लैंगिकजनन प्रत्येक जीव केवल कुछ निश्चित समय तक ही जीवित रह सकता है।,లైంగిక పునరుత్పత్తి జీవి కొంత సమయం వరకు మాత్రమే జీవించగలదు.
"जीव के जन्म से उसकी प्राकृतिक मृत्यु तक का यह काल, उस जीव की जीवन अवधि को निरूपित करता है।",ఒక జీవి పుట్టినప్పటి నుండి దాని సహజ మరణం వరకు గడిచిన ఈ కాలం ఆ జీవి యొక్క ఆయుష్షును సూచిస్తుంది.
बहुत से अन्य जीवों के चित्र प्रस्तुत किए गए है।,అనేక ఇతర రకాల జీవుల చిత్రాలు ప్రదర్శించబడ్డాయి.
इन चित्रों को देखकर; इनके बारे में पता लगाकर दिए गए रिक्त स्थानमें आपको उनकी जीवन अवधि के बारे में लिखना है।,"ఈ చిత్రాలను చూశాక; వాటి గురించి తెలుసుకొని, వాటి జీవిత కాలం గురించి మీకు ఇచ్చిన ఖాళీ స్థలంలో వ్రాయండి."
चित्र 1.1 में निरूपित जीव की जीवन अवधि का परीक्षण कीजिए क्या यहदोनों बातें रोचक एवं कौतूहल पूर्ण नहीं है कि यह अवधि कम से कम एक दिन या फिर अधिक से अधिक कुछ हज़ार वर्ष हो सकती है?,చిత్రము 1.1 లో ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్న జీవి యొక్క ఆయుష్షును పరిశీలించండి. ఈ కాలం కనీసం ఒక రోజు లేదా కనీసం కొన్ని వేల సంవత్సరాలు కావచ్చు కాని ఈ రెండు విషయాలు ఆసక్తికరంగా మరియు ఆసక్తిగా ఉన్నాయా?
इन दोनों चरम सीमा ओं के मध्य अधिकांश जीवित जीवों की जीवन अवधि बनीरहती है।,చాలా జీవుల యొక్క జీవితకాలం ఈ రెండు విపరీతాల మధ్య ఉంటుంది.
"आप शायद इस बात पर ध्यान देंगे कि किसी जीव की जीवन अवधि का आवश्यकरूप से आकार से संबंध नहीं है; कौआ और तोता के आकार में कोई अंतर नहीं होता, फिरभी इन दोनों के जीवन अवधि में बहुत अंतर होता है।","ఒక జీవి యొక్క జీవిత కాలం తప్పనిసరిగా పరిమాణానికి సంబంధించినది కాదని మీరు గమనించవచ్చు; కాకి మరియు చిలుక పరిమాణంలో తేడా లేదు, అయినప్పటికీ ఈ రెండింటి జీవిత కాలం చాలా తేడా ఉంటుంది."
ठीक इसी प्रकार से आम के वृक्ष की जीवन अवधि पीपल के वृक्ष की तुलना में बहुत कम होती है।,"అదేవిధంగా, మామిడి చెట్టు యొక్క జీవిత కాలం రావిచెట్టు జీవిత కాలం కంటే చాలా తక్కువ."
"जीवन अवधि भले ही कितनी ही हो, परंतु प्रत्येक जीव की मृत्यु सुनिश्चित है। दूसरे शब्दों में; यह कह सकते है कि एक कोशीय जीवों को छोड़कर कोईभी जीव अमर नहीं है।","జీవిత కాలంతో సంబంధం లేకుండా, ప్రతి జీవి యొక్క మరణం ఖచ్చితం. మరో మాటలో చెప్పాలంటే; ఏక కణ జీవులు తప్ప ఏ ఒక్క జీవి కూడా అమరత్వం కాదని చెప్పవచ్చు."
हम क्यों कहते है कि एक कोशीय जीव की प्राकृतिक म॒त्यु नहीं होती? इस वास्तविकता को जानते हुए क्‍या आपको आश्चर्य नहीं होता कि हज़ारों वर्षों से पृथ्वी पर पादपों तथा पशु-पक्षियों की विभिन्‍न स्पीशीज्ञ की विशाल संख्याविद्यमान है? जीवित जीवों में कुछ प्रक्रियाएँ अवश्य ही ऐसी है जिनसे यह निरंतरता सुनिश्चित होती है।,"ఏకకణ జీవికి సహజ మరణం లేదని మనం ఎందుకు అంటాము? ఈ వాస్తవికతను తెలుసుకుంటే, వేలాది సంవత్సరాలుగా వివిధ జాతుల మొక్కలు, జంతువులు మరియు పక్షులు భూమిపై ఎలా ఉన్నాయని మీరు ఆశ్చర్యపోతున్నారా? ఈ బ్రతికున్న జీవులలో నిరంతర కొనసాగింపును నిర్ధారించే కొన్ని ప్రక్రియలు ఉన్నాయి."
"हाँ, यहाँ हम जनन का उल्लेख कर रहे है जिसे हम निश्चित मानते है।","అవును, ఇక్కడ మేము పునరుత్పత్తిని సూచిస్తున్నాము, ఇది ఖచ్చితమైనదని నమ్ముతున్నాము."
जीवों में जनन को यहाँ एक जीव विज्ञानीय प्रक्रम के रूप में परिभाषित किया गया है; जिसमें एक जीव अपने समान एक छोटे से जीवको जन्म देता है।,జీవులలో పునరుత్పత్తి ఇక్కడ జంతుశాస్త్ర ప్రక్రియగా నిర్వచించబడింది; దీనిలో ఒక జీవి తనలాంటి చిన్న జీవికి జన్మనిస్తుంది.
"संतति में वृद्धि होती है, उनमें परिपक्वता आती है तथा इसके बाद वह नयी संतति को जन्म देती है।","సంతానంలో పెరుగుదల, పరిపక్వత ఏర్పడుతుంది మరియు తరువాత కొత్త సంతానానికి జన్మనిస్తుంది."
"इस प्रकार जन्म, वृद्धि तथा मृत्यु चक्र चलता रहता है।","ఈ విధంగా పుట్టుక, పెరుగుదల మరియు మరణం యొక్క జీవిత చక్రం కొనసాగుతుంది."
जनन प्रजाति में एक पीढ़ी के बाद दूसरी पीढ़ी में निरंतरता बनाएरखती है।,పునరుత్పత్తి జాతులలో ఒక తరం నుండి మరొక తరం వరకు కొనసాగింపును నిర్వహిస్తుంది.
आप बाद में अध्याय 5 में अध्ययन करेंगे कि किस प्रकार आनुवंशिक विविधता जनन के दौरान सृजित या वंशागतहोती है।,పునరుత్పత్తి సమయంలో జన్యు వైవిధ్యం ఎలా సృష్టించబడుతుందో లేదా వారసత్వంగా వస్తుందో మీరు 5 వ అధ్యాయంలో అధ్యయనం చేస్తారు.
जीव विज्ञानीय संसार में व्यापक विविधता पाई जाती है तथा प्रत्येकजीव अपने को बहुगुणित करने तथा संतति उत्पन्न करने के लिए अपनी ही विधि विकसितकरता हे।,జంతుశాస్త్రం ప్రపంచంలో విస్తృతమైన వైవిధ్యం కనబడుతుంది మరియు ప్రతి జీవి తనను తాను గుణించి సంతానం ఉత్పత్తి చేయడానికి దాని స్వంత పద్ధతిని అభివృద్ధి చేస్తుంది.
"जीव किस प्रकार से जनन करता है उसके वास, उसकी आंतरिक शरीर क्रियाविज्ञान तथा अन्य कई कारक सामूहिक रूप से उत्तरदायी है।","జీవి ఉత్పత్తి చేసే విధానం దాని పరిసరాలు, దాని అంతర్గత శరీరధర్మ శాస్త్రం మరియు అనేక ఇతర అంశాలకు బాధ్యత వహిస్తుంది."
जनन प्रक्रिया दो प्रकार की होती है जो एक अथवा दो जीवों के बीच भागीदारी पर आधारित रहती है।,ఒకటి లేదా రెండు జీవుల మధ్య భాగస్వామ్యం ఆధారంగా రెండు రకాల పునరుత్పత్తి ప్రక్రియలు ఉన్నాయి.
जब संतति की उत्पत्ति एकल जनक द्वारा युग्मकनिर्माण की भागीदारी के साथ अथवा इसकी अनुपस्थिति में हो तो वह जनन अलैंगिक कहलाता है।,"సింగిల్ పేరెంట్ చేత లేదా లైంగిక పునరుత్పత్తి ప్రమేయంలేకుండా సంతానం ఉద్భవించినప్పుడు, దీనిని అలైంగిక పునరుత్పత్తి అంటారు."
जब दो जनकजनन प्रक्रियामें भाग लेते है तथा नर और मादा युग्मकमें युग्मन होता है तो यह लैंगिक जनन कहलाता हे।,"ఇద్దరు వ్యక్తులు పునరుత్పత్తి ప్రక్రియలో పాల్గొన్నప్పుడు, మగ మరియు ఆడ బీజ కణాల్ని మధ్య సంధానం చేసినప్పుడు, దీనిని లైంగిక పునరుత్పత్తి అంటారు."
इस विधि में एकल जीव संतति उत्पन्न करने की क्षमता रखता है।,ఈ పద్ధతి ఒకే జీవిని ఉత్పత్తి చేసే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంది.
"इसके परिणामस्वरूप जो संतति उत्पन्न होती है; वह केवल एक दूसरे के समरूप ही नहीं, बल्कि अपने जनक के एकदम समान होती है।","దాని ఫలితంగా వచ్చే సంతానం; వారు ఒకరికొకరు సమానంగా ఉండటమే కాదు, వారికి తండ్రి పోలికలు చాలా ఉంటాయి."
क्या यह संतर्ति आनुवशिक रूप से भी एक समान अथवा भिन्‍न होती है? अकारिकीय तथा आनुवंशिक रूप से एक समान जीवों के लिए क्लोन शब्द की रचना की गईहै।,ఈ సంతానం జన్యు పరంగా సమానంగా ఉందా లేదా భిన్నంగా ఉందా? క్లోన్ అనే పదం బాహ్యరూప మరియు జన్యుపరంగా ఒకేలాంటి జీవులకు ఉపయోగించబడింది.
आइए! जीवों के विभिन्‍न वर्गों के मध्य पाए जाने वाले अलैंगिक जननके विस्तृत रूप का अध्ययन करें।,రండి! వివిధ వర్గాల జీవులలో కనిపించే అలైంగిక పునరుత్పత్తి యొక్క వివరణాత్మక రూపాన్ని అధ్యయనం చేయండి.
"अलैंगिक जनन सामान्य रूप से एकल जीव, पादप तथा जीव आदि में पाया जाता है।","అలైంగిక పునరుత్పత్తి సాధారణంగా ఒకే జీవులు, మొక్కలు మరియు జంతుజాలంలో కనిపిస్తుంది."
प्रजीव तथा एक केंद्रकीय जीव पूर्वक वृद्धि कर जाता है ।,ఒక జీవి మరియు ఒక ఏకకణ జీవి సహజసిద్ధంగా పెరుగుతాయి.
यीस्ट में यह विभाजन एक समान नहीं होता तथा छोटी कलिकाएँ उत्पन्न हो जाती है जो प्रारम्भ में तो जनक कोशिका से जुड़ी रहती है और बाद में अलग होकर नए यीस्ट जीव में परिपक्व हो जाती है।,"ఈస్ట్ లో ఈ విభజన ఏకరీతిగా ఉండదు మరియు చిన్న భాగాలు ఉత్పత్తి చేయబడతాయి, ఇవి మొదట్లో మాతృ కణానికి అనుసంధానించబడి తరువాత వేరుచేయబడి కొత్త ఈస్ట్ జీవిగా పరిణతి చెందుతాయి."
विषम परिस्थितियों में अमीबा अपने पादाभ संकुचित कर लेता है तथा अपने परिक्षेत्र मोम में एक त्रिस्तरीय कठोर आवरण स्रावित करता है जिसे पुटी कहते है।,"విషమ పరిస్థితులలో, అమీబా దాని పరిమాణాన్ని తగ్గిస్తుంది మరియు తిత్తి అని పిలువబడే దాని ఆవరణలో ఉన్న మైనపులో మూడు పొరల హార్డ్ కవరింగ్‌ను విడుదల చేస్తుంది."
इस परिघटना को पुटीभवन कहते है। अनुकूल परिस्थितियों के पुनरागमनपर पुटीकृतअमीबाबहुखंडन द्वारा विभाजित होता है तथा अनेक सूक्ष्म अमीबा अथवा बीजाणुअमीबाभ उत्पन्न करता है।,"ఈ చర్యను పుతిభవన్ అంటారు. అనుకూలమైన పరిస్థితులకు తిరిగి వచ్చినప్పుడు, పుటేటివ్ అమీబా పలు విభాగాలుగా విభజించబడి మరియు అనేక మైక్రోస్కోపిక్ అమీబాస్ లేదా అమీబా బీజాంశాలుగా ఉత్పత్తి చెందుతుంది."
पुटी की भित्ति के फट जाने से ये बीजाणु परिक्षेत्र के माध्यम में विमोचित हो जाते है।,"తిత్తి గోడ పగిలిపోవడం వల్ల, ఈ బీజాంశం ఆవరణ ద్వారా విడుదలవుతుంది."
इनसे अनेक अमीबा विकसित होते है। इस अभिक्रिया को बीजाणुजनन कहते है।,దీని నుండి చాలా అమీబాలు ఉత్పత్తి అవుతాయి. ఈ ప్రతిచర్యను స్పోరోజెనిసిస్ అంటారు.
फंजाई जगत के सदस्य तथा साधारण पादपजेसे शैवाल विशेष अलेंगिकजननीय संरचनाओं द्वारा जनन करते है।,శిలీంధ్ర ప్రపంచంలోని సభ్యుల వంటి ఆల్గేలు మరియు సాధారణ మొక్కలు ప్రత్యేక ఆర్గానోజెనిక్ నిర్మాణాల ద్వారా సంతానోత్పత్తి చేస్తాయి.
इन संरचनाओं में अत्यंत ही सामान्य संरचनाएँ अलैंगिकचलबीजाणुहै जो सामान्यतः सूक्ष्मदर्शीयचलनशीलसंरचनाएँ होती है।,"ఈ నిర్మాణాలలో సర్వసాధారణమైన నిర్మాణాలు అలైంగిక సైక్లోహెక్సేన్, ఇది సాధారణంగా సూక్ష్మ కదలికల నిర్మాణం."
"अन्य सामान्य अलेंगिक जनन संरचनाएँ कोनिडिया, कलिकातथा जैम्यूलहोते है।","ఇతర సాధారణ ఆల్గే పునరుత్పత్తి నిర్మాణాలు కోనిడియా, కలికాటాస్ మరియు జమ్మూల్స్ లా ఉంటాయి."
कक्षा 11 में आपने पादपों के कायिक जनन के बारे में अवश्य ज्ञानप्राप्त किया होगा।,11వ తరగతిలో మీరు మొక్కల పెరుగదల గురించి జ్ఞానం సంపాదించి ఉండాలి.
आपका क्‍या विचार है कि कायिक जनन भी एक प्रकार का अलेंगिक जनन है? आ ऐसा क्‍यों सोचते है? क्‍या क्लोन शब्द कायिक जनन से उत्पन्न संतति के लिए उपयोज्य है।,అలైంగిక పునరుత్పత్తి కూడా ఒక రకమైన పునరుత్పత్తి అని మీరు అనుకుంటున్నారా? మీరు ఎందుకు అనుకుంటున్నారు? క్లోన్ అనే పదం పునరుత్పత్తి ఫలితంగా కలిగే సంతానానికి అనువైనదా.
जबकि जंतुओं तथा अन्य साधारण जीवों में अलैंगिक शब्द का प्रयोगस्पष्ट रूप से तथा पादपों में इस शब्द का प्रयोग निरंतर किया जाता है।,"జంతువులు మరియు ఇతర సాధారణ జీవులలో అలైంగిక అనే పదాన్ని ఉపయోగిస్తారు
నిస్సందేహంగా, మొక్కలలో, ఏపుగా పునరుత్పత్తి అనే పదాన్ని తరచుగా ఉపయోగిస్తారు."
"पादपों में कायिक प्रवर्धन की इकाई जैसे उपरिभूस्तारी प्रकन्द, सकरकन्द, बल्व, भूस्तरी सभी नयी संतति को पैदा करने का सामर्थ्य रखते है।","భూమి పైపోరలలో తీపి బంగాళదుంపలు, బెండు, గడ్డ దినుసు, దుంపలు, వివిధ మొక్కలు వంటి వృక్షసంపద వ్యాప్తి యొక్క యూనిట్లు అన్నీ కొత్త సంతానానికి పుట్టుకొచ్చే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి."
"ये संरचनाएँ कायिक प्रवर्धकहलाती है, चूँकि इन संरचनाओं के निर्माण में दो जनक भाग नहीं लेते, अतःयह अलैंगिक जनन ही होगा।","ఈ నిర్మాణాలను ఏపుగా పునరుత్పత్తి అని అంటారు. సహజంగానే, ఈ ఉత్పత్తి నిర్మాణం ఇద్దరు తల్లిదండ్రులను కలిగి ఉండదు కాబట్టి, ఈ పునరుత్పత్తి ప్రక్రియ అలైంగికం."
कुछ जीवों में यदि शरीर अनेक टुकड़ों में विभक्त हो जाता है तो प्रत्येक भाग वृद्धि करके नए जीव में विकसित हो जाता है जो संतति उत्पत्ति में सक्षम होते है ) यह भी अलैंगिक जनन कीएक विधि है जिसे पुनरुद्भवन कहते है।,"కొన్ని జీవులలో, శరీరం విభిన్నమైన ముక్కలుగా (శకలాలు) విచ్ఛిన్నమైతే, ప్రతి భాగం సంతానం ఉత్పత్తి చేయగల సామర్ధ్యం కలిగి ఉంటుంది. ఇది ఫ్రాగ్మెంటేషన్ అని పిలువబడే అలైంగిక పునరుత్పత్తి యొక్క రీతి."
आपने निश्चित तौर पर जलाशयों की “महाविपत्ति' अथवा “बंगाल के आतंक' के बारे में अवश्य सुनाहोगा।,"జలాశయాల ""విపత్తు"" లేదా ""బెంగాల్ భీభత్సం"" గురించి మీరు ఖచ్చితంగా విని ఉంటారు."
"यह कुछ भी नहीं, बल्कि जलीय पादप वाटर हायसिंथ है जो ठहरे जल मेंसर्वाधिक वृद्धि करने वाला खरपतवार है।","ఇది నీటి మొక్కలు తప్ప మరొకటి కాదు, నీరు నిలువ ఉన్న చోట పెరుగుతున్న కలుపు మొక్కలలో ఒకటిగా ఉండే వాటర్ హైసింత్"
यह जल से ऑक्सीजन खींच लेता है जिसके परिणामस्वरूप मछलियाँ मर जातीहै।,"ఇది నీటి నుండి ఆక్సిజన్‌ను తీసివేస్తుంది, ఇది చేపల మరణానికి దారితీస్తుంది."
आप इसके बारे में और अधिक अध्याय 13 और 14 में पढ़ेंगे।,మీరు 13 మరియు 14 అధ్యాయాలలో దీని గురించి మరింత నేర్చుకుంటారు.
आपको जानकर रोचक लग सकता है कि इस पादप का भारतवर्ष में आगमन मात्रइसमें सुंदर आकार के पुष्प तथा पत्तियों के कारण हुआ।,ఈ మొక్క భారతదేశంలో దాని అందమైన పువ్వులు మరియు ఆకుల ఆకారం కారణంగా ప్రవేశపెట్టబడిందని తెలుసుకోవడం మీకు ఆసక్తికరంగా ఉండవచ్చు.
यद्यपि यह कायिक प्रवर्धन द्रतगति से कर सकता है और अल्प समय मेंही संपूर्ण जलाशय पर फैल जाता है और अपने आप से जलाशय को ढक देता है और इससे छुटकारा पाना बहुत ही कठिन होता है।,"ఇది వృక్షసంపదను అసాధారణ రేటుతో ఉత్పత్తి చేయగలదు మరియు తక్కువ వ్యవధిలో నీటి జలాశయం అంతా వ్యాపించగలదు కాబట్టి, వాటిని తీసివేయడం చాలా కష్టం."
ठीक इसी प्रकार पत्थरचटांकी पत्तियों में कटे किनारों से अपस्थानिक कलिकाएँ उत्पन्न होती है।,"అదేవిధంగా, రాతి చటంకి ఆకుల అంచులలో ఉన్న నోచెస్ నుండి సాహసోపేత మొగ్గలు తలెత్తుతాయి."
माली लोग तथा किसान पादपों के इस गुण सामर्थ्य का पूरा लाभ उठातेहुए ऐसे पादपों का बड़े पैमाने पर प्रवर्धन करते है।,తోటమాలి మరియు రైతులు అటువంటి మొక్కల సామర్థ్యాన్ని వాణిజ్య ప్రచారం కోసం పూర్తిగా ఉపయోగించుకుంటారు.
ध्यान-देने योग्य एक रोचक बात यह है कि अपेक्षाकृत साधारण जीवोंमें अलेंगिक जनन ही -जनन की सामान्य विधि है; जैसे कि शैवाल तथा फंजाई और येप्रतिकूल परिस्थितियों के आरंभन से पूर्व जनन की लैंगिक विधि की ओर बढ़ने लगती है ।,"గమనించదగ్గ ఒక ఆసక్తికరమైన విషయం ఏమిటంటే, మామూలుగా సాధారణ జీవులలో, జన్యు పునరుత్పత్తి అనేది పునరుత్పత్తి యొక్క సాధారణ పద్ధతి; ఆల్గే మరియు శిలీంధ్రాలు వంటివి అవి ప్రతికూల పరిస్థితులను ప్రవేశపెట్టడానికి ముందు లైంగిక పునరుత్పత్తి పద్ధతి వైపు వెళ్ళడం ప్రారంభిస్తాయి."
यह पता करें कि किस प्रकार लैंगिक जनन प्रतिकूल परिस्थितियों में इन जीवों को जीवित रहने में सहायता करता है? लेंगिक जनन ऐसी परिस्थितियों में सफलतापूर्वक क्यों संपन्‍न होता है? उच्च श्रेणी के पादपों में दोनों विधियों --अलेंगिकतथा लैंगिक द्वारा जनन देखागया है।,లైంగిక పునరుత్పత్తి అననుకూల పరిస్థితులలో ఈ జీవులు ఎలా జీవించగలవో తెలుసుకోండి? అటువంటి పరిస్థితులలో లైంగిక పునరుత్పత్తి ఎందుకు అనుకూలంగా ఉంటుంది? ఎక్కువ శతం మొక్కలలో లైంగిక మరియు అలైంగిక రెండు పద్ధతుల ద్వారా పునరుత్పత్తి జరగడం కనబడుతుంది.
"दूसरी ओर, अधिकांश जंतुओं में जनन की केवल लैंगिक विधि ही होती है।","మరోవైపు, చాలా జంతువులలో లైంగిక పునరుత్పత్తి మాత్రమే ఉంటుంది."
लेंगिक जनन के अंतर्गत एक से जीव अथवा अभिमुखलिंग वाले भिन्न जीवों द्वारा नर तथा मादायुग्मकका निर्माण शामिल है।,లైంగిక పునరుత్పత్తిలో ఒకటి లేదా వేర్వేరు ధోరణులతో వేర్వేరు జీవులచే పురుష మరియు ఆడ బీజ కణాల్ని ఏర్పరుస్తుంది.
यह युग्मक आपस में मिलकर युग्मनजका निर्माण करते है जिससे आगे चलकर नए जीव का निर्माण होता है।,"ఈ బీజ కణాలు కలిసి జైగోట్‌లను ఏర్పరుస్తాయి, ఇవి కొత్త జీవుల ఉత్పత్తికి దారితీస్తాయి."
"यह अलैंगिक जनन की तुलना में एक विस्तृत, जटिल तथा धीमी प्रक्रियाहै।","అలైంగిక పునరుత్పత్తితో పోలిస్తే ఇది విస్తృత, సంక్లిష్టమైన మరియు నెమ్మదిగా జరిగే ప్రక్రియ."
"युग्मकों के युग्मन से जो लैंगिक जनन संपन्न होता है उसके परिणाम स्वरूप जो संतति उत्पन्न होती है, वह अपने जनकों के अथवा आपस में भी समरूपनहीं होती है।",మగ మరియు ఆడ లైంగిక పునరుత్పత్తి ఫలితంగా ఉత్పత్తి అయ్యే సంతానం వారి తల్లిదండ్రులతో లేదా ఒకరికొకరు పోలి ఉండరు.
"पादप, जंतु अथवा फंजाई जैसे वैविध्यपूर्ण जीवों के अध्ययन से पताचलता है कि यद्यपि यह बाह्यआकारिकी, आंतरिक संरचनाओं और शरीर क्रिया विज्ञानमें एक-दूसरे से अलग है परंतु जब यह लैंगिक प्रजनन के लिए एक-दूसरे के निकट आतेहै, तब वह एक जैसे पैटर्न को अपनाते है, यह एक आश्चर्य की बात है।","విభిన్న రకాల-మొక్కలు, జంతువులు లేదా శిలీంధ్రాల అధ్యయనం ప్రకారం -బాహ్య పదనిర్మాణ శాస్త్రం మరియు శరీరధర్మశాస్త్రంలో చాలా భిన్నంగా ఉన్నప్పటికీ, లైంగిక పునరుత్పత్తి పద్దతి విషయానికి వస్తే, ఆశ్చర్యకరంగా, అవి ఇలాంటి నమూనాలను ప్రదర్శిస్తాయి."
आइए सबसे पहले उन सामान्य विशिष्टताओं पर चर्चा करें जो इन विविधजीवों में सामान्य है।,ఈ వైవిధ్యాలలో సాధారణంగా కనిపించే సాధారణ లక్షణాలను మొదట చర్చిద్దాం.
सभी जीव अपने जीवन में वृद्धि की एक निश्चित अवस्था एवं परिपक्वतातक पहुँचते है।,అన్ని జీవులు వాటి జీవితంలో పెరుగుదల మరియు పరిపక్వతలు ఒక నిర్దిష్ట దశకు చేరుకుంటాయి.
इसके पश्चात्‌ ही लैंगिक जनन कर सकते है। वृद्धि का यह काल किशोरअवस्था की प्रावस्था कहलाता है।,"దీని తరువాత మాత్రమే, లైంగిక పునరుత్పత్తి చేయవచ్చు. ఈ పెరుగుదల కాలాన్ని కౌమారదశ అని అంటారు."
पादपों में यह कायिकप्रावस्था कहलाती है। यह प्रावस्थाविभिन्‍नजीवों में अलग अवधि की होती हे।,దీనిని మొక్కలలో ఏపుగా/ఎదిగే దశ అంటారు. ఈ దశ వేర్వేరు జీవులలో వేర్వేరు వ్యవధిలో ఉంటుంది.
किशोरावस्था/कायिकप्रावस्था की समाप्ति ही जनन प्रावस्था का आरंभहै।,"కౌమార/ఎదిగే దశ ముగింపుతో, ఇది పునరుత్పత్తి దశ ప్రారంభానికి గుర్తుగా ఉంటుంది."
इस प्रावस्था को उच्च पादपों में आसानी से तब देखा जा सकता है जबउनके पुष्प आने लगते है।,ఈ దశ ప్రారంభించినప్పుడు అధిక మొక్కలలో పువ్వులు రావడం సులభంగా చూడవచ్చు.
"गेंदा, धान, गेहूँ: नारियल, आम आदि पेड़ों पर पुष्प लगने में कितनासमय लगता है?","బంతి, వరి, గోధుమలు: కొబ్బరి, మామిడి మొదలైన చెట్లపై పువ్వులు రావడానికి ఎంత సమయం పడుతుంది?"
कुछ पादपों में पुष्पीकरण एक से अधिक बार होता है।,కొన్ని మొక్కలలో ఒకటి కంటే ఎక్కువసార్లు పుష్పించడం జరుగుతుంది.
तब इस अंतरपृष्पन की अवधि को क्‍याकहैगे -- किशोरावस्था अथवावयस्कता?,ఒకటి కంటే ఎక్కువసార్లు పుష్పించే వ్యవధిని ఏమంటారు - కౌమారదశ లేదా యుక్తవయస్సు?
अपने क्षेत्र में लगे कुछ वृक्षों का निरीक्षण करो।,మీ ప్రాంతంలోని కొన్ని చెట్లను పరిశీలించండి.
कुछ पादप असामान्य रूप से पुष्पीकरण की क्रियाविधि को प्रदर्शितकरते है।,అసాధారణమైన పుష్పించే విధానాన్ని కొన్ని మొక్కలు ప్రదర్శిస్తాయి.
इनमें से कुछ जैसे बाँस की जाति के पादप अपने पूरे जीवन काल मेंसामान्यत: 50-100 वर्षों के बाद केवल एक बार पुष्प पैदा करते है।,వెదురు జాతుల వంటి మొక్కలలో కొన్ని సాధారణంగా 50–100 సంవత్సరాల తరువాత వాటి మొత్తం జీవిత కాలంలో ఒక్కసారి మాత్రమే పుష్పిస్తాయి.
परिणामस्वरूप एक बड़ी संख्या में फल उत्पन्न होते है और मर जाते है।,"ఫలితంగా, పెద్ద సంఖ్యలో పండ్లు ఉత్పత్తి చేస్తాయి మరియు చనిపోతాయి."
"एक अन्य पादप, स्ट्रोबिलेन्थसकुन्यिआना 12 वर्षों में एक बार पुष्प उत्पन्न करता है।","స్ట్రోబిలేన్తుస్కునియా అనే మొక్క, 12 సంవత్సరాలకు ఒకసారి పువ్వులను ఉత్పత్తి చేస్తుంది."
"आप में से अधिकांशत: यह जानते होंगे कि इस पादप ने सितंबर-अक्टूबर 2006 के दौरान इतने पुष्प पैदा किए. जिसके परिणामस्वरूप केरल, कर्नाटक तथातमिलनाडू के पहाड़ी क्षेत्रों में सड़क के किनारे पर पुष्पों का कालीन-सा बिछादिखाई पड़ा, जिस दृश्य से सैलानियों की एक बहुत बड़ी संख्या इनकी ओर आकर्षितहोती है।","ఈ మొక్కలు సెప్టెంబర్-అక్టోబర్ 2006 లో చాలా పుష్పాలను ఉత్పత్తి చేసిందని మీలో చాలా మందికి తెలుసు. ఫలితంగా, కేరళ, కర్ణాటక, తమిళనాడు కొండ ప్రాంతాలలో రోడ్డు పక్కన పువ్వుల పరుపులా పరచబడింది, ఇది పెద్ద సంఖ్యలో పర్యాటకులను ఆకర్షించింది."
अधिकतर प्राणियों की किशोरावस्था की समाप्ति उनके प्रजनन व्यवहारके पूर्व उनकी शारीरिकी एवं आकारिकी के बदलाव से प्रकट होती है।,కౌమారదశ ముగింపులో చాలా జీవులు వారి పునరుత్పత్తి ప్రవర్తనకు ముందు వారి శరీరం మరియు అంతర్ నిర్మాణంలో మార్పు ద్వారా వ్యక్తమవుతుంది.
विभिन्‍न जीवों में जनन प्रावस्था भी विविध अवधि की होती हे।,పునరుత్పత్తి దశ కూడా వివిధ జీవులలో విభిన్న వ్యవధిలో ఉంటుంది.
क्या आप मानव में पाए जाने वाले परिवर्तनों की सूची तैयार कर सकते है जिनसे जनन परिपक्वता का पता लग सके?,పునరుత్పత్తి పరిపక్వత వలన మానవులలో వచ్చిన మార్పుల జాబితాను మీరు గుర్తించగలరా?
"प्राणियों में, उदाहरणार्थ; पक्षी क्या वर्ष भर अंडे देते रहते है? अथवा क्या यह किसी मौसम से संबद्ध घटनाक्रम है? मेंढक और छिपकली में येप्रक्रिया कैसे होती है? आप देखेंगे कि प्रकृति में रहने वाले पक्षी केवल विशेषमौसम के आने पर ही अंडे देते है।","జీవులలో, ఉదాహరణకు; పక్షులు ఏడాది పొడవునా గుడ్లు పెడతాయా? లేదా ఇది వాతావరణ సంబంధిత సంఘటననా? కప్పలు మరియు బల్లులు ఈ ప్రక్రియను ఎలా కలిగి ఉంటాయి? ప్రత్యేక వాతావరణం వచ్చినప్పుడు మాత్రమే ప్రకృతిలో నివసించే పక్షులు గుడ్లు పెడతాయని మీరు తెలుసుకుంటారు."
यद्यपि संरक्षण में रखे जाने वाले पक्षियोंमें वर्ष भर अंडे देने की क्षमता उत्पन्न कीजा सकती है।,"ఏదేమైనా, పరిరక్షణలో ఉంచిన పక్షులలో మాత్రమే ఏడాది పొడవునా గుడ్లు పెట్టే సామర్థ్యాన్ని పెంచవచ్చు."
ऐसे मामलों में अंडे देने का कार्य जनन क्रिया से संबंधित न होकर; इसकी बडे पैमाने पर व्यापार के लिए उत्पत्ति है जो मात्र मानव कल्याण ही कहा जासकता हे।,"ఇటువంటి సందర్భాల్లో గుడ్లు పెట్టే చర్య పునరుత్పత్తికి సంబంధించినది కాదు; ఇది పెద్ద ఎత్తున వాణిజ్యం కోసం మాత్రమే ఉత్పత్తి చేస్తారు, దీనిని కేవలం మానవ సంక్షేమం కోసమే అని చెప్పవచ్చు."
जनन प्रावस्था के दौरान अपरास्तनी मादा के अंडाशय की सक्रियता मेंचक्रिक तथा सहायक वाहिका और हार्मोन में परिवर्तन आने लगते है।,తల్లి కాబోయే ఆడవారికి పునరుత్పత్తి దశలో అండాశయాలు మరియు అనుబంధ నాళాలు మరియు హార్మోన్ల కార్యకలాపాలలో చక్రీయ మార్పులు కలుగుతాయి.
"नॉनप्राइमेट स्तनधारियों जैसे गाय, भेड्‌, चूहों, हिरन, कुत्ता, चीता, आदि में जनन के दौरान ऐसे चक्रिक परिवर्तन देखे गए है इन्है मदचक्र कहते है; जबकि प्राइमेटोंमें यह ऋतुस्राव चक्र कहलाता है।","ఆవులు, గొర్రెలు, ఎలుకలు, జింకలు, కుక్కలు, పులి, మొదలైనటు వంటి ప్రైమేట్ కాని క్షీరదాలలో, పునరుత్పత్తి సమయంలో జరిగే ఇటువంటి చక్రీయ మార్పులను చూడవచ్చు, వీటిని మడచక్ర అంటారు; ప్రైమేట్స్‌లో దీనిని ఋతు స్రావ చక్రం అంటారు."
अधिकांश स्तनधारियों विशेषकर जो प्राकृतिक रूप से वनों में रहते है; अपने जनन प्रावस्था के दौरान अनुकूल परिस्थितियों में ऐसे चक्रों का प्रदर्शन करते है।,"చాలా క్షీరదాలు, ముఖ్యంగా అడవులలో సహజంగా నివసించేవి; అటువంటి క్షీరదాలు పునరుత్పత్తి దశలో అనుకూలమైన పరిస్థితులలో మాత్రమే ఇటువంటి చక్రాలను ప్రదర్శిస్తాయి."
इसी कारण इन्है ऋतुनिष्ठ अथवा मौसमी प्रजनक कहते है।,"అందువల్ల, వాటిని రితునిష్ఠ లేదా కాలానుగుణ పెంపకందారులు అని పిలుస్తారు."
अधिकांशत: स्तनधारी अपने पूर्ण जनन काल में जनन के लिए सक्रिय होतेहै।,"చాలా మటుకు, క్షీరదాలు వాటి పూర్తి పునరుత్పత్తి కాలంలో పునరుత్పత్తి కోసం చురుకుగా ఉంటాయి."
इसी कारण इन्है सतत प्रजनक कहते है।,అందుకే వాటిని స్థిరమైన పెంపకందారులు అంటారు.
इस तथ्य से सभी परिचित है कि हम सभी आयु में बढ़ते है ; परवु वृद्धहोने का क्‍या अर्थ है? प्रजनन आयु की समाप्ति को जीर्णता या वृद्धावस्था केमापदंड के रूप में माना जा सकता है।,"మనమందరం వృద్దులం కావడం, అందరికీ తెలిసిన విషయం, వృద్ధాప్యం కావడం అంటే ఏమిటి? పునరుత్పత్తి వయస్సు ముగింపు దీర్ఘకాలికత లేదా వృద్ధాప్యం యొక్క ప్రమాణంగా పరిగణించబడుతుంది."
शरीर में जीवन की अवधि के अंतिम चरण में सहवर्ती परिवर्तनहोने लगते है।,జీవితం చివరి దశలో శరీరంలో సారూప్య మార్పులు సంభవిస్తాయి.
वृद्धावस्था अंततः मृत्यु तक ले जाती हे।,వృద్ధాప్యం తుది: మరణానికి దారితీస్తుంది.
पादप तथा प्राणियों दोनों ही में तीनों प्रावस्थांओं के बीचसंक्रमण के लिए हार्मोन उत्तरदायी पाए गए है।,మొక్కలు మరియు జంతువులలో మూడు దశల మధ్య సంక్రమణకు హార్మోన్లు కారణమని కనుగొనబడింది.
हार्मोनतथां कुछ विशेष पर्यावरणीय कारकों के बीच परस्पर क्रियाएँजीवों की जनन क्रियाओं तथा व्यवहारिक अभिव्यक्तियों को नियंत्रित करती है।,హార్మోన్లు మరియు కొన్ని పర్యావరణ కారకాల మధ్య పరస్పర చర్యలు జీవుల పునరుత్పత్తి విధులు మరియు ప్రవర్తనా వ్యక్తీకరణలను నియంత్రిస్తాయి.
लैंगिक जनन की कुछ घटनाएँ -- परिपक्वता अवस्था प्राप्त करने केपश्चात्‌ सभी लैंगिक जनन करने वाले जीव कुछ घटनाएँ एवं प्रक्रियाएँ प्रदर्शितकरते है; जिनमें महत्त्वपूर्ण मूलभूत समानता होती है।,"లైంగిక పునరుత్పత్తి యొక్క కొన్ని సంఘటనలు - పరిపక్వ దశ సాధించిన తరువాత, అన్ని లైంగిక పునరుత్పత్తి జీవులు కొన్ని సంఘటనలు మరియు ప్రక్రియలను ప్రదర్శిస్తాయి; ముఖ్యమైన ప్రాథమిక సారూప్యతలు కలిగి ఉన్నాయి."
यद्यपि लैंगिक जनन से संबद्ध संरचनाएँ जीवों में एकदम भिन्न होतीहै।,లైంగిక పునరుత్పత్తికి సంబంధించిన నిర్మాణం జీవులలో చాలా భిన్నంగా ఉంటాయి.
यद्यपि विस्तृत एवं जटिल होने के बावजूद जीवों में लैंगिक जनन कीघटनाएँ एक नियमित क्रम का अनुपालन करती है।,"విస్తృతంగా మరియు సంక్లిష్టంగా ఉన్నప్పటికీ, జీవులలో లైంగిక పునరుత్పత్తి సంభవం సాధారణ క్రమాన్ని అనుసరిస్తుంది."
"लैंगिक जनन, एक प्रजाति के नर एवं मादा द्वारा उत्पन्नःयुग्मक के युग्मन द्वारा विशिष्टीकृत होता है।",లైంగిక పునరుత్పత్తి అనేది ఒక జాతి యొక్క మగ మరియు ఆడచే ఉత్పత్తి చేయబడిన జన్యువు యొక్క కలయిక ద్వారా వర్గీకరించబడుతుంది.
"सुविधा के लिए क्रमबद्ध घटनाओं को तीन भिन्‍न-भिन्‍न अवस्थाओं निषेचन-पूर्व, निषेचन तथा निषेच्र॒न-पश्चात्‌ में विभक्त किया जा सकता है।","సౌలభ్యం కోసం, క్రమబద్ధీకరించిన సంఘటనలను మూడు వేర్వేరు దశలుగా విభజించవచ్చు, ఫలదీకరణానికి ముందు, ఫలదీకరణం, మరియు ఫలదీకరణం తరువాత."
इसके अंतर्गत युग्मकों के संयोजन से पूर्व की सारी घटनाएँ सम्मिलित होती है।,ఈ బీజ కణాల కలయికకు ముందు అన్ని సంఘటనలు ఇందులో చేర్చబడింది.
निषेचन पूर्व की दो प्रमुख घटनाएँ युग्मक जनन तथा युग्मक स्थानांतरण है।,ఫలదీకరణానికి ముందు ఉన్న రెండు ప్రధాన సంఘటనలు బీజ కణాల పుట్టుక మరియు బీజ కణాల బదిలీ.
जैसा कि आप जानते है; युग्मक जनन नर तथा मादा दो प्रकार केयुग्मकों की गठन प्रक्रिया को संदर्भित करता है।,మీకు తెలిసినట్లు; బీజ కణాల పునరుత్పత్తి రెండు రకాల మగ మరియు ఆడ బీజ కణాల సంయోగ పునరుత్పత్తి ప్రక్రియను సూచిస్తుంది.
युग्मक एक प्रकार से अगुणित कोशिकाएँ होती है।,బీజ కణాలు ఒక రకమైన హాప్లోయిడ్ కణాలు ఉంటాయి.
कुछ शैवालों में दो युग्मक देखने में एक दूसरे के समान दिखाई पड़तेहै।,"కొన్ని ఆల్గేలలో, రెండు బీజ కణాలు ఒకదానికొకటి సమానంగా కనిపిస్తాయి."
इसी कारण वह समयुग्मकी कहलाते है; क्योंकि इनकी एकरूपता के कारण हम इन्है नर तथा मादा युग्मकोंके रूप में श्रेणीबद्ध नहीं कर सकते।,"అవి ప్రదర్శనలో చాలా సారూప్యంగా ఉంటాయి కాబట్టి, వాటిని మగ మరియు ఆడ బీజ కణాలుగా వర్గీకరించడం సాధ్యం కాదు."
हालाँकि अधिकतर लैंगिक प्रजनक जीवों द्वारा आकारि की रूप से स्पष्ट दो प्रकार के पैदा किए जाते है इसप्रकार के जीवों में नर युग्मकों को पुमणु या शुक्राणु कहते है; जबकि मादायुग्मकों को अंड अथवा डिंब कहते है।,"ఏది ఏమయినప్పటికీ, లైంగిక పునరుత్పత్తి చేసే జీవులలో ఎక్కువ భాగం ఉత్పత్తి అయ్యే బీజ కణాలు రెండు పదనిర్మాణపరంగా విభిన్న రకాలు. అటువంటి జీవులలో మగ బీజ కణాలను పుమానువు లేదా శుక్రానువు అని పిలుస్తారు మరియు ఆడ బీజ కణాలను గుడ్డు లేదా అండం అంటారు."
जीवों में लैंगिकता -- सामान्यतः: जीवों में लैंगिक जनन के दौरानदो विभिन्‍नसमष्टियों के युग्मकों में युग्मन होता है।,"జీవులలో లైంగికత - సాధారణంగా, జీవులలో లైంగిక పునరుత్పత్తి సమయంలో, కలయిక రెండు వేర్వేరు జాతుల బీజ కణాలలో జరుగుతుంది."
परंतु यह सदा के लिए सत्य तथ्य नहीं है।,కానీ ఇది ఎల్లప్పుడూ నిజం కాదు.
यदि आप कक्षा 11 के उदाहरणों का स्मरण करें तो क्‍या स्वतः निषेचनकी प्रक्रिया को पहचान सकते है।,"మీరు 11వ తరగతి ఉదాహరణలను గుర్తుంచుకుంటే, స్వీయ-ఫలదీకరణం ప్రక్రియను మీరు గమనించగలరు."
यद्यपि पादपों में इसके उदाहरण प्रस्तुत करना आसान है।,"అయినప్పటికీ, మొక్కలలో దీనికి ఉదాహరణలను ప్రదర్శించడం సులభం."
पादप में नर तथा मादा दोनों,మొక్కలలో మగ మరియు ఆడ ఇద్దరి
जनन संरचनाएँ पाई जाती है; परंतु जब एक ही पादप में दोनों नर तथामादा जनन संरचनाएँ पाई जाएँ तो वह “द्विलिंगी' अथवा जब वह भिन्न पादपों पर हों “एक लिंगी' कहलाता है।,"పునరుత్పత్తి నిర్మాణాలు కనిపిస్తాయి; మగ మరియు ఆడ పునరుత్పత్తి నిర్మాణాలు ఒకే మొక్కలో కనిపించినప్పుడు, దీనిని ""ద్విలింగ "" అని పిలుస్తారు లేదా వివిధ మొక్కలపై ఉన్నప్పుడు దానిని ""ఏకలింగ"" అని పిలుస్తారు."
बहुत-सी फंजाई तथा पादपों में द्विलिंगी स्थिति को उल्लिखित करने के लिए उभय लिंगाश्रयी तथा समथैलसी शब्द का प्रयोग करते है।,"అనేక శిలీంధ్రాలు మరియు మొక్కలలో, వారు ద్విలింగ స్థానాన్ని సూచించడానికి ఉభయచర మరియు ద్విలింగ అనే పదాన్ని ఉపయోగిస్తారు."
एकलिंगता की स्थिति को उल्लिखित करने के लिए एकलिंगाश्रयी तथा विषमथैलसी शब्द प्रयुक्त किए जाते है।,ఏకలింగ పరిస్థితులను వివరించడానికి ఉపయోగించే పదాలు ఏకలింగాశ్రయి మరియు భిన్నలింగాశ్రయి అనే పదాలు ఉపయోగించబడతాయి.
पुष्पीयपादपों में एक लिंगी नर पुष्प पुंकेसरी होता है अर्थात्‌पुंकेसरवहन करने वाला जबकि मादा पुष्पस्त्रकेसर अर्थात्‌ स्त्रीकेसर धारण किए रहता है।,"పుష్పించే మొక్కలలో, ఏకలింగ మగ పూల కేసరాలు కలిగి ఉంటాయి, అనగా కేసరాలు మోస్తాయి, అయితే ఆడ కేసరాలు అనే పుష్పగుచ్ఛాన్ని కలిగి ఉంటుంది."
कुछ पुष्पीयपादपों में एक अकेला पादपउभयलिंगाश्रयीहो सकता है और इनमें पैदा होने वाले पुष्पएकलिंगी तथा द्विलिंगी दोनों हो सकते है; जबकि मादा पुष्प स्त्रकेसर अर्थात्‌स्त्रीकेसर धारण करता है।,"కొన్ని పుష్పించే మొక్కలలో, ఒకే మొక్క ద్విలింగంగా ఉంటుంది మరియు అందులో పెరిగే పువ్వులు ఏకలింగ మరియు ద్విలింగంగా ఉంటాయి; ఆడ పువ్వులో ఆడ కేసరాలను కలిగి ఉంటుంది."
उभयलिंगाश्रयीपादपों के कुछ उदाहरण कुकरविटों तथा नारियल वृक्षहै; जबकि पपीता तथा खजूर एकलिंगाश्रयी के उदाहरण है।,"ద్విలింగ మొక్కలకు కొన్ని ఉదాహరణలు గుమ్మడి, కర్బుజ్జ మరియు కొబ్బరి చెట్లు; బొప్పాయి మరియు ఖర్జూరం ఏకస్వామ్యానికి ఉదాహరణలు."
उन युग्मक प्रकारों के नाम लिखें जो पुकेसरी एवं स्त्रीकेसरीपुष्पों से बनते है।,మగ పుష్పములు మరియు ఆడ పుష్పములలో ఏర్పడే బీజ కణాల రకాల పేర్లు తెలపండి
इसी प्रकार से प्राणियों में क्या होता है? क्या सभी प्रजातियों की व्यष्टि में नर अथवा मादा पाए जाते है? अथवा जिन में दोनों लिंग एक साथ एक ही प्राणीमें पाए जाते है।,"అదే విధంగా, జీవులలో ఏమి జరుగుతుంది? అన్నీ జాతులలో మగ లేదా ఆడ జాతులు ఉంటాయా? లేదా ఇందులో రెండు లింగాలు ఒకే జీవిలో ఒకేసారి కనిపిస్తాయా?"
आप संभवत: अनेक एकलियीय प्राणी प्रजातियों की सूची बना सकते है।,మీరు బహుశా అనేక ఒకే జంతు జాతుల జాబితాను తయారు చేయవచ్చు.
"प्राणियों में केंचुएस्पंज, टेपवर्म तथा जोंक द्विलिंगी प्राणियों के प्रारूपिक उदाहरण है इनमें नर तथा मादा जनन अंग दोनों हीएक प्राणी में पाए जाते है। तिलचट्टाएकलिंगीप्राणी का उदाहरण हे।","జీవులలో, వానపాములు, నులిపురుగులు మరియు జలగలు ద్విలింగ జంతువులకు విలక్షణమైన ఉదాహరణలు, ఇందులో మగ మరియు ఆడ పునరుత్పత్తి అవయవాలు ఒక జీవిలో కనిపిస్తాయి. బొద్దింక ఏకలింగ శ్రేణికి ఉదాహరణ."
"जीवों में लैंगिकता की विविधता द्विलिंगी प्राणी, एक लिंगी प्राणी, उभय लिंगाश्रयी पादप,एक लिंगाश्रयी पादप, द्विलिंगी पुष्प।","జీవులలో లైంగికత యొక్క వైవిధ్యం - ద్విలింగ ప్రాణి, ఏకలింగ ప్రాణి, ద్విలింగ మొక్క, ఏకలింగ మొక్క, ద్విలింగ పుష్పం."
युग्मक संरचना के दौरान कोशिका विभाजन -- सभी विषम –युग्मकी प्रजातियों में युग्मक प्रायः दो प्रकार के होते है जो नर तथा मादा कहलाते है।,"బీజ కణాల నిర్మాణం సమయంలో కణ విభజన -- అన్ని వివిధ జాతులలోని బీజ కణాలు రెండు రకాలు, వీటిని మగ మరియు ఆడ అంటారు."
युग्मक अगुणित होते है; चाहे उनके जनक जिससे वह उत्पन्न हुए है; वह अगुणित हो अथवा द्विगुणित ही क्‍यों न हो।,బీజ కణాలు ఏక క్రోమోజోమ్ కలిగి ఉంటాయి; అయితే అతను ఏ తండ్రి నుండి పుట్టాడో; ఇది ఏక క్రోమోజోమ్ లేదా రెండు పిండోతత్తి కణాలు ఎందుకు ఉండకూడదు.
एक गुणित जनक सूत्री विभाजन के द्वारा युग्मक उत्पन्न करते है।,ఒక లెక్క ప్రకారం విభజన ద్వారా బీజ కణాలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
क्या इसका अर्थ यह है कि जो जीव अगुणित होते है उनमें अर्धसूत्री विभाजन कभी थी संपन्‍न नहीं होता? उस शैवाल के जीवन चक्र के चार्ट को ध्यान से देखें जिसे आपने कक्षा 11 में देखा था ताकि आपको उपयुक्त उत्तर मिल सके।,"ఏక క్రోమోజోమ్ అని జీవుల్లో, క్షయకరణ విభజన సాధించడం ఎప్పుడూ జరగదని దీని అర్థమా? తగిన సమాధానం పొందడానికి మీరు 11వ తరగతిలో చూసిన ఆల్గే యొక్క జీవిత చక్రం యొక్క పట్టిక జాగ్రత్తగా చూడండి."
"बहुत से जीव जिनका संबंध मोनेरा, फंजाई, शैवाल तथा ब्रायोफ़ाइट से है; वह अगुणित पादपकाय होते है और वे जीव जिनका संबंध टेरीडोफ्राइटा, जिम्मोस्पर्म, ऐंजिओस्पर्म तथा अधिकांश प्राणी जिनमें मनुष्य भी शामिल है; उनकीजनकीयकाय द्विगुणित होती है।","మోనెరా, శిలీంధ్రాలు, ఆల్గే మరియు బ్రయోఫైట్‌కు సంబంధించిన అనేక జీవులు ఉన్నాయి; అవి ఏక క్రోమోజోమ్ మొక్కలు మరియు టెరిడోఫైటా, జిమోస్పెర్మ్, యాంజియోస్పెర్మ్స్ మరియు మానవులతో సహా చాలా జీవులకు సంబంధించినవి; వాటి జన్యు కణాలు రెట్టింపు అవుతాయి."
यह स्पष्ट हो चुका है कि अर्धसूत्री विभाजन जो न्यूनकारी विभाजन हैऔर जहाँ द्विगुणित काय अगुणितयुग्मकों को उत्पन्न करता है।,ఇది తగ్గింపు విభజన అయినా క్షయకరణ విభజన అని స్పష్టమైంది మరియు ఇది ఏక క్రోమోజోమ్ లేదా రెండు పిండోతత్తి కణాలను ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
"द्विगुणित जीवों में अर्धसूत्री कोशिका, अर्धसूत्री विभाजन से होक रगुजरती है।","పిండోతత్తి కణాలు జీవుల్లో, క్షయకరణ విభజన కణం, తగ్గింపు విభజన ద్వారా వెళుతుంది."
अर्धसूत्री विभाजन के अंत में गुण सूत्रों का केवल एक सेट प्रत्येक युग्मक से निगमित करता है।,"క్షయకరణ విభజనకు ముగింపులో, క్రోమోజోమ్‌ల యొక్క ఒక సెట్ మాత్రమే ప్రతి బీజ కణాలలో పొందుపరచబడుతుంది."
सारणी 1.1 का ध्यानपूर्वक अध्ययन करें तथा जीवों के द्विगुणित एवं अगुणित गुणसूत्रों की संख्या को भरें।,టేబుల్ 1.1ను జాగ్రత్తగా అధ్యయనం చేయండి మరియు జీవుల ఏక క్రోమోజోమ్ లేదా రెండు పిండోతత్తి కణాల క్రోమోజోమ్‌ల సంఖ్యను పూరించండి.
क्या आपको यहाँ अर्धसूत्री कोशिका अर्धसूत्राण और युग्मकों के गुणसूत्र के बीच कोई संबंध दिखाई पड़ता है?,మీరు ఇక్కడ క్షయకరణ విభజనలో కణాల క్షయకరణ విభజన మరియు బీజకణాల యొక్క క్రోమోజోమ్ మధ్య ఏదైనా సంబంధం చూసారా?
इनके निर्माण के पश्चात्‌ नर तथा मादा युग्मककायिक रूप से एक कक..दूसरे के निकट आते है ताकि युग्मनकीक्रिया सफलतापूर्वक संपन्‍न हो सके।,"వారి సృష్టి తరువాత, మగ మరియు ఆడ బీజకణాలు ఒకదానికొకటి దగ్గరగా వస్తాయి, తద్వారా జత చేయడం విజయవంతంగా పూర్తవుతుంది."
क्या आपको कभी आश्चर्य नहीं होता कि ये युग्मक आपस में केसे मिलतेहै? अधिकतर जीवों में युग्मकों का युग्मनज नया जीव नर युग्मक चलनशील तथा मादाअचल तथा स्थान बढ्ध होते है।,"ఈ బీజకణాలు ఎలా కలుస్తాయి మీరు ఎప్పుడైనా ఆశ్చర్యపోయారా? చాలా జీవులలో, బీజకణాల యొక్క సంయుక్త బీజంలో కొత్త జీవి మగ బీజకణాలు కదిలేవి మరియు ఆడ బీజకణాలు స్థిరంగా కదులుతాయి."
चलनकुछ फंजाई और शैवालोंमें असाधारण रूप से दोनों किस्मों के युग्मकचलनशील होते है।,ఆచరణలో కొన్ని శిలీంధ్రాలు మరియు ఆల్గేలో రెండు రకాలైన బీజకణాలు అసాధారణ రూపంలో చలన శక్తి గలవి.
इन्है एक माध्यम की आवश्यकता होती है जिसमें होकर नर युग्मक गति करता है।,"వీటికి మాధ్యమం అవసరం, దీనిలో మగ బీజకణాలలో కదలిక ఉంటుంది."
"अधिकांश साधारण पादपोंजेसे शैवाल, ब्रायोफ़ाइटा तथा टेरीडोफ़ाइटामें जल ही माध्यम होता है जिसमें होकर युग्मकों का स्थानांतरण संपन्न होता है।","చాలా సాధారణ మొక్కలైన ఆల్గే, బ్రయోఫైటా మరియు టెరిడోఫైటమ్ ల యొక్క బీజకణాలలో బదిలీని సాధించే ఏకైక మాధ్యమం నీరు."
नर युग्मकों की एक बहुत बड़ी संख्या यद्यपि मादा युग्मक तक पहुँचनेमें असमर्थ होती है।,పెద్ద సంఖ్యలో మగ బీజకణాలు ఆడ బీజకణాలను చేరుకోలేకపోతాయి.
तथापि परिवहन के दौरान नर युग्मकों की हानि को पूरा करने के लिए नरयुग्मक मादा युग्मकों की तुलना में कई हज़ार गुणा अधिक संख्या में पैदा होते है।,"ఏదేమైనా, రవాణా సమయంలో మగ బీజకణాల నష్టాన్ని భర్తీ చేయడానికి, మగ బీజకణాలు ఆడ బీజకణాల కంటే అనేక వేల రెట్లు ఎక్కువ ఉత్పత్తి అవుతాయి."
बीजीय पादपों में पराग कण नर युग्मकों के वाहक के रूप में कार्य करते है तथा अंडेप में अंड होता है।,"విత్తన మొక్కలలో, పుప్పొడి రేణువులు మగ బీజకణాలకు వాహకాలుగా పని చేస్తాయి మరియు అండాశయంలో గుడ్డు ఉంటుంది."
परागकणपरागकोश में उत्पन्न होते है; अत: निषेचन संपन्न हो; उससेपहले ही यह परागकणवर्तिकाग्र में स्थानांतरित हो जाने चाहिए।,పుప్పొడి రేణువులు పరాగ కోశంలో ఉత్పత్తి అవుతావి. అందువల్ల ఫలదీకరణం చెందాలంటే దీనికి ముందు ఈ పుప్పొడి రేణువులు కీలాగ్రమునకు చేరుకోవాలి.
द्विलिंगियों में स्वतः निषेचणीयपादप जैसे मटर में परागकणों कावर्तिकाग्र पर स्थानांतरण अपेक्षाकृत सरल होता है; क्योंकि इनमें परागकोश तथावर्तिकाग्र एक दूसरे के निकट स्थित रहते है।,"బఠానీలు వంటి ద్విలింగ ఆకస్మిక మొక్కలలో, పుప్పొడిని కీలాగ్రమునకు బదిలీ చేయడం చాలా సులభం; ఎందుకంటే వాటిలో, పరగాకోశం మరియు కీలాగ్రము ఒకదానికొకటి సమీపంలో ఉంటాయి."
परागकण जैसे ही झड़ने लगते है; उसके तुरंत बाद ये वर्तिकाग्र के 5 य 3 संपर्क में आते है।,పుప్పొడి రేణువులు పడటం ప్రారంభించిన తరువాత 3 లేదా 5 రేణువులు కీలాగ్రమునకు సంపర్కానికి వస్తాయి.
परपरागणित पादपों में इस विशिष्ट घटना को परागण कहते है।,పరాగసంపర్క మొక్కలలోని ఈ నిర్దిష్ట దృగ్విషయాన్ని ఫలదీకరణం అని అంటారు.
इसमें वर्तिकाग्र पर परागकणणों का स्थानांतरण सुगमता पूर्वक संपन्‍न हो जाता है।,"ఇందులో, కీలాగ్రముపై పుప్పొడి రేణువులు బదిలీ సులభంగా జరుగుతుంది."
परागकण वर्तिकाग्र पर अंकुरित होते है तथा परागनली नर युग्मकों को अपने साथ लेती हुई अंडप के भीतर प्रवेश कर जाती है।,పుప్పొడి కీలాగ్రముపై మొలకెత్తుతుంది మరియు పుప్పొడి కణాల యొక్క మగ బీజకణాలను పుప్పొడి గొట్టాల ద్వార మోస్తు అండాశయంలోకి ప్రవేశిస్తుంది.
अंड के पास नर युग्मकों को अपने से बाहर निकाल देती है।,మగ గుడ్డు దగ్గర ఉన్న మగ బీజకణాలను బయటకు పంపుతుంది.
एकलिंगाश्रयी प्राणियों में चूँकि नर तथा मादा युग्मक विभिन्‍न व्यष्टियों में बनते है।,"కాబట్టి ఏకలింగ జీవులలో, మగ మరియు ఆడ బీజకణాలు వేర్వేరు జీవులలో ఏర్పడతాయి."
ऐसे में जीव को युग्मकों के स्थानांतरण के लिए एक विशेष प्रकार की क्रिया विधि विकसित करनी पड़ती है।,"అటువంటి పరిస్థితిలో, జీవి బీజకణాల బదిలీ కోసం ప్రత్యేక యంత్రాంగాన్ని అభివృద్ధి చేయాల్సి ఉంటుంది."
लैंगिक जनन में इस सर्वाधिक विशिष्ट घटना के लिए निषेचन हेतुसफलतापूर्वक मामा स्थानांतरण तथा युग्मकों का साथ-साथ आना अनिवार्य होता है।,"లైంగిక పునరుత్పత్తిలో ఈ ప్రత్యేకమైన సంఘటన ద్వారా, ఫలదీకరణం కోసం తల్లి మరియు బీజకణాలను విజయవంతంగా బదిలీ చేయడం అనివార్యము."
लैंगिक जनन की सर्वाधिक महत्त्वपूर्ण एवं रोमांचक घटना संभवत:युग्मक का युग्मन है।,లైంగిక పునరుత్పత్తి యొక్క అతి ముఖ్యమైన మరియు ఉత్తేజకరమైన సంఘటన బీజకణాల కలయిక.
यह प्रक्रिया युग्मकसंलयनकहलाती है जिसके परिणामस्वरूप द्विगुणित युग्मनका निर्माण होता है।,దీనిని బీజకణాల కలయిక అని అంటారు. ఫలితంగా పిండోత్పత్తి కణాలు ఏర్పడుతాయి.
इस प्रक्रिया के लिए भी निषेच्रनका बहुधा प्रयोग किया जाता है।,ఈ ప్రక్రియ కోసం కూడా తరచుగా ఫలదీకరణం ఉపయోగించబడుతుంది.
यद्यपि युग्मक संलयन तथा निषेचन शब्दों का प्रयोग बहुधा होता रहता है; हालांकि ये एक दूसरे के पूरक है।,బీజకణాల కలయిక మరియు ఫలదీకరణం అనే పదాలు తరచుగా ఉపయోగించబడుతున్నాయి; అయితే ఇవి ఒకదానికొకటి సంపూర్ణంగా ఉంటాయి.
युग्मकसंलयन कहाँ संपन्‍न होता है? -- अधिकतर जलीय जीवों में जैसेअधिकतर शैवालों तथा मछलियों और यहाँ तक कि जल-स्थल चर प्राणियों में युग्मक-संलयन बाहरी माध्यम में अर्थात्‌ जीव के शरीर के बाहर संपन्न होता है।,"బీజకణాల కలయిక ఎక్కడ జరుగుతుంది? -- చాలా ఆల్గే మరియు చేపల వంటి చాలా జల జీవులలో, మరియు ఉభయచర జంతువులలో కూడా, జీవి యొక్క బీజకణాల కలయిక శరీరం వెలుపల లేదా బాహ్య మాధ్యమంలో జరుగుతుంది."
इस प्रकार के युग्मक-संलयन को बाह्यनिषेच्र॒नकहा जाता है।,ఈ రకమైన బీజకణాల కలయిక బాహ్య ఫలదీకరణం అంటారు.
बाह्यनिषेचन करने वाले जीव दो लिंगों में व्यापक समकालिताप्रदर्शित करते है तथा बाहरी माध्यमयुग्मकसंलयन के अवसर को बढ़ाने के लिए काफी संख्या में युग्मक निर्मुक्तकरते है।,బాహ్య ఫలదీకరణ జీవులు రెండు లింగాలలో విస్తృతమైన సమకాలీకరణను ప్రదర్శిస్తాయి మరియు బాహ్య మాధ్యమం బీజకణాల కలయిక యొక్క అవకాశాన్ని పెంచడానికి పెద్ద సంఖ్యలో బీజకణాలను విడుదల చేస్తాయి.
ऐसा “बोनी फिश' एवं मेंढकों में होता है। जहाँ भारी संख्या मेंसंतानें पैदा होती है; परंतु इसमें सबसे बड़ी कमी यह है कि इनकी संतानेंशिकारियों का शिकार होने जैसी नाजुक स्थिति से गुजरती है और वयस्क होने तक उनकीउत्तरजीविता काफी जोखिम पूर्ण होती है।,"ఇది ""అస్థి చేప"" మరియు కప్పలలో సంభవిస్తుంది. పెద్ద సంఖ్యలో సంతానం ఉత్పత్తి అవుతుంది. కానీ దీని యొక్క పెద్ద లోపం ఏమిటంటే, వాటి పిల్లలు వేటగాళ్ళకు ఆహారంగా మారే సున్నితమైన పరిస్థితిని ఎదుర్కొంటారు మరియు అవి పెద్దవి అయ్యే వరకు, వాటి మనుగడ చాలా ప్రమాదకరమే."
"बहुत सारे स्थलीय जीवों में जेसे कि फंजाई, उच्च श्रेणी के प्राणी जैसे -- सरीसृप, पक्षी तथा स्तनधारी एवं अधिकतर पादप में युग्मक संलयन जीव शरीर के भीतर संपन्न होता है।","శిలీంధ్రాలు వంటి అనేక భూ సంబంధ జీవులలో, సరీసృపాలు, పక్షులు మరియు క్షీరదాలు వంటి అధిక-నాణ్యత గల జంతువులు మరియు చాలా మొక్కలలో, బీజకణాల కలయిక జీవుల శరీరంలో వృద్ధి చెందుతాయి."
अतः यह प्रक्रिया आंतरिक निषेच्ननकहलाती है।,"కాబట్టి, ఈ ప్రక్రియను అంతర్గత ఫలదీకరణం అంటారు."
"इन सभी जीवों में, अंडे की रचना मादा के शरीर के भीतर होती है;- जहाँ पर वह नर-युग्मक से संगलित कर जाते है।","ఈ జీవులన్నిటిలోనూ, గుడ్డు ఆడ శరీరంలోనే ఏర్పడుతుంది - ఇక్కడ అది మగ బీజకణముతో కలిసిపోతుంది."
आंतरिक निषेचन प्रदर्शित करने वाले जीवों में नर युग्मक चलनशी लहोते है और उन्है अंडे के साथ युग्मन करने के लिए अंडे तक पहुँचना होता है।,అంతర్గత ఫలదీకరణాన్ని ప్రదర్శించే జీవులలోని మగ బీజకణాలు కదిలి గుడ్డుతో జతకట్టడానికి గుడ్డును చేరుకోవాల్సి ఉంటుంది.
"इस प्रक्रम हेतु जो शुक्राणु पैदा होते है, उनकी संख्या विशाल होतीहै; परंतु जो अंडे उत्पन्न होते है; उनकी संख्या अपेक्षाकृत कम होती है।",ఈ ప్రక్రియ కోసం ఉత్పత్తి చేయబడిన శుక్రనువుల సంఖ్య ఎక్కువగా ఉంటుంది; కానీ ఉత్పత్తి అయ్యే గుడ్లు; వాటి సంఖ్య చాలా తక్కువగా ఉంటుంది.
बीजीयपादपों में यद्यपि अचलनशील नर युग्मक पराग नली द्वारा मादायुग्मक तक पहुँचते है।,"విత్తన మొక్కలలో, స్థిరంగా లేని మగ బీజకణాలు పుప్పొడి కేశ నాళం ద్వారా ఆడ బీజకణాలకు చేరుతాయి."
लैंगिक जनन में होने वाली घटनाओं के पश्चात्‌ ही युग्मनज कानिर्माण होता है।,లైంగిక పునరుత్పత్తిలో జరిగిన సంఘటనల తర్వాత మాత్రమే బీజం ఏర్పడుతుంది.
यही पश्च-निषेचन घटनाएँ कहलाती है।,దీనినే ఫలదీకరణ అనంతర సంఘటనలు అంటారు.
द्विगुणित युग्मनज का निर्माण सभी लैंगिक जनन करने वाले जीवों में सर्वव्यापी है।,పిండోతత్తి కణాలు బీజాలు ఏర్పడటానికి అన్ని లైంగిక పునరుత్పత్తి జీవుల్లో అన్నింటా ఉంటాయి.
बाह्यनिषेचन करने वाले सभी जीवों में युग्मज का निर्माण बाह्यमाध्यममें होता है।,"బాహ్య ఫలదీకరణానికి గురయ్యే అన్ని జీవులలో, బాహ్య మాధ్యమంలో బీజం ఏర్పడుతుంది."
जबकि वह जीव जिनमें आंतरिक निषेचन होती है; उनके शरीर के भीतरयुग्मनज की संरचना होती है।,అంతర్గత ఫలదీకరణానికి గురైన జీవులలో; వాటి శరీరంలోనే బీజం ఏర్పడడానికి నిర్మాణం ఉంటుంది.
युग्मनज के आगे का विकास जीव के अपने जीवन चक्र तथा वहाँ केपर्यावरण पर निर्भर करता है।,బీజం యొక్క తదుపరి అభివృద్ధి జీవి యొక్క సొంత జీవిత చక్రం మరియు అక్కడి పర్యావరణంపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
फंजाई एवं शैवाल से संबद्ध जीवों में युग्ममज एक मोटी भित्ति कोविकसित करते है जो उनकी शुष्कन तथा क्षति से रक्षा करती है।,"శిలీంధ్రాలు మరియు ఆల్గేలతో సంబంధం ఉన్న జీవులలో, బీజం చుట్టూ మందపాటి గోడను అభివృద్ధి చేస్తాయి, అవి ఎండిపోకుండా మరియు దెబ్బతినకుండా కాపాడుతుంది."
यह अंकुरण से पूर्व काफी समय तक विश्रांति काल में रहते है।,అవి అంకురోత్పత్తికి ముందు చాలా కాలం పాటు అలాగే ఉంటాయి.
द्विगुणित जीवन चक्र वाले जीवों मेंयुग्मनज अर्ध-सूत्रण द्वारा विभाजित होकर अगुणित अंडाणु का निर्माण होता है जो अगुणित व्यष्टि के रूप में वृद्धि करता है।,"పిండోత్పత్తి జీవిత చక్రాలతో ఉన్న జీవులలో, బీజం క్షయకరణ విభజన ద్వారా విభజించి ఏక క్రోమోజోం బీజాంశాలను ఏర్పరుస్తుంది, ఇవి ఏక క్రోమోజోం ప్రాణులుగా పెరుగుతాయి."
आप अपनी 11 वीं कक्षा की पुस्तक का अध्ययन करें और पता लगाएँ कि द्विगुणितक एवं समद्विगुणिता गुणितक हैप्लो-डिप्लोनटिक जीवन चक्र वाले जीवों में युग्मनज किस प्रकार से विकास करता है?,"మీ 11వ తరగతి పుస్తకాన్ని అధ్యయనం చేసి, పిండోతత్తి కణాలు మరియు హాప్లో-డిప్లోంటిక్ జీవిత చక్రాలతో గల జీవులలోని బీజంలో ఎలాంటి అభివృద్ధి జరుగుతుందో తెలుసుకోండి."
युग्मनज एक पीढ़ी से दूसरी पीढ़ी के जीव के बीच की महत्त्व पूर्णकड़ी है जो प्रजातियों की निरंतरता को सुनिश्चित करती है।,"బీజం అనేది ఒక తరం మరియు మరొక తరం జీవుల మధ్య ఒక ముఖ్యమైన ఆధారం, ఇది జాతుల కొనసాగింపును నిర్ధారిస్తుంది."
प्रत्येक लैंगिक प्रजनक जीव यहाँ तक कि मानव जीवन की शुरुआत एक एकलकोशिका-युग्मनज के रूप में होती है।,ప్రతి లైంగిక పునరుత్పత్తి జీవి మరియు మానవ జీవితం కూడా ఏకకణ బీజంగా ప్రారంభమవుతుంది.
भ्रूणोद्भवयुग्मनज से भ्रूणके विकास की प्रक्रिया को संदर्भित करता है।,పిండశాస్త్రంలో బీజం నుండి పిండం అభివృద్ధి ప్రక్రియను సూచిస్తుంది.
भ्रूणोद्भव के दौरान युग्मनज कोशिका विभाजनतथा कोशिका विभेदीकरण से गुजरता है।,పిండం ఉత్పత్తి సమయంలో బీజం కణ విభజన మరియు కణాల విభేదానికి లోనవుతుంది.
"भ्रूण विकास के दौरान जहाँ कोशिका विभाजन से कोशिकाओं की संख्यामें वृद्धि होती है, वहीं कोशिका विभेदीकरण से कोशिकाओं के समूह एक निश्चितरूपांतरणों से गुजरकर विशेषीकृत ऊतकों एवं अंगों की रचना करते है।","పిండం అభివృద్ధి సమయంలో, కణ విభజన కణాల సంఖ్యను పెంచుతుంది, కణాల విభేదం ఒక నిర్దిష్ట పరివర్తన ద్వారా ప్రత్యేకమైన కణజాలాలు మరియు అవయవాలు ఏర్పడటానికి దారితీస్తుంది."
जिसके परिणामस्वरूप जीव का निर्माण होता है। आप पिछली कक्षा मेंकोशिका विभाजन तथा विभेदीकरण की प्रक्रिया के विषय में अध्ययन कर चुके है।,దాని ఫలితంగా ఏ జీవి ఏర్పడుతుంది. కణ విభజన మరియు భేదం యొక్క ప్రక్రియ గురించి మీరు చివరి తరగతిలో అధ్యయనం చేసారు.
प्राणियों को अंडप्रजक तथा सजीव प्रजक श्रेणियों में विभक्त कियागया है जो इस तथ्य-पर-आधारित है कि युग्मनज ने मादा जनक के शरीर के बाहर विकासकिया है।,బీజం యొక్క అభివృద్ధి ఆడ తల్లిదండ్రుల శరీరం వెలుపల లేదా లోపల జరుగుతుందా అనే దాని ఆధారంగా ప్రాణులను గుడ్లు పెట్టే జీవులుగా మరియు సజీవ సంతానోత్పత్తి జీవులుగా వర్గీకరిస్తారు.
अथवा भीतर अर्थात्‌ उसका जन्म निषेचित या अनिषेचित अंडों के द्वाराहुआ अथवा शिशु के रूप में प्रसव से जन्म हुआ।,"అనగా, అవి ఫలదీకరణం చెంది గుడ్ల ద్వార పిల్లలకు జన్మనివ్వండం లేదా శిశువుగా పుట్టడం."
अंडप्रजक प्राणियों जेसे कि सरीसृप वर्ग तथा पक्षी आदि के द्वारापर्यावरण के सुरक्षित स्थान पर निषेचित अंडे दिए जाते है जो कठोर कैल्सियमयुक्तकवच से ढके रहते है; जो एक निश्चित निवेशन अवधि के पश्चात्‌ स्फुटन द्वारा नएशिशु को जन्म देते है।,"సరీసృపాలు మరియు పక్షులు వంటి గుడ్లు పెట్టే జీవులు, కఠినమైన సున్నపు కవచంతో కప్పబడిన ఫలదీకరణ గుడ్లు సురక్షితమైన వాతావరణమున్న ప్రదేశంలో పెడతాయి. ఇవి కఠినమైన కాల్షియం ఆధారిత పెంకుతో కప్పబడి ఉంటాయి; ఒక నిర్దిష్ట కాలం తరువాత, గుడ్డు పగిలి వాటినుండి కొత్త బిడ్డ జన్మిస్తుంది."
जबकि दूसरी ओर सजीव प्रजक जीवों में मादा जीव के शरीर के भीतर युग्मनज विकसितहोकर शिशु का विकास करता है और एक निश्चित अवधि एवं विकास के चरणों को पूरा करनेके बाद मादा जीव के शरीर से प्रसव द्वारा पैदा किए जाते है।,"మరోవైపు, జీవులలో, బీజం స్త్రీ జీవి యొక్క శరీరంలోనే అభివృద్ధి చెందుతుంది మరియు శిశువును అభివృద్ధి చేస్తుంది. మరియు ఒక నిర్దిష్ట కాలంలో అభివృద్ధి దశలను పూర్తి చేసిన తరువాత, ఆడ జీవి శరీరం నుండి ప్రసవం ద్వారా శిశువు పుడుతుంది."
भ्रूणीय सही देखभाल तथा संरक्षण के कारण सजीव प्रजक जीवों के उत्तर जीवित रहने के सुअवसर बढ़ जाते है।,"సరైన పిండ సంరక్షణ మరియు రక్షణ కారణంగా, జీవుల మనుగడకు అవకాశాలు పెరుగుతాయి."
पुष्पीयपादपों में युग्मनज का निर्माण बीजांड के अंदर होता है।,"పూల మొక్కలలో, అండాశయం లోపల బీజకణాలు ఏర్పడతాయి."
निषेचन के पश्चात्‌ पुष्प के बाह्य दल पंखुड़ी तथा पुंकेसर मुर॒झा कर झड़ जाते है।,"ఫలదీకరణం తరువాత, పువ్వుల రెక్కలు మరియు కేసరాలతో సహా వాడిపోయి రాలిపోతాయి."
क्या आप एक ऐसे पादप का नाम बता सकते है जिनमें बाह्य दल पृष्प में जुड़े रहते है? यद्यपि स्त्री केसर पादप से जुड़ा रहता है।,ఏ పుష్పానికి బాహ్య సమూహాలు జతచేయబడిన ఒక మొక్క పేరు మీరు చెప్పగలరా? అయినప్పటికీ పువ్వు యొక్క అండాశయం మొక్కతో జతచేయబడి ఉంటుంది.
युग्मनज भ्रूण में तथा बीजांड बीज में विकसित हो जाता है।,బీజం పిండంగా మరియు అండాశయాన్ని విత్తనంగా అభివృద్ధి చేస్తుంది.
अंडाशय फल के रूप में विकसित होती है जो आगे चलकर फल की भित्ति कानिर्माण करती है इसे फलभित्ति कहते है।,"అండాశయం ఒక పండుగా అభివృద్ధి చెందుతుంది, తరువాత ఇది మందపాటి గోడను ఏర్పరుస్తుంది. ఇది పండ్ల గోడ అంటారు."
इसका कार्य फल को सुरक्षा प्रदान करना है।,పండుకు రక్షణ కల్పించడం దీని పని.
विकिरण के पश्चात्‌ बीज अनुकूल परिस्थितियों के आने पर अंकुरितहोता है तथा नए पादप को जन्म देता है।,"వికిరణం తరువాత, విత్తనం అనుకూలమైన పరిస్థితులలో మొలకెత్తుతుంది మరియు కొత్త మొక్కలు పుట్టుకొస్తాయి."
जनन एक प्रजाति को पीढ़ी-दर-पीढ़ी जीवित रहने योग्य बनाता है।,పునరుత్పత్తి ద్వార ఒక జాతిని తరం నుండి మరో తరానికి జీవించేలా చేస్తుంది.
जीवों के जनन को व्यापक रूप से दो श्रेणियों में विभक्त किया जासकता है -- अलैंगिक तथा लैंगिके जनन।,జీవుల పునరుత్పత్తిని విస్తృతంగా రెండు వర్గాలుగా విభజించవచ్చు -- అలైంగిక మరియు లైంగిక పునరుత్పత్తి.
अलैंगिक जनन के अंतर्गत युग्मक अथवा युग्मकों का युग्मन शामिल नहीं है।,అలైంగిక పునరుత్పత్తిలో బీజ కణాలు లేదా బీజ కణాల్ని కలపడం చేర్చబడదు.
"ऐसे जीव जिनके शरीर की संरचना अपेक्षाकृत साधारण होती है; उनमें यह प्रक्रिया सामान्य रूप से पाई जाती है; जैसे -- कवक, शैवाल तथा कुछ अकशेरूकीप्राणि।","శరీర నిర్మాణంలో చాలా సులభం అయిన జీవులు; ఈ ప్రక్రియ సాధారణంగా వాటిలో కనిపిస్తుంది; అవి శిలీంధ్రాలు, ఆల్గే మరియు కొన్ని అకశేరుకాలు వంటివి."
अलैंगिक प्रजनन द्वारा निर्मित संतति एक समान होते है।,అలైంగిక పునరుత్పత్తి ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన సంతానం సమానంగా ఉంటుంది.
"इन्हैक्लोन भी कहा जा सकता है। अधिकांशत: शैवालों तथा कवकों में चलबीजाणु, कोनिडिया आदि सामान्य अलैंगिक संरचनाएँ होती है।","వాటిని క్లోన్స్ అని కూడా పిలుస్తారు. ఆల్గే మరియు శిలీంధ్రాలలో ఎక్కువ భాగం సాధారణ అలైంగిక నిర్మాణాలను కలిగి ఉంటాయి, అవి విత్తన జాతి, కొనిడియా మొదలైనవి."
मुकुलन तथा जिम्मूल निर्माण प्राणियों में सामान्य अलैंगिक विधिदेखी गई हे।,ముకులాన్ మరియు జిమ్మూల్ నిర్మాణ ప్రాణులలో సాధారణ అలైంగిక పద్ధతులు గమనించబడ్డాయి.
प्रोकेरिओऔट तथा एककोशीय जीव जनक कोशिका के कोशिका विभाजन अथवा द्विखंडन युग्मन से उत्पन्न होते है।,ప్రొకార్యోట్లు మరియు ఏకకణ జీవులు మాతృ కణం యొక్క కణ విభజన లేదా విభజన కలయిక నుండి ఉద్భవిస్తాయి.
"अनेक जलीय जीवों, पुष्पीयपादपों की स्थलीय प्रजातियों की संरचनाएँजैसे उपरिभूस्तारी, प्रकंदों, अंतःभूस्तारी कंदों एवं भूस्तरिका आदि में नयीसंतानों को पैदा करने की क्षमता होती है।","అనేక జల జీవుల నిర్మాణాలు, పుష్పించే మొక్కలు భూసంబంధ జాతులు లాంటి భూఉపరితల, భూగర్బ దుంపలు, బెండు, అంకురం మరియు మొదలైన నిర్మాణాలు కొత్త సంతానానికి పుట్టుకొచ్చే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటాయి."
इस प्रकार के अलैंगिक जनन की विधि को कायिक प्रवर्धन कहते है।,అలైంగిక పునరుత్పత్తి యొక్క ఈ పద్ధతిని సాధారణంగా ఏపుగా పెరగడం అంటారు.
लैंगिक जनन के अंतर्गत युग्मकों का निर्माण तथा युग्मन शामिल है।,లైంగిక పునరుత్పత్తిలో బీజ కణాలు ఏర్పడటం మరియు జత చేయడం ఉంటుంది.
अलैंगिक जनन की तुलना में यह एक जटिल एवं धीमी प्रक्रिया है।,అలైంగిక పునరుత్పత్తితో పోలిస్తే ఇది సంక్లిష్టమైన మరియు నెమ్మదిగా జరిగే ప్రక్రియ.
अधिकांश उच्चश्रेणी के प्राणी पूर्णतः लैंगिक विधि द्वारा जनन करते है।,చాలా అధిక శ్రేణి జంతువులు లైంగిక పద్ధతుల ద్వారా మాత్రమే పునరుత్పత్తి చేస్తాయి.
"लैंगिक जनन की घटना को निषेचन पूर्व, निषेचन तथा निषेचन के बाद की घटना में श्रेणीबद्ध किया जा सकता है।","లైంగిక పునరుత్పత్తి యొక్క దృగ్విషయాన్ని పూర్వ ఫలదీకరణం, ఫలదీకరణం మరియు ఫలదీకరణం తరువాతగా వర్గీకరించవచ్చు."
निषेचन-पूर्व घटना के अंतर्गत युग्मकजनन तथा युग्मक स्थानांतरणजबकि निषेचन-पश्च में युग्मक का निर्माण तथा भ्रूणोद्भव को ही शामिल किया गयाहै।,"ఫలదీకరణానికి ముందు దృగ్విషయం బీజ కణాలు మరియు బీజ కణాల బదిలీని కలిగి ఉంటుంది, అయితే ఫలదీకరణం తరువాత బీజ కణాలు పిండ ప్రారంభదశగా ఏర్పడతాయి."
"विशेषकर पुष्पीयपादपों में, क्योंकि यह विविध प्रकार के पुष्पोंको उत्पन्न कर सकते है।","ముఖ్యంగా పుష్పించే మొక్కలలో, ఇది అనేక రకాల పువ్వులను ఉత్పత్తి చేస్తుంది."
पादपों को उभयलिंगाश्रयी एवं एकलिंगाश्रयी में परिभाषित किया गयाहै।,మొక్కలను ద్విలింగ మరియు ఏకలింగంగా నిర్వచించారు.
हालाँकि पुष्प द्विलिंगी एवं एकलिंगी हो सकते है।,అయితే పువ్వులు ద్విలింగ మరియు ఏకలింగంగా ఉంటాయి.
युग्मकों का निर्माण समसूत्रण द्वारा होता है। यह समसूत्री विभाजनके प्रत्यक्ष उत्पाद माने जाते है।,బీజకణాల నిర్మాణం ఏకాక్రోమోజోం ద్వారా ఏర్పడతాయి. ఇవి సమ జీవకణ విభజన యొక్క ప్రత్యక్ష ఉత్పత్తులుగా పరిగణించబడతాయి.
में अपेक्षाकृत सरल होती है। एकलिंगी प्राणियों में यह मैथुनद्वारा संपन्‍न होती है।,ద్విలింగ జీవులలో మామూలుకన్నాఇది చాలా సులభం. ఏకలింగ జీవులలో ఇది సంభోగం ద్వారానే సాధించబడుతుంది.
"पुष्पीयपादपों में एक विशेष प्रक्रिया जिसे परागण कहते है, परागकणों का स्थानांतरण होता है।","పూల మొక్కలలో, పరాగసంపర్కం అని పిలువబడే పుప్పొడి కణాల బదిలీ ఒక ప్రత్యేక ప్రక్రియ."
कोशिका के बाहर अथवा अंदर कहीं भी हो सकता है।,కణం వెలుపల లేదా లోపల ఎక్కడైనా సంభవించవచ్చు.
युग्मकसंलयन के परिणामस्वरूप एक विशेष,బీజ కణం కలయిక యొక్క ప్రత్యేక ఫలితంగా
"कोशिका जिसे युग्मनज कहते है, का निर्माण होता है।",ఒక నిర్దిష్ట కణం ఏర్పడుతుంది దానినే బీజము అని పిలువబడుతుంది.
तुरंत बाद युग्मनज बनने लगता है। प्राणिअंडप्रजक या सजीव प्रजकदोनों हो सकते है।,వెంటనే బీజం ఏర్పడటం ప్రారంభమవుతుంది. గుడ్లు పెట్టడం లేదా సజీవ సంతానోత్పత్తి కావచ్చు.
सजीव प्रजक जीवों में भ्रूणीय संरक्षण एवं भली प्रकार से देख भाल को अच्छां समझा गया है।,"సజీవ సంతానోత్పత్తి జీవులలో, పిండం రక్షణ మరియు శ్రేయస్సు మంచిగా పరిగణించబడుతుంది."
होकर बीज बनता है। फल के भीतर परिपक्व बीज अगली पीढ़ी का संचारक भ्रूण होता है।,ఇది ఒక విత్తనం అవుతుంది. పరిపక్వ విత్తనం లోపల తరువాతి తరం పిండం పుట్టుకకొరకు ఉంటుంది.
जीव द्विलिंगी अथवा एकलिंगी हो सकते है। पादपों में लैंगिक विविधता अपेक्षाकृत अधिक होती,జీవులు ద్విలింగ లేదా ఏకలింగం కావచ్చు. మొక్కలలో లింగ వైవిధ్యం చాలా ఎక్కువగా ఉంటుంది.
युग्मक प्राकृतिक रूप से सदैव अगुणित होते है और प्रायः अगुणितजीवों को छोड़कर; जहाँ लैंगिक जनन में नर युग्मक का स्थानांतरण वास्तव में एकअपरिहार्य घटना है।,"బీజ కణాలు ఎల్లప్పుడూ ఏక క్రోమోజోమ్ గా ఉంటాయి, మరియు తరచుగా ఏక క్రోమోజోమ్ జీవులను మినహాయించి; మగ బీజ కణాలను లైంగిక పునరుత్పత్తిలోకి మార్చడం వాస్తవానికి అనివార్యమైన దృగ్విషయం."
यह द्विलिंगी जीवों युग्मकसंलयननर एवं मादा युग्मकों के मध्य संपन्न होता है।,ఈ ద్విలింగ జీవుల కలయిక మగ మరియు ఆడ బీజ కణాల మధ్య సంభవిస్తుంది.
युग्यकसंलयन जीव युग्मनज से भ्रूण के विकास की प्रक्रिया भ्रूणोद्भज कहलाती है।,బీజ కణాల కలయిక జీవి నుండి పిండాల అభివృద్ధి ప్రక్రియను పిండోత్పత్తి అంటారు.
प्राणियों में इसके निर्माण के पुष्पी पादपों में निषेचन के पश्चात्‌ अंडाशय फल में विकसित होता है तथा बीजोड परिपक्व जीवों के लिए जनन क्‍यों अनिवार्य है?,"మొక్కలలో ఫలదీకరణం తరువాత, అండాశయం ఒక పండుగా అభివృద్ధి చెందుతుంది, మరియు విత్తన మొక్కలకు పరిపక్వ అంకురోత్పత్తి ఎందుకు అవసరం?"
जनन की अच्छी विधि कौन-सी है और क्‍यों?,పునరుత్పత్తికి మంచి పద్ధతి ఏమిటి మరియు ఎందుకు?
अलैंगिक जनन द्वारा उत्पन्न हुई संतति को क्लोनक्‍यों कहा गया है?,అలైంగిక పునరుత్పత్తి ద్వారా ఉత్పత్తి చేయబడిన సంతానాన్ని క్లోన్స్ అని ఎందుకు పిలుస్తారు?
लैंगिक जनन के परिणामस्वरूप बने संतति को जीवित रहने के अच्छे अवसरहोते है। क्यों?,లైంగిక పునరుత్పత్తి ఫలితంగా జన్మించిన సంతాన మనుగడకు మంచి అవకాశాలు ఉన్నాయి. ఎందుకు?
क्या यह कथन हर समय सही होता है?,ఈ విషయం అన్ని సమయాలలో నిజమేనా?
अलैंगिक जनन द्वारा बनी संतति लैंगिक जनन द्वारा बनी संतति से किसप्रकार से भिन्‍न है?,అలైంగిక పునరుత్పత్తి ద్వారా కలిగిన సంతానం మరియు లైంగిక పునరుత్పత్తి ద్వారా కలిగిన సంతానానికి భిన్నంగా ఎలా ఉంటుంది?
अलैंगिक तथा लैंगिक जनन के मध्य विभेद्‌ स्थापित करो। कायिक जनन को प्रारूपिक अलैंगिक जनन क्‍यों माना गया है?,అలైంగిక మరియు లైంగిక పునరుత్పత్తి మధ్య వ్యత్యాసాన్ని గుర్తించండి. లైంగిక పునరుత్పత్తిని సాధారణ అలైంగిక పునరుత్పత్తిగా ఎందుకు పరిగణిస్తారు?
का्यिक प्रवर्धन से क्या समझते है? कोई दो उपयुक्त उदाहरण दो।,వృక్షసంపద విస్తరణ ద్వారా మీరు ఏమి అర్థం చేసుకుంటారు? ఏదైనా రెండు తగిన ఉదాహరణలు ఇవ్వండి.
व्याख्या करेंकिशोरचरणप्रजनक चरणजीर्णता चरण या जीर्णा वस्था,"వివరించండి : బాల్య దశ, పునరుత్పత్తి దశ, వృద్ధాప్యం"
अपनी जटिलता के बावजूद बडे जीवों ने लैंगिक प्रजनन को पाया हे; क्यों?,"పెద్ద జీవులలో సంక్లిష్టత ఉన్నప్పటికీ, లైంగిక పునరుత్పత్తి జరుగుతుంది. ఎందుకు?"
व्याख्या कर के बताएँ कि अर्धसूत्री विभाजन तथा युग्मक जनन सदैव अंतर संबंधित होते है।,ఎల్లప్పుడూ క్షయకరణ విభజన మరియు బీజకణాల ఉత్పత్తితో సంబంధం కలిగి ఉన్నాయని వివరించండి.
प्रत्येक पुष्पियपादप के भाग को पहचानें तथा लिखें कि वह अगुणितहै या द्विगुणित। अंडाशय परागकोश अंडा पराग नर युग्मक युग्मनज,"ప్రతి పూల మొక్క యొక్క భాగాలని గుర్తించండి మరియు అది ఏకాక్రోమోజోంలా లేదా పిండోత్పతి కణాలా అని తెలపండి. అండాశయం, కేసరము, పిండం, పుప్పొడి, మగ బీజకణాలు, బీజం"
बाह्यनिषेचन की व्याख्या करें। इसके नुकसान बताएँ?,బాహ్య ఫలదీకరణం గురించి వివరించండి. దాని ప్రతికూలతలను వివరించండి?
जूस्पोरतथा युग्मनज के बीच विभेद करें?,అలైంగిక బీజాంశం మరియు బీజం మధ్య తేడాను గుర్తించండి?
युग्मक जनन एवं भ्रूणोदुभव के बीच अंतर स्पष्ट करें?,బీజ కణాలు మరియు పిండోత్పత్తి మధ్య వ్యత్యాసాన్ని వివరించండి?
एक पुष्प में निषेचन-पश्च परिवर्तनों की व्याख्या करें?,పువ్వులో ఫలదీకరణానంతర మార్పులను వివరించండి?
एक द्विलिंगी पुष्प क्या है? अपने आस-पास से पाँच द्विलिंगीपुष्पों को एकत्र करें और अपने,ద్విలింగ అమరికలను కలిగి ఉన్న పుష్పం అంటే ఏమిటి? మీ పరిసరాల నుండి ఐదు ద్విలింగ పువ్వులను సేకరించండి.
शिक्षक की सहायता से इनके सामान्यएवं वैज्ञानिक नाम पता करें?,మరియు మీ గురువు సహాయంతో వాటి సాధారణ మరియు శాస్త్రీయ పేర్లను తెలుసుకోండి.
किसी भी कुकरबिटपादप के कुछ पुष्पों की जाँच करें और पुंकेसरी एवं स्त्रीकेसरी पुष्पों,ఏదైనా సొరకాయ మొక్క యొక్క కొన్ని పువ్వులను పరిశీలించండి. మరియు కేసరాలు మరియు అండకోశ పువ్వులను గుర్తించడానికి ప్రయత్నించండి?
को पहचानने की कोशिश करें? क्या आप अन्य एकलिंगी पौधों केनामे-जानते है?,ఇతర ఏకలింగ మొక్కల పేర్లు మీకు తెలుసా?
अंडप्रजक प्राणियों की संतानों का उत्तर जीवन सजीव प्रजक प्राणियों की तुलना,గుడ్లు పెట్టే జీవుల సంతానం సజీవ సంతానోత్పత్తి జీవుల సంతానంతో పోల్చితే
में अधिक जोखिम युकत क्‍यों होता है?,ఎందుకు ఎక్కువ ప్రమాదంలో ఉంటుంది?
"एक आकर्षक अगर क्या हम भाग्यशाली नहीं हे कि पादप लैंगिक प्रजनकहै? असंख्य निषेचन-पूर्व-सरेचनाएँ एवं प्रकार के पुष्प, जिन्है हम आनंद सेटक-टकी लगाकर देखते, सूँघते है तथा जिनकी महक से हम मदहोश हो जाते है और उनके भरपूर रंग दोहरा निषेचन आदि यह सभी बातें उसके लैंगिक प्रजनन में सहायक होती है।","ఆకర్షణీయమైన మొక్కల లైంగిక జాతిని పొందడం మన అదృష్టం కాదా? అసంఖ్యాక పూర్వ ఫలదీకరణం మరియు పువ్వుల రకాలు, వాటి అమరిక అందం మరియు వాసనను మనం చూస్తాము మరియు వాటి పూర్తి రంగు, ద్విఫలదీకరణం మొదలైనవి లైంగిక పునరుత్పత్తికి సహాయపడతాయి."
पुष्पका अस्तित्व मात्र हमारे उपयोग के लिए नहीं है।,పువ్వు యొక్క ఉనికి మన ఉపయోగం కోసం మాత్రమే కాదు.
सभी पुष्पी पादप निषेचन-पश्च-सरंचनाएँ एवं लैंगिक प्रजनन प्रदर्शित करते है।,అన్ని పుష్పించే మొక్కలు ఫలదీకరణం మరియు లైంగిక పునరుత్పత్తిని ప్రదర్శిస్తాయి.
"पुष्पक्रमों, पुष्पों तथा पुष्पी अंगों की घटनाएँ संरचना कीविविधता पर एक दृष्टि डालें तो वे अनुकूलन की एक व्यापक परिधि को दर्शाते हैताकि लैंगिक जनन का अंतिम उत्पाद, फल और बीज की रचना सुनिश्चित हो सके।","పుష్పగుచ్ఛము, పువ్వులు మరియు పుష్పించే అవయవాల సంభవ నిర్మాణం యొక్క వైవిధ్యాన్ని పరిశీలిస్తే, అవి లైంగిక పునరుత్పత్తి యొక్క తుది ఉత్పత్తి, పండ్లు మరియు విత్తనాల సృష్టిని నిర్ధారించడానికి విస్తృత అనుసరణను చూపుతాయి."
"आइए इस अध्याय में आकारिकी, संरचना तथा पुष्पीपादपोंमें लैंगिक जनन के प्रक्रम को समझें।","ఈ అధ్యాయంలో పుష్పించే మొక్కలలో లైంగిక పునరుత్పత్తి యొక్క పదనిర్మాణం, నిర్మాణం మరియు ప్రక్రియను అర్థం చేసుకుందాం."
प्राचीन काल से ही पुष्पों के साथ मानव का एक निकटस्थ संबंध रहाहै।,పురాతన కాలం నుండి మానవులకు పువ్వులతో సన్నిహిత సంబంధం ఉంది.
"मानव के लिए पुष्प सौंदर्य विषयक, आभूषणात्मक, सामाजिक, धार्मिकतथा सांस्कृतिक महत्त्व की वस्तु रहा है।","పువ్వులు మానవులకు సౌందర్య, అలంకార, సామాజిక, మత మరియు సాంస్కృతిక ప్రాముఖ్యత కలిగిన వస్తువు."
"ये मानव द्वारा प्रेम, अनुराग, प्रसन्‍नता, विषाद एवं शोक आदि कीअभिव्यक्ति को प्रदर्शित करने के प्रतीक रहे है।","అవి ప్రేమ, ఆప్యాయత, ఆనందం, విచారం మరియు దుఃఖం యొక్క మానవ వ్యక్తీకరణకు చిహ్నంగా ఉన్నాయి."
कम से कम ऐसे पाँच पुष्पों की सूची बनाएँ जिनका आशभूषणात्मकमहत्त्व हो तथा जिन्है घर एवं बगीचों मेंउगाया जाता हो।,ప్రజలకు ఎంతో ప్రాముఖ్యత ఉన్న మరియు ఇళ్ళు మరియు తోటలలో పెరిగే కనీసం ఐదు పువ్వుల జాబితాను తయారు చేయండి.
"आप पाँच उन पुष्पों का भी पता करें, जिन्है आपके परिवार द्वारसामाजिक एवं सास्कृतिक उत्सवों के दौरान उपयोग किया जाता हो।",సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక ఉత్సవాలలో మీ కుటుంబం ఉపయోగించే ఐదు పువ్వులను కూడా మీరు కనుగొనండి.
क्या आपने कभी पुष्पों की खेतीया पुष्पकृषि के बारे में सुना है -- इसका क्‍या तात्पर्य है?,మీరు ఎప్పుడైనా పూల తోటలు లేదా పూల పెంపకం గురించి విన్నారా - దీని అర్థం ఏమిటి?
"एक जीव वैज्ञानिक के लिए पुष्प, आकारिकीय एवं भ्रौणिकीयआश्चर्य तथा लैंगिक जनन स्थल है।",జీవశాస్త్రంలో పువ్వు పదనిర్మాణం మరియు పువ్వు రూపం మరియు లైంగిక పునరుత్పత్తి యొక్క ప్రక్రియ ఆశ్చర్యకరమైనది.
आपने कक्षा 11 में एक पुष्प के विभिन्‍न अंगों के बारे में अध्ययनकिया है।,మీరు 11వ తరగతిలో ఒక పువ్వు యొక్క వివిధ అవయవాలను అధ్యయనం చేశారు.
आपको एक प्ररूपी पुष्प के विशिष्ट अंगों को पुनः स्मरण करने मेंसहायक होगा।,మీరు ఒక సాధారణ పువ్వు యొక్క నిర్దిష్ట భాగాలను మళ్ళీ గుర్తుంచు కోగలరు.
क्या आप एक पुष्प के दो अंगों के नाम बता सकते हो जिनमें लैंगिकजनन विकास के लिए सर्वाधिक महत्त्वपूर्ण वाली दो इकाईयाँ होती है?,లైంగిక అభివృద్ధికి అత్యంత ప్రాముఖ్యత ఉన్న రెండు భాగాలను కలిగి ఉన్న పువ్వు యొక్క రెండు అవయవాలకు మీరు పేర్లు చెప్పగలరా?
पादप में वास्तविक रूप से पुष्प विकसित होने से पूर्व यह तय होजाता है कि पादपमें पुष्प आने वाले है।,"మొక్కలో పువ్వు వాస్తవానికి పెరిగే ముందు, పువ్వు మొక్కలోకి రాబోతుందని తెలిసిపోతుంది."
"अनेकोंहार्मोनल तथा संरचनात्मक परिवर्तनों की शुरुआत होने लगतीहै, जिसके फलस्वरूप पुष्पीयआद्यककेमध्य विभेदन एवं अग्रिम विकास प्रारम्भ होते है।","అనేక హార్మోన్ల మరియు నిర్మాణాత్మక మార్పులు సంభవించడం ప్రారంభమవుతాయి, దీని ఫలితంగా పూల పెరుగుదల మధ్య భేదం మరియు ముందస్తు అభివృద్ధి ప్రారంభమవుతుంది."
"पुष्पक्रम की रचना होती है, जो पुष्पी कलिकाएँ और बाद में पुष्प को धारण करती है।",ఇది పూల మొగ్గల నుండి తరువాత పువ్వులుగా మారి పుష్పగుచ్ఛముగా కూర్చబడుతుంది.
पुष्प में नर एवं मादा जनन संरचनाएँ-पुमंग तथा जायांग विभेदित एवंविकसित रहती है।,పువ్వులో మగ మరియు ఆడ పునరుత్పత్తి నిర్మాణాలు – స్త్రీలింగ మరియు పురుషలింగంగా వేరు వేరుగా అభివృద్ధి చెందుతాయి.
आप याद करें कि पुमंगों से भरपूर पुंकेसरों का गोलानर जनन अंग का तथा जायांग स्त्रीजनन अंग का प्रतिनिधित्व करता है।,పుప్పొడి రేణువులతో నిండిన కేసరాల పరాగ కోశము మగ కణాల పునరుత్పత్తి అవయవాన్ని సూచిస్తుంది మరియు అండకోశం స్త్రీలింగ జన నేంద్రియ అవయవాన్ని సూచిస్తుంది.
एक विशिष्टपुंकेसर दोभागों में विभकत रहता है--इसमें लंबा एवं पतला डंठल तंतुकहलाता है तथा अंतिम सिर सामान्यतः द्विपालिकसंरचना परागकोश कहलाता है।,ఒక సాధారణ కేసరాలు రెండు భాగాలుగా విభజించబడ్డాయి - పొడవైన మరియు సన్నని కొమ్మ సన్నఈనెలను బయటకు తెస్తుంది మరియు చివరి తలను సాధారణంగా పుప్పొడి పరాగ కోశము అని అంటారు.
तंतु का समीपस्थ छोर पुष्प लाइन आफ के पुष्पासन या पुष्पदल से जुड़ा होता है।,సన్నఈనెల యొక్క సాపేక్ష ముగింపు పువ్వుల రేఖ యొక్క పుష్పగుచ్ఛంతో జతచేయబడుతుంది.
पुंकेसरों की डेहीसेस.. संख्या एवं लंबाई विभिन्‍नप्रजाति केपुष्पों में भिन्‍न होती है।,కేసర నాళములు వివిధ రకాల పుష్పములలో సంఖ్య మరియు పొడవు మారుతూ ఉంటాయి.
एक प्रारूपिक आवृत बीजी परागकोश द्विपालित होते है।,ఒక సాధారణ కప్పబడి ఉన్న పరగాకోశం రెండు భాగాలుగా విభజించబడి ఉంటుంది.
"तथा प्रत्येक पाली में दो कोष्ठ होते है, अर्थात्‌ ये द्विकोष्ठी होते है।","మరియు ప్రతి భాగంలో రెండు కణాలు ఉంటాయి, అంటే వాటిని ద్వికణజాతి అంటారు."
प्राय: एक अनुलंब खांच प्रवारक को अलग करते हुए लंबवत्‌ गुजरता है।,"తరచుగా ఒక నిలువు గాడి నిలువుగా వెళుతుంది, పరాగకోశాన్ని వేరు చేస్తుంది."
आइए एक प्रारुपिक पुंकेसर एक पराग-कोश पराग कोश के एक अनुप्रस्थ काट में विभिन्‍न तीन आयामीय अनुभाग प्रकार के ऊत्तकों तथा अनेक संयोजन को समझें।,పుప్పొడి కణం యొక్క విలోమ విభాగంలో వేర్వేరు త్రిమితీయ విభాగాల యొక్క విభిన్న కాండం మరియు వివిధ కలయికలను అర్థం చేసుకుందాం.
"एक परागकोश की द्विपालित प्रकृति, परागकोश के अनुप्रस्थ काट मेंबहुत ही पृथक या सुव्यक्त होती है।",పుప్పొడి యొక్క ద్విపద స్వభావం చాలా భిన్నంగా ఉంటుంది లేదా పరాగ కోశం అడ్డుకోతలో పొడుగుగా కనిపిస్తుంది.
"परागकोश एक चार दिशीयसंरचना होती है जिसमें चार कोनों पर लघुबीजाणुधानी समाहित होती है, जोप्रत्येक पालि में दो होती है।","పరాగ కోశం నాలుగు-దిశల నిర్మాణం, నాలుగు మూలల్లో చిన్న బీజాంశాలతో, ప్రతి భాగంలో రెండు ఉంటాయి."
यह लघुबीजाणुधानी आगे विकसित होकर परागपुटीबन जाती है।,ఈ చిన్న బీజాంశం పుప్పొడి తిత్తులుగా మరింత అభివృద్ధి చెందుతుంది.
यह अनुलंबवत्‌ एक परागकोश की लंबाई तक विस्तारित होते है औरपरागकणों से ठसाठस भरे होते है।,"ఈ పుప్పొడి పరాగ కోశం వరకు నిలువుగా విస్తరించి, పుప్పొడి ధాన్యాలతో నిండి ఉంటాయి."
"लघुबीजाणुधानी की संरचना -- एक अनुप्रस्थ काट में, एक प्ररूपीलघुबीजाणुधानीबाहय रूपरेखा में लगभग गोलाई में प्रकट होती है।","చిన్న బీజాంశం నిర్మాణం - ఒక విలోమ విభాగంలో, బయటి రూపురేఖలలో ఒక నమూనా బీజాంశం దాదాపు బాహ్యంగా కనిపిస్తుంది."
"यह सामान्यतः चार भित्तिपर्तों से आवृत होती हैबाहयत्वचा, एंडोथेसियम, मध्यपर्त तथा टेपीटम बाहर की ओर की तीनपर्तें संरक्षण प्रक्रिया का कार्य करती है तथा परागकोश के स्फुटन में मदद कर परागकण अवमुक्त करती है।","ఇది సాధారణంగా నాలుగు పొరలతో గోడగా కప్పబడి ఉంటుంది, బాహ్యచర్మం, ఎండోథెసియం, మధ్య పొరలు మరియు టేపెటం, బయటి మూడు గోడ పొరలు రక్షణ పనితీరును నిర్వహిస్తాయి మరియు పుప్పొడి కణాల క్షీణతకు సహాయపడుతుంది."
इसकी सबसे आंतरिक पर्तटेपीटम होती है। यह विकासशील परागकणों कोपोषण देती है।,ఇది చాలా అంతర్గత పొరను కలిగి ఉంటుంది. ఇది అభివృద్ధి చెందుతున్న పరాగ కణాలను పోషిస్తుంది.
टेपीटम की कोशिकाएँ सघन जीवद्रव्यसे भरी होती है और सामान्यतः एक से अधिक केंद्रकों से युक्त होती है।,టాపిటమ్ కణాలు దట్టంగా ప్యాక్ చేయబడతాయి మరియు సాధారణంగా ఒకటి కంటే ఎక్కువ కేంద్రకాలు ఉంటాయి.
क्या आप यह स्रोच सकते है कि किस प्रकार से एक टेपीटल कोशिका द्विकेंद्रकीय बन सकती है?,టేపెటల్ కణాలు ద్వి-కేంద్రకాలుగా అవుతాయని మీరు ఆలోచించగలరా?
"जब एक परागकोश अपरिपक्व होता है तब घने सुसंबद्ध सजातीय कोशिकाओंका समूह जिसे बीजाणुजनऊत्तक कहते है, लघुबीजाणुधानी के केंद्र में स्थित होताहै।","పుప్పొడి అపరిపక్వంగా ఉన్నప్పుడు, బీజాంశ ద్రవ్యరాశి కణజాలం అని పిలువబడే దట్టమైన సజాతీయ కణాల సమూహం చిన్న బీజాంశం మధ్యలో ఉంటుంది."
"लघुबीजाणुजनन -- जैसे-जैसे परागकोश विकसित होता है, बीजाणुजनऊत्तकों की कोशिकाएँ अर्धसूत्री विभाजन द्वारा सूक्ष्म बीजाणुचतुष्टय बनाती है।चुष्टय की कोशिकाओं की सूत्रगुणताक्‍या होगी?","చిన్న బీజాంశాల పునరుత్పత్తి – పరాగా కోశం అభివృద్ధి చెందుతున్నప్పుడు, బీజాంశ కణజాలం యొక్క కణాలు తగ్గింపు విభజన చేత సూక్ష్మ బీజాంశం నలుగు భాగాలుగా ఏర్పరుస్తాయి. సరైన కణాల సూత్ర పద్దతి ఏమిటి?"
जैसा कि बीजाणुजनऊत्तक की प्रत्येक कोशिका एक लघुबीजाणुचतुष्टय की वृद्धि करने में सक्षम होती है।,బీజాంశ కణజాలం యొక్క ప్రతి కణం లఘుబీజాంశంగా పెరిగే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
प्रत्येक कोशिका एक सक्षम पराग मातृकोशिका होती है।,ప్రతి కణం సమర్థవంతమైన పుప్పొడి తల్లి కణం అవుతుంది.
एक पराग मातृकोशिका से अर्धसूत्री विभाजन द्वारा लघुबीजाणु केनिर्माण की प्रक्रिया को लघुबीजाणुधानी कहते है।,పుప్పొడి తల్లి కణం నుండి తగ్గింపు విభజన ద్వారా సూక్ష్మబీజానువులు ఏర్పడే ప్రక్రియను చిన్న బీజాంశ ప్రక్రియ అంటారు.
जेसा कि लघुबीजाणु रचना के समय चार कोशिकाओं के समूह में व्यवस्थित होते है उन्हैलघुबीजाणुचतुष्टय/चतुष्क कहते है।,"సూక్ష్మకణాల ఉత్పత్తి సమయంలో నాలుగు కణాల సమూహంలో సూక్ష్మకణాలు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి, వాటిని సూక్ష్మ బీజానువులు అంటారు."
जैसे ही परागकोश परिपक्व एवं स्फुरित होता है तब लघुबीजाणुएक-दूसरे से विलग हो जाते है और परागकणों के रूप में विकसित हो जाते है।,"పరగ కోశము పరిపక్వత చెంది మరియు మొలకెత్తినందున, సూక్ష్మబీజాంశములు ఒకదానికొకటి వేరుచేసి పరాగ కణాలుగా అభివృద్ధి చెందుతాయి."
"प्रत्येक लघुबीजाणुधानी के अंदर कई हजार लघुबीजाणु और परागकण निर्मित होते है, पपगकण जो परागकोश के स्फुटन के साथ मुक्त होते है।","ప్రతి సూక్ష్మబీజాంశముల లోపల అనేక వేల సూక్షామాణువులు మరియు పరాగ రేణువులు ఏర్పడతాయి, ఇది ఎపిథీలియం, ఇది పరగాకోశం స్పోటనతో విడిపోతాయి."
परागकण -- नर युग्मकोद्भव का प्रतिनिधित्व करता है।,పుప్పొడి - మగ బీజకణాలని సూచిస్తుంది.
यदि आप हिबिसकसया किसीअन्य पुष्प के खुले परागकोश को छूते है तो आप अपनी अंगुलियों में पीलें रंग केपाउडर जैसे परागकणों को पाते है।,"మీరు మందార లేదా మరేదైనా పువ్వు యొక్క విడి పుప్పొడిని తాకినట్లయితే, మీ వేళ్ళలో పసుపురంగులాంటి పొడి వంటి పుప్పొడిని మీరు కనుగొంటారు."
एक काँच की स्लाइड पर एक बूँद पानी डालकर उस पर यह परागकण छिड़केंऔर एक सूक्ष्मदर्शी में देखें।,"ఒక గ్లాస్ స్లైడ్ మీద ఒక చుక్క నీరు ఉంచండి, దానిపై పుప్పొడి చల్లి సూక్ష్మదర్శిని క్రింద చూడండి."
"आप निश्चित रूप से आश्चर्य चकित हो जाएँगे कि विभिन्‍न प्रकार की प्रजातियों के परागकण्ण विन्यास-आकार, रूप, रंग, एवं बनावट में भिन्‍न दिखते है।","వివిధ జాతుల పుప్పొడి నమూనాలు ఆకారం, రూపం, రంగు మరియు ఆకృతిలో భిన్నంగా కనిపిస్తాయంటే మీరు ఖచ్చితంగా ఆశ్చర్యపోతారు."
"परागकण सामान्यतः गोलाकारहोते है, जिनका व्यास लगभग 25-50 माइक्रोमीटर होता है इनमें सुस्पष्ट रूपसे दो पतों वाली भित्ति होती है।","పుప్పొడి పరాగ కణాలు సాధారణంగా గోళాకారంగా ఉంటాయి, సుమారు 25-50 మైక్రోమీటర్ల వ్యాసం కలిగి ఉంటాయి, రెండు గోడలతో గోడ ఉంటుంది."
"कठोर बाहरी भित्ति को बाह्मचोल कहते है जो कि स्पोरोपोलेनिन से बनीहोती है, जो सर्वाधिक ज्ञात प्रतिरोधक कार्बनिक सामग्री है।","కఠినమైన బయటి గోడను ఎక్సైల్ అని పిలుస్తారు, ఇది స్పోరోపోలెనిన్‌తో తయారవుతుంది, ఇది అత్యంత ప్రసిద్ధ నిరోధక సేంద్రియ పదార్థం."
यह उच्चताप तथा सुदृढ़ अम्लों एवं क्षारों के सम्मुख टिक सकती है।,ఇది అధిక ఉష్ణోగ్రత మరియు బలమైన ఆమ్లాలు మరియు క్షారాల ముందు జీవించగలదు.
अभी तक ऐसा कोई एंजाइम पता नहीं चला है जो स्पोरोपोलेनिन को निम्नीकृत कर सकें। परागकण के बाह्यचोल में सुस्पष्ट द्वारक या रंश्र होते है जिन्है जननछिद्र कहते है।,"స్పోరోప్లెనిన్‌ను నశింపజేసే అటువంటి ఎంజైమ్‌లు ఇంకా కనుగొనబడలేదు. పుప్పొడి బయటి వృత్తంలో, జననేంద్రియాలు అని పిలువబడే స్పష్టమైన ద్వారాలు లేదా వలయాలు ఉన్నాయి."
जहाँ पर स्पोरोपोलेनिन अनुपस्थित होते है।,అక్కడ స్పోరోపోలెనిన్ ఉండదు.
पपागक जीवाश्मों की भाँति बहुत अच्छे से संरक्षित होते है; क्यों कि उनमें स्पोरोपोलेनिन की उपस्थिति होती है।,పుప్పొడి ధాన్యాలు శిలాజాల మాదిరిగా బాగా సంరక్షించబడతాయి; ఎందుకంటే అవి స్పోరోపోలెనిన్ ఉనికిని కలిగి ఉంటాయి.
बाह्मचोल में प्रतिमानों एवं डिजाइनों की एक आकर्षक सारणी प्रदर्शित की गई है।,నమూనాలు మరియు నమూనాల ఆకర్షణీయమైన పట్టిక బయటి వృత్తంలో ప్రదర్శించబడుతుంది.
आप का क्या विचार है? बाह्चोल सख्त होना चाहिए? जनन छिद्र के क्या कार्य है?,మీ అభిప్రాయం ఏమిటి? బయటి వృత్తం దృఢంగా ఉండాలా? బీజ రంధ్రం వ్యవస్థ యొక్క పని ఏమిటి?
परागकण की आंतरिक भित्ति को अंतःचोल कहा जाता है।,పుప్పొడి కణం లోపలి గోడను ఇంట్రామస్కులర్ అంటారు.
यह एक पतली तथा सततू्‌ पर्त होती है जो सेलूलोज एवं पेक्टिन की बनीहोती है।,ఇది సెల్యులోజ్ మరియు పెక్టిన్‌తో చేసిన సన్నని మరియు నిరంతర పొర.
परागकण का जीदद्र॒व्यएकप्लाज्माभित्ति से आवृत होता है।,పుప్పొడి యొక్క పరాగ కణం ప్లాస్మా పోరతో కప్పబడి ఉంటుంది.
जब परागकण परिपक्व होता है तब उसमें दो कोशिकाएँ -- कायिक कोशिका तथा जनन कोशिका समाहित होती है।,"పరాగ కణము పరిపక్వమైనప్పుడు, ఇది రెండు కణాలను కలిగి ఉంటుంది - శరీర కణం మరియు బీజ కణం."
कायिक कोशिका बड़ी होती है जिसमें प्रचुर खाद्य भंडार तथा एक विशाल अनियमित आकृति का केंद्रक होता है।,శరీర కణం సమృద్ధిగా ఉన్న ఆహార నిల్వలు మరియు పెద్ద క్రమరహిత ఆకారం యొక్క కేంద్రకంగా ఉంటుంది.
जनन कोशिका छोटी होती हे तथा कायिक कोशिका के जीव द्रव्य में तैरती रहती है।,జీవ కణం చాలా చిన్నగా ఉంటుంది మరియు శరీర కణ జీవి ద్రవ్యంలో తేలుతుంది.
"यह तुर्कु आकृति, घने जीवद्र॒व्य और एक केंद्रक वाला है।","ఇది కుదురు ఆకారంలో, దట్టంగా కనిపిస్తూ మరియు ఒక కేంద్రకం కలిగి ఉంటుంది."
60 प्रतिशत से अधिक आवृतबीजी पादपों के परागकण इस दो कोशीय चरण में झड़ते या संगलित होते हैं।,యాంజియోస్పెర్మ్ మొక్కలలో 60 శాతానికి పైగా ఈ రెండు కణాల దశలో పుప్పొడి ధాన్యాలు పతనం లేదా సంకలనం చెందుతాయి.
शेष प्रजातियों में जनन कोशिका सम-सूत्री विभाजन द्वारा विभक्तहोकर परागकण के झड़ने से पहले दो नर युग्मकों को बनाते हें।,"మిగిలిన జాతులలో, బీజ కణం సమజీవకణ విభజన ద్వారా పరాగ కణాల పతనానికి ముందు రెండు మగ బీజకణాలను ఏర్పరుస్తుంది."
"अनेक प्रजातियों के परागकण कुछ लोगों में गंभीर एलर्जी एवं श्वसनीवेदना पैदा करते हैं जो कभी-कभी चिरकालिक श्वसन विकार -- दमा, श्वसनीशोथ आदि केरूप में विकसित हो जाती है।","అనేక జాతుల పరాగసంపర్కం కొంతమందిలో తీవ్రమైన అలెర్జీలు మరియు బ్రోన్కైటిస్‌కు కారణమవుతుంది, ఇది కొన్నిసార్లు దీర్ఘకాలిక శ్వాసకోశ రుగ్మతలుగా అభివృద్ధి చెందుతుంది - ఉబ్బసం, బ్రోన్కైటిస్ మొదలైనవి."
"यह बताया जा सकता है कि भारत में आयातित गेहूँ के साथ आने वालीगाजर-घास या पार्थिनियम की उपस्थिति सर्वव्यापक हो गई हैं, जो परागकणएलर्जीकारक हे।","భారతదేశంలో దిగుమతి చేసుకున్న గోధుమలతో వచ్చే క్యారెట్-గడ్డి లేదా పార్థేనియం ఉండటం సర్వత్రా, పుప్పొడి అలెర్జీ కారకంగా మారిందని చెప్పవచ్చు."
परागकणपोषणों से भरपूर होते हैं। हाल के वर्षों में आहार संपूरकोंके रूप में पराग गोलियोंके लेने काप्रचलन बढ़ा है।,"పుప్పొడి కణాలు పోషకాహారంలో అధికంగా ఉంటాయి. ఇటీవలి సంవత్సరాలలో, పుప్పొడి మాత్రలను ఆహార పదార్ధాలుగా తీసుకునే పద్ధతి పెరిగింది."
पश्चिमी देशों में; भारी मात्रा में पराग उत्पाद गोलियों एवं सीरपके रूप में बाजारों में उपलब्ध हैं।,పాశ్చాత్య దేశాలలో; మాత్రలు మరియు ద్రావణము రూపంలో పెద్ద మొత్తంలో పుప్పొడి ఉత్పత్తులు మార్కెట్లో లభిస్తాయి.
पपाग खपत का यह दावा है कि यह खिलाडियों एवं धावक अश्वोंकी कार्यदक्षता में वृद्धि करता है।,పుప్పొడి వినియోగం ఇది ఆటగాళ్ళు మరియు రన్నర్ల సామర్థ్యాన్ని పెంచుతుందని పేర్కొంది.
जायांग-पुष्प के स्त्री जनन अंग का प्रतिनिधित्व करता है।,స్త్రీ కేసరం ఒక పువ్వు యొక్క స్త్రీ పునరుత్పత్తి అవయవాన్ని సూచిస్తుంది.
जायांग एक स्त्रीकेसर या बहु स्त्रीकेसर हो सकते हैं।,స్త్రీ కేసరం ఒక అండకోశం లేదా బహుళ అండకోశం కావచ్చు.
जहाँ पर ये एक से अधिक होते हैं; वहाँ स्त्रीकेसर आपस मेंसंगलितहो सकते हैं या फिर वे आपस मेंस्वतंत्र ।,అవి ఒకటి కంటే ఎక్కువ ఉన్న చోట; అక్కడ అండకోశాలను ఒకచోట చేర్చుకోవచ్చు లేదా అవి తమలో తాము స్వతంత్రంగా ఉంటాయి.
"प्रत्येक स्त्रीकेसर में तीन भाग होते हैं, वर्तिकाग्र, वर्तिका, तथा अंडाशय।","ప్రతి అండకోశంలో కళంకం, శైలి మరియు అండాశయం అనే మూడు భాగాలు ఉంటాయి."
"वर्तिकाग्र, परागकणों के अवतरण मंच का काम करता है।",ఈ కళంకం పరాగ కణాలకు వృద్దిచెండడానికి వేదికగా పనిచేస్తుంది.
वर्तिका एक दीर्घीकृत पतला भाग है जो वर्तिका के नीचे होता है।,శైలి కళంకం క్రింద ఉండే పొడుగైన సన్నని భాగం.
स्त्रीकेसर के आधार पर उभराहुआ भाग अंडाशय होता है।,అండకోశంలోని యొక్క బేస్ వద్ద అండాశయం ఉంటుంది.
अंडाशय के अंदर एक गर्भाशयी गुहाहोती है।,అండాశయం లోపల గర్భాశయ కుహరం ఉంటుంది.
गर्भाशयी गुहा के अंदर की ओर अपरास्थित होती है।,మావి అండాశయ కుహరం లోపల ఉంటుంది.
आप कक्षा 11 में पढ़ी हुई अपरा की परिभाषा एवं प्रकारों का स्मरणकरें।,మీరు 11వ తరగతిలో చదివిన మావి యొక్క నిర్వచనం మరియు రకాలను గుర్తుతెచ్చుకోండి.
अपरा से उत्पन्न होने वाली दीर्घ बीजाणुधानी सामान्यतः: बीजांडकहलाती है।,మావి నుండి ఉత్పన్నమయ్యే పొడవాటి బీజాంశాలను సాధారణంగా అండాశయాలు అంటారు.
एक अंडाशय में बीजांडों की संख्या एकसे लेकर अनेकतक हो सकती हे।,అండాశయంలోని అండాల సంఖ్య ఒకటి నుండి అనేకం వరకు ఉంటాయి.
गुरूबीजाणुधानी -- आइए एक प्ररूपी आवृत्तबीजी बीजांड की संरचना से परिचित होवें।,గురు బీజాంశం -- రండి ఒక సాధారణ కోణీయ అండాశయం యొక్క నిర్మాణాన్ని తెలుసుకుందాం.
"बीजांड एक छोटी सी संरचना है जो एक वृंत या डंठल, जिसे बीजांडवुंत कहते हैं, द्वार अपरा से जुड़ी होती है।","అండాశయం అనేది ఒక చిన్న నిర్మాణం, ఇది మావికి కొమ్మ లేదా కొమ్మ ద్వారా జతచేయబడినది, దీనిని అండాశయవృత్తం అని పిలుస్తారు."
बीजोंड की काया बीजांडवृंत्त के साथ नाभिका नामक क्षेत्र में संगलित होती है।,అండం యొక్క శరీరం న్యూక్లియస్ అని పిలువబడే ప్రాంతంలో ఫంకిల్‌తో కలిసిపోతుంది.
अतः यह नाभिका बीजांड एवं बीजांडवृंत्त के संधि बिंदु का प्रतिनिधित्व करती है।,"అందువల్ల, ఈ కేంద్రకం అండం మరియు అండాశయం యొక్క ఉమ్మడి బిందువును సూచిస్తుంది."
प्रत्येक बीजांड में एक या दो अध्यावरण नामक संरक्षक आवरण होतेहैं।,ప్రతి అండంలో ఒకటి లేదా రెండు సంరక్షక కవచాలు ఉంటాయి.
"यह अध्यावरणबीजांड को चारों ओर से घेरे होता है, केवल बीजांडद्वारनामक आयोजित छोटे से रंध्र को छोड़कर अध्यावरणबीजांड को चारों तरफ से घेरे रहताहै।","ఈ సంరక్షక కవచం బీజాండం చుట్టూ ఉంది, అండాశయ ద్వారం పేరుతో మాత్రమే ఉంచబడిన చిన్న రంద్రం మినహా, సంరక్షక కవచం అన్ని వైపుల నుండి అండాశయాన్ని చుట్టుముడుతుంది."
बीजांडद्वारी सिरे के ठीक विपरीत निभागहोता है जो बीजांड के आधारी भाग काप्रतिनिधित्व करता है।,"అండం యొక్క ద్వారం రెండవ చివరగా ఉంటుంది, ఇది అండాశయం యొక్క మూల భాగాన్ని సూచిస్తుంది."
"अध्यावरणी से घिरा हुआ कोशिकाओं का एक पुंज होता है, जिसे बीजांडकाय कहते हैं।","కణాల సమూహాన్ని రక్షణ కవచము కప్పబడి ఉంచుతుంది, దీనిని అండవృత్తము అంటారు."
बीजांडकायकेंद्रक की कोशिकाओं में प्रचुरता से आरक्षित आहारसामग्री होती हे।,బీజాంశం కేంద్రకం యొక్క కణాలు అధికంగా నిలువ చేయబడిన ఆహార పదార్థాన్ని కలిగి ఉంటాయి.
बीजांडकायभ्रूणकोष या मादा युग्म को द्भिद्‌ बीजांडकाय में स्थितहोता है।,అండాశయంలో పిండం లేదా ఆడ జత కణాలు అండవాహికలో ఉంటాయి.
"एक बीजांड में, सामान्यतः एक अकेला भ्रूणकोष होता है जो एक गुरूबीजाणु से निर्मित होता है।","సాధారణంగా ఒక అండాశయంలో: ఒక పిండం ఉంటుంది, ఇది గురు బీజాంశం నుండి ఉత్పత్తి అవుతుంది."
गुरूबीजाणु जनन -- गुरूबीजाणुमातृकोशिकाओं से गुरूबीजाणुओं की रचनाके प्रक्रम को गुरूबीजाणुजनन कहते हैं।,గురు బీజాంశం ఉత్పత్తి -- గురు బీజాంశం తల్లి కణాల నుండి గురు బీజాంశాలను సృష్టించే ప్రక్రియను గురు బీజాంశ ఉత్పత్తి అంటారు.
बीजांड प्रायः एक अकेले गुरूबीजाणु मातृ कोशिका से बीजांडकाय केबीजांडद्नारी क्षेत्र में विलग होते हैं।,సాధారణ బీజకోశం: అండాశయం యొక్క అండాశయంలోని మాతృ కణం నుండి ఒకొక్కటి బీజకోశ ద్వారం నుండి వేరుచేయబడుతుంది.
यह एक बड़ी कोशिका है जो सघन जीवद्रव्य से समाहित एवं एक सुस्पष्टकेंद्रक युक्त होती है।,"ఇది ఒక పెద్ద కణం, ఇది కణాలతో దట్టంగా నిండి ఉంటుంది మరియు స్పష్టమైన కేంద్రకాన్ని కలిగి ఉంటుంది."
गुरूबीजाणुमातृकोशिकाअर्धसूत्री विभाजन से गुजरती है।,గురు బీజాంశ తల్లి కణం క్షయకరణ విభజనకు లోనవుతుంది.
गुरूबीजाणुमातृकोशिका का अर्धसूत्रीविभाजन से गुजरने का क्या महत्त्व है?,గురు బీజాంశ తల్లి కణం క్షయకరణ విభజనకు లోనవ్వడానికి ప్రాముఖ్యత ఏమిటి?
अर्धसूत्रीविभाजन के परिणाम स्वरूप चार गुरूबीजाणुओं का उत्पादनहोता है।,క్షయకరణ విభజనకు ఫలితంగా నాలుగు గురు బీజాంశాలు ఉత్పత్తి అవుతాయి.
स्त्रीयुग्मकोद्भिद्‌ -- अधिकांश पुष्पीपादपों में गुरूबीजाणुओं में से एक कार्यशील होता है जबकि अन्यतीन अपविकसितहो जाते हैं।,"ఆడ బీజకణాలా జంట: చాలా పుష్పించే మొక్కలలో, గురు బీజాంశాలలో ఒకటి క్రియాత్మకంగా ఉంటుంది, మిగిలిన మూడు అభివృద్ధి చెందవు."
केवल कार्यशील गुरूबीजाणु स्त्रीयुग्मकोद्भिद्‌के रूप मेंविकसित होता है।,క్రియాత్మకంగా పని చేసే గురు బీజానువు మాత్రమే ఆడ జతగా అభివృద్ధి చెందుతుంది.
एक अकेले गुरूबीजाणु से भ्रूणणोष के बनने की विधि को एक-बीजाणुजविकास कहा जाता है।,ఒకే గురు బీజాంశం నుండి పిండం ఏర్పడే పద్ధతిని ఏక-బీజాంశ అభివృద్ధి అంటారు.
"बीजांडकाय की कोशिकाओं, गुरूबीजाणु मातृ कोशिका क्रियाशील गुरूबीजाणु तथा मादा युग्मकोद्भिद्‌ की सूत्रगुणता क्या होगी?","అండాశయంలోని కణాలు, గురు బీజ తల్లి కణం, క్రియాత్మకంగా పని చేసే బీజాంశం మరియు ఆడ బీజకణాల యొక్క సూత్రీకరణ ఏమిటి?"
आइए! भ्रूणकोष के निर्माण का थोड़ा और विस्तार से अध्ययन करें,రండి! పిండాల నిర్మాణాన్ని మరింత వివరంగా అధ్యయనం చేయండి
"क्रियाशील गुरूबीजाणु के केंद्रक समसूत्री विभाजन के द्वारा दो केंद्रकी बनाते हैं, जो विपरीत श्रुवोंको चले जाते हैं और 2-न्युकिल्येट भ्रूणकोष की रचना करते हैं।","క్రియాశీల గురు బీజకణం యుక్క కేంద్రకము సమ జీవకణ విభజన ద్వారా రెండు కేంద్రకాలు తయారు అవుతాయి, ఇవి వ్యతిరేక దిశలకు వెళతాయి మరియు 2-న్యూక్లియేట్ల పిండాణువులను ఏర్పరుస్తాయి."
दो अन्य क्रमिक समसूत्रीकेंद्रकीय विभाजन के परिणामस्वरूप 4-केंद्रीयऔर तत्पश्चात्‌ 8-केंद्रीयभ्रणकोष की संरचना करते हैं।,రెండవ క్రమములో సమ జీవకణ విభజన పరిణామము ద్వారా 4-కేంద్రకాలు మరియు ఆ తరువాత 8-కేంద్రకాలను ఏర్పరుస్తాయి.
"यहाँ पर यह ध्यान देना महत्त्वपूर्ण है कि ये सूत्री विभाजन सहीअर्थों में मुक्त केंद्रकहै, जोकेंद्रकीय विभाजन से तुरंत ही कोशिका भित्ति रचना द्वारा नहीं अनुपालित किया जाता है।","ఇక్కడ గమనించ దగ్గ విషయం ఏమిటంటే ఈ కణ విభజన నిజంగా ఉచిత కేంద్రకం, ఈ కేంద్రక విభజన అనంతరం కణం గోడ నిర్మాణం ద్వారా ఏదీ అనుసరించబడదు."
"न्युकिल्येट चरण के पश्चात्‌ कोशिका भित्ति की नींव पड़ती है, जो विशिष्ट मादा युग्मकोद्भिव्‌ या भ्रूणकोष के संगठन का रूप लेती है।","కణ విభజన దశ తరువాత, సెల్ గోడ యొక్క పునాది ఏర్పడుతుంది, ఇది ఒక నిర్దిష్ట ఆడ బీజకణాల జతగా లేదా పిండాల కలయికగా రూపు చెందుతుంది."
भ्रणकोष के भीतर कोशिकाओं के वितरण का अवलोकन कीजिए आठ में से 6-न्युक्लीआई भित्ति कोशिकाओं से घिरी होती हैं और कोशिकाओं में संयोजित रहते हैं।,పిండాలలోని కణాల పంపిణీని గమనించండి. ఎనిమిది లోని 6-జీవ కేంద్రకాలు గోడలతో చుట్టబడి ఉంటాయి మరియు కణాలలో కలిసిపోతాయి.
"शेष बचे दो न्युक्लीआई श्रुवीय न्‍्यूकलीआई कहलाते हैं, जोअंडडपकरण के नीचे बड़े केंद्रीय कोशिका में स्थित होते हैं।","మిగిలిన రెండు కేంద్రకాలను ధ్రువ కేంద్రకాలు అంటారు, ఇవి అండాశయం క్రింద ఉన్న పెద్ద కేంద్ర కణంలో ఉంటాయి."
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,