. +اھڙي صورت ۾ عدالت ھڪ سيال گر يا لڪئيڊيٽر (liquidator) مقرر ڪندي آهي جيڪو ڪمپني يا بينڪ جي اثاثن کي نقد رقم ۾ تبديل ڪري قرضدارن جو حساب ڪتاب متناسب طريقي سان چڪتو ڪندو آهي. +سيال گر جي ان عمل کي سياليت سڏيندا آهن diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64155.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64155.txt new file mode 100644 index 0000000..c89ef15 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64155.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ميڪائو +ميڪائو يا عوامي جمهوريه چين جي ھڪ مخصوص انتظامي ريجن جو نالو آهي جيڪا ڏکڻ چيني سمنڊ سان لڳندڙ اولھ پرل ندي جي ڊيلٽا ۾ واقع آهي. +ان جي آبادي 6،80،000 آھي ۽ پکيڙ 32. +9 چورس ڪلوميٽر آھي ۽ اھو دنيا جو سڀ کان وڌيڪَ گھاٽي آبادي وارو شھر آھي. +1557ع ۾ اھو منگ گھراڻي جي بادشاھ واپاري ڪوٺي جي لاء پورچوگال کي ليز ڪري ڏنو ھيو جنھن بعد اھو پورچوگيزي ايمپائر جي ڪالوني ٿيو.پورچوگال ان جي مسواڙ 1887ع تائين چيني حڪومت کي ادا ڪندو آيو. +ان سال چيني پورچوگيزي پيڪنگ وارو معاھدو ٿيو جنھن تحت پورچوگال ان علائقي جا ڪالوني وارا حق حاصل ڪيا. +اھا ڪالوني پورچوگيزي راڄ ھيٺ 1999ع تائين قائم رهي ۽ ان سال ميڪائو جو انتظام چين جي حوالي ڪيو ويو. +چين ۾ سوشلسٽ نظام ھجڻ باوجود چين ھن شھر کي مخصوص انتظامي ريجن جو درجو ڏئي الڳ معاشي نظام برقرار رکيو آھي. +اصل ۾ ميڪائو ڇڊي آبادي واري ٻيٽن جو ميڙ ھيو ھاڻي جي شھر ھڪ وڏو رزارٽ وارو شھر آھي ۽ دنيا ۾ جوئا جو مرڪز آھي. +ھن شھر جي جوئا واري صنعت آمريڪي شھر لاس ويگاس کان ستوڻي وڏي آھي ھن شھر جي في ڪس آمدني دنيا ۾ سڀ کان وڏي آھي ۽ ان جي مساوي قوت خريد واري في ڪس جي ڊي پي دنيا جي اوچي جي ڊي پي ۾ شامل آهي. +ھن شھر جو انساني ترقي جو اشاريو تمام اوچو آهي ۽ ماڻھن جي متوقع زندگي جي شرح دنيا ۾ چوٿين نمبر تي آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64157.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64157.txt new file mode 100644 index 0000000..6053058 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64157.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +شي جنپنگ +شِي جِنپِنگ ( ;l (پيدائش: 15 جون 1853ع) چين جو سياستدان جيڪو 2013ع کان عوامي جمهوريه چين جو صدر، چيني ڪميونسٽ پارٽي جو جنرل سيڪريٽري ۽ 2012 کان چين جي سينٽرل ملٽري ڪميشن جو چيئرمين آهي. +شي 2012ع کان چين جو سڀ کان وڏو سياسي اڳواڻ آهي. +ھي چين جي جھوني ڪميونسٽ شِي جَونگشُن جو پٽ آھي. +ھن بيجنگ جي چِنگھُوا يونيورسٽي مان ڪيميڪل انجنيئرنگ جي ڊگري حاصل ڪئي. +1999 کان 2002 تائين فيوجن صوبي جو گورنر رھيو. +,2002 کان 2007 تائين ججيئانگ صوبي جو پارٽي سيڪريٽري ٿيو. +2007ع ۾ ڪجھ وقت شنگھائي جو پارٽي سيڪريٽري پڻ رهيو، جنھن بعد پولٽ بيورو جي اسٽينڊنگ ڪاميٽي جو رڪن ٿيو. +ھي آڪٽوبر 2007 ۾ چيني ڪميونسٽ پارٽي جي سيڪريٽريٽ جو فرسٽ سيڪريٽري مقرر ٿيو. +2008 ۾ ھن جو نالو ھو جنتائو جي جاء تي چين جي سڀ کان وڏي سياسي اڳواڻ طور تجويز ڪيو ويو ۽ ان سال جي آخر ۾ کيس عوامي جمهوريه چين جو نائب صدر ۽ چين جي سينٽرل ملٽري ڪميشن جو پڻ وائيس چيئرمين مقرر ڪيو ويو. +ھن کي چيني ڪميونسٽ پارٽي جي چوٽي جي اڳواڻ (leadership core) جو لقب ڏنو ويو جيڪو لقب مائوزي تنگ ۽ ھن سميت اڃان تائين رڳو پنجن اڳواڻن کي مليو آهي. +2007 کان شي چيني ڪميونسٽ پارٽي جي 17ھين، 18ھين ۽ 19ھين پولٽ بيورو اسٽينڊنگ ڪميٽي جو رڪن رھيو. +2013 ۾ جي چين جو صدر مقرر ڪيو ويو. +شروعاتي زندگي. +شي جنپنگ 15 جون 1953 ۾ بيجنگ ۾ پيدا ٿيو. +ھي پنھنجي والدين جو ٻيون نمبر پٽ ھيو. +سندس پيءُ جو نالو شي جونگشن ۽ ماء جو نالو چي شن ھيو. +چيني ڪميونسٽ انقلاب بعد شي جنپنگ جو پيءُ مختلف عهدن تي فائز رهيو جن ۾ ڪميونسٽ پارٽي جي پروپيگنڊا واري شعبي جو چيف، عوامي جمهوريه چين جو نائب وزيراعظم ۽ نيشنل پيپلز ڪانگريس جو نائب چيئرمين شامل ھيا شي جنپنگ کي ٻہ وڏيون ڀينرون ھرڪ چي چيائوچيائو ۽ چي انعان ھيون ھن جي پيءُ جو اصل تعلق شئانڪسي صوبي جي فيوپنگ ڪائونٽي سان ھيو ھن تعليم جي شروعات بيجنگ جي اسڪول نمبر 25 کان ڪئي ۽ پوء 1960 واري ڏھاڪي ۾ بيجنگ بيئاء اسڪول ۾ داخل ٿيو 1963ع ۾ جڏھن ھي 10 سالن جو هو ته سندس پيءُ کي ڪميونسٽ پارٽي مان نيڪالي ڏني وئي ۽ کيس ھينان صوبي جي شھر لئويانگ جي ھڪ فيڪٽري ۾ ڪم لاء موڪليو ويو. +مئي 1966ع ۾ ثقافتي انقلاب جي ڪري شي جنپنگ کي پنھنجي ثانوي تعليم کي مختصر ڪرڻو پيو ڇوتہ شاگردن طرفان استادن سان ويڙھ ۽ تنقيد سبب سمورا ڪلاس بند ڪيا ويا. +فوجي شاگردن شي جنپنگ جي گھر تي حملو ڪري ٽوڙ ڦوڙ ڪئي ۽ ان دٻاءَ جي ڪري ھن جي ھڪ ڀيڻ شي ھيپنگ خودڪشي ڪئي ھئي ھن جي پيءُ کي سري عام ھڪ ميڙ جي آڏو گھمائي انقلاب دشمن قرار ڏنو ويو. +ھن جي ماء کان زبردستي پنھنجي مڙس سان تعلق ختم ڪرايو ويو. +جڏهن شي جنپنگ 15 سالن جو ٿيو تہ سندس پيءُ کي جيل ۾ بند ڪيو ويو. +شي جنپنگ کي پيءُ جي سرپرستي کان بغير 15 سالن جي عمر ۾ شئانڪسي صوبي جي يانچوئان ڪائونٽي جي ليئانجائھي نالي ڳوٺ ۾ ڪم لاءِ موڪليو ويو اتي ھن پارٽي ڪميٽي جي سيڪريٽري طور ڪم ڪيو ھي ڪجھ مھينن ۾ ئي ٻھراڙيءَ واري زندگي کان بيزار ٿي بيجنگ ڀڄي آيو پر ڀاڄوڪڙن جي خلاف ڪاروائي دوران بيجنگ مان گرفتار ڪيو ويو ۽ کيس واپس ساڳي ڳوٺ ڪم لاء موڪليو ويو جتي ھن ست سال گذاريا. +ست ڀيرا رد ٿيڻ بعد ھن کي 1971ع ۾ چين جي ڪميونسٽ يٿ ليگ ۾ شامل ڪيو ويو. +1972 ۾ چو اين لائي طرفان خاندانن جي ٻيھر گڏ رھڻ جي اجازت ملڻ بعد ھن ٻيھر پنھنجي پيءُ سان گڏ رھڻ شروع ڪيو جي چيني ڪميونسٽ پارٽي ۾ شامل ٿيڻ لاء درخواست ڏيندو رھيو نيٺ ڏھين ڀيري 1974 ۾ ھن جي درخواست منظور ڪئي وئي 1975 کان 1979 تائين شي جنپنگ بيجنگ جي چنگھوا يونيورسٽي ۾ +مزدور-ھاري فوجي شاگرد جي حيثيت سان انجنيئرنگ جي تعليم حاصل ڪئي. +انجنيئر ميجر اتي 15 سيڪڙو وقت مائوازم جي تعليم حاصل ڪرڻ ۾ لڳائيندا هئا. +اقتدار ڏانھن قدم. +1979 کان 1982 تائين ھن بين جي رياستي ڪائونسل جي نائب وزيراعظم جينگ بائيائو جي سيڪريٽري طور ڪم ڪيو. +1985ع ۾ چيني وفد ۾ شامل ٿي آمريڪي زراعت جو معائنو ڪرڻ لاء آمريڪا جي مسڪيٽائين شھر ۾ ٻہ ھفتا ترسيو 1982ع ۾ ھيبئي صوبي جي جينگڊنگ ڪائونٽي ۾ ڊپٽي پارٽي سيڪريٽري ٿيو ۽ 1983 ۾ ترقي ماڻي ڪائونٽي جو سڀ کان وڏو عملدار ٿيو ان بعد ھن چئن صوبن ۾ ڪم ڪيو: ھيبئي ۾ (1982–1985)، فيوجن ۾ (1985–2002), ججيئانگ ۾ (2002–2007) ۽ شنگھائي ۾ (2007). +1990ع ۾ فيوجوئو ۾ پارٽي اسڪول جو صدر مقرر ٿيو. +1997ع ۾ جي چيني ڪميونسٽ پارٽي جي 15ھين سينٽرل ڪاميٽي جو الٽرنيٽ رڪن ٿيو. +1998ع کان 2002ع تائين چنگھوا يونيورسٽي ۾ مارڪسي نظريي ۽ نظرياتي تعليم جو مطالعو ڪيو. +2002 ۾ گريجوئيشن ڪرڻ سميت ھن قانون ۽ نظريي ۾ ڊاڪٽوريٽ جي ڊگري پڻ حاصل ڪئي. +1999ع ۾ فيوجن صوبي جو نائب گورنر ۽ ھڪ سال بعد گورنر مقرر ٿيو. +اتي ھن تائيوان جي سيڙپڪارن کي فيوجن ۾ سيڙپ جي ترغيب ڏني ۽ صوبي ۾ ذاتي معيشت کي مضبوط ڪيو فيبروري 2000 ۾ ھن کي چين منگيي کي چيني ڪميونسٽ پارٽي جي پولٽ بيورو جي اسٽينڊنگ ڪميٽي سڏائي يوئاھوئا اسڪينڊل متعلق وضاحت ورتي 2002 ۾ ھن فيوجن ڇڏي ججيئانگ ۾ ۾ پارٽي ڪميٽي سيڪريٽري مقرر ٿيو ۽ اتان جو قائم مقام گورنر مقرر ٿيو. +ساڳي سال ھي چيني ڪميونسٽ پارٽي جي 16ھين مرڪزي ڪميٽي جو پڪو رڪن مقرر ٿيو اھڙي طرح ھن لاء قومي سطح تي اڀرڻ جو رستو کليو ھن ججيئانگ واري دور ۾ راشي عملدارن جي خلاف سخت مؤقف رکيو جنھن ڪري ملڪ جي چوٽي جي قيادت جي ڌيان ۾ رھيو. +سيپٽمبر 2006 ۾ شنگھائي جي پارٽي سيڪريٽري جي پينشن واري اسڪينڊل جي ڪري برطرفيءَ کان پوءِ شي جنپنگ کي مارچ 2007 ۾ شنگھائي م ان عھدي تي مقرر ڪيو ويو جتي ست مھينا رھيو ھن شنگھائي م تڪرارن کان پاسو ڪيو ۽ پارٽي ڊسيپلين کي لاڳو ڪيو +پولٽ بيورو جي رڪنيت. +آڪٽوبر 2007ع ۾ شي جنپنگ چيني ڪميونسٽ پارٽي جي سترھين نيشنل ڪانگريس ۾ پارٽي جي 9 رڪني پولٽ بيورو اسٽينڊنگ ڪميٽي جو رڪن مقرر ٿيو. +ھن جو شمار لي ڪيچيانگ کان. +مٿي ٿيڻ لڳو اھڙي طرح ھي چين جي سڀ کان وڏي قومي اڳواڻ ھو جنتائو جي جانشين طور اميدوار ٿي ويو. +ھي چيني ڪميونسٽ پارٽي جي سيڪريٽريٽ جو فرسٽ سيڪريٽري پڻ مقرر ٿيو. +بطور نائب صدر. +مارچ 2008ع ۾ جي عوامي جمهوريه چين جو نائب صدر مقرر ٿيو بطور نائب صدر جون 2008ع ۾ ھن اتر ڪوريا، منگوليا، سعودي عرب، قطر ۽ يمن جا دورا ڪيا. +فيبروري 2009ع ۾ جن لاطيني آمريڪا جو دورو ڪيو جنھن دوران ھي ميڪسيڪو, جيميڪا , Colombia, وينزويلا, ۽ برازيل سان چين جي تعلق کي مضبوط ڪيو. +واپسي ۾ مالٽا جي گادي جي ھنڌ ويلٽا پڻ ويو. +چين جي اڳواڻي. +15 نومبر 2012 تي ھي چيني ڪميونسٽ پارٽي جي جنرل سيڪريٽري جي عھدي تي چونڊجي آيو ۽ سينٽرل ملٽري ڪميشن جو چيئرمين مقرر ٿيو. +اھڙي طرح جي ملڪ جو قائد ٿي ويو. +ھي چين جي سڀ کان وڏي اڳواڻ جي منصب تي پھچندڙ واحد اڳواڻ آهي جيڪو چيني انقلاب اچڻ کان پوءِ پيدا ٿيو ھو. +ھن اسٽينڊنگ ڪاميٽي جي ميمبرن جي تعداد کي 9 کان گھٽائي 7 ڪرايو 14 مارچ 2013ع تي چين جي ٻارھين نيشنل ڪانگريس ۾ شي جنپنگ چين جو صدر چونڊجي آيو کيس 2,952 ووٽ مليا. +ٽن ڄڻن ڳڻپ ۾ حصو نہ ورتو ھو جنتائو ٻہ ڀيرا صدر رھڻ بعد رٽائر ٿي ويو ۽ ھن ان جي جاء ورتي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64203.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64203.txt new file mode 100644 index 0000000..75f60e9 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64203.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ھينان صوبو +ھينان عوامي جمهوريه چين. +جي وچ واري ريجن ۾ واقع خشڪيءَ سان گھيريل صوبو آهي. +ان کي جونگيوئان يا جونگجوئو پڻ سڏيندا آهن جن جي معنيَ آھي وچولو ميداني علائقو يا وچين زمين. +پر ھينان لفظ جي معني آهي پيلي ندي جو ڏاکڻو پاسو ھينان چيني تھذيب جي جنم ڀومي آهي جنھن جي 3000 سالن جي تاريخ آھي. +اھو ھڪ ھزار سال اڳ تائين چين جو ثقافتي، سياسي ۽ معاشي مرڪز رھيو آھي. +ھتي ڪيترائي تاريخي ماڳ آھن جيڪي تھذيبي ورثي ۾ شمار ٿين ٿا جن ۾ شينگ گھراڻي جي گادي ين جا کنڊر، شائولن ٽيمپل پڻ شامل آهن. +قديم بين جي اٺن تاريخي گادين مان چار گاديون: لوئويانگ، اينيانگ، ڪائيفنگ ۽ جينگجوئو ھن صوبي ۾ واقع آهن. +ويڙھ واري راند تائي چي جي شروعات پڻ ھينان جي ھڪ ڳوٺ چين جئا گوئو ۾ ٿي ھئي ھن صوبي جو چوٿون حصو پيلي ندي جي اتر ۾ واقع آهي جنھن کي ھوانگ ھي سڏيندا آهن ۽ باقي حصو پيلي ندي جي ڏکڻ ۾ واقع آهي ھينان جي پکيڙ آھي ۽ ان جو وڏو حصو زرخيز ۽ گھاٽي آبادي وارو آھي. +ان جا پاڙيسري صوبا شانڪسي، شانشي، ھيبئي، ھوبئي،شئنڊانگ ۽ اينھئي آھن. +ھينان جي آبادي 9 ڪروڙ 40 لک آھي ۽ آبادي ۾ اھو چين جو ٽيون نمبر وڏو صوبو آھي ۽ دنيا جي اندر ستين وڏي انتظامي ورهاست آھي. +ھي صوبو چين جي پنجين وڏي معيشت آھي ۽ غير ساحلي صوبن ۾ سڀ کان وڏي معيشت آھي. +ترقي ۾ ھي ٻين وڏين معيشتن جي ڀيٽ ۾ گھٽ ترقي يافته صوبو آهي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64291.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64291.txt new file mode 100644 index 0000000..2d870e4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd64291.txt @@ -0,0 +1,32 @@ +مولانا وحيدالدين +مولانا وحيدالدين خان (جنم: 1 جنوري 1925ع ۽ وفات: 21 اپريل 2021ع) انڊيا جو ھڪ مسلمان مفڪر ۽ امن جو حامي ھيو جيڪو قرآن مجيد جي تفسير لکڻ ڪري مشھور ٿيو جنھن جو ھن انگريزيءَ ۾ پڻ ترجمو ڪيو هو ان جو شمار دنيا جي 500 سڀ کان وڌيڪ بااثر مسلمانن ۾ ٿيندو ھو. +کيس سوويت يونين جي صدر ميخائيل گورباچوف طرفان ڊميئرگس امن وارو بين الاقوامي ايوارڊ ڏنو ويو. +جنوري 2000 ۾ کيس انڊيا جو سڀ کان وڏو شھري اعزاز پدما ڀوشن پڻ مليو ان کان سواءِ کيس مڌر ٽريسا پاران نيشنل سٽيزن ايوارڊ ۽ 2009 ۾ کيس راجيو گانڌي نيشنل سدڀون ايوارڊ پڻ مليو جنوري 2021ع ۾ کيس ڀارت جو ٻيون وڏو شھري اعزاز پدما وڀوشن ڏنو ويو. +سندس موت دھلي ۾ 96 سالن جي عمر ۾ ڪووڊ 19 جي ڪري ٿيو. +ابتدائي زندگي. +مولانا جي پيدائش 1925ع ۾ انڊيا جي رياست اتر پرديش جي ضلعي اعظم ڳڙھ ۾ واقع بڌاريا (Badharia) نالي ڳوٺ ۾ ٿي سندس والد جو نالو فريدالدين ھيو جيڪو 1929ع ۾ وفات ڪري ويو جنھن بعد سندس پرورش والدہ زيب الڻساء خاتون ڪئي ۽ سندس تعليم جو بندوبست سندس چاچي صوفي عبدالحميد خان ڪيو. +ابتدائي تعليم اعظم ڳڙھ ضلعي جي شھر سرائي مير جي مدرسة الاصلاحي ۾ حاصل ڪيائين. +1938 ع ۾ ان مدرسي ۾ داخل ٿيو ھو جتي ھن 6 سال تعليم حاصل ڪئي ۽ 1944ع ۾ کيس سند ملي. +مدرسي مان فارغ ٿيڻ بعد سندس ڀاء کيس پاڻ سان خانداني ڌنڌي ۾ شامل ٿيڻ جي صلاح ڏني پر ھن محسوس ڪيو ته سندس تعليم انگريزي ۽ جديد سائنسي علمن کان سواءِ اڻپوري ھئي ان ڪري هن انگريزي سکي ۽ بي شمار ڪتابن جو مطالعو ڪيو. +صبح جو لائبريري ويندو ھو ۽ شام جو لائبريري بند ٿيڻ تائين پڙھندو رھندو ھو. +کيس پنجن ٻولين ۾ عبور حاصل هو جن ۾ اردو، انگريزي، فارسي، عربي ۽ ھندي ٻوليون شامل ھيون. +1949ع ۾ مولانا وحيدالدين جماعت اسلامي جي مولانا ابوالاعلي مودودي کان متاثر ٿي جماعت اسلامي ھند ۾ شامل ٿيو پر ڪجھ سالن ۾ ھن کي جماعت جي ديني تصور ۾ خاميون نظر آيون جنھن جو اظھار ھن پنھنجي ڪتاب "تعبير ڪي غلطي" ۾ ڪيو آهي. +ان ڪتاب ۾ ھن جماعت اسلامي ۽ ان جي باني جي لاء سخت زبان استعمال ڪئي آهي جنهن جو کيس جماعت اسلامي طرفان پڻ شدت سان جواب مليو. +جماعت اسلامي ڇڏڻ بعد ھي کوڙ سال تبليغي جماعت جو حصو رھيو ۽ بعد ۾ 1975ع ۾ ھن انفرادي حيثيت ۾ اسلام جي دعوت ۽ علمي ڪم شروع ڪيو. +خدمتون. +مولانا اسلامي مرڪز نيو دهلي جو چيئرمين ھيو. +ماھوار ميگزين الرساله جو مدير ھيو ۽ 1967ع کان چ1974ع تائين الجميعه ويڪلي، دھلي جو مدير رهيو. +سندس لکڻيون بڻا نسل ۽ مذھبي فرق جي پڙھيون ويون ۽ ۽ سندس سڃاڻپ ھڪ امن پسند واري ھئي. +ھن مسلمانن ۽ ٻين مذھبن جي پوئلڳن وچ ھم آھنگي، اسلام متعلق غير مسلمانن ۾ غلطفھميون دور ڪرڻ، مسلمانن ۾ صبر جي تعليم کي عام ڪرڻ کي پنھنجو مقصد بڻايو 1955ع ۾ سندس ڪتاب "نَئَي عَھد ڪَي دَروازَي پَر" شايع ٿيو جنھن سان سندس ڏاڍي مقبوليت ٿي. +ان ڪتاب جي اردو اشاعت سان گڏوگڏ عربي ۾ پڻ ترجمو ٿيو ۽ ان کي عربي يونيورسٽن جي نصاب ۾ شامل ڪيو ويو. +مولانا جو شمار انھن چند عالمن ۾ ٿيندو آهي جيڪي ديني علمن کان علاوہ سائنس ۽ انگريزي سميت ٻين مغربي علمن ۾ عبور رکندڙ ھيا. +ان جي بنيادي موضوعن ۾ مذھبن جو تقابلو، سيڪيولرزم، الحاد وغيره شامل آهن. +لکڻيون. +1976ع ۾ ارساله (پيغام) نالي ميگزين شروع ڪيائين جنھن ۾ ھن پنھنجا سمورا مضمون ۽ مقالا شايع ڪيا. +فيبروري 1984ع ۾ ان رسالي جي انگريزي ۾ اشاعت ۽ ڊسمبر 1990 ۾ ان جي ھندي ٻولي ۾ پڻ اشاعت جو آغاز ڪيو ان کان سواءِ ھن جي مشھور تصنيفن ۾ "اسلام ۾ عورتن جا حق", "اسلام ۾ خيرات جو تصور" ۽ "جھاد جو تصور" شامل آهن. +مولانا اسلام، پيغمبري حڪمت، گھڻ نسلي سماج ۾ روحانيت ۽ باھمي بقا سان گڏوگڏ سيڪيولرزم ۽ جديديت سان اسلام تعلق جي موضوعن تي 200 کان وڌيڪَ ڪتاب لکيا. +ان جي ڪجھ ڪتابن جا نالا ھيٺ ڏجن ٿا: +وفات. +مولانا صاحب 96 سالن جي عمر ۾ ڪووڊ 19 وبا +جي انفيڪشن ٿيڻ ڪري ڏھ ڏينھن اپولو اسپتال دھلي ۾ داخل رھيو ۽ 22 اپريل 2021ع ۾ بروز اربع شام جي وقت وفات ڪري ويو. +کيس بستي حضرت نظام الدين لڳ پنج پيران قبرستان ۾ دفنايو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6446.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6446.txt new file mode 100644 index 0000000..0750149 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6446.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +اسلام ۾ آدم +اسلامي عقيدي موجب پھريون انسان، جنھن مان پوري انسان ذات وڌي ۽ ويجھي. +دنيا جا ڪروڙين انسان ان جو اولاد آھن. +اسلامي عقيدو. +پينٽر جعفر صادق 1565 ۾ آدم ۽ حوا جي تصوير ٺاھي جيڪا ھڪ فارسي ڪتاب ۾ ڏنل آهي. +قرآن شريف ۾ 13 جاين تي آدم "عليه السلام" جو ذڪر آيو آھي. +الله تعاليٰ کيس زمين تي پنھنجو خليفو بنايو ۽ سڀني فرشتن کي ان جي سامھون جھڪڻ جو حڪم ڏنو، ڇو ته کيس ھر شيءِ جو نالو سيکاريو ويو ھو، يعني کيس ”علم اسماء“ عطا ٿيو ھو. +منع ڪيل وڻ جو ميوو کائڻ سبب حضرت آدم ۽ ان جي زال بيبي حوا کي زمين تي لاٿو ويو. +زمين جي جسماني زندگي گذارڻ، آدم جي نسل لاءِ امتحان ھو، کين حڪم ھو ته جيڪڏھن خدا جي عبادت ۽ حڪمن جي پابندي ڪندا ته قيامت جي ڏينھن وڏي ۽ دائمي جزا (جنت) حاصل ڪندا. +۽ جيڪڏھن ڪفر ۽ نافرماني ڪندا ته ان جي سزا دوزخ ٿيندي. +حضرت آدم کي عام طور پھريون نبي مڃيو ويو آھي، جڏھن ته شريعت خداونديءَ جي شروعات حضرت نوح عليه السلام کان ڪئي وئي آھي. +يھودي ۽ نصارا به آدم عليه السلام کي سڀني انسانن جو پيءُ مڃين ٿا. +بائيبل ۾ آدم جي ڪھاڻي، پيدائش کان وٺي عدن جي باغ مان بيبي حوا سميت نڪرڻ تائين بيان ڪيل آھي. +سينٽ پال (St. +Paul) جي چوڻ مطابق آدم عليه السلام، انسان جي زميني حيثيت جو مظھر ھو. +آدم عليه السلام جي ڪھاڻيءَ جو لاڳاپو بائيبل جي قصن ڪھاڻين جي تخليق سان ڪيو وڃي ٿو. +عام مذھبي روايتن مطابق، حضرت آدم ۽ بيبي حوا کي بھشت مان تـڙائڻ ۾ ”نانگ“ جو وڏو ھٿ ھو، جنھن جي ورغلائڻ تي منع ٿيل وڻ جو ميوو کائڻ بعد بھشت مان تـڙجي ويا. +سنڌ ۾ عام روايت آھي ته حضرت آدم، سنڌ جي ڪڇ واري حصي ۾ لٿو، جتي حضرت آدم جي ٻني اڄ تائين مشھور آھي ۽ ان جوءِ ۾ احترام طور ھر ڏيڻ جي منع آھي. +ٻني 40 کن ڳوٺن تي مشتمل علائقو آهي ۽ اتي وڏا چراگاهه آهن. +هي علائقو هن وقت ڀارت (ڪڇ) ۾ آهي. +ڪن جو چوڻ آھي ته سرانديپ (سري لنڪا) آدم جي لھڻ جو مقام ھو. +نالو ۽ مطلب. +حضرت آدم عه جي نالي جي معنيٰ آهي: ڪڻڪ رنگو +آدم جي پيدائش: +آدم جي پيدائش. +آدم جي پيدائش جو قصو ابراهيمي مذھبن جو ڏنل آھي جنھن جا تفصيل بائيبل ۽ قرآن ۾ ڏنل آھن. +انساني پيدائش جو اھو قصو ابراهيمي مذھبن جو عقيدو آھي جنھن کي انھن مذھبن جا پوئلڳ يقين سان تسليم ڪن ٿا. +مولانا مودودي مطابق ان قصي جا تفصيل قرآن ۾ ستن ھنڌن تي آھن جن ۾ سورة البقرہ جي رڪوع نمبر 11 ، سورة الاعراف جي رڪوع نمبر 2، سورة الحجر جي رڪوع نمبر 3، سورة بني اسرائيل جي رڪوع نمبر7، سورة الکہف جي رڪوع نمبر 7, سورة طه جي رڪوع نمبر 7، سورة ص جي رڪوع نمبر 5.بائيبل ۾ ھن قصي جا تفصيل ڪتاب پيدائش، باب پھريون، باب ٻيون، ۽ باب ٽيون ۾ ڏنل آهي +قرآن مطابق. +سورة البقرہ جي ڏھين رڪوع ۾ ذڪر آھي تہ: +ترجمو: "۽ (اي پيغمبر! +جڏھن تنھنجي پالڻھار ملائڪن کي چيو تہ آءٌ زمين ۾ ھڪ نائب مقرر ڪرڻ وارو آھيان. +(تڏھن) چيائون تہ (تون) منجھس اھڙي کي ڇو ٿو پيدا ڪرين؟ +جو منجھس فساد ڪندو ۽ (ناحق) رت ھاريندو، ۽ اسين تنھنجي ساراھ سان (سندءِ) پاڪائي واکاڻيون ٿا ۽ تو کي پاڪ ڪري مڃيون ٿا، فرمايائين تہ جيڪي توھان نہ ڄاڻندا آھيو سو آءٌ ڄاڻندو آھيان-۽ (الله) آدم کي سڀئي نالا سيکاريا وري اُھي (پڇا لاءِ) ملائڪن جي آڏو ڪيائين پوءِ فرمايائين تہ جيڪڏھن سچا آھيو تہ ھنن جا نالا ڏسيوم-چيائون تہ تون پاڪ آھين جيڪي اسان کي ڄاڻايو اٿئي تنھن کان سواءِ اسان کي (ٻي) ڪا خبر نہ آھي ڇو تہ تون ئي ڄاڻندڙ حڪمت وارو آھين-(الله) چيو تہ آدم! +انھن جا نالا کين ڏس پوءِ جڏھن کين انھن جا نالا ڏسيائين (تڏھن الله) چيو تہ اوھان کي نہ چيو ھوم ڇا؟ +تہ آءٌ ئي آسمانن ۽ زمين جو ڳجھ ڄاڻندو آھيان ۽ جيڪي ظاھر ڪريو ٿا ۽ جيڪي لڪايو ٿا سو بہ ڄاڻندو آھيان-۽ (اي پيغمبر! +جڏھن ملائڪن کي چيوسون تہ آدم کي سجدو ڪريو تڏھن شيطان ڌاران (ٻين) سجدو ڪيو. +ھن انڪار ڪيو ۽ ھٺ ڪيائين ۽ ڪافرن مان ٿيو- ۽ چيوسون تہ اي آدم تون ۽ تنھنجي زال بھشت ۾ رھو ۽ جتان وڻيوَ تتان مزي سان کائو ۽ ھن وڻ کي ويجھا نہ وڃجو نہ تہ ظالمن مان (شمار) ٿيندؤ-پوءِ شيطان اُتاھون اُنھن کي ٿيڙيو پوءِ جنھن (مزي) ۾ ھئا تنھن مان کين (ٻاھر) ڪڍيائين ۽ چيوسون تہ (بھشت مان) نڪري ھيٺ ٿيو اوھين ھڪ ٻئي جا ويري آھيو ۽ اوھان لاءِ ڪنھن وقت تائين زمين ۾ رھڻ جو ھنڌ ۽ (گذارڻ) جو سامان (ٺھرايل) آھي- پوءِ آدم پنھنجي پالڻھار وٽان ڪي لفظ سکيا پوءِ (الله) مٿس ٻاجھ ڪئي ڇو تہ اُھوئي معافي ڏيندڙ مھربان آھي" +آدم جو موت. +مسلمانن جي ڏندڪٿائي روايتن مطابق پيدائش کان اڳ آدم کي دنيا ۾ ايندڙ سڀني انسانن کي انھن جي پيدائش کان اڳ آدم سان ملرايو ويو جن مان آدم ڏٺو تہ دائود نبي جي عمر سڀ کان گھٽ ھئي تنھنڪري ڪري ھن پنھنجي عمر مان 40 سال دائود کي بخشيا جيڪي ان جي اڳواٽ طئي ٿيل 60 سالن جي عمر ۾ جوڙ ڪيا ويا. +آدم جي طئي ٿيل عمر 1000 سال ھئي جيڪا پوءِ گھٽجي 960 سال ٿي وئي. +آدم جي وفات وقت ان جي تدفين شيث نبي ملائڪن کان سکي پوء ڪئي.اھا به روايت آھي تہ ادم پنھنجي اولاد مان چار نسل ڏسڻ کان پوءِ فوت ٿيو.روايتن مطابق موت وقت ان جي اولاد جو تعداد 1400 ھيو. +روايتن ۾ اھو بہ اچي ٿو تہ کيس مڪي ڀرسان ابو قبيس جبل Mount Abu Qubays تي ھڪ غار ۾ دفنايو ويو. +ھڪ روايت مطابق آدم ۽ حوا جا لاش ڪڍائي نوح نبي ٻيڙي ۾ کنيا ھئا جيڪي ٻوڏ بعد جيروسلم ۾ دفنايا ويا. +ھڪ روايت مطابق آدم جي جسم کي مختلف حصن ۾ ورھائي مختلف ھنڌن تي دفن ڪيو ويو جن مان ھڪ حصو ھيبرون ۾ دفن ٿيل آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6462.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6462.txt new file mode 100644 index 0000000..c1d1df6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6462.txt @@ -0,0 +1,102 @@ +يوسف (اسلام) +یوسف علیہ السلام الله تعالي جو ھڪ نبي جنھن جو ذڪر قرآن م يوسف جي نالي سان ۽ بائيبل ۾ جوزف جي نالي سان آيو آھي. +ان جي نالي سان قرآن جي ھڪ سورة پڻ آهي. +ان جي قصي جو ذڪر قرآن جي ٻين سورتن : سورة الانعام ۽ سورة غافر ۾ آيو آھي. +ھن نبي کي خوابن جي تعبير جو علم ھوندو ھو. +اھو يعقوب عليہ السلام جو پٽ ۽ اسحاق عليہ السلام جو پوٽو ھيو. +خاندان. +حضرت يعقوب کي چئن زالن مان ٻارھن پٽ ھيا جن مان ڏھ جن ۾ يھودا، لاوي، سندس زال لياہ ۽ ٻہ ٻين زالن مان ھئا ۽ باقي ٻہ جن ۾ يوسف ۽ بن يامين شامل ھيو ٻي زال راحيلا مان ھئا. +حضرت يعقوب جو گھر فلسطين ۾ موجوده الخيل وادي ۾ حبرون شھر ۾ ھيو جتي اسحاق عليہ السلام ۽ ابراهيم عليه السلام پڻ رھيا ھئا. +يعقوب عليہ السلام کي ڪجھ زمين سڪم ( موجوده نابلس) ۾ ھئي. +بائيبل جي عالمن جي تحقيق مطابق يوسف عليہ السلام جي پيدائش 1906 ق م ۾ ٿي ھئي ۽ 1890 ق م جي لڳ ڀڳ کيس کوھ ۾ ڦٽي ڪرڻ وارو واقعو پيش آيو. +کوھ وارو واقعو. +اسلامي روايتن مطابق ان جي عمر جڏهن يارھن يا ٻارھن سال يا سترھن سال ھئي تہ ان جي نبوت جا آثار ھڪ خواب ذريعي واضع ٿيڻ لڳا جنھن ھن سج ، چنڊ ۽ ڏھ ستارن کي پنھنجي آڏو سجدو ڪندي ڏٺو ھو. +سندس والد کيس اھو خواب ڪنھن کي بہ ٻڌائڻ کان منع ڪئي ھئي. +روايتن مطابق سندس ماٽيلي ماء لياہ اھو خواب ٻڌي پنھنجي سڳي پٽ يھودہ کي ٻڌايو. +ويڳي ڀائرن کيس قتل ڪرڻ جو منصوبو ٺاھيو ۽ کيس پيءُ کان اجازت وٺي شڪار تي وٺي ويا ۽ ھڪ کوھ لڳ مٿس حملو ڪري ڌڪ ھڻي کوه ۾ ڦٽي ڪري ان جي ڪپڙن کي جانور جي رت لڳائي پيءُ کي ٻڌايو تہ کيس بگھڙ کائي ويو. +قرآن م سورة يوسف م ان جو ذڪر ھيئن ٿيل آهي: +مولانا ابوالڪلام آزاد مطابق سترهن سالن کان گهٽ عمر جو هڪ نوجوان، پيءُ جي آغوشِ محبت کان زوري جدا ڪيو وڃي ٿو. +بائيبل ۽ تلمود جي روايتن مطابق اھو کوھ سڪم جي اتر ۾ دوتن ( موجوده دثان) واري مقام تي واقع ھيو. +جنھن قافلي وارن کيس کوھ مان ڪڍيو جلعاد (موجوده اوڀر اردن) کان نڪتل ھيو ۽ مصر طرف وڃي رھيو ھو. +جلعاد جا کنڊر ھن وقت درياء اردن جي اوڀر ۾ اليابس واري وادي ۾ موجود آهن. +غلامي. +مصر ۾ ان وقت پندرھين خاندان جي حڪومت ھئي جنھن خاندان جا بادشاھ مصر جي تاريخ م ڌنار بادشاھ (Hyksos Kings) سڏبا ھئا. +آھي بادشاھ عرب نسل وارا ھئا، اھي 2000 ق م جي لڳ ڀڳ فلسطين ۽ شام مان مصر ۾ اچي قابض ٿيا ھئا. +عرب مؤرخن ۽ قرآن جي مفسرن انھن کي عماليق جي نالي سان سڏيو آهي. +جلعاد واري قافلي جي ماڻھن کيس کوھ مان پاڻي ڀريندي برآمد ڪيو ۽ ان کي غلام بڻائي مصر کڻي آيا ۽ بازار ۾ کيس وڪيو. +مصر جي عزيز کيس خريد ڪري پنھنجي گھر آندو. +مولانا ابوالڪلام آزاد لکي ٿو تہ:. +هن، غلام جي حيثيت سان هن کي خريد ڪيو هو ۽ مصر جا آثار ٻڌائين ٿا ته مصرين جو غلام سان ڪهڙو رويو هوندو هو. +اُهي غلامن لاءِ ايترائي سنگدل هئا، جيتريون دنيا جون ٻيون قومون رهيون آهن. +تنهن هوندي به هن ٿوري وقت ۾ پنهنجي حسن ۽ ڪردار سان ان جي دل کٽي ورتي ۽ غلاميءَ جي جاءِ تي مالڪي ڪرڻ لڳو: +عزيز جو نالو بائيبل ۾ فوطيفار لکيل آهي. +بائيبل ۽ تلمود مطابق اھو شاھي محافظن جو افسر ھيو. +ابن جرير عبدالله بن عباس جي روايت نقل ڪندي لکيو آهي ته عزيز شاھي خزاني جو افسر ھيو. +بي گناھ گرفتاري ، قيد ۽ آزادي. +يوسف عليہ السلام 17 يا 18 سالن جي عمر ۾ مصر آندو ويو ۽ وڪري بعد ٻہ يا ٽي سال کن عزيز مصر جي گھر رھيو. +عزيز جي زال جو نالو زليخا ھيو جيڪا ھن جي سونھن تي موھجي پئي. +قرآن م زليخا نالي جو ذڪر ڪانھي ۽ اھو نالو اصل ۾ تلمود م لکيل آهي ۽ مسلمانن جي روايتن ۾ پڻ مشھور ٿيو. +قرآن ۾ ڏنل قصي ۽ ان جي تفسير ۾ بيان ڪيل روايتن مطابق زليخا مڙس جي غير موجودگيءَ ۾ ريجھائڻ جي ڪوشش ڪئي تہ عزيز جي گهر واري جي دعوتِ عيش جي جواب ۾ چيائين تہ: تنهنجو مڙس منهنجو مالڪ آهي، هن مون تي اعتماد ڪيو، عزت ۽ احترام سان پيش آيو، پوءِ ڪيئن ٿي سگهي ٿو ته ان جي احساسن جو بدلو اهو ڏيان جو ان جي امانت ۾ خيانت ڪرڻ لڳان! +ان بعد جڏهن زليخا ھن سان زبردستي ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي تہ ھي بچڻ خاطر ڀڳو پر زليخا ان جي ڪڍ رھي. +جڏھن ڀڄندي ٻاھريون دروازو کوليو تہ عزيز اتي موجود ھيو. +زليخا الٽو مٿس الزام ھنيو پر يوسف ترديد ڪندي زليخا تي الزام لڳايو. +عزيز مصر کيس زليخا واري الزام تي گرفتار ڪرايو. +اھڙي طرح ھن کي بيگناه ھوندي قيد م رھڻو پيو. +قرآن ۾ ان واقعي جو ذڪر ھيٺين طرح ڪيو ويو: +قميص ڦاٽڻ متعلق خاندان جي فرد جي شھادت جو ذڪر قرآن ڪيو آهي پر يھودين جي روايتن ۾ وري کير پياڪ ٻار جي شھادت جو ذڪر آيل آهي. +بائيبل ۾ اھو قصو ھيٺين طرح بيان ڪيو ويو آهي: +تلمود مطابق جڏھن فوطيفار زال جي شڪايت ٻڌي تہ ان يوسف کي ڏاڍو ڪٽرايو ۽ پوء ان خلاف عدالت ۾ دانھن ڪئي ۽ قميص کي ڏسي ڪري فيصلو ڏنو تہ قصور عورت جو ھيو. +باوجود بي گناھ ھجڻ جي ان کي قيد م بيگناه بند ڪيو ويو. +مولانا ابوالاعلي مودودي مطابق ڪنھن بہ شخص کي انصاف جي شرطن تي مجرم ثابت ڪرڻ کان بغير پڪڙي جيل م موڪلڻ بي ايمان حاڪمن جي پراڻي سنت آھي. +قرآن مطابق ساڻس گڏ ٻہ ٻيا غلام پڻ قيد خاني م داخل ٿيا. +ھڪ ڏينھن انھن مان ھڪ يوسف عليہ السلام کي چيو تہ ته مان خواب ۾ ڏٺو آھي تہ مان شراب ٺاھي رھيو آھيان. +ٻئي چيو تہ خواب ۾ منھنجي مٿي تي مانيون رکيل آھن ۽ پکي انھن کي کائي رھيا آھن. +ٻنھي يوسف کان ان جو تعبير پڇيو. +يوسف پھرين کي چيو تہ تون پنھنجي بادشاھ کي شراب پياريندين ۽ ٻئين کي چيو تہ توکي ڦاھي ڏني ويندي ۽ پکي تنھنجي مٿي کي پٽي کائيندا. +بائيبل مطابق انھن ٻنھي شخصن ۾ ھڪ شاھ مصر جي ساقين جو نگران ھيو ۽ ٻيو بادشاه جي نانوائين جو نگران ھيو ۽ ٻئي ڪم ۾ ڪوتاهي جي ڪري جيل ۾ وڌا ويا ھيا. +انھن مان پھريون بچي پنھجي ساڳي نوڪري تي بحال ٿيو باقي ٻيو ڦاھي چڙھيو. +قرآن مطابق ھڪ دفعي بادشاھ خواب ڏٺو تہ ستن ٿلھين ڳئن کي ست ڏٻريون ڳئون کائي رھيون آھن ۽ اناج جون ست وليون سايون آھن ۽ ست وليون سڪيون آھن. +بادشاھ اھو خواب درٻارين آڏو رکيو پر اھي ان جو تعبير ٻڌائڻ کان قاصر ھيا. +بادشاھ جي ساقيخاني جي نگران کي جيل م يوسف عليہ السلام جي خوابن جي تعبير واري ڳالھ ياد اچي وئي. +ان تعبير جي حامي ڀري يوسف عليہ السلام وٽ قيد م ملاقات جي گھر ڪئي. +يوسف عليہ السلام کيس تعبير ٻڌايو ته ست سال توھان کيتي ڪندا رھندؤ ۽ جڏهن فصل ڪٽيو تہ ٿورو حصو کائڻ لاء ڪڍي باقي محفوظ ڪري رکو ۽ پوء ست سال سختي وارا ايندا ۽ ان وقت توھان کي اھو ان ڪم ايندو ء پوء ھڪ سال رحمت جي برسات پوندي. +جڏھن بادشاھ کي تعبير ٻڌايو ويو تہ ان کيس پيش ڪرڻ جو حڪم ڏنو. +يوسف عليہ السلام شاھي ڪارندي کي ان پيغام سان واپس ڪيو تہ پھرين انھن عورتن جي معاملي جي خبر وٺي جن جا ھٿ ڪپيا ھيا. +اھو واقعو اڳ پيش آيل ھيو جنھن م زليخا جي بدنامي ٿيڻ تي مصري عورتن ڳالھيون ڪرڻ شروع ڪيون تہ ان کين گھراڻي ھٿن م صوف ۽ ڇريون ڏئي صوف ڪٽڻ لاء چئي يوسف کي گھرايو جنھن کي ڏسڻ وقت انھن جا ھٿ ڪپجي پيا ھيا. +بادشاھ جڏھن انھن کي گھرائي پڇا ڪئي تہ انھن چيو تہ يوسف م بدي جو شڪ بہ نہ ٿو ڪري سگھجي. +زليخا خود ان جي بيگناھي جي شاھدي ڏني. +مولانا ابوالڪلام آزاد لکي ٿو ته: اهو حضرت يوسف عه جو ڪردار هو جيڪو هر حال ۾ اڏول رهيو. +خود عزيز جي گهر واريءَ جي لفظن جو قرآن ۾ ھيٺين طرح ذڪر ڪيو ويو آهي: +قرآن ۾ ۽ اسرائيلي تاريخ ۾ يوسف عليہ السلام جي زليخا سان نڪاح جو ذڪر نہ ٿو ملي +قيدخاني جو آفيسر يوسف عليہ السلام جو معتقد ٿي ويو هو ۽ قيدخاني ۾ حضرت يوسف جو اثر رسوخ قائم ٿي چڪو هو. +ھن قيد ۽ عيش واري گناھ مان قيد کي چونڊيو ھو. +قيد م دين جي تبليغ جاري رکي. +جيئن ئي کيس معلوم ٿيو ته انهن ماڻهن مان هڪ بادشاهه جي ساقين جو سردار آهي ۽ وري ساڳي عهدي تي ڪم ڪرڻ وارو آهي ۽ هر وقت بادشاهه جي خدمت ۾ رهڻ وارو آهي، ڪيترو نه سٺو ٿيندو جو حق جي دعوت بادشاهه جي ڪنن تائين پهچائي ڇڏجي. +اهڙي طرح تعبير بيان ڪرڻ بعد فرمايائون : +عام طور تي حضرت يوسف جي انهيءَ قول جو اهو مطلب ورتو وڃي ٿو ته اهو هن پنهنجي آزاديءَ لاءِ چيو هو يعني پنهنجي آقا وٽ منهنجي سفارش ڪجانءِ. +پر جنهن موقعي تي اها ڳالهه ڪئي ويئي آهي تنهن مان ان جي تائد نٿي ٿئي. +مولانا ابوالڪلام آزاد لکي ٿو ته:هن جي ڪردار جي فضيلت جو ڪهڙو نه عجيب منظر سامهون اچي ٿو ته جڏهن مصر جو بادشاهه خواب ڏسي ٿو ۽ ساقين جو سردار اهو معاملو کڻي اچي هن کي ٻڌائي ٿو. +دنيا جو هر ماڻهو اهڙي موقعي تي ڇا ڪري ٿو؟ +دنيا جو هر اهڙو قيدي ڇا ڪندو جنهن کي بغير ڪنهن ڏوهه ۽ گناهه جي قيد ڪيو ويو هجي ۽ سالن تائين بغير ڪنهن مدد جي قيد هجي؟ +يقيناً اهڙي موقعي کي غيبي مدد سمجهي ان مان فائدي وٺڻ جي ڪوشش ڪندو ۽ چوندو ته مان اها مشڪل حل ڪري سگهان ٿو. +مون کي قيد کان نڪرڻ ۽ بادشاهه جي حضور ۾ پيش ٿيڻ جو موقعو ڏنو وڃي پر اسين ڏسون ٿا ته حضرت يوسف عليه السلام جي طرفان اهڙي ڪا به خواهش ظاهر نٿي ٿئي. +پاڻ خواب ٻڌندي ئي ان جي تعبير بيان ڪري ڇڏيائون. +ذري برابر به خيال نٿو ٿيئس ته پنهنجي مطلب لاءِ اها قيمتي ڳالهه ٿوري دير لاءِ روڪي ڇڏي. +پوءِ نه صرف ايترو جو جيڪا ڳالهه پڇي ويئي هئي اها ئي ٻڌايائون پر ان کان به زياده علم جي بخشش مسئلن جي حل ڪرڻ لاءِ ڏيئي ڇڏيائون؛ يعني خواب ۾ ايندڙ تباهيءَ جي خبر ڏني ويئي هئي. +پاڻ تعبير سان گڏ اهو به ٻڌائي ڇڏيائون ته ان تباهي ۽ مصيبت کان بچڻ جو ڪهڙو رستو آهي. +سوال بادشاهه جي طرف کان هو پر جنهن جواب ڏنو اهو قيدخاني جي ڪوٺڙيءَ ۾ هوندي پنهنجي علم جي بخشش ۾ بادشاهن کان به وڌيڪ سخي هو. +يوسف عليہ السلام 8 يا 9 سال قيد ۾ گذاريا. +قرآن مطابق بادشاھ جڏھن کيس گھرايو تہ کيس منصب ڏين جي آڇ ڪئي ۽ يوسف عليہ السلام ملڪ جي خزاني جي نگراني واري منصب کي قبول ڪيو. +بادشاھي. +يوسف عليہ السلام عماليق بادشاهن جي دؤر م مصر جو حاڪم ٿيو ۽ سندس دؤر م بني اسرائيلي مصر ۾ اچي زرخيز علائقن ۾ آباد ٿيا ۽ کين مصرين تي اثر رسوخ مليو. +اھي پندرھين صدي قبل مسيح تائين مصر تي قابض رهيا جنھن بعد مصرين م قومپرست تحريڪ اڀري ۽ ھڪسوس يا ڌنار بادشاھن جي اقتدار جو خاتمو آيو. +اڍائي لک عمالقن (غير مصري ماڻھو) کي ملڪ مان نيڪالي ڏني وئي ۽ غير مصرين تي ظلم شروع ڪيو ويو. +انھن ڌنار بادشاھن پنھنجي دؤر م مصري ديوتائن کي تسليم نہ ڪيو ھو بلڪه شام وارن ديوتائن کي پاڻ سان گڏ کڻي آيا ھئا ۽ مصر م اھو شام وارو مذھب رائج ڪرڻ جون ڪوششون ڪيون ھيون. +موجوده مؤرخن جي عام راء مطابق يوسف عليہ السلام جي آمد وقت آپوفيس (Apophis) مصر جو بادشاھ ھيو. +ان وقت مصر جو گاديءَ جو هنڌ ممفس ( منف) شھر ھيو. +يوسف عليہ السلام 30 سالن جي عمر م مصر جو بادشاھ ٿيو ۽ 80 سالن تائين مصر تي حڪومت ڪئي. +پنھنجي حڪومت جي نائين يا ڏھين سال دوران ھن پنھنجي پيءُ ۽ سموري خاندان کي مصر منتقل ڪيو ۽ کين دمياط ۽ قاھرہ جي وچ واري علائقي ۾ آباد ڪرايو. +بائيبل م ان علائقي جو نالو جشن يا گوشن لکيو ويو آهي. +موسا عليه السلام جي دور تائين اھي ان علائقي ۾ رھيا. +وفات. +بائيبل مطابق يوسف عليہ السلام جي عمر 110 سال ھئي ۽ مرڻ وقت ان وصيت ڪئي ھئي تہ جڏھن ملڪ مان نڪرو تہ منھنجون ھڏيون بہ گڏ کڻي وڃجو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6468.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6468.txt new file mode 100644 index 0000000..04c6fee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6468.txt @@ -0,0 +1,38 @@ +الياس عليہ السلام +پيغمبر ۔ قرآن مجيد جي ٻن سورتن م۾ پاڻ جو ذڪر آيو آھي۔ سوره انعام جي آيہ 85 ۾ حضرت زکريا عليہ السلام، يحيٰ عليہ السلام اور عيسي عليہ السلام سان گڏ پاڻ جو نالو آيو آھي۔ ۽ قرآن ۾ چئني کي صالح چيو آھي۔ سوره صافات آيہ 123 ۾ پاڻ کي رسولن مان شمار کيو ويو آھي ۽ آيہ 124 کان 129 تائين پاڻ جو مختصر قصو آھي تہ پاڻ جي قوم بعل نالي بت جي پوڄا ڪرندي ھئي۔ پاڻ انھن کي خدائي واحد جي پرستش ڪرڻ جي لاء چيو۔ انھي سورۃ جي آيہ 130 ۾ پاڻ کي الياسين بہ چيو آھي۔ پر مترجمن و مفسرن الياسين کي الياس ئي لکيو آھي۔ +پاڻ جي ئي صفات مان متصف ھڪ پيغمبر جي نالو بائبل ۾ ايلياہ آھي۔ مفسرن جو خيال آھي تہ بائبل جي ايلياہ دراصل قران جو الياس ئي آھي۔ ثعلبی اور طبري وغيره جن پاڻ جن جا تفصيلي حالات لکيا آھن جيڪي زیادہ تر اسرائيليات کان ماخوذ آھن۔ بعض علماء جي سامھون الياس، ادريس اور خضر ھڪ ئي شخصيت جا ٽي نالا آھن۔ +عام روايتن جي مطابق پاڻ اسرائيلي نبي ھئا ۽ حضرت موسي علیہ السلام جي بعد مبعوث ٿيا۔ مورخن پاڻ جن جو نسب نامو الياس بن ياسين بن فخاص بن يغرا بن ھارون لکيو آھي ۽ عام خیيال اھو آھي تہ پاڻ ملڪ شام جي ماڻھن کي ھدايت جي لاء موڪليا ويا ھئا۔ يھودين ۽ مسلمانن جو عقیدو آھي تہ پاڻ ھميشہ زنده رھندا ۽ زمين تي ماڻھن جي رھنمائي ڪرندا. +هڪ مشهور پيغمبر جو نالو. +بقول طبريءَ جي، -بني اسرائيل- ۾ پيدا ٿيو. +قران مجيد ۾ -ان- جو ذڪر ٻن جاين تي، نالي سان آيو آهي، انهن آيتن ۾ حضرت -الياس- عه جي نبوت جو ذڪر ڪيو ويو آهي. +سورة -انعام- ۾ حضرت -الياس- عه کي حضرت نوح جي اولاد مان ڄاڻايو ويو آهي. +ڪيترين روايتن ۾ -ان- کي حضرت ادريس عه جي اولاد منجهان ڏيکاريو ويو آهي. +جڏهن ته قرآن مجيد ۾ حضرت -الياس- ۽ حضرت ادريس جو ذڪر جدا جدا نالن سان آيو آهي.جبل ’طور‘ جي وچ ۾ حضرت -الياس- عه جو مقام آهي. +عبراني ٻوليءَ ۽ -بائبل- ۾ ايلياه جو لفظ استعمال ٿيو آهي، جنهن کي مفسرن -الياس- ئي قرار ڏنو آهي. +ايلياه جو تعلق ’تشبه‘ نالي ڪنهن گهراڻي سان هو. +هن ’جلعاد‘ جي جاءِ تي سڪونت اختيار ڪئي ۽ سموري زندگي دولت، عيش و عشرت ۽ جاه و -جلال- کان بي نياز ٿي گذاري. +سندس زماني ۾ آخياب، -اسرائيل- جو -بادشاهه- هو. +-ان- جي زال مشرڪ هئي ۽ هن ’ديوتا -بعل-‘ جي عبادت رائج ڪئي. +هي اهو زمانو هو جڏهن ايلياه منظرعام تي ظاهر ٿيو. +هن آخياب کي تنبيهه ڪئي ته تنهنجن گناهن جي ڏوهه ۾ هينئر -اسرائيل- ۾ -برسات- جو هڪ قطرو به نه وُٺو آهي. +آخياب جو هوش ٺڪاڻي آيو ۽ هن حضرت ايلياه کي گهرايو، جنهن ماڻهن آڏو ثابت ڪيو ته ديوتا ڪوڙو آهي. +-ان- کان پوءِ -برسات- لاءِ دعا گهري، جيڪا هڪدم قبول ٿي. +آخياب جي زال، حضرت ايلياه جي دشمن ٿي پئي، جنهنڪري پاڻ اتان نڪري ڪوهه سينا ڏانهن هليو ويو. +ڪجهه سالن کان پوءِ حضرت ايلياه ٻيهر -اسرائيل- آيو ۽ هن آخياب ۽ پوءِ -ان- جي پٽ آخرياه کي چڱائيءَ طرف سڏيو، مگر ڪجهه به نه ٿي سگهيو. +سندن بددعا ڪري هو تباهه و برباد ٿي ويا. +حضرت -الياس عليه السلام-، -الله- تعاليٰ جو نبي، حضرت حزقيل عليه السلام جو جانشين، -بني اسرائيل- ۾ ايليا جي نالي سان مشهور هو. +قرآن مجيد ۾ حضرت -الياس عليه السلام- جو ذڪر به آيو آهي. +سورة الانعام ۽ سورة الصافات، سورة النعام ۾ کيس فقط نبينعه جي فهرست ۾ شمار ڪيو ويو آهي ۽ الصافات ۾ نبوت ۽ سندس قوم جي هدايت بابت مختصر بيان آهي. +حضرت الياسعه جي نبوت جي -باري- ۾ محققن ۽ مورخن جو اتفاق آهي ته هو شام جي رهاڪن جي هدايت لاءِ موڪليو ويو هو ۽ بعلبڪ جو مشهور شهر سندس هدايت جو مرڪز هو. +حضرت الياسعه جي قوم مشهور -بت- ’-بعل-‘ جي پرستار، -توحيد- کان بيزار ۽ شرڪ ۾ مبتلا هئي، ’-بعل- ديوتا‘ مشرق ۾ -آباد- سامي قومن جو مشهور ۽ سڀني کان وڌيڪ مقبول ديوتا هو. +هي -بت- مذڪر هو ۽ زحل يا مشتري جو متبادل ۽ نقل سمجهيو ويندو هو. +فنيقي، ڪنعاتي، هوآبي ۽ موياني قبيلا خاص طور تي -ان- جي پوڄا ڪندا هئا. +-ان- ڪري -بعل- جي پوڄا حضرت موسيٰ جي زماني کان ٿيندي آئي، جنهن ڪري شام جو مشهور شهر بعلبڪ به منسوب ٿيو. +حضرت -الياس- جي زماني ۾ يمن ۽ شام وارن جو محبوب -بت- -بعل- ئي هو هن ڳالهه جو ذڪر قرآن مجيد جي سورت الصافات ۾ هن ريت ٿيل آهي: ”بيشڪ -الياس- پيغمبرن مان هو. +جڏهن پنهنجي قوم کي چيائين ته ڇا توهان (-الله- کان) ڪو نه ٿا ڊڄو. +ڇا توهان -بعل- کي سڏيو ٿا ۽ سڀني کان چڱو بڻائيندڙ کي ڇڏيو ٿا. +-الله- تعاليٰ اوهان جو پاليندڙ ۽ توهان جي ابن ڏاڏن جو پاليندڙ آهي. +پوءِ انهن هن کي ڪوڙو ڪيو، پوءِ بيشڪ اهي دوزخ ۾ حاضر ڪيل هوندا. +-الله- جي پسند ڪيل -ٻانهن- کانسواءِ ۽ پوين ۾ سندس تعريف ڇڏي سون. +شال -الياس- تي سلام هجي، بيشڪ اسان نيڪي ڪندڙن کي اهڙيءَ طرح بدلو ڏيون ٿا. +بيشڪ اهو اسان جي -ايمان- وارن مان هو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6547.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6547.txt new file mode 100644 index 0000000..6f37769 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6547.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +ڳوٺ 0 136044 2019-11-13T17:23:12Z KaleemBot Bot: Automated text replacement (-File: +فائل:) wikitext text/x-wiki +ڳوٺ ان علائقي کي چئبو آھي، جتي ڪجھ ماڻهو گهر ٺاهي گڏ رهندا هجن پر انهن جو انگ گهڻو وڌيڪ نہ هجي۔ عام طور تي ڳوٺ جي آبادي جو هڪ وڏو حصو زراعت جي پيشي سان لاڳاپيل هوندو آهي. +هڪ ڳوٺ پاڙي کان وڏو ۽ قصبي کان ننڍو هوندو آهي. +گهڻو ڪري ڳوٺ جي آبادي يا تہ سوَن ۾ هوندي آهي يا هزارن ۾. +شهر جي ڀيٽ ڳوٺ ۾ سهولتون (جهڙوڪ اسپتال ،اسڪولَ وغيره) گهٽ هوندا آهن. +پر ڳوٺ فطرت جي وڌيڪ ويجهو هوندو آهي يعني اتي وڻ، ٻوٽا، چشما وغيره هوندا آهن، ان جي ڪري ڳوٺن ۾ شهرن جي ڀيٽ ۾ بيماريون گهٽ هونديون آهن۔ +نالي جو مطلب. +رگ ويد واري زماني ۾ آريه لوڪ اڪثر ڳوٺڙن ۾ رهندا هئا. +جيئن اڄ به هندستان جو ڳچ آدم ڳوٺڙن ۾ گذاري ٿو. +سچو پچو هندستان آهي ئي ”ڳوٺاڻي جيوت وارو هندستان“. +ڳوٺ اصل ۾ آهي سنسڪرت لفظ ”گوشت“ (گوسٿا) ۽ بنيادي معنيٰ اٿس ”اهو هنڌ جتي گايون بيٺيون هجن“. +گايون اتي بيهاريبيون، جتي سندن لاءِ چارو موجود هوندو، تنهنڪري ”ڳوٺ“ لفظ ۾ چراگاهه جي معنيٰ سمايل آهي. +انهيءَ سبب رگ ويد ۾ ڪن هنڌ ”گوشت“ (ڳوٺ) بدران ”ورج“ (برج) (Varaji) لفظ به ڪم آيل آهي، جنهن جي معنيٰ آهي ”اهو هنڌ جتي گايون چارجن“. +اڄ به اکين سان ڏسجي ٿو ته ٿورا ڀائر يا سنگتٿي، جتي مال لاءِ چارو مئُو ڏسن، تتي ڀنگيون اڏي، مال سميت وڃيو رهن، ۽ اهو سندن ڳوٺ سڏجي ٿو. +هن مان ڏسڻ ۾ ايندو ته آڳاٽا لوڪ ڳوٺن ٻڌڻ مهل اول اونو مال جي چاري جو ڪندا هئا. +چوپائي مان مان به مکيه مال گايون سمجهيائون ٿي، تنهنڪري ”گو“ (گانء) لفظ مان ”ڳوٺ“ لفظ ٺاهيائون، جو اصل ۾ گاين جي چاري لاءِ هو، پوءِ ڀلي ته گاين سان گڏ ٻيو مال به پيو چڙهه ڪري، ڳوٺن جي حدن ٺهرائڻ لاءِ هر هڪ ڳوٺ جي چوڌاري وڻ پوکيندا هئا. +اڄ به ائين آهي، جنهنڪري هرڪو پنهنجي وطن جا وڻ پريان ئي سڃاڻي سگهي ٿو. +مال جي چاري لاءِ چراگاهه ڳوٺن جي اندر يا انهن جي پسگردائيءَ ۾ هوندا هئن. +چراگاهن ۾ سڀني مالدارن جو مال گڏ پيو چرندو هو، تنهنڪري چوپائي مال جي ڪنن تي ڪو نشان ڪري ڇڏيندا هئا، جيئن سڃاڻڻ سولو ٿئي ته ان جو مال ڪير آهي، رگ ويد منڊل ڇهون (3،28) ڏاندن جي سڱن جون چهنبون تکيون ڪري ڇڏيندا هئا (منڊل 6، 16، 139)، ۽ انهن ۾ ڪي زيور (ڪنٺيون وغيره) اٽڪائي ڇڏيندا هئا. +(منڊل 8، 54، 10) diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6612.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6612.txt new file mode 100644 index 0000000..d4a1e8b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6612.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +ھبل +ھبل (Hubal) (عربي: هبل) ھڪ قبل از اسلام ديوتا ھيو جنھن جي پوڄا خاص طور تي مڪي ۾ ڪعبي ڪئي ويندي ھئي۔ +تفصيلي تعارف. +ھبل معبودون مان دڀ کان وڌرڪ قابل ذڪر ۽ معبودن جو سردار تصور ڪيو ويندو ھيو۔ ڪعبو ھبل جي لاء وقف ڪيو ويو ھيو۔ +ھبل جو بت ڪعبي جي سامھوم رکيو ويو ھيو جيڪو ھڪ انساني شڪل جو ھيو ان جو سڄو ھٿ ھڪ سنھري ھٿ ۾ تبديل ڪيو ويو ھيو۔ ھبل اصل ۾ ڪنانہ قبيلي جو ديوتا ھيو جنھن جي پوڄا قريش بہ ڪندا ھيا. +اھو بت ھڪ مرد جو ھيو۽ ان جي ھڪ ٻانھن ڀڳل ھئي پر عربن ان جي جاءِ تي سوني ٻانھن کيس لڳائي ڇڏي ھئي.عرب ان کي صاحب القداح چوندا ھيا. +عربن ۾ ھڪ روايت مطابق ھبل جو بت اصل ۾ خزيمہ ابن مدرڪ(عربي ۾: خزيمة بن مدركة) جو ھيو جيڪو ان جي مرڻ کان پوءِ ٺاھيو ويو ھو. +قريش ۽ ڪنانہ (عربي ۾: كنانة) خزيمہ جي اولاد ھئا.ھبل ڪعبي ۾ سڀ کان وڏو بت ھيو. +مستشرقين (orientalists) جو خيال آهي ته ھبل چنڊ جو ديوتا ھيو.ھبل لاء عرب مورخن جو اھو بہ چوڻ اھي تہ اھو بڪر بن عبد منات (بكر بن عبد مناة)جو پٽ ھيو. +ھبل مڪي ۾. +ھبل سڀ کان وڌيڪ مڪي ۾ ظاہر ٿيندو ھيو جاٿي کعبي ۾ ان جي پوڄا ڪئي ويندي ھئي۔ ڪيرن آرمسٽآرانگ جي مطابق ھبل ڪعبي ۾ موجود 360 ديوتائن ۾ سڀ کان اھم ھيو۔ 360 غالباْ سال جي ڏينھنن جي نمائندگي ڪرندا ھئا۔ +ھبل جو نقطہ آغاز. +fان ڪھاڻي ۾ ڪجھ حقائق جي بنياد تي چئي سگھجي ٿو تہ عمرو شام جي سفر کان عزي ۽ منات جون ديويون ۽ طريق عبادت کڻي آيو ۽ ان کي اتي ان جو امتزاج ھبل سان ڪيو۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6736.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6736.txt new file mode 100644 index 0000000..44b3ce0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6736.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +قبلو +عرفِ عام ۾ قبلي مان مراد خانہ ڪعبو آھي جيڪو مسجد الحرام، مڪو، سعودي عرب ۾ واقع آھي ۽ مسلمان ان جي طرف رخ ڪري نماز پڙھندا آھن۔ ان کان علاوه احتراماً بہ ڪنھن شخص کي قبلو يا قبلو و ڪعبو چيو ويندو آھي۔ +اسلام ۾ ھڪ مديني ڏانهن هجرت واري دؤر ۾ مسلمانن جو قبلو تبديل ٿيو ۽ آھي ڪعبي جي بدران بيت المقدس ڏانھن رخ ڪري نماز پڙھندا ھيا جيڪو مديني م رھندڙ يھودين جو به مقدس مقام ھيو. +سن ٻہ ھجري ۾ رجب يا شعبان جي مھيني ۾ حضرت محمد صہ بشر بن براء بن معرور جي دعوت تي ويل ھو جتي ظھر جو وقت ھيو تہ پيغمبر صه نماز پڙھائڻ شروع ڪئي ۽ ٻہ رڪعتون فرض پڙھائي چڪو ھو ته ٽين رڪعت دوران سورة البقرة جي144 نازل ٿي جنھن ۾ قبلو تبديل ڪرڻ جو حڪم مليو ۽ نماز دوران ئي قبول بيت المقدس کان وري ڪعبي طرف تبديل ڪري نماز مڪمل ڪئي وئي. +تفھيم القرآن مٿئين آيت جي تفسير ۾ ٻڌائي ٿو ته مٿئين واقعي جي روايت ابن سعد ڪئي آهي. +مولانا مودودي مطابق بيت المقدس مديني جي بلڪل اتر طرف ھيو ۽ ڪعبو ڏکڻ طرف ان ڪري نماز دوران رخ تبديل ڪرڻ ۾ مقتدين کي رخ مٽائڻ سان گڏ ڪجھ پنڌ ڪري نيون صفون ٺاھڻيون پيون ھونديون. +ڪعبو جي معني آھي چوڪنڊو. +اھا مسجدالحرام جي وچ ۾ ھڪ چورس عمارت آھي. +مسلمانن جو يقين آھي تہ اھا عمارت دنيا جي پھرين انسان آدم خدا جي حڪم سان تيار ڪئي ھئي جيڪا نوح جي دور م آيل ٻوڏ ۾ تباھ ٿي ويئي ۽ پوء ابراهيم ۽ ان جي پٽ اسماعيل خدا جي حڪم سان پراڻي بنياد تي سن جي نئين سر اڏاوت ڪئي ھئي.تفھيم القرآن مطابق مسجدالحرام جي معني آهي حرمت واري مسجد. +حرمت جو مطلب عزت آھي يعني عزت واري مسجد. +گئلري. +قبلي جو رخ. +تفھيم القرآن مطابق قرآن ۾ قبلي جي طرف منھن ڪرڻ جو حڪم آهي ان جو مطلب بلڪل سڌ ناھي.جنھن به طرف لاء اسان کي امڪاني تحقيق مان غالب گمان حاصل ٿئي تہ ان طرف ڪعبو آھي تہ اوڏاھن منھن ڪري نماز پڙھڻ يقينن صحيح آهي. +پر جي ڪٿي اھڙي تحقيق ممڪن نہ ھجي مثلاً ريل يا ٻيڙي ۾ تہ جنھن طرف بہ قبلي جو گمان ھجي ء جيتري قدر رخ ڪرڻ ممڪن ھجي نماز پڙھي سگھجي ٿي. +جيڪڏهن نماز دوران صحيح رخ معلوم ٿي وڃي ۽ صحيح طرف منھن ڪرڻ ممڪن ھجي ته نماز دوران رخ تبديل ڪري سگھجي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67443.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67443.txt new file mode 100644 index 0000000..34e919e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67443.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +آباد ماکنڊ +ماکنڊ +ھي ڳوٺ ضلعي شھيد بينظير آباد (نوابشاھ) جو تمام گهڻو آڳاٽو ۽ قديمي ڳوٺ آھي ـ ماکنڊ جي نالي سان ھندستان ۽ آذربائيجان جھڙن ملڪن ۾ به ٻـ ڳوٺ آباد آھن. +ھن ڳوٺ جي باري ۾ جيڪو تاريخي حوالو ملي ٿو, سو ان مان اھو ثابت ٿئي ٿو ته: ھن ڳوٺ جي آباد ٿيڻ کان پھرين ھتي کٻڙن جا تمام گهڻا وڻ ھئا ۽ انهن وڻن ۾ ماکيء جو مقدار تمام گهڻو ھو, تنهنڪري ھن ڳوٺ تي ماکنڊ نالو پيو. +اھڙي ريت ھن ڳوٺ جي آبادي آھستي آھستي وڌڻ لڳي, جيڪا ھن وقت لڳ ڀڳ 200 گھرن تي مشتمل آھي. +ھن ڳوٺ جا ڪجهه رھاڪو درگاھ لواري شريف سان وابستـ آھن. +جڏهن ته ڪجهه گھر غوث بھاء الدين ذڪريا ۽ ڪجهه وري پير پاڳاري جا مريد آھن. +ھن ڳوٺ جي نالي سان ھڪ ھاء اسڪول به موجود آھي. +جيڪو منھڙو شاخ جي ڀرسان واقع آھي. +ھن ڳوٺ جا وڏڙا: +عطا محمد ڏاھري,صيفل خان ڏاھري, محمد سليمان ڏاھري, ساماڻو خان ڏاھري, بخشڻ خان ڏاھري, نورل خان ڏاھري,الھ بخش ڏاھري, ڳھڻو خان ڏاھري, لاکو خان ڏاھري, بچل ڏاھري, پانڌي خان ڏاھري, ڌڻي پرتو ڏاھري, مولوي يار محمد ڏاھري, مولوي نصر الله ڏاھري,محمد عثمان ڏاھري, محمد جمن ڏاھري, خير محمد ڏاھري, لعل محمد ڏاھري, الھ يار ڏاھري, عبدالمجيد ڏاھري وغيره. +مردم شماري موجب: ھن ڳوٺ جي ڪجهه فردن جا نالا: استاد ميرل ڏاھري,ڪريم بخش عرف ملو لھڻو خان ڏاھري,شيرل ڏاھري,عبدالسلام ڏاھري, محمد رمضان ڏاھري, اڪرم ڏاھري,محمد صالح ڏاھري, نواز ڏاھري, محمد ھارون ڏاھري, يارل ڏاھري, محمد انور ڏاھري, چنيسر ڏاھري, غلام حيدر ڏاھري, مجاھد حسين ڏاھري, لعلڻ ڏاھري, دائود ڏاھري,اسلم ڏاھري, مرحوم استاد عبدالجبار ڏاھري, صدرالدين ڏاھري, استاد عبدالغفار ڏاھري, عارب ڏاھري, عارف ڏاھري, استاد عظيم ڏاھري,ادريس ڏاھري, محمد بخش عرف مور ڏاھري, ممتاز ڏاھري, امتياز ڏاھري,ارشاد ڏاھري, غلام حسن ڏاھري,شمشاد ڏاھري, يونس ڏاھري, مشتاق ڏاھري, غلام اصغر ڏاھري,مير حسن ڏاھري, معروف ڏاھري,ساماڻو خان, پرويز ڏاھري,لعلڻ ڏاھري, خالد ڏاھري, حضور بخش ڏاھري, معشوق ڏاھري,گلاب ڏاھري, ميراج الدين,غازي ڏاھري, حاجن خان ڏاھري, سلطان ڏاھري, مقبول ڏاھري, سرور ڏاھري, نديم علي ڏاھري,شاھ محمد ڏاھري, نصيرالدين ڏاھري, وزير علي ڏاھري,ظھير حسين ڏاھري, نثار احمد ڏاھري,وسيم علي ڏاھري, جاويد علي ڏاھري, ڪمال الدين ڏاھري, منٺار علي ڏاھري, اختيار علي ڏاھري,محبوب علي ڏاھري, مدد علي ڏاھري, ھمت علي ڏاھري, وغيره +ھن ڳوٺ جا ڪجھ نوجوان فيس بڪ لوڪيشن ۾ شامل: شاعر اداس ڏاھري, نجيب ڏاھري, مومن ڏاھري, فياض الدين ڏاھري, عبدالفتاح ڏاھري, مجيب ڏاھري ,صدام ڏاھري, رضا ڏاھري,آصف ڏاھري, راشد ڏاھري, ڏاھري شعيب, ڏاھري عرفان گل, عجيب ڏاھري, سمير ڏاھري,الھ بخش ڏاھري, علي جان ڏاھري,ڊي بي ڏاھري وغيره شامل آھن. +نوٽ: ھي مواد ڳوٺن جي فلاح و بھبود لاء ڪم ڪندڙ اداري ھٿ ڪيو آھي. +ھن قسم جي مواد ۾ ڪابه ڦيرڦار نٿي ڪري سگھجي ـ ھن مواد جا سڀئي حق ۽ واسطا اداري وٽ محفوظ آھن +وليج سروي آف سنڌ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6748.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6748.txt new file mode 100644 index 0000000..1f8490c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd6748.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +سنڌي سنيما +سولي وڊ پاڪستاني فلمي صنعت جي مرڪز کي چيو ويندو آھي۔ ان ۾ "سولي وڊ" - پاڪستان جي صوبي سنڌ مان ورتو ويو آھي جاٿي هي صنعت قائم آھي۔ +سنڌي فلم سنسار جو اتهاس. +سنڌي سينيما يا سنڌي فلم صنعت پهرئين سنڌي فلم ايڪتا 1940 (1940) ۾ جاري (رليز) ٿي ان فلم جو ٺاهيندڙ رئيس ڪريم بخش نظاماڻي هيو ۽ ان فلم جو هدايتڪار هومي واڊيا، ليکڪ کيئلداس فاني، موسيقار گلشن صوفي، گُلوڪارَ بيگم ڪوشليا ۽ گلشن صوفي هيا. +اداڪارَن ۾ ڪوشليا بيگم، ڪريم بخش نظاماڻي، سڪندر نوحاڻي، فاني، هري شوداساڻي، پانڊو شوداساڻي، مايا ديوي، رام پنجواڻي ۽ گلشن صوفي هيا. +ان فلم جي گيتَ (ٻولَ) هي هيا؛ +پهرئين سنڌي فلم ايڪتا 1940 (1940) ۾ جاري (رليز) ٿيڻ کانپوءِ سنڌي سينيما جون وڌيڪ فلمون ٺهڻ شروع ٿي ويون. +اباڻا فلم 1958 ۾ ٺهي. +آخري سنڌي فلم 1970 (1970) ۾ ٺهي جنهن جو نالو همٿ هيو، همٿ فلم کانپوءِ سنڌي سيمينا جون فلمون ٺهڻ بند ٿي ويون ۽ سنڌي فلمي صنعت جو هڪ باب پڻ پُڄاڻي تي پهتو. +مشتاق چنگيزي جو اصل نالو مشتاق ملاڻو هو. +هن 60 کان وڌيڪ سنڌي فلمن ۾ ڪم ڪيو. +سنڌي ٻولي ۾ 1951 کان 1997 تائين 83 فلمون ٺھيون ھيون. +سنڌالاجي پاران حيدرآباد ۾ آڪٽوبر 2018 ۾ منعقد ٿيل سنڌي فلم فيسٽيول ۾ اداڪار مصطفي قريشي سنڌ حڪومت کي سنڌ فلم ڊولپمينٽ ڪارپوريشن ٺاھڻ جو مشورو ڏنو ۽ پي ٽي وي جي جھوني ھدايتڪار ڊاڪٽر غلام مصطفي سولنگي فيسٽيول ۾ سنڌي فلم جي تاريخ تي پنھنجي ٺاھيل دستاويزي فلم ڏيکاري +هاڻوڪو دور. +اڳوڻي صدر پريز مشرف جي دور ۾ پاڪستان ۾ نوان نجي ٽي وي چينل کُلڻ جي اجازت ڏني وئي ۽ پوءِ سنڌي اليڪٽرانڪ ميڊيا پڻ نئين دور ۾ داخل ٿي، سنڌي ٽي وي چينل کُلڻ شروع ٿيا جِن ۾ ڪي ٽي اين ٽي وي، سنڌ ٽي وي، آوزا ٽي وي، ڪشش ۽ ٻيا خبرن جا چينل کُليا. +ڪي ٽي اين ٽي وي ۽ سنڌ ٽي وي پاران سنڌي ٽيلي فلمون ٺاهيون ويون آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67721.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67721.txt new file mode 100644 index 0000000..4f28da7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67721.txt @@ -0,0 +1,15 @@ +سهتو +سهتا :سهتا ،هڪ سماٽ راجپوت قبيلو آهن. +مؤرخن جي چوڻ موجب :سنڌ جا سهتا ،محمد بن قاسم جي آمد کانپوءِ مسلمان ٿيا ،جڏهن ته هندستان ۾ رهندڙ سهتا اڃا هندو آهن.سماٽ قبيلي تي نظر وجهڻ سان معلوم ٿئي ٿو ته :جادم کي يارهن( 11 )پٽ :گجپت ،کر ،منگر ،ڀوڀٽ ،سمون ،هسپت ،ڌاريجو ،سهتو ،سوڍو ،صحرائي ۽ راٺوڙ هئا.سهتا جادم جي پٽ سهتي جو اولاد آهن.هندن جي داستانن ۾ لکيل آهي ته :هندو قوم جا ست ورڻ آهن ،جن مان هڪ ورڻ جو نالو ’سهتو ‘،جنهن وڻ (ذات) جي حسب ۽ نسب سان هي اڄ به سهتا سڏجن ٿا. +ايس.صادق عليءَ جي لکڻ موجب ،سام جي هڪ پٽ جو نالو ’ٻڌا ‘هو ،جنهن کي 16 پٽ هئا ،تن مان هڪ جو نالو ’سهتو ‘هو.انهن سورهن پٽن کي مجموعي طور ’راٺوڙ ‘چوندا هئا.انهن راٺوڙن جي اولاد مان سهتا آهن. +610 هه/ 1313ع ۾ راڻو ڀنوئر سهتو ،درٻيلي تي حڪـومت ڪندو هو ،جيڪو بعد ۾ مسلمان ٿيو ۽ سندس اولاد اڄ به هن عـلائـقي ۾ رهي ٿو. +ميان نيڪ محمد سهتي جي لکيل فارسي نسخي موجب ،راجا موڙاسنگهه کي 7 پٽ ،ڌارو ،شورو ،ڪونئرو ،سهتو ،راهو ،مڱڻ ۽ اڄڻ هئا.انهن مان سهتي جي اولاد پاڻ کي ’سهتا ‘سڏايو.راجا موڙا سنگهه ،مخدوم بن قاسم آڏو اسلام قبول ڪيو.راجا موڙاسنگهه پنهنجي حياتيءَ ۾ پنهنجي پٽ سهتي کي نوشهري فيروز ،موري ۽ ڪنڊياري وارو علائقو جاگير طور عطا ڪيو هو.انهن ٽنهي تعلقن کي گڏي ’ساهتي ‘پرڳڻو چوندا هئا.اهو ساهتي نالو ’سهتا ‘قبيلي تان پيل آهي ،جنهن تي سهتا قبيلي جا ماڻهو حڪومت ڪندا هئا.حڪمراني ۽ سرداري جي ڪري سهتا ’ڄام ‘به سڏجن ٿا. +ڪن تاريخي حوالن موجب خانواهڻ ،راڻيپور ،۽ درازا شهر سهتن جا ٻڌايل آهن. +سهتن جا خاص پاڙا :. +( 1 )آبن( اَبنَ )، +(2 )بلال جا،( 3 )بهڻجاڻي،( 4 )بيگاڻي،( 5 )ڀريجا،( 6 )رانجھاڻي ، +(7 )کڳر،( 8 )توڪا،( 9 )جماڻي،( 10 )جمڙا،( 11 )جهيجا،( 12 )ڄاماڻي،( 13 )ڇٽاڻي،( 14 )هُليا،( 15 )خليفا،( 16 )خميساڻي،( 17 )ڏهيا ، +(18 )ڏيپارجا،( 19 )ڍوڍا،( 20 )رڪڻاڻي،( 21 )رڪڻ پوٽا،( 22 )ساهل ، +(23 )ساهيجا،( 24 )سڌوپوٽا،( 25 )سڌوجا،( 26 )سوائي،( 27 )سيٺر ، +(28 )شمس،( 29 )شورا،( 30 )صدرجا،( 31 )عليم جا،( 32 )غيب الدين پوٽا، +(33 )کپرجا،( 34 )مڱڻيجا،( 35 )موٿڀارجا،( 36 )موڌيجا،( 37 )مهرابجا،( 38 )هنڱورا پوٽڙ (39) ترڻا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67824.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67824.txt new file mode 100644 index 0000000..b0eec25 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67824.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +حاصلا (قمبر) +ديھ حاصلا سنڌ جي ضلعي قمبر شهدادڪوٽ جي قمبر تعلقي جي ھڪ ديھ جو نالو آهي جيڪا رانوتي تپي ۾ واقع آهي جنھن ۾ ڳوٺ حاصلا واقع آهي جنھن جو نالو ھن ديھ کي ڏنو ويو. +بورڊ آف روينيو سنڌ جي رڪارڊ ۾ موجود ھن ديھ جي 1962ع تائين واري نقشي مطابق ھن ديھ جي اتر ۾ ديھ رانوتي ۽ ديھ بٺي، اوڀر ۾ ديھ ھليا، ڏکڻ ۾ ديھ عيسو ۽ اولھ ۾ ديھ ڪڙيو ميروخان ۽ ديھ وڌا واقع ھئا. +ھاڻي ان جي اولھ ۾ رڳو ديھ وڌا آھي باقي حدون اڃان ساڳيون آهن. +ان نقشي مطابق ھن ديھ م ڳوٺ حاصلا، ڳوٺ سلطان حاصلو، ڳوٺ دودو خان گوپانگ، لائق آباد، ڳوٺ شھداد چانڊيو، شوق آباد واقع ھيا جيڪي اڃان تائين قائم آھن. +1962 ۾ ديھ جي اوڀرندي دنگ تي قائم جا گھر واقع ھيا جتي ھاڻي ھڪ وڏو ڳوٺ ٻڌجي چڪو آهي. +2017 جي آدمشماري مطابق ھن ديھ جي ڳوٺن جي ڪل آبادي 6,317 ھئي جيڪا 1,036 خاندانن تي مشتمل ھئي +ھن ديھ جي مڪمل روينيو سروي ٿيل آهي. +ڳوٺ حاصلا پڻ ھڪ وڏو ڳوٺ آهي جنھن کان 300 ميٽرن جي فاصلي تي ڳوٺ سلطان حاصلا, 200 ميٽرن تي ڳوٺ دودو گوپانگ ۽ 100 ميٽرن جي فاصلي تي ڳوٺ چاڪر مگسي واقع آهي. +ڳوٺ چاڪر مگسي 1962 کان اڳ ڪانہ ھيو ء بعد ۾ قائم ٿيل آھي. +ڳوٺ لائق آباد، شھداد چانڊيو ۽ شوق آباد ھاڻي غيرمعروف آھن ۽ نوان ڳوٺ جمعو خان چانڊيو ۽ ڳوٺ جمعه خان بروھي قائم ٿي چڪا آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67825.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67825.txt new file mode 100644 index 0000000..ae368b1 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67825.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ھليا (قمبر) +ديھ ھليا سنڌ جي ضلعي قمبر شهدادڪوٽ جي قمبر تعلقي جي ھڪ ديھ جو نالو آهي جيڪا رانوتي تپي ۾ واقع آهي جنھن ۾ ڳوٺ واقع آهن. +بورڊ آف روينيو سنڌ جي رڪارڊ ۾ موجود ھن ديھ جي 1912ع تائين واري نقشي مطابق ھي ديھ تپو ميڻا م واقع ھئي جيڪو بعد م ختم ڪري تپو رانوتي قائم ڪيو ويو ء ھن ديھ کي ان نئين تپي ۾ شامل ڪيو ويو. +ان پراڻي نقشي مطابق ھن ديھ جي اتر ۾ ديھ رانوتي، اوڀر ۾ ديھ ميڻا، ڏکڻ ۾ ديھ ڀرمي ھيٺين ء ديھ جيڻ ابڙو ۽ اولھ ۾ ديھ حاصلا واقع ھئا. +ان پراڻي نقشي مطابق ھن ديھ ۾ ڳوٺ ھليا، ڳوٺ غلام شاھ، ڳوٺ ميرڻ ھليو، ڳوٺ سانگاھ ۽ ڳوٺ ڌڻو چانڊيو واقع ھيا. +2017 جي آدمشماري مطابق ھن ديھ جي ڳوٺن جي ڪل آبادي 4,454 ھئي جيڪا 716 خاندانن تي مشتمل ھئي +ھن ديھ جي مڪمل روينيو سروي ٿيل آهي. +ڳوٺ ھليا سجاول جوڻيجو قمبر روڊ کان 800 ميٽرن تي لنڪ روڊ سان ڳنڍيل آهي. +1912 ۾ پراڻو قمبر وارو روڊ ھن ڳوٺ جي وچ مان گذرندڙ ھيو. +ڳوٺ غلام شاھ ۽ ڳوٺ سانگاھ ھاڻي ڪانہ آھن، ڌنو چانڊيو ھاڻي نئين قمبر سجاول روڊ تي واقع آهي. +ڳوٺ ميرڻ ھليو جو ھاڻي نالو ڳوٺ وڏيرو فدا حسين ھليو آھي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67853.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67853.txt new file mode 100644 index 0000000..e26be1b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67853.txt @@ -0,0 +1,29 @@ +ٻيٽن جو ميڙ +ٻيٽن جو ميڙ يا ٻيٽن جي جھرمٽ آرڪيپيلاگو جن کي ٻيٽن جو زنجير يا ٻيٽن جو گروپ يا ٻيٽن جو جھڳٽو پڻ سڏيو ويندو آهي. +دنيا جي اندر کوڙ ٻيٽن جا ميڙ آھن جيڪي ننڍن۽ وڏن سمنڊن ۾ واقع آهن جن ۾ سڀ کان گھڻا پيسيفڪ سمنڊ ۾ آھن. +انھن ۾ انڊونيشيا وارا ٻيٽن جا ميڙ، انڊمان۽ نڪوبار ٻيٽن جو ميڙ، لڪشادويپ ٻيٽن جو ميڙ، گالاپگوس ٻيٽن جو ميڙ، جپاني ٻيٽن جو ميڙ، فلپائن واري ٻيٽن جو ميڙ، مالديپ واري ٻيٽن جو ميڙ، بيليئارڪ ٻيٽن جو ميڙ، بھاماس ٻيٽن جو ميڙ، ايجيئن ٻيٽن جو ميڙ، ھوائي ٻيٽن جو ميڙ، ڪينري ٻيٽن جو ميڙ، مالٽا واري ٻيٽن جو ميڙ، ازوريس ٻيٽن جو ميڙ، آرڪٽڪ ٻيٽن جو ميڙ، برٽش آئلز ٻيٽن جو ميڙ وغيره شامل آهن. +دنيا جي جاگرافيءَ ۾ انھن جي سڃاڻپ سياسي حدبندين ذريعي ٿيل آهي +دنيا جو کوڙ ملڪ آرڪيپيلاگو آھن انھن ۾ جپان، فلپائين، نيوزيلينڊ، انڊونيشيا، برطانيه شامل آهن. +آرڪيپيلاگو وڏن سمنڊن ، ننڍن سمنڊن، ندين ۽ ڍنڍن ۾ واقع ھوندا آھن. +آرڪيپيلاگو. +انگريزي لفظ آرڪيپيلاگو "archipelago" قديم يوناني لفظن: ἄρχι- (آرکي: جنھن جي معني آهي وڏو) ۽ πέλαγος (پيلاگوس: جنھن جي معني آهي سمنڊ) مان نڪتل آهي. +يوناني آرکي پيلاگوس ايجيئن سمنڊ کي سڏيندا ھيا جيڪو بعد م ان سمنڊ ۾ ٻيٽن جي ميڙ لاء استعمال ٿيڻ لڳو اھڙي طرح ٻيٽن جي ميڙ لاء آرڪيپيلاگو لفظ استعمال ۾ اچي ويو. +قسم. +ان جا مختلف قسم ٿيندا آھن جن ۾ جاگرافيائي ٻيٽن جا ميڙ، وڏن سمنڊن واري ٻيٽن جا ميڙ، کنڊن واري ٻيٽن جا ميڙ شامل آهن. +کنڊن وارا ٻيٽن جا ميڙ زميني پليٽن جي حرڪت سبب کنڊن جا ٽڪرا انھن کان ڇڏي ٻيٽ بڻجي ويا ان کان سواءِ برفاني گليشيئرن جي رکڻ ڪري کنڊن جي ساحلن تي سامونڊي سطح وڌي جنھن سان ساحلي ڪنارن تي واقع جبل يا ٽڪريون ٻيٽن جي صورت اختيار ڪري ويا. +وڏن سمنڊن ۾ واقع ٻيٽن جا ميڙ ٻرندڙ جبل آھن جيڪي سمنڊ جي تري مان ڦاٽي ٻاھر نڪري ٻيٽن جي صورت اختيار ڪري ويا. +ھوائي وارا ٻيٽ انھن جو ھڪ مثال آھن. +جاگرافيائي ٻيٽن جا ميڙ سمنڊ جي سطح م تبديلي ۽ ٻين جاگرافيائي سببن جي ڪري وجود ۾ آيا. +دنيا جا وڏا آرڪيپيلاگو. +انڊو آسٽريلين ٻيٽن جو ميڙ دنيا جو سڀ کان وڏو آرڪيپيلاگو آھي. +ان کي ايسٽ انڊيز، نوسانٽارا پڻ سڏيندا آهن. +ان آرڪيپيلاگو م 25000 کان مٿي ٻيٽ واقع آهن. +انڊين پيسيفڪ وڏي سمنڊن ۾ واقع ان ٻيٽن جي ميڙ جي ڪل پکيڙ 2,000,000 چورس ڪ م يا 770,000 چورس ميل آھي. +ٻيون نمبر وڏو ٻيٽن جو ميڙ ڪيناڊا وارو آرڪٽڪ آرڪيپيلاگو آھي جنھن م 36,563 ٻيٽ واقع آهن. +آرڪٽڪ وڏي سمنڊ م واقع ان ٻيٽن جي ميڙ جي ڪل پکيڙ 1,424,500 چورس ڪ م يا 550,000 چورس ميل آهي. +ان کانسواءِ نيو گني آرڪيپيلاگو جنھن جي پکيڙ 7,86,000 چورس ڪلوميٽر، جپاني آرڪيپيلاگو جنھن جي پکيڙ 3,77,944 چورس ڪ م آهي ۽ ڪل ٻيٽ 6،852 آھن. +برٽش آئلز جنھن ۾ گريٽ برطانيا ۽ آئرلينڊ جي وڏن ٻيٽن سميت 5000 کان مٿي ٻيٽ آھن جن جي پکيڙ 3,15,134 چورس ڪلوميٽر آهي. +پيسفڪ سمنڊ ۾ نيوزيلينڊ وارو ٻيٽن جو ميڙ جن جي پکيڙ 2،68،021 چورس ڪلوميٽر آهي. +اينٽيليز وارو ٻيٽن جو ميڙ جيڪو ڪيريبيئن سمنڊ ۾ واقع آهي ۽ ان جي پکيڙ 2,10,000 چورس ڪ م آهي. +نووايا زيمليا نالي آرڪيپيلاگو دنيا جو اٺون وڏو ٻيٽن جو ميڙ آھي جيڪو يورپي روس جي اتر ۾ آرڪٽڪ سمنڊ ۾ واقع آهي جنھن جي پکيڙ 90,650 چورس ڪ م آهي. +ان کان سواءِ آرڪٽڪ سمنڊ م ناروي وارو سوالبارد ٻيٽن جو ميڙ جنھن جي پکيڙ 61,022 چورس ڪ م آهي ۽ ڏھون نمبر وڏو پڻ ساڳي سمنڊ ۾ ايشيائي روس جي اتر ۾ واقع سرنايا زيمليا وارو 70 ننڍڙن ٻيٽن جو ميڙ آھي جنھن جي پکيڙ 37,000 چورس ڪ م آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67931.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67931.txt new file mode 100644 index 0000000..32720bb --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67931.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +لشڪري چانڊيو (قمبر) +ديھ لشڪري خان چانڊيو سنڌ جي ضلعي قمبر شهدادڪوٽ جي قمبر تعلقي جي ھڪ ديھ جو نالو آهي جيڪا مھيون تپي ۾ واقع آهي. +تاريخ. +بورڊ آف روينيو سنڌ جي رڪارڊ ۾ موجود برٽش انڊيا واري دؤر جي ديھ جي نقشي مطابق ھن ديھ ۾ ڳوٺ جان محمد ڀنگر، ڳوٺ غلام حسين، ڳوٺ دلمراد، ڳوٺ رسول بخش چانڊيو ۽ ان جي لڳ ھڪ ڦٽل ڳوٺ، ڀنگرن جو هڪ ٻيو ڳوٺ، ڳوٺ جھنجھڻ، ڳوٺ ڇتا سائين، ڳوٺ پناھ واقع ھيا. +ھاڻي ان ديھ م ڳوٺ محمد صديق مگسي، ڳوٺ دوست محمد چانڊيو، ڳوٺ فيض محمد چانڊيو، ڳوٺ واليڏنو شابراڻي، ڳوٺ غازي چانڊيو، ڳوٺ دريا خان چانڊيو، ڳوٺ لاشاري، ڳوٺ صاحب خان، ڳوٺ ھمير خان چانڊيو، ڳوٺ جان محمد ڀنگر ڳوٺ گولو خان چانڊيو، ڳوٺ منڌو چانڊيو ۽ ڳوٺ جھنجھ واقع آھن. +جاگرافي. +ھن ديھ جي اتر ۾ , ميروخان تعلقي جون ديھون ڊٻ چانڊيو ۽ مصري خان چانڊيو، اوڀر ۾ تعلقو لاڙڪاڻو ، اولھ ۾ ديھ ميڻا ۽ ڏکڻ ۾ پيروز ڀٽي ۽ ديھ ميھيون ديھ واقع آهن. +ھن ديھ جي مڪمل روينيو سروي ٿيل آھي. +آبادي. +2017 جي آدمشماري مطابق ھن ديھ جي ڳوٺن جي ڪل آبادي 7,416 ھئي جيڪا 1,139 خاندانن تي مشتمل ھئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67948.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67948.txt new file mode 100644 index 0000000..24a2129 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67948.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +چارلس ڪوچ +پورو نالو چارلس ڊِي گانَھل ڪوچ (انگريزي: Charles de Ganahl Koch)، پيدائش ۱ نومبر ۱۹۳۵ع، آمريڪي، ارب پَتي واپاري ۽ انسان دوست. +ڪوچ ۱۹۶۷ع کان ڪوچ انڊسٽريز (انگريزي: Koch Industries) جو گڏيل مالڪ، چيئرمين ۽ چيف اگزيڪِٽوَ آفيسر رھي چُڪو آھي. +جڏھن تہ ھن جي مرحوم ڀاءَ ڊيوڊ ڪوچ اگزيڪٽوَ وائيس پريزيڊنٽ طور خدمتون سرانجام ڏنيون. +چارلس ۽ ڊيوڊ ھر ھڪ پنھنجي اِن ڪاروباري رِپ يا مجموعي جي ۴۲% سيڪڙو حصي جا مالڪ رھيا. +ٻنھي ڀائرن اِھو ڪاروبار پنھنجي پيءَ فريڊ سي ڪوچ (انگريزي: Fred C. +Koch) کان وراثت ۾ ورتو، تنھن کانپوءِ ھِنن اِن ڪاروبار کي وڌايو. +اصل ۾ خاص طور تي آئل رِفائننگ ۽ ڪيميڪلس کانپوءِ ھاٹي ڪوچ انڊسٽريز گدلاٹ روڪٹ جي مرحلن جا اوزار ۽ ٽيڪنالاجي، پوليمرس ۽ فائيبرس، معدنيات، ڀاٹ، ڪموڊِٽي واپار ۽ خدمتون، ٻيلا ۽ واپرائجندڙ پئداواري شيون ۽ چوپائي مال جي پرورش گاھي ڪرٹ پنھنجي ڪاروبار ۾ شامل ڪيا آھن. +اُن کانسواءِ بہ ڄاتل سُڃاتل برانڊ پئدا ڪري رھيا آھن، جھڙوڪ اسٽين ماسٽر ڪارپيٽ، لائڪرَ (Lycra) برانڊ آف اسپينڊيڪس فائبر، ڪوائلٽيڊ ناردرن ٽِشو ۽ ڊڪساءِ ڪَپ (انگريزي: Dixie Cup). +۲۹ جون ۲۰۲۱ع تي فوربز مئگزين پاران دُنيا جي سڀني کان مالدار ماٹھن جي ٺاھيل فھرست ۾ کيس ستاويھين نمبر تي رکيو ويو آھي. +سندس ملڪيت جو ڪُل ڪاٿو ۴۶.۸$ ارب آمريڪي ڊالر لڳايو ويو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67996.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67996.txt new file mode 100644 index 0000000..d8da2be --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd67996.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +بشارت کھاوڙ +ديھ بشارت کھاوڙ سنڌ جي ضلعي قمبر شهدادڪوٽ جي وارھ تعلقي جي ھڪ ديھ جو نالو آهي جيڪا گاجي کھاوڙ تپي ۾ واقع آهي. +تاريخ. +بورڊ آف روينيو سنڌ جي رڪارڊ ۾ موجود 1935 کان 1960ع تائين واري ھن ديھ جي نقشي مطابق ھن ديھ ۾ ڳوٺ احمد آباد، ڳوٺ مرکنڊ ۽ ان لڳ مرکنڊن جو مقام، ڳوٺ بشارت کھاوڙ، شيخن جو مقام، گاجي کھاوڙ وارو مقام، ڳوٺ ميرو ملاڻو، ڳوٺ گلھي ملا جو واقع ھيا. +ھاڻي ان ديھ م ڳوٺ مائد شھيد، ڳوٺ مرکنڊ، ڳوٺ رضا محمد چانڊيو، ڳوٺ علي شير ملاڻو، ڳوٺ افضل شاھ، بشارت کھاوڙ ۽ ڳوٺ رستم لاشاري واقع آھن. +تاريخي روايتن مطابق ميان گاجي خان کھاوڙ پنھنجي قبيلي جو چڱو مڙس ۽ ميان نصير احمد ڪلھوڙو جو مريد ھيو جنھن کي ڪلھوڙن وڏي جاگير ڏني ھئي. +ان جي ناني جو نالو بشارت کھاوڙ ھيو جنھن کي گاجي خان ھن علائقي ۾ زمين ڏني جنھن پنھنجي نالي تي بشارت کھاوڙ ڳوٺ پڻ ٻڌايو جنھن جي ڀرسان گاجي کھاوڙ واري مقام ۾ ميان گاجي خان کھاوڙ جي قبر واقع آهي. +جاگرافي. +ھن ديھ جي اتر ۾ ديھ ٿاڻو ۽ ديھ جوڻاڻي، اوڀر ۾ نصيرآباد تعلقي جي ديھ علي بھار، اولھ ۾ ديھ ڳڙھي ماڪورو ۽ ڏکڻ ۾ ديھ گاجي کھاوڙ واقع آهن. +ھن ديھ جي مڪمل روينيو سروي ٿيل آھي. +آبادي. +2017 جي آدمشماري مطابق ھن ديھ جي ڳوٺن جي ڪل آبادي 4,717 ھئي جيڪا 780 خاندانن تي مشتمل ھئي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68457.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68457.txt new file mode 100644 index 0000000..76a4119 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68457.txt @@ -0,0 +1,168 @@ +عاجز رحمت ﷲ لاشاري +اصلي نالو: مير رحمت الله (Meer Rahmatullah) +ادبي نالو: عاجز رحمت ﷲ +تخلص: آڪاش عاجز +ولديت : فقير شاهنواز پُٽ جلال خان پُٽ جمال خان پُٽ ڪمال خان پُٽ شھداد خان پُٽ ڌڱاڻو خان پُٽ حُرّا خان پُٽ منگا خان +ذات/قبيلو : لاشاري +قوم: مسلمان/ سنڌي. +ڄم: 02 جنوري 1982ع بمطابق 22 ذوالحج 1403 هجري بروز ڇنڇر. +جاءِ پيدائش درگاھ فقيرپورشريف لڳ راڌڻ اسٽيشن ضلعو دادو ( ناناڻن جي گهر ۾ ) ڪن ۾ پهرين آذان وقت جي ڪامل ولي حضرت خواجه الله بخش المعروف سُهڻا سائين رحمة الله عليه جن ڏني ۽ نالو ” رحمت الله “ پڻ انهن رکيو، جڏھن ته مائٽن عزيزن پيار مان ” مِير “ به سڏيو ۽ شاعريء ۾ تخلص ”عاجز“ پاڻ پسند ڪيم ۽ صحافت دوران ڪالمن/مضمونن ۾ ڪٿي ڪٿي ڪجھ اخبارن ۾ شروعات واري دور ۾ ”آڪاش“ به استعمال ٿيل آھي. +اصل رهائش: ڳوٺ حاجي مير محمد لاشاري (ڌامراھ واھ جي ڏاکڻئين پاسي راڌي واھ جي مُنڍ ۾ اُلهندي طرف ) پوسٽ فريد آباد تعلقو ميهڙ ضلعو دادو (هن وقت اتي زرعي زمينون آھن ۽ پراڻي مسجد شريف کان سواء ڳوٺ جو ڪوبه آثار موجود ناهي جڏھن ته روينيو رڪارڊ ۾ اهو ڳوٺ اڃاتائين لکيل آھي) +هجرت: چانڊيا برادري سان قبائلي تڪرار سبب اتان سال 1986ع دوران لڏپلاڻ ڪري موهن جو دڙو ڀرسان سنڌ جي مشھور ڏاهي ڪامريڊ سوڀوگيانچنداڻي جي جنم ڀومي ڳوٺ ٻنڊيءَ ۾ رهائش اختيار ڪئي. +هن ڳوٺ ۾ اچڻ جو سبب ڳوٺ جي بريراڻي پاڙي سان سُڃاپجندڙ ساريا قبيلي جون مانائتيون محبتون ۽ ڪارائتا قرب هيا، خاص ڪري اسانجن وڏڙن مان منهنجو جو ڏاڏو جلال خان ، حاجي ميرمحمد ،چاچو محمد عرس ، ڪمال خان باباسائين فقيرشاهنواز سان بريراڻين جا وڏڙا محمدايوب ساريو،الاهي بخش ساريو،محمدموسيٰ ساريو، عبدالحليم ، عبدالله ،محمدملوڪ ساريو، محمود ساريو سان دل گُهري دوستي هُئي ۽ رت جي رشتن جيان سنڌي سماج جي قرابتداري سبب هڪ ٻئي جي ٻچڙن ۾ خانداني اچ وڃ سبب ايترو فرق به ڪيرمحسوس نه ڪندو هو ته ساريوڪير؟ +لاشاري ڪير آ؟ +مٿي ڄاڻايل مامري سبب هن ڳوٺ ۾ اچڻ بعد مرحوم محمدايوب جي ڀاء حاجي الاهي بخش ۽ محمد ايوب جي فرزند غوث بخش ۽ سندس جي چاچي محمدموسيٰ ۽ ان جي فرزند حاجي غلام محمد ساريو پنهنجا گهر خالي ڪرائي انهن جاين ۾ ويهاريو، (هاڻي اهي سڀئي وڏڙا وفات ڪري ويا آھن) چئن سالن جي عرصي کان بعد ۾ ھڪ دلي خلوص واري انسان مرحوم يارمحمد ساريو معمولي رقم عيوض پنهنجو انبن جو باغ ڏنو جنهن جا وڻ وڍي مستقل طور پنهنجا گهر ٺاهي رهائش اختيار ڪئي وئي. +سندس فرزندن ۽ پوٽن سان اڄ به نينهن جو ناتو ۽ روح جو رشتو قائم آھي پر زماني جي حالتن ۽ روزگار سانگي ڏيھ ۽ پرڏيھ واري وٿيءَ ۽ گهڻي دُوري هجڻ ڪري چئي سگهجي ٿو ته ٻنهي ڌُرين جو ايندڙ نسل وڏڙن واري ويجهڙائپ قائم نه رکي سگهندو. +ياد رهي ته ان ڳوٺ ۾ وقتي طور ڪي اُڻايون پيش اينديون هُيون ته مرحُوم غوث بخش ساريو ھر ڏُک سُک جو ساٿي هوندو هئو ۽ ان جي گذاري وڃڻ کان پوء بريراڻين جو هڪ ٻيو نيڪ مرد مرحوم وڏيرو محمد ڇُٽل ساريو تمام گهڻو ساٿ ڏيندو هو ۽ وري سندس وڏو پُٽ حاجي خدابخش به اها ئي اهميت ڏيندو هو پر هاڻي اهي اوطاقون ويران ۽ اڱڻ اوٻاسيون ڏئي رهيا آھن. +سندن پونيرن مان ايندڙ نسل ۾ ڪو خيرخواه من پيدا ٿي پوي ته الله پاڪ جي اڳيان ڪا دير ڪانهي. +ھن موقعي تي جڏھن ڳوٺ ۽ راڄ ڌڻين جي ساٿ ڏيندڙن جو ذڪر ڪبو ته هڪ همدرد ۽ انسان دوست شخصيت مرحُوم امام الدين عرف بخشل ساريو جا ڳُڻ ڳائڻ به تمام ضروري آھن. +هن شخصيت کان پوء ٻِنڊي ڳوٺ ڄڻ ته ساڃاھ وندن کان خالي نظر اچي رهيو آھي، امام الدين جو شمار انهن ماڻھن ۾ ھيو جيڪي ماڻھپي وارا هئا سندس سياست سان گڏ ادبي ۽ تاريخي ذوق به ڏسڻ وٽان هو هن ۾ ننڍن سان نياز ۽ وڏن جي سڃاڻپ وارو جيڪو گُڻ ھُيو اهو پونيَرن ۾ به شل پيدا ٿي پوي، مون عاجز کي سُگهڙائپ/لوڪ ادب ۾ ان ئي ڳوٺ جي نوجوان ۽ ادي امام الدين جي ويجهي عزيز مرحُوم ڪامريڊ قلندربخش سارئي آندو هو. +منهنجي سگهڙ استاد محمد ملوڪ عباسي سان پهرين ملاقات به قلندربخش ئي ڪرائي هئي ۽ ان جي شوق ۽ ذوق کي به وساري نٿو سگهجي. +ادي امام الدين کان پوء ان به جلد ئي جوانيءَ ۾ هي ڏيھ ڇڏيو ڇو ته امام الدين کان پوء مونکي ھن جو ادبي ساٿ هيو ۽ ھاڻي ته علم دوست ۽ سُڄاڻ ماڻھو سائين عبدالحق ساريو به نه رهيو آھي ان ڪري ڳوٺ ويندو به آھيان ته ڳوڙھن ڳاڙڻ ۽ يادون سارڻ کان سواء ڪجھ به پلئه نه پوندو آھي ۽ پراڻن دوستن جي مزارن جي حاضري ڀري موٽندو آھيان ڇو ته ان ڳوٺ ۾ باقي ڪجھ دوست رهيا سي به روزگار سانگي ٻاهرين ملڪن ۾ رهن ٿا ان ڪري مونکي الاء ڇو هاڻي اتي پنهنجائپ واري پيار جي خوشبو ناهي ايندي. +تعليمي شروعات: اپريل 1987ع گورنمينٽ پرائمري اسڪول ڳوٺ ٻِنڊي، تعلقو ڏوڪري، ضلعو لاڙڪاڻو (اسڪول ۾ مرحوم غلام قادر ساريو کان الف اک واري پٽي لکرائي ھُئي ۽ بعد ۾ ڪجھ ڪلاسن ۾ سائين محمد امين منگي ۽ ڪامريڊ زبير احمد جکرو پڻ منهنجا استاد رهيا). +قرآن پاڪ ناظره: پرائمري تعليم دوران ڳوٺ جي پيش امام مرحوم استاد مولوي محمد صالح لاکي وٽ ناظره قرآن پاڪ پڙھي پورو ڪيم. +قرآت ۽ تجويد: +اسڪول جي شاگرد دوستن سان گهمڻ بهاني هڪ ڏھاڙي ڀر واري ڳوٺ برادي ساريه ۾ وڃڻ ٿيو ۽ ڳوٺ جي ڪجھ شاگردن سان اتي موجود مدرسه مُحمّدي نورالهديٰ ۾ ڪجھ ڪلاڪن جي ڪچهري منهنجي دل ۾ پاڻ مُرادو شوق پيدا ڪيو ۽ آخر امان ابي کان زوريءَ موڪلائي حِفظ جي ارادي سان داخلا ورتي پر ڪجھ اڻ ٽر سببن جي ڪري رڳو قرات ۽ تجويد وارو علم ۽ ڪلام پاڪ جو ڪجھ حصو ياد ڪرڻ جي سعادت حاصل ڪيم. +هي مدرسو بدامني جي خوف سبب مٿي ذڪر ڪيل نيڪ مرد مرحوم غوث بخش سارئي جي ڀاءُ غلام صديق سارئي جي ڪوششن سان ان ڳوٺ مان بڙدي محلي باڊھ شهر ۾ منتقل ڪيو ويو جتي اڄ به حِفظ جو شعبو هلندڙ آھي منهنجو اتي به ڪجھ سال تعليمي حاصلات لاء رهڻ ٿيو علم جي حاصلات لاء مٿي تي ٿالھ کڻي مختلف درن تان فَڪر جي ماني پڻ وٺڻ جي سعادت حاصل ٿيندي رهندي هئي. +ان مدرسي جو استاد سائين حافظ محمد بخشل چنو آھي جيڪو هزارين حافظن جو استاد ۽ مخلص توڙي ولي صفت انسان آھي جنهن کي ڪلام پاڪ جي حِفظ بابت قائدن قانونن جي ڄاڻ توڙي سندس صدري علم وارو انسان مون پنهنجي هن مختصر زندگيءَ ۾ ڪاٿي به ناهي ڏٺو سندس فرزند پڻ اعلي پائي جا حافظ ۽ عالم آھن جيڪي ان تدريسي عمل کي جاري رکيون پيا اچن. +الله پاڪ کين علمي ميدان ۽ دنيا آخرت جون سڀئي ڪاميابيون عطا فرمائي. +انگريزي تعليم: +مدرسي ۾ پڙھڻ دوران گورنمينٽ ھاء اسڪول موئن جو دڙو تي سيپٽمبر 1994ع ۾ داخلا ورتي. +اهو ئي جواني وارو جوش ۽ عشقِ مجاز جو دور هو جنهن جُنوني شاعر بڻايو ۽ ھڪ هزار کان وڌيڪ مجاز جي موضوع تي شعر توڙي ڪلام لکيا ، گرمين جي موڪلن دوران ڪڏھن دادو شهر ۾ برف ۽ گلاب ڳنڍو کپائڻ دوران ” عاشق اتحاد “ نالي تنظيم جي ڀِتين تي چاڪنگ ڪئي ته ڪڏھن لاڙڪاڻي شھر ۾ ماساتن سان گڏ ويگن تي ڪلينري پڻ ڪئي. +ان عرصي دوران طبعيت تمام گهڻو بگڙي وئي ۽ غلط صُحبت جي ور چڙھڻ لڳس، پر وري به امڙ جي دعائن سنئين دڳ لايو ۽ سندس بيحد اسرار تي سال 1995/96 ع دوران درگاھ الله آباد شريف ڪنڊيارو ضلعي نوشھرو فيروز ۾ مرشدن ڪريمن حضرت قبلا محبوب سڄڻ سائين مدظله العالي جن جي صحبت ۾ روحاني فيض ۽ ضروري ديني تعليم لاء پهتس جتي ڪجھ سال رهي ڪري ڪيترن ئي نامور عالمن ۽ حافظن جي نگرانيءَ ھيٺ ديني ۽ روحاني علم جو فيض پرايم. +دربار الله آباد شريف جي روحاني فيض سان ديني رنگ چڙھيو جنهن بعد ليبرڪالوني ڪوٽڙي ۾ پنهجي مامي مولوي سراج الدين لاشاري جي تربيت هيٺ رهي مدينه مسجد نيو ليبر ڪالوني ۾ خطابت ۽ امامت جو تجربو ڪيم، ان ديني سِکيا دوران محنت مزدوري سانگي ڪپڙي،ڪپھ ، اٽي، چيف بورڊ ، آنن جي ڪارٽونن ، پلاسٽڪ جي واڻ ٺاهڻ سميت ڪيترن ئي ڪارخانن ۾ مزدوري پڻ ڪيم. +نڪاح: +والدين طرفان پراڻي روايت موجب طالب علمي جي زماني ۾ 23 اپريل 1992ع ۾ توفيق ڪالوني دادو ۾ محترم خليفه سائين حاجي احمد حسن لاشاري بخشي طاهري رحمةالله عليه جي فرزند حاجي علي گوهر جي نياڻيء (جيڪا رشتي ۾ منهنجي سڳي ماسات ٿئي) سان نڪاح ٿيو ۽ اهو نڪاح به الله جي عارف ۽ ڪامل شخصيت مرشد پير فضل علي قريشي رحمةالله عليه حضرت مٺا سائين رحمةالله عليه جي درگاھ جي خاص ثناگر ۽ حضرت سهڻاسائين رحمةالله عليه توڙي مرشد سڄڻ سائين مدظله العالي جن جي پياري خليفي شاعر حضرت حاجي احمد حسن لاشاري رحمةالله عليه جن پڙھيو هو جڏھن ته شادي ڪجھ سالن کان پوء 2 مئي 1999ع تي ڳوٺ ڪَرَن خان شورو قاسم آباد حيدرآباد ۾ ان ئي ڳوٺ جي جامع نورِ محمدي مسجد ۾ پيش امامي دوران دادو شهر ۾ ساڳئي هنڌ تي ٿي. +شاديء جي موقعي تي سگهڙن جي ڪچهري ٿي هئي جنهن ۾ استاد محمد ملوڪ عباسي جو پڳدار پُٽ سُگهڙ ممتاز علي عباسي، موري جو مشھور سگهڙ مرحُوم رحمت الله عباسي ۽ مرحوم حاجي اقبال احمد جوڻيجو لوڪ ادب جون لاتيون پيش ڪيون هيون. +هن وقت ٻن نياڻين ۽ هڪ فرزند محمد حَسَّان (پيدائش 28 سيپٽمبر 2010ع) جو اولاد آهي. +(ان کان اڳ هڪ معصوم فرزند حيدرآباد سول اسپتال ۾ فوت ٿيل ڄائو جڏھن ته محمد صبغت الله نالي ٻيو فرزند دل ۾ سوراخ واري تڪليف سبب 6 مهينن جي عمر ۾ وفات ڪري ويو هو +شاعري جي شروعات: طالب علمي جي زماني کان مامي نثار احمد جي صحبت ۾ سنه 1990ع کان مولودشريف لکڻ سان ٿي پر موئن جي دڙي تي انگريزي تعليم پڙھڻ دوران مجازي موضوع تي سوين ڪلام ۽ شعر لکيا جنهن جُنون جي حد تائين شاعر بڻايو ان بابت اڳ ۾ به ذڪر ٿي چڪو آھي. +سگهڙائپ ۾ پهريون قدم: مٿي ذڪر ٿي چڪو آھي ته سال 1997ع ۾ ڳوٺ جي شاعر دوست ۽ قومپرست ڪارڪن ڪامريڊ قلندر بخش ساريو سان گڏجي سدا حيات سگهڙ استاد فقير محمد ملوڪ عباسي رحه سان ملڻ کان پوءِ لوڪ ادب جون لاتيون سکڻ ۽ لکڻ جو موقعو مليو ، سگهڙائپ ۾ ايندي ئي ڪجھ استاد محمد ملوڪ عباسي جي ويجهن شاگردن ادبي لحاظ کان راھ ۾ رُڪاوٽ بڻجڻ جي ڪوشش ڪئي پر ذاتي ذوق ۽ استاد محمد ملوڪ عباسي جي شفقت لوڪ ادب واري جذبي کي روڪي نه سگهيا.جنهن شوق ۽ ذوق سبب استاد محمد ملوڪ عباسي جي خواهش سان حضرت قلندر لعل شهباز جي ميلي ۾ 1997 ع دوران سنڌ سگهڙ ڪانفرنس ۾ پهريون ڀيرو سگهڙائپ جو فن پيش ڪيو. +صحافت جي ابتدا: +ليبرڪالوني ڪوٽڙي مدينه مسجد ۾ مامي مولوي سراج الدين لاشاري وٽ خطابت،امامت جو فن سکڻ دوران صحافت جو ذوق به پيدا ٿيو ۽ باقائدي شروعات 1998ع ۾ روزانه الک اخبار کان ڪئي. +ان شوق ۾ اخبار جي هاڪري پڻ ڪئي ( ڪالم ۽ مضمون لکڻ شروع ڪيا) اخبار ماهوار لاشار جو ايڊيٽر رهڻ کان پوء اڳتي هلي ڪري لوڪ ادب ۽ سگهڙن جي ترجمان سلسليوار ”سگهڙ سماچار“ جو نومبر 2005ع کان باني ۽ چيف ايڊيٽر طور صحافتي ڪم نڀايو ۽ ان سان گڏ اپريل 2005ع تي سنڌي چينل سنڌ ٽي وي جي پروگرام ”اوطاق“ ۾ ڊائريڪٽر غلام رسول چانڊيي جي هدايتن هيٺ سگهڙ حاجي رحيم بخش قريشي سان گڏ ميزباني جا فرض نڀايا.ان کان بعد مهراڻ ٽي وي تي سگهڙن جي پروگرام ”ڳالهيون ڳوٺاڻن جون “ جي ڊائريڪٽر طور ڪم سنڀاليو ۽ ”ڀلارو رمضان“ سميت کوڙ سارا ديني پروگرام پڻ رڪارڊ ڪرايا، ڪجھ عرصو مهراڻ اخبار ۽ ڌرتي ٽي وي چينل تي ضلعي ڄامشوري جي رپورٽر واري ذميواري دوران نيشنل پريس ڪلب ڄامشورو ۾ جنرل سيڪريٽري طور پڻ صحافتي خدمتون سر انجام ڏنيون. +مجموعي طور لکيل ڪالم ۽ مضمون توڙي رپورٽون مختلف اخبارن جهڙوڪ سوال، بختور، الک، ڪاوش، ڪوشش، عبرت، لاشار، سنڌ لائن، سوڀ. +جيجل، سُڪار، هلال پاڪستان، عوامي آواز، مهراڻ ، ارادو ، برکا ، پاڪ ، فاسٽ ٽائيم، سنڌ ڌرتي، امڪان سميت ڪيترين ئي اخبارن ۽ رسالن ۾ شايع ٿيل آھن ۽ اڃان تائين شايع ٿيندا رهن ٿا. +امامت ۽ خطابت: 1997ع دوران مدينه مسجد نيو ليبر ڪالوني ڪوٽڙي ۾ نائب امام کان پوءِ 19 جولاءِ 1998ع ۾ ڳوٺ ڪرن خان شورو قاسم آباد حيدرآباد ۾ فرض نڀايا. +ان دوران مسجد شريف جي نئين تعميراتي ڪم سبب جنوري 2002ع کان نوراني مسجد ايم سي پي واپڊا ڪالوني ڄامشورو ۾ خطابت ۽ امامت جا فرض نڀايا ۽ مسجد جي بلڊنگ/عمارت تيار ٿيڻ کان پوء وري 23 آگسٽ 2008ع کان هن وقت تائين ڳوٺ ڪرن خان شورو ۾ امامت ۽ خطابت سان گڏ ديني درس و تدريس جو في سبيل الله ڪم جاري آھي. +پي ٽي وي تي پروگرام: +سنڌ جي برک ڪردار فتح خان يعني سيد صالح محمد شاھ سان گڏ پي ٽي وي تي پهريون ڪچهري پروگرام 15 جنوري 2004ع، ان کان پوء سنڌ نامون، لوڪ ادبي محفل ، جون 2004ع. +جا شروعاتي پروگرام هئا جڏھن ته بعد ۾ 26 نومبر 2016ع تي پي ٽي وي تي ڪچهري پروگرام جي ميزباني طور به نڀايو. +ريڊيو تي پروگرام: ريڊيو اسٽيشن حيدرآباد تي سيد صالح محمد شاه/فتح خان سان گڏ پهريون پروگرام (سون ورني ڌرتي) 3 نومبر 2004ع. +تي رڪارڊ ڪيو جنهن ۾ سائين سيد صالح محمد شاھ لوڪ ادب جي پهرئين ڪتاب ”رمزون رحمت الله جون“ جو تعارف به ڪرايو هو. +جڏھن ته ريڊيو ڪراچي اسٽيشن تي 17 آڪٽوبر 2016ع تي ان وقت اسٽيشن ڊائريڪٽر ڪوثر ٻُرڙي جي حُڪم ۽ خواهش تي هڪ خاص پروگرام لوڪ ادب ڪچهري نشر ڪيو جنهن ۾ مون عاجز رحمت الله ميزباني جا فرض نڀايا. +شاعريءَ جا شايع ٿيل ننڍا وڏا ڪتاب: +(1) ”رحمت جا خزانا“ (مولود-ڀاڱو اول) نومبر 1999ع +(2) ”رحمت جا خزانا“ (مولود-ڀاڱو ٻيو) نومبر 2000ع +(3) ” رحمت جا خزانا“ (مولود- ڀاڱو ٽيون) اپريل 2001ع +(4) ”رحمت جا خزانا“ (مولود- ڀاڱوچوٿون)، آڪٽوبر 2002ع +(5) ”رحمت جا خزانا“ (مولود- ڀاڱو پنجون) فيبروري 2003ع +(6) ”رمزون رحمت الله جون“ (لوڪ ادب شاعري ) سيپٽمبر 2003ع +(7) ”رحمت جا خزانا“ (مولود- ڀاڱون ستون) مارچ 2004ع +(8) ” رنگ رحمت الله جا“ (لوڪ ادب جي انسائيڪلوپيڊيا) 2005ع +(9) ”مولود ۽ مداحون“، 2007ع +(11) ”شاھ جي شاعريءَ ۾ سگهڙائپ جو رنگ“ 2016ع +(12) ”سگهڙن جي جامع ڊائريڪٽري“ (786 ڏات ڌڻين جو احوال ۽ ڪلام )، ڇاپو پهريون نومبر2015ع ڇاپو ٻيو ڊسمبر2015ع. +(13) ”سنڌي لوڪ ادب جو تاريخي جائزو“، ڇاپو پهريون، مارچ 2019ع. +لوڪ ادب سميت مختلف موضوعن تي ترتيب ڏنل ۽ سندس تحقيق جا ڇپيل ڪتاب: +(14) ”ديس وسي ديدار اسان جو“ 2003ع. +سگهڙديدارعلي سيال جو احوال ۽ ڪلام +(16) ”دلبر جو ديدار“ (ڪنهن کي ڏجي دانهن)، 2008ع. +سگهڙديدارعلي سيال جو احوال ۽ ڪلام. +(17) ” آهون احمد حسن جون“، 2004ع لوڪ شاعر خليفه حضرت حاجي احمد حسن لاشاري جو نعتيه ۽ ناصحاڻو ڪلام. +(18) “السفر” (اردو)، 19 آڪٽوبر2004ع لاشاري تنظيم جي باني، جهوني صحافي ۽ سياسي، سماجي شخصيت محمد صفر لاشاري جون صحافتي، سياسي، سماجي ۽ تنظيمي خدمتون. +(19) سلات جي 117 ڏات ڌڻي سگهڙن جي احوال ۽ ڪلام تي ترتيب ڏنل ”سنڌ سڄاڻ سگهڙ ڊائريڪٽري“ 2005ع +(20) ”مٺا ٻول محبوب جا“ مارچ 2010ع سگهڙ محبوب علي ڏيپر جو ڪلام. +(21) ”پنهنجو رنگ پنهنجي شاعري“، 2013ع محبوب علي ڏيپر جي لوڪ شاعري. +(22) ” موتي محبوب جا“، 2015ع محبوب علي ڏيپر جي لوڪ شاعري. +(23) ”محبت جا موتي“ جون 2013ع سگهڙ شاعر علي گوهر قريشي جو ڪلام. +(24) ”محبت جي منزل“، 2010ع سگهڙ علي گوهر قريشي جي لوڪ شاعري. +(25) ”مٽيءَ جي خوشبوءَ“، 2010ع سگهڙ محمد ايوب جوڻيجي جي لوڪ شاعري. +(26) ”سهڻل جا سينگار“، 2014ع سنڌ ۽ بلوچستان جي سگهڙن جي سينگارشاعري. +(27) ”مداحون ۽ مناقبا“، ڊسمبر 2015ع لسٻيلي جي شاعر سڪندر علي دودي جو ڪلام. +(28) ”سچن جي ساراھ“ ڊسمبر 2016ع لسٻيلي جي شاعر سڪندر علي دودي جو نعتيه ڪلام. +(30) ”شاھي ذوق شيديءَ جو“، جون 2016ع سُگهڙ مولابخش شيدي جو احوال ۽ ڪلام. +(31) ”لوڪ ادب جو سپه سالار“، جون 2017ع.سگهڙ حسين بخش رڏ جي شخصيت ۽ فن. +(32) ”عشق جون آھون“، جولاء 2017ع. +لاڙ جي شاعر وسيم احمد ٽالپر جي نعتيه شاعري. +(33) ”سهڻي حبيب جي نماز“، فيبروري 2017ع. +مولوي رفيق احمد بروهي جي سنڌي ٻوليءَ ۾ ترتيب ڏنل فرضي ۽ نفلي نمازن بابت ڪتاب جي سنوار ۽ سُڌار. +(34) ”پرين جي پچار“،2016ع. +ميهڙ جي بخاري بزرگن جي سوانح ۽ ڪلام. +(35) ”تحفة العاشقين“، 14 فيبروري 2010ع حافظ عابد خاصخيلي جو نعتيه ڪلام. +(36) ”تحفة الصالحين“، نومبر 2018ع حافظ عابد خاصخيلي جو نعتيه ڪلام. +(37) ”عشق امر ذات“، 16 ڊسمبر 2018ع سگهڙ ارشاد علي عرضائي جو احوال ۽ لوڪ ادب شاعري. +(38) ”ثنائي سِٽُون سڪندر جون“ نومبر 2019ع لسٻيلي جي شاعر سڪندر علي دودي جي لوڪ شاعري. +(39) ”حضرت محمد صلي الله عليه وسلم جا فيصلا“ 2019ع. +سنڌيڪار: ديدار شاد گوپانگ، نظر ثاني ۽ سنوار: عاجز رحمت الله لاشاري. +(40) “مٽيءَ جو هُڳاءُ”، اپريل 2014ع ماسٽر منظور جو فن ۽ شخصيت. +(41) تُحفةالعابدين ؛ آڪٽوبر 2019ع ڪوهستان جي شاعر حافظ عابد خاصخيلي جو نعتيه ڪلام. +(42) مديني جو سائين؛ حافظ عبدالستار سولنگي جو لکيل ”نعتيه ڪلام“. +(43) سنڌ، اسلام، سائنس ۽ فلسفو. +(جديد تحقيق ۽ ترتيب). +مولود ڳائڻ جي شروعات: +ننڍپڻ کان سمجھ ۽ شعور ايندي مولود ڳائڻ لڳس ۽ اڳتي هلي مولودن ڳائڻ وارن ۾ ھڪ خاص اهميت ملي. +مولودن جون شايع ٿيل آڊيو ۽ وڊيو سي ڊي: +مولود ۽ مداحون A. +A پاران نومبر 2000ع، +منظر پيارو مدينو آ A. +A جنوري 2001ع +مٿيان ٻئي آڊيو البم محترم محمد قاسم ماڪا پاران رليز ڪيا ويا آھن. +ناز پروڊڪشن پاران، ڏسان شهر مدينو آڪٽوبر 2002ع +مديني وارو منظر ڊسمبر 2002ع +هتي رهڻ نٿي دل چاهي اپريل 2003ع +مديني جا گهوٽ سيپٽمبر 2003ع +منقبت سڄڻ سائين آڪٽوبر 2003ع +وڊيو سي ڊي جون 2004ع +منقبت غوث اعظم نومبر 2004ع ۾ رليز ڪيون ويون. +جڏهن ته مهراڻ سينٽر سکر سميت عظيمي پروڊڪشن ڄامشورو 2 واليم وڊيو سي ڊي ۾ رليز ڪيا. +مليل ايوارڊ ۽ مڃتا جو اعزاز : +اسڪول پڙھڻ دوران لطيف سائين جي پيغام بابت ٿيل تقريري مقابلي ۾ پوزيشن کڻڻ تي سندس مرشد حضرت محبوب سڄڻ سائين مدظله العالي، جن هٿان زندگي جو پهريون انعام ايوارڊ ”اللہ کے شیر“ 21 مارچ 1996ع ۾ مليو. +دولهه دريا خان ايوارڊ مارچ 1998ع ۾ مليو. +بهترين مُعلم ۽ مُدرس جو ايوارڊ 2 سيپٽمبر 1999ع ۾ ڪرن خان شورو، حيدرآباد ۾ مليو. +لاشاري تنظيم جي باني طرفان صحافتي مڃتا ايوارڊ 19 آڪٽوبر 1999ع تي مليو. +ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ هٿان استاد محمد ملوڪ عباسي ايوارڊ 28 فيبروي 2000ع تي مليو. +حضرت جلال شاهه ايوارڊ تاجل بيوس هٿان 18 ڊسمبر 2002ع تي دائود ديري لڳ شاھ پنجوسلطان ۾ مليو. +”رمزون رحمت الله جون“ ڪتاب جو مڃتا ايوارڊ، ان وقت وزير ثقافت شبير احمد قائمي جي هٿان 13 آڪٽوبر 2003ع تي ڊاڪٽر بلوچ هال لئنگئيج اٿارٽي حيدرآباد ۾ مليو. +ٻيو ڀيرو دولھ دريا خان ايوارڊ، مڪلي ٺٽي ۾ 13 اپريل 2003ع تي مليو. +آواز گروپ لاڙڪاڻو طرفان آواز ۽ انداز ايوارڊ 18 جون 2003ع تي مليو. +بهترين ليکڪ ۽ مرتب جو ”لاشار ايوارڊ“ 19 آڪٽوبر 2005ع شاهنواز ڀٽو لئبريري لاڙڪاڻي ۾ مليو. +سلات پاران “سڄاڻ سگهڙ ايوارڊ سرٽيفڪيٽ“ 30 آڪٽوبر 2004ع تي مٺياڻي ۾ مليو. +سلات پاران “لوڪ ادب ايوارڊ سرٽيفڪيٽ“ 19 ڊسمبر 2004ع اڏيرو لعل ۾ مليو. +سلات پاران “استاد محمد ملوڪ عباسي ايوارڊ سرٽيفڪيٽ“ 27 ڊسمبر 2004ع ڄامشورو ۾ مليو. +سلات پاران “عزت فقير ايوارڊ سرٽيفڪيٽ“ 29 جنوري 2005ع ڳوٺ بُٺو، سن ۾ مليو. +حضرت قلندر شهباز جي ميلي ۾ سال 2003ع ۾ ڪتاب ” رمزون رحمت الله جون “ جي اعزاز ۾ پهريون “شهباز ايوارڊ“ ان وقت ڊي سي او علم الدين بُلو هٿان مليو. +ميلاد النبي ايوارڊ پهرين مئي 2005ع تي ڄامشوري ۾ مليو. +عشق رسول ايوارڊ 28 مئي 2005ع تي ڄامشورو ۾ مليو. +اڪادمي ادبيات ڪراچي پاران سنڌ يونيورسٽي جي وي سي مظھرالحق صديقي هٿاران لوڪ ادب ايوارڊ 19 نومبر 2005ع تي سنڌالاجي ڄامشورو ۾ مليو. +بزم روح رهاڻ ايوارڊ ڪتاب “رنگ رحمت الله جا “ جي مهورت تقريب دوران ڊاڪٽرنبي بخش خان بلوچ ۽ حميد سنڌي هٿان 2008ع ۾ مليو. +سنڌ بلوچستان سُگھڙ ڪنوينشن جو صدارتي ميڊل 23 مارچ 2013ع تي ميان صاحب ضلعو شڪارپور ۾ مليو. +دي روز انٽرنيشنل ايوارڊ 2015ع ۾ مٽياري شهر ۾ ميلو. +ٻيو “شهباز ايوارڊ “ حضرت قلندر لعل شهباز جي ميلي ۾ ڪتاب ” سُهڻل جا سينگار “ ترتيب ڏيڻ جي اعزاز ۾ ٻيو ڀيرو 06 جون 2015ع تي ميلو. +ٽيون ڀيرو شھباز ايوارڊ: +”سگهڙن جي جامع ڊائريڪٽري“ جي سهيڙڻ جي اعزاز ۾ 2016ع ۾ مليو. +شاھه لطيف ايوارڊ: حسن درس اڪيڊمي حيدرآباد طرفان ڪتاب ”شاھ جي شاعريءَ ۾ سگهڙائپ جو رنگ“ لکڻ جي اعزاز ۾ پهرئين لوڪ ادب ڏھاڙي 16 ڊسمبر 2016ع تي مليو. +ڊاڪٽربلوچ گريجوئيٽ ايوارڊ بااختيار اداري ۾ 16 ڊسمبر 2016ع تي مليو. +ريڊيو حيدرآباد طرفان ”لوڪ ادب ايوارڊ“ 2 جنوري 2017ع تي اسٽيشن ڊائريڪٽر محمد علي ٻانڀڻ ھٿان مليو. +حيدرآباد لٽريچر فيسٽيول ۾ لوڪ ادب ايوارڊ 20 جنوري 2017ع تي مليو. +آل پاڪستان سُگهڙ ڪانفرنس جو مڃتا ايوارڊ 16 ڊسمبر 2017ع تي لعلو رائنڪ ۾ مليو. +اوطاق ڪچهري ايوارڊ 10 مئي 2017ع تي زرعي يونيورسٽي ٽنڊي ڄام ۾ ثقافت کاتي جي صوبائي وزير سيد سردارعلي شاھه ھٿان مليو. +سگهڙ بهار علي بهار ٻُرڙو يادگار ايوارڊ، 19 جنوري 2018ع تي مليو. +استاد محمد ملوڪ عباسي مڃتا ايوارڊ 2019ع عباسي ڪلهوڙا تنظيم جي سربراھ حاجي منور علي عباسي هٿان 7 آڪٽوبر 2019ع تي مليو. +ريڊيو نيٽ ورڪ جهول طرفان ”صوفي جمال الدين فقير مڃتا ايوارڊ “ 1 نومبر 2019ع تي مليو. +لوڪ ادب بابت ”حُسن ڪارڪردگي ايوارڊ“ +جوڳي ڳوٺ گلشن حديد ڪراچي ۾ 4 جنوري 2020ع تي مليو. +استاد بهار علي بهار ٻُرڙو ساليانو ”مڃتا ايوارڊ“ شاعر سانول ميرالي هٿان 18 جنوري 2020ع تي مليو. +جاکوڙي ايوارڊ صوبائي وزير عبدالباري پتافي هٿان پهرين فيبروري 2020ع تي ڳوٺ جمال الدين پتافي نزد باري اڏو، ضلعي گهوٽڪيء ۾ مليو. +باڪمال سگهڙ ايوارڊ 2019ع، درمحمد ڪمال جي ورسيءَ جي موقعي تي ٺٺ سولنگي/دليپوٽا ضلعي نوشھروفيروز ۾ سينيئر صحافي منظور سولنگي هٿان مليو. +2 فيبروري 2020ع تي پنجاب جي ڏات ڌڻي سگهڙن پاران اوٻاوڙي شھر ۾ سربراه طور اعزازي پڳ پارائي وئي. +سنڌ ايجوڪيشن فائونڊيشن حڪومت سنڌ پاران درسي نصاب ۾ “سنڌي ڪتاب چوٿين درجي لاءِ“ جو سبق پهريون ، +“حمد باري تعالىٰ“ سال 2013ع ۾ شايع ڪيو ويو جيڪو پرائمري اسڪولن جي نصاب ۾ پڙھايو پيو وڃي. +تاج پوشي: لوڪ ادب خدمتن جي مڃتا طور علامه فقير هدايت علي نجفي “تارڪ“ جي درگاهه تي لعلو رائنڪ شهر تعلقو وارهه ضلعي قمبرشهدادڪوٽ ۾ سگهڙ مولابخش شيدي پاران پهريون ڀيرو تاج 08 آگسٽ 2015ع تي پارايو. +جڏھن ته 16 ڊسمبر2017ع تي ساڳئي هنڌ لعلورائنڪ ۾ پنج تولا سونو تاج مليو جيڪو مون بيمار سُگهڙن جي علاج لاء وقف ڪندي پائڻ کان انڪار ڪيو. +7 رنگي گلن ۾ تورڻ جو اعزاز ۽ ٽيون ڀيرو تاج پوشي: 23 مارچ 2019ع تي منهنجي محبوب مرشد حضرت قبلا سڄڻ سائين مدظله العالي جن جي نالي سان منسوب ڪيل ڪتاب ”سنڌي لوڪ ادب جو تاريخي جائزو“ جي تحقيق ۽ ترتيب واري اعزاز سان گڏ لوڪ ادب جي خدمتن جي مڃتا طور علامه فقير هدايت علي نجفي ” تارڪ“ جي درگاهه تي لعلو رائنڪ شهر تعلقي وارهه ضلعي قمبرشهدادڪوٽ ۾ سُگھڙ مولا بخش شيدي ۽ سلات تنظيم جي مرڪزي سرپرست اعليٰ نامور محقق ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي ۽ ٻين عهديدارن قيمتي هيرن سان جڙيل سونو تاج پارائي ست رنگي گلن ۾ توريو هئو، جيڪو اعزاز هڪ سُگهڙ لاءِ پهريون تاريخي اعزاز آهي. +اهو تاج پڻ مون ان ئي موقعي تي بيمار ڏات ڌڻين جي علاج لاء وقف ڪري سگهڙ مولابخش شيدي کي واپس ڏئي ڇڏيو. +مون لوڪ ادب جي جدوجهد دوران قانون جي دائري ۾ رهي ڪري لوڪ ادب بچايو تحريڪ به هلائي جنهن سلسلي ۾ ادارن ۽ وس وارن کان موٽ نه ملڻ سبب 15 آگسٽ 2019ع تي پنهنجا لکيل ڪتاب ۽ ڪجھ اڻ ڇپيل مواد انوکي احتجاج طور سنڌوءَ جي سيرن حوالي ڪيم پر منهنجي ان احتجاج جو ڪنهن به سرڪاري اداري توڙي لاڳاپيل سنڌ سرڪار جي ثقافت کاتي طرفان ڪو به نوٽيس نه ورتو ويو ته مون پنهنجا باقي هڪ هزار ڪتاب به ٻئي انوکي احتجاج دوران سنڌودرياھ جي سيرن حوالي ڪرڻ جو اعلان ڪيو هو جنهن بعد ناميارا ديني اسڪالر ۽ عالم سڳورا ميڙ منٿ لاء ھلي آيا جن جو چوڻ مڃيندي مون پنهنجا باقي ڪتاب لوڙھڻ وارو سڏ واپس وٺندي مليل مڃتا ايوارڊ درياھ ۾ لوڙھڻ جو اعلان ڪيو هو. +جنهن بعد وري سنڌ جا ڪجھ اديب ۽ سُگهڙ معصوم نياڻيون ساڻ ڪري ميڙ منٿ قافلي جي صورت ۾ ھلي آيا جن مونکي مڃتا ايوارڊ لوڙھڻ کان منع ڪئي باقي لوڪ ادب جدوجهد جاري رکڻ جو چيو ۽ مون عاجز رحمت الله انهن جي ميڙ کي مانُ ڏيندي اهو سڏ به واپس ورتو. +ان کان بعد به علمي ادبي خدمتن وارو سفر اڃان جاري آھي ۽ لوڪ ادب ادارو قائم ٿيڻ وارو خواب اکين سان سچو ٿيندي ڏسڻ جو خواهشمند آھيان الله ڪريم جي فضل ۽ ڪرم کان نااميد ناهيان هُو ضرور هڪ نه هڪ ڏينهن پنهنجي خاص ڪرم سان نوازيندو ۽ رهجي ويل خاص اميدون به پوريون ٿينديون. +آمين ثم آمين. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68844.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68844.txt new file mode 100644 index 0000000..67f9826 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68844.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +ملالئي ڪاڪڙ +ملالئي ڪڪڙ ( ؛ 1967-28 سيپٽمبر 2008) اسلامي جمهوريه افغانستان جي اعليٰ پوليس عورت ھئي (2001-2021) ان جي وجود دوران. +بطور ليفٽيننٽ ڪرنل ، هوءَ قندھار جي عورتن جي خلاف ڏوهن جي کاتي جي سربراهه هئي. +ڪاڪر ، جنهن کي ڪيتريون ئي موت جون ڌمڪيون مليون ، طالبان پاران 28 سيپٽمبر 2008 تي قتل ڪيو ويو. +ڪڪر 1982 ۾ پوليس فورس ۾ شامل ٿي ، پنھنجي پيءُ ۽ ڀائرن جي نقش قدم تي ھلندي. +هوءَ پهرين عورت هئي جيڪا قندھار پوليس اڪيڊمي مان گريجوئيٽ ٿي ، ۽ پهرين چوڪري جيڪا قندھار پوليس ڊپارٽمينٽ سان تحقيق ڪندڙ آفيسر بڻجي وئي. +جنسي مسئلا افغان قانون نافذ ڪرڻ ۾. +2009 جي آخر تائين افغانستان ۾ اٽڪل 500 ڊيوٽي ڪندڙ پوليس عورتون هيون ، مقابلي ۾ اٽڪل 92،500 پوليس وارا. +ڪجھ درجن ڏکڻ صوبن قندھار ۽ ھلمند ۾ خدمتون سرانجام ڏئي رهيا هئا ، جتي طالبان جو اثر تمام مضبوط ھو. +پوليس عورتن آمريڪي ۽ اتحادي حملي ۽ افغانستان جي اسلامي امارت جي خاتمي جي نتيجي ۾ هڪ اهم ڪردار ادا ڪيو. +ھڪڙي ڪلچر ۾ جيڪو نشان لڳايو ويو آھي جنس جي سخت علحدگيءَ سان ، سيڪيورٽي فورسز کي ضرورت ھئي عورتن کي خاص ڪم سرانجام ڏيڻ جي ، جيئن عورتن ۽ گھرن جي ولا. +اھي گھر جي تلاشي لاءِ ضروري ھئا ، افغاني سخت ناراض ھوندا آھن جڏھن مرد سپاھي يا پوليس انھيءَ جاءِ ۾ داخل ٿين جتي عورتون موجود ھجن ، ۽ چوڪن تي مرد عورتن کي لڪائي ھٿيارن ۽ ئي سامان جي ڳولا نٿا ڪري سگھن. +ڊسمبر 2009 ع ۾، ڪرنل شفيقه قريشي، جي جنس افغان پوليس جي مسئلن جي يونٽ جي سر، بيان هڪ ڪيئي جنهن ۾ اثر رسوخ وڌائي هڪ ڪمري ۾ جتي هٿيار لڪل هئا ۾ عورتن کي گڏ ڪيو هو. +هوءَ انهي عورتن ۽ ڪمري کي ڳولا جي قابل هئي ، هٿيار ڳولڻ. +ھڪڙي گھر تي ڇاپو ھيو ، جڏھن پھريائين عورت آفيسر داخل ٿئي ٿي ، مرد رھواسي شڪايت نٿا ڪري سگھن ته پوليس عورتن سان گڏ گھر ۾ داخل ٿي. +حنيفا صفي ۽ ناجيه صديقي ، لغمان صوبي ۾ عورتن جي معاملن جي سربراهن کي 2012 ۾ قتل ڪيو ويو. +خميس 4 جولاءِ 2013 تي ، اسلام بي بي ، ٽن سالن جي هڪ 37 سالن جي ماءُ ۽ هيلمنڊ جي اهم عورت پوليس آفيسر ، کي ڪم تي وڃڻ دوران قتل ڪيو ويو. +ڪجھ مهينن کان پوءِ ، 15 سيپٽمبر تي ، بي بي جي 38 سالن جي جانشين ، نگار کي به گولي ھئي وئي هوءَ انھن ڏينهن ۾ فوت ٿي وئي. +موت. +ملالائي ڪڪڙ کي صبح 7:00 ۽ 8:00 جي وچ ۾ فائرنگ ڪري قتل ڪيو ويو سندس گھر جي ٻاهران جڏهن ته ڪم تي ويندي رستي تي 28 سيپٽمبر 2008. +جڏهن ڪڪر کي قتل ڪيو ويو ته هن کي ويو ته يا ته هو 30 جي ڏهاڪي جي آخر ۾ يا جي وچ واري 40s diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68846.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68846.txt new file mode 100644 index 0000000..8da2467 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68846.txt @@ -0,0 +1,28 @@ +نيلوفر سخي +نيلوفر سخي هڪ افغان امن ، انساني حقن ۽ ترقي پسند عملدار آهي. +هوءَ اڳوڻي چيف ايگزيڪيوٽو ۽ ايگزيڪيوٽو ڊائريڪٽر آهي آمريڪي يونيورسٽي آف افغانستان ۾. +هوءَ اوپن سوسائٽي فائونڊيشن-افغانستان جي اڳوڻي ڪنٽري ڊائريڪٽر پڻ آهي. +هوء پڻ آهي باني ۽ ا ڳوڻي ايگزيڪيوٽو ڊائريڪٽر عورتن جي سرگرمين ۽ سماجي خدمتن جي ايسوسيئيشن (WASSA) ، پهرين عورتن جي اين جي اوز هرات ، افغانستان ۾. +ابتدائي زندگي ۽ تعليم. +نيلوفر سخي جارج ميسن يونيورسٽي مان پي ايڇ ڊي ڪئي. +هوءَ ماسٽر جي ڊگري پڻ رکي ٿي بين الاقوامي پبلڪ پاليسي ۾ جانس هاپڪنز اسڪول فار ايڊوانسڊ انٽرنيشنل اسٽڊيز کان ، ۽ ايم اي ڪنفلڪٽ ٽرانسفارميشن ۽ پيس بلڊنگ ۾ ايسٽرن مينونائيٽ يونيورسٽيءَ مان. +هن پوليٽيڪل سائنس ۾ بيچلر جي ڊگري حاصل ڪئي آهي. +سخي هڪ فلبرائيٽ اسڪالر آهي (2007). +سناليندڙ. +نيلوفر سخي ترقي پسند شعبي ۾ هڪ اسڪالر آهي. +هوءَ جارج ميسن يونيورسٽيءَ ۾ ليڪچرر آهي. +سخي پنهنجي ڪيريئر جي شروعات ڪئي هڪ سياسي تعليم آفيسر طور فائونڊيشن ۾ ، هڪ قومي اين جي او پاڪستان ۾. +سخي هڪ قومي اين جي او واسا جو باني ۽ اڳوڻي ايگزيڪيوٽو ڊائريڪٽر آهي ، هرات جي پهرين عورتن جي اين جي او ، 2002 ۾ افغانستان ۾ قائم ٿي. +جڏهن ته اتي هن 2008 ۾ WASSA ۾ تڪراري تجزين ۽ حل لاءِ مرڪز قائم ڪيو. +سخي WASSA ۾ بورڊ جو چيئرپرسن رهي ٿو. +هوءَ اڳوڻي ايگزيڪيوٽو ڊائريڪٽر آهي آمريڪي يونيورسٽي آف افغانستان ، ۽ اڳوڻي ملڪ ڊائريڪٽر اوپن سوسائٽي افغانستان. +ڪنٽري ڊائريڪٽر طور ڪم ڪرڻ کان پوءِ هوءَ سينيئر صلاحڪار قانون جي حڪمراني ، عبوري انصاف ، انساني حقن ۽ عورتن جي حقن بابت افغانستان جي اوپن سوسائٽي انسٽيٽيوٽ ۾ هئي. +هن ڪم ڪيو آهي انھي ۾ هڪ ساٿي بين الاقوامي رواداري تعليم لاءِ ۽ ايشيا 21 نوجوان اڳواڻ انيشيئيٽو 2010 ۾ ، ۽ هڪ وزيٽنگ ساٿي جي طور تي نيشنل اينڊوومينٽ فار ڊيموڪريسي ، ڪولمبيا يونيورسٽي ۾. +هوءَ افغانستان ۾ انٽرنيشنل اسٽيئرنگ ڪميٽي تي پڻ آهي: امن جا رستا +ICAWED جي وقار تي سخي کي ساراهيو ويو سندس ڪم لاءِ عورتن جي حقن کي فروغ ڏيڻ لاءِ آمريڪا جي اڳوڻي خاتون اول لورا بش پاران. +انسٽيٽيوٽ ۾ لورا بش لائبريري ۽ ريسورس سينٽر پڻ آهن ۽ ان کي 5 ملين ڊالر جي گرانٽ ڏني وئي آهي آمريڪي ڊپارٽمينٽ آف ڊفينس ٽاسڪ فورس بزنس اينڊ اسٽيبلٽي آپريشنز لاءِ. +مرڪز جو ڪم عورتن جي حقن کي فروغ ڏيڻ لاءِ ضروري اوزار ۽ وسيلا مهيا ڪرڻ تي ڌيان ڏئي ٿي ۽ افغانستان ۾ ڪاروبار ۽ حڪومت ۾ موقعا. +ICAWED سان سندس وقت دوران هن ڪيترن ئي معززين سان ملاقات ڪئي آهي ، بشمول آمريڪا جي پرڏيهي وزير جان ڪيري هن جو ڪم گهڻو ڪري قومي ۽ بين الاقوامي سطح تي عورتن جي حقن ۽ پرامن معاشي ۽ سماجي پاليسين ۾ بهتري لاءِ وکالت ڪرڻ تي ڌيان ڏنو آهي. +سياسي منتقلي. +وائيس آف آمريڪا جي هڪ انٽرويو ۾ عورتن جي حقن جي مستقبل جي باري ۾ ڳالهائيندي سخي ياد ڪيو ته عورتن جي ايندڙ نسل موجودہ افغانستان جي سماج ۾ مضبوط رول ماڊل آهن ،”عورتن کي پارليامينٽ ۾ پنھنجي سياسي حقن بابت ڳالھائيندي ، عورتن کي ڪاروبار ۾ داخل ٿيڻ ۽ ملائيشيا ۽ دبئي ۾ واپار ڪرڻ کي ڏسي ، ۽ انھن عورتن کي ڏسي جيڪي عالمي سطح تي افغانستان جا آواز بلند ڪرڻ ۾ ڪامياب شخصيتون آھن. +هي هڪ تصور ڏئي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68847.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68847.txt new file mode 100644 index 0000000..f8de17b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68847.txt @@ -0,0 +1,45 @@ +دوريہ شفيق +دوريہ شفيق ‎ 14 ڊسمبر 1908-20 سيپٽمبر 1975) ھڪ مصري فيمينسٽ ، شاعر ۽ ايڊيٽر ھئي، ۽ 1940 جي وچواري مصر ۾ عورتن جي آزاديءَ واري تحريڪ جي پرنسپل اڳواڻن مان ھڪڙي ھئي. +سندس ڪوششن جو وڃو نتيجو ، مصري عورتن کي ووٽ ڏيڻ جو حق ڏنو ويو مصري آئين پاران. +ابتدائي زندگي. +دوريہ شفيق 14 ڊسمبر 1908 تي احمد چافڪ ۽ رتيبا ناصف ٽانتا ، مصر ۾ ڄائي. +هن ٽانٽا ۾ هڪ فرانسيسي مشن پرائمري اسڪول ۽ ٽانٽا ۾ چوڪرين جي هڪ ٽانٽا سيڪنڊري اسڪول ۾ تعليم حاصل ڪئي 16 سالن تائين پوءِ قاهره ۾ پڙهائي وئي 2 سالن جي ثانوي تعليم جي مطالعي لاءِ بيڪالوريا. +18 سالن جي عمر ۾ هوءَ پهرين مصري چوڪرين مان هڪ ٿي وئي جنهن ثانوي اسڪول جي بيڪالوريا جي ڊگري حاصل ڪئي. +هن کي نوازيو ويو هڪ اسڪالرشپ مصري وزارت تعليم پاران پيرس جي سوربون يونيورسٽي ۾ پڙهائڻ لاءِ. +هن سوربون ۾ فلسفي ۾ پي ايڇ ڊي لاءِ پڻ اياس ڪيو. +هن ٻہ مقالا لکيا ، هڪ رڳو انڪار ڪندي رھندو مفيد مقصدن کي عام طور تي قديم مصري فن سان نيل آهي ،، تسليم ٿيل عورتن جي برابر حقن بابت بحث ڪندي. +هوءَ کيس پي ايڇ ڊي (ڊاڪٽريٽ ڊي ايٽ) سان نوازيو ويو اعليٰ قابليت سان (قابل ذڪر معزز). +1935 ۾ ۽چوڪريءَ جي حيثيت ۾ مصر ۾ ، ھن ھڪ خوبصورتي مقابلي ۾ داخل ٿي ، جنھن تڪرار کي جنم ڏنو. +پئرس ۾ ھجڻ دوران ، شفيق نوريالدين رگائي سان شادي ڪئي ، جيڪو قانون جو شاگرد ھو جيڪو پڻ اسڪالرشپ تي ھو ۽ پنھنجي پي ايڇ ڊي جي ڊگري ڪري رھيو آھي. +ڪيريئر ۽ سرگرمي. +1940 ۾ فرانس کان مصر موٽڻ تي ، شفيق اميد ڪئي ته پنھنجي ملڪ جي نوجوانن جي تعليم ۾ حصو وٺندي ، پر قاهره يونيورسٽي جي ادب جي فيڪلٽي جي ڊين انھيءَ تدريسي پوزيشن کي انھيءَ سبب رد ڪري ڇڏيوڏيو ته ھوءَ ”ڏاڊي لبرل“ ھئي. +1945 ۾ ، اcessڪلهه شييوڪر ، مصر جي ان وقت جي اڳوڻي بادشاهه فواد اول جي پهرين زال ، شفيق کي پيش ڪئي "لا اي فيم نوويل" جي ايڊيٽر ان چيف جي حيثيت ، هڪ فرانسيسي ثقافتي ۽ ادبي ميگزين ملڪ جي اشرافيه کي خطاب ڪندي. +شفيق پوزيشن قبول ڪئي ، ۽ 1947 ۾ شييوڪر جي موت سان ، رسالي جي مڪمل ذميواري ورتي ، بشمول ان جي ماليات جي. +هن جي هدايت "هي لا فيم نوويلي" علائقائي حيثيت حاصل ڪئي. +1945 ۾ پڻ ، شفيق فيصلو ڪيو ته ھڪڙو عربي رسالو شايع ڪيو وئي ، "بئنٽ ايل نيل" (Daughter of Nile) ، جنھن جو مقصد مصري عورتن کي تعليم ڏيڻ ۽ انھن جي مدد ڪرڻ ھو ته اھي پنھنجي خاندان ۽ پنھنجي سماج ۾ بھترين اثرائتو ڪردار ادا ڪن. +پهريون مسئلو نومبر 1945 ۾ نڪتو ۽ تقريبا فوري طور تي وڪرو ٿي ويو. +1948 ۾ شفيق ٺاھيو بينٽ ايل نيل يونين عورتن جي بنيادي سماجي مسئلن کي حل ڪرڻ ۾ مدد ڏيڻ ۽ پنھنجي ملڪ جي پاليسين ۾ انھن جي شموليت کي يقيني بڻائڻ لاءِ. +يونين سان ملڪ ۾ انھيءَ مقصد لاءِ مرڪز قائم ڪري ، اڻپڙھائيءَ جي خاتمي لاءِ پڻ ڪم ڪيو ، روزگار آفيس ۽ ڪم ڪندڙ عورتن لاءِ ڪيفيٽريا قائم ڪيا. +طوفان پارليامينٽ. +فيبروري 1951 ۾ ، هوءَ چڱي طرح 1500 عورتن کي گڏ ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي وئي مصر جي معروف فيمينسٽ گروپن (بينٽ ايل نيل ۽ مصري فيمينسٽ يونين ) مان. +هن ماڻهن جو هڪ مارچ منظم ڪيو جنهن پارليامينٽ کي چئن ڪلاڪن تائين روڪي theyڏيو جڏهن اهي اتي گڏ ٿيا هڪ مطالبن جي سلسلي سان گڏ خاص طور تي عورتن جي سماجي اقتصادي حقن سان لااپيل. +مفيد عبدالرحمان کي شفيق جو دفاع ڪرڻ لاءِ عدالت ۾ چونڊيو ويو. +جڏهن ڪيس ٽرائل ۾ ويو ، بنت النيل جا ڪيترائي حامي عدالت جي ڪمري ۾ حاضر ٿيا ، ۽ جج ڄاڻي اڻڄاتل مدي تائين ملتوي ڪري ڏي. +بهرحال ، سينيٽ جي صدر کان واعدو وٺڻ جي باوجود ، عورتن جي حقن ۾ ڪا بهتري نه آئي. +عورت فوجي يونٽ. +1951 ۾ ، شفيق ”ناتر جي ڌيءَ جو يونيفارم ٿيل نيم فوجي يونٽ“ شروع ڪيو. +جنوري 1952 ۾ ، هن پنهنجي ميمبرن جي هڪ برگيڊ جي واڻي ڪئي بارڪليز بينڪ جي هڪ شاخ کي گهيرو ڪرڻ ۽ بند ڪرڻ لاءِ ، جيتوڻيڪ هن کي پوليس گرفتار ڪيو جڏهن مظاهرو ”گھرندڙ“ بڻجي ويو. +ڪيل نيل پارٽي. +1952 جي مصري انقلاب کان پوءِ ، ڊوريا شفيق حڪومت کان درخواست ڪئي ته بينٽ النيل کي سياسي پارٽي طور تسليم ڪيو وڃي ، ڊوريا شفيق پاڻ ان جي صدر ٿي ، جنهن کي حڪومت قبول ڪيو. +پهرين بک هڙتال. +12 مارچ 1954 تي ، ڊوريا شفيق پريس سنڊيڪٽ ۾ اٺن ڏينهن جي بک هڙتال ڪئي ، احتجاج ڪندي هڪ آئيني ڪميٽي ٺاهڻ تي جنهن ۾ عورتون نه هيون. +هن پنهنجي هڙتال ختم ڪئي هڪ تحريري بيان حاصل ڪرڻ تي ته صدر نجيب هڪ آئين لاءِ پرعزم آهي جيڪو عورتن جي حقن جو احترام ڪري ٿو. +ووٽ ڏيڻ جو حق. +ڊوريا شفيق جي ڪوششن جي نتيجي ۾ ، عورتن کي ووٽ ڏيڻ جو حق 1956 جي آئين تحت ڏنو ويو ، پر ان ۾ بہ ھڪ شرط سان ، ته انھن کي پڙھيل ھجڻ گھرجي ، جيڪو مرد جي ووٽنگ لاءِ لازمي شرط نه ھو. +هن جي گهر جي گرفتاري کانپوءِ ڊوريا شفيق هڪ اڪيلائي واري زندگي گذاري ، ايستائين جو جڏهن هن جي حرڪت تي پابندي نه هئي. +هن پنهنجا آخري سال پڙهائي ، ۽ لکڻ ۾ گذاريا. +هوء آئي 1975 ۾ هن جي بالڪوني مان گرڻ کانپوءِ هن جي موت. +نيو يارڪ ٽائمز افسوس ڪيو آهي ته هن جي موت جي خبر نه ڇپجي ۽ آخرڪار ڇپجي 2018 ۾. +14 ڊسمبر ، 2016 تي ، گوگل ليکڪ لاءِ هڪ Doodle وقف ڪيو سندس 108 هين سالگره جي موقعي تي. +ڊيڊل عرب دنيا جي سني ملڪن تائين پھچي ويو. +2018 ۾ ، "دي نيويارڪ ٽائمز" شايع ڪيو هڪ دير سان ڏنل تعارف سندس لاءِ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68856.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68856.txt new file mode 100644 index 0000000..3df1df4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68856.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +امل الملڪي +آمل محمد Al-Malki ( Arabic ) هڪ قطري علمي آهي. +2005 ۾ ، هوءَ پنهنجي ملڪ جي ايجوڪيشن سٽي ۾ هڪ آمريڪي يونيورسٽيءَ ۾ پهرين قطري پروفيسر بڻجي وئي جڏهن هن کي قطر جي ڪارنيگي ميلن يونيورسٽيءَ ۾ پڙهائڻ لاءِ رتي ڪيو ويو. +هوءَ هاڻي باني آهي ڊين ڪاليج آف هيومنٽيز اينڊ سوشل سائنسز جي حماد بن خليفا يونيورسٽي ۾ ، پهرين قطري جنهن کي يونيورسٽي جي ڪيمپس ۾ ڊين جو عھدو مليو. +ابتدائي زندگي ۽ تعليم. +امل المالڪي دوحا ، قطر ۾ پيدا ٿي ۽ وڏي ٿي گادي واري شهر ۾. +هن جو پيءُ قطري هو ، جڏهن ته هن جي ماءُ لبنان کان قطر آئي هئي. +هڪ ٻار جي حيثيت ۾ ، هوءَ اڪثر پيءُ جي نوڪريءَ سبب سفر ڪندي هئي ، ۽ هن جي خاندان لنڊن ۾ هڪ گهر رکيو. +16 سالن جي عمر ۾ ، هن قطر يونيورسٽي ۾ داخلا ورتي ، جتي هن 1996 ۾ بيچلر جي ڊگري حاصل ڪئي. +ان کان پوءِ هوءَ برطانيه ۾ پڙهائي ، انگريزي ۽ عربي لسانيات ۾ ماسٽر جي ڊگري حاصل ڪئي ۽ 1997 ۾ SOAS يونيورسٽي آف لنڊن مان ترجمو هڪ سال جي وقفي کانپوءِ ، هن هڪ ڊاڪٽريٽ پروگرام ۾ داخلا ورتي ، 2003 ۾ SOAS کان تقابلي ادب ۾ ڊاڪٽريٽ جي ڊگري حاصل ڪئي. +سناليندڙ. +قطر موٽڻ تي ، مالڪي درخواست ڏني قطر ۾ نئين قائم ڪيل ڪارنيگي ميلن يونيورسٽيءَ ۾ ڪم ڪرڻ لاءِ ، پر يونيورسٽي قطري پروفيسر کي ڀرتي ڪرڻ کان لنوائي رهي هئي. +ان جي بدران ، هوءَ انتظامي هن مهينن لاءِ انتظامي ڪم مڪمل ڪرڻ تي راضي ٿي وئي ، جڏهن ته مقامي منتظمين آمريڪا ۾ اداري جي نگرانن کي درخواست ڪئي ته هو ان کي نوڪري تي وي. +هن کي موڪليو ويو يونيورسٽي جي مکيه ڪيمپس ۾ پٽسبرگ ۾ هڪ دوره لاءِ وزيٽنگ پروفيسر جي حيثيت سان ان عرصي دوران. +آخرڪار ، 2005 جي آخر ۾ ، هن کي نوڪري ڏني وئي هڪ مڪمل وقت واري پوزيشن ۾ پروفيسر طور قطر ۾ ڪارنيگي ميلن يونيورسٽيءَ ۾. +انھيءَ سان ، ھوءَ پھريائين ٿي ۽ ، ھڪڙي ڏھاڪي کان و forيڪ عرصي تائين ، قطر جي تعليم واري شھر جي آمريڪي ھن آمريڪي يونيورسٽين مان ڪنھن به قطري فيڪلٽي ميمبر. +ان دوران ، 2011 ۾ ، ھن مدد ڪئي حمد بن خليفا يونيورسٽي ۾ ترجمو ۽ ترجمو ڪرڻ وارو انسٽيٽيوٽ ، جنھن جي اڳواڻي ڪئي 2015 تائين ايگزيڪيوٽو ڊائريڪٽر طور. +2013 ۾ ڪارنيگي ميلن کي ڇڏڻ کان پوءِ ، 2015 ۾ هوءَ حمد بن خليفا يونيورسٽي ۾ ڪاليج آف هيومنٽيز اينڊ سوشل سائنسز جي باني ڊين بڻجي وئي. +بطور يونيورسٽي ڊين ، ملڪ پهريون قطري هو جنهن کي لقب سان ايجوڪيشن سٽي ادارن ۾. +بطور ڊين ، هن ڪم ڪيو يونيورسٽي ۾ ڊجيٽل هيومنٽيز ماسٽر پروگرام ڳولڻ لاءِ ، گڏوگڏ قطر ۾ صرف عورتن جي پڙهائي جو ماسٽر پروگرام. +مالڪي سڃاتي وڃي ٿي هڪ فيمينسٽ جي طور تي ، ۽ يونيورسٽي ۾ هن جي ڪم ۾ اسلامي فيمينزم تي درس تدريس جا ڪورس شامل آهن ، انهي سان گڏ نوآبادياتي نظريو. +هن پڻ سيکاريا آهن لکڻ جي ترتيب ۽ ترجمي جا نظريا تي. +2012 ۾ ، هن ڪتاب کي گڏ ڪيو "عرب ڪتاب عرب عورتون عرب خبرن ۾: اولڊ اسٽريائپائپز ۽ نيو ميڊيا" ڊيوڊ ايس ڪوفر ، سوگورو ايشيزڪي ، ۽ ڪيرا ڊيرر سان. +هوءَ پنهنجي بلاگ ۽ ٻين پليٽ فارمن ذريعي سوشل ميڊيا جي سرگرميءَ ۾ پڻ شامل آهي ، جنهن ۾ 2014 ۾ #ImHalfQatari هش ٽيگ مهم شروع ڪرڻ جون ڪوششون شامل آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68857.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68857.txt new file mode 100644 index 0000000..a88fce3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd68857.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +خاتول محمد زي +خاتول محمد زي(؛ ڄائي ) ) هڪ وسيع جاگرافيائي خطو آهي ، جيڪو سڄي اتر ايشيا ، اولهه ۾ يورال جبل کان اوڀر ۾ پئسفڪ سمنڊ تائين پکڙيل آهي. +اهو 16 صدي جي پوئين اڌ کان وٺي روس جو حصو رهيو آهي ، جڏهن روسين يورال جبل جي اوڀر واري زمين کي فتح ڪيو. +سائبيريا وسيع ۽ گهٽ آبادي وارو آهي، جيڪو ، پر روس جي آبادي جو فقط پنجون حصو آهي. +نووسیبرسڪ ۽ اومسڪ علائقي ۾ سڀ کان وڏا شهر آهن. +ڇاڪاڻ ته سائبيريا هڪ جاگرافيائي ۽ تاريخي علائقو آهي ۽ نڪي هڪ سياسي ادارو آهي، تنهنڪري ان جي علائقائي سرحدن جي ڪا به صحيح تعريف ناهي. +روايتي طور تي، سائبيريا اوڀر طرف يورال جبلن کان پئسفڪ سمنڊ تائين پکڙيل آهي، ۽ ان ۾ آرڪٽڪ سمنڊ جو گهڻو پاڻي نيڪال وارو علائقو شامل آهي. +ينيسي ندي سائبيريا کي ٻن حصن اولهندي سائبيريا ۽ اوڀرندي سائبيريا ۾ ورهائي ٿي. +سائبيريا ڏکڻ طرف آرڪٽڪ سمنڊ کان اتر-وچ قزاقستان جي ٽڪرين تائين ۽ منگوليا ۽ چين جي اترين حصن تائين پکڙيل آهي. +سائبيريا جو مرڪزي حصو ( اولهه ۽ اوڀر سائبيريا اقتصادي علائقا) سوويت يونين ۾ علائقي جو بنيادي حصو سمجهيو ويندو آهي. +بنياد کان ٻاهر، سائبيريا جي الهندي حصي ۾ يورال جا ڪجهه علائقا شامل آهن، ڏور اوڀر واري حصي کي تاريخي طور روسي ڏور اوڀر ۽ اتر قزاقستان پڻ سڏيو ويو آهي. +سائبيريا سڄي دنيا ۾ پنهنجي ڊگهي، سخت سياري جي ڪري سڃاتي وڃي ٿي، جنهن ۾ جنوري جي ساڌارڻ -25 °C (-13 °F) سردي شامل آهي. +اهو جاگرافيائي طور تي ايشيا ۾ واقع آهي؛ تنهن هوندي به، ان جي نوآبادياتي ۽ روس ۾ شامل ٿيڻ جي ڪري، اهو ثقافتي ۽ سياسي طور تي يورپ جو حصو آهي. +يورپي ثقافتي اثر، خاص طور تي روسي ، سڄي علائقي ۾ غالب آهن، ڇاڪاڻ ته ان ڏانهن 16 صدي عيسويء کان يورپ مان روسي هجرت ڪئي هئي ۽ سائبرين روسي سب-قومي گروهه ٺاهي هئي. +سلاو ۽ ٻيا هند-يورپين سائبيريا جي آبادي جي وڏي اڪثريت تي مشتمل آهن، ۽ علائقي جي 85 سيڪڙو کان وڌيڪ آبادي يورپي نسل جي آهي. +بڻ بنياد. +نالي جو اصل نالواڻ ڄاتل آهي. +ڪجهه ذريعن جو چوڻ آهي ته "سائبيريا" سائبرين تاتار لفظ مان نڪتل آهي "سمهڻ واري زمين" (Sib Ir). +هڪ ٻيو اڪائونٽ اهو نالو سِرِتيا [ru] (پڻ "سيوپير" (sʲɵpᵻr))، ھڪڙو پيلواسياٽڪ نسلي گروھ جيڪو نينٽس پاران شامل ڪيو ويو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71159.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71159.txt new file mode 100644 index 0000000..3964ca8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71159.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +ڍنڍ بيڪل +ڍنڍ بيڪل ( /aɪ ك ɑː آيل ب، - ك æ آيل / ؛ [ˈozʲɪrə bɐjˈkaɫ] ؛ Buryat ؛ Mongolian) روس ۾ واقع هڪ رفٽ ڍنڍ آهي، جيڪا ڏکڻ سائبيريا ۾ وفاقي رياست ارڪٽسڪ اوبلاست جي اتر-اولهه ۽ ڏکڻ اوڀر ۾ بوريتيا جي وچ ۾ واقع آهي. +پاڻيءَ سان ، ڍنڍ بيڪل دنيا جي سڀ کان وڏي تازي پاڻيءَ جي ڍنڍ آهي، جيڪا مقدار جي لحاظ کان دنيا جي تازي مٿاڇري پاڻيءَ جو 22-23٪ تي مشتمل آهي، گڏيل طور تي سڀني اتر آمريڪي وڏين ڍنڍن کان وڌيڪ آهي. +اها دنيا جي سڀ کان اونهي ڍنڍ آهي ، جنهن جي وڌ ۾ وڌ کوٽائي ، ۽ دنيا جي اوائلي ڍنڍ ، جنهن جي اونهائي 25-30 تي ملين سال آهي. +اها بيلجيم -کان ٿورڙو وڏي آهي. +اها مٿاڇري علائقي جي لحاظ کان دنيا جي ستين-سڀ کان وڏي ڍنڍ آهي. +اها دنيا جي صاف ترين ڍنڍن مان آهي. +بيڪال ٻوٽن ۽ جانورن جي هزارين جوڻين جو گهر آهي، انهن مان ڪيترائي مقامي آهن. +اهو پڻ بوريت قبيلن جو گهر آهي، جيڪي ٻڪريون، اُٺ، ڍور، رڍون ۽ گهوڙا پاليندا آهن ڍنڍ جي اڀرندي پاسي، جتي گرمي پد سياري جي گهٽ ۾ گهٽ اونهاري جي وڌ ۾ وڌ آهي. +بائيڪل ڍنڍ جي اوڀر واري علائقي کي ٽرانسبائيڪليا يا ۽ ڍنڍ جي چوڌاري ٿلهي انداز ۾ بيان ڪيل علائقو ڪڏهن ڪڏهن بائيڪليا جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو. +يونيسڪو 1996ع ۾ بائيڪل ڍنڍ کي عالمي ورثو پڌري ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71163.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71163.txt new file mode 100644 index 0000000..1dfe1c4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71163.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +حميده بانو بيگم +حميد بانو +حميده بانو +نالو: بلقيس مڪاني حميده بانو بيگم +جنم جي تاريخ: 1527ع +جنم جو هنڌ پاٽ پراڻي +حميده بانو بيگم جو پروفائيل +مڪمل نالو: بلقيس مڪاني حميده بانو بيگم +جنم جي تاريخ: 1527ع +جنم جو هنڌ پاٽ پراڻي، +والد جو نالو شيخ علي اڪبر جامعي، عرف ميان بابا دوست +والده جو نالو مهناز افروز عرف ماه افروز بيگم +زال : شھنشاھ ھمايو +پٽ : جلال الدين اڪبر +آخري آرام گاھ : دھلي +حميده بانو جا والدين ايران جي خراسان واري علائقي مان هجرت ڪري پاٽ ۾ اچي رهيا ۽ پوءِ اتي ئي مڪمل رهائش اختيار ڪيائون، سندن اٿڻي ويهڻي ۽ ٻولي به نج سنڌي هئي، شيخ علي اڪبر جامعي ان وقت جي حڪمران مرزا هندال جو به ويجهو عزيز هو، مرزا هندال جي معرفت حميده بانو بيگم جي شادي هندستان جي شهنشاهه همايون سان ٿي، 1541ع بمطابق 948هه ۾ ٿيندڙ شادي وقت حميده بانو جي عمر 14 يا 15 سال هئي ۽ اها شادي پاٽ پراڻي تي ئي ٿي هئي. +حميده بانو بيگم شهنشاهه جلال الدين اڪبر جي امڙ هئي، حميده بانو بيگم جي وفات سن 29 آگسٽ 1604ع تي آگره انڊيه ۾ ٿي ۽ سندس آخري آرامگاهه دهلي ۾ آهي. +چون ٿا ته جڏهن شير شاهه سوري، همايون کان هندستان جو تخت کسي کيس صرف جان بچائڻ تي مجبور ڪيو ته ان موقعي تي هن سنڌياڻي عورت حميده بانو تاريخي ڪردار ادا ڪيو، همايون جان بچائي پنهنجي چند وفادار ساٿين سان جڏهن روپوشي اختيار ڪئي ته بک اڃ ۽ ريگستاني ڏکئي سفر دوران حميده بانو اٺن مهينن جي ڳورهاري هئي ۽ واٽ تي اهو گهوڙو به مري ويو جنهن تي هيءَ سوار هئي، پنهنجي وَرَ همايون سان ساٿ نڀائيندي ۽ ڏکيو سفر ڪاٽيندي هيءَ حميده بانو ۽ ٻيو قافلو جڏهن سنڌ ۾ عمرڪوٽ وٽ پهتو ته اتي هڪ سنڌي سوڍي راجپوت کيس پناهه ڏني ۽ اتي ئي کيس پٽ ڄائو. +جنهن جو نالو اڪبر رکيو ويو، اڪبر جي پيدائش بعد ڪجهه عرصي کانپوءِ همايون پنهنجي گهرواري جي صلاح سان ڪابل ۽ قنڌار پهتو جتي همايون جو ڀاءُ حڪمران هو پر ان ڪابه هن جي مدد نه ڪئي. +شير شاهه سوريءَ جا ماڻهو همايون جي پٺيان لڳل هئا. +حميده پنهنجي مڙس کي ساڻ ڪري ايران پهتي ۽ پنهنجي ناناڻن کان مدد ۾ لشڪر گهريائين ۽ صفوي حڪمران جي مدد سان پوءِ لڙائي دوران شير شاهه سوري جهڙي حڪمران کي شڪست آئي ۽ همايون کي اهو ساڳيو ئي اوج ۽ بادشاهي واپس ڪرائڻ ۾ اهم ڪردار حميده بانو جو هو ۽ 1556ع تي همايون جي وفات بعد 14 سالن جي ننڍي عمر ۾ اڪبر کي بادشاهي تخت تي ويهارڻ واري به سندس ماءُ حميده بانو هئي. +جنهن پنهنجي پٽ اڪبر جي اهڙي ته تربيت ۽ پرورش ڪئي جو هو ننڍپڻ کان ئي عقلمند ۽ باصلاحيت هو، هندستان جي هن شهنشاهه کي اهو اعزاز هو جو هن وڏي عرصي تائين حڪومت ڪئي ۽ کيس اڪبر اعظم ۽ جلال الدين اڪبر جي لقبن سان ياد ڪيو وڃي ٿو ۽ کيس ان منسب تي پهچائڻ واري پاٽ ڄائي سندس امڙ حميده بانو بيگم هئي. +ڪجهه ڪتابن ۾ تحريرٿيل آهي ته همايون ۽ شير شاهه سوري واري جنگي ڪشمڪش دوران 22 مئي 1545ع تي شير شاهه سوري هڪ حادثي ۾ فوت ٿي ويو، جنهن کانپوءِ سندس پٽ اسلام الدين کي جانشين مقرر ڪري تخت تي ويهاريو ويو ۽ همايون جي لشڪر ڪاهه ڪري اسلام الدين کي شڪست ڏني ۽ همايون کي تخت واپس مليو. +تاريخ لکي ٿي ته شهنشاهه همايون ۽ سندس گهرواري حميده بانو جڏهن مسلسل عمرڪوٽ ۾ رهائش اختيار ڪئي ته ڳورهاري حميده بانو طرفان شهنشاهه همايون آڏو اها خواهش ظاهر ڪئي وئي هئي ته سندس ويم جي سنڀارن وارن ڏينهن جي ويجهو اچڻ تي دائي سندس ڳوٺ مان گهرائي وڃي ۽ پوءِ پاٽ پراڻي مان ئي دائي گهرائي وئي هئي، جنهن ۾ حميده بانو کي 8 مهينن جوپٽ ڄائو، جنهن جو نالو محمد اڪبر رکيو ويو، همايون کي پٽ جي ڄمڻ جي تمام گهڻي خوشي ٿي، محمد اڪبر ننڍپڻ کان ڏاهو ۽ سلڇڻو ٻار هو ۽ اڳتي هلي هن جڏهن بادشاهي سنڀالي ته هو جلال الدين اڪبر جي نالي سان مشهور ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71164.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71164.txt new file mode 100644 index 0000000..ee73f13 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71164.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +محمد مرزا +سلطان محمد مرزا (1390ع)1440ع جي ڏهاڪي ۾ هڪ تيموري شهزادو هو ۽ وچ ايشيا جي فاتح تيمور جو پوٽو سندس ٽيون پٽ ميران شاهه هو. +سندس زندگيءَ جي باري ۾ تمام گهٽ ڄاڻ آهي، جيتوڻيڪ سندس پٽ سلطان ابو سعيد مرزا جي ذريعي ، هو بابر جو ڏاڏو هو، جيڪو هندستان جي مغل سلطنت جو باني هو. +زندگي. +محمد مرزا ميران شاهه جو ڇهون پٽ هو ، تيمور جو ٽيون پٽ هو. +ابوالفضل جي مطابق، سندس اولاد اڪبر جي وڏي وزير ، محمد مرزا جي ماءُ فلاد قيا قبيلي جي مهر نوش هئي. +مستشرق هينري بيورج جو چوڻ آهي ته، جيتوڻيڪ هن کي هن قبيلي جي خبر ناهي، پر حقيقت اها آهي ته محمد مرزا جو بيان آهي ته هو هميشه پنهنجي ڀاءُ خليل سلطان سان گڏ رهندو هو، اهو ظاهر ڪري ٿو ته ٻئي غالباً ڀائر هئا. +اهو مطلب هوس ته 'مھر نوش ' خليل سلطان محمود جي والده جي لاء هڪ متبادل نالو هو خانزاده بيگم ، جي ڌيء عبدالقدير صوفي قنقراط جي خوارزم ۽ جي پوٽي جاني بيگ ، جو مان خان سونهري لشڪر. +محمد مرزا ڪنهن زماني ۾ سمرقند جو گورنر مقرر ٿيو ۽ سهراب کرد جي ڌيءَ شاهه اسلام سان شادي ڪيائين. +هوء جي هڪ مائٽ هو عزالدين-الدين شير ، جي ڪردش جي حڪمران حاڪري ۽ جي هڪ اڳوڻي جھيڙاڪ تيمور. +هن شاديءَ مان کيس ٻه پٽ ٿيا: منوچهر مرزا (وفات 1468ع) ۽ ابو سعيد مرزا. +وفات. +محمد مرزا جي وفات جي تاريخ لکيل نه آهي. +ظفرنامه ۾ سندس نالو تيمور جي ڇٽيهه پٽن ۽ پوٽن ۾ شامل نه آهي، جيڪي 807 هجري (1404-1405) تائين جيئرا هئا. +هن حقيقت سان گڏ ته ڪلويجو 1404ع ۾ تيمور جي درٻار جي دوري دوران هن جو ذڪر نه ڪيو هو، تنهن ڪري هينري بيورج اهو نظريو پيش ڪيو ته محمد مرزا اڳي ئي پنهنجي پيءُ ۽ ڏاڏي کان شايد اڳ وفات ڪري چڪو هو. +بهرحال، اهو تضاد آهي ته هو خليل سلطان سان 1410 ۾، سندن چاچي شاهه رخ جي دور ۾ رهندو هو. +محمد مرزا پنهنجي موتمار بيماريءَ دوران سندس سئوٽ الغ بيگ وٽ پهتو ، جنهن سان سندس گهرا لاڳاپا هئا. +مرندڙ شهزادي الغ بيگ کي پنهنجي پٽ ابو سعيد مرزا جي سرپرستي سونپي، جيڪو پوءِ سندس سنڀال هيٺ پرورش ٿيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71423.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71423.txt new file mode 100644 index 0000000..9078c7d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71423.txt @@ -0,0 +1,23 @@ +امين جويو +امين جويو (انگريزي: Amin Joyo)، ڄمڻ مھل رکيل نالو: محمد امين جويو، پيدائش 15 سيپٽمبر 1983ع، سنڌي ليکڪ ۽ مُحقق آھي. +مُختلف اخبارن، جھڙوڪ : روزاني ڪاوش، روزاني عبرت ۽ روزاني عوامي آواز ۾ لکندو رھيو آھي. +اُن سان گڏ مُختلف ادبي رسالن جھڙوڪ: نئين آس، سنسار، چانڊوڪي، سورمي، ھمسري ۽ سفيرِ سنڌ مئگزين ۾ پڻ سندس تحقيقي ليک شامل ٿيندا رھن ٿا. +جڏهن تہ 2017ع کان سنڌ جي ادبي تنظيم "سنڌي ادبي سنگت" جو پڻ رُڪن آھي. +شروعاتي زندگي. +امين جويو تاريخ 15 سيپٽمبر 1983ع تي ڳوٺ قائم شاھ، تعلقي ميھڙ، ضلعي دادو، سنڌ ۾ غلام سرور جويي جي گھر ۾ پئدا ٿيو. +ھن مئٽرڪ 1999ع ۾ (حيدرآباد بورڊ) مان ڪئي، انٽرميڊئيٽ 2001ع ۾ (حيدرآباد بورڊ) مان ڪرڻ کانپوءِ بي ڪام 2004ع ۾ سنڌ يونيورسٽي مان (فرسٽ ڪلاس) ۾ پاس ڪيائين ۽ اُن کانپوءِ ايم بي اي (ايڇ آر ايم) 2009ع ۾ سنڌ يونيورسٽي مان پڻ فرسٽ ڪلاس ۾ پاس ڪيائين. +ھي ننڍي ھوندي کان ئي سخت محنتي رھيو. +پڙھڻ سان گڏ مُختلف مزدوريون ۽ نوڪريون پڻ ڪندو رھيو. +جيئن فيڪٽري ورڪر (مزدوري؛ ٽي سال)، هوٽلنگ( هوٽلن تي ٿيندڙ سڀئي ڪم، ٽي سال)، پي ٽي سي ايل ۾ ٽيليفون آپريٽر( هڪ سال)، روينيو ڊپارٽمينٽ ۾ تپيدار سان گڏ ڪيل ڪم ( هڪ سال)، ( اليڪشن ڪميشن آف پاڪستان ، لاهور ۾ ڊيٽا انٽري آپريٽر جو ڪم ڇھ مهينا، 2007ع ۾ )، سال 2008ع کان سال 2013ع تائين يو بي ايل بينڪ ۾ بينڪنگ سيڪٽر جا سڀئي ڪم ڪيل، 2014 ۾ ٽي مهينا ( هيلٿ ڊپارٽمينٽ پي پي ايڇ آءِ ۾ اسسٽنٽ اڪائونٽنٽ جو ڪم ) تہ ان دوران ئي ايم سي بي بينڪ منجهان سندس اپائنٽمينٽ ليٽر اچي ويو. +پوءِ مارچ 2014ع کان 2016ع تائين ايم سي بي بينڪ ۾ ڪم ڪيائين. +هاڻي نومبر 2016ع کان وٺي اڄ ڏينهن تائين (سنڌ اڀياس اڪيڊمي ۾ ريسرچ ايسوسيئيٽ جي طور تي ڪم ڪري رهيو آهي). +گذريل ڇهن سالن کان ڪراچي ۾ آهي (2022ع تائين). +ٻارنهن سال ڄامشوري ۾ رھيو، چار سال حيدرآباد ۾ رهيو، هڪ سال ڪوٽڙيءَ ۾، ۽ سندس زندگيءَ جا پهريان پندرهن سال، سندس ڳوٺ قائم شاهه ، تعلقي ميهڙ، ضلعي دادو، سنڌ ۾ گُذريا. +ادبي سفر. +ھن لکڻ جي شروعات 2016ع کان ڪئي. +شروعات ۾ مُختلف اخبارن جھڙوڪ: روزاني ڪاوش، روزاني عبرت ۽ روزاني عوامي آواز ۾ لکندو رھيو. +مُختلف رسالن جھڙوڪ: سورمي ميگزين، ھمسري ميگزين، سنسار ميگزين، چانڊوڪي ميگزين، نئين آس ميگزين ۽ سفيرِ سنڌ ميگزين ۾ سندس تحقيقي ليک شامل ٿيندا رھن ٿا. +جڏهن تہ سنڌ جي ادبي تنظيم "سنڌي ادبي سنگت" جو پڻ رُڪن آھي. +ڪتاب. +نومبر 2021ع ۾ سندس پھريون تحقيقي ڪتاب "تحقيق جي ڀَري" ڇپجي چُڪو آھي. +جنھن ۾ دادو ضلعي جي تعلقي جوھي ۽ تعلقي خيرپور ناٿن شاھ جي ڪُجھ چِٽسالي ٿيل اڏاوتن تي سندس تحقيقي مضمون شامل آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71460.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71460.txt new file mode 100644 index 0000000..6d1b1aa --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71460.txt @@ -0,0 +1,12 @@ +گونگي بسنت +گونگي بسنت يا خاموش بهار (انگريزي: ( Silent Spring) هڪ ماحولياتي سائنسي ڪتاب آھي جو 27 سيپٽمبر 1962ع ۾ ھڪ آمريڪي سامونڊي جيو ودياتي ماهر، ماحولياتي بچائُڪ ۽ ليکڪا ”رچل ڪارسن“ لکيو. +هن ڪتاب جو موضوع زهريلين جيت مار دوائن جي ڌڙاڌڙ استعمال سببان فطرت تي پوندڙ ھاڃڪارَوِ اثرن کي چٽو ڪرڻ آھي. +هن ڪتاب ۾ ڪارسن ڪئميڪل انڊسٽريءَ کي عوام کي ان قسم جي خطرن کان بيخبر رکڻ جو ذميوار ڄاڻايو آھي جي زهريلين دوائن جي جهجهي واهپي جي ڪري جنم وٺن ٿا. +جڏهن ته عوامي نمائنده ادارن کي ان انڊسٽريءَ جي مارڪيٽنگ دعوائن کي سواءِ سوال جي قبول ڪرڻ جو ذميوار ٺھرايو اٿائين. +1950ع ۾ ھن ڪتاب جي ڇپجڻ کان اڳ ڪارسن پنهنجو سڄو ڌيان ماحولياتي بچاءَ جي بابت ڄاڻ پرائڻ تي کپايو، خاص طور ماحولياتي مسئلن طرف جنهن بابت سندس مڃڻ هيو ته اهي هٿرادو جيت مار دوائن جي ڪري پيدا ٿين ٿا. +گونگو بسنت هن جي کوجنا ۽ محنت جو نتيجو هيو، جنهن نه فقط آمريڪي پر پوري دنيا جي عوام ۾ ماحولياتي تحفظ جو شعور آندو. +ڪتاب کي ڪئميڪل ڪمپنين جي ڇتي مخالفت سان به ملڻو پيو ڇو ته اهو ڪتاب سندن سيڙپڪاريءَ جي خلاف هيو پر عوامي ساٿ هئڻ ڪري هن ڪتاب ڪيترو ئي بدلاءُ آندو. +اصل ۾ ان ڪتاب ئي ”گڏيل آمريڪي رياستن جي پيسٽيسائيڊ پاليسيء“ کي اها سگھ ڏني جو ان ”ڊي ڊي ٽي(DDT)“ کي زرعي استعمال لاءِ هاڃيڪارَوِ ڄاڻائيندي ان جي پوري ملڪ ۾ واهپي تي پابندي مڙھي. +هن ئي ڪتاب ”آمريڪي ماحولياتي بچاءُ واري ايجنسي“ جو بنياد وجهڻ ۾ مدد ڪئي. +1996ع ۾ ”گونگي بسنت“ جي پوئواريءَ ۾ ”گونگي بنست جو ٻيو پاسو“ نالي ڪتاب ڇپيو، جنهن جا ليکڪ ايڇ ايف وئن ايمڊن ۽ ڊئويڊ پيڪال هئا. +2006ع ۾ ”ڊِسڪَور مئگزين“ پاران ھن ڪتاب کي هر دور جي پنجويھ سٺن ترين سائنسي ڪتابن ۾ شامل ڪيو ويو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71528.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71528.txt new file mode 100644 index 0000000..9c3865f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71528.txt @@ -0,0 +1,24 @@ +اسد پتافي Asad Pitafi +اسد پتافي (انگريزي ٻولي Asad Pitafi) جنھن جو مڪمل نالو اسد اللہ (انگريزي ۾ Asadullah) آھي سنڌ جو ناليوارو صحافي آھي. +ھو 1 نومبر 1971 تي پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ضلعي گھوٽڪي جي مشھور ڳوٺ مولوي بھاءُ الدين پتافي ۾ ڄائو. +سندس والد محترم جو نالو مولانا عبدالرحيم پتافي آھي. +سندس نسب جو سلسلو سنڌ جي فارسي ٻولي جي مشھور شاعر، اديب ۽ عالم دين مولانا بھاءُ الدين بھائي جن سان آھي. +اسد پتافي مولانا بھائي جو پڙ پوٽو ٿئي. +اسد پتافي پرائمري تعليم پنھنجي ڳوٺ مولوي بھاءُ الدين پتافي جي پرائمري اسڪول ۾ حاصل ڪئي، ان دوران ھن قران شريف، فارسي ۽ عربي جي ابتدائي تعليم پنھنجي والد صاحب وٽ حاصل ڪئي. +پوءِ مئٽرڪ گورنمينٽ ھاءي اسڪول اٻاوڙو مان انٽر ۽ بي اي گورنمينٽ ڊگري ڪاليج ميرپور ماٿيلو مان حاصل ڪئي جڏھن ذرائع ابلاغ ۾ ماسٽر فيڊرل اردو يونيورسٽي ڪراچي مان ڪئي آھي. +اسد پتافي ديني تعليم بہ حاصل ڪئي آھي. +ھن مدرسہ جامع راشديہ پير جو ڳوٺ ۾ درس نظامي مڪمل ڪري اتان سند الفراغ پڻ حاصل ڪئي آھي. +سياسي سرگرميون: +اسد پتافي تعليم حاصل ڪرڻ دوران ئي ڪاليج جي ڏينھن کان سياست سان دلچسپي وٺندي سنڌ پيپلز اسٽوڊنٽس فيڊريشن (سپاف) جي پليٽ فارم تان سياست شروع ڪئي، جنھن بعد ھو تنظيم ۾ تمام گھڻو سرگرم رھيو، اڳتي ھلي پ پ (ش ڀ) جي سربراھ مير مرتضي ڀٽو اسد پتافي کي پيپلز ٻارڙا سنگت جو مرڪزي چيف آرگنائيز پڻ مقرر ڪيو. +مير مرتضي ڀٽو جي شھادت کانپوءِ اسد پتافي سياست کان ڪنارہ ڪش ٿي ويو ۽ صحافت ۾ قدم رکيو. +صحافتي ڪيريئر +ھن صحافت جي شروعات 1998 ۾ ڏھرڪي ۾ روزانہ ڪوشش جي رپورٽر طور ڪئي. +سندس سٺو ڪم ڏسي اسد پتافي کي روزاني ڪاوش گھوٽڪي جي ڊسٽرڪٽ ھيڊ ڪوارٽر واري شھر ميرپور ماٿيلو ۾ رپورٽر مقرر ڪيو، اردو اخبار جي خبرين گروپ جڏھن سنڌي ۾ خبرون جي نالي سان سنڌي اخبار شروع ڪئي تہ رپورٽرن جي کوٽ ٿيڻ سبب 2002 ۾ روزانہ ڪاوش اسد پتافي کي ڪراچي ۾ بيورو رپورٽر مقرر ڪيو. +2004 ۾ اسد پتافي گھرو مجبورين سبب ڪراچي ڇڏي ٻيھر واپس گھوٽڪي آيو جتي ھن روزاني ڪوشش ۾ اسپيشل رپورٽر طور ڪم جي شروعات ڪئي. +ان دوران ھن روزاني بيسٽ جي نالي سان گھوٽڪي مان پڻ ھڪ روزاني سنڌي اخبار ڪڍي. +ان کان علاوہ اسد پتافي 2011 کان 2018 تائين روزاني سنڌ ايڪسپريس ۽ ايڪسپريس ٽربيون ۾ پڻ رپورٽنگ ڪئي. +اسد پتافي صحافتي ڪيريئر دوران گھوٽڪي ضلعي ۾ پھريون ڀيرو صحافي دوستن سان گڏجي گھوٽڪي يونين آف جرنلسٽس جي نالي سان صحافي يونين جو بنياد وڌو ۽ ھو ٽي ڀيرا يونين ۾ صدر جي عھدي تي منتخب ٿيو. +اسد پتافي ھن وقت روزاني ڪوشش ۾ اسپيشل رپورٽر طور ۽ روزاني بيسٽ ۾ ايڊيٽر طور خدمتون سرانجام ڏيئي رھيو آھي. +ھو ميرپور ماٿيلو پريس ڪلب جو صدر ۽ پاڪستان فيڊرل يونين آف جرنلسٽس سان لاڳاپيل صحافي يونين گھوٽڪي يونين آف جرنلسٽس جو اھم اڳواڻ آھي. +اسد پتافي جو شمار سنڌ جي سٺن ۽ ايماندار صحافين ۾ ٿيندو آھي. +ڪو بہ ڏکيو اشو جيڪڏھن صحافي ڪن مجبورين سبب رپورٽ نہ ڪري سگھندا آھن تہ اسد پتافي اھو اشو ديدہ دليري سان رپورٽ ڪندو آھي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71530.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71530.txt new file mode 100644 index 0000000..c17cedd --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71530.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +رچل ڪارسن +رچل لوئيز ڪارسن(مئي 27 1907ع- 14 اپريل 1964ع) هڪ آمريڪي سامونڊري جيوديائڪ، ليکڪڻ، ماحولياتي بچائُڪ ۽ فطرتي ماهر هئي، جنهن جو ڪتاب گونگو بَسنت(1962ُع) ۽ ٻيا ليک ”ماحولياتي تحفظ سَرِيس“ جي اُٿپ ۾ اهم بڻياد سمجها ويندا آھن. +ڪارسن پنهنجي ڪيريئر جي شروعات آمريڪي بيورو آف فشريز ڊپارٽ کان ڪئي، ۽ 1950ع ۾ ھوءَ فل ٽائم فطرتي ليکڪڻ بڻجي وئي. +هن جي 1951ع ۾ لکيل ۽ گهڻ وڪرو ٿيندڙ ڪتاب”سمنڊر اسان سان گڏ“ ھن جي سڃاڻپ هڪ ڄمندي ڄام ليکڪ طور ڪرائي. +۽ ان ئي ڪتاب کي آمريڪي نيشنل بڪ ايوارڊ سان نوازيو ويو. +سندس ٻيا ڪتاب سمنڊر جو ڪنارو ۽ سامونڊري هوا هيٺان پڻ گهڻا وڪرو ٿيا. +اهي ٽئي ڪتاب سمنڊر جي ڪناري کان گهرائيءَ تائين وڏي ڄاڻ سان ڀريل آھن. +1950ع کان ڪارسن پنهنجي ڄاڻ جو محور ماحولياتي بچاءُ ۽ جيت مار دوائن جي ڪري پيدا ٿيندڙ فطرت تي هاڃيڪاروِ ڪَھِ تي اوک ڪرڻ کي بڻايو ۽ گونگو بسنت نالي ڪتاب لکيائين. +جنهن آمريڪي عوام ۾ ماحولياتي بچاءُ جو شعور آندو. +ڪتاب کي ڪئميڪل ڪمپنين جي ڇتي مخالفت سان به ملڻو پيو ڇو ته اهو ڪتاب سندن سيڙپڪاريءَ جي خلاف هيو پر عوامي ساٿ هئڻ ڪري هن ڪتاب ڪيترو ئي بدلاءُ آندو. +اصل ۾ ان ڪتاب ئي ”گڏيل آمريڪي رياستن جي پيسٽيسائيڊ پاليسيء“ کي اها سگھ ڏني جو ان ”ڊي ڊي ٽي(DDT)“ کي زرعي استعمال لاءِ هاڃيڪارَوِ ڄاڻائيندي ان جي پوري ملڪ ۾ واهپي تي پابندي مڙھي. +هن ئي ڪتاب ”آمريڪي ماحولياتي بچاءُ واري ايجنسي“ جو بڻياد وجهڻ ۾ مدد ڪئي. +سندس موت کان پوءِ ڪارسن صدر جمي ڪارتر پاران آزاديءَ جي صدارتي ايوارڊ سان نوازي وئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71564.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71564.txt new file mode 100644 index 0000000..03020bf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71564.txt @@ -0,0 +1,16 @@ +ڊلاس +ڊالس (/ˈdæləs/) آمريڪا جي رياست ٽيڪساس جو هڪ شهر آهي ۽ ڊلاس ڪائونٽي جو سڀ کان وڏو شهر ۽ سيٽ آهي، جنهن جا حصا کولن، ڊينٽن، ڪافمين ۽ راڪ وال ڪائونٽيز تائين پکڙيل آهن. +2020 جي مردم شماري جي آبادي سان 1,304,379، [3] اهو آمريڪا ۾ نائين سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو شهر آهي. +[10] ۽ هوسٽن ۽ سين انتونيو کان پوءِ ٽيڪساس ۾ ٽيون نمبر وڏو[11] اتر ٽيڪساس ۾ واقع، ڊيلاس جو شهر ڏکڻ آمريڪا جي سڀ کان وڏي ميٽروپوليٽن علائقي جو بنيادي مرڪز آهي ۽ آمريڪا جو سڀ کان وڏو اندرين ميٽروپوليٽن علائقو آهي جنهن ۾ سمنڊ سان ڪا به نيويگيبل لنڪ نه آهي. +[a] اهو سڀ کان وڌيڪ آبادي وارو شهر آهي. +ڊيلاس-فورٽ ورٿ ميٽروپليڪس ۾، ملڪ جو چوٿون وڏو ميٽروپوليٽن علائقو 7. +5 ملين ماڻهن تي آهي. +ڊالس ۽ ويجھو فورٽ ورٿ شروعاتي طور تي ترقي ڪئي وئي وڏي ريلوي لائينن جي تعمير جي ڪري علائقي جي ذريعي ڪپهه، ڍورن ۽ بعد ۾ تيل تائين پهچ جي اتر ۽ اوڀر ٽيڪساس ۾. +انٽر اسٽيٽ هاءِ وي سسٽم جي تعمير ڊلاس جي شهرت کي نقل و حمل جي مرڪز جي حيثيت سان مضبوط ڪيو، شهر ۾ چار وڏيون انٽر اسٽيٽ هاءِ ويز ۽ ان جي چوڌاري پنجون انٽر اسٽيٽ لوپ. +ڊيلاس پوءِ هڪ مضبوط صنعتي ۽ مالي مرڪز ۽ هڪ وڏي اندرين بندرگاهه طور ترقي ڪئي، وڏين ريلوي لائينن، انٽر اسٽيٽ هاءِ ويز ۽ ڊلاس/فورٽ ورٿ انٽرنيشنل ايئرپورٽ جي تعمير جي ڪري، دنيا جي سڀ کان وڏي ۽ مصروف ترين ايئرپورٽن مان هڪ آهي. +13] ان کان علاوه، ڊيلاس وٽ ڊارٽ (ڊيلاس ايريا ريپڊ ٽرانزٽ) مختلف رنگين ٽرين لائينن سان آهي جيڪي سڄي ميٽروپلڪس ۾ ٽرانسپورٽ ڪن ٿيون. +هن جي متنوع معيشت جي غالب شعبن ۾ شامل آهن دفاع، مالي خدمتون، معلوماتي ٽيڪنالاجي، ٽيليڪميونيڪيشن، ۽ ٽرانسپورٽ. +[15] ڊيلاس شهر جي حدن اندر نون فارچون 500 ڪمپنين جو گهر آهي[16] جڏهن ته ڊيلاس-فورٽ ورٿ ميٽروپليڪس 22 فارچون 500 ڪمپنين جي ميزباني ڪري ٿو، ٻئي نمبر تي ٽيڪساس ۾ ۽ چوٿين نمبر تي آمريڪا ۾ آهي. +[17][18] 41 کان وڌيڪ ڪاليج ۽ يونيورسٽيون ان جي ميٽروپوليٽن علائقي جي اندر واقع آهن، جيڪو ٽيڪساس ۾ ڪنهن به ميٽروپوليٽن علائقي جو سڀ کان وڏو آهي. +هن شهر جي آبادي ڪيترن ئي نسلي ۽ مذهبي پس منظرن جي آهي ۽ آمريڪا ۾ سڀ کان وڏي LGBT برادرين مان هڪ آهي. +[19][20] والٽ هب ڊلاس کي آمريڪا ۾ پنجون سڀ کان وڌيڪ متنوع شهر قرار ڏنو diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71568.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71568.txt new file mode 100644 index 0000000..5be5d4b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71568.txt @@ -0,0 +1,53 @@ +قم (انگريزي: Qom يا Qum) ايران جي قم صوبي جي گاديءَ جو ھنڌ ۽ آباديءَ جي لحاظ کان ايران جو ستون وڏو شھر آھي. +تھران کان 140 ڪلوميٽر (87 ميل) ڏکڻ ۾ موجود ھي شھر شيعا مسلمانن جو ھڪ انتھائي مقدس شھر آھي. +ھن شھر کي قم المقدس پڻ سڏيو وڃي ٿو. +ھتي حضرت امام رضا جي ڀيڻ فاطمہ معصومہ جي مزار آھي جنھن جي زيارت لاءِ سڄي دنيا مان شيعا مسلمان ھتي گڏ ٿين ٿا. +ان کان علاوھ مختلف امامن جا روضا پڻ ھتي موجود آھن. +2016ع وارن انگن اکرن مطابق ھن شھر جي آبادي 1,201,158 آھي. +ھن آباديءَ جو وڏو حصو عالمن ۽ ديني تعليم حاصل ڪندڙ شاگردن تي مشتمل آھي. +ھتي ايراني شاگردن سان گڏوگڏ ھزارن جي تعداد ۾ پاڪستاني، ھندستاني، افغاني، عراقي، لبناني، ڪويتي، سعودي، بحريني، يمني، جزائري ۽ ٻين ملڪن جا شاگرد مذھبي ۽ روحاني تعليم حاصل ڪن ٿا. +ھن شھر جا 99. +76 سيڪڙو رھواسي شيعا آھن. +ھن شھر کي عقيدت ۽ احترام وچان مختلف لقبن ۽ نالن سان ياد ڪيو وڃي ٿوجن ۾ حرم اھل بيت جو شھر، علم جو شھر، ايران جو علمي ۽ ثقافتي گاديءَ جو ھنڌ، شيعن جي دنيا جي گاديءَ جو ھنڌ ۽ عالمن جو شھرمشھور آھن. +ايران جي سپريم ليڊر سيد علي خامنائي ھن شھر کي ”ايران جي ماءُ“ جو لقب ڏنو. +قم شھر جو سوھان حلوو سڄي ايران ۽ اسلامي دنيا ۾ مشھور آھي. +شھر ۾ ھي حلوو 2000 کان وڌيڪ دڪانن تي وڪرو ٿئي ٿو. +ھي شھر پيٽروليم ۽ پيٽروليم جي مصنوعات جي ورھاست جوھڪ اھم مقامي مرڪز آھي. +بندر انزلي کان تھران ويندڙ گئس جي پائپ لائين ۽ تھران کان آبادان ويندڙ تيل جي پائيپ لائين ھن شھر وٽان گذري ٿي. +1956ع ۾ ھن شھر ويجهو سراجه واري ماڳ وٽ تيل جا ذخيرا ھٿ آيا جن ھن شھر جي خوشحاليءَ کي چارچنڊ لڳائي ڇڏيا. +قم ۽ تھران جي وچ ۾ تيل صاف ڪرڻ جي ھڪ وڏي رفائنري قائم ڪئي وئي آھي. +تاريخ. +آثار قديمہ جا ماھر ٻڌائين ٿا تہ ھي شھر ايران ۾ اسلام اچڻ کان ڪئين ھزار سال پھرين آباد ھو. +1979ع واري اسلامي انقلاب کان پوءِ وارن سالن ۾ قم جي علائقي قمرود مان پراڻي زماني جا جيڪي آثار مليا آھن سي ٻڌائين ٿا تہ قم واري علائقي ۾ ڏھ ھزار سال پھرين بہ انساني وسندي موجود ھئي. +ساڳيءَ طرح علي قلي واري علائقي مان 3000 سال پراڻا جيڪي قديم آثار مليا آھن تن جي آڌار تي چئي سگھجي ٿو تہ پراڻو قم شھر موجودھ شھر کان اوڀر ۾ ٿوري پنڌ تي آباد ھو. +ڪجه تاريخ نويسن جو خيال آھي تہ موجودھ قم شھر جو بنياد بھمن جي ڌيءَ خماني وڌو ھو. +اھو بہ معلوم ٿيو آھي تہ ھتي ممجان نالي ھڪ قبيلو آباد ھو ۽ انھيءَ قبيلي جا ماڻھو باھ جي پوڄا ڪندا ھئا. +ھي شھر قديم زماني کان وٺي پستن ۽ زعفران جي پيداوار جي ڪري مشھور ھو. +اھو بہ معلو ٿيو آھي تہ ساساني دور کان پھرين ھي شھر تباھ ٿي ويو ھو ۽ ساساني حڪمران قباد ھن شھر کي ٻيھر وسايو. +يعقوبي ھن شھر کي ساساني دور جو شھر قرار ڏنو آھي. +جيتوڻيڪ ھن شھر جي تاريخ جا ڪئين باب گم آھن پر ايئن ٿو لڳي تہ پراڻو قم شھر سڪندراعظم حملو ڪري تباھ ڪري ڇڏيوھو ۽ پوءِ ساساني دور ۾ ھن کي ٻيھر وسايو ويو. +حضرت عمر بن خطاب رَضيہ جي خلافت واري دور ۾ اسلام ايران تائين پھتو. +624ع ڌاري ابو موسيٰ اشعري ھي شھر فتح ڪيو. +انھيءَ فتح کان پوءِ ھن علائقي ۾ عرب ھجرت ڪري آباد ٿيڻ لڳا. +ھتي عربن جي اشعري قبيلي جا ڪافي ماڻھو ھجرت ڪري اچي آباد ٿيا انڪري ھن شھر جي پکيڙ ۽ آباديءَ ۾ واڌارو آيو ۽ آسپاس جا ڳوٺ بہ شھر جو حصو بنجي ويا. +اشعري قبيلي جا ماڻھو شيعا ھئا ان ڪري قم شھرشيعا مسلمانن جو مرڪز بنجي ويو. +جڏھن شيعا مسلمانن جي اٺين امام حضرت امام رضا جي ڀيڻ حضرت فاطمہ معصومہ ھجرت ڪري ھن شھر ۾ رھڻ شروع ڪيو تہ ھي شھر شيعا مسلمانن جي توجہ جو مرڪز بنجي ويو. +جيئن تہ اموي ۽ عباسي گھراڻي جا حاڪم شيعن جي خلاف ھئا انڪري ھنن ھتي جي ماڻھن تي ڳرو ٽيڪس لاڳو ڪيو. +انھيءَ ناانصافيءَ خلاف ھتان جي ماڻھن خليفي ھارون الرشيد، مامون الرشيد، معتصم، معتمد عباسي ۽ ٻين حاڪمن جي دور ۾ بغاوت ڪئي ۽ ٽيڪس ڏيڻ کان انڪار ڪيو. +نتيجي طور انھن بغاوتن کي ڪچلڻ لاءِ وقت جي حاڪمن ھن شھر کي ڪيترائي ڀيرا تباھ ۽ برباد ڪيو. +آل بويہ ۽ سلجوقي گھراڻي جي بادشاھيءَ واري دور ۾ ھن شھر ۾ ترقي ٿي. +اڳتي ھلي صفوي دور ۾ ھي شھر ايران جي خوشحال شھرن جي صف ۾ شامل ٿي ويو. +قاجاري دور ۾ قاجاري بادشاھ فتح علي شاھ بيبي فاطمہ معصومہ جي حرم ۾ توسيع ڪئي ۽ سونھري گنبند تعمير ڪرايو. +پھرين عالمگير جنگ ۾ تھران تي روس جي حملي جو خطرو گھڻو وڌي ويو ان ڪري تھران جا ڪيترائي ماڻھو لڏي اچي ھن شھر ۾ رھيا. +پھلوي دور ۾ آيت اللّٰہ خمينيءَ بادشاھ خلاف انقلاب جي شروعات ھن ئي شھر کان ڪئي. +فيبروري 1979ع ۾ اھو انقلاب ڪامياب ٿيو، ايران ۾ بادشاھي نظام جو خاتمو اچي ويو ۽ اسلامي حڪومت قائم ٿي. +سياحتي ۽ تاريخي ماڳ. +قم کي زيارتن جو شھر چئجي تہ وڌاءُ نہ ٿيندو. +ھتي جي ڪجھ زيارتن ۽ تاريخي ماڳن جي فھرست ھيٺ ڏجي ٿي: +قم ۾ ٻيا بہ ڪيترائي تاريخي ۽ ديني يادگار سياحن جي روح جي راحت بنجن ٿا. +انھن ۾ امام خمينيءَ جو ڪچي مٽيءَ مان ٺھيل گھر، شيعا عالم شيخ صدوق جي والد علي بن حسين بابويہ َقمي جو مقبرو، شاھ عباس صفويءَ جو مقبرو، فتح علي شاھ قاجار جي آخري آرامگاھ، قم جي شاھي بازار، جمڪران جو قلعو۽ ّخضر جبل شامل آھن. +ان کان علاوہ ھتي ٻين بہ ڪيترن ئي امامن ۽ بزرگن جون مزارون آھن. +ديني مدرسا، کوجنا جا ادارا ۽ يونيورسٽيون. +يونيورسٽيون: قم يونيورسٽي، المصطفيٰ انٽرنيشنل يونيورسٽي، حڪمت يونيورسٽي قم، شھاب دانش صنعتي يونيورسٽي، تھران يونيورسٽي قم ڪئمپس، صنعتي يونيورسٽي قم، اسلامي آزاد يونيورسٽي قم ڪئمپس، مفيد يونيورسٽي، پيام نور يونيورسٽي قم، معصوميہ يونيورسٽي، ميڊيڪل يونيورسٽي قم، جامعہ المصطفيٰ العالميہ، باقرالعلوم يونيورسٽي، اديان و مذاھب يونيورسٽي، قرآن و حديث يونيورسٽي، معارف اسلامي يونيورسٽي. +مدرسا: الزھريٰ مدرسو، شھيد حسن شاھ شيرازي مدرسو، امام حسين مدرسو، امام باقر مدرسو، علميہ امام مھدي مدرسو، امام المنتظر مدرسو، رسول اعظم مدرسو، حوزہ علميہ قم، رضويہ مدرسو، ستيہ مدرسو، امام خميني مدرسو، ابا صالح مدرسو، المھدي مدرسو، امام مھدي موعود مدرسو، بقيتہ اللّٰہ مدرسو، حقاني مدرسو، جانبازان مدرسو، رسالت مدرسو، شھيدين مدرسو، صدوق مدرسو، عترت مدرسو، ڪرمانيھا مدرسو، معصوميہ مدرسو، امام عصر مدرسو، سعد حلت مدرسو، اثير الملڪ مدرسو، سيد سعين عزيزالدين مرتضيٰ مدرسو، سيد زين العابدين مدرسو، ابوالحسن ڪميج مدرسو، شمس الدين مرتضيٰ مدرسو، مرتضيٰ ڪبير مدرسو ۽ درب آستانہ مدرسو +ٻيا تعليمي ۽ کوجنا جا ادارا: طلوع مھر ايڊيوڪيشنل انسٽيٽيوٽ، ٽي وي ريڊيو ڪاليج، دانشگاہ جامع علمي ڪاربردی واحد استان قم، ٽيڪنيڪل ڪاليج فار بوائز، امام خميني تعليمي ۽ تحقيقي ادارو، اسلامي فڪر ۽ ثقافت جو تحقيقي ادارو، اسلامڪ انسٽيٽيوٽ آف ڪلچر اينڊ سائنسز، شھيد محلاتي ڪاليج، اسلامڪ رائيٽنگ ۽ ريسرچ ڪاليج، موسسہ فڪر اسلامي ۽ مجلس خبران رھبري سيڪريٽريٽ. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71570.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71570.txt new file mode 100644 index 0000000..c08b16e --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71570.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +ھڪڙو ورلڊ ٽريڊ سينٽر +ون ورلڊ ٽريڊ سينٽر (جنهن کي ون ورلڊ ٽريڊ، ون ڊبليو ٽي سي، ۽ اڳوڻي فريڊم ٽاور جي نالي سان پڻ سڃاتو وڃي ٿو) [نوٽ 1] نيو يارڪ شهر جي لوئر مينهٽن ۾ ٻيهر تعمير ٿيل ورلڊ ٽريڊ سينٽر ڪمپليڪس جي مکيه عمارت آهي. +One WTC آمريڪا ۾ سڀ کان وڏي عمارت، مغربي اڌ گول ۾ سڀ کان وڏي عمارت، ۽ دنيا ۾ ستين-اوچي عمارت آهي. +سپرٽال ڍانچي کي اصل ورلڊ ٽريڊ سينٽر جي نارٿ ٽاور جو ساڳيو نالو آهي، جيڪو 11 سيپٽمبر 2001 جي دهشتگرد حملن ۾ تباهه ٿي ويو هو؟ +نئين اسڪائي اسڪراپر 16-ايڪڙ (6. +5 هيڪٽر) ورلڊ ٽريڊ سينٽر سائيٽ جي اتر اولهه ڪنڊ تي، اصل 6 ورلڊ ٽريڊ سينٽر جي سائيٽ تي آهي. +عمارت اولهه ۾ ويسٽ اسٽريٽ، اتر ۾ ويسي اسٽريٽ، ڏکڻ ۾ فلٽن اسٽريٽ، ۽ اوڀر ۾ واشنگٽن اسٽريٽ سان جڙيل آهي. +عمارت جو معمار David Childs آهي، جنهن جي فرم Skidmore, Owings & Merrill (SOM) پڻ برج خليفا ۽ وليس ٽاور کي ڊزائين ڪيو. +27 اپريل 2006ع تي نئين عمارت لاءِ هيٺئين زمين جي استعمال جي جڳهن، پيرن ۽ بنيادن جي اڏاوت شروع ٿي. +ون ورلڊ ٽريڊ سينٽر 30 اپريل 2012 تي نيو يارڪ شهر ۾ سڀ کان وڏي اڏاوت بڻجي ويو، جڏهن اها سلطنت جي اوچائي کان وڌي وئي. +رياستي عمارت. +ٽاور جي اسٽيل ڍانچي کي 30 آگسٽ 2012 تي ختم ڪيو ويو. +10 مئي 2013 تي، اسڪائي اسڪراپر جي اسپائر جو آخري حصو نصب ڪيو ويو، جنهن سان عمارت، ان جي اسپائر سميت، 1,776 فوٽ (541 ميٽر) جي ڪل اوچائي تي پهچي وئي. +پيرن ۾ ان جي اوچائي هڪ عمدي حوالي سان سال آهي جڏهن آمريڪا جي آزاديء جي اعلان تي دستخط ڪيو ويو. +عمارت 3 نومبر، 2014 تي کوليو ويو؛ [14] ون ورلڊ آبزرويٽري 29 مئي 2015 تي کوليو ويو. +26 مارچ، 2009 تي، نيو يارڪ ۽ نيو جرسي جي پورٽ اٿارٽي (PANYNJ) تصديق ڪئي ته عمارت سرڪاري طور تي ان جي قانوني نالي "ون ورلڊ ٽريڊ سينٽر" جي نالي سان سڃاتي ويندي، بلڪه "فريڊم ٽاور" جي نالي سان. +عمارت ۾ 94 ماڙ آهن، جن جي مٿين منزل جو تعداد 104 آهي. +نئين ورلڊ ٽريڊ سينٽر ڪمپليڪس ۾ آخرڪار گرين ويچ اسٽريٽ سان گڏ ٺهيل پنج اعليٰ آفيسون عمارتون شامل هونديون، گڏوگڏ نيشنل سيپٽمبر 11 ميموريل ۽ ميوزيم، جيڪو ون ورلڊ ٽريڊ سينٽر جي ڏکڻ ۾ واقع آهي، جتي اصل ٽوئن ٽاور بيٺا هئا. +نئين عمارت جي تعمير اصل ورلڊ ٽريڊ سينٽر ڪمپليڪس جي تباهي کانپوءِ يادگار بڻائڻ ۽ ٻيهر تعمير ڪرڻ جي ڪوشش جو حصو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71608.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71608.txt new file mode 100644 index 0000000..c03b4d8 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71608.txt @@ -0,0 +1,42 @@ +بريڪ اپ +بريڪ اپ يا عليحدگي،رشتي جي ڀڃڪڙي‘ يا لاڳاپي جو ٽُٽڻ، پيار وارو گهاٽو لاڳاپو ٽوڙڻ ، هڪ رشتو ٽٽڻ جي عمل کي چوندا آهن، موت کان سواءِ ڪنهن ٻئي طريقي سان گهاٽي لاڳاپي‘ يا مائٽي جو انت ٿيڻ آهي. +ان عمل کي عام طور تي ”[ڪنهن کي] ڊمپنگ يعني ڦٽو ڪرڻ“ چئبو آهي، جڏهن اهو هڪ ساٿيءَ طرفان شروع ڪيو ويندو آهي. +هي عمل خاص ڪري تڏهن ٿيندو آهي جڏنهن ڪوئي هڪ ساٿي ٻئي ساٿيءَ کي اُداسي جي ڪيفيت ۾ آڻي ڇڏيندو آهي۔ هي اصطلاح، هڪ شادي شدہ جوڙي تي لاڳو ڪرڻ جو امڪان گهٽ آهي، جتي هڪ ٽٽڻ واري رشتي کي عام طور تي هڪ عليحدگي يا طلاق چئبو آهي. +جڏنهن هڪ جوڑو شادي ڪرڻ جي لاءِ مڱڻي (انگیج) ٿيندو آهي ۽ اهو جوڙو ٽُٽي ويندو آهي ته اهو هي عام طورتي هڪ "ٽٽيل مصروفيت" (بروڪن انگيجمينٽ) چئجي ٿو. +نتيجا. +بريڪ اپ انتهائي دٻاءُ ۽ پيڙاءُ وارو، اَڻ وٺندڙ ۽ صدمي وارو واقعو آهي، قطع نظر ته ڳڻتي ۾ فرد اهو ئي آهي جنهن فعال طور تي تعلق ختم ڪرڻ جو فيصلو نه ڪيو هوندو آهي. +ناڪاري اثر. +ڪڏهن ڪڏهن ماڻهو آفيسن، اسڪولن ۽ پاڙن ۾ گڏ ويهڻ ۽ بيهڻ سبب هڪ ٻئي سان پيار ۾ پئجي ويندا آهن، جنهن سان پريم جو رشتو پيدا ٿئي ٿو. +پيار سان گڏ، محبت ۾ ڪيترن ئي سببن جي ڪري رشتو ٽٽڻ جو خطرو هوندو آهي ۽ اهڙين حالتن ۾، هڪ ئي جڳهه يا هڪ ئي ٽيم ۾ رهڻ يا گڏ ڪم ڪرڻ، اهو بريڪ اپ برداشت ڪرڻ تمام ڏکيو ٿي سگهي ٿو. +اهو سوچڻ ته توهان بريڪ اپ کان پوءِ هر روز پنهنجي اڳوڻي بواءِ فرينڊ‘ يا گرل فرينڊ سان ڪيئن ڊيل ڪندا ۽ ڇا توهان ان ماڻهوءَ سان هڪ عام پارٽنر وانگر سلوڪ ڪرڻ جي قابل هوندا، اڪثر ماڻهن لاءِ اهو آسان ناهي. +ڪڏهن ڪڏهن ڪمزور دل وارو ماڻهو يا تمام گهڻو پيار وارو جاني ماڻهو مڪمل طور تي ڀڄي پوندو آهي. +هو ڪنهن به ڪم تي ڌيان نه ٿو ڏئي سگهي ۽ ڪيترائي ڀيرا هو خودڪشي به ڪري سگهي ٿو جڏهن محبت جو هڪ ساٿي خاموشي سان جدا ٿي وڃي ٿو ۽ ٻيو ساٿي پيڙاءُ ۾ زندگي گذاري ٿو. +بريڪ اَپ جڏهن هڪ طرفو ٿيندو آهي، هڪ گهاٽو ساٿي جيڪو پنهنجي جانيءَ کي اڪيلو ڇڏي ويندو آهي ته ٻيو ساٿي ڏاڍي تڪليف ۾ اچي ويندو آهي. +ڪڏهن ڪڏهن ايئن ٿيندو آهي ته ڪو هڪ ساٿي ٻئي ساٿيءَ جي ڀاونائن سان کيڏندو رهندو آهي ۽ انکي پنهنجي ڪاڻ استعمال ڪندو آهي، تيستائين جيستائين انکي ٻيو ڪوئي ناهي ملي ويندو، پوءِ پهرين ساٿي کي ڇڏيو ويندو آهي، هڪ ساٿي زندگي ۾ اڳتي وَڌي ويندو آهي يا ٻئي نئين ماڻهوءَ سان اهڙو ئي لاڳاپو رکندو آهي ته هو پُراڻي ساٿيءَ کي ڇڏي ويندو آهي. +اهڙي گهاٽي لاڳاپي کي وسارڻ ۽ ان پيڙاءُ مان نڪرڻ سولو ناهي هوندو، پر وقت سان گڏ ڪجهه ماڻهو پاڻ سنڀالي ويندا آهن ۽ زندگيءَ ۾ اڳتي وَڌي ويندا آهن. +نفسياتي پريشاني جا اُهڃاڻ. +اهڙا فرد جن ويجهر ۾ ئي رومانوي لاڳاپن جي ٽُٽڻ جو تجربو ڪيو آهي، اُنهن کي شديد نفسياتي پريشاني جون ڪيتريون ئي علامتون ظاهر ٿينديون آهن. +انهن ۾ شامل آهن فليش بيڪ ۽ مداخلت ڪندڙ ياداشتون جيڪي انهن جي ساٿين سان لاڳاپيل آهن، اڪثر ڪري انهن اهم تاريخن جي ذريعي شروع ٿينديون آهن جيڪي تعلق يا بريڪ اپ سان لاڳاپيل آهن. +غمگين ردعمل. +رشتن جي ضايع ٿيڻ جو هڪ فطري اثر جيڪو هڪ فرد برقرار رکڻ جي اميد رکي ٿو اهو غم آهي، ڇاڪاڻ ته مسئلن ۽ پيچيدگين جي باوجود رشتن کي برقرار رکڻ جي خواهش هڪ فطري خواهش آهي. +اهو نتيجو انهن ماڻهن ۾ آهي جيڪو بريڪ اپ مان گذري رهيو آهي غم جي رد عمل کي ظاهر ڪري ٿو جنهن ۾ علامتون شامل آهن جهڙوڪ ننڊ نه اچڻ، ڳڻتي، ڊپريشن، ۽ خودڪشي سوچون +نفسياتي خوشحالي ۾ گهٽتائي. +انهن مخصوص ناڪاري اثرن کان علاوه، اهي ماڻهو جيڪي هڪ وقفي جي ذريعي مصيبت ۾ آهن انهن جي نفسياتي خوشحالي ۾ عام گهٽتائي جي رپورٽ ڪن ٿا. +عام ناڪاري جذبو جنهن کي اهي محسوس ڪن ٿا اڪثر ڪري ٻين رويي ۽ عادتن کي جنم ڏين ٿا جيڪي يا ته انهن جي ذهني صحت لاءِ نقصانڪار آهن يا ذهني صحت جي خراب حالتن جي نشاندهي ڪن ٿيون. +انهن ۾ شامل آهن: +هاڪاري اثر. +ثبوت ڏيکاري ٿو ته سخت ترين حالتن ۾ به، مثبت جذبات ۽ ترقي لاء هڪ موقعو آهي. +بريڪ اپ مختلف نه آهن، متاثرين کي دٻاءُ سان لاڳاپيل ترقي جا موقعا فراهم ڪرڻ، مستقبل جي رشتن ۾ سندن ڪارڪردگي بهتر ڪرڻ، ۽ راحت ۽ آزاديءَ جا احساس فراهم ٿيڻ. +ماڻهو اُهي ڪم ڪري سگهندو آهي، جيڪي هو لاڳاپي ۾ هوندي نه ڪري سگهندو هوندو آهي، يا کيس لاڳاپي ۾ رهندي اُهي ڪم ڪرڻ ۾ ڏکيائي يا رنڊڪ هوندي آهي. +دٻاءَ سان لاڳاپيل ترقي. +اهي فرد جيڪي دٻاءُ واري حالتن هيٺ رکيا ويندا آهن انهن کي اڪثر هن دٻاءُ جي نتيجي ۾ ترقي ۽ ترقي جي موقعي سان منهن ڏيڻو پوي ٿو. +بهتر ڪرڻ لاءِ هن زور کان سواءِ ، ماڻهو اڪثر ڪري اطمينان جي طرف ڌڪجي ويندا آهن ۽ زندگي ذريعي ترقي ڪرڻ لاءِ ضروري ڪوششون ڪرڻ کان انڪار ڪندا آهن. +مختلف طريقن سان جن ۾ ماڻهن هڪ دٻاءُ واري زندگي جي واقعن کان پوءِ ترقي جي نمائش ڪئي آهي انهن ۾ بهتري شامل آهي هڪ شخص جو پنهنجو پاڻ کي ڏسڻ جو طريقو، اهو طريقو جيڪو هو پنهنجي آس پاس جي ٻين ماڻهن سان ڳنڍيندو آهي، يا انهن جي زندگي ڏانهن مجموعي طريقي سان. +تحقيق ڏيکاري ٿي ته بريڪ اپ هن قسم جي دٻاءُ واري صورتحال جا انتهائي نمائندا هوندا آهن، ڇاڪاڻ ته ماڻهو انهن کي پنهنجي زندگيءَ ۾ ڪيترائي ڀيرا تجربو ڪندا آهن ۽ انهن تجربن جي ڪري ترقيءَ جي واقعن جي خود رپورٽ ڪرڻ لاءِ سڃاتا ويندا آهن. +بهتر مستقبل جا لاڳاپا. +هڪ ٻيو مثبت نتيجو جيڪو مشاهدو ڪيو ويو آهي بريڪ اپ جي پيروي ڪرڻ لاءِ انهن سبقن سان جيڪي ماڻهو شايد ڏکوئيندڙ تجربي مان گذرڻ کان سکيا هوندا. +دٻاءُ سان لاڳاپيل واڌارو جيڪو هڪ شخص کي مجبور ڪيو وڃي ٿو تجربو ڪرڻ لاءِ هڪ وقفي جي پٺيان انهن جي مجموعي ڪردار، خود تصوير، ۽ ٻين سان لهه وچڙ ڪرڻ جي صلاحيت کي بهتر بڻائي ٿو. +انهن سڌارن ۾ ٻين ماڻهن سان مستقبل جي رومانوي رشتن جي معيار کي بهتر بڻائڻ جي صلاحيت آهي. +اهو سبب آهي پختگي جي وڌندڙ سطح جي ڪري جيڪو فرد طرفان ڏيکاريل آهي، انهي سان گڏ، گهٽ حد تائين، ڪجهه شين ۾ بصيرت جيڪي مستقبل ۾ بهتر رشتن کي يقيني بڻائڻ لاء انهن کي رشتي کان بچڻ گهرجي. +راحت ۽ آزادي جو احساس. +جيتوڻيڪ اهو لازمي ناهي ته هڪ آفاقي مثبت نتيجو هُجي ان لاءِ جيڪو بريڪ اپ مان گذري رهيو آهي، يا دل ٽُٽڻ واري ڪيفيت مان گذرندڙ سڀني ماڻهن کي متاثر ڪري، اتي اهم ثبوت اهو آهي ته ڪجهه ماڻهن جي رشتي جي خاتمي کان پوءِ کين راحت، آزادي ۽ خوشي جي ڀاونائن جو تجربو ٿيندو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7164.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7164.txt new file mode 100644 index 0000000..6cb72ee --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7164.txt @@ -0,0 +1,40 @@ +پاڪستان ۾ ٽيليويزن ھن مضمون کي گوگل ٽرانسليٽ تان ترجمو ڪيو ويو آھي ان کي سنوارڻ جي درخواست ڪجي ٿي. +پاڪستان ۾ ٽيليويزن 1964 ع ۾ شروع ڪيو، ۽ لاهور ۾ پاڪستان ٽيلي ويزن جو پهريون رهن ٿا سند، 26 نومبر 1964 ع تي شروع ٿي. +تاريخ. +ممتاز industrialist سيد Wajjid علي جن سان Nipon اليڪٽرڪ ڪمپني هڪ گڏيل ڪوششن ۽ معاهدي تي صحيحون ڪيون پاران 1961 ع ۾ اصل هڪ نجي شعبي منصوبي (NEC)، ڇوڙ واري پاڪستاني انجنيئر Ubaidur الرحمان Wajjid علي طرفان مقرر ڪيو ويو سر کي ٽيلي ويزن منصوبي. +حڪومت 1963 ع ۾ "پاڪستان جو تمام وڏو قومي مفاد" لاء | 1962 ع جو قسم آھي، چوي ٿو سند تجربن جي سيريز کان پوء، سنڌ جي منصوبي تڪڙو تي اختيار ڪيو هو [ايوب خان] [ايوب خان (فيلڊ مارشل)]. +صدر ايوب خان معلومات جي وزارت هيٺ ٻيهر مقرر Ubaidur الرحمان 1963 ع ۾ NEC گڏيل ڪوششن جي سهڪار سان جاري رکڻ لاء لانچ ڪرڻ لاء پاڪستان ٽيلي ويزن يا ٽي وي. +هن منصوبي جي ريڊيو پاڪستان لاهور جتي هڪ سند منارو ۽ هڪ اسٽوڊيو تعمير ڪيا ويا هئا ته واپس پلاٽ تي هڪ تنبو سان شروع ڪيو. +26 نومبر 1964 ع تي پهريون سرڪاري ٽيليويزن اسٽيشن لاهور کان سند broadcasts، پر ميچن 1965 ع ۾ (پوء جي گاديء اوڀر پاڪستان) جي پٺيان. +اسلام آباد 1965 ع ۾ ۽ ۾ چوٿين ڪراچي 1966. +۾ بعد ۾ پشاور ۾ مرڪز ۽ ڪوئيٽا 1974 ع جي قائم ڪيا ويا -. +هڪ ٽيون مرڪز راولپنڊي ۾ قائم ڪيو ويو اصل ۾ ڪارو ۽ اڇو نشر، ٽي وي 1976. +طريقن ۽ سامان ۾ هن نئين واڌاري، سان پاڪستان ٽيلي ويزن اڪيڊمي ٺهرايو ۽ 1987 ع ۾ پيدا ٿيا ويو شاگردن جو سنڌ جي وچولي ۾ ڪم ڪرڻ لاء گھرون ته هڪٻئي کي. +ٻئي معاهدي سان جيئن، حڪومت جي پئسن مان گھڻا جڏهن ته خانگي مشهور capitalists جي remainder فنڊ ڪرڻ جي آڇ ڪئي مالي. +مرحوم 1980s صبح جو سند ٽي وي تي شروع ٿيو. +1988 ع ۾، جي پوء حڪومت شاليمار ريڪارڊنگ ڪمپنيء (هاڻي جنهن شاليمار ريڪارڊنگ ۽ براڊڪاسٽنگ ڪمپني آهي) جي ڇٽي هيٺ "پيپلز ٽيلي ويزن نيٽ ورڪ (PTN) جي نالي سان ملڪ جي پهرين سيمي حڪومت ٽي وي نيٽ ورڪ شروع ڪئي. +PTN کان پوء جيئن renamed ويو شاليمار ٽيلي ويزن نيٽ ورڪ (STN). +STN ڪراچي، لاهور کان پهرين اسلام آباد کان شروع ٿي ۽ پوء ۽ وچ-1990s جي نيٽ ورڪ جي ملڪ جي سڄي کي پنهنجي انداز ۾ ڪيو. +پاڪستان ۾ پهريون ڀيرو STN جي تي اين انٽرنيشنل جي سند شروع terrestrial شعاع، هن STN جي پهرين منصوبي هو. +بعد ۾ بي بي سي ورلڊ تي به هڪ پرائيويٽ ڪمپني (Interflow) سان هڪ معاهدو هيٺ STN جي چينل گلدستي جو هڪ حصو بڻجي وئي. +1990 ع STN ع ۾ پاڪستان جي پهرين ڪڏهن خانگي ٽي وي چينل شروع ڪيو، نيٽورڪ جي ٽيلي ويزن مارڪيٽنگ (NTM)، هن رستي ۾ 1990 ع جي STN جي نشر اين، بي بي سي، DW ٽي وي (جنهن جي وچ 1990s ۾ اهڙو ٻيلي) جي ميلاپ ٿيو ۽ NTM. +هن ڪاميابي 1999. +تائين جاري رهيو NTM طور هڪ پاڪستاني لاء تازي هوا جو کڻ آيو ان جو تازو ۽ نت programmings سبب viewers. +ٽي وي نيٽورڪ 1991-1992 ۾ هڪ مڪمل-پيماني تي سيٽلائيٽ براڊڪاسٽنگ جي سروس شروع ڪئي. +ٽي وي-2، پاڪستان جي پهرين ڪڏهن سيٽلائيٽ چئنل سال 1992 ع ۾ شروع ڪيو، ٿوري دير کان پوء ٽي وي-1 تي به ٽي وي 2. +سان گڏ سيٽلائيٽ چئنل ٻيلي طور 1998. +وي-2 / دنيا ۾ ٽي وي ورلڊ به terrestrial تي viewership لطف اندوز بلوچي 2 renamed ويو شعاع. +1998 ع ۾ هڪ پرائيويٽ ڪمپني (وزيراعظم وندر نيٽورڪ) سان ايسوسيئيشن ۾ ٽي وي خلاصيون يورپي ۽ بعد ۾ آمريڪي viewers لاء لاء ٽي وي وزيراعظم شروع ڪيو. +ڊجيٽل ٽي وي سيٽلائيٽ براڊڪاسٽنگ 1999. +وي ع ۾ شروع ڪيو ويو 2001 ع ۾ ان جي سيٽلائيٽ شعاع (بلوچي 2 جي آزاد) روانو ٿيو. +NTM مالي نقصان جي ڪري ۽ ته STN سان 1999 ع ۾ هوائي بند نڪري به 1999. +۾ اين Intn'l، بي بي سي دنيا ۽ DW ٽي وي نازل بند ٽي وي ۽ STN 1999 ع ۾ هڪ گڏيل ڪوششن ۽ جنهن جي باقاعدگي جي بنياد تي ان جي transmissions شروع ڪيو ته جيئن چينل-3 شروع 2001. +۾ چينل-3 جي هڪ سيٽلائيٽ شعاع پڻ بندوبست ڪيو ويو آهي. +2002 ع ۾، جي پوء پاڪستان جي حڪومت خانگي ٽي وي چينلن پنهنجي خبرون ۽ موجوده ڪمن مواد فلمجي به پڌرو کي هلائڻ لاء رهڻ جي پاڪستان جي ميڊيا جي صنعت لاء نئين طريقن سان مٿي ٿيا. +اڳئين کي ملڪ جي صرف نجي ٽي وي چينل NTM پنهنجي خبرون ۽ موجوده ڪمن programmings ڏيون ڪرڻ جي اجازت نه ڪيو ويو آهي. +سنڌو دورانديشي (پاڪستان جي پهرين ڪڏهن خانگي سيٽلائيٽ چئنل). +آ ڊجيٽل، جيو، گنجن، ۽ سڄو تي ۽ تي نڪتو. +2005 ع ۾ چينل-3 هوائي بند نڪتو ۽ ته شاليمار ريڪارڊنگ ۽ براڊڪاسٽنگ ڪمپني ٻيهر ان جي ٽي وي نيٽ ورڪ renamed جيئن ٽي وي نيٽ ورڪ (شاليمار Rec جي هڪ گڏيل ڪوششن. +۽ نشريات. +ڪمپنيء ۽ SSI) ۽ ٽي وي جي رڳو semi- ته جيئن ان جي سند جي شروعات سان پاڪستان جي خانگي ٽي وي چينل terrestrial سان گڏو گڏ سيٽلائيٽ شعاع تي ڏيکاريو پيو وڃي. +2007 ع ۾، ٽي وي يا ٽي وي-1 ڏنو ويو هڪ نئين نالي ٽي وي جي منڍ ۽ ٽي وي ورلڊ هوائي بند نڪري (بلوچي دنيا ۾ رڳو انگريزي ٻولي / خالص سيٽلائيٽ پاڪستان جي چينل طور 2012-13 ۾ restarted). diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71656.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71656.txt new file mode 100644 index 0000000..8fa41ea --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71656.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +گبول قبيلو +گبول هڪ بلوچ قبيلو آهي جيڪو صدين کان پنهنجي الڳ سڃاڻپ رکي ٿو ۽ ڪنهن به بلوچ قبيلي جي شاخ ناهي. +مير جلال خان جي دور حڪومت ۾ گبول رند وفاق ۾ شامل ٿيا. +آخرڪار اهي مير چاڪر خان رند سان گڏجي لاشارين خلاف اتحادي بڻجي ويا. +ويجھو مشرقي هجڻ جي باوجود، هن وقت، قبيلو گهڻو ڪري ڪراچي ۽ اندرون سنڌ (ڄامشورو، دادو، گهوٽڪي، ٺٽو، سجاول، نواب شاهه، نوشهروفيروز، ٽنڊي الهيار، مٽياري، خيرپور ميرس، سکر، لاڙڪاڻو، شڪارپور) ۾ آباد آهي. +، جيڪب آباد، ڪنڌڪوٽ @ ڪشمور) بلوچستان ۾ اهم انگن سان گڏوگڏ ڏکڻ پنجاب (رحيم يار خان، بهاولپور، مظفر ڳڙهه، ملتان، ڊيرا غازي خان، راجن پور) ۽ ڪي پي ڪي (ڊيره اسماعيل خان) ۾ رهندا آهن +نالو رکڻ جو سبب. +ڪير ٿرائي گبولس وٽ مليل بلوچي روايت موجب ”گبول بچ ڊيزڪ“ لفظ گبول جي معنيٰ آهي قلعو، حڪم ڏيڻ. +جيئن ته گبول هڪ رزم قبيلو آهي، جنهن جا سوين مثال گذريل ٽن هزارن سالن جي تاريخ مان ڏئي سگهجن ٿا، تنهن ڪري اهو سمجهڻ لڳي ٿو ته بلوچ روايت هڪ لقب آهي، نسب نه پر. +ھاڻي جيڪڏھن گبول لفظ جي شروعات تي غور ڪريون ته اھا آرامي آھي. +گبول جو نالو آرامي (عبراني) ۾ معنيٰ جنگجو. +انجيل (پيدائش جي ڪتاب) جي مطابق، گبول دعا جو پٽ ۽ حضرت ابراهيم عليه السلام جو وڏو پوٽو آهي. +گبول جو اولاد ڪش جي سرزمين ۾ اچي آباد ٿيو. +قديم آرامي ۽ چالدين قبيلا. +بائيبل مان ”گبول قبيلي“ جو پهريون ذڪر 1600 ق. +حضرت ابراهيم عليه السلام جي ٽين زال حضرت قطورا بنت يقطان آهي، جيڪا ڪنعاني نسل مان هئي. +يشر جي ڪتاب ۾ ڏنل تفصيل موجب حضرت قطوره جي پيٽ مان حضرت ابراهيم عليه السلام جو هڪ فرزند ”مدين“ به هو، جنهن جو متفقه ثبوت قرآن، بائبل ۽ ٻين تاريخي ماخذن مان ثابت آهي. +مديني جا پنج پٽ عفه، عفر، حنوک، عبيد الف ۽ الدعاء هئا، الدعاء جي چئن پٽن مان هڪ جو نالو گبول هو.بائبل واضح طور تي "دعا" جي اولاد جو ذڪر ڪري ٿو ته ابراهيم (ع) انهن کي وراثت ۾ حصو ڏنو ۽ انهن کي حڪم ڏنو ته ڪيش ڏانهن سفر ڪن، جيڪو پنهنجي ٻئي اولاد جي ڏور اوڀر ڏانهن آهي. +انهن بائيبل جي لکڻين تي مرتب ڪيل هڪ شجرو، گبول سان گڏ، شام، ايران ۽ پاڪستان جي جاگرافيائي نقشو ۽ "ميڊيا سلطنت" جو نقشو ڏئي ٿو. +بهرحال، هن ثبوت جي وڌيڪ تفصيلي تحقيق جي ضرورت باقي آهي. +سرداري +19هين صديءَ جي آخر کان وٺي گبول قبيلي جو سردار يا سردار منظم طريقي سان سردار خداداد خان گبول مان چونڊيو ويو آهي، ان کان پوءِ سندس پٽ الله بخش گبول (1895-1972)، پوٽو سردار احمد خان گبول (1921-1998) ۽ وڏو -پوٽو سردار نبيل گبول. +هن خاندان شروع ۾ زميندارن جي حيثيت ۾ پنهنجو نالو پيدا ڪيو- گبول نوآبادياتي دور ۾ ڪراچي جي امير ترين زميندارن مان هئا ۽ 1930ع واري ڏهاڪي ۾ انگريزن کي هن خاندان جي وڌيڪ زمين حاصل ڪرڻ تي پابندي لاڳو ڪرڻي پئي، ڇاڪاڻ ته ان وقت لڳ ڀڳ 70. +ڪراچي جي زمين جو سيڪڙو گبول خاندان خريد ڪيو. +1920ع کان وٺي گبول خاندان ڪراچي جي سياست ۾ تمام گهڻو اثر رسوخ رکندڙ رهيو آهي ۽ مسلسل مختلف حڪومتن جو حصو رهيو آهي. +حوالا. +سنڌي گبول diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71705.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71705.txt new file mode 100644 index 0000000..c8e3b16 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71705.txt @@ -0,0 +1,18 @@ +عالمي ٻولي +عالمي ٻولي +سماجي لسانيات ۾، هڪ عالمي ٻولي (ڪڏهن ڪڏهن عالمي ٻولي، گهٽ ۾ گهٽ بين الاقوامي ٻولي) هڪ ٻولي آهي جيڪا جغرافيائي طور تي وسيع آهي ۽ مختلف ٻولين جي برادرين جي ميمبرن لاء گفتگو ڪرڻ ممڪن بڻائي ٿي. +اصطلاح پڻ استعمال ٿي سگھي ٿو تعمير ٿيل بين الاقوامي معاون ٻولين جھڙوڪ ايسپرانٽو جي حوالي سان. +انگريزي سڀ کان اول آهي - ۽ ڪجهه اڪائونٽن ذريعي صرف - عالمي ٻولي. +ان کان سواء، اتي ڪو به علمي اتفاق نه آهي ته ڪهڙيون ٻوليون قابل آهن؛ عربي، فرينچ، روسي ۽ هسپانوي ٻيون ممڪنه عالمي ٻوليون آهن. +ڪن ليکڪن جو خيال آهي ته لاطيني اڳ ۾ هڪ عالمي ٻولي هئي. +تصور +عالمي ٻوليءَ جي اصطلاح جون مختلف معنائون تجويز ڪيون ويون آهن؛ ڪو به عام اتفاق نه آهي جنهن بابت استعمال ڪيو وڃي. +ڪانگو جي لسانيات دان ساليڪوڪو مفوين پاران پيش ڪيل هڪ وصف آهي ”ٻوليون ٻوليون ٻوليون يا ٻوليون فرانڪا پنهنجي وطن کان ٻاهر ۽ آباديءَ کان سواءِ جيڪي انهن سان نسلي يا قومي طور تي جڙيل آهن“. +لسانيات دان محمد بنرابه عالمي ٻولي جي اصطلاح کي ڊچ سماجيات جي ماهر ابرام ڊي سوان پنهنجي عالمي ٻوليءَ جي سرشتي ۾ ”سپر سينٽرل ٻولين“ سان تشبيهه ڏئي ٿو.اسپيني سماجي لسانيات جي ماهر ڪليئر مار-مولينرو تجويز ڪيل تجربن جو هڪ سلسلو پيش ڪري ٿو جيڪي هڪ ٻولي کي پاس ڪرڻ جي ضرورت آهي، ڊيموگرافڪ سان لاڳاپيل، ٻولي ڏانهن رويي، ۽ سياسي، قانوني، اقتصادي، سائنسي، ٽيڪنالاجي، تعليمي، تعليمي، ۽ ثقافتي ڊومينز. +جرمن سماجي لسانيات دان الريچ امون [de] چوي ٿو ته ڇا اهو طئي ڪري ٿو ته ڇا ڪا شيء عالمي ٻولي آهي ان جو "عالمي ڪم" آهي، جنهن کي عالمي رابطي لاء ان جي استعمال کي چوندا آهن، خاص طور تي انهن ماڻهن جي وچ ۾ جيڪي ان کي مادري ٻولي ۽ استعمال سان حصيداري نٿا ڪن. +lingua franca جي طور تي - يعني رابطي ۾ جتي اها ڪنهن به شرڪت ڪندڙن جي مادري ٻولي نه آهي - سڀ کان وڌيڪ وزن کڻندي. +امون عالميت جي اشارن جو هڪ سلسلو ترتيب ڏئي ٿو، يعني عنصر ان حد تائين جو اندازو لڳائڻ لاءِ ڪارآمد آهي ته ڪنهن ڏنل ٻولي کي عالمي ٻولي سمجهي سگهجي ٿو.انهن اشارن مان مکيه غير ملڪي ڳالهائيندڙن جو تعداد آهي. +ٻيو اشارو آهي ڏيهي ڳالهائيندڙن جو تعداد، جيڪو جيتوڻيڪ پاڻ ۾ عالميت جو معيار نه آهي، پر تجرباتي طور ان سان مثبت تعلق رکي ٿو ۽ ٻولي کي وڌيڪ پرڪشش بڻائي اڻ سڌي طرح ان تي اثر انداز ٿي سگھي ٿو. +ٻيا امڪاني اشارا آهن معاشي طاقت (ماپا ويل ڳالهائيندڙن جي جي ڊي پي جي طور تي)، انهن ملڪن جو تعداد جيڪي ٻولي کي سرڪاري ٻولي طور استعمال ڪن ٿا ۽ انهن ملڪن جي جاگرافيائي ورڇ، بين الاقوامي ڪاروباري استعمال، ۽ سائنسي اشاعتن ۾ اڳڀرائي. +مثال +عربي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71744.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71744.txt new file mode 100644 index 0000000..d5e4a69 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71744.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +سليقہ جواد +سليڪا جواد (/suːˈlaɪkə dʒəˈwɑːd/ soo-LAY-kə jə-WAHD؛ عربي: سليكة جواد) هڪ آمريڪي ليکڪ، وڪيل، ۽ ترغيب ڏيندڙ اسپيڪر آهي. +هوءَ دي نيو يارڪ ٽائمز ۾ ”زندگي، مداخلت“ واري ڪالم جي ليکڪ آهي ۽ ووگ، گليمر، اين پي آر جي سڀني شين تي غور ۽ عورتن جي صحت لاءِ پڻ لکيو آهي. +هن جي 2021 جي يادگيري ٻن بادشاهن جي وچ ۾ نيو يارڪ ٽائمز بيسٽ سيلر هئي +جڏهن جواد کي 2011 ۾ ڪينسر جي تشخيص ڪئي وئي هئي، ڊاڪٽرن چيو ته هن کي صرف 35 سيڪڙو ممڪن آهي ته هو ڊگهي عرصي تائين زندهه رهي. +هوءَ بچي وئي ۽ بعد ۾ لکي ٿي ۽ پنهنجي طبي تجربن بابت وڏي پئماني تي ڳالهائي ٿي. +هن جو ايمي اوارڊ کٽڻ وارو ڪالم، "زندگي، مداخلت" نيو يارڪ ٽائمز ويل بلاگ جو حصو هو. +ذاتي زندگي +سليڪا جواد 2010 ۾ پرنسٽن يونيورسٽي مان گريجوئيشن ڪئي. +جواد يو ايس جي درس و تدريس ۽ فلاحي ورڪشاپ ۾ گھمندو رهي ٿو ۽ هوءَ هاءِ اسڪولن، يونيورسٽين، اسپتالن، ڪارپوريشنز، فنڊ گڏ ڪرڻ وارن ۽ پيشه ور واقعن ۾ ڳالهائي ٿي. +جواد کي NPR جي Talk of the Nation، NBC جي Weekend Today، CBS News، The Paris Review، The Los Angeles Times ۽ Darling magazine، ٻين جي وچ ۾ ڏيکاريو ويو آھي. +سندس TED ٽاڪ ٽائيٽل ”ڇا لڳ ڀڳ مرڻ مون کي جيئڻ بابت سيکاريو“ جون 2019 ۾ رليز ڪيو ويو. +جواد جي شادي موسيقار جان بيٽسٽ سان ٿي، جنهن سان هوءَ 2014 کان لاڳاپن ۾ آهي. +2012 جي نيو يارڪ ٽائمز جي صحت واري مضمون، لائف، انٽرپڊڊ، جي مطابق، جنهن ۾ هن هڪ نوجوان بالغ جي طور تي ڪينسر ۾ مبتلا پنهنجي تجربن کي هفتيوار بنيادن تي بيان ڪيو، جواد لکيو آهي ته هوء پهرين بينڊ ڪيمپ ۾ هڪ نوجوان جي حيثيت ۾ Batiste سان ملي هئي. +اپريل 2022 ۾، جوڙي هڪ ٽيليويزن انٽرويو ۾ انڪشاف ڪيو هو ته انهن فيبروري 2022 ۾ ڳجهي طور تي شادي ڪئي هئي، هڪ ڏينهن اڳ جواد کي بون ميرو ٽرانسپلانٽ ڪرڻو هو جڏهن هن کي ٻيو ڀيرو ليوڪيميا جي تشخيص ڪئي وئي هئي. +پبليڪيشن +ٻن بادشاهن جي وچ ۾ (2021) diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71748.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71748.txt new file mode 100644 index 0000000..1171d1d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71748.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +فوبي ڊينوور +(/ˈdɪnɪvər/؛ پيدائش 17 اپريل 1995) هڪ انگريزي اداڪاره آهي. +هن پنهنجي ڪيريئر جي شروعات هڪ چائلڊ اداڪارا طور ڪئي، جيڪا بي بي سي اسڪول ڊراما واٽر لو روڊ (2009-2010) ۾ ظاهر ٿي. +ان کان پوءِ هن بي بي سي سيريز پريزنرز ويز (2012–2013) ۽ ڊڪسين (2015–2016)، ٽي وي لينڊ ڪاميڊي ڊراما ينگر (2017–2021) ۾ بار بار ڪردار ادا ڪيا، ۽ Crackle Crime Series Snatch (2017) ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. +Dynevor Netflix جي دور جي ڊرامي برجرٽن (2020-موجوده) ۾ ڊيفني برجرٽن جي ڪردار ادا ڪرڻ جي ذريعي شهرت حاصل ڪئي، جنهن سيريز جي مکيه ڪاسٽ سان گڏ هڪ ڊراما سيريز ۾ هڪ اينسبل پاران شاندار ڪارڪردگي لاء اسڪرين ايڪٽرز گلڊ ايوارڊ نامزدگي حاصل ڪئي. +شروعاتي زندگي. +Phoebe Harriet Dynevor 17 اپريل 1995 تي ٽريفورڊ، گريٽر مانچسٽر ۾ ايمرڊيل اسڪرپٽ رائٽر ٽم ڊائنوور ۽ اداڪارا سيلي ڊينور جي گھر پيدا ٿي، جيڪا ڪورونيشن اسٽريٽ تي سلي ويبسٽر جي نالي سان ڊگھي عرصي تائين هلندڙ ڪردار لاءِ سڃاتي وڃي ٿي. +هن جي ڏاڏي دادا پڻ ٽيليويزن انڊسٽري ۾ ڪم ڪيو. +هن کي هڪ ننڍڙو ڀاء سموئيل آهي، ۽ هڪ ننڍي ڀيڻ هيريٽ. +ڊينيور الٽرينچم ۾ اوڪ فيلڊ نرسري اسڪول ۾ شرڪت ڪئي، ۽ پوءِ اسٽاڪپورٽ ۾ چيڊل هولم اسڪول، جتي هن پنهنجي پڙهائي سان گڏ هڪ چائلڊ اداڪارا طور ڪم ڪندي پنهنجي اي ليول ۾ هڪ A ۽ ٻه Bs حاصل ڪيا. +ڪيريئر. +2009 ۾، 14 سالن جي عمر ڊينوور، واٽر لو روڊ جي پنجين سيريز ۾ سيوبھان مائيلي جي حيثيت ۾ پهريون ڪردار ادا ڪيو. +بعد ۾، هوء ڪيترن ئي برطانوي ڊرامن جهڙوڪ مونرو ۽ مسڪيٽيئرز ۾ ظاهر ڪيو. +ان کان پوءِ هن بي بي سي جي ڊرامي قيدين جي زالن ۾ هڪ گينگسٽر جي ڌيءَ لارين جي حيثيت سان معاون ڪردار ادا ڪيو. +2014 ۾، هوء ڳوٺ جي ٻي سيريز ۾ نظر آئي ۽ 2015 کان 2016 تائين هن ڊڪسين ۾ مارٿا ڪريچٽ کي ادا ڪيو. +2016 ۾، اهو اعلان ڪيو ويو ته ڊينور لوڪ پاسڪوليينو ۽ روپرٽ گرنٽ سان گڏ ڪرڪل ڪرائم ڪاميڊي سيريز سنيچ ۾ اداڪاري ڪندي، پنهنجي آمريڪي ٽيليويزن جي شروعات ڪندي. +سيريز 16 مارچ 2017 تي جاري ڪئي وئي ۽ بعد ۾ ٻي سيزن لاءِ تجديد ڪئي وئي. +2017 ۾، ڊينيور ٽي وي لينڊ مزاحيه ڊراما سيريز ينگر جي ڪاسٽ ۾ شامل ٿيو ڪليئر جي بار بار ڪردار ۾. +2019 ۾، ڊينيور کي ڊيفني برجرٽن جي طور تي ڪاسٽ ڪيو ويو، شونڊا رائمز پاران تيار ڪيل نيٽ فلڪس دور جي ڊرامي برجرٽن جي پهرين سيزن جي مکيه جوڙي جو اڌ، جوليا ڪوئن جي ريجنسي رومانوي ناولن جي موافقت جنهن جو پريميئر 2020 جي آخر ۾ ٿيو. +ڊائنوور پنهنجي فيچر فلم جي شروعات 2021 جي سوانح عمري واري فلم دي ڪلر روم ۾ سيرامڪسٽ ڪلريس ڪلف جي طور تي ڪئي، جنهن جي هدايت ڪليئر ميڪارٿي اسڪائي سئنيما لاءِ ڪئي. +جون 2021 ۾، هوءَ سوني پکچرز جي ٿرلر فلم I Heart Murder ۾ ڪم ڪرڻ لاءِ مقرر هئي، جنهن جي هدايتڪاري ميٽ اسپائسر هئي. +آگسٽ 2021 ۾، ڊائنوور کي اسٽار ان ۽ ايگزيڪيوٽو پروڊڪٽ سان ڳنڍيو ويو دلچسپ ٽائمز سيريز Amazon اسٽوڊيو ۾. +ڊسمبر 2021 ۾، هوءَ ڊراما فلم فيئر پلے ود آلڊن ايرنريچ ۾ ڪم ڪرڻ لاءِ مقرر هئي، جيڪا ڪلو ڊومونٽ پاران لکيل ۽ هدايت ڪئي وئي هئي. +فيبروري 2022 ۾، اهو اعلان ڪيو ويو ته ڊائنوور ايگزيڪيوٽو پروڊيوس ڪندو ۽ فلم جي موافقت ۾ جوناٿن اسٽروڊ ناول The Outlaws Scarlett and Browne جو ڪردار ادا ڪندو. +هوءَ Netflix فلم Bank of Dave ۾ پڻ نظر ايندي. +ذاتي زندگي. +Dynevor ActionAid UK جي سفير آهي، هڪ تنظيم جيڪا سڄي دنيا ۾ غربت ۾ رهندڙ عورتن ۽ ڇوڪرين لاءِ شعور پيدا ڪري ٿي. +مارچ کان آگسٽ 2021 تائين، هوء تاريخ ڪئي ۽ پوء پنجن مهينن جي رشتي کان پوء ڪامريڊ پيٽ ڊيوڊسن کان جدا ٿي. +ڊينور جو چوڻ آهي ته هوءَ ٽرانزينڊنٽل ميڊيٽيشن پروگرام تي عمل ڪندي آهي، جيئن روزانو مهارشي مهيش يوگي سيکاريندي آهي. +فلموگرافي. +فلم +ٽيليويزن. +انعام ۽ نامزدگي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71762.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71762.txt new file mode 100644 index 0000000..5916d91 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71762.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +نبيل گبول +نبيل گبول هڪ پاڪستاني سياستدان آهي جيڪو 2002ع کان 2015ع تائين پاڪستان جي قومي اسيمبليءَ جو ميمبر ۽ 1988ع کان 1990ع تائين سنڌ جي صوبائي اسيمبليءَ جو ميمبر ۽ وري 1993ع کان 1996ع تائين وزير رهيو. +2008ع کان 2011ع تائين بندرگاهن ۽ شپنگ لاءِ اسٽيٽ آف اسٽيٽ ۽ 1993ع کان 1996ع تائين سنڌ اسيمبليءَ جو ڊپٽي اسپيڪر رهيو. +ان کان علاوه هو گبول، سنڌي بلوچ قبيلي جو موجوده چيف سردار (نواب) آهي. +پورٽس اينڊ شپنگ واري مملڪتي وزير سردار نبيل احمد گبول جو فوري حقيقتون +سياسي ڪيريئر +نبيل گبول ڪراچي جي پراڻن سياسي خاندان جو اولاد آهي، جيڪو 1920ع کان سرگرم رهيو آهي. +سندس ڏاڏو، الله بخش گبول سنڌ اسيمبليءَ جو پهريون ڊپٽي اسپيڪر ۽ ٻه ڀيرا ڪراچي جو ميئر چونڊيو ويو. +سندس چاچو عبدالستار گبول ٻه ڀيرا ايم اين اي ۽ 1970ع ۾ اڳوڻو وفاقي وزير رهيو. +هو 1988ع جي عام چونڊن ۾ پاڪستان پيپلز پارٽيءَ جي تڪ پي ايس-85 (ڪراچي سائوٿ-I) تان پاڪستان پيپلز پارٽيءَ جي اميدوار طور سنڌ جي صوبائي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو، هن 29,247 ووٽ حاصل ڪيا ۽ پيپلز پارٽي جي اميدوار خواجه گلزار نديم کي شڪست ڏني. +اسلامي جمھوري اتحاد (IJI). +هو 1993ع جي عام چونڊن ۾ پاڪستان پيپلز پارٽيءَ جي تڪ PS-88 (ڪراچي ڏکڻ-IV) تان ٻيهر سنڌ جي صوبائي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو، هن 21,587 ووٽ حاصل ڪيا ۽ حق پرست گروپ جي اميدوار محمد اسلم کي شڪست ڏني. +هن آڪٽوبر 1993ع کان نومبر 1996ع تائين سنڌ جي صوبائي اسيمبليءَ جو ڊپٽي اسپيڪر طور خدمتون سرانجام ڏنيون. +ڊپٽي اسپيڪر جي حيثيت سان آمريڪا پهچڻ تي ايلينوس اسٽيٽ اسيمبليءَ ۾ سندس شاندار استقبال ڪيو ويو ۽ سندس جمهوري ڪوششن کي ساراهيو ويو. +هن 1997ع جي عام چونڊن ۾ پاڪستان پيپلز پارٽيءَ جي تڪ PS-88 (ڪراچي ڏکڻ-IV) مان سنڌ جي صوبائي اسيمبليءَ جي سيٽ لاءِ چونڊ وڙهي، پر ناڪام ٿيو. +هن 11968 ووٽ حاصل ڪيا ۽ هاري سيٽ هارائي ويو لياقت علي قريشي، هاري پيپلز پارٽي جي اميدوار. +هن اليڪشن ۾ پيپلز پارٽيءَ جو پنجاب مان صفايو ٿي ويو ۽ سنڌ ۾ به حڪومت نه ٺاهي سگهي، جڏهن ته چونڊن ۾ ڌانڌلي جا وڏا الزام لڳايا ويا. +هو 2002ع جي عام چونڊن ۾ پاڪستان پيپلزپارٽي جي تڪ اين اي 248 (ڪراچي-X) مان پيپلز پارٽي جي اميدوار طور قومي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو، هن 32,424 ووٽ حاصل ڪيا ۽ متحده مجلس عمل (MMA) جي اميدوار نصير الدين سواتي کي شڪست ڏني. +هو 2008ع جي عام چونڊن ۾ پاڪستان پيپلز پارٽي جي تڪ اين اي 248 (ڪراچي-X) تان ٻيهر قومي اسيمبليءَ جو ميمبر چونڊيو ويو، هن 84,217 ووٽ حاصل ڪيا ۽ عبدالشڪور شاد کي شڪست ڏني. +نومبر 2008ع ۾ کيس وزير اعظم يوسف رضا گيلاني جي وفاقي ڪابينا ۾ شامل ڪيو ويو ۽ کيس پورٽس اينڊ شپنگ جو مملڪتي وزير مقرر ڪيو ويو. +هن فيبروري 2011ع تائين بندرگاهن ۽ شپنگ واري مملڪتي وزير طور ڪم ڪيو، ڊسمبر 2008ع ۾ هن گوادر بندرگاهه جو افتتاح ڪيو. +مارچ 2013ع ۾ هن پيپلز پارٽي ڇڏي متحده قومي موومينٽ (ايم ڪيو ايم) ۾ شموليت اختيار ڪئي. +هو 2013ع جي عام چونڊن ۾ قومي اسيمبلي جي تڪ اين اي 246 (ڪراچي- VIII) تان ايم ڪيو ايم جي اميدوار طور ٻيهر چونڊجي ويو، هن 137,874 ووٽ حاصل ڪيا ۽ پاڪستان تحريڪ انصاف جي اميدوار عامر شرجيل کي شڪست ڏني. +پي ٽي آءِ). +فيبروري 2015ع ۾ هن ايم ڪيو ايم ڇڏي قومي اسيمبلي جي سيٽ تان استعيفيٰ ڏني. +فيبروري 2017ع ۾ هن پنهنجي پٽ نادر سميت ٻيهر پيپلز پارٽي ۾ شموليت اختيار ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71769.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71769.txt new file mode 100644 index 0000000..41808a4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71769.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +ڪروڙ لعل عيسن +ڪرور لعل ايسان ( انگريزي : Karor Lal Esan ) پاڪستان جو هڪ رهائشي علائقو آهي جيڪو پنجاب، پاڪستان ۾ واقع آهي. +انگريزي وڪيپيڊيا ڪنٽريبيوٽر هڪ تحصيل آهي. +[1] هن تحصيل جو گاديءَ جو هنڌ آهي. +ڪروڙ. +هن ۾ 14 يونين ڪائونسلون آهن. +ڪروڙ لعل ايسن جو پراڻو نالو ديپال ڳڙهه آهي ۽ ڪن روايتن موجب اهو ديپال (ديپالپور) آهي. +ديپال هڪ هندو راجا هو، جنهن علائقي تي پنهنجو راڄ برقرار رکڻ لاءِ ديپال ڳڙهه نالي هڪ قلعو ٺاهيو، پر 1004ع ۾ سلطان محمود غزنوي حملو ڪري ديپال ڳڙهه کي فتح ڪيو، جيڪو محمود غزنوي سان گڏ هو. +محمود غزنوي حضرت سلطان حسين کي عرض ڪيو ته هن قلعي ۾ رهو ۽ سلامتيءَ سان الله جي عبادت ڪريو. +سلطان حسين اها درخواست قبول ڪئي.هن قلعي ديپال ڳڙهه ۾ هڪ مسجد جو بنياد وڌو ۽ ان جو نالو مٽائي ڪوٽ ڪروڙ رکيائين ۽ پاڻ کي دين جي تبليغ لاءِ وقف ڪري ڇڏيو. +حضرت بهاءُ الدين ذڪريا ملتاني به هن قريش خاندان مان آهي، سندس ولادت جو سال 566هه آهي ۽ سندس ولادت جو هنڌ ڪوٽ ڪروڙ آهي. +قريش خاندان جي غوري ۽ خلجي حڪمرانن جي دور ۾ ڪوٽ ڪروڙ جي صوبائي حيثيت بحال ڪئي وئي، پر چنگيز حملي ۾ قلعو ويران ٿي ويو ۽ صوبائي حيثيت وڃائي ويٺو، بعد ۾ جڏهن سلطان حسين لنگاهه جو دور آيو ته هن قلعي کي پنهنجو بڻايو. +ڀاءُ صوبيدار کي صوبائي حيثيت ڏئي. +سندس ڀاءُ جي حاڪميت سبب کيس گرفتار ڪيو ويو ۽ هي علائقو بلوچن جي حوالي ڪيو ويو، بعد ۾ اهو ڪروڙ سهراب خان جي ملڪيت ۾ ويو.سنڌ جي اولهه ۾ فتح خان ۽ اسماعيل خان جي جاگير هئي، جڏهن ته ٺل جو علائقو بابر جي جاگير ۾ شامل هو، ان جاگير تي قبضو ڪرڻ لاءِ بابر بن سهراب ملتان ويو. +ڪروڙين لعلين جي تاريخ ۾ هڪ اهم باب غازي IV آهي جنهن جو دور حڪومت 1590ع کان 1614ع تائين آهي. +غازي خان حضرت لعل عيسان جي لاءِ وقف ٿي ويو هو.حضرت لعل عيسان 1545ع ۾ ڪوٽ ڪروڙ جو دورو ڪيو. +حضرت لعل عيسان عليه السلام پنهنجي وقت جي وڏن بزرگن مان هڪ هو، پاڻ ڪامل ۽ محبت ڪندڙ نبي هئا.ایک روایت کے مطابق آپ نے دریائے سندھ کے کنارے کھڑے ہو کر ایک کروڑ مرتبہ سورہ مزمل کا وظیفہ کیا جس کی مناسبت سے کوٹ کروڑ کا نام لعل عیسن پڑ گیا۔ دریائے سندھ جو اس زمانے سے لے کر بیسویں صدی کے تقریباً ساتویں عشرے تک کروڑ شہر کی مغربی حدود سے ٹکرا کر گزرتا تھا جو آہستہ آہستہ اب کروڑ لعل عیسن کے مغرب کی جانب تقریباً دس کلو میٹر دور چلا گیا ہے جس کی گزر گاہ کے آثار اب بھی شہر کے مغربی کنارے پر بڑے نمایاں طور پر موجود ہیں۔ شہر کے ساتھ دریا کے خشک راستے پر پڑی ایک پرانی کشتی کروڑ شہر کی صدیوں پرانی کہانی کو زبان ِحال سے دہرا رہی ہے +اوور ڪروڙ لعل آين، انتظامي ورڇ۔۔۔ +بند ڪيو +تفصيل +ڪروڙين لعل ايسان 3,721 چورس ڪلوميٽر جي ايراضيء تي پکڙيل آهي ۽ هن جي ڪل آبادي 26,798 آهي ۽ سمنڊ جي سطح کان 148 ميٽر جي اوچائي تي واقع آهي. +حضرت بهاءُ الدين ذڪريا ملتاني جي ولادت جو هنڌ ڪوٽ ڪروڙ آهي. +حضرت مخدوم حسام الدين ترمذي، جن کي لعل عيسيٰ يا عيسان جي نالي سان سڃاتو ويندو هو، هتي اچي آباد ٿيا ۽ سندن وفات کان پوءِ هتي ئي دفن ٿيا. +جنهن جي قبر عظمت جي ياد ڏياري ٿي. +ڪوٽ ڪروڙ هن بزرگ جي منصوبابندي کان پوءِ ڪروڙ لعل ايسن جي نالي سان مشهور آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71771.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71771.txt new file mode 100644 index 0000000..f3f6a21 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71771.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +گبول رياست +ڏکڻ بابل ۾ سڀ کان اهم آرامي قبائلي سرزمين، دجلا نديءَ جي اوڀر واري ڪناري تي، ”رياست گبولي“ سڏبي هئي. +هن سرزمين کي ”باب العلم“ به سڏيو ويندو هو. +هن قبائلي رياست جو پهريون باضابطه حوالو اسوري شهنشاهه سرجان II جي حڪومت دوران گبولي رياست ۾ هڪ جنگي مهم ۾ ملي ٿو. +جيتوڻيڪ هن وقت قديم ايلام ۽ بابل جي سرحد تي ”گبولي“ جي آمريت جي آخري رياست جو پتو لڳائڻ مشڪل آهي، پر ان ڳالهه جا ڪافي ثبوت موجود آهن ته هيءَ رياست سنڌ جي وچ ۾ واقع هئي. +تنهن ڪري، عرب مورخن جي لکڻين ۾، ڪوٽ الاماره جي وچ ۾ ۽ جارجيا جي ڀرپاسي تي واقع گبول جو جاگرافيائي علائقو اڃا تائين پنهنجو قديم نالو برقرار رکي ٿو. +هن آمريت واري رياست جي گاديءَ جو قلعو شپي بال جو شهر هو، جيڪو ٻن دريائن جي وچ ۾ واقع هو، جڏهن ته هن علائقي سان ڳنڍيل دلدل جو سلسلو خليج فارس تائين پکڙيل هو، جنهن ۾ گبول گهڻو ڪري آباد هئا. +ڪڏهن ڪڏهن ان کي ”دي لينڊ آف گبول“ به سڏيو ويندو هو. +تاريخي ثبوت گبولي جي قديم رياست جي حدن کي هن ريت بيان ڪن ٿا: +رياست ايلم جي سرحد تي واقع هئي، مشهور بابل شهر اُر ۽ درياهه ڪرخ (اولائي) جي وچ ۾. +ان جي اوڀر ۾ ”ايلم“، اولهه ۾ ”بابل“، ڏکڻ ۾ مشهور ڪلدين قبيلو ”بيت يقين“ ڪلڊين سلطنت جي سرزمين تي ۽ اُتر ۾ آرامي قبيلي ”بگٽي“ جي سرحد هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71774.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71774.txt new file mode 100644 index 0000000..8e298ae --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71774.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +يوسف خان گبول +(پيدائش: 10 آگسٽ 1929ع – وفات: 20 سيپٽمبر 2009) پاڪستاني فلمي اداڪارن يوسف خان ۽ سلطان راهي تقريبن هڪ ئي وقت ۾ اداڪاري شروع ڪئي. +سلطان راهي اسٽيج اردو ڊرامن ۾ مرڪزي ڪردار ادا ڪندو هو، جڏهن ته يوسف خان کي اردو فلمن ۾ سائيڊ هيرو ۽ بعد ۾ هيرو جو ڪردار ملڻ لڳو. +عجيب ڳالهه آهي ته انهن اداڪارن جن اردو ۾ ڪم ڪرڻ شروع ڪيو، انهن کي اصل شهرت پنجابي سئنيما ۾ ملي. +شروعات +جيتوڻيڪ يوسف خان پنهنجي فلمي ڪيريئر جي شروعات 1954ع ۾ فلم ”پرواز“ سان ڪئي، پر لاهور ۽ ڪراچي ۾ پنجن سالن جي مسلسل جدوجهد کان پوءِ کيس شميم آرا ۽ جميلا رزاق سان گڏ هڪ فلم ۾ ڪم ڪرڻ جو موقعو مليو، جنهن سندس لاءِ مستقبل لاءِ رستو صاف ڪري ڇڏيو. +انهن کي. +هيءَ 1959ع جي فلم ”فيصلا“ هئي، جنهن مان چائلڊ اسٽار طور اداڪاره ديبا جي فلمي ڪيريئر جي شروعات ٿي. +پنجاهه واري ڏهاڪي ۾ هن فلمن حسرت، ڀروسو ۽ ناگن ۾ به ڪم ڪيو.ناگن ۾ به اصل ڌيان يوسف خان تي نه پر 16 سالن جي رتن ڪمار تي هو، جيڪو بمبئي ۽ لاهور ۾ چائلڊ اسٽار جي حيثيت ۾ وڏي شهرت حاصل ڪرڻ کانپوءِ پهريون ڀيرو هيرو بڻجي اڀريو. +ثانوي ڪردار +يوسف خان کي انهن فلمن ۾ پنهنجي ثانوي حيثيت جي پوري پوري ڄاڻ هئي پر ساڳئي وقت کيس پڪ هئي ته انهن فلمن مان حاصل ڪيل تجربو بيڪار نه ٿيندو. +پوءِ سٺ واري ڏهاڪي ۾ هن پنهنجو ڪم پوري لگن سان جاري رکيو ۽ پهاڙين، خاموش راهو، دروازا، سسرال، ملنگي، حاتم تائي، چن وير، بدلا، بائو جي، تيري عشق ناچايا ۽ مڪرا چن ورگا جهڙن فلمن ۾ اداڪاري جا جوهر ڏيکاريا. +هاڻي فلم سازن تي واضح ٿي چڪو هو ته هو اردو ۽ پنجابي ۾ هڪجهڙي مهارت سان ڪم ڪري سگهن ٿا. +اڀرندڙ ڏينهن +ستر جي ڏهاڪي ۾ يوسف خان جو دور هو، جڏهن هن گرينڊا، چنپوترا، بابل، عزت ۽ قانون، جنگ، خطرناڪ، حق، تڪرار، هٿڪڙيون، نوبل بلي، وارنٽ، ڊومس ڊي براڊڪاسٽ، شگن دي مهندي ۽ حادثو فلمن ۾ ڪم ڪيو. +پر ان وقت جي سڀ کان اهم فلم زادي هئي. +1973ع جي فلم يوسف خان لاءِ به ايتري ئي اهميت رکي ٿي، جيڪا هڪ سال اڳ بشيرا جي سلطان راهي لاءِ هئي. +جيئن بشيرا کان پوءِ سلطان راهي فلم سازن جي توجه جو مرڪز بڻيو، تيئن ضد کان پوءِ فلم سازن يوسف خان لاءِ خاص ڪردار سندس شخصيت جي بنياد تي لکڻ شروع ڪيا.اٺين جي ڏهاڪي ۾ اسان کي ’الله رکي‘، ’نظام ڊکو‘، ’رستم تي خان‘، ’جھورا‘ ۽ ’بابر خان‘ جهڙيون فلمون ڏسڻ ۾ اچن ٿيون، ان سان گڏ ’دھی راڻي‘، ’قسمتي‘ ۽ ’غلامي‘ جهڙيون فلمون به نظر اچن ٿيون. +اڻويهين جي ڏهاڪي ۾ يوسف خان جو فن پختگي جي آخري مرحلي تي پهچي چڪو هو ۽ عسمان، خدا گواه، بات شڪن، بي تاج بادشاه، آن مول سجنا ۽ عمر مختار جهڙيون فلمون سندس انتظار ۾ هيون. +منفرد عزت +هين صدي جي انتها تي پهچندڙ يوسف خان کي پاڪستاني اداڪار هجڻ جو منفرد اعزاز حاصل ٿيو جيڪو اڌ صدي کان مسلسل فلمن ۾ نظر اچي رهيو آهي. +سال 2000 ۾ رليز ٿيندڙ سندس فلم بُڌا گجر ثابت ڪيو ته اها 10 ڪروڙ رپيا ڪمائيندي. +ٻيون +يوسف خان پنهنجي اڌ صديءَ جي فلمي سفر ۾ ڪيترائي اُٿل پٿل ڏٺا. +فلمي زندگي ۽ اسڪينڊل الڳ الڳ سمجهيا وڃن ٿا، يوسف خان به ان مان مطمئن نه هو. +جڏهن راڻي ترون نور جهان سان سندس دوستي گهرن رشتن ۾ تبديل ٿي ته فلم انڊسٽري ۾ افواهون مچي ويون ۽ جڏهن ٻئي گڏ حج تي ويا ته فلمي پريس ۾ هي خبرون سرخيون لڳنديون هيون ته نور جهان ۽ يوسف خان جي شادي ٿي رهي آهي. +ڪيو ويو بهرحال، جڏهن ٻنهي ان کي رد ڪيو، اهو افواه سست ٿي ويو. +هندستاني فلمون +زندگی کے آخری ایام میں یوسف خان نے بڑے زور شور سے بھارتی فلموں کے خلاف تحریک شروع کی دی تھی۔ اس سلسلے میں انہوں نے اپنے شدید تعصب کی کبھی پردہ پوشی نہیں کی تھی اور کھلے لفظوں میں ہمیشہ بھارتی فلموں اور اداکاروں کی مذمت کی تھی، انڈین فلموں کے خلاف ان کا جوش و جنوں آخری دنوں میں تشدد کی حدوں کو چھونے لگا تھا +وفات +هن 20 سيپٽمبر 2009ع تي لاهور ۾ 80 سالن جي ڄمار ۾ وفات ڪئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71778.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71778.txt new file mode 100644 index 0000000..2c35b20 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71778.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +عبدالستار گبول +عبدالستار گبول سنڌ جو هڪ مشهور سياستدان ۽ لياري کان تحريڪ پاڪستان جو سرگرم ڪارڪن هو. +رهڻ جون حالتون +پاڪستان جي وجود ۾ اچڻ کان پوءِ هن 1969ع ۾ پاڪستان پيپلز پارٽيءَ جي پليٽ فارم تان عملي سياست جي شروعات ڪئي. +هو ذوالفقار علي ڀٽي جو ويجهو ساٿي ۽ پيپلز پارٽي جي باني ميمبرن مان هو. +گبول قبيلو لياري جي سياست ۾ ڏهاڪن کان سرگرم رهيو آهي. +هو ٻه ڀيرا لياري مان قومي اسيمبلي جو ميمبر چونڊيو ويو. +لنڪن ان مان بئريسٽر جي ڊگري حاصل ڪرڻ کان پوءِ پارٽي اقتدار ۾ آئي ۽ محنت ۽ افرادي قوت واري وفاقي وزير ۽ صحت واري وفاقي وزير جو قلمدان سنڀالي ورتو. +گڏيل قومن سميت مختلف عالمي پليٽ فارمن تي پاڪستان جي نمائندگي ڪئي. +پيپلز پارٽيءَ جي حڪومت جي خاتمي ۽ ذوالفقار علي ڀٽي جي ڦاهيءَ جو مٿس گهرو نفسياتي اثر پيو.بعد ۾ هن پنهنجي پارٽي جي سينيئر ساٿين سان سخت اختلافن سبب عملي سياست کان پاسو ڪيو. +23 جولاءِ 2006ع تي دل جي تڪليف سبب وفات ڪيائين. +کيس سندس اباڻي قبرستان ”ميوا شاهه“ لياري ۾ دفن ڪيو ويو. +خراج تحسين +عبدالستار گبول سان پهرين ملاقات 1970ع ۾ ٿي جڏهن هو ڪراچي ۾ حفيظ پيرزادي سان گڏ پيپلز پارٽيءَ جي پهرين چونڊن ۾ مهم هلائي رهيو هو. +مان ان وقت ضلعي مئجسٽريٽ هوس. +ٽي سال جڏهن مان سنڌ ليبر ڊپارٽمينٽ ۾ هئس، تڏهن هو ليبر ۽ افرادي قوت جو وفاقي وزير هو. +جڏهن مون ساڻس پهريون ڀيرو مئجسٽريٽ (جڏهن هو مهم هلائي رهيو هو) يا سيڪريٽري جي حيثيت ۾ ساڻس گڏ ڪم ڪيو هو، تڏهن مون کيس ڏاڍو باوقار ۽ غير جانبدار ڏٺو هو. +مون کي ڪو به اهڙو لمحو ياد ناهي، جڏهن هن پنهنجي سرڪاري فرضن ۾ قانون جي خلاف يا ڪنهن دٻاءُ هيٺ ڪو قدم کنيو هجي، توڙي جو هو پارٽيءَ جو ميمبر هجي.جيتوڻيڪ هو هڪ قانوني ماهر هو، پر ڪجهه نه ڪجهه هو جنهن کيس پنهنجي اباڻي شهر لياري ۾ رهڻ ڏنو، پنهنجي شروعاتي زندگيءَ ۾ منافقانه سياست کان پري رهيو، ايتري قدر جو سندس آخري آچر تي خالق حقيقي سان ملاقات ٿي. +لڳي ٿو ته هو پنهنجي علائقي جي غريبن جي مدد ڪرڻ ۾ ايترو ته جڙي ويو آهي جو هو ٻاهرين دنيا کي وساري ويٺو آهي ۽ دنيا کيس وساري ڇڏي آهي. +سندس موت واقعي کيس ياد ڪرڻ جو موقعو فراهم ڪيو آهي. +انتهائي ڪرپشن ۽ باغيانه سياست شايد کين اڪيلو رهڻ تي مجبور ڪيو هجي، پر 35 سال اڳ مون ساڻن جيڪو وقت گذاريو، ان کي ڏسندي مان يقين سان چئي سگهان ٿو ته هو ڪڏهن به ان جو حصو نه بڻجن ها. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71786.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71786.txt new file mode 100644 index 0000000..05c18bf --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71786.txt @@ -0,0 +1,19 @@ +پاڪستان جي وزيراعظمن جي فهرست +پاڪستان جو وزيراعظم هڪ سياسي اڳواڻ ۽ حڪومت جو سربراه هوندو آهي ۽ اهو پابند هوندو آهي ته هو ڪابينا ۽ ٻين اهم سرڪاري عهديدارن جي چونڊ ڪري ۽ اهو فيصلو ڪري ته قومي اسيمبليءَ لاءِ عام چونڊون ڪرايون وڃن يا نه. +1947 ۾ آزاد ٿيڻ کان پوء، هندستان جي آزاديء واري ايڪٽ 1947 جي تحت، هي پوسٽ پاڪستان جي قيام کان فوري طور تي پيدا ڪيو ويو. +پاڪستان جي گورنر جنرل 1947ع ۾ لياقت علي خان کي پاڪستان جو پهريون وزيراعظم چونڊيو، کيس 1951ع ۾ قتل ڪيو ويو. +1951ع کان 1958ع تائين ڇهه ماڻهو وزيراعظم جي عهدي تي رهيا ۽ 1958ع ۾ پاڪستان جو صدر اسڪندر مرزا ان جي جاءِ تي ويٺو. +پوءِ يحيٰ خان 1971ع ۾ نورالامين کي ان عهدي لاءِ نامزد ڪيو پر هو صرف 13 ڏينهن ان عهدي تي رهيو. +1973ع جي نئين قانون موجب ان کي ٻيهر بڻايو ويو ۽ ذوالفقار علي ڀٽو سيٽ سنڀالي. +هن کي ضياءُ الحق حڪومت تان هٽايو ۽ 1977ع ۾ چيف مارشل لا ايڊمنسٽريٽر جي عهدي تان استعيفيٰ ڏني. +پوءِ 1985ع ۾ محمد خان جوڻيجو کي وزيراعظم چونڊيو پر 1988ع ۾ آئين جي اٺين ترميم تحت کيس هٽائي ڇڏيو. +ٻئي نواز شريف (1990-93 ۽ 1997-99) ۽ بينظير (1988-90 ۽ 1993-96) 1988 ۽ 1999 جي وچ ۾ لڳاتار ٻه ڀيرا ان عهدي تي رهيا. +پاڪستان جي آئين ۾ 13 هين ۽ 14 هين ترميمن نواز شريف کي تاريخ ۾ پهريون ڀيرو پاڪستان جو طاقتور ترين وزيراعظم بڻايو. +پنج سال چار مهينا اقتدار ۾ رهڻ کانپوءِ نوازشريف سڀ کان وڌيڪ عرصو خدمت ڪندڙ شخص آهي. +1998ع ۾ پرويز مشرف جي اڳواڻيءَ ۾ ٿيل فوجي بغاوت ۾ کيس حڪومت تان هٽايو ويو، نواز شريف 5 جون 2013ع تي مسلسل ٽيون ڀيرو وزيراعظم چونڊجي ويو ۽ پاڪستان جي تاريخ ۾ اهو پهريون ڀيرو آهي. +2002ع جي چونڊن کانپوءِ مير ظفر الله خان جمالي عهدو سنڀالڻ بعد مشرف جي بغاوت سبب اهو عهدو خالي رهيو، يوسف رضا گيلاني کي توهين رسالت جي الزام ۾ نااهل قرار ڏنو ويو. +پرويز اشرف کان پوءِ مير هزار خان کوسو نگران وزيراعظم ٿيو. +چونڊن کانپوءِ نواز شريف ٽيون ڀيرو پاڪستان جو وزيراعظم ٿيو، جنهن کي عدالت 2017ع ۾ نااهل قرار ڏنو هو. +ان کانپوءِ شاهد خاقان عباسي مئي 2018ع تائين وزيراعظم رهيو. +سندس جاءِ تي نگران وزيراعظم ناصر الملڪ آيو ۽ عمران خان 17 آگسٽ 2018ع تي پاڪستان جو وزيراعظم چونڊيو ويو، هو 3 اپريل 2022 تائين وزيراعظم رهيو. +چاٻي diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71793.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71793.txt new file mode 100644 index 0000000..422acc4 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71793.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +ٻارمير +ٻارمير (انگريزي: Barmer) يا ٻاڙمير ھندستان جي راجسٿان رياست جو ھڪ شھر آھي. +ھي شھر ٻارمير تعلقي ۽ ضلعي جو ھيڊڪوارٽر آھي ۽ پاڪستان جي کوکرا پار واري سرحد کان اٽڪل 128 ڪلوميٽر اوڀر ۾ آباد آھي. +جيسلمير ھتان کان اٽڪل 156 ڪلوميٽر اتر ۾ موجود آھي. +ھن شھر جون اجرڪون ۽ رليون سڄي ھندستان ۾ مشھور آھن. +ڀرت جو ڪم بہ ڪافي مشھور آھي. +ٻارھين صدي عيسويءَ ۾ بارمير واري علائقي کي ملاڻي (Mallani) پرڳڻو سڏيو ويندو ھو. +ھن علائقي تي اھو نالو راوت مليناٿ (Rawat Mallinath) جي ياد ۾ رکيو ويو ھو، جيڪو چوڏھين صدي عيسويءَ ۾ ھتان جو چڱومڙس، بزرگ ۽ دلير ماڻھو ھو. +اڳتي ھلي ھتان جي راجا بار رائو جي نالي پٺيان ھن شھر ۽ علائقي تي بارمير نالو پيو. +انھيءَ راجا ھاڻوڪي بارمير شھر کان 25 ڪلوميٽراڀرندي پاسي جونا نالي ھڪ ننڍڙو شھر وسايو ھو. +بار رائو جي وفات کان پوءِ سندس پونئرن ۾ خانداني جھڳڙا ۽ اقتدار جي جنگ شروع ٿي وئي. +1552ع ۾ راوت ڀيما جونا شھر کي ڇڏي بارمير جو پايو وڌو ۽ ھن شھر کي پنھنجي رياست جي گاديءَ جو ھنڌ بنايو. +راوت ڀيما ھتي ھڪ قلعو تعمير ڪرايو جنھن کي راوت ڳڙھ سڏيو وڃي ٿو. +ھن قلعي جي اوچائي 676 فوٽ آھي. +بارمير رياست اصل ۾ راوت ڀيما جي پنھنجي جاگير ھئي ۽ ھو ھڪ روايتي راجا جي بجاءِ پنھنجي علائقي جو ھڪ وڏو جاگيردار ھو. +1971ع واري پاڪستان ھندستان جنگ کان پوءِ ٿر جا ڪيترائي ھندو سنڌي سنڌ مان لڏي وڃي ٻارمير شھر ۾ آباد ٿيا ھئا. +مرحوم ذوالفقار علي ڀٽي ٽن ماڻھن جي ھڪ ڪاميٽي جوڙي ھئي تہ اھي ٻارمير وڃي سنڌ مان لڏي ويل ماڻھن کي وطن واپس اچڻ جي دعوت ڏين ۽ کين يقين ڏيارين تہ ساڻن ڪا بيواجبي نہ ٿيندي. +انھيءَ ڪاميٽيءَ ۾ راڻا ڀڳونداس، پير غلام رسول شاھ جيلاني ۽ مير علي بخش خان ٽالپر شامل ھئا. +ھي ٽئي ڄڻا ھيليڪاپٽر ذريعي ٻارمير پھتا جتي راڻا ڀڳوانداس ۽ پير غلام رسول شاھ جيلانيءَ ڀٽي صاحب جو پيغام انھن تائين پھچايو ۽ کين وطن واپس اچڻ جي نينڍ ڏني، پر مير علي بخش خان ٽالپر سنڌي ھندن کي ٻڌايو تہ پاڪستان ۾ ھنن کي ڪي بہ سھولتون نہ ملنديون انڪري بھتر آھي تہ ھو اتي ئي رھي پون ۽ پاڪستان واپس نہ اچن. +چون ٿا تہ لڏي ويل سنڌي ھندن مير صاحب جي صلاح کي وزن ڏيندي واپس نہ ورڻ جو فيصلو ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71796.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71796.txt new file mode 100644 index 0000000..6e54a38 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71796.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +اسلم ساڪرائي +سندس پورو نالو عبدالله خان ولد غلام علي خان گبول آهي.سندس ادبي نالو "اسلم ساڪرائي" آهي.پاڻ پنهنجي تر جو جهونو ۽ پختو شاعر مڃيو وڃي ٿو.پاڻ سال 1937ع ۾ ميرپور ساڪرو جي اولهه طرف ڳوٺ غلام علي گبول ۾ پيدا ٿيو.سنڌي فائنل جي تعليم ٺٽي جي علمي گوهر محمد خان مجيدي کان حاصل ڪيائين.پاڻ تمام ذهين عقلمند بردبار ۽ حاضر جواب هو.سنڌي تعليم پوري ڪرڻ کان پوء پرائمري اسڪول ۾ استاد مقرر ٿيو ۽ هڪ سال پوليس ۾ پڻ رهيو. +بعد ۾ پاڻ ايريگيشن کاتي ۾ پهريائين آبدار ٿيو ۽ پوء ڪئنال ٿي ڊسمبر 1996ع ۾ رٽائرڊ ٿيو.سندس تعلق گبول قبيلي جي عيسباڻي شاخ سان آهي.جوانيء کان وٺي شعر و سخن طرف لاڙو هئس.شاعريء ۾ سندس استاد محمد خان مجيدي هو پوء سندس هم عمر هم عصر ۽ هم خيال دوست شمشاد ساڪرائي سان صحبت دوران شاعريء ۾ اڃان به اضافو ٿي ويو.سندس شاعريء جو تمام وڏو ذخيرو موجود هو پر سنڀال نه ڪرڻ ڪري اڏوهي کائي ختم ڪري ڇڏيو,تنهن هوندي به سندس ڪلام جي هڪ ڪاپي سندس ڀاڻيجي جمال مراد گبول وٽ موجود آهي.پاڻ کي هميشه گمنام رکڻ جي ڪوشش ڪيائين.سندس فقط هڪ شعر طرح مصرح تي 10 فيبروري 1957ع ۾ "نئين سنڌ" اخبار ۾ ڇپيل ملي ٿو. +ڪافي +هن دکيل دل درد وندي تي دونهان دم دم دکن, +سوز ۾ سينو سڙي ٿو جوش ۾ جيرا جلن. +قرب مان ڪانگا قريبن کي وڃي ڪر عرض هي, +اچ سگهو ديدار تنهنجي لئه اکيون منهنجون سڪن. +وڻ وطن جا تو سوا آهن اداسيء ۾ عجيب, +ڇا چوان توکان سواء ويران ٿيو سارو وطن. +آهي اڻتڻ روز "اسلم" کي رهي تنهنجي اڪير , +تون وري موٽي ملين هي غم لهي دل تان وڃن. +حوالا: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71800.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71800.txt new file mode 100644 index 0000000..c9fc252 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71800.txt @@ -0,0 +1,27 @@ +شمشاد ساڪرائي +محمد دائود عرف شمشاد ولد دريا خان ڀائل ,1928ع ۾ ديهه ڀالڪي تعلقو ميرپور ساڪرو ضلع ٺٽي ۾ پيدا ٿيو.سندس والد پوليس کاتي ۾ جمعداري جي عهدي تي فائز هو.هن ننڍڙي شمشاد کي 1933ع ڌاري ميرپور ساڪري کان وٺي اچي منگهو پير ڪراچي ۾ سندس نگراني هيٺ حافظ پير محمد عرف" پيرو مڪراني" جي مدرسي ۾ داخل ڪرايائين.جتي شمشاد عربي ,فارسي,سنڌي ۽ قرآن شريف پورو ڪري,1942ع ڌاري سنڌي فائنل جو امتحان ماهر تعليم "پيرو مڪراني" وٽ اول نمبر ۾ پاس ڪيو.ان کان پوء واپس موٽي ميرپور ساڪري ۾ پنهنجي اباڻي گهر آيو.ستت ئي کيس پرائمري ماستري ملي وئي.سندس پهرين اسڪول پرائمري اسڪول گل حسن سمون ۾ دخلڪار ٿيو,جيڪو شهر ميرپور ساڪري کان اولهه طرف تقريبن16,15 ڪلوميٽر سمنڊ جي ڪناري تي اڄ به موجود آهي.ان کانپوء صابو خان گبول,عثمان شاه گورنمنٽ پرائمري مين اسڪول ميرپور ساڪرو ۾ محمد خان مجيديء وٽ اسسٽنٽ ماستر ٿي رهيو.ڪجهه عرصي کانپوء کيس تعلقي ماستري ملي وئي,ان دور ۾ سڄي تعلقي جي استادن جون پگهارون 13000 تيرهن هزار هيون ,جيڪي هن وقت ڪروڙن ۾ آهن.سندس هوشياري ۽ شاعري ملڪان ملڪ مشهور ٿي وئي ,بقول شمشاد جي ته: +ڪري ٿي حضرت انسان کي خونخوار مجبوري, +گدڙ وٽ ٿي ڪرائي, گرگ کان بيگار مجبوري. +اوچتو سندس دوستي ڪنهن دنيا جي لالچي شخص سان ٿي ,جنهن جي گمراه ڪندڙ مشورن کيس وڏي حادثي سان دوچار ڪري وڌو ۽ کيس نوڪريء تان به هٿ ڌوئڻا پيا ۽ هن تڪليفن جي گهڻي عرصي بعد آخرڪار گولاڙچيء کان ڏکڻ طرف احمد راڄو ۾ ڌانڌلن جي ڳوٺ ۾ رمضان واڍي وٽ رهڻ لڳو.اتي هارپو ڪيائين. +سورنهن سال رهڻ کانپوء وري ميرپور ساڪرو موٽي آيو.شاعريء ۾ پنهنجو استاد رشيد احمد لاشاري کي تسليم ڪندو هو.سڄي عمر بي وسيء واري زندگي گذاريائين.سندس سمورو ڪلام ڪکائن گهرن کي اوچتو باه لڳڻ ڪري سڙي رک ٿي ويو. +2007ع ۾ هن فاني دنيا کي الوداع چئي,حقيقي دنيا ڏانهن روانو ٿي ويو. +شمشاد ساڪرائي ڪهنه مشق ۽ استاد شاعر هو.نهايت سادو ۽ ذهين هو,سندس شاعري جادو جي مثال هئي.سندس خوشخطي پڻ موتيء جي مثل هئي.شمشاد ساڪرائيء جي دور ۾ طرحي مشاعرا وڏي اوج تي هوندا هئا,پري پري کان شاعر اچي شرڪت ڪندا هئا.بزم ادب ميرپور ساڪري جو جنرل سيڪريٽري پڻ ٿي رهيو, ۽ نون شاعرن جي اصلاح پڻ ڪندا هئا.سندس دور جي شاعرن جا ڪجهه نالا پيش ڪجن ٿا,جيڪي سندن ڪوٺايل طرحي مشاعرن ۾ اڪثر شريڪ ٿيندا هئا: +معمور يوسفاڻي عمرڪوٽ,عاجز علي محمد مغل ساڪرائي,عبدالله خان گبول "اسلم ساڪرائي",محمد خان مجيدي,بادل ساڪرائي,ثابت علي شاه "ثابت "پٿورو,علي محمد مجروح ,پير محمد پياسي,محمد عالم شورو خانپور,حافظ صدائي پير جهنڊو,علي محمد "طوفان "ساڪرائي,نگار ساڪرائي,محمد هاشم" لهر",حاجي حقير مڱڻ ٽنڊو قيصر,يوسف خاموش ٺٽو,محمد سومار سيلاني گهوڙا ٻاري,عبدالله شرر ڪراچي,ميوو خان موج لغاري,عبدالرحيم "ملازم "ساڪرائي,نياز علي شاه محسن ڪڪڙائي,محمد علي مفتون,عبدالله "همدم " دادو وغيره.هي سڀ شاعر ميرپور ساڪري ۾ اچي طرحي مشاعرن ۾ شرڪت ڪندا هئا ۽ ساڻن دوستانه تعلق هئو.سندس ڪلام جو نمونو هي آهي: +ڪري ٿي حضرت انسان کي خونخوار مجبوري, +ڪري ٿي خودڪشيء لئه,ڪيترا لاچار مجبوري. +مصيبت شال مجبوريء تي ,ڪا نازل خدا جي ٿئي, +خدا سان جا بغاوت لئه, ڪري تيار مجبوري. +حڪومت جنهن جي تنهن جي هاڪ ,هوڪو حڪم سڀ ان جو, +گدڙ وٽ ٿي ڪرائي , گرگ کان بيگار مجبوري. +ٻئي اهل چمن,جان چمن, ۽ هم نشين آهن, +مگر هو گل ٿيو هن کي,بنائي خار مجبوري. +مثال چشم ,آهو باغ ۾ , بيداد آهي پر, +ڪري بي نور نرگس کي ڪيو بيمار مجبوري. +ملي ٿي چنڊ کي سج کان ,تپش ۽ روشني ليڪن, +هلائي راه هڪڙيء تان ,ٻنهين کي ڌار مجبوري. +جو هو محڪوم,سو حاڪم , ۽ حاڪم حڪم جو بندو, +ڪري ٿي ڪيترا سردار , بر سردار مجبوري. +ڪڏهن ايران جو ريڍار ,نادر شاه ٿي نڪتو, +ڪڏهن افغان جي شاه کي,ڪري پينار مجبوري. +ڪڏهن ٿي ساڪري ۾ ,گونجيا شمشاد جا نغما, +چوائي زير لب تنهن کان,ٿي اشعار مجبوري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71805.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71805.txt new file mode 100644 index 0000000..a8bbbff --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71805.txt @@ -0,0 +1,56 @@ +حياتيءَ جو حق +حياتيءَ جو حق (انگريزي: Right to Life) انسان جو ھڪ بنيادي حق آھي جنھن کي دنيا جي ڪا بہ طاقت کسي نٿي سگھي. +ڪنھن بہ حڪومت، اداري يا فرد کي اخلاقي يا قانوني طور تي ٻئي جي زندگي ختم ڪرڻ جو اختيار نہ ھجڻ کپي. +اسان جي معاشري ۾ ڪئين اھڙا افرادي، اجتماعي ۽ حڪومتي عمل آھن جن تي ھميشہ بحث ٿيندو رھيو آھي تہ ڇا اھي عمل حياتي جو حق کسڻ جي زمري ۾ اچن ٿا يا نہ؟ +مثال طور موت جي سزا کي ڪئين ماڻھو ھڪ غيرانساني عمل سمجھن ٿا. +جنگ کي ڪيترائي ماڻھو غلط ۽ افسوسناڪ عمل قرار ڏين ٿا. +حمل ضايع ڪرڻ کي معصوم ٻار جي ڄمڻ کان پھرين حياتي کسڻ جي برابر سمجھيو وڃي ٿو. +ڪنھن وڏي ڄمار واري ماڻھوءَ يا ڪنھن موذي مرض ۾ مبتلا شخص کي موت جي انجيڪشن لڳائڻ کي بہ ھڪ پاپ سمجھيو وڃي ٿو. +پوليس پاران ڏوھارين تي ٿيندڙ تشدد کي بہ ڪئين ماڻھو حياتيءَ جو حق کسڻ جي زمري ۾ آڻين ٿا. +ڪنھن قوم، قبيلي يا گروھ جي نسل ڪشي بہ ڪيترن ئي ماڻھن جي نظر ۾ ھڪ ناجائز عمل آھي. +انسان تہ ٺھيو پر ڪيترائي مانھو تہ جانورن تي ٿيندڙ ظلم کي بہ ھڪ نندڻ جوڳو عمل قرار ڏين ٿا. +ھي ۽ ٻيا اھڙا ڪئين موضوع آھن جن تي ھميشہ اختلاف رھيو آھي. +ڪجھ ماڻھو اھڙن عملن کي ظلم، زيادتي ۽ جيئڻ جي بنيادي حق کان محروم ڪرڻ جا عمل سمجھن ٿا جڏھن تہ ڪجھ وري اھڙن عملن کي جائز سمجھن ٿا ۽ انھيءَ راءِ لاءِ ھنن وٽ پنھنجا دليل موجود آھن. +حمل ضايع ڪرڻ. +دنيا جا ڪيترائي ماڻھو حمل ضايع ڪرڻ واري عمل کي قتل سمجھن ٿا. +گڏوگڏ دنيا جا لڳڀڳ سمورا مذھب بہ حمل ضايع ڪرڻ واري عمل کان منع ڪن ٿا. +حمل ضايع ڪرڻ جي مخالفت وارا چاھين ٿا تہ حڪومت حمل ضايع ڪرڻ کي غيرقانوني قرار ڏئي يا اھڙا قدم کڻي جن سان حمل َضايع ڪرڻ وارن واقعن ۾ ڪمي اچي سگھي. +سندن چوڻ آھي تہ ھر انسان، ايتري قدر جو پيٽ ۾ پلجندڙ ٻار کي بہ خداتعاليٰ طرفان حياتي عطا ڪئي وئي آھي ۽ ڪنھن بہ فرد، اداري يا حڪومت کي ڪنھن بہ سبب جي ڪري اھو اختيار حاصل ناھي تہ ھو پيٽ ۾ پلجندڙ معصوم ٻار جي حياتيءَ سان ھٿ چراند ڪري. +حمل ضايع ڪرڻ جي عمل جي حمايتين وٽ وري پنھنجا دليل آھن. +مثال طور سندن مطابق جيڪڏھن ٻار جي ڄمڻ سان ماءُ جي زندگيءَ کي ڪو خطرو آھي تہ حمل ضايع ڪري ماءُ جي حياتي بچائي سگھجي ٿي. +ڪن ماڻھن جي خيال ۾ جيڪڏھن ماءُ جي پيٽ ۾ پلجندڙ ٻار ڪنھن خطرناڪ بيماريءَ جو شڪار آھي يا اھو ڪنھن ذھني يا جسماني معذوريءَ جو شڪار آھي تہ ان صورت ۾ بہ حمل َضايع ڪرائڻ جائز آھي. +اھڙا ٻيا بہ ڪيترائي دليل ڏئا وڃن ٿا. +اخلاقيات ۽ جيئڻ جو حق. +اخلاقيات جا اڪثر ماھر انھيءَ خيال جا آھن تہ جيئڻ جي حق جو دارومدار انسان جي صحت، عادتن، حالتن ۽ ّخوشحال آئيندي تي آھي. +جيڪڏھن انسان جي صحت ٺيڪ آھي يا ٺيڪ ٿيڻ جو امڪان آھي، جيڪڏھن انسان معاشري لاءِ ڪنھن بہ طريقي سان ھاڃيڪار ناھي يا ھن جي آئيندي جي زندگي چڱي گذرڻ جا ٿورا بہ امڪان موجود آھن تہ پوءِ ھن کي جيئڻ جو پورو حق ملڻ کپي. +پر ڪي انسان معاشري لاءِ ناسور بنجي ويندا آھن. +مثال طور جيڪڏھن ڪو دھشتگرد يا قاتل آھي ۽ ھن جي عمل سان انساني زندگين يا نسلن کي خطرو آھي تہ اھڙي ماڻھوءَ جي قانوني طور تي حياتي ختم ڪرڻ جائز قرار ڏئي سگھجي ٿي يا ھن کي جوڳي سزا ڏئي سگھجي ٿي. +اھڙن ماڻھن کي ختم ڪرڻ جي مذھب بہ اجازت ڏين ٿا. +مشھور فلسفي پيٽر سنگر (Peter Singer) جو خيال آھي تہ جيڪڏھن پيٽ ۾ پلجندڙ ٻار ڪنھن اھڙي معذوريءَ يا بيماريءَ جو شڪار آھي جيڪا ڄمڻ کان پوءِ سڄي عمر تڪليف، پيڙا ۽ بيوسيءَ جو سبب بنجي سگھي ٿي تہ پوءِ انھيءَ معصوم کي سڄي حياتيءَ جي ڀوڳنائن کان بچائڻ لاءِ حمل ضايع ڪرڻ اخلاقي طور تي جائز قرار ڏئي سگھجي ٿو. +البت ڪجه ماڻھو سمجھن ٿا تہ پيٽر سنگر جا خيال معذور ماڻھن جي توھين ڪرڻ جي برابر آھن. +موت جي سزا. +موت جي سزا ھجڻ گھرجي يا نہ، اھو بہ ھڪ بحث طلب مسئلو آھي. +موت جي سزا جي مخالفت ڪرڻ وارا سمجھن ٿا تہ موت جي سزا حياتيءَ جو حق کسڻ جھڙو عمل آھي ۽ ھيءَ سزا انسان جي بنيادي حقن جي ھڪ سنگين ڀڃڪڙي آھي. +ايمنسٽي انٽرنيشنل (Amnesty International) ھن سزا جي شديد مخالفت ڪري ٿي. +گڏيل قومن جي بين الاقوامي اداري (اقوام متحدہ) جي جنرل اسيمبليءَ 2007ع، 2008ع، 2010ع، 2012ع، 2014ع ۽ 2016ع ۾ موت جي سزا ختم ڪرڻ جي حمايت ۾ ٺھراءُ منظور ڪيا آھن +موت جي سزا جي حمايت ڪرڻ وارن جي خيال ۾ قانون جي حڪمراني ۽ معاشري مان براين جي خاتمي لاءِ ھيءَ سزا ضروري آھي. +قانون لاڳو ڪرڻ وارن ادارن پاران ماڻھن کي مارڻ يا گم ڪرڻ. +گڏيل قومن جي بين الاقوامي اداري پاران انساني حقن جي حفاظت لاءِ قانون لاڳو ڪندڙ ادارن لاءِ خاص ھدايتون جاري ڪيون ويون آھن. +ھر ميمبر ملڪ جي قانون نافذ ڪرڻ وارن ادارن تي انھن ھدايتن جي پاسداري ڪرڻ لازمي قرار ڏني وئي آھي. +انھن ھدايتن مطابق جيڪڏھن ڪو ماڻھو يا گروھ قانون ھٿ ۾ کڻي ٿو تہ ان کي پڪڙڻ لاءِ شروع ۾ ھٿيارن جو استعمال نہ ڪرڻ گھرجي. +جيڪڏھن قانون نافذ ڪرڻ وارا ادارا سمجھن تہ انھيءَ شخص يا گروھ کي بنان ھٿيارن جي پڪڙڻ ممڪن ناھي ۽ انھيءَ شخص يا گروھ مان پرامن شھرين جي زندگين کي خطرو آھي تہ پوءِ مناسب ھٿياربند ڪارروائي ڪري سگھجي ٿي. +اھڙي قسم جي ڪارروائيءَ جي شفافيت چڪاسڻ جو طريقو پڻ ٻڌايو ويو آھي تہ جيئن ڪنھن ببيگناھ سان قانون لاڳو ڪندڙ ادارا ناانصافي نہ ڪري سگھن. +مٿي ڄاڻايل ھدايتن ۾ اھو بہ ٻڌايل آھي تہ قانون نافذ ڪرڻ وارا ادارا ڪڏھن ۽ ڪھڙي ھنڌ تي ھٿيارن جو استعمال ڪري سگھن ٿا. +پوليس يا ٻين قانون نافذ ڪرڻ وارن ادارن کي اھو ثابت ڪرڻو پوندو تہ ھٿياربند ڪارروائي ڪرڻ بنان سندن حياتيءَ يا بيگناھ شھرين جي حياتين کي خطرو لاحق ھو. +فقط ڪنھن ماڻھوءَ جي رنگ يا نسل کي ڏسي اھڙي ڪارروائي نٿي ڪري سگھجي. +آمريڪا جي گڏيل رياستن، نيوزيلينڊ ۽ ڪجه ٻين ملڪن ۾ ڪورٽن طرفان ڏوھارين کي گوليون ھڻي مارڻ وارن ڪجه واقعن ۾ پوليس کي غلط قرار ڏنو ويو آھي. +ھر آزاد ملڪ تي اھو لازمي آھي تہ ھو پنھنجي پوليس ۽ قانون نافذ ڪندڙ ادارن کي ھٿيارن جي استعمال جي طريقي جي سکيا لاءِ قدم کڻي. +ڪنھن بہ فرد تي ان وقت تائين گولي ھلائڻ منغ آھي جيستائين ان مان عام شھرين يا قانون نافذ ڪندڙ وارن جي حياتين کي ڪو وڏو خطرو ناھي. +پنھنجي پاڻ کي پاڻ مارڻ. +ڪڏھن ڪڏھن ايئي ٿيندو آھي تہ ڪنھن موذي مرض ۾ مبتلا شخص سخت تڪليف ۾ ھوندو آھي ۽ اھو پاڻ يا سندس مٽ مائٽ ڊاڪٽرن کي گذارش ڪندا آھن تہ انھيءَ شخض کي وڌيڪ اذيت کان بچائڻ لاءِ ھٿرادو طريقي سان سندس حياتيءَ جو انت آندو وڃي. +اھڙي قسم جي فيصلي لاءِ مختلف ماڻھن ۽ رياستن ۾ ڪافي اختلاف آھي. +ڪن ماڻھن جو ايمان آھي تہ زندگي ۽ موت فقط خداتعاليٰ جي ھٿ ۾ آھي ان ڪري انسان کي اھو حق نٿو پھچي تہ ھو پنھنجي يا ٻئي ڪنھن جي حياتي ختم ڪري. +پر ٻين ماڻھن جي خيال ۾ اذيت، تڪليف ۽ بيوسيءَ واري زندگي گذارڻ کان موت بھتر آھي. +اسلام ۾ خودڪشيءَ کي حرام قرار ڏنو ويو آھي. +جيئڻ جي حق بابت ڪجه تاريخي ٺھراءَ. +اھڙي قسم جا ٺھراءَ ٻين بہ ڪيترن ئي ملڪن منظور ڪيا آھن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71808.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71808.txt new file mode 100644 index 0000000..bf3f3ab --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71808.txt @@ -0,0 +1,31 @@ +ٻارن جا حق +ٻارن جا حق (انگريزي: Children's Rights) انساني حقن جي فھرست ۾ سڀ کان وڌيڪ اھميت رکن ٿا. +ٻارن جي صحيح پرگھور، پالنا، تعليم ۽ صحت ھر مائٽ جو اولين فرض آھي. +جھڙيءَ طرح وڏن کي حياتيءَ جو حق حاصل آھي تھڙيءَ طرح ٻارن کي بہ صاف سٿري ماحول ۾ جيئڻ ۽ پروان چڙھڻ جو پوروپورو حق حاصل آھي. +1989ع ۾ گڏيل قومن جي عالمي اداري پاران ٻارن جي حقن بابت ٿيل اجلاس (Convention on the Rights of the Child) ۾ ٺھراءُ منظور ٿيو تہ ”ارڙھن سالن کان ننڍي ڄمار جو ھر انسان ٻار آھي“. +ھر انسان لاءِ ٻار قدرت جو ھڪ انمول تحفو آھي. +ٻارن جي منھن تي مرڪ پکيڙڻ ۽ کين معاشري جي ھڪ معتبر شخصيت بنائڻ اسان سڀني جي پھرين ذميداري آھي. +ھر انسان کي ياد رکڻ گھرجي تہ ٻارن کي ھيٺيان بنيادي حق حاصل آھن: +ٻارن جي حقن جون تاريخي وصفون. +برطانيہ جي مشھور قانوندان سر وليم بليڪ اسٽون (Sir William Blackstone) جي چوڻ مطابق مائٽن جون ٽي بنيادي جوابداريون آھن: +1924ع ۾ جنيوا ۾ ٻارن جي حقن جو پڌرنامون جاري ٿيو. +انھيءَ پڌرنامي ۾ ٻارن جي ھيٺين حقن تي زور ڏنو ويو: +1948ع ۾ گڏيل قومن جي عالمي اداري پاران ٻارن جي حقن بابت ھڪ عالمي گڏجاڻي ٿي جنھن ۾ ماءُ ۽ ٻار جي خصوصي تحفظ ۽ مدد تي زور ڏنو ويو. +گڏجاڻيءَ ۾ ٻار جي معاشرتي تحفظ کي سندس بنيادي حق قرار ڏنو ويو. +اقوام متحدہ جي جنرل اسيمبليءَ 1959ع ۾ ٻارن جي حقن جو پڌرنامون جاري ڪيو جيڪو ھيٺين نڪتن تي مبني آھي: +جيتوڻيڪ گذريل پنجاھ سالن ۾ ٻارن جي حقن تي گھڻو ڪم ٿيو آھي ۽ مختلف ادارن ۽ رياستن پاڻ ۾ انھن حقن بابت اتفاق بہ ڪري ورتو آھي پر ماھرن جي چوڻ مطابق انھيءَ ڏس ۾ وڌيڪ ڪم ڪرڻ جي اڃا گنجائش موجود آھي. +ٻارن جي حقن جا قسم. +ٻارن جي حقن کي ٻن قمسن ۾ ورھائي سگھجي ٿو: ھڪڙا عام انساني حق آھن جيڪي ٻارن ۽ بالغن لاءِ يڪسان آھن. +ٻيا اھي حق آھن جيڪي فقط ٻارن سان واسطو رکن ٿا. +جيڪي حق ٻارن توڙي بالغن لاِءِ يڪسان آھن تن ۾ جيئڻ جو حق، ظلم، زيادتي ۽ غيرانساني سلوڪ کان بچاءُ جو حق، راند روند ۽ تفريح جو حق ۽ ٻيا اھڙي قسم جا حق شامل آھي. +ڪجه اھڙا انساني حق بہ آھن جيڪي ٻارن سان لاڳو نٿا ٿين مثال طور شادي ڪرڻ جو حق وغيرہ وغيرہ. +ڪجه اھڙا بہ حق آھن جيڪي بالغن تي لاڳو نٿا ٿين ۽ فقط ٻارن لاءِ آھن. +مثال طور ٻار جڏھن ڄمي ٿو تہ ان جو حق آھي تہ ان تي ڪو چـڱو نالو رکيو وڃي. +تعليم حاصل ڪرڻ جو حق بہ ٻارن لاءِ لازمي آھي. +بالغن کي اھو اختيار آھي تہ ھو وڌيڪ پڙھن يا نہ پر ٻار جي تعليم لازمي آھي. +ننڍڙن ٻارن جو حق آھي تہ ھو پنھنجي ماءُ سان گڏجي رھن پر بالغن لاءِ اھو ضروري ناھي. +گڏيل قومن جي عالمي اداري پاران ٻارن جي تعليم لاءِ جيڪي ھدايتون جاري ڪيون ويون آھن تن ۾ ٻارن جي حقن کي ھيٺين ٽن قسمن ۾ ورھايو ويو آھي: +ٻارن جي حقن جو عالمي نيٽ ورڪ (Child Rights International Network) ٻارن جي حقن کي ھيٺين ٻن قسمن ۾ ورھائي ٿو: +ايمنيسٽي انٽرنيشنل ٻارن جي ھيٺين چئن حقن لاءِ آواز اٿاريندي رھي آھي: +انساني حقن تي نظر رکندڙ عالمي تنظيم ھيومن رائيٽس واچ (Human Rights Watch) ٻارن کان پورھيو نہ ڪرائڻ، ننڍي عمر جي ڏوھارين کي انصاف ڏيارڻ، يتيم، بي يارومددگار ٻارن جي مدد ڪرڻ ۽ پرڏيھ مان ھجرت ڪري آيل ماڻھن جي ٻارن جي حقن جي حفاظت جھڙن معاملن لاءِ جدوجھد ڪري ٿي. +ٻارن جي حقن تي تحقيق ڪندڙ ماھر ٻارن جي صحتمند اوسر لاءِ ھيٺين حقن کي ضروري سمجهھن ٿا: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71810.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71810.txt new file mode 100644 index 0000000..e4e4bce --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71810.txt @@ -0,0 +1,33 @@ +صحتمند ماحول جو انساني حق +صحتمند ماحول جو حق (انگريزي: Right to Healthy Environment) يا پائيدار ۽ صحتمند ماحول جو حق انساني حقن جي تنظيمن ۽ ماحولياتي تنظيمن پاران ھڪ انساني حق قرار ڏنو ويو آھي.، صحتمند ماحول انساني صحت کي بھتر بنائڻ ۾ مدد ڪري ٿو. +ھن حق کي گڏيل قومي جي عالمي اداري جي انساني حقن واري ڪائونسل (United Nations Human Rights Council) آڪٽوبر 2021ع ۾ ڪوٺايل پنھنجي 48ھين اجلاس ۾ تسليم ڪيو. +ھي حق انھن انساني حقن مان ھڪ آھي جيڪي انساني صحت سان واسطو رکن ٿا، مثال طور پاڻيءَ ۽ صفائيءَ جو حق (Water and Saniatation Right)، کاڌي جو حق ۽ صحت جو حق. +ماحول انسان جي جسماني ۽ ذھني صحت تي پنھنجا اڻمٽ نشان ڇڏي ٿو. +سٺو ماحول انسان جي صحت تي سٺا اثر ڇڏي سگھي ٿو. +گندو ماحول نہ فقط انسان جي صحت لاءِ ھاڃيڪار آھي بلڪ انسان جي سوچ ۽ شخصيت کي بہ گندو ڪري سگھي ٿو. +صحتمند ماحول جو حق ماحول جي حفاظت لاءِ قاعدن قانونن سان واسطو نٿو رکي. +ھن حق جو بنيادي مقصد آھي تہ ماحول جا انساني زندگيءَ تي ڪھڙا اگرا اثر پئجي سگھن ٿا. +ھي حق سان کي اھو بہ سيکاري ٿو تہ اسان پنھنجي آسپاس جي قدرتي ماحول کي بھتر بنائي صحتمند ماحول جو بنياد رکي سگھون ٿا. +رياست جو ڪردار. +ھر رياست ۽ آزاد ملڪ جي سرڪار لاءِ لازمي آھي تہ ھو پنھنجي ملڪ ۾ ماحول جي حفاظت لاءَ قاعدا قانون ٺاھي ۽ انھن تي عمل بہ ڪرائي. +انھيءَ سان گڏ ماحول جي گدلاڻ کي گھٽائڻ لاءِ بہ جوڳا اپاءَ وٺي. +ماحول جي گدلاڻ ۽ ٻين ماحولياتي مسئلن جي ڪري جيڪڏھن ڪنھن علائقي يا گروھ کي نقصان پھتو آھي تہ ان جو سدباب ٿيڻ گھرجي ۽ متاثر ٿيل علائقي جي ماڻھن سان انصاف ٿيڻ گھرجي. +صحتمند ماحول جو حق ھر ملڪ کي موسمياتي ڦيرگير ۽ ٻين ماحولياتي مسئلن کي منھن ڏيڻ لاءِ قانون ٺاھڻ جو پابند بنائي ٿو. +عالمي ڪوششون. +تاريخي طور تي اقوام متحدہ پاران انساني حقن بابت ڪيترائي اھم پڌرناما يا ٺھراءُ جاري ڪيا ويا آھن. +انھن ۾ انساني حقن جو عالمي پڌرنامو ( Universal Declaration on Human Rights)، شھري ۽ سياسي حقن جو عالمي ٺھراءُ International) Covenant on Civil and Political Rights) ۽ معاشي، معاشرتي ۽ ثقافتي حقن جو عھدنامو (International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights) شامل آھن. +ھنن پڌرنامن ۾ ڪٿي بہ صحتمند ماحول جي حق جي ڳالہ نہ ڪئي وئي آھي. +1972ع ۾ سوئيڊن جي شھر اسٽاڪھوم مان جاري ڪيل اعلان ( 1972 Stockholm Declaration) ۾ ھن حق کي تسليم ڪيو ويو پر رياستن تي انھيءَ حق تي لازمي عمل ڪرائڻ جي جوابداري نہ وڌي وئي. +1992ع واري ماحول ۽ ترقيءَ بابت جاري ڪيل پڌرنامي (Rio Declaration of Environment and Developemnt) ۾ جيتوڻيڪ انساني حقن جي ڳالہ نہ ڪئي وئي آھي پر اھو چيو ويو آھي تہ ماڻھن کي ماحول سان لاڳاپيل معاملن بابت آگاھي ڏني وڃي ۽ کين انھن معاملن بابت ٿيندڙ فيصلن ۾ شريڪ ڪيو وڃي. +2017ع ۾ ماحول بابت ٿيل عالمي عھدنامي ( Global Pact for the Environment) ۾ صحتمند ماحول جو حق شامل ڪيو ويو آھي. +گڏيل قومن واري اداري پاران جي شايد پھريون عھدنامو آھي جنھن ۾ صحتمند ماحول جو حق شامل ڪيو ويو آھي. +دنيا جي 150 کان وڌيڪ ملڪن انفرادي طور صحتمند ماحول جي حق کي ڪنھن نہ ڪنھن صورت ۾ پنھنجي آئين ۽ قانونسازيءَ جو حصو بنايو آھي. +دنيا جي جن وڏن ادارن ۽ تنظيمن صحت مند ماحول جي حق کي مڃيو آھي تن ۾ انساني حقن جو آفريقي چارٽر (African Charter on Human and Peoples' Rights)، انساني حقن جو آمريڪي ڪنوينشن (American Convention on Human Rights)، اسڪازو رضانامو (Escazú Agreement)، انساني حقن جو عرب عھدنامو (Arab Charter on Human Rights) ۽ ڏکڻ اوڀرجي ايشيائي قومن جو انساني حقن بابت پڌرنامو (ASEAN Declaration on Human Rights) شامل آھن.،، +انسانن حقن ۽ ماحول بابت اقوام متحدہ جي ّخصوصي ماھرن جان ايڇ ناڪس (John H. +Knox) ۽ ڊيوڊ آر بئائڊ (David R Boyd) صحتمند ماحول جي حق کي بين الاقوامي قانون جو حصو بنائڻ لاءِ پنھنجون تجويزون ڏنيون آھن جن جي دنيا جي ڪيترن کي قانوني ادارن پٺڀرائي ڪئي آھي. +گڏيل قومن جي اداري جو ٺھراءُ. +2021ع ۾ ڪوٺايل گڏيل قومن جي انساني حقن واري ڪائونسل جي 48 اجلاس ۾ ھڪ ٺھراءُ منظور ٿيو جنھن ۾ صاف، صحتمند ۽ جٽادار ماحول کي پھريون ڀيرو انساني حق طور تسليم ڪيو ويو. +نتيجا. +صحتمند ماحول جي حق کي آئيني ۽ بين الاقوامي تحفظ ڏيڻ جا ڪھڙا نتيجا نڪرندا اھو تہ ايندڙ وقت ئي ٻڌائيندو. +اقوام متحدہ جي خصوصي ايلچي جان ناڪس جي خيال ۾ ھن حق کي انساني حق تسليم ڪرڻ ۽ ان کي قانون ۽ آئين جو حصو بنائڻ سان ماحول جي بھتريءَ جي ڪوششن کي وڏي ھٿي ملندي. +ٿي سگھيٿو تہ گڏيل قومن جو ادارو اھڙا بين الاقوامي قانون ٺاھڻ ۾ ڪابياب ٿي وڃي جن سان ماحول کي بھتر بنائڻ ھر ملڪ جي لازمي جوابداري ٿي وڃي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71814.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71814.txt new file mode 100644 index 0000000..8c1e7e0 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71814.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +عجائب گهر، لاھور +1894ع ۾ ٺهيل لاهور ميوزيم ڏکڻ ايشيا جي اهم تاريخي مرڪزن مان هڪ آهي. +لاهور ميوزيم کي سينٽرل ميوزيم بہ سڏيو وڃي ٿو ۽ اهو لاهور جي مشھور شاهراھ مال روڊ تي واقع آهي. +جان لاڪ ووڊ ڪپلنگ، روڊيارڊ ڪپلنگ جو پيءُ، ميوزيم جو وڏو مداح هو ۽ سندس ناول لاهور ميوزيم جي چوڌاري گهمي ٿو. +2005ع ۾ عجائب گهر جو دورو ڪندڙ سياحن جو تعداد 250,000 کان وڌيڪ هو.ميوزيم مغل فن تعمير جو شاهڪار نمونو آهي جيڪو يونيورسٽي هال جي پراڻي عمارت جي سامھون آهي. +هن ميوزيم ۾ مغل ۽ سکن جي دور جا آثار رکيل آهن، جن ۾ ڪاٺ جو ڪم، پينٽنگس ۽ مغل، سک ۽ برطانوي دور جا ٻيا نمونا شامل آهن.ميوزيم ۾ موسيقي جا ڪيترائي اوزار، گڏوگڏ قديم زيور، لباس، ٿانو ۽ جنگي سامان پڻ موجود آهن. +هتي قديم رياستن جا يادگار پڻ آهن جيڪي سنڌو طاس جي تهذيب جي ياد ڏيارين ٿا. +اهي پڻ ٻڌمت جي دور جا يادگار آهن. +نرواڻا مھاتما گوتم ٻڌ جو هڪ مجسمو هن عجائب گهر جو سڀ کان مشھور يادگار سمجهيو وڃي ٿو. +2004ع ۾ پاڪستان ۾ جاپان جي سفير نوبوڪي تناڪا پھريون ڀيرو جاپاني يونيورسٽين کي ان مجسمي جو مطالعو ڪرڻ جي دعوت ڏني ۽ پاڪستان جي حڪومت ۽ يونيورسٽي جي شعبن جي تاريخ کي وڌيڪ واضح ڪيو ڇوتہ گوتم ٻڌ جاپان ۾ ڪافي احترام رکي ٿو. +انھن کي تمام گهڻو ساراهيو ويو ۽ محققن جو ڪم ساراه جوڳو آهي. +
Cardiard Coupling جو پيءُ، John Lockwood Coupling، عجائب گهر جو وڏو پرستار هو ۽ سندس ناول "Kim" ۾ بہ هن ميوزيم جو ذڪر آهي. +ميوزيم مغل فن تعمير جو شاهڪار نمونو آهي جيڪو يونيورسٽي هال جي پراڻي عمارت جي سامھون آهي. +هن ميوزيم ۾ گنڌارا، مغل ۽ سک دور جا آثار رکيل آهن، جن ۾ ڪاٺ جو ڪم، پينٽنگس، مجسما ۽ مغل، سک ۽ برطانوي راڄ جا ٻيا نمونا شامل آهن. +هتي رکيل نوادرات، سڪا ۽ تصويرون هڪ اهڙو قومي اثاثو آهن، جيڪو اڳ ڪڏهن بہ نہ ڏٺو ويو آهي. +موسيقيءَ جہ ڪجهہ آلن کان سواءِ، ميوزيم ۾ قديم زيور، شاندار روايتي لباس، پيتل، برونز ۽ مختلف ڌاتوءَ جا برتن، کنڊ جا برتن ۽ جنگي سامان پڻ رکيل آھن. +هن ميوزيم جي هڪ منفرد ڳالھ اها آهي تہ ان ۾ برما، ڀوٽان، نيپال، تبت (چين)، وچ اوڀر، وچ ايشيا ۽ آفريڪا جي ڪجهہ ملڪن سميت ٻين ملڪن جا آثار ۽ تحفا پڻ رکيل آهن. +انھن شين هن ميوزيم جي اهميت ۾ اضافو ڪيو آهي. +هتي جي گنڌارا گيلري جي ڳالھ ڪجي تہ پشاور کان پوءِ لاهور جي ميوزيم ۾ گنڌارا سلطنت جو هڪ وڏو خزانو موجود آهي، جنھن ۾ سڪريءَ، جمال ڳڙهيءَ مان آندل ۽ هال جي وچ ۾ رکيل خوبصورت اسٽوپا بہ شامل آهن. +ان ۾ روڪري (ميانوالي) ۽ اکنور (ڄمون) مان آندل مھاتما ٻڌ جي مجسمن جا مٿا، گوتم ٻڌ جا مختلف شڪلين جا مجسما، مھاتما ٻڌ جي قيمتي ۽ منفرد روزو رکڻ واري حالت ۾ ۽ مختلف درٻار جا منظر پٿر تي پکڙيل آهن. +سنڌو درياھ جي قديم تھذيب جي ڳالھ ڪجي تہ ان ۾ مٽيءَ جا ننڍا پٿر، سڪا، زيور، داڻا، لٺيون ۽ رانديڪا شامل آهن. +مني ايچر گيلري ۾ ننڍي کنڊ جو سڀ کان وڏو مجموعو آهي، جيڪو ويھين صديءَ جي شروعات ۾ گڏ ڪيو ويو. +هن ۾ سورهين صديءَ کان ويھين صديءَ تائين لڳ ڀڳ هڪ هزار ننڍيون پينٽنگس شامل آهن. +انھن ۾ فارسي، مغل ۽ راجپوت مجموعا آهن. +لاهور ميوزيم پاڪستان گيلري جو قيام توهان کي ڪيترائي سال پوئتي وٺي وڃي ٿو ۽ توهان کي مختلف تصويرن ۽ اخبارن جي تراشن ذريعي پاڪستان جي قيام جي ڪھاڻي ٻڌائي ٿي ڄڻ توهان ان کي سامھون کان ڏسي رهيا آهيو. +يقينن، هتي ڪيترائي مضمون ۽ تصويرون توهان کي روئارڻ لاء ڪافي آهن. +ميوزيم جي سڪن جي گيلري کي ننڍي کنڊ جي سڀ کان وڏي گيلري سمجهيو وڃي ٿي، جنھن ۾ اٽڪل 40,000 سڪا آهن. +هتي انھن سڀني خاندانن جا سڪا آهن جن برصغير تي ستين صدي قبل مسيح کان وٺي حڪومت ڪئي، جيڪو يقيناً ڪنھن خزاني کان گهٽ ناهي. +ان کان سواءِ سک گيلري، مختلف ثقافتي گيلريون، تحريڪ پاڪستان گيلري ۽ اسٽيمپ گيلري پڻ گهمڻ لائق آهن. +پنچ مندر ڪپورٿلا جو ماڊل، اشوڪا چڪر، برما جو گولڊن بڌا، راڻي وڪٽوريا جو ڌاتو جو مجسمو، مينار پاڪستان جو ماڊل، ٻڌا جي تصويرن سان گڏ آئيوري، گولڊن ٽيمپل امرتسر ۽ بادشاهي مسجد لاهور جو ماڊل، اسٽوپا ۽ صوبائي ثقافتي گيلري جا نمونا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71823.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71823.txt new file mode 100644 index 0000000..a781607 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71823.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +جيبي اي ايس ايم آر +جيبي اي ايس ايم آر / / ˈdʒiːbiː / ؛ جنم ڊسمبر 19، 1994) هڪ آمريڪي اي ايس ايم آر اداڪار، يوٽيوب جي شخصيت ، ٽويچ اسٽريمر، ۽ ڪاسپلير آهي. +شروعاتي زندگي. +جيبي جو پس منظر ٿيٽر ۽ فلم آهي، ۽ هن نارٿ ويسٽرن يونيورسٽي جي اسڪول آف ڪميونيڪيشن مان 2017 ۾ بيچلر آف سائنس فلم ۾ گريجوئيشن ڪئي آهي. +جيون مارگ/ڪيريئر. +اي ايس ايم آر (آٽونامس سينسري ميريڊين ريسپانس ـ Autonomous sensory meridian response) مواد جي شروعاتي سالن دوران، جيبي چنتا ۽ بي خوابي سان هڪ هاءِ اسڪول ٻئي سال جي انڊرگريجوئيٽ (سوموفور) هئي جڏهن يوٽيوب جي تجويز ڪيل الگورٿم هن کي ان صنف ڏانهن متعارف ڪرايو. +سالن تائين اي ايس ايم آر کي ڏسڻ ۽ ٻڌڻ کان پوءِ، ڪاليج جي سينيئر سال کان اڳ گبي پنهنجو يوٽيوب چينل جون 2016 ۾ ٺاهيو. +ان اونهاري ۾، هن ڪاس پلي ۽ انمي ڪنوينشن ۾ شرڪت ڪرڻ شروع ڪيو؛ اڳوڻي تخليقڪارن کان متاثر ٿي، هن انهن دلچسپين کي رول- پلي اي ايس ايم آر ويڊيوز ۾ شامل ڪيو، جيڪي موجوده ۽ اصلي ڪردارن کي ظاهر ڪن ٿا. +شروعات کان وٺي، گبي جو ارادو هو ته ويڊيو ٺاهڻ کي ڪُل وقتي ملازمت طور ڪرڻ هيو، جنهن ۾ پروڊڪشن تي ڌيان ڏيڻ جي لاءِ ڪاليج مان سرديءَ جي موڪل وٺڻ به شامل هو. +گريجوئيشن جي ڇهن مهينن اندر، هوء ڪُل وقتي وڊيوز ٺاهڻ لاء ڪافي ڪمائي رهي هئي، ۽ هڪ سال کانپوءِ هڪ ملين سبسڪرائبرز تائين پهچي وئي. +سندس ايڊيٽر جي تجويز تي، جيبي 2017 ۾ پنهنجو ٽويچ چينل ٺاهيو، جنهن تي هوءَ اي ايس ايم آر کي هلائي ٿي ۽ وڊيو گيمز کيڏي ٿي. +سال 2019 ۾، هن رووستر ٽيٿ پاران انڪائونٽر ڪلچر نالي هڪ ويب مني سيريز جي ميزباني ڪئي. +پوليدور رڪارڊز 2019 ۾ جيبي سان رابطو ڪيو ۽ پڇيو ته ڇا هوءَ بيلي ايلش جي البم، "جڏهن اسان سڀ سمهي پئون ٿا، ته ڪٿي وڃون ٿا؟ +جو اي ايس ايم آر ريڊ-ٿرو ڪندي +جيبي پروجيڪٽ کي مفت ۾ رڪارڊ ڪيو؛ ان جي اپ لوڊ ٿيڻ کان وٺي ان کي 3 ملين کان وڌيڪ ريويوز مليا آهن. +ان اونهاري ۾، جيبي کي "ريز دي مووي: ريز جي باري ۾ هڪ فلم،" ريز پينٽ بٽر ڪپس بابت هڪ اوفيشل فيچر-لينٿ اي ايس ايم آر پروجيڪٽ ۾ اداڪاري ڪرڻ لاءِ رکيو ويو. +آجيان. +گبي يوٽيوب جي بهترين اي ايس ايم آر ٺاهيندڙن مان هڪ سمجهي ويندي آهي. +هن جي وڊيوز کي ليکڪن جهڙوڪ "باسل"، "ڊين آف گيڪ ،" "هيوي.ڪوم"، ۽ انسائيڊر جي طرفان سفارش ڪئي وئي آهي. +دي "نيو يارڪ ٽائمز ميگزين" لاءِ لکندي ، جيمي لارين ڪيلس جيبي کي ”دي ليبرون جيمس آف ٽچنگ اسٽف“ سڏيو آهي ۽ هن جي حقيقي آن لائن شخصيت سان جوڙائتو لکيو آهي. +ذاتي زندگي. +جيبي دوست ۽ ڪٽنب جي خاطر سخت رازداري احتياطي اپاءُ وٺي ٿي. +ماضي ۾، هن پنهنجي رشتي جي حيثيت يا رهائش جو شهر ٻُڌائڻ کان پاسو ڪيو. +سال 2019 ۾، جيبي پنهنجي مڙس، بين سان پرڻو ڪيو، جنهن سان هن نارٿ ويسٽرن ۾ ملاقات ڪئي ۽ جيڪو هاڻي هن جي ڪاروباري معاملن کي سنڀالي ٿو. +هي جوڙو جنوري 2020 ۾ لڏي ويو، سندن اهو چوڻ هيو ته سندن اڳوڻي رهائش شڪاگو جي هڪ پسگردائي ۾ هئي. +نومبر 2020 ۾، جيبي پنهنجو پهريون نالو جينا طور ظاهر ڪيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71970.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71970.txt new file mode 100644 index 0000000..2b7f572 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd71970.txt @@ -0,0 +1,43 @@ +جرنل ٿراپي +جرنل ٿراپي هڪ رائٽنگ ٿراپي آهي جنهن ۾ لکندڙ جي اندروني تجربن، ويچارن ۽ احساسن تي ڌيان ڏنو وڃي ٿو. +هن قسم جو علاج عڪاسي ڪندڙ لکڻين کي استعمال ڪري ٿو جيڪو ليکڪ کي ذهني ۽ جذباتي وضاحت حاصل ڪرڻ، تجربن جي تصديق ڪرڻ، ۽ پاڻ کي وڌيڪ ڄاڻ حاصل ڪرڻ جي قابل بنائي ٿو. +جرنل ٿراپي ڏکيو مواد کي ظاهر ڪرڻ يا اڳ ۾ ناقابل رسائي مواد تائين رسائي ڪرڻ لاءِ پڻ استعمال ڪري سگھجي ٿي. +ٻين قسمن جي علاج (ٿراپي) وانگر، جرنل ٿراپي کي ليکڪ جي جذباتي يا جسماني مسئلن کي ٺيڪ ڪرڻ يا ٻين سان ڪم ڪرڻ لاءِ استعمال ڪري سگھجي ٿو جهڙوڪ صدمو، بيماري، لت، يا رشتي لاڳاپي جا مسئلا. +جرنل ٿراپي کي ھڪ روان ٿراپي، يا گروپ ٿراپي يا پاڻ کي ھدايت وارو علاج پڻ پورو ڪري سگھي ٿو. +مختصر تاريخ. +نيو يارڪ ۾ 1966 ۾، ايرا پروگوف هڪ وشال جرنل لکڻ جو پروگرام ٺاهيو. +اونهو جرنل طريقو پرڪرتي جي باري ۾ لکڻ جو هڪ منظم طريقو آهي جيڪو ليکڪ کي روحاني ۽ ذاتي ترقي حاصل ڪرڻ جي اجازت ڏئي ٿو. +هي طريقو ٽن رنگن تي مشتمل آهي، لوز-ليف بائنڊر، جنهن ۾ چار رنگ-ڪوڊ ٿيل حصا شامل آهن: لائف ٽائيم ڊائمشن، ڊائلاگ ڊائمشن، ڊيپٿ ڊائمشن ۽ معنيٰ ڊيگهه ۽ ويڪر اهي حصا ڪيترن ئي ننڍن حصن ۾ ورهايل آهن. +انهن مان ڪجهه ذيلي عنوان جهڙوڪ ڪيريئر، خواب، جسم ۽ صحت، دلچسپيون، واقعا ۽ زندگي جي معني شامل آهن. +پروگوف جرنل جي ھڪڙي ڀاڱي ۾ ڪم ڪرڻ لاءِ ھڪڙو بھترين جرنل ٺاھيو ته جيئن ڪنھن کي جرنل جي ٻئي حصي تي ڪم ڪرڻ جي اُتساهه پيدا ڪرڻ لاءِ، مختلف نقطن، بصيرت، ۽ مضمونن جي وچ ۾ ڳنڍڻا ٺاھيو. +انتهائي جرنل جو طريقو روزاني سيشن کي لاگ ۾ رڪارڊ ڪرڻ سان شروع ٿيو. +جرنل ٿراپي 1970 جي ڏهاڪي ۾ ٽن ڪتابن جي ڇپائي سان وڏين سامعين تائين پهتو: پروگوف جو "جرنل ورڪشاپ" (1978)، ڪرسٽينا بالڊون جي "ون" ٽو ون: سيلف انڊر اسٽينڊنگ تھرو جرنل رائٽنگ (1977) ۽ ٽرسٽن رينر "جو نئون. +ڊائري" (1978). +1985 ۾، ڪيٿلين ايڊمز، هڪ نفسياتي معالج ۽ جرنل ٿراپي جي علمبردار، جرنل ورڪشاپون مهيا ڪرڻ شروع ڪيون جيڪي پاڻ ڳولهي لهڻ جي عمل جي طور تي ٺهيل آهن. +1990 جي ڏهاڪي ۾، جيمس ڊبليو پيني بيڪر ڪيترن ئي اڀياسن کي ڇاپيو جنهن جي تصديق ڪئي وئي آهي ته جذباتي مسئلن يا صدمي بابت لکڻ جسماني ۽ ذهني صحت ٻنهي لاءِ لاڀائتو آهي. +انهن اڀياسن لکڻ جي فائدن تي هڪ علاج جي طور تي ڌيان ڏنو آهي. +2000ع واري ڏهاڪي ۾، جرنل ٿراپي جا ورڪشاپ منعقد ڪيا ويا، ايڊمز سينٽر فار جرنل ٿراپي لاءِ پروگوف جي ڊائلاگ هائوس ۾، ۽ تعليمي ادارن پاران سرٽيفڪيٽ ڏنا ويا. +عام طور تي، جرنل معالج نفسيات ، مشاورت، سماجي ڪم ، يا ڪنهن ٻئي فيلڊ ۾ ترقي يافته درجا حاصل ڪن ٿا ۽ پوء هڪ سرٽيفڪيٽ پروگرام يا آزاد اڀياس جي پروگرام ۾ داخلا داخل ڪن ٿا. +اثر. +جرنل ٿراپي ايڪسپريشن ٿراپي جو ھڪڙو روپ آھي جيڪو ليکڪ کي زندگيءَ جي مسئلن کي بھتر سمجھڻ ۾ مدد ڏيڻ لاءِ استعمال ڪيو ويندو آھي ۽ اھي ڪيئن حل ڪري سگھن ٿا يا انھن کي حل ڪري سگھن ٿا. +تاثر لکڻ جي فائدن ۾ ڊگھي مدي واري صحت جا فائدا شامل آھن جھڙوڪ بهتر خود رپورٽ ٿيل جسماني ۽ جذباتي صحت، بھتر مدافعتي نظام، بھترين جگر ۽ ڦڦڙن جو ڪم، بھتر ياداشت، لوئر بلڊ پريشر، اسپتال ۾ گھٽ ڏينھن، دٻاءَ وارا ڊاڪٽر گھٽ دوريون، بھتر. +مزاج ۽ وڌيڪ نفسياتي خوشحالي. +جرنل ٿراپي جا ٻيا علاجاتي اثر شامل آهن جذبات (ڀاونائن) جو اظهار، جيڪو وڌيڪ خود آگاهي ۽ قبوليت جو سبب بڻجي سگهي ٿو، ۽ ليکڪ کي پنهنجي پاڻ سان تعلق رکڻ جي اجازت ڏئي سگهي ٿو. +جذباتي لکڻين جا مختصر مدي وارا اثر جهڙوڪ وڌندڙ تڪليف ۽ نفسياتي پريشاني شامل آھن. +اڀياس ڪرڻ. +ڪيترن ئي سائيڪو ٿراپسٽ ۾ جرنل "هوم ورڪ" شامل آهن انهن جي علاج ۾، پر ٿورڙا جرنل علاج ۾ ماهر آهن. +جرنل جو علاج اڪثر ڪري ڪلائنٽ سان سيشن جي شروعات ۾ هڪ يا ٻه پيراگراف لکڻ سان شروع ٿئي ٿو. +اهي پيراگراف ظاهر ڪندا ته ڪلائنٽ ڪيئن محسوس ڪري رهيو آهي يا هن جي زندگي ۾ ڇا ٿي رهيو آهي ۽ سيشن جي هدايت کي طئي ڪندو. +جرنل ٿراپي پوءِ ڪلائنٽ کي ھدايت ڪرڻ لاءِ مختلف تحريري اڀياسم ذريعي ڪم ڪري ٿو. +ڊاڪٽر ۽ ڪلائينٽ پوءِ جرنل ۾ معلومات تي بحث ڪندا آهن. +هن طريقيڪار ۾، علاج ڪندڙ اڪثر ڪري جرنل کي تفويض ڪري ٿو "هوم ورڪ" ايندڙ سيشن تائين مڪمل ڪيو وڃي. +جرنل ٿراپي پڻ گروپن کي مهيا ڪري سگھجن ٿيون. +ٽيڪنڪ. +جرنل ٿراپي ڪيترن ئي ٽيڪنالاجي يا لکيل اڀياسن تي مشتمل آھي. +جرنل ٿراپي جي سڀني ٽيڪنالاجي ۾، ليکڪ کي حوصلا افزائي ڪئي وئي آھي ته سڀڪنھن شيء کي تاريخ وار، تِکو لکو، لکندا رھو ۽ ھميشه سچ ٻڌايو ھيٺ ڏنل ڪجھ جرنل ٿراپي ٽيڪنڪ آھن: +ترتيب. +هڪ پرسڪون ۽ ذاتي ماحول پيدا ڪيو وڃي ۽ جرنل لکڻ جي سڄي عمل ۾ مهيا ڪيو وڃي. +هن ماحول ۾ اهي گُڻ يا تَتوَ شامل ٿيڻ گهرجن جيڪي ليکڪ کي سٺو محسوس ڪن، جهڙوڪ موسيقي، ميڻ بتيون، گرم مشروبات وغيره. +اهو ماحول ليکڪ کي بااختيار بڻائڻ ۽ ان جي لکڻين سان سٺي جذبات کي گڏ ڪرڻ جو ڪم ڪري ٿو. +لکڻ جي منتقلي لاء، جرنل لکڻ جي سيشن کي ڊرائنگ يا اسڪيچ سان شروع ڪري سگهجي ٿو. +جرنل لکڻ کان پوء، توهان کي ڪجهه فعال ڪرڻ گهرجي، جهڙوڪ ڊوڙڻ، گھمڻ، ڇڪڻ، ساهه کڻڻ، وغيره، يا جيڪو ڪرڻ ۾ توهان کي مزو اچي ٿو، جهڙوڪ بلبل شنان، ڪوڪيز ٺاهڻ، ميوزڪ ٻڌڻ، ڪنهن سان ڳالهائڻ، وغيره. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd72031.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd72031.txt new file mode 100644 index 0000000..17dbbe7 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd72031.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +شعر سيدي بوسحاقي +شعر سيدي بوسحاقي عربي گرامر ۾ هڪ نظم آهي جنهن کي مالڪي فقه ۽ عرب لسانيات دان سيدي بوسحاقي (1394-1453) لکيو آهي. +سيدي بوسحاقي بابت. +هي ابو اسحاق ابراهيم بن فايد الزواوي آهي، جيڪو قرآن جو هڪ مفسر، فقيه ۽ لسانيات جو ماهر آهي، جيڪو ثانيه جي ڳوٺ سوما ۾ سنه 796 هه ۾ دجردجورا جي ڪارنامن مان پيدا ٿيو ۽ سن 857هه ۾ وفات ڪيائين، ۽ اڳتي هلي دفن ٿيو. +خاچنا جبل جي اندر زويت سيدي بوسحاقي ۾ ميرالڊين نديءَ تائين. +سندس ڪيترائي ڪتاب آهن، جن مان مشهور هي آهن: +وضاحت. +سيدي بوسحاقي جي نظم کي اسلامي دنيا ۾ عربي زبان جي مشهور ڪتابن مان هڪ سمجهيو وڃي ٿو، جنهن ۾ گرامر جي حوالي سان ابن هشام الانصاري جي لکيل عربي گرامر جي ضابطن جي اظهار جي نثري متن جي وضاحت ڪئي وئي آهي. +اهو عربي گرامر تي سيدي بوسحاقي جي ڪتابن ۾ سڀ کان مشهور داخلائن مان هڪ سمجهيو ويندو آهي، ۽ هن نظم جي تفسير ۽ تشريح ڪرڻ لاءِ ڪيترائي مخطوطات ۽ شايع ٿيل ڪتاب موجود آهن جن ۾ ”ارگوزات الزووي گرامر“ (عربي: أرجوزة الزواوي في النحو) جي عنوان هيٺ هن نظم جي تفسير ۽ وضاحت ڪئي وئي آهي. +مواد. +گرامر سيدي بوسحاقي پنهنجو شعر 150 مصرعن ۾ ترتيب ڏنو، جنهن کي عربيءَ جي شاعريءَ جي ميٽر رجز چيو وڃي ٿو. +هن هن متن ۾ عربي نثر ۽ شاعريءَ ۾ پنهنجي مهارت جو مظاهرو ڪيو، جنهن شعر کي دنيا ۾ مقبوليت ۽ مقبوليت ڏني. +خلاصو. +مصنف پنهنجي ڊگهي نظم کي ٽن مکيه حصن ۾ ورهايو آهي، يعني تعارف، پوءِ لاشعور ۽ آخر ۾ نتيجو. +پهرئين ڇهن مصرعن ۾ مصنف نظم جي مواد جو خلاصو پيش ڪيو آهي، جنهن جو مقصد عربي گرامر ۽ اعراب کي رجز جي قسم جي مطابق سيکارڻ آهي، جيڪو عربي ٻوليءَ جي شاگردن لاءِ آسانيءَ سان ياد ڪرڻ وارو اظهار آهي. +ان کان پوءِ 138 مصرعن ۾ نظم جو متن آيو، جنهن کي چئن بابن ۾ ورهايو ويو، پهريون باب جملي بابت آهي (عربي: الجملة)، ٻيو باب اسم ۽ پوزي (عربي: الجار والمجرور)، ٽيون باب جملي بابت آهي. +تجزيو ڪرڻ ۾ غير معمولي لفظ، ۽ چوٿون باب تجزيو ڪرڻ ۾ خاص جملن بابت آهي. +ليکڪ باب ۾ پنهنجي نظم جي پڄاڻي ڪئي، جتي هن ڇهن آيتن کي ڳايو ته جيئن ان جي مجموعي جو خلاصو، حمد ۽ ثنا ۽ محمد صلي الله عليه وآله وسلم. +تشريح. +ڪيترن ئي لسانيات جي ماهرن سيد بوسحاقي جي شاعريءَ جي وضاحت لاءِ ڪتاب لکيا آهن، جن جي سادگي ۽ آسانيءَ سبب ان کي اسڪولن ۾ محفوظ ڪيو ويو آهي. +انهن روايتن ۽ تفسيرن مان، اسان نقل ڪري سگهون ٿا: diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd72044.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd72044.txt new file mode 100644 index 0000000..92d83b5 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd72044.txt @@ -0,0 +1,78 @@ +ھرڻين جي تدفين +ٿر ۾ فطرت جا توهان کي انيڪ رنگ نظر ايندا. +ٿر جو تعارف رڳو ڪارونجھر ڪونهي پرجھنگلي جيوت کي پڻ ٿر جي فطري حسن جو اھڃاڻ سمجھيو وڃي ٿو. +ھي ٿرجا ٽؤنڪ، مٿاريون، اُڀا لَڪ، سيمون، گئوچر، ٽوڀا ۽ ترايون، هي سمورا منظر ٿر جي جمالياتي سونهن جا امين آهن. +وسڪاري جي موسم ۾ ته فطرت جا سمورا رنگ ڏسڻ وٽان ھوندا آهن. +ھي منهنجو اھو ٿر آهي جتي جا ماڻهو جھنگلي جيوت سان پيار ڪن ٿا، مورن ھرڻين ۽ ناياب نسل جي جانورن پکين کي بچائڻ لاءِ پنھنجا وسيلا ڪتب آڻين ٿا. +توھان ٿر جي ڳوٺن ۽ سيمن ۾وڃي ڏسو ته اتي توهان کي مور گھرن جي اڱڻ۽ اوٽن تي رقص ڪندي نظر ايندا. +ٿر جي سيمن ۾ھرڻ ڊوڙون پائيندي نظر ايندا. +ٿر جا ماڻهو انهن مڙني جانورن ۽ پکين جي لاءِ داڻي پاڻي ۽ کاڌ خوراڪ جو بندوبست پڻ ڪن ٿا، چيلھار جي آس پاس ڳوٺن جن۾ ڀارو جو تڙ رنگيلو لوٻار گوڌيار ڀوريلو ھريار جي سيمن ۾ توھان کي ڪيترائي خوبصورت ھرڻ نظر ايندا، ھي علائقو گيم سينچري قرار ڏنل آهي. +ھنن سيمن ۾ اڪثر ڳوٺ ٺڪرن ۽ سومرن جا آهن جيڪي جھنگلي جيوت جا رکوالا ۽ فطرت جا عاشق آهن ۽ اھي ھرڻين کي بچائڻ لاءِ پنهنجي وس آھر ڪوششون ڪندا رھن ٿا. +دشمن انھن سيمن ۾ پھچن ٿا ۽ سڄي رات شڪار ڪري جڏهن ھٿياربند شڪاري واپس فرار ٿيڻ جي ڪوشش ڪن ٿا ته انھي سيمن جي آس پاس ڳوٺن جا رھواسي انھن شڪارين جي رستا روڪ ڪن ٿا ۽ مڙسي ڪري انهن شڪارين کي پڪڙين ٿا. +ڳوٺاڻن جي مزاحمت اڳيان اھي شڪاري بيوس بڻجي وڃن ٿا انھي ڳوٺ جو نوجوان اتم سنگھه انھن شڪارين اڳيان ڀت بڻجي بيھي رھي ٿو. +سلام آهي اتم سنگھه سميت انهن ڳوٺاڻن کي جن مزاحمت ڪري انھن شڪارين کي پڪڙي قانون جي حوالي ڪيو. +ناياب نسل جي ھن شڪار (قتل) جي خبر جڏهن سوشل ميڊيا ۽ ٽي وي چئنلس تي نشر ٿئي ٿي ته سموري سنڌ جا ماڻھو ڏکارا بڻجي وڃن ٿا. +سموري سنڌ جي عام توڙي سول سوسائٽي جي ماڻهن طرفان ھن ھرڻين جي قتل تي ماتم ڪيو وڃي ٿو ۽ ھرڻين جي قتل تي سموري سنڌ ھڪ آواز بڻجي وڃي ٿي. +شڪار ٿيل (ذبح ٿيل ) انھن ھرڻين کي جڏهن ڪشمير چوڪ مٺي تي آندو وڃي ٿو ته اتي بيٺل سمورن اھل دل ماڻهن جون اکيون آليون ٿي وڃن ٿيون. +اتي موجود ڳوٺاڻن ۾ ھڪڙي ڳوٺاڻي جڏهن چيو ٿي ته “ھي ھرڻين جو قتل ڪونهي پر ھي اسان جي ٻچن جو قتل آهي” ته انھي جملي مون پارن ھزارين اھل دل ماڻهن کي ڇرڪائي وڌو. +منهنجون ته اکيون آليون ٿي ويون. +ڪير سمجھي يا نه سمجھي پر ذبح ٿيل ھرڻين کي ڏسي آءُ سوچڻ لڳس ته ھنن معصوم ھرڻين جو ھن ريت قتل ڪيستائين جاري رھندو؟ +ھي شڪاري ڪير آهن جن کي ٿر جي سيمن ۽ ڳوٺن ۾ شڪار ڪرايو وڃي ٿو؟ +ڇا انهن شڪارين کي ڪوسياسي آشيرواد حاصل آهي جو ھو ٿر ۾ ديدا دليري سان شڪار ڪندا وتن ٿا. +سنڌ ۾ جھنگلي جيوت کي بچائڻ وارا ادارا ڇا پيا ڪن؟ +دنيا جي مختلف خطن ۾ ناياب نسل جانورن ۽ پکين کي بچائڻ لاءِ پاليسيپون مرتب ڪري قانون سازيون ڪيون وينديون آهن ۽ رياست پاران مختلف وسيلا ڪتب آندا وڃن ٿا پر ھتي اسان وٽ ايئن ڇوناھي؟ +ھتي اسان وٽ ناياب جانورن ۽ پکين جي تحفظ بجاءِ جھنگلي جيوت ۽ وائلڊ لائيف کاتي جا عملدار ۽ مقامي وڏيرا مراعتن عيوض انھن ناياب جانورن ۽ پکين جو شڪار ڪرائيندا رهن ٿا.هونئن ته ٿر ۾ ڪافي اھڙا ڳوٺ آهن جيڪي پنچائتي سسٽم تحت جانورن ۽ پکين جو تحفظ ڪندا آهن ۽ انهن جي پالنا ڪندا آهن، سمورن ڳوٺن ۾ مور پڻ پاليا وڃن ٿا ۽ سيمن ۾ ھرڻن جي بچاءَ لاءِ ڪوششون وٺندا رھن ٿا. +مٺڙيو، ڪھڙي، سوندر، کاريو،غلام شاهه، ھريار، ڏاھلي، رنگيلو، گوڌيار۽ ٻياڪيترائي اھڙا ڳوٺ آهن جتي اڄ به پنچائتي نظام تحت مورن جي پالنا ڪئي وڃي ٿي. +۽ ھرڻين جي تحفظ لاءِ ڪوششون ورتيون وينديون آهن. +انھن ڳوٺن ۾ مورن جي لاءِ داڻي پاڻي جو بندوبست پڻ ڪيو ويندو آهي. +اھڙي ريت ڪارونجھر جي جابلو پٽي ۽ رنگيلو ڀارو جوتڙ گوڌيار ھريار جي سيمن ۾ جتي به ھرڻ موجود آهن اھي ڳوٺاڻا پنهنجي مدد پاڻ تحت انهن جانورن جو تحفظ ڪن ٿا انهن ڳوٺن ۾ جيڪڏهن ڪو مور يا ھرڻ مري ويندو آهي ته سمورو ڳوٺ ڏکارو بڻجي ويندو آهي. +ٿر جا ماڻھو جھنگلي جيوت سان بي انتھا محبت ڪن ٿا ۽ جھنگلي جيوت جي مرڻ جي درد جي ڪيفيت کي شدت سان محسوس ڪن ٿا.دنيا جي مختلف ملڪن ۾ ناياب پکين ۽ جانورن کي بچائڻ لاءِ وڏي پئماني تي اتان جا سرڪاري ادارا ڪوششون وٺندا آهن پر اسان جا ادارا تڏهن حرڪت ۾ ايندا آهن جڏهن ڪو معاملو وڌي ويندو آهي. +ٿر جي خطي۾ جھنگلي جيوت خطري ھيٺ آيل آهي ٿر ۾ ڪڏھن ھرڻ اسمگل ڪيا وڃن ٿا ته ڪڏهن وري ھرڻ جو شڪار ڪيو وڃي ٿو، ڪڏهن روجھه جو شڪار ڪيو وڃي ٿو ته ڪڏهن وري مورن جي ٻچن جو وڪرو ڪيو وڃي ٿو پر اڪثر طور تي ڏٺو ويو آهي ته شڪارين خلاف ڪابه ڪارروائي نه ٿيندي آھي. +قتل ٿيل ھرڻيون، آليون اکيون ۽ فطرت جا دشمن +ٿر فطري حسن جو اوپن ميوزيم سمجھيو وڃي ٿو. +ٿر ۾ فطرت جا توهان کي انيڪ رنگ نظر ايندا. +ٿر جو تعارف رڳو ڪارونجھر ڪونهي پرجھنگلي جيوت کي پڻ ٿر جي فطري حسن جو اھڃاڻ سمجھيو وڃي ٿو. +ھي ٿرجا ٽؤنڪ، مٿاريون، اُڀا لَڪ، سيمون، گئوچر، ٽوڀا ۽ ترايون، هي سمورا منظر ٿر جي جمالياتي سونهن جا امين آهن. +وسڪاري جي موسم ۾ ته فطرت جا سمورا رنگ ڏسڻ وٽان ھوندا آهن. +ھي منهنجو اھو ٿر آهي جتي جا ماڻهو جھنگلي جيوت سان پيار ڪن ٿا، مورن ھرڻين ۽ ناياب نسل جي جانورن پکين کي بچائڻ لاءِ پنھنجا وسيلا ڪتب آڻين ٿا. +توھان ٿر جي ڳوٺن ۽ سيمن ۾وڃي ڏسو ته اتي توهان کي مور گھرن جي اڱڻ۽ اوٽن تي رقص ڪندي نظر ايندا. +ٿر جي سيمن ۾ھرڻ ڊوڙون پائيندي نظر ايندا. +ٿر جا ماڻهو انهن مڙني جانورن ۽ پکين جي لاءِ داڻي پاڻي ۽ کاڌ خوراڪ جو بندوبست پڻ ڪن ٿا، چيلھار جي آس پاس ڳوٺن جن۾ ڀارو جو تڙ رنگيلو لوٻار گوڌيار ڀوريلو ھريار جي سيمن ۾ توھان کي ڪيترائي خوبصورت ھرڻ نظر ايندا، ھي علائقو گيم سينچري قرار ڏنل آهي. +ھنن سيمن ۾ اڪثر ڳوٺ ٺڪرن ۽ سومرن جا آهن جيڪي جھنگلي جيوت جا رکوالا ۽ فطرت جا عاشق آهن ۽ اھي ھرڻين کي بچائڻ لاءِ پنهنجي وس آھر ڪوششون ڪندا رھن ٿا. +ڪجهه ڏينهن اڳ ڳوٺ رنگيلو جي سيم ۾ بي رحم شڪارين 8 ناياب نسل جي ھرڻين جو شڪار ڪري انھن کي ذبح ڪري ماري ڇڏيو چار جولاءِ رات جي پيٽ ۾ اھي شڪاري (فطرت جا دشمن)انھن سيمن ۾ پھچن ٿا ۽ سڄي رات شڪار ڪري جڏهن ھٿياربند شڪاري واپس فرار ٿيڻ جي ڪوشش ڪن ٿا ته انھي سيمن جي آس پاس ڳوٺن جا رھواسي انھن شڪارين جي رستا روڪ ڪن ٿا ۽ مڙسي ڪري انهن شڪارين کي پڪڙين ٿا. +ڳوٺاڻن جي مزاحمت اڳيان اھي شڪاري بيوس بڻجي وڃن ٿا انھي ڳوٺ جو نوجوان اتم سنگھه انھن شڪارين اڳيان ڀت بڻجي بيھي رھي ٿو. +سلام آهي اتم سنگھه سميت انهن ڳوٺاڻن کي جن مزاحمت ڪري انھن شڪارين کي پڪڙي قانون جي حوالي ڪيو. +ناياب نسل جي ھن شڪار (قتل) جي خبر جڏهن سوشل ميڊيا ۽ ٽي وي چئنلس تي نشر ٿئي ٿي ته سموري سنڌ جا ماڻھو ڏکارا بڻجي وڃن ٿا. +سموري سنڌ جي عام توڙي سول سوسائٽي جي ماڻهن طرفان ھن ھرڻين جي قتل تي ماتم ڪيو وڃي ٿو ۽ ھرڻين جي قتل تي سموري سنڌ ھڪ آواز بڻجي وڃي ٿي. +شڪار ٿيل (ذبح ٿيل ) انھن ھرڻين کي جڏهن ڪشمير چوڪ مٺي تي آندو وڃي ٿو ته اتي بيٺل سمورن اھل دل ماڻهن جون اکيون آليون ٿي وڃن ٿيون. +اتي موجود ڳوٺاڻن ۾ ھڪڙي ڳوٺاڻي جڏهن چيو ٿي ته “ھي ھرڻين جو قتل ڪونهي پر ھي اسان جي ٻچن جو قتل آهي” ته انھي جملي مون پارن ھزارين اھل دل ماڻهن کي ڇرڪائي وڌو. +منهنجون ته اکيون آليون ٿي ويون. +ھي ڪالم لکڻ مھل به آءُ پڻ پنهنجي جذبات کي قابو رکي نه سگھيس آلين اکين جي درد کي ڀلي ڪير سمجھي يا نه سمجھي پر ذبح ٿيل ھرڻين کي ڏسي آءُ سوچڻ لڳس ته ھنن معصوم ھرڻين جو ھن ريت قتل ڪيستائين جاري رھندو؟ +ھي شڪاري ڪير آهن جن کي ٿر جي سيمن ۽ ڳوٺن ۾ شڪار ڪرايو وڃي ٿو؟ +ڇا انهن شڪارين کي ڪوسياسي آشيرواد حاصل آهي جو ھو ٿر ۾ ديدا دليري سان شڪار ڪندا وتن ٿا. +سنڌ ۾ جھنگلي جيوت کي بچائڻ وارا ادارا ڇا پيا ڪن؟ +دنيا جي مختلف خطن ۾ ناياب نسل جانورن ۽ پکين کي بچائڻ لاءِ پاليسيپون مرتب ڪري قانون سازيون ڪيون وينديون آهن ۽ رياست پاران مختلف وسيلا ڪتب آندا وڃن ٿا پر ھتي اسان وٽ ايئن ڇوناھي؟ +ھتي اسان وٽ ناياب جانورن ۽ پکين جي تحفظ بجاءِ جھنگلي جيوت ۽ وائلڊ لائيف کاتي جا عملدار ۽ مقامي وڏيرا مراعتن عيوض انھن ناياب جانورن ۽ پکين جو شڪار ڪرائيندا رهن ٿا.هونئن ته ٿر ۾ ڪافي اھڙا ڳوٺ آهن جيڪي پنچائتي سسٽم تحت جانورن ۽ پکين جو تحفظ ڪندا آهن ۽ انهن جي پالنا ڪندا آهن، سمورن ڳوٺن ۾ مور پڻ پاليا وڃن ٿا ۽ سيمن ۾ ھرڻن جي بچاءَ لاءِ ڪوششون وٺندا رھن ٿا. +ٿر جا ڪي ڳوٺ مورن جي پالنا۽ ھرڻين جي تحفظ جي حوالي سان تمام گھڻا مشھور آهن انهن ۾ مالڻھور، ويڻا، ڪيرٽي، جھرمريو، لکميار ،ڇھو، پاٻوھر، ناٿڙو، ھوٿئير، ساڪريو، ٻاڙاچ ڀاوي جوتڙ، مٺڙيو، ڪھڙي، سوندر، کاريو،غلام شاهه، ھريار، ڏاھلي، رنگيلو، گوڌيار۽ ٻياڪيترائي اھڙا ڳوٺ آهن جتي اڄ به پنچائتي نظام تحت مورن جي پالنا ڪئي وڃي ٿي. +۽ ھرڻين جي تحفظ لاءِ ڪوششون ورتيون وينديون آهن. +انھن ڳوٺن ۾ مورن جي لاءِ داڻي پاڻي جو بندوبست پڻ ڪيو ويندو آهي. +اھڙي ريت ڪارونجھر جي جابلو پٽي ۽ رنگيلو ڀارو جوتڙ گوڌيار ھريار جي سيمن ۾ جتي به ھرڻ موجود آهن اھي ڳوٺاڻا پنهنجي مدد پاڻ تحت انهن جانورن جو تحفظ ڪن ٿا انهن ڳوٺن ۾ جيڪڏهن ڪو مور يا ھرڻ مري ويندو آهي ته سمورو ڳوٺ ڏکارو بڻجي ويندو آهي. +ٿر جا ماڻھو جھنگلي جيوت سان بي انتھا محبت ڪن ٿا ۽ جھنگلي جيوت جي مرڻ جي درد جي ڪيفيت کي شدت سان محسوس ڪن ٿا.دنيا جي مختلف ملڪن ۾ ناياب پکين ۽ جانورن کي بچائڻ لاءِ وڏي پئماني تي اتان جا سرڪاري ادارا ڪوششون وٺندا آهن پر اسان جا ادارا تڏهن حرڪت ۾ ايندا آهن جڏهن ڪو معاملو وڌي ويندو آهي. +ٿر جي خطي۾ جھنگلي جيوت خطري ھيٺ آيل آهي ٿر ۾ ڪڏھن ھرڻ اسمگل ڪيا وڃن ٿا ته ڪڏهن وري ھرڻ جو شڪار ڪيو وڃي ٿو، ڪڏهن روجھه جو شڪار ڪيو وڃي ٿو ته ڪڏهن وري مورن جي ٻچن جو وڪرو ڪيو وڃي ٿو پر اڪثر طور تي ڏٺو ويو آهي ته شڪارين خلاف ڪابه ڪارروائي نه ٿيندي آھي. +گذريل ڏينهن ڳوٺ رنگيلو ۾ جڏهن ھرڻين جو بي رحماڻو قتل ٿيو آهي ته شڪارين سان ڪنهن به قسم جي رعايت نه ٿيڻ گھرجي، انھن شڪارين کي سخت سزا ڏ ني وڃي. +ٿر جي مختلف سيمن ۽ پارڪر جي ڳوٺن ۾ڪجھه بااثر ماڻهوَ شڪار تي پابندي ھئڻ باوجود سنڌ جي مختلف علائقن کان سياسي وڏيرن کي دعوتون ڏئي ھتي ٿر گھرائيندا آهن ۽ انھن کان شڪار ڪرائيندا آھن ۽ بدلي ۾ انھن سياسي وڏيرن کان ھو مراعتون وٺندا آهن. +ٿر ۾ مسلسل ناياب پکين ۽ جانورن جي نسل ڪشي سبب ناياب پکين ۽ جانورن جو تعداد تمام گھٽجي ويو آهي. +ٿر ۾ چڪنارا ھرڻ جو نسل اڻ لڀ ٿيندو پيو وڃي. +ٿر جي ڳوٺن ھريار رنگيلو ۽ گوڌيار جي سيمن ۽ پارڪر جي جابلو علائقن ۽ ڏيپلي جي ڪجهه ڳوٺن ۾ صرف ڪجهه ھرڻ بچيا آهن.ٿر ۾ روجهه تعلقي ڏيپلي ۽ ننگرپارڪر جي بارڊر وارن ڳوٺن ۾ عام طور ملن ٿا پر اھي اتي محفوظ ناھن. +سنڌ جي مختلف خطن ۾ جھنگلي جيوت جي نسل ڪشي ڪئي پئي وڃي پر افسوس جو سنڌ ۾ جھنگلي جيوت کي بچائڻ لاءِ جوڙيل جھنگلي جيوت کاتو ڪجهه ڪرڻ کان قاصر آهي.ٿر ۾جھنگلي جيوت جي نسل ڪشي روڪڻ لاءِ عملي طور تي قدم کڻڻ جي ضرورت آهي انھي لاءِ عملي طور تي ڪجهه ڪرڻ جي ضرورت آهي. +ٿر ۾ ھر قسم جي شڪار تي پابندي مڙھي وڃي ۽ ڪارونجھر کي نيشنل پارڪ جو درجو ڏنو وڃي. +گيم سينچري وارن علائقن ۾ جھنگلي جيوت کي بچائڻ لاءِ چيڪ پوسٽون جوڙيون وڃن ٿر ۾ روجھه ھرڻ ۽ مور جي شڪار ڪرڻ واري شڪاري تي معمولي ڏنڊ ڏوھه وجھڻ بجاءِ شڪارين لاءِ سزا مقرر ڪئي وڃي. +جھنگلي جيوت واري قانون(جھنگلي جيوت ايڪٽ 2010ع) ۾ ترميم ڪري جھنگلي جيوت جي شڪار ۽ شڪارين جي سزا واري ايڪٽ (قانون )کي قومي اسيمبلي مان منظور ڪرايو وڃي. +ٿر ۾ ھرڻين ۽ مورن کي بچائڻ لاءِ يوسي سطح تي ڪاميٽيون جوڙيون وڃن. +ٿر جي مختلف ڳوٺن ۾ جھنگلي جيوت (جانورن ۽ پکين) جي وئڪسين ڪئي وڃي. +جھنگلي جيوت کاتي ٿر جي مختلف تعلقن ۾ گھربل اسٽاف مقرر ڪيو وڃي. +آخري لفظ : ڳوٺ رنگيلو جي ڀر سان جڏهن قتل ٿيل ھرڻين کي مٽي ماءُ حوالي ڪيو پئي ويو ته انھي مھل سمورو ماحول ڏکارو ھو. +آلين اکين سان ھرڻين جي تدفين ۽ شڪارين کي پٽون پاراتا ڏيندڙ اھل دل ماڻهوَ وقت جي حاڪمن کان سوال ڪن ٿا ته آخرڪار اڃا ڪيتريون ھرڻيون فطرت جي دشمنن ھٿان قتل ٿينديون رھنديون. +ھرڻين کي دفنائي سنڌ تاريخ ۾ ھڪ عظيم مثال قائم ڪيو آھي. +امن، سلامتي ۽ ڀائيچاري جو پيغام سڄي دنيا تائين پھچايو آھي. +ڪالم نگار: دولت رام کتري diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7474.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7474.txt new file mode 100644 index 0000000..df5d903 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7474.txt @@ -0,0 +1,11 @@ +سنڌي وڪيپيڊيا +سنڌي وڪيپيڊيا ، کليل ڄاڻ چيڪلو وڪيپيڊيا جو سنڌي نسخو آھي، جنھن جي شروعات 6 فيبروري، 2006ع تي ٿي. +سنڌي وڪيپيڊيا جو بنياد مھراڻ يونيورسٽيءَ جي پروفيسر احسان احمد عرساڻيءَ رکيو. +ھن وقت سنڌي وڪيپيڊيا ۾ مضمون موجود آھن ۽ انهن مضمون ۾ لاڳيتو واڌارو ٿيندو رهي ٿو ۽ سنڌي وڪيپيڊيا بلحاظ تعداد مضمون 139 هين درجي تي آھي۔ هن وقت سنڌي وڪيپيڊيا تي رُڪنن جو تعداد آهي جنهن مان منتظمين آهن. +2016 کان 2017. +هنن سالن ۾ سنڌي وڪيپيڊيا تي گهڻو ڪم ٿيو آهي، ٽيڪنيڪي بنيادن ۽ ذمري بندي يا ڏَس بندي طور پڻ، جنهن ۾ وڌيڪ حصيدار ڪجھ وڪيپيڊيا واهپيدار (يوزرس) آهن. +سنڌي وڪيپيڊيا ۾ 2015 کان سٺو واڌارو آيو آهي۔ تازو 2017ع ۾ وڪيميڊيا فائونڊيشن ۽ سنڌ ثقافت ٽوئرزم ائنڊ اينٽيڪيوٽيز ڊپارٽمنٽ جي سهڪار سان پاڪستان ۾ پنهنجي نموني يا ڍنگ جو پهريون ڪيو، جيڪو ممتاز مرزا آڊيٽوريم، ڪراچيءَ ۾ مئي 24، 2017ع تي ٿي گذريو. +ان ورڪشاپ ۾ اردو ڊڪشنري بورڊ جو سربراھ عقيل عباس جعفري خصوصي مهمان، جڏنهن ته وفاقي اردو يونيورسٽي جي سنڌي شعبي جو چيئرمين ۽ سنڌي اديب ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙو اعزازي خصوصي مهمان طور شريڪ ٿيو. +ان ورڪشاپ جو مقصد پاڪستان ۽ خاص طور تي سنڌي ماڻهن ۾ وڪيپيڊيا خاص ڪري سنڌي وڪيپيڊيا بابت آگاهي (اويئرنيس) پيدا ڪرڻ هيو. +ان ورڪشاپ ۾ پاڪستان جي ٻين ٻولين جي وڪيپيڊيا جهڙوڪ اردو وڪيپيڊيا، پنجابي وڪيپيڊيا، پشتو وڪيپيڊيا، ڪشميري وڪيپيڊيا ۽ انهن ٻولين ۾ وڪشنري (وڪي لُغت) جو تعارف پڻ پيش ڪيو ويو. +ان ورڪشاپ جي منتظمن ۾ سنڌي وڪيپيڊيا جو منتظم جوڳي اسد راڄپر، اردو وڪيپيڊيا جو منتظم محمد عارف سومرو، ويجهڙ ۾ سنڌي وڪيپيڊيا تي سڀ کان وڌيڪ حصيداريون ڏيندڙ مهتاب احمد سولنگي ۽ ناميارو سنڌي ڊراما نويس ۽ سنڌي وڪيپيڊئن پروفيسر عزيز ڪنگراڻي شامل هيا۔ ورڪشاپ جي آرگنائيزر جوڳي اسد راڄپر ورڪشاپ ۾ شرڪت ڪندڙن کي وڪي پيڊيا تي پنهنجيون ڀاڱيداريون شامل ڪرڻ لاءِ همٿايو ۽ وڪيپيڊيا تي ڪم ڪيئن ڪجي جو طريقيڪار پڻ ٻڌايو۔ diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7545.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7545.txt new file mode 100644 index 0000000..7aec9f3 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7545.txt @@ -0,0 +1,215 @@ +سج (علامت: ) هڪ تارو آهي، جنهن جي چوڌاري زمين ۽ ٻيا 8 گرھ گردش ڪري رهيا آهن. +هن پوري نظام کي سج منڊل چيو ٿو. +سج نظام شمسي يا سج منڊل جي مرڪز تي آهي. +هي زمين تي زندگيءَ لاءِ توانائيءَ جو سڀ کان وڏو ذريعو آهي. +هي پنهنجي بناوت ۾ پلازما ائٽمن، اليڪٽران،پروٽان ۽ آئنس جي گيس) جو هڪ گول بال آهي. +سج جو قطر زمين کان 109 دفعا وڏو آهي، جڏهن ته مادي جي مقدار جي حوالي سان سج زمين کان 330,000 ڀيرا وڏو آهي. +سج جي ڪل مادي جو 75 سيڪڙو هائيڊروجن آهي ۽ باقي لڳ ڀڳ 25 سيڪڙو هيليم اٿس. +ٿورڙي مقدار ۾ ٻيا عنصر جهڙوڪ آڪسيجن، ڪاربان ۽ لوھ وغيره به موجود اٿس. +سج تقريبن 5 ارب سال اڳ ٺهيو. +سج ۾ توانائي نيوڪليئر فيوزن جي ري ايڪشن سان ٺهندي آهي. +سج جي مرڪز ۾ هائڊروجن جا نيوڪليس پاڻ ۾ ملڻ سان ڊيوٽيريم ٺهندو آهي ۽ وڏي مقدار ۾ توانائي خارج ٿيندي آهي. +سج جي سطح تي گرمي پد 5600 ڊگري سينٽيگريڊ ۽ ان جي مرڪز ۾ ڏيڍ ڪروڙ ڊگري سينٽي گريڊ آهي. +اسان جو تارو، سج، دنيا ۾ هو ئي ڪونه. +اهو ڦهلجندڙ ڪائنات جي ڪُل عمر جي پوئين ڇهين حصي ۾، اٽڪل 5 ارب سال اڳ پيدا ٿيو آهي. +انهن پنج ارب سالن جي پهرين ٻن پتين ۾ يعني 2 ارب سالن تائين اسان جي ڌرتيءَ جو وجود ڪونه هو. +اها اٽڪل 3 ارب سال يعني ٽي سئو ڪروڙ سال اڳ وجود ۾ آئي. +سج ٻرندڙ تارو آھي جتي ھر گهڙي مادو جوھري رچاء Nuclear fusion ذريعي توانائي ۾ تبديل ٿي رھيو آھي. +سج ۾ تقريبن اھو ڪيميائي عمل ٿئي ٿو جيڪو ھيڊوجن بم جي ڌماڪي ۾ ٿئي ٿو. +ھن عمل ۾ ھيڊوجن گئس ھيليم ۾ تبديل ٿيڻ جي ڪري توانائي روشني ۽ گرمي جي شڪل ۾ خارج ٿئي ٿي. +سج جو قطر زمين کان 109 دفعا وڏو آھي ھن ۾ ھيڊوجن ۽ ھيليم گئس پاتي وڃي ٿي. +سج جي سطح جي گرمي پد ساڍا پنج ھزار سنٽيگريڊ آھي جڏھن تہ سج کان خارج ٿيندڙ روشني ۽ گرمي انتھائي قليل مقدار ۾ گهٽ پھچي ٿي. +افق وقت صبح جو جڏھن سج اڀريل نظر اچي ٿو حقيقت ۾ اھو اٺ منٽ پھرين اڀري چڪو ھوندو آھي. +سج جي روشني اسان تائين پھچڻ ۾ 15 ڪروڙ ڪلوميٽر جو سفر طئي ڪري ٿي ۽ زمين تي پھچڻ ۾ ساڍا اٺ منٽ لڳن ٿا. +اھڙي ريت جڏھن سج کي لٿل ڏسون ٿا حقيقت ۾ اتي موجود ناھي ھوندو ۽ سوا اٺ منٽ پھرين لھي چڪو ھوندو آھي. +سج نظام شمسي جي مرڪز ۾ واقع آھي. +زمين ۔ گرھ ۔ اپگرھ ۽ ٻيا جسم سج جي چوڦير گردش ڪن ٿا. +سج جو مقدار نظام شمسي جي ڪل مقدار 99 سيڪڙو جيترو آھي. +سج زمين کان تقريبن 14,95,98,000 ڪلوميٽر پري آھي. +ھن جي روشني زمين تائين پھچڻ ۾ 8 منٽ 19 سيڪنڊ وٺي ٿي. +ھي فاصلو سال ڀر يڪسان نٿو رھي. +3 جنوري تي ھي فاصلو سڀ کان گهٽ 14,71,00,000 ۽ 4 جولاء تي سڀ کان وڌيڪ 15,21,00,000 ٿئي ٿو. +سج مان اچڻ واري روشني زمين تي تمام حيات کي کاڌ خوراڪ فراھم ڪري ٿي ۽ زمين تي موسمن جي تشڪيل جو سبب بنجي ٿي. +سج جي سطح بنيادي طور تي ھيڊوجن ۽ ھيليم جي ٺھيل آھي. +ھن ۾ ھيڊروجن جو تناسب تقريبن 74 سيڪڙو مايو يا 92 سيڪڙو مقدار آھي ۽ ھيليم جو تناسب تقريبن 24 سيڪڙو مايو ۽ 7 سيڪڙو مقدار آھي. +ان کان سوا ٻيا عنصر لوھ ۔ نڪل ۔ آڪسيجن ۔ سلفر ۔ ميگنيشم ۔ ڪاربان ۔ نيون ۔ ڪيلشم ۽ ڪروميم محدود مقدار ۾ موجود آھن. +فلڪي جماعت بندي ۾ سج جو درجو G2V آھي. +ھن جو مطلب 5,780 ڪيلون (5,510 درجہ سيڪڙو) آھي. +سج جو رنگ سفيد آھي جڏھن سج جي روشني فضا مان گذري ٿي تہ ٽوڙ ڦوڙ جي ڪري زردانجهڙي نظر اچي ٿي. +ھي روشني جون ڊيگھ لھرون ھيٺ لھن ٿيون، ايندي انهن جو اثر گهٽ ٿي وڃي ٿو ۽ نتيجي طور نيرانجهڙي ۽ بنفشي روشني نڪري وڃي ٿي باقي ڊيگھ لھرون انساني اک کي پيليون نظر اچن ٿيون. +آسمان جو نيرو رنگ ان جي الڳ ٿيڻ واري نيري روشني جي ڪري نظر اچي ٿو. +سج نڪرڻ يا لھڻ وقت جڏھن سج آسمان جي ھيٺان ٿئي ٿو تہ روشني کي اسان تائين پھچڻ لاء اڃان وڌيڪ ھوا مان گذرڻو پوي ٿو جنھن جي ڪري ھي اثر اڃان وڌيڪ شديد ٿي وڃي ٿو ۽ سج جي روشني اسان کي نارنگي يا ڳاڙھي نظر اچي ٿي. +سج جي ڌارائن ۾ ساديون ۽ وچٿريون ڌاتي ليڪون پاتيون وڃن ٿيون. +ان کان سوا ھيڊوجن ۽ ھيليم جون ڪمزور ليڪون پاتيون وڃن ٿيون. +ھن جي درجابندي ۾ V ان ڳالھ جي نشاندھي ڪري ٿي تہ ستارن جي اڪثريت وانگر سج بہ Main sequence تارو آھي. +ھي تارو پنھنجي وڌيڪ توانائي ھيڊوجن جي رچاء مان پيدا ڪري ٿو جنھن مان ھيليم جا مرڪزا پيدا ٿين ٿا. +اسان جي ڪھڪشان ۾ G2 جماعت جا تقريبن 10 ڪروڙ تارا آھن. +سج کي پھرين غيراھم ۽ ننڍو تارو سمجهيو ويندو ھو پر ھاڻي معلوم ٿي چڪو آھي تہ سج اسان جي ڪھڪشان جي 85 سيڪڙو تارن کان جيڪي اڪثر ڳاڙھا ٿين ٿا انهن کان وڌيڪ روشن آھي +سج کيرائين ڪھڪشان جي مرڪز جي چوڦير 24 يا 26 نوري سال جي اصلي تي گردش ڪري ٿو ۽ 25. +5 ڪروڙ سالن ۾ ھڪ چڪر پورو ڪري ٿو. +ھن چڪر کي ڪھڪشائون سال چئبو آھي. +ھن جي مداري رفتار Orbital speed لڳ ڀڳ 251 ڪلوميٽر في سيڪنڊ آھي. +اھڙي طرح سج تقريبن ھر 1190 سالن ۾ ھڪ نوري سال يا ھر 7 ڏينھن ۾ Astronomical unit ھڪ فلڪياتي اڪائي جو فاصلو طئي ڪري ٿو. +اسان جي ڪھڪشان بہ Cosmic microwave background radiation یا (CMB) جي مقابلي ۾ سج 550 ڪلوميٽر في ڪلاڪ جي رفتار سان سمتار Hydra جي جهرمٽ ڏي حرڪت ڪري رھيو آھي. +ان کي ملائي CMB جي مقابل سج 370 ڪلوميٽر ڪل رفتار سان Crater یا Leo طرف روان دوان آھي. +سج کيرائين جي جنھن حصي سان گذري رھيو آھي ان ۾ اسان جي ويجهوترين 50 تارن ۾ جيڪي زمين کان 1. +6E+14 ڪلوميٽر جي مفاصلي تي آھن. +سج مايي جي لحاظ کان چوٿون نمبر آھي. +سائنسدانن مطابق سج جي سطح تي غيرمعمولي سڪون يا ترساء جو سامڻو آھي يا آسان لفظن ۾ ائين کڻي چئجي تہ سج اڃان سمهي رھيو آھي. +سج جي عمر تقريبن 10 ارب سال تائين آھي جنھن کان پوء ڳاڙھي گولي ۾ تبديل ٿي آھستي آھستي ٿڌو ٿيندو ويو. +ھن ڪائنات ۾ لکاھا سج ۽ شمسي نظام موجود آھن. +اسان جي سج جي عمر تقريبن ساڍا چار ارب سال آھي ۽ پنھنجي نظام شمسي جي گرھن کي چار ارب کان پنج ارب سالن تائين روشني ۽ گرمي ڏيئي سگهي ٿو. +ھڪ ارب سال جي دوران سج جي گرمي پد ۾ تقريبن 10 سيڪڙو اضافو ٿئي ٿو جنھن جو اثر نظام شمسي جي گرھن تي پوي ٿو. +سج ۾ گرمي پد جي تبديلين جي ڪري لڳ ڀڳ ھڪ ارب سال پھرين اسان جي زمين جو ماحول زندگي جي ھم آھنگ ٿيو ۽ لڳ ڀڳ چار کان پنج ارب سال تائين سج قائم رھي سگهي ٿو جنھن کان پوء اسان جي ڪائنات جو پاڻي گئسن ۾ تبديل ٿي خلا ۾ تحليل ٿي ويندو ۽ ھڪ بنجر ۽ غير آباد ستارو ٿي ويندو. +سج جو ٺھڻ :- +نظام شمسي جي باري ۾ خيال ڪيو وڃي ٿو ھي نيبولائي نظريي جي مطابق وجود ۾ آئي. +ھي نظريو عماويل ڪينٽ 1755ع ۾ پيش ڪيو ھو. +ھن جي نظريي مطابق 4 ارب 60 ڪروڙ سال پھرين ھڪ وڏي ماليڪيولي بادل جي ثقلي ڌڙام Gravitational collapse جي ڪري نظام شمسي وجود ۾ آئي. +ھي بادل شروع ۾ پنھنجي وسعت ۾ ڪيئي نوري سال تي محيط ھيو ۽ اھو خيال آھي تہ ان جي ڌڙام سان ڪيترن ستارن جنم ورتو ھوندو. +قديم شھابن ۾ اھڙن عنصرن جا مقدار يا ذرا پاتا ويا آھن جيڪي صرف وڏن ڦاٽي ستارن Exploding stars ۾ تشڪيل پائن ٿا. +ان مان ظاھر ٿئي ٿو تہ سج جي تشڪيل ستارن جي ڪنھن اھڙي ستاري جهرمٽ Star cluster ۾ ٿي جيڪو قريب پنھنجي ڪيئي سپرنووا جي ڌماڪن ۾ ھئي. +انهن ڌماڪن سان پيدا ٿيندڙ ڌوڏيندڙ لھرن Shock waves پنھنجي پاڙي جي نيبولا جي گئسي مادي تي دٻاء وجهي وڌيڪ گئسي گهاٽائي جا خطا پيدا ڪري ڇڏيا جنھن سان سج جي ٺھڻ جي ابتدا ٿي. +انهن گهاٽن خطن ۾ ثقلي قوت کي بھتر طور تي اندروني گئسي دٻاء تي قابو پائڻ جو موقعو مليو ۽ پوء ھي ڪشش ثقل پوري بادل جي ڌڙام Collapse جو سبب بڻي. +ھن گيسي بادل جو اھو حصو جيڪو بعد ۾ شمسي نظام بنيو پنھنجي قطر ۾ قريبن 7 ھزار کان 20 ھزار فلڪي اڪاين AU تي مبني ھيو ۽ ان جي مقدار ھاڻوڪي سج جي مقدار کان وڌيڪ ھئي. +ھن کي فلڪي ماھر اڳوڻو شمسي نيبولا چون ٿا. +جيئن جيئن نيبولا سڪڙيو، زاويائي معيار حرڪت Conservation of angular momentum وڌندي وئي. +جيئن جيئن مادو ان بادل جي مرڪز ۾ ڪٺو ٿيندو ويو، ايٽمن جي پاڻ ۾ ٽڪرائڻ جي تڪرار جي انتھائي توان Frequency وڌندي وئي ۽ ان جي ڪري مرڪز ۾ گرمي پد وڌڻ لڳو. +مرڪز جتي تمام گهڻو مادو ڪٺو ٿي چڪو ھيو، اھو گرم کان گرم ٿيندو ويو ۽ ان جو گرمي پد باقي بچيل بادل جي مقابلي ۾ ڪافي وڌيڪ ٿي ويو. +گردش ۔ ڪشش ثقل ۔ گئسي دٻاء ۽ مقناطيسي قوتن جي اثر ھيٺ سڪڙيل نيبولا آھستي آھستي گردش ڪندو سيارن کان اڳ طشتري ۾ تبديل ٿيڻ شروع ٿي ويو جنھن جو قطر تقريبن 200 فلڪي اڪايون AU ھيو ۽ جنھن جي مرڪز ۾ ھڪ گرم ۽ گهاٽو جنم وٺندڙ ستارو ھيو. +تقريبن 10 ڪروڙ سال کان پوء سڪڙيل نيبولا جي مرڪز ۾ ھيڊوجن جي گهاٽائي ۽ دٻاء ايترو ھيو جو ھتي مرڪزي ڪٺاڻ جو عمل شروع ٿي ويو. +مرڪزي ڪٺاڻ جي رفتار ان وقت تائين وڌندي وئي جيستائين آبسڪوني توازن Hydrostatic equilibrium پيدا نہ ٿيو. +ھن موقعي تي مرڪز مان پيدا ٿيندڙ توانائي دٻاء جي قوت ڪشش ثقل جي برابر ٿي وئي ۽ وڌيڪ سڪڙ جو عمل رڪجي ويو. +ھاڻي سج مڪمل ستارو بنجي چڪو ھو بادل جي باقي بچيل ڌوڙ ڌوڌڙ ۽ گئسن مان گرھن جي جوڙجڪ ٺھي. +سج نظام شمسي جو مرڪزي ستارو ۽ سڀ کان اھم حصو آھي. +ھي مقدار ۾ زمين کان 332,946 ڀيرا وڏو آھي. +ھن جي ڀاري مقدار ھن کي اندروني گهاٽائي فراھم ڪري ٿي جنھن سان ھن جي مرڪز ۾ جوھري رچاء رھي ٿو. +جوھري رچاء جي ڪري تمام وڏي مقدار ۾ توانائي پيدا ٿئي ٿي جنھن جو وڌيڪ حصو برقناطيسي لھرن Electromagnetic ۽ تابڪارن Radiations جي شڪل ۾ خلا ۾ وکري ٿو. +سج کي ستارو مڃيو وڃي ٿو. +ستارن جي درجابندي ھرٽز پرنگ-رسل نقشي Hertzsprung-Russell diagram مطابق ڪئي وڃي ٿي. +ھن گراف ۾ ستارن جي چمڪ کي ان جي سطحي گرمي پد جي مقابلي ۾ درج Plot ڪيو وڃي ٿو. +عام طور تي وڌيڪ گرم ستارا وڌيڪ چمڪدار ٿين ٿا ان عمومي خاصيت وارن ستارن کي main sequance سڏيو وڃي ٿو ۽ سج بہ انهي زمري ۾ اچن ٿا پر سج کان وڌيڪ چمڪدار ۽ وڌيڪ گرم ستارا تمام گهٽ آھن جڏھن سج کان مدھم ۽ ٿڌا ستارا عام آھن. +اسان جو نظام شمسي خلا ۾ حرڪت ۽ سفر ڪندو رھي ٿو. +نظام شمسي جي اندر انفرادي ستارا سج جي چوڌاري ڦرندا رھن ٿا سيارا مختلف رفتار سان سفر ڪندا رھن ٿا. +ان کان سوا گرھ پنھنجي محور ۾ گردش ڪندا رھن ٿا. +سج جي ڪشش ثقل ان پوري نظام کي يڪسو مدار ۾ رکي ٿي. +جيڪو گرھ سج جي ويجهو ھوندو ان تي سج جي قوت وڌيڪ ھوندي جيڪو سيارو سج کان پري ھوندو ان تي سج جي قوت گهٽ ٿيندي سج گهمندڙ گئس جو گولو آھي. +سج جي مرڪز ۾ واقع ٿيندڙ ايٽمي ردعمل فوٽان جي صورت ۾ خارج ڪندا رھن ٿا. +سج جي مرڪز ۾ ھيڊوجن جي ھيليم ۾ تبديل ٿيندڙ شرح 60 ڪروڙ ٽن في سيڪنڊ آھي. +ان جي نتيجي ۾ جيڪا توانائي پيدا ٿئي ٿي اھا خلا ۾ سفر ڪري ٿي +سج ان ڪيميائي رد عمل جي ڪري ھر ھڪ منٽ ۾ پنھنجي ڪل مقدار مان 40 لک ٽن مقدار وڃائي رھيو آھي. +سج جو خلا ۾ ڪافي وشال ايراضي تائين پکڙيل آھي. +سج جي تھ مان جيڪي گئسون نڪرن ٿيون انهن جي ڪري شمسي طوفان اچن ٿا. +ھي شمسي طوفان پاڻ سان گڏ سج مان ھڪ مقناطيسي ميدان کڻي اچي ٿي. +سج جي گهمڻ جي ڪري ھي مقناطيسي ميدان ڦيريدار شڪل وارا ٿي وڃن ٿا. +ھن شمسي طوفان جي غلبي ۾ اچڻ واري خلا کي سج گولو Heliospere سڏيو وڃي ٿو. +سائنسدانن مطابق ھن وقت سج پنھجي عروج تي آھي ۽ ان ۾ جلڻ لاء ڪافي ٻارڻ موجود آھي. +وقت گذرڻ سان گڏ سج جي چمڪ ۾ اضافو ٿيندو رھي ٿو. +سج ۾ ھيڊوجن ۽ ھيليم جي تناسب سان اندازو ٿئي ٿو تہ سج پنھنجي وچين عمر ۾ ھلي ٿو پيو. +وقت گذرڻ سان گڏ سج جي جسامت ۽ چمڪ ۾ اضافو ٿيندو ويندو ۽ ڳاڙھسرو ٿيندو ويندو. +تقريبن 5 ارب سالن ۾ سج ھڪ ڳاڙھو ديو Giant بنجي ويندو. +ان وقت سج جي چمڪ ان جي موجودھ چمڪ کان ڪيئي ھزار ڀيرا وڌيڪ ھوندي. +سج اول آبادي Population I جو ستارو آھيھي ڪائناتي ارتقا کان گهڻو پوء جي مرحلي ۾ پيدا ٿيو ھو ان جي بيھڪ ۾ ٻي آبادي Population II جي ستارن جي نسبت ۾ ڀاري عنصرن جي مقدار وڌيڪ آھي. +انهن ڀاري عنصرن کي فلڪياتي زبان ۾ ڌاتون چون ٿا پر علم ڪيميا ۾ ڌاتن جي وصف ان کان مختلف آھي ھيڊوجن ۽ ھيليم کان ڀاري عنصر قديم ڦاٽڻ وارن ستارن جي مرڪز ۾ بنيا ھئا. +ان لاء ڪائنات ۾ انهن عنصرن جي موجودگي جي لاء ستارن جي پھرين نسل Generation جو مرڻ ضروري ھو. +قديم ترين ستارن ۾ ڌات جي تمام گهٽ مقدار پاتي وڃي ٿي. +فلڪياتي ماھرن جي خيال ۾ سج جي اوچي ڌاتيت ان جي چوڌاري گرھن جي جوڙ لاء انتھائي اھم ھئي. +ڇوجو گرھ ڌاتن جي ارتڪام Accretion مان بنيا ھئا. +سج ۽ گرھن جي بيھڪ :- +سج جيڪو ھڪ جي 2 اھم سلسليوار main sequence G2 ستارو آھي ۽ نظام شمسي جو مرڪز آھي. +سج شمسي نظام جي مقدار جي حساب سان 99. +86 سيڪڙو آھي ۽ ثقلي طور تي ٻين جسمن تي حاوي آھي. +مشتري ۽ زحل جيڪي سج جي چوڌاري گردش ڪندڙ گرھن مان وڏا گرھ آھن، باقي بچيل گرھ مقدار ۾ 90 سيڪڙي وارا آھن. +سج جي چوڌاري گردش ڪرڻ وارن سڀني گرھن جا مدار (پلوٽو سيارو ناھي) زمين جي مدار جي يا برابر آھن يا ان کان تمام گهٽ گول زاويو ٺاھن ٿا. +ھن جي مقابلي ۾ پڇڙ سيارا ۽ ڪوئپر پٽي جي جسمن جا مدار زمين جي مدار کان ڪافي زاويي تي آھن. +سج جي چوڌاري گردش ڪرڻ وارا گرھ پنھنجي محور ۾ گردش ڪندا رھن ٿا. +جيڪڏھن سج جي قطب اتر جي عين مٿان معائنو ڪيو وڃي تہ سواء چند جسمن جي، جيئن ھيلي جو پڇڙ سيارو ۽ تمام سيارا پنھنجي محور جي چوڌاري مخالف گهڙي وار طرف ۾ گردش ڪندا رھن ٿا. +سج جي چوڌاري تمام جسم ڪيپلر جي قانون مطابق حرڪت ڪن ٿا. +ھر جسم جو مدار بيضوي آھي ۽ بيدي جي ھڪ مرڪز Focus تي سج واقع آھي. +سج جي قريب وارا جسم پري وارن جسمن جي مقابلي ۾ وڌيڪ تيزي سان گردش ڪن ٿا. +گرھن جو مدار تمام گهٽ بيضوي پر تقريبن گول آھن پر گهڻن بيضوي گرھن ۔ اپگرھن (سيارچن) ۽ ڪوئپر پٽي جي جسمن جي مدار انتھائي بيضوي ٿئي ٿي. +گرھن جي مدار ھڪ ٻئي کان تمام گهڻي فاصلي تي ٿئي ٿي ۽ ٻن مدارن جي وچين فاصلي ۾ تغير بہ تمام وڌيڪ پاتو وڃي ٿو. +ھي فاصلا نقشن ۾ ڏيکارڻ تمام ڏکيا آھن ان لاء عام طور تي شمسي نظام جي نقشن ۾ سياري کي ھڪ ٻئي کان يڪسان فاصلي تي ڏيکاريو وڃي ٿو پر حقيقت ۾ ڪجھ مثالن کان سوا ڪوبہ گرھ سج کان جيترو دور آھي اوترو ان جي مدار جو فاصلو پنھنجي کان اڳين سيارن جي مدار کان فاصلو ايترو ئي وڌيڪ آھي مثال طور زھرا جو مدار عطارد جي مدار کان 0. +33 فلڪي اڪاين AU جي فاصلي تي آھي جڏھن تہ زحل مشتري کان 4. +3 فلڪي اڪاين جي فاصلي تي آھي ۽ نيپچون يورينس کان 10. +5 فلڪي اڪاين جي فاصلي تي آھي. +روشني جو سفر :- +سج جي روشني اسان جي حيات جو سرچشمو آھي جنھن کي اسان وٽ پھچڻ ۾ لک سال لڳا. +سج اسان جي کيرائين واٽ Milky way galaxy جي عام ڪنڊ ۾ واقع آھي. +ھن سج جي گولي جي ڪري اسان کي گرمي ۔ توانائي ۽ روشني ملي ٿي. +سج ۾ ھڪ وقت جوھري ميل جاري رھي ٿو جنھن جي ذريعي روشني لڳ ڀڳ ھڪ لک ڇھاسي ھزار ڪلوميٽر في سيڪنڊ جي رفتار سان اسان جي ڌرتي تي پھچي ٿي. +اسان جي ڌرتي کان سج نو ڪروڙ ٽيھ لک ڪلوميٽر جي فاصلي تي آھي. +ھي روشني اٺ يا سوا اٺ منٽ جي مختصر مدت سان زمين کي ڇھي ٿي. +اسان کي ياد رکڻ کپي تہ روشني کي سج مان نڪرڻ لاء ھڪ لک سال جو عرصو لڳو ۽ اسان جي زمين کي بنفشي شعاعن سان روشن ڪيو. +سج ھيڊوجن جي مختلف پرتن تي مشتمل ٿئي ٿو. +روشني جي ذري جو سفر سج جي پيٽ اندران شروع ٿئي ٿو جنھن ۾ لکاھا ميل ھيڊوجن ٿئي ٿي جيڪا جوھري رچاء Nuclear fusion پيدا ڪندي رھي ٿي. +جوھري رچاء Nuclear fusion ئي سج کي توانائي مھيا ڪري ٿو. +سج رچاء ۾ ھيڊوجن کي ھيليم ۾ تبديل ڪري ٿو ھن عمل دوران ھيڊوجن جا 2 ايٽم ملي ھيليم جو ھڪ ايٽم بنائن ٿا. +رچاء جو ھي عمل ڏسڻ ۾ سادو لڳي ٿو پر ڪٺن ھوندو آھي. +ضم ٿيڻ واري پروٽان تي ھڪ جھڙو واڌو بار ھوندو آھي جنھن جي ڪري اھي ھڪ ٻئي کي ڌڪيلن ٿا. +پروٽان پاڻ ۾ ميل پسند نہ ڪندا آھن ان ڪري انهن کي پاڻ ۾ ميلاپ لاء زبردست توانائي يا رفتار Velocity جي ضرورت پوي ٿي تہ جيئن اھي پاڻ ۾ ملي سگهن ۽ ائين ٿي وڃي ٿو. +رچاء ۾ ھيڊوجن جا جوھر ملي ھيليم جو ھڪ جوھر بنائن ٿا ۽ ھن عمل دوران توانائي بہ پيدا ڪن ٿا جيڪا گرمي ۽ روشني جي روپ ۾ اسان کي ملي ٿي. +پروٽانن کي پاڻ کي ويجهي ڪرڻ لاء زبردست گرمي ۽ دٻاء جي ضرورت پوي ٿي ھي ڪم ڪشش ثقل جي مخفي توانائي ئي ڪري سگهي ٿي. +نظام شمسي ۾ موجود تمام مادي جي مايو نوانوي ڏھائي اٺ سيڪڙو سج ۾ موجود آھي جيڪو واقعي تمام گهڻو مايو آھي. +ھي تمام مايو سج کي ثقلي طاقت سان ڇڪي ٿو. +ثقلي قوت گئسن کي زبردست طاقت سان دٻائي ٿي ۽ ڇڪي ٿي جنھن سان ايٽم ھڪ ٻئي جي قريب اچي وڃن ٿا ۽ رچاء جو عمل شروع ٿي وڃي ٿو. +سج جي قلب ۾ موجود انتھائي ڪسيل جوھري رچاء ۾ ھيڊوجن جا ڏھ ڪروڙ ھزار کرب ھزار کرب ايٽم ھڪ ٻئي سان ٽڪرجن ٿا اھو ايترو ٽڪراء سخت ٿئي ٿو جو ايٽم پاڻ ۾ ملي ھڪ ٿي توانائي خارج ڪن ٿا. +جڏھن پروٽان پاڻ ۾ جڙجڻ لاء اچن ٿا تہ انهن جي مايي ۾ گهٽتائي اچي وڃي ٿي ۽ مايي جي ھي گهٽتائي توانائي ۾ تبديل ٿي وڃي ٿي. +ھر ڏينھن سج ھڪ سيڪنڊ ۾ سٺ ڪروڙ ھيڊوجن ٽن ڦوڪي ڇڏي ٿو. +ھر ٽڪراء توانائي جي بوڇاڙ پيدا ڪري ٿو جو توانائي جو ھڪ تمام ننڍو بنڊل ٿئي ٿو اھڙي طرح فوٽان زمين تي روشني پھچائي ٿو جنھن مان ڌرتي تي موجود حيات فائدو کڻي ٿي پر سج جي قلب ۾ ٺھندڙ فوٽان جا ذرا ائين نٿا ٿين جيئن نظر اچن ٿا. +ان وقت انهن ۾ ڀريل توانائي تمام گهڻي موتمار ھوندي آھي. +اسان جي تاري جي اھا روشني تمام گهڻو قديم ٿئي ٿي جنھن سج جي پيٽ مان نڪرڻ لاء 10 لک سال ورتا پر اسان جي زمين تي پھچڻ ۾ سوا اٺ منٽ وٺي رھي آھي. +خلا جي مختصر سفر ۾ فوٽان روشني جي صورت ۾ تحليل ٿي بنفشي رنگ پٽي ۾ اسان جي ڌرتي تائين پھچي روشني ڏين ٿا ۽ ڌرتي مان گذري ختم ٿي وڃن ٿا. +اھو سلسلو ھر سيڪنڊ ۾ ھلي ٿو. +شمسي طوفان :- +سج تي طوفانن جو جنم وٺڻ ھڪ معمول آھي. +سج جو ھڪ طوفاني چڪر 11 سالن تي ٻڌل ٿئي ٿو ۽ 11 سالن کان پوء سج جي سطح تي وڏا طوفان جنم وٺن ٿا جن کي زمين مان موجود تجربيگاھن مان سج جي سطح کان اٿندڙ شعلن جي شڪل ۾ ڏسي سگهجي ٿو. +شمسي طوفان سج جي چوٿين حصي تي اڀرن ٿا ۽ ڪجھ عرصي کان پوء ھي سلسلو جاري رھڻ بعد سج جي اٿندڙ باھ معمول تي اچي وڃي ٿي. +سج تي پيدا ٿيندڙ طوفان تقريبن 9 ڪروڙ ميل جو سفر طئي ڪري زمين تي پھچڻ ۾ ھڪ کان 2 ڏينھن وٺن ٿا. +ان جو مدار برقي شمسي لھرن ۽ تابڪار ذرن جي رفتار تي ٿئي ٿو. +سج تي اڱاري ڏينھن جنم وٺندڙ طوفاني جهڪ زمين جي سطح سان خميس تي ٽڪرائي ھئي. +فلڪياتي ماھرن مطابق شمسي طوفان قطبي علائقن جي قريب رھڻ وارن کي خوبصورت قطبي روشنين جا نادر موقعا فراھم ڪيا پر شمسي طوفان جي بنفشي شعائن کي جهڙ جي موسم بنا ڏسي نٿو سگهجي. +سائنسدانن مطابق سج جي سطح تي غيرمعمولي سڪون يا ترساء جو سامڻو آھي يا آسان لفظن ۾ ائين کڻي چئجي تہ سج اڃان سمهي رھيو آھي. +سائنسدانن لاء ھي صورتحال نھايت حيرت انگيز آھي. +اھي شمسي طوفانن جي گهٽ ٿيڻ جو جائزو وٺي رھيا آھن تہ شمسي طوفانن جي گهٽ ٿيڻ سان دنيا تي ڪھڙو اثر پئجي سگهي ٿو. +ماضي جي تجربن مان ظاھر ٿئي ٿو تہ جيڪڏھن ڪڏھن بہ سج تي شمسي طوفان اچڻ بند ٿيا يا گهٽ ٿيا تہ سڄي دنيا ڳڱاٽ دور Ice age ۾ اچي ويندي. +ھن ڀيري سج جي سطح تي شمسي طوفانن جي گهٽتائي جو زمين جي سطح يا گلوبل وارمنگ تي ڪھڙو اثر پوندو ان جو بہ جائزو وٺي رھيا آھن. +سج جون شعائون يا شمسي ھوائون Solar winds زمين جي اردگرد ماحول سان ٽڪرائن ٿيون تہ شمالي روشنيون آرورا بوریالِس ٺھن ٿيون پر ھي خدشو آھي تہ جلد ئي ھي حيرت انگيز ۽ دلڪش منظر اچڻ بند ٿي ويندا. +ھي سڀ ڪجھ سج جي سطح تي اچڻ وارن تغيرن جي ڪري ٿي رھيو آھي ان ڪري ان جي سطح تي شمسي طوفان تيزي سان گهٽجي رھيا آھن. +ردر فرڊ اپليٽن ليباريٽري جي پروفيسر رچرڊ پيرسن جو چوڻ آھي تہ توھان جوبہ ڪريو پر سولر پيڪس ۾ گهٽتائي واقع ٿي رھي آھي ۽ سج جي سطح تي بلند ٿيڻ وارن شعلن جي گهٽتائي مان ھي ڳالھ واضح آھي. +يونيورسٽي آف ڪاليج لنڊن جي ڊاڪٽر لوسي گرين مطابق شمسي ڦيرن ۾ گهٽتائي اچڻ ڪري سج جي سطح تي لرزشن ۾ گهٽتائي ٿي رھي آھي. +سج تي ٿيڻ واري حرڪت يا ھڪ مستقل طوفان جي ڪيفيت جو مختلف نوعيتون ٿين ٿيون. +سج تي پاتا ويندڙ داغ وڌيڪ مقناطيسيت وارا ٿين ٿا جن کي زمين تان ڏٺو وڃي تہ سياھ داغن جي صورت ۾ نظر اچن ٿا. +سج جون شعائون يا بنفشي شعائون زمين طرف عڪس ڏين ٿيون ۽ سج جي سطح کان اٿندڙ شعلن برقي ذرن Charge particles کي اربين ٽنن جي صورت ۾ خلا ۾ وکيرن ٿيون. +سج تي ٿيڻ واريون ھي لرزشون ھر يارھن سالن ۾ گهٽ وڌ ٿين ٿيون ھي سج جي لرزشن جي عروج يا انتھا جو زمانو آھي جنھن کي سائنسي اصطلاح ۾ سولر ميڪسيمم چيو وڃي ٿو پر ھن وقت سج تي غيرمعمولي ترساء آھي ۽ اھا سرگرمي ناھي جيڪا ھئڻ کپي. +جيڪڏھن ماضي تي نظر وجهجي تہ سو سال پھرين اھڙي صورتحال نظر آئي ھئي. +ان کان پھرين اھڙي صورتحال ٻن چئن نسلن نہ ڏٺي ھوندي. +سج جي سطح تي داغن جو تعداد سائنسدانن جي اميدن کان تمام گهٽ آھن ۽ سج جي سطح تي اٿندڙ شعلن جي تعداد توقع کان گهٽ اڌ آھي. +سترھين صدي ۾ ڪيئي ڏھاڪن تائين سج جي سطح تي پيدا ٿيندڙ داغ ختم ٿي ويا ھئا جنھن جي ڪري ڪرھ شمالي ۾ شديد سردي پئي ھئي ۽ درياھ ٽيمس ڄمي ويو ھو. +ان دور جي پينٽنگن مان خبر پوي ٿي تہ ڄميل دريا ٽيمس تي سرمائي ميلا لڳندا ھئا. +سن 1684ع جي وڏي ٿڌ ۾ درياھ ٻن مھينن تائين ڄميل رھيو ۽ ان مٿان برف جي ھڪ فٽ تھ ڄميل رھي. +يورپ جي تاريخ جي ھن ٿڌي ترين دور کي سائنسدانن مونڊر منيميم جو نالو رکيو ويو ان سائنسدان جي نالي جنھن سج تي ٿيڻ واري سرگرمي ۾ گهٽتائي جو مشاھدو ڪيو ھو. +مونڊر منيميم دوران صرف دريا ٽيمس نہ رڳو ڄميو ھو پر بحيرہ بالٽڪ بہ ڄمي ويو ھو. +شمالي يورپ جا فصل تباھ ٿي ويا ھئا ۽ ڏڪار شروع ٿي ويو ھو. +سج تي سرگرمي جي گهٽتائي جو مطلب اچڻ وارن ڪيترن ڏھاڪن تائين زمين تي انتھائي ٿڌ پئجي سگهي ٿي. +1609ع کان پوء سج جي داغن يا ان تي اٿندڙ شعلن جو مشاھدو ڪيو وڃي ٿو پيو ۽ ھن مھل تائين سائنسدانن وٽ 4 سو سال جا مشاھداتي ذخيرا موجود آھن تہ ڪيئن سج تي سرگرمي ڪيئن گهٽ ٿيندي پئي وڃي ۽ اھو ادراڪ ناھي تہ اڳتي ھلي ماحول تي ڪھڙو اثر پوندو. +ڪجھ سائنسدان تحقيق ۾ ھزارين سال پراڻي برفاني علائقن جي برف تي تحقيق ڪري رھيا آھن ۽ برف جي اھڙن ذرن جو مشاھدو ڪري رھيا آھن جيڪي ڪڏھن زمين جي فضا ۾ پاتا ويندا ھيا انهن ذرن ذريعي سج تي ٿيندڙ سرگرمين جي لاھ چاڙھ جو اندازو ٿي سگهي ٿو. +ھڪ ٻئي سائنسدان مائيڪ لويڪورٿ جي مشاھدي مطابق ڏھ ھزار سالن ۾ پھريون دفعو سج تي تيزي سان سرگرمي ۾ گهٽتائي ٿي رھي آھي. +ھن مطابق برف جي تھ ۽ سج تي سرگرمي ۾ واقع ٿيندڙ گهٽتائي جو مشاھدو ڪيو وڃي تہ ويھ کان ٽيھ فيصد ان ڳالھ جو امڪان آھي تہ ايندڙ چاليھ سالن ۾ دنيا مونڊر مينيمم جو شڪار ٿي ويندي. +سورج تي سرگرمي ۾ گهٽتائي جو مطلب آھي تہ سج کان دنيا ۾ ايندڙ بنفشي شعائن جي گهٽتائي ۽ ان سبب ڪري جيٽ اسٽريم متاثر ٿي سگهي ٿي. +مائيڪ لويرٿ جو چوڻ آھي تہ جيٽ اسٽريم ۾ تبديلي سان شمالي يورپ ڏي ايندڙ گرم ھوائون بند ٿي سگهن ٿيون. +سج جي سطح تي گرمي ايسين ختم نہ ٿيندي جيسين سج بوني گرھ وانگر ننڍو نہ ٿي ويندو ۽ ان جي سڄي ھيڊوجن ختم ٿي نہ ويندي. +سج ۽ موسمي اثر :- +زمين تي موسمن جو ٺھڻ زمين جي گردش سان نٿو ٿئي پر سج جي جهڪاء جي ڪري ٿئي ٿو. +زمين جو محور تقريبن 23. +45 درجا جهڪيل ٿئي ٿو. +زمين جي گردشي حرڪت جي ڪري موسم ٺھن نٿا پر تبديل ضرور ٿين ٿا. +جون جي مھيني ۾ اتر اڌ گولي ۾ گرمي ٿئي ٿي ان وقت زمين جو محور جيڪو 23. +45 درجا جهڪيل ٿئي ٿو ان جو جهڪاء سج طرف ٿئي ٿو ۽ سج سرطاني خط Tropic of Cancer مڪينن لاء منجهند جو عين مٿي تي ٿئي ٿو ان کان سوا اتر اڌ گولي تي ڏينھن ڊگها ۽ راتيون ننڍيون ٿين ٿيون ان جي ابتڙ ڏکڻ اڌ گولي ۾ جون جي مھيني ۾ سردي ٿئي ٿي ڏينھن ننڍا ۽ راتيون وڏيون ٿين ٿيون. +سرطاني راس Summer Solstice اڪثر ڪري 21 جون تي ٿئي ٿو ليڪن ڪڏھن ڪڏھن 20 يا 22 جون تي ٿئي ٿو. +سرطاني راس جي ابتڙ جدي راس Winter Solstice ڊسمبر جي مھيني ۾ ٿئي ٿو جڏھن سج جدي خط Tropic of Capricorn جي عين مٿان ٿئي ٿو ۽ اتر اڌ گولي ۾ سردي ۽ ڏکڻ اڌ گولي ۾ گرمي پوي ٿي جدي راس اڪثر ڪري 21 ڊسمبر تي ٿئي ٿو يا ڪڏھن ڪڏھن 20 يا 22 ڊسمبر تي ٿي سگهي ٿو. +ھن وقت ڌرتي جي محور جو رخ سج کان دور ٿئي ٿو. +سرطاني راس وانگر جدي راس ۾ بہ اتر ۽ ڏکڻ نصف گولن ۾ ڏينھن ۽ رات جو مدو برابر نٿو ٿئي. +اتر ۾ رات جڏھن تہ ڏکڻ ۾ ڏينھن وڏا ٿين ٿا. +زمين جي محور جو جهڪاء نہ سج طرف ٿئي ٿو نڪي سج جي دوري طرف ٿئي ٿو. +اعتدال ربيع ۽ اعتدال خريف مارچ ۽ سيپٽمبر مھيني ۾ ٿين ٿا اعتدال ربيع ۽ اعتدال خريف ۾ خط استوا تي ڏينھن ۽ رات جو مدو برابر ٿئي ٿو. +اعتدال ربيع ۾ اتر اڌ گولي ۾ بھار ۽ ڏکڻ اڌ گولي ۾ سرء جو موسم ٿئي ٿو ان جي ابتڙ اعتدال خريف ۾ اتر اڌ گولي ۾ سرء ۽ ڏکڻ اڌ گولي ۾ بھار جو موسم عروج تي ٿئي ٿو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7893.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7893.txt new file mode 100644 index 0000000..160fd5d --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd7893.txt @@ -0,0 +1,13 @@ +پوڊڪاسٽ +پوڊڪاسٽ ڊجيٽل ذريعو ابلاغ آهي، جنهن تحت ڊجيٽل آڊيو، ڊجيٽل ريڊيو، پي ڊي ايف يا اي پب فائلون ويب سنڊيڪيشن يا آن لائن ذريعن کان واپرائيندڙ (يوزر) جي ڪمپيوٽر يا موبائل اوزارن تي سلسلي وار نشر يا ورهايو ويندو آهي۔ +ناءٌ. +لفظ پوڊڪاسٽ هڪ نئون بڻايو ويل ٻولُ (لفظ) آهي جيڪو ’’براڊڪاسٽ‘‘ (يعني نشريات) ۽ ’’پوڊ‘‘ جو مُرَڪِبُ آهي؛ جنهن کي ’’آءِ پوڊ‘‘ مان اُخذ ڪيو ويو آهي، ڇو ته صوتي پوڊڪاسٽ عام طور پورٽ ايبل ميڊيا پليئرز تي ٻُڌا ويندا آهن. +مريم ويبسٽر (ويب ٿيزارس ۽ لُغت) جي مُطابق پوڊڪاسٽ: هڪ پروگرام آهي جيڪو ڊجيٽل بناوٽ۾ انٽرنيٽ تي پاڻَمُرَادو (خُودڪار) لاهڻ (ڊائونلوڊ) لاءِ دست ياب بڻائي ٿو. +استعمال. +پوڊڪاسٽ آڊيو يا وڊيو کي ڏسڻ ٻڌڻ جو جديد طريقو آهي. +پوڊڪاسٽ ايپليڪيشن (يا ipod) ڏنل ويب پتي تان گھڻ ذريعاتي multimedia فائيل اتاري يُوزر لاءِ هلائيندو آهي. +وري جڏهن ان ويب پتي تي ڪو نئون فائيل ايندو آهي ته پوڊڪاسٽ ان ميڊيا يا فائيل کي اتاري ڇڏيندو آهي. +اهو ڪنهن ريڊيي يا ٽي وي جو نئون روپ آهي جنهن ۾ يُوزر کي پنهنجي من پسند ويبسائيٽ تي وڃڻ جي ضرورت نه پوندي آهي ۽ ان ويبسائٽ جو نئون مواد پاڻ مرادو پوڊڪاسٽ ايپليڪيشن تي اچي ويندو آهي. +ڪنهن مخصوص سلسلي جي متعلق سَڀِ آڊيو يا وڊيو فائلن جي فهرست مَرڪَزي طور تي وِرڇَ ڪندڙ جي سرور تي بہَ طور ويب فيڊ مرتب ڪئي ويندي آهي ۽ ٻُڌندڙن (سامعين ) يا ڏسندَڙن (ناظرين) جو خصوصي ڪلائنٽ ايپلي ڪيشن سافٽ ويئر، معروف پوڊ ڪيچر، اُن ويب فيڊ تائين رَسائيِ حاصل ڪندو آهي، تازيون فائلون ڳولهيندو آهي ۽ تازين فائلن جي موجودگي جي صورت ۾ اُنهن کي لاهيندو (ڊائون لوڊ) ڪري ڏيندو آهي. +هي عمل پاڻَمُرادو (خودڪار) ٿي سگهي ٿو، تَنهنڪري هر نئي فائل پاڻمُرادو طريقي سان واپرائيندڙ (يوزر) جي اوزار تي ڊائونلوڊ ٿي ويندي آهي. +ڊائون لوڊ ٿيڻ واري فائل مقامي طور واپرائيندڙ جي ڳڻپِيوڪَر (ڪمپيوٽر) يا ڪنهن ٻِئي اوزار ۾ محفوظ ٿي ويندي آهي جنهن تائين رسائي آف لائن رهندي پڻ حاصل ڪري سگهجي ٿي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8214.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8214.txt new file mode 100644 index 0000000..9dd98f6 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8214.txt @@ -0,0 +1,44 @@ +سنڌ مدرستہ الاسلام يونيورسٽي +سنڌ مدرسة الاسلام ھڪ تاريخي تعليمي ادارو آھي، جيڪو ڪراچي ۾ پھرئين اپريل ساڪ 1885ع ۾ حسن علي آفندي (تُرڪ نسل جو سنڌي ماڻھوءَ) قائم ڪيو ھيو. +’’سنڌ مدرسۃ الاسلام‘‘ ھڪ ستمبر 1885ء ۾ قائم ڪيو ويو۔ سنڌ مدرسۃ الاسلام جي باني حسن علي آفندي سنڌ جي ھڪ معزز گھراني ۾ 14 اگست 1830ء میں پیدا ٿيو۔ حسن علي آفندي جو تعلق اخوند خاندان سان ھيو اوران جي آبائو اجداد ترکي کان ہجرت ڪري حیدر آباد ۾ آباد ٿيو۔انھن کيس وڪالت جي تعلیم حاصل ڪئي +حسن علي آفندي جي فلاحي ڪرنامن جي اعتراف ۾ برطانوی سرڪار انھن کي ’’خان بھادر‘‘ جو خطاب ڏنو۔ پنجو مسلم لیگ پارلیماني بورڊ 1934ء ۾ 1938تڪ اھو سنڌ جي قانون ساز اسمبلي کے رڪن بھي رھيو۔ ان جو انتقال 20اگست 1895ء ۾ ٿيو۔ +'=قائداعظم محمد علي جناح مادري تعلیم= +1887ء ۾ سندھ مدرستہ الاسلام قیام جي ٻن سالن بعد قائداعظم ؒمحمد علي جناح انھن مادر علمي تعليم ۾ داخلہ ورتو۔ پنھنجو 1887ء کا 1897ء تقریباً ساڊا چار سال ھن اداري سان وابستہ رھو۔ +قائداعظم کي پنھنجي مادري علمي سان ان قدر محبت ھوئي جو انھن پنھنجي وصیت ۾ پنھنجي جائداد جو ھڪ تہائی حصو ان اداري جي نالي ڪري ڇڏيو۔ ترقي کے مراحل طي ڪندي 21 جون 1943ء ۾ سنڌ مدرسۃ الاسلام ڪالج جو قیام عمل میں آیو، جنھن جو افتتاح قائداعظم پنھنجي دست مبارڪ سان ڪيو. +ان تاریخي موقع تي ان ادارے کي پنھنجي وابستگي ڪوان الفاظ ۾ بیان فرمایو تہ ’’ مان ھن اداري جي میدانن کا ھڪ ھڪ انچ ائين چڄين طرح واقف آھيان۔ جنھن پر مان مختلف راندين مان حصو ورتو ۽ پڙھيو آھيان۔ آڄ موکي خوشي آھي تہ ما ھن ڪالج کي درجو ڏئي رھيو آھيان. +قيام. +حسن علي آفندي مرحوم جي قيادت ۾ مدرسي لاءِ هڪ بورڊ قائم ڪيو ويو.حسن علي آفندي مرحوم وڏي جدوجهد کان پوءِ مدرسي هلائڻ لاءِ پئسو جمع ڪيو. +آخر سندس ڪوششون ڪامياب ٿيون، ۽ پهرين سيپٽمبر 1885ع تي سنڌ مدرسته الاسلام ڪراچيءَ جو قيام عمل ۾ آيو. +هي مدرسو اڳتي هلي سنڌ جي مسلمانن جي تعليمي بيداريءَ جو سنگ بنياد ثابت ٿيو. +ڪيمپس. +هي مدرسو پهرايائين بولٽن مارڪيٽ جي سامهون هڪ ڪرايه جي عمارت ۾ قائم ڪيو ويو. +اها جڳهه مدرسي لاءِ ناموزورن هئي، انهيءَ ڪري شاگردن کي ڏاڍي تڪليف هوندي هئي. +حسن علي مرحوم ڪوشش وٺي، ميونسپل بورڊ کان 75 رپيا ماهوارڪرايه تي اها سراءِ حاصل ڪئي، جيڪا ريلوي قائم ٿيڻ کان پوءِ بيڪار پئي هئي، ان کان پوءِ شاگردن جي تعداد ۾ اضافو ٿيو. +ته سراءِ جي سامهون هڪ ٻه منزلي عمارت ڪرايه تي حاصل ڪئي وئي سراءِ جي ڀرسان ميدان هو، جنهن ۾ قديم زماني ۾ قافلا اچي ترسندا هئا. +ريلوي قائم ٿيڻ کان پوءِ اهو بيڪار پيو هو، حسن علي آفندي مرحوم اهو پلاٽ حاصل ڪري، مدرسي جي عمارت جي تعمير شروع ڪئي. +سن 1890ع تائين مدرسي جي عاليشان عمارت، شاندار هاسٽل ۽ ٻه مسجدون ٺهي تيار ٿي ويون. +سنڌ ۾ انهيءَ مقصد کي وسيع بنائڻ لاءِ آفندي مرحوم جي ڪوشش سان ڪراچيءَ کان سواءِ لاڙڪاڻي، سکر ۽ شهدادپور ۾ نيشنل محمدن ائسوسيئيشن جون شاخون قائم ڪيون ويون. +انهن جي ماتحت سنڌ مدرسته الاسلام ڪراچيءَ جي نموني تي جديد تعليم لاءِ مدرسا قائم ڪيا ويا. +انهن مدرسن ۾ پهريائين فقط مڊل تائين تعليم هوندي هئي، انهيءَ ڪري اتان جا شاگرد به مئٽرڪ اچي سنڌ مدرسي ۾ پڙهندا هئا، اهڙيءَ طرح هن مدرسي سنڌ ۾ جديد تعليم ڦهلائڻ لاءِ بنيادي ڪرادار ادا ڪيو. +مدرسي جو انتظام ۽ تعليم. +سرسيد احمد خان به اهڙي مقصد لاءِ عليڳڙهه ۾ هڪ درسگاه قائم ڪيو هو. +حسن علي آفندي جي بڻايل سنڌ مدرستہ الاسلام جي ترقي کي ڏسي سرسيد احمد خان علي گڙھ يونيورسٽي بهتر بنائڻ جو هميشه اونو رهندو هو. +سنڌ جي مسلمانن ۾ انگريزي تعليم پرائڻ جو شوق پيدا ڪرڻ واريءَ تحريڪ کي اڳتي وڌا يائين. +ان جي ڏينهن ۾ مدرسي وڏي ترقي ڪئي.سنڌ مدرسي جو پهريون پرنسپال مولوي عمرالدين هو، جيڪو پنجاب جو رهاڪو هو ۽ پنجاب يونيوسٽيءَ جو ايم اي هو. +ٻن سالن کان پوءِ خانبهادر حسن علي آفندي مرحوم جي لائق فرزند آخوند ولي محمد کي تعليم کاتي جي سرڪاري نوڪري ڇڌارائي پرنسپال مقرر ڪيو ويو، جنهن نوَ سال مدرسي جي نهايت خلوص ۽ محنت سان خدمت ڪئي. +انهيءَ دوران آخوند ولي محمد قانون جو امتحان پاس ڪري ورتو، جنهن ڪري حڪومت کيس ڊپٽي ڪليڪٽر، سبارڊينيٽ جج ۽ فرسٽ ڪلاس مئجسٽريٽ جي ممتازعهدي تي فائز ڪيو. +1896ع کان 1897ع تائين مدرسي جو مشهور ۽ لائق استاد مسٽر ڊي پي ڪوٽوال پرنسپال ٿي رهيو، جيڪو اڳ ۾ ۽ پوءِ مدرسي جو وائيس پرنسپال ٿي رهيو +سن 1897ع ۾ خيرپور رياست جي وزير اعليٰ خانبهادر قادر داد خان انهيءَ شرط تي مدرسي کي گرانٽ ڏيڻي ڪئي. +ته آئنده مدرسي جو پرنسپال يورپي مقرر ڪيو وڃي. +مدرسي جي انتظاميه اهو شرط قبول ڪري، مسٽر ”پرسي هائيڊ“ کي پرنسپال مقرر ڪيو. +هو آڪسفورڊ جو ايم اي هو، ۽ فوجي قبيلي جو فرد هو. +سندس ڏينهن ۾ مدرسي ۾ لازمي فوجي تربيت جو بنياد پيو. +مدرسي ۾ داخلا لاءِ پھريون اشتھار. +مسٽر پرسي هائيڊ اچڻ سان پهريون ڪم اهو ڪيو، جو سنڌي ۾ ڇهن صفحن تي مشتمل هڪ اشتهار ڇپائي عام ڪيو. +هي اشتهار ڄڻ ته مدرسي جوProspectus آهي، جنهن ۾ مدرسي بابت مفصل معلومات ڏنل آهي. +اهو اشتهار هو بهوهت ڏنو پيو وڃي، جنهن مان مدرسي جي انتظاميه، تعليمي شعبن، مکيه استادن جي نالن ۽ پڙهائيءَ جي طريقي جي مڪمل واقفيت ٿيندي +مدرسي جو بورڊ. +اڄ به سنڌ مدرسو تعليمي اعتبار کان ممتاز ادارن ۾ شمار ٿئي ٿو. +مدرسه بورڊ طرفان قائم ڪيل ٻيا ادارا جهڙوڪ : سائنس ڪاليج، سنڌ مسلم آرٽس ۽ ڪامرس ڪاليج، سنڌ مسلم لاڪاليج، ايس ايم سي فاطمه جناح گرلس اسڪول ۽ ايس ايم لياري هاءِ اسڪول به تعليم جي ميدان ۾ نمايان خدمت سرانجام ڏئي رهيا آهن. +يونيورسٽي جو درجو. +2012 ۾ ھن اداري کي يونيورسٽي جو درجو مليو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8459.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8459.txt new file mode 100644 index 0000000..540cd3c --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8459.txt @@ -0,0 +1,25 @@ +لي ڪوان يئو +لي ڪوان يئو پيدائشي نالو ھيري لي ڪوان يئو (16 سيپٽمبر 1923 – 23 مارچ 2015) سياست دان ۽ پھريون وزير اعظم سنگا پور +جنھن ٽن ڏھائين تائين راڄ ڪيو. +ان کي جديد سنگاپور جو باني مڃيو ويندو آھي ۽ ھي ٽئين دنيا جو واحد مثال آھي تہ هن سنگاپور کي جديد دنيا جي مقابلي ۾ آڻي بيھاريو۔ +شروعاتي دور. +هن سنگاپور جي هڪ انگريزي اسڪول ۾ تعليم حاصل ڪئي، پر 1942ع ۾ جڏنهن جاپان پاران سنگاپور تي قبضو ڪيو ويو ته سندس تعليم ۾ رڪاوٽ اچي وئي. +اڳيان ٽي سال هو بليڪ مارڪيٽ سان جڙيو رهيو ۽ ڇاڪاڻ ته هن کي انگريزي ڳالهائڻ ۾ مهارت حاصل ٿي چُڪي هُئي ، هن جاپان جي پرچار واري محڪمي ۾ پڻ ڪم ڪيو. +جنگ کان پوءِ هو ڪُجه عرصي جي لاءِ لنڊن اسڪول آف اڪنامڪس پڻ ويو. +اُتان کان ڪيمرج يونيورسٽي هليو ويو ۽ قانون جي تعليم حاصل ڪيائين. +کيس قانون ۾ ٻٽِي پهرئين ’ڊبل فرسٽ‘ حاصل ڪرڻ جو اعزاز پڻ مليو۔ +انگلينڊ ۾ پنهنجي رهڻ جي دوران مسٽر لي، بي بي سي هوم سروس ۽ ريڊيو فور سان ڪنهن نہ ڪنهن طرح لاڳاپيل رهيو ۽ هن يورنيورسٽيءَ جي هڪ دوست جي چونڊ مهم ۾ پڻ حصو ورتو جيڪو ڊيون جي ڳوٺاڻي علائقي مان پارليامنٽ جي سيٽ جي لاءِ چونڊ وڙهندو رهيو هيو۔ +لي جو شاگرديءَ جي زماني کان ئي پڪو سوشلسٽ هيو سنگار پور واپس اچڻ کان پوءِ ٽريڊ يونين جو ناليوارو وڪيل بڻجي ويو۔ +سياسي زندگي. +1954ع ۾ پيپلز ايڪشن پارٽي جو باني سرواڻ ۽ پهريون سيڪريٽري جنرل بڻيو ۽ 40 ورهين تائين اهو عهدو گهڻو ڪري وٽس ئي رهيو. +1959ع جي چونڊن ۾ پيپلز ايڪشن پارٽي سڀني کان وڌيڪ سِٽيون کٽيون ۽ سنگاپور، برطانيا کان آجپو ماڻي آزاد ملڪ بڻجي ويو. +ڏهن سالن کان پوءِ، مسٽر لي، سنگاپور کي ملائيشيا سان سلهاڙي ڇڏيو، پر ان ڳانڍاپي جي عمر ٿوري هئي. +نظرياتي ڇڪتاڻ ۽ نسلي ٽولن جي وچم سخت ٽڪرائن جي ڪارڻ سنگاپور کي فيڊريشن کي ڇڏي، پوري نموني آزاد ملڪ بنجي ويو. +اهو فيصلو مسٽر لي جي لاءِ ڏکيو هئو. +هو ملائيشيا سان سلهاڙجڻ کي علائقي جي اڳوڻي نو آبادياتي ماضي کان آجپي جو هڪ ذريعو سمجهندو هيو. +ان واقعي کي هن ”ڏکايل لمحو“ سڏيو. +هن جي ڪجهه مخالفن اهو به چيو ته کيس پارلياماني چونڊن ۾ ايڏي ته گهڻائي ملي وئي هئي جو کيس اهڙو سخت اُپاءُ کڻڻ جي گهرج نه هئي. +هن اهو به چيو ته ڪميونزم مخالف نظريئي جو ٽوڙ ڪميونزم ۾ ئي آهي ۽ اولهه جي آزاد جمهوريت، جيئن جو تئين سنگاپور ۾ نٿي لاڳو ٿي سگهي. +توڻي جو هو ڪميونزم جي ابتڙ خيالن جو هيو، پر هن تي ان ڳالهه جو ڏوهه لڳو ته هن ڪميونسٽ نموني جي حڪمراني لاڳو ڪئي ته جيئن پنهنجي پاليسين کي اڳيان وڌائي سگهي. +توڻي جو ڪميونسٽ حڪومتن جي ابتڙ سندس دور ۾ سنگاپور جي ماڻهن کي گهڻا ئي فائدا حاصل ٿيا. +1990ع ۾، ست ڀيرا چونڊون کٽي اچڻ کان پوءِ جڏهن مسٽر لي اقتدار ڇڏيو ته اهو دنيا ۾ وزير اعظم جي عهدي تي سڀ کان ڊگهو وقت رهڻ وارو وزير اعظم شخص هيو. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8510.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8510.txt new file mode 100644 index 0000000..a85ab3a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd8510.txt @@ -0,0 +1,20 @@ +پاڪستان ۾ آدمشماري +پاڪستان جي آدم شماري:. +غير سرڪاري انگن اکرن موجب 2010ع ۾ پاڪستان جي آباديءَ جو ڪاٿو 180,808,000 جي لڳ ڀڳ لڳايو ويو آهي. +پاڪستان دنيا جو ڇهون نمبر ڳتيل آباديءَ وارو ملڪ (برازيل کان گهٽ ۽ روس کان مٿي/ گهڻي آباديءَ) آهي. +پاڪستان جي آباديءَ ۾ 1950ع کان 2008ع تائين ڳوٺاڻي سطح تي ستوڻ ۽ شهري آبادي چئوڻ تي وڌي آهي. +ماضيءَ ۾ پاڪستان جي آبادي تمام تيزي سان وڌي، پر هن وقت جوڳا اپاءَ وٺي ڄم جي عمل کي گهٽ ڪيو ويو آهي ۽ هن وقت آبادي 1. +6 سيڪڙو جي حساب سان وڌي پئي ته جيئن وسيلا محدود نه ٿي وڃن، پاڪستان جي 1990ع کان 2003ع تائين ڏکڻ ايشيا ۾ سڀ کان وڌيڪ ڳوٺاڻي آبادي 36 سيڪڙو هئي ۽ هن وقت پاڪستان جي 50 سيڪڙو آبادي ننڍن توڙي وڏن شهرن ۾ رهي ٿي. +پاڪستان ۾ ڪيترين ئي ريتن، رسمن، رواجن ۽ مذهبي عقيدي وارا ماڻهو رهن ٿا. +قومون ۽ نسل: پاڪستان ۾ هند آريائي توڙي غير آريائي ٻوليون ڳالهايون وڃن ٿيون. +پاڪستان ۾ ڌار ڌار قومن ۽ نسلن جا ماڻهو رهن ٿا. +جن جي ڌار ڌار تاريخ آهي ۽ اهي ثقافتون پڻ نراليون ۽ منفرد رکن ٿا. +پاڪستان ۾ ڪيترن ئي مقامي ديسي نسلن کان سواءِ آريائي، دراوڙي، ايراني، داردي وغيره نسلن جا ماڻهو موجود آهن. +ٻيا ڪي نسل ويجهي ماضيءَ ۾ لڏي پلاڻي اچي ويٺا آهن، جن ۾ هندستان، بنگلاديش ۽ برما وغيره جا ماڻهو شامل آهن. +مجموعي طرح هاڻي اهي سمورا نسل پاڪستاني سڃاڻپ رکن ٿا. +ڪن لڏي ايندڙ پناهگيرن کي مقامي آباديون ۽ ملڪ جو قانون پاڪستاني نٿو مڃي، جن ۾ 1971ع جي پاڪستان- ڀارت جنگ کان پوءِ آيل بهاري ۽ گذريل ڪجهه سالن کان پناهه وٺندڙ افغاني شامل آهن. +انهن مان ڪي غير قانوني طور شناختي ڪارڊ حاصل ڪري شهريت حاصل ڪري چڪا آهن، پر گهڻائي اڃا تائين ڌارئين ليکي وڃي ٿي، جن کي هتان جي شهريت ڏيڻ تي قومون ۽ قومپرست ڌريون ناپسندگيءَ جو اظهار ڪن ٿيون. +پاڪستان ۾ آدمشماري ھر 10 سال کانپوءِ ٿيندي آھي۔ سڀ کان پھريان آدمشماري ورهاڱي جي چئن سال کانپوءِ 1951ع ۾ ھئي ھئي. +پوء 1961،1972،1981 ۽ 1998 ۾ ٿي هئي. +1972ع واري آدم ڳڻپ اصل ۾ 1971ع ۾ ٿيڻ واري هئي، پر ڀارت سان جنگ جي سبب ایک ورهيه دير سان ٿي ۽ پوءِ 1991ع جي آدم ڳڻپ سياسي ڳهٽ جي ڪارڻ پٺتي ٿي وئي. +پاڪستان ۾ آخری ڀيرو آدم ڳڻپ 1998ع ۾ ڪرائي وئي هئي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9447.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9447.txt new file mode 100644 index 0000000..326f114 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9447.txt @@ -0,0 +1,81 @@ +ديبل +ديبل (Debal) ڪراچي کان 37 ميل پري ڀنڀور جي هنڌ تي قديم بندرگاهه آهي۔ مسلمانن هندوستان ۾ سڀ کان پهريان ان ئي بندرگاهه تي پنهنجو جهنڊو لهرايوڦڙڪايو. +هتي هندن جا مندر گهڻا هئا ۽ هو هن شهر کي ديول چوندا هئا. +1912ع جي کوٽائي ۾ هتي اهڙا آثار مليا آهن، جيڪي اسلامي دور سان تعلق رکن ٿا۔ اهو به امڪان آهي ته، ديبل بندر ديبل بندر، سنڌو درياءَ جي بگهاڙ واري وهڪري تي هجي جيڪو ان وقت سنڌو نديءَ (Sindhu Nadi) جو مرڪزي وهڪرو هو. +اها ڳالهه هيملٽن 1699ع ۾ چئي هئي. +انهن ڏينهن ۾ ديبلي يا ديبل وارو وهڪرو لاڙي بندر تائين ويندو هئو، جيڪو پير پٺو جي ڏکڻ اولهه ۾ هئو.ديبل، سنڌ جي قديم ۽ مشهور واپاري بندرگاهه هئي. +ديبل کي چوگرد قلعو هو. +فتحنامي مان هن شهر جي قدامت جو احوال ملي ٿو. +ڇهين صدي عيسوي کان وٺي تقريبن تيرهين عيسوي صدي جي اڌ تائين ديبل بندر زبون حالت ۾ سنڌ پرڳڻي ۾ قائم هو. +ڏهين صديءَ ۾ جيئن سنڌ اندر عربي دور اقتدار جو زور هوريان هوريان ختم ٿي ويو، تيئن سندن طاقت ۽ واپار جي مرڪز ديبل جي اهميت پڻ گهٽجي ويئي. +سنڌو درياءَ جي موج ۽ مستين ڪري هڪ ٻئي نئين بندرگاهه جنم ورتو، جيڪو ”لوهاراني“ جي نالي سان مشهور ٿيو. +هن نئين بندرگاهه جي اسرڻ ڪري پڻ قديم بندر ديبل جو اوج گهٽ ٿي ويو. +سن 1334ع ۾ جڏهن ابن بطوطه (Ibn-e-Batoota) سنڌ ۾ آيو ته هن ”لاهري“ بندر (Laahiri Bandar) کي وڏي اوج تي ڏٺو. +ان مان ظاهر ٿئي ٿو ته ديبل بندر اٽڪل ڇهه سو ورهيه سنڌ جو مکيه بندر ٿي رهيو ۽ ان سان سنڌ جي سياسي ۽ اقتصادي تاريخ جو لاڳاپو هو. +نالي جي معنيٰ. +ديبل اصل ۾ ديول ٻول تان ورتل آھي ۽ ديول جي معنيٰ آھي مندر (ٽيمپل). +ديبل جو جاگرافيائي مقام. +جيتوڻيڪ ديبل تباهه ۽ برباد ٿي ويو، پر سنڌ وارن نئين بندرگاهه کي به ديبل ئي سڏيو، ڇاڪاڻ ته گذريل ڇهه سو ورهين جي عرصي ۾ ”بندر“ ۽ ”ديبل“ جا لفظَ لازم ملزوم بڻجي ويا هئا. +پوئين زماني جي تاريخ هن عام رواج جي تصديق ڪري ٿي. +سورهين عيسوي صديءَ ۾ پورچوگيزن هن ساڳئي لاهري بندر کي لاهري بندر، دربل، ديوئل ۽ ديوئلسند ڪري لکيو آهي. +ابوالفضل آئين اڪبريءَ ۾ ٺٽي کي ديبل سڏيو آهي. +مير معصوم لاهري بندر خواهه ٺٽي کي ”ديبل بندر“ ڪري لکيو آهي. +انهن احوالن مان ظاهر ٿئي ٿو ته اصل ۾ ديبل، جنهن کي بن قاسم فتح ڪيو هو، اهو زماني جي انقلابن ڪارڻ تباهه و برباد ٿي ويو، تڏهن به ان جو اهو نالو هلندو رهيو ۽ پوءِ لوهاراني يا لاهري بندر خواهه ٺٽي کي ديبل بندر سڏڻ لڳا. +سنڌ جو مشهور تذڪري نگار مير علي شير قانع تحفة الڪرام ۾ لاهري بندر کي پراڻو ديبل سڏي ٿو. +ساڳيءَ طرح بگهاڙ شاخ تي هڪ بندرگاهه کي به ديبل ڪري سڏيو ويو آهي. +اتي دفن ٿيل شيخ حسين عرف پير پٺي کي ديبلي ڪري سڏيو آهي. +محقق بيروني جو چوڻ آهي ته ديبل هڪ سامونڊي بندر هو ۽ لوهاراني کان اڀرندي ڏانهن سنڌو نديءَ جي شاخ جو هڪ بندر هو. +ان ڪري پاٽنجر ۽ ڪيننگهام لاهري بندر کي اصلي ديبل سمجهن ٿا. +رچرڊ برٽن، ڪئپٽن مئڪمرڊو، دلاروشي، رينيل ڊبليو، همئلٽن ۽ هينري ڪزنس وري ٺٽي کي قديم ديبل ڪري لکن ٿا، جيڪا ڳالهه بي بنياد لڳي ٿي. +ايليٽ صاحب ڪراچي کي ديبل ٺهرايو آهي. +پر ٻئي پاسي ڪجهه ٻين محققن جو خيال آهي ته ڪراچي بندر طور سن 1729ع ڌاري ڪتب اچڻ شروع ٿيو هئو، تنهنڪري ڪراچيءَ جي ديبل بندر هئڻ واري ڳالهه تي وڌيڪ تحقيق ٿيڻ گهرجي. +آرميني جاگرافيدان ۽ تاريخ نويس موسيٰ خوريني (Mosses Chorenazi) چوٿين يا پنجين عيسوي ۾ جاگرافيءَ بابت هڪ ڪتاب لکيو. +ايراني حڪومت سان سانيءَ جي سياسي ورهاست جو ذڪر ڪندي هن ڏاکڻن ضلعن ۾ مڪوران (مڪران) ۽ سنڌ سان گڏ ”دي بول“ ذڪر ڪيو آهي. +هن مان معلوم ٿئي ٿو، ته ”ديبل“ جي نالي سان ٻه بندر هئا هڪ دريائي بندر ۽ ٻيو سامونڊي ۽ ٻئي هڪ ئي نالي سان سڏبا هئا. +ان مان اهو به واضع ٿئي ٿو. +ته ديبل شهر به هو، ته علائقو به.چيني سياح ڪياتان جاگرافيدان ۽ سياح‎ ڪئنٽن کان ايراني نار تائين جڳهن ۽ بندرن جا نالا ڄاڻايا آهن. +هن ”تي يو“ جو ذڪر ڪيو آهي، جنهن ۾ هڪ وڏو درياءُ ”مي لان“ آهي. +ائين ٿو معلوم ٿئي”مي لان“ ”مهراڻ“جو چيني اچار آهي، ۽ ”تي يو“ ”دي بول“ جو چيني اچار آهي.سنڌ جي مشهور بندرگاهه ديبل بابت بشاري مقدسي پنھنجي ڪتاب احسن التقاسيم ۾ لکي ٿو: +”سامونڊي ڪناري تي واقع آهي. +ان جي چوڌاري لڳ ڀڳ سو ڳوٺ آهن، جن جي آبادي گهڻو ڪري هندو آهي سمنڊ جون لهرون شهر جي فصيل سان اچي ٽڪرائجن ٿيون. +سمورا رهاڪو واپاري آهن سنڌي ۽ عربي ڳالهائي وڃي ٿي. +هي سنڌ جو بندرگاهه آهي. +حڪومت کي ان مان تمام گهڻي آمدني ٿئي ٿي. +ان جي لڳ مهراڻ سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿي. +ماڻهو سليقي وارا ۽ خوش آهن. +“”ديبل“ جي جاءِ جو نالو قديم دور ۾ پھرين پھرين آرميني تاريخ نويس ۽ جاگرافيءَ جي ماھر موسيٰ خوريني (Moses Chorenaz) جي جاگرافيءَ بابت لکيل ھڪ رسالي ۾ ملي ٿو، جيڪو چوٿين يا پنجين صديءَ عيسويءَ ۾ ٿي گذريو آھي. +ساساني حڪومت جي سياسي ورھاست جو بيان ڪندي ھن ڏاکڻين ضلعن ۾ ’مڪوران‘ (مڪران) ۽ سنڌ سان گڏ ’دي بول‘ جو بہ ذڪر ڪيو آھي. +انھيءَ مان اھو نتيجو نڪري ٿو تہ اھو نالو عربن جي سنڌ فتح ڪرڻ کان گھڻو اڳ مشھور ھو. +ان جي عربي اچار سان گھري ھڪجھڙائي ٻڌائي ٿي تہ اھو نالو عربن پنھنجن پاڙيسري ايرانين کان ورتو ۽ نہ مڪاني ماڻھن کان جيئن شڪ ڪيو وڃي ٿو تہ ان جو اشتقاق سنسڪرت لفظ ”ديوالہ “ (يعني بتن جو مندر) مان ورتل آھي. +اھا بہ اھم ڳالھ آھي تہ آرميني جاگرافيدان جو ’دي بول‘ ڪنھن شھر يا بندر جو نالو ڪونھي، پر ھڪ ضلعي جو نالو آھي، جيڪو مڪران ۽ سنڌ ٻنھي کان ڌار ھو. +انھيءَ مان راجا ڏاھر جي انھيءَ حجت جي تصديق ٿئي ٿي تہ سامونڊي ڦورو ميد، جن جو صدر مقام ديبل ھو، سندس رعيت نہ ھئا. +ٻيو غير عرب مصنف، جنھن ھن جاءِ جي نالي جو ذڪر ڪيو آھي، اھو آھي چيني جاگرافيدان ’ڪياتان‘، جنھن جا سفرناما 785ع ۽ 805ع جي وچ ڌاري مرتب ڪيا ويا ھئا. +ڪئنٽن کان وٺي ايراني نار تائين جاين ۽ بندرن جي ڳڻپ ڪندي، ھن ”تي يو“ جو ذڪر ڪيو آھي، جنھن ملڪ ۾ ھڪ وڏو درياءُ ”مي لان“ (مھراڻ) آھي. +چيني اُچارپڻ آرميني جاگرافيدان جي ڏنل نالي جي ويجهو آهي ۽ سندس ان بيان جي تہ اھو ھڪ ”ملڪ“ آھي، پڻ تصديق ڪري ٿو. +ھاڻي وري عربن ڏانھن اچون ٿا، جن جي ٽن شاعرن سڀني کان پھرين انھيءَ نالي کي پنھنجي ڪلام ۾ آندو آھي. +پھريون مشھور معروف شاعر ’جرير‘ (740-827ع) آھي، جنھن قبيلي بنو تميم جي ھجو ڪندي لکيو آھي: ’شريف انسان جو ڌڪ ديبل (الدبيلة) جي ڍڳيءَ جي ڌڪ جھڙو ھوندو آھي، پر بنو تميم جو ڌڪ ٻڪريءَ جي ڌڪ جھڙو آھي‘. +ھن جي ھمعصر خالد القناس پڻ ديبل جي ڍڳين جو ذڪر ڪيو آھي. +انھن ٻن حوالن مان ظاھر ٿئي ٿو تھ ديبل ھڪ چڱي چراگاھ واري سرزمين ۾ واقع ھو. +پر ديبل بابت وڌيڪ اھم حوالو ابن العربي (767-845ع) جي ھڪ شعر ۾ ملي ٿو، جنھن پاڻيءَ جي پخال کي ديبلان (الديبلان) يعني ”ٻہ ديبل) جي ھڪ ٿلھي ۽ ڪاري شخص سان تشبيھ. +ڏني آھي. +اھو ٻن ’ديبلن‘ جو قديم ۽ واضح ذڪر آھي. +ديبل جي باري ۾ وڌيڪ تحقيق ڪرڻ کان پھرين، اسين مٿي ڄاڻايل قديم حوالن جي آڌار تي چئي سگھون ٿا تہ اصل ۾ اھو نالو ھڪ ’ضلعي‘، ’بادشاھت‘، ’ملڪ‘ جو نالو ھو، جتي سٺا چراگاھ ھوندا ھئا ۽ جتي ٻہ ھنڌ (بندر يا شھر) ’ملڪ‘ جي نالي پٺيان سڏبا ھئا. +جيتوڻيڪ ائين بہ ٿي سگھي ٿو تہ اھا بادشاھت يا ضلعو پنھنجي مکيہ شھر يا شھرن جي نالي پٺيان سڏبو ھجي. +جن عرب ليکڪن ديبل جو حوالو ڏنو آھي، انھن ۾ سڀني کان وڌيڪ صحيح ۽ ڄاڻو عالم البيروني (وفات 1048ع) ھو. +ھڪ کاري، ھڪ نار (الغب) ۽ ’کاري مٺي جو سنڌو‘ (الخور) ۾ جيڪو فرق آھي، ان کي ھو سائنسي طريقي تي ھن ريت ٻڌائي ٿو: +”ھڪ نار (الغب) ھڪ اھڙي ڪنڊ يا پاڻيءَ جي ڪن وانگر ھوندي آھي، جيڪو سمنڊ مان کليل ميدان ۾ گھارو ڪندو آھي ۽ خاص ڪري وير جي لھڻ ۽ چڙھڻ سبب ان ۾ جھاز راني ڪرڻ خطرناڪ آھي. +کاري مٺي جو سَنڌو (الخور) بہ نار وانگر ھوندو آھي، پر اھو سمنڊ جي کليل ميدان ۾ گھاري ڪرڻ سببان نہ ٺھندو آھي، بلڪ وھندڙ پاڻيءَ جي ڦھلاءِ جي ڪري ٺھندو آھي، جيڪو اتي پھچي بيھي رھندو آھي ۽ سمنڊ سان ملي ويندو آھي. +اھي کاري مٺي جا سَنڌا بہ جھازن لاءِ خطرناڪ ھوندا آھن، ڇاڪاڻ تہ ڳرن غورابن کي مٺي پاڻيءَ جي ڀيٽ ۾ کارو پاڻي چڱيءَ طرح کڻي سگھي ٿو. +“ سنڌو درياءَ جي ڪيٽيءَ جي بلڪل ڏاکڻي طرف کي مغرب وارا (يعني ايراني ۽ شايد سندن پاڙيسري آرميني ۽ عرب، پنجين صدي عيسويءَ کان ديبل ڪري سمجھندا ھئا. +انھيءَ ملڪ جي مخصوص ضرورتن جي ڪري اتي بھ بندر ھوندا ھئا؛ ھڪ سامونڊي بندر، جيڪو درمياني بندر جو ڪم ڏيندو ھو ۽ ٻيو دريائي بندر، جيڪو واپار جو مرڪز ھوندو ھو. +درياءُ جي لٽ جي ڪري انھن بندرن جي اصل جاءِ ۾ فرق ھو. +الديبل جي علائقي تي عربن جا پھريان حملا سامونڊي ساحل ۽ انھيءَ جي بندر تائين محدود ھئا، جنھن ڪري ھنن کي گھڻو نقصان پھتو، ڇاڪاڻ تھ بچاءُ ڪندڙن جي اصل طاقت ملڪ اندر يعني بندر ۾ موجود ھئي، جيڪو الديبل جي کاري مٺي جي سنڌي (خوار الديبل) وٽ واقع ھو. +ٽيون حملو کاري مٺي جي سنڌي (خور) تي واقع بندر تي ٿيو ھو. +جيئن تھ اھو ھنڌ گھڻو ملڪ اندر ھو، تنھن ڪري انھيءَ حملي ۾ پيدل فوجن کان گھڻي مدد ورتي وئي ھئي. +ھيگ جو اصرار ڪرڻ بلڪل درست آھي تھ ايترو مٿي سنڌو درياءَ ۾ سامونڊي جھازن لاءِ جھازراني ڪرڻ بلڪل ناموزون آھي. +ھو لکي ٿو تھ: +”عجب آھي تھ سمنڊ کان انھيءَ جي فاصلي ۽ سنڌو ندي جھڙي درياءَ ۾ ڪنڊاون جھازن جي ھلڻ جي تڪليفن کي انھن ماڻھن نظر انداز ڪري ڇڏيو آھي، جن کي ”پڪ“ آھي تھ اھو ڪنھن زماني ۾ سامونڊي جھازن جو مشھور بندر ھو. +پر ھن کي خبر ئي ڪانھي تہ انھيءَ صورتحال کي منھن ڏيڻ لاءِ حجاج خاص ۽ بلڪل انقلابي انتظام ڪيا ھئا. +ھن ڪنڊاون جھازن کان سواءِ ڪوڪا لڳل ۽ ڏامر سان لِتل جنگي ڪشتين جو ھڪ ٻيڙو تيار ڪريو. +الجاحز (وفات 868ع) ۽ ابن رسة (903ع ڌاري) اوائلي دور جي مشھور عرب مورخ المدائني (840-752) جي حوالي سان لکن ٿا تھ: حجاج پھريون شخص ھو، جنھن اھڙا جنگي ٻيڙا تيار ڪرايا ھئا. +حقيقت ۾ عربن جي ھٿان ديبل جي فتح کان اڳ ھندي وڏي سمنڊ ۾ اھڙي قسم جا جھاز ھليا ئي ڪونھ ھئا. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9596.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9596.txt new file mode 100644 index 0000000..8088d0b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9596.txt @@ -0,0 +1,97 @@ +ڪراچي مرڪزي ضلعو +ڪراچي سينٽرل ضلعو پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ڪراچي ڊويزن جو ھڪ ضلعو جيڪو سنڌي جي گادي جي ھنڌ ۽ پاڪستان جي سڀ کان وڏي ۽ ميٽروپوليٽن شھر ڪراچي جي وچ واري حصي ۾ واقع آهي. +جنھن ڪري مرڪزي يا سينٽرل ضلعو سڏجي ٿو. +ڪراچي شھر پھرين ھڪ ضلعي تي مشتمل ھيو 1987ع م ان کي چئن ضلعن ڪراچي سائوٿ، ڪراچي سينٽرل، ڪراچي ايسٽ ۽ ڪراچي ويسٽ ۾ ورھايو ويو. +ھن ضلعي جي تعلقن کي سب ڊويزن جو درجو مليل آهي. +ضلعي م ھن وقت ٽي تعلقا يا سب ڊويزنون آهن. +جن جا نالا ھيٺ ڏجن ٿا: +2000 ۾ ھن ضلعي کي ڪراچي جي ٻين ضلعن سميت ختم ڪري سٽي گورنمينٽ جي ٽائونن ۾ تبديل ڪيو ويو ھو ۽ ان وقت ھن ضلعي کي چئن ٽائون ۾ ورھايو ويو هو جن ۾ لياقت آباد ٽائون، نارٿ ناظم آباد ٽائون ۽ نيو ڪراچي ٽائون ۽ گلبرگ ٽائون شامل ھيا. +11 جولاءِ 2011 تي سنڌ حڪومت ھن ضلعي کي ٻيھر بحال ڪيو ۽ ٽائون ختم ڪري تعلقا سب ڊويزنن جي صورت ۾ بحال ڪيا. +تاريخ. +ھن ضلعي م شامل ڪراچي شھر جو حصو پاڪستان ٺھڻ کان اڳ ڪجھ ڇڊن ڳوٺن تي مشتمل ھيو ان وقت جي پراڻن علائقن م لالو کيت گھڻو مشھور ھيو جيڪو خود ظاھر ڪرڻ ٿو تہ ھي علائقو پاڪستان ٺھڻ کان اڳ پراڻي ڪراچي شھر کان ٻاھر ٻھراڙيءَ وارو علائقو ھيو. +پاڪستان ٺھڻ بعد انديا کان ھجرت ڪري ايندڙ مھاجرن کي ھن ضلعي وارن علائقن م آباد ڪرايو ويو. +اھڙي طرح ھن علائقي کي منصوبه بندي سان ترقي ڏياري وئي. +لالو کيت واري علائقي کي اڳتي ھلي شھيد ملت لياقت علي خان جي نالي سان لياقت آباد جو نالو ڏنو ويو ء ان سان گڏوگڏ وڌيڪ منصوبه بندي ڪري ھڪ ٻيو علائقو اباد ڪرائي ان کي بينگال سان تعلق رکندڙ پاڪستان جي ٻئين نمبر گورنر جنرل ۽ ٻئين وزيراعظم خواجه ناظم الدين جي نالي تي ناظم آباد رکيو ويو. +انڊيا جو گاديءَ جو هنڌ نيو دھلي کي دھلي شھر ۾ ٺاھيو ويو ھو پاڪستان ٺھڻ کان پوءِ باقائده ان وانگر گادي جو ھنڌ ڪراچي ٺاھڻ لاء نيو ڪراچي نالي شھر اڏڻ جو منصوبو رٿيو ويو پر بعد م نئون شھر روالپنڊي جي ڀرسان اڏيو ويو. +ڪراچي م نيو ڪراچي وارو ٺھيل نئون علائقو ھن ضلعي ۾ شامل ٿيو. +1987 ۾ ھن ضلعي کي قائم ڪيو ويو. +جاگرافي. +ھن ضلعي جي جاگرافيائي بيهڪ لانگيٽيوڊ 67. +058374 ۽ ليٽيٽوڊ م 24. +9551104 تي آھي. +سمنڊ جي سطح کان ھن ضلعي جي سراسري بلندي 46 ميٽر يا 151 فوٽ آهي.ھي ضلعي سمند جي ڪناري کان اٽڪل 9 ڪلوميٽرن جي فاصلي تي اندر واقع آهي. +ھن شھر جي موسم اونھاري م گرم ۽ گھميل ھوندي آھي. +سڀ کان گھڻي گرمي جون جي مھيني ۾ 41 سينٽي گريڊ تائين ٿيندي آهي. +سياري م ھتان جي موسم سرد ٿيندي آهي. +ڪراچي شھر م ھوا جي اندر تمام گھڻي گھم ھڪ ماحولياتي مسئلو آهي جنھن جي. +نتيجي م شھر جي مختلف حصن ۾ بيٺل ڪنو پاڻي سج جي گرميءَ تي ٻاڦ ٿي اڏامي نہ ٿو. +ان کان علاوه گاڏين ۽ فيڪٽرين جو دونهون شھر م سامونڊي ھوائن جي باوجود ان گھم جي ڪري آلودگي کي تيزي سان وڌائي ٿو. +اھڙي طرح ھي ضلعو پڻ ان ماحولياتي مسئلي جو شڪار آهي. +آبادي. +ھن ضلعي جي آبادي پھرين مارچ 1998 جي آدمشماريءَ واري ڪاٿي مطابق 22,77,931 ھئي جيڪا 15 مارچ 2017 تي وڌي 29,72,639 ٿي وئي. +5 چورس ڪلوميٽرن تي ڦھليل ھن شھري ضلعي جي آبادي جي گھاٽائي 48،336 ماڻھو في چورس ڪلوميٽر ھئي ۽ آبادي جي گھاٽائي 48336 ماڻھو في چورس ڪلوميٽر ھئي. +آبادي م مردن جو تعداد 1543950 ھيو ۽ عورتون 14,27,349 ھيون. +کدڙن جو تعداد 327 ھيو. +پوري ضلعي جي آبادي 100 سيڪڙو شھري آبادي ھئي. +ضلعي م اڪثريت اردو ڳالهائيندڙ آبادي جي آھي باقي ٻين ۾ پنجابي، پٺاڻ ، سنڌي ۽ سرائيڪي شامل آهم. +تعليم جون سهولتون. +يونيورسٽيون. +علامه اقبال اوپن يونيورسٽي (ڪراچي واري شاخ)، نذير حسن يونيورسٽي (گلبرگ تعلقو)، +عورتن جي جناح يونيورسٽي (لياقت آباد تعلقو)، +ميڊيڪل ۽ انجنيئرنگ انسٽيٽيوٽ. +گورنمينٽ اينگرو ٽيڪنيڪل ڪاليج (گلبرگ تعلقو)، گورنمينٽ اينگرو ٽيڪنيڪل اسڪول (گلبرگ تعلقو) +جناح پوليٽيڪنڪ ڪاليج (لياقت آباد تعلقو)، ڪراچي ميڊيڪل اينڊ ڊينٽل ڪاليج، (نارٿ ناظم آباد تعلقو)، گورنمينٽ ووڪيشنل ٽريننگ انسٽيٽيوٽ (نارٿ ناظم آباد تعلقو) +ڪاليجون. +گورنمينٽ گرلس ڊگري ڪاليج (گلبرگ تعلقو)، گورنمينٽ ڪاليج آف ايجوڪيشن ايف بي ايريا، عزيز آباد ڪامرس ڪاليج، شھيد ملت گورنمينٽ گرلس ڊگري ڪاليج عزيز آباد، گورنمينٽ دھلي ڪاليج، +جناح گورنمينٽ ڪاليج (لياقت آباد)، عثمانيه گرلس ڪاليج (لياقت آباد تعلقو)، گورنمينٽ ڊگري سائنس ڪاليج قاسم آباد، رياض گورنمينٽ گرلس ڪاليج لياقت آباد، سر سيد گورنمينٽ گرلز ڪاليج ناظم آباد بلاڪ 1، گورنمينٽ ڪاليج فار وومين ناظم آباد بلاڪ 1، مردن جي گورنمينٽ ڪاليج ناظم آباد، عبدالله گرلس ڪاليج پاپوش نگر، +گورنمينٽ ڊگري ڪاليج فار وومين نارٿ ناظم آباد، گورنمينٽ ڊگري سائنس ۽ ڪامرس ڪاليج(نارٿ ناظم آباد)، گورنمينٽ ڊگري بوائز ڪاليج بفرزون، گورنمينٽ ڊگري ڪاليج انڊا موڙ چوڪ، پبلڪ اسڪول ۽ ڪاليج نارٿ ڪراچي، گورنمينٽ ڪاليج فار وومين ايف 11 (نيو ڪراچي تعلقو)، ڪمرشل ڪاليج عزيز آباد، +انفارميشن ۽ ٽيڪنالاجي. +بقائي انسٽيٽيوٽ آف انفرميشن اينڊ ٽيڪنالوجي (لياقت آباد تعلقو)، +ٻيا تعليمي ادارا. +دستگير گورنمينٽ گرلس اسڪول، سلطان محمود شاھ آغا خان اسڪول، رونق اسلام پبلڪ اسڪول، رونق اسلام گرلز سيڪنڊري اسڪول (گلبرگ تعلقو) سر سيد چلڊرين اڪيڊمي (لياقت آباد تعلقو)، وحيد آباد سيڪنڊري اسڪول، آڪسبرج فائونڊيشن اسڪول (لياقت آباد تعلقو)، قائد ملت گورنمينٽ بوائيز اسڪول قاسم آباد، سر سيد چلڊرين اڪيڊمي، حسيني بوائيز سيڪنڊري اسڪول، گورنمينٽ گرلس پائلٽ ھائر اسڪول ناظم آباد، اسلام آباد ھاء اسڪول، گرين شيلڊ اسڪول، گورنمينٽ بوائيز سيڪنڊري اسڪول، ٽائون ڪاميٽي اسڪول مدينه ڪالوني، گورنمينٽ مجيب النساء پرائمري اسڪول، گورنمينٽ بوائيز ڪامپريھينسو ھائير سيڪنڊري اسڪول عزيز آباد، گورنمينٽ انسٽيٽيوٽ آف بزنس اينڊ ڪمرشل ايجوڪيشن عزيز آباد، +صحت جون سهولتون. +ھن ضلعي م صحت جي سھولتن ۾ نارٿ ڪراچي چلڊرين ھاسپيٽل، ايوان تجارت وصنعت اسپتال، شيڊ ھومز اينڊ ڪامپليڪس ھاسپيٽل ( نيو ڪراچي تعلقو)، شيخ آء اينڊ ڊائبيٽڪ ھاسپيٽل (نارٿ ناظم آباد)، امام زين العابدين اسپتال ناظم آباد، نعمت بيگم ھمدرد يونيورسٽي ھاسپيٽل ناظم آباد، عباسي شھيد اسپتال، بقائي سٽي ڊينٽل ھاسپيٽل، بقائي ڪڊني سينٽر، بقائي انسٽيٽيوٽ آف انفرميشن اينڊ ٽيڪنالوجي، لياقت نيشنل اسپتال جي ھڪ شاخ، امام زين العابدين اسپتال، اي او (AO) اسپتال، بقائي انسٽيٽيوٽ آف ڪارڊيائڪ ڊزيز نظام آباد، سنڌ گورنمينٽ ھاسپيٽل شريف آباد، نور ھاسپيٽل، ٽرائميڪس ھاسپيٽل, ڪراچي انسٽيٽيوٽ آف ھرٽ ڊزيزز، طبه ھارٽ انسٽيٽيوٽ ۽ ٻيون کوڙ اسپتالون شامل آهن +سياسي ۽ انتظامي ورهاست. +قومي اسيمبلي جا تڪ. +پاڪستان جي قومي اسيمبلي ۾ ھن ضلعي جا ھيٺيان تڪ آھن: +سنڌ اسيمبلي جا تڪ. +ھي ضلعو سنڌ اسيمبلي جي 8 صوبائي تڪن م ورھايل آھي. +انھن تڪن ۽ 2018 جي عام چونڊن ۾ اتان چونڊيل صوبائي اسيمبلي جا رڪنن جا نالا ھيٺ ڏجن ٿا: +يونين ڪاميٽيون ۽ يونين ڪاؤنسلون. +نئين لوڪل گورنمينٽ ايڪٽ 2003 تحت شھري علائقن م يونين ڪاؤنسل جو نالو تبديل ڪري يونين ڪميٽي رکيو ويو آهي ۽ ٻھراڙيءَ ۾ يونين ڪاؤنسل کي ساڳيو يونين ڪاؤنسل سڏبو آهي. +ھن ضلعي جي يونين ڪاميٽين جو تعداد 51 آھي ۽ ڪوبہ ٻھراڙيءَ جو علائقو نہ ھجڻ ڪري اتي ھاڻي ڪابه يونين ڪاؤنسل ڪانه آھي. +ڪراچي ويسٽ شھري علائقن جون 46 يونين ڪاميٽيون ۽ ٻھراڙيءَ جون 6 يونين ڪاؤنسلون آھن ۽ انھن جو ٽوٽل 52 آھي. +۾ ڪراچي ايسٽ ۾ 31 ڪورنگي ۾ 37 يونين ڪاميٽيون آھن ، ملير ۾ 32 يونين ڪاؤنسلون ۽ 13 يونين ڪاميٽيون ٽوٽل 45 يو سي آھن، ڪراچي سائوٿ ۾ 31 يونين ڪائونسلون ۽ يونين ڪاميٽيون آھن ھن ضلعي م ھيٺيون 42 يونين ڪاميٽيون (يونين ڪاؤنسلون) واقع آھن: +مذھب. +ھن ضلعي م رھندڙ 99 سيڪڙو آبادي مسلمانن جي آھي باقي 1 سيڪڙو ۾ عيسائي، ھندو ۽ ٻيو شامل آهن. +مسلمانن م غالب اڪثريت حنفي سني اسلام مذھب وارن جي آھي ڪن يونين ڪاميٽين ۾ شيعه جعفري اڪثريت ۾ آھن پر ضلعي جي پوري آباديءَ م اھي اقليت ۾ آھن. +ڪتب خانا. +ھن ضلعي م مشهور ڪتبخانن م سپر مارڪيٽ لائبريري، حسرت موھاني لائبريري، عثمانيه لائبريري، الحدا لائبريري، نادر لائبريري، غالب لائبريري ۽ زين لائبريري، انجمن لائبريري نارٿ ناظم آباد شامل آهن. +روڊ، چوڪ ۽ فلاء اوور. +روڊ ۽ مشھور گھٽيون. +ھن ضلعي ۾ گذرندڙ روڊن ۾ نواب صديق خان روڊ، طابش دھلوي روڊ، الطاف علي بريلوي روڊ، شاھراھ پاڪستان، سر شاھ محمد سليمان روڊ، حسين آباد روڊ، پاپوش نگر روڊ، ناظم آباد روڊ، شير شاھ سوري روڊ، شاھراھ جھانگير، منگھو پير روڊ، شاھراھ اورنگي، شاھجھان اوينيو روڊ، سيد رئيس احمد جعفري روڊ، ، راشد منھاس روڊ، لياقت روڊ، ڪڇي پاڙا لائينز ايريا روڊ، بلال روڊ ۽ حسن علي جعفري روڊ، انڊا موڙ روڊ، شاھراھ نورجهان، سرجاڻي روڊ، گوڌرا روڊ، نوراني مارڪيٽ روڊ، معمار اوينيو روڊ، جامع مسجد روڊ ۽ ٻيا شامل آهن +سڪ پلون. +باچا خان فلاء اوور، لياقت آباد فلاء اوور، +چوڪ ۽ مشھور موڙ. +خلافت چوڪ، باچا خان فلاء اوور چوڪ، انڊا موڙ چوڪ، +عدالتي نظام. +ڪراچي سينٽرل ضلعي جو عدالتي صدرمقام سٽي ڪورٽس واري جڊيشل ڪامپليڪس ۾ آھي جيڪو ڪراچي سائوٿ جي حدن اندر ايم اي جناح روڊ تي ڪي ايم سي مرڪزي آفيس جي پاسي م واقع آھي. +ان ڪامپليڪس ۾ ڪراچي سينٽرل جون 38 ڪورٽون واقع آھن جن م سڀ کان وڏي ضلعي عدالت ڊسٽرڪٽ اينڊ سيشن جج جي آھي. +ان کان علاوه باقي 7 ايڊيشنل ڊسٽرڪٽ اينڊ سيشن ججن جون ، 12 سينيئر سول ججن جون ۽ 18 سول جج اينڊ جوڊيشل ماجسٽريٽ جون عدالتون آھي. +سول ججن جي عدالتن جا جج ساڳي وقت فيملي جج پڻ آهن. +سينيئر سول جج ساڳي وقت رينٽ ڪنٽرولر پڻ آھن. +ان کان سواءِ ھڪ ڪنزيومر ڪورٽ پڻ خاص عدالت جي حيثيت م ڪم ڪري پئي. +باغ ۽ وندر. +باغ ۽ باغيچا. +ھن ضلعي ۾ گلوب پارڪ، سمن پارڪ، ليڊيز پارڪ، +باره دري پارڪ، طارق محي الدين شھيد پارڪ، عائشه پارڪ، رضوان پارڪ، باره دري پارڪ، طارق محي الدين شھيد پارڪ، عائشه پارڪ، افزاہ باغ، خاتون جنت پارڪ، تنوير شھيد پارڪ، الازھر پارڪ، انو ڀائي پارڪ، تڪونا پارڪ ناظم آباد، نيازي پارڪ شريف آباد، نرسري پارڪ لياقت آباد، عورتن لاءِ مخصوص پرده پارڪ قاسم آباد، شاليمار پارڪ، شادمان پارڪ، مھدي حسن پارڪ، ابدال پارڪ، ابو حذيفه پارڪ، عائشه صديقه فيملي پارڪ، ڪي بي آر پارڪ، ڪليانه ٽائون سيڪٽر 10 پارڪ، +ڪلب. +رضويه ڪلب، ڪليانه ڪميونٽي سينٽر، نارٿ ڪراچي جم ڪلب، +راندين لاء ميدان. +پير بازار گرائونڊ، ساڪر اسٽيڊيم، پاڪ فليگ گرائونڊ، يو بي ايل اسپورٽس ڪامپليڪس، ڪسٽمس ڪرڪيٽ اڪيڊمي، لياقت علي خان اسپورٽس ڪامپليڪس، گوھر آباد گرائونڊ، منصوره پلي گرائونڊ، جناح گرائونڊ (گلبرگ تعلقو)، ايم اي بي اسپورٽس ڪامپليڪس، لال قلعه گرائونڊ، الفلاح گرائونڊ، محمدي پلي گرائونڊ، حسين ابراهيم اسپورٽس ڪامپليڪس، سنگم گرائونڊ، ڪراچي اسپورٽس فٽبال گرائونڊ، راجپوت بنڌاني گرائونڊ، محمدي پلي گرائونڊ قاسم آباد، اصغر علي شاھ ڪرڪيٽ اسٽيڊيم، الفاروق ڪرڪيٽ گرائونڊ ناظم آباد 2، سنڌ اسپورٽس بورڊ ڪامپليڪس ناظم آباد. +ڪراچي اسپورٽس فٽبال گرائونڊ، پيالا گرائونڊ، ايسٽرن اسٽار ڪرڪيٽ گرائونڊ، نارٿ ينگرس فٽبال گرائونڊ، ھاڪي گرائونڊ فاروق اعظم، نذير حسين يينگ فائيٽرز گرائونڊ، طحه مسجد پلي گرائونڊ، غوث اعظم اسپورٽس گرائونڊ، بفرزون پلي گرائونڊ، ٽيپو سلطان شھيد اسٽيڊيم، انور انصاري فٽبال گرائونڊ، +مشھور جايون. +جن ضلعي جي مشھور جاين ۾ شامل آهن: +جامع مسجد فاروق اعظم، بنارس ڪالوني، مولانا عبدالحامد قادري جي مزار، پشتون مارڪيٽ، سخي حسن قبرستان، فضل الرحمان قريشي جي مزار، ڊي سي آفيس بفرزون (ڪراچي سينٽرل) ، بروھي ڳوٺ, گول مارڪيٽ ناظم آباد، امتياز سپر مارڪيٽ (ناظم آباد)، ڊرائيونگ لائسنس آفيس (ناظم آباد برانچ)، گوليمار قبرستان، ڊائمنڊ سپر مارڪيٽ، بورڊ آف انٽرميڊئيٽ اينڊ سيڪنڊري ايجوڪيشن جي آفيس، فٽبال جي نيشنل ساڪر اڪيڊمي، اي آر واء نيوز ھيڊ آفيس، لالوکيت پکين واري مارڪيٽ، شريف آباد نرسري، اسٽيٽ بينڪ جي شاخ، بختياري يوٿ سينٽر، نوراني مسجد، افروز ٽيڪسٽائيل انڊسٽريز،امير معاويه عيدگاهه، جامع مسجد سمن آباد، دارالعلوم نعيمه، ايم ڪيو ايم جي مرڪزي آفيس 90، مدني مسجد تبليغي مرڪز، ميمڻ ڪالوني، ورلڊ ميمڻ فائونڊيشن ڪميونٽي سينٽر ٽرسٽ، ايڇ اي ايف عيدگاھ، اسماعيلي ڪميونٽي جو مرڪز، فيضان اڪيڊمي، ميمڻ عيدگاھ، ، پيراگون جم +ٿاڻا. +ھن ضلعي ۾ ٽوٽل () ٿاڻا آهن جن ۾ شامل آهن: تيموريه ٿاڻو، اورنگي ٿاڻو، پاپوش نگر ٿاڻو، شريف آباد ٿاڻو، لياقت آباد ٿاڻو, سپر مارڪيٽ ٿاڻو، سمن آباد ٿاڻو، جوھر آباد ٿاڻو، عزيز آباد ٿاڻو، نيو ڪراچي ٿاڻو، نارٿ ناظم آباد ٿاڻو، اجمير نگري ٿاڻو، يوسف پلازه ٿاڻو، گلبرگ ٿاڻو، گلبهار ٿاڻو، گبول ٽائون ٿاڻو، ناظم آباد ٿاڻو، رضويه سوسائٽي ٿاڻو، ايف بي انڊسٽريل ايريا ٿاڻو، نيو ڪراچي انڊسٽريل ايريا ٿاڻو، بلال ڪالوني ٿاڻو، شاھراھ نورجهان ٿاڻو، حيدري مارڪيٽ ٿاڻو، diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9598.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9598.txt new file mode 100644 index 0000000..8e8796a --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9598.txt @@ -0,0 +1,204 @@ +پنجاب، پاڪستان +پنجاب سنڌو ماٿر جي تهذيب (انڊس ويلي سولائيزيشن) ۾ سنڌوءَ جو مٿيون علائقو (اپر انڊس ويلي) پنجاب سڏجي ٿو. +نالو. +ان تي اهو نالو پنج + آب = پنج، پاڻي واري معنيٰ ۾ پنجن ندين جي وهڻ ڪري پيو، اهي نديون آهن: ستلج، بياس، راوي، چناب ۽ جهلم. +پنجاب جي سرزمين تهذيبي ۽ تمدني لــحــاظ کــان تـمــام گهــڻي قـديــم آهـي، جنهن جا آثار سنڌو تهذيب جي اهم ماڳ هڙاپا مان بخوبي ڏسي سگهــجــن ٿــا. +هيءَ تهذيب سنڌو تهذيب جو نمونو آهي، جنهن جــا ثـقـافـتــي اثــر افغانستان ۽ خود ڏکڻ ايشيا ۾ ڏسڻ ۾ اچن ٿا. +1857ع ۾ لاهور- ملتان روڊ ٺاهڻ دوران هــن تــاريـخي مــاڳ هڙاپا کي ناقابل تلافي نقصان پهتو، تنهن هوندي به معلوم ٿئي ٿو ته هتي گنڌاوا مهاجنداس موريا، ڪشن ۽ هندو شاهي وارين بادشاهن جا دؤر گذريا آهن، پنجاب تي مختلف وقتن تي اولهه کان يلغارون ٿينديون رهيون آهن ۽ مختلف ڌرين جهڙوڪ پارسين، يونانين، ترڪن ۽ افغانين حملا ڪري علائقي کي زير ڪيو، تاريخي طور هتي جا ثقافتي قدر اوائل کان هيل تائين هندومت، ٻڌمت، اسلام ۽ سک ازم عنصرن سان مطابقت رکندي نظر اچن ٿا. +مثال طور: پنجاب ۾ موجود تاريخي ماڳ ٽيڪسيلا لاءِ روايت آهي ته هي شهر پهريون ڀيرو رامچندر جي ڀاءُ تڪش پٽ ڀرت آباد ڪيو، جتي دنيا جي قديم ترين يونيورسٽي تڪشلا هئي جنهن جا آثار موجود آهن (ڏسو: ٽيڪسيلا) ۽ هتي ئي پاڻيڻي نالي وڏي ودوان دنيا جي هن پهرينءَ يونيورسٽيءَ ۾ پڙهايو ۽ هتي ئي سنسڪرت جو گرامر لکيو. +پاڪستان ٺهڻ وقت پنجاب ورهائجي ويو، جنهن مان مشرقي پنجاب ڀارت ۾ ۽ مغربي پنجاب پاڪستان ۾ شامل ٿيو ۽ هن وقت پنجاب پاڪستان جو هڪ صوبو آهي، جنهن کي پنجن درياهن جي سر زمين پڻ چيو وڃي ٿو. +اهي سڀ درياهه مٺڻ ڪوٽ واري هنڌ پنج ند وٽ، سنڌو درياهه ۾ اچي گڏجن ٿا. +هن خطي تي تاريخي طور اهو نالو مغل دؤر ۾ شهنشاهه اڪبر جي دؤر کان استعمال ٿيڻ لڳو. +پنجاب جون حدون مختلف دورن ۾ جدا جدا رهيون آهن. +1947ع کان پوءِ پنجاب جو اولهندو حصو پاڪستان جو صوبو بنيو، جنهن ۾ ملتان ۽ اڳوڻي بهاولپور رياست به شامل آهي ۽ اڀرندو حصو ڀارت جي ٽن رياستن ’هماچل پرديش‘ پنجاب ۽ هرياڻا تي مشتمل آهي. +مغلن جي دؤر کان اڳ هي علائقو ملتان صوبي، بهاولپور، پٽيالا ۽ ٻين ڪيترين ئي رياستن ۾ ورهايل هو. +پنجاب جي اولهه ۾ ٿر ۽ ڏکڻ ۾ چولستان جا ريگستان آهن. +هڙپا ۽ ٽيڪسيلا جا کنڊر هن صوبي جي قديم تهذيب جا شاهد آهن. +تاريخ. +تاريخدانن موجب 327 ق. +م ۾ سڪندر اعظم ايران فتح ڪرڻ کان پوءِ پنجاب جي هن علائقي ڏانهن وڌيو. +درياهه جي ڪناري تي راجا پورس کي شڪست ڏئي، يونانين جو اقتدار قائم ڪيائين. +چندر گپت موريا يونانين کي سنڌو ماٿر جي هن حصي مان ڪڍي موريا سلطنت جو بنياد وڌو. +پنجاب جي قديم ترين تهذيب جا زنده نشان هڙپا ۽ ٽيڪسيلا جي آثارن مان بخوبي ڏسي سگهجن ٿا، هتي 4000 ق.م دراوڙي تهذيب موجود هئي ۽ اڍائي هزار سال (ق.م) ۾ آرين اچي ننڍيون ننڍيون رياستون قائم ڪيون. +پهريون حملو. +پنجاب تي مسلمانن جو پهريون حملو امير معاويي جي دؤر ۾ مهلب بن ابي سغره جي سرڪردگيءَ ۾ ٿيو، جيڪو ڪامياب نه ٿيو، پر بعد ۾ 711ع ۾ محمد بن قاسم سنڌ تي حملي بعد سنڌ وانگر پنجاب واري ڏکڻ اولهندي حصي تي قبضو ڄمائي ورتو ۽ محمود غزنويءَ پاران پنجاب تي ڪيل حملي تائين پنجاب تي عربن جو قبضو هو، پنجاب واري سموري علائقي جي صحيح معنيٰ ۾ مسلمانن جو تسلط محمود غزنويءَ جي دؤر ۾ 1001ع ۾ جئپال جي شڪست کائڻ سان ٿيو ۽ اهڙيءَ طرح 1022ع ۾ محمود غزنويءَ پنجاب کي سلطنت غزنيءَ سان ملائيندي لاهور ۾ ملڪ اياز کي پنهنجو خاص ايلچي مقرر ڪيو، جنهن بعد مسلسل محمود غزنويءَ جا جانشين ئي پنجاب تي حڪمراني ڪندا آيا، 1192ع ۾ شهاب الدين تراوڙي واري مقام تي راجا پرٿويءَ کي شڪست ڏئي پنهنجي غلام قطب الدين ايبڪ کي هن علائقي جو حاڪم مقرر ڪيو قطب الدين ايبڪ پنهنجي سلطنت جي گاديءَ جو هنڌ دهلي مقرر ڪيو، پر اڪثر پنجاب ۾ وقت گذاريائين ۽ سندس موت پڻ لاهور ۾ ٿيو. +1451ع ۾ لوڌين حڪومت قائم ڪئي، جن کي 1526ع ۾ مغليه سلطنت جي باني بابر شڪست ڏئي لاهور تي قبضو ڪري ورتو، ان وچ ۾ شير شاهه سوريءَ پڻ پنجاب تي قبضو ڪيو، پر 15 سالن جي جلاوطني کان پوءِ همايونءَ ٻيهر ان جو قبضو ڇڏائي ورتو، مغل شهنشاهه اڪبر جي وقت کان پهرين پنجاب سياسي طور ٻن حصن ۾ ورهايل هو، جنهن ۾ هڪ حصي تي سڌو سنئون مغلن جو غلبو هو ۽ ٻئي اترئين حصي تي مختلف راجائون ننڍڙين ننڍڙين رياستن جي صورت ۾ حڪمران بڻيل هئا، پر اڪبر جي وقت ۾ انهن سڀني ننڍين رياستن کي مغل سلطنت ۾ ضم ڪيو ويو، مغل سلطنت وارو دؤر ئي هو، جنهن ۾ سک هڪ طاقت ٿي اڀرڻ لڳا ۽ جيئن ئي اورنگزيب وفات ڪئي ته هيڪاري سندن زور وڌي ويو ۽ نيٺ 18 صدي عيسويءَ جي آخر ۾ رنجيت سنگهه جي اڳواڻيءَ هيٺ پنجاب تي قبضو ڪيو ويو ۽ تقريباً 40 سالن تائين سکن جي حڪومت قائم رهي ۽ برصغير ۾ انگريز واپارين مختلف هنڌن تي واپاري ڪوٺيون قائم ڪرڻ بعد سنڌ تي قبضي ڪرڻ جي ٿورو ئي عرصي کان پوءِ 1849ع ۾ انگريزن هن سرزمين تي قبضو ڪري برٽش اقتدار هيٺ آڻي ڇڏيو ۽ جڏهن 1947ع ۾ برصغير هند جو ورهاڱو ڪري نئين ملڪ اسلامي جمهوريه پاڪستان جو وجود پيو، تڏهن سنڌ، خيبر پختونخوا (سرحد) ۽ بلوچستان وانگر پنجاب کي به پاڪستان جو صوبو بڻايو ويو، پاڪستان ٺهڻ بعد رياستي سرشتي هيٺ صوبي ۾ مختلف وقتن تي گورنر ۽ وڏا وزير مقرر ٿيندا رهيا، جن جو تاريخ وار ترتيب سان هيٺ تذڪرو ڪجي ٿو. +پاڪستان کان پوءِ. +1947ع تائين پنجاب تي انگريزن جو اقتدار قائم رهيو. +ورهاڱي وقت انبالا ۽ جالنڌر وارن ضلعن کان سواءِ، ضلعي گورداسپور ۽ تعلقي چونيان جو اڌ حصو ڀارت ڏانهن هليو ويو، جنهن کي ’اوڀر پنجاب‘ جو نالو ڏنو ويو. +14 آڪٽوبر 1955ع تي پنجاب صوبي کي، بهاولپور رياست سميت ون يونٽ (اولهه پاڪستان) ۾ ضم ڪيو ويو ۽ پهرين جولاءِ 1970ع تائين پنجاب غير صوبائي حيثيت جو حامل رهيو. +لاهور کي ون يونٽ جو تخت گاهه بنايو ويو هو. +ڀارت سان 1965ع ۽ 1971ع وارين جنگين ۾ شروعاتي ۽ اهم محاذ پنجاب جي سرحد تي کوليا ويا. +وفاقي گاديءَ وارو هنڌ اسلام آباد، پنجاب ۾ راولپنڊي کان چئن ميلن جي فاصلي تي واقع آهي. +1977ع ۾ اسلامي ڪانفرنس به پنجاب (لاهور) ۾ منعقد ٿي. +گورنر. +پاڪستان جي قيام عمل ۾ اچڻ کان پوءِ پنجاب تي صوبائي حڪومت جي تناظر ۾ ترتيبوار هيٺيان گورنر مقرر ٿيندا آيا: +پنجاب جا وزيراعليٰ. +1947ع کان وٺي هيل تائين ملڪي سرشتي جي اصولن پٽاندر جيڪي به وزيراعليٰ منتخب ٿيندا آيا آهن، تن جو تعلق مختلف سياسي پارٽين سان رهيو آهي، هيٺ پنجاب جي وڏن وزيرن جو تفصيل ترتيبوار ڏجي ٿو: +تصوف. +پنجاب جي سرزمين اولياءَ الله ۽ صوفياءِ ڪرام جو مرڪز رهي آهي. +حضرت داتا گنج بخش هجويري، شاهه ابو المعالي، پير مڪي، ميان مير سنڌي، مخدوم جهانيان جهان گشت، شاهه مقيم، غوث بهاءُ الدين زڪريا، شاه شمس سبزواري، شاهه رڪن الدين عالم، بابا فريد، شاهه دوله گجراتي، شاهه عنايت قادري، بابا بُلهي شاهه، سلطان باهُو، شاهه جمال، مهر علي شاهه، شيخ قلندر شاهه سهروردي، شاهه حسين ماڌو لال حسين، وارث شاهه، امام بري، سائين شير محمد، سيد، قطب علي شاهه ۽ سيد محمد عبدالله شاهه، خواجه غلام وغيره هن سر زمين کي صوفي مسلڪ معرفت اسلامي تعليم سان منور ڪيو. +گادي. +هن وقت پنجاب جي گاديءَ جو هنڌ لاهور آهي. +آباديءَ جي حساب سان پنجاب سڀني صوبن کان وڏو آهي، ان ڪري فوج ۽ بيورو ڪريسيءَ ۾ به پنجاب جي ماڻهن جي اڪثريت هئڻ ڪري ملڪ جي اقتدار ۽ وسيلن جي ورهاست ۾ پنجاب کي اهم حيثيت ۽ تسلط رهيو آهي. +جنهنڪري ننڍن صوبن کي محروميءَ جو احساس ٿئي ٿو ۽ انهن کي پنجاب ۽ ان جي بالادستيءَ سان هميشه شڪايت رهندي آئي آهي. +پنجاب جو تاريخي ۽ نيم تاريخي دؤر. +پنجاب جو تمدني ماضي روشن رهيو آهي، سنڌو ماٿر جو حصو هئڻ ڪري هي خطو قدامت جي لحاظ کان دنيا جي قديم تمدنن ۾ شمار ٿئي ٿو. +هن خطي جو تمدن همعصر تمدنن کان اعليٰ رهيو آهي. +ان تمدن جون شاندار روايتون متعارف ڪرائڻ ۽ ان سلسلي کي جاري رکڻ ۾ پنجاب جي درياهي نظام جو وڏو عمل دخل رهيو آهي. +پنجاب جو اهو درياهي نظام، دنيا جي پنجن عظيم درياهي نظامن مان هڪ آهي، جيڪو هتي جي ماڻهن لاءِ قدرتي عطيو آهي. +درياهي پاڻيءَ جي سڄو سال فراهمي، برسات ۽ زير زمين جهجهي مقدار ۾ پاڻيءَ جي ڪري پنجاب جي سر زمين جي زرخيزي منفرد رهي آهي. +گهڻي مقدار ۾ زرعي پيداوار، دولت جي گهڻائيءَ ۽ خوشحاليءَ جي ڪري هي خطو آڳاٽي وقت کان وٺي ”سون جي جهرڪي“ (سوني ڪي چڙيا) جي نالي سان مشهور رهيو آهي. +هن خطي جي خوشحاليءَ جو ٻڌي ڪيترا حملي آور، واپاري، مبلغ ۽ ٻيا ماڻهو هتي آيا ۽ هتان جا ٿي ويا. +انهن ۾ مندا، آريا، ايراني، يوناني، چيني، توراني، منگول، مغل، عرب ۽ يورپي ماڻهو شامل آهن، جيڪي هتي رهي هتي جي زبان سکي، پنهنجي مادري زبان به وساري ويٺا. +سرزمين پنجاب جي زميني حالتن جو مطالعو تخليق ڪائنات جي ڪيترين حالتن سان جڙيو پيو آهي، ڇاڪاڻ ته سر زمين پنجاب سنڌو ماٿر جي حوالي سان روءِ زمين جي قديم ترين خطن ۾ شمار ٿئي ٿي. +دنيا جي گولي، زمين/خشڪيءَ، پٿرن/جبلن ۽ سمنڊن/درياهن جي صورت اختيار ڪرڻ لاءِ هڪ وڏو عرصو ورتو آهي. +ماهرن جي راءِ موجب زمين تي موجود قديم پٿر جي دؤر جي عمر چار ارب ۽ 57 ڪروڙ سال هئي. +ان بعد سمنڊن، درياهن ۽ ڍنڍن جنم ورتو. +برفاني دؤر ۾ هن خطي جو جابلو سلسلو تشڪيلي مرحلي مان گذريو ۽ هڪ اهڙو وقت به آيو، جڏهن اهي جبل ٽٽا ۽ انهن جا وڏا وڏا ڍير لڙهي پوٺوهار جي علائقي ۾ اچي زمين ۾ ڄمي ويا ۽ اهڙيءَ طرح ٺٽروٽ ۽ پنجور جي علائقي ۾ هڪ سخت زمين پيدا ٿي، جنهن کي ڪراوٽ چينڪو (Cravtchenko) ’سر زمين سوان‘ (Soan formation) جو نالو ڏنو ويو. +هتي جون زميني حالتون مسلسل تبديلين مان گذريون آهن. +سوان واديءَ ۾ ڊهوڪ پٺاڻ، ٺٽروٽ ۽ پنجور وارن هنڌن تان ڳاڙهي، گلابي ۽ ريتيلي مٽيءَ جا ڪجهه تهه ملن ٿا، جن جي عمر ارضيات جي ماهرن ٻه ڪروڙ سال ٻڌائي آهي. +مٽيءَ جي انهن تهن مان گهوڙن ۽ ٻين چوپاين جون هڏيون به مليون آهن، اهڙيءَ ريت پوٺوهار جي علائقي ۾ سڀ کان پراڻا آثار ناگري ۽ ڊهوڪ پٺاڻ علائقو ملن ٿا، جيڪي شمير جي گليشرائي حالتن کان يقيني طور متاثر ٿيا هوندا. +سڀ کان پهرين ان ڳالهه جا اثر پوٺوهار جي علائقي ۾ ٽٺروٽ ۽ پنجور جي هنڌن تان مليا آهن، جتي اهو عمل اٽڪل پنجويهه لک سال پهرين ٿيو هو. +بلنديءَ جو عمل چار پنج لک سال اڳ شروع ٿيو، نتيجي طور پنجاب علائقي جا ٻه قديم درياهه سوان ۽ ”هرو“ منظر عام تي آيا ۽ پوٺوهار جي علائقي موجوده صورت اختيار ڪئي. +انهيءَ ئي زماني ۾ پنجاب جا باقي پنج درياهه 15 لکن سالن کان 5 لک سال اڳ وچ واري عرصي ۾ ڪشمير مان وهندا، پنجاب جي علائقن ۾ جاري ٿيا. +ان زماني ۾ هنن درياهن جا ڪنارا، موجوده ڪنارن کان 50 يا 100 دفعا بلند هئا، ان دؤر جي آخر ۾ هن علائقي جي برف پگهرجي وئي ۽ درياهن جي پاڻيءَ جي سطح هيٺ ڪرڻ لڳي ۽ آخرڪار انهن موجوده شڪل اختيار ڪري ورتي. +پنجاب ۾ پوٺوهار جي علائقي ۾ واقع ”لوڻ جبل“ (ڪوههِ نمڪ) جي تخليق بابت ماهرن جو خيال آهي ته ڪروڙين سال اڳ هن علائقي ۾ هڪ زلزلو اچڻ ڪري ”ڪوهه نمڪ“ موجوده صورت ورتي. +ان زماني ۾ پنجاب جي وچين علائقن (لاهور، گوجرانوالا وغيره) ميداني صورت اختيار ڪئي. +زلزلي کان اٽڪل چار هزار سال پوءِ ڏکڻ پنجاب ۾ چولستان جو علائقو وجود ۾ آيو. +روايتن موجب آرين پنهنجا ڪتاب هن ڌر تي لکيا جن کي ويد چئجي ٿو، جيڪي 1200 ق. +م کان 800 ق.م جي وچئين عرصي ۾ تخليق ٿيو. +ان کان پوءِ آريا، يوناني، هندو، ٻُڌ، جين ۽ مسلمان دورن، جا ڪيترا ڪتاب،”ڪتبا ۽ ”سڪا“ وغيره وملن ٿا، جيڪي پنجاب جي تمدني تاريخ جا شاهد آهن ۽ انهن جي مطالعي سان ان دور جي حالتن جو پتو پوي ٿو. +ايراضي. +هيءُ پاڪستان جو آبادي جي لحاظ کان وڏي ۾ وڏو ۽ ايراضي جي لحاظ کان ٻيو نمبر وڏو صوبو آهي. +هن جي ڪل پکيڙ 205,344km2 ڪلوميٽر ۽ 79,284mi2 ماڻهو في چورس ڪلوميٽر آبادي رکي ٿو ۽ هن جي دور وار ڪل آبادي هن ريت رهي آهي: +آبادي. +پاڪستان جي ڪل آبادي مان 60 سيڪڙو ماڻهو رهائش پذير آهن. +هي صوبو زرعي طور تمام گهڻو خوشحال آهي، يعني زرعي زمين، ريگستاني علائقي (راجسٿان، چولستان) ۽ هماليا جبل جي چوٽين تي محيط آهي، خاص طور اترين پاسي جابلو علائقن ۾ ٿڌي موسم رهي ٿي، جتي عموماً سياري جي موسم ۾ برف باري ۽ اونهاري جي موسم خوشگوار موسم هوندي آهي. +سماجي ۽ ثقافتي ريتن رسمن جي لحاظ کان هن صوبي جي پنهنجي الڳ سڃاڻپ آهي، هتي جي ٻولي پنجابي آهي، جيڪا شاهه مکي رسم الخط تحت لکي وڃي ٿي، پاڪستان جي ٻين صوبن جيان هتي پڻ مختلف ٻوليون ڳالهائيندڙ ماڻهو رهن ٿا، جيڪي 77. +23 سيڪڙو پنجابي، 17. +36 سيڪڙو سرائيڪي، 4. +51 اردو، 1. +8 سيڪڙو پشتو، 0. +66 سيڪڙو بلوچي، 0. +16 سيڪڙو سنڌي ۽ 0. +95 ٻيون ٻوليون ڳالهائين ٿا. +پنجاب ۾ آباديءَ جي نسبت سان 98. +21 سيڪڙو مسلمان (مختلف فرقن سان تعلق رکندڙ، جن ۾ گهڻائي سنين جي آهي)، جڏهن ته 1. +31 سيڪڙو ٻين مذهبن جهڙوڪ: عيسائي، احمدي، هندو، سک، پارسي ۽ تجائي آبادي رهي ٿي. +هن صوبي ۾ 36 ضلعا، جن ۾ اٽڪ، بهاولپور، بهاولنگر، ڀڪر، چڪوال، جنيوٽ، ڊيرا غازي خان، فيصل آباد، گجرانوالا، گجرات، حافظ آباد، جهنگ، جهلم، ڪوثر، خانيوال، خوشاب، لاهور، ليه، لوڌران، منڊي بهاوالدين، ميانوالي، ملتان، مظفر ڳڙهه، نارو وال، ننڪانا صاحب، اوڪاڙه، پاڪپتن، رحيم يارخان، راجن پور، راولپنڊي، ساهيوال، سرگوڌا، شيخو پوره، سيالڪوٽ، ٽوبا ٽيڪ سنگهه، وهاڙي وغيره اچي وڃن ٿا، پنجاب ملڪي معيشيت ۾ زراعت، معدنيات ۽ ٻين مختلف قسمن جي پيداواري ذريعن سان ڪردار ادا ڪري ٿو، جنهن ۾ جي ڊي پي (GDP) جي مد ۾ هڪ اندازي مطابق 51. +8 سيڪڙو کان 54. +7 سيڪڙو ادا ڪري ٿو، جڏهن ته مختلف خدمتن هيٺ 52. +1 سيڪڙو کان 64. +1 سيڪڙو کان 61. +5 سيڪڙو زرعي پيداوار ڏئي ٿو، زرعي لحاظ کان خوشحال صوبو آهي، جن ۾ خاص طور چانور، ڪمند، سورج مکي، ڪپهه، ڀاڄيون، ميوا وغيره، هتان جي پيداوار ڳڻي سگهجي ٿي، جڏهن ته صنعتي ميدان ۾ هينئر پنجاب تيزيءَ سان ترقي ڪري پيو هتي 68000 هزار صنعتي يونٽ آهن، جنهن ۾ هر قسم جي صنعت، جهڙوڪ: ڪپڙي ٺاهڻ، گاڏين، سيمينٽ، لوهه، تيل جي صفائيءَ جي ڪارخانن کانسواءِ گهريلو صنعت وغيره اچي وڃي ٿي، ان کان علاوه هتان ڪوئلي، گئس، پيٽرول، جابلو لوڻ، جپسم وغيره جا معدني ذخيرا به مليا آهن. +ٻولي. +سرزمين پنجاب ۾ رهندڙن جي ٻولي، جيڪا دهليءَ کان وٺي خيرپور ٽاميوالا تائين ۽ پشاور کان وٺي ڄمون ۽ ڪشمير تائين ڳالهائي وڃي ٿي، جيتوڻيڪ هن ٻوليءَ جي لهجن کي جدا جدا هنڌن تي مختلف نالن سان سڏيو وڃي ٿو، جيڪي مشرقي پنجابي ۽ مغربي پنجابي (لهندا) جون شاخون ۽ نالا آهن. +جيئن ته: ڀٽياڻي، پواڌي، دوآبي، بالوي، پهاڙي، سرائيڪي، رياستي، ملتاني، ڇاڇي، پوٺوهاري، شاهپوري، ماجهي ۽ هندڪو وغيره. +ان هوندي به روزمره جي استعمال ۽ ادبي اظهار لاءِ هڪڙي ئي ٻولي استعمال ٿيندي آهي، جيڪا لاهوري ۽ سرائيڪيءَ جو وچيون لهجو آهي. +هن ٻوليءَ لاءِ ’پنجابي‘ جو لفظ پهريون ڀيرو 1080هه/1658ع ۾ حافظ برخوردار مفتاح الفقه ۾ استعمال ڪيو. +پنجابي ٻوليءَ جي ابتدا ۽ اسلوب بابت ڪافي اختلاف نظر اچي ٿو. +’بادا بُڌ سنگهه‘ مطابق پنجابيءَ جو جسم سنسڪرتي آهي، پر ان جو لباس بدلبو رهيو آهي. +جڏهن سنسڪرت بگڙي ته پراڪرت وجود ۾ آئي. +پراڪرت مان اپڀرنش ٿي ۽ ان مان پنجابي ٻولي ٺهي، هڪ ٻيو طبقو ان جي ابتڙ ارتقاء جي ڳالهه ڪري ٿو، يعني هتان جي اصلوڪي پراڪرت اڳ موجود هئي، جنهن تي پوءِ سنسڪرت جو اثر پيو ۽ ائين اپڀرنش وجود ۾ آئي، جنهن مان پنجابي ٺهي، ڪي عالم سموري سنڌو ماٿريءَ جي ٻولين کي هڪ ئي اصلوڪي ماءُ ٻوليءَ مان نڪتل مڃين ٿا، جيئن ته اها هڪ وسيع علائقي جي ٻولي آهي، ان جي مختلف لهجن ۽ محاورن ۾ فرق آهي، ان ڪري ئي پنجابيءَ جي جدا جدا محاورن کي جدا جدا ٻولين جا نالا ڏنا ويا آهن. +سـر اي. +گريئرسن پنهنجي ڪتاب ”لنگئسـٽڪ سروي آف انـڊيـا“ ۾ انهن تي تفصيل سان روشني وڌي آهي. +هـونئن ته پنجـاب جي رهـواسين ۽ پنجابي ڳالهائيـندڙن کي ”پنجابي“ چئبو آهي، پر سنڌ ۾ ڪيترائي ماڻهو سنڌي ٿي وڃڻ باوجود پنهنجي سڃاڻپ پنهنجي قديم وطن جي نسبت پنجابي رکندا اچن. +هندن جي ستن ورنن (ذاتين) مان هڪ ورِن جو نالو ”پنجابي“ آهي، جنهن مان سنڌ جا ناليوارا ليکڪ گوبند پنجابي موهن پنجابي ٿي گذريا آهن، سندري اتمچنداڻيءَ ۽ اي جي اتم جي نياڻيءَ آشا چاند جو گهر وارو ’چاند پنجابي‘ آهي. +انڍڙن، پاهڙن، واتڙا سمن ۽ ملاحن جي هڪ پاڙي جو نالو به ”پنجابي“ آهي، سنڌ ۾ آباد ڪيترا پنجابي ڪجهه نسلن کان پوءِ مڪمل سنڌي ٿي ويا آهن، سنڌ جي گورنر جو اڳوڻو صلاحڪار محترم وهاب شيخ انهن مان هڪ آهي، سنڌ ۽ پنجاب ۾ ڪيتريون ئي ذاتيون اهڙيون آهن، جيڪي ٻنهي هنڌن تي آباد آهن، جيئن کرل، ڀٽي، سيال، جويا ۽ کوکر وغيره. +پنجابي ٻولي جي اصليت ۽ تاريخي جائزو. +پنجابي ٻوليءَ جي باري ۾ ماهرن جا ٻه رايا آهن، هڪ موجب پنجابي ٻولي جو بڻ بڻياد آرين جي ٻولين جي ڪٽنب منجهان آهي، جڏهن ته ٻئي نظرئي موجب پنجابي ٻولي دراوڙي ٻولين جي ڪٽنب سان واسطو رکي ٿي. +ڏٺو وڃي ته ڏکڻ ايشيا جي ٻولين کي ٽن وڏن گروهن ۾ هيٺين ريت ورهايو ويو آهي: +پنجابي ٻوليءَ کي هيٺين جدا جدا پنجن دورن ۾ ورهائي سگهجي ٿو: +’موهن سنگهه‘، پنجابي ادب جي شروعات ”ناٿ جوڳين“ سان ڪئي آهي، سندس راءِ ۾ قديم پنجابي اها ئي اپڀرنش آهي، جيڪا ’پشاچي‘ جي نالي سان مشهور آهي. +ان دور جي پنجابي ٻوليءَ ۾ جوڳين ۽ مسلمانن ٻنهي جو حصو آهي، جوڳي شاعرن ۾ چرٻٽ ناٿ، گورک ناٿ، چورنگي ناٿ، پورن ڀڳت، رتن ناٿ ۽ حاجي بابا رتن اچي وڃن ٿا ۽ مسلمانن ۾ سعود سعد سلمان، بابا فريد گنج شڪر ۽ امير خسرو وغيره شامل آهن. +1469ع کان 1539ع جي وچ ڌاري سک ڌرم جي بانيءَ بابا گرونانڪ پنجابي ٻوليءَ جو پهريون ڪلام لکيو، جيڪو ’گرنٿ صاحب‘ ۾ موجود آهي. +هن پنهنجي مذهبي تعليم پنجابي ٻوليءَ ۾ ڏني ته جيئن ماڻهو هدايت وٺن. +پنجابي ٻوليءَ ۾ نثر به ملي ٿو، پنجابي ٻوليءَ جا گرامر به لکيا ويا. +هن دؤر جي شاعرن ۾ وارث شاهه، بُلهي شاهه، علي حيدر، خواجه فقير، هاشم شاهه، قادر يار، احمد يار، عبدالحڪيم بهاولپوري، ميان لطف علي، مولوي محمد مسلم (مصنف عجائب القصص) ڳڻي سگهجن ٿا. +پنجابي ادب جو پنجون دور 1849ع کان شروع ٿيو، جنهن ۾ انگريزي ٻوليءَ سان گڏ اردو به عام ٿيڻ لڳي. +هندن اردوءَ جي مخالفت ڪئي ته مسلمانن پنجابيءَ جي بدران اردوءَ تي وڌيڪ زور ڏنو، 1947ع ۾ پنجاب صوبي جي ٻن حصن ۾ ورهاڱي کان پوءِ مشرقي پنجاب، پنجابي ٻوليءَ جو مرڪز بنجي ويو ۽ پنجابي ادب جي لاءِ تحرير جو ذريعو گرمکي لپي مقرر ٿي. +جڏهن ته پاڪستان ۾ پنجابي تصنيفن لاءِ خط نستعليق (شاهه مکي) رائج ڪيو ويو. +جديد دور ۾ معياري پنجابي ادب کي ترقي ڏيڻ لاءِ باقاعدي مجلسون ۽ ادارا قـائم ڪيـا ويـا آهـن. +مـاهنـامه ”پـنـج دريـا“، مـاهنـامه ”پنجابي ادب“، +”سوير انٽرنيشنل“، ”لهران“ ۽ ٻيا رسالا ۽ مخزنون پنجابي ٻوليءَ جي اشاعت ۽ واڌ لاءِ ڪم ڪري رهيون آهن. +پنجابيءَ جي مقامي محاورن (پنجابيءَ جي حامين جي راءِ) مان سرائڪي ۽ هندي ٻولين پنهنجي علحده ادبي حيثيت حاصل ڪري ورتي آهي. +اهڙيءَ ريت هاڻي آهستي آهستي پنجابي ٻولي فقط لاهور تائين ئي محدود ٿيندي ٿي وڃي، ڏٺو وڃي ته پنجابي اديبن ۽ محققن پنجابي ٻوليءَ جي گرامر ۽ لغات تي تازو ئي ڌيان ڏنو آهي ۽ ڪيترا ڪتاب ۽ لغتون تيار ڪيون آهن. +قديم پنجابي ادب. +(1526ع کان اڳ جو ادب) (Medieval Panjabi Literature): قديم پنجابي ادب جيڪو ڀرنش پشا جي نالي سان مشهور ٿيو، هن ۾ ڪجهه جوڳين ۽ ناٿن جي حصي کانسواءِ ڪجهه صوفين ۽ جوڳي شاعرن جو حصو پڻ سمجهيو وڃي ٿو، جنهن ۾ چرپٽ ناٿ، چورنگي ناٿ يا پورن ڀڳت، رتن ناٿ يا حاجي بابا رتن جا نالا وٺي سگهجن ٿا، جن جو ڪلام، شبدن ۽ شلوڪن جي صورت ۾ ملي ٿو، هن دور ۾ هڪ مسلمان مسعود سعد سلمان جو نالو پڻ ملي ٿو، جنهن ”بارهه ماهي“ ۽ ”ست واري“ چيا هئا، هن کان پوءِ بابا فريد شڪر گنج (1173-1265ع) جو ڪجهه ڪلام هندي نسخن ۾ ملي ٿو، بابا گرونانڪ صاحب (1429-1538ع) جنهن جي هدايت ۽ نيڪيءَ جي املهه موتين کي پنجابي ۽ سرائيڪي ’گرنٿ صاحب‘ ۾ محفوظ ڪيو ويو، جنهن کي پنجابي زبان جو پهريون مستند ڪلام چئي سگهجي ٿو. +احمد گوجر. +احمد گوجر هير رانجهي جي عوامي داستان کي طويل بيتن جي صورت ۾ منظوم ڪيو. +هن کان سواءِ ڇڇو ڀڳت لاهوري پڻ اهم شاعر ٿي گذريو آهي، جنهن گيتا جو منظوم ترجمو ڪيو، هن دور ۾ جيڪي ٻيا اهم شاعر ٿي گذريا آهن، انهن ۾ عبدالله لاهوري، ڪمال الدين شاهه ظريف، پير محمد ۽ معزالدين اسلام، طب ۽ جنگ نامن جهڙن موضوعن تي شاعري ڪئي، هتي اهو ياد رهي ته مغل دؤر ۾ پنجابي ادب ۾ نثر تي ڪنهن به قسم جو ڪم نه ٿي سگهيو. +پنجابي ادب جو ٻيو دور. +(1707 کان 1849ع) (بلهي شاهه ۽ وارث شاهه جو دؤر): هن دور ۾ پنجابي ادب تي نثر ۾ پڻ ڪم ٿيو ۽ انگريزن دلچسپي ورتي ۽ پنجابي ٻوليءَ جو گرامر هن دور ۾ لکيو ويو، هن دور ۾ انجيل مقدس جو پنجابيءَ ۾ ترجمو ٿيو ۽ پنجابي ٻوليءَ تي فارسيءَ جو گهڻو اثر پيو، هن دؤر ۾ جيڪي اهم شاعر ٿي گذريا، انهن ۾: علي حيدر (1698 کان 1758ع) پنجابي جو اهڙو شاعر ٿي گذريو آهي، جنهن جي ڪلام ۾ موسيقيءَ سان گڏوگڏ صوفياڻو رنگ پڻ موجود آهي، هن جون سي حرفيون مشهور آهن. +نجابت ڪوي (ارڙهين صدي جي شروعات) هن شاعر جي ڪلام ۾ ”نادر شاهه دي وار“ اهم آهن. +پنجابي جي اهم شاعرن ۾ مقبول (1718-1747) ۽ خواجه فريد فقير (1720-1790) جو ڪلام هير رانجهي، سي حرفين، جنگ نامه ۽ ڪسب نامه جي صورت ۾ موجود آهي. +سيد بلهي شاهه. +(1680-1757ع): پنجابي ٻوليءَ جو سڀ کان وڏو انقلابي شاعر جنهن ننڍي کنڊ ۾ ان وقت موجود مذهبي ڪٽرپڻي ۽ نسلي مت ڀيد جي گهٽ ۽ ٻوسٽ خلاف احتجاج طور آواز بلند ڪيو. +سندس شدت، جوش، اصلاح، سوچ، ڪوڙ ۽ منافقت خلاف حق ۽ سچ جي مزاحمت سندس شاعريءَ جون خاص خوبيون آهن، سندس والد صاحب اصل اچ گيلانيان جو ويٺل هو، جيڪو ان وقت سنڌ جو حصو هيو، بلهي شاهه رڳو ڇهن ورهين جو هو ته سندس والد صاحب لڏي وڃي قصور شهر ۾ ويٺو، سندس ڪلام گهڻو تڻو پنجابيءَ سان گڏ سرائيڪيءَ ۾ به آهن. +پنجابي ادب جو ٽيون دور. +(Third Period): (انگريزن جو دور 1849ع ۽ ان کانپوءِ). +پنجاب تي انگريزن جي قبضي کان پوءِ عوام ۾ سماجي، معاشي ۽ سياسي طور وڏي تبديلي اچڻ سان گڏوگڏ پنجاب ۾ اردوءَ کي پڻ سرڪاري ٻوليءَ جو درجو ڏنو ويو، هن ڏس ۾ آريا سماج جي اثر هيٺ هندن ۽ سکن اردوءَ جي سرڪاري ٻوليءَ طور سخت مخالفت ڪئي، پر پنجابي مسلمانن پنهنجي ماءُ جي ٻوليءَ جي ڀيٽ ۾ اردوءَ کي ڀليڪار چيو. +هن دور ۾ پنجابي ادب ۾ شاعريءَ جي اساسي روايتن ۽ ادب جي جديد روايتن جا ٻه گروهه موجود هئا، هن قسم جي ڪلاسيڪل روايتن جي پٺڀرائي ڪندڙن ۾ سيد فضل شاهه، ميان محمد بخش ۽ هدايت الله اهم جاءِ والارين ٿا. +جديد پنجابي ادب (Modern Punjabi Litrature): ڏٺو وڃي ته جديد پنجابي ادب تي انگريزي، روسي ۽ فرينچ ادب جو تمام گهڻو اثر موجود آهي، پاڪستان کان اڳ ۽ پوءِ جي اديبن ۽ شاعرن کان سواءِ پنجابي جي نئين ٽهي پنهنجي ادب جي واڌاري لاءِ تمام گهڻي جاکوڙ ڪئي آهي، هن ڏس ۾ مقالا نگاري، ڪهاڻي، نظم، گيت، آزاد نظم، ناول، ڊراما، ريڊيو ۽ ٽيليويزن ڊرامن، تاريخ ۽ ۽ ادب تي ڪم ٿيو آهي، جديد پنجابي شاعريءَ جي صنفن ۾ احمد راهيءَ جو ’ترنجڻ‘ ۽ شهزاد قيصر جو ’دوجي اک‘ +جديديت جو جا عڪاس آهن. +هن وقت ’لهران‘، ’سوير انٽرنيشنل‘، ٽماهي پنجابي ادب رسالن کانسواءِ مسعود کدر پوش ٽرسٽ ۽ سچيت ڪتاب گهر لاهور پنجابي ادب کي هر صنف ۾ مالا مال ڪرڻ لاءِ ڪوششون ڪري رهيا آهن ۽ پنجابيءَ ۾ افاسانن، ناولن، شاعريءَ، لغات، تنقيد ۽ تاريخ تي ڪافي ڪتاب ڇپجي رهيا آهن. +پنجاب جا لوڪ ناچ. +(Folk Dances of Pnujab): جيئن ته پنجاب جو صوبو ننڍين ننڍين ثقافتن ۽ گهڻن لهجن (Dialects) ۾ ورهايل هجڻ ڪري هتي جا لوڪ ناچ پڻ مختلف قسمن جا آهن، جي هيٺ ڏجن ٿا: +پنجابي شاعري: پنجابي ادب ۾ شاعريءَ جي ابتدا يارهين صدي عيسويءَ جي شروعات ۾ محمود غزنويءَ جي پنجاب فتح ڪرڻ وقت ٿي. +پنجابيءَ ۾ پهرين مستند شعري تصنيف چشتي طريقي جي مشهور صوفي بزرگ شيخ فريد (1173-1265ع) جا دوها شمار ڪيا وڃن ٿا، جيڪي سکن جي مذهبي ڪتاب ”گرو گرنٿ“ ۾ شامل آهن، جيڪو 1604ع ۾ مرتب ٿيو هو. +شيخ فريد (بابا فريد) جي ڪلام مان 2500 شعر ۽ ٽي مناجاتون گرو گرنٿ جي مستند جلد ۾ موجود آهن، اها شاعري نهايت بلند معيار جي آهي. +شيخ فريد جي ٻولي اعليٰ ۽ خوبصورت آهي، هن جي ڪلام ۾ خوديءَ کي ڇڏڻ ۽ نفس مارڻ جي تعليم آهي، بابا فريد جو ڪلام انهيءَ دور جو آهي، جيڪو سنڌي ۽ سرائڪيءَ جي گڏيل سنڌو ئي ٻوليءَ ۾ آهي، ان کان پوءِ ٻن صدين ۾ ڪيترو ئي شعر و ادب تخليق ٿيو هوندو، پر اهو اڻلڀ آهي. +سورهين صديءَ عيسوي جي ابتدا ۾ پنجابيءَ جي غير معمولي واڌ جي شاهدي، سک عقيدي جي باني گرونانڪ 1469-1539ع) ۽ ان جي چئن پوئلڳن جي نظمن مان ملي ٿي. +چرخه نامه. +پنجاب جي ڳوٺن ۾ عام طور چرخي تي ڪپڙي اڻڻ جو ڪم عام ٿيندو هو ۽ هن طرح سگهڙ زالون مختلف قسمن جا ڪپڙا تيار ڪنديون هيون، ”چرخه نامه“ ۾ شاعر صوفياڻي ويچار ڌارا کي چرخي وسيلي سٽ ڪتڻ جي ڀيٽ انسان جي سٺن ڪمن سان ڏني آهي، هن ڏس ۾ مولوي عبدالستار، اڪبر ۽ عبدالعزيز چرخي نامه جي صنف وسيلي پنجابي ادب کي تمام گهڻو شاهوڪار بڻايو آهي. +پنجابي ادب ۾ شاعري: ماڌو لال شاهه حسين (1539-1600ع) پنهنجي دؤرجي پهرين صوفي شاعرن مان آهي. +سلطان باهو (1631-1691ع)، بابا بُلهي شاهه (1680-1758ع) ۽ هدايت الله جون شعري تصنيفون پنجابي صوفي شاعريءَ جو نمونو آهن. +ڪافي سنڌي وانگر پنجابيءَ زبان جي به شهري صنف آهي، جيڪا اڳ توڙي هاڻي ڳائي وڃي ٿي. +بُلهي شاهه جو ڪلام ان جو بهتر مثال آهي. +پنجابي ادب ۾ صوفياڻي موسيقيت واري شاعريءَ سان گڏ رومانوي شاعريءَ به ترقي ڪئي. +رومانوي شاعريءَ جو قديم ترين شاعر ”دامودر گلاٽي“ آهي، جيڪو شاهه حسين جي همعصرن مان هو. +هو سک مذهب جي عقيدن سان گڏ صوفياڻن خيالن کان به متاثر هو، هن ”هير رانجهي“ جي ڪهاڻيءَ جي ڪلاسيڪي ترجماني ڪئي، جنهن شاديءَ ۾ والدين جي پسند جي پابندين خلاف رد عمل ۽ بغاوت جو اظهار ڪيو. +اها رومانوي ڪهاڻي اڳتي هلي ”پنجابي ڪلاسڪ“ بڻجي وئي. +”هير رانجها“ جي ڪهاڻيءَ کي جن شاعرن پنهنجي خاص رنگ ۾ منظوم ڪيو، تن ۾ سڀ کان مشهور وارث شاهه (1727-1789ع آهي. +پنجابي جي سڀني صوفي شاعرن سي حرفي جي صنف کي صوفياڻي ۽ عشقيه انداز ۾ ڳايو. +ان کانسواءِ پنجابيءَ جي ڪلاسيڪل شاعرن گهڻو ڪري سڀني صنفن ۾ طبع آزمائي ڪئي آهي، پنجابي ڪافي يا عارفاڻو ڪلام جن شاعرن ڳايو، اهڙي اساسي پنجابي شاعريءَ جي موضوعن ۾ طويل عشقبيه داستان، عوامي اهنج ۽ ايذاءُ، معاشي ۽ سماجي حالتن جو اولڙو پڻ انهن جي ڪلام ۾ ملي ٿو. +اهڙن عوامي پنجابي شاعرن ۾ پيلو، حافظ برخوردار جو مرزا صاحبان، وارث شاهه جي هير، هاشم شاهه جي سسئي پنهون، عبدالحڪيم بهالپوري ۽ مولوي غلام رسول جو احسن القصص، فضل شاهه جي سهڻي ماهيوال، ليليٰ مجنون ۽ ميان محمد بخش جو سيف الملوڪ جا منظوم داستان تمام گهڻو مشهور ٿيا. +ان کان سواءِ انبياءِ ڪرام جي باري ۾ جنگ نامن جي نمونن تي جيڪي لکيو ويو، تنهن کي گلزار چيو وڃي ٿو. +ان ڏس ۾ مولوي محمد اسلم جو گلزار موسيٰ، گلزار سڪندري، گلزار محمدي، محمد محمود دلپزير جو گلزار آدم، گلزار موسيٰ ۽ گلزار مڪه مشهور آهن. +پنجاب جي عام ماڻهن جي ڌارين جي حملن خلاف ويڙهاند ۽ جنگ ۾ ڏيکاريل سورهيائي، جنهن کي شاعريءَ جي ڊرامائي انداز ۾ پيش ڪيو ويو آهي. +پنجاب ۾ هن قسم جي صنف کي وار (جنگ نامو) چيو وڃي ٿو، مثال طور: نجايت جي ’نادر شاهه دي وار‘، ’پير محمد جي‘، ’چٺيان دي وار‘ ۽ شاهه محمد جي ’سکان دي وار‘ شامل آهن. +پنجابي واريون ٽن قسمن جون آهن، جهڙوڪ: +پنجاب جي ٻهراڙيءَ ۾ عوام جي وندر جو وسيلو قديم لوڪ گيت آهن، جن ۾ سندن روزاني حياتيءَ جي خوشين ۽ غمن جو اولڙو ملي ٿو، اهڙن گيتن ۾ ماهيا، ڇلا، جگني، دوهڙي، بوليان ۽ لوريان جهڙيون لوڪ پسند صنفون ملن ٿيون. +پنجابي شاعريءَ ۾ محبوب کان جدائي جي ڪيفيت جو بيان، بارهه ماهي (ٻارهن مهينا) ۽ اٺواري جهڙين صنفن ۾ موجود آهي. +اهڙن شاعرن ۾ بلهي شاهه، شاهه مراد، خواجه نصير ۽ ميان هدايت الله جا بارهه ماهي ۽ اٺواري تمام گهڻو مشهور آهن. +پنجابي بزرگ شاعرن جو صوفياڻو ۽ عارفاڻو ڪلام ”بول شلوڪ“ چيو ويندو آهي، جنهن ۾ روحاني ڪيفيت بيان ٿيل هوندي آهي. +اهڙن قديم شاعرن ۾ بابا فريد گنج شڪر ۽ حضرت ابراهيم مشهور آهن. +جديد شاعرن ۾ سيد ممتاز علي شاهه ۽ مظفر بخاريءَ جا نالا کڻي سگهجن ٿا، جن ”بول شلوڪ“ تي طبع آزمائي ڪئي. +پنجابي ادب جا مختلف دؤر. +پنجابي ٻوليءَ جي نثري ادب جي ابتدا به سک روايتن سان ٿئي ٿي. +گرونانڪ جي واڻيءَ ۾ واقعا ۽ ڪهاڻيون آهن، جن کي جنم ساکي يا جيون ڪهاڻيون چئجي ٿو. +سنگهه سڀا تحريڪ جي ممتاز شخصيت ”ڀائي وير سنگهه“ (1872-1975ع) 19 صديءَ جي آخر ۾ پنجابي ٻوليءَ ۽ ادب کي سکن جي قومي خصوصيتن جي اظهار جو ذريعو بڻايو. +ان مقصد جي واڌ لاءِ هن هفتيوار اخبار ”خالصه سماچار“ ۾ بي شمار مضمون لکيا ۽ مختصر رسالا به شايع ڪيا. +هن تحريڪ کي ادب ۾ نمايان درجو ٻن تاريخي ناولن ذريعي حاصل ٿيو: هڪ ”سندري“ (1897ع) ۽ ٻيو ”بجئي سنگهه“ (1898ع)، جڏهن ته ان کان پوءِ هن ”ستونت ڪور“ ٻن ڀاڱن ۾ لکيو. +پهريون حصو 1899ع ۾ ۽ ٻيو حصو گهڻو پوءِ 1908ع ۾ شايع ٿيو. +انهن ٽنهي تحريرن ۾ ارڙهين صديءَ جي مغل حڪومت خلاف سکن جي جدوجهد کي جذباتي ۽ رومانوي رنگ ۾ پيش ڪيو ويو آهي. +ان کان پوءِ وارين تصنيفن ۾ ’بابا ڪنور سنگهه‘جا موضوع، پنهنجي دؤر جا ڳوٺاڻا منظر، معاشي ۽ سماجي مسئلا، ڳوٺاڻي زندگيءَ ۾ تبديليءَ جا اثر، آزاد وڪالت، ڊاڪٽري اختيار ڪرڻ جي ترغيب ۽ مختلف مذهبي گروهن ۾ گهڻائيءَ جو ذڪر آهي. +انهيءَ زماني ۾ هندن ۽ مسلمانن ۾ پنجابي ٻوليءَ ۽ ادب سان لڳاءُ، وطن جي حب واري جذبي هيٺ به وڌيو هو. +’بهاري لال پوري‘ ۽ ان جي پٽ ’بش داس‘ پوري قاعدن جو نصابي ڪتاب لکي، اهم خدمت انجام ڏني. +’برج لال شاستري‘ (1894ع)، سنسڪرت روايتن مطابق ڊراما: ”ساوتري سوڪنيا“، ”پرگيا“، ”واسوارتا“ ۽ ”پورن ڀڳت“ لکيا، پر نمايان ادبي مقبوليت ’ڌني رام مهترڪ‘ (1876-1954ع) جي حصي ۾ آئي، جنهن هندو ڪلاسيڪي روايتن ۽ قومپرستيءَ تي نظم لکيا، جن ۾ مذهبي ۽ پاڪيزه ٻولي استعمال ڪئي وئي آهي. +ڊرامي جي ابتدا اصل ۾ ’ايشور چندر انند‘ (1892-1967ع) جي ڊرامي سڀدرا (1924ع) سان ٿي. +انند، ابتدائي 20 صديءَ جي انگريزي ڊرامي جي طرز جي تقليد ڪندي، نئين ۽ پراڻي جي ڇڪتاڻ کي پيش ڪيو. +شيڪسپيئر ۽ پنجابي لوڪ آرٽ جي ٽيڪنڪ جي به ان تي ڇاپ آهي. +پنجابي ناول جي ابتدا ’نانڪ سنگهه‘ (1897-1972ع) کان ٿي، جنهن ڪجهه شروعاتي ڪوششن کان پوءِ پنهنجي لکيل ڊرامي ”سفيد خون“ (1932ع) ۾ هڪ معيار قائم ڪيو. +ان جو موضوع هندستاني سماج ۾ عورت جي مظلوميت آهي، خاص ڪري جڏهن هوءَ بيوهه ٿي وڃي ٿي ۽ مايوسيءَ جو شڪار ٿيندي، عصمت فروشيءَ تي مجبور ٿئي ٿي ۽ وئيشا بڻجي پنهجو بدلو وٺي ٿي. +نانڪ سنگهه انهيءَ موضوع جا ٻيا به پهلو پنهنجي ناولن ”فولادي گل“ (1934ع) ۽ ”ٽٽل بينا“ ۾ پيش ڪيا آهن. +ورهاڱي کان پوءِ ’نانڪ سنگهه‘ جي سياسي ۽ سماجي معاملن سان گهري دلچسپيءَ جو اظهار ملي ٿو. +نوڪر شاهيءَ جي بدچالي، مذهبي ۽ سماجي رياڪاري، واپاري ۽ زمينداري طبقي جي هٿان هارين ۽ مزدورن جي بي رحماڻي ڦر مار کي ظاهر ڪيو ويو آهي. +جيئن ”آدمخور“ ۽ ”چترڪار“ مان ظاهر آهي. +’گربخش سنگهه‘ پنجابي ادب جي ميدان ۾ 1935ع دوران هڪ آزاد خيـال ۽ انـسان دوست مصنـف جي حيثيـت سان داخل ٿيو ۽ ماهـوار ”پريت“ رسالو به ڪڍيائين. +هو مذهب، سماجي لاڳاپن ۽ گهريلو زندگي، مطلب ته زندگيءَ جي هر شعبي ۾ آزاديءَ واري تصور جي حمايت ڪندو رهيو. +ان کان سواءِ ٻين مصنفن، پنجابيءَ ۾ سٺو ڪم ڪيو. +امرتا پريتم پنجابيءَ جي وڏي ليکڪا آهي. +هن جي شاعريءَ ۽ ناولن پنجابي ٻوليءَ کي وڏي اوج تي رسايو. +’پنجابي ادبي بورڊ‘ مسعود کدرپوش ٽرسٽ، سويرا انٽرنيشنل، سچيت ڪتاب گهر، لهران ادبي بورڊ لاهور ۽ ٻيا ادارا پنجابي ٻولي ۽ ادب جي ترقيءَ لاءِ وڏو ڪم ڪري رهيا آهن ۽ جديد پنجابي ادب ڌڙا ڌڙ لکجي ۽ ڇپجي رهيو آهي. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9665.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9665.txt new file mode 100644 index 0000000..3a42d83 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9665.txt @@ -0,0 +1,26 @@ +ميرپور ساڪرو +ميرپور ساڪرو Mirpur Sakro(مِيرپور ساڪرو، اردو: میرپور ساکرو) پاڪستان جي صوبي سنڌ جي ٺٽي ضلعي جو هڪ تعلقو آهي.هي شھر موجوده گهارو شھر کان ارڙهن ڪلوميٽر ڏکڻ طرف آهي. +هن وقت تعلقي جو هيڊ ڪوارٽر آهي. +ميرپور ساڪرو تمام گهڻو تاريخي قديم علائقو آهي. +سردار لقمان خان ملڪاڻي,شمشاد ساڪرائي ۽ جمال مراد گبول جو مسڪن آهي. +ساڪرو عربن جي حملي وقت به موجود هو.ان جي شاهدي هتان جا قديم ڪوٽ قلعا ۽ انهن جا آثار ڏيئي رهيا آهن.ساڪرو جو علائقو تمام گهڻو قديم ۽ تاريخي آهي.ان جو ثبوت ڀنڀور,ديبل,جاکي بندر,لاهري بندر,راڻي جو ڪوٽ,ڌاراجا جو شهر,رتو ڪوٽ ۽ ملاڻي ڪوٽ جو هتي هجڻ آهي.ساڪرو ڀنڀور کان به قديم آهي,ڇاڪاڻ ته ڀنڀور جو شهر راجا ڀنڀوراء ٺهرايو هو,جيڪو خود ساڪري جي رياست جو والي هو. +هن علائقي مان ساڪرو نارو وهندو هو,تنهن ڪري هن علائقي تي ساڪرو نالو پيو.ديبل , ڀنڀور , ڌاراجا , لاهري , جاکي ,ٿرڙو ۽ بڪار ان قديم ساڪرو جا شهر هئا. +عربن پهريون حملو ديبل تي ڪيو ,جيڪو پڻ ساڪري جي علائقي ۾ هو. +ميرپور ساڪرو جو شاندار ماضي گواه آهي ته هي شهر علم ۽ ادب جو هر دور ۾ مرڪز رهيو آهي.هتان جي عمر رسيده ماڻهن جو چوڻ آهي ته هتي ادبي پروگرام راڳ رنگ جون محفلون ٿينديون هيون.هندن جي لڏپلاڻ سبب هندو اديب,شاعر,فنڪار ,ادب ۽ فن سان دلچسپي رکندڙ ڪيترائي مور ماڻهو ساڪري کي خير آباد چئي هليا ويا ,جن ۾ ڀيڄومل ساڪرائي شاعر,تيرداس ڳائڻو,پوپٽ مل جهڙا اديب ۽ شاعر ساڪري جي وڻن کي هميشه لاء ڇڏي ويا.ان وقت ساڪرو شهر ۾ وڏو چهچٽو هوندو هو.هندو لڏي ويا ته اهي رونقون به پاڻ سان کنيو ويا.اڄ فقط انهن جون يادگيريون رهجي ويون. +هتان جا اديب ۽ شاعر ملڪان ملڪ مشهور هئا.پير محمد پياسي ,شمشاد ساڪرائي,هاشم لهر,رشيد احمد ساڪرائي ساڪري جا مشهور شاعر هئا. +ماضي قريب ۾ ادبي ڪارگذاري جو ٿورو وچوڙ ملي ٿو,جڏهن هتان جو مشهور شاعر شمشاد ساڪرائي 1965ع کان پنهنجون ادبي سرگرميون شروع ڪيون.پاڻ بزم ادب جو بنياد وڌائين.ان پليٽ فارم تان چڱو ادبي حلقو پيدا ٿيو. +ڪجهه سالن جي ماٺار کانپوء 1998ع ۾ ساڪري شهر ۾ بزم نگار جي نالي سان هڪ ادبي تنظيم ٺهي ان تنظيم جو ڪم هو اتان جي ادب ۽ ثقافت کي اجاگر ڪرڻ.ان تنظيم ۾ هتان جا ناليوارا شاعر ۽ اديب شامل هئا جن ۾ شمشاد ساڪرائي,جمال مراد گبول شامل هئا.بزم نگار جي طرفان ساڪري شهر ۾ وڏا ادبي پروگرام ٿيا.شهر ۾ هر هفتي مشاعرا ٿيندا هئا.ادبي ويهڪون ٿينديون هيون.انهن پروگرامن ۾ سنڌ جا نالي وارا اديب شاعر اچي شريڪ ٿيندا هئا. +ماضي قريب ۾ تعلقي ساڪري جا ملهه پهلوان مشهور هوندا هئا.انب شيدي ,بکر شيدي,شير شيدي سنڌ جي سرزمين تي اهڙا ته پهلواني جا جوهر ڏيکاريا جيڪي صدين تائين ياد رکيا ويندا. +ساڪري جو محمد ملاح سرندائي سڄي دنيا ۾ مشهور هو.سندس ادائون ,ڪچهريون ,سندس سرندي وڄائڻ جا سر تال جن ٻڌا هوندا سي ضرور بي قرار هوندا. +ڪو زمانو هو جو ساڪرو شهر ۾ اسٽيج ڊرامن جي ناٽڪن جو اوج هوندو هو ,ٻين علائقن وانگر ميرپور ساڪرو ۾ به سٺا اداڪار پيدا ٿيا.مشهور اداڪار جاويد ٽاڪاڻي جو به تعلق ساڪرو سان آهي. +هيءُ لاڙ جو وڏو شھر آهي. +پنجن ڪوهن تي شيخ حاجي تراب جو قبو آهي، جنھن بکر جو قلعو ورتو ۽ عرب هو، ۽ عباسي خليفن جي ڏينهن ۾ سنڌ ۾ آيو. +قبي تي تاريخ ڊٺل آهي، جا سنہ 171ھ يا سنہ 771ھ آهي. +انهيءَ تي هر مھيني ننڍڙو ميلو لڳندو آهي. +ساڪرو. +هن خطي ۾ بہ ڪنھن دور ۾ آباديون هيون، بادشاهيون هيون. +انھن بادشاهن جون ننڍيون ننڍيون رياستون هيون، بندر، ڪوٽ ۽ قلعا هئا. +ڀنڀور کان ڪيٽي بندر جو ساحلي علائقو سرسبز، شاداب ۽ آباد هو. +اتي بادشاهن جا شوق شڪار هئا. +هن سڄي علائقي کي ساڪرو چيو ويندو هو.ميرپور ساڪرو کي جيڪڏهن سنڌ جي جنت چئجي ته وڌاء ڪونه ٿيندو.هي علائقو امن جو گهوارو ,وڻندڙ ,دلڪش ۽ دل نشين آهي.هتي پياريون دل کي سڪون ڏيندڙ هوائون لڳن ٿيون.هتان جا ماڻهو محبتي مڻيادار ,ماٺيڻا,مهمان نواز , دوستي تان سر ڏيندڙ آهن.هتي جون اوطاقون هميشه مهمانن سان ڀريل هونديون آهن.هتان جي ماڻهن مان هميشه محبت جي خوشبوء ٿي اچي.اهي وفا جا پتلا ۽ قول فعل جا پڪا آهن لاهين ته نڀائين. +هتان جا باغ باغيچا دل کي موهين,هتان جي ٻولي لطيف جي ٻولي,هتان جو دوست ڏکن سکن جو ساٿي,هتان جو هر شخص پنهنجي مٽي سان محبت ڪندڙ ,هتان جو ڀنڀور محبت جو آستانو ,هتان جو پاڻي ماکي جهڙو مٺو,هتان جا ميوا جنت جا تحفا آهن.هتان جي مٽي خوشبودار ,هتي هر وقت اولهه طرف کان جنت جون ڄڻ هيرون لڳنديون رهن ٿيون. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9767.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9767.txt new file mode 100644 index 0000000..819575b --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9767.txt @@ -0,0 +1,10 @@ +صوتيات +صوتيات __(Phonology): +”صوت“ عربي لفظ آهي،جنهن جي معنيٰ آهي ”آواز“، پوءِ اُهو تمام هلڪو هجي يا چٽو. +ٻوُليءَ جو ٻاهريون ۽ ظاهري پهلو آوازن سان تعلق رکي ٿو. +آواز انساني به ٿيندا آهن ته غير انساني به. +انهن جو علمي اڀياس علم طبعي (Physics) ۽ علم بدن جو جز آهي.ان ڪري ٻولين جي آوازن جي اڀياس لاءِ اسان کي علم طبعي ۽ علم بدن (Physiology) جي مدد جي ضرورت رهي ٿي. +انساني ٻوليءَ جي آوازن جو اڀياس هن وقت علمي صورت اختيار ڪري چڪو آهي، جنهن کي علم آواز (Phonetics) سڏجي ٿو. +ڊاڪٽر غلام علي الانا موجب“صوتيات اهو علم آهي، جنهن جو واسطو ڳالهائڻ جي عضون جي عمل سان آهي. +هن علم جي مدد سان اهو ڏيکاري يا سيکاري سگهجي ٿو ته ڪنهن به نئين يا خاص آواز جي اچار ڪرڻ وقت ڳالهائڻ جي عصون جي بيهڪ (Position) ڪهڙي ٿي سگهي ٿي.علم صوتيات ذريعي اها خبر پوي ٿي ته ڪنهن آواز جي اچارڻ لاءِ ڪهڙا ڪهڙا عضوا عمل ۾ اچن ٿا، حرڪت ڪن ٿا ۽ انهن جي عمل جو ڍنگ ڪهڙو آهي ۽ ڪهڙي آواز جو مخرج (Point of articulation) ڪهڙو آهي. +“ مخرجن لاءِ عضون ۾ تاڙون، ڏند، زبان يا چَپَ اهم آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9769.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9769.txt new file mode 100644 index 0000000..2a7c416 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9769.txt @@ -0,0 +1,30 @@ +دل: انسان جي سيني ۾ هڪ عضوو آهي جيڪو سموري جسم کي رت پهچائيندو آهي. +اسان جي دل ٻٽي پمپ وانگر آهي. +ان جو ڪم هر هر سسڻ ۽ ڦنڊڻ سان رت جي داٻ کي قائم رکڻ آهي. +دل جي بناوت چئن خانن تي مشتمل ٿئي ٿي، ساڄي پاسي وارن خانن جو ڪم، استعمال ٿيل رت کي گڏ ڪرڻ ڦڦڙن ۾ آڪسيجن حاصل ڪرڻ لاءِ پمپ ڪرڻ آهي. +جڏهن ته دل کاٻي پاسي وارا خانا صاف رت حاصل ڪري بدن جي مختلف حصن ڏانهن اماڻين ٿا. +اسان جي زندگيءَ جو دارومدار دل جي ڌڙڪندو رهڻ تي آهي. +ڏينهن رات، جاڳندي سمهندي، هلندي ڦرندي دل ڌڙڪندي رهي ٿي. +جيئن جسم کي رت وسيلي آڪسيجن ۽ توانائي پهچي سگهي. +هن ننڍڙي عضوي جي ڪارڪردگي جو اندازو انهيءَ مان لڳايو وڃي ٿو ته، ماڻهوءَ جي دل هڪ منٽ ۾ تقريبن 72 ڀيرا ڌڙڪي ٿي، يعني هر ڌڙڪي سان دل مان سراسري 80 کان 100 سي سي رت خارج ٿئي ٿو. +يعني هڪ منٽ ۾ تقريبن پنج لٽر رت ۽ هڪ ڏينهن ۾ تقريبن ڏهه هزار لٽر رت پمپ ڪيو وڃي ٿو، ڀڄڻ يا ڊوڙڻ، ڳورو ڪم ڪرڻ ۽ ورزش دوران دل جو ڪم ڪئي ڀيرا وڌي وڃي ٿو. +هڪ سراسري زندگي جي عرصي ۾ دل مجموعي طور تقريباََ پنجويهه ملين لٽر کان وڌيڪ رت پمپ ڪري ٿي. +سڄو ڪم دل ڪري ٿي، پيدائش کان موت تائين 60- 70 سال مسلسل سواءِ ڪنهن وقفي، جي سواءِ ڪنهن رڪاوٽ جي ۽ سواءِ مرمت جي لڳاتار ڌڙڪندي رهي ٿي. +دل کانسواءِ جسم جا سڀ عضوا دماغ جي اثر هيٺ هوندا آهن ۽ تنتي تحرڪ وسيلي ڪم ڪندا آهن، جيڪو دماغ يا خرام مغز مان اعصابي رڳن وسيلي عضون تائين پهچي ٿو، پر قدرت دل جي ڌڙڪڻ جو سرشتو خودڪار رکيو آهي. +دل جي ڌڙڪڻ جو هيءُ پاڻ مرادو حرڪت جو مرڪز دل جي ساڄي ڪنوتي (Right Auricle) ۾ مٿئين پاسي واقع هوندو آهي، ان کي سائنس نوڊ (Sinus Node) چئبو آهي. +هي مرڪز مخصوص گهرڙن تي مشتمل آهي، جنهن ۾ پاڻمرادو حرڪت جي پيدائشي صلاحيت هوندي آهي، تحريڪ اتان شروع ٿي، پهريائين ٻنهي ڪنوتين يعني دل جي مٿين خانن ۾ ڦهلجندي آهي. +ان سان گڏ پهرين اهي سسندا آهن. +پوءِ اها تحريڪ ٻئي مرڪزي اي- وي نوڊ (A. +Node) سان ٿيندي آهي. +ٿورڙي وقفي سان دل ۾ اندر خاص ڌاڳن هس بنڊل (Bundle of His) وسيلي دل جي هيٺين خانن وينٽريڪل (Ventricles) ۾ پهچي دل جي سڀني عضون تائين پهچي وڃي ٿو، ٿورڙي وقفي اهي ٻئي سسن ٿا. +ائين دل جي ڌڙڪي جا ٻه حصا ٿيندا آهن، جيڪي آواز به پيدا ڪندا آهن، ڌڙڪڻ جي پهرين حصي ۾ رت مٿين خانن مان هيٺين خانن ۾ اچي ٿو ۽ ٻئي حصي ۾ رت ساڄي ڪنوتيءَ مان ڦڦڙن ڏانهن ۽ کاٻي ڪنوتيءَ مان بدن ڏانهن پمپ ڪيو وڃي ٿو. +دل جي تحريڪ تاندرون ۽ گهرڙن ۾ ڦهلجڻ دوران عارضي برقي تبديليون به پيدا ٿينديون آهن، جن کي اي. +جي (Electrocardiography) وسيلي رڪارڊ ڪيو ويندو آهي، جنهن مان ڊاڪٽر خبر لڳائيندا آهن ته، دل جي ڪهڙي حصي ۾ تحريڪ جي رڪاوٽ يا تاندرون جي ڪمزوري آهي يا ناهي. +انهيءَ سان دل جي بيمارين جي سڃاڻپ ۾ مدد ملندي آهي. +انساني دل جي بناوٽ. +انساني دل جي اندر چار خانا chambers ھوندا آھن: +1.ساڄو خانو يا ساڄو ايٽريم (right atrium) +2.کاٻو خانو يا کاٻو ايٽريم (Left Atrium) +ساڄو وينٽريڪل (Right Ventricle) +4.کاٻو وينٽريڪل (Left Ventricle) +مٿيان ٻه خانا ڪجھ سنھن تھن (thin walled) جا ٺھيل ھوندا آھن جن کي ايٽريا چوندا آهن جڏھن تہ ھيٺيان ٻہ خانا ٿلھن تھن جا ٺھيل ھوندا آھن جن کي وينٽريڪلس چوندا آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9772.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9772.txt new file mode 100644 index 0000000..d134427 --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9772.txt @@ -0,0 +1,21 @@ +دماغ +دماغ (Brain) اهو عضوو آهي جنهن سان سوچڻ ۽ سمجهڻ جو ڪم وٺبو آهي.دماغ عام طور تي جسم جي منڍيواري حصي ۾ هوندو آهي ۽ اربين نيورانز مان ٺهيل هوندو آهي. +اسان جا سمورا حواس پنهنجا احساس، اولڙا، عڪس، فوٽو ڪٿي ٿا پهچائن؟ +ڏسڻ، ٻڌڻ، ڇهڻ، چکڻ ۽ سنگهڻ جا حواس جيڪي به عڪس قبولين ٿا، اهي دماغ تائين پهچائين ٿا. +هر تصور، هر احساس، هر اولڙو، هر عڪس، هر خيال، هر سوچ، عقيدو، ايمان، وهم، وسوسو، ارادو، عزم، جوش جذبو وغيره سڀ ڄاڻ دماغ ۾ آهي. +آڱر ڪٽجي وڃڻ سان سمجهه، ڄاڻ گهٽجي نه ويندي، اکيون نڪرڻ، ٻوڙو ٿيڻ وغيره وقت به اڳ موجود ڄاڻ ۾ کوٽ ڪا نه ٿيندي، پر جيڪڏهن ڪو ڊاڪٽر آپريشن ڪري ميڄالي جو مٿيون تهه يا ياد وارو مرڪز کوٽي، ڪپي ٻاهر ڪڍي ته ماڻهوءَ وٽ سڀ عضوا هئڻ باوجود ڪا به ڄاڻ، ڪا به ياد موجود نه رهندي. +اڄ کان پنج لک سال اڳ ٽيهن سالن جي نوجوان جي جسماني قد بت جي ڀيٽ ۾ ان جي کوپڙيءَ يا دماغ جو جيڪو وزن هو ان جي ڀيٽ ۾ اڄوڪي ٽيهن سالن جي نوجوان جو دماغ گهڻو وڏو آهي. +ان جو سبب اهو آهي ته پنج لک سال اڳوڻي نوجوان جيتري ڄاڻ ماڻي پئي ان جي ڀيٽ ۾ اڄوڪي انسان جي ڄاڻ لکين ڀيرا وڌيڪ سڌريل آهي. +جڏهن کان انسان اپائڻ، پيدا ڪرڻ، پورهيو ڪرڻ سکيو آهي، تڏهن کان هن وٽ دنيا ۾ موجود شين بابت ٻين ساهوارن جي ڀيٽ ۾ نئين ڄاڻ به وڌي. +پورهيي جو ڪو هڪ گهڙيءَ جو عمل سوين نوان تصور پيدا ڪري سگهي ٿو، سوين ڀيرا ساڳيو ڪم سوين ڀيرا ساڳيا تصور ۽ سوين ڀيرا مختلف تصور ڏئي سگهي ٿو. +انهن جي ڀيٽ، فرق وغيره وري اڃا نوان تصور ڏي ٿو. +اسان پنهنجي حياتيءَ ۾ هر ڏيهاڙي ڪيترا ئي نوان تصور ايندا رهن ٿا. +هن وقت ڌرتيءَ جي آبادي پنج يا ڇهه ارب آهي ۽ اڄوڪي ڏينهن ۾ هر هڪ انسان جي ذهن وٽ ڪيترا نوان تصور اُڀريا هوندا ۽ اهي سڀ گڏ ڪجن ته ڪيترا نوان تصور ٿيندا. +انسان جو هر ڏهاڙي سوين هزارين نون تصورن سان واسطو پوندو رهي ٿو ۽ اهو عمل ماڻهوءَ جي معاملي ۾ گذريل ٽيهن سالن کان هلي رهيو آهي. +نون نون عڪسن جو ٺهڻ، انهن جي ٽوڙ ڦوڙ، انهن جو ميلاپ، انهن جي ڪجهه حصن جي ٽٽوڙ ڦوڙ، انهن جي ڪجهه حصن جو ميلاپ، نون عڪسن جو ٻاهرين معاملن سان عمل وسيلي واهپو. +جڏهن ٻار ڄمي ٿو تڏهن وٽس ٻين عضون جيان هڪ عضوو، دماغ به آهي. +جيئن ڏسڻ يا ٻڌڻ جي عضوي جو ڪم حواسن وسيلي پهچندڙ عڪسن کي سانڍڻ، سنڀالڻ ۽ ياد رکڻ آهي. +جيڪڏهن ڪنهن به عضوي کان ڪو به عڪس دماغ تائين نه پهچندو، ته دماغ وٽ ڪو به تصور، ڪو به خيال نه هوندو. +نئين ڄاول ٻار وٽ دماغ آهي، جيئرو آهي، حياتياتي ڪم ڪري ٿو پر وٽس ڪو به تصور، خيال، سوچ، ڄاڻ، سمجهه ڪانهي. +جيڪڏهن سمورا حواس بيڪار هجن ته دماغ وٽ پنهنجي ليکي ڪو تصور ڪونهي. +دماغ خيالَ، تصور، عڪس، اولڙا پنهنجو پاڻ پيدا نه ٿو ڪري پر حواسن وسيلي حقيقتن کان وٺي ٿو، سانڍي ٿو، سنڀالي ٿو، ياد ٿو ڪري. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9802.txt b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9802.txt new file mode 100644 index 0000000..5e8881f --- /dev/null +++ b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/toShare/Sd9802.txt @@ -0,0 +1,17 @@ +منطق +منطق (اُچار: مَنتِڪُ، انگريزي: Logic لاجِڪ)دليل بازيءَ جو علم. +هن علم جا ڄاڻو دليلن ذريعي پنهنجي ڳالهه ڪندا آهن. +سڀ کان پهرين ارسطو، منطق کي اهميت ڏني.سنڌ جي مڪتبن ۾ منطق هڪ مضمون طور شاگردن کي پڙهايو ويندو هو ول ڊيورنٽ لکي ٿو تہ:فلاسافيءَ جي دعوت ۾ منطق هڪ نهايت معمولي شروعاتي طعام آهي پر ان سان سموري اشتها پوري ٿي ويندي آهي. +منطق تي اسين شڪ ڪندا آهيون جو اسان کي خبر هوندي آهي ته اسان جا دليل گهڻي ڀاڱي اسان جون اهي خواهشون هونديون آهن جن کي اسين عقل جو لباس پارائيندا آهيون. +اسان پنهنجي پر ۾ غيرجانبدار خيالن جون عمارتون تعمير ڪندا آهيون، پر اصل ۾ اسان انهن واقعن ۽ اصولن جي چونڊ ڪري رهيا هوندا آهيون جيڪي اسان جي ذاتي يا قومي خواهشن سان مطابقت رکنديون آهن. +اسان منطق تي شڪ ڪندا آهيون جو اسان پڪيءَ عمر مان سبق سکي چڪا هوندا آهيون ته زندگي دليلن کان وسيع، پرڀور ۽ اونهي آهي. +منطق هڪ هنڌ ڄمي بيٺل حقيقتن جو مرڪب آهي جڏهن ته زندگي متحرڪ ۽ تبديل ٿيندڙ ۽ سڀني قانونن کي حيرت ۾ وجهندڙ آهي. +ڪيتريون شيون آهن جن کي عقل اڳ مڃڻ کان انڪار ڪيو هو پر پوءِ انهن کي مڃڻ لاءِ مجبور ٿيو هو. +شايد اسان جوانيءَ ۾ ئي دليلن جا سڀ اصول ياد ڪري ڇڏيندا آهيون پر پوءِ خبر پوندي آهي ته حقيقت جي سڃاڻ ۽ زندگيءَ جي حڪمت، دليلن جي ٺهيل ان ماپي سان ماپي نٿي سگهجي. +اسان لاءِ خوشي ان ۾ آهي ته زندگيءَ جي حقيقتن جو جائزو وٺڻ لاءِ اسان منطق کي في الحال پاسيرو رکون ڇاڪاڻ جو منطق سان فلاسافي بي جان ۽ بي چسي ٿي پوندي آهي ۽ انهن مسئلن تي ڌيان ڏيون جيڪي جيتوڻيڪ گهٽ بنيادي آهن پر اسان جي زندگيءَ لاءِ نهايت اهم آهن. +پر اسين ائين ڪري نٿا سگهون ڇاڪاڻ ته اسان کي سچ جي ڳولها آهي ۽ اسان ڪهڙي واٽ سان سچ کي ڳولهي سگهون ٿا ٻي ڳالهه ته اسين جيڪڏهن سچ تائين پهچي به وڃون ته اسان سچ کي ڪيئن سڃاڻي سگهنداسين ۽ اسان کي ڪيئن خبر پوندي ته هيءَ اها ئي شيءِ آهي جنهن جي اسان کي ڳولها هئي. +ڳولها جو ٻيو ڪوبه طريقو پڪ غير منطقي ٿيندو. +دليلن کي پرکڻ ۽ واپرائڻ ۽ صحيح استدلال ڪرڻ جو علم آهي. +لفظ منطق عربي ٻوليءَ مان اڌاريل آهي ۽ فارسي توڙي اردو ۾ به ساڳيو لفظ استعمال ٿئي ٿو. +انگريزيءَ ۾ اِن علم کي لاجِڪ چوندا آهن. +منطق جا ڪيترائي قسم آهن. diff --git a/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/wikiSindhiArticlesMetadataToShare.xlsx b/Data Collected/Sindhi/Re _Monolingual_Sindhi_data/wikiSindhiArticlesMetadataToShare.xlsx new file mode 100644 index 0000000000000000000000000000000000000000..213f84a38494c69625f65584af0dfe3e8f188f2c GIT binary patch literal 70292 zcmeFYWm{ZZur=Cv@Zb>K-QC^YgS)%CBtUR$oJJBnxVr{-3);9l!9CpG`<&OFbN;}+ z_w5gDYtFT5jT%)oX7?;LMHpCY06gFW001Bdq;3E^!k_?vFK_?=7GMU-K+?t8)5_V? zM9a_B%EO4o*U6ErU;>KnI{+Fo{{KGyKY&1`*0}R8wvU~X`6gt6X3Nhq5@xG6`Sbk{Wh*nbw+;)BnvgaFKA_{k*De~n*VS=onQriF=45K z-@Pj_Kf;!TwW~)*&`vhi9z=21RoFrM-j$$n@gpM& z{;Wji3G~s<1p2<@dBp|U-&DlRB^-0w;oKpVUYCcn_ZR$`>Ct^PI0c<_3Hfp6$d@HGpg=KN%*<8CWBNDOX5LJS$u4Q1kP<>X156{NWy!3N}rq17>(RU-bQz9=y(XyAvO1yTZ^mo+_lC)Uoqy|Dq&3#D$%`2$yW=s8%06D-3{Lp9v+mkmd1W zxQ7|Kz2)ZnO}q#T66%3@2TS5&sk*T#JcqR<7YMaA`mKN}$`=}Kf`~?jI2l8S9y23w5x_Hw+~HhYEoes;ti#Kd8&g%Gtchd_oGT; z@;!%0HdcIUCf13@&qL~uETV*%!f%S7WWJ8JFo{6i_FuXFMI<%j7ILH=!u3yp4^Y02 ztp7oG9~XBAa~Btfe=5#@QXlpo>O|-b86?*#R?`XTZa(fL#r~q#JHjwx87!3BYZH<;+J z#PR7Hxz%PkecS14Y8J!1hS41oVG-k4ZLuU;%qMhF8-GnZBEZu&c~yP*+zxY-3qu|R z^HG1&7r0l6Gd6?VKlT>czt~j1wV@M)Ok*fVWQ*Y%v{^Pa?{371dWk13<+vow^ zB85y!QiMc?EHFHW_NR3F`J!4^K&8P_TBwvOM`twg+m6T7O;nstCnNsr zbm3>t9YI?fcIoo*r6R0`4%9qBxK$8ck13~;%)t9!KP87!n^G{fo>sXe| z%L*+Y4cwXdv!3qxCzN=ci3{C2Z+dP6Mhuv6PvZw&{yx@-zCA9y2S1FLK9GtAzF5EX zpHAvtiUhu2MLv-Jy*>xM-?P5ICQgHDM1q1}wj*0agJ1t#fO+5VFXlm_!4K%~#~{^w zkr251{!*9C*Snj;{P&wBlaS}XHJ8EuFURPlA;Aw&WABfTD*a4u09q-wb-3DD8Qnp*=k(HzD>Y^%W)3?}5beQq@$%CuQGod77%5A`p=jDcIGLJ8x`8eYyI?!*5 zZ)5#_^MsO5< zLo!rM_Sg2_BB~2}s_P@{jsTCmu^j)2$#i;f-iibzpaPZ6U=BG&Xq8`ze=a)E=p3u2 zqu6fbr1(4}p2m4;ey)vI##!D3qe&TlDqcBvDE9c|MJUBDAm3+qd_~3VEY1?V!DPB~ z$oI)aMlofB{f)0VeS^RTj2`xAxqaxXFBXTzMa(+AayCv|;&ZUF=RsMOflc1qoPt}M zz?Z%6wUmk5+ZaGk1kSEQXXCJu@yQP~*gaXcu(c(^>|YM5b|A zae^hKfT4A_mH}q3MuRmSZVkSROeSc2t2>cGS#!Oc)KLTkOdh>MDX9oi4n5NMwhERL4o6Me1D2=$ zoG(ZifN?Db00vHP(9Q9kPUp?Pn#Zyga$+bNj((oKtb3yM4&?;7$WnTF&f<$+c#k*@ z6IW!@1-KXryAA^ZMEDD+pXbAev088-G^C2z<&|NMJf8`FEjnUV#xd0#IV1_wK6Go| z2jG|L_gfqiRLRasJNYEJ*djfZM|dtVenQ9QZgT0IvL!ds9e;LScfgYPSmMW-wZ00uybcG6N{D$!_R|zcF-ifwkW}aLXFs9g{ zwD81-j0$MI%?UR+9vlGB0#vOE_v&8iK+Am0Y7q^8L!J)cRI6}TekBC!dXzcMavaKW zad*w!JC_hCxx(-*dK14&_CiXl+BmIZ)?y!5hS*ICwN`gQef_CzxIIpuGoOY(fJrzr zz;ld^q!6A@pMRRi0j{qy0&wFPoq%d;INV@V`a@GoF!^C=<0};a%#Kj2msr89F;^kj zG6|$H>E+v5G1qy)t)K!lOWKtBvyC$7`W9AR=n8t`v&Rti7F8}rjT#&E((n`Mc=784 z1L3MPCy-3f1e-Rs-OZ2tVrpnXflw*BXtiSuIEjPs-wpI`KI5@nB+OQ$a+;^*EMHqR zxyPRJ=^tcc7+3~F6~afgfbQSyyfgp?L8!etAk5>*g z@18*w2AJKaQ$G!kQl=W(Q6J6Jy*kTYNDy#!$+WVLgif2LmTthG!YVoIxZpMft7C!~LGC548q0`Ef*Jp0z zEC*FL{;BjJ({itWUj}q;p=)uvAPI{9CT7fjaiqUfACK)*uhxRwU=kea%1(2EtiEQV zZX=X+=Q5OTMdjkrSloJHf-XuejH4`nua2BpZO8fyG(Ox`6qNTTj;5c`js&=&?6;md z>Uw5^jq@jb2Iyog`im}|`t-9Z?S=G=tC+F}1DMLc0O~b!u;qF>(>NYbuq2;!^97%Y zRpWueb-`(`3LWfip_9`7<~5Qsj!R1b8P!PZrpe3iLE`W-)k9$10A_LWMeTKjdhtoI z7$Ze*_x;%x=+zR1{=Z0$Ku)_Z6B$Dt*|`b;2vF&3Y(51&^fPbr(sTefOLU}e*d=bE z2o@Ujr7`q46K44r2Xf|Il#u_ta~+hUY;T`(S8D=Ml9Q-AFBde}DImM3Ip(`Xfb{6L zik`(3uH>^)lMx*NA1>6P*vUY>3qK31BWm`tGvXGHjd&j+7dX$}66!Zl;(^aT=&`6( z2soRxuo^fJWifpl(y{N5QKDIa)~S{u49yExCU*%y7P*P9ssQx1Cr6JLN!rBvjJ0wt zRDWYOT^o^AOye-GnAYnRSg?ga-6#MUdc%Ja>do=)vw_-u`n(=_Ug@9qj}^I9pTB-R zw%60fvlBG1|Ms&P)Bre@N${%(i&>#__ndZs{^&4TW@tM*rG5QTxqkN7`Y`V0B(rIb zeW&Mi)Ph)ynTAZUCqVb(%=;n5F7KQFJJO)dzG8KkQ+Lx{G9aLWmR&`GKa7cMNZ zI4I%JWPa}Z*5TLPy5a0dxVTNXT`yZ`JuQBhQNfpt&$-EW#SrxUM=(KN|l7^s*%+x#wx}l z%iOa0kzG=7lwthA*jB_apSco*6?-QnlT+fHVfXO?jia*MBr<21-hb3w)}zurw+6~UCN z%Fn0G?Jl7ycQ=7NC@&}qTrMLhU&r%~VfuRyf8UAUmz@o|qV0O1bLXbQZ&k zTVz1e<)^R6;t+Hk{(A2!scAfZ6VV7wg{o(AUN#y$evjMG_$vCPE7!sAMmS0cb!d5V zIW6!e!}bC>b+?pv8G4`NuQDrC<9l;_^`R;!qSL5^oaZ2ca86e`=t#_-o!f~&r-kr< zn0?jTPwF**kCb;uaT9mW+t$A*pu}Q|eVyIB6%T~aFPhB`D{TrbbW#i&Upip})2X}> zx2(6d>Zq4cHm;flBUZ@VDB&}^0cd`1n&n^&N``PNia_Lon1Ypn&W6FqpIHgqKuMeqsxNIu`&^%; zj?F~9I=J1Tqi3+oDvY7$jrzUV>D%8-7&Bp)C2#>1dpVOJK|8k09l#;ueLY|q`U7$% z3RQb`BP8N)1Od(V8llXVP_^a5nU`y9FqCY*vq~pq zF#pi14^B{p%E2w)m>mXukJi}Re?`rLI>1iI-F5pA-_{VB?%ONYb1vv8G=^T$^;Bqj z>*{7yoK5=gojAhkP$n@NyA8A_x4mJ?#%*)Ee}IS(uLt{kou0Z2G=+RZU5gIU=kL-L zVLtGmJbZ1w+l6+?BmtV&`>bMV+&gvG7u^ywkdD`g(RE^$C_JWgY`iXXg$`QPFiZVq zBRUiBe}7O9#it_gU-U+Bag*M{=>i~q&4&LR^b?pac#+vAQobNg?%t4uIH_ye!Q(Y| z*Yl(U0PTGgvp@A+{7$V<9Zkery6e8i{!!|E0oM1yppAQo<}9&pY|$Ew67z7?xh3NF%ePg z_9RPyXaL+!>K#~`j9AlX*(ggcasFv?uCWs^j)%M2j9(!-s4yvC`!ENhEf#jDL)8zp zDqvvv6{fU(WSd4=|2mY1k*s0h_ZQt>I8Sl+G63$*qMU|QOFp45W(OA-_%;e$WVUu* zWajoT<17YOnz zL}=}b_{_1}2n4(HZlaPAsv~8qNgzqcr}}Bgw)%JML>&HG0>P%NNZasgWx^;JURmc7 zA0boqmK18pCD44bKhS&w$@I57P-``YTZ;&Y&j4CUW6~o5PV?6gB+{#H ziA^~@SvPp?C-`MN4o4>%EoUNf!6p7Wrx?imRg}hJN@)odpKf%8#t_`H3OvgEVn)eG z7@fV*dRvK9nLdbXf$UJ(az~C@KV!hM{gjpYM@c|n-qk7j)WHH!Di4D-K!JsdqXbIJ zy(G7=r!2VD^Y27)6JI?v83K#X-5Yl*_rBmQGWEE%g;>js&|9=$CT2Ifa=ND;PQj0y zxrkxv=`~%tp4(%uOxEk23geg|S>xbfRhAki1=Y)_sDDvV&u9k-t?JAlOItKNDxhl} zWtgU*CJe{?HE?5Q{oha;u*%`Y~k*QUEZlc#(&s# z91;@o6C{P=sR@JvjX)_OFj6+(&O_6rI6{HdRf1IJD*!3E{aU-hds9*=+5!YpP|Mky zZnMTLD%{Nk!?R9sDaiN{Le?_xq`NWNAwq=KWsRW`RU8n}o8l{QZ zSKapnSAT>tlS(JtI_{nR6UZbcIvp1I* zQqn}A)Mn)ZK#+6%MBAXVmu3~>{tfg8{6p?_DZuilX0?xt&>sK>tI(#Lqk!gi*$eDu z3NBzD^LHOj^cFoN4k5EJV-%S(^5`^!wXq7hN{6d+n zy)M~rVQZzKp?GwCpfo39I(}&DD`!O{)2skeAafgsS}G0p=C{(D0TA7hMP_e2aZD5hQ?HSpqXTPdjo@SuvtRl=lC$f$-1nQ?Wdmhb0(1jv8ilpc1ImCDSYN5>BoW|NI znm8oWXy#GUI-?Xz7A*G-<^#U4Tja$~gHg)DET)b7zAv;avK?;xzHiJ4zRfdOZz=k< z$fh2Ly2B-&uuP_FI*sQJr}!p}Btkr?*c`amo6dWpL9c&%{vNm7yx*V`t~dYv^JF3# zl6?JPe+8|0q((i8wx@ZQI_PQX`*O{dbEWCM0lNj~MAGFC@;kdsyB?WB>pmionXk7x zn;{Et%+%K0<&OlJ;CR6g5^aYpscy?P+XaXRZSe@0WQ%|=6Ri5n-#wccRD`R0uV22)W; zp)GbP5ghX4cz~a`j8|&1y!qP(nKGX^5VxzV%#^BG1ujDf`h!IEG^?SJ&|5{@kZqGK zMJ4Jj90-2>LXa!5CRf&rjb|yR7#R0ntQ%taI&8K3bF=s)n3AM;UTqu3N{|>xFCkab z)Ar{qUr4znj6>XjYF|j1yobpinOZPBaM`TP$cwtZ#NymPJygJwlL;8K)KCHVGm~?k zdg!a^>TBv-Z%_Lr9&2%|6f5W_= zUB0Ihc7~L5Y85}Ml{^ug@^p#6knWSaaf61`P{jl>a6-2&)YGdhl#LWL;J;Bc*HEpe zB{B-jwHt>gdoc-?wL~5@6a-?aKRDCbyQb|0_+=N?m%E=K@V{A=Rt7AZ*&ah!4;S653xOTA2l}4lclB_p9|2TBh-|@QUKezlFhDsJS3r@6b z5tT|$^p_w=#Uk4PppaeUU@pMC><8GP`GB23J32MjrN)9#WIlgO*}@{@mr~C z7;huC*VE^clIDfgnczQj(%XxBdS#a1{1AE7aPuv#@4AP#bMF1tXMCng-?~B}f5rzcOT-nNj$>HdP zKJZEn-6UQBIV_}<<_uDC&xCqqrR1)^WW^*V*4r`>UGLvlLs&nBpQ4{&z>e9J9ix=5 zIaMkF0THf0e@7_(ukGUuccIykgL6NN~~%ES;er*DR>tFMekPH-5#Ocz~U%YmEG zsZ`*6F-$NPpZy}@^~u>bl!F8_ogKB8WvTAAY^@A?k@WU6VtZdYFheA+>!x@u)N($P z^$vw>#b5lIRBK)FXjvzVE@qT`&~oTW+lIy*MxJ)Mm|YU%+y`ja-1gH%am~O+PC#N< zV^XGZ&Bpf$vn~biOO#0%Z$*6qMXAY zfERI=Ka8V51jE7xqqZJzPIR&rny;4GPHEXuL>HE(QvP`I>V}@L*R+?Q=hGxdLD#`) z=m0A8v`E3k-7zljn3NocperqWX6dKXwg56SgYD-1^7D6db2 z&WGd}Jd&ufj_N{|gx<-ik*S|fKI`DtBBc>op%K&Ftm4Yslw~Cbm98$(ObY@O>dTl! zZE2aPIHmstOe}@%#c7aw`zg`@lJ=DJ=)h74MjyiolN{;ESB$?=jpf*tO-Mcyr>brc zk-ATLvq*B(I3+9bkR5Z4WD%mzb}Q7ois-p<7Ws|N6okcELW`viregvpUG2SaEsimI z?VKr)Mr~~KE?4Pj3W}sWuS@j~Ucam6fkW$!ZyH@;MQyjEq&ZeHI~A-gp6pcc$OU_R z9mG}?rvr({38eRv3p`opt4C~(ggnR1?5$8PJysEsM|mK&^RYWI4@1j~KB=W-a^Sv* z%N@XpX}}z8@f+x2d$*lqJ0}W`4)0uX5-NJg-pc&pl!oznk=#`$h`q*3F=i>v)GrBY z|4XJD=g8C&)!JzFRe3Ue!7~zTNw+ETv&URKH=1;3O>%-%oJDx@JZC4l1)Ie*R}xu{VweFIKWNicBDF zd>o>9LO(I4aVjxT&BYkv7>5GF4dKZTyIXbVvP2dg#YL93ormigfgk(&ko!c^tzZbo zGc?{(!^#RdVi=fS_8{5Zrj*WvwLJh|;YJGKjYF%!P5?i(0-GCJ{3j>0d>TyR;fl|8 z4&x|qa=t(8q!YdRG7qX8jU$9&Z`IV+S=pbHJU=-%oS%dccRU}&7Fk?<&vFeeRa2A4 zRT8}4j{9UEYt97z`_)ph?TjRgdL50XsU4QUfyXi|oankhk3 zw#~++8&AbNzZjaxSERr0dZuLd0;`satwa&11R1Y-&O2D*VYZqo=%Gh_Ka381Q)CoD zMgGN!8Ve()QAbW~RWF{~%@L!4fmB`}Qq|&U8=2FS zY13ay@3y1tOYNw`#CGe4Qid^!lJCFaw+1Z*opm(r36S%brBZ!<#i=JbURT6c#Wx*) z8Sz4uJ|8Q4QOoLCzZi7Tm9gU^mNZ$90W%9<=hN`4ZMy@X$5ZjMYS$Yrxu!(@SqlA? zUBonGX8Bi#vfIamNUh3&h81sHCyx{s;vD?pmS@D+MknYe1v8U_-eV_L1)@i5Ti%fc zzeDw^&ajKez8ttFXhfo=PR)ejhov@6y6UcvTfmME2)j1A9u5Ttta&&9g->t}QQV7! z{P?rsSW8_Q&}Z)Q_4_EiWR~Mh?cgHv@KP#Fb=c%bU}7<71o_(TtXvQds47{A;0a=% zlB`En{8?CdTUm6nu^9WI#mPhAl(-n4R(D3(pLW_IN=lg-nHI$8SLI9c^Fg?iCwpwGPg&E=;l1+8w$HpSR9Vq8_ zHuvj)45mz|P46GKshisgJdNXEu=AzRCAvOyA6sDBHjv)#V5yZC`YKO^sPR@J=o2VD zWEdR45__d}aV0x*w$qVN?hqhnk#A%WNCg* z0@}FkXZhty3d!`;e3GRc$yQXpSPEJtdv?(gyw~3Xf%Rb|K#wq;H&Kbm72eLU? zfKC+Ex-k?xKWQ}6lC=E0FsOu8s>m#pJwJWAfGOsf)>h%?D+8%Ve=Ulm@L&;)U`ZEv z>Q}(Z`c{02H_FvpA_GUq$$&fB%)cP(u9HVt;FKSi#2`P7z4JC^T)+Dq)=gKM<)O4O z!7qm!W<+JAFo_*jzq~}TLN1K~!M8pvZ>Dr1h#6RYZS|!i;@U1V1#Zl*OqmvMECE0= zrL{7XDj;ghLR(-hFE3Zk;D@`k_s1Kx7bYUcJ$eU9M4F$sks5l_YP(PxlQkgOQ(bQ0 z1ZBZ}3qiYhMpq(a<{E86P4%;!h@^+hlQ?oF6Ogr-l(&U6s*}b!Ur9hszPh_n7gykS zh6Z>xRKo%hsJcPXQZXZsCvD)ZF1f`Z9otbRtbr<4+^ig?;ACKR5ebGkVeE@o2YU?T zck7t5?COFYofeWW)VV`;ZiN0fM>G^=HKHRgzbFcV5pp#3CShJlc7=G2Q$2qUiLh8< zXDJzAuL`de%v{Kq{^)8}bu`BUc_|>G|7_z4`Y>AZCE0w_tDQemY{i@G{b$M&e0if@ zJz$CA_;ZVP)>n5_gI7ws)3@F+MdAJB(+0@J+zdy`#FrnV2FU5zZ3ng zhcErEW9@w>o*T4Hc0v`qv!5$ORFr_O?Mg$~Dn+B-xd$m0f=*zm@Bkw6bPh4cwQ_qJBH{u$^|5qoAdGrjUZB5)#~e9vElUO zCtj{dUzK)V28HSUr=ur0`O-cZdY;9?q4Pj37p0Ku7}&2Wk{(fb8Na2MeO*U$%;j`q zA<;U9hsaHvWg5m&r>7EHoAFSmWFg6MFHtY{5#uxXAZemQ53(wW(USsixgOEp3>HkV zA25ZYjA~IUKb~{-v<5hF7HMdzL?SEO(S72Isbywn*o2cO76?fNq!{rsb=^sbCHfKU|~2+hDu^W^`5J1!U79w zd-gk8Bdpg#uVUN@LELr4;Zz*cD&E-B1Iv4N7tEq%BnaF&&BmTDvjq0zZz+`0Av68v ziN*}Fk>$kFUU4i)>tk{1EH_%fRe$vm+ZTruoN_E+6&_WVkQ7Bv;PHfchnv$cpNRw7hPH0wr&>V#soP&CT!-U^Cr$JB}n4@za1e2Gtr zN9-6ew#PB2w5Kwm_<>jlMRM;WaQ_Z>G(6t8***9NT~#F-a3wOf=#*QT*`s?EB0Ol% zC{_x@fK>=%Imyx-bzdxnsJhMEKa4KMl6`aAfI%Mk;(3}J&OW6{vQH&w#*emO`|uHp z?xyI2tez(t&>xB_ChaD}pGb)Dd202fETMp)<5wt2v@l7jYKsMu(cvamYrD+&|^b2s`j_A zYJyA<{Ns6sgQ%j=DOlI%}Y0Ce0cd8?pg`B z7Sb+v&~oeWfb1u;L%;v56SYfU+m%uH8(TA{c&R~Bk{wTCP;!!5K$y%h&(qH?J-VGG z?V)F$sre$^VfUsu13QS^<&MCZC^2<%Rdr_2?y_;90V8<4sX zVR<$fT&FBmGWeC#Fx)j2cZ4}LijGRtKS>EJ#sT$xJ~D!`)zj<(lZtWSo8_#FT>3IK zilr7R6Ufx8{XYX;{LgSrr752rfcE;T#HnoWc#XFXxF5MDtfVrsW(Yd0uOY zjqnUNH(_}vTY@Axmg11_t$W4lpXubh$yk78*!8Ycl6iY?^%U)GD@@OSN-#?6GH8Gb z8uQ85nhSv6K45f>W6PYw#wTLnv84UuSql9Qj|^(ipZf!eZv`ZR(0m1zLnuILP4;mn zXc&2)eYKXI17aJq-&@(KAHWo&kX2oDsWfmG9(ddj!7+0MX3QNbX(CjQir-lWOoA~h zjmd9FWtH0f2YT#Qh$?nUecfSHuu}|+P_B7wS+YkKQ-(QJ4x1_#h6z}xR3MhM%mi$; zj-|qcM0qOLJO^)59GhR3ptYp@E@VpjcK30W z!Yttrw-PccIgE>4D5_eZioZ^_{UG$_G}}d(r21yba!3&^HS0COTltN$>@#}<0+6`7 zVoJKyO-}+f^#qlPN!z65+^X@&CFA<^pDmFOA&`!q|7KgKpc98;ALNJxWJ4|Ge{Adg zXEUvbt(BFh$A9j{{`Uj>|J;ckp4b=jiw#@)0p_oyZ$Qdo1d604FGZ{NA&mL+Dm*wN z=>hvKpn=G$cYoh?dY=dMBJ`8c8ZDXWcRO^%o&}z5?Vo^E<{t4nzLPa8 zY#0?4h3Mg=&p60+5$aTL`2E2HD|HEoKa)fbR^+4o*hZgX31=$H?VYYo5E@xknl734 zf^@?Kgf;a3o+Sj43ON_{OvznOhs*OPnTiz1@sCKKUx%8DpZeVAIRv4>mN-p}-`xMV z?H0!+)U99P0RTH_A$?m=JnA@g)`qHQKb@QPWk z163md}W*kz@E)+`X4lMfNsa}WSoKS@XV(%h^&Hn#<`bMsK*~y zoP#G^T!@sS2nl@O+@+F2~>Xc7aHXp9C*RJMJ|acs|-ZXC_ONY zh($0L6?$qUemWA(s`0{W=h)%`(uNWqdy~17nbGF!oY(Q!E6>S4*nM<1`lm|3 z@V&n|s+Uf^0-AF2piDOrl&hGev+w@ORHe)^g`VwloI5wES9Lr>zui%18RV*z&MH{d zNuiF2EN1*6T(AxbnCv4=8sts?b2sJP0`~j^Z+SII9r&(Lq33f2kInH(HDhM=$6K(1 zaHJ9+m^s1)5LlS~3y&`9n@~GfEMnq9`RCX_K`hUJ8L@9T@yXe=mS2OSc32W*zM4-0 zTrdqY>m<7kKh1R}-NGqrfnV7Ak}#0{Yw|+gPo6YyPo7eCBc~Hc|9ZY2&0h7BGBew3 zvm}J={L0u2zCT&lxl8jV=!QKbrKOa0fzqwJG+OmAqm2?8_G$=6+zVGeB$__<5)!)?&D+ zOAlI`6Io&Sem#lL{DPB+ktivXuITVFH3{?lLj7dfEAjcOqKNtti8Qg2qB2JjC2bOJ zthXI(a8|}KO0~CRgAbk;ALG1#BvHGZ+=mH;a8k^J%qxLBdZM&sqMaxl)L^WNTBVUb z!$)aDRfa#FV)(LM?8)_xlTJ|2xH-Wvl3fg5FC-vY77aQ9=0ZO#4`Zo|KX$wW>KfmO zXZV=RMUyl?sK?#6F@#;Z@k-tbK0*yMt_Njc4zHKueHG+#mC}ce%F9ALSET!`@)mFV z>NA+BUN*!7zk##c+=6PLsi$z3N7q;3`rh}eBh2PXu?SpH4hnQg?U=VWu~DZ{NJY&P|16dB~;?pn{$s=G=8~$3ELdlq0^gWtS6DHuf&FWi(iC!Qf1#f!^=Mba1 zb6AffPCRj1G*%<#q^&%srP7tX2~61QmvMSj5X>t5^l05@2t&`%4(nUXo{1nkGU^>u z<|}Ymbmi%bi)&gxhtFvn^xdW~qLLJ%`I*?bF)mV0KxU3Wf$!%?b@x}JgD&1H4ctCt*5gj$v1WfV;wDcdSsGMov0I}S(jPLp| z6aMN*%W@&8^ozV?_=J*cf51f#EWaG-zzCCXozB zoF$mfv`W%5tgdM#RZb;qJ2^B)SJ2~IXMEQ3QS|zk0R# zYGUM{kTr_&hu%50Z-b$i;7%>hp-7$G;ba6%z$ADKdukEDq~{>0_^_YEADLZ=k>@{Z zx#m0mMRqTH2j?_!De3qBR3)APAR@gaBf*issHH32=1NqiUl^rRDI#V?F+?$9G2TZJ zVee+jBwWfQg8@xAeJ$|HD8Jwfo`Ft6Ni0d;uCVbb#EpGL@_O?nRVmH- z&3Y!TrJx&OGe_nXz1JWWi^IvR@u|_lST1jSv*AT=$Ks!T4YZor-)L6Ehxmp97Z`$l zcM4y&j)+@#^4Y1C+4^j#zx=o($`lISYayDPtLpi0i+0q@M2Ik?`{f&?Y@z-~$@1{@ zbF})m3FEi+dhBnuk0E%kq!Jrl&bq={t0W9e9~gdBZ8`cOKC*=?VYglGJcq}V-#G0Qb?L!-uZO`8C&V_w9}E!BD<_`l0)llr z1C#IA?EN+s5K)YlMGl$89?0dN>(gXzd8<=!dwx$5Liye)&-oa~l+#icrkq=Qfbf4X zvDUBZ9qApzBlCv{)5lbXSfWc<7}Kl9RC=!Z!5@)eA%0?vi;J3;s0h=At%y+fk2_(e zmyp4lqB|9$$3h~2!CU#FW>d%FFVf%#|2I*I24VY%y>-t2r@x|hVZn$16j|5$c7*bE z@L8>OEM-(1!Wxd}?qH_#W;F`%)m%S59nd0!H%8z`!$%4jb#cdjS%tNQ5aj-^CMae$bs4fK=!sA3@sw)0^nqOHEJb z)64K?PvG+_7~Q4Rr90r|VAn-7`0w$&OUTpq`TKKz%lq}~{bWWBY4FQ&KWl!-%VR(I z{pD&L9P+#y@>g~9efQ?_{eJ&2k+i3~??X=zWY)Av&)+-r&ES{);e64*&)eg?`R~tH zysvxH`62Ij{kpF`J@5Nq){wWi-N^h^(dWAi7f2IN!0Y`IdVX*KSoX31vW8&yCjb5Q zcsTL&ko5ijba=D-UOf2yaXhky@10dNOLy?&{69TN!=ydIuZT-q=Y$?F^M}*#)>|R{ikoILtf;l( zqOXs4^P8gGfv@`+q#NBrTi37o-uSPoL|fpu54-R8h3l&ekC#0?Psh9YqOa!}HSgC? zr0;jTr4W^Z6B+bag8FCo&_rzaz5D4dMSJfYWFq<+AX=d+8uUi+e%j$eLQ2{lki!b; zk~-easA*BXui5N=x^gk;4*q**!aFi$MQXVL-xu;e8}j#da{v0zUf9jMnAAiw8CzO8WZhsT=yq3g+;o85T_nWtvmk_Df) zKX?6*-lex2(GAnNoz;-1Q-lt<5>X-Zl2=>SzYSfh!QW1ni(X$ydtUy6dn`0wTQM%v zG7|=3F>jJTr}Zj@h)C#0q*J5tJy9Pu>eMO4@=WP0^AI#Pc z-#TN{io|szmgf;~0%PPo{xsee^Okk#2Y44;Ynf9-aEqt=)B!zJ{~eIClTRwN`M*xF zP2?|(W$A~6;2?Iy+NIS6|5xlCVdm9Zlc?&W7`qQ@MQ!bMsRkyIm*89cucqXZn zf0xVqb!5wKw8pV9re(prA*Z#UEXHoO8rO`I?8Jk6y?`>`y3&$yx8_DdYI}?lReduS zpK;Uib_bnGj~AAL=bLHC3lZ|R8;`+nxpFX;oSqRnJv&rUd&~q?y~>yvZ%o5619f{s zBgp47RYEr|Kjvnhl!6I5V?+%FXI5nj$DiV5H)Xo3yDt+y(fveT%)V6Z!ilNvBzj0j z($<)Iv{v5<6;E}Hi=~#5O9){g141AJ(o@^>3?Ty!_!4RUy~;(GvM&9s*MMha3xTXr zEP1rEDs6E!LZ*ana+cJhJi*bN$5ysl!70og$R`9Q@OKjz@aR5C4<0KgEGQ8|Frh`{;Q`L@(%Li>VtB~RV?w3hF0zacz=9oJC8bMamy@Zi35%bfyaHy!O0pBL#Eu<6S&Y| zj1(xB!VA7Q3!1kl(xMj-43B!A?+dmQ6HKREv}W);vU5yQ)zeJevN2T}c-@&6oJJjs zNayhDEd7dN(e{|8E1R;j-AK|{N>PccAMkU0sOFf7-*IeLh_0q|;uwb6Ds#}InmxxT z{(Xmy#iC&({jC+^0vIDCO5K+`Xlt;qlk`$DPuBE>(Kto4b0S@Fb?HAaMMy2`5gcjY zx6z~?J&TnH=5BQ2%0Qf@u3(bL4sjN8R%HXnpZL+%N$cW)rDUCrL%u0D0fSHSfdO*# zLBhk>-7!p-^;2WL89O7~KL(Z%I5rRQA-32-Y$1o(LZo@b@Q=AZH5@a=URwf;5K?4b zXbM52wJYXTtd8Fm+DZ=Hg{fRqi{qLvhJSIc*}E|Abw#FVS(8}Gb{%Hn;;n)__zG0W-JK55 z^;aM9fYQFOB2?^|?wrD8UAp!qwByQRuIFhe7@>1)Q|xQ+eUVy}hG0nYpBM(1t^|& z1g-!2Qkj=#){H}RudTexP&9_8NIx6vA4?$+?}dwG{mWX ztm>{n*%r!OzabQR%|FGc!GU8!Nh8^8^Dr(qhW{jtKqa4%AHyg5__M_)KWwnI4!Lxk z1?VP;bDH3P?MbDL;1N$MBY z!DI)C=o)m(?nL(9|A((H4}`M)-fx#8l{N|WD&CT^6w1<`Y-vG7sAO+QGM2HtZKOgG zSwgZTLTYA^Eh%2RteFv&rNmHVWdEJ}d1f@@{rtXvyL*;%pZhx3b)EA}M;mJnJ*Mx| zeA>Mup<2Iv>DP2f`HwDlFLdZ@UKX)_x#Mc-(Z)BhL>`vN!jkj9_ctaa^IdMcplFP+ zRw6_pj2|izeHig;W-TR9*$Cd}-ai!94&gn=Ycfxf0&HxO`FG z1C1TdE$8$-SEV%D-UeJ0ONJG3PP}5CzE@BoN9_qd$+{+*%t0B4v?)Fp*`fAZMw*S zcSD}%bCZ_eKi@ZgIrN2oT(hftkHy`lT|70XO}6mvm9TyD`awS&<-Lg_Jyh||(Pg_- zzZS22o z_Z&J;ki6(_$@lT^!x72Y%Y}ADdA#{9t7`!0d=}98%fof>@&L_uacHjSJh^^R&@i?@ z`PJ%(LmlSA9TyKkKCk)~ShgL3^P!0HLWb8bEZDKR?!_76JVI_O2(fDx@2uE<_LG)x zJFEOTXNvg0QhI>OUo8FJwT0ah^L?KMlxhpCT(BOi6^X%$7VnQL>KX(L1)+l@N<6ni z*weD!AO>yjef3n{4X-?9Y9oD?_~*I4aLb8)rV#h5{`~f_;fBs+K6kT}E?dV-GN||s z$ws-T8<&ZX{O#5w8}GIZortrRe{c1DRw7d!uW|`PCrW?Om=eb(T)+LS;+D$2e@7De zF2^bvIRyh6&?=POE8D)=I;{W6*ckt7aP9HmoBH=lbjL!aMVEn_h4(d`Gk1Vw-U!LO z7LvJt|6lO;>Udx5Hdn&!0F~=KO0VgYvOM8QoCYNRUEDfq7z~;CM^+pD1fE5ll`H6){F8k#NK&u-eo8^_=L|D zd+nl>98KRe@lIs{u~ljfDy-Y@OW6S7p5>ZwGgG2)x1vOwLCg6#Gn-t-Y<861Q<_HpZB7R0y|@HW zGutK^RZ5CQt-fXw)YL`!c00d!7JTpWd``Rj;#HK>ms=`9|AzC;HZFzwjE+%6xvVe3 z_`vVX`&a2+(N7%|$qOeYO0H?IMP;?>zJ0y^yjRQAQ%ef=H}crjtJZSS3ZaQqms(hG znUJQ7igSW;^BBP1YB)lN;0P5jdv%LXET;8x@RcnULES;e9(NzgcW%2X;vPM4rrsnq zdcW|ok2$>k+EXX-gR^?M^Y6P2M->GOzLALb*1!TzT&tJIa%95;+r3LJ(U;VUO!V|X z+1+nB@G{r^$t#hKPRl>18sb=8{;DA2RUQXu)m#p(LkKiVcQ> z7H*$BqVNS>MT0vH6a)0DhRjfEulCL?Xh6~N*GEbHyuXDa6R6!8byQ~8VX>SlQL|b1 zzHfR%pduP{Y&BK^3p78f7^t=e=nEe+0Jd`a-e>34;~Mw>TtgwOtyE0%<&ArBuT*32 z*AK1|+~RO2p&y=QsM%0(-m5jqOA)~wZ&A%gB`^<4U>=k}Q;5AFAp5+$C4$uWQyYIe zy><5qpsXq5s)BE%GaD?;A8848V8joyVsPiTyfQPC)Jw6Xp6~nx-R1tlRNi;5lxr*p zCOm&9MieJGv)(v4b7doXV-|mgD)2$XN!B!|WUP`6(HFO-Iw{vE@m)5H?;5g0fi1sW zrMC6=A`Y5?kvfOj0Y(lfyz;6)B&xQ@>~E}klH)vZadmg=)i`)=)N%DVV8^~hD`Uo1}B$}Mu=adN}`-y`qgFw-9L zBs&jXgI&stayn=#cM2{ee7k};`Wh8d0nP2a}cr9xF=3uYs0SUWe zN}kpuo|Z1ytNEk5b$*{O`yM$r@NLG|`!$WR+MkpEeLJ4nK%7^6fPb$4aOU!pK1)s2 zONBoy1^m7S_zyXF%?T3UKA1T!|S(PetU0PW59aLqzEN5 z3A?fzTVjYSj+s}U6e^+>Z0lQfl{^r7V=g7~kiNC04ME3HFyrf0;$GDsl>)C~Hzm+2 z$@Cp9w)Yg?1`exwSf;fm6JeFPgk9}i#&x$(B5SRrU`;6Vhq_jrU(jI+V~|9Pd`bxp z%QRj|7W{t2`Rbz-_<;d4TH%w1L&^cBC(oP4FkHX7s}49^+(JqX^B%9wdlX+cyKnv; zBY{M?8)@`%;Ma|OwhSqKUnri@I3Or`>u=m1ng0iyfy(7kqoU zFd3~I*Q1qc7ut8^(s&17EAOv1*qlQj}YGJ(Zdov3<(RjpQ5ntT5n*n+RZSFxYyW) z#EXSDL3NCmSD(IDC*fn^;S|P|#2N#OFD7R)GX%dsmTnc)rg$V8F#cT~M<|f2?Y)xN z&`=#0bUMuX_chZrbd@yTdOQqgm#>2xg%JgmDO8@vNhnaleD#MD7uxUGVZDwG9p#oLF-h0%lqlg4BzbYQBybS5O^EB0-I-2OsO>hKz zW#%!izxvT4NM3%NU>Qyv3r!-#NYwV8ebT_(t!FJI&mY0`w3n>AF$9lv(uET9BjsEr zJp28IaEj%h>m+>E-F;d)W=qb{99DX~3N%WD^!}5Su6#i%QwxM@MMp~4K%~l}tn5YT zT8!LeQcR?bp!3>7#S-hWH?ueY)j$oDgbYV7)w-Lu!W}mFrVW8#r+)@r`E_x8SmqKT zveSC2pqlN4Hw#WY8$FVs8s}BxeKLuV);e6@+R~wVUoSi08ejUZ$)DTbk6MmWNyUzDbO>||G&{ggWif49tekEIwMcYWn8GS*xXd6bfF#fmFnTWyla%1|=b z-c&ms0r10f3jspRyQR~vAbuCFVD2*VTQe2E#4ZVrv!ZDvG?tr(-vbWqn`GnF@aqM# zjCHF-C`QpkknNL@?W$iO+Y6#=)3IFdx}`qD=JFUL2%x3bUo41vBm7Ug^QrZ2p|LV} zg^3ZxIYFmCGxCt|xu?`zPsw&#_m1rm)IJjlL*EuN4Z8;x zdbbM68axE^AIhgUIv@Pmi6^Tz>G#+|4iJ48e-xH%*+-VYr5MdF821j*j{yYL0tESD z5Y%G%d&|I`FBSMHB-<3vl^|#VzUTtJNIr&`HB*i;?%#59DU%Xlm5FuJuVG@9NJNj3 z#HvbZtER6Av8t|2TxaG=!B16A_YRv3>Q7&0!{NNT7Ng3QG+ucJTk>*SI`{&NV&u2RpvZN6$5>^HC& zbF&;mIj&Y?7xBO@0%tk9GLG;R@WmSNWk13f z2leeJMV;{-tF>^Qv$uw-7i2v|K5h$k96315d)MAy8c|0coZVxyiiJ`+g!NpT7Urw` zEC!|KM>e>gGz*}m@OV7V9ZZ1YIWdTeXQBOH88(*aUa2ng9vv*+CP@QMv9Cs)prr;0 zu%ALrNXUGp^KEW2^Fy;uYU9jlAUDgiA7`|%U#y{HrG=d``(gsBR%w?impq$ z*oGe7`~xq&moeu!K`cq9|D|Gc3dzHO5k-_Ka@E$_*=kEs-TqEVQ1J|^Nf2^YU32~Y z_xxb`IS6MPg!A6t59@#=D5n@Mx~*qd15IyF7KUhI#}t>p5iB z+FM$&h)aAxp%B{XV!u(kK#%T|MB#$qgwN?U?vJojuopYZfH|Qnr?VObdlW2tJXpX- z{4}^rfuJ*qwf8J$0EzuH{&L$l#+Rw6U%4a2dXZqL-#jdmI>6%}k zV7k;q9yl8;ZK=FVjSqhYIeF&J`2H`}&)<>br1Nb^Hn$w$pYR|y!Fml^g$NX+Kj3-< z?I6dJg=q#0wJ%xHay_V3)rJhNH0QdIA*HItl^Qbo2c^S&Nw2Zp9mek?V< zP_3Q-ITJ+W?5*l2j*tOUK4s#{jVzfwYfy!aKFXg?m%NXZj>u}Ec{BNV^;dcP<_w~gmUi-;s9^RC2+v^HWNwoAU9hOWd)xu$#q0i2rda_(LDTkq67Y+~(2Z z%%`*vpvzG}mvs?cmRG!Tje4xw|4FJXONMP*%du;kMq#eMT|P1Al;zoedXuf2NL_>k zolS8t;3h}m3=4~R9YfQMq1{W&#qOmudU<087m{c3t|13sRmiPBfE^~A|NQ$sMjNea zN9N-cQbhQ;kA}bg_IgmBbg9ZuzUjN#ziFGwS#(NVv^}^-xiU+)pU;eOCY)I!Z1*fl z5;9V+zIT!tx=|mZb2{90{t^$3vV&8AqN5yjMUQZEL(rOJX_NdDjLJGtEpV+w^zuWx zCM@FmBG61<^?mPI9-2;gAUDhbH8NFqL zVG3v%*WU}JquVw2C|e}50$NSG%0BP)IIDIPRMLZYE#`B=?y68?<{ikzwaUwNK0QiV zMi#ft#L922Kd=xkVh>MVZLom$utpAPsRWUIceyX1vhDRx5_XS4jKz{k%A(_l?{biP z&;CXVY)DFgiycmMT~@8380Aj@H*7Pt>C2r!N+^rBd8gzua;%;aMNpgU4Ar2jJCLcN zNp~A>q=mmu+`aWAMK;2}iU|pTHV|XvS#xX206hHZ7Xs~bCu|9$8R{D#+@fkq6rKL| zh`EoX0dU_W^Uo#hdSo5Y>a@EB=Y1Hp2=6E@Z=SoT!(f4zprCU?)unfJbfEz?KkJmI zUL0IbbV9VM3}Un)A@_^${2vcLbUv~c5I(NQomQ^DgCE*T%_aC+r~RHcOGR=XC~FA~ z?s_Ns_ysIs{CiTZWO=PduXc8p&n|um``d8j0+cBk>W@p&A#i_0lA7B$|5PtJZDuWI z>(|?t!HOzaVTo3RjlMp6^!S37rFBcSb3OhZ5RICMBV<9mU4iUqBeEk9y{`WfJd4}f zFYmGXU8<@b7VF&I1TdaE1~A_01u!nJc-1I9r|rAg@fkTAo^A+r>C+zY*HWiRY7n|R zOl@uRfDZ4?JM(!(Oqg&1N5r8DC(Hwq647ClKWRvxV5A=eB3JH*B@()j4TvO<@RNu0 zuFvQu9DlRw>!@{!^Q=Vb*MwD;od;1mdA*a`gB3!XAeFrW`t(aWMEju}sFxB8u)Jn?O_3i)eR zhBHiT4u#x>>O@-~Fc4$Ir8LW%=Pe34z0pcbQ%k0v8ADqy7VdB_BR;$wY9$S7Wd}TV zkF{G?@YRgBFM`cpo8rGPzkSX(Pk z=?q*g5#$lW<-1*w3Sx0K_5MCl^iWWWE1jnoYZYX`Ge*xn=)_lr)` z8d(BslCY#QM&1%Y-TD2~ie&~~EQP*fH7<_(!>}8LnfCLWBs_D|`aaAqS{7VqBL&xi zr@B#@_OtqG;Fej@tO1UG|Ks-HW zHtQdBKS2g?cG)@B(Q#yk)=V2hg@N9qmCtB@ZF5|S9gJhIELO>8oUtL?G!GhEZo226 z<)=_+TwPZ7ptF}Q3I^|`-GGRo>WpQPs#7QdqjlBSjncyhXJAesq9L%>G*nPm3?qF{ zlm9TNWeD(DJZ%FzmwI+UQ-RZB?fhKJP%8n1-dxC{m?BlXr-jHTpW=kd-9`p_%;GuM zdt$148MVRORxU8UP~eqD#|*DpWA^#U<d&t4cGqsWT2fJY26}g2B2XEpy7l-!wv(D=DBw7zT|zpC%cr~R@qz{i69#I z^Sn5ZrL|N$Kn`zI7DEV2!tw2Ai*`7UM_a-tE$h8y4Bi@M%g>)rN&r_55*9m?3jj*=>!VDHTE7y4LZFVarP}31UQ(vu{8P3 z`P1A9Rs#51vj|8bU8$dXGRSo(^EipLJ}DK!3a z{b?e1MO^5NRYX+Bfy#t2e+X~j&hAs0TnGW4@g?p;_VOZrUNzX;h4>;DRLNcb)z1?O zZzf#ZhcP(=#&22fin_UZHdax|YG1NYqeAN%PpG^;B|RyDHa_S^dMBhJ%k)_j*`-wk zEA1-&wi>W7^iC(rK%YvsDTa1ZUzbc;o0Rl%k|BF6i8?R&h7p&Tkr*z?_0u2RPoGkb zpI2a6IHkV?fS}!2otu$P%iEhRPoc^!%=ia%b*;F)8s23Bgl$r1IYSq_n4=*p8ir2Z zqsJFG5G5AX8mwxjmu_yJh027og_UUuvRnR#ta~Gkp*C9=f-SpsaS69A`&snj4}%3Q z4wkPn&V6TSOF66XPva=C0u|9UwU~A^V+pI?5qDH3wB+YD}O-x5gF_%tK=2|5Ydny7x##zAicC8k{#sMIrQB zfZ4QyRiqU$%R8Yld%{ZUpbDpusRQ8t@Fn{agutl?oR?&PYnk$(m(2iASP}vy7~;!=6>ATb$*AZx&EzG^8RU>Nhf? zCc%h;HJB0gYe6|aB6l33Y68<{S7TfR?&+hE zTK5ZXnD`$yhXe}i!9~h`FlS&;qX-L8+*#_sw=on2Z&ud12?;g^Bv1XxCGaZgt$l2)jTV3m& zfq9R0&7FoNg~ji35M66ff7Xt$y(9M{ZBUYCBs_VHWIt$XC0P!~(BK(^UVaBMvh0Te z11BRt)1%EO^r6|HWEa=dR)=HW$N?*%iOc56#J!0AHG$!J6`K3|x-f4f|H~-P^S^Ef z+DN_R^YZ_SJ-Z=`ll*%Py&Tq^Y*UHfV9J9_LI9?-fl}L5`TNA(1CeV()({Qwb|1IELC5s4p|0lOG!@yANXS0EJGHN!- zzJ+!|Hgc|!%{cKQswGh7_SLiu7jyu9g*ZVuXY66;$R ztQzgA!D^-6F$x^>xp2(GqrA;OV5Raq#|g&kBz`=Rs|CtPj&GYW>xBP3u$$O`LgB zVS+THp;!!d(8xY<&cEy!BZ7S?eqLR<86#VB1TCNdNUd-_?J*H7X|HB1ubnd#Q+g?* zkLO>q>5|&Oz7>xaVB#Fd#`_WXAEh9g9S;7wwe&b{7T**xKOL3%}56+M)`w?+y2+Aw`XHGxo&T%=s+p1OBPY9CU7A6#&Vc-XO>SY(pvXJxi zbymowcjV^E`?l}_cC?kf#~6${Gv$A@sI5dGZRZ z3jvOpv1uui(jc}j&agIm2E!rEFtM~0%slq~YId+p70bR%qrOQF;|UT3x#4X^ml0q= zMQ_PH#?7}`wH)eW$Tl>fWWYEn3cBVjFp}+vkyuPI5}N<*s%-0=(aTuN-3BV#UFzI8 z?QEVWhDL?UalI~$W!x0kt|g0q0=<5WKpH=+=-<8&v2BkI zYB$$zsQ6z?94h~hLVDI|;0h!s!cp9O1m}&*pMl&&9ifEn%e2DJC5=z6QqFEK3f`b$ zZ+=0cT3vsJL+P_8V*53O!{**OwX6Jsmx|nyn{nCVw*-dN)_4Se@%dM5<)L|jyo?U8 zz0?yOX!1S3XhJu463jgvF)~D;VelgQtgD{a z+FGvtP7WTfz>`(VHVz0;WO*XN8f256U z`Jsy!M8t>Dwm&ymkUDSDL4|!Vd>QF zVm)}P!zAxW6Xn@QpQM!cbugHpXCs+Gzum zib&g_iIfrID%oA{_!v9+U=GMGFq$w%V*JiXL(O_mM|Q=Vcbu`tM!P>d^U}cB%pR(} z9z35uRMp`MBxdT03x=W)Q&$c<%Ge2WR7-4{X;Ejv2#2mfy5~7{Pw3QNz?D%pGxjtc zg=}B81RqCkeXp^i1UF$t`YKVnybd}7L0uH_I;B4W6UO9Nb*fM}E9T9P2{v5Wslcw` z6=#wn_uXLjcU`FA+7#A9L?{SeutpDI7TEY+7asQ^lTSI9IPdXcqcA^QHr5`T$$Fs( zY5we_`l!iVFM-WM4_7tX>8Aba3Wa4JI~LINld`BHMYMO9>x)v|V#kN>D@+o^PON$9 z0FleSUo;ezCxY$%*4AYnVeKFE?a6KVlPR>IuH=;RB1{M-8Ov`=hEgsmpJc4Q3nKEK z;`fos&nWrDju}Tj(OSSNDTI7|)S_6wVw&q=fKbC1&913AQen23zu_p(9aoBnh+H<|^MYE@cP)q!! zEGY)Cd`J8abbhj^_Li=3tG}w&9`1|uO&l<=FtT%t%Q*HU;o}@q__^WqR19y@uSAVksYNM%D%pP(X3gJonW=a?p>X7 zm}iLkGXTn707_o~N@~2~A!wm7c6uJe-tc}l7-n266zpdCoJs{+{X__bF(%htB_c<> zQK>J?*{!d9e`JQ7Fc>os$B;)BGJ};dMVn1mH{Nw_he!`Vq{C38+Y~UPfb4hf#BuH1 zAl|-?Yo&1_S%76ZfMpVZWlfp2g0%z8%tdxdi9 zFC8Vt?fdo^T@5eTKYFfn^JLZJ@BGQZ=*ge?Kl3Lic1`x>PY6y9?V1?%8rSVf&ZAjo zOqv+AL9N|U?4=VWoN;CJ5^Af_&%Pa7R(k>gN&e6IvwBJZNf78#o14q33<~Dd9ySai7Z%z z#JF39{%8 zcKEhyzRY*mnR00+$sPj`J8IjFUo`u;Z37pt5QZNXWKp5jer%+2<&B`>1%eP}sJ#RV zDwe_lYhU|s-u~Ei_%Z~#T@z;6q1{-%RS%utQ3K_@ei7}cPEND|u>AumFz zCK9N}#3uW3Msqm9l>P??Uu}bS8?}S<>nW!D!X%d`5*KZk819ePFl@eO^KeL8IoDa@ zaV5Yd{qDhqI8Bg;1rRfsjm zjzT%LhN`?D10A&WDB|*HPd(sdDlx*KP->$>3E72_8J%Tl@-B#%Vg3fvf*Vfo=8VE2 zG?`s;#|G#|lByvS;3OEq$tZ#oX;a#cMrsU(0RSX1xtk?x^0LB+)X_dl>rLy<^qKU2 z%Zo6*jc{bm%+T<(bs?eA=k}7UH4e}gI|hxpZ`z$EGRYj&ug-Bl*SNx>ZOcVde-K66 z&_i!s6EwCZ;iJm68QBb%EcEVnfsn0;s1N?!+KR~{#(8g|$UHs9q3w2rDl#PGUsyt7 zGc|CTYfmA@WSrV?kO1nl%+sLbv#FouQ*(au%~~V)HE983!?$~QA(%pTd=3UBWC~n| zRZKXj8{iG{%8VDv^S7N529z8e{sT zOX;maYN(r}d`@?98ZFj5|Gk>ga0cx}_T)jj4833Wnxn4#GP13hS{dPa|LSsqO5Qrz znzz-dFQdu!=V(p6`Hc;Az(mf`)l3f)$-F7Rg71l=NYXPxtv!u2Q6BEAGT;YGC6 zb%&IX`EewzwBojx$nQB9?y7eM($IOMDt+ky)t>_`GpN<9Qb=`_U>`fEcQD^wQmrpRxrSHdp`Fj9dDqr(#9 z2fG*=fH|C;8^VAxYePI%=@8M4<09Nmc!Pm>;MqX4!bw;DdA7 zInj8>G;V@7X@O&6{E?SYEH}?pJ;|X3u)PJa-QHXQdOr5?pNyZ_xk)9ol-#-0*rdyi zR{&_}y=&+Bra%V{sL9soD$hYt=~2I-rqcYuJleQoi+59|K=VqX^Xc(Mz8QT<^{4Ev z`3}9~>)Sb|p}aJ(Hmc-lW5eYG%iYeku88p)#jY1rlTmnccq4>IcjB(X+h@eFq5RA3 zG68drFm^0D_IA0uLNC_!HjXc4Rjx~ESIOcHnKo6R{!<@l8I?;i&p(YrB~Xk7Djvvd zVVplm>0Y*;aT8L!2vQvQ32L#msbLL*K*(O&j=GcdLAOK7=U`JD0CEpukc+M|m!T=V z1Ex+8GBIw&iKGK__){qbFgvTF8VjZn&8g#mUV>0!jmZNrQ*9vDf9fdfjdVzVQ?cZ) zHfh-fZ1aCCF&;g7m{ldaOLJ`kLXf!WfHKLz%Onq0Ce@y7%Nqrhc%SFJIw*(AQ{(U6 zPPVlBPT6jB^h(qR$^k3h@9r!_(+1KT z*}}tBl4B7@czF;V$X?Nz6@;ly*^*?w>4yN1H=z*6-z4LOL1bcnB;H(o~c&U-VGREtk_XR=7#t&`ZB0!AB2v6L?`LLFt=S+#U= ztecEIAqsyB7zujHKCA0f#ez8M-WESN53DH~4eNPQX|m!nC60;JCL^JDIhFx2{ED}n zaW!67ohqfyE&C$5;BFsj$7l(l{QyvuA)qL(*j=FO-nY}qQ5R8dp%$mEY4w2Bv!?A& zf3guUy8KeBd$RMdLFYdwf{2%39bwc`W}M$U+WV=9YLl!wNfIj!D!AtmdFhvCw0{%K zYd(m5R3Te&_L*^cA~84WfrdX}@E}RzaVl+~HLqnj*;GD6oV@)Mqj?TSGVkY!VELYX zcy^6<=qdUKyPvI-1|T5;2)^P|rfX`E;;Rd7SCm{utQQ7$B~!HhinY)1!%3!neN@}C z2NtGk=VdzQkb_5lKfpVlM7eR`S+Pc|iFCyzkak=A4qq~7ZcvGb`jL99V)ka!IyZiO z1l1kMkGGZJ<#WUar!_DtjCi)~*#yi(IZapOQKZ%j_X&Zzxr5Y=G87_EH>r&eTW&pd zmiwHWL(oJju@r=48r<#Arm>#=Z)fRcHC!^Xhc%R=aI^=L^I*di@8*Vc*1p!x<7Lr( zLnFxXD8$1Nz>Fh+fy?wRi~t_qeQG{Tna&er+!g|WIZ%`5Yi+M`eTLDCoRgcXYh}?B zb9g4@6ywp^uCb5oLh^qun{}bY-i4hd_6QRD)+B9pe!E(+%(59O=8g)LWxLBF)2)Sk zP=R?Gu*-dvw*%+19ix4E9QchWigE^a)KlBOs$}w`jZ0)QIHV9DN>7>39v{?mB*HHf z;DpWAXd1jSI~KZP3_c;^C|YIfZ9!Qsl~!;@ zO4q`wHK)th7;+A0O+aPx++$T>OcCsPMbSMnH(t=R#-1QBum8j1;Q%~?(~p}~WZ>a| z5uWv;BBOrHrjq>nyjSCjH1DRYh0QCOOvgP9z~;ukJ#2?l>lkQSUY%-u579$h&1?-> z@auAU-u@29K#=V^nyq#+=R9w9QI6^=mbALenTcx{7+pa*#^MzwQ%VO}g7Y8MS5}kn z6e8+TS1gu?e??OA%XS(!$-8{DL<7n2_*_t|K(3eZF*-bs8*->2P%$1^lm`gEnXy-3 z7Qh;WG|l-dvqF6SbGrZS2HZA;H(Mi-HKhsnl7>B(=)>KT|Cmc2!+Pg2X{kwSTQWyU zB19wanIK0U>jGtII>Hl&DNAON`2367&uC?0Y3;CKuCQSwI9sK#7h^&XTQmzIw*0js zr8KIkVnZmLaD#m936-|ff7duU4 zXVNeN?s*I9{OTjPuB=-7I>bFS)-8S8R)k701OlIHvNRedpWrY`3~MW|YI`+7e&>Ep z%X6Pm75=83?UchN6!l_oy@~zcdfOq_8{THG*nPS{_ONTYBeUPM#6x32Ge5(-Zhc^7xAkd#M` z72I#g5WbdED8dY z+>Dze_HZ;hq$FJz!LE-;ax0)bclcj?FmSLC)q8{y`|Wc$Ty$`+m>r%L$ZFGo(sgA9 zOd_TVB-Ddt$|dzHRX@qVM56*D0H|Lr@}6_&G@s~upWf;c9XV#ymrVC+BZNjqy!JTj zxXV^gydb-m6lIiE@OJc^x3lq1R2aYRo9RZ-(HXQYlJYo5Ul9X~k#72ovL zQz4s?30R5y3mfpGh}te7g;@@4fOV(ujHJk?P#)2B06)rp2B8s1Oi)^KFfFW!ljpvt zyScRD!m+Jpf@Sv-~gNJ8Afgnb{!ex-#G;qKlS;{OPkr?f? zY1qQ)+$;yDA(KslSkBdG&3p;8T?xytIbtrbUbeSOz3BJ|6vSdEh;Dd6TI5eaLpt)3E+34neLkaB@-?iADkkCv#Jo%~&s%0;*=+o$gj!-Fd^GZlUjfSz(qs z2Pjj3bLNw}EOWA8)q|xBndlGq;se<$QEeQ?zOV$hv_IxDM^0kmhQ(R`*hbyo{+pDa zn@c{_gn70XU( z_|h+QD%N1Umv&QVu}=Zid=uH$6g#2y@ac$M;LP?HOIhzLhYy6CypRt_LEq+Z=d^4| z_aLfuCop>Lp)D^kC(%@%xK2;`c&*$b?D53Be&e5=gT39&x1J;2FxrQ|0;<^HIqfC6 zW`zFFcMOTZ0o$rk2)QyG?JL$XY~)j|A|Q3UoR%Thwn}F_@(&3CsN!^X2#wccrlUSK zsm5+h3DPq9#{Ci|I6O(f4`k?Ad%ZmjKU@H9U{~X;Mw}wmoX~dXu(3`+YeI1ugCcp&{o(;+ zYJBBF&_tH$o&?>nqRjg?k#}|s`HGy{^c2W3)@<|``^@g)Kud@Nj6pUETMVxl&-@1s zQL;550`=owY*4RN;A8b08y{kIUpt@5sm9OZy-K!;kZdd!w8ELA4W_^cuY~kXn`9Y$ zZYEh<1ziTV3;Bew3Tu5oGLF~8bO|yBxtI%oAuGh!kk@J>DM)knx~*atwOeMAG`Z!Z zoRVDXaetGpTDj)gy=6zMJ3~8V8n%GDq*!8_G@j`?t6;3ptG3}{Jk6UmbHJu|^?4;y z0q;jmC5O?9qNR`iPMKOW82*(;L=LD1cvv5q_(-e6=v~|v$ zGmt+?ARryd|1#%e6lR=Qq_PBD%l3G7%Q6kMZ0RykH_-^2eiF;|GdJP##<871D6F~+ zCvb_(3ezami)A;VD=FPpU(EmYeuLPnoeS{$|{9l4*k(D zOapJ6)r%@xZ<@DBvxTEegGC7R0yxzLbzq{jI7@!`*4Q`Ij`cnja@wu~c(g*?>1Nax z&*fy{D0~qH^wqj$6Tvs}}G$%R%Yl zDue!~dV3;i-l&~|>?J-%xJ+8TXv$q-wdN9~#fl#d&T%?qBPyqLpw1H1C=QoGarkT9_@G{&%c19`m7Q z84!Dii~nqZnp`>!J6NQ`Y$itQ_hnOkPB7l50jcmnq@vL)ma)nXmwuCj2l+8Cg1j}s zm>&Bizt&ScKJ4qvBUhpXiqQ~xRjar7kR~s?_X09P%Ni{^7zzG#`M?Z4lK;yEs;rb_ zE5EW!k2OTG=_F_abn7aYe=SrI*bPp08m%2hgFMGUZQ`>x)h2fBoUSLTa&Tl&t#6DW z6)ng6i-@6IM-wD?SKl=BSp1|p~w-6{V`fo zcYdP+uXfTDmdJ0zcVT@R=5wQxfX2m)Df}? z*nSxFTh5{}xhdX8ScT6==@iexhZ16pEk7kQtq@u$Ahh_7&?4iX(KjtHVL4Ru8@cW< zzK0aO#i3CNaLC54__*2tVpt2or5JY%oMs+nPwxQ@$o7fzb9<#R0kb)xoendSMB4Hj zeiq;lW$PWKoQ3I;pq$FxTxQ0Td5IvkSAWG;)}?vHyA>I}?4Eu~H+r-fT zl?LEdhj}Jx3?cu^G2?Cc7pTX1a8Dz&-O2Pj=nP|Mm(zbk zyF3}%<+9DQaE{#FwFrh`4ZqO@2y0$1n`EsB ze}0%UF>2HHL{A*B8Rx4k8UXfVSrnRU)an2K(Td!umTktr94%XnR_Lx^(~8ua!M0d^ z)b58FLGE*n2nrgW#d^g1vi&_dz0CEBYz9qGVvQWw&gYPqPE(JZdW@~FImR&g3q>%I z!RjDrTeT*T-@oSwG3)Qv@6Je~@@U=2{MG=Oyai=)7i4mIjmnw(Kam1i1D(SmymR;+ zJ9b?#f^gx$TsO6HLEsCm2cAxSmN&c+c)-~ouj2juCsJvPiw67H@F(G zov#0|TIcr3oX#0LMpEbS09tL;X`BwMw@Yw$j@0&Zwvxo!WtL}mO{U zr~y8zB;Ty!36m_DR@hV|oCnr}Sg--CMb|B|J=Q4yDYNMvI2k*^$?*TY2>EkWVW-6R z81+K0pS;xq43D*pi2Fpf#gFjuQ?>GIbJ_3BniqqyU+6va%VtnpUB+G)s_^fon2j}( z$3HE?TiDnDE$;Mjrn4@aB`dR7GAo^-cY$V}Sk(tlWlq^=SE7gQ`;{ z$SCX@y3kZM!w?eZ@F|ZXHc<`3r>r5Qj(w%mrgaPW@qG2hJ6?%Q2XAAn_1^!+u~B5jYD;e3BF&JSDBtVmMA1mD2CmtZ}?JTgl3joYXpxu}L3SY2c|m zxKj#bIG8m&lxt|*T)L)A@r3tc_-a?Nc$?2t=S9m~oTHx=QDHun-SO*W?K$4@)7w=B z2BFPVql)!jM3G%P%1||ihIP!eNih7u_e2l{*&RXme{XYJD6E}K@SDZzIymzTaRG-y zIfN(gc~;w(e9;Bfsg3T3FX58JP%^DP&vk4Dk^Xb98-f3X-Xlx@Yqh_2@(S3^K#nuJ zg#vT)f=eKwQL748pMQGKMhXiOP#|B-xPgj#6E!NqZnowzJFWj%q*GA2Uzi3VI-ykQ zNWb%|`x>(JcOr9zY%j?n8@BktSb`bv62y$Vf0a=1)}PeRBi#8~+&^K92$@?2t2sD* z<^~0mMUP=f>%lxDLu5Fw+`<7<&}C%BGkXP0M6wE@DrX@iPbC`z(P-4vCJldA=C-8$ z&A)fhK**4H;nTj)7}>ir)n7vYL;-y@a1ixR{5uM-JVDcWKyP3=k3q|G9hpHiD!-cF ztnH|~;?pRfH#~9ki3x=@Stm6AQDEivh)rx146XY?5iHL4(5Zn=)d$Lr9U;0ImU#OF zt4uMu$s76D9*s26jx1W=Q?y04=mo z`4}Uz(^r`9#aGx!8JJuvm>B{MsSJk=Q-}vW8OP0vjN|aMwG%gS-x-{U-|+oKGRPKH zBwMPG7m9%7to^Q)=l$leDRodz>KbeH)sEQQ>A(MsY>)NV?VITwITSzY={s0gdY;Ait4GXR_sw z`;1{wU7A21_KUO1VNm|~bU21+G56WOBkdD5(5o5D!d<#>QT}vfMv|2M(SVR`cIp}y znMWUepl~37!dfD%L8WOtX8HoFtv+kH$Ho@*&Ol>hIuU;}x4na5?;j?4Ci}VlX;$@M z4;mcp?Wl@^j!Fu2RE$war51HmfVz5|buO;=$~`{2&oKOJf`!b_ywK0N&86%5A|4Ud zmOL72SbT7U+qt$Cv1Y@ozqon}Eof=~#em<=c@p}=-_J($z2K2s)}wYY!=3 zf>P-Uk4A5ScoWR6!vbw=fiu1!5nGTjG#EA4TKxq~hW&&I>s!#HT7enR}@S{0LAAf3GucB)}b+HJ(pI|kFhEFQbT+y(2ji? zrami?IPb~ouP05kL%^{U(@InmzdejkbN2J7=__A_AYXwXAHjp{fsKVqYvAvH%4FYN z*t91w*PjM+{pj`Z={=_jyj|+e{7Bl1O-!@L_Z%;>$M-OJueIg+v|tfFODMgAMRitR zm2iCv*JqE(cb>F6_cbH|eS46LO%yM_)wTf!H|ZK&GlJ+QXe=9G5=u^tCLdD>VOk4ohW^hq!53dXVvhFAuOC*e=?`g;xh zz&1P@N~6@9PEmB$(a+A5d&M~pTik!J!u6jl%f;?L&>%c&UhO4iy@o~}7yBDRw%1;Y ztuWqwf(i3C(}q(EJTUghV&Wj-U|g6BlUX~q3Gf}WKrV4xC;&p(mcplX=~NcGiTuwv z-kN577ILE7V>PC`Fgq_jiYzX+gAo>inuU6gB#DG2JMkGucAW&khTrm&O%|CP-wMOK zOOb(uMj`PSV$MZy0> zeSS^0_jtJL`qz_|J-vZa#lh=m+M7R9tPXyq9}?FT>3L}U!ub_47UR_~$A8W^ymqa# z`xc%>7j$yRX)UW=Q`#jGde+#K6LT-U^*`43;bqUS zp3VCY9HUxz4yau`W4oXyJn6ixc2gKHlbI`(9$Tlx+^npsyzppoLpgq(E5>CPUu;k4 zDW5|cwLN-H{i#FGDWV&3#bf`Ju+|*@H6Oxf85xHAZiLA{CR0aX`X%PUqg;`eu6TPt za-UyQi)Y2{=Jz%aNz}-eNWVl!+fK#4**qBupF+Yd&V8?pc{85IxWCT1ZuQqFrzg&q z8@@M(4_62m6r^m-w7&5+(#Y(4WqD{H!RvNkZ@O*1Lq2i9{-bU2WD!9w-&HbGU~`|# zVE%&{ncYUdjY$^gzLgeIB%ENW( z+Z}%%M!R)kqYc{6q!XJih?sqB z|8}U=xbsWoC$-ZHF4$RbDe5WZV;1Vpf1afF+|vHL1!;ob7ksRVmYa#nm+=nKchGrMwY|Ir`3qFT17=%l1fii}rh zzG?+?jir}09+=$mFB#D?^wr0S7FWlA1$jJ65@4mFoAs~tjqC`pFK6G{?U8-utiH#Y zsu#5{UoLjKP;naH^Xx6@L#IcZkwyvNOpbRx>d>v zdY`Y7`>QXjC%+d~3^8&aBPW=PfBz7k@#M2?{j9Xd4AXX z|NC}bzn)*0bH3-C`}?^+%YCNl6XC>3jF*IdpVF%6+lN<%2$J>qWbSaOv+aSQ{H7CC@zd#M+g( z%_vF!G1RiE-K>{K$O)ZNU)@u*1_nR78rYz>crA=|CS?L8C*x(JkZR_iK8E&!2=i&e zwfk)Oah1R~oW2RPzPS~pb=eAF5|#6}}&>)#l)Wu7mJ$7D{{od3~b8clx$?n}%3}Ml9^PFzDU=;-^up`J> z=&ks>!9y25I^llL>g@NSd`25iwnOgX#M^Gt=K-k{&r{A-l{KzgC)MY@C?X!|tISbZ zyjGQP=*Cow{76<|+XcrEIPk92Z+N&D;&?&(56&gB{u(6~{PgKAl69 zmnN<7JO(dQnseI1KX>cn)9$>i*pprFB0_QW>ELu%CTR~ib((MZyZdmmu!l2c$$N*I zf7jJ)omL|;$gbxcysJ@D=5=}29o;-4O=8-MFI&JitgRQ4L}-nA2Wx!q%6DTSfRIDF ziwN=n(2(-iUhP@|^!;)f_X1jR*uA&JgE_m<&eo_o`)%Bl4wU?I!nIa&tX0h10Mu4W zRVcq_IF}p#QLj7BV@C|*CIL3RLZ=3HWbHQ|<~ugqoS4`*Iq=RgWfb#eNfVo@(=Hr& zB%J8dF*InnKMfxKZJ2Mk{I?JHRvbCZwcZx4Gj8i}&j5D!JHLGk zd%sHR-J`NiLr%IGx{LN^Z2S$n9GQi%Ac2>x~O{xu}j$r!8a&jl?{q5N?%1D^z~w&R9=@cyE5w{7$K zZydDzOU88?(oM=Galw0ApRdoZ7hB6Sdoi)_LS7Yuron5mEO>Cl>phOWiy9JFUHRF% zVmBi@Euz+a-hA|k4F{@t_W;rW(?N?GbA|Sm0@uJ_qUjvo@Cu4J=mcI1in!q`T15U@ zhu?jE9TcV)B$s5BFEr5`k6aM2f;u417DnYTN?1J6OXy5lA3I~5?D_a8fw)ej>cz`} z9YI%$R_=k1_jTmDZBF5Mju~{=3ZOi|t>GD=QgpZCDStv6VOaQ{etwG%w0C#B!jf&s z@GUM?xI}KC^LiOq!6Cn7d3A%-4TL_R;;#co@(>~+SVdHR4_WLp7#kg5cUAe9{PUCx zYwHD}J~k;=rl)*HDLbKg=|<~tc}2{dH?VQqH6yBs95y290B^icM|(GqK_ny0?_dsx z+ACAbbBlnsG-?o#4kUNmT=&eF;;CzNQBV-3(Y*dMmok)6@A40|zu9b=K8Ir+jD%mCy z+-w%!+BrA4NDc00*h9l6F-9c)n9lK0K8YP(p9uc~mP6JcvoNu03IrVjCkqfaru;D;){pp;pPCcSo-5B3RV&cbyf6Z2feC=ts2LEM^-6=(wVbFg z^?(H5k3(tOQ8jYUBep7`Gi_iVG%FAYe2&lESW`-9&$)2;Ttm|=q%<7!e`9|q-;6|B z|IE#bXFJ9O@4#|y>V&lH};R~>_}}C@f8{>BZ+dLbfRYQkKp&j zr3~k^?Oi9d3L)%uLqd6{M^ef4p*x zB{>(sDrk1c-3#W;9Nae`@{*)qGZGzNE(?i>b%YwCAmpUn9z8VZ;kd^G_pvkKt`E~T z@XYs%!2IuG`B9WzC~00M%IEX3N96w;b_)sDWe_c#AzGkuFcrHJf`@eF(bCi6|2%(o z)K+!P$-A;D=hdVpa>LL$%bn1Mt>J-|SyGiSb4gL0KT#B*oQ+7JdK1_r5{rnm#9;HJ zZRJtj2wz)cZts8bESg>YiEN*EowFz<4=Ho5-qmi`9~WTmBB9)I8$tknmwx|Ik8s;PB~nki;E zH=Pw5oRm;f_p3v806&Msi=_K^tzBI=PeQj3(`Fm^C}_97f2N^nKG700v6dNZQ#LanbU@3izx81YOoWXC$M)NdnIC?5N7}9+Wy#?Y;0XKNQ;XGo6;< z(-zuiuF|Yb)+=@rYBlYx*v{35FF1>Nd{lFw~T`PvP3ou4YfL;QZcH^rf=^Lj?3AZR0>DR#e9r0C$ih6T)P zG>rL!K7J1)nua(LSK<~loED6Y0w*2;EztYd7-1oa2H=4V6ORPKH~^U(O=Rqer)MXa zP1;PTGtYxuW~O}ps#Q3nHdRwIp;N9&*T<CSZ|v` zRoKz-%jgFCQn*93?4HCfuO7;)Q{unsH-1^T5{dkw23FVBBg2r*3dd~?)N~C9^eb`a z7ygC6Ysc5e^P;HUsC~3u_Yw)T{YW@Ro`0dO{8}{5>?k}bba&#*09P+WlO^0#yHebnXJ8ee_O z_FO_tub{gM12>Nw4X@9bi&sJsdD@JGTVRNb8Sz&Uk~Hn*>tvAxPbcd+rtQi9-VJ@J zo{ml`2-z@J9ld*Gg6&c-fJRY1ZXsM!$S&LpZR{Qh zGH+9OV~7NBEHK2}^1}*@*m zn-6oQ5U@|gyE6Y5A?+Vg#Of9~&P-qB$MSY zwGhuCF*vwj*1M%iU35A`@;JdK5XtAh@-8Z{L}w95Bu@jI9FDQ7wKXDY*CoNfRe1L8 z+0WO0HcN%u-Q5LctmnvepB2?qYShR;OUV$<^{AM=p=PX@ylSg8tb<7rGA`ilh~exB z!;RYa!YCbVF5k5B^cf^5p(DbvRgf)F;|(Wll=+qbnP;P;fByUP=)sK0m1R`Q}l|uT!qCuPtH$3Cquxq6S=N}Y1SqgSnaOF zJpoN6f-kuNFLM?_#wy>+8-4KLybi{0kP=Z!hS0vl)G4cWC#Sld?3hbt8yJm3l}8td z14vv9Rtg!Oi`wd?Zh%j++B=?nc7}(Q40bTZ_ruNvUi50(IVM}YHkDFmTFxz!szIsF+8)A=KW9_#n z^vy+c_5Uy(w~yK)W7e)3J87Dwq@QDOL_uAFg^6^n+$Brzdsm(U z&-Agq?it0O>9X+j_B4N37%%&F=JeFh4GEVD51POW)ZK4W6{AW{!rRAp@b<9|-ae)} zG$_x81=7QtJaD_~?#>))4w><}o?ECdZq{A653-_=wqHZ}!rFahyLZ>=9C({b)_BOc z;m};0)YISPwC%p7=IMDeT&`!Eh_5Wyy8cvGv$38d9aX#6Im*X8y8eDLyyz8inU)=| z@%H3xfAl5prXp%7rFK)`ubpB<{6n%|;%pars*8~*)5Va!Gy<4r}og$wUW5sLYCPvl9tNTEgl`o49rq7 zM^;FVX}}fIG^JUcW^LyOA4yqo*6b1`q&y8zTuQq#-?zZe?6E5So+e8|n8=*3(`uyl znpG7c$y#%8^a|v{8jCLHLYn)_23J?#b(reVpGDOk4UVa&7;@7{XnEe;`rLtBWdr@- z`pX!FX$|zmIH7*lzzn||u3H-BiTj2Lk#FcZQd(}2x3H7BG!LQ0-^`AX&aV=DRXn_V zhT?K_niaKK`|UcWvLjvRFfDcUbw|ZgoEb+^uT{WkE_axz`#caSAX@7rvjMo}N7=>0 z<|m?9$;HSm=`$RiKSZ2@HCY!L9R;6~FeC-y?Yo&I=P! z!nx-+WitZ_>}2+VHI@|bV}H*QF(`Y~K=leF#hmG_z!k7g7=>eSrGBKkXE!QoTGI_) z!Ip_4$MBwWAm@%^=a*hb=gqVv%VghKer7Ka6g)G^u83-MJVC?VwevV_2kWarfEaTocCo8gO~qhY`P)hcv}Z=8=sF&gGmEOJt9W@f7d z#!#QAcOa_=YqsbYgBm(rp5mXSvVg8EO0Y^f-y0d#d*}pBF(NZ4ZbgGNp=9{me#y%L z<&InEOI}?hZHqr1De-y5NiB&C?37t;bh zK2nm*Y|Tov9K44w_->tz)Uif_U&n>^@*AuYh_r35Ef0R7Y55a(LJ_(;T?zZwIAGnO zlpm8P6p1~IWA5CaVlbo{KxUY{;+4C>mHgmK(uCvuu+P6Y;Uszc%!B3%yH+Dz0DmNa z-<$_cQ$hh8Se}Nq(&nSg?>E*E%VUKw=?C*GX48?~&x-SwPC_=n`0XHx(kW-Q_9dq( zQj)XgP(0R<7Pgvo?-FT2Ee%&l*WAELUeZ^kH~?Gf3R`+~bW2&Ad(RG{dtS)dTyYr_ zy$`^hD+A!Zc4-vcq~SRZD7gDNxI;uv5s}TraHTlRZZ4C{p;G7+?r=Akt+;S?TKG@y zzk_#km1m157x~lvJ}yitGawvV!|%ZKg7u1}R7TI0(h#o#_c`#7d-yMVEhjDE@d-%C zfi%3Are$;~W-uPupe+pZJM=!gDw6iN{O{7A!=l*b`3D0eu!i&qKJYzrP~gMv$~0Gn zcmp+P12rT7H6XY@esC~);I9BV3E$s<*&cvXb4y~8CM^21s2;le-7}?)Nhn7^1!+$e z0h>9C678c{vYVq=dqdU`2cgvYW2H{a-{|U#bZ=$Dp}dBP*W*zUL7vgXqax?oe{3eg zWaTxR7zmZY1*Y1|bLPvbaGQ1Ons?3&m!iKKxZAd- z_{GEid$SF87%gTo=6^qA{(Tx*&Uh_e86|dVBD?3)bflx#F{|Q#U!H|)|iTh z4}|b{9FsWVCdRsfe}Rm0y{XzI@gOdq#n*zI6HOs;s+%~}9x;8Q{-v1aNLXbWr3HG* zA9&+uV)6Sy>QP&whbooy^LImq$o94U3Vk$D-+zuaR%AD*9HDC&E$xqpV~k1OA#4FC8cRP|{^4Y1`a7TkMg+$(G4;I~X&( ztNHl#stVW`KD~_gi%vlG^AcPN)T@?FC(aiodtD;%Xo8uj8n5zvMEu5L>XErdy zH*7yg?0OjY%uk|M?exqqh?xTEuhrL-f8oxVHpMeeW+VqXU z0u$tZCumy(?bqc?iI;#i&5tp8s9uEFhI4ji93HcF<|Qs&tN>E=E|tu%dUXfS17wEn zB!)(q+&*37IpU2*Pod>`&0B!E=auKeKzVAw-Z)**RmWx?K!RG#dqQOM_~ibRs2$UqG0yTJn514_Fy3U) zp4s0-$oj2u!Vb=<|pU~4!rG(K<;Ue?^QcSAF_$XEINGM|DzJP z;-Nup@@gpfeAg(Y>>@-UZGm_4Nf}_)+zzh)hl@ADOBjSiQXA!1RLF(B{7WfC& znnR=J7^N?i`cp3Sb{Oe{d!BdzxvL7-S&Dc<#Hy|z)7LTg{3C=H2R75D;Exd+gCemv zMYE@%pwfMED6N0)sA#)_iQdu({$xM+6N%tae?nec^M24I!RvgpWelf9Q7Yvni}b^w z@36%2n8CX!uR893UNP7Arp=(qjV*7x6QL%5_jK5Lcjj@u|IM)(gi-_FY!X3{y?G(M z>~MJp?uLjsVr1DmO8{h5RixyZk2b^?>2V$&`*r562Gb(z)N(XF!G}9o35R)Lxx}S2 zXEp0A7%|s&fr&BLN_P+TUbfd=Knrc8*TIE52Ri;wl|y=T0{%xFG_OG}VJ}U>Hu=Vh z`z+{>!Wv$Gc-)!TKfcFvI#3g@fnpy@-uc(07UNxFT*+?_-Vd2y+1I8biD}87?XsTQ zwIhfr`P5+LEX99ogHVS`ZSicL33NeZC7Zs;GGi&e$z&u-CFcfMui)jL90N37Whd^3 z*yEV0%Xqb+d0uW6_~#DX43P<$Co`pZ6N5)`3HUVyn8qR`S&mXRm}ILS$tZH9SfN zVZ_xI9ne>7kWv;{Niw9&Lv$@s%)p~NgaTP&U@Y-IZc3FK-~}g$p%Gi}OkuNqkDTFo zmpg1Z{|TBtn|^j{^Ft(r#3gS)rF0enA58}g-Qap>Z7af>W&ffpL%zz=MtrKDt6NUK zE=6nr0!?KA>b8ySXN!9Rf#+VH&vH67aO9%d>joUaya$2#?axUe?a3-!s-R3zRR|G( zDucRLHs{0l?{h@4qT}32(1_n&x2x3W+oSd0Ivj<@QfA|SnC)E-bh!^LCptBY>I4v~ zII9O?q@iNTq#7kEeZ5W5^Atk!BjUwHC-W(IgfXS%Ir{PDmM?Q^)fRk5gW+78x0*KZ zzXH)7nj)p+qZsScu$FQXXyQ__fQYj6NA!F-R$9r4b{}s8(Qt>O^TGO+?_YO>vv{Vy-F(%> z3i4-QHbKw=1GXDs5y_48vyTyFzt6UaT=#YJFFCu#GwVCohkShyCU>8L1|>}J5qwT6 zkv`%|M98LE<6^|wPcR^mKIDvVeYXg1QY`ZZu(BM>JO1v(XleEWOpPD*x;-!fpnevi zVCE!=2Zt`{^Om;E@Oe>H02aae?#bjrz5_m@- zLA__8crH<&@~|y2$lAkq9!ypmA{W!o7VXN+TS*KMA(va+WB0re&*$!>YMOmrvY?Bp z>@PKUHNCnuOGVa{5cX*HsUk6X`kiAwz2s=uGk4hZinyWS^04*4rL!A(Xa?c~RezLy zkrX2|QtVx&!{5RXG>@B^G-~JY2UM)zhkbj;g7*qd-&u|9w9OBB&Ts7gsSp0c`SF-k z-jp*1QCFz>jCf~Hiz#__WEcY0QDNbf#?GV`ya>!w5b^tCr$NA3N0Pzt@QmLR@?fs* z8ih={Ilbsk4=s?u_{GpdvGF)!B?nq{e&ce&+lnkYeJM8(8@!0dh z^$oVbW;Ly2_9U9cyXvoebW90F_1Sei1>0~Kow*&b1!O>=*=TbscHpkcsp6g23tdNM zFqus?7*_0I-uO<1Sm!XVhGlaWWd_o0cLAPXjp130W3DjnAl{Gy#q)FX1Qu$NzyePl z4$s!FMLQc}{{HL#kv~<)NWRRb3}zmm3eh9l{IO#U5@Sv%yo5h#jJGT92+2JR*^#jT zvg7neAuE37X4GZ%6qEp z!WGXGH<^#N5{ZavGtLQnN0E$Kqp zj*+7C;HUCWe4OMF9C5&ij1a581O01*HAPl3Ned1Lh%;a zo`)oMh1X)zQ^Xox-xtD6l{X7Kfp3L1Z@-2y3TFj6Xq*6Y))B{Xb>LwOO*5cQSvVy#F%2c_m^)-h&M(${J@w6hJD0Pr$@ZtoaH2f7M)D;;s~_Emy@9*hJ`& zT_DD2iMjIMVsISz^s_>&G{^WVboQ4`$nMN2 z5M0vgWO?G8zCGUBB>nsr+%SI6X8bknXjXTfT3~x$dK`tS%e3oXdGTYIk}^d`i0oSJ zI2;|8^CfXMBZPAOfI-dPC{BXO;h!bLg$owS|JL@FUmJ%Neql&|`0~q8Ej68>`nla_ zEp7FNqf95GP%^GGE77Iwb=J^q&UC-j%$MyV^nD>;h6bjQ;o4T~J%&dQI{VXShOf<; z;b|5lgK5)5o=xDCPniZSXuo z%jQK}OyH_K3d}cU(qs?vi;*2kwb7&UWN)xsupD9J7$YD-xZl^3_rID!)nwO-QkOZ}N)G{`Slg`$d?*F4kfbzOEv5 zs`h$1%hAi?6MUuo)Yq7z*KX?9m!Tt8iee5m6!H#Wacst2XmmR$MK3<0+tI@e zS~>X&z51e=wXWxT5ln35G)D;CE;=X8NZ&Y%_1pYVW>A*Q0!FkD*5z>va=@EdO2}Oj zUKh}hI!?Qx&O z>1zC#Abs)R;g&;tsY7#pL)r4~bBEjJEaUbNKeqQb8mnMj3cPHhIFhqUhh|Hf-M9ld zqO^71&1|#N=tVAUX7MvgJ^-hf+KO%LE`}PSTi7*Vg^_ONKYr$SRo>%$i1b=ZJ!Utn zNow)Vv(F_1a1=wj<<0WplH(0XvG5rHt)?NLc;A#qUnt2Z8xEzW_3BU0e7Ok^7rp+I zhLl?_c8Wrf7v(pig`oc@u$z(*OwXV%#Dn;i+tZ$BhRy-nL@18rFm zF~T8lV!8CF}(z+2H}b8Wa6D(i;!i+A)tw$JemN|i)QvK_44<^8$hW&i?!;|C@9I@ z)ot}{2us`}kSjLh%V94wU@zbC_VNq5KJ2J4A)vgUx&68C6bHDiUV-uuG@lh6H!t`T zvD@WL8%b@Q3u`v)S3?kTk6BXhTH{wwm*UJj!U{q7W-Di{jSwaB-b-2o2FTdQUtKI1 z$~eL%D67RuVf7f4bV~_e!q5R`p@A%>=jY|Tp`5Jl?6P?E763KwRbz{z{?$_6O`o#3 zlNof{3t`7Zb@qX4JOXW)Kz|+TP4VhZX@Ugpa7{c`9ckD{cE9o_<1`Kklo^VrBkU93 zKJ+wpGR%?E>Jj5Odx)J%fH*(q?Y>bMJb3xA1;x~;h`fi zY>X6#FAGr&E6w9wKT|W71NjbVQh8;tnXH67nF2jTg^0T@V{j^JHerrbv0_SM{XHkH z8_+d$IW-gHO#R`+ts*FXe>aE{bROC#n;4U>fi_9)F7&6DS-E8Cul*Iu3$AeM>zWEN zme#fOrNC-gQi!1XDY_M6KSAC?--g>b_vs2*n?h)3N62Y zY_=2bY8$5u%)?jIJY)<8SZS|gXX5UMQ7TaT;+1&2XcDoQ5x~C;S%UB)_Jpf96|LY~ zz;mGsYzhE^mI2yubp_hcA4ePb(zQHfCsPtvljK+RdcKpR*Jt?$RC{jxI!4g=mLPB- z0PvgzWY-N}gVe!+{1`4&Sg0n>%9!i@W#yhtdOF7uk^Z4{l(|$TI20Qk%B5ps5H!V+ zar4Y|MAg86V=GmaXwNSU?4q0UIeOLh%r3b195y?5 z^V2+(4^S!w5RupuJCUzjPmNFu0F-n551WF>7A3hbz6gr8wD*hW1iU;T!Kui0ln1$C?kbv(*b$HnBf*;FM=GXnL?EaPsQ2|LVl zmP7maI|IfsmYnix2WyCfNaOS|X;f#=K&7!R4t{=_g?);5oClr{Cnteg&){pmMLTC? zwD~U}TLzjcHeXkPuNn-t8D@30YcmT?kzSy+@R(XD5r;vUS_Ayy;eSCuHnDk-3(wnm zy+kpkGzrXU(jFV6)_W(roZzs@yb7lD`sEzMa3wO%P7yC1Up9b$BKUy zd8YRsXu8Mn1ikcyP1V`sbGoe><$)fi*uDvDIl4ztyiLct;HPla%=h{{S?R%;jZq%Y zX(ABQ+sPxuFGOGKRVv)-&&zr!Ov_pZ)Nc{SAFLpKDS|_qVIe~W99i7GUW=GzM9=4b z-NL&Mdv%fSuOHS&9B`((NamL>Ls9;Fd`tmQ-MK3jGrzTomj)p_5iZO*HdDXF*ClYW zw+5kj>IYbD>i2a1u&V9BPq&;PyiMG-ti);Ms~dF@?@wFTk#1f$yk#v7_ezVsR(71- z4HwP~%FO6jpK}wDzb{gJU7v8wm?btMpyCCsG=C}h%0Dtjg!d;Ly29DsA?moRjIB`g zLK9!4H&-`7#{32fL?E@olzQTyd(B$0qT*_p|U3f#;Ytbv3nZ8&b(S zU6j^LGk3-MK*A>Ro@~!P<*($broJtC-7yy-SGLVdmWqNNC3>w^qPWk*Y`KoX;C?Em z(%Y#{}+mD7rUlz0ZC>TL2ACQRQ9ShNJoBI z$6l_oG>WCPl~bVS`14nKPNW*XCs}+2iOlSJ4fhqIVzwJ1F?j&|yUTWhe{~Z{*M#BK zA5|p2f*d548AL-ZB{Nd0`#y3POM9jI(s~nlw?Bh&%0sED^of3|LbZH7O0bwzXR7E? zR&?b11x@{M)w03<)FTu%^;;~3RdjxYVZCz}MT_LzU3B*s#QWDJJ~g;`Da8vrSQ0g1 z5Bj6G2xG)5-_IM#`ruL`Xi7f@Iqws|-`t|$_GgEsX{1!Q=Ug(XqqxE51c5STmAy zFrL+x2Br;B6m@AMtbe!wG=MN^K=tQP{Q=seqiUnsRR?jJA3}=nk!zmeJGTt9>IRgn z5a%LENd-Knq93Ux3bUmJTXbL9h;l=IRU{#OPj80bOscM4LJ*oBb!gkbmn`?M*WBVf zT;uzqiwD%J?W0hRAZ*QSYjJ2n9?`epSHDF_N&85j>O~_%EY1_md|sD254-O~%*fB7 zYJaIS(wlYSGjqbWrrwKT+Q`$T`|4D7AN z^qrEvPmQ3^ZSc*aMVGe6k{tuS#!}Ya@>RD6XTzKDEv7Gn(m>*ujrmNzD>z_#zKw89 zm92l^8Xz;1vDJBhX}1o&?bZB9OkQ5WuaHPBF6$+j;9EDyL&~-GYn-YQf9W%kUjNVy zBZTN0#eulvV9emozF@u$UF%IfMd2j=$lMRy;k!NWcZkSF!}O0f(VuN$Fi12H*T5qk z7)m@>q6z@I5Ae;BQH2^W8hIbdqIaB@|TR0cI8bI8+r>NrE8qP=aPMplMAz)<#Mi@Fi1jt~k zG}z1ASkSl#0VEmPmty+elA}2*5707VCy?`xXyhQ#>%EQnjQ4v?`J~(X2|>*}m)w4R z6>TNB)^J~vxq*Uy+n-Q|=@p8df!dQ`GUpa41L^$D z;;z$LskZr{-P%G#g=(lb@X9jo3)`vi3P9n(Nsj2#Jq1-_NWPFuQJsspXF3JoM;G`) z;V2dP{n-(|I;SBpdhbMvEiLZ=oEU9I=f3@b8oc>p7r8&eL@t^&uF7x#-!kbSTPkP$U-Un-( zGL+~Q(=xOtduX--GU|09{!m0RXdX`2AH`=eGUej&h7(RFzIZs{p=H589Vff+Qk{|& zeFtl!kqIQmEdCYR+CO43SWRSm7#SPqvwoS6(Jh+b5n(Oj)c!jrZ)3fW&ay%OKa<*C zfVbAyB%^VQS8jYTq5DA)%Sl8stb1~jM z_qTZEU8}gHx7L)i++Tf{Bx|`Sr#9skJuIrv=tKrRG4%)*q2?zugMFpY?C;(XEKzFa zHur-M(O-^;(AbMEj~*-v*W<$qADZ*#g@FS?9!BS#EMv|oA7UijO(&arEb?^3tAsYm zQ`FhXZPKggY}2--EHs6(_Yzfs?NRPvx`&NJNkNgS1q)1v%liQ<7{jC45+30W?A!!) zMFz6)HUX9OP-03c@;+iExgz$WV%@2{k(UWY&bp>(0Yiy{6`%gsCcz%SWMPUW^3NNi z_lZ3DlndP0hkB2#oGP>Y0Admf<_x0PeR65bnY}(YN1(hfB+JaL5CH?h;UO!&+_O}- z(t9`#V7O8A66yv=={beoX1d?Nx4ntn7~nRH_(lKRFqP4l4Q`sfNOvXfUcrobRaFZnai;2gX!>t-e~~XEIUhKKr$6(3rXW_9 z&f9Fh6BuloqTh)I3|^sn+HU^HnWEMZz)g48{;&mb3~%W^^dp3Enbk>d8O{>BZ9=wEWgN=_i#*ZI z0WpJ^Qt`vxnVdlyZJ5Cs;FRXJF|mrA^W0u)b3~#H8N<35-p6tEotdG>8Lpw{P)jvA z^F$(KxZd7){ID65OxCaEvMzA%Wi!c3S^1@mtQ!=c4&kNMMh#&~#}55rG--=cNMHZUu&4;Q!5@E+C)+|MhZGKkatX#lzlh zzrBaYNf$@=$$!>Zd;FwJuk{S;J=Qdv9d@b?JM2}D)27{A@z)$f5g`$!CFa(})~6l5 zII3DdnI3#<{ex-S7dQm!N+^H()+f7gq3ouZo7W^dBFZw# zI!`|yA|Ooq)bwLn;*Yt)hC)h0zFpS-yFQ$lE%Ql)abur^rnp_SwD{#90oGp*(ig>3 z=6!ZPal)D|)xr{;H{&z$rRwha{^bJuRzBIXwXaJw4xP5i-)o*cW?FBvP)xWL0r7(1?h#S_B_b=c=BeGVxs8tTGFgb>)oGy^;GWg zxT@=DtZ_Ar`RiF;Wr}l2tKqeOFgdQ&+%}uCwZQ}VtTyOQD z=!#h3H2G{>}k@O)Y|5Kc^=W_dU8QJNJjAc>+yeu$BxeH`(&V1aX@z>HD7n-(n-|owo zUbLe{K=a0o!to}u9sIdw%|m>R;S!zvKI~k{=`sGj zX$%Qz!>0F-y92|&pYwfdp}0t-{CCR9_ep{D@Zr2FX$|vRb&6}eR^&cBo;JTSwdL0n z_Z7L8$*(_ulozFb^_sq-Xx6}t*hSSPZ~c!XZ*a}tw_7&NQ=w+JU7|?L$CX=gH#Pkh zK2MqznK?LXUkTB++Gf^YPnItVbim%oXs%}eD6P-RdHhOz;a`W}Zau2od!eYTWclz# zug%I`vLf|@j%7Ww9B(j&SNHAY+Hud=1gRHnUMrD(@?3;T@-vf*H*@hNaQQE`#+l;p zo|{x|Ip51t_fXG}%}k0eRMtu4_?hXiC{jGc8*WbK%Q@7falrj2-{s>H>8(Szhovs-3x?5G*6g)asXG^%f)hP`Jm-RNW&FVbO7LxiL91g0 zzkYoyNbPma1vTq86>crj|aVs`7ToZL=fJcFnAlg@;p}bGOD+nLF2JLLuJ!V)h|`& zYd8w3EYBsf7jtLa);YG@mAHmH%6@{=)C9(C$gTRD>6ZXSe!>WnCjYWDbOlG^;(%xSm$4GT41ZjuQ2&0PJd3fc)U_T zfRG~yMH&A~P7FQS{e+F1z1@Bfux5_#Q$4?~^LpcKIB^Tyg3|Z}1bQ?_FYkWB-rmDq zo%clOA2j~+dD>%FyuAn&*uQAvnJe8 ztS;}FJkC4WPx&y#_OwN&;7V=&78Y1I;Z#Y3$qzI37?W>cvb7ys=%$F^|E