Commit cd4c25fb authored by Nayan Ranjan Paul's avatar Nayan Ranjan Paul

Upload New File

parent 3adad89f
ଯାତ୍ରା-ମଙ୍ଗଳ
- ରାଜକିଶୋର ରାୟ
ତା: ଫେବୃଆରୀ ୨୦, ୨୦୧୧
ମୂଳ ପୃଷ୍ଠା → ସ୍ମରଣୀୟ ଲେଖା → ଗଳ୍ପ →
ଗାଁ ନାଁ କହି ଲାଭ ନାହିଁ ।
ଜନବସତିର ପରିମଳ ଓ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟତାର ବାସନ୍ତୀ ମଳୟ, ଦିନାର୍ଦ୍ଧ ସୂର୍ଯ୍ୟ, ଶ୍ରାବଣର ନୀରଧାରା, କୋଇଲିର କୁହୁବେଣୁ ଗୋଟିଏ ଅପ୍ରତିହତ ନାଗରିକ ନିଷ୍ଠୁରତାରେ କେଉଁକାଳରୁ ଅଚଳ ହୋଇଯାଇଛି ।
ବୁଲା ଫକୀର କିମ୍ବା ବାରବୁଲା ଯୋଗୀର ଗୀତିରେ ପଲ୍ଲୀର ଶ୍ରୀହୀନତାର କୋହ – ମୂର୍ଚ୍ଛନା ପ୍ରତିଫଳି ଯାଇଛି ।
କିଏ ବା ଶୁଣୁଛି ? କିଏ ବା ବୁଝୁଛି ?
ସହର – ! ସହର -! ବ୍ରଣସ୍ବାଦ ଚାଖିବା ପାଇଁ ମାଛିପଲର ଆନନ୍ଦରୁ ବଳି ଆନନ୍ଦ ପାଇବାକୁ ସେହି ସହରକୁ ଧାଇଁଛି ଧନୀ, ଧାଇଁଛି ମାନୀ ।
ଜୀବନର କ୍ଷୀରାବ୍ଧି ଉପରେ ଶୋଇ ମୃତ୍ୟୁର ତପସ୍ୟା କରିବାକୁ ବି ଚାଲିଛି ରୂପସୀ ବାରବନିତା ସେହି ସହରକୁ ।
ସେଠି ହସୁଛି ହର୍ମ୍ୟଶାଳା, ରହିଛି ପୂର୍ଣ୍ଣ ବିପଣୀ ।
ଗହଳିଆ ଆଖୁକ୍ଷେତ, ପୁଣି ଅତି ସୁନ୍ଦର ଗାଁର ଉପାନ୍ତରେ ଦିମାଣ ଜମିରେ ଆଖୁ ଫଳେଇଛି ମକରନ୍ଦ ।
ମକରନ୍ଦ ଜାତିରେ ଅଛବ; କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଛାତି ଉପରେ ଦୁଇଟା ବୁଦାଳିଆ ମାଂସପେଶୀ ନଚେଇ ନାକ ଫୁଲେଇ ଦି’ପୁଡା ହାବୁକିଆ ପବନଟାଣି ନେଇ ଆଖୁକ୍ଷେତ ମଝିରେ ସେ ଛିଡା ହୋଇଯାଏ ସେତେବେଳେ ଆଖୁଛୁଏଁ ମକରନ୍ଦକୁ, ମକରନ୍ଦ ଛୁଏଁ ଆଖୁବୁଦାକୁ ।
ଏ ମିଳନରେ ବାରଣ କରିବାକୁ ନଥାଏ ସମାଜର ସ୍ଥାନାଧିପତି ।
ମଣିଷ ମକରନ୍ଦକୁ ଛୁଏଁ ନାହିଁ ସତ; କିନ୍ତୁ ଗେଣ୍ଡା କୋଚିଆର ଗାଲିସି ପରାପାକରେ ଯାହାର ରକ୍ତର ବର୍ଣ୍ଣ ସରପୁଳି ଭୋଜ୍ୟରେ ନିତିନ୍ରତି ରସାୟିତ ଭଦ୍ରଲୋକର ରକ୍ତର ବର୍ଣ୍ଣ ସହିତ ସାମ୍ୟ ରଖିପାରିଛି, ତାର ସଂସ୍ରବ ପାଏ ଶ୍ୟାମଳା ପୃଥିବୀ ।
ସେଇ ତାର ଉପାସକ, ନିତି ପୂଜାରୀ ।
ମକରନ୍ଦ ଉପରକୁ ଚାହିଁଲା ।
ନିରାଟ ଖରା ।
ତାକୁ ଭୋକ କରୁଛି ।
ହୁଡା ଉପରୁ ଡାକିଲା –
‘-ଯମୁନା, ଜାଉ ହେଲା ? ’
ଗଛଗହଳିରେ ହୁଡାର ଅନ୍ୟପ୍ରାନ୍ତ ଅଦୃଶ୍ୟ ରହିଯାଇଛି ।
ଦୃଶ୍ୟମାନ ଚକ୍ରବାଳର ଗୋଟାଏ ପ୍ରାନ୍ତରେ ଲାଖି ରହିଛି ଦୁଇ ଶୁଣ୍ଢରେ ଯୁଦ୍ଧ୍ୟମାନ ମତ୍ତକରୀ ରୂପର ଦୁଇଖଣ୍ଡ ମେଘ ।
ଯମୁନା ! ସେ ତ ଅଠରରେ ଅଟକି ରହିଛି ।
ବୟସ ଯେମିତି ତାକୁ ଛାଡିବାକୁ ଚାହେଁନା ।
ଯେଉଁ ତନୁରେ ଲାବଣ୍ୟର କାନ୍ତିପାଟବ ଆହୁରି ଖର ହୋଇ ଉଠିଛି, ସେଠୁ ବୟସ ଖସିଯିବ କିପରି ? ପୁଣି ଅଛି ନାକରେ ଖଣ୍ଡିଗୁଣାଟିଏ ।
ବାହିରେ ବାହୁଏ ପିତ୍ତଳ ସଜ, ନଖରେ ନଖପଚା ଲାକ୍ଷା, କପାଳରେ ଗୁଞ୍ଜପୋକର ଟିକିଲି ।
‘-ମତେ ଏ ପବନ କଣ ରଖେଇ ଥୋଇ ଦଉଛି ? ତମେ ଆସ, ଏଇନାଗେ ହେଇଯିବ ଯେ ।’
ଆଜି କ୍ଷେତଜାଉର ପର୍ବ ।
ନୂଆ ଆଖୁ ଦୋରୁଅରେ ରନ୍ଧା କ୍ଷେତଜାଉ ଖାଇବେ ଦୁହେଁ ।
ଆଉ ଶୁଭମନାସିବେ ଯେମିତି ବରଷ ବରଷ ଧରି ଏଇଭଳି କ୍ଷେତହେଉ ।
ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସୁଦୟା କରନ୍ତୁ ।
ପ୍ରଥମେ ଶୁଭିଲା ମଇଁଷି ବେକର ଟିପେଇ ଶବ୍ଦଭଳି ।
ପରେ ଟିକିଏ ନିକଟ ହୋଇ ଆସିବାରୁ ମକରନ୍ଦ ବୁଝି ପାରିଲା ଏ ଟିପେଇ ନୁହେଁ, ବଳଦ ବେକର ଘଣ୍ଟି ।
ଗାଡି ପଛେ ଗାଡି ।
ଛୋଟରାୟ ଆମ୍ବତୋଟା ଶଗଡଗୁଳା ଉପରେ ବେକ ହଲେଇ ଚାଲିଛନ୍ତି ବଳଦ ।
ଆଗ ଗାଡି ଦିଖଣ୍ଡ ତାଟ, ପଛ ଦଶଖଣ୍ଡ ଗାଡି ଓଦର ।
ମକରନ୍ଦ ବଟୁଆରୁ ଗୁଆକାତି ଖଣ୍ଡି ବାହର କରୁ କରୁ କହିଲା –
‘ଯମୁନା ଆଜି ଅଭି ସାଆନ୍ତେ ଅଇଲେ ଲୋ ।’
‘ସତେ?’
‘ହଁ ଦେଖୁନୁ ଦଶ ଦଶ ଖଣ୍ଡ ଗାଡି ।
ଗାଈ, ବାଛୁରୀ, ହାଣ୍ଡି, ପଥୂଲି, ଗୁଡ ମାଠିଆ, ପାରା ଭାଡି, ମେଜ, ଚଉକି, ଖଟ, ପଲଙ୍କ, ପିଲାଙ୍କ ଠେଲାଗାଡି ଇମିତି କେତେ କଅଣ ।’
ଯମୁନା ଆବାକାବା ହୋଇ କହିଲା – ‘ଇଲୋ ମାଆ, ଇୟେ କଅଣ ଘରଭାଙ୍ଗି ପଳେଇ ଆସିଲେ କି ?
ଆମ ଗାଁରେ ଆଉ ପୁଣି କୁନି ମାଉସୀ ଝିଅ, ମୋ ବଉଳ ନାଁ କେମିତି କହିବି ମ, ସେ ଯୋଉ ଗାଁରେ ବାହା ହେଇଚି ସେ ଗାଁରେ ସିନା ବାଡି-ଠାକୁରାଣୀ ଉଭାହେଲେ ଲୋକେ ଗାଁ ଛାଡି ପଳେଇ ଯାଆନ୍ତି, ଆଉ ଇଏ କଅଣ ମ ! କଟକ ସହରରେ କଣ ଠାକୁରାଣୀ ହୁଅନ୍ତି ?’
ମକରନ୍ଦ ସତକୁ ସତ ଭାବୁଛି କଥାଟା କଣ ? ଅଭି ସାଆନ୍ତେ ପନ୍ଦର ବରଷ ହେଲା ଗାଁ ମାଡି ନଥିଲେ ! କହିଲା –
‘ଆଲୋ, ସେ ତ ପନ୍ଦର ବରଷ ହେଲା ଗାଁ ମାଡି ନାହାନ୍ତି ।
ଯେତେବେଳେ ମତେ ପନ୍ଦର ଷୋହଳ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା, ରଥପୁର ପୋଖରୀ ଗୋଳିରେ ମୁଁ ମାଛ ଧରୁଥିଲି, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ଦେଖିଥିଲି ।
ସେତିକି ତ ଦେଖା ।
ନୂଆ ବାହାହେଇ ତ ଯାଇଛନ୍ତି କଟକ, ଆଉ ଫେରି ନଥିଲେ ।’
ବିଲହୁଡାତଳ ଚୁଲିରୁ ଜାଉ ଆଟିକା ଖଣ୍ଡିକ ଓହ୍ଲେଇ ଆଣୁ ଆଣୁ ଯମୁନା କହିଲା –
‘ତାଙ୍କ ଭାରିଯା କେମିତି ମ ? ’
‘ତୁ କଅଣ ବୋହୂ ହେଇ ସେତେବେଳକୁ ଆସିଥିଲୁ ଯେ ଜାଣିବୁ ? ପଠାଣ-ପିଟା ଜାମୁଗଛ ଉପରେ ଚଢି ପିଲାବେଳେ ତତେ କିଏ କୋଳି ପାରିଦେଉଥିଲା ? ପରିହାସରେ ପରା ମତେ ବାହା ହେବୁ କି ନାହିଁ ପଚାରିବାରୁ ମତେ କହିଥିଲୁ – ‘ବାଡିପଡା !’
ଯମୁନା ଜିଭ କାଢି ପକାଇଲା ।
‘କିମିତି ଅଲକ୍ଷଣା ମଣିଷ ମ, ମୁଁ ଏଇଆ କହିଥିଲି ?’
ସରାଗରେ ମକରନ୍ଦ ଧରି ପକେଇଲା, ଯମୁନାର ହାତଟି ।
ଅଭିରାମବାବୁଙ୍କୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି ଯେଉଁ କେତୋଟି ପ୍ରାଣୀ ଗାଁ ସହିତ ସବୁ ସଂସର୍ଗ ଛିଣ୍ଡେଇ ସହରରେ ପ୍ରତିପାଳିତ ହୋଇ ଆସୁଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ
ଅଭିରାମବାବୁଙ୍କର ସହଧର୍ମିଣୀ କୁନ୍ତୀ ଦେବୀ, ବଡପୁଅ ପରିତୋଷ, ଝିଅ ନିର୍ମଳା ।
ପରିତୋଷ ବି.ଏ. ପାଶ୍‌, ତେଣୁ ବେକାର ।
କୁନ୍ତୀ ଦେବୀ ଗୋପୀଭାଷାରୁ ଡେଇଁ ବଜାର ସଉଦା ପାଇଁ ଚିଠା ଲେଖିବାରେ ହାତ ପଇଠ କରିଛନ୍ତି; ତେଣୁ ସାହିତ୍ୟ ଓ ଗଣିତ ମଧ୍ୟରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଯୋଗାଯୋଗ ସେ ଆଣି ପାରିଛନ୍ତି ।
ଝିଅ ନିର୍ମଳା ହେଉଛନ୍ତି ସାମାଜିକ ମହିଳା ।
ତେଣୁ ମହିଳା ସଂଘର ଉନ୍ନତି ତାଙ୍କ ଭାବନାର ବସ୍ତୁ ହୋଇ ପଡିଛି ।
କିନ୍ତୁ ଏ ଦୁର୍ଲଭ ଜୀବ ସବୁ ଆଜିସରିକି ଗାଁ ଆଡକୁ ମୁହଁ ଫେରାଇଛନ୍ତି କାହିଁକି ?
ଏଇ ପ୍ରସଙ୍ଗର ଚର୍ଚ୍ଚା ସେଦିନ ଭାଗବତ ଘରେ ବୈଦରାଜ ଭଟ୍ଟ ମିଶ୍ର, ସଣ୍ଡୁଆସୀ ପ୍ରଧାନ, ବୃଦ୍ଧ ଯୁଗଳ ମିଶ୍ର ଆଉ ଜଳଧର କମାର ଭିତରେ ଚାଲିଥିଲା ।
ଦୂରରୁ ଅଭିରାମ ବାବୁଙ୍କର ପାଟି ଶୁଭିଲା ।
ଭାଗବତଘର ପିଣ୍ଡା ଉପରକୁ ଚଢିଯାଇ ସାଆନ୍ତେ କହିଲେ – ‘ପ୍ରଣାମ ଯୁଗଳ ମିଶ୍ରେ ।
ଗାଁ ଖବର ସବୁ ଭଲ ତ ?’
ଗାଁ ମାଟିରେ ବୃଦ୍ଧଙ୍କର ଶରୀର ଜନ୍ମ ପାଇଛି, ସେଇଥିରେ ମିଳେଇ ଯିବାକୁ ବସିଲାଣି; ଅଥଚ ସେ ବୁଝି ପାରିଲେ ନାହିଁ ଅଭିରାମବାବୁଙ୍କର ଗାଁର କୁଶଳ ପଚାରିବା କଥା ।
ସେଦିନ ଥିଲା ଧାରା ଶ୍ରାବଣର ରାତ୍ରି ।
ଶ୍ବାସର ପ୍ରକୋପ କଷ୍ଟ ଦେଉଥିଲା ତାଙ୍କୁ ।
ସେହି ବର୍ଷାପାତରେ କଟକ ଦଉଡିଯାଇ ମିଶ୍ରେ ଅଭିରାମ ବାବୁଙ୍କୁ ଜଣେଇଥିଲେ –
‘ବାବୁ, ସାରା ବ୍ରାହ୍ମଣକୁଳକୁ ଏ ଅପବାଦ ଢାଙ୍କିଦେଉଛି ।
ରକ୍ଷାକରନ୍ତୁ ।
କଣ୍ଠ ମିଶ୍ରଙ୍କର ବିଧବା ଝିଅ ଘରୁ ଗୋଡ କାଢି ଦେଇଛି ଗାଁ ଫାଣ୍ଡି କନେଷ୍ଟବଲର କୁଶିକ୍ଷାରେ ।
ଆପଣ ଗାଁର ମୁଣ୍ଡ, ପୁଣି ଓକିଲ ।’
କିନ୍ତୁ କାହିଁ ।
ସାହାଯ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତେ ବୃଦ୍ଧ ଶୁଣିଲେ – ‘ବିଧବାଗୁଡାଙ୍କୁ ଘରେ ସାଇତି ରଖିଲେ ଏଇଆ ହୁଏ ।
ଏଥିରେ ନିୟମକାନୁନ କିଛି ଖାଟିବ ନାହିଁ ।’
ବୃଦ୍ଧଙ୍କର ଆଖି ଜଳପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଗଲା ।
ଜଳଧର କମାର ସାଆନ୍ତଙ୍କୁ ବସିବାକୁ ଦେଖେଇ ଦେଇ କହିଲା – ‘ସାଆନ୍ତେ, ପନ୍ଦର ବରଷ ହେଲା ଗାଁ କୁ ଆସିନଥିଲେ; ଭଲ କଲେ ଆସିଲେ ।’
ଅଭିରାମ ବାବୁ ଟିକିଏ ଇତସ୍ତତଃ ହୋଇ କହିଲେ, ‘ହଁ’ ଆଛା ଗାଁରେ ଡାକଘର କରିବା ପ୍ରସ୍ତାବ କଣ ହେଲା? ଡାକଘର ପାଇଁ ମୁଁ ଚେଷ୍ଟା କରିବି ।
ମୁଁ ଆସିଲାବେଳେ ଦେଖିଲି ମହାଦେବ ପୋଖରୀଟା ବିଲାତୀଦଳରେ ଭରି ରହିଛି ! ଏଥିରେ କିପରି ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ରହିବ ? କି ବୈଦ୍ୟରାଜେ, ନୁହେଁ ? ହେଇଟି, ମୁଁ କୋଡିଏ ଟଙ୍କା ଦେଉଛି ।
କାଲି ଗାଁ ବାଲା ସବୁ ମିଳିଯିବା, ପୋଖରୀ ସଫାହେବ ।’
ଶ୍ରୋତା ଭିତରେ ଏପରି କେହି ନଥିଲେ ଯେ ତାଙ୍କର ବକ୍ତୃତା ଖୁବ୍‌ ଶିଘ୍ର ବୁଝି ନେଇ ଗୋଟାଏ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦେବେ ।
କେବଳ ବୃଦ୍ଧ ଅଗାଧୁ ମିଶ୍ରେ ‘ନାରାୟଣ’ କହି ହାତଯୋଡିଲେ ।
ଆଉ କହିଲେ – ‘ପ୍ରଭୁ ଏ କି ପରୀକ୍ଷା !’
ଯୋଡିଏ ଦିନ ବିତି ଯାଇଛି ।
ଯମୁନା ବେତକୋଳି ବାଉଁଶିଆଏ ଧରି ଫେରି ଆସୁଛି ଗାଁ ଦାଣ୍ଡରେ ।
ଦିନ ଗୋଟାକଯାକର ଖରା ଖାଇ ମୁହଁ ତାର କଇଁଥା ପଡିଯାଇଛି ।
ବୈଦ୍ୟରାଜେ ପିଣ୍ଡା ଉପରେ ବସିଥିଲେ ।
କହିଲେ, – ‘କିଲୋ ଯମୁନା ! ଏତେ ଖରାରେ କୁଆଡେ ଯାଇଥିଲୁ ? ଟିକିଏ ପାହାଚ ଉପରେ ବସିଯା ।
ପାଣି ପିଇବୁ ?’
ଏମିତି କଥା ଗୋସେଇଁଠୁ ସେ କେବେ ଶୁଣି ନାହିଁ ।
ପାଣି ଚଳେ ଟେକିଦେବା ତ ଦୂରର କଥା, ଗୋସେଇଁ ଯେ ତାକୁ ପାଟି ଫିଟେଇ ଆଜି କଥା କହିଲେ ସେ ତା ବିଶ୍ବାସ କରି ପାରିଲା ନାହିଁ ।
ଯମୁନା ଚଳେ ପାଣି ପିଇଛି କି ନାହିଁ ମୁହଁ କାଢି ଆଣିଲା; କହିଲା – ‘ସାଆନ୍ତେ, ଏ ପାଣି କିଆଁ ଏମିତି ଗନ୍ଧଉଛି ?’ ବୃଦ୍ଧ ମିଶ୍ରେ ହସି ହସି ବୁଝେଇ ଦେଲେ –
‘ଆଲୋ, ଏ ପରା ପରିତୋଷ ବାବୁଙ୍କର ଭିଆଣ ।
ବ୍ଲିଚିଂ ବୋଲି ଗୋଟାଏ ଓଷଧ ସବୁ ଗାଁ କୂଅରେ ପକାଇ ଦେଇଛନ୍ତି ।
କୁଆଡେ ପୋକଯୋକ – ରାମ, ରାମ- ମରିଯିବେ ।’
ଯମୁନାକୁ ସବୁ ନୂଆ ଲାଗୁଥାଏ ।
ଓଢଣାଟି ଟାଣି ଦେଇ ବାଟ କାଟି ସେ ଚାଲିଗଲା ।
ଆଉ ଯୋଡିଏ ଦିନ ବିତିଯାଇଛି ।
ଡାହାଣିଆ ଖରା ମଉଳି ଯାଇନି ।
ଯମୁନା ମୁଣ୍ଡରେ କାଠ ଗୋଛାଟିଏ ମୁଣ୍ଡେଇ ଦୁଃଖରୁ ଫେରୁଛି ।
ଭାଇ ଦିଅ ସେ କେନ୍ଦୁ ଦିଇଟା- ସେଇ ଯେ ଉପର ଡାଳରେ ଅଛି ।’
ନିର୍ମଳାର ଅଳି ପରିତୋଷ ଭାଙ୍ଗି ନପାରି ଯୋଡିକଯାକ ବଢେଇଦେଲା ନିର୍ମଳା ଆତକୁ ।
ବେଶୀ ପାକଲାଟିକୁ ନିର୍ମଳା ତୁଣ୍ଡକୁ ପକେଇ ଦେଇଛି, ଯମୁନା ମୁଣ୍ଡରୁ ଭୁସ୍‌କିନା କାଠ ଗୋଛାଟା ତଳେ କଚାଡି ଦେଇ ନିଜ ଆଙ୍ଗୁଠିରେ ନିର୍ମଳା ମୁହଁରୁ ଦରଚୋବା ବିଷାକ୍ତ କୋଚିଳା ଫଳ ବାହାର କରି ଆଣିଲା ।
ନିହାତି ଅପରାଧି ଭଳି ପରିତୋଷ ହାଁ କରି ଗଛ ଉପରେ ଚାହିଁରହିଥାଏ ।
ଯମୁନା ଦୁଃଖ କରି କହିଲା – ‘ଦେଈ, କଅଣ କରୁଥିଲ ? ଏ ଯେ କୋଚିଲା, ବିଷ ।
ଜୀବନରେ ଆଉ ଥାଆନ୍ତ ?’
ସେହିଦିନଠାରୁ ଯମୁନା ନିର୍ମଳାର ସାଙ୍ଗ ।
ଗାଁର ମହିଳା ସମିତିର ହେଲା ଯମୁନା ପ୍ରଧାନ କର୍ମୀ ।
ଦୋଳଯାତ୍ରା ପର୍ବରେ ଦୁଇଶ’ କାଙ୍ଗାଳ ଭୋଜନ ତଦାରଖ କରୁ କରୁ ବୃଦ୍ଧ ଅଗାଧୁ ମିଶ୍ରେ ଅଭିବାବୁଙ୍କ ହାତ ଧରି ପକେଇ କହିଲେ – ‘ଆପଣଙ୍କର ଏଇ ମନ ଯଦି ନିଜ ଜନ୍ମଭୂମୀ ପ୍ରତି ଦଶବର୍ଷ ଆଗରୁ ଆମେ ଦେଖିଥାଆନ୍ତୁ ତେବେ ଆଜି ଏ ଗାଁ ସୁନା ପାଲଟି ଯାଆନ୍ତାଣି ।’
ଅଭିରାମବାବୁ ହସି ହସି କହିଲେ – ‘ମିଶ୍ରେ, ମୋର ବାହାଦୂରୀ ଏଥିରେ କିଛି ନାହିଁ ।
ଯୁଦ୍ଧ ଆଜି ଗାଁ ଆଡକୁ ସଭିଁଙ୍କର ମୁହଁ ଫେରାଇ ଦେଇଛି ।’
ବୈଦ୍ୟରାଜ ଭଟ୍ଟ ମିଶ୍ରେ ଭଣିତା କରିଦେଲେ – ‘ଗାଁକୁ ଆପଣଙ୍କର ଏ ଯାତ୍ରା ଅତି ମଙ୍ଗଳ ହୋଇଛି…’
Markdown is supported
0% or
You are about to add 0 people to the discussion. Proceed with caution.
Finish editing this message first!
Please register or to comment