480.txt

హిందూమత గ్రంథాల జాబితా

https://te.wikipedia.org/wiki/%E0%B0%B9%E0%B0%BF%E0%B0%82%E0%B0%A6%E0%B1%82%E0%B0%AE%E0%B0%A4_%E0%B0%97%E0%B1%8D%E0%B0%B0%E0%B0%82%E0%B0%A5%E0%B0%BE%E0%B0%B2_%E0%B0%9C%E0%B0%BE%E0%B0%AC%E0%B0%BF%E0%B0%A4%E0%B0%BE

హిందూమతం వైష్ణవిజం, శైవిజం, శక్తిజం, ఇతరులు వంటి విభిన్న సంప్రదాయాల్లో పురాతన మతంగా ఉంది.
ప్రతి సాంప్రదాయంలో హిందూ గ్రంథాల న్యాయ, సాంఖ్య, యోగ, వేదాంత, హిందూ తత్వశాస్త్రం యొక్క ఇతర పాఠశాలల నుండి ఉపోద్ఘాతాల ఉపజాతి ఆధారంగా సుదీర్ఘ జాబితా ఉంది.
వీటిలో కొంతమంది హిందూమతం యొక్క ప్రధాన గ్రంథాలుగా చెప్పుకోవచ్చు, కానీ శ్రుతికి మించి, గ్రంథముల జాబితా పండితులకు వేర్వేరుగా ఉంటుంది.
అనేక జాబితాలలో వేదాలు, ప్రధాన ఉపనిషత్తులు, ఆగమాలు, భగవద్గీత హిందువులు విస్తృతంగా ఆమోదించిన గ్రంథాలు .
అందరికీ భాగవత పురాణం, యజ్ఞవల్క్య శ్రుతి వంటి ప్రాంతీయ గ్రంథాలను జాబితాలో చేర్చారు.
శ్రుతికి వెలుపల, హిందూ గ్రంథాలలో స్మృతులు, శాస్త్రాలు, సూత్రాలు, తంత్రాలు, పురాణాలు, ఇతిహాసములు, స్తోత్రాలు, సుభాషితములు, ఇతరములు ఉన్నాయి.
ఈ గ్రంథాలలో ఎక్కువ భాగం సంస్కృతంలో ఉన్నాయి, అనేక ఇతర భాషలు తమిళ వంటి ప్రాంతీయ భాషల్లో పొందుపరచబడ్డాయి.
ఆధునిక కాలంలో చాలామంది ఇతర భారతీయ భాషలలో, కొన్ని పాశ్చాత్య భాషలలోకి అనువదించారు.
ఈ జాబితాలో ప్రధాన హిందూ గ్రంథాలతో పాటు, హిందూ రచనలు కూడా ఉన్నాయి.
హిందూ మతం లోని వేదములు యొక్క భాగం.
శ్రుతి (గ్రంథములు) లోని తత్వశాస్త్రం, త్యాగ ము, నూతన విరామము చర్చించడము.
హిందూ మతం వేదాంతం లో తరచుగా ఏకత్వం అనే పిలవబడే ఒక పాఠశాల.
లేదా ద్వంద్వ స్వభావాన్నికాని వ్యవస్థ.
సంపూర్ణ (బ్రాహ్మణ) నుంచి ఇది నేనే (ఆత్మ (హిందూ మతం)) అవిభాజ్యత సూచిస్తుంది.
అధర్వణ వేదం (సంస్కృతం: अथर्ववेद, ) హిందూ మతంలో పవిత్ర గ్రంథాలైన చతుర్వేదాలలో నాలుగవది.
అధర్వణ ఋషి పేరు మీదుగా దీనికాపేరు వచ్చింది.
సాంప్రదాయం ప్రకారం ఇది రెండు వర్గాల ఋషులచే సంకలనం చేయబడింది.
ఒకటి అధర్వణులు, రెండు అంగీరసులు.
అందుకనే దీని ప్రాచీన నామం అధర్వాంగీరస వేదం.
ఋగ్వేదంలానే ఇది కూడా స్తోత్రాల చే కూర్చబడింది కానీ ఇందులో కొన్ని మంత్ర విద్యకు సంబంధించిన విషయాలు కూడా ఉన్నాయి.
ఇందులో ఆత్మలు, ప్రేతాత్మలు, మొదలైన వాటిని గురించి వివరించబడి ఉంటాయి కాబట్టి అధర్వణ వేదాన్ని చాలామంది గుప్త విజ్ఞానంగా భావిస్తారు.
ఇందులో వేదకాలంలో సామాన్య మానవులు ఎలా ఉండేవారన్న విషయాలు కూడా ఉటంకించబడ్డాయి.
ఐదు బిందు ఉపనిషత్తుల యొక్క అతి ముఖ్యమైనది, అథర్వణవేదము చెందినది.
పదం అమృతబిందు అంటే, 'ఒక చుక్క తేనె'.
అని అర్థం.
అన్ని ఉపనిషత్తుల కేంద్ర నేపథ్యం -.
ఉన్నాడు., జీవుడు, బ్రాహ్మణ ఒక నిత్యం అని, అన్ని ద్వంద్వ (దైవత) వైఖరి వలన, అజ్ఞానం (అవిద్య) గల కారణంగా, కేవలం ఆధ్యారోహణ (అధ్యాసము) అని - ఈ సంక్షిప్తమైన, సంక్షిప్తరచనలు శ్లోకాలు, శక్తివంతంగా తన దృష్టితో స్పష్టమైన పరిపూర్ణతతో వ్యక్తి తెలుసుకుంటాడు.." మనస్సు పట్టు జ్ఞానం వైపుకు దారితీస్తుంది.. అమృతబిందు ఉపనిషత్తు, మిగిలిన నాలుగు బిందు ఉపనిషత్తులు యోగ ఉపనిషత్తులుగా వర్గీకరిస్తారు.
అగ్ని పురాణములో శ్రీమహావిష్ణువు ప్రధాన దైవంగా నడుస్తుంది.
అగ్ని వశిష్ఠుడికి చెప్పగా అదే విషయాన్ని వశిష్ఠుడు వ్యాసుడికి చెప్పగా, వ్యాసుడు తన శిష్యుడైన రోమ మహర్షి చేత సత్రయాగం జరుగుతున్నప్పుడు అవే విషయాలు అక్కడ ఉన్న ఋషులకు చెప్పాడని ఈ పురాణం చెబుతోంది.
ఇందులో విష్ణువు అవతారాల గురించి, విశేషించి రామావతార౦, కృష్ణావతారాలగురించి, పృథ్వి గురించి ఉంది.
యాగ పూజావిధానాలు, జ్యోతిశ్శాస్త్ర విషయాలు, చరిత్ర, యుద్ధము, సంస్కృత వ్యాకరణము, ఛందస్సు, న్యాయం, వైద్యం, యుద్ధ క్రీడలు వంటి అనేక శాస్త్రాలకు సంబంధించిన విషయాలు ఇందులో చోటు చేసుకొన్నాయి.
ఇది 8 - 9 శతాబ్దాల మధ్యలో రూపు దిద్దుకొన్నదని ఒక అభిప్రాయం ఉంది.
10-11 శతాబ్దాల మధ్య అని కూడా కొందరంటారు., ఈ కాలంలో ప్రస్తుత రూపానికి పరిణమించినా కాని, అసలు పురాణం అంతకంటే చాలా పురాతనమైనదని భావించవచ్చును.
ప్రాచీన కాలంలో వేదంలోని ఋక్కులు, యజస్సులు, సామలు అన్నీ కలిసి ఒకే ఒక వేదరాశిగా ఉండేది.
ఎవరయినా వేదం నేర్చుకోవాలంటే ఒకే ఒక వేదరాశిగా ఉన్న వేదంలోని ఋక్కులు, యజస్సులు, సామలు అన్నీ కలిపి నేర్చుకునేవారు.
కృతయుగం నుండి ద్వాపరయుగం వచ్చేసరికి మొత్తం వేదరాశిని అధ్యయనము చేయవలెనంటే బహుకష్టముగా ఉండేది.
భగవానుడు అంశ అయిన వేదవ్యాసుడు ఈ వేదరాశిని విడివిడిగా ఋగ్వేదము, యజుర్వేదము, సామవేదము, అధర్వణవేదము అను నాలుగు భాగములుగా విభజించాడు.
వేదాలలో సంహితలు మూలగంథాలు.
వీటికి వ్యాఖానాలు బ్రాహ్మాణాలు అవతరించాయి.
బ్రాహ్మాణాలలోని ఒక భాగంగానే అరణ్యకం ఆవిర్భవించింది.
అష్టావక్ర గీత వేదాంతానికి సంబంధించిన గ్రంథం.
ఇది అద్వైత వేదాంతాన్ని వివరిస్తుంది.
ఇది అష్టావక్ర మహర్షికీ, జనకుడికీ మధ్య జరిగిన సంవాదంగా వ్రాయబడింది.
బృహదారణ్యకోపనిషత్తులో జనకుడు యజ్ఞవల్క్య మహర్షి నుండి పరమాత్మ తత్త్వాన్ని తెలుసుకున్నట్టు తెలుస్తుంది.
భగవద్గీత (మూడవ అధ్యాయం 20 నుండి 25 శ్లోకాలు) లో జనకుడు ఆత్మజ్ఞానం పొందిన రాజుగా గుర్తించబడ్డాడు.
హిందూ మతము లోని ముఖ్యమైన స్మృతి గ్రంథాలు.
వేర్వేరు మార్గాల్లో ఈ పదాన్ని వివిధ మార్గాల్లో అర్థం చేసుకుంటారు.
అపస్తంబ కల్పసూత్రములు అనే పెద్ద భాగంలోని ఒక రూపమే అపస్తంబ ధర్మసూత్రములు.
ఈ  'ప్రశ్నలు' కర్మ సూత్రాల ఒక సేకరణ, దేశీయ వేడుకలలో శౌతసూత్రంగా మంత్రపాఠంతో వినియోగించబడతాయి.
గృహ్యసూత్రం దేశీయ ఆచారాలు కొరకు వ్యవహరిస్తుంది.
చివరగా సుల్వసూత్రములు వేద ఆచారాలు కొరకు అవసరమైన జ్యామితి సూత్రాలు అని పిలవబడ్డాయి.
ఇతిహాసాలు హిందూ మతపరమైన ఈ పదం మహాభారత, రామాయణాన్ని సూచిస్తుంది, అయితే అన్ని రకాల సందర్భములలో భారతీయ ఇతిహాస కవిత్వము నకు వర్తిస్తుంది.
దేవుడు పరిపూర్ణుడు.
ఇది (ఈ ప్రపంచం) పరిపూర్ణమైనది.
పరిపూర్ణమైన భగవంతుడి నుండే పరిపూర్ణమైన ప్రపంచం పుట్టింది.
పరిపూర్ణం నుండి పరిపూర్ణాన్ని తీసివేసిన తర్వాత కూడా పరిపూర్ణతే మిగిలి ఉంది.
"తత్యన్ అధర్వణుడు" అనే మహర్షి తన కుమారునికి ఉపదేశించిన ఉపనిషత్తు ఇది.
ఈ ఉపనిషత్తులో పేర్కొనబడ్డ విద్య లేక భగవంతుని సాక్షాత్కరించుకొనే సాధనను "ఈశ విద్య" అంటారు.
ప్రధానంగా ధ్యానం, తత్వశాస్త్రం గురించి చర్చించే హిందూ శృతి లేఖనాల భాగంలో హిందూమతం యొక్క "స్క్రిప్చర్స్ పార్ ఎక్సెలెన్స్" అని పిలుస్తారు.
వాల్మీకి రామాయణము యొక్క తరువాత భాగం.
ఉపపురాణాలు (సంస్కృతం: Upapurāṇa) హిందూ మత గ్రంథాల సాహిత్యం, మహాపురాణాల నుండి ద్విపార్‌శ్వర ఉపసర్గ ఉప (సెకండరీ) ను ఉపయోగించి ఉప (ద్వితీయ) పురాణాలుగా వాటిని క్రమబద్దీకరణ చేయడం ద్వారా భిన్నమైన సంకలనాలు కలిగి ఉంటాయి.
అయినప్పటికీ, ఈ సంగ్రహాల్లో చాలావాటికన్నా కొన్ని మాత్రమే మహాపురాణాలు కన్నా ముందుగానే ఉన్నాయి, ఈ గ్రంథాలలో కొన్ని విస్తృతమైనవి, ముఖ్యమైనవి కూడా ఉన్నాయి.
ఋగ్వేదం హిందువుల యొక్క నాలుగు మత గ్రంథాలలో పవిత్రమైనదిగా వేద సంస్కృత శ్లోకాల యొక్క సేకరణ, దీనిని వేదాలు అని పిలుస్తారు.
వేదాంతం యొక్క అత్యంత ప్రసిద్ధ వ్యక్తీకరణలు కలిగి ఉన్నటువంటి, ఈ ఐతరేయ ఉపనిషత్తు "బ్రహ్మప్రజ్ఞానం " కలిగిన మహా కావ్యాలులో ఇది ఒకటి.
కామశాస్త్రం : భారతీయ సాహిత్యంలో "కామం" గురించి, శాస్త్రీయ దృక్ఫదంతో రచించబడిన సాహిత్యం.
చాణక్యుడు ఆర్థికశాస్త్రం గురించి రచించిన అర్థశాస్త్రం లాగానే, కామశాస్త్రం కూడా ఒక శాస్త్రీయ గ్రంథము.
కామశాస్త్రం, నాగరికుల కొరకు సశాస్త్రీయ జ్ఞానంతో, శారీరక ఇచ్ఛను పొందే మార్గాలను సూచించే సాహిత్యం.
ముక్తికోపనిషత్తు పేర్కొన్న ఉపనిషత్తులలో కేనోపనిషత్తు రెండవది.
కేన అనగా ఎవరు ?
అని అర్ధము.
భగవానుడు ఎవరు అనే చర్చ ఇందు వర్ణన చేయబడినది .
కృష్ణ యజుర్వేదం లోని తైత్తిరీయ శాఖలో ముఖ్యమైనది.
శంకరాచార్యులు భాష్యాలు వ్రాసిన పది ఉపనిషత్తులలో ఒక ముఖ్యమైన ఉపనిషత్తు కఠోపనిషత్తు.
108 ఉపనిషత్తులలో ముఖ్యమైన ఈ ఉపనిషత్తుది మూడో స్థానం.
ఈ ఉపనిషత్తులో రెండు అధ్యాయాలు, ప్రతి అధ్యాయంలో మూడు వల్లిలు ఉన్నాయి.
కఠోపనిషత్తు లోని శ్లోకాల సారానికి భగవద్గీతలోని కొన్ని శ్లోకాల సారానికి చాలా సారూప్యత ఉంటుంది.
కౌశీతకి ఉపనిషత్తు (సంస్కృతం: कौषीतकि उपनिषद्, Kauṣītāki ఉపనిషత్తు ) ఋగ్వేదం యొక్క కౌశీతకి శాఖ సంబంధం ఉన్న ఒక ఉపనిషత్తుగా ఉంది.
ఇది ఒక సామాన్య ఉపనిషత్తుగా ఉంది.
ఇది అన్ని వేదాంత పాఠశాలలు యందు "సాధారణం" అని అర్థం.
ముక్తి (ముక్తిక) నియమంలో ఉన్నముఖ్యమైన 108 ఉపనిషత్తులు సంఖ్యలలో కౌశీతకి ఉపనిషత్తు అనేది 25వ సంఖ్యగా సూచించబడింది.
రామాయణం యొక్క 12 వ శతాబ్దపు తమిళ సంస్కరణ.
గరుడ పురాణం వ్యాస మహర్షి చే రచింపబడిన అష్టాదశ పురాణాలలో ఒకటి.
ఈ పురాణం శ్రీ మహా విష్ణువు చేత అతని వాహనమైన గరుడు నకు ఉపదేశించబడింది.
అందుకే ఈ పురాణమునకు "గరుడ పురాణం" అని పేరు వచ్చింది.
ఈ పురాణంలో మొత్తం 18000 శ్లోకాలు ఉన్నాయి.
ఈ పురాణంలో ముఖ్యంగా మనిషి మరణించిన తరువాత వెళ్ళే నరక లోక వర్ణన ఉంటుంది.
ఇంకా మానవుడు చేసే వివిధ పాపాలు, వాటికి నరకలోకంలో విధించే శిక్షలు, పాపాలు చేస్తే వాటి ప్రాయశ్చిత్తం, పుణ్యం సంపాదించుకునేందుకు వివిధ మార్గాలు, పితృ కార్యాల వర్ణన ఉంటుంది.
ఈ గణపత్యోపనిషత్తు, అథర్వణ వేదం లోనిది.
అన్ని ఉపనిషత్తులులో చిన్నది ఇది.
ఇందులో ప్రథమముగా ఒక శాంతి మంత్రము, తరువాత ఉపనిషత్ మంత్ర భాగము, తదుపరి ఫలశ్రుతి మంత్రము, చివరగా శాంతి మంత్రం చెప్ప బడ్డాయి.
భాగవతం లేదా భాగవత పురాణం లేదా శ్రీమద్భాగవతం హిందూ మత సంప్రదాయంలోనూ, సాహిత్యంలోనూ, ఆలోచనా విధానంలోనూ ముఖ్యమైన ప్రభావం కలిగిన ఒక పురాణము.
ఇది భగవంతుని కథ గాను, భగవంతునికి శరణాగతులైన భక్తుల కథగాను భక్తి యోగాన్ని చాటి చెప్పే ప్రాచీన గాథ.
ప్రధానంగా విష్ణువు, కృష్ణుడు, ఇతర భగవదవతారాలు గురించి ఈ గ్రంథంలో చెప్పబడ్డాయి.
గోపథ బ్రాహ్మణము (సంస్కృతం: गोपथ ब्राह्मण, Gopatha Brāhmaṇa) వ్యాఖ్యాన రూపమైన గ్రంథము అథర్వణవేదము నకు సంబంధించిన వైదిక క్రతువులను వర్ణిస్తూ గద్య రచనలున్న ఒక కళరూపము, అర్వాచీన బ్రాహ్మణాలలో ఇది ఒక్కటే మాత్రమే ఉంది.
ఈ గ్రంథము ఇద్దరు మహర్షులు అయిన శౌనకుడు, పిప్పలాదుడు లకు అథర్వణవేదము మూలరూపాలలో సంబంధం ఉంది..
అంతర్గత ఔషధం మీద ప్రారంభ ఆయుర్వేద పాఠం.
ఇది ఆయుర్వేదం యొక్క మూడు పురాతన గ్రంథాలలో పురాతనమైనదని నమ్ముతారు.
సామవేదానికి సంబంధం కలిగి ఉంది.
ఇది 108 ఉపనిషత్తుల ముఖ్య ఉపనిషత్తులలో 9 వ సంఖ్యగా ఉంది.
ఇది పది అధ్యాయాలు ఉన్న ఛాందోగ్యో బ్రాహ్మణాలో భాగం.
చందస్సు (छंदः) అనేది, వేదము యొక్క మీటర్ యొక్క అధ్యయనం, ఆరు వేదాంగ విభాగాలలో ఒకటి, లేదా వేదాల అవయవాలు.
బృహత్ పరాశర హోరశాస్త్రము తర్వాత అంతటి శ్రేష్టమైన కృతి జైమినీ సూత్రాలు లేదా ఉపదేశ సూత్రాలు.
ఇందులో జైమినీ, బృహత్ పరాశర హోరశాస్త్రానికి టీకా తాత్పర్య సహిత విస్తృతమైన భాష్యాన్ని చెప్పి "జైమినీ జోతిష్యశాస్త్రానికి" శ్రీకారం చుట్టబడింది
జైమిని మహాభారతం రచించాడు.
దీనిని "జైమిని భారతం" అంటారు.
దీనిలోని అశ్వమేధ పర్వం బాగా ప్రసిద్ధిచెందినది.
జ్యోతిష గ్రంథము : మొత్తము నాలుగు అథ్యాయములు.
ఛాందోగ్య అనువాదము : ఇది తంత్ర గ్రంథము.
జైమినీయ సౌత సూత్రము
జైమినీయ గృహ్య సూత్రము
స్మృతి మీమాంస : పూర్వ మీమాంస సూత్రాలుఆచారబద్ధమైన హిందూ సంప్రదాయాలు, యోగా.
తంత్రాన్ని వేదాలకు చెందిన వారి కుటుంబంతో పాటు, వారి సహాయకుడు గ్రంథాలు, వంశీయులతో కూడిన స్వచ్ఛంద ఆచారాల కుటుంబంగా సంగ్రహించబడుతుంది.
తైత్తిరీయోపనిషత్తు ప్రధానంగా బ్రహ్మము గురించిన విచారణ చేసింది.
ఉపనిషత్తు‌లలో ఇప్పటికీ సాంప్రదాయకంగా బోధన ఉన్నది దీనికే.
అంతేకాక ప్రస్తుత కాలంలోని కర్మ కాండలు (పూజలు) మొదలగు వాటిలో విరివిగా ఉపయోగిస్తున్నారు.ఇది కృష్ణయజుర్వేదతిత్తిరిశాఖకు చెందినది.
దీనిని తిత్తిరిపక్షులు ప్రకటించాయి.
తిరుప్పగుజ్ - ఒక గొప్ప తమిళ శైవ గ్రంథం గతకాలంలోని గొప్ప సిద్ధూ-సెయింట్ అరుణగిరి నాథర్ రచించింది.
తిరువరూప - తిరువరూప గొప్ప సిద్ధ-సెయింట్ వాళ్ళలర్ చేత వ్రాయబడిన ఒక ముఖ్యమైన తమిళ శైవత్వ గ్రంథము.
తిరుమురై - ప్రాచీన తమిళ శైవత్వం రచనలలో ముఖ్యమైనది.
తమిళంలో పన్నెండు భాగములు సంగ్రహము.
తిరువాసగం - గొప్ప సెయింట్ 'మనికవసాగర్' పాడిన అతి ముఖ్యమైన తమిళ శైవత్వ గ్రంథంలో ఒకటి.
ఈ పనిని దేవుడు శివ స్వయంగా రచించాడు.
తిరుకోవో - ఒక ముఖ్యమైన తమిళ శైవత్వ గ్రంథం మానివావాసాగర్ పాడింది, మళ్ళీ దేవుని శివ రచించింది.
తేవరామ్ - ఒక ముఖ్యమైన తమిళ శైవత్వ గ్రంథం.
తిరువిలైదల్ పురాణం - పరాంజ్యోతి మునివర్ రచించిన ఒక ముఖ్యమైన తమిళ శైవత్వ గ్రంథము, "మధురై"లో "శివనాధర్"గా (దేవుని దేవత మీనాచీ యొక్క భార్య) 64 శివపు నాటకాలు వివరించేది.
తిరుక్కురల్ - తమిళనాడు లోని త్రివరల్లరు రాసిన ముఖ్యమైన తమిళ గ్రంథం.
తిరుమంటరామ్ - గత గొప్ప సిద్ధా-సెయింట్ త్రివులార్ చే వ్రాయబడిన మతపరమైన కవిత్వం యొక్క ఒక ముఖ్యమైన తమిళ శైవుల రచన.
శక్తిశాస్త్రంలో అత్యంత ముఖ్యమైన రచనలలో ఒకటి.
ఇది పురాణాలలో ఒకటి.
తమిళంలో 4000 శ్లోకాలు కలెక్షన్; విష్ణువుపై ఆల్వార్స్ సాధువులు పాడింది.
ద్రావిడ వేదంగా పరిగణించబడుతుంది.
దేవి మహాత్మ్యం అమ్మవారిని ఈ సృష్టి మూలకర్త గానూ పరమోత్కృష్టమైన శక్తి స్వరూపిణి గానూ కీర్తించే హిందువుల పవిత్ర గ్రంథం.
ఇది మార్కండేయ పురాణంలో ఉంది.
ఇది సా.శ 400-600 మధ్యలో సంస్కృతంలో రాయబడింది.
దేవి మహాత్మ్యమునే దుర్గ సప్తశతి అని కూడా వ్యవహరిస్తారు.
ఇందులో పదమూడు అధ్యాయాలు, ఏడు వందల శ్లోకాలు ఉన్నాయి.
దేవి భాగవత పురాణం, దేవి ఉపనిషత్తుల లాంటి శాక్తేయ ఉపనిషత్తులతో పాటు దేవి మహాత్మ్యం కూడా శాక్తేయ సాంప్రదాయంలో ముఖ్యమైన గ్రంథం.
నారసింహ పురాణము (నరసింహ పురాణం) (సంస్కృతం: नरसिंह पुराण) ఉపపురాణాలలో ఒకటి.
ఇందులో 68 అధ్యాయాలు ఉన్నాయి.
విష్ణు యొక్క పది అవతారాల యొక్క కథలు, సూర్య వంశము (సౌర రాజవంశం), చంద్ర వంశము (సోమ రాజవంశం) యొక్క రాజుల యొక్క చిన్న వంశపారంపర్య జాబితాలు, శుద్ధోధనుడు కుమారుడు అయిన బుద్ధుడుతో ముగిసిన మాజీలు, ఉదయనా యొక్క మనవడు క్షేమకాతో వంటివి కలిగి ఉంది.
వ్యాసుడు రచించిన అష్టాదశ పురాణములలో నారద పురాణం ఒకటి.
ఈ పురాణంలో 25,000 శ్లోకాలు ఉన్నాయి.
పురాణంలో సాధారణంగా అధ్యాయాలలో పాదాలు ఉంటాయి, కాని ఈ పురాణంలో పాదాలలో అధ్యాయాలు ఉన్నాయి.
నారద పురాణాన్ని నారదీయ పురాణం అని కూడా పిలుస్తారు.
నారద పురాణంలో పూర్వార్థం, ఉత్తరార్థం అని రెండు భాగాలు ఉన్నాయి.
పుర్వార్థం సంభాషణ సనక మహర్షికి నారదుడుకి మధ్య జరుగుతుంది.
రెండవ భాగం అయిన ఉత్తరార్థంలో వశిష్ఠ మహర్షి వక్త, మాంధాత శ్రోత.
ఈ పురాణంలో వేద వేదాంగాల గురించి, మంత్రముల గూర్చి, వివిధ దేవతా కవచాల గురించి చెప్పబడింది.
ఉత్తర భాగంలో మోహిని రుక్మాంగద చరితం ఉంది.
ఈ రుక్మాంగద చరితానికి బృహన్నారదీయం అని నామాంతరం ఉంది.
జైమినీ తన ఉత్కృష్ట కృతి అయిన పూర్వ మీమాంస సూత్రాలు (“తొలి అవలోకన”) యొక్క కృతికర్తగా ప్రసిద్ధిపొందాడు.
దీనేనే కర్మ-మీమాంస అనికూడా అంటారు.
ఈ గ్రంథమే ఆరు ప్రాచీన భారతీయ తత్త్వ దర్శనాలలో ఒకటైన పూర్వ మీమాంస శాఖకు మూలాధారము.
క్రీ.పూ 3వ శతాబ్దానికి చెందిన ఈ కృతిలో మూడు వేల సూత్రాలు, మీమాంస శాఖకు ఆధారభూతమైన పాఠ్యము ఉన్నాయి.
క్రీస్తు శకంలోని తొలి శతాబ్దాలలో శబరుడు జైమిని యొక్క పూర్వమీమాంస వ్యాఖ్యానం చేశాడు.
108 ఉపనిషత్తులలో కఠోపనిషత్తు తరువాత నాలుగవ ఉపనిషత్తు ప్రశ్నోపనిషత్తు.
ఈ ఉపనిషత్తు అంతా ప్రశ్నలతో నడుస్తుంది.
ఈ ఉపనిషత్తులో 6 ప్రశ్నలు వస్తాయి.
ఆదిశంకరాచార్యులు ఈ ఉపనిషత్తుకి భాష్యం వ్రాశారు.
పిప్పలాదుడు అనే బ్రహ్మవేత్తను ఆరుగు మహర్షులు వచ్చి ఆరు ప్రశ్నలు వేస్తారు.
మెదటి నాలుగు ప్రశ్నలు ప్రాణానికి సంబధించింది.
తరువాతి ప్రశ్నలు ప్రణవానికి సంబంధించింది.ఇందులోని విషయములు ఆరువిధములుగ విభక్తములు.
ఈప్రశ్నలు - (1) ప్రజాపతి ఉత్పత్తి.
(2) ప్రాణవాయువుయొక్క ఔన్నత్యము (3) శరీరధాతువులయొక్క విధాగమును గూర్చి (4) జాగ్రత్సప్నావస్థల గురుంచి (5) ఓంకారధ్యానము గురుంచి (6) మనుష్యులయందున్న షోడశభాగముల గురుంచి, విద్యార్థుల వలన గురువును గురుంచి వేయబడినవి.
వేదసంహిత లోని మంత్రమును, శాస్త్రవిధిని వివరించేది, యజ్ఞయాగాదులలో వాడే మంత్రాల వివరణను తెలిపే వచన రచనలు.
ఇది గృహస్తులకు ఎక్కువగా వినియోగపడుతుంది.
ఋగ్వేదంలో ఐతరేయ బ్రాహ్మణము, సాంఖ్యాయన బ్రాహ్మణము అనే రెండు విభాగాలున్నాయి.
అలాగే శుక్ల యజుర్వేదంలో శతపథబ్రాహ్మణము, కృష్ణ యజుర్వేదంలో తైత్తిరీయ బ్రాహ్మణము, మైత్రాయణ బ్రాహ్మణములు ఉన్నాయి.
సామవేదంలో ఛాందోగ్య బ్రాహ్మణము, తాండ్య (పంచవింశ) బ్రాహ్మణము, ఆర్షేయ బ్రాహ్మణము, షడ్వింశ బ్రాహ్మణము, అదభుత బ్రాహ్మణము, ఉపనిషత్ బ్రాహ్మణములు ఉన్నాయి.
అధర్వణ వేదం లోని బ్రాహ్మణమును గోపథ బ్రాహ్మణము లోని అంటారు.
తాండ్య బ్రాహ్మణా న్ని పంచవింశ బ్రాహ్మణం లేదా ప్రౌఢ బ్రాహ్మణం అని కూడా వ్యవహరింతురు.
ఇది సామవేదము నకు చెందిన ఇరవైఅయిదు ప్రపాఠకాలు (అధ్యాయాలు) కలిగి ఉన్న బ్రాహ్మణం.
ఇది  కౌతుమ ,  రణయణీయ అనే రెండు శాఖ లకు చెందినది.
సాధారణంగా ఇది ఉద్గతారుల బాధ్యతలు, మరీ ముఖ్యంగా వివిధ రకాల శ్లోకాల యొక్క బాధ్యతల గురించి వ్యవహరిస్తుంది (తెలియజేస్తుంది).
పద్మ పురాణం హిందూ పవిత్ర గ్రంథాలైన అష్టాదశ (పద్దెనిమిది) పురాణాలలో ఒకటి.
ఇందులో ఎక్కువగా విష్ణువు గురించి ప్రస్తావన ఉంటుంది.
శివుడి గురించి, శక్తి (అమ్మవారు) గురించి కూడా కొన్ని అధ్యాయాలు ఉన్నాయి.
ప్రస్తుతం ఈ పురాణం యొక్క రాతప్రతులు వివిధ పాఠాంతరాల రూపంలో లభ్యమౌతున్నాయి.
వీటిలో రెండు ముఖ్యమైనవి.
ఈ రెండింటి మధ్యలో చాలా తేడాలున్నాయి.
ఒకటి భారతదేశం తూర్పు ప్రాంతానికి చెందినది కాగా మరొకటి పడమర ప్రాంతానికి చెందినది.
ఇది 55,000 శ్లోకాలు కలిగిన పెద్ద గ్రంథాలలో ఒకటిగా చెప్పబడుతున్నా ప్రస్తుతం అందుబాటులో ఉన్న ప్రతులలో సుమారు 50,000 శ్లోకాలు ఉన్నాయి.
బృహదారణ్యకోపనిషత్తు (సంస్కృతం : बृहदारण्यक उपनिषद्) ఉపనిషత్తులలో ప్రాచీనమైనది, ముఖ్యమైనది.
ఇది శతపత బ్రాహ్మణములో భాగము.
ముక్తికా సూత్రమునందున్న 108 ఉపనిషత్తులలో ఇది పదవ స్థానమునందు ఉంది.
దీనికి ఆదిశంకరాచార్యులు భాష్యము రాశారు.ఇందు శ్వమేధమును గురుంచి చెప్పబడింది.
ఆత్మనుండి ప్రపంచము సృష్టి అయినట్లుకలదు.
2వ భాగమందు వేదాంత చర్చలు ఉన్నాయి.
బ్రహ్మ శాస్త్రములచే నగమ్యుడనియు, అభ్యాసము వలన బ్రహ్మను కనుక్కొనవచ్చునని తెలుపబడింది.
యాజ్ఞవల్క్యజనకులకు జరిగిన చర్చ ఇందు ఉంది.
యాజ్ఞవల్క్యుడు బ్రహ్మ యనగ అచ్యుతుడు నిరంజనుడు, నరాకారుడు, అచలుడు అని చెప్పియున్నాడు.
జనకునకును యాజ్ఞవల్క్యునకును ఆత్మను గూర్చి చర్చయు, ఇట్టి గ్రంథము హైందవవాజ్మయమందు లేదనుట అతిశయోక్తి కాదు.
యాజ్ఞవల్క్యనకును ఆతని భార్య మైత్రేయికిని జరిగిన సంభాషణము ఇందు గృహమును త్యజించి వాన ప్రస్థమును స్వీకరించుటకు గల విషయములు వర్ణితములు.
ఇందు పునర్జన్మ గురుంచి చెప్పబడియున్నది.
బ్రహ్మ పురాణము విష్ణుదేవునితో సమానమైనది.
బ్రహ్మ పురాణం సర్వపాపాలను తొలగించి సర్వపురుషార్ధములకు పొందడానికి సర్వ శాస్త్రాలకంటే విశేషము కలది అని శాస్త్రోక్తి.
ఇది వేదవ్యాసుడు తన శిష్యుడైన జైమినికి చెప్పాడు.
అష్టాదశ పురాణాలలో బ్రహ్మ పురాణం ఒకటి.
బ్రహ్మ పురాణములో 246 అధ్యాయాలు ఉన్నాయి.
బ్రహ్మ పురాణములో విశేషముగా పుణ్య క్షేత్రాల గురించి చెప్పబడింది.
భూమి, ద్వీప, పర్వత, నదీ, సముద్ర పుణ్య తీర్ధముల గురించి చెప్పబడింది.
గౌతమీ మాహాత్మ్యములో అనేక నదులు, పురుషోత్తమ క్షేత్రమైన పూరీ జగన్నాధ క్షేత్రము గురించి చెప్పబడింది.
బ్రహ్మవైవర్త పురాణములో 18 వేల శ్లోకాలు ఉన్నాయి అని మత్స్య పురాణములోను, నారద పురాణము లోను చెప్పబడింది.
కాని ఇప్పుడు 12 వేల పై చిలుకు శ్లోకాలు మాత్రమే కనిపిస్తున్నాయి.
ఇది ముఖ్యముగా పరబ్రహ్మ వ్యాప్తము గురించి చెప్పుచున్నది గనుక దీనిని బ్రహ్మవైవర్త పురాణము అన్నారు.
ఈ పురాణము నాలుగు భాగాలుగా విభజింపబడింది.
బ్రహ్మ ఖండము - బ్రహ్మాండోత్పత్తి గిరించి, సృష్టి గురించి
ప్రకృతి ఖండము - ఆదిశక్తి గురించి, ఆమె అంశన ప్రభవించిన దేవతల గురించి
గణేశ ఖండము - గణపతి జననవృత్తాంతము, జమదగ్ని పరశురాముల వృత్తాంతము
శ్రీకృష్ణ ఖండము - పరబ్రహ్మమే కృష్ణునిగా అవతరించి చేసిన చర్యలువేదాల విభజన భాగాలలో ఒకటి, వాటి రెండవ విభాగము.
అద్వైత వేదాంతలో ముఖ్యమైన గ్రంథాలు.
బ్రహ్మాండ పురాణము ఒక హిందూ ధార్మిక గ్రంథము.
ఇది ముఖ్యమైన పురాణాలలో ఒకటి.
సంఖ్యాపరంగా దీనిని 18వ పురాణంగా చెబుతారు.
ఈ గ్రంథంలో ఆధ్యాత్మ రామాయణము అంతర్గతమై ఉంది.
బ్రహ్మ తెలిపిన విశ్వతత్వము (బ్రహ్మాండము) గురించి ఇందులో ఉన్నందున దీనికి "బ్రహ్మాండపురాణము" అనే పేరు వచ్చింది.
ఇందులో విశ్వము లేదా సకల జగత్తు ఒక హిరణ్యమయమైన అండము (బ్రహ్మాండము) నుండి ఉద్భవించినట్లుగా తెలుపబడింది.
ఆధ్యాత్మ రామాయణము, రాధాకృష్ణుల విశేషములు, పరశురామావతారము వంటి కథలు ఈ పురాణంలో ఉన్నాయి.
ఇందులో మొత్తం 12,000 శ్లోకాలున్నాయి.
ఒక బ్రాహ్మణునికి బహుమతిగా ఇవ్వడానికి ఇది ఉచితమైన గ్రంథమని చెబుతారు.
బ్రహ్మాండ పురాణము ముఖ్యమైన పురాణాలలో ఒకటి.
సంఖ్యాపరంగా దీనిని 18వ పురాణంగా చెబుతారు.
ఈ గ్రంథంలో ఆధ్యాత్మ రామాయణము అంతర్గతమై ఉంది.
బ్రహ్మ తెలిపిన విశ్వతత్వము (బ్రహ్మాండము) గురించి ఇందులో ఉన్నందున దీనికి "బ్రహ్మాండపురాణము" అనే పేరు వచ్చింది.
ఇందులో విశ్వము లేదా సకల జగత్తు ఒక హిరణ్యమయమైన అండము (బ్రహ్మాండము) నుండి ఉద్భవించినట్లుగా తెలుపబడింది.
ఆధ్యాత్మ రామాయణము, రాధాకృష్ణుల విశేషములు, పరశురామావతారము వంటి కథలు ఈ పురాణంలో ఉన్నాయి.
ఇందులో మొత్తం 12,000 శ్లోకాలున్నాయి.
ఒక బ్రాహ్మణునికి బహుమతిగా ఇవ్వడానికి ఇది ఉచితమైన గ్రంథమని చెబుతారు.
భగవద్గీతలో భగవంతుని తత్వము, ఆత్మ తత్వము, జీవన గమ్యము, గమ్యసాధనా యోగములు బోధింపబడినవి.
"మహా" పురాణ గ్రంథాలలో హిందూ సాహిత్యం, "ది బుక్ ఆఫ్ గాడ్" అనేది సంస్కృతం భాషలో ఉంది.
భవిష్య పురాణం వేద వ్యాస మహర్షి రచించిన అష్టాదశ పురాణాలలో ఏకాదశ పురాణం.
ఈ పురాణంలో మొత్తం 5 భాగాలున్నాయి.
మొదటి భాగంలో విష్ణువు, శివుడు, సూర్య భగవానుని జననం వర్ణించ బడింది.
రెండవ, మూడవ, నాల్గవ భాగాలలో ఆ దేవతల గొప్పతనం వర్ణించ బడింది.
ఐదవ భాగంలో స్వర్గలోక వర్ణన ఉంది.
మహాభారతం హిందువులకు పంచమ వేదముగా పరిగణించబడే భారత ఇతిహాసము.
సాహిత్య చరిత్ర పక్రారం మహాభారత కావ్యము వేద కాలం తర్వాత, అనగా సుమారు 400 బి.సి.లో దేవనాగరి భాష అనబడిన సంస్కృతం భాషలో రచించబడినది  మహాభారత మహాకావ్యాన్ని వేదవ్యాసుడు చెప్పగా గణపతి రచించాడని హిందువుల నమ్మకం.
18 పర్వములతో, లక్ష శ్లోకములతో (74,000 పద్యములతో లేక సుమారు 18 లక్షల పదములతో) ప్రపంచము లోని అతి పెద్ద పద్య కావ్యములలో ఒకటిగా అలరారుచున్నది.
ఈ మహా కావ్యాన్ని 14వ శతాబ్దంలో కవిత్రయముగా పేరు పొందిన నన్నయ, తిక్కన, ఎర్రన (ఎఱ్ఱాప్రగడ) లు తెలుగు లోకి అనువదించారు.
భాగవతం లేదా భాగవత పురాణం లేదా శ్రీమద్భాగవతం హిందూ మత సంప్రదాయంలోనూ, సాహిత్యంలోనూ, ఆలోచనా విధానంలోనూ ముఖ్యమైన ప్రభావం కలిగిన ఒక పురాణం.
ఇది భగవంతుని కథ గాను, భగవంతునికి శరణాగతులైన భక్తుల కథగాను భక్తి యోగాన్ని చాటి చెప్పే ప్రాచీన గాథ.
ప్రధానంగా విష్ణువు, కృష్ణుడు, ఇతర భగవదవతారాలు గురించి ఈ గ్రంథంలో చెప్పబడ్డాయి.
ఋషుల కోరికపై సూతుడు తాను శుక మహర్షి ద్వారా విన్న ఈ భాగవత కథను వారికి చెప్పినట్లుగాను, దానిని వేద వ్యాసుడు గ్రంథస్తం చేసినట్లుగాను ఈ కథ చెప్పబడింది.
భాగవతంలో వివిధ భాగాలను "స్కంధాలు" అంటారు.
వివిధ స్కంధాలలో భగవంతుని అవతార కార్యాల వర్ణనలు, భక్తుల గాథలు, పెక్కు తత్వ బోధలు, ఆరాధనా విధానాలు, ఆధ్యాత్మికమైన సంవాదాలు పొందుపరచబడినాయి.
భగవంతుని 21 అవతారాలు లీలలు సవివరంగా వర్ణింపబడ్డాయి.
హిందువులందరికీ ఇది పరమ పవిత్రమైన గ్రంథము.
ఇది మొత్తము ద్వాదశ (12) స్కంధములుగా విభజించబడింది.
మత్స్య పురాణము శైవము.
వాయుపురాణమున వ్రతాదికములు తక్కువ.
దీనిలో అవి ఎక్కువ.
చైత్ర అమావాస్యనాడు పార్వతి కుక్షిని భేదించుకొని షడాసనుడు పుట్టెనని, భారతమున కార్తిక అమావాస్యనాడు, లేక ఆగ్రహాయణ శుద్ధ ప్రతిపత్తునాడు శరవణమున కుమారోత్పత్తి అని ఇందులో ఉంది.
కాళిదాసు నకు కుమారసంభవము కావ్య రచనలలో శివపురాణముతో పాటు ఇందలి కుమారకథ కూడా ఆలతి ఆధారము.
ఇందలి శ్రాద్ధ కల్పము ప్రాచీనము.
శ్రాద్ధమునకు ద్రవిడులును, కోకనులును (అనగా కొంకణులు) నిషిద్ధులు.
ఇందు ఉత్తరదేశములయందు లేని దేవాలయ గోపురములయు, దేవదాసికలయు ప్రసంగమున్నది.
హిందూ పురాణాలలో ప్రముఖమైన మార్కండేయ పురాణం జైమిని, మార్కండేయుడు మధ్య చర్చా విషయంగా వివరించబడింది.
మనుస్మృతి పురాతనమైన హిందూ మతం యొక్క ధర్మశాస్త్రాలలో ఒకటి.
దీన్ని మనుధర్మ శాస్త్రం అని, మానవ ధర్మ శాస్త్రం, ప్రారంభ రచన పని అని అంటారు.
క్రీస్తు పూర్వం 200 - క్రీస్తు శకం 200 మధ్య మను అను ఋషి వ్రాశాడు.
ముండక ఉపనిషత్తు లేదా ముండకోపనిషత్తు అత్యంత ప్రాచీన ఉపనిషత్తులలో ఒకటి.
ఈ ఉపనిషత్తు అధర్వణ వేదమునకు సంబంధించింది.
"ముక్తిత" సూత్రాలననుసరించి ఇది 108 ఉపనిషత్తులలో 5 వ ది.
శౌనకుడు అనే జిజ్ఞాసువు అంగిరస మహర్షి వద్దకు వచ్చి "ఏది తెలుసుకుంటే సర్వమూ తెలుసుకున్నట్లవుతుంది?"
అని అడిగిన ప్రశ్నకు అంగిరసుడు "పరావిద్య, అపరావిద్య అని రెండు రకాలు తెలుసుకోవలసినవి ఉన్నాయని బ్రహ్మవిదులు అంటారు.
పరావిద్య అంటే పరబ్రహ్మకు సంబంధించిన జ్ఞానం.
అపరావిద్య అంటే లౌకికమయిన ధర్మాధర్మాలకు సంబంధించింది.
మండూక మహర్షి ప్రోక్తమైనందున దీనిని మాండూక్యోపనిషత్తు అంటారు.
ఇది అథర్వ వేదానికి చెందినది.
ఆన్నిటికన్నా చిన్నదైన ఈ ఉపనిషత్తులో 12 మంత్రాలు మాత్రమే ఉన్నాయి.
అయినా మొత్తం ఉపనిషత్తుల సారం ఇందులో నిక్షిప్తమై ఉంది.
మైత్రాయణీ ఉపనిషత్తు లో 7అధ్యాయములు ఉన్నాయి.
ఆత్మను గురుంచి చెప్పబడింది.
ఈ రహస్యము ఇక్ష్వాకు వంశోద్భోవుడైన బృహద్రధునకు ఉపదేశించడమైనది.
ఇందు చర్చింపబడిన విషయమంతయు మూడు ప్రశ్నలలోనిముడ్పంబడియున్నది.
(1) ఆత్మ దేహములో నెట్లు ప్రవేశించును (2) పరమాత్మ జీవాత్మ యెట్లగుచున్నది?
(3) మోక్షసాధనమెట్లు?
ఈ ఉపనిషత్తులోని మిగిలన భాగమంతయు ఖిలకాండమని చెప్పవచ్చును.
ఇందు ప్రపంచోత్పత్తిక గాథ గలదు.
రజ,స్సత్వ, తమోగునములు బ్రహ్మ, విష్ణు, మహేశ్వరులకు గలవని చెప్పబడియున్నది.
ఓంకారము యొక్క ప్రాముఖ్యమును గూర్చి చర్చింపబడింది.
జాగ్రత్, స్వప్నా, సుషుప్తావస్థలే కాక బ్రహ్మకు దురీయావస్థ కూడా నున్నదని చెప్పబడియున్నది.
యువరాజు రాముడికి వశిష్ట ఋషి యొక్క ఉపన్యాసం.
ఇది యోగ యొక్క ముఖ్యమైన పాఠం అలాగే అద్వైత వేదాంతము.
ఈ పుస్తకంలో సుమారు ముప్పై వేల శ్లోకాలు అలాగే అనేక చిన్న కథలు, కథనాలు ఉన్నాయి.
హిందూ లేదా వేద పాఠశాలల యొక్క ఆరు దర్శనాలలో ఒకటి, భగవద్గీత, హఠ యోగా ప్రదిపికలతో పాటు, యోగా చరిత్రలో ఒక మైలురాయి.
వేదం అనగా ('విద్' అనే ధాతువు నుండి) 'జ్ఞానం' అని అర్ధం.
యజుర్వేదం అంటే యాగాలు ఎలాచేయాలో చెప్పేది.
యాగము, బలి, దానము మొదలైనవాటిని ఆచరించేటపుడు ఋత్విక్కులు చెప్పే మంత్రాలు యజుర్వేదంలో ఉన్నాయి.
ఋక్‌ యజుస్సామ అథర్వణ వేదాలు నాలుగింటిలో రెండవది.
ఋగ్వేదంలో మంత్రాలు ఋక్కులు, సామవేదంలో సామలు.
ఇవి రెండూ కానివి యజుర్వేద మంత్రాలు.
సంప్రదాయబద్ధంగా యాజ్ఞవల్క్య మహర్షిని గౌరవించటానికి యోగ మీద ఒక శాస్త్రీయ గ్రంథము.
భారతీయ వాఙ్మయములో ఆదికావ్యముగాను, దానిని సంస్కృతము లో రచించిన వాల్మీకి మహాముని ఆదికవిగాను సుప్రసిధ్ధము.
సాహిత్య చరిత్ర పక్రారం రామాయణ కావ్యము వేద కాలం తర్వాత, అనగా సుమారు 500 B.c లో దేవనాగరి భాష అనబడిన సంస్కృతం భాషలో రచించబడింది.. రామాయణం కావ్యంలోని కథ త్రేతాయుగం కాలంలో జరిగినట్లు వాల్మీకి పేర్కొన్నారు.
అన్ని భారతీయ భాషలందును, అన్ని ప్రాంతములందు ఈ కావ్యము ఎంతో ఆదరణీయము, పూజనీయము.
ఇండొనీషియా, థాయిలాండ్, కంబోడియా, మలేషియా, వియత్నాం, లావోస్ దేశాలలో కూడా రామాయణ గాథ ప్రచారంలో ఉంది.
ఇండోనీషియా లోని బాలి దీవిలో రామాయణము నృత్య నాటకము బాగా ప్రసిద్ధము.
రామచరితమానస్ (रामचरितमानस) రామాయణం తులసిదాస్ చేత ఒక అవధి అనువాదము.
లింగ పురాణం హిందూమతం పవిత్ర గ్రంథాలైన అష్టాదశ పురాణాల్లో ఒకటి.
ఇందులో ప్రధానంగా శైవ సంప్రదాయాల గురించి వివరించబడింది.
దీని రచయితను గురించి, రాయబడిన కాలం గురించి స్పష్టమైన వివరాలు లేవు.
ఒక అంచనా ప్రకారం దీనిని క్రీ.పూ 5 నుంచి 10 వ శతాబ్దం మధ్యలో రాసి ఉండవచ్చు.
ఈ గ్రంథం అనేక భిన్నమైన పాఠాంతరాల్లో లభ్యమౌతూ ఉంది.
కాల గమనంలో అనేక మార్పులకు లోనవుతూ వచ్చినట్లు తెలుస్తుంది.
మొత్తం గ్రంథం 163 అధ్యాయాలతో ప్రధానంగా రెండు భాగాలుగా విభజించబడింది.
బ్రాహ్మణాలు (దేవనాగరి: ब्राह्मणम्) హిందూ మతం శ్రుతి సాహిత్యం యొక్క భాగంగా ఉన్నాయి.
వారు ఆచారాలు సరైన పనితీరు వివరించే నాలుగు వేదాల మీద వ్యాఖ్యానాలు ఉన్నాయి.
ప్రతి వేద శాఖ (పాఠశాల), దాని సొంత బ్రాహ్మణాలను కలిగి ఉంది.
ఈ అనేక గ్రంథాలు మహాజనపదులు కాలంలో ఎన్ని ఉనికిలో ఉన్నాయో తెలియదు.
పద్దెనిమిది పురాణాలలో ఒకటైన ఈ పురాణములో వరాహ దేవుడు భూదేవి మానవ కళ్యాణం గురించి అడిగిన ప్రశ్నలకు చెప్పిన విషయాలు వరాహ పురాణంలో ఉన్నాయి.
దీనిలో 24,000 శ్లోకాలు ఉన్నాయి.
వ్యాసుడు చేత రచింపబడ్డ పద్దెనిమిది పురాణాలలో వామన పురాణం ఒకటి.
శ్రీమహావిష్ణువు త్రివిక్రమ స్వరూపుడైన బలి చక్రవర్తిని పాతళ లోకానికి పంపిన ఐదవ అవతారమైన వామన అవతారంపై ఆధారమైనది ఈ పురాణం.
ఈ పురాణం పూర్వ భాగం ఉత్తర భాగం అంబే రెండు భాగాలుగా విభజింపబడింది.
పూర్వభాగంలో 10 వేల శ్లోకాలు ఉన్నాయి, ఉత్తర భాగం ఇప్పుడు లభించడం లేదు.
ఈ పురాణంలో శ్లోకాలే కాకుండా గద్య భాగాలు కూడా ఉన్నాయి.
పూర్వ భాగంలో 97 అధ్యాయాలు ఉన్నాయి.
కురుక్షేత్రం లోని బ్రహ్మ సరోవరాన్ని విశేషంగా 28 అధ్యాయలలో సరో మహత్యంగా అనే పేరుతో వర్ణింపబడుతుంది.
బలి చక్రవర్తి జరిపిన యజ్ఞం కురుక్షేత్రంలో జరిపినట్లు చెప్పబడింది.
ఈ పురాణానికి ప్రధాన వక్త పులస్త్యుడు, శ్రోత నారదుడు.
వాయు పురాణము, శైవ పురాణము, వాయువుకు అంకితం చేయబడింది.
ఇందులో 24,000 శ్లోకములు ఉన్నాయి.
బాణభట్టు తన రచనలైన కాదంబరి, హర్షచరిత్ర ఈ వాయు పురాణాన్ని గురించి ప్రస్తావించాడు.
హర్ష చరిత్రలో ఈ గ్రంథం తన స్వగ్రామంలో తనకు చదివి వినిపించినట్లు చెప్పాడు..పర్షియన్ యాత్రికుడు అలె బెరూని కూడా తన రచనలో అష్టాదశ పురాణాల గురించి ప్రస్తావించాడు.
అందులో వాయుపురాణం సా.శ.
600 కు పూర్వనుంచే అత్యంత పవిత్రమైన గ్రంథంగా లెక్కించబడేదని తెలియజేశాడు..ఈ పురాణంలో విశ్వం సృష్టి, పునఃసృష్టి, కాలాన్ని లెక్కించడం, అగ్ని, వరుణాది దేవతల మూలాల్ని, అత్రి, భృగు, అంగీరసాది ఋషుల వంశ మూలాలు, వారి వారసులు, దైత్యులు, రాక్షసులు, గంధర్వులు, పితృదేవతలు మొదలగు వారి మూలాలు, పశుపక్ష్యాదుల, పలు రాజ వంశీకుల వంశ వృ‍క్షాలు మొదలైన వాటిని గురించి వివరించబడి ఉంది.
విష్ణు పురాణం చిరంజీవి అయిన మార్కండేయ మహర్షిచే చెప్పబండింది.
కృష్ణ వంశీయుడైన వజ్రుడు అను చక్రవర్తి సామంతరాజులు సంసేవిస్తున్న సమయంలో అక్కడకు వచ్చిన మహా ఋషులు, బ్రాహ్మణులు రాజును చూసి సనాతన వైష్ణవ ధర్మములు తెలుసుకొనుటకు వజ్రుడు అర్హుడని భావించి వైష్ణవ ధర్మమును తెలుసుకొమ్మని చెప్పారు.
వారి మాటలను విని వజ్రుడు వినమ్రుడై మునులను విష్ణు ధర్మము చెప్పమని ప్రార్థించాడు.
వారు మార్కండేయ మహాముని వైష్ణ ధర్మములు చెప్పుటకు అర్హుడని భావించి అతడిని విష్ణు ధర్మము చెప్పమని కోరారు.
సభాసదులు అందరూ వినుచుండగా వజ్రుడు మార్కండేయ మహార్హి సంవాదంగా విష్ణు పురాణం చెప్పబడింది.
విజ్ఞాన భైరవ తంత్రము - భైరవి (పార్వతి) భైరవరాజ్యం యొక్క అత్యధిక వాస్తవికతకు మార్గం యొక్క సారాన్ని వాస్తవికత మార్గంలో నడవడానికి బహిర్గతం చేసేందుకు భైరవుడు (శివుడు) ను అడుగడము జరిగింది.
హిందూమతంలో అత్యంత మౌలికమైన ప్రమాణంగా వేదాలను గుర్తిస్తారు.
వేదములను శృతులు (వినబడినవి) అనీ, ఆమ్నాయములు అనీ అంటారు.
"విద్" అనే ధాతువుకు "తెలియుట" అన్న అర్ధాన్నిబట్టి వేదములు భగవంతునిద్వారా "తెలుపబడినవి" అనీ, అవి ఏ మానవులచేతనూ రచింపబడలేదు అనీ విశ్వాసము.
కనుకనే వేదాలను అపౌరుషేయములు అని కూడా అంటారు.
వేదములను తెలిసికొన్న ఋషులను ద్రష్టలు అని అంటారు.
ద్రష్ట అంటే దర్శించినవాడు అని అర్ధం.
హిందూ శాస్త్రాల ప్రకారం వేదాలను ఋషులు భగవంతుని నుండి విని గానం చేశారు.
అందుకే వీటిని శ్రుతులు అని కూడా అంటారు.
వేదాలకు (1).
శ్రుతి, (2).
అనుశ్రవం, (3).
త్రయి, (4).
సమమ్నాయము, (5).
నిగమము, (6).
ఆమ్నాయము, (7).
స్వాధ్యాయం, (8).
ఆగమం, (9).
నిగమం అని తొమ్మిది పేర్లున్నాయి.
అష్టాదశ పురాణాలలో శివ పురాణం ఒకటి.
వాయవీయ సంహితలో చెప్పిన ప్రకారం ఇందులో 12 సంహితలు, లక్ష శ్లోకాలు ఉండేవట.
కాని వేదవ్యాసుడు పురాణాలను పునర్విభజన చేసిన తరువాత ఇందులో 24,000 శ్లోకాలు ఉన్నాయి.
వ్యాసుడు దీనిని తన శిష్యుడు రోమహర్షణునికి ఉపదేశించాడు.
శివ పురాణములో 26,000 శ్లోకాలు మరొక లెక్కలో ఉన్నాయి.
శివ పురాణాన్ని ఏడు సంహితలుగా విభజించారు.
శివ సంహిత: హఠ యోగాపై మూడు శాస్త్రీయ గ్రంథాలలో ఒకటి (ఇది కూడా చూడండి: గరందా సంహిత, హఠా యోగ ప్రదిపిక) తెలియని రచయిత వ్రాసినది.
ఈ టెక్స్ట్ లో హిందూ దేవుడు శివుడు తన భార్య పార్వతికి ప్రసంగించారు.
వాసుగుప్తా యొక్క శివ సూత్రాలు - కాశ్మీర్ శైవిజం యొక్క పునాదిగా రూపొందిన డెబ్భై ఏడుగురు అపోరిజమ్స్ సేకరణ.
యజుర్వేదం (సంస్కృతం: यजुर्वेदः యజుర్వేద, యజస్సులు "త్యాగం ఫార్ములా", వేదం "జ్ఞానం" ఒక తత్పురుష సమ్మేళనం), హిందూమతం యొక్క నాలుగు వేద గ్రంథాలలో ఒకటి, వేదంలోని ఋక్కులు, యజస్సులు, సామలు అన్నీ కలిసి ఒకే ఒక వేదరాశిగా ఉండేది.
కృతయుగం నుండి ద్వాపరయుగం వచ్చుసరికి వేదరాశిని అధ్యయనము చేయవలెనన్న బహుకష్టమని ఎక్కువ మంది పెద్దగాఉత్సాహము చూపించనందున ఒకే వేదరాశి (వేదాలను)ని వ్యాస మహర్షి ఒక క్రమం ప్రకారం నాలుగు భాగములుగా విభజించాడు.
ఈ వేదరాశిని వ్యాసుడు ఋక్కులు అన్నింటిని ఋక్సంహితగాను, యజస్సులు అన్నింటిని యజుస్సంహితగాను, సామలన్నింటినీ సామసంహితగాను విడదీసి అలాగే అథర్వమంత్రాలన్నీ ఒకచోట చేర్చి అథర్వసంహితగా తయారు చేసాడు.
కనుకనే ఆయన భగవానుడు వేదవ్యాసుడు అయ్యాడనీ చెబుతారు.
ఆవిధంగా నాలుగు వేదాలు ఋగ్వేదము, యజుర్వేదము, సామవేదము, అధర్వణవేదము మనకు లభ్యమయ్యాయి.
వేదాలలో ఆరు అంగాలు ఎంతో ముఖ్యం.
అవి (1) శిక్ష, (2) వ్యాకరణము, (3) ఛందస్సు, (4) నిరుక్తము, (5) జ్యోతిష్యము, (6) కల్పము.
వీటినే వేదాంగాలు అని అంటారు.
యజుర్వేద సంహిత, లేదా "సంకలనం", ప్రార్థనలో చారిత్రక వేద మతం యొక్క త్యాగం చేయటానికి అవసరమైన (మంత్రాలు) కలిగి ఉంది.
బ్రాహ్మణాలు, శ్రౌతసూత్రాలు దీనికి జోడించారు.
వీటికి అర్థ వివరణ, వాటి ప్రదర్శన వివరాలు సమాచారం కలిపారు.
శుక్ల యజుర్వేదం వాజసనేయి సంహిత ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది.
వాజసనేయి అనేది వాజసనేయి శాఖ స్థాపకుడు వాజసనేయ మహర్షి వారి జ్ఞాపకం, సంప్రదాయం నుండి అధికారంగా ఉద్భవించింది ఈ పేరు, వాజసనేయి సంహితలో నలభై అధ్యాయాలుతో కూడినది.
ఒక్కొక్క వేదంలోను మంత్ర సంహిత, బ్రాహ్మణము, అరణ్యకము, ఉపనిషత్తులు అని నాలుగు ఉపవిభాగాలున్నాయి.
యజుర్వేదం రెండు భాగాలు ఉంటుంది.
శుక్ల యజుర్వేదం మరియూ కృష్ణ యజుర్వేదం.
శుక్ల యజుర్వేదం లోని శాఖలు గురించి ఎన్నో భేదాలు ఉన్నాయి.
ఈ వేదంలో తెలిసిన శాఖలు 17 ఉన్నాయి.
అవి, (1) జాబాల, (2) కాపోల, (3)వైనతేయ, (4) అవటిక, (5) పారాశర, (6) తాపాయనీయ, (7) కాణ్వ, (8) భౌధేయ, (9) మాధ్యందిన (10) శాపేయ, (11) పౌండ్రవత్స (12) వైధేయ (13) కాత్యాయనీయ (14) ప్రధాన శాఖ (15) బైజావాప భేదం (తో) (16) ఔధేయ, (17) గాలవ శాఖలు అని తెలుస్తున్నది.
జాబాల శాఖకు 26, గాలవ శాఖకు 24 ఉపశాఖలు ఉన్నాయి.
శుక్ల యజుర్వేదం (కాణ్వ), శుక్ల యజుర్వేదం (మాద్యందిన) అనే రెండు శాఖలు ప్రస్తుతం లభ్యమవుతున్నాయి.
శుక్ల యజుర్వేదం (కాణ్వ) శాఖ (సంహిత) లో 40 అధ్యాయాలు, 328 అనువాకాలు, 2086 మంత్రాలు ఉన్నాయి.
ఈ శాఖ దక్షిణభారతంలో ప్రచారంలో ఉంది.
శుక్ల యజుర్వేదం (మాద్యందిన) శాఖ (సంహిత) లో 40 అధ్యాయాలు, 303 అనువాకాలు, 1975 మంత్ర కండికలు (ఖండాల), 3988 మంత్రాలు, 29625 శబ్దాలు (పదాలు), 88875 అక్షరాలు కనపడతాయి.
ఈ శాఖ ఉత్తరభారతంలో ప్రచారంలో ఉంది.
శృతి (श्रुति): హిందూ గ్రంథాల కానన్.
శృతికి రచయిత లేరు; ఋషుల చేత విన్న "సత్యం యొక్క విశ్వ శబ్దాలు" యొక్క దైవ రికార్డింగ్.
శుశ్రుత సంహిత: ఆయుర్వేద ఔషధం (భారతీయ సాంప్రదాయ వైద్యం) కు పురోగతి చెందిన ఒక శుశ్రుతకు పురాతన సంస్కృత గ్రంథం, శస్త్రచికిత్సపై నూతన అధ్యాయాలు ఉన్నాయి.
శిల్ప శాస్త్రము: మూర్తి లేదా విగ్రహ మేకింగ్ పై ఒక పురాతన శిల్పా శాస్త్రం (ఐకాన్ డిజైన్).
సహస్రనామ - దేవతల పేర్ల జాబితాను కలిగి ఉన్న పుస్తకం.
సూత్ర (सूत्र): సూత్రం అనేది ఒక సూత్రం లేదా ఒక పుస్తకం లేదా పాఠం రూపంలో ఇటువంటి అపోరిజమ్స్ యొక్క సేకరణను సూచిస్తుంది.
'సూత్రాలు' ఉపనిషత్తుల కంటే కొంతకాలం తరువాత వేద అధ్యయనం యొక్క ఒక పాఠశాలను ఏర్పరుస్తాయి.
స్మృతి - వేదాల కంటే ఇతర హిందూ గ్రంథాలు (ఉదా: ఇతిహాసాలు, పురాణాలు)
వ్యాసుడు వేదాలను నాలుగు భాగాలుగా విభజించినప్పుడు, నాలుగింటిని నలుగురు ప్రధాన శిష్యులకు బోధించాడు.
ఋగ్వేదాన్ని పైలునికి, యజుర్వేదాన్ని వైశంపాయునికి, సామవేదాన్ని జైమిని మహర్షికి, అథర్వణ వేదాన్ని సుమంతునికి బోధించాడు.
ఈ సూర్యోపనిషత్తు, అథర్వణ వేదం లోనిది.
అన్ని ఉపనిషత్తులులో అతి చిన్నది ఇది.
ఇందులో ప్రథమముగా ఒక శాంతి మంత్రము, తరువాత ఉపనిషత్ మంత్ర భాగము చివరగా ఫలశ్రుతి చెప్ప బడ్డాయి.
ఉన్న అన్ని ఉపనిషత్తులులో ఫలశ్రుతి చెప్పబడ్డ అతి తక్కువ ఉపనిషత్తులులో ఇది ఒకటి.
స్కాంద పురాణం వ్యాసుడు రచించిన ఆష్టాదశ పురాణలలో ఒకటి.
ఇందులో 81,000 శ్లోకాలు ఉన్నాయి.
ఈ పురాణం 7 ఖండాలుగా విభజించబడింది.
సౌర పురాణము (సంస్కృతం: सौर पुराण, శౌర పురాణ) హిందూ మత గ్రంథాల యొక్క శకంలోని శైవ ఉపపరాణాలలో ఒకటి.
ఈ సౌర పురాణము వచనం యొక్క రూపంలో ముద్రిత సంచికలులో 69 అధ్యాయాలు ఉన్నాయి, చివరిమాటలో ఈ సౌర పురాణము బ్రహ్మ పురాణంలోని భాగంగా పేర్కొనబడింది.
సూర్యుడుకు ప్రత్యేకమైనది సౌర పురాణం అయిననూ, శివ, అతని శక్తి పార్వతిలను శ్లాఘిస్తుంది.
ఈ మూలగ్రంథం వారణాసిని స్తుతిస్తుంది, దాని వివిధ పవిత్ర ప్రదేశాలు, లింగాలను వివరిస్తుంది.
ఇందులో 31 వ అధ్యాయంలో ఊర్వశి, పురూరవుడు యొక్క కథనం యొక్క ఒక రూపాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
ఇది దేవి ఆరాధన, దానాలు (విరాళాలు), వ్రతాలు (ప్రమాణాలు), పురాణాల యొక్క క్లుప్త వర్ణనలతో కూడా వ్యవహరిస్తుంది.
స్వర్గ యోగ: ప్రాణిక్ బాడీ రిథమ్స్ యొక్క ప్రాచీన శాస్త్రం.
ప్రాణము శ్వాస ద్వారా ఎలా నియంత్రించబడుతుందో విశ్లేషిస్తుంది.
హఠయోగా యొక్క ప్రాథమిక వచనం, ఇది ఆసనాలు, ప్రాణాయామము, చక్రాలు, కుండలినీ, బంధాలు, క్రియలు, శక్తి, నాడులు, ముద్రలు గురించిన సమాచారంతో సహా ఇందులో ఉంటాయి.
ఇది 15 వ శతాబ్దం సి.ఈ.లో స్వామి స్వాత్మరామ వ్రాసినది.
హిందూమతం నిబంధనలు పదకోశం
హిందూ మతము సృష్టి క్రమము
హిందూమతం సంబంధిత వ్యాసాలు జాబితా
హిందూమతం సారాంశము
భారత దేశము చరిత్ర సారాంశం (ప్రాచీనం)
హిందూ మతము దేవతలు జాబితా