diff --git a/sample/sample_hin.txt b/sample/sample_hin.txt
new file mode 100644
index 0000000000000000000000000000000000000000..c83c19450185cf85b852ae528051c7d0933d370b
--- /dev/null
+++ b/sample/sample_hin.txt
@@ -0,0 +1,512 @@
+ID	Sentence
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_1	SEG001
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_2	page-1
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_3	SEG002
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_4	मॉड्यूल -1
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_5	SEG003
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_6	रसायन विज्ञान की कुछ मूल अवधारणाएँ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_7	SEG004
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_8	टिप्पणियाँ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_9	SEG005
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_10	परमाणु, अणु और रासायनिक अंकगणित
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_11	SEG006
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_12	रसायन शास्त्र पदार्थ और उनमें होने वाले परिवर्तनों का अध्ययन है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_13	रसायनशास्त्र प्राय: कोंद्रिय विज्ञान कहलाती है क्‍योंकि रसायन शास्त्र का मूल ज्ञान जीवविज्ञान, भौतिक शास्त्र, भूगर्भ विज्ञान, पारस्थितिकी विज्ञान और बहुत अन्य विषयों के अध्ययन के लिए आवश्यक होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_14	SEG007
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_15	यद्यपि रसायनशास्त्र पुरातन विज्ञान है इसकी आधुनिक आधारशिला उन्‍नीसवी सदी में डाली गई थी ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_16	जैव वैज्ञानिक और तकनीकी वैज्ञानिकों ने पदार्थों के छोटे घटकों में विखंडन का विचार दिया और उनके बहुत से भौतिक और रसायनिक गुणधर्मों का वर्णन किया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_17	SEG008
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_18	रसायनशास्त्र का विज्ञान और तकनीक के बहुत से क्षेत्रों में बहुत महत्व है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_19	उदाहरण के लिए स्वास्थ, औषधि, ऊर्जा और पर्यावरण, खाद्य, कृषि इत्यादि ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_20	SEG009
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_21	जैसा कि आप जानते हैं कि अणु और परमाणु बहुत छोटे होते हैं, हम उन्हें आँखों से नहीं देख सकते, न ही सूक्ष्मदर्शा की सहायता से ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_22	अत: यह आवश्यक है कि द्रव्य के जिस नमूने को हम देख सकें और उपयोग में ला सकें उसमें परमाणुओं/अणुओं की बहुत बड़ी संख्या मौजूद हो ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_23	रासायनिक अभिक्रियाओं में परमाणु/अणु एक दूसरे से एक निश्चित संख्या अनुपात में संयुक्त होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_24	अत: यह उचित होगा कि दिए गए द्रव्य के नमूने में अणुओं/परमाणुओं की कुल संख्या ज्ञात हो ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_25	हम दैनिक जीवन में अनेक गणना मात्रक प्रयोग करते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_26	उदाहरण के लिए हम केलों या अंडों की संख्या 'दर्जन' में बतलाते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_27	रसायन विज्ञान में हम जिस गणना मात्रक का प्रयोग करते हैं उसे 'मोल' कहते हैं, यह बहुत बड़ा होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_28	SEG010
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_29	यह मोल संकल्पना की सहायता से संभव है जिसमें तोलकर अपेक्षित अणुओं/परमाणुओं की संख्या ली जा सकती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_30	प्रयोगशाला में रासायनिक यौगिकों का अध्ययन करने के लिए उन पदार्थों की मात्राओं की जानकारी आवश्यक है जिनमें परस्पर क्रिया होनी है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_31	समीकरणमिति (स्टाइकियोमेट्री stoichiometry) जिसे ग्रीक शब्द stoichion = तत्व और metron = नापना से लिया गया ) वह शब्द है जिसका प्रयोग रासायनिक अभिक्रियाओं और यौगिकों के मात्रात्मक अध्ययन के लिए किया जाता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_32	इस पाठ में आप पढ़ेंगे कि रासायनिक सूत्रों का निर्धारण कैसे किया जाता है और रासायनिक समीकरण की सहायता से अभिकारकों की उन मात्राओं की प्रागुक्ति कैसे की जाती है जिन्हें पूर्ण अभिक्रिया के लिए परस्पर मिलाया जाना चाहिए ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_33	दूसरे शब्दों में किसी अभिक्रिया के लिए अभिकारकों की उतनी मात्रा ले सकते हैं कि कोई भी अभिकारक आवश्यकता से अधिक मात्रा में नहीं हो ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_34	रसायन में इस पहलू का बड़ा महत्व है और उद्योगों में तो इसका विस्तृत उपयोग होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_35	SEG011
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_36	page-2
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_37	SEG012
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_38	उद्देश्य
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_39	SEG013
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_40	इस पाठ को पढ़ने के बाद आप :
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_41	SEG014
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_42	- रसायन शास्त्र के महत्व एवं कार्यक्षेत्र को बता सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_43	SEG015
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_44	- पदार्थ के कणिय प्रकृति का वर्णन कर सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_45	SEG016
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_46	- रासायनिक संयोजन के नियम को बता सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_47	SEG017
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_48	- द्रव्य के परमाणु सिद्धांत को बता सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_49	SEG018
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_50	- तत्व, परमाणु और अणु को परिभाषित कर सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_51	SEG019
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_52	- SI मात्रकों की आवश्यकता को बता सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_53	SEG020
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_54	- मौलिक SI मात्रक को बता सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_55	SEG021
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_56	- द्रव्ययान और कणों की संख्या के बीच संबंध की व्याख्या कर सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_57	SEG022
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_58	- आवोगाद्रो स्थिरांक की परिभाषा और उसकी महत्ता बता सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_59	SEG023
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_60	- विभिन्‍न तत्वों और यौगिकों के मोलर द्रव्यमान का परिकलन कर सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_61	SEG024
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_62	- STP पर गैसों के मोलर आयतन की व्याख्या कर सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_63	SEG025
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_64	- मूलानुपाती और आण्विक सूत्रों की परिभाषा दे सकेंगे;B66
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_65	SEG026
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_66	- मूलानुपाती और आण्विक सूत्रों में अंतर बता सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_67	SEG027
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_68	- किसी यौगिक में तत्व के द्रव्यमान प्रतिशत का परिकलन कर सकेंगे, और प्रतिशत संघटन से उसका मूलानुपाती सूत्र ज्ञात कर सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_69	SEG028
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_70	- मोल, द्रव्यमान और आयतन के बीच संबंधों की व्याख्या कर सकेंगे;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_71	SEG029
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_72	- संतुलित समीकरण और मोल संकल्पना की मदद से किसी रासायनिक अभिक्रिया में उपयुक्त और निर्मित पदार्थों की मात्रा का परिकलन कर सकेंगे; और
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_73	SEG030
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_74	- सीमांतकर्मक का निर्मित उत्पाद की मात्रा को सीमित कर देने कि मूलिका का वर्णन कर सकेंगे ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_75	SEG031
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_76	रसायन शास्त्र के महत्व और कार्यक्षेत्र
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_77	SEG032
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_78	रसायन विज्ञान हमारे जीवन के सभी आयामों में महत्वपूर्ण योगदान देता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_79	आइए कुछ ऐसे ही क्षेत्र में रसायन विज्ञान के योगदान को समझें ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_80	SEG033
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_81	page-3
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_82	SEG034
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_83	1.1.1 स्वास्थ और औषधि
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_84	SEG035
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_85	इस सदी के तीन मुख्य विकासों ने हमें बिमारी को रोकने और उपचार के लिए प्रेरित किया है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_86	जन स्वास्थ साधन लोगो को संक्रामक बिमारियों से बचाने के लिए, सफाई तंत्रों का निर्माण करना ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_87	एनसथैशिया के साथ सल्यशास्त्र तथा चिकित्सकों को समीवित घातक अवस्था में उपचार के लिए प्रेरित करने में बढ़ा जीन चिकित्सा औषधि में चौथी क्रांति है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_88	(जीन वंशानुगत सकल की एक मूल इकाई है) बहुत सारी स्थितियां जैसे कि सिस्टेटिक फाइब्रोसिस और हीमोफिलीया नवजातों में एकल जीन को हानि पहुचाते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_89	बहुत अन्य बिमारियों जैसे कि केंसर, हृदय बीमारी, एड्स और संधिशोध के परिणाम स्वरूप एक या अधिक जीनों, जो कि शरीर की रक्षा में शामिल होती हैं को दुर्बल कर देते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_90	जीन चिकित्सा में इस प्रकार की अव्यवस्था के इलाज व आराम के लिए बीमार कोशिकाओं में चयनित स्वस्थ जीन को पहुंचाया जाता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_91	इस प्रकार की प्रणाली के लिये चिकित्सक को सम्मलित सभी आणविक घटकों के रसायनिक गुणधर्मों एवं रासायनिक अभिक्रिया के क्रियाविधि का गहन ज्ञान होना चाहिए ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_92	SEG036
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_93	फार्माक्यूटिकल (औषध) उद्योगों में रसायन शास्त्री शक्तिशाली भेषजों की खोज कर रहे हैं जिनका केसर, एड्स और अन्य बिमारियां के उपचार में अन्य प्रभाव कम या कोई न हो और औषधियाँ सफलतापूर्वक अंगों के प्रतिरोपण की संख्या में वृद्धि कर सकें ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_94	SEG037
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_95	1.1.2 ऊर्जा और पर्यावरण
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_96	SEG038
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_97	ऊर्जा बहुत से रासायनिक प्रक्रमों का सह-उत्पाद होती हैं और जैसे जैसे ऊर्जा के खर्च करने की मांग बढ़ रही है तकनिकी रूप से अमेरिका जैसे विकसित देशों और विकासशील देश जैसे कि भारत, में रसायनशास्त्री ऊर्जा के नये स्त्रोतो का पता लगाने में क्रियाशील है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_98	वर्तमान में ऊर्जा के मुख्य स्त्रोत जीवाश्म ईंधन (कोल, पेट्रोलियम और प्राकृतिक गैस) हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_99	आज के खर्च के कारण इन ईंधनों को भण्डारण हमारे लिए 50-100 सालों तक रहेगा इसलिए वैक्लपिक संसाध नों का पता लगाना हमारे लिए आवश्यक है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_100	SEG039
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_101	सौर ऊर्जा भविष्य के लिए ऊर्जा का एक अहम स्त्रोत है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_102	प्रत्येक वर्ष पृथ्वी पृष्ठ, सूर्य प्रकाश से लगभग 10 गुणा ऊर्जा प्राप्त होती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_103	लेकिन बहुत सी यह ऊर्जा नष्ट हो जाती है क्योंकि यह आकाश में वापिस परावर्तित हो जाती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_104	विगत तीस सालों की हुई खोज से ज्ञात हुआ है कि सौर ऊर्जा को प्रभावित रूप से नियंत्रण करने की दो विधियाँ हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_105	एक प्रकाशीकीय बोल्टिक सेल का उपयोग करके सूर्य प्रकाश को सीधे विद्युत में परिवर्तित करना ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_106	और दूसरा सूर्य प्रकाश का उपभोग करके पानी से हाइड्रोजन प्राप्त करना ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_107	हाइड्रोजन को ईंधन सेल में प्रयोग करके विद्युत उत्पन्न की जाती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_108	2050 तक यह कल्पना की जाती है कि हमारी आवश्यकताओं के 50 प्रतिशत से अधिक सौर ऊर्जा की आपूर्ति होगी ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_109	ऊर्जा का एक अन्य अहम स्त्रोत नाभिकीय विखंडन है, लेकिन विखंडन प्रक्रमों से उत्पन्न रेडियोधर्मी अपशिष्टों से पर्यावरण के प्रदूषण के कारण अमेरिका में नाभिकीय उद्योग का भविष्य अनिश्चित है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_110	रसायनशास्त्री नाभिकीय अपशिष्ट को निपटाने के लिए उचित विधियों की खोज में सहायता कर सकते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_111	संलयन सूर्य और अन्य तारों में होने वाला प्रक्रम हैं जिसमें हानिकारक बिना अपशिष्ट पदार्थों के उत्पन्न हुये अत्यधिक ऊर्जा प्राप्त होती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_112	अगले 50 वर्षों में ऊर्जा के महत्वपूर्ण स्त्रोतों में नाभिकीय संलयन भी होगा ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_113	SEG040
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_114	page-4
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_115	SEG041
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_116	ऊर्जा उत्पादन तथा ऊर्जा उपभोगिता हमारी पर्यावरणीय गुणवता से पूर्णतः जुड़ी हुई हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_117	जीवाश्मीय ईंधन के जलाने से मुख्य हानि यह है कि ये कार्बन-डाइआक्सॉइड छोड़ते हैं जो कि एक ग्रीन हाउस गैस है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_118	(जो कि पृथ्वी के वायुमंडल को गर्म करने को प्रोत्साहित करती है), इसके साथ-साथ सल्फर डाइऑक्साइड तथा नाइट्रोजन ऑक्साइड भी छोड़ते हैं जिसके फलस्परूप अम्लीय वर्षा तथा धुंध बनती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_119	ऊर्जा-दक्षीय स्वचालित वाहनों तथा अधिक प्रभावी उत्प्रेरी परिवर्तकों के उपयोग द्वारा, हम हानिकारक स्वउत्सर्जनों के अत्यधिक मात्रा को कम कर सकते हैं तथा अधिक यातायात वाले क्षेत्रों में वायु की गुणवत्ता को सुधार सकते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_120	इनके साथ, विद्युतीय कार, जो कि अधिक देर तक चलने वाली बैटरियों से संचालित हों, अगली सदी में अधिक प्रचलित होनी चाहिए जिनके उपयोग से प्रदूषण को कम से कम किया जा सकेगा ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_121	SEG042
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_122	1.1.3 द्रव्यात्मक और प्रौद्योगिकी
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_123	SEG043
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_124	रासायनिक खोज और इक्कीसवी सदी के विकास ने नये पदार्थ दिये हैं जिससे हमारे जीवन में अत्यधिक सुधार हुआ है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_125	और अगिनत तरीको से हमारी विकसित प्रोद्योगिकी में सहायता की है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_126	बहुलक (नाइलॉन और रबड्‌ शामिल है) सिरेमिक्स (जैसे की खाना पकाने के बर्तन) द्रव क्रिस्टल (जैसे जो कि इलेक्ट्रानिक यंत्रों में) चिपकाने वाले और परत चढ़ाने (उदाहरण के लिए लेटेक्स्‌ पेंट) कुछ उदाहरण हैं
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_127	SEG044
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_128	आने वाले भविष्य के लिए क्या भंडारण हैं ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_129	एक सम्भावना कक्षीय तापमान पर अधिसुचालक है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_130	कापर तारों में विद्युत का वाहन होता है, दूसरे जो कि पूर्ण रूप में चालक नहीं है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_131	इसके परिणामस्वरूप लगभग 20 प्रतिशत विद्युत ऊर्जा की ऊष्मा के रूप में हमारे घरों और पावर स्टेशनों के बीच में हानि हो जाती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_132	यह अत्यधिक फजूलखर्ची है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_133	अधिसुचालक वे पदार्थ होते हैं जिनमें विद्युत प्रतिगोेधिता नहीं होती है और जो कि ऊर्जा की हानि हुए बगैर विद्युत प्रवाहित करते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_134	SEG045
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_135	1.1.4 खाद्य और कृषि
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_136	SEG046
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_137	संसार में निरंतर शीघ्रता से बढ़ती हुई जनसंख्या को किस प्रकार खिलाया जा सकता है ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_138	गरीब देशों में कृषि सक्रियता हमारी कार्य बलों का लगभग 80 प्रतिशत है और औसतन परिवार को औसतन बजट की आधी पूंजी खाद्य सामग्री पर व्यय हो जाती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_139	इससे राष्ट्र के संसाधन व्यर्थ चले जाते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_140	कृषि उत्पादन को प्रभावित करने वाले कारक है मिट्टी की गुणवत्ता, कीड़े और बीमीरयां जो कि फसल को नष्ट कर देते हैं और खरपतवार पोषकों को खत्म कर देते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_141	सिचाई के अतिरिक्त कृषक फसल की पैदावार में वृद्धि करने के लिए उरवरकों और कीटनाशकों पर निर्भर रहते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_142	SEG047
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_143	1.2 द्रव्य की कणिकीय प्रकृति
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_144	SEG048
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_145	सभी द्रव्य प्रकृति में कण होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_146	इसका आधारिक अर्थ यह है कि द्रव्य के दो सिरों के बीच में रिक्त होता है जिसमें कोई द्रव्य नहीं होता ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_147	इस विज्ञान में इसे द्रव्य की परमाणुक प्रकृति कहते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_148	सामान्यतः यह माना जाता है कि इस तथ्य सबसे पहले लगभग 440 BC में ग्रीक दार्शनिक ल्यूसिपस तथा उसके शिष्य डेमोक्रिटस ने दिया था ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_149	यद्यपि महर्श कनाड ने इससे पहले (500 BC) में द्रव्य के परमाणुकीय संकल्पना को प्रस्तावित किया था और द्रव्य के सूक्ष्मतम कण को परमाणु नाम दिया था ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_150	SEG049
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_151	page-5
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_152	SEG050
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_153	1.3 रासायनिक संयोजन के नियम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_154	SEG051
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_155	अठारवीं सदी के बाद रासयनिक विज्ञान में अत्याधिक उन्नति की है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_156	इससे ऊष्मा की प्रकृति और किस प्रकार वस्तुएं जलती है को जानने में आनंद आया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_157	मुख्य उन्‍नति रासायनिक तुला का सावधानी से प्रयोग करके होने वाली रासायनिक अभिक्रियाओं में द्रव्यमान में होने वाले परिवर्तन का पता लगा सकते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_158	महान फ्रेंच रसायनविद एंटिमिनी लेवाइजर ने रासायनिक अभिक्रियाओं का अध्ययन करने के लिए तुला का प्रयोग किया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_159	उसने मरकरी को बन्द फ्लास्क में जिसमें हवा थी गर्म किया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_160	बहुत दिनों के बाद मरकरी ऑक्साइड का लाल पदार्थ प्राप्त हुआ ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_161	फ्लास्क में बची गैस के द्रव्यमान में कमी आ गई ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_162	शेष गैस न तो दहन न ही जीवन में सहायक है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_163	फ्लास्क में बची हुई गैस की नाइट्रोजन के रूप में पहचान हुई ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_164	मरकरी के साथ संयुक्त होने वाली गैस ऑक्सीजन थी ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_165	आगे उसने इस प्रयोग को सावधानी से मरकरी (II) आक्साइड की तुली हुई मात्रा के साथ किया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_166	उसने पाया कि लाल रंग के मरकरी (II) आक्साइड को प्रबलता से गर्म करने पर मरकरी और आक्सलीन में विघटित हो जाता है उसने मरकरी और आक्सजीन में विघटित हो जाता है उसने मरकरी और आक्सीजन दोनों को तोला और पाया कि दोनों का संयुक्त द्रव्यमान लिए गए मरकरी (II) आक्साइड के द्रव्यमान के बराबर था ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_167	लेवाइजर ने अंतिम निष्कर्ष निकाला कि  प्रत्येक रासायनिक अभिक्रिया में सभी अभिकर्मकों का सम्पूर्ण द्रव्यमान सभी उत्पादों के सम्पूर्ण द्रव्यमान के बराबर होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_168	यह द्रव्यमान-संरक्षण का नियम माना जाता है।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_169	SEG052
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_170	रसायनविदों द्वारा अभिकर्मकों और उत्पादों का सही द्रव्यमानों का पता लगाने के बाद विज्ञान में शीघ्रता से उन्नति हुई ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_171	फ्रेन्च रसायविदो क्लाउडे बर्थोलेट और जोसेफ प्राडस्ट ने दो तत्वों जो कि संयुक्त होकर यौगिक बनाते हैं के अनुपातों (द्रव्यमान) पर कार्य किया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_172	सावधानी से कार्य करने के बाद प्राउस्ट ने 1808 में निश्चित या स्थिर अनुपात का नियम दिया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_173	दिये गये रासायनिक यौगिक में तत्वों के द्रव्यमानों का अनुपात जो कि संयुक्त होते हैं निश्चित होता है और यौगिक के स्रोत और विरचन पर निर्भर नहीं करता है।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_174	SEG053
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_175	उदाहरण के लिए शुद्ध जल में हाइड्रोजन और ऑक्सीजन के द्रव्यमानों का अनुपात 1:8 होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_176	दूसरे शब्दों में द्रव्यमान के रूप में शुद्ध जल में हाइड्रोजज 11.11% और ऑक्सीजन 88.89% होती है चाहे जल को कुआं, नदी या तलाब से लिया गया है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_177	इस प्रकार यदि 9.0 ग्राम जल का विघटन किया जाए तो हमेशा 1.0 ग्राम हाइड्रोजज और 8.0 ग्राम ऑक्सीजन प्राप्त होती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_178	यदि 3.0 ग्राम हाइड्रोजन को 8.0 ग्राम ऑक्सीजन के साथ मिश्रित करते हैं और मिश्रण को जलाया जाता है तो 9.0 ग्राम जल बनता है और 2.0 ग्राम हाइड्रोजज अन अनिभिकृत बच जाती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_179	इसी प्रकार सोडियम क्लोराइड में 60.66% क्लोरीन और 39.34% सोडियम द्रव्यमान के रूप में होते है चाहे हम इसे लवण खदानों, समुद्र के जल या सोडियम और क्लोरीन से बनाये ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_180	वास्तव में इस वाक्य में शुद्ध मुख्य शब्द है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_181	पुनः प्रयोगात्मक परिणाम वैज्ञानिक विचारों की विशिष्टता होती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_182	वास्तव में आधुनिक विज्ञान प्रयोगात्मक अनुसंधान पर निर्भर करती है पुनः परिणाम अप्रत्यक्ष रूप सत्य की तरफ संकेत करते हैं जो कि छिपे होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_183	वैज्ञानिक हमेशा इस सत्य पर अनुसंधान करते हैं और इस प्रकार बहुत से सिद्धांत और नियमों की खोज की ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_184	इस सत्य की खोज विज्ञान के विकास में अहम कार्य करती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_185	SEG054
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_186	page-6
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_187	SEG055
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_188	डाल्टन परमाणु सिद्धांत केवल द्रव्यमान संरक्षण और स्थिर अनुपात के नियमों का उल्लेख करता है लेकिन नए की भी कल्पना करता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_189	उसने अपने सिद्धांत के आधार पर गुणित अनुपात नियम दिया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_190	इस नियम के अनुसार यदि दो तत्व संयोजित होकर एक से अधिक यौगिक बनाते हैं, तो एक तत्व के साथ दूसरे तत्व के संयुक्त होने वाले द्रव्यमान छोटे पूर्णाकों के अनुपात में होते हैं। उदाहरण के लिए कार्बन और आक्सीजन दो यौगिक कार्बन मोनोक्साइड और कार्बनडाई आक्साइड बनाते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_191	कार्बन मोनोक्साइड में प्रत्येक 1.0000 ग्राम कार्बन के लिए 1.3321 ग्राम ऑक्सीजन होती है जबकि कार्बनडाई ऑक्साइड में प्रत्येक 1.0000 ग्राम कार्बन के लिए 2.6642 ग्राम ऑक्सीजन होती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_192	दूसरे शब्दों में कार्बन डाईआक्साइड में कार्बनममोनोआक्साइड (2x1.3321 = 2.6642) की तुलना में दिये गये कार्बन के द्रव्यमान में दो गुणा आक्सीजन होती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_193	परमाणु सिद्धांत यह उल्लेख करता है कि दिये गये कार्बन परमाणुओं में कार्बन मोनोक्साइड की तुलना में कार्बन डाईआक्साइड में आक्सीजन परमाणुओं की संख्या दो गुणी होती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_194	परमाणु सिद्धांत से उत्पन्न गुणित अनुपात रसायनविदो के लिए इस सिद्धांत की वैधता को स्वीकार करने में महत्वपूर्ण था ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_195	SEG056
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_196	1.4 द्रव्य का परमाणु सिद्धांत
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_197	SEG057
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_198	जैसा कि हम पहले पढ़ चुके हैं कि लेवाइजर ने आधुनिक रसायन की प्रयोगात्मक नींव रखी ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_199	लेकिन ब्रिटिश रसायनविद्‌ डाल्टन (1766-1844) ने मूल सिद्धांत दिया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_200	सभी तत्व, यौगिक या मिश्रण सभी द्रव्य होते है छोटे कणों जिन्हें परमाणु कहते हैं से बने होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_201	इस खंड में डाल्टन की अवधारणाएं या मूल कथनों का उल्लेख किया गया है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_202	SEG058
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_203	1.4.1 डाल्टन परमाणु सिद्धांत की अवधारणाएं
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_204	SEG059
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_205	बहुत छोटे कणों के विभिन्‍न संयोजनों के चरणों में द्रव्य की संरचना का उल्लेख करना डाल्टन सिद्धांत का मुख्य बिंदु है यह निम्नलिखित अवधारणाओं द्वारा दिया गया है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_206	SEG060
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_207	1. सभी द्रव्य अविभाजित परमाणुओं के बने होते है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_208	एक परमाणु द्रव्य का अत्यधिक छोटा कण है जो रासायनिक अभिक्रिया के समय अपनी पहचान बनायें रखता हे ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_209	SEG061
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_210	2. एक तथ्य केवल एक ही प्रकार के परमाणुओं से बना द्रव्य होता है दिये गये एक प्रकार में प्रत्येक परमाणु के गुणधर्म एक समान होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_211	द्रव्यमान एक ऐसा गुणधर्म है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_212	इस प्रकार दिये गये परमाणुओं का अभिलाक्षणिक द्रव्यमान होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_213	SEG062
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_214	3. यौगिक एक प्रकार का द्रव्य है जो कि दो या अधिक तत्वों के निश्चित अनुपात में रासायनिक संयोजन से बनता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_215	यौगिक में दो प्रकार के परमाणुओं सापेक्ष संख्या एक साधारण अनुपात में होती है उदाहरण के लिए पानी हाइड्रोजज और आक्सीजन तत्वों से बना होता है जिसमें हाइड्रोज और आक्सीजन का अनुपात 2 :1 होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_216	SEG063
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_217	4. रासयनिक अभिक्रियाः अभिकृत पदार्थों में उपस्थित परमाणुओं को पुनः व्यवस्थित करके, नये रासायनिक संयोजनों देते है जो पदार्थ कि अभिक्रिया के द्वारा बनते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_218	परमाणु किसी भी रासायनिक अभिक्रिया द्वारा न तो पैदा, न ही नष्ट या छोटे कणों में तोड़े जा सकते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_219	SEG064
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_220	page-7
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_221	SEG065
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_222	आज हम जानते हैं कि परमाणु सत्य रूप में अविभाजित नहीं होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_223	ये स्वयं कणों से बने होते डॉल्टन की अवधारणाएं आवश्यक रूप में सत्य हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_224	SEG066
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_225	1.4.2 परमाणु क्‍या है ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_226	SEG067
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_227	जैसा कि हमने पिछले खंड में देखा कि परमाणु एक तत्व का छोटे से छोटा कण है जो कि इसके तत्व रासायनिक गुणधर्मों को धारण करता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_228	एक तत्व का परमाणु दूसरे तत्व के परमाणु से आकार और द्रव्यमान में भिन्‍न होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_229	शुरू में भारतीय और ग्रीक दार्शनिकों ने परमाणु नाम दिया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_230	आज हम जानते हैं यह मूल दार्शनिकता को दर्शाता है कि परमाणु अविभाजित नहीं होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_231	उन्हें छोटे कणों में तोड़ा जा सकता है यद्यपि इस प्रक्रम में रासायनिक पहचान खो देते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_232	लेकिन इन विकासों के बावजूद परमाणु द्रव्य का नींव का पत्थर हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_233	SEG068
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_234	1.4.3 अणु
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_235	SEG069
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_236	रासायनिक बलों के द्वारा जुड़े हुए कम से कम दो परमाणुओं के निश्चित व्यवस्थित समूहों को अणु कहते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_237	स्थिर अनुपात के नियम के अनुसार एक अणु में एक समान तत्व और दो या अधिक तत्वों के परमाणु एक निश्चित अनुपात में होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_238	इस प्रकार यह आवश्यक नहीं है कि अणु एक यौगिक हो जो कि परिभाषा के अनुसार दो या अधिक तत्वों से बना होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_239	उदाहरण के लिए हाइड्रोजन गैस एक शुद्ध तत्व है लेकिन इसमें अणु होते हैं जो कि दो प्न परमाणुओं के बने होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_240	दूसरी ओर पानी एक आणविक यौगिक है जिसमें हाइड्रोजन और ऑक्सीजन का अनुपात दो और एक (2:1) परमाणु होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_241	परमाणुओं के समान अणु विद्युतीय उदासीन होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_242	SEG070
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_243	हाइड्रोजन अणु जिसे H_2 से संकेतिक किया जाता है द्विपरमाणुविक अणु कहलाता है क्योंकि इसमें केवल दो परमाणु हाते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_244	अन्य द्विपरमाणुविक है नाइट्रोजन (N_2), ऑक्सीजन (O_2)और वर्ग 17 के तत्व फ्लोरीन (F_2), क्लोरीन (Cl_2), ब्रोमीन (Br_2), और आयोडीन (I_2) वास्तव में ट्विपरमाणुक अणु विभिन्‍न तत्वों के परमाणुओं से भी बनते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_245	उदाहरण के लिए हाइड्रोक्लोरिक अम्ल (HCl) और कार्बन मोनोक्‍साइड (CO) ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_246	SEG071
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_247	अधिकतर अणुओं में दो से अधिक परमाणु होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_248	ये एक ही तत्व के परमाणु हो सकते परमाणुओं से बना है या दो या दो से अधिक तत्वों के संयोजन से बन सकते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_249	दो से अधिक परमाणुओं से बनने वाले अणुओं को बहु-परमाणुविक अणु कहते हैं जैसे कि ओजोन, पानी (H_2O)और अमोनिया (NH_3) बहुपरमाणुविक अणु है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_250	SEG072
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_251	1.4.4 तत्व (Elements)
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_252	SEG073
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_253	पदार्थ तत्व या योगिकों के बने हो सकते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_254	एक तत्व एक पदार्थ है जिसे रासायनिक विधियों द्वारा सरल पदार्थों में अलग नहीं किया जा सकता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_255	अब तक 118 तत्वों को निश्चित रूप से पहचाना जा चुका है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_256	जिनमें से 83 तत्व पृथ्वी में प्राकृतिक रूप में पाये जाते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_257	और शेष को वैज्ञानिकों ने कृत्रिम रूप से नाभकीय क्रिया पद्धतियों (प्रक्रमों) द्वारा संशलेषित किया है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_258	सुविधा के लिये रसायन शास्त्रीयों ने तत्वों को एक, दो या तीन अक्षरों से बने संकेतों द्वारा प्रदर्शित किया है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_259	संकेत का पहला अक्षर सदैव बड़ा अक्षर होता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_260	SEG074
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_261	page-8
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_262	SEG075
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_263	जब शेष अक्षर बड़े नहीं होते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_264	उदाहरण के लिये Co कोबाल्ट तत्व का संकेत है जबकि कार्बन मोनोक्साइड अणु का सूत्र है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_265	तालिका-1 में अधिक प्रचलित तत्वों में से कुछ के नाम व संकेत दिये हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_266	तत्वों की पूर्ण सूचि पुस्तक के मुख्य पृष्ठ के पीछे दी गई है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_267	कुछ तत्वों के संकेत उनके लेटिन नामों से लिये गये हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_268	उदाहरणतया Au को औरम (सोना) से, Fe को फेरम (लोहा) से और Na को नट्रियम (सोडियम) से है जबकि अधिकतर नाम इंगलिश नामों से आये हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_269	SEG076
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_270	तालिका-1 कुछ सामान्य तत्व व उनके संकेत
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_271	SEG077
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_272	नाम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_273	SEG078
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_274	एल्युमिनियमस
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_275	SEG079
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_276	आर्सेनिक
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_277	SEG080
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_278	बेरियम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_279	SEG081
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_280	बिस्मथ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_281	SEG082
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_282	ब्रोमीन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_283	SEG083
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_284	कैल्सियम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_285	SEG084
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_286	कार्बन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_287	SEG085
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_288	क्लोरीन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_289	SEG086
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_290	क्रोमियम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_291	SEG087
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_292	कोबाल्ट
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_293	SEG088
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_294	कॉपर
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_295	SEG089
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_296	फ्लोरीन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_297	SEG090
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_298	सोना
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_299	SEG091
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_300	हाइड्रोजन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_301	SEG092
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_302	आयोडीन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_303	SEG093
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_304	आयरन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_305	SEG094
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_306	लैड
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_307	SEG095
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_308	मैग्निशियम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_309	SEG096
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_310	मैगंनिज
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_311	SEG097
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_312	मरकरी
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_313	SEG098
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_314	निकल
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_315	SEG099
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_316	नाइट्रोजन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_317	SEG100
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_318	ऑक्सीजन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_319	SEG101
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_320	फास्फोरस
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_321	SEG102
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_322	प्लेटिनम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_323	SEG103
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_324	पोटाशियम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_325	SEG104
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_326	सिलिकान
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_327	SEG105
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_328	सिल्वर
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_329	SEG106
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_330	सोडियम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_331	SEG107
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_332	सल्फर
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_333	SEG108
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_334	टिन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_335	SEG109
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_336	टंगस्टेन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_337	SEG110
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_338	जिंक
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_339	SEG111
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_340	रसायन शास्त्री अणुओं के संघटन के प्रदर्शित करने के लिये किये रासायनिक सूत्रों तथा आयनिक यौगिकों को प्रदर्शित करने के लिए रासायनिक संकेतों का प्रयोग करते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_341	संघटन का अर्थ न केवल तत्वों के उपस्थिति से है बल्कि परमाणु किस अनुपात में संयोग करते हैं से भी है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_342	यहाँ हमारा सम्बन्ध दो प्रकार के सूत्रों से है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_343	आणिवक सूत्र और मूलानुपाति सूत्र ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_344	SEG112
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_345	पाठगत प्रश्न 1.1
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_346	SEG113
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_347	1. रसायन विज्ञान, विज्ञान एवं प्राद्योगिकी के विभिनन क्षेत्रों में अपना योगदान देता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_348	वे सभी क्षेत्र क्या हैं ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_349	SEG114
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_350	2. पदार्थ के कणिय प्रकृति को किसने प्रतिस्थापित किया था ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_351	SEG115
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_352	3. द्रव्यमान सरेक्षण का नियम क्‍या है ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_353	SEG116
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_354	4. परमाणु क्‍या है ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_355	SEG117
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_356	5. अणु क्‍या है ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_357	SEG118
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_358	6. सोडियन का संकेत Na क्‍यों है ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_359	SEG119
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_360	7. कैसे यौगिक किसी तत्व से अलग है ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_361	SEG120
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_362	page-9
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_363	SEG121
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_364	1.5 SI मात्रक ( पुनरावृत्ति )
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_365	SEG122
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_366	जीवन के हर क्षेत्र में मापन की आवश्यकता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_367	जैसा कि आप जानते हैं हर मापन के लिए एक मात्रक या एक निश्चित मानक की आवश्यकता होती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_368	विभिन्‍न देशों ने मात्रकों की भिन्‍न-भिन्‍न प्रणालियाँ विकसित कीं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_369	इससे एक देश को दूसरे देश के साथ व्यापार आदि में समस्याओं का सामना करना पड़ता था ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_370	वैज्ञानिकों को अक्सर एक दूसरे के आंकड़े इस्तेमाल करने पड़ते थे इससे उन्हें अत्यधिक परेशानी होती थी ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_371	प्रयोग में लाने के लिए, पहले आंकड़ों को स्थानीय.टिप्पणियाँ प्रणाली में बदलना पड़ता था ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_372	SEG123
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_373	सन्‌ 1960 में, 'General Confrence of Weights and Measures' मात्रकों की अंतर्राष्ट्रीय समिति ने मीट्रिक प्रणाली पर आधारित एक नई प्रणाली को प्रस्तावित किया ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_374	इसे 'International System of Units' कहा गया, इसको संक्षेप में SI लिखते हैं जोकि इसके फैंच नाम 'System Internationale unites' से लिया गया है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_375	आप अपनी पिछली कक्षाओं में SI मात्रकों के बारे में पढ़ चुके हैं और जानते हैं कि ये सात मौलिक मात्रकों पर आधारित हैं जो सात मौलिक भौतिक राशियों के संगत हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_376	अन्य भौतिक राशियों के मात्रकों की व्युत्पत्ति मूल मात्रकों से की जाती है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_377	सात मौलिक 1 मात्रकों को सारणी 1.2 में दिया गया है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_378	SEG124
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_379	सारणी 1.2: SI भौतिक मात्रक
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_380	SEG125
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_381	भौतिक राशि
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_382	SEG126
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_383	लंबाई
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_384	SEG127
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_385	द्रव्यमान
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_386	SEG128
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_387	समय
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_388	SEG129
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_389	विधुत धारा
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_390	SEG130
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_391	ताप
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_392	SEG131
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_393	तत्व मात्रा
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_394	SEG132
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_395	प्रदीप्त की गहनता
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_396	SEG133
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_397	मात्रक का नाम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_398	SEG134
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_399	मीटर
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_400	SEG135
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_401	किलाग्रोम
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_402	SEG136
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_403	सेकंड
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_404	SEG137
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_405	ऐम्पियर
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_406	SEG138
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_407	केल्विन
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_408	SEG139
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_409	मोल
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_410	SEG140
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_411	केंडेला
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_412	SEG141
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_413	SI मात्रक के लिए संकेत
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_414	SEG142
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_415	बहुत बड़ी या बहुत छोटी राशियों को मापने के लिए इन मात्रकों के गुणजों और अपवर्तकों का प्रयोग किया जाता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_416	प्रत्येक के लिए प्रतीक हैं जिन्हें मात्रकों में उपसर्ग की तरह लगाया जाता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_417	उदाहरण के लिए लंबी दूरी को नापने के लिए किलोमीटर मात्रक का प्रयोग किया जाता है, यह लंबाई के मौलिक मात्रक मीटर का गुणांक है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_418	यहाँ 10^3 गुणज के लिए किलो उपसर्ग है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_419	इसे k से निरूपित करते हैं जिसे मीटर के प्रतीक m के आगे लगाया जाता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_420	अत: किलोमीटर का प्रतीक हुआ km और
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_421	SEG143
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_422	इसी प्रकार, छोटी दूरी नापने के लिए सेंटीमीटर (cm) और मिलीमीटर (mm) का प्रयोग करते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_423	SEG144
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_424	यहाँ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_425	SEG145
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_426	SI मात्रकों के साथ लगाए जाने वाले कुछ उपसर्ग सारणी 1.3 में दिखाए गए हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_427	SEG146
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_428	page-10
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_429	SEG147
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_430	सारणी 1.3: SI मात्रक के साथ प्रयुक्त होने वाले उपसर्ग
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_431	SEG148
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_432	उपसर्ग
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_433	SEG149
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_434	टेरा
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_435	SEG150
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_436	गीगा
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_437	SEG151
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_438	मेगा
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_439	SEG152
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_440	किलो
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_441	SEG153
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_442	हेक्टा
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_443	SEG154
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_444	डेका
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_445	SEG155
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_446	डेसी
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_447	SEG156
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_448	सेंटी
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_449	SEG157
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_450	मिली
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_451	SEG158
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_452	माइक्रो
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_453	SEG159
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_454	नैनो
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_455	SEG160
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_456	पीको
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_457	SEG161
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_458	संकेत
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_459	SEG162
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_460	अर्थ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_461	SEG163
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_462	उदाहरण
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_463	SEG164
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_464	1 टेरामीटर (Tm) = 1.0 x 10^{12} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_465	SEG165
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_466	1 गीगा (Gm) = 1.0 x 10^9 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_467	SEG166
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_468	1 मेगामीटर (Mm) = 1.0 x 10^6 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_469	SEG167
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_470	1 किलोमीटर (Km) = 1.0 x 10^3 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_471	SEG168
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_472	1 हेक्टामीटर (hm) = 1.0 x 10^2 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_473	SEG169
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_474	1 डेकामीटर (dam) = 1.0 x 10^1 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_475	SEG170
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_476	1 डेसीमीटर (dm) = 1.0 x 10^{-1} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_477	SEG171
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_478	1 सेंटीमीटर (cm) = 1.0 x 10^{-2} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_479	SEG172
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_480	1 मिलीमीटर (mm) = 1.0 x 10^{-3} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_481	SEG173
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_482	1 माइक्रोमीटर (μm) = 1.0 x 10^{-6} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_483	SEG174
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_484	1 नैनोमीटर (nm) = 1.0 x 10^{-9} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_485	SEG175
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_486	1 पीकोमीटर (pm) = 1.0 x 10^{-12} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_487	SEG176
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_488	आगे बढ़ने से पहले निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर देने का प्रयत्न करें ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_489	SEG177
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_490	पाठगत प्रश्न 1.2
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_491	SEG178
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_492	1. द्रव्यमान का SI मात्रक बताइए ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_493	SEG179
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_494	2. 1.0x10^{-6} g के लिए किस प्रतीक का उपयोग होना चाहिए ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_495	SEG180
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_496	3. (i) 10^2 और (ii) 10^{-9} के लिए प्रयोग होने वाले उपसर्गों के नाम लिखिए ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_497	SEG181
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_498	4. निम्नलिखित प्रतीक क्‍या व्यक्त करते हैं ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_499	SEG182
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_500	1.5.1 द्रव्यमान और कणों की संख्या में संबंध
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_501	SEG183
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_502	मान लीजिए आप 500 पेंच (स्क्रू) खरीदना चाहते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_503	आप कया सोचते हैं, दुकानदार आपको यह संख्या कैसे देगा ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_504	प्रत्येक पेंच गिनकर ?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_505	नहीं, वह उन्हें तोल कर देगा क्‍योंकि गिनने में उसे बहुत समय लगेगा ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_506	यदि प्रत्येक पेंच का भार 0.8g है तो वह 400g पेंच तोलेगा क्योंकि (0.8 x 500 = 400 g) यह 500 पेंचों का भार है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_507	आपको आश्चर्य होगा कि रिजर्व बैंक ऑफ इण्डिया सिक्‍कों की इच्छित संख्या तोलकर देता है गिनकर नहीं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_508	जैसे-जैसे वस्तुओं की संख्या बड़ी होती जाती है यह तोल से गिनती का प्रक्रम बहुत मेहनत बचाने वाला होता जाता है ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_509	हम इस प्रक्रम का उल्टा भी कर सकते हैं ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_510	उदाहरण के लिए, अगर हम 5000 बहुत छोटी कमानी (स्प्रिग, जो घडियों में प्रयोग होते हैं) लें, और उनका भार लें ।
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_511	यदि इनका भार 1.5g हो तो हम प्रत्येक स्प्रिग का भार ज्ञात कर सकते हैं - 1.5g ÷ 5000 = 3 x 10^{-4}
diff --git a/sample/sample_tel.txt b/sample/sample_tel.txt
new file mode 100644
index 0000000000000000000000000000000000000000..13a7f541983c8d23a2a1b311ca60c12932a01aed
--- /dev/null
+++ b/sample/sample_tel.txt
@@ -0,0 +1,512 @@
+ID	Sentence
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_1	"SEG001"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_2	పుట-1
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_3	"SEG002"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_4	మాడ్యూల్-1
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_5	"SEG003"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_6	రసాయన శాస్త్రం యొక్క కొన్ని ప్రాథమిక అంశాలు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_7	"SEG004"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_8	గమనికలు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_9	"SEG005"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_10	"పరమాణువులు, అణువులు, రసాయన అంకగణితం"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_11	"SEG006"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_12	రసాయన శాస్త్రం అంటే పదార్థాల అధ్యయనం, వాటిలో సంభవించే మార్పులు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_13	"జీవశాస్త్రం, భౌతిక శాస్త్రం, భూగర్భ శాస్త్రం, జీవావరణ శాస్త్రం, అనేక ఇతర విషయాల అధ్యయనానికి రసాయన శాస్త్రం యొక్క ప్రాథమిక జ్ఞానం అవసరం కాబట్టి రసాయన శాస్త్రాన్ని కొండ్రియా సైన్స్ అని పిలుస్తారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_14	"SEG007"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_15	రసాయన శాస్త్రం ప్రాచీన శాస్త్రం అయినప్పటికీ, దాని ఆధునిక పునాది పంతొమ్మిదవ శతాబ్దంలో వేయబడింది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_16	జీవ, సాంకేతిక శాస్త్రవేత్తలు పదార్ధాల యొక్క చిన్న భాగాలుగా విచ్ఛిన్నం చేయాలనే ఆలోచనను ఇచ్చారు. వాటి భౌతిక, రసాయన లక్షణాలను వివరించారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_17	"SEG008"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_18	సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ రంగాలలో రసాయన శాస్త్రానికి చాలా ప్రాముఖ్యత ఉంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_19	"ఉదాహరణకు, ఆరోగ్యం, ఔషధం, శక్తి, పర్యావరణం, ఆహారం, వ్యవసాయం మొదలైనవి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_20	"SEG009"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_21	"అణువులు మరియు పరమాణువులు చాలా చిన్నవి అని మీకు తెలుసు. మనము వాటిని కళ్ళతో చూడలేము, లేదా సూక్ష్మదర్శిని సహాయంతో కూడా చూడలేము."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_22	అందువల్ల, మనం చూడగలిగే, ఉపయోగించగల పదార్థాల నమూనాలో పెద్ద సంఖ్యలో పరమాణువులు/అణువులు ఉండటం అవసరం."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_23	రసాయన ప్రతిచర్యలలో, పరమాణువులను/అణువులను ఒకదానితో ఒకటి నిర్ణీత సంఖ్యలో నిష్పత్తిలో కలుపుతారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_24	అందువల్ల, ఇచ్చిన పదార్థం యొక్క నమూనాలోని మొత్తం అణువు/పరమాణువుల సంఖ్యను తెలుసుకోవడం సముచితం."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_25	మనము రోజువారీ జీవితంలో చాలా గణన యూనిట్లను ఉపయోగిస్తాము.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_26	ఉదాహరణకు, 'డజను' లో అరటి లేదా గుడ్ల సంఖ్యను మనము చెప్తాము."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_27	రసాయన శాస్త్రములో మనం ఉపయోగించే లెక్కింపు యూనిట్‌ను 'మోల్' అంటారు. ఇది చాలా పెద్దది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_28	"SEG010"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_29	మోల్ భావన సహాయంతో అణువుల / పరమణువుల సంఖ్యను లెక్కించవచ్చు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_30	ప్రయోగశాలలో రసాయన సమ్మేళనాలను అధ్యయనం చేయడానికి, పరస్పర చర్యలు జరిగే పదార్థాల పరిమాణాలను తెలుసుకోవడం అవసరం."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_31	ఈక్విలిబ్రియం (స్టోయికియోమెట్రీ stoichiometry) ఎమిటంటే రసాయన ప్రతిచర్యలు, సమ్మేళనాల పరిమాణాత్మక అధ్యయనం కోసం ఉపయోగించే పదం. ఇది గ్రీకు పదాల (stoichion = ఎలిమెంట్ మరియు metron = స్కేల్) కలయిక."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_32	రసాయన సూత్రాలు ఎలా నిర్ణయించబడతాయో, రసాయన సమీకరణాల సహాయంతో ప్రతిచర్యల పరిమాణాలు ఎలా లెక్కించబడతాయో ఈ పాఠంలో మీరు చదువుతారు. వీటిని పూర్తి ప్రతిచర్య కోసం కలపాలి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_33	మరో మాటలో చెప్పాలంటే, ఒక ప్రతిచర్య కోసం, ఒక రియాక్టెంట్లు అవసరమైన మొత్తానికి మించి ఉండకుండా ఒకే రకమైన ప్రతిచర్యలను తీసుకోవచ్చు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_34	ఈ అంశానికి రసాయనాలలో గొప్ప ప్రాముఖ్యత ఉంది. ఇది పరిశ్రమలలో విస్తృతంగా ఉపయోగించబడుతుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_35	"SEG011"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_36	పేజీ -2
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_37	"SEG012"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_38	ఉద్దేశ్యము
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_39	"SEG013"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_40	ఈ పాఠం చదివిన తరువాత మీరు :
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_41	"SEG014"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_42	- కెమిస్ట్రీ యొక్క ప్రాముఖ్యత, పరిధిని చెప్పగలరు;"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_43	"SEG015"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_44	- పదార్థం యొక్క రేణువుల స్వభావాన్ని వివరించగలుగుతారు;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_45	"SEG016"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_46	- రసాయన కూర్పు యొక్క చట్టాన్ని పేర్కొనగలుగుతారు;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_47	"SEG017"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_48	పదార్థం యొక్క పరమాణు సిద్ధాంతాన్ని వివరించగలుగుతారు;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_49	"SEG018"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_50	"- మూలకాలు, పరమణువులను, అణువులను నిర్వచించగలుగుతారు;"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_51	"SEG019"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_52	SI యూనిట్ల అవసరాన్ని వివరించగలుగుతారు;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_53	"SEG020"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_54	- అసలు SI యూనిట్‌ను చెప్పగలుగుతారు;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_55	"SEG021"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_56	ద్రవ్యరాశి, కణాల సంఖ్య మధ్య సంబంధాన్ని వివరించగలుగుతారు;"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_57	"SEG022"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_58	- అవోగాడ్రో స్థిరాంకం యొక్క నిర్వచనం, దాని ప్రాముఖ్యతను చెప్పగలుగుతారు;"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_59	"SEG023"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_60	- వివిధ మూలకాలు, సమ్మేళనాల మోలార్ ద్రవ్యరాశిని లెక్కించగలుగుతారు;"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_61	"SEG024"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_62	STP వద్ద వాయువుల మోలార్ వాల్యూమ్‌ను వివరించగలుగుతారు;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_63	"SEG025"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_64	- దామాషా, పరమాణు సూత్రాలను నిర్వచించగలుగుతారు;"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_65	"SEG026"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_66	- దామాషా, పరమాణు సూత్రాల మధ్య వ్యత్యాసాన్ని చెప్పగలుగుతారు;"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_67	"SEG027"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_68	- సమ్మేళనములోని ఒక మూలకం యొక్క ద్రవ్యరాశి శాతాన్ని లెక్కించగలుగుతారు. దాని నిష్పత్తి సూత్రాన్ని శాతం కూర్పు ద్వారా నిర్ణయించగలుగుతారు;
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_69	"SEG028"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_70	"మోల్, ద్రవ్యరాశి, వాల్యూమ్ మధ్య సంబంధాన్ని వివరించగలుగుతారు;"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_71	"SEG029"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_72	సమతుల్య సమీకరణాలు, మోల్ భావనల సహాయంతో, రసాయన ప్రతిచర్యలో తగిన మరియు తయారైన పదార్థాల పరిమాణాన్ని లెక్కించగలుగుతారు; మరియు"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_73	"SEG030"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_74	- సామాన్య కార్మికుడు ఉత్పత్తి చేసే ఉత్పత్తి పరిమాణాన్ని పరిమితం చేయగలుగుతారు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_75	"SEG031"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_76	రసాయన శాస్త్రము యొక్క ప్రాముఖ్యత, పరిధి"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_77	"SEG032"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_78	రసాయన విజ్ఞానము మన జీవితంలోని అన్ని అవసరాలలో గణనీయంగా దోహదం చేస్తుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_79	ఇలాంటి రంగంలో కెమిస్ట్రీ యొక్క సహకారాన్ని అర్థం చేసుకుందాం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_80	"SEG033"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_81	పేజీ -3
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_82	"SEG034"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_83	1.1.1 ఆరోగ్యం, ఔషధము"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_84	"SEG035"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_85	ఈ శతాబ్దం యొక్క మూడు ప్రధాన అభివృద్ధికి సంబందించిన పరిణామాలు వ్యాధిని నివారించడానికి, చికిత్స చేయడానికి మాకు స్ఫూర్తినిచ్చాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_86	అంటు వ్యాధుల నుండి ప్రజల ఆరోగ్యాన్ని కాపాడటానికి పారిశుధ్య వ్యవస్థల నిర్మాణం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_87	ఎన్‌స్తేషియా తో పాటు జీన్ థెరపీ, క్లిష్టమైన ప్రాణాంతక స్థితిలో చికిత్స కోసం వైద్యులను ప్రేరేపించడం వైద్యంలో నాల్గవ విప్లవం."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_88	(జన్యువు వంశపారంపర్య స్థూల యొక్క ప్రాథమిక యూనిట్) సిస్టిక్ ఫైబ్రోసిస్, హిమోఫిలియా వంటి అనేక పరిస్థితులు నవజాత శిశువులలో ఒకే జన్యువుకు నష్టం కలిగిస్తాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_89	"క్యాన్సర్, గుండె జబ్బులు, ఎయిడ్స్, రుమాటిజం వంటి అనేక ఇతర వ్యాధులు శరీరాన్ని రక్షించదానికి పాల్గొనే ఒకటి లేదా అంతకంటే ఎక్కువ జన్యువులను బలహీనపరుస్తాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_90	జన్యు చికిత్సలో, ఎంచుకున్న ఆరోగ్యకరమైన జన్యువులను అనారోగ్య కణాలకు చికిత్స మరియు మిగిలిన రుగ్మత కొరకు పంపిణీ చేస్తారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_91	ఈ రకమైన వ్యవస్థ కోసం, వైద్యుడు పాల్గొన్న అన్ని పరమాణు భాగాల రసాయన లక్షణాల గురించి, రసాయన ప్రతిచర్య యొక్క విధానం గురించి లోతైన జ్ఞానం కలిగి ఉండాలి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_92	"SEG036"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_93	"ఫార్మాస్యూటికల్ (ఔషధ) పరిశ్రమలలో, రసాయన శాస్త్రవేత్తలు, ఎయిడ్స్, ఇతర వ్యాధుల చికిత్సలో తక్కువ లేదా ఇతర ప్రభావాలను కలిగి ఉన్న శక్తివంతమైన ఔషధాల కోసం శోధిస్తున్నారు. ఔషధాలు అవయవ మార్పిడి సంఖ్యను విజయవంతంగా పెంచుతాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_94	"SEG037"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_95	1.1.2 శక్తి మరియు పర్యావరణం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_96	"SEG038"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_97	"శక్తి అనేక రసాయన ప్రక్రియల యొక్క ఉప-ఉత్పత్తి. ఇంధన వ్యయానికి డిమాండ్ పెరుగుతున్నందున, రసాయనికంగా యుఎస్ వంటి అభివృద్ధి చెందిన దేశాలలో, భారతదేశం వంటి అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో, రసాయన శాస్త్రవేత్త కొత్త శక్తి వనరులను కనుగొనడంలో చురుకుగా ఉన్నారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_98	"ప్రస్తుతం, శక్తి యొక్క ప్రధాన వనరులు శిలాజ ఇంధనాలు (బొగ్గు, పెట్రోలియం, సహజ వాయువు)."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_99	నేటి వ్యయం కారణంగా, ఈ ఇంధనాల నిల్వ 50-100 సంవత్సరాలు ఉంటుంది. కాబట్టి ప్రత్యామ్నాయ వనరులను కనుగొనడం మాకు అవసరం."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_100	"SEG039"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_101	సౌరశక్తి భవిష్యత్తుకు శక్తి యొక్క ముఖ్యమైన వనరు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_102	"ప్రతి సంవత్సరం భూమి ఉపరితలం, సూర్యకాంతి నుండి 10 రెట్లు శక్తి లభిస్తుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_103	కానీ ఈ శక్తిని చాలా వరకు మనము నష్ట పోయి పొందలేము. ఎందుకంటే ఇది తిరిగి ఆకాశంలోకి ప్రతిబింబిస్తుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_104	గత ముప్పై సంవత్సరాల ఆవిష్కరణ సౌర శక్తిని సమర్థవంతంగా నియంత్రించడానికి రెండు పద్ధతులు ఉన్నాయని తేలింది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_105	ఆప్టికల్ బోల్టిక్ సెల్ ఉపయోగించి సూర్యరశ్మిని నేరుగా విద్యుత్తుగా మారుస్తుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_106	మరియు రెండవది సూర్యరశ్మిని వినియోగిచడం ద్వారా నీటి నుండి హైడ్రోజన్ పొందడం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_107	ఇంధన కణాన్ని ఉపయోగించి విద్యుత్తును ఉత్పత్తి చేయడానికి హైడ్రోజన్ ఉపయోగించబడుతుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_108	2050 నాటికి, మన అవసరాలలో 50 శాతానికి పైగా సౌర శక్తి సరఫరా చేయబడుతుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_109	అణు విచ్ఛిత్తి మరొక ముఖ్యమైన శక్తి వనరు. అయితే విచ్ఛిత్తి ప్రక్రియల ద్వారా ఉత్పన్నమయ్యే రేడియోధార్మిక వ్యర్ధాల నుండి పర్యావరణ కాలుష్యం కారణంగా అమెరికాలో అణు పరిశ్రమ యొక్క భవిష్యత్తు అనిశ్చితంగా ఉంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_110	రసాయన వ్యర్ధాలను పారవేసేందుకు తగిన పద్ధతులను కనుగొనడంలో రసాయన శాస్త్రవేత్తలు సహాయపడగలరు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_111	ఫ్యూజన్ అనేది సూర్యుడు మరియు ఇతర నక్షత్రాలలో జరుగుతున్న ఒక ప్రక్రియ. దీనిలో హానికరమైన వ్యర్థ పదార్థాలు లేకుండా అధిక శక్తి ఉత్పత్తి అవుతుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_112	రాబోయే 50 ఏళ్లలో అణు సంలీనం కూడా ఒక ముఖ్యమైన శక్తి వనరుగా ఉంటుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_113	"SEG040"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_114	పేజీ -4
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_115	"SEG041"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_116	శక్తి ఉత్పత్తి, శక్తి వినియోగం మన పర్యావరణ నాణ్యతతో ముడిపడి ఉన్నాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_117	శిలాజ ఇంధనాలను కాల్చడంలో ప్రధాన ప్రతికూలత ఏమిటంటే అవి కార్బన్-డయాక్సైడ్‌ను విడుదల చేస్తాయి. ఇది గ్రీన్ హౌస్ వాయువు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_118	"(ఇది భూమి యొక్క వాతావరణాన్ని వేడి చేయడానికి ప్రోత్సహిస్తుంది), దానితో పాటు సల్ఫర్ డయాక్సైడ్, నత్రజని ఆక్సైడ్లను విడుదల చేస్తుంది. దీని ఫలితంగా ఆమ్ల వర్షం, పొగమంచు వస్తుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_119	"శక్తి-సమర్థవంతమైన ఆటోమేటెడ్ వాహనాలు మరియు మరింత ప్రభావవంతమైన ఉత్ప్రేరక కన్వర్టర్లను ఉపయోగించడం ద్వారా, మనము అధిక మొత్తంలో హానికరమైన ఆటో ఉద్గారాలను తగ్గించి, అధిక ట్రాఫిక్ ప్రాంతాల్లో గాలి నాణ్యతను మెరుగుపరచవచ్చు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_120	"వీటితో పాటు, ఎక్కువ కాలం ఉండే బ్యాటరీలతో నడిచే ఎలక్ట్రిక్ కార్లను వచ్చే శతాబ్దంలో మరింత వాడుకములోకి తేవాలి. వీటిని ఉపయోగించడం ద్వారా కాలుష్యాన్ని తగ్గించవచ్చు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_121	"SEG042"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_122	1.1.3 ద్రవం మరియు సాంకేతికత
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_123	"SEG043"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_124	రసాయన ఆవిష్కరణలు, ఇరవై ఒకటవ శతాబ్దం అభివృద్ధి కోసము కొత్త పదార్ధాలను ఇచ్చాయి. ఇది మన జీవితాలను బాగా మెరుగుపరిచాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_125	మరియు మా అభివృద్ధి చెందిన సాంకేతికతకు అధునాతన మార్గంలో సహాయపడింది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_126	పాలిమర్ (నైలాన్ మరియు రబ్బరుతో సహా) సిరామిక్స్ (వంట పాత్రలు వంటివి), ద్రవ స్ఫటికాలు (ఎలక్ట్రానిక్ పరికరాలలో వంటివి), సంసంజనాలు, పూత (ఉదాహరణకు రబ్బరు పెయింట్) కొన్ని ఉదాహరణలు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_127	"SEG044"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_128	రాబోయే భవిష్యత్తు నిల్వ ఏమిటి?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_129	కక్ష్య ఉష్ణోగ్రత వద్ద సూపర్ కండక్టర్ ఒక అవకాశం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_130	రాగి తీగలు ఎలక్ట్రిక్ వాహనాలు. ఇతర వాహనాలు పూర్తిగా వాహకత లేనివి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_131	తత్ఫలితంగా, మన ఇళ్ళు, విద్యుత్ కేంద్రాల మధ్య 20 శాతం విద్యుత్ శక్తి వేడి రూపంలో పోతుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_132	ఈ విధంగా విద్యుత్ శక్తి చాలా నిరుపయోగమవుతుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_133	సూపర్ కండక్టర్స్ అంటే విద్యుత్ రోగనిరోధక శక్తి లేని పదార్థాలు. ఇవి శక్తిని కోల్పోకుండా విద్యుత్తును నిర్వహిస్తాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_134	"SEG045"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_135	1.1.4 ఆహారం మరియు వ్యవసాయం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_136	"SEG046"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_137	ప్రపంచంలో వేగంగా పెరుగుతున్న జనాభాకు మనం ఎలా ఆహారం ఇవ్వగలం?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_138	వ్యవసాయ క్రియాశీలత పేద దేశాలలో మన శ్రామిక శక్తిలో 80 శాతం. సగటున కుటుంబం బడ్జెట్‌లో సగం ఆహార పదార్థాల కోసం ఖర్చు చేస్తారు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_139	దీని వల్ల దేశం యొక్క వనరులు వృధా అవుతాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_140	"వ్యవసాయ ఉత్పత్తిని ప్రభావితం చేసే కారకాలు నేల నాణ్యత, కీటకాలు, కలుపు మొక్కలు. ఐవి పోషకాలను తొలగించి, పంటను నాశనం చేస్తాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_141	పంట దిగుబడి పెంచడానికి రైతులు నీటిపారుదలతో పాటు ఎరువులు, పురుగుమందులపై ఆధారపడతారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_142	"SEG047"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_143	1.2 పదార్థం యొక్క కణ స్వభావం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_144	"SEG048"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_145	అన్ని పదార్థాలు ప్రకృతిలో కణాలుగా ఉంటాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_146	దీని యొక్క ప్రాథమిక అర్ధం ఏమిటంటే, పదార్థములో రెండు చివరల మధ్య ఖాళీ ఉందని."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_147	ఈ శాస్త్రంలో దీనిని పదార్థం యొక్క పరమాణు స్వభావం అంటారు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_148	క్రీస్తుపూర్వం 440 లో గ్రీకు తత్వవేత్త లూసిపస్, అతని శిష్యుడు డెమోక్రిటస్ ఈ వాస్తవాన్ని మొదట ఇచ్చారని సాధారణంగా నమ్ముతారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_149	"మహర్ష్ కనడ్ ఇంతకుముందు (క్రీస్తుపూర్వం 500) పదార్థం యొక్క పరమాణు భావనను ప్రతిపాదించినప్పటికీ, పదార్థం యొక్క అతి చిన్న కణానికి పరమాణువు అని పేరు పెట్టారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_150	"SEG049"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_151	పేజీ -5
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_152	"SEG050"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_153	1.3 రసాయన కలయిక నియమాలు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_154	"SEG051"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_155	పద్దెనిమిదవ శతాబ్దం నుండి, రసాయన శాస్త్రంలో చాలా పురోగతి జరిగింది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_156	వేడి యొక్క స్వభావం, వస్తువులు ఎలా కాలిపోతాయో తెలుసుకోవడం చాలా ఆనందంగా ఉండేది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_157	రసాయన సమతుల్యతను జాగ్రత్తగా ఉపయోగించడం ద్వారా సంభవించే రసాయన ప్రతిచర్యలలో ద్రవ్యరాశి మార్పులను గుర్తించగలదు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_158	గొప్ప ఫ్రెంచ్ రసాయన శాస్త్రవేత్త ఆంటిమిని లెవాసియర్ రసాయన ప్రతిచర్యలను అధ్యయనం చేయడానికి తులా ను ఉపయోగించారు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_159	అతను మెర్క్యురీని గాలిని కలిగి ఉన్న క్లోజ్డ్ ఫ్లాస్క్‌లో వేడి చేశాడు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_160	మెర్క్యూరీ ఆక్సైడ్ యొక్క ఎరుపు పదార్థం చాలా రోజుల తరువాత పొందబడింది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_161	ఫ్లాస్క్‌లో మిగిలిపోయిన వాయువు ద్రవ్యరాశి తగ్గింది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_162	మిగిలిన వాయువు దహనము కాలేదు లేదా జీవించడానికి సహాయపడదు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_163	ఫ్లాస్క్‌లో మిగిలిన వాయువును నత్రజనిగా గుర్తించారు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_164	పాదరసంతో కలిపే వాయువు ఆక్సిజన్.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_165	తరువాత, అతను ఈ ప్రయోగాన్ని సమానమైన పాదరసం (II) ఆక్సైడ్‌తో జాగ్రత్తగా చేశాడు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_166	ఎరుపు రంగు పాదరసం (II) ఆక్సైడ్ ను గట్టిగా వేడిచేసిన తరువాత పాదరసం మరియు ఆక్సిజన్‌గా విడిపోతుందని అతను కనుగొన్నాడు. అతను పాదరసం (II) ఆక్సైడ్ ను, పాదరసం మరియు ఆక్సిజన్‌గా విడగొట్టాడు. అతను ఈ రెండు (పాదరసం, ఆక్సిజన్) పదార్థాల బరువును కొలిచాడు. ఇది రెండింటి మిశ్రమ ద్రవ్యరాశి అయిన పాదరసం (II) ఆక్సైడ్ ద్రవ్యరాశికి సమానమని కనుగొన్నాడు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_167	"ప్రతి రసాయన ప్రతిచర్యలో అన్ని కారకాల మొత్తం ద్రవ్యరాశి అన్ని ఉత్పత్తుల మొత్తం ద్రవ్యరాశికి సమానం అని లెవిజర్ తీర్మానించారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_168	ఇది ద్రవ్యరాశి పరిరక్షణ చట్టం అని నమ్ముతారు. ''
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_169	"SEG052"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_170	రసాయన శాస్త్రవేత్తలు కారకాలు, ఉత్పత్తుల యొక్క సరైన ద్రవ్యరాశిని కనుగొన్న తరువాత సైన్స్ వేగంగా అభివృద్ధి చెందింది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_171	ఫ్రెంచ్ రసాయన శాస్త్రవేత్తలు క్లాడ్ బార్తోలెట్, జోసెఫ్ ప్రదాస్ట్ రెండు మూలకాల యొక్క నిష్పత్తిలో (ద్రవ్యరాశి) కలిసి సమ్మేళనాలను ఏర్పరుస్తారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_172	జాగ్రత్తగా పని చేసిన తరువాత 1808 లో స్థిర లేదా స్థిరమైన నిష్పత్తుల నియమాన్ని ఇచ్చింది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_173	"ఇచ్చిన రసాయన సమ్మేళనం లోని మూలకాల ద్రవ్యరాశి నిష్పత్తి స్థిరంగా ఉంటుంది. ఇది సమ్మేళనం యొక్క మూలం మరియు కూర్పుపై ఆధారపడి ఉండదు.  "
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_174	"SEG053"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_175	ఉదాహరణకు, స్వచ్ఛమైన నీటిలో హైడ్రోజన్ మరియు ఆక్సిజన్ ద్రవ్యరాశి నిష్పత్తి 1: 8."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_176	"మరో మాటలో చెప్పాలంటే నీరు బావి, నది, లేదా శరీరం నుండి తీసుకోబడిందా అనే దానితో సంబంధం లేకుండా స్వచ్ఛమైన నీరు 11.11% హైడ్రోజన్ మరియు 88.89% ఆక్సిజన్ ను కలిగి ఉంటుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_177	ఈ విధంగా, 9.0 గ్రాముల నీరును విభజించినట్లయితే, 1.0 గ్రాముల హైడ్రోజన్, 8.0 గ్రాముల ఆక్సిజన్ ఎల్లప్పుడూ లభిస్తాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_178	3.0 గ్రాముల హైడ్రోజన్‌ను 8.0 గ్రాముల ఆక్సిజన్‌తో కలిపి, ఆ మిశ్రమాన్ని మండించినట్లయితే, 9.0 గ్రాముల నీరు ఏర్పడుతుంది మరియు 2.0 గ్రాముల హైడ్రోజన్ కలవకుండా ఉంటుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_179	"అదేవిధంగా, మనం ఉప్పును, గనులు, సముద్రపు నీరు లేదా సోడియం మరియు క్లోరిన్ నుండి తయాఋ చేసినా, సోడియం క్లోరైడ్‌లో 60.66% క్లోరిన్, 39.34% సోడియం ఉంటాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_180	"నిజానికి స్వచ్ఛమైనది ఈ వాక్యంలోని ముఖ్య పదం."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_181	మళ్ళీ ప్రయోగాత్మక ఫలితాలు శాస్త్రీయ ఆలోచనలు ప్రత్యేకమైనవి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_182	వాస్తవానికి ఆధునిక శాస్త్రం ప్రయోగాత్మక పరిశోధనపై ఆధారపడుతుంది. మళ్ళీ ఫలితాలు పరోక్షంగా దాగి ఉన్న సత్యం వైపు సూచిస్తాయి. అవి దాగి ఉంటాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_183	శాస్త్రవేత్తలు ఎల్లప్పుడూ ఈ సత్యాన్ని పరిశోధించి అనేక సిద్ధాంతాలను, నియమాలను కనుగొన్నారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_184	ఈ సత్యం యొక్క ఆవిష్కరణ సైన్స్ అభివృద్ధిలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_185	"SEG054"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_186	పేజీ -6
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_187	"SEG055"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_188	డాల్టన్ పరమాణు సిద్ధాంతం సామూహిక పరిరక్షణ మరియు స్థిరమైన నిష్పత్తి యొక్క చట్టాలను మాత్రమే ప్రస్తావించింది. కానీ దీని ద్వారా క్రొత్త వాటిని కూడా ఊహించవచ్చు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_189	అతను తన సిద్ధాంతం ఆధారంగా గుణించిన నిష్పత్తి నియమాన్ని ఇచ్చాడు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_190	"ఈ నియమం ప్రకారం రెండు మూలకాలు కలిపి ఒకటి కంటే ఎక్కువ సమ్మేళనాలు ఏర్పడితే, ఒక మూలకం యొక్క ద్రవ్యరాశి మరొక మూలకంతో కలిపి చిన్న పూర్ణాంకాలకు అనులోమానుపాతంలో ఉంటుంది. ఉదాహరణకు, కార్బన్ మరియు ఆక్సిజన్, కార్బన్ మోనాక్సైడ్, కార్బన్ డయాక్సైడ్లను తయారుచేసే రెండు సమ్మేళనాలు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_191	కార్బన్ మోనాక్సైడ్ ప్రతి 1.0000 గ్రాముల కార్బన్‌కు 1.3321 గ్రాముల ఆక్సిజన్‌ను కలిగి ఉండగా, కార్బన్ డయాక్సైడ్ ప్రతి 1.0000 గ్రాముల కార్బన్‌కు 2.6642 గ్రాముల ఆక్సిజన్‌ను కలిగి ఉంటుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_192	మరో మాటలో చెప్పాలంటే, కార్బన్ మోనాక్సైడ్ (2x1.3321 = 2.6642) కన్నా కార్బన్ డయాక్సైడ్ ఇచ్చిన కార్బన్ ద్రవ్యరాశిలో రెండు రెట్లు ఎక్కువ ఆక్సిజన్ ఉంటుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_193	ఇచ్చిన కార్బన్ అణువులకు కార్బన్ మోనాక్సైడ్తో పోలిస్తే కార్బన్ డయాక్సైడ్లోని ఆక్సిజన్ పరమాణువుల సంఖ్య రెండు రెట్లు ఉంటుందని పరమాణు సిద్ధాంతం పేర్కొంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_194	ఈ సిద్ధాంతం యొక్క ప్రామాణికతను అంగీకరించడంలో రసాయన శాస్త్రవేత్తలకు పరమాణు సిద్ధాంతం ఫలితంగా ఏర్పడిన గుణకార నిష్పత్తి ముఖ్యమైనది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_195	"SEG056"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_196	1.4 పదార్థం యొక్క పరమాణు సిద్ధాంతం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_197	"SEG057"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_198	మనము ఇప్పటికే చదివినట్లుగా, లెవైజర్ ఆధునిక కెమిస్ట్రీ యొక్క ప్రయోగాత్మక పునాదిని వేశాడు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_199	కానీ బ్రిటిష్ రసాయన శాస్త్రవేత్త డాల్టన్ (1766-1844) ప్రాథమిక సూత్రాన్ని ఇచ్చారు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_200	"అన్ని మూలకాలు, సమ్మేళనాలు లేదా మిశ్రమాలు పరమాణువులని పిలువబడే చిన్న కణాలతో తయారైన పదార్థాలు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_201	ఈ విభాగంలో డాల్టన్ యొక్క భావనలు లేదా అసలు ప్రకటనలు ప్రస్తావించబడ్డాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_202	"SEG058"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_203	1.4.1. అణు సిద్ధాంతం యొక్క డాల్టన్ భావనలు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_204	"SEG059"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_205	చాలా చిన్న కణాల యొక్క విభిన్న కలయికల దశల్లో పదార్థం యొక్క నిర్మాణాన్ని పేర్కొనడం డాల్టన్ సిద్ధాంతం యొక్క ప్రధాన అంశం. ఇది క్రింది భావనల ద్వారా ఇవ్వబడింది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_206	"SEG060"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_207	1. అన్ని పదార్థాలు అవిభక్త పరమాణువులతో తయారవుతాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_208	ఒక పరమాణువు అనేది రసాయన ప్రతిచర్య సమయంలో దాని గుర్తింపును కొనసాగించే పదార్థం యొక్క చాలా చిన్న కణం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_209	"SEG061"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_210	2. వాస్తవానికి పదార్ధం ఒకే రకమైన పరమాణువులతో కూడినది. ఇచ్చిన పదార్ధములో, ప్రతి పరమాణువు యొక్క లక్షణాలు ఒకే విధంగా ఉంటాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_211	ద్రవ్యరాశి అనునది అటువంటి ఒక ధర్మం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_212	ఈ విధంగా ఇచ్చిన పరమాణువులకు లక్షణ ద్రవ్యరాశి ఉంటుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_213	"SEG062"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_214	3. సమ్మేళనం అనేది ఒక రకమైన ద్రవ్యము. ఇది స్థిరమైన నిష్పత్తిలో రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మూలకాల రసాయన కలయిక ద్వారా ఏర్పడుతుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_215	సమ్మేళనం లోని రెండు రకాల పరమాణువుల సాపేక్ష సంఖ్య సాధారణ నిష్పత్తిలో ఉంటుంది. ఉదాహరణకు, నీరు హైడ్రోజన్ మరియు ఆక్సిజన్ మూలకాలతో 2: 1 నిష్పత్తితో ఉంటుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_216	"SEG063"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_217	"4. రసాయన ప్రతిచర్య: ప్రతిచర్య పదార్థంలో ఉన్న పరమాణువులను క్రమాన్ని మార్చడం ద్వారా, అవి పదార్ధం యొక్క ప్రతిచర్య ద్వారా ఏర్పడే కొత్త రసాయన కలయికలను ఇస్తాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_218	"ఏ రసాయన ప్రతిచర్య ద్వారానైనా పరమాణువులను సృష్టించలేరు, నాశనం చేయలేరు లేదా చిన్న కణాలుగా విభజించలేరు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_219	"SEG064"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_220	పేజీ -7
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_221	"SEG065"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_222	పరమాణు నిజమైన రూపంలో విభజించబడలేదని ఈ రోజు మనకు తెలుసు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_223	డాల్టన్ కణాలతో తయారు చేయబడిన ఈ భావనలు తప్పనిసరిగా నిజం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_224	"SEG066"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_225	1.4.2 అణువు అంటే ఏమిటి?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_226	"SEG067"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_227	మునుపటి విభాగంలో మనం చూసినట్లుగా, అణువు దాని మూలకం రసాయన లక్షణాలను కలిగి ఉన్న ఒక మూలకం యొక్క అతి చిన్న కణం."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_228	ఒక మూలకం యొక్క అణువు మరొక మూలకం యొక్క అణువు తో పోలిస్తే పరిమాణం మరియు ద్రవ్యరాశిలో తేడా ఉంటుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_229	"ప్రారంభంలో భారతీయ మరియు గ్రీకు తత్వవేత్తలు అణువు అనే పేరు పెట్టారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_230	అణువులు అవిభక్తమైనవి కావు అనే ప్రాథమిక తాత్వికతను ఇది ప్రతిబింబిస్తుందని ఈ రోజు మనకు తెలుసు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_231	ఈ ప్రక్రియలో రసాయన గుర్తింపును కోల్పోయినప్పటికీ, వాటిని చిన్న కణాలుగా విభజించవచ్చు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_232	కానీ ఈ పరిణామాలు ఉన్నప్పటికీ, పరమాణు పదార్థముకు పునాది రాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_233	"SEG068"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_234	1.4.3. అణువులు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_235	"SEG069"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_236	రసాయన శక్తులచే ఏర్పాటు చేయబడిన కనీసం రెండు పరమాణువుల స్థిర సమూహాలను అణువులు అంటారు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_237	స్థిరమైన నిష్పత్తిలో ఉన్న చట్టం ప్రకారం, ఒక అణువుకు స్థిరమైన నిష్పత్తిలో రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మూలకాల యొక్క ఒకే పరమాణువులు ఉంటాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_238	అందువల్ల అణువు ఒక సమ్మేళనం కావలిసిన అవసరం లేదు. ఇది నిర్వచనం ప్రకారం రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మూలకాలతో కూడి ఉంటుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_239	ఉదాహరణకు హైడ్రోజన్ వాయువు స్వచ్ఛమైన మూలకం. కాని ఇందులో రెండు అణువులతో తయారైన పరమాణువులు ఉంటాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_240	మరోవైపు నీరు ఒక పరమాణు సమ్మేళనం. దీనిలో హైడ్రోజన్ మరియు ఆక్సిజన్ నిష్పత్తి రెండు మరియు ఒకటి (2: 1) పరమాణువులు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_241	అణువుల మాదిరిగానే ఉండే పరమాణువులు విద్యుత్ తటస్థంగా ఉంటాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_242	"SEG070"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_243	H_2 చే సూచించబడిన హైడ్రోజన్ అణువును డయాటోమిక్ అణువు అంటారు. ఎందుకంటే దీనికి రెండు పరమాణువులు మాత్రమే ఉన్నాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_244	"ఇతర డయాటోమిక్ అణువులు ఇవి: నత్రజని (N_2), ఆక్సిజన్ (O_2), క్లాస్ 17 మూలకాలు ఫ్లోరిన్ (F_2), క్లోరిన్ (Cl_2), బ్రోమిన్ (Br_2), అయోడిన్ (I_2). వాస్తవానికి, వివిధ మూలకాల అణువుల నుండి కూడా పరమాణువులు ఏర్పడతాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_245	ఉదాహరణకు హైడ్రోక్లోరిక్ ఆమ్లం (HCl) మరియు కార్బన్ మోనాక్సైడ్ (CO) .
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_246	"SEG071"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_247	చాలా అణువులలో రెండు కంటే ఎక్కువ పరమాణువులు ఉంటాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_248	అణువులు పరమాణువులతో తయారవుతాయి. అవి ఒకే మూలకం యొక్క పరమాణువులు కావచ్చు లేదా రెండు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మూలకాలను కలపడం ద్వారా ఏర్పడవచ్చు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_249	"రెండు కంటే ఎక్కువ అణువుల నుండి ఏర్పడిన అణువులను ఓజోన్, నీరు (H_2O), అమ్మోనియా (NH_3) వంటి బహుళ-అణు అణువులుగా పిలుస్తారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_250	"SEG072"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_251	1.4.4 మూలకాలు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_252	"SEG073"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_253	పదార్థము మూలకాల లేదా సమ్మేళన పదార్ధాలతో పదార్థం తయారవుతుంది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_254	ఒక మూలక పదార్తము రసాయన పద్ధతుల ద్వారా సాధారణ పదార్ధము వేరు చేయలేని పదార్థం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_255	ఇప్పటివరకు 118 మూలకాలును గుర్తించారు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_256	వీటిలో 83 మూలకాలు భూమిలో సహజంగా కనిపిస్తాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_257	మిగిలినవి శాస్త్రవేత్తలు అణు ప్రక్రియల ద్వారా కృత్రిమంగా సవరించబడినవి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_258	"సౌలభ్యం కోసం, రసాయన శాస్త్రవేత్తలు ఒకటి, రెండు లేదా మూడు అక్షరాలతో చేసిన సంకేతాలతో అంశాలను ప్రదర్శించారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_259	సంకేతం యొక్క మొదటి అక్షరం ఎల్లప్పుడూ పెద్ద అక్షరం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_260	"SEG074"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_261	పేజీ -8
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_262	"SEG075"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_263	మిగిలిన అక్షరాలు పెద్దవి కానప్పుడు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_264	ఉదాహరణకు కో అనేది కోబాల్ట్ మూలకం యొక్క సంకేతం. కాని కార్బన్ మోనాక్సైడ్ అణువు యొక్క సూత్రం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_265	టేబుల్ -1 లోని కొన్ని సాధారణ మూలకాల పేర్లు సూచించబడ్డాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_266	మూలకాల యొక్క పూర్తి జాబితా, ఈ పుస్తకం యొక్క ప్రధాన పేజీ వెనుక భాగంలో ఇవ్వబడింది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_267	కొన్ని మూలకాల యొక్క సంకేతాలు వాటి లాటిన్ పేర్ల నుండి తీసుకోబడ్డాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_268	"ఉదాహరణకు, Au ఆరం (బంగారం) నుండి, Fe ఫెర్రం (ఇనుము) నుండి మరియు Na నాట్రియం (సోడియం) నుండి వచ్చింది. అయితే చాలా పేర్లు ఇంగ్లీష్ పేర్ల నుండి వచ్చాయి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_269	"SEG076"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_270	టేబుల్ -1 కొన్ని సాధారణ మూలకాలు మరియు వాటి సూచనలు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_271	"SEG077"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_272	పేరు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_273	"SEG078"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_274	అల్యూమినియం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_275	"SEG079"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_276	ఆర్సెనిక్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_277	"SEG080"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_278	బేరియం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_279	"SEG081"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_280	బిస్మత్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_281	"SEG082"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_282	బ్రోమిన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_283	"SEG083"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_284	కాల్షియం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_285	"SEG084"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_286	కార్బన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_287	"SEG085"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_288	క్లోరిన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_289	"SEG086"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_290	క్రోమియం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_291	"SEG087"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_292	కోబాల్ట్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_293	"SEG088"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_294	రాగి
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_295	"SEG089"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_296	ఫ్లోరిన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_297	"SEG090"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_298	బంగారం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_299	"SEG091"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_300	హైడ్రోజన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_301	"SEG092"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_302	అయోడిన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_303	"SEG093"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_304	ఇనుము
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_305	"SEG094"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_306	లేడ్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_307	"SEG095"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_308	మెగ్నీషియం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_309	"SEG096"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_310	మాంగనీస్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_311	"SEG097"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_312	మెర్క్యూరీ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_313	"SEG098"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_314	నికల్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_315	"SEG099"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_316	నత్రజని
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_317	"SEG100"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_318	ఆక్సిజన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_319	"SEG101"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_320	భాస్వరం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_321	"SEG102"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_322	ప్లాటినం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_323	"SEG103"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_324	పొటాషియం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_325	"SEG104"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_326	సిలికాన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_327	"SEG105"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_328	వెండి
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_329	"SEG106"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_330	సోడియం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_331	"SEG107"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_332	సల్ఫర్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_333	"SEG108"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_334	టిన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_335	"SEG109"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_336	టంగ్స్టన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_337	"SEG110"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_338	జింక్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_339	"SEG111"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_340	రసాయన సూత్రాలను, అణువుల కూర్పును ప్రదర్శించడానికి ఉపయోగించే అయానిక్ సమ్మేళనాలను ప్రదర్శించడానికి రసాయన శాస్త్రవేత్తలు రసాయన సంకేతాలను ఉపయోగిస్తారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_341	కూర్పు అనేది మూలకాల ఉనికిని మాత్రమే కాదు, అణువులను కలిపే నిష్పత్తిని కూడా సూచిస్తుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_342	ఇక్కడ మన సంబంధం రెండు రకాల సూత్రాలతో ఉన్నది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_343	పరమాణు సూత్రాలు మరియు దామాషా సూత్రాలు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_344	"SEG112"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_345	వచన ప్రశ్నలు 1.1
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_346	"SEG113"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_347	"1. రసాయన శాస్త్రం, సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ వివిధ రంగాలకు తోడ్పడుతుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_348	ఆ రంగాలు ఏమిటి?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_349	"SEG114"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_350	2. పదార్థం యొక్క రేణువుల స్వభావాన్ని ఎవరు భర్తీ చేశారు?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_351	"SEG115"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_352	3. సామూహిక సర్వేయింగ్ చట్టం ఏమిటి?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_353	"SEG116"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_354	4. పరమాణువు అంటే ఏమిటి?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_355	"SEG117"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_356	5. అణువు అంటే ఏమిటి?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_357	"SEG118"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_358	6. సోడియన్ యొక్క సంకేతం Na దేనిని సూచిస్తుంది?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_359	"SEG119"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_360	7. ఒక మూలకం నుండి సమ్మేళనం ఎలా భిన్నంగా ఉంటుంది?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_361	"SEG120"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_362	పేజీ -9
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_363	"SEG121"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_364	1.5 SI యూనిట్ (పునరావృతం)
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_365	"SEG122"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_366	జీవితంలోని ప్రతి రంగంలో కొలత అవసరం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_367	"మీకు తెలిసినట్లుగా, ప్రతి కొలతకు యూనిట్ లేదా స్థిర ప్రమాణం అవసరం."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_368	వివిధ దేశాలు వేర్వేరు వ్యవస్థలను అభివృద్ధి చేశాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_369	ఈ కారణంగా, ఒక దేశం మరొక దేశంతో వాణిజ్యం చేయడానికి, పలు కార్యకలాపాలు సాగించడానికి సమస్యలను ఎదుర్కోవలసి వచ్చేది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_370	శాస్త్రవేత్తలు తరచూ ఒకరికొకరు డేటాను ఉపయోగించాల్సి వచ్చింది. ఇది వారికి విపరీతమైన ఇబ్బంది కలిగించింది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_371	"ఉపయోగించడానికి, మొదట డేటాను స్థానిక వ్యాఖ్యల వ్యవస్థలో మార్చవలసి వచ్చేది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_372	"SEG123"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_373	"1960 లో, 'General Confrence of Weights and Measures' మెట్రిక్ విధానం ఆధారంగా కొత్త వ్యవస్థను ప్రతిపాదించారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_374	దీనిని 'International System of Units' అని పిలుస్తారు. సంక్షిప్తంగా దీనిని SI అని పిలుస్తారు. దీనిని దాని అభిమాన పేరు 'System Internationale unites' నుండి తీసుకోబడింది.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_375	మీరు మీ మునుపటి తరగతులలోని SI యూనిట్ల గురించి చదివారు. అవి ఏడు ప్రాథమిక భౌతిక పరిమాణాలకు అనుగుణంగా ఉండే ఏడు ప్రాథమిక యూనిట్లపై ఆధారపడి ఉన్నాయని మీకు తెలుసు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_376	ఇతర భౌతిక పరిమాణాల యూనిట్లు అసలు యూనిట్ల నుండి తీసుకోబడ్డాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_377	ఏడు ప్రాథమిక 1 యూనిట్ తో టేబుల్ 1.2 లో ఇవ్వబడ్డాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_378	"SEG124"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_379	టేబుల్ 1.2: SI ఫిజికల్ యూనిట్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_380	"SEG125"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_381	భౌతిక మొత్తం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_382	"SEG126"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_383	పొడవు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_384	"SEG127"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_385	ద్రవ్యరాశి
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_386	"SEG128"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_387	సమయం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_388	"SEG129"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_389	ప్రస్తుత
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_390	"SEG130"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_391	ఉష్ణము
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_392	"SEG131"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_393	మూలకం పరిమాణం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_394	"SEG132"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_395	ప్రకాశం యొక్క తీవ్రత
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_396	"SEG133"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_397	యూనిట్ పేరు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_398	"SEG134"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_399	మీటర్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_400	"SEG135"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_401	కిలాగ్రోమ్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_402	"SEG136"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_403	రెండవ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_404	"SEG137"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_405	ఆంపియర్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_406	"SEG138"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_407	కెల్విన్
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_408	"SEG139"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_409	కొనుగోలు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_410	"SEG140"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_411	కెండేలా
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_412	"SEG141"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_413	SI యూనిట్ కోసం సూచన
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_414	"SEG142"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_415	ఈ యూనిట్ల గుణకాలు, వక్రీభవనాలు చాలా పెద్ద లేదా చాలా తక్కువ పరిమాణాలను కొలవడానికి ఉపయోగిస్తారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_416	ప్రతిదానికి చిహ్నాలు ఉన్నాయి. ఇవి యూనిట్లలో ప్రిఫిక్స్ చేయబడుతాయి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_417	"ఉదాహరణకు, కిలోమీటర్ యూనిట్ ఎక్కువ దూరాలను కొలవడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఇది ప్రాథమిక యూనిట్ మీటర్ పొడవు యొక్క గుణకం."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_418	ఇక్కడ కిలో ఉపసర్గ 10 ^ 3 గుణకం కోసం.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_419	ఇది k ద్వారా సూచించబడుతుంది, ఇది మీటర్ గుర్తు m పక్కన ఉంచబడుతుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_420	ఈ విధంగా, కిలోమీటర్ ను సూచించడానికి km మరియు"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_421	"SEG143"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_422	"అదేవిధంగా, తక్కువ దూరాలను కొలవడానికి సెంటీమీటర్లు (cm) మరియు మిల్లీమీటర్ల (mm) ను ఉపయోగిస్తారు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_423	"SEG144"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_424	ఇక్కడ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_425	"SEG145"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_426	SI యూనిట్లతో కొన్ని ఉపసర్గలను టేబుల్ 1.3 లో చూపించారు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_427	"SEG146"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_428	పేజీ -10
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_429	"SEG147"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_430	పట్టిక 1.3: SI యూనిట్‌తో ఉపయోగించే ఉపసర్గలు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_431	"SEG148"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_432	ఉపసర్గ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_433	"SEG149"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_434	టెరా
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_435	"SEG150"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_436	GHz
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_437	"SEG151"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_438	మెగా
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_439	"SEG152"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_440	కిలో
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_441	"SEG153"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_442	హెక్టా
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_443	"SEG154"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_444	డెకా
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_445	"SEG155"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_446	డెసీ
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_447	"SEG156"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_448	సెంటి
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_449	"SEG157"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_450	మీల్లి
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_451	"SEG158"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_452	మైక్రో
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_453	"SEG159"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_454	నానో
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_455	"SEG160"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_456	పీకో
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_457	"SEG161"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_458	సూచన
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_459	"SEG162"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_460	అర్థం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_461	"SEG163"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_462	ఉదాహరణలు
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_463	"SEG164"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_464	1 టెరామీటర్ (Tm) = 1.0 x 10 ^{12} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_465	"SEG165"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_466	1 GHz (Gm) = 1.0 x 10 ^ 9 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_467	"SEG166"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_468	1 మెగామీటర్ (Mm) = 1.0 x 10 ^ 6 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_469	"SEG167"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_470	1 కిలోమీటర్ (కిమీ) = 1.0 x 10 ^ 3 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_471	"SEG168"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_472	1 హెక్టామీటర్ (hm) = 1.0 x 10 ^ 2 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_473	"SEG169"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_474	1 డెకామీటర్ (dam) = 1.0 x 10 ^ 1 m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_475	"SEG170"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_476	1 డెసిమీటర్ (dm) = 1.0 x 10 ^ {- 1} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_477	"SEG171"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_478	1 సెంటీమీటర్ (cm) = 1.0 x 10 ^ {- 2}m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_479	"SEG172"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_480	1 మిల్లీమీటర్ (mm) = 1.0 x 10 ^ {- 3} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_481	"SEG173"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_482	1 మైక్రోమీటర్ (μm) = 1.0 x 10 ^ {- 6} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_483	"SEG174"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_484	1 నానోమీటర్ (nm) = 1.0 x 10 ^ {- 9} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_485	"SEG175"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_486	1 పికోమీటర్ (pm) = 1.0 x 10 ^ {- 12} m
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_487	"SEG176"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_488	ముందుకు సాగడానికి ముందు, క్రింది ప్రశ్నలకు సమాధానం ఇవ్వడానికి ప్రయత్నించండి."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_489	"SEG177"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_490	వచన ప్రశ్నలు 1.2
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_491	"SEG178"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_492	1. ద్రవ్యరాశి యొక్క SI యూనిట్‌ను పేర్కొనండి?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_493	"SEG179"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_494	2. 1.0x10 ^ {- 6} g కోసం ఏ చిహ్నాన్ని ఉపయోగించాలి?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_495	"SEG180"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_496	3. (i) 10 ^ 2 మరియు (ii) 10 ^ {- 9 } కోసం ఉపయోగించిన ఉపసర్గల పేర్లను వ్రాయండి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_497	"SEG181"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_498	4. కింది చిహ్నాలు ఏమి వ్యక్తపరుస్తాయి?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_499	"SEG182"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_500	1.5.1 ద్రవ్యరాశి మరియు కణాల సంఖ్య మధ్య సంబంధం
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_501	"SEG183"
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_502	మీరు 500 స్క్రూలు కొనాలనుకోండి.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_503	దుకాణదారుడు మీకు ఈ ఇన్ని స్క్రూలు ఇస్తారని మీరు ఎలా అనుకుంటున్నారు?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_504	ప్రతి స్క్రూను లెక్కిస్తున్నాడా?
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_505	"లేదు, అక్కడ వాటిని బరువును తూచి ఇస్తారు. ఎందుకంటే వారికి లెక్కించడానికి చాలా సమయం పడుతుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_506	ప్రతి స్క్రూ యొక్క బరువు 0.8 గ్రా ఉంటే, అది 400 గ్రా స్క్రూల బరువు ఉంటుంది. ఎందుకంటే (0.8 x 500 = 400 గ్రా) మొత్తము 500 స్క్రూల బరువు."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_507	రిజర్వ్ బ్యాంక్ లెక్కించటం ద్వారా కాకుండా, బరువు ద్వారా నాణేలను లెక్కించడము మనకు ఆశ్చర్యం కలిగిస్తుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_508	వస్తువుల సంఖ్య పెరిగేకొద్దీ, బరువు ద్వారా లెక్కించే విధానం చాలా కష్టమవుతుంది."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_509	మనము ఈ ప్రక్రియను కూడా రివర్స్ చేయవచ్చు.
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_510	"ఉదాహరణకు, మనము 5000 చాలా చిన్న వీర్యం (స్ప్రిగ్స్, వీటిని గడియారాలలో ఉపయోగిస్తారు) తీసుకుని, వాటి బరువును తూచుదాము."
+hin_tel_ebs_chemistry_20-2-2021_511	వాటి బరువు 1.5 గ్రా ఉంటే, అప్పుడు మనము ప్రతి స్ప్రిగ్ బరువును కనుగొనవచ్చు-1.5 గ్రా ÷ 5000 = 3 x 10 ^ {- 4}"